PROTOKOL TEHNIKOG MONITORINGA I

PROCJENA PRIJE I NAKON

IMPLEMENTACIJE MJERA ENERGETSKE
EFIKASNOSTI
Osnovna kola Petar Koi, Mrkonji Grad

Banja Luka,
septembar 2015.

PREDMET:

PROTOKOL TEHNIKOG

MONITORINGA I

PROCJENA

PRIJE I NAKON IMPLEMENTACIJE MJERA ENERGETSKE

EFIKASNOSTI
OBJEKAT:

OSNOVNA KOLA PETAR KOI, MRKONJI GRAD

INVESTITOR:

MINISTARSTVO

ZA

PROSTORNO

UREENJE,

GRAEVINARSTVO I EKOLOGIJU REPUBLIKE SRPSKE

NOSILAC IZRADE:

INSTITUT ZA GRAEVINARSTVO IG Banjaluka

BR. PREDMETA:

IZ-IGBL-IN-EE-2589-3/15

UESNICI U IZRADI:

Dragan Tadi, dipl. ing. ma.

Boko Mijatovi, dipl. ing. el.

VOA PROJEKTA:

Milica Gazibari, d.i.a.

DIREKTOR
.................................................................
Mr. Slobodan Stanarevi dipl.ing.gra.

SADRAJ:
1.UVOD................................................................................................................................... 4
2.OPIS OBJEKTA....................................................................................................................6
3.OPIS ENERGETSKIH SISTEMA.........................................................................................7
4.TEHNIKI MONITORING..................................................................................................10
4.1.POTRONJA TOPLONE ENERGIJE..........................................................................11

PROTOKOL MJERENJA TEMPERATURE........................................................12

PROTOKOL MJERENJA POTRONJE TOPLOTNE ENERGIJE.....................15
4.2.POTRONJA ELEKTRINE ENERGIJE....................................................................17

PROTOKOL MJERENJA POTRONJE ELEKTRINE ENERGIJE..................17

PROTOKOL MJERENJA OSVJETLJENOSTI PROSTORIJA............................18
4.3.POTRONJA VODE...................................................................................................20

PROTOKOL MJERENJA POTRONJE VODE..................................................20

5.PREZENTACIJA REZULTATA TEHNIKOG MONITORINGA............................................21
6.SPECIFIKACIJA POTREBNE OPREME I RADOVA..........................................................22

PRILOG A VERIFIKACIONI LIST TERMOMETRA..........................................23

PRILOG B- EVIDENCIJA POTRONJE TOPLOTNE ENERGIJE..................24
PRILOG C- EVIDENCIJA POTRONJE ELEKTRINE ENERGIJE...............25
PRILOG D- EVIDENCIJA NIVOA OSVJETLJENOSTI....................................26
PRILOG E- EVIDENCIJA POTRONJE VODE...............................................27

1. UVOD
Energetska efikasnost sistema ili objekta je predstavljena kroz ostvarenu utedu nakon
sprovoenja mjera efikasnosti. Ostvarena uteda se odreuje pomou jednaine:
Uteda=(Potronja energije u osnovnom periodu- Potronja energije u periodu
izvjeatavanja) korekcija.
Potronja energije u osnovnom periodu je energija koja je potrebna za objekat ili sistem prije
sprovoenja mjera energetske efikasnosti.
Potronja energije u periodu izvjetavanja je energija potrebna za objekat ili sistem u periodu
nakon sprovoenja mjera energetske efikasnosti.
Korekcija predstavlja razliku izmeu proraunske potronje energije i potronje prema
voenoj evidenciji (rauni za isporuenu energiju ili energent). Jednostavno poreenje
trokova bez korekcije prikazuje samo promjene u troku a ne i stvarnu efikasnost preduzetik
mjera. Da bi izvjetaj o ostvarenim utedama bio korektan potrebno je kroz veliinu korekcije
uzeti u obzir razliku u uslovima koritenja objekta ili sistema u osnovnom periodu i
izvjetavanom periodu (spoljanja temperatura).
Poveanje efikasnosti sistema poinje mjerenjem i dokazivanjem (verifikacijom) postojeeg
stanja kako bi se odredio stepen efikasnosti postojeeg stanja sistema.
Mjerenje je proces prikupljanja podataka u kojem se vri poreenje mjerene veliine sa
veliinama standardnog sistema mjera (referentna veliina). To je postupak redovnog
automatskog ili manuelnog prikupljanja i obrade podataka u vezi sa procesom potronje
energije i resursa u sistemu ili objektu. Obrada podataka podrazumjeva sortiranje,
katalogizaciju i prezentaciju. Prezentovana forma mjerenih podataka predstavlja rezultate
mjerenja.
Na osnovu rezultata dobijenih mjerenjem formira se bazna linija vrijednosti mjerenih
parametara posmatranog sistema. Na osnovu bazne linije se dalje odreuju postupci u
sprovoenju procesa poveanja energetske efikasnosti sistema ili objekta.
Praksa je pokazala da je postupak mjerenja i dokazivanja izmjerenih vrijednosti parametara i
ostvarenih efekata dobijenih sprovoenjem mjera poveanja energetske efikasnosti sloen
proces. Raznolikost sistema i mogunosti primjena mjera energetske efikasnosti znatno
uslonjavaju donoenje odluke koji obim mjerenja i dokazivanja primijeniti na predmetni
sistem ili objekat.
4

Osnovni princip sistema za mjerenje (EnMS) je da se upotreba energije i drugih

resursa mora redovno mjeriti na mjestu potronje i u vezi sa aktivnostima i procesima
koji uzrokuju potronju energije ili resursa.
Prethodni princip je mogue ostvariti primjenom Meunarodni protokol za mjerenje i
verifikaciju uteda energije (IPMVP).
Mjerenja moraju biti jednostavna i razumljiva korisniku. U toku mjerenja uvijek se javljaju
greke usljed nesavrenosti mjernog ureaja i procesa mjerenja. Nivo mjerene tolerancije
umnogome odreuje nivo investicije u EnMS. U svrhu odreivanja to optimalnijeg EnMS
potrebno je odrediti granice i period mjerenja.
Obim mjerenja je definisan u IPMVP kroz etiri opcije:
Opcija A Mjerenje kljunih veliina u dijelu sistema;
Opcija B Mjerenje svih veliina u dijelu sistema;
Opcija C Mjerenje dijela ili svih veliina u sistemu;
Opcija D Kalibrisana simulacija;

Period i uestalost mjerenja zavise od vrste i naina koritenja sistema ili objekta i odreuju
se za svaki objekat posebno. Dui period mjerenja i poveana uestalost mjerenja
referentnih veliina doprinose poveanju tanosti dobijenih rezultata.
5

2. OPIS OBJEKTA
Osnovna kola Petar Koi se nalazi u Mrkonji Gradu.
Objekat kole je vrste gradnje spratnosti P+1.
O
Lokacija Latitude

`
45
3
45,05

0,07

O PETAR KOI
Longitude

16
22
30,32
16,38

Elv.
m
122
123

Objekat O Petar Koi Mrkonji Grad izgraena je 1960. godine,a 1970. godine je
dograen jedan dio uz ve postojeu kolu i danas ine fiziki jedinstvenu cjelinu. Posle
oteenja krova koji je izgorio 1995 godine , 2002 je uraena rekonstrukcija i izgraen novi
kosi krov koji i danas stoji i u dobrom je stanju bez znaajnijih oteenja, ali bez
termoizolacije. Na koli je 2002 godine takoe uraena rekonstrukcija fasade bez bilo kakve
termike izolacije.

Zbog dotrajalosti jedan dio prozora na frontalnoj fasadi 2008 godine je zamijenjen novim
drvenim prozorima . Takoe je zamijenjen svjetlarnik ali jos uvijek veliki dio prozora su stari
oteeni drveni prozori koji su u loem stanju. Ulazna vrata su nova drvena vrata u dobrom
stanju. Iako su vrene rekonstrukcije objekta, nije ugraena izolacija ni na jednom delu
graevinskog omotaa. kola se sastoji od podruma koji se koristi i grije, prizemlja i sprata.
Ukupna povrina objekta iznosi 2500 m2 a grijano je 2350,0 m2.
Objekti kole su nastavni objekat i fiskulturna sala. Fiskulturna sala nije u funkciji zbog
obimnih oteenja. Za potrebe kole sada se koristi novoizgraena gradska sportska
dvorana.
U objektu se mogu izdvojiti 4 (etiri) zone:
ZONA 1

Podrum nastavnog objekta

ZONA 2

Prizemlje nastavnog objekta sa aneksom

ZONA 3

Sprat nastavnog objekta

ZONA 4

Gradska sportska dvorana

3. OPIS ENERGETSKIH SISTEMA

Grijanje u objektu je je toplovodno, dvocevni sistem temperaturskog reima 90/70 oC sa
livenim orebrenim lankastim radijatorima. U podrumu kole se nalazi kotlovnica koja ima
dva kotla kapaciteta 350 kW i 150 kW i u solidnom je stanju. Cijevi su djelimicno izolovane ali
su radijatori bez termostatskih ventila i ne postoji mogunost lokalne regulacije. Kao
energent se koristi drvo. Sama kola troi oko 200 m 3 drveta godinje ali se iz iste kotlovnice
grije i gradska sportska dvorana dimenzija 50x30 m, koja potroi prosjeno 100 m 3 drveta
godinje. Korisnik runo kontrolie potronju energije i ne grije objekat odreen vremenski
period (raspusti, vikendi i ne grije salu). Temperatura u objektu je razliita u zavisnosti od
dijela objekta, ali esto ispod prihvatljivih normi.

Zbog loeg stanja omotaa zgrade i dotrajalosti instalacije grijanja, temperature vazduha i
komfor boravka u uionicama su ispod prihvatljivih normi. U periodima jake zime sa
ekstremno niskim temperaturama to je est sluaj u ovom podneblju esto je otean
boravak u uionicama.
Zbog loeg stanja omotaa zgrade i dotrajalosti instalacije grijanja, temperature vazduha i
komfor boravka u uionicama su ispod prihvatljivih normi. U periodima jake zime sa
ekstremno niskim temperaturama to je est sluaj u ovom podneblju esto je otean
boravak u uionicama.
Rasveta u osnovnom objektu je skoro rekonstruisana kada su postavljena neonska rasvetna
tela po hodnicima i uionicama. Fiskulturna sala nema zadovoljavajui nivo osvetljaja zbog
malog broja rasvetnih tela.
Pregled podataka u vezi sa objektom O Petar Koi Mrkonji Grad je dat u sledeoj tabeli:
Naziv objekta:
Adresa objekta:

Mrkonji Grad
O Petar Koi, Mrkonji Grad
Sime olaje 89
Godina gradnje zgrade:
Spratnost objekta:

70260 Mrkonji Grad, RS, BiH

1960/1970
P+1

OPIS
Osnovne informacije
Namjena objekta:
Smjenski rad:
Broj mjeseci rada u godini:
Broj oosba u toku rada objekta:
Referentni parametri
ambijentalnih uslova

Vanjski omota

Klimatizacija objekta:
Ljetna temperatura ambijenta objekta:
Grijanje objekta:
Temperatura objekta u sezoni grijanja:
Broj stepen dana
Broj dana grijanja, Z
Tip gradnje

kolski
Da (2 smjene)
9
485
NE
NE
DA
20 0C
180
vrsta, bez termoizolacije
Drvena, 6+12+6, bez
termomostova

Tip vanjske stolarije

Al sa 6+12+6, Ar, sa
termomostom

Zoniranje objekta

ZONA 1 h= 3,0 m (Podrum)

ZONA 2 h= 3,0 m (Prizemlje nastavnog
dijela)
ZONA 3 h= 3,0 m (Sprat nastavnog dijela)

750,0
850,0
750,0

ZONA 4 h= 3,0 m (Gradska sportska

Ukupno:

Sistem grijanja:

dvorana)
Grejna povrina m
Grejna zapremina m

3.850,0
11.550
Centralno zagrijavanje- vlastita

Tip zagrijavanja objekta:

Temperaturni reim rada sistema:
Tip sistema zagrijavanja:
Izvor toplote:
Kotao br.1
Kotao br.2
Sistem regulacije kotlovnice:
Alternativni izvori energije:
Grejna tijela:
Regulacija temperature u prostorijama:

Klimatizacija:
Ventilacija:

1500

kotlovnica
90/70 0C
Zatvoreni sa prinudnom
cirkulacijom
Vlastita kotlovnica
350 kW Drvo
150 kW Drvo
NIJE U FUNKCIJI
NE
lankasti radijatori
NE

Decentralizovan sistem klimatizacije

Prirodna ventilacija, svje vazduh ulazi kroz

Na objektu nisu instalisani

prozore

sistemi prinudne ventilacije

4. TEHNIKI MONITORING
Tehniki monitoring podrazumjeva skup aktivnosti kojima se u odreenom vremenskom
periodu posmatra sistem ili objekat i vri mjerenje karateristinih parametara.
Za program sprovoenja mjera poveanja energetske efikasnosti bitni su parametri koji
odreuju proces potronje energije i vode.
Za objekat O Petar Koi, Mrkonji Grad potrebna je toplotna energija za zagrijavanje
objekata i elektrina energija za rasvjetu i pripremu potrone tople vode.

OBJEKAT PRIJE SPROVOENJA MJERA POVEANJA ENERGETSKE EFIKASNOSTI

Dinamiki podaci:
-Potronja energije
-Potronja vode
-Ambijentalni uslovi
-Klimatski uslovi

TEHNIKI
MONITORING
Mjerenje potronje:
-Toplotne energije
-Elektrine energije
-Vode
-Prikupljanje ostalih
podataka

VERIFIKACIJA
REZULTATA
SPROVEDENIH
MJERA

Detaljan energetski
pregled

SPROVOENJE MJERA
POVEANJA
ENERGETSKE EFIKASNOSTI

Dinamiki podaci:
-Potronja energije
-Potronja vode
-Ambijentalni uslovi
-Klimatski uslovi
OBJEKAT NAKON SPROVOENJA MJERA POVEANJA ENERGETSKE EFIKASNOSTI

Tehniki monitoring je konstantan proces koji traje od poetka sprovoenja programa

energetske efikasnosti pa do kraja rada objekta odnosno sitema.

10

4.1.

POTRONJA TOPLONE ENERGIJE

Toplotna energija se troi na podmirivanje toplotnih transmisionih gubitaka nastalih kroz

vanjski omota objekta i ventilaionih gubitaka u toku grejne sezone.
Na osnovu analize postojeeg stanja objekta ciljne pozicije za sprovoenje mjera poveanja
energetske efikasnosti su:
Spoljni omota objekta dio fasada na nastavnom dijelu;
Spoljni omota objekta dio vanjska bravarija i stolarija na nastavnom dijelu;
Spoljni omota objekta dio krovna konstrukcija na nastavnom dijelu;
Spoljni omota objekta dio fasada na fiskulturnoj sali;
Spoljni omota objekta dio vanjska stolarija i bravarija na fiskulturnoj sali;
Spoljni omota objekta dio krovna konstrukcija na fiskulturnoj sali;
Sistem za proizvodnju toplotne enrgije- kotlovnica;
Radijatorski sistem grijanja;
Za potrebe izrade detaljnog energetskog pregleda i verifikacije rezultata poveanja
energetske efikasnosti nakon primjene mjera potrebno je vriti mjerenje sledeih veliina u
skladu sa opcijom C:
Unutranja temperatura (Ambijentalni uslovi);
Koliina isporuene toplotne energije iz kotlovnice (Potronja toplotne energije);
Spoljanja temperatura (Klimatoloki uslovi);
Mjerenje navedenih veliina se vri u vremenskom okviru jedne grejne sezone prije primjene
mjera i poslije primjene mjera poveanja energetske efikasnosti.
Pored kontinualnog mjerenja navedenih veliina potrebno je:
Izvriti termovizijsko snimanje vanjskog omotaa objekta;
Evidentirati nabavljene koliine svih energenata koji se koriste;
Voditi dnevnik u vezi sa svim promjenama na sistemu grijanja.

11

Protokol mjerenja odreuje nain i obim mjerenja temperature, formu prezentacije rezultata
mjerenja i verifikaciju tanosti rezultata.
PROTOKOL MJERENJA TEMPERATURE
Nain mjerenja:
Mjerenje unutranje temperature u zagrijavanom prostoru e se vriti postavljanjem po
jednog termometra u svakoj zoni tako da ne budu izloeni direktnim izvorima toplote:
ZONA 1

Mjerno mjesto TU1 (Prostorija uz zapadni vanjski zid ZONE 1);

ZONA 2

Mjerno mjesto TU2 (Prostorija na jugo-zapadnom uglu ZONE 2);

ZONA 3

Mjerno mjesto TU3 (Sjeverni zid ZONE 3);

ZONA 4

Mjerno mjesto TU4 (Sjeverni zid ZONE 4);

Karakteristike mjernog ureaja:

USB data logger za mjerenje temperature unutranjeg vazduha.

Karakteristke

Temperatura vazduha

Relativna vlanost vazduha

MJERNO PODRUJE

-40C do +70C

0-99% rH

PRECIZNOST

1C (-20 do +50C)

3%

REZOLUCIJA

0,1C

0,1%

MEMEORIJA

32.000 mjerenja (16.000 po kanalu)

Mjerenje vanjske temperature se vri termometrom sa senzorom postavljenim na fasadni zid,

mjerno mjesto TV1 postavljen tako da ne bude izloen direktnom sunevom zraenju.
Karakteristike ureaja:
Data logger za mjerenje temperature unutranjeg vazduha sa senzorom za mjerenje vanjske
temperature.

Karakteristike

Temperatura zraka

Relativna vlanost vazduha

MJERNO PODRUJE

-30C do +50C

0-90% rH

PRECIZNOST

1C

3%

REZOLUCIJA

0,5C

0,5% rH

BROJ MJERENJA

16.000

VRIJEME UZORKOVANJA

od 10 sek. do 2 sata ( prema elji korisika )

Vrijeme mjerenja:
Mjerenje e se vriti u periodu grejne sezone od 15.Oktobar do 15.April.
Intervali mjerenja i arhiviranje izmjerenih veliina su periodini sa periodom u trajanju od
jednog sata.
12

Verifikacija:
Tanost koritenih mjernih ureaja e biti provjeravana mjerenjem temperature u prostoriji
mjernog mjesta pomou runog ivinog termometra vie klase tanosti od klase tanosti
provjeravanog termometra. Izmjerene vrijednosti e biti evidentirane u obrascu datom u
prilogu A VERIFIKACIONI LIST TERMOMETRA.

13

14

PROTOKOL MJERENJA POTRONJE TOPLOTNE ENERGIJE

Nain mjerenja:
Mjerenje potronje toplotne energije e se vriti postavljanjem mjeraa (kalorimetra) u
kotlovnici objekta sa mjernim mjestima MV1, MT1 i MT2.
Evidencija potroene toplotne energije e biti vrena oitavanjem brojila svaki radni dan za
prethodni dan i subotom u 700 i upisivanjem oitanih vrijednosti u obrazac dat u prilogu BEVIDENCIJA POTRONJE TOPLOTNE ENERGIJE. Evidenciju potronje toplotne energije
e vriti rukovaoc kotlovnice.
Ostali podaci koji se prikupljaju u vezi sa potronjom toplotne energije su:
Evidencija o stanju koliine drveta na skladitu.
Karakteristike mjernog ureaja:
Mjerilo toplotne energije za mjerenje u sistemima daljinskog grijanja (Kalorimetar).
Radni protok 25-35 m3/h; Nazivna dimenzija DN80PN16;
Radna temperatura -20-200 0C, Temperatura se pokazuje sa jednom decimalom.
Temperature ispod 0C se prikazuju sa znakom minus ;
Napajanje baterijsko (D -tip baterije 11+1 godina);
Statiku memoriju za uvanje metrolokih podataka u poslednjih >12 mjeseci,
(akumulisani protok, mjeseni prosjek, mjeseni minimum i maksimum);
Izraen od materijala otpornog na koroziju prirubnike izvedbe;
Radni medij voda i mjeavine vode sa glikolom.
Vrijeme mjerenja:
Mjerenje e se vriti u periodu grejne sezone od 15.Oktobar do 15.April.
Verifikacija:
Mjerila potronje toplotne energije (kalorimetar) moraju da zadovoljavaju uslove propisane u
Pravilnik o metrolokim uslovima za mjerila toplotne energije.
Mjerni ureej za mjerenje potronje toplotne energije na osnovu Pravilnika o vrstama mjerila
za koja je obavezna verifikacija i vremenski intervali njihove periodine verifikacije i
Metrolokom upustvu za pregled i igosanje (verifikaciju) mjerila toplotne energije podlijeu
verifikaciji svakih 5 (pet) godina. Za nove mjerne ureaje potreban je dokaz o prvoj verifikaciji
od strane proizvoaa odnosno prateu dokumentaciju i ig na ureaju.Za ureaje koji su
proizvedeni van granica Bosne i Hercegovine potrebno je priloiti tipsko odobrenje.

15

16

4.2.

POTRONJA ELEKTRINE ENERGIJE

PROTOKOL MJERENJA POTRONJE ELEKTRINE ENERGIJE

Elektrina energija se u objektu troi na rasvjetu u objektu, pripremu potrone tople vode u
elektrinim bojlerima i kancelarijsku opremu (kompjuteri, nastavna sredstva, tampai,
telrkomunikaciona oprema itd).
U objektu se koriste elektrina grejna tijela za zagrijavanje prostora u toku niskih vanjskih
temperatura.
Nain mjerenja:
S obzirom da elektrini krugovi rasvjetnih tijela nisu odvojeni od ostalih potroaa, trenutno
nije mogue pratiti potronju elektrine energije koju troe samo rasvjetna tijela, pa e se
stoga primjeniti opcija C odnosno mjerenje potronje cijelog objekta putem ugraenog
brojila.
Kao rezultati mjerenja relevantni su mjeseni rauni dobijeni od nadlene Elektrodistribucije.
Za oitanja potronje elektrine energije ponekad se od strane predstavnika nadlene
Elektrodistribucije uzimaju prosjene vrijednosti na mjesenom nivou (a ne stvarna izmjerena
vrijednost). Da bi se dobili to korektniji podaci potrebno je vriti kontrolna oitanja potronje
elektrine energije. Evidencija potronje e se vriti svakog prvog u mjesecu upisivanjem
oitanih vrijednosti brojila u obrazac dat u prilogu C- EVIDENCIJA POTRONJE
ELEKTRINE ENERGIJE.
Evidenciju potronje elektrine energije e vriti domar.
Karakteristike mjernog ureaja:
Postojee brojilo u glavnom razvodnom ormaru objekta.
Vrijeme mjerenja:
Mjerenje e se vriti svakog prvog u mjesecu tokom itave godine.
Verifikacija:
Na brojilu se nalazi ig kontrole mjera kojim se potvruje da je vlasnik brojila
Elektrodistribucija RS izvrila redovnu kontrolu brojila i da je tanost brojila u skladu sa
zakonskim propisima.

17

PROTOKOL MJERENJA OSVJETLJENOSTI PROSTORIJA

Pored mjerenja potronje elektrine energije tokom monitoringa e se vriti i mjerenja nivoa
osvjetljenosti prostorija.
Pored mjerenja potronje elektrine energije tokom monitoringa e se vriti i mjerenja nivoa
osvjetljenosti prostorija pomou uredjaja za mjerenje nivoa osvijetljenosti (luksmetar).
Za predmetne objekte, za koje se spovodi protokol tehnikog monitoringa, su uraeni
preliminarni energetski pregledi. Na osnovu navedenih preliminarnih energetskih pregleda,
za neke od predmetnih objekata su predloene mjere energetske sanacije koje ukljuuju i
revitalizaciju sistema rasvjete. U toku izrade preliminarnih energetskih pregleda, kao mjera
energetske efikasnosti, razmatrala se zamjena inkadescentnih sijalica sa svjetiljkama sa fluo
cijevima i zamjena inkadescentnih sijalica sa kompaktnim CFL sijalicama.
Sa naglim razvojem LED tehnologija kao mjera energetske efikasnosti predlae se zamjena
inkadescentnih sijalica, kompaktnih CFL sijalica i sijalica sa fluo cijevima sa odgovarajuim
LED izvorima svjetlosti, odnosno predlae se i zamjena rasvjetnih tijela koji su predviani
kao mjera prijanjim energetskim pregledima (preliminarnim i detaljnim).
S obzirom na gore navedeno, nakon revizije detaljnog energetskog pregleda moe se desiti
da se kao mjera predloi ili ne predloi revitalizacija sistema rasvjete (u sluaju ako se
predvidi kao mjera energetske efikasnosti revitalizacija sistema rasvjete bie predlagana
mjera zamjena postojee rasvjete sa odgovarajuim LED izvorima svjetlosti koji su dosta
efikasniji nego sistemi koji su predlagani prethodnim pregledima).
Nain mjerenja:
Nivo osvjetljenosti e se vriti jedan dan u mjesecu prije i poslije sprovoenja mjera
energetske efikasnosti.
Mjerenje izvriti

po karakteristinim prostorijama za koje se razlikuju potrebni nivoi

osvjetljenosti (npr. uionica, hodnik, kancelarija, sala i sl.).

Radi to preciznije izmjerene vrijednosti, mjerenje u prostoriji vriti u tri proizvoljne take, te
kao relevantnu uzimati srednju vrijednost datih rezultata.
Mjerenje vriti u toku sprovoenja nastave u vremenskom terminu od 17- 19 asova.
Poeljno je da se mjerenje izvri u toku pauze izmeu asova kako se ne bi remetio
nastavni proces. Poeljno je da se mjerenje izvri u toku pauze izmeu asova kako se ne
bi remetio nastavni proces. Evidencija izvrenog mjerenja nivoa osvjetljenosti e biti voena
u obrascu datom u PRILOG D- EVIDENCIJA NIVOA OSVJETLJENOSTI.
18

Karakteristike mjernog ureaja:

Uredjaj za mjerenje nivoa osvijetljenosti u zatvorenom prostoru (luksmetar)
Mjerna jedinica:
Mjerno podruje:
Rezolucija:
Senzor:
Displej:
Radna temperatura:
Napon:
Maksimalne dimenzije (DxxV):
Kalibracija:

lx [lux]
od 0 do 40.000 [lux]
0,01[lux] u podruju od 39,99 [lux]
fotodioda
LCD/LED
0C do 40C
standardna baterija 9V
200x80x50mm
prema upustvu proizvoaa

Vrijeme mjerenja:
Mjerenje e se vriti u jedan dan u godini prema odabiru konsultanta (koji e vriti navedena
mjerenja).
Verifikacija:
Verifikacija ove vrste mjerila e se vriti u skladu sa upustvima proizvoaa opreme budui
da u Republici Srpskoj nije regulisan nain verifikacije ove vrste mjerila.

19

4.3.

POTRONJA VODE

PROTOKOL MJERENJA POTRONJE VODE

Mjesta potronje vode su sanitarni vorovi u nastavnom objektu i fiskulturnoj sali, ajna
kuhinja i sanitarni vorovi za nastavnike. Vea potronja potrone tople vode u objektu nije
uoena.
Nain mjerenja:
Potronja vode e biti evidentirana oitavanjem vodomjera. Oitavanje vodomjera i
evidencija potronje e se vriti jednom sedmino i upisivanjem oitanih vrijednosti u obrazac
dat u prilogu E- EVIDENCIJA POTRONJE VODE. Evidenciju potronje vode e vriti
domar ili rukovaoc kotlovnice.
Karakteristike mjernog ureaja:
Postojei mjerni ureaj (vodomjer).
Vrijeme mjerenja:
Mjerenje e se vriti u periodu grejne sezone od 15.Oktobar do 15.April.
Verifikacija:
Na brojilu se nalazi ig kontrole mjera kojim se potvruje da je vlasnik brojila KP ,,Park ad
Mrkonji Grad, izvrila redovnu kontrolu brojila i da je tanost brojila u skladu sa zakonskim
propisima.

20

5. PREZENTACIJA REZULTATA TEHNIKOG MONITORINGA

Rezultati tehnikog monitoringa se satoje od digitalnih i pisanih podataka. Digitalni podaci
moraju biti u .csv ili .txt formatu kako bi se mogli uvesti u softver (MS EXCEL) u toku izrade
detaljnog energetskog pregleda.
Pisani dokumenti moraju biti u formi kako je navedeno u prilozima ovog protokola, moraju biti
itko popunjeni podacima koji su zahtjevani u protokolima mjerenja, sa jasno navedenim
datumima i identifikacijom lica koje je vrilo mjerenje.
Izvjetaj ovlatene ustanove koja je vrila mjerenje intenzitet osvjetljenosti mora biti u skladu
sa vaeim pravilima i propisima.
U pisanom dijelu podatak se prilae potrebna dokumentacija mjerne opreme koritene u toku
sprovoenja tehnikog monitoringa.
Digitalna forma podataka sadri:
Rezultate mjerenja unutranje temperature;
Rezultate mjerenja vanjske temperature;
Pisana forma podataka sadri:
Dokumentaciju mjere opreme koritene tokom tehnikog monitoringa;
Verifikacioni list termometara;
Evidenciju potronje toplotne energije;
Evidenciju potronje elektrine energije;
Izvjetaje u vezi sa ispitivanjem osvjetljenosti prostorija;
Evidencija potronje vode;
Izvjetaj termovizijskog snimanja vanjskog omotaa objekta;
Dnevnik u vezi sa svim promjenama na sistemu grijanja.

21

6. SPECIFIKACIJA POTREBNE OPREME I RADOVA

Poz.

Naziv i opis pozicije

Koliina

Jedinina
cijena

USB DATA LOGER sa senzorom za mjerenje

unutranje temperature Temperaturno mjerno
podruje: -40C do +70C
1 Dozvoljena greka: 1C (-20 do +50C)

Osjetljivost: 0,1C
32.000 mjerenja (16.000 po kanalu) Trajanje baterije
>1 godine
USB DATA LOGER sa senzorom za mjerenje vanjske
temperature Temperaturno mjerno podruje: -30C do
2 +50C.Dozvoljena greka: 1C (-20 do +50C)

Osjetljivost: 0,5C
16.000 mjerenja; Trajanje baterije >1 godine
Mjera potronje toplotne energije- kalorimetar Radni
protok 25-35 m3/h; Nazivna dimenzija DN80PN16;
Radna temperatura -20-200 0C, Temperatura se
pokazuje sa jednom decimalom. Temperature ispod
0C se prikazuju sa znakom minus ;
Napajanje baterijsko (D -tip baterije 11+1 godina);
Statiku memoriju za uvanje metrolokih podataka u
3

poslednjih >12 mjeseci, (akumulisani protok,

mjeseni prosjek, mjeseni minimum i maksimum);

Izraen od materijala otpornog na koroziju

prirubnike izvedbe;
Radni medij voda i mjeavine vode sa glikolom.
Mjerni ureaj isporuen u kompletu sa
termoparovima, sistemom za noenje, svom ostalom
potrebnom opremom i materijalom (kablovi, nosive

konzole, vijci itd)

Montaa, putanje u rad opreme za mjerenje i obuka
osoblja.

1
UKUPNO BEZ PDV
PDV
UKUPNO SA PDV

22

Cijena

PRILOG A VERIFIKACIONI LIST TERMOMETRA

O Petar Koi,

70260 Mrkonji
Grad, RS, BiH

KONTROLNI

Mrkonji Grad
TERMOMETAR

UREAJ:

UNUTRANJI

UREAJ:

TIP:

IVIN

TIP:

KLASA

DATUM

SAT

Objekat:

VERIFIKACIONI LIST
KONTROLISANI

TERMOMETAR
DIGITALNI
UNUTRANJI

MJERNO
MJESTO:
MJERNA

IZMJERENA

MJERENJE

LOKACIJA

VRIJEDNOST

IZVRIO

23

PRILOG B- EVIDENCIJA POTRONJE TOPLOTNE ENERGIJE

Objekat:

O Petar Koi,

70260 Mrkonji

EVIDENCIJA POTRONJE

Mrkonji Grad

Grad, RS, BiH

TOPLOTNE ENERGIJE

MJERNI UREAJ: KALORIMETAR

DN80PN10

TIP:
Broj:

Kontrola: DA-:-NE Lo ulje- LU

ig:
DA-:-NE Drvo
DATUM
-

STANJE
MWh

POTROENO
MWh

UKUPNO

24

MWh

STANJE LU
litara

litara
m3
STANJE DRVO
m3

PRILOG C- EVIDENCIJA POTRONJE ELEKTRINE ENERGIJE

Objekat:
MJERNI UREAJ:

O Petar Koi,

70260 Mrkonji

Mrkonji Grad
ELEKTRINO

Grad, RS, BiH

BROJILO

TIP:
Broj:

MJESEC

STANJE VT
KWh

EVIDENCIJAPOTRONJE
ELEKTRINE ENERGIJE

Mjerenje izvrio:

KWh

STANJE NT
KWh

POTROENO VT
KWh

Januar
Februar
Mart
April
Maj
Jun
Jul
Avgust
Septembar
Oktobar
Novembar
Decembar
UKUPNO

25

POTROENO NT
KWh

PRILOG D- EVIDENCIJA NIVOA OSVJETLJENOSTI

Objekat:

MJERNI UREAJ:
TIP:

O Petar Koi,

70260 Mrkonji

Mrkonji Grad

Grad, RS, BiH

Luksmetar

Mjerenje izvrio:

MJERENJE NIVOA
OSVJETLJENOSTI
Datum i vrijeme mjerenja:

Broj:
KARAKTERISTINA
PROSTORIJA (uionica,
hodnik, sala )

Mjerenja u tri take u

prostoriji (prema odabiru)
1.
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
3.

taka
taka
taka
taka
taka
taka
taka
taka
taka
taka
taka
taka
taka
taka
taka

26

Prosjena
izmjerena
vrijednost

NAPOMENA

PRILOG E- EVIDENCIJA POTRONJE VODE

Objekat:

O Petar Koi,

70260 Mrkonji

EVIDENCIJA POTRONJE

Mrkonji Grad

Grad, RS, BiH

VODE

MJERNI UREAJ: VODOMJER

Mjerenje izvrio:

TIP:

m3
Mjesec:

Broj:
POTROENO
DATUM

STANJE

POTROENO

HIDRANTSKA

MREA
m3

UKUPNO

27

NAPOMENA