NRP Nationale Renovatie- & Transformatiedag

Wonen: ruimte voor verandering en verduurzaming

Alfred van den Bosch, Woonvisie
Tobias Verhoeven, Ozive
Jimmy Kools, Fakton
Moderator: Dick Tommel, Spaar het Klimaat
Sidekick: Andre Kster, Dura Vermeer
#vjprofs #nrp

Ambities bij corporaties

1e fase

Duurzaam, naar label B

3

Ambities bij corporaties

2e fase

Onderdeel van woonlasten

4

Belemmeringen

Kansen

Kansen

Mijn dilemma: goed of gek?

Aanpak naar B-label, kleine stap

Aanpak naar NOM, grote stap

10

Wachten, kleine stappen, of grote sprongen

11

Creativiteit in haalbaarheid
29.04.2016 Nationale Renovatiedag

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken

HERBESTEMMEN

RESTAUREREN

LEVEN

Herbestemmen, de problematiek
Samenleving, boekwaarde, locatie
Herbestemmen van monumenten is een complex vak.
Er spelen verschillende belangen bij diverse belanghebbenden.

Vaak tegengestelde randvoorwaarden.

Grensoverschrijdende en multidisciplinaire aanpak is nodig voor het evenwichtig
opbouwen van een haalbaar plan.

Ozive staat voor:

Een integrale aanpak.
Multidisciplinaire benadering door 3 spelers in de markt.
Maatwerk van initiatief tot en met realisatie.

Atelier one room concept.

Speerpunten
Goede functies / ondernemers zijn cruciaal:
Organiseer een systematische zoektocht
Denk vanuit gebouw n vanuit huisvestingsbehoefte

Gebruik elkaars netwerk (op zoek naar de match)

Speerpunten
Goede functies / ondernemers zijn cruciaal:
organiseer een systematische zoektocht
denk vanuit gebouw n vanuit huisvestingsbehoefte

gebruik elkaars netwerk (op zoek naar de match)

Speerpunten
Benut de aanwezige kwaliteit optimaal:
Architectonisch

Sfeer / uitstraling / emotie / story telling

Functioneel / gebouwstructuur
Constructief
Bouwkundige staat
Monumentale waarde en karakter

Speerpunten
Haalbaarheidsonderzoek in stappen:
Vaststellen kaders uitgangspunten en randvoorwaarden
Onderzoek en analyse historie, actualiteiten, gebouw en context

Herbestemmingsscenarios

Geslaagd!

Speerpunten
Maak bouwkundig keurslijf niet te strak:
Zwaar inbouwpakket vs. groot meubelstuk
Creer mogelijkheid tot alternatief gebruik in de toekomst
Daardoor:
Verlaging kosten / exploitatierisico
Behoud monumentwaarde
Duurzaam

Speerpunten
Optimalisering van financiering:
Subsidie (ook voor wind- en waterdicht houden / haalbaarheidsonderzoeken)
Investeringsregelingen provincies

Restauratiefonds Plus Hypotheek

Nieuwe culturele financieringen
Belangstelling private investeerders

Proces van continue afweging

TILBURG

INTEGRALITEIT

KENNIS

VERTROUWEN

PROGRAMMA

ONDERNEMERS

GEBRUIKERS

WAARDE

TEAMWORK

Presentatie over het

Haags Warmte Initiatief (HWI)

Jimmy Kools Fakton Capital

Rotterdam (EUR) Bedrijfskunde / Finance
2000 2005 Banque Artesia
Public Private Finance / Real Estate Finance

2004 2006 Fortis Real Estate Finance

2006 heden Fakton Capital Partner/CFO
Financial Engineering
Woningcorporaties, banken en beleggers

Ambitie: gemeente Den Haag in 2040

klimaatneutraal
Den Haag wil een CO2 reductie van 40% bereiken voor de bestaande woningvoorraad (250.000 woningen) in de Den Haag
Om dit te bereiken wil Den Haag 100.000 woningen isoleren en aansluiten op een warmtenet
Den Haag onderzoekt via het Haags Warmte Initiatief of het mogelijk is een warmtebedrijf op te (laten) richten voor het
aansluiten van deze woningen en het stimuleren van rendabel isoleren.

Haags Warmteinitiatief zal een succesverhaal worden indien:

SNEL VEEL bewoners kiezen voor aansluiten
Daarvoor is een aantrekkelijk aanbod noodzakelijk:

Lagere woonlasten
Beperkte overlast voor bewoners
Rendabele investeringen en
Extra financieringsmogelijkheden voor corporaties

Productie

Regionaal
Business case A:
Uitkoppelen
restwarmte

Transport

Levering

Isoleren

Business case B:
Aanleg
warmterotonde

Lokaal
Business case C:
Producent lokale
duurzame warmte

Business case D:
Lokale
infrastructuur met
huisaansluiting

Business case E:
Woningaansluiting
en levering warmte

Business case F:
Rendabel isoleren

Productie

Regionaal
Business case A:
Uitkoppelen
restwarmte

Transport

Levering

Business case B:
Aanleg
warmterotonde

Lokaal
Business case C:
Producent lokale
duurzame warmte

Business case D:
Lokale
infrastructuur met
huisaansluiting

Business case E:
Woningaansluiting
en levering warmte

Wanneer ben ik concurrerend?

Haags Warmteinitiatief zal een succesverhaal worden indien:
SNEL VEEL bewoners kiezen voor aansluiten
Daarvoor is een aantrekkelijk aanbod noodzakelijk!

Een efficinte ketel en een prijsvechter

Variabel tarief concurrerend bij 40 GJ

Casus: portiekwoningen uit 1955

Bestaande situatie
1e verdiepingsvloer
beton ongesoleerd
dak 70 mm shewillplaat, Rc=0,86
gevels spouwmuur
ongesoleerd
kozijnen kunststof,
dubbel glas
borstweringen
panelen, Rc=0,57
kierdichting
kozijnen

portieken
ongesoleerd
verwarming
individueel HR107
warm tapwater
individueel HR107

ventilatie natuurlijk

EI 1,90 GBO 68 m

Aansluitmaatregelen
Aansluitmaatregelen door HWI: 6.580
Plaatsen warmtestation in bestaande ruimte in souterrain
Verdeelleidingen door souterrain
Stijgleidingen naar woningen
Plaatsen afleverset in woningen
Aansluiten afleverset op huisinstallatie
Verwijderen combiketels
Plaatsen en aansluiten inductiekookplaat
Gebouw loskoppelen van gasnet
Aansluitmaatregelen door corporatie
Geen

Aansluiten voordeliger voor de bewoner, kostenneutraal voor de

eigenaar
Energierekening bewoner was circa 1.380,- per jaar

Na aansluiten wordt bij hetzelfde energeverbruik de rekening 1.190

Jaarlijkse besparing is 190, Wij vragen gn investering, maar een jaarlijkse bijdrage vermeden ketelkosten.

Door de volledig variabele warmteprijs levert Isoleren een aanzienlijk

extra voordeel
Isolatiemaatregelen door corporatie: 16.250 incl. BTW
Vloer 1e woonlaag (plafond souterrain)
Plat dak, inclusief portiek
Gevels, inclusief portiek (spouwmuurisolatie)
HR ++ glas in bestaande kozijnen, inclusief portiek
Borstweringen
Aanleg centrale afzuiging met CO2-sensor + zelfregelende ventilatieroosters
5 PV-panelen per woning

Isoleren levert extra voordeel op voor de bewoners door

volledig variabele energierekening
De bewoners besparen door deze isolatie ingrepen 610,- extra
Energierekening bewoner:
Voor aansluiten

Na aansluiten

Na aansluiten
plus isolatie

Totaal
besparing

1.380,-

1.190,-

580,-

800,-

Wanneer we circa 65% van de totale besparing doorberekenen aan de bewoner

dan ontvangt de corporatie 520,- voor de dekking van haar investering

Revolving Fund Rendabel Isoleren

Op te zetten fonds met kapitaal van institutionele beleggers en de
gemeente Den Haag tegen kapitaalmarkt tarieven gelijk aan
staatsobligaties (1,5%)
ICR en DSCR voor corporatie verbeteren
Annuteit van 30 jaar dekt de investering

Resultaten
De bewoners besparen 280,- per jaar;
De investering bedraagt 16.250,-, uw aanvangsrendement bedraagt 3,2%
Uw bespaart circa 2.800 kg CO2 uitstoot, dit komt overeen met de
opnamecapaciteit van 142 bomen per woning

Overige voordelen
Wij schatten het
werkgelegenheidseffect op 700
FTE per jaar gedurende een
periode van 15 jaar

De werkgelegenheid in
materiaal voor isolatie is een
voorlopige aanname
Dat geldt ook voor het effect
van extra besteding. Eerder
stelden wij al vast dat de
besparing op energiekosten,
als gevolg van aansluitingen en
isolatie, voor 100.000
huishoudens leidt tot totaal
15 miljoen per jaar extra
bestedingsruimte.

78

www.haagswarmteinitiatief.nl