www.yeyintnge.

com

မးုိ မခမတ
ွ ငဆ
္ ကသ
္ ည။္

ဇန္န၀ါရီ ၇၊ ၂၀၀၈

ျပည္တင
ြ ္းက ေပးပို႔လာတဲ့ မိသားစုမွတ္တမ္းတခုကို ျပန္လည္ရိုက္ႏွိပ္တင္ျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ရ႕ဲ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္မွာ
တင္ေျမွာက္ခံရတဲ့ ျမန္မာသမၼတတဦးရဲ႕ ရုပ္ပုံလႊာနဲ႔ သမိုင္းမွတ္တမ္းအျဖစ္ အမွတ္တရ ဖတ္ရႈႏိုင္ရန္ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ခံရရွိသမွ်ကို
အပိုင္းလိုက္ တင္ဆက္ေပးသြားပါ့မယ္။ (မိုးမခ)

၁၉၅၇ ခု မတ္လ ၁၃ ရက္ နံနက္ ၁၁ နာရီအခ်ိန္မွာ အတြင္းဝန္မ်ား႐ုံးဝင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မ်ား အေဆာက္အဦးတြင္

လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား ေရွ႕ေမွာက္ ႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ တရားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေရွ႕ေမွာက္၌ သမၼတအျဖစ္
တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရန္ က်မ္းသစၥာကုိ က်ိန္ဆုိၿပီး လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီးတ့ေ
ဲ နာက္ ပါပါ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ ျဖစ္သြားပါတယ္။

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄ဝ ခန္႔ၾကာေသာအခ်ိန္ကုိ ျပန္လည္ၾကည့္လုိက္ေသာအခါ …

ပါပါဟာ ၁၉၁၆ ခု ဧၿပီလ ၁၇ ရက္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၇၈ ခု၊ တန္ခူးလျပည့္ တနလၤာေန႔ နံနက္ ၆ နာရီ အခ်ိန္၊ အဘ
ဦးေရႊရင္၊ အေမ ေဒၚသာယာမွ လဲွဆိပ္ရာြ မွာ ေမြးဖြားပါတယ္။ လွဆ
ဲ ိပ္ရာြ ဟာ ဧရာဝတီတုိင္း ပုသိမ္ခ႐ုိင္ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕နယ္မွာျဖစ္ၿပီး
ပုသိမ္ျမစ္ႏွင့္ ဆက္လ်က္ရွိေသာ ဓားကျမစ္ ညာဘက္ကမ္းေျခေပၚမွာ တည္ရွိပါတယ္။ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ငါးမုိင္ခန္႔ေဝးကြာပါတယ္။
လွဆ
ဲ ိပ္ရြာဟာ ျမစ္ကမ္းပါးတေလွ်ာက္ ရြာတန္းရွည္ျဖစ္ၿပီး ဗမာပုိင္၊ ကရင္ပုိင္ဟူ၍ ခြျဲ ခားထားပါတယ္။

ရြာတဖက္ကမ္းမွာ ဆန္စက္တလုံး ရွိပါတယ္။ ပုသိမ္ၿမိဳ႕မွ ဂ်ပန္ဆရာဝန္ ေဒါက္တာကီမုိးရာ လာေရာက္ တည္ထားေသာ

ဆန္စက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆန္ႀကိတ္လုပ္ငန္းအျပင္ ၾကံသကာခ်က္ေသာ လုပ္ငန္းပါ လုပ္ပါတယ္။ ဆန္စက္ကုိ ေဒါက္တာကီမုိးရာက
သူ႔ကုိယ္စားလွယ္နဲ႔ လႊထ
ဲ ားၿပီး ေႏြဦးေပါက္မွစ၍ မုိးကူးသည္အထိ သူကိုယ္တုိင္လာေရာက္ ေနထုိင္ပါတယ္။ သူ
လာေရာက္ေနထုိင္စဥ္အတြင္း ေဆးကုသေရး လုပ္ငန္းကုိပါ လုပ္ကုိင္ပါတယ္။

လွဆ
ဲ ိပ္ရြာဟာ ပညာတတ္ေျမာက္တ့လ
ဲ ူ ခပ္မ်ားမ်ား ေမြးထုတ္တယ္လုိ႔ဆုိရင္ မွားမယ္မထင္ဘူး။ ဘာျဖစ္သလဲဆုိေတာ့
ၿဗိတိသွ်ေခတ္ကပင္ ဆယ္တန္းေအာင္၊ ဘီေအေအာင္ ဆရာျဖစ္သင္ေအာင္၊ ဆရာဆရာမမ်ား ဘြ႔ရ
ဲ ဆရာဝန္၊ သူနာျပဳဆရာမမ်ား၊
စာေရးစာခ်ီမ်ား အစရွိသည္တုိ႔ကုိ ေမြးထုတ္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။ ေနာင္ သမၼတျဖစ္လာမယ့္ ပါပါကုိလည္း ေမြးထုတ္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။

ပါပါ့အေဖႏွင့္ အေမဟာ လယ္သမား သားသမီးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ လွဆ

ဲ ိပ္ရာြ ဟာ ပါပါအေမရဲ႕ ဇာတိရြာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပါပါအေမရဲ႕ ညီအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမေတြဟာ လွဆ
ဲ ိပ္ရာြ မွာပဲ စုေနၾကၿပီး လယ္ယာမ်ား လုပ္ကုိင္ၾကပါတယ္။ ပါပါ့အေဖဟာ
မူလတန္းဆရာျဖစ္သင္ ေက်ာင္းစာေမးပြေ
ဲ အာင္ထားေတာ့ လွဆ
ဲ ိပ္ရာြ ႏွင့္ သိပ္မေဝးေသာ ေနာ္ဆင္ေခါင္ႀကီးရြာမွာ
ေက်ာင္းဆရာလုပ္ရင္း ပါပါအေမနဲ႔ အေၾကာင္း ပါတယ္။

ပါပါ လူ႔ျပည္ကုိ ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ပါပါ့အေဖဟာ ေတာေက်ာင္းဆရာပဲ ျဖစ္ေနေသးတယ္။ ပါပါ့မွာ ညီအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမ ၄

ေယာက္ ရွိပါတယ္။ ေယာက်္ား ၂ ေယာက္၊ မိန္းမ ၂ ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ အႀကီးဆုံးက မိန္းမျဖစ္ၿပီး ဒုတိယဟာ ပါပါျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါ
ေမြးၿပီး ႏွစ္ႏွစ္အၾကာမွာ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕မွာ ပညာအုပ္ရာထူး လစ္လပ္ပါတယ္။ ပါပါ့အေဖဟာ ဆရာျဖစ္လက္မွတ္ ရထားတဲ့အျပင္
အေျခခံပညာလည္း ရွိတ့အ
ဲ တြက္ ပညာအုပ္ရာထူးကုိ ေလွ်ာက္ေတာ့ ရပါတယ္။ ပညာအုပ္လုပ္ဟာ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာရွိတဲ့
ေက်ာင္းေတြကို လုိက္လံစစ္ေဆးရတယ္။

ပါပါငယ္စဥ္က လွဆ
ဲ ိပ္ရာြ မွာပဲ ေက်ာင္းေနရပါတယ္။ ပညာအုပ္သား၊ ပညာအုပ္သားဆုိေတာ့ ထုံးစံအတုိင္း
အေရးေပးခဲ့ရပါတယ္။ အေရးေပးခံရလုိ႔ ပါပါက ႏြဆ
႔ဲ ုိး ဆုိးတယ္၊ မဆုိးဘူးဆုိတာေတာ့ ပါပါ သတိမရဘူးလုိ႔ ေျပာတယ္။ ပါပါတုိ႔
ငယ္ငယ္တုန္းက စာသင္တာ သင္ပုန္းႀကီးတန္းမွ ၂ တန္းအထိ ေက်ာက္သင္ပုန္းႏွင့္ ေက်ာက္တံကုိသာ သုံးရမယ္။ ေက်ာက္တံက
တေန႔ တေခ်ာင္းေလာက္က်ဳိးေတာ့ ပါပါ့အတြက္ ပါပါ့အေဖက ေက်ာက္တံကုိ ဘူးလုိက္ ထားေပးတယ္။ ေက်ာက္တံ ခဏခဏ
လုပ္ခ်ဳိးေတာ့ လုပ္ခ်ဳိးရေကာင္းလားဆုိၿပီး ပါပါ့အေမက ပါပါ့ကုိ တခါတခါ ႐ုိက္ပါတယ္။ ပါပါ့အေဖကေတာ့ ဘာမွ မေျပာပါဘူး။
ပါပါေမြးၿပီး သူ ပညာအုပ္ျဖစ္လုိ႔ ပါပါဟာ သူ႔အတြက္ လာဘ္ေကာင္းတယ္ဆုိၿပီး ပါပါ့ကုိ အလုိလုိက္ထားပါတယ္။

ပါပါ့အေဖ နယ္ထက
ြ ္ ေက်ာင္းစစ္ေဆးတဲ့အခါ ပါပါကုိ တခါတခါ ေခၚသြားပါတယ္။ တရြာမွ တရြာကုိ ကူးသန္းသြားလာေတာ့
လမ္းေလွ်ာက္ရတဲ့အခါလည္း ရွိတယ္။ ႏြားလွည္းနဲ႔သာြ းရတဲ့အခါလည္းရွိေတာ့ လမ္းေလွ်ာက္ရတဲ့အခါဆုိရင္ ပါပါ့အေဖနဲ႔အတူ
သြားတဲ့လူေတြက တေယာက္တလွည့္ ပါပါ့ကုိ ပခုံးေပၚမွာ ထမ္းသြားၾကတယ္။ ပါပါတုိ႔ ငယ္ငယ္တုန္းက ေဗ်ာက္အုိး ေခၚတဲ့ ယမ္းနဲ႔
ေက်ာက္ခဲကေလးေတြ ေရာထည့္ထားတဲ့ အအုပ္ရွိတယ္။ အဲဒီေဗ်ာက္အုိးကုိပစ္လုိက္ရင္ ထိတ့ေ
ဲ နရာမွာ ေပါက္ကြဲၿပီး အသံျမည္တယ္။
ေက်ာက္ခဲကေလးေတြကေတာ့ လြင့္စင္ကုန္တာေပါ့။

ေနာက္ မီးအုိး ဆုိၿပီး လက္သန္းေလာက္အရြယ္၊ ၎ထက္ငယ္တ့အ

ဲ ရြယ္ အရွည္က တလက္မ ေလာက္ရွိမယ္။ ထိပ္မွာ
မီးဇာအေခ်ာင္းေလး တပ္ထားတယ္။ အဲဒီမီးဇာကုိ ႐ႈိ႕လုိက္ရင္ မီးအုိးဟာ ေပါက္ကၿဲြ ပီး အသံႀကီး ျမည္လာတယ္။ ဒီ ေဗ်ာက္အုိးတုိ႔၊
မီးအုိးတုိ႔ဆုိတာ တ႐ုတ္ျပည္က လာတယ္။ ပါပါ ငယ္ငယ္တုန္းက မီးအုိးေဖာက္၊ ေဗ်ာက္အုိးပစ္ ဝါသနာပါေတာ့ အေဖ့ေနာက္
ေက်ာင္းစစ္လုိက္တဲ့အခါ ေက်ာင္းဆရာေတြက ပါပါ့ကုိ ဒါေတြပဲ ေပးၾကတယ္။ ပါပါအေနနဲ႔ မီးအုိး ေဖာက္ရမယ္၊
ေဗ်ာက္အုိးပစ္ရမယ္ဆုိရင္ ထမင္းစားရမွန္းေတာင္ မသိဘူး၊ အိမ္မွာေနတဲ့အခါ ထမင္းစားခ်ိန္ၾကရင္ ပါပါ့အေမက ပါပါ မီးအုိး
ေဗ်ာက္အုိးေတြကုိ သိမ္းထားတယ္၊ ထမင္းစားၿပီးမွ ျပန္ေပးတယ္။

ပါပါ့အေဖဟာ ပညာအုပ္ျဖစ္ေတာ့ က်ဳံံေပ်ာ္ၿမိဳ႕မွာ ႐ုံးထုိင္ၿပီးေနေတာ့ လွဆ

ဲ ိပ္ရာြ မွာပဲ ေနတယ္။ မနက္ ဆုိရင္ သမၺာန္နဲ႔
႐ုံးတက္ၿပီး ညေနဆုိရင္ သမၺာန္န႔ဲ ျပန္လာတယ္။ ပါပါ ေက်ာင္းမတက္ရတဲ့ေန႔ဆုိလွ်င္ ပါပါ့အေဖေနာက္ လုိက္သြားေလ့ရွိတယ္။ တေန႔
ပါပါ့အေဖေနာက္ လုိက္သာြ းေတာ့ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕ကုိ ပုသိမ္အေရးပုိင္ လာမယ္ဆုိလုိ႔ အစုိးရ အရာထမ္း၊ အမႈထမ္းေတြ ႀကိဳဆုိဧည့္ခံဖို႔
ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေနၾကတယ္။

ၿဗိတိသွ်အစုိးရ လက္ထက္အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ဟာ ဗမာျပည္ကုိ တုိင္းအျဖစ္ခၿဲြ ပီး တိုင္းမွာ ခ႐ုိင္၊ ၿမိဳ႕နယ္ ဆုိၿပီး ထပ္မံခြဲလုိက္တယ္။
တုိင္းကုိ ဦးစီးအုပ္ခ်ဳပ္တ့ဲ အရာရွိကုိ တုိင္းမင္းႀကီး၊ ခ႐ုိင္ကုိ ဦးစီးအုပ္ခ်ဳပ္ေသာအရာရွိကုိ အေရးပုိင္ ဆုိၿပီး ေခၚပါတယ္။
(အေရးပုိင္ဟူေသာ အမည္ကုိ ဂ်ပန္ေခတ္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ခ႐ုိင္ဝန္ဟု ေျပာင္းလဲေခၚေဝၚသည္။)
 ၿမိဳ႕နယ္ ႏွစ္နယ္မွ သုံးနယ္ကုိ ဦးစီးအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အရာရွိကုိ ၿမိဳ႕ပုိင္၊ သုိ႔မဟုတ္ ၿမိဳ႕အုပ္ ဆုိၿပီး ေခၚပါတယ္။ အေရးပုိင္ရာထူး
ထမ္းေဆာင္သူမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ အဂၤလိပ္မ်က္ႏွာျဖဴမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဂၤလိပ္မ်က္ႏွာျဖဴအေရးပုိင္ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕သုိ႔ လာေသာေန႔မွာ ပါပါ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕မွာ ရွိပါတယ္။ အေရးပုိင္ဟာ ပုသိမ္ၿမိဳ႕မွ

က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕သုိ႔ ပုသိမ္ျမစ္မွ ဓားကျမစ္အတုိင္း အစုိးရသေဘၤာျဖင့္ လာပါတယ္။ အေရးပုိင္ စီးနင္းလုိက္ပါလာတဲ့ သေဘၤာဟာ
ေနအိမ္အျဖစ္ စက္မပါဘဲ ေဆာက္လုပ္ထားေသာ သေဘၤာျဖစ္ၿပီး၊ ယင္း ေနအိမ္သုံးသေဘၤာကုိ စက္ပါေသာ သေဘၤာက ဆြဲလာရျခင္း
ျဖစ္တယ္။ အဂၤလိပ္လုိ… ? ေခၚတယ္။ က်ဳံေပ်ာ္ကမ္းနား သေဘၤာဆိပ္မွာ ရာဇမတ္ကာ၊ ထုံးျဖဴသုတ္၊ အုန္းလက္၊ ငွက္ေပ်ာပင္အစ
ရွိသည္ တုိ႔နဲ႔ မြမ္းမံျပင္ဆင္ထားပါတယ္။

ပါပါတုိ႔ အေဖာ္တစုန႔ဲ ခပ္လွမ္းလွမ္းကေန ၾကည့္ပါတယ္။ အေရးပုိင္သေဘၤာ ကပ္ၿပီးေနာက္ နယ္ပုိင္က သေဘၤာေပၚ

တက္သြားတယ္ (က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕ဟာ ၿမိဳ႕နယ္သုံး နယ္ျဖစ္တ့ဲ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာင္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ အသုတ္ၿမိဳ႕နယ္ မ်ားကုိ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့
နယ္ပုိင္႐ုံးစုိက္ရာၿမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။) ခဏေန နယ္ပိုင္န႔အ
ဲ တူတူ အဂၤလိပ္အေရးပုိင္မင္းက ဆင္းလာတယ္၊ ေနာက္ ရာဇမတ္ အတြင္းမွာ
ေစာင့္ေနတဲ့ အရာရွိေတြကုိ တဦးစီ လုိက္လံႏႈတ္ဆက္တယ္။

ပါပါတုိ႔အေဖက အရာရွိကေလးဆုိေတာ့ ေနာက္ဆုံးနားေလာက္မွာ ေနရတယ္၊ အေရးပုိင္ကုိ တခမ္းတနား ႀကိဳဆုိတယ္။

ေလးေလးစားစား ဆက္ဆံတာကုိ ပါပါေတြ႔ရေတာ့ အေရးပုိင္ အလုပ္ကုိ လုပ္ခ်င္လာတဲ့စိတ္ ပါပါ့မွာ ေပၚလာပါတယ္။ ပါပါ
ရြာျပန္ေရာက္ေတာ့ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕မွာ အေရးပုိင္ ေရာက္လာလုိ႔ တခမ္းတနား ႀကိဳဆုိတ့အ
ဲ ေၾကာင္း ပါပါ ေတြ႔ခဲ့ရသမွ်ကုိ ရြာက
အေပါင္းအသင္းမ်ားသာမက ဦးႀကီး၊ အရီးမ်ားကုိပါ မေမာတမ္း ေဖာက္သည္ခ် ေျပာျပတယ္။ ေျပာျပ႐ုံတင္မကဘူး၊ ႀကီးလာရင္း
ပါပါလည္း အေရးပုိင္လုပ္မယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။

အဲဒီကစၿပီး ရြာကလူေတြက မင္း ႀကီးလာရင္ဘာလုပ္မလဲလုိ႔ ေမးတုိင္း ပါပါ အေရးပုိင္လုပ္မယ္ လုိ႔ ျပန္ေျဖတယ္၊ ဒါနဲ႔
ရြာကလူေတြ ခပ္မ်ားမ်ားက ပါပါကုိ အေရးပုိင္လို႔ ေခၚၾကတယ္။

(၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ က်ဆုံးၿပီးေနာက္ ပါပါဝန္ႀကီးျဖစ္လာတဲ့အခါ ရြာကုိ ျပန္လည္ပါတယ္၊ ရြာေရာက္ေတာ့

လူႀကီးတခ်ဳိ႕က ပါပါကုိ ဘာေျပာသလဲဆုိေတာ့ မင္း ငယ္ငယ္တုန္းက ႀကီးလာရင္ အေရးပုိင္ျဖစ္မယ္ေျပာၿပီး ျဖစ္မယ့္ျဖစ္ေတာ့
ဝန္ႀကီးေတာင္ ျဖစ္ေနပါလား ဆုိၿပီး ပါပါကုိ ေျပာၾကတယ္။)

လွဆ
ဲ ိပ္ရြာေက်ာင္းဟာ ျမန္မာစာသင္ေက်ာင္းပဲ ျဖစ္တယ္။ ၿဗိတိသွ်ေခတ္ ပညာေရးစနစ္ဟာ အဂၤလိပ္လုိခ်ည္း သင္တဲ့ေက်ာင္း၊
အဂၤလိပ္ ျမန္မာႏွစ္ဘာသာ သင္တေ
့ဲ က်ာင္း၊ ျမန္မာစာသာ သင္ေသာ ေက်ာင္းဆုိၿပီး ၃ မ်ဳိး ၃ စား ျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ ျမန္မာ ၂
ဘာသာ သင္ေသာ ေက်ာင္းေတြမွာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား အေနမ်ားၾကပါတယ္။

လွဆ
ဲ ိပ္ရြာေက်ာင္းမွာ ၃ တန္းေအာင္အထိသာ ပါပါ့ကုိ ေက်ာင္းထားၿပီး ၃ တန္းေအာင္ၿပီးေနာက္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ေက်ာင္းမွာ
ဆက္လက္ ေက်ာင္းထားဖုိ႔ ပါပါ့အေဖမွာ အစီအစဥ္ ရွိတယ္။ ၿမိဳ႕ေက်ာင္း ေရာက္ေတာ့ အဂၤလိပ္စာသင္ရမွာမို႔ အဂၤလိပ္စာ
လုိက္ႏုိင္ေအာင္ ဆုိၿပီး ေႏြရာသီ ေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ားမွာ ပါပါ့ကုိ အဂၤလိပ္စာ သင္ခုိင္းတယ္။ ပါပါ့ကုိ အဂၤလိပ္စာ
သင္ေပးတဲ့ဆရာမဟာ ရြာထဲကပဲ။ သူလည္း ဆယ္တန္းေအာင္ၿပီး ပုသိမ္ၿမိဳ႕ အဂၤလိပ္ ျမန္မာစာသင္ ေက်ာင္းမွာ ဆရာမ လုပ္တယ္၊
ေက်ာင္းပိတ္တုန္း သူ႔မိဘထံ ျပန္လာျခင္းျဖစ္တယ္။

ပါပါ လွဆ
ဲ ိပ္ရြာေက်ာင္းမွာ ၃ တန္းေအာင္ၿပီး ပုသိမ္ေက်ာင္းကုိ ေျပာင္းေရႊ႕စာသင္ရတယ္။ ပါပါေနတဲ့ေက်ာင္းဟာ မြန္ ကရင္
အထက္တန္းေက်ာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အစ္မႀကီးဟာ မြန္ကရင္ အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ သြားေနတာ ၂ ႏွစ္၊ ၃ ႏွစ္ရွိသြားၿပီး
မြန္ ကရင္ အထက္တန္းေက်ာင္းဟာ ေယာက်္ား၊ မိန္းမေရာေနတ့ေ
ဲ က်ာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ရပ္ေဝးမွလာေနေသာ
ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ ေယာက်္ား ေဘာ္ဒါေဆာင္၊ မိန္းမေဘာ္ဒါေဆာင္ ဟူ၍ ခြျဲ ခားထားပါတယ္။ ပါပါ ပုသိမ္ေက်ာင္း
သြားေနတဲ့ႏွစ္ဟာ ပါပါငယ္ေသးတဲ့အတြက္ အထူးကိစၥတရပ္ အေနနဲ႔ ပါပါ့အစ္မႀကီးနဲ႔ အတူတူ မိန္းကေလး ေဘာ္ဒါေဆာင္မွာ
ေနခြင့္ရတယ္။

အဲဒီတုန္းက ပါပါက သင္တုိင္းပဲ ဝတ္ပါတယ္။ ပါပါ ေက်ာင္းတက္ေတာ့ သင္တုိင္းပဲ ဝတ္လုိ႔ မင္း မိန္းမလား၊
ေယာက်္ားလားဆုိၿပီး ေက်ာင္းသားႀကီးေတြရ႕ဲ ေမးျမန္းျခင္းကုိ ခံခ့ရ
ဲ ပါတယ္။ ေဘာ္ဒါမွာ ေကၽြးတဲ့ ထမင္းဟင္းေတြဟာ
အိမ္မွာနဲ႔စာၾကည့္ရင္ ေကာင္းတယ္လို႔ မဆုိႏုိင္ပါဘူး။

နံနက္ပိုင္း ေက်ာင္းမတက္မီ တႀကိမ္ႏွင့္ ညေနပုိင္း ေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္မွာ တႀကိမ္၊ တေန႔ ၂ ႀကိမ္ ေကၽြးပါတယ္။ နံနက္ပုိင္းမွာ
ထမင္း၊ ငါးပိရည္ႏွင့္ တုိ႔စရာ၊ ညေနပုိင္းက်ေတာ့ ထမင္းႏွင့္ ပဲဟင္း၊ ဒါပဲ။ ပါပါ အစားအေသာက္ ဆင္းရဲမွာစုိးလုိ႔ ပါပါ့အေဖက
ပါပါ့အတြက္ လေပးနဲ႔ အျပင္မွာ ဟင္းလ်ာ မွာေပးတယ္။ ေနာက္ လူႀကံဳရင္ အိမ္ကေန ငါးေၾကာ္၊ ငါးပိေၾကာ္ အစရွိသည္တုိ႔ကုိ
ပုိ႔ေပးတယ္။

ပါပါ မြန္ ကရင္ အထက္တန္းေက်ာင္း ေရာက္တ့ႏ

ဲ ွစ္မွာ ၃ တန္းမွာ ေနရတယ္၊ ေတာရြာမွာေနစဥ္ အဂၤလိပ္စာ ႀကိဳတင္
သင္ၾကားထားတဲ့အတြက္ ၃ တန္းမွာ ေနရေသာ္လည္း ပါပါ့အတြက္ အဂၤလိပ္စာ အခက္အခဲ မရွိဘူး။ ဟုိစဥ္က အဂၤလိပ္စာဆုိလွ်င္
သင္ပုန္းႀကီးတန္းမွေန သင္ပါတယ္။

ပါပါ ပုသိမ္ေက်ာင္းေရာက္စမွာ အေဖနဲ႔အေမကို ေအာက္ေမ့တယ္။ ရြာကုိလည္း ေအာက္ေမ့တယ္၊ နံနက္ ၅ နာရီအခ်ိန္

ပုသိမ္မွ ဟသၤာတသုိ႔ ထြက္ခာြ တဲ့ မီးရထား ဥၾသသံၾကားရင္ ပါပါ ငုိတာပဲ။

ပါပါ ပုသိမ္ေက်ာင္း စတင္ေနေသာႏွစ္မွာ ပါပါ့အေဖကုိယ္တုိင္ လုိက္ပုိ႔တယ္၊ လွဆ

ဲ ိပ္ရာြ မွ က်ဳံေပ်ာ္သုိ႔ သမၺာန္စီးရတယ္။
က်ဳံေပ်ာ္မွ ေရၾကည္သုိ႔ ဖြတ္ကား စီးရတယ္။ ဟုိတုန္းက အေမရိကန္ ဖုိ႔(ဒ္)ကားပဲ ေခတ္စားၿပီး အသုံးမ်ားၾကတယ္။

ဖုိ႔(ဒ္)ကားကုိ ေတာကလူေတြက ဖြတ္ကားလုိ႔ ေခၚၾကပါတယ္။ ေရၾကည္ဟာ ပုသိမ္န႕ဲ ဟသၤာတၾကားမွာ ရွိတဲ့ ဘူတာၿမိဳ႕ပဲ။

ေရၾကည္ကေန ပုသိမ္ကုိ မီးရထား စီးသြားရပါတယ္။ ေက်ာင္းပိတ္ျပန္ေတာ့လည္း ဒီလမ္းအတုိင္းပဲ၊ ေက်ာင္းဖြင့္တုိင္း အေဖကုိယ္တုိင္
ေက်ာင္းကုိလုိက္ပုိ႔ၿပီး ေက်ာင္းပိတ္ေတာ့ အေဖ မအားလုိ႔ မလာႏုိင္တ့အ
ဲ ခါ အေမ လာႀကိဳပါတယ္။ ပုသိမ္သုိ႔ အေဖ
လာမႀကိဳႏုိင္ေသာ္လည္း ေရၾကည္ဘူတာမွာေတာ့ အျမဲ လာႀကိဳပါတယ္။

ပုသိမ္ မြန္ ကရင္ အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ တႏွစ္ေနၿပီးေနာက္ တႏွစ္ေက်ာင္းဖြင့္ေတာ့ ပါပါ မိန္းကေလး ေဘာ္ဒါေဆာင္မွာ

ေနခြင့္မရေတာ့ဘူး။ ပါပါ့အစ္မႀကီးလည္း တျခား ေက်ာင္းတေက်ာင္းမွာပဲ ေနရတယ္။ သင္တိုင္းလည္း မဝတ္ေတာ့ဘူး။ ေက်ာင္းမဖြင့္မီ
ပါပါ့အေဖက ပါပါ့ကုိ က်ဳံေပ်ာ္ေခၚ သြားၿပီး ရွပ္အက်ႌ ေဘာင္းဘီတုိေတြ ခ်ဳပ္ေပးတယ္။ ေနာက္ ဖိနပ္ဆုိင္မွာ ဘြတ္ဖိနပ္ေခၚတဲ့ ဖိနပ္
အျမင့္စားကုိ ခ်ဳပ္ေပးတယ္။ ေက်ာင္းတက္ေတာ့ ဝတ္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါ့အေဖဟာ ပါပါ့ကုိ ရွပ္အက်ႌ၊ ေဘာင္းဘီတုိ၊ ဘြတ္ဖိနပ္ေတြ
ခ်ဳပ္ေပးေသာ္လည္း ပါပါ့နာမည္ကုိေတာ့ ဗမာလုိပဲ ေပးပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ ပညာတတ္လူတန္းစားေတြဟာ သူတုိ႔ သားသမီးမ်ားကုိ အမ်ားအားျဖင့္ အဂၤလိပ္ နာမည္ ေပးတဲ့ေခတ္

ျဖစ္ပါတယ္။

ပါပါဟာ ငယ္ရယ
ြ ္စဥ္ကပင္ မေတာ္တဆ ထိခုိက္ဒဏ္ရာေတြ ရပါတယ္။ ပုသိမ္ေက်ာင္းမွာေနစဥ္ ေႏြရာသီေက်ာင္းပိတ္ခ်ိန္
တခ်ိန္မွာ ရြာျပန္လာတဲ့အခါ အေပါင္းအသင္းမ်ားနဲ႔ ကမ္းနား သစ္ပင္မွ ႏြယ္ႀကိဳးကုိ တေယာက္တလွည့္ တြဲလခ
ြဲ ုိၿပီး၊ ဒန္းအျဖစ္
ျမစ္ဘက္ကုိ လႊဲစီးၾကတယ္။ ပါပါအလွည့္ေရာက္ေတာ့ အေဖာ္တေယာက္န႔အ
ဲ တူစီးေတာ့ ျမစ္ဘက္ကုိ ေရာက္သြားတဲ့အခါ ႏြယ္ႀကိဳးဟာ
ျပတ္သြားပါတယ္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ျမစ္ထမ
ဲ ွာ ေပၚခ်ည္ျမဳပ္ခ်ည္ ေမွ်ာလာတဲ့ ငါးငုပ္ေပၚမွာ ပါပါတုိ႔ က်သြားတယ္။ ပါပါ့အေဖာ္က
ေခါင္းေပါက္ၿပီး ပါပါကေတာ့ ေမးေစ့ထိသာြ းၿပီး အ႐ုိး ေပၚသြားတယ္။ ပါပါအေဖႏွင့္ အေမက ပါပါ့ကုိ ရြာတဖက္ကမ္းရွိ
ေဒါက္တာကီမုိးရာဆီ ေခၚသြားတယ္။ ေဒါက္တာကီမုိးရာက ေဆးထည့္ၿပီး ျပန္ခ်ဳပ္ေပးတယ္။

ေနာက္ ဒီဇင္ဘာ ခရစ္စမတ္ ေက်ာင္းပိတ္ခ်ိန္တခ်ိန္မွာလည္း ရြာျပန္ေရာက္ၿပီး ဦးေလးလယ္ထဲကုိ သြားလည္တယ္။

စပါးရိတ္သိမ္းခ်ိန္ျဖစ္ေတာ့ တလင္းထဲမွာ စပါးနယ္တ့လ
ဲ ူက နယ္၊ ေလြ႔တ့လ
ဲ ူက ေလြ႔န႔ဲ အလုပ္မ်ားေနၾကတယ္။ ပါပါလည္း တလင္းထဲ
ေလွ်ာက္ေျပးကစားရင္း ေခ်ာ္လပ
ဲ ါတယ္။ ဦးေလး ေမြးထားတဲ့ အင္းေခြးႀကီးေပၚမွာ ေခ်ာ္လမ
ဲ ိလုိ႔ အင္းေခြးႀကီးက ပါပါ့မ်က္ႏွာကုိ
ထကိုက္တယ္။ ေဘးနားက လူေတြက ပါပါမ်က္ႏွာကုိ ေခြးကိုက္ထားတာ ေတြ႔ေတာ့ မ်က္လုံးကန္းကုန္ၿပီလုိ႔ တြက္ၾကတယ္။ ေခြးကုိ
ေမာင္းထုတ္ၾကၿပီး ပါပါ့ကုိ လာထူၾကတယ္။ ပါပါ့မ်က္ႏွာမွာေတာ့ ေသြးေတြန႔ေ
ဲ ပါ့။ ကံေကာင္းလုိ႔ ေခြးကိုက္တာ မ်က္လုံး မထိဘူး။
မ်က္လုံးနားမွာ ကပ္ထိေတာ့ အနာရြတ္ က်န္ရစ္ခ့တ
ဲ ယ္။

ပါပါႀကီးျပင္းလာတဲ့အခါ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ေလထီးနဲ႔ဆင္းေတာ့ ေပါင္က်ဳိးခဲ့တယ္။ နံ႐ုိးတေခ်ာင္းလည္း က်ဳိးခဲ့တယ္။

သမၼတျဖစ္တဲ့အခါမွာ ျမင္းေပၚကလိမ့္က်လုိ႔ ဦးေခါင္းခြံ ကြအ
ဲ က္သာြ းတယ္။

၁၉၂၅ ၀န္းက်င္မွာ ငသုိင္းေခ်ာင္း ေရကာတာ က်ဳိးတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ပါပါက ပုသိမ္ေက်ာင္းမွာ စာသင္ေနတယ္။

သီတင္းကၽြတ္ေက်ာင္းပိတ္၊ ပါပါျပန္လာေတာ့ ေရၾကည္န႔ဲ က်ဳံေပ်ာ္သာြ း ကားလမ္း တခ်ဳိ႕ ေရျမဳပ္ေနေသးတာကုိ ေတြ႔ရတယ္။
ဒီလုိေရျမဳပ္တဲ့ေနရာမွာ ကား ျဖည္းျဖည္းေမာင္းရတယ္။ က်ဳံေပ်ာ္ေရာက္ေတာ့ ကမ္းနားမွာရွိတ့အ
ဲ ိမ္ေတြ ေရျမဳပ္ေနေသးတာကုိ
ေတြ႔ရတယ္။
 ဓားကေခ်ာင္းလည္း ၄ - ၅ ဆ ေလာက္ က်ယ္သာြ းတယ္။ ရြာကုိ သမၺာန္န႔ျဲ ပန္ေတာ့ ေရျမဳပ္ေနေသးတဲ့ ရြာနဲ႔ဥယ်ာဥ္ျခံထဲမွာ
ခတ္သြားရတယ္။ အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ အိမ္ေအာက္မွာ ေရသုံးေပေလာက္ ရွိေသးတယ္။ ေရႀကီးတုန္းက ပ်ဥ္ျပားခင္းထားတဲ့အဆင့္
ေရာက္ဖုိ႔ တထြာေလာက္ပဲ လုိတယ္လုိ႔ အေဖနဲ႔အေမက ေျပာျပတယ္။

ပါပါ့အေဖက ငါးေယာက္ဆ့ံတ့ဲ ေလွတစင္း ဝယ္ထားတယ္။ ပါပါလည္း ရြာထဲေလွ်ာက္လည္ေတာ့ ေလွနဲ႔ပဲ သြားရတယ္။

အဲဒီထဲကစၿပီး ပါပါေလွေလွာ္ တတ္တယ္။ တခါ ပါပါ့အေမက ပါပါ့ကုိ ျမစ္ျဖတ္ၿပီး တဖက္ကမ္းေရာက္ေအာင္ ေလွေလွာ္ျပတယ္။
ျပန္လာေတာ့ ပါပါ့အေဖကသိလုိ႕ ေလွေမွာက္သာြ းရင္ ဘယ္ႏွယ့္လုပ္မလဲဆုိၿပီး ပါပါ့အေမကုိ ဆူတယ္။

၁၉၂၇ ခုႏွစ္၊ မတ္လမွာ ခါတုိင္းႏွစ္မ်ားလုိပဲ မြန္ ကရင္ အထက္တန္းေက်ာင္းဟာ ေႏြရာသီအတြက္ ေက်ာင္းပိတ္ပါတယ္။

အဲဒီႏွစ္မွာ ပါပါက ၅ တန္းစာေမးပြဲ ေျဖဆုိထားပါတယ္။ ေက်ာင္းပိတ္ရင္ ပါပါ့ အေဖ သုိ႔မဟုတ္ အေမ အျမဲတမ္း
လာေရာက္ႀကိဳပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ ပါပါ့အေဖေရာ အေမပါ မလာၾကပါ။ ပါပါ့အေဖက မအားလုိ႔ အေမက သိပ္ေနမေကာင္းလုိ႔ဆုိၿပီး
လူၾကံဳနဲ႔ စကားပါးလုိက္ပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ လူၾကံဳနဲ႔ပဲ ပါပါ ျပန္သာြ းရပါတယ္။ ေရၾကည္ဘူတာက်ေတာ့ အျမဲတမ္းလာႀကိဳေနတဲ့
ပါပါ့အေဖကုိလည္း ပါပါ မေတြ႔ဘူး။ ဘာမ်ားျဖစ္ေနၾကသလဲဆုိတာ ပါပါ့စိတ္ထမ
ဲ ွာ သံသယ ဝင္လာပါတယ္။

က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕ကုိ နံနက္ ၁ဝ နာရီအခ်ိန္မွာ ေရာက္သာြ းပါတယ္။ ခါတုိင္းဆိုလွ်င္ က်ဳံေပ်ာ္မွာ ထမင္း စားေသာက္ၿပီးမွ ရြာကုိ
ျပန္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီတခါ ပါပါ ထမင္းစားခ်င္စိတ္မရွိဘူး။ ရြာကုိပဲ တန္းျပန္ခ်င္တ့စ
ဲ ိတ္ ျပင္းျပလာတယ္။ ရြာကုိ နံနက္ ၁၁ နာရီအခ်ိန္မွာ
ျပန္ေရာက္ပါတယ္။ အိမ္ေရာက္ေတာ့ ပါပါ ဘာကုိေတြ႔သလဲဆုိေတာ့ ပါပါ့အေဖ နာမက်န္းျဖစ္ၿပီး အိပ္ရာေပၚမွာလဲေနတာ ေတြ႔ရတယ္။
ေနမေကာင္းတာ ၂ လ - ၃ လရွိၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ပါပါ့အေမကေတာ့ ေနေကာင္းပါတယ္။ ပါပါ့အေဖရဲ႕ေရာဂါဟာ
ဝမ္းကုိက္ေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕က ဆရာလည္း တလ တခါ လာ ေရာက္ေဆးထုိး ကုသေပးပါတယ္။

သုိ႔ေသာ္ သက္သာလာျခင္း မရွိပါ။ ပါပါျပန္ေရာက္သာြ းတဲ့အခ်ိန္မွာ ပါပါ့အေဖဟာ ေတာ္ေတာ္ကေလး ပိန္သြားပါတယ္။

က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕က ဆရာဝန္န႔ဲ ကုသတာ မသက္သာတဲ့အတြက္ ဗိေႏၶာဆရာနဲ႔ ထပ္မံ ကုသတယ္။ အေၾကာင္းမထူးပါ။ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕က
ဆရာဝန္ေရာ၊ ဗိေႏၶာဆရာပါ လက္ေလွ်ာ့လုိက္ၾက ပါတယ္။

၁၉၂၇ ခု၊ ေမလ ၂၉ ရက္ နံနက္ ၂ နာရီအခ်ိန္မွာ ပါပါ အိပ္ေကာင္းတုန္း ပါပါအေမက ပါပါ့ကုိ သားႀကီး သားႀကီး ထထ လုိ႔
ႏႈိးပါတယ္။ ပါပါႏုိးလာေတာ့ ပါပါ့အေမက ငုိယုိၿပီး 'သားႀကီးအေဖ ဆုံးသြားၿပီ' လုိ႔ ပါပါ့ကုိ ေျပာပါတယ္။

ပါပါ့အေဖရဲ႕အေလာင္းကုိ ေရခ်ဳိးေပးၾကၿပီး အဝတ္အစားမ်ား လဲေပးၾကပါတယ္။ ပါပါ့အေဖ ေသဆုံးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ပါပါအေဖဟာ

အ႐ုိးနဲ႔အေရေလာက္ပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။ ရြာရဲ႕ ဓေလ့ထုံးစံအတိုင္း ပါပါ့ အေဖအတြက္ ေခါင္းစပ္ၾကပါတယ္။ ပါပါ
ေခါင္းစပ္တဲ့ေနရာကုိ သြားၾကည့္တယ္။ ေခါင္းစပ္တ့လ
ဲ ူေတြက ပါပါ့ကုိေတြ႔ေတာ့ သူတုိ႔အခ်င္းခ်င္း ဒီကေလးလည္း သူ႔အေဖဆုံးလုိ႔
ေက်ာင္းဆက္ေနႏုိင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ေျပာၾကတယ္။ ပါပါ့အေဖကုိ ရြာသခ်ဳႋင္းမွာပဲ ျမဳႇပ္ႏွံ သၿဂႋဳဟ္ပါတယ္။ လွဆ
ဲ ိပ္ရြာ သခ်ဳႋင္းမွာ
ယခုထက္တုိင္ ပါပါ့အေဖရဲ႕ဂူ ရွိေနပါတယ္။

ပါပါ့အေဖ ဆုံးၿပီးေနာက္

ဘဝလမ္း ခရီးဟူသည္မွာ ပန္းခင္းထားေသာလမ္းခ်ည္း မဟုတ္ပါ။ ဆူးေညႇာင့္ခလုတ္ႏွင့္ ျပည့္ဝေသာ လမ္းလည္း ရွိပါတယ္။

ပါပါသည္ အေဖဆုံးၿပီးေနာက္ ပန္းခင္းေသာလမ္းေပၚမွာ ေလွ်ာက္ရာမွ ႐ုတ္ခ်ည္း ဆူးေညႇာင့္ခလုတ္ႏွင့္ ျပည့္ဝေသာလမ္းေပၚသုိ႔
ေရာက္ရွိသြားပါတယ္။

ပါပါ့အေဖဆုံးၿပီးေနာက္ တပတ္အၾကာ ဇြန္လ ပထမပတ္မွာ ေက်ာင္းမ်ား အသီးသီး ဖြင့္ပါတယ္။ ေက်ာင္းမ်ားဖြင့္ေသာ္လည္း

ပါပါ့ကုိ ေက်ာင္းထားမည့္သူမရွိသျဖင့္ ပါပါ့ေက်ာင္းမသြားႏုိင္ေတာ့ပါ။ ပါပါ့ အစ္မႀကီးလည္း ေက်ာင္းဆက္မေနႏုိင္သျဖင့္ ေမာ္လၿမိဳင္
'အေမရိကန္ေဆး႐ုံမွာ သူနာျပဳဆရာမ သင္တန္း ေလွ်ာက္ထားရာ ရသျဖင့္ ေမာ္လၿမိဳင္သုိ႔ ထြက္ခာြ သြားပါတယ္။ ပါပါ့ညီမကေလးက
ရြာေက်ာင္းမွာပဲ ေက်ာင္းေနပါတယ္။ ညီေလးကေတာ့ ေက်ာင္းမေနတတ္ေသးပါ။

တေန႔ မနက္ မီးဖုိေခ်ာင္မွာ ပါပါထမင္းခ်က္ေနတုန္း ပါပါ့အေမက ပါပါ့ကုိလာေျပာပါတယ္။ သားႀကီး ၿမိဳ႕ေက်ာင္းမွာ

တႏွစ္ဆက္ေနလုိရင္ အေမႀကိဳးစားထားေပးမယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီေတာ့ ပါပါက တႏွစ္ထန
ဲ ႔ဲ အေၾကာင္းထူးမွာ မဟုတ္ဘူး၊ ေတာမွာပဲ
ျဖစ္သလုိ ေနထုိင္ လုပ္ကုိင္ စားေသာက္မယ့္ အေၾကာင္း ျပန္ေျပာပါတယ္။ ပါပါ့အေဖ သုံးေလးလဖ်ားေတာ့ ေဆးဖုိးဝါးခ ေပးရန္ အိမ္မွာ
ရွိတာေတြ ေရာင္းခ်ရတဲ့အေၾကာင္း လူႀကီးေတြ အခ်င္းခ်င္း ေျပာသံၾကားေတာ့ ပါပါ့အေနနဲ႔ ပါပါ့အေမကုိ ဒုကၡ မေပးခ်င္ေတာ့ပါ။
 ပါပါ အိမ္မွာပဲေနၿပီး တတ္ႏုိင္သည့္ဘက္မွ အိမ္အလုပ္ကုိ ဝုိင္းကူလုပ္ပါတယ္။ မီးဖုိေခ်ာင္ အလုပ္ ဆုိလွ်င္ မီးေမႊးၿပီး
ထမင္းခ်က္ပါတယ္။ ငါးပိရည္က်ဳိအုိး တည္ပါတယ္။ ဟင္းေတာ့ မခ်က္တတ္သျဖင့္ ပါပါ့အေမပဲ ခ်က္ပါတယ္။ မနက္ ညေန အေမ
ေမြးထားတဲ့ဝက္ေတြကုိ အစာေကၽြးရပါတယ္။

အိမ္အလုပ္ဝုိင္းလုပ္ရင္း အိမ္မွာေနရင္းနဲ႔ ဇူလုိင္လကုန္ခါနီးမွာ ပါပါေနခဲ့တ့ဲ ပုသိမ္က မြန္ ကရင္ အထက္တန္းေက်ာင္း၊

ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးထံမွ စာလာတယ္။ စာကေတာ့ ပါပါ့အတြက္ အစုိးရထံမွ ေထာက္ပံ့ေၾကး ရရွိတ့အ
ဲ တြက္ ေက်ာင္းျပန္လာေနဖုိ႔ပဲ
ျဖစ္တယ္။ ဒီစာရေတာ့ ပထမ ပါပါ နားမလည္ဘူး၊ အံ့အားလည္း သင့္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဆ
ဲ ုိေတာ့ ေက်ာင္းျပန္ေနဖို႔ အစုိးရထံမွာ ပါပါ
တခါမွ ေလွ်ာက္လႊာ မတင္ျခင္းေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္တယ္။

ေနာက္မွ ပါပါသိရတာကေတာ့ ပါပါ့အေမဟာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးထံစာေရးၿပီး ပါပါ့အတြက္ အစုိးရထံမွ ေထာက္ပံ့ေၾကးရရန္

ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ မွာၾကားတယ္ဆုိတာ သိရတယ္။ ပါပါ့အေဖဆုံးစ ေက်ာင္းဖြင့္ခ်ိန္မွာ ပါပါ့အေမက ပါပါ့ကုိ ေက်ာင္းတႏွစ္
ႀကိဳးစားထားေပးမယ္ဆုိတာ ေျပာတယ္။ ေနာက္ ပါပါ့အေမက ပါပါ့ကုိ ေက်ာင္းဆက္ေနႏုိင္ရန္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးထံ စာေရး
ပန္ၾကားတယ္ဆုိေတာ့ မိဘမ်ားဟာ သားသမီးကုိ ဘယ္ေလာက္ ခ်စ္တယ္၊ မိဘေက်းဇူး ဘယ္ေလာက္ ႀကီးမားတယ္ဆိုတာ ပါပါ
မၾကာမၾကာ ေျပာပါတယ္။

ပါပါေက်ာင္းျပန္သာြ းေတာ့ ၅ တန္းေအာင္ထားတဲ့အတြက္ ၆ တန္းမွာ ေနရတယ္။ ေက်ာင္း ၂ လနီးပါးမွ် ေနာက္က်ေတာ့

အခ်ိန္ပုိယူၿပီး မသင္ရေသးတဲ့ သင္ခန္းစာေတြကုိ လုိက္လံေမးရတယ္။

ပုသိမ္ မြန္ ကရင္ အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ ပါပါ ဆယ္တန္းေအာင္တ့ဲ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္အထိ ေနခဲ့တယ္။

ပါပါေက်ာင္းမွာေနတုန္း အစုိးရထံမွရတဲ့ အေထာက္အပံ့ဟာ ေက်ာင္းလခႏွင့္ ထမင္းစရိတ္အတြက္သာ လုံေလာက္တအ

့ဲ တြက္
ပါပါ့အေမက မုန္႔ဖုိးအျဖစ္ တလ ၄ က်ပ္ ပုိ႔ေပးတယ္။ ပါပါေနတဲ့ ေဘာ္ဒါေဆာင္မွာာ နံနက္တုိင္း နာရီဝက္ခန္႔ ေဘာ္ဒါေက်ာင္းသားေတြ
အလုပ္လုပ္ရတယ္။ ေဘာ္ဒါေဆာင္ အခန္းမ်ား အမႈိက္လတ
ွဲ ့ဲ အလုပ္၊ ျမက္ခုတ္ျမက္ေပါက္ အလုပ္၊ ေရခပ္တ့ဲ အလုပ္၊ ထမင္းစား႐ုံမွာ
ထမင္းဟင္း ျပင္ဆင္တဲ့ အလုပ္ အစရွိသည္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

အလုပ္ကုိ တလတခါ ေဘာ္ဒါအုပ္က လွည့္ေပးပါတယ္။ ေဘာ္ဒါေဆာင္အခန္းမ်ား အမႈိက္လတ

ွဲ ဲ့အလုပ္ကို လုပ္ရတ့ဲ
ေက်ာင္းသားမ်ားက ပါပါ့ကုိ လာငွားလုပ္ခုိင္းပါတယ္။ စေန၊ တနဂၤေႏြေန႔မ်ားမွာ ေက်ာင္းပိတ္ေတာ့ ေက်ာင္းသားႀကီးမ်ားက သူတုိ႔
အက်ႌေလွ်ာ္ဖြတ္ေပးဖုိ႔ ပါပါ့ကုိ လာေပးတယ္။ ေလွ်ာ္ဖတ
ြ ္ခ တထည္ ႏွစ္ျပား ေပးပါတယ္။ ဆပ္ျပာလည္း ေပးပါတယ္။ သူတုိ႔ေပးတဲ့
ဆပ္ျပာနဲ႔ပဲ ပါပါ့အက်ႌေတြ ပါပါ ေလွ်ာ္ဖတ
ြ ္ႏုိင္ပါတယ္။

ပါပါတုိ႔ေက်ာင္းေနတဲ့ ေခတ္တုန္းက လက္ဖက္ရည္တခြက္ ၃ ျပားပါ။ ေခါက္ဆေ

ဲြ ၾကာ္တခြက္ တမူး (ဆယ္ျပားခန္႔)
အေကာင္းစား စပါယ္ရွည္တခြက္ တမတ္ (၂၅ ျပားခန္႔)၊ ဆံပင္ညႇပ္ခ တမူး ျဖစ္ပါတယ္။ ဟုိတုန္းက ပုိက္ဆံတန္ဖုိးနဲ႔ ယခုေခတ္
ပုိက္ဆံတန္ဖုိး ဘယ္ေလာက္ကာြ ျခားတယ္ ဆုိတာ သိႏုိင္ပါတယ္။

ပုသိမ္ၿမိဳ႕ ဟုိတစ္ဖက္ကမ္းေလာက္မွာ ေတာင္သူကုန္းဆုိတာ ရွိတယ္။ ကားရားသီး (မအူပင္ဘက္ ကြင္း ကနစုိးသီး

ဟုေခၚသည္) ေခၚတဲ့ သစ္သီးေတာ ရွိတယ္။ ကားရားသီးဆိုတာ အသီး လက္ညႇဳိးပုံသ႑ာန္ျဖစ္ၿပီး အတြဲလုိက္၊ အဆုပ္လုိက္
သီးပါတယ္။ မွည့္ေတာ့ အေရာင္ညဳိလာပါတယ္။ အရသာက ခ်ဥ္ျပံဳး ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း ခ်ဳိခ်ဥ္ျဖစ္ပါတယ္။ သၾကားႏွင့္စားလွ်င္
အရသာ ပုိရွိပါတယ္။ ေတာင္ကုန္းမွာ ကားရားသီးေပၚခ်ိန္မွာ ပါပါနဲ႔ေက်ာင္းေနဖက္ အေပါင္းအေဖာ္ေတြဟာ အားတဲ့ စေနေန႔မွာ
ကားရားသီး သြားခူးစားၾကပါတယ္။ အေပ်ာ္သာြ းတဲ့ သေဘာမ်ဳိးပါပဲ။

ပုသိမ္ၿမိဳ႕ကုိ ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံက မနီလာဆပ္ကပ္ လာေရာက္ ကျပပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ေက်ာင္းနဲ႔ သိပ္မေဝးတဲ့ မုိင္ဒါကြင္းမွာ

ကျပပါတယ္။ တလခန္႔ၾကာပါတယ္။ ကျပၿပီး ႏွစ္ပတ္အၾကာမွာ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြကုိ ႐ုံဝင္ခ တဝက္ခႏွင့္ ကျပပါတယ္။
ပါပါတုိ႔ေက်ာင္းက ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား သြားၾကပါတယ္။ ပါပါက ပုိက္ဆံမရွိလုိ႔ မသြားႏုိင္ပါ။ သြားၾကည့္ၿပီး ျပန္လာတဲ့
ေက်ာင္းသားေတြ ေျပာျပတာကုိပဲ နားအရသာခံၿပီး ႏွစ္သိမ့္ေနရတယ္။

ေက်ာင္းပိတ္တဲ့အခါ ပါပါ အိမ္ျပန္ပါတယ္။ ေႏြရာသီေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ားဆုိလွ်င္ ပါပါက အိမ္အလုပ္ ျခံအလုပ္ လုပ္ရတဲ့အျပင္

ပါပါ့ဦးေလး ႏြားမ်ားကိုပါ ထိန္းေက်ာင္းေပးရပါတယ္။ အိမ္အလုပ္ကေတာ့ သုံးေရခပ္ရတာ သက္သာသေလာက္၊ ေသာက္ေရက်ေတာ့
မုိင္ဝက္ေလာက္ေဝးတဲ့ ေရတြင္းမွာ သြား ခပ္ရေတာ့ သိပ္မသက္သာလွပါ။
 ျခံအလုပ္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ရြာနဲ႔ မုိင္ဝက္ေက်ာ္ေနရာမွာ ပါပါ့အေမက ျခံလုပ္ပါတယ္။ ငါး ဧကခန္႔ က်ယ္ဝန္းပါတယ္။
အဓိကစုိက္တဲ့ အပင္မ်ားကေတာ့ ငွက္ေပ်ာပင္ နဲ႔ ခရမ္း၊ ေျပာင္း၊ တုိင္ေထာင္ပဲ အစရွိတ့ဲ သီးႏွံပင္မ်ား ျဖစ္တယ္။ အေမစုိက္တဲ့
သီးႏွံေတြဟာ ေအာင္ျမင္သင့္သေလာက္ မေအာင္ျမင္ေတာ့ ့မုဆုိးမျခံ ဘယ္ေလာက္ေအာင္မလဲလုိ႔ အေျပာခံရတယ္။

အဲဒီျခံမွာ စုိက္ထားတဲ့ သီးႏွံပင္ေတြ ပါပါေက်ာင္းပိတ္ျပန္လာေတာ့ ေရထမ္းေလာင္းရတယ္။ ေရကုိ ေသာက္ေရတြင္းကေန

ခပ္ေလာင္းရင္ နီးေပမယ့္ ျခံေရေလာင္းဖို႔ ေသာက္ေရတြင္းကုိ မသုံးရဘူး ဆုိတာနဲ႔ ျခံရ႕ဲ မုိင္ဝက္ေက်ာ္ေဝးတဲ့ ဓားကေခ်ာင္း
(လွည္းဆိပ္ရြာကုိ ျဖတ္ဆင္းသြားေသာ ခဲေပါင္ေခ်ာင္း)မွာ ေရသြားခပ္ရတယ္။ သိပ္မသက္သာလွဘူး။ စုိက္ထားတဲ့ ငွက္ေပ်ာေတြဟာ
ဖီးၾကမ္းေတြ ျဖစ္တယ္။ တခါတခါ ေက်ာင္းပိတ္ျပန္တာနဲ႔ ငွက္ေပ်ာခုတ္ေရာင္းတာနဲ႔ၾကံဳရင္ ျခံကေန ကမ္းနားထိ (မုိင္ဝက္)ကုိ
ငွက္ေပ်ာခိုင္ေတြ ထမ္းပုိ႔ရေသးတယ္။

ေျပာခဲ့တဲ့ အိမ္အလုပ္ ျခံအလုပ္ေတြကုိ ညေနပုိင္းမွ လုပ္တာမ်ားတာပဲ။ မနက္ပုိင္းမွာ ဦးေလးရဲ႕ ႏြားေတြကုိ

ေက်ာင္းေပးရတယ္။ ရြာက တျခားႏြားေတြကုိ ေက်ာင္းေပးတဲ့ ႏြားေက်ာင္းသားေတြလည္း ရွိၾကတယ္။ ႏြားေတြကုိ ရြာကေန
တမုိင္ကြာခန္႔မွာရွိတဲ့ စားက်က္လုိေနရာမွာ ေက်ာင္းၾကတယ္။ စုေပါင္းၿပီး ေက်ာင္းၾကတာေပါ့။ စားက်က္ရယ္လုိ႔ေတာ့ အတိအက်
မဟုတ္ပါဘူး။ ရိတ္သိမ္းၿပီး လယ္ကင
ြ ္းေတြထမ
ဲ ွာ ဒါမွမဟုတ္ လွ်ဳိေျမာင္ေတြထမ
ဲ ွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏြားေက်ာင္းသားဘဝကုိ ျပန္ေတြးၾကည့္ေတာ့ တမ်ဳိး ေပ်ာ္စရာ ေကာင္းတယ္။ ႏြားေက်ာင္းသားေတြမွာ ကုိယ္စီ

သားေရႀကိဳးေလးခြေတြ ရွိတယ္။ ေလးခြက ေလာက္ေလး သေဘာမ်ဳိးပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူက ခြ ပုံသ႑ာန္ရွိတဲ့ သစ္ကုိင္းျပတ္
ဒါမွမဟုတ္ သစ္သားကုိ ခြပုံလုပ္ၿပီး သားေရႀကိဳးကုိ သစ္သားကုိင္းမွာ ခ်ည္ေႏွာင္ၿပီး ေလာက္စလုံးနဲ႔ ပစ္ရတဲ့ ေလာက္ေလးပဲ။ သူ႔ကုိ
ေလးခြလုိ႔ ေခၚတာထက္ 'ခြ'လုိ႔ပဲ အလြယ္တကူ ေခၚၾကတယ္။

ႏြားေတြကုိ လႊတ္ေက်ာင္းတဲ့ လွ်ဳိနား၊ ကမ္းနား ေရာက္တ့အ

ဲ ခါ ပါပါတုိ႔က ေျမေစးကုိ ယူတယ္။ ေကာ္တယ္၊ ဒါမွမဟုတ္
တူးတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေလာက္စလုံးေတြ လုံးတယ္။ ေလာက္စလုံးေတြရၾကၿပီ ဆုိရင္ တခါတေလ ေခါင္ပုံပစ္တမ္း ကစားၾကတယ္။
ေခါင္ပုံဆုိတာက ေလာက္လုံးကုိ သုံးလုံး ဖုိခေနာက္ဆုိင္ထားၿပီး အဲဒီေပၚမွာတလုံး တင္တယ္။ ၄ လုံးကုိ တပုံေပါ့။ ကစားသူ
တေယာက္ကုိ ဘယ္ႏွစ္ပုံေၾကးဆုိၿပီး သတ္မွတ္တယ္။

ဥပမာ- လူ ၃ ေယာက္၊ တေယာက္ကို ၃ ပုံသတ္မွတ္ရင္ ၉ ပုံကုိ အတန္းလုိက္ စီလုိက္တယ္။ စီၿပီးေတာ့ ေပ ၅ဝ

အကြာေလာက္ကေန တေယာက္တလွည့္စီ ေလာက္စလုံးနဲ႔ လွမ္းပစ္ရတယ္။ ဒီလုိ လွမ္းပစ္တ့အ
ဲ ခါမွာ ေရွ႕ဆုံးကပုံကုိ ထိလုိ႔
စီထားတာေတြ ၿပိဳသြားရင္ က်န္အပုံေတြ အားလုံးကုိ ရတယ္။ အကယ္၍ စီထားတဲ့အပုံကုိ မထိလုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ ပြတ္သီၿပီး ထိေပမယ့္
အပုံမၿပိဳရင္ မရဘူး။ အကယ္၍ အလယ္ကအပုံကုိ ထိၿပီး ၿပိဳတယ္ထား အဲဒီအပုံက ေနစၿပီးေနာက္ပုိင္း အပုံေတြအားလုံးကုိ ရတယ္။
စားရတယ္ေပါ့။

ဒါေပမယ့္ ထိတ့အ
ဲ ပုံကေန ေရွ႕ပုိင္းဘက္ အပုံေတြကုိေတာ့ မစားရဘူး။ ဒါက မကစားမီ ႀကိဳတင္ သတ္မွတ္ထားတဲ့
စည္းကမ္းခ်က္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ဘယ္သူက စ ပစ္ရမယ္ ဆုိတာကုိ စီစဥ္ရေသးတယ္။ စီစဥ္ပုံကေတာ့ ကစားမယ့္လူ
သုံးေယာက္ဟာ သတ္မွတ္တ့ဲ တေနရာကုိ ေလာက္စလုံးနဲ႔ လွမ္းပစ္ရတယ္။ ေလာက္စာလုံး အနီးဆုံး ေရာက္တဲ့လူက
ပထမစကစားရၿပီး ေနာက္ ဒုတိယ တတိယ စသည္ျဖင့္ အနီးဆုံးလူက အစဥ္လုိက္ ကစားသြားရတယ္။ ေထြခင္းတဲ့ သေဘာလုိပါပဲ။

ႏြားေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ ေခါင္းပုံပစ္တန္း မကစားလွ်င္ တာေျပးတမ္း ကစားၾကတယ္။ ဒါလည္း ေလာက္စလုံးတန္း

ကစားၾကတယ္။ တာေျပးမယ့္ လူႏွစ္ေယာက္က ေလာက္စလုံး ဘယ္ႏွစ္လုံးေၾကး ေလာင္းမယ္ ဆုိၿပီး ေျပးၾကတယ္။ ေဘးၾကည့္
ႏြားေက်ာင္းသားေတြလည္း ကုိယ္ႀကိဳက္ရာဘက္ကုိ ကုိယ္ ေလာင္းၾကတယ္။

ေႏြရာသီျဖစ္လုိ႔ တခါတေလ ပါပါတုိ႔ ႏြားေက်ာင္းတဲ့ေနရာနဲ႔ မနီးမေဝးအရပ္မွာ ဟုိရာြ - ဒီရြာ ခ်ိန္းၿပီး တာေျပးပြဲ

ျပဳလုပ္က်င္းပတာလည္း ရွိတယ္။ ဒီလုိအခါမွာ ပါပါတုိ႔ ႏြားေက်ာင္းသားေတြ သြားၾကည့္ၾကတယ္။ တာေျပးပြဲမွာ တခါတေလ
ပန္းဆုိတာကုိ အသုံးျပဳၿပီး တခါတေလ လြက္ခုတ္တာကုိ အသုံးျပဳတာကုိ ေတြ႔ရတယ္။ လြက္ခုတ္ကုိ အသုံးျပဳၿပီး တာေျပးပြဲတခုမွာ
ေျပးတဲ့လူတေယာက္က ပန္းဝင္ခါနီး အလ်ားခုန္ၿပီး ဂ်က္ကုိဝင္ခုတ္တာ ေရွ႕အလ်ား ေမွာက္သာြ းၿပီး လက္ေမာင္းေတြ စုတ္ျပတ္ကုန္တာ
ပါပါ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီပမ
ဲြ ွာ လက္စုတ္သာြ းတဲ့ လူက ႏုိင္သာြ းတယ္။

တခါတေလ ပါပါတုိ႔ ႏြားေက်ာင္းသားေတြ ႏြားေက်ာင္းတုန္း ရြာနီးခ်ပ္စပ္မွာ ဗုံသံ၊ ဆုိင္းသံၾကားလွ်င္ ယင္းရြာမွာ

အလွဴအတန္းရွိမွာပဲဆုိၿပီး ႏြားအုပ္ႀကီး ႏြားေက်ာင္းသားႏွစ္ေယာက္ သုံးေယာက္န႕ဲ ထားခဲ့ၿပီး က်န္ႏြားေက်ာင္းသားေတြက
ရြာထဲမွာသြားၿပီး အေကၽြးအေမြး အရင္ ဝင္စားၾကတယ္။ ျပန္လာေတာ့လည္း ႏြားေက်ာင္းက်န္ရစ္တ့လ
ဲ ူေတြအတြက္ စားစရာ
ယူလာခဲ့ေပးၾကတယ္။
 ပါပါတုိ႔ ရြာတဖက္ကမ္းမွာ ဆန္စက္ရွိေသာ္လည္း ပါပါတုိ႔ရာြ ကလူေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ စပါး ႀကိတ္ေမာင္းေထာင္း
စားၾကပါတယ္။ ပါပါလည္း စပါးႀကိတ္ေမာင္းေထာင္းရတဲ့ေန႔မ်ားဆုိလွ်င္ ဦးေလး ႏြားေတြကုိ သြားမေက်ာင္းေပးႏုိင္ဘူး။

ပါပါ့အေမက ႏွစ္စာဝမ္းစာ စပါးကုိ အိမ္ေအာက္ရွိ ပုတ္ထမ

ဲ ွာ ေလွာင္ထားပါတယ္။ ပုတ္ဆုိတာ ဝါးနဲ႔ရက္ထားတဲ့
ေတာင္းအႀကီးစားပါပဲ။ ေလလူေအာင္ ပုတ္ပတ္ပတ္လည္ ႏြားေခ်းေတြန႔ဲ က်ံထားပါတယ္။ ႀကိတ္မယ့္ စပါးေတြကုိ ပုတ္ထဲမွာ
ဝင္က်ဳံးရၿပီး ဖ်ာၾကမ္းေပၚမွာ ေနပူလွမ္းရပါတယ္။ ပုတ္ထမ
ဲ ွာ စပါးက်ဳံးတဲ့အခါ စပါးမႈန္႔ ဝင္လုိ႔ သိမ္မသက္သာဘူး။

တေနကုန္ ေနပူလွန္းၿပီး ေနာက္တေန႔ ႀကိတ္ဆုံန႔ဲ ႀကိတ္ရပါတယ္။ ႀကိတ္ဆုံကုိမသုံးမီ တေန႔ ႀကိဳတင္ၿပီး ႀကိတ္ဆုံ 'သြား'
ေတြကုိ ျပဳျပင္ထားရပါတယ္။ ႀကိတ္ဆုံ 'သြား' ေတြကုိ မျပဳျပင္ထားလွ်င္ စပါးႀကိတ္တ့အ
ဲ ခါ စပါးလုံး ေကာင္းေကာင္း မကြဲပါ။ ပါပါ
စပါးႀကိတ္ခါစ ေကာင္းေကာင္း မႀကိတ္တတ္ပါ။ ေနာက္ပုိင္းက်ေတာ့ က်င္လည္သာြ းပါတယ္။ ပါပါ့အေမက ႀကိတ္ၿပီးသား စပါးေတြကုိ
ျပာတယ္။ အခြံမကၽြတ္ေသးတဲ့ စပါးေတြကုိ ထပ္မံႀကိတ္ရတယ္။ ေနာက္ ဆန္ေတြကုိ ေျခနင္းေမာင္းနဲ႔ေထာင္းၿပီး ဖြတ္ရပါတယ္။
ႀကိတ္ဆုံနဲ႔ ႀကိတ္ၿပီး ထြက္လာတဲ့ဖဟ
ဲြ ာ ဖြၾဲ ကမ္းျဖစ္ၿပီး ေမာင္းေထာင္းၿပီး ထြက္လာတဲ့ ဖြဟ
ဲ ာ ဖြႏ
ဲ ုျဖစ္ပါတယ္။

ေႏြရာသီကုန္လုိ႔ မုိးတၿပိဳက္ ႏွစ္ၿပိဳက္ ရြာလာေတာ့ ေက်ာင္းျပန္ဖင

ြ ့္ရက္ နီးၿပီ ဆုိတာကုိ သတိေပးတာနဲ႔ တူတယ္။
ပါပါတုိ႔ေနတဲ့ေက်ာင္းဟာ ေရအခက္အခဲရွိလုိ႔ မုိးေကာင္းေကာင္းရြာမွ ေက်ာင္းျပန္ဖင
ြ ့္တယ္။ ဖြင့္ေနတဲ့ အခ်ိန္ကေတာ့ ေမလကုန္ခါနီး
(သုိ႔မဟုတ္) ဇြန္လ ပထမပတ္ျဖစ္ပါတယ္။ တခါတေလ ေမလ ကုန္ခါနီးမွ ေက်ာင္းျပန္ဖင
ြ ့္မယ္လုိ႔ ေၾကညာထားေသာ္လည္း မုိးေခါင္လုိ႔
ဇြန္လ ဒုတိယအပတ္က်မွ ဖြင့္ရတဲ့အျဖစ္လည္း ရွိခ့တ
ဲ ယ္။

ဒီလုိ မုိးရြာျပန္ေတာ့ ေက်ာင္းသြားဖို႔ အစီအစဥ္ လုပ္ရျပန္တယ္။ အစီအစဥ္လုိ႔သာ ေျပာရတယ္။ တကယ္ဆုိေတာ့ မည္မည္ရရ

အစီအစဥ္ မဟုတ္ပါဘူး။ တျခား ဝတ္ႏုိင္တ့ဲ ေက်ာင္းသားေတြေတာ့ သူတုိ႔မိဘမ်ားဟာ သူတုိ႔အတြက္ ဝတ္ေကာင္းထည္ေကာင္းေတြ
ခ်ဳပ္ေပးၾကတယ္။ ပါပါကေတာ့ ပါပါဝတ္ဖို႔ လုံခ်ည္ဆုိရင္ ပါပါ့အေဖဆုံးၿပီး က်န္တ့လ
ဲ ုံခ်ည္ေတြကုိ ျပင္ခ်ဳပ္ၿပီး ပါပါ ဝတ္ရတယ္။
ကြက္လုံခ်ည္ေတြ၊ အဆင္ရင့္ရင့္ေတြေပါ့။

ေက်ာင္းေရာက္ေတာ့ ပါပါ ဒီ လုံခ်ည္ေတြ ဝတ္္ေတာ့ 'မင္းအေဖလုံခ်ည္ မင္းဝတ္လာပါလား' လုိ႔ ေျပာဆုိ ေနာက္ေျပာင္ျခင္း

ခံရပါတယ္။ အက်ႌက်ျပန္ေတာ့ ပါပါ့အေဖအက်ႌေတြကုိ ျပင္ခ်ဳပ္လုိ႔ မရေတာ့ ပါပါ့အတြက္ အက်ႌခ်ဳပ္ရန္ ဖ်င္စေတြကုိ ရြာမွာ
ေစ်းဆုိင္လာဖြင့္တဲ့ တ႐ုတ္ဆုိင္မွာ အေမက မ်က္ႏွာငယ္န႔ဲ အေႂကြး သြားဝယ္ရတယ္။ ဟုိတုန္းက ေစ်းေပါၿပီး အလုပ္ၾကမ္းသမားေတြ
ဝတ္တဲ့ လွသိဂႌ အမည္ရွိတ့ဲ ဖ်င္ၾကမ္း နဲ႔ ကြက္ႀကီး ကြက္ၾကား ဖ်င္ေတြပရ
ဲ လုိ႔ ဒါေတြပဲ ဝယ္ခ်ဳပ္ရတယ္။ ပါပါတုိ႔ ေခတ္တုန္းက
ကြက္ႀကီး ကြက္ၾကား ဖ်င္ေတြဟာ ေခတ္မစားပါဘူး။ ပါပါ့အေနနဲ႔ အေႂကြးဝယ္လုိ႔ရတဲ့ ဖ်င္ေတြကုိပဲ ခ်ဳပ္ဝတ္ရပါတယ္။

မုိးတၿဖိဳက္ႏွစ္ၿဖိဳက္ရာြ ၿပီး လယ္ထမ

ဲ ွာ ေရေတြဝင္လာေတာ့ ဖားေတြ ဆူဆူညံညံန႔ဲ ေအာ္ေနတာပဲ။ ဒီေတာ့ ပါပါဟာ
သူ႔ႏြားေက်ာင္းသားအေဖာ္ေတြန႔ဲ မီးအုပ္ကုိယ္စီကုိင္ၿပီး ဖား႐ုိက္ၾကတယ္။ ေပ်ာ္စရာလည္း ေကာင္းတယ္။ ေၾကာက္စရာလည္း
ေကာင္းတယ္လုိ႔ ပါပါက ေျပာပါတယ္။ ေပ်ာ္စရာေကာင္းတာက အေပါင္းအေဖာ္မ်ားနဲ႔ ဖားထြက္႐ိုက္လုိ႔ပ။ဲ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတာက
ေႁမြေတြ ကင္းေတြပါပဲ။

ဖား႐ုိက္တဲ့အခါ တခါတေလ ဖားကုိ ေႁမြကုိက္ထားတာေတြေတာ့ ဖားေရာ ေႁမြပါ ႐ုိက္ရတဲ့အခါလည္း ရွိတယ္။ ေရနံဆီမီးအုပ္နဲ႔

ထြက္႐ုိက္ရေတာ့ ေလတုိက္လုိ႔ မီး ႐ုတ္တရက္ ေသသြားတဲ့အခါလည္း ရွိတယ္။ ဖားခုန္တ့ဲ အရွိန္ေၾကာင့္ ေရဝင္လုိ႔
မီးေသရတဲ့အခါလည္း ရွိတယ္။ မီးျခစ္ အျမဲ ေဆာင္ရတယ္။ မီးျခစ္က သစ္သားမီးျခစ္ပါ။ မုိးရြာတဲ့အခါနဲ႔ ၾကံဳရင္ မီးျခစ္ကို ျခစ္လုိ႔
မရေတာ့ဘူး။ ေရမစုိေအာင္ မီးျခစ္ ထားဖို႔ ဟုိတုန္းက ခုလုိ ပလတ္စတစ္အိတ္ေတြ မေပၚေသးပါဘူး။

အခုေဖာ္ျပသြားတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ေႏြရာသီေက်ာင္းပိတ္ရက္ အိမ္ျပန္ေရာက္လာတဲ့အခါ ပါပါ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ရၿပီး

ေတြ႔ၾကံဳရတဲ့ ဘဝျဖစ္ပါတယ္။ သီတင္းကၽြတ္ ေက်ာင္းပိတ္လုိ႔ အိမ္ျပန္ေရာက္တ့အ
ဲ ခါမွာေတာ့ ေႏြရာသီ ေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ားနဲ႔
မတူဘူး၊ ေက်ာင္းပိတ္ရက္လည္း နည္းတယ္။ ၁၅ ရက္ခန္႔သာ ပိတ္တယ္။ အေမလုပ္ကုိင္ထားတဲ့ ျခံမွာ မနက္ခင္း ေပါင္းထုိးေပးတယ္။
ေပါင္းထုိးတယ္ ဆုိတာ စုိက္ထားတဲ့သီးႏွံပင္ၾကားမွာ ေပါက္တ့ဲ ျမက္ပင္ေတြကုိ တူရင
ြ ္းနဲ႔ ထုိးေပး၊ ရွင္းေပးတာျဖစ္တယ္။
အေပါင္းအသင္း ႏြားေက်ာင္းသားေတြ ႏြားစာအတြက္ ျမက္ရိတ္တာ ေတြ႔ေတာ့ ပါပါလည္း ျမက္ရိတ္တတ္ေအာင္ ျမက္ရိတ္တယ္။
စပါးေပၚတဲ့အခါလည္း ပါပါ စပါးဝင္ရိတ္တာပဲ။ သိပ္ အတတ္ႀကီးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သေဘာတရား နားလည္ထားဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

သီတင္းကၽြတ္ ေက်ာင္းပိတ္ရက္အတြင္းမွာ လယ္ေတာထဲမွာ ေရေတြ ရွိေနေသးတယ္။ သီတင္းကၽြတ္

ေက်ာင္းပိတ္ရက္အတြင္းမွာ လယ္ေတာထဲမွာ ေရေတြရွိေနေသးတယ္။ ႏြားေက်ာင္းသား အေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔ ပါပါ ငါးေတြ
လုိက္ေထာင္တယ္။ 'ယွက္သက္' ေခၚတဲ့ ငါးဖမ္းကိရိယာနဲ႔လည္း ငါးေတြကုိ လုိက္ဖမ္းတယ္။ 'ၿမံႇဳး' ေခၚတဲ့ ကိရိယာနဲ႔လည္း ငါးေတြကုိ
ေထာင္ဖမ္းတယ္။
 ပါပါ စိတ္အဝင္စားဆုံးကေတာ့ လယ္နား ကန္သင္း (ကဇင္း) ေပၚမွာ ေတြ႔တတ္တ့ဲ ပုဇန
ြ ္လုံးတြင္း၊ ဂဏန္းတြင္းေတြ
ႏႈိက္တဲ့အခါပဲ။ ပါပါ တခါ ႏွစ္ခါ ႏႈိက္ဖူးပါတယ္။ ကံဆုိးခ်င္တ့သ
ဲ ူေတြက်ေတာ့ ေႁမြေတြ ႏိႈက္မိတ့အ
ဲ ခါလည္း ရွိတယ္။

ညဘက္က် ေက်ာင္းသင္ခန္းစာမ်ား ဖတ္ရန္ ပါပါ ႀကိဳးစားပါတယ္။ ျခင္ကုိက္လန

ြ ္းတဲ့အတြက္ မဖတ္ ႏုိင္ပါ။ ညအိပ္တဲ့အခါ
ေထာင္စရာ ျခင္ေထာင္မရွိလုိ႔ ျခင္မကုိက္ေအာင္ အိမ္ေအာက္မွာ မီးေမႊးၿပီး အိပ္ရပါတယ္။ တက္လာတဲ့ မီးခုိးအရွိန္ေၾကာင့္ ျခင္မ်ား
လႊင့္စင္ကုန္ပါတယ္။ မီးခုိးကုိ ႐ွဴ႐ႈိက္ရင္း ပါပါတုိ႔ မိသားစုေတြ အိပ္ၾကရပါတယ္။

မအိပ္မီ တခါတေလ ပါပါ့အေမက ပါပါ့ကုိ ေတာမွာေနၿပီး ေနထုိင္ စားေသာက္ရတဲ့ အေၾကာင္းကုိ ေျပာျပပါတယ္။ ပါပါ့
အေဖဆုံးၿပီးေနာက္ လူမေလး ေခြးမခန္႕ ခံရတဲ့ အေၾကာင္းေတြလည္း ေျပာျပပါတယ္။ အိမ္ေအာက္မွာ ေမြးထားတဲ့ ၾကက္ဘေ
ဲ တြလည္း
ရြာက ဘိန္းစား သူခုိးေတြ ေျပာင္လာခုိးတဲ့ အေၾကာင္း၊ ပါပါ့အေမ ႏုိးရက္န႕ဲ ေျပာင္ယူသာြ းတဲ့အေၾကာင္း ပါပါ့ အေမက ပါပါ့ကုိ
ေျပာျပတယ္။ ပါပါ့အေမက ဝမ္းနည္းစကားေတြေျပာေတာ့ ဘဝဆုိတာ ဒီလုိခ်ည္း ဆင္းရဲေနမွာ မဟုတ္ဘူး။
ျပန္ေကာင္းစားတဲ့အခါလည္းရွိမွာပဲဆုိၿပီး ပါပါက ပါပါ့အေမကုိ အားေပး စကားေျပာရပါတယ္။ (ပါပါဝန္ႀကီး၊ သမၼတျဖစ္စဥ္ ပါပါ့အေမကုိ
ပါပါ ေခၚထားပါတယ္။)

၁၉၃၃ ခု မတ္လ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ ဆယ္တန္း အစုိးရစာေမးပြဲ ဝင္ေျဖရမယ့္လ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါ ဆယ္တန္း
စာေမးပြဲဝင္မေျဖမီ သုံးေလးလအလုိမွာပင္ ပါပါေက်ာင္းေနဘက္ သူငယ္ခ်င္း ဦးဝီ(လ)ဆင္သိန္း အိမ္မွာ စာသြားဖတ္ပါတယ္။ (ယခု
အေကာက္ေတာ္ဌာန လက္ေထာက္မင္းႀကီး အၿငိမ္းစား ဦးဝီ(လ)ဆင္သိန္းတုိ႔အေဖ) အေမဟာ ေက်ာင္းဝင္းထဲမွာရွိတဲ့ အိမ္တအိမ္မွာ
ေနၾကတယ္။

စာေမးပြဲ ေျဖဆုိတ့ရ
ဲ က္မ်ားအတြင္း ဆယ္တန္းေအာင္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြကုိ ထမင္းေကာင္း၊ ဟင္းေကာင္း
ေကၽြးရမယ္ဆုိၿပီး ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက ေဘာ္ဒါအုပ္ကုိ ၫႊန္ၾကားပါတယ္။ စားေနၾက မနက္ဘက္ ထမင္း၊ ငါးပိရည္နဲ႔ တုိ႔စရာ၊ ညေနဘက္
ထမင္းနဲ႔ ပဲဟင္းနဲ႔စာလွ်င္ စာေမးပြအ
ဲ တြင္း စာေသာက္ရတဲ့ ထမင္း ဟင္းေတြဟာ ပုိေကာင္းပါတယ္။

စာေမးပြဲလည္း ေျဖဆုိၿပီးၿပီ၊ ေက်ာင္းလည္း ပ

ဲ ိတ္ၿပီ၊ သုိ႔ေသာ္ ပါပါ ရြာမျပန္ဘဲ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး အိမ္မွာပဲ ေနရစ္ခဲ့ပါတယ္။
ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက ဦးေရႊေတာ ျဖစ္ပါတယ္။ (ယခု ရာထူး ဝန္အၿငိမ္းစား) ပါပါတုိ႔ အဂၤလိပ္ေခတ္တုန္းက 'ခ်က္ထုိး၊ ေမာင္း၊ နင္း
အလုပ္' ဆုိတဲ့ ေဝါဟာရ စကားေပၚခဲ့ပါတယ္။

အဂၤလိပ္ အရာရွိမ်ားအိမ္မွာ ထမင္းခ်က္ သပ္သပ္တေယာက္၊ စားပြထ

ဲ ုိး သပ္သပ္တေယာက္၊ ကားေမာင္းတဲ့
လူသပ္သပ္တေယာက္ ငွားရမ္းၿပီး ခုိင္းပါတယ္။ ျမန္မာအရာရွိမ်ားအိမ္ႏွင့္ အထက္တန္းလႊာအိမ္မ်ားမွာေတာ့ ငွားရမ္းထားတဲ့
လူတေယာက္ကုိပဲ ထမင္းခ်က္ခုိင္းတယ္၊ စားပြထ
ဲ ုိးခုိင္းတယ္၊ ကားေမာင္း ခုိင္းတယ္။ ညဆုိလည္း အေညာင္းအညာ ေျဖနင္းခုိင္းတယ္။
ဒါေၾကာင့္ 'ခ်က္ထုိး၊ ေမာင္း၊ နင္း အလုပ္' ဆုိတ့ဲ ေဝါဟာရစကား ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး အိမ္မွာ ပါပါေနတာ
ခ်က္ထုိး အလုပ္ပဲ လုပ္ရပါတယ္။

ေကာလိပ္မွာေနစဥ္

၁၉၃၃ ခု၊ ဧၿပီလမွာ ဆယ္တန္းစာေမးပြေ

ဲ အာင္စာရင္း ထြက္လာပါတယ္။ ပါပါ ေအာင္ပါတယ္။ ပါပါ့ သူငယ္ခ်င္း
ဦးဝီ(လ)ဆင္သိန္းလည္း ေအာင္ပါတယ္။ ဦးဝီ(လ)ဆင္သိန္းကုိ သူ႔မိဘမ်ားက ေကာလိပ္ ဆက္ထားမမွာျဖစ္လုိ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊
ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္ကုိ သူက ေကာလိပ္ဝင္ခင
ြ ့္ေလွ်ာက္လႊာ လွမ္းေရးေတာင္းတယ္။

ပါပါတုိ႔ေခတ္တုန္းက ဝိဇၨာ၊ သိပၸံဘ႔ရ

ဲြ အထိသင္တ့ဲ ေကာလိပ္ဟာ ယူနီဗာစီတီေကာလိပ္ႏွင့္ ဂ်ပ္ဆင္ ေကာလိပ္ သြားတာလည္း
နီးစပ္ရာသေဘာမ်ဳိးလည္း ရွိတယ္။ စရိတ္စကေပၚမွာလည္း တည္ပါတယ္။ ဂ်ပ္ဆင္ ေကာ္လိပ္ဟာ အေမရိကန္သာသနာျပဳအဖြဲ႔က
ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ ေကာလိပ္ျဖစ္လုိ႔ အေမရိကန္ သာသနာျပဳေက်ာင္းမွာ ဆယ္တန္းေအာင္တ့ဲ ေက်ာင္းသားေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္
ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္ကုိ သြားၾကပါတယ္။

စရိတ္စကအေနနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆုိလွ်င္ ယူနီဗာစီတီမွာ ေဘာ္ဒါေဆာင္ခ တလ ၂၅ က်ပ္ေပး ရပါတယ္။ ဂ်ပ္ဆင္မွာေတာ့ တလ

၂ဝ က်ပ္ပဲ ေပးရတယ္။ အေထြေထြစရိတ္က်ေတာ့ ယူနီဗာစီတီက ပုိကုန္ပါတယ္။ ဥပမာေျပာရလွ်င္ တန္ေဆာင္တုိင္ မီးထြန္းပြဲမွာ
ယူနီဗာစီတီေကာလိပ္အေဆာင္ေတြမွာ မီးထြန္းပြဲ တခမ္းတနား လုပ္တ့အ
ဲ ျပင္ အၿငိမ့္ေတြ သြင္းၿပီး တၿခိမ့္ၿခိမ့္ ကတယ္။
 အဲဒီအခ်ိန္မွာ ယူနီဗာစီတီေကာလိပ္ဟာ ဘီေအေအ (ယခု ေအာင္ဆန္းကြင္း) ေဘာ္လုံးကြင္းမွာ က်င္းပတဲ့
ေဘာလုံးၿပိဳင္ပေ
ြဲ တြမွာ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္တယ္။ ေဘာလုံးပြဲ ႏုိင္တ့အ
ဲ ခါ ေအာင္ပခ
ဲြ ံ အၿငိမ့္သင
ြ ္းနဲ႔ ဆူေနတာပဲ။ အဲဒီလုိ ကုန္က်တဲ့
စရိတ္ေတြဟာ ေက်ာင္းသားေတြ စုခံရတာပါ။ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မွာေတာ့ ဒါမ်ဳိးမရွိဘူး။ ယူနီဗာစီတီေကာလိပ္မွာ အစုိးရအရာရွိႀကီးမ်ား
အေနမ်ားပါတယ္။

ဦးဝီ(လ)ဆင္သိန္း ေရးေတာင္းတဲ့ ေကာလိပ္ဝင္ခင

ြ ့္ ေလွ်ာက္လႊာဟာ မၾကာမီ ေရာက္လာပါတယ္။ ပါပါလည္း ဆယ္တန္းသာ
ေအာင္တယ္။ ဘာလုပ္ရမွန္း မသိဘူး။ ဆယ္တန္း ေအာင္တ့လ
ဲ ူေတြ ေကာလိပ္သာြ းဖို႔ ျပင္ဆင္ၾကေတာ့ ပါပါလည္း သြားခ်င္တာပဲ။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးေရႊေတာက ပါပါကုိ ဘာေျပာသလဲဆုိေတာ့ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မွာ မရွိဆင္းရဲတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကုိ
တလ ၂ဝ က်ပ္ ေထာက္ပံ့တ့စ
ဲ နစ္ ရွိတယ္။ အဲဒီေထာက္ပ့ံေၾကးနဲ႔ရတဲ့ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားေတြဟာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးခုိင္းတဲ့
အလုပ္ေတြကုိ လုပ္ရတယ္။ အဲဒီ ေထာက္ပံ့ေၾကးကုိ ပါပါလုခ
ိ ်င္လွ်င္ သူေလွ်ာက္ေပးမယ့္အေၾကာင္း ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးေရႊေတာက
ပါပါ့ကုိ ေျပာပါတယ္။

ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မွ တလေထာက္ပံ့ေၾကး ၂ဝ ေက်ာ္ရရင္ ပါပါ့အတြက္ ေဘာ္ဒါစရိတ္ေတာ့ ေက်မွာပဲ။ ေက်ာင္းလခ၊ စာအုပ္ဖုိး၊

မုန္႔ပသ
ဲ ြားရည္စာဖုိး အစရွိသည္တုိ႔လည္း လုိဦးမယ္။ အဲဒီတုန္းက ေက်ာင္း လခ တလ ၁၂ က်ပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါ
ဆယ္တန္းေအာင္တဲ့ႏွစ္မွာ ပါပါ့ အစ္မႀကီးလည္း ေမာ္လၿမိဳင္ အေမရိကန္ေဆး႐ုံမွာ သူနာျပဳဆရာမသင္တန္း ေအာင္ျမင္ၿပီး
ယင္းေဆး႐ုံမွာပင္ သူနာျပဳဆရာမ အလုပ္ ျပန္ရပါတယ္။ ပါပါ့အစ္မႀကီးက ပါပါ့ကုိ တလ က်ပ္ ၂၀ ေထာက္ပံ့ႏုိင္မယ္ျဖစ္ေတာ့
ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးေရႊေတာေျပာတဲ့ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မွ တလ ၂၀ က်ပ္ေထာက္ပံ့ေၾကးကုိ ေလွ်ာက္ေပးဖို႔ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးကုိ ပါပါက
ေမတၱာာရပ္ခံပါတယ္။

ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးေရႊေတာ ေလွ်ာက္ေပးလုိ႔ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မွ ပါပါ ေထာက္ပံ့ေၾကး တလ ၂၀ ရတယ္။

ပါပါ့အစ္မႀကီးကလည္း ပါပါ့ကုိ တလ ၂၀ ေထာက္မယ္ျဖစ္ေတာ့ ပါပါလည္း ေကာလိပ္ သြားမယ့္ တျခားေက်ာင္းသားမ်ားနည္းတူ
ေကာလိပ္ဖင
ြ ့္ရက္ကုိ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနတယ္။

ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္ဟာ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသား သစ္လင

ြ ္မ်ားအတြက္ ဇြန္လ ပထမပတ္မွာ ဖြင့္လွစ္ မယ္ျဖစ္ပါတယ္။
ေကာလိပ္ေက်ာင္းမသြားမီ ပါပါရြာျပန္ၿပီး ပါပါ့အေမကုိ ကန္ေတာ့ႏႈတ္ဆက္ပါတယ္။

ေကာလိပ္ေက်ာင္းဖြင့္ေတာ့ အေပါင္းအေဖာ္မ်ားႏွင့္အတူ ပုသိမ္မွေန ရန္ကုန္သုိ႔ မီးသေဘၤာႏွင့္ သြားၾကတယ္။ ပါပါအေနနဲ႔

တခါမွ ရန္ကုန္မေရာက္ဖူးဘူး။ ယခု ေကာလိပ္သာြ းမွပဲ ရန္ကုန္ကုိ ေရာက္သာြ းတယ္။ ဧရာဝတီ မီးသေဘၤာဟာ ပုသိမ္မွ မြန္းလြဲ ၂း၃ဝ
အခ်ိန္မွာ ထြက္တယ္။ တညလုံး ေမာင္းၿပီး တြံေတးတူးေျမာင္းထဲကုိ မုိးလင္းေတာ့ ေရာက္လာတယ္။ တူးေျမာင္းထဲမွာ
သေဘၤာျဖည္းျဖည္းပဲ ခုတ္ေမာင္းတယ္။ ရန္ကုန္ ေမာ္တင္ဆိပ္ကမ္းကုိ နံနက္ ၈ နာရီအခ်ိန္မွာ ဆုိက္ကပ္တယ္။

ေမာ္တင္ဆိပ္ကမ္းကေနၿပီး ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္သုိ႔ အေဖာ္မ်ားႏွင့္အတူ သြားၾကတယ္။ လမ္းမွာ တုိက္တာ အေဆာက္အဦးေတြ၊

ေမာ္ေတာ္ကားႀကီး ဓာတ္ရထားေတြကုိ ပါပါေတြ႔ရေတာ့ ပါပါ့အတြက္ အသစ္အဆန္းေတြခ်ည္း ျဖစ္ေနတယ္။

ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္ေရာက္ေတာ့ ပါပါေနရမယ့္အေဆာင္ကုိ သြားတယ္။ အေဆာင္ကေတာ့ တပ္လိန္တာေဆာင္ ျဖစ္ပါတယ္။

(ယခု ?) ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မွာ ေယာက်္ားေနဖို႔ အေဆာင္ ၂ ေဆာင္န႔ဲ မိန္းမေနဖို႔ အေဆာင္ တေဆာင္ပဲ ရွိတယ္။ ေယာက်္ား
အေဆာင္က 'တယ္လိန္တာ' အျပင္ ေနာ့ေဆာင္ (ယခု ?) ျဖစ္ပါတယ္။ တယ္လိန္တာေဆာင္မွာ ပါပါေနရတဲ့ အခန္း နံပါတ္က ၃၆
ျဖစ္ပါတယ္။ ဟုိတုန္းက ေဘာ္ဒါေဆာင္မွာ တေယာက္ခန္း၊ ႏွစ္ေယာက္ခန္း လုိ႔ ရွိတယ္။ ပါပါေနတဲ့အခန္းက တေယာက္ခန္းပဲ။

ေနာက္ေန႔ ေမာင္မယ္သစ္လင
ြ ္ေတြဟာ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္ ခန္းမေဆာင္ကုိ သြားၾကရတယ္။ ေကာလိပ္ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက
ေမာင္မယ္သစ္လင
ြ ္ေတြကုိ ႏႈတ္ဆက္ၾသဝါဒစကား ေျပာတယ္။ ေကာလိပ္ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးဟာ အေမရိကန္လူမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး နာမည္က
မစၥတာ ဂ်ဴရီျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ ေက်ာင္းဆရာတေယာက္က ေကာလိပ္မွာ သင္ၾကားတဲ့ ဘာသာရပ္မ်ားနဲ႔ ဘာသာတြဲ
အေၾကာင္းမ်ားကုိ ရွင္းျပတယ္။ ၎ေနာက္ စာသင္ခန္းမ်ားကုိ လုိက္လံ ျပသတယ္။ ေမာင္မယ္သစ္လင
ြ ္ေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္
ေကာလိပ္မေရာက္မီကပင္ မည္သည့္ ဘာသာတြယ
ဲ ူမယ္ ဆုိတာ စိတ္ကူး ဆုံးျဖတ္ လာၾကပါတယ္။ ပါပါကေတာ့ ရာဇဝင္ ဘာသာ၊
ေဘာဂေဗဒဘာသာႏွင့္ စိတၱေဗဒဘာသာတြက
ဲ ုိ ယူတယ္။ ပါပါတုိ႔ေခတ္တုန္းက ေကာလိပ္ပညာေရးစနစ္ဟာ ပထမ ႏွစ္ႏွစ္မွာ
ဥပစာတန္းမွာသင္ၿပီး ေအာင္ၿပီးမွ ဝိဇၨာ သုိ႔မဟုတ္ သိပၸံတန္းသုိ႔ တက္သင္ရတယ္။ ဝိဇၨာ/သိပၸံတန္းလည္း ႏွစ္ႏွစ္ပ။ဲ

ေမာင္ေမာင္သစ္လင
ြ ္ေတြကုိ မနက္ပုိင္းမွာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းမွာ ေျပာစရာေတြ၊ ၫႊန္ၾကားစရာေတြ ေျပာၿပီး ေန႔လယ္
ထမင္းစားၿပီးခ်ိန္မွာ ၿမိဳ႕ထဲကုိ အာ(ရ္)အီတီ ဘတ္(စ)ကားႀကီးေတြန႔ဲ လုိက္လံျပတယ္။ တၿမိဳ႕လုံး ႏွံ႔လုိ႔ပ။ဲ ပါပါအတြက္ေတာ့ အကုန္
အသစ္အဆန္းပဲ။ ေတာသား ၿမိဳ႕ေရာက္တ့ဲ သေဘာပဲ။
 လမ္းမေတာ္သစ္ေစ်းေရာက္ေတာ့ သံေစ်းနဲ႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ ေနရာတေနရာမွာ တ႐ုတ္ အေပါင္ဆုိင္ ရွိတယ္။ တ႐ုတ္စာနဲ႔
ခံ့ခံ့ညားညား ေရးထားတယ္။ ပါပါတုိ႔န႔အ
ဲ တူ ပါလာတဲ့ ရွမ္းျပည္က ေက်ာင္းသားတေယာက္က ဒီ အေပါင္ဆုိင္ကုိ ေတြ႔ေတာ့
လက္ညႇိဳးထုိးၿပီး 'ဟုိမွာ ၾကည့္ထားၾက၊ ၾကည့္ထားၾက၊ ဒါ တုိ႔ ေနာက္ အေဖာ္လုပ္ရမယ့္ဆုိင္' ဆုိၿပီး ေျပာေတာ့ က်န္ေက်ာင္းသားေတြက
ၿပဳံးၾကတယ္။

ေမာင္မယ္သစ္လင
ြ ္ေန႔မ်ားဟာ တပတ္တည္း ၾကာပါတယ္။ ေနာက္ ေက်ာင္းသားႀကီးေတြ ျပန္ေရာက္ၿပီး ေကာလိပ္ေက်ာင္း
ဖြင့္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ ေခတ္တုန္းက ေက်ာင္းတက္တ့အ
ဲ ခါ တုိက္ပုံအေပၚခံအက်ႌ ဝတ္ဆင္ တက္ရပါတယ္။ ရွပ္အက်ႌက အဂၤလိပ္
ေကာ္လံအက်ႌ မဟုတ္ပါ။ ဗမာေကာ္လံပါ။ ထမင္းစားခန္းမွာ ထမင္းစားသြားေတာ့ အေပၚအက်ႌ ဝတ္သြားရပါတယ္။
ၿမိဳ႕ထဲသြားတဲ့အခါလည္း အေပၚအက်ႌ ဝတ္သာြ းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပါပါတုိ႔ေခတ္တုန္းက ေျပာစမွတ္ရွိတာက ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားေတြ
ၿမိဳ႕ထဲလာရင္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားမွန္း သိတယ္လုိ႔ ေျပာၾကတယ္။

ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မွာ ပါပါလုိ ေထာက္ပံ့ေၾကးယူၿပီး ေက်ာင္းေနတဲ့ေက်ာင္းသားေတြ ရွိတယ္။ ေထာက္ပ့ံေၾကးယူတဲ့

ေက်ာင္းသားေတြ လုပ္ရတဲ့အလုပ္ေတြဟာ စာၾကည့္တုိက္မွာ စာအုပ္လာငွားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကုိ စာအုပ္ ထုတ္ေပးရတယ္။
ေက်ာင္းေခၚႀကိမ္ေပါင္းစာရင္း စာအုပ္မ်ားကုိ တလတခါ ၾကည့္႐ႈစစ္ေဆးၿပီး ေက်ာင္းေခၚႀကိမ္ေပါင္း မျပည့္တဲ့
ေက်ာင္းသားနာမည္ေတြကုိ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးထံ တင္ျပရတယ္။ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ စာတုိက္မွ ေရာက္လာတဲ့စာမ်ားကုိ
ေဝငွေပးရတယ္။ ထမင္းစား႐ုံကုိ ၾကည့္႐ႈ စီမံ ခန္႕ခြရ
ဲ တယ္။ စားပြထ
ဲ ုိးေပးတဲ့ အလုပ္လည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီအလုပ္ေတြကုိ
ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက ေထာက္ပံ့ေၾကးယူတ့ဲ ေက်ာင္းသားေတြကုိ ခြေ
ဲ ဝေပးတယ္။

ပါပါတုိ႔ ေက်ာင္းေနတဲ့ ေခတ္တုန္းကဆုိလွ်င္ ၿမိဳ႕ထဲမွာ ေျပးဆြေ

ဲ နတဲ့ကားေတြဟာ အာ(ရ္)အီတီ ကုမၸဏီ ပုိင္ ဘတ္(စ)ကားႏွင့္
အရပ္သားပိုင္ ဘတ္(စ)ကား ရွိတယ္။ အာ(ရ္)အီတီ ပုိင္ ကားေတြ ေျပးဆြတ
ဲ ့ဲ ကားလုိင္းဆုိရင္ လုိင္းအလုိက္ ခြဲျခားသိႏုိင္ရန္
ကားေရွ႕အေပၚမွာ တံဆိပ္ တပ္ေပးတယ္။ သိမ္ႀကီးေစ်းမွာ ဂိတ္ထုိးၿပီး အင္းစိန္ ေျပးဆြတ
ဲ ့ဲ ကား ဆုိရင္ ျမင္းေခါင္းတံဆိပ္၊
မဂၤလာဒုံဆုိလွ်င္ ေလယာဥ္ပ်ံတံဆိပ္၊ ေကာလိပ္ေက်ာင္းဆုိလွ်င္ နဂါးတံဆိပ္ အစရွိသည္တုိ႔ျဖစ္တယ္။ နဂါးတံဆိပ္ ဘတ္(စ)ကား
စီးတဲ့ခရီးသည္ဆုိလွ်င္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားမ်ားပါတယ္။

ပုိက္ဆံတတ္ႏုိင္တ့ေ
ဲ က်ာင္းသားေတြက အနည္းဆုံး တပတ္တခါေလာက္ ၿမိဳ႕ထဲသာြ းၾကတယ္။ ပါပါက်ေတာ့ တလမွတခါ
သြားႏုိင္ပါတယ္။ ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္ေတာ့ တမတ္တန္းမွာပဲ ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ေခတ္တုန္းက တမတ္ ၂၅ ျပားတန္းဟာ
ေရွ႕ဆုံးကျဖစ္ၿပီး အဖုိးအနည္းဆုံးအတန္း ျဖစ္တယ္။

ပါပါ ဥပစာတန္းမွာ ေဘာဂေဗဒဘာသာ ယူထားလုိ႔ လက္ေတြ႔ ေလ့လာေရး ခရီးထြက္ရတာရွိတယ္။ အဲဒီတုန္းက ကမာရြတ္မွာ

ထီးလုပ္ငန္းနဲ႔ ဆပ္ျပာခ်က္လုပ္ငန္းလုပ္တ့ဲ အီစီမဒါး ကုမၸဏီ အလုပ္႐ုံရွိတယ္။ (ယခု ျပည္သူပုိင္သိမ္း) ဆပ္ျပာခ်က္တဲ့ လုပ္ငန္းနဲ႔
ထီးလုပ္ငန္းေတြ ေလ့လာဖုိ႔ ပါပါတုိ႔ ေဘာဂေဗဒဘာသာယူတ့ဲ ေက်ာင္းသားေတြ သြားၾကတယ္။

စက္႐ုံမန္ေနဂ်ာက ဆပ္ျပာခ်က္ ပုံခ်က္နည္း အစက အဆုံး လုိက္လံျပသတယ္။ ေနာက္ ထီးလုပ္ငန္းကုိလည္း လုိက္လံ

ျပသတယ္။ အဲဒီလုိ ေလ့လာ ၾကည့္႐ႈၿပီး ေကာလိပ္ေက်ာင္းျပန္ေရာက္ေတာ့ အစီရင္ခံစာေရးၿပီး ဆရာ့ဆီ တင္ျပရတယ္။ အလြန္
စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။

ေမွာ္ဘီအစုိးရ စိုက္ပ်ဳိးေရးဥယ်ာဥ္ကုိလည္း သြားၿပီး ေလ့လာရပါတယ္။ စမ္းသပ္စပါးပင္မ်ားျဖစ္လုိ႔ မ်ဳိးမတူတဲ့ စပါးပင္မွ

ဝတ္ဆံမကူးေအာင္ အိတ္စပ
ြ ္ထားရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ အကယ္၍ ဝတ္ဆံကူးလွ်င္ မ်ဳိးသန္႔ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ေၾကာင္း စုိက္ပ်ဳိးေရး အရာရွိက
ေျပာျပပါတယ္။ ၎ျပင္ ဘဏ္န႔ဲ ပတ္သက္တ့ဲ လုပ္ငန္းေတြလည္း သြား ေရာက္ေလ့လာရပါတယ္။ မြန္းလြပ
ဲ ုိင္းအခ်ိန္မွာ သြားရပါတယ္။

မြန္းလြဲပုိင္းသြားရျခင္းအေၾကာင္းမွာ ထုိစဥ္က ဘဏ္ေတြ ေလး ငါး ဘဏ္ထက္ မနည္းရွိပါတယ္။ တဘဏ္နဲ႔ တဘဏ္စာရင္း

အေျပာင္းအလႊဲကုိ မြန္းလြပ
ဲ ုိင္းမွာ လုပ္ၾကပါတယ္။ စာရင္းအေျပာင္း အလႊလ
ဲ ုပ္စဥ္ ပါပါတုိ႔သာြ းေရာက္ၾကည့္႐ႈေလ့လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

စာရင္းအေျပာင္းအလႊဲ လုပ္ငန္းၾကည့္႐ႈေလ့လာၿပီး ပါပါတုိ႔ အစုိးရဘဏ္ကုိ သြားၾကတယ္။ တုိင္းျပည္မွာ အသုံးျပဳတဲ့ ေငြစကၠဴ

ကုိထုတ္ေပးတဲ့ ဘဏ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြစကၠဴသစ္ မထုတ္ေပးမီ ေငြစကၠဴေဟာင္းမ်ားကုိ မီး႐ႈိ႕ပစ္ပါတယ္။

ပါပါတုိ႔ ေရာက္တ့အ
ဲ ခ်ိန္မွာ ေငြစကၠဴေဟာင္းေတြ မီးစတင္႐ႈိ႕ပစ္တ့ဲ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြစကၠဴေဟာင္းေတြကုိ မီးမ႐ႈိ႕မီ
နံပါတ္ရွိတဲ့ေနရာကုိ စကၠဴေဖာက္ကိရိယာႏွင့္ ေဖာက္ပစ္ပါတယ္။ မီးေလာင္ေနတဲ့စကၠဴေတြကုိ ဘဏ္မန္ေနဂ်ာက ပါပါတုိ႔ကုိ ျပရင္း
ဘာေျပာသလဲ ဆုိေတာ့ 'မင္းတုိ႔လာမယ္မွန္း ငါ မသိဘူး၊ သိရင္ ဘယ္ ဒီေငြစကၠဴေတြ မီး႐ႈိ႕ပစ္မွာလဲ မင္းတုိ႔ကုိ ေပးမွာေပါ့' ဆုိၿပီး
ရယ္စရာ ေျပာပါတယ္။
 ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မွာ ေက်းလက္ဖံ႔ၿြ ဖိဳးေရးအဖြ႔ဲ ဆိုတာ ရွိတယ္။ အစုိးရနဲ႔ မပတ္သက္ပါဘူး။ ေစတနာ့ ဝန္ထမ္း
အလုပ္သက္သက္ျဖစ္ၿပီး ေက်ာင္းဆရာတခ်ဳိ႕က ဦးစီးေခါင္းေဆာင္တ့ဲ အလုပ္ျဖစ္တယ္။ ေက်းရြာသြားၿပီး ေက်းရြာသန္႔ရွင္းေရး၊
ရြာသူရြာသားမ်ား က်န္းမာေရး အစရွိတ့ဲ လူမႈဝန္ထမ္း လုပ္ငန္းေတြကုိ ေဆာင္ရက
ြ ္ရပါတယ္။ အားတဲ့ေန႔ျဖစ္တဲ့ စေန၊ တနဂၤေႏြေန႔မွာ
သြားရပါတယ္။ ရြာမ်ားကေတာ့ ရန္ကုန္န႔ဲ အင္းစိန္ အနီးအနား ရြာမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါလည္း အေဖာ္ေကာင္းလုိ႔ သုံးေလးခါ
သြားဖူးပါတယ္။

ပါပါ ဥပစာတန္းေအာင္ၿပီး ဝိဇၨာတန္း (ဘီေအ) ေရာက္ေတာ့ အဂၤလိပ္စာေပ ေခတ္ရာဇဝင္ နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံ ဘာသာတြဲ
ယူပါတယ္။

ပါပါတကၠသုိလ္ေကာလိပ္ဘက္မွာ သြားေရာက္ၿပီး စာသင္ၾကားရတဲ့အတြက္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသား တခ်ဳိ႕နဲ႔

သိကၽြမ္းခဲ့ရပါတယ္။ သိကၽြမ္းခဲ့တ့ဲ ေက်ာင္းသားတခ်ဳိ႕ထဲမွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ပါဝင္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသား တခ်ဳိ႕နဲ႔
သိလုိ႔ တန္ေဆာင္တုိင္ မီးထြန္းပြဲ လုပ္ၿပီး အၿငိမ့္သင
ြ ္းတဲ့အခါ၊ ေဘာလုံးပြဲ ဖလားရလုိ႔ ေအာင္ပခ
ဲြ ံၿပီး အၿငိမ့္သင
ြ ္းတဲ့အခါ ပါပါ့ကို အၿမဲ
ဖိတ္ပါတယ္။ ပါပါလည္း အလကားၾကည့္ရတဲ့ ပြေ
ဲ တြ ျဖစ္လုိ႔ မလြတ္တမ္း သြားပါတယ္။

တကၠသုိလ္ေကာလိပ္မွာ အေရွ႕ပုိင္းဆုိင္ရာ၊ ရာဇဝင္ ပါေမာကၡ မစၥလူး(စ) ဆုိတာရွိပါတယ္။ သူက ဗမာျပည္မွာရွိတဲ့

လူမ်ဳိးစုေတြရ႕ဲ ဘာသာစကားေတြကုိ ေလ့လာ သုေတသန လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ေလ့လာ သုေတသနလုပ္တဲ့အခါ တေယာက္က
ေမာ္လၿမိဳင္ဘက္မွ မြန္ကရင္ျဖစ္ၿပီး တေယာက္က ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚဘက္မွ မြန္ ကရင္ကုိ အလုိရွိေၾကာင္း ပါေမာကၡလူး(စ)က
ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္ ကရင္ အမ်ဳိးသား ဆရာ ဂၽြန္ဆင္ခန႔္ႀကီးကုိ ေျပာပါတယ္။

ဆရာ ဂၽြန္ဆင္ခန္႔ႀကီးက ေမာ္လၿမိဳင္ဘက္က ေစာဂစ္(ပ)ဆင္န႔ဲ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚဘက္မွ ပါပါ့ကုိ တာဝန္ေပးပါတယ္။ (ပါပါဟာ

ပုသိမ္ၿမိဳ႕ မြန္ ကရင္ အထက္တန္းေက်ာင္းမွာေနစဥ္ မြန္ ကရင္ဘာသာ စကားကုိ ေကာင္းမြန္စာြ ေရး ေျပာ ဖတ္တတ္ပါတယ္။ ၎ျပင္
ပါပါ့အေဖဟာ မြန္ကရင္လူမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး ပါပါ ေနထုိင္ႀကီးျပင္းလာတဲ့ လွဆ
ဲ ိပ္ရာြ ကရင္ပုိင္ဟာ မြန္ ကရင္ လူမ်ဳိးေတြ ေနထုိင္ၾကပါတယ္။)

ေစာဂစ္(ပ)ဆင္ႏွင့္ ပါပါ စေနေန႔ မြန္းလြပ

ဲ င
ုိ ္းမွာ ပါေမာကၡလူး(စ)ထံ သြားၿပီး သူသိခ်င္တ့ဲ ဝတၴဳပစၥည္း အမည္၊ သစ္ပင္ သစ္သီး၊
သီးႏွံအမည္ အစရွိသည္တုိ႔ကုိ မြန္ ကရင္ဘာသာႏွင့္ ဘယ္လိုေခၚေၾကာင္း အသံေန အသံထားနဲ႔ ပါပါတုိ႔က ေခၚျပပါတယ္။
စကားလုံးမ်ားရဲ႕ အသံကုိ သူ ေရးမွတ္သားတဲ့အျပင္ ျခားနားခ်က္ အသံမ်ားကုိလည္း ေရးမွတသ
္ ားပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ စေနေန႔ မြန္းလြဲတုိင္း
၂ လၾကာ မစၥတာလူး(စ)ထံ သြားရပါတယ္။

ပါေမာကၡလူး(စ)နဲ႔ လုပ္ၿပီးေတာ့ သူက ေစာဂစ္(ပ)ဆင္ႏွင့္ ပါပါတုိ႔ကုိ တေယာက္ ေငြ ၂၀ ေပး သုံးပါတယ္။ ပါပါအတြက္ ေငြ
၂၀ ရေတာ့ ထီေပါက္သလုိျဖစ္သာြ းတယ္။ ပါပါ့အေနနဲ႔ ေကာလိပ္မွာေနတာ တလကုိ ၈ က်ပ္ပဲ သုံးရပါတယ္။ အဲဒီ ၈ က်ပ္ထဲမွာ
လက္ဖက္ရည္ဖုိး၊ ဒုိဘီဖုိး၊ ဆံပင္ညႇပ္ခ၊ ဆပ္ျပာ ေခါင္းလိမ္းဆီ အစရွိသည္တုိ႔အဖုိး ပါဝင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေငြ ၂၀ ရေတာ့ ထီေပါက္သလုိ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါ ဒီေငြ ၂၀ ရေတာ့ ရွပ္အက်ႌ ဝယ္ဝတ္တယ္။ ပေလကပ္လုံခ်ည္
ဝယ္ဝတ္တယ္။ ဟုိတုန္းက ရွပ္အက်ႌအေကာင္းစား တထည္မွ ေလး ငါး က်ပ္ ေပးရတယ္။ ပေလကပ္လုံခ်ည္ အေကာင္းစား
ခ႐ုတံဆိပ္၊ ကုလားအုပ္တံဆိပ္ဟာ တထည္မွ ငါးမတ္ တက်ပ္ခဲြ ေပးရပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ေခတ္တုန္းက တတ္ႏုိင္တဲ့
ေက်ာင္းသားေတြက်ေတာ့ အေပၚခံအက်ႌဆိုလွ်င္ ငါးရာ့ငါးဆယ္၊ ရွစ္ရာ့ရွစ္ဆယ္ ေခၚတဲ့ ဂ်ပန္ပုိးဖ်င္န႔ဲ ခ်ဳပ္ဝတ္တာ မ်ားပါတယ္။

အာလပတ္ကား ေခၚ အေရာင္ နည္းနည္းေတာက္တ့ဲ ဖ်င္နက္နပ

ဲ လဲ ခ်ဳပ္ဝတ္တာ မ်ားပါတယ္။ အစီး မ်ားတဲ့ ဖိနပ္ကေတာ့
ေနာက္ပိတ္သားေရေျပာင္တဝက္ ဖိနပ္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဝတ္စား ဆင္ယင္မႈဟာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားရဲ႕ အမွတ္အသားလုိ
ျဖစ္ေနတယ္။ ပါပါ့အေနနဲ႔ ဒီလုိ အမွတ္အသား ဝတ္စားဆင္ယင္မႈကုိ မဝတ္ခ့ရ
ဲ ပါဘူး။

ပါပါ ဝိဇၨာတန္းမွာ စာသင္ေနတုန္း ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္ကုိ ေက်ာင္းသားႀကီး တေယာက္ ေရာက္လာပါတယ္။ ဘီေအ

(ဝိဇၨာ)အထက္တန္း ေက်ာင္းသားအျဖစ္ ေရာက္လာပါတယ္။ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မွာ ေနခဲ့ဖူးတဲ့ ေက်ာင္းသားလား၊ ဒါမွမဟုတ္
တကၠသုိလ္ ေကာလိပ္မွ ေျပာင္းလာတဲ့ ေက်ာင္းသားလား ဆုိတာ ပါပါ ေကာင္းေကာင္း မမွတ္မိပါ။ ပင္နီ၊ ပင္ျဖဴအက်ႌ အျမဲ
ဝတ္တာကုိေတာ့ ပါပါ ေကာင္းေကာင္း မွတ္မိပါတယ္။

အဲဒီလူဟာ တျခားလူ မဟုတ္ပါဘူး။ ေနာက္ပုိင္း ဗမာျပည္ႏုိင္ငံေရးေလာကမွာ ေပၚလြင္ ထင္ရွားလာတဲ့ သခင္ဗစိန္

ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မွာ ေက်ာင္းသားမ်ား အေဆာင္ႏွစ္ေဆာင္ ေပါင္းၿပီး အေဆာင္ေနရာမ်ားကုိ ေက်ာင္းသားႀကီးမ်ားက
လုပ္လုိၾကတယ္။ အသင္းဥကၠ႒ေနရာနဲ႔ အမႈေဆာင္ေနရာ ေရြးေကာက္ပျဲြ ပဳလုပ္တ့အ
ဲ ခါ အႀကိတ္အနယ္မဲ ဆြယ္ၾကပါတယ္။ သခင္ဗစိန္
ေရာက္လာတဲ့ႏွစ္မွာ သူ ေနာ့ေဆာင္မွာ ေနပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္မွာပဲ သူ အေဆာင္သားမ်ားအသင္း ဥကၠ႒ ျဖစ္ပါ တယ္။
 ရန္ကုန္တကၠသုိလ္နယ္ေျမမွာ တကၠသုိလ္ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢအေဆာင္အအုံဆုိတာ ရွိပါတယ္။
အဲဒီသမဂၢအေဆာက္အအုံမွာ အခါအခြင့္သင့္သလုိ အမႈေဆာင္လူႀကီးမ်ား စီစဥ္ခ်က္အရ ႏုိင္ငံေရး တရား ေဟာေျပာပြဲမ်ား
ျပဳလုပ္ပါတယ္။ အဲဒီေခတ္တုန္းက ႏုိင္ငံေရးဇာတ္ခုံမွာ ထင္ေပၚ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ လာေရာက္
တရားေဟာျပပါတယ္။ ေဒါက္တာ ဘေမာ္၊ ဦးဘေဖ (ဘႀကီးဘေဖ) ဦးဥတၲမ အစရွိတ့ဲ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

သူတုိ႔ တရားေဟာေျပာပြမ
ဲ ်ားကုိ ပါပါ တက္ေရာက္နားေထာင္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။ ေဒါက္တာဘေမာ္န႔ဲ ဦးဘေဖ တုိ႔က အဂၤလိပ္စာကုိ
ေရလုိ က်ဳိေသာက္ႏုိင္တ့ဲ ပုဂၢဳိလ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦးဥတၲမ တရားပြမ
ဲ ွာ ဘာေျပာသလဲ ဆိုေတာ့ “မင္းတုိ႔
ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားေတြ ဆုိၿပီး ကၽြန္အလုပ္ကလြလ
ဲ ုိ႔ မင္းတုိ႔ ဘာလုပ္တတ္သလဲ၊ မင္းတုိ႔ မီးျခစ္ဆံ တဆံ လုပ္တတ္သလား၊ အပ္
တေခ်ာင္း လုပ္တတ္သလား”လုိ႕ ေျပာေတာ့ ခန္းလုံးျပည့္ လာေရာက္နားေထာင္တ့ဲ ေက်ာင္းသားေတြဟာ လက္ခုပ္ တေျဖာင္းေျဖာင္း
တီးၾကပါတယ္။ ဦးဥတၲမေျပာတဲ့ စကားေတြဟာ ပါပါ့နားထဲမွာ စြက
ဲ ်န္ရစ္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။

၁၉၃၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ေနာက္ဆုံးအပတ္မွာ ပါပါ ဘီေအ(ဝိဇၨာ) စာေမးပြဲ ေနာက္ဆုံးႏွစ္ ဝင္ေရာက္ေျဖဆုိပါတယ္။

ပါပါ့အစ္မႀကီးလည္း ေမာ္လၿမိဳင္ အေမရိကန္ေဆး႐ုံမွ ပခုကၠဴၿမိဳ႕ မိခင္ႏွင့္ ကေလး ေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြ႔မ
ဲ ွာ က်န္းမာေရးဆရာမအျဖစ္
ေျပာင္းေရႊ႕ လုပ္ကိုင္ပါတယ္။ ပါပါ ဘီေအစာေမးပြဲ ေျဖဆုိၿပီး ပါပါ့အစ္မႀကီးရွိရာ ပခုကၠဴၿမိဳ႕သုိ႔ ပါပါ လုိက္သာြ းပါတယ္။

ဘီေအေအာင္ၿပီးေနာက္

ပါပါ့ အစ္မႀကီးရွိရာ ပခုကၠဴၿမိဳ႕ကုိ ျမင္းျခံမွ တဆင့္ ပါပါ ေရာက္ရွိပါတယ္။ ရန္ကုန္မွ ျမင္းျခံသုိ႔ မီးရထားႏွင့္ သြားၿပီး၊ ျမင္းျခံမွ
ပခုကၠဴသုိ႔ မီးသေဘၤာႏွင့္ သြားရပါတယ္။ ပခုကၠဴကုိ နံနက္ပုိင္းမွာ ေရာက္ရွိပါတယ္။ ပါပါ ဘယ္ေန႔ေရာက္မယ္ဆုိတာ ပါပါ့အစ္မႀကီး
ႀကိဳတင္မသိလုိ႔ ပါပါ့ကုိ လာမႀကိဳပါ။ ပါပါလည္း အစ္မႀကီး ေနထုိင္ရာ ေအာင္သကန္ ရပ္ကက
ြ ္သုိ႔ ျမင္းလွည္းစီးၿပီး သြားပါတယ္။ ပါပါ့
အစ္မႀကီး ေနေသာ အိမ္ကုိ ေမးျမန္းၿပီးေရာက္သာြ းေတာ့ ပါပါ့ အစ္မႀကီးကုိ မေတြ႔ပါ။ အခ်ိန္က နံနက္၉ နာရီထုိး ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
ပါပါ့အစ္မႀကီးက နံနက္ ၈ နာရီအခ်ိန္မွာ ၿမိဳ႕ထဲသာြ းၿပီး အလုပ္ဆင္းရပါတယ္။ ေန႔လည္ အိမ္ျပန္ေရာက္မွပဲ ပါပါ ေတြ႔ရပါတယ္။

ပါပါ အစ္မႀကီးႏွင့္အတူ အျခားက်န္းမာေရး ဆရာမတေယာက္လည္း ရွိပါတယ္။ သူတုိ႔ ႏွစ္ေယာက္ တအိမ္ထဲ မွာေနၿပီး

အိမ္ေဖာ္မထားဘဲ ကုိယ့္ထမင္း ကုိယ္ ခ်က္စားၾကပါတယ္။ သူတုိ႔အလုပ္က ၿမိဳ႕ထဲ သြားၿပီး ကုိယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ ႏွင့္ ကေလးမ်ားကုိ
လုိက္လံၾကည့္႐ႈရပါတယ္။ နံနက္တုိင္း လုိက္လံ ၾကည့္႐ႈၿပီး မိခင္ႏွင့္ကေလး ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြ႔ဲ ဥကၠ႒ထံသုိ႔ အစီရင္ခံရပါတယ္။
အဖြဲ႔ဥကၠ႒ဟာ အေရးပုိင္ (ခ႐ုိင္ဝန္) ကေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အေရးပုိင္ (ခ႐ုိင္ဝန္) ျဖစ္သူမွာ ျမန္မာ အမ်ဳိးသား ျဖစ္ပါတယ္။
ပါပါ့အစ္မႀကီး အလုပ္ဆင္းတဲ့အခါ တခါတေလ ပါပါ လုိက္သာြ းပါတယ္။ ပခုကၠဴၿမိဳ႕မွာ ေနထုိင္တ့ဲ လူေတြဟာ ခပ္မ်ားမ်ား
မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါ ရွိတာကုိ ပါပါ ေတြ႔ခ့ရ
ဲ ပါတယ္။

၁၉၃၇ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၃ ရက္ေန႔မွာ ဘီေအ (ဝိဇၨာ)ေအာင္စာရင္း ရန္ကုန္မွာ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာပါတယ္။ ပါပါ ပခုကၠဴေရာက္ၿပီး
တပတ္အၾကာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘီေအစာေမးပြဲ ေျဖဆုိထားတဲ့ ပခုကၠဴ ေက်ာင္းသားေတြဟာ သူတုိ႔ ေအာင္ေၾကာင္း ရန္ကုန္မွ
အသိေတြဆီက သံႀကိဳးလာေတာ့ ဝမ္းသာေနၾကတယ္။ ပါပါက ရန္ကုန္က အသိေတြကုိ ႀကိဳတင္အေၾကာင္းမၾကားထားေတာ့ ပါပါ့ဆီကုိ
သံႀကိဳး မလာဘူး။ မတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔မွာ ရန္ကုန္က သတင္းစာလာေတာ့မွပဲ ပါပါ ဘီေအစာေမးပြဲ ေအာင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

ပခုကၠဴၿမိဳ႕မွာ ပါပါ ႏွစ္လနီးပါး ၾကာခဲ့တယ္။ ၿမိဳ႕ဟာ အလြန္မွ ပူအုိက္ပါတယ္။ ပါပါ ညဆုိလွ်င္ ေကာင္းမြန္စြာ အိပ္လုိ႔မရဘူး။
အိပ္ရင္း လည္ပင္းမွာ ေခၽြးေတြစီးလုိ႔ ထၿပီး ပါပါ သုတ္ရတယ္။ ၿမိဳ႕ထဲမွာ သစ္ပင္ ဝါးပင္ဆုိလုိ႔ မန္က်ည္းပင္နဲ႔ တမာပင္ပဲ ရွိတယ္။
ဖုန္လည္း ထူပါတယ္။ ညဆုိ ျခင္လည္း ကုိက္ပါတယ္။ တခါတေလ သဲမုန္တုိင္း က်တတ္ပါတယ္။

တေန႔ မြန္းလဲြပုိင္း ပါပါ ဗုဒၶကုန္းမွအျပန္ ေခ်ာင္းကူးတံတားေပၚ အလယ္ေလာက္မွာ သဲမုန္တုိင္းမိလုိ႔ ပါပါ ေတာ္ေတာ္ေလး

ခံလုိက္ရပါတယ္။ တကုိယ္လုံး သဲေတြ ကပ္ေနပါတယ္။ ဒါေတာင္မွ ျပင္းျပင္းကေလး နာရီဝက္ေလာက္ပဲ ေလကတုိက္လုိ႔
ေတာ္ပါေသးတယ္။ ပါပါ ပခုကၠဴမွာေနစဥ္ ပခုကၠဴသားေတြႀကိဳက္တ့ဲ နာမည္ေက်ာ္ အစာႏွစ္မ်ဳိးကုိလည္း စားခဲ့ပါတယ္။
ဘာအစာလဲဆုိေတာ့ ယုန္သားေျခာက္ႏွင့္ ပဒပ္သား ျဖစ္ပါတယ္။ ခပ္ႂကြပ္ႂကြပ္ကေလး ၾကက္သန
ြ ္ျဖဴႏွင့္ ေၾကာ္လွ်င္ အလြန္မွ
စားေကာင္းပါတယ္။ ပခုကၠဴသားေတြ ႀကိဳက္သလုိ ပါပါလည္း အလြန္ ႀကိဳက္ပါတယ္။

ေနာက္ပုိင္း ပါပါ ဝန္ႀကီး နဲ႔ သမၼတ ျဖစ္လာတဲ့အခါ ပခုကၠဴက ယုန္သားေျခာက္ႏွင့္ ပဒပ္သားကုိ မွာစားပါတယ္။ ပါပါကုိ
အမ်ားဆုံး ေပးစားတဲ့လူကေတာ့ ကြယ္လန
ြ ္သာြ းေသာ ပခုကၠဴသား ျမင္းဝိဇၨာ ဦးဘက်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

သႀကၤန္အၿပီး ေမလကုန္ခါနီးမွာ ပါပါ ရန္ကုန္သုိ႔ ျပန္ဆင္းလာခဲ့ပါတယ္။ ဘီေအေအာင္ၿပီး ျဖစ္၍ အလုပ္ရွာရန္အတြက္

ျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ေရာက္ေတာ့ စာေမးပြေ
ဲ အာင္တ့ဲ ပါပါ မိတ္ေဆြတခ်ဳိ႕နဲ႔ ေတြ႔တယ္။ ပါပါ့လုိပဲ အလုပ္ရွာတဲ့လူက ရွာပါတယ္။
အဆက္အသြယ္ ေကာင္းတဲ့ လူေတြက ဘီအုိစီ (ယခုျမန္မာ့ေရနံ) စတီးဘရားသား၊ ဘုံေဘဘားမား အစရွိတဲ့ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီမွာ
အလုပ္ေကာင္း ရၾကတယ္။

တခ်ဳိ႕လည္း သူတို႕ဆယ္တန္းေအာင္ခ့တ
ဲ ့ဲ ေက်ာင္းသား/သူ တုိ႔ကုိ ဆရာအျဖစ္ ျပန္ေခၚ ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ပါပါ့သူငယ္ခ်င္း
မိတ္ေဆြ ဦးဝီ(လ)ဆင္သိန္းက ေထာင္မွဴး သင္တန္း တက္ေရာက္ေနပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္း သူ အေကာက္ဌာနသုိ႔ ကာကြယ္ေရး
အရာရွိအျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕ လုပ္ကုိင္ပါတယ္။ ပါပါေတာ့ တ႐ုံးဝင္ တ႐ုံးထြက္၊ တကုမၸဏီဝင္ တကုမၸဏီ ထြက္ဆုိသလုိ အလုပ္
ရွာေနရပါတယ္။ ဒီ႐ုံးမွာ ရႏုိးႏုိး၊ ဟုိကုမၸဏီမွာ ရႏုိးႏုိးနဲ႔ သြားလာေနရတယ္။

အလုပ္ရွာပုံေတာ္ဖင
ြ ့္ၿပီး ႏွစ္လအၾကာမွာ ပါပါ ဘီအုိစီမွာ အလုပ္ရပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာ မဟုတ္ပါ။ သန္လ်င္ ဘီအုိစီမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။ စာေရးအလုပ္ျဖစ္ၿပီး လခ တလ ၅၀ိ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘီေအေအာင္ၿပီး တလ ၅၀ ရတဲ့ စာေရးအလုပ္ကုိ ဝင္လုပ္ေတာ့
ေမးေငါ့ခံရပါတယ္။ ဘီေအေစ်း ဖ်က္တယ္ ဆိုၿပီး အေျပာခံရပါတယ္။ ပါပါ့အေနနဲ႔ အေရးမစုိက္ပါ။ ပါပါ့ေဆာင္ပုဒ္က 'အလုပ္ဟူသ၍
ဂုဏ္ရွိသည္' လုပ္အားတန္ဖုိး ခ်စ္ျမတ္ႏုိးပင္ျဖစ္ပါတယ္။

သန္လ်င္မွာ ေန႔စဥ္ ဦးေရႊဘုန္း၊ ေဒၚသက္ေရႊတုိ႔အိမ္မွာ မိတ္ေဆြတေယာက္၏ စီစဥ္ေပးခ်က္အရ ထမင္း လခေပးၿပီး

ေနပါတယ္။ ဦးေရႊဘုန္းႏွင့္ ေဒၚသက္ေရႊတုိ႔မွာ သားသမီး ၄ ေယာက္၊ မိန္းကေလး ၂ ေယာက္ႏွင့္ ေယာက်္ားကေလး ၂ ေယာက္
ရွိပါတယ္။ သမီးအႀကီးဆုံးဟာ ေက်ာင္းထြက္ၿပီး အိမ္မွာပဲေနၿပီး သူ႔အေမအလုပ္ကုိ ဝုိင္းကူလုပ္ပါတယ္။ သမီးအငယ္ကေတာ့
ဆယ္တန္းမွာ ေနပါတယ္။ သား ၂ ေယာက္လည္း ေက်ာင္းေနၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဦးေရႊဘုန္းဟာ သီလဝါ ေရနံခ်က္စက္႐ုံမွာ
အလုပ္ လုပ္ပါတယ္။ သူ႔အိမ္သုိ႔ တလ တခါႏွစ္ခါ ျပန္လာတတ္ပါတယ္။

ဦးေရႊဘုန္း - ေဒၚသက္ေရႊတုိ႔အိမ္ဟာ ဘီအုိစီ႐ုံးႏွင့္ အလွမ္းနည္းနည္း ေဝးေတာ့ ပါပါ အလုပ္တက္ လြယ္ကူရန္အတြက္

စက္ဘီးအေဟာင္းတစီး ဝယ္ပါတယ္။ အလုပ္ခ်ိန္ဟာ မနက္ ၇ နာရီမွ ၁၁ နာရီ၊ မြန္းလြဲ ၁၂ နာရီမွ ၄ နာရီ ျဖစ္ပါတယ္။ စေနေန႔မွာ
ေန႔တဝက္ပဲ တက္ရပါတယ္။ စေနေန႔တုိင္း ပါပါ ရန္ကုန္ျပန္လည္ၿပီး တနဂၤေႏြညေနမွ ျပန္လာပါတယ္။

ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္တုိင္း အသိမိတ္ေဆြအိမ္ သြားၿပီး အလုပ္အကုိင္ အေၾကာင္းေတြကုိ စုံစမ္း ေမးျမန္းပါတယ္။

သန္လ်င္ဘီအုိစီ႐ုံးမွာ ပါပါ စာရင္း အင္း အလုပ္လုပ္ရပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက အစုိးရ႐ုံးေတြမွာ လဆန္းတရက္ေန႔မွာ
လခထုတ္ေပးပါတယ္။ ဘီအုိစီမွာေတာ့ လကုန္တ့ေ
ဲ န႔မွာ ထုတ္ေပးပါတယ္။ တျခားကုမၸဏီေတြမွာလည္း လကုန္တဲ့ေန႔မွာ
ထုတ္ေပးေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။

စာရင္းအင္းဌာနမွ စာေရးေတြဟာ အလုပ္သမားလစာေတြကုိ စကၠဴအိတ္ထမ

ဲ ွာ ထည့္ထားေပးရတယ္။ လခထုတ္ေပးေတာ့
အလုပ္သမားေတြကုိ တေယာက္စီ နာမည္ေခၚၿပီး ထုတ္ေပးပါတယ္။ (၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ က်ဆုံးၿပီးေနာက္၊ ပါပါ
စက္မႈ ႏွင့္ အလုပသ
္ မားဌာန ဝန္ႀကီး ျဖစ္ေတာ့ သန္လ်င္ ဘီအုိစီကုိ သြားၾကည့္႐ႈလုိေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ဘီအုိစီ ဌာနခ်ဳပ္
အဂၤလိပ္အမ်ဳိးသား အေထြေထြ မန္ေနဂ်ာကုိ ပါပါ့အတြင္းဝန္က အေၾကာင္းၾကားပါတယ္။

ပါပါသြားတဲ့ေန႔မွာ အေထြေထြမန္ေနဂ်ာပါလုိက္ၿပီး သန္လ်င္ေရာက္ေတာ့ ဘီအုိစီ သေဘၤာဆိပ္မွာ ဆိုက္ပါတယ္။

သန္လ်င္ဘီအုိစီ႐ုံး ေရာက္ေတာ့ ပါပါ စာေရးလုပ္ခ့တ
ဲ ့ဲ ႐ုံးခန္းကုိ သြားပါတယ္။ လုပ္ေဖာ္ ကုိင္ဖက္ ခပ္မ်ားမ်ားကုိ ပါပါ ျပန္ေတြ႔ရပါတယ္။
သူတုိ႔အားလုံး ဝမ္းသာၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ၾကမွ ဘီအုိစီ အေထြေထြမန္ေနဂ်ာက ပါပါ သန္လ်င္ဘီအုိစီမွာ အလုပ္လုပ္ခဲ့ဖူးေၾကာင္း သူ
သိပါတယ္။)

သန္လ်င္ ဘီအုိစီမွာ ပါပါ ၄ လ ၾကာပါတယ္။ ရန္ကုန္ဘ႑ာေရးမင္းႀကီး႐ုံးမွာ အထက္တန္းစာေရး အလုပ္ကုိ ရရွိတဲ့အတြက္

ရန္ကုန္သုိ႔ ျပန္ေျပာင္းလာရတယ္။ ပါပါ့မိတ္ေဆြတေယာက္ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ဘ႑ာေရးမင္းႀကီး႐ုံးမွာ အထက္တန္းစာေရးအျဖစ္
အမႈထမ္းေဆာင္တဲ့ ဦးေစာေရႊနီႏွင့္ သိခင
ြ ့္ရပါတယ္။ (လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ဦးေစာေရႊနီဟာာ၊ ကရင္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးဌာနမွာ
အတြင္းဝန္ကေလးအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့ပါတယ္။ ယခု ကြယ္လန
ြ ္သာြ းၿပီ) ပါပါ သန္လ်င္မွာ ေနစဥ္ ရန္ကုန္သုိ႔ စေနေန႔တုိင္း
ျပန္လာတဲ့အခါမွာ ဦးေစာေရႊနီက သူတုိ႔႐ုံးမွာ အထက္တန္းစာေရးေနရာ လစ္လပ္ေၾကာင္း ပါပါ့ကုိ ေျပာပါတယ္။ ပါပါလည္း လိပ္စာကုိ
ဦးေစာေရႊနီမွတဆင့္ ေပးၿပီး အဆုိပါ အလုပ္ကုိ ေလွ်ာက္ပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘ႑ာေရးမင္းႀကီးနဲ႔ ၎၏အတြင္းဝန္ဟာ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါရဲ႕လိပ္စာကုိ ဦးေစာေရႊနီမွ

တဆင့္ေပးထားတဲ့အတြက္ အတြင္းဝန္က ဦးေစာေရႊနီကုိ ပါပါနဲ႔ ဘယ္လုိေတာ္သလဲလုိ႔ ေခၚေမးပါတယ္။ ဦးေစာေရႊနီက
သူ႔တူေတာ္တဲ့အေၾကာင္း ျပန္ေျပာေတာ့ အတြင္းဝန္က ပါပါ့ကုိ အလုပ္ခန္႔တ့အ
ဲ ေၾကာင္း အမိန္႔ခ်လုိက္ပါတယ္။ အမွန္ဆုိလွ်င္
ဦးေစာေရႊနီႏွင့္ ပါပါဟာ ဘယ္လုိမွ မေတာ္စပ္ပါ။ ဦးေစာေရႊနီေၾကာင့္ ပါပါအလုပ္ရတဲ့အတြက္ ဦးေစာေရႊနီကုိ ပါပါ ေေက်းဇူးတင္မဆုံး
ျဖစ္ပါတယ္။
 ဘ႑ာေရးမင္းႀကီး႐ုံးအလုပ္ဟာ အခြန္ဘ႑ာနဲ႔ ပတ္သက္တ့အ
ဲ လုပ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမခြန္၊ အေကာက္ခြန္၊ ယစ္မ်ဳိးခြန္၊
အင္းခြန္း၊ ဆားခြန္၊ အျမတ္ေတာ္ေၾကး အစရွိတ့ဲ အခြန္မွန္သမွ် သတ္မွတ္ စည္းၾကပ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါဘ႑ာေရး မင္းႀကီး႐ုံးမွာ
လုပ္စဥ္ လယ္ႏွင့္ ေျမယာဌာနခြႏ
ဲ ွင့္ အေထြေထြဌာနခြမ
ဲ ွာ လုပ္ခ့ရ
ဲ ပါတယ္။

လယ္ေျမ အခြန္စည္းၾကပ္တ့န
ဲ ည္းဟာ ပထမတန္း၊ ဒုတိယတန္း၊ တတိယတန္း ခြျဲ ခားၿပီး စည္းၾကပ္ပါတယ္။ ၎နည္းတူ
ယာေျမ၊ ျခံေျမလည္း အဆင့္အတန္း ခြျဲ ခားၿပီး အခြန္စည္းၾကပ္ပါတယ္။ ကြင္းဆင္းၿပီး လယ္ေျမ၊ ယာေျမ အဆင့္အတန္း
ခြဲျခားသတ္မွတ္တဲ့ အလုပ္ကုိ ေၾကးတိုင္ႏွင့္ ေျမစာရင္းမင္းႀကီးဌာနမွ အေရးပုိင္ (ခ႐ုိင္ဝန္)အဆင့္ရွိ အရာရွိႀကီးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီလို ကြင္းဆင္းၿပီး လယ္ေျမ၊ ယာေျမ အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္တ့အ

ဲ လုပ္ဟာ ေၾကးတုိင္စုိက္တယ္ လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ အႏွစ္
ႏွစ္ဆယ္ အစိတ္မွ တႀကိမ္ ေၾကးတုိင္စုိက္ပါတယ္။ ပထမအႀကိမ္ ေၾကးတုိင္ စုိက္ၿပီး သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခြန္ႏႈန္းကစ ေနာက္တႀကိမ္
ေၾကးတိုင္စိုက္ၿပီးမွ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲႏုိင္ပါတယ္။ လယ္ေျမ၊ ယာေျမတခ်ဳိ႕ဟာ ေၾကးတိုင္စိုက္ရန္ ကြင္းဆင္း စစ္ေဆးၾကည့္႐ႈတဲ့အခါ
အေကာင္းစား လယ္ေျမျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ပထမတန္း လယ္ယာေျမအျဖစ္ အခြန္ႏႈန္း သတ္မွတ္ စည္းၾကပ္ခံရၿပီး ေနာက္ ေလး
ငါးႏွစ္ၾကာ ေျမညံ့ျဖစ္သာြ းေသာ္လည္း ေနာက္ထပ္ ေၾကးတုိင္ မစုိက္မီ ပထမတန္း အခြန္ႏႈန္းပဲ ဆက္လက္ထမ္းေဆာင္ေနရေၾကာင္း
ပါပါ ေတြ႔ရပါတယ္။

ပါပါဘ႑ာေရးမင္းႀကီး႐ုံးမွာ အလုပ္လုပ္စဥ္ အေကာက္ခန

ြ ္ဌာနမွာ အလုပ္ ႏွစ္ႀကိမ္ ေလွ်ာက္ဖူးပါတယ္။ ပထမအႀကိမ္ဟာ
ယာျဖတ္အလုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ေထာက္ အေကာက္ခန
ြ ္မင္းႀကီး (ရာျဖတ္ ဆိုင္ရာ) ႏွင့္ လူကုိယ္တုိင္ သြားေရာက္ အစစ္ေဆး
ေမးျမန္းခံရပါတယ္။ လက္ေထာက္မင္းႀကီးဟာ သူ စစ္ေဆးေမးျမန္းၿပီး သူႀကိဳက္ႏွစ္သက္တ့လ
ဲ ူေတြ ေနာက္ဆုံး
အစစ္ေဆးေမးျမန္းခံရန္ မင္းႀကီးထံ နာမည္တင္ျပပါတယ္။ ပါပါ့အေနနဲ႔ ျပဳတ္က်န္ရစ္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။ အဲဒီတုန္းက လက္ေထာက္မင္းႀကီးဟာ
ျမန္မာအမ်ဳိးသား အုိင္စီအက္ (စ) ျဖစ္ပါတယ္။

ထုိင္းဘုရင္ႀကီး ဘူမိေဘာႏွင့္အတူ ေရႊတိဂုံေစတီတင

ြ ္ ေတြ႔ရေသာ သမၼတမန္း၀င္းေမာင္

အေကာက္ခြန္ဌာနမွာ ကာကြယ္ေရး အရာရွိရာထူး လစ္လပ္ေတာ့ ပါပါ ေလွ်ာက္ပါတယ္။ သံုးေလးေနရာ လစ္လပ္ပါတယ္။

ကာကြယ္ေရး အရာရွိရာထူးဟာ ရာျဖတ္အရာရွိထက္ လစာနည္းပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လက္ေထာက္မင္းႀကီး
(ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ)ဟာ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ရဲ၀န္ထမ္းအဖြ႕ဲ (ပထမတန္း)မွ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ေထာက္မင္းႀကီး
(ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ)ဟာ ပါပါ့ကို ေခၚေတာ့ စစ္ေဆး ေမးျမန္းပါတယ္။ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး ျဖစ္တ့ဲ အေကာက္ခြန္မင္းႀကီးဟာ
ကာကြယ္ေရးအရာရွိ ခန္႔တ့ေ
ဲ နရာမွာ လက္ေထာက္မင္းႀကီး (ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ)ကို အာဏာ ေပးအပ္ထားပါတယ္။
လက္ေထာက္မင္းႀကီး (ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ) ႏွင့္ ပါပါ ေတြ႔ဆံု အစစ္ခံၿပီး တပတ္အၾကာမွာ ပါပါ့ကို ခန္႔အပ္ေၾကာင္း စာလာပါတယ္။

ကာကြယ္ေရးအရာရွိ ရာထူးကို ပါပါ လက္ခံၿပီး ၀င္လုပ္ပါတယ္။ ပါပါ ၀င္လုပ္တ့ဲ ရည္ရယ

ြ ္ခ်က္ဟာ ကာကြယ္ေရးအရာရွိ
အလုပ္မွ ရာျဖတ္အလုပ္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ လုပ္ကိုင္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေျပာင္းေရႊ႕ ခန္႔ထားျခင္းခံရၿပီး လုပ္ကိုင္တဲ့လူေတြလည္း
ရွိပါတယ္။ ကာကြယ္ေရး အရာရွိအျဖစ္ ပထမ ပါပါ အလုပ္သင္ရပါတယ္။ ပါပါ ပထမဆံုး သင္ရေသာ အလုပ္ဟာ
ပင္လယ္ကူးသေဘၤာေပၚ တက္ေရာက္ စစ္ေဆးရေသာအလုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကာကြယ္ေရးအရာရွိ လုပ္သူမွာ ၀င္လာေသာ
ပင္လယ္ကူးသေဘၤာေပၚ တက္ေရာက္ၿပီး ေလွကားထိပ္နားမွာ လက္နက္မ်ားခြင့္မျပဳ ဆိုင္းဘုတ္ကို ခ်ိတ္ဆထ
ဲြ ားရပါတယ္။ ၎ေနာက္
မာလိန္မွဴးႏွင့္အတူ သေဘၤာစတိုခန္းသုိ႔ သြားရပါတယ္။ တက္ေရာက္ စစ္ေဆးေသာ သေဘၤာမွာ သေဘၤာသားအားလံုး
မည္မွ်ရွိေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္းမွာ ဘယ္ႏွစ္ရက္ ၾကာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မာလိန္မွဴးအား ေမးျမန္းၿပီး သေဘၤာစတိုးခန္းထဲမွာ ရွိေသာ
စားေသာက္ဖြယ္ရာယိုဘူးမ်ား၊ စီးကရက္၊ အရက္ စသည္တို႔ကို တြက္ခ်က္ၿပီး ထုတ္ေပးရပါတယ္။ ၎ေနာက္ စတိုးခန္းကို
ခ်ိတ္ပိတ္ထားရပါတယ္။ အကယ္၍ သေဘၤာသည္ မူလ သတ္မွတ္ထားေသာရက္မ်ားထက္ ပိုေနလွ်င္ ပိုေနေသာရက္မ်ားအတြက္
တြက္ခ်က္ၿပီး စတိုခန္းမွ စားစရာ ေသာက္စရာမ်ားကို ထပ္မံ ထုတ္ေပးရပါတယ္။ ၎ေနာက္ စတိုခန္းကို ထပ္မံ ခ်ိတ္ပိတ္ရပါတယ္။
ေန႔လယ္စာစားရန္ အခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါ မာလိန္မွဴးႏွင့္အတူ စားရပါတယ္။ မာလိန္မွဴးက စားေကာင္း ေသာက္ဖြယ္မ်ားႏွင့္ တည္ခင္း
ဧည့္ခံသည့္အျပင္ ျပန္ေတာ့လည္း အလိပ္ငါးဆယ္၀င္ စီးကရက္ဘူးမ်ားလည္း လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေပးလိုက္ပါတယ္။
ကာကြယ္ေရးအရာရွိ၏ တာ၀န္၀တၱရားမ်ားမွာ သေဘၤာေပၚ တက္ေရာက္ စစ္ေဆးရေသာ တာ၀န္အျပင္ ေရထဲ
ပတ္တေရာင္လွည့္ရေသာ တာ၀န္ႏွင့္ ဆိပ္ကမ္းဂိုေဒါင္မွာ လုပ္ရေသာ တာ၀န္မ်ားလည္း ရွိပါတယ္။

ကာကြယ္ေရးအရာရွိအျဖစ္ တလၾကာမွ် တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ၿပီး ေနာက္၊ ပါပါသည္ အေကာက္ခန

ြ ္မင္းႀကီးႏွင့္ ၀င္ေရာက္
ေတြ႔ဆံုၿပီး ကာကြယ္ေရးအရာရွိအလုပ္မွ ရာျဖတ္အလုပ္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ လုပ္ပိုင္ခင
ြ ့္ ရွိမရွိ အေကာက္ခန
ြ ္မင္းႀကီးအား ေမးျမန္းပါတယ္။
ပါပါသည္ အေကာက္ခန
ြ ္မင္းႀကီးေအာက္မွာ အရာရွိကေလးပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ပါပါကို ယဥ္ေက်းစြာျဖင့္ လက္ခံေတြ႔ဆံု
စကားေျပပါတယ္။ အလုပ္ကို ေျပာင္းေရႊ႕ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေသာ္လည္း မည္မွ်ၾကာမွ် လုပ္ကိုင္ႏိုင္မည္ကို သူ အတိအက် မေျပာႏိုင္ေၾကာင္း
မ႐ုတ္မလြန္ ပါပါ့ကို ျပန္ေျပာပါတယ္။

ပါပါသည္ အေကာက္ခန
ြ ္မင္းႀကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုၿပီး မၾကာမီ ကာကြယ္ေရးအရာရွိ ရာထူးမွ ႏွဳတ္ထက
ြ ္လိုက္ပါတယ္။ ၎ေနာက္
ဘ႑ာေရးမင္းႀကီး႐ံုးသို႔ ျပန္လည္၍ စာေရးအလုပ္ကို လုပ္ပါတယ္။ ဘ႑ာေရးမင္းႀကီး႐ံုးမွာ ပါပါႏွင့္အတူ အလုပ္လုပ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း
ရာထူးေကာင္းေကာင္း ရရွိသူမ်ားလည္း ရွိပါတယ္။ ၎တုိ႔မွာ ဦးလွေအာင္ (ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ထမ္းအၿငိမ္းစား)၊ ဦးဘခ်စ္ (ႏိုင္ငံျခားေရး႐ံုး
ဌာနခြဲမွဴး၊ အၿငိမ္းစား)၊ ဦးထြန္းသိန္း (စက္မွဳလက္မွဳဌာန ညႊန္ၾကားေရး၀န္ အၿငိမ္းစား)တုိ႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဦးလွေအာင္ႏွင့္
ဦးထြန္းသိန္းဟာ ညီအစ္ကုိျဖစ္ပါတယ္။

ပါပါ ဘ႑ာေရးမင္းႀကီး႐ံုးမွာ အလုပ္ျပန္လုပ္ၿပီး မ်ားမၾကာမီ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး စတင္ ျဖစ္လာပါတယ္။ စစ္ႀကီး

ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ေမၿမိဳ႕မွာ စစ္ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္းေက်ာင္း ဖြင့္လွစ္ပါတယ္။ စစ္ဗိုလ္ေလာင္း သင္တန္းေက်ာင္း မတက္မီ
ပထမဆင့္အေနျဖင့္ စစ္သား႐ိုး႐ိုး အျဖစ္ သံုးလၾကာမွ် စစ္သားသင္တန္း တက္ရပါတယ္။ စစ္သားသင္တန္း ေအာင္ျမင္မွသာ
စစ္ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္း တက္ရပါတယ္။ တတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ စစ္ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္း တက္ေရာက္ရန္ ပါပါေလွ်ာက္ထားရာ
၀င္ခင
ြ ့္ရရွိပါတယ္။ စစ္သား ႐ိုး႐ိုးသင္တန္း ပထမအဆင့္အေနျဖင့္ သင္ၾကားရန္ ပါပါ ေမၿမိဳ႕သုိ႔ ထြက္ခာြ သြားပါတယ္။

ေမၿမိဳ႕သုိ႔ ပါပါ ၁၉၄၁ ခု၊ ေအာက္တိုဘာလကုန္မွာ ေရာက္ရွိပါတယ္။ ေမၿမိဳ႕သုိ႔ ပါပါ ဒုတိယအႀကိမ္ ေရာက္ရွိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ပထမအႀကိမ္ ေရာက္ရွိစဥ္က ေကာလိပ္ေက်ာင္းသား ဘ၀က ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၃၄ ခု ေႏြရာသီ ေက်ာင္းပိတ္ရက္မွာ ယူတီစီ (UTC)
ေခၚတဲ့ တကၠသိုလ္စစ္တပ္ရင္းဟာ ေမၿမိဳ႕တက္ၿပီး စခန္းခ်ကာ ေလ့က်င့္ေရးမ်ား ျပဳလုပ္မည္ျဖစ္၍ ပါပါဟာ
အဖြ႕ဲ ၀င္စစ္သားတေယာက္အေနျဖင့္ လိုက္ပါသြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ေကာလိပ္ေက်ာင္းစစ္သားေတြဟာ တေပ်ာ္တပါးႀကီး
အထူးမီးရထားျဖင့္ ရန္ကုန္မွ နံနက္အခ်ိန္ စထြက္ၿပီး ေနာက္တေန႔ နံနက္အခ်ိန္မွာ မႏၱေလးၿမိဳ႕သုိ႔ ေရာက္ရွိသာြ းပါတယ္။ ပါပါ့အေနနဲ႕
မႏၱေလးသုိ႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေရာက္ရွိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေမၿမိဳ႕သုိ႔ ေန႔လယ္မွ မီးရထားဆက္ထက
ြ ္မွာ ျဖစ္တ့အ
ဲ တြက္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ထဲသို႔
အေဖာ္မ်ားႏွင့္အတူ ေလွ်ာက္လည္ၾကပါတယ္။ နန္းေတာ္ထဲ သြားၾကပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက နန္းေတာ္ဟာ ေဟာင္းသည္မွတပါး
ပ်က္စီးျခင္း သိပ္မရွိေသးပါ။ တိုင္တလံုးတလံုးမွာ လူတဖက္မက ႀကီးပါတယ္။ ေမွ်ာ္စင္လည္း ရွိပါေသးတယ္။ လူတက္လုိ႔
မရေတာ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

၁၉၄၁ ခု၊ ႏို၀င္ဘာလ (၁)ရက္ေန႔မွာ ပါပါ စစ္သားသင္တန္း တက္ရပါတယ္။ ပထမေန႔မွာ စစ္၀တ္စစ္စား ယူနီေဖာင္း
ထုတ္ေပးတာနဲ႕ အခ်ိန္ကုန္သာြ းပါတယ္။ စစ္သင္တန္းဟာ သံုးလ ၾကာပါတယ္။ သံုးလအတြင္း တန္းစီလမ္းေလွ်ာက္၊ ဘယ္လွည့္၊
ညာလွည့္၊ ေလ့က်င့္ေရး အငယ္စားလက္နက္မ်ား ကိုင္တယ
ြ ္ေရး (အဲဒီတံုးက ဒသမ ၃၀၃ ႐ိုင္ဖယ္ႏွင့္ ဘရင္းေခၚတဲ့ စက္ေသနတ္
အငယ္စားပဲ သင္ရပါတယ္) လွံစပ
ြ ္ထိုးနည္း၊ စစ္ခ်ီတက္နည္း၊ အခက္အခဲ ေက်ာ္လႊားသြားနည္း အစရွိသည္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ လွံစြပ္ထိုး
ႏွင့္ အခက္အခဲေက်ာ္လႊား ေလ့က်င့္ရတဲ့အခါ အလြန္မွ ပင္ပန္းပါတယ္။ ထမင္းစား ပ်က္ပါတယ္။ စစ္သားသင္တန္း ၿပီးဆံုးခါနီးမွာ
ပစ္ကင
ြ ္းရွိရာသုိ႔ သြားၿပီး ႐ိုင္ဖယ္ေသနတ္ ေလ့က်င့္ရပါတယ္။

စစ္သားသင္တန္း တက္ေနစဥ္ ခရစ္စမတ္ပေ

ဲြ တာ္အတြက္ ေက်ာင္းတပတ္ ပိတ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းတပတ္ပိတ္စဥ္အတြင္း ပါပါ
ရန္ကုန္သုိ႔ ဆင္းသြားပါတယ္။ ပါပါ ရန္ကုန္သုိ႔ ေရာက္တ့ေ
ဲ န႔ဟာ ဂ်ပန္တုိ႔ ဗံုးလာခ်ၿပီး ေနာက္တေန႔ ျဖစ္တယ္။ ၿမိဳ႕ဟာ က်ီးလန္႔စာစား
ျဖစ္ၿပီး၊ လူေတြဟာ ေျခဦးတည့္ရာသြား ေနၾကပါတယ္။ ပါပါေရာက္တ့အ
ဲ ခ်ိန္ဟာ နံနက္ပိုင္းျဖစ္ၿပီး မီးရထားေတြ တိုးေခ်ာင္ကေလး၊
သကၤန္းကြ်န္း ေရာက္ေတာ့ လူေတြဟာ အထုပ္ႀကီး အထုပ္ငယ္န႕ဲ မီးရထားလမ္းအတိုင္း၊ ကားလမ္းအတိုင္း အထက္သုိ႔ သြားေနတာကို
ေတြ႔ရပါတယ္။ ၿမိဳ႕ထဲေရာက္ေတာ့ ဗံုးဒဏ္ေၾကာင့္ ေသတဲ့ လူေတြရ႕ဲ အေလာင္းမ်ား ဖယ္ရွားရွင္းလင္းပစ္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပါပါလည္း
အဲဒီေန႔မွာပဲ မႏၱေလးသုိ႔ မြန္းလြဲ ၂း၃၀ အခ်ိန္မွာ ျပန္ထက
ြ ္တ့ဲ မီးရထားနဲ႕ မႏၱေလးၿမိဳ႕သုိ႔ ျပန္တက္လာပါတယ္။ စစ္၀တ္စစ္စားနဲ႕ ျဖစ္လုိ႔
သြားလာေရး လြယ္ကူတယ္။
 ပါပါစစ္သားသင္တန္း တက္ေရာက္ေနစဥ္ ဦးညြန္႕လြင္ (ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီးေဟာင္း)၊ ဦးပက္ထရစ္ဖိုးလွ (ဗိုလ္မွဴးေဟာင္း၊
ဩစေၾတးလ်ျပည္ေရာက္) ဦးစံသိန္း (ေလ်ာ္ေၾကးေပးအရာရွိခ်ဳပ္၊ လယ္ယာေျမ ျပည္သူပိုင္လုပ္ေရးဌာန၊ အၿငိမ္းစား)၊ ဦးေအးေငြ
(ဗိုလ္မွဴးေဟာင္းအိုးဘို၊ ၾကည့္ျမင္တိုင္ ) တုိ႔ႏွင့္ အေပါင္းအသင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးညြန္႔လင
ြ ္ရ႕ဲ ေယာက္ဖ ဦးေအးေဖဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ
မႏၱေလး မီးရထားဌာန ပို႕ေဆာင္ေရး၀န္ေထာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ စစ္သားသင္တန္းေက်ာင္းဟာ စေနေန႔တိုင္း ေန႔လယ္ (၁၂)
နာရီမွာ ပိတ္ၿပီး တနလၤာေန႔၊ နံနက္ (၆) နာရီအခ်ိန္မွာ ျပန္ဖင
ြ ့္ပါတယ္။ စေန၊ တနဂၤေႏြ ေလွ်ာက္လည္ခ်င္ရင္ သက္ဆိုင္ရာကို
ေျပာသြားရပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ အေပါင္းအသင္းဟာ စေနေန႔ မြန္းလြတ
ဲ ိုင္းလိုလို ဦးညြန္႕လြင့္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး မႏၱေလး ညအိပ္ ညေန
သြားၾကပါတယ္။ ဦးေအးေဖအိ္မ္မွာပဲ တည္းခိုစားေသာက္ၾကပါတယ္။ ဦးေအးေဖ အလြန္မွ စိတ္ေကာင္းရွိၿပီး ေဖာ္ေရြပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ကို
အၿမဲတမ္း စားေကာင္းေသာက္ဖယ
ြ ္မ်ား ႏွင့္ ဧည့္ခံ ေကြ်းေမြးပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ပါပါ ပို႕ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးဌာန ၀န္ႀကီး
ျဖစ္လာေတာ့ ပါပါနဲ႕ ဦးေအးေဖ ျပန္လည္ ဆံုဆည္း ၾကပါတယ္။ ပါပါ သမၼတျဖစ္ၿပီး ျမင္းေပၚမွ လိမ့္က်ေတာ့ ဦးေအးေဖ လာၾကည့္
ပါတယ္။ ပါပါ အခ်ဳပ္ခံရၿပီး ျပန္လတ
ြ ္လာေတာ့လည္း ေမၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္စဥ္ ဦးေအးေဖဟာ ေမၿမိဳ႕လာတိုင္း ပါပါဆီ အလည္လာပါတယ္။

ပါပါစစ္သားသင္တန္း ၿပီးဆံုးၿပီး ေအာင္ျမင္သျဖင့္ စစ္ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္း တက္ခင

ြ ့္ရပါတယ္။ စစ္ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္း
မတက္ေရာက္မီ ေက်ာင္း ဆယ့္ငါးရက္ ပိတ္ထားပါသျဖင့္ ရန္ကုန္သုိ႔ ပါပါသြားပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာရွိတ့႐
ဲ ံုးေတြဟာ အထက္ဗမာျပည္သုိ႔
ေျပာင္းေရႊ႕ဖို႔ အစီအစဥ္ လုပ္ေနၾကပါတယ္။ ပါပါ စစ္ထ၀
ဲ င္ေသာ္လည္း လစာကေတာ့ ဘ႑ာေရး မင္းႀကီး႐ံုးက ထုတ္ေပးပါတယ္။
ဘ႑ာေရးမင္းႀကီး႐ံုးမွာ ပါပါ ရသင့္တ့ဲ လစာေငြေတြ ထုတ္ယူၿပီး ပုသိမ္ရွိ ပါပါ ေက်ာင္းအုပ္ေဟာင္း ဦးေရႊေတာဆီ
အလည္သြားပါတယ္။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးေရႊေတာဆီေရာက္ေတာ့ သူတုိ႔လည္း ပုသိမ္မွ ေျပာင္းေရႊ႔ဖုိ႔ ထုပ္ပိုး ျပင္ဆင္ေနၾကတာကို
ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ထား၀ယ္က်ၿပီး၊ ေမာ္လၿမိဳင္က်ၿပီး ဆိုတ့ဲ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနပါတယ္။ ပါပါလည္း ပုသိမ္မွာ
ႏွစ္ရက္ေနၿပီး ရန္ကုန္ ျပန္လာတယ္။ ရန္ကုန္အျပန္ ေရၾကည္ၿမိဳ႕မွာ တေထာက္နားၿပီး တရက္ေနပါတယ္။ ေရၾကည္ၿမိဳ႕ဟာ ပုသိမ္၊
ဟသၤာတ မီးရထားလမ္းေပၚ တည္ရွိတ့ဲ ၿမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ ေရၾကည္ၿမိဳ႕မွာ ပါပါ သိက်ြ မ္းတဲ့ ဌာနအုပ္ (စခန္းမွဴး) ဦးမိုင္ကယ္ေမာင္ထင္ထံ
၀င္လည္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ (ဂ်ပန္ေခတ္မွာ ပါပါဟာ က်ေနာ္္ တုိ႔အေမ ဦးမိုင္ကယ္ ေမာင္တင္ ညီမနဲ႕ အိမ္ေထာင္ က်ပါတယ္။)

ေမၿမိဳ႕သုိ႔ စစ္ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္းေက်ာင္း မဖြင့္မီ တရက္အလိုမွာ ပါပါ ျပန္ေရာက္ပါတယ္။ ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္းေက်ာင္း

ဖြင့္ေတာ့ သင္တန္းတက္ခင
ြ ့္ရတဲ့ လူတခ်ိဳ႕ ျပန္လာသည္ကို မေတြ႔ရပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ဟာ ဂ်ပန္ေတြ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ထား၀ယ္သိမ္းၿပီးခ်ိန္
ျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္းမွာ ေျမပံုဖတ္နည္း၊ အိမ္ေျမႇာင္ျဖင့္ ခရီးသြားနည္း၊ စစ္တိုက္ခိုက္ေရးနည္း ပရိယာယ္၊ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ၊
တပ္ရင္း၊ တပ္ခ၊ြဲ တပ္စိတ္ဖ႔စ
ဲြ ည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံု အစ ရွိသည္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တိုက္ခိုက္ေရး နည္းပရိယာယ္ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ
သင္ၾကားရာမွာ တိုက္ခိုက္ရမည့္ ေနရာကို ရႊံ႕ျဖင့္ ပံုစံထုလုပ္ၿပီး ခ်ီတက္ရမည့္ လမ္းေၾကာင္း၊ စစ္သားျဖန္႔ထားရမည့္ေနရာ၊
အစရွိသည္တုိ႔ကို သဘာ၀က်က် သင္ၾကားပါတယ္။ ဗမာျပည္ေအာက္ပိုင္းမွာ တၿမိဳ႕ၿပီးတၿမိဳ႕၊ တေနရာၿပီး တေနရာ
ဂ်ပန္သိမ္းပိုက္ေၾကာင္း သတင္းေတြ ပါလာသည္ႏွင့္အမွ် ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္းေက်ာင္းက ဆရာေတြလည္း တက္သုတ္႐ိုက္
သင္ၾကားေနပါတယ္။ အေရးႀကီးေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကိုသာ သင္ၾကားပါတယ္။ သင္တန္းမဆံုးမီ လူတခ်ိဳ႕ကို ဗိုလ္ရာထူးေပးၿပီး
ကုလားျပည္ကို ေစလႊတ္တာလည္း ရွိပါတယ္။ အဂၤလိပ္ဘက္ ၀င္ကူတိုက္ေပးတဲ့ ခ်န္ေကရွိတ္တ႐ုတ္တပ္ႏွင့္ ဂ်ပန္တုိ႔ေတာင္ငူမွာ
အႀကိတ္အနယ္ တိုက္ခိုက္ခ်ိန္မွာ ဗုိလ္ေလာင္းသင္တန္းေက်ာင္း ပိတ္ပါတယ္။

ေက်ာင္းမပိတ္မီ တပတ္အလိုမွာ ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္းေက်ာင္းအုပ္ႀကီးဟာ ပါပါ့ကို ေခၚေျပာပါတယ္။ ကုလားျပည္

လိုက္သြားၿပီး ေထာက္လွမ္းေရးသင္တန္း တက္ရန္၊ ေနာက္ ေလထီးႏွင့္ ဗမာျပည္ထသ
ဲ ုိ႔ ျပန္ခုန္ဆင္းၿပီး သူလွ်ိဳအလုပ္ လုပ္ရန္
ေျပာပါတယ္။ ပါပါက ဒီအလုပ္ မလုပ္လိုေၾကာင္း ျပန္ေျပာပါတယ္။ ဒီအလုပ္ကိုလက္ခံၿပီး လိုက္သာြ းတဲ့ လူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ပါပါက
ဒီအလုပ္ကို လက္မခံသျဖင့္ ေနာက္တေန႔ ဒုတိယေက်ာင္းအုပ္က ပါပါသြားလိုရာ သြားႏိုင္ေၾကာင္း ေခၚေျပာပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ
သြားစရာေနရာ မႏၱေလး၊ ေမၿမိဳ႕အထက္ပိုင္းရွိ အရပ္ေဒသမ်ားသာ ျဖစ္သျဖင့္ ျမစ္ႀကီးနားသုိ႔ သြားရန္ မီးရထား၀ရမ္းယူၿပီး ပါပါ
ျမစ္ႀကီးနားသုိ႔ သြားပါတယ္။

ပါပါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဘ႑ာေရးမင္းႀကီး႐ံုးမွာ အလုပ္လုပ္စဥ္ ျမစ္ႀကီးနားသား ဦးစက္တင္ဆိုသူႏွင့္ သိကြ်မ္းခဲ့ပါတယ္။

ဦးစက္တင္က ကုန္သည္ ျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဗံုးႀကဲခံရၿပီးေနာက္ သူ ျမစ္ႀကီးနားသုိ႔ ျပန္တက္သာြ းပါတယ္။ သူ႔ဇနီးဟာ
ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီးမွ သူနာျပဳဆရာမ ရီဘယ္ကာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးျဖစ္၍ ကခ်င္နာမည္ဟာ မခြမ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါ
ျမစ္ႀကီးနားေရာက္ေတာ့ ဦးစက္တင္ - ေဒၚရီဘယ္ကာအိမ္မွာသြား ေနပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားကို ဂ်ပန္ မသိမ္းပိုက္မီ အခ်ိန္ကေလးမွာ
ဗမာျပည္ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္ ႏွင့္ ဆာေပၚထြန္းတုိ႔ ျမစ္ႀကီးနားမွတဆင့္ ကုလားျပည္သုိ႔ ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ သြားေၾကာင္း
ၾကားသိရပါတယ္။ ပါပါ ျမစ္ႀကီးနားေရာက္ၿပီး ဆယ္ရက္အၾကာမွာ ဂ်ပန္ေတြ ဗန္းေမာ္ကေနၿပီး ျမစ္ႀကီးနားကို ခ်ီတက္လာကာ
ျမစ္ႀကီးနားႏွင့္ သိပ္အလွမ္းမေ၀းေသာ ကဆူးသုိ႔ ေရာက္ေနေၾကာင္း၊ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွာ ႐ုပ္တရက္ သတင္း ထြက္ေပၚလာပါတယ္။
အဲဒီသတင္း ထြက္ေပၚလာေတာ့ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕က လူေတြ ႐ုတ္ခ်ည္း ေျပာင္းေရႊ႕ၾကပါတယ္။ ပါပါလည္း ဦးစက္တင္တုိ႔ ေနာက္လိုက္ၿပီး
ျမစ္ႀကီးနား တဖက္ကမ္း ဓားလြယ္ခုတ္ေလာက္မွာ တည္ရွိတ့ဲ မိုင္းနားရြာသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထိုင္ၾကပါတယ္။
 (ပါပါ သမၼတျဖစ္ၿပီးေနာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ မေနာပြက
ဲ ို တက္ေရာက္တ့ဲ အခါမွာ ပါပါ မိုင္းနားရြာကို
သြားလည္ပါတယ္။ ဦးစတက္တင္တုိ႔ႏွင့္အတူ ပါပါ တည္းခို ေနထိုင္ခ့တ
ဲ ့ဲ အိမ္ကို သြားပါတယ္။ အိမ္ရွင္ေတြႏွင့္ေတြ႔ၿပီး သူတုိ႔ကို
ေစာင္မ်ား ေပးပါတယ္။ ေငြလည္း ေပးသံုးပါတယ္။ အိမ္၀င္းထဲမွာေတာ့ ဦးစက္တင္ႏွင့္ ပါပါတုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီးေနာက္ ဗံုးက်လုိ႔ ဗံုးက်င္း
ခပ္ႀကီးႀကီးတက်င္းကို ေတြ႔ခ့ပ
ဲ ါတယ္။ မဟာမိတ္ေတြ လာခ်တဲ့ဗံုးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။)

ပါပါတုိ႔ မိုင္းနားရြာကို ေရာက္ၿပီး သံုးရက္အၾကာ ၁၉၄၂ ခု ေမလ(၆) ရက္ေန႔မွာ ဂ်ပန္စစ္တပ္ေတြ အခုအခံမရွိဘဲ

ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ကို သိမ္းပိုက္လိုက္ပါတယ္။

ဂ်ပန္တုိ႔၀င္လာေသာအခါ

မိုင္းနားရြာဟာ ရွမ္းရြာျဖစ္ပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားဘက္က ရွမ္းစကားဟာ ရွမ္းျပည္က ရွမ္းစကားနဲ႔ မတူဘူးလုိ႔ ေျပာၾကတယ္။

ဘယ္ေလာက္ ကြာျခားသလဲဆိုတာ ပါပါမသိပါ။ ပါပါတုိ႔ တည္းခို ေနထိုင္တ့အ
ဲ ိမ္ဟာ ျမစ္ကမ္းပါးနဲ႔ ကိုကေ
္ လးရာေလာက္ ေ၀းပါတယ္။
ပါပါတုိ႔နဲ႔အတူ ဦးေမာင္ေမာင္တင္ - ေဒၚကိုင္ တုိ႔လည္း တည္းခိုပါတယ္။ သူတုိ႔လင္မယားဟာ ဦးစက္တင္ - ေဒၚရီဘယ္ကာတုိ႔ရ႕ဲ
မိတ္ေဆြမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဦးေမာင္ေမာင္တင္ဟာ ထား၀ယ္သားျဖစ္ၿပီး ျမစ္ႀကီးနားခ႐ိုင္၀န္႐ံုးမွာ အမွဳထမ္းပါတယ္။
ေဒၚကိုင္ကေတာ့ သူနာျပဳဆရာမ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္မ်ားမၾကာမီ ေဒၚသဲႏု ေရာက္လာပါတယ္။ သူ႔ ကရင္နာမည္က အကေလာင္း လုိ႔
ေခၚပါတယ္။ (ယခု ေျမာက္ဥကၠလာပေဆး႐ံုမွာ စစ္စတာေဒၚသဲႏု ျဖစ္ပါတယ္။)

ပါပါ မိုင္းနားမွာ ေနတာ ပါပါနဲ႔ အတူတူေနတဲ့ ဦးစက္တင္၊ ဦးေမာင္ေမာင္တင္တုိ႔က လြရ

ဲ င္ ဘယ္သူ႔မွ စစ္ျပန္ဆိုၿပီး မသိၾကဘူး။
ရန္ကုန္က စာေရးတေယာက္လိုပဲ သိၾကတယ္။ မိုင္းနားမွာ ေနတဲ့အတြက္ အိမ္ရွင္ကို ဦးစက္တင္တုိ႔က အိမ္လခေပးပါတယ္။
ထမင္းေတာ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ခ်က္စားပါတယ္။ သံုးေရေသာက္ေရ ခပ္တ့အ
ဲ လုပ္ကေတာ့ ပါပါ ဒိုင္ခံလုပ္ၿပီး၊ တခါတေလ ထမင္း
၀င္ကူခ်က္ပါတယ္။ အိမ္ရွင္လုပ္တ့ဲ လူေတြက စပါးေထာင္းစားေတာ့ သူတုိ႔ စပါးေထာင္းတဲ့အခါ ပါပါ ၀င္ကူေထာင္းေပးပါတယ္။
အားလပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ပါပါ ရွမ္းစကား သင္ပါတယ္။ ဘယ္သာြ းမလဲ ဘယ္ကျပန္လာသလဲ ‘ေရခပ္ၿပီးၿပီလား’ ‘ေနေကာင္းရဲ႕လား’
‘အိမ္လည္လာပါဦး’ အစရွိသည္တုိ႔ ပါပါ တတ္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ေမ့ကုန္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေတြ ဗံုးလာႀကဲမယ္ဆိုလုိ႔
ပါပါတုိ႔ မိုင္းနားမွာ ေနစဥ္ ဗံုးခိုက်င္း တူးရပါေသးတယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံေတာ့ လာပါတယ္။ ဗံုးမႀကဲျဖစ္ဘူး။

ျမစ္ႀကီးနားကို ဂ်ပန္ေတြ သိမ္းပိုက္ၿပီး တပတ္အၾကာမွာ ဂ်ပန္အာဏာပိုင္မ်ားက မိုင္းနားကို ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ေနတဲ့

ျမစ္ႀကီးနားက ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖမ်ားကို ေတြ႔လိုေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ေနာက္တေန႔နံနက္ လူဆယ့္ငါးေယာက္ ေလွႏွစ္စင္းႏွင့္
သြားၾကတယ္။ ပါပါလည္း လိုက္သာြ းတယ္။ ၿမိဳ႕မိ၊ ၿမိဳ႕ဖအေနႏွင့္ လိုက္သာြ းျခင္း မဟုတ္၊ ေလွေလွာ္သမားတေယာက္ အေနႏွင့္
လိုက္သြားျခင္း ျဖစ္တယ္။ ဂ်ပန္စစ္ဌာနခ်ဳပ္ဟာ ကမ္းနားမွာရွိတ့ဲ ယခင္ အစိုးရ ဗိုလ္တဲ ျဖစ္တယ္။ ဗိုလ္တဆ
ဲ ိပ္မွာ ေလွဆိုက္ၿပီး
ဗိုလ္တသ
ဲ ုိ႔တက္ သြားၾကတယ္။ ပါပါက ေလွေလွာ္သမားျဖစ္ေတာ့ ေနာက္ဆံုးမွာ တက္သာြ းတယ္။ ဗိုလ္တန
ဲ ားမွာရွိတဲ့ သစ္ပင္ႀကီးမွာ
အဂၤလိပ္စစ္သားဟာ ပါပါ့ကို စီးကရက္ေတာင္းေသာက္ပါတယ္။ ပါပါက ေပးေသာက္ခ်င္ေသာ္လည္း ဂ်ပန္စစ္သား ေစာင့္ေနလုိ႔
မေပးတတ္ပါ။ (၎ အဂၤလိပ္စစ္သားကို ညေနက် ဂ်ပန္ေတြက လည္ပင္းျဖတ္ သတ္ေၾကာင္း ေနာက္ပိုင္းမွာ သိရပါတယ္။)
ဗိုလ္တအ
ဲ ေပၚထပ္မွာ ၿမိဳ႕မိ၊ ၿမိဳ႕ဖလုပ္တ့လ
ဲ ူေတြက ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္န႔ဲ သြားေတြ႔တယ္။ ပါပါတုိ႔ ေလွေလွာ္သမားေလးေယာက္ဟာ
ေအာက္မွာ ေစာင့္ေနၾကတယ္။ ခဏအၾကာမွာ ဂ်ပန္စစ္သားတေယာက္က ပါပါတုိ႔ဆီ လာၿပီး စကားျပန္နဲ႔ ကမ္းနားမွာ
ေသာင္တင္ေနတဲ့ သေဘၤာကို တြန္းခ်ဖုိ႔ လာေျပာပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ ေလွေလွာ္သမား ေလးေယာက္ ပြဦ
ဲ းထြက္ ဂ်ပန္ခို္င္းတာကို
လုပ္ရေတာ့မယ့္ဆဆ
ဲ ဲ ၿမိဳ႕မိ၊ ၿမိဳ႕ဖမ်ား ျပန္ဆင္းလာလို႔ သက္သာရာ ရသြားပါတယ္။ ပါပါတုိ႔အားလံုး ေလွေပၚျပန္တက္ၿပီး မိုင္းနား
ျပန္သြားၾကတယ္။

မိုင္းနားမွာေနစဥ္ တေန႔ မိုင္းနားရြာသား အေဖာ္တေယာက္န႕ဲ အမဲပစ္ရန္ သြားပါတယ္။ ရြာျပင္ ႏွစ္မိုင္ခန္႔ အေ၀းက်ေတာ့

က်ားႀကီးေျခရာ ေတြ႔ရတယ္။ ရြာသားမုဆိုးက က်ားေျခရာမ်ားကို ၾကည့္ရင္း က်ားဟာ တေကာင္တည္းျဖစ္ၿပီး၊ ဒီေျခရာေတြဟာ
သိပ္မၾကာေသးဘူးလုိ႔ ေျပာတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ က်ားႀကီးဟာ ပါပါတုိ႔ ေရာက္သာြ းတဲ့ ေနရာနဲ႕ သိပ္မေ၀းဘူးဆိုတာ တြက္ဆလုိ႔ ရတယ္။
က်ားႀကီးေျခရာေတြ႔ၿပီး ပါပါတုိ႔ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္ဆုတ္ရပါတယ္။ အျပန္မွာ သစ္ပင္တပင္ေပၚမွာ ေအာက္ခ်င္းတအုပ္ နားေနတာ
ေတြ႔ပါတယ္။ ေအာက္ခ်င္းဆုိုတာ အထီးေသရင္ အမပါ လိုက္ေသတယ္။ အမေသရင္လည္း အထီးပါ လိုက္ေသတယ္ဆိုတာ
ၾကားဖူးေတာ့ ပါပါမပစ္ေတာ့ဘူး။ က်ားရန္ကလည္း ေၾကာက္ရေသးေတာ့ ရြာကိုပဲ သုတ္ေျခတင္ ျပန္လာခဲ့တယ္။

မိုင္းနားရြာမွာ ပါပါတုိ႔ တလနီးပါးမွ်ေနၿပီး ျမစ္ႀကီးနားဘက္ကမ္း၊ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕နဲ႕ သံုးေလးမိုင္ခန္႕ ေ၀းကြာတဲ့ ဦးလွရင္ၿခံသုိ႔

တဖန္ ေျပာင္းေရႊ႕သြားျပန္တယ္။ ဒီတခါဦး ေမာင္ေမာင္တင္၊ ေဒၚကိုင္တုိ႔ ပါမလာေတာ့ပါ။ ဦးလွရင္ျခံထဲမွာ ေဆာက္ထားတဲ့
တဲအိမ္တအိမ္မွာ ပါပါတုိ႔ ေနပါတယ္။ တျခားတဲအိမ္ေတြလည္း ရွိၿပီး စစ္ေျပးေတြ ေနၾကတယ္။ ဦးလွရင္ၿခံမွာ ေနစဥ္
မီးရထားေဒါက္တာဦးသိန္းေမာင္ - ေဒၚတီ (မီးရထား ခ႐ိုင္ဆရာ၀န္ ဦးသိန္းေမာင္ ကြယ္လန
ြ ္)၊ ဦးဘၾကည္ (မီးရထား အင္ဂ်င္နီယာ)၊
ဦးစိန္ခန္႔ (မီးရထား႐ံုပိုင္)၊ ေဒါက္တာေမာင္ေက်ာ္၊ စစ္ေဆး႐ံု ဗိုလ္မွဴး ေမာင္ေက်ာ္ (ကြယ္လန
ြ ္) တုိ႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆံု သိကြ်မ္းခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေဒါက္တာသိမ္းေမာင္ဇနီး ေဒၚတီဟာ ကိုယ္၀န္ အရင္အ
့ မာႏွင့္ျဖစ္ေနၿပီး ၎တုိ႔ေနထိုင္တဲ့ တဲအိမ္မွာပဲ သားဦး
ေမြးဖြားပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ တဲအိမ္က ဦးစက္တင္ဇနီး ေဒၚရီဘယ္ကာ (ေဒၚခြမ္)လည္း ကိုယ္၀န္န႔ဲ ျဖစ္ေနေတာ့ ပါပါ ‘ခ်က္ထိုး’ အလုပ္ကို
လုပ္ရပါတယ္။ ေတာ၀က္သား၊ ဂ်ီသား၊ ဆတ္သား တခါတေလ လာေရာင္း ပါတယ္။ လာေရာင္းတဲ့အခါ အၿမဲတမ္း ၀ယ္ၿပီး အမ်ိဳးမ်ိဳး
ခ်က္စားပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားတခြင္မွာ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ရတတ္တ့အ
ဲ တြက္ ေရကို အၿမဲ ႀကိဳေသာက္ရပါတယ္။

ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွ တိမ္းေရွာင္ေနတဲ့ လူေတြလည္း အေျခအေနေကာင္းလာသျဖင့္ တျဖည္းျဖည္း ၿမိဳ႕ထဲသုိ႔ ျပန္ေျပာင္းေရႊ႕

ေနထိုင္ၾကပါတယ္။ ပါပါတုိ႔လည္း ဦးလွရင္ျခံထမ
ဲ ွာ တလနီးပါးမွ် ေနထိုင္ၿပီး ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕သုိ႔ ျပန္ေျပာင္း ေနထိုင္ၾကတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမစ္ႀကီးနားမွ မႏၱေလးသုိ႔ မီးရထား အျပန္အလွန္ စတင္ေျပးဆြေ
ဲ နပါတယ္။ ပါပါလည္း သက္ဆိုင္ရာႏွင့္ ေျပာဆိုၿပီး
မီးရထားလက္မွတ္ ယူပါတယ္။ ၎ေနာက္ ဦးစက္တင္- ေဒၚရီဘယ္ကာတုိ႔အား ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း၊ ေက်းဇူး မေမ့ေၾကာင္း၊
ျမစ္ႀကီးနားကိုလည္း အခါအခြင့္သင့္လွ်င္ ျပန္လာဦးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုႏႈတ္ဆက္ၿပီး ပါပါ ျမစ္ႀကီးနားမွ မီးရထားျဖင့္
ထြက္ခြာလာပါတယ္။ အခ်ိ္န္က ဇူလိုင္လ ဒုတိယပတ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဂ်ပန္ေခတ္ မီးရထားစီးရတာ မလြယ္ပါ။ အလြန္မွ စိတ္ညစ္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ လူစီးတြဲ မလံုေလာက္လုိ႔ ကုန္တြဲမွာ

စီးရပါတယ္။ အမိုးအကာ ပါတဲ့ ကုန္တဆ
ဲြ ိုလွ်င္ ေတာ္ေသးတယ္။ အမိုးအကာ မပါတဲ့ တြပ
ဲ က္လက္ေတြစီးလုိ႔ မိုးရြာရင္
တကိုယ္လံုးစိုရႊဲပါတယ္။ ဂ်ပန္ေတြက ရပ္ခ်င္တ့ေ
ဲ နရာ အၾကာႀကီးရပ္ၿပီး ထြက္ခ်င္ေတာ့ ႐ုတ္တရက္ ေကာက္ထြက္ပါတယ္။
႐ုတ္တရက္ ေကာက္ထက
ြ ္လုိ႔ စႀကႍေပၚ ထြက္ေလွ်ာက္တ့ဲ ခရီးသည္ေတြ က်န္ရစ္တာလည္း ရွိပါတယ္။ ခရီးသည္ေတြကိုလည္း
သြားလိုရာ ခရီးမေရာက္မီ လမ္းခုလတ္ဘူတာမွာ ဆြခ
ဲ ်ခ်င္လည္း ဆြခ
ဲ ်ထားပါတယ္။ စိတ္မထင္ရင္ ခရီးသည္ေတြကို ပါးခ် နားခ်
လုပ္ပါတယ္။

ထုိင္းဘုရင္ ႏွင့္ သမၼတ မန္း၀င္းေမာင္

ပါပါစီးနင္းလိုက္ပါတဲ့ မီးရထားဟာ ျမစ္ႀကီးနားမွ နံနက္ပိုင္းမွာ ထြက္ပါတယ္။ လူစီးတြေ

ဲ တြမွာ ဂ်ပန္စစ္သားေတြ ရွိလို႕ ပါပါ
ကုန္တြဲမွာပဲ စီးရပါတယ္။ နဘားဘူတာကို ေန႔လယ္ေလာက္မွာ ေရာက္ပါတယ္။ နဘားဘူတာဟာ ကသာသြားတဲ့ လမ္းခြဲ ဘူတာ
ျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေခတ္မွာ ရထားဆိုက္တ့အ
ဲ ခ်ိန္ အင္ဖက္န႔ဲ ထုပ္ထားတဲ့ ထမင္းနဲ႔ဟင္း ေရာင္းပါတယ္။

က်ပ္လံုးေလာက္ရွိတ့ဲ ၀က္အူေခ်ာင္းေၾကာ္ အႀကီးစားလည္း ေရာင္းပါတယ္။ အလြန္မွ စားေကာင္းပါတယ္။ နဘားဘူတာမွာ

စားစရာ ဘာမ်ား ရွိသလဲ ဆိုၿပီး ဆင္းၾကည့္ရာ မီးရထား ႐ုတ္တရက္ ျပန္ထက
ြ ္လို႕ အေျပးအလႊား ျပန္လိုက္စီးရပါတယ္။ ေရႊဘိုကို
ညမိုးခ်ဳပ္မွ ေရာက္ပါတယ္။ ေရႊဘိုမွာ အေတာ္ကေလး ၾကာေအာင္ ရပ္ပါတယ္။ ေရႊဘိုဘူတာမွာ ရပ္နားေနစဥ္ ပါပါ စီးတဲ့
ကုန္တအ
ြဲ ေပါက္၀နားမွာ လိုက္ပါလာတဲ့ ခရီးသည္ေတြကို ေရႊဘိုဘူတာမွာ တာ၀န္က်တဲ့ ဂ်ပန္ စစ္သားေတြက ဂ်ပန္လို ဆဲဆို
ႀကိမ္းေမာင္းၿပီး ပါး႐ိုက္ပါတယ္။ ပါပါက တြေ
ဲ ထာင့္တစ္ေနရာမွာ ေနေတာ့ ပါး အ႐ိုက္မခံလိုက္ရဘူး။ ဂ်ပန္က ဘာေၾကာင့္ ပါး
လာ႐ိုက္သလဲဆိုတာ မီးရထားထြက္မွ သိရတာက ေရႊဘိုက ခရီးသည္တစ္စု ပါပါတို႔ စီးတဲ့ တြမ
ဲ ွာ တက္မယ္ လုပ္ေတာ့ အ၀နားမွာ
ေနတဲ့ ခရီးသည္ေတြက လက္မခံခ့တ
ဲ ့အ
ဲ တြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ သိရတယ္။

မီးရထားဟာ စစ္ကိုင္းသို႔ မိုးလင္းေတာ့ ေရာက္သာြ းပါတယ္။ အင္း၀ မီးရထားတံတားကို အဂၤလိပ္ေတြ အဆုတ္မွာ

ဖ်က္ထားလို႕ မီးရထား စစ္ကိုင္းအထိသာ သြားႏိုင္ပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားမွာ ထြက္လာစဥ္ မႏၱေလးသား ခရီးသည္တစ္ေယာက္နဲ႔
အသိျဖစ္လာတယ္။ ၎ခရီးသည္န႔အ
ဲ တူ စစ္ကိုင္းမွ သေျပတန္း ခံတပ္ဘက္သို႕ သမၺာန္ျဖင့္ ကူးၿပီး ၎မွတဆင့္ ျမင္းလွည္းစီးကာ
မႏၱေလးဘက္သြားၾကပါတယ္။ မႏၱေလးလည္း ဂ်ပန္ ဗံုးႀကဲထားလို႕ အနည္းအက်ဥ္း ပ်က္စီးပါတယ္။ ပါပါ ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ၿမိဳ႕ဟာ
သိပ္ မစည္ကားေသးပါ။ မီးရထား ဘူတာ႐ံု သြားၿပီး မီးရထား အသြား အလာ စံုစမ္း ေမးျမန္းရာ ရန္ကုန္သို႕ မီးရထား နံနက္ (၇)နာရီ
အခ်ိန္မွာ ထြက္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

ညဘက္မွာ ခရီးသည္ အသိအိမ္မွာပဲ အိပ္ၿပီး ေနာက္တေန႕နံနက္ (၆)နာရီအခ်ိန္ မႏၱေလးဘူတာ႐ံု အေရာက္ ပါပါ

သြားပါတယ္။ ဘူတာ႐ံုက်ေတာ့ ခရီးသည္ေတြ တန္းစီၿပီး လက္မွတ္ ၀ယ္ေနတာ ေတြ႕ေတာ့ ပါပါလည္း ၀င္ၿပီး တန္းစီပါတယ္။
လက္မွတ္၀ယ္တဲ့ေနရာေရာက္ေတာ့ ပါပါ့ကို ေရာဂါကာကြယ္ေရး ေဆးထိုးၿပီးေၾကာင္း လက္မွတ္ေတာင္းပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားမွ
မထြက္လာမီ ပါပါပလိပ္ေရာဂါ ႏွင့္ ၀မ္းေရာဂါ ကာကြယ္ေရး ေဆးထိုးလာၿပီး ရရွိထားတဲ့ လက္မွတ္ကို ထုတ္ျပမွ လက္မွတ္၀ယ္ခင
ြ ့္
ရပါတယ္။

ဂ်ပန္ေခတ္မွာ ဂ်ပန္ေတြက မီးရထား၊ ဘူတာ၊ သေဘၤာဆိပ္လို လူသာြ း လူလာမ်ားတ့ဲ ေနရာမွာ ေရာဂါ ကာကြယ္ေရး ေဆး
ထိုးႏွံေပးၿပီး လက္မွတ္ထုတ္ေပးပါတယ္။ တစ္ခါက ႏွစ္ခါအထိုးမခံရေအာင္ သူတို႕ ထုတ္ေပးတဲ့ လက္မွတ္ကို ခရီးသြားလာတဲ့အခါ
ေဆာင္သြားရပါတယ္။ ထုတ္ေပးတဲ့လက္မွတ္ဟာ ရက္စပ
ဲြ ါၿပီး တစ္လပဲ သံုးခြင့္ျပဳပါတယ္။ တစ္လ ေက်ာ္လြန္ၿပီး သူတို႕
ေဆးထိုးတဲ့ေနရာ ျဖတ္သာြ းရင္ ထပ္မံ ထိုးရပါတယ္။ လက္မွတ္အသစ္ ထုတ္ေပးပါတယ္။

မီးရထားဟာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္အတိုင္း နံနက္ (၇)နာရီမွာ ထြက္ပါတယ္။ လူစီးတြဲ မ်ားမ်ားပါလို႕ လူစီးတြဲမွာ ပါပါ
တစ္ေနရာရပါတယ္။ မီးရထားဟာ ဂ်ပန္ ထံုးစံအတိုင္း ရပ္ခ်င္တ့ေ
ဲ နရာ ၾကာၾကာရပ္ၿပီး ထြက္ခ်င္ေတာ့ ႐ုတ္တရပ္
ေလွ်ာက္ထြက္ပါတယ္။ ခရီးလမ္း ဘူတာမ်ားမွာ မီးရထားရပ္တ့အ
ဲ ခါ စႀကံေပၚမွာ အဂၤလိပ္ လက္ထက္က ပါပါ ေတြ႕ဖူး ျမင္ဖူးတဲ့အစိုးရ
အရာရွိႀကီးငယ္မ်ား လမ္းေလွ်ာက္တာ ေတြ႕ေတာ့ သူတို႕လည္း စစ္ေျပးဘက္မွ ရန္ကုန္ကို ျပန္သာြ းေၾကာင္း သိရပါတယ္။ မီးရထားဟာ
တေနကုန္ တညလံုး ခုတ္ေမာင္းၿပီး ေနာက္တေန႕ နံနက္ပိုင္းမွာ ရန္ကုန္ဘူတာကုိ ေရာက္သာြ းပါတယ္။

ပါပါ ဘ႑ာေရး မင္းႀကီး႐ံုးမွာ အလုပ္လုပ္စဥ္ ဟံသာ၀တီ အေရးပိုင္ (ခ႐ိုင္၀န္) ႐ံုးမွာ စာေရးႀကီး ဦးထြန္းရွိန္နဲ႔
သိကြ်မ္းခဲ့ပါတယ္။ ေမၿမိဳ႕မွာ စစ္သင္တန္း မတက္မီ ပါပါ အ၀တ္အစားမ်ား ဦးထြန္းရွိန္န႕ဲ အပ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ဦးထြန္းရွိန္တို႕
မိသားစုဟာ ၈၁၊ အလံု ဌာနလမ္းမွာ ေနၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဂ်ပန္ မသိမ္းမီ ၎တို႕မိသားစုဟာ ၎တို႕ေဆြမ်ိဳးရွိရာ တြံေတးၿမိဳ႕နယ္၊
ကုလားတန္းသံုးအိမ္ရြာသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ၾကပါတယ္။

သံုးအိမ္ရြာဟာ တြံေတးတူးေျမာင္း မိုင္တိုင္ (၆)မွာ တည္ရွိတ့ဲ ကုလားတန္းေက်းရြာ အတြင္းဘက္ ႏွစ္မိုင္ခန္႕

ကြာေ၀းတဲ့ေနရာမွာ တည္ရွိၿပီး၊ တြံေတး တူးေျမာင္းက တက္လာတ့ဲ သံပယိုေခ်ာင္းေဘးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သံုးအိမ္ရြာမွ
တြံေတးတူးေျမာင္းကို သံပယိုေခ်ာင္းအတိုင္း သြားလွ်င္ ႏွစ္မုိင္ခန္႕ ေ၀းပါတယ္။

ရန္ကုန္ဘူတာမွ ကုလားတန္းသံုးအိမ္ရာြ သြားရန္ လမ္းမေက်ာ္ ဆိပ္ကမ္းသို႕ ပါပါ သြားပါတယ္။ ပါပါ အေနနဲ႕ ပစၥည္း ဆိုလို႔
လြယ္အိတ္ တစ္အိတ္ပဲ ပါတယ္။ သံုးအိမ္ရာြ သို႕ ပါပါ တခါမွ မေရာက္ဘူးပါ။ ကုလားတန္းရြာ အေရာက္သြားၿပီး ကုလားတန္းမွ
တစ္ဆင့္ သံုးအိမ္ရြာကို ေမးၿပီးသြားရန္ ႀကံရယ
ြ ္ထားပါတယ္။ လမ္းမေတာ္ဆိပ္ကမ္းမွာ ေရအလွည့္သင့္ၿပီး ေရစတက္ခ်ိန္ျဖစ္လို႕
တြံေတး သြားမယ့္ သမၺာန္ သံုး ေလးစင္း ေတြ႕ပါတယ္။ (ဂ်ပန္ေခတ္မွာ ရန္ကုန္ တြံေတးသြား ကူးတို႕သေဘၤာ အဂၤလိပ္
လက္ထက္ကလို မရွိပါ။ သမၺာန္ျဖင့္သာ ေရလွည့္သင့္သလိုသာြ း ရပါတယ္။

ေရလွည့္သင့္သလို ဆိုရျခင္းမွာ ဒီေရအတက္အက် အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ဒီေရအတက္အက်လည္း

လဆန္းလဆုပ္အေပၚမွာ ထပ္မံ မူတည္ပါတယ္။ လဆန္းျဖစ္ေစ၊ လဆုပ္ျဖစ္ေစ တစ္ရက္ႏွင့္ တစ္ရက္ ေရတက္ေရက်ခ်ိန္ မတူပါ။ (၇၅)
မိနစ္ခန္႕ ကြာျခား ပါတယ္။ လဆန္း၊ လဆုပ္ (၁၀) ရက္ဟာ ေရေသရက္မ်ား ျဖစ္ၿပီး လျပည့္လကြယ္မွ လဆုတ္လဆန္း (၄)
ရက္ထိဟာ ေရထရက္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ေရေသရက္မ်ားမွာ ေရစီး ေပ်ာ့ၿပီး ေရထရက္မ်ားမွာ ေရစီး သန္ပါတယ္။)

တြံေတးကို သြားမယ့္ သမၺာန္တစ္စင္းနဲ႕ ပါပါ လိုက္သာြ းပါတယ္။ ကုလားတန္းရြာက်ေတာ့ ပါပါ ဆင္းက်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။

အဆင္သင့္ခ်င္ေတာ့ ကုလားတန္းရြာမွာ ဦးထြန္းရွိန္န႕ဲ ပါပါေတြ႕ပါတယ္။ ဦးထြန္းရွိန္ေနာက္ကိုပဲ ပါပါ လိုက္သာြ းပါတယ္။ သံုးအိမ္ရြာမွာ
ဦးထြန္းရွိန္ အိမ္ေဆာက္ေနပါတယ္။ ဦးထြန္းရွိန္အိမ္မွာ သူ႕ဇနီးနဲ႔ သားသမီးမ်ားအျပင္ သူ႕အေမ၊ သူ႕အစ္ကို ႏွစ္ေယာက္နဲ႔
ညီမအပ်ိဳတစ္ေယာက္ ရွိပါတယ္။

ဦးထြန္းရွိန္အိမ္ဟာ ငါး (?) နီကာ ျဖစ္ပါတယ္။ သံုးအိမ္ရာြ ဟာ အိမ္ေျခ ေလးငါးဆယ္ခန္႕ရွိၿပီး ရြာသူရြာသားမ်ားဟာ

ဗုဒၶဘာသာ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၿပီး လယ္ယာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ ၾကပါတယ္။ ပါပါ ေရာက္သာြ းတဲ့အခ်ိန္မွာ မိုးတြင္းျဖစ္သျဖင့္
ရြာထဲမွာ ေရ၀င္ပါတယ္။ အိမ္ေတြလဲ ေျခတံျမင့္ျမင့္ ေဆာက္ရပါတယ္။

ဦးထြန္းရွိန္တို႕ အိမ္ေထာင္စု အိမ္ေဆာက္ၿပီး မေနထိုင္မီ သံုးအိမ္ သူႀကီး ဦးစံေရႊ (ယခုကယ

ြ ္လန
ြ ္) အိမ္မွာ တည္းခိုပါတယ္။
ဦးစံေရႊဟာ အသက္ငါးဆယ္ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ရွိၿပီး ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံေရးမွာ လူႀကီးေတြႏွင့္ ေျပျပစ္သလို လူငယ္
လူရြယ္ေတြနဲ႔လည္း အဆင္ေျပပါတယ္။ ပါပါ သံုးအိမ္ရာြ ေရာက္ၿပီး မၾကာမီအတြင္းမွာပဲ သူႀကီးဦးစံေရႊႏွင့္ အေပါင္းအသင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ပါပါလည္း စစ္ျပန္ဆိုတဲ့ ၀ိေသသနဲ႕ ဦးစံေရႊလည္း ဩဇာတိတၲိမနဲ႕ ျပည့္စံုေသာသူႀကီး ဆိုတ့ဲ ၀ိေသသနဲ႕၊ ဘုတ္က်ီး ႐ိုေသ၊ က်ီး ဘုတ္
႐ိုေသ သေဘာနဲ႕ အေပါင္းအသင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သံုးအိမ္ရာြ နဲ႕ နီးစပ္တ့ဲ က်ီးကန္း၊ ကလီေအာ္ သံပယို၊ ကုလားတန္း၊ မ်က္နီကုန္း၊
ေဗ်ာက္႐ိုး၊ သာစည္၊ ကံရာြ အစရွိတ့ဲ ေက်းရြာမ်ားကို ေလွျဖင့္ သြားလို႔ရလွ်င္ ေလွေလွာ္ သို႕မဟုတ္ ကုန္းေၾကာင္းျဖင့္ ပါပါႏွင့္
ဦးစံေရႊတို႕ ေလွ်ာက္လည္ၾကတယ္။ ဦးစံေရႊမွာ ႏွစ္လံုးျပဴးေသနတ္ ရွိလို႕ တခါတေလ သူ႕ေသနတ္ကို သူ ယူသြားပါတယ္။ ပါပါတို႔
ႏွစ္ေယာက္သား ေလွနဲ႔ ေလွ်ာက္လည္တ့အ
ဲ ခါ ေလွေမွာက္လို႕ ႏွစ္ေယာက္သား ေရဆင္းကူးရတဲ့ အခါလည္း ရွိပါတယ္။

သံုးအိမ္ရြာက လူေတြဟာ လယ္ယာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ၾကေသာ္လည္း သမၺာန္ေထာင္ ခပ္စားတဲ့လူ ႏွစ္ဦး၊ သံုးဦး ရွိပါတယ္။

မိ႐ိုးဖလာအရ ဆံုႀကိတ္၊ ဆန္ဖတ
ြ ္ လုပ္ခ့ၾဲ ကေသာ္လည္း တြံေတးတူးေျမာင္းမွာ ဆန္စက္ေတြ ရွိလာေတာ့ ဆန္စက္မွာ
ပဲႀကိတ္ခြဲၾကပါတယ္။ ဆန္ႀကိတ္ခတ
ဲြ ့အ
ဲ ခါမွာ ျဖစ္ေစ၊ ရန္ကုန္ သို႕မဟုတ္ တြံေတးသို႔ သြားရန္ လူ ေလးငါးေယာက္ ရွိလွ်င္
သမၺာန္သမားေတြက အခေၾကးေငြ ယူၿပီး လိုက္ပို႕ပါတယ္။ ရြာထဲမွာ သမၺာန္သမား တစ္ေယာက္ဟာ သမၺာန္ခပ္တဲ့အျပင္
သူအားလပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ အရက္ခ်က္ၿပီး ေရာင္းပါတယ္။ သူ႕နာမည္က ဦးဘိုးသန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါက သူ႔သမၺာန္ စီးရင္း သူနဲ႔
အကြ်မ္း၀င္ေတာ့ သူအရက္ခ်က္တ့အ
ဲ ေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။ ပါပါလည္း ေတာအရက္ခ်က္တာ ျမင္ဖူးခ်င္တယ္ ေျပာေတာ့ တေန႔ သူ
အရက္ခ်က္ေတာ့ ပါပါ့ကို လာေခၚပါတယ္။

သူ႕အိမ္ေရာက္ေတာ့ ေပါင္းအိုးနဲ႕ ဆက္ထားတဲ့ ငါးျပြန္ေခ်ာင္းကေန အရက္ရည္ေတြ က်ေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။

ေအာက္မွာေတာ့ ဇလံုန႔ဲ ခံထားပါတယ္။ ေပါင္းအိုး ဖင္မွာ ေဆးရြက္တပ္ထားရင္ အရက္က ပိုၿပီး ျပင္းတယ္လို႔ ဦးဘိုးသန္းက
ေျပာပါတယ္။ (ယခုေခတ္ ေတာအရက္ခ်က္တ့ဲ လူေတြဟာ ဓာတ္ဆား ေျမဩဇာ သံုးတယ္လို႕ ၾကားသိရတယ္) ေနာက္
ထန္းလ်က္စိမ္တာက စၿပီး ျပြန္တန္မွ အရက္က်ဆင္းလာသည္အထိ ဦးဘိုးသန္းက သူ႕လုပ္ငန္းကို ရွင္းျပပါတယ္။

ရွင္းျပအၿပီးမွာ ပါပါ့ကို ဗိုလ္ႀကီး အရက္ ေသာက္တတ္သလားလို႕ ေမးပါတယ္။ (ပါပါ စစ္ျပန္ျဖစ္လို႕ သံုးအိမ္ရြာက လူတခ်ိဳ႕ဟာ
ပါပါ့ကို ဗိုလ္ႀကီးလို႕ ေခၚပါတယ္။) ေမးမွ ေမးရက္ပေလ၊ စစ္ျပန္ပ၊ဲ မေသာက္တတ္ဘဲ ေနပါ့မလားလို႕ စိတ္ထဲမွာသာ ေျဖၿပီး
ပါးစပ္ကေတာ့ “ေသာက္တတ္ပါတယ္” လို႕သာ ပါပါက ျပန္ေျဖပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ဦးဘိုးသန္းက ပါပါ့ကို အရက္ပူပူ ေႏြးေႏြး တစ္ခြက္
ကမ္းေပးပါတယ္။

ရြာနီးခ်ပ္စပ္ တ၀ိုက္မွာမွာ ညတိုင္းလိုလို ေသနတ္သံမ်ား ၾကားရပါတယ္။ ဓားျပတိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို

ေသနတ္သံၾကားတိုင္း ရြာသားေတြက ပါပါကိ ုလာေခၚပါတယ္။ ဦးထြန္းရွိန္မွာလည္း ႏွစ္လံုးျပဴး ေသနတ္တစ္လက္ ရွိေတာ့ ဦးထြန္းရွိန္
ေသနတ္ကို ယူၿပီး ပါပါ ရြာျပင္ ထြက္ၿပီး ေစာင့္ရပါတယ္။ စစ္ျပန္ဆိုၿပီး ရြာသူ ရြာသားမ်ားက ပါပါ့ကို အားကိုးပါတယ္။ ဘယ္သူက
လႊင့္ထားတဲ့သတင္းေတာ့ ပါပါ မသိပါ။ သတင္းကေတာ့ ပါပါျပန္လာတာ လက္နက္ ခဲယမ္း မီးေက်ာက္ေတြ အမ်ားႀကီး ပါလာတယ္
ဆိုတဲ့ သတင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီသတင္းေၾကာင့္ ရြာနီးခ်ဳပ္စပ္သာ ဓားျပ အတိုက္ခံရၿပီး သံုးအိမ္ရာြ ဓားျပ အတိုက္မခံရပါ။

ပါပါ သံုးအိမ္ရြာေရာက္ၿပီး တစ္လအၾကာမွာ ဦးထြန္းရွိန္ရ႕ဲ ညီမ ေဒၚျမေမ (ေဌး၀င္းေမာင္တို႕အေမ) နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေဒါက္တာဘေမာ္ အစိုးရဖြ႕ဲ ၿပီး၍ ပါပါနဲ႔ ဦးထြန္းရွိန္ အလုပ္အကိုင္ စံုစမ္းေမးျမန္းရန္ ရန္ကုန္သို႔ ဆင္းသြားၾကပါတယ္။
ေဒါက္တာ ဘေမာ္ အစိုးရအဖြ႕ဲ ဟာ အတြင္း၀န္မ်ား႐ံုးမွာ ႐ံုးထိုင္ပါတယ္။ အတြင္း၀န္မ်ား႐ံုး ေရာက္ေတာ့ အလုပ္လာရွာတဲ့ လူေတြ၊
ဘီအိုင္ေအ စစ္ဗိုလ္ေတြ၊ တို႕ဗမာ အစည္းအ႐ံုး၀င္ သခင္ေတြ၊ ေဒါက္တာ ဘေမာ္အဖြ႕ဲ ၀င္ ဓားမေတြ ေျခခ်င္း လိမ္ေနတာ
ေတြ႕ရတယ္။

ထူးဆန္းတဲ့ ျမင္ကင
ြ ္းတစ္ခုကေတာ့ အတြင္း၀န္မ်ား႐ံုး ပတ္၀န္းက်င္မွာ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး ဆယ္ေယာက္ခန္႔၊ ဂ်ပန္စစ္သား
အေစာင့္အေရွာက္န႕ဲ အမွိဳက္သ႐ိုက္မ်ား လိုက္လံေကာက္ေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ဒါ ဂ်ပန္တို႕ရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ စစ္ဆင္ေရး
နည္းတစ္နည္းပဲ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိန္က အတြင္း၀န္မ်ား႐ံုးဟာ အဂၤလိပ္ေတြ မင္းမူခ့တ
ဲ ့ဲ ေနရာျဖစ္တယ္။ ခုေတာ့ သူတို႔ မင္းမူခဲ့တဲ့႐ံုး
ပတ္၀န္းက်င္မွာ သူတို႕ အမွိဳက္သ႐ိုက္ေတြ လိုက္လံ ေကာက္ေနရတယ္။ ေလာကဓံတရားအရ ေရစီးတစ္ခါ၊ ေရသာတစ္လွည့္၊
မွန္ကင္းတစ္လွည့္၊ ထင္းတစ္လွည့္ ဆိုတ့အ
ဲ တိုင္းပါပဲ၊ အလုပ္ကို ခ်စ္တ့လ
ဲ ူေတြ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပံုးထဲမွာ ေလွ်ာက္လႊာ ထည့္ရမယ္
ဆိုတဲ့ ေၾကာ္ျငာစာ ေတြ႔ေတာ့ ပါပါနဲ႕ ဦးထြန္းရွိန္ဟာ ပံုးထဲမွာ ေလွ်ာက္လႊာမ်ား ထည့္ၿပီး သံုးအိမ္သို႔ ျပန္လာပါတယ္။

မ်ားမၾကာမီ ဆား၊ သၾကား၊ မီးျခစ္မ်ား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွ တဆင့္ ျဖန္႔ျဖဴး ေရာင္းခ်မယ္ ဆိုတ့သ

ဲ တင္း ထြက္ေပၚလာတယ္။
ကုန္သြယ္ေရး ၀န္ႀကီးက ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ခန္႔အပ္တယ္ ဆိုတ့ဲ သတင္းလည္း တဆက္တည္း ထြက္ေပၚလာပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကုန္သြယ္ေရး ဌာန ၀န္ႀကီးဟာ သထံု ဦးလွေဖ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀န္ႀကီး ဦးလွေဖကို ပါပါ ကိုယ္တိုင္ မသိပါ။ ဒါေပမယ့္
ဦးလွေဖကို သိကြ်မ္းတဲ့ လူေတြန႔ဲ ဆက္သယ
ြ ္ၿပီး တြံေတးၿမိဳ႕အတြက္ ဆား လက္လီ ကိုယ္စားလွယ္ ရရွိခ့ပ
ဲ ါတယ္။ ပါပါ့ နာမည္န႕ဲ ေတာ့
မဟုတ္၊ ဘႀကီး ဦးထြန္းရွိန္ နာမည္န႕ဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တြံေတးမွာ ဆားေရာင္းရမွာျဖစ္ေတာ့ တြံေတးျမဴနီစပယ္ေဈးမွာ ေနရာ သြားၾကည့္ထားရပါတယ္။ ေနာက္ ဆားထည့္ရန္

စကၠဴအိတ္ေတြ လုပ္ဖို႕၊ သတင္းစာ စကၠဴေဟာင္းေတြ စုေဆာင္းၿပီး ကိုယ္တိုင္ စကၠဴအိတ္မ်ား လုပ္ပါတယ္။ ဆား တစ္ပိႆာ
ဆ့ံမယ့္အရြယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆား လက္ကား ကိုယ္စားလွယ္ဟာ ရန္ကုန္ အေနာက္ပိုင္းမွာ ေနေတာ့ သူ႕ဂိုေဒါင္မွာ ဆား
သြားထုတ္ရပါတယ္။ ဆားအိုးဟာ ေငြတစ္ေထာင္နီးပါး ျဖစ္ေတာ့ ပါပါတို႔ လက္ထမ
ဲ ွာ အဂၤလိပ္ေငြ စကၠဴပဲ ရွိတယ္။ ဂ်ပန္ေငြ စကၠဴ
မ်ားမ်ား စားစား မရွိပါ။ အဂၤလိပ္ေငြ စကၠဴနဲ႕လဲ ပါပါတို႕ ဆားဖိုး မေခ်ခ်င္ဘူး။ ဒါနဲ႕ အသိတစ္ေယာက္ ဆီမွာ ပါပါတို႕ အဂၤလိပ္ေငြ
စကၠဴနဲ႕ သူ႕ဆီက ဂ်ပန္ေငြစကၠဴနဲ႕လဲထား ရပါတယ္။ (အဂၤလိပ္ေတြ ျပန္၀င္လာေတာ့ ဂ်ပန္ေငြ စကၠဴတန္ဖိုး မရွိေၾကာင္း
ေၾကညာပါတယ္။) ဆား ကို အိတ္လိုက္ထုတ္ၿပီး ပါပါတို႔ လက္ထဲ ေရာက္ေတာ့ တစ္ပိႆာစီ ခ်ိန္ၿပီး စကၠဴအိတ္ထဲ ထည့္ရပါတယ္။

ဂ်ပန္ဆားဟာ အတံုးအခဲ ျဖစ္ေတာ့ ပါပါတို႔က ေထာင္းထုၿပီးမွ ထည့္ရပါတယ္။ လက္ကား ကိုယ္စားလွယ္ထံမွ

ထုတ္ယူတဲ့ဆားအိတ္ဟာ သတ္မွာတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္အတိုင္း မျပည့္ေတာ့ ပါပါတို႕လဲ စကၠဴအိတ္ထဲ ျပန္ထည့္တဲ့အခါ ေလ်ာ့ခ်ိန္ၿပီး
ထည့္ရပါတယ္။ လက္လီဆား တစ္ပိႆာကို ဆင့္ ေလးဆယ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။ (ဂ်ပန္ေခတ္မွာ ျပား အစား ဆင့္ သံုးပါတယ္။
တစ္က်ပ္ကို ဆင့္ တစ္ရာ ျဖစ္ပါတယ္) အျပင္မွာ ေဈးမွာ ငါးမတ္၊ တစ္က်ပ္ခေ
ဲြ လာက္ ရွိပါတယ္။ တြံေတးၿမိဳ႕၊ ျမဴနီစပယ္ေဈး
ေရာက္ေတာ့ ဆားတစ္ပိသာ ဆင့္ေလးဆယ္၊ ဆားတစ္ပိသာ ဆင့္ေလးဆယ္ ဆိုၿပီး ပါပါ ေအာ္ေရာင္းပါတယ္။

ၾကာၾကာ မေအာ္ရပါ။ ဆားေရာင္းမွန္း သိေတာ့ ၿပံဳးၿပီး၊ တိုးၿပီး လာၾကပါတယ္။ တစ္ေယာက္ကို တစ္ပိသာစီပဲ

ေရာင္းတဲ့အတြက္ တခ်ိဳ႕လူမ်ား ေလးငါး ေျခာက္ခါ ျပန္ေက်ာ့ၿပီး လာ၀ယ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က်လည္း ဆားရရင္ၿပီးေရာ ဆိုၿပီး သူတို႔ေပးတဲ့
ပိုက္ဆံ ပိုလို႔ ျပန္အမ္းတာေတာင္ မေစာင့္ဘူး။ ဆားဟာ အေရာင္းရ သြက္ေတာ့ မ်ားမၾကာမီ ကုန္သာြ းပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ဆားဟာ
တစ္လ ႏွစ္ခါေလာက္ တြံေတးမွာ သြားေရာင္းရပါတယ္။

ဆားေရာင္းရင္း သံုးအိမ္ရာြ မွာ ေနၿပီး ေလးငါးလခန္႕ ၾကာတဲ့အခါ သံုးအိမ္ရာြ မွာ ေနတဲ့ ဦးဘစိန္ဟာ ပါပါ့ကို ေျပာပါတယ္။
တြံေတးက ရဲအုပ္ (ဒုလံုၿခံဳေရးမွဴး)က ဂ်ပန္ ခိုင္းေစခ်က္အရ ပါပါ့အေၾကာင္းကို လိုက္လံ စံုစမ္းတယ္။ စံုစမ္းတဲ့ အေၾကာင္းက ပါပါဟာ
စစ္ျပန္ျဖစ္လို႔ လက္ထဲမွာ လက္နက္ခယ
ဲ မ္း မီးေက်ာက္ေတြ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ရွိတ့ဲ အေၾကာင္းပဲ ျဖစ္တယ္ ဆိုၿပီး ဦးဘစိန္က ပါပါ့ကို
ေျပာတယ္။

အဆိုပါရဲအုပ္ဟာ ပါပါ သံုးအိမ္မွာ မရွိတ့ဲ ေနာက္ပိုင္းမွာ အိမ္လာၿပီး လက္နက္အေၾကာင္း ပါပါကို ေမးပါေသးတယ္။ ပါပါ့ရွိတဲ့
ေလေသနတ္ တစ္လက္ကို ထုတ္ျပရပါတယ္။ ပါ့ပါ့ကို ဂ်ပန္ လိုက္လံ စံုစမ္းတယ္ ဆိုတ့ဲ အေၾကာင္းလည္း ကုလားတန္းရြာမွာ ေနတဲ့
လူတစ္ေယာက္ထံမွ ပါပါ ထပ္မံ ၾကားသိရျပန္တယ္။ ဒီသတင္းကို ၾကားရေတာ့ ပါပါလည္း ရန္ကုန္မွာ အလုပ္တစ္ခုခု သြားလုပ္မွ
ျဖစ္ေတာ့မယ္ ဆိုၿပီး ရန္ကုန္သာြ းၿပီး အလုပ္ ရွာပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဦးထြန္းရွိန္က သူအရင္လုပ္ခ့တ
ဲ ့ဲ ဟံသာ၀တီ အေရးပိုင္
(ခ႐ိုင္၀န္) ႐ံုးမွာ အလုပ္၀င္လုပ္ ေနၿပီး ျဖစ္တယ္။ ခ႐ိုင္၀န္ကေတာ့ ဦးဘသိန္း (ဓားမ) (သမီးေတာ္ အပ္ခ်ဳပ္စက္ ကုမၸဏီ) ျဖစ္ပါတယ္။

ပါပါ အလုပ္ ဆင္းရွာတဲ့အခ်ိန္မွာ ႐ံုးေတြဟာ အတြင္း၀န္မ်ား႐ံုးမွာ မရွိေတာ့ပါ။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို မဟာမိတ္ေတြက ဗံုးလာခ်လို႕

ဗဟန္းနဲ႔ ဗဟန္းတ၀ိုက္မွာ ေျပာင္းေရႊ႕ ႐ံုးဖြင့္ၾကတယ္။ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ ဘ႑ာေရး မင္းႀကီး႐ံုးဟာ မလိုေတာ့ဘူး ဆိုၿပီး ျပန္မဖြင့္ပါ။
ဘ႑ာေရးမင္းႀကီး႐ံုးမွာ ပါပါနဲ႕ အဂၤလိပ္ေခတ္တုန္းက အတူတူ အလုပ္လုပ္ခ့တ
ဲ ့ဲ လူေတြကို လိုက္လံ စံုစမ္းေတာ့ လယ္ေျမႏွင့္
စိုက္ပ်ိဳးေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွာ အလုပ္လုပ္ေၾကာင္း သိရတယ္။ ၀န္ႀကီးက သခင္သန္းထြန္း ျဖစ္ပါတယ္၊ ႐ံုးေနရာက အမွတ္ (၁၂)
ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းလမ္းမွာ ျဖစ္တယ္။

၀န္ႀကီးသခင္ သန္းထြန္း႐ံုး ေရာက္ေတာ့ ဘ႑ာေရး မင္းႀကီး႐ံုးမွာ ပါပါနဲ႕အတူတူ အလုပ္လုပ္ခ့တ

ဲ ့ဲ လူေတြ ေတြ႕ရပါတယ္။
သူတို႕႐ံုး ပါပါသြားေမးတဲ့ အခ်ိန္မွာ လစ္လပ္တ့ဲ ေနရာ မရွိပါ။ ေလွ်ာက္လႊာ တင္ထားၿပီး တစ္ပတ္တစ္ခါ လာစံုစမ္းပါ ဆိုၿပီး ပါပါ့ကို
အႀကံေပးတဲ့အတိုင္း ပါပါ ေလွ်ာက္လႊာတင္ထားၿပီး ရြာကို ျပန္လာပါတယ္။ ႐ံုးအုပ္၊ စာေရးႏွင့္ မင္းေစအလုပ္မ်ားကို ၀န္ႀကီး ကိုယ္တိုင္
ခန္႕ပါတယ္။ ၀န္ႀကီး သခင္သန္းထြန္း႐ံုးတြင္ ေလွ်ာက္လႊာတင္ၿပီး ႏွစ္ပတ္အၾကာမွာ အထက္တန္းစာေရး အလုပ္ကို ပါပါ ရရွိပါတယ္။

လယ္ေျမႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ အတြင္း၀န္ဟာ အိုင္စီအက္(စ) ဦးေစာဟန္ ျဖစ္ပါတယ္။ အတြင္း၀န္ကေလးဟာ

သခင္ဗိုလ္ျဖစ္ၿပီး၊ သခင္သန္းထြန္းရဲ႕ လူယံုေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ သခင္သန္းထြန္း႐ံုး ေရာက္စမွာ ပါပါ အလုပ္ပဲ လုပ္ၿပီး ေအးေအး
ေနပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ေအးေအး မေနေတာ့ဘဲ ဂ်ပန္မေကာင္းေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ဒီလို ဂ်ပန္မေကာင္းေၾကာင္း
ေျပာေတာ့ ပါပါနဲ႕အတူတူ အလုပ္လုပ္ခ့တ
ဲ ့ဲ လူေတြက ဘာေျပာသလဲ ဆိုေတာ့ ႐ံုးမွာ သခင္သန္းထြန္း လူေတြ တစ္၀က္ရွိေၾကာင္း
ဒီလူေတြမွ တစ္ဆင့္ သခင္သန္းထြန္းနား ေပါက္ၾကားရင္ မေကာင္းေၾကာင္း ပါပါ့ကို သတိေပးပါတယ္။ ပထမေတာ့ ပါပါက ၿငိမ္ေနၿပီး
ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ေျပာၿမဲေျပာပါတယ္။

ရန္ကုန္မွာ ပါပါ အလုပ္လုပ္ေတာ့ ဘႀကီး ဦးထြန္းရွိန္န႕ဲ အတူ ၈၁-ဌာနလမ္း၊ အလံုမွာ ေနပါတယ္။ ေနာက္ ဘႀကီးဦးထြန္းရွိန္န႕ဲ
တစ္၀မ္းကြေ
ဲ တာ္သူ ဘႀကီး ဦးေအာင္ေက်ာ္လည္း ေနပါတယ္။ ဦးေအာင္ေက်ာ္က အျမတ္ေတာ္ေၾကး႐ံုးမွာ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။
ပါပါတို႕သံုးေယာက္ ကိုယ့္ထမင္း ကိုယ္ခ်က္စားၿပီး ဗဟန္းမွာ ရွိတ့ဲ ႐ံုးသို႕ ေန႕တိုင္း လမ္းေလွ်ာက္သာြ းၾကပါတယ္။ အျပန္လည္း
လမ္းေလွ်ာက္ ျပန္ပါတယ္။

ဒီလို႐ံုးတက္ရာမွ တစ္ေန႔ ဦး၀ိစာရေက်ာက္တိုင္ ေရာက္ေတာ့ ေဟ့ - ကို၀င္းေမာင္၊ ေဟ့ - ကို၀င္းေမာင္ ဆိုၿပီး ခပ္လွမ္းလွမ္းမွ
စက္ဘီးစီးလာတဲ့ လူတစ္ေယာက္က ပါပါ့ကို လွမ္းေခၚပါတယ္။ ဒါနဲ႕ ပါပါက ရပ္ၿပီး အဲဒီလူကို လွမ္းၾကည့္ပါတယ္။ လူက အရပ္
အေမာင္း ေကာင္းေကာင္း၊ ၀တ္ထားတာက၊ ကာကီေဘာင္းဘီရွည္ တစ္ပတ္ႏမ
ြ ္း၊ အက်ႌစက စပို႕ရွပ္အေဟာင္း၊ ေခါင္းေပၚမွာ
ဂ်ပန္ဦးထုပ္၊ အနား ေရာက္လာမွ ပါပါက အံ့ဩစြာနဲ႔ ေဟ့ ေစာဘသက္ႀကီး လို႔ ေခၚလိုက္ပါတယ္။

ေစာဘသက္ႀကီးဟာ ပါပါနဲ႕အတူ ေမၿမိဳ႕မွာ စစ္သားသင္တန္းနဲ႔ ဗိုလေ

္ လာင္းသင္တန္း တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့လူ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္း ၿပီးခါနီးမွ သူလွ်ိဳအလုပ္ လုပ္သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေစာဘသက္ႀကီးက ပါပါကိုေတြ႕ေတာ့ သူတို႕
ကုလားျပည္ေရာက္ၿပီး ေထာက္လွမ္းေရး သင္တန္းတက္ရတယ္။ ေလထီးျဖင့္ ခုန္ဆင္းနည္း ေလ့က်င့္ရတယ္။ ေနာက္ သူလွ်ိဳအလုပ္
လုပ္ဖုိ႔ ဗမာျပည္ထသ
ဲ ို႕ ေလထီးနဲ႔ ျပန္ဆင္းရတဲ့အေၾကာင္း၊ ေနာက္ ဂ်ပန္ဆီ အဖမ္းခံတ့အ
ဲ ေၾကာင္း၊ ခု ဂ်ပန္က သူ႕ကို အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔
ထားလို႕ ၿမိဳ႕ထဲမွာ သြားလာႏိုင္တ့အ
ဲ ေၾကာင္း ပါပါ ကုလားျပည္ မလိုက္သာြ းလို႕ ပါပါ ကံေကာင္းတဲ့အေၾကာင္း မဟုတ္ရင္ သူတို႕လိုပဲ
ေလထီးနဲ႔ ျပန္ဆင္းရမယ့္ အေၾကာင္း အစရွိသည္တို႕ကို ပါပါ့ကို ေျပာျပပါတယ္။

ပါပါလည္း ကုလားျပည္ကို လိုက္သာြ းတဲ့ မိတ္ေဆြသဂၤဟအေၾကာင္းေတြကို ေစာဘသက္ႀကီးအား ေမးပါတယ္။

ေစာဘသက္ႀကီးနဲ႔ နာရီ၀က္ခန္႕ၾကာေအာင္ စကားေျပာပါတယ္။ (ေစာဘသက္ႀကီးဟာ က်ဆံုးတဲ့ ကရင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္
ေစာဘဦးႀကီးနဲ႕ ညီအစ္ကို တစ္၀မ္းကြဲ ေတာ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္အဆုတ္မွာ သူ႔ကို ေမာ္လၿမိဳင္ဘက္ ေခၚသြားပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း
ဂ်ပန္လက္ခ်က္ျဖင့္ က်ဆုံးေၾကာင္း ၾကားသိရပါတယ္။)

သခင္သန္းထြန္း႐ံုးမွာ ပါပါ အလုပ္လုပ္ရင္း ဂ်ပန္မေကာင္းေၾကာင္း ေျပာတာေၾကာင့္ ပါပါ့အတြက္ ထူးျခားတာက

အတြင္း၀န္ကေလး သခင္ဗိုလ္(?) ဟာ ႐ံုးနဲ႔ ပတ္သက္ေသာ သူသိခ်င္တ့ဲ ကိစၥကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ပါပါ့ကို တစ္ေန႕တစ္ခါေလာက္
ေခၚၿပီး ေမးျမန္းပါတယ္။ အမွန္ ပါပါ့ အထက္က ႐ံုးအုပ္ကို ေခၚရန္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ပါပါကိုပဲ ေခၚေမးပါတယ္။ ဒီလိုန႕ဲ သခင္ဗိုလ္န႕ဲ
စတင္ ရင္းႏွီးပါတယ္။ ႐ံုးမွာ စတင္ရင္းႏွီးရာမွ သတင္ခင္ဗိုလ္က သူေနတဲ့အိမ္ကို အလည္လာရန္ ေခၚပါတယ္။

သူေနတဲ့အိမ္ဟာ စမ္းေခ်ာင္း၊ စမ္းေရတြင္းလမ္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (ယင္းအိမ္ဟာ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး အၿပီးမွာ သခင္သန္းထြန္း

ေနပါတယ္။ သခင္ဗိုလ္န႕ဲ ရင္းႏွီး သည္ထက္ ရင္းႏွီးလာေတာ့ သခင္ဗိုလ္က ပါပါ့ကို ႏိုင္ငံေရး သေဘာတရား တစ္လံုးစ၊ ႏွစ္လံုးစ
ေျပာလာပါတယ္။ ကန္တီဘူတာရီ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ ??? ( ) ေရးတဲ့ ကမၻာ့ေျခာက္ပံုတစ္ပံုရ႕ဲ ဆိုရွယ္လစ္တိုင္းျပည္ ( ) စာအုပ္ကို ဖတ္ရန္
ပါပါ့ကို ေပးပါတယ္။ ယင္းစာအုပ္ကို ပါပါ ႏွစ္ေခါက္ဖတ္ၿပီး ဆိုရွယ္လစ္ သေဘာတရားကို ပါပါ စတင္ စိတ္၀င္စားလာပါတယ္။

ဆိုရွယ္လစ္ သေဘာတရားကို စိတ္၀င္စားသည္ထက္ ဂ်ပန္ေတြ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္တာကို ျမင္ရ၊ ၾကားရေတာ့ ဂ်ပန္ကို

ေတာ္လွန္ခ်င္တဲ့ စိတ္ဟာ ပိုၿပီး ျပင္းျပပါတယ္။ ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ရတယ္ဆိုလွ်င္ ဘယ္က႑ကပဲ ေနရ၊ ေနရ ေနဖို႕
အဆင့္သင့္ျဖစ္တယ္ ဆိုၿပီး သခင္ဗိုလ္ကို ပါပါ ေျပာျပပါတယ္။ သခင္ဗိုလ္န႕ဲ ရင္းႏွီးသည္ထက္ ရင္းႏွီးလာေတာ့ သခင္ဗိုလ္ရ႕ဲ အိမ္ဟာ
ပါပါရဲ႕ စားအိမ္ေသာက္အိမ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ တခါတေလ ညအိပ္ညေန ေနပါတယ္။ သခင္ဗိုလ္ဟာ အိမ္ အေပၚထပ္မွာ အိပ္ပါတယ္။
ဘုရားစင္လည္း ရွိပါတယ္။

“ကြ်န္ေတာ္တို႕ဟာ ကြန္ျမဴနစ္ ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ ဘုရားတရား ၾကည္ညိဳေလးစားတဲ့ လူေတြပါ” လို႕ ဘုရားစင္ကို ျပရင္း

သခင္ဗိုလ္က ပါပါ့ကို ေျပာပါတယ္။)

သခင္သန္းထြန္း႐ံုးမွာ ပါပါ သံုးေလးလ လုပ္ၿပီးခ်ိန္မွာ လယ္ေျမႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး ၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္မွာ

ျမင္းေမြးျမဴေရးဌာနခြဲ ဖြင့္လွစ္လိုက္ပါတယ္။ ျမင္းေမြးျမဴေရးဌာနခြဲ ညႊန္ၾကားေရး၀န္ အျဖစ္ ျမင္း ၀ိဇၨာ ဦးဘ၀င္းကို ခန္႕ၿပီး ဒုတိယ
ညႊန္ၾကားေရး၀န္ အျဖစ္ မစၥတာကလူး(စ)မင္းေခၚ ဦးသာထူးကို ခန္႕ပါတယ္။ (ဦးသာထူးဟာ အဂၤလိပ္လက္ထက္မွာ
ရဲ၀န္ေထာက္ျဖစ္ပါတယ္။) ျမင္းေမြးျမဴေရး ဌာနခြ႐
ဲ ံုးမွာ ႐ံုးအုပ္အျဖစ္ သခင္သန္းထြန္းက ပါပါ့ကို ခန္႕အပ္ပါတယ္။

ျမင္းေမြးျမဴေရးဌာနခြဲ ဖြင့္လွစ္ရျခင္း ရည္ရယ

ြ ္ခ်က္မွာ ဂ်ပန္ စစ္ေအာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ျမင္းမ်ား
ေမြးျမဴသားစပ္ေပးေရး ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္လုပ္ငန္း အေကာင္အထည္ ေပၚလာရန္အတြက္ တစ္ျပည္လံုးမွာ ရွိတဲ့ ျမင္းမ်ားကို
စာရင္းေကာက္ယူၿပီး ေမြးျမဴ သားစပ္ရန္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ျမင္းမ်ားကို မွတ္ပံုတင္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဂ်ပန္က
သားစပ္ရန္အတြက္ မ်ိဳးေကာင္းေသာ ျမင္းထီးမ်ားကို ေပးထားပါတယ္။ ျမင္းပိုင္ရွင္မ်ား ျမင္းမွတ္ပံုတင္ရမည္ျဖစ္ေတာ့ ရန္ကုန္ရွိ
ျမင္းပိုင္ရွင္မ်ား ပါပါတို႕႐ံုးမွာ လာၿပီး မွတ္ပံုတင္ၾကပါတယ္။ ဂ်ပန္ေခတ္ ၿမိဳ႕ထဲ သြားလာေရးမွာ ျမင္းလွည္းျဖင့္သာ သြားလာရပါတယ္။

ဆင္မလိုက္ ၀က္သတ္႐ံုမွ ရန္ကုန္သို႕ ၀က္သား ပို႕ေသာ ျမင္းလွည္းပိုင္ရွင္မ်ားနဲ႔ ပါပါတို႕႐ံုးက လူေတြန႕ဲ အေပါင္းအသင္း

ျဖစ္ၾကလို႕ ပါပါတို႕ လိုခ်င္တ့ဲ ၀က္သားကို လြယ္ကူစာြ ျဖင့္ ၀ယ္လို႕ရပါတယ္ (ဂ်ပန္ေခတ္မွာ စားဆီ ရွားပါးသျဖင့္ ၀က္သား၀ယ္ေသာ
အခါ အဆီကို ထုတ္ထားေသာ ၀က္သားသာ ၀ယ္လို႕ ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ဂ်ပန္ေခတ္ ၀က္သားဟာ တကဲ့၀က္သားလို႕ ဆိုစမွတ္
ျဖစ္ခဲ့တယ္။)
 ျမင္းေမြးျမဴေရးနဲ႔ သားစပ္ေရးစခန္းမ်ား သုံးေနရာ ဖြင့္လွစ္ထားပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာ တေနရာ၊ မႏၱေလးမွာ တေနရာနဲ႔
ေတာင္ႀကီးမွာ တေနရာျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္စခန္းကုိ ဦးဘလႈိင္၊ မႏၱေလး စခန္းကုိ ဦးကင္းနဲ႔ ေတာင္ႀကီးစခန္းကုိ ဦးဘေပါတုိ႔က
အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္စခန္းဟာ သမၼတအိမ္ေတာ္ဝင္း ရွမ္းလမ္းနဲ႔ အလုံလမ္းေထာင့္ဘက္မွာ ဖြင့္လွစ္ထားပါတယ္။

ရန္ကုန္ျမင္းေမြးျမဴေရးစခန္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရာရွိဦး ဘလွဳိင္ဟာ စခန္းနားမွာ ရွိတ့ဲ သစ္သားအိမ္ႀကီးမွာ ေနပါတယ္။

တခါတေလ ပါပါ ဦးဘလွဳိင္ဆီသာြ းၿပီး အိပ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ သမၼတအိမ္ေတာ္ဝင္းမွာ ရွိတ့ဲ သစ္သားအိမ္မွာ ပါပါ အိပ္ခေ
့ဲ သာ္လည္း
တေန႔က်သမၼအိမ္ေတာ္ႀကီးထဲမွာ ပါပါအိပ္ရမယ္လုိ႔ စိတ္မကူးခဲ့ပါ။ အိပ္မက္လည္း မမက္ခ့ပ
ဲ ါ။ ဦးဘလွဳိင္ဟာ အဂၤလိပ္လက္ထက္မွာ
ျမင္းပြဲမွာ အလုပ္လုပ္တ့အ
ဲ တြက္ ျမင္းအေၾကာင္း၊ ျမင္းပြအ
ဲ ေၾကာင္း ေတာ္ေတာ္ ေျပာႏုိင္၊ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ပါပါသူနဲ႔ သြားအိပ္တဲ့အခါ
ျမင္းအေၾကာင္းပဲ သူေျပာပါတယ္။ ဦးဘလွဳိင္ေျပာျပလုိ႔ ပါပါလည္း ျမင္းအေၾကာင္း၊ ျမင္းပဲအ
ြ ေၾကာင္း ေတာ္ေတာ္ နားလည္ပါတယ္။

အဂၤလိပ္ေခတ္မွာ ပါပါ ျမင္းပြဲ မေရာက္ဘူးပါ။ ေနာက္ပုိင္း ဝန္ႀကီးျဖစ္မွ ျမင္းပြဲ သြားတတ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ေမြးျမဴေရးစခန္းမွာ

ရွိတဲ့ ျမင္းေတြဟာ တခါတေလ နာၿပီး ေသတတ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေျမျမဳပ္ပစ္ရပါတယ္။ ေျမျမဳပ္ရတာ အလုပ္ပုိတခုျဖစ္ေတာ့ 'စုိက္'
ေခၚတဲ့ ျမင္းထိန္းေတြဟာ ဦးဘလွဳိင္န႔ဲ တုိင္ပင္ၿပီး နာပုံ လကၡဏာ ျပတဲ့ ျမင္းေတြကုိ သတ္ၿပီး စားၾကပါတယ္။ ပါပါလည္း စားရပါတယ္။
ျမင္းသား မစားရတာၾကာရင္ ပါပါက ဦးဘလွဳိင္ကုိ ျမင္းေတြမနာေတာ့ဘူးလား လုိ႔ ရယ္စရာအျဖစ္ ေမးပါတယ္။

ျမင္းေမြးျမဴေရးဌာနခြမ
ဲ ွာ ပါပါ ေျပာင္းေရႊ႕ အလုပ္လုပ္ေသာ္လည္း သခင္ဗုိလ္န႔ေ
ဲ တာ့ အဆက္အသြယ္မျပတ္ပါ။ တပတ္ ႏွစ္ခါ၊
သုံးခါ သူေနတဲ့ စမ္းေရတြင္းလမ္းအိမ္ကုိ ေရာက္ပါတယ္။ ျမင္းသားရတဲ့ အခါလည္း သူေနတဲ့အိမ္ကုိ ယူသြားၿပီး တေပ်ာ္တပါး
ခ်က္စားၾကတယ္။ သခင္ဗုိလ္ဟာ ေညာင္းတုံးသားျဖစ္ၿပီး ေခတ္ပညာတတ္တေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာလိပ္မွာ ေက်ာင္းေနဖူးတဲ့လူ
ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကုိယ္သူ 'ကြန္ျမဴနစ္' သာ ဆုိတယ္၊ သူ႔အသုိင္းအဝုိင္းက သူ႔ကုိ 'ဘူဇာြ 'လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ 'ဘူဇြာ' ဆုိတာ
လူလတ္တန္းစားလုိ႔ ေခၚျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ 'ကြန္ျမဴနစ္' ဆုိရင္ ပစၥည္းမဲ့ လူတန္းစား ျဖစ္ရမယ္လုိ႔ အယူရွိၾကတယ္။

ျမင္းေမြးျမဴေရး ဌာနခြမ
ဲ ွာ ပါပါသုံးလခန္႔ၾကာတ့အ
ဲ ခါ သခင္သန္းထြန္းဟာ လက္ေျမနဲ႔စုိက္ပ်ဳိးေရးဌာန ဝန္ႀကီး အျဖစ္မွ
ပုိ႔ေဆာင္ေရးနဲ႔ ကုန္စည္ျဖန္႔ျဖဴးေရးဌာန ဝန္ႀကီးအျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕ လုပ္ကုိင္ရပါတယ္။ ပါပါ့ကုိလည္း သူလုပ္ကုိင္ရမယ့္
ဝန္ႀကီးဌာနသစ္မွာ အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ သခင္ဗုိလ္မွတဆင့္ ေခၚယူလုိ႔ ျမင္းေမြးျမဴေရးဌာနခြမ
ဲ ွ ပုိ႔ေဆာင္ေရးနဲ႔ ကုန္စည္ျဖန္႔ျဖဴးေရး
ဝန္ႀကီးဌာနသုိ႔ ပါပါ ေရာက္သာြ းပါတယ္။

ေျပာၾကတဲ့အျဖစ္အပ်က္တခုရွိပါတယ္။ တခါက ဂ်ပန္စစ္တပ္စု တစု ရြာတရြာကုိ ဝင္သာြ းသတဲ့။ အုန္းပင္ေပၚမွာ သီးေနတဲ့

အုန္းသီးကုိ စားခ်င္ေတာ့ ရြာသားတေယာက္ကုိ တက္ခုိင္းသတဲ့၊ ရြာသားက မတက္တတ္၊ တက္တတ္နဲ႔ မ်က္ႏွာလုိမ်က္ႏွာရ
တက္ေပးသတဲ့၊ ဂ်ပန္အက်ဳိးကုိ ေဆာင္ရက
ြ ္ေပးတဲ့အတြက္ ဂ်ပန္စစ္ဗုိလ္ထံမွ လက္မွတ္ ေတာင္းသတဲ့။ ဂ်ပန္္စစ္ဗုိလ္ကလည္း
ထုတ္ေပးသတဲ့။ ေနာက္ ဒီရာြ ကုိတျခား ဂ်ပန္တပ္စု ဝင္လာေတာ့လည္း အဲဒီရာြ သားက ဂ်ပန္စစ္ဗုိလ္ကုိ သူရထားတဲ့လက္မွတ္
ထုတ္ျပသတဲ့။ ဂ်ပန္စစ္ဗုိလ္က လက္မွတ္ၾကည့္ၿပီး သူ႔ကုိ အုန္းပင္ တက္ခုိင္းျပန္သတဲ့။ ဒီလုိန႔ဲ ဝင္လာတဲ့ ဂ်ပန္ေတြကုိ သူ
လက္မွတ္ထုတ္ျပတုိင္း သူ႔ကုိ အုန္းပင္တက္ခုိင္းေတာ့ သူရထားတဲ့ လက္မွတ္အေၾကာင္းကုိ သူ စုံစမ္းေမးျမန္းသတဲ့။ ဒီေတာ့က်မွ သူ
ရထားတဲ့ လက္မွတ္ဟာ အုန္းပင္တက္ေကာင္းေၾကာင္း လက္မွတ္ျဖစ္တယ္ ဆုိတာ သူသိရသတဲ့။ သခင္ဗုိလ္က ဂ်ပန္စစ္႐ုံးကုိ
ဘူးသီးငါးေပါင္းေၾကာ္ လက္မွတ္ သြားယူမယ္ လုပ္ေတာ့ အုန္းပင္အတက္ေကာင္းလက္မွတ္ သြားယူတာလား လုိ႔ ႐ုံးက သူ႔ကုိ
ဝုိင္းစၾကတယ္။ ဂ်ပန္လက္မွတ္ရၿပီး သယ့္ေနာက္ သြားလာလုိ႔ ေမာ္ေတာ္ေရယာဥ္ပါ စီစဥ္ရတယ္။ ပုဂၢလိကပုိင္ ေမာ္ေတာ္ေရယာဥ္ပဲ
ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ တြံေတးတူးေျမာင္းနဲ႔ ဆိပ္ႀကီးဝမွာ ေက်ာက္ခ်ထားတဲ့ ဂ်ပန္သေဘၤာတစင္း ရွိၿပီး ေရယာဥ္
အဝင္အထြက္မ်ား အားလုံးကုိ ရွာပါတယ္။ ဝန္ႀကီး သခင္သန္းထြန္း ခရီးထြက္ေတာ့ သခင္ဗုိလ္ ပါမသြားပါ။ သခင္သန္းထြန္းတုိ႔
ျပန္ေရာက္လာေတာ့ တြံေတးတူးေျမာင္းနဲ႔ ဆိတ္ႀကီးဝမွာ သူတုိ႔သေဘၤာကုိ အသြားေရာ၊ အျပန္ပါ ဂ်ပန္က ေစ့ေစ့ငင ရွာတဲ့အေၾကာင္း
သူ႔အဖြဲ႔ဝင္မ်ားက ေျပာပါတယ္။ (ကြမ္းၿခံကုန္းကုိ ဝန္ႀကီးသခင္သန္းထြန္း သြားတဲ့ ကိစၥဟာ ေျမေအာက္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္တဲ့
သခင္စုိးနဲ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးဖုိ႔ သြားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ပါပါေနာက္မွ သိရပါတယ္။)

ပုိ႔ေဆာင္ေရးနဲ႔ကုန္စည္ျဖန္႔ျဖဴးေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွာ ပါပါေရာက္လာတဲအ

့ ခ်ိန္မွာ ပါပါဟာ သခင္ဗုိလ္ကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး လွ်ဳိ႕ဝွက္
ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးသမား တေယာက္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ 'ကရင္-ဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရး' 'ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး' 'ျပည္သူ႔စစ္' အစရွိတဲ့
လက္ႏွိပ္စက္ ႐ုိက္ထားတဲ့ စာရြက္စာတမ္းမ်ားကုိ ပါပါ လွ်ဳိ႕ဝွက္စာြ ေဝငွ ျဖန္႔ျဖဴး ရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အင္းလ်ားကန္
ၾကက္ကြ်န္းစခန္းမွာ ကရင္အမ်ဳိးသား ဝန္ထမ္းအရာရွိေတြ သင္တန္း တက္ေရာက္ေနပါတယ္။ သူတုိ႔ထမ္းေဆာင္ရမယ့္ လုပ္ငန္းဟာ
ကရင္ဗမာခ်စ္ၾကည္ေရးလုပ္ငန္း ျဖစ္တယ္။ သင္တန္း တက္ေရာက္တက္ေနတဲ့ အရာရွိတခ်ဳိ႕ကုိ ပါပါသိေတာ့ တနဂၤေႏြေန႔ တေန႔မွာ
ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး စာရြက္စာတမ္းမ်ား ယူၿပီး သူတုိ႔ဆီကုိ ပါပါ စက္ဘီးနဲ႔ သြားပါတယ္။ ပါပါ ယခင္ကပင္ သိကြ်မ္းခဲ့တဲ့
မန္းေပါေအးျငိမ္း (ယခုအထက ေက်ာင္းအုပ္) နဲ႔ မန္းဘဇံ (ယခုေတာခုိ ေကအင္ဒီအုိ ေခါင္းေဆာင္)တုိ႔အား ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး
စာရြက္စာတမ္းမ်ားကုိ ေပးၿပီး အက်ဳိးအေၾကာင္းမ်ားကုိ ရွင္းလင္း ေျပာျပပါတယ္။ သူတုိ႔မွ တဆင့္ သင္တန္းတက္ တျခား
အရာရွိမ်ားကုိလည္း ေျပာသင့္က ေျပာျပ ရွင္းလင္းဖုိ႔ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ကုိ ေျပာပါတယ္။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး စာရြက္စာတမ္းမ်ား
လုိက္လံ ေဝငရာမွာ အတင့္မရဲဖုိ႔ မန္းဘဇံက ပါပါ့ကုိ သတိေပး စကားေျပာပါတယ္။

မန္းေပါေအးၿငိမ္းနဲ႔ မန္းဘဇံတုိ႔ကုိ ေတြ႔ၿပီးေနာက္ မၾကာမီ ဝန္ႀကီးသခင္သန္းထြန္းက ပါပါ့ကုိ ကုန္စည္ ျဖန္႔ျဖဴးေရး လုပ္ငန္း

စစ္ေဆးၾကည့္႐ႈရန္ အထူးအရာရွိအျဖစ္ ခန္႔အပ္ပါတယ္။ ခန္႔အပ္စာကုိ ႐ုံးတံဆိပ္႐ုိက္ၿပီး သခင္သန္းထြန္း ကုိယ္တုိင္ လက္မွတ္
ေရးထုိးပါတယ္။ အထူးအရာရွိ ျဖစ္လာေတာ့ လွ်ဳိ႕ဝွက္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ပုိၿပီး လုပ္ကုိင္ခုိင္းပါတယ္။ မန္းေပါေအးၿငိမ္းနဲ႔
ပါပါ မၾကာခဏ ေတြ႔ဆုံၿပီး ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚမွာ ရွိတ့ဲ ကရင္အမ်ဳိးသားေတြန႔ဲ အဆက္အသြယ္ ရရန္ ပါပါတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ ကုိယ္တုိင္ ဆင္းၿပီး
စည္း႐ုံးရန္ သေဘာတူၾကပါတယ္။ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚသုိ႔ သြားရန္ သတ္မွာတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္ဟာ မန္းေပါေအးၿငိမ္း
ဝန္ထမ္းသင္တန္းေက်ာင္း ဆင္းတဲ့ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဝန္ထမ္းသင္တန္းေက်ာင္း မဆင္းမီ ရက္ပုိင္းအလုိမွာ၊ တေန႔သခင္ဗုိလ္က ပါပါ့ကုိ ဘယ္လုိ ေျပာသလဲဆုိေတာ့ 'က်ေနာ္တုိ႔

ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ငန္းဟာ ဒီမွာတင္ လုပ္လုိ႔ မၿပီးဘူး၊ ကုလားျပည္သာြ းၿပီး လက္နက္ခယ
ဲ မ္း မီးေက်ာက္ယူဖုိ႔ လုိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔
ကုလားျပည္သြားရင္ ကုိဝင္းေမာင္ပါ လုိက္ေစခ်င္တယ္' လုိ႔ ပါပါကုိ ေျပာတယ္။ ပါပါလည္း ဂ်ပန္ကုိ ေတာ္လွန္ရရင္ၿပီးေရာ ဘာပဲ
လုပ္ရလုပ္ရ စိတ္ဓာတ္က ရွိေတာ့ 'လုိက္မယ္' လုိ႔ ပါပါ ျပန္ေျပာပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ပါပါရဲ႕ သားဦး (ေဌးဝင္းေမာင္တုိ႔
အစ္ကုိအႀကီးဆုံး) ကုိမင္းၾကည္ ေခၚ ကုိေအာင္ဝင္း ဟာ အခါလည္ေက်ာ္သာ ရွိၿပီး ပါပါရဲ႕ ဒုတိယသား လွေဌးလည္း မုိမုိ (အေမ)
ဗုိက္ထဲမွာ ရွိပါတယ္။ ပါပါ့ အေနနဲ႔ ေနာက္ဆံတင္းစရာ ရွိေသာ္လည္း ဂ်ပန္ကုိ ေတာ္လွန္ရမယ္ျဖစ္ေတာ့ သခင္ဗုိလ္ေခၚတာကုိ
လြယ္လြယ္နဲ႔ပဲ လုိက္မယ္လုိ႔ ေျဖလုိက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါလည္း မန္းေပါေအးၿငိမ္းနဲ႔ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚ ဆင္းၿပီး စည္း႐ုံးစရာရွိလုိ႔
ေနာက္မွ လုိက္ႏုိင္မယ့္အေၾကာင္း သခင္ဗုိလ္ကုိ ေျပာျပပါတယ္။ (သခင္ဗုိလ္တုိ႔ မူလ အစီအစဥ္ဟာ ပါပါ့ကုိ ေျပာၿပီး တပတ္အၾကာမွာ
ကုလားျပည္သြားရန္ ျဖစ္တယ္၊ ပါပါက ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚ ဆင္းမယ္ဆုိေတာ့ ပါပါ ျပန္လာသည္အထိ ကုလားျပည္သြားရန္ အစီအစဥ္ကုိ
ေရႊ႕ဆုိင္းထားလုိက္ပါတယ္။)

မန္းေပါေအးၿငိမ္း ေက်ာင္းဆင္းၿပီး ပါပါတုိ႔ ခရီးစထြက္ပါတယ္။ အနည္းဆုံး ဆယ့္ငါးရက္ၾကာမွ် ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚသုိ႔

လွည့္လည္သြားရန္ မူလက ရည္ရယ
ြ ္ခ်က္ရွိေသာ္လည္း ဆယ္ရက္ထသ
ဲ ာြ းရန္ သခင္ဗုိလ္က မွာလုိက္ပါတယ္။ ပါပါ ပုသိမ္
မြန္ကရင္အထက္တန္းမွာ ေနစဥ္ သိက်ြ မ္းခဲ့တ့ဲ ေက်ာင္းေနဖက္သူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ ေနာက္ပုိင္းမွ သိက်ြ မ္းတ့ဲ မိတ္ေဆြမ်ားထံ
သြားေရာက္ၿပီး စည္း႐ုံးရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ထက
ြ ္ေတာ့ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး စာရြက္စာတမ္းမ်ား ပါသြားပါတယ္။ ရန္ကုန္မွ
ခရီးစထြက္စဥ္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး စာရြက္စာတမ္းမ်ားကုိ သမၺာန္အမုိးၾကားထဲမွာ ထုိးထားပါတယ္။ တြံေတးတူးေျမာင္းဝနဲ႔ ဆိပ္ႀကီးဝမွာ
ေစာင့္ေနတဲ့ ဂ်ပန္သေဘၤာဆီေရာက္ေတာ့ ဂ်ပန္က ရွာပါတယ္။ အမုိးကုိ ဆြၿဲ ဖဲ မရွာၾကည့္ေတာ့ ဘာမွ မေတြ႔ပါ။

ပါပါတုိ႔ စတင္ခရီးထြက္စဥ္ သမၺန္ျဖင့္ ထြက္ေသာ္လည္း မအူပင္ လြန္ေတာ့လမ္းခရီးမွာ ေလွတလွည့္၊ သမၺာန္တလွည့္

အလ်ဥ္းသင့္သလုိ သြားပါတယ္။ ပန္းတေနာ္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း တဇင္းေတာ၊ ေထာင့္ႀကီး၊ ေက်ာင္းေတာ္ကေလး၊ မရမ္း၊ စံက်၊
အိမ္မဲၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ႀကဳံတုိင္းႀကီး၊ ႀကဳံတုိင္းကေလး၊ ေရႊေဇာင္းနယ္အတြင္း ကင္းဝႀကီး၊ ပုိက္တန္းဦးတုိ႔ ေညာင္ငူ၊ တုိက္ကလား၊
ဝါးခယ္မၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေမာင္းတီး၊ လပြတ္တလုပ္ကေလး၊ သေျပေခ်ာင္း၊ ကံမေငး၊ ပရြာကေလး အစရွိေသာ
ေက်းရြာမ်ားကုိေရာက္ရွိပါတယ္။ ေရႊေလာင္းနယ္ တုိက္ကလားရြာကုိ ေလွျဖင့္ ေရာက္ၿပီး မၾကာမီ 'ကြ်'ဲ ေခၚတဲ့ ေလယာဥ္တစင္း
ေပၚလာပါတယ္။ ပါပါတုိ႔လည္း အိမ္ထဲ ေရာက္ေနၿပီး ျဖစ္တယ္။ ေလယာဥ္ဟာ တပတ္ႏွစ္ပတ္ ဝဲၾကည့္ၿပီး ျပန္သြားပါတယ္။
ဂ်ပန္ေခတ္မွာ ကုန္းလမ္း၊ ေရလမ္း ခရီးမွာ သြားလာေနတဲ့ မီးရထား၊ ေမာ္ေတာ္ကား၊ ေရယာဥ္၊ ေလွ အစရွိသည္တုိ႔ကုိ 'ကြ်'ဲ ေခၚတဲ့
အဂၤလိပ္ ေလယာဥ္က လုိက္လံရွာေဖြ ပစ္ခတ္ပါတယ္။ ေလယာဥ္အေရာင္ဟာ အမည္းျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္လုိ (?) လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ဗမာလုိ
ကြ်ဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာက္ရာေနရာမ်ားမွာ ေက်ာင္းေနဖက္သူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ မိတ္သဂၤဟမ်ားနဲ႔ ေတြ႔ဆုံၿပီး ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ကိစၥမ်ားကုိ
ေျပာျပပါတယ္။ စာရြက္စာတမ္းမ်ားလည္း ေဝငွပါတယ္။ အားလုံးက ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကုိ စိတ္ဝင္စားၿပီး လက္နက္သာ ခုရွိရင္ ခု
ေတာ္လွန္ခ်င္ေၾကာင္း ေျပာတဲ့ လူေတြ ရွိပါတယ္။ ပါပါ့ကုိ အမ်ားဆုံး အကူအညီေပးတဲ့လူေတြက ပုသိမ္
မြန္ကရင္အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ ေနစဥ္က ပါပါရဲ႔ ေက်ာင္းေနဖက္ သူငယ္ခ်င္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

ေျမာင္းျမၿမိဳ႕နယ္ဘက္သုိ႔ သြားၿပီး ၎မွတဆင့္ ပုသိမ္ဘက္သုိ႔ သြားလုိေသာ္လည္း အခ်ိန္မရသျဖင့္ ပါပါ

ရန္ကုန္ျပန္လာပါတယ္။ မန္းေပါေအးၿငိမ္းက သူ႔ဇာတိရာြ ပန္းတေနာ္ၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာင္းေတာ္ကေလးသုိ႔ ခဏ ျပန္သြားပါတယ္။ ပါပါ
ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္ေတာ့ သခင္ဗုိလ္တုိ႔က ကုလားျပည္သာြ းဖုိ႔ အစီအစဥ္ေတြ လုပ္ေနပါတယ္။ ကုလားျပည္သြားမယ့္ လူေတြဟာ
ဘီဒီေအ (ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္) ယူနီေဖာင္းဝတ္ၿပီး တပ္မေတာ္သား အေဆာင္အေယာင္အျဖစ္ သြားရမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ပါပါက တပ္ၾကပ္အျဖစ္ သြားရမယ္ျဖစ္ေတာ့ လုိအပ္တ့ဲ ယူနီေဖာင္္းရွာရာ အက်ႌ၊ ေဘာင္းဘီ၊ ဦးထုပ္ရေသာ္လည္း ေျခသလုံးမွာ ပတ္ဖုိ႔
(?) ေခၚတဲ့ သားေရပတ္ကုိ ရွာမရပါ။ ပါပါက ေျခသလုံးနည္းနည္းႀကီးေတာ့ ပါပါ့အရြယ္ ရွာမရပါ။ ဒါနဲ႔ ပါပါ့ကုိ ေျခသလုံးႀကီးတဲ့
ဗုိလ္ဗတင္ (သံတသ
ြဲ ား၊ ကြယ္လန
ြ ္) ထံမွာ သြားယူရပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ မွတ္ပုံတင္လက္မွတ္၊ တံဆိပ္အမွတ္အသား အစရွိသည္တုိ႔ကုိ
သခင္တင္ျမ (ယခုလမ္းစဥ္ပါတီ ဗဟုိဌာနခ်ဳပ္) က လုိက္လံ လုပ္ကုိင္ ရွာေဖြေပးပါတယ္။
 ပါပါ ရန္ကုန္မွာ အလုပ္လုပ္စဥ္ မုိမုိ (အေမ)ကုိ သုံးအိမ္ရာြ မွာပဲ ထားခဲ့ပါတယ္။ သုံးအိမ္ရာြ ေရာက္စက ဦးထြန္းရွိန္တုိ႔နဲ႔အတူ
ေနၿပီး၊ ေနာက္ပုိင္း ပါပါတုိ႔ သပ္သပ္ အိမ္ေထာင္ ခြေ
ဲ နပါတယ္။ ပါပါ တပတ္တခါ စေနေန႔တုိင္း သုံးအိမ္ရာြ ျပန္သာြ းၿပီး၊ တနလၤာေန႔မနက္
အေစာႀကီး ရန္ကုန္႐ုံးတက္ အမီွ ျပန္လာပါတယ္။ သုံးအိမ္ရာြ ကုိ ပါပါေနာက္ဆုံး ျပန္သာြ းတဲ့အေခါက္ဟာ ဘီဒီေအ ယူနီေဖာင္း
ဝတ္ထားေတာ့ အားလုံးက ယုံၾကည္ၾကပါတယ္။ ရြာျပန္သာြ းၿပီး ေနာက္တေန႔မွာပဲ ပါပါ ရန္ကုန္ျပန္လာပါတယ္။ ကုလားျပည္ မသြားမီ
ႏွစ္ရက္သုံးရက္ အလုိမွာ တေန႔ည (၇)နာရီ အခ်ိန္ သခင္ဗုိလ္က ပါပါ့ကုိ ဝန္ႀကီးသခင္သန္းထြန္းအိမ္သုိ႔ ေခၚသြားပါတယ္။
ဝန္ႀကီးသခင္သန္းထြန္းအိမ္ဟာ ေရႊေတာင္ၾကားရပ္ကက
ြ ္မွာ ရွိပါတယ္။ ဝန္ႀကီးအိမ္ေရာက္ေတာ့ အေပၚထပ္ အခန္းတခန္းထဲကုိ
ေခၚသြားပါတယ္။ အခန္းထဲမွာ လူေတြ ေလးငါးေယာက္ရွိၿပီး ဖေယာင္းတုိင္ပဲ ထြန္းထားပါတယ္။ အားလုံး ၾကမ္းျပင္ေပၚ ဖ်ာခင္းၿပီး
ထုိင္ေနၾကပါတယ္။ ပါပါနဲ႔ သခင္ဗုိလ္လည္း ဝင္ထုိင္ပါတယ္။ ခဏေန သခင္သန္းထြန္း ဝင္လာပါတယ္။ အခန္းထဲမွာ ရွိတဲ့ လူေတြကုိ
အခ်င္းခ်င္း တေယာက္စီ မိတ္ဆက္ေပးၿပီး ကုလားျပည္သာြ းမယ့္ လူေတြျဖစ္ေၾကာင္း သခင္သန္းထြန္းက ေျပာပါတယ္။ သခင္ဗုိလ္နဲ႔
ကက္အုိေခၚ ကုိသန္းက လြလ
ဲ ုိ႔ က်န္လူေတြကုိ ပါပါ တေယာက္မွ မသိပါ။ ကုလားျပည္အတူ သြားမယ့္ ရဲေဘာ္မ်ားကုိ ပထမဆုံးအႀကိမ္
ေတြ႔ဆုံျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ သခင္ဗုိလ္က ေခါင္းေဆာင္၊ ပါပါက ဒုတိယေခါင္းေဆာင္ဆုိၿပီး သတ္မွတ္ပါတယ္။
ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္၍ ပါပါတုိ႔ လုပ္ကုိင္ ေဆာင္ရက
ြ ္ရမယ့္ လုပင
္ န္းစဥ္ကုိ ေျပာျပပါတယ္။ သူေျပာတဲ့စကားထဲမွာ
ပါပါမွတ္မိသေလာက္ ဆုိရင္ 'ေသခ်င္ရင္ ေသပါေစ၊ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ငန္းကုိေတာ့ အပ်က္မခံႏုိင္ဘူး၊ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ
ဝန္ႀကီးလုပ္ရတာ အဂၤလိပ္ေခတ္တုံးက ပုလိပ္ (ရဲသား) ေလာက္ေတာင္ ႏွင္ အာဏာမရွိဘူး၊ ခင္ဗ်ားတို႕ ခု ကုလားျပည္သြားတာ
မေရာက္ေရာက္ ေအာင္သာြ းၿပီး ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ လက္နက္ခယ
ဲ မ္း မီးေက်ာက္မ်ား ျပန္ယူလာရမယ္၊' အစရွိသည္တုိ႔
ျဖစ္ပါတယ္။

အစီအစဥ္အရ ပါပါတုိ႔ ပထမ မႏၱေလးအေျမာက္တပ္မွ ဗုိလ္မွဴးႀကီး ဗထူးဆီ သြားရမယ္၊ ဗုိလ္မွဴးႀကီး ဗထူးမွတဆင့္ အထက္ကုိ
ဆက္လက္သြားရန္ ျဖစ္တယ္။ မႏၱေလးသြားရန္ အာ(ရ္)အီတီ (?)မွ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းက စလြန္းကားတစင္း စီစဥ္ေပးပါတယ္။ အဲဒီ
စလြန္းကားကုိ မသြားမီ တရက္ သခင္ဗုိလ္အိမ္ကုိ ပုိ႔ထားတယ္။ ပါပါက ဘီဒီေအယူနီေဖာင္း အျပယ့္အစုံန႔ဲ ဆုိေတာ့ ႐ုိင္ဖယ္ေသနတ္နဲ႔
လွံစြပ္ပါပါတယ္။ လွံစြပ္ကုိေတာ့ ခါးမွာ ခ်ိတ္ထားရေပမယ့္ ညက်ေတာ့ လွံစပ
ြ က
္ ုိ ခါးမွာ ခ်ိတ္ကာ၊ ကားေနာက္ဘက ္ဝင္ထုိင္ၿပီး
႐ုတ္တရက္ တံခါးဖြင့္ ဆင္းၾကည့္တယ္။ ဆင္းတုိင္း ဆင္းတုိင္း လွံစပ
ြ ္ဟာ တံခါးနဲ႔ ညွိေနတယ္။ အဲဒီလုိဆင္းၾကည့္ရျခင္းဟာ လမ္းမွာ
အဂၤလိပ္ေလယာဥ္ပ်ံနဲ႔ ဆုံရင္ ႐ုတ္တရက္ ဆင္းေျပးရမွာျဖစ္လုိ႔ လွံစပ
ြ ္ဟာ ကားတံခါးေပါက္န႔ဲ ညိွမညိွ သိခ်င္တ့အ
ဲ တြက္ ျဖစ္တယ္။

၁၉၄၄ ခု၊ စက္တင္ဘာလ (၁၈) ရက္ေန႔နံနက္ပုိင္းမွာ ပါပါတုိ႔ သခင္ဗုိလ္အိမ္မွ ေန၍ စတင္ ခရီးထြက္တယ္။
လုိက္ပါသြားတဲ့လူမ်ားမွာ ပါပါနဲ႔တကြ သခင္ဗုိလ္ (ကြယ္လန
ြ ္)၊ ဦးေက်ာ္ရင္ (မႏၱေလးတကၠသုိလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ - ကြယ္လြန္)၊
ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္း (ကြယ္လန
ြ ္)၊ ဦးအုန္းေမာင္ (ေလထီး)၊ ဦးတက္ဥေခၚ ဦးသန္း (ယခုတ႐ုတ္ျပည္ေရာက္)နဲ႔ ကားေမာင္းတဲ့လူ
ကုိျမၾကည္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ (ရက္စက
ဲြ ုိ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းေရး အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ကုိ မွီျငမ္းပါတယ္။) ကားေပၚေရာက္ေတာ့
လွံစြပ္ခ်ိတ္ထားတဲ့ ခါးပတ္ကုိ ျဖဳတ္ထားပါတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ထြက္ၿပီး မဂၤလာဒုံလန
ြ ္ေတာ့ မုိးရာသီျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ လမ္းေဘး
ႏွစ္ဖက္ႏွစ္ခ်က္မွာ စပါးပင္မ်ား စိမ္းလန္း စုိေျပေနပါတယ္။ ျမကတၲီပါ ခင္းထားသည့္အလား ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေန႔လယ္ (၁) နာရီခန္႔
အခ်ိန္ ပဲႏြယ္ကုန္းအထြက္မွာ (ကြ်)ဲ ေခၚတဲ့ အဂၤလိပ္ေလယာဥ္ပ်ံ ႏွစ္စင္းဟာ ပါပါတုိ႔စီးတဲ့ကားကုိ ေဘးတဖက္တစင္း စီယွဥ္ၿပီး
လုိက္လာတယ္။ (ေရႊေလာင္းနယ္တုိက္တဗားရြာမွာ ပါပါႀကဳံေတြ႔ခ့တ
ဲ ့ဲ ေလယာဥ္ပ်ံမ်ဳိး ျဖစ္တယ္) ေလယာဥ္ပ်ံကုိ ေတြ႔ေတာ့ ပါပါတုိ႔
ဆင္းေျပးပါတယ္။ ရန္ကုန္မွ အထြက္မွာ လွံစပ
ြ ္တ့ခ
ဲ ါးပတ္ကုိ ေတြ႔ေတာ့ ပါပါျဖဳတ္ထားမိလုိ႔ ခုလုိအေရးႀကဳံေတာ့ ေလ်ာရွဳစြာ
ဆင္းႏုိင္ျခင္းျဖစ္တယ္။ ပါပါတုိ႔ ဆင္းေျပးတဲ့ ေနရာဟာ ကမ္းတဖက္ တဖက္မွာ အပင္ႀကီးမ်ားရွိၿပီး ညာဘက္ကားလမ္းေဘးမွာ
လည္ပင္းအထိ နက္ေသာ ေရေျမာင္းရွိပါတယ္။ ေရေျမာင္းထဲမွာ ပိန္းပင္မ်ား ေပါက္ေနပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ အေဖာ္ေတြအားလုံး
အဲဒီေရေျမာင္းထဲကုိ ဆင္းေျပးၾကပါတယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံႏွစ္စင္းက ပါပါတုိ႔ကားကုိ ေက်ာ္သာြ းၿပီးမွ တပတ္ေက်ာ့လာေတာ့ ပါပါတုိ႔
ေရငုပ္လုိက္ပါတယ္။ ေရငုပ္လုိက္တ့အ
ဲ ခ်ိန္မွာ စက္ေသနတ္သံ ထြက္ေပၚလာတာကုိ ၾကားရပါတယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံသံနဲ႔
စက္ေသနတ္သံေတြ ေပ်ာက္သာြ းေတာ့ ပါပါတုိ႔ ေခါင္းေဖာ္ၾကည့္ရာ ကားမီးေလာင္ေနတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ကားမီးေလာင္ေနတာကုိ
ၾကည့္ရင္း ေလယာဥ္ပ်ံ ေနာက္တေက်ာ့ ထပ္မံျပန္လာေတာ့ ပါပါတုိ႔တဖန္ ေရငုပ္ရပါတယ္။ ေနာက္တဖန္ ပါပါေရငုပ္မွာ ကြ်ေ
ဲ မွ်ာ့ႀကီး
သုံးေလးေကာင္ ပါပါ့ဆီ ကူးလာတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီတႀကိမ္ ေလယာဥ္ပ်ံ ျပန္ေက်ာ့လာေတာ့ ပါပါတုိ႔ကုိပဲ ပစ္မွာပဲလုိ႔
တြက္ဆထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပါပါတုိ႔အေပၚ ေလယာဥ္ပ်ံ ေရာက္ေတာ့ ပစ္ခတ္သံ မၾကားရပါ။ သူတုိ႔ပစ္ထားတဲ့ကား
မီးေလာင္မေလာင္ ျပန္ၾကည့္ျခင္း ျဖစ္တယ္လုိ႔ပဲ ယူဆရပါတယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံႏွစ္စင္းဟာ ပါပါတုိ႔ကားကုိ ေတြ႔ေတြ႔ခ်င္းပစ္ရင္
ပါပါတုိ႔အားလုံး ေသမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ခုေတာ့ ခရီးသည္ဆင္းႏုိင္ရန္ ကုိယ္ေရာင္ျပၿပီးမွ တပတ္ေက်ာ့ၿပီး ျပန္လာပစ္တယ္လုိ႔
ယူဆရပါတယ္။

ေလယာဥ္ပ်ံေပ်ာက္သာြ းေတာ့ ပါပါတုိ႔လူစုေတြ ကားလမ္းေပၚသုိ႔ ျပန္တက္ၾကပါတယ္။ လူတုိင္း ကုိယ္ေပၚမွာ ကုိယ္စီ ေမွ်ာ့ေတြ

တြယ္ကပ္ေနပါတယ္။ ပါပါ့ကုိယ္ေပၚမွာေတာ့ ေခါင္းမွာေရာ လက္မွာပါ ေမွ်ာ့ေတြ တြယ္ထားေတာ့ လက္နဲ႔သပ္ခ်ရတယ္။
ေသနတ္သံၾကားရစဥ္ ေမွ်ာ့ေၾကာက္ရမွန္း မသိပါ။ ေသနတ္သံေပ်ာက္မွ ေမွ်ာ့မ်ားမ်ား အတြယ္ခံရေတာ့ အသည္းယားသလုိ
ျဖစ္ပါတယ္။
 မ်ားမၾကာမီ ပဲႏယ
ြ ္ကုန္းမွ ကူညီရန္ ေရာက္လာသူမ်ား ကားမီးကုိ ဝုိင္း၍ သတ္ၾကပါတယ္။ ဌာနအုပ္ (စခန္းမွဴး)လည္း
ေရာက္လာပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ကုိ ဘီဒီေအ ယူနီေဖာင္းနဲ႔ ေတြ႔ေတာ့ တပ္မေတာ္သားေတြပလ
ဲ ုိ႔ ယူဆၾကပါတယ္။ မီးေလာင္ေနတဲ့ကားကုိ
ဌာနအုပ္လက္သုိ႔ အပ္ၿပီး ျဖဴးၿမိဳ႕သုိ႔ ျမင္းလွည္းနဲ႔ ခရီးဆက္ထက
ြ ္ၾကပါတယ္။ ျဖဴးၿမိဳ႕ ရာဇဝတ္ ဝန္ေထာက္ ဦးထြန္းေရႊဆီသြားရန္
ျဖစ္တယ္။ ျဖဴးၿမိဳ႕ကုိ ညဥ္႔နက္မွ ေရာက္တယ္။ သခင္ဗုိလ္က ရာဇဝတ္္ဝန္ေထာက္အိမ္မွာ အိပ္ၿပီး ပါပါက သခင္ဗုိလ္စီစဥ္ေပးတဲ့
အိမ္တအိမ္မွာ အိပ္ပါတယ္။ ေနာက္တေန႔ညေန ျဖဴးမွ ရန္ကုန္သုိ႔ ပါပါတုိ႔လူစု မီးရထားနဲ႔ ျပန္လာၾကပါတယ္။ မုိးလင္းေတာ့ မီးရထား
သကၤန္းကြ်န္းဘူတာသုိ႔ ေရာက္လာတယ္။ သကၤန္းကြ်န္းဘူတာမွာ ပါပါတုိ႔ ဆင္းၿပီး ရန္ကုန္ကုိ ျမင္းလွည္းနဲ႔ ျပန္လာၾကပါတယ္။
သခင္ဗုိလ္အိမ္အသြား ေျမနီကုန္းေရာက္ေတာ့ သခင္တင္ျမနဲ႔ ေတြ႔တယ္။ သခင္တင္ျမက အံ့ၾသစြာျဖင့္ 'ဘယ္လုိ ျဖစ္လာၾကတာလဲလုိ႔'
ေမးပါတယ္။

ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္ၿပီးေနာက္ ထပ္သာြ းရန္ အစီအစဥ္ လုပ္ရျပန္တယ္။ ဒီတခါ လူခၿဲြ ပီး သြားရန္ စီစဥ္ခ်က္အရ စက္တင္ဘာလ
(၂၂) ရက္ေန႔မွာ တပ္မေတာ္မွ ဗုိလ္ႀကီးတင္ထန
ြ ္း (ထားဝယ္) ရဲ႕ ကားနဲ႔ ပါပါ၊ ကုိအုန္းေမာင္ (ေလထီးအုန္းေမာင္)နဲ႔ တက္ေခၚ
ကုိသန္းတို႔ လုိက္ပါသြားပါတယ္။ (၁၉၇ဝ - ၇၁ ခုေလာက္မွာ မႏၱေလးမွ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သုိ႔ အျမန္မီးရထားျဖင့္ ပထမတန္းတြဲမွာ
ပါပါစီးနင္းလာစဥ္ ဗုိလ္ႀကီးတင္ထန
ြ ္းနဲ႔ ဆုံၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဗုိလ္ႀကီး မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဦးတင္ထန
ြ ္းျဖစ္ၿပီး ပလကမွာ တာဝန္
ထမ္းေဆာင္ေနေၾကာင္း ပါပါ့ကုိ ေျပာပါတယ္။)

ဒီတႀကိမ္ ပထမတႀကိမ္လုိ ေန႔ဘက္ မသြားဘဲ ညဘက္မွာ သြားပါတယ္။ ေမာ္ေတာ္ကား တညလုံး ေမာင္းၿပီး

သန္းေခါင္ေက်ာ္သုံးနာရီ အခ်ိန္ခန္႔မွာ ၿမိဳ႕လွ ေရနီသုိ႔ ေရာက္ရွိသာြ းပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အထက္ဘက္မွ ဆင္းလာေသာ
ကုန္ကားတစင္း လမ္းေဘးရပ္ၿပီး ဓာတ္ဆီထယ့္ေနပါတယ္။ တေယာက္က ဓာတ္ဆီထည့္ၿပီး တေယာက္ မီးတုိင္ကုိင္ၿပီး
မီးျပေနပါတယ္။ အဲဒီ ဓာတ္ဆီထည့္ေနတဲ့ ကားကုိ ကုိက္ႏွစ္ဆယ္ခန္႔ ေက်ာ္လန
ြ ္သာြ းတဲ့အခါ ပါပါတုိ႔ကားကုိ ေမာင္းတဲ့ ရဲေဘာ္က
သူ႔သေဘာနဲ႔သူ ကားရပ္ၿပီး ပါပါတုိ႔ ေရာက္တ့ေ
ဲ နရာကုိ သိလုိသျဖင့္ ဓာတ္ဆီထည့္တ့လ
ဲ ူကုိ သြားေမးပါတယ္။
ဓာတ္ဆီထည့္ေနတဲ့လူက ရဲေဘာ္ကုိ ျပန္လွည့္ၾကည့္ေတာ့ ဓာတ္ဆီထည့္တ့လ
ဲ က္ပါ လွည့္မိသား ျဖစ္ေတာ့ မီးတုိင္က
မီးနဲ႔တုိက္မိတယ္။ မီးထေတာက္ေတာ့ လန္႔ျဖန္႔ၿပီး ဓာတ္ဆီပုံးကုိ အေပၚ ေျမႇာက္တင္လုိက္တယ္။ ပုံးေျမႇာက္တင္ခါမွ ဓာတ္ဆီေတြဟာ
သူ႔ကုိယ္ေပၚမွာ က်ဆင္းလာၿပီး သူ႔တကုိယ္လုံးကုိ မီးေလာင္တယ္။ သူ႔ကုိယ္မွ မီးေတာက္မီးလွ်ံထက
ြ ္လာေတာ့ သူ႔အနား ဘယ္သူမွ
မကပ္ရဲပါ။ ေသြး႐ူးေသြးတမ္း ျဖစ္ၿပီး လက္အပ္ခ်ီကာ ပါးစပ္က ကယ္ေတာ္မူပါ ဘုရား ကယ္ေတာ္မူပါဘုရား ရြတ္ဆုိၿပီး တလွမ္းခ်င္း
ေလွ်ာက္ေနတယ္။ ခဏေန လဲက်သြားပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ သြားၾကည့္ေတာ့ တကုိယ္လုံးမ ည္းေနၿပီး ႏွဳတ္ခမ္းနား တဝုိက္မွာေတာ့
ျဖဴေနတယ္။ ေရေသာက္ခ်င္တယ္၊ ေရေသာက္ခ်င္တယ္လုိ႔ အသံသ့သ
ဲ ့န
ဲ ႔ဲ ေျပာေနတယ္။ ပါပါတုိ႔ ခဏေန ခရီး ဆက္ထြက္ၿပီး
မုိးလင္းေတာ့ ပ်ဥ္းမနားေရာက္သာြ းတယ္။ (မင္းေလာင္ခံရတဲ့ လူလည္းအဲဒီမနက္ (၉)နာရီ အခ်ိန္မွာပဲ ေသဆုံးေၾကာင္း သတင္း
မႏၱေလး ေရာက္ၿပီးေနာက္ ၾကားသိရပါတယ္)

ပ်ဥ္းမနားမွာ သခင္တင္ထန
ြ ္း (ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဗဟုိေကာ္မတီဝင္ က်ဆုံး) နဲ႔ သခင္ေဖတင့္တုိ႔ဆီမွာ သြားၿပီး အနားယူပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ သခင္တင္ထန
ြ ္းနဲ႔ သခင္ေဖတင့္တုိ႔ဟာ ၿမိဳ႕နဲ႔ ႏွစ္မုိင္ခန္႔ ေဝးတ့အ
ဲ ရပ္မွာ ေနထုိင္ၾကပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ေရာက္သြားတဲ့
အခ်ိန္မွာ သူတုိ႔ ေတာင္သူလယ္သမား အစည္းအေဝး လုပ္ေနၾကပါတယ္။ ။

“ - - - - ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းနဲ႔ ေလထီးဦးအုန္းေမာင္တုိ႔ မီးေမႊးၿပီး လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းအုိး စတယ္ၾကပါတယ္။ - - - -

အတြင္းေစာင္ၿခံဳရင္း တခ်က္တခ်က္ ဗုိလ္လွေဖကုိ လွမ္းၾကည့္ရတယ္။ ဗုိလ္လွေဖရဲ႕ ေခ်ာင္းဆုိးသံ တခ်က္တခ်က္ ၾကားရေတာ့
ဗုိလ္လွေဖ မေသေသးဘူးဆုိတာ သိရတယ္။ - - -”

ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕ႏွင့္ မႏၱေလးကားလမ္းေပၚတြင္ အဂၤလိပ္ ေလယာဥ္ပ်ံမ်ားက ေန႔တင

ြ ္မကဘဲ ညဘက္မွာလည္း လုိက္လံ
ပစ္ခတ္ေၾကာင္း ပ်ဥ္းမနားမွာ ေနစဥ္ ၾကားသိရပါတယ္။ ညဘက္ သြားေသာအခါ မီးထုိးၿပီး သြားရပါသျဖင့္ မီးထုိးထားေသာ ကားကုိ
လုိက္လံပစ္ခတ္ျခင္း ျဖစ္တယ္။ ဤကဲ့သုိ႔ ပစ္ခတ္ျခင္းေၾကာင့္ ေသေၾက ပ်က္စီးၾကေၾကာင္းလည္း သိရွိရပါတယ္။

ဒီသတင္းကုိ ၾကားသိထားရသျဖင့္ ညေနဘက္ ပါပါတုိ႔ ဆက္လက္ ခရီးထြက္ေတာ့ သတိ ဝီရိယ ထားၿပီး သြားရပါတယ္။
ျဖည္းျဖည္းသြားၿပီး မီး ထုိးတလွည့္၊ မထုိးတလွည့္ သြားရပါတယ္။ မိတၴိီလာ ေရာက္ေတာ့ ဗုိလ္ႀကီး တင္ထြန္းဟာ ေတြ႔စရာရွိတဲ့
လူေတြနဲ႔ ဝင္ေတြ႔ၿပီး ဓာတ္ဆီရွာရတာနဲ႔ နည္းနည္း ၾကာသြားပါတယ္။

ေနာက္ ခရီးဆက္လက္ထက
ြ ္ခာြ သြားရာ ေက်ာက္ဆည္ မေရာက္မီ မုိးလင္း၍ ေဒၚက်င္ဆုိင္ ဆန္စက္မွာ ဝင္ေရာက္
ရပ္နားပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ ရန္ကုန္မွ ထြက္လာစဥ္ ခရီးႀကဳံသျဖင့္ ေက်ာက္ဆည္အထိ လုိက္ရန္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ရဲေမတေယာက္
ပါလာပါတယ္။ သူ႔ အႀကံေပးခ်က္အရ ေဒၚက်င္ဆုိင္ ဆန္စက္မွာ ဝင္ေရာက္ ရပ္နားျခင္း ျဖစ္တယ္။ ညေနဘက္မွာ ပါပါတုိ႔ ဆက္လက္
ခရီးထြက္ခြာသြားရာ မႏၱေလးသုိ႔ ေခ်ာေမာစြာ ေရာက္ရွိသာြ းပါတယ္။
မႏၱေလးမွ ျမစ္ႀကီးနား

မႏၱေလးေရာက္ေသာအခါ ဗုိလ္ႀကီးတင္ထန
ြ ္းက ပါပါတုိ႔ကုိ အိမ္တအိမ္မွာ သြားေရာက္ပုိ႔ထားပါတယ္။ ပါပါမွတ္မိသေလာက္
႐ုံးေတာ္ႀကီး ရပ္ကြက္ရွိ အိမ္တအိမ္မွာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအိမ္မွာ အေစာင့္တေယာက္ထဲ ရွိပါတယ္။ ႐ုံေတာ္ႀကီးရပ္ကြက္အိမ္မွာ
ေနစဥ္ညတိုင္း ဗုိလ္ႀကီး တင္ထန
ြ ္းလာၿပီး ေရွ႕ဆက္လက္သာြ းမည့္ ခရီးစဥ္ကုိ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ တေပခြဲပတ္လည္ရွိ
ပုိးဖ်င္အဝါေရာင္ေပၚမွာ ပုံႏွိပ္႐ုိက္ထားတဲ့ အထက္ ဗမာျပည္ ေျမပုံကုိပါ ယူလာတယ္။ ကသာဘက္ အဂၤလိပ္ တပ္မဟာမွ
ဝင္းဂိတ္တပ္သားမ်ား ဂ်ပန္ေနာက္ေၾကာင္း ေလထီးျဖင့္ ဆင္းလာစဥ္ တုိက္ပတ
ဲြ ခုမွ ရထားေသာ ေျမပုံလုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ေျမပုံဟာ
အေသးစိတ္ျဖစ္ၿပီး ေရစုိေသာ္လည္း ပ်က္စီးျခင္း မရွိလုိ႔ သိရပါတယ္။ ႐ုံေတာ္ႀကီးရပ္ကက
ြ ္ အိမ္မွာ ေလးငါးရက္ၾကာ ေနၿပီး ဗုိလ္မွဴးဗထူး
အေျမာက္တပ္သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထုိင္ၾကတယ္။

ဗုိလ္မွဴးဗထူးတပ္သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ ဗုိလ္မွဴးကုိယ္တုိင္ ေနရာထုိင္ခင္း စီစဥ္ေပးတယ္။ ပါပါတုိ႔ကုိ တဲတန္းလ်ား သပ္သပ္

တလုံး ေပးထားတယ္။ စားခ်ိန္မွာ ရဲေဘာ္တေယာက္ စားစရာေတြ လာပုိ႔ေပးတယ္။ ေရွ႕ဆက္ရမယ့္ခရီးကုိ စီစဥ္ေနဆဲျဖစ္၍ ဗုိလ္မွဴး
ဗထူးတပ္မွာပဲ ေနထုိင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႔က ဘီဒီေအ ယူနီေဖာင္းဝတ္ထားေသာ္လည္း ဂ်ပန္စစ္ေရးျပနည္း မသိ
နားမလည္တအ
့ဲ တြက္ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းက သင္ၾကား ျပသေပးတယ္။ ခ်ီတက္ လမ္းေလွ်ာက္နည္း၊ ေသနတ္ကုိင္တြယ္နည္း၊
အေလးျပဳနည္း၊ အစရွိသည္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုိလ္မွဴးဗထူးတပ္မွာ ေနစဥ္ တနဂၤေႏြေန႔ ပါပါႏွင့္ ဦးေက်ာ္ရင္္ေအာင္ ပင္လယ္ရြာကုိ
အလည္သြားတယ္။ ပါပါ ျမင္းေမြးျမဴေရးဌာနမွာ အလုပ္လုပ္စဥ္ သိကၽြမ္းခဲ့ေသာ ဦးကင္းထံ သြားရန္ ျဖစ္တယ္။

အိမ္ရွင္မက ႀကိမ္းေမာင္း ဆဲဆုိရင္း ေယာင္းမနဲ႔ ဂ်ပန္ကုိ ႐ုိက္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒီျမင္ကင

ြ ္းကုိ ေတြ႔ရျခင္းအားျဖင့္ ဂ်ပန္ေတြဟာ
ဘုန္းကံ နိမ့္ေနၿပီ လုိ႔ ပါပါတုိ႔ ေကာက္ခ်က္ ခ်လုိက္တယ္။

ဦးကင္းဟာ ျမင္းေမြးျမဴေရးနဲ႔ သားစပ္ေရး စခန္းသုံးခုအနက္ မႏၱေလး စခန္းကုိ အုပ္ခ်ဳပ္တ့ဲ အရာရွိျဖစ္ပါတယ္။

သူ႔ျမင္းေမြးျမဴေရး စခန္းဟာ ေအာင္ပင္လယ္မွာ ရွိပါတယ္။ ဦးကင္းဟာ ပါပါ့ကုိ ေတြ႔ေတာ့ အံ့အားသင့္တယ္။ ပါပါလည္း စစ္ထဲဝင္တဲ့
အေၾကာင္း ဗုိလ္ဗထူး တပ္မွာ ေရာက္ေနတဲ့ အေၾကာင္း ေျပာျပတယ္။ ပါပါတုိ႔သာြ းတာ အရပ္ဝတ္ အရပ္စားနဲ႔ ျဖစ္တအ
့ဲ တြက္
မႏၱေလးေရာက္လာတဲ့အေၾကာင္း ဦးကင္း မေမးမီ ပါပါ ႀကိဳတင္ ေျပာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ သြားတာ မနက္ပုိင္းျဖစ္ေတာ့
ထမင္းစားၿပီးမွ ျပန္ဖုိ႔ ဦးကင္းက ေျပာပါတယ္။

သူ႔ ျမင္းေမြးျမဴေရးျခံ သြားၾကည့္ေတာ့ ျမင္းေတြဟာ နာမက်န္းျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ေကာင္ သုံးေကာင္ ေသသြားတဲ့ အေၾကာင္း

သူေျပာျပတယ္။ ရန္ကုန္ ျမင္းေမြးျမဴေရးစခန္းမွာလုိ ျမင္းသား စားခ်င္တာနဲ႔ ျမင္း နာမက်န္းျဖစ္ၿပီး ေသတာလား လုိ႔ ပါပါက သူ႔ကုိ
ရယ္စရာအျဖစ္ ေျပာေသးတယ္။ သူ႔ဆီမွာ ထမင္းစားၿပီး မြန္းလြပ
ဲ ုိင္းမွာ ပါပါတုိ႔ ျပန္လာတယ္။ ပါပါတုိ႔ ျပန္လာေတာ့ လမ္းေပၚ
ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာ ဂ်ပန္စစ္သားတစု မႏၱေလးဘက္ လမ္းေလွ်ာက္ ျပန္တာ ေတြ႔ရတယ္။ ခဏေန ဂ်ပန္ေတြက 'ရွီေကာကူ၊ ရွီေကာကူ' လုိ႔
ေအာ္ရင္း လမ္းေဘး ဆင္းေျပးၿပီး ဝပ္ေနၾကတယ္။ ပါပါတုိ႔လည္း အံ့အားသင့္ၿပီး ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါနဲ႔ ပါပါတုိ႔က
ဟုိၾကည့္ ဒီၾကည့္နဲ႔ ေကာင္းကင္မွာ ကုိယ္ထည္ ႏွစ္ခုရွိတ့ဲ မဟာမိတ္ စစ္ေလယာဥ္ပ်ံ သုံးစင္း ေတြ႔ေတာ့ ဂ်ပန္ေတြဟာ
ေလယာဥ္ပ်ံေတြ႔လုိ႔ ထြက္ေျပးတယ္ ဆုိတာ သိရတယ္။ (ေလယာဥ္ပ်ံဟာ ဂ်ပန္လုိ ရွီေကာကူလုိ႔ ေခၚပါတယ္။)

မႏၱေလးမွ ေန၍ ဆက္ရန္ခရီးမွာ ႏွစ္လမ္းရွိပါတယ္။ တလမ္းက ကေလးဝဘက္ျဖစ္ၿပီး တလမ္းက ျမစ္ႀကီးနားဘက္ ျဖစ္တယ္။

ျမစ္ႀကီးနားဘက္လမ္းဟာ အဆင္ပုိေျပမွာ ျဖစ္တ့အ
ဲ တြက္ ဗုိလ္မွဴး ဗထူးတုိ႔က ျမစ္ႀကီးနားလမ္းကုိ ေရြးခ်ယ္လုိက္တယ္။
ျမစ္ႀကီးနားဘက္ သြားမွာျဖစ္တ့အ
ဲ တြက္ ကသာ၊ ျမစ္ႀကီးနား ေဒသကုိ ကၽြမ္းက်င္တ့လ
ဲ ူ လုိလာပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ ပါပါ ျမစ္ႀကီးနား စစ္ေျပးဘဝမွာ သိရွိခ့တ

ဲ ့ဲ ကုိလွေဖဟာ ဗုိလ္မွဴး ဗထူးတပ္မွာ ဗုိလ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကုိလွေဖဟာ
ပါပါ စစ္ေျပးအျဖစ္ ျမစ္ႀကီးနားမွာအတူ ေနခဲ့တ့ဲ ဦးစက္ဝမ္ရ႕ဲ ညီ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါ ျမစ္ႀကီးနားဘက္ကုိ သြားမွာ ျဖစ္ေတာ့ ဗုိလ္လွေဖကုိ
ေခၚသြားဘုိ႔ ဗုိလ္မွဴးဗထူးက သေဘာတူ ခြင့္ျပဳတယ္။ ၎ျပင္ ကသာေဒသကုိ ကၽြမ္းက်င္တ့ဲ စစ္သား ရဲေ
ဲ ဘာ္ေမာင္ေက်ာက္ကုိပါ
လုိက္ဖုိ႔ တာဝန္ ေပးပါတယ္။

၁၉၄၄ ခု၊ ေအာက္တုိဘာလ (၉) ရက္ေန႔ နံနက္မွာ ပါပါတုိ႔ လူစု မႏၱေလးမွ စတင္ ခရီးထြက္ပါတယ္။ ရန္ကုန္မွ မူလလူစုအျပင္
ေနာက္တုိးအျဖစ္ ျဖဴးမွ ကုိေစာဟန္ (ေထာင္တင
ြ ္းကြယ္လန
ြ ္)၊ ဗုိလ္လွေဖ၊ ေမာင္ေက်ာက္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ (ဗုိလ္လွေဖဟာ ယခု လူထု
ဦးလွနဲ႔ မယား ညီအစ္ကုိ ေတာ္ပါတယ္။)

ပါပါတုိ႔ လူစုဟာ ကုိယ္စီ နာမည္ဝွက္ ရွိပါတယ္။ ပါပါ့နာမည္ဝွက္ဟာ 'ေမာင္တင္' ျဖစ္တ့အ

ဲ တြက္ တလမ္းလုံး ပါပါကုိ 'ကုိတင္'
လုိ႔ ေခၚၾကပါတယ္။ မႏၱေလးမွ ထြက္စဥ္ ဗုိလ္မွဴး ဗထူးက ပါပါတုိ႔ကုိ လက္နက္ ခဲယမ္း မီးေက်ာက္ အျပည့္အစုံ ေပးပါတယ္။ ပါပါက
ဒႆမ ၃၂ ပစ္စတုိ ေသနတ္၊ ယမ္းေတာင့္ ေျခာက္ေတာင့္ ရပါတယ္။ စစ္ကုိင္းဘက္ကုိ သမၺာန္ျဖင့္ ကူးၾကတယ္။ ညဘက္မွာ
ရြာေထာင္မွ ေန၍ မီးရထား စီးၾကတယ္။ သန္းေခါင္ယံ အခ်ိန္မွာ ေရႊဘုိကုိ ေရာက္သာြ းတယ္။ မုိးလင္းေတာ့ ဖ်ားနာေနတဲ့ ဂ်ပန္ေတြ
မီးရထားလမ္း ေဘးနားမွာ တုံးလုံး ပက္လက္န႔ဲ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႔ရတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း ေတာင္ေ၀ွးနဲ႔ လႈပ္လီလႈပ္လ့ဲ
ေလွ်ာက္ေနတာကုိ ေတြ႔ရတယ္။ ထူးဆန္းတဲ့ ျမင္ကင
ြ ္းဟာ က်န္းမာ သန္စမ
ြ ္းတဲ့ ဂ်ပန္ေတြက ဖ်ားနာ ခ်ိန႔ေ
ဲ နတဲ့ ဂ်ပန္ေတြကုိ ကူညီ
ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း မျပဳတာဘဲ ျဖစ္တယ္။ ေန႔လယ္မွာ ပါပါတုိ႔ အနားယူတ့ဲ ေနရာနဲ႔ သိပ္မေဝးတဲ့ အိမ္တအိမ္မွာ ဆူဆူညံညံ ၾကားေတာ့
ပါပါတုိ႔ သြားၾကည့္တယ္။ ဂ်ပန္တေယာက္ မီးဖုိေခ်ာင္မွာ ခူးခပ္စားမယ္ အလုပ္မွာ အိမ္ရွင္မက ႀကိမ္းေမာင္း ဆဲဆုိရင္း ေယာင္းမနဲ႔
ဂ်ပန္ကုိ ႐ုိက္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒီျမင္ကင
ြ ္းကုိ ေတြ႔ရျခင္းအားျဖင့္ ဂ်ပန္ေတြဟာ ဘုန္းကံ နိမ့္ေနၿပီ လုိ႔ ပါပါတုိ႔ ေကာက္ခ်က္
ခ်လုိက္တယ္။

ဂ်ပန္ေခတ္ ညဘက္မွာ ယာဥ္ရထားမ်ား သြားလာခုတ္ေမာင္းလုိ႔ ညဘက္က် ပါပါတုိ႔ မီးရထားနဲ႔ ေရႊဘုိမွ ဆက္လက္

ခရီးသြားၾကတယ္။ ကန္႔ဘလူသုိ႔ မုိးလင္းခါနီးမွာ ေရာက္သာြ းပါတယ္။ ကန္႔ဘလူမွာလည္း ေရႊဘုိနည္းတူ ဂ်ပန္အနိဌာ႐ုံမ်ားကုိ
ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ကန္႔ဘလူမွာ ခရီးသြား ခရီးလာမ်ားကုိ ဒေၾကာင္းျပဳၿပီး အိမ္တခ်ဳိ႕မွာ ထမင္းဟင္း အစရွိေသာ စားေသာက္ဖြယ္မ်ားကုိ
ေရာင္းခ်ပါတယ္။ ပါပါတုိ႔လည္း ထမင္းဟင္း ေရာင္းတဲ့ အိမ္တအိမ္မွာ ဝင္ေရာက္ စားေသာက္ၿပီး အနားယူပါတယ္။

ျမစ္ႀကီးနားတဝုိက္မွာ ငွက္ဖ်ား အလြန္ ေပါပါတယ္။ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ကာကြယ္တ့ဲ နည္းဟာ အရက္န႔ဲ င႐ုတ္သီးစိမ္းကုိ မွီဝဲပါ' ဆုိတဲ့
စကားပဲ ျဖစ္တယ္။

ညဘက္က် မီးရထားျဖင့္ ဆက္လက္ခရီးထြက္ရာ ေတာလမ္းသုိ႔ သန္ေခါင္ယံအခ်ိန္မွာ ေရာက္ရွိသြားၿပီး မီးရထားသည္

ဆက္လက္ခရီးမထြက္ေတာ့ပါ။ အေၾကာင္းမွာ ေကာလင္းႏွင့္ ဝန္းသုိၾကားမွာ မီးရထားတံတားပ်က္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
ပါပါတုိ႔လည္း မီးရထား ေပၚက ဆင္းကာ မီးရထားလမ္းအတုိင္း ဝန္းသုိသုိ႔ လမ္းေလွ်ာက္သာြ းပါတယ္။ ပ်က္ေနတဲ့ မီးရထားတံတား
က်ေတာ့ လမ္းေလွ်ာက္ႏုိင္ရန္ ကုန္းေဘာင္ပဲ ထုိးထားတဲ့အတြက္ လိမ့္မက်ရန္ ေလးဖက္တြား သြားရပါတယ္။
ဝန္းသုိဘူတာေရာက္ေတာ့ မုိးမလင္းေသးတဲ့အတြက္ မီးရထားလမ္းေဘးမွာရွိ ေတာင္ကုန္းကေလးေအာက္ ကားလမ္းေဘးနားမွာ
အဝတ္ခင္းၿပီး ခါးဆန္႔ကာ အနား ယူၾကပါတယ္။ (ပါပါဝန္ႀကီးျဖစ္ၿပီး မီးရထားနဲ႔ ဝန္းသုိသုိ႔ ေရာက္ရွိတအ
့ဲ ခါ အဲဒီေနရာကုိ
သြားၾကည့္ပါေသးတယ္။)

နံနက္လင္းတ့အ
ဲ ခါ ရဲေဘာ္ေမာင္ေက်ာက္ အသိရွိတ့ဲ ကင္းရြာသုိ႔ ဆက္လက္ ခရီးထြက္ပါတယ္။ ကင္းရြာေရာက္တအ
့ဲ ခါ
ေမာင္ေက်ာက္အသိအိမ္မွာပဲ တည္းခုိပါတယ္။ တပ္မေတာ္သားမ်ား ေရာက္ရွိလာတဲ့အတြက္ ရပ္ရာြ လူႀကီးမ်ား လာေရာက္ၾကတဲ့ အျပင္
အထူးအဆန္း အျဖစ္ လာေရာက္ၾကည့္႐ႈသူမ်ားလည္း ရွိပါတယ္။

ကင္းရြာမွာ သိရွိရေသာ သတင္းမ်ားမွာ အေမရိကန္တပ္မ်ားဟာ ပထမ ျမစ္ႀကီးနား ေလယာဥ္ပ်ံကင

ြ ္းကုိ သိမ္းပုိက္ၿပီး၊
ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ကုိ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ေန႔ေရာညပါ ဗုံးက်ဲ တုိက္ခုိက္ၿပီးမွ သိမ္းယူႏုိင္ေၾကာင္း အဂၤလိပ္တပ္ဟာ ျမစ္ႀကီးနားမွ
မီးရထားလမ္းအတုိင္း၊ ေအာက္ဘက္သုိ႔ ထုိးစစ္ဆင္ရာ မုိးေကာင္းမွာ အႀကီးအက်ယ္ တုိက္ပျဲြ ဖစ္ေနေၾကာင္း၊ အေမရိကန္တပ္က
ခ်န္ေကရွိတ္ တ႐ုတ္တပ္မ်ားနဲ႔ အတူ ဗန္းေမာ္ဘက္သုိ႔ တပ္ျဖန္႔ စုံဆင္းသြားေၾကာင္း အစရွိေသာ သတင္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

ဤသတင္းမ်ားကုိ ၾကားသိရလုိ႔ မူလက မီးရထားလမ္းအတုိင္း ျမစ္ႀကီးနားသုိ႔ သြားမယ့္ ခရီးစဥ္ကုိ ဖ်က္သိမ္းၿပီး

ေတာလမ္းအတုိင္း ကသာဘက္သုိ႔ သြားရန္ အစီအစဥ္ ထပ္မံလုပ္ရပါတယ္။ ကင္းရြာမွ ကသာသုိ႔ ေတာလမ္းအတုိင္း သြားဖူးသူ
ကုိခ်စ္ေမာင္ရွိေၾကာင္း သိရွိ႐၍ လမ္းျပအျဖစ္လုိက္ရန္ သူ႔ကုိ ငွားရမ္းရာ သူက သေဘာတူလက္ခံပါတယ္။

ပါပါ မႏၱေလး ဗုိလ္မွဴးဗထူးတပ္မွာ ေနစဥ္ ဗုိလ္တေယာက္ ေျပာတဲ့စကား ပါပါသြား သတိရတယ္။ 'ကုိတင္ ကသာ၊ ဗန္းေမာ္၊
ျမစ္ႀကီးနားတဝုိက္မွာ ငွက္ဖ်ား အလြန္ ေပါပါတယ္။ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ကာကြယ္တ့ဲ နည္းဟာ အရက္န႔ဲ င႐ုတ္သီးစိမ္းကုိ မွီဝဲပါ' ဆုိတဲ့
စကားပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီစကားကုိ ပါပါ ေျမ၀ယ္မက် တလမ္းလုံး နာခံသာြ းပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ ေအာက္ျပည္ ေအာက္ရြာမွာေတာ့ စပ္တဲ့
င႐ုတ္သီး တမ်ဳိးကုိ 'ကုလားေအာ္' လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ကသာဘက္မွာေတာ့ ကုလားေအာ္ င႐ုတ္သီး မရွိပါ။ စပ္တဲ့ င႐ုတ္သီးဟာ
'ကရင္ေအာ္' ပဲ ရွိတယ္လုိ႔ ေဒသခံေတြက ေျပာေတာ့ ပါပါ ရယ္ရပါတယ္။

ပါပါတုိ႔ လုိအပ္တ့ဲ အစီအစဥ္ေတြ အားလုံး လုပ္ၿပီးသြားတ့အ

ဲ တြက္ ေနာက္တေန႔ ကင္ရာြ မွာ ခရီး ဆက္ထြက္ၾကပါတယ္။
သြားရမယ့္ ေတာလမ္း ခရီး တေလွ်ာက္မွာ ဆန္ရွားပါးသျဖင့္ ဆန္ တေယာက္ တျပည္စီ ကင္းရြာမွာ ဝယ္သာြ းၾကပါတယ္။

ဂ်ပန္ေခတ္ စနစ္အရ တရြာမွ တရြာသုိ႔ ဂ်ပန္မ်ား၊ တပ္မေတာ္သားမ်ား၊ မင္းမွဳထမ္း၊ ရာထမ္းမ်ား ခရီး သြားလာေသာအခါ
ရြာသူရြာသားမ်ားဟာ အထုပ္ အပုိးေတြ ဝုိင္းကူ ထမ္းေပးရတယ္။ ပါပါတုိ႔ကင္းရြာမွ စထြက္တ့ဲ မနက္ ပါပါတုိ႔ အထုပ္အပုိးေတြကုိ
ေနာက္တရြာအထိ လုိက္ပုိ႔မယ့္ လူေတြ ေရာက္လာတယ္။ ေခ်ာဆင့္တ့စ
ဲ နစ္ ျဖစ္လုိ႔ ေခ်ာထမ္းတယ္လုိ႔ ေခၚတယ္။ ေခ်ာထမ္းမယ့္
လူေတြ မိန္းမခ်ည္းျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရေတာ့ ပါပါတုိ႔ အံ့အားသင့္ၿပီး အားေတာင့္အားနား ျဖစ္ေနတယ္။ ရြာသူႀကီးဟာ ပါပါတုိ႔
အားနာေနမွန္း ရိပ္မိေတာ့ သူတုိ႔ရပ္ရာြ မွာ ေယာက်္ားေရာ၊ မိန္းမပါ ဒီလုိပဲ ေခ်ာထမ္းရတဲ့အေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။ ေတာ္ပါေသးတယ္။
ကင္းရြာမွာ မီးရထားလမ္း အေရွ႕ဘက္ တမုင
ိ ္ခန္႔ပဲ ေဝးတဲ့ ေနာက္တရြာ အေရာက္မွာ တာဝန္ ၿပီးဆုံးပါတယ္။

ဒီလုိနဲ႔ တရြာဝင္ တရြာထြက္ သြားၿပီး မဲဇာျမစ္ အေရွ႕ဘက္ကမ္း ဂ်ဳံးဂ်ဳံးက်ရြာသုိ႔ ေရာက္ရွိပါတယ္။ ဂ်ဳံးဂ်ဳံးက်ရြာဟာ

ရြာႀကီးတရြာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရြာကုိ ေရာက္တ့ဲ အခ်ိန္မွာ ဗုိလ္လွေဖ ေနထုိင္မေကာင္း ျဖစ္လာတယ္။ ဒီလုိေ နထုိင္မေကာင္းတဲ့အတြက္
သူ႔အနီးဆုံး ေဆြမ်ဳိး ဘယ္မွာ ရွိသလဲလုိ႔ ေမးေတာ့ တေကာင္းမွာ ရွိၿပီး နာမည္က ဦးေအး - ေဒၚဧမိ ျဖစ္ေၾကာင္း သူ ေျပာျပပါတယ္။
ဤကဲ့သုိ႔ ေမးထားျခင္းမွာ သူ႔ေရာဂါ မသက္သာလွ်င္ သူ႔ေဆြမ်ဳိးထံ ပုိ႔ထားရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ 'တေကာင္း ဦးေအး၊ ေဒၚဧမိ' ဒီ
စကားသုံးလုံးကုိ ပါပါ အေသႏွဳတ္က်က္ထားတ့အ
ဲ တြက္ အႏွစ္သုံးဆယ္ ေက်ာ္လာေသာ္လည္း မေမ့ပါ။

ဂ်ဳံးဂ်ဳံးက်ကေနၿပီး ပါပါတုိ႔ ခရီးဆက္ထက

ြ ္ရာ ဂဟဲရာြ သုိ႔ ေရာက္သာြ းပါတယ္။ ဂဟဲရာြ ဟာ ကသာၿမိဳ႕ အေနာက္ေတာင္ဘက္
(၁၅) မုိင္အကြာမွာ ရွိပါတယ္။ ဂဟဲရာြ ပါပါတုိ႔ ေရာက္သာြ းတဲ့ အခ်ိန္မွာ ရြာသူရာြ သားေတြ သိပ္မရွိေတာ့ပါ။ ကသာမွာ ရွိတဲ့ ဂ်ပန္ေတြ
မၾကာမၾကာ လာၿပီး အေႏွာင့္အယွက္ ေပးလုိ႔ နီးစပ္ရာ ရြာမွာ တိမ္းေရွာင္ ထြက္ေျပး ေနၾကတယ္။ ဂဟဲရာြ သူႀကီးေတာ့ ရွိတယ္။ ပါပါတုိ႔
ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ သူႀကီးဟာ မိန္းရခါစျဖစ္လုိ႔ ပါပါတုိ႔ ထမင္း ပါပါတုိ႔ဖာသာ ခ်က္စားရပါတယ္။ ဂဟဲရာြ မွာ ၾကားသိရတဲ့သတင္းဟာ
ကသာၿမိဳ႕မွာ ဂ်ပန္စစ္တပ္ပဲ ရွိတယ္၊ ခ႐ုိင္အပါအဝင္ အစုိးရ႐ုံးအားလုံး ထီးခ်ဳိင့္ အေရွ႕ဘက္ကမ္း ျမေအာင္ေတာရမွာ ေျပာင္းေရႊ႕
႐ုံးစုိက္ေၾကာင္း ၾကားသိရတယ္။

ဗုိလ္လွေဖေရာဂါဟာ ဂဟဲရာြ ေရာက္ၿပီး ေနာက္တေန႔မွာ ပုိဆုိးဝါးလာၿပီး ငန္းဖမ္းလာတယ္။ တလမ္းလုံး ပါပါလွ်ဳိ႕ဝွက္နာမည္

'ကုိတင္' လုိ႔ပဲ ပါပါ့ကုိ ေခၚၿပီး ငန္းဖမ္းေတာ့ ပါပါ့ကုိ 'ကုိဝင္းေမာင္' လုိ႔ ေခၚပါေတာ့တယ္။ ရြာသူရာြ သားမ်ားေရွ႕မွာ ပါပါက 'ကုိတင္'
ျဖစ္ၿပီး ဗုိလ္လွေဖက ပါပါကုိ 'ကုိဝင္းေမာင္' လုိ႔ ေခၚေတာ့ ေတာ္ေတာ္ အေနခက္ပါတယ္။

ဗုိလ္လွေဖ ငန္းဖမ္းေတာ့ ပါပါတုိ႔ေနာက္ ဆက္လက္လုိက္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါ။ ပါပါတုိ႔ကေတာ့ သြားရမယ့္ခရီးကုိ

ဆက္လက္သြားမည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဗုိလ္လွေဖကုိ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ ဆုိတ့ဲ ျပႆနာဟာ ေပၚလာပါတယ္။ ဂဟဲရြာျပင္မွာ
စမ္းေခ်ာင္းတေခ်ာင္း ရွိပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ ေရသြားခ်ဳိးတဲ့ စမ္းေခ်ာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဗုိလ္လွေဖကိစၥ လြတ္လတ
ြ ္လပ္လပ္ ေဆြးေႏြးႏုိင္ရန္
ပါပါတုိ႔ အားလုံး စမ္းေခ်ာင္းကုိ သြားၾကတယ္။ သခင္ဗုိလ္က သူ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တ့ဲ အေလ်ာက္ သူစတင္ေျပာပါတယ္။

သူ႔သေဘာကေတာ့ ဗုိလ္လွေဖကုိ ဂဟဲသူႀကီးထံမွာ အပ္ႏွံထားၿပီး ပါပါတုိ႔ ဆက္လက္ ခရီးထြက္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။

သူ႔အေၾကာင္းျပခ်က္က ပါပါတုိ႔ ခုခရီးထြက္ေနတာ စစ္ေျမျပင္န႔ဲ တူတယ္။ စစ္ေျမျပင္မွာ ဒဏ္ရာ ရထားတဲ့ စစ္သားေတြဟာ သူ႔ထုိက္နဲ႔
သူ႔ကံ စစ္ေျမျပင္မွာပဲ ထားခဲ့ရတဲ့အေၾကာင္း သူေျပာတယ္။ သခင္ဗုိလ္ ေျပာၿပီး ပါပါေျပာပါတယ္။ စစ္ေျမျပင္မွာ ဒဏ္ရာရတဲ့
စစ္သားေတြကုိ ထားခဲ့တယ္ ဆုိတာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တုိက္ပဲြ မျပင္းထန္ရင္ သယ္ယူၾကတဲ့အေၾကာင္း၊ ဗုိလ္လွေဖကုိ
ဂဟဲရြာသူႀကီး လက္ထဲ အပ္ထားရင္ ဗုိလ္လွေဖေသမွာ ေသခ်ာတဲ့ အေၾကာင္း၊ ဂဟဲရာြ သူႀကီးဟာ မိန္းမရခါစျဖစ္လုိ႔ ပါပါတုိ႔
ေရာက္လာတာေတာင္ ဧည့္ဝတ္ မေက်တဲ့အေၾကာင္း ဗုိလ္လွေဖ ငန္းမဖမ္းမီ သူ႔ေဆြမ်ဳိးမ်ား တေကာင္းမွာရွိေၾကာင္း ပါပါ့ကုိ
ေျပာထားတဲ့အတြက္ ပါပါသူ႔ကုိ တေကာင္းပုိ႔ၿပီးမွ ဆက္လက္ ခရီးထြက္မယ့္ အေၾကာင္း ပါပါေနာက္ လုိက္ခ်င္တဲ့လူ ရွိရင္
လုိက္ႏုိင္ေၾကာင္း ပါပါက ေျပာတယ္။ ဒါနဲ႔ ဗုိလ္မွဴး ခ်စ္ေကာင္း၊ ဦးအုန္းေမာင္ (ေလထီး) တုိ႔က ပါပါ့ေနာက္ လုိက္မယ္ လုိ႔
ေျပာၾကတယ္။

သူ႔အတြက္ 'အတြင္းေစာင္' လုိက္ရွာ ပါတယ္။

'အတြင္းေစာင္' ဆုိတာ အရက္သမားစကား ျဖစ္ပါတယ္။

သခင္ဗုိလ္နဲ႔ ပါပါတုိ႔ လူစုခ်င္း ခြၾဲ ကေတာ့မယ္ ျဖစ္တ့အ

ဲ တြက္ ရန္ကုန္မွ ထြက္လာစဥ္ လမ္းမွာ သုံးစြဲဖုိ႔ ေငြနဲ႔ ေရႊစမ်ား
သခင္သန္းထြန္းက ေပးလုိက္ပါတယ္။ ေရႊစထဲမွာ လက္ေကာက္မ်ား၊ ေရႊဒဂါးမ်ား ပါရွိပါတယ္။ သခင္ဗုိလ္က ပါပါ့ကုိ တဝက္ခြဲ
ေပးပါတယ္။ ေနာက္ ဗုိလ္မွဴး တပ္မွ ယူလာခဲ့တ့ဲ ပုိးဖ်င္ ေရႊဝါေရာင္ေပၚမွာ ပုံႏွိပ္႐ုိက္ထားတဲ့ အထက္ဗမာျပည္ ေျမပုံကုိလည္း ပါပါ
ေတာင္းယူတယ္။ ဂဟဲရာြ ျပင္ စမ္းေခ်ာင္းမွာ စည္းေဝး ဆုံးျဖတ္တ့ဲ အခ်ိန္မွာ ညေနဘက္ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တေန႔နံနက္ ပါပါတုိ႔ အားလုံး ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လာၾကပါတယ္။ ဂ်ဳံးဂ်ဳံးက်ကုိ ညေနမွ ေရာက္ပါတယ္။

ဗုိလ္လွေဖကုိေတာ့ လူငွားၿပီး ထမ္းစင္န႔ဲ ေခၚလာရပါတယ္။ ဗုိလ္လွေဖကုိ လုိက္ပုိ႔ရန္ ပါပါရဲ႕ တာဝန္ ျဖစ္တအ
့ဲ ေလ်ာက္ လုိအပ္တဲ့
ကိစၥေတြကုိ ပါပါ လုိက္ေဆာင္ရက
ြ ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမစ္ဆိပ္မွာ ဗုိလ္လွေဖ အိပ္ၿပီး လုိက္ပါသြားႏုိင္ေအာင္ ႀကီးတဲ့ ေလွ မေတြ႔ပါ။
လူဆယ္ေယာက္ တင္ႏုိင္တ့ဲ ခပ္ရယ
ြ ္ရယ
ြ ္ ငါးေဖာင္တေဖာင္ေတာ့ ေတြ႔တယ္။ ေဖာင္ရွင္ကုိ ေတြ႔ေတာ့ ငါးေတြ ဘယ္မွာ
သြားေရာင္းမလဲလုိ႔ ေမးပါတယ္။ ေဖာင္ရွင္က တေကာင္းလုိ႔ ေျပာပါတယ္။ တေကာင္း ေရာက္ရင္ ဘယ္ေလာက္ရမလဲလုိ႔ ေမးေတာ့
က်ပ္ေငြ တရာ့ငါးဆယ္ခန္႔ ရမယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ ဒါနဲ႔ ပါပါက ငါးေဖာင္ကုိ သူ႔ေတာင္းေစ်းေပးၿပီး ဝယ္ပါတယ္။
 အဲဒီအခ်ိန္က တေကာင္းဟာ အထက္ကုန္၊ ေအာက္ကုန္ အေရာင္းအဝယ္ လုပ္ေနတဲ့ ေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဖာင္ဝယ္ၿပီးေနာက္ ဗုိလ္လွေဖ တေနရာစာ အိပ္ႏုိင္ဖုိ႔ အင္ဖက္အမုိး လုပ္ေပးရတယ္။ လမ္းမွာ မီးလွဳံဘုိ႔ သံျပား တျပားနဲ႔
ထင္းတုံးမ်ား စုေဆာင္းရပါတယ္။ ေနာက္ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းအုိး လက္ဖက္ေျခာက္ခက
ြ ္ အစရွိသည္တုိ႔ကုိ ဝယ္ျခမ္း
စုေဆာင္းရပါတယ္။

ေနာက္ ပါပါက သူ႔အတြက္ 'အတြင္းေစာင္' လုိက္ရွာ ပါတယ္။ 'အတြင္းေစာင္' ဆုိတာ အရက္သမားစကား ျဖစ္ပါတယ္။
အရက္ေသာက္ၿပီး ကုိယ္ခႏၶာထဲ ေရာက္သာြ းေတာ့ ပူေႏြးသြားတဲ့အတြက္ အရက္သမားမ်ားဟာ အရက္ကုိ 'အတြင္းေစာင္' လုိ႔ ေခၚျခင္း
ျဖစ္ပါတယ္။ လုိအပ္တ့ပ
ဲ စၥည္းေတြ လုိက္လံ စုေဆာင္းၿပီး ေဖာင္ထုိးရန္ လူႏွစ္ေယာက္ လုိက္ရွာ ရပါတယ္။ မဲဇာေခ်ာင္းအတုိင္း
စုံဆင္းရန္ ျဖစ္ၿပီး မဲဇာေခ်ာင္းဟာ ေရစီးသန္တအ
့ဲ ျပင္ ငုတ္လည္း ေပါမ်ားတယ္။ ေဖာင္ထုိးသမားႏွစ္ေယာက္ ငွားရမ္းၿပီး
ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္း၊ ေလထီးဦးအုန္းေမာင္၊ ဗုိလ္လွေဖနဲ႔ ပါပါတုိ႔ ခရီးစတင္ ထြက္ၾကပါတယ္။ အခ်ိန္က မုိးခ်ဳပ္ခါစ ျဖစ္ပါတယ္။
သခင္ဗုိလ္တုိ႔ လူစုဟာ ျမစ္ဆိပ္မွာ ပါပါတုိ႔ကုိ လာေရာက္ ႏွဳတ္ဆက္ၾကပါတယ္။ ေန႔ဘက္သာြ းရင္ အဂၤလိပ္ ေလယာဥ္ပ်ံရ႕ဲ ရန္
ရွိတဲ့အတြက္ ညဘက္သာြ းရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ေဖာင္ စထြက္ထက
ြ ္ျခင္း ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းနဲ႔ ေလထီးဦးအုန္းေမာင္တုိ႔ မီးေမႊးၿပီး လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းအုိး စတယ္ၾကပါတယ္။
မီးဖုိဟာ ဗုိလ္လွေဖနဲ႔ အလွမ္းေဝးၿပီး ေလေအာက္မွာ ရွိပါတယ္။ ဗုိလ္လွေဖ အေျခအေနမွာ စုိးရိမ္စရာ အဆင့္ ရွိေနပါတယ္။
ေဖာင္စထြက္ၿပီး တနာရီခန္႔အၾကာမွာ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္း၊ ေလထီးဦးအုန္းေမာင္တုိ႔က လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း စတင္ ေသာက္ၾကပါတယ္။
ဂ်ဳံးဂ်ဳံးက်မွာ ဆတ္သားေျခာက္ တပိႆာ ဝယ္ယူရရွိတ့အ
ဲ တြက္ ဆတ္သားေျခာက္ကုိ မီးဖုတ္၊ ကင္ အၿမီး အျဖစ္ စားၾကတယ္။
ပါပါလည္း အဲဒီ အခ်ိန္မွာအတြင္း ေစာင္စၿခံဳပါတယ္။ အျမည္းကေတာ့ ဆတ္သားေျခာက္ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ အတြင္းေစာင္ၿခံဳရင္း
တခ်က္တခ်က္ ဗုိလ္လွေဖကုိ လွမ္းၾကည့္ရတယ္။ ဗုိလ္လွေဖရဲ႕ ေခ်ာင္းဆုိးသံ တခ်က္တခ်က္ ၾကားရေတာ့ ဗုိလ္လွေဖ
မေသေသးဘူးဆုိတာ သိရတယ္။ ေဖာင္ထက
ြ ္ခါစ ေထြရာေလးပါး စကားေျပာၾကေသာ္လည္း တစတစ ညဥ့္နက္လာေတာ့
ကုိယ့္စိတ္ကူးနဲ႔ကုိယ္ ေနကာ အေတြးေရယာဥ္ေၾကာ ေျမာလ်က္ ေနၾကပါတယ္။

တိတ္ဆိတ္ ၿငိမ္သက္ေနတ့ၾဲ ကားမွ တေျဖာက္ေျဖာက္န႔ဲ က်ဆင္းေနတ့ဲ ဆီးႏွင္းမ်ားဟာ မုိးသီး မုိးေပါက္မ်ား က်သကဲ့သုိ႔

ျပင္းထန္လွပါတယ္။ တခ်က္တခ်က္ ဂ်ီေဟာက္သံၾကားရၿပီး ငွက္ေအာ္သံလည္း ၾကားရပါတယ္။ 'မဲဇာေတာင္ေျခ၊ စီးေထြေထြတည့္၊
ျမစ္ေရဝန္းလည္း၊ ၿမိဳင္ေတာဆီက၊ ေရႊျပည္ကုိသာ တရွာမိေတာ့' အစရွိတ့ဲ လက္ဝသ
ဲ ုႏၵရအမတ္ႀကီးရဲ႕ ရတုကုိ ေျပး၍ သတိရပါတယ္။
ပါပါတုိ႔ အေဖာ္သားသုံးေယာက္ဟာ ကုိယ္ေပၚမွာရွိတ့ဲ အဝတ္ပဲ ရွိၾကပါတယ္။ ေစာင္ကုိ ဗုိလ္လွေဖအား ေပးၿခံဳရပါတယ္။ ပါပါက
အတြင္းေစာင္ ရွိလုိ႔ ခံသာေသာ္လည္း ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းနဲ႔ ေလထီး ဦးအုန္းေမာင္တုိ႔က ေတာ္ေတာ္ေလး ခုိက္ပုံရပါတယ္။

ဒီလုိနဲ႔ ငုတ္တုတ္ထုိင္ကာ ၾကက္အိပ္ၾကက္ႏုိး အိပ္ရင္း မုိးလင္းေတာ့ ဇီးေသာင္ရာြ ကုိ ေရာက္ရွိပါတယ္။ ဇီးေသာင္ရြာဟာ

မဲဇာျမစ္ ဘယ္ဘက္ကမ္းမွာ ရွိပါတယ္။ ဇီးေသာင္ရာြ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ပါပါတုိ႔ တည္းခုိပါတယ္။ ရပ္ရာြ လူႀကီးေတြ သတင္းေမး
လာၾကပါတယ္။ ဗိေႏၶာဆရာတေယာက္က ဗုိလ္လွေဖကုိ လာေရာက္ ကုသေပးပါတယ္။ ဗုိလ္လွေဖဟာ ဇီးေသာင္အေရာက္မွာ
နည္းနည္း သက္သာလာပုံ ရၿပီး ဗိေႏၶာဆရာရဲ႕ ကုသခ်က္ေၾကာင့္၊ ညေနဘက္မွာ ေတာ္ေတာ္ကေလး ေနေကာင္းလာပါတယ္။

ညဘက္တင
ြ ္ ဖီးေသာင္ရာြ မွ စုံဆင္းရာ နံနက္မလင္းမီ ဧရာဝတီျမစ္န႔ဲ မဲဇာျမစ္ဆုံရာ ေညာင္ပင္သာသုိ႔ ေရာက္ရွိပါတယ္။
ဖီးေသာင္ရြာမွာ ရပ္နားစဥ္ ပါပါတုိ႔ ျမစ္ႀကီးနားသုိ႔ သြားရန္ ခရီးလမ္းစဥ္အတြက္ အေဖာ္ သုံးေယာက္သား တုိင္ပင္ၾကပါတယ္။ ဤကဲ့သုိ႔
တုိင္ပင္ရာတြင္ ပါပါ ကသာၿမိဳ႕မွ ျမေတာ ေတာရသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕သြားေသာ အရာရွိမ်ားအနက္ သစ္ေတာဝန္ေထာက္
ဦးေစာေအာင္ခင္လွကုိ ပါပါသိရွိတ့အ
ဲ ေၾကာင္း၊ သူ႔ဆီသာြ းၿပီး ကသာ ျမစ္ႀကီးနား ေတာလမ္းအေၾကာင္း စုံစမ္းရန္ သိရွိႏုိင္တဲ့အေၾကာင္း
ေျပာျပေတာ့ ဦးေစာေအာင္ခင္လွဆီသာြ းရန္ အားလုံး သေဘာတူၾကပါတယ္။

ဗုိလ္လွေဖကုိ တေကာင္းသုိ႔ လုိက္ပုိ႔ရဦးမွာ ျဖစ္ေတာ့ ေညာင္ပင္သာမွာ လူစုခၿဲြ ပီး ပါပါနဲ႔ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းဟာ ျမေတာင္
ေတာရသုိ႔ သြားၿပီး ေလထီးဦးအုန္းေအာင္က ဗုိလ္လွေဖကုိ တေကာင္းသို႕ လုိက္ပုိ႔ရန္ ျဖစ္တယ္။ ၎ေနာက္ ဦးေစာေအာင္ခင္လွနဲ႔
ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းၿပီးေသာအခါ ပါပါတုိ႔ တေကာင္း စုံဆင္းလာမွာျဖစ္တ့အ
ဲ တြက္ ေလထီး ဦးအုန္းေမာင္က ပါပါတုိ႔ကုိ တေကာင္းမွာပဲ
ေစာင့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေညာင္ပင္သာရြာမွာေရာက္ၿပီး နံနက္လင္းေသာအခါ ပါပါနဲ႔ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းတုိ႔ ေျမာက္ဘက္အရပ္ ျမေတာင္ ေတာရသုိ႔

သြားၾကပါတယ္။ ေလထီးဦးအုန္းေမာင္က ဗုိလ္လွေဖကုိ ညက်မွ တေကာင္းသုိ႔ စုန္ဆင္းၿပီး လုိက္ပုိ႔ရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္
ေညာင္ပင္သာမွာပဲ က်န္ရစ္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။

ျမေတာင္ - ေတာရရြာသည္ ဧရာဝတီျမစ္ညာဘက္ကမ္းမွာ ရွိပါတယ္။ မြန္းမတည့္မီ ျမေတာင္- ေတာရ

တစ္ဖက္ကမ္းေနရာသုိ႕ ေရာက္ရွိသာြ းပါတယ္။ ေအာက္တုိဘာလ ေနာက္ဆုံးပတ္ ျဖစ္သျဖင့္ ဧရာဝတီျမစ္ေရ က်ဆင္း စျပဳၿပီး
ျမစ္လယ္မွာ ေသာင္ထြန္း ေနပါတယ္။ ေသာင္ကိုပတ္ၿပီး သြားရမည္ျဖစ္တ့အ
ဲ တြက္ တစ္နာရီခန္႕ၾကာမည့္အျပင္ ေန႕ခင္းေန႕လယ္
အခ်ိန္မွာ လုိက္မပုိ႕လုိေၾကာင္း ကူးတုိ႕သမားက ပါပါတုိ႕ကုိ ေျပာျပပါတယ္။ အေၾကာင္းမွာ ေန႕ခင္း ေန႕လယ္အခ်ိန္မွာ
အဂၤလိပ္ေလယာဥ္ပ်ံ လာေရာက္ပစ္ခတ္တတ္ေၾကာင္းႏွင့္ မၾကာမီကပင္ ဂ်ပန္ေလးငါးေယာက္ ကူးအပုိ႕မွာ အဂၤလိပ္ေလယာဥ္ပ်ံ
လက္ခ်က္ေၾကာင့္ ကူးတုိ႕သမားမ်ား အပါအဝင္ အားလုံးေသျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး ပါပါတုိ႕ေတာင္းပန္
ေမတၲာရပ္ခံခ်က္ေၾကာင့္ ကူးတုိ႕သမားဟာ လုိက္ပုိ႕ပါတယ္။ ပါပါတုိ႕လဲ သတိဝီရိယထားၿပီး ကူးသြားရပါတယ္။ ျမစ္လယ္ေခါင္
ေသာင္ျပင္နား ေရာက္တ့အ
ဲ ခါ ငွက္ႀကီးစံပုံ ဒုံးငွက္မ်ားကို ေတြ႕ရပါတယ္။ သူတုိ႕ကုိ ရန္မမူမွန္း သိသည့္အလား သူတုိ႕အနား
ကပ္သြားေသာ္လည္း ထမျပန္ပါ။

ျမေတာင္ - ေတာရ ဘက္ကမ္းေရာက္ေတာ့ ဦးေစာေအာင္ခင္လွ ေနအိမ္လုိက္ရွာရန္ ရြာလမ္းအတုိင္း ေလွ်ာက္သြားပါတယ္။

အိမ္တစ္အိမ္မွာ အမ်ုဳိးသမီး ေလးေယာက္ကုိ ေတြ႕ရၿပီး တစ္ေယာက္မွာ ပါပါစစ္ေျပးအျဖစ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕၊ မုိင္းနား ရြာမွာ ေနစဥ္
ပါပါတုိ႕နဲ႕အတူ လာေနတဲ့ 'အကေလာင္း' ေခၚ ဆရာမေဒၚသဲႏု ျဖစ္ပါတယ္။ (ယခု စစၥတာ ေဒၚသဲႏု၊ ေျမာက္ဥကၺလာပ ေဆး႐ုံ) ဆရာမ
ေဒၚသဲႏုကုိ မေျမာ္လင့္ဘဲ ေတြ႕ရသျဖင့္ ပါပါအလြန္မွ ဝမ္းသာပါတယ္။ အေၾကာင္းမွာ ဆရာမေဒၚသဲႏုဟာ ပါပါလုိက္ရွာေနတဲ့
သစ္ေတာဝန္ေထာက္ဦး ေစာေအာင္ခင္လွရ႕ဲ ညီမအရင္း ျဖစ္ျခင္း ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္တယ္။ ဆရာမ ေဒၚသဲႏုဟာ သူ႕အစ္ကုိႏွင့္အတူ
ေနၿပီး ရြာထဲအိမ္တစ္အိမ္သုိ႕ သြားရင္း ပါပါသူ႕ကုိ ေတြ႕ရွိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါသူ႕ကုိ ေခၚၿပီး သူ႕အစ္ကုိ အိမ္ကုိသြားပါတယ္။

ဦးေစာေအာင္ခင္လွ အိမ္မွာ ပါပါတုိ႕ႏွစ္ရက္ၾကာပါတယ္။ ဦးေစာေအာင္ခင္လွဟာ ပါပါတုိ႕ကုိ ေကာင္းမြန္စြာ ဧည့္ခံျပဳစုပါတယ္။

အဲဒီ အခ်ိန္မွာ ပါပါတုိ႕လက္ထမ
ဲ ွာ ေငြလက္က်န္နည္းေနသည့္ အတြက္ လက္ေကာက္တစ္ဖက္ေရာင္းေပးရန္ ဦးေစာေအာင္ခင္လွ အား
ခုိင္းရာ ေငြက်ပ္ႏွစ္ေထာင္ ရရွိပါတယ္။ ကသာ နယ္ေျမ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးေစာေအာင္ခင္လွ ထံမွ သိရွိရသည္မွာ
ကသာၿမိဳ႕မွာ ဂ်ပန္တပ္မ်ား အခုိင္အမာတပ္စထ
ဲြ ားေၾကာင္း ျမစ္ႀကီးနား၊ ဗန္းေမာ္တဝုိက္မွာ ကခ်င္အမ်ဳိးသား၏မ်ား လူမ်ဳိးေရးဆန္ဆန္
ဆူပူထကၽြေနေၾကာင္း၊ ဘီဒီေအယူနီေဖာင္းႏွင့္ သြားလာေနသျဖင့္ သတိဝီရိယႏွင့္ သြားလာရန္လုိေၾကာင္း၊ ဗန္းေမာ္ဘက္မွ
ဂ်ပန္မ်ားဆုတ္ခြာလာေသာအခါ ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္းအတုိင္း ဆုတ္ခာြ လာေၾကာင္း အစရွိသည္တုိ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႕ျမစ္ႀကီးနား
ဘက္ကုိ ေတာလမ္းအတုိင္း သြားရမည္ျဖစ္တ့ဲ အတြက္ လမ္းျပအျဖစ္ ဦးေစာေအာင္ခင္လွက ကခ်င္အမ်ဳိးသားတစ္ေယာက္ကုိ
စီစဥ္ေပးပါတယ္။ ကခ်င္အမ်ဳိးသားဟာ ပါပါတုိ႕နဲ႕ ႏုိဝင္ဘာလ (၁ဝ) ရက္ (၁၁) ရက္ေန႕မွာ ျမေတာင္- ေတာရ အေရွ႕ဘက္ရွိ
ကမ္းသာရြာမွာ ဆုံရန္ျဖစ္တယ္။ ၎ရြာမွ ေန၍ ကခ်င္အမ်ဳိးသားဟာ ပါပါတုိ႕နဲ႕အတူ ျမစ္ႀကီးနားဘက္ကုိ ေတာလမ္းအတုိင္း
လုိက္သြားရန္ ျဖစ္တယ္။

လုိအပ္ေသာ အစီအစဥ္မ်ားအားလုံးေဆာင္ရက
ြ ္ၿပီးျဖစ္၍ ျမေတာင္- ေတာရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အရာရွိ၏ အကူအညီျဖင့္
ေလွတစ္စင္းငွားကာ တေကာင္းသုိ႕ ညဘက္မွာ စုံဆင္းသြားပါတယ္။ ဧရာဝတီျမစ္ျပင္သည္ ေျမာက္မွ ေတာင္သုိ႕ တၿငိမ့္ၿငိမ့္
တသြင္သင
ြ ္ စီးဆင္းလ်က္ ရွိေနပါတယ္။ လသာ ေနတဲ့ညမုိ႕ လေရာင္မွာ ဝင္းဝင္းပေနၿပီး ျမစ္ျပင္တစ္ခုလုံးမွာ လေရာင္ေၾကာင့္
ေဖြးေဖြးျဖဴေနတယ္။ ဂယက္ကေလးမ်ား ထသြားသည့္အခါတြင္ ေရျပင္သည္ လေရာင္ေအာက္၌ တဖ်ပ္ဖ်ပ္လက္ေနပါတယ္။
ခပ္ေဝးေဝးကမွဳတ္ေနတဲ့ ပေလြသံလလ
ဲ င
ြ ့္ေနပါတယ္။ ေလွေလွာ္သမားႏွစ္ေယာက္လဲ ခပ္မွန္မွန္ပင္ ေလွာ္သာြ းပါတယ္။
ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းႏွင့္ ပါပါလဲ ၿငိမ္သက္စာြ စီးနင္းလုိက္ပါရာ ကုိယ့္အေတြး နဲ႕ကုိယ္ ေနၾကပါတယ္။ ဒီလုိန႕ဲ တေကာင္းကုိ ေရာက္မွန္း
မသိ ေရာက္သြားပါတယ္။ နာရီကုိ ၾကည့္ေတာ့ ည (၁ဝ) နာရီထုိးၿပီး ျဖစ္တယ္။

တေကာင္းဟာ ၿမိဳ႕ေခၚရမလား၊ ရြာေခၚရမလား မေျပာတတ္ပါ။ အစုိးရ ႐ုံးစုိက္တ့ဲ ၿမိဳ႕ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ တစ္ခ်ိန္တစ္ခါက

ရာဇဝင္အရ ေက်ာ္ေဇာ ထင္ရွားေသာ ၿမိဳ႕ျဖစ္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။ ၿပိဳက်ပ်က္စီးေနေသာ ၿမိဳ႕႐ုိးေဟာင္းရွိၿပီး 'ေရႊစည္းခုံ' 'ေရႊဆံ့ေတာ္'
အမည္ရွိေသာ ေစတီေတာ္ႀကီးလဲ ရွိပါတယ္။ 'ျမန္မာအစ တေကာင္းက' ဆုိတ့စ
ဲ ကားလဲ လူတုိင္း ၾကားဖူးပါတယ္။
ပါပါတုိ႕ေရာက္ရွိတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ အထက္ကုန္၊ ေအာက္ကုန္ ေရာင္းဝယ္ဖလွယ္ေနတဲ့ ေနရာအျဖစ္ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ည (၁ဝ)
နာရီထုိးၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ကမ္းနားမွာ ကုန္သည္ပစ
ဲြ ားမ်ား အလုပ္႐ႈပ္ေနတုံး ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေအး - ေဒၚဧမီအိမ္ကုိ ေမးၿပီး ပါပါတုိ႕
တက္သြားပါတယ္။ ဦးေအး - ေဒၚဧမိ အိမ္အေရာက္မွာ ဗုိလ္လွတစ္ေယာက္ ေတာ္ေတာ္ကေလး ေနေကာင္းလာေၾကာင္း အိမ္ထဲမွာ
ဟုိအနား၊ ဒီအနား လမ္းေလွ်ာက္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ ဆန္ျပဳတ္ပင္ ေသာက္ႏုိင္ေၾကာင္း ၾကားသိရေတာ့ ပါပါ့အေနနဲ႕ ဝမ္းသာမဆုံး
ျဖစ္ပါတယ္။ ဂဟဲမွာ အားလုံးက ေသမယ္လုိ႕ တြက္ထားတဲ့ ဗုိလ္လွေဖ၊ ဂ်ဳံးဂ်ဳံးဂ်မွ ေန၍ ငါးေဖာင္န႕ဲ စုန္အဆင္း ပါပါက ေဖာင္ေပၚမွာ
ေသမယ္လုိ႕ ထင္တဲ့ ဗုိလ္လွေဖ၊ ခုေတာ့ ဗုိလ္လွေဖ က်န္းမာလာၿပီျဖစ္တ့အ
ဲ တြက္ ပါပါဝမ္းသာ မဆုံး ျဖစ္သလုိ ပါပါနဲ႕အတူ
ဗုိလ္လွေဖကုိ တကူးတက တေကာင္းကို အေရာက္ပုိ႕ေဆာင္ေပးရတဲ့ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းႏွင့္ ေလထီးဦးအုန္းေမာင္တုိ႕လဲ
လုိက္ပုိ႕ရက်ဳိးနပ္ၿပီ အသိန႕ဲ ဝမ္းသာၾကပါတယ္။ ပါပါတုိ႕ ဦးေအး-ေဒၚဧမိအိမ္မွာ အိပ္ၿပီး မနက္မုိးမလင္းတလင္း အခ်ိန္မွာ
ေလထီးဦးအုန္းေမာင္က ထၿပီး မီးဖုိေခ်ာင္ကုိ သြားတာ ျမင္ရပါတယ္။ ဗုိလ္လွေဖညီမ မတင္လွႏွင့္အတူ ဗုိလ္လွေဖအတြက္
ဆန္ျပဳတ္ထတည္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျမင္ကင
ြ ္းကုိ ေတြ႕ေတာ့ ပါပါက ဗုိလ္မွဴး ခ်စ္ေကာင္းကုိ တုိးတုိးကေလး 'တုိ႕လူေတာ့
ေနရာက်ၿပီထင္တယ္' လုိ႕ေျပာမိပါတယ္။
 ဟသၤာရြာမွာလမ္းျပ ကခ်င္အမ်ဳိးသားနဲ႕ ႏုိဝင္ဘာလ (၁ဝ)ရက္၊ (၁၁) ရက္ေန႕မွာ ေတြ႕ဆုံရန္ခ်ိန္းဆုိထားခ်က္ အရ
တေကာင္းမွာ တစ္ပတ္ခန္႕ေနၿပီး မွသာြ းရမယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႕ မေရာက္မီ တေကာင္းမွာ ဆင္႐ုိင္း ဝင္လာတဲ့အတြက္
လာဘ္တိတ္တယ္လုိ႕ အယူရွိတ့ပ
ဲ လူေတြ တျခားသုိ႕ေျပာင္းေရႊ႕သြားေၾကာင္း သိရတယ္။ တေကာင္းေရာက္ၿပီးတဲ့ေနာက္တစ္ေန႕မွာပဲ
ဦးေအးစီစဥ္ေပးခ်က္အရ တေကာင္းႏွင့္ ႏွစ္မုိင္ခန္႕ေဝးတဲ့ ယာခင္းမွာ ေတာဝက္ ပစ္ရန္ ပါပါသြားပါတယ္။ ညဘက္ေျမပဲစုိက္ထားတဲ့
ယာခင္းမွာ လာေရာက္ဖ်က္စီးတဲ့ ေတာဝက္ကုိ ပစ္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႕အေဖာ္ သုံးေယာက္ ကုိယ္စီ ဂ်ပန္႐ုိင္ဖယ္ရွိေတာ့
ပါပါ႐ုိင္ဖယ္ ပါပါယူသြား ရပါတယ္။ ယာခင္းထဲမွာ ပါပါတုိ႕ေနၿပီး ညဘက္ေတာဝက္အလာကုိ ေစာင့္ဆုိင္းေနပါတယ္။ ညဘက္မွာ
ပစ္ရမယ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ႐ုိင္ဖယ္ေရွ႕ခ်ိန္ႏွင့္ ေနာက္ခ်ိန္သီးမွာ ဝါဂြမ္းအျဖဴကပ္ထားရပါတယ္။ ပထမညမွာ ေတာဝက္မလာသျဖင့္
ေနာက္တစ္ညမွာ ဆက္ေစာင့္ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ညမွာ ပါပါအိပ္ခ်င္တာနဲ႕ ယာတဲမွာ ပဲအိပ္ၿပီး ေသနတ္ကုိ မုဆုိးလက္သုိ႕
အပ္ပါတယ္။

သန္းေကာင္ေက်ာ္ အခ်ိန္မွာ ေသနတ္သံၾကားရၿပီး မၾကာမီမုဆုိးက သူ႕အေဖာ္မ်ားႏွင့္ ဝက္ႀကီးတစ္ေကာင္ထမ္းလာပါတယ္။

ဖ်က္ၿပီး ခ်ိန္တြယ္ၾကည့္ေသာအခါ အခ်ိန္ပိႆာ ငါးဆယ္ေက်ာ္ပါတယ္။ ရပ္ရာြ ဓေလ့ထုံးစံအရ မုဆုိးနဲ႕ ေသနတ္ရွင္ဟာ အသားကုိ
တစ္ေယာက္တစ္ဝက္ရၿပီး ေျခ၊ လက္၊ ေခါင္း၊ ဝမ္းတြင္းသားမ်ားကုိ မုဆုိးက ရပါတယ္။ ဓေလ့ထုံးစံအရ ပါပါက ဝက္သား (၂၅)
ပိႆာရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ တေကာင္းမွာ ဝက္သား ေစ်းက်ပါတယ္။ တစ္ပိႆာ (၂၅) က်ပ္ျဖစ္ၿပီး ခ်က္အရက္ကလဲ တစ္ပုလင္း
(၂၅) က်ပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဝက္သား ငါးပိႆာကုိ ဦးေအးအိမ္ပုိ႕ၿပီး က်န္တာကုိ အရက္ႏွင့္ လဲလုိက္ပါတယ္။ တေကာင္းမွာ အုန္းပင္
ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါတယ္။ ခ်က္အရက္ႏွင့္ အုန္းရည္စပ္ၿပီး ေသာက္တာ ေတာ္ေတာ္ကေလး အရသာ ထူးျခားပါတယ္။
လုိက္ဖက္ျဖစ္တယ္လုိ႕ ဆုိရတယ္။ (ပါပါဝန္ႀကီးႏွင့္ သမၼတျဖစ္ေတာ့ ပါပါ့မိတ္ေဆြေတြက ဝီစကီႏွင့္အုန္းရည္ဟာလည္း
လုိက္ဖက္ျဖစ္တယ္လုိ႕ ေျပာပါတယ္။)

တေကာင္းမွ မထြက္ခြာမီတစ္ရက္အလုိမွာ ပါပါတုိ႕အေဖာ္သုံးေယာက္သား ေရႊစည္းခုံ၊ ေရႊဆံေတာ္ေစတီေတာ္ကုိ သြားၾကပါတယ္။

ဗုိလ္လွေဖကုိ ကယ္ခဲ့ေသာ ကုသုိလ္ေကာင္းမွဳေၾကာင့္ ခရီးလမ္းတေလွ်ာက္လုံး ေဘးမသီရန္မခဘဲ တပည့္ေတာ္တုိ႕ ကုလားျပည္သုိ႕
ေခ်ာေမာစြာ ေရာက္ရွိလုိပါ၏ အရွင္ဘုရားဟူ၍ ဆုထူးပန္ၾကပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေန႕နံနက္ ဦးေအး - ေဒၚဧမိ၊ ဗုိလ္လွေဖတုိ႕ကုိ
ႏွဳတ္ဆက္ၿပီး တေကာင္းမွ ပါပါတုိ႕ စတင္ခရီးထြက္ၾကပါတယ္။ (ဦးေအးသည္ တေကာင္းမွာပဲ ဆုံးသြားပါတယ္။ ေဒၚဧမိကေတာ့
ျမစ္ႀကီးနားသုိ႕ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ပါတယ္။ ပါပါသမၼတအျဖစ္ ျမစ္ႀကီးနား ေရာက္စဥ္ ေဒၚဧမိကုိ သြားေရာက္ႏွဳတ္ဆက္ပါတယ္။
မတင္လွ တစ္ေယာက္လဲ ျမစ္ႀကီးနားမွာ အိမ္ေထာင္က်သြားပါတယ္။) ညေနပုိင္းမွာ အုတ္ရွစ္ကုန္းရြာသုိ႕ ေရာက္သြားပါတယ္။
ရြာေခါင္းအိမ္မွာ တည္းခုိၿပီး ပါပါတုိ႕ကုိ ထမင္းေကၽြးတဲ့အခါ ဆင္သားဟင္း ပါထည့္ေကၽြးပါတယ္။ အေျခေထာက္သားလုိ႕ ေျပာပါတယ္။
အဆီဝင္းတယ္လုိ႕ ေျပာရမွာအခက္၊ မေကာင္းဘူးလုိ႕ ေျပာရမွာလဲအခက္ ျဖစ္ပါတယ္။ အုတ္ရွစ္ကုန္းရြာနားတဝုိက္ ေျမျပန္႕မွာ
တုိင္ခြန္မ်ား စုိက္ထားတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေလထီးစစ္သားမ်ား မဆင္းႏုိင္ေအာင္ ဂ်ပန္စုိက္ခုိင္းသည့္အတြက္
စုိက္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ ေနာက္ည ရြာထဲမွာ ေရွ႕မွာ သံဘီးတစ္လုံးထဲရွိၿပီး သံကုိယ္ထည္ႏွင့္ လက္ကုိင္ႏွစ္ဖက္ရွိေသာ
တြန္းလွည္းတစ္စင္းကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဂ်ပန္ေနာက္ပုိင္း 'ဝင္းဂိတ္' စစ္သားမ်ား ေလထီးျဖင့္ ဆင္းစဥ္ က်န္ရစ္ခ့ေ
ဲ သာ တြန္းလွည္း
ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ ပါပါတုိ႕ေရာက္ရွိ ေနတဲ့ေနရာဟာလပုိင္းမွ်သာ မၾကာေသးမီက ဝင္းဂိတ္စစ္သားမ်ား
သြားလာက်က္စားသည့္ ေနရာျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။

အုန္းရွစ္ကုန္းရြာမွ ပါပါတုိ႕ေနာက္တစ္ေန႕ နံနက္စတင္ခရီးထြက္ ၾကပါတယ္။ ႏုိဝင္ဘာလ (၁ဝ)ရက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟသၤာရြာမွ

လမ္းျပအျဖစ္ လုိက္မယ့္ ကခ်င္အမ်ဳိးသားႏွင့္ ခ်ိန္းဆုိထားေသာရက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟသၤာရြာကုိ ညေနဘက္မွာ ေရာက္ၿပီး ဦးစံဒြန္း -
ေဒၚစကာတုိ႕အိမ္မွာ တည္းခုိပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္ကဟသၤာရြာမွာ ဝင္းဂိတ္ စစ္တပ္ႏွင့္ ဂ်ပန္စစ္တပ္မ်ား ျပင္းထန္စြာ တုိက္ပြဲျဖစ္ခဲ့တဲ့ေနရာ
ျဖစ္ပါတယ္။ အျပန္အလွန္ ပစ္ခတ္တ့အ
ဲ တြက္ ရြာသားေတြဟာ သုံးရက္သုံးညအိမ္ေပၚမွာပဲ ပိတ္မိေနတဲ့အေၾကာင္း ၾကားသိရတယ္။
အဂၤလိပ္စစ္သား ေတြဆုတ္ခာြ ၿပီးေနာက္ ဂ်ပန္စစ္သားေတြက အဂၤလိပ္စစ္ဗုိလ္တစ္ေယာက္ကို ျမင္းနဲ႕ တရြတ္တုိက္ဆြဲတယ္လုိ႕
ရြာသားမ်ားက ေျပာျပပါတယ္။

ဆြဲတဲ့ေနရာမွာလည္း တသမတ္တည္းမဟုတ္ ဆြလ

ဲ ုိက္၊ ရပ္လုိက္ လုပ္ေတာ့ ခံရတဲ့လူဟာ တေအာ္တည္းေအာ္ေနရၿပီး
ညေနၾကမွ အသံေပ်ာက္သာြ းပါတယ္လုိ႔ ထပ္မံ သိရွိရတယ္။ ရြာထဲရွိအိမ္တခ်ဳိ႕မွာလည္း ေသနတ္ဒဏ္ေၾကာင့္ ေပါက္ၿပဲေနတာ
ေတြ႔ရသလုိ ရြာနီးစပ္ သစ္ပင္ ေတြမွာလည္း က်ဳိးပဲ့ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ဟသၤာရြာကုိ ပါပါတုိ႔ေရာက္တ့ေ
ဲ န႔ဟာ ကခ်င္အမ်ဳိးသား နဲ႔ ခ်ိန္းဆုိထားတ့ေ
ဲ န႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ညမုိးခ်ဳပ္ေသာ္လည္း
ေပၚလာသည္ကုိ မေတြ႔ရပါ။ ေနာက္တေန႔ ထပ္မံ ေစာင့္ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ အရိပ္အေရာင္မွ် မေတြ႔။

ႏုိဝင္ဘာလ (၁ဝ) ရက္သုိ႔မဟုတ္ (၁၁) ရက္မွာ ဟသၤာရြာသုိ႔ သူအေရာက္လာမယ့္အေၾကာင္း ျမေတာင္ ေတာရမွာ

ဦးေစာေအာင္ခင္လွ ေရွ႕မွာ ပါပါကုိ သူ ေျပာတယ္။ သူလာႏုိင္ေအာင္လည္း သူ႔ကုိ ေရႊဒဂါးတျပား ေပးထားတယ္။ ခ်ိန္းဆုိထားတဲ့
ရက္ကုန္ဆုံးသြားေသာ္လည္း ေပၚလာႏုိးနဲ႔ ပါပါတုိ႔ ေနာက္ထပ္တရက္ ေစာင့္ရန္ ဆုံးျဖတ္တယ္။
 ဟသၤာရြာမွာ ကခ်င္အမ်ဳိးသားကုိ ေစာင့္ေစာင့္ေမွ်ာ္ရင္း ပါပါတုိ႔န႔ဲ ပါလာတဲ့ ပုိးဖ်င္ အဝါေရာင္ေျမပုံကုိ ထပ္မံေလ့လာၾကတယ္။
တေကာင္းမွာ ရွိစဥ္ ေလ့လာၿပီးသား ျဖစ္တ့အ
ဲ တြက္ ထပ္မံေလ့လာျခင္း ျဖစ္တယ္။ လမ္းျပ အျဖစ္ ကခ်င္အမ်ဳိးသား လာသည္ျဖစ္ေစ၊
မလာသည္ျဖစ္ေစ ပါပါတုိ႔ ေရႊဂူဘက္သုိ႔ ဦးတည္ၿပီး သြားရန္ ဆုံးျဖတ္ၾကတယ္။ ၎မွ တဆင့္ ျမစ္ႀကီးနားကုိ သြားရန္ ျဖစ္တယ္။
မသြားဘူး မလာဘူးတဲ့ ေနရာျဖစ္ေသာ္လည္း ပုိးဖ်င္အဝါေရာင္ေျမပုံဟာ ပါပါတုိ႔အတြက္ လမ္းျပသဖြယ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ေနာက္ထပ္တရက္ပုိေစာင့္ေသာ္လည္း၊ ကခ်င္အမ်ဳိးသားဟာ ေပၚမလာပါ။ (ပါပါ ဝန္ႀကီးအျဖစ္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေရာက္စဥ္

ဟသၤာမွာ ပါပါတုိ႔နဲ႔ ခ်ိန္းဆုိထားတဲ့ ကခ်င္အမ်ဳိးသားကုိ ျပန္လည္ ေတြ႔ဆုံပါတယ္။ ပါပါသူ႔ကုိ ေတြ႔တ့အ
ဲ ခ်ိန္မွာ သူ႔ရ႕ဲ အဖဲြ႔မွာ အမွဳထမ္း
ေနပါတယ္။ ဟသၤာရြာသုိ႔ သူမလာႏုိင္တ့အ
ဲ ေၾကာင္းက သူ႔ဇနီးမ်က္ႏွာ ျမင္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သူေျပာျပပါတယ္။

ပါပါတုိ႔လည္း မူလ အစီအစဥ္အတုိင္း ဦးစံဒန

ြ ္းႏွင့္ ေဒၚစကာ တုိ႔ကုိ ႏွဳတ္ဆက္ၿပီး ဟသၤာရြာမွ ထြက္ခြာသြားပါတယ္။ (ပါပါ
ဝန္ႀကီးအျဖစ္ ကသာကုိ နယ္လွည့္ထက
ြ ္ရာ ဦးစံဒန
ြ ္းႏွင့္ ေဒၚစကာတုိ႔ အေၾကာင္းကုိ စုံစမ္းေမးျမန္းတယ္။ ဦးစံဒန
ြ ္းေတာ့ ေသဆုံးသြားၿပီး
သိရွိရတယ္။ ေဒၚစကာကုိ ရန္ကုန္ အလည္လုိက္ဘုိ႕ ပါပါ ေခၚလာပါတယ္။ ပါပါ သမၼတျဖစ္ေတာ့လည္း ေဒၚစကာကုိ အလည္
ေခၚပါေသးတယ္) ဟသၤာရြာမွ ပါပါတုိ႔ ေလွဘုိရာြ ကုိ သြားၾကပါတယ္။ ၎မွတဆင့္ ေရႊလီျမစ္ကမ္းမွာ ရွိတဲ့ အင္းရြာသုိ႔
ေရာက္ရွိသြားပါတယ္။ အင္းရြာသူႀကီးအိမ္မွာ တည္းခုိပါတယ္။

သူႀကီးအိမ္ဟာ သစ္သားႏွစ္ထပ္ အိမ္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ႀကီး ျဖစ္ေသာ္လည္း စစ္ေျပးမ်ား လာေရာက္ခုိလွဳံ ေနပါသျဖင့္

တအိမ္လုံး လူျပည့္ေနပါတယ္။ ေရာက္စမွာ သူႀကီး အိမ္အလွဴမ်ား ရွိေနသလားလုိ႔ ထင္ရပါတယ္။ လူပင္မ်ားေသာ္လည္း ပါပါတုိ႔ကုိ
ဧည့္ဝတ္ေက်ပြန္စြာ ဧည့္ခံ ေကၽြးေမြးပါတယ္။

ေရႊလီျမစ္သည္ တ႐ုတ္ျပည္တင
ြ ္ ျမစ္ဖ်ားခံ၍ ျမန္မာျပည္တင
ြ ္းသုိ႔ နယ္စပ္ရာြ စီႏူးမွ ျဖတ္၍ မကိန္းေတာင္ ကုန္းရြာအတုိင္း
စီးဆင္းေသာျမစ္ ျဖစ္သည္။ ၎ရြာတြင္ ဧရာဝတီျမစ္ႏွင့္ ဆုံသည္။ ၎ရြာမွ ေရႊေခ်ာင္း (ေရႊလီျမစ္လက္တက္ေခ်ာင္း) အေရာက္
ဆန္တက္ခဲ့ရသည္။ အစုံခရီးမဟုတ္ပါ။

ေနာက္တေန႔ အင္းရြာမွ မုိးမိတ္နယ္ ျပေခ်ာင္းရြာသုိ႔ ေျမပုံအရ ပါပါတုိ႔ ေရးဆြထ

ဲ ားေသာ ခရီးစဥ္အတုိင္း ဆက္လက္
ခရီးထြက္ခြာပါတယ္။ ျပေခ်ာင္းသုိ႔ ေရႊလီျမစ္အတုိင္း ေလွျဖင့္ စုန္ဆင္း ရမယ္ျဖစ္တ့အ
ဲ တြက္ ညေနၾကမွ ခရီးစတင္ ထြက္ပါတယ္။
အင္းရြာမွ ထြက္ခြာၿပီး မၾကာမီ ေက်ာက္ေတာင္ႏွစ္ခုၾကားသုိ႔ အေရာက္မွာ ညေန ဆည္းဆာခ်ိန္ ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ေလကေလး
တျဖဴးျဖဴး တုိက္ခတ္လာသျဖင့္ အလြန္မွ ခ်မ္းစိမ့္လာပါတယ္။ ေတာင္ကမ္းပါးမွာလည္း စံပယ္ကုံးမ်ား ဆြဲထားသည့္အလား
ေရတံခြန္မ်ား ေဖြးခနဲ ျဖာဆင္းလာၿပီး သစ္ပင္ေပၚရွိ ေမ်ာက္မ်ားမွာ တပင္မွ တပင္သုိ႔ ကူးလူး သြားလာ ေနၾကပါတယ္။
ေလွသမားလည္း ေလွခပ္မွန္မွန္ ေလွာ္ရင္း ည (၁ဝ) နာရီ အခ်ိန္ခန္႔မွာ ျပေခ်ာင္းရြာသုိ႔ ေခ်ာေမာစြာ ေရာက္ ရွိသြားပါတယ္။

ျပေခ်ာင္းရြာေရာက္ၿပီး ေနာက္တေန႔ မန္းကေလးရြာသုိ႔ ဆက္လက္ ခရီးထြက္ရန္ ျဖစ္ေသာ္လဲ အေျခအေန ေလ့လာရန္

အတြက္ ျပေခ်ာင္းရြာမွာပဲ ေနပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ျပေခ်ာင္းရြာ ေရာက္ရွိတ့အ
ဲ ခ်ိန္မွာ ေရွ႕တန္း စစ္ေျမမ်က္ႏွာျပင္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း
သိရွိရပါတယ္။

ေရွ႕တန္း စစ္ေျမမ်က္ႏွာျပင္မွာ အေဖာ္က သုံးေယာက္တည္း၊ ဘီဒီေအ ယူနီေဖာင္း ကားကား ဝတ္ၿပီး ဘာမ်ား လာလုပ္သလဲ
အၾကည့္မ်ဳိးနဲ႔ သူႀကီးက ပါပါတုိ႔ကုိ ၾကည့္ေနပါတယ္။ ေနာက္ ပါပါတုိ႔ ျပေခ်ာင္းကေန ဘယ္ဆက္သာြ းမလဲလုိ႔ ေမးပါတယ္။ ပါပါတုိ႔က
မန္းကေလးရြာသုိ႔ ဆက္သာြ းရန္ အစီအစဥ္ ရွိေၾကာင္း ေျပာျပရင္း သူႀကီး သံသယ ကင္းရွင္းရန္ တပ္မေတာ္အတြက္ ေရွ႕တန္း
စစ္မ်က္ႏွာ အေျခအေနကုိ သတင္းရယူရန္ လာေရာက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဆက္လက္ ေျပာျပပါတယ္။

ျပေခ်ာင္းရြာမွာ ပါပါတုိ႔ ႏွစ္ည အိပ္ပါတယ္။ ပထမညအိပ္ၿပီး မုိးလင္းေသာအခါ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းက ညက အိပ္မက္တဲ့

အေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။ အနားမွာလဲ ေလထီး ဦးအုန္းေမာင္က ရွိပါတယ္။ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းက သူ႔အိပ္မက္အေၾကာင္း
အံ့ၾသစြာျဖင့္ ေျပာပါတယ္။

အိပ္မက္ပုံက ဒီလုိပါ။ ပါပါကုိ ဂ်ပန္ဖမ္းသြားတယ္။ ေနာက္လွံစပ

ြ ္န႔ဲ ထုိးသတ္တယ္။ သုံးခါတိတိ ထုိးတယ္။ ထုိးတုိင္း ထုိးတုိင္း
လွံစြပ္ ေကာက္သြားတယ္။ ဒီအိပ္မက္ကုိ ၾကားရေတာ့ ေအာင္ေျမနင္းရန္ နီးၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ပါပါ သူတုိ႔ကုိ ျပန္ေျပာတယ္။

ျပေခ်ာင္းရြာမွာ ႏွစ္ရက္ေနၿပီး ပါပါတုိ႔ ခရီးစဥ္အရ မန္းကေလးရြာသုိ႔ ကုန္းလမ္းအတုိင္း သြားပါတယ္။ မန္းကေလးရြာသုိ႔

ညေနေရာက္ေသာအခါ ရြာဟာ သုသာန္တစျပင္လို ဆိတ္ၿငိမ္ၿပီး အိမ္တုိင္း လုိလုိ တံခါး ပိတ္ထားတာကုိ ေတြ႔ရတယ္။ အိမ္တအိမ္မွာ
လူတေယာက္ကုိ လွမ္းျမင္ေတာ့ သူ႔အိမ္ကုိ သြားရာ ရြာေခါင္းျဖစ္မွန္း သိရပါတယ္။ ရြာေခါင္း ေျပာျပခ်က္အရ သိရွိရသည္မွာ ေရႊဂူၿမိဳ႕ကို
အေမရိကန္ႏွင့္ တ႐ုတ္တပ္မ်ား သိမ္းပုိက္ထားၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ လြန္ခ့တ
ဲ ့ဲ ႏွစ္ရက္တုန္းက အေမရိကန္ ၾသဇာခံ ခ်န္ေကရွိက္
တ႐ုတ္တပ္မ်ား၊ မန္းကေလးရြာကုိလာၿပီး ညအိပ္သာြ းေၾကာင္း၊ ရြာသူရာြ သားမ်ား ေၾကာက္ရႊံ႕သည့္အတြက္ ရြာမွာ မေနရဲဘဲ
ေတာထဲသုိ႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနေၾကာင္း အစရွိသည္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ရြာေခါင္းအိမ္မွာ ပါပါတုိ႔ စခန္းခ်ၿပီး ပါပါတုိ႔ဟာ တပ္မေတာ္ေထာက္လွမ္းေရးမွ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေရွ႕တန္း စစ္ေျမမ်က္ႏွာျပင္

အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္၍ လာေရာက္ စုံစမ္း ေထာက္လွမ္းေၾကာင္း ယခု အေမရိကန္ႏွင့္ တ႐ုတ္တပ္မ်ား ေရႊဂူသုိ႔ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း
ၾကားသိရ၍၊ ေရႊဂူသုိ႔ သြားေရာက္ စုံစမ္းလုိေၾကာင္းကုိ ရြာေခါင္းအား ပါပါ ေျပာျပပါတယ္။ ပါပါ ေျပာျပခ်က္ကုိ ရြာေခါင္းက
ယုံၾကည္သျဖင့္ သူကုိယ္တုိင္ ေရႊဂူသုိ႔ လုိက္ပုိ႔မယ့္ အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ လမ္းခရီးမွာ ေတာေတာင္ ထူထပ္ၿပီး ဆင္၊ က်ား၊
က်ားသစ္မ်ား ေတြ႔တတ္ေၾကာင္းလည္း သူေျပာျပပါတယ္။

အစီအစဥ္အရ ေနာက္တေန႔ ေရႊဂူကုိ ပါပါႏွင့္ ရြာေခါင္းသြားၿပီး မဟာမိတ္တပ္ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ရေသာအခါ

ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္း ႏွင့္ ေလထီး ဦးအုန္းေမာင္တုိ႔ကုိ ျပန္လာေခၚရန္ ျဖစ္တယ္။ ေရႊဂူကုိ အရပ္သားအျဖစ္ လားဝယ္သြားရန္သေဘာ
ခရီးသြားရန္ ျဖစ္တယ္။ ႏြားဝယ္သာြ းရန္ လက္မွတ္ကုိ ရြာသူႀကီးက ထုတ္ေပးပါတယ္။ အရပ္သားအျဖစ္ ဝတ္ဆင္ရန္ တပတ္ႏြမ္း
အဝတ္အထည္မ်ားကုိ ရွာေဖြ ဝယ္ယူရပါတယ္။

သားရဲတိရိစၧာန္ထူေျပာ၍ လွ်ဳိေျမာင္ ေပါေသာ ေတာႀကီး ျဖစ္ေစကာမူ လူတုိ႔၏ ဇြ၊ဲ သတၲိ၊ လုံ႕လျဖင့္ ေအာင္ျမင္စြာ
ေက်ာ္ျဖတ္ႏုိင္မည္ဟူေသာ စိတ္ဓာတ္ျဖင့္ နံနက္ (၂) နာရီ အခ်ိန္မွာ ပါပါႏွင့္ ရြာေခါင္းတုိ႔ စတင္ ခရီး ထြက္ၾကပါတယ္။ လမ္းမွာ စားရန္
ေကာက္ညႇင္းေပါင္း ယူသာြ းပါတယ္။ ဓားမ တေခ်ာင္းလည္း ပါတယ္။ ရြာေခါင္းနည္းတူ ပါပါလည္း ဖိနပ္မစီး ရပါ။ ရြာအလြန္မွာ
ေတာႀကီးထဲ ေရာက္သာြ းပါတယ္။ တေတာလုံး ဆိတ္ၿငိမ္ၿပီး ေနေျပာက္မ်ား မက်ေရာက္ႏုိင္သည့္ ၿမိဳင္ေတာမ်ဳိး ျဖစ္တယ္။
လူသြားလမ္းရယ္လုိ႔ အတည္အက် မရွိပါ။ တခ်ဳိ႕ေနရာမွာ လွည္းသြားႏုိင္ေလာက္ေအာင္ က်ယ္ဝန္းၿပီး တခ်ဳိ႕ေနရာက်ေတာ့
ကုိင္းပင္မ်ား၊ ႀကိမ္ပင္မ်ား ေရာယွက္ေပါက္ေနေသာ လမ္းက်ဥ္းေလး ျဖစ္ပါတယ္။

လမ္းေပၚတခ်ဳိ႕ေနရာမ်ားမွာ စီးကရက္ အတုိအစ၊ မီးျခစ္ခံ၊ြ စစ္ဖိနပ္၊ ေျခရာမ်ား ေတြ႔ရွိရသျဖင့္ မန္းကေလးကုိ

လာေရာက္သြားေသာ တ႐ုတ္စစ္တပ္၏ ေျခရာလက္ရာျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ ေန႔လယ္အခ်ိန္မွာ ပါပါတုိ႔န႔ဲ သိပ္မေဝးတဲ့လမ္းေဘး
တေနရာမွာ ဗုံးခနဲ အသံျမည္ကာ လမ္းေပၚသုိ႔ ႐ုတ္တရက္ ေတာတိရစၧာန္သား အမိႏွစ္ေကာင္ ေပၚလာပါတယ္။ ပါပါတုိ႔လည္း
လန္႔ျဖတ္ၿပီး ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ဆတ္ သားအမိႏွစ္ေကာင္ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရလုိ႔ စိတ္ေအးသြားပါတယ္။ ပါပါလည္း ဖိနပ္ မစီးရလုိ႔
ေျခဖဝါးေတြ ႀကိမ္းၿပီး နာက်င္စျဖစ္လာတယ္။ မေလွ်ာ့ေသာ ဇြလ
ဲ ုံ႕လျဖင့္ ခရီးျပင္း ဆက္လက္ သြားရာ ေရႊဂူၿမိဳ႕ျပင္ဘက္မွာ
တပ္စြဲထားေသာ တ႐ုတ္တပ္သုိ႔ ညေန (၄)နာရီမွာ ေရာက္ရွိသာြ းပါတယ္။

တ႐ုတ္စစ္သား တေယာက္က တ႐ုတ္စစ္ဗုိလ္ဆီ ေခၚေဆာင္သာြ းပါတယ္။ ဗမာစကား မတတ္တတတ္ စကားျပန္နဲ႔ ပါပါတုိ႔ကုိ

စစ္ေဆး ေမးျမန္းပါတယ္။ ပါပါတုိ႔လည္း လားလာဝယ္တ့ဲ အေၾကာင္းေျပာၿပီး သူႀကီးေပးတဲ့ လက္မွတ္ကုိ ထုတ္ျပေတာ့ ပါပါတုိ႔ကုိ
သြားခြင့္ ျပဳပါတယ္။ စစ္ဗုိလ္ဟာ သေဘာေကာင္းပါတယ္။ ပါပါ ေရေသာက္ခ်င္တယ္ ေျပာေတာ့ သူ႔ဓာတ္ဘူး ထဲက
လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းကုိ ထုတ္ေပးပါတယ္။

ေရႊဂူၿမိဳ႕ထဲသုိ႔ ပါပါ (၂) နာရီအခ်ိန္မွာ ေရာက္သာြ းပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အေမရိကန္စစ္ဗုိလ္ထံ သြားေရာက္ေတြ႔ဆုံကာ

ပါပါတုိ႔ လာရတဲ့အေၾကာင္းကုိ ရွင္းလင္းေျပာျပပါတယ္။ အေမရိကန္စစ္ဗုိလ္က ပါပါကုိ အဂၤလိပ္စစ္ဗုိလ္လက္သုိ႔ လႊေ
ဲ ျပာင္း
ေပးလုိက္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္စစ္ဗုိလ္ဟာ ကတ္(စ္)ဘီ ေခၚ ၿမိဳ႕ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရး အရာရွိအျဖစ္ လုိက္လာေသာ စစ္ဗုိလ္ ျဖစ္တယ္။ ပါပါတုိ႔
လာရတဲ့အေၾကာင္းရင္း အဂၤလိပ္စစ္ဗုိလ္က သိရွိတ့အ
ဲ ခါ “မင္းတုိ႔ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဟာ တုိ႔မဟာမိတ္ ႏုိင္မယ္ သိေတာ့
တုိ႔နဲ႔လာေပါင္းတယ္၊ မဟုတ္လား” လုိ႔ ပါပါ့ကုိ ခနဲ႔စကား ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ ပါပါ ေနထုိင္ စားေသာက္ဘုိ႕ စီစဥ္ေပးတယ္။
ပါပါ့ေျခဖဝါးေတြ ေပါက္ၿပီး အနာျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ လုိအပ္သလုိ ကုသေပးရန္ ေဆးမွဴးအား တာဝန္ေပးပါတယ္။ ဖန္ရည္ေဆးရန္
ခြက္မရွိသျဖင့္ စစ္သားေဆာင္း သံဦးထုပ္ကုိပဲ အသုံးျပဳပါတယ္။ ေဆးထည့္ၿပီး ေျခဖဝါးႏွစ္ဖက္စလုံးကုိ ပတ္တီး စီးထားပါတယ္။

ေဆာင္းဝင္ၿပီး ျဖစ္သျဖင့္ ေရႊဂူၿမိဳ႕ဟာ အလြန္မွ ေအးပါတယ္။ မန္းကေလးကုိ ရြာေခါင္းနဲ႔ ပါပါကုိ တအိမ္ထဲမွာပဲ

ေနရာေပးပါတယ္။ ပါပါနဲ႔အတူ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းႏွင့္ ေလထီး ဦးအုန္းေမာင္တုိ႔ ပါလာၿပီး သူတုိ႔ကုိ မန္းကေလးရြာမွာ ထားခဲ့ေၾကာင္း
လက္နက္ခဲယမ္း မီးေက်ာက္မ်ားပါ ပါလာေၾကာင္း အဂၤလိပ္ စစ္ဗုိလ္အား ေျပာသြားၿပီး ျဖစ္သျဖင့္ သူတုိ႔ကုိ သြားေခၚရန္
အဂၤလိပ္စစ္ဗုိလ္က အစီအစဥ္ လုပ္ပါတယ္။

ကခ်င္စစ္ဗုိလ္ႏွင့္ စစ္သားေလးေယာက္ဟာ မန္းကေလးရြာမွာ က်န္ရစ္ခ့တ

ဲ ့ဲ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းတုိ႔ကုိ ေနာက္တေန႔
သြားေရာက္ ေခၚရန္ႏွင့္ ရြာေခါင္းက လမ္းျပအျဖစ္ ျပန္လုိက္သာြ းရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ မန္းကေလးသုိ႔ ရြာေခါင္းပဲ ျပန္သြားရမယ္ ျဖစ္ေတာ့
ပါပါ ေရႊဂူမွာ အဖမ္းခံတယ္လုိ႔ သူထင္တယ္။ သူ စိတ္မေကာင္းေၾကာင္း ပါပါ့ကုိ ေျပာတယ္။ ပါပါလဲ မသိလုိက္ဘာသာ ေနၿပီး
သူေျပာတာကုိပဲ နားေထာင္တယ္။
 ေနာက္တေန႔ နံနက္လင္းေသာအခါ ရြာေခါင္းဟာ လမ္းျပအျဖစ္ ကခ်င္စစ္ဗုိလ္ေနာက္သုိ႔ မန္းကေလးကုိ ျပန္လုိက္သြားရတယ္။
နံနက္ (၉) နာရီအခ်ိန္မွာ ျမစ္ႀကီးနားမွ ေလယာဥ္ပ်ံငယ္ကေလး ေရႊဂူသုိ႔ ေရာက္လာၿပီး ပါပါ့ကုိ ျမစ္ႀကီးနားသုိ႔ ေခၚေဆာင္သြားပါတယ္။
ပါပါ့အေနနဲ႔ ပထမဆုံး ေလယာဥ္ပ်ံ စီးရျခင္းျဖစ္တယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံေပၚမွ ေအာက္သုိ႔ ငုံ႕ၾကည့္ေသာအခါ ေရႊဂူႏွင့္ ျမစ္ႀကီးနားၾကားမွာ
ေတာအထပ္ထပ္ ေတာင္အထပ္ထပ္ ေတြ႔ရပါတယ္။ အကယ္၍သာ ေရႊဂူၿမိဳ႕သုိ႔ အေမရိကန္တပ္၊ တ႐ုတ္တပ္ေတြ မသိမ္းပုိက္ေသးလွ်င္
ပါပါတုိ႔ ဒီေတာဒီေတာင္ေတြကုိ ျဖတ္သန္းသြားလာရမွာပဲလုိ႔ ေတြးမိရင္း၊ ရင္ေလးမိပါတယ္။ ေရႊဂူမွ ထြက္ၿပီး တနာရီၾကာေသာအခါ
ပါပါတုိ႔ ျမစ္ႀကီးနားကုိ ေခ်ာေမာစြာ ေရာက္ရွိသာြ းပါတယ္။

(ပါပါကုိ ေလယာဥ္ျဖင့္ လာေခၚေသာ ေလယာဥ္ေမာင္း အရာရွိကုိ ပါပါ ဝန္ႀကီး ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္မွာ ျပန္လည္
ေတြ႔ဆုံၾကပါေသးတယ္။ ဧည့္ခံပတ
ဲြ ေနရာမွာ ေတြ႔ဆုံျခင္း ျဖစ္တယ္။)

ျမစ္ႀကီးနားမွ ဘီဟားလား

ျမစ္ႀကီးနားေလဆိပ္မွ ပါပါကုိ အေမရိကန္ ေထာက္လွမ္းေရးတပ္ အမွတ္ (၁ဝ၁) သုိ႔ ေခၚေဆာင္သာြ းပါတယ္။ အမွတ္ (၁ဝ၁)
တပ္သည္ ျမစ္ႀကီးနား ေျမာက္ဘက္ စီတာပုိသခၤ်ဳိင္းေဟာင္း ေနရာနားမွာ တပ္စထ
ဲြ ား ပါတယ္။ ပါပါစစ္ေျပးအျဖစ္ ျမစ္ႀကီးနားမွာ ရွိစဥ္
စီတာပုိသခၤ်ဳိင္းဟာ ပကတိ အေကာင္းပင္ ရွိေသးေသာ္လည္း ယခု ဗုံးဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီး ေနပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနား တၿမိဳ႕လုံးလဲ
ပ်က္စီးေနပါတယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံေပၚမွ ေတြ႔ရေသာ ျမင္ကင
ြ ္းမွာ တၿမိဳ႕လုံး စစ္သားမ်ား ေနထုိင္တ့ဲ ျဖဴေဖြးေသာ ရြက္ထည္တဲမ်ားသာ
ျဖစ္တယ္။

အေမရိကန္ေထာက္လွမ္းေရးတပ္အမွတ္ (၁ဝ၁) သုိ႔ ေရာက္ရွိေသာအခါ တပ္ရင္းမွဴးထံသုိ႔ ပါပါကုိ ေခၚသြားပါတယ္။

တပ္ရင္းမွဴးဟာ ဒုဗုိလ္မွဴးႀကီး ပီးယား (စ) (?) ျဖစ္ပါတယ္။ (ယခု အေမရိကန္ 'ပင္တဂြန္' စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွာ ဒုဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး)
တပ္ရင္းမွဴးဟာ ပါပါ့ကုိ ေကာင္းမြန္စာြ လက္ခံ စကားေျပာပါတယ္။ “ခ်က္စကာဖဲ” အေမရိကန္ စီးကရက္ ထုတ္တည္သည့္ျပင္ ပါပါကုိ
တကာတြန္း ေပးပါတယ္။ ခ်က္စတာဖီး စီးကရက္ကုိ ဖြာ႐ႈိက္ရင္း မဲဇာ ျမစ္တေလွ်ာက္မွာ ေဆးရြက္ႀကီး လိပ္ေသာက္ရတာကုိ ေျပးၿပီး
သတိရမိတယ္။ လွ်ဳိ႕ဝွက္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပါပါသိသမွ် တပ္ရင္းမွဴးအား ေျပာျပတယ္။ ပါပါတုိ႔ ရန္ကုန္မွ
ထြက္လာမီ မဟာမိတ္တပ္န႔ဲ ေတြ႔ေသာအခါ ေျပာျပရန္၊ သခင္ သန္းထြန္းေပးလုိက္ေသာ အမွတ္အသား စကားဝွက္ကုိလည္း
ေျပာျပတယ္။

စကားဝွက္ဟာ ေျမေအာက္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး အဖြ႕ဲ မွ ဦးသိန္းေဖထံ ပုိ႔ေသာလူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရန္ စကားဝွက္ျဖစ္ၿပီး၊

အဂၤလိပ္ စစ္အာဏာပုိင္ရ႕ဲ ခြင့္ျပဳခ်က္န႔ဲ သခင္သန္းထြန္း၊ ဦးသိန္းေဖတုိ႔ ႀကိဳတင္ သင္ၾကားေသာ စကားဝွက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္
တပ္ရင္းမွဴးက သူသိခ်င္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ေမးျမန္းၿပီး သူ႔ဒုတပ္ရင္းမွဴးဆီကုိ ေခၚကာ ပါပါႏွင့္ မိတ္ဆက္ေပးပါတယ္။
ဒုတပ္ရင္းမွဴးဟာ ဗုိလ္မွဴးအမိန္႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုရင္းဗုိလ္မွဴး “အမိန္႔”ဟာ အဂၤလိပ္လက္ထက္က ဆရာႀကီး “တမ္မိန္”သား ျဖစ္သည္။
ျမန္မာျပည္ဖြား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာစကားကုိ ေကာင္းမြန္စာြ တတ္ကၽြမ္း ေျပာတတ္ပါတယ္။ စစ္ၿပီးေနာက္ပုိင္းတြင္ ဗုိလ္မွဴး
(အမိန္႔?) ကမ္မိန္သည္ ကုလသမဂၢ လက္ေအာက္ရွိ စားနပ္ရိကၡာ အဖြ႕ဲ တြင္ အမွဳထမ္းေဆာင္ရင္း ရန္ကုန္သုိ႔ ေရာက္လာကာ
ရန္ကုန္မွာပင္ ႐ုံးထုိင္ပါတယ္။ ပါပါဝန္ႀကီး အျဖစ္ႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သမၼတအျဖစ္ႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း သူႏွင့္
ျပန္လည္ေတြ႔ဆုံၾကပါတယ္။

တပ္ရင္းမွဴး၊ ဒုတပ္ရင္းမွဴးတုိ႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံၿပီး ပါပါေနထုိင္ရန္ ရြက္ဖ်င္တသ

ဲ ုိ႔ စစ္ဗုိလ္ တေယာက္က လုိက္ပုိ႔ပါတယ္။ အိပ္ရန္
သံခုတင္ သုံးလုံး ရွိၿပီး ပါပါတုိ႔သုံးေယာက္ အတြက္ သီးသန္႔ ရြက္ဖ်င္တဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ အဝတ္အထည္ေပးသည့္ စတုိထသ
ဲ ုိ႔
ေခၚသြားၿပီး ပါပါကုိ စတ္ဝတ္စစ္ထည္မ်ား ထုတ္ယူၿပီး ေနာက္ထမင္းစားေသာ တဲကုိ ေခၚေဆာင္ ေနရာျပထားပါတယ္။

စစ္ဗုိလ္ေျပာျပခ်က္အရ နံနက္ (၇း၃ဝ) အခ်ိန္မွာ နံနက္စာ (၁ဝ) နာရီ အခ်ိန္ လက္ဖက္ရည္ႏွင့္ ဘီစကြတ္မုန္႔၊ ေန႔လယ္ (၁၂)
နာရီအခ်ိန္မွာ ေန႔လယ္စာ၊ မြန္းလြဲ (၄) နာရီအခ်ိန္မွာ လက္ဖက္ရည္ႏွင့္ ဘီစကြတ္မုန္႔၊ ည (၇) နာရီ အခ်ိန္မွာ ညစာ ျဖစ္ပါတယ္။
အစားအစာကုိ ေကာင္တာ စားပြမ
ဲ ွာ သြားယူၿပီး ထမင္းစားခန္းမွာ ရွိေသာ စားပြေ
ဲ ပၚမွာ ျပန္စားရပါတယ္။ အစားအစာ ယူတအ
့ဲ ခါ
တန္းစီယူရၿပီး ရာထူးႀကီးငယ္မေရြး ေနာက္လာတ့လ
ဲ ူ ေနာက္မွာ တန္းစီယူရပါတယ္။ တပ္ရင္းမွဴး တေယာက္အတြက္သာ သူေနတဲ့
တဲကုိ စားစရာမ်ား ပုိ႔ေပးၿပီး က်န္လူမ်ားအားလုံး ထမင္းစားတဲမွာ စားရပါတယ္။

ပါပါေရာက္သည့္ေန႔မွာ ေနာက္ထပ္ စစ္ေဆး ေမးျမန္းျခင္း မျပဳေတာ့ပါ။ ညေနဘက္ ေရခ်ဳိးရန္ ျမစ္ဆိပ္သုိ႔ သြားရာ ကမ္းပါးမွာ
ယူနီေဖာင္းဝတ္လ်က္ ျပားၿပီး ေျခာက္ကပ္ေနေသာ ဂ်ပန္အေလာင္း ႏွစ္ေလာင္းကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ တခ်ိန္က ဂ်ပန္မ်ား ႀကီးစုိးစဥ္
ဤျမစ္ကမ္းပါးမွာ အဂၤလိပ္စစ္သား တေယာက္ကုိ လည္ပင္းျဖတ္ၿပီး သတ္ျဖတ္ခ့သ
ဲ ည္ မဟုတ္ပါေလာ။ ဤ ဂ်ပန္အေလာင္းမ်ားကုိ
ေတြ႔ရေသာအခါ လူတုိ႔၏ဘဝ ပတ္ဝန္းက်င္သည္ ေနပူ၍ခ်ည္း မေနပါ။ မုိးရြာ၍ခ်ည္း မေနပါ။ ဆီးႏွင္းက်၍ခ်ည္း မေနပါ။
ေနပူသည့္အခါ ပူ၍ မုိးရြာသည့္အခါ ရြာၿပီးလွ်င္ ဆီးႏွင္းက်သည့္အခါ က်ေပသည္ ဟူေသာ ေလာကဓံမ်ားကုိ ေျပး၍ သတိရမိပါတယ္။
ပါပါေရ ခ်ဳိးစဥ္ ျမစ္ကမ္းဖက္ကမ္း ဓားလြယ္ခုတ္ဆီမွာ စစ္ေျပးဘဝ ဦးစက္တင္ - ေဒၚရီဘယ္ခါတုိ႔ႏွင့္ အတူ တိမ္းေရွာင္ ေနထုိင္ခဲ့ေသာ
မုိင္းနားရြာကုိ လွမ္းျမင္ရပါတယ္။

ေနာက္တေန႔ နံနက္စာ စားၿပီးခ်ိန္မွာ ဗုိလ္ႀကီးတေယာက္ ပါပါကုိ လာေခၚၿပီး ကတည္းက အေသးစိတ္ စစ္ေဆး

ေမးျမန္းပါတယ္။ ေန႔လယ္စာ စားခ်ိန္မွာ ခဏရပ္ၿပီး တေနကုန္ ေမးျမန္းရာ ညေန (၄) နာရီမွ ၿပီးဆုံးပါတယ္။ ေမးျမန္းသမွ်ကုိ
ပါပါသိသမွ် ေျဖၾကားပါတယ္။ ညေန (၅) နာရီအခ်ိန္ ျမစ္ဆိပ္သုိ႔ ေရသြားခ်ဳိးရာ ျမစ္ဆိပ္ေရာက္ၿပီး မၾကာမီ တုိက္ေလယာဥ္
ပ်ံတစင္းသည္ အရွိန္ျပင္းစြာျဖင့္ ျမစ္ေၾကာင္းအတုိင္း ေတာင္မွ ေျမာက္သုိ႔ ေမာင္းလာၿပီး ပါပါ ေရခ်ဳိးသည့္ ေနရာႏွင့္ ကုိက္ႏွစ္ရာ ခန္႔
အကြာမွာ ေရထဲသုိ႔ ထုိးက်သြားကာ ေပါက္ကသ
ဲြ ံမ်ား ထြက္ေပၚလာၿပီး တခဏခ်င္း ႏွစ္ျမဳပ္သာြ းပါတယ္။ ေလယာဥ္ေမာင္းသမားလည္း
ေသဆုံးသြားပါတယ္။ ဤျမင္ကင
ြ ္းကုိ ေတြ႔ရေသာအခါ ၿမိဳ႕လွ ေရနံမွာ အရွင္လတ္လတ္ မီးေလာင္ခံရေသာလူကုိ ေျပးသတိရ မိပါတယ္။

ပါပါ ျမစ္ႀကီးနားေရာက္ၿပီး သုံးရက္အၾကာမွာ ဗုိလ္မွဴး ခ်စ္ေကာင္းႏွင့္ ေလထီးဦးအုန္းေမာင္တုိ႔ ေရာက္ရွိလာၾကပါတယ္။

မန္းကေလးမွ ေရႊဂူသုိ႔ ပါပါ တရက္ႏွင့္လာခဲ့ေသာ ခရီးကုိ သူတုိ႔ တညအိပ္လာခဲ့ရေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။ သူတုိ႔ေရာက္လာျခင္းျဖင့္
ပါပါ ညအိပ္အေဖာ္ ရပါတယ္။ ေနာက္တေန႔ သူတုိ႔ကုိ ဗုိလ္ႀကီးက ေခၚယူစစ္ေဆး ေမးျမန္းရာ ပါပါကဲ့သုိ႔ပင္ တေနကုန္သြားပါတယ္။
သူတုိ႔ကုိ စစ္ေဆး ေမးျမန္း ၿပီးဆုံးေသာအခါ ပါပါတုိ႔ ၿမိဳ႕ထဲကုိ လြတ္လပ္စာြ လည္ပတ္ႏုိင္ေၾကာင္း ခြင့္ျပဳပါတယ္။

ပါပါ ျမစ္ႀကီးနား ေရာက္စကပင္ စစ္ေျပးဘဝမွာ အတူေနထုိင္ခ့ေ

ဲ သာ ဦးစက္တင္၊ ေဒၚရီဘယ္ခါတုိ႔ အေၾကာင္းကုိ စုံစမ္း
ေမးျမန္းလုိေသာ္လည္း အျပင္သုိ႔ ထြက္ခင
ြ ့္မရသည့္အျပင္ တပ္ထမ
ဲ ွာလည္း အသိမရွိေသာေၾကာင့္ စုံစမ္း ေမးျမန္းျခင္း မျပဳႏုိင္ပါ။
ေဘအိဘမ္ ကခ်င္ေက်ာင္းမွာ အရပ္သားမ်ားအတြက္ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ား ထုတ္ေပးၿပီး အမွဳထမ္းမ်ားသည္ ယခင္ အဂၤလိပ္
လက္ထက္ အမွဳထမ္း၊ ရာထမ္း တခ်ဳိ႕ရွိေၾကာင္း ၾကားသိရပါသျဖင့္ တပ္မွ ထြက္လည္ခင
ြ ့္ရေသာေန႔မွာ ပါပါ ကခ်င္ေက်ာင္းသုိ႔
သြားပါတယ္။

ကခ်င္ေက်ာင္းမွာ ပါပါႏွင့္အတူ စစ္ေျပးဘဝအျဖစ္ မုိင္းနားရြာမွာ ေနခဲ့ေသာ ဦးေမာင္ေမာင္တင္၏ ဇနီးေဒၚကုိင္ကုိ ေတြ႔ရာ

ဦးစက္တင္၊ ေဒၚရီဘယ္ခါ တုိ႔ အေၾကာင္းကုိ ေမးျမန္းပါတယ္။ ေဒၚကုိင္ေျပာျပ၍ သိရေသာအခါ ပါပါ ဝမ္းနည္းမဆုံး ျဖစ္သြားပါတယ္။
ဗုိလ္လွေဖ ႏွင့္ ေတြ႔သည့္အခါမွာ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တေကာင္း ဦးေအး၊ ေဒၚဧမိတုိ႔ႏွင့္ ေတြ႔သည့္အခါမွာ ေသာ္လည္းေကာင္း
ဦးစက္တင္တုိ႔ အေၾကာင္း ဘာမွ် မသိခ့ရ
ဲ ပါ။ ေဒၚကုိင္ထံမွ ၾကားသိရသည္မွာ ပါပါ ျမစ္ႀကီးနားမွ ထြက္ခာြ သြားၿပီး တႏွစ္ခန္႔ အၾကာမွာ
ဦးစက္တင္သည္ အူေရာင္ေရာဂါျဖင့္ ေသဆုံးသြားၿပီးေနာက္ မ်ားမၾကာမီ ကာလအတြင္းမွာ ေဒၚရီဘယ္ခါသည္လည္း သူေနသည့္
အိမ္တည့္တည့္မွာ ဗုံးက်သျဖင့္ ေသဆုံးသြားေၾကာင္းပင္ ျဖစ္ပါတယ္။

အမွတ္ (၁ဝ၁) အေမရိကန္ ေထာက္လွမ္းေရးတပ္မွာ အမွဳထမ္းေဆင္ေနသူမ်ားသည္ အေမရိကန္မ်ား အျပင္ တ႐ုတ္၊ ဗမာ၊

ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ အဂၤလိပ္ ျမန္မာ ကျပားမ်ားကုိ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားကုိ ဂ်ပန္ေနာက္ေၾကာင္းမွာ သတင္း
ေထာက္လွမ္းရန္အတြက္ အသုံးျပဳသည္ဟု ယူဆရပါတယ္။ ပါပါတုိ႔လည္း သူတုိ႔ႏွင့္ ကူးလူး ဆက္ဆံမွဳမရွိသျဖင့္ သူတုိ႔၏ အလုပ္
ဝတၲရားမ်ားကုိ မသိရွိပါ။ ကူးလူး ဆက္ဆံရန္လည္း မသင့္ေလ်ာ္ပါသျဖင့္ ပါပါတုိ႔ဘာသာ ပါပါတုိ႔ ေနထုိင္သာြ းပါတယ္။

အမွတ္ (၁ဝ၁) တပ္သုိ႔ေရာက္ရွိၿပီး ေလးငါးရက္အၾကာမွာ တေန႔ညေန (၆) နာရီအခ်ိန္တင

ြ ္ တပ္ရင္းမွဴးက ပါပါကုိ
ေတြ႔လုိပါသျဖင့္ သူ႔ဆီကုိ သြားပါတယ္။ သူ႔ဆီ ေရာက္ေသာအခါ ပါပါကုိ သံဘူးဘီယာျဖင့္ ဧည့္ခံပါတယ္။ (သံဘူး ဘီယာ ဆုိသည္မွာ
ပုလင္းအစား သံဘူးထဲမွာ ထည့္ထားေသာ ဘီယာျဖစ္ပါတယ္) ဂ်ပန္ ေခတ္တေခတ္လုံး ဘီယာအစား ထန္းရည္၊ ဓနိရည္ႏွင့္သာ
စခန္းသြားရသည့္အတြက္ ဘီယာအရသာသည္ ပုိထူးျခားသလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘီယာေသာက္ရင္း တပ္ရင္းမွဴးႏွင့္ စကားေျပာရာ
တပ္ရင္းမွဴးက သူေျပာလုိေသာ ကိစၥကုိ ပါပါ့အား ဖြင့္ေျပာပါတယ္။ ပါပါ သူတုိ႔တပ္မွာ အမွဳထမ္းရန္ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္
ဆုိေသာ္ အမွတ္ (၁ဝ၁) အေမရိကန္ ေထာက္လွမ္းေရးတပ္အတြက္ သတင္းေထာက္လွမ္းေပးရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္ရင္းမွဴးေျပာေသာ
စကားကုိ ၾကားရေသာအခါ သခင္သန္းထြန္းမ်က္ႏွာကုိ ျမင္ေယာင္မိပါတယ္။ ရန္ကုန္လွ်ဳိ႕ဝွက္ ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြ႕ဲ မွ
ကာလကတၲားၿမိဳ႕ရွိ ဦးသိန္းေဖဆီ သြားရန္ ပါပါကုိ ေစလႊတ္ပါသျဖင့္ သူ႔တပ္ဖ႕ဲြ မွာ အမွဳထမ္းရန္ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ပါပါ ျပန္ေျပာျပတယ္။
ျပန္စဥ္းစားပါဦး၊ အမွဳထမ္းႏုိင္ရင္ ထမ္းပါဟု ေျပာၿပီး ပါပါကုိ ျပန္ခင
ြ ့္ျပဳပါတယ္။

တပ္ရင္းမွဴးႏွင့္ ေတြ႔ၿပီး ႏွစ္ရက္သုံးရက္အၾကာမွာ တေန႔ည၊ ညစာစားရင္း စစ္ဗုိလ္တေယာက္ ညေလယာဥ္ပ်ံ လုိက္စီးမလားလုိ႔

ပါပါ့ကုိ ေမးတယ္။ ပါပါ့အေနႏွင့္ ေရႊဂူမွ ျမစ္ႀကီးနားအလာ ေန႔ဘက္မွာ စီးဖူးၿပီး ညဘက္စီးသည့္ အေတြ႔အႀကဳံကုိ ခံစားလုိပါသျဖင့္
လုိက္မယ္လုိ႔ ျပန္ေျပာတယ္။ ညစာ စားၿပီး ေလဆိပ္သုိ႔ သြားၾကတယ္။ ေလဆိပ္ေရာက္ၿပီး မၾကာမီ အခ်က္ေပးဥၾသသံ
ထြက္ေပၚလာသျဖင့္ မီးပန္းမ်ား ပစ္လႊတ္သည့္ ပမာ ေကာင္းကင္တခြင္မွာ ေရာင္စုံမီးမ်ား ျပည့္ႏွက္လ်က္ ေနပါတယ္။
နာရီဝက္ေက်ာ္ေက်ာ္ ပစ္ခတ္ၿပီး ရန္သူေလယာဥ္ပ်ံ လာေသာေၾကာင့္ ပစ္ခတ္ရသည္ဟု သိရွိရပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ လုိက္ပါစီးနင္းမည့္
ေလယာဥ္ပ်ံလည္း မထြက္သျဖင့္ ပါပါတုိ႔ ျပန္လာၾကတယ္။ ၎းေလယာဥ္ပ်ံသည္ ရန္ကုန္ဘက္သုိ႔ ဗုံးႀကဲသြားမည့္ ေလယာဥ္ပ်ံ
ျဖစ္ေၾကာင္း ေနာက္တေန႔မွ သိရပါတယ္။

ပါပါတုိ႔တဲႏွင့္ သုံးတဲအကြာမွာ ေထာက္လွမ္းေရးအတြက္ ေမြးျမဴထားေသာ ခုိတအုပ္ရွိပါတယ္။ ထိန္းေက်ာင္းေသာလူက

အေမရိကန္လူမ်ဳိးတေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႔က ေနရင္း၊ နားရင္း ခုိအုပ္ကုိ သြားၾကည့္သည့္အတြက္ ခုိထိန္းေက်ာင္းေသာ
အေမရိကန္ႏွင့္ အေပါင္းအသင္း ျဖစ္သာြ းတယ္။ ပါပါလည္း ခုိအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာေတြ ေမးေသာအခါ အေမရိကန္က
ေျဖၾကားပါတယ္။ ခုိမ်ားကုိ အသြားေရာ အျပန္ပါ လုိရာအရပ္သုိ႔ သတင္းပုိ႔ခုိင္းႏုိင္သည္ဟု ပါပါ ပထမ ထင္မိပါတယ္။ ထုိအေမရိကန္
ေျပာျပမွ ခုိဆုိသည္မွာ အျပန္ အတြက္သာ သတင္း ယူေဆာင္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရွိရတယ္။ စာရြက္ထည့္ထားေသာ သံဘူးကုိ
ခုိေျခေထာက္မွာ ခ်ည္ပုံ ခ်ည္နည္း ပါပါတုိ႔ကုိ ျပသတယ္။ ခုိကုိ ေၾကြးေသာ ေျပာင္းဖူးေစ့မ်ားကုိ ပါပါတုိ႔ကုိ ျပၿပီး စားၾကည့္ရန္
ေျပာသည့္အတြက္ စားၾကည့္ရာ အပ်င္းေျပ ဝါးစားရန္ အလြန္မွ ေကာင္းေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ အေမရိကန္မွ လာေသာ
ေျပာင္းဖူးေစ့မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ထုိအေမရိကန္က ေျပာျပပါတယ္။ ထုိအေမရိကန္ထံတင
ြ ္ ေက်ာက္စိမ္းတုံး သုံး ေလးတုံး ရွိပါတယ္။
ပါပါတုိ႔သြားတုိင္း သူ႔ေက်ာက္စိမ္းတုံးမ်ားကုိ ထုတ္ျပၿပီး ေက်ာက္စိမ္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ေမးျမန္းပါတယ္။
ပါပါတုိ႔လည္း ေနာက္ပုိင္း သူ႔ကုိ မစၥတာေက်ာက္စိမ္းလုိ႔ နာမည္ေပးလုိက္ပါတယ္။

အမွတ္ (၁ဝ၁) တပ္မွာ ႏွစ္ပတ္ခန္႔ ၾကာေသာအခါ ပါပါတုိ႔ လွ်ဳိ႕ဝွက္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ငန္းသည္ အဂၤလိပ္စစ္တပ္ႏွင့္

သက္ဆုိင္ပါသျဖင့္ ပါပါတုိ႔ကုိ အဂၤလိပ္စစ္တပ္သုိ႔ လႊေ
ဲ ျပာင္း ေပးလုိက္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ကုိ ကုလားျပည္ပုိ႔ရန္ အဂၤလိပ္စစ္တပ္မွ
ဗုိလ္မွဴးဗြဳိက္ စီစဥ္ေနစဥ္ သခင္ဗုိလ္ ေရာက္လာပါတယ္။ သခင္ဗုိလ္ကုိ အဂၤလိပ္စစ္တပ္မွာ ထားပါတယ္။ သခင္ဗုိလ္ရွိေသာ ေနရာသုိ႔
ပါပါတုိ႔ လုိက္သြားရာ သူေနရေသာတဲသည္ ပါပါတုိ႔ တဲႏွင့္ စာလွ်င္ အလြန္မွ စုတ္ခ်ာပါတယ္။ ပါပါတုိ႔မွာ သံခုတင္ေပၚ အိပ္ရၿပီး
သခင္ဗုိလ္မွာ ခုတင္မရွိပါ။ အဂၤလိပ္စစ္တပ္မွ ထုတ္ေပးေသာ 'ငုတ္ဘုိင္း' စီးကရက္ကုိ ခဲေနရသျဖင့္ ပါပါ သူ႔ကုိ 'ခ်က္စကာဖီး'
စီးကရက္ ထုတ္ေပးလုိက္တယ္။ သခင္ဗုိလ္သည္ တေယာက္တည္း ေရာက္လာၿပီး သူ႔အဖြ႕ဲ ဝင္မ်ားသည္ စီေကာ တ႐ုတ္တပ္မွာ
က်န္ရစ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ သခင္ဗုိလ္ႏွင့္ အဖြ႕ဲ ဝင္မ်ားသည္ ဘီဒီေအ ယူနီေဖာင္းဝတ္လ်က္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံသျဖင့္
တ႐ုတ္တပ္က သူတုိ႔ကုိ ရန္သူထင္ကာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားပါတယ္။ အေမရိကန္ စစ္ဗုိလ္တေယာက္ ဝင္ေရာက္ေျဖရွင္းေပးသျဖင့္ ျပႆနာ
ေျပလည္သြားေသာေၾကာင့္ သခင္ဗုိလ္ကုိ ပထမဆုံး ျမစ္ႀကီးနားသုိ႔ ပုိ႔လုိက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဇင္ဘာလ (၇) ရက္ နံနက္တင

ြ ္ ကုလားျပည္သာြ းရန္၊ ဗုိလ္မွဴးဗြဳိက္က ပါပါတုိ႔ကုိ လာေခၚပါတယ္။ အမွတ္ (၁ဝ၁) တပ္မွ
မထြက္ခြာမီ တပ္ရင္းမွဴးကုိ ပါပါ ဝင္ေရာက္ ႏွဳတ္ဆက္ၿပီး ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွ ေလယာဥ္ပ်ံထြက္ခြာၿပီး
မၾကာမီ 'လီဒုိ' လမ္းမႀကီးကုိ အေပၚမွ ေနျမင္ရပါတယ္။ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား၏ သြားလာေနသည္မွာ အဆက္မျပတ္ပါ။ တနာရီခြဲ
အၾကာမွာ 'ဒီမာပုိ' ၿမိဳ႕ကုိ ေရာက္ရွိသာြ းပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ စီးလာသည့္ ေလယာဥ္ပ်ံသည္ ဒီမာပုိၿမိဳ႕အထိသာ သြားပါသျဖင့္
ကာလကတၲားၿမိဳ႕ကုိ သြားမည့္ ေနာက္ထပ္ ေလယာဥ္ပ်ံကုိ ေစာင့္ေနရပါတယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံေရာက္ရွိၿပီး ဆက္လက္ ခရီးထြက္ခြာရာ
ကာလကတၲားသုိ႔ ညေနမွာ ေရာက္ရွိသာြ းပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ စီးလာရသည့္ ေလယာဥ္ပ်ံႏွစ္စင္း စလုံးသည္ ကုန္တင္ေလယာဥ္ပ်ံမ်ား
ျဖစ္ပါတယ္။

ေလဆိပ္မွာ ဗုိလ္မွဴး တက္တက္စဘီ လာေရာက္ ႀကိဳဆုိပါတယ္။ ဗုိလ္မွဴးတက္တက္စဘီသည္ အဂၤလိပ္လက္ထက္ ဘုရင္ခံ

ဆာေဒၚမန္စမစ္၏ ကုိယ္ရံေတာ္ အျဖစ္ အမွဳထမ္းခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလဆိပ္မွ ေန၍ 'လမ္းစေဒါင္း' လမ္းရွိ အိမ္တအိမ္သုိ႔ ပါပါတုိ႔ကုိ
ေခၚသြားၿပီး၊ ေနရန္ အခန္းတခန္း ေပးထားပါတယ္။ လုိေလေသးမရွိ ေကၽြးေမြးျပဳစုရန္ အိမ္တာဝန္ခံအား ေျပာၾကားၿပီး ပါပါ ဘာမ်ား
အလုိရွိေသးသလဲဟု ေမးရာ ပါပါက စေကာ့ဝီစကီတလုံး ရႏုိင္လွ်င္ လုိခ်င္ေၾကာင္း ျပန္ေျပာပါတယ္။ ဗုိလ္မွဴး ျပန္သြားၿပီး မၾကာမီ
ေဂ်ာ္နီဝါကား စေကာ့ဝီစကီ တလုံး ေရာက္လာပါတယ္။ ေဂ်ာ္နီဝါကာဝီစကီ အရသာကုိ ခံစားရင္း တေကာင္းခ်က္အရက္ႏွင့္
အုန္းရည္ကုိ ေျပးသတိရမိပါတယ္။

လင္းစေဒါင္းအိမ္သည္ အဂၤလိပ္ေထာက္လွမ္းေရးတပ္တင
ြ ္ အမွဳထမ္းေဆာင္ေသာ ဗမာ တုိင္းရင္းသားမ်ားကုိထားေသာ
အိမ္ျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ေပါင္းစုံကုိ ေတြ႔ရၿပီး အစား အစာမွာလည္း ဗမာဆန္ဆန္ ေကၽြးေမြးပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ကုိ
ယင္းအိမ္မွာပင္ ထားၿပီး သူတုိ႔ သိလုိေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ စစ္ေဆး ေမးျမန္းပါတယ္။ အေမရိကန္ ေထာက္လွမ္းေရးတပ္
အမွတ္ (၁ဝ၁) မွာ ေနစဥ္ အစစ္ေဆးခံၿပီးေၾကာင္း အဂၤလိပ္စစ္ဗုိလ္မ်ားကုိ ေျပာျပရာ သူတုိ႔ႏွင့္ ဆက္သြယ္ထားေသာလူမ်ားကုိ
အေမရိကန္က ၾကားျဖတ္ စစ္ေဆး သတင္း ယူသျဖင့္ အဂၤလိပ္စစ္ဗုိလ္မ်ားက အေမရိကန္ကုိ ေတာ္ေတာ္ မေက်နပ္ျဖစ္ၾကတယ္။
ပါပါတုိ႔ကုိလည္း မီးရထားလမ္းအတုိင္း လာလွ်င္ အဂၤလိပ္စစ္တပ္ႏွင့္ ေတြ႔မည္ျဖစ္၍ မီးရထားလမ္းအတုိင္း မလာရေကာင္းလားဟု
ပါပါတုိ႔ကုိေတာင္ အျပစ္တင္ခ်င္တယ္။

လင္းစေဒါင္းအိမ္မွာ သုံးေလးရက္ ေနၿပီးေနာက္၊ ကာလကတၲားၿမိဳ႕စြန္ ဘီလားဟား ရပ္ကက

ြ ္မွာ ေနထုိင္ေသာ ဦးသိန္းေဖထံသုိ႔
ပါပါတုိ႔ကုိ ပုိ႔ပါတယ္။
ကုလားျပည္ႏွင့္ သီဟုိ(သီိရိလကၤာ)

ဦးသိန္းေဖဆီကုိ မနက္ပုိင္းမွာ ေရာက္ရွိသာြ းပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေခတ္မွာ သိကၡာပ်က္ျပားေသာ ဘုန္းႀကီးမ်ား အေၾကာင္းကုိ

'တက္ဘုန္းႀကီး' အမည္ျဖင့္ ဝတၴဳ ေရးသား ထုတ္ေဝေသာေၾကာင့္ ဦးသိန္းေဖသည္ နာမည္ႀကီး လူသိမ်ားၿပီး သူ႔ကုိ 'တက္ဘုန္းႀကီး'
သိန္းေဖလုိ႔ ေခၚေဝၚၾကပါတယ္။ ဂ်ပန္ဝင္စ အခ်ိန္မွာ ဂ်ပန္ကုိ မေက်နပ္ေသာ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားက အဂၤလိပ္ႏွင့္ အဆက္အသြယ္
ရရန္ ဦးသိန္းေဖကုိ ကုလားျပည္သာြ းရန္ တာဝန္ေပးခ်က္အရ ဦးသိန္းေဖ ကုလားျပည္သုိ႔ ေရာက္သာြ းျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလားျပည္သုိ႔
ဦးသိန္းေဖ ေရာက္စ အခ်ိန္မွာ အဂၤလိပ္က ဦးသိန္းေဖကုိ မယုံသျဖင့္ အသိအမွတ္မျပဳပါ။ ပါပါတုိ႔ ေရာက္ရွိသြားေသာအခ်ိန္မွာ
ဦးသိန္းေဖအား အသိအမွတ္ျပဳၿပီးျဖစ္၍ သူ႔ကုိ အိမ္တေဆာင္မီးတေျပာင္ႏွင့္ ထားပါတယ္။

ဦးသိန္းေဖကုိ ထားေသာ အိမ္သည္ ကာလကတၲားၿမိဳ႕စြန္ ဘီဟားလား ရပ္ကက

ြ ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမဧက
ဝက္ေပၚတည္ေဆာက္ထားေသာ ႏွစ္ထပ္တုိက္ အိမ္ျဖစ္ၿပီး အေစခံတန္းလ်ား ပါရွိပါတယ္။ ဗမာျပည္မွ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးသမား
ကုလားျပည္ေရာက္စဥ္က တေယာက္တည္းခုိေသာ စခန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ ေရာက္ရွိေသာ အခ်ိန္မွာ ဦးသိန္းေဖသည္
ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါေၾကာင့္ သရြတ္ကုိင္အက်ႌကုိ ဝတ္ထားရၿပီး အိပ္ရာေပၚတြင္ လဲေနပါတယ္။ အိမ္ေပၚထပ္အခန္းက်ယ္တခန္းမွာ
သူေနပါတယ္။ ပါပါေရာက္သာြ းေသာအခါ သူႏွင့္အတူ တခန္းထဲမွာ ထားပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ ဘီဟားလားအိမ္တင
ြ ္
လုံခ်ည္ဝတ္ႏုိင္ေသာ္လည္း ၿမိဳ႕ထဲသာြ းေသာအခါ ဗမာမွန္းမသိေအာင္ ေဘာင္းဘီ ဝတ္သာြ းရပါတယ္။ ကာလကတၲားၿမိဳ႕သည္
ရန္ကုန္နည္းတူ တ႐ုတ္တန္းရွိၿပီး တ႐ုတ္စာမ်ားကုိ ေရာင္းရပါတယ္။ ၿမိဳ႕ထဲသာြ းေသာအခါ ပါပါတုိ႔ ရထားစီးသြားၿပီး တ႐ုတ္တန္း
သြားလုိပါက လန္ခ်ားစီး႐ုံျဖင့္ လန္ခ်ားကုလားက ပါပါကုိ တ႐ုတ္စင္တာ တ႐ုတ္တန္းသုိ႔ တခ်ဳိးတည္း ေခၚေဆာင္သြားပါတယ္။

စစ္သင္တန္းေက်ာင္းသုိ႔ လုိအပ္ေသာစစ္ပညာမ်ား သြားေရာက္ သင္ၾကားျခင္း မျပဳမီ ဘီဟားလား အိမ္တင

ြ ္ ေနထုိင္ရပါတယ္။
ဗမာျပည္မွ ေတာ္လွန္ေရး ရဲေဘာ္မ်ား အျပင္ ရခုိင္ျပည္မွ ရဲေဘာ္မ်ားလဲ ရွိၾကပါတယ္။ ဦးညဳိထန
ြ ္း (ယခုသံအမတ္ႀကီး) အစရွိေသာ
ရခုိင္ရေ
ဲ ဘာ္မ်ားႏွင့္ ပါပါသည္ အႀကိဳက္ခ်င္း တူၾကသျဖင့္ ခင္မင္ရင္းႏွီးၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ႏွင့္ မၾကာခဏ ဝုိင္းျဖစ္ၿပီး
အရွိန္ရလာေသာအခါ ဆူပူေအာ္ဟစ္သည့္ အခါလည္း ရွိပါတယ္။

ဦးသိန္းေဖသည္ ညစဥ္ သူ႔အခန္းမွာ စေနႏွင့္ တနဂၤေႏြေန႔မ်ားမွလ၍

ဲြ ရဲေဘာ္မ်ားအား ႏုိင္ငံေရး သင္တန္း ေပးပါတယ္။
ပါပါလည္း သူႏွင့္ တခန္းထဲ ေနသည့္အတြက္ သူ ေဟာေျပာသည္မ်ားကုိ ၾကားရပါတယ္။ အေမရိကန္ ကြန္ျမဴနစ္စာေရးဆရာ
“အဲ(လ္)ဘေရာင္ဒါ” ေရးေသာ စာအုပ္ကုိ အေျခခံၿပီး သင္တန္းေပးပါတယ္။ အဲ(လ္)ဘေရာင္ဒါ ေရးေသာစာအုပ္ကုိ ပါပါ အစ အဆုံး
ဖတ္ပါတယ္။ သူ၏ ယူဆခ်က္အရ လြတ္လပ္ေရးသည္ လက္နက္စက
ဲြ ုိင္ ေတာ္လွန္ရန္ မလုိ။ လူထုအုံၾကြမွဳျဖင့္ ရရွိႏုိင္ေၾကာင္း
ျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဝင္မ်ားသည္ အစပုိင္းကုိ “ဘေရာင္ဒါဝါဒ”ကုိ လက္ခံၿပီး ေနာက္ပုိင္း၌ ယင္းဝါဒသည္ ဒူးမေထာက္ေရးဝါဒ
ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိ ႐ႈတ္ခ်ၾကပါတယ္။

ေန႔ခင္းေန႔လယ္ အခ်ိန္မ်ားတြင္ အဂၤလိပ္စာ ဖတ္တတ္ေသာ ရဲေဘာ္မ်ားက အဂၤလိပ္ျဖင့္ ေရးသားေသာ ႏုိင္ငံေရးစာအုပ္မ်ားကုိ

ဖတ္ၾကား ဘာသာျပန္ကာ အဂၤလိပ္စာ မတတ္ေသာ ရဲေဘာ္မ်ားအား ပုိ႔ခ်သင္ၾကားေပးပါတယ္။ သခင္ဗုိလ္ႏွင့္ ဦးေက်ာ္ရင္တုိ႔လည္း
ေရာက္ရွိလာၿပီးျဖစ္၍ သူတုိ႔လည္း ဆရာလုပ္ေနရပါတယ္။

ဘီဟားလားအိမ္တင
ြ ္ ႏွစ္ပတ္ခန္႔ေနၿပီး ဒီဇင္ဘာလ (၂၆) ရက္ေန႔မွ သခင္ဗုိလ္၊ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္း၊ ေလထီးဦးအုန္းေမာင္၊
ကုိေစာဟန္ (ျဖဴးကုိ ေစာဟန္၊ ေထာင္ထဲ ေသဆုံး) ကုိသန္း၊ ကုိဘေသာင္းႏွင့္ ပါပါတုိ႔သည္ စစ္ပညာသင္ၾကားရန္ အတြက္
စစ္သင္တန္းေက်ာင္းသုိ႔ သြားရပါတယ္။ စစ္သင္တန္းေက်ာင္းမ်ား အျဖစ္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ အိမ္သည္ ခမ္းနားၿပီး ဟူကလီ ျမစ္ကမ္းမွာ
တည္ရွိပါတယ္။ မဟာရာဂ်ာတဦးပုိင္ အိမ္ျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္စစ္တပ္ သုံးရန္ ေပးထားျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရွိရပါတယ္။ ျခံဝင္းထဲမွ
အိမ္ႀကီးတအိမ္အျပင္ အိမ္ငယ္ႏွစ္အိမ္၊ သုံးအိမ္ရွိပါတယ္။ အိမ္ႀကီးမွာ မဟာရာဂ်ာ ေနထုိင္ၿပီး အိမ္ငယ္မ်ားမွာ သူ႔မယားမ်ား
ထားသည္ဟု သိရွိရပါတယ္။ အိမ္ႀကီးမွာ သင္တန္းေက်ာင္းဖြင့္ၿပီး အိမ္ငယ္တအိမ္မွာ ပါပါတုိ႔ ေနထုိင္ရပါတယ္။ အိမ္ငယ္မွာ
ႏွစ္ထပ္တုိက္အိမ္ျဖစ္ၿပီး တထပ္မွာ အိမ္သာ တြလ
ဲ ်က္ အခန္းတခန္း ရွိပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ကုိ အေပၚထပ္မွာ တခန္း ႏွစ္ေယာက္
ထားပါတယ္။ ပါပါတုိ႔အခ်င္းခ်င္း “တုိ႔ေတာ့ မဟာရာဂ်ာမယားျဖစ္ေနၿပီ” လုိ႔ ရယ္စရာ ေျပာၾကပါတယ္။ သင္တန္းေက်ာင္းႏွင့္
ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာ ဟူဂလီျမစ္ကုိ ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ေဆာက္လုပ္ထားေသာ မီးရထားတံတား ရွိပါတယ္။ ယင္း မီးရထားတံတားႏွင့္
မေဝးေသာ ေနရာမွာ ၿဗိတိသွ် ဘီအုိေအစီ ေရယာဥ္ပ်ံ ဆင္းသက္ေသာ ေနရာ ရွိပါတယ္။ (၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ပါပါဝန္ႀကီးျဖစ္ၿပီး ေနာက္
စက္တင္ဘာလတြင္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး အျဖစ္ ေဆာင္ရက
ြ ္ေသာ ဦးတင္ထတ
ြ ္ၿပီးေနာက္ ဘ႑ာေရးမစ္ရွင္ အဖြ႕ဲ ဝင္အျဖစ္ ဘိလပ္သုိ႔
လုိက္သြားရာ ပါပါတုိ႔ စီးနင္းလုိက္သာြ းေသာ ဘီအုိေအစီေရယာဥ္ပ်ံသည္ ကာလကတၲား အေရာက္မွာ ဟူဂလီျမစ္ထသ
ဲ ုိ႔ ဆင္းသက္စဥ္
ပါပါေနခဲ့ေသာ ေက်ာင္းကို လွမ္းျမင္ရပါတယ္။)
 စစ္သင္တန္းေက်ာင္းႏွင့္ ဆရာအျဖစ္ အဂၤလိပ္စစ္ဗုိလ္ ေလးေယာက္ႏွင့္ ကုလား စစ္ဗုိလ္ တေယာက္ရွိ ပါတယ္။ (ကုလား
စစ္ဗုိလ္ကုိ ပါပါ ဝန္ႀကီး အျဖစ္ ကုလားျပည္ေရာက္ရွိ ေသာအခါ ထပ္မံေတြ႔ဆုံၾကပါတယ္။ ပါပါ ကုလားျပည္ေရာက္ေၾကာင္း
သတင္းစာထဲမွာ ဓာတ္ပုံပါရွိသျဖင့္ ပါပါ တည္းခုိေသာ ေနရာသုိ႔ ပါပါကုိ လာေရာက္ ေတြ႔ဆုံျခင္း ျဖစ္ပါတယ္) ယင္းေက်ာင္းတြင္
သင္ရေသာဘာသာရပ္မ်ားမွာ ႐ုပ္ဖ်က္နည္း၊ သတင္း ေထာက္လွမ္းနည္း၊ ေဖာက္ခဲြ ဖ်က္ဆီးနည္း၊ ေျမပုံဖတ္နည္း၊
လက္နက္အေသးစား ကုိင္တယ
ြ ္နည္း အစရွိသည္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာရပ္မ်ားကုိ သင္ၾကားစဥ္ တေန႔ ၿဗိတိသွ် ေလတပ္မွဴးအရာရွိ
တေယာက္လာၿပီး ေလယာဥ္ကင
ြ ္း ေဆာက္လုပ္နည္းကုိ သင္ၾကား ျပသပါတယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံသည္ အရြယ္အစားလုိက္ၿပီး
ေဆာက္လုပ္ရမည့္ ေလယာဥ္ အတက္ အဆင္း လမ္းအရြယ္ကုိ ေဖာ္ျပကာ ေလတုိက္ခတ္ေသာ လမ္းေၾကာင္းအတုိင္း
ေဆာက္လုပ္ႏုိင္လွ်င္ ေကာင္းေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။ ေလယာဥ္လမ္းေၾကာင္း အဆုံးတဖက္ တခ်က္မွာ သစ္ပင္ဝါးပင္ မရွိရန္
လုိအပ္ေၾကာင္းကုိလည္း ထည့္သင
ြ ္း ေျပာသြားပါတယ္။

စစ္သင္တန္းေက်ာင္းမွာ ေန႔စဥ္ရုပ္ဖ်က္နည္းႏွင့္ သတင္းေထာက္နည္းကုိ ကြင္းဆင္းလုပ္ကုိင္ ရပါတယ္။ တေန႔

ေန႔လယ္စာစားၿပီးမွာ ပါပါတုိ႔ လူစုခၿဲြ ပီး ၿမိဳ႕ထဲသုိ႔ သတင္းေထာက္လွမ္းရန္ သြားရပါတယ္။ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္း ႏွင့္
ပါပါတုိ႔ႏွစ္ေယာက္သည္ တတြျဲ ဖစ္ၿပီး ကာလကတၲား ဆိပ္ကမ္းမွာ ဆိုက္ကပ္ထားေသာ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာႀကီးႏွင့္ ကုန္တင္ကုန္ခ်
လုပ္ငန္းမ်ားကုိ သတင္းေထာက္လွမ္းရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းေထာက္လွမ္းရင္း မသကၤာ၍ ဖမ္းဆီးျခင္း ခံရပါက စစ္တပ္ကုိ
အေၾကာင္းၾကားႏုိင္ရန္ တယ္လီဖုန္းနံပါတ္ပါ ေပးထားပါတယ္။ ညေန (၉) နာရီအခ်ိန္ စတိတ္မင္း (State Man) သတင္းစာတုိက္ေရွ႕
အေရာက္ ျပန္လာရန္ မွာၾကားပါတယ္။ ။

အဂၤလိပ္ေခတ္က ဝါအေကာက္ခန
ြ ္ဌာနမွာ ကာကြယ္ေရးအရာရွိအျဖစ္

တစ္လၾကာမွ် အမွဳထမ္းေဆာင္စဥ္ သေဘၤာကုန္တင္ကုန္ခ် အလုပ္သမားမ်ား၊ ဆိပ္ကမ္း အလုပ္သမားမ်ားသည္ လုပ္ငန္း ၿပီးဆုံးပါက၊

ကမ္းနားရွိ အရက္ဆုိင္၊ သုိ႕မဟုတ္ လက္ဖက္ရည္ဆုိင္သုိ႕ သြားေရာက္ စားေသာက္တတ္ေၾကာင္း သိရွိ နားလည္ ထားပါတယ္။
ဤအက်င့္ဓေလ့သည္ ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕တိုင္းလုိပင္ ရွိေၾကာင္းလည္း သိရွိ နားလည္ထားပါတယ္။ ကာလကတၲား ဆိပ္ကမ္းလည္း
ဤအတုိင္းပင္ ျဖစ္မည္ဟု ယုံၾကည္သည့္ အားေလ်ာ္စာြ ဆိပ္ကမး္ရွိ အရက္ဆုိင္တစ္ဆုိင္သုိ႕ ပါပါတို႕ ဝင္သာြ းပါတယ္။

ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းက အရက္မေသာက္တတ္ပါသျဖင့္ ပါပါတစ္ေယာက္အတြက္ပဲ မွာပါတယ္။ အရက္ဆုိင္တင

ြ ္ ဆိပ္ကမ္းမွာ
ဆုိက္ကပ္ေသာ သေဘၤာ အေရအတြက္ႏွင့္ ပါလာေသာ ကုန္မ်ားကုိ သိရပါတယ္။ စစ္ပစၥည္း တင္ေဆာင္လာေသာ သေဘၤာမပါရွိပါ။
ခ်ိန္းဆုိထားသည့္အတုိင္း ညေန (၆)နာရီမွာ စတိတ္(စ)မင္း သတင္းစာတုိက္သုိ႕ ပါပါတုိ႕ အေရာက္ျပန္သာြ းၾကပါတယ္။

ဟူကလီျမစ္ကမ္းပါး စစ္သင္တန္းေက်ာင္းမွာ လုိအပ္ေသာ စစ္ပညာမ်ားကုိ သင္ၾကားၿပီးေသာအခါ လက္ေတြ႕ ဆက္လက္

သင္ၾကားရန္ ၁၉၄၅ ခု၊ ဇန္နဝါရီလ (၁၄) ရက္တင
ြ ္ သခန္ဗုိလ္၊ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္း၊ ေလထီး ဦးအုန္းေမာင္တုိ႕ အပါအဝင္ ပါပါတုိ႕ကုိ
ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ သီဟုိကၽြန္း (သီရိလကၤာ) သုိ႕ ပုိ႕ပါတယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံသည္ ကာလကတၲားၿမိဳ႕မွ နံနက္ပုိင္းတြင္ ထြက္ၿပီး မဒရပ္ၿမိဳ႕မွာ
တေထာက္နားကာ ကုိလံဘုိၿမိဳ႕သုိ႕ ညေနပုိင္းတြင္ ေရာက္ရွိသာြ းပါတယ္။ ကုိလံဘုိေလဆိပ္မွ ပါပါတုိ႕ကုိ ႏွစ္ဆယ့္ငါးမုိင္ ေဝးေသာ
ဟုိ႐ုိးနာ စစ္စခန္းကုိ ပုိ႕ပါတယ္။

ဟုိ႐ုိးနာ စစ္စခန္း၏ တပ္ရင္းမွဴးသည္ ဒုတိယဗုိလ္မွဴးႀကီး မာ့(စ္)ဂေရႊ ျဖစ္ၿပီး၊ ဒုတိယတပ္ရင္းမွဴးမွာ ဗုိလ္မွဴး ဘေရာင္း

ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္ရင္းမွဴး မာ့(စ္)ဂေရႊသည္ ဘုံေဘဘားမား ကုမၸဏီမွာ အမွဳထမ္းေဆာင္ခ့ေ
ဲ သာ လူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ေန႕ ပါပါတုိ႕ တပ္ရင္းမွဴးႏွင့္ သြားေရာက္ ေတြ႕ဆုံၿပီး ပါပါတုိ႕ သင္ၾကားေလ့က်င့္ရမည့္ စစ္ပညာရပ္မ်ားကုိ
ဒုတပ္ရင္းမွဴးအား ေျပာၾကား တာဝန္ေပးလုိက္ပါတယ္။

ပါပါတုိ႕သင္ၾကားရမည့္ ဘာသာရပ္မ်ားမွာ အခ်က္ျပဆက္သယ

ြ ္နည္း လက္နက္ကုိင္တယ
ြ ္ ပစ္ခတ္နည္း၊ ေဖာက္ခြဲ
ဖ်က္ဆီးနည္း ေျမပုံဖတ္နည္း၊ ေဆးပညာ၊ ေတာထဲ သြားလာေနထုိင္နည္း၊ ေျမျပင္မွေန ေလယာဥ္ပ်ံႏွင့္ ခ်က္ျပ ဆက္သြယ္နည္း
စသည္တုိ႕ ျဖစ္ပါတယ္။

ပါပါတုိ႕ကုိ ပထမ ေမာ့(စ္)ကုတ္ ကုိ သင္ၾကားၿပီး ေမာ့(စ္)ကုတ္ျဖင့္ သတင္းပုိ႕နည္းကုိပါ သင္ၾကား ေပးပါတယ္။ ဤဘာသာရပ္
သင္ၾကားရသည္မွာ အလြန္မွ ပ်င္းစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ၎ေနာက္ လက္နက္ကုိင္တယ
ြ ္ ပစ္ခတ္နည္းပါ သင္ၾကား ေပးပါတယ္။
ကုိင္တြယ္ ပစ္ခတ္ရေသာ လက္နက္မ်ားမွာ ႐ုိင္ဖယ္ႏွင့္ ဘရင္းစက္ေသနတ္အျပင္ တင့္ကားပစ္ေသာ ေသနတ္ႏွင့္ ဘဇူကာတုိ႕ပါ
ပါဝင္ပါတယ္။ ေျခာက္လုံးျပဳးႏွင့္ ပစၥတုိေသနတ္ ပစ္နည္းကုိ ခပ္မ်ားမ်ား ေလ့က်င့္ေပးပါတယ္။ ႐ုတ္တ႐က္ ေပၚထြက္လာေသာ
ပစ္မွတ္ကုိ မ်က္စိတမွိတ္ လွ်ပ္တျပက္ အတြင္း ပစ္ခတ္ႏုိင္ရန္ ေလ့က်င့္ေပးတယ္။ ေလ့က်င့္ပုံက ပါပါတုိ႕ကုိ တစ္လွည့္စီ လမ္းၾကားထဲ
သြားခုိင္းၿပီး လမ္းေဘးနားမွာ ပစ္ေနရာမွ ဆြလ
ဲ ုိက္သျဖင့္ ေသနတ္ကုိင္ထားေသာ လူအရြယ္ရွိ ဂ်ပန္စစ္သား႐ုပ္ ႐ုတ္တရက္
ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ ပါပါ့အေနႏွင့္ အံ့အားသင့္ၿပီး ေငးၾကည့္ေနမိသျဖင့္ ေနာက္နား အဂၤလိပ္ ေက်ာင္းဆရာက ပစ္ပါ၊ ပစ္ပါ၊ ေျပာမွ
ပစ္ပါတယ္။ လမ္းၾကားအတုိင္း ဆက္လက္ ေလွ်ာက္ရာ ဂ်ပန္စစ္သားအ႐ုပ္ပုံစံ အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ လမ္းဘယ္ဘက္မွာေရာ ညာဘက္ပါ
ေပၚလာပါတယ္။ အ႐ုပ္ေပါင္း အားလုံး ေျခာက္ခု ပါရွိတယ္။

ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးနည္း သင္ၾကားျပသေပးသူမွာ ဗုိလ္ႀကီး ေဂး(လ)မုိး ျဖစ္ပါတယ္ ဗုိလ္ႀကီးေဂး(လ) မုိးသည္ ပါပါတုိ႕ကုိ

သင္ၾကားေပးေသာအခါ အက်ႌ မဝတ္ပါသျဖင့္ လက္နက္ကုိင္တယ
ြ ္ နည္းသင္ၾကားေပးေသာ အဂၤလိပ္ဆာဂ်င္ တပ္ၾကပ္ကဲ့သုိ႕ပင္
အဆင့္အတန္း ရွိမည္ထင္၍ သူ႕ကုိ ပါပါက ဆာဂ်င္လုိ႕ ပဲေခၚပါတယ္။ ယမ္းဘီလူးႏွင့္ စနက္တံကုိ ေဖာက္ခမ
ဲြ ည့္ေနရာ၌ မည္သုိ႕ မည္ပုံ
ထားရွိရန္နည္း၊ မီးရထား သြားလာခုတ္ေမာင္းစဥ္ ေဖာက္ခရ
ဲြ န္နည္း၊ တံတားမ်ားကုိ ေဖာက္ခရ
ဲြ န္နည္း၊ ေရယာဥ္သေဘၤာမ်ား
ေဖာက္ခရ
ြဲ န္နည္း၊ အစရွိသည္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ေရယာဥ္ သေဘၤာမ်ား ေဖာက္ခရ
ဲြ န္နည္းသည္ ေရထဲ မုိင္းဗုံးေထာင္နည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဤကဲ့သုိ႕ သင္ၾကားျပသၿပီး ေနာက္လက္ေတြ႕အျဖစ္ တစ္ေန႕ ပါပါတုိ႕ကုိ ေတာထဲ ေခၚသြားပါတယ္။ ပါပါတုိ႕ကုိ

ေခၚသြားသည့္ေနရာမွာ တကယ့္မီးရထားလမ္းႏွင့္ မီးရထားတြမ
ဲ ်ား ရွိပါတယ္။ မီးရထားခုတ္ေမာင္းေနစဥ္ ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးနည္း ႏွစ္မ်ဳိး
ရွိပါတယ္။ တစ္နည္းမွာ ေဖာက္ခမ
ဲြ ည့္ သံလမ္းေအာက္တင
ြ ္ ယမ္းဘီလူးျမႇဳပ္ထားၿပီး စနက္တံကုိ ေထာင္ထားရပါတယ္။
မီးရထားအေလးခ်ိန္ျဖင့္ သံလမ္းပိက်ေသာအခါအ စနက္တံကုိ ႏွိပ္ၿပီးသားျဖစ္၍ ဗုံးေပါက္ကေ
ဲြ သာ နည္းပင္ ျဖစ္ပါတယ္။
တျခားနည္းတစ္နည္းမွာ ဝုိင္ယာႀကိဳးျဖင့္ ဆက္သယ
ြ ္ထားၿပီး ဘက္ထရီအားျဖင့္ ေဖာက္ခေ
ဲြ သာနည္းပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္ေပၚသြား
မီးရထားလမ္းကုိ ေဖာက္ခဖ
ဲြ ်က္ဆီးေသာအခါ ေတာင္ကမ္း မီးရထားလမ္း အေကြ႕မွာ အျပင္သံလမ္းကုိ ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးျခင္းအားျဖင့္
မီးရထားတစ္စင္းလုံး ေခ်ာက္ထသ
ဲ ုိ႕ က်ဆင္းသြားမည္ ျဖစ္ပါတယ္။ မီးရထားတံတား ဖ်က္ဆီးရာ၌ တံတားေပၚ မီးရထားသြားစဥ္
ေဖာက္ခြဲပစ္နည္းသည္ အထိေရာက္ဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းမွာ တံတားပ်က္စီးသြားသည့္အျပင္ မီးရထားတြဲမ်ား တံတားေပၚတြင္
တင္ရွိေနသျဖင့္ တြဲဖယ္ရွားၿပီးမွ ျပင္ဆင္ရမည္ျဖစ္၍ ေႏွာင့္ေႏွး ၾကန္႕ၾကာမည္ ျဖစ္ပါတယ္။ မီးရထားတြႏ
ဲ ွင့္ သံလမ္းရွိေသာ ေနရာမွာ
လက္ေတြ႕ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးေသာအခါ ယမ္းဘီလူးသုံးတဲ့ စနက္တံသာ အသုံးျပဳရပါတယ္။ စနက္တံ အထားမွန္လွ်င္ ဗုံးသည္
ေပါက္ကြဲမည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေျမပုံဖတ္နည္း သင္ၾကားေသာအခါ ေမၿမိဳ႕ဗုိလ္ေလာင္း သင္တန္းေက်ာင္းမွာ သင္ၾကားျခင္းႏွင့္ ကြာျခားျခင္း မရွိပါ။ ေဆးပညာ

သင္ၾကားရာ၌ ေရွးဦးသူနာျပဳနည္း အျပင္ ထပ္ဆင့္ေဆးထုိးနည္းပါ သင္ၾကား ျပသပါတယ္။ ေျမျပင္မွေန၍ ေလယာဥ္ပ်ံႏွင့္ အခ်က္ျပ
အဆက္အသြယ္ျပဳလုပ္နည္း သင္ၾကားေသာအခါ ေလယာဥ္ပ်ံမွ ပစၥည္းျဖစ္ေစ၊ လူျဖစ္ေစ ခ်လုိေသာေနရာတြင္ ျဖစ္ေစ အဂၤလိပ္စာတီ
အမွတ္အသား ျပရမည္ ျဖစ္ပါတယ္။ ညအခ်ိန္တင
ြ ္ 'တီ' ပုံသ႑ာန္လူတန္းစီၿပီး လက္ႏွိပ္ဓာတ္မီးထုိး ျပရန္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဟုိ႐ုိးနားတပ္စခန္းမွာ ေနစဥ္စေန၊ တနဂၤေႏြေန႕မ်ားမွာ ကုိလံဘုိၿမိဳ႕သုိ႕ သြားလည္ခင

ြ ့္ ရပါတယ္။ စေနေန႕
ေန႕လယ္စာစားၿပီးခ်ိန္မွာ 'ဘုိင္တုိးတာ' ပင္လယ္ကမ္းေျခ ေရကူးစခန္းသုိ႕ သြားလုိသူမ်ားအတြက္ ကားတစ္စင္းထြက္ေပးပါသျဖင့္
ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္း၊ ေလထီးဦးအုန္းေမာင္ႏွင့္ ပါပါတို႕ လုိက္သာြ းပါတယ္။ ဘုိင္တုိးတာေရကူးစခန္းသုိ႕ ေရာက္ေသာအခါ ေရခ်ဳိး
ေရကူးလာသူ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးတုိ႕မွာ ေရကူးဝတ္စုံ ကုိယ္စီျဖင့္ ကမ္းေျခသုိ႕ ဆင္းသြားၾကပါတယ္။ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၿပီး
တခ်ဳိ႕လဲ အတြဲႏွင့္ လာၾကပါတယ္။ ပါပါတို႕ျဖင့္ ေရကူးဝတ္စုံအစား ေဘာင္းဘီတုိႏွင့္ ပဲဆင္းသြားၾကပါတယ္။ ကမ္းေျခမွာ ေရကူးၿပီး
အေမာေျဖ အပန္းေျဖရန္ ေရာင္စုံထီးမ်ား စုိက္ထူထားပါတယ္။ ပါပါတုိ႕လဲ ထီးတစ္လက္ေအာက္မွာ ေရကူးၿပီးတုိင္း ျပန္လာၿပီး
အပန္းေျဖပါတယ္။ ထီးေအာက္မွာ အပန္းေျဖရင္း ပင္လယ္ျပင္သုိ႕ လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္ရာ မုိးရိပ္ေလရိပ္လင္း စင္ၾကည္လင္၍
တုိက္ခတ္လာသည့္ ေလညႇင္းမွာ ပင္လယ္ျပင္ကုိ ႏုိးဆြသည့္အလား ပင္လယ္ႀကီးမွာ လွဳိင္းလုံးတစ္မ်ား တဖ်ပ္ဖ်ပ္ ႐ုိက္ခတ္လ်က္
ေနပါတယ္။

ေတာနက္ထဲမွာ ျဖစ္သလုိ ေနထုိင္သာြ းလာႏုိင္ေရးကုိ ေလ့က်င့္ရန္ လုိပါသျဖင့္ ေတာထဲသာြ းရန္ အစီအစဥ္ လုပ္ရပါတယ္။
တပ္စခန္းမွ လူမ်ားသည္ ေလးေယာက္တစ္တ၊ဲြ ငါးေယာက္တစ္တဲြ လူစုခၿဲြ ပီးတြက
ဲ ာ၊ အတြဆ
ဲ ယ္တဲြ ေတာထဲ သြားလာ ေနထုိင္ၿပီး
သြားလာရမည္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာထဲသာြ းေသာအခါ လူတစ္ေယာက္ကုိ စားစရာ ဆယ္ရက္စာပဲ ေပးၿပီး ဆယ္ရက္ေက်ာ္လြန္ေသာအခါ
ေတာထဲမွာ ျဖစ္သလုိ ရွာေဖြ စားေသာက္ရမည္ ျဖစ္တယ္။

ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ဗမာျပည္သို႕ ေလထီးျဖင့္ ျပန္လည္ ခုန္ဆင္းေသာအခါ ပါပါတုိ႕ႏွင့္ အတူလုိက္ပါသြားရမည့္

အဂၤလိပ္စစ္ဗုိလ္မ်ားကုိ ပါပါတုိ႕ႏွင့္ တြေ
ဲ ပးထားပါတယ္။ ပါပါႏွင့္ တြေ
ဲ ပးေသာ စစ္ဗုိလ္မ်ားသည္ ဗုိလ္ႀကီး ဝီ(လ္)ဆင္ ႏွင့္ ဗုိလ္ႀကီး စကီး
တုိ႕ျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္ဝုိင္ယာလက္ ေခၚ ေအာ္ပေရတာ တစ္ေယာက္ ပါပါတယ္။ ေတာထဲမွာ ေတာက္ကုိ မယ္ရခုိင္းေစရန္ ဂဒူးလူမ်ဳိး
ႏွစ္ေယာက္ပါ ထည့္ေပးတယ္။ ဂဒူးလူမ်ဳိးႏွစ္ေယာက္သည္ ဝင္းဂိတ္စစ္ဝယ္ ကသာခ႐ုိင္ ဂ်ပန္ေနာက္ေၾကာင္း ေလထီးျဖင့္ ဆင္းၿပီး
ကုလားျပည္သုိ႕ ျပန္အဆုတ္မွာ ေခၚေဆာင္လာေသာသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

အစီအစဥ္အားလုံးၿပီးစီးေသာအခါ နံနက္ပုိင္းအခ်ိန္ ကုိလံဘုိမွ ကန္ဒီၿမိဳ႕သြား ေမာ္ေတာ္ကားလမ္းအတုိင္း

ထြက္ခြာသြားၾကတယ္။ စစ္စခန္းရွိေသာ လမ္းခုလတ္တစ္ေနရာမွာ အားလုံးဆင္းၿပီး ေတာနက္ထဲ မသြားမီ စစ္တပ္မွ ဖြင့္လွစ္ေသာ
စားေသာက္ဆုိင္တင
ြ ္ စားစရာမ်ား သြားစားၾကတယ္။ စားစရာမ်ားကုိ သင္ပုန္းေပၚမွာ နံပတ္ႏွင့္ ယွဥ္ေရးထားၿပီး လူအမ်ား ျမင္ႏုိင္ရန္
နံရံမွာ ခ်ိတ္ဆြဲ ထားပါတယ္။ စားစရာမ်ားကုိ နံပါတ္ေျပာၿပီး မွာစားရပါတယ္။ စားစရာ ေပါင္းအားလုံး (၁၂) မ်ဳိး ရွိၿပီး ပါပါ သုံးေလးမ်ဳိး
မွာစားပါတယ္။

စားေသာက္ၾကၿပီး ကားလမ္းေဘးနားရွိ ေတာနက္ထသ

ဲ ုိ႕ ကုိယ့္ေက်ာပုိးအိတ္ ကုိယ္ထမ္းကာ ဝင္သာြ းၾကပါတယ္။ ဌာနခ်ဳပ္မွ
ႀကိဳတင္စီစဥ္ထားခ်က္အရ အတြင
ဲ ါးတြသ
ဲ ည္ ဘယ္ဘက္ေတာထဲ ဝင္ၿပီး က်န္ငါးတြသ
ဲ ည္ ညာဘက္ေတာထဲသုိ႕ ဝင္သြားပါတယ္။
ပါပါတုိ႕အတြသ
ဲ ည္ ဘယ္ဘက္ဝင္သာြ းေသာအတြဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အတြတ
ဲ ုိင္းသည္ ၎ညေနတြင္ မိမိအတြက္ ခြျဲ ခား သတ္မွတ္ထားေသာ
ေနရာသုိ႕ အေရာက္သြားရမည္ျဖစ္ၿပီး ေရာက္ျခင္း ေရာက္ဌာနခ်ဳပ္သုိ႕ အေၾကာင္းၾကားရမည္ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္မွာ ပါပါတုိ႕ေတာထဲ
ေနထုိင္စဥ္ ပါပါတုိ႕ အတြသ
ဲ ည္ ဌာနခ်ဳပ္သုိ႕ တစ္ေန႕ႏွစ္ႀကိမ္ နံနက္ (၈)နာရီႏွင့္ ညေန (၈) နာရီ ႏွင့္ ညေရာက္ေသာအေနရာမွာ
ေျမပုံအမွတ္အသားျဖင့္ ဌာနခ်ဳပ္သုိ႕ သတင္းပုိ႕ရန္ မထြက္လာမီ ညႊန္ၾကားခ်က္ ရရွိထားပါတယ္။ ၎ျပင္ ေန႕စဥ္ ညေန (၆
နာရီအခ်ိန္မွာ ဌာနခ်ဳပ္မွ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ပုိ႕မည္ ျဖစ္၍ ဖမ္းယူ နားေထာင္ရန္လည္း ညႊန္ၾကားထားပါတယ္။ ပါပါတုိ႕ အတြသ
ဲ ည္
သတ္မွတ္ထားေသာ ေနရာသုိ႕ ညေန ေနမဝင္မီ ေရာက္ရွိၿပီး ည(၈) နာရီအခ်ိန္ ဌာနခ်ဳပ္သုိ႕ သတင္းျပန္ပုိ႕ ပါတယ္။ ေရာက္ရာ
ေနရာမွာ ျဖစ္သလုိေန၊ ျဖစ္သလုိစား၊ ျဖစ္သလုိ အိပ္ရမည္ျဖစ္သျဖင့္ ၎ညအတြက္ ပါပါ သစ္ပင္ေအာက္မွာပင္ အိပ္ပါတယ္။)

ေနာက္တစ္ေန႕ ပါပါတုိ႕ စတင္ခရီးထြက္ၾကပါတယ္။ နံနက္ (၈)နာရီ အခ်ိန္မွာ ခရီးတေထာက္နားၿပီး

သတ္မွတ္ထားသည့္အတုိင္း ဌာနခ်ဳပ္သုိ႕ အဆက္အသြယ္ ျပဳလုပ္ပါတယ္။ ၎ေနာက္ ဆက္လက္ခရီးထြက္ပါတယ္။ (၁၁)နာရီ
အခ်ိန္မွာ ရပ္နားၿပီး ဆယ္ရက္စာ အတြက္ ပါလာေသာ ဘီစကြက္မုန္႕ေျခာက္ႏွင့္ အသားဘူးကုိ ေဖာက္စားပါတယ္။ ထေရးပင္
ေမာေနၿပီး ဆက္လက္ ခရီးထြက္ပါတယ္။ ဤကဲ့သုိ႕ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသုိ႕ ခရိီးသြားရာ၌ မ်က္ကန္းေတာတုိး
သေဘာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ ေျမပုံၾကည့္ၿပီး တစ္ေန႕တာသြားမည့္ ခရီးႏွင့္ စခန္းခ်မည့္ ေနရာကုိ ဌာနခ်ဳပ္သုိ႕ ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကား
ထားပါတယ္။

ဤကဲ့သုိ႕ေန႕စဥ္ ခရီးသြားရာ သုံးရက္ေျမာက္ေသာေန႕မွာ ဗုိလ္ႀကီး စတီးသည္ သမင္တစ္ေကာင္ ပစ္၍ရပါသျဖင့္

၎းေန႕အဘုိ႕ ပါပါတုိ႕ ဟင္းေကာင္းစားရပါတယ္။ ပုိေသာ အသားမ်ားကုိ အတုံးခပ္ ရြယ္ရယ
ြ ္ တုံးၿပီး က်ပ္ကင္လုိက္ပါတယ္။

တစ္ပတ္ၾကာေသာအခါ ခရီးသြားရင္း မြန္းလြဲ အခ်ိန္တင

ြ ္ ေတာင္သုံးေတာင္ၾကားမွာ ရွေ
ိ သာ ေရကန္တစ္ကန္သုိ႕
ေရာက္ရွိသြားပါတယ္။ ေရကန္ထၾဲ ကည့္ရာ ငါးမ်ား ျပည့္ႏွက္ေနၿပီး စား၍အလြန္ေကာင္းေသာ 'ထေရာ့' ငါးမ်ဳိး ျဖစ္ေၾကာင္း ဗုိလ္ႀကီး
ဝီ(လ)ဆင္က ေျပာပါတယ္။ ငါးမ်ားကုိ ဖမ္းရန္ ဗုံးေဖာက္ခၿဲြ ပီး ဖမ္းရန္သာ ရွိသျဖင့္ ဌာနခ်ဳပ္မွာ ေန႕စဥ္သင္ၾကားထားေသာ
ေရထဲဗုံးေဖာက္ခြဲနည္း ပညာကုိ အသုံးျပဳကာ ေရကန္ထသ
ဲ ုိ႕ ဗုံးေဖာက္ခလ
ဲြ ုိက္ပါတယ္။ ခဏခ်င္း ငါးမ်ားေပၚလာၿပီး တခ်ဳိ႕မွာ
ေသေသာ္လည္း တခ်ဳိ႕မွာ မေသတေသ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ငါးမ်ားကုိ ဆယ္ယူရန္ ပါပါတုိ႕ႏွင့္ ပါလာေသာ ဂဒူးလူမ်ဳိးႏွစ္ေယာက္သည္
ေရမကူးတတ္သျဖင့္ ပါပါပဲ ေရကန္ထဲ ဆင္းၿပီး ဆယ္ယူရပါတယ္။ ပါပါ ေရကန္ထဲ ခုန္ဆင္းၿပီး ေနာက္ဖတ
ြ ္ႀကီးတစ္ေကာင္သည္
ကုန္းေပၚသုိ႕ ထြက္ေျပးသြားသည္ကုိ ေတြ႕ရသျဖင့္ ပါပါ့ကုိ မိေမြးဖေမြးအတုိင္း ေတြ႕ရ၍ ထြက္မ်ားေျပး ေလသလားဟု
ပါပါထင္မိပါတယ္။ ၎ေန႕အဖုိ႕ ပါပါတုိ႕ ငါးဟင္း မစားခ်င္ အဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။

သီဟုိကၽြန္း (သီရိလကၤာ) ေတာနက္ထမ

ဲ ွာ လိပ္ႏွင့္ ေမ်ာက္ အလြန္မွ ေပါမ်ားပါတယ္။ လိပ္မ်ားသည္ အေကာင္ႀကီးၿပီး
ေက်ာမွာ အဝါေရာင္မ်ဥ္းေလးကြက္ၾကား ရွိပါတယ္။ ေမ်ာက္မွာ ေမ်ာက္ကင
ြ ္းျဖဴ ျဖစ္ၿပီး ပါပါ အလြန္ႀကိဳက္ေသာ ေမ်ာက္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
ပါပါ ပစ္စားခ်င္ေသာ္လည္း မခ်က္တတ္သျဖင့္ မပစ္ေတာ့ပါ။ ဗုိလ္ႀကီး သမင္ တစ္ေကာင္ရစဥ္ကလည္း ေျခႏွစ္ဖက္ႏွင့္ လက္ႏွစ္ဖက္ပဲ
ဖ်က္ၿပီး ယူပါတယ္။ သြားရင္းလာရင္း ေတာဝက္ ခပ္ရယ
ြ ္ရယ
ြ ္ေတြ႕ေသာ္လည္း မဖ်က္တတ္သျဖင့္ မပစ္ဘဲ ေနပါတယ္။

ေတာထဲမွာ ဆယ္ရက္ေျမာက္ေသာအခါ ဌာနခ်ဳပ္မွ ေပးလုိက္ေသာ စားစရာ မ်ားလည္း ကုန္သာြ းပါတယ္။ ဆယ္ရက္အတြင္း

စားေသာက္ရသည္မွာလည္း ဟန္က်ပန္က် မရွိလွပါ။ ဒါနဲ႕ ပါပါက ဗုိလ္ႀကီး ဝီ(လ)ဆင္ႏွင့္ ဗုိလ္ႀကီး စတီးတုိ႕ကုိ
ဘယ္လုိေျပာသလဲဆုိရင္ အျပန္က်ရင္ ေမာ္ေတာ္ကားလမ္းေဘး စစ္တပ္စားေသာက္ဆုိင္မွာ စားစရာမ်ား (၁) မွ (၁၂) အထိ
အားလုံးမွာစား မယ္လုိ႕ ေျပာေသာအခါ သူတုိ႕က ရယ္ၾကပါတယ္။

ရိကၡာကုန္ဆုံးေသာေန႕မွာ ဌာနခ်ဳပ္မွ ညႊန္ၾကားခ်က္လာပါတယ္။ ပါပါတုိ႕အတြက္ ေနာက္တစ္ေန႕ ည (၁၂) နာရီအခ်ိန္မွာ

ရိကၡာ လာခ်ေပးမယ္၊ ေနရာရွာၿပီး သတင္းျပန္ပုိ႕ရန္ ျဖစ္တယ္။ ေနရာရွာၿပီး ေျမပုံ အမွတ္အသားျဖင့္ သတင္းျပန္ပုိ႕ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ေန႕ည ေလယာဥ္ပ်ံအလာကုိ ပါပါတုိ႕ သတ္မွတ္ထားေသာေနရာမွာ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကပါတယ္။ ပါပါတုိ႕အေဖာ္
ငါးေယာက္ရွိသျဖင့္ 'တီ' ပုံသ႑ာန္အေနအထားအတြက္ အေတာ္ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံ သံၾကားရသျဖင့္ ပါပါတုိ႕ကုိ
ကုိယ္စီလက္ႏွိပ္ဓာတ္မီးကုိ အေပၚေထာင္ၿပီး မီးျပပါတယ္။ ခ်ိန္းဆုိထားေသာ အခ်ိန္မွာ ေလယာဥ္ပ်ံသည္ ပါပါတုိ႕ေခါင္း ေပၚတည့္တည့္
ေရာက္ရွိၿပီး ဗုိလ္မွ တံခါးဖြင့္ကာ ရိကၡာမ်ားကုိ ေလထီးျဖင့္ ခ်ေပးပါတယ္။ ပါပါတုိ႕အတြက္ ေလ့က်င့္ခန္းျဖစ္သလုိ
ေလယာဥ္ေမာင္းသမားအတြက္လည္း ေလ့က်င့္ခန္း ျဖစ္သာြ းပါတယ္။
 သီဟုိကၽြန္း ေတာနက္ထမ
ဲ ွာ တစ္လၾကာမွ် ေနထုိင္သာြ းရန္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁ဝ)ရက္ေန႕မွာ ပါပါတုိ႕အတြဲ
ဌာနခ်ဳပ္သုိ႕ ျပန္ရန္ ညႊန္ၾကားခ်က္ ေရာက္ရွိလာပါတယ္။ ဟုိ႐ုိးနားတပ္စခန္းသုိ႕ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာေသာအခါ ကာလကတၲားသုိ႕
ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၂) ရက္ေန႕မွာ ပါပါျပန္သာြ းရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ သခင္ဗုိလ္ႏွင့္ ပါပါကုိ ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ ပုိ႕မည္ ျဖစ္၍
က်န္လူမ်ားကုိ ကာလကတၲားသုိ႕ သြားရန္ စစ္သေဘၤာ ႀကံဳပါသျဖင့္ စစ္သေဘၤာျဖင့္ လုိက္သာြ းရန္ ျဖစ္တယ္။

ကာလကတၲားသုိ႕ ျပန္သာြ းရန္ သခင္ဗုိလ္ႏွင့္ ပါပါတုိ႕ စီးနင္းလုိက္ပါ သြားေသာ ေလယာဥ္ပ်ံသည္ ကုိလံဘုိၿမိဳ႕မွ

နံနက္ပုိင္းတြင္ ထြက္ၿပီး အလာမွာ ကဲ့သုိ႕ပင္ မဒရပ္ၿမိဳ႕မွာ တစ္ေထာက္ ဝင္နားပါတယ္။ (မဒရပ္ၿမိဳ႕သုိ႕ ပါပါေနာက္ထပ္ လူမမာအျဖစ္
စစ္တေကာင္းၿမိဳ႕မွ စကန္းဒရဘတ္စစ္ေဆး႐ုံသုိ႕ အသြား ျဖတ္သန္းသြားရသည့္ျပင္ ဝန္ႀကီးအျဖစ္ ကာလကတၲားမွ မုိင္ဆုိသုိ႕
ေလယာဥ္ျဖင့္ အသြားျဖတ္သန္းသြားခဲ့ ရပါေသးတယ္) မဒရပ္ၿမိဳ႕မွ ခရီးဆက္လက္ ထြက္ခာြ သြားရာ ကာလကတၲားသုိ႕ ညေနတြင္
ေခ်ာေမာစြာ ေရာက္ရွိ သြားပါတယ္။

ဂ်က္ဆုိ မွ ေတာင္ငူ

ကာလကတၲားေရာက္ရွိၿပီး သုံးေလးရက္အၾကာမွာ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္း၊ ေလထီးဦးအုန္းေမာင္ႏွင့္ ပါပါတုိ႕ သုံးေယာက္ကုိ

ေလထီး ေလ့က်င့္ခုန္ဆင္းရန္ ကာလကတၲား အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ရွိ ဂ်က္ဆုိ (ယခု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ရွိ ျပည္မွာ) သုိ႕ ပုိ႕ပါတယ္။
ဂ်က္ဆုိေလထီး ေလ့က်င့္ေရး ေက်ာင္းမွာ ပထမ ေျမျပင္ ေလ့က်င့္နည္းကုိ သင္ၾကားျပသပါတယ္။ ခုန္ဆင္း၍
ေျမေပၚေရာက္ရွိေသာအခါ ေျခႏွစ္ဖက္တားရွိရန္ အေနအထား၊ ကုိယ္လုံးထားရွိရန္ အေနအထားႏွင့္ လွိမ့္ပတ္နည္းကုိ
သင္ၾကားျပသတယ္။ ေလ်ာခ်ခုန္ဆင္းၿပီး ေအာက္အေရာက္မွာ သင္ၾကားျပသထားသည့္အတုိင္း လွိမ့္ပတ္ရတယ္။ ဆယ္ႀကိမ္ တက္
ဆင္း လွိမ့္ပတ္ရတယ္။ အက်မနာရန္ ေအာက္မွာ ေျခသုတ္အုန္းဆံ အထူစား ခင္းထားတယ္။ ၎ေနာက္ ဒန္းေပၚတက္ထုိင္ရၿပီး
ဆရာျဖစ္သူက ႀကိဳက္သလုိ လႊပ
ဲ ါတယ္။

ဆင္းပုံဆင္းနည္း ေလ့က်င့္ၿပီးေသာအခါ ေလထီးထားေသာ အခန္းသုိ႕ ေခၚသြားပါတယ္။ ေလထီးထားေသာ အခန္းသည္

အေအးဓာတ္ သြင္းထားၿပီး ၾကြက္ႏွင့္ ဖ်က္ဆီးတတ္ေသာ ပုိးမႊားမ်ား မဝင္ႏုိင္ရန္ အထူး ဂ႐ုျပဳ ေစာင့္ၾကပ္ရပါတယ္။ ေလထီးဆရာက
ေလထီးဝတ္ဆင္ရန္ ႏွင့္ ခၽြတ္ရန္ နည္းတုိ႕ကုိ ျပသသင္ၾကားေပးတယ္။

ေလထီးဝတ္ဆင္ၿပီးေသာအခါ ေရွ႕မွာ ပိတ္ထားေသာ ခလုတ္ ၿငိ၊ မၿငိ စမ္းသပ္ၾကည့္ရန္ လုိေၾကာင္းကုိ ဆရာက အေလးထား
ေျပာဆုိသြားပါတယ္။ အကယ္၍ ခုန္ဆင္းၿပီး သစ္ပင္ႏွင့္ ၿငိတယ
ြ ္သည္ျဖစ္ေစ၊ တစ္ခုခုႏွင့္ ၿငိတယ
ြ ္ၿပီး ေလထဲမွာ တြေ
ဲ လာင္း
တြေ
ဲ လာင္းျဖစ္ေနလွ်င္ ေရွ႕မွာ ပိတ္ထားေသာ ခလုတ္ကုိ မျဖဳတ္ရန္ အေရးႀကီးေၾကာင္းကုိလဲ ထည့္သင
ြ ္း ေျပာဆုိသြားပါတယ္။

ေလထီး ဝတ္ဆင္ၿပီး ခလုတ္မၿငိလွ်င္ ခုန္ဆင္းေသာအခါ ေလထီး ခၽြတ္ၿပီးသား ျဖစ္၍ ေလထီး မပါဘဲ ေအာက္သုိ႕
ေရာက္သြားမည္ ျဖစ္ပါတယ္။ တြေ
ဲ လာင္းျဖစ္ေသာအခါ ခလုတ္ကုိျဖဳတ္လွ်င္ ႀကိဳးမ်ား လည္ပင္းကုိ ပတ္တတ္တယ္။ ခလုတ္လဲ
ေမးေစ့ေခါင္းကုိ ႐ုိက္တတ္သျဖင့္ ေသႏုိင္တယ္။ တြေ
ဲ လာင္း ျဖစ္ၿပီး ခလုတ္ကုိ ျဖဳတ္မိေသာေၾကာင့္ ဝင္းဂိတ္စစ္သား သုံးေလးေယာက္
မေသသင့္ဘဲ ေသတဲ့အေၾကာင္း ပါ ထည့္ေျပာတယ္။

ေလယာဥ္ပ်ံေပၚမွ ေလ့က်င့္မဆင့္မီ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးရန္ အတြက္ ဆရာဝန္ ထံသာြ းရပါတယ္။ ဆရာဝန္က ႏွလုံးကုိ
အဓိကထား စစ္ေဆးၿပီး ခႏၶာကုိယ္ အ႐ုိးမ်ား က်ဳိးခဲ့ျခင္း ရွိမရွိ၊ အဆစ္မ်ား လြခ
ဲ ့ျဲ ခင္း ရွိမရွိ၊ စစ္ေဆးေမးျမန္း ပါတယ္။ အကယ္၍
ႏွစ္လုံးမေကာင္းေသာ္ အ႐ုိးက်ဳိးခဲ့ျခင္း ရွိေသာ္၊ အဆစ္လခ
ဲြ ့ျဲ ခင္း ရွိခ့ေ
ဲ သာ္ ေလထီးျဖင့္ ခုန္ဆင္းရန္ ခြင့္မျပဳပါ။
ပါပါ့တုိ႕အေဖာ္သုံးေယာက္ စလုံး က်န္းမာေရး စစ္ေဆးျခင္းကုိ ေအာင္ၾကပါတယ္။

က်န္းမာေရး စစ္ေဆးျခင္း ေအာက္ၾကပါသျဖင့္ ေလယာဥ္ပ်ံ ေပၚမွ အစမ္း က်င့္ခုန္ဆင္းရန္ ညေနအခ်ိန္

သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ သတ္မွတ္ခ်ိန္မေရာက္မီ ေလဆိပ္သုိ႕ အေရာက္ သြားၾကပါတယ္။ ေလ့က်င့္ရမည့္ ေလယာဥ္ ပ်ံသည္
စက္ေခါင္းႏွစ္လုံးတပ္ 'ဒါကုိတာ' အမ်ဳိးအစား ေလယာဥ္ပ်ံျဖစ္သျဖင့္ ေနာက္ဘက္တံခါးေပါက္မွ ဆင္းရမည္ ျဖစ္၍ ဆင္းေသာအခါ
ညာေျခေထာက္ကုိ အရင္ထုတ္ၿပီး ဆင္းရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေလထီး ေက်ာင္းဆရာက ညႊန္ၾကားပါတယ္။ မဆင္းမီတံခါးေပါက္မွာ
မီးနီလင္းလာေသာအခါ အသင့္ အေနအထားမွာ ေနၿပီး မီးစိမ္းလင္းလာေသာအခါ တစ္ေယာက္စီ ဆင္းရန္ ျဖစ္တယ္။ တစ္ေယာက္စီ
ဆင္းေသာအခါမွာ ေလးေယာက္ တစ္အုတ္စီ ဆင္းရန္ ျဖစ္တယ္။ ပါပါတုိ႕အပါအဝင္ အစမ္းက်င့္ခုန္ဆင္းရန္ ေလယာဥ္ပ်ံေပၚမွာ လူ
(၂ဝ) ပါရွိပါတယ္။ ခုန္ဆင္းရမည့္ ေနရာ ေရာက္ခါနီး ေအာက္သုိ႕ ငုံ႕ၾကည့္ရာ လူနာတင္ေမာ္ေတာ္ကားကုိ
ေကာင္းေကာင္းျမင္ရပါတယ္။
 ေလထီးျဖင့္ ဆင္းေသာအခါ ကုိယ့္အလွည့္ေရာက္လွ်င္ ဆင္းသာဆင္း၊ ေၾကာက္ဆုတ္ ေၾကာက္ဆုတ္ မလုပ္န႕ဲ
လြန္ခဲ့တဲ့တစ္လခန္႕တုံးက ေလထီးသမားတစ္ေယာက္ ေၾကာက္ဆုတ္ေၾကာက္ဆုတ္ လုပ္ေတာ့ ေနာက္ဆင္းမယ့္လူန႕ဲ ပူးၿပီး
ဆင္းမိသားျဖစ္သြားသည့္အတြက္ ေလထီး မဖြင့္ဘဲ ေအာက္ေရာက္သာြ းတယ္ လုိ႕ ေလထီးဆရာ ေျပာျပခ်က္ကုိ သတိရတယ္။

ပါပါ ပထမဆုံးဆင္းရမည့္ လူျဖစ္သည့္အတြက္ မီးနီလင္းၿပီးေနာက္ မီးစိမ္းလင္းလာေသာအခါ ခုန္ဆင္းပါတယ္။

မၾကာမီေလထီး ပြင့္လာေသာအခါ အထက္သုိ႕ ဆြတ
ဲ င္သည့္ ခံစားခ်က္မ်ဳိးခံစားရၿပီး ေလနတ္သားဟာ ဒါမ်ဳိးပဲလား လုိ႕ ထင္မိပါတယ္။
ေလထီးဟာ တျဖည္းျဖည္း ဆင္းသက္ကာ ေအာက္အေရာက္မွာ ဆရာသင္ထားေပးသည့္အတုိင္း လွိမ့္ပတ္သျဖင့္ ေလ့က်င့္ခန္း
ေခ်ာေမာစြာၿပီးဆုံး သြားပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္ရက္အၾကာမွာ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ထပ္မံ ေလ့က်င့္ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ႀကိမ္
ေလ့က်င့္ေသာအခါ ေလးေယာက္တစ္သုတ္မွာ ပါပါက ေနာက္ဆုံးလူ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံေပၚ ပါပါ့ေဘးနားမွာ ထုိင္ေသာ
ဗမာတုိင္းရင္းသား တစ္ေယာက္က ရွင္သီဝလိ ႐ုပ္ကုိ သူ႕နဖူးႏွင့္ထပ္ခါထပ္ခါ တုိ႕ေနသည္ကုိ ေတြ႕ရေသာအခါ၊ ဒါလဲ ရဲေဆးတစ္မ်ဳိးပဲ
လုိ႕ ထင္မိပါတယ္။ ခုန္ဆင္းရန္ ေနရာသုိ႕ ေရာက္ရွိ၍ ပါပါတုိ႕ အသုတ္ ဆင္းေသာအခါ ပါပါေနာက္ဆုံးမွ ဆင္းေသာ္လည္း
ပါပါကုိယ္အေလးခ်ိန္ေၾကာင့္ ေျမေပၚသုိ႕ အရင္ ေရာက္သာြ းပါတယ္။

ကာလကတၱားမွ ေရွ႔သို႔

ေလထီးျဖင့္ခုန္ဆင္း ေလ့က်င့္ခန္း ၿပီးဆုံးေသာအခါ ကာလကတၲား သုိ႕ ျပန္သာြ းပါတယ္။ ဦးသိန္းေဖအဖြ႕ဲ ႏွင့္

ဆက္သြယ္ထားေသာ အဂၤလိပ္စစ္တပ္သည္ အဖြ႕ဲ ၁၃၆ လုိ႕ ေခၚပါတယ္။ ကာလကတၲားသုိ႕ ျပန္ေရာက္ၿပီး၊ ေနာက္တစ္ေန႕မွာ ပါပါ
'အဖြ႕ဲ -၁၃၆' သုိ႕ သြားၿပီး ဗမာျပည္မွာ ေလထီးျဖင့္ ျပန္ဆင္းရန္ အစီအစဥ္မ်ားကုိ ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ ပါပါ ေလထီးဆင္း ေလ့က်င့္စဥ္
အသုံးျပဳေသာ ေလထီးသည္ သာမန္အရြယ္ျဖစ္၍ ပါပါ့ ကုိယ္ အေလးခ်ိန္ေၾကာင့္ အရြယ္ႀကီးေသာ ေလထီးရွိေၾကာင္း၊ အလုိရွိလွ်င္မွာ
ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း 'အဖြ႕ဲ - ၁၃၆' မွ တာဝန္ရွိ စစ္ဗုိလ္က ေျပာေသာအခါ ပါပါက ေလထီးဆင္း ေလ့က်င့္စဥ္ ေခ်ာေခ်ာေမာေမာ
ၿပီးသြားပါသျဖင့္ သာမန္ေလထီးပဲ သုံးမည္ဟု ျပန္ေျပာပါတယ္။

ေလထီးျဖင့္ ဆင္းၿပီးေျပာက္က်ား စစ္ဆင္ေရး အတြက္ ပါပါကုိ ေတာင္ငူအေရွ႕ပုိင္းမွာ တာဝန္ေပးၿပီး ပါပါႏွင့္အတူ ဆင္းရမည့္

အဂၤလိပ္စစ္ဗုိလ္မ်ားမွာ ပါပါ သီဟုိဠ္ေတာထဲတင
ြ ္ တြခ
ဲ ့ေ
ဲ သာ ဗုိလ္ႀကီး ဝီ(လ)ဆင္ႏွင့္ ဗုိလ္ႀကီး စတီးတုိ႔ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဗုိလ္မွဴး
ဟန္တာႏွင့္ ဗုိလ္မွဴး ဝီလယံတုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုိလ္မွဴး ဝီလယံသည္ ေဝး(လ္)ရွ္ လူမ်ဳိးစုျဖစ္ၿပီး ရယ္စရာ ေမာစရာ ေျပာတတ္ေသာ
ဗုိလ္မွဴးတေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။

ေလထီးသမားကုိ ေရႊဒဂၤါးျပား၊ အဂၤလိပ္ေငြစကၠဴ၊ ဂ်ပန္ေငြစကၠဴႏွင့္ လက္ပတ္နာရီကုိ ေပးၿပီး လက္နက္အျဖစ္ ကာဘုိင္

ေသနတ္၊ ေျခာက္လုံးျပဴးႏွင့္ ႏွစ္ဖက္သာြ း ဓားေျမာင္ေပးပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ အဆုိင္းမွာ အထက္ပါ ပစၥည္းမ်ားအျပင္ ေဘာလုံး အရြယ္
ဘိန္းႏွစ္လုံး ပါရွိပါတယ္။ ပါပါအေနနဲ႕ တပ္မွ ေပးေသာ လက္နက္မ်ားအျပင္ ဒသမ ၄၅ ပစ္စတုိ၊ ဒသမ ၃၈ ပစ္စတုိႏွင့္ ဒသမ ၃၂
ပစ္စတုိမ်ားကုိ ရွာေဖြရရွိပါတယ္။

ကာလကတၲားမွာ လုိအပ္ေသာ အစီအစဥ္မ်ားျပဳလုပ္ၿပီး စီးေသာ အခါ ေလထီးျဖင့္ ဆင္းရန္ ပါပါတုိ႔အဆုိင္းကုိ မတ္လ

ဒုတိယအပတ္တင
ြ ္ ဂ်က္ဆုိၿမိဳ႕သုိ႔ ပုိ႔ပါတယ္။ ဂ်က္ဆုိတပ္စခန္းသည္ ေလထီးျဖင့္ ဆင္းမည့္လူမ်ားကုိထားေသာ စခန္း ျဖစ္သျဖင့္
လုံၿခံဳမွဳအတြက္ စခန္း ပတ္ပတ္လည္ကုိ သြတ္ျပားျဖင့္ ကာရံထားသည့္ျပင္ သံဆူးႀကိဳးလည္း ကာရံထားပါတယ္။ အဝင္အထြက္လည္း
ၾကပ္မတ္ပါတယ္။ စခန္းတြင္ အနည္းဆုံး ေလးငါးရက္ ေနၿပီးမွ ေလထီးျဖင့္ ဆင္းရပါတယ္။ စခန္းတြင္ ဗမာျပည္မွာ စားေလ့
စားထရွိေသာ အစားအစာမ်ားကုိ စီမံ ခ်က္ျပဳတ္ ေကၽြးပါတယ္။ မုန္႔ဟင္းခါး စားလုိလွ်င္ မုန္႔ဟင္းခါး ခ်က္ေပးပါတယ္။
ငါးပိတုိ႔စရာလဲရပါတယ္။ ေသဒဏ္အေပးခံရေသာ အက်ဥ္းသား တေယာက္ ႀကိဳးစင္ မတင္မီ တရက္ အလုိမွာ စားခ်င္ေသာ
အစားအစာမ်ား ေပးစားသလုိ ပါပါတုိ႔လဲ ေလထီးျဖင့္ ဆင္းေသာအခါ အသက္ကုိ ဖက္ျဖင့္ ထုပ္ထားရေသာ လူမ်ား ျဖစ္သျဖင့္ မဆင္းမီ၊
စားခ်င္တာ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ေနသလားလုိ႔ ေတြးမိပါတယ္။

ေလထီးစစ္သားမ်ားကုိ ဂ်ပန္ေနာက္ေၾကာင္းမွာ ခ်ေပးေသာအခါ ဂ်ပန္မ်ား မရိပ္မိ၊ မသိရွိရန္ ေလယာဥ္ပ်ံတစင္းတည္း

မသြားဘဲ ေလယာဥ္ပ်ံအုပ္ႏွင့္ သြားၿပီး ေလထီးစစ္သားမ်ား ခ်မည့္ ေနရာတဝုက
ိ ္တင
ြ ္ စစ္မွတ္ကင
ြ ္း ပစ္သည့္ သေဘာျဖင့္
က်န္ေလယာဥ္ပ်ံမ်ားက စစ္မွတ္ကင
ြ ္းပစ္ေသာအခါ ေလထီးစစ္သား ခ်မည့္ ေလယာဥ္ပ်ံက ေလထီးစစ္သားမ်ား ခ်ပါတယ္။
စစ္မွတ္ကင
ြ ္းဟု ဆုိရာမွာ ေလထီးစစ္သားမ်ား ခ်မည့္ ေနရာတဝုိက္မွာ ရွိေသာ မီးရထားတံတား၊ ကားလမ္းတံတား၊ စစ္ႏွင့္
ပတ္သက္ေသာ အေဆာက္အအုံ အသီးသီး အစရွိသည္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဤနည္းပရိယာယ္ကုိ အသုံးျပဳျခင္းအားျဖင့္ ေလထီးစစ္သား
လာခ်သည္ဟု ဂ်ပန္က ယူဆမည္ မဟုတ္ဘဲ စစ္မွတ္ကင
ြ ္း လာပစ္သည္ဟု ယူဆမည္ ျဖစ္ပါတယ္။ တခါက ေလမ်က္စိလွည့္သည့္
သေဘာျဖင့္ ေလယာဥ္ပ်ံ တစင္းတည္း သြားၿပီး တေနရာမွာ ေလထီးခ်သလုိဝၿဲ ပီး ျပန္လာပါတယ္။ ဂ်ပန္က ေလထီးခ်သည္ဟု
ယူဆကာ အနီးအနားတဝုိက္ကုိ ေမႊေႏွာက္ ရွာေဖြပါေတာ့တယ္။ ဤနည္း ပရိယာယ္ကုိ ဂ်က္ဆုိစခန္းမွဴး ေျပာျပသည့္အတြက္
သိရွိရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
 ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးေန႔ ျဖစ္ေသာ ၁၉၄၅ ခု၊ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔တင
ြ ္ ပါပါတုိ႔အဆုိင္း ေလထီးျဖင့္ ေတာင္ငူအေရွ႕ပုိင္း၊
ထန္းတပင္ၿမိဳ႕နယ္တင
ြ ္ ဆင္းရန္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ မဆင္းမီ ပါပါတုိ႔ အဆုိင္း အတြက္ ရရွိထားေသာ ေရႊ၊ ေငြ၊ ဘိန္းမ်ား ကုိ
ဗုိလ္မွဴး ႏွစ္ေယာက္ႏွင့္ ပါပါအခ်ဳိးးက် ခြေ
ဲ ဝယူထားပါတယ္။ သတ္မွတ္ထားေသာ ေန႔ညေနခ်ိန္တင
ြ ္ စက္ေခါင္းေလးလုံးရွိ
'လစ္ပေရးတာ' အမ်ဳိးအစား ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ ပါပါတုိ႔ ထြက္ခာြ သြားပါတယ္။

ဗမာျပည္ထဲ ဝင္ေရာက္ေသာအခါ ခ်ိန္းဆုိထားေသာ ေလယာဥ္အုပ္ႏွင့္ အတူ သြားပါတယ္။ ဆင္းရန္ သတ္မွတ္ထားေသာ

ေနရာသုိ႔ ေရာက္ရွိေသာအခါ ေအာက္မွာ 'တီ' ပုံစံ အမွတ္အသားျဖင့္ ျပသည္ကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေအာက္ကုိ ငုံ႔ၾကည့္ေသာအခါ
ေႏြရာသီျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စာြ ေတာမီး ေလာင္ေနသည္ကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ 'တီ' ပုံစံစည္း အမွတ္အသား မေတြ႔ရသျဖင့္
မဆင္းျဖစ္ေတာ့ဘဲ ပါပါတုိ႔ႏွင့္အတူ ပါလာေသာ ေလယာဥ္ပ်ံအုပ္ေနာက္ ရန္ကုန္သုိ႔ ဗုံးႀကဲရန္ လုိက္သာြ းရပါတယ္။

ရန္ကုန္အသြားမွာ ေလယာဥ္ပ်ံ အၿမီးပုိင္းသုိ႔ သြားၾကည့္ရာ အဂၤလိပ္စစ္သား ႏွစ္ေယာက္ မွန္အိမ္ထမ

ဲ ွာ ေနၿပီး၊ အျပင္ဘက္ကုိ
ထုတ္ထားေသာ စက္ေသနတ္ေနာက္မွာ ထုိင္ေနသည္ကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ရန္သူ ေလယာဥ္ပ်ံ ေနာက္မွ လာေရာက္ တုိက္ပါက
ျပန္ပစ္ရန္ျဖစ္ေၾကာင္း သူ ေျပာျပပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ ရန္ကုန္ မေရာက္မီ ေလယာဥ္ပ်ံေပၚမွာ ရွိေသာ မီးမ်ား အားလုံး ပိတ္ထားပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေပၚအေရာက္မွာ ဂုံနီအိတ္မ်ားျဖင့္ ထည့္လာေသာ 'ေလနတ္သား' သတင္းစဥ္ကုိ ေလေယာဥ္ပ်ံ ဗုိက္တံခါးကုိ ဖြင့္ၿပီး

ႀကဲခ်ပါတယ္။ ဗမာျပည္ ဂ်ပန္အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ မဟာမိတ္တပ္က ဗမာ ျပည္သူ ျပည္သား ဖတ္႐ႈရန္ ေကာ္ပီစာအုပ္အရြယ္ စာရြက္
ႏွစ္ရြက္ပါေသာ ေလနတ္သား အမည္ရွိ သတင္းစဥ္ကုိ အပတ္စဥ္ ထုတ္ေဝၿပီး ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ ဗမာျပည္သုိ႔ လာေရာက္ႀကဲခ်ပါတယ္။
ေလနတ္သား စာေစာင္ကုိ တခ်ဳိ႕က 'ေပဖူးလႊာ' လို႕ ေခၚၾကပါတယ္။ ပါပါ ကုလားျပည္ မသြားမီ ဗမာျပည္မွာ ေနစဥ္ ေလနတ္သား
စာေစာင္ကုိ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ ပါပါတုိ႔ ေလနတ္သား စာေစာင္မ်ား ခ်အၿပီးမွာ ေလယာဥ္ပ်ံအနားမွာ လဲ့ခနဲ၊ လဲ့ခနဲ အလင္းေရာင္
ေတြ႔ရသျဖင့္ ဂ်ပန္ အေျမာက္ပစ္က်ည္ဆံမ်ား ေပါက္ကေ
ဲြ ၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ က်ည္ဆံ ေပါက္ကြဲၿပီး လဲ့ခနဲ႕၊ လဲ့ခနဲ႕
အလင္းေရာင္ကုိပဲ မီးပန္း ေပါက္ကသ
ဲြ လုိ ျဖစ္ေနသျဖင့္ ၾကည့္ေကာင္းသလုိ ျဖစ္ေနတယ္။ တခါတေလလဲ က်ည္ဆံ အစအနမ်ား
ေလယာဥ္ပ်ံကုိပဲ လာမ်ား ထိေနသလားလုိ႔ ထင္မိပါတယ္။ ဗုံးႀကဲေသာ ေလယာဥ္ပ်ံအုပ္ ျပန္သာြ းေသာအခါ ပါပါတုိ႔ ေလယာဥ္ပ်ံလဲ
ျပန္လုိက္သြားရာ ဂ်က္ဆုိသုိ႔ မုိးလင္းခါနီး ျပန္ေရာက္သာြ းပါတယ္။

ဂ်က္ဆုိေလဆိပ္သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ ေလယာဥ္ပ်ံအၿမီးပုိင္းမွာ ေနေသာ စစ္သားက ပါပါ သူ႔ဆီလာၿပီး ထစကားေျပာေသာ

ေနရာမွာ ဂ်ပန္အေျမာက္က်ည္ဆံအစအန လာေရာက္ထိမွန္ၿပီး သူ႔ေဘးနား ရွပ္သာြ းတဲ့အေၾကာင္း၊ ပါပါသာ ေလယာဥ္ပ်ံထဲ
ျပန္မသြားဘဲ ရွိေနလွ်င္ ပါပါ့ကုိ ထိမွန္မွာ ေသခ်ာေၾကာင္း၊ ပါပါ သိပ္ ကံေကာင္းတဲ့အေၾကာင္း လာေရာက္ ေျပာၾကားပါတယ္။
ေလယာဥ္ အၿမီးပုိင္းကုိ ပါပါတုိ႔ သြားၾကည့္ေသာအခါ သူေျပာသည့္အတုိင္း ပင္ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပါပါစိတ္ထဲမွာ လာဘ္ေက်ာ္ၿပီလုိ႔
ထင္မိပါတယ္။

ဂ်က္ဆုိစခန္းမွာနားၿပီး မတ္လ (၃ဝ) ရက္ေန႔ညေနမွာ ေလထီးျဖင့္ ဆင္းရန္ အတြက္ ထပ္မံ ထြက္ခြာသြားရပါတယ္။

ပထမတႀကိမ္မွာ ကဲ့သုိ႔ ပင္ စက္ေခါင္းေလးလုံးရွိ 'လစ္ဘေရးတာ' အမ်ဳိးအစား ေလယာဥ္ပ်ံႏွင့္ သြားရပါတယ္။ ခ်ိန္းဆုိ
သတ္မွတ္ထားေသာ ေနရာသုိ႔ သန္းေခါင္ယံ အခ်ိန္မွာ ေရာက္ရွိၿပီး အခ်က္ျပ 'တီ' ပုံစံ မီးျပထားသည္ကုိ ေတြ႔ရွိရသျဖင့္ ပါပါတုိ႔
ေလထီးျဖင့္ ဆင္းရန္ ေလယာဥ္ပ်ံ ဗုိက္တံခါးကုိ ဖြင့္ၿပီး ဇယားထဲမွ ေျခေထာက္ကာထားကာ အသင့္အေနအထားမွာ ေနရပါတယ္။
အဝမွာ မီးနီ လင္းလာၿပီး မီးစိမ္း လင္းလာေသာအခါ၊ ကာထားေသာ ေျခေထာက္ကုိ စုလုိက္႐ုံျဖင့္ တေယာက္ၿပီး တေယာက္
ေအာက္သုိ႔ ေလွ်ာကာ သြားပါတယ္။ လဆုပ္ (၃) ရက္ျဖစ္သျဖင့္ လေရာင္ေၾကာင့္ ေအာက္ကုိ ေကာင္းမြန္စြာျဖင့္ ျမင္ရပါတယ္။
ေျမေပၚအေရာက္မွာ ေလ့က်င့္ထားသည့္အတုိင္း လွိမ့္ပတ္ၿပီး ျပန္ထရာ မထႏုိင္ေတာ့ပါ။

ခဏေန ေျပာက္က်ားရဲေဘာ္တေယာက္ ေရာက္လာၿပီး မေရွးမေႏွာင္းပင္ တျခားရဲေဘာ္မ်ား ေရာက္လာၾကပါတယ္။ ပါပါ လုံးဝ

မထႏုိင္ျခင္းမွာ ေပါင္က်ဳိးသြားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမေပၚအေရာက္ အလွိမ့္မွာ ညာဘက္ေပါင္ ကန္ဆင္းေပၚ လွိမ့္မိသျဖင့္
က်ဳိးသြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ေျမေပၚမွာ ေစာင့္ေနေသာ ေျပာက္က်ား ေခါင္းေဆာင္ သခင္သန္းေဖက ပါပါ့ကုိ လုံၿခံဳေသာ ေနရာသုိ႔ ပုိ႔ရန္ အစီအစဥ္
လုပ္ပါတယ္။ ေလထီးဖ်င္ကုိ ၀ါးႏွစ္လုံးၾကားမွာ ခ်ည္ေႏွာင္ၿပီး ထမ္းစင္အျဖစ္ လုပ္ပါတယ္။ ထမ္းစင္ကုိ ေဘးနားမွာ လာခ်ၿပီး
ထမ္းစင္ေပၚသုိ႔ ပါပါ့ကုိ မတင္ၾကေသာအခါ နာက်င္လန
ြ ္းသျဖင့္ အမိန္႔ မခံႏုိင္ပါ။ ႏွစ္ခါ သုံးခါ ထပ္မံ မ ေသာ္လည္း အေၾကာင္း မထူးပါ။
အခ်ိန္ကလည္း တျဖည္းျဖည္း ကုန္သာြ းသျဖင့္ မုိးလင္းလွ်င္ ဂ်ပန္ေတြ သိရွိပါလွ်င္ အားလုံးအတြက္ ဒုကၡျဖစ္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္
နံနက္ (၄) နာရီအခ်ိန္မွာ ပါပါ့ကုိ ဇြတ္ မ တင္ၾကပါတယ္။ ထမ္းစင္ေပၚ ေရာက္သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ပါပါ့ကုိ ထမ္းသြားၾကပါတယ္။
ရရွိေသာ ဒဏ္ရာေၾကာင့္ျဖစ္ ေပၚလာေသာ နာက်င္မွဳကုိ က်ိတ္မွိတ္ ေအာင့္အည္း သည္းခံလ်က္ ေနရပါတယ္။ ပါပါ့ကုိ ထမ္းသြားစဥ္
က်ဳိးေသာ ေနရာမွာ အ႐ုိးပြတ္တုိက္မွဳေၾကာင့္ ခံစားရေသာ နာက်င္မွဳသည္ ပါပါ့တသက္တာမွာ အနာက်င္ဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။ နံနက္
မုိးမလင္းမီ ႀကိဳပင္သာရြာကုိ ေရာက္ၿပီး စာသင္ေက်ာင္းမွာ ပါပါ့ကုိ ထားပါတယ္။
 ႀကိဳပင္သာရြာ စာသင္ေက်ာင္းကုိ ေျပာက္က်ားဌာနခ်ဳပ္ အျဖစ္ အသုံးျပဳထားေသာေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ေရး ရဲေဘာ္၊ ရဲေမမ်ား
အလုပ္မ်ားလ်က္ ေနၾကပါတယ္။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အားလုံး စိတ္ထက္သန္လ်က္ ေနၾကပါတယ္။ ပါပါလဲ ဒဏ္ရာေၾကာင့္
ဘာမွ် မစားႏုိင္ပါ။ ဒုတိယေန႔မွာ အနည္းငယ္ စားႏုိင္ပါတယ္။ ဒုတိယေန႔ည (၉) နာရီ အခ်ိန္ ေျပာက္က်ား ေခါင္းေဆာင္မ်ား
သြားေရာက္ ေခၚလာသျဖင့္ ေတာင္ငူ ေဆး႐ုံမွ လက္ေထာက္ ဆရာဝန္ ဦးေဖက်င္ ေရာက္လာပါတယ္။ (က်န္းမာေရး ဌာန
ညႊန္ၾကားေရးဝန္ အၿငိမ္းစား) ဆရာဝန္ ဦးေဖက်င္က ႀကိဳးတေခ်ာင္း ယူခုိင္းၿပီး ပါပါခါးဆစ္က ေနဒူးအထိ ေျခႏွစ္ဖက္စလုံးကုိ
တုိင္းထြာၿပီး ပါပါ ေပါင္႐ုိး မက်ဳိးေၾကာင္း၊ ပါပါေရွ႕မွာ မွတ္ခ်က္ခ်ပါတယ္။ ကြယ္ရာမွာ မည္သုိ႔ မွတ္ခ်က္ခ်သည္ကုိ ပါပါ မသိပါ။ လူနာကုိ
အမွန္အတုိင္း မေျပာရန္မွာ ဆရာဝန္၏ တာဝန္ တရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပါပါ နားလည္ထားပါတယ္။

(ပါပါဝန္ႀကီးအျဖစ္ ျပည္ၿမိဳ႕သုိ႔ နယ္လွည့္ ခရီးထြက္စဥ္ ဦးေဖက်င္ႏွင့္ ပထမဆုံး ျပန္လည္ ေတြ႔ဆုံၾကၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာလည္း

ေတြ႔ဆုံၾကပါေသးနယ္။ ပါပါ ဝန္ႀကီးျဖစ္စဥ္ ႏုိင္ငံျခား ပညာေတာ္သင္ လႊတ္ေသာ အဖြ႕ဲ မွာ အဖြ႕ဲ ဝင္ တေယာက္ ျဖစ္သျဖင့္ ေလယာဥ္ပ်ံ၊
ပ်ံသန္း သြားလာမွဳ ထိန္းသိမ္းေရး ဆုိင္ရာ ပညာရပ္ကုိ ပညာေတာ္သင္အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားေသာ လူမ်ားကုိ ေခၚယူ စစ္ေဆးရာ
ေဒါက္တာ ဦးေဖက်င္ ညီတေယာက္ ပါလာပါတယ္။ ေဒါက္တာ ဦးေဖက်င္ညီ ျဖစ္သျဖင့္ ဂ်ပန္ေခတ္ ဘယ္မွာေနသလဲလုိ႔ ပါပါက
ေမးသျဖင့္ သူ႕အစ္ကုိႏွင့္ ေတာင္ငူမွာ အတူ ေနေၾကာင္း ပါပါ ေလထီးျဖင့္ ဆင္းၿပီးေနာက္၊ ဒဏ္ရာရ၍ သူ႕အစ္ကုိ သြားၾကည့္ေသာအခါ
သူပါ လုိက္သြားေၾကာင္း ေျဖၾကားပါတယ္။ အဖြ႕ဲ ဝင္လူႀကီးမ်ားက သူ ေလွ်ာက္ထားေသာ ဘာသာရပ္မွာ ပညာေတာ္သင္ အျဖစ္ သူ႔ကုိ
ေရြးခ်ယ္လုိက္ပါတယ္။)

ေဒါက္တာဦးေဖက်င္ ျပန္သာြ းၿပီး မၾကာမီ စာသင္ေက်ာင္းမွ ရြာထဲ အိမ္တအိမ္သုိ႔ ပါပါကုိ ေျပာင္းေရႊ႕ထားပါတယ္။

ေျပာင္းေရႊ႕ေသာအခါ နာက်င္ျခင္း မရွိရန္ ပါပါ့အတြက္က အထူး ျပဳလုပ္ထားေသာ ဝါးကပ္ထမ္းစင္ျဖင့္ ထမ္းေဆာင္သြားၾကပါတယ္။
သခင္သန္းေဖ၏ စီမံ ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ပါပါကုိ ေစာင့္ရန္ တာဝန္က်ေသာ ရဲေဘာ္မ်ားသည္ ေဒါက္တာ ဦးေဖက်င္က ေပါင္မက်ဳိးဟု
မွတ္ခ်က္ခ်ထားသျဖင့္ နံနက္လင္းေသာအခါ က်ပ္ပူထုိးရန္ အသုံးျပဳေသာ သက္ရင္းႀကီးရြက္ အစရွိေသာ ေဆးရြက္မ်ားကုိ ထုတ္ကာ
က်ပ္ပူထုိး ေပးၾကပါတယ္။ ဧၿပီလ (၂) ရက္ ေန႔လယ္ အခ်ိန္မွာ ပါပါ ေျခေထာက္ကုိ ေက်ာက္ပတ္တီး စည္းရန္ အတြက္
ေက်ာက္ပတ္တီး ဘူးမ်ားကုိ ရဲေဘာ္ တေယာက္လာပုိ႔ ပါတယ္။

(ပါပါ့ ေျခေထာက္ က်ဳိးေၾကာင္း ကာလကတၲား စစ္ဌာနခ်ဳပ္သုိ႔ သတင္းပုိ႔သျဖင့္ ေနာက္တေန႔ညမွာ ေက်ာက္ပတ္တီးကုိ

ေလယာဥ္ျဖင့္ လာေရာက္ခ်ေပးျခင္း ျဖစ္တယ္၊ ေက်ာက္ပတ္တီးကုိ သြားေရာက္ ေစာင့္ယူေသာ အဖြ႕ဲ မွ လူတေယာက္သည္
ကံမေကာင္းသျဖင့္ ေျမြဆုိး ကုိက္ခံရေသာေၾကာင့္ ေသဆုံးပါတယ္)

ေက်ာက္ပတ္တီးမ်ား ရရွိၿပီး ညေနအခ်ိန္မွာ ရဲေဘာ္တေယာက္ ေရာက္လာၿပီး သခင္သန္းေဖထံမွ ေၾကကြဘ

ဲ ြယ္ရာ သတင္းကုိ
လာေရာက္ ေျပာၾကားပါတယ္။ သတင္းမွာ မေန႔ည၊ ေနဂ်က္ဆုိမွ ေတာင္ငူသုိ႔ ေလထီးခ်ရန္ ထြက္လာေသာ ေလယာဥ္ပ်ံသည္
ေလဆိပ္မွ တက္ၿပီး ငါးမိနစ္ အၾကာတြင္ မီးေလာင္ ေပါက္ကၿဲြ ပီး ပ်က္က်သျဖင့္ သခင္ဗုိလ္ အပါအဝင္ ေလယာဥ္ပ်ံေပၚတြင္ ပါလာေသာ
လူမ်ား အားလုံး ေသဆုံးေၾကာင္းပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းသတင္းကုိ ၾကားရေသာ အခါ မယုံႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ၿပီး ဗုိလ္လွေဖကုိ
တေကာင္းပုိ႔ရန္ ကိစၥႏွင့္ သေဘာ ကြလ
ဲ ခ
ဲြ ့ေ
ဲ သာ္လည္း၊ သခင္ဗုိလ္ ေသဆုံးေၾကာင္း ၾကားသိရေသာ အခါ ပါပါအလြန္မွ စိတ္မေကာင္း
ျဖစ္မိပါတယ္။

ပါပါ သခင္သန္းထြန္း႐ုံးမွာ အမွဳထမ္းစဥ္ သခင္ဗုိလ္ႏွင့္ သိကၽြမ္း ရင္းႏွီးၿပီး သခင္ဗုိလ္မွ တဆင့္ သခင္သန္းထြန္း ကုိ သိရွိရျခင္း
ျဖစ္ပါတယ္။ သခင္ဗုိလ္ႏွင့္ သခင္သန္းထြန္း တုိ႔ကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ပါပါ ႏုိင္ငံေရး နယ္ပယ္ထဲ ေရာက္ရွိသြားပါသျဖင့္ သူတုိ႔သည္
ပါပါ၏ ႏုိင္ငံေရးဆရာမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။

သခင္ဗုိလ္သတင္းကုိ ၾကားရၿပီး ရြာထဲရွိ ေနာက္တအိမ္သုိ႔ ညဘက္တင

ြ ္ ပါပါ ထပ္မံ ေျပာင္းေရႊ႕သြားရ ျပန္တယ္။
ေနာက္တအိမ္တင
ြ ္ ေနစဥ္ ေျပာက္က်ားတပ္သားမ်ား ထန္းတပင္ၿမိဳ႕ကုိ ညဘက္ ဝင္ေရာက္ တုိက္ခုိက္ၾကပါတယ္။ ဂ်ပန္မ်ား
အငုိက္မိသျဖင့္ အထိနာေၾကာင္း၊ တုိက္ပတ
ဲြ င
ြ ္ ပါဝင္ေသာ ရဲေဘာ္ တေယာက္က ပါပါကုိ ျပန္လည္ ေျပာျပပါတယ္။ ေနာက္အိမ္တင
ြ ္
ႏွစ္ရက္ၾကာၿပီး လယ္ကင
ြ ္းထဲရွိ လယ္တဲ တတဲသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕သြားရျပန္တယ္။ ယင္းလယ္တသ
ဲ ုိ႔ ေရာက္ၿပီး ႏွစ္ရက္အၾကာ တညေန
အခ်ိန္တင
ြ ္ ပါပါဆီသုိ႔ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ သခင္သန္းေဖတုိ႔ ေရာက္လာၾကပါတယ္။ ပါပါ့ကုိ လာေရာက္အားေပး စကားေျပာျခင္း
ျဖစ္ပါတယ္။ တနာရီၾကာမွ် ေနသြားၿပီး မျပန္မီ ပါပါ ေနထုိင္ စားေသာက္ေရးႏွင့္ လုံၿခံဳမွဳအတြက္ အစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္ေပးသြားပါတယ္။

လယ္ကင
ြ ္းထဲမွာ ပုိင္ရွင္ လင္မယားႏွစ္ေယာက္ အျပင္ ကေလးငယ္ သုံးေလးေယာက္ ရွိပါတယ္။ လယ္သမား ပီပီလယ္လုပ္ရန္
က်ြ၊ဲ ႏြား၊ လွည္း၊ ထြန္တုံး၊ ထြန္တံ အစရွိသည္တုိ႔ အစုံအလင္ ရွိပါတယ္။ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ သခင္သန္းေဖတုိ႔ ျပန္သြားၿပီး
ေနာက္တေန႔ ေန႔လယ္ လယ္ထမ
ဲ ွာရွိေသာ လူမ်ား လွဳပ္လွဳပ္ ရြရြ ျဖစ္ကာ လွည္းသံ၊ ၿခဴသံလဲ ၾကားရပါတယ္။ လူေတြလဲ မ်က္စိမ်က္ႏွာ
ပ်က္ၾကတယ္။ ပါပါက အခန္းထဲမွာ ေနရသျဖင့္ အျပင္မွာ ဘာျဖစ္ေနမွန္း အတိအက် မသိေသာ္လည္း ဂ်ပန္လာေနမွန္းေတာ့
သိရပါတယ္။ ဂ်ပန္လာရင္ ပစ္ရန္ ပါပါ ကုိင္ေဆာင္ထားေသာ ဒသမ ၄၅ ပစ္စတုိ ေသနတ္ကုိ ေမာင္းတင္ထားၿပီး အခန္း တံခါးဝကုိ
ခ်ိန္ရြယ္ထားပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ ပါပါႏွင့္ ပါလာေသာ ဖန္ျပြန္ထမ
ဲ ွာ ထည့္ထားသည့္ အဆိပ္ႏွစ္လုံးကုိ လုိရမည္ရ
ငုံထားလုိက္ပါတယ္။ ဂ်ပန္လာရင္ ယမ္းေတာင့္ ရွိသေလာက္ ပစ္ၿပီး အဆိပ္ၿမဳိခ်ရန္ သႏၷိ႒ာန္ ခ်ထားပါတယ္။

တဲေရွ႕မွာ ဂ်ပန္ စကားေျပာသံ ၾကားရၿပီး မၾကာမီလွည္းသံ၊ ၿခဴသံႏွင့္ အတူ ဂ်ပန္ အသံလည္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားပါတယ္။
ဂ်ပန္မ်ား လွည္း ေလးငါးစီးျဖင့္ တဲေရွ႕ ျဖတ္သာြ းစဥ္ ေရ ဝင္ ေတာင္းေသာက္ၿပီး ျပန္လည္ ထြက္ခာြ သြားေၾကာင္း ေနာက္မွ
သိရွိရပါတယ္။ ဤလုိအျဖစ္မ်ဳိး ႏွင့္ ေနာက္ထပ္ တေနရာမွာ ေတြ႔ႀကဳံရပါေသးတယ္။ ရြာထဲသုိ႔ ဂ်ပန္မ်ား ဝင္ေရာက္ရွာေဖြၿပီး ပါပါ
ေနေသာ ရြာျပင္တသ
ဲ ုိ႔ မေရာက္ပါ။

ပါပါ ေလထီးျဖင့္ ဆင္းၿပီး ႏွစ္ပတ္အၾကာမွာ ရရွိေသာ ဒဏ္ရာသည္ ေပ်ာက္ကင္းျခင္း မရွိသည့္ျပင္ တခ်က္တခ်က္

ကုိက္လာသျဖင့္ ေျပာက္က်ား တပ္သားမ်ား၏ စီစဥ္ေပးခ်က္အရ ရွမ္းဘုန္းႀကီးတပါး ပါပါကုိ လာေရာက္ ကုသေပးပါတယ္။ ကုသပုံ
ကုသနည္းမွာ က်ဳိးေသာ ေျခေထာက္ကုိ ခါးမွေန၍ ေျခဖ်ားထိ စုတ္တံကုိ ေဆးရည္ထမ
ဲ ွာ ႏွစ္ျမဳပ္ၿပီး အျပန္ျပန္ အလွန္လွန္ ထုိးပါတယ္။
၎ေနာက္ ေျခေထာက္ကုိ ေစာင္ျဖင့္ ဖုံးထားပါသျဖင့္ ပူရွိန္ရွိန္ ျဖစ္လာပါတယ္။ နာရီဝက္ခန္႔ ၾကာေသာအခါ ေစာင္ကုိ ဖယ္ရွားၿပီး
ေျခေထာက္ေပၚ ဝါးတန္းျဖင့္ ႀကိဳတင္ ခ်ိတ္ဆထ
ဲြ ားေသာ ဝါးဘူးသုံးဘူးမွ ေရမ်ား၊ ေျခေထာက္ေပၚသုိ႔ တစက္ခ်င္းက်ဆင္း ေစရန္
ဘူးစြပ္ကုိ လုိသေလာက္ ဆြဖ
ဲ င
ြ ့္ပါတယ္။ ေရတစက္မွာ ေပါင္ရင္းတစက္မွာ ဒူးႏွင့္ က်န္တစက္မွာ ေျခမ်က္စိတင
ြ ္ က်လာပါတယ္။
ဓာတ္စာအျဖစ္ ၾကက္သားႏွင့္ ေဂြးေတာက္ရက
ြ ္ကုိ ဆန္နည္းနည္း ထည့္ၿပီး ျပဳတ္ေသာက္ရန္ ေပးပါတယ္။ ဤကုသနည္း အတုိင္း
တရက္ျခား သုံးႀကိမ္တုိင္ ဘုန္းႀကီးက လာေရာက္ ကုသေပးပါတယ္။

ဘုန္းႀကီး ကုသၿပီး တပတ္ခန္႔ အၾကာမွာ ပါပါ့ ဒဏ္ရာသည္ သိသိ သာသာ သက္သာလာသျဖင့္ အိပ္ရာေပၚမွာ ထုိုင္ႏုိင္ၿပီး
ကုိက္ခဲ နာက်င္ျခင္း မရွိေတာ့ပါ။ ပါပါလဲ တေနရာမွာ တပတ္အျပင္ မေနရဘဲ စစ္ေတာင္းျမစ္ ၿမိဳ႕ဆုိးရြာ တဖက္ကမ္း
အေရွ႕ပုိင္းအရပ္ေဒသ တဝုိက္မွာ တေနရာမွ တေနရာသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထုိင္ရပါတယ္။ ဤကဲ့သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ရန္ အသြားတြင္
တေနရာမွာ ဂ်ပန္က အထြက္ ပါပါက အဝင္ ေတ့ကာ လြေ
ဲ သာအခါလည္း ႀကဳံရပါတယ္။ ပါပါ့ကုိ ေျပာင္းေရႊ႕ေသာ အခ်ိန္သည္
ညဘက္ျဖစ္ၿပီး ေနထုိင္ရေသာ ေနရာမ်ားမွာ ရြာျပင္ၿခံတ၊ဲ ယာတဲမ်ားမွာ ျဖစ္သျဖင့္ ဘယ္ေနရာ ဘယ္အရပ္ ျဖစ္သည္ကုိ ပါပါ
အတိအက် မေျပာႏုိင္ေတာ့ပါ။

ပါပါ တေနရာမွ တေနရာသုိ႔ လုံၿခံဳမွဳအတြက္ ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထုိင္ရေသာ္လည္း နယ္တာဝန္ခံ သခင္သန္းေဖႏွင့္

အဆက္အသြယ္ အၿမဲ ရွိပါတယ္။ အေရးႀကီးေသာ သတင္းမ်ားကုိ သခင္သန္းေဖထံမွ မွန္မွန္ ရရွိပါတယ္။ ပါပါ ကုိယ္တုိင္
ထြက္မတုိက္ႏုိင္ေသာ္လည္း လက္နက္ခယ
ဲ မ္း မီးေက်ာက္ အလုိရွိေသာ သူမ်ား ပါပါ့ဆီ လာေရာက္္ ေတာင္းခံေသာအခါ၊
သခင္သန္းေဖမွ တဆင့္ စီစဥ္ ေဆာင္ရက
ြ ္ေပးပါတယ္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္ အမွ် ေျပာက္က်ား တပ္သားမ်ား၏ လွဳပ္ရွားမွဳ သတင္းမ်ားကုိ
ၾကားသိရၿပီး ညစဥ္ ေသနတ္သံ ၾကားရပါတယ္။ စစ္ေတာင္းျမစ္အတုိင္း ညဘက္တင
ြ ္ ေဖာင္ျဖင့္ စုန္ဆင္းလာေသာ ဂ်ပန္တပ္မ်ားကုိ
ကမ္းေဘးမွ သြားေရာက္ ပစ္ခတ္ေသာ ေသနတ္သံသည္ ညစဥ္လုိ ၾကားရၿပီး တႀကိမ္တင
ြ ္ ႀကိမ္ေတာ ေျမာင္ရြာဘက္ဆီမွ
ထြက္ေပၚလာေသာ ေသနတ္သံမ်ားသည္ အေတာ္ပင္ ျပင္းထန္လွပါတယ္။

ဇြန္လဆန္းတြင္ မဟာမိတ္တပ္မ်ား ေတာင္ငူၿမိဳ႕ကုိ သိမ္းပုိက္ၿပီးေၾကာင္း သတင္းရရွိၿပီး မၾကာမီ ရက္အတြင္းမွာ

အဂၤလိပ္စစ္တပ္မွ တုိက္ကင္းတစုသည္ ပါပါကုိ ျပန္ေခၚရန္အတြက္ ပါပါ ေနာက္ဆုံး ပုန္းေအာင္းေနေသာ ေနရာသုိ႔
ေရာက္ရွိလာပါတယ္။

ကုလားျပည္မွတဆင့္ ေတာင္ငူမွ ရန္ကုန္

ၿမိဳ႕ဆုိးရြာႏွင့္ ၿမိဳ႕ဆုိးရြာတဖက္ကမ္းမွာ အဂၤလိပ္စစ္တပ္မ်ား တပ္စထ

ဲြ ားၿပီး ျဖစ္၍ ၿမိဳ႕ဆုိးမွ တဆင့္ ေတာင္ငူသုိ႔ သြားရန္ ပါပါ့ကုိ
လာေရာက္ေခၚေသာ တပ္စိတ္မွဴး၏ ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ပါပါ ေနာက္ဆုံး ပုန္းေအာင္းေနရာမွ ၿမိဳ႕ဆုိးရြာ တဖက္ကမ္းသုိ႔ လွည္းျဖင့္
သြားပါတယ္။ မုိး တၿဖိဳက္ ႏွစ္ၿဖိဳက္ ရြာထားျခင္းေၾကာင့္ လွည္းလမ္း သိပ္မေကာင္းသျဖင့္ တခ်ဳိ႕ေနရာမ်ားတြင္ ႏြား မ႐ုန္းႏုိင္ေသာအခါ
ပါပါကုိ လုိက္ပုိ႔ေသာ ေျပာက္က်ား ရဲေဘာ္မ်ားက လွည္းကုိ တြန္းေပးရပါတယ္။ ၿမိဳ႕ဆုိးရြာ တဖက္ကမ္း စစ္ေတာင္း ျမစ္ကမ္းေျခသုိ႔
ေရာက္ရွိေသာအခ်ိန္မွာ ေနလုံးပင္ ကြယ္သာြ းၿပီး ဝန္းက်င္ တခုလုံးမွာလည္း ေမွာင္စ ျပဳလာၿပီမုိ႔ ပါပါ ပုန္းေအာင္း တိမ္းေရွာင္ခဲ့ေသာ
အေရွ႕ဘက္တလႊား ေတာင္တန္းႀကီးမ်ားလည္း မွဳန္ဝါးလ်က္ ရွိေနေလၿပီ။

ကမ္းနားမွာ အဆင္သင့္ ေစာင့္ေနေသာ စက္တပ္ထားသည့္ ကူးတုိ႔ ေလွႀကီးေပၚသုိ႔ ပါပါ ေရာက္ရွိၿပီးေနာက္ ကူးတုိ႔ေလွႀကီး

စတင္ ထြက္ခြာသြားေသာအခါ ပါပါကုိ လုိက္ပုိ႔ေသာ ေျပာက္က်ား ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္ ပါပါ အျပန္ျပန္ အလွန္လွန္ လက္ေဝွ႕ယမ္း
ႏွဳတ္ဆက္ၾကပါတယ္။ မုတ္သုန္ရာသီ ေရာက္ၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း မုိးတၿဖိဳင္ၿဖိဳင္ မရြာေသး။ နဆုန္မုိးေသး ျမက္သားေမြး ဆုိသည္ထက္
ပုိ႐ုံမွ်သာ ရွိပါေသးတယ္။ မုိးတိမ္ မုိးသားမ်ား ကင္းစင္၍ သာယာလ်က္ရွိေသာ အခ်ိန္ သမယ၌ စစ္ေတာင္းျမစ္ေရသည္ တသြင္သင
ြ ္
စီးဆင္းကာ ေလကေလး တျဖဴးျဖဴး တုိက္ခတ္လ်က္ ေနပါတယ္။ မၾကာမီ ကူးတို႕ေလွႀကီး သည္ ၿမိဳ႕ဆုိးဘက္ကမ္းသုိ႔ ေရာက္ရွိၿပီး
အဆင္သင့္ ေစာင့္ဆုိင္း ေနေသာ လူနာတင္ ေမာ္ေတာ္ကားေပၚသုိ႔ မတက္မီ ပုန္းေအာင္ တိမ္းေရွာင္စဥ္ အသုံးျပဳခဲ့ေသာ ဝါးတပ္
ထမ္းစင္ ေပၚမွ ေဆး႐ုံသုံး ထမ္းစင္ေပၚသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ေနရာယူၿပီးေနာက္ ပါပါ့ကုိ ကဲၽပ
ြ မ
ဲြ ွ တဆင့္ ေတာင္ငူသုိ႔ ေခၚေဆာင္သြားပါတယ္။

ေတာင္ငူၿမိဳ႕ ေရွ႕တန္း လူနာစခန္းသည္ ရြက္ထည္တပ

ဲ င္ ျဖစ္ၿပီး လူနာမ်ားကုိ ထမ္းစင္ေပၚတြင္ ထားပါတယ္။ ပါပါ ေရာက္ရွိၿပီး
မၾကာမီ လွံစြပ္ အထုိး ခံရေသာ လူနာတေယာက္ ထမ္းစင္ျဖင့္ ေရာက္ရွိလာပါတယ္။ ဂ်ပန္က လွံစပ
ြ ္ျဖင့္ ထုိးၿပီး ေသသည္ဟု
ထင္မွတ္ကာ ထားခဲ့ေသာ လူနာ ျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းလူနာသည္ ရရွိေသာ ဒဏ္ရာေၾကာင့္ တညလုံး ညည္းတြားသည္က တေၾကာင္း
အေနာက္႐ုိးမေတာင္မွ ပိတ္ဆုိ႔ခံေနရေသာ ဂ်ပန္ စစ္တပ္က ေတာင္ငူကုိ ျဖတ္ၿပီး အေရွ႕႐ုိးမေတာင္သုိ႔ သြားႏုိင္ရန္ ေတာင္ငူၿမိဳ႕ကုိ
ေမာ္ေတာ္ဗုံးျဖင့္ တညလုံး ထုေနသျဖင့္ ေပါက္ကသ
ဲြ ံမ်ား အျပင္ ဗုံးႏွစ္လုံး သုံးလုံး လူနာတဲစခန္း အနီး ကုိက္တရာခန္႔ အကြာမွာ
လာေရာက္ က်သည္က တေၾကာင္း၊ ဤအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ပါပါ ေကာင္းေကာင္း အိပ္လုိ႔ မရပါ။

မုိးလင္း၍ နံနက္ (၉)နာရီ အခ်ိန္မွာ လူနာတင္ ေလယာဥ္ပ်ံငယ္ တစင္းသည္ မိတၴိလာသုိ႔ ပုိ႔ရန္ ပါပါ့ကုိ လာေရာက္
ေခၚယူပါတယ္။ မိတၴီလာတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ေရွ႕တန္း စစ္ေဆး႐ုံသည္ ရြက္ထည္တပ
ဲ င္ ျဖစ္လင့္ကစား တတဲလွ်င္ သံခုတင္ျဖင့္
လူနာ ေျခာက္ေယာက္ ေခ်ာင္ေခ်ာင္ ခ်ိခ်ိ ထားႏုိင္ေသာ တဲမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာဝန္ႏွင့္ သူနာျပဳဆရာမမ်ား စုံစုံလင္လင္ ရွိသည့္ျပင္
ေဆး႐ုံ အဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္လည္း ျပည့္စုံပါတယ္။ ပါပါကုိ ထားေသာ လူနာတဲမွာ ပါပါက လြၿဲ ပီး က်န္လူနာမ်ားမွာ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိးမ်ား
ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ညေနတြင္ ပါပါ ေျခရင္းမွာ ရွိေသာ လူနာတေယာက္ အူေရာင္ေရာဂါျဖင့္ ေကာမီလာ စစ္ေဆး႐ုံသည္ ေရွ႕တန္း
လူနာမ်ားကုိ တေထာက္နား သေဘာမ်ဳိး လက္ခံကုသေပးေသာ ေဆး႐ုံျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အတြင္း အသုံးျပဳရန္ျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ
အေဆာက္အအုံကုိ သစ္ႏွင့္ ဝါး ကုိသာ အသုံးျပဳၿပီး ေဆာက္လုပ္ထားပါတယ္။ နာတာရွည္ လူနာမ်ားကုိ စခန္းအိမ္မွ မဒရာဇ္ဘတ္
အေျခခ် စစ္ေဆး႐ုံသုိ႔ ပုိ႔မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေကာမီလာ စစ္ေဆး႐ုံတင
ြ ္ သိရွိရပါတယ္။

ေကာမီလာစစ္ေဆး႐ုံမွာ သုံးေလးရက္ေနရၿပီး တျခားလူနာမ်ားႏွင့္ အတူ စစ္တေကာင္း စစ္ေဆး႐ုံသုိ႔ ပုိ႔ျပန္တယ္။

စစ္တေကာင္းမွာ တေထာက္ရပ္နားၿပီး ၎မွ ေန၍ မဒရပ္မွ တဆင့္ စခန္းဒရပ္ဘတ္ အေျခခ် စစ္ေဆး႐ုံသုိ႔ ပုိ႔ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။

စစ္တေကာင္းစစ္ ေဆး႐ုံသည္ ေကာမီလာ စစ္ေဆး႐ုံထက္ ႀကီးၿပီး လူနာမ်ားကုိ ေရာဂါ ေဝဒနာ အလုိက္ ခြဲျခားပါသျဖင့္ ပါပါ့ကုိ
အ႐ုိးကုသေသာ အေဆာင္သုိ႔ ပုိ႔ပါတယ္။ ပါပါ ေနရေသာ အခန္းမွာ လူနာ ႏွစ္ဆယ္ခန္႔ ရွိၿပီး ေဘးနား လူနာတေယာက္မွာ
ေျခႏွစ္ဖက္စလုံးႏွင့္ လက္တဖက္ က်ဳိးပါတယ္။ ေျခရင္းလူနာကုိ ေျခႏွစ္ဖက္ႏွင့္ လက္တဖက္ကုိ ႀကိဳးျဖင့္ ဆုိင္းထားရပါသျဖင့္ ႐ုပ္ေသး
မင္းသားလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႏွစ္နာရီတႀကိမ္ (ပင္နီစလင္) ေဆးထုိးေနသျဖင့္ ထုိးစရာေနရာ မရွိသေလာက္ ျဖစ္ၿပီး ေဝဒနာေၾကာင့္
တခါတခါ ညည္းတြား ပါတယ္။

မုိးလရာသီျဖစ္၍ စစ္တေကာင္းၿမိဳ႕တြင္ မုိးသည္ အခါမသင့္ ရြာၿပီး ေစြ၍ မုိးဖြဖ

ဲ ကဲြ ေလး ရြာတတ္သလုိ တစ္ခါတေလ သဲႀကီးမဲႀကီးလည္း
ရြာသည့္ျပင္ ေလျပင္းပါ တုိက္ခတ္တတ္ပါတယ္။ မုိးေကာင္းကင္သည္ မုိးသားမ်ား ကင္းစင္ၿပီး လင္းလာသည္ဟူ၍ မရွိ။ မုိးမရြာေသာ
အခါမ်ား၌ အၿမဲပင္ အုံ႕မွဳိင္းမွဳင
ိ ္းရွိၿပီး စြတ္စတ
ြ ္ စုိစုိ ျဖစ္ေနပါသျဖင့္ စစ္တေကာင္းၿမိဳ႕တြင္ ေနရစဥ္ စိတ္ၾကည္လင္ သာယာျခင္း
မရွိလွေပ။

စစ္တေကာင္း စစ္ေဆး႐ုံမွာ ႏွစ္ပတ္ခန္႔ ေနၿပီးေနာက္၊ မြန္းလဲပ

ြ ုိင္း အခ်ိန္တင
ြ ္ တျခားလူနာမ်ားႏွင့္ အတူ ပါပါကုိ
ပင္လယ္ကူးသေဘၤာျဖင့္ မဒရပ္ၿမိဳ႕သုိ႔ ပုိ႔ပါတယ္။ လူနာတင္သေဘၤာသည္ 'ဗစ္တာ'ျဖစ္ၿပီး စစ္မျဖစ္မီ ရန္ကုန္ႏွင့္ ကာလကတၲား
ခုတ္ေမာင္းေသာ ဘီအုိင္အက္(စ)အုိင္(န) ကုမၸဏီပုိင္ သေဘၤာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခရီးသည္ တင္ေဆာင္ေသာ သေဘၤာမွ လူနာတင္သေဘၤာ
ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ေဘး ႏွစ္ဖက္ႏွစ္ခ်က္ႏွင့္ ေခါင္းတုိင္မွာ ၾကက္ေျခနီ အမွတ္အသားမ်ား ေရးဆြထ
ဲ ားပါတယ္။

ပါပါကုိ ထားေသာ အခန္းတြင္ လူနာမ်ား ေျခာက္ေယာက္ရွိၿပီး ပါပါ့လုိ လမ္း မေလွ်ာက္ႏုိင္၍ အိပ္ရာေပၚမွာ ေနရေသာ
လူနာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ မုိးတြင္းျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စာြ ညဘက္တင
ြ ္ ေလလႈိင္း ထန္ေသာေၾကာင့္ သေဘၤာ လူးလွိမ့္ေနသျဖင့္
ေကာင္းမြန္စြာ အိပ္၍ မရပါ။ နံနက္ မုိးလင္း၍ ေနထြက္လာေသာအခါ ေလျပင္း လႈိင္းၿငိမ္ ျဖစ္သျဖင့္ လမ္းေလွ်ာက္ႏုိင္ေသာ
လူနာမ်ားအား ပင္လယ္ျပင္ ႐ႈေျမႇာ္ခင္းကုိ ၾကည့္ရင္း ေလေကာင္း ေလသန္႔မ်ား ႐ွဴ႐ႈိက္ႏုိင္ရန္အတြက္ ကုန္းပတ္ေပၚသုိ႔
တက္ခင
ြ ့္ျပဳပါတယ္။ အိပ္ရာေပၚမွာ ေနရေသာ လူနာမ်ားအဖုိ႔မွာ ပင္လယ္ျပင္ ႐ႈေမွ်ာ္ခင္းကုိ ျပတင္းေပါက္မွ တဆင့္
လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္ရပါတယ္။

စစ္တေကာင္းႏွင့္ မဒရပ္ ပင္လယ္ခရီးသည္ သုံးည ႏွင့္ သုံးရက္ ခုတ္ေမာင္းရေသာ ခရီးျဖစ္ၿပီး မဒရပ္သုိ႔ ေရာက္သြားမည့္
ေန႔နံနက္ (၁ဝ) နာရီအခ်ိန္မွာ သေဘၤာ ဥၾသ ဆြသ
ဲ ံကုိ ၾကားရၿပီး မၾကာမီ ပါပါတုိ႔ ခုတင္ေဘးနားမွာ ေဆး႐ုံသုံး လက္ကုိင္ ထမ္းစင္မ်ား၊
အလုပ္သမားမ်ားက လာေရာက္ ခ်ထားပါတယ္။ အေရးအေၾကာင္းရွိပါက လူနာမ်ား သယ္ေဆာင္ရန္ ေလ့က်င့္ခန္း ျပဳလုပ္ေၾကာင္း
ေျပာၿပီး တခုတင္မွာ လူႏွစ္ေယာက္ အဆင္သင့္ ရပ္ ေစာင့္ေနပါတယ္။ ေန႔လယ္ (၁၂) နာရီ ထုိးေသာ္လည္း ခါတုိင္းလုိ ေန႔လယ္စာ
လာမပုိ႔သျဖင့္ လူနာမ်ား ဆာၾကပါတယ္။ (၁၂) နာရီေက်ာ္ေသာအခါ အေနာက္ထပ္ သေဘၤာ ဥၾသဆြသ
ဲ ံကုိ ၾကားၿပီးမွ
အလုပ္သမားမ်ားသည္ ၿပံဳးႏုိင္ၿပီး ေရငုပ္ သေဘၤာ ေတြ႔သျဖင့္ အခ်က္ေပး ပထမ ဥၾသ ဆြရ
ဲ ေၾကာင္းႏွင့္ ရန္သူ ကင္းရွင္းေသာေၾကာင့္
ေနာက္ထပ္ဥၾသ ဆြေ
ဲ ၾကာင္း အလုပ္သမားမ်ားက ေျပာျပပါတယ္။ အလုပ္သမားမ်ား ေျပာျပသည္ကုိ နားေထာင္ရင္း 'မ်က္စိကန္း
တေစၧမေၾကာက္' ဆုိတာ ဒါမ်ားပဲလား လုိ႔ ထင္မိပါတယ္။

ညေန (၅)နာရီအခ်ိန္မွာ 'ဗစ္တာ' သေဘၤာသည္ ေဘးမထိ ရန္မခဘဲ မဒရပ္ဆိပ္ကမ္းသုိ႔ ေခ်ာေမာစြာ ေရာက္ရွိသြားပါတယ္။

စခန္း မဒရပ္ဘက္သုိ႔ သြားရန္ လူနာမ်ားကုိ မီးရထားေပၚသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေပးရန္ အခ်ိန္ မရွိပါသျဖင့္ သေဘၤာသည္ ဆိပ္ခံတံတားမွာ
ဆိုက္ကပ္ျခင္း မျပဳဘဲ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာ ေက်ာက္ခ် ဆုိက္ထားပါတယ္။ မုိးတြင္းပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း မဒရပ္ဆိပ္ကမ္းသုိ႔ ေရာက္ရွိေသာ
အခ်ိန္မွာ တိမ္မုိးသားမ်ား ကင္းစင္ၿပီး၊ ေနေရာင္ျခည္ပင္ အခန္းထဲသုိ႔ ဝင္ေရာက္ေနပါတယ္။ ခုတင္ေပၚမွေန၍ ျပတင္းေပါက္ဘက္
ပင္လယ္ျပင္သုိ႔ လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္ရာ ျပာလဲ့ေသာ ပင္လယ္ျပင္ႀကီးမွာ လွဳိင္းလုံးငယ္မ်ား တဖ်ပ္ဖ်ပ္ ႐ုိက္ခတ္လ်က္ ရွိေနသည့္ၾကား၌
တံငါေလွဟု ယူဆရေသာ ေလွႀကီး ေလွငယ္မ်ား သြားလာ လွဳပ္ရွားေနသည္ကုိ ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။ မုိးရိပ္ေလရိပ္ ကင္းစင္ ၾကည္လင္၍
သာယာလွပေနေသာ ပင္လယ္ေရျပင္မွ အခန္းထဲသုိ႔ တခ်က္ တခ်က္ ခတ္လာေသာ ေလကုိ ႐ွဴ႐ႈိက္ရသည္မွာ ထူးျခားလွပါတယ္။

ေနာက္တေန႔ နံနက္ (ရ)နာရီအခ်ိန္မွာ အထူးမီးရထားေပၚသုိ႔ လူနာမ်ား အားလုံး တင္ၿပီးေသာအခါ မီးရထား မဒရပ္မွ

ထြက္ခြာသြားပါတယ္။ မီးရထားတြမ
ဲ ်ားသည္ ကုလားျပည္ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဝဗယ္ က စစ္လူနာမ်ား တင္ေဆာင္ရာတြင္
အသုံးျပဳရန္ ေပးထားေသာ ၎၏ တြမ
ဲ ်ား ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စာြ အေအးစက္ တပ္ဆင္ထားပါသျဖင့္ ေအးျမ ၾကည္လင္ၿပီး
အိပ္ရာထုိင္ခင္းမွာလည္း ႏူးညံ့ သိမ္ေမြ႔လွပါေသာေၾကာင့္ စီးနင္းရသည္မွာ သာယာ ၿငိမ့္ေညာင္းၿပီး အရသာ ထူးျခားပါတယ္။
လူနာမ်ားတင္ေဆာင္ ေသာ မီးရထား ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ခပ္မွန္မွန္ပင္ ေမာင္းႏွင္ရသျဖင့္ ေနာက္တေန႔ ေန႔လယ္ အခ်ိန္က်မွ စခန္း
ဒရပ္ဘတ္ သုိ႔ ေခ်ာေမာစြာ ေရာက္ရွိသာြ းပါတယ္။

စခန္း ဒရပ္ဘတ္အေျခခ် စစ္ေဆး႐ုံသုိ႔ ေရာက္ရွိလာေသာ လူနာမ်ားအား တာဝန္က်ေသာ စစၥတာ သူနာျပဳ ဆရာမႀကီး က

'မဂၤလာရွိေသာ မြန္းလြဲပုိင္းပါ' ဟု အၿပဳံးေလးျဖင့္ ဆီးႀကိဳ၍ ပဋိသေႏၶရ ျပဳပါတယ္။ ပါပါ့ကုိ ထားေသာ အခန္းသည္ လူနာေပါင္း
ႏွစ္ဆယ္ရွိၿပီး အ႐ုိးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေဝဒနာရွင္မ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္ အမ်ဳိးသား ႏွင့္ တူေသာ လူနာတေယာက္မွ လြ၍
ဲ
က်န္လူနာမ်ားသည္ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ စစ္ေဆး႐ုံသုိ႔ ေရာက္ရွိလာေသာ လူနာ အသီးသီးသည္ မိမိတုိ႔ ကုိယ္ပုိင္နံပါတ္၊
ရာထူး အဆင့္ အတန္း၊ စစ္တပ္အမည္ အစရွိသည္တုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာရြက္ စာတမ္းမ်ား ကုိယ္စီပါလာၾကေသာ္လည္း
ပါပါအတြက္ ပါမလာသျဖင့္ ေဆး႐ုံသုိ႔ ေရာက္ၿပီး မၾကာမီ စစၥတာ သူနာျပဳဆရာမႀကီးက ပါပါ့ဆီလာၿပီး သူသိလုိေသာ အေၾကာင္း
အရာမ်ားကုိ ေမးျမန္းစဥ္ ေဆး႐ုံ အဝတ္အစားျဖင့္ အဂၤလိပ္ လူနာတေယာက္ ပါပါ့ဆီ လာေနသည္ကုိ သတိထားမိပါတယ္။ အနားသုိ႔
ေရာက္ရွိလာေသာအခါ မေမွ်ာ္လင့္ မထင္မွတ္ေသာ ဗုိလ္ႀကီး ေဂး(လ္)မုိး ျဖစ္ေနသည္ကုိ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ သီဟုိကၽြန္းမွာ စစ္ပညာ
သင္ၾကားစဥ္ ပါပါတုိ႔ကုိ ဗုံးေဖာက္ခန
ဲြ ည္း သင္ေပးေသာ ဆရာျဖစ္ၿပီး ခရစ္ကတ္ ေဘာ ကစားစဥ္ ေဘာထိ၍ ေမး႐ုိးက်ဳိးသျဖင့္
လာေရာက္ ကုသေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။

ဗုိလ္ႀကီး ေဂး(လ္)မုိး ႏွင့္ စစ္ေဆး႐ုံတင

ြ ္ လာေရာက္ ေတြ႔ဆုံျခင္းသည္ ပါပါ့အတြက္ ဘုရားမသည္ဟု ဆုိရမည္ ျဖစ္ပါတယ္။
စစၥတာ ဆရာမႀကီး ေမးျမန္းသမွ် ပါပါ့ ကုိယ္စား ဗုိလ္ႀကီး ေဂး(လ္)မုိးကပင္ ေျဖၾကားၿပီး ၎၏ ေထာက္ခံ ေျပာဆုိခ်က္အရ
ပါပါေဆး႐ုံမွာ ေနစဥ္ အတြင္း သုံးစြရ
ဲ န္ တပတ္လွ်င္ ေငြက်ပ္တရာ ရရွိပါတယ္။

စခန္းဒရပ္ဘတ္ အေျခခ် စစ္ေဆး႐ုံသည္ အုတ္ျဖင့္ အခုိင္အမာ ေဆာက္လုပ္ထားၿပီး ေဆး႐ုံဝန္းထဲမွ ရာသီအလုိက္

ပန္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ အလွ ခ်ယ္ထားသလုိ ေဆး႐ုံခန္းမ်ားမွာလည္း သပ္သပ္ ယပ္ယပ္ သန္႔သန္႔ရ ွင္းရွင္း ရွိပါတယ္။ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေသာ
ဆရာဝန္မ်ား၊ သူနာျပဳ ဆရာမမ်ားႏွင့္ ကာယ လုပ္သားမ်ားသည္ မခုိမကပ္၊ မညည္းမညဴ ေစတနာျဖဴစင္စြာျဖင့္ လုပ္ကိုင္
ေဆာင္ရြက္ေပးေနသည္ကုိ ေတြ႔ရသည့္ျပင္ ပါပါ ခုတင္ေပၚမွာ ေနရေသာ လူနာမ်ားကုိ ေစတနာ အျပည့္အဝျဖင့္ ျပဳစုေပးပါတယ္။

နံနက္ (ရ)နာရီ အခ်ိန္မွာ နံနက္စာ ေန႔လယ္ (၁၁) နာရီအခ်ိန္မွာ ေန႔လယ္စာ၊ မြန္းလြဲ (၂) နာရီအခ်ိန္မွာ လက္ဖက္ရည္၊
ဘီစကြတ္မုန္႔ႏွင့္ ညေန (၆)နာရီ အခ်ိန္မွာ ညစာဟူ၍ သတ္မွတ္ၿပီး ခုတင္ေပၚမွာ ေနရေသာ လူနာမ်ားအတြက္ လာေရာက္ ပုိ႔ေပးၿပီး
လမ္းေလွ်ာက္ႏုိင္ေသာ လူနာမ်ားမွာ ထမင္းစားခန္းသုိ႔ သြားစားရပါတယ္။ အစားအစာမ်ားသည္ အဟာရ ျပည့္စုံေသာ အဂၤလိပ္
အစားအစာ ျဖစ္ၿပီး ထမင္းႏွင့္ ဟင္းကုိ တပတ္တခါ တနဂၤေႏြေန႔မ်ားမွာ ေကၽြးပါတယ္။

ေဆး႐ုံသုိ႔ ေရာက္ေသာ ေန႔တင

ြ ္ ေနရာသစ္၊ ခုတင္သစ္ ျဖစ္သျဖင့္ ညဘက္တင
ြ ္ မ်က္စိေၾကာင္ၿပီး ေတာ္ေတာ္ႏွင့္
အိပ္လို႕မရေသာေၾကာင့္ ေလထီးျဖင့္ ဆင္းသက္ခ့သ
ဲ ည္မ်ားကုိ ျပန္လည္ ေတြးေတာ မိပါတယ္။ ကသာၿမိဳ႕နယ္ ဂဟဲရြာတြင္ ဗုိလ္လွေဖ
အျပင္းဖ်ားနာစဥ္ တေကာင္းသုိ႔ ျပန္ပုိ႔ေသာ ေကာင္းမွဳေစတနာေၾကာင့္ ပါပါလည္း ေလထီးျဖင့္ ဆင္းခဲ့ၿပီး ေပါင္က်ဳိးေသာအခါ ပါပါကုိ
ေစာင့္ေရွာက္ ကယ္မ မည့္ လူမ်ား ေပၚလာျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေတြးမိပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ဆုိရေသာ္ ေစတနာအက်ဳိးေပးျခင္း
ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တေန႔ နံနက္ (၉) နာရီ အခ်ိန္မွာ က်ဳိးေသာ ေပါင္ကုိ ဓာတ္မွန္ သြား႐ုိက္ရပါတယ္။ မြန္းလြဲပုိင္းတြင္ ပါပါ့ဆီသုိ႔
အ႐ုိးအထူးကု ဆရာဝန္ လာၿပီး က်ဳိးေသာ အ႐ုိးမ်ားသည္ ေက်နပ္စာြ ျပန္ဆက္ေနပါသျဖင့္ ဆက္လက္ ကုသရန္ မလုိေသာ္လည္း
ေက်ာက္ပတ္တီးအသစ္ ျပန္စည္းေပးမည့္ အေၾကာင္း ေျပာၿပီးေနာက္ မိတၴီလာ စစ္ေဆး႐ုံမွ စည္းေပးေသာ ေက်ာက္ပတ္တီးကုိ
ျဖဳတ္ခြာကာ အသစ္ ထပ္မံ စည္းေပးပါတယ္။

စခန္းဒရပ္ဘတ္ အေျခခ် စစ္ေဆး႐ုံသုိ႔ ပါပါ ေရာက္ရွိေသာ အခ်ိန္မွာ ဇူလုိင္လ၊ ဒုတိယပတ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေပါင္က်ဳိး၍
အိပ္ရာေပၚမွာ တုံးလုံး ပက္လက္ ေနရသည္မွာ သုံးလေက်ာ္၊ ေလးလနီးပါး ရွိသာြ းပါသျဖင့္ အလြန္မွ ညည္းေငြ႔လာၿပီး အစစ အရာရာမွာ
တေယာက္ေယာက္က လုပ္ကုိင္ ေဆာင္ရက
ြ ္ေပးရေသာေၾကာင့္ ဒုကၡိတလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေဆး႐ုံေရာက္စ အခ်ိန္မွာ ဗုိလ္ႀကီး
ေဂး(လ္)မုိး လာေရာက္ စကားေျပာသျဖင့္ စကားေျပာေဖာ္ ရေသာ္လည္း ႏွစ္ပတ္ၾကာေသာအခါ သူ ေဆး႐ုံမွ ဆင္းသြားပါသျဖင့္
စကားေျပာေဖာ္ မရွိေတာ့ပါ။ တနဂၤေႏြေန႔ ညေနတုိင္းမွာ အမ်ဳိးသမီး ခရစ္ယာန္အသင္း မွ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၊ လူနာမ်ားကုိ လာေရာက္
အားေပး စကား ေျပာေသာအခါ စကားေျပာေဖာ္ ခဏတျဖဳတ္ရပါတယ္။

ပါပါေနရေသာ အခန္းမွာ တ႐ုတ္ အမ်ဳိးသား ႏွင့္ တူေသာ လူနာသည္ တ႐ုတ္ အမ်ဳိးသားျဖစ္၍ ခ်န္ေကရွိတ္ စစ္တပ္မွ
စစ္ဗုိလ္ျဖစ္ၿပီး ေလထီးျဖင့္ ဆင္းစဥ္ ေပါင္က်ဳိးသျဖင့္ စစ္ေဆး႐ုံသုိ႔ လာေရာက္ ကုသျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပါပါ ေဆး႐ုံ ေရာက္ၿပီး
သုံးပတ္အၾကာမွာ ၎စစ္ဗုိလ္သည္ ေက်ာက္ပတ္တီး ခြာၿပီးသည့္ေနာက္ ခ်ဳိင္းေထာက္ျဖင့္ လမ္းေလွ်ာက္ခင
ြ ့္ ရေသာေၾကာင့္ ပါပါ့ဆီကုိ
လာသျဖင့္ စကားေျပာေဖာ္ အသစ္ ထပ္မံ ရရွိပါတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္ႏုိင္ေသာ လူနာမ်ား တနဂၤေႏြေန႔မွာ အျပင္သုိ႔ ေန႔ခ်င္းျပန္
ထြက္လည္ခင
ြ ့္ ျပဳသျဖင့္ တ႐ုတ္စစ္ဗုိလ္သည္ ခ်ဳိင္းေထာက္ျဖင့္ ဟုိင္ဒရပ္ဘတ္ၿမိဳ႕တြင္ ရွိေသာ သူ႕အသိ တ႐ုတ္အမ်ဳိးသား အိမ္သုိ႔
အလည္အပတ္ သြားၿပီး ျပန္လာေသာအခါ သူစားေသာက္ခ့ရ
ဲ ေသာ တ႐ုတ္ အစား အစာမ်ားကုိ ေျပာျပေသာေၾကာင့္ ၾကားရသူမွာ
သြားရည္ ယုိလ်က္ေနပါတယ္။

တနဂၤေႏြေန႔မွ လြ၍
ဲ ေန႔စဥ္နံနက္ (၉)နာရီအခ်ိန္မွာ ေဆး႐ုံအုပ္သည္ လူနာမ်ားကုိ လွည့္လည္ ၾကည့္႐ႈ စစ္ေဆးၿပီး၊ ဗုိလ္မွဴးႀကီး
အဆင့္ ရွိ ညႊန္ၾကားေရးဝန္သည္ တနလၤာေန႔၊ နံနက္တုိင္း လာေရာက္ စစ္ေဆး ၾကည့္႐ႈပါတယ္။ ညႊန္ၾကားေရးဝန္သည္ ပါပါႏွင့္
ပထမဆုံးေတြ႔ေသာ ေန႔မွာ ေဆး႐ုံအုပ္ထံမွ ဘုန္းႀကီးကု၍ က်ဳိးေသာ အ႐ုိး ျပန္ဆက္ေၾကာင္း ႀကိဳတင္သိထားသျဖင့္ ဘုန္းႀကီး ကုသပုံ
ကုသနည္း ပါပါ့ကုိ အေသးစိပ္ ေမးျမန္းပါတယ္။ ပါပါ ျပန္လည္ ေျဖၾကားၿပီးေသာအခါ စုတ္ထိုးတာ မနာဘူးလားလုိ႔ ေမးသျဖင့္ မ်က္ရည္
ထြက္ပါတယ္လုိ႔ ျပန္ေျဖေသာအခါ ညႊန္ၾကားေရးဝန္က ရယ္ေမာပါတယ္။ ခုတင္ေျခရင္းမွာ ခ်ိတ္ဆထ
ဲြ ားေသာ ဓာတ္မွန္ကုိ ၾကည့္ၿပီး
ဆရာဝန္ မွတ္ခ်က္မ်ား ဖတ္႐ႈၿပီးေသာအခါ ဘုန္းႀကီးေဆးသည္ အလြန္မွ အစြမ္းထက္ေၾကာင္း ေျပာဆုိ ခ်ီးမြမ္းသြားပါတယ္။

ေဆး႐ုံမွာ တလၾကာေသာအခါ က်ဳိးေသာ ေပါင္ကုိ ထပ္မံ၍ ဓာတ္မွန္႐ုိက္ၾကည့္ရာ အ႐ုိးမ်ား ေကာင္းမြန္စြာျဖင့္ ျပန္လည္

ဆက္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသျဖင့္ ဆရာဝန္က ေနာက္တေန႔မွာ ေက်ာက္ပတ္တီး ခြာေပးၿပီး ခ်ဳိင္းေထာက္ျဖင့္ အနီးအနား သြားလာခြင့္
ျပဳေသာေၾကာင့္ အခ်ဳပ္ခံရၿပီး လြတ္လာေသာ အက်ဥ္းသား၏ ခံစားခ်က္အတုိင္း ခံစားခဲ့ရပါတယ္။

(ပါပါ ခ်ဳိင္းေထာက္ျဖင့္ လမ္းေလွ်ာက္ခင

ြ ့္ရေသာ ခံစားခ်က္ႏွင့္ အခ်ဳပ္ခံရၿပီး လြတ္ေျမာက္လာေသာ ခံစားခ်က္ ႏွစ္မ်ဳိးကုိ
ျပန္လည္ ႏွဳိင္းယွဥ္ၾကည့္ရာ အတူတူပင္ ျဖစ္ပါတယ္။)

ေဆး႐ုံမွာ တက္ေရာက္ ကုသရေသာ လူနာသည္ ဆရာဝန္ သူနာျပဳ ဆရာမ၏ ေစတနာ အျပည့္အဝျဖင့္ ျပဳစုမွဳ၊ ယုယမွဳ၊
ေဖာ္ေရြမွဳမ်ားကုိ ခံစားရလွ်င္ ေရာဂါ တဝက္မက ေပ်ာက္ကင္းသြားေၾကာင္း လက္ေတြ႔အားျဖင့္ ပါပါ ေတြ႔ႀကဳံ ခံစားခဲ့ ရပါတယ္။

ပါပါ ေဆး႐ုံေရာက္သည့္ေန႔မွ စ၍ ေန႔စဥ္မန

ြ ္းလြပ
ဲ ုိင္း (၂)နာရီ လက္ဖက္ရည္ေသာက္ၿပီး ခ်ိန္မွာ သူနာျပဳ ဆရာမႀကီးသည္
ပါပါ့ေက်ာျပင္ အနာ မျဖစ္ရန္ ေဆးရည္ လာလူးေပးပါတယ္။ ေက်ာက္ပတ္တီး ခြာၿပီးသည့္ေနာက္ သူနာျပဳဆရာမႀကီး မလာေတာ့ဘဲ
ကာယေဆးပညာဌာန မွ အဂၤလိပ္ ဆရာမ တေယာက္ လာၿပီး က်ဳိးေသာ ေျခေထာက္ လွဳပ္ရွားရန္ ေလ့က်င့္ခန္း လာေပးပါတယ္။
ေျခေထာက္ကုိ ေပါင္ဒါ လိမ္းေပးၿပီး ေျမႇာက္လုိက္ခ်လုိက္၊ ေကြးလုိက္၊ ဆန္႔လုိက္ သူေျပာဆုိ ေလ့က်င့္ေပးသည့္ အတုိင္း
လုိက္လုပ္ရပါတယ္။ ဤနည္းအတုိင္း ေန႔စဥ္ မြန္းလြပ
ဲ ုိင္းမွာ နာရီဝက္ခန္႔ လာေရာက္ ေလ့က်င့္ ေပးပါတယ္။

ခ်ဳိင္းေထာက္ျဖင့္ သြားလာႏုိင္ၿပီျဖစ္၍ တ႐ုတ္စစ္ဗုိလ္ႏွင့္ အေဖာ္ညႇိကာ ႏွစ္ေယာက္သား တနဂၤေႏြ ဟုိက္ဒရပ္ဘတ္ ၿမိဳ႕ကုိ

ေမာ္ေတာ္ကားျဖင့္ အလည္သာြ းၾကပါတယ္။ ဟုိက္ဒရပ္ဘတ္ၿမိဳ႕သည္ ဟုိက္ဒရပ္ဘတ္ ျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ၿပီး 'နီဇမ္' ေခၚ
မဟာဂ်ာဂ်ာ က အုပ္စုိးပါတယ္။ မဟာရာဂ်ာက မူဆလင္ျဖစ္ၿပီး ျပည္နယ္သူ၊ နယ္သားမ်ားသည္ အမ်ားစု ဟိႏၵဴ ျဖစ္ပါတယ္။
ဟုိက္ဒရပ္ဘတ္ မဟာရာဂ်ာသည္ ကမၻာေပၚတြင္ အခ်မ္းသာဆုံး လူမ်ားထဲ တေယာက္ အပါအဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။
အခန္းဒရပ္ဘတ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ဟုိင္ဒရပ္ ဘတ္ၿမိဳ႕သည္ အလွမ္း သိပ္မေဝးလွပါသျဖင့္ ေမာ္ေတာ္ကား တနာရီခန္႔ ေမာင္းရၿပီး
ဟိုက္ဒရပ္ဘတ္ၿမိဳ႕ထဲ ေရာက္သာြ းေသာအခါ 'နီဇမ္' ေခၚ 'မဟာရာဂ်ာ' ၏ နန္းေတာ္ ရွိရာသုိ႔ သြားၾကပါတယ္။ နန္းေတာ္ကုိ
အုတ္နံရံျဖင့္ ကာရံထားၿပီး အဝင္ဝ တံခါးမွာ အေစာင့္ စစ္သားမ်ား ခ်ထားသည္ကုိ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ နန္းေတာ္ဝန္းကုိ တပတ္ပတ္ၿပီး
ၿမိဳ႕ထဲ သြားၾကပါတယ္။

ဟုိက္ဒရပ္ဘတ္ျပည္နယ္သည္ သီးျခား ျပည္နယ္ ျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ သီးျခား ေငြစကၠဴ သုံးစြေ

ဲ သာ္လည္း ကုလည္းျပည္မွ
ေငြစကၠဴကုိ ၎တုိ႔၏ ေငြစကၠဴႏွင့္ တန္ဖုိး တန္းတူထားၿပီး လက္ခံ သုံးစြပ
ဲ ါတယ္။ ေစ်းထဲမွာ ဝယ္စရာ ျခမ္းစရာ ဟူ၍ ပစၥည္း ပစၥယ
မ်ားမ်ား စားစား မေတြ႔ပါ။ ေတြ႔ေသာအခါမွာလည္း အဖုိးေခါင္ခုိက္၍ မဝယ္ႏုိင္ပါ။

ေစ်းထဲ လွည့္လည္ၾကည့္ေသာအခါ တ႐ုတ္စစ္ဗုိလ္ႏွင့္ ပါပါသည္ ခ်ဳိင္းေထာက္ျဖင့္ သြားလာေနပါသျဖင့္ ေစ်းဝယ္ ေစ်းလာမ်ား

ပါပါတုိ႔ကုိ ဝုိင္းၾကည့္ၾကပါတယ္။ ေစ်းထဲ လွည့္လည္ ၾကည့္႐ႈၿပီး တ႐ုတ္စစ္ဗုိလ္ အသိ တ႐ုတ္စားေသာက္ဆုိင္သုိ႔ သြားၾကပါတယ္။
စစ္အတြင္း ျဖစ္သည့္ အတြက္ တ႐ုတ္စာမ်ား စုံစုံ လင္လင္ မရွိပါ။ တ႐ုတ္ဆုိင္မွာ စားေသာက္ၿပီး ပါပါတုိ႔ စခန္းဒရပ္ဘတ္ စစ္ေဆး႐ုံသုိ႔
ျပန္သြားပါတယ္။

ခ်ဳိင္းေထာက္ျဖင့္ သြားလာႏုိင္သည့္အတြက္ ဟုိအခန္း၊ ဒီအခန္း သြားေသာအခါ ဗမာျပည္ စစ္ေျမမ်က္ႏွာျပင္မွ

ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ေသာ လူနာခပ္မ်ားမ်ား ေတြ႔ရပါတယ္။ ပါပါကုိ ဗမာျပည္ကမွန္း သိသည့္အတြက္ သူတုိ႔ႏွင့္ စကား လက္ဆုံၾကၿပီး
မိတ္ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ သူနာျပဳဆရာမတခ်ဳိ႕ႏွင့္ လူနာတခ်ဳိ႕ ခ်ိတ္ဆက္ျဖစ္သည္ကုိ သူတုိ႔ေတြ႔ရေသာအခါ ဒီလုိမိန္းမမ်ဳိး တုိ႔
အဂၤလန္ျပည္မွာ စာရင္းထဲေတာင္ မထည့္ဘူး လုိ႔ စပ်စ္သီး ခ်ဥ္သည္သ
့ ေဘာမ်ဳိး ေျပာၾကပါတယ္။

လူနာမ်ားအတြက္ စေနေန႔ ညေနတုိင္း ႐ုပ္ရွင္ျပသ သျဖင့္ ပါပါ သြားၾကည့္ေသာအခါ ႐ုပ္ရွင္႐ုံမွာ အရာရွိႏွင့္ အရာရွိ
မဟုတ္သူမ်ားဟူ၍ ေနရာ ခြျဲ ခားထားပါတယ္။ လက္မွတ္ယူရန္ မလုိပါ။ ေဆး႐ုံ အဝတ္အစားမွာ အရာရွိႏွင့္ အရာရွိ မဟုတ္သူမ်ား ဟူ၍
ခြဲျခားထားသျဖင့္ အဝတ္အစားၾကည့္႐ုံမွ်ႏွင့္ တံခါးေစာင့္က သိႏုိင္ပါတယ္။

ေက်ာက္ပတ္တီး ျဖဳတ္ၿပီး ခ်ဳိင္းေထာက္ျဖင့္ သြားလာေနသည္မွာ တပတ္ေက်ာ္ ႏွစ္ပတ္နီးပါးမွ် ရွိသြားသျဖင့္ ေဆး႐ုံမွ

ဆင္းခြင့္ျပဳရန္ ေဆး႐ုံအုပ္ႀကီးကုိ ပါပါ ေျပာပါတယ္။ ေဆး႐ုံအုပ္က ေရာဂါ မေပ်ာက္မီ သူတုိ႔ အေနႏွင့္ ဆင္းခြင့္ မျပဳႏုိင္ေၾကာင္း၊
သုိ႔ေသာ္လည္း ဆင္းလုိလွ်င္ ေရာဂါႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေနာက္ပုိင္း တစုံတရာျဖစ္ခ့ေ
ဲ သာ္ ေဆး႐ုံမွာ လုံးဝ တာဝန္မရွိဘဲ မိမိသာလွ်င္
တာဝန္ရွိေၾကာင္း လက္မွတ္ေရးထုိးလွ်င္ ဆင္းႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

ေဆး႐ုံအုပ္ အလုိရွိေသာ ခံဝန္ခ်က္ကုိ ပါပါ လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီးေနာက္ ပါပါ သြားလာေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ လုိအပ္ေသာ

အစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္ရဦးမည္ ျဖစ္သျဖင့္ ေနာက္ႏွစ္ရက္ေန႔ ဆင္းႏုိင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဆး႐ုံအုပ္က ေျပာၿပီး ပါပါ မည္သည့္အရပ္
ေဒသသုိ႔ သြားလုိေၾကာင္း ေမးျမန္းေသာအခါ ကာလကတၲားသုိ႔ သြားလုိေၾကာင္း ျပန္ေျဖပါတယ္။

ပါပါ ေဆး႐ုံမဆင္းမီ တပတ္ခန္႔အလုိမွာ ဒဏ္ရာရရွိေသာ ဗမာ့ တပ္မေတာ္မွ အရာရွိ သုံးေယာက္ ေရာက္လာၾကပါတယ္။

တေယာက္မွာ ဗုိလ္ထြန္းေအာင္ေက်ာ္ (ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ တက္လာေသာအခါ၌ စစ္ရတ
ဲ ပ္မွ ဗုိလ္မွဴး ထြန္းေအာင္ေက်ာ္) ႏွင့္
ေနာက္တေယာက္မွာ ဗုိလ္ၿငိမ္းေမာင္ (ဖဆပလ ပါလီမန္ အမတ္ေဟာင္း) ျဖစ္ၾကၿပီး က်န္တေယာက္မွာ ဗုိလ္ညႊန္႔ဝင္း ဟု ထင္ပါတယ္။
ေနာက္ပုိင္းသူႏွင့္ ဆုံစည္းျခင္း မရွိပါသျဖင့္ မမွတ္မိေတာ့ပါ။

ေဆး႐ုံမွ ထြက္ခာြ သြားရေတာ့မည့္ ျဖစ္၍ ပါပါ့စိတ္ထမ

ဲ ွာ ေပ်ာ္သလုိ လြမ္းသလုိရင္ထ၌
ဲ တမ်ဳိးႀကီး ခံစား ေနရပါတယ္။ ေဆး႐ုံမွ
ထြက္ခြာေသာ နံနက္ (၉)နာရီ အခ်ိန္ လမ္းေလွ်ာက္ႏုိင္ေသာ အေပါင္းအသင္း လူနာမ်ား အျပင္ အခန္း ဆရာဝန္ႏွင့္ သူနာျပဳ စစၥတာ
ဆရာမႀကီးမ်ား ပါပါ့ကုိ ဆင္ဝင္အထိ လုိက္ပုိ႔ၾကပါတယ္။ ပါပါ ေဆး႐ုံတက္စဥ္ ပါပါ့ကုိ ဂ႐ုစုိက္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေသာ ဆရာဝန္ႏွင့္
ဆရာမအား ဆင္ဝင္တင
ြ ္ ေနာက္ဆုံး ေတြ႔ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆး႐ုံမွ ကားျဖင့္ ဘူတာ႐ုံသုိ႔ ေရာက္ရွိၿပီးသည့္ေနာက္ မၾကာမီ
မီးရထားသည္ ဘတ္(စ)ဝါး ဒါ လမ္းဆုံဘူတာသုိ႔ ထြက္ခာြ သြားရာ ညေနဘက္တင
ြ ္ ေရာက္ရွိသာြ းပါတယ္။

ဘတ္(စ) ဝါး ဒါဘူတာသည္ မဒရပ္မွ ကာလတၲားသုိ႔ သြားေသာ မီးရထားလမ္းဆုံ ျဖစ္ပါတယ္။ မဒရပ္မွ ကာလကတၲားသုိ႔
သြားေသာ စာပုိ႔မီးရထားသည္ ည (ရ)နာရီမွ ဘူတာသုိ႔ ဝင္မည္ျဖစ္သျဖင့္ အခ်ိန္ရွိစဥ္ ဘူတာ႐ုံ စားေသာက္ဆုိင္မွာ ညေနစာ
သြားစားပါတယ္။ ခရီးသြားရသည္မွာ အေဖာ္မပါသည့္ျပင္ ခ်ဳိင္းေထာက္ျဖင့္ သြားရၿပီး ေက်ာပုိးအိတ္က ပါလာသျဖင့္ အလြန္မွ
ကသိလင္တ ျဖစ္ပါတယ္။

ည (ရ) နာရီ အခ်ိန္ မီးရထား ဆုိက္ေရာက္သျဖင့္ အထက္တန္းတြသ

ဲ ုိ႔ သြားေသာအခါ ပါပါအတြက္ သတ္မွတ္ေပးေသာ
အိပ္ရာသည္ အေပၚမွာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပါပါ အလြန္မွ စိတ္ခိုက္ မိပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ေအာက္အိပ္ေနေသာ ခရီးသည္တေယာက္က
ပါပါႏွင့္ ေနရာ လဲေပးေသာေၾကာင့္ စိတ္သက္သာရာ ရပါတယ္။ မီးရထားသည္ တညလုံး ခုတ္ေမာင္းၿပီး မုိးလင္းေသာအခါ ဘူတာ
တဘူတာတြင္ ဆုိက္ေရာက္စဥ္ ပါပါတုိ႔တမ
ဲြ ွ ခရီးသည္ ႏွစ္ေယာက္ ဆင္းသြားပါသျဖင့္ တြထ
ဲ မ
ဲ ွာ ပါပါႏွင့္ ေနာက္ခရီးသည္တေယာက္ပဲ
က်န္ပါေတာ့တယ္။

လမ္းခရီးတြင္ ႏွစ္ဘူတာ၊ သုံးဘူတာမွာ မီးရထား ဆုိက္ထားေနစဥ္ ပါပါကုိ ဗမာျပည္က မွန္းသိေသာ သူေတာင္းစားက ဗမာလုိ
ေျပာၿပီး ပုိက္ဆံ ေတာင္းေသာေၾကာင့္ သူ႕ကုိၾကည့္ၿပီး အံ့ၾသေနရပါတယ္။ သူေျပာျပမွ ဗမာျပည္က စစ္ေျပး ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။
မီးရထား ခုတ္ေမာင္းစဥ္ လမ္းေဘးနားရွိ ရြာမ်ားမွ ဝက္မ်ား ေျပးလႊားေနသည္ကုိ ေတြ႔ရသျဖင့္ ပါပါ့အတြက္ အဆန္းျဖစ္ၿပီး
ကုလားျပည္မွာလဲ ဝက္ေမြးသည္ကုိ သိရွိရပါတယ္။

မီးရထားသည္ ကာလကတၲား တဖက္ကမ္း 'ေဟာရာ'ၿမိဳ႕သုိ႔ ညေနဘက္တင

ြ ္ ေရာက္ရွိေသာ အခါ ပါပါႏွင့္ အတူ ပါလာေသာ
ခရီးသည္က ပါပါ့အတြက္ ေမာ္ေတာ္ကား လုိက္လံ ငွားေပးေသာေၾကာင့္ သူငွားေပးေသာ ေမာ္ေတာ္ကားျဖင့္ ဦးသိန္းေဖေနေသာ
အိမ္ဘီဟာလာသုိ႔ သြားပါတယ္။ ဦးသိန္းေဖအိမ္ အေရာက္မွ သခင္တင္ေရႊ၊ သူ႕ဇနီး ေဒၚခင္စီတုိ႔က ပါပါကုိ ေတြ႔ေသာအခါ အားရ
ဝမ္းသာစြာ ႀကိဳဆုိ ႏွဳတ္ဆက္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ခ်ဳိင္းေထာက္ျဖင့္ ကားေပၚမွ ဆင္းလာသည္ကုိ သူတုိ႔ ေတြ႔ရေသာအခါ ပါပါအေပၚ
က႐ုဏာသက္ၿပီး မ်က္ႏွာ မေကာင္းၾကပါ။

ေက်ာ႐ုိး ဒဏ္ရာေၾကာင့္ ေက်ာက္ပတ္တီး စည္းထားရၿပီး ပက္လက္ေနရေသာ ဦးသိန္းေဖမွာ ဒဏ္ရာ သက္သာလာၿပီး ျဖစ္၍

ေက်ာက္ပတ္တီးကုိ ခြာၿပီး ေက်ာ႐ုိးကုိ ထိန္းရန္ ေနာက္မွာ သံျပား တပ္ထားေသာ အထူးအက်ႌ ဝတ္ထားသည္ကုိ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။
ဦးသိန္းေဖ အိမ္ကုိ ပထမတေခါက္ ေရာက္စဥ္က သုိက္သုိက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ ဆူဆူညံညံ ရွိေသာ္လည္း ယခုတေခါက္ ျပန္လည္
ေရာက္ရွိလာေသာအခါ ဦးသိန္းေဖ၊ သခင္တင္ေရႊတုိ႔လင္မယားအျပင္ တျခား ရဲေဘာ္ ႏွစ္ေယာက္ သုံးေယာက္သာ ရွိပါသျဖင့္
ၿငိမ္သက္လ်က္ ေနပါတယ္။

ဦးသိန္းေဖအိမ္သုိ႔ ပါပါ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာေသာ အခ်ိန္မွာ စက္တင္ဘာလဆန္းမွာ ျဖစ္ၿပီး မ်ားမၾကာမီ ရက္အတြင္း

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္သန္းထြန္း အမွဴးျပဳေသာ ဖဆပလ ကုိယ္စားလွယ္အဖြ႕ဲ သည္ သီဟုိကၽြန္း၊ ကႏၵီၿမိဳ႕တြင္ ႐ုံးစုိက္ေသာ
အေရွ႕ေတာင္ အာရွတုိက္ ေဒသ၊ စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္ ေမာင့္ဘက္တန္ႏွင့္ ေတြဆ
႔ ုံေဆြးေႏြးရန္ အသြား ကာလကတၲားတြင္
ခရီးတေထာက္ နားေနစဥ္ ဦးသိန္းေဖထံသုိ႔ လာၾကပါတယ္။ အျပန္ခရီးမွာလည္း ဦးသိန္းေဖဆီ ဝင္လာၾကၿပီး ေမာင့္ဘက္တန္ႏွင့္
ေဆြးေႏြး သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကုိ ေျပာျပပါတယ္။ က်န္လူမ်ားသည္ တည္းခုိရာ ဟုိတယ္သုိ႔ ျပန္အိပ္ၾကေသာ္လည္း
သခင္သန္းထြန္းမွာ ဦးသိန္းေဖဆီ က်န္ရစ္ခ့ၿဲ ပီး ဗမာျပည္ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနမ်ားကုိ ေျပာျပပါတယ္။

စခန္းဒရပ္ဘတ္ အေျခခ် စစ္ေဆး႐ုံမွ ေဆး႐ုံအုပ္ႀကီး ညႊန္ၾကား ထားခ်က္အရ ကာလကတၲားၿမိဳ႕သုိ႔ ေရာက္ၿပီး

ႏွစ္ပတ္အၾကာမွာ ကာလကတၲား စစ္ေဆး႐ုံသုိ႔ သြားၿပီး ေပါင္ကုိ ဓာတ္မွန္ ႐ုိက္ပါတယ္။ ေနာက္တေန႔ ဓာတ္မွန္ကုိ သြားယူေသာအခါ
ဆရာဝန္က အ႐ုိးမ်ား ေကာင္းမြန္စာြ ဆက္ေနၿပီး၊ ျဖစ္၍ ခ်ဳိင္းေထာက္ မပါဘဲ လမ္းေလွ်ာက္ႏုိင္ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ အ႐ုိးမ်ား
ေကာင္းမြန္စြာ ဆက္ေနၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ေျခေထာက္မွာ တလက္မ တုိသာြ းပါတယ္။

ခ်ဳိင္းေထာက္မပါဘဲ ပါပါ လမ္းေလွ်ာက္ႏုိင္ေသာ အခ်ိန္မွာ ဦးသိန္းေဖလည္း ဗမာျပည္သုိ႔ ျပန္ရန္ အားလုံး အစီအစဥ္

လုပ္ၿပီးေသာ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ေနာက္ဆုံးအပတ္မွာ ဦးသိန္းေဖႏွင့္ သခင္တင္ေရႊတုိ႔
လင္မယားအျပင္ ပါပါႏွင့္ တျခားရဲေဘာ္မ်ား အထူးစစ္ဒါကုိတာ ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ ကာလကတၲားမွ ထြက္ခာြ ၿပီး ရန္ကုန္သုိ႔ မြန္းလြဲပုိင္းတြင္
ေခ်ာေမာစြာ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိလာၾကပါတယ္။

ပါပါႏွင့္ အတူ စခန္းဒရပ္ဘတ္ အေျခခ် စစ္ေဆး႐ုံမွ ခ်ဳိင္းေထာက္ကုိ အမွတ္တရ ယူလာခဲ့ပါတယ္။

ဝန္ႀကီးႏွင့္ သမၼတ

ပါပါရန္ကုန္သုိ႕ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာေသာအခ်ိန္မွာ ဘႀကီးထြန္းရွိန္ႏွင့္ မုိမိုတုိ႕ရန္ကုန္၊ အလုံဌာနလမ္း အမွတ္ (၈၁) မွာ

ေရာက္ရွိေနၾကၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္ၿပီး ဆယ္ရက္ခန္႕အၾကာမွာ မန္းေပါေအးၿငိမ္းႏွင့္ ေတြ႕ရန္ ပါပါ ပန္းတေနာ္ၿမိဳ႕နယ္၊
ေက်ာင္းေတာကေလးရြာသုိ႕ လုိက္သာြ း ပါတယ္။ မန္းေပါေအးၿငိမ္းကုိ ေတြ႕ေသာအခါ ေနထုိင္မေကာင္းသည္ကုိ ေတြ႕၍
သည့္ျပင္ႏုိင္ငံေရး ဆက္လုပ္လုိေသာ စိတ္မရွိေတာ့ေၾကာင္း ေျပာသျဖင့္ ပါပါအလြန္မွ စိတ္အားငယ္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။ သူ႕ဆီမွာ ႏွစ္ရက္ေနၿပီး
ပါပါရန္ကုန္ျပန္လာပါတယ္။

ရန္ကုန္မွာ ေစာထြန္းစိန္အမွဴးျပဳေသာ ဘီအုိင္ေအ ဘီဒီေအ အမွဳထမ္းေဆာင္ခ့သ

ဲ ည့္ ကရင္လူငယ္မ်ားက၊ ကရင္လူငယ္မ်ား
အစည္းအ႐ုံးကုိ တည္ေထာင္ဖ႕ဲြ စည္းထားပါတယ္။ ရည္ရယ
ြ ္ခ်က္မွာ ကရင္-ဗမာ ေသြးစည္းေရးလုပ္ငန္းကုိ ေဆာင္ရြက္ၿပီး
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ႀကီးမွဴးေသာ ဖဆပလ အဖြ႕ဲ ခ်ဳပ္ႏွင့္ လက္တက
ဲြ ာ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရက
ြ ္သြားရန္ ျဖစ္ပါတယ္။
အဂၤလိပ္ျပန္ဝင္လာၿပီး ျပန္လည္ဖ႕ဲြ စည္းေသာ တပ္မေတာ္တင
ြ ္ ေစာထြန္းစိန္ ဝင္ေရာက္အမွဳထမ္းေဆာင္သျဖင့္ အစည္းအ႐ုံးတြင္
မန္းဘခုိင္ကုိ ဥကၠ႒အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ၿပီး ပါပါကုိ ဒုတိယဥကၠ႒အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ပါတယ္။ မန္းဘခုိင္သည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႕ႏွင့္
အတူက်ဆုံးေသာ ကရင္အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ပါတယ္။

ကရင္လူငယ္မ်ား အစည္းအ႐ုံးတြင္ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ေစာေက်ာ္စိန္ ျဖစ္ၿပီး တြဖ

ဲ က္အတြင္းေရးမွဴးမွာ ေစာျမင့္သိန္း
ျဖစ္ပါတယ္။ ကရင္လူငယ္မ်ား အစည္းအ႐ုံး၏ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ က်ယ္ေစရန္ ေၾကြးေၾကာ္သံအျဖစ္ စာေစာင္ထုတ္ေဝရန္
လုိအပ္ေၾကာင္း၊ အမွဳေဆာင္မ်ားက ယူဆပါသျဖင့္ 'တုိင္းရင္းသား' အမည္ျဖင့္ စာေစာင္ထုတ္ေဝၿပီး ပါပါကုိ အယ္ဒီတာအျဖစ္
'ေဆာင္ရြက္ရန္ တာဝန္ေပးဆုံးျဖတ္ၾကပါတယ္။' တုိင္းရင္းသားဂ်ာနယ္ကုိ ပထမတြင္ တစ္လ တစ္ႀကိမ္ ထုတ္ေဝၿပီးေနာက္ပုိင္းတြင္
ဆယ့္ငါးရက္ တစ္ႀကိမ္မွ တစ္ပတ္ တစ္ႀကိမ္ ထုတ္ေဝသြားရန္ ျဖစ္ပါတယ္။

တုိင္းရင္းသားဂ်ာနယ္၊ တစ္လတစ္ႀကိမ္မွန္မွန္ ထြက္ႏုိင္ရန္ ပါပါပဲတာဝန္ယူ ေဆာင္ရက

ြ ္ၿပီး ကြန္ျမဴနစ္ပါတီပုိင္ ျပည္သူ႕အာထာ
စာပုံႏွိပ္တုိက္မွာ ပုံႏွိပ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ပုံႏွိပ္ဖုိးေပးရန္ ေငြမရွိသျဖင့္ အေၾကြးျဖင့္ ႐ုိက္ရေသာအခါလဲ ရွိပါတယ္။
တုိင္းရင္းသားဂ်ာနယ္ ထုတ္ေဝျခင္းအားျဖင့္ စားလုံး၏ ပုံစီနည္း၊ ေဖာင္သင
ြ ္းနည္း စာလုံးအႀကီးအေသး ေဖာ္နည္း အစရွိသည္တုိ႕ကုိ
နားလည္သြားပါတယ္။

၁၉၄၆ ခု၊ မတ္လတြင္ ဗမာႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ ေတာင္သူလယ္သမား သမဂၢမွႀကီးမွဴး၍ ေျမာင္းျမခ႐ုိင္၊ အိမ္မဲၿမိဳ႕တြင္

ျပည္လုံးကၽြတ္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ညီလာခံအစည္းအေဝး ျပဳလုပ္က်င္းပပါတယ္။ ဂ်ပန္ေခတ္တင
ြ ္ အိမ္မဲၿမိဳ႕နယ္၌
ကရင္ဗမာအဓိက႐ုိဏ္း ျဖစ္ခ့ျဲ ခင္းေၾကာင့္ အိမ္မၿဲ မိဳ႕မီးေလာင္ ျပာက်သျဖင့္ ကရင္ဗမာခ်စ္ၾကည္ေရး၊ ေသြးစည္းေရးကုိ တည္ေဆာက္ရန္
ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အိမ္မၿဲ မိဳ႕တြင္ ျပည္လုံးကၽြတ္ေတာင္သူ လယ္သမားမ်ား အစည္းအေဝးက်င္းပရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ယင္းအစည္းအေဝးသုိ႕ ဥကၠ႒ႀကီး သခင္သန္းထြန္း ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ေျမာင္းျမမွ ေစာေအာင္ဒင္ႏွင့္ တက္ေရာက္ၿပီး ပါပါစကား
ေျပာပါတယ္။ အစည္းအေဝးသုိ႕ တက္ေရာက္ေသာ ေတာင္သူ လယ္သမားမ်ားမွာ ဗမာလူမ်ဳိးႏွင့္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး လူေပါင္း
တစ္သိန္းေက်ာ္ ပါတယ္။

ညီလာခံၿပီးဆုံးေသာအခါ ေျမာင္းျမၿမိဳ႕သုိ႕သြားၿပီး ေစာေအာင္ဒင္ ဦးႀကီးျဖစ္ေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး

ဦးစန္းေစာဘူႏွင့္ ေတြ႕ဆုံရန္ ရည္ရယ
ြ ္ခ်က္ရွိေသာ္လည္း ညီလာခံ တက္ေရာက္ေသာ အိမ္မႏ
ဲ ွင့္ ေျမာင္းျမၿမိဳ႕နယ္မွ
ကရင္ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားက ၎တုိ႕ရပ္ရာြ သုိ႕ သြားေရာက္ၿပီး တရားေဟာေျပာရန္ ဖိတ္ေခၚသျဖင့္ ေစာေအာင္ဒင္ႏွင့္အတူ
၎တုိ႕ရပ္ရြာသုိ႕ သြားေရာက္ရေသာေၾကာင့္ ဆယ္ရက္ခန္႕ၾကာၿပီးမွ ေျမာင္းျမၿမိဳ႕သုိ႕ ေရာက္သာြ းပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးမန္းေစာဘူ ေနထုိင္ရာ ေျမာင္းျမအနီးတုံးလဲရာြ သုိ႕ ေရာက္သာြ းေသာအခါ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးက

၎အိမ္ဝင္းထဲမွ ေပါက္တူးျဖင့္ ျမက္ေပါက္ေနသည္ကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးသည္ ႐ုိးသားၿပီး ကိုယ္က်ဳိးမဖက္ဘ၊ဲ ကရင္ -
ဗမာခ်စ္ၾကည္ေရးကုိ တကယ္လုိလားသည့္ အေလ်ာက္ စိတ္ေရာ ကုိယ္ပါ ေဆာင္ရက
ြ ္လုပ္ကိုင္ေသာ ပုဂၢဳိလ္ႀကီး တစ္ေယာက္
ျဖစ္သျဖင့္ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသာမက ဗမာအမ်ဳိးသားမ်ား၏ ခ်စ္ခင္ေလးစားျခင္းကုိပါ ခံယူရရွိပါတယ္။ ရပ္ရြာကိစၥ။ လူမ်ဳိးေရးကိစၥ
ေဆာင္ရြက္ရာ၌ စိတ္ေအးလက္ေအးထားၿပီး သဘက္ကုိယ့္ဘက္ၾကည့္ကာ မွ်မွ်တတ ေဆာင္ရက
ြ ္ေၾကာင္း၊ သူႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္
ေပါင္းသင္းေသာအခါ သိရွိရပါတယ္။

(ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးမန္းေစာဘူသည္ ေစာဘဦးႀကီး ေခါင္းေဆာင္ေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား ၁၉၄၉ ခု၊

ေဖေဖာ္ဝါရီလဆန္းတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရကုိ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ေသာအခါ အားေပးေထာက္ခံျခင္း မျပဳဘဲ
ေအးခ်မ္းသာယာေသာနည္းျဖင့္ ကရင္ျပည္နယ္ရရွိရန္ ေဆာင္ရက
ြ ္ေသာ ကရင္လူငယ္မ်ား အစည္းအ႐ုံးႏွင့္ လက္တြဲလုပ္ကုိင္ပါတယ္။
တုိင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ဳိးအတြက္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရင္း၊ ဗုိက္နာေသာေရာဂါ ေဝဒနာျဖင့္ ရန္ကုန္ေဆး႐ုံႀကီးမွာ ၁၉၅၄ ခု၊
စက္တင္ဘာလတြင္ ကြယ္လန
ြ ္အနိစၥေရာက္သာြ းပါတယ္။ ဦးမန္းေစာဘူ၏ ႐ုပ္ကလာပ္ကုိ သေဘၤာျဖင့္ ပါပါေျမာင္းျမသုိ႕
လုိက္ပုိ႕ပါတယ္။ ၎၏သခ်ၤဳိင္းဂူသည္ ေျမာင္းျမေရတြင္း ေရကန္ရပ္ကက
ြ ္မွာ ရွိပါတယ္။)

၁၉၄၆ ခု၊ ဇြန္လမွာ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းမ်ားဖြင့္ေသာအခ်ိန္တင

ြ ္ ဘီအယ္(လ္)ေခၚ ဥပေဒသင္တန္းသုိ႕
ပါပါတက္ေရာက္သင္ၾကားပါတယ္။ သင္တန္းကုိ ဘီအုိစီေကာလိပ္ အေဆာက္အအုံမွာ ဖြင့္ထားၿပီး ေက်ာင္းဆရာမ်ားမွာ
ဦးျမင့္(ကြယ္လြန္) ႏွင့္ ဦးခ်န္ထန
ြ ္းေအာင္ (တရားလႊတ္ေတာ္ တရားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း) တုိ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးျမင့္သည္ ရာဇဝတ္မွဳ
ဥပေဒႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ဳိးဓေလ့ထုံးစံႏွင့္ အေမြဆက္ခံနည္း ဥပေဒကုိ သင္ၾကားပုိ႕ခ်ၿပီး ဦးခ်န္ထြန္းေအာင္မူ တရားမမွဳ
ဥပေဒမ်ားကုိ သင္ၾကားပုိ႕ခ်ပါတယ္။ ဆရာႏွစ္ေယာက္စလုံးမွာ လူေတာ္မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး စာေပပုိ႕ခ်ရာ၌ ဦးျမင့္သည္ ရယ္စရာ၊ ေမာစရာ
ထည့္သင
ြ ္း ေျပာတတ္ပါတယ္။

တစ္ခါက ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ဳိး ဓေလ့ထုံးစံသင္ၾကားရာ၌ ရယ္စရာအျဖစ္ ဦးျမင့္ထည့္သင

ြ ္း ေျပာၾကားသည္မွာ
စာေမးပြဲတစ္ခုတင
ြ ္ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာေယာက်္ား တစ္ေယာက္က မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ေနာက္မိန္းမတစ္ေယာက္ကုိ
ယူႏုိင္ေၾကာင္း ေမးရာတြင္ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္က၊ ေနာက္မိန္းမသည္ ပထမမိန္းမထက္ ေခ်ာေသာအခါ ယူႏုိင္ေၾကာင္း
ေျဖဆုိထားခ်က္ကုိ သင့္တင့္ေလ်ာ္ကန္ ေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ေက်ာင္းသားကုိ အေအာင္ေပးလုိက္ေၾကာင္း ေျပာေသာအခါ
တစ္တန္းလုံးက ရယ္ေမာၾကပါတယ္။

ဥပေဒသင္တန္းေက်ာင္းသုိ႕ ပါပါတက္ေနစဥ္အတြင္း ဗမာျပည္အေျခအေန ေလ့လာရန္ ဘိလပ္မွာ ဗမာျပည္ဆုိင္ရာ

အတြင္းဝန္ ေလာ့လစ္(စ)တုိင္ ရန္ကုန္ေရာက္လာေသာအခါ တျခားအဖြ႕ဲ အစည္းမ်ား ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံသည့္ျပင္ ကရင္အမ်ဳိးသား
အဖြ႕ဲ အစည္းမ်ားႏွင့္လည္း ေတြ႕ဆုံပါတယ္။ ထုိစဥ္အခါ၌ ေစာဘဦးႀကီး ေခါင္းေဆာင္ေသာ ကရင္အမ်ဳိးသား အဖြ႕ဲ ခ်ဳပ္ႏွင့္
ကရင္လူငယ္မ်ား အစည္းအ႐ုံးအျပင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦးပႏၵာဝသႀကီးမွဴးေသာ ဗမာျပည္လုံးဆုိင္ရာ ကရင္အမ်ဳိးသားအဖြ႕ဲ ဟူ၍
ရွိပါတယ္။ အဖြ႕ဲ သုံးဖြ႕ဲ မွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကုိ ေလာဒ္လစ္(စ)တုိပဲ က ဘုရင္ခံအိမ္ (သမၼတအိမ္) မွာ ေခၚယူေတြ႔ဆုံေသာအခါ
ကရင္လူငယ္မ်ား အစည္းအ႐ုံး၏ ကုိယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ အေနျဖင့္ ပါပါတက္ေရာက္ခ့ပ
ဲ ါတယ္။ ဗမာျပည္အေပၚ ၿဗိတိသွ်အစုိးရ၏
သေဘာထားမ်ားကုိ အက်ယ္တဝင့္ ရွင္းလင္း ေျပာျပပါတယ္။

အစည္းအေဝးၿပီးေသာအခါ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘရန္႕(စ)က ပါပါကုိ ခဏေနခဲ့ရန္ ေျပာသျဖင့္ ပါပါေနခဲ့ရာ၊ ေလထီးျဖင့္ဆင္းစဥ္

ေပါင္က်ဳိးေသာ အေၾကာင္းကုိ ေမးျမန္းၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ရန္ ေျပာသျဖင့္ လမ္းေလွ်ာက္သည္ကုိ ေတြ႕ရေသာအခါ ကုိယ္အဂၤါရာခုိင္ႏွဳန္း
မည္မွ်ခ်ဳိ႕ယြင္းသည္ကုိ ဆရာဝန္ထံ လက္မွတ္ယူၿပီး နယ္ျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ညႊန္ၾကားေရးဝန္ထံ သြားေရာက္ တင္ျပရန္ ပါပါကုိ
ေျပာသည့္အတုိင္း ကြယ္လန
ြ ္သူ ေဒါက္တာ ဦးဘသန္းထံမွ လုိအပ္ေသာ လက္မွတ္ကုိ သြားယူၿပီး နယ္ျခား အုပ္ခ်ဳပ္ေရး
ညႊန္ၾကားေရးဝန္ထံ သြားေရာက္တင္ျပပါတယ္။ ႏွစ္ပတ္ၾကာၿပီးေနာက္ ညႊန္ၾကားဝန္က ပါပါႏွင့္ ေတြ႕လုိေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားသျဖင့္
သူ႕ဆီကုိ သြားေသာအခါ ပါပါကုိ ေလွ်ာ္ေၾကးအျဖစ္ ေငြက်ပ္ႏွစ္ေထာင္ ထုတ္ေပးပါတယ္။

၁၉၄၆ ခု၊ စက္တင္ဘာလမွာ ဘုရင္ခံက သဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရက

ြ ္မည့္ အစုိးရအဖြ႕ဲ တြင္ ဖဆပလ အဖြ႕ဲ ခ်ဳပ္က ပါဝင္ရန္
သေဘာတူလက္ခံၿပီး ျဖစ္သျဖင့္ ဆဖပလအတြက္ ရွိထားေသာ ဝန္ႀကီးရာထူး ေျခာက္ေနရာကုိ မည္သုိ႕ မည္ပုံခေ
ြဲ ဝရန္
အမွဳေဆာင္လူႀကီးမ်ား စဥ္းစား၊ ေဆြးေႏြးေသာအခါ ကရင္ဗမာေသြးစည္းေရးကုိ ေရွ႕႐ႈၿပီး ေျခာက္ေနရာအနက္ တစ္ေနရာကုိ
ကရင္အမ်ဳိးသားအား ေပးရန္ သေဘာတူ ဆုံးျဖတ္ၾကတယ္။ ဘုရင္ခံအေနႏွင့္ သူ႕သေဘာအတုိင္း ကရင္အမ်ဳိးသား
တစ္ေယာက္ခန္႕ဦးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဖဆပလ က သိရွိထားေသာ္လည္း ကရင္အမ်ဳိးသား အေပၚ ထားရွိေသာ ေစတနာကုိ ျပလုိေသာ
ဆႏၵျဖင့္ ရရွိထားေသာ ေျခာက္ေနရာအနက္ တစ္ေနရာကုိ ကရင္အမ်ဳိးသားအား ေပးရန္ ဆုံးျဖတ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

တစ္ေန႔ည (၉) နာရီ အခ်ိန္ခန္႕မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အတြင္းေရး အတြင္းဝန္ ဗုိလ္ထန

ြ ္းလွက ပါပါ ေနထုိင္ေသာအလုံ
(၈၁)ဌာနလမ္း၊ ေနအိမ္သုိ႕ လာေရာက္ၿပီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းက ေတြ႕လုိေၾကာင္း ေျပာျပသျဖင့္ သူ႕ေနာက္လုိက္သြားရတယ္။
တာဝါလိန္းလမ္း ရွိဗိုလ္ခ်ဳပ္အိမ္ အေပၚထပ္ေလွကား ထိပ္ညာဘက္အခန္းထဲသုိ႕ လုိက္ပုိ႕ေသာအခါ ဖဆပလ အမွဳေဆာင္လူႀကီးမ်ား
စည္းေဝးေနၾကသည္ကုိ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ပါပါ့ကုိ ေတြ႕ျခင္း ေတြ ဖဆပလ ရမည့္ဝန္ႀကီးရာထူး ေျခာက္ေနရာအနက္ ကရင္အမ်ဳိးသားအား

တစ္ေနရာေပးရန္ ဖဆပလ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ ေျပာျပၿပီး 'ဤရာထူးတစ္ေနရာအတြက္ ကၽြန္ေတာ္ ကုိဝင္းေမာင္ကုိ အဆုိတင္ပါတယ္' လုိ႕
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ေျပာၿပီး ေသာအခါ ဒုတိယဥကၠ႒ ျဖစ္ေသာ သခင္ႏု (ဦးႏု)က 'ကၽြန္ေတာ္ ေထာက္ခံပါတယ္' ေျပာပါတယ္။
ဥကၠ႒ႏွင့္ ဒုတိယဥကၠ႒က တင္သင
ြ ္းေထာက္ခံေသာ အဆုိကုိ အမွဳေဆာင္လူႀကီးမ်ား တညီတညြတ္တည္း သေဘာတူလက္ခံ
ၾကပါတယ္။

ဘုရင္ခံကခန္႕မည့္ ကရင္အမ်ဳိးသားဝန္ႀကီးေနရာအတြက္ ဘုရင္ခံက၊ ကရင္အမ်ဳိးသားအဖြ႕ဲ သုံးဖြ႕ဲ ကုိ ေခၚယူတုိင္ပင္ပါတယ္။

ကရင္လူငယ္မ်ား အစည္းအ႐ုံးကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ ပါပါ တက္ေရာက္ခင
ြ ့္ရသျဖင့္ ဤကိစၥကုိ ကရင္အမ်ဳိးသားအဖြ႕ဲ မ်ား အခ်င္းခ်င္း
တုိင္ပင္ညႇိႏွဳိင္းၿပီး ဘုရင္ခံထံ နာမည္တင္ သြင္းလွ်င္ ေကာင္းမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ပါပါေျပာေသာအခါ၊ အျခားကရင္အမ်ဳိးသားႏွစ္ဖ႕ြဲ က
လက္မခံဘ၊ဲ ဘုရင္ခံသေဘာအတုိင္း ခန္႕ရန္ ေျပာၾကသျဖင့္ ကရင္အမ်ဳိးသားအေရးကုိ အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံ လက္သုိ႕ ၀ကြက္
အပ္လုိက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

လဆန္းမွာ ထြက္လာေသာ တုိင္းရင္းသား ဂ်ာနယ္မွာသတင္းေခါင္းစဥ္အျဖစ္ စကားလုံးပဲျဖင့္ 'ကရင္လူႀကီးေတြ

ကရင္အေရးကုိ အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံ လက္သုိ႕ ၀ကြက္အပ္လုိက္ၿပီ' ဟူ၍ ျဖစ္လာပါတယ္။

ဖဆပလ အဖြ႕ဲ ခ်ဳပ္က ပါပါကုိ ဝန္ႀကီးခန္႕ရန္ ဆုံးျဖတ္ၿပီး ႏွစ္ရက္အၾကာမွာ ပါပါ သခင္သန္းထြန္းဆီသုိ႕ သြားေသာအခါ
သခင္သန္းထြန္းက ပါပါ့ကုိ ကြန္ျမဴနစ္ထင္သည့္အတြက္ ပါပါ့ကုိ ဝန္ႀကီးရာထူး မေပးေတာ့ဘဲ မန္းဘခုိင္ကုိ ေပးရန္ ဖဆပလ
အမွဳေဆာင္က ျပန္လည္ဆုံးျဖတ္ေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္အထင္ ခံရျခင္းသည္ ပါပါ့အတြက္ ေကာင္းဖုိ႕ျဖစ္သြားပါတယ္။
ျဖစ္သမွ်အေၾကာင္း အေကာင္းခ်ည္းပဲဟူ၍ ပါပါေျပာေလ့ေျပာထရွိေသာ စကားႏွင့္လဲ ကုိက္ညီပါတယ္။
 အဲဒီအခ်ိန္တင
ြ ္ ပါပါသာ ဝန္ႀကီးျဖစ္လွ်င္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႕ႏွင့္အတူ ပါသြားမွာ ေသခ်ာပါတယ္ (ဦးဘေဆြ-
ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတုိ႕ႏွင့္အတူ အခ်ဳပ္ခံရစဥ္ စကားစပ္သျဖင့္ ပါပါက သူတုိ႕ဤကိစၥေျပာျပေသာအခါ ပါပါ့ကုိ ကြန္ျမဴနစ္ထင္သည့္ အတြက္
ဝန္ႀကီးမခန္႕ရန္ သူတုိ႕ႏွစ္ေယာက္အမ်ားဆုံး ကန္႕ကြက္ခ့ေ
ဲ ၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ သူတုိ႕အမ်ားဆုံး ကန္႕ကြက္၍သာ ပါပါ အဲဒီအခ်ိန္မွာ
ဝန္ႀကီးမျဖစ္တဲ့အတြက္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႕ႏွင့္ အတူ ပါမသြားေသာေၾကာင့္ သူတုိ႕ႏွစ္ေယာက္ကုိ မ်ားစြာ ေက်းဇူးတင္ပါေၾကာင္း
ျပန္ေျပာပါတယ္။)

တေန႕ ပါပါ ဥပေဒသင္တန္းေက်ာင္းတက္ၿပီး အိမ္သုိ႕ ျပန္ေသာအခါ မုိမုိႏွင့္ အစ္ကုိ ဝမ္းကြေ

ဲ တာ္စပ္ေသာ မအူပင္ၿမိဳ႕နယ္၊
ေလးအိမ္စုရြာ ေန ဦးေစာေရႊဗ်ဳိင္းႏွင့္ ေတြ႕ပါတယ္။ သူ႕ရြာမွ လူတစ္ေယာက္ ဓားျပမွဳႏွင့္ မသကၤာသျဖင့္ ရန္ကုန္တင
ြ ္
အဖမ္းခံရေသာေၾကာင့္ လာေရာက္ ေဆာင္ရက
ြ ္ေနေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ မုိမုိႏွင့္အမ်ဳိး ေတာ္စပ္သျဖင့္ လာေရာက္လည္ပတ္ျခင္းသာ
ျဖစ္ၿပီး ပါပါ့ဆီအကူအညီ ေတာင္းရန္လာျခင္း မဟုတ္ပါ။ သုိ႕ေသာ္ ရန္ကုန္သုိ႕ လာေရာက္ေသာကိစၥကုိ သိရသျဖင့္ ပါပါႏွင့္
ကာလကတၲားၿမိဳ႕မွာ သိခ့ေ
ဲ သာ ပုသိမ္မင္းႀကီး မစၥတာဝင္း(မ)(စ) အား သြားေရာက္ေျပာေပးရာ အဖမ္းခံရေသာလူငယ္
လြတ္လာပါတယ္။

ဤေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ဦးေစာေရႊဗ်ဳိင္းႏွင့္ ခင္မင္ရင္းႏွီးသြားၿပီး၊ သူမွတဆင့္ မအူပင္ၿမိဳ႕နယ္

ကာတေပါရြာေန ဘုရားဒါယိကာ၊ ဒါယိကာမ ဦးဘုိးေထ ေဒၚမယ္ရင္တုိ႕ႏွင့္ သိရွိၿပီး မိဘသဘြယ္ ခင္မင္ရင္းႏွီးသြားပါတယ္။ ၁၉၅၂ - ခု
ဇြန္လတြင္ တာတေပါရြာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ပါပါဒုလႅဘရဟန္း ခံေသာအခါ အဘုိးဦးဘုိးေထႏွင့္ အဘြားေဒးမယ္ရင္သည္ ပါပါရဲ႕
ဒါယကာ ျဖစ္ပါတယ္။

ပါပါဝန္ႀကီးဘဝႏွင့္ သမၼတဘဝမွာ အားလပ္ေသာအခါမ်ား ၌ အိမ္သူအိမ္သားမ်ားအျပင္ အေပါင္းအသင္းမ်ားပါေခၚၿပီး

ကာတေပါရြာသိ႕ု အလည္သာြ းေသာအခါ အဘုိးဦးဘုိး ေထတုိ႕မိသားစုသည္ ပါပါတုိ႕ကုိ လုိေလေသးမရွိ ဧည့္ခံျပဳစု
ေကၽြးေမြးၾကပါတယ္။

(ျပီးပါျပီ)