‫‪ E‬ازن ‪ 5

MJ‬آ )‬ ‫ات ا 

 رس‪:‬‬

‫‪ I‬م رج ا‪: Qr‬‬

‫‪: (1‬‬
‫ ال ا‪،‬اي ‪$‬ن "! اد ا‪:‬‬

‫‪ γ ، β ، α‬و ‪ δ‬ا&ت ا('‪.‬‬

‫‪ 67‬ا ] ‪ 5 [X‬ه‪ 3‬ا&‪ 2‬اآ‪ 0‬ا ا‪(/ /‬ع ا ‪، X‬وو‪. mol / ℓ !+,-‬‬
‫‪(2‬اح ‪:‬‬
‫&( ‪8 2‬رج ا‪1 2. 3 Qr 456‬ى ا‪./‬اع ا‪ ) ,‬ا ‪$‬ا &( ا ‪
+‬ل ا )( ‪ % & ،‬ا ‪) #$‬ا ء(‬
‫أو ا‪G/‬م ا‪ (&2
:‬آ ‪8 2‬رج ا‪ DE ، 456‬وإن آ‪> ?.‬هة &( ا د ا‪.456
 
:+‬‬
‫‪ (3‬أ‪:+H 
IJ‬‬
‫(‪ + 9‬رج ا ا‪$‬ون " ‪ 5‬ا(‪ ?  @("(1) :‬ا>ت ا‪:‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪ II‬رج ا (‪ ,‬اازن ‪:‬‬
‫‪: (1‬‬

‫(‪ ,‬اازن ‪،‬ااآ‪0‬ا‪B /‬اع ا ‪6"+ :$+‬و‪,7,+ ?7‬ه "‪E‬ق ‪ 705‬أو آ ‪,‬دة ‪6،‬‬
‫‪2‬س ا‪./F‬‬
‫‪8 + (2‬رج ا‪ O5 456‬اازن  س ا 
‪:‬‬
‫أ( ا‪ $7E‬ا‪,‬ة‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫= ‪ O5 2J ، G‬ب‪:‬ا‪
+  S SO G‬ل إ‪).(,‬وا ا
 ‪TM G‬ء‬ ‫ ‪Q
8 P,‬س ا ا
 ‪ + PJ‬ا ا
‬
‫‪R‬‬
‫‪S‬‬
‫‪ 
J D G σ -‬ا ‪
+‬ل‬ ‫‪G = σ.‬‬ ‫‪
+J‬ل إ‪ S U J (,‬و‪ UO5 2 ℓ UV‬آ  
(‪:‬‬
‫‪ℓ‬‬
‫وو‪. S .m −1 E‬و‪ P,  Y$‬ا‪ 
J &J PJ 
X‬ا ‪
+‬ل‪.‬‬
‫‪ M +‬و ‪ X −‬ا اة &( ا ‪
+‬ل ‪:Q‬‬ ‫و‪  PJ‬ا‪8‬ى ‪ Z
.‬أن ا 
 ‪ 2J σ‬اآ‪ T‬ا‪. 
6‬اع ا‪.3‬‬

‫ب( ‪:HE+‬‬
‫‪−2‬‬
‫‪Q M.‬س ‪
+J 
J‬ل ‪ [ + ()J‬ا‪ ،Y.I‬ذي آ‪ O5 ، c = 5 × 10 mol / ℓ T‬در ا‪+‬ارة ‪ ، 25°C‬ا‪1‬‬
‫‪Q 
8‬س ا ا
 ‪ ،‬ه( ‪. σ = 343µS .cm −1 :‬‬
‫أ( ‪E‬د ااآ‪ T‬ا  ا‪.^ 
6‬اع ا‪ ) ,‬ا ‪$‬ا&( ا ‪
+‬ل ‪ _ + JO5‬اازن ‪.‬‬
‫ب(أو ‪8  Q‬رج ا‪ O5 Qr ,'éq 456‬اازن‪.‬‬
‫‪. λCH COO = 4,09mS .m 2 .moℓ −1 ، λ H O = 35mS .m 2 .moℓ −1 :E‬‬
‫‪3‬‬
‫‪−‬‬
‫‪3‬‬
‫‪+‬‬

‫‪-----------------------------------------------------------------‬‬ ‫أ( ‪,K‬ول ا‪,$‬م‪:‬‬

‫‪2‬‬
 [H O ] = [CH COO ] = Vx
3
+
3
−

xéq
:!(‫و‬ σ = (λ H O + λCH COO ).
+ − : ‫ اازن‬,( ‫إذن‬
3 3
VS
σ
[H O ] = [CH COO ]
3
+
éq 3
−
éq
=
x
= =
343×10−6 × 102 S / m
VS λH O+ + λCH COO− (35 + 4,09) ×10 S.m / moℓ
−3 2
= 0,877mol / m3 = 8,77 ×10−4 mol / ℓ
3 3

[CH 3COOH ]éq n − x ni

= i
VS
= −
x
V S VS
= c − H 3O + [ ]
éq
= 5 × 10 − 2 − 8,77 × 10 −4 = 4,9 × 10 −2 mol / ℓ

.‫ اازن‬O5 Qr ,'éq 456‫رج ا‬8 (‫ب‬

[CH COO ] × [H O ]− +
[H O ] +
2

(8,77 × 10 −4 ) 2
Qr ,éq = = ≈ 1,57 × 10 −5
3 éq 3 éq 3 éq

[CH 3COOH ]éq c − [H O ] 3

+
éq
4,9 × 10 −2

:‫و "ل آ‬$‫" اازن ا‬NIII

.` ‫ارة‬E ‫ در‬O5 Qr ,éq 456‫رج ا‬8 (1
.5 M
 )2‫ ا‬+‫? ا‬.‫ اازن ` أ آ‬O5 456‫رج ا‬8 ‫ن‬, OJ ‫ارة‬E ‫ در‬O5 ‫ت أن‬1 ‫? ا‬O
: ‫( ` اازن‬2

.‫ اارة‬K‫ر‬," ‫ 'ى‬H/+ > ‫ وه‬، ‫ة‬,-‫ون و‬," ‫ار‬,$ K ‫" اازن‬N
.PJ D+OJ (& ,J 456‫  د ا‬.‫ و‬J ‫ن ` اازن‬a& 456‫رج ا‬X 2GO ‫ن‬bc‫ آ  ه ا‬: >+
J
γC + δD αA + βB : ‫ازن‬/ @(" &65

: ‫ اازن‬,( ‫م ا‬,$+ @ :/ ‫" اازن‬N‫ و‬,‫آ ? ا ا‬N+VI
: )2‫ ا‬+‫` ا‬b (1
:‫م ا ه‬,$+ ‫ول‬,K ، ‫ اء‬Q R767S‫ ا‬T- + 

ni ( = x max :‫ أي‬، /‫ آ‬,‫ اء ا ا‬,( :U2V‫م ا‬,$‫ ا‬:/ U
CH 3COOH )

3
 ، c 2 = 5 × 10 −3 mol / ℓ ‫ و‬c1 = 5 × 10 −2 mol / ℓ  ‫اه‬T‫ آ‬Y.I‫ [ ا‬+ P)J P
+  2GO (‫ول ا‬M‫( ا‬
: ‫ن‬,‫ا‬

. ‫ة‬2‫ اازن آ‬O5 ‫ ا م‬2G. ?.‫ آ

 آ‬66XJ ‫
ل‬+ ‫ آ
 آن ا‬U.‫ أ‬P2 ‫ي‬$‫(ء ا‬c‫ا‬
O5 ‫ ا م‬2G. ?.‫ة آ
 آ‬d T‫? ااآ‬.‫
 آ‬,& ، 5 M
 )2‫ ا‬+ ‫ اازن‬O5 456‫  م ا‬2G.  Q _

.‫ة‬2‫اازن آ‬
:(‫م ا‬,$‫ @ ا‬:/ ‫" اازن‬N NW+(1
A+ B C+ D :(‫ ا‬456‫ ا‬2. ، eG ‫ل‬IJ ‫ ل‬1 P‫ه‬2O
( aq ) ( aq ) ( aq ) ( aq )

. ( n( A) O = n( B) O (‫أي‬c,‫ ا‬0‫ اآ‬X  ‫ ا&ت‬Y"

: /7 ‫ آ‬Z7 ‫م ا‬,$+ ‫ول‬,K
A + B C + D ‫د ا‬
( aq ) ( aq ) ( aq ) ( aq )

‫"ل‬ ‫آت ادة‬ ‫م‬,$‫ا‬ ‫ا‬

no(A) no(B) 0 0 0 ,‫ا ا‬
no(A)-xéq no(B)-xéq xéq xéq xéq ‫ اازن‬-
.‫ ض آت ادة‬0‫]? ااآ‬7 ‫ول‬,^" ‫ول‬,^‫(ض ها ا‬
:‫_ أو> أن‬-&(
xéq
τ= ⇒ x éq = τ .x max
x max
x éq = τ .n ( A ) O :‫إذن‬
:(‫ول ا‬M‫ ا‬D
5 4:+. ‫
ل‬+ ‫ ا‬ZME D
5 xéq:[  H"@‫ول ا‬M‫ آ ت ا دة ااردة &( ا‬f   G 

A + B C + D ‫د ا‬
( aq ) ( aq ) ( aq ) ( aq )

‫"ل‬ ‫آت ادة‬ ‫م‬,$‫ا‬ ‫ا‬

c c 0 0 0 ,‫ا ا‬
c − τ .c c − τ .c τ .c τ .c τ .c ‫ اازن‬-
τ 2
K= : `U7 ‫" اازن‬N +
(1 − τ ) 2
1
(τ= ) .‫" اازن‬6" H/+ ‫ اازن‬,( ‫م ا‬,$+ @ ‫? أن‬7 ‫ها ا‬
1
1+
K
.+ (‫م ا‬,$‫ @ ا‬a‫ آ‬/‫" اازن آة آ‬N a‫ آ‬/‫آ‬

Bonne chance
SBIRO Abdelkrim (Lycée Agricole Oulad-Taima région d’Agadir Maroc)
Pour toute observation contacter mon émail
sbiabdou@yahoo.fr