MAHMUD DERV

yalnzlk
yenilemeden kendini

Can Yaynlar: 1807

Dnya iiri: 14
Metin Fndk, 2009
Can Sanat Yaynlar Ltd. ti., 2009
1. basm: ubat 2009
Yayna Hazrlayan: Cell ster
Kapak Resmi: Duncan Walker
Kapak Tasarm: Erkal Yavi
Kapak Dzeni: Semih zcan
Dizgi: Glay Yldz
Dzelti: Fulya Tkel
Kapak Bask: etin Ofset
I Bask ve Cilt: zal Matbaas
ISBN978-975-07-1044-5

CANSANAT YAYINLARI
YAPIM, DAITIM, TICARET VE SANAYI LTD. TI.

Hayriye Caddesi No. 2, 34430 Galatasaray, Istanbul

Telefon: (0212) 252 56 75 - 252 59 88 - 252 59 89 Fax: 252 72 33
http://www.canyayinlari.com
e-posta: yayinevi@canyayinlari.com

MAHMUD DERV
yalnzlk
yenilemeden kendini
trkesi: metin fndk

CAN YAYINLARI

Mahmud Dervi, 1941de Filistinde Celile kentinin bir k

ynde, Nasara bal el-Barvada dodu. Doduu ky 1948de
srailin eline geince ailesiyle birlikte Lbnana g etti. lk
iirlerini yaynlad dnemde el-Arz (Toprak) cephesinde a
lmaya balad. 1960larda el-ttihad gazetesi ve el-Cedid dergisi
nin yazileri mdrln yapt. iirleri ve yazlar yznden
pek ok kez tutuklanarak hapiste yatt. Samih el-Kasm ve Tev
fik el-Zeyyad gibi airlerle birlikte, Filistin direni iiri olarak
bilinen hareketin en nemli adlarndan biri oldu. iirlerinde
Filistin halknn direniini, ektii aclar ve umutlarn lirik
bir dille anlatt. Filistin Kurtulu rgtnn yrtme kuru
lunda yer ald. Yirmiden fazla iir ve dzyaz kitab yaynlanan
Derviin en nl iirleri arasnda, Filistinli Sevgili (1974),
Tel Zaatar kampnn Lbnan Sava srasnda kuatlmasn
konu alan Ahmed Zaatar (1979) adl destan ile Sabra ve atila
kamplarndaki katliam anlatan Beyrut Kasidesi (1980) say
labilir. 1984te Lenin Bar dlne, 2004te Trkiyede N
zm Hikmet iir dlne deer grlen Dervi, Aus

tos
2008de ABDnin Houston kentinde geirdii bir ak kalp
ameliyat sonrasnda ld.

Metin Fndk, 1961de Mardinde dodu. iirleri ve eviri

leri eitli dergilerde yer ald. 1990larn balarndan bu yana
alt iir kitab yaynland. ada Arap iiri Antolojisini hazrlad ve
Adonis, Mahmud Dervi, Nizar Kabbani, Nazik el-Melaike,
Hannan Avvad, Fetva Tukan, Fatiha Mrid, Muhammed Ben
nisin yaptlarn Arapa asllarndan yapt evirilerle dilimize
kazandrd.

lmn Gzleri Kaplarda....................................................... 9

Vatan............................................................................. 10
Grmek stediimi Gryorumdan........................................ 11
Azalan Gllerden............................................................. 35
Gurbetin Yatandan......................................................... 59
On Bir Yldzdan............................................................. 93
At Neden Yalnz Braktndan............................................. 127
Yllar Yaptklarndan zr Dilemesinden.............................. 179

YALNIZLIK YENLEMEDEN KENDN

LMN GZLER KAPILARDA

Hurmann fidanlarn tarken kalbimin lnden getiler,

Hurmalar ziyaret ederken krmz karanfilin stnden getiler
Ve bekleyen kadnn yaknlarnn gzlerini izdiler
Ky evlerinin pencerelerine.
Szden sonra deitirdiler
Acy ve sevgiyi.
Yaban gvercinlerinin oalan atlarndan ve
Kafataslarndan baka.
Kefir Kasma on mumun n neden tadn?
O ne ister, ne dner,
Kurbanlk ko gibi, o ylece tek bana dolar.
Kar koyduu yerde kan yamura dner.
Gece kapy vurdular
Her kapy, her kapy, tek tek.
Toprakta uuldayan kana ulatlar.
Kadn;
Snen dehlizi gzleri yakar dedi:
Kstebeklerle durup yryen,
Atlarla gmmeyin beni
Ben yeni n tomurcuklarn biriktirirken.
Ey Kefir Kasm!
Tabutlardan kurbanlklar iin kalkar baklar.
Bilenin dedii gibi: ensesinden! Ensesinden!
Bekleyin!
Hayr: yavaa, actmadan!
Din frtnasn tkayana kadar sen,
Gnn glgesi.
Ey Kefir Kasm! Uyuyacaz... sendeki mezarlarda ve gecende.
Kann vasiyeti alp ban gitme derken
Direniimizle yamur gibi yaacak kann vasiyeti.
Direnirsek...

11

12

MAHMUD DERV

VATAN

Hurmalarn rgl dallarna astlar beni,

Kestiler beni... hurmalarla karde yaparak!
Bu toprak benim ve burada ok eskiyim.
nananlarn istedii gibi i yan szdm.
Hikyeden bir ba yoktur vatanmn,
Ans yoktur, akrabalarnn ekini deil.
Binlerce yl dnp dolaan k deil.
Vatanm garip bir hznn fkesinde,
Vatanm bayram ve kabul ister.
Hapishanenin duvarna vurur rzgr,
inde yallarn ve ekinlerin alad
Bu toprak kemiimin derisidir.
Ve kalbimin...
ayrnda hurma aalar gibi uarm.
Hurmalarn rgl dallarna astlar beni,
Kestiler beni hurmalarla karde yaparak!

GRMEK
STEMEDM GRYORUMdan
1990

14

MAHMUD DERV

YALNIZLIK YENLEMEDEN KENDN

...Bu gece ardmda gryorum

yapraklarn aalardaki mrn,
suyun ve kumun andklarna dikiyorum gzlerimi,
bu gecede parlamayan yldzlarn
bu gecenin sonunda gryorum,
saatler vuruyor, mrm saniye saniye sona yaklayor,
byle ksalyor gecenin mr de
benim ve gecenin ldracamz zaman kalmad...
ancak
bu gece geceye dner
ve ben bu karanln ukuruna dyorum...

15

16

MAHMUD DERV

DRTLKLER
1
Ekinlerde grmek istemediimi... imdi gryorum
Rzgr taryor budayn saplar, gzlerimi kapyorum:
Bu kaynak beni alayana gtryor,
Bu sessizlik beni rlm zrha gtryor.
2
Denizde grmek istemediimi... imdi gryorum,
Gnbatmnn yannda martlarn kanatlar, gzlerimi
kapyorum:
Bu kayplk beni Endlse gtryor
Bu yol gvercinleri stme salyor...
3
Gecede grmek istemediimi... imdi gryorum.
Sonuta bu geit hi kimsenin kapsna kmaz.
Kahvehanenin kaldrmnda dnceye dalyorum,
tozlar iinde oturuyorum
Hi kimsenin olmayan bu geminin iskelesinde.
4
Ruhta grmek istemediimi: tata buluyorum
Parlakln kazynca, ey topran yeili... ey ruhumun
yeil topra
Ama bir glgeydim kuyunun kenarnda oynayan.
Oyundan uzaklamadan... bu mesafeler meydanm ve
talar ruhum.

YALNIZLIK YENLEMEDEN KENDN

5
Selamda grmek istemediimi... imdi gryorum:
Geyik, ot, suyun yata... gzlerimi kapadmda:
Bu geyik dizlerimde uyur,
Avcs uyur, yavrularnn yaknnda, ihanetin
meknnda.
6
Savata grmek istemediimi... imdi gryorum
Yeil tan iindeki kayna atalarmz dirsekleriyle
Skar ve babalarmz suyu miras alr, onlara miras
Kalmadan, gzlerimi kapadmda: o ehir avucumun
izgileri arasnda akar.
7
Hapiste grmek istemediimi: iekli gnlerin
inde iki garibe klavuz olan bu bahenin,
indeki iskemleye uzanarak, gzlerimi kapadmda
gryorum:
Ne bu yer geniler! Ne de ip inenin deliinde
gzelleir.
8
Parlaklkta grmek istemediimi... imdi gryorum,
Ekinler zenginliini bitkilere ten, deirmen!
Zenginlik beyaz bir elik, bu kyn duman stne iner,
Yaban gvercinleri... yaban gvercinleri ocuklarmzn
gcn blr.

17

18

MAHMUD DERV

9
Akta grmek istemediimi... imdi gryorum.
Kolaylkla etrafmzda dans eder, elli gitar alnr,
Kaynak doadan uzanr, ayrlklar lr, gzlerimi
kapadmda:
Bu kovulan meknn ardnda bile glgemizi
gryorum.
10
lmde grmek istemediimi: imdi akmla, yarlr
Barm ve iinden at srar ba beyaz bulutun stnde,
Diz ker, sonu olmayan bulutlarla uar, balang ve
Maviyle... lmde beni bekletmez, topraktan yldzlara

beni geri getirmez.
11
Kanda grmek istemediimi... imdi katili gryorum,
Katledeceiyle konuuyor, onca kin ve kalpteki mermi:
sen bugnden
Uzaklama ve benden bakasn anma.
Kolaylkla seni ldrdm nk,
Bugnden uzaklaacaksan benden bakasn anarak...
baharn gllerini tayarak uzakla.
12
Savszn sahnesinde grmek istemediim: vahet
Mahkemelerin yarglar, imparatorluun tac, an
maskesi,
Gkyznn mavi rengi, sarayn dansz, ordunun
saldrs
Unutulan her ey, perdenin ardnda ne byr ne de
anlr...

YALNIZLIK YENLEMEDEN KENDN

13
iirde grmek istemediimi: iirin tanklnda eskir
ki kokuyla ayrt ederim, sonra iki bar iiriyle
dnerim
Ancak zamann iinde gzellik ve sinema tnlayp

topraa der iki glenin stne...
Kapmda iki bekiyle yalanrm dndm zaman.
14
Gndoumuyla doan grmek istemediimi... imdi
gryorum.
Bu halk ekmeini halklarn ekmei arasnda arar,
O ekmek, uyuyan ipekte soyumuz olur, dmzn
Pamuunda, hayatn douunda, yarlan ekinde kim

sevdi... ya savalarn douunda?
15
nsanlarda grmek istemediimi: arzuyla mcadele
Hangi eyle... ilerine giderken duvarlar delerler
Ve yaknlar dnerken alarlar...
Eyalar sabahla aa kar...

19