Centro de Iniciativas Is Pacto de Lemos

Proxecto de Creación dun Centro de Iniciativas Empresariais
2
3
Índice
1. Introdución, definición e obxectivos xerais .................................................................... 4

2. Xustificación do proxecto e antecedentes de proxectos similares ............................. 5
3. Descrición do proxecto .................................................................................................... 9
3.1. Emprazamento do Centro de Iniciativa Empresarial ............................................... 9
3.2. Dimensión estrutural e capacidade do Centro de Iniciativa Empresarial ............. 14
3.3. Servizos ofertados polo Centro de Iniciativa Empresarial ós emprendedores .... 18
3.3.1. Asesoramento ............................................................................................... 18
3.3.2. Formación ..................................................................................................... 19
3.3.3. Consultaría .................................................................................................... 19
3.3.4. Financiamento ............................................................................................... 19
3.3.5. Emprazamento Empresarial .......................................................................... 20
3.3.6. Solo Empresarial ........................................................................................... 20
4. Previsión de Investimentos, Ingresos e Gastos .......................................................... 21
4.1. Investimento Inicial ................................................................................................ 21
4.2. Previsión de Ingresos e Gastos ............................................................................. 25
5. Criterios de selección das iniciativas emprendedoras ............................................... 34

6. Actividades emprendedoras nas incubadoras empresariais ..................................... 36
7. Metodoloxía e Fontes de Información .......................................................................... 40
4
1. Introdución, definición e obxectivos xerais

A realización do presente informe pretende amosar as potencialidades dos Centros de
Iniciativa Empresarial e establecer as bases para a posible creación a medio prazo dun
centro destas características no territorio do Pacto de Lemos. Os Centros de Iniciativa
Empresarial postúlanse como unha ferramenta moi axeitada para potenciar o desenrolo
económico da zona na que se asentan posto que supoñen unha excelente plataforma de
lanzamento de iniciativas empresariais que se atopan nos seus comezos. Ademais a actual
conxuntura económica que estamos a vivir fai que calquera política de fomento de emprego se
torne pouco menos que “imprescindible” e dentro destas políticas ocupa un lugar sobranceiro a
creación de empresas posto que a figura do emprendedor revélase esencial, non só para
promover o autoemprego, senón tamén como creador de traballo por conta allea, como
contribuínte, como xerador de recursos que permiten unha maior taxa de investimento,…..
Os centros de iniciativas empresariais, tamén coñecidos como viveiros ou incubadoras

de empresas, defínense como estruturas organizativas creadas para apoiar ós novos proxectos
empresariais mediante a asistencia técnica e o acompañamento das iniciativas empresariais ó
longo das distintas fases de inicio da actividade: nacemento do proxecto, deseño, prototipado,
inicio da produción, crecemento e expansión da nova empresa.
Un Centro de Iniciativa Empresarial (C.I.E.) non é polo tanto unha mera cesión dunhas
instalacións en condicións vantaxosas, senón que é un centro empresarial que pretende acadar
os seguintes obxectivos:
Axudar a posta en marcha de boas ideas de negocio que teñan viabilidade e que, a ser
posible, resulten innovadoras.
Dinamizar e diversificar o tecido empresarial do territorio.
Ofrecer un entorno que engada valor ás empresas residentes no centro.
Fomentar a cooperación empresarial das empresas aloxadas no centro.
Estimular a creación de postos de traballo.
Os Centros de Iniciativa Empresarial están orientados ós emprendedores empresariais

entendéndose por tal aquela persoa ou empresa que se atope nalgunha das seguintes
situacións:
Empresas creadas: empresas con unha antigüidade inferior ós 12 meses dende a

data de creación.
Empresa nova: empresas que xorden ao abeiro do C.I.E.
Empresas en proxecto: son máis ben proxectos de potenciais emprendedores ós
cales asesoran os C.I.E.. Concedéselles un tempo de reflexión para que decidan sobre
a constitución ou non da empresa. Esta fase correspóndese máis có concepto de
pebideiro de empresas que có de emprendedor de empresas.
5
Cada C.I.E. ofrece diversos servizos cuxa amplitude depende da dimensión do centro,
dos fondos de que dispoñen, dos seus obxectivos específicos pero polo xeral as incubadoras
empresariais prestan boa parte dos servizos que se detallan deseguido:
A primeira achega dun C.I.E. é facilitar un local ó emprendedor nunhas condicións

económicas vantaxosas situadas por baixo do prezo de mercado pero por un tempo
limitado que varía dependendo do centro.
O C.I.E. pon a disposición do emprendedor espazos comúns tales como salas de
xuntas, sala de formación, sala de reunións,…… e servizos básicos como
climatización, electricidade, telefonía e acceso á rede, servizos de recepción e
vixilancia,…
O persoal do centro ofrece asesoramento integral ós emprendedores para a posta en
marcha do seu proxecto sobre todo no relativo á elaboración do plan de empresa.
Os C.I.E. ofrecen ós emprendedores cursos de formación destinados a paliar as
carencias que poidan ter en aspectos concretos da xestión empresarial.
Os C.I.E. desenrolan accións de interese común para o conxunto de emprendedores.
2. Xustificación do proxecto e antecedentes de

proxectos similares
Como dixemos anteriormente un Centro de Iniciativa Empresarial ou Viveiro de
Empresas é un instrumento de política económica que pretende dinamizar o tecido produtivo e
contribuír o fomento do emprego. A pesares das vantaxes que teoricamente proporciona a
creación dun centro destas características, existen teses contrarias que esgrimen que os
beneficios que reporta esta política económica non compensan as axudas e esforzos
empregados para a súa execución. Os membros da UPD Lemos alienámonos cós partidarios
das bonanzas dos Centros de Iniciativa Empresarial máxime si temos en conta a proliferación
deste tipo de centros en EEUU, na Unión Europea, en España e Galicia. En EEUU, no ano
1980 había 12 incubadoras empresariais mentres que no ano 2006 se superan as 1.400
(Knopp, 2007). Na UE, onde este fenómeno chega en 1975, existen preto de un milleiro de
viveiros de emprego mentres que en España os directorios falan da existencia de 130 centros.
1
Galicia dispón na actualidade de 22 viveiros de empresas , cifra susceptible de incrementarse
en vindeiros anos dados os proxectos que están previstos e que amosa unha dinámica
expansiva interesante si consideramos que a construción do primeiro centro desta índole en
Galicia, situado no Parque Tecnolóxico Tecnópole de Ourense, data do ano 1993.
Para tratar de definir posturas procedemos a enumerar os beneficios e inconvenientes

que se derivan da creación de viveiros de empresas e en base a isto que cadaquén xulgue a
rendibilidade desta medida económica. Como vantaxes que reporta a creación de centros de
iniciativa empresarial cabe destacar as seguintes:
Permite o xurdimento de novas empresas, e na medida do posible con un

distintivo de calidade. Os viveiros de empresas de Galicia albergaron en 2009 un
1
Ferreiro F. (2010) “Los Viveros gallegos como instrumento de desarrollo económico local que crean empresas y
empleo”
6
total de 251 actividades empresariais. Dende a implantación do fenómeno de

incubación en Galicia, estímase que 880 actividades empresariais naceron ó amparo
dos viveiros de empresas. Fóra de Galicia atopamos casos que reforzan a
potencialidade dos centros de iniciativa empresarial como estimuladores da creación
de empresas. En Asturias, os Centros de Empresas La Curtidora e Valnalón,
localizados nos municipios de Avilés e Langreo, acubillaron o nacemento de 232
empresas nos últimos 15 anos no caso do C.M.E. La Curtidora e de 175 empresas
no período 2001-2008 no caso de Valnalón. En Navarra, o viveiro de empresas do
CEIN (Centro Europeo de Empresas e Innovación de Navarra) asistiu o nacemento
de 24 novas empresas durante 2009, cantidade importante dada a situación de crise
que vive a economía. Cós datos de 2009 xa son 117 as empresas que decidiron dar
os primeiros pasos ao abeiro do viveiro do CEIN.
Fomenta a creación de emprego. As 251 empresas instaladas nos viveiros galegos

en 2009 xeraron 813 postos de traballo, contía que se incrementa ata 2.967 se
consideramos as empresas que están ou estiveron nun centro destas características
en Galicia. Exemplos puntuais da contribución dos centros de empresas ó fomento
do emprego son os viveiros de Tecnópole (San Cibrao das Viñas) e Mans-Padeia (A
Coruña) que, con 41 e 23 empresas instaladas, respectivamente, nas súas
dependencias en 2009, xeraron 110 e 137 postos de traballo. Máis aló das nosas
fronteiras, observamos taxas de fomento de emprego semellantes, así as 38
empresas aloxadas en 2009 no C.M.E. La Curtidora empregaron a 146 persoas, as
71 empresas establecidas en 2008 na Incubadora de Empresas de Glòries
(Barcelona) deron emprego a 356 traballadores e finalmente, as 103 empresas que
pasaron polo viveiro do CEIN fomentaron 692 empregos. Outro indicador da
contribución das empresas a creación de emprego é a taxa de incremento do
emprego durante o período de incubación, a cal varía en función das actividades das
empresas aloxadas nos centros. Os datos que obran nas nosas mans amósannos
taxas de incremento de emprego que van dende o 40,5% rexistrado no C.M.E. La
Curtidora ata o 178% constatado no viveiro do CEIN pasando pólo 60,71%
observado no viveiro de empresas da Cámara de Comercio de Ferrol.
Aumenta a taxa de supervivencia das empresas. Diversos estudos reflicten que o

90% das empresas que nacen no regazo dun viveiro seguen vivas despois da súa
saída do centro mentres que as empresas xurdidas fóra do ámbito de influencia
destes centros presenta unha taxa de mortalidade do 50% despois do 4 primeiros
anos de vida que se eleva ó 70% se temos en conta as empresas que non acadan o
2
5º ano de vida . Os datos facilitados polos Centros e Viveiros de Empresas
consultados veñen a confirmar a saúde das empresas nacidas nas incubadoras
empresariais. Así, os responsables do C.M.E. La Curtidora indicárannos que o
76,06% das empresas xurdidas no seu centro superaron os 3 anos de vida, o
68,07% seguen operativas despois dos 5 primeiros anos e o 56,90% tiveron unha
lonxevidade superior ós 10 anos. O 92% das empresas creadas baixo a tutela da
Incubadora de Empresas de Glòries seguen “vivas” pasados catro anos mentres que
no viveiro CEIN a taxa de supervivencia sitúase no 75% para as empresas de
carácter innovador e no 89% para as empresas TIC (Tecnoloxías da Información e
da Comunicación).
Ferramenta moi valorada polos emprendedores. Unha enquisa realizada polo

profesor Francisco Ferreiro, profesor da Universidade de Santiago, sinala que o 81%
dos emprendedores considera que a súa vinculación a un viveiro de empresa foi
2
García E (2007) no seu libro ¿Es Galicia tierra de emprendedores?
7
unha gran axuda para o desenvolvemento dos seus negocios. Adicionalmente, o

98,6% dos enquisados valora os viveiros de empresas como un instrumento moi útil
para fomenta-la dinámica empresarial. Estes datos tradúcense en feitos se ollamos
3
os índices de ocupación destes centros. No ano 2008, o grado de ocupación dos
viveiros galegos acadaba un 85,15% e os da provincia de Lugo un 97,0%, cifras
máis que aceptables se temos en conta que o grado de ocupación “normal” se sitúa
nun 75%. Alén do ámbito de Galicia, constátamos que se obteñen porcentaxes
semellantes pois segundo nos informaron no C.M.E. La Curtidora a ocupación do seu
centro permanece nunha taxa bastante estable do 82,17%. No viveiro de empresas
do CEIN, a data de setembro de 2008, rexistrábase un grao de ocupación do 81%
mentres que no viveiro da Cámara de Comercio de Salamanca a taxa situábase nun
78%.
Apoio á maduración de ideas. Os viveiros de empresa guían ó emprendedor na

procura de toma de decisións correctas que garantan na medida do posible ó éxito
do proxecto. Este proceso de tutela comeza dende a concepción da idea ata a
consolidación da empresa. Durante este período o emprendedor vai a contar có
apoio de persoal do centro que o vai a axudar na elaboración do plan de negocio, vai
dispoñer dun espazo equipado para preparar a súa futura empresa, vai recibir
accións formativas encamiñadas a paliar carencias na xestión da empresa, terá
cumprida información sobre subvencións que poidan beneficiar o seu proxecto e
disporán de maiores facilidades para acceder o financiamento dado que, en
ocasiones, a concesión de microcréditos esixen plans de negocio validados por
incubadoras de empresariais. Este asesoramento integral supón un valor engadido
que os emprendedores tratan de aproveitar cando comezan a “debuxar” a súa futura
empresa como demostran os 482 proxectos tutelados no C.M.E. Valnalón no período
2001-2008 dos cales 175 se constituíron como empresas o que arroxa unha taxa de
conversión en empresas cifrada nun 36,31%. Nun eido más próximo, o CEI-Nodus,
promovido polo concello de Lugo, asesorou 323 proxectos no anos 2008-2009 que
desembocaron na creación de 74 empresas que supoñen un taxa de conversión do
22,91%.
Necesidade de impulsar esta política económica no interior de Galicia. A

meirande parte dos viveiros galegos atópanse nos principais núcleos de poboación
de Galicia. Nos últimos anos, asistimos a creación de viveiros de empresas en
localidades máis pequenas como As Pontes, Ribadavia, Oleiros ou Coles,…. A
pesares da proliferación en Galicia deste tipos centros nos últimos anos, aínda
existen, en palabras do profesor Francisco Ferreiro, territorios onde sería
recomendable a implantación dun viveiro de empresas entre os que cabe citar A
Mariña Lucense, a Terra Chá, o eixo Lalín-Silleda, o Barco de Valdeorras e a zona
que no toca máis de preto, o sur da provincia de Lugo.
Como podemos comprobar, os beneficios reportados polos centros de iniciativa

empresarial ou viveiro de empresa son notorios pero tal e como apuntábamos o comezo deste
apartado, tamén presentan unha serie de inconvenientes que, segundo autores de recoñecido
prestixio como Pedro Nueno, profesor de Iniciativa Emprendedora da IESE Bussiness School
(Universidade de Navarra), desaconsellan a implantación desta política económica que require
importantes axudas e investimentos. As desvantaxes que poden agromar da creación dun
viveiro de empresas son as seguintes:
3
Ferreiro F (2009) na súa publicación “Los viveros de empresa: una manera de emprender”
8
Os ingresos xerados polos viveiros son, con carácter xeral, insuficientes para
satisfacer os custes de funcionamento o que crea un déficit que debe ser cuberto
con recursos públicos. Pólo tanto non agardemos obter unha rendibilidade
económico-financeira, os beneficios dun viveiro de empresas mídense en termos
intanxibles como o fomento da actividade económica ou a creación de empresas
e postos de traballo.
Parte deste déficit explícase polas reducidas taxas de iniciativas empresariais

respecto ó cadro de persoal dos viveiros. A Unión Europea recomenda que a
citada taxa se sitúe en 14 emprendedores por cada profesional do centro pero en
Galicia soamente acada un 3,94. Cabe apuntar que a reducida dimensión da
maioría dos viveiros galegos limita a hospedaxe de emprendedores, o que supón
un impedimento para que a taxa de emprendedor por profesional de Galicia se
achegue á media comunitaria. A dimensión do centro postúlase como un aspecto
clave dentro do proceso de creación dun Centro de Iniciativa Empresarial pois
unha infraestrutura de grandes dimensións require un investimento considerable
que posiblemente non vexa rendabilizado mentres unha infraestrutura de
reducida dimensión limitará o número de iniciativas empresariais e por
conseguinte os ingresos procedentes de arrendamentos e a capacidade do
centro para afrontar os seus gastos. En relación á importancia da dimensión dun
centro, Miguel A. Juesas, director do C.M.E. La Curtidora de Avilés,
comentábanos que o seu centro era autosuficiente grazas, principalmente, a
dous factores: unha política de ocupación do centro relativamente flexible que
facilite uns niveis de ocupación elevados e unhas dimensións relativamente
4 5
amplas , acorde ó potencial emprendedor da súa zona de actuación .
As facilidades e axudas que reciben os emprendedores dos viveiros no seus

comezos poden volverse contra eles no momento de abandonar o viveiro de
empresas e pasar a competir en igualdade de condicións có resto de empresas
da súa actividade.
En ocasións, o persoal do viveiro de empresas encargado das labores de

asesoramento ó emprendedor non dispón da formación nin experiencia
necesaria no mundo empresarial para exercer de “guía” na creación de
empresas.
Os viveiros de empresas teñen, en moitos casos, como órgano promotor e xestor

ós concellos polo que atopamos determinados proxectos que responden máis a
criterios políticos que a criterios vinculados á difusión da cultura emprendedora
e de fomento de emprego. A creación de viveiros que non responden a un
criterio de racionalidade económica desembocan, xeralmente, nunha duplicidade
de recursos ó existir infraestruturas de idéntica natureza no mesmo territorio.
4
O C.M.E. La Curtidora emprázase nun antiga fábrica de curtidos de Avilés. Ocupa una parcela de 9.500 m2 onde
asentan tres edificios cunha superficie de 6.450 m2. O edificio central alberga as oficinas e as zonas comúns mentres
os edificios laterais acollen as naves industriais. O espazo destinado a oficinas conta cun total de 1.700 m2 distribuídos
en 34 locais con dimensións que varían entre 14 e 200 m2. Os edificios dedicados a naves dispoñen dunha superficie
de 2.600 m2 repartidos en 14 locais con dimensións comprendidas entre 90 e 280 m2.
5
As dimensións de La Curtidora entóxanse excesivas para un territorio como o do Pacto de Lemos xa que a poboación
de referencia do noso territorio é tres veces inferior a do C.M.E. La Curtidora.
9
3. Descrición do proxecto
A Unidade de Promoción e Desenvolvemento consideramos que a creación no territorio

do Pacto de Lemos dun Centro de Iniciativa Empresarial sería unha das medidas que pode
contribuír de xeito significativo a difundir a cultura emprendedora, a dinamizar e diversificar o
tecido empresarial do territorio e o fomento do emprego. Este Centro de Iniciativa Empresarial,
ademais de ofertar unhas infraestruturas adecuadas en condicións económicas inferiores ás de
mercado ós futuros emprendedores, constituiría unha ferramenta moi importante na procura do
éxito das iniciativas empresariais mediante a prestación de servizos formativos e de
asesoramento dende a fase inicial de concepción da idea ata a fase de expansión da empresa.
O proxecto ideado pola UPD do Pacto Territorial polo Emprego de Lemos radica na
implantación dun Centro de Iniciativa Empresarial no concello de Monforte de Lemos para o cal
habería que acometer a construción ou adecuación dunha infraestrutura que permita albergar
oficinas e naves destinados a acoller a futuros emprendedores e salas e espazos comúns que
supoñan un valor engadido para os promotores das iniciativas empresariais.
3.1. Emprazamento do Centro de Iniciativa Empresarial
A xustificación ó emprazamento do C.I.E. en Monforte de Lemos susténtase en datos

demográficos, empresariais, laborais e xeográficos que procedemos a esgrimir deseguido. Coa
recomendación de situar o C.I.E. en Monforte de Lemos, os membros da Unidade de
Promoción e Desenvolvemento pretendemos acadar un dobre obxectivo: por un lado, tratamos
de que esta ferramenta de promoción económica sexa accesible “xeograficamente” a meirande
parte dos emprendedores do Pacto de Lemos e de comarcas limítrofes e por outra banda,
búscase maximizar a rendibilidade en termos de creación de empresas e de fomento do
emprego e o mesmo tempo procurar a autosuficiencia económica do centro.
Feita esta breve exposición do proxecto de creación dun Centro de Iniciativa Empresarial
no Pacto de Lemos, comezamos a esparexer os motivos que sitúan a Monforte de Lemos
como emprazamento idóneo da infraestrutura.
O concello de Monforte de Lemos goza dunha situación privilexiada no epicentro do

territorio do Pacto de Lemos que permite que tódolos concellos do Pacto de Lemos e
da comarca de Sarria se atopen nun radio de acción inferior os 50 quilómetros. Esta
quilometraxe favorece a accesibilidade dos emprendedores do sur da provincia de
Lugo ós servizos proporcionados polo Centro de Iniciativa Empresarial ou cando
menos ós servizos virtuais e de asesoramento e formación. Adicionalmente, o concello
de Monforte de Lemos postúlase como aglutinador de certos servizos como son o
6
Servizo Público de Emprego , o Centro Hospitalario, a Escola Oficial de Idiomas, a
Policía Nacional, as sedes do Consello Regulador da Denominación de Orixe Ribeira
Sacra e do Consello Regulador de Agricultura Ecolóxica de Galicia, UNED
(Universidade Nacional de Educación a Distancia), a delegación da zona sur da
Confederación de Empresarios de Lugo, as delegacións da Axencia Tributaria e da
Seguridade Social, a Estación do Ferrocarril, ……
6
A oficina do Servizo Público de Emprego de Monforte de Lemos soamente da servizo ás comarcas de Quiroga e
Terra de Lemos.
10
Demograficamente, o Pacto de Lemos conta con unha a poboación de 54.985

7 8
habitantes dos cales 31.203 se encontran en idade potencialmente activa , isto é,
entre os 16 e 64 anos. Dentro deste ámbito poboacional, Monforte de Lemos aporta o
35,55% da poboación total e o 38,21% da poboación
poboación en idade de traballar. A
poboación de Monforte de Lemos
Lemos ascende a 19.546 habitantes, diminuíndo ata 11.924
a poboación que se atopa en idade potencialmente activa. De cara a posta en marcha
do proxecto de creación do Centro de Iniciativa Empresarial debemos considerar,
9
adicionalmente a poboación activa dos municipios lindeiros da comarca de Sarria,
cuxos 11.916 habitantes en idade de traballar pasarían a “engordar” a contía da
poboación obxectivo do C.I.E..
7
Os datos relativos á poboación pertencen o padrón municipal do 2009 e foron extraídos do IGE.
8
Ante a falla de datos municipais de poboación activa vémonos na obriga de traballar coass cifras de poboación de 16 a
64 anos.
9
Concellos de O Incio, Paradela,, Samos e Sarria.
11
Os datos arroxados polo mercado laboral postúlansese como outro argumento a prol do
emprazamento do Centro de Iniciativa Empresarial en en dominios do concello de
10
Monforte de Lemos. Este concello aglutina preto do 40% dos traballadores afiliados á
Seguridade Social no territorio do Pacto de Lemos, así observamos que Monforte de
Lemos conta con 5.504 afiliados (39,57%) fronte ós 8.404 que totalizan o resto de
concellos do Pacto de Lemos. Así mesmo, Monforte de Lemos “soporta” unha cifra de
11
1.553 parados , contía que supón o 43,02% da totalidade de traballadores en situación
de desemprego no eidoido do Pacto de Lemos (3.610 parados). Finalmente, os datos de
contratación amósannos que case a metade das relacións contractuais do Pacto de
Lemos se producen en Monforte de Lemos, en concreto no ano 2009 os contratos
rexistrados neste municipio ascenderon
ascenderon a 3.013 unidades que supoñen o 49,69% dos
6.064 contratos rexistrados no conxunto de municipios que integran o Pacto de Lemos.
10
Cifra media de afiliados no ano 2009 segundo datos facilitados polo IGE.
11
Cifra de parados a finais de marzo de 2010 segundo a información difundida polo IGC.
12
Cifras de Paro, Afiliación e Contratación.

Monforte de Lemos-Resto
Lemos Pacto de Lemos
0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000
1553 2057
Parados 43,02% 56,98%
5504 8404
Afiliados 39,57% 60,43%
3013 3051
Contratación 49,69% 50,31%
Monforte de Lemos Resto Pacto
As cifras de estrutura empresarial veñen a referendar a transcendencia que o concello

de Monforte de Lemos posúe no eido do Pacto de Lemos. Datos referidos ó ano 2008,
móstrannos que Monforte de Lemos alberga a 1528 empresas, cantidade que
representa o 41,20% do censo empresarial do Pacto de Lemos, o cal se cifraba nesas
datas en 3.709 empresas.
empresas Circunscribindo a demografía empresarial soamente ás
empresas que posúen máis de 9 asalariados, comprobamos que Monforte de Lemos
gorece o 59,34% do total de empresas que cumpren esa particularidade. Proseguindo
coa información relativa á estrutura empresarial do Pacto de Lemos, apreciamos
apre que a
maior natalidade empresarial rexístrase en Monforte de Lemos con 145 altas en 2008
das 345 acontecidas a nivel Pacto de Lemos. Finalmente, sinalar que Monforte de
Lemos presenta unha densidade empresarial de 78 empresas por cada 1.000
habitantes,
es, taxa soamente superada polo concello de Chantada (83 empresas por cada
1.000 habitantes), e que supera á media provincial e autonómica situada en 73 e 75
empresas respectivamente.
Cifras de Estrutura Empresarial. Monforte de Lemos-Resto

Lemos Resto Pacto de Lemos
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000
1528 2181
Empresas
41,20% 58,80%
54 59,34%
Empresas + 9 37
asal.
40,66%
Monforte de Lemos Resto Pacto

13
As dotacións orzamentarias dos concellos do Pacto de Lemos é o outro dos aspectos

que “xoga” a favor do asentamento do Centro de Iniciativa Empresarial no concello de
Monforte de Lemos. Os membros da UPD de Lemos consideramos que este proxecto
debe ser promovido
movido por algún organismo público posto que a iniciativa privada está
totalmente descartada se consideramos a dificultade de obter rendibilidade económica.
econ
Outros posibles promotores, como asociacións empresariais (CEL) e Cámara de
Comercio, contan con centros
ce deste tipo en Lugo e Ourense ó que minimiza as
posibilidades de investimento nun centro de iniciativa empresarial no territorio do Pacto
de Lemos por parte destes organismos. Por tanto, entendemos que este proxecto debe
iniciarse e consolidarse ao abeiro
ab do eido público o cal posúe maiores recursos para
poder enxugar oss posibles déficits económicos que xere o centro. No caso de que o
promotor sexa unha corporación local,
local, entendemos que a dotación orzamentaria coa
que conta o concello de Monforte de Lemos Le permítelle custear con maior folgura o
previsible desfase económico provocado polos polos gastos estruturais do centro. A
12
derradeira liquidación orzamentaria da que se dispoñen datos , reflicte que o concello
de Monforte de Lemos obtivo uns ingresos de 13.016.901,29 € e realizou un gasto de
12.643.435,14 €, cantidades que representan algo máis do 33% das contías
acumuladas no conxunto de concellos do Pacto de Lemos. Ass cifras orzamentarias do
ano 2008 veñen a confirmar que o concello de Monforte de Lemos manexa ma algo máis
da terceira parte da dotación orzamentaria a nivel Pacto.
Cifras das Liquidacións Orzamentarias.

Monforte de Lemos-Resto
Lemos Pacto de Lemos
0 5.000.000 10.000.000 15.000.000 20.000.000 25.000.000 30.000.000 35.000.000 40.000.000
13.016.901,29 33,37% 25.995.774,94 66,63%

Ing.Liq.Orz.2007
12.643.435,14 33,01% 25.658.030,30 66,99%

Gts.Liq.Orz.2007
11.384.177,73 34,12% 21.979.013,52 65,88%

Ing.Orz.2008
11.379.067,73 35,86% 20.356.983,50 64,14%

Gts.Orz.2008
12.174.027,70 37,18% 20.565.413,56 62,82%

Ing.Orz.2009
12.174.027,70 38,25% 19.655.321,33 61,75%

Gts.Orz.2009
Monforte de Lemos Resto Pacto *Descoñecense

Descoñecense os orzamentos de Pantón, O Saviñao e Taboada do ano 2009
12
Ano 2007
14
3.2. Dimensión estrutural e capacidade do Centro de Iniciativa

Empresarial
A dimensión da infraestrutura que albergará o Centro de Iniciativa Empresarial entóxase,

tal e como sinalábamos en apartados anteriores, como un aspecto de vital importancia xa que
unha edificación de grandes dimensións require investimentos cuantiosos e posiblemente
p non
acádase o grao de ocupación desexable. Polo contrario, unha infraestrutura reducida constitúe
un impedimento para o xermolo de iniciativas emprendedoras, limita os servizos ofrecidos polo
centro e supón un freo á capacidade do centro para autofinanciarse.
autofinanciarse. Por tanto, en base ó
13
antedito e áss experiencias de centros emprazados en localidades cunha poboación de
14
referencia semellante á do Pacto de Lemos, consideramos que a dimensión óptima dun
centro destas características no eido do Pacto de Lemos
Lemos poderíase cuantificar entre 1.250 e
1.750 metros
etros cadrados, superficie suficiente para acubillar locais destinados a naves e a
oficinas, espazos comúns como a sala de reunións, a sala de conferencias, o pebideiro de
empresas, as dependencias propias do centro e as zonas de esparexemento.
mento.
O número óptimo de espazos destinados a niños empresariais flutuaría entre 15 e 20

locais dos cales entre 3 e 5 serían naves con dimensións
dimensión que irían dende os 125 ata os 225
metros cadrados e o resto despachos modulables con superficies comprendidas entre os 10 1 e
os 25 metros cadrados que permitan adaptarse ás necesidades de espazo do emprendedor.
2
En base a isto a superficie ofertada ós emprendedores roldaría os 1.100 m dotados todos eles
de equipamento
nto básico como mobiliario, enerxía eléctrica, calefacción, auga, toma de teléfono
e rede,…. Adicionalmente,, os niños-navenave deberían dispor de oficinas, vestiarios e aseos
individuais.
Imaxe 1:: Nave do C.M.E. La Curtidora
13
C.E. del Nalón (San Martín del Rey Aurelio), C.E. La Curiscada (Tineo), C.E. Obanca (Cangas del Narcea), Viveiro
de Empresas da Cámara de Comercio de A Coruña (Carballo), Centro de Desenrolo Empresarial da Asociación
Empresarial Seara (As Pontes), Viveiro de Empresas da Cámara de Comercio de Vilagarcía de Arousa.
14
Poboación de 16 a 64 anos
15
Imaxe 2:: Oficina do C.M.E. La Curtidora
Imaxe 3: Oficina do CEI-Nodus

Nodus (Lugo)
Con anterioridade citamos a necesidade de contar cun pebideiro de empresas dentro

das zonas de uso común. O pebideiro de empresas é unha ferramenta posta a disposición dos
emprendedores para facilitar o desenrolo das tarefas
tarefas previas á posta en marcha dos seus
proxectos.. Trátase dun local que dispón dunha serie de postos de traballo equipados
equipado con
mobiliario, equipos informáticos, teléfono,
teléfono, internet e servizo de correspondencia,
correspondencia nos cales os
emprendedores poden ir modelando a súa iniciativa emprendedora.
emprendedora Establécese un tempo de
estancia, comprendido xeralmente entre os 6 e os 9 meses, no cal os emprendedores reciben
formación e orientación
ión encamiñadas a minimizar os riscos da súa iniciativa. Os pebideiros de
empresas está orientados para axudar a avaliar a viabilidade dos proxectos empresariais.
16
Imaxe 4: Pebideiro de empresas C.M.E. Xixón
Como complemento ós servizos dotacionais dende a UPD do Pacto de Lemos

contemplamos a necesidade de dotar o centro de Sala de Reunións, de Sala de Conferencias e
de Aula de Formación debidamente equipadas (Televisor, DVD, Encerado, Retroproxector,
Ordenador Portátil, Videoconferencia, ….). Estes equipamentos supoñen un valor engadido
para os emprendedores nas súas relacións cós potenciais clientes e para o centro constitúe
unha fonte adicional de ingresos procedentes tanto das empresas instaladas no centro como
das empresas externas.
Imaxe 5: Sala de Reunións CEI Nodus

17
Imaxe 6: Salón de Conferencias do CEI Nodus
Imaxe 7: Aula de formación do CEI Nodus
Finalmente habería que reservar unhas dependencias destinadas a acoller os servizos

de recepción, administración e dirección do centro. A maiores, e en función da superficie e
recursos económicos dispoñibles, cabe a posibilidade de prover ó centro de zonas de
esparexemento (zonas de lecer, zonas de fumadores,…) e de servizos de cafetería.
18
3.3. Servizos ofertados polo Centro de Iniciativa Empresarial ós

emprendedores
O deseño da “carta” de servizos a ofrecer polo Centro de Iniciativa Empresarial presenta

un condicionante importante que é o tema económico. Neste senso, os fondos dispoñibles para
o investimento inicial van a determinar a dimensión física da infraestrutura que albergue a
incubadora empresarial e por ende a superficie dos locais destinados a aluguer ós
emprendedores e dos espazos dedicados a uso común. Superado este filtro inicial dos servizos
a prestar polo C.I.E., xurde a dotación orzamentaria como seguinte limitación á oferta de
servizos. A capacidade da dirección do centro para obter fondos procedentes, tanto dos
recursos propios como das subvencións institucionais, vai condicionar o deseño da política de
servizos a instaurar no centro.
En base ó exposto, soamente cabe facer unha recompilación dos servizos dispensados
noutros centros de características semellantes e que sería desexable se ofertasen no C.I.E.
que estamos a proxectar. A concreción definitiva da dotación de servizos corresponderá, no
seu momento, ás entidades promotoras e xestoras do Centro de Iniciativa Empresarial.
Facendo un percorrido pola amalgama de servizos ofertados nos viveiros de empresas

de Galicia distinguimos seis áreas de actuación encamiñadas a guiar ó emprendedor durante a
etapa inicial do seu proxecto empresarial. Estas seis áreas que procederemos a esmiuzar
deseguido son Asesoramento, Formación, Consultaría, Financiamento, Emprazamento
empresarial e Solo Industrial.
3.3.1. Asesoramento
O Centro de Iniciativa Empresarial deberá contar con asesores especializados en

distintas materias que tratarán de resolver cuestións técnicas que lle xurdan ó emprendedor no
desenrolo da súa idea, así como para a elaboración de estudios e documentos específicos
(Plan de Empresa, Estudos de Mercados,…), o que lle permite afrontar de forma tutelada o
inicio da actividade empresarial. Este servizo realizaríase a través do que se denomina
“Pebideiro de Empresa”.
Os servizos de asesoramento abranguen diversos campos de titoría entre os que cabe

mencionar o Asesoramento Xurídico, Asesoramento Fiscal, Asesoramento Económico,
Asesoramento Tecnolóxico e Asesoramento sobre Subvencións e Financiamento. O
Asesoramento Xurídico guiará e velará a adecuada execución dos trámites de constitución, o
Asesoramento Fiscal informará ós emprendedores das obrigacións fiscais da futura empresa, o
Asesoramento Económico avaliará a viabilidade económica do proxecto, o Asesoramento
Tecnolóxico efectuará análises e formación personalizadas de recursos informáticos e
finalmente, o Asesoramento sobre Subvencións e Financiamento poñerá en coñecemento do
emprendedor os instrumentos financeiros para a posta en marcha da iniciativa empresarial.
Os Viveiros de Empresa consultados ofrecen adicionalmente outra serie de ferramentas

relacionadas coas labores de asesoría como son o Plan de Empresa On-line, o Punto PAIT e
as Guías de Actividade de sectores emerxentes no territorio. O Plan de Empresa On-line
permitirá ó emprendedor dispor dunha ferramenta web coa que avaliar a viabilidade do seu
proxecto empresarial sen necesidade desprazarse ás dependencias do Centro de Iniciativa
Empresarial. O Punto PAIT (Punto de Asesoramento e Inicio de Tramitación da Sociedade
Limitada Nova Empresa) ten unha dobre función: por unha banda, presta servizos presenciais
19
de información e asesoramento ós emprendedores na definición e tramitación telemática das

súas iniciativas empresariais, así como durante os primeiros anos de actividade da Sociedade
Limitada Nova Empresa (S.L.N.E.), e por outro lado, inicia o trámite administrativo de
constitución da sociedade a través do Documento Único Electrónico (DUE). Finalmente, os
asesores do centro porán a disposición dos emprendedores Guías de Actividades que
identifiquen as oportunidades de negocio existentes no territorio.
3.3.2. Formación
Os órganos xestores das incubadoras empresariais son conscientes da importancia que

ten a formación en todas e en cada unha das fases do proceso de creación dunha empresa e
por iso presta unha especial atención a este capítulo mediante a realización de xornadas
formativas tanto na fase previa de incubación (formación teorico-práctica sobre a elaboración
do plan de empresa) como na fase de asentamento na incubadora (organizando cursos de
breve duración e eminentemente prácticos sobre marketing, finanzas, management) ademais
de impartir cursos a medida das necesidades de cada unha das empresas. Como
complemento á formación presencial, os centros ofertan Formación On-line que permite ó
emprendedor mellorar os seus coñecementos sen necesidade de cinguirse á rixidez de
horarios da formación presencial.
3.3.3. Consultaría
Algúns centros consultados desenrolan proxectos específicos de consultaría orientados

ben a empresas de recente creación ou ben a empresas xa consolidadas. No caso das
consultarías dirixidas a empresarios noveles, estamos ante proxectos especializados que
procuran a creación de iniciativas empresariais innovadoras no eido do territorio, de actividades
encadradas no ámbito das TIC (Tecnoloxías da Información e a Comunicación), servizos
avanzados, actividades innovadoras e outros proxectos que se consideren de interese para a
economía comarcal.
Os proxectos orientados a empresas xa consolidadas buscan conseguir a transferencia

de boas prácticas e de apoio empresarial dende as empresas de recoñecida experiencia e
posicionamento en distintos sectores de actividade cara ós empresarios máis noveles.
Nesta amálgama de proxectos máis especializados tamén terían cabida liñas de

actuacións tendentes á recuperación de empresarios que tiveron iniciativas empresariais
frustradas. Serían programas que avaliarían as causas do fracaso do re-emprendedor para
tratar de reeduca-lo e darlle a formación necesaria na procura do éxito do seu novo proxecto.
3.3.4. Financiamento
Os órganos de dirección dos Centros de Iniciativa Empresarial teñen nun lugar

preferente dentro das liñas de actuacións do centro subscribir acordos con corporacións locais
e entidades financeiras que permitan ós emprendedores nados no Centro acceder ás axudas
municipais de promoción empresarial e a financiamento externo con condicións preferentes.
Estes acordos, en ocasións, adquiren vital importancia. En concreto os programas de
microcréditos do Principado de Asturias esixen que os proxectos empresariais sexan tutelados
a través de Incubadoras de Empresas.
20
En determinados casos, os Centros de Iniciativa Empresarial van máis aló na oferta de

financiamento ós emprendedores engadindo, ós acordos formalizados con Unidades de
Promoción Económica e con Entidades Financeiras, instrumentos de financiamento propios.
Uninova, incubadora de empresas promovida pola Universidade de Santiago de Compostela e
o Concello de Santiago, ofrece unha vía nova de financiamento: o Capital Risco. A
Universidade de Santiago de Compostela constituíu una sociedade capital risco, Unirisco, para
dar apoio financeiro a aquelas empresas innovadoras creadas por emprendedores
universitarios, existindo a posibilidade de que a USC poida participar no capital social das
empresas incubadas de forma minoritaria e temporal.
Finalmente mencionar unha liña de axudas instrumentada polo Concello de Xixón á que
teñen acceso os emprendedores xurdidos ao amparo do Centro Municipal de Empresas desta
localidade. A iniciativa, denominada “Plataformas de Desarrollo Empresarial”, ten como obxecto
potenciar o desenrolo de Proxectos Innovadores de Base Tecnolóxica que sexan de especial
interese para a consolidación do tecido empresarial do municipio e que implican un efecto
impulsor sobre a economía local, a partir da creación de plataformas de cooperación
empresarial nas que empresas consolidadas actúen como locomotoras das Pemes locais, para
o desenrolo de servizos ou actividades tecnolóxicas de valor engadido. Citamos esta liña de
axudas porque consideramos que sería desexable a súa extrapolación o noso territorio
tratando de fomentar, ademais dos proxectos de base tecnolóxica, aquelas iniciativas que
estivesen relacionadas cós eixos de futuro aprobados pola Asemblea Xeral do Pacto Territorial
polo Emprego de Lemos que lembremos eran o Sector Primario, o Sector Industrial
(principalmente a Industria Agroalimentaria e o Sector Enerxético), o Turismo e os Servizos á
Comunidade, en especial Servizos á terceira idade.
3.3.5. Emprazamento Empresarial
As incubadoras de empresas están concibidas como lugar de traballo idóneo para as

novas iniciativas empresariais, ó combinar un conxunto de infraestruturas –despachos, oficinas,
naves e servizos comúns- con apoio profesional á xestión empresarial, facilitándose, deste
xeito, o establecemento, arranque e consolidación de novos proxectos empresariais e
fomentando a cooperación entre empresas para súa posterior inserción no mercado. No caso
daquelas empresas de nova creación que non necesitan dun espazo físico, os Centros de
Empresas ofrecen o servizo de domiciliación da sociedade polo cal estas empresas poden
establecer o seu domicilio fiscal ou enderezo de contacto no centro e facer uso das
infraestruturas comúns aínda que a súa operativa se realice fóra das instalacións do C.I.E..
3.3.6. Solo Empresarial
Os Centros de Iniciativa Empresarial ofrecen información ós emprendedores sobre as

dispoñibilidades de solo industrial existentes na zona para que poidan decidir o emprazamento
idóneo para dar continuidade a súa actividade unha vez rematado o período de estadía no
C.I.E. En ocasións, o centro de empresas exerce de nexo de contacto entre o interesado e os
organismos xestores do solo empresarial.
21
4. Previsións de Investimentos, Ingresos e Gastos.
4.1. Investimento inicial
O ente promotor do proxecto de creación dun Centro de Iniciativa Empresarial na zona

sur da provincia consideramos que debería ser, polos motivos xa expostos no capítulo
dedicado o “Emprazamento do CIE”, unha entidade de carácter público, ben a Asociación
Impulsora do Pacto Territorial polo Emprego de Lemos ben o concello de Monforte de Lemos.
En Galicia, a principal entidade promotora deste tipo de centros son as Cámaras de

15 16
Comercio que contan na actualidade con 8 viveiros de empresas que se incrementarán
17
proximamente coa creación de 3 novos centros . Nembargante os concellos están reforzando
nos últimos tempos a súa aposta pola creación de centros de empresas. A curto prazo veremos
18
que a cifra de 5 viveiros municipais existentes no ano 2010 en Galicia, medra ante a
inminente posto en marcha dos proxectados nos concellos de Narón (conxuntamente coa
Cámara de Comercio), Oleiros, Guitiriz e O Barco de Valdeorras. O crecente interese dos
concellos polas incubadoras empresariais radica en que esta política de desenvolvemento local
pode axudar a combater os efectos que a crise actual está a ter no emprego. A isto debemos
engadir a creación dun Fondo Estatal para o Emprego e a Sostibilidade Local, ao abeiro do
Real Decreto-Lei 13/2009, do 27 de Outubro de 2009, que financiaba, entre outros, a
construción de viveiros de empresas. En Asturias, a aposta municipal por esta política
económica é máis notoria, constatándose a existencia de 14 centros de empresas de xestión
municipal. Fronte a implicación das Cámaras de Comercio e concellos neste tipo de proxectos,
contrasta a escasa proliferación de incubadoras promovidas polas asociacións de empresarios
19
galegos .
Se hai máis entidades promotoras de incubadoras de empresas, ¿por qué consideramos

que debe ser impulsado por unha entidade pública?. Como dixemos, en apartados anteriores
tanto a Cámara de Comercio como a Confederación de Empresarios de Lugo posúen viveiros
de empresas na capital da provincia, polo que vemos complicado que aposten pola duplicidade
de infraestruturas. Ademais, as relacións da Cámara de Comercio, organismo con maior
dinamismo en proxectos desta índole, có Concello de Monforte de Lemos e có empresariado
da zona sur de Lugo non atravesan o mellor momento, ó que pode supor un impedimento á súa
aposta pola creación dun CIE en Monforte de Lemos. De todos modos, entendemos que sería
desexable a participación de tódolos axentes económicos e empresariais do territorio e das
administracións provinciais e autonómicas dado o importante investimento económico que
require o proxecto e que dificilmente poderían afrontar a título individual, nin a Asociación
Impulsora do Pacto Territorial polo Emprego de Lemos nin o Concello de Monforte de Lemos.
O investimento necesario para acometer un proxecto de esta magnitude dependerá la

dimensión estrutural e da dotación de servizos coa que se queira equipar o centro. Na contía
do desembolso inicial tamén influirá o feito de que poidan existir na actualidade infraestruturas
15
Ferreiro F. no seu informe “Los Viveros gallegos como instrumento de desarrollo económico local que crean
empresas y empleo” (2009).
16
Carballo, Ferrol, Lugo, Fernando Fontán (Ourense), Eladio Portela (Pontevedra), Santiago de Compostela, Vigo e
Vilagarcía de Aurosa.
17
Un viveiro industrial no polígono de Campiño en Pontevedra, outro no polígono industrial de Costa Vella orientado o
I+D+I e un terceiro industrial xunto có Concello de Narón.
18
C.M.E. O Igrexario (A Coruña,), CEI Nodus (Lugo), C.I.E. Axuntamento de Ourense, Viveiro de Empresas de
Ribadavia e Viveiro de Empresas de Coles.
19
A Seara (As Pontes), Fundación CEL (Lugo) e Confederación de Empresarios de Ferrol. Poderíamos engadir o CIE
A Granxa (Porriño) creado polo Consorcio da Zona Franca de Vigo.
22
susceptibles de acoller o centro. Segundo as pescudas realizadas, non se atoparon no concello

de Monforte de Lemos demasiadas opcións susceptibles de albergar o centro e, entre as
existentes, é previsible que haxa que afrontar unha operación de compra ou de aluguer para
facer uso das instalacións.
As alternativas que pasen pola construción da infraestrutura ou pola compra e reforma

dun inmoble van a encarecer ostensiblemente o custe do proxecto. Así, proxectos de similar
envergadura realizados recentemente en Galicia requiriron de investimentos comprendidos
entre os 900.000 € e os 1.130.000 €, cantidades que poden ser unha referencia válida da
inversión necesaria para executar o proxecto de CIE “idóneo” ideado pola nosa UPD e definido
no capítulo 3.2. “Dimensión estrutural e capacidade do Centro de Iniciativa Empresarial”. A
pesares dos inxentes desembolsos que se destinan á posta en marcha das incubadoras
empresariais cómpre destacar a importante achega que supoñen as axudas procedentes dos
20
Fondos Feder que, segundo os datos facilitados pola Fundación INCYDE , comportan ó redor
do 70% do investimento total. Na táboa seguinte mostramos ás inversións acometidas na
creación de viveiros de empresa promovidos polas Cámaras de Comercio.
Investimento realizado na creación dos Viveiros de Empresa galegos

M2 2 %
Viveiro Inversión Total Axudas Feder Custe m Ano Creación
Construídos Axudas
Cámara de Comercio Vigo 600.000,00 € 360.000,00 € 400 1.500,00 € 60,00% 2005
Cámara de Comercio Ferrol 661.859,30 € 397.115,59 € 850 778,66 € 60,00% 2004
Cámara de Comercio A Coruña - Carballo 600.000,00 € 397.115,59 € 780 769,23 € 66,19% 2007
Cámara de Comercio Santiago de Compostela 905.510,50 € 543.306,30 € 1599 566,30 € 60,00% 2006
Eladio Portela - Cámara de Comercio Pontevedra 208.262,20 € 124.957,33 € 193 1.076,51 € 60,00% 2005
Cámara de Comercio Lugo 648.727,50 € 389.236,50 € 900 720,81 € 60,00% 2004
Fernando Fontán - Cámara de Comercio Ourense 635.657,70 € 381.395,22 € 795 799,57 € 60,00% 2005
Cámara de Comercio Vilagarcía de Arousa 340.171,00 € 204.102,60 € 479 709,46 € 60,00% 2005
Incubadora de Empresas da Asoc. Empresarial A Seara1 1.130.000,00 € 719.183,00 € 1222 924,71 € 63,64% 2008
Viveiro industrial do Políg. do Campiño - Cámara de Pontevedra1 1.300.000,00 € 1.000.000,00 € 2000 650,00 € 76,92% En construción
1
Elaboración propia. Fonte de Datos: Fundación INCYDE / La Voz de Galicia. A contía da inversión e das axudas é aproximada.
21
Se exceptuamos as incubadoras da Cámara de Comercio de Vigo e de Pontevedra ,
2
observamos que o custe por m se sitúa, por termo medio, en 739,84 €. Tomando como
referencia esta cifra e a superficie desexable para o CIE que estamos a proxectar, e que
2
lembremos flutúa entre os 1.250 e 1.750 m , obteriamos unha contía orzamentaria que oscilaría
entre os 924.800 € e os 1.294.720 €. Un estudo realizado no ano 2004 sobre a posible
creación dun viveiro de empresas en Monforte de Lemos sitúanos en cifras semellantes ás
citadas anteriormente. O citado estudo que recollía a construción de dous edificios destinados
2
a acoller dez oficinas e tres naves industriais cunha superficie total arrendable de 1.385,75 m ,
estimaba necesario un montante económico de 662.793,84 € para acometer o proxecto. Esta
contía, actualizada en base o incremento do IPC rexistrado dende entón, situaríanos nun
aproximado orzamento de 770.000 €, cifra á que habería que engadir o desembolso necesario
para equipar o centro.
No momento actual, a opción máis viable dende o punto de vista económico e operativo
pasa polo aluguer e acondicionamento dun inmoble cuxas dimensións axústanse en boa
medida os requirimentos que se expuxeron no apartado 3.2. “Dimensión estrutural e
capacidade do Centro de Iniciativa Empresarial”. Trátase dun edificio, propiedade da entidade
20
INCYDE xurde dunha iniciativa das Cámaras de Comercio para fomentar a vocación empresarial. O Instituto
Cameral de Creación e desenrolo da Empresa (INCYDE) ten como obxectivo apoiar a creación e a consolidación de
empresas.
21
Os viveiros localízanse no centro da cidade o que incrementa o custe por metro cadrado.
23
pública ADIF (Administrador de Infraestruturas Ferroviarias), situado na Praza da Estación de

Monforte de Lemos que antigamente se destinou a dormitorio dos axentes de RENFE e que na
actualidade se atopa sen uso. É un inmoble que conta con planta baixa e tres alturas que
2 2
ofrecen unha superficie construída de 1.225 m dos cales 980 m son superficie útil. A oferta
estrutural do CIE complétase coa rehabilitación duns hangares emprazados dentro do recinto
2
da estación de RENFE que nunha fase inicial suporían unha superficie arrendable de 209 m
coa posibilidade de triplicarse con posterioridade en función da demanda dos emprendedores.
Imaxe 8: Fachada Edificio Dormitorio de Axentes de RENFE
Imaxe 9: Hangares destinados a Nave - Taller de Actividades

24
As actuacións pertinentes para o acondicionamento destas infraestruturas requiren,

segundo a memoria valorada realizada polo Arquitecto Colexiado D. Antonio Rodríguez
Domínguez, dun orzamento de 682.050 € destinados á realización dos traballos de
rehabilitación e posta en valor que se detallan deseguido. A partida orzamentaria total do
Centro de Iniciativa Empresarial veríase incrementada no montante económico necesario para
dotar á infraestrutura do equipamento necesario.
ORZAMENTO EDIFICIO DORMITORIO DE RENFE

CAPÍTULO RESUMEN ORZAMENTO
1 DEMOLICIÓNS 79.232,58
2 SANEAMENTO HORIZONTAL 12.600,00
3 TABIQUERÍA 12.877,43
4 REVESTIMIENTOS E SOLADOS 227.537,99
5 INSTALACIÓN ELÉCTRICA 48.000,00
6 INSTALACIÓN DE FONTANERÍA Y CALEFACCIÓN 60.962,59
7 INSTALACIONES ESPECIAIS 21.410,42
8 CARPINTARÍA INTERIOR 13.831,30
9 FACHADAS e CARPINTARÍA EXTERIOR 96.580,74
10 PINTURAS 46.846,95
11 XESTION DE RESIDUOS 3.500,00
12 CONTROL DE CALIDADE 3.620,00
13 SEGURIDADE e SAÚDE 9.000,00
TOTAL EXECUCIÓN MATERIAL 636.000,00
ORZAMENTO NAVE NOS HANGARES DE RENFE
CAPÍTULO RESUMEN ORZAMENTO
1 DEMOLICIÓNS CONSOLIDACIÓN e REFORZOS 14.700,00
2 PAVIMENTO 3.750,00
3 CERRAMENTOS EXTERIORES 15.200,00
4 INSTALACIÓN ELÉCTRICA 5.200,00
5 INSTALACIÓN DE FONTANERÍA 800
6 PINTURAS 5.200
7 XESTION DE RESIDUOS 300
8 CONTROL DE CALIDADE 400
9 SEGURIDADE e SAÚDE 600
TOTAL EXECUCIÓN MATERIAL 46.050,00
* O montante total de execución ascende a 682.050 € dos cales 272.820,00 € corresponden a man de obra.
Con independencia do investimento final que requira o proxecto, as cifras que estamos a
barallar entóxanse excesivas para os posibles promotores do proxecto (Asociación Impulsora
do Pacto Territorial polo Emprego de Lemos ou Concello de Monforte de Lemos). Por elo
debérase buscar a implicación doutros organismos como Xunta de Galicia, Deputación
provincial, Fundación INCYDE, Fondos FEDER, Confederación de Empresarios de Lugo,
Universidade,…. Ante a manifesta necesidade de atopar fondos para este proxecto,
efectuamos un primeiro achegamento sobre as liñas de financiamento susceptibles de sufragar
proxectos desta natureza. A Fundación INCYDE fíxonos saber que o reparto dos Fondos
FEDER pertencentes o programa operativo 2007-2013 xa se realizou entre os diferentes
organismos beneficiarios. A dotación recibida pola Fundación INCYDE xa se atopa asignada a
determinadas localidades que solicitaron a súa colaboración. Nembargante, dende este
organismo, manifestan a súa predisposición a involucrarse no financiamento do proxecto de
creación dun CIE no noso territorio no caso de recibir unha dotación financeira adicional
procedente de fondos comunitarios.
25
Na obtención de Fondos FEDER para a posta en marcha do Centro de Iniciativas

Empresariais do Pacto de Lemos pode desempeñar un papel fundamental a Dirección Xeral de
Planificación Económica e Fondos Comunitarios (Consellería de Facenda) da Xunta de Galicia
como órgano que exerce as competencias atribuídas á Comunidade Autónoma de Galicia en
materia da planificación económica, coordinando actuacións en materias relacionadas coas
políticas rexionais e sectoriais da Unión Europea entre as que figura a xestión dos Fondos
FEDER. O eixo estratéxico 2 dos Fondos FEDER, denominado “Desenrolo e innovación
empresarial”, establece que se impulsarán os viveiros de empresas posto que constitúen unha
importante plataforma de apoio ás Pemes e as empresas de nova creación polo que na
categoría de gasto nº 8 “Outras inversións en empresas” se cita como gasto subvencionable a
creación de centros de servizos ás empresas e os viveiros de empresas cunha taxa de
cofinanciamento do 70%. O eixo 2 dos Fondos FEDER conta con un orzamento para o período
2007-2013 de 245.890.421€ dos cales 87.784.002 € corresponderían segundo a programación
efectuada o período 2010-2013.
4.2. Previsións de Ingresos e Gastos.
Se tratar de anticipar o desembolso económico preciso para acometer a posta en

marcha dun CIE é pouco menos que unha utopía, maior dificultade entraña determinar a
previsión de fluxos de ingresos e gastos que vai implicar o funcionamento do centro. O capítulo
de ingresos e gastos do CIE estará condicionado por distintas variables entre as que cabe
mencionar a superficie arrendable ofertada polo CIE, o grao de ocupación do mesmo, o persoal
contratado polo CIE, os servizos ofertados no centro,….. Dende a UPD do Pacto Territorial
polo Emprego de Lemos vamos tentar realizar unha aproximación ós posibles fluxos de
ingresos e gastos que pode implicar a operativa do Centro, baseándonos para elo nas na
Conta de Resultados do Centro Municipal de Empresas de Xixón do ano 2008 e nos
orzamentos do Centro de Empresas La Curtidora para o ano 2010. Os datos facilitados por
estes dous centros requiren dunha adaptación posto que a dimensión estrutural dos mesmos
supera amplamente á dimensión “ideal” proxectada para o centro do Pacto de Lemos.
A “adaptación” das cifras do Centro Municipal de Empresas de Xixón e do Centro de

Empresas La Curtidora ós “condicionantes” do proxecto que estamos a deseñar vaise efectuar
en base ás variables de persoal contratado e da superficie arrendable.
O Centro Municipal de Empresas de Xixón ofrece ós interesados unha superficie

2
arrendable que ascende a 3.855,56 metros cadrados distribuída en 4 talleres (40-46 m ), 21
2 2 2
oficinas (35-44 m ), 16 despachos (7-9 m ) e 14 naves industriais (155,02-340 m ). O cadro de
persoal do Centro de Municipal de Empresas de Xixón conta con 21 traballadores que se
reparten entre os 4 centros neurálxicos que conforman este centro: o Edificio Cristasa que
acolle á incubadora empresarial e o domicilio social e operativo da entidade, o Parque
Científico Tecnolóxico de Xixón que alberga a incubadora de proxectos de natureza
innovadora, as Naves Polígono Mora-Garay destinadas a acubillar as iniciativas de carácter
industrial e finalmente, o Edificio Centro Formación Ocupacional Las Palmeras.
Pola súa banda, o Centro de Empresas La Curtidora pon a disposición dos posibles
2 2
emprendedores unha superficie en réxime de aluguer duns 4.300 m , dos cales 2.600 m se
2
destinan a 14 naves industriais con dimensións comprendidas entre os 90 e 280 m e os 1.700
2 2
m restantes albergan 34 oficinas (14-200 m ). No referente ó persoal contratado polo Centro
de Empresas La Curtidora, sinalar que este centro conta con 3 traballadores, un xerente, un
responsable de administración e un auxiliar. A maiores La Curtidora ten contratados servizos
externalizados que inclúen un limpador, dous recepcionistas e dous vixiantes de seguridade.
26
As previsións de persoal do CIE que estamos a proxectar son moito máis modestas e
limitaríanse a dous traballadores, un xerente e un técnico.
En base ó exposto, consideramos que a dimensión do C.M.E. de Xixón vén sendo 3,5
veces superior á do CIE “idóneo” do Pacto de Lemos, que como ben sabemos contaría con
2
unha superficie arrendable duns 1.000 m , mentres o Centro de Empresas La Curtidora posúe
unha dimensión 4 veces superior á considerada “desexable” para o CIE do Pacto de Lemos.
Na táboa que introducimos deseguido presentamos as cifras orzamentarias do citados centros
e a proxección estimada para o centro que estamos a deseñar.
Estimación das partidas orzamentarias do CIE en proxecto en base os datos facilitados polo C.E. La Curtidora e o C.M.E. de Xixón
Centro de Empresas La Curtidora Centro Municipal de Empresas de Xixón
INGRESOS INGRESOS
Orzamento Estimación Estimación Orzamento
CONCEPTO CONCEPTO
2010 CIE CIE 2008
Prestacións de Servizos 320.457,00 80.114,25 73.141,17 255.994,09 Prestacións de Servizos
Aluguer de Locais 235.602,00 58.900,50 37.213,19 130.246,17 Aluguer de Locais
Aluguer de Cafetería 2.035,00 508,75 6.578,83 23.025,91 Servizos e Equipamentos Informáticos
Domiciliacións 12.800,00 3.200,00 480,64 1.682,24 Domiciliacións
Reprografía 3.420,00 855,00 1.439,25 5.037,39 Reprografía
Teléfono - FAX 15.700,00 3.925,00 2.389,12 8.361,93 Teléfono- FAX
Aluguer de Salas 4.000,00 1.000,00 2.714,71 9.501,48 Aluguer de Salas
Aluguer de Mobiliario 17.000,00 4.250,00 1.956,61 6.848,13 Aluguer Mobiliario
Internet 7.900,00 1.975,00 738,34 2.584,19 Internet/ADSL
Subministracións 4.500,00 1.125,00 10.523,07 36.830,75 Subministracións
Limpeza 17.500,00 4.375,00 9.107,40 31.875,90 Limpeza
Outros Ingresos de Explotación 77.000,00 19.250,00 25.528,90 89.351,16 Outros Ingresos de Explotación
Subvencións oficiais á explotación 77.000,00 19.250,00 25.528,90 89.351,16 Subvencións oficiais á explotación
Imputación subvenc.inmobilizado 37.377,96 9.344,49 11.262,46 39.418,60 Imputación subvenc.inmobilizado
Subvenc. capital transferidas ó resultado 37.377,96 9.344,49 11.262,46 39.418,60 Subvenc. capital transferidas ó resultado
Ingresos Financeiros 203,70 50,93 753,68 2.637,89 Ingresos Financeiros
Ingresos de valores de renda fixa 200,00 50,00 466,50 1.632,74 Ingresos de valores de renda fixa
Outros Ingresos Financeiros 3,70 0,93 287,19 1.005,15 Outros Ingresos Financeiros
TOTAL INGRESOS 435.038,66 108.759,67 110.686,21 387.401,74 TOTAL INGRESOS
GASTOS GASTOS
Orzamento Estimación Estimación Orzamento
CONCEPTO CONCEPTO
2010 CIE CIE 2008
Servizos Exteriores 249.804,00 62.451,00 69.219,77 242.269,21 Servizos Exteriores
Arrendamentos 0,00 0,00 1.183,94 4.143,79 Arrendamentos
Reparacións e Conservación 30.000,00 7.500,00 14.554,59 50.941,05 Reparacións e Conservación
Servizos de profesionais independentes 3.800,00 950,00 5.130,87 17.958,03 Servizos de profesionais independentes
Primas de Seguros 4.400,00 1.100,00 2.520,79 8.822,75 Primas de Seguros
Servizos bancarios e similares 1.354,00 338,50 98,44 344,55 Servizos bancarios e similares
Publicidade e Relacións Públicas 12.600,00 3.150,00 2.979,46 10.428,10 Publicidade e Relacións Públicas
Subministracións 15.000,00 3.750,00 7.228,06 25.298,21 Subministracións
Limpeza 42.750,00 10.687,50 16.088,21 56.308,72 Limpeza
Internet 14.200,00 3.550,00 2.073,46 7.257,11 Internet
Teléfono - FAX 15.400,00 3.850,00 4.391,82 15.371,37 Teléfono - FAX
Servizo de Seguridade e Recepción 102.700,00 25.675,00 8.496,82 29.738,86 Servizo de Seguridade e Recepción
Material de Oficina 3.200,00 800,00 1.062,16 3.717,56 Material de Oficina
Servizos Varios 4.400,00 1.100,00 3.411,17 11.939,11 Servizos Varios
Gastos de Persoal 129.303,00 32.325,75 27.580,95 96.533,32 Gastos de Persoal
Soldos y Salarios 100.695,00 25.173,75 22.003,26 77.011,40 Soldos y Salarios
Seguridade Social 28.608,00 7.152,00 5.577,69 19.521,92 Seguridade Social
Gastos Financeiros 0,00 0,00 0,00 0,00 Gastos Financeiros
Intereses de débedas 0,00 0,00 0,00 0,00 Intereses de débedas
Amortización do Inmobilizado 55.931,66 13.982,92 13.885,49 48.599,21 Amortización do Inmobilizado
Amortización do Inmobilizado Intanxible 0,00 0,00 49,22 172,27 Amortización do Inmobilizado Intanxible
Amortización do Inmobilizado Material 55.931,66 13.982,92 13.836,27 48.426,94 Amortización do Inmobilizado Material
TOTAL GASTOS 435.038,66 108.759,67 110.686,21 387.401,74 TOTAL GASTOS
RESULTADO (antes de impostos) 0,00 0,00 0,00 0,00 RESULTADO (antes de impostos)
Os orzamentos do C.M.E. de Xixón reflicten soamente os datos relativos ás incubadoras xerais, isto é Edificio Cristasa e Naves Mora-Garay
27
As proxeccións realizadas para estimar as previsións de ingresos e gastos do Centro de

Iniciativa Empresarial do Pacto de Lemos en base os datos facilitados polo Centro Municipal de
Empresas de Xixón e polo Centro de Empresas La Curtidora trasládanos a un escenario no
que serían necesarias anualmente unhas partidas orzamentarias duns 110.000 €. A priori
consideramos as necesidades orzamentarias do futuro se poden situar uns 19.000 € por riba
do resultado arroxado polas proxeccións realizadas xa que os saldos estimados de certas
partidas non se axustan á previsible realidade do CIE do Pacto de Lemos. Na táboa que se
adxunta deseguido recóllense os axustes que consideramos necesarios para achegarnos de
forma máis nidia a previsible política de ingresos e gastos do centro que estamos a proxectar.
Previsións de Ingresos e Gastos CIE Pacto de Lemos

INGRESOS
Estimación C.E. Estimación C.M.E. Previsión
CONCEPTO
La Curtidora Xixón Axustes
Prestacións de Servizos 80.114,25 73.141,17 42.050,00
Aluguer de Talleres, Oficinas e Despachos 58.900,50 37.213,19 15.900,00
Aluguer de Cafetería 508,75 6.578,83 0,00
Domiciliacións 3.200,00 480,64 720,00
Reprografía 855,00 1.439,25 855,00
Teléfono - FAX 3.925,00 2.389,12 3.925,00
Aluguer de Salas 1.000,00 2.714,71 375,00
Aluguer de Mobiliario 4.250,00 1.956,61 4.500,00
Internet 1.975,00 738,34 5.400,00
Subministracións 1.125,00 10.523,07 1.575,00
Limpeza 4.375,00 9.107,40 8.800,00
Outros Ingresos de Explotación 19.250,00 25.528,90 86.450,00
Subvencións oficiais á explotación 19.250,00 25.528,90 86.450,00
Imputación subvenc.inmobilizado 9.344,49 11.262,46 0,00
Subvenc. capital transferidas ó resultado 9.344,49 11.262,46 0,00
Ingresos Financeiros 50,93 753,68 0,00
Ingresos de valores de renda fixa 50,00 466,50 0,00
Outros Ingresos Financeiros 0,93 287,19 0,00
TOTAL INGRESOS 108.759,67 110.686,21 128.500,00
GASTOS
Estimación C.E. Estimación C.M.E. Previsión
CONCEPTO
La Curtidora Xixón Axustes
Servizos Exteriores 62.451,00 69.219,77 44.500,00
Arrendamentos 0,00 1.183,94 6.000,00
Reparacións e Conservación 7.500,00 14.554,59 3.000,00
Servizos de profesionais independentes 950,00 5.130,87 3.600,00
Primas de Seguros 1.100,00 2.520,79 1.100,00
Servizos bancarios e similares 338,50 98,44 300,00
Publicidade e Relacións Públicas 3.150,00 2.979,46 3.000,00
Subministracións 3.750,00 7.228,06 3.750,00
Limpeza 10.687,50 16.088,21 9.600,00
Internet 3.550,00 2.073,46 5.400,00
Teléfono - FAX 3.850,00 4.391,82 3.850,00
Servizo de Seguridade y Recepción 25.675,00 8.496,82 1.800,00
Material de Oficina 800,00 1.062,16 2.000,00
Servizos Varios 1.100,00 3.411,17 1.100,00
Gastos de Persoal 32.325,75 27.580,95 77.000,00
Soldos y Salarios 25.173,75 22.003,26 55.440,00
Seguridade Social 7.152,00 5.577,69 21.560,00
Gastos Financeiros 0,00 0,00 0,00
Intereses de débedas 0,00 0,00 0,00
Amortización do Inmobilizado 13.982,92 13.885,49 7.000,00
Amortización do Inmobilizado Intanxible 0,00 49,22 0,00
Amortización do Inmobilizado Material 13.982,92 13.836,27 7.000,00
TOTAL GASTOS 108.759,67 110.686,21 128.500,00
RESULTADO (antes de impostos) 0,00 0,00 0,00
Como sinalábamos anteriormente as dotacións orzamentarias anuais que se entoxan

necesarias para o funcionamento do Centro de Iniciativas Empresariais sitúanse ó redor de
28
128.500 €, uns 18.000 € - 20.000 € máis da contía que arroxaban as extrapolacións feitas dos
presupostos que manexan os dous Centros de Empresas dos que se dispoñen datos. A base
deste incremento reside nos custes de persoal posto que a taxa de persoal do centro respecto
ás iniciativas empresariais é menor nas incubadoras de referencia que no caso da CIE do
22
Pacto de Lemos. Así, mentres o C.E. La Curtidora conta con tres empregados para atender
unha capacidade máxima de 56 iniciativas empresariais, o CIE do Pacto de Lemos requirirá de
dous traballadores, un xerente e un técnico, para atender un máximo de 20 proxectos
empresariais. Polo tanto, os gastos salariais postúlanse como a partida máis importante dentro
do estado de gastos do futurible Centro de Iniciativa Empresarial do Pacto de Lemos.
Outra partida que debería presentar diferenzas considerables respecto ás estimacións

efectuadas son os ingresos en concepto de “Aluguer de Talleres, Oficinas e Despachos”. Esta
partida vese condicionada por aspectos tales como que a superficie arrendable da incubadora
2 2
a establecer en Monforte de Lemos flutúa entre 800 m e 1.000 m , cantidade moi inferior á
ofertada nos Centros Municipais de Empresas de Xixón e La Curtidora. Outro factor que
condiciona a redución dos ingresos procedentes deste concepto son os baixos prezos
existentes no mercado de aluguer de inmobles en Monforte de Lemos o que determina a
necesidade de fixar no CIE taxas simbólicas de aluguer. Finalmente, cabe esperar que nos
primeiros anos de funcionamento do CIE e mentres os emprendedores non perciban os
beneficios derivados dun centro desta natureza, a ocupación do mesmo non acade niveis
demasiado elevados.
Os previsibles ingresos derivados da operativa do CIE soamente chegarían para

satisfacer un terzo dos seus gastos correntes xerándose un déficit orzamentario de 86.450 €
que debería ser cuberto con subvencións procedentes de organismos públicos. No caso de que
o ente promotor e xestor do Centro de Iniciativa Empresarial sexa a Asociación Impulsora do
Pacto Territorial polo Emprego de Lemos tal e como acordou a Xunta Directiva da mesma na
reunión extraordinaria celebrada o día 9 de Xuño do presente ano, poderíase enxugar parte do
citado déficit posto que as tarefas de xestión e asesoramento do mesmo recaerían en membros
da UPD do Pacto de Lemos, sempre e cando a Consellería de Traballo aprobase a
continuidade da mesma, aforrándose así os custes salariais do persoal do Centro que serían
satisfeitos cós fondos recibidos pola UPD.
Tal e como vimos sinalando ó longo do presente documento, a capacidade do Centro de

Iniciativas Empresariais para xerar recursos propios vai a ser limitada debido as restricións
económicas que impón o mercado inmobiliario de aluguer no concello de Monforte de Lemos.
Na xeración de ingresos inherentes ó propio centro tamén vai a influír a política de prezos a
aplicar en relación ós servizos que sexan de pago. Estas decisións deberán ser adoitadas polo
órgano competente como paso previo á posta en marcha do Centro de Iniciativas Empresariais.
Nembargante e coa finalidade de establecer uns valores de referencia, imos a expoñer
deseguido as tarifas e servizos repercutidos ós emprendedores en incubadoras empresariais
de análoga natureza.
A oferta dun espazo onde emprazar o seu proxecto empresarial a prezos por debaixo do
mercado é un dos principais atractivos que unha incubadora empresarial lle ofrece ós
emprendedores. No caso do centro que estamos a proxectar, o prezo do aluguer de locais vai
ter un carácter simbólico posto que os alugueres de espazos susceptibles de acoller
actividades económicas no concello de Monforte de Lemos son relativamente baixos, tal e
como se mostra na seguinte táboa.
22
O cadro de persoal do C.E. La Curtidora compleméntase coa contratación de servizos externalizados de
Recepción, Limpeza e Seguridade.
29
Prezo medio m2 dos alugueres por tipo de inmoble. Monforte de Lemos.

Tipo Inmoble Zona Estación Zona Intermedia Zona Centro Monforte
Entresollado - Baixo
3,75 € 4,71 € 3,88 € 3,83 €
<40m2
Baixo 2,26 € 2,87 € 6,77 € 4,23 €

Elaboración propia. Fonte de Datos: www.inmobiliariajara.es
Como podemos apreciar na táboa adxunta, a zona onde presumible se pode emprazar o
futuro Centro de Iniciativas Empresariais, o barrio da Estación de Monforte de Lemos, posúe os
arrendamentos máis económicos da localidade cifrados en 3,75 €/m2 para os entresollados e
baixos de menos de 40 m2 e en 2,26 € para os baixos de maior dimensión. Estes prezos,
aínda que son orientativos, poderían constituír unha referencia válida para fixar as tarifas das
oficinas e das naves-taller do CIE. Noutros puntos de Monforte de Lemos máis próximos o
centro a contía dos alugueres increméntase lixeiramente sobre todo nos baixos comerciais da
zona centro onde a demanda deste tipo de inmobles é superior o que eleva o prezo do metro
cadrado ata os 6,77 €.
Ollando os prezos doutras incubadoras empresariais distinguimos dous bloques

23
tarifarios. Un deles engloba os centros que contan cunha traxectoria máis dilatada e cun
ámbito poboacional superior. Neste grupo observamos tarifas de aluguer máis elevadas que
son posibles debido a conxunción dunha serie de factores entre os que cabe citar a experiencia
destas incubadoras empresariais, a notablemente demanda de espazos existente nestes
centros e un mercado de aluguer con prezos máis elevados. As tarifas vixentes nestes centros
2 2
sitúanse por riba dos 5,21 €/m para o aluguer de oficinas e por riba dos 3,93 €/m para as
naves. O outro grupo abrangue os viveiros de empresas de Lugo e o Centro de Empresas
Obanca de Cangas de Narcea, centros de recente creación e cunha poboación obxectivo
menor que redunda nunhas tarifas de aluguer máis moderadas que no grupo citado con
anterioridade. Así, vemos que polo arrendamento das oficinas os emprendedores deben
satisfacer entre 2,40 € e 3,33 € por metro cadrado e polas naves entre 1,96 € e 2,11 €.
Finalmente, sinalar que nas dúas incubadoras onde se ofrecen despachos (aproximadamente
2
10 m ) o custe de arrendamento ascende a 127,50 € e 128,77 € incluíndose nesta contía o
aluguer do local, mobiliario, electricidade, internet e limpeza semanal.
Prezo dos alugueres en Incubadoras Empresariais

Prezo m2 por Tipo de Inmoble
Centro Localidade Despachos Oficinas Nave Taller
CEI Nodus Lugo 3,07 € 1,96 €
C.E. Obanca Cangas de Narcea 3,33 € 2,11 €
C.E. La Curtidora Avilés 127,50 € 6,75 € 4,30 €
J.A. Coto Oviedo 8,35 € 3,93 €
Fundación CEL Lugo 2,40 €
C.M.E. Xixón Xixón 128,77 € 6,09 € 4,00 €
Tecnopole San Cibrao 6,85 €
Valnalón Langreo 5,21 € 2,23 €
C.E. Novales El Franco 5,62 € 2,30 €
Elaboración propia: Fonte de datos: Páxina Web das distintas incubadoras empresariais.
Considerando os prezos de mercado existentes en Monforte de Lemos e as tarifas

vixentes en centros dunha dimensión similar á da incubadora empresarial que operaría en
Monforte de Lemos podemos estimar que os prezos de arrendamento do CIE poderían fixarse
23
C.E. La Curtidora, Viveiro de Empresas José Antonio Coto, C.M.E. de Xixón, Tecnópole e C.E. Valnalón.
30
2 2 2 2
entre 3,25 €/m e 3,75 €/m para as oficinas e entre 2 €/m e 2,15 €/m para as naves-taller,
coa posibilidade establecer tarifas diferentes en función do tamaño dos locais. No caso dos
2
despachos (< 10 m ) pódese optar por fixar un prezo por metro cadrado superior (por ex. 4,25
2
€/m ) ou ben cobrar unha cantidade fixa na que se inclúan o aluguer e os distintos servizos.
Prezos por m2 dos alugueres de oficinas. Mercado inmobiliario Monforte de

Lemos e Incubadoras Empresariais.
9,00 € 8,35 €
8,00 €
6,75 € 6,85 €
7,00 € 6,09 €
5,62 €
6,00 €
5,21 €
4,71 €
5,00 €
3,75 € 3,88 € 3,83 €
4,00 € 3,33 €
3,25 €
3,00 € 2,40 €
2,00 €
1,00 €
0,00 €
Z. Estacion Z. Interm. Z. Centro Monforte CIE Pacto C.E. Obanca C.E. La J.A. Coto C.M.E. Valnalón C.E. Fundación Tecnópole
Curtidora Xixón Novales CEL
Prezos por m2 dos alugueres de naves-taller. Mercado inmobiliario Monforte de

Lemos e Incubadoras Empresariais.
8,00 €
6,77 €
7,00 €
6,00 €
5,00 € 4,23 € 4,30 € 4,00 €

3,93 €
4,00 €
2,87 €
3,00 €
2,26 € 2,15 € 2,11 € 2,23 € 2,30 €
2,00 €
1,00 €
0,00 €
Z. Estacion Z. Interm. Z. Centro Monforte CIE Pacto C.E. Obanca C.E. La J.A. Coto C.M.E. Xixón Valnalón C.E. Novales
Curtidora
As incubadoras empresariais que nos están a servir de referencia para estimar os

presumibles ingresos do CIE do Pacto de Lemos posúen fontes de recursos propios adicionais
ó aluguer de locais entre as que cabe citar os ingresos procedentes do arrendamento de salas
comúns, da prestación dos servizos de repografía, subministración e limpeza e do aluguer de
equipamentos tecnolóxicos e do mobiliario. A política de cobros e de prezos é diferente nos
distintos centros de iniciativa empresarial polo que imos a sintetizar nas seguintes táboas os
prezos cobrados nas incubadoras empresariais por cada un dos servizos prestados de tal
maneira que os promotores deste proxecto teñan unha referencia no caso de que o mesmo se
materialice.
31
Tarifas de Aluguer das Salas Comúns das Incubadoras Empresariais

Cesión
Centro Espazo Común Diaria mínima Observacións
(h)
Sala de Xuntas 51,10 € 8,20 € As empresas do CEI non se lle cobran as cotas por uso de Salas e espazos
CEI Nodus Salón de Actos 204,40 € 32,70 € comúns por un máximo de 3 días ó mes. A partires do 4º día aplícase un dcto
Aula de Formación 102,20 € 16,35 € do 40%
C.E. Sala de Xuntas 12,00 € Hora adicional: 3 €. Custe para as empresas non aloxadas.
Obanca Salón de Actos 18,00 € Hora adicional: 5 €. Custe para as empresas non aloxadas.
C.E. La Sala de Xuntas 3,80 € Empresas Externas: 14,50 €/hora
Curtidora Salón de Actos 3,80 € Empresas Externas: 17,85 €/hora
Sala de Xuntas 0,00 € Empresas Externas: 4 €/Hora
J.A. Coto Salón de Actos 6,00 € Empresas Externas: 12 €/Hora
Aula de Formación 6,25 € Empresas Externas: 8 €/Hora
Sala de Xuntas 100,00 € Empresas aloxadas: dcto. 50% ; Medio día: 60 €
Tecnópole
Salón de Actos 500,00 € Empresas aloxadas: dcto. 50% ; Medio día: 300 €
Viveiro Sala de Xuntas 45,08-60,10 € Tarifas Maña/Tarde-día para empresas do Centro. Externas:180,30€-300,51 €
Cámara Salón de Actos 60,10 -90,15 € Externas: 270,46 €-360,61 €
Santiago Aula de Formación 30,05-45,08 € Externas: 120,20 €-180,30 €
C.M.E Salón de Actos 33,50 € Empresas residentes sen custe ata 5ª hora/mes. A partir 6ª hora 50% dcto.
Xixón Aula de Formación 18,00 € Empresas residentes sen custe ata 5ª hora/mes. A partir 6ª hora 50% dcto.
Viveiro Sala de Xuntas 0,00 € Empresas externas: 15€/medio día - 25 €/día
Cámara Salón de Actos 0,00 € Empresas externas: 15€/medio día - 25 €/día
Carballo Aula de Formación 0,00 € Empresas externas: 12€/medio día - 20 €/día
Como podemos apreciar na táboa anterior, a meirande parte da incubadoras

24
empresariais non repercuten custe algún polo uso das salas comúns ás empresas aloxadas e
as que o fan establecen prezos reducidos para os emprendedores do centro. Nembargante,
cando o usuario das instalacións comúns das incubadoras é unha empresa externa, os
órganos directivos dos centros establecen unha tarifas de aluguer acordes os prezos de
mercado vixentes na súa contorna que lles permitan acrecentar os seus ingresos.
Tarifas polo uso dos equipamentos informáticos e audiovisuais

Cesión
Centro Servizos Diaria Observacións
mínima (h)
Equipo DVD 10,20 € 2,05 €
Equipo Vídeo 10,20 € 2,05 €
Equipo TV 10,20 € 2,05 €
Proxector Vídeo 20,45 € 4,10 € A utilización do equipamento informático, audiovisual e
multimedia e dos servizos de telecomunicacións gozará
CEI Nodus Pantalla Proxección 10,20 € 2,05 € dunha bonificación do 40% para a as empresas aloxadas.
Portátil 20,45 € 4,10 €
Equipo Audioconferencia 20,45 € 4,10 €
Escáner 13,30 € 2,55 €
Impresora Láser 10,20 € 2,05 € 0,05 €/copia
Proxector 17,85 € 10,70 € Cesión mínima: 1/2 día. Empresas externas: 30 € / 17,85 €
La Curtidora
Portátil 17,85 € 10,70 € Cesión mínima: 1/2 día. Empresas externas: 30 € / 17,85 €
Proxector 2,00 €
J.A. Coto Equipo TV 2,00 €
Portátil 2,00 €
Equipo Audio-Grabación 6,50 €
Pantalla Proxección 13,00 €
Tecnópole Equipo Vídeo 13,00 €
Proxector Vídeo 95,00 € 13,00 €
Proxector /Equipo TV 13,00 €
Pantalla Proxección 12,02 € Empresas Externas: 60,10 €/día
Viveiro Cámara Proxector / Equipo TV 12,02 € Empresas Externas: 60,10 €/día
Santiago Portátil / Equipo Vídeo 12,02 € Empresas Externas: 60,10 €/día
Canon de Vídeo 90,15 € Empresas Externas: 150,25 €/día
24
Os Centros de Empresas soen fixar unha limitación o uso gratuíto dos espazos comúns por parte das empresas
aloxadas.
32
O cadro precedente amosa a dotación de medios audiovisuais e informáticos que os

centros de iniciativas empresariais poñen a disposición dos usuarios das súas instalacións e o
prezo que se cobra por cada un deles.
Tarifas de prezos dos servizos de repografía

Centro Tipo de Inmoble Tarifas Observacións
Fotocopias B/N 0,03 € A3: 0,06 €
Fotocopias Cor 0,20 € A3: 0,36 €
CEI Nodus Fax 0,15 € Prezo por páxina
Escáner 0,15 € Prezo por páxina
Encadernación 0,60 €
Fotocopias B/N 0,042 €
Fotocopias Cor 0,147 €
La Curtidora Fax 0,15 €
Escáner 0,00 €
Fotocopias B/N 0,04 € A3: 0,11 €
Fotocopias Cor 0,13 € A3: 0,38 €
J.A. Coto
Fax 0,31 €
Tecnópole Fotocopias Cor 0,30 €
Escáner 0,15 € Prezo por páxina
Fotocopias Cor 0,30 €
Viveiro Cámara de Santiago
Fax 0,46 €
Escáner 0,02 €
Outro recurso empregado polos viveiros de empresas para obter ingresos é o

cobramento dos servizos de repografía entre os que cabe mencionar as labores de
fotocopiado, escaneado e envío de faxes cuxos prezos por centro aparecen reflectidos na
táboa anterior.
Finalmente procedemos a amosar as tarifas repercutidas polas incubadoras

empresariais de referencia ós emprendedores pola prestación de servizos de carácter xeral
como as telecomunicacións, a subministración de electricidade, calefacción e auga, a limpeza
dos locais e superficies comúns e o aluguer do mobiliario das oficinas. A meirande parte de
centros soen ofrecer ós emprendedores locais debidamente equipados sen cobrar cantidade
algunha polo mobiliario. Entre os centros consultados, soamente o C.E. La Curtidora e o
C.M.E. de Xixón establecen cobros polo aluguer do mobiliario dos locais.
Feito este breve inciso pasamos a mostrar, en primeira instancia, as tarifas de prezos
vixentes en determinados viveiros de empresas polos servizos de limpeza dos locais. En
ocasiones, as incubadoras empresariais establecen unha contía mensual por local que inclúe a
prestación do servizo de limpeza xunto cos gastos de electricidade, calefacción e seguridade.
Tarifas pola prestación de servizos de Limpeza

Centro Local Diaria 3 Días Sem. 2 Días Sem. Semanal Quincenal Mensual Esporádicas
25m2 91,40 € 67,20 € 59,90 € 49,30 € 31,50 € 17,90 € 61€ / Limpeza
La Curtidora 50 m2 175,40 € 96,60 € 81,90 € 74,50 € 39,90 € 31,50 € 85 € / Limpeza
200 m2 269,90 € 220,50 € 169,00 € 126,00 € 107,10 € 80,90 € 119,7 € /Limpeza
< 20 m2 11,32 € 15 €/hora
J.A. Coto
> 20 m2 13,75 € 18 €/hora
Limpeza m2 mes 1,40 €
C.M.E. Xixón
Comunidade m2 mes 1,20 €
33
Seguindo coa información relativa as políticas de prezos existentes nos distintos centros
de iniciativa empresarial consultados procedemos a expoñer as contías repercutidas polo
subministro de telecomunicacións e servizos básicos como a enerxía, auga e calefacción.
Tarifas pola prestación de servizos de subministración e telecomunicacións

Conexión
Centro Servizo Conexión Múltiple (h) Observacións
Simple (h)
Audioconferencia España 10,20 € 20,45 €
CEI Nodus Audioconferencia U.E. 30,65 € 40,90 €
Audioconferencia Resto 51,10 € 71,55 €
Cota Fixa
Centro Servizo Consumo Observacións
(mes)
Teléfono 20,00 € Fixos: S/C / Móv: 0,15€ + 0,15 €/min Tlfs. Adic.: 1º: 12 € Alta + 3€-mes / 2º-4º: 6€ Alta
Fax 25,00 € Fixos:S/C / Móv: 0,135€+0,169 €/min Chamadas e faxes internacionais: prezo
Internet 36,00 € IP Fixa: 8 €/mes
La Curtidora Electricidade 8,75 € 0,146 €/Kw/hora
Auga talleres 1 €/m3
Videoconferencia Emp. CE 6,75 € Nac: 0,14 €/min ; Int.: 0,735 €/min
Videoconferencia Emp. Ext 30,00 € Nac: 0,14 €/min ; Int.: 0,735 €/min Media xornada: 17,85 €
Metrop.: 0,0484 €+ 0,0168 €/min 2º Terminal: 7,50 €/mes 2º número: 2,00 €/mes
Teléfono 22,00 € Nac: 0,0601 € + 0,0499 €/min; Mov: 0,0567 €+
J.A. Coto Prov.: 0,0601 €+ 0,0281 €/min
0,2211 €/min
Internet ADSL 19,00 € Tramo adicional 256kb: 14,50 €
Contrib.Gtos. Xerais 1º Ano 30,00 € Custe mensual por módulo
Fundación Contrib. Gtos. Xerais 2º Ano 40,00 € Inclúe gastos de electricidade, calefacción,
CEL limpeza, telecomunicacións, seguro e conexión a
Contrib. Gtos. Xerais 3º Ano 65,00 €
central de alarmas. Adicionalmente repercútense
Contrib. Gtos. Xerais 4º Ano 80,00 € os consumos de teléfono de cada módulo.
Submin.Gas Oficina 32 m2 12,25 €
Submin. Gas Oficina 64 m2 24,55 €
CEI Nodus Submin. Gas Taller 94 m2 35,75 €
Submin. Gas Taller 105 m2 39,85 €
Submin. Gas Taller 156 m2 59,30 €
Para rematar con este apartado referido as tarifas de prezos aplicadas nos viveiros de
empresa de referencia pola cesión de locais e pola prestación de distintos servizos, pasamos a
reflectir as contías repercutidas nalgúns destes centros polo aluguer do mobiliario instalado nas
dependencias arrendables, concepto que como sinalábamos con anterioridade non soe ser
repercutido ós emprendedores.
Tarifas polo aluguer de mobiliario

Centro Mobiliario Tarifas Observacións
Módulo 57,95 € 4 Armario/2 Mesas 1,60 cm/2 Cadeiras de brazos/1 Mesa Xuntas/6 Cadeiras/1 Colgadoiro/2 Papeleiras
La Curtidora Módulo e medio 78,33 € 6 Armarios/3 Mesas 1,60 cm/3 Cadeiras de brazos/1 Mesa Xuntas/7 Cadeiras/1 Colgadoiro/3 Papeleiras
Módulo dobre 98,70 € 8 Armarios/4 Mesas 1,60 cm/4 Cadeiras de brazos/1 Mesa Xunta /8 Cadeira/2 Colgadoiros/4 Papeleiras
Básico 1 €/m2 Se os locais están amoblados cóbrase un 1€/m2 máis no aluguer
9,73 € Mesa de traballo
3,33 € Cadeira de brazos
3,18 € Mesa de Xuntas
1,93 € Cadeiras Mobiliario básico: 2 mesas de traballo, 2 Cadeiras de
C.M.E. Xixón rodas con respaldo alto, 1 cadeira de rodas con respaldo
Adicional 5,46 € Armario alto baixo, 1 mesa de reunións, 4 Cadeiras de confidente, 1
mesa de ordenador, 1 armario, 1 arquivador, 2 papeleiras,
4,14 € Armario baixo 1 colgadoiro e 1 paraugueiro.
0,53 € Papeleira
0,70 € Paraugueiro
1,70 € Colgadoiro
34
5. Criterios de selección das iniciativas emprendedoras
As incubadoras empresariais establecen unha serie de criterios ou requisitos que

permiten,, en caso de acumulación de demandas de locais, darlle prioridade os proxectos que
se consideren de interese para o territorio.
territorio. Nesta amalgama de criterios, hai un que adquire a
condición de “indispensable”,, que o solicitante sexa emprendedor,, é dicir, que faga como moito
un ano que puxo en marcha a súa actividade. Outros aspectos que cobran notoria importancia
á hora de seleccionar os proxectos son a viabilidade económica, o carácter innovador dos
mesmos e a capacidade de xeración de emprego.. Nun escano inferior atopamos requisitos ou
criterios como a formación dos emprendedores,
emprendedores a integración de colectivos discriminados ou a
domiciliación da empresa no concello onde se empraza
empr o centro de iniciativas empresariais.
empresariais
Deseguido introducimos un gráfico que mostra o número de centros empresariais de Galicia
que inclúen dentro dos seus criterios de selección os sinalados con anterioridade.
Requisitos e nº de centros de Galicia onde se establece cada requísito.

0 5 10 15 20 25
Ser emprendedor 21
Viabilidade económica 19
Proxecto innovador 17
Xeración de emprego 16
Formación dos promotores 14
Colectivos discriminados 13
Solicitude sen estar de alta no IAE 13
Empresario con antigüidade >12 meses 10
Domicilio no concello 9
O equipo técnico da UPD do Pacto de Lemos consideramos que a meirande parte dos
criterios de selección expostos anteriormente sería desexable que se aplicasen no centro de
iniciativas empresariais que estamos a proxectar. Nembargante contémplase a posibilidade de
redefinir algúns deles en base as potencialidades e eixos de futuro que ofrece o noso
n territorio.
Así mesmo e dada a elevada mortalidade de empresas rexistrada nos últimos anos no Pacto
de Lemos porase especial atención na recuperación dos promotores das iniciativas frustradas.
Altas e Baixas de Empresas. Pacto de Lemos. Ano 2000-08.

2000
400 355 345

322 322 337
350 316 319
289 290
300
250
200 Baixas
318 309 312 Altas
150 284 281 269
224 238
100 182
50
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
35
En base ao exposto pasamos a sinalar os criterios de selección que sería desexable se

incluísen na redacción do regulamento do futuro Centro de Iniciativas Empresariais coa
finalidade de priorizar, no caso de que sexa necesario, aquelas actividades de especial interese
para o territorio.
Ser emprendedor ou ser promotor de iniciativas

empresariais fallidas
Viabilidade económica do proxecto
Proxectos innovadores ou relacionados

cós Eixos Estratéxicos aprobados pola
Asemblea Xeral do Pacto
Xeración de Emprego
Formación dos promotores
Fomento do emprego en
colectivos desfavorecidos
Empresas de Eª
Social
Domicilio no
territorio do
Pacto de
Lemos
Tal e como apuntabamos o comezo do presente apartado, o feito de “ser emprendedor”

máis que ser un criterio de selección debe ser un requisito. Coa posta en marcha en marcha do
CIE do Pacto de Lemos o que se pretende é estimular o xurdimento de iniciativas empresariais
na zona sur da provincia de Lugo así como potenciar ás empresas de recente creación do
territorio. Tamén se debe postular como obxectivo primordial do centro, a recuperación
daqueles promotores que no seu momento puxeron en marcha proxectos empresariais, os
cales por causas diversas non acadaron os éxitos desexados. Trátase de aproveitar a
predisposición deste colectivo cara o emprendemento e en base a ese carácter emprendedor
realizar unha avaliación dos erros cometidos nas experiencias anteriores e unha aprendizaxe
das condutas que serían desexables para garantir no posible a viabilidade das novas
tentativas.
36
Outro aspecto especialmente valorado polas incubadoras empresariais á hora de dar

acubillo a un proxecto emprendedor é o carácter innovador do mesmo procurando, coa
inclusión deste “condicionante”, fomentar iniciativas que contribúan a diversificar o tecido
produtivo do territorio e que arroxen un valor engadido coa súa actividade. No caso do centro
de iniciativas empresariais débese apostar a maiores por aqueles proxectos que estean
relacionados coas potencialidades que ofrece a zona sur da provincia de Lugo. Estas
potencialidades sintetízanse nos eixos estratéxicos ou de futuro aprobados pola Asemblea
Xeral do Pacto Territorial polo Emprego de Lemos os cales procedemos a enumerar
deseguido:
Sector primario: potencialidades hortícolas, gandeiras, forestais, silvícolas e

cinexéticas.
Sector industrial: potencial da industria extractiva, agroalimentaria e do sector
enerxético.
Servizos á comunidade: especialización nos servizos á terceira idade.
Turismo: aproveitamento dos espazos naturais da zona (O Courel e Ribeira Sacra)
mediante a aposta polas distintas tipoloxías de turismo sustentables no territorio
(Cultural, Termal, Enoturismo, Agroturismo, Rural e Activo).
A incubadora empresarial do Pacto de Lemos consideramos que tamén debe procurar a

inserción no mercado laboral dos colectivos desfavorecidos, grupo heteroxéneo no que teñen
cabida entre outros as mulleres e homes maiores de 45 anos, os parados de longa duración, os
discapacitados, as minorías étnicas, os inmigrantes e a poboación en risco de exclusión.
Outro dos aspectos a avaliar positivamente por parte dos xestores do futuro centro de
iniciativa empresarial do Pacto de Lemos pensamos debe ser a consideración da iniciativa
empresarial como empresa de economía social dado o carácter asociativo das mesmas e a
primacía dos intereses dos seus membros e das accións de interese xeral dentro dos seus
valores. Este carácter asociativo fomenta a creación de emprego e a instauración dunha
xestión participativa e democrática que garante a igualdade dos seus membros. Teñen a
consideración de empresas de economía social as cooperativas, as sociedades laborais, as
mutualidades, as empresas de inserción e os centros especiais de emprego.
6. Actividades emprendedoras nas incubadoras

empresariais
As incubadoras empresariais, dadas as limitacións físicas que presentan, favorecen a

proliferación de iniciativas emprendedoras con reducidas necesidades de espazo para
desenvolver a súa actividade, iniciativas que xeralmente soen estar relacionadas con
actividades profesionais, técnicas e das novas tecnoloxías. Nembargante, os proxectos
empresariais xurdidos ao abeiro dos centros de iniciativas empresariais abarcan un abano máis
amplo de actividades dentro do cal teñen acollida dende empresas vinculadas ó sector primario
ata entes asociativos. Esta diversidade tipolóxica móstrase na gráfica que introducimos a
continuación e que recolle o número empresas segundo actividade emprazadas nos viveiros de
empresas galegos e nos centros municipais de empresas de Asturias.
37
Tipoloxía empresarial nas incubadoras empresariais. Centros Galicia e Asturias.
80 75
70
60
51
50 46
40
29
30 25 24 23
19
20
11 12
9
10 6 7 7
5
7
5 6 6 6 5
3 4 3
2 2 2 1 1 1 1 0 2
0
0
Galicia Asturias
As incubadoras empresariais, sobre todo as de Galicia, acubillan principalmente

empresas pertencentes o sector servizos as cales na actualidade representan un 86,88% dos d
25
221 proxectos emprendedores emprazados en centros desta natureza en Galicia fronte o
9,05% que supoñen as empresas do sector secundario (Construción:
( : 3,17% / Primario: 0,90%).
Nos centros municipais de empresas
mpresas de Asturias, as empresas do sector servizos teñen unha
menor representatividade (71,35%) en prol das actividades do sector secundario (17,30%) e da
construción (10,27%). Esta maior proliferación de empresas relacionadas
relacionadas con actividades
industriais e da construción débese en boa medida á oferta espacial das incubadoras
asturianas que na meirande parte dos casos
c ofertan ós emprendedores oficinas e naves-taller.
naves
Por contra, a maior parte dos
os viveiros empresariais galegos
galegos non dispoñen de locais destinados
a albergar actividades industriais.
Efectuando unha análise máis detallada observamos que, tanto nos centros galegos
como asturianos, prevalecen as empresas pertencentes a tres seccións de actividades
económicas, “Actividades Técnicas (M),, “Información
Actividades Profesionais, Científicas e Técnicas” “ e
Comunicacións” (J) e “Comercio
Comercio por Xunto e ao Retallo; Rep. Veh. Motor”Motor (G), as cales
supoñen un 67,87% do total das empresas que operan na actualidade nas incubadoras
empresariais galegas (C.M.E.
C.M.E. Asturias: 52,97%). As empresas asturianas pertencentes á
Industria Manufactureira (C) posúen notoria relevancia ó supoñer o 13,51% das empresas
residentes nos centros empresariais de Asturias sendo superadas soamente polas empresas
das “Actividades Técnicas e “Información
ividades Profesionais, Científicas e Técnicas” Información e Comunicacións”.
Comunicacións
25
A con)tía
tía de 221 empresas que operan nos viveiros de empresas galegos non engloba a totalidade de centros xa
que dalgúns non se coñecen as empresas aloxadas. Os viveiros de empresas que serviron de base para
par elaborar as
estatísticas son o Viveiro da Cámara de Comercio de Ferrol, OTRI da Universidade da Coruña, CIE Mans Paideia,
UNINOVA-USC, USC, Viveiro da Cámara de Comercio de Santiago, CEDE-FEUGA,
CEDE FEUGA, Viveiro Fundación CEL Lugo, CEI- CEI
Nodus, Viveiro Eladio Portela (Cámara
ámara de Comercio de Pontevedra), Tecnópole e Viveiro Fernando Fontán (Cámara
de Comercio Ourense).
38
Dentro das seccións destacadas anteriormente agroman por riba do resto, catro
actividades económicas que engloban o 41,62% das empresas residentes nos viveiros de
empresas galegos. s. Así, constátamos a existencia de 29 empresas (13,12%) que se dedican a
“Programación, informática (CNAE 62) e
Programación, consultaría e outras actividades relacionadas coa informática”
outras tantas que prestan “Servizos
Servizos técnicos de arquitectura e enxeñaría; ensaios e análises
an
técnicas”” (71). Completan o póker de actividades sobranceiras o “Comercio
“Comercio por xunto e
intermediarios do comercio”” (46) e “Outras técnicas (74)
Outras actividades profesionais, científicas e técnicas”
que acollen, respectivamente, a 18 e 16 empresas as cales representan
representan o 8,14% e o 7,24%
dos proxectos empresariais existentes na actualidade nos centros empresariais galegos.
Entre as actividades pertencentes o sector secundario e da construción cómpre subliñar

o “Fornecemento
Fornecemento de enerxía eléctrica, gas, vapor e aire acondicionado”
a ” (35) e as “Actividades
“
especializada (43), das cales constátamos a operatividade de 6 (2,71%) e 7
de construción especializada”
empresas (3,17%), respectivamente, nas incubadoras galegas. Nun escano inferior aparecen
tres actividades do sector industrial que contan, cadanseu, con tres empresas (1,36%)
aloxadas nos centros empresariais galegos. Estas actividades son “Artes “Artes gráficas e
gravados (18), “Fabricación
reprodución de soportes gravados” n.c.n. (28)
Fabricación de maquinaria e equipamento n.c.n.”
e “Recolla,
Recolla, tratamento e eliminación
elimin de residuos; valorización” (38).
Empresas por actividade nos viveiros de empresas de Galicia.
35 Fornecemento de enerxía eléctrica, gas, vapor e aire

acondicionado
6 7
2,71% 3,17% 43 Actividades de construción especializada
18 9 46 Comercio por xunto e intermediarios do comercio

70 8,14% 4,07%
31,67% 59 Activ. Cinematog., vídeo e programas de tv, grav. son e
edición musical
62 Programación, consultaría e outras activ. relacionadas coa

29 informática
13,12%
69 Actividades xurídicas e de contabilidade
70 Activ. das sedes centrais; activ. de consultoría de xestión

empresarial
16
7,24% 71 Servizos técnicos de arquitectura e enxeñaría; ensaios e
9 29 análises técnicas
7
4,07% 13,12%
7 3,17% 72 Investigación e desenvolvemento
3,17%
73 Publicidade e estudos de mercado
8
74 Outras actividades profesionais, científicas e técnicas
3,62%
85 Educación
6 Resto actividades
2,71%
Para facilitar unha visión máis nidia das actividades económicas predominantes nas
incubadoras empresariais de Galicia e Asturias procedemos a incorporar unha táboa na que se
recolle o número de empresas operativas
operativas nos centros galegos e asturianos segundo o sector, a
sección e a actividade económica.
39
Empresas operativas nos Centros de Empresas segundo actividade económica

Actividades Galicia Peso % Asturias Peso %
1 Agricultura, gandería, silvicultura y pesca 2 0,90% 2 1,08%
A AGRICULTURA, GANDERÍA, SILVICULTURA E PESCA 2 0,90% 2 1,08%
01 Agricultura, gandería, caza e servizos relacionados coas mesmas 1 0,45% 0 0,00%
02 Silvicultura e explotación forestal 1 0,45% 2 1,08%
2 Industria, incluída a enerxía 20 9,05% 32 17,30%
C INDUSTRIA MANUFACTUREIRA 11 4,98% 25 13,51%
10 Industria da alimentación 1 0,45% 2 1,08%
16 Industria da madeira e da cortiza, agás mobles; cestaría e espartaría 0 0,00% 3 1,62%
17 Industria do papel 0 0,00% 1 0,54%
18 Artes gráficas e reprodución de soportes gravados 3 1,36% 5 2,70%
23 Fabricación doutros produtos minerais non metálicos 2 0,90% 0 0,00%
24 Metalurxia; fabricación de produtos de ferro, aceiro e ferroaliaxes 0 0,00% 1 0,54%
25 Fabricación de produtos metálicos, agás maquinaria e equipamento 0 0,00% 6 3,24%
26 Fabricación de produtos informáticos, electrónicos e ópticos 1 0,45% 0 0,00%
27 Fabricación de material e equipamento eléctrico 1 0,45% 0 0,00%
28 Fabricación de maquinaria e equipamento n.c.n. 3 1,36% 1 0,54%
32 Outras industrias manufactureiras 0 0,00% 1 0,54%
33 Reparación e instalación de maquinaria e equipamento 0 0,00% 5 2,70%
D FORNECEMENTO DE ENERXÍA ELÉCTRICA, GAS e VAPOR 6 2,71% 7 3,78%
35 Fornecemento de enerxía eléctrica, gas, vapor e aire acondicionado 6 2,71% 7 3,78%
E FORNECEMENTO AUGA, ACTIV. SANEAMENTO, XEST. RESIDUOS 3 1,36% 0 0,00%
38 Recolla, tratamento e eliminación de residuos; valorización 3 1,36% 0 0,00%
3 Construción 7 3,17% 19 10,27%
F CONSTRUCIÓN 7 3,17% 19 10,27%
41 Construción de edificios 0 0,00% 5 2,70%
43 Actividades de construción especializada 7 3,17% 14 7,57%
4 Servizos 192 86,88% 132 71,35%
G COMERCIO POR XUNTO E AO RETALLO; REP. VEH. MOTOR 24 10,86% 23 12,43%
45 Venta e reparación de vehículos de motor e motocicletas 1 0,45% 2 1,08%
46 Comercio por xunto e intermediarios do comercio 18 8,14% 18 9,73%
47 Comercio a retallo, salvo de vehículos de motor e motocicletas 5 2,26% 3 1,62%
H TRANSPORTE E ALMACENAMENTO 2 0,90% 5 2,70%
49 Transporte terrestre e por tubaxe 1 0,45% 2 1,08%
52 Almacenamento e actividades anexas ao transporte 1 0,45% 2 1,08%
53 Actividades postais e de correos 0 0,00% 1 0,54%
J INFORMACIÓN E COMUNICACIÓNS 51 23,08% 29 15,68%
58 Edición 5 2,26% 1 0,54%
59 Activ. Cinematog., vídeo e programas de tv, grav. son e edición musical 9 4,07% 3 1,62%
61 Telecomunicacións 3 1,36% 2 1,08%
62 Programación, consultaría e outras activ. relacionadas coa informática 29 13,12% 18 9,73%
63 Servizos de información 5 2,26% 5 2,70%
K ACTIVIDADES FINANCEIRAS E DE SEGUROS 1 0,45% 1 0,54%
64 Servizos financeiros, agás seguros e fondos de pensións 1 0,45% 0 0,00%
65 Seguros, reaseguros e fondos de pensións, agás S.S. obrigatoria 0 0,00% 1 0,54%
L ACTIVIDADES INMOBILIARIAS 1 0,45% 4 2,16%
68 Actividades inmobiliarias 1 0,45% 4 2,16%
M ACTIVIDADES PROFESIONAIS, CIENTÍFICAS E TÉCNICAS 75 33,94% 46 24,86%
69 Actividades xurídicas e de contabilidade 6 2,71% 2 1,08%
70 Activ. das sedes centrais; activ. de consultaría de xestión empresarial 8 3,62% 7 3,78%
71 Servizos técnicos de arquitectura e enxeñaría; ensaios e análises técnicas 29 13,12% 14 7,57%
72 Investigación e desenvolvemento 7 3,17% 6 3,24%
73 Publicidade e estudos de mercado 9 4,07% 5 2,70%
74 Outras actividades profesionais, científicas e técnicas 16 7,24% 12 6,49%
N ACTIVIDADES ADMINISTRATIVAS E SERVIZOS AUXILIARES 12 5,43% 9 4,86%
77 Actividades de aluguer 1 0,45% 1 0,54%
78 Actividades relacionadas co emprego 4 1,81% 1 0,54%
79 Activ. axencias de viaxes, operad. turísticos, serv. reservas 3 1,36% 2 1,08%
80 Actividades de seguranza e investigación 2 0,90% 2 1,08%
81 Servizos a edificios e actividades de xardinaría 0 0,00% 3 1,62%
82 Activ. administrativas de oficina e outras act. auxiliares ás empresas 2 0,90% 0 0,00%
O Administración Pública y defensa; Seguridade Social obrigatoria 1 0,45% 0 0,00%
84 Administración Pública y defensa; Seguridade Social obrigatoria 1 0,45% 0 0,00%
P EDUCACIÓN 7 3,17% 5 2,70%
85 Educación 7 3,17% 5 2,70%
Q ACTIVIDADES SANITARIAS E DE SERVIZOS SOCIAIS 6 2,71% 2 1,08%
86 Actividades sanitarias 2 0,90% 0 0,00%
88 Actividades de servizos sociais sen aloxamento 4 1,81% 2 1,08%
R ACTIVIDADES ARTÍSTICAS, RECREATIVAS E DE ENTRETEMENTO 6 2,71% 3 1,62%
90 Actividades de creación, artísticas e espectáculos 2 0,90% 0 0,00%
91 Activ. bibliotecas, arquivos, museos e outras activ.culturais 3 1,36% 0 0,00%
93 Actividades deportivas, recreativas e de entretemento 1 0,45% 3 1,62%
S OUTROS SERVIZOS 6 2,71% 5 2,70%
94 Actividades asociativas 4 1,81% 4 2,16%
95 Rep. ordenadores, efectos persoais e artigos de uso doméstico 2 0,90% 1 0,54%
Total 221 100,00% 185 100,00%
40
Ollando a tipoloxía empresarial predominante nos centros de iniciativas empresariais

galegos e asturianos e a estrutura física do edificio destinado a albergar o CEI do Pacto de
Lemos podemos facernos unha idea da clase de proxectos empresariais que poden nacer ao
abeiro da incubadora empresarial que estamos a deseñar.
7. Metodoloxía e Fontes de Información
A elaboración do presente informe sustentouse nunha dualidade bibliográfica que

abarcou, por unha banda, a consulta de estudos e documentos relativos á realidade das
incubadoras empresariais nacionais e de informes alusivos á caracterización do emprendedor
galego, e por outro lado, a recompilación directa de información sobre o funcionamento dos
centros de iniciativas empresariais mediante a realización de contactos telefónicos e vía correo
electrónico, de entrevistas e a análise das páxinas web das incubadoras empresariais e dos
organismos relacionados coa materia.
No capítulo de consulta da bibliografía relativa ós viveiros de empresa cómpre mencionar

as seguintes publicacións as cales resultaron de gran axuda para coñecer as vicisitudes dos
centros desta natureza así como o perfil dos emprendedores galegos:
“Tipologías de viveros de empresas: Tradicionales y Especializados” elaborado polos
profesores Marimon Viadiu, F. (Universitat Internacional de Catalunya) e Alonso
Martínez J.M. (Universitat de Lleida).
“Aproximación al modelo europeo de viveros de empresas” creado polos profesores do
Departamento de Economía Aplicada da Universidade de Almería, Juan Uribe Toril e
Jaime de Pablo Valenciano.
“Desarrollo local, empleo y creación de empresas” elaborado por David Matesanz
Gómez, profesor do Departamento de Economía Aplicada da Universidade de Oviedo.
“El fenómeno de la incubación de empresas y los CEEIS”, traballo realizado por Andrés
Maroto Sánchez (Laboratorio de Investigación do Sector Servizos) e Antonio García
Tabuenca, profesor do Departamento de Estatística e Estrutura Económica da
Universidade de Alcalá.
Programa Operativo dos Fondos FEDER Galicia 2007-2013.
Marco Estratéxico Nacional de Referencia dos Fondos FEDER 2007-2013.
Informe Executivo GEM Galicia 2008. Global Entrepreneurship Monitor, Confederación
de Empresarios de Galicia, Entreprise Europe Network, Universidade de Santiago de
Compostela, BIC Galicia, Consellería de Economía e Industria da Xunta de Galicia e
Consellería de Traballo e Benestar da Xunta de Galicia.
O capítulo de mencións bibliográficas estaría incompleto sen citar a extraordinaria

colaboración do profesor do Departamento de Economía Aplicada da Universidade de Santiago
de Compostela, D. Francisco Jesús Ferreiro Seoane. O profesor Ferreiro Seoane, ademais de
facilitarnos os seus traballos sobre a materia, “Los Viveros de Empresa: una manera de
emprender” e “Los viveros gallegos como instrumento de desarrollo económico local que crean
empresas y empleo”, puxo a nosa disposición os seus excelsos coñecementos sobre o
fenómeno de incubación empresarial en Galicia e amosou o seu total respaldo a realización
deste proxecto dadas as positivas repercusións que un centro destas características pode ter
para a zona sur da provincia de Lugo.
41
O traballo de recompilación directa de información acerca da operatividade das

incubadoras empresariais centrouse na solicitude de datos os centros empresariais do entorno
máis próximo o territorio do Pacto de Lemos, isto é ás incubadoras empresariais de Galicia e
Asturias, sobre cuestións que nos permitisen ter unha imaxe nidia das vantaxes e
inconvenientes deste tipo de centros. Estes contactos telefónicos e vía correo electrónico
complementáronse con múltiples consultas ás páxinas web dos centros empresariais.
Adicionalmente, reforzouse a información facilitada polos centros galaicos e asturianos coas
achegas efectuadas por algunhas incubadoras do resto do territorio nacional e por organismos
vinculados á incubación empresarial como a Fundación INCYDE (Instituto Cameral para a
Creación e o Desenrolo da Empresa) ou a Asociación de Viveiros de Empresa.
As solicitudes de información efectuadas dende UPD do Pacto de Lemos gozaron la

colaboración da meirande parte das entidades consultadas, deferencia que agradecemos
profundamente. Nembargante cómpre destacar a total predisposición do director xerente do
C.M.E. La Curtidora, D. Miguel Ángel Juesas, co noso proxecto facilitándonos información
sobre os aspectos máis “íntimos” do funcionamento dun centro desta índole, ofrecéndonos a
posibilidade de observar in situ as instalacións e a operatividade do seu centro e amosando a
súa propensión a exceder como nexo de unión para unha posible visita a outros centros de
empresas de Asturias.
Procedemos pois a introducir unha táboa que amosa a listaxe de entidades relacionadas
có proceso de incubación empresarial que contribuíron á realización deste informe mediante a
achega de información relativa os seus centros.
Ente Colaborador Localidade Web

C.M.E. La Curtidora Avilés (Asturias) www.curtidora.com
Fundación Mans Paideia A Coruña www.mans-paideia.com
Viveiro Cámara Comercio Ferrol Ferrol (A Coruña) www.camaraferrol.org/viveiro.asp
Viveiro Cámara Comercio Lugo Lugo www.camaralugo.com
Parque Tecnolóxico de Galicia Tecnópole San Cibrao das Viñas (Ourense) www.tecnopole.es
CIE A Granxa Porriño (Pontevedra) www.cieagranxa.com
C.M.E. Xixón Xixón (Asturias) www.gijon.es
Fundación INCYDE Madrid www.incyde.org
Asociación de Viveiros de Empresa Madrid www.asociacionvie.es
Relacionamos tamén os centros empresariais que grazas á información exposta nas

súas páxinas web facilitaron a elaboración do presente documento.
Ente Colaborador Localidade Web

Viveiro Cámara Comercio Santiago Santiago de Compostela www.camaracompostela.com/vivero/principal.asp
UNINOVA-USC Santiago de Compostela www.uninova.org/
CEDE-FEUGA Santiago de Compostela www.feuga.es
Viveiro Fundación CEL Lugo www.fundacioncel.org/
Viveiro Camara Comercio Ourense Ourense www.camaraourense.com
Viveiro Camara Comercio Vigo Vigo www.camaravigo.com
CEI Nodus Lugo cei.lugo.es/
Viveiro CEIN Noain (Navarra) www.cein.es/web/es/viveros-de-empresas/
Ciudad Tecnológica del Valle del Nalón Langreo (Asturias) www.valnalon.com/centro_empresas/
Centro de Empresas del Caudal Mieres (Asturias) www.sodeco.es/centros/caudal.html
Viveiro Camara Comercio Avilés Gozón (Asturias) www.avilescamara.com/
Viveiro Empresas J.A. Coto Oviedo www.camara-ovi.es/olloniego.aspx
Centro de Empresas del Nalón Langreo (Asturias) www.sodeco.es/centros/nalon.html
Centro de Empresas de Novales El Franco (Asturias) www.elfranco.es
Centro de Empresas de Obanca Cangas del Narcea (Asturias) www.ceobanca.es
Centro de Promoción Empresarial Tineo Tineo (Asturias) www.tineo.es/
Viveiro Cámara Comercio Salamanca Salamanca www.camarasalamanca.com
42
Finalmente agradecer ó insigne arquitecto D. Antonio Rodríguez Domínguez a

realización das estimacións orzamentarias necesarias para acometer a rehabilitación do
inmoble destinado a albergar o futuro centro de iniciativas empresariais do Pacto de Lemos, así
como as labores de titoría na solicitude dun obradoiro de emprego destinado a acometer a
rehabilitación do citada infraestrutura.
43

Centro de Iniciativas Is Pacto de Lemos

Загружено:

Сведения о документе

Оригинальное название

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Centro de Iniciativas Is Pacto de Lemos

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

Proxecto de Creación dun Centro de Iniciativas Empresariais

1. Introdución, definición e obxectivos xerais .................................................................... 4

3.1. Emprazamento do Centro de Iniciativa Empresarial ............................................... 9

3.2. Dimensión estrutural e capacidade do Centro de Iniciativa Empresarial ............. 14

3.3. Servizos ofertados polo Centro de Iniciativa Empresarial ós emprendedores .... 18

3.3.1. Asesoramento ............................................................................................... 18

3.3.2. Formación ..................................................................................................... 19

3.3.3. Consultaría .................................................................................................... 19

3.3.4. Financiamento ............................................................................................... 19

3.3.5. Emprazamento Empresarial .......................................................................... 20

3.3.6. Solo Empresarial ........................................................................................... 20

4. Previsión de Investimentos, Ingresos e Gastos .......................................................... 21

4.1. Investimento Inicial ................................................................................................ 21

4.2. Previsión de Ingresos e Gastos ............................................................................. 25

5. Criterios de selección das iniciativas emprendedoras ............................................... 34

1. Introdución, definición e obxectivos xerais

Os centros de iniciativas empresariais, tamén coñecidos como viveiros ou incubadoras

Os Centros de Iniciativa Empresarial están orientados ós emprendedores empresariais

Empresas creadas: empresas con unha antigüidade inferior ós 12 meses dende a

A primeira achega dun C.I.E. é facilitar un local ó emprendedor nunhas condicións

2. Xustificación do proxecto e antecedentes de

Para tratar de definir posturas procedemos a enumerar os beneficios e inconvenientes

Permite o xurdimento de novas empresas, e na medida do posible con un

total de 251 actividades empresariais. Dende a implantación do fenómeno de

Fomenta a creación de emprego. As 251 empresas instaladas nos viveiros galegos

Aumenta a taxa de supervivencia das empresas. Diversos estudos reflicten que o

Ferramenta moi valorada polos emprendedores. Unha enquisa realizada polo

unha gran axuda para o desenvolvemento dos seus negocios. Adicionalmente, o

Apoio á maduración de ideas. Os viveiros de empresa guían ó emprendedor na

Necesidade de impulsar esta política económica no interior de Galicia. A

Como podemos comprobar, os beneficios reportados polos centros de iniciativa

Parte deste déficit explícase polas reducidas taxas de iniciativas empresariais

As facilidades e axudas que reciben os emprendedores dos viveiros no seus

En ocasións, o persoal do viveiro de empresas encargado das labores de

Os viveiros de empresas teñen, en moitos casos, como órgano promotor e xestor

A Unidade de Promoción e Desenvolvemento consideramos que a creación no territorio

3.1. Emprazamento do Centro de Iniciativa Empresarial

A xustificación ó emprazamento do C.I.E. en Monforte de Lemos susténtase en datos

O concello de Monforte de Lemos goza dunha situación privilexiada no epicentro do

Demograficamente, o Pacto de Lemos conta con unha a poboación de 54.985

Cifras de Paro, Afiliación e Contratación.

Monforte de Lemos Resto Pacto

As cifras de estrutura empresarial veñen a referendar a transcendencia que o concello

Cifras de Estrutura Empresarial. Monforte de Lemos-Resto

Monforte de Lemos Resto Pacto

As dotacións orzamentarias dos concellos do Pacto de Lemos é o outro dos aspectos

Cifras das Liquidacións Orzamentarias.

13.016.901,29 33,37% 25.995.774,94 66,63%

12.643.435,14 33,01% 25.658.030,30 66,99%

11.384.177,73 34,12% 21.979.013,52 65,88%

11.379.067,73 35,86% 20.356.983,50 64,14%

12.174.027,70 37,18% 20.565.413,56 62,82%

12.174.027,70 38,25% 19.655.321,33 61,75%

Monforte de Lemos Resto Pacto *Descoñecense

3.2. Dimensión estrutural e capacidade do Centro de Iniciativa

A dimensión da infraestrutura que albergará o Centro de Iniciativa Empresarial entóxase,

O número óptimo de espazos destinados a niños empresariais flutuaría entre 15 e 20

Imaxe 1:: Nave do C.M.E. La Curtidora

Imaxe 2:: Oficina do C.M.E. La Curtidora

Imaxe 3: Oficina do CEI-Nodus

Con anterioridade citamos a necesidade de contar cun pebideiro de empresas dentro

Imaxe 4: Pebideiro de empresas C.M.E. Xixón

Como complemento ós servizos dotacionais dende a UPD do Pacto de Lemos