Вы находитесь на странице: 1из 11

Cu 6: Phn tch mi lin h

gia lut so snh vi cc ngnh


khoa hc php l: trit hc, lch
s php lut, x hi hc, l lun
chung v nh nc v php lut
Vi lch s php lut v trit
hc: Vic s dng hp l nhng
d liu thng tin ca lch s gip
ta c th dng li nhng bc tranh
v php lut, nhng quan im v
php lut, nhng kha cch khc
ca php lut. Trit hc i hi
tnh ton din m lut so snh ch
ra nhng cch hiu v php lut
khc nhau.
Vi l lun chung v nh nc
v php lut: nhm tm chn l v
ngun gc lch s ca nh nc v
php lut. Lut so snh h tr
c iu ny, lut so snh tm
ra nhng cch phn loi php lut,
tnh cht tng i ca quan im
s ph hp v mi mt x hi
hoc chnh tr, chng c nhn r
khi c nhn t bn ngoi, vt
xa khun kh ca h thng php
lut quc gia. Lut so snh m
x tnh nh kin i vi mt h
thng php lut, gip trnh quan
im c tnh bt buc cng nhc,
ng thi tm ra nhng ch nh
c tnh u vit trong h thng
php lut.
Vi x hi hc: x hi hc phn
nh ng, chn thc php lut

KI

Cu 3: Phn tch ni hm ca
cc thut ng s dng t tn
cho mn hc.
Lut so snh: bt ngun t ting
Anh Comparative Law, d to
cm gic nhm ln mn hc cng
nh cc ngnh lut khc nh dn
s, hnh s,
So snh lut: bt ngun t ting
Php Droit Compare, khng th
xem l mn hc m ch l phng
php v thc tin tt c cc ngnh
khoa hc php l hu nh u s
dng phng php so snh ny.
Lut hc so snh: bt ngun t
ting Nga, c u im khng nh
vn l mt mn khoa hc, mt
ngnh khoa hc php l, trnh s
nhm ln khi xem m hc nh
mt ngnh lut.

Cu 5: Xc nh v tr lut so
snh trong c cu cc mn lut
v cc ngnh khoa hc.
Trong c cu cc mn lut: Lut
so snh tr thnh mn hc
chnh thc quan trng, c ging
dy trong cc chng trnh o to
lut trn th gii cc bc o to.
Lut so snh khng ch dng li
vic trnh by v cc dng h php
lut ln trn th gii m c s
hnh thnh nhiu mn hc so snh
trong cc lnh vc php lut
chuyn ngnh nh lut hin php
so snh, lut hnh chnh so snh,
lut hp ng so snh,
Trong cc ngnh khoa hc: Lut
so snh l mt ngnh khoa hc
php l c lp v khng nhng c
i tng v phng php nghin
cu ring m kt qu ca nhng
nghin cu so snh lut hnh
thnh nn nhng tri thc php lut
khc vi h thng tri thc ca cc
khoa hc php l truyn thng.

Cu 7: Phn tch mi quan h


gia lut so snh vi nghin cu
php lut nc ngoi.
Lut so snh vi nghin cu php
lut nc ngoi khng ng nht
vi nhau: lut so snh l so snh
cc h thng php lut khc nhau
nhm tm ra s tng ng khc
bit t nhm gii thch ngun
gc, nh gi cch gii quyt
trong cc lut so snh, phn nhm
cc lut so snh hoc tm ra nhng
vn ct li, c bn ca cc lut
so snh v x l nhng vn d
mang tnh cht phng php ny
sinh trong qu trnh so snh lut.
Cn nghin cu php lut nc
ngoi l vic tm hiu mt h
thng php lut c th no
nhm phc v cho mc ch ca
ngi nghin cu, vic tm hiu
ny khng t trong s so snh
vi cc h thng php lut khc,
khng xc nh nhng im tng
ng v khc bit ca n vi cc
h thng php lut khc.
Tuy nhin gia lut so snh vi
nghin cu php lut nc ngoi
c mi quan h b tr cho nhau:
Nhng hiu bit chnh xc v
php lut nc ngoi l i hi
khng th thiu c c th
tin hnh so snh lut.
Nhng hiu bit v lut so snh
s gip cho vic nghin cu php
lut nc ngoi c d dng v
chnh xc hn. VD: chng ta s d
dng i vo nghin cu ni dung
c th ca mt h thng php lut
c th khi chng ta c c
nhng tri thc c bn v h thng
php lut nu bit c h
thng php lut ny thuc vo
dng h php lut no.

Nhng vn c thng
nht:
- i tng nghin cu ca Lut
so snh l cc h thng php lut.
- Vic so snh cc h thng php
lut khc nhau nhm tm ra nhng
im tng ng v khc bit gia
chng.
- Gii thch ngun gc nhng
im tng ng v khc bit l
mt trong nhng ni dung c bn
ca mt cng trnh nghin cu so
snh.
- T kt qu so snh phi a ra
c nhng gii php cho h
thng php lut.
Nhng vn cn tranh lun:
- Ni hm ca thut ng h
thng php lut i tng
nghin cu ca Lut so snh:
+ H thng php lut
+ Dng h php lut
+ Truyn thng php lut
+ Vn ha php lut
- Vic phn chia cc h thng
php lut trn th gii thnh tng
nhm: xc nh tiu ch phn
nhm
+ S dng mt tiu ch duy nht:
 Ni dung, bn cht ca php
lut
 Ngun gc ca php lut
 Nn vn ha, hnh thi php
lut
+ Kt hp nhiu tiu ch.

mt vn php l c th trn
thc t, t cc nh nghin cu
tin hnh nghin cu, m t cc
quy tc php l, gii php php l
c tc ng n vn .
T xc nh nhng im tng
ng, d bit trong h thng php
lut ang nghin cu v l gii s
tng ng v khc bit nhm
rt ra gii php php l ph hp.
Cu 14: Trnh by u, nhc
im ca phng php so snh
chc nng v phng php so
snh vn bn.
Cu 15: Trnh by v iu kin
cn thit m bo cho vic p
dng phng php so snh
chc nng.

.CO

Cu 2: Nu bn cht tranh lun


v tn gi ca mn hc.
Thng thng tn gi ca mn
hc phn nh hnh thc hoc ni
dung hoc bn cht ca mn hc
. Vic tranh lun v tn gi ca
mn hc dt c nhng im
chung hng n xc nh r bn
cht ca mn hc. Tuy nhin,
trong khoa hc cng nh trong
thc tin, vic s dng thut ng
ch phm tr hay s vt, hin
tng no ch l s quy c
mang tnh cht tng i. Thut
ng lut so snh c s
dng t rt lu v n nay vn l
thut ng c s dng ph bin
nht, d rng cc hc gi cn ang
tranh lun v bn cht v cc vn
c lin quan n ni dung ca
lnh vc hc thut ny. Thm ch,
ngay c khi tha nhn thut ng
lut so snh c th dn n s
hoi nghi v lnh vc php lut
thc nh, thut ng ny vn c
s dng mt cch chnh thc trong
cc ti liu vit bng nhiu ngn
ng khc nhau; c s dng
t tn cho mn hc cc c s
o to khc nhau trn th gii v
l tn ca nhiu t chc c hot
ng gn vi lnh vc hc thut
ny.
VD: tra cu trn mng internet,
trong cc d liu s dng ting
Anh, thut ng Comparative
Law (lut so snh) c tn sut s
dng gp hn 40 ln so vi tn
sut s dng thut ng
Comparative Jurisprudence (lut
hc so snh).
iu ny cho thy tnh ph bin
v thng dng ca thut ng lut
so snh.

http://KILOBOOK.com

c thc thi nh th no, to gi


tr thc tin khi tin hnh so snh
lut. Ngc li kt qu ca lut so
snh s to s ng n, hp l
hn khi p dng cc ch nh php
lut tr li vi thc tin x hi.

Cu 11: Nu nhng c im
ca i tng nghin cu ca
lut so snh.
i tng nghin cu ca lut
so snh khng phi l mt quan
h, hin tng x hi m l tng
hp ca qu trnh nghin cu, so
snh, gii thch nguyn nhn,
ngun gc, cc giai on pht
trin, s tng ng v khc bit
ca cc h thng php lut trn th
gii.
i tng nghin cu ca lut
so snh rt rng v n bao gm tt
c cc h thng php lut t
nhng h thng chnh, c bn
Cu 8: Trnh by v i tng (Chu u lc a, Anh M,
nghin cu ca lut so snh.
XHCN, tn gio) cho n php
lut ca cc quc gia.
Cu 9: Trnh by v cc tranh i tng nghin cu ca lut
lun lin quan ti bn cht ca so snh lun thay i, vn ng
lnh vc lut so snh
cng vi s vn ng ca x hi.
L mt vn tranh lun gay gt
trong khoa hc php l th gii, c Cu 12: Nu nhng nguyn
nhiu quan im khc nhau v bn nhn to nn nt c th trong
cht ca lut so snh:
i tng nghin cu ca lut
Mt s quan im cho rng Lut so snh.
so snh l phng php nghin
cu c p dng i vi lnh vc Cu 13: Trnh by cc phng
php lut.
php p dng trong lut so
Mt s nh lut hc li cho rng snh.
Lut so snh ch l phng tin c Phng php phn tch, phng
vai tr quan trng trong vic gii php i chiu, tng hp nhng
thch cc quy phm php lut ca quan trng nht l phng php so
cc h thng php lut khc nhau, snh bao gm so snh quy phm,
xem xt kh nng lm cho h so snh lch s v so snh chc
thng php lut ny thch nghi vi nng:
x hi khc.
Phng php so snh lch s: l
Cng c quan im cho rng phng php so snh bt ngun t
Lut so snh l mt mn khoa hc cc c im c bn trong h
c lp.
thng php lut quc gia. y l
Tuy nhin, a s cc lut gia cho phng php c th ca lut so
rng Lut so snh l mt phng snh. Mc ch phng php ny
php nhng hnh thnh h thng l hon thin h thng php lut
tri thc c lp v cn nhn nhn quc gia, thy c khuynh
n l mn khoa hc c lp.
hng chung ca cc h thng
php lut khc nhau.
Cu 10: Nhng vn c Phng php so snh chc nng:
thng nht v ang cn tranh l phng php m xut pht t
lun trong Lut so snh.

BO

Cu 1: Cc thut ng t tn
cho mn hc. Nguyn nhn ca
s a dng v thut ng.
Hin nay c nhiu thut ng c
s dng t tn cho mn hc:
Lut so snh
So snh lut
Lut hc so snh
Ba tn gi ng tn ti v khng
ph nhn c nhau.
mi quc gia m mn hc ny
c hnh thnh v tn ti th h
s s dng tn gi c b dy v
thc tin (sch bo) v l lun (c
s thc tin), ngha l khi dng lu
s tr thnh tp qun, thi quen
ca h.

http://KILOBOOK.com

Cu 4: Trnh by v cn c la
chn thut ng t tn cho mn
hc.
C s xc nh tn gi mn hc l
s dng tn gi c b dy v thc
tin v l lun. Cc nc XHCN
nghing v l lun, nc M th
thc dng, cc nc phng ty
do mc ch so snh lut l nhm
n li ch kinh t ch khng
ginh phn thng thua trong vn
l lun, quan trng l lm nn
tng xy dng nn kinh t vi
m v v m.
Tn gi ca mn hc s l thut
ng c s ph cp v ngoi ng
nhiu nht.
Vit Nam chng ta cc ngun
sch bo, ti liu,t ting Anh l
chnh v cc lut gia trong thi
gian cui cng c o to cng
s dng ting Anh l chnh do
thut ng lut so snh c s
dng ph bin.

LO

N TP LUT SO SNH

OK

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

Cu 16: Phn bit phng php


so snh lut v phng php
lun v phng php so snh
lut.

Cu 17: Trnh by v hnh thc,


cp so snh v mi lin h
gia chng vi vic la chn
mt phng php so snh c
th.
Hnh thc so snh:
Cp so snh: 2 cp l so
snh v m v so snh vi m
So snh v m: so snh nhng
vn ct li ca cc h thng
php lut nh: hnh thc php
lut, phng php x l cc ti
liu php lut, vai tr ca cc ti
liu, k thut lp php,
So snh vi m: so snh nhng
vn c th trong h thng php
lut nh: so snh cc quy phm
php lut, cc ch nh php lut
ca cc h thng php lut.
Mi quan h gia hnh thc,
cp so snh vi vic la chn
phng php so snh php lut:
So snh v m: la chn phng
php so snh lch s. V trong so
snh v m th cc nh nghin cu
s dng nhng nhn t nh: a
l, lch s, kinh t, chnh tr, vn
ha, tn gio, la chn cc
h thng php lut khi tin hnh
nghin cu. Cn phng php so
snh lch s th tin hnh so snh
cc h thng php lut cc giai
on lch s, kinh t, chnh tr, vn
ha, tm ra im tng ng
v khc bit.
So snh vi m: la chn phng
php so snh chc nng. V trong
so snh vi m s dng cc quy
phm php lut, ch nh php
lut tin hnh so snh. Theo
th nhng quy phm php lut, ch
nh php lut ca cc h thng
php lut khc nhau c th so snh
c vi nhau nu chng c chc
nng tng ng. Phng php
so snh chc nng khng tp trung
so snh cu trc hoc khi nim
ca cc quy phm php lut, cc
ch nh php lut m so snh
cch thc cc quy phm php lut,
ch nh php lut gii quyt mt
tnh hung c th no .

Cu 18: Nu s tng ng v
khc bit gia phng php so
snh trong lut so snh vi
phng php so snh p dng
trong hot ng thc tin ngh
nghip.

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

.CO

gii php ti u, t tn km v c vo n gun thng tin d l ch


c p dng c hiu qu nc yu hay th yu cng cn nghin
ngoi.
cu 1 cch tng th v mi loi c
nhng u v nhc im khc
Cu 26: Trnh by v ng dng nhau. V vy ngi nghin cu
mang tnh s phm ca Lut so cn tng hp hai loi ngun ng
thi phi xc nh r mc ich l
snh.
- o to lut gia.
vn g khoanh vng trnh
- Nng cao hiu bit ca cc lut tnh trng lan man khong hiu
gia v h thng php lut ca qu. Thng qua thc tin xt x
chnh nc mnh cng nh cc h cng nh kh nng p dng m
nghin cu, phn loi.
thng php lut trn th gii.
V mc ch: Vic phn loi
Cu 27: Cho v d minh ha thng tin s dng trong hot ng
ng dng ca lut so snh i so snh khng nhm to ra cc th
vi qu trnh ha hp v nht bc ca cc gi tr php l m
nhm xc nh nhng phng
in ha php lut.
Cng c 1980 ca Lin Hip thc tip cn khc nhau, i lp
Quc v hp ng mua bn hng nhau, php lut nc ngoi v ty
ha quc t (thnh tu ln nht). thuc vo phm vi, cp , mc
iu 1 Ngh nh th s 2 ca ch so snh, trnh kh nng
Cng c Lugand v thm quyn ngi nghin cu m mi loi
v s thi hnh cc bn n dn s ngun thng tin s vai tr khc
v thng mi nm 1988 quy nh nhau. V th c hnh thc ngun
khi Ta n ca cc quoc gia tham php lut khc nhau, trt t phn
gia hp ng p dng v gii thch cp ngun mi quc gai cng
cng c th phi tn trng cc khc nhau.
nguyn tc lin quan n cc
quyt nh do Ta n ca cc quc Cu 31: Hy nu cc cn c la
gia khc tham gia Cng c a chn loi hnh thng tin s dng
ra.
trong hat ng so snh php
Cng c Warsaw 1929 quy nh lut.
v vn chuyn hng khng quc t Ch th tin hnh hat ng so
l tp hp rt nhiu cc quyt nh snh php lut.
t php ca nhiu nc c lin i tng so snh.
quan n vic gii thch Cng u v nhc im ca cc
c.
ngun thng tin.
Hnh thc, cp , mc ch so
Cu 28: Hy nu th loi thng snh.
tin s dng trong cng trnh so
snh lut.
Cu 32: Phn tch qui tc: php
1. Ngun thng tin th nht lut nc ngoi phi c
(ngun ch yu):
nghin cu, so snh trong tnh
Loi hnh:
tng th. Cho v d minh ha.
- Vn bn php lut
- n l
Cu 33: Phn tch quy tc: php
- Tp qun php
lut nc ngoi phi c
- Hc thuyt php l
nghin cu so snh mt cch
Qui tc thu thp: thu thp t khch quan v t duy v cho v
nhng ngun thng tin chnh thc d minh ha
u v nhc im ca ngun - Ni dung nguyn tc: Khi nghin
thng tin:
cu php lut nc ngoi phi
- tin cy v php l cao
thot ly vi cch tip cn trong
- Kh tip cn t c hai gc : nc. y chnh l khch quan
thu thp v x l
v t duy
2. Ngun thng tin th hai - Lgii:
(ngun th yu):
 Do cc nc ny c nn kinh
Loi hnh: a dng, t cc ngun t- x hi khc nhau v do cc
thng tin mang tnh chuyn kho trng phi php lut m cc
v tham kho nh sch bo, tp nc ny theo cng khc nhau (v
ch, cc cng trinh nghin cu d nh: h thng php lut Anhkhoa hc v php lut cc cp M, h thng php lut chu u khc nhau.
Lc a) Do khng th p t
Qui tc thu thp: a dng, tra cng mt cch tip cn
cu qua mng in t, sch bo,  D cc nc c xp xo
u v nhc im ca ngun cng mt trng phi php lut th
gia cc h thng php lut ny
thng tin:
- tin cy v php l khng cao cng c s khc bit. Do phi
- D tip cn t c hai gc : thu c cch tip cn khc nhau
- V d minh ha:
thp v x l thng tin
Theo M.Bogdan, phng php thu Nghin cu php lut Anh ngoi
thp thng tin v php lut nc vic nghin cu vn bn quy
ngoi hiu qu nht l tn dng phm php lut m phi nghin
cc mi quan h trc tip vi cc cu c n l v y l b phn ht
ng nghip giu kinh nghim ti sc quan trng ca php lut Anh.
nc c h thng php lut cn Cn khi nghin cu php lut Vit
Nam th phi nghin cu vn bn
nghin cu.
quy phm php lut, v vn bn
Cu 30: Trnh by v tiu ch v gii thch php lut t cc c quan
mc ch phn loi thng tin s nh nc ban hnh. Chnh v th
dng trong hot ng so snh khi nghin cu, khng th p t
cch tip cn php lut Anh vo
php lut.
V tiu ch: Vic phn loi ngun vic nghin cu php lut Vit
ph thuc vo trnh ngi Nam v ngc li.
ngin cu, mc ch ngin cu.
tin hnh so snh cn phi cn

OK

BO

KI

Cu 19: Trnh by v phng


php so snh lch s. Nu gi tr
ca phng php ny trong so
snh php lut
Lch s ca pht trin ca t
nc c nh hng mnh m n
s hnh thnh h thng php lut.
Cc nc tng l thuc a
tha k t nc thng tr thuc a
khng ch cc quy phm php lut
c th m quan trng hn l c
nhng quan im c bn, nn tng
ca h thng php lut, cc thut
ng v khi nim lut. V vy
nghin cu phng php so snh
lch s cn bt ngun t cc yu t
ging v khc nhau gia cc h
thng php lut. Thng qua cc
c im ca chng l gii s
khc bit. Khi nghin cu hin ti
cn phi da vo nhng ct mc
lch s quan trng so snh, i
chiu.
 y l phng php v cng
quan trng trong lut so snh. So
snh lch s l gii v sao hin
ti l nh th a n ci nhn
chnh xc hn v h thng php
lut.
Gi tr ca phng php:
So snh lch s tm thy c
khuynh hng pht trin ca cc
h thng php lut, tm ra nhng
im tng ng v d bit trong
cc h thng ang nghin cu. T
ngi nghin cu tin hnh
gii thch ngun gc ca s tng
ng v d bit nhm rt ra nhng
gii php php l ph hp.
Nhm tm ra u v khuyt im
ca cc loi ngun. Theo con
ng thnh vn hoc n l t

http://KILOBOOK.com

tm h thng php lut cho c im chung ca cc h thng


quc gia mnh.
php lut ny.
Mn lut so snh cn c mc
Cu 20: Hy cho bit c im ch t nn mng c s mang
phng php nghin cu ca tnh l lun thc hin ba mc
lut so snh.
ch nu trn, rt ra nhng gii
php nghin cu php lut
Cu 21: Trnh by v nh ngha nc ngoi.
mn hc.
Do hin nay, c nhiu quan im Cu 24: Trnh by ng dng
khc nhau v ngha khi nim mang tnh khoa hc ca Lut so
mn hc cho nn kh c th a snh. Cho v d minh ha.
ra c mt nh ngha chnh xc Lut so snh c ngha trong vic
v mn hc, nhng theo gio s tm ra m hnh php l l tng
M.Bordan th ta c th nh ngha di gc l thuyt, th hin
mn hc ny, mn hc SS bao trong cc bi nghin cu, bi bo,
gm:
tp ch khoa hc,y l tin
+ Ss cc htpl khc nhau nhm tm cc nh lp php th ch ha
ra s tng ng khc bit
thnh thc tin php lut.
+ S dng cc s tng ng v VD: cc nh khoa hc bng vic
khc bit tm ra l gii v nghin cu so snh v c ch bo
ngun gc, nh gi cch gii hin ca cc quc gia trn th gii
quyt khc nhau trong cc htpl, a ra nhiu m hnh v c
phn nhm cc htpl hoc tm ra quan bo hin Vit Nam trong
nhng vn ct li, c bn ca rt nhiu cng trnh nghin cu,
cc htpl
cc bi vit trn cc tp ch khoa
+ X l nhng vn mang tnh hc php l.
cht phng php ny sinh trong Trong nhiu trng hp lut so
qu trnh ss lut
snh c th thay th cc th
nghim x hi gn nh khng th
Cu 22: Nu nguyn nhn dn tin hnh trong lnh vc php lut
ti cha th c nh ngha thng v nhng nguyn nhn t nhin.
nht v lut so snh. C s nh VD: trc khi ban hnh mt o
hng no khng gia th c lut nh nc thng cng b
nh ngha thng nht ti bn cng khai bn s tho cc nh
cht v gi tr ca lut so snh. khoa hc phn bin, bng vic p
- Nguyn nhn: s d cha c dng cc kin thc ca lnh vc
nh ngha thng nht v mn hc lut so snh cc nh khoa hc c
l bi v LSS ra i vo nhng th tm ra nhng tc ng n x
thi im khc nhau, mi quc gia hi ca o lut sp ban hnh, do
c nhng ngn ng khc nhau lm s gp cho nh lp php.
cho tn gi (thut ng) t cho Chng ta khng th ban hnh th
mn hc cng khc nhau. Chng xem nh hng nh th no ri
hn nh Anh l comparative, Php mi ban hnh chnh thc c.
l Droit compare
- Mc d cha c nh ngha Cu 25: Trnh by ng dng
thng nht nhng iu khng mang tnh thc tin ca lut so
lm nh hng ti bn cht v gi snh.
tr ca mn hc, bi v:
Mc ch ca vic so snh l
+ Do b dy lch s nn LSS c nhm gii thch s tng ng v
th t ng vng trn chnh i khc bit gia cc h thng php
chn ca mnh
lut s gip cho ngi so snh
+ Bn cht ca mn hc c hiu su hn h thng php lut
a vo ging dy, hiu bit rng ca chnh nc mnh. Trn thc t
ri thng qua l lun v thc tin, c nhiu nguyn tc v thit ch
gi tr ca mn hc c ng php lut c chng ta xem l
dng rng ri
ng nhin tn ti nhng thc ra
+ Mn h ny c ph cp chng xut hin t nhng yu t
rt lu ( M l hn 100 nm lch s c bit hoc bi 1 s iu
trc, Php l t nm 1869) kin a l khc thng hoc c
nhiu sch bo cp nn vic ngun gc t nc ngoi. Do
tip cn thng tin v mn hc lut so snh to iu kin cho cc
c d dng.
lut gia nhn nhn h thng php
lut trong nc vi 1 quan im
Cu 23: Trnh by v mc ch mi v c 1 khong cch cn thit.
ca Lut so snh
Vi cch nhn ny, ta c th c
Lut so snh nhm mc ch so nhn thc ton din hn v chc
snh cc h thng php lut, cc nng v cc gi tr ca nhng hin
ngnh lut, cc quy phm php tng php lut c v quen thuc
lut tm ra nhng im ging ca chnh h thng php lut nc
nhau, khc nhau hoc nhng im nh.
Vic nh gi, so snh cc gii
thng nht d bit ca chng.
Phn tch v nh gi nhng php php lut khc nhau ca cc
im ging nhau v khc nhau nc v cng vn c th mang
ny hiu r ngun gc ca cc li li ch to ln cho cng tc son
s kin ny, thm ch cn nh gi tho lut hoc cc cng tc khc.
nhng cch gii quyt khc nhau Hin nay cc nh lm lut thng
trong cc h thng php lut khc phi i mt vi nhng vn
nhau v nhng vn c ni dung kh khn khi son tho lut, thay
tng t xem cch gii quyt v phi d on v c nguy c
phi chu nhng gii php khng
no l u vit nht.
nh ra cc c s khoa hc ph hp, h c th khai thc, tham
xc nh cc h thng php lut kho kinh nghim qu bu, phong
quc gia v cc h thng php lut ph trong cc h thng php lut
th gii ng thi xc nh ci r nc ngoi. T rt ra c bi
chung, ngun gc chung cng nh hc kinh nghim, tm ra nhng

LO

S tng ng: u tin hnh so


snh nhm tm ra c im
tng ng v khc bit ca i
tng so snh.
S khc bit:
Phng php so snh trong lut
so snh: a ra nhng nguyn tc
tin hnh so snh lut mt c
hiu qu v khoa hc, c s kt
hp phng php so snh vi cc
phng php khc. Phng php
so snh trong hot ng thc tin
ch n thun l s dng phng
php so snh m khng cp n
nguyn tc tin hnh so snh
lut c hiu qu v khoa hc.
Phng php so snh trong lut
so snh: khng ch tm ra s
tng ng v khc bit m cn
hng n vic l gii s tng
ng v khc bit, tm ra nguyn
nhn cng nh cc bin php php
l khc phc, t p dng cho
php lut trong nc. Phng
php so snh trong hot ng thc
tin: ch n thun l tm ra s
tng ng v khc bit.
Phng php so snh trong lut
so snh: i tng so snh l cc
h thng php lut trn th gii.
Phng php so snh trong hot
ng thc tin: khng ch bao
gm cc h thng php lut trn
th gii m cn bao gm rt nhiu
i tng khc.
Phng php so snh trong lut
so snh: ch th tin hnh gii hn
hn gm: lut gia, nh nghin cu
trong lnh vc php lut. Phng
php so snh trong hot ng thc
tin: rng hn gm cc nh nghin
cu trong rt nhiu lnh vc.

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

da trn ngung gc php lut


tin hnh phn chia nn c th cho
ta bit c bn cht ca HTPL
ang nghin cu v suy lun c
khuynh hng pht trin ca
HTPL (tha mn c mc
ch ca vic phn chia HTPL).

Cu 47: Trnh by v vai tr ca


c quan t php di gc l
mt trong cc tiu ch phn
nhm cc h thng php lut
ch yu trn th gii.

Cu 48: Xu hng pht trin


ca cc h thng php lut trn
th gii.
Cc h thng php lut vn c s
nh hng v c nhiu nt tng
ng: nhng vn l lun trong
lut tn gio c nh hng n 3
h thng php lut cn li; thng
lut ngy cng nng cao vai tr
ca lut thnh vn; trong dn lut
vn tn ti n l
Hin nay do xu hng hi nhp,
ton cu ha, m rng quan h
hp tc  cc truyn thng php
lut ang xch li gn nhau trong
mt xu th nht th ha php
lut
Cc quc gia trong cng khu vc
ang c xu hng p dng mt
Cu 45: Mi tng quan gia lut chung, thng nht. VD: lut
lut thc nh v lut t tng ca EU, lut ca ASEAN.
di gc l mt tiu ch phn
nhm h thng php lut.
Cu 49: Khi qut v h thng
Di gc l mt trong nhng php lut XHCN
tiu ch phn nhm mi tng Tuy chu nh hng ca h thng
quan ny c xem xt bng vai php lut Chu u- Lc a
tr ca lut t tng v lut ni nhng h thng php lut XHCN
dung trong h thng php lut vn c xem l mt h thng
quc gia. Cc quc gia khc nhau php lut c lp do trn th gii
th vai tr ca hai yu t trn khc vn cn cc quc gia XHCN nn
nhau:
vn cn php lut XHCN mang
- C nc coi trng lut t tng
nhng c trng ring do bn cht
- C nc coi trng lut ni dung nh nc quyt nh l:
Cc nh nghin cu xem xt vai  cao ch s hu tp th
tr ny phn nhm cc h hn ch s t nhn
thng php lut.
 cao cc nguyn tc php
Theo , nhng nc coi trng ch XHCN. Coi php lut l 1
lut t tng c xp vo mt cng c gio dc con ngi .
nhm, cc nc coi trng lut ni Php lut cao tnh gio dc hn
dung c xp vo mt nhm.
trng pht ( ai khng thc hin
V d: cc nc Php, c, mi b cng ch thi hnh)
,coi trng lut ni dung c  Theo l lun ca cc nc theo
xp vo mt nhm
h thng php lut XHCN th khi
Cc nc Anh, M,coi trng x hi pht trin n 1 giai on
lut t tng c xp ring mt no th khi php lut khng
nhm
cn cn thit iu chnh cc
quan h x hi na. Khi php
lut v nh nc s cng tiu vong

LO

KI

Cu 50: Khi qut h thng


php lut Anh - M.
- Hnh thc ca h thng php lut
ny l php lut bt thnh vn hay
cn gi l php lut n l ( do cc
VB QPPL iu chnh cc quan
h x hi l khng nhiu, ch yu
l n l)
- Php lut khng c s phn chia
thnh lut cng v lut t m l
mt h thng php lut thng nht
- Cc bn n, quyt nh ca c
quan nh nc c thm quyn
c hiu lc php lut c th tr
thnh n l v c dng gii
quyt nhng v vic tng t sau
ny
- Mc php in ha khng
cao nh l cc nc theo h
thng php lut Chu u- Lc a

.CO

Cu 43: Trnh by v hnh thc


PL di gc l mt trong
cc tiu ch phn nhm cc
HTPL ch yu trn th gii.
HTPL c bn trn th gii l
nhm cc HTPL khc nhau c
chung nhng c im c bn.
trong hnh thc PL l mt trong
nhng tiu ch d phn nhm cc
HTPL c bn trn TG. C 3 hnh
thc PL:
1) PL thnh vn: l hnh thc PL
do c quan nh nc c thm
quyn ban hnh theo mt trnh t
th tc nht nh
2) PL khng thnh vn l hnh
thc PL m c quan nh noc c
thm quyn tha nhn n ch
khng ban hnh ra thnh VBPL
3) Tp qun, n l
Ba loi hnh thc PL trn c
nhng u v nhc im nht
nh:
1) u: r rng, c th, mang tnh
dn ch oc ban hnh theo mt
trnh t th tc nht nh; nhuc:
thiu s linh hot, kh ng thch
ng vi s thay i ca nhng
quan h XH chm chp, chi ph
cao.
2) u, nhc ngoc li vi (1)
nhng hin nay a phn cc nc
trn TG u s dng c hai hnh
thc (1) v (3), Chu u ngy
cng coi trng n l. n l l c
s xy dng VBPL sau ny9
do quan h XH pht sinh cn iu
chnh kp thi nhng nhng quan
h ny li cha chn mi cha cn
ban hnh VBQPPL th n l s
iu chnh trc) v cc VBQPPL
c xy dng t n l s tn ti
lu hn
3) Hnh thc PL ny t Quc gia
s dng, in hnh l
Anh.Nhng ngy nay n vn tn
ti v vn gi c nhng gi tr
ca n.

Cu 46: Trnh by v trnh


php in ha di gc l
mt tiu ch phn nhm.
Cn c vo trnh php in ha
phn nhm cc h thng php
lut. Cn c vo h thng php
lut c th bit c trnh
php in ha.
Php in ha l hot ng ca c
quan nh nc c thm quyn tin
hnh tp hp nhng quy phm,
nhng ch nh, vn bn quy
phm php lut ban hnh, sa
i, b sung, hy b c c
mt vn bn quy phm php lut
mi c sa i, b sung hoc
vn bn quy phm php lut mi.
 Php in ha ch pht trin
nhng nc c php lut thnh
vn
Cc nc c php lut bt thnh
vn cng c s php in ha
nhng khng hnh thnh mt ch
nh hon chnh m dn chiu n
vic p dng n l.
Nh vy, cn c vo trnh php
in ha c th phn chia cc h
thng php lut thnh nhm.
Nhng h thng php lut c trnh
php in ha cao c xp
vo mt nhm v ngc li.

BO

Cu 36: Nhng nt c th Da vo nhng tiu ch trn th


trong cng tc dch thut cc c th chia php lut trn th gii
thut ng, khi nim php lut thnh 4 nhm chnh:
nc ngoi.
+ Php lut chu u lc a
+ Php lut Anh - M
+ Php lut XHCN
Cu 37: Phn bit cc khi
+ Php lut tn gio
nim: H thng php lut th
gii, h thng php lut quc
gia, truyn thng php lut, Cu 41: Phn tch u nhc
gia nh php lut, dng h im ca cc tiu ch phn chia
cc h thng php lut trn th
php lut.
gii.
Cu 38: Mc ch v ngha  Hnh thc php lut: gm
ca vic phn nhm cc h vn bn php lut, n l, tp
thng php lut trn th gii.
qun.
Phn chia cc h thng php lut u: d tin hnh phn chia, t
trn th gii thnh cc nhm khc bit c php lut ca mt nc
nhau ch yu l nhm mc ch s l thnh vn hay bt thnh vn.
phm. Vic phn chia ny l to Nhc: khng nm bt c xu
iu kin thun li cho vic gii th pht trin ca HTPL.
thiu tng qut v cc h thng  Ngun gc php lut: HTPL
php lut trn th gii, gip cho Anh M, HTPL Chu u
cc nh lut hc c c bc tranh Lc a, HTPL XHCN, HTPL
ton cnh v cc htpl trn th gii. Hi gio.
u: phn chia thnh cc dng h
ngha:
Gip nghin cu h thng php php lut mt cch r rng, thy
c bn cht ca HTPL v t
lut d dng hn.
To c s l lun cho vic d tin hnh tip cn nghin
cu
nghin cu php lut.
Phc v cho cng tc ging dy Nhc: kh tin hnh phn chia v
mun bit c HTPL nghin cu
v hc tp.
thuc nhm no phi tin hnh
Cu 39: Nhng cn c lm mt cch nghin cu su v rng
nguyn nhn hnh thnh v lch s php lut ca nc .
tng phn nhm cc h thng  Php lut c s phn chia
thnh lut cng v lut t:
php lut trn th gii.
Trong th gii hin i c rt u: xc nh c HTPL ca mt
nhiu h thng php lut hin nc c phn chia thnh lut cng
hnh, ngoi s khc bit th 1 s v lut t t c c phng
h thng php lut cng c s php nghin cu c th, ph hp.
tng ng c bn. Ngun gc Nhc: HTPL XCHN v n l
ca s tng ng l c cng kiu khng c s phn chia thnh lut
x hi, c s pht trin lch s cng v lut t, vy vi phng
chung tng t, c tn gio php ny khng th p dng
phn chia nhng nc XHCN
chung
H thng php lut khng ch l hay cc nc theo HTPL n l.
s tng hp cc quy phm, m n  Vai tr ca Ta n:
c tnh cht h thng, s khc u: bit c vai tr ca Ta n
nhau gia cc h thng php lut trong vic to ra n l nh th no.
thng l do ni dung cc quy Nhc: ch c th tin hnh
phm c th. Bn cnh , nhng nc c HTPL n l.
phng thc son tho, gii thch  Mi quan h ca php lut
cu trc quy phm, nhng thut ni dung v php lut hnh
ng li c nhng im tng thc:
ng gia cc h thng php lut u: tiu ch ny gip ta xc nh
khc nhau, v th nm bt c s c trong 1 HTPL th pl ni
tng ng gia cc h thng dung hay php lut hnh thc c
php lut th c th tin hnh vic c ch trng hn, t tm
hiu nguyn nhn ti sao.
phn nhm h thng php lut.
c im ca php lut mi nc, Nhc: khng phn chia c y
mi khu vc trn th gii c cc HTPL trn th gii.
quyt nh bi c im ca thc  Mc v trnh php
tin x hi trn tt cc cc lnh in ha:
u: bit c HTPL no c trnh
vc.
php in ha cao hn.
Cu 40: Tiu ch phn nhm cc Nhc: khng th p dng i vi
h thng php lut ch yu trn cc HTPL n l v n l ch tin
hnh tp hp ha.
th gii.
vic phn chia c ngha th
cn phi da vo vi tiu ch khc Cu 42: Trnh by v ngun gc
nhau, c th da vo tiu ch cu php lut di gc l tiu ch
trc php lut, nhng hin nay quan trng nht trong hot
ng phn nhm cc h thng
thng da vo cc tiu ch sau:
php lut trn th gii.
+ Hnh thc php lut
Tin hnh vic phn nhm nhm:
+ Ngun gc php lut
+ Vai tr lm lut ca c quan  D dng tip cn, nghin cu.
 Nhn nhn c khuynh hng
t php (TA)
+ Mi quan h gia php lut pht trin.
ni dung (lut thc cht) v php Vi tiu ch ngun gc php lut
th c th chia cc HTPL trn th
lut hnh thc (lut t tng)
+ S phn chia php lut thnh gii thnh 4 loi (xem cu 41).
Tiu ch ny c xem l tiu ch
lut cng v lut t
+ Da vo mc php in quan trng nht v n phn chia
c y cc HTPL trn th
ho
gii (nhng tiu ch khc khng
y ). Mc khc, tiu ch ny

http://KILOBOOK.com

OK

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

Cu 51: V h thng php lut


Hi gio.
1. Khi nim, c im ca lut
Hi gio:
1.1 Khi nim:
- Lut Hi gio khng phi l h
thng php lut gn vi nh nc
m ch l mt phn ca Shariah
lut o Hi (theo ting rp).
Lut Hi gio l h thng cc quy
nh mang tnh tn gio ca
nhng ngi theo o. Cc quy
nh ca lut Hi gio hon ton
c lp, khng chu s chi phi
ca nh nc, khng quyn lc
no c th thay i lut Hi gio.
- Lut Hi gio c coi l do
Thng t ra mt ln v
khng thay i.
- Lut Hi gio th hin ch ca
thng nn n hng ti iu
chnh hu ht cc lnh vc ca i
sng ch khng cp n nhng
vn qun l ca Nh nc.
- Lut Hi gio bao gm 2 b
phn:
+ Th nht: hc thuyt tn gio
vi cc gio iu m tn phi
tin.
+ Th hai: lut thn thnh quy
nh nhng g m tn phi lm
v khng c lm.
- Lut Hi gio gii hn nhng
ngha v v quy nh c th ni
dung cc quyn c nhn. Vic vi
phm cc quyn v ngha v s b
thm phn ca ta n Hi gio p
dng cc bin php trng pht.
- V nguyn tc, Lut Hi gio ch
c p dng iu chnh mi
quan h gia nhng ngi Hi
gio, mi quan h gia nhng
ngi khng phi l Hi gio,
sng quc gia Hi gio s c
iu chnh bng cc quy phm
php lut ca nh nc.
1.2 c im:
- Kh c th phn bit gia cc
quy nh ca php lut v cc quy
nh tn gio, v ngi Hi gio
cho rng php lut v tn gio l
mt.
- C vai tr quan trng trong vic
iu chnh cc lnh vc php lut
truyn thng nh hn nhn gia
nh, tha k, hnh s.
- V cu trc, cc khi nim, phm
tr ca mnh, Lut Hi gio kh
c bit so vi cc h thng php
lut khc.
2. Ngun ca Lut Hi gio:
- Lut Hi gio c ngun gc thn
thnh, th hin mnh lnh ca
ng ti cao, khng phi quyn
lc ca nh nc. Bao gm cc h

http://KILOBOOK.com

Cu 53: Trnh by v phng


thc quay tr v chu u lc
a ca Lut La M vo th k
12-13.
LLM quay tr v chu u thng
qua hat ng ng/cu v ging
dy LLM cc trng tng hp.
Ni dung ging dy nhm o to
k nng xdng QPPL vi 2 mc
ch: to ra PL ph hp s pht
trin ca XH v phi c tnh cng
bng.
Kh khn trong hat ng ging
dy: cha c h thng PL thng
nht trong gon ny.
Thun li:
 c s khi phc LLM t th
k 5.
 C s ch gii LLM bng cch
gii thch ni dung LLM bn l
bn nguyn gc.
 C qu trnh bnh lun LLM
ca cc chuyn gia.
Cc trng tng hp ko dy
nguyn bn LLM m ptch ni
dung QPPLLM kt lun v k
thut ban hnh QPPL v ni dung
QPPL. T cc lgia( ngi hc)
s xdng PL ring cho quc gia
ty thuc iu kin KT, CT,
XH,

KI

Php - c
Khc bit
 Php
Trc 1789 php lut chu nh
hng ca php lut La M. Mang
tnh bt bnh ng v giai tng
Nm 1789 ra i bn tuyn ngn
nhn quyn v dn quyn,
Nm 1804 BLDS Napoleon ra i
Cch mng Php mang tnh trit
, php lut pht trin khng lin
tc nhng c tnh k tha. Php
lut php l php lut thnh vn.
 c
Nc c khng c h thng php
lut ring cho n tn th k 19.
Mt s vn bn c php in
ha cho ton nc c ra i
vo gia th k 19.
C s tn ti php lut bang v
php lut lin bang
Tng ng
Chu nh hng ca php lut La
M
Cu 54: Ptch nhn nh: PL C nhiu im tng ng trong
chu u lc a l sn phm ca quy nh ca BLDS
vn ha.

Cu 59: Nu s tng ng v
khc bit gia php lut tn
gio v php lut phi tn gio.
S tng ng: u l php lut
nn c chung cc c im c bn
nh c tnh bt buc chung, th
hin ch ca giai cp thng tr,
S khc bit:
H t tng: Php lut tn gio
gn lin vi t tng, gio l tn
gio. Kh c th phn bit gia
cc quy nh ca php lut v cc
quy nh ca tn gio. Cn php
lut phi tn gio hnh thnh da
trn cc h t tng phi tn gio,
c lp vi tn gio.
Ngun lut: Php lut tn gio
c ngun l cc kinh, gio l tn
gio. Cn php lut phi tn gio
c ngun l lut thnh vn, n l,
tp qun, cc hc thuyt php l,
cc nguyn tc chung ca php
lut.
Phm vi iu chnh: Php lut
tn gio iu chnh hu nh tt c
cc lnh vc trong i sng x hi,
k c cc lnh vc m cc nc
c php lut phi tn gio do cc
quy phm o c iu chnh.
Phm vi c hiu lc: Php lut
tn gio c phm vi hiu lc
khng theo nguyn tc v khng
gian v thi gian nh php lut phi
tn gio m ch p dng trong
cng ng tn gio.
Gi tr: Php lut tn gio c
ngun gc thn thnh nn c
xem l c gi tr vnh hng, con
ngi khng th thay i php
lut tn gio, nh nc khng can
thip vo kha cnh lp php m
ch cng nhn, ph chun v gii
thch php lut tn gio cho ph
hp vi s pht trin ca x hi.

hi ca thc tin. Tha nhn v p


dng n l s khc phc c s
x cng ca php lut v gim
thiu c vic phi thng
xuyn sa i vn bn php lut.
Nhc im ca n l - u
im ca Lut thnh vn
- n l khng mang tnh h thng
v tnh khi qut nh vn bn
php lut, v n l c hnh thnh
t thc tin hot ng xt x
thng qua nhng tnh tit ca mi
v vic. Cc quy phm ca n l
ch biu hin qua tng trng hp
c th nn nhng nguyn tc c
to ra l nhng nguyn tc bt
thnh vn khng c biu hin
r rng. Mt khc, vic h thng
ha n l ch n thun l vic sp
xp cc n l theo nhng tiu ch
nh nm ban hnh, tn v n, lnh
vc,Vic php in ha thnh
cc ch nh, cc ngnh lut
khng c ch trng do vy kh
c c ci nhn tng quan v
php lut, c bit vic tra cu,
tm hiu s gp nhiu kh khn
i vi nhng ngi khng am
hiu h thng n l.
- S lng n l qu nhiu, v lin
tc tng ln theo thi gian nn gy
rt nhiu kh khn trong qu trnh
vn dng. Chnh v khi lng n
l s nh vy s khin cho cc
thm phn, ngi p dng lut
kh khn trong vic tm ra n l
thch hp p dng cho v vic
m mnh ang gii quyt.
- Bn cnh tnh mm do, n l
cng cha ng s cng nhc bi
nguyn tc tin l phi c tun
th. n l c c trng khun mu
v tnh bt buc p dng, do vy,
cc thm phn i khi buc phi
tun theo nhng tin l m h cho
rng khng hon thin v khng
mang gi tr php l cao. iu ny
tr thnh mt lc cn i vi
s sng to ca thm phn.
- n l c to ra trong mt v
vic vi hon cnh v tnh tit c
th, v vy, khi p dng n l thm
phn cng gp kh khn khi nhn
nh, so snh gia hon cnh, tnh
tit ca n l v hon cnh, tnh
tit ca v vic hin ti. Trong
mt hon cnh nh nhau nhng
tnh tit v vic li c th hon
ton khc nhau v thm phn s
li so snh, hnh thnh ln mt tin
l mi. Nh vy, s lm phc tp
thm khi p dng lut, v n l s
khng ngng tng ln, ng thi
chnh iu ny cng l nguyn
nhn to ra s khng n nh ca
n l.

.CO

Cu 55: Tm s tng ng v
khc bit trong phng thc
hnh thnh php lut ca 2 h
thng: php lut Anh M v
Php - c.
Anh M
Khc bit
 Anh
Trc 1066 ch yu l cc tp
qun v thi k ny xut hin ch
vit. Php lut ch yu mang tnh
cht a phng
Giai on 1066 n 1485 cc tp
qun c rt ra t thc tin xt
x dn hnh thanh thng lut.
c p dng chung cho ton
nc Anh. Thng lut c hnh
thnh bng con ng ni ti,
khng c s tc ng bi yu t
bn ngoi
Giai on 1485 tr i hnh thnh
ta cng bng v ta thng lut
ng thi lut thnh vn ra i.
lut thnh vn c ban hnh khi
khng c n l hoc n l c l
hng hoc khng iu chnh ht.
n l vn c p dng ch yu
Anh. Php lut Anh mang tnh
lin tc v k tha lch s ca giai
on trc, khng c s phn chia
lut cng v lut t.
 M
Php lut c ngun gc t Anh
tuy nhin, c s tip thu chn lc
php lut Anh
Php lut Hoa K gm php lut
lin bang v php lut bang, c
hin php l o lut ti cao, trnh
php in ha cao hn Anh
Nguyn tc tin l phi c tun
th c p dng mm do v
linh hot hn so vi Anh.
C s phn chia lut cng v lut
t
Tng ng
C s xung t php lut
Nguyn tc tin l phi c tun
th
u c n l v lut thnh vn

http://KILOBOOK.com

Cu 56: Gii thch nguyn nhn


dn ti s khc bit trong
phng thc hnh thnh ca 2
h thng php lut.
Xut pht t iu kin t nhin v
v tr a l, qu trnh chin tranh
xm lc dn ti s khc bit
trong phng thc hnh thnh 2 h
thng php lut ni trn, h thng
php lut chu nh hng xt x
ca ta n. c n l hn l
php lut thnh vn. Php lut
Php c p dng trong cng
tc xt x ch yu l php lut
thnh vn. Hn na, php lut
Php c nh hng mnh m
php lut La M hn l Php lut
Anh M.
Cc h thng php lut thuc
nhm php lut Anh M u c
ngun gc t php lut Anh, s
dng chung ngn ng php lut,
chng hn nh ting Anh v v th
c khi nim v thut ng php
lut hon ton ging nhau. Cc h
thng php lut Php c cho
d t nhiu c chung ngun gc
su xa l t lut La M, cha bao
gi c h thng php lut thng
nht. S a dng v ngn ng.
Cu 57: Nu cc cch gi tn
khc nhau v 2 truyn thng
php lut: Anh M v Php
c
Anh-My:HTPL
an
le;
HTPL Angloxacxong;
HTPL commonlaw (hay la thong
luat); HTPL A-M.
Phap- Duc: HTPL thanh
van; HTPL LaMa; HTPL civil
Law (hay Dan luat); HTPL chau
au luc dia.

BO

Cu 52: Khi qut h thng


php lut Chu u lc a.

http://KILOBOOK.com

PL chu u lc a c to ra
thng qua hat ng tr tu, sng
to ca cc nh lp php ca cc
quc gia chu u.
PL chu u lc a chu nhiu
nh hng ca PLLM. M t lu
PLLM c xem l 1 thnh tu
vn ha to ln cu nhn loi.

Cu 58: Phn tch v chng


minh nhn nh: trong mt h
thng php lut c th c nhiu
truyn thng php lut khc
nhau
HTPL la tong the cac QPPL co
quan he noi tai thong nhat voi
nhau, do co quan nha nuoc co than
quyen ban hanh hoac thua nhan,
nham dieu chinh cac quan he
trong xa hoi.
con, truyen thong phap luat la mot
khai niem de chi cac HTPL co cac
dac diem giong nhau (nhu la yeu
to nguon goc).
Mot HTPl co the co nhieu truyen
thong PL khac nhau. HTPL o
nhieu nuoc dang phat trien co su
pha tron giua HTPL o dia phuong
va PL du nhap trong thoi ki la
thuoc dia cua cac cuong quoc di
xam luoc.
Dong thoi, trong mot so truong
hop ca biet thi co mot so HTPL
xet ve mat lich su co su pha tron
truyen thong phap luat cua hai hay
nhieu nhom luat, co the duoc coi
la vi du nhu HTPL o Bang
Quebec( anh huong cua Anh va
Phap), o Lousiana ( anh huong cua
A-My), hay o Nam Phi( anh
huong cua A va Ha lan)...
Wua cac truong hop tren,ta co the
nhan thay rang nguyen nhan cua
su pha trong tren co the la do:
+ do la su ket hop co chon loc giua
cac truyen thong nham tim ra su
toi uu nhat
+Hoac la do su tien nhan cuong
buc khi bi xam luoc.

LO

thng ngun nh sau: ngun c


bn bao gm Kinh Koran v
Sunna; ngun pht sinh bao gm
Ijama v Qias.
+ Kinh Koran:
- L cun kinh thnh ca o Hi
c vit bng ting rp, c
hnh thnh t nhng g m
Mohamed tuyn c hay c li
nhng li ca Thng thn
khi qua khng khi thuyt ging.
- Kinh Koran nu ra rt t cc lut
l m cc tn Hi gio phi mt
mc tun th. Nhng lut l ny
bao trm ln phm v rt rng:
nhng quy tc ng x c nhn,
quan h trong gia nh, vi lng
ging, vi cng ng, i sng
kinh t, chnh tr quc gia
+ Sunna:
- Sunna l li sng, cch hnh x
trong cuc i ca nh tin tri
Mohamed, bao gm nhng hnh
ng c th, nhng li khuyn dy
hoc cm on pht xut trc tip
t Mohamed. L ngun lut quan
trng sau Kinh Koran.
- Sunna a ra cc quy nh m
trong Kinh Koran khng c.
+ Ijma:
- c s dng gii thch cc
loi ngun c bn. N l cc quan
im chung, cc gii php php l
cho nhng tnh hung mi do cc
hc gi Hi gio a ra, trn c s
cc nguyn tc chung ca ngun
lut c bn, c nhng ngi c
thm quyn chp nhn.
+ Qias:
- Thc cht l phng php suy
lun tng t gii thch lut.
Bng phng php ny, cc lut
gia c th kt hp ch ca thn
thnh v l tr ca con ngi
nhng vn c cng ng Hi
gio tun th nh da vo kinh
Koran v Sunna.

OK

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

Cu 60: Trnh by v u v
nhc im ca lut thnh vn
v lut n l.
u im ca n l - Nhc
im ca Lut thnh vn
- n l mang tnh thc tin rt cao
v c hnh thnh qua thc tin
xt x trong khi cc o lut li
thng ch cn c vo l thuyt v
suy lun mang tnh l gch to
ra quy phm. Mt khc, n l c
hnh thnh trong nhiu hon cnh
khc nhau ca i sng thc tin
nn n l c kh nng iu chnh
c hu ht cc quan h x hi.
n l phi c to ra t mt
tranh chp c th trong khi cc
o lut li ch l sn phm ca t
duy tru tng, bng t duy ca
mnh nh lm lut d liu nhng
hon cnh ca thc tin, nhng
khng phi lc no nh lm lut
cng c th d liu ht c
nhng hon cnh ca thc tin.
Chnh v th, trong nhiu trng
hp, vn bn quy phm php lut
vn c nhng k h, nhng l
hng php lut trong khi n l
c to ra t thc tin nn n c
kh nng b khuyt nhng k h,
nhng l hng ny.
- n l mang tnh linh hot rt
cao, do n c th ph hp vi
s thay i nhanh chng ca x
hi. Trong khi s thay i ca vn
bn quy phm php lut thng
cn phi c mt thi gian nht
nh, v vn bn quy phm php
lut thng mang tnh cng nhc,
n nh th n l li c kh nng
p ng ngay nhng yu cu, i

http://KILOBOOK.com

Cu 61: Trnh by v s tng


ng v khc bit ca lut
thnh vn v lut bt thnh
vn. Cho bit xu hng pht
trin ca chng
S tng ng:
 u l cc hthc ca PL.
 u do c quan nh nc ban
hnh.
S khc bit:
 Lut thnh vn:
 c th hin hthc vn bn
vit.
 Do c quan lp php ban hnh.
 p dng cng nhc.
 Kh si, tn km thi gian v
cng sc.
 Kh thch nghi vi s thay i
ca QHXH.

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com
khong phai phan nao cua ban an
cung co the tro thanh an le, chi co
phan co so phap li, la phan ma dua
vao do de tham phan ra phan
quyet ( ratio decedendi), moi co
the tro thanh an le.
Cu 66: Trnh by thc trng
php lut nc Anh nm 1066
tr v trc.
Lut La M khng tn ti Anh (
do La M sp ) php lut thi
k ny ch yu l cc tp qun a
phng. Mi mt viung2 phong
kin p dng khc nhau. Cui th
k th 9. Nc Anh c th chia
thnh 3 vng chinh vi 3 h thng
lut tng i khc nhau.Lut
wessex ( ti vng ty nam), lut
mecrian ( ti vng midhands) v
lut nordic chu nh hng ca
lut an Mch( ti pha bc v
pha nhg)
c im ca tp qun
c p dng theo nguyn tc
vng. Tc tp qun vng no th
c p dng vng v tranh
chp u th do ta n xt
x
Tp qun tn ti di hnh thc
ni v lc ny ch vit cha xut
hin. Bc l nhc im l rt kh
chng minh. thi im ny
chng minh ti phin xt x l
mi nhng ngi cao tui n v
nhc li nhng tp qun i
chiu
Nc Anh cha c mt h
thng php lut chung thng nht,
php lut c s dng ch yu l
cc tp qun mang tnh cht a
phng

hong gia ko th gii quyt trit


v tha ng.
Do , cc nguyn n lm n
thnh cu a ln cho nh vua.
Theo , nh vua giao cho i
trng n (Tng gim mc) xt
x. Khi TA a ra gii quyt th
vn phi da vo quan nim XH
cho rng th no l cng bng.
Khi cc yu cu tng ln th nh
vua thnh lp ta cng bng. TP l
cc linh mc s. Qua cc quyt
nh trong qu trnh xx cu cc
linh mc s hthnh nn h thng
PL mi. l lut cng bng
(u th k 16).

.CO

n gia th k 17 v bt u th
k 19 nguyn tc ny chnh thc
bt buc p dng. Trn c s p
dng nguyn tc tin l php ny,
cc phn quyt ca ta n c
duy tr v ngy cng tr nn cng
nhc, ng thi cc tp qun a
phng thi tin Norman tng
bc b thay th bng tin l php,
p dng thng nht trn ton Anh
quc.
Ni dung: Thm phn b rng
buc bi nhng phn quyt c lin
quan ca cc thm phn khc
trong qu kh, bi cch gii thch
php lut ca cc thm phn tin
bi. Kt qu l khi xt x nhng
v vic tng t thi im hin
ti, ngi thm phn c ngha v
p dng cng nhng nguyn tc
c cc thm phn tin bi p
dng. Ni cch khc, nu hai v
vic c tnh tit tng t th phn
quyt m ta n ra gii quyt
hai v vic s phi c kt cc
tng t. Qui tc ny phi c p
dng hai chiu dc v ngang
nhm m bo tnh thng nht cho
thc tin xt x.
Phng thc p dng n l theo
chiu dc ngang:
Theo chiu dc:
- n l ca Vin nguyn lo c
gi tr bt buc i vi tt c cc
ta n di n.
- n l ca ta phc thm c gi
tr bt buc i vi ta ti thng,
ta nh vua v ta cp thp.
- n l ca ta ti thng c gi
tr bt buc i vi ta nh vua v
ta cp thp.
- Chiu t di ln ch mang tnh
tham kho.
Theo chiu ngang:
- Tnh rng buc ca n l i vi
chnh ta tuyn bn n , nn
trc th k 17, Vin nguyn lo
cng bt buc p dng n l do
chnh mnh a ra, dn n vic
cn tr s pht trin ca thng
lut, v c nhng n l c tuyn
t thi phong kin m thm phn
vn khng th t chi p dng khi
c s tng t v tnh tit. Chnh
v th cui th k 17, Vin
nguyn lo a ra qui tc Vin
nguyn lo khng chu s rng
buc bi n l do chnh mnh
tuyn.
- Khi Vin nguyn lo tuyn hy
s phi a ra kin gii thch.
- Khi chn n l, ta phc thm s
chon n l ca Vin nguyn lo,
n l do chnh mnh tuyn v ca
2 ta cp cao. Nu khng ta phc
thm s gii thch php lut.

BO

Cu 63: Trnh by qui tc n l


Stare Decisis trong php lut
nc Anh
Qui tc Stare Decisis hay cn
c bit n nh rule of
precedent c xem l qui tc ct
sng ca php lut Anh, m
bo s thng nht v tn ti ca
thng lut.
S hnh thnh: Trong giai on
hnh thnh v pht trin ca
common law, Vua Henry nh
c cc thm phn t ta n
Hong gia t ti th ph
Westminter ca Anh quc i gii
quyt tranh chp t cc a
phng trn ton quc. Ban u,
cc thm phn gii quyt tranh
chp theo mt cch thc t bit,
ph thuc vo cch h hiu ra sao
v nhn thc nh th no v tp
qun a phng c lin quan n
v vic. Sau mi v xt x nh
vy, cc thm phn Hong gia
quay tr v Westminter v thng
tho lun v nhng v n m h
x, v tp qun php m h
p dng v v nhng phn quyt
m h ra. Cc phn quyt
c ghi chp li v c gt
gia, sp xp c h thng. Theo
thi gian, nguyn tc Stare Decisis
pht trin. Ban u nguyn tc ny
khng chnh thc bt buc nhng

KI

Cu 62: Nu mt s cch hiu v


n l.
Hin nay trong khoa hc php l
c hai khi nim lin quan n n
l, l khi nim tin l php
(precedent) v khi nim n l
(case-law).
Tin l php:
Theo Blacks Law Dictionnary,
tin l php (precedent) c hiu
vi hai ngha nh sau: 1) Tin l
php l vic lm lut ca ta n
bng vic cng nhn v p dng
cc nguyn tc mi trong qu
trnh xt x. 2) Mt v vic
c gii quyt s lm c s ra
phn quyt trong trng hp c
tnh tit hoc vn tng t sau
ny.
Theo Elizabeth A. Martin, tin l
php c hiu l: Mt phn
quyt hay quyt nh ca ta n
thng thng c ghi nhn trong
cc tp san n l (law reports) v
c s dng nh mt ngun
a ra mt quyt nh tng t
trong nhng trng hp tng
t.
Theo Gio trnh l lun nh
nc v php lut ca trng i
hc Lut H Ni th: tin l php
c hiu l hnh thc cc quyt
nh trc y ca ta n hoc c
quan hnh chnh c s dng
lm khun mu gii quyt cc
v vic xy ra tng t sau ny.
Quan im ny c chnh thc
tha nhn trong nhiu sch bo
php l ca nc ta (v nc ta
khng tha nhn Tin l php (n
l) nn khng c khi nim php
l v Tin l php (n l). Nh
vy, theo quan im ny s c hai
loi tin l c bn l tin l hnh
chnh (quyt nh hnh chnh) v
tin l t php.
Nh vy, vi khi nim tin l
php hin nay chng ta ang c
cch hiu cha ng nht vi
khoa hc php l nc ngoi. Tuy
nhin, quan im cho rng tin l
php bao gm c quyt nh hnh
chnh l cha chnh xc v:
- Xt trong lch s hnh thnh th
tin l php c hnh thnh t
qu trnh xt x ca ta n m
thi.
- Quyt nh hnh chnh ca c
quan hnh chnh nh nc khng
th c xem l tin l php v n
cn c th b khiu kin ln ta

http://KILOBOOK.com

hnh chnh v quyt nh gii


quyt ca ta hnh chnh mi l
quyt nh mang tnh bt buc,
vic tha nhn tin l php cng
thuc c quan hnh chnh s to ra
s mu thun, chng cho gia hai
loi c quan ny.
Ni cch khc, tin l php ch c
th hnh thnh t c quan ta n
trong c c ta hnh chnh ch
khng t c quan hnh php.
n l:
Theo Blacks Law Dictionary,
n l (case-law) c hiu l tp
hp cc v vic c xt x
ca ta n trong hot ng xt x
ca mnh.
Theo gio s Peter de Cruz
trng i hc Staffordshire th
n l c hiu vi hai ngha:
- Ngha rng: n l l nhng
nguyn tc khng theo lut nh
c a ra t cc quyt nh t
php.
- Ngha hp: n l l vic a ra
nhng nguyn tc nn tng cho
nhng v vic sau ny.
nc ta, n l cng c hiu
tng t:
- Ngha rng: n l l mt h
thng nhng nguyn tc bt thnh
vn c cng nhn v c
hnh thnh thng qua cc quyt
nh ca ta n.
- Ngha hp: n l l mt cch
thc s dng nhng nguyn tc c
sn trong cc bn n lm cn c
p dng quyt nh cc v vic
tng t xy ra trong tng lai.
Nh vy, nu so snh hai khi
nim tin l php n l th xt v
mt bn cht n l cng chnh l
tin l php v u xut pht t c
quan t php v c hnh thnh
trong qu trnh xt x. Ni cch
khc, tin l php v n l l hai
tn gi ch cng mt khi nim.
Tuy nhin, trong khoa hc php l
vn thng dng tin l php
ch mt hnh thc php lut, cn
n l dng ch v ngun lut.

LO

 Lut bt thnh vn:


 Ko c th hin hthc vn bn
vit.
 Do c quan t php ban hnh.
 p dng mm do v linh hat.
 D dng si, t tn km thi
gian v cng sc.
 D dng thch nghi vi s thay
i ca QHXH.
Xu hng pht trin:
Lut thnh vn: thng qua s
pht trin ca trnh lp php th
lut thnh vn s thch nghi vi s
thay i ca QHXH. t to ra
nhng l hng PL. Vic s, bs s
c tin hnh nhanh chng, t tn
km hn v c p dng mm do
linh hat.
Lut bt thnh vn: s gp phn
hn ch nhng nhc im ca
lut thnh vn. Khc phc nhng
l hng PL do lut thnh vn to
ra. Nhng u im ca mnh s
ngy cng c hon thin hn na.

OK

http://KILOBOOK.com

Cu 64: Hy cho bit iu kin


bn n c th tr thnh n l.
+ Thu nhat, no phai dc in trong
cac tap Lawreport
+ Thu hai, No phai dc ban hanh
boi Toa an co tham quyen
+ Thu ba, chi co phan co so phap
li (ratio decidendi) moi tro thanh
an le
Cu 65: Trnh by cu trc v
cch nhn din n l trong php
lut Anh.
- Cau truc An le:
Bao gom 2 phan:Phan co so phap
li ( ratio decidendi) va phan binh
luan cua cac tham phan.
- Nhan dien An le:

http://KILOBOOK.com

Cu 67: Trnh by v phng


thc hnh thnh thng lut Anh.
Thng lut Anh hnh thnh tch
bit vi quyn lc lp php. Ch
yu hnh thnh bng con ng
ni ti khng cp s tc ng yu
t bn ngoi.
Ngun gc chnh l cc tp qun
c t lu. Trong thi gian ny
Lut La m c nh hng ti lut
Anh nhng khng nhiu v v tr
a l nc Anh tch bit, php
lut ch yu l ch chnh tr ca
cc th lnh b tc, v th lc ny
mang tnh tp qun a phng
Thng qua thc tin xt x lu
ng ca ta n Hong Gia m tp
qun cc a phng c
tp hp li v dn hnh thnh
thng lut
Cu 68: Nu c im ca
thng lut nc Anh.
Hthnh tch bit vi quyn lp
php.
Hthnh bng con ng ni ti,
ko c s tc ng t yu t bn
ngoi.
C tnh lin tc v k tha ls
ca PL gan trc.
Va c tnh cng ngc va c
tnh linh hat.
Nguyn tc tin l phi c tun
th c hnh thnh v tr thnh
ngtc c bn ca thng lut.
Cu 69: Trnh by s hnh
thnh lut cng bng.
Nm 1485: pthc sx PK cn tn
ti nhng pthc sx TB manh
nha ra i. Do ny sinh nhng
tranh chp mi. Cc TP ca TA

http://KILOBOOK.com

Cu 70: Nu c im ca Lut
cng bng.
- C s mm do, linh hot trong
p dng khi c mt v vic xy ra.
- Ch l b phn b sung cha
hon chnh cho Common Law,
bi v trc mi v vic, lut s
Anh trc ht phi xem xt cc
quy nh theo Common Law v
sau t vn lut cng bng
c th tc ng g n nhng quy
nh ny.
- Ch yu ch ch n cc vn
lut thc nh, khng qu gn
b vi cht ch vi cc quy nh
v th tc t tng nh Common
Law.
- c vn hnh thng qu cc
bin php cm hoc bng mnh
lnh trc tip ti cc bn (b p
cng bng).
- To ra ch nh y thc l
ng gp quan trng ca Lut
cng bng i vi s pht trin
ca php lut Anh.
Cu 71: Nu s tng ng v
khc bit gia phng thc
hnh thnh ca Thng lut v
Lut cng bng.

Cu 72: Trnh by v mi tng


quan gia thng lut v lut
cng bng qua cc giai on.
Thng lut v lut cng bng c
mi lin h vi nhau qua cc giai
on pht trin v ch khc nhau
v mc nh hng ca n i
vi php lut
 Trc th k 16, khi PTSX
TBCN cha pht trin, cc mi
quan h x hi c bit l quan h
hp ng, cc giao ko cha pht
trin. Khi thng lut khng
nh u th hn lut cng bng.
Lut cng bng ch i sau v h
tr cho thng lut
 T th k 16 tr v sau, khi
PTSX TBCN pht trin, cc
quan h x hi phc tp hn. Lc
ny thng lut bc l nhiu hn
ch cn lut cng bng ngy cng
khng nh c v th ca mnh.
Lc ny Anh xut hin xung t
gia cc c quan gii quyt hai h
thng lut ny. gii quyt xung
t, nh nc Anh tin hnh
ci cch ta n ln 1: st nhp
hai ta : ta thng lut v ta cng
bng
Cu 73: Ci cch ta n ln 1
(1783-1785): Nguyn nhn v
kt qu
Nguyn nhn: Tnh hai mt trong
th tc t tng Anh
 Nc anh th k ny tn ti 2
h thng ta n: ta thng lut v
ta cng bng. Mt v vic dn s

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

Cu 74: Trnh by mi tng


quan gia lut n l v lut
thnh vn trong h thng php
lut nc Anh.
V s lng: tnh n nm 1980,
c khong 350.000 phn quyt
c cng b, trong khi t nm
1235 n nay, Ngh vin Anh ch
mi ban hnh c khong 3000
o lut --- s lng n l
chim u th hn.
V v tr trong h thng php lut
Anh: cho n th k XIX, n l
vn c xem l ngun lut ch
o, cn cc lut thnh vn ch
chim th yu. hin nay, d lut
thnh vn ngy cng chim vai tr
quan trng, nhng v tr ca n l
vn khng mt i (v chc nng
ca n nhm iu chnh nhng
quan h x hi pht sinh ngy
cng phc tp, a dng m lut
thnh vn ko th iu chnh kp).

Cu 77: Tnh cng nhc v linh


hot ca thng lut
Tnh cng nhc
- Ch iu chnh nhng quan h c
th, khng mang tnh khi qut.
- Nguyn stare decisis: khi xt x
nhng v vic thi im hin
ti, thm phn buc phi p dng
nhng bin php m nhng thm
phn trc kia p dng cho v
vic tng t. Hai v vic c tnh
cht tng t nhau th phn quyt
i vi hai v vic phi dn
n mt kt cc tng t
khng ph hp vi s vn ng,
thay i ca x hi.
- Do hnh thc khi kin trat:
mun khi kin th phi c trat
ph hp, khng c trat th khng
c quyn khi kin v vic
khng c em ra gii quyt cho
d n l c quy nh.
Tnh linh hot
- Thm phn c kh nng gii
thch n l, tnh tng t ca v
vic ph thuc vo kh nng gii
thch, lp lun ca thm phn. Khi
khng mun p dng n l c,
thm phn c gng tm ra nhng
tnh tit chng minh s khc
bit vi v vic trc .
- Mt iu m php lut thnh vn
khng th t c l trong h
thng php lut n l ngoi vic
gii thch lut, thm phn cn c
th to ra php lut mi ph hp,
kp thi, nhanh chng vi s pht
trin ca x hi.

LO

Cu 78: Trnh by v cc hnh


thc ca n kin trong th
tc t tng ca nc Anh v c
im ca PL Anh t tng i
trc, quyn v ngha v theo
sau.
 Cc hnh thc n kin
trong th tc TT nc Anh:
- Ta n Hong gia (TAHG)
thnh lp ra nhm to dng quyn
lp php, m rng thm quyn t
php ca nh vua. V quyn khi
kin ra TAHG l 1 c n, cn c
s cho php c bit. Do ban u
TAHG c thnh lp ra ch
nhm gii quyt nhng vn m
hong gia quan tm( phm vi
thm quyn xx ca TAHG ch 3
lnh vc: lin quan n vic thu
thu; an ninh thi bnh ca vng
quc; cc tranh chp giq cc lnh
cha PK) khng c to ra cho
mnh thm quyn chung thay

KI

Cu 75: Chng minh c im:


thng lut nc Anh c hnh
thnh tch bit vi quyn lc
lp php.
S ra i ca thng lut: n ra i
ko phi do cc nh lp php ban
hnh m l do cc Thm phn
Hong gia thng qua qu trnh xt
x lu ng, tp hp li cc bn
n ca mnh lm kinh nghim
khi xt x cc v vic tng t
sau ny.  thng lut l lut do
cc Thm phn lp ra (ko phi do
cc nh lp php)
Thnh t quan trng ca thng
lut l cc tp qun php v cc
phn quyt ca Ta n  ko phi
l lut do cc nh lp php ban
hnh.

Cu 76: S hnh thnh thng


lut Anh mang tnh k tha
lch s v khng c s gin on
Thng lut ca nc Anh hnh
thnh da trn cc tp qun a
phng, c s k tha cc giai
on trc, hnh thnh t nhng
tp qun xut hin t lu v tr
nn ph bin.
Mc d b La M cai tr trong 4
th k nhng php lut La M
khng nh hng n php lut
Anh do ngi La M khng du
nhp php lut La M vo nc
Anh, lut La M ch iu chnh
quan h gia nhng ngi La M.
Cho nn, php lut p dng ti

th cho cc TA ca lnh cha.Nu


mt ngi mun gi n kin ti
TAHG, anh ta phi ti ban th k
ca nh vua cp cho mt loi giy
gi l Trt nh hnh thc ca
n kin, nhn danh nh vua yu
cu b n phi p ng cc yu
cu ca nguyn n hoc b xt x
v phi tun th phn quyt. Ch
khi no anh ta xin c Trt th
lc ny v vic ca anh ta mi
c gii quyt.
- Ban u yu cu v quyt nh
a ra theo tng v vic c th
trc khi ban hnh Trt. Thi gain
sau, ngi ta xy dng nn nhiu
loi Trt chng hn: Trt i n,
Trt i bi thng cc loi
Trt dn dn c chun ha ch
cn in vo cc thng tin c bn
nh tn cc bn v cc loi Trt
ny c tng t ngay lp tc
bng vic nguyn n tr ph qui
nh. TA bt u cho php kin
theo v vic trong trng hp
c xem l tng t vi Trt
c. Kh nng thnh cng ca mi
nguyn n trong v vic ph
thuc vo vic hin c Trt no
ph hp hay khng, nu khng c
th liu vn phng TAHG c ng
ban hnh n hay khng. Theo
cch ny h thng Trt to
khung pha ngoi ca ni dung
lut thc nh ca n l khng c
Trt, khng c quyn.
 c im ca PL Anh t
tng i trc, quyn v ngha v
theo sau:
- Nh trn khng nh nguyn
n mun thng kin th phi c
loi Trt ph hp chng t vai tr
quan trng ca cc qui nh v th
tc. Vic c nhn c cc c s
PL thc nh khng quan trng
bng vic liu anh ta theo cc qui
nh phc tp v th tc, c c hi
thc hin cc quyn ca mnh hay
khng. iu c ngha l khi i
kin anh ta phi c mt loi Trt
ph hp vi v vic ca mnh th
lc ny anh ta mi c cc quyn
v ngha v qui nh trong lut
thc nh theo sau. Vic la chn
cc loi Trt ngha l bn nguyn
ngay t u qu trnh TT, quyt
nh phng thc TT, nu anh ta
chn khng ng loi Trt, v
vic b bi b, c th sau vu nm
theo ui v kin tng, anh ta phi
lm li t u.Mt khc, gia cc
loi Trt c s chng cho ln v
bn nguyn phi la chn sao cho
m bo c quyn li ca mnh
mt cch tt nht. VD: Trt Trorer
l Trt m theo nguyn n c
quyn xx vi s c mt ca bi
thm an cn khi la chn Trt
Detine th khng cho nguyn n
quyn ny.
- Cc hnh thc TT TAHG thay
i theo dng n. Mi dng n
iu c trnh t ring xc nh th
t cc hnh vi TT, i din cc
bn, trnh t a dn chng,
phng thc thi hnh n s mc
phi sai lm u tr nu gi nguyn
n v b n ca 2 dng n
khc nhau ging nh nhau.

theo kp nhng yu cu ca thi


i, mt khc s bo th v c h
ca gii thm phn. Sau giai on
pht trin rc r vo TK XIII,
Thng lut ng trc nguy c s
c mt h thng trong tng lai c
th thay th Thng lut.
- T TK XIV, cc thn dn khng
c kh nng t c quyt nh
TAHG hoc khng bng lng vi
quyt nh ca v vic h c
kin ln nh vua, v c nh vua
can thip. Do mt mnh khng th
gii quyt ht c nn nh vua
giao li cho i trng n(
Tng gim mc ng u gio hi
Anh). i trng n nh hng
bi PL La m v lut gio hi nn
th tc xx ca i trng n rt
c lp. c lp v a im tin
hnh, quyt nh p dng thnh
vn hay bt thnh vn, cc bn
ng s tham gia; c lp a ra
cc quyt nh: buc thc hin
ngha v tht hp ng, buc
chm dt thc hin hnh vi c th,
sa i hy b vn bn giy t. 
Xut hin nguy c cc bn s
khng cn thnh cu ln TA
Thng lut na v nhng ta ny
s b tiu vong hon ton cng
nh 3 th k trc cc ta 100
tiu vong do TAHG a ra
nhng hnh thc php l hon
thin hn.

phc thm ph hp i vi 1 s
loi v vic.
Quy nh c bit: : to ha gii l
to gii quyt nhng v vic lin
quan ti lnh vc HS tuy nhin li
cho php to ny m rng thm
quyn ti nhng v DS nh c
lin quan ti ngha v ti chnh i
vi nh nc nh: ng bo him
QG, ng ph sd dch v cng
cngv c nhng v v quan h
gia nh(c s xung t thm
quyn vi ta a ht).
Cc trng hp ngoi l: i vi
nhng v vic HS tng i
nghim trng th b n c quyn
la chn to HS TW gii quyt
thay to ha gii. Nhng khng
co, khng ngh ca to HS TW
c th do to N hong or to
Phc thm xt x.

.CO

Anh trong thi k ny vn l tp


qun.
Sau khi ch La M suy tn,
nc Anh b chia ct, php lut
lc ny cng l tp qun mang
tnh a phng.
Sau khi ngi Norman chinh
phc, khng lm thay i php
lut m ch tp trung xy dng,
qun l t nc, tip tc s dng
tp qun a phng.
Ta n hong gia vi vai tr gip
vic ca nh vua tin hnh xt
x lu ng, hng nm h gp
nhau tho lun la chn nhng
tp qun ph bin, p dng thng
nht cho ton t nc hnh
thnh thng lut.
Nh vy, thng lut c s k tha
t cc giai on trc, l s s
dng nhng tp qun hnh thnh
lu i, ph bin v vic s dng
khng b gin on.

BO

i bi thng thit hi mun


c gii quyt tha ng phi ra
c hai ta: ta thng lut v ta
cng bng. Chnh v th dn
n mu thun, chng cho gia
cc ta ny v c vic mt thi
gian v tin bc cho ngi dn.
Ci cch
Kt qu
 C s st nhp 2 ta nhng vn
c s phn nh rch ri gia
thng lut v lut cng bng m
cha c s dung nhp
Theo ci cch ta n Anh chia lm
2 cp ta:
Ta cp cao bao gm: ta phc
thm, ta ti thng v ta nh
vua( ta n hong)
Ta cp di: ta a phng v
ta s thm
 Vic phn chia cp ta ny l
hng ti chc nng lm lut
ca cc ta cp cao

http://KILOBOOK.com

OK

http://KILOBOOK.com

Cu 79: Nu thc trng ca


Thng lut nc Anh giai on
cui th k XV
- Do ph thuc cht ch vo th
tc hnh thc, Thng lut b hai
nguy c e da: mt mt khng

http://KILOBOOK.com

Cu 80: u, nhc im lut


cng bng trc ci cch 1875.
u im:
 a dng v mi m ca cc
phng tin php l:
a dng: nhiu cch gii quyt
khc nhau: c th da trn c s
lut cng bng, lut gio hi, lut
la m.
Mi m: nhiu hnh thc lnh(3).
Trong c hnh thc buc thc
hin ngha v trong hp ng s
bao gm c ngha v tinh thn v
nhng ngha v khc (y l hn
ch ca thng lut).
 n gin v a dng ca th
tc xt x:
Tham gia phin ta gm Linh mc
s v ng s.
Th tc: thi gian, ia im, cch
thc tin hnh c th theo lut
thnh vn hoc lut bt thnh vn.
 Gii quyt v vic mang tnh
o c: khi gii quyt i trng
n s lng nghe kin, nguyn
vng ca ng s v gii quyt
mt cch tha ng m bo c
quyn v li ch hp php ca h.
Nhc im:
 LCB ng vai tr l mt b
phn b sung cho nhng khim
khuyt ca Thng Lut; khng
bnh ng, ngang hng vi thng
lut; ta CB rt tn trng Thng
lut vi nguyn tc cng bng i
sau php lut.
Cu 81: Nu cc cn c phn
chia thng lut v lut cng
bng trc v sau ci cch
1873-1875
Cu 82: Tnh cht phc tp ca
ht TA nc Anh
Ht TA Anh tng i phc tp
khng phi v c nhiu to m bi
v c rt nhiu quy nh c bit
v cc trng hp ngoi l lin
quan ti vic chn to s thm v

http://KILOBOOK.com

Cu 83: S tng ng v khc


bit trong cu trc TA nc
Anh v Php
S tng ng
u c nhng TA ring bit xx
cc lnh vc khc nhau( HS,
DS)
im khc bit
Ta ph n l ta n t php ti
cao ca Php, cn Anh th
Thng ngh vin va l c quan
lp php, va l c quan t php
ti cao.
i vi nhng v vic thuc lnh
vc hnh chnh th Php thnh
lp 1TA chuyn trch gii
quyt, l ta n hnh chnh.Cn
i vi Anh th khng c loi ta
ny.
Ngoi ra Php cn thnh lp 1
hi ng bo hin c nhim v
kim tra tnh hp hin ca cc o
lut. Anh khng c ta ny.
Cu 84: Trnh by v cp to
v cp xt x trong ht TA
nc Anh
Cp ta gm: ta n ti cao v ta
n cp c s
1. Ta n cp c s:
 Ta a ht : cp thp nht
trong ht TA ds vi thm quyn xt
x s thm ch gii hn trong lnh
vc ds.
 Ta ha gii: cp thp nht
trong ht TA hs, c thm quyn xt
x s thm cc v n hs. Ngoi ra
c thm quyn trong nhng v ds
nh c lin quan ti ngha v ti
chnh i vi nh nc nh ng
bo him QG, ng l ph sd dch
v cng cng v c nhng v v
quan h gia nh.
2. Ta n ti cao:
 To n cp cao: xx s thm cc
v vic ds
xx phc thm i vi cc v
vic hs gii quyt bi cc TA
cp di nhng c khng co,
khng ngh.
 To hs TW : xx s thm cc v
vic hs nghim trng
xx phc thm nhng v vic
c xx bi to ho gii khi c
khng co, khng ngh.
 To phc thm c thm quyn
xx phc thm
Khng co, khng ngh i vi
cc phn quyt ca to a ht, to
cp cao v 1s cc c quan ti
phn khc v cc v vic ds gi
ti to ds ca To phc thm.
Khng co, khng ngh nhng
bn n ca to HSTW.

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

bng cch tham gia cc ba n ti.


Ngoi ra cc lut s bo cha cn
tham gia Hi ng hip hi: gio
dc v qun l k lut v mt s
vn khc
Cu 87: Hy cho bit u v
nhc im trong cu trc ngh
lut s ca nc Anh v xu
hng pht trin.
u im:
- S chuyn mn ha v chuyn
nghip cao lm cho cht lng
ca lut s rt tt.
Nhc im:
- Tn km v khch hnh phi tr
ph cho t nht 2 lut s nu a
v vic ra ta.
- Cng nhc.
Xu hng pht trin: dn dn
thu hp s khc bit gia lut s
t vn v lut s bo cha tuy
nhin s khng xa b s phn
nh ny v:
- Truyn thng php lut Anh l
rt bo th.
- S phn nh ny hnh thnh v
pht trin t thc tin hnh thnh
v pht trin ca thng lut nn n
vn c c s tn ti.

Cu 91: c im lut nc
Php trc CMTS
Cha c htpl thng nht, th hin
qua:
1. Loi hnh ngun lut a dng
Tp qun
Lut La M
Lut gio hi
Sc lnh ca nh vua
Bn hin chng ca chnh
quyn thnh ph vi nh vua.
2. Phm vi v i tng p dng
Min Bc: p dng tp qun
Min Nam: p dng lut La M

Cu 92: c im php lut


trong giai on chuyn tip
(1789-1799).
Cha c mt h thng php lut
thng nht:
 a hnh loi ngun: lut La m,
Tp qun, lut Gio Hi, bn
tuyn ngn nhn quyn v dn
quyn.
 Phm vi p dng v i tng
p dng khc nhau, khng thng
nht:
 Min nam p dng lut La M.
 Min bc p dng tp qun.
Trong giai on ny c bit vi
s ra i ca bn tuyn ngn nhn
quyn v dn quyn t ra
nhng nguyn tc cho vic xy
dng php lut sau ny v n:
 Khng nh tnh cht php
quyn ca nh nc di 3 gc
: Tam quyn phn lp, ch
quyn nhn dn, s hu c nhn.
 Khng nh vai tr v v tr ca
php lut trong x hi.
 Xc nh nguyn tc suy on
v ti

KI

LO

BO

Cu 85: Cc c im ca ht
TA nc Anh
Ht TA c t chc theo ht dc v
ngang
Thng ngh vin l c quan t
php cao nht
TA va thc hin chc nng xx,
va thc hin chc nng lm lut,
cng b n l v gii thch lut.
Thm quyn xx c phn chia
theo loi vic: to n a ht ch xx
trong lnh vc dn s, to php
quan gii quyt nhng vn
thuc v hnh s, to n cp cao
hot ng vi t cch l to DS s
thm v to HS phc thm
Ht TA hot ng trn nn l htpl
Thng lut, a ra phn xt theo
cc n l trong ht cc bo co cc
n l. Hiu lc pl ca phn xt c
2 loi, bt buc v khng bt buc
nhng trn tiu ch nguyn tc n
l phi c tn trng (stare Cu 88: Thc trng pl nc
decisis).
Php trc CMTS
Chu s tc ng trc tip ca pl
Cu 86: Trnh by khi nim La M n 475.
ngh lut v cu trc ngh lut T 475 n th k 13: hn 60 vng
Anh.
lnh th chia lm 2 khu vc Nam
Khi nim:
v Bc, v th p dng nhng
iu kin tr thnh lut s: c ngun lut khc nhau. Min Bc
bng H, tham gia kha hc c do nn kinh t km pht trin, ch
bit, tri qua k thi c bit cho ls vit cha xut hin nn p dng
t vn hc ls thc hnh v mt tp qun ca ngi Paris l ch
thi gian tp s nht nh.
yu. Min Nam kinh t c s pht
C trc: ngh lut Anh bao trin hn v nhng ch nh ca
gm lut s bo cha v lut s t La M tr thnh thi quen nn
vn.
p dng lut La M l ch yu.
 Lut s t vn:
giai on ny pl Php khng
uc thc hin nhim v nh mt thng nht do khng hnh thnh
lut s hu ht cc nc trn th nh nc trung ng tp quyn v
gioi thc hin, tr vic tham gia th pl th hin tnh bt bnh ng
phin to, bao gm: t vn php v mang tnh giai tng. y l
l, son tho hp ng, di chc v nguyn nhn lm xut hin cuc
qun l ti sn, cung cp s tr CMTS.
gip trong vic chuyn nhng
bt ng sn nhng khng c Cu 89: Thc trng pl nc
i din cho ng s to cp Php giai on chuyn tip
cao.
Cuc CMTS din ra v thng li
Tham gia Hi lut s.
l nguyn nhn ra i 1 vb quan
 Lut s bo cha:
trng l bn tuyn ngn nhn
Nhim v chnh l xut hin trc quyn v dn quyn. Ni dung ca
phin to. Khng c thc hin bn tuyn ngn:
mt s vic nh: lin h trc tip Khng nh tnh cht php quyn
vi khch hng m thng wa ls t ca nh nc 3 gc : tam
vn nhng nu ls t vn ng th quyn phn lp, ch quyn nhn
c th thc hin vic t vn, dn, s hu c nhn.
khng thc hin m phn gi c Khng nh quyn t do ca con
vi khch hng m phi th k ngi, nh hng cho cc vb ra
thc hin, khng c i ph, i sau phi tn trng v tha
khng uowjc t chi bt c mt nhn quyn ny. Trong quyn t
khch hng no tr mt s trng do khng th thiu t do s hu t
hp c th.
nhn, t do thng mi, t do gia
Nhng ls bo cha c kinh nh
nghim v thnh t c th Mc d htpl cha thng nht,
ngh Chnh vn phng hong gia nhng giai on ny bt u
c b nhim lm c vn cho nh hnh pl theo t tng htpl
Nh vua nu c b nhim s thnh vn v thng nht htpl.
cso hai ch Q.C sau tn ca mnh
c quyn: mc o chong la, t Cu 90: Thc trng php lut
chi khch hng nu nh khng nc Php sau CMTS
mun nhn, c tr ph cao v - 1800, thnh lp Hi ng son
tham gia nhng v vic c bit tho HP, gm c 4 thnh vin tr
nghim trng, phi cso lut s tr ct trong 2 min Nam v 2
gip bn cnh.
min Bc. Vic lm ny nhm
Mi lut s bo cha phi l thnh cht lc nhng tinh hoa php lut
vin bt buc mt trong 4 cu lc v cn bng quyn lc gia 2
b bo cha gi l Inns of Court min.

http://KILOBOOK.com

- 1804, d tho BLDS Php ra i


nhng b bc b v khng tho
mn t tng ca Napolng v
Hi ng son tho b gii tn.
Sau ny cc cn thn ca
Napolng son tho ra BLDS
Napolng v c chp nhn.
Vic ra i ca BL chm dt
hiu lc ca pl trc v lm
cho bn cht x hi b thay i
hon ton. T y m ra tro
lu php in ho pl ti Php: s
ra i ca 5 b lut BLTTDS, DS,
HS, TTHS,TM.

nc Php.
PL nc Php giai on trc
1789 l PL PK, a dng v ngun
lut ngun gc mang tnh giai
tng. Cac ngun lt ch yu giai
on ny: tp qun, Lut La m,
thin cha gio, sc lnh ca nh
vua, bn hin chng gia qu tc
PK vi nh vua HTPL cha
thng nht.
i vi ngun tp qun th
m.Bc li s dng ch yu nht do
iu kin KT m.Bc ch yu l
ny KT nng nghip, trnh dn
tr thp. H p dng tp qun cu
yu do truyn ming, cha c ch
vt nn vic p dng tp qun
cng rt kh khn, mun p dng
phji chng minh c l tp qun
ny tng tn ti vng . V
khi ch vit ra i, h bt u ghi
chp lai theo hnh thc bin son
tng hp nhng hnh thc bin
son trn li do cc c nhn thc
hin khng coi l mt ngun lut,
i hi phi c mt c quan nh
nc c thm quyn ng ra bin
son thng nht. chnh l Ngh
Vin. Vo thi gian ny NV
cho ra i 60 tuyn tp tp qun
ln, c p dng rng ri trn
phm vi c nc + 2000 tuyn tp
tp quan nh p dng theo tp
qun vng. Nhng s ra i ca
cc tuyn tp ny cng cha dung
ho ht cc quan h XH lc by
gi , cha t n s thng nht
PL, pht sinh nhu cu xay dng
mt HTPL thng nht p dng
chung trn ton b nc
Php.bt u phn chia tp qun
theo tnh cht mi quan h d trn
nn tng ca PL La m H
thng ho PL, manh nha ca ca
php in ho, to c s PL cho
PL nuc Php sau ny. min
Nam, trnh pht trin KT cao
hn + li chu s thng tri lu di
ca ch La m, tip cn sm
vi Lut La m nn nh hng
nhiu PL La m.Nhng sau cuc
CMTS vi s ra i ca tuyn
ngn nhn quyn, dn quyn, giai
cp t sn ph nhn ton b
php lut ca giai on trc. Cc
VBPL sau ny u da trn ch
ca bn tuyn ngn. n nm
1804 khi b lut Napolon ra i
nhng u th ca lut La m+ tp
qun quay tr li php lut
nc Php. Ni dung cu b lut
ny chuyn ti lut La m + tp
qun vo.Bao gm 5 b lut:
BLTTDS,
BLTM,
BLHS,
BLTTHS v BLDS c th ni qu
trnh php in ha PL nc Php
hon thnh. Giai on sau
k tha nhng thnh tu ca giai
on truc, hai giai on trc
chun b h tng c s t kt
thc qu trnh php in ha.

tng php in ha, c qu trnh


php in ha thnh cng sau
CMTS l do c s k tha 2 giai
on trc:
+ Giai on trc CMTS: cha c
mt h thng php lut thng
nht. min Bc ch yu p dng
tp qun theo vng min, cn
min Nam li p dng lut La M.
Cc thm phn a ra nguyn
tc tp qun phi c p dng
ng u trn lnh th Php, tuy
nhin vn c nhng tp qun
mang tnh vng. Cng trong giai
on ny, cc tp qun c ghi
nhn li => tin cho php lut
thnh vn. ng thi y cng l
thi k kinh t pht trin, cc loi
hnh thng mi pht trin i hi
phi c mt loi hnh php lut p
dng rng ri, thng nht, khng
,mang tnh cht vng.
Lut La M tr v vi Chu u
thng qua cc trng ging dy
lut La M
 Nh nc cha sc thng
nht php lut p dng.
 Giai on ny ch t nn tng
cho php lut thnh vn, cho php
in ha, cho php lut thng
nht.
+ Giai on chuyn tip: s ra i
ca bn Tuyn ngn nhn quyn
v dn quyn khng nh cc
quyn t do ca con ngi nh
hng cho cc vn bn php lut
sau ny, tc l phi tn trng v
phi c th ch trong php lut.
Tuyn ngn khng nh, php lut
ch do c quan nh nc c thm
quyn ban hnh mi c s dng
iu chnh cc mi quan h x
hi => php lut phi l php lut
thnh vn. Bn cnh Tuyn
ngn cn khng nh php lut
phi l mt h thng php lut
chung thng nht.

.CO

 Thng ngh vin: l cp xx


cui cng
khng co, khng ngh i vi
phn quyt ca to cp cao v cc
v vic hs.
phn quyt ca to hs chuyn
trch ca to phc thm b khng
co, khng ngh.

OK

http://KILOBOOK.com

Cu 93: c im php lut


Php giai on sau 1799.
Php lut trong giai on ny
mang tnh cht va mang tnh k
tha va mang tnh gin on:
 Gin on: B lut Dn s
Napoleon c hiu lc ph
quyt hon ton nhng b lut
trc (mang tnh giai tng v
c s khc nhau gia cc vng
min dn n s khng thng nht
php lut).
 K tha v pht huy tip tc
giai on chuyn tip, cu trc
tng t lut La M.
Bt u s ra i ca b lut Dn
s Napoleon nm 1804 m ra tro
lu mi php in ha ti Php
dn n s ra i ca nhiu b
lut sau ny, t dn n 1 h
thng php lut thng nht c
hnh thnh.
Cu 94: Trnh by qu trnh
hnh thnh v pht trin ca
hot ng php in ca PL

http://KILOBOOK.com

Cu 97: Nguyn nhn dn n


php lut Php, Chu u c
ngun gc t lut La M.
- ch La M cai tr trong thi
gian di, trong qu trnh lut La
M du nhp vo Chu u,
Php. Khc vi Anh, cai tr
nhng khng du nhp php lut.
- Qu trnh du nhp, lut La M
th hin nhng u im ca
mnh: iu chnh c th cc mi
quan h x hi nh con ngi, ti
sn, giao kt.
- Mc d lut La M c thi
gian gin on khi p dng ti y
nhng nhng lut gia nhn thy
nhng u im ca lut La M h
hnh thnh t tng khi phc
lut La M. Thng qua vic hnh
thnh cc trng i hc ging
dy, nghin cu v lut La M ti
cc nc Chu u tc ng
n t tng cng nh tuyn
truyn nhng u im ca lut La
Cu 96: Chng minh c im M.
php lut nc Php sau CMTS
l s k tha cc thnh tu Cu 98: Trnh by v nt c
php lut ca giai on trc th trong ngn ng ca b lut
CMTS v giai on chuyn tip dn s Php 1804.
- Sau CMTS, php lut nc Php Cu trc ca cc ch nh php
hnh thnh mt h thng php lut cht ch, logic.
lut thng nht, t qu trnh php Cc nguyn tc chung c qui
in ha ln lt cc b lut ra nh c th nhng vn m bo
i: b lut dn s 1804, b lut t tnh linh hot, mm do, v vy d
tng dn s 1806, b lut thng c nhiu quc gia trn th gii
mi,
tip nhn.
- Nc Php c c mt h Ngn ng tinh t, chnh xc, gin
thng php lut thng nht, c t d, trong sng, d hiu, ph hp

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

Cu 100: Nu gi tr BLDS
Php nm 1804 vo thi im
B Lt c ban hnh.
- BLDS Php cho thy s thay
i bn cht x hi: Do BL
truyn ti hu ht t tng t do,
dn ch ca bn tuyn ngn nhn
quyn v dn quyn vo cc
QPPL
- BLDS Php nh mt bn hin
php v lnh vc t: iu chnh
nhng vn chung nht, khi
qut nht, v cho n nay th b
lut vn cn gi tr php l. iu
cho thy gi tr thc tin to ln
ca b lut ny
- BLDS Php m u cho 1
qu trnh php in ha php lut
ti Php. Hng lot B Lut khc
c ra inh BL TTDS, BLHS,
BL TTSH
- Cc quc gia Chu u khc
hc hi kinh nghim ca Php
xy dng cc VBPL, c th l
BLDS Php

Cu 104: Nu u v nhc im
ca cu trc TA theo nguyn tc
nh nguyn theo m hnh nc
Php.
u im:
 Th hin s phn ha trong qu
trnh xx v n, gp phn gii
quyt v n nhanh chng, hiu
qu.
 Hn ch tnh trng qu ti ca
cc c quan TA.
 Th hin s chuyn mn ha
trong vic gii quyt v n.
Nhc im:
 D xy ra tnh trng xung t
thm quyn gia TA hchnh v
Ta c thm quyn chung.
 S lng v n tn ng ti
Ta ph n l kh ln v cha gii
quyt ht c do Ta ph n ko th
chuyn xung cho Ta phc thm.

http://KILOBOOK.com

Cu 107: Phn tch tnh c lp


ca 2 ta n: ta t php v ta
hnh chnh trong h thng ta
n nc Phap
Ta t php
Ta t php ta c thm quyn
chung, v h thng ta n chuyn
trch, ta i hnh.
Phn quyt ca tt c cc ta n
loi ny thng c th b khng
co ti cc ta phc thm tr cc
quyt nh ca ta i hnh v cc
v vic nh. Nu v vic thuc
thm quyn ca nhiu ta khc
nhau trong ta phc thm th
chnh n s thnh lp mt ta hn
hp, c hn 1 ban xt x xem
xt li v n. Ta n phc thm
cng c t chc theo cc b
phn chuyn ngnh. B phn nhn
s c 2 loi l ta v cc v vic
dn s, ta v cc v vic x hi.
Ngoi ra cn c ta v thng
mi, ta v ngi cha thnh nin
v vic sau khi c gii quyt
ta phc thm, cc bn cng c
th c tip tc khng co ln ta
ph n. Nu khng tnh ta hnh
chnh th ta ph n l c quan xt
x cao nht trong h thng ta n
Php. Ta ph n c th hy b
cc quyt nh ca ta n cp di
nhng thng khng thay th
bng quyt nh cui cng ca
chnh n.
Ta hnh chinh
C thm quyn xt x cc v n
hnh chnh, gii quyt cc tranh
chp trong lnh vc qun l nh
nc, xem xt tnh ng n ca
cc quyt nh, vic lm ca cc
c quan qun l nh nc, h
thng cng chc nh nc trong
vic thc hin thm quyn m
php lut quy nh. Ta hnh
chnh c 3 cp: tham chnh vin,
ta hnh chnh phc thm, ta
hnh chnh s thm. Ta hnh
chnh c thm quyn hy b 1
phn hay ton b quyt nh b
kin nu thy tri php lut.
y, ta hnh chnh khng c
quyn thay th c quan qun l
nh nc ra quyt nh hnh chnh
m ch c quyn phn quyt v
yu cu c quan hnh chnh ra
quyt nh ph hp vi lut.
 Nh vy, ta hnh chnh v ta
t php Php c chc nng c
lp, mi ta u c quyn v
ngha v ring ca mnh. Nu c
v vic xy ra xung t v thm
quyn gia cc ta c thm quyn
chung v cc ta hnh chnh s
thuc thm quyn ta xung t
php lut.

KI

LO

Cu 105: Nu nguyn tc hnh


thnh cu trc TA nc Php.
Ngtc tam quyn phn lp.
Ngtc ph n.
Ngtc tn trng cc quyn t do
dn ch ca cng dn.
Ngtc ty thuc loi v n m s
do cc ta khc nhau gii quyt.
VD: v n hnh chnh s do Ta
Cu 101: Trnh by s tin ha hchnh gii quyt. V n khc s
ca BLDS Php 1804
do Ta c thm quyn chung gii
K tha c chn lc php lut La quyt.
M
Cc quy phm php lut trong Cu 106: Trnh by v tr ca
BLDS Php khng phi l s sao thc tin xt x trong h thng
chp nguyn bn php lut La M ngun lut ca nc Php
m l s k tha, thay i, p Ngun lut ca nc Php xt
dng sng to cho ph hp vi x gm hin php, iu c quc
trnh x hi lc by gi ( t m Php l thnh vin, vn bn
BLDS hc hi php lut La M lut v vn bn di lut. n l
ch yu k thut lp php)
khng c tnh rng buc chnh
BLDS Php cho thy s thay i thc nhng nhm mc ch lm
 Thay i bn cht x hi : xa Sng t cc iu khon trong
b ch phong kin xy dng QPPL hn l to ra nhng nguyn
mt ch mi vi php lut mi, tc php l mi. Bn n xa ta
khc hon ton vi php lut ph n c nghin cu k lng
phong kin trc y
v thng c cc ta n cp
 Thay i v bn cht php lut: di v chnh ta ph n tun th.
php lut phong kin mang tnh Hu ht cc phn quyt ca ta
giai tng khng thng nht, a ph n c cng b nhm m
dng php lut nay truyn ti bo gi tr ti cao ca hin php.
ht t tng quyn t do, dn ch V th n c gi tr bt buc i
vo cc QPPl
vi mi ta n cp di nhm
thng nht trong vic p dng
Cu 102: Trnh by nhng u php lut ni dung.
im tuyt i ca B lut Dn Nh vy v tr thc tin xt x
s Php nm 1804.
trong h thng php lut nc
- B lut c xy dng trn Php c vai tr quan trng cc
nguyn tc phi tn gio.
ta cp di tun th

+ Toa HC cap cao nhat, dong thoi


co chuc nang tu van, dua ra cac y
kien chuyen mon ve khia canh
phap luat la Hoi dong nha nuoc.
+ Cac vu viec xay ra neu co su
tranh chap ve tham quyen giua
Toa HC va Toa co tham quyen
chung thuoc tham quyen giai
quyet cua Toa xung dot phap luat.
+ Tham phan Toa HC dc dao tao
rieng biet so voi Tham phan cua
toa co tham quyen chung.
Cu 109: Nu nt c th ca
ta ph n nc Php.
Dac thu cua Toa Pha An Phap
+ Toa Pha An la co quan xet xu
cao nhat trong he thong Toa An
cua P
+ Toa PA co the huy bo quyet
dinh cua toa an cap duoi nhung
thuong khong the thay the bang
quyet dinh cua chinh no
+ Neu Ban an cua Toa cap duoi bi
huy thi se bi gui lai cho mot Toa
an khac cung cap xet xu lai chu
khong gui cho Toa an da ra phan
quyet do. Truong hop nay Toa an
xet xu lai khong can phai tuan thu
huong dan cua TOa pha an khi xet
xu ( tru truong hop Ban an do bi
huy mot lan nua boi Toa Pha An)
Toa PA hau nhu quan tam toi khia
canh phap luat va phai tuan thu su
that ma Toa Phuc tham da dua vao
do lam can cu.

quc gia khc ln lt b loi


thm phn ny).
- Ta lao ng: hi ng xt x
gm 4 thm phn ha bnh, 2
thm phn l ngi s dng lao
ng, 2 thm phn l ngi lao
ng. iu kin tr thnh thm
phn ta lao ng: 1) Trn 25 tui.
2) Phi l ngi lao ng hay
ngi s dng lao ng. Thm
phn ta lao ng c hng 1
khon tr cp.
- Ta xt x hp ng nng
nghip: hi ng xt x gm 4
thm phn ha bnh, 2 ngi i
din cho ngi thu t, 2 ngi
i din cho ngi ch t.
ngha ca cc ta dn s c
bit:
- To ra s chuyn bit, hiu qu
gii quyt cc tranh chp c
th.
- Gip cho vic gii quyt tr nn
khch quan, phn quyt c gi tr
thi hnh t nguyn ca cc bn
tranh chp, m bo tt hn quyn
li hp php ca cc bn.
- Cc quan h ny l cc quan h
c th nn cn phng thc t
tng c th.

.CO

Cu 99: Trnh by v cu trc


ca B lut dn s Php 1804.
BLDS Php 1804 gm 2283
iu, chia thnh thin m u v 3
quyn.
Quyn  (chia thnh)  thin
 chng  phn  iu.
Thin m u c gi l cng
b lut, hiu lc ca lut v p
dng lut.
Quyn 1: 7 515: quy nh
nhng vn v c nhn v gia
nh nh chng th, h tch, kt
hn
Quyn 2: 516 710: quy nh
v ti sn v quyn ti sn
Quyn 3: 711 2281: quy
nh cc vn v chim hu ti
sn, cc loi hp ng, bi thng
dn s ngoi hp ng, tha k, di
chc, ch ti sn ca v v
chng.

http://KILOBOOK.com

- Tnh n nh, kh nng tn ti v


c hiu lc lu di ca b lut, v
tn ti trn 200 nm.
- BLDS Php nh du s pht
trin ca k thut lp php: y l
b lut mu mc v cu trc cht
ch, logic ca cc ch nh php
lut v vic s dng ngn ng
chnh xc, gin d trong sng, d
hiu, s ph hp vi thc tin, s
kt hp kho lo gia tnh tng
qut v tnh c th ca cc quy
phm PL.
- Cc nguyn tc chung ca BLDS
c quy nh rt c th nhng
vn m bo tnh linh hot v
mm do, to iu kin cho cc
thm phn c th gii thch linh
hot, ph hp vi thc t do c
nhiu nguyn tc c th p dng
cho nhiu quc gia trn th gii
bi tnh hp l v cng bng ca
n.

BO

vi thc tin, c s kt hp gia


tnh tng qut v tnh c th ca
cc quy phm php lut.
 BLDS php nh du s pht
trin ca k thut lp php.

OK

http://KILOBOOK.com

Cu 108: Nu nt c th trong
ti phn hnh chnh ca nc
Php.
Vi o Phap, HTPL co su phan chia
thanh Luat cong va Luat Tu cho
nen o P co su ton tai hai he thong
phap luat song song voi nhau, do
la: Toan Hanh chinh va Toa co
tham quyen chung.
Dac thu cua Toa Hanh chinh
+ La toa co tham quyen giai quyet
cac tranh chap xay ra trong quan
he giau nguoi quan li va nguoi bi
quan li, dam bao su binh dang
giua cac ben tranh chap.
+ Bat cu mot phan quyet nao cua
mot trong 33 Toa hanh chinh deu
co the bi khang cao toi mot trong
5 Toa Phuc Tham HC.

http://KILOBOOK.com

Cu 110: Nu nt c th ca
cc Ta c bit trong h thng
ta n nc Php.
H thng ta n Php c cc ta
c bit sau:
Ta dn s c bit:
- Ta thng mi (Tribunal de
Commerce)
- Ta
lao
ng
(Conseil
prudhommes)
- Ta xt x hp ng nng
nghip (Tribunal paritaire des
baux ruraux)
Ta hnh s c bit:
- Ta n dnh cho cc v thnh
nin (Tribunal des Enfants)
- Ta n qun s
- Ta n an ninh quc gia
Nt c th ca cc ta c bit:
ch gii quyt nhng vn
chuyn trch.
Ta dn s c bit: thnh phn
ca hi ng xt x bn cnh cc
thm phn c nh th cn c s
tham gia ca cc thm phn do
cc bn la chn. Cc thm phn
l thm phn ha bnh:
- Ta thng mi: hi ng xt x
gm 3 thm phn ha bnh. iu
kin tr thnh thm phn ta
thng mi: do y ban kinh doanh
ca cc a phng bu trn c s
nhng ng vin c nhng iu
kin sau: 1) Trn 30 tui. 2) Phi
kinh doanh trong t nht l 5 nm.
3) Khng phi l i tng trong
trnh t ph sn. Cc thm phn
ny khng c hng lng, h
vn tip tc kinh doanh kim
sng (dn n thc trng l thiu
thm phn thng mi; mt s
thm phn li dng cng vic,
thng tin lm li cho cng vic
kinh doanh ca mnhbn n
tuyn khng cn v t naci
cch t php c t ra l phi
c thm phn chuyn nghip bn
cnh thm phn ha bnh hay xa
b hn do xu hng chung cc

http://KILOBOOK.com

Cu 111: Trnh by v Ta Hin


php ca nc Php.
Mt thit ch rt quan trng trong
h thng cc c quan t php
Php l Hi ng Bo hin (Le
Conseil Constitutionnel). Theo
nguyn ngha th c quan ny c
tn l Hi ng Hin php. Tuy
nhin chc nng chnh ca c
quan ny l xem xt tnh hp hin
ca cc o lut v bo v Hin
php ca nn cng ha th nm,
do ngi ta quen gi l Hi
ng Bo hin. Hi ng Bo hin
c thnh lp theo Hin php
1958.
L do tn ti: Hin php gi mt
vai tr v cng quan trng trong
vic t chc v hot ng ca h
thng chnh tr ni chung v b
my nh nc ni ring . Do
i hi Hin php phi c hiu
ng v thc thi ng vi tinh
thn ca Hin php. Chnh v l
do m cc nh lp hin ca
Php thit k mt c quan c
th c chc nng bo v Hin
php, kim tra tnh hp hin ca
cc o lut trc khi n c ban
hnh Hi ng Bo hin. N
cng chnh l c quan gim st
tnh hp hin trong t chc v
hot ng ca cc c quan nh
nc trong vic thc thi quyn lc
nh nc.
L do tn ti ca m hnh Hi
ng Bo hin c cc nh lp
php Php cn c trn 2 c s:
nguyn tc ti cao ca Hin php
v php lut v ngn cn s can
thip ca nhnh t php v cc
nhnh quyn lc khc, c bit l
nhnh lp php vo qu trnh thc
thi quyn lc nh nc cng nh
qu trnh thc hin hin php v
php lut.
Trc , vin vo iu 6 ca
Tuyn ngn nhn quyn v dn
quyn ca Php nm 1789: Lut
l s th hin ch ca qung i
qun chng, lut c hiu lc ti
cao, nn ngi ta bc b s tn
ti ca mt c quan c thm
quyn kim tra, gim st cc vn
bn lut.

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com
http://KILOBOOK.com
http://KILOBOOK.com
- Vi cc iu c quc t, th Lut s gm c lut s bo cha,
C cu ca Hi ng Bo hin
 Ch tch H ngh vin
vic kim tra c tin hnh trc lut s i din (cho ng s
C cu thnh vin: bao gm 9
thnh vin, nhim k 9 nm, 3  Ti thiu l 60 Thng ngh khi chng c cc c quan c trc ta), t vn php lut( son

 Tng thng
 Th tng
 Ch tch Thng ngh vin

Cu 115: Trnh by ngh cng


chng ca nc Php.
Cng chng vin ca Php va l
y vin t php, va l y vin
cng quyn. Mt ngi mun tr
thnh cng chng vin phi tt
nghip i hc chuyn ngnh lut
v thi cc k thi tuyn. Ngoi
ra, trn nguyn tc Php cn yu
cu c bng thc s, bng xc nhn
nng lc hnh ngh cng chng
v chng ch hon thnh kha
thc tp. Cng chng vin phi
tuyn th trc Ta n nm trong
phm vi lnh th hnh chnh ni
phng cng chng hot ng. Cc
cng chng vin trn cng phm
vi lnh th l thnh vin ca hi
ng cng chng, c quan tp hp
tt c cc cng chng vin hot
ng trn cng mt phm vi qun
ht ca Ta n. Cc hi ng ny
c tp hp trong hp ng.
Hin nay Php c 11 trung tm
o to c t chc trn ton b
lnh th v chu s qun l ca
trung tm o to ngh nghip
quc gia.

LO

KI

Chc nng ca Hi ng Bo
hin
Kim tra tnh hp hin ca cc
vn bn lut, bao gm: cc lut
thng thng v cc lut t chc
b my nh nc. y l chc
nng quan trng nht ca Hi
ng Bo hin. Theo Hin php
1958, lut c phn loi thnh:
cc lut quan trng phi qua trng
cu dn , cc lut t chc b my
nh nc v cc lut thng
thng.
- Hi ng Bo hin bt buc phi
kim tra tnh hp hin i vi cc
lut t chc.
- Vi cc lut thng thng, Hi
ng bo hin ch kim tra khi c
ngh ca cc ch th co thm
quyn ngh Hi ng Bo hin
xem xt mt vn bn lut c ph
hp vi Hin php hay khng.
Cc ch th ny bao gm:

tho cc vn bn k t), lut s ti


cc tham chnh vin v ta ph n
( lut s ny gi c quyn trong
vic i din cho ng s trc
cc ta n cp cao)
Ngh lut s l mt ngh c lp
 Lut s c quyn v hot
ng t vn php l v son tho
vn bn
 Lut s i din cho ng s
trc ta th lut s phi l
thnh vin ca 1 trong 183 on
lut s php v phi tun th k
lut ca on
Lut s c th m nhn cc chc
v tranh c nh thng ngh s, h
ngh vin, thnh vin trong hi
ng vng hay tnh, th trng
Lut s c ngha v m bob
mt ngh nghip trong mi lnh
vc t php v php lut

- O P, cac van de nhu cong chung,


thi hanh an la van de mang tinh
hcta dan su, chinh dieu nay lam da
sinh ra cac nghe luat trong linh
vuc nay.
Nhu vay, chinh tu ban chat phap
luat Phap la HTPL thanh van, co
su phan chia thanh luat cong va
luat tu. Dong thoi PL de cao
quyen cong dan nen dan toi cau
truc nghe luat cua nuoc P rat da
dang.

.CO

thm quyn ph chun hoc ph


duyt.
VD: Hip c Maastrich v thnh
lp ng tin chung Chu u vo
nm 1997, do Hip c ny c
iu khon tri Hin php 1958
nn Ngh vin Php tin hnh
sa i Hin php trc khi ph
chun s tham gia Hip c ny.
C th ni y l c im cn
ct ca c ch bo hin Php khi
Hi ng Bo hin c xem nh
c quan gc cng ca cc o
lut trc khi n c cng b v
c hiu lc trn thc t. N cng
ngn nga nhng hu qu tai hi
c th xy ra khi mt o lut vi
hin li c cng b v thc thi
trong cuc sng. Chnh in ny
cho ta thy c vai tr cc k to
ln ca Hi ng Bo hin Cng
ha Php. Tt c cc o lut khi
c Tng thng cng b v thc
thi th cng c ngha l ph hp
Hin php.
Thi hn xem xt, ra quyt nh
v tnh hp hin ca Hi ng
Bo hin l 1 thng, k t ngy
Hi ng Bo hin nhn c
ngh. Tuy nhin, trong trng hp
c l do khn cp, theo ngh
ca Chnh ph, thi hn trn c
rt ngn li 8 ngy. Trong mi
trng hp, khi Hi ng Bo
hin ang tin hnh xem xt th
vic cng b lut b tm thi nh
ch cho n khi c phn quyt ca
Hi ng Bo hin.
Hnh thc v hiu lc ca vn
bn do Hi ng Bo hin ban
hnh
Cc vn bn do Hi ng Bo
hin ban hnh c th hin di
hnh thc Quyt nh. Quyt nh
ny l chung thm, c hiu lc
php l ngay, khng th b khng
co, khng ngh xem xt li, c
hiu lc bt buc thi hnh i vi
tt c cc c quan quyn lc nh
nc, cc c quan hnh chnh v
t php tt c cc cp, cc
ngnh. Quyt nh trn c trn
c ng ton vn trn Cng bo
v cui Quyt nh c ch k
ca tt c cc thnh vin Hi ng
Bo hin.
Mt vn bn lut b Hi ng Bo
hin tuyn b l vi hin th khng
th c hiu lc php lut. Trong
trng hp mt vn bn lut b
tuyn b l vi hin mt phn th
vn c Tng thng cng b nu
nh phn b tuyn l vi hin
khng lm nh hng n cc
phn cn li ca o lut.

OK

s hoc 60 H ngh s. Cc
ngh ch yu do ch th ny thc
hin. Phe i lp trong Ngh vin
thng li dng n nh mt th
v kh u tranh chnh tr kh hiu
qu trn chnh trng.
Hi ng Bo hin c quyn xem
xt ton b vn bn mc d cc
ch th ch ngh xem xt mt
phn vn bn.
- Ring i vi cc lut phi
thng qua trng cu dn , do
chng c xy dng trc tip t
ch ca ton th nhn dn nn
Hin php quy nh chng khng
th b bt k mt c quan no a
ra kim tra, xem xt.
- Ngoi ra, cc iu c quc t
cng phi c Hi ng Bo
hin xem xt tnh hp hin.
Kim tra, gim st tnh hp php
ca cc cuc bu c Tng thng,
vic cng b kt qu bu c Tng
thng; kim tra, gim st tnh hp
php ca cc cuc bu c Thng
ngh s v H Ngh s khi c
khiu ni.
Kim tra tnh hp php ca cc
cuc trng cu dn v cng b
kt qu ca cc cuc trng cu
dn .
Tuyn b tnh trng c bit lin
quan n Tng thng nh m
nng, t trn hoc tr ngi khc.
Nu Tng thng t trn th Hi
ng Bo hin s c chc nng l
xc nhn s cn thit ca vic tm
gi chc v , Ch tch Thng
vin s tm gi chc v Tng
thng cho n khi c cuc bu c
chn ra v Tng thng mi.
Trc khi ban hnh tnh trng
khn cp, Tng thng phi tham
kho kin ca Th tng, Ch
tch hai vin ca Ngh vin, Ch
tch Hi ng Bo hin. Trong
qu trnh thc hin tnh trng khn
cp, Hi ng Bo hin c quyn
xem xt tnh ng n ca cc
bin php m Tng thng p
dng.
Xc nh thm quyn xy dng
php lut gia Ngh vin v Chnh
ph v cc lnh vc do lut ca
Ngh vin iu chnh v cc lnh
vc do vn bn quy phm php
lut ca Chnh ph iu chnh
trong trng hp c xung t nu
chng c ban hnh sau ngy
Hin php 1958 c hiu lc, nu
chng ban hnh trc ngy Hin
php 1958 c hiu lc th thm
quyn xem xt thuc v Tham
chnh vin (c quan ny c 2 chc
nng: l Ta n hnh chnh ti cao
v l c quan t vn cho Chnh
ph v mt php lut).
Thi im, thi hn kim tra
tnh hp hin
Hi ng Bo hin ch c kim
tra tnh hp hin ca cc vn bn
lut trc khi chng c hiu lc
thi hnh (tin gim st), c th l:
- i vi cc lut t chc v cc
lut thng thng th thi im
kim tra tnh hp hin l trc khi
chng c Tng thng cng b.
- i vi cc ngh quyt ca Ngh
vin th vic kim tra cng ch
c tin hnh trc thi im c
hiu lc thi hnh c quy nh
c th trong tng ngh quyt.

BO

thnh vin do Tng thng Cng


ha b nhim, 3 thnh vin do
Ch tch H vin b nhim, 3
thnh vin do Ch tch Thng
vin b nhim. Hi ng Bo hin
thay th mt phn ba sau 3 nm.
Ch tch Hi ng Bo hin do
Tng thng Cng ha b nhim.
Ngoi 9 thnh vin ni trn, cc
cu Tng thng Php (nu khng
t chi) u l thnh vin ca Hi
ng Bo hin.
Qui ch thnh vin: cc thnh
vin Hi ng Bo hin khng
c kim nhim chc v. Cc
thnh vin ny khng c kim
nhim cc chc v khc theo lut
qui nh, khng th nm gi cc
chc v trong b my nh nc,
trong khu vc kinh t cng v t,
khng th ng thi l thnh vin
Chnh ph, thnh vin ca Hi
ng Kinh t v X hi, l lnh
o hoc mt ngi c trch
nhim ca mt ng chnh tr. S
d php lut Php qui nh rt cht
ch iu ny l nhm bo m
tnh khch quan ca Hi ng
Bo hin v cc thnh vin ca
Hi ng Bo hin ny khi hot
ng ch tun th Hin php v
php lut. Hi ng bo hin a
ra cc quyt nh m khng chu
bt k s tc ng no t bt k
nhnh quyn lc no k c t
nhng ngi b nhim h nh
l Tng thng Cng ha.
C cu t chc

luat mang tinh chat cong ( vi du


nhu Tham phan, cong to vien..) va
nghe luat mang tinh chat tu ( vi du
nhu luat su, cong chung vien, thua
phat lai...)
- Phap luat P de cao gia tri ca
nhan, muon mo rong quyen cong
dan, khuyen khich cong dan tham
gia quan li nha nuoc, san se mot
phan ganh nang cua nha nuoc,
nghe thua phat lai, cong chung
vien.. la minh chung cho dieu nay.

Cu 116: Trnh by v ngh


tha pht li Php.
Tha pht li l 1 c quan thi hnh
n, c nhim v thi hnh cc bn
n, quyt nh ca ta n, tng t
cc vn bn t php v cc vn
bn ngoi t php. Trn thc t,
tha pht li l thnh vin ca i
gia nh cc ngh b tr t php
Php nhng c im c bit, tha
pht li va l y vin t php va
l ngi hnh ngh 1 cch c lp.
Hai chc nng ny ca tha pht
li kt hp hi ha vi nhau
m bo hiu qu v an ton trong
Cu 112: Khi nim v c cng tc thi hnh n.
im ngh lut ca nc Php
c im:
Cu 117: Hy chng minh nhn
Php c ht cc ngnh lut rt a nh: bn cht php lut l mt
dng, c s kt hp gia yu t trong nhng yu t dn n tnh
c quyn v an xen gia cc a dng trong cu trc ngh
ngh.
lut ca cc h thng php lut
Ngh lut ca Php c 3 nhm: u khc nhau
vin cng quyn, u vin t php Theo Toi, nhan dinh tren la dung
v nhng ngh lut khc.
va chung ta co the tim thay dieu
do trong HTPL cua nc P- mot
Cu 113: Trnh by v ngh quoc gia dc coi la co cau truc nghe
thm phn v cng t ca nc luat da dang nhat.
- O P, PL co su phan chia thanh
Php.
luat cong va luat tu, lam cho trong
Cu 114: Trnh by v ngh lut cau truc nghe luat cua nuoc phap
cung co su phan biet thanh nghe
s ca nc Php

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

Cu 118: Nu cc cn c phn
bit ngh lut c yu t y vin
cng quyn, y vin t php v
cc ngh lut khc ca nc
Php

Cu 119: Nu nguyn nhn dn


ti ngi M c ngun gc t
ngi Anh v php lut M
cng l s tip nhn php lut
Anh
Nguyn nhn dn ti ngi M
c ngun gc t ngi Anh
t Bc Hoa K c tm ra nm
1942 dn n qu trnh di dn t
Chu u sang t Bc Hoa K
gm ngi Ty Ban Nha, B o
Nha, Thy in, H Lan vi mc
ch chnh l khai thc ti nguyn,
trong khi ngi Anh di c sang
vi mc ch chnh l nh c v
nhng nguyn nhn sau:
V kinh t: Bc M l mt
ngun ti nguyn di do ca
Chu u. i vi nc Anh do c
s mt cn i v kinh t, nn
cng nghip dt pht trin lm cho
ngnh trng trt b b i nui
cu (hin tng cu n tht ngi)
lm pht sinh n tht nghip dn
n vic di dn tm vng t mi.
Nguyn nhn th hai, do nn cng
nghip dt pht trin, cn phi m
rng th trng.
V chnh tr: Nc Anh c s
hnh thnh giai cp tiu t sn, nh
hng nn vn ha phc hng, t
tng php lut t nhin hng

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

LO

BO

Cu 122: Ptch quyn lp php


trong hin php HK.
iu 1 ca HP trao ton b
quyn lp php ca chnh quyn
LB cho Ngh vin (Thng vin
v H vin).
tr thnh lut, 1 d tho
phi tri qua 2 vin. Do , cc
bang nh c th ngn cn nh c
nhiu phiu chng Thng vin
v cc bang ln cng c th ngn
cn nh c nhiu phiu H vin.
Thm vo , khi c 2 vin th t
nht cng an lm lut hay thng
qua cc quyt nh ca Ngh vin
phi c tin hnh lu hn, th tc
rm r hn ngn chn s qu
ti, vi vng, hp tp ca 1 vin.
Vic thit lp QH 2 vin vi c
ch kim ch nhau gia chng s
lm gim bt uy th ca c quan
lp php n cn bng vi b
my hnh php.
Mc d HP quy nh Mi
quyn lp php phi trao cho QH
nhng Tng thng vi t cch l
ng hach nh ch yu chnh sch
cng cng, vn c 1 vai tr lp
php quan trng. Tng thng c
th ph quyt bt k 1 d lut no
c QH th6ong qua, tr khi c
2/3 thnh vin trong mi vin ph
quyt gt b s ph quyt ca
Cu 121: Phn tch nguyn tc Tng thng, d lut s ko bao
phn chia quyn lc theo Hin gi thnh lut.
php Hoa K.
* Nguyn tc tam quyn phn Cu 123: Phn tch quyn t
nh v kim ch i trng:
php trong Hin php Hoa K.
Theo nguyn tc ny khng c c - Theo khon 1, iu 3 Hin
quan nh nc no ti cao hay c php Lin bang quy nh: Quyn
quyn lc nh nc cao nht m t php Hp Chng Quc c
nm trong th cn bng i trng trao cho ti cao php vin v cho
vi nhau, phn nh r rng trong nhng ta n cp di do Quc
:
hi thnh lp, theo s cn thit.
- Lp php bao gm: Quc hi Nh vy quyn t php trong
lng vin c quyn lm lut hay Hin php Hoa K c trao cho
thng qua lut.
Ta n.
- T php: Ta n ti cao v cc - Ta n c vai tr rt quan trng
ta cp di c quyn gii thch, trong h thng php lut Ha K,
din gii lut v gii quyt cc v h thng Ta n bao gm: Ta n
vic c th.
lin bang v ta n tiu bang. Ta
Mi nhnh quyn hot ng c n lin bang ch c thm quyn xt
lp trong lnh vc ca mnh vi s x trong mt s loi tranh chp
kim ch ca cc nhm quyn nht nh quy nh ti khon 2,
khc nhau. V d: lut do Quc iu 3 Hin php lin bang.

http://KILOBOOK.com

- Mi bang u c h thng ta n
ring ca mnh vi cch phn chia
thm quyn khc nhau. Nhn
chung, quyn t php Hoa K
c phn chia theo chiu ngang
v chiu dc:
+ Theo chiu ngang: cc v vic
khng c yu t xuyn bang a
chng, xy ra bang no th ta
n bang c thm quyn gii
quyt ring bit.
+ Theo chiu dc: cc v vic
ta n ti cao tiu bang gii
quyt nhng c khng ngh th s
chuyn cho ta n ti cao hp
chng quc xem xt li.
- Cc phn quyt ca ta n hp
chng quc Hoa K l phn quyt
c hiu lc cao nht.
* H thng ha m hnh xt x
ti Hoa K

cc bang ( trong trng hp lin


quan n php lut lin bang).
Cu 125: Trnh by v bi cnh
son tho Hin php Hoa K.
Trong nuc:
Ngy 4/7/1776, bn Tuyn ngn
c lp ca Hp chng quc Hoa
K c cng b, khng nh nn
c lp ca Hoa K sau mt thi
gian di chu s thng tr ca Anh.
M lc ny cha c mt ng
tin chung thng nht n nh 
ph v hat ng bun bn gia
cc bang vi nhau v gia cc
bang vi cc nc khc  chnh
quyn lin bang ri vo tnh trng
mc n v khng c kh nnng thu
thu.
Chnh quyn lin bang ko
mnh thit lp mt h thng ti
chnh lnh mnh, qun l thng
mi, thc thi cc Hip c hoc
dng n sc mnh qun s chng
li k th ngoi bang khi cn thit.
Nhng chia r ni b gia cc
bang v gia cc c nhn vi nhau
ngy cng tr nn nghim trng,
in hnh l cuc bo ng ca
nhng ngi nng dn cng qun
vo u nm 1786.
Ngoi nc:
Anh ko chu rt qun i ca h
ra khi lnh th min Ty Bc
nh tha thun trong Ha c
1783.
Cc s quan Anh cc vng bin
gii pha Bc v cc s quan Ty
Ban Nha pha Nam cung cp v
kh cho b tc ngi Anh-ing
v xi gic h tn cng nhng
ngi nh c M.
Ngi Ty Ban Nha t chi ko
cho php cc in ch min Ty
dng cng New Orlans vn
chuyn hng ha.
 gy kh khn
 cn phi c mt chnh quyn
Trung ng hu hiu, c sc
mnh thay th cho Quc hi
hin nay.
Thng 5/1787, Hi ngh lp hin
gm i din cc bang c triu
tp, thng nht v t chc v
nguyn tc xy dng b my nh
nc, v ch quyn quc gia, bu
c, cch thc la chn i biu
vo Quc hi.
17/9/1787, Hi ngh thng qua
bn Hin php u tin ca nc
M v cng l bn Hin php u
tin ca nhn loi.

.CO

Cu 120: Chng minh nhn


nh php lut M l s tip
nhn php lut Anh c chn lc.
C tip nhn: nh cu 119
phn tch.
Tip nhn c chn lc:
T gc thc tin, php lut M
khng tip nhn hon ton m c
chn lc v nguyn nhn ch quan
l do ngi Anh khi di dn sang
Bc M mun t b h thng
thng lut Anh, nguyn nhn
khch quan l do bi cnh nc
Hoa K lc ny khng c iu
kin p dng thng lut Anh.
- Do qu trnh di dn hnh thnh
nn 13 khu dn c, mi khu dn
c tn ti tch bit v c Hin
php ring quy nh v th ch
qun l khu dn c ca mnh
thot khi s bo tr trc tip ca
thng lut, ch cn nhng nh
hng mang tnh gin tip.V
chnh tr, do mi khu dn c u
hnh thnh cc c quan qun l
ring. V kinh t, gia cc khu
dn c khng c mi lin h v
kinh t. Cc khu dn c hon
ton c lp v kinh t, chnh tr,
php lut cc khu dn c c xu
hng dn dn tch khi thng
lut.
- Do Hoa K khng c nhng
iu kin tip nhn n l Anh:
mt n l c p dng th phi
c h thng t chc ta n theo h
thng th bc, c tuyn tp n l,
c i ng lut s, thm phn
ng o v chuyn nghip
Bc Hoa K khng c nhng iu
ny, lc ny y ch c 35 lut
s.
- Thng lut Anh hnh thnh trong
mt x hi phong kin, t th k
11 n th k 15 cn x hi M c
nn vn ha ring, hon ton khc
lch s x hi phong kin Anh.
- Cc mi quan h x hi v cc
vn m ngi di dn quan tm
trn t Bc M hon ton mi
m so vi x hi Anh.
T gc php l, thng lut Anh
chnh thc c p dng ti cc
khu thuc a t nm 1608 nhng
ch c p dng mc cc
quy phm ca thng lut ph hp
vi iu kin ca vng t ny.
Nhn chung, c hai gc php l
v thc tin, nc M p dng c
iu kin, c hin php, c lut
php thnh vn, khng c tp
qun.

http://KILOBOOK.com

hi thng qua khng c tri vi


Hin php, lut c kim tra bi
h thng ta n v c gi sang
cho Tng thng chp thun.
* Nguyn tc gim st bng th
tc t php: c hiu l hot
ng c quan t php thng qua
hot ng t php nhm kim tra
tnh ph hp vi Hin php v cc
vn bn do c quan nh nc ban
hnh, c th l c quan lp php.
Theo , Ta n ti cao lin bang
Hoa K c th tuyn b 1 hnh vi
ca Tng thng hay ca bt k c
quan lp php, hnh php hay
ngi thi hnh cng v lin
bang, tiu bang l bt hp hin v
khng c gi tr php l.
* Nguyn tc quyn lc chnh l
thuc v cc bang, thm quyn
ca lin bang l thm quyn
ph: c hiu ch nhng vn
c quy nh trong Hin php
mi thuc thm quyn ca lin
bang, cn thm quyn cn li tt
c thuc v bang. Nguyn tc ny
lun chi phi cho c 3 nhm
quyn lc ca lin bang, tiu
bang: lp php, hin php, t
php.

KI

ti t do cc nhn ca con ngi


trong khi th ch phong kin ca
Anh gn nh qun ch chuyn
ch. H qu xy ra l c s xung
t gia cc tng lp giai cp, bt
mn v chnh tr, hng ti t do
c nhn, t do v chnh tr hoc
tm c hi th hin inh chnh tr
ca ring mnh. Tng lp ny
phn ln gm cc ngh s, lut s
(35 lut s du tin ti M)
V x hi: Dn chng bt mn
v tnh cng nhc ca thng lut,
vi chnh quyn hong gia nn
hnh thnh mt tng lp da dn,
gm cc t nhn, nng dn khng
hi lng vi thng lut. Tuy nhin
s di dn ny ch yu c s bo
tr ca hong gia Anh v chnh tr,
php lut, kinh t v i li
hong gia Anh cung cp
phng tin i li.
V tn gio: Chu u c s
ng mnh m gia Thin
cha gio, Hi gio v cc nhnh
trong Thin cha gio. khng
nh v tr ca mnh, cc tn gio
c nhng quy nh h khc hn
dn n vic xut hin mt tn lp
mun thot khi nhng quy nh
ca tn gio, nhm n Bc M l
ni m h mong c s t do tn
gio.
Nh vy, ngi Anh khi di c
sang t Hoa K mang trong mnh
tt c nhng t tng t do v tn
gio, kinh t, vn ha, chnh tr.
Tt c h u mang trong mnh
nhu cu v t do, h u l nhng
ngi di dn v bnh ng nhau v
a v x hi. V vy cc chnh
sch a ra qun l, xy dng
khu dn c u phi da trn s
tha thun. c im ny s nh
hng n vic hnh thnh hnh
thc nh nc chnh th Hoa K
sau ny.
Kt qu ca qu trnh di c l hnh
thnh 13 khu dn c trn t Bc
Hoa K vo nm 1606. Nc Hoa
K khng tri qua thi k cng x
nguyn thy, phong kin m bt
u t thi k t bn.
Nhng c im trn c
nhng nh hng n php lut
Hoa K nh sau
Php lut Hoa K k tha thng
lut Anh :
Trong thi bui ban u khi ngi
Anh n Bc Hoa K h mang
theo thng lut ca mnh. Trong
khi khng c mt h thng php
lut no khc iu chnh cc
mi quan h x hi mi pht sinh
th h phi bt buc s dng thng
lut iu chnh. Tuy nhin
thng lut Anh s c nhng nh
hng mnh m nht trong nhng
ngnh lut t, cn i vi cc
ngnh lut cng nh hng ca
thng lut c phn b lu m v h
thng t chc nh nc Anh
khng c dn c ni y a
chung, phn ln h di c sang
Hoa K l v l do xung t hoc
bt mn vi trt t x hi hoc v
nhng l tng t do nh phn
tch trn. Thng lut Anh p
dng nhng khu thuc a ch
mc cc quy phm ca n ph
hp vi nhng iu kin vng
t ny.
Nc Hoa K vi s khc bit
v kinh t, chnh tr, tn gio, vn
ha, php lut, tip nhn
php lut nc Anh c chn lc.

OK

http://KILOBOOK.com

Cu 124: Trnh by v ti cao


php vin Hoa K
H thng ta n Hoa K bao gm
h thng ta n lin bang v h
thng ta n c lp ca 50 bang
H thng ta n lin bang ( ti cao
php vin) bao gm: TA ht lin
bang, TA phc thm khu vc, TA
ti cao
1. Ta n ht lin bang
Thm quyn:
 Xt x cc tranh chp lin quan
n lnh vc hnh s ( hnh s lin
bang)
 Trong cc v vic dn s: khi
tranh chp mang yu t a
chng tc. tc l tranh chp
Gia ngi nc ngoi vi nhau
Gia cng dn bang ny vi
cng dn bang khc
V kin m chnh ph Hoa K l
1 bn
2. Ta phc thm khu vc
c chia theo ranh gii a l
gia 1 nhm cc bang. Hoa K
c chia lm 12 khu vc
Thm quyn: xt x khng co,
khng ngh pht sinh trong cc
bn n s thm ca ta n ht lin
bang
3. Ta ti cao lin bang (VSSC)
Thm quyn: va xt x s thm,
va phc thm
S thm
- V kin c i s hoc lnh d
nc ngoi
- Khi 1 bang Hoa K kin 1 cng
dn ca 1 bang khc
- V kin 1 bang Hoa K vi 1
bang khc
- Tranh chp gia 1 bang vi
chnh ph Hoa K
Phc thm: Cc bn n ca tt
c cc ta hin nh lin bang v
cc ta lut nh lin bang, ng
thi c quyn xt x phc phm
cc bn n ca cc ta n ti cao

http://KILOBOOK.com

Cu 126: Tnh tha hip ca


Hin php Hoa K
Hin php Hoa K l kt qu ca
c mt qu trnh thng lng,
tha hip gia cc bang. lp
bn d tho Hin php, cc bang
phi a ra mt s tha hip v
chnh tr, ni dung Hin php.
Hoa K c 50 bang, c c
mt bn Hin php lin bang p
dng cho ton b lin bang i
hi phi c s tha thun nht tr
gia cc bang th mi c tnh thc
thi do mi bang c iu kin kinh
t, x hi khc nhau.
Cng chnh v th, Hin php Hoa
K ch quy nh v t chc ca b
my nh nc v quyn cng dn.
Cu 127: Nu cc nguyn nhn
dn ti Hin php Hoa K l s
tha hip v chnh tr.

http://KILOBOOK.com

Lut rt ln quy t hng trm lut


s.
Trong 1s v vic khi i din cho
bn nguyn n trong cc v gy
thng tch, cc lut s lm vic
trn c s tnh ph theo t l, ngha
l lut s s nhn ph cho dch v
m anh ta cung cp theo t l phn
quyt ( t l t 25 50%, trung
bnh l 35%). Lut s bn b
thng c tr ph theo gi.

c th b thay i v khng c
p dng.
Trnh php in ho cao: n l
v lut thnh vn. Khi son tho
cc vbpl ca mnh, cc bang cn
nhc pl ca cc bang khc v
thng khng ban hnh cc quy
phm c s khc bit qu ln vi
cc quy phm c p dng ti
hu ht cc bang khc, tr phi h
c l do c bit chp nhn s
khc nhau . Cc bang khng b
buc phi tun th n l ca TA
cc bang khc nhng cc phn
quyt ph hp ca cc bang khc
thng c vin dn v gi tr
thuyt phc ph thuc vo TA no
a ra quyt nh .
Nguyn tc tin l php c p
dng 1 cch mm do v linh hot
hn so vi Anh, iu ny bt
ngun t chc nng kp ca TA
va p dng lut li va xy dng
lut cho nn TP khng buc phi
tun theo nhng quyt nh trc
m tu vo tng v vic , hon
cnh c th m c quyn a ra
phn quyt ring ca mnh.
Cu 135: S tng ng v
khc bit trong ngh lut s
Anh v M
Khc bit
- Lut s Anh c s phn chia
thnh lut s t vn v lut s t
tng cn M th khng c s
phn chia ny do M lc u s
lng lut s rt t, ch c 35
ngi nn khng phn chia.
- hnh ngh, Anh ch cn c
giy chng nhn thc tp cn
M th phi c giy php hnh
ngh do on lut s cp.
- Anh tr thnh lut s
khng nht thit phi c bng c
nhn lut, cn M th ngc li.
Tng ng

BO

Cu 131: Nu cc yu t m
bo cho tnh vnh hng ca HP
HK.
Tu chnh n.
Cu 129: im tng ng v Thng qua hat ng gii thch
khc bit v khi nim v HP ca cc TP ca TA ti cao
phng thc vn hnh ca n l M.
trong 2 htpl Anh- M.
n l M khc vi n l Anh , Cu 132: nu cc yu t dn n
mc d htpl ca 2QG ny u c s khc bit v t cht ca
chung ngun gc lch s v u ngi Anh v ngi M, mc
thuc dng h common law.
d ngi M c ngun gc t
Phng thc vn hnh n l:
ngi Anh.
Anh
 Th nht: nhng ng Anh tm
- Vn hnh theo chiu dc: cc n M nhm trnh xa s h khc
quyt nh ca Thng ngh vin ca Thng lut v hong gia Anh
c gi tr bt buc /v tt c cc tm s t do v bnh ng.
to tr Thng ngh vin; cc  Th hai: yu t kinh t, i l.
quyt nh ca to ds thm quyn Nn kinh t M rt pht trin,
chung khng c gi tr bt buc M l mt quc gia m so v
vi cc to cng cp nhng vi Anh mt nc tn ta hn 200
to cp di th bt buc.
nm vi ch d phong kin. Mc
- Vn hnh theo chiu ngang: cc khc M l mt quc gia a chng
quyt nh ca to phc thm c tc bn cht tn ti trong con
gi tr bt buc i vi tt c cc ngi.
to cp di thuc thm quyn
phc thm ca to v c gi tr vi Cu 133: Nguyn tc phn chia
chnh bn thn n
quyn lc gia nh nc lin
V th ta nhn thy TP Anh p bang v cc bang theo HP M.
dng nguyn tc stare decisis 1 Chnh quyn Hoa k c t chc
cch trit , cng nhc.
t di ln trn gm 50 nh nc
thng nht khc nhau v 1 nh
M
Nguyn tc stare decisis c tun nc lin bang c to ra t cc
th 1 cch mm do v linh hot, bang. Do vic phn chia quyn
sng to hn so vi Anh. iu ny lc gia nh nc lin bang v cc
c th hin qua vic TATC M bang l cc k quan trng, da trn
v TATC tiu bang khng b rng nguyn tc xng sng l:
buc bi chnh cc n l do mnh thm quyn ca tiu bang l thm
to ra m ty thuc vo tnh tit v quyn chnh cn thm quyn ca
vic, hon cnh x hicc TP c lin bang l thm quyn ph.
quyn a ra cc phn quyt ring Nguyn tc ny c hiu l ch
ca mnh. Ngoi ra nguyn tc nhng vn c quy nh trong
stare decisis thuc v thm quyn HP mi thuc thm quyn ca lien
ca tiu bang th ch c hiu lc bang cn thm quyn cn li tt
trong phm vi tiu bang .
c thuc v tiu bang. Mc d
quyn lc c phn chia 1 cch
Cu 130: Trnh by v ngh lut r rang nhng khng hon ton
c lp vi nhau m chu s chi
s ti Hoa K
Hoa K tr thnh t nc c mt phi ln nhau ( vd: 1 tiu bang
lut s ln nht th gii, mun ban hnh 1 o lut hoc 1
khong 1 na s lut s trn th quyt nh no u phi ph
gii lm vic ti M.
hp vi nhng quy nh ca pl
Mun hnh ngh lut s th bt lin bang nu khng s b bi b
buc cn phi c giy php hnh hoc v hiu). y chnh l yu t
ngh lut s( c giy ny th quan trng gp phn duy tr s
ngi hc ngh phi c bng c pht trin pl cng nh s bn
nhn lut v phi vt qua c k vng ca 1 t nc a dn tc
thi do on lut s ca 1 bang no nh Hoa K.
t chc v nh gi).
Khng c s phn bit lut s t Cu 134: Cu trc ngun lut
vn v lut s bo cha, mt lut ca htpl Hoa k.
s thc hnh c gi l lut s HP (o lut c gi tr ti cao) ra
khi bo cha, cn bnh thng ch i 1787, khng ch c gi tr nghi
c gi l lut s thng thng. thc m trn thc t cn l ct li
Mi bang c nhng quy nh c ca htpl Hoa k. HP Hoa k
lp v cho php vic hnh ngh khng phi l nhng tuyn ngn
lut.
chnh tr hnh thc v nhng d
Khng cn phi l cng dn Hoa nh m bao gm cc quy nh pl
K th mi c tr thnh thnh c gi tr thc tin cao v thng
vin ca on lut s.
xuyn c cc TA p dng. Mt
Phn ln cc lut s hnh ngh o lut ca bang or lien bang or
c lp or theo cc nhm nh bao php lnh ca chnh quyn a
gm 1s lut s nhng ti thnh phng c xung t vi HP u
ph ln cng c nhng Cng ty

http://KILOBOOK.com

Cu 137: Trnh by v cn c
php l cho hiu lc ca php
lut hin nay
n l (?)
Hin php
Hin php lin bang: Hin php
M 1787 c coi l b lut ti
cao ca Hoa K v tt c cc lut
M u khng c tri vi
Hin php. N quy nh v cu
trc nh nc Lin bang; cc
quyn lp php, hnh php, t
php; cc quyn c bn ca cng
dn; tt c cc lnh vc kinh t x
hi.
Hin php ca tiu bang: c hiu
lc cao hn cc o lut khc cu
tiu bang nhng phi ph hp v
khng c tri vi Hin php
Lin bang.
Lut
Lut Lin bang: do Quc hi M
ban hnh, c g tr php l cao
hn lut ca cc bang.
Lut ca tiu bang: do c quan
lp php ca cc bang ban hnh
(cc lut ca lin bang v cc
bang d l lut cng hay t th
cng u c xut bn v bin
tp nh k. Cc b su tp v lut
nh k ny thng c hiu l
lut sa i (Revised Laws) v
Lut thng nht (Consodilated
Laws) cn c gi l B lut
(Codes).
Cc vn bn di lut do c
quan hnh php ban hnh

LO

KI

Cc c quan qun l Nh nc
Lin bang v cc bang u c ban
hnh cc quy ch v quy tc
trin khai c th cc quy nh
trong cc o lut c lin quan.
Cc vn bn di lut do Chnh
ph ban hnh cng c u tin
p dng trong mi quan h gia
cc bang.
Cu 138: Trnh by v bn cht
xung t php lut v phng
thc gii quyt trong h thng
php lut Hoa K
Bn cht ca xung t php
lut
XPL l hin tng 2 hay nhiu
h thng php lut khc nhau cng
iu chnh mt quan h x hi
pht sinh.
Hoa K l mt quc gia lin
bang, do h thng php lut
ca Hoa K bao gm php lut
lin bang v 50 h thng php lut
ca cc tiu bang. V c s phn
bit gia h thng php lut lin
bang v cc bang nn xy ra hin
tng 2 hay nhiu h thng php
lut khc nhau c th cng c
p dng iu chnh 1 quan h
x hi  XPL Hoa K biu
hin 2 kha cnh:
- XPL gia Lin bang vi cc
tiu bang
- XPL gia cc tiu bang vi
nhau
Phng thc gii quyt xung
t:
Khi son tho cc vn bn php
lut, cc bang thng ban hnh
nhng quy phm xung t v c
s cn nhc php lut ca nhau v
thng khng ban hnh cc quy
phm c s khc bit qu ln vi
cc quy nh c p dng hu
ht cc bang khc (tr khi h c l
do c bit chp nhn s khc
nhau ).
Trong qu trnh xt x, Ta n
ca tiu bang khng b bt buc
phi tun th n l ca bang khc,
nhng cng thng vin dn
nhng phn quyt ph hp ca
Ta n bang khc.
Xy dng cc b lut mu thng
nht, uc nhiu tiu bang t
nguyn chp nhn v p dng
nhiu mc khc nhau. VD: B
lut thng mi thng nht c
hu ht cc bang thng qua.

.CO

Cu 128: Nu c im chung
ca php lut Hoa K.
 Php lut lin bang bn cnh
php lut 50 bang xut pht t bn
cht N2 HK l nh nc lin bang.
 Xung t php lut HK rt
pht trin.
 Php lut HK c mt o lut
c gi tr ti cao l Hin php
HK.
 Trnh php in ho Hk
cao hn Anh.
 Nguyn tc stare decisis c
tun th mt cch mm do v
linh hot hn Anh.

http://KILOBOOK.com

OK

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

http://KILOBOOK.com

Вам также может понравиться