Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
RealismoMgicoyLiteraturaFantsticaen
Latinoamrica
II.BreveintroduccinaCarlosFuentes
Lanovelarealistapredominennuestrocontinentehasta1945
Temaspredominantesdelanovelarealista:
1)
Lanaturalezacontodassusdiferenciasysuproyeccinenelhombreamericano.
Novelas:LavorginedeJosEustasioRivera;DonSegundoSombra,de
RicardoGiraldes;DoaBrbara,deRmuloGallegos.
1)
Problemaspolticos,quetuvierongranrepresentatividad,especialmenteenla
literaturaqueseescribiapartirdeRevolucinMexicana.Novelas:Losde
abajo,deMarianoAzuela;Elguilaylaserpiente,deMartnLuisGuzmn
3)Problemassociales:
Quesurgieroncomoproductodelaexplotacindelasclasestrabajadoras,cuyas
masaslaboralesestabancompuestasprincipalmenteporindios,peonesy
mestizos.Enestecaso,tenemoslallamadanovelaindigenista.Novelas:
Huasipungo,deJorgeIcaza;Losrosprofundos,deJoseMaraArguedas.
Laliteratura
latinoamericanacomienzaa
recibirlainfluenciadela
vanguardianarrativa
europea(MarcelProust,
JamesJoyce,FranzKakfa,
VirginiaWoolf)ydela
llamadageneracinperdida
norteamericana(William
Faulkner,Ernest
Hemingway).
Entresusaportesestn:
Incorporacindelaciudad
ylourbanocomoejeen
variasobras
Aparicindelos
descubrimientosdel
psicoanlisisydetcnicas
provenientesdela
psicologacomoel
monlogointerioryla
corrientedelaconciencia
LOFANTSTICO
~Elrelatofantsticoseproduce
enlosdiscursosnarrativosenlos
queaparecenunordenrealyotro
extraordinario,yademsaparecen
enconflicto.
~Lanarracinfantsticaproduce
enellectorunasensacinde
perturbacinenrelacinconla
nuevasituacinquemodificala
realidad.
~EnelsigloXIXuna
realidadexterior
monstruosa
amenazabaa
individuos
racionalistasy
equilibradosyelrelato
fantsticoseresolva
artificialmenteconla
eliminacindela
realidadextraa
amenazante.
~EnelsigloXX,por
elcontrario,elrelato
fantstico,consus
accionesfueradelo
comn,emergedela
cotidianeidadenque
nosdesenvolvemosy
nocomounarealidad
extraa,generando
asunmayorefecto
deperturbacinenlos
lectores.
REALISMOMGICO
~Esunatendencianarrativapropiamente
latinoamericanaenlacualcoexistendemodo
armnicoeintegradolosplanosdelarealidad
naturalysobrenatural.
~Ellectornosedesconciertaporlaaparicindelo
inslito;alcontrario,lanarracindeestatendencia
tieneunefectodeencantamientoyhechizosobre
l.Autores:GabrielGarcaMrquez;JuanRulfo
(PedroPramo)yMiguelngelAsturias
Dosformasdesuperarelrealismo
Diferenciasespecficasentrelofantsticoyel
realismomgico
Modode
presentacinde
larealidad
Autentificacin
narrativa
LaLiteraturaFantstica
Semezclalonaturalylo
sobrenaturaldemodo
problemtico
Elnarradorbsiconoautentifica
loshechoscomoverdaderos,
porquegeneralmenteestms
cercadelasubjetividaddelos
personajes
ElRealismomgico
Semezclalonaturalylo
sobrenaturaldemanera
espontneaysin
contradicciones
Elnarradorbsicoautentifica
loshechosalpresentarlos
comonaturales(generalmente
desdeunaneutralidad)
LaLiteraturaFantstica
Ellectoryelefecto
discursivo
Persona
gramatical
empleada
ElRealismomgico
Ellectoraceptala
realidadmaravillosasin
cuestionarla,enuna
especiede
encantamientoporlo
narrado.
Predominiodela1pers.,
Predominiodelatercera
porqueeldiscursoaparece personaporqueotorga
comounaversindiscutible verosimilitudalos
deloshechos.Sise
hechosalrelacionarse
presentala3pers.,estar
coneldiscursodel
subjetivadayusadaen
narrador.
funcindealgunodelos
personajes.
Ellectorseveinmersoen
unmundoextraoquelo
perturbadebidoalamezcla
conflictivadeplanos
Realidad
culturaly
espacio
LaLiteraturaFantstica
ElRealismomgico
Poseeunaatmsferacosmopolita
quelovinculaaloeuropeoysu
esprituracionalista(deahla
colisintanabruptaconlo
irracional.)
Secontextualizaenelespacio
latinoamericanoruraly
pueblerinoreivindicandouna
comunicacinautctonaentre
lomtico,lotelrico,lomestizo
ylascreenciascolectivas.
Involucraunacolectividad
Carcter
Secentraenelindividuo
Universodela
ficcin
Sepresentadesconcertantey
ambigua
Sepresentacomounmundo
armoniosoycoherentedonde
convivenloracionalylo
irracional.
Tiempo
Resolucindel
conflicto
LaLiteraturaFantstica
ElRealismomgico
Avecessepresentacomouna
superacinextraordinariadelas
dimensionestemporales,loscual
lospersonajesasumencomo
problemtico(viajesenel
tiempo,disyuncindeltiempo,
etc.)
Hayunaexplicacincientfica;
sepresentanvariassoluciones
simultneamenteoelconflicto
quedaabierto
Sepresentacomouna
dimensintemporalvinculadaa
lomticoyalosagrado(ajena
aldevenirracionalistadel
tiempocomoenlacircularidad
garcamarquiana,etc.)
Sebasaenlafenarrativay
enlaverosimilitudque
construyeestetipoderelatos;
porlotanto,loqueseresuelve
eslahistoriaens,nolos
hechosextraordinariosdeforma
aislada
Procedimientos
compositivos
LaLiteraturaFantstica
Recursosgrficosdenfasis
(signosdeexclamacin);
paradojas:oxmoron,etc.
ElRealismomgico
Hiprboles,exageraciones,
naturalizacindelo
maravilloso,etc.
CarlosFuentes
HijodeunembajadormexicanovivienmuchoslugarescomoMontevideo,
Suiza,RodeJaneiroinclusiveWashingtonDCdndeasistiauncolegio
pblico
RecuerdahabertenidoenWashingtonamigosdesdeniohastaqueelpresidente
mexicanoCrdenasnacionalizlasindustriaspetroleras,creandounsentimiento
antimexicanoentrelosadineradosestadounidenses.Desdeentoncesaprendia
sufrirporsuideologaoladesupas.
Laidentidadmexicana,mezcladeinfluenciaseuropeaseindgenasseconvirti
enunaobsecinparaCarlosFuentes.
En1941setrasladaChileyluegoaArgentinaconsufamilia,allabandonel
colegiodebidoaoquelllamlaorientacinfascistadeloscentrosestatales.
TrasvisitarCubaen1959publiclacontroversialnovelaLamuertedeArtemio
Cruzcomoseveracrticaalasociedadmexicanadesdeunpuntodevista
socialista,esemismoaoporprimeravezlefuenegadalavidedeentradaalos
EstadosUnidosdebidoasuactitudpoltica.
MstardeenseenlasUniversidadesdePrinceton,Columbia,Pennsylvania,
Brownyesconsideradopartedeunaliteintelectual.
Sunarativa
~Elmito,lahistoria,lascuestionespolticasysocialesdeMxicosontemas
constantesensunarrativa
~Examinalaidentidadmexicanaquelpercibecomounacombinacindel
antiguomundoindgenayeldesarrollohistricodelMxicocolonialy
posrevolucionariohastaunpresentemoderno
En1954publica*Losdasenmascaradosunacoleccinde6cuentoscortos,
unosdeellosesChacMool.
*Elttuloserefierealatradicindelacivilizacinaztecadeobservardemodo
muyespecialloscincodasfinalesdecadaao:sondasnefastos,omninosos,
demalagerofrgilpuenteentreelfindeunaoyelcomienzodeotro.
Fuenteslosdescribecomodasenqueesmejorpermanecerencasaynosalir.
Fuentes
http://www.buenastareas.com/ensayos/DiferenciasEntreRealismoMagicoy
Literatura/1892857.html
Azulejo2012,WaysidePublishing
https://www.ucursos.cl/altamira/2004/0/LYC4EM/.../32459
www.ciudadseva.com
http//realismomagicoyfantastico
http//elgnerofantsticoenlaliteratura
http//es.wikipediaorg/literaturafantstica
TEXTOSRECOMENDADOS:
LacabalgatadelosROHIRRIM
LanochebocaarribaJULIOCORTZAR
ElllanoenllamasJUANRULFO
UnmundofelizALDOUSHUXLEY
ViajealasemillaAlejoCarpentier
CienAosdesoledadElcoronelnotienequienleesribaGABRIELGARCAMRQUEZ