Cilt 1

T.C.
MLL ETM BAKANLII
MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN
GLENDRLMES PROJES)
NAAT TEKNOLOJS
MERDVEN PLANI VE DONATI ZM
ANKARA 2006
Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;
Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak
yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda
amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim
materyalleridir (Ders Notlardr).
Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye

rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve
gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda
uygulanmaya balanmtr.
Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii

kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas
nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir.
rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik

kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulaabilirler.
Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr.
Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda

satlamaz.
NDEKLER
AIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3
1. MERDVEN PLANI ZMEK............................................................................................ 3
1.1. Merdiven Plan.............................................................................................................. 3
1.1.1. Tanm.................................................................................................................... 4
1.1.2. eitleri.................................................................................................................. 4
1.1.3. ekilleri.................................................................................................................. 6
1.1.4. izim Uygulamalar............................................................................................... 8
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 22
RENME FAALYET2 .................................................................................................. 24
2. Merdiven Donatsn izmek ............................................................................................. 24
2.1. Merdiven Donatlar.................................................................................................... 24
2.1.1. Tanm.................................................................................................................. 24
2.1.2. eitleri................................................................................................................ 24
2.1.3. ekilleri................................................................................................................ 24
2.1.4. izim Uygulamalar............................................................................................. 25
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 32
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 35
NERLEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 36
KAYNAKA ......................................................................................................................... 37
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
582YIM199
ALAN
naat Teknolojisi Alan
DAL/MESLEK
Betonarme Demircilii
MODLN ADI
Merdiven Plan ve Donat izimi
MODLN TANIMI
Bu modl merdiven plan ve merdiven donatsnn tanm,

eitleri, ekilleri ve izim uygulamalarnn anlatld
renme materyalidir.
SRE
40/32
N KOUL
Donat Elemanlar izim modln baarmak.
YETERLK
Merdiven izimini yapmak

Genel Ama
MODLN AMACI
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME
Bu modl ile gerekli ortam salandnda merdiven izimini

kuralna uygun izebileceksiniz.
Amalar
Merdiven plann kuralna uygun izebileceksiniz.
Merdiven donatsn kuralna uygun izebileceksiniz.
Ortam: Atlye ortam

Donamm: izim masas, (T) cetvel, paralel, 45 ve 60
gnye, kurun kalem, rapido kalemi, silgi, kt (eskiz kd,
aydnger kd), kazyc (jilet, neter vb.).
Her faaliyet sonrasnda o faaliyetle ilgili deerlendirme
sorular ile kendi kendinizi deerlendireceksiniz.
Eitici modl sonunda size lme arac (uygulama, sorucevap) uygulayarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi
ve becerileri lerek deerlendirecektir.
ii
GR
GR
Sevgili renci,
Yaplarda merdiven, vazgeilmez unsurlardan biridir. ki farkl ykseklik arasnda
ini-k salayan merdivenlerin birok eidi vardr.
evremize, evimize, okulumuza, parka baheye baktmzda kimi dnen, kimi
dmdz giden, kiminin 5 basama dnen, kiminin her iki taraftan da kan merdivenler
grmektesiniz.
Bu modlde hayatmzn bir paras olan merdivenlerin plannn nasl izildiini,
ekillerini ve eitlerinin yan sra betonarme bir merdivenin donatsnn nasl izildiini
reneceksiniz.
RENME FAALYET1
AMA
RENME FAALYET1
Bu faaliyette verilen bilgiler dorultusunda, gerekli ortam salandnda merdiven

plann kuralna uygun olarak izebileceksiniz.
ARATIRMA
Bu faaliyete balamadan nce baz aratrmalar yapmanz gerekir. Bunlar ;
Evinizde, okulunuzda ve evrenizde ki merdivenleri inceleyiniz.
ncelediiniz merdivenlerin ekillerini iziniz.
Merdivenlerin fiziksel zelliklerini kontrol ediniz.

Bu aratrma iin okul, ev, spor sahalar vb. yerlerin merdivenlerini inceleyiniz.
Grnt asndan gznze arpan olumsuzluklar varsa bunlar not alnz. Aratrma ve
gzlemlerinizi rapor haline getiriniz ve snfta arkadalarnzla paylanz
1. MERDVEN PLANI ZMEK

1.1. Merdiven Plan
3
1.1.1. Tanm
Gnlk hayatmzda iki ykseklik arasndaki inip ve kmay salayan merdivenlerin
lekli olarak kt zerine aktarlm haline merdiven plan denir.
Merdiven planlar tek izilebildii gibi kat planlarnn iinde beraber olarak da
izilebilir.
1.1.2. eitleri
Merdiven eitleri 4 ksma ayrlmaktadr. Hepsinin kendi iinde ayrlan zellikleri
vardr.
1.1.2.1. Kullanldklar Yere Gre Merdivenler
D (Harici) Merdivenler: Binalarn d ksmnda yada ak alanlarda yaplan

merdivenlerdir (ekil 1.1).
(Dahili) Merdivenler: Binalarn i ksmnda yada darda olup zeri kapal
olarak yaplan merdivenlerdir (ekil 1.2).
ekil 1.1: D merdivenler
ekil 1.2: merdivenler
1.1.2.2. Fonksiyonlarna Gre Merdivenler
Normal Kat Merdivenleri: Bina katlar arasnda normal ini k salayan

merdivenler (ekil 1.3).
Yangn Merdivenleri: Bir yangn annda kullanlmak zere normal kat
merdivenleri ve asansrlerin dnda, bina i ksmnda yada bina d ksmnda
yaplan merdivenlerdir (ekil 1.4).
ekil 1.3: Normal merdivenler
ekil 1.4: Yangn merdivenleri
1.1.2.3. Malzeme Cinslerine Gre Merdivenler
Ahap Merdivenler: Daha ok ahap binalarda, dubleks daire i

balantlarnda, at vb. yerlere klarda kullanlr.
Kagir Merdivenler: Beton, ta vb. ile imal edilerek, kagir yada betonarme
binalarda kullanlr.
Betonarme Merdivenler: Betonarme olarak, kgir ve betonarme binalarda
yaplr. Gnmzde en ok kullanlan merdiven cinsidir.
Metal Merdivenler: elik, paslanmaz elikten yaplm sac, profil vb.
malzemelerin kaynak ve cvata kullanlarak imal edilir.
1.1.2.4. Eimlerine Gre Merdivenler

Merdivenler kullanldklar yer ve amalarna gre kullanma ekli gz nnde
tutularak deiik eimlerde yaplmaktadr. Yatay ve dey yzeylerde oluan merdivenler en
alttaki ile en stteki merdiven ular arasnda oluturduklar bir izgi vardr. Bu izgini
yatayla oluturduu a ise merdiven eimini verir. Bu eim, merdivenin yapld yerde
kullanm rahatl ve pratiklii dnlerek ynetmeliklerde belirtilen esaslar gz nnde
tutulmak koulu ile seilmelidir. Yanl seilecek merdiven eimi, byk yatrmlar yaplm
bir bina yada tesisin nemini ve deerini yok eder. O halde ncelikle merdiven kullanl
dnlerek merdiven planlamas ve imalatna ok nem verilmelidir.
MERDVENN ADI
1. Yatk eimli merdivenler
2. Normal eimli merdivenler
3. Fazla eimli merdivenler
4. ok eimli merdivenler
AISI
20 24
25 36
37 45
46 60
5. Dik eimli merdivenler
61 90
KULLANILDII YERLER
Park, bahe, geit ve bina d merdivenleri
Btn binalarn i ve d merdivenleri.
at, bodrum kat vb. yerlerde.
zel
kullanml
yangn
ve
servis
merdivenleri.
Tesisat, asma ve dayama merdivenleri
1.1.3. ekilleri
Merdivenler, binalarda kullan, yer, ekil ve amalarna gre deiik biimde
yaplabilir. Buna gre kol says ve ekilleri ile sahanlk durumuna gre isimlendirilir.
Balca merdiven ekilleri aadaki gibidir.
Tek kollu (ekil 1.5).
Tek kollu sahanlkl (ekil 1.6).
ki kollu kede sahanlkl (ekil 1.7).
ki kollu ortada sahanlkl (ekil 1.8).
kollu ke sahanlkl (ekil 1.9).
kollu ortada sahanlkl (ekil 1.10).
ki kollu eyrek dnl (ekil 1.11).
ki kollu yarm dnl (ekil 1.12).
kollu eyrek dnl (ekil 1.13).
Tam dner (ekil 1.14).
Elips (ekil 1.15).
ekil 1.5. Tek kollu
ekil 1.6: Tek kollu sahanlkl
ekil 1.7: ki kollu kede sahanlkl
ekil 1.8: ki kollu ortada sahanlkl
ekil 1.9: Kollu ke sahanlkl
ekil 1.10: kollu ortada sahanlkl
ekil 1.11: ki kollu eyrek dnl
ekil 1.12: ki kollu yarm dnl
ekil 1.13: kollu eyrek dnl
ekil 1.14: Tam dner
ekil 1.15: Elips
1.1.4. izim Uygulamalar

lk nce bilmemiz gereken izimin leidir. Merdiven planlar 1/50 ve 1/100 lekli
izilir. Merdivenlerde korkuluk ykseklileri en az 90 cm olur. Merdiven plann
izebilmemiz iin merdiven dengelendirilmelerini bilmemiz gerekir. Dengelendirilmesi
yaplacak merdivenler ve dengelendirme metotlar aadaki gibidir.
Tam dner merdivenlerin dengelendirilmesi.
Elips merdivenlerin dengelendirilmesi.
eyrek dner merdivenlerin dengelendirilmesi. ki eittir.
Yardmc doru metodu ile eyrek dner merdiven dengelendirilmesi.
eyrek dner merdivenin yaprak metodu ile dengelendirilmesi.
Yarm dner merdivenlerin dengelendirilmesi. ki eittir.
Yatay yardmc doru ile.
Eik yardmc doru ile.

Tam dner, elips, eyrek dner ve yarm dner olmayan merdivenler ise lekli
istenilen ekilde kt zerine izilir.
Merdiveni plan oluturan baz birimler vardr. Bunlar,
Basamak: Merdivende ayak ile baslan yatay yzey, taban yzeyi. Normal
koullarda basamak genilii en az 26cm, en ok 32 cm olmaldr. (ekil 1.16)
Rht: Basamaklar aras dik yzeydir. Normal koullarda rht ykseklii en az

12cm, en ok 22 cm olmaldr (ekil 1.16).
ekil 1.16: Basamak genilii ve rht ykseklii
Merdiven Kolu Genilii: Merdivenin kesintisiz olarak devam eden ve en az

basamaktan oluan dizisine merdiven kolu denir. Bir merdiven bir koldan
olutuu gibi, birden ok koldan da oluabilir. Normal merdiven kolunda
basamak says 12den yada kot fark 2 mden fazla olmamal, dner
merdivenlerde basamak says 16 ya da iki sahanlk aras kot fark 3 myi
amamaldr (ekil 1.17).
ekil 1.17: Merdiven kolu
Merdiven kolu genilii merdivenin yapld yere, kullanm ekline ve kullanan insan
saysna gre deiir.
MERDVEN KOL GENL
Kullanlacak Yerler
1. Bodrum, at ve asma katlarda
2. ki katl evlerde
3. Apartmanlarda
4. Okul, sinema, tiyatro ve resmi daireler
Genilik
En az 75 cm
100 cm
120 cm
140 cm
Ayrca insan kapasitesine gre ise 100cmye aadaki ller eklenir.

nsan Kapasitesi
1. 500 Kiiye kadar her 100 kii iin
Eklenecek Genilik
50 cm
30 cm
20 cm
Merdiven k Hatt: Merdivenlerde, ini ve k yaplrken zerinde

yrnd kabul edilen ve grlmeyen hatta k hatt denir. Aslnda hayali
olarak dnlp merdiven izimlerinde belirtilen bu hat, merdiven genilii
120 cmye kadar olan merdivenlerde tam ortadan, daha geni olan
merdivenlerde de korkuluktan itibaren 55 60 cm ieride kabul edilir (ekil

1.18a, ekil 1.18b).
ekil 1.18a : Merdiven genili

120 cmye kadar
ekil 1.18b : Merdiven genilii

120 cmden fazla
1.1.4.1. Tam Dner Merdivenlerin Dengelendirilmesi

Dengelendirilmesi aadaki gibidir:
Pergel yardm ile yarap lekli boyutuna gre Dner merdivenin d izgileri
ve k hatt izilir (ekil 1.19).
k hatt zerinde pergel yardm ile merdiven basmak genilikleri iaretlenir.

aretlemeye izilen k aht zerinden herhangi bir notadan balanabilir (ekil
1.20).
aretlenen noktalar daire merkezi ile birletirilerek dengelendirme tamamlanr

(ekil 1.21a, ekil 1.21b).
ekil 1.19: D izgiler
ekil 1.20: k hatt
10
ekil 1.21a: Dengelendirmenin tamamlanmas
ekil 1.21b: Merkeze yakn bak
1.1.4.2. Elips Merdivenlerin Dengelendirilmesi

Bu merdivenlerin dengelendirilmesi dner merdivenlerle ayndr. Elipsi tamamlayan
dairenin merkezinden yola klarak dengelendirme yaplr.
1.1.4.3. eyrek Dner Merdivenlerin Dengelendirilmesi

eyrek dner merdivenin dengelendirilmesi yaplrken nce merdivenin d izgileri
ve k hatt iaretlenir. Daha sonra k hatt zerinde basamak genilikleri iaretlenir.
Her merdiven kolunda en az 3 basamak, normal 5 basamak ve en fazla 7 basamak
yelpaze eklinde yaplmaldr. eyrek dner merdiven dengelendirilmeleri aadaki gibidir:
Yardmc Doru Metodu:
Merdiven kol geniliine gre k hatt izilir (ekil 1.22).
kollardan 10 cm mesafede, bu kollara izilen paralellerin kesim noktas

merkez yaplarak merdivenin dnecek ksm izilir (ekil 1.23).
Dnen basamaklarn en dar yeri 10 cm den az olamaz. kollarn kesim

yerindeki eyrek daire zerinde 10cm, k hatt zerinde basamak
genilii iaretlenir (ekil 1.24).
8-8 ve 9-9 noktalar son dz basaman uzants ile kesiinceye kadar

uzatlr (ekil 1.25).
8-8 ve 9-9 noktalarnn son dz basaman uzants zerinde kesitikleri

noktalarn mesafesi a kabul edilir. a mesafesi dengelendirilecek
basamak says kadar yan yana eklenir (ekil 1.26).
Birinci koldaki c, d ve e mesafeleri ikinci kola tanarak dengelendirilir.

Bu ilem her iki kolda da dengelendirilecek basamak says eit olmas
halinde yaplr. Her iki koldaki dengelendirilecek basamak says ayn
deilse dengelendirme iki kolada ayr ayr uygulanr.
11
ekil 1.22: D izgi ve k hatt
ekil 1.23: k hattnn izilmesi
ekil 1.24. Basamak geniliklerinin iaretlenmesi
12
ekil 1.25: Kesime noktas
ekil 1.26: Dengelendirilmenin tamamlanmas
Yaprak Metodu:
lk basmak izilir. Bu basamak rhtlar uzatlarak (O) noktas bulunur.

(ekil 1.27).
(O) noktas merdiven kollarna paralel olarak uzatlr. Bu uzantlarn ilk

ve son basamak uzantlar ile kesitii (M1) ve (M2) noktalar merkez
yaplarak (M1-O) ve (M2-O) yarapl yaylar izilir (ekil 1.28).
Bu yaylar dndrlecek basamak saysna eit blnr. Bu rhtlar

birletirildiinde dengelendirme tamamlanm olur (ekil 1.29).
ekil 1.27: (O) Noktasnn bulunmas
ekil 1.28: M1 Ve M2 noktalarnn bulunmas
13
ekil 1.29: Dengelendirilmenin tamamlanmas
1.1.4.4. Yarm Dner Merdivenlerin Dengelendirilmesi

Yarm dner merdivenlerde, yapld yere ve kol geniliine gre en az 8, en ok 15
basamak yelpaze eklinde yaplr. Bu yelpaze basamaklarn dengelendirilmesi eitli
metotlarla yaplr. Yarm dner merdiven dengelendirilmesi aadaki gibidir.
Yatay Yardmc Doru Metodu:
k hatt zerinde rhtlar iaretlenerek numaralandrlr. Basamak ortada

olacak ekilde tanzim edilen merdivenlerde i kol ekseninin iki yanna
beer santimetre alnarak iaretlenir (ekil 1.31).
lk basamak oluturularak rhtlar kendi dorultularnda uzatlr. Bu

uzantlar, dz basamak uzantsn keserek bir doru paras (a) snrlarlar.
(a) uzunluu dengelenecek rht says kadar dz basamak uzants
zerinde iaretlenir (5, 6, 7, 8) (ekil 1.32).
14
aretlenen noktalar k hatt zerindeki ayn isimli noktalar ile (5-5, 66, 7-7, ve 8-8) birletirildiinde dengelendirme ilemi bir kolda
tamamlanm olur. Birinci kol i tarafnda oluan basamak ince ular
ikinci kola aynen tanarak dengelendirme ilemi ikinci kolda da
tamamlanm olur (ekil 1.33).
ekil 1.30: D izgi ve k hatt
ekil 1.31: Rhtlarn iaretlenmesi
ekil 1.32: lk basmak tekili (a) mesafesi
ekil 1.33: Dengelendirmenin tamamlanmas
Yatay Yardmc Doru Metodu:
Merdiven Kol mesafesi ve aydnlk izilir (ekil 1.34).
k hatt izilir ve zerinde rhtlar iaretlenerek numaralandrlr.

Merdiven yuva merkezinden, merdiven ekseni ile dar a yapacak ekilde
bir doru izilir. Yardmc doru zerinde, balang noktasndan itibaren
en az 10cm olmak zere (a) uzunluu alnr. Her seferinde a = 10 cm
uzunluuna bir kat ilave edilmek zere, dengelenecek basamak says
kadar noktalar iaretlenir (ekil 1.35).
Son nokta, dz basaman merdiveni kestii nokta ile birletirilir. Eik

doru zerindeki noktalardan bu doruya paraleller izilir. (ekil 1.36)
izilen paralellerin ekseni kestii noktalar k hatt zerindeki rhtlar ile

birletirildiinde dengelendirme ilemi tamamlanm olur (ekil 1.37).
15
ekil 1.34: Kol mesafesi ve aydnlk
ekil 1.35: k hatt ve rht
ekil 1.36: Paralel dorularn izilmesi
ekil 1.37: Dengelendirmenin tamamlanmas
rnek izim
ki kollu ortadan sahanlkl merdiven
Kat ykseklii 2.88 m
Merdiven kolu genilii 1,20 m
Basamak says 16 adet
Basamak genilii 30 cm
Bina giri kaps 150/220 cm
Daire giri kaplar 100/200 cm
Deme kalnl 12 cm
Merdiven korkuluk ykseklii 90 cmdir.
Merdiven kiri ykseklii 40cm, kiri genilii 20 cm dir.
16
Yukarda lleri ve zellii verilen iki kollu ortadan sahanlk merdivenin plann ve
kesitini iziniz. lek 1/50. Bina iki katl olup zemin ve birinci kattan olumaktadr.
izim Uygulamas
ncelikli olarak merdiven kovas oluturulur. 20 cm duvar kalklar kabul edilir.

120 cm merdiven kol genilii ve 20 cm aydnlatma boluu braklr ve giri ve
daire kaplar gsterilir (ekil 1.37).
ekil 1.38: Merdiven kovasnn oluturulmas
Merdiven kovas oluturulduktan sonra merdivenin k hatt ve 30 cm olan

basamaklar oluturulur. Basamaklar oluturulduktan sonra, basamaklarn n
tarafna 5 cm uzaklkta bir izgi daha izilir. Bu izgiler dz ve basamaklarn
gerek izgileri nokta nokta gsterilir. Bu izilen izgiler basamak nndeki
limonluk kntlarn gstermektedir. Plana stten baktmz iin limonluk
izgileri dz, basamak izgilerini ise altta kald iin nokta nokta gsteririz
(ekil 1.39).
17
ekil 1.39: k hatt ve basamaklarn izilmesi
k hatt ve basmaklar izildikten sonra llendirmeler izilir. llendirme

yatay ve dikeyde yaplr. Giri, ara kat ve st kat kotlar verilir. En son ise
basamak saysn rht ykseklii ve basamak geniliini belirten bir yaz yazlr
(ekil 1.40).
ekil 1.40: llendirmenin yaplmas ve plann tamamlanmas
Merdiven plan izimi bittikten sonra merdiven kesiti izilir. Kesit izimi
yaplrken merdiven plan klavuz olarak kullanlr. T cetvel veya paralel yardm
ile masann alt veya st tarafna paralel yaptrlr. nce merdivenin d hatlar
izilir. Daha sonra merdiven balang ve sahanlk izilir (ekil 1.41).
18
ekil 1.41: Merdiven kesiti d hatlarn izimi
D hatlar izildikten sonra merdiven planndan da faydalanlarak basamaklar

kesit zerine tanr (ekil 1.42).
ekil 1.42: Basmak izgilerinin kesit zerine tanmas
19
Basamak izgileri kesit zerine tandktan sonra basamaklarn balangcndan

ters tarafa doru bir basamak geniliinde mesafe llr ve iaretlenir. Bu
iaret ile ara sahanlk balangc birletirilir (ekil 1.43).
ekil 1.43: Basamak ve rht klavuz izgisinin oluturulmas
Basamak ve rht klavuz izgisi izildikten sonra basamak uzantlar ile birletii
noktalardan yatay izgiler izilir. Basamak ve rhtlar oluturulur. Fazla izgiler
silinir. Oluan basamaklarn altndan bir izgi izilir ve o izgiye 12 cm
uzaklkta bir izgi izilir ve merdiven demesi oluturulur (ekil 1.44).
ekil 1.44: Basamak, rht ve merdiven demesi
20
Ayn ilemler dier merdiven kolu iinde uygulanr. Dier kolun kesit deil
grn olmasna dikkat edilmelidir (ekil 1.45).
ekil 1.45: Dier merdiven kolunun izilmesi
Daha sonra merdiven korkuluklar, llendirmeler, kaplar izilerek merdiven

kesiti tamamlanr (ekil 1.46).
ekil 1.46: A-A kesitinin tamamlanmas
21
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A-OBJEKTF TESTLER (LME SORULARI)
Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz aadaki sorular cevaplandrarak
belirleyiniz.
LME SORULARI
1.
Aadakilerden hangisi kullanldklar yere gre merdiven eitleridir?
A) Sa - Sol
B) - D
C) st - Alt
D) Yukar - Aa
2.
Aadakilerden hangisi malzeme cinslerine gre merdivenlerden biri deildir?

A) Ahap
B) Metal
C) Plastik
D) Betonarme
3.
Aadakilerden hangisi merdiven ekillerindendir?

A) Tek kollu merdivenler
B) ki kollu kede sahanlkl merdivenler
C) Tam dner merdivenler
D) Hepsi
4.
Merdivenlerde basamak genilii ne olmaldr?

A) En az 26 cm En ok 32 cm
B) En az 30 cm En ok 40 cm
C) En az 20 cm En ok 25 cm
D) En az 15 cm En ok 22 cm
5.
Merdivenlerde rht ykseklii ne olmaldr ?

A) En az 20 cm En ok 30 cm
B) En az 18 cm En ok 28 cm
C) En az 15 cm En ok 25 cm
D) En az 12 cm En ok 22 cm
6.
Dner merdivenlerde en fazla kot fark ne olmaldr?

A) 3,00 m
B) 3,50 m
C) 2,00 m
D) 2,50 m
7.
Merdiven kovas genilii en az ne kadar olmaldr ?

A) 10 cm
B) 12 cm
C) 20 cm
D) 22 cm
DEERLENDRME
Cevaplarnz modln sonunda bulunan cevap anahtaryla karlatrnz ve doru
cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevapladnz konularla ilgili
renme faaliyetlerini tekrarlaynz.
22
B- DEERLENDRME LE
Aada hazrlanan deerlendirme leine gre, yaptnz uygulamay
deerlendiriniz. Uygulamann gerekleme dzeyine gre, evet hayr seeneklerinden
kendinize uygun olan kutucuun iine iaretleyiniz.
DEERLENDRME LE
EVET
Merdiven kolu izimi iin iki kollu ortadan sahanlkl bir

merdiven setiniz mi?
ncelikli olarak merdiven kovasn oluturdunuz mu?
Merdivenin k
oluturdunuz mu?
Limonluk izgilerini izdiniz mi?
llendirmeleri yaptnz m?
Merdiven kesitini karmak iin merdiven plann T cetvel

veya paralel yardm ile masann alt veya st tarafna paralel
yaptrdnz m?
nce merdivenin d hatlarn izip basamaklar kesit zerine

tadnz m?
Tama ileminden sonra basamak ve sahanlklar izdiniz mi?
Merdiven korkuluklarn izip llendirmeleri yaptnz m?
hatt
ve
30
cm
olan
HAYIR
basamaklar
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden

geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn
tamam evet ise bir sonraki faaliyete geiniz.
23
RENME FAALYET2
RENME FAALYET2
AMA
Bu faaliyette verilen bilgiler dorultusunda, gerekli ortam salandnda merdiven
donatsn kuralna uygun izebileceksiniz.
ARATIRMA
Bu faaliyete balamadan nce baz aratrmalar yapmanz gerekir. Bunlar ;
evrenizdeki yeni yaplan inaatlar inceleyiniz.
rnek projeleri inceleyiniz.
evrenizdeki merdivenlerin zelliklerini inceleyerek not alnz.

Bu aratrma iin okul, spor salonlar, maazalar vb. yerlerin merdiven zelliklerinin
incelmesini yapnz. Kullanm ve grnm asndan gznze arpan olumsuzluklar varsa
bunlar kullanan kiilere sorunuz. Aratrma ve gzlemlerinizi rapor haline getiriniz ve
snfta arkadalarnzla paylanz.
2. MERDVEN DONATISINI ZMEK

2.1. Merdiven Donatlar
2.1.1. Tanm
Yaplarn katlar arasnda ini ve k salamak iin demirli bir betonla bir baka
deile betonarme olarak yaplan yap elemanlardr.
2.1.2. eitleri
Merdiven donats izilecek merdiven eitleri merdiven plannda ki merdiven eitleri
ile ayndr. Baknz 1.1.3 Numaral Merdiven Plan eitleri konusu.
2.1.3. ekilleri
Betonarme merdivenler kontrksiyon bakmndan ok eitli ekillerde yaplmaktadr.
elik tehizatn konma yerleri betonarme deme ve kirilerdekinin aynsdr.
Merdiven plak betonunu, eik duran iki mesnede oturmu veya konsol durumdaki betonarme
24
demeden ibarettir. Ayrca merdiven plak betonunu tatmak iin ortada veya yanlarda
kiriler konabilir. Bu kirilerin elik donatlar normal kirilerle ayndr.
Betonarme merdivenler genel olarak aadaki ekillerde gruplandrlr.
Para basamakl betonarme merdivenler.
Yekpare betonarme merdivenler.
2.1.4. izim Uygulamalar

Yapya ait merdiven veya merdivenlerin kalp plan ve kesitleri izilerek donats
gsterilir. izimde 1/20 veya 1/25 lei kullanlr.
Merdiven donatlacak ksmlar tabliyeler ve sahanlklardr. Merdiven tabliyesi ve
sahanlklar birer deme gibi dnlr. Ve donats buna gre izilir. Yapda ekil veya
donat olarak birbirinden farkl merdivenler varsa bunlarn her biri iin donat plan ve kesiti
izilir. Merdiven donat plan ve kesiti kat plan ve kalp planndan yararlanarak izilir.
Merdiven donat plan ve kesit izim uygulamas aadaki gibidir.
izim lei seilir (1/20 veya 1/25).
Merdiven donat plan ve kesitinin iziminde kat plan ve kalp planndan

yararlanlr. Donat plan ve kesiti izilecek olan merdivenin bulunduu kat plan
grebileceimiz bir yere konur.
Merdivenin evresindeki kolon ve akslar kalp planna baklarak tespit edilir.

nce akslar daha sonra kolonlar izilir (ekil 2.1).
ekil 2.1: Aks ve kolonlarn izilmesi
25
Kalp planna bakarak merdiven evresindeki kat kirileri, sahanlk kirileri,

merdiven kol kirileri tespit edilir ve izimi yaplr (ekil 2.2).
ekil 2.2: Kirilerin izilmesi
Kalp planndaki llere gre sahanlklar, rhtlar ve k hatt izilir. Merdiven

bilgileri yazlr (ekil 2.3).
ekil 2.3: Sahanlk, rht ve k hatt izimi
26
Merdiven Plaklarnn ve sahanlklarn donatlar izilip ap ve aralklar

zerlerine yazlr (ekil 2.4).
ekil 2.4: Donatlarn izilmesi
Daha Sonra izgisel ve kotlu llendirme yaplr. Kesit hatlar izilir. (ekil
2.5)
ekil 2.5: llendirme ve kotlandrma
27
Donat plan tamamlandktan sonra kesit izimleri yaplr. Kesit izimi merdiven plan
izimi ile ayndr.
Kesitler izilir ve iindeki donatlar gsterilir. Kesitin iine izilen donatlar

darya anmlar yaplarak ksmi boylar, toplam boylar ap ve aralklar
zerlerine yazlr (ekil 2.6a, ekil 2.6b, ekil 2.6c, ekil 2.7d).
ekil 2.6a: A-A kesiti
28
ekil 2.6b: B-B Kesiti
ekil 2.6c: C-C Kesiti
ekil 2.6d: D-D Kesiti
29
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A-OBJEKTF TESTLER (LME SORULARI)
belirleyiniz.
LME SORULARI
1.
Aadakilerden hangisi betonarme merdiven eitleridir?

A) Tekil - Mtemadi
B) Para - Yekpare
C) oul Tekil
D) Mnferit - oul
2.
Merdiven donats hangi leklerde izilir?

A) 1/20 1/25
B) 1/5 1/10
C) 1/50 1/100
D) 1/200 1/500
3.
Merdiven donat plan izilirken nceden izilmi hangi planlardan faydalanlr?

A) Mimari Kesit Mimari Grn
B) Aplikasyon Mimari Kesit
C) Kalp Plan Mimari Kat Plan
D) Vaziyet Plan - Aplikasyon
4.
Merdiven donat plan izilirken hangi izimler yaplr?

A) Merdiven Donat Plan Merdiven Donat Kesiti ve Alm
B) Kat Plan Donat Plan
C) Merdiven Aplikasyonu Merdiven Vaziyeti
D) Merdiven Mimari Plan - Grn
DEERLENDRME
30
B- DEERLENDRME LE
Aada hazrlanan deerlendirme leine gre, yaptnz uygulamay
deerlendiriniz. Uygulamann gerekleme dzeyine gre, evet hayr seeneklerinden
kendinize uygun olan kutucuun iine iaretleyiniz.
DEERLENDRME LE
1
Merdiven donat plan izmek iin, plan ve kesiti hazrladnz

m?
Kalp planna bakarak merdiven evresindeki kat kirileri,

sahanlk kirileri ve merdiven kol kirilerini tespit edip
izimini yaptnz m?
Sahanlklar, rht ve k hattn izdiniz mi?
Merdiven plaklarnn ve sahanlklarn donatlarn izip ap ve

aralklarn zerlerine yazdnz m?
izgisel ve kotlu llendirme yaptnz m?
Donat plan tamamlandktan sonra kesit izimlerini yaptnz

m?
Kesit iindeki donatlar gsterdiniz mi?
Kesitin iine izilen donatlarn darya anmlar yapp,

ksmi boylar, toplam boylar ap ve aralklarn zerlerine
yazdnz m?
EVET
HAYIR
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden

geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn
tamam evet ise modl deerlendirmeye geiniz.
31
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Modl ile kazandnz bilgi ve becerileri aadaki sorular cevaplandrarak
belirleyiniz.
A- OBJEKTF TESTLER (LME SORULARI)

belirleyiniz.
LME SORULARI
1.
Merdiven plan ve merdiven donat iziminde merdiven kovas genilii en az ne

olmaldr?
A) 10 cm
B) 20 cm
C) 30 cm
C) 40 cm
2.
Dner merdivenlerin ykseklii en fazla ne olmaldr?

A) 2,50 m
B) 3,00 m
C) 3,50 m
D) 4,00 m
3.
Kullanldklar yere gre merdiven eitleri hangileridir?

A) Merdivenler D Merdivenler
B) Alt Merdivenler - st Merdivenler
C) Ahap Merdivenler Metal Merdivenler
D) Beton Merdivenler Betonarme Merdivenler
4.
Merdiven donat plannda donat anm izilirken donatnn hangi zellikleri yazlr?
A) Ksmi Boylar
B) Toplam Boylar
C) ap ve Aralklar
D) Hepsi
5.
Merdiven plan iziminde kullanlan lek oran nedir?

A) 1/5 - /1/10
B) 1/20 1/25
C) 1/50 1/100
D) 1/200 1/500
DEERLENDRME
32
B- PERFORMANS TEST
Aada hazrlanan performans testine gre, kendinizin veya arkadanzn hazrlad
merdiven plan ve merdiven donats izimlerini deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine
gre, evet hayr seeneklerinden uygun olan kutucua iaretleyiniz
Aadaki performans testi ile modlle kazandnz yeterlilikleri lebilirsiniz.
PERFORMANS TEST
EVET
Merdiven kolu izimi iin iki kollu ortadan sahanlkl bir

merdiven setiniz mi?
ncelikli olarak merdiven kovasn oluturdunuz mu?
Merdivenin k
oluturdunuz mu?
Limonluk izgilerini izdiniz mi?
llendirmeleri yaptnz m?
Merdiven kesitini karmak iin merdiven plann T cetvel

veya paralel yardm ile masann alt veya st tarafna paralel
yaptrdnz m?
nce merdivenin d hatlarn izip basamaklar kesit zerine

tadnz m?
Tama ileminden sonra basamak ve sahanlklar izdiniz mi?
Merdiven korkuluklarn izip llendirmeleri yaptnz m?
10
Merdiven donat plan izmek iin, plan ve kesiti hazrladnz

m?
11
Kalp planna bakarak merdiven evresindeki kat kirileri,

sahanlk kirileri ve merdiven kol kirilerini tespit edip
izimini yaptnz m?
12
Sahanlklar, rht ve k hattn izdiniz mi?
13
Merdiven plaklarnn ve sahanlklarn donatlarn izip ap ve

aralklarn zerlerine yazdnz m?
14
izgisel ve kotlu llendirme yaptnz m?
hatt
ve
30
cm
33
olan
basamaklar
HAYIR
15
Donat plan tamamlandktan sonra kesit izimlerini yapt m?
16
Kesit iindeki donatlar gsterdiniz mi?
17
Kesitin iine izilen donatlarn darya anmlar yapp,

ksmi boylar, toplam boylar ap ve aralklarn zerlerine
yazdnz m?
DEERLENDRME
Performans testi deerlendirmesi sonucunda eksik olduunuz konular yeniden tekrar
ederek eksik bilgilerinizi tamamlaynz.
Kendinizi yeterli gryorsanz bir sonraki modle gemek iin retmeninizle
iletiime geiniz.
34
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1 CEVAP ANAHTARI
1
RENME FAALYET-2 CEVAP ANAHTARI

1
MODL DEERLENDRME SORULARI CEVAP ANAHTARI

1
35
NERLEN KAYNAKLAR
NERLEN KAYNAKLAR
COKUN A. ., S. IRK, A. KAYHAN, F. AIK, . ERM, Yap Ressaml X.

Snf ve lem Yapraklar, hlas Gazetecilik A.., stanbul, 2005.
PANCARCI A., M. E. CAL, Yap Teknik Resmi Cilt:2, Birsen Yaynevi,

stanbul, 1998.
36
KAYNAKA
KAYNAKA
OYMAEL S., Yap Bilgisi Cilt:II Temel Ders Kitab, Milli Eitim Basmevi,
stanbul, 2003.
COKUN A. ., S. IRK, A. KAYHAN, F. AIK, . ERM, Yap Ressaml X.

Snf ve lem Yapraklar, hlas Gazetecilik A.., stanbul, 2005.
PANCARCI A., M. E. CAL, Yap Teknik Resmi Cilt:2, Birsen Yaynevi,

stanbul, 1998.
ERARSLAN A., Bina Bilgisi Temel Ders Kitab, Milli Eitim Basmevi,
Ankara, 2000.
37
T.C.
MLL ETM BAKANLII
NAAT TEKNOLOJS
SREKL-KONSOL VE TERS KR
DONATILARI
Ankara, 2013
Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve

retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.
Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.
PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER
AIKLAMALAR ................................................................................................................... iii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3
1. SREKL KR DONATILARI ........................................................................................ 3
1.1. Srekli Kiri .................................................................................................................. 9
1.1.1. Tanm .................................................................................................................. 10
1.1.2. Kullanld Yerler ............................................................................................... 10
1.2. Srekli Kiri Donat Elemanlarnn lm ve Kesimi.............................................. 10
1.3. Srekli Kiri Donat Elemanlarnn Birletirilmesi ..................................................... 13
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 19
RENME FAALYET2 .................................................................................................. 24
2. KONSOL KR DONATILARI ....................................................................................... 24
2.1. Konsol Kiri ................................................................................................................ 25
2.1.1. Tanm .................................................................................................................. 26
2.1.2. Kullanld Yerler ............................................................................................... 26
2.2. Konsol Kiri Donat Elemanlarnn lm ve Kesimi.............................................. 27
2.3. Konsol Kiri Donat Elemanlarnn Birletirilmesi ..................................................... 30
RENME FAALYET3 .................................................................................................. 41
3. TERS KR DONATILARI ............................................................................................. 41
3.1. Ters Kiri .................................................................................................................... 42
3.1.1. Tanm .................................................................................................................. 43
3.1.2. Kullanld Yerler ............................................................................................... 44
3.2. Ters Kiri Donat Elemanlarnn lm ve Kesimi .................................................. 45
3.3. Ters Kiri Donat Elemanlarnn Birletirilmesi ......................................................... 46
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 54
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 56
KAYNAKA ......................................................................................................................... 57
ii
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
ALAN
DAL/MESLEK
MODLN ADI
MODLN TANIMI
SRE
N KOUL
YETERLK
MODLN AMACI
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME
naat Teknolojisi
Betonarme Yap Sistemleri
Srekli-Konsol ve Ters Kiri Donatlar
Srekli- konsol ve ters kiri donatlarnn hazrlanmas,
birletirilmesi ile ilgili bilgi ve becerilerin kazandrld
bir renme materyalidir.
40/32 (+40/32 Uygulama tekrar yapmal.)
Srekli- konsol ve ters kiri donatlar yapmak
Genel Ama: Bu modlle, okul ii gerekli ortam, okul
d aratrma yapabileceiniz kurulular belirtildiinde
kiri donatlarn standartlara uygun olarak
yapabileceksiniz.
Amalar:
Srekli kiri donatsn projesine uygun

olarak hazrlayabileceksiniz.
Konsol kiri donatsn projesine uygun

olarak hazrlayabileceksiniz.
Ters kiri donatsn projesine uygun olarak

hazrlayabileceksiniz.
Ortam: Betonarme yap sistemleri atlyesi, inaat
demiri retim ve ileme atlyeleri, bilgi teknolojileri
ortam ve ktphane.
Donanm: naat demirleri, demir temizleme,
dzeltme, kesme, bkme ve balama, ara-gereleri,
demirci tezgh, balama teli, kerpeten, eldiven, i
elbisesi, statik proje, metre, cetvel, defter ve kalem.
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden
sonra verilen lme aralar ile kendinizi
deerlendireceksiniz.
retmen modl sonunda lme arac (test, oktan
semeli, doru yanl vb.) kullanarak modl uygulamalar
ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek sizi
deerlendirecektir.
iii
iv
GR
GR
Sevgili renci,
Deprem kuandaki bir lkede yayor olmamz ve inaat teknolojisindeki gelimeleri
dikkate aldmzda yaplarmzn inasna zen gstermemizin zorunlu olduunu gryoruz.
Ayrca depremlerden sonra grlen yasal boluklar ve mevzuattaki eksiklikler yeni
ynetmeliklerle giderilmek zorunda kalnmtr. Hem deprem ynetmelii hem de TS 500,
inaatlarda kiri donatlar iin belli standartlar gnn artlarna gre gncellemitir.
Tayc sistemin bir paras olan kiri donatlarn kuralna uygun olarak yapma gvenli
yaplar ina etmede vazgeilmez bir nceliimiz olmaldr.
Her betonarme demircisi kiri iinde kullanlacak donat; tr, say, l ve aplarn
bilmeli ve uygulamada bu bilgilerini kullanmaldr. Ayrca kiri iinde kullanlacak donatnn
lm, kesimi, bkm ve kuralna uygun olarak birletirilmesini yapabilmelidir. Btn bu
ilemlerin nasl yaplacan bu modl iinde detayl olarak bulabileceksiniz.
Bu modl bitirdiinizde srekli-konsol ve ters kiri donatlarn kuralna uygun
olarak yapabilen inaat sektrnn iskeleti olan betonarme demircilii konusunda aranlan
bir meslek eleman olabilirsiniz. Bunun iin modl baarm olmak gerektii, modl
baarmak iinse gayret gerektiini unutmamanz dileiyle, baarlar dilerim.
RENME FAALYET1
RENME FAALYET1
AMA
Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanmlar salandnda, srekli kiri donatsn
projesine uygun olarak hazrlayabileceksiniz.
ARATIRMA
evrenizdeki mhendislik brolarn ziyaret ederek srekli kiriler hakknda

bilgi edinmeye alnz.
Srekli kiriin ne olduunu ve iinde kullanlan donatlar aratrp rapor

hazrlaynz.
Edindiiniz bilgileri snf ortamnda arkadalarnzla paylanz.
1. SREKL KR DONATILARI
Kiri, demeden gelen ykleri tayp kolonlara aktaran yap elemandr. Kiriler,
dey olarak duran kolonlarn zerine yatay olarak ina edilirler. Betonarme karkas yaplarda
deme, kiri ve kolonlardan oluan tayc bir sistem mevcuttur ve bu sistem yapnn tm
katlarnda ayndr.
Srekli kiriler yaplarda en ok karlatmz kiri trdr. Kiri ierisinde boyuna
donat olarak montaj (st), pilye, esas (alt) donat ve enine donat olarak da etriyeler
bulunmaktadr. Deprem ynetmeliine gre hazrlanm statik hesap ve projelerine uygun
olarak imal edilirler.
Srekli Kiri
Resim 1.1: Betonarme srekli kiriler
Srekli kirileri detaylandrmadan nce kirilere ait konstrktif esaslar ve kirilerde

demir boylarnn hesaplanmasn ele alacaz.
Kirilere ait konstrktif esaslar:
Kirilerde enkesit boyutlarna ilikin koullar:
Deprem ynetmeliine gre kiri gvde genilii en az 25 cm olacaktr. Kiri

ykseklii deme kalnlnn katndan ve 30 cmden az olmayacaktr.
Kirilerde boyuna donat koullar:
Kirilerde en az 312 mm ekme donats ve 212 mm montaj donats bulunmaldr.

Etriyeler en az 8 mm apnda ve en fazla 20 cm aralkl olarak dzenlenmelidir.
Boyuna donaty oluturan esas ubuk/ana donatlar birbirinden en az 2 cm aralkl
olarak konmal, aralarna beton girebilmesi iin bu aralk korunmaldr. Donatlar bir sraya
smazsa ikinci bir sra yaplabilir. Donat aralklarn salamak ve betonlama srasnda
koruyabilmek iin donat ile donat arasna ve kalpla donat arasna beton ya da zel
retilmi beton paspay plastikleri konulmaldr.
Etriye ve pilyelerin kesitte enine dorultuda simetrik olmalar salanmaldr. Bu
amala pilyeler bir kesitte ya ift sayda olmal ya da tek pilye ise kesitin ortasna
yerletirilmelidir.
Mesnet donatlar, eit ve/veya eite yakn aklklarda, akln 1/4' ne kadar
uzatlmaldr. Farkl aklk durumunda ise mesnet donatlar, byk akln drtte biri
lsnde her iki tarafa uzatlmaldr.
Kiri genilii 40 cmyi aarsa ift etriye uygulanmaldr. TS 500e gre derinlii 60
cmyi aan kirilerde ekme donatsnn en az % 8i kadar gvde donats konulmaldr. Bu
donat, ykseklii 60-90 cm olan kirilerde iki yanda birer tane olmak zere en az bir ift,
90-120 cm olan kirilerde iki ift, daha derin kirilerde ise her 30 cm ykseklik iin bir ift
gvde donats olmaldr.
Gvde donats olarak kullanlacak ubuun ap en az 10 mm, basn donats olarak
kullanlacak ubuun ap en az 12 mm olmaldr.
ekil 1.1: Kirilerde kullanlan demirler

Boyuna donatlarn ekleri ve kenetlenmelerine ilikin koullar:
Kiri sarlma blgeleri, kolon-kiri birleim blgeleri ve aklk ortasnda alt donat
blgelerinde bindirmeli ek yaplmayacaktr. Bu blgeler dnda bindirmeli eklerin
yaplabilecei yerlerde ek boyunca zel deprem etriyeleri kullanlacaktr.
zel deprem etriyelerinin ek blgesindeki aral kiri derinliinin 1/4'n ve 10
cmyi amayacaktr. Manonlu ekler veya bindirmeli kaynak ekleri, bir kesitte ancak birer
donaty atlayp uygulanacaktr.
Kolona saplanan kirilerin kolonun br yznde devam etmedii durumlarda
kirilerdeki alt ve st donat, kolonun etriyelerle sarlm ekirdeinin d yzne kadar
uzatlp 90 bklecektir. Kolon iinde bklen 90 kancann dey dz ksm 12den az
olmayacaktr. Her iki taraftan kirilerin kolonlara saplanmas durumunda kiri alt donatlar,
kolon yznden itibaren komu akla TS 500de verilen kenetlenme boyu (serbest
akln drtte biri) kadar uzatlacaktr.
Kiri iki ucundaki mesnet st donatlarnn byk olannn en az 1/4' tm kiri
boyunca srekli olarak devam ettirilecektir.
Kirilerde enine donatya ilikin koullar:
Kiri sarlma blgeleri; kiri mesnetlerinde kolon yznden itibaren kiri derinliinin
iki kat kadar uzunluktaki blge sarlma blgesi olarak tanmlanacak ve bu blgede etriye
sklatrmasna gidilecektir.
Kiriin iki sarlma blgesi arasnda kalan ve kiri ara blgesi olarak anlan ksmda TS
500de ngrlen etriye koullar uygulanacaktr. Kiri sarlma blgelerinde ilk etriyenin
kolon yzne uzakl 5 cm olacaktr. Etriyenin aralklar kiri yksekliinin 1/4'n, en
kk boyuna donat apnn 8 katn ve 150 mmyi amayacaktr.
Kirilerde kullanlan etriyeler zel deprem etriyesi olarak dzenlenecek ve etriyenin
her iki ucunda 135lik kvrml kancalar bulunacaktr.
zel deprem etriyelerinin ap ve aral dier etriyelerin ap ve aral ile ayn
olacaktr. zel deprem kiri etriyelerinin ap 8 mmden az olmayacak; boyuna donaty
dtan saracak ve kancalar ayn boyuna donat etrafnda kapanacaktr. Kiri etriyeleri beton
dklrken oynamayacak biimde skca balanacaktr.
Kirilerde pilye bkm yerleri statik hesap sonularna gre belirlenir. Uygulamada
benimsenen eitli kabullerle pilye bkm yerleri yaklak olarak da belirlenebilmektedir. Bu
kabullere gre pilyeler kirilerde, i aklklarda orta mesnetten itibaren serbest akln
1/7sinden krlabilir. Bklen pilye devam eden kirilerde komu akln 1/4 kadar
ieriye uzatlmal; konsol kirilerde konsol sonuna kadar mesnet iine 90 saplanmaldr.
Kirilerde demir boylarnn hesaplanmas:
Kirilerin 1/20 lekli izimlerinde kullanlan demirlerin hepsinin boylar hesaplanr.

Projenin sonunda, yapda kullanlacak demir miktar bulunurken (metraj yaplrken)
hesaplanan bu boylardan yararlanlr. Toplam demir boyu, metresinin arl ile arplp
toplam arlk bulunur.
ekil 1.2: Kiri boy ve en kesitinde demirlerin gsterimi
Esas ve montaj demirleri (dz demirler):
Kirilerde serbest akla mesnet geniliklerinin eklenmesi ile mesnet dndan

mesnet dna olan aklk L1 bulunmu olur. rnein ekil 1.4de bu aklk,
L1 = 280+(2x30)
L1 = 340 cm
Akln her iki yannda, d yzeydeki beton rts, paspay (2 cm) L1 aklndan
dlr. Bylece dz donatnn uzunluu (L2) bulunmu olur.
L2 = 340-(2x2)
L2 = 336 cm
Beton rts (pas paylar); i mekanlara bakan kiri yzeylerinde 1.5 cm, d
ksmlarda ise rneimizde grld gibi 2 cmdir. Bulunan L2 uzunluuna donatnn iki
ucundaki ankraj kvrm boylar eklenir.
Kenetlenme boyu:
Betonarme bir yap elemannn gerektii gibi davranabilmesi iin donatnn betona
kenetlenmesi (ankraj) zorunludur. TS 500e gre kenetlenme boyu en az 40 olmaldr.
Deprem ynetmeliinde ngrlen bu koula ek olarak boyuna uzunlua dik kvrm
oluturulmas nerilmektedir. rnek kirite kenetlenme boyu 36 cm alnm ve bu durumda
montaj demirinin boyu,
L3 = 336 + (2x36) + (2x12)
L3 = 432 cm olur.
Bulunan sonu kiri boyuna donatsnn zerine (212 L=432) eklinde yazlr.
Kullanlan donat, zel burmal B III, tor elii ise kanca bklmez.
Pilye:
Pilye dilimize Franszcadan geme bir szck olup kalkan donat anlamnda
kullanlmaktadr.
Pilye bkm yeri olarak mesnetten itibaren uzakl 30 cmyi amamak koulu ile d
mesnetlerde akln 1/7si, orta mesnetlerde ise akln 1/5i nerilmekte veya kiri
ykseklii gz nne alnarak ilk pilyenin mesnetten kiri yksekliinin yars kadar,
gerektiinde ikinci pilyenin de mesnetten kiri ykseklii kadar uzakta bklebilecei kabul
edilmektedir.
Pilye genellikle 45, baz zel durumlarda 60 ayla bklr. Pilye ykseklii, kiri
yksekliinden iki paspay/beton rts + iki etriye ap + bir esas demir apnn karlmas
ile bulunur.
h = [H-(2x1.5) + (2x0.8) + 1.2]
h = 40-5.8
h = 34.2 cm
Pilyenin bklen eik ksmnn boyu, (h) cinsinden, Pisagor teoremi ile veya
trigonometrik yolla hesaplanabilir. Bu hesaplamalarla ayn zamanda pilyenin bklmesinden
dolay, dz durumda olmas halindeki boyuna nazaran ortaya kan fark da bulunmu olur.
45lik ayla bklmse 0,41 h, 60 ayla bklmse 0,58 h ve 30 ayla bklmse
0,27 h fark olur.
b2=h2+h2=2h2
b=h2=1.41h
ekil 1.3: 45 pilye kvrm l hesab
Bu durumda pilye boyu

L = L2 + 2 x eim fark + 2 x kanca boyu olur. rneimizde pilye 45 ayla
bkld iin;
L = 336 + (2x0,44 h) + (2x14) + (2x36)
L = 466 cm olur.
Pilyenin kvrlan eri yzeyi (b)
b = 1,41 h
b = 1,41 x 34,2
b = 49 cm olur.
Kenardaki dz ksmlar (n)
n = L2 / 6
n = 280 / 6
n = 47 cm olarak bulunur.
Ortadaki dz ksm (c)
c = L-[(2x34)+(2x47)]
c = 336-(68+94)
c = 336-162
c = 174 cm olur.
Pilye zerine ayr ayr bkm boylar; adedi, ap ve toplam boyu yazlr (212
L=466).
e
kil 1.4: Kiri demirleri alm, ap ve lleri
Etriyeler:
Etriyenin genilii ve ykseklii, kiri genilii ve yksekliinden beton
rts/paspaylar (1.5 cm) karlarak bulunur. rnek kiriimiz 30/40 cm olduundan;
30 - (2x1.5) = 27 cm
40 - (2x1.5) = 37 cm
Etriye boyu yukarda bulunan deerlere kanca boylar eklenerek hesaplanr. Etriye
ap deprem ynetmeliine gre en az 8 mm olmaldr. Kanca boyu uzunluuda 10
olacandan, etriye boyu;
L = 2x27 + 2x37 + 2(10 )
L = 54 + 74 + 2(10x0.8)
L = 144 cm olur.
Etriye saysn bulmak iin etriye konacak kiri boyu etriye aralna blnp kan
tam sayya bir ilave edilir. Etriye aral genellikle 20 cm alnr ve hangi aralkta konaca da
kiri boy kesitinde gsterilir. Kiri baka bir kirie saplanyorsa sapland ucunun sapland
kiri genilii kadar ksmna etriye konmaz.
Etriye konacak uzunluk;
=280 cm
Etriye says= 280 / 20
= 14 + 1
= 15 adet
Blmden artan olursa, artan say ikiye blnp her iki bata etriye konacak mesafeler
bulunur. Blm tam ktnda ilk etriyeler ulardan 5 cm ierde konur.
Belirlenen etriye saysna, Deprem Ynetmeliince ngrlen ve mesnet i

yznden itibaren kiri yksekliinin iki katndan az olmamak zere oluturulacak kiri
sarlma blgeleri sklatrma etriyelerini de eklemek gerekir. Kiri ykseklii 40 cm
olduundan, iki kat 80 cm iin drt adet her iki mesnete (2x4) olmak zere 8 adet etriye
ilavesi ile toplam etriye says (15+8) 23 adet olarak belirlenmi olur.
Etriye zerine boyutlar, kvrm lleri, kanca boylar, etriye kol uzunluklar; altna
da etriye says, ap ve toplam boyu (23 8 L=144 eklinde) yazlr.
ekil 1.5: 1/20 lekli kiri ve donat alm detay
1.1. Srekli Kiri

Mtemadi kiri ad da verilen bu elemanlarda, mesnet aralklar ve zerlerine gelen
ykler deiik olmakla beraber karkas inaatn dzgn ve iiliin kolay olabilmesi iin her
aralkta kesit lleri genellikle deitirilmez. zellikle d cephede buna zen gsterilir.
Srekli kirilerde montaj ve esas elikleri bir kiriten dier kirie devam ettirilebilir
veya mesnetler zerinde kesilebilir. Gerekiyorsa pilye elikleri devaml ve her aralkta ayn
konulabilir. Her aralk iin ayr pilye konulduunda, pilye ucu, dier (L) aklna 1/4 kadar
uzatlr. Mesnetler arasnda kiriin alt ksmna ve mesnetler zerinde st ksmna gelecek
ekilde konulan pilye eliklerinin toplam kesit alan, mesnetler zerinde meydana gelen
gerilmeleri karlamaya yetmiyorsa mesnetler zerine apo zelliinde ek pilyeler konur.
apo elikleri iki tarafta, kiri (L) aklklarnn 1/4 kadar uzatlr. apo elikleri, son
mesnette kullanlyorsa bir ucu gnye eklinde, kiri yksekliince kvrlr.
1.1.1. Tanm
Yaplarda veya daha fazla mesnet (dayanak) zerine oturtulan iki veya daha fazla
aklkl olarak yaplan kirilere srekli (mtemadi) kiri ad verilir.
ekil 1.6: Srekli kiri donat ve donat alm
1.1.2. Kullanld Yerler

Yaplarda d kenarlar boyunca ierde mahal balantlar boyunca baka bir deyile
kiriin kesilmesini gerektirecek bir durum olmadnda srekli kiriler tertip edilir.
1.2. Srekli Kiri Donat Elemanlarnn lm ve Kesimi

Devam eden kirilerde, alt tarafa ekmeye alan demirler, st tarafa da montaj
demirleri yerletirilir. ekme ve montaj demirleri, bir kiriten dier kirie devam ettirilebilir
veya mesnet zerinde kesilebilir. Devam eden kirilerde mesnet zerine ayrca yk
durumuna gre apo demirleri de konur.
ekil 1.7: Srekli kiri basn, ekme ve apo demirleri
10
Srekli kiri donats lm ve kesiminde ilem sras:
eldiveninizi ve i nlnz giyiniz.
Resim 1.2: elbisesi ve gvenlik aralar
Demir markalama, kesme ve bkme ara-gerelerini hazrlaynz.
Resim 1.3: Demir kesme ve bkme aralar
Srekli kiri iinde kullanlacak demirleri hazrlaynz.
Resim 1.4: Nervrl elikler
11
Kullanlacak demir boylarn proje llerine gre iaretleyiniz.
Resim 1.5: Demir boylarnn llerek iaretlenmesi
Kiri montaj demirlerini proje lsne gre kesip bkmn yapnz.

Kiri esas demirlerini proje lsne gre kesip bkmn yapnz.
Uyar: Srekli kiri montaj ve esas donatlar balang, bitim
noktalarnda ve gerektiinde (kiri yksekliinin deimesi durumunda)
gnye olarak bklecektir.
Resim 1.6: Demirlerin kesilmesi
Pilye demirini proje lsne uygun olarak kesiniz ve bkmn yapnz.
Resim 1.7: Pilyenin kesilmesi ve bklmesi
12
Etriye demirlerini projedeki llerine uygun olarak kesiniz ve

bkmn yapnz.
Resim 1.8: Etriyenin bklmesi
Kesilen demirlerin projeye uygunluunu kontrol ediniz.
1.3. Srekli Kiri Donat Elemanlarnn Birletirilmesi

Srekli kiriler zerindeki ykleri kolon ve altndaki mesnetlere iletirler. Kiri
donatlar montaj (basn donats-st donat), esas (ekme donats-alt donat), pilye ve
etriye donatlaryla yaplr. Kirilerde ap 12 mm (12)den aa donat kullanlmaz. Statik
hesap sonucu ihtiya olursa kiri balangcna stten L/4 kadar mesnet donats balanr.
Resim 1.9: Birleimi yaplm kiri donats
Srekli kiri donatsnn birletirilmesinde ilem basamaklar:
Demir kesme, bkme ve balama ara-gerelerini hazrlaynz.
13
Resim 1.10: Demir balama ara-gereleri
Esas ve montaj demirleri ilemeye hazr duruma getiriniz.
Resim 1.11: Esas ve montaj demirlerinin hazrlanmas
Pilye demirlerini hazrlaynz.
Resim 1.12: Bklm pilye demiri
14
Etriye demirlerini hazrlaynz.
Resim 1.13: Hazrlanm etriyeler
Srekli kiri montaj demirlerini, kancalar-gnyeleri alta dnk olarak

kalp iine uzatnz.
Uyar: Srekli kirilerde basn blgesi olan st tarafta montaj demiri
(basn donats-st donat), ekme blgesi olan alt tarafta esas demir
(ekme donats-alt donat) dzenlenir.
Etriyeleri, kalp iine uzatlan montaj demirleri zerinden geiriniz.
Resim 1.14: Etriyelerin demirlerden geirilmesi
Etriyelerin alt ksmndan esas demirleri, kancalar ste dnk olarak

uzatnz.
Etriyelerin aralklarn, stteki montaj demirleri zerinde lerek
iaretleyiniz.
Uyar: Etriyelerin kapanan ular stte ve karlkl birer atlayarak
bulunmaldr.
15
Resim 1.15: Etriye aralklarnn iaretlenmesi
Etriyeleri, iaretli yerlere getiriniz.
Resim 1.16: Etriyelerin yerine dizilmesi
Etriyeleri deme noktalarndan nce montaj ve sonra da esas demirlere,

demir balama teli ile balaynz.
Resim 1.17: Etriyelerin balanmas
16
Pilye demirlerini iskelet ierisine srnz ve yerlerine getirip balaynz.
Resim 1.18: Pilyenin etriyelere balanmas
Srekli kiri demir iskeletinin dzgnln, proje ve kurallarna

uygunluunu kontrol ediniz.
Resim 1.19: Demir iskeletinin kontrol
Resim 1.20: Balanm kiri demir donats
17
Varsa kayan demirleri yerinde dzeltiniz.
Resim 1.21: Kayan demirlerin dzeltilmesi
Yaptnz iin dzgnln ve kurallarna uygunluunu kontrol ediniz.
Resim 1.22: Yaplan iin kontrol
Kullandnz ara-gereci toplayarak gerekli temizlii yapnz.
18
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Uygulama sorusu: Bu renme faaliyeti sonunda retmeninizin temin edecei
malzeme, ara- gereler yardmyla yine retmeniniz tarafndan verilecek bilgi ve llerde
srekli kiri iine konulacak donaty hazrlaynz.
Aada ekil 1.8de verilen srekli kiri rneindeki kesit, alm, l ve donat
bilgilerinden faydalanabilirsiniz.
ekil 1.8: Srekli kiri ve donat alm
lem Basamaklar
eldiveninizi ve i nlnz
giyiniz.
Demir kesme, bkme ve balama aragerelerini hazrlaynz.
Esas ve montaj demirleri ilemeye

hazr duruma getiriniz.
Varsa pilye demirlerini hazrlaynz.
Srekli kiri montaj demirlerini,

kancalar-gnyeleri alta dnk olarak
kalp iine uzatnz.
Etriyeleri, kalp iine uzatlan montaj

demirleri zerinden geiriniz.
Etriyelerin alt ksmndan esas

demirleri, kancalar ste dnk olarak
uzatnz.
Etriyelerin aralklarn, stteki montaj

demirleri zerinde lerek
iaretleyiniz.
Etriyeleri deme noktalarndan nce

montaj ve sonra da esas demirlere,
19
neriler
nlnz, i eldiveninizi
giymeyi ve gerekli i gvenlii
tedbirlerini almay unutmaynz.
Demirin pas ve apaklarndan

ellerinizi koruyunuz.
gvenlii kurallarna mutlaka

uyunuz.
Bkme esnasnda bkme aracn ve

demiri yerinden kaydrmamalsnz.
Kesme esnasnda kesme aracn ve

Doru kesim iin mutlaka doru

markalama yapmalsnz.
Demirlerin sk balanmas
gerektiini unutmaynz.
Balama esnasnda demiri yerinden

kaydrmamalsnz.
Balamada gereinden fazla tel

kullanmaynz.
Balanan telin yeterince gergin

olmas gerektiini unutmaynz.
Balama bitiminde oluacak

Varsa pilye demirlerini iskelet
ierisine srnz ve yerlerine getirip
balaynz.
Srekli kiri demir iskeletinin
dzgnln, proje ve kurallarna
Varsa kayan demirleri yerinde
dzeltiniz.
Yaptnz iin dzgnln ve
kurallarna uygunluunu kontrol
ediniz.
Kullandnz ara-gereci toplayarak
gerekli temizlii yapnz.
20
donatnn dzgn durmas gerektiini

unutmaynz.
Etriyelerin kapanan ularnn stte ve
karlkl birer atlayarak bulunmas
Hazrlanan donatnn proje ve
kurallara uygun yaplmas gerektiini
unutmaynz.
Ara-gere ve evre temizliini ihmal
etmeyiniz.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet,
kazanamadnz becerileri Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
Srekli kiri donat lm ve kesimi;
1. eldiveninizi ve i nlnz giydiniz mi?
2. Demir markalama, kesme ve bkme ara-gerelerini hazrladnz m?
3. Srekli kiri iinde kullanlacak demirleri hazrladnz m?
4. Kullanlacak demir boylarn proje llerine gre iaretlediniz mi?
5. Kiri montaj demirlerini proje lsne gre kesip bkmn
yaptnz m?
6. Kiri esas demirlerini proje lsne gre kesip bkmn yaptnz
m?
7. Pilye demirini proje lsne gre kesip bkmn yaptnz m?
8. Etriye demirlerini projedeki llerine uygun olarak kesip bkmn
yaptnz m?
9. Kesilen demirlerin projeye uygunluunu kontrol ettiniz mi?
Srekli kiri donatsnn birletirilmesi;

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
eldiveninizi ve i nlnz giydiniz mi?

Demir kesme, bkme ve balama ara-gerelerini hazrladnz m?
Esas ve montaj demirleri ilemeye hazr duruma getirdiniz mi?
Varsa pilye demirlerini hazrladnz m?
Etriye demirlerini hazrladnz m?
Srekli kiri montaj demirlerini, gnyeleri alta dnk olarak kalp
iine uzattnz m?
Etriyeleri, kalp iine uzatlan montaj demirleri zerinden geirdiniz
mi?
uzattnz m?
iaretlediniz mi?
Etriyeleri, iaretli yerlere getirdiniz mi?
Etriyeleri deme noktalarndan nce montaj ve sonra da esas
demirlere, demir balama teli ile baladnz m?
Varsa pilye demirlerini iskelet ierisine srp yerlerine getirip
baladnz m?
uygunluunu kontrol ettiniz mi?
Varsa kayan demirleri yerinde dzelttiniz mi?
Yaptnz iin dzgnln ve kurallarna uygunluunu kontrol
ettiniz mi?
Kullandnz ara-gereci toplayarak gerekli temizlii yaptnz m?
21
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
22
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1. ( ) Yaplarda veya daha fazla mesnet zerine oturtulan iki veya daha fazla
aklkl olarak yaplan kirilere srekli kiri ad verilir.
2. ( ) Devam eden kirilerde, alt tarafa ekmeye alan demirler, st tarafa da montaj
demirleri yerletirilir.
3. ( ) Kiri ykseklii deme kalnlnn iki katndan ve 60 cmden az olmayacaktr.
4. ( ) TS 500e gre derinlii 60 cmyi aan kirilerde ekme donatsnn en az %8i
kadar gvde donats konulmaldr.
5. ( ) Kirilerde en az 312 mm ekme donats ve 212 mm montaj donats
bulunmaldr.
6. ( ) Kiri mesnetlerinde kolon yznden itibaren kiri derinliinin be kat kadar
uzunluktaki blge sarlma blgesidir.
7. ( ) TS 500e gre kenetlenme boyu en az 80 olmaldr.
8. ( ) Pilye bkm yeri mesnetten itibaren uzakl 30 cmyi amamak koulu ile d
mesnetlerde akln 1/7si, orta mesnetlerde ise akln 1/5i nerilmektedir.
9. ( ) Srekli kirilerde montaj ve esas elikleri bir kiriten dier kirie devam
ettirilemez.
10. ( ) Statik hesap sonucu ihtiya olursa kiri balangcna stten L/4 kadar mesnet
donats balanr.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
23
RENME FAALYET2
RENME FAALYET2
AMA
Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanmlar salandnda konsol kiri donatsn
projesine uygun olarak hazrlayabileceksiniz.
ARATIRMA
Konsol kiriin ne olduunu aratrp rapor hazrlaynz.
Konsol kiriin nasl yapld ve iindeki donatlarn ne nemi olduunu

evrenizdeki inaatlara giderek aratrnz.
Konsol kirite kullanlan donatlar aratrp rapor hazrlaynz. Edindiiniz

bilgileri snf ortamnda arkadalarnzla paylanz.
2. KONSOL KR DONATILARI
Konsol kirilerde ekme gerilmesinin nlenebilmesi iin esas elikler st tarafa,
montaj elikleri alt tarafa konur. Konsol kirilerde de etriye aral, mesnete yaklatka 1/2
orannda azaltlr.
Herhangi bir katn kirileri o katn kalp planna ve kiri ayrntlarna gre ina edilir.
Kirilerin lleri ve donatlar inaat mhendislerinin yapt statik hesaplar sonucunda
bulunur. Hesaplar sonucunda elde edilen bilgiler kiri standartlarna uygun olmaldr.
24
Konsol Kiri
Resim 2.1: Betonarme konsol kiriler
2.1. Konsol Kiri

Bir konsol kirite ekme gerilmesinin nlenebilmesi iin esas elikler ve pilyeler st
tarafa, montaj elikleri alt tarafa konulur. Etriyeler mesnete yaklatka ara mesafeleri 1/2
orannda azaltlarak sklatrma yaplr. Bu sklatrma mesafesi kiri yksekliinin iki
katdr. Baz hallerde grn gzelletirmek iin kiri ykseklii uca doru gittike
azaltlabilir.
ekil 2.1: Konsol kirilerde demir donat
25
2.1.1. Tanm
Bir ucu gml (ankastre), dier ucu mesnetsiz (askda) olan betonarme kirilere
konsol kiri ad verilir.
Konsol Kiri
Resim 2.2: Konsol kiri
Resim 2.3:Konsol kiri grnm

Bir ucu gml -ankastre- dier ucu mesnetsiz askda olan betonarme kiriler
balkonlarda, kmalarda vebetonarme merdivenlerde yaplr. Kiriin ucu yk tayc duvar
veya betonarme elemana en az 20 cm gmlr. Bu kirilerin st ksmnda ekme
26
gerilmesinin nlenebilmesi iin esas elikler ve varsa pilyeler ste, montaj elikleri alta
konur. Esas elik ve pilyelerin ularnda gnye kanca yaplr. Etriyeler mesnede yaklatka
sklatrlr.
Konsol kiriler genelde balkonlarda, bina cephe kmalarnda ve betonarme
merdivenlerde uygulanr.
Konsol Kiri
Resim 2.4: Kapal kmada konsol kiriler
2.2. Konsol Kiri Donat Elemanlarnn lm ve Kesimi

Konsol kiri donatlarnn lm ve kesiminde srekli kirilerdeki ilem
basamaklarna uyulur. Konsol kiriin donatlarna ait l ve bilgiler projeden alnr. Statik
hesap sonucu gerekiyorsa ilave mesnet donatlar konulmak zere hazrlanr. Ayn zamanda
ihtiya duyulmas halinde konulacak pilye demirleri konsol mesafesinin az olmasndan ve
ekme blgesinin stte olmasndan dolay konsolun u ksmnda altta ve genelde 60
krlarak stte devam ettirilir.
27
ekil 2.2: Betonarme konsol kiri ve kullanlan donat
Konsol kiri donats lm ve kesiminde ilem sras:
Konsol kiri iinde kullanlacak demirleri hazrlaynz.
Konsol kiri esas (ekme) demirlerini proje lsne gre kesip

bkmn yapnz.
Resim 2.5: Konsol kirite esas demirin kesilmesi ve bklmesi
Konsol kiri montaj demirlerini proje lsne gre kesip bkmn

yapnz.
Uyar: Bir konsol kirite ekme gerilmesinin nlenebilmesi iin esas
elikler (ekme demiri) ve varsa pilyeler st tarafa, montaj elikleri alt
tarafa konulur.
28
Resim 2.6: Konsol kirite montaj demirin kesilmesi ve bklmesi
Pilye demirini proje lsne uygun olarak kesiniz ve bkmn yapnz.

Uyar: Konsol kiri montaj ve esas donatlar balang, bitim
noktalarnda ve gerektiinde (konsolun devamndaki kiri yksekliinin
deiik olmas durumunda) gnye olarak bklecektir.
Resim 2.7: Pilye demirinin bklmesi

bkmn yapnz.
Resim 2.8: Konsol kirite etriyelerin kesilmesi ve bklmesi
29
Resim 2.9: Konsol kiri demirlerinin kontrol
2.3. Konsol Kiri Donat Elemanlarnn Birletirilmesi

Konsol kiri donat elemanlarnn birletirilmesi srasnda zellikle dikkat etmemiz
gereken donat yerlerini kartrmamaktr. Bir konsol kirite ekme gerilmesinin
nlenebilmesi iin esas elikler (ekme demiri) ve varsa pilyeler st tarafa, montaj
elikleri ise alt tarafa konulur. Birletirme esnasnda etriyelerle nce esas demirler (ekme
demiri) sonra da montaj demiri balanr. Bu balant salandktan sonra varsa pilye ve ilave
mesnet donatlar kiri iine uzatlarak balanr.
Konsol kiri donatsnn birletirilmesinde ilem basamaklar:

Resim 2.10: Demir balama ara ve gereleri
30
Resim 2.11: Esas ve montaj demirlerinin hazrlanmas
Varsa ilave mesnet demirlerini ve pilye demirlerini hazrlaynz.

Resim 2.12: Etriyelerin hazrlanmas
Konsol kiri esas (ekme) demirlerini, kancalar-gnyeleri alta dnk

olarak kalp iine uzatnz.
Uyar: Bir konsol kirite ekme gerilmesinin nlenebilmesi iin esas
elikler (ekme demiri) ve varsa pilyeler st tarafa, montaj elikleri alt
tarafa konulur.
31
Resim 2.13: Konsol kirite esas demirlerinin kalba yerletirilmesi
Etriyeleri, kalp iine uzatlan esas (ekme) demirleri zerinden geiriniz.
Resim 2.14: Etriyelerin esas demirlere geirilmesi
Etriyelerin alt ksmndan montaj demirlerini, kancalar-gnyeleri ste

dnk olarak uzatnz.
Etriyelerin aralklarn, stteki esas (ekme) demirleri zerinde lerek
iaretleyiniz.
Resim 2.15: Etriye aralklarnn iaretlenmesi
32

bulunmaldr.
Resim 2.16: Konsol kirite etriyelerin yerine getirilmesi
Etriyeleri deme noktalarndan nce esas (ekme demiri) demire ve sonra

da montaj demirlerine, demir balama teli ile balaynz.
Resim 2.17: Etriyelerin deme noktalarndan balanmas
Varsa pilye demirlerini iskelet ierisine srnz ve yerlerine getirip

balaynz.
33
Resim 2.18: Pilyenin yerletirilip balanmas
Konsol kiri demir iskeletinin dzgnln, proje ve kurallarna

Resim 2.19: Konsol kirite demir iskeletinin kontrol
Resim 2.20: Kayan demirlerin dzeltilmesi
34
Resim 2.21: Ara-gerecin toplanarak temizliin yaplm hali
Aada Resim 2.22de kapal kmada donats yerletirildikten sonra betonu

dklm bir konsol kiriin ierden grnleri verilmitir.
Resim 2.22: Kapal kmada konsol kiriin ierden grnm
35
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
konsol kiri iine konulacak donaty hazrlaynz.
Aada ekil 1.8de verilen konsol kiri rneindeki kesit, alm, l ve donat
ekil 2.3: Konsol kiri donat alm
lem Basamaklar
nl ve i eldivenini giyiniz.
giyiniz.
Varsa ilave mesnet demirlerini ve pilye
demirlerini hazrlaynz.
Konsol kiri esas (ekme) demirlerini,
kalp iine uzatnz.
Etriyeleri, kalp iine uzatlan esas
(ekme) demirleri zerinden geiriniz.
Etriyelerin alt ksmndan montaj
demirlerini, kancalar-gnyeleri ste
dnk olarak uzatnz.
Etriyelerin aralklarn, stteki esas
36
neriler
uyunuz.
kaydrmamalsnz.
kullanmaynz.
(ekme) demirleri zerinde lerek

iaretleyiniz.
esas (ekme demiri) demire ve sonra
da montaj demirlerine, demir balama
teli ile balaynz.
Varsa pilye demirlerini iskelet
ierisine srnz ve yerlerine getirip
balaynz.
Konsol kiri demir iskeletinin
dzgnln, proje ve kurallarna
dzeltiniz.
37

unutmaynz.
Bir konsol kirite ekme gerilmesinin
nlenebilmesi iin esas eliklerin
(ekme demiri) ve varsa pilyelerin st
tarafa, montaj eliklerinin alt tarafa
konulmas gerektiini unutmaynz.
unutmaynz.
etmeyiniz.
KONTROL LSTES
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Deerlendirme ltleri
Konsol kiri donat lm ve kesimi;
Demir markalama, kesme ve bkme ara-gerelerini hazrladnz m?
Konsol kiri iinde kullanlacak demirleri hazrladnz m?
Kullanlacak demir boylarn proje llerine gre iaretlediniz mi?
Konsol kiri esas (ekme) demirlerini proje lsne gre kesip
bkmn yaptnz m?
Konsol kiri montaj demirlerini proje lsne gre kesip bkmn
yaptnz m?
Pilye demirini proje lsne uygun olarak kesip bkmn yaptnz
m?
Etriye demirlerini projedeki llerine uygun olarak kesip bkmn
yaptnz m?
Kesilen demirlerin projeye uygunluunu kontrol ettiniz mi?
Konsol kiri donatsnn birletirilmesi;
Varsa ilave mesnet demirlerini ve pilye demirlerini hazrladnz m?
Konsol kiri esas (ekme) demirlerini, kancalar-gnyeleri alta dnk
olarak kalp iine uzattnz m?
Etriyeleri kalp iine uzatlan esas (ekme) demirleri zerinden
geirdiniz mi?
Etriyelerin alt ksmndan montaj demirlerini, kancalar-gnyeleri ste
dnk olarak uzattnz m?
Etriyelerin aralklarn, stteki esas (ekme) demirleri zerinde
lerek iaretlediniz mi?
Etriyeleri iaretli yerlere getirdiniz mi?
Etriyeleri deme noktalarndan nce esas (ekme demiri) demire ve
sonra da montaj demirlerine demir balama teli ile baladnz m?
Varsa pilye demirlerini iskelet ierisine srnz ve yerlerine getirip
baladnz m?
Konsol kiri demir iskeletinin dzgnln, proje ve kurallarna
38
Evet
Hayr
DEERLENDRME
39
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
1. ( ) Bir ucu gml, dier ucu mesnetsiz olan betonarme kirilere konsol kiri ad
verilir.
2. ( ) Konsol kirite esas elikler (ekme demiri) ve varsa pilyeler st tarafa montaj
elikleri alt tarafa konulur.
3. ( ) Konsol kiriler genelde balkonlarda bina cephe kmalarnda ve betonarme
merdivenlerde uygulanr.
4. ( ) Etriyeler en az 6 mm apnda ve en fazla 30 cm aralkl dzenlenmelidir.
5. ( ) Kiri sarlma blgelerinde ilk etriyenin kolon yzne uzakl 50 cm olacaktr.
6. ( ) Pilye genellikle 45, baz zel durumlarda 60 ayla bklr.
7. ( ) Kirilerde ap 16 mm (16)den aa donat kullanlmaz.
8. ( ) Kiri donats yerletirilirken pas paynn dikkate alnmas gerekmez.
9. ( ) Betonun iindeki donaty pas pay gizlemektedir.
10. ( ) Demirleri markalamak iin mavi kalem kullanlmaldr.
DEERLENDRME
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
40
RENME FAALYET3
RENME FAALYET3
AMA
Bu faaliyetle, uygun ortam ve donanmlar salandnda ters kiri donatsn projesine
uygun olarak hazrlayabileceksiniz.
ARATIRMA
evrenizdeki inaatlar ve mhendislik brolarn ziyaret ederek ters kiri

hakknda bilgi edinmeye alnz.
Ters kiri ve iinde kullanlan donatlar aratrp rapor hazrlaynz.
Edindiiniz bilgileri snf ortamnda arkadalarnzla paylanz.
3. TERS KR DONATILARI
Yaplarda betonarme karkas sistem iinde kalan kiriler demeden aa sarkar.
Ancak zel durumlarda demenin zerine sarkan kiriler tertip edilebilir. Burada bahsi
geen zel durumlar; katlarn kullanm farkndan dolay kiriin mahal ortasnda sarkarak
kt grnt oluturmasn engellemek, otopark girii, kapal kma gibi yerlerde gereken
insan boyuna uygun imar ynetmeliinin istedii ykseklii salamak olarak sralanabilir.
Aada Resim 3.1de yol tarafnda dzenlenecek garaj girii iin kafa yksekliinin
kurtarlmas amacyla d cephede yaplan ters kiriler grlmektedir.
41
Ters Kiri
Resim 3.1: Betonarme ters kiriler
3.1. Ters Kiri

Binalarda demenin ykn tayan kiriin deme altna sarkmas istenmiyorsa kiri
demenin stnde dzenlenir. Bu kirilerin zerine gelen duvarlarda kap almaz.
Zorunluluk olursa kap eik yaplarak alabilir. Kiri elik donatm dier kirilere benzer.
Demenin esas elikleri kiriin esas elikleri zerinden geirilir.
ekil 3.1: Betonarme ters kiriler ve donatlar
42
3.1.1. Tanm
Binalarda demenin ykn tayan kiriin deme altndan sarkmas istenmiyorsa
kiri demenin zerinde tertiplenir. Bu kirilere ters kiri ad verilir. Bu kirilerin zerine
gelen duvarda kap almaz, zorunluluk olursa alr ve eik yaplr. Kiri elik donatm
dier kirilere benzer. Demenin esas elikleri, kiriin esas elikleri zerinden geirilir.
Aada verilen ekle gre donat bilgileri; 214 m: montaj donats, 210 g: gvde
donats, 214 d: dz donat ve 216 p: pilye donats olarak verilmitir.
ekil 3.2: Ters kiri en kesiti
Resim 3.2: Katta, zerine duvar rlecek ters kiri
43
Ters Kiri
Resim 3.3: Kat ortasnda betonarme ters kiriin deme stnden grnm
Ters Kiri
Resim 3.4: Kat ortasnda betonarme ters kiriin deme altndan grnm

zellikle tavann alak olduu durumlarda aa sarkan kiriin altndan geecek insan,
ara, malzeme vb. yksekliini kurtarmamas tehlikesine kar ters ynde dklen kiritir.
Bu tip kirilerin st yz deil alt yz tavan ile hemyz durumdadr. Bir baka deyile
deme kiriin st tarafna deil alt tarafna saplanr. Demenin kalnl kiri
yksekliinden az olduu iin kiri bir st katn demesinden kar, orda da zerine duvar
rlmedii takdirde ufak bir set oluur. Statik adan pek tercih edilen bir zm deildir.
44
Ters Kiri
Resim 3.5: Ters kiriin deme stnden grnm
Ters Kiri
Ters Kiri
Resim 3.6: Ters kiriin deme altndan grnm
3.2. Ters Kiri Donat Elemanlarnn lm ve Kesimi

Bu kirilerin elik donats da dier kirilerin aynsdr. Ters kirilerde st donat
(montaj donats), alt donat (esas donat-ekme donats) ve statik hesap sonucu gerekli
olursa pilye donats, gvde donats ve ilave mesnet donats kullanlr. Srekli kirilerde
olduu gibi montaj donats stte ve esas donat (ekme donats) altta dzenlenir. Statik
adan alma prensibi srekli kirilerle ayndr.
ekil 3.3: Ters kiri donat ve donat alm
45
Ters kiri donats lm ve kesiminde ilem sras:
Ters kiri iinde kullanlacak demirleri hazrlaynz.
Ters kiri montaj demirlerini proje lsne gre kesip bkmn

yapnz.
Ters kiri esas demirlerini proje lsne gre kesip bkmn yapnz.
Uyar: Ters kiri montaj ve esas donatlar balang, bitim noktalarnda
ve ters kiri devam ediyorsa gerektiinde (kiri yksekliinin deimesi
durumunda) gnye olarak bklecektir.
Varsa pilye ile ilave mesnet demirini proje lsne uygun olarak kesiniz
ve bkmn yapnz.

bkmn yapnz.
3.3. Ters Kiri Donat Elemanlarnn Birletirilmesi

Ters kirilerin iinde kullanlan donat ve kullanm ekli srekli kirilerde olduu
gibidir. Demenin esas elikleri, kiriin esas elikleri zerinden geirilir. Kiriin iindeki
montaj donats stte ve esas donats (ekme donats) altta dzenlenir. Kiriin donats
birletirilirken srekli kirilerde uygulanan ilem basamaklarna uyulur. Dikkat edilmesi
gereken deme demirleri balanrken demenin esas demirlerinin kiri esas demirlerinin
zerinden geecek olmasdr.
3
K309
25/60
ekil 3.4: Ters kiri boy ve en kesiti
Ters kiri donatsnn birletirilmesinde ilem basamaklar:
Varsa pilye ve ilave mesnet demirlerini hazrlaynz.
46
Ters kiri montaj demirlerini, kancalar-gnyeleri alta dnk olarak kalp

iine uzatnz.
Uyar: Ters kirilerde montaj donats stte ve esas donat (ekme
donats) altta dzenlenir.
Etriyeleri, kalp iine uzatlan montaj demirleri zerinden geiriniz.
uzatnz.
Etriyelerin aralklarn stteki montaj demirleri zerinde lerek
iaretleyiniz.
Etriyeleri iaretli yerlere getiriniz.
bulunmaldr.
Etriyeleri deme noktalarndan nce montaj ve sonra da esas demirlere
Varsa pilye ve ilave mesnet demirlerini iskelet ierisine srnz ve
yerlerine getirip balaynz.
Resim 3.7: Ters kiriin donatlarnn birletirilmesi
Ters kiri demir iskeletinin dzgnln, proje ve kurallarna

47
Resim 3.8: Ters kiriin birletirilmi donat grnm

48
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
ters kiri iine konulacak donaty hazrlaynz.
Aada ekil 1.8de verilen ters kiri rneindeki kesit, alm, l ve donat
ekil 3.5: Ters kiri ve donat alm
lem Basamaklar
giyiniz.

Varsa pilye ve ilave mesnet demirlerini

hazrlaynz.
Ters kiri montaj demirlerini,

kalp iine uzatnz.
Etriyeleri, kalp iine uzatlan montaj

demirleri zerinden geiriniz.
Etriyelerin alt ksmndan esas

demirleri, kancalar ste dnk olarak
uzatnz.
49
neriler


uyunuz.




kaydrmamalsnz.
Etriyelerin aralklarn, stteki montaj

demirleri zerinde lerek
iaretleyiniz.
Etriyeleri iaretli yerlere getiriniz.
montaj ve sonra da esas demirlere
Varsa pilye ve ilave mesnet demirlerini
iskelet ierisine srnz ve yerlerine
getirip balaynz.
Ters kiri demir iskeletinin
dzgnln proje ve kurallarna
dzeltiniz.
50

kullanmaynz.
unutmaynz.
unutmaynz.
etmeyiniz.
KONTROL LSTES
Deerlendirme ltleri
Evet
Ters kiri donat lm ve kesimi;

Demir markalama, kesme ve bkme ara-gerelerini hazrladnz m?
Ters kiri iinde kullanlacak demirleri hazrladnz m?
Ters kiri montaj demirlerini proje lsne gre kesip bkmn
yaptnz m?
Kiri esas demirlerini proje lsne gre kesip bkmn yaptnz m?
Varsa pilye ve ilave mesnet demirini proje lsne gre kesip
bkmn yaptnz m?
Etriye demirlerini projedeki llerine uygun olarak kesip bkmn
yaptnz m?
Ters kiri donatsnn birletirilmesi;

Varsa pilye ve ilave mesnet demirlerini hazrladnz m?
Ters kiri montaj demirlerini, gnyeleri alta dnk olarak kalp iine
uzattnz m?
Etriyeleri, kalp iine uzatlan montaj demirleri zerinden geirdiniz mi?
uzattnz m?
Etriyelerin aralklarn stteki montaj demirleri zerinde lerek
iaretlediniz mi?
Etriyeleri deme noktalarndan nce montaj ve sonra da esas demirlere
demir balama teli ile baladnz m?
baladnz m?
Ters kiri demir iskeletinin dzgnln, proje ve kurallarna
Yaptnz iin dzgnln ve kurallarna uygunluunu kontrol ettiniz
mi?
51
Hayr
DEERLENDRME
52
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
1. ( ) Binalarda demenin ykn tayan kiriin deme altndan sarkmas
istenmiyorsa kiri demenin zerinde tertiplenir. Bu kirilere ters kiri ad verilir.
2. ( ) Ters kirilerin dzenlendii yerde demenin esas elikleri kiriin esas elikleri
zerinden geirilir.
3. ( ) Ters kiri montaj ve esas donatlar balang, bitim noktalarnda ve ters kiri
devam ediyorsa gerektiinde 30 olarak bklecektir.
4. ( ) Ters kiriin iindeki montaj donats stte ve esas donats altta dzenlenir.
5. ( ) Yaplarda ters kiriin yaplma amac statik adan salam olmas iindir.
6. ( ) Kiri sarlma blgelerinde ilk etriyenin kolon yzne uzakl 5 cm olacaktr.
7. ( ) Pilye genellikle 30, baz zel durumlarda 75 ayla bklr.
8. ( ) Ters kirilerde etriyeler deme noktalarndan nce montaj ve sonra da esas
demirlere demir balama teli ile balanr.
9. ( ) Etriyelerin kapanan ular stte ve karlkl birer atlayarak bulunmaldr.
10. ( ) Etriye donat demirlerinin ap en az 6 olmaldr.
DEERLENDRME
Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.
53
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Soru: Bu renme faaliyeti sonunda retmeninizin temin edecei malzeme, ara ve
gereler yardmyla aada ekli verilen srekli kiri iine konulacak donaty hazrlaynz.
Verilenler:
Kiri kesit lleri

: 30/60
Deme kalnl
st donat (Montaj donats)
Pilye
Alt donat
: 314
Etriye
Etriye toplam boyu (L)
Pilye toplam boyu (L)

K1
: 8/8-18
: 130 cm.
: 541 cm.
30/60
K2
350
20
30/60
350
20
36
20
: 15 cm
: 312
: 112
3012 L=771
48
48
157
169
86
48
157
33
012 L=541
48
33
21
30 08/18
20 08/8
L=130
169 012 L=541
86
3014 L=771
Srekli kiri detay, kesit izimi ve donat alm
Bu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet,

Deerlendirme ltleri
Srekli kiri donat lm ve kesimi;
1. eldiveninizi ve i nlnz giydiniz mi?
2. Demir markalama, kesme ve bkme ara-gerelerini hazrladnz
54
Evet Hayr
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
m?
Srekli kiri iinde kullanlacak demirleri hazrladnz m?
Kiri montaj demirlerini proje lsne gre kesip bkmn
yaptnz m?
Kiri esas demirlerini proje lsne gre kesip bkmn yaptnz
m?
Pilye demirini proje lsne gre kesip bkmn yaptnz m?
Etriye demirlerini projedeki llerine uygun olarak kesip
bkmn yaptnz m?
Srekli kiri donatsnn birletirilmesi;

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.

Varsa pilye demirlerini hazrladnz m?
Srekli kiri montaj demirlerini, gnyeleri alta dnk olarak kalp
iine uzattnz m?
Etriyeleri, kalp iine uzatlan montaj demirleri zerinden geirdiniz
mi?
uzattnz m?
iaretlediniz mi?
Etriyeleri deme noktalarndan nce montaj ve sonra da esas
demirlere demir balama teli ile baladnz m?
baladnz m?
Yaptnz iin dzgnln ve kurallarna uygunluunu kontrol
ettiniz mi?
DEERLENDRME
Cevaplarnz karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt

ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm
doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.
55
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Doru
Doru
Yanl
Doru
Doru
Yanl
Yanl
Doru
Yanl
Doru
RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Doru
Doru
Doru
Yanl
Yanl
Doru
Yanl
Yanl
Doru
Yanl
RENME FAALYET-3N CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Doru
Doru
Yanl
Doru
Yanl
Doru
Yanl
Doru
Doru
Yanl
56
KAYNAKA
KAYNAKA
PANCARCI Ali, M. Emin CAL, Yap Teknik Resmi Cilt II, Birsen
Yaynevi, stanbul, 2001.
OYMAEL Sabit, Yap Bilgisi Cilt III, Milli Eitim Basmevi, stanbul, 2003.
TS 500 Betonarme Yaplarn Tasarm Ve Yapm Kurallar, Trk
Standard, ubat 2002.
DBYBHY, Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Esaslar,
2007.
MEK Osman, Yap malzemeleri, Sekin Yaynlar, Ankara, 2007.
Beton ve Betonarme, ve ilem yapraklar, MEB yaynlar, Ankara, 1985.
TS 708, elik-Betonarme in-Donat elii, Trk Standartlar Enstits,
Nisan 2010.
Intes, Betonarme Demircisi, MYK Ulusal Meslek Standard, 2010.
Meslek ve Teknik Eitim Okullar Sal ve Gvenlik Rehberi, alma
Sosyal Gvenlik ve Milli Eitim Bakanl, 2011.
57

Cilt 1

Загружено:

Сведения о документе

Оригинальное название

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Cilt 1

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

T.C.

MLL ETM BAKANLII

MERDVEN PLANI VE DONATI ZM

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;

Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye

Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii

rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik

Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr.

Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda

naat Teknolojisi Alan

Merdiven Plan ve Donat izimi

Bu modl merdiven plan ve merdiven donatsnn tanm,

Donat Elemanlar izim modln baarmak.

Merdiven izimini yapmak

Bu modl ile gerekli ortam salandnda merdiven izimini

Merdiven plann kuralna uygun izebileceksiniz.

Merdiven donatsn kuralna uygun izebileceksiniz.

Ortam: Atlye ortam

Bu faaliyette verilen bilgiler dorultusunda, gerekli ortam salandnda merdiven

Evinizde, okulunuzda ve evrenizde ki merdivenleri inceleyiniz.

ncelediiniz merdivenlerin ekillerini iziniz.

Merdivenlerin fiziksel zelliklerini kontrol ediniz.

1. MERDVEN PLANI ZMEK

D (Harici) Merdivenler: Binalarn d ksmnda yada ak alanlarda yaplan

ekil 1.1: D merdivenler

ekil 1.2: merdivenler

1.1.2.2. Fonksiyonlarna Gre Merdivenler

Normal Kat Merdivenleri: Bina katlar arasnda normal ini k salayan

ekil 1.3: Normal merdivenler

ekil 1.4: Yangn merdivenleri

1.1.2.3. Malzeme Cinslerine Gre Merdivenler

Ahap Merdivenler: Daha ok ahap binalarda, dubleks daire i

1.1.2.4. Eimlerine Gre Merdivenler

5. Dik eimli merdivenler

Tek kollu (ekil 1.5).

Tek kollu sahanlkl (ekil 1.6).

ki kollu kede sahanlkl (ekil 1.7).

ki kollu ortada sahanlkl (ekil 1.8).

kollu ke sahanlkl (ekil 1.9).

kollu ortada sahanlkl (ekil 1.10).

ki kollu eyrek dnl (ekil 1.11).

ki kollu yarm dnl (ekil 1.12).

kollu eyrek dnl (ekil 1.13).

Tam dner (ekil 1.14).

Elips (ekil 1.15).

ekil 1.5. Tek kollu

ekil 1.6: Tek kollu sahanlkl

ekil 1.7: ki kollu kede sahanlkl

ekil 1.8: ki kollu ortada sahanlkl

ekil 1.9: Kollu ke sahanlkl

ekil 1.10: kollu ortada sahanlkl

ekil 1.11: ki kollu eyrek dnl

ekil 1.12: ki kollu yarm dnl

ekil 1.13: kollu eyrek dnl

ekil 1.14: Tam dner

ekil 1.15: Elips

1.1.4. izim Uygulamalar

Tam dner merdivenlerin dengelendirilmesi.

Elips merdivenlerin dengelendirilmesi.

eyrek dner merdivenlerin dengelendirilmesi. ki eittir.

Yardmc doru metodu ile eyrek dner merdiven dengelendirilmesi.

eyrek dner merdivenin yaprak metodu ile dengelendirilmesi.

Yarm dner merdivenlerin dengelendirilmesi. ki eittir.