Tokoh-tokoh di atas mempunyai satu ciri

persamaan iaitu..
(92)

BAB 6 KEMEROSOTAN MELAKA

1

A
B

Kesultanan Melaka diasaskan oleh

Parameswara sekitar tahun 1400

C
D

Kesultanan Melaka mencapai zaman

kegemilangan semasa pemerintahan?
(91)
A
B
C
D

Sultan Ahmad
Sultan Mahmud
Sultan Mansor Shah
Sultan Muzaffar Shah

5
Pembesar Melayu A:
Tun Mutahir tidak patut
menjadi Bendahara
Pembesar Melayu B :
Dia memang tidak sesuai
menyandang jawatan itu

Tokoh
X

* Pengganti
Bendahara
Tun Perak
* hukum bunuh oleh
Sultan Melaka
Merujuk maklumat di atas, apakah
sebab tokoh x dihukum bunuh oleh
Sultan Melaka?
(91)

A
B
C
D

A
B
C
D

Berdasarkan dialog di atas,

mengapakah para pembesar
Melayu tidak bersetuju dengan
pelantikan Tun Mutahir sebagai
Bendahara Melaka?
(91-92)
A
B
C

Beliau bersikap pilih kasih

Beliau berketurunan India Muslim
Beliau Berkomplik dengan
Laksamana Khoja Hassan
Beliau difitnah ingin mengatasi
kekayaan Sultan Melaka

Mengapakah Tun Mutahir difitnah

cuba mengatasi kekayaan Sultan
Melaka?
(91)

^ Tun Mutahir ^ Tun perpatih Putih

Beliau sudah uzur dan tepok

Beliau berketurunan India-Muslim
Beliau tidak ada pengalaman dalam
pentadbiran
Beliau cuba mengatasi kekayaan
Sultan Melaka

6
Para pembesar Melayu
berasa iri hati terhadap
Bendahara Tun Mutahir

Bersikap pilih kasih

Membolot kegiatan perdagangan
Amalan rasuah secara berleluasa
Memaksa pedagang membayar
cukai

Berketurunan Tamil Muslim

Berkhidmat di bawah empat orang
sultan
Bertanggungjawab menjaga
keselamatan sultan
Berperanan menasihati sultan
dalam bidang pentadbiran

Pernyataan di atas merupakan

senario yang wujud semasa
Bendahara Tun Mutahir memegang
jawatan Bendahara.Mengapakah
keadaan demikian berlaku? (92)
A
B

Beliau terlalu berkuasa

Beliau melantik Sultan mengikut
pilihannya sendiri

C
D

Beliau terlalu teliti dalam soal

pelantikan pembesar
Beliau melantik pegawai
kesayangannya dalam pentadbiran

9
-Amalan rasuah berleluasa
-Fitnah-menfitnah berlaku
di istana Melaka.
Apakah factor utama yang
menyebabkan berlakunya keadaan
demikian?
(92)

Sultan Mahmud menyedari akan

kesilapannya lalu men yerahkan
pemerintahan negeri kepada
Raja Ahmad.pernyataan di
Berdasarkan

A
B
C
D

atas,apakah kesilapan yang telah

dilakukan oleh Sultan Mahmud
Shah?
(92)
A
B
C
D

Melantik Tun Mutahir sebagai

Bendahara Melaka
Membunuh Bendahara Tun Mutahir
tanpa usul periksa
Melantik Tun Pepatih Putih sebagai
Bendahara Melaka
Mencetuskan huru-hara di Melaka
dan gagal mengatasinya

10

Seandainya anda seorang pedagang

dari Arab. Mengapakah anda tidak
mahu berdagang di pelabuhan
Melaka pada awal kurun ke-16?
(92)
I
II

Keadaan di Melaka tidak stabil

Kadar cukai di Melaka lebih
tinggi
III Kerajaan Melak mengamalkan
dasar monopoli perdagangan
IV Kerajaan Melaka mengenakan
pelbagai peraturan perdagangan

Peristiwa
Sultan Mahmud Shah
menyerahkan pemerintahan
Melaka kepada Raja Ahmad
dengan gelaran Sultan Ahmad

A
B
C
D
Kesan
X

11

B
C
D

Pentadbiran Melaka mejadi

semakin lemah
Pentadbiran Melaka menjadi
semakin sistematik
Perdagangan di Melaka
berkembang dengan pesat
Persaingan kuasa dalam kalangan
kerabat diraja semakin rancak

I
II
III
1

dan
dan
dan
dan

II
III
IV
IV

Antara berikut manakah faktorfaktor yang menyebabakan keadaan

politik Melaka tidak stabil pada awal
kurun ke 16? (92)

Berdasarkan rajah di atas apakah

kesan X?
(92)
A

Ketiadaan Bendahara
Ketiadaan sistem pentadbiran
Ketiadaan sistem perundangan
Ketiadan pemimpin yang
berwibawa

I
II
III
IV

Kekacauan perdagangan
Kelemahan pertahanan
Kelemahan kepimpinan
Kekacauan rakyat jelata

A
B
C
D

I
II
III
1

dan
dan
dan
dan

II
III
IV
IV

12

Mengapakah Sultan Mahmud Shah

menyerahkan pemerintahan negeri
kepada Raja Ahmad Shah? (92)
A
B
C
D

Maklumat di atas berkaitan dengan

peribadi Tun Mutahir semasa beliau
menjawat jawatan Bendahara
Melaka.
Apakah kesan daripada peribadi
beliau?
(92)

Tua dan uzur

Desakan daripada pembesar
Serangan Portugis ke atas Melaka
Menyedari kesilapan membunuh
Bendahara

A
B
C
D

13

Rakyat berpecah-belah
Sultan kehilangan kuasa
Pembesar kurang pengaruh
Kerajaan menghadapi perang
saudara

Faktor X
Menimbulkan semula
persaingan antara pembesar
Melaka.

Peristiwa X

16

Kesan
Timbulnya
persaingan
pengaruh
di antara
orang
Melayu
dengan
orang
India
Muslim
Berdasarkan rajah di atas apakah
Peristiwa X?
(92)

Faktor X dalam rajah di atas

merujuk kepada
(92)
A
B
C
D

14

A
B
C
D

15

Perebutan antara pemimpin dalam

menguasai perdagangan
Pelantikan Tun Mutahir sebagai
Bendahara
Pembunuhan Tun Besar oleh Raja
Muhammad
Persaingan kerabat diraja
meluaskan jajahan takluk
Mengapakah Sultan Mahmud Shah
membunuh Tun Mutahir dan ahli
keluarganya?
(92)

Tun Mutahir dihasut oleh Raja

Mendeliar
Tun Mutahir berkonflik dengan
Laksamana Khoja Hassan
Tun Mutahir membenarkan
Portugis berdagang di Melaka
Tun Mutahir menghasut pembesar
melakukan pemberontakan

Tun Mutahir bersikap pilih kasih

dalam pentadbiran

Pelantikan Bendahara Melaka

sebagai warisan
Pelantikan Tun Mutahir sebagai
Bendahara Melaka
Penyerahan kuasa pemerintahan
Melaka kepada Raja Ahmad
Pembunuhan ke atas Bendahara
Tun Mutahir dan ahli keluarganya

17
Pembesar Melayu bersaing
dengan pembesar India Muslim
untuk mendapatkan pengaruh
Persaingan ini berpunca daripada
(92)

A
B
C
D

18

Amalanrasuah berlaku secara

berleluasa
Amalan pilih kasih Bendahara Tun
Mutahir
Perlantikan Raja Ahmad sebagai
Sultan Melaka
Raja Mendeliar memfitnah
Bendahara Tun Mutahir

konflik

Apakah kesan yang Wujud daripada

peristiwa di atas? (92)

Bendahara
Tun
Mutahir

I
II
III
IV

Rakyat berpecah belah

Pentadbiran semakin kuat
Kedatangan orang British
Kegiatan perdagangan merosot

A
B
C
D

I
II
III
1

dan
dan
dan
dan

II
III
IV
IV

21

A
B
C
D

19

Rajah disebelah menunjukkan

konflik perebutan pengaruh yang
berlaku di antara Bendahara Tun
Mutahir dengan X. Siapakah X ?
(92)
Laksamana Hang Tuah
Laksamana Hang Jebat
Laksamana Khoja Hassan
Laksamana Tun Abdul Jamil

Senjata
askar
Portugis
^ meriam
^Senapang

Pembesar X :
Tuanku , Bendahara Tun
Mutahir berusaha untuk
mengatasi kekayaan Tuanku.
A
B
C
Siapakah pembesar X yang
memfitnah Bendahara Tun Mutahir
sehingga mengakibatkan beliau
dihukum bunuh oleh Sultan
Melaka?
A
B
C
D

20

22

Perbalahan antara
pembesar Melayu dengan
pembesar India Muslim
Pembunuhan Bendahara
Tun Mutahir

Jadual di atas berkaitan dengan

senjata yang digunakan oleh askar
Portugis dan askar Melaka semasa
pertempuran di antara kedua-dua
belah pihak. Apakah kesan
penggunaan senjaata tersebut?
(92)
Askar Melaka melarikan diri
Semangat askar Melaka membara
Askar Melaka dikalahkan oleh askar
Portugis
Askar Melaka berperang
bersungguh-sungguh
Kelemahan askar Melaka
merupakan salah satu faktor
yang menyebabkan Melaka
jatuh ke tangan Portugis

Raja Mahmud
Raja Mandilar
Raja Mendeliar
Raja Muhammad

Senjata
askar
Melayu
^Keris
^Tombak

Antara berikut yang manakah

menunjukkan kelemahan askar M
Melaka?
(92-93)
I
II
III

Penggunaan askar upahan

Penggunaan senjata tradisional
Tidak mempunyai panglima perang

IV Mempunyai struktur perang yang

lengkap
A
B
C
D

I
II
III
1

dan
dan
dan
dan

26
Semasa Portugis
menyerang Melaka,
tentera upahan Melaka
telah melarikan diri.

II
III
IV
IV

Askar upahan itu berasal dari (93)

23

Masalah perpaduan merupakan

salah satu sebab kemerosotan
Melaka. Apakah punca masalah
perpaduan tersebut?
(92)
A
B
C
D

Persaingan rakyat
Kejatuhan kerajaan
Pengaruh musuh luar
Pertelingkahan pembesar

A
B
C
D

27
-Orang Melayu pertama
mengelilingi dunia.
Pernah menjadi tawanan
Portugis.
-Berjuang mendapatkan
semula Melaka.

Dilantik
oleh Raja
Portugal
Tokoh untuk
mengetuai
X
serangan
ke atas
Melaka

24

Siapakah tokoh X?
A
B
C
D
25

A
B
C
D

(92)

Vasco da Gama
Lopez de Sequeira
Bartholomew Diaz
Alfonso de Albuquerque

A
B
C
D

Orang Portugis menjadi

bangsa Eropah yang
pertama dating ke Timur

Antara berikut,yang manakah boleh

dikaitkan dengan kedatangan orang
Portugis ke Timur?
(94)

Askar terlatih
Paksaan oleh Putera Harry
Penggunaan senjata tradisional
Sokongan pangkalan tentera di Goa
I
II
III
1

dan
dan
dan
dan

II
III
IV
IV

Maklumat di atas merujuk kepada

tokoh
(93)
Raja Mendeliar
Panglima Awang
Raja Ahmad Shah
Laksamana Khoja Hassan

28

Apakah kelebihan askar Portugis

berbanding askar Melaka dalam
pertempuran antara kedua-dua
belah pihak pada tahun 1511?
(92-93)
I
II
III
IV

Jawa
Jambai
Johor
Johol

I
II
III
IV

Penemuan jalan laut

Kepentingan perdagangan
Penyebaran agama Islam
Kemerosotan kerajaan Kesultanan
Melaka

A
B
C
D

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV

II

Menyebarkan agama Kristian di

Timur
III Memusnahkan kerajaan Islam di
Timur
IV Menjadikan Melaka pusat
penyebaran agama Kristian

29
-Gold
-Gospel
-Glory

A
B
C
D

Slogan di atas digunakan oleh orang

Portugis untuk
(94)
A
B
C
D

Menjelajah ke Timur
Menguasai Selat Melaka
Menghancurkan kerajaan kerajaan
Islam
Menjalankan perdagangan di
Melaka

Tahun Pelayar
30

1488
1498

32

Bartholomew Tanjung
Harapan
X
India

33

Kedatangan orang Portugis ke

Timur dikaitkan dengan faktor
agama

Antara pernyataan berikut,yang

manakah berkaitan dengan faktor
tersebut ?
(94)

-Lopez de Sequeira
-Alfonso de Albuquerque
Apakah cirri persamaan tokohtokoh di atas?
(95-96)
A
B

Putera Henry
Vasco da Gama
Lopez de Sequeira
Alfonso de Albuquerque

Meneruskan Perang Salib

Pluto
Caravel
May Fair
Flor de la Mar

Destinasi

31

Antara berikut, kapal manakah yang

digunakan oleh Alfonso de
Albuquerque untuk belayar ke
Melaka?
(94)
A
B
C
D

Jadual di atas menunjukkan

pelayaran yang dilakukan oleh
orang Portugis.Siapakah X yang
telah Berjaya sampai ke India? (94)
A
B
C
D

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV

C
D

34

Menyedarkan agama Kristian di

Timur
Membina kubu pertahanan Portugis
di Timur
Mengetuai rombongan Portugis
belayar ke Melaka
Mengetuai angkatan tentera untuk
menawan negeri di Timur
Orang Portugis berusaha
untuk menguasai
perdagangan rempah di Timur
kerana permintaan yang tinggi
di Eropah

Berdasarkan maklumat di
atas,apakah kegunaan rempah pada

masa itu?

(95)

I
II
III
IV

Menguatkan badan
Menyejukkan badan
Mengawet makanan
Menyedapkan makanan

A
B
C
D

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV

35

II Menguasai Lautan Hindi

III Menguasai Selat Melaka
IV Menguasai perdagangan rempah
A
B
C
D
38
Tahun
1509

Bangsa Eropah yang manakah

terawal menjelajah ke Timur? (95)
A
B
C
D

36

British
Belanda
Portugis
Sepanyol

A
B
C
D

Gujerat
Jawa
Siam
China

A
B
C
D

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV

39

Menyerang Melaka
Menguasai perdagangan di Selat
Melaka
Menyebarkan agama Kristian di
Melaka
Menjalin hubungan perdagangan
dengan Melaka
Pedagang Islam
Bendahara Tun Mutahir

Sultan Mahmud Shah

37

Rajah menunjukkan maklumat

tentang kedatangan orang Portugis
yang disampaikan oleh pedagang
Islam kepada Bendahara Tun
Mutahir. Maklumat tersebut
disampaikan kepada Sultan
Mahmud Shah.Apakah maklumat
itu?
(92-96)

Orang Portugis
X

Mendapat keuntungan yang

lumayan

Orang Portugis berpendapat

bahawa mereka akan mendapat
keuntungan yang lumayan melalui X
dan Y.Apakah X dan Y?
(95
I

Peristiwa
Lopez de Sequeira
mengetuai rombongan
Portugis tiba di Melaka

Apakah tujuan utama rombongan

Portugis itu datang ke Melaka? (95)

Antara berikut,pedagang dari

manakah bermusuhan dengan
Portugis?
(95)
I
II
III
IV

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV

Menguasai India

I
II
III

Orang Portugis ingin menguasai

perdagangan
Orang Portugis ingin menentang
agama Islam
Orang Portugis ingin mendirikan

kubu pertahanan
IV Orang Portugis ingin merampas
takhta kerajaan Melaka
A
B
C
D

40

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV

A
B
C
D
42

Sultan Mahmud Shah

mengarahkan agar semua orang
Portugis di Melaka ditangkap
dan dipenjarakan

Sultan Melaka :
Alfonso , Beta menolaksemua
tuntuttan Portugis
Alfonso de Albuquerque :
Tuanku akan menanggung
akibatnya

Apakah kesan daripada di atas? (96)

A
B
C
D

41

Melaka ditawan oleh orang Portugis

Melaka menjadi negeri naungan
Portugis
Melaka membayar ganti rugi
kepada orang Portugis
Melaka membenarkan orang
Portugis berdagang di Selat Melaka

Mengapakah sultan Melaka

menolak tuntutan Portugis
A
B
C
D

Dialog berikut mungkin berlaku di

istana Melaka pada tahun 1511.
Alfonso de
Albuquerque

: Pihak Portugis
menuntut 3
Perkara
antaranya
membina
kubu di Melaka

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV
Dialog berikut mungkin berlaku di
istana Melaka antara Alfonso de
Albuquerque dengan Sultan
Mahmud .

43

(96)

Mendapat kuasa mentadbir

Memelihara kedaulatan negeri
Melindungi kepentingan pedagang
Mengelakan penyebaran agama
Kristian
Dialog berikut mungkin berlaku
antara Sultan Melaka dengan Tun
Mutahir.

Tun Mutahir :
Ampun tuanku, dengarnya
Portugis ingin merampas
perdagangan rempah

Sultan Mahmud : Beta tidak

Shah
boleh
menerimanya.

Sultan Melaka :
Tangkap mereka dengan segera!
Apakah dua perkara lagi yang
dituntut oleh Portugis?
(96)
I
II
III
Iv

Pembinaan gereja
Penyebaran agama
Pembebasan tawanan
Pembayaran ganti rugi

Apakah kesan tindakan Sultan

Melaka tersebut kepada kerajaan
Melaka?
(96)
A
B

Perebutan takhta
Kejatuhan kerajaan

C
D
44

Penamatan pengaruh Portugis

Kebangkitan kuasa laksamana
Apakah yang dituntut oleh Alfonso
de Albuquerqeu kepada Sultan
Melaka sebelum beliau menyerang
Melaka?
(96)

Membebaskan tawanan Portugis

Membenarkan Portugis membina
kubu pertahanan
III Meis membenarkan portugis
menyebarkan agama kristian
IV Membenarkan Portugis menguasai
perdagangan rempah

(96)

I
II

A
B
C
D

I
II
III
IV

Pembayaran ganti rugi

Pembebasan tawanan Melaka
Pembinaan kubu Portugis di Melaka
Penguasaan perdagangan di Melaka

A
B
C
D

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV

48

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV

Apakah reaksi Sultan Mahmud Shah

terhadap tuntutan yang dibuat oleh
Alfonso de Albuquerque? (96)
A
B
C

45

Mengapakah tenter Portugis dapat

menguasai jambatan Sungai Melaka
pada 25 Julai 1511?
(96)
A
B
C
D

46

Taktik serangan berkesan

Semangat perjuangan askar
Sokongan penduduk tempatan
Mengetahui kekuatan pertahanan
musuh

49
Semangat perjuangan
askar Melaka membara
Mereka Berjaya
mengundurkan angkatan
Portugis

Setelah kejatuhan Melaka,Sultan

Melaka,Sultan Mahmud Shah
membina sebuah kerajaan baru di
(96)
A
B
C
D

Apakah yang menjadi pendorong

utama kepada askar Melaka untuk
mencapai kejayaan tersebut? (98)

Muar
Pahang
Kampar
Bentan

A
B
C
D

47
Sebelum menyerang Melaka,
Alfonso de Albuquerque
menuntut tiga perkara daripada
Sultan Mahmud Shah.

Apakah yang dituntut oleh beliau?

Baginda membayar ganti rugi

Baginda menolak kesemua tuntutan
itu
Baginda membebaskan tawanan
Portugis
Baginda menunaikan kesemua
tuntutan itu

50

Sokongan padu rakyat jelata

Bantuan pedagang-pedagang Islam
Kisah Hikayat Muhammad Ali
Hanafiah
Ganjaran lumayan yang ditawarkan
oleh Sultan Melaka

25 Julai 1511
Portugis melancarkan serangan
ke atas Melaka dan Berjaya
menguasai jambatan Sungai
Melaka

A
B
C
D
Siapakah yang memberi maklumat
tentang kekuatan pertahanan
Melaka kepada pihak Portugis? (96)
A
B
C
D

53

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV

# Si Kitol member maklumat

kekuatan pertahanan Melaka
kepada Portugis

Si Kitol
Pedagang Cina
Pedagang India
Lopez de Sequeira

# Portugis Berjaya menguasai

jambatan penting di Melaka
Apakah kesan daripada peristiwa
tersebut?
(97 - 98 )

51

24 Ogos 1511
Alfonso de Albuquerque berjaya
menguasai Melaka.

A
B
C

Apakah kesannya terhadap Sultan

Mahmud Shah?
(98)
A
B
C
D

52

Sultan Mahmud Shah berundur dari

Melaka
Sultan Mahmud Shah terkorban
dalam pertempuram
Sultan Mahmud Shah mendirikan
kerajaan di Johor
Sultan Mahmud Shah
membenarkan orang Portugis
berdagang di Melaka

SOALAN-SOALAN PMR SEBENAR

PMR 2005
54

Apakah iktibar yang boleh kita

pelajari daripada peristiwa
kejatuhan Melaka ke tangan
Portugis?
(98)
Jangan berhubung dengan kuasa
asing
II Berusaha bersama-sama untuk
kemajuan Negara
III Perpaduan rakyat menjamin
keutuhan kerajaan
IV Berkerjasaman untuk
mempertahankan kedaulatan
negara

Tentera Melaka bersatu-padu

Sultan Melaka berundur dari
Melaka
Para pembesar Melaka berpecahbelah
Pedagang asing meninggalkan
pelabuhan Melaka

Masalah perpaduan di Melaka pada

kurun ke-16 berpunca daripada (92)
I
II
III
IV

Perebutan kuasa
Persaingan kaum
Persengketaan pemerintah
Perbezaan amalan keagamaan

A
B
C
D

I,II dan III

I,II dan IV
I,III dan IV
II,III dan IV
Mengapakah buku Hikayat
Muhammad Ali Hanafiah di jadikan
bahan cerita semasa Portugis
menyerang Melaka? (98)

Mendapatkan sokongan rakyat

55

B
C
D

Mengambil iktibar kisah silam

Menaikkan semangat juang askar
Membaiki strategi peperangan

Menerima sokongan peribumi

Membina kubu pertahanan

58

PMR 2006
56

C
D

Membebaskan
tawanan
Tuntutan
Alfonso de
Albuquerque

Sultan Mahmud Shah enggan

membebaskan tawanan dan
membayar ganti rugi kepada
Portugis

Membayar
ganti rugi
X

Rajah di atas menunjukkan tuntutan

Alfonso de Albuquerque kepada
Sultan Melaka
Apakah X?
(96)

Pernyataan di atas menerangkan

Sultan Mahmud Shah menolak
tuntutan Portugis
Apakah kesan tindakan
baginda?(96)
A
B
C
D

A
B
C
D

Perebutan takhta
Kejatuhan kerajaan
Kebangkitan rakyat tempatan
Perpindahan pusat pentadbiran
59

Mendirikan gereja
Membina kubu
Meluaskan pelabuhan
Memperbanyak gudang
PMR 2008
Garis masa berikut menunjukkan
kronologi kejatuhan kerajaan
Melayu Melaka ke tangan Portugis.

PMR 2007
57
Tentera
terlatih

Bantuan dari
luar
Ogos
1511

Faktor
Kejayaan
Portugis

Kepimpinan
Alfonso de
Albuquerque

Julai
1511

Rajah di atas merupakan faktor

kejayaan Portugis menawan Melaka
pada tahun 1511.
Apakah X ?
(93)
A
B

Melaka dikuasai
Portugis
Jambatan Melaka
dikuasai Portugis

Mempunyai askar upahan

Menggunakan senjata moden

Apakah faktor yang membawa

kejatuhan tersebut?
(91-92)
I
II
III
IV

Pembesar tempatan berebut kuasa

Askar upahan berpaling tadah
Bilangan tentera sedikit
Wilayah naungan membebaskan
diri

A
B

I dan II
II dan III

C
D

60

III dan IV
I dan IV

Apakah kepentingan karya Hikayat

Muhammad Ali Hanafiah kepada
masyarakat Melaka pada kurun ke16?
(98)
A
B
C
D

Menghargai salasilah raja

Mengukuhkan sistem perundangan
Meningkatkan hubungan diplomatic
Menyemarakkan semangat
perjuangan