2uo12016 BAGLAMADA TAVIRLAR 3 Dakikada Sag Ekim Fiyat o Atasehir Acbadem Hastanesinde Guveniic ve Hesaph Sac Ekim icin ° 24 Ocak 2016 Persembe — BAGLAMADA TAVIRLAR amasavfe Halk Maziinin en énemli Szelliklerinden birisi de yorelere has sdylenis ve calinis bicimleridir. Baglama ile yérelerin tezene ézelliklerini calmaya, 0 yérenin’ tavri denilmektedir. Bu tavirlar tezene kullanim ile ilgilidir. Yani tezenenin alttan vurulmasi, soallverenlet Get tele taktirma, senkoplu calls gibi Gzellikieri olan bu tezene esitierine, kisaca tavir ‘ozaniarimz diyecegiz. Tavirlar birkag kick ayrinti ile birbirlerinden ayrilmaktadirlar. Bu holemizia’ ayrintilarin en énemli gBstergesi ise gérsel olmalaridir. Yani tezenenin yukarida veya KORESENY asagida bitmesi gibi. Fakat genelde baglamada kullanilan tavirlar, yorelere gore ieee ézellikler tasimalarina ragmen, bazen bir tavir icinde diger tavirin mizrabin. da gormek mumkindir. Ornegin:' Kayseri tavri sirmeli tezenesi ile birkag senkoplu tezeneden ibarettir. Ayni ornegi, Konya tavri icin de verebiliriz. Zeybek tavrinin sonuna, baglamanin dst telinin taktiriimast ile Konya tavri olusturulur. Gérildugu gibi tezene vurulusiarinin ayriimasi veya birlestirilmesi tavirlarin zenginlesmesi acisindan énemlidir. dar olmak icin ‘eemaillistemize ye "uisex® Bunun yaninda bir tavrin yalnizea bir tezene ile galinamadidi zamanlarda ise; o tavrin ikinel veya Ugdned varyasyonian ortaya ciker. Ornegin Zeybek tavrin tek bir tezene ts: ile anlatmak gigtur. O yizden bir tezene gesidi esas alinip, ondan dretilenlerle beraber Ema zeybek tavri olusmaktadir fem Tavirlarin dogru icrasin! yapabilmek icin gerekli olan bir baska énemli nokta da, bagiamanin duzenidir, Duzenin farkli olmasr tavrin gerektifi sekilde kullanimasina (As imkan sadiamayabilir. Bu yazden herhangi bir yorenin tarkOsd icra edllecegi zaman ncelikle akorda ve daha sonra turkundn tavn ile galinmasina dikkst ecilmelicir Bugin turkblerin icrasinda kullamilan baslica tavirlar sunlardir: Zeybek tavri Surmeli tavri (Yozgat tavri) Kayseri tavri Konya tavri Silifke tavr! Azeri tavr Ankara tavri Asiklama tavri Karadeniz tavr! 10, Rumeli tavr 41, Karsilama 12, Teke tavri Bu taviriarin uygulanist esnasinda tezenenin kullanilisinin disinda parmakiara da gorevier dusmektedir, Ornegin surmeli tavri mizrabi atilirken kistirma denilen bir hareket yapilir. Bu hareket hechangi bir sesten onun yarim veya tam ses altina veya Ustune carpma yapmak icin kullanilir, Bunun icrasi sirasinda o seslere parmak vurarak yapilmas en dogrusu olmasina karsilik, bunu yapamayanlar kistirma hareketini kullanarak © sesleri cikarmaya calisirar. Tabii sesler net ve temiz ol maz. Ornegin sirmeli tavrinda da sesinden re sesine bir carpma yapilacagi zamai to Peretgt ‘olmasi gerekirken, kistirma hareketi ile, birinci parmagin do sesine,ginct) parmagin da ayni tel gurubundaki re sesine ayni anda basmasi, re do seslerinin bir arada cikmasin! saglamaktadrr hipiiwwnsurkuler.comfbagamatair.asp 162uot2016 BAGLAMADA TAVIRLAR alt teller (a) eee | 1. Parmak 11. Parmak Do ve re seslerini ardarda cok abuk duyurmayi amaclayan bu sistemdeki dzellik, parmakla ilgilidir. Parmaklarim gerektigi kadar hizit calistiramayaniar ise, yukarida gordlen kistirma hareketi sonucu o ses kimesine yakin bir ses elde ederler. Tabli ki amag duyurulmasi gereken seslerin net ve temiz olmasidir Buradan tavirlarin icrasinda tezenenin gerekliligi yaninda parmaklarin da buyUk roll oldugunu gérmek mumkundur. Tavirlarin kagit Ustindeki yazimi tezenenin gésterimi ile yapilmaktadir. Biz de burada tavirlari bu sekilde gdsterecediz 1. Zeybek Tavni Zeybek tavri biri temel olmak dzere, 4 ayri tezene kimesi ile gésterilir. “Peer Leppe +t Tei t 4 creme | || oat LT TT 2. Konya Tavrt Konya tavrinin en énemli ézelligi, baglamanin en iist tel gurubuna (sol sesine) taktirma yéntemidir. Bir zeybek tezenesinden sonra yukar! dogru sol teline taktirmadan ibarettir. t if lL f >UstTel (sol) | te 1 Bu tavrin icrasi sirasinda hemen her nota kumesinin veya tavrin uygulanacak olmasi, gerekmeyen yerlerde de sol sesinin cikmasina neden olmaktadir. Bunun onlenebilmesi igin, yukari tele taktirim esnasinda o tel Ustinde ve notada yazan seslerin 5. parmakla alimi mdmkin olanlarinin alinip, tarki seslerini daha net cikmasi saglanabilir. Bu is igin 5. parmaga nemli gérevier dismektedir. 3, Silifke Tavri Duyum olarak zeybek tavrinin aynidir, Fakat gérsel olarak zeybek tavrinin yén itibar ile tam tersidir. Silifke yéresi tarkilerinin metronomunun hizlihgi nedeni ile genellikle alt tel kullanilarak icra edilir. hitpitwww furkuer.comfbaglamatavir asp 282uot2016 BAGLAMADA TAVIRLAR = pe Burada hemen bitin tavirlarin tezene vuruslarinda lik baslangi¢ vuruslarinin dstten asagiya dogru olmasi gerektigini ifade edelim. 4, Azeri Tavri Azeri tavri tezenesinde genellikle alt tel kullanilarak icra edilir. Karsilama ve Silifke tavirlarina benzemesine karsilik, vuruslarin suratleri acisindan farklilik gésterir. Karsilama mizrabinda ilk vurus dst ve orta tellerin taranmasindan sonra, tezene alt telde hareketini tamamlar. Azeri tezenesinde ise bu galls yalnizca alt telde gergeklestiritir, nyt fe 2 CL [ i +t | | 5. Sirmeli Tavri (Yozgat Tavri) Surmeli tavrinin en Gnemii ézelligi, okuyucularn hancereleri ile ikardiklart seslerin baglamaya yansimasidir. Bu da baglamada ancek tirillerle miimkindir. Yukarida da belirttigimiz gibi baglamada tirilleri carpma ile yapamayan bazi saz sanatgilar, bu isi kistirma hareketi ile yapmaktadirlar. Tiril yapmak, bir notanin Sniindeki veya arkasinda ki seslere cok hizit sekilde carpma yapmak demektir. Tabil carpma alinacak ses o ezginin tonal yapisi ile dogru orantilidir. Turkilerin notalart yazilirken bazi sirmeli tavrinin islenmesi gereken yerlerde (tr) igareti ile bu tavrin uygulanmasi gerektigi anlatilmak istenilmistir. 6. Kayseri Tavrt Kayseri tavri, slrmeli tezenesi ile birlikte baz! seslerden énce genellikle 321k seslerle beraber, sa elin baglama gésu Uzerinde bir daire cizilmesi ile uygulanir. Bazi nota climleleri tirlli, bazi notalar esli calinarak olusturulan Kayseri tavrinin en Snemli ézelligi, esli notalarda tezenenin bir daire cizerek bu islemi gérmesidir, hitpitwww furkuer.comfbaglamatavir asp 36” poeeer CB) ap) PMP lt “GAO yey we 7. Karadeniz ve Rumeli Tavri Bu iki yérenin tezene vuruslari duyum ve gésterim olarak aynidir. Fakat yérelere alt tUrkdlerin fark duyumlari oldugundan ayni tezene vuruslarina sahip olmalarin karsilk degisik isimle adlandirilmislardir corer |r ercoer ant WT Bunlardan farkli olarak Trakya yéresinde bilhassa tUrkilerin kalis yerlerinde bir cesit Istirahat duygusu veren bir tezene sekli daha vardir. cece rere "Th TN Bazen Kayseri tavrinda oldugu gibi ilk tezeneden sonraki vurus esli olarak da calinabilir. Fakat daire gésterimi yoktur. 8. Asikiama Tavni Asiklama tavrinin en dnemli ézelligi tezenenin agagidan yukari di terayarak gikmasidir ru butun teller! 9. Karsilama Tavri hitpitwww furkuer.comfbaglamatavir asp2uot2016 BAGLAMADA TAVIRLAR Asiklama tezenesinin tam tersi olarak karsilama tezenesinde ilk vurug yukaridan asadiya bitin telleri tarayarak calinmasidir. Bazen bu tarama yerine yalnizca Ust tele vurularak veya es alinarak da calinabilir. Me pep th 10. Ankara Tavri, Fidayda Tay ‘Adin! Fidayda turkustinden alan bu tavrin en énemil ézelligi karar sesinin cokca duyurulmak istenmesidir. Bazen bu ses yerine bir es de eklenebilir. Daha sonra gelen tezeneler ise calinacak nota ile tekrar karar sesinin duyurulmasi seklindedir. soem 7 ppt | tt | tt 11. Teke Tavn Teke tavrinin en Snemii ézelligi aksayan dcld kiimesinin alttan Uste dogru baslamasidir et poof bof \ Y Brtt) Ty Gérulecegi gibi bugtin kullaniimakta olan tavirlar kullaniidiklar! yérenin ismi veya yorede séylenilen bir tUrkiinun act ile aniimaktadirlar. (Fidayda Tavri gibi) Yukarida da belirtildigi gibi tavirlar arasindaki fark duyumsal olmasindan ziyade gérseldir. Bu tavirsal farklilikiar da halk mizigimizin en énemli zenginliklerinden _birisini olusturmaktadir. Taviriarin uygulanis! esnasindaki diger énemli bir konu da calinacak tavra uygun dizendir. Badlamanin dizeni calinacak tavrin dzelliklerini gésteremeyecek yapida ise, atilacak tavrin hicbir énemi yoktur, Ornegin; Ankara tavrinin uygulanabilmesi icin gerekli en iyi diizen Fidayda dizzenidir. Turkulerin galiminda iyi bir icra yapilabilmesi icin baglama Uzerindeki dizenlerin ve yéresel tavirlarin cok iyi bilinmesi gerekmektedir. Fakat, baglama dgreniminin ilk asamasi tirkii 6grenimi ‘olmadigi icin bu bilgiler yeri geldikce verilmelidir. Gazi Erdener KAYA, Baglama Egitimi-1995. asavfa | notalar| sbzler | badlams | hkaveler | gondl vere hate iT oxaar yaziar Tkiaaik Tkonserty | Unkeriiz T pnsleri Herhangl bir konuda yazigmak ign: surkulenBturcler com hitpitwww furkuer.comfbaglamatavir asp 58