Bipolarni (Bipolar Junction Transistor - BJT) i

MOS-FET (Metal-Oxide-Semiconductor Field Effect

Transistor) DC rezim
dipl. ing. Dejan D. Mirkovic, asistent
Zadatak 1: Kompletno kolo Darlingtonovog pojacavaca dato je na slice 1:
a) Nacrtati semu za jednosmerni rezim, DC
b) Odrediti izraz za jednosmernu kolektorsku struju, IC2 , tranzistora T2
c) Odrediti numericku vrednost za jednosmernu struju emitora, IE2 , tranzistora T2
Tranzistori imaju sledece karakteristike:
VBE1 = 0.6V, VBE2 = 0.65V, 1 = 30, 2 = 80
Vrednosti elemenata u kolu su:
VCC = 12V, RB = 200k, RE1 = 2.8k, RE2 = 2.2k, CS1 , CS2

RB
CS1
T1
T2
+

VCC

Ug

RE1
RE2

Slika 1: Darlingtonov pojacavac

CS2

Re
senje 1:

a) Sema
za DC rezim

RB
IB1
+

T1

VBE1

(1 + 1 )IB1
IB2

T2

VBE2

(1 + 2 )IB2

VCC
RE1
RE2

b)
VCC = RB IB1 + VBE1 + VBE2 + (1 + 2 ) IB2 RE , RE = RE1 + RE2
E1/B2: IB2 = (1 + 1 ) IB1
VCC VBE1 VBE2
IB1 =
RB + (1 + 2 ) (1 + 1 ) RE
IC2 = 2 IB2 = 2 (1 + 1 ) IB1
IC2 = 2 (1 + 1 )

c) IC2 = 2.09mA, IE2 = (1 + 2 ) IB2 =

VCC VBE1 VBE2

RB + (1 + 2 ) (1 + 1 ) RE

(1 + 2 )
IC2 = 2.116mA
2

Zadatak 2 Kolo izvora konstantne struje prikazano ja na slici 2(a) Odrediti:

a) Izraz za jednosmernu struju kolektora tranzistora T2 , IC2
b) Numericku vrednost jednosmerne struje, I0
c) Na slici 2(b) upisati odgovarajucu numericku vrednost
Poznato je:
R = 1k, VCC = 12V
Tranzistori T1 i T2 imaju identicne karakteristike:
VBE1 = VBE2 = 0.75V, 1 = 2 = 120
Tranzistor T3 ima sledece karakteristike:
VBE3 = 0.7V, 3 = 50.

R
T3

VCC

IC2
I0 =
T1

T2

(a)

(b)

Slika 2: Izvor konstantne struje sa bipolarnim tranzistorima (a) i ekvivalentno kolo (b)

Re
senje 2

a) Sema
za DC rezim

R
IB3

VCC

IC2

VBE3 IE3

IC1
T1

T3

IB1
+
VBE1

IB2
+

VBE2

T2

1 = 2 VBE1 = VBE2
IC1 = IC2 IB1 = IB2 IC IC0 e

VBE
Vt

, Vt =

kT
25.6mV @T = 300K
q

B3: I = IB3 + IC1

E3: IE3 = IB1 + IB2
VCC = IR + VBE3 + VBE2 I =

VCC VBE3 VBE2

R

IE3
+ IC2
1 + 3
IB1 + IB2
+ IC2
I=
1 + 3
2
I=
IB2 + IC2
1 + 3


2
+ 1 IC2
I=
(1 + 3 ) 2
2 + (1 + 3 ) 2
I=
IC2
(1 + 3 ) 2
(1 + 3 ) 2
VCC VBE3 VBE2
IC2 =

2 + (1 + 3 ) 2
R

B3: I =

b) I0 = IC2 = 10.54mA
Zadatak 3 Kompletno kolo diferencijalnog pojacavaca sa bipolarnim tranzistorima prikazano
je na slici 3.
a) Nacrtati semu za jednosmerni rezim, DC
b) Odrediti izraz za jednosmernu struju kolektorsku struju, IC2 , tranzistora T2
c) Odrediti numericku vrednost za jednosmerni napon na kolektoru, VC2 , tranzistora T2
d) Odrediti numericku vrednost razlike jednosmernih napona na kolektoru tranzistora,
VC = VC1 VC2
Tranzistori su identicnih karateristika:
VBE1 = VBE2 = 0.7V, 1 = 2 = 100
Poznato je:
VEE = 12V, VCC = 12V
RE = 7k, RB1 = RB2 = 100k
RC1 = 5.9k, RC2 = 6k
CS1 , CS2

RB1

RC1

RC2

+ VC

CS1

RB2

T1

T2
VCC

+
Ug

CS2

RE
VEE

Slika 3: Diferencijalni par sa bipolarnim tranzistorima

Re
senje 3

a) Sema
za DC rezim

RB1

IC2

RC1

+
VBE1

C1
T1

C2
T2

IE1
IE

RC2

RB2

K2

IB2
+
VBE2

VCC
K1

IE2
RE
VEE

b)
1 = 2 VBE1 = VBE2
IC1 = IC2 IB1 = IB2 IC IC0 e

VBE
Vt

, Vt =

KT
25.6mV @T = 300K
q

E: IE = IE1 + IE2 = 2IE2

K1: VCC = RB2 IB2 + VBE2 + IE RE + VEE

RB2
IC2 + VBE2 + 2IE2 RE + VEE
2
RB2
1 + 2
=
IC2 + VBE2 + 2RE
IC2 + VEE
2
2

VCC =
VCC

IC2 =

2 (VCC VEE VBE2 )

RB2 + (1 + 2 ) 2RE

c) K2: VC2 = VCC RC2 IC2 = 2.766V

d) VC1 = VCC RC1 IC1 = 2.92V VC = VC1 VC2 = 153.9mV
Zadatak 4 Kompletno kolo osnovnog pojacavaca sa zajednickim gejtom prikazano je na slici 4.
Aktivni element je N-kanalni tranzistor sa indukovanim kanalom kod koga je napon praga,Vt >
0.
a) Nacrtati semu osnovnog pojacavaca sa zajednickim gejtom za jednosmerni rezim, DC
b) Odrediti numericku vrednost jednosmerne struje drejna, ID
c) Odrediti numericku vrednost jednosmernog napona na drejnu tranzistora, VD
Tranzistor ima sledece karakteristike:
A = 1mA/V 2 , Vt = 1V
Izraz za struju drejna u aktivnom rezimu (saturacija-zasicenje) se moze aproksimirati izrazom,
ID = A (VGS Vt )2
Poznato je:
R1 = 150k, R2 = 400k
RD = 3.3k, RS = 2.7k
Rp = 500, Rg = 100
VDD = 6V, CS1 = CS2 = CS3

R1

RD
CC3

M
VDD

CS2
Rg

CS1

R2

Rp

+
Ug

RS

Slika 4: Kompletno kolo pojacavac sa zajednickim gejtom

Re
senje 4

a) Sema
za DC rezim

ID

R1

RD

K2

D
IG = 0A
M
+
VGS

R2
VDD VG
R1 + R2

R2

ID

RS

K1

b)
R2
VDD
R1 + R2
VG VT = VGS VT +RS A (VGS VT )2
| {z }

K1: VG = VGS + ID RS , VG =

VDSS

2
VDSS
+

1
RS A

VDSS

VG VT
=0
RS A

VDD

2
+ B VDSS C = 0
VDSS

B B 2 + 4C
VDSS 1/2 =
2
VDSS 1 = 0.94V , VDSS 2 = 1.32V
Posto se radi o NMOS FET-u usvaja se VDSS > 0V
2
ID = A (VGS VT )2 = A VDSS
1 = 895.34A

c) K2: VD = VDD ID RD = 3.04V

Zadatak 5 Kompletno kolo osnovnog pojacavaca sa zajednickim emitorom prikazano je na
slici 5:
a) Nacrtati semu osnovnog pojacavaca sa zajednickim emitorom za jednosmerni rezim, DC
b) Odrediti izraz za jednosmernu struju kolektora tranzistora, IC
c) Odrediti numericku vrednost struje kolektora tranzistora, IC
d) Odrediti numericku vrednost za jednosmerni napon na kolektoru tranzistora, VC
e) Odrediti numerkcku vrednost za jednosmerni napon izmedu kolektora i emitora tranzistora,
VCE
Tranzistor ima sledece karateristike:
VBE = 0.75V, = 100
Poznato je:
VCC = 10V, RB = 250k
RC = 5k, RE = 500
Rp = 500, Rg = 100
CS1 = CS2 , CE

RC
CS2

RB

CS1

VCC

T
Rg
+
Ug

Rp
RE

CE

Slika 5: Kompletno kolo pojacavaca sa zajednicim emitorom


a) Sema
za DC rezim

ICC

RC

K2

RB
C
IB
IB

IC
T
VBE IE

VCC

RE
K1

b)
K1:
C:

VCC = ICC RC + IB RB + VBE + IE RE

ICC = IB + IC = (1 + ) IB
IE = (1 + ) IB

K1:

VCC = [RB + (1 + ) (RC + RE )] IB VBE

VCC VBE
IB =
RB + (1 + ) (RC + RE )
(VCC VBE )
IC =
RB + (1 + ) (RC + RE )

c) IC = 1.148mA
d) K2: VC = VCC ICC RC = 4.2V
e)
VCE =
=
=
=

VC VE
VC IE RE
VC (1 + ) IB RE
3.621V