GV.

NGUYEÃN TAÁN TRUNG

(Trung Taâm Luyeän Thi Chaát Löôïng Cao VÓNH VIEÃN)
 GV. NGUYEÃN TAÁN TRUNG
(Trung Taâm Luyeän Thi Chaát Löôïng Cao VÓNH VIEÃN)
Baøi 22

(Phaàn tieáp theo)

 Caùc Coâng thöùc vieát phaûn öùng
Caàn nhôù 3 coâng thöùc sau:
 Coâng thöùc 1:
MUOÁI phaûn öùng vôùi
Kyø tröôùc
AXIT LOAÏI 1
 Coâng thöùc 2:
MUOÁI phaûn öùng vôùi
AXIT LOAÏI 2
 Coâng thöùc 3:
MUOÁI phaûn öùng vôùi
AXIT LOAÏI 3
 Hoaù trò CAO nhaát
(pöù vôùi HNO3, H2SO4 ñaëc)
 Coâng thöùc 2:
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû

ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû

Coù 2 nhoùm muoái phaûn öùng
 Nhoùm muoái 1:
•
KL:KL: Ña hoaù trò
CO32-; NO3- ;SO42-; Cl -
••Hoaù trò KL: Thaáp
 Nhoùm muoái 2:
Sunfua, ñisunfua; sunfit

Xaûy ra vôùi moïi kim loaïi

 Toùm laïi:
(pöù vôùi HCl, H2SO4 loaõng,...)
 Coâng thöùc 1:
Muoái + Axit loaïi 1 Muoái môùi + Axit môùi
Saûn phaåm phaûi coù:Chaát ;Chaát ;Chaát Ñ.li yeá
 Clang thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát

Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû

(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
Khi gaëp: Muoái + (HNO3, H2SO4 ñaëc)

Khoâng thoaû (*) , thì pöù xaûy ra theo coâng

thöùc 1: ?
 Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 1:Vieát caùc phaûn öùng (neáu coù)
a. Fe(NO3)2 +HNO3 (ñaëc)
b. Fe(NO3)3 +HNO3 (ñaëc) 
c. Al(NO3)3 +HNO3 (ñaëc) 
d. FeCl2 +HNO3 (ñaëc) 
e. FeCl3 +HNO3 (ñaëc) 
f. AlCl3 +HNO3 (ñaëc) 
  Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 1:Vieát caùc phaûn öùng (neáu coù)
b. Fe(NO3)3 +HNO3 (ñaëc) 
c. Al(NO3)3 +HNO3 (ñaëc) 
d. FeCl2 +HNO3 (ñaëc) 
e. FeCl3 +HNO3 (ñaëc) 
f. AlCl3 +HNO3 (ñaëc) 
 Giaûi:
+2
a. Fe(NO3)2 +HNO3 (ñaëc) Fe(NO3)3 +NO2 + H2O
Axit loaïi 2
  Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 1:Vieát caùc phaûn öùng (neáu coù)
b. Fe(NO3)3 +HNO3 (ñaëc) 
c. Al(NO3)3 +HNO3 (ñaëc) 
d. FeCl2 +HNO3 (ñaëc) 
e. FeCl3 +HNO3 (ñaëc) 
f. AlCl3 +HNO3 (ñaëc) 
 Giaûi:
+3
b. Fe(NO3)3 +HNO3 (ñaëc) khoâng xaûy ra
Axit loaïi 1
  Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 1:Vieát caùc phaûn öùng (neáu coù)
c. Al(NO3)3 +HNO3 (ñaëc) 
d. FeCl2 +HNO3 (ñaëc) 
e. FeCl3 +HNO3 (ñaëc) 
f. AlCl3 +HNO3 (ñaëc) 
 Giaûi:
c. Al(NO3)3 +HNO3 (ñaëc) khoâng xaûy ra
Axit loaïi 1
  Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 1: Vieát caùc phaûn öùng (neáu coù)
g. FeSO4 +HNO3 (ñaëc)  Pöù boå sung
h. Fe2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
d. FeCl2 +HNO3 (ñaëc) 
e. FeCl3 +HNO3 (ñaëc) 
f. AlCl3 +HNO3 (ñaëc) 
 Giaûi:
+2
d. FeCl2 +HNO3 (ñaëc) Fe(NO3)3+NO2+H2O +FeCl3
Axit loaïi 2
  Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 1: Vieát caùc phaûn öùng (neáu coù)
g. FeSO4 +HNO3 (ñaëc)  Pöù boå sung
h. Fe2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
i. Al2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
e. FeCl3 +HNO3 (ñaëc) 
f. AlCl3 +HNO3 (ñaëc) 
 Giaûi:
+3
e. FeCl3 +HNO3 (ñaëc) khoâng xaûy ra
Axit loaïi 1
  Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 1: Vieát caùc phaûn öùng (neáu coù)
g. FeSO4 +HNO3 (ñaëc)  Pöù boå sung
h. Fe2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
i. Al2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
k. FeCO3 +HNO3 (ñaëc) 
f. AlCl3 +HNO3 (ñaëc) 
 Giaûi:
f. AlCl3 +HNO3 (ñaëc) khoâng xaûy ra
Axit loaïi 1
  Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 1: Vieát caùc phaûn öùng (neáu coù)
g. FeSO4 +HNO3 (ñaëc)  Pöù boå sung
h. Fe2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
i. Al2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
k. FeCO3 +HNO3 (ñaëc) 
l. MgCO3 +HNO3 (ñaëc) 
 Giaûi:
+2
g. FeSO4 +HNO3 (ñaëc)Fe(NO3)3+NO2 + Fe2(SO4)3
Axit loaïi 2 +H2O
  Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 1: Vieát caùc phaûn öùng (neáu coù)
g. FeSO4 +HNO3 (ñaëc)  Pöù boå sung
h. Fe2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
i. Al2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
k. FeCO3 +HNO3 (ñaëc) 
l. MgCO3 +HNO3 (ñaëc) 
 Giaûi:
+3
h. Fe2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) khoâng xaûy ra
Axit loaïi 1
  Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 1: Vieát caùc phaûn öùng (neáu coù)
g. FeSO4 +HNO3 (ñaëc)  Pöù boå sung
h. Fe2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
i. Al2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
k. FeCO3 +HNO3 (ñaëc) 
l. MgCO3 +HNO3 (ñaëc) 
 Giaûi:
i. Al2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc)khoâng xaûy ra
Axit loaïi 1
  Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 1: Vieát caùc phaûn öùng (neáu coù)
g. FeSO4 +HNO3 (ñaëc)  Pöù boå sung
h. Fe2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
i. Al2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
k. FeCO3 +HNO3 (ñaëc) 
l. MgCO3 +HNO3 (ñaëc) 
 Giaûi:
+2
k. FeCO3 +HNO3 (ñaëc)Fe(NO3)3+NO2 + CO2
Axit loaïi 2 +H2O
  Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 1: Vieát caùc phaûn öùng (neáu coù)
g. FeSO4 +HNO3 (ñaëc)  Pöù boå sung
h. Fe2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
i. Al2(SO4)3 +HNO3 (ñaëc) 
k. FeCO3 +HNO3 (ñaëc) 
l. MgCO3 +HNO3 (ñaëc) 
 Giaûi:
l. MgCO3 + HNO3 (ñaëc) Mg(NO3)2+ CO2+H2O
Axit loaïi 1
  Coâng thöùc 2: Hoaù trò CAO nhaát
Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû
(HNO3, H2SO4 ñaëc)
ÑK: Muoái phaûn öùng phaûi coù tính khöû (*)
 Aùp dung 2:(Trích ñeà ÑHQGHN - 1999)
Cho 5,22 gam moät muoái
cacbonat kim loaïi taùc duïng
hoaøn toaøn vôùi dd HNO3; thu
ñöôïc 0,336 lit khí NO(ñkc).
Tìm coâng thöùc muoái cacbonat
 Aùp duïng 2:
HNO3 B1.Ñaët CTTQ
M2(CO3)n NO B2.Vieátpöù
B2.Vieát
5,22 gam 0,336 lit B3.Laäp
pöù pt (*)
Muoái? (ñkc) B4.Giaûi (*)
Axit loaïi 2
M2(CO3)n + HNO3 M(NO3)m +CO2+NO +H2O

Hoaù trò thaáp Hoaù trò cao nhaát

Muoái + Axit loaïi 2Muoái + H2O+ Sp

(HNO3, H2SO4 ñaëc)khöû
( pöù oxi hoaù khöû)
 Aùp duïng 2:
HNO3 B1.Ñaët CTTQ
M2(CO3)n NO B2.Vieát
B2.Vieátpöù
5,22 gam 0,015 B3.Laäp
pöù pt (*)
Muoái? (mol) B4.Giaûi (*)
Gôïi yù:
3 M2(CO3)n+?HNO3 6M(NO3)m + (2m -2n) NO
+?H2O + 3n CO2
Pöù treân cho ta sô ñoà hôïp thöùc:
3M2(CO3)n (2m -2n)NO (1)
 Aùp duïng 2:
HNO3 B1.Ñaët CTTQ
M2(CO3)n NO B2.Vieát
B2.Vieátpöù
5,22 gam 0,015 B3.Laäp
pöù pt (*)
Muoái? (mol) B4.Giaûi (*)
Gôïi yù:
3 M2(CO3)n  (2m-2n) NO (1)
3(2M + 60n) (2m -2n)
5,22 gam 0,015 mol
Theo (1) coù:
3(2M + 60n) = (2m -2n)  M = 116m –146n
5,22 0,015
 Aùp duïng 2:
Muoái caàn tìm: M2(CO3)n Choïn: n= 2, m=3
Theo treân ta coù:  M=56  M:Fe
M = 116m –146n Vaäy muoái:
Ta coù baûng bieän luaän:
n 1
FeCO 3
1 2
m 2 3 3
M 86 202 56
Vôùi: 1  n < m  3
  Aùp duïng 3:Vieát phaûn öùng
a. FeS+ H2SO4 ( ñaëc) 
b. FeS2 + H2SO4 (ñaëc) 
c. CuS + H2SO4 (ñaëc) 
b. Cu2S + H2SO4 (ñaëc) 
 Caùc phaûn öùng xaûy ra
theo coâng thöùc 2 Hoaù trò CAO nhaát

Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû

(HNO3, H2SO4 ñaëc)
Vì moïi sunfua,disunfua luoân coù tính khöû (*)
 Aùp duïng 3:Vieát phaûn öùng
a. FeS+ H2SO4 ( ñaëc) 
b. FeS2 + H2SO4 (ñaëc) 
c. CuS + H2SO4 (ñaëc) 
b. Cu2S + H2SO4 (ñaëc) 
coâng thöùc 2 Hoaù trò CAO nhaát

Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû

(HNO3, H2SO4 ñaëc)
Vôùi sunfua,disunfua, caàn nhôù theâm:
-1 -2 + H2SO4 ñaëc +4
S, S SO2
 coâng thöùc 2 Hoaù trò CAO nhaát

Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû

(HNO3, H2SO4 ñaëc)
Vôùi sunfua,disunfua, caàn nhôù theâm:
-1 -2 + H2SO4 ñaëc +4
S, S SO2
 Aùp duïng 3:Vieát phaûn öùng
a. FeS+ H2SO4 ñ
Fe2(SO4)3 + SO2 +H2O
b. FeS2+H2SO4 ñ

c. CuS + H2SO4 ñ
CuSO4 + SO2 +H2O
b. Cu2S + H2SO4ñ
 coâng thöùc 2 Hoaù trò CAO nhaát

Muoái + Axit loaïi 2 Muoái + H2O + SP. khöû

(HNO3, H2SO4 ñaëc)
Vôùi sunfua,disunfua, caàn nhôù theâm:
-1 -2 + HNO3 +6 2-
S, S SO4
 Aùp duïng 4:Vieát phaûn öùng
a. FeS+ HNO3 ñ Fe(NO33))33++ NO
Fe(NO NO22+H
+H22O O
b. FeS2+HNO3 ñ + Fe2(SO4) 3 + H2SO4
+
c. CuS+HNO3 ñ Cu(NO
Cu(NO )) +
+ NO
NO
3 2 H SO2
3 2 2 +H
+H 22O
O +
+
2 4
b. Cu2S+HNO3ñ +CuSO4 ++HH 2SO
2SO4 4
 Toùm Laïi
Fe(NO3)3+ NO2 +H2O
a. FeS+ HNO3 ñ
+
b. FeS2+HNO3 ñ Fe(NO3)3+ NO 2 +H2O
H2SO 4
+ Fe2(SO4) 3 + H2SO4

Cu(NO3)2 + NO2 +H2O +

+CuSO4 + H2SO4
c. CuS+HNO3 ñ
b. Cu2S+HNO3ñ Cu(NO3)2 + NO2 +H2O +
+ H2SO4
 Aùp duïng 5:Hoaøn thaønh pöù
a. FeCl3+ HI  Axit loaïi 3
b. FeS+ H2SO4 ( loaõng)  FeSO4 + H2S
-1
c. FeS2 + H2SO4 (loaõng) 

saûn phaåm:
-2 o
FeSO4 + H2S + S
GV. NGUYEÃN TAÁN TRUNG
(Trung Taâm Luyeän Thi Chaát Löôïng Cao VÓNH VIEÃN)