Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
Than Aye
Head of the Plant Protection Division,
MYANMA AGRICULTURE SERVICE
trS m pm
pmtkyif ,fonf pyg;oD;ESw
H iG f usa&mufwwfaom
ykd;rTm;a&m*gESihf umuG,fESdrfeif;enf;rsm;tm; pkdufysKd;a&;OD;pD;Xme
0efxrf;rsm;tygt0if awmifolv,form;rsm; vuf0,fokdY
ynmay;jzefYa0Ekdifa&;twGuf &nf&G,f oD;ESHumuG,fa&;XmecGJ
wm0efcHtjzpf wm0ef,lcJhaom OD;oef;at; (TefMum;a&;rSL;csKyf
(Nidrf;))\ BuD;MuyfpDrHrIjzihf oD;ESHumuG,fa&; XmecGJrS ynm&Sif
0efxrf;rsm; pkpnf;a&;om;um ykHESdyfjzefYa0cJhjcif;jzpfygonf/
,ck v uf & S d u mvwG i f tqk d y gpmtk y f i ,f y gtcsuf
tvufrsm;tm; acwfESihfavsmfnDap&ef &nf&G,fvQuf jyefvnf
jznfhpGufykHESdyfjcif;jzpfygonf/
pmtkyfi,fjzpfajrmufa&;twGuf ,cifuyg0if
a&;om;cJhMuaom a':jzLjzLvGif ('k-TefMum;a&;rSL; (Nidrf;)?
udrv
d aA')? a':jrifEh o
k iG f (v^x TeMf um;a&;rSL;? tyif a&m*g)?
a'gufwm atmifaqG (eDrwkwfa&m*gynm&Sif) (,ck FAO
Xmeukd,fpm;vS,fkH;) wkdYtm; vnf;aumif;
,ck xyf r H j znh f p G u f j yif q if a &;om;ay;cJ h M uaom
a':jrihfEkoGif (v^x TefMum;a&;rSL;? tyifa&m*g?) a'gufwm
NyKH;NyKH;Munf (eDrwkwfa&m*gynm&Sif)? a'gufwm cifcifrmvmjrihf
(udrdvaA')wkdYtm; vnf;aumif;
pmtkyfi,fjzpfajrmufa&;twGuf jyifqifjznhfpGuf
jcif; pmrlMurf;rsm; pkpnf;ppfaq;jcif;rSp ykHESdyfNyD;qkH;onftxd
tbufbufrS ulnDyHhykd;ay;cJhMuaom oD;ESHumuG,fa&;XmecGJrS
0efxrf;rsm;tm;vnf;aumif;? pku
d yf sK;d a&;OD;pD;Xme oD;ESu
H muG,af &;
XmecGt
J aejzihf *kPjf yKrSww
f rf;wiftyfygaMumif; azmfjytyfygonf/
wif a tmif 0 if ;
T e f M um;a&;rS L ;
oD ; ES H u muG , f a &;XmecG J
pk d u f y sKd ; a&;OD ; pD ; Xme
2014ck E S p f - ZG e f v
rmwd u m
pOf
taMumif;t&m
pmrsufESm
tcef; (1)
pyg;oD;ESHzsufydk;rsm;
1/ pyg;yd;k avmifr;D
1 rS 40xd
1
Dicladispa armigera
2/ pyg;&Guv
f yd t
f rd yf ;kd
Nymphula depunctalis
3/ iajrmifawmif
Spodoptera mauritia
4/ pyg;qpfy;kd rsm;
11
23
Orseolia oryzae
6/ pyg;o&pfy;kd
28
Baliothrips biformis
7/ pyg;jzKwfy;kd rsm;
31
8/ pyg;ESHpkyfydk;
38
9/ pyg;ESHjzwfydk;
41
Mythimna separata
10/ pyg;&Guv
f yd &f u
G af cgufy;dk
45
Cnaphalocrocis medinalis
48
pOf
taMumif;t&m
pmrsufESm
tcef; (2)
pyg;oD;ESHa&m*grsm;
51 rS 107xd
1/ pyg;*kwu
f sKd;a&m*g
51
Pyricularia oryzae
2/ &GufzHk;ykyfa&m*g
57
Acrocylindrium oryzae
(Sarocladium oryzae)
60
Rhizoctonia solani
4/ pyg;&Gun
f Kd ajymufa&m*g
65
Drechslera oryzae
5/ &Gun
f Kd ajymuf&n
S af &m*g
70
Cercospora janseana
(Sphaerulina oryzina)
6/ pyg;rIo
d ;D a&m*g
73
Ustilaginoidea virens
7/ pyg;yifpnfykyfa&m*g
Helminthosporium sigmoideum
(Magnaporthe salvinii)
75
pOf
taMumif;t&m
pmrsufESm
8/ yif&n
S af &m*g? ysKd;yifemusa&m*g
81
Fusarium moniliforme
(Gibberella fujikuroi)
85
92
95
Erwinia chrysanthemi
103
Aphelenchoides besseyi
14/ pyg;jrpfzka&m*g
Meloidogyne incognita
M. javanica
M.graminicola
M. oryzae
107
pyg;ykd;avmifrD;
RICE HISPA
Dicladispa armigera
(*) zsufqD;rIvuPm
taumifi,fESifh taumifBuD;tqifh ESpfrsKd;vHk;
zsufq;D onf/ taumifi,fonft&Gux
f iG ;f yd;k (Leaf miner)
jzpfNyD; taumifBuD;onf tyifay:ESifh tyif0ef;usifwGif
pm;aom yd;k aumif (External feeders) jzpfonf/ taumif
i,faMumifh t&Gufrsm;ajcmufukefNyD; taumifBuD;onf
t&Gu\
f tpdr;f a&mif wpfoQL;udt
k vsm;vdu
k f jcpfpm;ojzifh
1
(C) b0puf0ef;
usKdif;ronf pyg;&Gufxdyfzsm;\ rsufESmjyif (2)
ckMum;wGif O-OwHjzifh xk;d oGi;f cg wpfv;kH pDtNk y;D wpfcgtkvsif
(50)cefY tkEdkifonf/ tkNyD;tay:rS trnf;a&miftpif;rsm;
(substance) rsm;jzifh zHk;cJhavh&Sdonf/ OrS aygufvmaom
avmuf (grub) taumifi,frsm;onf t&GufrsufESmjyif
ESpfcktwGif; pm;aomufNyD; kyfzHk; qufvufvkyfonf/
Otqifh
4-5 &uf
taumifi,ftqifh
7-12 &uf
kyzf ;kH
4-5 &uf
pkpkaygif; (3 ywfcefY Mumonf/)
wpfESpfwGif (6)om;cefY aygufyGm;onf/
(i) zsufaumifyHko@mef
taumifi,favmuf(grub) / / cEmudk,fta&mif t0g
azsmha&mif&SdNyD;? OD;acgif;
tndKa&mif&Sdonf/ 3.5
rrcefY &Sdonf/
3
kyzf ;kH
taumifBuD;
/ tndKa&mifjzpfonf/ tay:zuf
ES i f h atmuf z uf cyf j ym;jym;
jzpfaeonf/ ajcvufrsm;onf
cEmukd,fESifh yl;uyfrae/ ,cif
aeoG m ;aomvI d P f a cgif ; wG i f
qufaeonf/
/ oH r Pd j yma&mif Steel-blue
colour &Sdonf/ 4.5 rr rS 5
rrcefY &Sdonf/ a&SUawmifESifh
Thorax (ausmqpf ) ay:wG i f
ql;Murf;rsm;ygonf (yH k - 3)/
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pkdufysKd;enf;pepfjzifh umuG,fESdrfeif;enf;
1/ pyg;cif;ywf0ef;usifwiG f aygif;jrufrsm;okwo
f if&iS ;f vif;
yg/
2/ taumifBuD;rsm;udk vufukdifydkufjzifh a0SY,rf;zrf;qD;yg/
3/ t0guGuyf gaom t&Gurf sm;awGUygu cl;,lzsufq;D ypfyg/
4/ &Gufxdyfzsm;rsm;wGif Orsm;tkwwfojzifh t&Gufxdyfzsm;
rsm;udk jzwfypfyg/ pGwfpdkaom tajctaeudk ESpfouf
ojzifh jzpfEikd yf gu a&xkwaf y;yg/ a&xkw&f mwGi?f em&Dyikd ;f
cefYom xkwf&efvdkygonf/
5/ tcsKdUa'orsm;wGif? aq;vdyfcHkrS aq;&GufBuD;trIefYtp
rsm;udk ysKd;cif;wGif (2-3)jynfcefY BuJyufay;jcif;jzifh?
usa&mufrI oufomonf/ usa&mufonfhae&mwGif
yk d ; usa&muf & m ae&mud k o m aq;csjcif ; (spot
treatment) jyKvkyfEkdifonf/
pyg;&Gufvdyftdrfydk;
RICE CASEWORM
Nymphula depunctalis
(*) zsufqD;rIvuPm
ysK;d cif;&St
d yifrsm; (od)Yk pdu
k cf if;a&TUajymif;Ny;D pyg;yif
om;wufrsm;yGm;csdef usa&mufzsufqD;onf (yH k - 4)/
pyg;&Gurf sm;udk tvsm;vdu
k f tvdyjf yKvkyNf y;D xkt
d vdyt
f wGi;f
(yH
ae pyg;&GufatmufrsufESmjyifudk jcpfpm;onf k - 5)/
tyifi,fpOfwGif ydkrkdqkd;0g;pGm usa&mufEkdifonf/ tyifBuD;
rSm cHEikd &f nfy&kd o
dS nf/ a&xJwiG f zvHb0Mum&Snaf eEkid o
f nf/
(C) b0puf0ef;
O (2-6)&uf avmufaumif (15-30)&uf
kyfzHk; (4-7) &uf/
5
(i) zsufaumifyHko@mef
ydk;avmufaumifOD;acgif;rSm t0gazsmha&mif&SdNyD;
Munfvifaom tpdrf;a&mifcEmudk,f&Sdonf/ (13-20)
rDvDrDwm&Snfonf/ taumifBuD;rSm (15-25) rDvDrDwmcefY
&Sdonf/ ESif;jzLa&mif&SdNyD; tcsKdUwGif tkdaysmufav;rsm;
a&SUtawmif &Sdygonf (yHk-6)/
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pdkufysKd;enf;pepfjzifh umuG,fESdrfeif;enf;
(1) pyg;yifO;D a& rxlxyfap&ef *kpu
dk yf g/ wku
d f u
dk pf u
kd cf if;
wGif jyemydk&SdEkdifonf/
(2) a&udk 2&ufrS 3&ufcefx
Y d xkwyf pfygu taumifi,frsm;
atmufqD*sifjywf aoaponf/
(3) a&oGif;NyD; uif;axmufjcif;vkyfief;udk *kpkdufyg/
(4) v,fuu
G o
f nf t&dy&f NyD; AGut
f ikd x
f al om ywf0ef;usif
&Sdygu yGm;rsm;rIjrefonf/
(5) vdyfaeaom t&Gufrsm;xHodkY if;&Gufvdyfrsm; rvkyfcif
csnfrQifEiS rhf wG,rf D yd;k owfaq;a&muf&&dS eftwGu?f pepf
uspGm zsef;&efvdktyfygonf/
3/ iajrmifawmif
iajrmifawmif
CUTWORM
Spodoptera mauritia
(*) zsufqD;rIvuPm
i,fpOfwiG f t&Gu\
f tpdr;f a&miftom;udk jcpfpm;
ojzifh tpdrf;a&mifaysmufaeaom pyg;&Gufrsm;udk awGU&NyD;
taumifBuD; t&Gurf sm;udk udu
k jf zwfpm;aomufojzifh t&Guf
rsm;jywfaeonf/ ysKd;cif;wGif ydkrdkawGUEdkifonf(yH
(yHk-8)/
(C) b0puf0ef;
O (3-9)&uf avmufaumif (15-24)&uf
kyfzHk; (7-14) &uf? OrS taumifBuD;xd (37-40) &uf/
8
(i) zsufaumifyHko@mef
OrSaygufump avmufaumifonf 2rDvDrDwm
t&Sncf ef&Y NdS yD; tpdr;f a&mif&o
dS nf/ if;aemuf tndKa&mifoYkd
ajymif;Ny;D (35-40) rDvrD w
D mcef&Y o
dS nf/ OD;acgif;rSm trJa&mif
&SNd y;D c&if;cGyo
kH @meftpif;yg&So
d nf/ cEmud,
k af b;bufwiG f
tpif;wef; (3)ckygNy;D if;ay:wGif teufpufrsm;awGU&S&d onf
(yHk-10)/
taumifBuD;onf rD;cd;k ndKa&mifjzpfNy;D a&SUtawmif
wGif teufpif;rsm;yg&Sd xif&Sm;aom teufpufygonf/
aemuftawmifrSm tjzLndKa&mifjzpfNyD; tem;owf teuf
jzpfonf(yH
(yHk-9)/
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pkdufysKd;enf;pepfjzifh umuG,fESdrfeif;enf;
1/ pyg;cif;ywf0ef;usiw
f iG f aygif;jrufrsm; okwo
f if&iS ;f vif;
yg/
2/ pyg;cif; uefoif;abmifrsm;udk cdkifcefYatmifjyKvkyfyg/
3/ oD;vSnfhpkdufysKd;yg/
4/ x,fa&;eufeufxkdfNyD; kd;jywfrsm;udk rD;dIUyg/
5/ yd;k aumifusa&mufaeaom pdu
k cf if;rsm;xJoYkd a&;oGi;f yg/
6/ iajrmifawmif OtpkawGUNyD; wpfywf q,f&ufMumvQif
tTef;ygaq;udk? pyg;&GufatmufrsufESmjyifudk a&muf
atmifzsef;yg/
10
pyg;qpfydk;rsm;
RICE STEM BORER
(C) zsufaumifyHko@mef
(1) t0ga&mifqpfydk; (Scirpophaga incertulas)
ykd;avmufaumif /
/ t0ga&mif j zpf N yD ; ? cE m ud k , f
t&G,ftpm;rSm 18 rS 28 rr cefY
&Sdonf/ OD;acgif;cGHonf trnf;
jzpfNyD;? OD;acgif;rSm tcEmud,
k Ef iS hf
pmvQifao;onf (yHk-19)/
11
kyzf ;kH
taumifBuD;
(2)tpif;ygqpfydk;
O
avmufaumif
kyzf ;kH
taumifBuD;
qpfydk;xuf t&G,fydkBuD;onf/
tawmiftus,frSm 23rS 30
rrcefY &Sdonf/ zvHrSm 35 rr
cef&Y o
dS nf(yH
(yHk-20)/
ydk;avmufaumif /
kyzf ;kH
taumifBuD;
16
avmufaumif
kyzf ;kH
taumifBuD;
/ yef;a&mifqpfydk;Orsm;onf ykwD;
aphESifhwlNyD; &GufzHk;Mum;xJwGif
twef;vdkuftkonf/ pkpkaygif;
30 rS 100 cefY&Sdonf(yH
(yHk-29)/
/ avmuf a umif r S m ausmzuf r S
MunfhvQif yef;c&rf;a&mifjzpfNyD;?
0rf ; Ak d u f z uf r S vS e f M unf h y gu
tjzLa&mifjzpfonf/ OD;acgif;rSm
vdarmaf &mifoef;aom teDa&mif
jzpf N yD ; ?t&G , f a &muf t aumif
rSm 35 rrcef&Y n
S o
f nf (yHk-30)/
/ kyfzHk;rSm dkeufa&mifjzpfonf/
odkYaomf OD;acgif;0ef;usifwGif
c&rf;a&mifEkjzpfonf/ 18 rrcefY
&Snfonf (yH k - 31)/
/ a&SUtawmif eD0ga&mifwGif kd
euf a &mif ? teuf p uf t wef ;
rsm;ygonf / aemuf t awmif
jzLonf/ taumift&G,frSm 33
rrcefY &Sdonf(yH
(yHk-28)/
18
ykd;avmufaumif /
kyzf ;kH
taumifBuD;
/ ykd;avmufaumifrSm tjzLa&mif
jzpfonf/ OD;acgif;cGHrSm trnf;
a&mifjzpfonf/ 18rS 25 rrcefY
&Sno
f nf(yH
(yHk-33)/
/ pyg;yifpnf (Rice Stem)xJ
wGif kyfzHk;vkyfonf/
/ t0gta&mif q pf y d k ; ES i f h w l o nf
odaYk omf a&SUtawmifwiG f trnf;
pufr&Sdyg/ tv,f0rf;Akdufydkif;
tpGefonf yef;a&mifjzpfaeonf
(yHk-32)/
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pkdufysKd;enf;pepfjzifh umuG,fESdrfeif;enf;
(u) pyg;rpkdufrDvkdufemaqmif&Guf&rnfhtcsufrsm;
(1) uefoif;ESiUf pdu
k cf if;twGi;f &Sd aygif;jrufrsm;&Si;f vif;yg/
(2) k;d jywfrsm;twGi;f kyzf ;kH rsm;0ifa&mufum b0puf0ef; quf
vuf&SifoefEdkifojzifh &kd;jywfrsm;ESifh aumuf&kd;rsm;tm;
rD;&IUd zsufq;D yg/
(3) x,fa&;eufeufxdk;NyD; a&oGif;xm;jcif;onf txd
a&mufqHk;jzpfaocsmpGmvdkufemusifUoHk;yg/
(4) pkdufcif;? ysKd;cif;rsm;ajrjyifcsdefwGif zsL&m'ef (3)*sDtm;
wpf{uvQif (3-5uDvkd)xnhfay;jcif;onf ysKd;cif;rS
yifymG ;pnf;csed t
f xd qpfy;kd usa&mufrt
I m; ykrd x
dk ad &mufpmG
umuG,fEkdifonf/ tb,fhaMumihfqkdawmf aq;tcJykHpH
yk;d owfaq;rsm;onf pyg;yef;yGicfh sdew
f iG f xda&mufrI r&Sd
jcif;aMumifhjzpfonf/
20
22
pyg;MuufoGefNrdwfydk;
GALL MIDGE
Orseolia oryzae
(*) zsufqD;rIvuPm
yk;d avmufaumifrsm;onf zGUH NzdK;qJtyifrsm;twGi;f
pm;aomufjcif;aMumifh yifymG ;rsm;\ tajconf a&mif&rf;
NyD; zkvHk;jzpfvmonf(yH
( yHk - 34, 35, 36)/
ysKd;cif;uwnf;rS tpjyK MuufoGefNrdwf ykd;us
a&mufygu pyg;tESo
H aErwnfrD umvtwGi;f b0puf0ef;
tBudrfrsm;pGm vnfywfEdkifonf/
23
(C) b0puf0ef;
O (3-4)&uf (Oaygif; 100-300) ,ifavmuf
(14)&uf kyfzHk; (2-8)&uf taumifBuD;/
(i) zsufaumifyHko@mef
,iffavmuf
kyzf ;kH
taumifBuD;
25
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pdkufysKd;enf;pepfjzifh umuG,fESdrfeif;jcif;
1/ ,cifESpfu MuufoGefNrdwfykd; usaomtuGufwGif ,ck
ESpfwGif pyg;xyfrpdkufoifhay/
2/ ywf0ef;usif&Sd aygif;jrufrsm;udk aocsmpGm &Sif;vif;yg/
zsufykd;vufcHyifrsm;udk &Sif;ypfyg/
3/ ,cifESpfu zsufydk;usa&mufaom tcsdefudk rSwfom;NyD;
pkdufcsdef a&TUajymif;pdkuf&rnf/ omreftm;jzifh rkd;tajc
taeudkMunfhNyD; apmEdkiforQ apmapmpkduf&rnf/
4/ vdt
k yf yk;d owfaq;yufzse;f vQif eHeufapmapm yufzse;f
yg/ Z,m;ygaq;rsm;zsef;yg/
5/ a'otvdu
k cf EH idk &f nf&adS om rsK;d rsm;udk a&G;cs,pf u
dk yf sK;d yg/
6/ ydkwuf"mwfajrMoZm ("mwfqm;) rsm;rsm;xnfhjcif;rS
a&Smifyg/ "mwfajrMoZmudk a'oaxmufcHcsufxuf
ydrk xnf&h ef owdjyK&rnf/ "mwfajrMoZmtenf; trsm;
onf MuufoGefNrdwfydk; yGm;rsm;rIudk ajymif;vJaponf/
7/ tyifOD;a& rrsm;ap&ef *kpkdufyg/
8/ oD;vSnfhpdkufysKd;yg/
9/ ykd;owfaq;udk taumifaygufcsdefwGif csdefudkufzsef;yg/
yifpnfatmufajcrS txufodkYwkd;zsef;yg/
10/zsufydk;usa&mufrIrsm;aom pyg;cif;wGif ykvJ"mwf
ajrMoZmudk yd;k owfaq;zse;f Ny;D (1) {uvQif wpftw
d \
f
(5)yHk (1)yHkcefY auR;yg/
27
pyg;o&pfydk;
THRIPS
Baliothrips biformis
(*) zsufqD;rIvuPm
pyg;o&pfy;kd usa&mufygu &Gux
f yd zf sm;rsm; ajcmuf
aoGUaeNyD; usa&mufrIrsm;ygu a&vdktyfaom pyg;yif\
vuPmESifh wlonfudkawGU&onf(yH
( yHk - 40)/ pdkufcif;wGif
a&r&Syd gu xkv
d uPm ydrk x
kd if&mS ;Ny;D pyg;&Guaf tmuf rsuEf mS
jyifwiG f t0ga&mifrS teDa&miftxd tpif;rsm;awGU&Ny;D t&Guf
tem;rS t&Guftv,fkd;xd vdyf0ifaeonfudk awGU&rnf
43)/ pyg;ESx
(yHk-42
H u
G cf sed f wku
d cf u
kd yf gu tqHrygtaphrsm;
42,43)/
jzpfaeonfudk awGUEkdifonf/ t&GufvdyfxJwGif o&pfydk;
taumifBuD;? taumifi,fESpfrsKd;vHk;awGUEkdifonf/
28
(C) b0puf0ef;
O (4)&uf taumifi,fESifh em;aetqifh
(prepupa) (10-14)&uf kyfzHk; (7-11)&uf? pkpkaygif;
b0puf0ef; (2)ywfxuf ydkrMumyg/ wpfcsKdUvdifrJhenf;ESifh
rsKd;yGm;onf/
(i) zsufaumifyHko@mef
OrSaygufpwGif tjzLa&mif (odkY) t0gazsmha&mif&Sd
NyD; pyg;&Guv
f yd x
f w
J iG f ta&mifajymif;avh&o
dS nf/ taumif
BuD;rSm kdrnf;a&mif&Sd (1)rDvDrDwmcefY&Snfonf/ tqpf
(7)qpfygaom OD;rQifyg&Sdonf(yH
( yHk - 41)/
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pdkufysKd;enf;pepfjzifh umuG,fESdrfeif;jcif;
1/ aygufyGm;rI vQifjrefaom zsufydk;jzpfojzifh umuG,f
ESdrfeif;rIESifh ukorIvufaES;ygu xdcdkufrIrsm;Ekdifonf/
umuG,frItaejzifh pyg;cif;ywf0ef;usifESifh pdkufcif;
twGif; aygif;jrufrsm;udk &Sif;vif;xm;yg/
2/ t&Gufvdyfajcmufaeaom pyg;&Gufrsm;? pyg;&Gufab;
EIwfcrf;rS &Gufv,faMumtwGif; vdyfaeaompyg;yif
rsm;udk awGU&Sdygu EIwf,lrD;IdUypfyg/
3/ ysKd;cif;ajcmufaoGUaeygu a&aeYwpf0ufcefYoGif;yg/
4/ ajcmufaeaom t&Guv
f yd u
f kd cGMJ unfyh gu trnf;a&mif
taumifav;rsm; (1){uwGif tyif (20) awGUygu
o&pfydk;udk uko&ef Z,m;ygaq;rsm;tm; aq;zsef;pepf
rSefuefpGmjzifh yufzsef;yg/ o&pfykd;rsm;tm; umuG,f&ef
rTm;yifu
h o
l wfaq;rsm; ok;H pGjJ cif;onf txda&mufq;Hk jzpf
ygonf/ xdao? pm;ao? yifv;kH jyefUtmedoif&dS yd;k owf
aq;rsm;vnf; tokH;jyKEkdifygonf/
5/ tnTe;f ygaq;rsm;udk o&pfy;dk usa&mufaeaom pyg;&Guf
rsm;odkY a&muf&Sdatmif yufzsef;yg/
30
pyg;jzKwfydk;rsm;
PLANT HOPPERS
jzKwfpdrf;
jzKwfndK
jzKwfausmjzL
- Nephotettix sp.
- Nilaparvata lugens (StaHl)
- Sogatella furcifera (Hovarth)
(*) zsufqD;rIvuPm
jzKwfpdrf;ykd;
jzKwfpdrf;? taumifBuD; taumifi,fESpfrsKd;pvHk;
tyifukd pkypf m;ojzifh tyifraoaomfvnf; tyiftm;enf;Ny;D
tyifBuD;xGm;rIenf;onf/ jzKwfprd ;f onf tyifwiG f Akid ;f &yfpf
a&m*grsm;udk o,faqmifonf/ t&Gufrsm; 0gajcmufoGm;
onf/ dwarf and yellow-dwarf Akdif;&yfpfydk;udk o,fonf/
ntcgwGif tyifwpfoQL;rsm;udk pkyfpm;onf/ pyg;yifouf
wrf; tapmykdif;wGif usa&mufwwfonf/ wef*kdAkdif;&yfpf
(Tungro virus)a&m*go,faqmiful;pufjyefYyGm;aponf/
(yHk-44)/
31
jzKwfndKykd;
jzKwfndKykd;usa&mufygu pyg;yif\ yif&nftm;
pky,
f o
l jzihf pyg;&Gurf sm;ajcmufaoGU rD;avmifxm;ouJo
h Ydk
awGUjrif&NyD;aemufq;Hk wGif tyifrsm;tm;vk;H aooGm;onfudk
awGU&ygonf/ wcgw&HwHpOfvGwfonftxd zsufqD;Ekdifyg
onf/ xkduJhokdYjzpfjcif;ukd hopper burn jzKwfavmifjcif;[k
ac:onf/ xkdYtjyifa&m*grsm;jzpfaom Rice Grassy Stunt
Virus (RGSV) (jrufwy
l ifwadk &m*g)ESifh Rice Ragged Stunt
Virus (RRSV) (pkwjf ywfvr
dw
f eG yYf ifwadk &m*g)rsm; o,faqmif
ul;pufysHUyGm;apygonf/ jzKwfndKrS xGufaom honeydew
rsm;aMumihf pyg;yifrsm;wGif Muyfc;dk rId (sooty mould) rsm;jzpf
ay:aeonfukdawGU&Sd &ygonf/ jzKwfndKykd;rsm;onf tm&S
wku
d &f pdS yg;pku
d cf if;rsm;okYd Ekid if w
H pfEidk if rH w
S pfEidk if ?H wpfae&mrS
wpfae&mokYd av[kepf ;D um ul;pufysUH ESaYH &muf&zdS suq
f ;D onf/
jzKwfndKykd;onf &moDOwkESihf qufpyfrI trsm;qkH;&Sdaom
zsufykd;jzpfonf/
jzKwfausmjzLykd;
pyg;yifopf&nfudk pkypf m;onf/ jzLwfavmifa&m*g
(hopper burn) jzpfaponf/ Southern Rice Black Streak
Dwarf virus (SRBSDV) (pyg;teuftpif;tyifya
k &m*g) jzpf
aponf/
(C) b0puf0ef;
jzKwfpdrf;
O yd;k rrnf (OrSaygufumptjzLMumvQipf rd ;f )
taumifBuD;
jzKwfndK
O ydk;rrnf (tndKa&mif) taumifBuD;
jzKwfjzL
O ydk;rrnf (tndKa&mif) taumifBuD;
33
(i) zsufaumifyHko@mef
jzKwfpdrf;
jzKwfpdrf;rSm OrSaygufump tjzLa&mif&SdNyD; (yHk45) MumvQif tpdr;f a&mifajymif;oGm;onf/ taumifBuD;rSm
(5.3) rDvrD w
D m&SnNf yD; tawmiftzsm; trnf;a&mif&o
dS nf/
tawmifay:wGif trnf;puf&Sdonf(yH
(yHk-46)/
jzKwfndK
ykd;rrnfrSm tdka&mif&SdNyD; (0.3) rDvDrDwm&Snf
onf/ wcsKdUtaumifBuD;rSm (3) rDvDrDwm &Snfonf/
tawmifwkdESihf tawmif&Snf[l (2)rsKd;&Sdonf/ (yH k - 48)
jzKwfausmjzL
iSuaf ysmzD;o@mefOrsm;wGif teDa&mifrsufaphrsm;
yg&So
d nf/ (ykH-52)/ yk;d rrnfrmS tjzLa&mif(ok)Yd rD;ck;d &ifah &mif
&SNd y;D (0. 3)rDvrD w
D m&Sn/f wcsKUd taumifBuD;rSm (5) rDvrD w
D m
&Snf/ tawmifwkdESihf tawmif&Snf[l (2)rsKd;&Sdonf/ (yk H 53)/
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pdkufysKd;enf;pepfjzifh umuG,fESdrfeif;enf;
1. Insect monitoring
(1) ywf0ef;usiw
f iG f aygif;jrufrsm;r&Sad p&/ txl;ojzihf jzKwf
ndKykd;rsm;\ vufcHyifjzpfaom 0rf;bJpmjrufESihf jrufrkH
nif;rsm;tm; z,f&Sm;ay;jcif;/
35
pyg;ESHpkyfydk;
RICE BUG
Leptocorisa oratorius
(*) zsufqD;rIvuPm
pyg;ESHray:cifwGif t&GufEkrsm;udk pkyfpm;zsufqD;
onf/ ajymyavmufatmif zsufqD;rIr&Sdaomfvnf; pyg;ESH
xGucf sed w
f iG f pyg;ESrH sm; ao;odr0f gajcmufx;dk axmifaeonfukd
awGU&onf(yH
H aphay:wGif ndKeufa&mif
(yHk-54)/ odaYk omf pyg;ESt
tpufrsm; awGU&SdEkdifonf(yH
(yHk-55)/
(C) b0puf0ef;
O (5-8)&uf yk;d rrnf (17-27)&uf b0puf0ef;
wpfckvHk; (20-30)&uf ausmfMumonf/
38
(i) zsufaumifyHko@mef
OrS aygufump yd;k rrnfonf tpdr;f a&mifjzpfonf
if;aemuf pdrf;ndKvmonf(yH
(yHk-56)/
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pkdufysKd;enf;pepfjzifh umuG,fEdSrfeif;enf;
(1) pyg;ESpH yk *f sy;kd onf jrufidk ;f rsm;ay:wGif touf&iS Ef idk o
f jzifh
pyg;cif;teD;ywf0ef;usif&Sd aygif;jruf? jrufkdif;rsm;udk
&Sif;yg/
(2) oD;vSnfhpkdufysKd;yg/
(3) rD;a&mifaxmifajcmufrsm;udk uGif;tESHY nDnmpGmxGef;yg/
(4) yd;k owfaq;rsm;udk aejyif;jyif;rxGucf iftcsdef aq;zsef;
yg/
(5) tyifxdyfzsm;rS t&GuftEkt&ifh wpfyifvHk;twGuf
ae&mtESHU a&muf&Sd&efzsef;yg/
40
pyg;ESHjzwfydk;
RICE SWIMMING CATERPILLAR
Mythimna separata
(*) zsufqD;rIvuPm
taumifi,frsm;aMumifh pyg;yif&GufaMumom
usefNyD;? t&Gufrsm;rSm taumifBuD;udkufjzwfpm;ojzifh
pkwfjywfaeonf/ pyg;aphrsm;? tESHrsm; tyif&if;wGif
usa&muf aewwfonf/ nae ae0ifcsdefrSp rkd;aomuf
csdex
f d tESrH sm;udk wpfEcHS sif;? wpfaphcsif;? udu
k jf zwfpm;onf
(yHk-58)/
41
(C) b0puf0ef;
O (5)&uf (4-13)&uf avmufaumif 18&uf
(14-22)&uf kyfzHk; 18&uf (7-29)&uf taumifBuD;
(1)v/
(i) zsufaumifyHko@mef
avmufaumifb0onf tpdrf;a&mifrS yef;a&mif
txd ta&miftrsKd;rsKd; awGU&onf/ cEmukd,fab;buf
wGif tvsm;vdu
k f tpif; (4)pif;yg&SNd yD; tjzLa&mif aMumzuf
tpif;wef;onf i,f&,
G pf OfwiG f jzLNy;D BuD;vmaomtcg rnf;
oGm;onf/ (35-40) rDvDrDwmcefY&Sdonf(yH
(yHk-60)/ t&G,f
a&mufaumifBuD;rSm tndKa&mifjzpfonf/ a&SUtawmifwGif
rxif&mS ;aom trSwt
f om;rsm;ygonf/ tawmift&Snrf mS
(35-50) rDvDrDwmcefY&Snfonf/ (yHk-59)/
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pkdufysKd;enf;pepfjzifh umuG,fESdrfeif;enf;
1/
2/
3/
4/
5/
43
44
10
pyg;&Gufvdyf&Gufacgufykd;
LEAFFOLDER
Cnaphalocrocis medinalis
(*) zsufqD;rIvuPm
pyg;yifrsm;uGuf jzLaeonfukdawGU&onf/ >yef
ykH&Sd pyg;&Gufvdyfrsm;twGif;wGif avmufaumifi,frsm;tm;
awGU&onf/ t&Gufa&m*grsm;? txl;ojzihf bufwD;&D;,m;
a&m*gonf if;zsuq
f ;D xm;aom pyg;&GuEf w
I cf rf;rsm;rS pwif
jzpfay:Ekdifonf/
(C) b0puf0ef;
O (3-9)&uf avmufaumif(15-24)&uf kyf
zkH; (7-14)&uf? OrStaumifBuD;xd (25-40)&uf/
(i) zsufaumifykHo@mef
zvHrrsm;onf t&Gu\
f rsufEmS jyif&dS tv,faMum
teD;wGif OtkMuonf/ t&GufacguftwGif;wGif avmuf
aumifrsm; pm;aomufzsufqD; kyfzkH;b0tjzpf ajymif;Mu
onf/
45
44
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
&Guv
f yd &f u
G af cgufy;dk rsm; zsuq
f ;D rIonf pyg;txGuf
EIef;tm; qkd;0g;pGm rxdckdufEkdifyg/ tb,faMumifhqkdaomf
pyg;cif;twGif;&Sd Itoplectis narangae (Ashmead) (pupal
parasitoid), Temelucha philippinensis (Ashmead),
Macrocentrus philippinensis (female parasite) paom
47
11
pyg;&Gufpm;,if (&GufaAGavmuf)
WHORL MAGGOT
Hydrellia philippina
(*) zsufqD;rIvuPm
OrSaygufumpavmufaumifonf tyif\tv,f
&GufEkykdif;okdY ajymif;a&TUum BuD;xGm;p&Gufopfvdyfrsm;\
twGif;&Sd tem;ydkif;ukd pm;aomufzsufqD;Muonf/ t&Guf
rsm; wpfpxufwpfp &Snv
f sm; jyefv
Y monfEiS t
hf rQ 'Pf&m
rsm;tm; ykdrkdjrifomaponf/
(C) zsufaumifykHo@mef
taumif B uD ; onf (5)rD v D r D w mcef Y & S n f o nf /
avmufaumifonf pdr;f 0ga&mif&
dS &Guv
f yd t
f v,fwiG f ae
xkdifonf/ kyfzkH;tm; vdyfaeonfh&GufEk\ tjyifbufwGif
awGU&onf/ b0puf0ef; (4)ywfcefYMumjrihfonf/
(i) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
(1) a&(1-2)&ufcefY xkwfay;yg/
(2) aygif;jrufrsm;tm; &Sif;vif;yg/
48
pyg;*kwfusKd;a&m*g
RICE BLAST
(u) a&m*gjzpfapouf&Sd
(Pyricularia oryzae)
(c) a&m*gvuPm
ysKd;cif;uwnf;u a&m*gpwifjzpfay:Edkifonf/
pyg;&Guw
f iG f vGe;f yHo
k @mef&adS om a&m*guGurf sm;awGU&onf
(yH k - 66,67)/ a&m*guGufrsm;BuD;cJhvQif tv,fwGif rD;cdk;
a&mif tuGufrsm;ay:wwfonf/ a&m*guGufwpfckESifhwpfck
qufomG ;NyD; pyg;&Gurf sm; aooGm;wwfonf/ tESw
H iG v
f nf;
a&m*gusa&mufwwfygonf/ tESHwGif a&m*g0ifa&mufu
*kww
f iG f tndKa&miftuGurf sm; jzpfay:vmNy;D usK;d uswwfyg
onf(yH
(yHk-69,70)/ Ek&Yd nfrwnfcif a&m*gusygu Ed&Yk nfquf
rwnfEkdifacs/ tqefrwnfaom tESHwdkYrSm pyg;&ifhrSnfhcsdef
rwdkifrDuyif jzLazG;axmifrwfvsuf&Sdonf(yH
(yHk-71)/
51
(i) a&m*goHo&m
rIdpydk;rsm;onf wpfae&mrS wpfae&modkY avjzifh
ysHUvGifh a&m*gul;pufjyefYyGm;aponf/ oGif;a& xkwfa&rS
wpfqifhvnf; ul;pufysHUESHUEkdifonf/ a&m*gusrsKd;aphrsm;ESifh
a&m*gusaumufkd;rsm;rSvnf; wpf&moDrS wpf&moDodkY
ul;pufaponf/ orydik ;f a'orsm;wGif a&m*gjzpfaprI\
d rIrd Qif
ESihf rIpd yd;k rsm;onf a&m*g&rsK;d aphEiS hf aumuf;dk rsm;wGif t"du
cdak tmif;ul;pufMuonf/ if;pyg;pdu
k cf if;rsm;wGif a&m*gjzpf
yGm;apaom t"dutaMumif;t&if;rSm a&m*g& aumufkd;
rsm;jzpfonf/ rdo
I nf pyg;aph\ oaEavmif;? taphwiG ;f pm
ESifh pyg;cGHrsm;wGifvnf; cdkatmif;Ekdifonf/
53
(p) vufcHyifrsm;
rsm;pGmaom jrufrsKd;&if;0iftyifrsm;? aygif;yifrsm;
(Zingiberaceae, Cannaceae, Musaceae) E S i f h
(Cyperaceae) 0iftcsKdUaom tyifrsm;/
(q) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
a&m*g'PfcHEkdif&nf&SdaomrsKd;rsm; pdkufysKd;jcif;
pyg;rsKd;jym;rsm;\ *kwu
f sKd;a&m*gtay: cHEidk &f nf&rdS I
onf pyg;rsKd;jym;tjyif pyg;yif\ a&m*gusa&mufaom
tpdwftydkif; (t&Guf? tqpf? yifpnf) ay:wGif rlwnf
vnf; uGmjcm;onf/ EkdifiHtrsm;tjym;wGif *kwfusKd;a&m*g
cHEidk &f nf&pdS yg;rsKd;rsm;udk okawoejyKazmfxw
k v
f suf&o
dS nf/
odkYaomf cHEkdif&nf&SdrIoufwrf;rSm wdkawmif;onf/ tb,f
aMumif h q k d a omf a&m*gjzpf a prI d o nf wd k u f c d k u f E d k i f p G r f ;
tm;aumif;onfh topftopfaom rIrd sK;d jym;rsm;udk ajymif;vJ
xkwfvkyfEkdifpGrf;&Sdjcif;aMumifh jzpfonf/
pdkufysKd;enf;pepfrsm;jzifh umuG,fESdrfeif;jcif;
1/
2/
3/
4/
55
56
&GufzHk;ykyfa&m*g
SHEATH ROT
(c) a&m*gvuPm
tvH&Guf\ &GufzHk;ay:wGif vHk;&SnfyHk (odkY) yHkrrSef
(0.5)rS (0.1)rr&G,f tndKa&miftem;&pf&Sdaom rD;cdk;a&mif
temuGurf S wpfjyifv;kH rD;cd;k a&miftemuGut
f xd awGU&SEd idk yf g
onf(yH
G Ef iS w
hf pfuu
G f aygif;pyf
(yHk-72)/ temuGurf sm; wpfuu
oGm;NyD; &Guzf ;kH wpfcv
k ;kH zH;k vTr;f oGm;Ekid o
f nf/ a&m*gjyif;vQif
tESrH xGuEf idk b
f J wpfvpfjzpfEidk o
f nf(yH
(yHk-74)/ a&m*g& &Guzf ;kH
\ twGif;bufwGif jzLazG;aomrdIudk awGU&SdEkdifNyD; tESHrSm
ykyaf ewwfonf/ wpfpw
d w
f pfyikd ;f xGuaf eaom tESrH mS tndK
aysmhrS tndK&ifha&mif&SdNyD; yef;a&mifaysmhrIdrQifESifh pydk;rsm;
zHk;tkyfaewwfonf/ a&m*g&pyg;aphrsm;wGif tndKa&mif
pGe;f xif;aeonf/
(i) a&m*goHo&m
a&m*gonf rsKd;aphaqmifjzpfNyD; rdIpykd;rsm;onf
avjzifh ysHUvGifh ul;pufysHUESHUaponf/ vuHyiftwGif;odkY
tif;qufudkuf&m temrsm;ESifh avaygufwdkYrSwpfqifh
0ifa&mufonf/
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pkdufysKd;enf;pepfrsm;jzifh umuG,fESdrfeif;jcif;
(1) a&m*guif;rsKd;apho;kH yg/
(2) a&m*g&tESHESifh &GufzHk;rsm;udk rD;dIUzsufqD;yg/
(3) tm[m&udk rQwpGm&&SdEkdif&ef ajrMoZmrsm;udk csifhcsdef
oHk;yg/ EkdufBwdK*sif"mwfajrMoZmrsm;tm; vGefuJpGm
oHk;jcif;udka&SmifNyD; ydkwufajrMoZmuJoHk;yg/
(4) tyifpdyfvGef;pGm rpdkufoifhyg/
(5) atmufygrIdowfaq;rsm; yufzsef;toHk;jyKyg/
(u) Propiconazole (ykdyDudkemZkd;)
( c ) Chlorothalonil (uvkddkomvdkae;)
( * ) Thiophanate methyl (odkiftkdzmedwfrDokdif;)
(C) Benomyl (bDErdk ikd ;f )
(6) rsKd;aphudk rIdowfaq;jzifh vl;e,fpkdfufysKd;jcif;
(u) Homai 80% WP ([krd idI ;f 80 %)
59
&GufzHk;ajcmufa&m*g
SHEATH BLIGHT
(i) a&m*goHo&m
a&m*gjzpfapouf&o
dS nf ajrwGif puvk;d &S (Scler
tvHk;i,ftjzpfjzifhvnf;aumif;? rIdrQiftjzpfjzifh
vnf;aumif;? Mum&Snpf mG aeEkid o
f nf/ pyg;cif;wGif a&arsmyg
Ny;D tyifEiS x
hf u
d m a&m*gul;pufonf/ odt
Yk wGuf a&rsuEf mS jyif
txufem;rSpwif a&m*gvuPmpawGU&jcif; jzpfygonf/
v,fpyg;? ,mpyg;? tm;vH;k usa&mufEidk o
f nf/ yifymG ;rsm;
tyifyak om txGuaf umif;pyg;rsKd;rsm;wGif tjzpfrsm;onf/
a&m*gonf t"d u ajraqmif j zpf a omf v nf ; tES H t xd
0ifa&mufwu
kd cf u
dk cf &H ygu rsKd;aphaqmiftjzpfvnf; ul;puf
apEkdifonf/ pkdxkdif;q (96-97%)ESifh tylcsdef (30H-32H)
pifw*D &dwt
f Mum;wGif a&m*gul;pufrI taumif;qH;k jzpfonf/
otia)
(p) vufcHyifrsm;
rsKd;pOf (11) ckrS aygif;rsKd;pdwf (20)wGif cdkatmif;
Ekdifonf/
61
(q) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pkdufysKd;enf;pepfrsm;jzifh umuG,fESdrfeif;jcif;
(1) aumufyif pdyfvGef;pGm rpdkufoifhyg/
(2) a&m*gusa&mufzl;aomajrwGif EkdfufBwdK*sif"mwfygaom
ajrMoZmvGefuJpGm rauR;&? vdktyfygu tBudrfcGJ
xnfhoGif;yg/
(3) yJrsK;d &if;0ifo;D ESjH zihf oD;vSnphf u
kd jf cif;onf a&m*gjzpfapEkid rf I
enf;apygonf/
(4) a&m*gus yif<uif;yifusefz,f&Sm; pkyHkrD;dIUyg/ odkYr[kwf
x,feufeufxkd; ajrjrKyfypfyg/
(5) ajrudk tenf;qHk;wpfv aygif;jruf&Sif;vif;apNyD; tpdk
"mwf&Sdaom tajctaewGif ajrvSyfxm;yg/
(6) a&m*gpwifawGUvQif awGUjcif; atmufygrIo
d wfaq;rsm;
yufzsef;toHk;jyKyg/
(u) Azoxystrobin (tZdkpDpwkdbif)
( c ) Hexaconazole ([ufqmudkemZkd;)
( * ) Propiconazole (ykyd u
D ekd mZd;k )
(C) Thiophanate methyl (odkiftkdzmedwfrDokdif;)
( i ) Validamycin (Avpf'grdik Zf if)
( p ) Chlorothalonil (uvdkkdomvdkae;)
63
pyg;&GufndKajymufa&m*g
BROWN LEAF SPOT
65
(i) a&m*goHo&m
a&m*gjzpfaomrIdonf a&m*g&tyif tpdwftydkif;
rsm;wGif (2-3) ESpftxd cdkatmif;&SifoefEkdifonf/ ajrxJ
wGifvnf; (28-29)vtxd &SifoefEkdifonf/ a&m*g&rsKd;
aphrsm;onf a&m*gt"duul;pufysHUESUH apaom taMumif;&if;
jzpfonf/ ajrBuD;twGif;&Sd rIdrSwpfqifhvnf; a&m*gul;puf
apEkdifonf/ xyfqifha&m*gul;pufjcif;rSmrl avjzifhvGifhyg
vmaom rIdpydk;rsm;aMumifhjzpfonf/
66
(p) vuHyifrsm;
jrufrsKd;pdwfrsm;? pyg;kdif;rsm;/
(q) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pdkufysKd;enf;pepfrsm;jzifh umuG,fESdrfeif;jcif;
1/ a&m*guif;aom pdkufcif;rS rsKd;aphudk a&G;cs,fpdkufyg/
2/ a&m*gus yif<uif;yifusefrsm;ESifh tjcm;aygif;yifrsm;udk
rD;dUI zsufq;D ypfyg/
3/ use;f rmoefprG ;f aom pyg;cif;jzpfatmif obm0ajrMoZm?
"mwfajrMoZm? tenf;vdk tm[m&"mwfrsm;udk tcsKd;
nDnD oH;k pGyJ g/ Eku
d Bf wdK*siaf jrMoZmxnfah om tBudrw
f idk ;f
wGif ydkwuf&SfESifhwDplygudk wGJxnfhyg/
4/ cHEkdif&nf&Sdaom pyg;rsKd;udk a&G;cs,fpkdufyg/
5/ a&m*guspkdufcif;udkjzwf a&oGif;a&xkwf jyKvkyfjcif;rS
a&SmifMuOfyg/
6/ pyg;pdu
k af jrudk ajrqDMoZm wk;d wufaumif;rGev
f matmif
jyKjyifaqmif&Gufay;jcif;? a&oGif;a&xkwfrSefrSefjyKvkyf
ay;jcif;? pku
d cf if;oef&Y iS ;f a&; pepfwus aqmif&u
G jf cif;?
oifhawmfaom pkdufcsdefukd csdefq pkdufysKd;jcif;paom
pku
d yf sKd;enf;pepfrsm;ukd pepfwus rSerf eS u
f efuef aqmif
&Guyf g/
7/ atmufygrIdowfaq;rsm; yufzsef;toHk;jyKyg/
(u) Propiconazole (ykyd u
D ekd mZk;d )
( c ) Tricyclazole (xdik q
f u
dk u
f vmZk;d )
( * ) Thiophanate methyl + Thiram (odkiftdkzmedwfrD
okdif;+odkif&rf)
(C) Chlorothalonil (uvdkkdomvdkae;)
( i ) Carbendazim (umAef'gZif)
68
&GufndKajymuf&Snfa&m*g
NARROW BROWN LEAF SPOT
(c) a&m*gvuPm
if;a&m*gonf &Gujf ym;rsm;ay:wGif &Guaf Mumrsm;
ESihftNydKif ao;&Snf&SnftndKa&miftajymufrsm; jzpfay:ap
onf/ tus,frSm (1.15)rDvDrDwmESihf tvsm; (3-5)rDvD
rDwmtxd&SdEkdif tv,fwGif ndKeufa&mif&Sdonf (yk H - 84?
85)/ &GufzkH;ESihfpyg;cGHrsm;wGifvnf; tpufajymufrsm; jzpf
ay:Ekdifonf (yk H - 83)/ t&Gufay:wGif uGufajymufrsm;
rsm;vmygu t&G u f x d y f z sm;yk d i f ; rS p &G u f & if ; buf o k d Y
ajcmufvmNyD; ndK;usoGm;onf/
tyifBuD;xGm;rI aemufykdif;tqifhrsm;wGif uGuf
ajymuf&Snfrsm; ykdrkdrsm;jym;vmavh&Sdonf/ cHEkdif&nf&Sdaom
rsKd;rsm;wGif eDnKd a&mifwnDwnf;&Sad om ao;&Sn&f n
S f tem
uGujf zpfay:Ekid Nf yD; cHEidk &f nfenf;aom rsKd;rsm;wGif tajymuf
rsm;us,f&SnfNyD; tv,fwGif ndKrGJa&mifjzpfaeonf/
tm[m&"mwfcsKdUwJhaom (txl;ojzihf EkdufBwdK*sif"mwfcsKdU
wJhaom) ajrrsm;wGif a&m*gjzpfvG,fonf/
70
(C) a&m*goHo&m
tyifwiG f a&m*gpwifu;l pufNyD; (3-4)ywftMum
wGif a&m*gvuPmudk pwifawGU&Sd&onf/ pykd;rsm;onf
tyif\ avaygufrsm;rSxu
G v
f mNy;D avjzifw
h pfyifrw
S pfyifoYkd
a&m*gul;pufonf/ tyifwpfoQL;twGif;odkU avaygufrS
wpfqifh 0ifa&mufonf/
(i) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pkdufysKd;enf;pepfrsm;jzifh umuG,fESdrfeif;jcif;
1/ cHEidk &f nf&rdS sK;d rsm;udk a&G;cs,pf u
kd yf sK;d jcif;onf a&m*gudk
taumif;qHk;umuG,fjcif;jzpfonf/
2/ a&m*guif;rsKd;aphudk oHk;yg/
3/ tm[m&"mwf jynfhpHkaomajrMoZmudkoHk;yg/
4/ pkdufcif;a&iwfjcif; r&Sdap&/
5/ atmufygrIdowfaq;rsm; yufzsef;toHk;jyKyg/
(u) Propiconazole (ykyd u
D ekd mZk;d )
( c ) Tricyclazole (xkd idk q
f u
dk u
f vmZd;k )
( * ) Thiophanate methyl+Thiram (odkiftkdzmedwfrD
odkif;+okdif&rf)
(C) Chlorothalonil (uvdkkdomvdkae;)
( i ) Carbendazim (umAef'gZif)
72
pyg;rIdoD;a&m*g
FALSE SMUT
(c) a&m*gvuPm
pyg;aphrsm;wGif yHrk eS x
f uf 2qcefY BuD;rm;Ny;D tpdr;f a&mif?
pdr;f 0ga&mifrt
dI pktcJrsm;zH;k tkyNf yD; rIo
d ;D rsm;tjzpfawGU&onf/
rIo
d ;D rsm; &ifv
h eG ;f csdew
f iG f pdr;f ndKndKta&mifajymif;oGm;onf/
(*) a'otvkdufysHUESHYwnf&SdrI
jrefrmjynf pyg;pku
d af 'orsm;wGif tenf;ESihf trsm;awGU
&SdEkdifonf/
(C) a&m*goHo&m
a&m*g&pyg;aphrsm;onf v,fuu
G x
f J a<uususef&pf
cJhum aemufpyg;pkdufNyD;aemuf yef;yGifhcsdefwkdifatmif a&m*g
jzpfaprIdonf &SifoefaeNyD; pyg;yGifhrsm;ay:odkY a&muf&Sdum
a&m*gjzpfaponf/ avwkdufjcif;jzifh tjcm;tyifrsm;odkY
ul;pufaponf/
(i) umuG,fEdSrfeif;enf;rsm;
pkdufysKd;enf;pepfrsm;jzifh umuG,fESdrfeif;jcif;
(1) a&m*guspkdufcif;rS rsKd;aphudkjyefroHk;ygESihf/
(2) rsKd;aphudk rIdowfaq;wpfrsKd;rsKd;jzifh vl;e,fNyD;rS
pdu
k yf g/
(3) tESrH xGurf D &uftenf;i,ftvdw
k iG f rIo
d wfaq;
zsef;yg/
(4) atmufygrIdowfaq;rsm; yufzsef;toHk;jyKyg/
(u) Propiconazole (ykyd u
D ekd mZk;d )
( c ) Azoxystrobin (tZkdpDpwdkbif)
( * ) Benomyl (bDErdk ikd ;f )
(C) Carbendazim (umAef'gZif)
73
pyg;yifpnfykyfa&m*g
STEM ROT
(c) a&m*gvuPm
pyg;yifpnfyyk af &m*gudk tyifBuD;xGm;rI\ aemufyikd ;f
tqifhwGif awGU&onf/ a&rsufESmjyifESihf xdpyfaeaom
trnf;a&miftemuGurf sm; pwifjzpfvmonf(yH
(yHk-89)/ if;
trnf;a&mif temuGufrsm;rS us,fjyefYvmNyD; a&m*gjzpfrId
onf &GufzHk;\twGif;ydkif;odkY xkd;azmuf0ifa&mufcg &GufzHk;
onf vH;k 0 (odrYk [kw)f wpfyikd ;f wpfp ykyo
f mG ;onf/ if;tqifh
wGif puv,f&dk rS f trJv;kH rsm;udk &Guzf ;kH ay:wGif awGUEkid o
f nf/
&GufzHk;rSwpfqifh yifpnfodkY a&m*gul;pufNyD; yifpnfwGif
ndKrnf;a&mif temuGufrsm; jzpfay:vmNyD; qpfMum;wpfck?
ESpfck aysmhykyfvmum yifpnf,dkifvJoGm;onf/ qpfMum;udk
cGMJ unfyh gu yifpnftacgif;twGi;f wGif trnf;a&mifrrdI Qirf sm;
teufa&mifpuv,fkd&Srfrsm; jyefYBuJaeonfudkawGU&onf
(yHk-91
92
93)/ puv,f&kd rS rf sm;onf pyg;yifwiG f if;a&m*g
91,92
92,93)/
0ifa&mufwdkufcdkufcH&aMumif; oauFwjzpfNyD; if;a&m*gudk
tjcm;a&m*grsm;rS vG,fulpGm cGJjcm;azmfxkwfEkdifaponf/
a&m*gjyif;xefrIonf tyifoufwrf;&ifhvmonf
ESifhtrQ jrifhrm;vmNyD; pyg;yif&dwfodrf;csdefwGif tjrifhqHk;odkY
a&muf&Sdvmonf/ pyg;yifoufwrf; tapmydkif;wGif a&m*g
wku
d cf u
kd jf cif;cH&rI txGuEf eI ;f udk xdcu
dk af ponf/ tcsKdUaom
a&m*g&tyifrsm;wGif yifpnftajcrSae yifymG ;rsm; ydrk x
dk u
G f
75
(C) a&m*goHo&m
a&m*gjzpfaprIo
d nf puv,f&kd rS t
f jzpf twefMum
jrifhpGm touf&Sifcdkatmif;Ekdifonf/ pdkpGwfaom pyg;pkduf
ajrwGif epfjrKyfaeygu (133&uf) touf&SifEkdifonf/
puv,fkd&Srfrsm;onf pyg;yifpnfykyfa&m*g\ a&m*gysHUESHU
apaom t"dutaMumif;&if;jzpfonf/ a&vTr;f aeonfh v,f
rsm;udk x,fxkd;jcif;ESifh tjcm;uGif;vkyfief;rsm; aqmif&Guf
onft
h cg puv,f&dk rS rf sm; a&rsufEmS jyifay:odYk ay:vmNyD;
77
(i) vufcHyifrsm;
jrufrsK;d &if;0if tyifwpfcsKUd wGif usa&mufEidk o
f nf/
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
a&m*g'PfcHEkdif&nf&Sdaom rsKd;rsm;pdkufysKd;jcif;
txl;ojzifh tyif,idk v
f rJ rI &Sad om rsK;d rsm;udk toH;k
jyKjcif;jzifh a&m*gusa&mufrIrS umuG,fEkdifonf/
pkdufysKd;enf;pepfjzifh umuG,fESdrfeif;jcif;
1/ pyg;&dwo
f rd ;f NyD;aemuf aumuf;dk ? k;d jywfEiS hf tyif<uif;
tusefrsm;udk pkyrkH ;D dUI jcif;onf xda&mufaom umuG,f
ESrd ef if;enf;jzpfonf/
2/ &dwo
f rd ;f NyD;aemuf tyift<uif;tusef;rsm;udk x,feuf
eufxkd; ajrjrKyfypfyg/
3/ a&roGif;rDajrudk ywfMum;tufatmifxm;NyD;rS a&oGif;
yg/
4/ EkdufBwdK*sifESifh azmhpazm&yf "mwfajrMoZmudk vGefuJ
pGm roHk;ygESifh/
5/ a&m*gjyif;xefrI avsmeh nf;ap&ef ydw
k ufp,
D rfajrMoZmudk
ajrxJodkY xnfhay;yg/
6/ a&m*gus pyg;cif;rsm;udjk zwf a&oGi;f a&xkwf rjyKvkyf
rdap&ef *kpkdufyg/
79
80
yif&Snfa&m*g? ysKd;yifemusa&m*g
BAKANAE DISEASE
(c) a&m*gvuPm
a&m*g\ odomxif&Sm;aom vuPmrSm a&m*g
&tyifonf yHkrSeftyifxuf &SnfxGufaejcif; jzpfonf/
if;vuPmudk pkducf if;wGio
f mru ysK;d cif;wGiv
f nf; awGUEdik f
Ny;D ? tyifrmS ao;oG,&f n
S v
f sm;um pdr;f 0ga&mif ajymif;vsuf
&So
d nf(yH
S rf sm;rSm pku
d cf if;twGi;f wGif [kw
d pfyif
(yHk-94)/ tyif&n
'Dwpfyif jyefBY uJvsuf&o
dS nf(yH
(yHk-95)/ ysKd;cif;wGif a&m*gjyif;
xefpGm usa&mufygu pkdufcif;odkY a&TUrpdkufrDwGif aoqHk;
oGm;NyD; ysKd;cif;wGif &Sio
f efaeyguvnf; pku
d cf if;odYk a&TUpdu
k f
Ny;D aomtcgwGif aoqH;k oGm;Muonf/ a&m*g&tyifrsm;onf
tpOfojzifh yifyGm;enf;avh&SdNyD; t&Gufrsm;rSm atmufajc
rSp wpf&GufNyD;wpf&Guf ajcmufaoGUvmum &ufowywf
tenf;i,ftwGif; aoqHk;oGm;avh&Sdonf/ &ifhrSnfhcsdeftxd
&Sifoefyguvnf; tESHrsm;wGif pyg;aphrjzpfay:ay/ a&m*g&
pyg;aphrsm;rSm tpGe;f tuGurf sm;jzifh ta&mifysuv
f su&f o
dS nf/
a&m*g&tyif r sm; aoqH k ; oG m ;aomtcgwG i f if ; wd k Y \
atmufajc tpdwftydkif;rsm;wGif tjzLa&mif (odkYr[kwf)
yef;a&mif&adS om a&m*gjzpfaprd\
I BuD;xGm;rIukd awGUEdik o
f nf/
rsm;wGif rlwnfvsuf&o
dS nf/ ajrpdyk gu a&m*g& tyifrsm;rSm
&SnfxGufvmNyD; ajcmufaoGUaomajrwGif ykvsuf&Sdonf/
Edu
k Bf wdK*sifajrMoZmonf a&m*gwd;k wufru
I kd tm;ay;onf/
tylcsdefedrfhusaom a'orsm;wGif a&m*gusa&mufrI enf;yg;
onfudk awGUEdkifonf/
(C) a&m*goHo&m
yif&Snfa&m*g (odkY) if;a&m*gonf rsKd;aphaqmif
a&m*gjzpfonf/ rsKd;aphodkY yef;yGifhcsdefwGif 0ifa&muful;puf
onf/ rsKd;aphwGif ygoGm;aom rIdonf ysKd;yifudktaphrS
tyifaygufNyD; (72)em&DtwGif; ul;pufa&m*gjzpfaponf/
a&m*gustcif;rS &dwfodrf;vmaom tcsKdUaom pyg;aphwdkY
onf jyifyyHo
k @meftm;jzifh a&m*guif;[efawGU&aomfvnf;
a&m*gjzpfrrdI sm; ygNy;D jzpfaevsuf jyefpu
dk af omtcgwGif bmum
ae;a&m*g vuPmjyavh&o
dS nf/ a&m*gjzpfro
dI nf tESt
H cuf
rsm;odkYvnf; 0ifa&mufwdkufckdufEdkifonf/
pyg;k;d jywfrsm;? ajrBuD;twGi;f ESihf tjcm;vufcyH if
ay:wGif cdkatmif;vnf; a&m*gul;puf ysHUESHUapEdkifonf/
avrSwpfqifhvnf; ul;pufysHUESHUapEkdifonf/
(i) vufcHvTJyifrsm;
pyg;kid ;f yifrsm;? pyg;rsKd;&if;0ifyifrsm;
(ajymif;? ESHpm;ajymif;? BuH)
(p) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pdu
k cf if;oef&Y iS ;f a&;udk *kjyKaqmif&u
G jf cif; tygt0if
pdu
k yf sK;d jcif;enf;pepfrsm;jzifh umuG,Ef rSd ef if;jcif;tjyif if;a&m*g
twGuf txda&mufq;kH aom umuG,Ef rdS ef if;enf;rSm rpdu
k f
ysK;d rDwiG f rsK;d aphukd umuG,rf o
dI wfaq; wpfrsK;d rsK;d (odrYk [kw)f
yifv;kH jyefY rIo
d wfaq;wpfrsKd;rsKd;jzifh vl;e,f rsKd;aphp&D ifNyD;rS
pdu
k yf sKd;jcif;jzpfonf/
83
atmufygrIdowfaq;rsm; yufzsef;toHk;jyKyg/
(u) Propiconazole (ykyd u
D ekd mZk;d )
( c ) Benomyl (bDErkd ikd ;f )
( * ) Carbendazim (umAef'gZif)
(C) Mancozeb (refukdZuf)
(i) Hexaconazole ([ufzmuked mZk;d )
84
bufwD;&D;,m;&Gufajcmufa&m*g
BACTERIAL LEAF BLIGHT
(c) a&m*gvuPm
pyg;yifoufwrf;wpfavQmufvHk; a&m*g0ifa&muf
Ekdifonf/ pyg;yifBuD;xGm;rItqifhvdkuf a&m*gvuPm
(3)rsKd;&Sdonf/
85
(2) &Gufajcmuftqifh
(Leaf Blight)
tyifyGm;pD;csdefaemufydkif;rSp &Gufajcmufa&m*g
tqifu
h kd jzpfay:aponf/ a&m*gonf &Guzf sm;rSp jzpfap?
tem;rSpjzpfap a&pdkemuGuf pwifjzpfay:onf/ &Gufjym;
wpfavQmuf us,fjyefUvmonf/ a&m*ga&SUwkd;oGm;onfESifh
trQ aemufydkif;rS a&m*gjzpfNyD;usefcJhaom wpfoQL;om;rSm
aumuf;dk ajcmufa&mifoYkd ajymif;vmonf/ xkaYd emuf jzLazG;
aom ta&mifow
Ydk ikd f ajymif;vJomG ;onf/ a&m*ga&SUwk;d oGm;pOf
a&m*guif;wpfoQL;om;ESihf a&m*g&wpfoQK;om;wdYk qufpyf
&mwGif t0ga&mif odkYr[kwf a&pdkem (pdrf;jyma&mif)&SdNyD;
99)/
tem;rnDbJ vIid ;f wGeyYf &kH adS eonfukd awGU&onf(yH
98,99)/
(yHk-98
eHeufapmapmESif;usNyD; a&m*g&tydkif;rS bufwD;&D;,m;
pdrx
hf u
G &f nfrsm; xkwNf yD;t&Guw
f iG f uyfaeonf/ aeyGiv
hf m
aomtcg y,if;a&miftvH;k uav;rsm;tjzpf omrefrsufaph
jzifhyif jrif&onf(yH
( yHk - 98)/ rdk;&GmrI&Sdygu rdk;a&ESifhaysmfNyD;
qif;oGm; rawGUEkdifyg/ vuPmrsm;onf a&m*g\
xif&mS ;aom tcsuyf ifjzpfygonf/ &Guaf jcmuftqifo
h nf
&Gufjym;ay:wGif yHko@meftrsKd;rsKd;&SdEkdifaomfvnf; qHk;jzwf
&rnfh tcsufrsm;rSm txufazmfjyygtwkdif;jzpfonf/
(3) t0gazsmha&miftqifh
(Pale Yellow)
87
(i) a&m*goHo&m
ysKd;yiftqifhwGif yifndK;vuPm awGU&Sd&jcif;rSm
ysKd;cif;wGif tkyfxm;aom aumufkd;rsm;rSwpfqifh ul;puf
jcif;aomfvnf;aumif;? a&m*gustcif;wGif xyfrHpdkufygu
usef&Sdaeaom kd;jywfrS wpfqifhaomfvnf;aumif;? ysKd;yif
odkY ul;pufaponf/ obm0wGif tyifjzpfxGef;csdefrsm;rS
pwif uGufMum;jzpfay:NyD; tESHxGufcsdefrS &ifhrSnfhcsdeftxd
a&m*gjyif;xefavh&Sdonf/ a&m*guGufrSxGufaom bufwD;
&D;,m; pdrx
hf u
G &f nfwo
Ydk nf tvH;k i,frsm;jzpfum t&Guw
f iG f
uyfaeavh&o
dS nf/ if;rS rk;d a&? ESi;f a&jzifah ysmfum wpf&u
G f
rSwpf&u
G f wpfyifrw
S pfyifoYkd ul;pufMuonf/ a&m*gonf
rd;k a&? ESi;f a&? oGi;f a&wdjYk zifh ul;pufonf/ a&m*gjzpf bufw;D
&D;,m;onf 'gPf&mtemrsm;rS vnf;aumif;? tyif\
obm0a&xGuaf ygufrsm;rS vnf;aumif; 0ifa&mufMuonf/
avjyif;wdu
k cf wf wpfyifEiS w
hf pfyif t&Gujf cif;ku
d rf ad om
'gPf&mrsm;rS wpfqifhvnf; a&m*g0ifa&mufavh&Sdonf/
bufw;D &D;,m;onf a&m*gusk;d jywfrsm;? rsKd;aphrsm;? tjcm;
vufcHyifrsm;? ajrBuD;? aygif;yifrsm;wGif a&m*gul;pufjyefY
yGm;aponf/
(p) vufcHyifrsm;
pyg;kid ;f rsm;? aygif;yiftrsm;tjym;ay:wGif touf&iS f
aeEkdifonf/
(q) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
a&m*g'PfcHEkdif&nf&SdaomrsKd;rsm; pdkufysKd;jcif;
pyg;&Gufajcmufa&m*g umuG,f&ef taumif;qHk;
enf;rSm a&m*gcHEidk &f nf&dS pyg;rsKd;rsm; &SmazGazmfxw
k f pdu
k yf sKd;
jcif;jzpfygonf/ pyg;rsKd;rsm;onf wpfrsKd;ESifhwpfrsKd; a&m*gcH
Ekdif&nf&SdrIADZrsm; wlnDrIr&SdMu a&m*gusa&mufvQifvnf;
90
pkdufysKd;enf;pepfrsm;jzifh umuG,fESdrfeif;jcif;
1/ a&m*guif;aom pku
d cf if;rS atmifjrifaomrsKd;aphukd oH;k yg
2/ aumufuGufpdyfvGef;pGm rpdkfufoifhyg/
3/ ysKd;cif;tm; a&m*guif;NyD; oefpGrf;aomysKd;&atmif
aqmif&u
G yf g/ ysKd;EIw&f mwGif ysKd;yifxcd u
dk rf I enf;Ekid o
f rQ
enf;atmif aqmif&Gufyg/
4/ tm[m&"mwfpHkaom ajrMoZmoHk;yg/ EkdufBwdK*sif"mwf
ygaom ajrMoZmrsm;tm; vGefuJpGmroHk;pGJ& vdktyfvQif
tBudrcf
JG BuJyufay;Ekid o
f nf/ ydw
k uf&afS jrMoZmudk rsm;
rsm;oH;k ay;yg/
5/ a&xd e f ; Ek d i f a om a'orsm;wG i f a&oG i f ; a&xk w f
aqmif&u
G af y;yg/
6/ a&m*gcHEidk &f nfenf;(rJ)h aom pyg;rsKd;tm; wpfuiG ;f wpfpyf
wnf; {&d,mrsm;pGm pkdufysKd;jcif;rjyKoifhyg/
7/ aygif;jruf? aumufavrsm;? pyg;kdif;rsm;&Sif;vif;yg/
8/ a&m*guspdkufcif;rS kd;jywfrsm;tm; rD;dIUvnf;aumif;?
x,fxkd;ajrjrKyfvnf;aumif;? jrefjrefaqG;atmif
aqmif&Gufyg/
9/ aEGpyg;pkdufysKd;&mwGif ar? ZGefvwGif qufvuf&Gmwuf
aomrdk;ESifh rqHkap&ef 'DZifbmvpdkfuf {NyDvwGif &dwf
odrf;Ekdfif&ef pDpOfaqmif&Gufyg/
10/BLB a&m*gpwifawGUvQif awGUjcif;atmufygaq;rsm;
yufzsef;toH;k jyKyg/
(u) Kasugamycin (umqlumrkdufpif)
( c ) Copper aumhyg;yg0ifaom rdIowfaq;rsm;
91
10
pyg;bufwD;&D;,m;&Gufpif;a&m*g
RICE BACTERIAL LEAF STREAK
a&m*gyifjyvuPm
tyifymG ;pD;csed af emufyikd ;f t&Guaf y:wGif tpif;i,frsm;udk
&Guaf MumMum;wGif awGU&Ny;D a&m*gjyif;xefvmygu tpif;rsm;
onf t0ga&mif? vdarmfa&mifodkY ajymif;NyD;wpfqufwnf;
aygif;pyfoGm;onf/ a&m*g&t&Gufudk axmifMunfhygu
tvif;aygufaeonfh a&m*gtpdwftydkif;udk awGU&onf/
92
BudKwifumuG,fjcif;
(1) a&m*g'PfcHEkdif&nf&Sdaom rsKd;udkpdkufyg/
(2) ykvJ"mwfajrMoZmudk vGefuJpGm toHk;rjyKbJwDplyg?
ydkwuf (zGJjym)ponfwdkYESifha&m toHk;jyKyg/
(3) aumufyifpyd pf yd rf pku
d &f /
umuG,fESdrfeif;enf;
(1) a&m*gpwifawGUvQif awGUjcif;atmufygaq;rsm; yufzse;f
toH;k jyKyg/
(u) Thiophanate methyl (odkiftkdzmedwfrDokdif;)
( c ) Kasugamycin (umqlumrkdufpif)
( * ) Copper aumhyg;yg0ifaom rIdowfaq;rsm;
93
11
95
(i) umuG,fESdrfeif;enf;rsm;
pkdufysKd;enf;pepfrsm;jzifh umuG,fESdrfeif;jcif;
1/ ysKd;EIwfpOf tyifudk temw&rjzpfatmif *kpdkufyg/
2/ ysKd;cif;pdkufcif;udk ajrjyKjyifpOfwGif ydkwuf&Sf tygt0if
"mwfajrMoZmudk tcsKd;nDnDxnfhyg/
3/ a&m*gusz;l aomajrudk ajrjyifpOfwiG f ausmufreI aYf jrMoZm
udk wpf{uvQif (6) ydmEIef;xnfhay;yg/ (odkYr[kwf)
xHk; (15-20) ydmEIef;xnfhay;yg/
4/ a&m*gustcif;udkjzwf a&oGif;a&xkwf jyKvkyfjcif;udk
a&Smifyg/
5/ a&m*gpwifawGUvQiaf wGUjcif; atmufygaq;rsm; yufzse;f
tok;H jyKyg/
(u) Kasugamycin (umqlumrkdufpif)
(c) Copper aumhyg;vfyg0ifaom rIdowfaq;rsm;
97
12
(u) a&m*gjzpfapouf&Sd -
Ditylenchus angustus
(c) a&m*gvuPm
a&m*gjzpfptcsdefwGif tpdrf;Eka&mifoef;aeaom
tjzLa&miftpufi,frsm;? tpif;rsm;? tuGurf sm;udk &Gujf ym;
ESihf &Guzf ;kH xdawGUaom ae&m0ef;usifwiG f pwifawGU&S&d onf
(yHk-104)/ if;aemuf tndKa&mif? ndKrnf;a&mifoYkd ajymif;
oGm;onf/ 'kw,
d tqift
h aejzifh t&Gurf sm;wGev
Yf rd af umuf
auG;jcif;? &Guzf ;kH rsm;yHrk rSejf zpfjcif;? yifajctqpfrsm; azmif;um;
Ny;D ? yHrk rSeaf om yifymG ;rsm;xGu&f jdS cif;udk awGU&onf/ wwd,
tqift
h aejzifh tESrH sm;ao;i,fNy;D ratmifjrifaom tESrH sm;
xGujf cif;? tESrH sm;ESit
hf &Gurf sm; aumufauG;NyD; yHrk rSejf cif;?
wpfcgwpf&H tESHrsm;rxGufEkdifbJ wpfvpfjzpfaejcif;rsm;udk
104)/ a&m*gjyif;xefygu
tuGufvdkufawGU&Sd&NyD; (yH k - 102
102,104)/
(od)Yk umuG,Ef rdS ef if;rI rjyKvkyEf idk yf gu wpfcif;vH;k rD;avmif
uRrf;ouJhodkY ajcmufaoGUoGm;onfudk awGU&Sd&onf/
(i) a&m*goHo&m
a&m*gjzpfapaom eDrwkwfonf yif<uif;yifusef
rsm; tvSnfhusvufcHyifrsm;? a&m*gusa&mufxm;onfh
tuGuw
f iG f ysKd;axmifjcif;? pku
fd yf sKd;jcif;rSaomfvnf;aumif;?
xGeu
f &d ,
d mrsm;rSaomfvnf;aumif;? oGi;f a&rSwpfqifah omf
vnf;aumif; wpfae&rS wpfae&m? wpf&moDrS wpf&moDoYkd
ul;qufysHUyGm;avh&Sdonf/
(p) pyg;avmifrD;a&m*gbufpHkumuG,fESdrfeif;enf;
(1) a&m*gusa&mufcahJ om v,fwiG f k;d jywfrsm;? yif<uif;yif
usefrsm;? a&m*gvufcHyifrsm;jzpfaomvrdkif;? pyg;kdif;?
'ku
d pf yg;? a'gif;pyg;rsm;udk z,f&mS ;rD;dUI yg/ yifpnftwGi;f
cdak tmif;aeaom a&m*gjzpfaponfh eDrwkwrf sm;udk aoap
Ny;D txda&mufq;kH umuG,Ef rdS ef if;enf;vnf; jzpfygonf/
(2) rD;dIU&eftajctae ray;ygu x,f 2-3pyf (pufjzifh
2-3Budrf)0ifNyD; oref;ykyfatmif xm;yg/
(3) a&oGif;a&xkwfpepfaumif;&ef uefoif;abmifckdifrmrI?
a&vHkrIwdkYudk aocsmatmif aqmif&Gufyg/
100
102
13
pyg;&Gufzsm;jzLa&m*g
WHITE TIP DISEASE
(i) a&m*goHo&m
a&m*gjzpfaom eDrwkwo
f nf pyg;rsKd;aphrsm;rSaomf
vnf;aumif;? tvSnu
hf svufcyH ifrsm;rS aomfvnf;aumif;?
wpf&moDrS wpf&moD? a'owpfckrS a'owpfckodkY ul;puf
ysUH ESUH oGm;avh&MdS uonf/ zsuq
f ;D yHrk mS ? a&m*gusa&mufaeaom
rsKd;aphukd pku
d yf sKd;aomtcg? ,if;eDrwkwo
f nf Ek;d Mum;vmNyD;
tyif\ BuD;xGm;ZHyk wf0ef;usifwiG f aexkid pf m;aomufonf/
yifymG ;rsm;xuf rlvyifpnfwiG f awGU&S&d rIyrkd sm;onf/ &Guzf ;kH
rS tESrH xGurf D twGi;f od0Yk ifa&mufomG ;onf/ atmifjrifaom
pyg;aphrsm;xuf tqefrwnfaom pyg;aphrsm;wGif eDrwkwf
ta&twGufudk ydkrdkawGU&Sd&onf/ ,if;wdkYonf pyg;cGHESifh
tqefMum;wGif acGvQufaexkid Nf yD; aemufwpf&moD pdu
k yf sKd;
aomtcg qufvufwkdufckduf zsufqD;avh&SdMuonf/
105
(p) umuG,fESdrfeif;enf;
(1) tdro
f ;kH qm; (50)usyfom;ESihf a& (10)*gvef azsmf&nfxJ
wGif rsKd;pyg;tm; (24)em&DpdrfNyD; pdkfufysKd;jcif;/
(2) rsKd;anmifhrazmufyJ wkdufkduftaphcs pdkufysKd;yg/
(3) ysKd;axmif&mwGif rsKd;aphEIef;udkavsmhoHk;yg/
(4) a&m*g&rsKd;aphrsm;udk pdu
k yf sKd;jcif;? rsKd;tjzpfa&mif;csjcif;udk
a&SmifMuOfyg/
(5) "mwkenf;jzifh umuG,fESdrfeif;enf; aemufqufwGJ (u)
wGif Munfhyg/
106
14
pyg;jrpfzka&m*g
RICE ROOT KNOT DISEASE
(u) a&m*gjzpfapouf&Sd
- Meloidogyne incognita
M. javanica
M. graminicola
M. oryzae
(c) a&m*gvuPm
a&m*gpyg;yif\ tjrpfrsm;? tzktvHk;o@efjzpf
ay:aeonfudk awGU&onf/ tyif\ tay:ydkif;vuPmrS
pyg;rsKd;jym;ESifh eDrwkwf rsKd;pdwfay:vkduf uGJjym;jcm;em;
onf/ t&Gurf sm;0gjcif;? yifymG ;txGuef nf;jcif;? t&yfyjk cif;
ESifh ratmifjrifaom tESHrsm;xGufjcif;ponfh vuPmrsm;
awGU&S&d onf/ az:jyygvuPmrsm;udk tuGuv
f u
kd ?f tuGuf
vdkuf jzpfay:aeonfudk xif&Sm;pGm awGUjrifEkdifonf/
(yH k - 108
108, 109)/
(i) a&m*goHo&m
a&m*gjzpfapaom eDrwkwfonf pyg;yiftjrpf
twGi;f ESihf ajrxJwiG Bf uD;xGm;yGm;rsm;MuNyD;? ajrBuD;rSwpfqifh
aomfvnf;aumif;? tjrpft<uif;tusefrsm;rS wpfqifah omf
vnf;aumif; wpf&moDESifhwpf&moD ul;pufjyefUyGm;onf/
(p) umuG,fESdrfeif;enf;
(1) M.graminicola jrpfzek rD wkwrf sKd;pdww
f pfcrk v
S
JG tjcm;
rsKd;pdwfrsm;onf a&0yfjcif;'Pfudk cHEdkif&nfr&Sday/
xdkYaMumifh a&m*g&pyg;cif;tm; a&tNrJoGif;xm;jcif;jzifh
jrpfzkeDrwkwfa&m*gudk umuG,fESdrfeif;Ekdifonf/
(2) yJvrG ;f ? *keaf vQm?f aeMum? ESr;f ponfo
h ;D ESrH sm;jzifh oD;vSnhf
pku
d yf sKd;jcif;?
(3) obm0ajrMoZmrsm;? wrmBudwfzuf? pufzGJjymrsm;ESifh
ydw
k uf&afS jrcHxnfah y;jcif;?
(4) "gwkenf;jzifh umuG,fESdrfeif;jcif; (aemufqufwGJ (u)
Munfhyg/)
109
3-5 uDvdk*&rf
Furadan 3 G
4 zsL&m'ef 3 *sD
160-500 pDpD
6 uDvdk*&rf
wpf{uEIef;xm;
500 pDpD
aemufqufwGJ (u)
Diazinon 10 G
pOf
aq;trnf
zsufydk;rsm;
tmedoif
1 'kdif,mZDEGef 40 tD;pD &Gufvdyfydk;? iajrmifawmif? pyg;qpfydk;? jzwfykd;? xdao? pm;ao
jzKwfydk;? &Gufacgufydk;? pyg;MuufoGefNrdwfydk;
Diazinon 40 EC
2 'kdif,mZDEGef 10*sD
ydk;avmifrD;? iajrmifawmif? pyg;qpfydk;?
xdao? pm;ao
"gwkaA'enf;jzihf umuG,fESdrfeif;jcif;
50 SP
Lambda cyhalothrin
10EC
8 vrf'gpkdifa[vkdo&if
10tD;pD
100-350 pDpD
300 *&rf
wpf{uEIef;xm;
250-350 pDpD
100-130 *&rf
tmedoif
xdao? pm;ao?
taiGUjyef
xdao? pm;ao
yifv;Hk jyefY
aemufqufwGJ (u)tquf
xdao? pm;ao?
yifv;Hk jyefY
pOf
aq;trnf
zsufydk;rsm;
5 uvkdykdif&Dazmh 40tD;pD ydk;avmifrD;? &Gufvdyftdrfydk;? iajrmifawmif?
jzwfykd;? pyg;&Gufvdyf&Gufacgufykd;
Chlorpyrifos 40EC
6 tqDzdwf 75 tufyD ykd;avmifrD;? &Gufvdyftdrfykd;? iajrmifawmif?
qpfykd;? pyg;MuufoGefNrdwfykd;? jzKwfykd;? pkyfykd;?
Acephate 75 SP
&Gufvdyf&Gufacgufykd;? &Gufpm;,if
7 umwuf[u
dk 'f ku
d vkd 'dk f ykd;avmifrD;? &Gufvdyftdrfykd;? qpfykd;? MuufoGef
Nrdwfykd;? o&pfydk;? jzKwfykd;? pkyfykd;? &Gufvdyf&Guf
50 tufpD
Cartap hydrochloride acgufydk;? &Gufpm;,if
"gwkaA'enf;jzihf umuG,fESdrfeif;jcif;
Padan 50 SP
12 yg'eff 50 tufpfyD
Acetamiprid 20 SP
11 tqDwmrdy&pf
20tufpfyD
Pyridaban 15 EC
10 ykdif&D'gbef 15 tD;pD
Chlorpyrifos 50EC +
Cypermethrin 5 EC
zsufydk;rsm;
pyg;ESpH yk yf ;dk
o&pfy;dk
pOf
aq;trnf
9 uvkdykdif&Dazmh 50tD;pD iajrmifawmif
+ qdkufygrDo&if5tD;pD
xdao? pm;ao?
yifv;Hk jyefY
xdao? pm;ao
400-500 *&rf^{u
80-100 pDpD
530-500 pDpD
wpf{uEIef;xm;
100-350 pDpD
aemufqufwGJ (u)tquf
tmedoif
xdao? pm;ao?
"gwkaA'enf;jzihf umuG,fESdrfeif;jcif;
aq;trnf
zsufydk;rsm;
Lesak 20 FS
Trebon 10 EC
14 x&DbGef; 10 tD;pD
Padan 4 G
13 yg'eff 4 *sD
pOf
tmedoif
"gwkaA'enf;jzihf umuG,fESdrfeif;jcif;
rsKd;aphp&D ifjcif;?
pyg; (1)wif;cGJvQif
1 vDwmEIef;
400-600 pDpD^ {u
200-400 pDpD^ {u
10-15 uDvdk^{u
aq;EIe;f xm;
aemufqufwGJ (u)tquf
aq;trnf
Sevin 85 WP
19 pDAif 85'AvsLyD
Fenthoate 50 EC
18 zifokdiftdwf 50tD;pD
Regent 3 GR
17 &D*sifh 3 *sDtm&f
pOf
qpfykd;? jzKwfydk;? &Gufvdyftdrfydk;? &Gufacgufydk;?
ydk;avmifrD;? pyg;MuufoGefNrdwfydk;?
ajracG;yk&pfrsm;/
iajrmifawmif? qpfydk;? &Gufvdyftdrfydk;?
ESHjzwfydk;? ESHpkyfydk;/
iajrmifawmif? &Gufvdyfydk;? &Gufvdyftdrfydk;?
jzKwfydk;? qpfydk;/
zsufydk;rsm;
tmedoif
"gwkaA'enf;jzihf umuG,fESdrfeif;jcif;
500-100*&rf^ {u
400-600 pDpD^ {u
4 uDfvdk^ {u
aq;EIe;f xm;
aemufqufwGJ (u)tquf
trnf
a&m*gtrnf
aq;EIe;f xm;rsm;
Thiram
3/ Thiophenate methyl +
200*&rf^rsKd;aph(100)uDvkd*&rf
*kwfusKd;a&m*g Pyricularia oryzae
&GufndKajymufa&m*g Helminthosporium oryzae
yif&Snfa&m*g? ysKd;yifemusa&m*g Fusarium moniliforme
ysKd;yifemusa&m*g (Damping-off)
1/ Thiophanate
pOf
trnf
6/ Benomyl 50%WP
5/ Kasugamycin
4/ Validamycin A 5%L
pOf
&GufzHk;ajcmufa&m*g Rhizoctonia solani
bufwD;&D;,m; yifajcykyfa&m*g Erwinia chrysanthemi
*kwfusKd;a&m*g Pyricularia oryzae
bufwD;&D;,m;&Gufajcmufa&m*g Xanthomonas oryzae
bufwD;&D;,m;yifajcykyfa&m*g Erwinia chrysanthemi
*kwfusKd;a&m*g Pyricularia oryzae
yifpnfykyfa&m*g Helminthosporium sigmoideum
rIdoD;a&m*g Ustilaginoidea virens
&GufzkH;ajcmufa&m*g Rhizoctonia solani
&GufndKajymufa&m*g Helminthosporium oryzae
&GufzkH;ykyfa&m*g Sarocladium oryzae
a&m*gtrnf
aq;EIe;f xm;rsm;
100-200 *&rf^{u
400-600 pDpD^{u
400-600 pDpD^{u
trnf
8/ Isoprothiolane
7/ Chlorothalonil
pOf
a&m*gtrnf
aq;EIe;f xm;rsm;
150-250 *&rf^ {u
trnf
10/ Tricyclazole
11/ Hexaconazole
9/ Iprodione
pOf
&GufzHk;ajcmufa&m*g Rhizoctonia solani
&GufzHk;ykyfa&m*g Sarocladium oryzae
&GufndKajymufa&m*g Helminthosporium oryzae
&GufndKajymufBuD;a&m*g Alternaria padwickii
*kwfusKd;a&m*g Pyricularia oryzae
*kwfusKd;a&m*g Pyricularia oryzae
&GufzkH;ajcmufa&m*g Rhizoctonia solani
*kwfusKd;a&m*g Pyricularia oryzae
&GufndKajymuf&Snfa&m*g Cercospora janseana
&GufzHk;ajcmufa&m*g Rhizoctonia solani
a&m*gtrnf
aq;EIe;f xm;rsm;
80-120 *&rf^ {u
400 pDpD^ {u
100-200 *&rf^ {u
(200-400 pDpD^ {u)
1 *&rf^ rsKd;aph 1uDvkd*&rf
350-460 *&rf^ {u
15/ Mancozeb
14/ Captan
pOf
trnf
13/ Copper hydroxide
bufwD;&D;,m;&Gufajcmufa&m*g Xanthomonas oryzae
&GufndKajymufa&m*g Helminthosporium oryzae
*kwfusKd;a&m*g Pyricularia oryzae
&GufndKajymufa&m*g Helminthosporium oryzae
&GufzkH;ajcmufa&m*g Rhizoctonia solani
&GufzkH;ykyfa&m*g Sarocladium oryzae
*kwfusKd;a&m*g Pyricularia oryzae
&GufndKajymufa&m*g Helminthosparium oryzae
&GufzHk;ajcmufa&m*g Rhizoctonia solani
&GufzkH;ykyfa&m*g Sarocladium oryzae
oryzicola
a&m*gtrnf
aq;EIe;f xm;rsm;
550-750 *&rf^ {u
0.5-0.8 uDvkd*&rf^ {u
400-600 *&rf^{u
trnf
17/ Azoxystrobin
16/ Propiconazole
pOf
&GufzHk;ajcmufa&m*g Rhizoctonia solani
&GufzkH;ykyfa&m*g Sarocladium oryzae
yifpnfykyfa&m*g Helminthosporium sigmoideum
ig;a>rxkd;NrD;ajcmuf Rhynchosporium oryzae
&GufndKajymufa&m*g Helminthosporium oryzae
&GufzkH;ajymuf&Snfa&m*g Cercospora janseana
*kwfusKd;a&m*g Pyricularia oryzae
&GufzHk;ajcmufa&m*g Rhizoctonia solani
yifpnfykyfa&m*g Sclerotium rolfsii
a&m*gtrnf
aq;EIe;f xm;rsm;
25-100 pDpD^ {u
100-126pDpD^ a&100vDwm