Innocent 03 (pape ; 1160?-1216). Innocentii III Romani pontificis opera omnia tomis quatuor distributa. 1855.

1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.

Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence

2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :

*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.

4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.

5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.

6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

 PATROLOGLE

CURSUS COMPLETUS
SIVE
BIBLIOTHEGA DNIVEHSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMIGA,

OMNIUM SS. PATRUM, DOCTOM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM

QUI
AB JIVO APOSTOLICO AD INNOCENTII III TEMPORA
FLORUERUNT;
RECUSIO CHRONOLOGICA
OMNIUMQUJE EXSTITERE MONUMENTORUM CATIIOLKLETRADITIONISPER DUODECIMPRIOKA
ECCLESI^ESJiCULA,
JUXTA EDITIONESACCURATISSIMAS, INTERSE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTISCOLLATAS,
PERQCAM DILIGENTER CASTIGATA;
COMMENTARIIS
DISSERTATIONIBUS, LECTIONIBUSQUE VARIANTIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA ;
OMNIBUS
OPERIBUSPOSTAMPLISSIMAS EDITIONESQVJETRIBUS NOVISSIMIS SJ5CULIS DEBENTURABSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA;
1NDICIBUS
PARTICULARIBUS ANALVTICIS,SINGCLOS SIVETOMOS, SIVEAUCTORES ALICUJUSMOMENTI
SUBSEQUENTIBUS, DONATA;
INTRAirSUMTEXTUM
CAPITULIS RITEDISPOSITIS, NECNON ET TITULISSINGULARUM PAGINARUM MAR.GINEM
SUPERIOREM DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERUM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA;
OPERIBUSCUMLUBIISTUMAPOCRVPHIS, ALIQUA VEROAUCTORITATE IN ORDINE AD TRADITIONEM
ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA;
DUOBUSINDICIBUSGENERALIBUS LOCUPLETATA : ALTERO SCILICET RERUM,<QUO CONSULTO,QUIDQUID ...
UNUSQUISQUE I N
PATRUM QUODIIBET THEMA SCRIPSERITUNO INTUITU CONSPICIATUR; ALTERO _.
SCRIPTUR^ESACRJE, EX QUOLECTORI COMPEIURE SIT OBVIUM QUINAM PATRES
ET 1NQUIBUS OPERUM SUORUM LOCISSINGULOS SINGULORUM LIBRORUM
SCRIPTURIETEXTUS COMMENTATI SINT.
EDITIOACCURATISSIMA,
C.ETERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR : CHAIUCTERUM NITIDITAS
> CHARM)QUALITAS, 1NTEGRITAS TEXTUS,PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUMVAIUBT*»->.
TUMNUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE1NTOTO OPERIS DECUUSU CONSTAN^ER VFY\
ISTACOLLECTIO,
SIMILIS.PRETIIEXIGUITAS.PRIBSERTIMQUE UNA,METHODICA ETCIIRQINOLOGLC/^ /^"VFE\
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS IIIC ILLIC SPARSOUUM,/ TCD \<>
PRIMUM AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTIIECA, EXOPERIBUS AD OMNES A5TATF.S
, | Q> \C
LOCOS, LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS , COADUNATORUM. u j f \'
SERIES SECUNDA, ~1 3, \
1NQUA PRODICUNT PATRES,DOCTOUES SCRIPTORESQUIS ECCLESMi: LATINJE\ ~ ' S-
A GMJGOUIO MAGNO AD INNOCENTIUM III. \ -;T*\ r™'
Slccuranfc %^>. SRignc, Nf^V^
BIBIIOTDEGS GIEHI USITIIllJt. \ V j*."^/—/
SIVK ^^r
CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTIJL ECCLESIASTICiE BAMOSEDITORE. ^*-*-£

PATOOLOGIABINAEDITIONETYPISMANDATA VENEUNT
EST,ALIANEMPELATINA, ALIAGRJECO-LATINA.—
MILLEETTRECENTISFRANCISSEXAGINTA ETDUCENTAYOLUMINA EDITIONISLATINiE;OCTING.ENTIS
ET MILLETRECENTA — MERELATINAUNIVERSOS
GRiECO-LATINiE. AUCTORES TUMOCCIDENTALUS,
TUMORIENTALES EQUIDEMAMPLECTITUR ; HI AUTEM,IN EA,SOLAVERSIONE LATIRADONANTURi

PATROLOGIJl TOMUS CCXVI.

INNOOENTIDS III PONTIFEX ROMANUS.

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

IN VIADICTAFAMBOISE, PROPEPORTAMLUTETLE PARISIORUMVULGOVENFER NOMINATAM,
SEU PETIT-MONTROUGE.
18S5
 SJECULUM XIII

INNOCENTII III

ROMANI POJNTIFICIS

OPERA OMNIA

TOMIS QUATUOR DISTRIBUTA

QUORUMPRIORESTRES REGESTORUM BALUZUNAM RECENSIONEM ACCHJDENTIBUS

COMPLECTUNTUR,
ANECDOTARUM EPISTOLAHUM LIBRIS, QUOSFRUSTRAOLIMA BALUZIOEXPETITOSEX BlBLIO-
THECAVATICANA IN LUCEMEMISERUNT LA PORTE DUTHEILET BREQUIGNYJ
QUARTOVOLUMINI
INSUNTEPISTOL2EEXTRAREGESTUM VAGANTES,PONTIFICISDENIQUESERMONESET OPUSCULA
VARIA,TUMJAMOLIM EDITA,TUM RECENTIUSAB EMINENTI3SIMO CARDINALlMAIO, D. LUIGI
TOSTI, ETC, ETC, TYPIS MANDATA

ACCURANTE J.-P. MIGNE

BIBLIOTHECA3 CLEBI UNIVEBSAS
SIVE
IN SINGULOSSCIENTIJJECCLESl
CURSUUMCOMPLETORUM ASTJCli ItAMOSCDITOBB

TOMUS TERTIUS

VENEUNTk VOLUMINA30 FRANCISGALLICIS

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM

IN VIADICTAD'AMB01SE, PROPE PORTAMLUTETLE PARISIORUMVULGOVENFER NOMINATAM
SEU PETIT MONTROUGE
1855
 ELENCHUS

AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO CCXVI CONTINENTUR.

INNOCKNTIUS III PONTIFEX ROMANUS.

Regestorum continuatio. Col.

Excerpta de rebus Gallicis. 992
' 995
Registrum super negolio Romani imperii.
APPENDIX AD REGESTA.— Prima Collectio Decretalium Innocentii III ex tribus
primis Regestorum ejus libris composita a Rainerio diacono et monacho Pom-
posiano. 1173

Ex ivpis L. MIGNE,au Pelit-Moiitrouge.

 INNOCENTII III

ROMANI PONTIFICIS

REGESTORUM SIVE EPISTOLARUM

LIBER DUODEGIMUS
PONTIFICATUSAMJNOXII, CIIIUSTI 1209.

I. A stes proximo lunc fuluras appellationi suse lcrmuium

ABBATlSANCTITIIEODORICI RESlENStS DIOECESIS, ET praaligendo.Cseterum, cum per depositiones hujus-
DECANO ETCANTORI MAJOIUS ECCLESI/E HEMENSIS. modi videretj. oslensum quosdam canonicos SJCCII-
De conflatione ecclesimRibodimonlis. lares dudum in Ecclesia ipsa fuisse, ac demum eis
(Lalerani, iv Kal. Mariii.) defnnclis per abbatem et conventum prsedictosquos-
Cum olim nostris fuissct auribus inlimatum quod dam cxslilisse monacbos substituios, et nobis sug-
abbas et conventus Sancti Nicolai de Pratis Lau- gererelur quod rtdem abbas ct convenlus diutius
dunensis dioecesispnebendas quaa in ecclesia Sancli exspeclali appellationem suam prosequi non cura-
Germani de Ribodimonle fueranl instituiaead ipso- rant, nos depositiones.ipsas sub bulla noslra judi-
rum donalionem speelantes, canonicis insiiluiis cibus aliis deslinantes, per aposloliea eis scripia
ibidem sublatis de medio, pvopriis usibus applica- mandavimus ut nisi abbas ei convenlus prafati ali-
rant, propter quod eadem ecclesia consueto dcfrau- quid rationabile osienderent et probarent per quod
dabatur oflicio, et in populo fuerat scandalum non licuisset eisdem in pradicia ecclesia monachos ca-
modicum generalum, dilecto ClioII. de Cociacoca- nonicis substitucre, ipsam in slatum prislinum ap-
nonico Sancli Quinlini et conjudicibus ejus per lit- pellalione postposita reducentes, laccrent memora-
leras noslras dedimus in mandalis ui inquisila super B las prajbendas per eosdem abbatcm el convenluin
iis plenius veritale, quod canonicum essel appclla- personis idoneis assignari: qnod si forsan illi hoc
tioue remoia slaluerent et facerent quod decerne- efflcererecusarent, iidem judices auctoriiate noslra
rcnt per censuram ecclesiasiicam firmiter obser- suffulti, sublalo cujuslibel conlradictionis cl appel-
vari. Postmodumaulem abbas ei convenlus praedicli lationis obslaculo, id exsequi non differrcnl. Nuper
sua nobis conqueslionemonslrarunl quod cum super autem dilectus filiusB. monacbus, procuralor diclo-
ipsius ecclesise prioratu, quem per annos quadia- rum abbatis el conventus , cum liiteris praidicli ar-
ginta et amplius possederant sine lite, a prsediclis chiepiscopi et collegarum suorum processum conti-
jtsdicibusIraherenlur in causam, nemine coroparenie neniibus eorumdem ad prasentiam nostram acce-
qui vellet agere contra eos nisi duntaiat illis qui dens, per dileclum filium Pelrum, lituli Sancli Mar-
esse moliebantur et judices ct aclores, ipsi se vi- cdli presbyterum cardinalem, per quem fecimus
denles lam contra jus commune quam contra privi- eumdem examinari processum, reseriptum aulhen-
legia sedis aposlolicocaggravari, sedem aposlolicam lici inslrumenli Banholomcci quondam cpiscopi
appellarunt. Unde nos eausam super iis venerabili Laudunensis dioecesani loc: sub sigilio vcnerabilis
fralri noslro Remensi arcbiepiscopo el conjudicibus ^ fralris nostri successoris ejusdem, ac privilegium
ejns sub certa fonna commisimus lerminandam. ' felicis recordationis Innocenlii papae pradecessoris
Inlerim aulem prcememoratijudices per suas nobis noslri nobis protulil inluenda : pcr qua; comperi-
lilieras inlimarunl quod aucloritaie primae com- mus abbati et convenlui memoratis exstitisse con-
missionis vocalis quos noverant evocandos, testcs cessum , ut decenlibus clericis qui lunc in ecclesia
recepcrant et examinaverant diligenter. Quorum ipsa erant, non clerici, sed monachi de ipsorum
deposilionibus in scripiis fideliier jam redactis, coenobio subsliluerentur ibidcm. Cum igitur ex
abbas el prior ejusdem loci coinmissionis liiieras boc"pateal abbalemctconvenlum eosdem pradiclos
intuentes, asseruerunt seipsas propter lituram mo- instituere monachos in eadem ecclesia Iicite po-
dicam et rasuram qtioeapparebaiu in ipsis babere tuisse, discrelioni veslra per aposlolica scripta pra-
de falsiiale suspeclas, el ne ulterius illarum aucio- cipicndo mandamus qiiatenus cisdem judicibus au-
ritale procederent, pro se pariier et conventn ad cloritate apostolica inhibere curetis ne in negotio
nosiram amlientiam appellarunt, oclavas Peuleco- ipso proccilant littcrarum pratextu per quas cis
PATROL. CCXVJ. 1
ii INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XII. 12
conditionaliler iiijunximus procedendum, videlicel A quoquc ac populo supradielis simili modo inbibere
nisi abbas et convcnlus rationabile aliquid ^bjice- eureiis ne contra inhibilionem prsescriptam aut
rent et probarent per quod eis monacbos canonicis culpabiliter ipsi venianl, aul percgriiios jam dictos
siibslituere licuissct. Qui, si forsitan occasione ipsa- damnabililer venire compellaut. Quod si non om-
rum aliquid imnuitarunl, sublato cujuslibet conlra- nesvelc, alter veslrum ei nihilominus exsequalur.
iliciionis el appellaiionis obstacnlo, illud in statum Dalum Lalerani m Kulend. Martii, pontificalus
prisiinum revocalis; conlradiclores, si qui fuerint, nostri ansio duodcciino.
vel rebelles per censurani ecclesiasticam appeila- III.,
lione postposila compescentes, ita quod eidem ec- CLERICIS ET LAICISPEREGRINIS IN CANDIDA CIVITATE
elesisefaciatis pcr monachos congrue deserviri. Quod CRET-E HORANTIRUS.
si omnes, etc. duo vestrmn, etc. De eodem argmnenlo.
Dalum Laierani iv Kal. Marlii, ponlificatus noslri (Laterani n Kal. Martii.)
anno duodccimo. Angil nos cura solliciludinis pastoralis, elc., ut
II. xnnlia tisque in contrarium spei noslrse, vos et non-
PATRIARCII;£ AQUILEGENSI ET EPISCOPO PADUANO. nullos alios peregrinos, etc, ut snpra usquepecea-
De iibera neregrinalione ad loca sancla. " tum rednndet illorum , venerabilibus fiatribus no-
(Lateraui III Kal. Marlii.) slris palriarcbse Aquilegensi et episcopo Paduano
(I) Angit nos cura sollicitudinis pasloralis ut di- dcdimus in praeceptis ut dictos diiccm et populum
lcclos filios ducein ac populnm Venetorum ab iis efficaciter moneant ct inducant ut de cscteroab hu-
qusefamam offuscant et salulem impedlunl sollicite jusmodi abstinentes, elc., ut in alia usqueyenire
revocemus. Quantum enim dudum offenderinl ab- coinpellanl. Quocirca universitatem veslram nm-
ducendo peregrinos damnabiliter el damnose a sub- ncmus altenlius et horlamur, suh eadem vobis in-
sidio lerra sancta?.,non esl, sicut credimus, vobis tcrminalionc mandantes quatenus et vos quse su-
in.cognitum,cum toli pcne sil Ecclesisemanifestum. perius suniexpressa quanlum in vobis fuerit cfficn-
Unde cum sperassemus quod praHeritsepceniienie.s citer observetis, el denuntietis aliis peregrinis in-
offensac,sic eam poenilendo diluerent qiiod nequa- violabilitei'observanda.
quam ulira similem allcnlarent, non possumus non Datum Laterani n Kalend. Marlii, pontificatJS
ilolere quod, sicul noslris est auribus inlimalum, noslri anno duodecimo.
quidam corum inconlrarium spei nostrse nonnullos IV.
pcregiinos ad lerram properantes eamdem in suis NOBILIVIROIIENRICO COMITlJIALT^.
navibus receplantes, eos apropria inientione fru- De negotioCretw, el de laudibus cjusdem Ilcnrici.
stratos deduxerunl, non solum in Grseciam,sed in (Laterani vi Kal. Martii.)
Cielam. Qui tandem corde sicul et ilinere deviantes, Lilleras quas nobis tua devotio deslinavit ea qua
)iropositum quod conlra crucis inimieos concepe- decuit benignilate recepimus; el earum tenore
vani, in servorum crucis oppressionem convertunt, perspicaciter inlellecto, prudentiam luam in Do-
Chrislianos parlium adjacentium ad ducum suorum mino commendamns, quod ei ad succursnm lerrae
ofiendendosuasum, qui eamdem indulgentiam men- sanctaeferventer aspiras, et ad honorem aposlolicae
liuntur a nohis laliter procedentibus esse conces- sedis diligenter intendis, devotum in utraqne re-
sam, quseconcessa csl illis qui ad defensionemlerrse speclum habens ad Deum, pro cujus reverenlia lm-
s;a:iclceprocedunl. Cum igitur boc in ejusdem lerra jusmodipropositum concepisli. A quo, si voluntatem
dispendium, opprobrium noslrum, el peccatum re- adaclum perduxeris, mercedem, non solum ttier-
dundel illorum, fralernilati vestra per apostolica nam, scd temporalem etiam conscqueris, cum se-
scripla prsecipiendo mandamus quatenus diclos cundum Apostolum piclas promissionem babeat
ducem et populum monealis prudenler et eflficaciter vilse qiia; nuncesi pariter et futurse. Sane pensalis
indueatis ut de cselero ab hujusmodi abslincntes, ) omnibus circumslaiHiis rerum et personarum, lem-
nec Deum provocantes ulterius, quem ex prateritis poTumel locorum, vix aiiquid aliud eliam secundum
provocasse graviter dignoscuntur, quin imo relro- sseculi slalum de negotio Crelx poluisti piudenlius '
aciam offensam per salisfactiouem expiantes se- medilari quam quod per dilectum fiiium magislrurn
i|uentem, pcrcgrinos qui lerram sanclam visilare Petrum Acconensem nuntium tuum, virum utique
ilisponunl a suo itinere nec in Crelam nec in alias providum el fidelem, nostro aposlolatui suggessisti.
parles distorquere prMSumanl, sub divini judicii Quia vero in lilteris per eumdem directis non cx-
nihilominus el excommunicalionis inierminalione presse vidimus conlineri ut ea quae super eodem
vetanles ne hujusmodi peregrini opus ilineris salu- negolio idem nunlius nobisex tua parte proponeret
laris mutanies, in vse datnnabile, quod ingredienli crederemus, quanlumcunque te in Domino diliga-
lerram duabus viis sapiens imprecaiur, Chrisiianos mus ct ad luum velimus intendere commodum et
qui sunl iu Creta seu eliam ubicunque locorum au- bonorem, habito super hoc consilio diligenli, ad
dcanl impugnare, sed votum suum conlra inimicos prsesciisnon vidimus aliud respondendum nisi quod
crucis cum purilale j debila prosequanl.ur. Duci intellcctis qusa idein nuntius a nobis audita UUE
(1) Vide gesla Innoc. III, cap. 85 et seqq.
m rONTIFICATUS ANNOXII, CIIRiSTI 1203. U
discretioni reiulerit, et dilectus filius noslerPetrus A mulla ct magna bona contulimus, inferioris eondi-
liluii Sancli Marcclli presbyler cardinaiis per suas tionis esse non debes quam illi fuerunt quibus di-
libi lilleras plenius intimabit, super iis omnibus per versis temporibus demandalo et assensu proedeces-
litteras el nuntios nobis tuam intimare sludeas ex- soruin nosirorum eadem Laleranensis Ecclesia ca-
pressius voluntatem, ut ila demum plenius et cer- sirum ipsum sub certa forma locavil, jussimus ei
lius procedere valeamus. Quid autem pro tuo jam tlatuimus ut cum finita fucrit illa localio, secundum
emolumento scribamus, lilterse nostroe, cum sinl eamdem formam libi el baeredibusluis Laieranensis
patenles, le poterunt edocere. In quo considcrare Ecclesia relocel casirum ipsum, nisi forsan in aliam
tevolumus noslri circa te cordis affectum.Ad hsec, formam super ipsa Iocatione concordare possiiis.
devotionem luam rogandam duximus et moncndam, Neigitur in tuum et haeredumtuorum dispendium
per aposlolica tibi scripta mandantcs, el in remis- valeat redundare quod non solum ad veslrum com-
sionem peccaminum injungentes, qualenus ad sub- modum, verum eliam tam aposlolicse sed:s quam
ventionem el defensionem terrac sanctse diligens Lateranensis Ecclesiaa ac lotius viciniae noscitur
sludium el operam efficaccm impendas, ut ille di- procuratum, nos el ea qusepraoscriptasunt aucto-
rigalvias tuas a quo gressus bominis diriguntur. " ritale apostolica confirmamus el prtcsenti slatuto
DatumLaterani vi Kal. Marlii, ponlificatus nostri decernimus ut contra ea nullo unquam lemporc
anno duodecimo. quisquam venire praesumat, iia ul sit irritum et
V. inane quidquid de ipso caslro contra prsescriptam
SOBILI VIRORICARDO GERMANO NOSTRO SORANO COMITI. formam foret a quoiibet attenlatum. Si ergo prior
Ei confirmalcaslrum Soranum. el canonici Laleranensis Ecclesiae conlra statutum
(Lalerani vi Kal. Marlii.) apostolicumvenienies localione finila nollenl praa-
Cum castrum Vallis Monlonispro mulla et magna falum caslrum libi vel luis hseredibusrelocare, vos
pecuniaequantitate sub gravibus esset pignoratum nibilominus illud ex bac concessione apostolic»
usuris, ita ut de alienatione ipsius mulliformiler teneatis, ne pretium multum quidem et magnum,
ageretur, nos prsccavere volenlesne ad illos forsitan quod propter utilitatem communem pro emptionc
perveniret per quos lam aposlolica.sedes quam La- ipsius castri parlim a nohis et partim a te daium
teranensis Ecclesia nec non et tota vicinia grandc est, amittatur. Ita tamcn ul parati sitis locationem
acgraveincurreret delrimenlum, cogitavimus eme- recipere secundum praecedenlium localionum te-
re idem caslrum. Sed cognoscenles quod Latera- norem, et facialis illi persolvi annuam pensionem.
nensi Ecclesiae dispendium generaretur si casfcrunaQ Prselibali vero inslrumenii lenorem ad majorem
ipsum immediate ad sedem apostolicam pervenirel, cautelam iiuic paginae fecimus adnotari. Quod qui-
sicut cliam prior el canonici ejusdem Ecclesise a dem est tale : i Innomine Domini. Anno Incarna-
nobis consultisunl multolies proteslati, nos habita tionis dominicaemillesimoduceiUesimooclavo, pon-
deliberalione prudenti, ex omni parle providere lificatus vero Domini Innocenlii lerlii papae anno
volenles, castrum ipsum de illornm fecimus emi undecimo,indiciioneundecima,mense Octob. die C.
consensu, partim de bonis luis, el parlim de noslris, Acta puhlica si lilterarum momonae Iradila fuerint.
ad opus utique luum, sub nomine noslro, ne ven- nube oblivionis remota, perpetua inspectione ela-
dilionem ipsam furle conlingeret ab semulisimpe- rescunt. Quapropler ege Joanncs de Sancto Lauren-
diri, qui de luis successibus lypo invidise conla- lio S. R.E. scriniarius mandato et praeceptoDomini
bescunt. Quia vero per Dei graliam omnia fuerunt Innocentii III, papaejuramentum prastitum eidem
sine lurbatione completa , nos castrum ipsum cum Domino papoe succcssoribusque suis et Ecclesiae
omnibus pertinenliis suis, salvo jure Laleranensis Romanoe in palatio episcopi Fcrenlini a comite
Ecclesise, libi ad opus el ulilitalem tuam et bacre- Ricardo, sicul vidi, audivi ct inlerfui, publicislit-
dum tuornm concessimus, assignavimus el tradi- teris scribere curavi. Comes Ricardus de Sora ju-
diinus, lali quidem tenore ut pro pecunia quam nos D ravil fidelitalem el fecit ligium homagium domino
ad emplionemipsius castri contulimus, lu et hocre- papaeInnocentio successoribusque suis et Ecclesia;
des lui de caslro ipso inlerposito juramento pacem Romansein pra;senlia dominorum Joannis Albancn-
et guerram ad mandalum JXomanipontificis conlra sis, Joannis Sabinensis, Nicolai Tusculanensis, IIn-
quoslibel homines faciatis. Tu yero in prsesentia golini Ostiensis episcoporum, Cynthii tituli Saucli
nostra et fratrum nostrorum superhoc juramenlum Laurenlii in Lucina , Cynthii tjmli Sanctorum
corporaliter praestiiisli. Et ui devolionem quam ad Joannis et Pauli, Benedicti tituli Sanctx- Susanna;,
Romanam habes Ecclesiam plenius demonstrares, Rogerii tituli Sanctae Anaslasiae, Peiri t;tuli Sancias
de aliis quoque lerris quaa ad te proprietario jure Pmienlianoepresbyterorum cartiinalium, et Joannis
pertinent exhibuisti simile juramentum, sicut per Sanctoe Mariae in Cosmidin S. R. E. canccllarii,
publicum insirumenlum apparel quod Joannes de Joannis Sancta; Marisein Via Lata, Pelagii Sanctae
Sancto Laurenlio sacrosanctae Romanae Ecclesise Lucioein seplem soliis diaconorum carJinalium,
scriniarius de nostroac fralrum nostrorum mandato Rainaldi domini papreacolythi, el hiicorum subscri-
conscripsit. Quia vero lu, qui germanus noster ptorum. Pro Polo ct alia tcrra quaeolim fuit Oddo-
eiisiis, apud Latcranensem Ecclesiam , cui nos niii dePolo, qnam ipse lener, eo salvo quod si ali-
15 1NN0CENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XII. 16
qua persona pro dieta terra proefalocomiti movere A . feceranl consecrari, liect Iilemob reverentiam sa-
volueril quMStionem,ipse comestenealur ei in curia cramenti remanserit consecratum, officiumcelebra:i
Ecdosioe Romanaejuslilioeplenitudinem exhibere. divinum de caeteronon debere. Quocircadiscretioni
Cseterumdc caslro Vallis Montonis, de Sacco, de veslroeperapostolica scripla praecipiende{siandarous
Plumbiiiaiia, juravit facere guerram el pacem con- quaienus preefaias senlentias, exigentejustitia, pro-
tra omncs hominesad mandatum eorum, et ad boc mulgatas facialis per censuram ecclesiaslicam su-
bscredesel successoressuos in perpeluumobligavit. blato appellationis obstaculo firmiler observaii.
De comitaiu vero Sorano jtiravit similiter facere Nullis litteris veritali , ete. Quod si non omnes iis
guerram et pacem ad mandalnm ipsorum. Salva exsequendis, etc, lu ea, fraler archiepiscope,cum
fidelilale et salvo mandato regis Sicilioe.El idem corum akero, elc.
dominus papa investivil dictum comilem per cupam DatumLaterani n Kal. Martii, anno duodecimo.
argenleam deauratam, prsesenlibus el consentien- VII.
libus et approbanlibus omnibus proescriplis episco- FERRARIENSl EPISCOPO.
pis, presbyteiis, diaeonibus cardinalibus, et injun- Respondel ad ejus consulta.
geiuibus mibi scriniario ut hujusmodi juramenlum (Lalerani III Non. Martii.)
publicis litlcris exararem. Hi iiHerfuerunt in palalio B' (2) In quadam nostra epislola decretali asseris (e
Fereiuinicoram dominopapa, episcopis,presbyteris, legisse illud esse nefarium opinari quod quidam di-
diaconibuscardinalibus.DominusLotherius, dominus cere prsesumpserunt,in sacramento videlicet eucha-
SlephanusTheobaldi, dominusRomanus dedominus ristise aquam in flegma converti. Nam de lalcre
Guidode ColledcMedio, Baroncbo,nobiles civesRo- Christi, non aquam, sed humorem aquaticum rsen-
inani; dominusLandodeMontelongo,dominusLando liuntur exisse. Licet autem hoc magnos et autben-
de Colle de Medio,Benedictusde Aversa, et alii. Et lieos viros sensisse recenseas, quorum opinionem
ego Joanncs de SanctoLaurenlio S. R. E. scriniarius, diclis et scriptis haclenus es secntus , ex quo lamen
••siciitvidi, audivi el inlerfui, scripsi, compleviet ab- in contrariuin nos sentimus, nostra; compellerissen-
solvi.» Nulliergoomnino hominum liceal hancpagi- tentise consenlire. Sed verbum Joannis apostoli le
nam nostroeconfirmalionis,constilutionis,concessio- multum movere faleris dicentis : Tres sunt qui ie-.
nis, cl inhibilionis infringcre, vel ei ausu temerario stimoniumdanl in lerra , spirilus', aqua el\ sanguis,
contraire. Si quis aulem hoc attentare praesumpserit, et hi tres unum sunt (I Joan. v). Quamvis lioc ulti-
indignationemomnipolentis Dei et bealorum Petri mum in plerisque codicibusmiuiine habealur, quod
<elPauli apostolorum cjus se noverit incursurum. „. dicis ab omnibus sic exponi, illos viJelicel esso
Dalum Laterani vi Kal. Marlii, pontificatusnostri unum, id est, de una el eadem.re, scilicet de huma-
anno duodecimo. nilate Chrisli, lestari. Porro si vera fuit aqua quae
VI. iluxit de laiere Clirisli , el non humani corporishu-
JLRCHIEPISCOPO, ET ABBATI SANCTI STEPIIANI,ETPRIORI mor, qualiter per illam probclur quod Cbiislus sit
SANCTI THEODORI JANUENSIS. liomo (5), non vides. Glossa namque super illum
Scribilur eis pro ecclesiaS. Mariaide Caslello. Iocum sic habet: Spiritus, id est, liumana animn,
(Lalerani u Kal. Marlii.) quam emisit in passione, aqua et sanguis quai flitsce-
'Significarunl nobis dilecti filii G. praepositus et runt de lalere Chrisli; quod fieri non possetsi non
fratres Ecclesix Sanclse Maria;de Caslello Januensi haberel veramcarnis naturam. Sic ergo tam ex textu
quod cum olim inter ipsos ex parle una et clericos quam ex glosa proponis per illam aquam probari
Sancti Damianiel Sancli Nazarii ex altera super eo quod Cbristus sit verus homo.El ideo si dicalur
quod pradicti clerici contra decretum bona; men«- quod illa non exsiitil vera aqua, sed aqualicus hu-
riaj Cyri arehiepiscopiJanuensis in ecclesiis suis in mani corporis humor, tamcxposiloris quam apostoli
lionore bealocVirginis altaria conslruere prsesara- ,D verba inlelligibilia libi esse videntur. Sed dicto
pserunt , coram bona; memorioe Ilugone archi- quod fuerit vera aqua, sicut nos credinms el faie-
cpiscopoJanuensi et G. abbale civitalulaeauclorilale mur , nec ista nec illa sufficienter intelligis. Unde
pisc recordationis Alexandri papae prsedecessoris nobis humiliter supplicasti quatenus ad generalem
nostri quaestioverteretur, iidem cognilis causaeme- ulililatem legeiHiumei nebulam de tuo corde tollen-
rilis pro eis diulniiivamsentenliam proiulerunt, sic- dam sufficienteret evidenterhoc exponere dignare-
nt in autbentico exinde confecto evidenler apparel. mur. Nos igilur ad luae supplicalionis insiantiam
Pise quoque recordationis Urbanus papa proedeces- respondemusquodquidam dixcrunt; sed erraverunt
sor noster prsefalam confirmans scntentiam, cum Christum non fuisse verum Deum,Psedadoptivum,
inter praepositum et fratres ex parte una el clericos ul niiseri Ariani. Alii vero Chrislum non fuisse ve-
Sancti GeorgiiJanuensis ex altera super eodem co- runi bominem, sed plianlasticum, ul impii Mani-
ram ipso qusesiioverterelur, pro eis senientiam pro- choei. Adversus has hoeresesJoannes aposlolus in
mulgavil, decemens in altari quod iidem clerici in Epistola sua loquilur, diccns : Tres sunt qui lestima-
honore beataeVirginisper Bruniaceiisemepiseopum nium danl in ccelo, Pater, Verbum, el Spirilus san-
(2) Cap. In quadam, De celebr. miss.
(5) In tert. collecl. addilur, verus. Sed lamen vox illa.non
i exsiat in codice Andegavensi.
17 PONTIFICATUSANXO XII, CHRISTI 1209. 18
ctus; ethi tres unum sunl (I Joan. v), per hoc inten- A vcgetationem ejusdem corporis quatuor biimores
dens oslendere quod Cbrislus sit verus Deus. El tres similes illis couveuiant, videlicet sanguis et cholera,
sunt qui leslimoniumdanl in terra, spirilus, aqua et flegma et melancholia, ul veritalem humani cor-
sanguis (ibid.) , per hoc inlendens ostendere quod poiis expressius demonstraret, unum ex illis et
Cbristus sit verus homo. Nam ad esse hominis duo unum ex islis Joannes expressit, illaque potius ei
priucipaiiter exiguntur, videlicet corpus el anima, illis et isiis , quae magis mysterio congruebant,. ex
ex quorum conjunctione verus bomo subsislil. Per elemenlis aquam , el ex humoribus sanguincm, iu
hoc autem quod in arliculo morlis Christus incli- quibus duobus duo maxima sacramenta, redemplio-
nato capite tradidit spirilum, de quo voce magna nis videlicet el regeneralionis, elucent.
clamaveral : Pater, in tnanus luas commendospiri- Dalum Lalerani III Non. Marlii, anno duode-
lum meum (Luc. xxni), manifeste probalur quod ciino.
ipse spirilum habebal, non solum vitalem flatum, VIII.
scd animam quoque ralionalem, dequa pradixerat: PATRIARCU.E niEROSOLVMlTANO APOSTOLIC/E SEDIS
Trisiisest animu meauscue ad mortem(Matlh.xwi); LEGATO.
cl: Poleslatemliabeoponendianimam meamel iteruin „ De translatione
episcopi Yporiemis ad palriarcha-
sumendi eam (Joau. x). Per boc autem quod untis " tum Aniiochenum(1).
niililum lancea Ialus ejus aperuit, elcontinuo exivil (Laterani m Non. Martii.)
sanguis el aqua , probatur aperte quod Cluislus ve- Gratum gerimus et acceptum et luam prudeniiam
rum corpus habebat. Nam de phanlastico corpore dignis in Domino Iaudibus commendamus quod
nec sanguis nec aqua potuisset exire. Unde ille qui inter imminentia circumquaque discrimina, circa
vidil, lestimoniumquidem perhibuit, ct lesiimonium ea quaetuoesollicitudini sunl commissa ita le forli-
ejus est verum, quod tres sunt qui testimonium ter et prudenler exerces ut ex magna parte tuae
dant in lerra, spirilus, aqua , et sanguis, quod vide- possimus operse imputare si quid nnnc orientali
licel Christus sil verus homo ex anima ralionali provincioe vel de perseculione subtrahitur vel ad
subsistens: quod probalur ex eo quod talem (4) requiem procuratur. Attendentes igilur quod ad
spiritum emiserit ex vero corpore ; quod inde pre- utrumque polerit proficere postulalio quam dilecli
batur, quoniam ex eo sanguis exivit cl aqua. Ra- filii canonici Anliocheni de venerabili fratre nostro
lionalis quippe anima non posset vivilicare nisi cor- Yporiensi episcopo, luo (8) siudio mediante fece-
pus bumanum, ex quibus verus homo consislil. runt , de consilio fralrum nostrorum illam duximus'
Caeterum, sicul verus fuit spirilus et verus sanguis, r approbandam, sperantes quod cum ipse sil simpicx,
iia procul dubio vera aqua , cum Christus sil veri- rectus ac limens Deuni, elin ejus lege probalus ,
tas, et a veritate omnis failacia sit penitus aliena. non solum Ecclesiee quoeVocavit eumdem utiliter
Nam si non fuisset aqua sed flegmaquod de latere prsesidebit, verum etiam eo tibi teque illi admu-
Salvatoris exivit, ille qui vidit et teslimonium ve- tuum solatium assislente, per unanimem cbaiiiatem
rum (5) perhibuil, profecto non aquam sed flegma duorum generalis lerrae sanctoe profeclus polerit
dixisset. Nec in boc verum rcgenerationis sacra- efficaciuspromoveri. Quapropter ipsum per litleras
mcnlum fuissel ostensum, cum per sacramenlum apostolicas exhortati ut onus illud cum humilitate
baptismi non regeneremur inflegmate, sed in aqua. prompla suscipiat, per prasentem nuntium, in cujus
Neque per hoc vero (6) possel argumento probari recessu nondum poterat ad nos ejtisdem episcopi re-
quod in sacramento eucharistise admiscenda sit currisseresponsum,fraternilati luoesttperhocad prse-
aqua vino , si de latere Chrisli non aqua sed flegma sens aliud non duximusrespondendumnisi quodeum,
cum sanguine profluxissel. Sed nec vera fuisset quem firmiter credimus super hoc noslro mandalo et
iigura quse super hac re. prsecessit in veteri lesta- consilio pariturum, celerius quam poierimus ad te
niento , quando videlieet Moyses virga percussit simul et AntiochenamEcclesiam transmittemus, non
silicem, et ex ea quidem non flegma sed aqua Y)solum palriarchalia sibi conferentes insignia quss
manavit. Reslal igitur ut qualiscunque fueiit illa conferri deccbit a nobis, jverumeiiam in necessariis
aqua, sive naluralis, sive miraculosa , sive de novo hilariier providentes, in quibuspossitcommodeper-
divina virlule creata, sive de componenlibus ex transire. Tu ergo, sicut expedire cognoveris provi-
parte aliqua rcsoluta, procul dubio vera fueril, cum deas interim diligenter universa quse negotium hoc
naluraliter possit et composilum in componenliaet conlingunt (9). Cseterumsuper iis quaade discordia
elemenlatum in elementa resolvi; quemadmodum inier illustrem regem Armenise ac dilectos filios
verus exstitii sudor ipsius, sicut gtitloesanguinis fralres mililise Templi, nec non et inter comilem
decurrenits in terram. Cum autem ad composiiio- Tripolitanum ac regem eumdem pro nepole suo
nem luimani corporis quatuor elemenla concur- nostro aposlolalui suggessisli, hoc providimus ex-
ranl, videlicet terra et aqua, aer et ignis, et ad pedire, ul cum, donec fideliumcervicibus imminet
(i) In terl. Collecl. vilalem. (7) Videiniraepist. 58; 59.
(5) Haecvox deeslin lert. collect. (8) Vide supra lib. xi, epist. 110.
(6) Ha;c item vox deest in lerl. collect. Ilabclur (9) Vide gesta Innoc. III, cap. 111 elseqq.
lamen in cod. Andeg.
19 INNOCEiSTilIII PP. REGESTORUMLIB. XII. 20
gladius paganorum, ii quos illis concordiler oporlel A super interdieti negolio in regnum Angiiaepromnl-
opponi sine periculogravi ncqueantad invicem di- gali nos induclura putastis, iiitelleximusea maxlnns
Bcordare, adhuc opporlune imporlune prudenler circa quatuor comprehendi.Primoquod privilegiurfl
studcas et diligenter insislas ad ireugas invicem speciale per antiquam, nec aliquando, sicut dicilis,
iueundas, si forte dissensionum causas nequiveris violalam, consuetudinem approbaluin, cum nihil
inter cos judiciali calculo terminare, excommunica- demerueritis circa ipsum, conservari vohis humili-
lionis senlenliam pro Templariis rationabiliter pro- ter flagilatis. Secundo, quod cum extra comnutnes
•nulgatamusque ad satisfactionem condignam fa- sitis positi mansiones, tanlo sine scandalo quanlo
ciens inviolabiliter observari. Regi quoque pradi- sine consortio celebrare poteritis aliorum. Tertio,
cio suadeas diligenter ut ea quseproefatisTempIariis quod ex dissuetudine celebrandi gravis in religione
abiala detinel minus juste restilual, et alia nec au- jaclura et in ordine dissolutio seculura Limetur.
ferre nec detinere prasumat injuste, ex parte tam Quarto, quia pcr inimolationem hostioe salutaris
nostra quam tua sibi forliter comminando el in- Deus, in cujus manu cor regis cst, el quocunque vo-
termiiiando prudenter quod cum abstuleiit illis ea luerit verlet illud, citius super hoc sperarelur esse
per qua? rcpugnare possent perfiditepaganorum, ve- placandus, ut ipsum a sua duritia revocarel. Habito
rcndtim proculdubio sibi erit ne, non obstante quod itaquc cum fratribus noslris diligenli tractalu, et
Christianos non impugnare noverunt, armenlur in iis qusepro pelitione prsedicla cum iliis quse contra
ipsum, qui sic eos debilitando videtur paganos con- ipsam facere videbantur mutua compensationecol-
tra ipsos armare, maxime dum propter boc est a Iatis , causas causis invenimus repugnare. Lieet
communione fidelitim segregatus. Cum aulem de enim nobis ab inilio placuisset ul circa vos juxla
lerrse sanclse necessilatibus, quantum in ea potest privilegii veslri tenorem ejusdem interdicti fuisset
ab honiine procurari, in luam specialiter inler lio- sententia temperala, quia lamen hi qui tulerant
mines fiduciam respiremus, rogamus el obsecramus eamdem aucloritalem apostolicam habuerunl, nihil
in DomiiioJesu Christo quatenus etsi peccala po- in ipsiusprivilegii prajudicium faclum esse videtur,
puli tanla sinl quod nedum vetus flagellum averlere quod salva semper aucloritaie praedicla noscitur
mereantur, verum etiam novum excipere digni es- esse concessum. Propler quod ipsi quoque consue-
senf, quia lamen Deus inuiiilocmisericordioeiniqui- tudini, quaenimirum et ex ipso et cum ipso proces-
lates singulas non ohservat, nec speranlium in se sit, non est prsejudicialiier derogalum, pro qua in
affliclionibus delectatur, tribulationem pauperum hoc proesertim articulo conservanda rogare sero
pronunties ante ipsum, el in conspcclu ejus tuam /• Q videmini recordati; quandoquidemsuper hoc post-
orationem effundas, ut et culpam diluat et pcenam quam inlerdiclum coepistis, nec privilegio nec con-
aveilat, cum ipsius adjulorio prsebens operam, sueliidine vos tuendo, servare, praposteris ad im
proul poleris, efllcacemad lerram ipsam inter cir- precibusrecurrislis, nonaltendentes forsitan quod
cumstantes anguslias conservandam. Nos enim, qui res ipsa multipliciler est ex mullis circumstamiis
prosuis doloribus moerore afficimur tota die, nee aggravata, propter quas difficilejam esl veslris pre-
cessavimus hacieuus, nec cessamus, in quanlum vi- cibus condescendi, quibus forie facile poluisscl in
rcs Dominusadminislral, opportunum sibi procura- principio provideri. Sane si rex, cum quo remisse
re sticcursum. Et cum jam Philippo quondam duee non est in bac pugua luctandum, cx quacunque
Sucvioeinlerempto, ac chamsiuio in Christo filio parte lcntescere nos scnliret, de nostra fortasse su-
nostro illuslri rege Ottone in Romanorum impera- meret debililate vigorem, el suspicatus ex pusilla-
torem eleclo totum imperiiim obtinente, ipsius di- niinitale nos facere quod ex providentia faceremus,
scordia sit sedata, quoe succursum ejusdem terroe pravalendi fulucia tanto contra manus arctantis
niultipliciler impedivil, insistimus incessanter 111ei eum perlinacius se opponeret quanlo lenlius eassuo
plenius et fortius succurralur. Praeterea non le la> conamini restitisse putaret. Proeterea visum est
teal quod in proximo quamdam pecuniam non mo- D 1 quod non solum clerici soeculares,sedet alii quoque
dicam disponimus deslinare, assignandam libi et religiosi, si petitio vestra consequerelur effecium,
Templariis ac frairibus Hospilalis, et iu utilitaies ad grave possent scandalum commoveri, cum isti
ejusdem lerroe,prout expedire videbitur, exponen- religionemvestram quodammodo, ex eo quod deci-
dam. ''»-'- mas ipsorum percipitis, oemulentur,ac solatium re-
Daium Laterani m Non. Martii, ponlificalus no- putanles socios habcre pcenarum, gravius lorque-
stri anno duodecimo, rentur ex eo, si tacenlibus ipsis vos intermissa vi-
IX. dereni officia resumpsisse, quam si nunquam ab
CISTERCIENSI, DEFIRMITATE, DEPONTINIACO, DECLA- initio cessassetis, quos polius suis vellent moribus
RAVALLE, DEMORIMUNDO, ETCNIVERSIS CISTERCIENSIS couformari, ut sicutgaudetis cum gaudentibus, ita
ORDINIS ABBATIBUS. eliam cum Iugenlibus lugeretis, et illi qui, quantum
De negotiointerdicli Anglican ad hoc, vobiscumgaudent quasi similibus privile-
(Laterani n Non. Martii.) giis, gratiam vobis faclam suain injuriam repuia'»
(10) Exposilis nobis iis quaeadpeliiionemveslram rent, nisi pernjilterelur eisdem sallem clausisjanuis
(10) Vide supra lib. xi, cpisl. 259, 250.
21 PONTIFICATUSANNOXII, CHRISTI 1200. 22
et non puisatis campanis, exclusis cxcommunicatis .i gia sua fuisset ab initio lemperaluni," circa illos
et interdiclis, ,secundum sua privilegia celebrare, lemperare curetis, quantum fieri poterii, sine gravi
quia quanquaro ista non sinl in privilegiis vestris scandalo aliorum, ila quod non rumpalur nervus
expressa, ulraque tamen privilegia, vestra videlicet ecclesiasticaedisciplinse: quaenervo propterea coni-
ei illorum, quanlum in hoc, ad eumdem lendere vi- paratur, ut dissolvinon deheat, sed possit inilecti
dentur effectum, eo quod illa queein iis exprimi i'a- cum necessitas postularit. In quo quanto benignitis
miliaris Iiominummonuii liabiiatio, taceri suasil in nos vobis deferimus, lanlo vos iliis benignius defe-
vestris remotior solitudo. Alioquin in hujusmodi ratis, quorum providenlisecuncla quoeadhunc spe-
casu lam accusabiliter excommunicatis vel inlerdi- ctant articulum ab initio commisimus moderanda.
etis accedentibus et praesentibus cantarelur a vobis Quod si non omnes iis exseqoendis potueritis in-
qnam cxcusabiliter ipsis recedenlibus et abseiUibus leresse, duo vestrum ea, etc.
eelehrarelur ab iliis. Aliud quoque petilioni vestrae Datum ul in aiia per tolum.
videbatur obslare, confusio scilicet exsecutorum XI.
nostrorum. Qui cum in hoc zelum secundum scien- ROFRIDO TITULlSANGTORUM MARCELLINI ET PETB!,
tiam procul dubio habuisse noscantur, imo cum pro PRESBYTERO CASMENSI ABBATI,ET MA-
CARDINALI,
causa praesenti nec iram principis nec exsiliura de- R
GISTRO ROBERTO DEALBETO.
clinarinl, sed usque ad morlem obedire parati, quod
Committilur eis causa quaidam Marsicana.
injuncium est eis laudabiiiler el conslanter sint ha-
ctenus exsecuti, profecto indignissimum reputamus (Laterani xv Kal. Aprilis.)
ut quasi quod ab eis bene aclum est reprobando, Cum causam quse inler monasterium Casemarii et
non solum confusioneminducamus in ipsos, verum Ecclesiam Marsicanam, supcreo quod qusedamper-
cliam lolum quod in eis ex magna parle consistit mulatio de ecclesiis de Pertuso et Sancti Nicoki de
negolium enervemus. Illud autem quod de dissolu- Capellis facta in ejusdem monasterii prajudicium
lione ordinis, quse limetur ex celebrandi dissuelu- dicebalur, dilectis filiis priori de Furca et viceds-
dine proventura, non cst visum se usquequaque cum raino Verulano duxerimus commillendam, ipsi testes
alio periculo compensare; quia cum in hac luc.a utrinque productos recipere curaverunl. Verum al-
pre universalis pugnetur Eeclesiaelibertate, pericu- testationibus publicalis, cceperunt proedicii lesles
Iosius universiquam partis pro universo commodi- constanter asserere se nequaquam, ut scriptum
las kcderetur, quanquamet aliter valeatis cum Do- fuerat, deposuisse : quod parali erant interposito
mini adjutorio a dissolutione TOShujusmodi proe- _ juramento firmare. Unus quoque judicum preedi-
servare. Caeterum iicet satis religiose credalur quod clorum per suas nobis lilteras inlimavil dicla ipso-
«alutaris hostioeimmolatio ilnem oplatum huic ne- rum leslium per scriptoris incuriam vel malitiam
gotio ciiius impetraret, speratur tamen quod si poe- aliter quam testes deposuerint conscripta ftiisse.
nam hanc.indebitam pertulerilis palienler, spiritus Propler quod ex parle monasterii fuitnobis humili-
qui pro vobis inenarrabilibus gemilibus inlerpellat, ter supplicatum ut eidem in lanto gravamine suc-
felicem exilum super hoc celeriter obtinebit ab illo currentes, inlerrogari prsediclos lestes iterum face-
quiper pcenseindehilae palientiam, quse non rapuil remus. Sed ad hoc fuit ex adverso proposilum quod
exsolvendo, redemit nos Dominus Jesus Chrislus. cum publiealis allestationibus dicta teslium partes
Quapropter rogamus el obsecramus vos, flliidileclis- didicerint, dicti tesles interrogari super veteri arli-
sinii, quatenus altendentes quodjam quasi negolium culo secundum juris ordinem non debebanl, eo
esl in fine, iilud interturbare nolitis, sed pensatis quod possent de faciii subornari; maxime cum eo-
omnibus quae superius sunl expressa propter Deum rum dictum super hujtismodi arliculo essel inutilc,
cl nos, qui ferventissima charitate zelamur vos et quod forent in singulis assertionibus singularcs. Sed
«rdinem veslrum, imo eliam veneramur, hoc in nec judici esset in hac parte crcdendum, cum id
patientia sustinentes, iusistatis orationibus apud D quod prsemissum esl absque collegae*suiconnivenlia
Deum ut actorem culpse sic mollial quod pcena: scripserit et suam videalur turpitudinem allegare.
latores absolvat, pro certo speranles quod propter Nos ergo in hoe sequitatem sequi voientes, discre-
indignam pomam, non solum a Deo, verum eiiam lioni vestra; per apostolica scripla mandamus qua-
et a nobis digna vobis retributio reservalur. tenus si personse lestium lales sunt de quibus ne
Datum Lalerani n Non. Marlii, anno duodecimo. pejerare velint merito prasumalur, el prsedictiju-
X. dices vel alter eorum, sallem reliquo nequaquam
10NDONIENSI,'ELIENSl ET WIGORNIENSI EPISCOPIS. conlradicente, de veriiate dicenda qualiter lestes
De eadem re. deposuerint supradicti prsestare voluerint juramen-
(Dalum ut aliae.) lum, vos corum juramento recepto, ea quoeipsi vel
Cum Cisterciensis ordinis fralres sincerissimo di- supradicti lesles super illo articulo dixerint fideliler
ligamus aflectu, fraternitalem vestram rogandam conscribalis, sub sigillis veslris eadem ad noslram
duximus el monendam, per apostolica vobis scripla prsesenliam remitlentes, ita videlicet ut nullum ex
mandantes attente quatenus inlerdicti rigorem, de Iioc alterutri parti prsejudicium generetur. Nos ei-
quo nobis exslilisset acceptum, si secunduni privile- enii» poslquam eorura dicla inspexerimus diligeDter^
25 I.NNOCENTUHI PP. REGESTORUM LIB. XII. 24
in eodem ncgolin, prout cxpedire viderimus, pro- Ai. Datum Laterani x Kal. Aprilis, pontificatus nosiri
cedemus. anno duodecimo.
Dalum Laterani xv Kal. Apiiiis, anno duodecimo. XIII.
XII. EPISCOPO PATAVIENSI, ET ABBATI DEB0V1NGARDENBER6
NICOLAO ALEXANDRINO PATRIARCILE. PATAVIENSIS DIOECESlS.
Liilera consolaloria scribilur. De eo qui monaclius factus esl consensuuxoris.
(Laterani x Kal. Aprilis.) (Lalerani in Non. Aprilis.)
Fraternitalem luam in Domino commendamus (11) Veniens ad prasentiam nostram dilecttis filius
quod in medio pravae ae perversoe posiius nationis, L. lalor prasenlium nobis humiiiler intimavit quod
quasi lilium iiiler spinas devolionis odorem emiitis, cum olim inlrandi monasterium proposilum conce»
et ab uberibus sanclse RomanoeEcclesioematris tuse pisset, pluribus sacerdolibus, militibus et aliis bo-
te ac eos qui pro Chrisli nomine captivi tenentur nis viris prasenlibus apud uxorem suam precibus
nihilominus servitute postulas consolari, quorum te inslitit ut super hoc suum imperLiretur assensum,
angit angusiia et scandalum sa;pe urit. Deus autem eisdem presbyteris primitus exoratis ne prafaloe
patienlioe ac solatii te ac iilos consolari dignetur, et mulieri exponerenl quod el ipsain oporleretj dere-
omni gaudio et pace repleal in credendo, ut in spe B3 linquere sseculum, si viro suo daret licenliam ad
ac virlute sancti Spirilus abundelis ad selernae sa- monasterium convolandi. Cumque ipsum muiier,ne
tieiatis gaudia perventuri. Licet igitur ipsi variis ab ea discederet vice mulua precaretur, ipse asse-r
Iribulationibus affiigantur, tu tamen, lanquam pius rens quod nisi ab ea posset super lioc oblinere li-
Pater et paslor, eosdem ad palienliam non desinas centiam, non solum ei se inulilem redderet, sed
exhorlari, ne in tribulationibus ipsis defieiaiil; quia ctiam toti mundo, illa deinde tam ipsius quam mul-
kl quod in prasenli est momentaneum el leve tri- lorum astantium precibusque devicia, caput ejus
bulalionis ipsorum, supra modum in sublimitata altari supposuit manu sua : qui, ea prasenle, lonso-
aHernum gloriae pondus operabilur in eisdem. Non ralus ibidem monasterium adiit, et, (inilo probatio-
cnim sunt condignse passiones htijus lemporis ad nis rempore, professionem fecit solemniler mona-
futuram gloriam quos revelabilur in nohis, juxta chalem[; illa vero in soeculoremahens, inhonestos
quod Apostolus protestalur. Hi sane qui tribuialio- amatores admisit. Unde idem L. meluens ne suse
nes pro Cbristi nomine paliunlur, procul dubio con- conlinenliae illius inconlineniia impuietur, an in
regnabunt, si lamen fidticiam el gloriam spei usque monaslerio perseverare debeat a nobis consiiium
ad finem contineant inconcussam. Virtulum enim poslulavit. Quocirca discrctioni vestra per aposlo-
Uibulalio est adjutrix, et auditui dat vexalio intel- liea scripta mandamus, quatenus si est ita, pradi-
lecltim. jElernilalis namque pramia prseslolanles, ctum L. in monasterio quod inlravit absque inquie-
ex adversilatibus sumuht vires; quia crescenle pu- talione cujusquam perseverare libere permittatis.
gna, sibi manere victoriam non ambigunt glorio- Licel enim videalur in hoe non modicum deliquisse
sam. Sic equidem desideria electorum ex adversitate quod captiose asseruit quia, nisi sibi eadem mulier
proficiunt, dum prsemuniur, sicut ignis flatu premi- consenliret, lam sibi quam loli mundo se inulilein
lur ul excrescal, el ex eo quod exstingui cernilur redderet, et cum presbyteros exoravit ne pradiclaj
roboralur. Tu ergo, venerabilis frater, omne gau- mulieri exponerent quod eamdem relinquere saecu-
dium sestimato cum in varias tentationes incideris, lum oporteret, si forte licentiam daret viro, ex qtip
scieus qttod tribulatio palientiam operalur, patientia tamen eadem mulier caput viri altari spontesuppo-
probalionem, probalio vero spem, spes autem non suit, ct poslmodum, sicut asseritur, vixit incontinen-
confundit. Fidelis autem Deus, qui te non palietur ter, super revocatione ipsius non esset aliqualenus
lenlari supra id quod potes, sed faciet eiiam cum audienda, cttm ejus intenlio, si eumdem forte repe-
teiualione provenlum, ul valeas sustinere. Itaque teret, exceptione possitcommissae fornicationis eiidi;
confortare in Domino et in poientia viriulis ipsitis, D ] maxime cum antequam fuerit fornicata, ipsum uon
qui etsi le ad modicum dereliquit, educet tamen duxerit repelendum.
quasi Iumen justitiam luam et judicium tuum tan- Datum Lalerani in Non. Aprilis, anno duodecimo.
quam meridiem, cum venerit cum senaloribus lerrse, XIV.
et impii lunc in lenebris conlicescent. Nos enim, HUGBALDO ARCUIfiPISCOPO RAVENNATI.
qui secundum Apostoium.cum infirmanlibus infir- De correclione monaslerii S. Adelberli.
mamur et cum scandaltaatis exurimur, libi et ipsis, (Laterani n Non. Aprilis.)
quanlum Paraclelus concesserit Spirilus, consola- Correctione monasterii Sancti Adelberli supra
tionis suffragia curabimus imperliri, sperantes in eo Padum in Ravennatensi dicecesi, sicut asseris, con-
qui diebus istis novissimis antiqua ccepit miracula sliluti tibi lunc Faventino episcopo et venerabili
innovare quod circa vos mirabiliter et misericordiler fratri nostro episcopo Lucensi et dileclo filio abbati
operabitur ad iaudem el gloriam nominis sui, quod Sancti Joannis evangelislae Ravennat. dudum au-
esl b^nediclum in ssecula saeculorum. ctoritaie nostra commissa, cum ad idem monaste-

•(II) Cap. Yeniens, De convers. conjugators.

 S5 PONTiFICATUSANNO XII, CIIRISTI 1209. *28
rium venissclis, invenislis illud graviter coliapsum A. utraque sibi te vendicare volente, subtililer inlueire
in lemporalibus et in spirilualibus deformatum. qttod licet Rachel pulchrior esset facie, Lia lamejr
Unde cum non esset ibidem qui faceret bontim fecundior eral prole; quoniam elsiconlemplaliva si£
usque unum, pauCissimos monaclios in eodem in- vila suavior, lanquam magis quiela, vila lamen ac-
ventos et vivenles in multorum scandalum dissolule liva est frucluosior, tanquam amplius opporluna.
juxta mandati nostri tenorem exinde depulisiis, cui Nam ubi gravior est conflictus, gloriosior est Irium-
nequivistis postmodum in reclore idoneo providere, phus, Aposiolo attestante, quod non coronabitur
quolibet cnram ejusdem monasterii [recusante. Cum quis nisi legitime cerlaverit. Unde Christus Se-
autem miper ad sedem aposlolicam veniens propo- cundum carnem non de Rachele nalus est, sed de
sueris coram nobis Ravennatem Ecclesiamolim di- Lia; nec Maria, sed Marlha, ipsum in domum suatn
clum monasterium tenuisse, quod etiam per privi- legilur recepisse. Cum autem dona gratiae quibus
legium felicis recordationis Innocentii papse, prade- praemines rion pro le tantummodo sed pro aliis acce-
cessoris noslri ei exstitit confirmalum, illud libi pisse credaris, non te decet ita solius- contempla-
resiilui peiiisti. Qiria vero de jure ipsius Ecclesise lionis sludiis inardescere quo minus ubi necesse
nobis pleiie liquere non potuit, volentes tihi gratiam fuerit ulilitatibus proximorum studeas imminere ne,
facere specialem, de fratrum nostrorum consiiio ex si per speculalionis secessum quietem luam saiuti
benigna providenlia libi perSonaliter duximus su- praiuleris aliorum, reus judiceris ex lantis quantis
pradictum monasterium commitlendum, ut liherain potuisses ad publicum veniendo prodesse.
provisionem atque correclionem auctoriiate nostra Quapropter etsi proeleriiorum oblitus, et ad an-
obtineas in eodem. Tu ergo, sicut vir providus et teriora cum Aposlolo te extendens, retrocedere noii
discreius, graliam tihi factam attendens, per dili- disponas, attendere tamen dehes qtiod sanctis ani-
gentiam sollicitam et soliiciludinem diligentem illud roabus prsecurrere non valebis, de quibus cum pro-
studeas taliter in spiritualibus et lemporalibus re- pheta dixisset quod ibant el non revertebantur, quo-
formare ut circa idem faclum pleniorem apostolicse niam ad virtutes ibaiit et non reverlebantur ad
sedis graiiam merearis. vitia, prolinus quod ibantei revertebanluradjiinxit,
Daium Lalerani n Non. Apriiis, elc, ut supra. quoniam ad conlemplalionem ibanl et reveneban-
XV. lur ad actionem ; quemadmodum Moyses ibal in
ABBATI DE TILIETO. moniem ut loquerelur cum Doniino, et confestim
reverlebatur ad castra ut inlenderel necessitatibus
Eum horratur ut electioni de se factce consenliat.
C populorum. Chrislus quoque cum aseendisset in
(Lalerani anno duodecimo.) monlem solus orare, descendit illico fld "discipules
(12) Novariensis Ecclesisenova necessilas novum periclilantes in mari. Hsec autem, fili charissime,
onus et a nobis imponi et a te suscipi persuadet. libi proponimus, ut eleclionem EcciesisememorataB
Quse pastoris regimine destitula, cum in" quem- canonice de te faclam devote recipias, qui'lan>
quam de suisconcordare nequisset, in te demum quam Aaron vocaris a Domino, ne forsan juguifc
unanimi voto convenit, valde quidein et ad promo- Domini sublerfugiens illnd aileges quod nemo mii'.
vendum bonum sui regiminis necessarium, el ad lens manum el rescipiens retro, aptus esl regno Dei,
removendummalumschismalis opporlunum. Proinde ctim uxor Lol relro respiciens in salis staluam sit
licet sedeas ad pedes Domini cum Maria circa unum conversa; quodque sponsa dicit in Canticis : Lavi
necessarium meditante, Marlhaetamen erga plurima pcdes meos,quomodoinquinabo eos (Canl. v)? curtl
saiagentis non debes ministerium aspernari, quia ille qui lolus est non indiget nisi utpedes lavel, et
Dominuset Mariam diligebat etMartham; ncc illas rnundus esl totus. Quanlumlibet enim anima tua
duas lanium sorores amabat, sed et Luzarum fra- contemplandi dulcedine delectata inter amcena Do-
trem earum qualriduanum mortuum et felidum in mini suavi somno soporata quiescat et quies ejus
monumenlojacenlem. Qui nisi peccalores amasset, 1D suscitatore non debeat imporluno turbari, velle ta-
de coelisad lerras minime descendisset. Non enim men debet evigilare cum expedil; quoniam sponsus
venil vocare justos, sed peccatores, ut quaereret qui dicil : Adjuro vos, filiw Jerusdlem, per capreas
quod perierat et saivaret. Cujus utique si le verum cervosquecamporumne susciletis nec evigilare facia-
discipulum confileris, et sicut ille dilexitdiligeredi- lis dilectam donec ipsa velit (Cant. ii),'non ut peni-
dicisti, non refugies profralernse ulilitalis amore ad tus non excitetur adjural, sed cum adjunelo, vide-
exterius atrium de cubiculo interiori procedere, licet donec velit. Et utique velle debet cum paucis
quandoquidem illum nosti propler nimiam charila- interposilis idem addat : Surge, amica mea, sponsa
lem quia delexit nos de secreio Patris ad publicum mea, el veni (ibid.). El illa inquit: Surrexi utuperi-
humanaeconditionis exisse, cum subtrahere tibi de rem dilecto meo, manus mem dislillaverunt in myr-
charitate non modicum videreris, si monachum rham, digiti meiprobalissima myrrhapleni (Cant. v).
episcopare non vaieat quse Deum potuit humanare. Ad quod signandum cum Dominus dixisscl aposto-
Inler duarum ergo sororum consiitutus amplexus, lis : Dormitejam el requiesciie; in coiUineTUi,sur-

(12) Videlib. xi, epist. 187, etlib/xin.cpist. 134.

27 INNQCENTIl111PP. REGESTOIUJMLIB. Xii. 26
(jlie, inquil, eamus(Mallh. xxvi). Dicente itaque tibi j L tionem tuam rogandam duximus et inonendam, per
Doniino: Surge de soranointerraiitendoequielis,etea- apostolica libi scripta pracipiendo mandantes, ac
mus in exercitium necessariseactionis, qttidlibi, quid in remissionem peccaminum injungentes (15), qua-
est aliud faciendum nisi hoe quod animaa lua; dici- tenus cum communis utilitas sil praponenda priva-
lur : Surcje,propcra, amica mea, el veni.Nec taiitum ise, tuum jactans in Domino cogitatum, ad regimen
surge dicilttr, sed propera, ut sit obedictuia sine Ecclesioesupradiclsepromplus accedas, ut cum hea-
mora. Posl testiinonia quoque proponimus et exern- lus sit qui seminal super aquas, et maledictus qui
p!a, iil ail majoremfirmilatem basis sit sub columna. fiumenluin abscondit in populo, lalentum libi a
Beatus q.uippe Gregorius de monasterio fuil ad Deo credilum nec in sudario iiges nec in terra suf-
apostolatum assumplns, et sanclus Marlinus de mo- fodias, sed nummulariis tribuas ad usuram, pro
naebalu ad prasulalum vocalus, cujus verbum le temporalibus receplurus aelerna, diligenler allen-
volumus prudenter adverlere. Domine, inquit, si tlens quod nemo accendit lucernam el ponil eam
adhuc populo luo sum necessarius, non recuso la- sub modio, sed super candelabrum, ul luceat cun-
borem, fial volunlas lua, imitatus Aposlolum, qui ciis qui sunt in domo. Cum autem secundum leges
dicebal: Cupiodissolviei esse cum Christo. Necessa- humanas ad suscipienda publica muuera quidam
rium aulem esl propler vos in carne manere (Phi- I8 sini compellendi, cur non magis secundum leges
lip. i). divinas cogendi sint aliqui ad ecclesiaslica officia
Sed dices (15) : lmpar sum illis meritis. Mona- exsequenda, dicenle Scriptura : Compelle illos in-
chus enim, non pradicatoris officio me ingerere, irare(Lnc. xiv). Tu ergo coaclionem nequaquam
sed me ac mundum legendo advenlum Dominidebeo exspecies, sed sponte offeras voluntatem; quoniam
pavidusexspeclare. Sciensenim imbecillitalcmmeam el excusatio quam haclenus pratendisli approbari
el fragile vas quod porto, vereor oflendere, ne im- potest ejus exemplo qui dicil: A, a, a, Domine
pingens corruam et confringar. Casligalor mei sum, Deus, nescio loqui, quoniam puer ego sum (Jer. l),
ila ut eliam quse luta sunt perlimescam. Experlus etobedenlia commendari valebilad inslar ejus qui
naufragium ad pelagus redire paveseo. In eremi dixit: Ecce, Domine, milte me(ibid.). Illam enim
pace sedco, quia mundi bella formixlo.Secessum excusalionem non credimus admi ttendam quod ideo
appelo solitudinis, quia lumullum vereor civitalis. nolis de monachatu ad poiitificatum iransire quia
Odorem cceleslis patrise concupisco, quia fetorem non vis de quiete regredi adlaborem, prselendcndo
abominor bujus mundi. Quod si responderiaius tibi, forte verbum Psalmistaediceiuis : Quis dabit mihi
hoc non eslpugnare sed 1'ugere(14). Sta in acie, pennas sicul columbwel volabo el requiescam; ecce
adversariis armatus obsiste ut postquam viceris ' elongavifugiens, et mansi in solitudine, exspectavi
coroneris, fortasse subjunges : Faleor, inquiens, qui tne salvum facerel a pusillo animo el lempeslata
debilitatem meam. Nolo spe pugnare victorise, ne (Psal. LIV).Absit utilli te non solum praferre sed
victoriam aliquando pugnans pcrdam. Si fugero, de- conferre prasumas qui protinus posl baptismum
vitavi pcriculum; si stelero, aut vincendum mihi ducttis esl a spiritu in desertum, et cum quadra-
esl aut cadendum : qui pugnat, et superari polest ginla diebus et quadraginla noctibus jejunasset,
et vincere; sed ego cum fugero, non vincor in eo mox ad dispensaiionem sibi creditam cxsequendam
quod fugio, sed ideo fugio ul non vincar. Non est exivit, factusobediens Deo Patri usqne ad niortem
enim securum vicino serpenle dormire; quoniam crucis. Et tu cave prudenler ne circa bonum obe-
etsi possil conlingere ut non moriar, potesl lamen dieiitise,quoeviclimis anleferlur, inobedieus effer?
ulaliquando mordeal evenire. Caeterum si propler- ris, ariolis et idololatris comparandus; prasertim
ca puguam vitas quouiam ulrum superaiurus sis cumnon sic semper evoceris adpublicum ut deseras
vel superandus ignoras, quomodo speras quod in omnino seeretum, quin polius quod in oiio contem-
eremo vincere tantum valeas et non vinci, cum plaiionis didiceris in exercilio doceas aclionis. Nam
certum sit non leviora, licet occultiora, frequenler j) el unigenilum Palris Verbum non si.c a Patre de-
ibi bella moveri. Nam et Lucifer cecidit ab em- scendit ut non remanerel cum Palre, ipso leslaute :
pyreo ; Adam exsulavit a paradiso ; Lot etiam in Nemo ascendil in coilum nisi qui de coslo descendit
monle peccavit, et Christus lentatus est in deserto, Filius hominis qui est in ccelo(Joan. m). Flumina
non lamen viclus, sed vincens, ut post mulla perdi- quoque non sic egrediunlur de mari ut non rever-
tionis exempla ipse unicum nobis fieret liberationis taiuurad mare; quia, juxla sentenliam Salomonis,
exemplar. Unde cuin utrobiqtte magna sit pugna, ad locum unde flumina exeunt reverluntur; et lu
sed inceria vicioria, cur non potius illud eligis sic frequenter impendes le aliis quod te nonnun-
unde, si viceris, gloricsior est corona ? Sed et co- quam restitues ipse libi.
luber juxta foramen suum exislentembominem soepe DatusnLalerani anno duodecimo.
perlransivit intactum, qui lamen alium suo quan-
doque thalamo venenavil inclusum. Qttocirca discrc-

(15) Hieronym. in epist. ad Rustic (15) Vide supra lib. x, epist. 1.

(14) Ex eadem epistola.
 23 PONTIFICATUSANNO XII, CHRiSTl 1209. 50
XVI. A rem lemporalem, sed propler oelernam mercedem,
F.PISCOPOET ARCHIDIACONOCUMANiS. reconciiiari debeant ecclesiasticaeunitati, cum nui-
De dissolvendo malrimonio cujusdam. lus salvari valeat extra arcam, petitionem hujus-
(Laterani 111Non. Aprilis.) modi non duximus approbandam, cum in reconci-
Preces dilecti filii nobilis viri A. Cumani civis lialione ipsorum conditio non debeal hujusmodi
j nobis accepimus supplicantis ut cum M. mulier Cu- adhiberi. Quocirca discrelioni vestroe per apostolica
mana, cum qua matrimonialiler per viginli annos scripta mandamus quatenus si propriau salutis in-
et ultra permansil, consanguinea sua sit, et non luitti Deo et Eccl.esise reconciliari voluerint, eos
solum ipsa Cathara sit effecla, verum etiam ad cor- jtixla formam qua reconcilialusin praesentia noslra
mmpendum eum et familiamsuam pariler et vici- Durandus exslitii supradiclus, et quam libi, fraler
nosdie nocluque laboraus, quamdam sororem snam archiepiscppe,peralias lilleras nostras expressimus,
ad haeresim provocarit, quiuimo ipsi viro suo car- ipsos in Ecclesioe gremium recipere mansueludine
nali debito denegalo recesserit ab eodem, ac venire debita satagatis, et si demum secundum datam vo-
ad judiciumcitala contemnat, eos judiciofaceremus bis a Deo prudentiam lam [ecclesiaslicaehonestati
Ecclesioeab inVicem separari. Qttocirca discretioni quam eorum saluti viderilis expedire, pratum prse-
vestrse per apostolica scripta mandamus qualenus dictum seu alium locum idoneum, in quo ad
8i est ita, et consanguinitas inler eos legilime coram exborlandum seipsos el amicos eorum ctim timore
vobis accusala fuerit el probata, sublalo cujuslibet Domini valeant convenire, concedatis eisdem sine
conlradictionis el appellationis obstaculo inter ipsos gravi scandalo aliorum, quoniam aliter est cmn
divorlii senlenliam promulgetis. Si vero prsefata conversis quamcum perversisagendum.
muliercitata legitime prsesenliam vestram adire vel Datum Laierani m.Non. Aprilis,annoduodccimo.
judicio vestro parere contempserit, cum excommu- XVIII.
nicationem non timere dicatur, vos nihilominus PETROCOMPOSTELLANO ARCHIEPISCOPO.
lestes adversus eam a prsedito viro productos reci- Conceditur ei ut pallio uli possit exlra provinciam.
pere procurelis. (Laterani iv Non. Apriiis.)
Datum Laterani m Non. Aprilis, anno duode- (17) Ex tuarum tenore lilterarum accepimus
cimo. quod cum fuerit in concessione pallei tibi diclum
XVII. ut ipso infra luam Ecclesiam utereris, el tibi lam
ARCHIEPISCOPO SANCTJE R. E. CARDINALI ETCAPITULOde mandato regio quam etiam pro Ecclesise tuse
~
HEDIOLANENSI. negotiisprocurandisfrequenier extra luamsuas pro-
De negotio Durandi de Osca et sociorum suorum. vinciam commoranli verecunddm sit absque palleo
(Laterani m Non. Aprilis.)' ministrare, cum consueludo sit, sicut asseris, in
(16) Ex tuarum , fraler archiepiscope, tenore Hispania generalis quod archiepiscopi exlra pro-
aceepimus litterarum quod cum diieclus filius Du- vincias pallco indifferenter ulanlur, ut exira luam
randus de Osca et quidam alii socii ejus, qui pau- provinciam uli palleo valeas indulgeri libi a sede
peres catholici nuncupantur, ad le cum nostris apostolica poslulasti. Licet autem usus hujusmodi
litteris accessissent, eos benignilate dehita susce- sit abusus, et consueludo lalis dicenda sil potius
pisti, et quod pro illis luaefralernitali mandavimus corruptela, et ii graviter offenderedignoScanlur qui
satagens pro viribus adimplere, quosdam de socie- ulunlur palleis exlra suas provincias absqtie licen-
late ipsorum in Italia cottimoranles, juxta formam lia sedis apostoiicsespeciali, nos lamen in hacparle
qua idem Durandus reconciliatus fuerat coram volentes fralernitati tuse facere gratiam specialem,
nobis, reconciliasli ecclesiasticseunitali. Ideai quo- auctoritale tibi prsesenlium indulgemusutsi quando
que Duraiidus et socii ejus suis nobis litteris inli- necessitate aliqua prapeditus ad Ecclesiam libi
marunt quod reconciliatis Ecclesise per te diclis subjectam accedere forle uequiveris pro consc-
fratribus eorumdetn, quidam alii fere centum re- D crandis suffraganeis luis vel clericis ordinandis, et
conciliari volebant, dummodo quoddam pralum ad Ecclesiam alienam propler hoc te contigerit de-
quodcommune Mediolanenseipsis olim concesserat, clinare, dummodo is ad quem eadem Ecclesia per-
in quo sua scbola conslrucla consueverant conve- tinet id permittai, ulendi palleo in jam dicliscasi-
nire acexhortari fratres adinvicemet amieos, quam bus liberam habeas facultalem.
bonse memorise pradecessor luus destrui fecerat Datum Lalerani iv Ndn. Aprilis, anno duode-
dum essent excommunicalionis vinculo innodati, cimo.
etnunc iterum est erecta, ipsi concedere velles, ut XIX.
ad exhortalionem mutuam faciendam fratribus et FRISIENSI EPISCOPO, ET PR<EPOSITO ETDECANO MOfr-
amicis libere valeant convenire. Unde nobis humi- EURGENSI FR1SIENSISDIOECESIS.
liter supplicaront ut pralum pradiclum eisdem De homicidio casuali.
faceremus concediad proponendum in scbola pra- (Laterani m Non. Aprilis.)
fata more solitoverbum Dei, Cumigilur non propter Veniens ad prasentiam nostram diiectus filius
(16) Vide lib. vi, epist. 196, et Iib. xin , (17) Cap. Ex lillerat, De auclor. et usu pall.
epist. 77, 78.
31 LNNOCENTIIIil PP. REGESTORUMLIB. XII. 52
A. humiliier proposuit coram nobis quod ctim apud A 1 vestris justis postulatiouibtis clemenler annuimus,
Bononiam causa sludii commorans, repeiendoe le- et praefatam ecclesiam beatoe Marioe,in qua divino
ctionis occasione ad bospilium II. quondam stii socii mancipali eslis obsequio, ad exemplar felicis recor-
accessisset, dum ambo fci solario domus starent, et dationis proedecessorumnostrorumEugenii, Adriani,
verbis jocosis pramissis idem II. manibns collum Alexandri ei Lucii Romanorum pontilicum sub beati
ejns complexus eum dejicere conaretur, etipse dicto Petri et nostra proleclione suseipimtis etprasenlis
II. rcsislendo caput suum de illius manibus ab- scripti privilegio communimus. in primis siquidem
straxisset, eodem H. in domus parielem corrueiite staiueiites ul Ecclesia vesira honore ac dignitale
ac ad terram cadcnle, cum ipso ejus libia fracta abbatioejuxla insiiliitionem bonoememoriseHerberti
fuit; qui poslmodum alia siipervenienleinfirmitale, quondam Giasguensis episeopi et concessionem suc»
per incuriam medicorum in die quarladecima cessorum ejus perpeluis lempoiibtis poliatur et ordo
exspiravit. Quocircadiscretioni vestra perapostolica canonicus, qui secundum Deum et beali Augustini
scripla manilamus quatenus, si esl ila, eiilem A. ad regiilain in eadem Ecclesia insiiiulus esse diguosci-
caulclam injuncia pcetiiteiuia compeienli, ipsum el tur, perpeiuo ibi inviolabiliter observetur. Proeterea
sua beueficia retinere et ad ordines superiores qtiascunque posscssioncs, quoccunque bona eadem
ascendere absque contradictione ctijuslibet permil- " Ecclesia in decimis, reddilibus, aquis, pascuis, sil-
tatis. Quoil si non omnes, c»c, lu, fraler episcope, vis, terris cultis et incullis, vel aliis rebus improesen-
cum eoruni altero, etc liarum juste el canonice possidel, aut in futuruin eon-
Datum Latorani III Non. Aprilis , ponlificatus cessione poiHi/icum, largilste regum vel principum,
nostri anno duodecimo. oblatione fidelium, seu aliis justis modis, praslanle
XX. Doniino, poteril adipisci, firma vobis veslrisquc
CLAROMONTENSl EPISCOPO. successoribiis elillibata permanea.nl, in quibushoec
Vtrum liceal bona sua dare Ecclesia;pro beneficio propriis duximus exprimenda vocabulis, Ecclesiam
obtinendo. ipsam cum dectmis uiriusque Geddewrdeet Lange-
(Lalerani m Non. Aprilis.) ton el Nesebilb, elc, usque sicul charlse eorum
Cum pro beneficiorum ad donationem luam spe- donatorum testantur. Sane novalium vesirorum
claniiumpaticilatepaticissimos possis clericos, velut qtise propriis manibus aut sumplibus colitis, sive
asseris, ordinare, a nobis sollicile requisisti ulrum de nulrimenlis animalium veslrorum, nullus a
aliqui possint de bonis suis in aliquibus Ecclesiis vobis decimas exigere vel exlorquere prasumal.
mitlere in comnmiii, ut ex hoc beneficiis inslilufeis,(C Liceal quoqtie vobis clericos et laicos, eic,
tam ipsi quam eorum perpelui successores ad eorum usque relinere. Cum autem generale inler-
limliim valeant canonice promoveri. Super quo libi diclum terrae fuerit, etc, usque celebrare. Prohi-
duximus respondendum qnod qiianquam si Inijus- beiniis insuper ut nulli fralrum vestrorum post
modi bona oblata fuerinl cum conditione vel pacto, factara in eodem loco professionem fas sil sine
ul videlicet is qui obluleiit ea, illa poslmodum pro abbatis sui liceniia , nisi ,arclioris religionis ob-
prabenda retincat, et ad sacros ordines ad lilulum tenlu , de, clausiro recedere. Discedenlem vero
promovealur eorum (18), lalis oblatio seu etiam absque communium iillerarum cautione nullus au-
ordinatio (ieri non possU absque vitio Simonioe, deal relinere. In parocbialibus quoque ecclesiis
cum in talibus omnis paclio ac convenlio cessare quas habelis liceat vobis sacerdoles eligcre et
debeat jtixta canonicas sanctiones, si lamen pure dicecesanc episcopo prasentare : quibus, si idonei
ac sine pacto et condilione qualibet quisquam offe- fueiiut, episcopus curam animarum commitlal, ut
rat aliqiia bona sua rogans humiliier utea relinere ei de spiritualibus, vobis vero de temporalibus de-
sibi lieeat pro prabenda cl ad litulum ordinelnr beal respondere. Pro cbrismate vero, oleo sancto,
ipsius, procul dubio id Deri polerit absque vilioi consecraiionibus ecclesiarum, ordinationibus cleri-
Simoniacaepravitatis. ^ corum
qui ad sacros ordines fuerint promovendi,
Datum Lateraui III Non. Aprilis, etc. ut su- sive pro benedicendo abbate aut deducendo ad
pra. sedem, vel quibuslibet aliis ecclesiasiicis sacra-
XXI. menlis, nullusa vobis sub obtentu consuetudinis
HUGONI ABBATI ECCLESI.* SANCTyE MARIJEDEGEDDER- aul alio quoiibet modo"quidquara audeat postulare.
WUDEEJUSQUE FKATRIBUS TAMPRjESENTIBUS QUAMi Sepulturam praterea ipsius loci, etc, usque nullus
FUTURIS CANONICAM VITAM PROFESSIS 1NPERPETUUM.obsistat, salva tamen jusiitia illarum ecclesiarum a
De confirmalioneprivilegiorum. quibus morluorum corpora assumunlur. Inlerdi-
(Lalerani n Idus. Apiilis.) cimus eliam ne quis in vos vel monaslerium ve-
Quoties a nobis pelitur quod religioni el hone-- strum excommunicalionis, suspensionis, aut inler-
slaii convenire dignoscilur, animo nos deeet lihentii Jieli senlenlias sine manifesta et ralionabili causa
concedere et pelentium desidcriis congrtinm suffra-- audeat promulgare. Novas quoque et indebilas
gium imperliii. Eapropler, diiecti in Doinino fiiii,, cxaciiones seu consueiudines ecclesiis aul capeiiis

(1S) Vide supra iih. x, rpist. 169.

53 PONTIFICATUSANNO XII, CHRISTI 1209. 34
vesiris nullu* imponal. Nulli omnino ccclesiaslica;1A de noslro 'mandalo testes reccperinl ab utraque
soecularive persouoe liceal infra lerminos pa- partc productos, deposiliones eorum demum ad no-
rocbiarum vestrarum monaslerium vel canoni- stram proesentiamIransmiserunt. Nosaulem easdem,
cam absqtie dioecesani episcopi et veslro consensu nondum coram parlibus publicalas, in secreio per-
qnomodolibetinstiluere , seu eremum inclusorum legi facienles, invenimus lestes ipsos de causis et
vobis reclamanlibus in vestris coemeteriis ordi- ciicumslaniiis ad negolium.facientibus nullatcnus
iiar*"..Obeunie vero le], nunc ejusdem Ioci abhale inlerrogalos fuisse, ciijus videlicel condilionis, opi-
vel luorum quolibet successorum, nullus ibi nionis alque forlunac denuntiatores existant, et an
qualibel subreptionis astulia seu violenlia prae- criminosi, vel cpiscopi inimici, ulrum etiam bono
ponatur nisi quem fralres communi consensu vel zelo vel odio, el an canonica commoiiilionepra-
fralrum pars consilii sanioris secundum Dei li- missa fueril ad hujusmodi denunlialionem pro-
morem el beali Auguslini regulam providerint eli- cessum. Ilein ulrum ante. denunliationcm laiis opi- 1
b'endum.Decernimusergo ul nuin omnino hominum nionis exstilcrit episcopus memoratus. Rursus de
liccat prsefaiam ecclesiam lemcre perlurbare, elc, personis, causis, Ioeo, lempore, audiiu , visu , fama
asque profutura , salva sedis apostolicseauctorilate et cerlitudine ; de qtiibus inlerrogari prudentcr cl
et dicecesaniepiscopi canonica jusiilia. Ad indicium " sollicile dcbuerunl juxla legitiinas ct canonicas san-
autetn Iiujtis a Romana Ecclesia perceptae protc- ciiones. Volciilcsigilttr ut quod semiplcnc facltim
ciionis, marbolinum unum el canivelum singulis est, pcr veslram "diligenliam supplealur, arresla-
annis nobis noslrisque successoribus, sicui consti- lioiics ipsas suh bulla noslra vobis Iransmilieiiies
tuium cst, persolvetis. Si qua igilur in futurum,etc, inclusas, prascnlium auclorilaie niandaintis ,
iJs^aedislrictsesubjacealuIiioni.Cunciisauteineidem qualcnus cosdcm tcstcs jampridcm ab ulraque
loco, etc, usque pramia aeternse pacis invenianl. parlc productos vestro faciatis conspcclui prasen-
Datum Lalerani per manum Joannis Sanctoe lari, ad hoc cos, si opus lueril, pcr censurain cccle-
Mariiein Cosmidindiaconi cardinalis S. R. E. can- siasticam conipcllcndo ; quibtts sub dcbiio prxsliii
cellarii n Idus Aprilis , indictione xn. Incarnalio- juramcnli ct cxcoinmunicaiionis poina firmiier in-
nis Dominieoeanno 1209, pontificatus vero domini jungatis ut plcnain ei iiicram dicani dc oiiinibus
Innoceniii papoeIII anno duodecimo. vcrilalem super quibus a vobis fiierini reqtiisili ;
XXII vosque lam super circumsiaiuiis pranoiatis quain
JOANNI DEDOM1NICO JUDICISABINZSSI. aliis negolium contingciilibiis inquirentes diligcn-
Vt lestesexaminelin quadem causa. ( lissimc veriialcm, tniiversa sludiose cotisciipia sub
Q
(Lalerani Idibus Aprilis.) sigillis veslris nobis fidclitcr transiiiiltatis, partibus
(19) Significavil nobis dileclus fllius B. presbyter injungendo ut ad prascntiain nosiram pcr se vel
Sancii Nicolai diflecesisSabinensis quod fundatores procuratorcs idoneos venianl sic insiructoc ul atlc-
ejusdem ecclesiaeliberam eam esse volentes, fun- slalionibus publicatis scniciuiani a nobis, Domiiio
dationis tempore se in ea nihil juris penilus re- auctore', rcporienl. Quod si non omucs, cic, duo
linere dixerunt. Unde limens ne processu lem- vcslrum, etc. '
poris probotionis copia valeat deperire, provi- Daliim Laterani xin Kai. Maii, pontificalus noslri
deri sibi super hoc idem presbyter poslulavit. anno duodecim-
Quocirca prasemium tibi aucloritate mandamus XXIV.
qtiaienus lesles idoneos, quos diclus presbyter RATISPONENSI EPISCOPO.
super hoc lihi duxerit prasenlandos, examines dili- De reformandis abusibttsin clero.
genler, el eorum dicui in puhlica reduci facias mti- (Laterani xiv Kal. Maii.)
aimenla , denunliando fundaloribus antediclis vcl Cura de pasloralis officii exliortalur ut circa com
eorum hseredibus ul receptioni tesiium , si velint, missum libi gregem Ita diligenler invigiles quod
iniersint, el super denuniialione sic facta confici D B non possis de negligeutia reprehendi. Sane ad
facias publicuin instrtimcntum. noslram noveris audienliam pervenisse qtiod Plebani
Datum Laterani Idibus Aprilis, anno duodecimo. de rure luse dicecesisel quidam eortim Decani, qui
XXIII. eos deberenl conigere et ad pcenifentiam revocaiv-,
ASCULANO, RAPOLLANO, ETLAVELLINO EPISCOPIS.; cobabitationibus manifcslis polluti, cum ad gene-
De uccusationeadversus episcopumDoteniinum. ralem synodum singulis annis aeceduilt, excesitis
(Laterani xm Kal. Maii.) stios nequiler occulianics, el se inviccih confo-
Cum P. el I. presbyleri super inlrusione, dilapi- venles , nihil inier sc deuunliant, el sic in detri-
daiione, Simonia et insuflicienlia detulisseni olim nienlum animarum suaruni el scandalum plcbis in
cpiscopum Poleniinum , et super iis venerabiles suo peccalo permanent pertinaces. Praterea milites
fratres noslri Acheronlinus archiepiscopus et epi- quidam, qui se asserunl de suis excessibus non de-
scopus Yenusinus primo de dilecii filii nostri Gre- bere sacerdolum judicio subjacere, adulleria , in-
sjorii Sancli Theodori cardinalis A. S L. et poslea cesius ct aJiapeccata commitlunt impune, ncc

(19) Cap. Significavit,De testib.

3S INNOCENTHIII PP, UEGESTGRUMLiB. XII. 50
eliam corrigimlur. Plurimi eiiam virorum , jnulie- 1i nobis supplicatione monstravil, mantlaluin aposto-
rum ac puerorum, qui pro sacramenio confirma- licum circa puerum memoratum juxta pium ejus
lionis percipiendo ad episcopalem sedem non con- desiderium non impletis. Nolentcs igitur hoc pietatis
sueverunl accederc, iudifferenler decedunl sine optis relinqucre iroperfecium , per iterata vobis
susceptione hujusmodi sacramenti. Cum igitur scripta mandamus et dislrictc pracipimus qualemis
cnrum diooccsanusexislas, et ex injunclo tibi offi- dictnm puerum apud monasterium vestrum in litle-
cio luam debeas parochiam visilarc, ac lanquam rali pariter et morali scienlia prompta facienies
proprius medicus unde illis infirinilales cveniant instrui cbaritaie , ac inlerim in victu et veslilu
cognosccre lenearis, fralernitati luse per aposlolica providentes eidem, cum ad quinlum decimum an-
scripta mandamus qtialenus per leipsum ad inqui- num perveneril, ipsum in fralrem et monachum
silionem infirniitalum hujusinodi el curationcm admittatis. Alioquin , ne vel ejus vel pradiclsa suse
ipsarum sollicitudine diligenii pibcedas; quia si matris anima in dubium stispendalur, quae gravis
putredinem vulueris aperlione non ejicis, sana caro infirmitaiis incommodofaligala, circa provisionem
nequaquam in loco putredinis coalescel. Cocterum, ejusdem pueri minus commode polest malernae se-
cum nemo leneaiur suis stipendiis militare, nec dulilalis officium exbibere , venerabili fralti nosiro
bovi os claudi debeal iriluranli, prasenlium libi ]- ^ archiepiscopo Remensi el dileclis 'filiis ahbali Lon-
aucloriiale concedimus quatenus, cum propter hoc gipontis Suessionensis dioacesisel canlori Remensi
luam duxeris dioecesiinvisitandam , liceat tibi me- dedimus in praceptis ut vos ad id monitione pra-
deralam procuralioncm percipere; ita quidcm quod missa per censiuam ecclesiasiicam appellatione rc-
cx lioc Ecclesise non gravcnlur, sed potius per mola compellaru.
advenlum luuin suscepissc se gaudeant lam in Daltim Laterani xi Kal. Maii, anno duodeciffiO.
spirilualibus quam in temporalibns incrementa. Scriplum esl illis super hoc.
Dalum LaTeran.xiv Kalcn.Maii, anno duodccimo. XXVH.
XXV. 1LLCSTRI REGlFRANCUE.
EIDEM. De succursu lervm sanctcc.
De clericis non resideiilibus. (Laterani ix Kal. Maii.)
(Dalum, ul alia.) Illud quod quidam ad injuriam tuam referunt et
Ex parte lua fuil proposilum coram nobis quod incommodum regni lui, ad ulriusqtte procul dubie
Ralisponensis Ecclesioc ac aliorum episcopaituim redundal gloriam et profcclum, cum videlicet ingens
canonici, qui noluiil in parocliiis stiis, quas habciit ,P laus et grandis honor tibi simul el rcgno ipsi prove-
in lua dioeccsi, resideiuiam facere, ut lenentur , neiii ex eo qtiod inter alios raundi reges et rcgna
vicarios insiiiuunt in eisdcm. Qui cum nec ad ar- pro communibus necessitaiibus et utilifalibus uni-
chidiaconum vel decamim respectum habeant, cor- versalis Ecclesioeseu eiiam poptili Chrisli.ini ct re-
reclionem nolunl aliquam pro suis excessibus su- cursum ad (e specialiter sit ac illud, el polenter cis
siiuerc. Quare nobis humililer supplicasti quod, ne sil ab ulroque succursum. Propter quod, ul recen-
ipsoeEcclcsiae debilo scrvitio defraudentur , libi U- lia ponamus exempla, gloriam itiam ei poleniiam
ceniiain concedere dignaremur ul aUclotilate noslra regni lui liiulis hoc illuslrat insignibus quod pcr
fraternilali iuaj lieerct perpeluos instiluere vicarios Conslanlinopolilani acquisitionem et dclentionem
in eisdem. Cum igitur honori sil onus annexum, et irnperii ac subsidia el prasidia lerra sanctse nec
exsequi debeal oflicium qui bcnelicium est sortitus, non adjumenla fidei orlbodoxoemagnanimiUle tno-
fraternilati iuoe per aposlolica scripta mandamus rum fortium procurante, ipsos quasi proecipuosvisa
quatenus canonicos ipsos ad debitam in eisdcm est iis temporibus Latiniias habuisse quos adversus
parochiis residenliam faciendam, vel sallem idoneos Graciam insolentem opponeret aul gentem ineredu-
vicarios iuslilueudos in iliis, per quos diclis paro- lam seu etiam baeresim soevicnlem; ut jam pcne de
chiis debita serviiia inipcndanlur, monitione pra- I) omni quoesub coelocst natione non desil qui viclri-
niissa per cciisura.n Gcclesiasticamappciiaiione re- cem manum luam fortiumque Itiorum vel non iau-
niola compellas. det in aliis, vel non formidei expertus. Scd et nune
Dalum ul in alia. coelesli consilio, sicut crediiur, est provisum quod
XXVI. caetero lerrartim orbe postposito, de tuo spccialiler
ABBATI ET CONVENTUI SANCTI MEDARDI SUESSIONENSIS. regno, quasi de publico virorum lliesauro, vir quoe-
Vi pueram quemdam ad monasleriumadmillani. riiur qui Hierosolyiiiitani regni gubern.aculoprsgfe-
(Laterani xi Kal. Maii.) ralur (20), dilecto filio nobili vir» Joanne Brenensi
Cum ad supplicis petiiionis inslantiam Marioe coniiie ad dileclK in Clnisto (ilise (Mariae) ipsius
pauperis mulieris duduiii vobis direxerimus scripia rcgui dominse conjugium evocato; qtiasi le simul et
nostra ui... pucro nalo ejus vicluin et veslitttm lihc- rpgnum luum specialiter in hoc vclil rex aliissimtts
raliler minislranles, erudiri faccrelis cumdem in honnrare, ul is qui subdilus tuus erat, rcgnum siuc
scieniia liiturali, vos, sicut prafala mulier iierala peculiaris hocredilalis accipial, cl oricntali provin-

(20) Vide Saniiluin, lib. m, parl. n, cap. 5, 4.

 '
37 PONTIFICATUSANNO Xll. CIIRISTI 1209 -33
cise in urgenle neccssitaie succurrat. Quapropler A obolos el dimidium iuler novos, vcteres , atque
nos pro nihilo rcpulalo quod dicimur a quibusdam duplices, novem Skifatos, scptetn marabutinos, et
rrgnuni lutim pradictorum pratexlu viris ei viiibus praterea in Skifalis el auro ftacto adpondus Roma-
dcstiluere ac ope shnul el opibus vacuare, sereniia- nura uncias octoginta; quaevidelicet oninia summam
tem regiam ad proniolionem htijus negotii secure oclingcnlorum quinquaginla librarum. Provenien-
duximus exhorlandam, cum ex hoc potior lihi salus sium senatus atlinguiH (21) discretioni vestra per
et regno ipsi major speretur prosperilas provenlura. aposlolica scripta mandantes qualenus ea in necessiia-
Qttod profecto cum inler csetera regua mundi a libus lerroe sanclae, prout melius expedire videritis,
lemporibus quorum non exslal memoria pro calho- expendatis, babentes pradictum fralrem in Doinino
licissitnorumprogenilorum tuorum merilis multa sit commendatum, et eum ad domuni suam, cui saiis
rerum ac lemporum fecundiiale gravisum, sub tuo esse noscitur necessarius, quanlodiis polueritis
demum felici regimine direclus esl Dei munere remiltentes. TaiHumdem eliam assignari fecimus
mundi cursus prosperius circa ipsum, tit iuter csele- , magisiro et fratribus Aventini, qui per nunlium
ros mundi reges pro tuis magnificis gestis praful- suum debenl illud vobis similiier deslinare. Misimus
geas gloriosus, sola denique, quod liistcs referimus, quoqne vobis anno praleriio per Templarios sum-
causa conjugii maculam in gioria lua posuit; quam B main auri mille librarum Proveniensis moneU va-
uiinam satagas abolere, ut tolus omnino ab omni lentem, de qua nullum adhuc habuinms rcsponsum
macula sis immunis. Rogamus ergo regalem man- a vobis. Disponimus eiiam millcre vobis per Hospi-
sueiudinem el exhorlamur attenlius, in reaiissio- talarios et Templarios mille quadringentas marcas
nem lihi peccaniiuum injungentes, quatenu» urgen- argeiui, cum consilio vestro et nobilis viri Joannis
lissima lerra sancioe necessitaieprospecta, injurio- Brenen comilis, cuni ad vos, Deoduce, perveneril,
sum vel damnosum non reputans quod procul dubio expendendas. Sed et electo liiutociieno proposuimus
libi esl honorabile ac perutile regno luo, prafalo pro necessitalibus suis pecuniam muluare, quani
comili ad procedendum in hoc non solum impendas ipse demum reddet pro necessiiatibus terra sanctae.
auxilium per te ipsum, sed per ttios facias exbibeii. Dalum Laterani anno duodecimo.
Nos enim, ul quod super ipso negoiio maxime pro XXIX.
terrse s.anclaesubventione aliis suademus, ipsi quo- JOANNI ABBATI S. BERTINI, etC.
quc in aiieclu gerere comprobemur, praeler alia quoe (Hanc epistoiam ex nolis chronologicis. libro II
quanlum desuper nobis datur eidem terra multifarie resMuimus. Esl nunc inhoc libro ordine 58 bis.)
EDIT.
mullisque modis auxilia proeuramus, summam mille C
XXX.
quadringenlarum raarcharum, in quibus nobis co-
mes ipse lenelur, in utililatem pradictae lerra ita MILONISUBDIACONO.
providimus largiendam ul persoluta ea fralribus Dispensalur cum eo super defectu nalalium.
Templi el Hospitalis ab ipso, per eos deferalur ad (Laterani xm Kal. Maii.)
In iniquilalibus cum Propheia concepttts non
illam, ei landem in ulililalem pradiclam cum con-
silio venerabilis fralris nostri palriarchoe Jerosoly- erubuisii nobis exponere quomodo in delictis le pe-
niitani nec non magistrorumllospitalis elTempli et perit maler tua; gratiaque redimendo nattiram , ad
submovendum iinpedimentum [castialis originis,
ipsius comitis expendatur. Ad hoec, c.um, sicut pro
certo comperimus, litterse noslroe libi soepeminns aposlolicoeimplorasti beneficium pietalis. Nos igitur
fideliler exponanlur, in hoc esse te volumus de coe- attendenles ingenuos mores ingenuis natalibus an-
tero cauiiorem, cum vitiosus inlerpres aliquando tecelicre, nataeque condiiionis fortunoeviriutis facioe
anleire, inlellecio tam ex compalriotarum
iBinus, interdum plus, nonnunquam vero aliud et gloriam
aliier quam in ipsis continealtir exponal, culpabi- ttiorum laudabili leslimonio quam eortim qui apud
diulina le no-
liter te decipiens, ctijtis inlelligenliam fascinal, et sedem aposlolicam ex conversatione
indus-
dainnabilrter nos offendens, quorum iuteniionein ^ verequod forluilum nativitatis defectum per
Cacterum Iator G. de irimn bonilalis redimis supplemenlum, de miseri-
depravat. prascntiiim prior
cordia quse stiperexaltat judicio, auclorilate tibi
Gaia, virutique providus ei fidelis, quae super qui- aliud
busdam aliis a noiiis acccpit libi referel viva voce. prasenlium indulgemus quatenus, dummodo
Dalum Laterani ix Kal. M.tii, anno duodecimo. non obviel de canonicis iuslilulis, hoc quod Paier
luus in diaconalu de simplici te genuii concu!ii;:a
XXVHI. non officiat libi meriiis sic adjulo quo minus eccle-
PATRIARCH^E JEROSOLVMITANO ET MAGISTRIS HOSPITA- siasticumbeneficium, cui cura non sit animartim
LISACTEMPLI. anncxa, valeas ohiinere canonice ac obtenttim
Mittiiur eis pecunia. liberc retinere. Nulli ergo omnino hoiuinum liceat
(Laierani anno duodecimo.)] hanc paginam noslrse concessionis infringere, etc.
Ecce roiltimus vobis per dilecium filium Joannem Si quis aulem, elc.
de Sambuco fralrem Hospilalis Jerosolymitani, ho- D.iluui Lateraui xin Kal. Maii, poiHificatusnostri
spilaiis Sancti Basilii bis mille ac ducenlos el sex anno duodecinio.
(2i) Videstipra lib. i, episl. 109..
39 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XII. 40
XXXI. i k.ardenliori oralionum affeciione pro salute nostra
nUGONI DESADLRANO RECTORl ECCLESIJE DEVOLOBRICA., cognovimus assurgere. Sane miseralionum Domini.
Suscipilur protectioneaposlolicmsedis. quibus posl Iribulaiiones muiias et malas in solic
(Laterani x Kal. Maii.) pairum nostrorum sedimus, recordanles, ecclesiaf
Sacrosancta Romana Ecclesia devolos et humiles bcali Adelherli marlyris (22) quam matrem regni
filios, etc, usque confovcre. Eapropler, dilecle in esse el melropolim quamque palribus et prade-
Dominofili, luis jnslis postnlationibus grato concur- cessoribus nostris cum insignibus fidei sacramenta
renles assensti, personam luam cum omnibns bonis regalibus administrasse conslat, in noslrse corona-
lam ecelesiasticis quam muudanis quse imprasen- lionis memoriam, quani desursum capiti noslro per
liarum raiionabiliter possides, aul in futurum jusiis inanumvenerabilis'patris Joannis archiepiscopiSiri-
modis, prasiante Domino, poteris adipisci sub beati goiiicnsis Oeus imponere est dignalus, has donorum
Pelri el nosira prolectione suscipimus, spccialilcr nosirorum ptimitias, licet exiguum munus, allri-
autem ecclcsiam de Volobrica cum appendiciis ejus buimus, ul annualsm in stipradicli mariyiis Chrisli
ecclesiis de Massciano el de Conlolenz, ac omnibus festiviialecanonicis Deo illic deservienlibus ceninm
aliis pertinentiis suis, sicutea ex collaiione sanctse mareaeargenti contradiciione confusa de regali of-
recordalionis Peiri de Caslronovo aposlolica\sedis * feranlur seraiio. Quod ut ralum et stabile pcrseve-
Icgaii ac assignatione bonaememoriae E. Uticensis ret in posteruin, praseniem paginam in argumen-
cpiscopijtisie possides et quiele auctorilate libi lum noslii muneris adnolaiam sigilii noslri robora-
aposlolica confirniamus el prsesenlis scripii patro- vimus impressione.
cinio communimus. Nulli ergo, etc, hanc paginam i Daltini pcrmanus Goihfridi Orodiensis praeposili
noslra proleclionis et confirmaiionis infringere, Aulseregiie cauccllarii anno DominicoeIncarnalio-
elc, usqtic incursurum. nis!206, venerabili Joanne Strigoniensi archiepi-
Daltim Laterani x Knl. Maii, anno duodecimo. scopo exislenlc, Calano Qtiinquecclesiensi,Boleslao,
XXXII. Vaciensi, Pelro Geuriensi episcopis, MochonePa-
ARCIHEPISCOPO ETCAPITULO STRIGONIENSI. laiino el comile Bichoriensi, Chepaiio filioMnia-
Confirmatur eis donatio fucta a rege Hungarim. bano, Benedicto Vayavoda.Chepanocomite Baciensi
(Laterani xn Kal. Maii.) Smaragdo Zodakiensi el comile Curise, Gula coniiie
In aulbenlico scripio charissimi in Chrislo filii Budrugiensi, MarcelloSupruniensi, Tiburcio Albensi,
nostriAndre:e,illuslrisregisHungaria>, nobisosienso Polh. Musuniensi comile. > Nulii ergo omnino
perspexiinus contineri quod ipse miseratiomim Do- | , bominum liceat linnc paginam noslra confirmalionis
mini recordatus, quibus posl tribulaliones mullas nifiingere vel ei ausu temerario conlraire. Siquisau-
et malas recognoscebat se in palruin suorum solio lem hoc alleiHareprasumpserit, elc.Msiyweincursui)!.
residere, in suoecoronalionis memoriam, quamper Dalum Lalcrani xn Kal. Maii, ponlificatus noslri
inannm luam, fraler archiepiscope, desursum se anno duodecimo.
recepisse faleiur, ecclesioe veslra beati Adeiberli XXXIH.
mariyris religiosa devotione concessil ul annuatim ABBATI ETCONVENTUI SANCTIEERTINI.
in feslo ipsius marlyris canonicis servienlibus in De eleclione Abbutis Alciacensis.
eadem centtim argcnii marcoe, conlradiclione sub- (Laterani n Kal. Maii.)
)ala, de rcgali acrario persolvantur. Nos igilur veslris (23) Abbale Sancti Silvini Alciacensis olim viam
precibus inclinati concessionem ipsam, sicul pie universsccarnis ingresso, cum ejusdem loei mona-
ac provide facla esi, el in pralibato anihentico chi elegisseni quemdam de ipsius gremio in abba-
coniinelur, quod de verbo ad verhum prasenti pa- lem, et cjusdem confirmaiionem eleclionis a bonoe
ginae duximus inferendum, auctorilale aposlolica inemoriaeMoiinensi episcopo nequivissent aliquaie-
confirmamus et prasentis sdipti pairocinio coin- nus oblinere, per procuralorem suum confirmalio-
muiiimus : cujus lenor esl lalis : t In notnine sancloe)) iiem ipsam a sede aposlolica pctierunt. Caeterum
Trinilalis el individuoeuniiaiis. ANDREAS Dei graiia procuraior vesler proposuit ex adverso quod cuin
Hungaiiae, Dalmaliae, Choroacise, Ramoe, Servise, secundum approbatam consuetudinem el privilegia
Galliciae,Lodomirioequerex, in perpeltuun. ..-ponlificumRomanorum abbales Alciacenses debe;nu
« Cum ex regise dignilalis oflicio quibuslibet Deo de monasterio vestro semper assumi, hujusmodi
dicalis domihus lcneamur manum pielaiis clemcu- eleciio er.U non imtnerilo reprobanda, ntpole con-
ler porrigere el earum tilililati modis omnibus in- tra consueiudinem diulurnam et privilegia sedis
lentlere, cupienlcs lamen aliquid in gazopbjiacium aposlolicoealientala, el Alciaeenses moiiachi debe-
cum pauperctila millcre, veleris inslar leslamenti, hant de jure compelli ut de monaslerio vestroper-
quo mellis, inler coclera, priinitite poni viilebaiuur sonam idoneam sibi eligerent in abbalem. Cunique
in sacrificio, benigniorcs regioe serenilalis oculos stiper hoc iis el aliis coram Jdileclofilio Guala San-
illis accommodavimus quas a prtmis crcdulitalis no- ctoeMariaain Porlicu diacono cardinali, quem pro-
slra cunabulis et ainplioii dignilate pracminere et curaloribus ipsis audilorem concessimus, allegatis

(22) Vide lib. xiv, cpist. 156. (25) Cap. Abbale, De verbor. signific.
 jsi PONTIFICATUSAWfO XII, CiiRiSTI 12(19. 42
^<
nobis nequiverit fleri plena fides, dileclis fihis dc A cavealur, quae probabiiem in se continet raiionem,
BalaiHiis, de Longovillari, el Sancli Joannis abba- ul abbate defunclo non assumaiur extraneus in
tibus Ambianensiset Morinensisdkeccsum dedimus •abbatem, sed de congregalioricipsa, queiu propria
in mandalis" ul auditis quaeulraque pars duceret voluntate coiicors fralrum sccielas duxerit eligen-
proponenda, causam ipsam cum quibusdam de an- dtim; qtiod si aplum inler se invenire nequiverint,
tiquioribus privilegiis, a quibus alia originem ira- solerter sibi de aliis monasteriis eligant ordinan-
herent, ad examen noslrum remitlerent sufticienter dum, per usum htijusmodi nequil sacris canonibus
instructara, assignato partihus lerraino compelenti derogari. Sednecdici polerat quod ex eo coiisue-
quo nostro se conspectui praesentarent senientiam ^ludoaliqua
> quasi conlradielo judicio fuerit inlio-.
reeepiurae, Qui juxla mandati nostri conliuentiam ducta quod pradicio modo exsiiiit in memorati
in negoiio procedentes, receperunt testes ab utra- Guarini electione processum, cum illud pro bono
que parle producios, et altcsiationibus publicatis, pacis faclum exlra judiciutn dignoscatur. Sed ad
demtim eamdem eatisatn instructam ad nostram heec vestra pars replicavit ex hoc colligi evidenter
praseiitiam reriiiserunl. Nosvero depositionibus le- quod in eleclione ipsius Guarini, non pro bono pa-
siitim diligenler inspectis, invenimns sufficienter cis, sed ex debito potius fueralsic processum,
quia
esse probalum quod a sexaginta annis et infra mo- ^B plures alios postmodum devestro monaslerio Al-
nachi Alciacenses abbatem sibi de vestro monasierio ciacenses roonachi elegerunt, cumque filia malri
elegerunt, ita quod infra prsesciipti temporis spa- adeo sil conjuncla ut aliena vel extranea non in-
jium de vestro coenobio seplem fuerunt in Alcia- telligatur ab illa, el ecclesia vestra sit maler Alcia-
censes abbates assumpti. Unde cum juxta legitimas censis Ecclesioespiritalis, profecto Alciaceusis eon -
sanciiones leges ipsas consueludo antiquilus appro- venttis non intelligitur exlraneum vel alienuin eli-
baia lenaciier imiielur, et quod collegiis prastiium gere cum de vestro collcgio sibi assumii abbatem.
fuisse cognoscilur perpetuae Iegis vicem debeat ohli- Fuit insuperex parie Alciacensium allegatum, quod
nere, seeundum pracedenlem usum in Alciaeensi ctim Paschalis papa subrogalionem abbatis Sancti
C03nobioerat electio celebranda, maxime cum con- Siivini monasterio vestro jtixia morem pralerili
sueludo hujiismodi diuiurno lempore inlroducta lempoiis duxerit concedendam, nec de prspteriti
videalur qnodam modo contradiclo judicio appro- temporis more seu consuetudine liat fides, per ej.is
bata;quia cum quadam viceGuarinum Alciencen- privilegium el similia nullum super hoc Alciacensi
sem monachum elegissenl, ejus eleciio robur habere monaslerio poterat prajudieium generari. Contra
non poluil doncc apud monasterium vestrum pro- quos fuit ex parte vestra responsum quod lioee
f,
fessione facta posl aiiquanlum temporis, quando ^ determinatio secundum prceleritilemporismorem, et
seiiicel abbaii el convenlui monaslerii veslri pla- causalis et condilionalis polesl intelligi, el (am ad
cuil, in Alciaccnsem exstitit abhatem assunipius. personale quam impersonale verhum referri. Sienim
Ex privilegiis quoque Romanorum ponlifieuin mo- impersonalc verbum deierminet , condilionaliler
nasterio veslro concessis argui poterat evidenter inlelligitur, ei talis est sensus. Conccdimus subro-
Alciacensem abbatem fore de vestro collegio eli- galionem abbatis Sancti Silvini apud Alciaeum
gendtim. Nimirum privilegio felicis recordalionis in veslra seniper dispositione consislere secundum
Paschalis papoe pradecessoris nosiri. hujusmodi prateriti lemporis morem, id esi, si mos prateriti
-
capituluir. apparet inserlura : Subrogationem abbaiis temporis lalis fuit. Si vero verbum determinet
penes monaslerium Sancti Silvini apud Alciacum personale, causaliler debet inlelligi, ut sit sensns :
juxia prwlerili lemporis moremin vesira sempercon- Concedimus secundum prateriti lempoiis morem,
cedimus disposilione persistere. Cujus verhis bonae id est, quia mos praterili temporis obtinuil, subro-
niemoiise InnocciUiuspapa pradecessor uosierpror- gationem abbatis Sancti Silvini apud Alciacum in
sus inhaesil. In privilegio quoque Calixti secundi vestra semper disposilione consistere. Hic aulem
papaecapitulum linjusmodi inveiiitur : Porrojuxta nr>sensus reclior esse videlur : Quia, cum privilegium
Domini prcedecessorisnoslri sanclm memoriasPas- sil lex privala, et lex non debeai esse obseura vel
ckalis papa decretum abbatis subrogationem penes captiosa, sed certa et manifesla, nec esset privaia
Alciacumnon aliunde quam de veslro monasleriofieri nisi aliquid specialiter indulgere.l, profecto sic
apostolica aucloritale decernimus. Ad lisec aulem iiilelllgenda sunt illa verba u£ res de qua aghur
pars adversa respondil quod etsi evidenur per de- valere possit polius qu-jjji perire; maxime cum
positiones lestium probaretur quod infra .praedicii supradiclus Calixtus pafa, qui eidem Pascliiili e
lemporis spatium de monasterio vestro semper fue- . vicino succeSsit, verbis oequioribus usus, determi-
ril abbas Alciacensis assumptus, ex boc lamen naiionem illam pforsus amoverit ul ambiguitas lol-
nulltim Alciacensibus monachis prajudicium pro- lereiur; et quoddicebatur in concessionePaschalis,
babatur, cum hoc non ex necessilate aliqua factum ul videlicet subrogatio abhatis Sancii Silvini apud
fuetil, sed ex libera voluntaie. Pralerea licet con- Alciacuni in dispositione veslra semper existeret,
'suetudinis ususque longoevinon sil vilis aucloriias, ipse muiaverit, decernens subrogalionem illius
non est lamen usque adeo sui valilura momenlo ut abbatis non alitinde quam de veslro monasterio
rationem vincat aut legem. Unde cum lege canonica faciendam, ut eleclio ad jus commune posset ex
PATROL.CCXVI. 2
43 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XII. 44
parlc reduci. Eadem quoqtte verba sie esse inler- A nem ipsius modis omnibus intendebat. Pralerea
prcienda subscquens consueludo declarai, quse per- fratrem ejusdem D. fuisse confessum in pleno capi-
hibelur esse optima legum inlerpres. His igilur et lulo se perjurum et in fratris sui odium falsum per-
aliis ad eamdem causam spectantibus diligenier au- hibuisse leslimonium adjecisli, et quod Iicel E. pri-
dilis el perspicaciler inlelleclis, deconsilio frairum mitus fuerit in jure confessa se adversus pradicium
noslrorum monaslerio vesiro adjudicavimushtijus- D. qusestionem maliiiose movisse, postea lainen
modi dignitalem, ul qtioliescunque in Alciacensi hujusmodi se dixisse proposuit pecunisepromissione
monasterio abbalis eleclio imininet facienda, Alcia- decepla, quodque sibi conslat Iegitime dictos lesics
censes monachi de ccenobiovestro personarn ido- tam denunliationis lempore quam cum eliam idem
neam sibi eligant in abbalem , ita videlicel quod D. malrimonium cum pradicta S. conlraxisse digno-
landiu monaslerium vestrum hac honoris debeat scilui' fuisse prasentes. Licet aulem confessio fra-
prarogaliva gaudere donec in eo vigueiit obser- tris pradicti D. qui post deposilionem suain pro-
vanlia regularis, ul idonese personoa inveniautur in priam turpiiudinem allegando asseruit se perjurum
ipso qusepossinl in abbates assunii. Nulli ergo om- cl falsum perhibuisse lestimonium in odium fr.atris
nino honiinum liceal hanc paginam noslrae diffini- sui, sil penilus respuenda, eum hoc modo quilibet
lioiiis infringere vel ei, elc, usque incursurum. posset suum tesliinonium infirmare, ac nmlier con-
Dattim Lalerani, ix Kal. Maii, ponlificatus noslri fessioneminjurefaclam eo pratexlu revocare non
anno duodeciino. possii quod se falelur corrupiam promissionepeeu-
Scriptum ekt episcopoel cantori Alrebalensibuset niaeboc disisse, quia tamen an supradicii testes
abbati de Moule Sancti Eligii Atrebalensisdiceccsis sint contra malrimonium admiltcndi, aposiolicse
in modumexsecuiionisusque assunii. Quocirca elcc- sedis oraculo poslulas edoceri , fraternilati luse
lionem a prafalis Alciacensibusmonacliis lemere insinualione prasenlium innolescal quod felicis
aileiUatam omuino cassanlcs , prasenlium vohis recordalionis Alexander papa proedecessor nosler
auctoritale mandamus qualenus quod a nobis esl cousullus ulrum si de propinquilate illorum qiti
senteniialiter diflinilumfaciatis appellalione remota sunl malrimonio copnlandi aliqua liat menlio , et
inviolabiliter observari, conlradiclores, si qui ftie- presbyteii per eeclesias publiee dicant ut qui novit
rint, vel rebellcs per censuram ecclesiasticam com- aliquid infra terminum qui prafigittir exeat et pro-
pescentes. Quod si non otnnes, elc, tu, liaterepi- ponat, an IIIi qui posterius veniunt, ad accusalio-
scope, cum eorum akeio, etc. neai debeant vel teslificalionem admitti, taliler
Datum ut in alia per totum. I legitur respondisse, quod si suspicionecarcntposte-
C
XXXiV. rius venienles, ab accusatione vel testiflcaiione
EPiSCOPO SANCTI ANDUE.33. repelli non debenl (24); cselerum si commonili a
De tcstibusadmitlendisin accusalionemaliimonii. preshyleris lacenl, el poslmodum accusare vel le-
siificari voluerinl, tanqtiam suspecli merito. repei-
(Laterani, ni Non. Maii.) leiituj-.
Per tuas nobis lilteras inlimasli quod cum D. Datum Lalerani, iu Non. Maii, poiitificatusnostri
laicus ttiaedioecesisS. mulierem uina denunliaiione anno duodecimo.
prxmissa juxla consucludineitiEcclesise Scoticanse XXXV.
duxeiit soleiiiniier in uxorcm, poJtmodumE, mulier
NOBILI VIROE. COMITiIRSUTO.
in lua coroparens prasentia coiislanlcr asseruit
quod pradictus D. piius dederai ei fidem de ipsa Suscipitttr sub proleclione apostoliccssedis.
ducenda , el poslea carnalilcr fucral comnustus (Datum ut in alia.)
cidem, suscepla cx ea prole quam sibi pradictam Ex sincero devotionis affectu quein ad benli Petri
S publicc copulasset, cl licei idcm D. fuerit de apostolorum principis sedem habere digno-,ceris,
plano confesstisse prius illam carnalitcrcognovisse D '. villam quae Sulcem mincupaiur Romanoe Ecclesioe
ac suscepisse sobolem ex eadem, nihilominus tamen iiberaliter conlulisti, unum aureum apostolicaesedi
quod fidem ei dederit ornnino negavit. Verum, cum annuatim ex ipsa solvcndo. Nos igitur donationem
ad hoc probandum pradicta E. tres lesles iuduxc- ipsam lam gralam quam ratam habentes, ul ejus-
ril, idem proposuil ex sdvcrso quod cum prasenles dem apostolicoe sedis prasidium tibi sentias non
exstilerint iidem testes qtiando dcnunliatio facta decsse, personam luam cum omnibus bonis quee
fuit ei matrimonium cum pradicta S. publice cele- imprasentiarum rationabiliter possides, aut in fuin-
bratum, cuin etiam conviviointcrfuerint nupiiarum, rum justis niodis, dante Domino, poleris adipisci,
nunc, laiiquam suspecti, utpoie qui mtilto lempore sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et
tacuerunl, erant non immerilo repellendi. Unum praseniis seripli pairocinio conimtinimus. Nuili
quoqne ipsorum teslium, qui ejusdem D. germanus ergo omnino hominum liceat hanc paginani nosirae
exislit, idem D. repellere nitebatur lanquam adver- confirmationisinfringerevel ei, elc, usque in fmem.
sarium manifeslutn, pro eo quod ad exhxrcdalio- Datum tit iti alia per lolum.

i 1 Collect,
(24) Cap, Ad hcvc,Qut matrimon. accus. possinl, in
 ... rmvnirirATins ANNO XII. CHRISTI 1209. *G
XXXVI. i tradictores per censuram ecclesiaslicam appella-
A
MELDENSI EPISCOPO ET ARCUIDIACONO PARIS1ENSI. lione poslposila compescendo.
- ' ! Datum Laterani, iv Idus Maii, ponlificatus noslri
Eis commiltitur causa camerarii Carnolensis.
anno duodecimo.
(Lalerani, ivldus Maii.) XXXVII.
Cum olim venerabilis fraler noster episcopus Car- IGNIACENSIET VALLIS CLARiEABBATIBUS CISTERCIENSIS
notensis dileetum filium Radulphum quondam ca- ORDINIS, REMENSIS ET LAUDUNENSIS DIOECESUM, ET*
meraiium suum decano, canlori, subdecano, et; DECANO REMENSI.
suceentori Carnotensis Ecclesisead quamdam prse- Adversus iniquas excommunicationes.
bendam in ipsa vacantem prasentassel ex more, (Lalerani, n Idus Maii.)
idem decanus offerens se legilime probaturum quod[ Cum simus secundum Aposlolum el majoribus et
ptibliea quortimdam criminum Iaboraret infamia,, minoribus ex susceptoe servilulis officio debilores,
ipsum admillere recusavit. Cumque dilecti filii P. providere lenemur ne conira doclrinam ipsius cujus
j/rapositus, S. G. etl H. et quidam alii canonici. i. imitatores debemus exislere personas accipere vi-
Oarnotenses super hoc inquisitionem fieri peliissent, deamnr, et nimium deferendo pralatis, indebite
abbas de Sarnaio et conjtidices ejus, quibus idemi R ' gravare subjectos. Sane dilecti filii
presbyieri Sues-
negoiium delegavimus, qtiia dictum camerarium,, sionensis episcopalus noslris auribus inlimarunt
sicul ex Iitteris eorum accipimus, non solum pu- quod episcopus et archidiaconi eorumdem nonnun-
blica laborantem infamia , verum eiiam illis irreti- quam eis exacliones indebilas imponentes, subiio
tum eriminibus invenerunt, silenlium iniposuerniH\ contrajuris ordinem, non solummodo per seipsos,
eidem super memorala prabenda, ipsum ab ouinii verum etiam per suos officiales, eos el eoruin Ec-
oflicio et beneficio eeclesiastico suspendenles, et clesias irrationabili excommuuicationis el interdi-
retinenles in manibus noslris ecclesiastica beneficia cii promulgalione fatigarit. Unde suppliciier pe-
quse habebal ad restitutionem eorum quos variisi lierunt ul tam super iis quam aliis gravainiiiibus
rapinis , videlicel usuris , malrinioniorum vendi- paierna soiliciiudine consuleremus eisdem, auclo-
lione, ac ruplione testamentorum asserebalur ne- ritale aposlolica prohibendo ut nullus in aliquem
quiter spoliasse. Qui licet ad prasentiam nostram, eorum ahsque manifesta et rationabili causa senten-
accedens provideri sibi super senientia praefatorum liam excommunicationis vel interdicti proferre seu
judicum poslulasset, quia lamen nondum ad nos, quidquam pro restilulione officiia quolibet eorum-
pervenerat reiaiio judirum eorumdem, nihil a nobis .-, dem exigere, auteos procurationibus, lalliis, elaliis
ttmc poluit obiinere. Sed landem eoruni relatione exaclionibusxonlra justitiam iaggravare prasumat,
recepta, quod faetum per ipsos fuerat approhavi- vei invadere bona cujuslibet qui deccderet inteslalus
mtis, dantes vobis per nosiras litieras in praceplis quoeinluilu Ecclesioeacquisisset, aut lemere impe-
ut illud per censuram ecclesiaslicam facorelis, ap- dire quo minus ea in utililalem Ecclesioeconvertan-
pellalione remoln, lirmiter observari. Nuper aulem lur cui prafuisset defuncltis, per tres ex ipsis quos
liueras muliorum accepimus cum ipso supplican- ad hoc provide duxerint depulandos. Quoeirca dis-
tium ei pro ipso, ul cum occasione inquisilionis pra- cretioni vesira per aposlolica scripta pracipiendo
diclse, quani fieri non lani chariiatis zelo quam mandamus quaienus cum a presbyteris memoralis
invidise lypo aliqni procurasse dicunliir, graves vel eorum aliquo super quolibet pramissorum fueri-
incurreril in persona labores et difiiciles in rehus lis requisiii, vocaiis qtti fuerint evocandi, el inqui-
cspensas, sed quasi mulalus in viruin allerum, per sita et cognita veritale, quod canonicum fueiit
cor coniritum et Iiuniilialuin sese venia dignum slatualis, facientes quod statueriiis per ccnsuram
reddai, super beneficiis stiis eum respicere roiseri- ecclesiaslicam sublato appellalionis obstaculo in-
corditer dignaremur; maxiine cuin illis pro quorum vioiabililer ohservari, excommunicationis, suspen-
restitulione in nostris manibus sunt relenla el jara jj-sionis
D aul inlerdicli senteniiam, si quarn invenerilis
satisfecerit juxta posse, el adbuc sitcuilihel con- promulgalam injusle, canonice revoeando, conlra-
querenti paratus salisfaotionem dehitam exhibere. diclores, etc Tesles, elc. Nullis lilteris, elc. Quod
Nos igiiur de consuela sedis aposlolicse pietale mi- si non omnes, elc, duo veslrum, elc
sericor.diam in judicio facere cutn ipso volenles, Daium Laterani, n Idus Maii, anno duodecimo.
diserelioni vestra pej aposlolica scripta prsecipien- XXXVIII.
do mandamus qtiatenus consideralo per conlritio- DECANO ET MAGISTRIS 11. ET P. CAN0NICIS ANTIO-
nem et conversaiionem ipsius utrum ei vexatioi CHENIS, ET UNiVERSIS CLERICISIN CASTRO CURSARU
jam iribueiit intellecium, ut appareat emendatus, COMMORANTlBUS.
ad salisfaciendum illis pro quorum resiitutione sua Vt palriarcham suum suscipianl reverenter.
beneficia sunl reienla inducatis eumdem, et cum (Viterbii vn Kal. Junii.)
eis conipetenier fuerit satisfaclum, beneficia ipsa (25) Pioe malris offlcium,quse non potest proprise
pariter el oflieiumsibi reslituere non tardeiis, con- sobolis obiivisci, aposioliea sedes adimplens, sic

(25) Vide supra epist. 8, et lib. xi,epist. 106.

47 INNOCENTH111PP. REGESTORUMLIB. XII. 48
interdum suscconsolationis uberibus •inediamrele- j$ \ In eumdemmodumscriplum est mililibus,burgen-
val nioerenliumfiliorum ut, imminenle necessitalis sibus, servientibus,Sirianis, Armeniis, et aliis ligiis
articulo, eoium commoda propriis commoditatibus hominibus EcclcsimAntiochenniin caslro Cursarii
anieponat, in eo sibi aliqtiid accrescere repulans commoranlibus.
in quo sibi qiiidquam ex circunispeclione provida XXXIX.
sublrahendo profectus consideral suhditortim. Hinc NOBILI VIROCOMITI TRIPOLITANO.
cslsiquidem quod cum Antiochena Ecclesia proprio Vl palriarcham Antioclienumhabeat commendalum.
vidnala pastore venerabilem fralrem noslrum Pe- (Datum ul prinia.)
trum nunc palriarcham Aniiocbenum, lunc Ypo- (26) Caput EcclesicoJesus Christus, qui se hono-
riensem episcopum, postulavcril in paslorem, le, rari fatelur in menibiis et eliam molcstari, lunc
fili dccane, ciim quibusdam aliis lunc absentibus feliciler dirigel actus luos cum piis iocis el viris
per litteras luas venerabili fratri nostro Jerosoly- ecclesiaslicis,qui ejus sunt obsequio specialiter de-
mitano palriarcha A. S. L. direclas prabcnlibus ptitati, luiim exhibueris auxilium el favorem. Sic
eidem poslulaiiotii consensutn, quanquam a princi- iilique Regi regtim, qui domiiiatura mari usqne Ed
pio durum nobis uon immerilo vidcrelur lam frucii- mare et a flumine usquc ad terniinos orbis lerra,
feram planlani in parlihus Ualicis Iransplaniare ac B 1 gratuni le ac devotum ostendis, si ad nominis ejus
illum ad remoias transmiliere regiones qtii,ut vera gloriam et utilitatem Ecclesioesponssesusecommissa
religionis cullor, potens in opere el sermone, vila, tibi usus fueiis potestate, Si enini gloriam tuam
scieniia et fama praclarus, el in parlem nostra quoeris et fineni lui laboris ponis coiniuodtimlein-
solliciludinis specialiter evocatus, injunclum sibi porale, formidare non immerilo poteris ne, quod
visitalionis oflicium in lota provincia Lombardise absii! is le rcddal inglorium qui le fecit successibus
laudabililor adimplcbat, conlritioni lamcn el an- lemporalihus gloriosmn. Ttt ergo, fili, quanlo raa-
gusliis Eccicsite supradictse,quam inler coeleraspa- jori praemines dignitale, lanlo potius in conspeclu
triarchales sedes sincera charitatis brachiis am- Aliissimi le htiinilem exhibcas el devotum, Ecde-
plexamur, palerno condescendentes affeclti, nulan- siam calholicam malrem l-.iampotenlia; lusebrachio
lem quodanunodostatuinejussolidavolciitescolunma defensando. Porro inter caelerasEcclesias quas fo-
fulcire, poslulalionem pradiciam ex benigiiitalc vere le convenit, Antioehenam Ecclesiam lanto te
aposlolica diiximus adtniltcnJam; quin imo cum decet gratia specialiori diligere quanto eam, ulpote
Ecclesioe rocmoraice concessimus ex plenitudine devotissimam, inler alias parocbiales ecclesias apo-
apostolicsepoleslaliscujus operam diligciitem et di- stolicascdes sinceraecharitatis brachiis amplexatur.
"
ligenliain opcrosam, noti soltiin EcelesiocAnliocbe- Quocirca nobilitatem luam rogamus attentius et
noe,verum eliam univcrsoeoiienlali provincioe,Do- monemus, in remissionern libi peccaminum injuu-
ininodispoiicnte, speramus firmiter frucluosam, per genies qualenus larn Ecclesiam quain venerabiiem
qnain lam in spirilualibus qttam eliam lemporaliiius fralrem noslrum Pelrum patriarcliam Anliocheiium
grala utrique provenieiit incrementa. Cum igilur ad ipsam cum graliaenostra pleniludineaccedentem
patriarclia prafalus cuinpalleo, insigni videliccl liabeus propensius commendatum, eidem oh rcve-
plcnitudinis ponlificalis cflicii, debeaiiPelricorpore renliain aposlolicae sedis el noslram ad caslrum
suinplo ct gralia; noslra favore ad Ecclesiam An- Cursariiini, possessiones el jtirisdictiones Anlioclie-
liochcnani aecedal, dcvotionem veslram rogaimis nie Eeclesiaeobtiuendas, auxilium irihuas opportn-
altentius el moncinus, per aposlolica vobis sciipla num, ab ipsius el boniiiuim et rerum ejtisdem Ec-
dislricle pnecipieiido maiidanles quatenus ipsnin clesiaeperleaciuosomiiiinodamolestaiior.edesislens.
congrtio suscipienies honore, ac eidem, utpolc pa- Alioqiiin sententiam quam patriariiha prafalus in
IriarchocAnliocheno, debitam obedicniiam el reve- moleslalores hujusmodi vel ecclesiasiicaruin reruin
rcntiam exhibentes, ejus salubribus monitisel man- illicilosdelenlores ralionabililer duxerit proferen-
<iaiisintendalis liumilitcr et devole, caslro Cursarii rj datii ratam habenles, eamdem pracipimus inviiia
cum perlinenliis sttis el rebus mobiiibuset immobi- biliter observari.
libtis eumdem coniingentibuspalriarcham sine difli- Datum ut iu prima.
culiale qualibet reslilutis, juramento aliquo non XL.
olistante, si quod forsan alicui super hoc niimis DECANO ET CAPITULO BiTUSlCENSI.
providc praslilislis. Alioquin sententiam quani pa- De eleciione archiepiscopiBituricensis.
Iriarcba pradiclus propier hoc ralionabililer lulerit (Vilerbii, vu Kal. Junii.
inrehelies ratam habentes, earndem pracipimus iu- Audilo processu quem circa electionem venerabi-
violabiliier observari. lis fralris noslri Guillelmi arcbicpiseoiii veslri vos
Datum Viierbii, vn Kal. Junii, poiiiificatus noslri habuisse scripsislis, el inielleclo quod ipse pro re-
anno duodecimo. vereniia dilecti filii nostri GualoeSancta; Marise in
In eumdem modum scriplum est episcopis, abba- Porlicu diaconi cardinalis, apostolicse sedis legali,
tibus, prioribus et universoclero Antiochenai diw- qui volebat ut ab eo prius confirmalio pelereiur,
cesis. oblala sibi regalia rccipere noltiit ad nostram prse-
(26) Vide episl. superiorem.
 49 PONTIFICATUSANNOXII, CHRISTI 1209. . Sfl
»eniiam accessurus, cum diiecli liin F. canceilanus A XLH.
ct M, fralres et concanonici vestri, quos pro ipso et JOANNI STRIGONIENSI ARatllEPISCOPOETSUCCESSORIBUS
cum ipso ad sedem apostolieamdirexislis, nobishu- EJUSCANONICE ^UBSTITUENDIS INPF.RPETUUM.
militer supplicassent ul ei munus consecralioniset De confirmationeprivilegiorum(27).
donum pallei concedere dignaremur, nos secundum (Lalerani, Idibus Maii.)
inorem canonieuniin Romana Ecclesia observalum Jusiis peienlium precib.usdignum est facilem nos
pcr quosdam ex fratribus noslris factum eleciionis prabere assensum, et vola quse arationis Iramito .
el meriium electi examinari fecimusdiligenler : qui non discordant effeclu prosequenie complere. Cuni
cum [electionis formam canonicam et.electi perso- crgo, venerabilis in Cbrislo fraler, posiulasses a
- nam idoneam reperissent, sicut nobis fideliterrelu- nobis ut jus coronandi Hungaricos reges, quod-ad
lcrunt, habito landem tam cum ipsis qttam cum le ac successoresluos asseris periinere, libi el illis
aliis fralribus nostris diligenti traclatu, electionem apostolico dignaremur privilegio confirmare, nos
ipsam aucloritale euravimus aposlolica confirmare, . inspectoregeslo felicisrecordationis Alexandri papoa
ac deinde celebrato scrutinio ipsum electum conse- pradecessoris noslri, in eo perspeximus conlineri
cravimus in ponlificcm, eique palleum de corpore quod cum principes el barones Hungarici regni ab
beati Petri sumptum, insigne videlicet pleniiudinis '3 eodem praedecessorenostro cum mulla precum in-
ponlificalis oiliiii, fecimus assignari. Ctim igitur stanlia poslularint ut si bonoe memoriaeLaurentius
eumdem archiepiscopum ad gerendam Ecclesiaesuse pradecessor tuus juxia mandatum ipsius inclylae
curam cum gratise nostra favore suique officii ple- recordalionis Belam lunc in regem Hungarorum
niludine remitlamus, devoiionemvestrara rogandam electum contradicerel coronare, ipsi per aliumim-
duximus el monendam, per aposlolica vobis scripla poni regni faceret diadema, ne regno el Ecclesia;
mandanles qualenus obedienliamel reverentiam ci Hungarieae gravia possenl pericula pruvenire si
debitani impendaiis, ipsius saiubribus monitis et diclus Bela celeriter unciionem non reciperet et co-
praceplis humiliter intendenles, ita quod per ejus ronam, idem pradecessor noster prafalo pradeces-
solliciludinem circumspeclam Biluricensis Eccle- sori tuo per aposlolica scripta mandavil et in obe-
sia, favenle Domino, et spiriiuaiibus proficiat dicntiae virlute pracepil ul supradiclum eleclum in
inslilulis et temporalibus amplificeturaugmenlis. regem omni dilaiione, contradiciione, et appella-
Dalum Viterbii, vn Kal. Junii, anno duodecimo. lione postpositis coronaret, aul si per seipsum etun
forte pro debililate corporis coronare non posset,
XLI iiuiniaretut
i„ bonsememoriaeColocensiarcbiepiscopo
ARCHIPRESBTTERO ET CAPITULO GARGANICE ECCLESLE.eum absque prajudicio bonoris el diguitatis ipsius
Vl Bariholomwumrecipianl in canonicum. ac Slrigoniensis Ecclesise, congregaiis episcopis re-
gni in loco ubi reges coronaii consueverunt, in re-
(Laterani, n Idus Maii.) gem inungeret, el sibi coronam imponere non difle?-
. Dilecuis filius D. basijicse principis aposlolorum ret, recepio prius ab eodem eleclo in regem scriplo
canonicusprabendam quani olim in Ecclesiavestra de consilio et assensu ipsorum et principum regni
temierat sponle in nostris manibus resignavit: quatu aperte suo sigillo bullalo, quod ex boc nulltim ei vel
nos dileclo lilio Barlholomoeoclerico et familiari Strigoniensi Ecclesise praejudicium fieret quominus
noslro, quem suse probilatis obienlu nos et fratres Hungarici reges ab archiepiscopisejusdem Ecclesioe
noslri charum liabemus admodiim ei acceplum, de semper debeanl coronari, prafato Colocensi dans
benignitale sedis apostolicaeduximus conferendam, nihilominusin praceplis ut si soepedictusprocdeces-
el eum-de ipsa cum pertinenliis suis, manibus pro- sor luus coronare nollet eumdem nec in hac parla
priis curaviuius investire. Quocirca universilali ve- ipsi committere vices suas, idem auclorilaie aposlo-
slra per aposlolica scripla inandanius alque praci- lica fretus,coiUradictioneac appellationeposlposilis,
pimus quatenus diclum Bartboiomaeumin fralrem D absque prajudicio illius el Sirigoniensis EcClesiae
vestrum et canonicum admitlenles, et ei stallum in non poslponeret coronare, ila quidem quod idem
choro el locum in capiiulo assignanles, proebendam eleclus in regem anle coronalionem suam Ecclesise
ipsamcum inlregritale omnimoda ipsius nunliosub- ssepefalsescriptum faceret supradictum : quod idem
lato cujuslibet conlradictionis el appellaiionis ob- ipsi [fecit postinodum in hsec verba. Ego Bela Dei
slaculo assigiielis, mandatum aposlolicum taliler gralia Uungarim, Dalmaliw, Croatiw, liamwque res,,
impleiuri quod idem Bartholomseus, qui vobis et divina disponenle cleinenlia, suscipio cpronam de
Eeclesioevesiroepoteril existere fructuosus, teneatur manu Colocensisarchiepiscopi,sed non in praijudi-
apud nos de cseleroveslra negolia promovere, ac nos cium Strigoniensis Ecclesiai quominus Bungarici
devolionemveslrara debeamus merilo commendare. reges ab ejusdemEcclesicearchiepiscopissemper de-
Daium Lateraui, n ldus Maii, ponlificatus noslri ^beantin poslerum coronari. Felicis quoque recorda-
anno duodecimo. lionis Clemens et CoelestinuSad insiar^fffsrlJfflBj«Ke-
decessoris noslri digiiitatem coronalionis- r»sw\
Hungarorum decessoribustuis et Ecclesia5.l8nJOT^|
(27) Vide lib. xiv, episl. 156.
 B! INNOCENTHM PP. REGESTORUMLIB. XH. 52
niissseauctorilale apostolica confirmarunt. Nos igi-. \. bata servari, auetoritale prasentium districlius inhi-
tur eorumdem pradecessorum nostrorum vesligiis bemus nc vos vel ipsam Ecclesiam super eis prasu-
inhserenles, prafalum jus, ui videlicel Ilungarici mai quisquam lemere moleslare. Nulli ergo omnino
rcges ab .archiepiscopisSliigoniensibus sernper de- hominum liceat hanc paginam nostra confirmalionis
beanl coronari, libi el successoribus luisaticlorilate infringere vel ei attsu lemerario contraire. Si quis
apostolica confiiraanius et prasenlis scripti priviie- autemboc auentare praesumpserit,etc, usque incur-
gio comniuninius. Salva semper aposlolicse sedis surum,
auclorilaie, a qua Hungarici regni corona processit. Dalum Laterani, vn Idus Maii, ponlificatus noslri
Decernimus eigo ul uulii omnino hominum liceat anno duodccimo.
lianc paginam noslra confirniationis infringere vel XLIV.
ei ausu lenierario conlraire. Si quis aulem hoc at- EPISCOPO ETMAGISTRIS P. CIRCATORI MAJORIS ECCLESLE
lenlare prasumpseril, indignaiionem omnipolentis ETCANONICO SANCTl SALVATORIS METENSIS.
Dei et beaiorum Petri el Pauli aposloiortimejus se &l J. monachumcogant ad monasleriumsuum red\re.
lioveiit incursurum. Cunctis autem vobis jus idem (Vilerbii, vn Kai. Junii.)
i servanlibus sil pax Domininoslri Jesu Christi, qua- Constitulis in prasenlia nostra Hysemhardo mo-
lenus el hic fructum bonse aclionis percipiant, el " nacho et procuratore abbatis Sancti Vincentii Me-
apud dislrictum judicem pramia oelernoepacis iuve- lensis dileclum filium A. subdiaconum et capella-
iiiaiH. nu-m noslrum concessimus audilorem. Coram quo
Datum Laterani per manum Joannis SanclaeMa- monachus proposuil niemoralus qtiod cum olim in-
riae in Cosmidindiaconi cardinalis S. R. E. caucei- fra annos existens iti monaslerio Bellipraii Cisler-
larii, iudiclione xu, Idibus Maii,Incarnalionis Domi- ciensis ordinis monachalem habilum suscepissel, et
nicaeanno 1209, pontificalus vero domni Innocentii fuisset ibidem aliquandiu conversattts, landem per
papoelil anno duodecimo. abbatem loci ejttsdem ab observanlia ordinis abso-
XLHl. lutus, et a parentihus tradilus litleralibus disciplinis,
ARCUIEriSCOPO ET CAPITULO STR1G0NIENSI. posimodum fuit ad servitium Metensis cancellarii
De eadem re. evocatus. Tandem vero ad apostolicam sedem acce-
(Lalerani vu Idus Maii.) dens, de mandato nostro a prafato abbale receptus
Sollicitudinis nostra dcbitum cxigil ul cum ad exslitit in monachumel iu fratrem, et ipso et con-
univcrsalis Ecclesioeregimen simus, Doniinodispo- veiilu consentienlibus prseposituram el admiuistra-
nenle, vocati, sua jura scrvemus quibuslibei.illibata, p, tionem, duobus monachis amolis ex ea, fuii regu-
illos apostolico patrocinio munientes, ne super eis laiiler assecuius. Cujus promotioni dicti monachi
perpeti valcant ^calumnias malignorum. Inde est, plurimum invidenles, quadam nocte cum conipli-
venerabilis frater archiepiscope, quod olim luis Cihus suis irrucnles in eum, ipsum nequiter verbe-
precibus aiinuenles, jus qnod a bonoe memoiioe rarunl, el plagis imposilis abierunt semivivorcliclo.
Alexandro papa pradecessore noslro et inclytaere- Cumque super boc per abbalem pradictum suam
cordalionis Bela Huiigarorumrege ac Ecclesia Culo- nonposset assequi ralioncm, landem querela depo-
censi, videlicet ul Hungarici reges ab archiepiscopis sila coram venerabili fratre noslro archiepiscopo
Slrigoniensibus semper debeani coronari, Strigo- Treverensi, ab ipso et judicibus assigiialis ab eo ad
niensi mctropoli fuit manifesiale recognitum, sicul nostram ftiit audientiam appellatum. Quare a Me-
in eorum autheniicis continetur, et felicis recorda- tensi monasterio violenler cjeclus, ab ipsis fuit ne-
.tionis Clemens et CGelesiinuspradecessores nostri quiter verberalus, et arrepto itinere ad sedem apo-
suis litteris confirmarunl, jus quoque quod habes stolicam veniendi, diclus abbas de consiiiomonacho-
in conferehdis ecclesiaslicis sacrameniis regibus el rum ipsorum positis eidem insidiis ipsum capi fecit
reginis Hungaiiaeac haeredibuseorumdem, el juris- et rebus omnibus spolialum carceri mancipari: a
diclionem ccclesiaslicam quam in prapositos el ofli- D cujus manibus, prout Domino placuil, liberaius,
ciales regise domus habcs, quam idem pradecessor iler quod incoeperat consummavit, el in nosira pra-
noster CceleslinusEcclesiam Strigoniensem habere senlia conslilutus super pradictis et aliis multis
decrevil jurisdiclionem eliam quam ohlines in pra- excessibtts contra prafatum abbatem littcris ad
posiluris et abbaliis regalibus Ecclesise Sirigoniensi quosdam judices impelralis a nobis, ad propria est
per Hungariam ubicunque suhjeclis (28), decimas reversus. Cumque fecissel ciiari ahbatem, idem ira
insuper, primitias, et incensum qose de camera commolus intempeslivsenoctis silentio ad domumin
regis Ecclesiaememoraise debenlur, sicut omnia de qua manebal dcstinata mullitudine armatorum ostia
ratione vel consueiudine ad Ecclesiam luam perti- frangi fecit; nec morlis evasisset periculnm, nisi
iiere.noscuntur, tibi snisque successoribus auctoii- submissus per lectum clanculorecessissel. Cauerum
late curavimus apostoiica confirmare. Volenles igi- idem abbas per alias littcras ileralo ciialus ab eis,
tur ea quaeper nos et praedecessoresnostros vestra ipsas projecil in Iuluro. Propler quod ei alia multa
sunt Ecclesise confirmata eidem in perpetuum illi- dicli judices ipsum excommunicatiouis senlentia

(28) Yide Baron. ad an 1169, § 52.

55 PONTIFICATUSANNOXII, CHRISTI 1209. 54
iunodarunt. Cum ergo diclus monaehus vagus iret 2i emcere non cmaniibus, ldem abhas ad noslram au-
el profugusstiper terram, abbas Mediariiejus inen- dientiam appellavit. At ipsi; appellationeconiempia,
dicilali compaiiens, de consensu capiluli sui eum- senlentiam excommunicalionis in eum niliilominus
dem inmonashum recepil et fralrem, donec cum proltilerunl. Quare ipse, nunlio ad sedem aposloli-
abbalis prafali gralia possel ad stium monasterium cam deslinalo, ad abbatem Sancli Arnulpbi et con-
remeare. Quo manente ibidem, dictus ahbas sibi judices stios a nobis obtinuil demandari ut si con-
promisit quod si absolulionis litteras ab abbate Bel- starel eisdem prafattim abbalem posl appellationem
liprali oblentas ipsi ostenderer, prabendam cl lo- ad nos inierpositatn a prafalo episcoposuisque con-
cum sibi resliluerel sine mora. Quod, visis litieris, judicibus excomniunicalum fuisse et processisse iii
noluit adimplere, sumens contra ipsutn occasionem causa dictum episcopum post inbibitionem judicuni
ex eo quod nolebat eidem in hscreseoscrimine con- praediclorum,lalam sentenliam excommuuicationis
seniire. Tandem verodictus monachus a quibusdam in eum denunlianies penilus esse nullam, si pradi-
judicibus, quos pars adversa conlra eum obtinue- cluin monacbum invenirenl Cisterciensis ordinis
.°ai, evocatus, ad locum sibi prafixum accessit, habilum suscepisse et quod abbas eum recepisset
uno lantum ibidem invenlo recedens, el adversaiii ignarus, eumdem redire ad clauslrum censura ec-
ejus ad duosreliquos alibi accesserunl, et oblinue- clesiastica coercercnl, ab impetitione ipsius dictum
runl ab eis in absenlia sua iniquam proferri setilen- abbatem nihilomiiius absolvenles. Quod ipsi super
liam contra ipsum. Posimodum aulem per alias lil- iis inquisila et cognita veritaie lideliier exsequi,
leras ipsum iterum citari fecerunt: quas cum habe- procurarunt, nobis humiliier supplicanles ul pro-
ret de falsilate suspcctas, et judices utpote adversoe cessum illortim, (anquarn legilimum dignaremur
parii favorabiles el benigni, nollent ejus legitimas auctorilale aposlolica confirmare. Cum igittir ca-
exceptiones admittere nee ad probandas causas su- pellaniispradiclus hoecet aliaquoeproposita fuerant
spicionis arbitros sibi dare, idem ad noslram au- coram eo nobis plene ac fideliter relulissct, quia
dientiam appellavit, feslum Omniuin Sanclorum per confessionem ipsius J. fuisse receplum in alio
proximo prateritum terminum suaeappellalionipra- monaslerio consliiil evidenter, discretioni vcslra
figens : et sic lite minime conteslata, ncc super per aposlolica scripta mandamus qualenus ne di-
printipali habita meniione, recessii a prasentia eo- ctum ccenobium Sancli Vinccnlii ullerius gravettir
rumdem,nobishumililer supplicans ut parcentes ejus laboribus et expensis, ipsum ab impertitione ipsius
laboribus et expensis, ipsum recipi faceremus in J. sublato appellaiionis obstaculo abstdvatis, eum
pace, ad correclionemabbatis el monachorum ipso- (-. ecclesiastica censura cogentes ul ad monasterimn
rum manits noslras nihilominus apponentes. Coete- suum redeal et suum ibidem impendat donuno fa-
rum procuraior pradictus proposuit ex adverso quod mulattim. Quod si non omnes, elc,.luea, frater
cum idem monachus in duobus monastcriisCisler- episcope, cum eorum aliero, etc.
cieusis ordinis facta proressioue, in uno illorunn Dalum Vilerbii, vu Kal. Junii, ponlificalus nostri
inonachalemliabitum suseepissel, tandem apostalarc anno duodecimo,
non meluens, ad prafatum abbatem, hoc tacilo, su- XLV.
per receplione sua noslras liiteras iinpelravii; a ILLUSTRI REGIARMENLE.
quo fuit cum summa devoiione receptus. Sed cum Persuadelur ut treugas ineal cum comiteTripolileno.
posimodum compeiissel eumdem Cisierciensisor- (Vilerbii, 11Non. Junii.)
dinis habilum suscepisse, de consilio fratrum eidem Super discordia quse de ptincipatu Anliocheno
injunxil ut redirel ad clauslrum et ibidem viveret inler le occasione nepotis lui et comilem Tripoii-
juxla Cisterciensis ordinis instiluta. Liem ergoa lanum peccaiis exigeniibus est suborla vehemen-
inonasierio Metcnsi recedens, boves ejus subripuit lissime conlrislamur, verehles iie adbuc de ipsa
fraudulenler; quibus ab ejus manibus poslmodum provenial grave rerum dispendium, mulia corpo-
liberalis, cum idem nollet a prafali monaslerii ve- 0 rum slrages, et ingenspericulum animarum, quod-
xelione cessare, saepefatnsabbas ad dilectum filium que non leviler est limendum, a perfidis Saracenis
Vilariensemabbalem et conjudices suos conlra eum nobilis Antiochia occupetur in tuam non soluni et
oblinuil scripla noslra, ut videlic.el si constaret suam, verum eliam tolius Chrislianilalis injuriam.
eisdem dicittmJ. fuisse monachum ordinis supra- eijacluram. Quanlumlibet autem partem luam ju-
dicti, auctoritate nostra sibi sub anathematis poena stifieare nitaris, sicut per litleras luas el dllectos.
injungerent quod ad monasterium rediens dereli- filios Tarsensem electum et... fratrem hospilalis
clum, abbatem nonprasumeret ulterius infeslare. Teulonicorum nobis suggerere sluduisii, videtur
Qui cum vcllenl procederejuxla tradiiatn sibi for- tamen viris prudenlibus lara in divino quam in bu-
mam, dictus J.ad prasenliam npslram accedens, ad mano jure periiis tua in hoc petitio minus jusia quod
venerabilemfralrem noslrum Tuliensem episcoputn postulas antc litis ingressuin absqtie judieio.nepoli
et conjudicessttosnoslraslilteras impelravil,nuilam luoresiltui Aniiochiam vel apud alium sequeslrari,
fticieules de aliis meniionem.Quodabbas attendens, cum etsi alierulrum fucril faciendum, cognitione
ipsis feeil per suos judices inbiberi ne occasione habfta in judicio pcr sentenliain debeat diffmiri, eo
iilarum in causa proccdere allenlarenl. Quibus id quod cum praedicluscomes ipsius civilatis possessio»
53 LNNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XII. 56
nem obtineai, absque judicio non debeal illa desti- i dani, in cujus penineniiis fion im;nnram ouiineiii'
lui secundtim leges ct consueludines approbatas. In portionem, cum longe aliud sit defendere quam of-
lioc etiam tua videlur intentio minus recla quod fendere, ac repttgnaresil quam impugnare diversum.
super eodcm negotio et justiliam tibi posttilasex- Falen(ur enim hoc quoque sibi ex indulgenlia bonaa
hibcri 01 violeuliam non desinis exercere, cum si- mcmorioeAlexandii papae prsedecessoris noslri li-
mul non siielarmisel legibus contendendum. Haec cere, poslulanles id ipsum a nobis in inslanti sibi
autem, ftli cbarissime, senienliando non dicimus, necessitatis articulo indulgeri, alioquin plures ex
sed mulioruni senieiilias refcrendo, ui intelligas ipsis (erram sanctam se asserunt relicturos. Quos
quam benigne curaverimtis te tractarc, cum te ha- tatnen blande sluduimus consolari, voleiiies ut, si
clentis ab impugnatione Anliochiae non cessante, super datum fueril, inter te et illos flrma concor-
ad itiam peliiioncm jam terlio causam istam diver- dia reformelur ; quia, cum sint viri slrenuielpo-
sis judicibus duxerimus commilteudam, qui semper lenles, mullurn libi el prodesse possunt et, qtiod
tibi secundiiin juris ordinem oblulcrunl juslitiam Deus averlal, obesse. Monemus ergo celsitudinem
cxbibere. Unde prafalus comes de nobis conqueri- luam, quain sincera dileclionis brachiis amplexa-
tur pro eo quod le per censuram ecclesiasticam non mur, et exhortainur in Dorainoquatetms ad ea quoe
compallinius ab ejus impugnatione cessare, cum pradiximus pium habeas cum devoiione respectuin.
ipse paralus sil secundum ordinem juris subire ju- Nec pules quod illa dixetimus in favorein prafali
dicium, ct tu nolis. MuHiplici tamen necessilale comiiis, qui per iiltid horribile facinus quod in pa-
pensala, ita duxinius providendum, ut dicluin co- trem el dominum suuminique commisit(50) favorem
niilem precibus, monilis el consiliis eificacil.erin- dcmeruit, nec ob graliam TcmpUriorum, quos ma-
ducamus qtialenus venerabili fratri noslro Peiro gis volumus in suse religionis puritale persislere
patriarchae AtUiochciio,viro ulique honcs(o, pro- quam adversum te hosliliier dimicare. Sed prudenii
vido, ei fideli, neutri parti de jure suspecso, casiel- consilio isla pensavimus propler necessiiatcs urgen-
lum Antiochioelenendum coinmiltat donec in judi- les, ut communisutilitas proeferatur. Quocirca mo-
cio de juslitia cognoscalur, ut ei landem illud assi- dis omnibus expedit et oporiel ut si eiiam diclus
gnasset pro qtto fueril justa senleniia promulgata, comcs ad sequestrationem castelli non posset induci,
provisis sibi expensis a partibus ad ipsius castelli ctmi ad eam non possit forsan de jure conipelli,
cuslodiam opporluiiis, et promissione sibi a magi- treugas niiiilliomintis fiantel Qrmiler observentur,
strisllospilalis el Templi solemniler facta quod eum donec hujusmodi controvcrsia medianle jnslitia ler-
ad custodiendtim ipsum casiellum pro posse juva- n minelur; ad qttam uliqtie sopiendam \irum pru-
buni. dciHem, sicul pradiximus, ctitn Dei auxilio curabi-
Nos enim, actorCDeo, virum a hlcre nostro dispo- iiiusdesiinare, perquem (esies qui fuerinl nominali,
suimus deslinare qui sine aecepiione peisonarum si se gratia; odio, vel limore sulHraxeriiH,compelli
et munertim de causa isla coguoscat, el eam sub- niandabimus perhibere lestimonium veritaii. Si qua
lalo cnjuslibel conlradictionis et appellaiionis ob- vero pariium tam necessario et.sano consilio no-
staculo pravia ratione decidal. Unde sereniiatem lueril aequiescere, per censuram ecclesiaslicamet
tuam rogandam duximus el monendam, in remis- taui per indigenas quam etiam peregrinos eam pra-
sionem libi peccaminum injungentes qualenus cum cipimus cocrceri.
prafalo comiie treugam iueas et observes, ut pra- Datum Viterhii, u Non. Junii, poiiliiicalus nostri
scripla possint discriminaeviiari. Sieque Tempiarii, anno duodecimo.
de qtiibus valde conquercris, a lua offensione ces- XLVI.
sabunl, dumroodo tu illos desisias offendere,ac de ABBATI ETCONVENTUI SANCTI BENED1CTI FLORIACENSIS.
caslro Gaston poslulatam saepejustitiam non dene- Vl bona alienata revocare possinl.
ges exbibere (29). Hsec est enim causa pracipua (Viterbii Nonis Junii.)
quam contra te hahere videnlur, quod videlicet ca- D Quoniam per adininistraiionem improvidam et
strum illud eis resiiitiere contradicis, nec eliam vis dissolulam incuriam prafatorum pro alienationibus
de illo eis exliibere justitiam ssepe monitus et ro- illicitis factis ab ipsis quamplures Ecclesios iu
galus a npbis. Unde ctim vim vi repellere ornnes lemporalibus non modicum suslinent delrimenlum,
legeset oninia jura pcrmillant, ab iismaximequi nobis, qtiibus esl Ecclesiarum omnium solliciludo
vim repellendoirregularilatem non conlrahunl,cum commissa, ex officiidehilo pastoralis incumbitpost
clerici non existant, videtur plerisque quod conlra causam taliier vulneratam remedium competens
lc offendeniem se possint defendere libique impu invenire, quod obducere possit et debeat bujusmodi
gnanti valcant repugnare; prasertim cum illa eis vulnerum cicalrices. Cum igitur a nobis duxeritis
sulUrahas violenler per quaeconsueverunt el deben postulandum ut revocandi ea qua; de nobis Eccle-
expugnare paganos; cumque lu casirum illud con sise per abbates ejusdem illiciie alienata fueriiil vel
tra eos detineas et defendas, mirabile non videiur s concessa in ejtts prajudicium et gravamen vobis
ipsi contra (e Antiochiam manuteneanl et defen. aucloriialem tribuere dignaremur, nos veslris

(29) Vide supra lib. n, epist. 259. (30) Vidc supra lib. x, episl. 211..
C7 PONTIFICATUS ANNO XII, CHRISTI 1209. . ES
precibus inclinaii, vobis duximus conCedendumA_ Dalnm Vilerhii, in Kal. Junii, pontificalus noslri
ui ea quse ab ipsis abbatibus invenerilis alienata anno duodecimo.
illicite vel concessa vobis iiceat ad jus ipsius appcl- XLIX.
latione remoia legiiime revocare. Nulli ergo, etc. EISDEM.
hanc paginam nostra concessionis infringere vel ei Vt burgensessuosnon deprimani onere servilulis.
ausu tenierario contraire. Si quis autem hoc allen- (Viterhii mKal. Junii.)
lare prasnmpserit, etc Usque incursurum. Nemini debet lilulus "servilis condilionis apponi
Dalum Vilerbii, Nonis Junii, pontificalus nostri qui privilegio debe( liberlaiis gaudere. Inde est
anno duodecimo. quod ad exemplar felicis recordationis Alexandri
XLVH. papae III pradecessoris nostri, auclorilate duximus
EISDESI. apostolica probibendum ne burgenses suos, qui
Confirmalur compositio facla cum arehiepiseupo infra tempus stal-ulumlegibus, super staiti susBCon-
Senonensi. ditionis nulla sunt questione pulsati, depritncro
(Vilerbii, ui Kal. Junii,) quisquam proesumat onere-servitulis.
Solel annuere sedes aposlolica piis volis et ho- Daium Viterbii 111Kal. Junii,elc.
neslis petenlum precibus favoreni benevolum im- B L.
periiri. Eapropler, dilecli in Domino filii, veslris ABBATI SANCTl BENEDICTI FLORIACENCtS.
justis posltilalionibus grato concurrentes assensu, De limilatione p~rochiai de Villari.
ccmpositionem iuter vos cx parte una ct bona; (Dalum ut in aliis.)
meniorise Willelmum archiepiscopum et cfepilulum Ea quae ralione praevia staiuuniur, firnia debent
Senonense exaltera super Ecclesia deLoriacoiniium ci illibata
persistere, el in recidivoe conleniionis
elscriptis authenlicisroboralam, sicutsinepravilale scrupulum relabantur aposlolico convenil prasidio
provide facla est et ab utraque parle sponte rece» communiri. Ea propier, diiecli in Domino filii
pta, el in eisdem aulheniicis plenius continetur, vestris jtistis postulationibiis inclinati, limiialionein
auetorilale aposloiica confirmamus et praseniis parocbialis ecclesiacvestraede Villari, sicut a bonae
scripli palrocinio eommunirous. Nulli ergo omnino memorisKHenrico Senonensi archiepiscopo raliona-
hoininumliceat hane paginam noslra confirmali- biliter facla esl, auclorilate aposlolica confirma-
onis infringerc vel ei, etc. Vsque incursurum. mus el prasenlis scripli patrocinio communimus.
Dalum Vilerbii, 111Kal. Junii anno duodecimo. Nulli ergo, elc, hanc paginam noslra confirma-
XLVIII. p lionis infringere vel ei, etc, usque incursurum.
ABBATI ET FRATRIBUS SANCTI BENEDICTI SUPER Datum ut in aliis.
LIGERIM. Ll.
onfirmalur eis quoddam privilegium Alexandri ABBATI CONVENTUl BEATlGERMANI AUTISSIODORENSIS.
Papw. Vt liceal illis revocare bona alienala.
(Viterbii 111Kal. Juiiii.) (Vilerhii, in Kal. Junii.)
In litteris felicis recordatibnis Alexandri papa» Quoniam per adminislrationem improvidam et
pradecessoris nostri haecde verbo ad verbum per- dissolulam incuriam pralaloruni pro alienationibus
speximus contineri, illicitis factis ab ipsis quamplures Ecclesiae in lems
i ALEXANDER episcopus, servus servorum Dei di- poralibus nou modictim suslinent detrimentum,
lectis filiis abbali et fralribus Sancti Benedkli su- nobis, quibus est Ecclesiarum omnium sollicitudo
per Ligerim salutem et apostolicam benedicltpnem. commissa, ex oflicio debiii pastoralis incumbil,
i Quod, aliqua necessilale instanle, nosciti.r in- posl catisam laliler vulneraiam, remedium compe-
siiiutum, postmodum necessiialeccssantedeLet, et lens invenire quod obducere possitel debeal luijus-
qtiod ejus gratia est inductum simili modo cessare. modi vulnerum cicatrices. Cum igitur a nobis dux-
Hac siquidem consideratione provocaii, el Eccle- D eritis posiulandum ut revocandi ea quoe de bonis
siae vesira, quaeproprie beati Peiri juris existil, Ecclesiseveslra perabbales ejusdem illicile aliena-
tranquillitati et paci in poslerum pracavere volen- la fuerant vel concessa in ejus prajudicium et gra-
tes, auclorilate aposlolica Sfduximus statuendura vanaen, vobis auclorilatem Iribuere dignaremur,
ut licet arcbiepiscopi aut episeopi propler prasen- lios veslris precibus inclinati vobis duximus con-
liam nostram aliquod onus ad prasens obedientiis cedendtim ul ea qtiae ab ipsis abbatihus inveneri-
vestris imponant, nulli eorum fas sit post hac tis alienala illicile vel concessa, vobis liceai adjus-
occasioneilla contra antiquam consueludinem ve- ipsius appellaiione remola iegilime revocare. Nulli
slram a fratribus veslris per obedicnliasconstilutis ergo, etc, hanc paginam nostra concessionis
aliquas exactiones imponere aut quidlibel ab eis infringere, elc,us;pe incursurum.
exigere. Dalum Viterbii, ui Kal. Junii,. poniifieatus noslri
« Datum Senonis, vildus Marlii. > Quod igilur ab anno duodecimo.
ipso pradecessore noslro provida fuit deliberalione
siatuium ratum et firmum babenies, ad exemplar
ejusdcm illud pracipimus inviolabiter obscrvari.
 m INNOCENTIlIII PP. REGESTORUMLIB. XII. 60
LII. 1 qnsestione.Pars vero altera sluduit replicaresea le,
A
ABBATl ETCONVENTUI SANGTI BENEDICTI FLORIACENSIS. fraler cpiscopc,poslulasse prafatum archipresby le-
J\e Ecclesiceillorum possinl inlerdici velexcom- rum, lunc simplicem canonicumsibi restitui utsutim
municari. oblatum, et (e prccihus quorumdam devicluin id
(Viterbii, vi Idus Juuii.) eflicere noluisse: sicque suam negligeniiam, si qua
Juslis pelcnlium desideriis dignum est nos faci- fuerat, excusabat. Nos igilur iis et aliisa patribns
lem prabere coiisensum, et vola quse a rationis propositiscoram attditoreprafaio inlelleciis, eum de
tramite non diseordunt effeclu prosequeme com- oblaiione ac pacifica translatione archipiesbyteri
plcre. Cum igilur monasterium vestruin, sicnt in ssepedictinobis facta fuerit plena fides.ca quseidetn .
aullientico bonsememoriae Alexandri papseprade- arcbipresbyler habuerat antequani ad secundam
cessoris noslri perspexinuis conlineri, ad jus el Ecclesiam a piima iranslalus ftiissei prinise, caeie-
proprictaiem bcaii Petri nullo mediante pertineal, ra omnia curavimus adjudicare secundae; ita tamen
nos vestris precibus inclinati, aucloritale prasen- quod si probatum fueiil de bonis prioribus vel eo-
liuin inliibemus ucquis archicpiscopus velepiscoptis rum proventibus ab c.odemaiiqua postcaconquisita
in Ecclesias monasleiio ipsi suhjcctas absquc inani- fuisse, illa ipsi ecclesiaeSancti Laurenlii applicen-
fesia et rationabili causa cxcoiumunicaiioiiisve! in- B1 ttir. Quocirca discrelioni vestra per apostolica
lerdicii seiilentias audeat pronnilgare, vel ab eodcm scripia mandamus quatenus id qttod a nobis est
monasleiio piocuraiioneniexigere, vcl correclionein seiUeiilialilerdiflinitunifaciatis per censuram appel-
u ipstim exercere prsesumainisi de mandato sedis lalione remota firmiier observari. Quod si non om-
iqiostolicaespeciali. Nulli ergo oinnino lioniinum nes, etc tu, fraler episcope, cum eorum altero,etc.
liceal lianc paginam nostra inhibitionis infringere Datum Vilerbii, xiu Kal. Julii, ponlificatus noslri
vel ei, etc, usque incursurum. anno duodecimo.
Dalum Vilerbii, vi ldus Junii, anno duodccimo. LIV.
Llll. ARCUIDIACONO ETVf,ETR.PRIMICERIIS CIVITATENSIBUS.
EPISCOPO, ET STEPHAN0 CANONICO, ET JOANNlARCIII- Confirmatur senteiilia qucvdam.
PRESEYTIOIIO SANCTI JOANNIS SUTRINENSIS. (Viicrbii, xn Kal. Julii.)
Confirmalursenlcnlia quaidamlala proipsis. Cum olim inler clericos Sancti Severini de castro
(Viterbii, XIIIK:\I.Julii.) Sancli Severi ex parte una, ei ecclesiarum Sancti
Cnm dileclis filiis OHovianoet arcbipresbyteris Nicolai,Sanctae.Mariae, ac Saneii Joannis castri ejus-
etcleris ecclesiarum Sancii Laurenlii.de Capraniea dem Civitalensisdiceeesisex allera,super processio-
ex parte uua , ei Sancii ChrislinoeSulrinensis dise- C nibus in diebus Rogalionumtam in eundo qttam re-
cesi.sex allera liiiganiibus super bonit Vilaequon- deundo ad Sancti Severiniecclesiamexhibendis,cele*
daui archipresbylcri ejusdcin ecclesise Sancloe brandosextam ibidem.elsermoiiem inDominicaPal-
Christinoe,dilecluin filiuin Aiairiiium subdiaconum marumad populumfaciendo,nec non etiam pulsatio-
el capelianum nostrum concessciiiiuis auditorem, nibus campanarum qusesliomola essel, abbas Terrao
ex parle clericoruui sancii Laurentii fuit pro- Majoris ordinarius judex eorum de meritis ipsius
posilum coram co eumdem V. annuni quarlum- causoesufficienler instructus, clericos pradictarum
decimum lunc agentcm se suaque oblulissc ecclesiarum superpramissis omnibus ecclesiseSancii
ipsi Ecclesioc niaterno inlervenienic consensu, ae Severini per difUnilivamsenleniiam condemnavit:
de bonis illius Ecclesise per qualuordccim annos qtiam profecto sententiam cum iidem clerici rece-
etamplius enuttiium, ct in ea omnesordines assc- pissent et aliquanto lempore sine contradictione
culum, nec non peritiam scribendi adeptum, lil- servassent, niteniibus demum eis venire temere
teras, cantum el alia officia ecclesiastica didicisse, ',u contra ipsam, clerici Sancii Severini ad bonoeme-
quoruni omirum exercitio hujusmodi acquisieral morioe Dragonariensem episcopum et roagistrum
facultatcs; et eo inltiiiu asserebanl ad se bona om- , P. Canonicuro Trojanum aposlolicas lilteras impe-
nia pcttinere ipsius, qui decesserat inleslatus. Di- irarunt, quarum auctoritate clerici prafatarum ec-
cti autem clerici Sancloe Chrislinaeproponere cura- clesiarum ah episcopoipsocitali, mandalo aposlolico
verunt econtra qtiod cum dicius V. ab Ecclesioesuse inlelleclo promiserunl se supradicla omnia firmitcr
cleiicis in eoruin concanonicum electus fueril, et servaluros, eaque inviolabiliter observare diclus epi-
per bonse mernoriscdiaeccsauum episcopum irans- scopus eis sub excommunicationispcena praecipit,ct
Iaius ad ipsam nullo penitus reclainatUe, nec non sic postmodum quod per anledictuii) abbalem et
pcr decem cl scptem annos pacifice commoratus onmdemepiscopumprovide factum fuit, per sedem
ibidem, ac per te, fratcr episcope, tiicli cpiscopi exstilit apostolicam confirnialum. Nuper autem cum
siiccessorum arcliipresbyter in sua Ecclesia insli- inter Nicolaum ecclesise Sancii Severini ex parie
lulus, archipresbytero Sancli Laureniii preces una, et Thomam Sancti Nicolaiac Mauritium Sanctae
specialitcr iiuerponetite pro ipso, ea quse postmo- Mariae ex altera procuraiores, super iis qusestio
dum et ptimiius per parcimoniam, ariificiolum, et verlerelur, dileclo filio Tullio subdiaconoel capel-
studium suum.etpuerorumdoclrinam naclus fuerai lano noslro eos cornmisimus audiendos : in cujus
adeamdcm Ecclesiam devolvidebebanl sinealiqua prasentia procuralores cleiicorum diclarum eccle-<
 61 PONTIFICATUSANNO XII, CHRISTI 1209. 62
siarum, videlicet bancli Nicolai et Sanclse Mariae,i\ utraque jam civilas in deliciis bona; voluniatis el
recognoveruntomnia supradicla, eo quod de sexia requie opulenla sederet. Quapropter etsi reipsa per
canenda pramissum esl dunlaxal exceplo. Neigiiur astutias Satansein malignum reducta, ne novissima
lires qua?juslo judieio sunt decisse calumnianlium ejus fianl pcjora prioribtis formidetur, speranles
vilio reviviscani, discretioni veslra per apostolica lamen iu eo qui est aclor pacis ct charilatis arnaior
scripta pracipiendo mandamus qualenus diclos cle- qnod sicut incipere nos permisit, ita quoque nos
ricos Sancli Nicolai el Sanciae Marisead lisec om- faciet hujusmodi sanctum pacis negotium consum-
nia inviolahililer observandum, secundum qnod a mare, universiiatem veslram rogamus et obsecra-
pradiclis abbale nec non etiam et episcopo esi sla- nitis in Dornino, per aposiolica vobis scripla sub
Ititum, monilione pramissa per censuram ecclesia- divinijudicii obleslaiione mandantes, qualenus non
slicam sublalo appellationis obstaculo compellaiis. lam privalis veslris incommodis quam puhlicis uni-
Quodsi non omnes, elc duo veslrum, etc. versalis Ecclesisedispendiis occurrendo quaedepra-
Dalum Vilerbii, xu Kal. Julii, pontificalus nosiri dicla noscuntur discordia provenire, cum memora-
anno duodecimo. tis civibus saltem trengas interim inealis, quibus
LV- apostolica scripta direximus ut satisfacianl vobisde
c ... CONSULIBUS ET CIVIBUS JANUENSIBUS. I damnis quae noviter iniulisse diciinlur, vel in mani-
Vt treugas ineant cum Pisanis. hus venerabilis fralris nostri Pisani archiepiscopi
(Viterbii, xii Kal. Julii.) cauiionem praslent idoneam quod ad mandaium
Licet ubicunque locorum scissura discordiaefra- nostrum compelenler satisfaciant super ipsis, cl una
ternilatem divideret Christianam, nos, quisecundum cum eodem ac venerahili fratre nostro Januensi ar-
Aposlolumnon valemus, quocunque scandalizanie, chiepiscopo simul eliam et abbatibus anlediciis ac
non uri, ferventicompassionis sarlagine frigeremur, nuntiis Pisanorum, quos propter hoc ad nosiram
de discordia tamen inler vos et -cives Pisanos prasenliam evocamus, usque ad feslum Assuinptio-
exorla, tanlo ardenliori charitatis igne perurimur nis bealaeMarioeproximo venlurum, vel anle quam
qtianto graviora per eam et provenissejam et posse citius possel fieri, aliquos viros providos ad sedem
adhiic eliam provenire pericula inluemur. Per hanc apostolicam deslineiis, commissa sibi plenaria po-
enim non solum grandia damna rerum et gravia di- lesiate ul omnium vesirum vice circa singula con-
scrimina personarum cum immanibus animarum lingenlia proceasuri obscrvanda rccipiant quae cum
dispendiis utrique supereminent civilali, verum consilio nostro prasentibus archiepiscopis memora-
etiam Ecclesia pene ioia colliditur, et necessarium Q, tis prsedici: sbbaics super ipso providerinl negotio
lerra sancloesubsidium impedilur; quinimo veren- disponenda, de nttilo penitus hsesilantes; quia, curn
dum est plurimum ne qualuor illi angeli, quihus auclorilalem plenariam super eosdein habeamus
dalum est secundum Joannem nocere lerra ac abbates, eos sicut oporluerit ei decucril inducemus
mari, IsHhaliainstrumenla sibi de civilatibusveslris ul non declinantes ad dexieram vcl sinislraro, regia
facianl, per quse maris et aridse universiiatem affli- lanlum via, ulriusqtie pariis conimoditate prospecia
gant, dum vos ulriusque conlermini per muluse piocedanl, adhuc ciiam eis sub iiHermiinuionfc
sediiionis offensas, sic unius eliam iiltora suprema analhemalis injtincltui ul in eo quod concordiler
concutilis quod alterius quoque non modica spatia slaluerunl aut modo slalueiU, vel in alio, si quod
conturbalis.IIoc igitur quidam Patriim et prade- postmodum fuerit slatuendum, debitam providen-
cessorum noslrorum pro sui ofiicio allendentes, tiam el reciiludinis aequilaiem observcnl. Alioquin,
multifarie muliisque modis operain impenderunl ut ne lantum periculum animarum, rerum damnuin ,
inler vos pacis fcedera reformarent; et cum in ali- et personarum dispendium negligere videamur, ad-
qtiibus aliquiprofecissenl, novissime landem felicis versuseosqui lam sanctam exhortationem coniem-
recordalionis Ciemenspapa pradecessor nosler pa- pserint in enormem jacluram lolius populi Chri-
cem perfcciteamdem.Quse cum postmodum, super- D1sliani, officii noslri debilum exsequemur.
seminante zizania homine inimico, in malum fuerit Daltim Vitcrbii, xii Kal. Julii, anno duodecimo.
discordiaerecidivaerelapsa, nos demum, propiliante LVI.
Doniino, ad officium summi pontificatus assumpti STEPHANO CANTUARIENSI ARCHIEriSCOPO. S. R. E.
pacem inler vos, tum ex officiinostri debito, luin Civ!!DINALI.
ex sincero quem circa ulrarnque gerimus civilalem De eleclione cpkcopi Lincolniensis.
dileciionis affeclu, zelanles multiforruiler laboravi- (Vilerbii,xi Kal. Julii.)
mus pcr solliciludines utique mullirormes, sxpissi- Ad nosiram noveris audienliam pervcnisse quod
me dirigendolitteras, nuntios et legaios, ut ad uni- decanns el capilulum Lincolniensis Ecclesioerece-
talis concordiam et concordioe unilaiem reducere pto mandalo noslro super eleciione pontificis cano-
vos possemus: et nisi eo qui operibus pacis invidet nice celebranda, dileclumfiliumHugonemVellensein
facienleprocessus dilectorum filiorum de Tilieto;et archidiaconum sihi concorditer in Episcopum elege-
Sancti Gualganiabhatum, qui stiper hoc diu mul- runl (51); cujus eleetioni rex suum assensum dici-
lumque studiosissime laborarunt, impeditus fuisset, tur prtestiiisss, Utrum autcm in ipsa elcctione
(31) Vide Mallb. Paris ad an. 1209, ct infra epist. 91.
63 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XII. OM
canonice sit processttm, an illa prava consuetudo AL.nentiani vel excusare coiijugium vel pceniienliapo-
servala propier quain interregnum el sacerdolium luerit aboiere, salis eas poteris perlransire, si non
gravis csl snscilata discordia, ignoramus. Tenor appareat coram le qtii velit illas stifficienter oppo-
eniui liiterarum prafati regis ad utrumque se habet, nere ac probare. Illud auiem esl sequanimilet'tole-
cuin conlineatur in ipsis quod decanus el capiiultim randum, si forte Lincolniense capitulum praefatum
Lincolniense, requisiio assensti vegis ac praslito, archidiaconuin sponre ad preces regis elegit. Ne ve-
pradictum archidiacontim in episcopum elege- ro Ecclesiarum subsianliam occasione filiarum ip-
rmit. Licet autem assensus htijusmodi electioni non sius depeiire coniingal, astringi polerit ad indemni-
faclas sed faeiendce sil proeslitus, potest tamen talem earum per idoncam catttionem.1,
intelligi de assensu qui pro facienJa ponlificis Datum Viterbii, xi Kai. ..Julii, anno duodecimo.
clectione requirilur; el hoe non prajudicat ec- LVII.
tlesiasiicae liherlati, dummodo sine mora el difli- EPISCOPO [~~ ABBATI SANCTI VEDASTI ATREBATENSIS
cullale prasletur, ne provisio vacantis Ecclesiae De excommnnicaiionerccjisAnglice.
nimiiiin ditTeralur. Ei poiesl inlelligi de assensu qui (Dalum ul in alia.)
pracstaiur pro aliqua ceria persona in episcopum Cum aa nostrum exsequendum mandatum, maxi-
tiigenda. Et hoc ccclesiasticam iiberiatem impu- B3 me pro ecclesiastica libertaie, prompios vos et"para-
gnat; quoniam electionis perit judicium si eum los esse credamus , discretionem vestram rogandam
eligi lanliiin qporteal quem rex prius duxerat duximus et monendam, per apostolica vobis scri-
approbandtiin. Cum igilur a ie sit bujus electiouis pla pracipiendo mandantes qualenus cum requisili
confirniaiio postulanda,'fralerniiali (use peraposto- fueriiis a venerabili fratre noslro Stephano, Caniua-
lica scripia pracipiendo mandamus qualenus tres ad ricnsi archiepiscopo S. R. E. cardinali, excommuni-
niinus canonicos de iis qui prasentes interfuerunl calionis senteiUiani in Joannem regemAnglorum, as-
universo ipsius eleilionis traclalui tibi facias prasen- sislentibus vobis veneralibus fralribus nosirisLondo-
lati, el eos supcrelectionis processu diligcnler exa- niensi, Heliensiet Wigorniensi episcopis , vel saltem
mines, adjuraus illos disiricle in virtule Spiritus duobus exipsis, secundutn fortnam lilterarum quas
sancii sub obcdientiaedcbito quo nobis et tibi te- illis direximus, publice ac soiemniter proferatis.
nentur, ul onini gratia el limore postpositis plenam Quod si noii atnho, elc alier vesirum, etc
et meram dicanl per omnia veritalem, subhacipsa Datuin ut in alia per tolum.
disliiclione iujungeiis per lilleras luas decano aliis- LVIIL
que personis Ecclesiseuiemoratae, ut singuli libi sub <- „ (Vilerbii, ui Kal. Julii.)
tcslimonio linerarum suarum plene ac districle re- Requisisli de bis qusa lestalor pro anima sua ie-
feraitt hujtis eleciionis processum, ei si por exatui- gat in ultima volutitate, qualiter sinl interepisco-
nationes hujusmodi clectionem ipsam inveneris de pum et Ecclesiasdividenda. El quidem regularirer
persona idonea canoniee celebratan , metropolitica verum est, elc, ul supra lib. xi episl. GCLXII,usque
illam auctorilate confirmes; alioquin ea peniius ir- ad hwc verba, palrocinaii non debet.
rilaia, veiiiatem nobis non differas intimare. Circa Datuin Viierbii, ui Kal. Julii, anno duoeimo.
personam autem elecli qusedam prasumptiones vi- LIX.
denlur esse nolabiles, vitlelicct quod cum ipsc in ABBATI SANCT.E TRINITATIS DE MALOLEONE.
curia regis officium exercttc.ril cancel.larii, nuiltas Irregularem esse qui alium lethaliier percussit.
lilleras sigillaveril de spoliaiionibus clericorum, in- (Vilerbii, Kal. Julii.)
vasionibus ecclesiarum, mulilalione membrorum , (52) Significasti cobis per liueras tuas quodcum
el aliis abiisionibtts el injttriis tnullipliciter irroga- quidam maleficusingressus ecclesiamde Bleiseio, Dei
lis, quod eiiam communicavetil illis qui propter timore poslbabito, Eucharisliam cum ornameiuis
cxptiisionem monachonim Cantuariensium auclori- allarium et libtis ecclesiasiicis extra ipsam eccie-
taie nosira sunl excommunicationisvineulo publice D ' siam asportassel, dileclus filius Laurentius presby-
innodaii, qitodque de carnis incontinenlia sit suspe- icr lator prasenlium Ecclesiae luse regularis canoni-
clus, cum Clias habeat matritnonio copulalas. Quia cus, queni in prafata ecclesia de Bleiseioinstiiueras
.veroprasumpiiones lmjusmodi validsenon videntur, capellanum', prafalum iniquiialis filium fossorio
cum non solum minores clerici, verum eliatn plures arrepto percussii; sed si ad niorlem fuerit iclus hu-
episcopi sint quorumdam principum cancellarii, jusmodi, tu et ipse penilus ignoraiis. Cum atitem
quibus tamen non impingiHir lalis culpa, cum per parochiani ecclesise memoralae.videreut pradictum
alios ad lioc etiam deputaios possint hujuscemodi maleficum ornamenla ecclesiae asportaniem, arre-
liuera sigiliari, ne facile possel ostendi quod scieu- ptisgladiis el fustibus ipsum in eodem loco pcoti»
ler communicaverit excommunicatis in casibus non nus .occideruut. Prafatus vero Laurenliirs de sua
concessis, .quodque incontinenlia ejus sit recens, saiule pracogitans, evolulo anno sab lilulo confes-
niacime si parvulam prolem nou habeal rccenlis in- sionis libi rei ordiiiem revelavit. Pro quo nobis hu-
coniiiieniise suae leslem, cum pramissam inconli- iniliier supplicasli ul cum co misericordiler age-

(32) Cap. Significasti, Dc homicidio.

 63 PONTIFICATUSANNOXII, CHRISTI 1209. Cfi
re dignaremur. Licet aulem contineatur in ca- j)i re, lum ratione pariis in qua fuil ille percussus,.in
none quod si qualuor (55) homines aui quinque qtia de modico ict.u quis solel Iethaliler loedi; maxi-
vel plures conlra unum hotninem rixati fuerint, et me cum secundum vulgare proverbium asserattir
ah iis mortuus fuerit vulneratus, quicunque illorum quod qtii ferit primo, ferit langendo; qui vero fe-
ei plagam imposuil homicida secundum statuta ca- rit secundo, feril dolendo. Unde, pensaiis omnibus,
nonum judicelur, qtiia tamen in alio canone dicitur ei creditur expedire ut cum htimililate abslineai a
depresbyiero qui diaconuin equitanlem percussit, sacerdolali officiocxsequendo.
el ipse cadens ex eqiio cervice fracta interiit; quod Datuin Viierbii Kal. Julii, poniificalus nostri anno
si iion ad mortem percussus est, incaule agehti duodecimo.
presbytero est pcenilenlia indicenda, ila quod ali- LX.
quanlo lempore a missarum suspensus solemniis, FRATRIASTORCiO MONACHO DEMANSO AD£)CISTERCI-
deniioad sacerdolale officiumreverialur; quod si ve- ENSISORDINIS.
raciier qualicunquepercussione presbyteri moriuus . De monarho qtii medicinam exercuit.
est diaconus, nulla hic ralione more sacerdolis per- (Viierbii,Kal. Julii.)
miliendus esr minlslrare, eiiamsi voluiualem nosi Oblata nobis lua petilio continebat quod cum
habuit occidendi, nos in pramisso casti credi- Ij adhuc in soeculomorareris el medendi officiumexer-
mus distinguendum utrum constare possit quodjpra- ceres, adhibuisti cuidam monacho medicinam, ve-
ialtis sacerdos non inflixil percussionem letiialem , rum cum le illicilis negoliis implicato el lardanle
de qua videlicel, si aliorum non fuisseat vtilnera regredi ad eumdem, ipse curn purgalus jam esset,
subsecuia , percussus minime interisset, quodque mandatuin quod ei dederas super sua cusiodia vili-
percussor voluntalem non habuit occidendi, nec ip- pemiens, sibi a prohiLitis non cavisset, uiorbum
sius sludio, consilio, vel mandalo processerunt alii paiiter el morlem incunit. Licel auiem de abbatis
conlraillum. El quidem si hoc ila se habet, quod lui consilio sacros ordines gradalim fueris assecu-
forsan ex eo posset osteudi si cerla apparuissel per- lus, quia lameu ex eo conscicnlia te remordei quod
cussio ab eodem inflicta lam inodica et lam levis in si adhibuisses exactiorem diligenliam circa euni,
ea corporisparie in qua quis leviier percuti non so- evenluin lalem forsitan evitasses,-nos consulerestu-
let ad moriem ul peritoruni judicio medicorum la- duisli an in susceplis debeas ordinibus ministrare.
lis percussio asserereiur non fuisse letbalis, cum tlc Quo circa discrelioni luoe per apostolica scripia
cseieris ipsi credendum sit sacerdoti, qui non accu- mandamus qualenus si est ita, et aliud canonicum
salus vel denunlialus ab aliquo, sed per seipsum de non obsistal, sub timore divino minislres in onli-
'
sua saltite soilicitus l consilium expeiit salutare', nibusjam susceplis, pro iis-et aliis ext.essibus ex-.
posi poeirileiUiamad caulelam injunctam in sacer- piandis monaslicam regulam diligenlitisobservando.
dolali possel officio ministrare, religionis accedenie Datum V-ilerbii, Kal. Julii, anno duoiiecimo.
favore, cutn sil canonicus regttlaris, el sine omni LXI.
' scandalo sacerdotale PR10RIS. HONORATI ARELATENSIS.
possit ofliciuQiexercere. Quod
si discerni non possil ex cujus ictu percussus inle- De cctusaquadammairiinoniali.
riil, in hoc dubio lanquam honiicida debel ipse sa- ([54] Viterbii, vi Kal. Julii.)
cerdos, elsj fdrsan homicida non sif s a sacerdeiali Ex lenore luarum litterarum accepimus quod
oificio absunere, cum in hoe casu cessare sit tuiins cum Petrtis ct M. mulier in aniiis majoribus con-
quam temere eelebrare, pro eo qttod in alicro nul- sliiuli per verba de prasenti malrimonium eonlra-
lum, in reliquo vero magnum periculum limealur. xissent, quidam dicens illos quinlo se consangui-
Ulrum auiem de illis sit simile seiuiendutn quorum niialis gradu coniingere, coram te ccepit moiii-
unus, sed quis omnino nesciiur, hoinicidium perpe- moninm accusare : qui denittm juxta formam
travit, si forsanad recipiendos sacros ordines nra- canonis praslito juramenlo ad fundandam inten-
sententur, ut omnes sint pariter repeilendi, cuin B> tionem suam dttos tesics inducens, consangui-
discerni non possit qui debeanl inculpabilesjudicari, nitatem ipsam laliter coTnputavi!. Malenulriia,
diligens invesligator advertat, fquamvis hic casus inquiens, ei vir ejus Cau.situmaiqtie Maiiam , Cau-
sit ab illo valde diversus. Si vero , quemadmodum silus vero Guiscardum, Guiscardus Mariam, Maria
perbibelur, sacerdos iste prius ab illo percussus sa- Gilium, Gilitis nuptam Pelro. ltem, Maria uxorein
criicgo , mox eum cum ligone in capite repercus- Bernardi Amalrisci, quse Bealricem uxorem Ber-
sit, quamvis vim vi repeliere oinnes leges et omnia nardi Aldeberti, qtise Bealricem uxorem Bernardi
jura permillant, quia lamen id debet Deri cum mo- de RegoTdano, qui Pelruin de quo agilur genue-
deramineinculpatwtutelw, non ad sumendam vindi- runt: quem alter lestium in omnibus est secutus;
clam.sedad injtitiam propulsandam, non videlur reliquus vero consanguiniiaiis gradus hoc modo
idem sacerdos a poenabomicidiPpeiiitusexcusandus, dislinxit. Malenulrila el vir ipsius Causilum atque
liim ralione insirumenti cum ^quo ipse percussit, Mariam, Causitus aulem Guiscardum, Guiscardus
quod cum sit grave, non solet levem plagam infer- matrem Gilii, Gilius sponsam Petri. Itero, Maria

(55) 25, q. 8, cap.-Signoiaor. (31) Cap. tix tenore, De consang., in 4 Coilect.

07 INNOCENTUIII PP. REGESTORuM LIB. XII. 63
iixorem Bernardi Amalrisci, uxor Bcrnardi Amal- A ^ peccaverititi te fraler luus, corripe eum inter te ct
risci uxorem Bernardi Aldeberii, uxor Bernardi ipsum solum. Si le non audieril, adliibe libi unum
Aldeberti Beairicem matrem Petri genuisse noscun- vel duos lesles (Luc. xvu), elc Et tunc eiiam hujus-
lur (55). Porro aceusatoris pars consangtiinitalem modi teslis adhibitus, non quidem commissi crimi-
suflicientcr probatam asseruit ex depositionibtis nis, sed fralernse commolionis polius lestis eiit.
pradiclorum. Cum enim consanguinilatis gradns Fuil quoque subsequenter adjunctum quod non
competenler distiiixerinl, nocere non polerar quod idco accusalor cum juramento recipilur (40) ul ei
nomina quarumdam non expresseriini personarum, credi debeal lanquam lesti, sed cum in causa ma-
cum dcnionslratio seu circuniloculio loco proprii tiimonii quoad qusedam laxius quam in aliis nego-
nominis babealur (56), adjiciens quod etsi diclttm liis procedalur, o*um ad leslimonium admiltuiilur
unius leslis. qui liium personanim nomina non lam domestici quam affines, et recipilur etiam
cxpressit, repularelur forsan invalidum asserlioni lesiimonium de audittt , cujusdam compensaiionis
lamenaccusatoris et lestis allerius in lioc articulo intuitus fuila-sacris canonibus inlroduclum ul ac-
slandum erat, cum in decrelo Paschalis invcnialur cusaior cum solemnitatelquadam, vitlelicel jura-
quod iu omni (57) negoiio principalis persona de re menlo, reciperelttr. Nec lamen idco ut lestis debet
sibi nota verilaieni dicens prO leste meriio est ha- recipi dic.tum ejus. Nam el in aliis conlroversiis,
licnda, cui qtiidem uno adbibiio, duo lestes effi- iiccl quis prastel calumnise sacramenltim, non la-
ciunlur. Pralerea supervacuo vidcretur esse stalu- men ei crediiur lanquam tesli. Pralerea dicium
ttitn ut cuni juranieiilo deberet rccipi accusator, unius testis, qui propinquitalem habere asserit per
nisi ei ciederetiirDinJhocarliculo lanquam tesli. Ad se nolam, ex eo invalidum videbalur quia, cum se-
liaec autem fuil advcrso proposilum quod cum cunduni communem loquendi usum, dum quis dici<
juxla canonicas sanctioncs non solum gradus distin- librum aliquem per se nosse, inielligalur illum suo
guendijsinl sed cliam personarum nomina designan- siudio didicisse, diclus lestis videbaiur impossibile
da, o.tprailicli accusalor et lestes in quarunidam fuisse leslaius : qui cum nondum quinquagcsimum
defeceiiiU nominibus personarum, profeelo exdepo- annum alligerit, illorum consanguinitalem suo slu-
silionibus eorumdem nihil penitus probahalur (58). dio se nosse proposuil qui jam ceiuum annis elapsis
Ncc obstal quod altera pars proposuil demonslra- decessisse noscuntur. Praterea cum alius testis ea
lionem vicem iiominis (59) oblinere; quia tunc quae super Consanguiuilate depbsuit a Maria Lam-
demum demoiislratio seu circumlocuiio proprii bcrii se didicisse lirmaverit, ac Maria jurala post-
nominis vicem supplet cuni potest de corpore seu fr. modum dixeril se' de illis nihil scisse peniius vel
persona constare. Unde cum personarum illarum eliatn audivisse, illorum dicta sic asseruil pars al-
quarum nomina niinime sunt expressa nulla prorsus lerabenigne inlerpretanda, ne alteruier <!epcrjurio
menioria habealur, utpote longis relroactis lempo- argtiatur, ur videlicet ille quaedixir didiceril a Ma-
ribus defunclarum, hujusmodi circumlocutio non ria, et Maria de illis nihil omnino novisset auLeiiam
esi pro nomine proprio admiltenda, niaxime cum audivisset, ei tamen ea quse nec scivit nec audivit
videatur ibi obscutitalem ingerere nianifesiam ubi ab aliquo, per se fingens dixerit ipsi lesti. Undc
dicilur: Maria genuii uxorem Bernardi Amalrisci, cum ipse de iis fuerit inslruclus ab ea quse illa
uxor Bernardi Amalrisci geiiuit uxorem Ber-uctrdi penitus ignorabat, hnjusmodi lesiimonium debet
Adelberii, cum isla compossibilia esse potuerinl, tit invalidum judicari. Cum igitur nos duxeris consu-
~i Majia uxorem BernardiJAnialrisci et alia uxor lendos quid libi sil in pramisso negotio faciendum,
Bernardi Amahisci uxoreai Bernardi AUelbeili nos lam supradiclis quam aliis intellecris, devolioni
genuerit quse Maria filiaoon fuissel, ul verblgralia, tuse taliter respondemus, quod cum lolerabilitis sit
si Bcrnardus Amalrisci diversas hahuisset uxores. aliquos contra statula iiomiuum copulalos dimittere
Ex cadem quoque ftiit parte proposilum regtilarilcr quam conjunclos lcgiiime conira siatuta Dominise-
esse verum ut nulli prorsus accusalori credi debeal D I parare, per deposiliones bujusniodi non est ad di-
tanqtiam testi, curn juxla sacrorum canonum insli- voriii senienliam procedenduni (41).
luta nulltis in eodem negotio siinul esse possil accu- Dalum Viterbii, vi Kal. Julii, anno duodecimo.
salor el teslis. Supradicltini vero Paschalis capitti- LXH.
lum dicehalur ad fraternse corrcclionis causain, in H. SCHOLASTICO BREMENSI.
qua non secundum judiciarium ordinem, scd potius Ei confirmalur sua scholastria.
juxta regnlam evangeJicain procedilur, resliingen- (Viterbii, vi Non. Julii.)
gendum quod ex ipsius lenore capiluli colligitur ,' Cum dileclus filius magister G. in nostra essct
evidentcr. Sic enim in Evangclio cominelui': si prasenlia conslitutus, coram nobis bumiliier est

(35) In lerl. Collecl. monslralur. Sed in cod. Col- (3s)) In terl. Collect. proprii nom. eiiam in cod.
berlino scriplum esi noscitur. Colberlino.
(56) Cap. Licet, De leslib. (40) In lerl. Collect. admillilur, etiam in: cod.
(57) Cap. In onmj, eod. lit. Colbert. •
(58) 35 q., cap. De parenlela. Vide Reginonem, (41) Vide Concil. Lateran. Innoc. III, c 52,
iib< ii, c. 251.
 C9 PONTIFICATUSANNOXII, CURISTI 1209. 70
confessus quod stiper scbolaslria Bremensis Eccle- A nicare praesumerel vel favere, ila quod si qui ve-
sise ac prabenda quas aliquando possederat in ea- nire in contrarium alteniarent, laicos hujtistnodi
dem le nec molesiabat nec volebal in poslertim excommunicationi suhjectos el a Bremensi Ecclcsia
molenare, sed observare diligenler arbitriuin qtiod beneficium obtinenles, eo in pcrpeluuin spoliatos:
inler re ac ipsum stiper iis fuerat proroulgalitm. clericos atilem attclorilate hoslra nunliarenl omni
Unde super eisdem ipsi perpeluum silentium dtixi- ecclesiastico beneficioet oflicio desiiiulos, civilalem
mus iinponendum. vero seu castrum aut hominum quodcunqtie com-
Datum Yiterbii,vi Non. Julii, anno duodechno. mune, si conira inhibiiionem liujusmodi diclo
LXill. Waldemaro prasunierent adhoerere, supponerent
ILLUSTRI REGIOTTONI 1NROMANORUM IMPERATOREM . dislrictissime inlerdicio, ila quod prater pceniten-
ELECTO. tias morienlium cl parvulorum baptisma nnlluin ibi
AdversusWaldemarum episcopumSlewkensem. divinum offieium nullumque celebrelur ecclesiasti-
(Viterbii, vi Non. Julii.) eum sacramenlum : qtiod si quis elericus violaret,
Cmn vir iniquus et apostata Waldemarus quon- ab omni ecclcsiasiico beneficioel officio deponerent
dam episcopus Slewicensis ad sedem apostolicam violantem, si qui vero super re tam illicita jura-
accessissel, _per eam de durissimo carcere libera- B mentuni ei aliquod prasiilissent, denuntiarenrttr eo
lus in quo suis merilis diu fueral delentus inclusus, penitus non leneri. Sed Waldemarns pradictus ar-
et nos ei humanitalem omnimodam ostendere cu- cum sic tcnsum non meluens, nec fugiens a sagitta,
rasserous, exagilatus non divino Spiritu, sed 'mali- in sua damnabililer peninacia perseverat, cum l)a-
gno, a nobis clanculo illiceiuialus absccssit, collaioe llian el Abiron, quos lerra vivos absorbuil, porlio-
sibi graiisDse ostendens ingraium, et adniinistra- nem, nisi resipueril, habilurus. Cum igilur faclum
lioni Bremensis Ecclesioe ncquiler se ingcssit (42), sit adeo insipiens cor ipsius ut vitlens non videat
priori Ecclesia lemere derelicia, non curaiis adver- et auribus non percipiat, nee corde inlelligat ut
tere quod iecundum canoniea inslilula qui a caihe- conversus sanetur, scd iram in die ira ac revela-
dra priori deserla sinc Romani ponlificis conniven- lionis jusli judicii Dei sibi Ihesaurizare non ccssel,
lia praesumpsii ad aliam se lransferre, et prima ut ejus cervix iudoiuila et suorum sequacium for-
carere debct, quam per superhiam sprevil, et re- tius valeai cdomari, serenilatein regiam rogandani
pelli nihihvminusa secunda, quam per avatiiiara duxinms et-moiiendam qualenus sicut Deum liihes
concupivit,praserlim cuni in praseniianostra dilec- el Ecclesiam Romanam diligis et jusiiiiam ample-
lus filiuspraposilus Sancli Lucii Roskildensisei Isesae., xaris, lalirer in eum el complices stios luoevim
majesiatjs, aposlasiae, adulterii, perjurii, dilapida- exerceas poteslatis, eumdemWaldemarum a civiiaie/
Sionis, et conspiralionis crimina objecissel, quod- Bretnensi et ejus finibus potenter expellens, el ubi-
que irregularis exisierei, ulpote deduplici adullerio ctinque fucrit laiidiu persequens lanquam Dei et
procreaius, dispensalione ipsius olim ab aposiolica Ecclesioeinimicum donec sibi vexaiio tiibual in-
sede per subreptionein oblenla, suppresso quod telleeUmi, illosque quos suos constiierit esse fau-
osset fpurius et expresso quod existerei naluralis, lores ,. per poenas quas videris infligendas a .lam
cum clpaternse inconlinenliseimilator filiosliaheal temeraria prasumptione compescens.qiiod per effe-
post sacros ordines generaios: quoe omnia itleni cfum operis cogiioscalur Deo te velle placere, no-
prapositus contra eum se oblulit probaturum. siramque injnriam vindicare, ac juslilise sedulo
Quamvis ergo durissinie anitiindvertere poiuisse- deservire. Insuper dileclos filios A. elecium, II.
mus in eum, quia ta;ncn sedes aposlolica consuevit scholasticum, G. cellararium, et H. canonicum
laansucludine lemperare rigorem, pcenam ipsi de- Bremenses, qui propier bonum obedicnlia; suis red-
bitam diffcrentes ad lempus, vencrabilibus fratribus dilibus hactenus sunt privaii, non permiilas eisdem
noslrisMagdeburgensiarchiepiscoposuisque ac Bre- in poslerum defratidari.
mensis Ecclesioesufliaganeis, Osnaburgensi prate- r » Datum Viierbii vi Non. Julii, ponctificatus nostri
rea elMonasleriensi episcopis dislricte dedimus in anno duodecimo.
pracepiis ut prscfatoWaldemaro ex parte noslra di- In eumdemfere modumvenerabilibus[ralribus Mo-
stricte prac.iperenl qualeiuis omni excusalione ac nasleriensiet Osnaburgensi episeopis et suffraganeis
dilalionecessaulejnfra mensemposl commonilioneiii Bremensis Ecclesiw usque non teneri. Cum igitur
eorum iter arripcrei ad sedetn aposrolicamveniendi, Walderamus pradicius arcum sic tensttm non me-
veniam humiliier pelilurus, alioquin ex lunc sublato ttiens, nec fugiens a sagitta ad apo.Holicamsedem
cujuslibet coniradictionis et appcllationis obstaculo, non venerii itifra lerminurnprafinitum a nohis, sed
deposilum el degradalum ab omni ecclesiaslico in stia pertinacia damnabililer perseverei, per apos-
oflicio et beneficio auclorilaie nostra nuntiarent lolica vobis scripla inandamus ei districte pracipi-
eumdem , et facerent lanquam analhematizatum raus quatenus eumdem senlentiam, quam incurrisse
usque ad satisfactiorije.mCoiidignamarclius evitari; digiioscilur, per veslras et vicinas dioeceses;publi-
oninibus nihilominus inhibentes rie quis ei commu- canics, et conlra eum et suos coniplices ideminan-

(42) Vide supra, lib. x, ep. 209.

71 INNOCENTHIII PP. REGESTGRUMLIB. XII. 72
datum per omnia fideliter exsequentes, in locis in .V imo pro eo quod se fecisse proposuit, odiosus sibi
quibus fuerinl tam divinum officium quam alia ex lunc exsiilitei ingralus. Et licet idem episcopus
ecclesiastica sacramenla praier baptismala par- ab bujusmodi pravitaiis excessu alienum se repula-
vulorum et pceniteniias morienriutn ipsis pra- verit er immunem, ad dubieiatis lamen scrupulum
senlibus facialis ornnino cessare, coniradictores ampulandum rei seriem nostro censuit apostolaitii
appellatione remota per censuram ecclesiaslicam reserandam. El sive super pramisso faclo culpabilis
compescendo, el illoscanonicos qui juxla continen- esset, sive inculpabilis judicandus, per dilectos
liam ejusdem mandaii ad nos accedere cotitenipse- tamen filios magistrum Gallunfel J. Ecdesiae suae
runt, ac soepedicto Waldemaro favere prasumunt, canonicos, quibus stiper hoc mandatum dederat
deniintiando in electionis negorio parres aliqnas speciale, a nohis cedendi licenliam poslulavit, ut-
non habere, clericos seu monachos vel etiam laicos poie qtii pra mullis angtistiis pasioralis sollicitudi-
qui eideni impertiuntur favorem, excommunicaiio- nis fatigalus ad umbram quietis aspiral. Porro di-
nis vinculoinnodelis, nisi admonili resipiscatU, eos clus episcopus in mtillis se reddidit meriio commen-
qui abbarias vel alias pralaiuras aul beneficia re- dandum, lum quia lanqtiam fidelis et diligens
ceperunt ah ipso, auctorilate nosira digniiaiibuset dispensator injunctum sibi villicationis officium
beneficiis lalibus sine spe resiiruriouis in perpetu- B prudenler implevil, el tanquam arbor fructifeia in
um spolianles. vinea Dominisabaolb graios fructus uberesqtte pro-
Dalum Viterbii, vi Non. Julii, etc ul in alia. duxit, sub cujus jirovisiouis umbiaculo commissa
LXIV. sihi Ecclesia in spiriluaiibus et tcmporalibusdigno-
EPISCOPO CONCORDIENSI. scitur floruisse; lum quia sludiitm Simoniacaepra-
Vl admittot cessionemepiscopiTervisini. vitatis exacla diligentia investigans, quanlo polius
(Viterbii IVNon Julii.) erat innocens, tanio minus illud volnil palliari; sed
(45) Sicui venerabilis frater nosierTervisinus epi- cum bonarurn mcntium sil ihi culpam propriam
scopus per suas nobis liticras intimavil,cumbiennio fonnidare ubi culpa aon est, alienum excessum,
iani elapsoquidam Ecclesiscsuaecanonicus corpoiis quo laedi limuit, nobis quasi proprium indicavii, ul
jnfirmliate deleiiius inter coelera cuidam confessus conscienlise nubilum, quod peccatum alieuuiu in-
fuerit sacerdoii quod ipse ac quidam laicus, advo- duxerat, apostoiicaeresponsionis oraculum serena-
oatus videlicel EcclesioeTervisinae, a quodam con- ret; tum etiara quia sub pastoralis officiisarcina
saiiguineo ejusdem episcopi quasdam promissiones ingemiscens, exonerari humiliter peiiir ab eadem,
«t securiiates acceperant si eura episcopalum con- et qui laudabiliter injtmcti sibi ministerii curam
idein consilio sacerdotis inductus "
tingeiol oblincre, implebal, insufiicientem sejudicans, subesse appeiit
hoc in secreto cidem episcopo revelavir. El licet polius quam praesse, ac in huinili statu devotum
episcoptisapudconsanguitieumsupradictum precihtis, exhibere Domino famulalum quam in dignilatis
tcrrorihus atque rnlnis ssepius instilisset ul eidem apice gloriari. Licet autem cx ejusdem absenlia Ec-
cxponeret an sccuritalem aliquam seu promissionem clesise Tervisinae limeantur dispendia provenire,
pio sua eleciione fecisset, ipse tamen constanier uni- quoe sub provisione ipsius multa recepisse dignosci-
versa negavit. Nuper autem jamdicto episcopi con- rur incremenra, quia lamen se propriis meritis di-
sanguineo corporis infirmate gravalo, cum episco- gnum reddidit gratia speciali, nos ipsius supplica-
pi coiiscieniiainid quod a canonico audierai siimu- lionibus inclinati postulationi ejus ex benignitate
laret, omni siudio ac diligeniia coepit euuidem lai- apostolica duximus aniUiendum.Qttocirca fraierni-
cutn per euin qtii judicaiurus est vivos et n.orluos lali luoeprsesenlium aucloritare mandamus quale-
obieslari' ui si qua pro eleciione ipsius aliquando nus cessionem ipsius recipiens vice nostra, eum-
promisissut, nullaienus occultaret. Qui polsmodutn dem absolvas ab onere officiipastoralis, compelen-
eitlein episcopo sic respondil, quod bonaememoriae tem eidem de bonis cpiscopalibus provisionem
Conrado episcopo Tcrvisino defuncio, canonico et JJ assignans.
advocato pradiclis quanidam promissionem fecerai Dattim Viterbii, iv Non. Julii, poniificalus nosiri
si eumdem conlingerel ad episcopalum assumi, sed anno duodecimo.
lunc nulla de ipso eleciio facta fuil, quodam alio E. LXV.
videlicet nomine in cpiscopum Tervisinum elecio. CAPITULO TERVIS1K0.
Sed eodem E. posl iriennium carnis debilum exsol- De eadem xe,
venle: idem episcopi consanguineus pro eleciione (Dalum ut supra.)
ipsius quamdam pecunioe quanlitaiem advocaio Sicut venerabilis fraier nosier, elc, in eumdem
supradicto promisir, cujus parlem lempore proce- fere moduiiiut in alia usqueiii finem, Quocirca de-
dcute dicto advocalo persolvil. Quseomnia memo- - voiionem vestram rogandatn dtiximus et monen-
ralus episcopus, divinum lestimonium invocando dam, per aposlolica vobls scripta sub obtesialioue
asseruil se penilus ignorasse, nec solvisse aliquid divini judicii disiricie prsecipiendo,mandanies qua-
pro eadem pecunia consanguineo saepedicto, quiu- lenus post cessionem ipsius convenienles in unum,

(45) Vide lib. xvi, epist. 19, 160.

13 PONTIFICATUSANNOXII, CIIRISTI 1209. 74
sancii Spiiilus gralia invocaia, omni carnali graiia, A circurnamicia varietate regina, velut caslrorum
lmmano favorC, ac commodo prhalo posrhabiris, acies ordinala. Verum isla non dicimus quod semu-
Iiabentes prae oculis soltim Deum, personam ido- iationem hujusmodi approbemus, sed ut illius se-
neam, quse tanio congruat oneri et honori, et pro- quamur exempium qtii factus est infirmis infirmus,
desse debeat poiius quam praesse, canonice vobis imo qui omnibus omnia faclus est ui omnes iucrifa-
in episcopnmeligalis. ceret ei qui vult omnes homines salvos fieri ct ad
Daium, ut supra. agnilionem vciitalis venire. Nunquid, amanlissimi
LXVI. fralres, arguendus eslmedicus quialiqitid aliqtiando
TF.RRACONEKSI ARCHIEPISCOPO ETSUFFRAGANEIS EJUS. minus . sanum indulget aegroro nimiiun cupienli?
Dc negotioDurandi de Osca (44). Nequaquam, quoniam, eisi parum obsil atl aliquid,
(.Viterbii, in Non. Julii.) nonnunquam latnen ad aliud valde prodest, cum
cl criislula non abs re permiltatur ad lempus lene-'
Ejtis exemplo, eic, ul in calerno penultimoregesti ram
undecimi anni usque censuimus proponendttm fra- contegere cicairicem donec ipsa sub illa meiiiis
et renascenle novo, vc-lus unguis non
tribus er amicis , cum pralarorum conscienria et soiidetur,
nec ecclcsia- _ tolus pariler excludatur. Vos ergo, fralres, hujns-
assensu, ira quod ab eis propter hoc
modi supporieiis in spiritu Ienitatis, non abjicienles
rum frequenlalio, nec clericorum prsedicatid posl-
sed allicienres eosdem; quia plerique homines fa-
ponatur, elc, usque in finem. Ad majorein vero cau- cilius commoniiionibus
telam alias quasdam lirieras, quas vobis dirigimus quam comminationibus rc-
hoc modo ; Si et vocantur, et honuullos aflabiliras graria; magis cor-
incipienles quemadmodum(4S),
alias illis direximus hoc habenies rigil quam asperitas disciplinoe. Prius enim infun-
qtiasdam quas dendumesl oleum, et, si necesse fiterii, superinfun-
principium : Gravemconlra vos (46), ab eis volumus
denduro est vinum, quamvis circa conversos hujus-
prasentari.
Dalum Viterbii, ni Non. Julii, anno duodecimo. modi modo posl vinum infusumsit oleum infunden-
dum, cum dudum perversi excommunicationis fue-
LXVH. rint mucrone percussi, nunc vero conversi commu-
NARBONENSl ARCHIEPISCOPO ETSUFFRAGANEIS EJUS. nionis sint amplexu fovemli. Nam ct prudens chi-
De eadem re. rurgicus ad curalionem diri vulneris prius adliibei
(Viterbii, IIINon. Julii.) medicamenla mordacia; sed, cum sanari jam coepe-
Si, quemadmodum nobis per lilleras veslras et rir, curam ipsius snavi unguento consummai. Ve-
duos fratres Cisterciensisordinis inlimastis, Duran- , rum, si male sanaia cicarrix redit in vulnus, non-
dus de Osca cum complicihus suis infideliter agit, ' nunquam adhibet ferrum vel ignem, ne pars sincerk
vel ad fallendtim Romanam Ecclesiam, vel ad elu- contrabal corrupielam. Sic el vos, fralres, morel
dendum canonicam disciplinam, illud sibi profecto prudentis medici faciaiis, maxime si perrniserint
coniinget quod de talibus Scriplura lestatur : eliam cum murmure se curari, non calumniantes
/n insidiis suis capientur iniqui (Prov. xi), cum conversaiionis eorum proposiium, quod in iitleiis
asiurias Saranaenon penirus jgnoremus. Si vero de nosiris vobis ostendilur comprehensum, maxime
prisiina superslitione quidquam relineai ad caute- daiis eodem lempore cum prasenlibus ad eaulelam,,.
lam, ulfacilius capere possil vulpeculas quae mo- cum pensalis undiquecircumslanliis non sil temere
liunlur vineam Deniini demoliri , tolerandus est improbandum. Quod si veslram conlempserint me-
prudenler ad rempns, donec arbora fruclibus cogno- dicinam, relalione fideli noslris quanlocius auribus
scalur,dummodocircasubstanliamveriiatisdecorde intimeris, ul adhibeamus remediura quod videbimus
puro el conscienlia bona et fide non ficla procedar, expedire. Sic enim erroneos ab hseretica praviiale
quaudoquidem Paulus aposlolus dicar, cum essem iiHendimus revocare ut vclimus fideles in catholica
astutus, dolo vos cepi (II Cor. x»), dolttm appellans veritare fovere, cum rolerahilius sit perv«rsos i»
prudeniiam quam mulla dissimulando gerebal ut j) sua perversiiale perire quam juslos a sua juslilia
animas diabolica fraude decepras muliifariam mul- declinare.
iisque modis reduceret ad illum qui via, vcrilas est Datum Viterbii, nl Non. Julii, elc.
et viia, cum et ipse longius se finxerit ire quando
duobus discipulis se oslendil in efligie peregrina. LXVIH.
Quod si etiam a prisca consuetudinenon subilo re- TERRACONENSI ARCHIEFISCOPO ET SUFFRAGANEIS EJCS.
cedat ex toto, aliquid sibi de illa reservans ut ve- Super eodem.
recundise parcendo quasi veterem legem sepeliat (Sicut supra.)
cum honore, nec sic esl penilus confuiandus, dum- Si quemadmodum venerabilesfralres nosrri, Nar-
modo, sicut prsediximus, non aherret in substantia bonensis archiepiscopus et suffraganei ejus, et«.
veritatis. Consueludinumquippe diversilas, in habilu sicut supra.
praserlim exlrinseco, deformitalem in sancta Ec-
clesia non inducit, cum assistat a dextris Sponsi
(U) Vide supra lib. xi, cpist. 190. (46) Epist. 09.
(45) Episl. 67.
PATHOL.ccxvr. 3
7S ., INNOCENTHIII PP. BEGESTORUMLIB. XH. 76
LXIX. A terius professionis exislanl, el in qtiibusdam forsi-
DURASDO BEOSCA ET FRATRIBUS F.JUSRECONCILIATIS lan arciioris, si associaveiitis eos vohis, conrra di-
ECCLESIASTICE UNITATI (47). viiium praceplum in bove arelis ei asino, serenies
De eadem re. agrutn diverso semine, ac induentes vesiem de
(Viierbii, 111Non. Julii.) Iana linoque conlexram. Ctimqne non sir in exte-
Gravcni contra vos venerabilium frarrum nostro- riori babiiu sed in interiori potius resmum Dei,
rum Narbonensis archiepiscopi et Biterrensis, Uti- scandahim quod de pristino habitu adhtic a vobis
censis, Nematisensisel Carcassonensis episcoporum relento fortius ingravescil, sedare cureiis, ijisum
querelam recepimus quod vos plus debilo de gralix liabitum, proul nobis esiis polliciii, taliter variando
nosrra favore jactanies, adversus ipsos nimium in- ut sictil inleriori bahitu, sic eliam exteriori v.osab
solescilis, adeo ut in eorum aspectu quosdant Vai- hacreticisoslendalis esse divisos, ul secundum Apo-
denses heerelicosnondum reconciliaio ecclesiasiicoe slolum quae sunr pacis seclemini, et quse aedificario-
unitali duxeritis ad Ecclesiam ut vobiscum conse- nis suiu invicem observelis, iiolenlespropier calcea-
crationi Dominici corporis iniercsseni, pariicipan- menta deslruere opus Dei, memores ejus quod idem
les in omnibus ciiin eisdem. Quosdam quoque mo- Aposlolusait: Si propler cibum fraler tuus scandali-
naclios, qtii a stiis monasteriis exierunt, ci alios B zalur,jam non secundum charilalem ambulas. Noli
quosuam sui proposili desertores in veslro vos as- cibo luo illum perdere pro quo Chrislusmorluus esl
serunl consorlio relinere. liabitum etiam pristinae (Rom. xiv). Quapropter si esca, inquil, scandalizat
supersliiionis scandalum apud Catbolicos generan- fratrem meum, non manducabo carnem in wlernum,
lein in nuilo vos penitus immutasse lestanlur. Oc- ne fratrem «neumscandulizem (1 Cor. vin). Si ergo
casione praterea doctrinalis sermonis, quem in Aposlolusboc pracipir observandumde ciho, qtiaiua
schola vestra propouilis frairibus et amicis, ab Ec- magis decalceamento esiobservandum, ui scandalum
clesia nuilti recedunt, non ciiranies in ea divinum evilerur, inaxime de cordibus infirinoruin, propter
«tflicium aur S3cerdoralem pradicaiionem audire, quod Verilas ail: Si quis scandaiizaverit unum de
Sed el clerici qui sunt de vestro consoriio in sacris pusillis islis qui in me crcdunl, etc, (Matih. xvm.)
ordinihus consliluli, divinum officium secmidum Nam vae homini illi per quem scandalum vcnii.
instilutiones canonicas non frequentant. Adhuc in- Ideoquemonemus, consulimus el horlaniur ut ii q«t.
super aliqui vestrum affinnani qnod nulla saecuiaris de vobis nondum signum hujusmodi accepertuu,
polesias siue liiortali peccalo potest judicium san- vel qui vobis fuerinl associandi de csetero, non se
guinis exercere. astringanl proposilo ulendi sandaliis desuper perfo-
C
, Nos igittir, iis audilis, lacli sumus dolore cordis ratis, neque lalibus calceameniis utaniur, ut sic
rnirinsecus, vercnles non modicum ne lendat ad scandalum penitus evanescat. Veslros aulem amicos
itoxam quod providimus ad salulem. Ne igilur crror. et ftaires, qui ad audiendum sermonem vcstrum
novissimus Dar pejor priore, devolionem veslram convcniuni, monealis prudenter et efficaciler indu-
rogandam duximus et monendam, per aposlolica caiis nt freqneiiieiU ecclcsias ei in eis audianr vcr-
sciipia mandanles quaienus memores legis divinsc, bum Dei, maxime diebus staituis, ne sacrum tem-
secundum qtiam posiii exlra casira propler macu- plum aur sacerdorale oflieium conlemnatur, cttm
lam lepra sine judicio sacerdolis non reducebanlur ulruinqtie pia dcvotione sit-a fidelibus venerandui.i.
ad illa, vos quoque illos siudiose vitelis qui propier Domusenimmeadomus oralionis vocabilur (Mailh.
labem hserelicae pravitatis a gremio sunl Ecclesise xxi), cunctis genribus air Dominus: quae ranroecre-
separati, donec ad eam poiitificalis auctoriratis deuda esi efficacisead orandum in ipsa ut de tempio
judicio revocenitir, ne, si secus egerilis, el evan- eliam inanufaclo Saloiuon dicat ad Dominum: Si
gelicam et apostolicam senienliam contemnaris, ccclumel ccelicwlorum capere le non possunt, quanto
cum is, qui non audil Ecclesiam,sicut ethnicus sil ct magis domus hwc, quamego conslruxi! sed respicias
publicanus hahendus, et hoereiicushomo post pri- D ad oralionemservilui et cidprecesipsius,DomineDcus
mam et secundam admoniiioncm sit penitus devi- meus : audi liymnnmel oralionem quam orat servus
tandus. Nam, qui tangit immunduin, immundus effi- tuus coram te hodie, ul sint oculi lui aperii super
cilur; et qui picem conlingit, inquinalur ab ca. domumhanc nocle el die, super domum de qua di-
Modicumquippe fermenti loiam massara corrum- xisli: Erit nomen meum ibi (HPar.n), et cselera
pil. Licet aulem qni spiriiu Dei aguiiiur non sint quse magnificede ipsius templi commendalioneso-
sub lege, quoniam uhi spiriius Dei est, ibi libcrlas, quuntur. Unde David Prophetarum eximius de se
aposialas ramen, qui viri censentur iiiuiilcs, a suo dicil in psalmo : Jn conspeclu angelorum psallam
proposiio leviter recedenles in vestrum non admit- libi, adorabo ad templum sanclum luum (Psal.
taris consorlium, nec rerinealis admissos, sed eos cxxxvii); quoniam in sacris basilicis angeli sancii
ad suos remittaiis pralatos, ut in ea vocalione oranlibus fidclibus creduntur adesse. Ideoque idem
perinaneanl in qua vocati fueruni; quia tales non Psalmista consulit, dicens : Adoraie Dominum in
agit divinus Spiriius, sed malignus ne, cum ipsi al- aula sancla ejus (Psal. xxviu). Quapropter et clerici

(47) Yide lib. xi, episl. 196.

 n PONTIFICATUSANNO XII, CHRISTI 1209. 78
veslii horas diurnas atque nocluriias secundum tn- A , nostra prolectionis et confirmationis infringere,
siluuionem canonicam non abnuanl in ecclesiis etc, nsque incursurum.
celebrare, ne forte: sinl clericalis ordinis iransgres- Dalum Viierbii.iv Non. Jttlii, pontificaius nostti
sores. lllud vero* tanqiiam erroneuin, nullus ve- anno duodecimo.
siruin prasumat asserere, quod, sseeularis poleslas LXXI.
siue mortali peccalo non possit judiciuro sanguinis WILLELMO DEULTRAPORTU T-RESBVTERO.
exercere, cum lex poiius quam judex occidat, dum- Confirmalur sibi beneficium.
inodo ad inferendam vitidiciam, non odio, sed judi- iVilerbii, v Kal. Julii.)
cio, non incauie, sed consulle procedat, Aposiolo Cum auobis petilur, etc, Ms^Beeffectum.Eapro-
de saeculari poiestate dicenre : Nnn sine- causa glu- pter, diiecte iu Dominoflii, tuis jtisiis postulationi-
ditim porlai. Dei enim minisler esl, vindex in iram bus gralo concurreiHes assensu, beneficium quod iu
ei qni malum ajjjt (Rom. xiii). Ecce, inquit Aposto- Caligrant ierra nobiiis viri G. de Scornai te cano-
lus, gladii duo hic; de quibus respondil Dominus: nice proponis adeptum, sicurillud jttste possides et
Satisest (Luc. xxn); quia, sicul ab orthodoxis do- quiete aucloritate tibi aposlolica confirtiiamus et
cioribus ei catholicis exposiloribus perhibettir, prasentis scripti patrocinio communimus. Nulli
non solum spiriiualis gladius, quo ulitur saeerdota- ' ergo omnino hominum liceaf, hanc paginam nosira
lis aucroriias, sed eriam maierialis, quem exerit confirmationis infringere, etc, usque incursuruni.
soecularis poteslas, esl necessarius ad vindictam Dalum Viierbii, v Kal, Julii, poulificaius nostri
inalefaclorum,iaudem vero bonorum. Ut autem et anno duodecimo.
vos spiriuialem gladium, qui est verbum Dei, ad- LXXH.
versus bsereticos sine susplcione commodius exera- FR.EPOS1TO ET CAPITULO SANCT.E MARI.E DE BLAKERSA
tis, volumus«t mandamus ut in prsedicationis ofii- CONSTANTIXOPOLITAN.
cio adversus cujusmodi vulpcs rooiienfes vineara Suscipiuntur sub proteclione dposloiicwseclis.
Domini demoliri aliis catholicis pracdicaloribus vos (Viterbii, v Non. Julii.)
jtuigaiis, cjus exemplo qui jussil segregari sibi Bai> Cutna nobis peliiur, elc, usqueeffecium. Eapro-
nabam et Saulum in opus quo illos assumpsit, ul pier, dilecli in Domino filii, vestris justis precibtis
quemadmodum ex praceplo Spiiilus sancti anli- inclinati personas vestras er dictam Ecciesiam, cn-
quus pradiealor adjuiiclus esl novo de persecutore jtis esris obsequio mancipati, cum iis quae impra-
ad fidcm couvcrso, sic el voliis ab crrore nuper ad sentiarum rationabiliier possidet, aut in fuiurum
veriiatem conversis pradicalores jamdudum in Q jtistis modis, prasranie Domino, poterit adipisci,
sana probali docuina junganlur, ut ipsi vobiscum sub beari Pelri et nosira prolecrloiie suscipimus;t«iJ;:
et vos cum illis sine suspicione qualibet verhttm proesenris scripti patrocinio communimus. Nulii;
Domini seminetis, archiepistopis et episcopis aliis- ergo, eic, hanc paglnain nosiraeproieciionis, elc,
que proelatis ohedieniiam et revereniiam iiumiliter usque incursurtim.
impendenles, ut super lmmiliialis fundamentum Daium Vilerbii, v Non. Julii, ponliflcatus nosiri
ajdilicium boni operis conslruatis, illius imitantes anno duodecimo.
doctrinain qui de se dicit: Disciie a me quia mitis LXXHI.
sum el humilis corde (Mallh. xi). ARCHIEPISCOPO ET MAJORI PRJ5POSITO ET CAPITULO
Dattim Viterbii, m Non. Julii, anno duodecimo. MAGUNTINENSI.
LXX. Vl Pelrum Yiterb. inducant in possessicnem prm-
PRjEPOSITO ET CAPITULO SANCTl MICHAELISDE bendw Mogunt.
RUCCALEONIS CONSTANTINOPOLITAN. (Vilerhii, xm Kal. Jiilii.)
Suscipiunlur sub prolectione sedis aposlolicm. Dileclus filius magisterPelrus Vilerbiensis capel-
(Vilcrbii, iv Non. Julii.) lanus nosler in nostra proposuit prseseniia consti-
~
Cum a nobis peiitur quod juslum est ct hone- D lutus quod cum olim in, fraler archiepiscOpc, sin-
sium, etc, usque effectum.' Eapropler dilecti in Do- ceriiatem suaedevotionis erga le pcr exhibiiioncm
mino iilii, vesiris jusiis posrularionibus graio coii- operis cognovisses, et forsilan p.xisiimares qiiod pro
currenles assensu, personas vestras et locum in fitmiliari gralia in quam eum suis merilis evocavi-
qno divinoeslis obsequio mancipati, cum his quoe mus grattun nobis existcret beneficiuni quod ina
imprasentiarum raiionabiliter pbssideiis, aut in sibi duceret liberalilas impendendum, prabendani
futurum justis modis, praslante Domino, poteritis quae primo vaeaverat posl custodiara in Ecclesia
adipisci, stib heati Petri el nostra proleelione susci- Maguiuina ipsi liberaliler concessisli, eoque de
pimus. Specialiter atileiu casale Sancli Focardi cum ipsa per librum propriis manibus Jinvcsiiio, ad os-
pertihenliis suis, sicul illud ex largilione charissimi culum pacis recepisri eumdemin canonicum Magun-
in Chrislo fllii nostri Consianlinopolitani imperalo- linum stallum in cboro, vocem in capilulo, Iocuin in
ris illusrris jusle ac pacilice possidetis, vohiselEc- mensa, elinlegrum ei slipendium conferendo-, sicut
ciesiaeveslra per vos aiiclorilate apostolica confir- per pubiicum inslrumenlum ac litleras tuo sigillo
mamus et prasenlis scripii patrocinio comnuinimus. niunitas evidenler apparel. Cu.m igitur, sL vejiris
Nulli ergo omnino hominutn liceat lianc paginam artendere quanlum vobis ei Ecclesicc vestrse possit
~- 1NN0CENTH111PP. REGESTORUMLIB. XII. SO
idem capellanus exislere friic.iuosiis,qui nobis ac j . usque in finem. Quod si non omnes, etc. duo ve-
frairibus noslris suae probilatis oblentu charus et struin, etc.
acceplus exislit non soltim jam concessa servare Daiuni Viterhii, xiu Kal. Jtilii, ponlificalus noslri
sibi ulile putarelis, verum eiiam concedenda lar- anno diiodeciino.
giri, universitaiem veslram rogamtis alientius et Scriptum esl eidem archieptscoposuper hoc.
monemus, per aposrolica vohis scripta mandanies LXXV.
1N ROMANORUM UHPF.RATOREH
quatenus concessionem omnium praemissorumvobis ILLUSTRl REGIOTTONI
ELECTO.
[sibi] faclam ob reverenliam aposlolicsesedis el no-
tram illibalam servanles, ipsum per dilectum filium De peregrinh liberandis.
Roialdum cellararium Magunliiitim procuratorem (Viierbii, vn Idus Julii.)
suum in corporalem eorum possessionem inducere Sincerissima chariiatis affeelio quam erga luam
procureiis, provenlus memoraii slipendii medio rcgaleni personam gerimus no.s inducil quando pro-
tempore perceptos assignantes eidem , nonobslanle pensius regium zelamur honorem, lanio solliei-"
illo quod novi canonici praseiuialiler facere con- rius libi suadere cnremus ne quid unquam per le vel
suevisse dicunlur ibidem , preces aposlolicas er tuos improvide alienlelur per quodei valeal dero-
-
mandarum laliter adiinplendo quod et nos gerere gari. Sane.cum non solum a nobis, sed ab Ecclesia
sanciae
possimus accepium el idem capellanus ad devoiio- pene lola sperelur quod necessarius lerra
nem obsequium veslrum foriius, accendatur. Alio- succursus lanio siudiosius' et potenlius per luam
quin dilcclis filiis cuslodi Maguntino, praposito el debeal magnificentiam promoveti quanlo misericor-
•deeaiioPinguensi Magunlineusis dicecesis dedimus dius er miserabilius manus Dei specialiier le ob
in mandaiis uiquod stiper hoc duxerilis faciendum hoc crediiur exallasse, sine grandi el gravi mtillo-
nobis rcscribere non omitianl, ut per eorum rcla- ruin scandalo non est factuin quod dilecius filius
lioncm iiislrucii, prout procedendum vidcrimus in vicecomescastri Ayrardi elquidatn alii peregrini de
ipso negolio procedainus. Iransmarinis parlibus redeuntes de mandato, sicut
Dalum Viierbii, xni Kal. Julii, ponlificalus noslri dicilur, vcnerabilis frairis noslri palriarchse Aqtri-
anno duodecimo. legensis legati lui nuper apud Cremonam, qua de
Scripium est ipsis super lioc in eumdem fere mo- cansa nesciinus, delenli suni, nec permissi ad pro-
dum,usque forlius accendaiur. Quocirca discreiioni pria libere reitieare. Cttjus ulique deieslandi facino-
veslra per apostolica scripia inandainus qualenus ris pairiarcham eumdem exsecuiorem vix credimus
pradictos archicpiscopum, praposiium elcapiiulum _ exstitisse, le vero nunquam fuisse crediraus praece-
:;tdhoc indttcere diligenliits procurantes, quod su- piorem, cum ille non ignoraverit cruce signaips
\.e,vhoc duxerinl faciendiim nobis rescribere pro- hujusmodi eundo et redeundo sub speciali sedis apo-
curelis; urper vesiram relaiionem insirucli, prout slolicse proteclione consistere ac lam a se quain aD
procedenduin viderimus in ipso negotio proceda- aliis Ecclesiaruni praelalis non opprimi sed confoveri
mtis. Quod si non omues, etc, duo vestrum, etc. debere, luque dudum excessum similem sallem in
Dattini, ut in alia. illustris memotise Richardi regis Angii* avunculi
LXXIV. tui capiione didiceris deteslari, ul jani ipse eommii-
C5ST0DIMAGUNTINENSI, ET PRjEPOSITO ET DECANOtere perhorrescas quod prius in illo damnaveras cui
PiNGUENSI MAGUNT1NENS1S DIOECESIS. le gaudemus in folio, non in scelere, successisse.
De eadem re. Coeterum,cum in detentione peregrinorum ipsortun
(Vilerbii, xitiKal. Julii.) non ipsi lantum offendanrur, sed quivis alius, imo
Quanio dilecius filius magisier Petrus Viierbien- Chrislus, utdenostra et apostolicsesedis laceamus
sis capellanus nosier duduin sluduir venerabili fra- offensa, in cnjus conlumeliatn id noscilur redun-
tri noslro Magunlinensi archiepiscopo et adhuc dare, regali mansueludini esl summopere providen-
ciiam sese studeiexhibere devolum tanlo speramus D dum ne de hujus enormiialis iiiilio non soluni gra-
quod mandalum aposlolicum sibi faclum pro ipso vius scandalizetur Ecclesia, nisi per te, sicut spe-
debear adimplere, maxime cum igrrorare non de- ral, quam cilo fuerit emendatum vertini eliam el
beal qtiin exisiat nobis acceplitm quidquid honoris Dominus irascalur, cum in hoc jam ila giaviier sit
el graiise sibi duxeril conferendum. Cum igiiur, si- excessum ul quanlalibet peregrini jain dicli festi-
cnleodem capellano nobis innotuit exponenle, diclus nantia dimitlanlur, roinus plentuu remedium videa-
archiepiscopus liheraliter concesserii ei dtidum Ec- lur adhibilum dispendio lerra sancloa, nisi deten-
clesiam cujus provenlos annui valeanl decem.mar- lionem eorum lua regalis modestia ila sibi displi-
cas, sicul per liiieras suas 'et inslrumenla publics cnisse demonstret qtiod ii qui forsan audilo qualiter
evidonler apparel, eidem archiepiscopo per scripta isti fuerinl per insidias deprehensi lorpere ccepe-
noslra mandavimus ut dictani Ecclesiam dilectc runl in proposilo quod cpnceperant de pradicim
filio R. cellarario Magunlinensi procuratori suo nor terra succursu, audiro demum quanio zelo illos
differat assignare. Quocirca discrelioni veslra pei praceperis libcrari, fiduciam succurrendi sibi secu-
aposlolica sciipia mandamus qualenus pradictuu riori corde resumaiu. Quocirca serenitatem regiam
ai:chiei>iscopiimad hoc diligenter, cic, ut in alk rogandam duximus atteniius et monendam, per. no-
 81 . FONTIFICATUSANNOXII, CHRISTI 1209. 82
ntetiet poleiUiamJesu'Christi, cui flectilur omne A j de causa nescimus, detenti siin.t, nec permissi adr
gonu, cl cujiis causam in hoc prosequimur, obtestan- propria remeare, licet ah aliqtiibus asserainr quod
les quatenus peregiinos pradiclos, quacunque sint hoc atienlaium ftierit de niandaio venerabilis frarris
oecasione detenli, cum omnibus rebus suis protinus nostri Aquilegensfs parriarchse regalis auise legati,
facias liberari et in pace dimitli; ut zelus quem ad Quod uriqtte de.sua religione de facili credere non
terrara sanctam habere (e credimus clareal in effe- valemus, cum credamus eumdem erga terram san-
cto, et liiacuia lanli criminis in lua gloria pona- elam zelum hahere fervenlem ae nosse quod sine
Uir; sciturus pro eerlo quod, nisi hoc fuerit quanto- grandi ei gravi divina pariter et regali non sit hoc
cius emendarum, nequaquam iilud poterimus oequa- pcrperraium oflensaj. ui de nosrra el apostolicse
iiitiiiier susiinere quin ademendatioriem ipsius ad- sedis injtiria raceamus, in quam tanlum facinus di-
versus impios prasumplores oflicii nostri debilum gnoscitur redundare, cuni hujusmodi peregrini.
exsequamur. Quod uliqueluoe regalis prudenlise non eundo et redeundo sub ejus speciali protectione
solum non credimus fore moleslum, sed speramus consistant. Licel igilur patriarchse jam dicto pro
^ ' liheraiione ipsorum noslras lilteras dirigamus, quia
potius fore gratum.
Dattim Vilerbii, vn I !us Julii, anno duodecimo. lamen vix jam poteriint ita cito dimilti quin for-
LXXVl. J tasse nonnulli ex auditti capiionis eorum in propo-
B
PATRIARCII.E sito succurendi pradictse rerra lorpescanr, propier
AQUILEGENSI.
De eadem re. quod expedir ur iis quanlocitis liheratis de insecuri-
lale islorum qtiasi quaedamsecurilas eis fiai, frater-
(Dalum ui in alia.)
Sinccrissima charitatis affectio quam erga charis- niiali veslroeper aposiolica scripla niandamus alque
siinum in Cliristo filium nosirum illusirem regem pracipiinus quaienus caplores e^ delentores ipso-
Ononem in Romanorum imperatorem electum geri- rtim attclorilale nostra monealis prudeiHer cleffica-
imis nos inducit ul quanlo propensius regium zela- ciier induealis ul prafalos peregrinos, quacunque
nmr honorem, lanto sollicilius ea cupimus deviiari sinloccasione detenti, cum in omnihtis rebus suis
per quaederogari possit eidem. Sane, etc, de inan- sine mora deliberent el in pace diniiiiant. Quod si
dalo luo nuper, etc, facinoris le quidem exseculo- usque ad quindecim dies posl commoniiionem ve-
rem, etc, rediindare, prafaro regi et libi, si vera- slram efficere non curaverini, vos ex lunc in eos
ciiei-eum diligis, est summopere, etc, nisi deten- excommunicationis senleniiam proferalis, et cifi-
tionem eortim idem rex et lu eiiam in eo quod tares seu villas in quibus iidem peregrini seu ipso-
~ rum aliqui laliter delinenlnr supponalis ecclesia-
potes per ipsum libi displicuisse demonstres, quod €
ii, clc, audilo demum quanlo zelo jussi fuerint slico iiilerdiclo, facientes utramque senlentiani
liberari, etc, resumsnt. Quocirca fralernitatem usque ad saiisfaciionem condignam inviolabiliter
tuam rogandam duximus et monendam, per aposto- observari, singulis diebtis Dominicis ac festivis pul-
lica libi scripia mandanies qualeniis cum hoc ad di- salis campanis et candelis accensis eam solemniter
vitiam et nostram ac regiani redundel injuriam , innovanles. Quod si non omnes, elc, singuii ve-
dicios perfgrinos, qnacunque sint occasione detenii, sirutn, erc
Darum Vilerbii, vn ldus Julii, anno duodecimo.
etc, liberari facias 'ac in pace dimitli, etc, in roa-
guiftci regis gloriaiion ponatur, elc, usque infinem. LXXVHI.
DaUimul in alia. 1LLUSTR1 RECIOTTONIIN ROMANORBM IMPERATOREMi
In eumdem [ere modum scriplum esl nobili viro ELECTO.
canurario illusiris regis Ottonis in Romanorum im- Commendalcivitalem FJorenlinam,
peratorem elecii usque in ftnem sicut in illa quw (Vilerhii, v Idtts Jnlii.)
inittitur palriarclm. Speranles igirur quod in hoc Licel venerabilis fraler nosler Aquitegensis pa^
tnum sludium possit ulililer operari, prudenliam triarcha regalis auloelegalus honorem et profeclum
luam monemns attenritis et horlamur, per aposto- *- imperii sludiose procuret, ubi lamen cognoscimus
lica libi scripta niandanles quaienus et diciuni pa- quod illum possit prudenlius promovere, libenler
iriarcham ad id diligenter inducas, ei quantum in eum el monitis el eonsiliis in viam dirigimus me-
te fuerit, per te ipsum operam efficacem impeiidas. iiorem; quoniam,'etsi lam ipse quam etiam mulli
Datum ul iu alia. alii sincere te diligant, nullis tamen in hac parle
LXXVII. deferimus ut credamus quod eorum circa te chari-
CREMONENSI ET ALKSEPISCOPIS DIOECESI-tas sincerior sit quam nostra. Probatio quippe dile-.
II» QC0RU.U
DUSPEREGRINI REDEUNIES DETRANSMARINIS PARTI- ciionis csl operis exbibilio, et sicut arbor a iruclu
EUSDETINENTUR. cognoscilur, iia chariias ab effectu. Cum ergo di-
De eadem re. lccli filii Potestas et popuius Florenlinus prafalum
(Vilerbii, vn Idus Julii.) patriarcham pro reverenlia nominis lui honorifice
Grave geriimis et indignum quod, sicut nostris suscepissenl, -parati, sicut ab ipsis per publica
esl auribus, intimatum, dilectus filius vicecomes instrumenta nobis ostensa didicimus, ei nomine tpo
casiri Ayraudi el quidam alii peregrini iioviler re- fidelitatem plenam el integram exhibere, ac insuper
dcuuies de obsequioCrucifixi apud Crcmonam, qua iuramentum prastare quod in advenm tuo tam de
 85 INNOCENTIIIII PP. RECESTORUMLIB. XII. sx
cnmilaru qnam de omnijure ad imperiimipertinenle A L Datum Viieibri vr Idtis Julif, anno duodecimo.
luo per omnia mandaio parerent, ipse lrocminus LXXX.
acceptans, nisi protinus reslituerent universa quoc POTESTATI ET POPULO URBEVETANO SALUTEM ET SPI-
ipse dicebai ad jus imperii periinere, namsine admi- RITU.M CONSILII SANIORIS.
raiione mullorum eos In coniincnti decem miliitim Redarguuntur de prwsumplione.
marcarum banno subjecil, nolens eis iudueias in- (Viierbii, v Idus Julii.)
dulgere saltem usqne ad reditum nunliorum suorum Dia muttumque suslinuimus exspectantes si forlc
quos ad luam praseniiam desrinarant. Quia vero benignilas noslra vos ad pcenitentiam revocaret.
civitas Florentina semper ad nostrum consilium Sed ecce, qttod dolenles referimus, ex patientia
devotam se ribr exhibuit et fidelem, pTsedictopa- . nostra gravius insolcscitis, ul sint novissima veslra
triarclise moncndo et consulendo maridavimus ul pejora prioribus et' error novissimus fiat pejor
agens modestius circa eam, obfata recipiai quosa priore; quoniani impius, cura vcneril in profundum
le ipso recipienda fiiissent, ctim ei arcus, ne vires viliorum, contemnil. Ad plagam quippe veslram
amittat, tion scmper debeat esse tensus : quod utt- curandam diversis soepe leniaviinus uti remediis,
qtie verhuni a le diligenri volumus meditatione quibus vos seinper eslis abusi, ul jam non supersit
pensari. Et. cerie, nisi lilteris noslris, quas idem B nisi apponere ferrum vel ignem. Non enim vestris
patriarciia positilavil el impetravit ad Lonibardoset suffecit offeusisnos in mullis haclenus provocasse,
Tuscos, necessario fuissel adjutus, forsan ejus lega- quoe longum esser per singula numerare, nisi et
tio noiTtam prospere pracessisset, sicut ipse per hoc adjicere prasumpseriiis ad cumtilumoffensarum,
suas litteras recognosceris,devotas propter hoc no- ur ntiper in oculis nosiris pradam abduxerilis ab
bis graliarum retulit aciiones. Quocirca', serenita- Aquapendenle, nulla nobis exposiia vel oblaia que-
tem regiam rogandam duximus et monendam, fide- rela. Nolentes igitttr vestram ulterius insolenliain
liier consulentes quatentis pradictam civiiarem in sequaniniiier suslinere , per apostolica vobis scripta
his et aliis tafirer habeas cominendaram quod et praecipiendomandamus quatentts et prsedam ex in-
devolionem suam er iniercessioncm nosrram apud legro resliluatis ablatam, et a moleslatioriepradicti
tc sibi seiHiar frucluosam. burgi oninino cesselis, de rerra insuper Vallts lacus
Daitim Viierbii, v Idus Julii, ponlifieaius noslri infra quiiidecim dies satisfacluri nobis ad plenuni.
anno diiodcciino. Alioquin noverilis nos venerabili fratri nosiro epi-
In evmdem [ere modum scriptum est super hoc scopo veslro noslris dare lilteris firmiler in pra-
patrictrcliwAquilegensi.Licet honorem et profectum r cepiis ui ex tunc te, fili Poieslas, consiliarios et
impcrii studiose procures, etc, usque recipienda principalcs faulorcs luos solemniter excommunicet
fuissenl, ct sic imposilumei banuum remittas,.cum ei lam civitatem quam caslra in quibtis (emporalem
et arcus, etc, usque propterea curavisli devolas jurisdictionem (juoinodolibel exercetis districio stib-
graiiarum acliones referre. jiciat inlerdiclo, vosque denunliet quatuor millitua.
Daiutn, ul in alia. marcarum banno suhjecios, ul de coelero serUiaris
LXXIX. pondus apostolicoegraviiatis: quaecontra vos eiiam
PATRIARCII.C CONSTANTINOPOLITANO. advocabil brachium soeculare,ul duplici conlrilioiie
Super injeclione tnanuum violenta. vos coiileral Diiniinusullionum.
(Viterbii, vi Idus Julii.) Daiuin Viterhii, v Idus Julii, anno duoilecimo.
Ex luaruin perpeiidimus serie litleraruni quod, Scriptum est super hoc episcopoVrbevelano.
ctitn lalor praseniium W. Polverel preshyter post Dalum, «I in alia.
ahsolutionem obtentam a diiccto filio Benedicio LXXXL
lituli Sanclae Susannae presbytero cardinali, qui ABBATl SANCTI FELtClS,ET G. DE BAGNOLO CANONIGO
iunc in parlibus illis legationis oflicio fungebatur, BONONIENSI.
snper injectione manuum violenla, in qttemdam cle- D I Respondelurad eorum consulta.
ricum violeutasmanus instigante diaholo injecisset, (Vilerbii, vn Idus Julii.)
a celebraiione non abstinuit divinorum : propler (48) Ohlalaenobis vesira littera coniinebant qttod
quod tu euni iibi realuni suum humiliter eonfiren- cum quidam judices, quibus causa qu3e inier de
rem ab oflicio beneficioque suspensum ad noslram Sambro et de Rivocornaclanario plebes super qtii-
duxisti prasenriam destinandum. Cum igiiur non busdam possessionibus vertebalur absque appella- /
sine multo labore ac dispendia ad noslram prasen- tior.is remedio fuerat ab apostolica sede commissa,
iiam propcrarit, volentes ei de misericordia, quoe pro plebe Sambri senlenliam piomtilgassent(49), et
superexallal judicio, graliam exhihere, per aposto- a procuratoreplebis de Rivocornaclarioad nos sine
lica sibi sciipla mandamus qualcnus si aliud cano- termino fucrit appellaium ab ipsa, nec delaiuni
iiicum non obsisrit, facias eum per triennium tan- appellalioni fuisset, nec ad prosecuiioneni ipsius
itim ab officio manere suspensum, et cum eo posl- . terminus a judicibus parlibus assignaius, plebanus
inodumpoteris misericordiler dispensare. de Sambro super observaiionediclsesenlenliae,sicut
(48) Cap. Oblatw, De appeliat.
(49) Ih quaria Collect. protulissent, eiium in cod. Coibert.
 85 PONTIFICATUSANNOXII, CHP.iSTI 1209. 86
raiionabiliter Iata erat, nostras ad vos Hrreras, et A possiteum legilime"recusare. Quod si agere noluc-
alia pars (50) super infirmanda vel confirmanda ril appellans, appellatus niliiToniihuspolesi prosequi
eatlem postmodum ad allos judices impeiravit, causara ipsain, raaxime si ex dilaiione sibi sentiat
nulla in posterioribus lirteris de prioribus habita immiiiere gravamen. Superior quoque judex si
mentione. Unde in dubium revocato an posteriores videat ex dilatione periculum iniminere, potesl et
judices vel vos de illa cognoscere debealis, nos su- debet neulro prosequente appellalionem occurrere,
per hoc eonsulerestuduisiis (Sl), adjicienles nibilo- ut pericnlnm evilelur. Puta, si a senlenlia lata
minns a quibusdam sapientibus pro parle fuisse snper coiifirmaiioiie alicujus elecii fuerit provoca-
prnpositum appellanle quod cum in lali articulo de tum, ct ulraque pars velit usque (52) ad annum
legis beneficio annum haheat infra quem secundum prosecuiionem appellalioriis differre, potest, ulique,
se communilerve ipsam exsequi litem possif, raedio imo deber judex superior, ad quem fuerat appella-
tempore pro suo arbilrio, quando vellel, prosequi tum, lempus (55) provide moderari, ne gregi Do-
polerat appellalionem eamdem, nec ad id compelli minico diu desil cura pastoris. Ex iis igilur consul-
debebat antequam idem lemporis spatitim laberetur. lalioiii veslrse noveritis esse responsum, qtiia per
Quare nullius esse valoris primas iilteras assere- posteriores lilleras non derogatur prioribus Jegi-
hani, elsi de ipsis nulla sit habita menrio in secun- B time impelratis, per quas ad confirmandum vel in-
dis. Pro parte vero altera quosdam alios jurisperi- firniandum sentenliam pravia potest ratione pro-
tos dixisse quod cum interessel ejusdem ne tandiu cedi.
sententia manerel suspensa el ipshis confirmatio Dalum Viterbii, vu Idus Julii, anno duodecimo.
differrelur, et judices qui eam prolulerant appella- LXXXII.
lionem pradiclam non duxerint-admilieiidam, lura A-BBATIETMONACHIS SANCTI BENEDICTI SUPRA PADUMi
qitia fuerat a nobis inhibita, ium quia frivola vide- Snper eleetione, visilalione et correclione.
biUur,liciie pars poruit appellala hujiismodilitteras (Viterbii, HIldus Julii.)
iiUerimimpetrare; praserlim cuin, si aliler dicere- Venieniibus ad apostolicam sedem dilecris filiis
tur, gravem inlerdum Ecclesiae suslirierent jaclu- S. monacho Cluniacensi et -H. monasleiii veslri
ram, cum in causis ecclesiaslicissecundum canones procuratoribtis, idem S. proposuit coram nobis
appellare liceat. quolies gravamen occurrit vel alia quod cum monasterium veslrum a felicis recorda-
jtista causa. Unde conlingere possei si laliier annus lionis Gregorio papa praedecessore nostro Hugoni
cuilibel provocanli dareiur, quod causa usque ad Ciuniacensi abbali et successoiibus ej'us fuerit
sex vel oclo annos debiium non sorlirelur effectum. .-, dudumcommissum,ul inejusgubernaiione aiquecu^
Quosdam insuper alios opinatos quod primae vale- stodia potestatem haberent et sludiumjuocurationis.
bant littera, non secundse,sed pars quaeappellave- impenderenl, ac obeunte abbate ipsius loci,'eorum,
ral infra annum suam appeliationem prosequi mi- diligentia provideret ut-in loco regiminis jiixta beati.
nime tenebatur. Licet igilur appollanti legilime a Benedicti Regulam persona subrogarelur idonea, et
seiitenlia indulgeaiur annus a lege aut etiatn ex quidquid in monaslerio adaugmenium et observan-.
jusla causa biennium ad appellationem interposi- liam nionasticse religionis insiiluti vel emendari
lam prosequendam, quia lamen hujusmodi terminus etiam oporleret, eorum semper dispositione ac
potest resliingi, non soium a provocanie, verum magisierio (54) impleretur, proul in felicis me-
etiam a judice a cujus seuierUia provocatur, cum nioriae Lucii ct Clemenlis pradecessorum no-
id fuerit constitutum, non ut lerminus ipse prave- strorum auihenticis asseruit conlineri, vos abbali
niri non possit, sed ne valeal prorogari, credimus Cluniacensi el Ecciesioe suoe obedientiam et re-
dislinguendum in quo casu littera impelrentur. Et vereuliam subtrahenles, super pramissis el aliis
quidem quando cerlus lerminus ab appellanle vel graves eisinjurias irrogatis, a sua et Ecclesiaesuae
judice appellarioiii proefigirur prosequendae, si eo subjectione vos ac monasterium vestrum subira-
taciio appellatiis lirieras impetraverii, hujusmodi D here molientes; vos quoque, filii monachi, abbaiem
littera, lanquam tacita veritate subreplae, obrinere vobis eligere: nOn veremini absque abbatis Clunia-
non debent aliquam firmitalem. Si vero non sit ali- censis er frarrum suorum connivenria et concensu.
quis certus rerminus a judice vel appellante pra- Procuralor vero monasrerii veslri proposuit ex ad-
fixus, pars appellata polesl infra terminum a lege verso quod cum monasterium ipsum ad j'us et pro-
Slaiulutn, dummodo nimium non pracurrat ut ap- prietatem EcclesiaeRomanseperlineal, et per privi-
pellantem in impelranda commisstone supplanlet, lcgia pontificum Romanorum fuerit ab anliquo li-
lilieras impelrare quarura auclorilaie in appella- berrate donaluni, dielo Cluniacensiabbali vel Ec-
lionis causa legilime procedalur; ita quod si ap- clesioesuse respondere vel subesse in aliquo minime.
pellans in causa voluerit appellarionis procedere, lenebatur; quinimo ad fralres ejusdem ioci lam.
oporlebit eum agere sub judice sic oblento, nisi disposiiio quam abbalis eleclio perlinebat, adjiciens,
(80) In quarta Collect.additur, aliascommissionis (52) In quarlaCollect., efiam.
litteras a nobissup. Ita etiam codex Colberliuus. (55) In quarta Collect., lerminum.
(51) In quaria Collect., voiuistis, eliam in cod. (54) In BullarioCluniac, ministeriq.
Coibeiiino.
87 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XII. 88
insuper quod, elsi j"usaliquod proedicloruinprivile- A , procedalur. Pralerea Cluniacensisabhas ad mona-
giorura iuiuiiu Cluniacensi Ecclesioe compeiierit, slerium veslrum accedens, viginli quinque equiia-
illud penitus est absorptum, cum hactenus neglexe- luris et triginia personis, fratres vero cum illtic
ril uli eis et monaslerium supradictum Iongissimo causa visitalionis accesserint, quatttor equilaluris
tsinpore plena fuerit libertaie gavisum. Proposuit el sex personis lantummodo sint conlenli. Ut igitur
insuper monaslerium vestrum super capimlis pra- in perpeluum composiliosuprascripta deprocuraio-
noiatis per bonsememorise Etigenii papseprsedeces- rum assensu facra inviolabiliier observetur, nos
soris nosiri sentenliam (55) absolulum. Cum ergo eam auctoriiale aposloiica confirmamus, slatuenies
super iis cl quibusdam aliis procuraiores ipsi non ul hulli otnnino honiinum liceai hanc paginam iio-
desincrent aliercari, et per venerabiles fratres no- stra confirmaiionis infringere, eic, usque incursu-
slros Joannem Sabinensem elNicolaum Tusculanum rtim.
episcopos de mandato noslro de amicabili fuerit Dalum Vilerbii, nildtis Jnlii, anno duodecimo.
eomposilioneiraclalum, nobis medianlibtts denuim LXXXIII.
inler procuralores ipsos hujusmodi compositio in- KOBILIVIRO PETRO DUCI ETTOPULO VENETORUM.
lcrvenit, tit cum in monaslerio vestro fuerit abbalis Monel eos ul redeant ad obsequium.
tiectio celebranda, fralres ej'usdem loci absque re- B (Vilerbii, ldibus Jttlii.)
quisitione abbatis el convenlus Cluniacensis perso- Qnoniam jttxla sentenliam Salomonis meliora
«am idoneam regularirer sibi eliganl in abbalem. sunl amici vcrhera quam oscula inimici, cuin isia
Qui si concordirer elecrus exsrirerir, munus bene- correctioneiii, illa vero deceplioneminducanl , non
dicrionis accipiar er Iibere administrel, nulla super debelis ferre molesie si quando nos, qtii de corde
iis ab abbare vel convenlu Cluniacensiliceniia ex- pttro et conscientia bona el fide non ficla vestraia
perila; ila videlicet quod is, qui fueril iti abbaletn diligimus civitalem , vos arguiinus el corripimus in
eleclus, infra sparium primi anni duos vcl unum spirilu lenilatis; quia non indignaiionis , sed dile-
fratres cum suis lilieris ad abbatem et conventum ciionis esl argumenliini, eo qttod pater filinm qttem
Cluniacensetransmiltat, in quibus eidem ahbati et diligit corripit , et Deus quos amal arguit el casii-
successoribussuis super observantia monastici ordi- gat; maxime cttm ad hoc ex aposlolicseserviluiis
nis obedientiatn repromitlat; et lunc Cluniacensis officio leneamur, jiixla quod docei Aposioius,
abhas per se vel alium ad monaslerium vestrum dicens : Argue, obsecra, increpa inomni patienlia et
accedat. ab abbare ipsius loci corporalem super doctrina (II Tim. u). Memores igitur obsequiorum
ordinis observantia obedieniiam recepturus, vel Q quse aposiolicsesedi civiias vestra reverenler iin-
transmissas sibi lilieras, si maluerit, in lcsiimoniuni penditei beneficioriim qua; aposiolica sedes civitaii
obedienliso sibi promissse reservct. Qttod si abbatis veslra gralanier indulsil, gemimus et dolemus illam
electio fueril in discordia celebrata, pro dirimendo iniervenisse materiam quse non sinil ad prasens
hujusmodi dissensionis arliculo ad sedem aposloli- ul preces quas nobis multoties porrexisiis pro
cam recurralur. Vos quoque de quadriennio in palleo destinando abbali Sancii Felicis, quem vos
quadriennium aliquem ex confratribus vestris ad Jaderlinum prasulem appellalis , cum nostra possi-
Cluniacense capitulum deslineiis, qui audiai et re- mus admirtere honestate, propler excessum qtiem
cipiat quse iliidem fuerint super ohservanlia ordinis in divinae majeslaiis offensam, aposlolicse sedis
consliluta. Praterea, quolibet quadriennio Clunia- iiijuriain, cl ierra sanclae jacluram iii Jaderlinse
censis abbas duos ex fralribus suis ad visitandtim civitatis excidio coinmisistis (56). Ki cerie, nisi
inonaslerium veslrum miilai. Quibus decenier ac correctionem veslram ex paiernse bfcnigniiaiis
henigne receptis, ab eodem monasterio moderata affeclu voluissemus haclenusexspectare, potuisse-
procuratio rribuarur, el ipsi abbatis ejusdetn loci mus quidem ex canonici juris rigore in eo vos
consilio requisito corrigant si quid in ipso mona- punire quo peeeastis, stihlrahendo palrjarchatui
sterio circa monachos et conversos aliasque per- U vestro meiropolimJadertinam , quam ei aposlolica
sonas corrigendum invenerint, et slatuant quod sedes propler veslrum subjecit honorem. Adhuc
circa eos fuerit slaiuendum; si vero aliquid corri- auicm experiri volenlcs si hujusmodi plagam medi-
gendum invenerinl in ahbale, ad Romanum ponli- cinali possimus arle curare, disposuimus ad vos
ficem illud referant, et sicnt ipse mandaverit, in nunlium dirigere specialem, sicut dileclus filius B.
ejus correctione procedant. Cum autein Cluniacensis nuntius vesler, vir uiique providus et fidelis , pio .
abbas ad monasterium vestrum accesserit, abbas nobis suggessit affeclu, per quem efficacius viva
ejusdem ei tanquam Palri abbati cedat in cnoro, voce noslrum vobis beneplacitum exponamus ;
capilulo et in mensa. Abbas vcro Cluniacensis in qtiatenus si cor vestrum gralia divina teligerit ul
raembris corriget quod fuerit corrigendum; si quid propriara non excuseiis sed accusclis offensam sa-
forte in abbalis persona corrcclione digntim inve- lisfactionem congruam exhibendo,eiin iis el in aliis
nerii, id ad aures Romani pontificisperferre pro- qusedigne duxerilis posiulanda merearaini exaudiri.
curet, ut 'juxta beneplacitum ejus in ipso negoiio Quocirca devotionem vestram rogandam duximus

(55) In Bullario Cluniac additur fuisse. (56) Vide gesla Innoc III, capp. 8G, 89, 90,
 89 PONTIFICATUSANNO XH, CHRlSTi 1209. 90
el monendam, obsecraiHes in Domino qtiaieniis in A Dalttm Viterbii, xtn Kalentl. Augtisti, anno duoi»
ejus vos humilianles conspecru qui exalrar humiles deciino.
el deponil elaros, ad saiisfaciendum ei veslros ani-
LXXXV.
nios inclinetis, rccepruri ab ipso el graiiam in pra-
senii el gloriam in fuiuro. CEPIIALUDENSl EPISCOPO,
Dalum Viierbii, Idibus Julii, anno duodecimo. Danlur ei quwdammonita.
LXXXIV. ( Vilcrbii , ldibus Julii. )
GUIDONT SUBDIACONO ET CAPELLANO NOSTRO. Elsi secundum rigorern juris poluissemus in
Confirmalur ei ecclesiaS. Laurenlii. inquisilione de le facla procedere , quia lamen
(Viierbii, xm Kal. Augusii.) super eo quod libi prineipaliier esr objeclum , de
Audiris el intelleciis atieslaiionibus et allegatio- casiro videlicei Cephaludensi , juxla mandaium
nibus universis iri quaestione quam venerabilis nostrum asseriiur saiisfaclnm, nos ad preces maxi-
fraler nosier Joannes Albanensis episcopus conira me regias duximus subsistendum, de allesialionibus
le moverat de ecclesia Sancii Laureniii posiia in talirer provisuri quod per eas fama nominis tui
territorio civitaiis Novinoe, te ab ipsius impeiiliono non polerit denigrari, Quocirca fraternilatem tuam
de fratrum noslrorum consiliodecrevimus absolven- B rogandam duximus et monendam, per aposiolica
dum, ctim nobis per restes consiiterit quod idcm libi scripta mandanles quaienus lalem te studeas
episcopns iibi concessit ecclesiam memoralain. Ut exhibere quod aposiolicae sedi fias ex devoto devo-
autem haec noslra diffiuiiio perpetuam obtineat lior ei regise celsiiudini fidelior ex fideli, curam et
Jirnnialem, eam aucloriiate apostoiica confirinamus solliciludinem pasloraiem diligenter ac fideliier ex-
etprasenlis scriplipalrocinio communimus,slaluen- seqtiendo.
les ul nulli oinnino hominum liceat hanc paginam Daium Viterbii, ldibus Julii, potuificarus noslri
noslra diffinitionisel confirmationis infringere vel atuio dtiodecimo.
ei, elc, usque iiicursurum.

PROCESSUS NEGOTII RAYMDNDI COMITIS TOLOSANI.

CAP.I, Prima obligatiocomitis [acla apud (57) Va- mihi praceperit sttper universis capiltilis pro qui-
lenliam. hus excommnnicalus fui vel stiro , boua fide sine
Manifestum sir universis quod anno BonjinicaeC fraudeRacmalo ingenio adimplebo, super istis praci-
Incarnationis 1209, mense Junii, ego Raymundtis pue capilulis quse hicnomino, videlicet quod pacetn
i>ei gralia dnx Narbonae,Tolosse, niarchio Provin- aliis jtiraniibus tlicor noluisse jurare; item quod
ciae, milto corpus meum el septem castella, scilicel jiirainenla quae feei super expulsione haerelicorum
Opedam , casirum de Monieferrando, caslrnm de vel eis credeniium non servasse dicor; ilein quoi
Balmis , castrum de Monartio, casirum de Rocca- haerericos dicorsemper fovisse eisque favisse ; item
manra , castrum de Furcis, caslrum de Argeniaria, quod de fide suspecius habeor; item qnod rnpiarios
scilicet Famavum, in misericordia Dei et libera sive maiuadas lenui; ilem quod dies Qtiadragesiinsr>,
polcslale Ecclesise Romanoe, domiui papoe, et fesiorum, el Temporum, qui secnriiaie gamlere de-
veslra .doniini Milonis apostolicae sedis legaii ad btibaiu, dicor violasse ; ilem qttod adveisariistneis,
saiisfaciendum el cavendum vobis super illis capi- qtti se jiislitise offerebanl pacemque juraveranl.,
lulis pro quibtis smn excomniiinicatiis, et ex nunc dicor noluissejustiliam exhibere; iiem quod Judonis
confileor me prafala castra noniine RomanseEccle- publica conimisi officia ; ilem quod nronasterii
siae possidere, ei eadem qiiam ciio voluerilis et Sancli Wiilelmi et aliarum ecclesiarum possessio-
quibus volueritis corporaliter assignabo, et homiues nes et ecclesias injtisle deiineo ; iiem quod incasiel-.
corurndem caslrorum, quandiu ipsa castra in Eccle- lavi ecclesias el incasiellalas deiineo; item quod
siaeRomanse fuerint poteslale , cuslodibus caslro- indebira pedagia vel gtiidagia colligo vel colligi fa-.
rnm, sictit ordinaveriris, juramenia faciain securir cio; irem quod Carpentoraciensem episcopiiin a
talis exhihere, nonohslante lidelitate qua niihi propria sede depuli; item quod de interfecliona
tenenlur. Insuper memorata casrra meis cusrodiain j\ j sanctaememorisePelri de Castronovo suspecltis ha-
lur expensis. heor, pro eo maxime quotl interfectorem ipsius in
CAP.II. Forma juramenli comitis (58). niagnam familiariialem recepi; item quod Vasio-
In noniine Domini. Anno poiuificatiis domiui iiensein episcopum et ejus-clericos cepi vel capi
lnnoceniii papaelll duodecimo, xiv Kal. Judii. Ego feci, el palalimn cjusdem episcopi el donios cano-
R. dux Narbonae, cotnes Tolosa, et marchio Pro- nicorttin deslruxi el caslrum Vasionense per violen-
vincise, sacrosanciis reliquiis, eucharislia, et ligno liam abstuli; item quod in religiosas personas ma-
crucis Dominicaecoram posiiis, supra sancla Dei ntis violenlas injecisse dicor et mullas rapinas
Evangelia corporaliter nianu lacla juro quod snper commisisse. Super iis salnariis et aliis, si qua pote-
singulis et universis capilulispro quibus a domino rnnt inveniri, pradiclo modo juravi ei alios jurare
papa vel ejus legato seu aliis vel ipso jure ftti fcci, elseplem castroruiu tradidi cauiiones, qtiorum
exconununicalus vei sum, stabo omnibus mandalis nomina sunt hsec : Furcae, Opeda, Balmse, Rocca-
ipsius domini jiapoeac veslris, magister Milo domini maura , casirum Mornacii, Famatis in Argenieria ,
-papae notarie , apostolicoe sedis legaie, vel allerius Mons Ferrandi. Si auiem ea, quse eirca supradicla
legati seu nunlii sedis aposrolicae,ira videlicel ut capilula el alia injtincla mihi fucrint, in perpeiuuni
quidquidper se, litteras suas, nunlium vel legaturn bona Udenon servavero, volo et concedo ut sepiein
(57) Vide Historiam Albigensium,cap. 11. comite Tolosano apud sanclum jvqtdtum i» manu
(58)• ln codice quo Caiellus uiebaiur, hic erat ti- domiui Milonis.
^Jltis liwc est forma juramenii [acta a Ratjmundo '"^
91 INNOCENTH111PP. REGESTORUMLIB. XII. 02
stipradicta caslra cadaiil in conunissum RomanoeA tuos facias coram eis eonqtiereiHibiis jusiiiiam
Etitlesiae,et jus quocibabeo in comiiatu Melgoriensi exhiheri. Item ut ecclesiasincaslellatasad arbilriiim
ad 'RoniananiEcclesiam plenissime revertaiur. Volo dicecesanorum episcopornm dirtias, vel eliam re-
eiiam el concedo ul persona inca excoiiiinuiiiceiur serves, si quas dtixerini reservandas; quas dicece-
cljerra supponattir ecciesiasiico inlerdicio, ei con- saiiis episcopis vcl aliis Ecclesiarum pralalis ad
juralores mei lam consules qtiam alii et sncessores quos peiiincre noscmititr coniinuo iradas, ul ab cis
eorum ex hoc ipse absoluti a fideliiate , jure, ac perpeiuo possideanlur. Iiem pracipio ut ecclcsias et
servirio quibus inibi lenentur, Roinauoe Ecclcsise domos religiosas in libertate plenaria conserves,
pro fettdis el juribtis quse habeo in villis, civilali- videlicel quod in eis alberguarias, procuraiiones
bns, et caslris de quibus eranl lam consules quam vcl exaciiones quascunque nnllatenus exigas vel
alii qui jurarunl fidelitalem facere leiieantur pari- percipias, eldefunclis earum episcopis ve) aliis re-
ler et servare. llem sub eodeni jtiramenlo er eadem ctoiibus, ipsas nullo modo spolies, nec adminislra-
pcona slratas publicas securas servabo. Eisdem lioni eariim seu cusiodiaeoccasione alicujus consue-
pceuis snbjacere volo si pradicia onuiia nou serva- ludinis vel aliqtta alia le immisceas, sed omnia sine
vcro vel aliquod pradictorum, diiniiiulione aliqua eorum successoiibus reserven-
CAP.111.Mandaia ante absolniionem. tur. Eleclioni eiiam episcopi vel alieritts rectoris
In nomiiie Doniini. Amio poniificalus domini Ecclesiaefaciendse per te vel per qiiamcunqueper-
Iiinocenlii papae111duodecimo, xtv Kal.; Julii. Kgo soiiain nullalenusie admisceas, nec aliquam violen-
Milo doiniiii papaenolarius aposiolicoesedis legatus liain facias vel impeditnentumaliquod prasles quo
pioccipio ribi domino Raymundo cotniri Tolosano B ininus electio libere et canonice celcbretttr. Uem
sub debito prastiti jurameniiet snb poenaejusdem praeipio ulpedagioruni seu giiidagioruin exaeliones
jiiramenli adjecta ut dominum episcopum Carpen- tam in lerra quam in aquis penims dimillas, nisi
loraclensem ram in civiiale quam exira plenojtire quas regum vel iinperaloriim coueessioiieprobaveris
resiituas, et de damnis daiis ram de rebus quam le habere, ncc dimissa guidagia seu pedagia dein-
de fruclibus eidem episcopo resarciendis fidejusso- ceps resumas. Ilem pracipio ulsalnarias, uhictinqiie
res prasies idoneos, et iniiversos cives Carpenlora- liabeas, diiniitas; nec alicubi de coetcro insiiluas,
clenses a j'uramenlo quod cilra tricnnium libi vel nec impedias liberum iransiium viatorum lam in
alii iuo nomine praslilerunt absolvas omnino , et tciris quain in aquis.llem pracipio ut pacem seu
niunitionem quam ibi fecisii fieri niihi velcUi jus- Ircugam, secunditm qttod libi injiinclum fuerit, ob-
scro facias assignari. liem proecipiotibi sub eadem serves. Item pracipio ut de le coiiqiierentibus se-
poena ut doininum episcopum , prapositum et cano- cundum nieum vel allerius legali seu judicis ordi-
nicos Vasionenses lam in caslris qtiam aliis pleno narii vei delegaii arbilrium justiiiaiii facias. ltein
jure reslituas , ct de damnis dalis, sedificiisdeslru- pracipio ui siralas publicas securas serves, nec
rtis, el rehus aliis , et fructibus resarciendiseisdem iianseunles ab anliquis stralis deviare compeilas.
tidejussores prasies idoneos, castriimautetn Vasio- llem pracipio ut haeiclicos quos dioecesani episcopi
nense mihi vel cui jussero facias assignari. Item sub vclaliiEcclesiarnm reclores hsereticos,recepiaiores,
eailem poena libi pracipio ul Aragonenses, Rtipta- vel fautores eorum libi vel tuis bajulis nominabunl,
rios, Corarellos,Bratnenzones, Blascones,Mainadas, lanquam boereUcoshabeas. Ueni pracipio ut paccm
vcl quociinque alio nomine ceiiseanlur.de lota terra Q a legatis sraturarn vel deinceps statuendam j'ures et
iita er posse ruo prorsus expellas, nec in alienam serves inviolabililersecundttm ipsius pacis statula,
tciratn eos immitlas vel alii concedas , nec eorum et universos hoinines tuos eamdcm pacem jurare
aiixilio lempore ullo niaiis. Item suli eadem poena facias et secundum statula pacis servare. Ilem pra-
tihi pracipio ut universos Judoeosin tola leira rtia cipio ut sepiem castra qttseniihi nominc Rontanay
et posse ah oinni adniiuisrraiione publica vei pri- Ecclesioe tradidisti vel aliquod non auferas per te
vata prorsus amoveas , nec uiHiiiunieos ad ipsam vel per aliain quamcunqtte personam el si aliquod
vel aliam reslilttas, vel alios Judajos ad aliquam illorum ftterit per quacunque personam ablaium,
adminislralionem assumas , ncc corum consilioulio cum toro posse luo ad recuperandum illud viriliier
leinpore coiura Christianos utaris. lietn sub eodem laborabis, et staiitn iilud prislinae cusloilioe resli-
jiiraniento ei eadem pcena tibi pracipio ul slralas tuas. Hsecomnia libi pracipio perpeltio ohservanda,
publicas securas observes. Salvis iis quae dominus et si qua alia super pradiciis capitulis vel aliis pro
papa vel ego vel alius de mandaio ipsius eodem quibus excoinnuinicaius fuisli doiuinus papa vel
leinpore vel diversis libi duxerit in posierum injun- ejus legaius libi duxeril in poslerum injtingenda.
genda. CAP.V. Juramenlum consvlum.
CAP.IV. Mandala posl (fbsolulionem. In nomine Domini. Anno ponlilicatus domini In-
!n nomiiie Dnmiiii, pontificalus domini Innocenlii nocentii papae 111duodecimo , xu Kalend. Jtilii.
papoelllanno duodecimo, xiii Kal. Julii. Hwc sunt Nos consules Avinionensesde consensu et voluntate
prwcepla [acta domino comiti Tolosano postquam domini R. comitis Tolosani pracise juramus supra
fuil absolutus. Ego Milodomini papoenolarins, apo- sancta Dei Evangelia manu tacia ribi magistro Mi-
siolicae setlis legalus, pracipio tibi dotnino Ray- u loni domini papaenolario, apostolicae sedis iegaio,
niundo, cotniii Tolosano, sub debito prastili jura- qnod hona fide, sine omni uuilo ingenio, el sine
iiienli et suh pcena in forma ejusdem juranicnli atl- omni fraude consulemus el operam dabimus pro
j'ecla ut haereiicoset eorum inanifesle creilenies in posse noslro quod diclus dominus eomes tam perse
lola diiione tua relineas tradendos cum rebtts suis quani per successores suos super iis omnihus pro
ad arbilrium signatoriiiii (59); reliquos vero haere- quibus fuil excomiiiunicalus, quoevidelieet expo^
ticos e.reorum credenles cum crucesignatis et sine luintur in forma secundum quam ipse anlequani
illis fideiiler in perpetuum perseqttaris. Item praci- absolveretur juravit, parcat omnibus mandalis Ec-
pio tit hierelicos de coeleronullo lempore foveasvel clesiae,er quod ea in perpetuuin server; ita ul si
defcndas, nec eis unquain prasies consilium vcl quod illorum non feceril, vel cotHra veneril manife-
favorem. ltem pracipio ut dies Dominicales el sre, nos ei nullum consiliuin vel attxilitim se obse-
Qiiadragcsiinseei alios in Lateranensi conciliode- qtiium per nos vel per hoinines sivc atnicos nosiros
signaios uullo unquam lempore violes vel ab aliis aliqualenus impendemus , scienies ex hoc ipso dicti
pro posse luo violari pennilias. Iletn pracepio ttl comiiis dileclo absolulos nos esse a fideliiaic, si
adversariis luis et universis ecclesiis et domibus qua vel serviiio illi ullo modo lencbamur; imo
religiosis et miserabilibus personis justiriam facias quousque plene paruerit, faciemusconlra ipsttm pro
cuinfueris requisirus. Irem praciuio urper bajulos posse nuslio quidquid Rontana Ecclcsia ve! ejus
(59) Vide infia episl. 154.
 83 PONTIFICATUSANNO XII, CHRISTI 1209. 91
nunrius sive legalus nobis mandaverit faciendiim, A vinciis lolis viribus prolegam el defendam. Si quis
non cbstante fidelirate vel jtire-aliqtto vel servilio, auiem conira prafaiam immuuilalem et lihcrtalem
si quo ipsi ullomodo lenebamur; a qtto tam lu qnam a me iiidultani' ecclesiis el aliis domibus religiosis
dieius comes nos ahsolvistis el absolviiis, si forte venire prasumpserit, ipstim pro posseineo viiililer
ipse, ut dictum esl, contra pracepla quoesibi facia coercebo. Ltam auiem concessionem et promissio-
sunl vel ftierint venerit manifesle. Tunc eiiam pro nein feci apud Sancuim yEgidium anno pontificatus
jnre sive serviiio, si quodiii villis ve! caslris nosiri domini Innoceniii 111dtioitecimo,xnr Kal. Julii, ad
cnnsulalusei ipsa civitatejiaberedignoscitiir, fide- niaiidaluiii el exlioriatioiieui magistri Milouisdomini
liiaiem Romanae Ecclcsiae faciemus, ipsam eidem papas nolarii, nposlolica? sedis legali, prasenlibus
(itleliier et perperuo servaturi. Iieni stralas publicas doiiiino Micbaele Arelatensi arcbiepiscopo ciim cpi-
seculas servabimus ei faciemus per totum nostrum scopis infrascripiis, videlicet Marsiliensi, Avenio-
dislriclitm inviolabililer . observati. Item pedagia nensi, Cavellicensi, Carpenloractensi, Vasionensi,
seu gititlagiavel exaciiones aliquas a transeuniilius Tricastrinensi, et Nemausensi, et Agalhcnsi, el
porslralas vel eiiam per fluniina nullatenusaccipie- Magalonensi , Lodovensi, Tolosano ,- Biterrensi,
imis, nisi qusevel quas anliqua regum vel impera- et domino archiepiscopo Aqitensi, et episcopo Fo-
tortim concessione corisiiterit nos habere. item rojuiiensi, et Niciensi, el Apiensi, et Sisiericensi, et
ccclcsias omnes et dOmosrcligiosas in noslro di- archiepiscopo Auxiinno, et episcopo Aurasicensi, et
siiictti lam in civitale quam exlra in plenaria ser- YivarienSi,el Uiicensi.
vabimus libertate, videlicel quod ah eis exactiones CAP.VII. Forma pacis.
nliquas seu lallias nullatenus exigemus,et defunclis B In nomine Domini. Anno duodeciino pontificatus
cariim episco|io vel aliis recloribus, ipsas vel domos domini lnnocentii papae II!, x Kaierrd. Julii. Ego
eartim ntillo inodo spoliabiintis, nec a.dniinistraiioni Milo, doniini papse noiarius, aposlolicse setiis le-
e.Trumseu cuslodioeoccasionealicujus consueiudinis gaiiis, pracipio vobis domino R. comiti Tolo-
vel aliqua alia, nisi forle rogati ab episcopo vel ca- sano ei vobis haronihus, scilicet Villelmo et Hu-
piiulo, nos imiiiiscebimus, scd omnia sine diminii- goni et Raiinundo de Baucio, P. Bernlundi, Rasca-
tione aliqua defuuciorum successorihus reservenlur. lio, er aliis baronibtis el coadjuioribus vesrris, stib
Ei elcciioni episcopi vel alierius rccioris Ecdesiae debilo prasliii jurainenii et poenain eodem jura-
faciendoeper nos vel per quamcuuque aliarn perso- mento adjecla, quatemis secundum staluia pacis
nam nos .-nullaienus'immiscebimus, nec aliquain oliiti a legalis Ronian;e Ecclesise promulgala, inter
violenliam faciemus vel inipedimenlmn prastabi- vos pacem perpetuam observetis, et earadem pacem
iiius quotninus elecrio iibere ac canonice celebre- a veslris homiuibus el coadjutoribus faciaiis jurari
lur. Iiempacem seu iretigam, sicut nobis iiijuuclum parilerel servati. Si vero orlaestint inter vos ali-
fuerit, bona fide ohservahiuius. Item, si episcoptis qtne qiuesliones vel in posterum forsitan orieniur,
vel capituluin vel alia persona ecclesiastica nobis per veuerahiles patres Hugonein Regensem episco-
aliquos iisereiicosnominaverir vel creileutes, vel per pum, apostolicie sedis legiUum,ad hoc de voluniaie
nosineripsoscognoscere poteriiiius aliquos haeresim ipsius assumpium et Arciatensem, archiepiscopum,
liradicare vel faccre convenricula aliqua , ipsos ei episcoptiin Uticensem, et Avinionensem prapo-
persequemur secundum legirimas sanciiones, el eo- siium, vcl per alios qui pro tempore per Ro-
rtim bona omnia inliscabiinus. Hoccomnia singulis £ manam Ecclcsiam ftieriiit substiluli, eas staiuo
amiis per mantis episcopi noslri successores nosiros concordia vcl jiidicio lerminari. Salvo iu omnibus
facicmus jurare. Si quis autem hoecjurare nolueril, apostolicae sedis mandato.
ipsum tanqtiaiii haereiicuniiiabcbimus manifesium, CAP.VIII. Juramenlum quod prwstilerunl cuslodes
ncc ejusjudicium sive auctoritas vigorem iu aliquo caslrorum.
soiiiatiir. In nomine Domini. Poiilificaius domini Innocen-
In eumdemmodumjuraverunl alii consules,scili- tii papae 111arino duodecimo, xu Kal. Juiii. Ego
cel Nemausensesel Sancli JEgidii (60), el multi alii Micbael Arelalensis arcliicpiscopusjuro libi Miloni
quos exegi domini papae nolario, aposiolicoesedis legato, qnod
CAP.VI. Hwc ett indulgentia. castra de Mornaset deFurcis sine oroni malo in-
EgoR. Dei gratia dux Narbonse, comes Tolosae,et genio el sine oinni fraude pro posse meo faciatn fi-
marchio Provmciae,pro animoemeaeremedio el prc- delilcr cnsloditi, nec eadein caslra vei eoruin ali-
getiilorum meorum omnibus ecclesiis et domihus quod comili Tolosoevel alii personae rcslititam vel
religiosis proviiiciarum Vlennensis , Arelaiensis , rcslitui scienter permiitam sine maiidato domini
Narbonensis, Auxiianensis, Burdegalensis, el Biiu- papse hullatis lilteris ejusinserio, vel sine mtindaio
ricensis immunilalein sectindtim slaluta canonum et luo vel alierius Romani pontificis nun.liisive iegati
plenissimam liberlaiem concedo (61) ; ita videlicel ad hoc specialiter cura lilteris btillalis deputaii.
quod alberguarias, procuraiiones, vel exacliones Sane illi vel illis cui vel qiiibus dominus [papa, vel
quascunque seu lallias nullo tinquam letnporo per Ui, vel alius nuutius sive legatus domini papse cum
jne vel per alios requiram in eis, el requirentes sive supradicia forma ad hoc specialiler deslinaius jus-
poslulantes pro posse meo fideliler coercebo. De- D seril, pradicla castra restiluatn, nonobslanle co
funclis etiam earuin episcopis vel reclortbus aliis, quod eadain castra diciiniur ad nieutn Ecclesiam
ipsas vel domos earum per me vel per alium nullo pertinere, lempore legilimo milii lunc assignato;
modo spoliabo, nec adminislralioni earum custodiae restiluris lamen prius mihi universis expcnsis et
occasione aliciijus consuelutTinisvel aliqua alia me tisttrarum gravatninibus pro castrorum cusiodia tunc
ullatentis iiiiniiscebo; sed omnia sine diniinuiione factisjuranienlo bajulorum meoruin, quos in proe-
aliqua defunctorum siiccessoribus reservenlur. Ele- dictis caslris posuero, ahsque alia probatione de-
ciioni eiiani cpiscopi vel allerius recloris Ecclesiae clarandis. Expensas autem de concessione iua in-
faciendseper me vel per quamcunque' personam me telligo faciendas de reddiiibus et oinnibus provenii-
nullalenus immiscebo, nec aliquam violentiam fa- bus castrorum illorum et mandanieiuorum quos de
ciain vel impedimenium prasrabo quo ininus electio voltinlale comilis, et concessione, et mandaio tno
canonice ac libere celebrelur. Praterea possessio- bajuli mei ibidem percipere debeiu, jurisdiciionem
nes omnes er jura ecclesiatum, si qua injusre deli- plenariam dunlaxalpro caslrornm custodia el suf-
neo, eisresriruo plenojure. Promitlo insuper qtiod licieiilibus ad expensas reddiiibus colligendis per
oiiiniajura ecclesiaruin el domorum religiosarum, onmia exercentes. Porro, si pradicti provenlus ad
sicut decet catholicum ptiiicipem, in prafalis pro- pradicla complenda nou sufficienl, uec comes nec
(60) In Hist. Albig. eap. 15 legilur. S. Georgii. (61) Haacclausula deesl in ediiione Catelli.
Maie. At in codice Colberiino recte Sancti Mgidii.
93 INNOCENTHII! PP. REGESTORUMLIB. XII. 96
aiiuuis pro eo expensas jtixla voltiniaiis nie..ieraode- A nos ad.iuvei el ha?.csancta omnia. Similiier stib eo-
ramina minisliaverit, ego ex muitia pecunia expen- dem jiiramento stratas ptihlicas secnras servabimus,
sas faciam, nec pradicta casu-a ienebor restiluere ei eos, quos episcopi nostri haerelicos uoiiiiiiabuiil,
donec pradiclafiexpensaeeum omnibus snis gr-ava- er receptalores et faulores co.rum anitriadversaiioue
minibus mihi ftierinl plenius restitulse. Ha;comnia debiia puniemus.
sicul supra scripla sunibona firieservabo. Sic me In eumdemmodumjuraverunl alii barones.
Deus atljuvct et haecsancla Dei Evangeiia. CAP.XI. Prcecepta baronum.
Et ego Miio ilomini papae nolarius, apostolicaese- In nomine Domini.Anno poniifieaius domini In-
dis lcgaius, hanc fidelilatem auctoriraie domini noeeniii papae111duodecimo,xiv Kal. Julii. Ego Milo,
papae el RomanaeEcclesia; accipiens, concedo libi, "dominipap.mnotarius, aposiolicaesedis legauts, vo-
Michae! Arelaiensis archiepiscope, eadem auctori- bis baronibns, videiicet Willehno de Bancio.Hugoni
lale ul omnia suprascripla poss:s exigere et perci- de Battcio, R. de Baucio, Draconeto, Willelmoar-
pere el pro ttioevolunlalis arbiirio bona iide dispo- naudi, R. Dagotit, Ricavo de Cariumpo, B. de Lau-
nere, volens.er siatuens le er Ecclesiam mam in- dnno, Willelmo de Laudtino, Bernardo de Andusia,
demneni super expensis et omnibus gravaminibus Petro Rerimmdi, R. de Usecia, el Decano filio ve-
occasione custodise memoraiorum caslrorum qtto- slro, R. de Posqiieriis, R. Gauceiini, ei Ponlio Gau-
cunque tempore factis conscrvari. Atl perpeiuam zelini, sttb debilo proestiti jurametui pracipio nt
atilem omnittm hornm finnitalein hanc cbartain si- mainadas nullo iinquam lempore habeaiis, iiem nt
gilli mei niunimine facio roborari. Judaeosah orrmi adininistrationc publica vel privala
In eunulem nwdum juravit VivariensisepiscopusB3 removeatis oninino, et nullo unqiiam tenvpore eos
pro caslro de Faniau sibi commisso.In eumile.mmo- ad eamdem vel ad aliam restituaiis, nec alios Ju-
dum abbas Monlis Majoris pro caslro de Opeda. hi doeos ad adniiuistialionem aliqnam assumalis, nec
etimdetn modum juraverunl episcopusel prwposilus eorum consilio conira Christianos ulamiui. liem ul
Aveiiioneinespro caslris de lioccamaura el de Bal- ecciesias incasleliatas ad arbilritim dioecesanonun
mis sibi commissis.ln eumdem ntodttm juravit Ma- episcoporumdiruatis, veleliatn reserveiis si quas du-
galoneiisisepiscopuspro caslro de-Monleferrando. xetint reservandas : quse dioecesanis episcopis vel
CAP.IX. Juramenlum pro principibus crucesignalis aliis Ecclesiarum pralalis, ad quos pertinere uo-
el exercilu. scuntur, rradaniur, er ab eis perperuo possitleanitir.
In noniine Doniini. Anno duodecimo pontificaius Uem pracipio ul ecclesias et domos religiosas in
domini Innoceiuii papse III, x Iinl. Jtinii. Ego R. libenate plenaria conserveiis, videiicei qtioii in eis
Dei gratia dux Narbonae,comes Tolosse,et marchio albergaiias, procuraiiones, vel exaciiones quascun-
Proviucia: juro snper sancla Dei Evangelia corpora- que nuilalenus exigalis vel percipiaiis, de defunciis
liler niiiniilacta quod quando principes crucesignaii eariini episcopis vel aliis recloribus ipsas nullo
ad partiJs meas accedent, inandaiis eoruni pvirebo modo spolietis, nee adiniiiistralioni earum seu c~-
per omnia lam super securitali; quam aliis quae mihi slodiae occasione alicujus consueliidii-.isvei aliqua
pro uiililaie ipsorum el loiius exercitus duxerint alia vos [immisceaiis, sed otnnia sine dimiiiulione
iiijungeiiila. aliqtta eorum successoribus reserveniur, et electioni
lioc juramenlum exegi a comite cum sibi conlra episcopi vel aiierius rectoris Ecclesiaefaciendse per
Imrelicos crucemimposui. ~ vos vel per quamcunque aliani personatn vos uul-
^ lalenus
CAP.X. Juramenlum baronum. admiscealis, nec aliqtiam violeiuiam facia-
In nomine Doroiiii.Poniificaius tlomini Innocen- lis vel impedimenium aliqnod prastetis quo minus
lii III papae anno duodecimo, xtv Kal. Jtilii. N<is eleciio libere el canonice celebretur. Iiem pracipio
Wiliehtius de Baucio et Hugo frater ejus, el Rai- ulpedagiorum seu guidagioruin exactiones penittis
inundtis nepos nosler, Draconclus, Guillelmus Ar- diiniltaiis, nisi quas regum vel iuiperaiorum con-
iwtiili, Raiinundns Dagoul, Ricavus deCariunpo, cessione probaveriris vos habere, nec dimissa pe-
Bertrandus de Laiiduno, et Willelmus fraler meus, dagta seu guidagia deinceps resnmatis. Ilem praci-
Bernardus de Andusia (62), el P. Berniundi filius pio ul pacem seu treugam , secundum quod vobis
uicus.el Rosiagnus de Posqtteriis, el Raimundus injuncium fuerit, observelis. Iiem pracipio ut de
de Useeia, er filius meus Decamis, el Raimundtts vobis conqiierentibus seciinrium meiim vel alierius
G;aucelinide Lunello, et Ponlius Gaucelini, jurainus Iegari vel judicisdelegari arbitritimjuslitiam faciatis.
libi magisiro Milonidomini papaenolario aposlolicoe llem pracipio ut siratas publicas securas servelis.
gedis legalo, coram sancra Eucharisiia el cruce Do- Iletn pracipio ut eos, quos episcopi boereiicos no-
niinica et sancioruin reliquiis supra sancta Dei Evan- minabuni, receplatores vel fautores eoruin, tanquam
gdia corporaliler manu lacta quod slabimus omni- haerelicos habeaiis.
bus niandaiis Eccleshfiseti tuis vel allerius nuulii CAP.XII. Obtigatio caslrorum baronum.
scu legati domini papse super islis capirulis quse in- Noscant praseiues ct fuluri quod anno •Dominiea;
fcrius expiimiiiiiur, videiicet stiper abjuratioiie mai- Incariialionis 1209, inense Junio, apud Sancltun
Niuiaroin perpetua ; irem stiper Jutlseis aboinni ad- ». jEgiditiin, Willelmusde Baucio princeps Aurasic»,
Hiiuislratioue seu oflicio perpetuo amovendis et el llugo de Baucio, et Raimundus de/Baucio reddi-
nulio unquam lerapore resiiiuendis, vel aliis Judieis deruiu pro pignorifaiispro se ei pro procerihus qui
ad aliquara adrainislrarionemnullateiuis assumendis; moraniur ulira Rhodanum, et pro filiis Rostagni de
item super pedagiis et gttidagiis diroiliendis et Fabrano, el pro Berlrando de Lauduuo, el pro Wil-
nullo tinquam lempore resuuiendis ; itcm super lelmo fraire ej.us, castrum de Vitrola, ei caslrum
pacevel tretiga juxla mandaium uiiiin vel alrerius MoiuisiniriUi, ei, castiuin de Clarenzaens in manu
iegati doroini papoe instituenda pariier scrvanda ; magistri Milonis apostolicsesedis legaii, promiiten-
iiera super plena ecciesiarum libertaie servanda ; tes se stare ejusdem maiidato ei coaiiirioni.de capi-
ilem stiper ecclesiis incasicllaiis demoUendiset ~~- lulis infrascripiis, scilicet de jiedagiis.et guidagiis
niiits dimillendis et nullo unqttam lempore inca- ei de Judeeiset de mainadiset de ecclesiis.incastel-
siellandis ; item super daranis per nos datis eccle- laris el earum liberralibus, er quod de quereljs, co^-
siis el aliis personis, sive laicis sive clericis resar- mitis jusiiiiam exhibebuni.
ciendis; iteni quoddenohis querelanlibus justiliamt CAP.XHI. Eadem obligaiio pro aliis baronibus.
exhibehimus. Hsec omnia sicul supra scripia suni,, NoscaiU prasenies et fururi quod P. Bermundi
ci iii omnibus supra scriplis articuiis et aliis, si quii de Salve, el R. Peleii, et Rascaiius de Ucecia, et
forsitan emerserint, et in cauiionibus libi dandis5 H. de Posqueriis, et R. Gaucelini reddiderunt pro
pro posse nostro fideliter adimplebimus. Sic Deus5 pignoribus pro se casiruni de Gr'efoila,etcastrutn dfl
(62) Vide lib. xv, epist. 220.
 D7 PONTIFICATUSANNOXII, CllRlSTl 1209. 98
Roccaforcada,etcastrum deSaiioin manit magisiri A magnwpersoncefuerinl, hwcforma servetur, ilt cttm
Milonisapostoliciesedis legali,proiiiillenies se siare lilleris diwcesani veritatem rei continenlibiisabsoi-
mandalo suo ct cogniijonide pedagiiseiJudieisel de vendi ad aliquem legalorum accedant. De minotibu*
iiiiiinadiscldeecclcsiisincasielhuisci earuin libeiia- mililibuset popularibuspersonis Itwcfoima servelur.
ribus,erquoildeqiierelisconiitisjiisiiliaiiiexhiberenl. ut dicecesanusper se vel per interposilam personalti
CAP.XIV. Mandalum episcopisfaclum. idoncanCadloca inlerdicla accedat, el receplisab oin-
Arelalensi archiepiscopo. nibits jurameniis quod pareanl mandtilis Ecclesiw,
Prasentitimvobisauclorilale mantlamus sub obe- piius extumuleniur illi per eorum lumulatoresqni,
dieulise virlule districle pracipimus quaienus ea inlerdictci duranle, fuerant lumuiali, el poslmodum
qureapud Sanclum /Egidiuni his diebusstaiula sunt retaxato inlerdiclo solemniter lumulenlur, nisi nomi-
clericis el laicis veslrarum dioecesumsolemniler et nalim excommunicalifuissenl, qui perpeluo careant
fideliler publiceris, el ea facialis per excommutii- ecclesiaslica sepullura, el stalim pacem jurare el
caiionis el inlcrtlicii sententias lam iu locis quam ipsius stttlitla servare tub debilojuramen.i coinpel-
in pcrsonis inviolabiliterobservari. Relaxelis eiiam laniur. Hoecdicimus observari in locis iu qnibus
intcrdicti senienliam secundum formam in eotlem noii sunt hacretici manifesii.
colloquiovobis dalam, quselalis esl : De absentibus In eumdem modum scripium est archiepiscopisel
eomiiiaiiin excommunicalisvel etiam inlerdiclis, si eoiscopisaliis.

LXXXVI. D docliinam iiupugnent, ecclesiasticara aucioritalem

ARCniEPISCOPIS ET EPISCOPIS ETABBATIDUS ET ALHS evacuetit, et viris ecclesiasiicis astruant non esse
ECCLESIARUM PltaJLATIS ET UNIVERSIS TERSONIS EC- aliquaieiius intendendum , dominis leinporalibus
CLESIASTICIS QUIBUS IIOCSCRIPTU.MABAPOSTOLIC^E magnificeservientes. Unde, cum videaiur consenla-
SEDIS LEGATIS FUERITEXIIIBITUM. .netiniraiioni ui Chrisli milites, qui pro vestris uli-
De sttbsidioprwslando crucesignaiis. lilalibus mililaiil, veslris munificenliis recreentur,
~ tiniversitarcm vestram rogandam duximus er mo-
(Yilerbii, Kal. Augusli.)
ls qui dal omnibusaffiuenlerel non improperat, nendam, per aposrolicavobis scripla in remissionem
qui non soluin spirilualia dona concedil, sed etiani peccauiinum injiingenles qiialenus illain veslroruiii
temporalia bona largirur, ira terrense nobis substan- unius anni proventuum porlionem quam venerabilis
tise adtniralioriem indulsil ur bona nohis ad viioe fraier nosler episcopus Regensiset dilecti filii abbas
susienlalioiiem commissa in necessilalis arliculo Cislerciensiset mngisler Milo iiolaritis nosler, apo-
nostro minisierio proxitnis dispenseniur, et de iis slolicsesedis legaii, quibus super lioc vices nosiras
eis quasi de propriis gratiam faciamus quoecom- commitliinus, deliberatione provida duxerint desi-
nmnia omnibusfeeerarj'us naturse. Licel autem ad gnandam, ad crucesignalorum stibsidium assignelis.
succurendum in necessitaiibus proximis fideles qui- C Alioquin, cum sustinere nolimus ut propter neces-
liber leiieantur, personoe lamen ecclesiasticse, qui- sariorum defectum pradictorum signaiorum exer-
hiis coinmissuiiiest palrimonium Crucifixi, obligare citus dissolvatur, noveritis nos eisdem legalisinjun-
atl boc specialiter dignoscunlttr, et eo se potius in gere ut vos ad id ecclesiaslica censura compellanl.
adiiiinisiralioneipsius exliibeautliherales quo prin- Ne vefo gravia vobis onera imponere videamur quse
cipalius esl ad optts iiidigeiuium depuialum. Iliuc digito nostro movere nolimus, qtianiamcunque vos
eslsiqiiidemqiiod cum fideiispopulimtiltitudoad im- gratis de vestris provenlibus coiisuleriiisportionem
pugnandumorlhodoxaefidei stibversores viriliier se nos profeclo majorem de nostris offerimus largien-
accinganlassumplocbaraclereCrucifixi, ei abstirduni dam.
sil procul dubio ul qui pro commutii utililate labo- Dalum Viterbii, v Kal. Augusti, pontificatusnostri
ranl.propriislanlum debeanl siipendiis iniliiare ali- anno duodecimo.
quam vestrorurareddituuin poiiionem deputare vos LXXXVII.
convenilin subsidiumeorumdem.Cumenimsacris sit REGENSI EPlSCOrO , ETABBATI CISTERCIENSI, ET MAGI-
canonibus insliUUumur ihesauri et alia bona eccle- STROMILONI NOTARIO NOSTRO, APOSTOLIC^E SEDIS
siarurn ingruenle necessilaiis arliculoin redemptio- n LEGATIS.
nemexpon; debeant r.aptivorum(65,) lunc proculdu- De eodemargtanento.
bio debenl plenius dispensari cum pei-iculisoccurri- [(Vilerbii, vi Kal. Augusti.)
lur animarum quoe faisis dogmalibus captivatoein Ut hi qui orihodoxoefideizelo succensi ad expu-
crroris carcerihus derinenrur, cum pretiosior sit ani- gnandam hoereticam pravitatem vivificse crucis
n>a corpore, ac perdilioni unius animae miiltoriim characlerem assumpserunt eo fervcniius publicam
interiius corporum nequeal comparari. Illud etiam causam gerant quo se viderint proximorum subsi-
iu hccvobis esi subriliusadverrendum,quod, quam- diis adjuvari eflicacius,a vobis, fraier episcopeac
vis illi qui ad capiendasvulpeculasquoedemoliunlur fili abbas, et a nonnullis aliis nobis fuit ssepe sug-
vineamDominise accingtini, universorum fideiium gesttim quod lam clericos quam laicos constiluios
causamagnril, uriliiatibus pracipue virorum eccle- in lerris nobilium qui conlra provincialeshoereticos
siaslicoruin insistunt, diitn illi quorum intendunt stint crucesignali cogi per censttram ecclesiasticam
duriliani inter clades beliicas edomare, aposlolicam faceremusul deprovenlibus suis salletn uiiius anui

(65) S. Greg. lib. vi, episl. 15; q. 2, 12, cap. 70, Aiuum.
-9 LNNOCENTIIIII IP. REGESTORUMLIB. XII. 100
ad lam sanelum el sumpluosuin opus implendum •^ miliendas, habiluri ralum et gratum qitidquiu. pie
dictis crucesignaiis poiiionem dccimam largirenlur. acprovide super eo duxerinl staiuendum.
Et quidem commonilorias liiteras super hoc nos Datutn Viierbii, vu Kal. Augusli, anno duoric-
meminiimiS deslinasse; sed, ul ad id aliqui coge- cimo.
renltir ad quod erant monitis el exhorlalionibus in- LXXXIX.
ducendi, nobis et fralribus nostris durum admodum MAGISTRO MILONI JSOTARiO N0STRO APOSTOLiCE SEDIS'
videbatiir. Caelerum, ad niultam vesrra suggeslionis LEGATO.
inslantiam, quam ex devotionis credimus fervore Mandalur ci ul cwptum negolium persequalar.
procedere quem habetis ad explendum ohsequinin (Vilerbii, vi Kal. Augiisti.)
Jesu Cbristi, super hoc commillendas vobis duxi- Sollicittidinistuoe studiutn, quod per operis cvi-
nius viccs noslras, ita videlicei quod eosdem non dentiain declaratur, tanlo nobis prudenliam luani
pracise lantum ad decitnam, sed quanlanilibet vo- reddil amplius coinmendatara quanlo ccelesiisalil-
bis expedire videbiiur, sollicitis - exhortaiionibus lutloconsihi circa commissumtibi negolium majora
inducalis, ad coactionem, si aliter unquam poteritis dignosciitir per tuum ministerium operata. IUiergo
minime processuri. Quod si forsan incceptumnego- qui pertingita fineusque ad finem fortirer et dispo-
lium neqtiiveril aliter expediti, ne, quod absil! B nit suaviler universa, quique, cumimperel venlis ct
occasione lali dissolvalur exercitus etopus lam mari, facii in lurbatione iranquillum, quas valemus
ulile deseiatur, volumus et mandamus quaienus graiias referenies, discrctionem tpani dignis sttper
universas personas ecclesiaslicas lam regulares hoc laudibus commendamus. Licet autem reditus
qna:ii alias, qiiibus iransiui.ssum ad eos mandaium luus ulilis nobis esset et prasenlia lua graia, quia
aposlolicum fueril a vobis exhibilum, ad prasian- lainen in minislerii lui cttra mullis te fore credimus
darn illam suorum reddiluum porlionem quam non solumnecessarium sed etiam fruciuosum, devo-
eisdem duxerilis designandam quaconvenit censura lioni tuse praseniium aucloritate mandamus qua-
cogatis, allenlius provisuri ut ad compulsionem renus prudcnrer considerans quod non qui cceperit
Iiuj'usmodinullalenus proccdatur a vohis sisuscitari sed qui perseveraveril, salvus erit, et finisnon pttgna
grave scandalum limealur. Laicos vero, si forre ad coronat, his quse ad inj'unclum rihi speclani ofli-
coacrionem fuerit procedendum, coropelli nullate- cium sollicile ac solerter inlendas, ad illum princi-
nus volumus absque consensu princ.ipalium domi- paliter habens ahsque inlermissione respeclum qni
nortim. Quod si omnes, eic, duo vesrrum, etc. pro sua causa, quam agis, dirigcl gressus tttos, reri-
Daium Viterbii, vi Kalend. Augusli, etc, uHn n detqtte libi mercedis aelernsedenarium pro labore,
alia. a nobis eliam, qui non sumus luse devotionis im-
LXXXVHI. memores, consolationis solatia perceplurtis.
tNIVERSIS FIDELIBUSCONSTITUTIS IN TERRISNOBILIUM Datum Vilcrbii, vi Kal. Augusii, anno duodecimo.
QUI ADVERSUS PROVINCIALES ILERETICOS SUNTCRU- XC.
CESIGNATI. NOBILl VIROR. COMITI TOLOSANO,
Hortalur eum ut perseverelin bono.
Super eadem maleria.
{Yirerbii, vi Kal. Augusli.)
(Yirerbii, vu Kal. Augusli.) Gaudemusin Dominoet in potentia virtuiis ipsins
Cum domini veslri pro defensione fideiortodoxse quod licet conlra tedudum fuerint muha suggesia
personas^el res exposuerint ad obsequium Jesu quoe famam tuam videbanlur multiformiier deni-
Christi, universorum fidehiim coinnmneni causam grare, lu lamen, ut eam omnino purgares, lolum le
agentes, jiistnm esi ul a vobis el aliis recipianl nosrris exposuisti mandatis , exhibens cauiiones
suhsidia oppoiiuna, qttibus adjtui lam sanclum et quanlas et qualesdilectus filius magisier Milo nota-
frucluosum proposilum valearii adimplere. Qnocirca rius nostcr, apostolicae sedis legarus , exegii; et
universitatem veslram rogandam duximus et mo- D sic qui mulrisfueras in scandalum, factus es pluri-
nendam, in remissionemvobis peccaminuin injun- husin exemplum, ul circa le manus Dominivideaitir
gentes quatenus pro ejus amore, qui vobis animam mirabiliier operata. Ctim ergo pro cerlo credamus
donavil et corpus el bona omnia quoe babetis, iino quod hoc libi, non solum spirilualiter ad saluleui,
eiiam qui seipsum vobisdonavit in prelium ul suo verum eiiam lemporaliter ad profeclum debeat re-
sanguine prelioso rediraeret vos a diaboli poieslaie, dundare, ut amoiioinler fidelesfructifices et abtin-
aiiquam portionem de proventibus veslris , sallem des in pace calholicn qui haclenus inler perfidos
uuiiis anni, juxta disposirionem venerabilis fralris dispcrgebas et consumebas in bellica clade, nobiii-
nostii Regensis episcopi cl dilccioruin filiorum latcm luam rogandam duximus et monendam, per
Cisierciensis abbaiis et inagistri Milonis notarii aposlolica libi scripra mandantes quatenus lalem in
nostri, sedis apostolicoe legaiorum, lam bilariter omnibus le studeas exhibere quod nos, qui luum
quamliberaliler conferalis, ul per haecci aliabona desideramus in Domino commodum et honorein,
quae, Domino inspiranle, fecerilis, ad aelernsebea- ad exhibendiimlibi gratiam et favorem roeriro de-
lit.udinis pvocmiamereamini pervenire. Nos enim beamus indnci, pro cerlo confidensquod indebituia
eisdem legatis vices noslras in lioc duximus com- libi nolumus inferri gravamen.
|0i PONTIFICATUS ANNO XII, CHRISTl 1209. 102
Dalum Viterhii, vi Kal. Augusti, poiuificatus no- t lum assensu pradiclam ecclesiam Sancli Viii pro-
siri anno duodecimo. quibusdam ecclesiis er rebus aliis in concanibium
XCI. vestro duxerai monasterio concedendam. Ad hsec
STErnANO CANTUARIENSI S. R.E.
ARCIIIEPISCOPO, autem episcopus proposuit memoratus inleniionem
CARDINALI. suam per responsionem hujusmodi esse fundaiam.
De elertione episcopi Lincolniensis. Cum enim pars vestra responderir se dicram eccle-
(Yiierhii, IVKal. Augusli.) siam ex pcrmularione facra jier Sahinensem episco-
(64) Super negolio Lincolniensis eiecii non solum pum ohiinere quam eiiam publico nitebalur instrii-
discrclionis spiritum, veruni eiiam discrelionem menlo probare, confiteriper consequentiam videba-
spiritus le oporlet habere, ne facile credas omni lur se credere quod ecclesia ssepedicrarempore per-
spiriiui, sed zelum habeas secundum scienliam, di- mulalionis perlinuit adEcclesiam Sabinensem, cttm
ligenter attendens quod qui nimium emungil, elicit permiHaiio inrer coniractus bonsefidei computetur,
sanguinem, CUIQlempus el tempus sil omni rei quse neccuinalio quam cum domino vel ctim eo qui
sub ccelo consisiil. Unde : Omnia bona in lempore habelur loco doniini Iegitime valeal celebrari,
suo. Tuis ergo consullaiionibus breviier responde- adjiciens quod, etsi confessioni hujusmodi, slare
mtis quod si Lincolniense capilulum alias lilleras '. vellei in quantum conlra vos facere videbatur,
de assensu regio vel noluerit vel nequiverii impe- iiistrumenium lamen hujusmodi contra se minime
Irare, sufliciunt impetraloe, ne forlesuhspecie con- admittebai, quod nec labellionis auciorilaie, nec
sueltulinis approbaise quserere videaris utililalem subscripiione iestium dignoscitur esse fulcilum. Sed
magis propriam quam comnuinem. Si auiem eleclus ad hoc pars vesira respondit quod, cum procttrator
canouicam purgationem obtulerit stiper iis deqnilius id in modum exceptionis objecerit, non videbatur
probabiliter esl suspectus vel publice infamatus, ex adversae parlis iiitenlione fuisse coufessus; quia
purgarionem ejus accusaiore deficienre recipias, juxla legirimas sanctiones, qui exceplione ulilur,
moderando ipsam cum quinta proliabiliumpersona- non sesiimalur de inleniione adversarii, cum quo
rum ordinis stti manu. Quod si nec inquisilionem agilur, confileri, adjungens quori; etsi permutationis
subire nec piirgalionem exhibere voluerit superiis lempore coanobiumFarfense crediderit diclam eccle-
deqtiibus, ut diximtis, prohabililer est suspectus siain Sancli Yiii ad Sabinensem Ecclesiam perii-
vel pnblice infamatus impedienribus promolionetn nere, procurator lamen pradictus ex cerlis cattsis
ipsius secundum canonicas sanctiones, eleclionem scu verisimilibus' conjecluris credulitalem suam
ejus polerisde jure cassare. Ad hsec, si Lincolnien- ,' postnioriumpoiuit taliter informare ut nunc crederet
ses canouici praceplo luo juxta formam mandaii eaindeni ecclesiam ad Sabinensem Ecclesiam tunc
nostri parere noluerint, in eos tanquam inobedien- teuipoiis iion speciasse. Porro memoratus episcopus,
les el conluroaces canonicam poleris proferre ceu- ad probandum quod jamdicta ecclesia ad se in tem-
siiram. Caeterum, baecomnia lihi noveris non lan- poralibus periinebai, quosdam iesies induxit, pcr
quam delegato, sed quasi ordinario, esse rcscripla. quos nirebamr oslendere quod lam dictam ecclesiam
Datum Virerbii, IV Kai. Augusii, atmo duode- qtiam molendina, terras eialia bona ejiis Sahinenses
cimo. episcopi tliutius possederuni, de illis pro suoevolun-
XCII. talis arbilrio Iihcre disponendo. Quidam quoque
ABBATl ETCONVENTUI FAllSENSI. lesies ad probandam prsescripiionem ex vcstra fue-
Absolvttnturab impelitione episcopi Sabinensis. runl parle producli; per quorum aliquos vesier
(Vilerbii, II Non. Augusti.) procuralor asseruil suflicieiHer osiensum quod a
(65) Cutn venerabilis fraler nosler Sabinensis nonagitUa annis eamdem ecclesiam cum molendinis
episcopus coram dilectis filiis nostris Rogerio lituli et aliis bonis cjtts vestrum monaslerium possederat
Sanclsc Anaslasioe preshylcro et Pelagio Saiicl-e in quicle. Sed ad hoc pars episcopi respondebat
Lueioe ad septa solis diacono cardinalibus, qtios ) quod etsi quidam lcsles de noiiaginla annis depo-
sibi el R. procuratori vestro concessimus atiditores, ncre videantur, quia lamen tle j'un's ordine lem-
ecclesiani Sancri Viri de Granica cum suis posses- pora (C6)scbismalum quoelemporihus honx mcmo-
sionibus el suis pertinentiis petiissel, asserens eatn- rix Innocenlii et Alexandri Romanorutn pouiiiicu.n
dem ad se tam in spiriiualibus quam temporalibus intcrcessisse nosctinlur, et de nostra indulgentia
periinere, idem procurator, nondum ejusdem epi- speciali episcopo memoraEo concessa tempus Con-
scopi inieiuione fundata, prapropere sic respondit, radi quondam Sabinensis episcopi, cuni proplcr
qtiod, ersi dicra ecclesia dudutn fuerir EcclesiseSabi- ejus ahsenliam, qui pasioraiem euram gessit in
nensis, eam lamen episcopus non porerar vindicare, Ecclesia Magiiutinensi, et illorum incuriam quibus
quam ex permulationiscaiisa Farfense monasierium Sabinensis episcopatus diversis remporibus fuitcura
obrinebal, ad hoc probandum quoddam exhibens commissa, ejusdem episcopalus jura neglecia fue-
iiistniinenitiin, in quo conlineri prima facie vide- rinl, debeant de compuralione stibduci, cum eum-
balur qtiod Tbeodo episcoptis cum suorum saccrdo- dem episcopum in eo slatu quoad defendenda Sabi-
(04.)Vide supra epist. 56. (66) Vide supra, lib. xi, cpisl. 8i, 167.
(85) Videepist. seq.
103 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XII. 104
nensis episcopalus jura dtixetimtis reponendum A ea perirorium inlenlando, atlegaVit ailie omnia
quein habuit qtiando idem Conradus Sabinensis jus commiine, quia, cum eadem ecclesia sii con-
Ecclesisc prasulalnm accepit, residuttm lemporis slrucla in Sabinensi dicecesi, ut dicebal, sub ipsius
procul duhio ad legiiimse pracscripiionis limitem dehebal consisiere juxta canonicas sanctiones. Ve-
miniine periingebat. Stiper iis igiiur et aliis propo- runi, cura ex vestra fuissel parte negatum eamdem
silis coram cardinalibtis supradiclis dciiheratione ecclesiam in pradicia dicecesi constitutam, idem
cum fraiiihus nosiris habila, intelleximus supra- episcopus ad hoc probandum privilegium bonse me-
dicrtim episcopum iiHenlisnem suam niiiiime funda- rnoriseAnastasii papae pradecessoris noslri coram
visse per deposilioncs lesiium vel procur;Horis su- ipsis exbibtui, in quo monsTancia pro Sabinensis
pradicli responsionem, qtii, sicul prainissum esl, episcopatus termind ponitur, et inter aljas ecclesias
cxceprionem objiciens, de inlenlione adversaepar- Sabinensis episcopaius eadem ecclesia Sancli Aii-
tis non iiUclligitur fttisse confessus, vel eriam per geli nuineratur, ac in proediciomonle dicirur esse
insrrumentum ex adverso exhibirum, cuin in co consrrucla, hocidem per publicuniinslrumeniumqiio
Theodo episcopus, a quo permuialio facla propo- proctiraior vesier uiebalur ostendens, in quo dichur
nitur, non dicalur episcopus Sabinensis, quanqiiam quoddictaecclesiasilaesiin ierriiorioSabinensi,cum
in iranscripio quo procuralor ulehalur appositum " Sabinensis dicecesis longeamplius quam Sabinense
fuerit Sabinen. per viiium falsilaiis. Licet autem lerriiorium extendatur. in temporalibus quoque ad
nimis exccsserit qui transcripttim illiusinslrumenli se diclam eeclesiam pertinere idem episcopus niie-
falsavil, quia tamen delictum personoenon dehet in battir oslendere per publicum inslrumentum, in quo
damiium Ecclesioe redundare, ac non solum anle coniinelur expresse Joannem episcopum Sabinen-
senieniiam,vemm etiam posi, objici potesr exceptio sem (69) Hugoni Farfensi abbati etduobus personis
falsilatis, cum falsorum instrumeniortim pratexlu posi ipsum Gualdum Pontianellum, in quo est dicta
lata senlenlia tisqtte ad vigimi annorum spatium ecclesia, cum sttis pertitieiitiis locavisse pro anritta
valeat reiractari, veriiate eompeiia noluimtts ui id quaiuor solidorum Papiensium pensione' in Assum-
vestro monaslerio prajudicium generaret. Quia ptione beatoeVirginis persolvenda. Sed pars vcslra
vero nobis conslilil supradictam ccclesiam Sancii proposuit inslrumento pradicto nullam fidem peni-
Viti consiiiuiam esse in dioecesiSabinensi, cpisco- lus adhihendam propter superlinearem scripturam
paic jus in oninibus spiritualibus eidem cpiscopo et rasuram in loco suspecto facram, ubi vidciiccl
adjudicavimus in eadem, illis dunlaxal cxcepiis adnolalio lemporis receijsetur. Fuii insuper ex epi-
quoe per auiheiitica scripla ei dignoscunttir esse -, scopiparle propositumquod cuni (70) ecclesioeSancii
subsiracta, cuin per piivilegiuin vel prascriplionem Angeli noniine multo lempore fueril cerla pensio
legilimam iiullalenus prohareturcxempta. Verum ecclesiae Sabinensi solula , manifeste Jiquebat ad
quia dictus episcopus, qui eamdem ecdesiam sibi eanidem ecclesiam, a qua iocatio facla fueral,
quoad lemporalia vendicabal, mtinitum se stiper supradictam ecclesiam jure proprielario pertinere.
lioc prascriplione legitima non oslendil, quanquam Pratcrea, cum bonae memoriseLticius papa prade-
prohaveril episcopos Sabinenses bona ejusdem cessor nosler injunxeril Sabinensibus ulad recupe-
ecclesise aliqttando lcmpore possedisse, vos ab ralionem Tancioe,quam eo tempore tenebalis, inlen-
iuipetitione ipsitis quoad lemporalia ejusdcm eccie- derent, el per eosdem Pclro de Bono tunc Sahi-
sise senieiHialilcr diiximus absolventlos. Nulli ergo, nensis episcoparus procuralori lam Tancia quam
ctc, hanc paginnm nostra diffiiiiiionis infriugere ecclesia Sancti Angeli fuerit restituia, el vos eam-
vel ei, eic, usque incursuruin. dem ecclesiam postea duxetiris occupandam, ejus-
Datum Vilcrbii, u Non. Augnsli, nnno duode- dem erat episcopo restilutio facienda, sicui ideni
cimo. episcopus ea oiniiiaper idoneos lestes asserebat esse
XCIII. probala. Ad haec aulein procurator respondebal
EISDEM. I) pradiclus quod, etsi quidam lestes se vidisse depo-
De eadem re. nant ecclesiam Sancli Angeli pensionem quatuor
(Yiierbiijii Non. Augusii.) solidorum Sabinensi ejiiscopo persolvisse, nullum
(67) Cuin venerabilis frater nosler Joannes Sa- iamen ex boc vestro monaslerio poterat prajudi-
binensis episcoptts coram dilectis filiis nosiiis Ro- cium generari, cum non appareat pensionem
geiio liluli Sanclse Anastasise presbytero eiPelagio ipsam ex parle monasterii fuisse solulam. Qtiari-
SanctoeLnciicad sepra solis diacono cardinalibus, quam eiiam lesles asserant se vidisse nitil-
quos sibi cr Ricardo procurarori vestro concessimus loties prataxalam pcnsionem exsoivi, non ramen
audiiores, ecclesiam Sancli Angeli de Tancia (68) oslendiiur lanro lempore prastira quod usqtie-aii
cum suis posscssionibus el peiiinenliis petiissei, prascriplionem iegiriinam porrigatur. Item, sicut
asserens eamdem ad se lam in spiriluaiibus quam ad rei proprioeprobalionem locaiio facra non suffi-
lemporalibus perlinere, primopossessorium et posr- eir, ira nec sohuio nec perceptio pensionis. Licei
(67) Cap. Cum venerabilis, De relig. domib. (70) In quarla Collect. ab ecclesiaS. A. nomine
lik
(08) quarla Collecl. Canlia. monasterii veslri mttlto lcmpore.
(69) Vitlelom. 1llal. tac, pag. 182.
,ns PONTIFICATUSANNOXII, CHRISTI 1209. 106
eiiani idem Lucius pradecessor nosler suprascri- At lihere possidere, sed iidem non solum prcces npn
ptum mandarumSabinensibusdederitcircumvenius, admiserunt ipsius, verum eiiam noluerunt aliqiiate-
credens, prout ei suggestum fuerat, ad Sabinensem nus sustmere quod ipsum quisquam archiepiscopum
episcopatum prsedicluinlocum et ecclesiam perli- nominaret, asserentes neminem in suo distnciu nisi
nere, ac Farfenses monachipropulsandoinj'uriamab Venetum debere vel posseperfrui ecclesiastica di-
eisdem Sabinensibnsirrogatam retinere curaverint gniiaie, nisi forsan de ipsorum consensu exstiterit
ecclesianimemoratam,propler hoc non eratepiscopo ordinaius. Cum igilur hsec,si vera suni, in prajudi-
resiiltiliofacienda; maxime cum e vicino contra- cium sinl liberlatis ecclesiasiicoeattenlaia, discre-
riara esseisenieiiliam super petilorio excepturus,ct lioni veslra per aposroiicascripla mandamus qtta-
qui peiil quod redtlilurus est, dolum facere digno- lonus pradicros dticem el populum Yenetoruin ut
scatur, sictit in civilibus legibus conlinelur. Medic- ipsuni in archiepiscopaitipradicio, prout ad ejus
latem qttoque oblationum specialium quorumdam ofriciumperiinet, permiltant lihere ministrare, pra-
dierum idem episcopus in eadem sibi ecclesia vcn- cipientes reclori ei Vcneiis apud Duracium coinmo-
dicabat, quain eidem de plano procuralor vesiri raniibus ul resiitulis bonis Duraciensis Ecclesiae
nionasierii recognovit.His igitur et aliis intelleclis univcrsis, eidem super arcliiepiscojialu prafato et
quaecoram cardinalibus supradictis pars utraque pertinenriis ej'us nullam inferant moiesriamvel gra-
proponereprocuravit, quia nobis consiilil supradi- vanien, moneaiis prudcnler et eflicaciler inducaiis,
ciam ecclesiamSancli Angeli conslilulam esse in ipios ad hoc, nisi itliquid raiionabile quare id fieii
dioecesiSabinensi, de consilio fratrum noslrorum non debeal objectum fueiil et oslensum, per censu-
episcopalejus in oninihus spirirualihus eidem epi- ram ecclesiaslicam sublato cujuslibet conlradiciio-
scopoadjudicaviinus in eadem, iiiis tlunlaxat ex- nis et appellationis obslaculo corapellenles. Quod
ceplis quae per authenlica scripra ei dignoscunrur si non omnes, etc duo vesirum, eic
esse suluracra, hoc ad caurelani expresso, ut mc- DaluitiYiteibii, xv Kai. Septembris, poniificatus
dietatem oblationuinpradictorum dierum, quae,sicut nostri anno duodecimo.
diclum est, ipsi procurator rccognovitjamdiclus, in XCV.
eadem ecclesiapcrcipil [petcipial] amiualim. Quia ALBANIENSlEPISCOPO.
vfS'oinstriimeiittinipradicltim, per quod episcopii3 De eademre.
supradiclam ecclesiam inlendebat sibi quoad lem- (Viierbii, xv Kal. Seplembris.)
poralia (71) vendicare, ad facicndam super hoc fi- Ex litleris venerabiiis frarris nostri Duraciensis
dem invalidum esse coguoviuius, ulpote propier ^i archiepiscopinosiiis cst auribus inlimatum quod
pradicla de jure suspectuni, vos ab iinpetitione cum EcclesiaeDuraciensiscanonici eumdem in ar-
ipsius quoad lemporalia ejusdem ecclesiae senlen- chiepiscopumelegissent,et venerabilis fraterrioster
lialiier duximus ahsoivendos, eidem super hoc si- Conslanlinopolilanusparriarcha electionem, elc. ut
leniium iinponeules. Nulli ergo, elc hanc paginana in aliausque recrorYenerorum apudDuracium com-
noslra difiiuitionis,ele. usque inctirsurum. moranlium, etc ut in alia usquerecedere coegilab
Daium Viierbii xi Non. Augusli, anno duodecimo. illa. Cutn igiiurhsec, si vera sunt, iu prajudicium
XCiV. sint liherlalis ecclesiasticse attenlala, fralernitati
PADUANO ETCENETENSI EPISCOPIS, ET ABBATI SANCTI tuaeper apostolica scripra mandamus quatenusme-
MARTINI DECOLLE CENETENSIS DIOECESIS. moratum rectoiem et Venerosapud Duraciumcom-
Scribitur proarcltiepiscopoDuraciensi. morantes, ur resiituiis bonis Duraciensis Ecelesise
(Viterbii-,xv Kal. Sepiembris.) universis, eidera super archiepiscopatuprafaio et
Ex litteris venerabilis frauis noslri Duraciensis peiiincniiis ejus nullam inferant molesliamvel gra-
archiepiscopi nosiris est auribus iiHiniaium quod vamen, prudenler moneaset inducas, ipsos ab hoc,
cuin Ecclesiae Dttraciensis canonici eumdem in etc. ul in alia usquecompellens.
archiepiscopumelegissent, et venerabilis frater no- ID Datum Vilerhii, xv Kal. Septerabris, anno duo
sler Consianlinopolitaiius patriarcha electionein decimo.
confirniassei ipsitts et in episcopum consecrassei, XCVT.
eunique direxissel ad regimen ecclesirememoraioe,.. NOBILI VIROMICHALICIO CUMINIANO ROMANIJE.
recror Yenetonim, qui domos, possessiones, ihe- Super eadem maleria.
saurum el alia bona dictaeEcclesiseoccuparat, non (Vilerbii, xvi Kal. Septeinbris.)
perniisir eiiiudeni Duraciensem ingredi civirarem Si te servum recognoscis illius qui servos stios
nec in ejusdem lerriiorio commorari, et cum qua- adoplal in filioset coronalin r.eges, ipsius sponsam,
dam vice tanquam exiraneus eamdem civiiatem in- qusea dexlris cjiis in veslilu deauralo consisiit, non
trassei, .ipsnmpersuos saieilites recedere coegit ab solum te convenit non offendere, verum eiiam ho-
illa : propter quod accedens Venelias, a nobili viro noribus pravenire. Inde est quod nohililaiem tuam
duce YeiieioiTinier consiliariisejus humililer periit rogamus alientitiselmoneinus, per aposlolica libi
ul archiepiscopaiumpradictum ipsum permitlerent scripta niandanles quatenus venerabilem frairem

(71) In quarta Collect. spiriiuafifl. Male. Codex Colberi. habct lemporali

PArnoL. CCXVI. k
 1C7 INNOCENTH111PP. REGESTORUMLIB. XII. 108
nostrum Duraciensem archiepiscopum-possessiones A , quod procuralor episcopi sicrespondil, quod dicta
qtias ejus Ecclesia in lerra tua obtinere dignosciiur vendiiio non in monasierii detrimentum sed utili-
permirias pacificepossidere, fruclus quos e\ iilis a taiem potius facta ftiit, cum deccntum libris dena-
morre pradecessoris ipsius diceris percepisse sihi riorum velerum soluiorum pro ipsa, qui longe cha-
restiluensuniversos, ejus iniuilu qui bonum irre- riores erani usualibus denariis qui nunc currunl,
niuneraium aliquod non relinquitet malum nonpra- utiliores possessiones ad opus monasierii emptoe
leril impunitum. fuerint, et residivi in ejusdem loci ulilitatem con-
Daium Viterbii, xviKal. Septembris, pontificatus versi. Proelerea deconsilio fratrum el firielium mo-
noslri anno duodecirao. nasterii dictus proedecessor- luus ad hujiismodi
XCVII. alienalionem processit, sicnl evidenler arguilur ex
ABDATI SANCTI PETRIDE LINGRARIGA, ETARCHIDIACONO instrumenti tenore super ipsa confecto. Sed hoc ul-
DURACIENSI. timum lu prorsus inficians, ad id" quod pramissum
De eadem re. esi respondebas quod licet ahhas in instrumenio
(Viterbii, xvu Kal. Septembris., profiteatur vendiiionem huj'usmodi se fec'sse defra*
Querelam venerabilis fralris nostri Dtiraciensts irum suorum er fidelium voluniate, de illorum la-
arcbiepiscopi recepimus conlinenlem quod nohilis B rocn assensu non constat, quem inlercessisse tabel-
vir Dametrius judex Albanorum quasdam possessio- lio non teslalur. Adjecit insnper procurator quotl
nes Ecclesisesuaeac alia bona contra jtistiriam deti- cum Rieoverus olim abbas cjusdein loci movisset
net occupata. Unde ipsi nostris dedimus lilteris in super hoc Lucano episcopo q»a;siionem, el bonafi
mandaiis ut possessiones ipsas el alia cum frucii- memorioe C. papa pradecessor nosier YVileriHiio
btts perceptis ex eis archiepiscopo memoralo resii- episcopoelprioiiSancri FiidianiLucaneiisiset magi-
luat, tit tencluc. Quocirca discreiioni veslra per slro J. Pisano canonico, quiblis causam ipsam com-
nposiolica scripia mandamus qualenus si diclus misera!, injunxisser ur anle omriia laborarent ad
Damelrius quod mandavimus'neglexerit aditnplcre, composilionem amicabilemfaciendam, per quosdam
vos eitm ad reslitutionem ipsorum per censuram prudenles viros fuil compositum inter eos , ita quod
nposlolicam appellatione remola, justitia mediante, dictus abhas ireceniis et duabiis libris ah episcopo
cogatis. de novo receplis , de consilio et assensu G. presby-
Dalum Viterbii, xvnKal. Soptembris, anno duo- ieri ecclesioeSancti Blasii de Bibon , til dicebatur ,
-flecimo. ad monasleritim perlinenlis, el Rusiicellis Casiai-
Scriptum est eidem nobili suoer lioc. dionis, Hugoliiii Guidonis, el quorumdam aiiorum
Daluin, «I in alia. fideliumejusdem monasrerii, ur dicebant, finem ,
XCYIII. refulationem, transaclionem ct paclum de non
IIARTINO ABBATI ET FRATRIBUS MONASTERII SANCWEpetendo fecit de omnibus stipradiclis. Processu
MARIJL DESERENA. qtioque temporis inter Lticanttm episcopum et nio-
De revocatione alienalionum. nasierium tuum super pramissis quaeslionesuboria,
(Lalerani, iv Idns Marlii.) coram abbale Sanctae Mariae de Masio ei Mercato
I:i nosira prasenria coiistitulis ribi, filiabbas, et judice arhilris eleclis a partibus Aimericus abbas
dilecio filio F. venerabilis fratris noslri episcopi pradicli loci, sexaginla octo lihris ab episcopo Lu-
Lticani procuralori de raro litteras cxhibenti nu- cano receptis, cum consilio et assensu II. monachi,
dientia benigna concessa, (u alienarionem iniegra A. conservi, ei laicorum quorumqtie fideliummo-
mediclaiis Podii castelli, curiis de Monte caslello, nasterii, ut dicebanl, eo modo quo Ricoverus abbas
cum omnibus casis, casa-linis, terris et rebus ad feccrat omnia refuiavil. Unde cum compositionefn
pradictum caslellum elejus curiem peiiineulibus, pradictam idem pradecessor nosier postmodttm
et cum omnibtts casis, casalinis, ierris et rebus coufirniarit, suam ad id iutelligitur praslilisse
qtias dicltim monaslerium ullo modohabet vel re- D atictorilaiem ; praserlim cum ttsque adeo conven-
quirere potesl a Cecina usque ad Arnum et usque lioneni illam duxeril approbandam ul confirmationis
adElsam : scilicet in curle de colle Carelli, et in stiaeliltcris lenorem ejus de vcrho ad verbum fe-
.oco et curle de Taverle, ac in-cuiiibus de Paduh;, ceril adnoiari.
de Capanule, de Sancto Peiro de Caroiriiano, de Pralerea coram magislris B. el C. Pisanis cano-
Ceuie, de Perignano, de Lticagnano, de Lavaiano, nicis jiidicibus delegatis a nobis ad observationeni
de Miliano,deAqtii, deMorrono, de Scupeluro ei eomposilionis ipsius pcena inlerposila le astrinxisse
de Ctnnulo, a Guidone pradecessore luo Lucano1 dicebat, Unde firmiler asserebal te contra vcndi-
cpiscopo dudum faclam peiiisli bumililer revocari; rionem el composiiiones pradieias nullatenus au-
nllcgans vendilionem ipsam in enormem monasterii diendum , sed poiius condemnandum ad peenam
loesionem,ctim ulira quintuplum fuerit tunc dece- iam in alienationis contraclu quam in coinposilio-
piutn, ei contra formam canonicam, urpoiecui nec' nibtis comprehensam. Verum ex parie lua fuit ad
superioris aucloritas, idestRomani pontificis, cuii proemissa responsum quod per composiliones hn-
inillo medio subcrat, nec consensus seu subscriptioi jusmodi locdi monasterium non debebar, uim quia
nionachorumaccessisse dignoscilur, atienialnm. AdI ipsis quoespeciem alienationis pralendunl nec su-
 109 P0NT1F1CATUSANNO XII, CHRISTI 1209. UO
perioris auelorilas nec capiuili consensus accessit,, .'A lempore venditionis elapsi sinl, quia lamen cura
tum eiiam eisi pradicii abbates pecuniam compo- quarto anno pontificatus ejusdem C. praderessoris
nendo receperint, nihilominus tamen monasleriumi nostri coram judicibus a sede apostolica delegatis
lam in printa composilione quain etiani in seeundai super pradictis possessionibus lis ftteril conteslaia,
olira quadrtipltini laedebatur: quod facile probarii tani quattiordecim anni a lempore motse iitis elapsi
posse dicebas. Setl nec obslare polerai confirnialio» quam eiiam tempus viiss iiiieite alienantis dehent
pralibata, uipote per nimiam cjusdem pradecessorisi jiixia sancliones canonicas de compuialione stib-
noslri occujiationem obienla : qui licel lenoremi duci, residuum lemporis ad
qtiatiraginla annorum
compositionisjusserit adnoiari, cum larnen depre- limitem non accedit. ilis igilur el aliis iiUellectis
liendere nequiveril ex eodem quam graviier mo- quse lam tu quam pars altera
proponere curavisiis,
nasrerium lsedebatur, absque alterutrius parlis in- de fratrura nostrorum consilio tain alienalionem
jttria vel jaclura confirmaiionem illam iutelligilur quam composirioneseliam supradictas duxiinusire-
coucessisse. Sic etenim in jure civili repetiiur ex- vocandas, procuralorein pradictttm super iis sen-
pressum, quod si quis a piincipe simpiiciler im- lenlialiter condemnantes, ita videlicel ut taro ad
petraverit ul in publico loco auiificet, non est intel- recuperaiionein supradiclse pecunise quam etiam
ligendutn iH cum iucoitunodo alicujus id fiat, nisi " expensarum quaepro melioratione rerum monasierii
forsan el lioc ftierit impelratiim. Et ideo cum forsilan factae sunr idem episcopus, cum voltterit,
rescriptum conlra jus elicituni, nisi tale sit suam j'usliriam proseqnarur. Nulli ergo omnino
quod ji«lenli prosit nec lsedal alium, ab omnibus honnnum liceat hanc paginam noslra diffiniriouis
debeat refutari, ex confirmalione hnjusmodi dicius inrtingere vel ei, elc usqtte incursurum.
episcopus coinmodini consequi non debebal. Daium Laierani, rv Idiis Martii, pontificalus riostr
Praterea irrefragabtli argumenlo videbaris anno duodecimo.
«siendere quod intentionis pradecessoris noslri
non exstilil coniposilionem pradiclam, in dispen- XCIX
dium monasterii confirmare. Cum enim post mo- EPISCOrO ETF. ET V. ARCDIDrACONIS SALAMANTINiS.
dicum lempoiis dicitis pradecessor tuus , qui pra- Confirmalur senlenlia lala pro monaslerto Colim-
dicla distraxcral, super diversis fuissel excessibus briensi.
incusalus, et Suanensis episcopns de mandalo (Vilerbii, ui Non. Augusli.)
ejnsdem pradecessoris nosiri inquisissel super Inier dilcclos filios, priorem er convenlum ms-
illis plenius veritalem, ac pro eo pracipue quod nQ naslerii Sanci3eCrucis Colimbriensis ex parle una
confessus est coram eo se medietalem Monlis Ca- et M. el I. presbyteros, G. I. P. et M. diaconos et
sielli el trium villarum pro trecenlis diiodeciin iihris P. I. el M. ac quosdam alios clericos capellse mo-
el una citltra Lucano episeopo vendidisse, ipsum nasterii memoraii ex altera, quos ad prasentatio-
ab adminislralione removerti, ablialite diclus pra- nein eorumdem prioris et fratrum ad tilulum ipsius
decessor noster quod a Suanensi episcopo factum nionasterii dic.ebalut'venerahilis fraler nosler Co-
fuerat approbando mandavit ul qitamvis vendiiio- limbriensis.episcopns ordinasse, super ordinatione
nem faclam Lucano episcopo confirmasset, nihilo- ipsorum el restiiulionis senlentia a dilecto filio ma-
niinus tamenidein episcopussupcr possessionibusab gisiro P. priore Sanctse Marise Montis majoris et
abbate pradicto emptis laliler cum substiluto com- conjudicibus suis auctoriiate nostra lara pro eis
poneretne ad eum propter id querimonia perfer- e.vorta maleria qtwslionis, posl aliercationes mul-
relur. Fuit insuper ex lita patie proposirum quod tiplices ei varias allegationes propositas coram ve-,
monasterio hocere non poterat quod tu nuper com- nerabili fralre nostro episcopo et dilectis filiis
positionem ipsam promisisti coram sttpradiclis de- decano et caniore Zamorensibus, quibus uliimo
legaiis a nobis judicibus bbservare , cuni lioc niniis comniisimus causam ipsam, quasdam ejusdem C6-
incaute in nionasterii laesionemabsque nostra el D " limbriensis episcopi liileras exhibuerunt dtio ex
tui capiiuli connivenlia promisisses. Sed ad hoc clericis memoraiis , videlicel P. Banholomsei et J,
pars altera respondebat quod etsi a principio con- Nunonis, in quibus canlinebatur expresse quod
sensum capiluli non babiierii, postea ramen lit- P. Colimbriensis episcopus ad lilulum monaslerii
lerassuperhoc obiinnit ab eodein, licelnon fuerint Sancise Crucis et prasentaiionem prioris et con-
jiidicibus prasentatae. Verum tu iioc prorsus in- ventus ejttsdeinpromoverat qnosdam clericos, unum
iiciaus allegasli qtigd cum nobis de promissione in Presbyterum, elalios in diaconos et subdiaconos
liujusmedi postea consiitisset, nos nolentes quod er Osriarios, quortim nomjna in suis lilleris expri-
incuria vel delictum personae in daninum Ecclesioe roebar, inier quse videbantur prascriptorum cleri-
redundarel, diclis dedimus j'udicibus in praceplis corum nomina conlineri, qiiibu^ in ejus prasenlia
ui iuxla mandali nostri lenorem in negotio proce- coinpetens fuerar benelicium repromissum. Cumque
dere non lardarenl. Sed nec quadragenaria pra- fuissel a priore et fratribus allegatum easdem hlleras
scrjprio, de qua, licet perftinciorie, menlio fncia nunquam de conscienlia episcopi emanasse, ac
fuerat, iocum sibi polerat contra monastcrium ven- super hoc fuisset aliquandiu liiigalum, in hoc tfe-
dicare; quia iicei quinquaginla cl unus aui.ii a mum paiies pariler conveneruni, abrenuniiaiis om-'
 111 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XII. 112
nibus quae gesta erant in causa ut si Colim- A episcopus super eodem faclo iransmisil liueris
briehsis episcopus tenorem recognosccret lillera- quibus pars monaslerii usa fuerat, sicul idem
rum, ipsi judices juxla suum arbilrium facerent episcopus asserit, omnino concordet, a quibus cle-
ciericis ipsis, pro quibus pradicla senlenlia lata ricorum lirreras non est dubium discordasse.
fueral, in monaslerio provideri; si vero non reco- Cselerum proeurator clericorum easdem litieras
gnoscerel lenorem earum , ex lolo absolverenl fuisse falsaias prorsus inficians, proponebalalterius
prioretn el convenlum ab impelitionibus clericorum. tenoris fuisse lilleras quibtis monasierium usum
Cum autem judices cerliorari per diclum episcopum fueral quam sinl illoequas ad nos Episcopus desti-
petiissent, licet episcopus nimis obscure primitus navil, adjiciens quod etsi ejusdem lenoris forsilan
rcscripsisset, posimodum tamen minus intricate exstitissent, coiilra senrenriain ramen aucioriiaie
respondit Iioc modo : Recordamur quosdam clericos aposlolica promulgatam in prajudicium clericorum
ecclesiwSanclieCrucisad tilulum monasleriiet prw- credendum non eral, episcopo in hac paiie, cum
senialionem duorum vel trium canonicorumejusdem non jiiialus extra judicium reslimoniutn dederit, et
loci promovisse ad ordincs ac eisdem super ordina- sit in assenione propria singularis, et ideo sibi soli
tione sua noslras litteras concessisse;sed qui fuerinl, credendumnon erar, quanracunque fulgear dignirate.
el an litlerarum lenor de noslra conscienlia emana- ~ B Allegavil pralerea compromissi verha non capiio-
verit, non recolitnus. se, sed sane poiius esse intelligenda, ut scilicei
Super hujusmodi vero responsione conscrihi verba negalive concepla in allirmationein resol-
fecit idem episcopus iria paria liUerarum ; qua- vantur hoc modo : Si episcopus lenorem recogno-
rttm unum soepediciorumclericorum paiii er aliud scerel lillerarum, secundum arbitriuin judicumpro-
prioris el fratruni nuntio assignavit, apud se ad viderelur clericis memoraiis ; si vero non reco-
cautelam leiiio reservato. Verum cum ulraque pars gnosceret, id est, si recognosceret, non fuisse illam
iradilas sibi ab episcopo litteras judicibus prasen- continentiam Iitterarum, prior et fratres ab impe-
lasset, pars prioris el fratrum asseruit litieras Co- litione absolverenlur ipsorum. Et haec iiiterprela-
limbriensis episcopi clericis iraditas per eosdem tio videbalur merito adinillenda, tum quia neganiis
fuisse falsalas , cum in eo loco in quo scriptum factum per rerum naluram nulla est probalio j'uxta
fueral, nlrum lilterarum lenor de noslra conscientia legiiimas sancriones, tum quia niulti potuissenl ca-
emanaverit, non recolimus, loco negativsc particulse sus occurrere in quibus episcopus non recognovisset
videlicel eliam , iitleris quibus utebantur clerici conlineniiam lillerarum, ut, si forsilan inieriui
ponerciur. Porro cum lam super hoc arliculo quam " fuissetmorluus, vel liiutus seu nienle capius effe-
eiiam super alio, an videlicel ex iis qute rescripsil clus, atit in remotis parlibus agens, veleliam pra-
episcopus rccognovisset conlinentiam lillerarum, sens, et requisiius nollelaliqualenus respondere, el
fuissei ulrinque diulius allegalum, j'udices de con- sic clerici debita fuissenl provisione frusirali, quod
silio peritorum sentenliando dixerurH episcopum inieniioni lam parlis quam judicum ohviassel. Ad-
soepedictumlilleraruni recognovissetenore-m, priori j'ecil eiiam quod illa verba : Si episcopus lenorem
ei frairihus injungentes ut pradictis duohus clericis recognoscerellilterarum, non ad verborum seriem
provideriiu juxta formam in auihentico eorumdem sed ad factuni de quo in litteris agebaiur erant po-
expressam, pro cseieris senteniiam confirmaiionis tius referenda. Unde cum episcopus dixerit se re-
quam ruleraiH super pradicla restirulionis sen- colere quosdam clericos capella; Sancrse Crucis ad
tentia, sed ad tempus se suspendisse fatebanlur prasentationem quorumdarn fralrum ejusdem Ioci
eamdem , in stalum pristinum reducendo, et praci- ad tiluium monasierii ordinasse ac dedisse lilteras
piendo eam firmiter observari. Quorum,senienliam ordinalis, oblaias sibi liiteras super quibus erat
magister J. inonaslerii procuralor nuper apud sedem conlenlio recognoscens proprio sigillo munilas, licet
aposlolicam conslilulus coram dileclo filio nosiro dixeril se nou recolere an litierarum tenor de sua
Pelagio Sanclse Lucisead sepla solis diacono car- rv j conscienlia emanassel, tenorem recognovisse inlel-
dinali, quem ipsi etpradiclo Joanni Nunonis pro- ligitur lilierarum qnas veras et autbenticas reputa-
curalori clericorum ipsorum auditorem concessi- bal; sicul si aliquaenobis lillera offerrenlur noslra
mus, peliil revocari, allegans eos conlra conven- bulla muniUe, quaenec rasae, nec cancellatae, nec
lionis sett compromissi tenorem sentenliam pro- aboliloeviderenliir in aliqua sui parie, nequevilium
tnlisse ; quia cum Colimbriensis episcopus scripserit appareret in filo, stylo, cbarta, vel bulla, nec inho-
se non recolere an lilterarum tenor de sua cori- nesium coniinerent aliquid vel iniquum, elsi non e's-
; scienlia emanasset, ergo an is lenor litlerarum semus memores sicfuisse in facio proeessum qtiem-
fuerit dubiiavir : ergo renorem ipsum minime re- adtnodum litterarum series conlineret quia om-
^cognovii; et ideo mandare jiidices nequiverunt su- nium habere memoriam divinum esl poiius quam
pradictis clericis provideri, ulpore condirione in humanum, procul dubio liiieras approbaremus eas-
compromisso apposira non exsiante. Proposuii in- dem el per conseqiientiam earumdem inlelligere-
super manifesre consrare liiieras quas judicibus mur conrinenliam apjirobare.
clerici supradicti obtulerant fuisse falsatas, cum Ilis igilur er aliis coram prsedicto cardinale pro-
lillerarum tenor quas nobis nuper Colimbriensis posilis plenius intellectis, de liatrum noslrorum
 115 PONTIFICATUSANNO Xl(, CIIRISTi 1209. !U
consilio senleniiam pradictorum j'udicum Zamoren-1A honestatis et anliquie devotionis qua Pistoriensrs
sitim approbantes illam aucioriiale aposlolica con- Ecclesia semper in aposloliae sedis reverentia
firmamus.Quocirca discrelioni vestra per apostolica et veneratione permansit consideratione inducll,
scripta pracipiendo niandamus quatenus eamdem ad exemplar felicis recordalionis; Urbani Pas-
sentenliam faciaiis appellatione remola inviolabiii- chalis, Innoceiitii, A.nastasii, Alexandi-iet Urhani
ter observari, conlradictores, si quosinvenerilis, vel leriii pradecessorum nostrorum Romanorum pon-
rebelles per censuram ecclesiaslicam compescendo. lificum eamdem Ecclesiam sub beati Pelri et 110-
Quod si non omnes, etc, lu, fraler episcope, cum stra proleciione suseipimus et prasentis scripli pa-
eorum altero, elc. Irocinio communimus, staruenres ut quaseunque
Datum Viterbii 111 Non. Augusti, anno duoae- possessiones, qusecunque bona eadem Ecciesia im-
cimo. prasentiarum juste et canonice possidel, aut in
, C. futurum concessioneponlificum, largitaieregum vel
CANOMCIS REGULARIBUS ECCLESI,£BEATl PETRIDE piincipuni, oblaiione fidelium, seu aliisjuslismodis
TORGATONA. praslante Domino poterit adipisci, Drma libiluis-
Decanonicisinslituendis in ecclesiisparrochialibus. que successoribus el illibata permaneant. Sancimus
(Vilerbii, m Non. Septembris.) eliam ul dicecesisPisloriensis episcopalus (72), sic>-
Cum a sede apostolica poslulatur quod sequilaii ut ejns termini pradiclorum praedecessorum no-
sir consonum ei convenial ralioni, ad concedendum sirorumprivilegiis disrincli sunl, sic in jure el con-
debeinus prompti el faciles inveniri et jusla poscen- dirione Pisloriensis episcopi sine alicujus molesiia
lium voia propensiori -cura er solliciludine promo- vel inquieiudine perseverent; per quos nimirum
vere, ut lanio in amorem erdevolionem sacrosanetoe lerminos subscriplse capellaeel ecclesise conslilutae
RomanseEcclesiseferventius exardescanl quanlo se esse noscunlur, capella videiicet de Capraria, ca-
cognoverinl majorem apud eam affeclionem et gra- pella hospiialis de Rosaria, plels de Massa, capelia
liam invenisse. Eapropler, dilecli in Domino (ilii, de Vineio, capella de Bucuniano, capella de Casrel-
vestris justis poslulationibus grato concurrentes as- lonovo, capella Sancri Martini in Monleculli, ,ca-,
sensu, ad exemplar felicis recordationis Alexandri pellaesancraeMariseMagdalenaein Colle, capella de
papse pradecessoris noslri auclorilale vobis apo- Valazano, capella de Verruca, super quam praefali
siolica indulgemus ut in ecclesiisvestris, cum vaca- pradecessoris noslri Urbani posl leiiiam el quar-
verint, liberum sit vobis quaiuor vel ires adminus lam discussionem est prolata senrenlia, capella
de canonicis veslris insiituere, ex quibus unum rQ hospilalis deFanano, capella LPrali episcopi, ca-
diceeesano Episcopo prasentelis ut ab eo curam pella de Rotie, capella de Cerbaria, capella Monlis-
suscipiat animarum, ei vohis de temporalibus, illi aculi, capella de Insula, capella Sancti Salvaloris
verode spirirualibus, deheat respondere. Decernimus sita prope Pratum j'uxta flumen Bisenlium, capella
ergo ut nulli omniuo hominuin liueal hanc {pnginarn Sancii Marlini iu Coj'ano, curtem eliam quse voca-
nosiise concessionis infringere vel ei, etc usque se tuiTavana infra Pisloriensemcomitarum cum casrello
noveril incursurum. l Sambucaeinfra curris confinia consrruclo, sanctie
Datum Vilerbii, m Non. Seplembris, ponlificatus PistoriensiEcclesiaeconfirmamus, sicuia venerabilis
noslri anno duodecimo. memorisecomilissa Maihilde beali Pelri filia post
Cl. diu examinatam a compluribus judicihus ac juris-
SOFFRIDO PISTORIENSI, EPISCOPO,EJUSQUE SUCCES- peritis acrionem per judicium BernardiS. R. E. pre-
SORIBCS CANONICE SUBSTITUENDISINPERPETUUM. sbyleri cardinaiis el jam dicii Paschalis paponvicarii
De confirmalione privilegiorum. in manus dignoerecordationis Ildebrandi pradeces^
(Lalerani, xiv Kal. Novemhris.)] soris lui et fralrum ejus reslilula esse cognoscitur.
Quoniam universalis Ecclesiae curam, Deo, prout Porro decimaliones de Monte murlo, de Pralo, de
ipsi placuit, disponente suscepiraus, oportel nos D 0 Sancto Paulo, de Coloniia, de Monremagno,de Ca-
fratres nostros episcopos ampliori charitate diligere sale, de Lamporecho, de Creli, de Spanareclio,
et Ecclesias eorum gubernationi commissas prole- quas de laicorum manibus solerlia pradicli prade-
ciione sedis aposiolicaecominunire, quatenuslameis cessoris lui eripuii, nullus unquam ab Ecclcsisejure
qtiam Ecclesiis quse ipsorum rcgimini sunt com- ei clericorum usibus alienare prasumat. ldipsuin
iuisssesub apostolica tuitione manenlibus et apo- de cseleris curlibus pradiisve pracipimus quse ho-
stolorum principis patrocinium conlra pravorum in- die in Ecclesise Pistoriensis possessione persistunl,
cursus adepiis, el ipsi officii sui prosecutioni va- videiicel de Lizano, de Mammiano, de Caumana,
leant propensius imminere, ei commissse ipsorum de Batoni, de Satornana, Brandellio, Piscia, Grop-
paslioni oves Dominicseviioe pabulum apud eos, puie, Vinaciano, Tobiano, publica silva morlua, Vi-
cessanlibus pravorum molestiis, uberius et quielius zule, Plaihaneze, Celleri, et de terra sita infra
possinl jugiter invenirc Eapropier, venerabiiis in episcopaium Bononiensem,quam lenuerunl liomiues.
Chrislo fraler SoffridePistoriensis episcope, el luae de Valle Bideria, cuiie de Spalliolo.

(72) Vide tom. 111Ilal. sac, yag. 359.

 115 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XII. llfi
: Insuper confirmamus vobis plehem Sancli Hip- A tionis Dominicaeanno 1209 ,"pontificatusvero do-
polyli in Alpe, plebern Sancti Laurentii, plebem in mini Innocenlii papoeIHanno duodecimo.
Moiitemurlo,plebem de Villiano, plebera Sancli Cll
Quirici, plebein in Monle Cucuili, plebem in Sa- LUNDENS! ARCHIEPISCOPO.
tornana, plebem de Brandellio, plehem de Cauma- De conversioneFialandw.
rta, plebem Sancli Marcelli,plebem de Lizano, ple- (Lalerani, III Kal. Novembris.)
betn de Popillio,plebem de Pitellio, plebem de Fur- Ex tuarum perpendimus serie litterarum quod
fiilo, plebem de Celle, plebem de Calloria, plebem dc cum quoedamlerra quae Finlanda diciltir, operanle
Vinaziano, plebem de Massa, plebem de Creli, ple- Patre luminum, a quo omne dalum opiitnum et
bem de Lamjioreceio, plebem de Litnite, plebem de omne donum perfectttm descendit, ntiper quorum-
Aiiimino, plebem de Seiano, plebem de Quarraia, dam nobiliummedianie solliciludine ad lidem con-
plebem de Monlemagno, plebem de Tobiano, ple- versa sii Cbristianam, in qua niodo puer Jesus pro-
bem Sancii Hippolyti,plebem Sancti Pauli, plebem ficit sapieniia et setaie, episcopoejusdem tcrra posl-
de Aiolo, jilebem Sancti Justi, plebem de Colonica, quam in propagatione caiholicae fidei cursum suum
in Pralo plcbem Sancli Stephani. Ad hsecadjicientes ibidem legilimc consunimavil, ad ccelcstis remtine-
sancimus ui occasione privilegii quod Pralenscs a B 1 rationis braviuin evocato, nullus est ei hacienus sub-
RomanaEcclesia se haberecongaudeiit,nulIa injuria slilulus. Nam cum propler novellam planiationeni
vel diniinulioaul inobedientia malri suse Pisloriensi et ejusdem regionis hominum peiiinaciam ac loci
Ecclesiseseu cuilibel supradiclarum plebium, vide- etiam inlempcriem eleclus ibidem non ad hoitorem
licet Sancli Pauli, Sancii Hippolyli, Saneti Petri de assttmplus sed exposilus martyrio repuleiur, nulhis
Aiolo, Sancli justi, el de Colonica, vel alieui in ali- fere ad illius regimen sedis aspiral nisi 'qui divini
quo inferalur, iiec Pratensis Ecclesia vel clerici verbi zelo succensus pali exopiai pro Chrisli nomine
ipsius loci eodem sciiptocontra jusliliam vel digni- crticiaius. Verum cum virquidam moribus, ut asse-
lalem aur obedienliani Ecclesiaeseu episeopi Pisto- ris, el setare malurus el scientia el virluiibus redi-
riensis utanlttr, sed quemadmodum prsedecessorum niitus, qui propler verbum Dei, quod populo illi ali-
iioslrortitn Uibaui, Paschalis, lnnocenlii et Alexan- quandiupradicavil, ah eis plura jam suslinu.ilpia-
dri aique aliorum, seu etiam bonaemeinorisePelii^el cula passiontim, ad illius Ecclesise regimen sit vo-
Ildebrandi Pistoriensium episcojiorum ternpore ex- catus, ui sic prasit aspirans ad iilud quod magis
siilil, ila jam dicla Pnuensis Ecclesia absque aliqua conseqtialur marlyrium quam honorem, ipsi, ex eo.
diininutioiie polestatis aut dignilalis Pisioriensis quod nou est de Iegilimo mairimonio natus, sine
Ecclesisevei episcopi, eis in omnibus ei per omnia licenlia nostra munus consecrationis impentlere no-
obediens el snbjecla permaneal.Prohibemusinsuper luisii. Cum igiiur urgens exposcal necessiras et evi-
ne infra episcopatum tuuin ullus ecclesiam vel ora- dens ulilitas id requirat, nobis humiliter supplicasti.
lorium siiic assensu luo vcl successorum tuornm de ut cum eo dispensare niisericordirer dignaremur.
novo construere audeat : salvis lamen privilegiis Nos igilur luis poslulationibusinclinali, per aposlo-
Rotnanse Ecclesioe.Liceal quoqne tibi ei successo- lica scripla niandanms quatenus si est ita, cuin eo.
ribus luis baptismales ecclesias in eadem dicecesi vice nostra dispenses, injungens eidem ut, sicur in-
consiiluere, si necessiias visa fuerit imroinere. De- ccepii,eaimlemnovellamplaniaiioneminformetverbo.
cernimus ergo ut nulli omnino hominum liceal pra- pariier ei exemplo er insisrere studenl diligenter
falam Pisloriensem Ecclesiam temere peiiurbare, ad exstirpaniliim paganitalis errorem et lerminos.
aut ejus possessiones auferre, vel ahlatas retinere, Chrislianse fidei dilaiandos; quia Iicer oinnes virlu-
rcinuerc, seu quibuslibel vexationibus faiigare; sed ies ad braviiini, sola tainen perseverautia corcna-
omnia iniegra et illihala serventur tam tuis quam lur.
tuoruin fralrum el pauperuin usihtis profuiura, sal- Daium Laierani, iu Kal. Novemb., pontiftcalus
va sedis aposlolicaeaucloritale. Si qua igiiur in fu- fi
| nosiri anno duodecimo.
lurum ecclesiasiica ssecularisvepersona hanc nostra CIII.
coristilutionis paginani sciens conira eam temere ILLUSTIU REGIDACI.9S.
venire tenraverit, secundo tertiove commonita nisi Suadetur ul puqnei adversus paganos.
realum suum congrua saiisfaciione correxerit, po- (Lalerani, u Kal. Noveinbiis.)
lestaiis honoiisque sui dignitalc careal, reatnque se Suggestof scelerum setnper anliqutis, qni semper
divinojuriicio exislere de peipetrala iniquilale co- qttaerens qtiem devorel, lanquam leo absorbei flii-
guoscai, et a sacraiissimo corpore ac sanguine Dei vium nec miraiur, liabeus fiduciain quod Jordanis
et Domini Redempioris noslri Jesu Chrisli aliena influat in osejus, quosdam junieniis insipieiitibus ,
fiat, atque in extremo examinedislriclse ullioni sub- quibus vere stinl similes, coiuparandos adeo exca-
jaceat. Cunciis aulem eidein loco sua jura servan- cavil quod faclorem suuni, qui pelle ac carnibus il-
tibus, eic. usquein finem. Amen, amen, amen. los vcstit, nervisque compaciis ci ossibttsviiain et
Datum Laterani per manum Joannis SancioeMa- niisericordiani eis dedil, penilus ignoranies , reve-
riae jii Cosuiidin.diaconi cardinalis S. R. E. cancel- rentiam exhibenlcreaiuraqiiamdeberentimpendere
laiii xiv Kal. Novembiis, indiclione xm, Incarna- Crealori, et damnabililer idoloium cultibus inhas-
 117 PONTIFICATUSANNO Xll, CHRISTI 1209. *i8
renies Christiani nominis professores abhorrent,'AA procuraverii incrementum modis qtiibuS pottiii.et
eosque qui sibi pradicaui verbum Dei tanquam ma- honorem, decel imperialem evcellenliain, tuin es
leficos persequuntur. Licet auiem adversus hujus- hoe, lum eriam quia pergit in servirium Jesu Chri-
modi barbaras nationes regno tuo conterminas pra- sli, ruum favoretn impendere ae ipsius pcririoni
liam Domini praliando mulios saepe lahores susti- praslare consensum. Monemus igiiur celsiiudiuom
nueris et expensas, nuper lamen imber divinaegra- tuaui aiieniius el hortamur quatenus universos lihi
liaelerram cordis tui sanctse pradicaiionis vomere subditos ab ejusdeni regni molesrarione iia cohiheas
diligenter excUllara adeo fecundavii, quod divinoe et refrenes quod pium ipsius regis proposilutn pro-
zelo legis accensus apprehendere arma et scutum pter infestaiionein ipsorum non possit vel non de-
iterato proponis, ut j'uxla paraholam evangelicani beal impediri, sed inierim regnuin ejus laliier asse-
dehiles er itifirraos, csecos et claudos ad nuprias cures quod htijus peregrinaiionis particeps eflici
suinmi Regis intrare cotnpellas, tractisque barbaris merearis, et tam regern ipsum quam alios qui au-
nalionibus in sagenam fidei orlhodoxae, iiluc viror dierini le ipsi vices debitas impendisse per hoc de-
junci et calami valeat suboriri uhi habiiaveranl hac- volius ad servitium imperalorise sublimitalis incli-
leuiis siruihiones. Nos igilur luum proposilum in nes. Quodautem super hoc duxeris faciendum, iui-
Domino coinmendanies, devolionem regiam mone- B E perialis nobis ceisiludo rescrihai.
inus allentius et liortamur, et in remissionem libi Daium Lalerani, n Kal. Novembris, etc ut
peccaminum injuiigimusquatenus amore illius qui supra.
caplivilaiem noslrani sua duxir virtute captivain, ad ln eumdem modum scriplum esl universis Christi
exslirpandum paganilaris errorem et lerminos Chri- fidelibusin regno Daciceconsiitulis, usque siruthio-
siianse fldei dilatandos viriliter te accingas, neque nes. Nos ergo pium ipsius regis propositum in Do-
liineas passiones hujus saeculi, quse condignoenon mino commendanles, universilatem vestram inone-
smit ad fuluraiu gloriam quse revelabilur iu nobis, miis atientius et hortamur, vohis iu remissionem
sed in forti brachio el exiento confundas cum suis peccaminum .injungentes quateous amore illius qui
iiiolis spurciiiam paganorum, ac lanquam slrenuus captivitaiem noslrani, elc. usque dilalandos, cum
miles Chrisli fortiler et potenler in hujus cerlami- ipso rege vos vir-i-lileraccingaiis, neque limeatis
nis agone contendas, gloria sempilerna, quac in passiones hujus sseculi, quse condignae non surit ad
cor hominis non ascettdit, si legiiime ceriaveris, fuiuram gloriam quse in nohis revelabilur, sed, in
coronandus. forli brachio et exieulo confundenles cum idolis
Daium Laleraiii, u Kal. NovemSr., eic", ut in „ suis spurciiiam paganorurn, regi veslro laliter assi-
alia. slaris quod rauquam srrenuus miles Chrisli fortiter
CIV. et poteriter in liujus ceiiaminis agone conlendit,
OTTONlILLUSTRI ROMANORUM 1MPERATORI SEMPER pro tam sanclse peregriuaiionis lahore retrihuiioiiis
AUGUSTO. aHernsepramiuni recepluri.
De eodem argumento. Daium Laterani, u Kal. Novembris, an-no duo.-,
(Laterani, u Kal. Novembris.) deciiuo.
Suggesior scelerum serpens antiquusj, eic ul in CV.
alia usque persequuniur. Licet auiem charissimus L1TTER4J MISS^E DOMINO PAP/fi.
iu Chrislo fiiius nosier Waldemarus , rex Danorum De negotio tcrrw sanclw.
illuslris, adversus bujusmodi barbaras naliones re- Reverenlissimo iu Christo Patri ac doniino INNO-
gno suo conlerminas praliuni Domini praliando CF-NTIO Dei gratia sancla; sedis aposlolicoesunimo
iiiultosssepe labores suslinuerir et expensas, iiuper ponlifici J. Salembriensis, P. Panedocensis, J. Ga-
lainen imher divinaegraiise rerram cordisejus san- liopolensis episcopi, Iicer indigui, tam proinptuiu..-
clse pradicaiionis vomere diiigenler excullam adeo qtiam devolum lamulatus obsequium. Sanctilateiu-;
fecundavit quod idetn zelo divinoe legis accensus D E vestram scienles iiullis in sua veile deesse jusiitia^
appreheudere arma et sctUum ilerato'proposuit, etc. cunclisque qui veslra protectionis imploranl subsi-
ut in alia usque haclenus slruthiones. Sed quoniani dium pro quaiitate suse pelilionis libenler vellesem-
rege ipso in tam saticla peregrinaiione profeclo per adesse, quanio magis obedienlise filium vestra
quidam Teuionici regnum ejus crudeliler devasla- propitialionis graliluditie credimus confovendura,
rtiiil, ex eo forsan sumenies audaciam delinquendi latiio miuus j'udicainus alicui fore ttttum si vel
qttod rex ahsens eorum non Jpolerat incursihus ob- rernissus pro viribus adimplete non curaveril quod
viare, idetn nobis devoiissimosupplicavit excelleu- pro jusiiria vcsrra paierniias ei jusseril faciendum.
iiatii luam noslris lilleris adinoneri ul ex lua fiat Proinde cuni deiracloribus, Paler sanclissime, sit
permissione securus quod quandiu fuerit in exsecu- a quolihel qui Deum recte colit er sancrorum Pa-
lione peregriiialioiiis ej'usdeni, ipsuni ab semulis er iruin regulas ctisiodire dignoscitur studiosius et
perseculoribus regtti stii sub imperiali potcslate de- vivaciieroccurrenduin, doniiuo palriarchse Conslan-
genlibus non oporteal formidare. Cum auloni ideiti liuopolilano qualiier quod in vesrris super institu-
r~~ nostris exlioriaiioiiibus invuatus HiagiiiliceiuiaB lioue Sanctse Sopiiioerecepit iu niandaiis fuerit efli-
luje semper in uecessiiaiibus luis astiterii, luuiuque cacii.er prosccuius, ne iiiisucndofaisa veria pesiifera
119 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XII. 120
nialedicorum pernicies vitam maculei innocenliset A rans opporlunitaiem, curiclum eierum civilalis con-
juslus existimetur injuslus, teslimonium perliiben- vocavii, coramque nobis ei illis prasenlibus vestra
dum duximus veritatis. Litteras igilur ad eumdem disposilionis liileras, quas prima die Jovis inlranre
super eausa qttae vertebatur inier ipsum et clericos mense Novembris se recepisse dicebat, clericispere-
peregrinos qui Constanlinopolim conveneranl mo- grinis hsec eliam confiienlibus in omnium audien-
raturi cum vesira paterniias deslinassel, eas, sicut tiam decimooclavo Kalend. Januarii fecit a quodam
in veritate recognovimus, ea qua debuit devoiione suo capellano publice reciiari : quoeplures conii-
suscepil, nosque licel indignos episcopos et alios nenies excessus quibus ab a^ersariis suis coram
fesliiiaiiler ad se, secundum quod earumdem liite- veslra palernilale dictus erar l^isse transgressus,
rarum lenor compreheudebat, convocavil. Verum ipsum jurasse Venelis memorabant quod in ecclesia
quia lemporis asperilas alios qui de longinquo vo- Snnclse Sophise nullus nisi forel Venettts vel Ve-
cali fueranr ad ej'us vocationem venire prohibuit, netiis per decennium eommoralus inslilueretur
nohis el aliis quibusdam, quos sibi fideliler consul- canonicus(74), et canonicos omnes quos in eadem
luros sperabar, in sua prasentia constitutis, litteras reciperet ecclesia ad consimile faciendum cogeret
quas ex parle vestra susceperat, ut ex omni parle, juramenlum, firmiter eiiam promittens eisdem quod
licet ejus sufiicientiasuper hoe interpreie non indi- ^* per totam Romaniam pro posse suo nemo nisi Ve-
gerel, ccnius per vestrum posset irreprehensibili- nelus episcopus crearetur vel archiepiscopus. Di-
ter adimplere mandalum, prasenlavil et fecir per- cebalur eiiara quod noii solum cardinalium, verum
legi diligenler, a nobis consilium jiosiulans insran- eliam j'ussioni veslra sieierat inobediens, imo j
tissinae super eo quod prater eos quos dominus Ue- quod delerius esl, ut non possel obedire de cselero
nedictus insliiutos a se canonicos et a domino prastiterat sacramenlum. Suam quoque centum
Petro cardinale nominalim recipi praceperai (73), millibus marcarum argenli el eo amplius exspolians
conrra quos er nullos alios qui Sanctse Sophiaeca- ecclesiam, non solum;dilapidasse,sed et alias, pere-
nonicos a pradiclis cardinalibus se dicerent insli- grinorum videlicel ecclesias, bonis suis exspo-
lulos , ad veslram per appellaiionem confugeral liasse ferebatur. Super quibus omnibus qualiier ab
audientiam, de quibus tanium vestra praccpiio quse ipso forel procedendttm vestrse moderationis pro-
facla fuerat a partibus per ordinem memorando visio cum slaluissel, in eisdem liileris eidem super
salis aperle , secundum quod arbitramur, faciebat sacramenlo pramemorato specialilerduxislis distri-
tneniionem, nullis aiiis eliam ad examen veslra ctius praeipiendtim quatenus si spontaneus hujus-
sanclilalis, qui contra dominum patriarcbam super P f modi jtirameiuum se fecisse recognosceret, ipsiun
canonicatumSanclaeSophisemoverenl queriinoniam deberet publice cunclis prasentibus abjurare.el
per se vel per suos nuniios accedentibus compare- quod illud de csetero non servarel, similiter jura-
bani el alii, qui cum liileras concessioniscanonica- mento firmaret. Ad qusedominus patriarcha sub hac
tus Sanctae Sophioedemonslrareni quas a domino verborum serie, secundum quod lam fideliier quam
Benediclo lempore sui recessus, sicut credilur, memoriler poluimus recolligere, vel sub aliis verbis
receperant et hactenus occulraveranr, veslrum pro eamdem senienliam conlinenlibus respondil, di-
se recipiendis, sicut pro aliis qui per se vel per cens: i Fratres, lanquam filius obetlienlioe,uipole
nuiitios suos veslro conspecrui prasenlarunl, ad qui praceplis sedis apostolicacdominoquemeo papse
dominum palriarcham firmiler aslruebant emanasse liuioceiiiio cupio semper esse fideliset devotus exi-
rescriplum , cujus tenore dicebant se velle canoni- stere el ab ejus obedienlia pro nulla causa quando-
catum repelere nominalum. Quocirca licel in j'am qne diverlere, coram Deoet vobis vere protesior
diclo rescriplo nullius dubirationis scrupulus esse quod hujusmodi sacramcnlum qtiod dominus papa
videreiur, ejus tamen lenore vigilantius examinato, narrando vohis audieinibus me fecisse commemo-
prout ingenii nostri capacitas poluil compreben- ral, in suis litteris non debeo nec possum sponta-
dere, nos pradictas rationes consideranles, et quia D i neus salva conscienlia per singulas sui partes reco-
generalis est et jtni conveniens haac apostolicse gnoscere me fecisse, cum plura contineat quse lanto
sedis consuetudo quod de iis tantura quse sunt in inagis distanr a vcritate quanio magis ab adversariis
quaeslionem deducta difliniat ordine j'udiciario, do- meis ipsa non dubilo domino papae mendaciier
mino palriarchse consilium quod nobis rectius vide- fttisse suggesta. Nihil enim de promovendis vel noti
baiur dedimus hiijusmodi, veslra non fuisse scilicet promovendis episcopis nisi Yeneli forent a me fuit
iuleiilionis quod alios dominus palriarcha per litte- per Veneios vel alios aliquando reqtiisiluia, nec
ras vesira sanciilalis recipere lenerelur quam quos aliquam feci super hoc eis aliquando sponsionem,
dominus Benediclus a se canonicos instiiutos et a ncc ulltim Venelis prastili sacramentum per quod
domino Petro cardinalibus noroinalim praceperat aliquo tempore domino papoereverentiam non exhi»
recipiendos : qui poslquam nosiro ftiil et aliorum berem vel exhibere non possem lam debitam quam
prudentum virortim consilio confirmatus, prose- devolam, vel quod in aliquo suorum mandalorum
quendi mandaluni vesirum feslitianter sibi prapa- mihi liceniiam demere videretur ei semper et ubi-

(75) Vide lib. xi, epist. 76, 77. (74) Vide lib. xi, epist. 76, 77, lib. xm, ep. 18.
121 PONTIFICATUSANNO XII, CHRISTI 1209. 122
que perfectius famuiandi. Nihilominus tamen ea A videretur, ct meus Conslantinopoliin acceleralus
quoede his qme per adversarios meos conlra me accessus eflicerel ut quod ipsi se facluros in ahseniia
fuerunt proposita, ne super haecaliqua dubietas in mea nequiier cogitaveranl eteliam pradicebaifl, me
cordibus vesiris, quse me vobis suspecium reddcre prasenle cohibiti facere non attentarent. Quod iri
possir, ullerius remanear, cum omnimodaesimplici- veritate, praseniiam meam poslmoilumreverenles,
laiis pariiale vobis per ordinem declarabo. Meigirur cum effeclu facere nullaienus prasumpserunt; per
Roma redeiinie, priusquam Venelias pervcnissem, quod eliam sacramenlum sedis aposlolicse vigor
jam deduclis tis ad nolitiam Veiietortira qtisesuper in aliquo perdere ininime videretur aucloriialem.
ecclesiaSancta; Sophise communiler ei indifferenler Juravi siqnidem quod nullus in ecclesia SanclaeSo-
omnibus parlicipanda dominus papa mihi pracepe- pliioeper me reciperelur canonicus nisi forel Ve-
ral, ducis filius cum suis consiliariis et popularium nelus nalione vel in ecclesiis Venelorum decennium
niimerosilas adversum me, quam cilo Veneriis cominoratus, el quod neiuinein canonicarem qui
applicui, tumuluiosius exclamando surrexerunt, similenon faceret sacranienlura (75); non iia ramen
niihi quidquid faclum fueral impulanles. Dolentes pracise sicul a principio Vencii poslulabant, sed
eienim mulrum limere videbantur ne si de nalione cum lali adjeclione, salva scilicel obedienlia sedis
"
qualibet in ecclesiaj'ara dicia canonici fierenl indif- apostolicseer juramenlo quod exhibui domino papae
ferenier, eadem quse medianle paclione quam do- Innoceniio; salvoquespeciali mandaio quod ipse vel
inintts imperalor et ipsi lempore divisionis imperii ejus successores tnihi super hoc aliquando deman-
concorditer celebrarunt cesserar in parlem suam, darent; et operam me dalurum bona fide promisi
tandem mulliplicalontimero peregiinorum, processu quod per tolam Romaniam nullus promoverelur in
lemporis ad alios deveniret. Quocirca remedia labo- archicpiscopum nisi forei Veneius- Iloec igilur et
rarues sludiosius invenire quibtis evacuare vel im- nulla alia quoe speclanl ad prasens negolium.me
pedire possent qttod dominus papa recte faciendura fecisse salva conscieniia sponianeus recognosco :
slatuerai, quoddam postularunt a me sibi fieri quae, sicul Doroinus papa mihi mandavit, abjurare
sacramenlum: quod quia saepius et instaiHissime vobis prasenlibus non recuso. »
requisiius eis facere non consensi, mihi passagium Quibusdiclis, nianibusque libro superpositis, prae-
denegabant et civilalis egressum. Credilores qtio- diclum sacrameiuum , et quod in posterum illud
que mei, quibus sacramento lenebal Veneiiis pecu- non servaret libenterj'uramento firmavit, canonicos
niani reddere mutualam, cum lanta duriiia requi- eiiam cogens abjurare quod in sua recepiione se
rebanl eamdem ut inducias ad solutionem pecunise^ £ juravcrant servaluros. Quo faclo, clericos omnes
vel modicas indulgere mihi nullaienus consenii- supcr quibtis eum vestrtim conslabat recepisse
renl; pracipue cum recessum meum, quem Veneti mandatum, recepil in canonicos, praler illos qtios
prapedierant, timerenl plurimuui retardari; et ita interiin gratlus sublimior ad episcopalem vocaverat
creditorum me coarclabat imporlunitas ut non so- dignitaiem, laliler quod illos quos habere poluit
luta pecunia,quam solius adjulus palrimonii facul- prasentcs, oranes in osculo pacis recepir, locum-
late restiluen non poleram, nec aliquis qui me que singulis assignans in clioro, consraiiier eisdem
vellet ab eorum manibus absolvere creditor com- contra quosliber qui mandaro vesrro conlradicenlcs
parebat, roihi, eliacisi copia recedendi cum pas- eis nocere molirenlur usque ad moiiem suam pro
sagio concederetur, sine perjiirio recedere non viribus se daturum proleclionem promisit. Absentes
licerel. Ex ana parte pralerea vebementissime per- vero, quos animo j'am receperal, se promisit quan-
urgebar, pro eo quod si quamlibet moram me do Constantinopolimredietinl, corporaliter admis-
Yeneiiis ullerius derinere conringerel, imminere surum, dicens eliam qtiod a principio, si volttissent
mihi pariler et Ecclesiae pravidebam periculum. ejus consiliis acquievisse, longo jam retro tempore
Nam Veneti properanter Coiislaniinopolim profi- peraclum fuisset quod videbatur lunc ullimo con-
cisci jam parali, de hasilica Sanclsc Sophise the- D summatum. Consequenier, ut pcr experienliam
sauri residuum quod ibi remanserat, de quo mihi snper Ecclesiae coinmunilale manifeste nioiislraret
debebal et serviloribus Ecclesiaein posteriim pro- semper observare se velle quod, medianle sacra-
videri, violenter recipere proposueranl, et hoc se mento, de veslra jussione proniiseral, quenidam
facturos manifeslius minabanlur. Quod jam dicii clericum naiione Placenliniiin, qui dicitur magister
creditoresevenire posseperlimescenies, pradiciuin Blasius, cunclis prasenlibus inslitnil ibidem cnno-
debilum, cum sublato per Venelos meinoraio ihe- nicum. Ad ea vero quae conlra ipsura super eccle-
sauro non sperarenr aliunde fore solvendtim, foiiius siarura qtiarumdam exspoliniione dicebanlur sic
el instanlius repetebant. Inter haec igitur niilii diu- resnondit, suum dirigens ad omnes sermonem :
lius flucluanti de consilio prudenlum virorum, quo- i vWis universis el singulis ex parle Dei omni-
rum salis eral celebris auclorilas, occurtil nihill poteiuis ei sub obleniu fideliralis et obedieniiae
aliud consuliius faciendurn qtiain Verrelis facerei quatn jam mihi fecisiis, dislricle pracipio qiiatenus
sacrarnenium, per quod eis quoquo modo satisfieri super exspoliaiioneecclesiaruin, de qua nuiilii pere-

(75) Yide gesla Iiinnoc, III, cap. 99, et infra epist. 140.
123 1NN0CENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XII. 124
grinorum apud doniinum papam me diffamaruiil, A bitenlur, tamen in eis integre manoalum veslrum
veritalem non taceatis, sed si quis vestrum scil prosequi libenlissime non otnisissel.
quod res ecclcsioesuse vel alterius furiive vel alias In eutndemfere modum scripsit universilas cleri-
iiijusie vel quoquo modo receperim, palam dicat corum apud Constanlinopolimcommoranlium.
coram omnibiis, in inslanli dujilicia recepturtis. > CVI.
Nemine vero profitenle quod de suis vel ecclesia- LITTERjE MAGISTRI MILONIS MISS^E ADDOM1NUM PAPAM.
rum quidquam recepisset, adjunxit, dicens : « Sum- De negolio ftdei in Provincia.
niam thesauri quem de basilica Sanclse Sophioedi- Sanclissimo Patri et dominoInnocenlio Dei gralia
cor usque ad cenlum millia marcarum susluiisse, summo pontifici Milohumilis servosejus voluntarium
decem et ocio millia marcarum cunctis qtii lunc deliilseserviluiis obsequiutn. Postquatnciiin exercilii
erant canonicis prasenlibus et scientibus vix fuisse signaiorum a Lugdiino per Provinciam usque ad
proiestor. Moiiteinpessul.inuniprocessi, revercntlo Pairi Cisler-
Super eo autem qtiod ab imperatore sexcenla hy- eiensi abbali el principibus vistim fuit pltirimura
perpcra dicehatur injtisle recepisse, quorum resli- expedireqttod ad lerrani nobilium virorum coniitum
tuiionern, sicut in vestris Iitreris contineharur, cle- ProviiiciaeelFurcalcaiiensis, paiiitn pro reformanda
rici requirehanr instanier, respondit, nullius repre- B I! concordia inter eos, partim pro collecla facienda
hensionis noloe de hoc lali ralione se demonslrans per ecciesias ad optts el sttusidium exercitus Jesti
obnpxium, el ab eorum petiiione sese peniius absol- Christi, celeriler remearem.Cumque ad Arelalensem
vendum (76). Dicebat enim quod illa Irecenta hy- civilalem venissem, oculata fide perspexi quod alias
perpera quaa ratione quarioe spectabant ad ipsum, fama inlellexeram nunriare fnunlianle]; videlicel
cnm nondum lamen per vos quola sii ejus pars fu- quod vir nobilis YVillelmusPorcelleti niunilionem
lura fueiil lerminarum, rccepit ideo, nec in procu quamdam forlissimam super duabus eeclesiis et in
rationem domini cardinalis ejusdem, sicut clerici csemeteria ipsarum construclam in insula qttadam
posrulabatH,erogaverir, quia compuraris iis quae non jnxta ripam Rhodani non longe ah eadem civiiaie
adjuius a conununilaie de suis bonis in procuralione in pemiciem transeunrium possidebal, domosque
dicli cardinnlis expeitdit, et colhuis cum iis qitse Dominiconverlerai inspeluncas Iaironum. Innumera
«Sominusimperator, qui communitati clericorum enim maleficia, rapinoe scilicet, exacliones inde-
leneijalurinejusdemsusteiilalionein, deboniseoruni- bilae, furta et csetera abominationes comraitieban-
dem dislraxil, non eis ipse debilor apparercl, sed tur in ea, ei limjbantur nihilominus in fuitirun;
jpsos ei mulia reslituere potius oporteret: de quo ^ eommitii. Propler qttod me cum circurr.siantibus
ne licereleis aliqualenus dubilare, paralus erat per civilalibus continuo ad ipsam desiruendrm aceinxi.
illos quorum ministerio dominus cardinalis ex parte El quia timuil dictus nobiiis ne terra ipsius tota in
sua fuerar procuralus, eos maiiifestiiis cerlificare. exierminium eldireptionem veniret, nonexspecraia
Alia vero trecenta hyperpera, quse non sibi sed cle- manii militari, quamvis invitus, prafalam muni-
ricis a debitoribus coinmunitalis curiiinsianlia magna lionem mihi tradidil subveriendam. Ea igitur fun-
rccepcraf, cuidam clerico noininc Theodorico, qui diius demolila, continuo Massiliam properavi, ci
tunc lemporis clericorum fuerat procuraror, se faie- vesque Massiliensesdiligenler adinoriuitit pacem et
batur assignasse : qui prasens ibi confessus fuil alia quae circumadjacentia loca juraveranl jurarent,
eamdem pceuniam se nomine clericorum j'am longo et ipsi, et pracipue de faclo Ronctiini, in quo
relro tempore suscepisse. Silcniium vero cunclis roulluin Ecclesiam Dei scandalisaverani, satisface-
tenentibus, cum adversusea quse dominus patriarcha rent competeriter. In qtiorum nullo preces meas seu
lam rationabiliier proposuerat rcspoiidere nrinime niandatum exaudire curarunt, excusationes in pec-
pravalerenl, surrexerunt illi de quibus supra me- calis suis frivolas, sciiicet Roncelitii ahseiuiam,
moraium esl, qui litleras quas dorainus Benedic.lus nllcgantes; et, qttod non sine verecundia mulia et
cardinalis eis super ecclesia Sanctse Sophise con- JJ j ruhore sustinui, mihi publice, licet faiso, in faciem
cesseral demonslrabant, supplicantes domino pa- objecerunt qttod cum Rornana Ecclesia ei conuntt-
Iriarchoe qualenus mandatum veslrum, quod in alijs nicasset in mullis, non lanquam apostatam seu
fuerat prosecuius, in eis, ipsos in canonicos reci- excoinniunicaiutn ipsum viiare debebanl (77). Exinde
picndo, similiier observaret. Quibus dominus pa- per AquensemcivilalemAvenionemreverlens, prafa-
iriarcha ralioiies opponens pradiclas, rescripttim tiim comitem Fulcaicarieiisemvocavi,eiHndiligenier
vcsirum super eorum recepiione se recepisse petii- iuducens ut sicut comes Tolosanus, caneri barones
lus denegabal, dicens, quod vestra sanctitas de iisi eicivilaies, se ad observantiam pacis er eorum quae
nullatentis difliniret, de quibus ei per auetores cau-. statuta fuerunt apud Sancliun Jilgidium ohligarer.
sarum vel eorum nunlios nihil penitus innotuisset,, Ad quod, Iiceta principio diflicilis mulmm exsiiie-
muliipliciier eiiatn aslruens qtiod si de illis ei sicutt ril, poslmodum lamen secunduro voluiHatemmeam
de cseteris conslilissel, licet lanto nuniero clerico-- er consilium archiepiscoporum et episeoporum qui
rum facullates Ecclesioeminime suppelere non du- apud Avenionem ad concilium fncrant congregaii,

(76) Vidclib. xi, episi. 78. (77) Vidc lih. xtv, episL 95.
 115 PONTIFICATUSANNO XII, CHRISTI 1209. 126
ad observandum quoecunque volui pracipere lam A J\ vil. Ad hoec,in eo quod Romana Eeclesia tenet
suam quam mullorum commilitum stiorum jtiraio- castra ullalenus ipse non lsciiitur; iuio per hoc et
riam mihi el insuper trium castrortim pignoraiivam hisdiebus extremum evasi.tsiippiicium,et illaesa-re-
exhibuii caulionem : quoe caslra quibttsdam discre- mansil alia lerra sua.Comes quoqtie Fiilcalcariensis
lis personis ecclesiasticisuoniine vestro ctistodienda multique alii barones et nobiles, qui mihi nuiita
commisi. Circa vero eomilem Provincise ac lerram castra muniiissima reddiderunt, non soluni ea nou
ip=ius, proeoquod in Sicitiamcum sorore profecius repeluiU, sed offerunt alia incessanter, quonitim id
fiierai, quoesiabilienda fueranl siabilire nequivi. Ad Iranquillilaii Provincioeadmodtimexpedire cog.no-
comnuinem lamen uiitiiatem el quielem totius scunl. Siauiem, qttod Detis averlat, iileinTolosniuis
Provinclaernultoiii prafalo concilio statuia fuerunl; comes sine alia satisfacione rociiperaverit sua cns-
et pradictus Roncelinus pracipue lanquam aposlala tra, quidquid facluui esl conlra hoerelicos et pro
et perjurus cum omnibus fauloribus suis et com- pace ac qtiiete Piovincia; stabiliium, prorsus ad
plicibus fuit iiominaiim anathematis vinculo inno- nihilum redigelur, et melius essel nihil iiichnaiuiii
datus, lotaque civilas Massiliensis et terra ipsius fuisse qtiam rclinquere laliler inchoaia. Parcai mihi
ecclesiasiicodislriciissiine interdiclo subjecla. Pra- vestra benigniias, sancie Paier, si prolixius vel aliier
fati quoqtte domini Cislerciensis ahbalis fuit con- quani debtterim forsan scripsi. Nam ex abundautia
silium et voluntas ut fortnam jiirameiui barontim, cordis os.loquitur; et zelum boniim haheo, qtii uli-:
civitalum, aliofumqiielocorum, sicui in authenlicis nam scienlia sit condiius! Licel etiitn tam comes ijise
qtise penes me haheo coniiueiur, vobis setialim qiiaro prafatus nobiiis, cujus arieo miinitioneni vde-
transmilterem, ponendam, si vesira sanclilaii vide- sirttxi quod pro ceniiun millibtissoliilnruiu ili siaiiim
bitur, inRegesiis.Quseforma ab originalibussumpla pristiiium reparari non possei, octulle niihi exitiuin
et diligenler correcia in quaierno meosigillosignato, machinetur, sicul multorum cerla relalione cognovi,
quem altulit. lalor praseniium, plenius conlinelur. nihil me lanien ab eo qtiod coepi poicril revocare,
Quia igilur, sancle Pater.ad hoe res per Dei graliam . quamvis uierqtte nionera fiierii niachinaltis legati.
jam devenii ul in ioia Provincia sil summa pax et Narn et conies seniper postea inlerfeciorem ipsius
iranquillitas reformala, dummodo facile non sol- familiarem habuil el amicuin, cum esset aniea
vanltir qttse multa sunl deliberalione stalttta, beali- inimiciis, et YVillelmusPorcelleii geriiiaiitiin inter-
tudinem veslram humili sttpplicalioiiedeposco qua- fecloris ejusdemposieasemper hahuil conimensalem.
tenus si forsilan, sicut a mulliscrediiur, Tolosantis CVII. DQM1N0 PAP.«.
coines, pacis et justiliae ininiicus, ad prasentiam „~ Super faclo comiiis Tolosani.
veslram accesserit pro recuperandis castris qusemihi SanclissimoPairi ae dominoInnoceiitio Dei gralia
veslro nomine assignavit, quod se jacial posse facile sumnio pouiifici Hugo Regensis episcopus, et Milo,
oblinere, non vos moveal ejiis iingua solis mentia- hutnilis servus ejus, volunlariura debiloe servitutis
ciis et contumeliis erudila; sed, sicui meruit, de die obsequium. Ctim nuper npud civitaieni Avenionen-
in diem manus Ecclesisesenliat graviores. Cumenim sem pro slalti Provinciaecuin nuilris arcbicpiscopis
stiper quindecim ad minus capilulis praieralias ju- et episcopis et aliis Ecclesiarum praiatis essonius in
raioriam ab eo receperim caulionem, fere in omni- concilio congregali, de conciiio et assensu reverendi
hus manifeslissiine dejeravit, in his pracipue quoe Palris abbaiis Cisrerciensis er sacri approbaiione
in aiiis lilteris conrineniurfaciis (78) noniine domini concilii comilem Tolosanmn anaiheinaiis viuculo
Regensis et meo. Untiea jure quod habct in civilate imiodavinitis et loiam ipsius lerrain ecclcsinstico
Melgorii ceciriit inanifeste, et scpiem muniiissiina suppostiimus iulerdiclo pro eo quod idein coines
caslra quse de suis habeo in coinmissum Romanoe vetierahiles PalresCai't>eiiloralciisemelVasioiiciiseiu
Ecclesisececiderunt. Avenionenses qttoque, Nemati- episcopos cum suis clericis non rcsliluil pleno jure,
senses er honiines Sancti ^Egidii, sicut in fonna sicut ego Miloei praeeperam sub reiigione prasiiii
jtiramenti quod roihi veslro nomine praslitertint D p j'uratuenii el posna in ipso jiirainenio adjecla, pro
plcnius conlinetur, de omni jure quod in civilalibiis eo eiiarn quod hacrelicos el credentes rie lerra sua
illis habet hominiuin RomanoeEcclesise parati sunl iioii expulii, nec eos ad arbitrium tradidil signnio-
exhibere. Verutn, sictil in prafaiis habetur liiieris, rum, Ecclesiis qtioque et religiosis domibus »c pei-
adlittc usque ad proximum festum Omnium Saticlo- sonis iiiiserabilibus jiistiiiaiu, sicni ei pracepitnn
rtim exspetlahilur; in quosi non venerit saiisfaclu- fueral, non exhibuil, nec ad-respondeiidiiin t!e si'
IIIS de omnihiis, conlra ipsum lam spirilualilcr coiiquerentilius aliquos cotisliluit respons: les, si-
qttani lemporaliler procedeiui'. Castra siquidem quse militer incaslellalas ecclesias ad dioecesaiioruinepi-
de suis habeo adeo stini ariificio et natura loci scoporum arbitiium non dcsiruxit, el peringia seit
niiiniia ui cum auxilio civiiatuin, locorum etiam er exactioues indebilas non dimisil. Hanc aiitein sen-
baroniiin, qui Ecclesiae niulta sunt devolione ac lenliam ila duximus moderandani, qttod si co;nes
jurainento asuicti, facillimuni sitipsum externiittare ipse usque ad proximum fesiunt Oinnium Sanciorum
de lerra quam sua vita turpissima diulius macula- ad praseiuiam noslram accesserii et super pradictis

(78) Videepisl.
 12-7 INNOCENTHIII PP. REGESTORIM LIB. XII. 128
saiisfecerii compelenler, non sit hac excommunica-.,\ nes qtii ei sicul ipsius gaslaido vel bajulo de caetero
tionc Iigattts; aiioqtiin lam ipse qnam lerra ipsius, responderent. Mulros alios quoqne nobiles el bur-
ut supra tliximus, et excommunicalionis et inler- genses Massiiiensessenlentia eadem ligavimus, qui
dicii seulenlia tenealur. Quia igiiur, sancle Paler, diclum Roncelinum in sua iniquilare defendunl.
veridica multorum relatione didicimus quod comes Civiialem Massiliensem simililer ac totam aliam
ipse ail sedem csi aposrolicamaccessurus, ul inler- terram Roncelinipradicli ecclesiastico supposuinuis
ccssione illusiris regis Oltonis, regis quoque Fran- inlerdiclo pro eo quod eunidein Roncelinumde mo-
ciae, ac pluriiim afiorum, de qnorum dileclione se naslcrio per violentiam extraxerunt, el ipsum in sua
jaclat, rerra sttae,quacrola pene in manibus vestris malitia et peiiinacia manu lenuerunl, hucusque ejus
consistit, restitulionem obtinear er sic esser no- dominium lanlo lempore suslinentes. Item pro eo
vissimus error lotige priore deierior, totius negotii quod violenliamquam hominihus Moniispessulaniet
veritatem veslra; sancliiatis auribus dtiximusdecla- peregrinis tam in rehus quatn in personis idem fece-
randam;ut si forsan idem comes ad vos, sicut rar Roncelinus non prohibuerunt, cum possenl. Pro
speralur, accesserit, in successore Pelri pelra, qiue eo eliam quod ea quaestaltua fuerant apud Sanclum
Chrisius cst, invenial firniitatem, induhitanier scien- jEgidium pro quiele ac slatti tolius Provinciaeno-
les quod per Dei ac vcstram graliam laliter est B lueriml sicut alise civilales el casira jurare. Prafa-
ligalus quod deinccps recalcilrare non polerit ncc lus eliam dominus abbas de consilio omnium prala-
vesiris sanctis jussionilms obviare, nisi forsan, qttod torum Ecclesioequi fuerant in exercitu congregari,
Deus averlat, quod circa ipsum factum est aliquo- consules ei consiliariosTolosanosexcomniunicaiionis
ruminslantindissolvatur. Roncelinuniquoque Sancli senlenlia innodavit tolam civiialem ecclesiaslico
Vicloris Massiliensis nionachumaposlaiamel perjii- supposuir inlerdicto, pro eo quod hoerelicoser crc-
nim ineotlemconcilioanaihemalizavimusei maledixi- denres, quorum ibi esr maxima multitudo, nolueritnt
nitts, non solum propier quamdam nobilem quam ctim rebus sttis ad arbilrium iradere signalorum.
iraduxil, sed propter nlias causas mulliplices qttas, Hnecideo, Paler sancle, vesiris auribus duxiinusin-
r.tim sint noloriae, supervacuurn credimus enarrare. timanda, ui si forsan aliqtti pradictorum atl prasen-
Hiigonem eliam ferum caslalduni ipsius Roncelini tiam veslram miserint vel accesserint, de his quse
seu bajulum excommunicavimusnominalim, et oni- acia sunlcirca eos sciaiis plenius verilalem.

FORMA JURAMENTI BARONUM, CIVrTATUM, ALIORUMQUE LOCORUM, DOMINO

PAPiE DANDA.

CAP.I. In nomine Domini. Anno pontificalus do-CC nosirum dislricium inviolabililer observari. Ilem
ntini Innocentii papae III duolecimo, xiv Kal. Jtilii. pedagia seu guidagia vel exacliones aliquas a trans-
Nos consules villae Sancti jEgidii de consensu et euntibus per slratas vel eliam per fltintinanullatenus
voluulale domini Raymunrii comitis Tolosani pra- accipiemus, nisi quae vel quas antiqua regum vel
cise jiiramus super sancta Dei Evangelia manu lacta imperalorum concessione conslilerii nos habere.
tibi magislro Milonidomini pnpoeiiotario, apostolicoe ltem ecclesias omnes ei domos religiosas in nosiro
setiis Icgato, quod hona fide, sine omni malo inge- districlu lam in villa quam exlra in plenaria serva-
nio, el sine onini fraude consulemusel operam tla- bimus Iibertate; videlicet quoil ab eis exactiones
himtis pro posse nostro quod diclus domiiius comes aliquas seu rallias nullaienus exigemus, el deftinctis
tam por se f|uam pcr successores suos super iis oni- earuni abhate vel aliis rectoribus, ipsas vel doinos
niliits pro quibus fuit excomniunicalus, qttoevidelicel earttin nullo modo spoliabimus, nec atlministrationi
expoiiuniur in fortna secundum qtiam ipseaiHequam earum seu cusiodioeoccasione alicujus consuetudinis
ahsolvereiur juravil, pareat omnibus inandalis Ec- vel aliqtia alia; nisi forte rogali ab abhale vel capi-
clesiae, et quori ea in perpeiuum servct, ila ul si lulo, nos immiscehimus; sed omnia sine diininutione
qtiod illorum non fecerilvpl conlraveneril manifesle, aliqua defunclorum successoribus reservenliir, et
nos ci niilluinconsiliumvel atmlium seti obsequitim cleciioni abhiiiis vel alierius recioris Ecclesisefa-
per nos vel per homines sive amicos noslros aliqua- ciendse per nos vel per quamcunque aliam personam
lentis iinpenileiniis, scienies ex hoc ipso riicii comi- nos nullaienus immiscebinius, nec aliquam violen-
tis dclicio nbsoliiios nos esse a fidelilare, si qua vel liam faciemus vel impediinenlum praslabimus quo-
serviiio illi ullo modo tenebamur. Imo quotisque D j minus eleclio canonice ac lihere celebreittr. Iiein
jilcne partterit, faciemus contra ipsuin pro posse pacem seu ireugain, sicul nobis injuncium fueiii,
nostro quidqtiitl Rotnana Ecclesia vel ejus nuiiiius bona (ide observabimus.llem si ahbas vel capitultim
sivc Iegaius nobis manilaverit facieiiduin, uonob- vel alia pcrsona ecclesiasiica nohis aliquos boerelicos
6tante fideliiaie vel jure aliquo vel servitio, si qno nominaveril vel credenles, vel per nosmetipsos co-
ipsi ullo modo tenebamur; a quo lam lu quam gnoscCre polerimus aliquos hseresim pradicare vel
dicius comes nos absolvislis el absolviiis, si fone facere conveniicula aliqua, ipsos persequeinur se-
ipse, til dicium est, contra pracepta quoesibi facta cunduin legiiiinas satictiones, el eorum bona infisca-
stini vcl fuerinl venerit mauifesie. Tuuc eliam pro biniiis. Hatc auiem oiiinia singulis annis per inanus
jure sive serviiio, si quod in villis noslri coiisulatus ahbaiis noslri successores noslros jiirare faciemus.
et EcclesiseSancii ^Egidii, scilicet in vil:a de Seura Si quis auiein hrec jurare noluerit, ipsnni tauquam
ci de Siagello ei de Sancia Columba el de Speirauo ha'ieiicuni hahehiinusinanifeslum,necejiisjudiciuni
ct de toto lerriiorio Cainarinnani, et iu aliis, si qua sive auctorilas vigorem in aliquo sortialur.
siiiit, qua; ipsa villa Sancii jEgidii hnhere diguosci-
lur, lidolitaiem RoitianaeEcclesise facieinus, ipsain CAP.II. Ego Willehnus de Balcio princeps Aura-
eidein fideliter ei perpetuo servaiuri. ltetn straias sicensis pro animic ineie rcinedio el progeniloroni
ptiblicas sccuias servnbinuis, el facieuius per totuiii nieorum oinnibusecclesiisei doniibus religiosis siiis
129 PONTIFICATUSANNOXII, CHRlSTi 1209. 130
in meo dislnctn linmtiintalem secuntium slaiuia A j lione aliqua defiinctortlmsuccessoribus reserventnr,
canonuin ei pleiiissinian: libertalem coucedo, ita et eleciioni episcopi vel allerius recioris Ecclesiae
videlicet quotl albergarias, procuraiiones, vel exa- facieiidaeper nos vel per quaincunque aliam perso-
clionesquascunque seu lallias nullo unquamtempore nam nos iiullaleiius iininiseebiinus,nec aliquam vio-
per nie vel per alios requiram in eis, et reqtiirenies lenliain faciemus vel impedimeniuiii praslabimus
sive posliilanles pro posse meo fideliier coercebo. quo minus eleciiocanonice ac libere cclcbreiur. Item
Defuiictiseiiatn earum episcopis vel recioribus aliis, si episcopus vel capitulum vel alia persona eccle-
ipsas vel donios earuro per me vel per alium nullo siasiica nobis aliquos hserelicosnominaveril vel cre-
inotlo spoliabo, nec atlminisiraiioni earutn seu cus- denies, vel per nosmetipsos coguoscere puteriinus
lodise occasione alictijus consueludinis vel aliqua aliquos hoeresiin pratlicare vel facere convenlicula
alia me ullalentis iminisceho, sed sine diminulione aliqua, ipsos purseqiicinur secundum legiiimas san-
aliqua defunctorum successoribus reserventur. Elec- cliones, et eoruin hona infiscabiinus. Hsec oninia
lioni eliam episcopi vel allerius recloris Ecclesia singulis annis per inanus episcopi nostri sttccessores
faciendaeper me vel per quamcunque aliam perso- noslros faciemus jurare. Si quis auieni haicjurare
nani me nullalenus immiscebo, nec aliquam violen- noluerit, ipsum lanquam hseieiicum habebimus ma-
liam faciam vel impediinenluin prastabo quominus nifestum, nec ejtts judicium sive auctoriras vigorein
electio canonice ac libere celebrelur. Prateiea pos- in aliquo soiiialur.
sessiones omnes et jura ecclesiarum, si qua injusle CAP.IV. In nomine Domini. Anno poiUificalus
detineo, eis resliltio pleno jure. lnsuper promitio domini IiinoceniiipapseIII dnodeciino, xi Kal. Julii.
qtiod omnia jura ecclesiarum et domorum religiosa- B Ego Milo doinini papse iiotarius A. S. L. libi Wil-
rum, sicut decet calholicuni principem, in praefato lelnio Porcellet sub debilo prastiti jurainenli praci-
nieo dislriclu lotis virihus proiegam eldcfendatn. Si pio ul mainadas iitillo tinquatn lenipore habeas. llem
quis aiilern coiitra prafatara inuiiunitnlein er liberla- ut Judseosah oinni adniiuistratione publica vel pri-
lero a me induliam ecclesiiselaliisdomibus religiosis vata removeas omnino, et nullo unquam tempore
venire prasuinpseril, ipsum pro posse meo viriliier eos ad eauidem vel ad aliam restituas, nec alios Ju-
coercebo. Istani autem concessionemet promissio- daeos ad adininislralionem aliquam assumas, nec
nem feci apud Sanctum /Egidium anno poiilificalns eorum consilio conira Christianos ularis. Ilem ut
domini Innocentii papselll duodecinio, xiu Kal. Julii, ecclesias incastellatas ad arbilrium diceccsanorum
ad mandalum clexhoiiationem magistri Milonisdo- episcoportun dirtias, vel reserves si quas duxerint
inini papa?notarii, apostolicoesedis legati. reservandas; quse et dicecesanis episcopis vel aliis
CAP.111.In nomine Domini. Anno poniificaius do- Ecclesiarum praiaiis, ad quos perlinere noscunlur,
mini innocenlii papse111duodecimo, xm Kal. Julii. iradantur et ab eis perpeluo possideaulur. Ilem pra-
cipio ur ccclesias et domos religiosas in plenaria
Nos consules Neinauseiisestle consensu et voluntaie IsJierlate
dotuiiii Rityroundi conniis Tolosani pracise juramus vel conserves, videlicet quod in eis alhergarias,
procuraliones, aut cxactiones quascunque nulla-
super sancia Dei Evangelia nianu tacla libi magislro tentis exigas vel percipias, et defunciis eartim epi-
Ililoni domini papaeiioiario A. S. L. quod bona fide,
sine omni malo iugenio elsineonini fraude consule- nec scopis vel aliis recioribus, ipsas ntillo modo spolies,
adminisiralioni earum seu cusiodiseoccasiotte
mus ei operam dubimus pro posse nostro quod dictus .-,
doroinus coines lam per se qitam per successores i sed alicujus consueludinis vel aliqua alia te inimisceas,
sine diminuiione aliqua eorum successo-
suos super iis oninibus pro qitihus fuil excommuni- ribusomnia reservenlur, ei eleclioni vel alterius
calus, quse videlicetexponuniur in forma secunduni recloris Ecelesia; faciendie per episcopi re vel per quamcun-
quam ipse aniequam ahsolverelur juravil, pareat que niiam personam le nullalenus admisceas, nec
omnibus mandalis Ecclesioe, ei quod ea in perjie- aliquani violeniiam faciasvcl inipedimenlunialiquod
luum servet, ila ul si quod illorum non feceiilvei prasles qtioininus eleclio libere ac canonice cele-
conrra veneril manifesle, nos ei nulltim consiliutn, bretur. Item
vel auxiiium, seu ohsequitimper nos vel per hoinines runi exacriones pracipio iH pedagiorum seu guidagio-
seu amicos noslros aliqiiaienus inipenduimis, scien- vel imperaioruinpeuiius dimitlas, nisi quas reguin
concessione probaveris te habere,
ies ex lioc ipso dicli coiniiis dclicto absolutos nos nec dimissa
csse a fidelilate si qua vel servilio illi uliomodote- Item pedagia seti guidagia deinceps resumas.
seu treugam secundum quod libi injun-
nebamur. Imo quousque plene paruerii faciemus ctttni pacem fuerit observes. Ilein ut de le conquerentibus
oonira ipsum pro posse noslro quidquid Romana secundum meuin vel alierius legali vel judicis deie-
Ecclesia vel ejus nuniius sive legalus nobis nianria- arbilrium jusiiliam facias. Ilem pracipio ut
verit faciendum, nonobsranre (idelirate vel jure nli- gaii straias puhlicas securas serves.
quo vel servilio, si quo ipsi ullomodotetiebaintir, a
quo lam lu quani diclus coraes nos absolvisiiset ab- CAP. V. In nomine Domini. Anno duodecimo
solviiis, si forte ipse, ur dicrum esi, contra praccpta pontificatus doniini Innocenlii papse III, vn Kal.
qtiae sibi facia stini vel luerinl venerit inanifesre. Julii. Nos consules ei consiliarii Aurasicenses dfe
Tuuc eriam pro jure sive servirio, si quod in villis D consensu et volunlale doinini Willelmi de BauciO
er castiis nosrri consularus ei ipsa civitaie liabeie piinc.ipis noslri pracise juramus super sancla Dei
dignosciiur, fidelilalem RomaiiaeEcclesioefaciemus, Evaugelia manu tacla lihi magisiro Miioni domini
ipsam eideni fideliier el perpetuo servaiuri. ltein papse nolario, apostolicaesedis iegato, quod bona
siraias publicas securas servabimus el facietnusper fide, sine omni inalo ingenio, el sine omni fraude
loluni noslruro dislriciiiin inviolahililer observari. consttlemus et operam dabimus pro posse noslro
Jtem pedagia seu guidagia vel exactiones aliquas a quod Raymundus comes Tolosanus tam per se quam
traiiseuntibus per stratas vel etiam per fluinina nul- per successores suos super iis omnibus pro quibus
latenus accipiemus, nisi quseVelquas anliqua regutn excommunicaius fuit, quaevidelicet exponuntur in
vel iinperatorum concessioneconslilerit nos habere. forma secunduin quam ipse anlequam absolverelur
llem ecclesias omnes et domos religiosas in nostro juravit, pareaiomnibus mandatis Ecclesiae,el quod
disirictu tara in civiiale quam exrra in plenaria ser- ea in perpeiuum servei, ila ulsi quod -illorum non
vabinuis libertaie , videlicet quod ab eis exacliones fecerii vel conlra venerii manifesle, nos ei nullum
aliquas sen lallias nullalenus exigemus, el defunciis consilium vel auxilium seu obsequium per nos vel
eaniin episcopovel.aliis recloribus, ipsas vel doraos per homiues vei amicos nostros aliqualenus irapen-
earuin nullo modo spoliabinius, nec admiuislraiioni deraus ; imo quousqueparueriiplene, faciemus con-
earum seu custodia?.occasione alicujus consueuidinis ira ipsum pro posse noslro quidquid Romana Ec-
vel aliqua alia, nisi forle rogali ab episcopo vel ca- clesia vel ejus nuniius vel legaltis nohis mandaverit
piiulo, nos irainiscebimus, sed omnia sine diniinu- faciendtun. Itetn siralas publicas securas servabi-
 131 1NNQCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XII. m
musel faciemiis per lolum disirictum inviolnhiliicr A { servavorit, vel conlra ipsa vel aliquod illorum vene-
observari. iiein peilagia sou guiilagia vel exaciiones rit raanifeste, ei nulltiiu consilium vel auxilium seu
aliquas a irausemtlihus per siralas vcl eiiam flumina ohseqiiium per nos vel per amicos seti homines no-
imlliiieiiiis iiccipicinus, nisi quoevel quas aniiqua siros aliqtiaientis inipenriemus, itno quousque plene
reituiii vel iniperaliiniin concessione conslileril nos partierit, facieinus conira ipstim pro posse nosiro
hnhe-re. Itcin ecclesias onines et donios reiigiosas in quidqitid Romana Ecclesia vel ejus lumrius sive
uoslro iiisiiiclu tain iu oivilaie qtiani exira in ple- legarus nohis niandaveril facientlum. Itcni sirntns
naria servabimiis libcrlalo, vidtriicel quotl ab eis ptihlicas securas servnbimtis el faciemus per tniuni
exo(ii'ines aliquns seti lallias nuilalenus exigemus, noslrum dislriclum inviolabiliter observari. llem
ei.ilofimriis eantiii episrnpo vel aliis rectoribus, pefingia seu guidagia vel exaciionesaliquas a Irnns-
ipsas vt'l ilouiosearuiii iiullo modo spoliabimus, nec eunlibus per slratas vel eiiam per flumina niilla-.
.athiiiiii-iiMtioui eariim sou euslotlia! occnsione ali- tenus accipietmis, nisi qu.e vel qtias aniiipia rogtim
(•tijns (-(iiisiioltitliuisvol iiliqiia alia, nisi forte rogati vel imperatorttm concessioneconstilerit nos hahere.
ali opisiopo vcl ciipimlo, nos iiiiiniscehiitius, sed Iteni pacem sett treugain, sicui nobis a legato vel
oiiu.ia siuo diniiiiiiiitiiiealiqua defuiicioruin succes- nutilio Romanse EcclesitB injtinctum fucrit, houa
S(iii'iiisrcservcutur, et elec.lioni episcopi vel alle- fide observabinnis, er facienius nosfros honiines
rius retioris Eeeieshu faciemliepcruosvel perquam- ohservare pariter e! jurare. Itein hsereticosei cre-
ciiti*»«io iiliiimpeisonaiu nos millaleniis iiniiiiscebi- denles seu recepiores er fautores eortim proul pole-
miis ; nec aliqiiani violontiain fncietniis vel iropedi- rimus persequemur, eoiuni bona omnin, ubi poie-
nioiitiiin prasiabimus quo niintis eleciio canouice JJ ] staletn habebimtts, infiscanles. El hscc omnia faci-
ao lihere celehreiur. Iietn pacein seu treugain, sicut mus universos cives noslros el alios hominesjurare,
nobis iiijuiiclum fuerii, bona fide observabimus. ei faciemus lam eos quam successores eorum in
iioiit si opiscopus vel capiiuluin vel alia persona poslerum, prout melius poterimus, observare.
ettiosiastica nobis aliquos hseielicos noininaverit
vel creilenles, vel per uos ipsos cognoscere poleri- CAP.VIII. Innomine Domini.Annoablncarnatione
nitts aliqiios hacresinipradicare vel facere conven- Dominil209, iv IdusJulii, EgoMilodomini'papaeno-
licttla, ipsos perseqtieiuur secuiiduni legiliinas san- tarius A. S. L. vobisG. Aidemari el Lamberio Domi-
ciioncs, ei eorum bona oiiinia infiscabiiniis. Haec nis deMoiniliosubdebitopraslilijtiramenir pracipio
oinnia singiilis anuis per manus piincipis nostii ut pedagia seu guidagia, in lolo veslro districtu lam
prailicii siiccessorcs nosiros faciemus jurare. Si in lerra qnani in aqttis nullo unquam tempore ac-
quis aiHeni liocc jurare noluerii, ipstitn lanquam cipiatis, nisi qtioe anliqua regutn vei imperatoruin
haerelicuiii habebitiuis manifestiiin, nec ejus judi- concessione probaveritis v.os habere. Ilern pracipio
ciura siveauctorilas vigorem inaliquo ejtis soiiietur. ut pacero seu rreugam, secunduin quod voliis iu-
junclum fueril, observetis, et facialis a veslris lio-
CAP.VI. In nomine Dotnini. Annoponlificatus do- niinihus observari pariter eijurari. Item pracipio
niini Imioceiiiiipapselllriiiodecinio.viINoii.Juiii. Ego ui de vobis conquereniibus securidum meum vel
Aiiaudus de Rosilojuro libi magislro Milonidoinini alleritts legaii vel judicis delegali seu ordinarii ar-
papre nolario, aposiolicsesedis legaio, quod quitl- bitrittm jusiitiam facialis. liem pracipio ui stralas
quid dtiniinus papa vel tti seu nuniius alitis vcl lega- £( publicas securas servelis, el crucesignaios lam in
tus ejus milii de pedagiis seu guidagiis tam iu leira ettndo qtiam in redeundo pro posse vestro ab om-
qiiaiu in &,juisdiiiiitlendis pracepeiil, bona litleob- nilms defendatis. iteni pracipio ul eos quos episcopi
servabo. Ijiiuiliier slraias pulilicas securas serVabo. vel alii clerici vobis haereiicos nominahunl et re-
llcm paceni suu ireugain, secundtim quoil mihi in- ceplalores vel fautores aut credenies eortim lan-
junctum fiierit, jurabo el lcneiio. Ilein haereiicos qtiam hserelicos eipmiialis pcr bonorum infiscario-
vcl cterieiiies pro posse meo persequar, et eorum nem et aiias sectmdum legilimas saiicriones. uem
bona nbi poiero occupabo. Judseos ab admiiiislra- pracipio ul ecclesias et doinos religiosas in libeiiaie
tione publica vel privala penilus in meo removeho plenaria conservetis, videlicet quod in eis alberga-
disiriciu, nec illos vel alios unqtinm ad aliquam ad- rias, procnraliones, vel exacliones qtiascunque seu
iiiinisliiitioneiii assuinani; ecclesias incasiellalas tallias niillatenus exigatis vel percipiaiis, ei defun-
socuiidttm maiidatuiu dicecesaniepiscopi desirtiam, ciis earum recioribtts, ipsas nullo modo spolielis,
vol ci resiiuinin, nec aliquas de cseiero incaslellabo nec adiuinisiraiioni earum seu .cuslotliicoccasione
vel iiicitstellalas retinoho. Ecclosias in plena libcr- alicujus consiieUidinisvel alia vos immiscealis, sed
late servabo. El conliieor quod pro his omnibus omnia sine diniinulione aliqua defiinctorum succes-
observaudis et aliis, si qua mihi pracepia fue- soribus reserventur, el eleetioni recroris Ecclesios
rinl, til diclum esl; caslrttm nieitm de Rosilon faciendaeper vos vel per quamcunque aliam perso-
vohis noniine RomanseEcclesiaeiradidi, quod neque nam vos nullnlenus iininiscealis, nec aliquam vio-
vobis neqiic cuslodibus ejusdem casiri per me vel lenliam faciaris vel impedimentuin prasteris quo
per itlianiquamcunque personam auferam vel au- n" rninus electio canonice ac libere celebreiur. lrem
ferri faciam, inio si ah aliqno fueril ablatum, pro praecipioui Judseosab adruinistralione publica vel
posse ineo ad rcciiperanriuai iilud et restiluendum privata removealis omnino, et ntillo unquain lem-
vobis vel cusiodibus qui pro lempore fueiiiH dabo poreeos ad eamdem vel ad aliam resiituaiis, nec
operam bona lide. Volo eliam iH idem caslruui rneis alios Judaeos ad adminislrationem aliqunm assiiina-
suinptibiis cusiodialur. iloec omnia, sictu supra lis, nec eorum consiiio conira Chrisiianos ulainini.
scripta suui, bona lirie observaho. Sic Deus me ad- liem pracipio utecclesias incaslellalas ad arbiiriutn
juvel el bxc sancla Dei Evangelia. dioecesaiiorutnepiscoporutn diruaiis, vel eiiam re-
servciis si qttas duxeiiiil reservandas; quas ipsis
CAP.Vli.InnomineDomiiii.Aiinoduodecimoponli- diosccsattis episcopis tradalis, vei nliis Ecclesiarum
licalus DoininiIiuioceiiliipapaeIII, vi.Non. Julii. Nos: pralatis ari quos pertitiere nosciinlur, ui perpeluo
episcopus.decanus, vicariusetcselericanoniciValen- possitieanlttr ab eis. iiem pracipio ut si coir.es To-
tini pracise juranius super sancta Dei Evangeiia losanus ram per se quani per haeretlessuos conira
libi mngisira Milonidoniiui papaenolario, apostoli- praccpia qtue silii facta sunt vel fienl in posieriun
coesedis Icgiilo,quod si Raymundus coraesTolosa- super iis oiiinibus pro quibus fuil excoiiimuiiicaitis,
nus laui per se quatn per successores suos super qnaevidelicei expoiiuiilur in forma seciindum qiiam
iis oinnibiis pro qtiihus fuir excommunicarus, qusei ipse anlequam absolveretur juravil, venerit ninui-
videlicer exponuntur in forma seeuudum quam ipsei fesle, vos nullumconsilium vel auxilium seu obse-
aniequnm absolverelur juravit, non paruerir oriini- qtiium per vos vel per vestros homines seu amicos
bus mandatis Ecclesiae, vel ea iu perpeiuum non ei aliqualenus itnpendatis, imo qiionsquc plene pa-
 135 PONTJFICATUSANNO XII, CflRISTI 1209. 151
rueril, facialiscontra ipsum pro posse vcstro qtiid- A Ecclosiam Romanam vel ejtis legalum seti nuruium
qtiid Romana Eeclesia vel ej.is nuniius sive legaltis injunciuin fuerit, bona fide observahimiis, ei faeie-
mnndaverit faciendum. Item pracipio ut per vos, mus per nostrum episcnpatnin pro posse noslro in
vel vestros homines, vel aliam quanicunqiift perso- perpeiuiiin observari. Itein si cpiscopus vel capitu-
nam, consilium vel opem non tleiis ut muniiiones lum Magaloiiensevel alia persona eeclesi.-isticanll-
vesira, quas modo fncio per Vivariensemepiscopiun quoshsereticos nohis in opiscopatii nostro nominnve-
nomine Romanse Ecclesise cttstodiri , eiriem vel rint vel credonies, vel pt:r nos ipsos cognoscere
custodibus ejus vel aliis qui pro lempore fueriiH, polerimus aliquos haeresim prariicnre vel fnoere
auferaniur; et si forie aliquo casu eis nhla- convenlicula illicila, ipsos pprsequeimir seciindiim
tse fuerint, modis omnibus quibus poicriiis laho- logitimas sancliosies, et eornui bona omnia :prb
rabilis ifl recuperentur et reslituaiHur eisdein. posse iioslro iiifiscahimus. liem Jmineosah onVrii>:
Ilem pracipio tit homines de Moniiliofacialis Viva- ariministralione ptiblica vel privaia omnino''?&y
Tiensi episcopofidelilalem pro cuslodia miinilionnm movehimus, el nnllo tinqunm tenipore oosdeinvel
secundiini voluntalem ipsius jiirare, elpro expensis alios ad camriem admiiisiimionein vel nliaui assu-
quas in muniiioiiibus veslris Monlilii ctisiodiendis menius, nec eoruin consilio icontra Cluisiianos :ue-
feceril, cum eas a vobis peiieril, secnnriiim suum mnr, nec in doinihus stu's Clirislinnos vel Christia-
arbilrium ei eiiam autoquam faclse fuerini, si vo- nas ad servirium suum eos permiltenius habere; el
luerit, saiisfaciatis. Iiem pracipio ut si foiie por si conlra hanc proliibiiioiiein hiibiierinl vel tenue-
vos vel haeredes vesiros conira supradicra vel nli- rint, lam Judseorum quam Chrisiianortini inoran-
quod pradiciorum aliqtiando venerilis . manifesto, " tium cum eis bona oiniiia infiscabimus. Ilem eccle-
-jus omnequod haliet Ecclosia liotnana in Monliiio eins incasiellatas nostri episcopaius nd arhilritim
et ejus perlinenliis in ipsius poieslale sine contia- dicecesaninosiri episcopi vel alioruin pralaiorum atl
tiictione alitjna peniius diiiuilaiis, ila quod donii- quos peiiinere noscuntiir peniliis diruemiis, vei
nus papa per se vei legatuni suuni disponatet faehu eiiam reservabimiis si quas duxeiini reservandas;
de casrro ilio sicut decreverit faciendiini. Similiicr qnas ipsi cpiscopo vel aliis pralaiis irariemus, ul
libi G. Aidetnaripracipio til si forte, ut dicturn est, perpeluo possideanlur nb eis. llem de nobis conque-
per le vci hseredes iuos conlra supradicta veneris renrihtts sectinduni luum vel alierius legnii seu judi-
manifesle, jtts omne quod habes in castro de Ro- cis delegaii scu ordinarii arbitriiini jiisliliain facie-
chainaura Vivariensiepiseopo qui pro lempore fue- nuis. Item si quis de noslro episcopaiu propler suos
ril penitus sine aliqua questione ditniiias, sicut lu excessus excoinmtinicatus fueril, et coinmonims ab
ipse, qtiando mihi jurasii, te ad hoc obligasii spon- ecclesiaslico jtidice non salisfecerii infra menseni,
tanea volunlate. ei centum solidos Mulgorienses[Melgor]auferemus;
itno quolibel mense in quo excoinmiinicalus pcr-
CAP.IX. In nomineDomininostrijesuChnsti.Anno manseril, ei summani auferemus prafalam; si vero
ejusdem Incarnalionis 1209, ix. Kal. Augusli, anno solvendo non fuerit, etim sub banno ponemus Hoc
ponlificatiis domini Innocentii papaa 111duoriecimo. aulcm nos dicimus facturos, si ab ecclesiastico jii-
Nos consules Montispessulanijuramus supor sancta dice certioraii fueiimus. Haec omnia successores
Dei Evangelia manu lacta libi magislro Miloni do- noslros singulis annis faciemus jurare. Si quis
mini papte nolario 4. S. L. de mandato et auctori- autem hoecjurare nolueril, ipsum tanquam hsereii-
laie lua quod bona fide, sine omni malo ingenio et *- cum habebimus manifesium, nec ej'us jtiriicium sive
sine fratide consulemus et operam dabinms pro auctorilas vigorem in aiiquo soriiatur, Ei ego supra
posse noslro quod dominus Raymundus comes To- menioralus Mifo domini papae noiarius aposlolicse
losanus lam per se quam per haeredes suos super sedis leg.iius, aucloriinlc legationis qua fungor ad
iis omnibus pro quibus fuit excommunicalus, quae pradicia exsequenda vobis pradictis consulihus et
videlieet exponuntur in forma secundum quam ipse sitccessorihus veslris polesiaiein et auciorilalem
anleqtiam absolverelur juraviifpareal omnibusman- concedo. Hsecomnia pro posse stto bona fide et sine
datis Ecclesioe,el quod ea in perpeluum servet; ita aliquo malo ingeniocorporaliter juraverunise obser-
ul si quod Hloruin non fecerit, vel conlravenerit vaiuros B. Cnptit de bove, Deodalus de Roceiinaco,
manifesie, nos ei nullum consilium vel auxilium seu P. de Bisanchis, Regordus, P. Bolliani, et G. tle
obsequium per nos vel per homines sive amicos Planierio consules. Et hoc idem siuipliciler jiiravit
nosiros aliqnaienus impendeinus, imo quousqtie se lenere pro posse stto, pro seipso, J. Luciani Mon-
plene paruerit, faciemus conlra ipstim pro posse tispessulani Bajulus. Acluin esl hoc in ecclesin San-
noslro quidquid Romana Eeelesia vel ej'us nuniius cise Crucis in prasentia domini Willehni Magaio-
sive legaius nobis mandaverit faciendum. Itetn nensis episcopi, B. Praposiii, B. deMesca Siicrisise,
siratas publicas per lolum nostrum episcopatum P. de Agrifolio, P. de Lunello, J. tle Motitelaiitoar-
secnras servahimus el faciemusinviolabiliier obser- cliidiacoiii, B. de Maurino sacerdotis, Michaelis de
vari. Iiem pedagia seu guidagia vel exaciiones ali- Sauzelo diaconi, Berengarii Lainberli, J. de Laiis,
qtias a iranseuniibus per slratas episcopatus nostri B P. de MoiitelnuroCausidicorum, et Vigenis Lauien-
veletiam per aquas iutllaienus accipietuus vel accipi tii notarii pubiici, qui rogatus haecscripsii.
permitremus, nisi qusevel quas antiqna reguni vel
imperalorum concessione consliterit nos vel alios CAP.X. In nomine Dornini noslri Jesu Chrisli.
hahere. Item ecclesias omnes et domos roligiosas in Anno ejusdem Incarnaiionis. 1209, m Kal. Augusii,
noslro episcopalulam in villa Moniispessulaniquain anno poiitificalus doiuiiii Iniiocenlii papie IH duorie-
exlra in plenaria servabimus libertate, videlicet cimo. Nos consuies civitaiis Arelaiensis jiiramus
quod ab eis exactiones aliquas seu laliias nuUalenus super sancia Dei Evangelia mauu lacta libi ma-
exigenius, et defunciis earum rectoribus, ipsas ve! gislro Miloni domini pajiaenolario, aposlohcoesedis
domos earum nullo modo spoliabimus, nec admi- legalo, de mandalo ei aucloruaie lua qiiod bona
nislralioni earum seu custodiaeoccasione alicnjus fide, sineomni malo ingcnio, er sine fraude, consu-
consuetudinis vei aliqua alia, nisi foiie rogati ab letiius el. operam dabimus pro posse nosiro qtiod
episcopovel capiiulo, nos inimiscebimus, sed omnia dominus R. comes Tolosanus lam per se quain per
sine diminutione aliqua defunctortim successoribus liaeredessuos super iis pro quibus fuil escoiiunuui-
reservenlur, et eleclioni episcopi vel allerius reclo- catus, quse videlicet expriiuunlur in forina secun-
ris Ecclesiae facienriaeper nos vel per qitamcunque dum quam ipse anlequam absolveretur juravii,
aliam personam nullaienus uos imiiiiscebimus,nec pareat, oinnlhus mandatis Ecclesiae, et quod ea in
aliqtiam violeniiam facietnus vel iinpedimenium perpeiuttmservet, ila ut si quod illonim non fecerii
praestahimusqtto minus eleciio canonice ac libere vel conirnvenerit manifesle, nos ei nullum consiliiiin
celebreuti'. Iteiii pacem scu Ireugatn, sicui nobis per vel auxilium seu obsequium per nos vel per boiniiies
155 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLiB. XU. 150
sive amicos nosiros nliqnaienus iinpendemus; imo A \ pro posse suo cives Arelalen. infiascripii, scilicet
quotisqiieplane paruerii, fncieinuscoutra ipsum pro Ugo de Arenis Cepo, P. de Leone, R. Boreiinus,
posse nosti'0 quidqniri Roniana Ecciesia vci ejus B. Scopha, P. Bonus, D. de Neniauso, M. Gerva-
niinliiis sive legatus nobis mandaverit faciendum. sius, P. de Thoro, P. Raymundi, V. de Tlioro.
Item stratas publicas per roliiui noslrum episcopa- Aclum est hoc in palalio doinini archiepiscopi
luin securas servnhimus et faciemus inviolabiljter super porlam Sancti Slephani, in praseiitia S. Pra-
observnri. Iiem pedagia seu guitlagia vel exaciioues positi Arelalensis Ecelesise, Ber. sacrislse, Theriisii
aliquns a transeuniibus per siralas episcopalus no- canonici Januensis, et P. Foriis norarii Arelatensis,
siri vel ctiam per aquas iiullalenus accipiemus vel qni rogaius hsec seripsit.
accipi permitiemus, nisi quae vel quas anliqua re- CAP.XI. In nomine Domini noslri Jesu Chrisii.
gum vol iniperatoiiim concessione nos vel alios Anno ejusdeni lncarnaiionis 1209, iv Non. Augusli
habcre consliioril. Item ccclesias omnes et domos anno poniificalus Domiui Innocentii papseIII duode-
religiosas in nostro episcopaiu lam in civilate Are- cimo. Nos consules el omnes hoinines Argeuiariae
Iatensi quam exlra in plenaria servabimus liberlale, juramtts super sancta Dei Evangelia matiu lacla
virielicel quod ab eis exactiones aliquas seu lnllias vobis Burno Yivariensi episcopo ei G. Bodi ad boc
nullaleniis exigemus, et defunciis eartim recloribtis, specialirer delegaris a doinino Milone domini papse
ipsas vel domos earum ntillo moriospoliabimus, nec noiario A. S. L. de mandato et aucloritaie ipsius
aihninisiralioiii earum seu cusiodiae occasione ali- legati quod bona fide, sine oinni malo ingenio, el
ciijiis consuetudinis vel aliqua alia, nisi forte rogaii sine fraude, consulemus et operam dabimus pro
ab archiepiscopo vel capitttlo, nos iiiiniiscebimus, B E posse nostro quod dominus R. comes Tolosaims lam
setl otniiia sine diminutione aliqua defunctorum per se quam per bseredes suos stiper iis omnibtis
successoribtis reservenlur, el eleclioni archiepiscopi pro quibtis fuil excoinmunicalus , qnso videliccl ex-
vel alterius rectotis Ecclesise faciendseper nos vei poiiuniur in forina secundum quatn ipsc aiUequain
per quamcunque aliam personam iiiillalenus nos absolveretur juravit, pareal omuibus mandatis Ec-
immiscebimus, nec aliquam violeniiam faciemus vel clesioe,et quod ea in perpetuum servel, ita ut si
impedimenltimpraslabimus quominus eleciio cano- quotl illorum non focerii vel coniravenerii manifesie,
nice ac libere celebrelur. Item pacem seu Ireugam, nos ei uulluin consilimn vel auxiliuniseu obsequium
sictit nohis pcr Ecclesiam Romanam vel ejus lega- per nos vcl aroicos nostros aliquatenus impende-
tuin seu nuntinm injunctum fuerit, bona fide obser- mus, imo quousque plene parueril, facieniuscnntra
vabinms et faciemus per nostrum e/iscopaium pro ipsum pro posst; tiosiro quidquid Rotnana Ecclesia
posse nostro in perpeiunm ohservari. Item si archi- vel ejus ntinlius sive legaius nobis mandaveiii fa-
episcopus-vel capilulum Arelaiense vel alia persona cienduin. Item slralas publicas por loium Vivarieii-
ecelesiasiica iiobis aliquos hoerelicosin episcopnlu setn episcopaiuin securas servabimus et facieinus
nostro noininaverint vel credentes, vel per nos inviolahiliter observari. Item eeclesias omncs el
ipsos cognoscere polerimus aiiqtios haeresim praili- domos religiosas in Vivariensi episcopalu tain iu
care vel faceie convent.ciila illicila, ipsos perseque- civiiate Yivariensi qtiam extra in plenaria con-
niur secundum legitimas sanctiones, et eorum bona servabimus libertale, vitlelicei quod ab eis exac-
omnia pro posse nosiro infiscahimus. llem iiudseos liones aliquas seu lallias nullalenus exvgemus, ei
ab omni atlininislralione publica vel privala omuino C ( defunclis earum recioribus, ipsas vel domos eartim
removehiinus, ei nullo unqtiam lempore eosdem vel nttllo modo spoliabimus, nec adminisiraiioni earuni
alios ad eamdem adminislraiionem vel aliam asstt- seu cuslodise occasione alicuj'us consueludinis vel
mernus, nec eorum consilio conira Chrisiianos aliqua alia, nisi forle rogali ab episcopo vel capitulo,
uleninr, nec in domibus suis Christianos vel Chri- nos iinniiscebiinus, sed omnia siue diininulione
stianas ad servilium suum eos permitremus habere; aliqaa dcfimcloi-um successoribus reservenlur, et
el si coiUra hanc prohihirionetn habuerinl vel lenue- electioni episcopi vol alteiius recloris Ecclesioefa-
rint, lam Judaeorum quam Chrislianorum moran- ciendaeper nos vel per quamcunque aliam personam
liuin cum eisdem bona omnia infiscabiinus. Ilein nullatentis immiscebiinus, nec aliquam violenliam
ecclesias incaslellalas nostri episcopatus ad arbi- faciemusvel inipetjimenlumprasialiirnus quo minus
trium dioecesani noslri archiepiscopi vel aliorum eleciio canoiiice ac iibere celebrelur. Ilem pacem
pralalorum ad quos pertinere iioscunlur penilus seu treugam, sicut nobis per Ecclesiam Rontauam
diruemus, vel etiam reservabimus si jquas ftuxerint vel ejus legalum seu nunlium iiijuncluin fuerii,
reservandas, quas ipsi arcbiepiscopo vel aliis prse- bona fide observabiinus, el faciemus per episcopa-
laiis trademus, ut perpeluo possideaiUiir ab eis. tum Vivariensem pro posse nosiro in perpeiuum
liem de nobis conquereniibus secundum luutn vel obscrvari. Ilem si episcopos vel capirulutn Viva-
alierius legaii vel judicis delegali seu orriinarii arbi- riense vel alia persona ecclesinsrica nobis aliquos
iritim juslitiam faciemus. ltein si quis de noslro lisereticos in episcoparu Vivariensi nominaverir vel
episcopalu propter suos excessus excommunicalus credenles, vel per nosroetipsos cognoscere poteri-
fuerii, ei comiiionilus ab ecclesiastico juriice non „," mus aliquos hseresim pradicare, vel facere conven-
salisfeceril iufra mensem, ei centnm solidos Mul- licula illicita, ipsos persequenrur secundum legiiimas
gor. auferemus; inio quolibet inense, ex quo ex- sanctiones, el eorum bona pro posse nostro infisca-
coinmunicatus permanserit, ei suinmam auferemus biiniis. Ilein Judieos ab oinni aditiiuislralione pu-
prafaiam; si vero solvendo non fuerit, eum sub blica vel privaia omnino removebimus, el nullo
banno poneinus. lloc autem nos discimus faciuros unquain lempore eosdem vel alios ad eamdem ad-
si ah ecclesiaslico judicc cerliorali fuerinius. Hsec niinislralionem vel aliarn assumemus, nee eoiuin
oinnia singulis annis successores noslros facierous consilio conlra Chrislianos utemur, nec in domibus
jurare. Si quis aulem hsec jurare noluerit, ipsum suis Chrislianos vel Chrisrianas ad servirium eorum
lanquam haerelicum hahebimus manifestum , nec permiiiemus habere;ei si conira hanc prohihilio-
ejus judiciutn sive auclorUas vigorero in aliquo sor- nem habuerinl vel lenuerint, lam Judacorumquarn
liarur. Et ego supra memoraius Milo doinini papae Chrislianorum moraniium cum eis bona omnia inft-
notarius A. S. L. auclorilaie legalionis qua fungor seabitnus. ltem ecclesias incastellaias Vivarieusis
ad pradicia exsequenda vobis pradictis consulibus episcopatus ad arbitrium dicecesaninoslri episcopi
et successoribus veslris poiestatem ei auctorilalem vel aiiorum pralatorum ad quos pertinere noscun-
concedo. Haecoinnia pro posse suo bona fide et sine lur penilus diruemus, vel eiiain reservabimus si
aliquo rnaloingeniocorporaliier juraverunt se obser- quas duxerint reservandas; quas ipsi episcopo yel
vaturos B. Roniarda, R. Pelrus de super Rhodano, aliis pralatis trademus, ut perpetuo possideantur ab
Cabriius, B. Ferreoli, R. de Farnaria, R. Garmerus, eis. ltein de nobis conquerentibus secundum arbi-
consules.Ei hoc idem >uraverunt simpliciier se lenere trium magislri Milouisdoniini papoenolarii A. S. L.
 137 rONTIFICATUS ANNOXII, CHRISTl 1209. ISS
vel luum, doinine Vivariensis episcnpe, vel allerius A vel impedimeiuum praslabo quo minus electio ca-
iegati seu judicis orriinarii ve! deiegati juslilimn nonicc ac lihere eelebreiur. Item paccin seu treu-
faciemus. licni, si .quis de Yivariensi cpiscopalu gam, sicut mibi per Ecclesiam Roiiianam vel ejiis
propler sttos excessus excominunicatus fuerit, et legaliun seu nuiuium injunctum fuerit, bona fidc
commoniius ah ecclesiaslico judice non satisfccerit servnbo et faciam per meum dislrictum pro posss
iufra niehsetn,-ei ccntum solidos Podienses aufere- meoinviolabiltler obseivari. Ilem, si aliqua persona
inus; imo quolibet mense, in quo exconnminicnliis eeciesiaslica in iueo dislriclu aliquos hoereticos
permanseril, ei siitmiinm atiferemus prafalam; si notninaveril vel credenles, vel per mcipsum cogno-
vero solvendonon fueril, eum sub banno ponemiis. scere polero nliquos liaaiesim praiiieare vel facCre
Hocaiiiem nos dicimus facluios si ab ecclesiasiico conveniicula illicila, ipsos persequar secundiim le-
jiidiceteiiiorati fuerimus. Haecomnia singulis annis gitimas sniictiones, et eorum bona otnnia infiseabo,
succe.^sores noslros constiies faciemus jurare. Si Itein Jedseos ab omui adiviinisiratione publica vel
quis atiiem hoccjurare nolueril, euin lanquatn hsere- privaia penitus retnovebo, et imllo unquam rcmpoic
licum habehimus manifosttini, nec ejus judicium eosrienivel alios ad eamdem adininisiraiionem assu-
sive aucioritas vigoren? in aliquo sorlialur. Et nos mam vel aliam, nec eorum consilio utar coiilrn
B. Yivariensis episcopus et G. Todi vohis ex paiie Christianos, nec in domibus suis Chrisiianos vel
domini lcgati supiadicti ad prariicla omnia exse- Christianas ad servilium suum cos periuillani ha-
quenda auctorilalem et polestalem CGncedinius bere;et si conlra Iianc prohibilioriem habueriiu
vohis pradictis consiilibus ei toii populo Argenia- vel tenuerint, tam Judsaorum quam Chrisiianoruiii
rise. Hsecoinnia pro posse nostro nos observalurns jj moruniiuin cum eisdem hona oniiiia iniiscabo. lteiu
juramus in aniuiam noslram et in aniinaiti lolius ecclesias incaslellaias mei districtus ad arbiirinm
populi egoW. Garns, R. Besceda, ISer. Roquerius, dieecesani episcopi vel aliorttm pralalorum ad quos
ArgeiUaiiseconsules, P. Mnzel,S. Mascals, R. Chai- peiiinere noscuntur peuitus dirtiam, vel eliam resor-
rictis, Beru, Dalbiges, Ennengaiis, R. de Rihoira, vabo"si quas duxerinl reservandas; quas ipsis pra-
ft. Saigues, Ber. de Fijac, W. Esteves, P. Fabcr, latis iradam, ut perpeiuopossideantur ah eis. Ilem
el toius populus Argcntariae. de me conquerenlibtis seeuuduin tiiuin vel aJlerius
legali, vel judicis delegnti seu ordinarii arbiiriiuu
CAPXII. Nos Ugo et R. nepos ejits de Baucio jiisliliani faciam. Item, si quis de meo disiriciti
proinilliintts vohis domino Milonidouiini papse nola- propler suos excessus excomntunicaius fueril, et
rio A. S. L. sub debito jiiraivienii quod vobis apud couiinonitus ab ecclesiaslico jiidice non satisiecerit
Sanctum ,/Egidium prasiilimtis quod quam cito per infra inensem, ei cenlum solidos monetse cursil. au-
vos vel iiHiitittni veslrum fucrimus reqttisiti, ca- feram, imo quolibet niense in quo excommunicatus
sirum de Alansone vobis vet cui mandaveritis pernianserit, ci sununam auferam prataxalam; si
assiguari oiniii occasione postposita faciemus, et vero soivendo non fuerit, eum ponam sttb banno.
cx nunc idetn castruin profiieniur nos vestro iiomine HaecatUeni rne dico faciurum si ab ecclesiaslico ju-
possidere. Voltimttsetiam ul idem castrum nostris diee fuero cenioraius. Ut auiem hoecomnia per nie
custodialur expensis. ac successores meosfiriniusobserventur, heeccaslra,
~ vidclicet caslrum de Lursmarin, et Perostim, et
CAP.XIII. In nomine Domininoslri Jesu Christi. Cesarislam, tibi duxi obliganda nomine Romanai
Anno ejusdem Incaniatiouis 1209, u Non. Sepicm- Ecclesiae, er cuicunque er quandocunque voluetis
bris, an:io pontificalus domini Innocentii papae 111 assignabo corporaliier possitienda, meis cusiodienda
riiiodecitno. Ego G. de Fabrano Dei grntia comes expensis, nec ea per me vel alios auferam, et si
Forncalcarionsis juro super sancla Dei Evangeiia ablata fuerinr, bona fide recuperabo ea, ei resti-
niiinu iacta iibi niagistro Milonidomini papoe nuta- tuain cusiodibus qui por te, vei Roinanatn Eccesiani,
rio A. S- L. quod stralas publicas pct' lolum metim fuerinl depulali. Curaconiite juraverunl Berlranrius
disirictuin securas servabo et faciam inviolabiliier de Vilantauri, Ricavus de Jnsuiarmajor,Raimbaldus
observaii. Iiem pedagia seu gtiidagia vel-exaciiones Dallini, W. de Sabrano, W. Gaufridus de Avenione,
aliquas a iranseuniibus perstratas mei disirictus vel W. Cucuron, Berlraiiuus de Sancio Maxiuio, Guigo
etinin per nquas uiiJlaienusaccipiatn vel permiitaui Roza, R. de Subrano, W. Raimundi de yacberiis,
accipi, nisi quaevel quas antiqua regttm vel iinpe- Beiirandus de Periuso.
raturuin coucessione ine haberts consliterit. Itcm
«cciesias omues el dotnos religiosas in tolo meo di- CAP. XIV. In nomine Dmnini nostri Jesu Chrisii.
sirictu iit plenaria iibertate servabo, videlicet quod Anuo ejusdem Incaruationis 1209, iv ldus Sepieui-
ab eis exactiones aliquas seu tallias nuliatenus eni- hris, aiuto poulificaius doiniiii liinoceniii papae III
gam vel exigi faciain, et defunctis eariini rcclori- duodecimo. Nos consules et cives Caveilicenses j'ti-
hus, ipsas vel doroosearutn minimo spoliabo vel fa- ranuis super sancta Dei Evangelia manu lacia libi
ciam spoliari, ncc adiniiiistrationi earum seu eu- magistro Miioni domini papoe notaiio A. S. L. de
slodioeoccasione alicujus consuetudinis vel aliqua j) inaudalo et aucioritate lua qtiod bona iide, sine
alia, nisi forle rogatuS ab episcopo vel capiiulo, inc omni malo ingenio, el sine frautle, consulemus ei
immiscerc prasuniain, sed omnia sine diniinulione operam dahitnus pro posse nosiro quod domiitus R.
aliqua defuiiclorimisuccessoribus reservenlur, nec conies Tolosanus, etc., sicul in [orma juramenii
eleciioni episcopi vel aiterius recloris Ecclesias fa-' quod prwstiterunlhominesde Monlepessulanoplenius
cientla; per me vel per qiiamcunque aliam perso- continelur.
iiatti me iinmiscebo, uec aliquam violentiam faciam

CVIII. gnus in magnis, mirabilia gloriosius operatus in

DOMINO PkPM.
De victoria habila contra hwrelicos.
Sanclissimo Patri et domino INNOCENTIO Dei gra-
tia summo pontifici, fraler AHNALDUS dictus abbas
Cislercii, et MILO humilis servus ejus, lam debitum
quatn devotuin volunfarise servituiis obsequium.
Benedictus omnipolens Dominus qui cura sil ma-
PAT&OL.CCXVI.
minirais, prospcrum fecit verbum quod egressum
est dc ore veslro conlra litlei subversores, qui pec-
catis exigenlibus niniium piillularant in provincia
Narbonensi. Ipso siquidem facienle dissipati sunt
inimici ej'us, et mox a facie ipsius iugerunt qui euni
oderant et dissipaverant legera ejus. Advenientibua
sane illustri duce Burgundiie aliisque nuignaiibus
 »39 JNNOCENTIIIII PP. RECESTORUMLIB. XII. «0
cnni lanta nuilliiudine signaiorum quaiila inler A . daniia glorianlem. Obsessa igilur civiiate in cras-
Cbrislianos non creditur aliquando convenisse, in linum nostri fecerunl iusiiltum in primum snb-
eorum advenlu usque adeo invasit iremor hypocri- urbium : quod ulique licet vallo, muro el propu-
las ulquasi miraculose fugerenl anle faciem subse- gnaculis valde munitum esset, nostri lamen inter
quenlium, maxime posl civiiatis Bilerrensis exci- imbres lapidum, inter lela balistaruni, inierianceas
dium et ruinam. Licet enim cives civitaiis ejusdem el gladios defendentium, quasi sub duarum horarum
pcr nos el suum episcopum diligenier commonili spalio omnia iranscendenles, tam potenler qtinm
fucrint, eisdemque sub excommunicalionis poena mirabiliter intravere suburbium, ipsumque incen-
duxerimus injttngendumul vel hicreiicos quos ha- dio vnslaverunt. Inde vero ereclis machinis, octavo
bebant cum rebus suis crucesignatis iraderent, vel, die captum est majiis suburbiuin, el ab ipsis civibus
si boc non possenl, cxirenl de medio eorttmdem, incendiodevastatum.
nlioquinsanguis eorum super capila sua essel, ipsi Conclusisigitur hosiibus inrra civitaiis angustins,
lamen nostris non acquieverunt moniiis et manda- ciitn supra quam credereiur a nosliis mulia inre-
lis, imo super defendenda civilaie cotitra signalos rius cives ipsius lnborarent inedia, se ac sua omnia
cum ipsis hserclicisjurainento interposilo convcne- et civiialcm ipsam obrttlere signalis, dummodoeis
runl. Appropinquanteigilurexercilu civiiaii, domini B vila ex inisericordia servarelur, el deducereiilur
quoruindam caslroruni adjacentium malc sibi con- securi lanlummqdo una die. Kabiio iiaque com-
scii, a facie^signaiorumfugerunt; sed militeset fide- niuni consilio, qnasi nccessario principes sunt in-
les reliqui castrorum ipsorum ad exercitum fidu- ducli ad hanc misericordiam faciendam; tum quo-
cialiter accedentes, se sua, ct ipsa caslra in manus niam apud liomines non videbalur civiias facile
signatorum dcderunl, fidelitatem eis et hominium posse capi, utpote loci positione et humana indu-
facienles; et in vigilia bealaeMariseMagdalenaercd- siria munilissima, licei hoc facile Deo esset, qui
diltim fuilnobis nobile quoddam c&strumqtiod dici- omnia faciebal; liun quia plurimum limebamus ne
Uir Servianitm, cui alia plttra caslra, el jpsa bona si vi civiras caperetur, sicut de aliis locisjam con-
fldmodutn, appcndebanl. In crastino vero, in feslo ligerat, eliam invitis principibus, sive ab his qui
sanciae Magdalense,in cujus ecclesia cives Biitcr- nobiseum crant corpore sed non menle, sive ab ipsis
renscs domiiium stittm (79) dudum proditionalilcr hoslibus omnia incendio vastareniur; er sic htijiis-
interfeceiant, mane obsessa est civitas : quae qui- modi necessitale inducti, suh pradicla forma recipi
tlem natura lot i, viris et victualibus adeo videha- permisinius civilalem, ut ea per calholicos viros
tur muniia qttod per longtim temporis putaretiir „ munila, reliquee civitales et castra qttse occnpavit
posse quanitinilibci excrcituin susiinerc. Veniin, cxercitus ah hsaresi per Catholicorum prudeniinm
qttia non esl fotiiludo, non cst consilium contra expieniur, qua per incolarum nequitiam ftierant
Deum, dum tractareiur cum baronibus de libera- haclenus lurpiler maculata. Ut igitur lerra, qtiam
lione illorum qui in civiiate ipsa catholici censc- in servorum suorutn manibus Dcus dedit, ad liono-'
bantur, ribaldi el alii viles et inermes personse, non rem ipsius sanctseque R.omanoeEcclesise ac loiius
cxspeclalo ntandalo principuin, in civiialem fece- Christiaiiitatis servetur, nohilis vir Simon deMou-
runl insullum, et miranlibus noslris, cum clama- lcforii, sanclilati vestra, sicul credimus, bcne no-
retur : Ad arma, ad arma, qtiasi suh duarum vcl lus, virarmis strenuissimus, fide devotissfmus, ac
Iritini hor.irtim spatio, transcensis fossatis ae mtiro, lotis viribus persequi desiderans ha;reiicam pravi-
capla est civitas Biterrensis, noslrique non par- latem, in principem et dominum lcrra ipsius de
cenles orilini, sextii, vel Eetali, fere viginii niillia communi consilio estelectus; cujtis quanlttm sir
lioniinum in ore gladii peremerunt; factaque bo- desiderium circa reparandtnii in partibus illis Ec-
slium strage permnximn, spoliala esr tola civilas et clesise Dei slatum ex hoc evidenier apparet, qno-
succensa, uliione divina in eam mirabililer sae- niam jam ipse disposuit ut de lota leira quam ihi-
vienie. Disseminaloergo rumore lanti miraculi us- jQ dem dederit ei Deus decimse el primilisc Ecelesis
que adeo lerriii suniuniversi,'ul monlana pelenles cum inicgritale solvaniur (81), ac si quis hitic stio
et invia, inlcr Bilterrensem et Carcassonamrelique- proposilocontrairel, ipsum lanquam suum ei Eccie-
rmil casira nobilia plusquam cenlum, referla lamen sise inimicum totis viribus impugnarei, ac de sin-
cibariis et reliqua supelleclili quam fugientes se- gulis laribus terra sua; vuli amiuatim Romanae Ec-..
cum nequiveranl asporlare : inler quaecasira erant clesisedenariosires persolvi; et, ne possit in dUone
qtiampltiriniaadeo naiura loci, viris diviliisque niu- sua censura ecclesiastiacavilipendi, constituit ul si
nila ut viderentur insulsum nostri exercilus posse • caslellanus per quadraginra dies in excommunica-
facile iongissimo temporc suslinere. Inde, duce Do- lione permanserit aniequam reconcilieiur Ecclesise,
tniiio, ctijus ducebatur amore, in festo sanclij.Petri centum solidos, si miles fuerit, vel burgensis quin-
nd vincnla tolus Cbrisii exercilus Carcassonamper- quaginta, si plebeius quilibel, viginii solidos com-
ver.it (80), civilalcm utique populosam cl in sua ponat; et in recogniiionemdominii RomanseEcclc-
perfidia lam loci foiiiludiiie quam divitiarum abun- si;e aiiorum dominortimin omnibiis salvo jure, dis
(79) Trincavellum. Virie Hist. Albig. c, lo et (80) VideHist. Albig.cap. 16.
Guill. tlo Potlio Latir. c. 13. (81) Vide Hisl. Alhig. cap. 17. ,,!>..
Hl PONTIFiCATUS ANNO XII, CHRISTI 1209.' 142
posuil antiis singulis cerlam vobis solvere pensio- A resisientes, donec ipsoruin spurcitia victrice Des
neni (82). Pro ipso igilur el cum ipso bealitudini dexlera comprimatur. Oporlel siquidem me con-
vesira preces ofletimus humiles et devotas quatenus; ducere soldarios qui mecum remanserunt grandiori
in snis petilioiiibus, quas faciel per soiemnes nun- prelio quam in aliis guerris. Vix enim possuni ali-
tios qui suntpro eo ad setlem aposiolicam accessuri, quos relinere nisi dtiplici remunerentur rcmunera-
eum solita pielale dignemini cxaudire; ut per fa- lione. Slalutum est vero quod Eeclesia Romana,-quas
vorem Romanoe Ecclesiae terram illam prorsus; capul noslrum et fidei eaiholicaoesse dignoscilur
cmundet ab hserelica praYilalc. Licet eniin mnj'or fundanientum, soluiione Uium denariorum ab uuo-
pars exerciius.ad parics suas redieril, expedilo per quoque hospitio annuaiim per illani lerram peren-
Dei graliam duorutn mensium spalio quod vix spe- niter congaudebit; el hoc pelo a veslra sanctitaio
rabilur posse per biennfum vel triennium expediri, firmiler confirmari. Decimas siquidem, qtias liuc-
cdhuc tamcii tot mililcs aliique probi homines cumi usque baerelici dctinucruni, dignutn duxi ecclesiis
dicto nobili remansertint quod, dummodo ab Eccle- lerra el ecclesiarum miuislris siue aliqtia dimitut-
sia, cujtis ncgolium ipse geril, in expensis juveiur, lione perlolam terram iideliler dispensare.Cseterum,
facile sibi erir non solum acquisilam. lerram defen- his ita jani pro posse meo ad honorem Dei dispositis,
dere, sed expulsis prorsus hserelicis, praler Tolo-. B
" vesirani mea parviuis deposcit sancrirarem ur di-
sam, loiam aliam occupare. Gtim enim, prater ci- ciam lerram quoemihi ex parte Dei ct vesira, et per
vilalcs, plusquam ducenla oplitna caslra possideat, legatura veslrum abbatem Cislercii, communicato
ac viceconiilem Biierrensem haereiicorum pessi- super hoc tenus exercitus consilio, miiii el haeretii-
morum defensorem leneal vincuiis compeditum, bus meis, illis etiam qui laboris participes ejusdem
evidenler appareteum ad muniendam terram hujus- terra secundum merita acceperini portionem, heui-
modi el aliam acquircndam multis viris ac viribus gne dignemini confirinarc. Venerabilem siquideiu
iridigere. Mulla quse desunt pwdicti nunlii, sancti- virtim abhatem Cislercii pra cseieris negotio Dei
taii vestra referent viva voce, sicut qui semper fideliorcm el proniorcm in omnibus inveni, ser-
prasentes ftierunl. mone, operc, consilio, fide iniegra constaniiorein.
CIX. Et, quia non nocct admisso subdere calcar cqtio,
DOMINO PAP.B. veslra supplico paternilali ul de me ei de lerra sit
De expugnaiionehwreticorum. ipse sollicilus, sicui consuevir, per aposlolicam mo-
(85) Sanclissimo Patn et domino JN.NOCENTIO Dei nilionem dignemini commoncrc. Verum, quia qtue
gralia npostolicoesedis summo ponlifici SIMON CO-~ expediunt non valeo penilus prauotare, sanciiiaii
mes Leicesliioe, dominus Montisfortis, Biterrensis. veslra dilecium et Jidelcm mcutn nobiiem vinmi
et Carcassonensis vicceomes, salulem et tam debi- R. latorem prasenliiim iransmiilere decrevi, cujtts
abseniiam graviter me expedir stisiinere, cum ipse
tje subjeclionis quam reverenlise plenitudinem.
Noverit sanclilas vestra quod audilo man- mihi fueril pars consilii et auxilii supplcmcntuin,
dalo vcstro niihi speciahier destinalo , omnii ul quse vestra sauciitali ex parie mea dixcrii fir-
mora postposita ad paries Albicnses iter meum su- niiter rala liabeatts.
per baereiicospraparavi; ubi Dci vocatione et as- CX.
sensu procerum crucesignaiorum, quamvis indi- ADULPIIO QUONDAM COLONIENSI ARCUIEPISCOPO.
gnus, ad lerra illius regimen et dominaliim advoca- Cottfirtttalurei pensio 250, marcarum.
ttis et unanimiler elecius, ibi ad honorcm Dei etl (Laierani, vn Idus Novembris.)
lidei caiholicse sujiplemeiiium, si valeam, proposuii Solct annuere sedcs apostolica piis volis, et ho-
rcmanere, spem habens in Dominopracipuam quodI nestis pelentium precibus favorem benevoium im-
pravilas haeretica in illis partibus fundilus deslruc-- perliri. Eapropter luis juslis poslulationibus graio
lur, si veslro frtiar attxilio, praveniente gratia Doi, concurrenles asscnsu, provisionem ducentarum et
quse duo mihi conferunl spem iolius consifii post. D quinquaginla marcarum qtiam tibi venerabilis fra-
laborem. Verumlamen, quia Jabor-est sumptuostts; ler noster Coloniensis archiepiscopus de consilio et.
duplici de causa, oporlet ut cura pervigili, sicttti assensu priorum er conniventia nobilium rerra ac
bono inchoaslis principio, fine peroptimo iermir.elis. ministerialium et civium Coloniensiumad manda-
Aterra enim illa proceres lerrarum qui ibi in ex- ttim nostrum percipienriam annis singulis assigna-
pcditionem super hsereticos confluxeranl, me fere vit, sicul in ejus authenlico conlinelur, auctorilate
solum inter inimicos Christi per montes et scopulos libi apostolica confirmamusel prasentis scripti pa-
vagantes cum non mtilio milile reliquerunt; el ter- trocinio commuiiimus. Ntilli ergo.etc, hanc pagi-
ram pra niroia pauperlaie, cujtis bona desiructa nam noslra confirmationis infringere, vel ei, etc.
sunt, sine veslro et fidelium auxilio non polero diu- Si quis autem hoc atrenrare prasumpscrit, etc.
tius gnhernare. Jpsi enim haereiici partim caslella usque incursurum.
reliquerunt vacua et subversa fugieiues, partim i, Dalum Laterani, vu ldus Novembr., ponlificatus
vero cx iilis fortioribus adhuc lenent, Dei cxercilui noslri anno duodecimo.

(82) Vide infra episl. 123. (S3) Yide infia, episl. 123.
 1« INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLtB. XII. U{
CXI. A slituo possidere, lanlum dum yixero, ut cxiude
pnlOIUET rRATIUBUS JEr.OSOLVotlTANl UOSPITALIS fralres Hospitalis sua aucioriiale, nullius requistio
SANCTl ^GIDll. consilio, nec alicujus voluntate exspeclaia, omnium
Conftrinalnreisdonalio [acla a comiteForcctlcariensi. suprascriptorumpossessionemabsque conlradiclione
(Lalerani, u Kal. Novembris.) valeant occupare et ut proprium hahere ad omncs
Cum a nobis peiilur quod justum esl el hone- voluiilatcs suas inde faciendas. Praterea corpus
siuin, raro vigor sequitalisquam Ordo exigit rationis meum vovens el offerens pro scpultura ccenieterio
ut iri per soliicitudinem officii nostri ad debitum domus Ilospitiilis, profiicor et in veriiate rccognosco
. perducalur eireclum. Eapropler, dilecli in Domino Guigonem avunculum meiim bonaememorioe pra-
filii, veslris jusiis posiulalionihus gralo concuireiues diclorum locorum omnium domui Hospitalis ei fra-
nssensti, cnstrmn, burguin el palaiium de Manua- Iribus praseniibtis scilicet el fuluris fecisse donatio-
sclia et alia ouinia cura suis pertincnliis a Guillelmo nem, quam specialiter bona fide el sine doio lautlo
quondam comite Forcalcariensi domui vestra pie el in perpeiuum confirmo. Omnia itaque et singuia
concessa, sictil ea jttsie ac pacificepossidetis, er in sicul superius scripla sunt me perpeitio hona firie
, inslrumcnlo ipsius comitis coiilinetttr, vobis et per servalurutii per nie successoresque meos ticc aiiquo
vos domui veslra aucloriiale aposlolica confirma- jure sciipio vel non scripto, vel ratione coniravcn-.
mus, et prasenlis scripii palrocinio communimus. lurum per slipulalionem promitlo, el me ct meos
Ad majorem atiiem catilelam insirumentuin pradi- inde deveslio, et domum sive domos Hospitaliset
cliim de verbo ad verbum huic nostra paginoeduxi- fratros scilicet prasentes el fttturos inde investio.
mus inscrendum; cujus tenor esl lalis : « Ego Guil- El, ut pradicta donatio el onmia suprasciipta post
lelmtis, Dei graiia coines Forcalcariensis, filius do- obilum meum majori et perpetua gaudeaiii firmi-
inini comiiis Berlrandi el dominoecomiiissaeJauce- laie, barones et proceres meos et homiues de Mn-
randoe,pietaiis iniuitu et in redemplionepeccaiorum nuascha, qttorum nomiiia infra scripta sunl, pcr
lncoruin ei parentum meorum, el in competisaiione sacrameiHumfidelilalis el liotninii qtto mihi leuen-
damni Hospiiali cl frairibus a me illati, dono eljure lur asiricii commoneo,eosqtte denovojurare praci-
perfecise donationis intei' vivos trado in perpeluum, pio ulpradictam donaiionemtam devole factam pro
siue omni relineinento, Domino Deo ci frairibus posse suoservenlel servari procurenr; ei, si quis in
llospilalis Jerosolyniitani prasenlibus et fuluris in posierum conlra pradiclam niunificeuliam aliipio
manus de le fraire Pelro de Falcone ejusdemHospi- modo venire lentaret, conlra illum vel illos pro
talis priore propriam domum meam, scilicet pala- Q posse suo domui el fraltibus Hospitalis auxilium et
tium de Manuascha, cum omnihus pertineiHiisstiis, corisilium' inipendanl, ab omni violenlia defendant,
quod meis suinpiihus sedificavi, et pralerea qtiid- ci ipsis Hospilalariishomines do Manuasehain om-
qtiid quocunqtiejure ad me peiiinel vel quandociMi- nibus et per omnia tanquam veris dominisobedicnlcs
que pertinuit in burgo ei caslro de Manuaseha el in existtuii, et de pradieiis, si necessitas exigerct,
coruni peiiiiientiis et in lotas auras intus el extrai iesiimonium feranl. Pradiclse quoque donaiioni
cum lerris cullis et incullis, pralis, nemoribus, specialiter adjicio, scilicer ul jttre perfecloedouaiio-
aquis, aquarum decursihus, et ctim hominibtis etfe- nis hnbeant in perpetuum omnes hoereditates, seu
minabus, et cum jusiiiiis.finnanliis, et jtirisdictione, possessiones, vel honores qui fuerunt miliium vel
et cxpleciis, sieut melitis generaiiier vel speciaiiier hoininum casiri de Manuascha, quas pro maliiia
posset nominari, sicut ego vel aliquis de genere meo sett perfiriia vel proditione quam conlra me coin-
per nos vel per alium uitquam melius vel plenitis miserunt jure confiscalionisoccupavi, ita ut ntillus
iiabuinuis vel possedinmsvel hsbcre vel possidere eorum aliquo iempore suas valeat possessiones rc-
visi sumus ubicunque in omnibus suprascriptis lor- ctiperare, nisi ad cognitionem domini prioris pro
riloriis, seu in quolibcl eorum, hoc esi, tisqne ad lempore in prioralu Hospiialis residenlis a crimine
lerrilorium Sanclae Tulise, et usqtte ad terriiorium D lantoe perfidiaeac prodiliouis sese purgavetint. Ad
Pclraviridis, et usque ad territorium Moniisfuro- majorem omnium suprascriptorum firmitatem atque
nis, ct usque ad lcrrilorium Sancti Maiiini, et cautelam hanc chartam prasenlari volo domino
usque ad lcrrilorium Daifini, ei usque ad terrilo- papae et domino imperaloii, et in eorum noliiia
rium de Vols, cl usque ad flnmen DureiHisa: qtise quidquid in ea continetur deduci; et ad perpetuam
ulique omnia in sadem donatione in formam supra- rei memoriamel indubilabilem fidem eortim sigillis
scriplam concludo, el profiieor et in veritaie reco- proesenlem paginam precor communiri. Ad hscc,
gnosco me eamdem dudum domui Hospiialis cele- nos barones et proceres et homines infra scripli pisa
brasse donalionem, et a lemporc pradiclse donalio- domini comitis donalioni gratum prabentes assen-
nis omnia pradicta pro domo Hospilalis possedisse. suin, bona Jide promiltimus et laclis sacrosanclis
El modo in prasetui totuin pradiclum palatium, et Evangeliis juramus quod omnk et singuia el pra-
htirgum,elcaslrum de Manuascha,et lolas auras, et dicta pro posse nostro domui et fralrihus Hospitaiis
si quid meo nomine in pradiclis vel infra pradicta prseseniibuscl futuris defendemus,et conira oniiies
Joca poseirieo,nomine Hospitalis et frairum ibidem ad itiiiionem pradiclae donaiionis auxilium el con-
Beo servientium prasenlium et fulurorum nie con- silium ipsis praslabimus, et nos hoaiines de Ma-
irj PONTlFICATUSANNOXII, CHRISTI 1209. ii^
ntiaschn ipsis posi. obiitun doiniiii comitis lanquam A Petrus Robatidus, Ugo Bernardus , Joannes Gnri-
dominis fideliler ohediemus. llli ifaque-qui jura- nus, Joannes Frenerius, Joannes Mercerius, W.
verunl sunt ii: Wr. de Sabrano, Raimhaudus Osa- Bos, Bornardtisdc Recluso, Columbus-Pipeli, Ugo
sica, et Raimundus fralcr ej'us, Beiiratulus de Mariini, Poncius Gebclini, W. Robaudus, Roma
Villamnro, Guigo IVoze,Isnardus de Dalfino, Lau- Senoreti, Geraudus Furgoni, Bertrandus de Sallo,
gerius de Sancro Maximo, et Berlrandus fraler W. Gase, W. Furgoin, Gernianus Audebeiius de
ejus, Pelrus Ferulfus, Durandus Basili, Tilia- Valenliola, W. Bibensaquam muratoi', Joannes
nus, Guigo Barbalotia, Ugo de Manuascha, Ar- Faber, Jacobus Borgarelli, W. Iiiibeiii, Ramundtts
beleltis Mimus,W. de Cucurone,Guibertus de-Rel- Rainaudi, Imberlus Faber, Petrtts Barbaroli, W,
lania, Lamberius de Rellania fraier ejus, Ugo de FelioitisJoannes Niger, Pelrus Gonlardus, W. Bi-
Moniejusiio, Petrus Nigrellus, Bertrandus Savi- bensaquam berbegerius, Poncitis Mexoneri, Ayimts
ni, Laugerius Savini, W, Cornuti, W. de Forcalle, Gapuci, Guigo Capttci, Petrtts Olive, W. Garcra-
Ramtindus Riperii, Rostagntts Roze, W. de Villa- berge, Pelrus de Curello, Pelrus Squeire, Raimun-
muro, Berlrandus Corntui, Berlrannctus dc Villa- dus Moleius, Petrus Remusaii, Bernardus Faber,
muro, W. Petri de Manunscba,Garneiiiis, Rnmun- Simon Raniundus Bexonitts, Maiiinus Garini, Ra-
dus Bonuslosius, Berirandus Felicius, W. Velula ^ inundus Buerius, Roslagnus Hospitalarius, Ber-
Beiirandtts de Sannone, W. Garnerii, Joannes tiaitrius Tesia, W. Recobreirc, Pctrus Bernaidus,
Petri, W. Rainaurii, Isnardus Rainaudi, Peirus Ro- W. Raniundiis.Geraudus Faidili, W. Gaufredi, W.
stitgni, Geraudus Ebraudi, W. Simon, Bcrnardus Guido, Isnardus Cosini, Marlintis Corderii, Joannes
Ricolus, Petrtts Niger, YV.de Terralo, Siephantis Furnerius, Maiiinus Florenlii, Ratnundus Arnau-
Mercerii, W. de Croso, Paganus, Poncius Rainaudi, dtis, Ramundus Sauneri, Isnardtis Rostagni, Petrus
Pelrus Gaudi, Joannes Capuci, Mailhseus, Pelrus Revclli, Joannes Fretun, Pclrtis Robaudi, Gerau-
Bona et ftlius cjus Pelrus,'Raiiiaudus de Bariolo, dus Gerini, Is. Joannes Merceii, W. Bos, Bernar-
Roslagnus de Sanclo Petro, Bernardus Cassarius, dus W. Robaudi, Bernardus Jacobus, Ramundus
Stephanus Bochiardi, W. Vetus, Imbertus Mazel- Guavaudani, Joanncs Burseri, Pclrus Aivemaci,
liiri, Guerrinus, Pelrus Raxenni, Bernardonus, Poucius Cabreri, Joannes berbegeri, W. Braidun,
Odo, W. Marquisius, Petrtis Scoferiits , Joannes Gaufredus Ranulfi, Petrus Berui, Raniundus As-
Unctor, Jsnardus Cusenderius, Peirus Blancbube- lorgo, Peirus de Mura. Pelrus notarius domini su-
ritis, Rufftis Veridiz, Cor de Roure, Ramundus pradicti comitis W. mandato lianc hujus pioedona-
Seslaronus, W. Bergononus, W. Faber, Bernardus r tionis charlam dictavit, el propriis manibus con-
Bannialor, Pelrtts Niger,Croginus,JoannesRucme, scripsit, ei cum boe prasenli plmnheosigillo ipsius
Berlrandus Furneritis, Geraudus Maurelli, Jncobus comitis corroborando pubiice sigillavil. i Nulli ergo
Malpel, Petrus Rueme, W..de Sancro Marrino, omninohominum liceat hanc paginam nostra coiir
Berlrandusde Arelalo, W.Micolavi, Re.donnus,Ge- firinaiionis inlringere, vel ei; etc, usque incur-
raudus Buerius, Berlrr.ndus Mazellarius,Gtiigo Ar- surum.
queriuSj W. Aurici, Petrus Breti, Pelrus Gallina, Daium Lalerani, n Kal. NovenUins,pontificalus
Petnis Radeire, Fulquerius, Pelrus Andreas, W. nostri anno duodeciroo.
Benedictus, W. Marlelii, Arnaudus Agrcna, Joan- CXII.
nes Descalcitis, Petnis Rascalius, Arbeiius de Vil-
laniur, Adam, W. Joannes, W. Yiuccnci, Tedanus,. KOBILI VIROPONCIO LUGDDNENSI.
W. de Leuno, Jacobus dePruneriis, W. Feulrerius, Datur ei facultas conferendi decimas.
Pelrtis Barreli, Maiiinus Croterii, MiehaelGinardi, (Laterani, iv Non. Noveuihris.)
Joannes de Opere, Joannes de Nonai, Stephanus Ctun a nobis pelilur quod juslurn. est et lione-
Recobreire, Joannes Saza, Jacobus Breti, Siepha- slum, lam vigor sequitatis quam ordo exigit ralio-
nus Rossalpaix, Pelrus Slephanus, Bariholomaeus^ nis, ut id
per sblliciludinemofficiinoslri ad dehiruiu
iiionachus, Bonetus Aifre, W. Garemberga, Tolas perducarur effecrum. Eaproprer, dilecre in Doinino
auras, Rogerius, W. Blanc, Pelrus Bernardus, fili, ruis jusris posiulationibus grato concurreiues
Bertrandiis Vetus, Rofre, Andreas Paneri, Poncius assensu, ul decimas possessionum castri de Keris-
Sartor, Giraudus Saiior, Pelrus Sartor, Raimundus cotli et Calavalh Ecclesiae ipsius castri cum cpi-
Durandi, Joannes Ricardus, Maiirannetus, Sie- scopi diceccsani assensusine juris prajudicio alieni.
phanus Serralor, W. Rainaudi, Joannes Ruilus, jjossis conferre, auctoritate tibi prasenlium indul-
Joannes Raxenni, Peirtts Aulricus, Petrus Adam,
gemus. Nulli ergo omnino hominura liceat hanc pa-
Geraudus de Yalanciola, Perrus Monachus, Pelrus
ginara nostra concessionis infringere vel ei, eic,
Bramancionus, Maurannus Rosiagnus herbegeriiis, usque incursurum.
Petrus Rona, MicbaelArnulfi, Berlrandus Gali, Vin- Datum Lalerani, iv Non. Novembr., anno dua-
centius Sagnaior, Joannes Brunelli, Radutfus de
decimo.
Volvei, Ramundus Barreii, Ramundus Barbaroti,
Bertrandus Corcosson, Buerius, Bertrandus du
Malafogacia,Petrus Botclterius, MichaelColalonga,
i 17 1NN0CENTHIII PP.~REGESTORUML!B. XII. US
CXIH. A eum ac itnperatorem ipsum, quod absil! non pos-
CONSTANTI.XOPOL1TANO PATRIAKCUjE. sil scandahim exoriri. Quocirca discreiioni vesira
Vt quemtlam canonicum recipi facial per aposlolica scripia mandamus qualenus diclum
(Laterani, ut in alia.) palriarcham ad id monealis allenlius ei indu-
Si preces aposiolicas pro iis libi dirigimus el cere procurelis. Quod si non omn.es,erc, duo ve-
iiinndnium quorum habes noliliam pleniorem , slrum, etc.
lanlo nos convenil laeilius exaudiri quanlo eis pro Datum Lalerani, ui in alia
fiiribus scribimus, prater nostra moniia, propria CXVI.
merita suffragantur. Inde estquod pro dilecto filio PATRIARCII/E CONSTASTINOPOLITANO
G. clcrico charissimi iu Christo filii nostri Henrici De eademrc.
Constaiuinopolilani imperatoris illustris fraterni- (Lalerani, n Non. Novembris.)
laicm luam rogandam duximus et moneiidam, per Gravem ad nos, elc, in eumdem fere modunt
npos:olica libi scripia mandanles quateiuts eumdem usque gravamen. Cttm igilur illius jtira debeas ser-
pro reverenlia beati Pctri er nosrra, inluilu quo- vare illaesaqui te super tuis justiiiis non moleslat,
<l'ieimperaloris ejusdem, qui nobis pro eo humi- fraiernilaii luoe per apostolica scripla mandamus
liier snpplicavit, in eeclesia Sanctae Sopliioerecipi ' qualenus ab ipsius super pramissis moleslatione
facias in canonicum el in irairem, mandaium apo- indehita conquiescens, prapositos inslittiios in eis
slolictim taliler impleturusquod tua fraternilas pos- laliter in pace dimirtas quod inter re ac imperaro-
sil exiude inerito comniendari. rem ipsum, quod absir! non possil scandalum
Datuin Lalerani, ctc, ul itt alia. exoriri.
CXIV. Datum Lalerani, n Non. Novembris, anno duo-
ViliiSSIENSI TIIEBANO, ET LARISSENSl ARCHlEPISCOrlS.decimo.
De fidclitaleprwstandaimperatori. CXVH.
(Dattim, ul in alia.) EIDESI.
Charissiiuus in Ghrislo filius noster Henricus Non licere palriarchceunire sedes cpiscopales
Coiistaniiiiopolitanus iniperator illustris sua nohis (Lalerani, 11Non. Novembris.)
conqiiestiouc monslravil quod qtiidam, tam Latini Oblala nobis charissiuii in Christo filii nostri
quam Graci archiepiscopi et episcopi, et impeiia- Heniici Conslanlinopolitani imperaroris illusrris
lium monasteriorum abbates, tle loio iniperio Ro- conquesrioparelecit quod episcopaltis Dan. et Eu-
mania; fidelitalemei dehilam facere conlradiciinl. ,C llilochi existenles in paiie Venelorum unisii, co
Nolenles igitur quod idem sua justitia defraudelur, penilus inconsulio, in ipsius prajudiciurn et grava-
fraternitati vestra per apostolica scripta mandamus roen. Cum igitur, eic, ut in alia, usque mandamus
qualenus, si dictus iinperalor de aliquo pralatorurn qualenus si esl ila, unionem ipsam laliter smdeas
ipsorutn, qui ei recusant fidelilatem debilam cxhi- revocare quod inier le, etc, ustyuesuboriri. Alioquin
bere, suam coram vobis deposueril quoesliQiiem, venerabilibus fralribus nostris arcbiepiscopo Va-
vos eos ad id monitione prsemissa per censuram rissiensi el episcopo Salimbriensi et dilecio ftlio
ccclesiasiicamsuhlalo appellalionis obstaculo pra- decano SanclseMariaede Blakerna Conslanlinopo-
via raiione cogaiis. Quod si non oinnes iis exse- litano dedimus noslris iilteris in mandalis ut quod
quendis, etc, duo vestrutn, etc, ut in alia in prajudicium ipsius imperaioris super prsemissis
CXV. prasumplum invenerint, sublato appellaiionis obs-
i.RCIIIEPISCOPO VARISSIENSI, ETEPISCOPO SALIMBIUEKSI, laculo non differanl legilime revocare, significaluri
ETDECANO SANCT-E MAItliE DEBLAKERKA CONSTAN-nobis si ad uniendas episcopales sedes, quod sine
TiNOrOLITANOi speciali mandato nostro tibi non licet, procedere
De prwpositis ab imperatore conslitulis. altenlasii (84).
(Laterani, ul in alia.) I Dalum Lalerani, u Non. Novembris, poniificatus
D
Gravem ad nos cbarissimus in Chrislo fiiius Bostri anno duodecinio.
noslcr Henricus Consianiinopolilanus imperator Scriptutn esl ipsis in eumdemmodum usque quod.
illusltis qtierimoniam desiinavit, quod venerabilis venerabilis frater noster pairiarclia Constaniinopoli-
fiater nosler pairiarcba Constanlinopolitanus in lanus, elc, usque univit, elc, MII»alict, usquegrava-
-
praposiluris ad eum spectaiuibus pro suae volun- men. Unde eidem dedimus in mandatis, ut si est ila,
talis arhilrio volens prapositos ordinare ipso pe- unionem ipsam taliler siudeat revocare quod inler ,
niius inconsullo, prapositos instiiutos in eis et ea- cum, erc, usque suboriri. Quo circa discretionive-
runidem clericos lanquam excomtnunicatos evilat stra per aposiolica scripla mandamus quatenus si
in ipsius prajudicium et gravamen. Unde eidem dicius patriarcha mandalum nostrum neglexerit
dcdinitts in mandaiis ui ab ipsius super pramissis adimjilere , vos quod in prajudicium ipsius impera-
molestaiiotie indebila conquiescens, praposiios in- roris super pramissis prasumptum inveneriris, sub-
stilutos in eis laliter in pace dimillar, quod inter Jaro appellalionis obslaculo non differatis legiiime

(Si) Vidc episiolam 130 Iibri noni.

 149 PONTIFICATUS ANNO XII, CHRISTI U.09. 150
revocare, significatuii nobis si ad uniendas ejiisco- A fuerinl, vel rebelles per excomniunicalionissenleH-
jiales sedes, quod sine speciali mandalo noslro sibi liam in personas el iuierdicti, si necesse fuerii,. in-
non licet, idem palriarcha procedere atieniavit. lerras eorum, appellalione postposita coercendo,
Qiiod si non omnes, etc, duo veslrum, etc. nonobslanlc senlcnlia quoe contra ipsum dicitur
DatumLaterani, n Non. Novembris, anno duode- promulgata ctim ipso j'ure nulla penitus sit censen-
ciino. da. Deiiunliaiione vero pttblice facla, si super nece
CXVHI. prafali ducis , accusalore Iegilimo infra tres men-
OTTONI 1LLUSTRI ROMANORUM IMPERATORI SEMPER ses conlra dicltim cpiscopum compareiue, culpabi-
AUGUSTO, lis corain eis ftierir comprobatus, ah onlni eum of-
De negolio episcopiBambergensis. Gcioel beneficioecclesiastico sublato cujusliiiet con-
(Lalerani, Idibus Novembris.) iradictionis et appellationis obsfactito deponere non
Quanlumcunque sil deteslabile illud horribile fa- postponant. Alioquin ex tunc omni conlradiclione,
cinus quod in nece clara memoriaePhilippi quon- appellatione, ac excusatione cessanie, purgationem
dam ducis Suevioe commissum fuil a filiis Belial, canonicam eidem indicant : in qua si forle defece-
(80) detesiandum est lamen et illud iniquum j'udi- rit, eum simili censura condemnent. QuOd si Iegi-
cium qttod contra venerabilcm fralrem nostrumPa- B tinie se purgaverit, denuntient cum super objecio
bembergcnsem episcopum occasione necis illius ni- crimine penilus innoceiitem , moleslalores ipsius
niis exstilit inordinale prasutnpltim ; quoniam, elsi per censuram canonicam appellatione postposita
foiie culpabilis super hoc idem episcopus poiuissel eompescendo. Quocirca serenitatem luam rogan-
oslendi ordinalo tainen et oequodebuerat exauiine dam duximus et monendam qtiatenus diligenler
juriicari. Unde nos ipsum negoliuin volenies redu- efficias ttl quod a nobis ralionabiliter est provisum,
cere ad iramilem raiionis , dudum venerabili fralri elfieaciter impleatur, non perniitlens.ut quisqnam
nosLro Hugolino Osliensi episcopo, et dileclo ftlio difiicullalem ingerat vel impeditnenium opponat,
Leoni tituli SanctaeCrucis presbytero cardinali ttiitc universis rebus dicris episcopi et Ecclesisesuaequas,
apostolicoe sedis lcgalis, illud commisimus sub hac proui asseritur, delines, eidem sine diflicultala
forma, ut si supcr nece proedicti ducis, accusaiore qualibel reslitulis.
conira pradicluni episcopum legiiimo comparenle, Dnium Lalerani, ldibus Novembris, ponlificatus
fuisset coram ipsis culpabilis comprobatus, ab omni noslri anno duodecimo.
eum offieiocl heneficio ecclesiaslico sublalo cujus- CXIX.
Iijet coiUiadiclionis el appellationis obstaculo depo- MAGUNTINO ARCIIIEPISCOPO, ETEPISCOPO HERDIPOLENSI,
p
nere procurarenl; alioquin indicerenl ei purgatio- ET ABBATI FULDENSl IIERBIPOLENS1SDIOECESIS.
nem canonicam; in qua si forle deficeret, censura De eademre.
. eum simili condemnareiu; quod si legirime se pur- '
(Dalum,ul in alia.)
garet denuiuiarent eum subjecto crimine peniius Quanluincunque sii deleslabile iilud horribils
innocenlem; anie omnia providenles.ut si quid con- facinus quod, elc, «<i» alia per tolum usque quan-
tra etun vel ejus Ecclcsiamesset perperam attenta- quam in comilalu fuerint charissimi in Chrislo filii
lum, in slatum debiium revocarent. Cumque po^l- noslri Ollonis iHusiris Romanorum imperatoris
inodum ab eisdem legatis memoralus episcopus cuni ad nos coronandus accessit, in nostra lamen
evocalus se gravibus exponens periculis, ad ipso- prasenlia conira dicuim episcopum comparere per
rtiin praseniiam accessissel, ejusdem impedienlibus se vel responsales idoneos, elc, ul in alia usque
adversariis el ad scdem aposlolicam appellauiibus, cauielam, discreiioni veslra prasenlium aucloritale
in negolio non exslilit memorato processum. Verum pracipiendo niandamus qualenus in stalum prisli-
licet prafixo ab illis lermino propter hoc idem epi- nutn revoceiis quidquid conlra ssepefalum episco-
scopus ad apostolicam sedem accesserit, hi tanien pum, etc, in eumdem fere modumul in alia usque
qui duxerant appellandum , quanquam in comiiatu D ] culpabilis coram vobis fuerit comprobatus, ab
luo ftierinl cum coronandus ad noslram prsesenliam omni eum oflicio et beneficio ecciesiaslico sublato
accessisii, corarn nobis lamen conlra dictura episco- cujuslibel contradictionis et appellationis obstaculo
piun coroparere per se vel responsales idoneos mi- deponalis, etc, in eumdem fere modum ul in- alia,
nime curaverunt. Licet ergo juxia juris rigorem usque compescendo. Quod si non omnes, elc
aliler potuerimus in negoiio ipso procedere, ad Dalum, ut in alia.
abundantiorem lamcn caulelam venerabilibus fra- cxx.
itibus noslris archiepiscopo Magunliuo et Herbipo- SALZEBURGENSI ARCBIEPISCOPO.
lensi episcopoet dileclo filio abbali Fuldensi Herbi- De eadem re.
polensis dioecesis nostris damus lilleris in praceptis (Lalerani, ut in alia.)
ut in slaiuni prislinura revocent quidquid coulra i Quantumcunque sit delestabile illud, etc, ut in
ssepefarum episcopum vcl ipsius Ecclesiam perpe- alia usque judicari. Cum igilur dilectus filius no-
ram invenerint ailentaium , conlradictores, si qui bilis vir dux Austriae qusedam bona ipsius et Eccie-

(85) Yidc supra lib. xi epist. 220.

m JNNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIT. m
sire siioeoccasione liujusntodi delineat, sicul dicilur, A i
\ noslrorum Carcassonensem et B.ilerrensem civi-
occupata, cumdeiii nohilem rogamus atlenluis ei lales l ac alias haereiicorum terras mirabililer Al-
inonemus per nposlolica sibi scripta mandanles ul Ilissimus tradidisset, principes cjusdem exerciius
Lona ipsn cum fructibus medio lempore perceplis cuiii i prafatorum legalorum consilio tuo ipsas regi-
ex eis diclo episcopo vel ejus nuntio sine qtialibct mini i eommiseninl, sperantes in Doniino quod per
diflicullate reslituere non poslponat. Quocirca fia- provideniiam
] lunm omnis ab ea debeat hsereiicss
lcrnirari rnse per aposlolica scripta prsecipiendo praviiatis eliminari spurcitia et ibidem salubrile.r
niandumus qtialenus si diclus dux tpiod maiidamus reforniari ptuitatis calholicaediscipiina. Nos igiiur
iieglexeiil adiroplere, lu cum ad id per excotnmu- quod ab ipsis pie ac provide facitiin esl ralum et
liicalionis sententiam in personam et inlerdicli, si gratum habeiiies, civirates et rerras ipsas, sicut
opus fiioril, in lerram suam appellatione remola rihi sunl ad divinsomajesiatis honorem pro ttitela
compellas. pacis et lidei dcfensione concessse, libi el bueredihus
DiUuniLalerani, etc, ut in alia. luis in fide catholica el devolione sedis apostolicse
CXXI. pcrmanenlibus aticloritnie apostolica confirmaiiuis
R8BILIVIRODUCIAUSTRI.E. ct prasenlis scripti palrocinio communinuis , prin-
De eadem re. cipnlium doniinorum ei aliorum eiiam , si qtiihus
(Laicrani, Itlibus Novembris.) fotie compelit, jure salvo , exceptis prorsus hacre-
Qiianiunicunque sil delesiabile illud facinus, elc. licis, fatttoiibns, credenlibus, defensoribus et rc-
tu ii; aka usque judicari. Cum igittii' qtioedambona ccplaloribus corumdehi : in quos etiam secttndum
ipsius el Ecclesiae susa occasione hujusmodi dcii- sncra legis censuram nucloriialis esr aculeus diri-
ncas, sicut dicitttr, oecupata , nobilitalem ttiam ro- gendus , cnm faeienles et consenlienles pari pcena
ganius atteulins et monemus , pcr aposlolica tihi canonica provisio persequalur. Ad indicium autem
scripla pracipiendo mandanles qnaicnus bona ipsa qttod lerras ipsas in devoiione aposlolicse sedis et
cuitt fruciibus medio tempore perceptis ex eis dicio sancta religione conservare disponas (87), ires de-
episcopo vel ejus nunlio sine difficuliale qualibet narios slaluisti per singulas domos ejus annualiler
rcsliluere non jioslponas. Alioquin vencrabili fralri Ecclesiae Romanse solvendos, el illorum pravam
nostro Salzeburgeusi archicpiscopo noslris damus consuetudinem, qui secundum parliuin fiiiiiiiuariiin
lineris in praceptis ut ie ad id per excommunica- ahustim dccimas cl primilias ecclesiasricas lirererii-
lionis sentenliam in personam el inierdicli, si opus rariojure, imo injuriasihi vendicanl, abolere, ipsas
fucrii, in ierrain ttiam appellatioite rcniota com- Q juxin legilimas sanciiones ad Ecclcsias revocanrio.
pellat. Decernimus ergo tit nulli omnino hofninum liceat
Datum Lalerani, Idibus Novemb., pontificalus hanc paginam nostra confirmalionis, Hc..,usqtte in-
iiostri anno duodecimo. cursurum.
CXXII. Dalum Laierani, n Idus Novembris, ponlificalus
ROBILI VtROSIMOM DEMONTEFORTI, COMITI LECESTUIiE,nostri anno duodecimo.
VICECOMITI BITERRENSI. CXXIII.
Confirmantur ei omnia facta per legalos sedis apo- N0BIL1VIROSIMONI DE MONTEFORTI.
stolicw. Respondelcpistolw 109.
(Laterani, n Idus^Novembris.) (Laterani, ui IdttsNoveiiibris.)
Ilabuisse bajulos Dominici veibi fidem ad sinapis Nuntlos et apiccs luos palerna benigniiale rece-
evangelicoe quaniiialem felix inae translalio pro- pimus, el suggesia perjpsos iiUelleximusdi.ligciiler,
molionis oslendil, dum noniinalionis tuoenon^solumt omnijjoienli Deo Iaudes el gratias referetHes de iis
sed et denominaiionisvocabuia bonis inierpretaius. quae cotUra pestileniissiinos hosies suos per te si-
operibus, in audilu auris obetlisti secundum nomen! mul el alios ad hoc opus oribodoxa; fideizeio suc-
tuum in locum percgrinaiionis exire (8G), ac sicult D I censos misericordilcr esr ei mirabililer operalus.
mons infirmas parles Ecclesiaemunilurus, ad ver- Jllud autein audittii nosiro dedil gaitdium et Iseii-
httm pradicaiorum fidciium es iranslatus, ut luse; tiam qttod terris hsereiicorum conlagione purgniis
denoniinationis dciudendo vocabulis in bello Do- consilium Allissimi te prafecii, quod speremus in
mini forlis esses, pugriandoque ctiin minislris an- Domino quod per prudcnliam luain in his quoegesta
liqui serpeniis , atrum haereticorum atrium a forti; sunt et gerenria Ecclesia sua sil muliipliciier.pro-
dudum ciisiodiium arnialo foitior superveiiiens de. feclura. Quapropier pelitiones tuas nobis oblatas,
ipsius erucres polcstate , et non solum cjus spoliax in quantttm honeslas poluil gralioe prastnre favo-
distribueres, verum eliam arma in quihus confirie- rem, graranter admisimns, lerras ips.is tibi ac hse-
bat auferres. Htijus itaque consideralionis oblenlii,, redihus luis, prout cxpcdire cognovimus, confir-
ciuii in maiiibtis luis et aliornm forlium quos iui mantes, el litleras ad nonnullas provincias el tvo-
sancittm cxercilum.congregatoszelus Dominiconlras tenies viros ac nobilesmulieres pro luo sncc»rsu,
ii.iei subversores armavil nec uon eiiara Icgatorum [i cum aiiis qttoquc liiteris ad idem ncgotium facicu-

(80) Yide lib. xm, episi. 86. (87) Vidc supra episi. 108-109.
 loo PONTIFICATUSANNO XII, CilRISTI 1209. . 134
libus (88), concedentes, charissimos in Christo filios A pravitate- tnandain dileclo fifro nohili viro Sinioni
nosfros Ouonein Romanorum imperaiorem, Arago- de Monleforli superno consilio sit commissa, et non
num ac Caslella; rcges iiluslres ad hoc saiis affe- solnni ad cam in saneln religione servandam, ve-
cttiose per speciales Iitteras exhorlando. El fortassis ruin etiam ad exsiirpamlas reliquias hujus pcsiis,
iimpfius fecisseinus, nisi propter neeessitalem tir- Chrislianse fraterniltuis ei necessaiius sil succursns,
geuiissiinam terra sanclse per magnos et speciales paruinqne prosil lolitim de una parte messis aveili
niiiilios atl nos inde transmissos pro succursu ejtts si radicaiurum in alia transplaiitetur, iniperialetn
paulo anle destinassemus litieras gencrales, quaruin niagnificeniiiim rogatnus alientius el monemus, iu
|)roci;I dubio iinperiiiemus effecttim, si et alias pro reniissionem lihi peccaniinum iujungenles qiiaieiuis
re hac e vesiigio niilicremus*,ciin: j'am ii, quoium otihodoxse fidei zelo succensus, per vires el viros
animse inler ejtisdem lerra pene peniius deficienies imperii liti subdiios necessarium opis el opum cou-
seiuninas, in soia posl Deiniiauxilii quod hinc vadal silium ei auxiliuin illuc jiro laniae opere pietalis
exspecraiione respirant, nobis grnviier sunl con- promovendo iransmiiias, et si quos ha;reiicoruin
quesli qtiod ex iiuiulgentiaquam coiicessimushocre- cxinde depulsorum confugere cotiiigeril in impe-
licorum exptignaloribtts, succursus prariiclae lerra rium, non solum recipi non permitias eosdem, ve-
* rura eiiam
periculose fueiii itnperiiltis. Moncmiis ergo slreiui- piissimam Augusioruni in eos facias
talcm liiain et exhoriamur attenlius, in remissio- exerceri censitram, ui per lioec et alia bona quse
iiem lihi peccaminiim injungenles qualentis atten- Domino feceris inspiranle atigeal libi Deuset gra-
dentlo prtidenter quod non niinor esi virtus quain liain in prasenii ei gloriam in fiituro.
qiisercreparta ltteri, hoc quod Ecclesias Dei tuis ct DatUiii,ut inalia, anno duodecimo.
aliorum est labnribus acquisituin, a ctinctis expia- CXXY.
lum perversiiaiibus expediium, in sanela religione 1LLUSTR! REGIARAGONUM.
siurieas conservare , ac laliter juxla mandalum le- De eadem re.
gaiorum noslrorum ad exslirpandas reiiquias hacre- (Daltim, ttt supra.)
ticse pravitatis inlendere qnod graliam divinara et Licel ad proniovendiim qnselibel opera pielatis
nosiram inde possis ttberius promereri, scilurus proinpta debeal regalis ceisiludo consislere, eic, ut
pro cetio quod haec agens, in quibus illud dtt.veris in aliu, usqueiratispliuiiciur, regalem magnificen-
requirendum, consilium a uobis recipies et auxilium liain, etc, usque per vires et viros polenliae ttise
oppoiiiinuin. suhilitos,elc.,utinalia, usqnexerum eiiam piissimam
~
Daium Lalerani, iu Idus Novemhris, ponlificatus C sacra Icgis in eos facias excrceri censui'am,elc, ul
nostri anno duoJecimo. in alia, usque in fultiro. Illudaulem te ab hujusniodi
CXXIV. non revocet pieiate quod pro suspcclo paganoruiu
OTTONI 1LLUSTRI R0MAN0RUM 1MPERATORI SEMPER inciirsu a,l exlcrniinaiidum peslilciites j'am dictos
AUGUSTO. lihi sil opera iiiinor daitda; cum, elsi repulandi
Vl opem.ftrai Sinwni de Mmtleforli. utiique sinl bostes, quaiHo cx his exonerare libi
(Dattiin, ut in alia.) curaveris iinum latus, lanlo aiiud possis adversns
Licel ad proinovendum quselibet opera pietatis aliorum machinamcnla firmare; illo insuper atl
prompla debeat imperialis celsiludo consistere, in ttiam fortitudinem accedenle, quod in ioco vicino-
liis lamen qnse firiei causam coniinent speramus rum haereticorumcaihoiicos amodo vicinos hahebis,
eam,proul eliani exopiamus, voliintariain invenire. et lales quorutn obsequia doroi tnilitioequegratio-
Sane cum in provincia Narbonensi hseretica dudum siora libi esse polerunt quam illoruni.
peslis usque adeo pullulassel ul veltili cancer ser- Daitiin, ul supra.
pens paiies eiiaro limeretur finiiiinas infeclura, ln eumdem modum scripium cst illuslri regi Ca-
quinimo in aliqttihus infecissel, muliifarie multisque sleilw
niodis eam secunduin tradiiam nobis a Dominosan- D CXXVf.
cti Spiiilns discipliuam laboraverimus abolere, iia ABBATiBUS ET ALIISECCLESIARUM IN PAR-
TR.ELATIS
quod post multorum pradiciuonuii et exhoiiatorura TIBUSNARBONENSIBUS, BITERRENMEUS, T0LOSANIS
ET
instaniiam (89), posl occisionein deniqtie viri jusli, ALBIGENSIBUS CONSTITUTIS.
qui a nobismissusad ipsosgloriosiusdeniutncreditur De bonis hwrelicorum confiscalis.
occisus profecisse quam vivus, novissime fide ttia- (Dalum, ul in aiiis.)
gnus el niimero calholicorum exercilus per inspira- Optaveramus ut orthodoxu; lidei subversores, qui
tioneiu divinam et solliciludinem aposlolicam con- se in parlibus vestris a coininunioiie Ddeliumpraci-
gregatus, de ipsis mirahiliter iriiiinphavil, captisqtte deruni, non solum eaquae sua dicebant, lisereticam
fere qtiiiigunlis tum civitatibus, ttmi castellis, qum pravilatem imilando, non perderenl, sed atl puri-
per possessossttos diabolus babilabat, Spiritui pa- latem catholicam redeundo, nobiscum jn cliaritate
racleio in repleiis suis sanctum esi ibi bahiiaculum ac pace qusenoslra sunr eriam possiderenl. Verum
repaiiiiuin. Cum igitur lerra ipsa laliicr ab bscrelica quia, propier inipceniiens cor eorum, super iniqui-

(88) Vide cpist. 121, 123, (89) Vidde supra lib. n, c.pisl. 29.
155 INNOCENTIlIII PP. REGESTORUMLIB. XII. I5S
lates suas Dominus de coclo prospexii, ad extermi- A CXXYHI
liaiionem suam rerumque ptiblicaiionem suarum EISDEM. -i-*l'.
secttndum consiituliones civiles ei canonicas esl >)esimili argumeitlo.
processum, ut, quemadmodum scriplum est, impio- (Daltitn, ut in alia.)
rum spolia jusii lollanl, el diviiias thesaurizent Aileiidenies devolionem dilccti filii nobilis viri
ijisorum. Licet igitur ea, quaeapud vos quidam lioe- Bucliardi, qui oiihodoxae lidei, elc, ttl in alia
retici deposuisse dicuntur, sicul et aliae res eorum, usqne recusarint, seu eliam alias imlebite nobilem
pro conftscaiis sini merilo computanda, quia lamen offenderil memoralttm, elc, ulinalia, itsqueprocure- -
Chiisiianoe religionis non esl ex occasione legalium lis, tnatrem et ejusdem nobilis viduam, cujus ipse
pracepiorum oblentu cupidilatis lioc fieri qnod po- solus quasi, jelc, usque injusle moleslanlemeam-
lius causa debei correciionis impleri, universitati dem appellalione remota disiriclione simili facienles
veslra per aposiolica scripla pracipiendo nianila- ab ejiis.indebila molestalione cessare. QuQtJsi non
mus qnalenus ea quae penes vos ab lifcrciicis smit omnes, elc, dtio veslrum, etc
deposita, nisi forsan ad hoc pramonili sine dila- Dalum, ul in alla.
lione curaverinl ad Ecclesiaeunilaiem redire, utsic
CXXIX.
de miseralionum Domini muliitudine sil cum eis I
ETMILITIBUS QUl CUMNO-
inisericordia facienda, dilcclo filionobili viro Simoni KOBIL1BUS VIRISBARONIBUS
BILIVIROSIJIONE DE MONTEFORTI DE SIGNATORUM
de Moiitefoiii, cui lerra de bujttsmodi |)estilentium
EXERCITU REMANSERUNT.
sordibus expiaia novileresl cornrnissa, ciim consilio
cl inandalo legalorum nostrorum assignare ct tra- (Inducuntur ut assislanl Simoni de Monle[orli.)
dere procuretis, in pios tisus pro publicis ejusde.m (Laterani, ldibus Novembris).
Devotionem vestram dignis in Doniino latidibus
terra uiililalibus expendenda.
ul in atiis. commendamus quod oiibodoxae fidei zelo succeiisi,
Dalum, eonlra nostra fidei subversores lam pie quam stre-
CXXVII.
ABBATI SANCTIVICTORIS, ET SANCT.E CENOVEF.U ET nue cerlavistis, ac recepto mirabili de ipsorum con-
tritione triumpbo, lerraque dudum a praambulis
SANCTl VICTORIS PRIORIBUS PARISIENSIBUS.
Anticbrisli possessa ad fidem Jesu Chrisri redacla,
Vt tueanlur Roberlum Malivicini.
in defensionem ipsius cum dilecto filio nohili vlro
(Lalerani, u Idtis Novenibris.) Simone de Monleforli, cuj'usest commissa regimini,
(90) Attendcntes devotioneindilecti filii uobilisviri atiendendo prudenter quodnon minor
Roheiii Malivicini, qui oiihodoxac fidei zelo suc- remansislis,
esl virtus quam quaerereparta tueri. Quia igiiur fi-
census contra peslilenles hserelicos non solum lau- Q
non pttgna coronat, nobiliialem vestram roga-
dahiliter jam piignavit, verurii eiiam conslanier nis, mtts attenlius et moneirius, in remissionent vohis
disponil amodo ad ipsorum exierminationein inlen-
peccaminum injungentes quatenus laudabiiepropo-
dore, rerram de qua per manum Domiuisunl depulsi sirum vestrum laudabiliori srudenre persevernniia
cuin aliis caiholicis habilando , dignum duximus
eum pro ecclesiaslica libcrrale pugnantem Ecclesiae coronare, ad protegendum eamdem lerram prafalo
nobili viriliter assislaiis, expensis conlenli a proxi-
palrocinio confovere. Qtiocirca discretioni vestra
mo Pascha deinceps, donec novum auxilium, quod
per apostolica scripta mandamiis atque pracipimus vobis el ei, danie Domino,
si
quatenus quis eum ac socios suos in his quse pa- mullipliciter procuramus
cifice possidebanl cum. iter arripuerunt ad bujus- iransmiltatur,
Dalum Lalerani, Idibus Novembris, pontificalus
inodi Dei serviiium exsequendum moleslare pra-
nosiri aimq duodecimo.
sumpseril, atil ea quae sibi tenentur reddere solvere
recusarint, seu etiam uiiicam ejus filiam auferendo cxxx.
nobilein offenderit memoralum, vos eum ul ab eo- ABBATI ET PRIORI SANCTI VLCTORIS, ETRRIORL SANCTJ3
rum omnino vexatione desistal, et de damnis ac: TV GENOVEFJ: PARISIENSIS.
injuriis irrogatis salisfacial comperenter, eisdem De eleemosynisconcessis piis locis,
per censuram ecclesiaslicam sublalo appellalionis . (Laterani, IVIdus Novembris.)
obslaculo, sicut j'uslum fuerit, compellere procnre- (91) Prasenlium vobis auctoritaie mandanms
lis, matrem el sororem ejusdem nobilis viduas, qua- quatenus eleemosynas piis locis a nobili viro Ro-
rum ipse solus quasi posl Deum lulor el cuslosi berlo Moiavicinoei matre sua provida pieiate coti-
exisiit, in jure proprio defendenles, et quemlibet cessas faciaiis a locis ipsis aucroritaie nostra
injusie moleslanles easdem apjiellatione remota di- qtiam jusle lam pacifice possideri, conlradiciores
striciione simili facientes ab earum indebita mole- per censuram ecclesiaslicam appellatione postpo-
stiHione cessare. Quod si non omnes, elc, duo ve- sita compescendo. Quod si non omnes, etc, duo
slrtim, etc veslrum, efc
Daium Laterani, n Idus Novembris, ponlificatusi Datum Lalerani, iv ldus Novemb. anno duode-
nosiri anno duodecimo. cimo.
(90) Vide infra episi. 150, 131, 133.
(91) Vide snpra episl. 127 et infra cpist, 153, 154,^155,
157 PONTIFJCATUSANNO XII, CHRiSTI 1239. m
CXXXI. A Eaproter, dileclaein Chrislo filioe,veslris juslis pe-
A
ABBATI CISTERCIENSl APOSTOLICE SEDISLEGATO. lilionibus anniieiHes, eleemosynas quas nobiiis vir
De quodamprivilegioconcessoR. Malovicino. Robeiius de Malovicinoel maler ipsius vobis pieia-
(Dalum, ut in alia.) lis itituitu cotuulerunl, el alia bona Ecclesioe ve-
(92) Profeclurus ad habitandum dileclus filius tra, sicul ea jusie ac pacifice possideiis, vohis et
nubilis vir Rob.eiiusMalusvicinus lerram ab hoere- per vos eidem Ecclesioeauciorilale aposlolica con-
licis nnper incolis expialam, nobis humiliicr sup- firmamus et prasemis scripli patrocinio communi-
plicavil ul aliquem clericum religiosum vel soecula- mus. Ntilli ergo, elc, hanc paginam noslra conces-
reni per luani faceremussibi solliciludinein depulari sionis infringere, etc, usque incursurum.
eujiis consilio, quandiu in lerra ipsa morabitttr, ad Dalum, ul in alia.
salutcm animarum suarum in eonfessionibuset hu- cxxxv.
jusmodi tam ipse quam cjiis uxor utatur. Nos igilur GALTERO PRESBVTERO ECCLESIjE DECORBERON.
annuentes hujtisinodiproposito picratis, discreiioui De eodem argumento.
lutc pcr aposiolica scripta pracipiendo mandamus (Datum, ut in alia.)
(Uiaienuspelilionemsuam in hoc, proul expedire Cum n nobis peliiur quod juslum esl el honeslum,
coguovcris, ciim consensu dicecesani episcopi au- B P. tam vigoroequitatis qtiaui ordo exigit ralionis ui id
cioritaie nostra non differas adimpfere. per sollicitudincmoflicii nostri addebilum perdu-
Dalum, ut in alia. catur effectum. Eapropter, dilecle in Doniiuo fili,
CXXXII, luisjusiis pelitiouibus annuenles, cleeinosynas a
ABBATI DEVALLIBDS CISTERCIENSIS ORDINIS. ' nobili viro Roberto de Malovicino tihi pictatis oh-
Vl accedal ad Simonemde Monieforti. leniu collaias ei alia bona Ecelesia; liioe, sicul ea
(Lalerani, v Idus Novembris.) juste possides et quietc, aucloriiate apostolica con-
Cuin dilecms filius abbas Cislerciensis A. S. L. firinamuset praseniis scripti pairocinio eorotnuni-
libi dare providerit in mandalis ulad lerram nupcr mus. Nulli ergo, etc, lianc paginam nostra, elc,
ab hserciica pravitate mundalam accedas, dilecio nsque incursurum.
lilio Simoni de Monleforti, cttjus est commissa re- Datum, ut in alia.
gitnini, aliis ibidem ad Dei serviiium residenlibus CXXXVL
sahitare consilium prahiturus, discrelioncm luam ARELATENSI ARr.HIEPISCOPO ET SUFFRAGANEIS EJUS.
monemus allentius el lioria.mur, per apostolica libi De negotiohcerelicorum.
sciipia mandantes qualenus ad exsequendtim opus (Laterani, ni Itfus Novembris.)
htijusmodipielalis secnnduinabbatis pradicli moiu- Gloriantes hacienus iu malitia el in stta iniqtii-
lioiiemaccedere non posiponas. tale poienles deslruere tandein incipiens manus
Dalum Laterani, v Idus Novemb., anno duode- Dei, miraculose jam fecit eos de suis labernacuiis
cimo. emigrare, duin eo lerram populi sui miseiicortliter
CXXXIII. emundante, peslis haereticoepravitatis, quoeserpens
N0B1LI VIBO ROBERTO DEMALOVICINO, MATRl ET UXORI ul cancer Provinciam pene totam infecerat, mortifi-
EJUS. cala depellitur, caplisque in potentissima nianu sua
Ejttsdemargumenti cum epislola 130 numerosis castris er civilaiibus quas per possessos
(Lalerani, v Idus Novembris.) a se diabolus habitabal, in locis expulsorum haere-
Solet annuere sedes aposlolica piis votis el Iione- ticorum Spirilui paraclcio per replelos ah ipso san-
siis peientium precibus favorem benevolum imper- cium hahiiacuium praparalur. Super quo laudes et
tiii. Eapropler, dilecli in Domino lilii, vesliisjuslis gratias Oinuipotenli referimus qttod in tina eadem-
i;clitionibusaniiuentes,eleeniosynas piislocis avobis que misericordix. suaecausa duo (lignaius est jtisli-
chariiativecollalas, sicut cas locaeadenijustepossi- liae opera exercere, ira periidis faciendo dignani
denl etquiele, ipsis auctoritate aposiolica confirma- D i supervenire perniciem ul quam multi fideles meri-
niiis el prasenlis scripli patrocinio communimus. tain assequerentur ex ipsortim exterminalionc mer-
Nulii ergo omnino hominum liceal hanc paginam cedem, cuni etsi eos in solo spiriiu oris sui potuis-
nostra confirnialionis,etc., usque incursurum. set quandocunque conierere, suorum lamen exer-
Datum Lalerani, v Idus Novembris, pontificalus citui signatoruin in iliorum contrilione dignatus sit
fiostri aimo duodecimo. salulis causam imo salvalionisoccasionempraberc:
CXXXIV. quo nuper sub nostrorum magisterio legalorum de
HONIALIBCS PARRASII ClSTERCIENSIS ORDINIS. ijisis mirabililer triumphanlc, diiecius filius nobilis
Ejusdemargumenli. vir Simoii de Monleforti, vir utique] slrenuus el ca-
(Datum, ul in alia.) tbolicus, lerris a quibus illi depulsi sunl provida
Juslis pelenlium desideriis dignum est facilem esl deliberaiione prafeclus, ul per prudentiani ej'us
nos prabere assensum, el vota quoe a ralionis ira- in his quaegesia sunl vel gerenda negolium pacis
mite non discordant effectu proscquenle complere. cl fidci possit ihidem efficacius promoveri. Quia

(92) Vide supra episi. 127,

 159 INNOCENTHiil PP. REGESTORUMLIB. XII. 1(J0
igitur, elsi tantocpielalis initia prospere hucusquc A ii. In eumdem modant*VtiunUno arcliiepiscopo ct
processerint, fine lamen non suut adiiuc necessario sttffraganeis ejtts. In eumdetn modum scriptum est
solid.ua, fralerniialem veslram rogaudam duximus Vicnnensi archiepiscopo el snffraguneis ejits. lh
altcnlius el monendam, per apostolica vobis scripta eumdem modum Aquensiarchiepiscopoel suffraganeis
pracipiendo mandantes quatcnus apud subdilos ve- ejus. Jii eumdem modum Narbonensi archiepiscopo
siros sttidio seduk'. pradlcationis et exhortalionis et suffraganeis ejus. In eumdem modum Lugdunensi
iiistelis ut ad reliquias hujtis pestis penilus exsiir- archiepiscopo el snffraganeis ejns. ln eumdem tno-
pandas, cum ad simililudinem hydra, quse locu- dum archiepiscopoEbredunensi el suffraganeis ejus.
plciior feiiur fieri damno capitum gravius possent, In eumdein ntodum Auxilano archiepiscopo cl ittf-
si negleclae fuerinl, reviviscere, lam per se quam fragancis ejus.' In cttmdem fere modum Albiensi
per sua ohseijiiiuniDeo devotum el auxilium Eccle- episcopo. In enmdem moduin Rulhenensi episcnpo.
siooopportunum impendanl, scienlcs reinissionem In eumciemmodumepiscopo Agennensi. In eumdem
pcccaminum a Deo ejusque vicario univcrsis indtil- modiiMCatitrcensi episcopo.
lam qtii oiihodoxse fidei zelo succensi se ad opus CXXXYII.
accinxeriiu huj'usinodi pielaiis, ul eis labor tam CONSBLIBUS ARELATENSHIUS.
sanctus ad operis saiisfactionem sufliciat snper illis Sitper cxstirpalione hwrelicorum.
oflensis pro quibtts cordis conlrilionein el oris cou- (Lntcrani, m Jdtts Novembris.)
fessionemverainobtulerinl vero Deo.Cuinantem pro Glorianles hactenus in malilia, etc, ul in prima
fratcina dcfcnsionepugnanlesa fralcrnis dcceat inju- ttsque solidata, iiniversitatem veslram rogandam
riis expediri,voIumuselmandainus ulsi qtiinobilium, (ittxiinus el monendam, in remissionem vohis pec-
cloricoriim, seu cliam laicorum conlra pesrilenies bu- caminum injungentes quatenus ad reliquias hujiis
jusmodiprocedenriumadprastandasusiirasjuramenlo peslis penilus exslirpandas, etc, ut in alia usque
icneniur aslricli, credilorcs eorum in vestris dicece- rcviviscere, lam per vos quain per vesira obse-
sibus consliiutos, cum ah ipsis fueriiis requisiii, per quiutn Deo devoUimclauxilium opporlunum Eccle-
cciisuram ecclesiasticam appelialione poslposita siae iinpendalis, scienres, etc, usque vero Deo.
conipcilatis ul eos a juramenlo penirus ahsolvenles, Qtiiipropterexpergiscimini, boni filii, el ad palmani
iil) ustirarum penitus exaciione desislant. Quod si bujus gloriosi cerlaminis fcstinaie, piaqtte posniten-
qttis ]tiam credilorum ad solulionem ipsos coegerit tia ducti quod ram secundis ejus principiis neglexe-
nsurarum , eum ad resuiuendas ipsas, postquam ritis iiilercsse , felicissimo fini vestram studeaiis et
fucrint persolutse, simili censura sublalo appella- Q „ operam ei praseniiam exhibere; quia, cum evange-
tiouis ohstactilo coarctetis, credilores lalium quam Iicus.relribulor iilis oequaliter relrihueril qui novis-
diligoniius poleritis inducenles ul icrminos ad solu- sirne -venerunlin vineam el qui primo, licet hi qui
lionem dchilorum prafixos, donec illi Iabori vaca- cerpcruiH forsan amjilius laborarint, pracedenlibus
verint bujiismoiii pietalis, elongenl; quo sic de- lamen aique sequenlibus par merces pro pari devo-
inum rclribuiionis eorum gaudeanl participio quo- lione reddelur.
rumccrtamen.lali proinoverini adjumento.Praterea, Dattiro Lalerani, ui Idus Novemhr., anno duode-
cuin non absonum videalur ut qui publicam eausam cimo
gerunl, publicis stipendiis siislenteniur , universos In cumdemmoium Avenionensibus consulibus.In
clcricos per veslras diceceses consiituios eflicaciier ettmdemmodum consulibus Sancti jEgidii. In eum-
moneaiis, in reinissionem sihi peccaminum sua- dem modum cotisutibtisNemausensibus.In eumdem
dcnles , quatenus cum pradictse lerra deseriae sinl modumconsulibus Montispessulani.In eun\dem mo-
ct vastatsc, niquead defensionem ipsarum sumptus dum nobili viro Amalrico ct civibns Narbonensibus.
sint non modici nccessarii, aliquoiam de suis.pro- In ettmdemmodttm consulibus Terasconensibus.'ln
ventibus partem ad ej'us susienlationer!) transmil- eumdem[ere modutn scriplum est nobili viro Folcal-
tant, depitttitis aliquibus viris providis el fidelibus ~
rj cariensi comili. In eumdemmodum nobili viro co-
ad eleeinosynam hujusmodi colligendair, qui colle- miti Saiicio. In eumdemtnodum nobili viro comiii
ctam assigneiu sicut pradicii legali duxorinl dispo- Sctvoyw.In eumdem modum nobili viro comiii Ge-
ncndum. Quia igiiur apud eos districlio forsan pro- bennensi. In eumdem modumnobili viro comiii Sle-
ficicl leniporalis a quibus super hoc spirilualis phano. fn eutndem modum nobili viro. comiti' W.
inductio non admiltilur, iljos qui supcr Judreos in Maliscov.ensi.
vestris dicecesibus permanenles habere noscunlur CXXXVIII
dominium temporale diiigenter iuducere procuretisI EFISCOPO SEGUNTINO.
ul eos inducant et tradila sibi potestale compellanl Indicilur ei purgalio super quodam facinore:
quod suis debiloribus in bujusmodi Dei obsequium (Laierani, vni Kai. Decemhr.)
piofociuiis omnitio rclaxent usuras et lerminos ad| Olim nobis per luas lilteras iuliinasli quod cuni
exsolvendum sorlem prafixos, si fieri poiest, prore- te prasenre archipresbyter quidam missam in-sua-
giiil coiiipetenter. ccclesia celebrarel, el populi multitudo in choruni
' Daiuin Laterani, 111Idus Noveiub., ponlificaluss canonicorum el usque ad altarc se ingcrerel impor-
noslri anno duodccimo lunc, lu diligenicr monuisli ministros ut lurbaiii
 1G1 PORTlFiCATUSANNO XII, CIIRISTI 1209. 162
irruciHcm arcerenl, qualenus sic diviua possent A ^ ipsam cxaminari cuin diiigeiuia fncicntihus, exnmi-
liberius officia celebrari. Quibus id efficere non nalores ipsius nobis fidelirer retuleruni quod untis
valentihus, existimans quod super hoc libi maj'orem lanlum de visu deposuit, alii de audilu. Duo vero
revereniiam exhiberent, popttluni arcere acceptoi cbirurgici el unus physicusjuraiidixerunl quori nnn
haculo incoepisli,quosdam itnpellens, quosdamper- ex percussione, sed indiscrela incisione obieriU
cutiens leviier , quosdam terrens, ut sic saliem op- juvenis menioratus. Nos igitur inler culpatn et ii;fa-
portunilas praberetur sacris officiispcragcndis. Alii miam disiiuguentes , quia cuipa probata non cst,
siquidem tecum perculiebant ctini baculis populum luoe te conscieiitise relinquimus quoad Deum , <;t
repellendo : inter quos juvenis quidam in capile super infainia quoad homines ita libi duximus pro-
dicitur fuisse percussus, qui poslea per menscm videndum ut ciero et populoconvocalis chirurgico-
santis nppnrens, et indiHerenlerurcns cihis et pori- rum er physici lestimonia publicenlui', qtii ttiain
hus universis, ad lapiries ferendos er calcem in die- videntur iniiocenliam expurgare; ul cum infatnia
bus Maii, protH sibi expediebal, locavil operas suas conquicvcril,ponlificaleofiiciutnliberius essequaris,
ad vincas fodiendas, intraris nihilomiiius halnca et danles vcnerabili frairi noslro episcopo Segobiensi
tabernas. Posl iricesimum vero dietn ad sugaeslio- et dileciis filiis Palenlino eleclo et archidiacono
nein quoiutndam, te quidem inscio et ignaro , qui- "B Septempublicenst Segobiensis dioecesisin mantlaiis
dam medicusimperitus et senex carnetn capitis (.'jiis. . ut si quis super Iioc le prasumpserit lemcre mole-
et testam secuit indiscrele, licel niilluni percussio- slare, ulab htijusinodiprasumpiione desistat moni-
nis signum in capite appareret. Quern in setiione lione prsemissa per censtiram ecclesiaslicam appel-
illa quatuor supervenientcs medici erravisse dixe- lalioue remola coinpescant.
runt, asserentes hujusniodi seclionem iiidiicere cau- Daluin Lalerani, vin Kal. Dcccmb., poniificalus
sam mortis. Juvenis autein quarla deciina die post noslri anno duodecimo
sectionem eamdem dieni clausit exlremum : post CXXXIX.
cujus obitum in populo rumor insonuit quod ex EPISCOPO SEG0BIENSI, ETPALENTINO ELECTO , ET AR-
percussione lua mortuus fueral homo ille. Quaequi- CUIDIACONO SEPTESlrUBI.ICEN-Sil-EGOBIENSI DIOECESIS.
deni infamia, sicut firtniter pcr easriein lilteras in- De eadem re.
limasti, a personis vilibus , seniulis atque malevolis (Dalum, ut in alia )
dignoscilul• initium habuisse. Unde humiliiaiis Olim per litieras suas significavil nobis vencrnbi-
causa.licet lua le conscieiUianiinime reprehende- lis fraier nosier episcopus Segiiniinus qtiod ciun,
rel, abslinendum duxisti a celebralione niissarttm Q co prasente, archiprcsbyier quidani missam iu sua
donec super hoc nostra reciperes beneplacitum vo- ecclesia celebrarei, el populi muliiiudo in choruiii
Iuniaiis. Nos aulem dilecto filio Toletano clccto canonicoruinei usque ad altare se ingereret impor-
nosiris dedimus litteris in maiitfatisut inquircret liine, ijise minisiros monttii diligenler, elc, in eitm-
stipci hoc diligenlissime veriialem, et si ei de pra- dem [ere niodum ut in alia usque suborlus , oblorii-
missis conslaret, libi daret liceniiam cum limore tores, elc. fere in eumdcm modum ttsqttedifferret.
Jiei divina ofQciacelehrandi, injttngens eiiam tit de Prafalus vcro electus, sictu ex liltcris ejus accejii-
cneiero studiosius vacarcs operibus pietalis, pro eo iiuis, eic, usque pttblicentur. Quocirca discreiioui
quiilem quod verbuni Apostoli niinus provide ob- vesira per aposlolica scripla mandanius qualeiius
servasli dicenlis: Oporielcpiscopitmesse non perctts- in eotleni ncgoiio juxta prascriptam forinam procc-
sorem(I Tim.iu), cum etsi non illum, alios lamen dere procurciis. Si quis auiein super ltoc eiim
leviter percussisse dicaris, ex quo riimor hujusmodi temere molestare prasumpseril, ul ab liujusmorii
csl stihorlus; obloculores insupcr el iiifainaiores prscsumptione desislat moniiione pramissa per
luos, ul ab bujusmorii prasumplione desislc-renl, censuram ccclesiasiicam appellatione postposita
monitione pramissa per censurani ecclesiaslicam compescatis. Quod si non omues, clc., tu, fraicr
nppelhtlione remota compellere non differrei. Proe- D cpiscope, cuni eorum nliero, eic.
falus vcro electus, sicut ex litieris ejiis accepimus, Dalum ut in alia.
nostris volens obedire mandaris, accessil ac Eccie- CXL.
siam Seguniinam, cl ab omnihus cattonicis quos CONSTANTINOP0LITANO PATIIIARCH.E.
ibidem invenil amicis ct inimicis luis jiiramenla Cassatur promissio facta Venelis.
exigciis, ab unoquoque super, pradicro facro rei (Lalerani, IXKal. Decembris.)
verilalem diligenlissime inqttisivii: et quse dixerat (95) Sicutea qusecirca Ecclesiasvcl ecclesiaslicos
in scriplis redigens, licel jurisperiti et quidam cpi- viros «ircumspectioneprovida disponuniiir, aposio-
scopi ci consulerent ut tihi liceniiani concetleret iica dignumest aticlorilale fulciri, sic illa qtise pra;-
celebrandi, quia tamen ei consultius visum fuit ttt sutnptuosa lemeritale neqtiiler atlenlaiilur , ejus
negoiium ipsum ad nos inslruclum rcmilteret, tli- magislerio convenil in slalum reciiludinis revocari.
cla canoniconini el aliorum suo sigillosignata nobis Cum ergo, sicutaccepimus, dum per Veneliastrans-
destinare curavit. Cseterum nobis inquisilionem iium faciens ati ConsiaiUinopolilanani Ecclesiain

(93) Vide sttpra episl. 10S, ei lib. n, episl. 77

1153 INNOCENTH111PP. REGESTORUMLIB. XIL 104
properarcs, cl Ycncli tibi passagium deneganles, .S. CXLIV,
ad perjurium le conseqticntcr urgendo, qiti nisi atl ARCHIEPISCOPO ERACLIENSI ET SALIHBRIENSI EPI9C.0P0,
Ecclesiain Constaulinopolilanam accederes, crc-di- ETDEC.ANO DE BLAKERNA CONSTANTINOPOLITAXO
loribus salisfaccre non poteras de pecunia muluala Eis coiiimiltiturexseculiocujusdam sentenlioi.
super coufirinalione quaruimiam Ecclesiarum quas (Datum, ul in aliis.)
Constantinopoli delinenl coaclione mtilliplici quori-
dam exiorserint pnblicum inslrumenlUin, nos ho- fYenerabilis fraier noster Conslanlinopolilanus
jieslali ecclesiaslicoeprovidere volenles, praserttiinn palriarcha nostro apostolatui reseravit qttod ctun
aticioritate decernimus instrumentum ipsum per lioniiiics.de Spigant, ubi iuinquam episcopus exsii-
lnijiisinodicoaciioneinextoiium virihus onnilno ca- lit, dari sibi episcopum poslularent, idem boc fa-
rere. Nulli ergo, etc, hane paginam noslra difli.ii- ce.re meruens absque nosrra licentia speeiali, ad
tionis iiifringeie, eic, usque incursurum. eonim insianliam episcopalui de. Pario commisit
Dalum Laterani, ix Kal. Decemhris, anno duode- eosdem. Ctimque poslmodum episcopum de Pario
cimo. accedenlem ad ipsos admitrere recusassent, in
CXLI. ipsos post admonitionem ssepiusiteratam patriar-
EIDEM. B cba prafalus excoinmunicaiionis senlenliam pro-
De decimis solvendis. mulgavir, quam auctorilaie peiiil apostolica con-
(Daluin, ul in alia.) firmati. Quocirca discrerioni vestra per aposlolica
Sacrosancta Romana Ecclesia devoios ei humiles scripla mandamus quarenus diclam excoinniuiii-
filiosex assuetoepielalis oflicio propensius diligcre cationissenlenliam, siculralionabiliter esl prolala,
consttevii, el ne pravorum liominum molesliis agi- faciaiis aucioriiaie nostra tisque ad salisfaclionem
tentur, eos lanquum pia mater suoe proXcclionis condignam appellalione posiposila firmiler obser-
munimine confovere. Eapropter , venerabilis iri vari. Quod si non omnes, eic, duo vcslrum, eic
Chrislo fratcr, luis juslis poslulalionibus inclinali, Daluni, «I in aliis.
praseniiuin libi aucloriiate concedimus ulabeccie- GXLV.
siis-tuoe dicecesiscatheriralicum exigere valeas, et EISDE51.
per censuram ecclesiasiicatn appellalione poslposiia De monasteriis palriarchalibus.
Gra.cos cogere ad decimas lihidehitas persolvendas. (Laterani, ix Kal. Decembris.)
Nulli ergo, elc, hanc paginam nostra concessionis Ex conquestione venerabilis fralris nostri pa-
iiifriiigere, elc, usque incursuriim. lriarchse Conslanlinopolitani ad nostram noveriris
Datuin, ul in alia. ~ audientiam pervenisse quod quidam lam cleiici
CXLH.
EIDEM qtiam laici in patiihus Romaniae qua;dam pairiar-
chalia monasteria contra justiliam delinent in ejtis .
Arma non esse tribuenda iitfidelibus. el Ecclesisesusepraiudicium et gravamen. Quocirca
(Dalutn, ul in alia.) discrelioni vestra per aposiolica scripia mandamus
Cum avariiiiCfervor in lanlum animos quoruni- inm clericos qtiam laicos memoratos ul
quaienus
dain aceenderit ut, sicut noslris esl auribus inlima- monasleria
patriarchaiia , videliccl quse ad patriar-
tum, ligna cr arma prohibila in Alexaudriam dc.fe- choc jurisdiciionem de jiire speciant, eidera sine
raiU, per qttsein injuiiam nominis Christiani subsi- difftciiltatequalibel reslituaiil, ul tenentur, nioni-
dia iufidelibus stihministrant, fralernitaii tttse pra- lione pramissa per censurnm ccclesiaslicam appel-
scnlium auctorilale conccdimus qualenus hujustnorii latione
postposita compellaiis. Tesies autera qui
lihi suhjccios ut a sua super hoc remerilaie desi- fuerint nominaii, eic
Quod si non omnes, elc, iluo
stant moniiione praniissa per censuram ecclesiasii- vcslrum ea nihiioniinus
exsequaiiiur.
cam appcllalione remola compellas. Nuliiergo, etc,
DalumLaterani, ixKalend. Decemhris, ponlifica-
lianc pnginam noslra concessionis, etc, usque iu- tus nosiri anno duodecimo.
c.ursuruni. y.
CXLVI.
Daiuin, ul in alia. ARCU1EP1SC0P0 ETDECANO ETP. DELAGERIO CANOMICO
CXLIlI.
EIDEM. REHENSI.
De exemplionearchiepiscopiPatracensis. Exsecuiortu super quadam Ecclesia.
(Lalerani, ul 5n prima.) (Laterani, m Kal. Decembris.)
Requisivil a nobis lua fraternilas an vcnerahili Cum dilecli filii magisier D. el H. procuraior
frairi nostro Pairacensi arcbiepiscopo sil a nobis pri- G. presbyteri ad sedem apostolicam accessisseit,
vilegium exeniptionis iiidultum. Super quo fralcr- dileclum filium nosirum Guidonem Sancti Nicolu
nilali rure insinunrione prasenlium innotescal nos in carcere Tulliano diaconum cardinalem ipsis con-
cidem archiepiscopo nullum exemplionis privile- cessimus auditorem. Coram qtio inagister proposuit
gium conccssisse. Ipse tamen constanrer. asseruit mcmoralus quod cum olim in forma communi pro
coram nobis Palracensem archiepiscopum imme- eo bonoemenioiise Stiessionensiepiscopo, qui emn-
diale ad sedem apostolicamperiinere. dem ordinaral in subdiaconum , scripsissenius, et
Datuni Lalcrani, elc, ut in prhnct. poslinodum dicio episcopo nosiris nolcnlc obler.i-
 18S PONTIFICATUSANNO XII, ClIulSTl 1209. 160
pcrare mandatis, idem contra ipsutn exseculorcs. :s A non probaril, nostras liiteras impelravil : qtii cau-
obiinuissela nobis, landein illis *qUodmandavinuis is sam sufficienler inslructam, prout superius est ex-
nolenlibus adimplere, dictus magisierad prasenliam in pressum, sub sigiilis suis nohis fideliterrcniiscruut.
nosiram iterato accedens, ad judices Caroeracenses ;s Undedictus G. a nobis humiliterposltilavit ut super
nosiras iiiteras impetravit, ut videlicci prafalumn jam dicla Ecclesia sihia praefaioepiscopo lunc le.n-
episcopum vel offlciales ejusdcm ad providendum n poris non suspenso canonice assignaia, prsesenini
ipsi juxia mandati nostri lenorem censura eccle- ;- ctim judices supradicli illum stispenriere non va-
siaslica coercerent. Qui allendenles rehellionem n lueriut fines maudati apostoiiciexceriendo,jamdido
ipsorum, a collalione beneficiorum lain cos quam n inagistro sileniium iinponenies, ipsum faceieuuis
dicttun episcopum tandiu decrevere stispensos do- ejusdcm pacifica possessione gaudere. Cum iginir
nec cssel supradiclo magislro in beneficio cotnpe- cartlinafis pradictus hsec et alia quae proposita
letiii provisum. Yeruni, cum illi poslmodum sibi li fuerant coram eo nobis plene ac fideliler retulisset,
vellent insttfliciens heneficium assignare, dicli jurii- nos altendenles prariictam suspensionis senleiuiani
ces super hoc veritate compeiia prafalam suspen- i- in etimriemepiscpputn ialam nullani penitus exsli-
sionis serUenliaminnovarunl. Unde prafaii officiales s tisse, prafato D. clerico super ipsa Ecclesia silen-
qttadragitita solidoset unuin modiunibladi assigna- - ^ lium duxinitis iniponendum, per aposiolica vobis
runt eidem nomine pensionis sub exspeciaiione he- scripia mandaiilcs quaienus quod a nobis est ralione
neficii competeniis; dicra tamcn senleiitia in suiss pravia diflinitum facialis auctorilale nosira firmi-
virihus permanetue, donec inanJatiim nosirum stt- ter ohservari, conlradiclores, si qui fuerinl, vcl re-
per provisione ipsius foret eflectui mancipnlum. belles per censuram ecclesiasticam nppellalione
Demtitnvcro, cummemoralits cpiscopus a Constan- posiposiia conipcscenrio.Quod si non omnes, clc,
tinopolitanis paiiibus ad propria rcmeassct, ei pcr[ lu, frnier nrchicpiscope, cuin eoruiii aitero, eic.
biennium morani fecisset ibidem, ipse dicta stispen- Dalutn Lalcrani, in Kal. Decembris, anno dtiode-
sionis senleiUia vilipensa', Ecclesiam quamdani va- tiuio,
caniem supradicio G. assignare prasumpsit. Quod ! CXLVII.
ctim innottiissei judicibus memoraiis, ipsi conces- FLLCONI PRIORI F.TCONVENTUI SANCTIMARTIX! ~~
sionem bujusmoriipenitus irrilanies, discrelis nian- CAMPIS PARISIENSIS.
davere personis ut diciain Ecclesiam, ulpoie dejurc; Adjudicctlureis medietasproveuluumEcclesiwS. Ja-
vacanlem, prafalo magislro auctorilate aposiolica, cobi de Cttrnificeria.
facerent assignari. Quorum rriandalumfideliler ex-r (Laterani, xm Kal. Januarii.)
*- Olim corarn dilecio filio nostro Benetiicto tiluli
sequeiHcs, ipsi eanidem Ecciesiain conlulerunt, elI,
luiic ahbas de Carlovoro pro soepefalo G. nepote. Sanctae Siisannoe presbytero cardinale, qiietn di-
suo in eoruindem nppnrens prasentia responsalis, leelis filiisarchipreshytero Saucli Jacobi Parisiensis
illorum factuin per quasdani cxcepiiones frivolasi et magislro II. proctiralori vestro concessiinusaurii-
nisus esi muliipliciier impedire. Sed idem magister lorem, idein proposuit procuralor quod cum vos,
uiiiiloiniiius ad j'uris sui liniionem conlra euindem, ad quos jus patronaius ecclesiaeSancii Jacobi per-
G. nosiras poslmoduni liilerns ad decanum et can- iinel, coram abhate Sancti Joannis de Vallcia,
torem Sancii Fiambaudi el R. de Sanclo Medardo i archidiacono el cantore Carnotensibus, judicihus
Silvanecrensem canoiiicuin impeiravii. In quorum delegalis a nobis, ineriieiatem proventuuin ejusden»
prasenlia cum essel hinc inde diulius dispulalum, cccle&iseSancli Jacobi peiisselis, [ad vestram fun-
parte altera proponente diclam Ecclesiam fuisse a dandain inientionem iiislrumenlum bonoememorise
suspensocollatam, et alia irinegante, randemlicsres Stepbani Parisiensis episcopi osienriistis, in quo
snper boe reciperc curaveruni, deposiliones eorum videbatur idem cpiscoptis inter caetera piofileti
suh sigiliis suis noslro aposlolalui transmittentcs. quod concessione aniccessorum stiorum et stta
Quare diclus magister nohis liumililer supplicavit j) JJ monasterittm vcstrum cum prascntalione presbyteri
ut pralalam Ecclesiam, concessione a sttspenso lnedielaiem omnium beneficiorum, quoepro preshy-
facia'nequaquam obslanie, facereious ab ipso, qui terio ecclesireSancli Jacohi ad presbyterum vclcjus
pro beiieficiuinobiinendo loiies atl sedem apostoli- ulililatein quoquomodoperveniutu, in eadem eccle-
cam laboravil, pacificepossideri. Ad hoc vero pro- siaobtinehat. Quod arcliipresbyler prorsus inficians
curalor pradicti G. proposuit ex adverso quod cum allegavit se vel ecclesiam suam nonnisi laiitum in
ssepefalus episcopus diclam sibi Ecciesiam cano- decem lihris annuatim solvendis ecclesiae vestra
nice contulisset, supradiclus magister per subdelc- pensionis ralione leneri. Cumqtie super hoc coram
gaios ab exsecutoribus quos obiinuerat conlra epi- pramissis fuisset j'udicibus liligatum, super eo
scopuin memoraium post appellalionem ad nos ra- utraque pars testes induxit. Verum, cum iuierim
tionabiliier intcrposiiam postmorium iri ejusdem se pars vestra proponerer se per diciiun archipresby-
fecii possessionemin ipsius gravamen indttci, ei, ut lerum cenlum solidis pentlente judicio spoliitiam,et
possct cuindem amplius faligare, atl pramissos j'ii- pars allcra nullam peniltis ralioiiem quare hoc fe-
dices conlra ipsnm super prafaia Ecclesia, quam ccrai allegaret, judiees archipresbytcro pracepe-
se meniicbattii'canonice assccutum, cttm itl posiea rtiiit ut usque ad cetium terminum solidos restilue-
1G7 INNOCENTHIII PP. RECESTORUMLIB. XII. 1C8
rel prataxaios : qui matuiiiio judicuin parere con- A . ei fitlcni peniius iKlhihciiilnm.Primo, quia in si-
lcmnens, excommunicaliis cxsiitit ab cisdem. Sed gillo eidem iipposilo-novaccra commista videbalur
archipresbytcro se poslinodum per conluniaciam anliqusc. Secunrio, quia logi cj'usdem sigilli lillerae
abseiHanie, cum jmiices de scnlenlia fercnria tra- non valebant, quanqiiam contra jinis auctoritatem,
clareni, prior Sancli Yieloris, archipresbyter Sancii sccnndiiinquori nihil debuit pendente judicio inno-
Severini, ei magisrcr P. Pulverel canonicus Paii- vari, dicium sigillum inier moras j'udicii fmtaium
s-icnsisquastlnm eis iitteras Irarisniisertinl, pcr ftierit el politum. Teitio , qtiia Parisiensis capiiuli
qnas injiingebanl eisdem ne in prajudicium jiiris- sigillum non crat cidem iristrumenlo appositutn,
diciioms ipsorum, qtiibus appellntioniscatisa super cujus consensus dejiirefuerat in concessionehujiis-
prariiclis cenluin solidis coininillebaliii' a nobis, in niorii requirentius. Quarlp, quia paucorum cano-
cattsa procederent vel aliquid slntiicrnnt in gravn- nicorum suhscripliones adnolatse videbantur in
tncn arcliipresliyleri meroorati. Seri judiccs aiten- ipso. Quinlo, qttia concessiones pradccessorum
denlcs nppellationis cansam a prariicla inleiiocu- Stephani Pnrisiensis episcopi, de quibus in eoricrn
loria inieiposiloe,quoelanlummodocominissa viric- iiistrutnento fil menlio, nullaleims apparcbanr.
liatur eisdem, negotiumnon contingere princlpale, Prascriptionem insuper ad reprobandum instru-
liiaxiinecum eo tempore quo archiprcsbyler procu- meiilum praedictum archipresbytcr memoratus ob-
rniorem miseral ad senientiain audientlam partes jccit. Sed, Iicet super iis omnibus fuisscl hinc inrie
non fiierinl secundarum lilterarum auctorilate ci- coram dictis jiidicibtts litigiUum, et archipresbyier
liilrc, iiislriinieiilo Parisiensis cpiscopi diligenter qiifp objetemt se nssererel probalurum, nihif tameu
inspecio, el ulriusqne parlis ralioiiibus inlellectis, ex ipsis probare curavil infra semestre lempus in
liabiio prudentum consilio , ssepediclum archipre- noslris litteris comprehcnsuiti.Quo iransacio, posl
sbylerum ad reddentluro annualim ecclesioe vestra duos menses prasenliam pratliciortim judicuir,
niedteialem omriium proventuum ecclcsioe Sancii adiens ailegavil pradicti episcopi concessioneiti
Jacobi conriemnaruut: qtiam scnlentiam prociiralor ipso jure viribus caruisse, cum non consiarct ml
vester petiit confirmari. Cum igittir hoec et illa hoc inlervenisse consensttm prcsbyteri eeclesi»
qtioearehiprcsbylcr ad iniptignandamlam interlo- aemoratse, qui requirendus non inimcriio ftierni,
culoriam qtiam diffiniiivam sentenliam judicnm cum ex boc ei prajudicium pararetur. Unde, cum
pradieloriim proposuil corain eo idein cardiualis super his et aliis partos non desinerent nllcrcari,
nobis fideliier relulisset, nos inleiiocutoriam stipra- jutliccs dc consilio pcrilorum vos el partem aiteram
diiinm, pro co quod juris ordine non servalo a ,P cum negolio sufficienlerinstructo ad sedem aposro-
diiobus lanluin judicihtts, ierlio se nullaiennsex- licam reniiserunt. Partibus iiaque propter hoe nu-
cusanlr, prolala fiterat, irrilam decrevimus el ina- pcr in nostra praesenliaconslitiuis , ciun archipre-
nem. Vcrum, qttoniamarchipresbyter aridifuiiilivam sbyler supradicla, qnseconlra inslrumeiilitm objece-
sciuentiam rcprobandam banc viam a nobis requi- ral, coram nobis eiiam iterasscl, arijiciens nihiio-
silus clegir ut inslrumcnltim Parisiensis episcopi, minus quod pradicla concessio per cpiscoputnahs-
quod seculi judices sentciuiam tulerant, non fuisse que presbyleri parochialis assensu erat invalida
jure sulinixum oslenrieret, dileclis filiis abbali judicantia, pnrs veslrn inter coelcra sie respondil,
SnnciaeGenovefae,el W. archidiaconoParisiensi ct qtiod super iis quse arcliipreshyter conrra instru-
tlecano Meldensi dedimus in mandalis ul audirenl rneiHumobjecerat noneral ulterius atidienrius,cum
qiicecunquearehipresbyiefi' memoralus conira instrn- illa nequaqttamprobaveril infra iempus prafinitum
iucnlum, infrasex inenscsposlquam forel cxhibiium a nobis. Sed et iliud pars veslra frivolum reputahal
corani eis ducercl proponenda, el si taie quid con- quod de consensu presbyteri, qui non interveneiat,
ira ipsum olij'eciuin csser forsiran er osrenstun arcliipresbyler ultimo inlroduxit, ciim nonprnbaudi
propier qttod merito reprohari deberel, ipsisenten- opiscopi concessioneminvalidain sed reprobandi
liam juriictitnprariiclortim, qtii fideni inslrumenli D ] solummodo iiislrtimeiUtimfacullas ei dudtimfueiit
scqiienles eamdem tuleraiil, snblalo appellationis reservaia ; maxime cum infm prataxali lemporis
olistactilo relrnctarent, ccelesia; veslra super me- spalium lioc proponere non curarii. IJis igilur ct
dietale provcnliium ecclesia; Sancti Jacobi perpe- nliis quffiutr.iqtie pars proposuii inlelleclis, tie fra-
luiim silentiuin imponentes, cuin per dcpositiones trtim noslrorum consilio sentenliam pradiclorum
tesliutn, qttas inspici fccimus diligenler, vel alio judicmn approbanlcs, arcliipreshylertim soepediclum
lcgiiimo modo niliil suificieiitcr conslarel esse pro- super niedielale omnitim. proveiHuum ecclesise
batum. Alioquin, cum archipresbyter nihil propo- Sancli Jacohi annualim monaslerio veslro reddenda
suisset aliud quod valeret conlra senleniiam supra- sentenlialiier diiximus condeinnandiim.Nulli ergo,
diclam, ipsieamdem auctoriiale noslra appellatione ctc, hancpaginamnostra diffinitioiiisinfringere, eic.
poslposila confirmanles, ipsam per censuram eccle- Si quis aulcm, etc, usque incursurum.
siasiicam facerenl inviolabililer observari. In quo- Dalum Laterani, xm Kal. Januarii, pontifieatus
riini poslmodum prasenlia parribus consritulis , nostri anno dKodecimo.
arcliipresbyter qusedam conlra prariiclum propo-
stiit inslrumentum , propter quoc asseruit nullam
(Q- PONTlFICAtOS ANNOXII, CHRISTI 1209. i'70.
CXLVHl. A fides fiebat non nuniniacontra ipsum, petiiioiiiejus-
DECANO ATREBATENSI. dem procuraioris nonduxitnus anriuenritini.Aliesta-
Consutta. tionibus ergo diligeuter inspeciis, inlellexinuis su-
Respondelur ad cjus
(Laterani, NonusJanuarii.) pradicla, supcr quibtis (ieminliatusfuernl episcopus
ecclesise meiiipratus, suflicieiilissiincfuisse probala, Unrie
Cum qnidam preshyleri Arrebatensis venerabilis fraler nosler Hugolinus, Osliensis epi-
aiiario miiiislranles, orarium utriqtte humero impo-
in modum crucis Ecopus,juxiaRomanoanioretn Ecclesieenohis et fra-
iieurio, iilud supra peclus dispo- tribus nostris in audiiorio rcsidentihus, euiiidcm
ttanl, publice proponenies quod qui aliter portant
excommunicalionis sunt vinculoinnodali, et episcopuni per sentenliam ab EcclesiaTtillensipror-
illud, sus ainovii, dantlo vobis liheram facultalcm aliuin
laiii ihidem qtiam in nonnullis ecclesiis in modum
vobis attclorilate
crucis orariuni a prcsbyleris minime praparelur , eligendi. Quocirca prasentium
a nohis lua de- inarulainusquatenus convcnientes in iiniini, saneti
quid' iu hac divcrsiiate lenendum sil
votio reqtiisivit. Snper quo devolioni tuaetaliler Spiritus gratia invocata, personam idoneam, quos
riuximtts respondenduni quod, licet invenialur in prodesse velit poiius quam praesse, ae lanto con-
concilioBracarensi ut sacerdos de uno eodetnque JJ grualoneri el honori.eiigatis vobis canonice in pa-
orario cervicem pariier et ulrumque humerum pre- storem. Alioquin venerahili frairi nostro Caialau-
el
niens, signum crucis in suo peclore praparet, si nensi episcopo dileciis liliis de Insula Cislercien-
sis et Flabonimontis Pramonslralensi ordinum
quis auiem aliler egerit, excommunicationi debiioe
sit subjectus, qttia lamen jttxla Ecclesise Romanse abbatibus Tullensi dioecesisnoslris damus litieris in
eonsueiudinemaliter observalur, lam Iioc qtiam iilo mandatis ul nisi infraqnindecim dies post eommo-
modo potest orarium a preshyteris absaue omni niiionem vobis ab eis faclam mandalum nosirum
exseeuli fucriiis pcr vos ipsos, ipsi vobis aucloritaie
culpa disponi(94).
Datum Laterani, Non. Januarii, anno duode- nostra sublaio cujuslibet appellalionis obslactilo
cimo. personam idoneaminepiscopum praferreprocurent,
CXLIX. contradictores, si quos invenerint, vel rebelles per
censuram ecclesiasiicapj conipcscemio.
CAPITULO TULLENSI.
Dalum Laterani, Non. Januarii, pontificalus no-;
De electioneepiscopu stri anno duodecitno.
(Latcrani, Nonas Januarii.) CL.
(95)lmpetirodudiim(Mahero)quondamvestro epi- C ^ ET DE INSULA
scopo super dilapidatiouealque perjurio el super co CATALAUNENSI EPISCOPO, CISTEBCIENSIS
etiain quod suspensus proponebatur divina ofiicia ET FLABONIMONTIS PR^JiONSTRATEN^IS ORDINUM AB-
ceiebrassea Gaufrido Tullensi archidiacono corain BATIBUS TLXLENSIS DIOECESIS.
nobis, venerabilibus fratribus nostris Cabilonensiet Ejusdem argumenii cum sttpertore.
Catalaunensi episcopisel diieclofilio priori Clareval- (Laierani, Nonas Januaiii.)
lensisubceiia formacommisimuscausam ipsam(90) Impelilo dudum... quondam Tuilensi episcopo,'
atiestaiiones quasdam post litem in nostra prasen elc, ul in alia, usque coram nobis, lihi, frater Cala-
lia super pradiclis ariieuiis legitime contestaiam launensis, et venerabili fralrl nostro Cabiioncnsi
receplas eisdetn iransmittciHes inclusas. Corani episcopis ac diiecto filio priori Clarevallensi sub
quibus postmodum parlibus • constituiis, iidem ju- ceria forma commisimus eausam ipsam, atiesta-
dices demuin lara atleslaliones ipsas quam liones quasdam.elc.wsijKeprorsusamovit, dandodi-
alias ab urraque parle receplas ab eis solemni- leciisfiliiscapitulo Tuliensi liberam facullaiemalium
ler publicarunl; et licet ambae partes a judicibtis eiigendi. Quare per nostras litteras eisdem dediinus
requisiise se velle in leslium personas objicere re- inpraceplisutco:!veiiieiuesinunum,etc, ulinalia,
spondisseni, lesres lamen.aliquos conira testes pro- j) j- usque honori, eliganl sibi canonice in pastorem.
ductos inducere neglexerunl, aliercatione inter Qnocirca discreiioni vestra per aposlolica scripta
ipsosexorta utra illarum prius tesles producere te- raandamus qualenus nisi ipsi infra quindecim dies
nerelur. Undeoum super hocinlerlocutoriamposlu- poslcommoiiilionem eis faclam a vobis niandatum
lareni, j'udices eidein supersedeiites negoiio, illud nostrum exsccuti fuerint per seipsos, vos eis aucto-
ad nos inslructum cum utriusque parlis atleslatio- ritate noslra sublato cujuslibet appellationis obsta-
nibus remiseruiH. Cuinque propter hoc nuper lami culo personam idoneam praferre in cpiscopum pro-
magister Poncius procuraior episcopi quam pradi- curelis, conlradictores, si quos invenerilis, vel re-
clus arcbidiaconus ad nostram prasenliam accessiVf belles per censuram ecclesiasticam compescentlo.
sent, quanquam procttrator ipse dilatibnem ad re- Quod si non omnes, etc, lu, fralcr episcope, ctiiu
probandos lestes ctun inslanlia postulasset, qtiiai eornm aliero ea nilnlominus exseqtiaris.
tamen episcopus coram j'udicibus memoraiis id fa- Datum Laterani, Non. Januarii, anno dtiode-
cere «egiexerai saepinsrequisiius, el per testcs ipsiusi cimo.

(84) Concil. Bracar. m, c. 4. (9G)Vide supra lib. v, episl. 13.

(85) Vide Richer. tih. m«chron. Senon. cap. 1.
PATROL. CCXVI. Q
171 I.NNOCENTHIU PP. REGESTOR-UM LIB. XlL 172
CLI. A oe frarrum nosrrorum consilio ita duxiiinis provf-
JUDICIBUS, CONSULIBUS, ET UN1VF.RSO POPULO BENE- dendum, ut propter hoc a prariictomm caslrorum
VENTANO. jure comes ipse non decidat, nec ei. obstei quod
Eis confirmalurrcmissiofidantiarum. quosdam subditorum suoruma j"ure ac serviiio et
(Laterani, ii Idus Januarii.) debilo fidelitatisabsoivil si ea quse iiijuncta fuerant
Solelaniiucre sedes apostolica piis votis etlione- ivonimplerel, dum tameri adhuc devolus adimpleat
sris petcnlitini precibus favorem benevolum imper- quaeinjuncla sibi esse noscuntur : cui ex eoquoque
liri. Cum igilttr imperalor Henricus, dum raiione cttravimus ulililer providere quod tcrram siiam il-
riara niemoriseConslaniioereginse Siciliae conjugis kesam fecimusconservari ab exercilu Cbrislianoipii
suse regnum Siciliseohlineret, tam vobis quam Ec- aa' expugnandum liaerelicosde mandalo noslro pro-
clesiis et personis ecclesiasiicis civitalis prastario- ccssii, etper eumdem adversarii ejus pene peniltis
nes quasdam, qutc fidantiae(97) vulgariter appellan- sutil desirucii. Quia vero inter caeierascausas quop.
tur, remiseril, slatuendo ul possessionibusoninibus ad aposlolicaesedis magisterium referuntur, in ill.i
quse propter cessationem earum occupatse fuerani esl cum subtiliori exaniine ac matiiriori providenlia
resrilutis, pascua vobis hahere ac csedua incirfere procedendum in qua de aiiiculis agitur fidei Chri-
ligna Iiceret fn stto demanio per dietam dimidiam "~ slianoe,legatis nostrisduxirous injungeitdumui infra
in eireuitu Bcnevenii, el charissiniusinChrisiofilius tres menses, poslqunm liileras nostras receperinl,
nosier Frederieus Sicilise rex illustris, pradicli pa- iu compeienli loco archiepiscoporum, episcoporum,
irissui vcsiigiis iniiaerendo,eadem vobis nuper du- alibalum, priorum, baronum, mililum et aliormn
xcrit concedenda, prout in auiheiuicis exinde con- eliamquorum prasenliamiioveriniopporlunain (99),
fectis plenius conlineiur, nos vesrris precibus concilio convocalo, si anie comjiletum concilium
jiclinati concessionem ijisam, siculpie ac provide conlra prafalum comiiem, quem interim ea quae
fncla esl, auclorilale aposlolica confirmamus et injuncia sibi snnl pracipimus adimplcre, super de-
praseniis scripii palrocinio communimus. Nulli yialione fideioiihodoxaeac nece sanclae memoriae
ergo, etc, hancpaginam noslra confirmalionis in- Pelri de Caslronovotuiic aposlolicsesedis legati le-
fringere vel ei, elc, usque incursurum. gilimus apparuerit accusaior (100), ipsi, audilis
Dalntn Lalerani, u Idus Januarii, ponlificalus no- ulrinque proposilis, usqnead senteniisediflhiitionem
stri anno duodecimo. procedant, el remillcnles ad nos causam suflicien-
CLII. lerinslruclam, prafiganl panibus tenninum coni-
NARBONESSI ET ARELATENSI ARCUIEPISCOPIS.Q / pelentem quo nosiro se conspeclui reprasenrent
De negotiocomilis Tolosani. senreiuiam receprura : quod si accusaror non ap-
(Lalerani.) paruerit contra eumsiiper articulis anledictis(lOl),
Veniens ad praesentinm nostram nobilis vir R. ipsi consilio prudenli deliherent cum qualibus et
Tolosanus comes sua nobis exposuit questione se qualileridem comes legitinte debealse purgare, ut
super processu iegalorum noslrorum multipliciier ubi otia esi ejus infamia moriatur; el si purgalionis
aggravatum, et licet honsememorise magister Milo formam ab fpsis cum concilii approbalioneprovisam
nolarius noster gravia mandala eidem injunxerit dicius comes duxeril acceplandam, ipsi eam indi-
(98), illa lamen pro magna parte se asserii imple- caul eidem : in qua si forie defecerit, iidem, prafa-
visse, ad hoc quarumdain Ecclesiartiintesliinoniales tis casirisin sua potesiale reieniis, nobis rei seriem
liiieras exbibendo in quibus contiiiebalur expresse intiroare procurenl, idipsuni facluri si forsan ex
quod eisdem salisfeeeral competenier, adjiciens se hujusmodi forma indicendsesibi purgalionis quern-
pararuni ad ea qusenondum impleveral suflicienler lur injttsle sibi inimineregravanien, et in ulroquo
implenda. Unde a nobis suppliciler poslulavit ul casu aposiolicseresponsionis oraculum exspeeietur;
super fide calbolica, de qua dtidum , licer injuste, quod si iegiliine se purgaveril, sicut ab ipsis rece-
liabilus est suspeclus, indicla sibi purgalione legi- D1 peril in mandaiis, ipsi eum virum caibolicum pu-
linia, in noslra prasentia ipsum purgari ac demum blice nuntienl, el super dicli legaii nece penilus in-
sua sibi caslra resliiui faceremus, ne sub praslilse nocenlem, supradicla caslra plenarie restiiuenies
cauiionis obtenlu in perpetuum illa deiineri conlin- eidem cum ca quse sibi mandaia fuerunt ab ipso
gai in ejusprajudicium et gravamen. Qttamvis au- fiicrint adiinpleta; recepla lamen superohservaiione
lem juxla obligalionis abco prastilae formamcasira pacis, ad qtinm se in perpetuum ohligavil, alia ido-
cadem asserantur ad jus et poieslalem Romanoe nea catuione; proviso prudenier ne propier mali-
Ecclesisedevolula, cum multa ex iis quae sibi fue- liosas et frivolas quaesiionesmandnti nostri valeat
ranl injuncta non curaveril adimplere, quia tamen exseculio impediri.
non decel Ecclesiam cutn aliena jactura dilari, nos Datum Lalerani, (102) ponlificalus noslri anno
eumdemconiilem aposlolica benignitate iractanles, duodecimo.

(97) Vide glossnr. Dnfresnii. 1 (101) Yide liisl, Albig. cap. 59.
(98) Vide suprn png. 546. (102) Deesl in hoc loco adnotatio diei quo data
(99) Virit».
lib. xvi, epist. 59. esl hsecepistola. Verum ex epislola CLXVHI videlttr
(100) Yidelib. xi, epist. 26 el scqq. posse colligi islam dalam fuisse vm Kal. Febiuarii.
m PONTIFICATUSANNOXII, CHRISTI 1209. 174
CLIII. A pro pace servanda perjamdiclum legatum siaiula
A
EPISCOPO REGF.NSI, ET MAGISTRO TUEDISIO MNUKNSIsutit, vel aticiorilate apostolica staluenda, item vi-
CANONICO. duis, pnpillis, orphanis et personis miserabilibus
Super eodem. lonearis in ecclesiaslieojttdicioiespondere. Yolumus
Veniensad praseiiliam noslram nobilis vir R. To- insitper ut ab ecclesiis et domihus religiosis alber-
iosanus comes sua nobis exposuir quesrionese supei- garias vel procurationes nuliaienus exigas, sicut in
processu vesrro et aliorum legatorum noslrornm mandalis diguoscerisrecepisse : quas tu eliam libe-
mullipliciler aggravatum, el licet honse memorise ralitare propria remisisli. Ilem cum incaslellatas
magislerMilonolarius noster, elc, usqueCidelChri- ccclesias ad arbitrium dicecesanorum episcoporum
stianrc, volumus et inandamus ul inTraires menses diruere ac servare, si quas ipsi servandas duxerini,
posi susceplionemprasentium, elc, usque quorum lenearis, volumus ut circa barones et niililes alios
prasentiam noveritis opporiunam, cencilid convo- qui aliquas incastellalas ecclesias deiinent censura
cato, elc, «I in alia tisqueaccusator, vos audilis similis observetur. Praterea ciim Iegatis nostris per
urrinque proposiris, elc, usque ad senlenlioecalcu- alias Iitleras duxeritnus inj'ungendumul, posiqtiam
lum procedalis, el remitlenles ad nos causarn suffi- universa compieveris quae in eisdem iitieris sunt
cienler insrrucram , prafigatis partibus lerminum B " expressa,.sttper observalione pacis, ad quam in per-
competenlem, elc, usque arliculis aiuetliclis, vos peluum ohservandam dignoscerisobligatus, idoneam
prudenli deiiherelis consiliocuin quaiibus et quali- recipiant caulionem, eisdem etiam inj'ungemus ut
ter idem comcs, eic, usque accepiandam, vos ipsam secundum modum et sialum luum lalem a le cau-
indicaiis eidem : in qua si forle defecerit, vos, tionem recipiant qualem ab aliis magnatibus el ba-
prafaiis castris in veslra poteslate reienlis, nobis ronibus juxla modumet siaium suum duxerint exi-
rei seriem inlimelis, eic, ul in alia in eumdemfere gendara.
modum usque mattdali nosiri valeat, exseculio im- Dalum Lalerani (104).
pediri. Quod si non omnes , elc, duo veslrnm suli CLV.
lato cujuslibet contradiclionis cl appellalionis ob- Cum nobilis vir R. Tolosanus comes adversus
slaculo ea, elc quosdam injurialores suos, qui lunc temporis cum
CLIV. excommunicaiioniseral vinculo innodalus ei damna
NOBILI VIROR. COMITITOLOSANO. gravia inlulerunt, suam disponat prosequi ralionem,
Declaranlur quidam ariiculi mandalorum Milonis. prasenlium vobis aucloriiale mandamus quaienus
(105) Super quibusdam mandalorum aiiiculis libi P Q eumdein agenlcm vel reconvenientem eiiam per
a bonse memorisemagisiro Milone notario nosiro seipsum vel procuratorem suum Iibere admiilaris in
lunc apostolicoesedis legato factorum apud quosdam causis quarum ad vos speclat examen.
diibitarioiiesuboria, lua devolio postulavit a nohis Dalum Lalerani, eic
qtii sinl dicendi hserelici manifesii. Super quo libi CLVI.
duximus respondenduinilios in hoc casu iiitelligen- ClSTERCIENSl ABBATI APOSTOLlCjE SEDISLEGATO.
dos manifestos hserelicosqui contra fidem catho- Vt absotvat cives Tolosanosa censuris.
licam publice prariicanl, aui profilentttr seu defen- (Laicrani.)
dunt errorem, vel qui coram pralalis suis convicli Lilteras luas paterna benignitate recepimus, et
suni vel confessi aut ab eis sentenlialiler condem- quaeconiinebaniur in eis inlelleximus diligenier.
naii super haeretica pravirare, qtiorum bona propria Cum autenrfomnia Dei opera ipsum bcnedicere nos
confiscenlur, et ipsi juxta sanctiones legitimas pu- adnioneanl, ex his qttse ad honorem nominis sui
nianlttr. Praterea cnm pedagia, guidagia el salna- noviler est per luam sollicitudinem operatus, bene-
rias tibi legatus inlerdixerit memoraius, aucrorilate diccre, laudare, ac superexallare debemus cum-
prascntium duximus declaranduni illa esse peria- dem, insianiix luae Iaborem cl laboris iiiStanliam
gia, salnarias, et guidagia inlerdicta quse non ap- D E quam in exslirpailone pravilalis hsereiicseac re-
parcnr imperatorum vel regum anle Lateranense formalione fralernse pacis haclenus habuisli dignis
coiicilium largilione concessa, vel ex aniiqua c«n- in eo laudibus commendanles, qui per magnam mi-
sueiudine a lempore cttjus non exslal menioria in- sericordiam suam fecir ut tanlus lahor nequaquam
iroducla. Rursum cum ab eodem-in mandalis acce- infrucluosus existerel, quinimo fruclum, non solum
peris ut de le conquerentibus secundum suum vel trieesimum aul sexagesimum, verum etiam cente-
allerius legaii seu judicis ordinarii vel eliam dele- simum reporlarel,reposita'tihi corona justilise.quam
gaii arbitrium juslitiam exhiberes, hoc lalitcr in- reddet in illa die Dominus juslus judex. Scimus
lelligeiulum esse censemus, ut in omni causa quse equidem el veraciler confucmur quod ea quae iu
ralione personarum vel rerum ad ccclesiasticum bnjtis pielatisopere lu fecisli, lua specialiier hOna
forum periinei, ac supcr universis cnpilulis qttoe suiil;quoe vero collegaiorum rcligio seu devoiio

(103) Cnp. Super quibusdmn, .e verbor. signific. cmn e.pistola CLXIX,illa vero nata sil x KaL Fe-
Vitle Processus negoiii Raymundi, cnp. 1, supra. hruarii, probabileestisiam quoque eodem tlie fuisse
(10lj ln hoc loco deesi adnoiaiio diei quo rititaesl scriptam.
li;ce epistola. Sed cum ea cjusdein ferme tenorissit
f.K INNOCF.NTliIII PP. RF.GESTORIIMT.IR.\*il. t~P.
signaiorura peregit, bona lua sunt communiter et. A gaiionisoIEcium commitiamus (105), cuni, fisi l.-iu-
ipsorum, eo quod per graliaepraevenientisel subse- dala sit salis ipsius bonitas, nobis lamen perexpe-
quenlis ausilium iniliormn tuorum rcmulaloribus rientiam non sit noia, sed ul lanquam delegnlus
ipse qui cceperas tri-buislisanctseconseculionis effe- quod eidem injungimus exsequalur; anie oninia
clum. Specialiler auiem eo quserecolendsememorioe ei in omnihus observalo ul ptorsus in verbo vcl
magister Milonotarius noster egit, manifestissimum opere non procedat nisi quemadmolum ei tti dicta-
luaeperhibent testimonium sanctirali: qui cum iia verisprocedendum,sedin proponendis gerat se velui
in Ecclesioecausa el proficiendoprocesserit et pro- organum, ei iti disponendis se tibi exhibeat inslru-?
cedendo profecerilutper hoc nullalenus ambigamus nientum, in hamo sngacitatis tuse posilus quasi
plaettisse Domino vias ej'us, luatn non diffiieniur esca, ut per eam piscem capias fluctuanlem, etii taa-
ipsius opera sapienliam, uipoie qtti ad ea viam sibi quam saiuberrimam luse piscalionis abhotrenti do-
apernisli el subniinistrasti doctrinam. Quapropler ctrinam quodam prudenli mansuerudinis artificio
exemplo boni navigaloris, qui cuin stibilo guber- severilaiis ferrutn necessaiium est abscondi, quale-
naculis desliluilur quibus navicula regebalur, ad nus exemplo dicentis Aposioli : Cum essem astutus,
omnia quoe poiest regiminis argumenta confugii, dolo vos cepi (II Cor. xn), per htijusmodi sancli
tibi est sollicite providendum ul subilo quasi casu B doli capiaiur aslutiam, et more Ianguidi, cui mili-
boni rcginiiiiis adminiculo destiiulus, navim inter gat amor medici poiionis horrorem, per alterius
iinmineniia ciroumquaque naufragia sub luo regi- manum paiieniitis tuam aecipiat medicinsm. Pra-
mine flucluaiUemila satagas per anchoram provi- terea nolumus te Ialere qtiod nuntii Tolqsanoium
denlise luse regere, ne Dominicas merces in ipsa po- civium ad noslram praseniiam accedenlcs, super
silas pelagi possil fremilus absorbere, considerando iispro quibus censuram ecclesinsiicamincurreruin
prodenler quod cum aliquem de ferentibus simul satisfactionem nobis onmimednm obtulere, quam-
pondtts deficere snb ipso contigerit, socius bonus plurium magnorum viroium lilieias exbibendo pro
siaiim, ne fascis corrual, humerum sutiin foiiius ipsis rogaiuram et ctwnipsis ut absolutionis bencfi-
ipsi suffigit, et lota plerumque fabrica, quse diver- cium eis impendere dignaiemur. Unde volumusei
sis columnis regilur, una cadente, per aliam suslen- mandanius ul, secundtiin quod in aliis liileris con-
latur. Cuni ergo j'am tolum sedificiisancti pondus, tinetur expressum, necessaria cautione recepla, laia
qttod super incceplionis tuae fundameniis excrevit, in eos seiileiuia relaxetur, et iujuncte eis quod
tibi quasi columnss unicoe iiinilalur, eoque per secundum Deum videbitur expedirc, si forsaii illud
alterius subiraclionem nuianle rttirisetimor immi- _, neglexerint observare, non solum in priorem sen-
ncai, nisi humerus tuus ei fortiter se suffigal, dis- lentiam reducanlur, verum etinni vehenieiiiitisonus
cretionem ruam rogamus aiientius et monemus, per lemporalis oppressionis inducattir in ipsos.
aposlolica tibi scripta in remissionem pcccaminum Daium Laterani, poniificaius nosiii anno duode-
injungcntes quarenus caute proviso quod res esl in cimo.
arliculo lali sila ut, si necessaria cautela non adsii, CLVIL
parta meluamus amitiere, ne dum quocrere alia ILLUSTRIEUS REGIBUS ETPRINCIPIBUS ET UNIVERSIS DEI
confidamus, poslposilis aliis luis occuparionibus FIDELIBUS REGNO DACI4SClUCUMrOSITIS CATUOLICAJI
universis quibus per alios intciulere poteris oppor- SERVANTIBUS UNITATEM.
tune, ad ioca legalionis luoesine dilatione qualiber
RexDaniw suscipilursub prolectionesedis apostolicw.
personalirer revertaris, et negoiium pacis ac fidei
libi commissum una cum venerabiii fratre noslro (Laterani, 111Kal. Februarii.)
Regeusi episcopo apostolicae sedis iegalo studeas, (106) Quanto specialiusregnum Daci* ad Romanse
sicul Dominus libi dederit, efficaciter proraovere. Ecclesise nosciiur jurisdiclionem speclare, lanlo ad
Cseierum, licel nobilem virum R. comilem Tolosa- conservationera ejus propensiori studio debemus
num ad sedem aposiolicam accedeutein ac onnii- D 1 intendere; quia non immerito mulia rejirehensione
moda satisfaciionepromissa veniam humiliier posiu- digni exislere videremur, si quod esl juris Romanoe
ianiem curavcrimus honorare, illud laroen quod Ecclcsiae paleremur imminui vel iurbari. Inde esi
impeiravit a nohis dalae sttper hoc ei liltera te po- quod ad exemplar felicis recordalionis Alexaitdrt
terunt edocere. Qnia vcro catuelam quam dudum in papoepradecessoris nostri sub interminatione ana-
reconcilialione ipsius per prafatum nolarium adhi- ihcmalis districtius inhihemus, ne quis prascriptum
buimus, ei nunc eiiam necessariam esse putamus, regnum invadere vel lurbare prasumat, aut j'ura
diieclo filio magislro Thedisio clerico ei faniiliari charissitni in Cbrislo filii noslri illusiris Danorum
quondam aniedicli roagistri, co quod instrucius est regis vel hreredum suorum nvinuere audeai, vel sibi
de negotio, ci a multis ac honis ei laudabile lesli- qudmodolibelusurpare. Si qui atitem hujus noslra
moitium perbibeiur quod ferventi zelo Tct ardenti prohibitionis iransgressores exsiiterinl, indignatio-
animo idem negotiumsemulalur.solliciiudiiicmsuper nem nostram el RomanseEcclesise se noveriiit in-
hoc duximiis injungendam; non ulique quod ei le- cursuros et anathemalis jaeulo feriendos.
(105) Hinc patet erralum esse in postrema edi- sius vocaiur legalus aposlolicus.
lioiie Conciliyr.ulii l. XI, pag. 41, 51, 99, 98 Tiiedi- (106) Yide lib. xiu, epist. 65.
 177 1'ONTlFiCATUSANNO XII, CHRISTI 1209." H8
Dalum Lalerani, m Kal. Februarii, ponlificalus» A i lacu de \Terrano, medietaiem de lacu et paltide de
nostri anno duodecimo. Vaiano, qttintam pariem de Aquatico , quariam par-
CLVIII. tem deciniarnni ei oblarionum in ecclesiis ad jiis
EONO SENENSI EPISCOPO EJUSQUE SUCCESSOR1BUSCANO- Senensis Ecclcsiae petiinenribus, quintam paiiem
NICESUBSTITUENDIS IN PERPETIUSL de Monie Acutulo, qui esr super fluvium de Rtisia,
De con/irmationeprhilegiorum. lerriam paiiem de caslello el curte de Radi in epi-
(Laterani, iu Nonas Fehruarii.) scopaiu Vuiterrano, quarlam partem de castello ct
In eininenti sedis aposlolicoespecula, licel im- cuiie de Vallc aspera iu episeopatu Massanensi.cum
nieriti, disponente Domiuo, consiituii fraires no- omnibus periineniiis partium supradiclaritm. Ca-
slros lam propinquos quani longo positos fraterna( stella quoque et possessiones quoe a Tradulo ftlio
lenemur chaniate diligere el Ecclcsiis quihtis Do- Bernardi comitis lam in coinilatu Senensi qtiam
iiiino miliiare noscuniur suam dignitatem et jiisti- Vullerrano, Floreniino, el Fesulnno, Seneusi ec-
tiam conservare. Eapropier, venerabilis in Chrisio> ciesiaeconcessaesutu. Hlud quod dedii Adalasia do
fiater Bone episcope, luis juslis postuiationibtisi Bibiano, quod Rigellus filius Reinaldi dedit in Pa-
liemenler annuimus el prafaiam Ecclesiam, in qua, terno pulido, quod habes de hoereditateRolandini
Deo auctore, praesse dignosceris, pradecessorumi B I Longobardi, possessiones quas babes, in coiuitaiu
nostioiuin felicis inemoriseCoelestini, Eugenii, Ana- castelli Felicitatis, quod habes in casleilo de Sirove •
slasii, Adriani, Alexandri ei Clemeniis Romanorumi et in Castellione, caslella cl possessiones omncs
jiontificum vesligiis iiihssrentes, sub beaii Pelri et quas tu vel alius per le lenet in comitalu Senensi,
noslra proieciione suseipiinus, el prasentis scriptii Vulterrano, Floreniino, Festtlano el Aretino. Or-
priviiegio communimus , slaluenles ul ecclesioe, dinaliones etiam ecclesiarum quse sunl in lua ju-
xenodochia ei casiella cum onmibus bonis et pos- risdietione conslitulse, sicut pradecessores tui eas -
sessionibus quoe inprasentiartim jiiste Ecclesia libi habuernnt, et tu ipsas hacteniis habuisli, devolioni
commissa et legitime possidet, aul in fulurum con- itise aucioritale apostolica confirmamtis. Decerni-
cessione, elc, usque permaneant; in quibus hoec; mus ergo ut nulli oninino, eic, usque profulura.
propriis duxitnus exprimenda vocabulis : Baplisma- Salva nimirum per omnia aposlolicse sedis auctofi-
les siquidein ccclesias ctim prioratibus earum at- late. Si qua igitur in fulurum ecclesiaslica soecu-
que cnpellis quoe ad jurisdictionem Ecclesiaelibi larisve persona hane nostrae conslilutionis, erc,
comiiiissae periinere noscuntur, plebem videlicet usque suhjEceat.Cunciis auicm eidem loco sua j'ura,
Sanctae Agnelis cum omnibus aniiquis pertinentiis r elc, usque inveniant. Amen.
suis, plebc-mde Liliauo, plebern de Lornano, ple- Datum Lalerani per manum Joannis Sanctse Ma-
bem rie Sciaia, plebem Sancli Andreoede Bozone, riae in Costnidin diaconi cardinalis S. R. E. can-
plehem Sancii Martini in Graina cum onini jiire cellarii m Non. Februarii, indictione leiiia decima,
quod habes iu eod«mcastello ei in ViIlaiiova,p!ebem Incarnatioiiis Dominicseannomillesimoduceniesimo
SanciaeChrisliiua de Liciano, plebem de Sparena, nono, poniificatus vero domini lnnoceolii papie III
plebeni Sancti Nazarii, plebem de Saturniano cum anno duodecimo.
oinni jure quod hahes in eeclesia SanctaeMarioeqitse CLSX.
est in burgo Sancii Quirici in Ozetina et in circum- RANERIO PLEBANO PLEBIS DELOnNANO.
arijacenlibus locis, plebcm de Oppiano, plebeni de Suscipitur sub proteciione sedis aposlolicce.
Ancaiano, plebem de Moitle Codano, plebeni San- (Lalerani, xm Kal. Februarii.) i
cti Georgii in Valona, plebem Sancti Yalenlini, Cuma nobis petitur quodjusium est et boneslum,
plebem de Coppiano, piebem Sanctse Iiinocentise, lam vigor sequitatis qtiam ordo exigit ralionis ut
plebein d,eKnrli ei Murln,plehein de Creola, plehetn id per sollicitudinem ofiicii nostri ad debiluin per-
SaiiciiC Chrisiime in Caio, plcbein de MonteAlcirro, ducatur effectum. Eapropier, dilecle in Doniino
ecclesiam Sanclae Mariaede bttrgo Sancii Quirici, jj C fili, luis justis postulaiionibus gralo concurrentes
Casciantitneliain, quod specialiler ad tuam guber- assensu, personam luam cum omnibus bonis quse
• naiionem el
provideiiiiain petiinel, liiulum Saucti inprasentiarum raiionahiliter possides, aul in fu-
Angeli de Tressa, plebem de Coatiiano, plebem de lurum justis modis, praslante Domino , poteris
Ricensa, jilebem de Ruscia, plebem de Pentulina, adipisci, sub beali Petri el nosira proiectione sus-
plebem de Suvicelle, plebem de Folliano, plebem cipimus. Specialiler auiem concessionem parochise
Sancii Justi in Casciano, plebem de Marmoraria, ac deciniarum lihi pia Iiberalilale a venerabili fra-
cuni omnibus rebus el peiiinentiis earum. Caslel- tre noslro Bono Senensi episcopo factam, sicul pie
luni de Porclano, caslelluui de Pognia, casielluin nc provide facia est, et in ipsius autheniico plenius
de Mt.niiclo, caslelium de Furcule, castellum de coiuinerur, ac lu ea j'usre possides et quiete, ribi
Suvieelte,.casielliimde Muiio, castellum de Creole el per le plcbi tuae auclorilate aposiolica coufir-
cttm arce nominis cjusdem, castel.lumde Monle- inamus el praseniis scripti pairocinio coniniunimus.
ciano cum curte sua et omnibus eorurn pertinenliis. Nulli ergo, etc, hanc paginam noslrse proiectionis
Quod habes in caslcllo Silvulse. Qttotl habes in et coufirmalioiiis infringere vel ei, elc, usque in-
Miiiitepisciuoct in Valcrano. Meuielalem de silva et ctirsurtim.
 179 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XH. 180
Datum Lalerani, xiu Kalend. Fehruarii, poniifi- CLXllI.
catus nostri anno duodecimo. EIDEM.
CLX. Ejusdemargumenti.
Laierani, lii Non. Februarii.
EIDEM. Cum a nohispeliiur, elc, usqttettiisjiistis poslu-
Sttper codem. Jalionibus gratuin impertientes assensum, diffinili-
(Lalerani, iv Kal. Februarii.) vam senlenliain quam Yenerabilis fraler nosier
Ciun a nobis petilur, etc, usque effectum. Ea- Bonus Senensis episcopuspro ecclesiaSancti Geor-
propler, dilecte in Domino fili, luis precibus iiicli- gii 'Senensis conlra ecclesiam Sancii Angeli de
iiati, personamruam, elc, usque Speeialiler autem Monlon super quibusdam domibus, sepulluris, et
ccclesiamSanciseMariaede Porghian cum perlinen- rebus aliis exigente juslilia promulgavit, sicut esl
tiis suis, sicut eam jusie possides et quieie, aucio- jusla nec Iegilima provocalione suspensa, et m in-
rilate tibi aposlolica confirmamusei prasenlis scri- slruinenlo confeclo exinde plenius conlinelur, au-
pli palrocinio communimus.Nulli ergo omnino lio- cioritaie aposiolicaconfirmainuset prasenlisscripli
nununi liheal hanc paginain nostra proteclionis et patrocinio communimus.Nulli ergo, elc, hanc pa-
confirmaiionis infringere vel ei, etc, uscjue incar- B ginam noslra confirmalionis, eic, usque incuna-
suruin. rum.
Daluni Lalerani, iv Kalend. Februarii. anno duo- E Dntiim Lalerani, iu Non. Februarii, •ponlificalus
decimo. noslri anno duodecimo.
CLXIV.
CLXI.
CUID0NI RECTORI ECCLESI^ SANCTI MATTH.EI
PRESBVTERO DIETAJUVJS, RECTORl ECCLESIJK SANCTI SENENSIS
PAULI De confirmatione privitegiorum.
De confirmalioneprivilegiorum. (Lalerani, ivKal. Februarii.)
(Dalum ut in alia.) Solel annuere sedes aposlolica piis voris cl bo-
Cum a nobis pelitur, etc.,us7tte effectum. Ea- nestis petenlium precibus favorem benevolumim-
propler, dilecte in Doniino fili, luisjusiis postula- peniri. Eapropler, dilecte iu Domino fili, tui3
lionibus grato concurrentes assensu, personam tuam juslis precibus inclinali, personam ttinin et eccle-
cum omnibus bonis quse inprasentiarum, eic, us- siam Saucii Matrhsei Senensis, in qua divinc es
que suscipiinus. Specialiter aulem concessionewi, ohsequio mancipalus, cum Qinnibushonis tam ec-
ccclesioeSancii Pauli libi pia liberalitale a venerabili clesiaslicis quam nuindanis quse inpraseiuiarum
fralre nostro BonoSenensi episcopo factam, sicut eadem ecclesia raiionabililcr possidel, aul in fuiu-
pie ac provide facla cst, cl in ipsius auiheniico rum jtisiis modis prastante Doniino, jiolerit adipi-
plenius continetur, ac lu eam jttste obtineset quiele, sci, sub beali Petri et nosira proteciione suscipi-
libi attcioritale apostolica conUrmamusei prasem- inus. Specialiier atilem libeiiatem quam venernbi-
lis scripii pairocinio communiinus.Nulli ergo, etc, lis frater noster Bonus Senensis episcopus eidem
ltanc paginam noslra protcclionis el confirmatioiiis ecclesise provida dcliberatione concessit, sicut in
iufringere vel ei, eic, usque incursurum. aiilheiilicoconfecio exinde plenius eontiueiur, lihi
Datumul in alia. cl per te ipsi Ecclesiaeaucloritale apostolica confir-
inanius elprasenlisscripli patrocinio communimus,
CLXII.
Nulli crgo, etc, hanc pagiuam noslra confiimalio-
SPINELLO UECT0RI ECCLESLE SANCTI GE0RGI1SENENSIS.
nis infringere vel ci, elc, usque incursurum.
Cottfirmalur senlenlia episcopi Senensis. Dalum Larerani, iv Kalend. Februarii, aiiuo duo-
(Laterani, iu Non. Februarii.) deciino.
Cuma nobis petitur, etc, usqtte effeclum. Eapro- D CLXV.
pter dilecte in Domino fili, luis juslis postulalioni- JOANNI RECTORI ECCLESL43 SANCTI ANDREJE SENENSIS.
busgralum imperiienresassensum, diffinilivamsen- Ei confirmaturcollalioipsius Ecclesiw.
leiHiainquim venerabilis frater noster Bonus epi- (Laierani, iv Kal. Februari.)
scopus Senensis pro ecclesia Sancli Nicolai de Jusris perentium desideriis dignum esi nos faci-
Maiauo contra populum ipsius Ecclesisesuper pa- lcin prsebere consensuin, el vota quae a raiionis
rochiali jure ac aliis conlroversiis exigeulejustiiia traroitc non disco.rdanleffccluproseqtteiUeconiple-
promulgavit, sicut esi justa nec legitiina provoca- re, Eapropter, riileerein Doininofili, tuis justis pre-
lione suspensa, ei in inslruinento publico confecio cihus inclinati, conccssioneinparochisetibieteccle-
cxiiidc pleiiitts coiilinctur, aucloritaie apostolica sise Saucti Andrea; Senensis pia liberalitale a vene-
ciinfirinamus et prasenlis scripti palrocinio coin- rabili fralre noslro BonoSenensi episcopo faclam,
iiiuiiimus. Nulli ergo, etc, hanc paginam nosira sicut pie acprovide facla esi, er in ipsius autheii-
(•.tiiilirinaiionis
inliingere vel ei, elc, usaue incursu- lico pleuius conlinettir, ac eadem ecclesia eani
riiiii. jtiste oblinei et quiele, iibi et per te ipsi Ecclesioe
Daiiim Lalerani, in Non. Februari, elc. aucloritalc aposiolica confirmainus et prasenlis
181 PONTIFICATUSAN-NOXII, CHRISTI 1209. -1S2
scripli palrociuio commununus. Nulli ergo, etc, lV in roonaslerio vesrro professionem fas sir sine prio-
banc paginam noslroe corifirmationis infringere vel ris sui iicentia de eodem loco discedere.. Disceden-
ei, elc.itsgue incursurum. lem vero absque communiuin lilierarum veslra-
Datum Lalerani, iv Kal. Februaiii, ponliiicaius rum cautione nulJus audeat reiinere. Cum autem
nostri anno duodecimo. generale interdiclum terra fuerit, liceat vobis clau-
CLXVI. sis j'anuis, exclusis excommunicatis er interdictis,
PRIORI MONASTERII DE HIKELINGE, EJUSQUE FRATRIBUSnon pulsaiis campanissuppressa voce divina ofBcia
TASIPRJISENTIBUS QUAH FUTURIS REGULAREM VlTAM celebrare. Auclorirate qtioque aposrolica prohibe-
PROFESSIS IN PERPETUUM. mus ut ntillus in vos vel monaslerium vestrum ex-
De confirmalione privilegiorum comiiHinicalionisve! inlerdicii seiHenlias sine ma-
(Laterani,iu Non. Februarii.) nifesra er rarionahiiicausa promulgare, seu novis
Religiosam viiam eligeniibus aposlolicura conve- er indebitis exactionibus vos aggravare prasuuiat.
nit adesse prasidium, ne fotie cujuslibei tenierilaiis Chrisma vero, oleum sanclum, consecrationes alra-
incursus aul eos a proposito revocet, aut robur, rarium seu bnsilicarum, ordinaiiones clericoriini
quorl absii! sacra religionis infringal. Eapropter, qui adsacros ordines fuerint proraovendi, a dioece-
dilecii in Domino filii, veslris jiislisposlulalionibus B sano suscipietis episcopo; siquidcm Catholicus
clemenler ahriuimus, et monasterium sanrtoe Dei fuerit el graiiam er cominunionem sacrosancloe
genilricis el Virginis Mariae SanctiqiieAugusiini <le Romansesedis habueril, el ea vobis voluerit sine
Hilfelinge,in quo divino mancipali esiis obsequio, pravitate aliqua cxhibere. In parochialibus vero
stib beaii Pelri et nostra proteciione suscipimus et ecclesiis, qtias liabeiis, liceat vohis sacerdoles eli-
prasenlis scripii privilcgio communimus, In printis gere el dicecesanoepiscopo prasentare ; quibus, si
siquidem slalueiiles ut ortio canonicus, qui secun- idonei fuerinl episcopus curam animarum com-
dum Deum et Beali Auguslini regulam in eodem tniriat, ut ei despiritualibus, vobis vero de lempo-
monasierio insliiutus esse dignoscilur, perpeluis ralibus debeant respondere. Sepuliurani quoque
ibidein lemporibusinviolabiliierobserveiur. Prater- ipsius loci liberam esse decerniiiitis, uicorum devo-
ea quascunque pnssessiones,qusecunque hona iriem lioni el exireniae volunlaii qui illic sepeliri dclibe-
monasterium inprasenliaruin jusle ac canonicc raverint, nisi foiie excoinrounicaii vcl inlcrdicii
possidet, aut in fulurum concessione ponlifiiiim, sinl, niillus obsistal. Salva tanien justitia illarum
largitioneregum vel principum, oblatione flilelium, ecelcsiarum a quibus moiiuortim corpora assuniiiii-
seu aliis jusiis ntodis, prastanle Doniino, poleriiis , , lur. Obeunte vero te niiiic ejtistiein loci priore vel
adipisci, firma vobis vesuisque successoribus ei ttioruin quolihet successoruni, nullus ibi qualibet
illibata permarieani: in quibus hsec propriis duxi- suhrepiionis aslulia seu violenlia prapoiiatur nisi
iniis cxprimenda vocuhulis: Locum ipsum in quo quem fralres conimuni cousensu vei fratrtiin mnjor
prafalum monaslerium silum est cum omnibus pars consiiiisanioris secuuduin Deum el beali Au-
peiiinentiis suis, parodtialem ecclesiam Onuiium gtisiini icgiilaiii pioviderint cligendum. Libenates
Sanclorum de Hikelinge, cum capella beatse Mariae prarerea cl iinmiuiilal.es aiiiiquits et raiiouabiles
er oinnibus periineniiis suis, ecclesiam Sanctae consueiudines Ecclesioeveslra concessas el hacle-
Mariseet capellam Sancti Andreaede Perhani cum • iius observaias ratas habeinus, ci eas perpeiuis te-in-
perlinentiis snis, ecclesiam et capellam Omnium poribiis illibatas permaneresancimus.Paci quoque ct
Sanclorum de Ilaclielun cujn peiiinentiis suis, ec- iranquillilali veslra pateina in posterum sollicimdi-
clesiam de Hannewirche cura perlinenliis suis et ne provitlere volenles, auclorilai.e aposlolica prohi-
deciiuis de Rttcton, jus quod haheiis in ecclesia hemus ut infra clausuras locoruni seu grangiarum
Sancti Joannis Baptistoede Wasionesham,jus quod vesirarum nulhis rapinam seu fuiium facere, igueni
hahetis in ecclesia Sancloe Margaritse Norwicensis apponere, sanguinem fundere, hominem lemcre
sita in Weslwic, jus patronaius ecclesioeSancroeD capere vel inierficere, seu violeniiain audeat exer-
Margarilse de Palinge, totam lerram quam habelis cere. Decernimus ergo ul nulli oinnino lioininuin
de feudo de Palinge er de Wasronesbam, rerras et liceat prafalum inonasterium leniere perlurbare,
reddiius quos habeiis in civilale Norwicensi, terras aut ejus possessiones auferre, vel ablatas relinere,
etreddirus quos haberis in villa de Gememue, et minuere, seu quibuslibet vexalionibus faligare, sed
annuum reddilum quaiuordecim niarcarum quas ex oiunia inlegra conserventur eorum, pro quorura gu-
dono quoiidam Hamonis de Valenis debent vobis bernalione ac sustenlaiione concessa sunt, usibtis
moiiacbide Gerwalle nomine villoede Rocwic Sane omnimodisprofulura , salva sedis aposiolieoeauclo-
novaliumvestrorum quoepropriis manibus vel stiin- rirate et dioecesaniepiscopicanonica justiria. Si qua
piibus colitis, sive de vestrorum aninialium nuiri- igiiur in fururum ecclesiasrica saecularisvepersopa,
ineniis, nullus a vobis decitnas exigere vel extorque- etc, usquesttbjaceat uliioni. Cunciis aulem eidcni
re prasumai, Liceal quoque vobisclericos vel laicos locosua jura servaniibus, elc, usque prainia seiernse.
el absolulos e soeculo ftigienies ad conversionein pacis inveniant.
rccipere et eos absque conlradiclione aliqua reline- DiitumLalernni,per manuinJoannis SanclacMaFisn
re. Prohibeuius insuper ui nulli Iriuruiii posl faclam inCosmidin diaconi cardinalis S.R.E.cancclliirii l.u
 ts:> INNOCENTIlII! PP. REGESTORUMLiB. XII. 184
ftoii. Fehruarii, indictionexiii, incitrnniionisDomi- A Jiier iiuelligendumesse sensiiiius,elc, usquepcrsonis
iiicseanno 1209, ponlificalus vero domini Jnnocen- miserabilihus lenealur in ecclesiastico juriicio rc-
tii paposIII anno duodecimo. tponriere. Yolumus iusuper, etc, in eumdem [ere
CLXVII modumul in alia, usque in finem.
PR10RISS43 ACMONIALIBUS DECAMPESSEIA Dalum Laternni, x Kal, Februarii, jioniificattis
Ejusdem argumenli. nostri anno duodecimo.
(Lalerani, n Non.Februaiii.) CLXX.
Justis pelentium desideriis dignum esl nos facilem
ET SANCTl ANDRE.E ET SANCTI SEVE-
prabere consensiim,ei vola quoea raiionis irainite ARCHIEPISCOPO,
iion discoidanl effcclu prosequente complere. Ea- RiNIDECANJS CURDEGALENSIBUS.
propier, dileclacin Christo filia;, vestris juslis poslti- Scribilur ei pro episcopoAgennensi.
laiionibus gralo concurrentes assensti, personas (Laterani, iv Non. Februarii.)
vcslras el locum in quo divinoesiis obsequio inan- (109) Cum essel dilectus filiusnobilisvirR.comes
cipnloe, cum omnibus bonis quos inprascntiarum Talosanus in noslra praseniia consiituliis, venera-
raiionabiliter possidcl, aut in futurum jusiis modis bilis fraier noster Agenuensis episcopus atlversus
praslaiilc Doinino, poieril adipisci, stib beali Peiri " eum proposuit qtifeslionemquod ab ipso ac suis
Clnoslra proleclione stiscipitnus. Specialiier aulem ecclesiis albergatins et procuratioites indebitas exi-
terras, possessiones, et alia boua veslra, sicut ea gebat, Quia igitur idetn comes iilas, sicut a hotise
omnia jusle aepacifice possideiis, vobiseiper vos uiemorisemagistroMiloiie notario nostro apostolica;
cidem loco aucloriiate njiostolica cciifirinamus ct sedis legaio in mamlatis diguosciitir recepisse,
jiraseniis scripli p.Urocinio communinius. Nttili propria liberalitale remisit, nos remissionein liujus-
ergo, clc, lianc paginaitt noslra proteciionis ei con- inodi approbanles, auclorilale iitierarum uoslrarum
firinatioiiis infriugcre vcl ei, etc, usque incuisurum. diixinius inhibendum ne quis eunidem episcopum
Diiiuin Lalerani, ii Non, Februarii, ponlificalus ant suas ecclesias stiper aibergariis el proeuraiioni-
nosiii aiuio duodccimo. btis hujuscemodi molestare prasumal, sed ip-e pa-
CLXVIH. riter ei successoressui perpelno earum iinmunitate
AGENXE.NSI EPISCOPO. liuienlur. Quocirca discreiioni vestra per apostolita
Snper[uclo comilis Tolosani. scripla mandamus qualenus si prafnlus comes
(Lalcrani, "vui Kal. Fehruarii.) rontra prohibiiionem nosiram super hoc eumdeni
~ cpiscopuinaut suas ecclesias molcslaverit, prastim-
Vcnicns ad prasetitinni nosiram- nobilis vir R. C
comcs Tolosanus stia nobis exposuit qusesiionese piioiieii) ejus per censuram ecV.Iesiaslieaniappella-
siiper |)i'oeessu legaloruni nostroruro multipliciler lionc jioslpositacompescatis.Quorisinouomnes,elc,
cortun altero, etc.
Rggravalum,et liccl bonoenieinorix magister Miio tti, fratcr archiepiscope, cum
liolaiiits noslcr giv.via inandata eidem injunxerit, Daluin Lnierani, iv Non. Februarii, anno duode*
ctc, sicu! in alict,per lolittn,qttw scriplaesl in terlio Ciii',0.
lumo (107)/Vio supra usquein finem. CLXXJ.
DiilimiLaterani, vm Kal. Febiuaiii, potuificalus EISDEH.
nostri ininoduodecirao. De eadem re.
CLXiX. (Laterani, n Non. Fehruarii.)
EIDEM. Ctim essel dilectus-filius nobilis vir R. comes
Qui sinl dicendi kwretici. Tolosanus in nostra praseniia consliiutus, venera-
(Lnieraui, x Kal. Februarii.) bilis frater nosler Agennensis episcopus est con-
Super quibusdam inandalorum aiiiculis dileclo qucstus qnod lam ipse quam nobilis mulier tixor
filio ntibili vird R. comili Tolosauo a bonoeuicmo- j) ~ ejus iu villa Marmanda et in Yiilafranca nec non
ria; magisiro Miionenoiario noslro tunc aposlolicoc eiiam aiiis locis dicecesisAgeniieusis nova passagia
sedis legnto faclorum apttd quosriam dubilaiione extorqttebal. Quia igilur kiern comes ab hujusmodi
Giihoiia,ipsius comiiis devotio postulavit a nobis passagiorum exlorsione tiesisiere se promisir, di-
qui sint diccndi lnerctici nianifesli; super quo screiioni vesira per nposiolica scripta mandamus
cidcm dtixiinus respondendum, elc, sicui conlinelur quatenus si forte, quod non credinius, idem cotnes
in alia snpra in eodemtcriio [olio usque punianlui', in memoratis locis conira Laieraiiens.isstaiuta con-
(iOS) Praiorea cum pedngia, guidagia, ct salnarias cilii passagia prasumpscrit extorquere, prasum-
ipsi comiti legatus inierdixerir memoraius, auctoii- ptionenr hujusmodi per censurain ecciesiasticntii
tale litlcrarum nostrarum duximus declarandum, appellatione poslposila compescalis. Quod si no»
cic, ul in ipsa usqueintroducia. Rursum cuni pra- omiies, elc, tu ea, fraier nrchicpiscope,eic
fnius coines ab eodeui noiaiio receperit in nianda- Daium Laierani, n Non. Februarii, anno dttode-
lis, elc.iu in afiir,«sijaejusiiliam exhihcrel, hocla- ciuio.
(507) id est, epist. 13? inijtis lihri. (109) Vide iufra epist. 175.
Jd
(108) csi, episr. tg.fcjiujtis libri.
185 PONTIFICATUSANNO XII, CHRISTI 1209. (33
CLXXII. A CLXXV.
EPISCOPO VASATENSl, ET PRKIRISANCTIMACHAnil ET APtTULO ECCLESI/E DE MANSO.
ARCHIDIACONO VESALHENSI BURDEGALENSIS ET AGEN- Super eodem.
NENSIS DIOECESUII. (Lalerani, n Non. Febrttarii.)
Vl hcvreliciprivenlur ierris quas lenent ub Ecclesia. Cum essel dilecltis filius nobilis vir R. eomcs
(Laterani, v Kal. Februarii.) Toiosanus in nosira prasenlia conslilutus, adversus
Ctun nianifeslis hserelicis a dioecesi Agennensi eum venerabilis fraler nosler Agennensis episcopus
divina providenlia depulsis, quiriam credentes et procurator vester proposuil quaestionemquod a vo-
fdulores eorum latitenl in eadem ecclesiarum et bis albergarias et procuraiiones indebiias exlgebat.
ccclesiasiicorum virorum niolesintionibus insisien- Quia igitur ipse illns, sicur a bonse memorise ma-
Milone noiario nosiro, aposioiicse sedis le-
tes, sictit veuerabilis ftater noster Agennensis gislro
episcopusproposuit coram nobis, prasenlium vohis beralitategalo, in iiiandaiis dignosciiur recepisse, propria li-
nuctoritale tnandamus qtiatenus eis qtti legilinie remisit, nos reniissionem Iiujiismodi ap-
convicii ftieriiit super hujusmodi pravilate feodis, probantes, aucloritaie prasentium inhibemus ne
vos super albergariis el proeuralionibus hu-
possessionihus, el honis aliis qure ab ecclesiis deii- "JJ qttis
neiit spoliaiis, eariemad jus et poieslalem ecclesia- juscemodi uioleslare prasumat, sed vos pariier et
rum ad quas peiiinent devolvanltir, poenain consi- successores veslii earum immunitale perpeluo gau-
milein ecclesiarum agricolis et hoininihtts infligen- dealis. Nulii ergo omnino hominum liceai hanc pa-
tes qtii convicii fuerint super hoeretica pravilale. ginam nostra inhihitionis infringere vel ei, elc, us-
Quod si non omnes, elc, itt, fralsr cpiscope, cuia que incursurum.
coiuin altero, etc. Daluni Laieraui, xt Non. Februarii, anno duode-
DaiuinLaierani, v Kal. Fehruarii, ponlifioatus no- cimo.
stti anno duodecimo. CLXXVL
PRIORIMEDICIM CLUNIACENSIS ORDINIS.
CLXXIII.
AGENNENSI Super eodem.
EPISCOPO.
(Laterani, Non. Februarii.)
Eiusdem argumenli cum epislola 170. Cum esset dilectns filius nobilis vir R. eoiii&s
(Laterani, iv Non. Februarii,) Tolosanusin nostra praseniia consritultis, adversus
Cum essel dilecius filius. nobilis vir R. conaes eum P. monachus procurator tutis proposuit quoa-
Tolosauus in nostra praseniia constiluius, advcEsus .-, stionem quod a le alhergarias et procurationes in-
eiun proposuisti quereiam quod a te ac luis ecclesiis debitasexigebal. Quia igiiur ipse ilias, etc, inemv-
albergarins er" ptocuraliones indebitas exigebai. dem [ere modum ul in alia, usque incursurutn.
Qtiia igitur ipse iHas, sicur a bonse memorise magi- Dalum Laterani,Non. Februarii, aunodtiodecimo.
stro Milonenorario noslro, aposlolicae sedis Iegato, CLXXYII.
in niandaiis dignosciturrecepisse, propria liheralitale EPISCOPO ET S. DEAUNESARCIIIDIACONO OSCENSIBU5,
reinisil, nos remissionem huj'usmodi approbanres, ET DECANO TlRASONENSl.
suciorilale praseiuium inhibeinus ne quis te aut De eleclioneepiscopiPampilonensis.
ecclesias iuas super albergariis et procuraiionSbus (Laterani, ui IdusFebrtiarii.)
hujuscemodi roolestare prasumat, sed lu pariter Cnm olim tam contra illegitimum proccssum cle-
ei successores tui earum immunitate perpetno gau- ciionis venerabilis fralris nosiri Pampilouensis epi-
deatis. Nulli ergo omnino hominum liceal hanc scopi quam etiam contra personatu ipsius, qui de
paginam noslra inhibitionis infringere, elc, usque Simoniaca pravilate, dilapidatione, lapsu carnis,
iucursurum. et quibusdatn aliis excessibus culpabilis dicebaliir,
Daium Laterani, iv Non. Februarii, pontificaUis niulta fuissent nosiris auribus inliinala, venerabili
nostri ainto duodecimo. D fratri nostro Aquensi episcopo cr dileclis filiis ab-
j.
bati de Oliva Pampilonensis diiccesis et R. de Luco
CLXXIV. arcbidiacono Bajonensi dedimus in praceplis ur atl
CAPITULO ECCLESI/E SANCTi CAPRASIIAGENNENSIS.
Pampilonenseni Ecclesiam accedenles, tam super
Sttper eodem. praiiiissis quam aliis proponendis sive conlra epi-
(Lalerani, iv Non. Fehruarii.) scopum sive pro defetisione ipsius inquirerenl dili-
Ciim esset dileclus fiiius nobilis vir R. comes geniius verilatem, et qttae inveniretn fideiiter redi-
Tolosanus in noslra prasenlia consiituttts, Stepha- genies in scriplis, ad nos sub sigillls propriis de-
nus canonicus e.l procurator vester adversus eum siinarenl, Qui jiixta roandatum noslrurn verilaleiu
proposuit quaesiiotieinquod ab ecclesia veslra al- stiper. proposilis inquirentcs, depositiones ipsorutn
hcrgarias et procurationes indebilas exigt-bal. Quia per quos inquisilio facla fuit ad noslram iransnii-
igitur, elc, in eumdemfere ntodum ul in alia, usque seruiit prasentiain consignatas. Nuper auleiu Hel.
incurstirum. procuralore dicli episcopi et S. Pampilonensi cano-
Daltitn Lalerani, iv Non. Februarii, pontificalus nico propter hoc apud sedem aposlolicam coiistitu-
iioslri anno duodecimo, lis, procurator ipse duodecim ex testibus iulrodu-
187 1NN0CENTH111PP. REGESTORUMLIB. XII. 188
J! episcopo memoraio vel eorum aliquod quod suili-
ctis, scilicet G. de Leotz el.. Roscideevallis priores, A
L. de Tafalia el S. de Lios archidiaconos, P. de ciat ad condemnaiionem ijisius probaia legilime fue-
Navas canlorem, et A. de Ponle, P. de Leoz, P. de rint, vos eumdem sublaio appeilalionis ohstaculo a
Andrcquiam, J. Lupi, J. Marlini, S. Pelri, el Gar- Pampilonensi Ecclesia removere cttretis, facientes
siam canonicos Panipilonenses, proposuil repellen- eidem de persona idonea per electionem xanoiiicam
dos, utpoie conspiratores ei criniinosos ac inimicos provideri, conlradictores per censtiram ecclesiasii-
episcopi capilales : quod se tempore opporluno cam coinpellendo-. Quod si nihil probalum ftierit
asseruit probaliirum, adjungeiis episcopttin ipsuin quod sufliciat ad condemnatioiiem episcopi meriio-
super prainissis oiiinihus pramonilum non fuisse. rati, vos ab irnpetitione prafali eanonici absolvatis
Yeruiii parie allera respondetue quod per lestes eiimtlem. Quia vero nobis est aiiquaienus de dila-
alios, in quos procurator ipse nihil objeceral, quoe pidatione suspeetus, volumus el mandamus ut circa
conira episcopuin proposila fuerant probabaiilur, lemporalium adniinistralionem dilecios filios maj'o-
deposiliones easdem publicari fecimus et inspici retn priorem, R. archidiaconum de Longuida, et
diiigenler. Setl idem S. posiniodum requisitus a no- A. de Ponie canonicum Painjuionensem coadjulores
bis an illorum deposilionibus quibtis nihil oppone- inleiim assignelis eidem, sine quibus de bonis epi-
baiur vellei esse conienius, respondit male decisio- B scopalibus disponere nihil possii, el ipsi sibi circa
ncm negoiii prorogari qnam deposilionibus illorum disiraciionem eorum nullum prasuinant adhibere
non uii in quos pradicta objecerat procurator, per consensura. Quod si alterulra pa-rlium maluerit per
quas ulique quoefuerant objecla,episcopo evideutius noslram sententiam negotium diffiniri, vos ipsum
nsserebat esse probaia. Nos igiitir de ulriusque sufficienrerinstruetum ad noslram prasentiam re-
partis assensu idem negotium suh hac forma vobis mitlatis, prafigentes panibus lerminum competen-
dtiximus commiiiendum, allesialioues easdem sub lem quo nosiro se conspeclui repraesenrenr recepru-
bulla nostra vobis iransmitientes inclusas, ut ra a nobis, danle Domino,judicium requiraris. Quod
nisi pradicli duodecim testes ab episcopo fuerinl si non omnes, etc, lu ea, fraier episcopei cum eo-
legilime reprobati, vos depositionihus omnium, vel rum altero, eic.
si aliqui forsilan reprobati fuerint, residuorum di- Darum Larerani, in ldus Februarii, pontificatus
clis diligenter inspectis, si ea quse obj'ecta fueruni iiostri anno duodecimo.

APPENDIX LIBRI DUODECIMI.

CLXXVIH. C dehilores ex apostolicsesedis auetoritate exislamus,

EPISCOPO REGENSi, CISTERCIENSI ABBATI, ET MAGISTROillis lamen attentius providere non convenit, et eas
MILONI,APOSTOLICE SEDISLEGATIS. a pravorum incursibus hominum riefensandoarciiori
Eis committiltir lulela civium Montispessulani. debeinus cbaritate diligere quas beaio Petro etsan-
(Laterani, Kalendis Martii.) clae Romanae Ecclesiae non esl dubium spcciaiius
QuanroMonrispessulanihomines nuuc et hactenus adhserere et tanquamj'ure proprio subjectas esse.
sese niundos conservasse noscuniur et nohis et apo- Eapropler, dilecii in Domino filii, veslris justis
siolicse sedi se semper exhibuere devolos, lanio nos poslulalionibus clemeiHei'annuimus, er bealse Mariae
decel sollicitius providere ne per alicujus pravae semper virginis ac sancti Michaelis monaslerium,
suggesiionis asttiliam ab his qui oiihodoxse fidei in quo divino mancipati esiis dbsequio, ad exemplar
zelo succensi ad expugnandos hoeretieosse accin- pradecessorum nostrorum felicis recordaiionis Pas-
gunt quidquam injuriaepatiantur. Quapropter discre- chalis, Innocenlii, Eugenii, Adriani, Urbani eiCIe-
tioiii vesira pcr aposiolica scripla inandarous qua- nierilis Romanorum poniificum sub beaii Pelri et
leniis homines inemoralos el lerram eorurn, lan- noslra prolectione stiscipimus ei prasetuis scripii
quam viros Calholicos el Ecclesise Romanoetlevo- privilegio coiiimunimus, siatuenles nt idem eosno-
los, in qtiihiis expedit confovendo, non permitiatis D bium et monachi ad ipsum perlinenles ab omni sse-
eos a fideli exercilu signalorum '.'m aliquo contra cularis servilii sint infeslatione securi, omnique
jusliiiaiii moleslari. mundanse oppressionis gravamine liberi in sanctae
D.tliiin Laleiani, Kalendis Marlii, ponlilicatus reIigioiiisobsei'vantia,Doniinocooperante,persislant,
nosiri nnno duodeciino. nec ulli alii nisi Romanae atque apostolicoesedi, cu-
CLXIX. jus juris esl locus ipse, aliqua leneantur occasione
MiCHAELI ABBATI SANCTI MiCIIAELISDEVERRUCA, EJUS- subjeeii. Pralerea qusecunque bOna, quoecunque
OUEFRATRIBUi TAMPR^ESENTlBUS RE- possessiones a bonae memoriae Hugone duce alqtte
QUASI.FUTURIS
GUI.AREM VITAJI PROFESSIS IN PERPETUUM. marchione ipsius ccenobiifundalore seu ab aliis Dei
De confirmalioneprivilegiorum. Jidelibuseidem loco pro animarum suarum remedio
(Viierhii, vu ldus Junii.) sunt collatse, universa etiam quse inprasentiarum
Cum oninibus ecriesiis et personis ecciesiasiicis idem ccenobium jusle et canonke possidet, aui in
 189 PONTIFICATUSANNO XII, CHRISTI 1209. 130
'ulurum concessione poniiflcum, largitione j-egtim A . et conversosseu familiam regulari professioni obno-
vel priiicipiim , ohlaiione fidelium, seu aliis juslis xiam, quoeintra ipsam Yerrucaearcero ad monasie-
modis, praslante Domino,polerit adipisci, cum om> rii cuslodiam commoraulur, inlerdicto vel excom-
nibus decimistain dominicaluum quam earum rerum inunicaiioni stihjacere; siquidem in debila sanctse
quas coloni possideiil,dunla\at cxpropriojure, sic- Roinanae Ecclesiae(idelilate persistant. Prohibemus
ut eas a quadraginta relro annis prafaluin mona- etiam ne ullus in dicta ecclesia Saneti Michaeliset
steriuni quiete et inconcusse hahuisse dignoscilur, SanciaeMariseaul ejus officinis aliquam violentiam
Tinna vobis veslrisque successoribus et illibata per- audcat exercere. Sepulturam quoque ipsitts loci li-
maneant. In quibtis hsec propriis duximus exprimen- beraiti esse decernimus, ul eorum devoiioni ei ex-
da .voeabulis: Locutu ipsutn in quo prafaium mo- trema; voluntali qtti se illic sepeliri voluerint, nisi
liasierium silum est cnm onuiibus periineniiis suis, forte excommunicati vel inlerdicli sint aul etiam
ecclesiam Sancii Nicolai secus muros Pisansecivi- publici usurarii, nullus obsisfat, salva lanien jiisli-
tatis, cum coemeterio, pnrochia et oblalionibus, lia iliarutn ecciesiarum a quibus mortuortim cor-
cseierisque ad eam pertinentibus, ecclesiam Sancli pora assumuntur. Obeunie vero le, etc, usque vel
Leonardi posilam in Praluscello, salvo jure Pisanse fratrum major pars consilii sanioris secundum Dei
Ecclesise, hospilale ,Sancii .Nicolai juxia eamdeni B '. limorem el beati Benedicti Regtilam, sive rie suo,
ecclesiam Sancii Leonardi posilum, ecclesiam San- aut de alieno, si opporlunum fuerii, collegio provi-
ctse Viviansej'uxta fluvium Serchi, ecciesiam San- derinl eligendum. Eleclus aulem ad sedem aposlo-
ciot Marisein Monticulo, ecclesiam Sanclse Marise licam benedicendus accedal. Decernimus ergo ttt
de Ponticulo super fluvium Arni, ecclesiam Sancli nulli omnino hominuni liceat proefatam ecclesinm
Chrislophori in pede monlis, ecclesiam Sancli Lau- seu monasleriuni teinere peiiurbare, etc, usque
renlii in siiva Ionga montis, ecclesiam Sancti Hiia- profutura, saiva sedis aposlolicoeaucrorilate et in
rii in silva longa, capellam sancli Petri in valle, supradictis ecclesiis dioecesanorumepiscoporum ca-
capellam Sancii Barlholomaeide Gucciano, patro- iionica jusliiia. Ad indicium atiiem hiijns a sede
nalura ecclesiae Saucti Pelri a Farneti, quidquid aposlolica perceptoe liberlalis, et quod idem cceno-
juris bahetis in ecclesia Sancli Marlini de Crespi- bium beari Pelri juris exislir, nobis noslrisque suc-
guano, villatn de Monlemagno, Callare de slagno cessoribus duos aureos annis singulis persolvetis. Si
quod dicitur Bordone, et quidquid inprasentiaruin qua igiiur in fulurum ecclesiaslica, etc, usque sub-
loco veslro pertinere cognoscitur in Vico, in Be- jaceal. Cunclis auiem eidem loco, elc, usque inve-
viti, in Selcia, in Cinioiia, in Bleniina, in Monii- _ niaiit. Amen.
culo, in terrilorio, in varia, in collinis, in aqua viva, Daium Viteihii per nianum Joannis SancioeMa-
in Caprona, in Ciispignano, in Macagio, in Sam- riae in Cosniidin diaconi cardinaiis S. R. E. cancel-
hra, in Grecciauo. Placilum quoque de villa de Inrii, vn ldus Jtinii, indiclione xu,lncarnalioni.s Do-
Monlemagnoei de Beihano, et toium placitum quod minicaeanno 1209, poiitificaius vero domini lnno-
hahetis a Calci, it Caprona usqtte ad Ceule, libi tuis- cenlii papae111anno duodecimo.
que successoribus regularibus regendum, disponen-
CLXXX.
dum, possidendumque lirmnmus. Prnlum quoque
Vicalierii, et id quod bonoe memoriae Baldus quon- DILECTIS FILIISDOCTORIBUS ETUNIVERSIS SCBOLAIUBUS
dain Pisanus archiepiscopus veslro monaslerio in PARISIENSIBUS.
concambiumnoscilur tradidisse, nos vobis auclori- Confirmal eorum slalula.
tate aposlolica confirmainus, ita quod liullus archi-
(Anagnise, IV Non. Julii.)
vel
episcopus aliqua persona sttper his deinceps vos
moleslare prasumat, salvo super decimis modera- Quolies pro communi uiilitate aliqua staliiunttir
roineconcilii generalis. Liceai quoque vohisclericos per qusepaci ac iranquillilaii constillum ac pubiicoe
vellaicosliberos et absolutos a sreculofugientes reci- j) j lioneslatis et honoris procuratur aiigmenliun, con-
pere et eos sine contradictione aliqtta in vestro col- veniens estel decens ut eadem ab omnibus irrefra-
legio reiinere. Prohibemus ne ulli fratrum veslrorum gabiliier ohserveniur. Cum igilur, sicut accepimus,
post faclam in eodem locoprofessionein, nisi arctio- qttidam ex vobis ad Iraclanda negolia universiialis
ris religionis obtentu, sil fas sine abbaiis sui licen- vestra conununiter depttlati stalula et ordinatio-
tia deeodem loco discederc Discedentemvero abs- nes ei-alia qute uiilitali et honori vestro congruere
que communiuin lilterarum cauiione nulltis audeat noscunttir ceria pcena et juramenlis interpositis
retinere. Cum auieni generale inierdictum terra decreverint observanda , universiiaieni vestram
fueril, liceat vobis janttis clausis, non pulsalis cam- i-ogamus, monenius et horlamur attente, per apo-
panis, exclusis excommunioatiset inrerdicris, sup- stolica scripta mandanles quatcnus si esl ila,
pressa voce, dummodocausam non dedetiris inlcr- statula et ordinationes pradictas et alia perinde
dicto, divina ofliciacelebrare. Chrisma vero, oleum ortlinala sludealis inviolabiliter observare.
sanclum, etc, usque Catholico suscipietis episcopo. DatuinAiiagnia;, lvNonas Julii, ponlilicalus noslri
Ad lisecadjicimus ul ntilli episcoporum facultas sit aiiiio duodecimo.
pradicti coenobiiet ejusdera ccclesiarum monachos
131 INNOCENTi)III PP. REGESTORUMLIB. XIII. IH
CLXXXI. A\. SanciiAngeli in Comaculicum omnibus pertinentiis
EARTHOLOM.EO EPISCOPO THEATINO , EJUSQUE SLCCES- suis. In monte Oderisiiecclesiam Sancii Nicolai, et
SORIBUS CANONICE SUBSTITUENDIS IN PF.RPETUUM. tnedieiatemecclesioeSanctaeMarioe,ecclesiamSnncti
De confirmationeprivilecjiornm. Salvatoris , et ecclesiam Sancti Petri cum pertinen-
(Laierani, xiv Kal. Novenibiis). liis earum , monasterium Sancli Mauri eum bene-
In cminenli sedis aposiolicse specula, disponente ficio suo, monasierium Sancli Salvi, ecclesiam
Dotnino, cotisliiiiti, cx injiincio nobis a Deo apo- Sancti Nicolai de Ereniitorio. In Otituia ecclesiam
stolaius officiofrnires noslros episcopossinceracha- Sanclse Mariaeer Sancli Georgii cum earum perii-
lilate riiligcreet Ecclesiis sibi commissis suam de- neniiis , monasieriiim SanctscMariaein bnsilica. ln
beinus jusliliatn conservare, pro ipsorum quoqne civiiate Luparelli plehein SaneiiPctri cum pertinen-
statu nos oportet saiagere, atque eorum quieti sa- liis suis, monaslerium Sancli Mandi in Palario, ec-
lubiiter, auxiliiinle Doinino, providere. Eapropler, clesiam Sancli Jacohi rie Turcclla cum perlinenliis
vcncrabilis in Chrislo episcope, luis juslis postula- suis, monasteriiim Sancti Pancratii, monasleriutn
tionihiis cleineiiter aiumiinus, el ad exemplar felicis SanciseMariaede Leclo cum casali aliisque ad ipsura
memorifcNicolai, Paschalis , Eugenii, Alexandii et " pertiiieniibus, monasterium Sancti Marlini in Valle,
Clenicniis pradecessorum nostrorum Romanortim mouasterium Sancli Justi in Decosule. In castra
poniifictun beali ThomoeThealinain Ecclesiam, ctii, Gessi plebem Sanclae Mariae cum perlineutiis suis,
Doininoauctore.praesse dignosceris, sub beali Pelri plebem Sancli Martini filiorum Tresidii, ecclesiam
e' nostra proteciioue suscipimus et prasenlis scripii SanctaeMariaede Casa Candidilla, ecclesiam Sancii
privilegio connnuiiiiinis, slaluenles ul quascurique Petri ia caslro Lori, ccclesiam Sanclte Mariseiu
possessiones, qurecunque bona , eic, usque perma- Biario, ecclesiam Sancli BSasii,monasierium Sancii
iieani; in quibus haecpropriis duximus exprimeuda Peiri in campo, ecciesiam Sancii Nicolai deSuanno
vocubulis : Parochiam Theaiinoeecclesioe,sicut an- viculo , ecclesiam SanciaeMnrisede Lncenlo in Ab-
liquis el justts limiiibus terminaiur, scilicet a Sraf- bateio, plebem Sancli Martini cutn peitinentiis suis,
filo inler inoiiies., et ipso monte de Ursa , et quo- ecelesiam Sancli Joannis de plehe, plebem de Ju-
mo.riopergil in Cola, et ponii lerinimim in aqua liano , plebem Sancli Cecolidi, plebem de Pizzo
Biibitislcna nsque ad aquam Sonutam, et quomodo Corbario , ecclesiam Sanctse Luciaede Argelii, ec-
pergit in Cola , et ponir terniinum in aqua subrus clesiam Sancti Lini, plebern de Orcula, plebtjm
lcrra usque ad aquam Souulam , et quomodopergir Sanctse Marioein Valle, plebem SanctaeMarioetio
usque iu nionlem de Tesle , et cadit per Crinis (_ Q Caramanico, plebem Sancti Joannis de Abbaieio,
moniem, el qualiier pergit usque montem Sciavi, et ecclesiam Sancli Cesitlii et ecclesiam Saneii Ponii
quomodopergit in ipsum flitmen quod dicilur Tri- de Sancto Valentino. In.castello de Tocco ecclesjam
giium usqtse ad litiora maris , el per lirtora niaris Saucti Eustachii, ecclesiam Sancti Martini de Fara
usque in Piscariain , el redit in priorom linem , vi- iiiter monles , eeclesiam Sancti Joannis de Pcdnia,
dclicetin priori Staffello.-Praterea ipsam Thealinam ecclesiam Sancti Nicolai de Canialupo, ecclesinm
civilalem, casrelltira Ttivilianum , Yillam Magnain, S:\ncii Salvatoris deLinari, ecclesiam Sanctie Mari»
MotilcniFilardi, castellum Orvi, castellutn Mucela, deSparpalia, ecclesiam Sanctae Marieede liice, ec-
casiellum SancliPauii.casiellumquod dicitur Furca,. clesiam Sancti Salvaloris dc Yalle Surda, ecclesiam
casleUuiiiGenistcale, cislellum Sancti Cesidii, ctim Sanclse Maricede Vnlle Coruvelli, ecclesiam Sanc-
coium pciiinentiis. Uitra Piscariam vero caslelluin lissimoeTrinitatis de Fragne, ecclesiam Sancii Jo-
raonlis Silvani, ecclesiam SancioeMarise in Rigoli, annis de Vicaldo, cum omnibus peiiinentiis eo.rum,
caslellum Sculciiloe, castellum Lasliniam, ecclcsiam ecclesiainSancli Petri de Troia, et ecclesiatnSaticue
Sancitc Marioede Palatio, ecclesiam Sancii Jusii Marieede Tasso. Decei'iiinu;sergo tit nulii oiuuiiio
cuin pertineiuiis suis. ln Aierno plebemSancti Le- homiiium liceal pradiclam Ecclesiaro.lemcre per-
guntiani el Doinitiani, ecclesiam Sancli Tliomse,D I turbare, etc, usque profurura, salvo beati Peui
Sancri Salvalons, ecclesiam SanclaeJerusalem et jure proprieiaii? et apostolicse sedis nucioritaie. Si
ecclesiam Sancii Nicolai, cum omnihus earum peiii- qua igitur in fuluruin ecclesiaslica saecuiarisvepet-
nentiis. Decimain pontis et portus Nicinu In Buce- sona, etc, usque subjnceat. Cunciis atuem cidein
lania ecclesias Sancli Salvaioris el Sancti Angeli, loco sua jura servantibus, etc, usque invenianu
cum decimis comilis. Plebem Sancti Silveslri. De- Amen.
cimas coroilis in caslello Sancli Angeli , in casiello DatumLaterani permanum Joannis SancloeMaiioe
Triuni-Foiitiuin, et decimas castellorum qurc in in Cosmitiindiaconi cardinalis S. R. E. caiic.ellarii,
Theatino episcopalu sub doininio comitis Robeiii xtv Kal. Novemb., indiclione xu, Incarnaiionis
de Rolello fuerunt, cl qtiori Thcniina ecclesia in Dominicoeanno 1209, poniificalusvero doiniuilnuo-
castello Sepii lenel, ecclesiam Saiictrc Mariaein ceiitii papoe111anno duodecimo.
Baii, ecclesiamSancti Blasii in Lanciano , monnsie-
riura Sancli Marfini de Paleclu , ecclesiamSancti
leiiri in Alissa cum oninibus pertineuliis snis, mo-
nasierium Sancli Joanuis in Aoclano , moiiasterium
 1S3 PONTIFlCATUS ANNO XSSI,OHRISTl 1210. 194
CXXXII. A atlenlius el per aposlolica scripla pracipier.do man-
ROFFRIDO TITULlSANCTOIWH MARCELLINI ET PETRI damus qtiatenus hospitale pradicluin juxla mona-
PRESBVTERO CARDINALI ABBATI CASINENSI. sterii fncuitiUes ad soliias eleemosynas reformara
Danlur ei quwdam monila. procurans, quae dc possessionibus et lenimciiiis
Dilecii filii, Joannes cl Thomas , monachi Casi- ipsius iiiicite sunt riislracla legitime ari ipstiiu stn-
nenses in noslra proposuerunl prasentia consiituii deas revocare. Notarium vero, qttero ah exseciuione
qnod cum oiim inler cselefa opera pietatis quihus comniissisibi officii removisse tliceris in pra-judiciuin
monasteriumCasinense pollebat, hospilale fuerit ihi inonaslerii, vel rcsumas ad ipsum, vel illnm qiieni
ad erognndas eleemosynas depulaiuin, nunc ad ian- poslmodumassttmpsisii-pralibaliini jiiramentiim mo-
tam tenuiialem esi idem Iiospirale redacrum qtiod naslerio facias exhihere, inslriimenta illa qusa per
possessiouibuset tenimeniis ejus alienaiis ei illiciie eum in deirinieiUum ipsius confecta diciintiir, sicut
tiislraclis , vix aliquid in eo reperilur solitaepielatis. justum est, infringi faccre non poslponens , el tr.e-
Cnm aulem apostolica dtiduni fueril aucloritaie morata castra, sicut ler jam lihi dicimur iujiinxisse,
siaiuttiin ul notarius qui de conlraclibus monasterii remotis Iaicis ab eisdcin, redticasari cusiodiam rao-
publie» conficeret instrumenta , juramento deberei nachorum , homines abbalire tiaiiaruni vel lallianim
asiringi ne de possessionibus ejus ullum fieret in- ' inriebiianon prasunias exnctione gravare; praseiiini
strumenlum praler consensum capiluli aul sanioris en tjuoein utilitaieni non fiicrinl inonaslerii convcc-
partis ejusdem , lu, relicto nolario, qui monasterio lenda , monachos vero, in qnortnn aliquos inierdii;»
fuerat astrictus hujusinodi , alittm sacramcnto as- diceris ulira qtiam deceai effcrvesccrCjncc capi fa-
siimpsisii, per quein in deirimentuni monasierii su- cias enormiler nec expelli; sed si quos in aliqtic
prariieti nonntilla stint inslrumenta confccla. Mura- constilerii execssisse, ineorutn correptioue regulnris
tiones el castra insuper , qua' semper consuevcriiiit discipliuse modesiiam non excerias, ut erga subdito-
per monaclios cuslodiri , de quo grave , quod absii! riiin languores videaris mcdici vices agcre , non in
possei monaslerio incoinmodum evenire, laicoruni ejus pcenis ipsis languoribus desrcvire, sciiiirus pro
cuslodire commisisti. Firieles eliam uionnsleiii non- cciio quod nisi atlmonilioncm nostram curavcris
ntuiquam daiiis et ialliis 3ggravasli, cum nec lihi ndiriiplcrc, ueq.uaqunm ea dissimulare polenmtis
nec eitletn inonasterio expediret. Quia igitur hsec, C ( q;iin ad ipsa te per oflieii noslri debilum cotnpella-
sic vera sunt, conniventibus nec volnmusnccdebe- mus.
inus oculis praterire, discretionem luani inonemiis

'
INNOCENTII III

ROMANI PONTIFICIS

REGESTORUM SIVE EPISTOLARUM

LIBER DECIMUS TERTIUS.

PONTIFICATUSANNO XJII, CHRISTI 1210.

I. D ad qiiorom conlumaciam repiimendam soeculars
SILVANECTENSI EPISCOPO , ET ABBATILATINIACENSI iiiiendebant bracliiutn invocare. Yeriim diicclus
PARISIENSISDIOECESIS, ET DECANO SILVANKCTENSI.fiiiiis noster Guala, Sanciae Marisein Ponicu diaco-
Commillitur cis causa abbalis Corbeiensis. ntis cardinnlis, lunc npostolicreseriis legaiuS, inlerins
(Lalerani, vu Kal. Marlii.) nt! idem veniens monaslerium, supradicio Waltero
(I) Ad petiiionem Walleri quoudam monaslerii jvrasente nec reelamante, super statti monasieiil
Corbeiensisabbatis dileclis filiis magislro schoiarum nieinorali ccepit inquirere diligenier, cl Gtiminqui-
et magislris Robeiio de Corzon et P. canonicis No- siiione finiia pradictum Walterum Parisins evo-
viomensibusej'usdem Iocia nobis dudum correctione cassct proposilurum couira inquisitioiiem eamdeni
cotnmissa , ipsi bis ad iriem inonasterinm acce- si quid rationabililer ducerct proponendum , itleui
denles, quibusdam correctis ibidem, nonnulla qtioe W. prasentiam ejus ariicns nllegavit quori in niona-
sialuenda fuerant slatuerunl, inquisilioiiis instan- sterii correctione procedere non valehal, quae pra-
tiam quorumdam impediente mahiia reiardando , tlictis jiidieibus prius fueral aucioriiate noslra

(I) C»p. Ad pelilion, De accusnl.

luS LNNOCENTilIII PP. RECESTORUMLIB. XIIL ISS
commissa, ct cardinaicm ipsum ex justis catisis se A A.iilis eiiam casibus in quibus solemnis ordo judicla-
assercns habere suspeclum , vocem atl nos appelia- rius observattir, in criminali causa ultra biennitnn
tionis emisit. Porro cardinalis inspectis his qtire a contesialione lilis non sit ejits inslanlia prolra-
prcbata ftiernnl conlraeum, de consilio peritorum henda, el nos quoque consulli quandiu delegaius a
ipsuni amovit a regimine.iihbalise, dando frairibus nohis, qui senlenliam luleral, jurisdiclioncm suain
ojusdcm loci libernm faculialem alium eligendi. inlerponere valeal ut senlenliae pareaiur, rcspon-
Qui dilecium filiuroJoannein abbaiein Corbeiensem, disse noscamur quod usque ad annuin inlegrum
ttttic priorem de Argentolio , virum providum et jurisdiclioneni sihi comniissam ad exsequendum
lioncstum , elegcrunl concordiler in abbaiem. Cum senlentiam valeal exercere, riictis judicibus dilfc-
atiiero dictus W. posimoduin ad sedem aposlolicam rciHibus in correclione piocedere, cuni jam deccm
nccessisscl, nsserens se per cardinalem ipsum quo- ei seplem cssenl menses elapsi ex quo noscuniur
luniriam falsis stiggeslionibus circuiiivenltim ab mandaluni aposlolicum recepisse, ac de criminibus,
ahbaiia siue ralitmabili cnusn remolum, nos ejusdem licer non criminaliter ngereiur , correclioni non
coenobiitranquilliinli paierna sollicitudine providerc iinmcrilo cardinalis insistcre potnit memoralse (2).
volenles , venerabilibus fralribus noslris archiepi- Sed ad hoc aliera pars respondit quod hoc colorem
scopo Remensi et Atrehalensi episcopo dcdinius iu B I excusalionis habercl si pradicli juriices a legalo
niandalis ut atl coinposiiionem inler eumdem AV.el conunoniii ad correclionem procedere neglexissent.
subsliuilum ei darent sludium el operarn efficacem, In quo casu eorum forle defecrus per diligeniiam
alioqtiin tam per jain diclum legaltim quam per alios potiiissct legali suppleri, sictit de melropolitano in
inquirarent j diligcniitis veriiatcm , el eain nobis canoiiibus legiuir quod tunc demtimea polest facere
usque ad fcslum sancri Rcmigii proximo tunc ven- qiirc ad suffraganeos periinent cum.ilJa stiffraganei
liirtiin fideliler inriroarenl, ui per eorum relaiionem iiegligunt adimplere.
cerliores effecli', procedereinus in eodem negoiio His igiiur el aliis qurc uiraque pars proponcre
prout procedendum uiilius videreinus. Qtii cum cttravit auditis, inquisitione utraque, cardinalis
super reformalione pacis proficere nequivissenl, videlicet el nrcbiepiscopi, elepiscopi prariicioruin,
sicut ex lilicris eoruni accepimus, processeruni ad
diligcnier inspecla, inlelleximus ex deposiiionibii*
iiiquirendum super pramissis omnibus verilalem , jiiralorum quod cum
leslibus ab utraque parie receplis ; et ea quae lam W. octo millium librarum tempore promotionis ipslus
debito inonaslerium gra-
per se quain per cardinalis inquisilionem invene-
varctur, et non rnulio tempore post idem debilum
rani nobis sub sigiilis propriis rransmiserunr.
auiem W. J. in nosira Q nsque ad duo roiilia librarum -fucril diininulum ,
Ntiper prafaiis atque propler nunc tamen
hoc praseniia conslilulis , idem W. quod a iegalo usque ad sex roillium librarum sum-
mam excrevit, cum, sicut prius couligerat, de pro-
posr appelliUionem ad nos inierjiosiram factum
venlibus monasterii debitum potius diniinui debueri!
ftterat j;eliil revocari, allegans quod, cttm correctio
nisi recloris incuria obsiiiissel. Et
monasierii fnerit judicihus menioralis injuncia , et quam augeri ,
siatulis ibi- quamvis ad excusalionem suam proposuerit idem
ipsi quibusdam correclis, cl nonnullis
W. quod propler expensas fncias in causa qitam
dent, alioruni correclionem ex causa duxerinl ra- coulra Cluniacense inonasleiiiiin liabuil, in qua
lionabili differendaro, cardinalis inlerim de jurc non
ad eaindein, cum roanda- quemdara prioralum evicit, irieni fuerat debilum
poiuil pioccderc generale
iiim non dcrogcl specinli. Ad quod fuil ex ndverso augmentaltim, fuil lamen ei ex adverso responsum
quod propter expensas ilias debiltim inleiim atig-
icspoiisuniquod, cum, W. prasenic nec reclamanie, meiilari non debu.l, cum propler hoc possessinnes
nd inqiiisilioncm prccesserilcardinalis, idem W. vi-
ilelur in lioc lacite cousensisse ut inquisilione facla quasdam ejusdem obligaveril prioraius , mnxime
cttm in ejusdem proscculione negoiii vix expensoe
corrigeret cardinalis qusecorrigenda viderel. Conlra fuerint niille
idem W. lalitcr licet statim ! libra. Adjecit.elinm diclus W. quod
quod proponebat, quod " occasione
iti coepit inquiiere cardinalis, non duxeril recia- . cujusdani donius qttam in villa Corbeire
de novo construxerat, debituin snpradicluin ex-
manduni, crcdcns euni nolle procedere contraj
ipsiun , scd absque sui gravamine aliquid in Eccle- crevil. Ad quod pars adversa respondit quod
sia tiiiliier ordinare, poslquarii tamen evocaius ab) cx proventibus monasicrii expensas htijusmodi fa-
ipso cognovii quod adversus eum procederc inien- cere poruit absque onere debitoiuni, praserlim
debut, ejus declinavit examen, ad nostram audien- ctiin propier hoc non modicum auxiliuin a burgeri-
liam uppellnndo. Proposuil insuper pars adversai sibus fuerit eidem iiiipensum. Pralerea cura cx
quod cum pradicii judices omisissent iu monaslenii confessioiie ipsius consliteril quod in capittilo pra-
correctione procedere, ac periculutn traheret ad seu siiteral juraineiitum ne debiium de novo conlrahc-
mora, cardinalis ipse, ad quein speclabat ex in- ret, ac postea contraxeril debilum contra juranien-
jtihcio sibi legaiionis oflicio cura ejus, ad reforma- Itini proprium venicndo, sicul lestes deponuni, argui
iioiiem ipsius loci inierponere potuil parles suas. de perjurio videbatur. Ad quod idem W. lioc modo
Cuni eniin secundum juris civilis auclorilalem , inii resjiondil, quod eisi primo hujusmodi prasliierit
(2) Cap, Quwrenti, De off. jud. dclcg.
 187 PONTIFICATUS ANNO XIII, CHRISTI 1210. iflf
juramentum, poslea lamen quoddnm facium fuil in A t lione poslposiia compescendo. Qtiod si non omnes.
eapitulo consliiuluin, per quod juramenlum exsiiiil etc, duo vesrrtim ea nibilominus exsequanliir.
rclaxatum. Sed conlra hoc pars allera replicavil Dalum Laterani, vu Kalend. Marlii, ponlificains
quia, cum non constiierir tptod per lale slalulum itostri aniio terlio decimo.
revocalum fuerit j'uraiiieiilum,el appareret eunidem II.
W. non soliinimodojiirametilum de debiio non con- S.ANCTI PETRILATINIACENSIS ET CAROLI-LOCIABBATi-
irahendo praslasse, sed venisse postea contra illud, BUSPARISIENSIS ET SII.VANECTENSIS DIOGCESUM, ET
manifesle liquehal ipsuni renlum perjurii incui-risse. DECANO SILVANECTENSI.
Sed ei ipsius insuflicienlin et negligenlin dissolutn De eodemargutnenlo.
videbnntur mnnifesle probari. El quanqtiam aliqni (Latcrani, v Knl. Martii.)
tesiium etim, quantum in se.dixeriiil esse bonum, Cum sicul dileclus (iliusabbas Corbeiensis noslris
nulli lamen deposuertint expresse quod ulilis essel aurihtis intimavii monaslerium sibi comiiiissiim in
cjus provisio monasterio sscpedicto. Ctimergo nobis spirilualibus ei lemporalibus non modicatn incuire-
de lalibus fueril stiflicieiisin tali negolio faeia fides rii Iaesionem, discretioni veslra per aposiohca scri-
pioplerquae prafalus W. erat merito amovendus, pta nianriainusqualenusad ipsum pcrsonaliier accc-
etsi restiluendtis foret propter judiciarium ordinem " denles, ad levamen ipsius uionaslerii acprioraiuuin
non servalum, ob causas ramon pradictas ipsum ejus monachos quos et quo Iransferenrios videritis,
providimus manere privatum reginiiue abbaiise; polestaie sreculari ad hoc, si opus fuerit, invoenia,
Joannein nihiloniinus stipradictum, qtiem pro eo donec monaslcrium respirare valeal inter aogusiias
quod, prafalo W. propter jiiris ordinetn non serva- inimineiucs, in aliis roonasleriis ordinis cousimilis
lum quodammodo inordinate remoro, inrelleximus colloceiis, duos anl ires religiosos monachos, quos
ob eamdem causam per consequenriam miuus legi- dc nlienis monasleriis duxerilis evocandos, ad re-
time substiturum, per senrenriam amovenres : qttein Jormaiionem ordinis induccnles ibidem, et abbales
quia non propter personse viiium vel defectum, sed liihilominiis ad quorum ecclesins ipscs duxerilis
propter juris solemnitalem, sicut pramissum est, iransiiutlendos ad reccptionein eoriim, si necessc
praiermissam amovimus, ipsum posimodum resti- fuerii, censura canonica, stihlato ajipeilationisobsra-
tuimtis in abbatem, et meraorato W. in loco qui culo, compellentes. Quod si IIOIIomiu-s, eic, duo
dicilur Guidoc cum petiinenliis sttis in imperio vesirum, etc.
consliluiis jussimus provideri , ita videlicet quotl Daittm Laterani, v Kalend. Marlii, anno lerlio
ibi cum uno Corbeiensi monacho cornrooreiur, el „, decimo.
censum quinque marcarura ad pondus Coloniense in III.
festo Purificationis beatae Virginis abbati et succes- EPISCOPO ET DECANO ET R. DESANCTO MEDARDO CANO-
soribus suis anniialim persolvai, et personaribus ac NICOSUVANECTENSIBUS.
ccclesise ejusdtun balivoejamdicti abbatis ei succes- De eotlemttecjotio.
sorum suorum donalioni libera reservaiis, eisdem (Lalerani, vn Kai. Mariii.)
lidelilaies ei horaagia liberorum hominuin etiruin- Ctitn dileclus filius ahbas Corbeiensis nd nostram
dem locoruin debeanl exhiberi, ac in juramenlo prasenliam, ul Ecclesise suse procurarel negotia,
fidelitatisquod eisdem fiierit prastitum exprimelur duxcrit accedendum, pali aliqiialenus non debemtis
qttod iidem hominessupradictum W. super suse pro- ul si quid, postquam iter arripuil ad noslram pra-
visionis provenlibus nullatenus damnificare prasu- seiUiam veniendi, a quoqiiam est in ipsius Ecclesisa
mant ; iia videlicet quod el ipse W. super indemni- gravamen el sui prajiidicium aiienintiim, obiineat
laie pradiclse balivse, ne ipsam dilapitlet, corporale firmitatem. Ideoque discretioni veslra, per aposlo-
prabeal juranientum. Si qtiitl autem posl seiileuliam lica scripta, mandamus qualenussi quid, poslquam
noslram super ulriusque amolione prolalam circa idem abbas iter ad nos veniendi arripuit, aitenla-
eleciionem abbatis, quam in prolaiione ipsius sen- D I rum inveneriiis in sui prsejudieium et Corbeiensis
lenlise nostra duximus providentiaereservandam, a Ecclesioe delrimeiUum, illud in irrilum sublalo
Corbeiensihusmonachis vel quolibet alio in ejusdem appellnfionis obstaculo revocelis, conlrndictores pcr
abhatis prajudicium fuerit altcntatiim, id decerni- censuram ecclesiaslicam appellatione posiposiia
mus non valere. Quocirca discretioni vestra per compescenles. Qtiod si non otnnes, elc, lu, fralur
apostolica scripla mandanius quatenus quod a nohis cpiscope, cum eorum alleroea, elc
esl pro ipsius monasterii utililaie provisum facintis Datum Laterani, vu Kal. Maiiii, poniificaliis no-
appellatione remoia inviolabiliter observari, corri- siri anno lertio decinio.
genlcs circa priorem cl monachos et priorattis nio- IV.
nasterii rnemorati ciun consilio abbatis ipsius qtise R. ABBATI SANCTI MARTINI LAUDUNENSIS PR^MONSTRi-
secundumDeum et beaii Benedicli Regulam fuerinl TENSIS ORDINIS.
eorrigenda, et slalueiues ibidem quod regulnre Vt monaslerii stti sollicitam curam gerat.
ftierit et honeslum, coniradiclores, si qui (ueriiit, (Laierani, vti Kal, Martii.)
vel rebelles per censuram ecclesiasticam appella- (3) Intclleximus quod cum antequam esses assum-
(3) Cap. Iiitelleximus, De selatc, qual. ei ordine praficiend.
199 INNOCEIffH III PP. REGESTORUMLiB. XIll. 200
pins atl regimen abhaiisein monaslcrio Luo fueris A ^ exoiium fuerit qusestioue, saiva iamen in onuiibus
'lnudahililer conversatus, ad monasierium Sancii aposloliccesetlis auctoriiate. Verum personani luam
Vinceniii Lautlunensis nigri ordinis accessisii ; ubi in manii noslra propensiori gralia relineiHes, cense-
cnm iiliquaiiiiitiin ipso hnbiln permonsisses, demum mus ul solius Romani poiHifitisjitdicio ejus causa,
nd cor revcrsus, de meiropolilani ei aliorum religio- si qtta fuerit, decirialttr. Snne Toietnnnm Ecclesinm
sortim consilioad primam domumcuravisli rcdire; prasenlis "privilegii slabilitale munienies, Complu-
in qua laiitlcm in regularis observninire disciplina tensem parochiam ei Concham ei tanquam metro-
laliier Dt:oci liominibus placuisli quori pro luoruin poli subdiras esse decernimus cum terminis suis,
exigcniia nieiilormn fralres lui le sibi prafeceruni nec non et ccclesias oinnes quas jure proprio ab
uniiniiiiitcr in pnslorcm. Quia igitur in suscepro re- anliquo possedisse cognosc-ilurconfirmantes. Episco-
giminc liuiriabiliter diccris profecisse, ne occasione pales pralerea sedes quas inprseseuliarum jusle et
inora quam in prailiclo monasterio protraxisii, canonice possides, scilicet Palentiam, Segobiam,
qunsi de ipsa leneram conscienliam relinendo, in Oxomam, Seguntiam, reliquas vero quseab anliqtiis
susceplre adniinistraiionis exsecutione lejiescas (4), ei lemporibtissubjacebant, cum Dominus omnipotens
ailenrienies quod in canone (5) cauium esl ne quis Clnistianorum resliltierit polesiati suoe dignationo
canoiiicus regttlnris, nisi, quod absil! publice lapsus " misericordise,ad capui proprium refcrendas decreii
fuerii, eliiciiitur monnchus, et si fncltis fuerii, atl htijus auctorilale sancirous. Porro illarum diceceses
orilinem eanonicum reveiiatur, uliimus in choro civitatum qusc Saracenis iiivadenlibus rnelropoiiia-
mancnrio,cucullam in memoriam delaiurus, discre- nos [iroprios arniserunt eo lenore veslra sulijicimus
tionem luam rnonemus allenlius el hoiiamtir, per dilioni ulquaiidiu sine propriis melropolitanis exui-
nposiolica lihi scripln lunndiinles quntenus circa terinl, tihi tit proprio deheani subjacere, ita quidem
curtun gregis libi commissi solliciludinein gerere ui in sedibus episcopalihus liberam auctoritate no-
slndens indefessam, er laliler seqtienlin hona conti- slra habeas poteslatem episcopos, in castellis vero
iiuare prioribus quod tlignum exinde possis a Deo el villis presbyteros instituere, el prottl libi Domi-
Hierilumexspeclare. liiis adminislraverit ordinare tam in his episcopati-
DnlitinLaterani,vii Kal. Martii, ponlificalus noslri bus qui de aniiquis Eeclesise luse lerminis esse
anno lerlio decimo. noscunlur qtiam in illis qui proprium non hnbiieriru
V. metropoiitantitn. Si quseautem meiropoles in stalum
EODERICO T0LETANO ARCHIEPISCOPO IHSPANIARUM PRi- ftterint proprium restituun, suo qtiaeqtie dioeccsis
UATI,EJUSQUE SUCCESSORIBUS CANONICE SUBSTITUEN- Q metropoliiano restituatur, ul sub proprii regimine
DISINPERPETUUM. pasloris super divini collatione beneficii glorieliir.
De confirmattoneprivilegiorum. Pralerea quascunquepossessiones, qtisecunqiiebona
(Laterani, iv Non. Martii.) pradicta Ecclesia Tolelana iiiprasentiarum jusie
Sacrosniicta Romana Ecclesia in bearo Pcrro apo- et canonice possidet, aui in fulurum coricessione
stolormn piincipe ab ipso Salvatore oinnium Domino ponli.icum , largitione regum vcl piincipum , obln-
Jesn Christo, capuiesl Ecclesiarum omniumconsli- lione fidelium, seu aliis jusiis modis, prasianie
iuta. Unde meiubra non decel a capite dissidere, Domino, poteri,t adipisci, firma libi luisque sncecs-
sedemineiui raiioniclsupernseprovisionicapitisobe- soribus et illibala permaneanr, in quibus hsec pro-
i!ire. Morieralrixaulem discrelio capitis, singtilorum priis duximtis exprimenda vocabulis : Ecclesiam
membrorum ofliciosasactiones considerans, unicui- Sanciorum Jusli et Pastoris, abbatiam Sanctre Leo-
quejus elordinem a ualura constilnlura conservat, cariioe,ecclesiam SanctseMaria;de Tocha, ecclesiam
er qtiibuscunque nobilibus venustaris sure dignira- Sancise Mariscde Balres, ecclesiam Sancii Vinceniii
lem sine invidia sociali cbariiare cusrodir. llac igi- de Monte, ecclesiam Sanetse Marirede Valie eccle-
lurratione prudenlerinducii, juranobilis el fainosoe siaruni, ccclesiam Sanclse Mariae de Valadelmecb,
ToletanaeEcclesioeaposiolicsesedis proprise ac spe- Decclesiam
I de Calatrava, castrum quoque Alcala ,
cialis filise conservare] volenles, luis, venerabilis castrum de Brioga, casirum de Cnnales, castrum
IVa;erRoderice, quein vera in Christo charitaledi- Alfamin, ctim perlineniiis eorum. Domumreginaein
ligimus, rationabilibus postulalionibus paternsepie- Toieto , cum hsereditate sibi peiiinente. Donuwn
lalis affectu dtixiniiis annuendum. Ideoque per pra- Sancioe sorbris illustris memoriaa regis Aldefonsi,
seniem privilegii paginam, ad exemplar feiicisrecor- cum bseredilate palris sui Raymundi comitts, quam
dniionis Urbani, Gelasii, Calixii, Honorii, Eugenii,, ijisa consensu fralris sui Ecclesise tuse donavit et
Adriani, Alexandri I, Alexandri H, Alexandri 111, , scriplo confirmavir. Casrrum quoque Bencarenlise,
Urbani ci Coelesliniprariecessorum noslroruin, pri- et Aldeam quae voealur Azttcuch, cum peiiinentiis
mattis digniiaiem per Hispaniarum regna libi elt suis, el Alcobrogain. Decimas quoque omiiiumre-
EcclcsiseTolelanoeauclorilaie apostolica confirma- galium reddiluum de Sancta Eulalia , de Maqueda,
iiius, leque primalem prasules Hispaniarum respi- de Ascalona, Siaruimus etiam ul universi parochire
cienl, ei ad le referent si quid inlcr eos dignumI luae fines qui jam Deo auciore a Chrisiicolis habi-
(4) In quarta Collcct. quasi ipia te conscientiti (5) 19. q. 5, cap. Mandamus.
remordtat, in susc.
201 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRJSTl 1209. 202
lanlur, vel qui in futiirum a Saracenorum potestaie, A archiepiscopus esi in ea, prudenler el eflicacilcr in
auxilianle Domino, eripienlur, omnino inlegii lam ducatis euindem ul ad obedieniiam el rcvcrentiam
tibi quam tuis successoribus in perpetuum conser- aposloiicaesedis ac noslram huiniliier conveiiatur,
venlur. Nomina vero oppidnrum quse in tua dioecesi juranieiUum exhibens super hoc quod exhiberi a
a Dei fidelibusincoluntur, in prasenli pagina dttxi- talibtts consuevit. Qui si forsan id perficere recusa-
mus adnolanda : Talavera, Alfaniin, Makeda, San- verit, vos eo ab adniinistratione ponlificnli prorsus
cia Eulalia, Hulraus, Canales , Maieriium , Aleala, amoto, cum pro rei novitale non possit ex more
Wadalfaiara , Fita , Pennafora , Belegna , Uzeda , aliarum Ecclesiarum ad usiiatum eleclionis modum
Talamanca, Bulracum, Calalalifa, Ascalona, Zuritn, procedi, dilecium filium H. decamim Caialaunen-
Calatrava, Almogiiera, et Alcslea. Deceriiimtisergo sein, viriim titiqtie vita, fama ei scieutia coinmen-
ui ntilli omnino homiimin liceat prafatam Ecclesiam dabilem, Eeclesiaecivilatis ej'usdernauctorilaie no-
temere perturbare, aut ej'us possessiones auferre , sira suhlato cujuslibet coiilradiclionis et appellaiio-
ablalas retinere, minuere, seu quibuslibet vexalio- nis obslaculo in aichiepiscopum assignelis, idipsum
nibus fatigare ; sed omnia iniegra conserventur facluri si forsan , ut accepimus, eanidem Ecclesiam
eorum pro quorum gubernatione ac sustenlarione invenerilis defunclo archiepiscopo destilutam , mo-
concessa sunl usibus omnimodis prorulura , salva B nendo clericos, si qui fuerini, ut ei reverentiam et
sedis aposlolicse auctorilaie. Si qua igilur in fulu- obedieniiam debilam ac devotam imjiendant. Alio-
rttm ecclesiastica.soecularisvepersona, hanc nostra quin eidem decano polestalem auctoritale apostolica
conslituiionis paginam sciens, conira earn lemere conferatis, amotis illis, insiitueudi tales in Iocis
venire tenlaverit, secundo lerliove comiiioiiita nisi ipsorum qui sibi studeanl sicul membra capiii pei-
reatum suum digna saiisfaclione correxerit, pore- devolam obedieniiam cohserere. Conlradictores, si
sralis honorisque. sui careal dignitale , reamque se qui fuerint, vel rebelles per censuram ecclesiasti-
divino judicio exislere de perpeirala iniqnitate co- cam appeilatione postposila compescendo. Quod si
gnoscal, er a sacratissimo corpore ac sanguine Dei non omnes, etc, duo veslrum ea, etc
el Domini Redemptoris nosiii Jesu Chrisli aliena Dalum Laterani, iv Non. Martii, pontificalus nosiri
fiai, aique in extremo exainine districloe subjaceat anno leiiio decimo.
itltioni. Cunciis auieni eidein loco sua jura servan- VII.
libus sil pax Domininosiri Jesu Chrisii, qtiatenus EPISCOPO VENETENSI.
et hic fruclum bonse actionis percipinul, et apuri De exemplionemonaslerii
disiriclum jttdicem pramia seteniae pacis inveniant. (Laierani , III Non. Marlii.)
Amen. (6) Cutn movisses olim adversus Rotonense
Datum Laterani, per manuraJoannis SanciseMariae nionasteiium qnseslionem, asserens lnonasieriiini
in Cosmidin diaconi cardinalis sanctse RomanreEc- ipsum ac parocbiales ecciesias ejus ad te de com-
clesiae cancellarii, IV Nonas Maiiii, indictione xm, iimni jttre spectare, uipoie iu lua dioacesi consli-
Incarnatioiiis Dominicse anno millesinio ducenle- lula, in cisdem jura libi episcopalia viudicando ,
sinio uono , ponlificalus vero domini Innocculii et ex parlt; monaslerii dicerelur idem monaslerium
papae111anno lertio decimo. ctim parochialibus ecclesiis suis Romanorum ponii-
VI. ficum privilegiis ab antiquo liheriaie ilonaluni, su-
ARCHIEPISCOPO ATDENIENSI , ET THERM0P1LENSI ET Sl- per eadern causa frequenter fuerunl littera aposto-
DONIENSI EPISCOPIS. licae impetralae. Denique autem utraque pnrs in
Vl Ecclesia Corinlhiensis reducatur ad rilum Lali- venerabiles frarres nostros Nannetenseni etBriocen-
norum. sem episcopos sub ceria pcena et j'uramento inter-
(Lalerani, iv Non. Marlii.) posilo compromisil : qui raiionibus utriusque parlis
Cum et alias oves quas habel Domitius nos opor- auditis, et monasterii privilegiis diligenler inspeciis,
leat in oviii nobis comniisso suis ovibus aggregare, D de consilio perilorum illud in capiie liberum senten-
de cura Corinthiorum soiliciludinem decet nos ge- tiaruerdecreverunt. Verura quia eeciesiseparocbialcs
rere pastoralem, ui cum eorum civitas ad dominium ipsius exemplaenullalenus probabanlur, pronuntia-
Laiinorum credaiur in proximo perveiiiura vel jam veruiit easdem ad jurisdictionem luam sicul alias
forsilan pervenisse, oves Domini quse suni ihi, posi luac dicecesis ecclesias perlinere, jiihilomiiius sta-
greges sodaiium non vagentur, sed ad unuin re- luenies ui qualuor procurationes duntaxat libi a
deuntes pasiorem, et cognoscant eum secundum sex ecclesiis monaslerii prastarentur, quarum unain
evangelicam veriiatem, et cognoscantur ab ipso. perciperes in parocbiali ecclesia de Roton, aliam
Qtiocirca fraternilati veslra per aposiolica scripta in ecclesia de Sanclo Godoalo, aliam in ecclesia rie
pracipiendo mandamus quateuussi civitalem ipsam, Biiiii, ac aliam in ecclesia de Langon ; ila videlicct
velul ex reialis rumoribus spem concepimus, riilecio quod ahhas el priores ecelesiarum ipsarum tres
filioriobih viro G. Romaniae seneschalco reddere se pnrtes, et capeilani qtiariam parlem in procuratio-
cotitiiigal aut jam reddidil semeiijisam, el aliquis nibus ipsis ponant, et a duabus ecclesiis, scilicet de

VC)Vide cap. Cum venissent, De in inlegr. reslil., el quintatn compilal. lib. i, lil. 16, c. i.
pArKOL. CCXVI. 7
 203 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIII SOA
firim. et Sancii Pelri de Roton, quatuor solidos sA VJH.
pro singulis procuralionibus ad sublevalionemsuamI ABBATl ETHONACHIS ROTONENSIBUS.
recipiant capellani. Porro cum monasterium ipsuml Super eodem.
mper iniquitaie arbilrii ad audienliam dilecti filiii (Dalum, ut in alia.)
nostri GtialseSanclaeMarisein porticu diaconi car- Cum verierabilisfrater nosier Venetensis episco»
dinalis, lunc apostolicsesedis legati, delulissel posteai pus movisseioliiu adversus Rolonense monasterium
quoeslionem, asserens illud in Romanse Ecclesiae ; qiiaeslionem,asserens monaslerium ipsttm ac paro-
prajudicium , ad quam dictum monasteiium nulloi chiales ecclesias ejtis ad se de communijure specla-
medio peiiinet, inique prolatum, diclus cardinalisi re, uipolein sua dioecesi conslitula, in eisdem jura
illud uiraque parie prasenle cassavit, frairibus 1110- sibi episcopalia vindicando, et ex parle vestra pro-
liaslerii inemorali pracipiens ut jurejitrando super ponerelur idem monasteriuni etc, ut in alia. usque
observaiione ipsitis hinc inde prasliio noiiohsrante, pronuiitiaverunt easdem ad jurisdiciioneni episcopi
illud nullaienus observarenl. Cum autem super hoc sicut alias suaedioecesis ecclesias peiiinere, nihilo-
nuper dilecius filius magisler Rollandus luus et niintis siatueiiles ul a sex parochialibus ecclesiis
P. monachus ssepedicli monasierii procuratores ad monaslerii qualuor procurationes duntaxat eidem
Bedemaposlolicam accessissent, et super pramissis B ' episcopopraslarenlur.quarumiinamperciperet.elc,
liiigasseni aliquanditi coram nobis, demum in pri- usque recipianl capellani. Porro curn vos super, etc,
vilegio monasierii nobis exhibito perspeximus con- usqueaposlolicsesedis legari detulissetispostea qua;-
tineri nionasleriuni ssepefarum, quod heari Perri stionem, asserentes illud in RomanseEcclesiseprae-
|uris exislil, sedis apostolicre privilegio commuiii- judicium, ad quam idem monaslerium, eic, usque
lum, in quo subseqiienler atljungilui' ul in paro- iionobslaiueillud nullatenus servareiis. Cum aulem
chialibiis ecclesiis monaslerii liceat abbaii.et mona- propler hoc nuper dilectusfilius magister Rollandus
cliis ejusdem loci, cnm eas vacare contigerii, cjusdein episcopi et P. monachus monasteiii vestri
idoneos eligere sacerdotes et dioecesanoepiscopo procuralores, elc, ul in alia, usque pronunliavimus
praseniare, qui ei de spirirualibus , illis vero de monaslerium veslrum in capite liberum el ab epi-
lemporalibus debeanl respondere. Ex qnibus verbis scopij'uridiclioneprorsus exeinpiumetc, utque anie-
arguilur quod cisi diciura monaslerium sil exem- dicro episcppo dicecesana lege subjeclas, venerabiii
pium in capiie, ipsius tamen parochiales ecclesise fralri noslro Turonensi archiepiscopo et dileclo filio
nullalenus sunt exemptse. ahhati Sahnuriensi, elc, ut in alia usqueonerosmn,
llis igimrei aliis qtiseutraque pars proposuil iu- Q , nisi prafatus episcopus Venelensisab ipsis comino-
lelleciis, de consilio fralrum noslrorum pronunlia- nitus ad sequumvoiueriicondescenderemoderamen,
vinius inonasierium soepediclum in capite Iiberuin elc, ul in alia usque in finem
ei a tua jurisdictione prorsus exempium, decernen- Dalum, ut in alia.
tes parochiales ecclesias ejus, quoeminime prohanlur Scriplum esl ipsis super hocin eumdemfere modum
exeinptae, libi dioecesanaiege subjecias, venerahili usque moderaroen. Nullislilteris obstanlibus, si quse
fratri noslro atchiepiscopo Turonensi et dilecto filio apparueriiit a sede aposlolica praler assensum par-
iihbaii Salmiiricnsi Andegavensis diceeesis et magi- tium impetraioe.Qttodsi non omnes.etc, duovestrum
-slro schnlarum Andegavensinoslris danies litteris iu ea nihilominusexsequaniur
niandaiis ut quod a nohis esl- senlentialirer diflini- Daium, ul in alia.
lum faciani appellalione remota flrmiler observari, IX.
conlradiciores per censuram ecclesiaslicam com- CArlTULO TOLETANO.
pescendo. Qtiia vero ipsae parochiales ecclesiae in Vl procuratoremsui subdiaconimittant in posscssio-
procuralione ab anlediciis episcopis pralaxata ni- nem canonicatus.
uiis, sicut asseriiur, aggravantur, ipsis injunximus (Laieraui, Ka). Mariii.)
ul si consiaret eisdem procuraiioneni ipsam pradi- D I Examiitala fidesei probaia devolio qua se nobis
ctis ecclesiis exisiere onerosam, nisi lu ab ipsis dilcclus filiusAndreas de Gabiniano subdiaconuset
commonitus ad sequumvolueris condescenderemo- capellanus noster charum exhibuil haclenus et jugi-
ieramen, ipsi pensalis facullaiibus earumdem pro- ler exhibere non desinil iiosinducit ut ad sua com-
turenl eam, sublalo appcllaiionis obsiaculo, mode- moda promovenda lanlo sibi specialius assisranius
rari. Nulli ergo omnino liominum liceat banc pa- qtianio manifesrius hoc exigere sua merila digno-
ginam noslrae difliniiionis infringere ~c\ ei ausu scuntur. Ilinc esl quod cum placucrit dudumvenera-
temerario contraire. Si quis aulem hoc, etc, usque bili fratri nostro Roderico archiepiscopo,dileeto filio
iucursurum. Hispanodecano, et concanonicisvestris qui cum ipso
Dalum Laterani, ni Nonas Marlii, poniificalus eranl apud sedem apostolicam constiruli, ipstiin atl
nostri anno teriio decimo. preces nosiras in frairem ei canonicum recipere co-
ram nobis, nos id lanlo graium habuimus el habe-
mus quanlo subdiaconus ipse pro susemerilo boni-
talis nobis er fianibus nosiris charus et acceplus
existit. Ciim igilur ei hoc non lninus Eccle«ii in
 205 PONTIFICATUS ANNO Xlll, CHRISTI 1209. SOB
persona quam personsein Ecclesia credamus esses A . occasum in firmamenlo sequunttir, ita in ecclesia-
provisum universalem vestram rogamus atlentius elt siicis gradibus generaiiones justorum , aniequam
nionemus per aposlolica vobis scripla pracipiendo) veniat dies Domini magnus et horribilis et lenebras
mandanles quaienus quod per ipsos liberaliter lactumi nostras veri solis splendor illuminet, per lempora
est hilari prosequenies favore, dictum subdiaconumi sibi succedant, et sicut muiti ssepe per caudam
per procuraiorem suum in corporalem possessionem draconis dejiciunlur in lerram, ila et per adoplio-
concessi sibi canonicaius inducere procurelis, etL nem spiritus quoiidiana fial reparalio perdilorum,
cum ad Iocum residentium sit receplus, vesiiariumi et de profundo inferni ad quserenda multi cosleslia
et alia quse percipiunt residenles, pereumdem pro- erigantur, et ila corpore teneanlur in lerra ut lan-
curalorem sibi cum inlegritale debira conferalis ju- quam cives sanclorum el domestici Dei cognatiotie
ramenio quod fecisse dicimini non obslanle, cumi ac desiderio conversentur in ccelis. Hoc sane lem-
illud mandato nostro nec debeat nec possit obstare. poribus(7) felieis reeordationis Alexandri paprc prae-
Taliter aulem preces et praceplum nostrum super decessoris noslri in partihus Hispaniarum de divino
hoc sludealis implere quod et idemsubdiaconus, qui factum munere gralulamur ; ubi nobiles quidam
vobis et Ecclesisevestra in muliis esse polerit fru- viri peccatorum vinculis irretiii, ex miseralione
ctuosus, ad dileclionem vestram ferventius possil B j illius qui vocat ea quse non sunt tanquam ea quse
aslringi, et nos devotionem vestram exinde valea- sunt, superna gratia sunt afflati, et lacli super mul-
mus non immerito commendare. lis transgressionibus s»is dolore cordis inlrinsecus,
Datum Laierani, Kal. Marlii, pontificaius nosiri ei praterilorum agenles poeniteniiam peccatorum,
amio terlio decimo. non solum possessiones terrenas, sed et corpora
X. sua in extrema qnaeque dare pericula pro Domino
HISPANO ECCLESI./ETOLETANiE DECANO. decreverunt, et ad exemplum Domini noslri Jesu
Christi, qui ait: Non veni facere volunldtem meam,
Super eodem. sed ejus qui misit me Pairis (Joan. v), in habilu ei
(Dalum, ul in alia,) conversatione religionis sub unius magislri statue-
Placuit venerabili frairi nostro Roderico archi-
runt obedientia commorari, eo ulique moderaminc
episcopo ac libi, fili decane, et canonicis Toletanis suum et ordinem temperantes ut quia
qui cum ipso eranl apud sedem aposlolicam consli- proposilumuniversa turba fldelium in conj'ugatos continenles-
luii, dilecium filium Andream de Gabiniano subdia-
conum et capellanum nostrum ad preces nostras in que distinguilur, et Dominus Jesus Chrislus nou
solum pro viris, sed el pro feminis quoque de fe-
fratrem et canonicuni recipere coram nobis. Qued .
nos tanio gratum, erc, ut in alia, usque provisutn, C mina nasci voluit et cum hominibus conversari,
haheaiuur in ipso ordine qui cselibem, si voluerini,
dilecros Jilios Toletanum capitulum per scripta no
ducanl vitam, et consilium beali Pauli sequanlur
sira rogavirous atlenlius el monuimus, nihilominus
dicit : De virginibus autem prmceplum Domini
eis pracipiendo mandantes ut quod per diclos ar- qui
non habeo, consilium autem do (ICor. vri), (8) sinl
chiepiscopum el canonicos liberaliter, etc, usque etiam
sibi canonicalus inducanl, etc,us</!«debila conferre creandam qui juxla insiiiutionem Dominicam ad pro-
sobolem el incontinenlise pracipitium
procurenl, juramenio quod fecisse dicunlur nequa- evitandum conjugibus suis
utantur, et una cum eis
quara obslanle, erc, usqueobslare. Cum igilur sub- ad incolatum
diaconus anlediclus de lua sincerilate confidens, supernaepatriae de convalle lacryma-
rum et terrena transire peregrinalione nilanlur,
vices suas super his ribi duxeril commirtendas, de-
et lacrymis diluant et operibus pietaiis si eos supra
votionem luam rogamus atlenlius et monemus qua-
fundamenlum suum.quod Christus est.pro cura car-
lenus ea laliter studeas procurare quod et sibi utiie
nis et affeclibusiiberorum ligna, fenum, stipulam
el nobis esse possil accepium,
sedificareconlingal, cum alii expediliores et conii-
Dalum, ut in alia per lolum.
XI. n nentes sedificent aurum, argeniutn et lapides pre-
E
liosos, el isii lamen et illi miliieni uni regi, et
FERNANDO GONDISALVI MAGISTRO MILITLE BEATIJACOBI, supra fundamenlum cceleslem unam oedificeinman-
EJUSQUE FRATRIBUS CLERICIS ET LAICISTAHPR*- sionem, promissione Psalmislse in Domiuo robora-
SENTIBUS QUAM FUTURIS COMMUNEM VITAMPROFESSISli, qui minora quoque membra Ecclesioe confortai,
IHPERPETUUM. et dicit: lmperfeclum meum viderunt oculi tui, et in
De confirmalione privilegiorum. libro tuo omnes scribeniur (Psal. cxxxvm). In ho-
(Lalerani, vni Jdus Mariii.) rum aulem lidelium Chrisii collegio cum bonse me-
Benedicrus Deus in donis suis, et sanctus in om- niorise P. Fernandi per voluntateni Dei magiste-
nibus operibus suis, qui ecclesiam suam nova sem- rium super alios et providentiani suscepisset, cuin
per prole fecundat, et sic pro patribus filios in ea quibusdam fralrum suorum ad prasentiam ejusdem
facit exsurgere, sic a generatione in generalionem nosiri pradeeessoris accedens, cum hunuiiiate qua
nolitiam nomini sui et lucem fidei Christianae dif- debuil a sede apostolica requisivit ul eos, lanquam
fundit ut Sicut anle orrum solis slellrc sese ad pcculiares filios, in defensionem suam, el locum in
(7) Vide AnronNebriss. decari. 1, lib. n, c. 9. (8) YideJacob.deViii'iaco,cap. 26IIisl.occidenlai.
207 1NNOCENTH111PP. REGESTORUMLIB. XIII. 208
quo caput ordinis factum fuerit, in jus et proprieln- A i. sederat qititlquam suum esse dicehal, sed erant eis
icm sncrosanclaeRomanaeEcclesioerecipere digna- oninia coniniunia. Ad suscipiendam qnoque prolem
relur. Cuin igitur ipse devolionem suain el honum qttaein liiuore Domini nulriaiur, et infirinilalis hu*
atiendens in Doinino desiderium , de coinmuni fra- manrc remedium juxia insiiiulionem Domini ei in-
irum stioruni consilio pise peliiioni eorum duxerii dulgenliam Apostoli, qui ait: Bottum esl homini
annuendum, nos huinilihus veslris precihus inclinaii, muiieremnon langere, propler fornicationem autcm
ad exemplar prafnli prsedeccssorisnoslri,in specia- unusqttisqueuxorem suam habeal, et similiter virum
les ac proprios sacrosanctseRomanacEcclesiacfilios mulier stium (I Cor.yn), qui coiuinere nequiverit
vos recipirous, el ordinem veslrum aucloritale apo- conjiigiumsoiiialur, ct setvet inviolalam fitlemuxo-
slolica confirmanles , prasenlis scripti privilegio ri, el uxor viro, nec lori conjngalis coniineiuia vio-
communimus,slalueiilesul quascunqtiepossessiones, lelur. Si aitlein viri pramoiiui fuerinl, cl relicloe
qnsecunque bona in prasentiaruni jusie el legitime ipsorum, quaeordinem susceperunl, niihere volne-
possidclis, aui in fuiurum concessione ponlificuin, rint, denunlielur hoc magisiro sive coinmendalori,
largilione regum vel principum, oblaiione fideliiim, ut ctiin illius conscieniia cui mttlier ipsa vult nuhat,
seu aliis juslis modis, prasianle Domino, poterilis secutiduin verbum apostoli Patili diceniis : Mortuo
adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illi- B
» liro, solula esl mulier a lege viri; cu-ivutt nubal, lan-
hala pernianeani; in quibus bsec propriis duxiinus tum in Domino(ibid.);qtiod eiiain de viris iiiieiligilur
exprimcnda vocahulis: Lodiutn el monasierium cuin observanduin. Una eienim ulrique lege teneiilur.
eauio elperlinentiis suis, burguin de ponteMiniicon- Slatuimus quoque ut nullus frntruin sive sororum
ira Loditim cum suis peiiineiuiis, Crescenie cuni posl susceplioneni ordinis vesui el promissam obe-
catito el peiiinenliis suis, Quinlanclla duPelro Heres dicnliam vel redire ad srcculumvel ad aiiuin ordi-
cnm cauto el perlinentiis suis, Baria curii catilo el nemsine magisiri licenlia audeal se iransferre, ctim
peiiineiHiissuis, Linlanio cum suis perlineniiis, San- sint in ordine vesiro loca slatuta ubi quisque dis-
clum Salvalorem de Lislriana cum cauto ct peiiincn- liieiius valeai conversari. Discedenteni vero nulhis
liis suis, Mosolcum cauto et suis peiiinentiis, Pe- audeal reiinere, sed ad ordinem snum per ccnsuram
nagosen cum pertineiuiis suis, Sanctam Marinmde ccclesiasiicam qui discesserii redire cogaiur. Utau-
Pinel cum suis perrineiiliis, Ucles cum suis peiii- lem in ordine veslro cum majori omnia deiibera-
nentiis, Alfarclla c.umsuis pertinentiis, Orella cuni lione iraclenlur, statiitum eslinler vos utlocus ali-
suis peiiinentiis, Mora cum suis peiiinentiis, Mora- quis ordineitir in qno per singulos annos in solem-
vega cum peiiinentiis, decimaede Yalera el de Por- Q nitaie Omnium Sanctorum generale capitulum le-
lalgo cum stiis pertineniiis, Alcazar cum stiis perli- neattir, el sit ibi clericorum convenlus et prior, qui
nenliis, Alinadana cuin suis perlinentiis, Laruda cum eorum el aliorum clericoruni qui de ordine vestro
suis peiiiuenliis, Lazarza cutn suis peiiinenliis. fuerint curam possil habere, ac frairum, cum ne-
Sancimus pralerea ne occasione anliqua; deienlio- cesse fuerit, pravideat aiiiniabus; sini atiteni et tre-
nis sive scripiura quisquam vobis possit anferre decim in orditte fralres, qui niagistro, cum opus
quse ullra memoriaro hominuin sub Saracenorum fueril, in consilio el disposilione domus assistant,
detenla sunt potesiaie, el de munificeniia principum el eiigendi magistri curam habeanl coinpelcnleni.
seu veslro siudio et labore aul jam oblenia suiil aut Prior siquidem clericorum, cuin roagister de lmc
in futurura, auxilianie Domino, poletitis obiinere. luce migraveril, de domo et ordine solliciludinern
Cum eniin unica sit vobis iiucntio et singufaris gcrat; cui sicui niagistio oinnes obedieiuesexisieni,
cura semper immineat pro defensione Cbrisiiani donec per provideniiani tredeciro pradiclorum fra-
nominis deceriare, nec soluin res sed et personas irum roagisiri eleclio celebrelur. Is, cum transilus
ipsas pro luilione fralruin iiicunctanlei' exponeie, magisiri fuerinl audilus et coguiius, iredecim illos
plurimum possct hoc piumopus et laudnbile sluriium fralres sine dilaiione aliqua eouvocahil; et si quis-
impediri, si lahores el stipendia vestrn, qua; in com- j)
£ quam eorum infirmitate vel alia ex causa infra quin-
iiiinie proficiunt, prariperentur ab aliis, ct oliosi ac quaginta dies adesse neqiiiverit, cnm aliorura consi-
dcsides, atque in labbribus suis non qua; Jesu Clirisii lio qui prasenles fuerint alium absentis loco consti-
sed quse sua sunl requirentes, emolumciHailla per- tuet, ui magistri electio ex aliquorum absenlia
ciperent qua?,pro tantis laboribusvobis er pauperum minime dilTeratur.Illi vero trerieciin fraires, si ma-
Chrisli usibus sunt provisa, dicente Apostolo : Qui gister qui pro lempore fueril jierniciosus aul inutilis
non laborat, twn manducel (11 Thess. iu). Inler ea apparuerit, cum consilio prioris clericorum el sanio-
sane qusein professionis veslrseordine slarutum est ris patiis capituli maj'orisdomtis corrigendi aui eiiam
observari primtim esl ut sub unius magislri obe- admonendi eum babeanl poteslalem. Er si inlereuin
dienlia in omni humilitale atque concordia sine pro- et capitulum aliquid emerserit quseslionis, debituiu
prio vivere debealis, illorum fideliumexempltiinha- ei finem imponaui; ne per aliena judicia vel dilaba
bentes qttt ad fidem Chrisiianara apostolorum pra- lur ordo, vel teroporalis subslantia dissipetur. In
dicatione conversi, vcndebanl omnia, ei ponebaiu nullain aurem ex hoc frarres illi superbiam eleven-
pieiium nJ pedes illoruni, dividebaiurque singulis rur, sed magislro suo devori ei ohedienies exisiant.
proui ctiique optts crat, nec aiiquis eortiiu qusepos- Quod si quis eorum ex hac vita trausieril, vel pr0
200 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRISTI 1209. 210
cnlpa seu alia quacimque fueril occasione muiandus, A clero suo designatos sibi reddilus el possessiones et
magister cum consilio reliquorum aut majoris pariis episcopalia jura percipiat; reliqua vero cedant in
alium loco ejiis stihstilual. In capilulo auiem, quoil usus vestros, ei in vestra disposilione sine cujus-
annis singtilis dixiiuus celebrandum, tredccim isli qtiam conlradiclione persisiant. Profeclo in
paro-
fralres ei commendalores doinorum, nisi evidens el chialibus ecclesiis quas habetis nolumus
episcopos
niagna eos necessitas detinuerii, ad stalutum locuiii suo jure fraudari. Si autem in locis deseiiis aut
incunclanler occurrani, el communiier iraclentqua; ipsis terris Saracenorum de novo ecclesias conslruxe-
ad profcclum ordinis, animarum salutem, et susten- ritis, ecclesioeilloeplena gaudeant Iibertate, necali-
taiionem corporum fuerint sialuenda; ubi pracipue qua per episcopos dccimarum aut alte.rius rei exa-
itd dcfcnsionem Christianorum iniendere monean- ciione graveniur. Liceatquevobisper clericosvestros
tur; et dislricle pracipiatur ui in Saracenos, iion irioneos easdem ecclesias cum suis plebihus guber-
mundaiisc laudis amore, non desiderio sanguinis ef- nare; nec inierdicto per episcopos vel excommuui-
fiintlendi, non lerrenarum rcrutn cupidilate crassen- caiioni subdanlur, sed fas sit vobis latn in majori
ttir, scd id lanium in pugna sua intendaiH ut vel ecclesia, quoe capul fuerit ordinis, quam in illis
Cluisiianos ab eorum tueanttir incursu, vel ipsos ad etiam, excommunicaiis et inierdiciis exclusis, divina
ciiliuram possinl CliristianoeJidei provocare. Eligan- B semper officiacelebrare. Pralerea ne humanis vexa-
lur ci iunc visiiaiorcs itlonei, qui domos Iratrum tionibus et calumniis a defensione Clirisiianoruin
jioraniiicirctilum iidcliler visilenl, etquseibi digna reirahi valeaiis, aposlolica aucloritale decernimus
correciionc inveiierinl, aut ipsi corrigant, aut ad ge- ne persotias veslras, prater legaium aposlolicsesedis
netalc c.ipiiulum deferant corrigenda. Clerici prater- a lalere Romani pontificis desiinatum, inlerdiccre
ca vestri ordinis per vilias et oppida simul marieant, quisquam aut excommunicare prasumat. Quod eriani
ct priori qui super eos fuerit ordinatus obedientes de familiis er servientibus vestris statuimus, qui sii-
cxislani, ci filiosfratrum qui eis a magislro com- pendia veslra percipiunt, donec justiliam parati fue-
missi fucrinl instruanl scienlia Jillerarum, et fra- rini exhibere, nisi forte raiis fuerit culjia ex qua ipso
iribus rain in viia quam in morie spiritualia suhmi- faclo ecclesiaslicam ceusuram incurranl. Chrisma Ve-
nisireiii. Iiiduciuur auteiti superpelliciis, er convcn- ro, olcum sanclum, consecrationes alrarium seu basi-
iiini ei clauslrum sub priore suo tenebuni, et hiiini- licarum, ordinationes clericorum vestrorum qui ad
liicr facieni quod ab ipso illis^sectindumDeum fuerit sacrosordines fuerinl promovendi,a dicecesanosusci-
inipernliiin; nhi fratres quoqtie de quibus magistroi pitilisepiscopo; siquidem Calholicus fuerit, el graliam
visiiin ftieril conversentiir, et non sint otiosi, sedI alque communionem aposlolicae sedis habuerii, et
r
vaceiit orationi et aliis operibus pieiatis. Clericis: ca gralis el absque ulla pravitale vobis voluerit
vero de laboribus ei aiiis bonis a Dco praslilis dc- cxhibere. Alioquin liceat vohis quenicuiique malite-
ciinaereddantur a fralribus, unde libros el congrua[ rilis adire anlistilem, qui noslra ftillus aucloiitaie
ecclcsiaruin fncianl ornamenia, etin neccssitatibusj quod postulatur indulgeat. Liceat pralerea vobis in
corporis convenicnlcr sihi provideani, et si aliquid| locis veslris ubi qualuor vel plurcs fralres fueriut
superftierii.secundtiin providentiain magistri in ususi oraloria construere, in quibus fratres et familise
paiiperuni crogciur. Ut aincin couconlia inier vosj vesira tanlum et divinurn atidire oflicitimet sepul-
chariiasque servctur, ci a pcccnio dciraciionis ett luram Christianam possinthabere. Ira enim volumus
iiiiinniiris cuncii dcbeanl abbiinore, qui commenda- necessilati vestra consulere ut non debeant ex hoc
lor in quolihet loco ftierit insiiriitus, pro facullate> adjacentes ecclesise injuriam suslinere. Cum aulem
domus in sanitnie cl rcgriiudiiie quotl cuique opusi generale inierdicrum rerra fuerit, liceal vobis clausis
ftierit cum ca solliciliidiuc ac bcncvoluntia submi- januis, exciusis excommunicalis et interdictis, non
nistrel, ul neque in substantia parciiatem nec ini pulsaiis campanis, suppressa voce divina oflicia
vcrbo amariiudincm gercre videatur. Sii vobis pra- celebrare. Prasenli nibiiominus decreio sancimus
cipua cura hospitum el indigeniium, et necessariai D I i' 1 si quis in aliquem vestrum, fratrum videlicet vel
illis pro facullaie domus liberalirer conferantur. sororuin , violentas manus injecerit, excommtinica-
Exbibcarur pralatis Ecclesiarum honor et reveren- lionis senteniia sil astricius, ei illud idem pro lutela
tia; subminislrelur cunctis Chrisli Ddelibus, cano- veslra lain in seiilenlia quam in poena servelur
nicis, monachis, Templariis, Hospitaiariis, aliisquei quod sub felicis raemorise pupa IunoceiHlo prade-
in sanctse religionis obscrvaniia posilis consiiiumell cessore nostro de tuillone clericorum in getterali
auxilium; quortinilibet etiam indigentia, si facultas3 concilio noscilur inslitutuni (9).
fuerit, sublevetur, ut ei Deus in vestris glorificelurr Decernimus ergo ul nulli oinnino hoininum liccit
operibus, et alii qtti viderint, huinililaiis ei charila- jura vel possessiones vesirns lemere perlurharf;,
lis vestra provocenitir odore. aui vesrra bonaatiferre, vel ablara rerinere, niinuere,
Ad hsecadjicienduni decrevimus ut si locus aliquis5 seu quibuslibel vexarionibus faligaie; sed iUibala
in qno episcopus esse debeat in vestram venerit po- omnia er inlegi-a conserveiilur eorum pro quciruin
tesialem, sit ibi episcopus, qui cum ecclesiis ett gubernaiione ac sustentaiione concessa sunt usibus

(9) 17, q, 4, cap. Si quis snMmte..

*U INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 212
omnimodis profuttira, salva sedis aposlolicseaucto- A j C. Quinquecclesiensis episcoptis adeo se maturum
ritate. Ad indicium aulem hujus a sede apostolica honestum et providum exhibueril ut propter suavem
pcrceplte liberiatis decem malachinos nobis noslris- suse probilalis odorem ab Ecclesia Roinana meruc-
que successoribus annis singulis persolvetis. Si qua rit ornamento pallei decorari, nen est de Ievi cre-
igitur in futurum ecclesiasiica saecularisve persona dendum quod postquam ad senilem pervenit sela-
hanc noslrse consiiltilionis paginam sciens, contra tem, elc Require supra in Regeslo noni anni ejus-
eam lemere venire tentaveril, secundo terliove dem domini lnnocenlii tertii papw.
commonita, nisigprasumptionem suam digna satis- Datum Ferenlini Nonis Julii, in eumdem modum
factione corrcxerit, polestalis lionorisque sui digni- per tolum usque non duximus ilerandum, cum et
laie careai, reamque se divino judicio existere de charissimus in Chrislo filius nosler A. rex Ungaro-
jierpeiraia iniquilate cognoscat, et a sacralissimo rum illuslris eum per suas lilteras valde nobis red-
corpore ac sanguine Dei et Domini redemploris diderit commendalum, asserens, etc, usque prseci-
nostri Jesu Chrisli aliena fial, alque in exlremo piendo mandamus qualenus cum per episcopum
cxamine districtae ultioni subj'aceat. Cunctis autem ipsum non steterit quo minus purgaverit semet-
vobis vesrra jura servanlibus sit pax Domininostri ipsum, quando purgationem curavit offerre, non ut
Jesu Christi; quatenus et hic fruclum bonaeaciionis "1 ralum haberet quod a nunlio suo fueralprocuratum,
percipiant, et apud districlum judicem prssmia sed ne mandalum apostolicum contemnere videre-
aeternsepacis inveniant. Amen. tur, non sinatis ipsum ulierius oceasione pradicli
Dalum Laterani per manum Joannis Sanctse Ma- mandari ab aliquo moleslari, sed si videritis conlra
riae in Cosmidin diaconi cardinalis, S. R. E. can- eum sludia concinnari maligna, non permiltalis
cellarii, vm Idus Marlii, indiclione tertia decima, ipsum iniquis machinalionibus conculcari; quia
Jncarnaiionis Domiiiicaeanno millesimoducentesinio vehementer prasumimus ex verisimilibus conjeclu-
nono, ponlificatus vero domini lnnocenlii papse III ris quod aliqui contra eum invidia torqueanlur,
anno lerlio decimo. dejeclionem ipsius exaltationem propriam aestimaa-
XII. les; significaluri nobis, cum expedire videritis, de
CEKADIENSI EPISCOPO , ET ABBATI DE CIKEDOR QUIN- singulis circumstanliis veritatem.
QUECCLESIENSIS DIOECESIS. Datum Laterani vn Idus Martii, pontificatus no-
Scribilur pro episcopoQuinquecclesiensi. stri anno lertio decimo (10).
(Lateraui, vn Idus Marlii.)
Cum in juveiHuie sua venerabilis fraier noster

(10) Verba qusa hic desunl, repelenda sunt ex iC ipso suspicio non possil haberi. Sed inimicus homo
cap. Cum in juventute. De prasumptionib. et ex rescriptum lilterarum illarum subripiens, apud
cap. eod. De purgat. canon. in tertia collectione, praedicium regem ei magnates regni ipsum neqtiiier
ubi sic legitur : c Poslquam ad senilem pervenit publicavit, ul sic idem episcopus deberet amplius
retaiem, lurpiler abjecerit jugum Domini, fetores el infamari, cum viderelur nobis incredibilis et suspe-
fcedilales libidinis aniplexando, cum iabes hujus- ctus. Uude nos lantam aemulorum nequiliam atten-
modi, quse nonnunquam in juvenlule conlrahitur, in denies, licet pulsati fuerimus mullolies conrra
senecluie frequeniius expieitir. Qttis prarerea de eum, nunqiiam tamen adversus eum potuimus com-
facili crederel quod vir pradilus scienlia Jitlerarum, moveri, scienles quod facile dominium sequiutr
proprise salulis obliius, ad eam passionis ignomi- muliitudo. Ubi vero idem episcopus ad Slrigonien-
niam se converteret ut cum propria neple abomina- sem metropolim exstilit posrularus, quidam qui
bilem perpetraret inceslum , cum eiiam secundum stiper ipsa poslulatione adversabaniur eidem, ut
senlentias ethnicorum nalurale fcedus inrer rales promolionem ipsius facilius impedirenl, illius criroi-
personas nihil pennittat scsevi criminis suspicari ? naiionis carbones reaccendere sunl moliti. Uiide
Licel igitur illuslris rex Ungarise eumdem episco- quidam procuralor ipsius in nostra prasenlia con-
puni nobis inierdictum per nuntios et liiteras de lali stituius, de consilio quorumdam amicorum suortim,
crimine deiulissei suppliciier postulans et insianter qni super hoc quidem bonum zelum habebant, sed
ut mnlum huj'usmodiperniciosum exemplo de Unga- non secnndum scieniiam, ccepil a nobis in prasenlia
rica Ecclesia lolleremus, quia lamen ejus suggesiio fialrtim nosrrorunl cutn insrantia poslulare quare-
non tle charitalis radice sed ex odii fomile procedere D nus eidem episcopo purgationem canonicam facere-
videbatur, cum ipsum tanquam inimicum persequi mtis indici, ut suam innocenliam demonstraret.
non cessaret, sicut esi in tota provincia manifeslum, Nos autem hujusmodi posiulaiionem minus provi-
noluimus aures nostras quasi malignis delalionibus dam, imo nimis improvidam reputanles, prOcuralo-
inclinare; sed ut probaremus spiriius si esset ex rem ipsum ab ea ssepe voluimus revocare; tum
Deo, bonrc memoriaeJauriensi (a) episcopo dediraus quia ssepefalusepiscopus non videbaiur apud bonos
nosiris liiteris in mandatis ui prudenier ac caule a ct graves de illo crimine infamalus, cu.mcoepiscopi
coepiscopis indagarel utrum prafalum episcopum super hoc ex mandato aposlolico requisiliexhiberelaudahile
crederent lali labe respersum. Qtii nobis posimo- lostimonium de ipso nohis curaverint ;
dum rescripseruni quotl eum virum honestae con- tum quia lalis infatnatio videbatur ab inimicis et
versaiionis esse credebant, personam illius mulli- remulis processisse, sicul superius est expressum,
pliciier coinmendanies, Quia vero pater filitim qtieni Unde cuni anieacia ejus viia commendabilis exsii-
diligit corripil, nos eumdem episcopum per liileras lisset et hujusmodi facinus incredibile videretur,
nostras corripuimus, injungenlcs eidem atl majorem non credebamus ei purgalionem aliquam indicen-
caulelam ut ab illius familiariiate cessando, aptid dam. Csererum qtiia procuraror insrabal, compulsi
Peiim ei homines laliter se haberel quod sinislra de fuimus, non juris necessiiaie, sed imporlunitate
(a.) Qod,Colb.,Georieusj
S!5 - PONTIFICATUSANNOXIII, CHRISTI 1209. 2U
XIII. A postulatum instructi, Alheiius videlicet Thessaloni-
ARCniEPlSCOPO REOPATRENSI , ET CERMOPILENSI EPl- censis canonicus, qui eum canonicare, postulaveral,
SCOPO, ET ELECTO AVELELENSI. piout idem ThehafTusse a pluribus asseril didicisse,
De electionearchiepiscopi Thessalonicensis. ac etiam imperalor illum hoc in sua prasenlia reco-
flialerani, v Idus Martii.) gnovisse teslatur, el 11. qni dicti comiiis exslilerat
Oiimdilecti liiii canonici Sanctre SophiaeThessa- cancellarius, eorum se conspectui prasenlaruiil,
lonicensis stias nobis litteras direxerunt, per quas quos vilare minime poluerunl quin atieslaiioncs
una cum dilecla filiain Christo filionobili muliere re- eorum apud conscientiain ipsius Thehani archi-
Jicla marcbionis Monlisferraii necnon et dilectis episcopi, prout quidem asseril, minus veras lan-
flliis nobilihus viiis comire de Blnndraco Baj"uIoet quam inquisilores negotii diligenier auriireru ,
aliis Thessalonicensis regni baronibus, qui super easque noslro examini reservantes, eidem poslttlaio
hoc ipso sua nobis scripla misere, nostro humililer. adminisiralionem lemporaliura commisere, consi-
aposiolatui supplicaruul ut poslubuionem quam deranres desolationem Ecclesise, regni anxietalem,
iidem canonici, pradictorUtn accetlenle fnvore, Je et favorem imperaloris ac eliam otnnium Lati-
venerabili fratre nostro Verisiensi archiepiscopo se norum.
fecisse dtcebant admitlere dignaremur, cum per B Idem autem Verisiensis archiepiscopus in nostra
ipsius circumspeetam prudeniiam et circumspeclio- praseniia recognovit quod statim post poslulatio-
nem prudenlem singulariler quasi sperarent non nem suam requisitus a comile ut sibi unam et cui-
solum Ecciesise sed et regni posse necessiiaribus dam nobili laico aiiam darel prabendam, respondit
provideri. Unde nos venerabilibus fralribus nostris quod ad seminime perlinebat; el suiijungenle comile
Larissensi et Thebano archiepiscopis dediinus in pra- quod raiione sedis vacanris ipsemet sibi er illi no-
ceplis ut inquisita diligenleret cognila verilate(ll), bili hujusmodi prabendas conferret , adjecil quod
si postulaiionem ipsam ab his qui eam celehrare hocipse nec concedebat nec eliani denegabat, eiim
pottierant et debuerant invenirenl canonice celebra- ad se lalis concessio vel negatio non speclaret. Re-
lam, el prafalum archiepiscopum, sicut a quibus- cognovil insuper quod in ingressu Thessalonicensis
dam nobis 1'uerat inlimalum, adminisirationi Thes- Ecciesise canonici el clerici civitalis Te Deum lau-
salonicensis Ecclesise se minime ingessisse, propter damus, ipso diceitle : Non mihi, sed vobis canlatis,
multara necessiiatem admiilerent vice noslra poslu- niotu proprio cecinerunt, ei illis etiin inthronizare
laiionem enmdem. Nuper aulem idem archiepisco- volenlibus, non est passus. Temporalia qtioquc
pus ad prasentiatn noslram accedens, litleras nobis Q ipsius Ecclesiaede prafalao nohilisel bajuli volunlalo,
non solttm charissimi in Christo filii nostri Consran- clericis Ecclesioeprasenlihus el non conlradicenti-
linopolilani imperatoris illustris et prafali Thebani bus, ad susieiitandum se ac suos pro civiiaiis de-
archiepiscopi, verum eliam aliorum nutllorum pra- fensione percepit, exigens et recipiens adjutorium
suliim el magnatum caus3m ejus muliipliciler com- nibilominus a Gracis lam clericis quam laicis pro-
mendanlium prasenlavii; inter quos specialiter me- pler suslenlationem eamdem. Et propter neeessiia-
moralus Thebanus archiepiscopus se scire veraciter lem terrse, ad nimiara commoranlium ibidem in-
fatebatur quod ab illis quos cominunis cJerus et slanliaro, ad litulum Verisiensis Ecclesise, sicut
populus habebani in Ecclesia Thessalonicensi cano- viator, duos presbyieros et tolidem diaconos ac
nicos unanimiler fiieral poslulatus, assentienlepise- 6ubdiaconosunumque acolylhum ordinavit; nec non
fala nobili, er pradicro comile lunc Bajitlo cum aliis praiiominatse nobili, non uiique pro regalibus, sctl
regni baronihus hoc ipsum propfer necessitalis pro suspicione tollenda, soluinmodo tuium et hone-
instantiam expetente. Qui landem Iicet ab eodem slura, quandiu esset cuni ipsa, proinisit. Quia igi-
imperatore compulsus ad civitatis custodiam re- tur archiepiscopo ipso apud sedem aposlolicam ex-
mansisset, tion tamen in archiepiscopalibus domi- speclaiile, non comparuit pars adversa, nec prali-
bus, sed in quadam turri ejusdem civilatis se cum D baiae ailesiationes nobis prasenlatsefueruni, nolen-
suis militihus el familia recoliegil, in qua laudabi- tes ex tali dilalione Thessalonicensem Ecclesiam
liler opus inj'unclsesibi cuslodise procuravii implere. susiinere jacluram, discretioni vestroeper aposlolica
Quoeomnia quanquam idem Thehanusplene novisset, scripta niandainus atque pracipimus qualenus cum
noslro tamen mandalo receplo, una cum collega memorata nohilis nuper etiam per speciales nobis
suo Larissensi archiepiscopo ad pradiciam civila- lilleras inlimaveril quod et sibi placeat quidquitl
lem accessil: ubi familiares pradicti comiiis conlra nobis de negotio ipso placet, atlestaliones ipsas vel

peienlis, ul ei per vos purgaiionem canonicam ctim
duobus abbaiibus mandaremus indici ; quanivis
eidern procuraiori fuerimus protestali quoil ex alia
quoque causa lalis pelilio minus provirie lunc fiehai,
quia vitlelicel Suigoiiiensis Ecclesiaesuffraganei vix
eo tempore piirgarent eumdem, quia iu facio posiu-
lationis coiitrariicebant eirieni, ei suffraganei Colo-
censis Ecelesiaeipstim miniine tuiic purgareni, quia
iuler eura et Colocenseinarchicpiscopum de Sirifto-
niensi meiropoli eonlenlio verlebalur. Unde cnm
non sini alii pontifices in Hungaria, mcrito vitie-
bnlur quod per episcopos regni sui non possel in
iilo arliculo se purgnre. > Desuntnonnulla. Cwlerum
quw hic descripla sunt ex lertia collectione, enten-
dala sunt ope duortim velerum exemplarium manu-
scriplorum : quontm unum ad nos pervenil ex url>-
Andegctvensi,ctliud exstal in bibliotheca Colbertina,
(11) Vide lib. xi, coisl. 171.
215 1NN0CENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 216
earum otiginalia, quse apud inquisilores credimtis A 1 lil memoratis liberaliter : qui landem lmmiliier po-
reinausisse, si forsan inlerim vobis fuerini desii- siulnrunl n nobis ttl concessioneni lmjnsmodi digna-
naloe, facialis vobis absque dilalione qtialihet exhi- remur aucloritale apostolica roborare. Quocirca di-
iieri, cl facienles inlerim etimdem archiepiscopum screlioni vestrae per aposlolica scripla niaiidamus
adiiiiriistiatione gaudere quae sibi commissa fuit, quaienus concessionem ipsam, sicut provide facla
sicul superiiis est expressum, attestationibus ipsis est, faciatis firmiler observari, contradictores per
diligenter inspeciis, nisi aliquod grave stiflicieiiler censuram ecclesiaslicam appellalione postposila
inveneritis esse probatum qtiod postulationem me- compescendo. Quod si non omnes, elc, duo ve-
rito imperiire debuerit, vice nostra, sublalo ciijusli- slrum, e.tc.
bet conirariiclionis el appellalionis ohslaculo, nri- Daium Laierani, vn Idus Martii, pontificalus nosiri
miitaliseamdem, elahsolvenles eum a vinculo quo anno terliodecimo.'
Verisiensi Ecclesirc lenebalur, prafigatis ei lermi- XV.
num cotnpetcniem infra quem palleum quod sub no- TUEBANO ARCUIEPISCOPO.
mine ipsius Ecclesise Verisiensis accepir nobis re- Mandatur ei ne vexel canonicos
miilcre non postponai., aliud, danle Domiiio,piout (Laterani.)
" Dilecti filii Thebani canonici nobis graviier sunt
convenit, ad nomen f hessaloiiicensisEcclesisarece-
pturus; facientes eidem a subtlitis obedienliain et conquesti qttod lu pro qualibet levi causa , juris
revereiiliatn debiram exhiberi. Si auiom casu aliquo ordine pratermisso, senlentiam excommuriica-
alieslaliones-pradiclas vel earum liahere originalia tionis in ipsos ssepius j'aculari prasumis, cumque
iiequiveriiis, ni.biIominus ad finem negotii per propler varia maris el terrse pericula, pro beneficio
Jnqnisilionem debiiam procedere non tardetis. absolutionis habendo ad nos accedere neqtteani,
Quod si forsan grave aliquid inveneriiis essepro- Ecclesia sua soepissimehaecde causa ullerius quam
balum propier quod eadem poslulatio sit merilo dcceret debiio servitio defraudalur. Ne igiiur ni-
resptienda, cassata ipsa, illos ad quos perlinel ele- miutn deferendo praelalis, subjeclos opprimere vi-
clio Thessalonicensis Ecclesiaemogealis ut personam deanutr, frarerniraii luseper aposrolicascripra man-
idoneam, si qtiidem in parlibus illis reperta fueril, damus quarenus in canonicos ipsos pracipilare sen-
absque mora per electionem s.eu posiulaiionem cn- leniiam conira juris ordinem non prasumas, sed
nonicam concordiler sibi praficianr in paslorem. Si iut satisfacias.de injuriis super hoc irrogatis eisdem
vero propler personarum defeclum, quo non solum quod justam de le maleriam non habeanl conque-
ipsam Ecclesiam, sed et lotam proviuciam credimus renrii. Alioquin pro cerlo cognoscas quod si nobis
Jaborare, personam idoneam non poluerint ad ejus super hoc fuerii iterala qtierela, oflicii noslri debi-
rcgimen iiiveriire, vos in nobis per vestras Jiileras lum conquereiUibusreddeinus.
iiitim.eiis. Qui, si canonici meinorali cum favore Dalum, ul in alia per totum.
nobilis srepediclsepcr liitenas quas a vobis ad lioc XVI.
diligeiiler commoniia nobis duxeiit desiinandasex- ATHENIENSI ARCIUEPlSCOPO ET SUFFRAGANEIS EJUS.
j-resso poposcerint, eis, auctore Domino, dignum Vl Lalinis del proprios sacerdoles.
poniilicein de noslris manibus coiisecratum et de- (Laierani.)
coralum palleo, insigui vidclicet pleniltidinis ponli- Dileclus filius nobilis vir 0. de Roca dominus
ticalis oificii, curabimus destinare, qui et sciel et Atlieniensis per litleras nosiras vesiram peti.ilpro-
pnterii cum sapienlise divinae polentia comniissam videnliam admoneri ut in castris suis et villis,
sibi Eeclesiam spiiilualiler et tcmporaliier gnber- in quibus duodecim Lalini abundanles ceiias ha-
nare. Quod si non omnes, eic, duo vestrum, etc buerint mansiones, proprios sacerdoles, quibus in-
Dalum Lalerani, v Jdus Martii, pontificatus nosiri legre a Lalinis laicis decima! persoJvanlur, insri-
anno lerlio decimo. lucre curareiis; prasenim cutn iidem laici sinl pa-
XIV, D rali lmjusmodipresbyleris, quibus decimse non suf-
R. ETA. ATIIENIENSIBUS ET MAGISTRO G.DI5HCENSIficerent, providere. Quocirca fraternilaii veslroeper
CANONICIS. aposiolica scripla pracipieiido mandainus qualentis
De congrua porlione canonicorumThebanorum. petilioni ejttsdeni nobilis super hoc, proul videritis
(Laierani, vu Jdus Maiiii.) expedire, benevolum prabeatis assensnni. Alioqttin
Ctim filim ad petilionem dileciorum filiorum cano- dilecro filio raagislro R. decano Davaliensi et B.
nicorum Ecclesise Thehanaedilecto filio Nazorescen canlori ct Terrico canonico Thebanis dedimus in
electo er suis conjudicibus deriissemusnostris iiue- mandatis ul veritate super hoc diligenlius inquisiia,
ris in mandalis ut veneiabilem fratrem noslrum illam nohis srudeanl fideliler intitnare.
Thcbaniim archiejiiscopum ailinonerent eisdem ca- Datum Lalerani, cic, ut in alia per lotum.
nonicis poiiionem de rebus Ecclesisesuaecongruam Scriptum est ipsis super hoc in eumdem fere mo-
assignare, idem archiepiscopus, prottl noslris auri- dum usque in finem. Quod si non omnes, etc. DaUim
bus est relaiuni, monitiouibus illorum induclus, ul in oiiit per tolum.
eoiisideralis rcddilibus ejusdem Ecclesiseac faculla-
libus uuivcrsis, medielalem earum canonicis contu-
217 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRtSTI 1209. 218
XVII. A uno patre descenderimus universi, el quod non sit
PRjBCEPTORI ET FRATRIBUS HOSPITALIS SANCTI SAM- personarum acceptio apud Deum, sed ei de omni
SONIS.CONSTANTINOPOLITANI. gente qui timet Deum el operatur justiliam est ac-
Confirmal dona facta ab imperalore. ceptus, in dispensando talenla tibi credila non per-
(Lalerani, XVIIIKal. Aprilis.) sonas sed merita potius attenderet personarum.
Annuere constievit sedes aposlolica piisvolis, et Verum quia, sicul charissimus in Chrislo filius
honesiis pelenlium precibus favorem benevolum noster imperalor Conslaiitinopolitanus (14) illusiris
impertiri. Eapropler, dilecti in Domino filii, vestris sua nubis insinualione monsiravil, hoc minus at-
juslis postulationibns gralo concurrentcs assensu, tenle considerans quam decerel, proul caro et san-
castcllum quod Garelis vulgariler appellalum vobis guis revelavil tihi, solos Venelos (15) vel subjacenles
cum periinenliis suis charissimus in Chrisio filius eisdem in ecclesia lua promoves, Francos el alios
nosier Henricus Constanlinopoliianus imperalor pia probos viros allerius nalionis quam ture promovere
liberaliiale donavit, domos quoque, casalia, terras, contemnens, volentes ul ab hujusmodi revoceris
vineas et possessiones alias, sicui ea omnia jusie ac abusu, per auem divinam el noslram incurrerc
pacifice possidelis, vobis et per vos domui veslra r>uosses
r offensam, fraternilalem luam monemus at-
aucioritaie aposlolica confirmamus et prasentis " tenlius ei horlamur, per aposlolica libi scripia
scripti patrocinio communiraus. Nulli ergo omnino mandantes qualenus de personis idoneis et hone-
hominum liceat hanc [paginam noslra confirmalio- stis undecunque acceplis ecclesiam luain laliter
nis infringeje vel ei, etc, usque incursurutn. ordinare procures quod in ordinalione ipsarum ma-
Ditlum Lalerani, XVIIIKal. Aprilis, pontificalus gis meriia quam personas allendere videaris. Spe-
nostri anno (erlio deeimo. cialiler aurem ipsius preeibus imperaioris inducli,
XVIII. pro dileciis flliis H. presbytero, Jacobo subdiacono,
PATRIARCH* C0NSTANTINOPOLITANO (12), elPeiro deChrisio, apostolicas preces libi dttximus
De ordinandis clericis ex omni nalione. deslinandas, monentes allenlius er hoiianles qua-
(Lalerani, Idibus Marlii.) lenus eis ob reverentiam (16) apostolicae sedis et
(13) SJ lua fralernilas consideraret alientequod ab nostram in ecclesia lua conferas beneficium prae-
(12) Putriarchw Conslanlinop.MaurocenoVeneto, (13) Vide lib. XII, episl. 105, et Gcsta'Iimoc.
qut praerat Ecclesioe Conslantinopolitanae anno III, cap. 99.
Domini 1211, ponlificalus domini Innocenlii papae (14) Imperalor Conslantinopolilanus. Henricus
~
leriii XIII, qui rescripsit hanc epistolam, et Gra- Q frater Baltltiini comilis Flantlrise primi ex Lalinis,
cos diebus suis in obedieniiam sedis aposiolicae re- (sed melius ex Gallis) Bysanlio dominali, Nicelas
verientes fovere voluil, c Licet, De bapiismo et c 4 ChoniatesAnnal. lib. ull. KKISIS- ^a~ilia y^pioz-i-bv
concilii Laieranensis. Ideo videmus Consrantinopo- Eprivjv,off«V"v~o"~~"~~"-0~ BKASOUIVOU TOUTrpMTO? i~
lirauum patriarcham dicto audieniem in eodem cal- AKTIVOIV. Tnf Rovo-TavTivou ~u~ap\~VTO~-. Patilus Lan-
eultmi ferre, qui praeerat Innocentius nosler, quippe gitrs in Chronico Ciiizensi anuo Domini 1200, quo
Colonia ti-tSda- ~~-pb-coliex Sozotneno lib. m, defunclo in carceris cnslodia, imperium novaeRo-
c. 7, scilicet nova Roma seniori cedere debuit aple nise nacliis esl Henricus fraler a Marlino Polono
ad novellam 131, c. 2. Alcinoe, a Genebrardo S. Pauli coriies dicius.
Ilinc synodi Nicsenaeprimse decrelo frelus Julius (15) Solos Venelos. Qnoiiiam ipsemel patriarcha
papa priihus in Orieniis partibus illibalum spirituale Vcneltis. Decrelum siqttidem fuerat, nt si Gallus
imperium relinet. Si quidem ad sedem apostolicam imperio poiireiur, Venelus EcclesioeConstantinopo-
Athanasius Alexandriseepiscopus appellavit. Socra- liiana; primnttim obtineret, qnod evenit ex marl.
les, lib. i, c 2; Sozoraen. ibidem, el Damasus papa Polono et Niceta ibidem et Pliiiina in Innoc. III.
primus Nectario palriarchae Conslaniinopoliiano Cseierumad inierprelalionem Imjus epislolae vide c.
prafuil. Deiude, aiinuenlibus episcopis, Ephesini Scriptum, c Ad decoremDe inslilulion., nec ohslal
concilii legati a Coelesiino,eumdem tolius Ecclesise 1. in Ecclesiis c De episc el cleri, el c Bonw §
curam hahere, Patresque «yioV«Tov ~«xsp~ dixerunt nec caeieri versic inlelleximus de poslul. pralalo-
apud Evagrium lib. i, c, 4, eodemque elogio dona- rum, ex qttibus clerici unitis provinciae, clericis al-
lur Leo papa primus a Luceniio aposiolicaesedis le- j)j leritis pra-polenl; sed ralio decidendi exslat in eo-
garo nemine prorsus discrepante in Chalcedoiiensii dem coiuexiu ex quo desumpius § 4. Ordinalionis
conciiio, Palresque provincise proconsttlaris in co- rcgiae, quse in comiliis Blesensibus sancita fuir, Jo,
dice canonum Ecclesise Africanae cap. S6, vocantI Ferraulus privil. 9 Liliorum; alienigena non polest
Anaslasiuin papam primum 7T/JOO-XVV>JTOV ayiov rvj- in regno beneficiari, sine regis permissione, quoede-
a~o-rol~-/.i)-.K«6E8/3«J'E7rur;;67rov.Secunduin quse! stimpla stinl ex prooemio Pragmalicae Sanclionis
eleganter Jusiinianus imperaior ejusdem novellae ! § 4, in vcrbo exlerorttm; ideo coinilalns Burgun-
conlexltl decrevil, v.a-a TOVJsxxAwiao-Ttxwv xavovwv> tlise incoloeex S. C. 17. Novemb. 1599. Beuelicio-
opou-, T6Vaytbra-ov TWJizpz-H-oripa-'Pwfwj?HK7r7r«v i iiiiit ailniinislralioni, quorum lilulo in dticalu gau-
jrcwTovshat TWV kpit-v. Quem seculi Theodosiiis ctt tlent, superesse non possunt, doneca rege tanli he-
ValeiUinianusnovella de episcop. ordinal., el Caro- nefitii gratiam meruerint, ejusdemque rescriplum
lus Calvus imperalor rex Chrislianissiinus Joannii senalus Divioiiensis annolaril; pari ratione cautio-
universali papae VIII rescribit apud Hiiicmarumi nem judicaluni solvi praslare lenenlur, priusquam
ep. 9, c. 5. in jiidicio experianlui', licet inler ulrnmque provin-
Recte ilaque Innoceiilius S. R. E anliquse digni- cinro fiateriiilalis, (qiiam vulgo Netitfalilalem voca-
lalis asserlor, patiiarchae voium animi suggeril, utt mus) fcedus S. C. (certo aiiiioruni dectirsu pera-
ointiia ordine servaio in Ecclesia Conslaniinopoli- clo) feriaiur, ul faciliori via oinn.ia inuluo peragan-
lana ex ocquoel bono procedant, quoe alias fueratt tur.
inobediens el rebellis c Inler, De majorit. et obe- (16) Ob revereniiam, quae trebelur raalri a filia; I,
dieniia. congruenlius c De pat. polest.
219 INNOCENTIlHl PP. REGESTORUMLIB. XII. 220
bendale; preces nosiras laliier impleiurus quod de- A i XXI.
volionero luam inde possimits merilo commendare. ABBATI DESICIIEM HALBELSTATENSIS DIOECESISET MAJORI
Dalum Lalerani, Idibus Martii, ponlificalus nosiri DECANO HALBELSTATENSI.
anno leriio decimo. Commiltitureis postulalio marchionis Brandeburg.
XIX. (Dalum Laterani, vu Kai. April.)
DECANO DEBLAKERNA, ETMAGISTRIS P. DE MONTINIACOEx parie dilecli filii nohilisviri Marchionis Bran-
CANTOR.I ET G. CANONICO SANCTI PAULICONSTANTI-deburgensis noslris est auribus intiinatum qttod
NOPOLITANIS. cum non modica terra pars ad marcbiam suam per-
Sttper eodem. linens per suos et frairis ac patris avique sui labo-
(Datum, ut in alia.) res de manibus eruta paganornm sterilis j'aceal et
Si venerabilis fraier nosler Conslantinopolilanus inculla, ipsain ad culluin redigere ac de colonis
patriarcha consideraret atiente qtiod ab uno patre fidelibus disposuil slabilire. Unde nobis humilitcr
descenderimus universi et quod nou sitpersonarum supplicavit ut cum pro ampliaiione divini culttis
accepiio apud Detim,sedei, elc, in eumdemfere mo- convenlualem ecclesiam desideret in lerra ipsa
dum ut in alia, usque in ecclesia sua conferat bene- . conslruere, licenliam super hoc ei concedere di-
ficium prabendale. Ideoque discrelioni veslrse per gnaremur, ei ipsam ab omni onere poniificalisjuris-
aposlolica scripta mandamus quarenus eum ad id diciionis exemplam in j'us et proprieiaiem sedis
inonere diligeiUius et eflicaciler inducere procu- apostolicse retinere, ita profeclo quod duse partes
retis. Quod si non onines .. . duo vestrum, eic decimarum ejusdem lerra ad marchionem ipsuin et
D&imn,ul in atiapcr lotum. hacredes ipsius pro ecclesire fabrica, quatn ipsi de-
XX. benl propriis stiniplibus reparare, necnon eliam pro
JOANNI TURONENSl ARCHIEPI8C0P0. stipendiis inililum devolvantur, sine quibus terra
ineinoraia non possel conlra Sclavorum impeium
Conftrmatur composiiio facla inler archiepiscopum
Turon. el ctbbatemCormaria. gnbernari firiem calholicam impugnaniium vel ec-
clcsiasticam uniiaiem, aut lerram ipsam occupare
(Dattiin Laterani, iv Knl. Mnrtii.) voleniium, pro eo quod patres eorum, cum essent
Mota jampridem quscslione inler bonoe memorioe pagani, per eumdem marchionem vel progeniiores
pradecessorem luum et canonicos Beali Maiiini ipsius ab ea fuerunt potenter ejecti, lertia vero pars
Turonensis et Rogerium abhalem Cormariacen- integra persolvalur ecclesiae construendae, quam
sera super subjectione ac obetlieniia quain idempra-
Q idem marcliio compelenter doiabit, ul in ea duode-
decessor ttuisa pradicio abbare sibi conquerebatur cim canonici commode possini cum suo praposiio
injusle subtractam, partes ad felicis memoriseAle- deservire, qui pro lempore canonice debeal prasen-
xandri papre pradecessoris nosiri prasenliam ac- lari per eurn ac successores ipsius, el per soluin
cesserunt. Qui cum non posset causae debiium Romanum ponlificem auiejus mandalo per alium'
finem imponere, eam bonoe memorioe Trecensi el cohfirmari, ac denique confirmalus geral admini-
Claromonlensi episcopis terniinaiidain commisii. siralionem lemporalium, qusepoieruntiadminislrari
Cum auiem coram Claromontensi de assensu Tre- per ipsum in ecclesiis constrttendis in terra prae-
censis episcopi partes propier hoc consiiiuloe fuis- dicla;alia vero spirilualia, qure oflicium episcopale
senl, eodem Claromonrensi el viris aliis honestis requirunl, idem praposilus exigat et oblineat a
el discrelis qui sibi assidebanl mediaiilibus inter quocunque malueril episcopo aposlolieoesedis gra-
prariictum pratlccessorem luiim etSulpicium suc- liam oblinenle. In recompensalione autem decima-
cessorem pradicli abbaiis et decanum el canonicos rum illarum, quse, sicut superius est expressum,
Sancli Marlini de Iibero et sponianeo assensu par- ad prafalum marcbionem el hseredes ipsius pro
litim amicabilisfacta est composilio et in authentico ecclesise fabrica et stipendiis miliiaribus devolven-
scripto redacta, sicut ex eodem scripto manifeste D lur, de singulis quinquaginla mansis unam marcam
comparet. Nos aulein qusesiionem sopitam nolenles puri argenli nobis et successoribus nostris facient
indebite suscitari, qtti tenemur lilibus linem impo- itlemmarchio et successores ejus annuatim exsolvi.
nere, ad exemjilar pradicti pradecessoris noslri Licet igiiur pelitionem suam providerimus admit-
composilionem ipsam, sicul de assensu pariium in lendam, volentes tainen absque gravi alieno prsej'u-
prasentia pradicii Ciaromonlensis provide facla esl, dicio pium ejus proposilum promovere, cum et boc
et hinc inde sponle recepia el haclenus observaia, dilecius filius procuralor venerabilis frairis nostri
et in scriplo autheniico ipsius episcopi conlinelur, Brandebttrgensis episcopi acceptaverit in nosira
raram habeintts et firmam, eamque auctorilaie apo- prasenlia conslilulus, discrelioni veslrse per apo-
stolica coufirmanles, prasenlis scripli pnlrocinioi siolica scripla pracipiendo mandamus qnaienus
communimus, sialuenies quod nulli omnino liomi- inquisiia diligenler et cognita verilale, si terram
tuun liceal hanc paginam noslra confirmationisin- illam esse conslileril solirariam aut deserlam, ma-
fringere vel ei, etc, usque incuisurum. xime quod nonsit in memoria hominum illam fuisse
Daium Lnierani, iv Kal. Marlii, pontificauis.no- per christicolas habitalam, sed paganos habitaiores
slri anuo lcrtio decimo. inde fuisse depulsos in memoria hominiira tenealur,
 82i TONTIFICATUSANNO XIII, CHRISTI 1209. 222
recipiatis appellalione remota fundum in jus et A i pietale provida vobis faclam auclorilate aposlolica
proprietalem RomanseEcclesisevice noslra, in quo confirmamus er prasenris scripri parrocinio coin-
hujusmodi ecclesia conslruatur, ac super solemni munimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hauc
ejus concessione publico inslrumenio confeclo, et paginam nosira confirmalionis, elc, usque incursu-
3d opus ejus dotibus competenlibtts assignalis, tri- rum.
buatis aticioritaie nostra suffulii liberam facullalem Dattim Lalerani, xi Kal. Aprilis, ponlificatus
prafalam eeclesiam conslruendi ab omni prorsus nosrri anno retiio decimo.
onere jurisdictionis episcopalis exemplam, et in jus XXIV.
ei prnprielatem apostolicaesedis perpeluo remansu- PATRACENSI ARCIIIEPISCOPO, ETEPISCOP0 M0T0NENSI,ET
ram; ila quod in reeonrpensationem duarttm par- CORONENSI ELECTO.
lium decimarum quae causa prascriptse necessiiatis
Scribilur adversus quosdamprwsumptores.
dimillenlur marchioni jam dicto, pralibali census
concessionern recipere procurelis, ui de ipso per (Dalum, ut in alia.)
noslram providenliam disponalur sicut fuerii dispo- Ad audienliam nostram nohili viro Gaufrido de
nenduin. Quod si non ambo his exsequendis volue- Villa-Ardtiini principe Achaiaesignificanle pervenit
lilis vel valueriiis interesse, allerveslrum ea nihilo- B ' quod quidam clcrici, mililcs , ,et alii ad partes
miuus exsequaiur. Achaise accedenles, recepiis in feudum lerris ab
Datum Laierani, vn Kal. April., pontificaius noslri ipso er aliis , homines suos ad redempiionem intie-
anno terlio decimo. hilam cogere non formidant; sicque maxima pecu-
XXH. nise quanlitaie collecla recedunt, deserenles lerram
MISSIMO FUNDATORI ET FRATRIBUS LEPROSORUM DE penilus desolaiam. Pralerea qtiidani ex Latinis
MISSINO. ibidem moranlibus, ut alios Latinos impugneiu,
sub sedis Gracis tentcre adhaerere prasumunt. Quocirca di-
Recipiuntur protectione apostolicw. scretioni veslra per apostolica scripia mandamus
(Dalum, ul in alia.)
quaienus prasumplores hujiisroodi, ut a sua pra-
Solet annuere sedes apostolica piis voiis el hone-
suniptione desisianl, monereac inducere procuretis,
stis petenlium precibus favorem bencvolum im- eos ad hoc, si necesse fuerit,
pcr censuram eccle-
perliri. Eapropler, dilecli in Domino filii, vesiris siasiicain appellatione remoia cogcnics. Quod si
justis precibus inclinati, domum hospitalis de Missi- non omnes... duo vesirum, eic.
no ad exemplar felicis recordalionis Coelestinipapse
P
*• Daltim, «I in alia per lolum.
pradecessoris noslri in j"us et proprietatem beati
Petri cura omnibus bonis quse in praseniiarum ra- XXV.
tionabiliter possidet, aut in futurum juslis modis TIKSAURARIO THEBANO , ET R. ATHEN1ENSI ETT. TIIE-
BANO CANONICIS.
prastanle Domino polerit adipisci, sub beali Pelri
el nostra proteclione suscipimus. Specialiier aureni Dearchidiaconalu Aiidrevillensi.
terras, doraos, silvas et quidquid in Favenlino, Fo- (Dalum Lalerani, IX Kal. Apr.)
roliviensi, et Imolensi episcopaiibus idem hospilale Preces dilecli lilii nnbilis viri Gaufridi principis
habere dignoscilur, sicui ea omnia j'usteac pacifice Achaise
recepimus supplicanlis ul archidiaconaiutn
possidet, vobis per et vos eidem hospilali aucrori- vacaniem in Andrevillensi ecciesia dileclo filio ma-
late aposlolica confirmamus et praesentis scripti Joiinni capellano suo, viro scicnria cl morihus
gislro
patrocinio coinmunirous. Ad indicium auieni hujus commendahili, et in ej'us obsequio pericula mulia
perceptaea sede aposlolica libertatis sex denarios passo , concedere dignaremur , maxinie cum ipse
ohlulisli tu, fili Missine, prafalo prsedecessorino- illum concedere dubilaverit,
quanquam pradecessor
slro ejusque successoribus anuualiler persolvendos, suus eum conluiisse dicalur, et dilecttis filius noster
quos pielalis inluitu nos misericordiier relaxamus. D j Benedicius lituli SanciseSusannse presbyler cardi-
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat nalis, oflicio fungens ibi, collaiionem ejus
legaiionis
hancpaginam noslra proteclionis et confirmationis postmodumapprobasset. Quocirca discreiioni vesira
infringere vel ei, elc, usque incursurum. per apostolica scripta maiidamus quod si pradicium
Dalum, ut in alia per lotum. archidiaconalum vacare constiterit, amoio ab eo
XXUI. quolibet illicito detenlore, sublalo cujuslibet appei-
\ ELECTO ETCAPITULO CORONENSI. lationis obslaculo, prafato magislro cum inlegrilaie
Confirmal remissionem cruslicm. debila conferatis eumdem, et faciaiis euin ipsius
(Dalum Lalcrani, xi Kal. April.) pacifica possessione gaudere, conlradictores, si qui
Justis petentium desideriis dignum est nos faci- fuerint, per censuram ecclesiaslicam appellatione
lem prabere consensum, el voia quaa a ralionis postposita compescentes. Tesies autem qui ftierint
Iramile non discordnnt effectu prosequenle com- nominaii, etc Qnod si non omnes,elc, duo ve-
plere. Eapropler, dilecti in Domino fllii, vestris strum, elc.
precibus inclinati, remissionem crusiicse a nobili Datum Laterani, ix Kal. Apniis, elc, ttl in
viro Gaufrido de Yilla Aiiluini principe Achaiae alia.
»23 LNNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLJB. XHL 224
XXVI. A siasiiea compescenles. Quod si non onities... duo
UNIVERSIS LATINIS EPISCOPISINACIlAlA CONSTITUTIS.veslrnin, etc
Vt contenli siitl suis termiitis. Dnliiin Lnlerani, viu Kal. Apriiis, aiiuo leiiio
(Dalum Laierani, vin Kal. April.) deciino.
Quanlo novella planiatio Laiinorum, quam ad XXIX.
paiies Achaisetranslulit inanus Dei, minus firmns ODDONI PATRACENSI , ET TERRICO ET W. DEMIRABELLO
huhere videiur ex reccnli muiaiione radices, tatuo CANONICIS THEBANIS.
nohis esi mngis sollicile pracavcndum ne inler vos DeconsecralioneepiscopiAmiclensts.
dissensionis scrupulus orialur, per quem planialio- (Daltira Laterani, elc)
nis liujtismodinovtis slalus valeal iinpediri. Nolentes Dilecii filii canonici Amiclenses gravem nobis
igilur qtiod exorlre super episcopaiuum vestrorum exposuere querelam quod venerabilis fraier nosier
finibus, sicul itccepimus,"qurcsiionesveslrum valeant archiepiscopus Patracensis Gilihertum (17) quon-
impedire profecrtim, praseiuiuin vobis auciorilaie dam abbatem de Flaviniaco propter suos enorines
iiiiind.imunquoil in episcopaiibus vesiris illis con- excessus apud sedein aposlolicara coiidemnaiumin
tenii lerminis exislalis quos Gracos pradecessores episcopumAmiclensem, Imberto ejusdem loci electo
veslros couslileril habusse. ' vivenle, posl inhibilionem canonicorum ipsoruiu
B
Datuin Laterani, vin Kalend. Aprilis, anno lcr- iilicite consecrare prasumpsit. Quocirca discretioui
tio dccimo. vestrse per apostolica scripta maudamus qualenus
XXVII. inquisila et eogniia super hoc ililigenlius veritate,
PRJII.ATIS ECCLESIARUM INACHAIA CONSTITUTIS. quod canonicum fueril appellatione postposila sta-
Ne quis excomniunicelurex levi causa. lualis, facienles qttod decreveritis auctorilate noslra
(Dalum Laicrnni, x Knl. April.) firmiter ohservari. Quod si non omnes... duo ve-
Gravem nobis dilecti filii clerici Achaisequer.mo- strtim, etc
niam destittarunt qtiotl quidam vestrum pro quali- Daluiu Lalerani, etc, ut in alia.
bct levi cattsa, juris ordine pratermisso, sentenliam XXX.
excoinmunicationis in ipsos srepius jaculari prsesu- EI SDEM.
nniiil, ei quitlain eliam nullam in eos jurisdiclionem Supcr eodem.
habenles, de facto, cum de jure non possint, gra- (Datum Lalerani, ix Kal. April.)
vare ipsos modo siraili nou verentur. Ne igiiur Dilecli liiii canonici Amiclenses gravem nohis
nimium deferendo pralatis, subjectos opprimere r exposuere querelam quod G. quondam abbas rie
videamur, discreiioni vestra per aposloiica scripla Flaviniaco, qui apud sedem aposiolicam propter
inandamtis quaienus in clericos ipsos de cscieroi suos enormes excessus senlentialiler condemnari
nullus vesiruni absque manifesla et ralionahilii meruit et deponi, post iiihibilionem ipsorum in
causa senlenliam prsecipilare prasumat. Qui vcro) episcopumAmiclensem,Imberlo ejusdem loci elecro
in eos jurisdiciionem non babenl, ab htijusniodii vivenre, se fecit per venerabilem fralrem nostrum
cortirn injurin oinnino desistant, ila quod eos juslanii Palracensem archiepiscopum minus canonice con-
nobis ulierius querimoniaro non oporleal replicare.. secrari. Quia igitur nobis non conslitil de praemis-
Alioquin pro cerlo scialis quod si nobis super hocK sis, discretioni vestrse per aposiolica scripra man-
fuerit iieraia quercla, ofliciinoslri dehilum conque- damus quatenus partibus convocalis, et audiiis hinc
icniibus reddemus. inde propositis, quod canonicum fuerit appellalione
Dalum Lalerani, x Kal. Aprilis , anno ttertio de- poslposita slatuatis, facienles quod decreverilis per
cimo. censuram ecclesiasticam firtniler observari. Quod
XXVHL si non omnes... dtto vestruin, etc
THESAURARIO , ETTERRICO ET W. DEMIRABELL0 CANO- Dalum Laierani, ix Kal. Aprilis , ponlificatus
NICISTHEBANIS. D noslri anno leiiio decimo.
Confirmalur statutum de instiluiione personatuum. XXXI.
(Dalum Lalerani, viu Kal. April.) ASTIPOHTANO EriSGOPO.
Dilecii lilii canoniciJMorlhonienses nobis liumili- Coiifirmalurconcordiainila inler ipsum et abbatem
ler supplicarunt ul ordinationem quam provide su- i. Lirinensem.
per inslilulionem personaiuuni pro ecclesiae suse % (Dalum Lalerani, Kal. Apr.)
ulilitale fecerunt aposlolico dignaremur munimine ie His nos convenit robur apostolicum specialius
roborare. Qtiocirca discrctioni vestra per aposlolica:a imperliri quse aliquando in contenrionein deducta ,
scripra mandamus quatenus inquisila et cognila la noslra inlerveiiientc aucloritate amicabili concordia
i- soptuniur. Sane cum inler le ac dileclum iilium
veriiale, ortlinalionem ipsam, sictii provide ad ulili-
laiem ejusdem ecclesiae facla fueril, auclorilaif lo nbbnlem Lirinensem super ecclesia Sancri Honorari
aposlolica facialis firmilalein debitam oblinerei, de Grassa et quibusdam aiiis fuisset apud sedem
coniradiclores appeilalioue remola censura eccle- e- auosrolicam aliqiiaiH!iiiiiligalum. demum de tui ct

(17) Vide lib. i, cpisl. 188, el lib. x, epist. 90.

 225 PONTIFJCATUSANNOXIII, CHRISTI 1209. 22«
ipsius abbatis assensu, nobis medianlibus, hujus-- A 1- niuius, slattienles ut nulli omnino hominuin liceai
modi composiiio iniervenil, ui abbali el monachis5 hanc paginam noslra confirmalionis infringere vel
Lirinensibiis liceal in ecclesia rnemorata celehrnre; ci, eic, usque inctirsurum.
divina ei exercere coeieraecclesiasiica sacramenla;; Datum Laierani, Kal. Aprilis, ponlificatus nostri
iia videlicel ul circuiriones cum aqua benedicta,, anno leiiio decimo.
jirocessiones, el elinm liianins nou faciaut absque> XXXII.
Antipolilani episcopi licentia vel assensn, nec in1 ABBATI ET MONACIIIS LIRINENSIBUS.
desponsalionevirgiuum vel purificalionepaWenlium i Super eodem.
missas canlent vel oraiiones seu benedicliones ex- (DatumLalcrani, ul in alia.)
solvanl, nec aliquem eliam, nisi forsan in casui His non convenil, elc, ut in alia, usqtte sopiunlur.
necessilalis , recipianl ad hapiismiim , campanas; Sane cum inier le, fili abhas, el venerabiem fra-
quoque ad divina ofliciacelehrandanon prius puisenll irem noslrum Anlipolitanum episcopum super ec-
quam in ecclesia parochiali ptilseniur; dummorioi clesia Sancri Honorali de Grassa, eic, usque liliga-
clerici cjusdem eeclesioelioras Dei Jaudibiis depuia- tum, denium de lui el episcopi ipsius assensu nobis
las non negligant vel excedant, eisdcm abbati ei. niedianiibus hujusmodi composilio intervenil, ut
inonachis pulsandi ad malulinas et completoritimi "' vobis liceat in ecclesia roeinorata, elc, usque pro-
oinnimoda Iibertaleservala; pralerea dicia Sanclii cessiones el eliam lilanias non faciatis absquc Anii-
Honoraii ecclcsin libernm habeal sepulturani; sedI polilani episcopi, elc, usque inissas canlare vel
corum quoe in allquorum ultima voluntaie obteiitui ornliones seu benediciiouesexsolvere allenlelis, nec
sepuliura ipsi obvenerint, prseterquam de.leciis i eliani, elc, ut in alia, usque celebranda, non prius
Jigncis , leiiiam panem ccclesia illa percipiat a qnai pulseiis quam in-ecclesia niemorata, elc, usqueex-
moriuoruin corpora sunl assumpia ; sed si aliquidI cedanr, vobis pulsandi ad Malulinas, cic, usque
ecclcsise parochinli legelur ab eo qui apud memora- quod defueril lerti-jeper vos lideliler sttpplealur; in
tain ecclcsiam Sancti Honoralielegeril sepulruram ,, pracipuis eliam, elc, usque devolvatur. Capellanus
et id excesseril lertiam eorura quse ipsi ecclesiaeiui vero vesier ohcdienliam Aiilipolilitno episcopo fa-
ullima voluntale legnnlur, ecclesia parochialis in- ciet, etc, usque in finetn.
legraliter id obliueat quod ei dignoscilur esse reli- Datum Lalerani, elc, ut in alia per totum.
cium; si vero minus leiiia legeiur eidem , quod de- XXXlll.
ftierit lerlire per abbalem et ntonachos Jideliler MARI/EOUONDAM CONSTANTINOPOLITANAi IIH'En,\TRICI
suppleatiir ; in praecipuis etiam solemnilatihus , Q ILLUSTRI (18).
videlicel naiivilale Domini , feslo Sancti Slephaui, Confirmat donalionem propler nuptias
Epiphania, Purificaiione, Parasceve, Resurreciione (Datiini Lalerani, in Kal. Apr.)
Doininica, ct die lunoesequeuli, Ascensione, Pente- Justis pelentiutn desideriis dignum est nos faci-
cosre, Asstitnprionebeatse Mariaevirginis, Oinuium lem prabere consensuin, ei vola qtiaea rationis tra-
Sanclorum festo, el die sequenti, terlia oblalionuin mile non discordaiil eflectti prosequeiite complere.
pars ad Antipoliianum episcopum devolvalur; ca- Eitjnopter, charissima in Cinisio lilia, luis jtistjs
pcllanus vero eorumdem abbatis et liionacborum posltilaiionihus grato concurrenles assensu, dona-
obedieniiam Aniipolilano episcopo faciet, ac excom- liones propter nuplias a clara memoriae Boniln-
municaios et inlerdicios ab eo nou recipiel ad tli- cio (19) marchione Monlisferrali in Romaniaeiuqie-
vina; sed cum generale illius terrse fuerii interdi- rio (20) tibi legiiime facras auctoriruie aposrolica
cium, liceat ei voce suppressa, exclusis excommiini- confirmamus el prasentis scripti patrocinio com-
caiis el inlerdictis, divina oflicia celebrare. Ul igiiur muniinus. Decernimus ergo tu nulli omnino homi-
ii perpeiuum compositio suprascripta, de uiriusque nuro liceat hancpaginam nosira confirinalionis in-
parlis assensu nobis inedianlibus facla , inviolubili- fringere vel ei, etc, uscjueinctirsuruni.
ter ohservelur, nos eanidem auclorilaie aposlolica D Daium Laierani, ni Kalend. Aprilis, poniificalus
confirraamus et prasenlis scripti palrocinio cominu- noslri anno lerlio decimo.
(18) Mariw Pannoniw , cujus meminit Nicetas Leo Isaurictts stibscripseral) nna cum filio mortem
ibid. in principio quontlam Coiislaiiliiiop. quoniam oppeiiit, rieiiide nnno 754, Pipiiuis rex Chrislianis-
lsaacio Angeio iroperaiori Constanlinopohiano nupta siiims Aslulphum regein Lonibardoriim iribuio Ro-
1'ueraiex eodem Nicela. iiiaiiinm ci Roinaiidiolaui preiiicntein cjtisriem tti-
(19) Bonifiacio, qni una cum sociis Consiantinop. lione ahdicnvit, ei Stephano sumnio poniifici dona-
coepit dediiioue, ei Thebsalonices regiiuin ariepitis vit aputl KraiHziiini. Ex qttihus palel Cuj'aciumcnn-
esi, aptid Nicephorutn Gregor. Hist. Rom., I. i, c. 3. lerrnneuin nosiriiin ad lib. iv foudortini, c 56, cl
(20) Romanw imperio, in quo "PaSsvvn~~rpbm~>.i-. auciorem Provincialis Roinani male Romandiolam
*X«(/.ivtKf KOILSapyaxa apud Zozimum lih. v, qure exitrchitiuiu R.ivcnnse nppellassc : dislincta siqui-
silii priiicipaiura ascripsil apud Anasiasium in dom- dem corpora.sed iitriiinqiic in Piceui provincia, u/ia
no, aemulaiionis vitio intcrcepla el Piceni caput cuni rionaliotie cotniiissoe Melchtildis, quae oinuia
provincioein veteri inscripiione appellatur, passim- cuni Ravetuiii, loloque exarchaiti Roinaui pouli-
que exarchattis Raveiinae, cui piiinum prafecit Jicis noinine nuiiciipaiiiiir , licel priscis lempoiiiius
Jusiinus Junior Loiiginumanno Doiniui 509, Dcc. 1, Romania diverso sensti tisurpaia fnerit ad disiiticiio-
lili. vui : quse ilignitas in llalia vigtiil usque ad nn- nein barbariseexCasaubono ad Lainpiidiuui in Ale-
nutii 726, quo Patthis in praiio tiy.avou.ayia-(cui xandro Severu.
227 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 22S
XXXIV. A XXXVII.
EIDEM. HERACLIENSI ARCHIEPISCOPO, ET CARDICENSI ET FER-
Confirmat donationem factam ab imperatore. MOPILENSI EPISCOPIS.
(Dalum Lalerani, ut in alia.) Maria imper. suscipitur sub proleclione sedis apo-
Juslis petenlium desideriis, etc, ut in alia per stoticw.
tolum usque concurrentes assensu, Vissenam, Dimi- (Dalum, ul in alia.)
trialam, Arcontocoru, duo Aimurus tibi et filiis Cum ex injimcio nobis aposloialus ofliciogenera-
luis a charissimo in Christo filio Henrico Consianli- iiier omnibus, et specialiter viduis et pupillis, si-
nopolilano imperatore illustri, prout in ejus aulhen- mus in jusriria debitores , charissirnam in Chrisio
lico conlinelur, concessas, sicut eas juste possides filiam Mariam quondam Consranrinopoliranam im-
et quiele, auctorilaic apostolica confirmamus el peralricem illustrem, regni Thessaionicensis procu-
praseniis scripti pairocinio communimus. Decerni- rairicem, ac filios suos una cum regno praefatosub
musergo...liancpaginamnosliaeconfinnationis,etc, beati Petri et noslra proteclionesuscepimus. Quibus
usque incursurum. volentes, quaiitum ad oflicium noslrum pertinel,
Dalum Laterani, elc, ut in aiia per lolum. solliciludine providere, ne diclam impera-
B palerna
iricem oporleat pro querelis singulis ad sedem apo-
XXXV.
ITGHANVELI INTERPRETI M. QUONDAH CONSTANTINOPO- siolicam laborare, fraternilati vestra per aposiolica
LITANlIMPERATORIS ILLUSTRIS. scripra pracipiendo rnandamus quatenus cuni ab ea
fuerilis requisiti super his quaecanonicam censuram
Confirmatur ei donatio facta ab imperatore.
(Datum Lalerani, n Kal. Apr.) exposcunt, malefactores ipsius ac filiorum ejus, ut
Solel annuere sedes aposiolica piis voris, el hone- eis ablaia resiiiuant, et de damnis el injuriis irro-
stis petentium precihus favorem benevolum imper- gaiis salisfaciant competenler, vel in aliquos com-
liri. Eapropler, dilecre in Domino fili, luis justis promitianl qui appellatione remoia jusliiia medianle
poslulalionibus grato concurrentes assensti dotnos procedant, per censuram ecclesiaslicam snblato
apud Stagonicariam, irium barcarum et domus pro- appellationis diffugio compellatis. Nullis litleris ve-
prise iiheriatem, quas libi charissinius in Chrisio rilaii el j'uslilise prajudicantibus a sede aposiolica
filiusnosterllenricus imperatorConslanlinopolitanus impetraiis. Quod si non omnes... duo veslrum, elo.
illusiris imperiali liberalitale concessil, sicut eas Dalum, ut in alia per lotum.
j'usle possides, auclorilaie libi aposrolica confirma- XXXVIH.
inns el praeseniis scripii palrocinio conmiunimus. Q C EISDEM.
Ntilli ergo... hanc paginam noslra confirmalio- De eadem re.
nis, elc, usqtte incursurum. (Datum Laierani, n Kal. Apr.)
Datum Lalerani, II Kalend. Aprilis, anno tertio Cum, sicut cliarissima in Chrisio filia Maria
decimo.
quondam Conslaniinopolilana imperalrix illustris
XXXVI. noslris fecit auribus intimari, per casale Age-
ABBATI ET CONVENTUI ACAPNI. triade, quod ad Thessalonicensem special eccle-
Suscipitur sub proleclione sedis aposlolicw. siam, terra ipsius gravein susiineat laesionem,fra-
(Datum Laierani, III Kal. Apr.) leruitati vestra per ajioslolica scripla mandamus
Cum a nobis pelif.urquod justum esl et honeslum, qtiatenus cum prafatse ecclesioe provisum fueril in
tam vigor aequilalisquam ordo exigit rationis ut id pastore, ipsum monearis prudenler er eflicacirer
per sollicitudinem oflicii nostri ad debilum perdu- inducalis ut illud cum ea sine dispendio juris sui sal-
catur effectum. Eapropter, dilecti in Domino filii, agal permuiare. Quod si nequiverii ad permuia-
charissimse in Chrislo filiae Marjrc,quondam Con- lionem induci, vos negolii circumslantias nobis
staniiniipoliianx;imperatricis illustris, nunc dominse D
rj fideliler iniimetis; ul per relationem veslrara in-
Thessalonicensis, precibus inclinati, personas ve- strucii, plenius el seciirius iti ipso procedere valea-
slras et nionasleriuni ipsutn in quo divino esiis obse- mus. Qttod si non omnes... duo veslrum, elc.
quio inancipaii, cum his qtiae in prasentiarinn ra- Darum Laterani, n Kal. Aprilis, etc
tionabiliter possidelis, aut in futurum jiistis modis
XXXIX.
prasiante Doniino poteritis adipisci, suh beati Peiri
et nostra proteclione suscipimus ei prseseniis scripii EtijDEM.
pairocinio connnunimus. Ad indicium aulem liujiis De liberlale monasteriorum regalium.
a sede apostolica proleclionis perceplse decem by- (Dalutn Laterani, iv Kal. Apr.) ,
perpera gralis oblala nobis nostrisque successoribus Cum libera nionasieria, quseiinperialia nuncupan-
annis singulis persolvetis. Nulli ergo omnino homi- lur, Gracorum quoque dominio nulli essent archi-
uim... hanc paginam noslra prolectionis infringere episcoporuin vel episcoporum subjecta, prsesentium
vel ei, etc, usque incursurum. vobis auctorilate liiandamus quatenus iuqiiisila et
Daiuni Laterani, 111Kal. Aprilis, anno terlio de- cognita veritaie, iti monasteriis illis regalibus regni
fimo. Thessalonieensis, qure Gracorutn tempore arehi-
229 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRISTl 1209. 230
episcopis vel episcopis subjecta non erant, non per- A XLII.
mittalis archiepiscopos vei episcopos juris aliquid EISDEM.
indebiie usurpare, facienles ab eis charissimse in Vt archiepiscopus Larissenus desistat ab indebith
Chrislo filioeMarise quondam Conslaniinopolitanoe exactionibus.
imperairici illusiri, procurairici regni pradicii, ho- (Latcrani, n Kal. Aprilis.)
nt;iificenliam debilam exhiberi, conlradiclores ap- Ad audienliam noslram noveriiis perveuisse quod
venerabilis fraier nosler archiepiscopus Larissenus
pellatione remota censura ecclesiastica compescen-
tes. Si quis aulem archiepiscoporum aliquid juris in Vessinensi ac Damilriado episcopatibps et mona-
eis sibi vindicare coiilenderil, suam per nos poieril steriis Kelliseinriebilas exacliones itnponens, ipsis
in aliis injuriosus plurinium et molestus exisiii.
justiriam obtinere. Quod si non onincs... dtto ve-
slrum, elc. Quocirca fralernitati veslra per aposrolica scripra
mandamus quod archiepiscopum inenioralum, ut
Dalum Laterani, iv Kal. April., etc
debiloet consueio jiire contentus, ne ultra id in pra-
XL. falis episcopalibus vel monasleriis usurpare prse-
EISDEM.
sumal, ab eorum injuriis et tnolesialione indebila
Decuslodia monasteriorumMonlis Sancti.
B penilus conquiescens, moniiione pramissa per cen-
(Dalum Lalerani, III Kal. Apr.) suram ecclesiaslicanisubluloappellationis obslaculo
Cuni dilecius filius Benedicius liluli Sanclae Su- sicni juslum fuerir, coropescatis.
sniinae presbyter cardinalis, lunc apostolicae sedis Datum Latcrani II Kal. Aprilis, anno lerlio de-
legaius, Sebasliensi episcopo salvo raandato nostro cimo.
cuslodiam monasteriorum Montis-sancii, quae ad XLIII.
sedem apostolicam immediale periinere dieuniur, ABBATI SANCTI AMBROSII , ET ARCKIDIACONO MEDIOLA-
duxeril commiitendam, et ipse illa multipliciter ag- NENSI.
gravarit, easque commiliat enormilales, quse non Vl relaxenl inlerdiclttm Pergamense.
sunidignse relatu, fraternilali veslra per aposiolica (Laterani, Nonis Aprilis.)
scripla pracipiendo mandamus qualenus ipsuti a Per litteras venerabilis fratris nostri episcopi ct
custodia moiiasteriorum ipsorum penilus amoventes, dileclorum filiorum capiiuli Pergamensis ad aures
ipsa monasleria cum consilio charissimse in Chrtslo noslras pervenit quod cum civitas Pergaraensis,
filiae nosrra Mariae quondam Conslantinopoliuwiae
pro eo quod Pergamenses cives ecclesias et eccle-
imperalricis illuslris, quse Thessalonicensis rejftii siaslicos viros indebilis exaclionibns aggravanles,
railone filii curam geril, alictii personae discreiss ^i indebitaeservitulis ipsis imponere nileban-
jiigum
aucioriiaie nosrra usque ad advenrurn iegali nosiri lur in
derogalionem ecclesiaslicae liberlatis, diu
quem in imperium Romaniseauclore domino desti- supposila fuertl ecclesiaslico interdiclo, propler di-
uare proponimus,conuniltatis. Quodsi non omnes... vinorum sublraclionem
quidam inrievolioreseffecfi,
duo vestrum, elc
amplius duruerttnl, el sectatores haereiicsepravitatis
Dalum Laterani, in Kal. Aptil., anno lertio de- falsasui erroris dogmala liberiori fronle proponunt.
cimo. Cuui igiiur nuper nobilis vir Lambeiiinus poleslas
XLL civilaiis ejusdem saiisfaclionem super proemissis
FERMOPILENSI ET CARDICENSI EPISCOPIS. obtulerit misericordiam poslulando , et supradicti
De libertate cleri. episcopus et capilulum satisfnctionem hujusmodi
(Datum Laterani, iv Kal. Apr.) recipere noluerint absque noslra licentia spedali,
Cierus Gracorum Thessalonicensis dioacesis, qui prasentium vobis aticiorilale mandanuis quaienus
ad obedientiatn sacrosanctoe Romanae ecclesiseesl ad civilatem ipsam personaliter accedentes, et
reversus, nobis humililer supplicavit qualenus ipsum eosdem cives soiliciiis exhorrarionibus inducenres
ea liberlale quam rempore Gracorum habuerant, :j) ad concordiae tinilalem, a supradicla polestate ac
quamque dilecius filius Benediclus lituli Sanclae ipsis civibus recipialis super pradictis sarisfactionein
Susannaepresbyter cardinalis, lunc ajiostolicaesedis idoneain, proul viderilis expedire, relaxanles posl-
legattis, ipsis concessit, faceremus gaudere, ac ab niodumsentenliam inlerdicii, et propler hoc excom-
ecclesiis susleiuarionetn congruam minislrari. Quo- municalis absolulionis beneficium impendenles.
circa fraterniiaii vestra per aposlolica scripta pra- DaltimLaterani, Nonis Aprilis, ponlilicalus noslii
cipiendo mandamus quatehus eos qui ad obedien- anno leiiio decimo.
liam sedis apostolicse redierunt super hujusmodi XLIV.
libertale non permiilalis a quoquam indebite mole- EPISCOPO GALIPOLENSI, ET SANCT^S SOPHI42
ACDE BLA-
siari, el moleslatores, si qui fuerinl, per censuram KERNADECANIS CONSTANTINOPOLITANIS.
ecclesiaslicam sublalo apjiellalionis obslaculo com- Pro clero Conslantinop. adversus patriarcham.
pescenles, faciaris eisdem in virse necessariis ab (Laierani, vm Idus Aprilis.)
Ecclesiis juxra facullales ipsarum congrue provi- Suam nobis dilecli filii Conslaniinopolilanus cle-
deri. rus querimouiam desiinarunt, quod cum decima?ac
Dalum Laterani, iv Kal Aprilis, etc fHiinlrctlccimx, qnoe inier ipsos dividide iure ds-
231 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 232
betit, Iriennio j'am elapso in grave ipsorum incom- A tempore compelenli adeo constanter proposuit pro-
modum posiloe fuerinl in sequeslro, niedieiatem barurum ur eiiam solvere promisisset expensas, nisi
eartini venerabili fratre noslro patriarcha Conslarr- per ipsum excepiio huj'usmodi probareiur. Quapro-
linopolilano sibi vindicare volente contra slaiuium pler venerabili fralri nostro Calalaunensi episcopo
dilecli filii noslri Pelri liluli Sancti Marcelii pre- el conjudicibus suis nostris dedimus liueras in
fhyteri cardinnlis, qui lunc in paiiibus illis lega- mandalis ul inquisila super prariussis pienius veri-
tionis fungens officioquarlam parlem ipsarum, cuin tale , si pradiclus procurator in probalione illius
his quae in caslro Dauii ad diclum palt-iarcham exceplionis deficeret quam obj'ecit, ipsi eum jiixta
pariier ei ad clerum speclabant, eidein solvendam promissionem suam in expensis factis posl exce-
decrevit, hacienus dividi, proui decuit, nequive- ptionem opposilnm condemnarenl. Cumque deniuin
rtini. Propler quod ex earum defectu niagnam seipsi elapso irieunio infra quod procuralor pradiclus
queruiuur uecessariorum penuriam susiinere. Quan- peremptorie cilalus mullolies a judicibus memoralis
quatn dilectus filius magisier B. procurator patriar- suam noluit exceptionem probare, lu et prxfatus
chae prredicii negaverit aliquod faclum fuisse per F. irerum in noslra fuisselis prasentia consiituli,
eumdem legaium superdivisione liujusmodi consii- ac coram dilecto filio Hyacinlho subdiacono et
tulum ; maxime cum quinladecima nondutn esset "* capellano nostro, quem vobis audiloretn concessi-
Ecclesiis depuiala, nec ipse legationis ofliciofunge- mus , hsec el alia relulisses , diclus procuralor
relur quando ad preces clericorum obiinuil ul in- proposuit ex adverso quod quia procuraior esse
luilu paupertalis eorum idem patriarcha maneret desieral in hac causa, el ad prosequendam ipsam
quaiia decimarum parte contentus. Unde ipsi de- alius de voiuntate capituii ei fuerat substilulus,
dimus iu mandatis ul si preces cleri veritaie iiiiun- non lenebalur super hoc ullerius respondere,
lur, slaluia decimarum et quiniarum decimarum maxiroe ctim non esser a judicibtts uliimis ad no-
hujusmodi parle contentus, non impedial nec facial stram audieniiam appellalus; qui licel nonduin in
irnpediri quominus idem clerus assignalas a me- negolio processissent, adhuc lamen eorttm exspe-
moralo legalo cxcisdem percipianl cuin integriiate clabalur processus. Adjecil insuper quod cum mul-
debila poriiones. Quocirca discrelioni veslra per tos habuerit lerminos, nullus ei fuit peremplorius
aposlolica scripia mandamusqualenus si ipse quod assignatus, ex ahundanli permitlens ut in ipso
mandaviinus neglexerir adimplcre, vos ettm ad id procederenl negotio proui esset procedeudum de
sublato appellationis obslaculo qua convenit distri- jure, si tti probares perempiorium sibi diem fuisse
clione cogalis. Quod si non omnes, eic, lu ea, fra- Q . prafixum.
ter episcope, cuin eorum, eic, Cum igilur lestibus tuis coram eodem audilore
Daiutn Lnleraui, vui Idus Aprilis, ponlilicalus proilttclis, non solnm suflicienterprobasses per illos
nostri anno tertio deciino. procuraiorem ipsrun peremprorie fuisse ciialum, ila
XLV. quod sex vel septetn hebdomadas sive duos menses
MORELLO TULLENSI CANONICO terminus perempiorius coniinuisser ad minus; quin-
Confirmatur ei prwbenda. imo jtidices ipsos in eorum prasenlia fuisse con-
(Lalerani, vui Idus Aprilis.) fessosquod terminus iile conrinuit duos menses, ;tc
Cum olim de prsebenda Ttillensi canonice iu- procuralori srepcfaio dixisse quod ei inulios lermi-
veslilus, stalitiin in choro et vocem in capituio non nos er rres peremplorios assignarant ad probandani
baberes, ad judices quosdam lirteras super hoc apo- exccprionem pradicram, unde nisi eam probarel
stolicas impeirasli : corain quibus capilulum Tul- lermino pralibato, nullatenus super hoc ulierius
lense citaium, per clericum quenidam ad nostram audiretur, idem procuraior ex adverso respondii
iecil audienliam appellari; quoruin appellaiioiiem qtiod veniendi ad eos iler arripueranl lesies sui,
judices ipsi frivolam repuianles, in corporalem pos- allegans iusuper quod etsi peremploria sibi tlies
sessionem ipsius prahendae te induccre ciiraverunt, rjj fuerit assignata, non tamen judices per lolam diem
conlradictores excomnuinicalionis senieniia percel- in loco quem sibi praflxerant exspeciarunt. Quod
lenies. Posl haecaulem libi el F. archiiiiacono Tul- lu probasli peuilus esse falsum, nihilominus alle-
lensi procuratori prafati capituli propler hoc in gansquod illi procuralori (qui si remansissel in illis
noslra prasenlia conslilulis, venerahilem fratrem paiiibtts posl iratisacium peremploiium, et trien-
noslrum Hugolinum Ostiensem episcopum conces- nium jnin elapstun, nulla facultas excepiionem
simus auditorem; coram quo senlentiam quam pra- ipsam proliaudi de jure remansit) non debuitalius
dicli jtidices pro te luleranl poslulasti humiliter subsiilui procuralor. Adj'ecistieliam quod cum ju-
confirniari, adversa parle in conlrarium proponenie dices nec senientiain ferre vellent, nec remiltere ad
quod mininie conlirmari debebar, eo quod idem ca- aposlolicam sedem de processu causae rescriptum,
pitulumappellaiione quam inlerponi fecerat perse- deraum libi taliler responrierunt, ul ad praseniinin
quendo, ad veiierabilcm fiatreni noslrum episcoptinii nostram acccderes, quia causa riebittini finem sor-
ct priniicerium Virdunensem litleras oblinuisset ai liri noii poteral per eosdem. Quos licet procuralor
nobis, quaruro aucjoriiaie lu sentenlialiter CQndein- jiradiclus confessus fueril sic dixisse, subjecil ta-
nalus, remotus fucras a prabenda quod se IOCOett inen quod id demum iidem judices icvoearant, sed
 ~~o PONTIFICATUSANNOXIII, CHRISTT1210. 234
revocalionem hujusmodi, quain factam esse nega- A ,i\ XLVII.
bas, probare poslmodum non ctiravil. Cura igitur NEOPATRENSI ARCHIEPlSCOPO, ET EPISCOPO CITHONIENSI,
liseeet alia coram subdiacono ipso prOposila hinc ETAVELENSI ELECTO.
inde fuissenl, ipse tandem ralionibus ulriusque Confirnialur senlentia quwdam.
partis diligenier auditis et perspicaciter inielleciis, (Laierarii, vi Itlus Aprilis.)
facia laxalione ac juramenlo recepio super praii- Venerahilis fraternosier Cermopilensis [Tliermo-
baiis expensis de consilio dilectorum filiorumnoslro- pylensiS]episcopusnobishumilitersuppIicavituCdiffi-
rum Gualse Sanctse Marise in Porlicu et Pelagii nitivam sentenliam quam pro ipsoj'udicesdeiegali a
SanclaeLucise ad septa solis diaconorum cardina- nobis adversus abbalem et monachos monaslerii
lium pranominaium F. libi pro ipsis in triginla de Chamenun superfundoejusdem monasterii quem
libris denariorum Trecensium senlentialiler con- idem episcopus ad suam proponebat ecclesiarii pcr-
demnavit, et confirmavit sentenliam pro le super linere raiionabiliter protulerunt, aposlolico dignare-
prabenda pradicla profalam. A cujus sentenlialicet mur munimine rOborare. Quocirca discretioni ve-
pars adversa noslram audieniiam appellaverit, nos strse per aposlolicascripia mandamus quaienus sen-
lamen appellalionem htijusmodi malitiosam et fri- lenliam ipsani, sicut est justa, faciatisper censuram
volam reputantes, sciuentiamapprobamuspradiclani B - ecclesiaslicam appellatione remoia firmiler ohser-
et auctorilate aposiolica confirmamus. Nulli ergo vari. Quodsi non omnes, elc, duo vestrum ea.etc
omnino liominiiin Iiceat hanc paginam noslra con- Daium Laterani, vi Idus Aprilis, anno teriio de-
firmationis infringere vel ei ausu lemerario con- cimo.
Iraire. Si quis autem hoc, etc, usque inctirsurum. XLVIII.
Daium Laleraui, vni Idus Aprilis, anno teriio de- DONATO CASSELLENSI ARCHIEPiSCOPO, EJUStJUE SUCCESSO-
cimo. RIBUSCANONICE SJJBSTITUENDIS IN PERPETUUM.
XLVI. Recipiuntur sub prolectione sedis aposiolicw.
CAPITULO TULLENSI. (Laierani, vm Idus Apriiis.)
Ex commissonobis a Deo apostolatus olficiofra-
Super eodem. tribus nostris episcopis tam vicinis quam longe posi-
(Laterani.) iis palerna nos convenit provisione consulere, et
Olim dilectus filius Morellusclericus de prabenda ecclesiis in quibus Domino militare noscuntursuaiii
Tullensi canonice investilutus, clc. ut in alia usque juslitiam conservare, utquemadmodum, disponenle
coram quibus vos citati per quemdam clericum ad Doinino, Patres vocamur in nomine, ita nihiloini-
nostram fecistis audieniiam appeliari, cujus appel- - niis comprobemur in opere. Hujus rei gratia, vene
lalionem , elc, usque ipsius prahendse dictum 'M. rabiiis in Christo frater Donaie Cassellensis archt-
clericum induxerunt, coniradiclores, etc, usque episcope, luis justis postulationibus ciementer an-
Post haec autem eidem clerico, et F. archidiacono nuimus, ei Ecclesiam Cassellensem lihi commissiim
Ecclesiseveslraeprocuralori vestro, etc, in eumdem sub beaii Peiri et nOstra proteclione suscipiinus et
fere modumut in alia usque frivolam reputsnies praseniis scriplipriviiegiocommuhimus, slatnentas
senlenliam ejusdem subdiaconi auctoritate aposlo- til quascunque possessiones, qusecunqiiehonaEccie-
Jica duximus approhandam. Unde diieciis fdiis sia eadem inprasenliarunjjiisio et .qanonice possi-
Christianitatis et capellae ducis decaois et magistro det, aul in fulurum concessione poiUihcum, Iargi-
G. canonico Divionensinostris dedimus liiieris in lioue regum vel principum, ohlatione fidelium, seu
mandaiis quaienus dictum F. ad soluiionem pecu- aliisjustis modis, prastante Domino,polcril adipisci,
nise prsetaxalaeper censuram ecclesiaslicam appei- firma libi tuisque successoribus et illibaia perma-
laiione remota compellant, et ssepediclum Morellum neant, in quibus hsecpropriis duxinius exprinienda
inducant in corporalem possessionem prafaise pra- voeabulis : Casselium cum omni jure, lerris, posses-
bendae, ac tuerj procurenl induclum, stallum in -n sionibus et aliis perlinenliis suis, Cealhnumenoch
choro et locum in capiluio assignanres eidem; con- cumomnibus perlinenliis suis, Ceallmilhini cum 0111-
tradictores, si qui fuerint, vel rebelles per eamdem nibuspertinentiis suis, Gleatinean cum omnibus per-
censuram subialo-cujuslibeicoiHradiclioiiisei appel- tinenliis suis, Gealibecamcum pertinentiis suis, Ceal-
laiionis obstaculo compescendo. Quocirca discre- loscalhan cum omnibus pertinentiis suis , CluamAr-
lioni veslrseper aposrolica scripta mandamus qua- glum cum perlinenliis suis, Caaliulach cum omni-
tenus dictis exsecuroribus super hoc vos nullalenus buspeiiinenliissuis.Cealiehurrigisuperior cuni otn-
opponalis, sed mandatutn eorum recipiaiis huniilitcr nibuspertinenliis suis,Cealleburrigi cum perlineniiis
el servetis, permittenles eumdem Morellum pacifica suis, el omnes alias possessiones cum perlinenliis
ipsius prabendae possessione gaudere. suis, usque Cathedrales vero ecclesias quae metro-
DalumLalerani,etc, ul in aliaper totum. poliiico sutit libi jure subjeclac, sicut hacrenus
Scriplum esl ipsis exsecutoribus.sttper hoc fere in fuisse noscuntur, tibi luisque successoribus attcto-
eumdemmodumut in alia usque compescendo. Quod riiare aposrolica nihilominus confirniamus et pra-
si non omnes, etc, duo veslrum ea, elc sentis scripii privilegio communiinus , videlicet Ec-
Dalum Laterani, elc, ut in alia per tolum. clesiamLumnicensem.Laoniensem, Finnabarenseiii,
PATROL, GGXVI. 8
 538 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. Xffl. SSf}
Waierfordensem, Ardmorensem , Lesmorensem, A lihel vexationibus fatigare ; sed omnia integra con-
Cluanensem, Corcaienscm,Rossensem, Ardfercen- servenlur tuisactuorum successorum, usibus omni-
sem, el Imblicensem.Pallium etiam, pleniiudinem modis profutura, salva sedis apostolicseaucloriiaie.
videlicet ponlificalis oflicii, fralernitati tuae aposlo- Si qtia igitur in futttrum ecciesiasrica ssecularisve
Jicsesedis liberalilate largiuiur; quointraecclesiam persona, etc, usque dislriclse ullioni subjaceat.
tuam ad missarum soiemnia celebranda uti memi- Cunctisauteni eidem loco, eic, usque inveniant.
neris cis diebus quibtis prsedecessores tuos usos Amen, amen, amen.
fuisse cognoscis, videlicet in Nalivitate Domini, Dalum Laterani per manum Joannis Sancta; Ma-
feslivilale prolomarlyris Stephani, Circumcisione risein Cosmidin diaconi cardinalis S. R. E. cancel-
Doinini, Epiphania, Hypapanli, Dominica de Gau- larii, vm Idus Aprilis, indiclionexm, Incarnaiionis
dete, DominicaLwiare, Jerusalem, Dominica in ra- Dominicaeanno millesinio ducentesimo decimo,
mis Palmarum, Ccena Domini, Sabbalo sancto, ponlificatus vero domini Inuocenlii papse III anno
Pascha, secunda feria post Pascha, Ascensione, lertio decimo.
Pentecosle, iribus festivilaiibus beaiseDei genitricis XLIX.
el virginis Mariae,naialiiio beaii Joannis Bapiistae, MAGISTRO NICOLAO MISNENSl ET BURCARDO WHCINENSI
commemoraiione Omnium Sanclorum, solemnitali- " CANONICIS.
bus omnium aposlolorum, dedicalionibus ecclesia- Commillitur cis quwdam causa.
rum, consecralionibus episcoporum, ordinalionibus (Laterani, v idus Aprilis.)
clericorum, ecclesioetuse principalibus feslivitaii- (21) Ctim dilecri filii Otio subdiaconus nosler e.l
hus, et anniversario luse consecraiionis die. Guallerius, qui se gerit pro Magdeburgensiprapo-
Convenilergo le diligenlius providere quomodo posito, coram nobis de senlentia iitigarent quam
sit hujusmodi indumenli honor roodesia aciuum super praposilura Magdeburgensivenerabiiis frater
vivacitaieservandus, et ur ei morum ruorum orna- noster Magunrinusarchiepiscopus et condelegali stii
menia conveniant, el tuesse valeas ulrobique, Deo pro ipsd subdiacono promttlgarant, pelenie illain
aucrore, conspicuus, et quera pastoralis curse con- altero infirmari, reliquo vero ipsam mullipliciter
slringit ofliciuni,dileclionemproberis fralribus exhi- defendente, noslandemvolenles deprincipalinegotio
bere, ul ipsi etiam adversarii propier mandalum cl conlingentibusillud Deri certiores, cum ex Iiiie-
Dominicumluo circa te copnleiuur affeciu. Pacem ris aposlolicis, in quibus videbalur processus nego-
sequaris cum omnibus, piis vaces operibus, virluti- tii exaratus, perpendi non posset an super eo lis
bus poileas, fulgeal in peciore luo raiionale judicii .„ ftterit conleslata, nec coram arcbiepiscopoel conde-
cum superhumcralis aclione conjiinclum. Ita proce- iegatis suis fuerit conieslario Iilis facta, sed a j"am
das in conspeclu Dci et in oculis hominumqualenus diclo Gunlrerioad declinandura eorum j'udicium ap-
gregi libi ccmmisso virtulis prastes exemplum, ut pellatum, decrevimus ul, eadem sententia nonob-
el ipsi videntes opera tua bona glorificent Patrem siante, prafalusOlio faculralem haberei proponendi
noslrum qui est in coelis. Sit in lingua lua oedifica- de novo conlra electionein ei personam Gualierii si
lionis sermo, sil zeli fervor in animo. Et prater qua vellet et ipse se ad siugula defcndendi. Propo-
hoec, cuncia quse oflicio tuo conveniunt cum ea suit igitur dictus Olto quod electione sua, qusefacta
temperantia agas ut quae pallei dignitas expelil fucrat pluribus canonicis prresentibus er nequaquani
videarisfervenier amplecli elgloriam sempiternam coniradicentihus, non cassala, cui lamen idcm non
acquirere lihi possis in ccelis. Adjicimusquoque ui, pro ipsa promovenda, sed pro alia infirmanda
cum le vel aliquem suffraganeorum tuorum mori tanlum insistit, electio memorali Gualterii, dum
conliger/t, baculus pasioralis et annulus in ecclesia excommunicationis vinculo tcnerclur, prasumpla
rcmaiieant propria sub fideli cuslodia constituli ad fuit, non solum posl diversas appellaliones
successoris usum.cum, Deo favente, consecrarionem ab ipso ralioiiahiliter iiiierposilas et iler arreptum
acceperil, conservandi. Coemereriaquoque ecclesia- D I ab eo pariter et Lodulpho ac Lodoico aique Cras-
rum ac ecelesiaslica^beneGcianullus hsereditariojure cone concanonicis suis ad sedem aposlolicamacce-
possideat. Quod si quis hoc facere conlenderit, dendi, verum eiiam legiiimis eorumdem concanoni-
ccnsura canonica compescatur. Obeunle vero le corum suortim appeliationibus vilipenus, ultra se-
niinc cjusdem loci archiepiscopo vel luorum quoli- mestre qttoque leinpus, et circa lerminum a vene-
bet successorum, nullus ad eamdetn Ecclesiam in rabili fralre noslro Magdeburgensi archiepiscopo
archiepiscopumeligatur, nisi quem suffraganei epi- assignalum, infra quein idem Olio ei socii sui po-
scopi ei canonici ejusdem Ecclesiaevel niajor pais terant ad ecclesiam pro facienda eleclione redire.
consilii sanioris, sicttt est hactenus ohservalum, se- Super qiiibus testes suos recipi poslulavil. Ad hsec
cundum Deum providerint eligendutn. Decernimus dileclus filius custos Magdeburgensiscorilra eaiudem
ergo ut nulli omniiio hominum liceat prafatam Ec- eleclionem objecit quod post appellationem ab eo
clesiam temere peiiurhare, aui ej'us possessiones legitime inierpositani fueral altentala, et super hoe
auferie, vel ablatas retinere, ininuere, seu quihus- quosdam lestes coram dileclo filio noslro Peiagio

(21) Yitlelib. xiv, epist. 51.

 237 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRISTI 1210. 238
Sanctae Lucise ad septa solis diacono cardinale eis A j comperentem quo se nostro conspectui repraesen-
a nobis audilore concesso produxit, et adhuc aiios lent, justam, attctore Deo,vsententiam receptura.
intendit producere coram nobis.Prafatus vero Gual- Testes autem qui fuerint nominali, si se gratia,
lerius ex adverso respondens, et negans quse pro- odio vel limore sublraxerint, per censuram eccle-
posita fuerant conlra eum, quaedam super facto siasiicam, appellaiione cessanie, cogalis veritaii
electionis suse,quaedametiam cohlra excommunica- lestimonium perhibere. Quod si quidquam huma-
lionis exceptionem sibi obj'eclam proposuit repli- nitus alierutri veslrum contingeret, ut Jiis fideliter
cando, et ea se ohtttlit opporluno leropore probalu- exsequendis, sicut j"uramentopraeslito uterque te-
rum, petens interim quosdam tesles, quos prasentes netur, usque ad Kalend. Octobris proximo futuras
habebal, recipi super illis, videlicet quod ssepedictus interessenon posset.extuncdileclusfilius Floreniius
Orto appeliarioni quain fecerat, super eo quod non abbasde Sichem omni coittradictioneacappellaiioiie
respondebatur litteris noslris pro ipso direclis, re- cessaniibus pramissa cum reliquo aucrorilate pra-
nunriavit expresse, quod archiepiscopus, cutn opor- senrium exsequalur. Nttllislitreris obsranlibus, pra-
leret ipsum legatis nostris occurrere, appellavit, ne ter assensum parlium a sede apostolica impetraiis.
capilulum anle redilum suum ad electionetn proce- Dalum Lalerani, v Idus Aprii., ponlificalus noslri
derci, cui de more inleresse dehebat, quod major el B ' anno lertio decimo.
sanior jiars capituli consensit induciis quas idem L.
archiepiscopus posluiavit, ut scilicet eleclio usque NOBILI MULIERI A. SORORl NOBILISVIRIMARCHIONIS
adejus reditum differretur, elConradus etCrasco MISNENSIS.
socii ejusdem Otionis ipsis induciis consenserunt, ei De causa divorlii cum rege Bohemiw.
quod demum a maj'ori et saniori parte capiluJi in (Laterani, Idibus Aprilis.)
praposilum sit electus, adjiciens quod memoraius (22) Dudum ad aures noslras ex parie tua qttfc-
Otto admiilendus non esset ad exceplionem quam stione perlaia quod cura cbarissimus in Christo fi-
de ipsius excommunicatione proponit; tum quia Si- lius noster rex Bohemiseillustris te duxisset legitime
moniamin susenominationisiacto ipsum commisisse in uxorem, ac decem el ocio (23) annis et ainjriius
dicebai.tum etiampropier aliascausas quas assere- velut conjugem legitimam periractasset, filiis et fi-
Lal consislere circa faclum,cuni illum conununicasse liabus ex te susceptis, ac venerabilis fraier noster
sibi tam anie causam astrueret quam in causa. Pragensis episcopus ad pelilionem et mandatum
Sed ad haecidem Otlo respondil quod, Iieel omnino ejusdem regis, le volente ad causam accedere ut
nullarii commiserit Siraoniam, quin polius ipse rQ luas coram eo proponeres raliones, sed a salelliti-
Gualterius Simoniacam commiserit pravitatem, per bus memorali regis prohibila, post appellationem
replicationem lainen pramissam de j'ure non posset ad nos interposilam divortii senlenliam promulgas-
excommunicationisprobatio impediri, cum exceptio- sct, a qua fecisli per capellanum luum infra decen-
nem hujusmodi talis replicalio non contingat. Etsi dium [decem dies] appellari, eodem rege superdu-
etiam verum esset quod tam ante causam quam in cente postmoduin charissimam in Chrislo filiam C.
causa prafato communicassetGuallerio, ipse lamen sororem cliarissiini in Chrislo filii nosrri regis Hun-
non debuissel eum iti manifeslo vitare ; tum quia garorum illuslris, post diversas litteras super eodem
denuniialus non fueral, et lam a pralaiisquam aliis negolio impetraias, denuun venerabilibus fratribus
conuiiunicahalur eidein;. lum quia, etsi crederet euin nostris Haiberstaiensi el Hambembergensi [Havel-
in canonem laraesenrenlise incidisse, sicut ei fueral bergensi] episcopis et dilecto filio abbali de Porca
iniiinaium, non lamen hoc viderat per se ipsum, sed dedimus in mandatis ul vocatis ad suam prasenliam
confidebat per alios id posse probare. Quia igitur quos noscerent evocandos, inquirerent diligenlitis
repliealiones hujusmodi non solum invalidae sunt, veriratem, et quod invenirenl, per suas nobis liite-
sed el frivolaerepulandoe,nos eis nequaquam ob- ras inlimarent, ut.ex eorum relalione sufficienter
sianiibus, quosdam tesies super aliquihus pramis- D inslrucii, procedere Iiberius in negotio valeremus.
sorum recipi fecimus ulrinque producios, et depo- Ipsi vero lesles postea receperunt ex lua parte pro-
siiiones eorum sub ejusdem cardinalis sigillo apud dtictos, qui juravcrnnl pro ttlraque parte dicere ve-
sedein aposlolicam reservari, discreiioni vesira per ritatein, et depositioneseorum propriis sigillis inclu-
aposlolica scripla mandanles qualenus recipialis sas ad noslram prasentiam iransniiserunt. Verum
aiios lesles, laiu super liis super quibusjam sunt cuni procurator luus et liiinlius ejiisdem regis
lesles producii, qnam eliam super aiiis in narraiio- propler hoc apud seriemapostolicamconstiuili corarn
nibus partiura cornprehensis, el eos insuper qtios dileciofilionostro Pelro lituli SaiiciiMarcellipreshy-
ad replicalionem lestium parlis adversae tilralihet lero cardinale, quem ipsis dedimus atiditorem, ali-
pars duxeril producendos, el deposiliones eoruin quandiu liligassent, el procuraior ipse artesraiiones
examinetis prudenler, ac fldeliier conscrihaiis, easdemapprobandas assererel, er nuiuius exadverso
easque sub sigillis veslris inclusas ad sedem apo- eas, uipole lite non conlestaia et post appellalionem
siohcam desiiuciis, prafigenles partibus lermiuum ad nos legiiime inlerposilam inordinate receptus,

(22) Videsupra lib. u, epist. 184. (23) iii tjuarla Coll. xiv.
239 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 2i0
peleret rcprobari, nos inlelleciis per cardinalem A tionem propriam roborandam multisjuris canonici
ipsum ulrinque proposilis.alteslalionesprafalas nec et civilis argumenlis inductis. Procuratores vero
approbandas duximus nec etiam reprobandas, sed parris adversse alteslaliones ipsas aperiendas non
eas lempori dlscussionis decrevimus reservari, ut esse dicehanl, neque secundum eas iu negolio
Itir.c conlra illas allegarelur a parlibus et pro illis, procedendum ; quoniam judices liie non conlesiata,
venerabili fralri nostro Salsburgensi archiepiscopo et juris ordine pralermisso, ac posiposiia appella-
cl ejus conjudicibusinjungenres ut parribusad locum rione ad nos legitime inlerposita, pro eo quod locum
idoneum convocalis, omni excusalione ac occasione suspectum assignaverant ipsi regi, in negolio pro-
[contradiclione] cessantibus, reciperenl lestes quos cesserant memorato, et quia prafata soror regis
pars luavel regis, cum nondum didicissetis lestifi- Hungarioearicausam evocata non fuerat, ad quain
cala, super processu Pragensis episcopi vel pra- ejusdem negoiii defensio perlinebal.
dictorum judicum ducerel producendos, ila quod Cum enira ipsa, postquam super senlenlia divor-
in tesles quos prius induxeras, vel alios, si velles, lii inter te ac saepe dictum regem a prafato epi-
inducere minime velareris, cum non renuntiasses scopo promulgataexstitilcoram muIlispralalisHun-
testibus producendis, el gesla omnia redacta in garise facta fides, eidem regi fueril in conspeclu
"- ecclesise copulata, ea indefensa et non cilala, quse
scriplis ad sedem apostolicam destinarent, prali-
gentes panibus terminum competentem quo noslro in quasi possessione ipsius regis, cujus resliiulio
seconspectui praseniarent senlemjam receptura. petebatur, lunc temporis exisiebat, non debuit in
Qui quoniam propter impedimenla varia proce- supradiclo negolio procedi; maxime cum expres-
dere nequiverunt, venerabilis frater noster Hugoli- sum fuerit in lilleris Iransmissis eisdem ut vocarent
BUSOsliensis episcopus et diiecius filius Leo lituli quos noscerent evocandos. Unde non solum rex,
Sanctoe Crucis presbyter cardinalis, qui tunc le- sed el ipsa quoque C. debuil evocari, cuni laliter
galionis oflicioin Tculonia fungebantur, aucloritate fuisse nosira intentio videretur, ex eo quod ultiinm
tain noslra quam sua Avelbergensi episcopo tunc citationis renorem non solum regi, sed eiiam dictau
eleclo er Sancli Georgii et de Sichem abbaiibtts nobili mandavimus intimari; ut si vellet, prafixo
juxta prascriplam formam idem negolium commi- termino ad defensionem suam idoneos dirigeret
sere. Qui posl multos causse circuilus, sicut ex lii- responsales. Pradicla vero probare procuraiores
teris pradiclorum episcopi el abbaiis de Sichem ipsi multis rationibus nitehanlur. Atlestaliones quo-
nobis innotuit, memoralo regi, qui propler conlu- que sectnido loco receplas eadem pars proposuit
inaciam manifeslam fuerat excommunicalusabeis, „ respuendas, cum judices qui testes receperant,
absolulionis beneficiuui impenderunl, ab eodem re- posiquam ah eis, utpoie manifeste suspeclis, ad nos
cepla juraloria caulione quod parerel juslilioe coratn fuerat appellalum, ejusdem regis nuntio propler
ipsis. Cui cum diem ei locum ad prosequendum hoc specialiter ad sedem apostolieam destinato,
negotium peremptorie assignassent, propter conltt- dtixertint in negoiio procedendum. Ex eadem insu-
maciam suam deiiium in. priorem eum senlenliam per fuit parle proposilutn quod lu nequaquam eras
reduxeruni, recipientes tesies ex tua patie proriu- resiituiionein poslulans audienda, cum spoliata fue-
clos. Cum autein poslinodum iieraios clamores ris auctorilate judicis , qui prasumitur Iegitime
noslris aurihus inculcasses, el nos deliberaverimus processisse, nec absque ipsius C. poleras prajudi-
cum fralribus nostrisquid ad expediendumnegotium cio et jaclura restitui, quae in prafali regis qnasi
loiies itnpediium ageie deberemus, hoc landem possessione ecclesiaeaucloritate tunc erat, cum is
occurrit, ut sub examine noslro causa eadem venii- qui auctore pratore possidet juste possidere regu-
laia finem debitum sortirclur. Unde venerabili frairi lariler videalur. Eadem quoque pars proponebat le
noslro Maguntinensi archiepiscopo dedimus in pra- non debere conlra senienliam praetlieii episcopi
ceplis ul ex parle nostra parlibus pro lermino per- Pragensis audiri, quam lua sponle olim duxeras
empiorio Kalendas Oclobris proximo prseleriias D j ajiprobandam; maxime cum ex parte pradiclac
assignaret, iufra quas per se aut responsales ido- sororis regis super consanguinitalis linea inter le
neos cum omnibusquseadcausam necessaria nosce- ac prafatum regem in coniinenii probationes legi-
rent noslro se conspeciui prasentarent sentenliam tintyeofferrenlur; cum, etsi ferreiur forsiian senteu-
recepturse. Supradiclse quoque C. sorori regis Hun- lia contra regem, nihilominus ejus essei exsecutio
garise quain sibi rex Boheniiaecopularat, citalionis differenda, ne antedictseC. circa possessionemregis
tenorem jussimus inlimari, ul si vellet, ad defen- posset prajudicium generari, sicut in quodam alio
sionem suam idoneos dirigeret responsales. Porro casu non multum huic absimili dicimur diflinisse.
cum nuper dilecli filii luus el... ac... tam ipsius Caeterumad hoc quod pramissum esl, lile non eon-
regis quam C. sororis regis Hungaria; procuratores lestala priores judices processisse, fuit ex lua parte
propler hoc ad sedem apostolicam accessissetu, responsum quod hoc pars aliera non poterat alle-
procuraror tuus depbsitiones lesiium coram primis gare. Cum enim coniiteretur litem coram Pragensi
el secundis judicibus produclorum peliit publicari episcopo contestatam , qui divortii sentenliam pro-
et tibi beneflcium reslilulionis impendi, senlenlia inulgavit, in appellalionis causa, quae inlelligilur
pradicti Pragensis episcopi reprobala, ad asser- cadem cum priori, lilem non oporluil denuo con-
 241 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRISTI 1210. 242
leslari. Sed etsi litem non fuisse cornm episcopo) A Scriptum est in eumdemfere modum illuslri retji
conleslatam pars eadein faterelur, cumlamen tesl.ess Bohemiw.
fuerinl ab ipsa producti conlra le, non poteral alle- Dalum Lalerani, etc, ut in alia.
gare quod lile non contestata lestes minus legilimes In eumdem [ere modum scriptum esl nobiii mulieri
produxisses, cum frustra legis auxilium invocetl C. sorori regis Hungariw, usque duximus conceden-
qui commitlit in legem. Sed nec dicla soror regisj datn. Unde memoralis regi et nobili dedimus in
Hungarioo, imo rex solnmniodo debuit a j'udicibus; mandalis qualemis, nisi forsan inlerim inier
inemuratis citari, quem causa princijialiler cotitin- vos, etc, ut in alia in eumdem [ere modum usque
gebal; cum principali qtioeslionedecisa, causa ip- finem debitum soriialur. Tibi quoque mandamus
siusC. quse accessoria videbatur, per consequen- ul, si voiueris, procuratorem ad cutndem lerminum
liam sopireiur; maxime cum ad defensionem causoe s pro te dirigas suflicienter instruclnm.
quoe publice agebatur, si sibi prajudicari limebar, Datum, ul in alia.
6e potueril, obiulisse. Sed nec omnes quos queeslio Ll.
mola contingit, ad examinationem evocantur ipsius, RANULPHO PRIORIET CONVENTUl HOSPITALIS SANCTl
sicut in multis casibus est videri civilibus legibus THOMJE MARTVRIS ET BEATIANTONII ABBATISDE
n
comprehensis : quanquam ad cautelam et ex gratia " PORTA MILETIDE CADOMO TAMPR^SENTIBUS QUA&I
speciali mandaverimus archiepiscopo Magunlinensi FUTURIS REGULAREM VITAM PROFESSIS.IN PERPETUUM.
ut citmionis lenorem supradictae nobili nuntiam. De confirmalione privilegiorum.
Proposuit eiiam procuralor luus non posse partem (Lnterani, vni Idus Apriiis.)
alteram allegare quod attestariones ultimoe posl Religiosam vilam eligenlihus aposloiicum conve-
appellationem ad nos interposilam a j'udicibus fue- nil adesse prasidium, ne forle cujuslibet lemeriiatis
rint inordinale receptae, cum postmodum eorum- incursus aut eos a proposilo revocei, aut robur,
dem judicio se promiserit juramenlo inlerposito quod absit! sacra religionis infringar. Eapropter,
pariiuram, propler quod renuntiasse appellalionis dilecti in Domino fllii, veslris posluialionibus cle-
beneficio videbatur. Contra quod pars adversa menter annuimus, et prafatum hospitale, in quo
dicebal qnod sub conditione fuerat prastitum hu- divino esris obsequio mancipari, sub heali Pelri ct
jusmodi juramenlum, nisi videlicet regis nuntius nostra prolectione suscipimus el prasenlis scripli
propler hoc specialiler ad nostram prasenliam privilegio communimus. In primis siquidem sta-
desliuatus mandatum ex parte noslra contrarium tuentes ut ordo canonicus, qui secundum Deum et
reporlarel. Restitulionem quoque a le petilam, a Q beati Augusiini Regulam in eodem loco inslilulus
diela sorore regis impediri non posse dicebat, eo esse dignoscilur, perpetuis ibidem lemporibus in-
pratextu videlicet quod auetore proeiore coeperat violabililer observetur. Praierea quascunque pos-
possidere. Nam ex facto episcopi, qui post appella- sessiones, quaicunque bona idem hospilale in pra-
lionem ad nos legiiime interposilam inordinaie pro- sentiarum juste ac canonice possidet, aut in fuiurum
cesseral, liujusmorii fuerai auctorilas usurpata. Sed concessione ponrificum, largirione regum vel prin-
nec consanguinilaiis ohjectu per eam poieral resri- cipum, oblalione fidelium, seu aliis jusiis modis,
lutio impediri, c.ttinet rex ipse hoc idem allegans prastanle Domino, poterit adipisci, lirma vobis
minime audireiur. lllud nihilominus frivolum esse veslrisque successoribus et illibaia permaneant; in
dicebat quod tu approhasse senieniiaiu dicebaris, quibus haecpropriis duximus exjirimenda vocabulis:
cum per approbationem luam senlenlia nequiverit Locum ipsum in quo praefatum hospitaie situm est,
robur sumere quae irrila fuerat ijiso jure. cum omnibus pertinentiis suis; de dono Willelmi
Cum igilur super his et aliis ulrique proposiiis comitis de Magnavilla,dimidiura modium frumenli,
nobis nequiverit fieri plena fides super processu et dimidium hordei in suo molendino de Molineaus;
Pragensis episcopi coram nobis lite Jegilime con- de dono Roberti de Harecort, unum sexlarium
leslata, etquibusdam teslibus snper ipso pro parle D frumenli apud Posteinie; de dono Thomse Malfil-
regis receplis, universis exceptionibus saJvis, de lasle, nemus suum de Roella et dimidiura modiuin
proeuratoruni utriusque pariis assensu tain libi avenre apudCussie; de dono venerabilis fralris no-
quam parli adversae dilalionem usque ad feslnm slri R. Baiocensis episcopi, pratum quod fuit Radul-
Sancti Marlini primo venlurum duximus conceden- pbi Leveel, et redditum quem inde percipiebat,
dam, prasenlium tibi auclorilale mandanles qua- videlicet quaiuor sextarios frumenti; de dono Mar-
lenus, nisi forsan interim inter vos honesla poterit litti Fobert ct Ricardi fralris sui, de assensu et
concordia provenire, in eodem lermino, quem tibi volunlate Pelronillse et Nicolaae uxortim suarum,
peremptorium assignamus, per responsales idoneos ires acras lerra el dimidiam; de dono Rogerii de
et sufficienter inslructos super onmibus quaespec- Ammundevilla, oclo acras et diinidiam el uiiam
lant ad causam compareas coram nobis, ut per nos virgam lerrse in lerrilorio de
Borgesbu; ex dono
causa ipsa diligenler examinata, Hnerodebilum sor- Wilhelmi de Oilie archidiaconi Andegavensis, unuin
liatur. sexiarium frumenli er duos sexlarios hordei in mo-
Daium Laterani, IdibusAprilis, ponlificaius noslri lendino suo dc Oilie ; ex dono Lohulidi de Flaman-
anno leriio dccimo. viil, sex solidos Turonciises iu feudo Willelmi filii
2« 1NN0CENTI1111PP. REGESTORUMLIB. XIII. 241
P.ohins apud Aumarsnil, ex dono Ricardi filii A j"anuis, exclusis excommunicalis et inlerdiclis, non
Ricardi Henrici, decem libralas reddiius in villa pulsatis campanis, suppressa voce divina oflicia
Cadomi acquisilione Willelmi de Sanclo Mariino; celebrare. Obeunte vero te nunc ej'usdem loci
ex dono Rogcrii filii Roberti Tioudi, dimidium priore vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi
modium hordei apud Soliers, et sex solidos Turo- quaiibet subreplionis astuiia seu violenlia prapo-
nenses, ,et duos capones, duas gallinas et viginti nalur, nisi quem fralres communi consensu vel fra-
ova; ex dono Simonis de Locheles, terras apud Irum major pars consilii sanioiis secundum Deum
Broie ad dimidium modium frttmenli; ex dono et beati Auguslini Regulam providerint eligendum.
Radulphi de Clinchamp et Hugonis fralris ej'us, Sepulluram quoque ipsius loci liberam esse decer-
lerras aptul Rosel ad iredeeim sextarios frumenii; nimus, ul eorum devolioiii el extremaevolunlali qui
ex donoRicardi mililis, apud Colomp.sex sextarios se illic sepeliri deliberaverinl, nisi forie excommti-
frumenti, el unam gallinam; ex dono Ricardi de nicali vel interdicii sint, nuilus obsislat, salva ta-
Berner. quinque sextarios bordei apud Columbell; menj'ustilia illarum Ecclesiarum a quibus morluo-
ex dono Wilhelmi Molin, quinquc acras lerra et rum corpora assumuniur. Decerniinus ergo ut nulli
dimidiam apud Eschai; ex dono Ivonis de Aleman- omninohominumliceal praefalamdomum lemereper-
nia, sex sexiarios frumenti, duas gallinas el viginli * turbare, autejus possessionesauferre, velablalas reti-
ova, et quariam parlem cujusdam moiendini apud nere, minuere, seu quibuslibet vexatioriibusfaiigare;
Maleiot; ex dono Reginaldi ei Gaufridi Leshlaiers, snd omnia iiilegra conserventur eorum, pro quorum
qiiinquaginla tres solidos et quatuor denarios in gubenialione ac suslentaiiohe concessa sunl, usihus
vico Oxomensi; ex dono Thomse Graverenc, viginli omnimodisprofutura , salva sedis apostolicaeaucto-
solidosaptid Wauceles; exdono Roberli Gouz, tres riiate et dicecesani episcopi canonica juslitia. Si
sexlarios frtimcnti in moiendino suo apud Waduin qua igitur in fulurum ecclesiastica saecularisve
de Condrei; ex dono Willelmi de Merlai, unain persona, hanc noslrse constilulionis paginam sciens,
noram lerra et dinudiam apudAudrei; ex dono eic, ustjruedistriclse subjaceal ullioni. Cunclis au-
Walteri de Aignealil, ires minas frumenli et tres tem eidem ioco sua jura servantibus, eic, usque
minas hordei in lerritorio Cadomensi; ex dono Si- praraia serernsepacisinveniani. Amen.amen, anicn.
inonis de BucsviH, uiium sextarium frumenli in Dalum Lalerani per nianum Joanhis SanclseMa-
molendinis deBuesvill; ex dono Maneri Sellonis, rise in Cosmedindiaconi cardinalis, S. R. E. can-
duodecim acras lerra apud Feugeroloes; ex dono cellarii, viu ldus Aprilis, indictione decima leriia,
Roberii deBiittcorl, tres sextarios hordei in molen- Q Incarnalionis Dorainicaeannomillesimo ducenlesimo
dino deBabamvill; ex dono Roberli Jugan, decem decirno, pontificatus vero domini lunocenlii papse111
el octo acras lerra apud Capellam Engeuger; ex anno terlio deciino.
dono Reginaldi de Barneres, duodccim solidos, LH.
duos capones , el triginla ova apud Bovealvill; ex R. DESOUREBl CLERICO.
dono Ricardi de Audrie, lertiam partem terra suae Ei confirmatur pnebenda Eboracensis.
apud Fonlenei; ex dono Hurlaudi, unam acrara (Lalerani, v Idus Aprilis.)
lerra apud Maletoi; ex dono Willeluii Bacuu de Cum Ecclesia Suwelleftsfs iu provenlibus'el in
Fonnignie, iinam acram terra apud Arthence; clericorum numero penuriam paieretur, venerabilis
ieiras et reddilus quos Alanus Lehrel , Radulphus fraler nosler Galfridus Eboracensis archiepiscopus
Pucras, et Willclmus Lavielle, -et fratrcs ipsius, ad supplendum defeclum hujiismodi et culium di-
domui veslra pieialis intuilu concesserunt. Sane vininominis ampliandum,cumconseiisucapituliej'us-
novalium vcslrortim quse propriis manibus aitt dem Ecclesiae,de quadam magnaprabendain eadem
sunipiibus coliiis, sive de vesirorum animalium Ecclesia tunc vacante duas prabcndas instiiuit,
nuirimenlis, nullus a vobis deeimas exigere vel duobus ciericis in perpetuum conferendas; quarmn
cxiorquere prasumal. Liceat quoque vobis clericos **nnain, scilicet ecclesiam de Muskeham cum perii-
vel laicos liberos et absolutos e sseculo fugienles nentiis suis, idem archiepiscopus duduin magislro
ad conversionem recipere et eos absque conlradi- T. de Disce clerico suo corilulit , eoque illam posl-
ciione aliqua relinere. modum resignante, ipsam lihi liberaliler assignavit,
Prohibemus insuper ut nulli fratrum vestrorum quam poslulasti libi per sedem aposlolicam confir-
post factamin hospitalipradictoprofessionem fas sit roari. Nos igilur tuis jusiis poslulaiicnibus gralo
sine prioris sui licentia de eodem loco discedere. Di- concurreniesassensu, diclam prabendara cnni com-
scedenleinveroabsquecommuniumlilteraruinvestra- munia peiiinente ad ipsam, sicul eam jtisie possides
rumcaulione milliisautleat relinere.Statuimus insu- et quiele , aucloritate libi aposlolica confirmamus,
per ut nulli liceal novas et indebitas consueiudines et prasenlis scripti palrocinio coinmunimus. Nulli
aulexaciionesvobisaulcapellisvestrisimponere, aut ergo, elc, hanc paginam noslra confirmalionis in-
in vos vel domum sive capellas pradicias sine roa- fringere vei ei; eic, usqne incursurum.
nifesla et rationabili causa excommunicntionisvel Datum Lalerani, v Jdus Aprilis, pontificaius no-
inlerdicli senlenlias promulgare. Cum autem gene- slri anno terlio decimo,
raje jnterdictum ierra; fuerii,4uceal, vobis , clausis
245 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRJSTI 1510. 516
LIII. A eamdem dicio R. cui coacla nupserat, minus legi-
ALBERTO FERENTINATI EPISCOPO. iime copulatam , nec intervenisse carnalem copu-
Concediturquidam locus pro coiistruendomolen- Jam inter eos, inficians et improhare conlendens
dino. quod diclus Aniipolilanus probationes ipsius R. ad-
(Lateraut, vu Kal. Maii.) mittere recusaril, et quod praoipilarit senleniiara
Qnia te, sicut venerabilera fratrem, vinculo sin- conlra eum. Prafato igilur R. probationes super
cera charitatis amplectimur, in his quse secundiun omnibus quse ad oblinendum mandalum nostrum
Deum possumus prompia libi volumus henigniiale dixerat offerente, ipsi testes receperunt hinc inde.
deferre. Quocirca, venerabilis in Chrisio fraler, El quoniam ad mullas dilationes quas dederant ad
luis precibus inclinali, locuin qui dicitur Molendi- prohandum, et ad unuin peremplorium pars non
num de Papa, cum omni j'ure nostro, ad construen- venerat mulieris, cum vellent dicta testium publi-
dum ibidem molendinum, libi et duobus successo- care, procurator mulieris ipsius, qui venerat ad
ribus tuis litul» locationis sub anuua pensione aliud peremplorium quod assignaverant, appellavit,
nnius libra cera concedimus ; ila videlicet quod litteras arguensfalsilatis, et bullam volens astruere,
post decessum eorumdem successorum luorura locus quia punctus deeral, esse faisam. Curaqtie dicti
ipse cum omni melioraiione sua libere ad Romanam B I judices appellationi ab eo interpositae detulissent,
Ecclesiam revertalur. Decernimus ergo ut nulli eamdem causam cum altestalionibus recepris ad
omnino hominum iiceat hanc paginam noslraloca- nos suflicienter remiserunt inslruclam, festum beali
lionis infringere vel ei ausu temerario coniraire. Si Lucseproximo prateritum utrique parli lerminum
quis aulem hoc atientareprasumpserit, indignaiio- prafigentes, quo cum ipsis noslro se conspectui
uem omnipoleniis Dei et beatorum Petri el Pauli praseniareni Nos igitur audilis atlestalionibus ip-
aposlolorum ejus se novevit incursurum. sis et plenius iniellectis, qttia nobis consiilitpcr
Daium Laierani, >n Kalend. Maii, ponlificalus easdem inulierem ipsam in dicium virum suum prse-
nosiri anno terlio decimo. slilisse consensum, discretioni veslra per aposloiica
LIV. scripta pracipiendo mandamus quatentts eamdem,
MCIENSI EPISCOPO, ET LIRINENSI CLAUSTRALI ET DE ui ad virum suum redeal et affectui ei adhaereat
MOCENIS PRIORIBUS ANTIPOLITANiE DIOECESIS. conjugali, patrem quoque ac matrem, ne consilium
Vt mulierem quamdam ad maritum suum redire el auxilium ei prastent quo minus revertalur ad
cogant. ipsum , monitione praemissaper censuram ecclesia-
(Laterani, vn Kal. Maii.) „ sticam appellalione remota cogatis. Nullis litteris
Accedens olim ad aposlolicam sedem R. de Fonle veritati ei jitstitiac praj'udicantibus a sede apostolica
laicus sua nobis conquestione monstravil quod cura impelratis. Quod si non omnes, etc, tu, frater epi-
Rixendam filiaro Beneriictide Grassa Antipoliianae scope, cum eorum altero, erc
dioscesisduxisset Iegitime in uxorem , et inter eos Darum Lalerani, vn Kal. Maii, ponlificatus nostri
fuisset carnalis copula subseeuta, dicius B. in con- anno lenio decimo.
trarium volunlate mutata, ipsum coram venerabili LV.
fratre nostro Anlipolilano episcopo traxil in causam, HONACHIS SANCTI JULIANI,ET ... PERSON.-E ECCLE3I.B
diciam filiam asserens sihi coaclam nupsisse. Cu- SANCTI DIONVSH DEAMBASIA.
jus diclus episcopus favere cupiens voluntaii, pro- Confirmalur quwdam compositio.
liationes ejusdem R. admiilere recusavit, cum im- (Lalerani, x Kal. Maii.)
pelu proferens quod antedictae mulieri nubendi alii Cum inler vos ex parte una el canonicos S. FIo-
licenliam concedebat. A quo gravamine idem vir rentini dicecesis Turonensis ex altera super jure
ad sedem aposlolicam appeliavil, prafalse inhibens paroehiali ejusdem castri per ulriusque partis pro-
mulieri ne alii viro se prasumeret copulare. Sed curatores in noslra praseniia qusesiioverterelur, ad
dielus pater eamdem filiam suam clam, non in fa- D hanc landem concoidiam sponlanei devenerunl, ut
cie Ecciesise, nihitominus cuidara Berlrando no- videlicet dominus castri pradicli cum familia sua,
mine minus Iicite copulavit. Quare venerabili fralri quam exhibet, mililes vero cmn familiis illis quse
noslro Viginlimiliensi episcopo et dilecio filioabbali percipiunt victum et vestilum ab eis quolidianum,
Sancti Honoraii et roagislro R. rectori ecclesise nec non omnes clerici ejusdem casiri cum familiis
Sancli Michaelis Anlipolilana; dioecesis dedimus in suis quas exhihent, praler illos duntaxat sive cle-
maudatis ut inquisila super pramissis diligeniius ricos sive laicos [qui dej familia Sancti Thomse ac
verilate, quod canonicum csset slaltiere procura- Sancti Dionysii el Sancli Salvaloris essenOscuntur,
renl, iacientes quod slaluerenl per censuram eccle- canonicis.memoralis et eorum ecclesiae de coerero
siasticam firmiler observari. Atl quorum ire prse- parochiali siul jure subjecri; ipsi quoqtie canonici
senliam, sicut eorum iransmissaenobis litlera con- in quindecim baliis iuferius adnolalis habeant de-
linebant, pars mulieris ssepius citata conlcmpsil. cem el oclo balivos, cum familiis eorum victum et
Accedens tandem post multum temporis inlervallum veslitum quoiidianum percipientibus ab eisdem;
et asserens mandalum apostolicum per suppres- ita quod id nec minui valeat nec augeri. Notnina
sionem verilatis obtenlum , proposuit muliereni vero balivorum et baJiarum sunl isist, Praposiiura
247 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 2«
castri, pedagiaiia, pontonaria, amionaria, prapo- A decedentes elegerinl sepulluram, et eadem corpora
situra varannoe, praposilura Joannis de Ambasia, prius per vos in praefatamSancti Dionysii ecclesiam
prapositnra Peronellaede Yindocino, viliicus domini inferenlur,elc.,ul inalia, usquepertinenspro vesiri
de Ncereio, praposilura Berlranni militis, carpen- dignilate convenius celebrabitis. Quod non solum-
taria domini Ambasiae,ealderaria domini, bucheria modo de parochianls veslris siaiuium est, etc, ut
domini, exclusaria, lahernaria el foreslarin. Verum in alia, usque celebrandas fueritis evocati. Chrisma
in tiibus ultimo nominaris sex habere debebunl, et vero et oleum sanctum ab eadem recipieiis ecclo-
jmum in qualibet prflemissarum. Sane corpora pa- sia simul et semel in anno. D.e feuilaiariis insuper
rocliianorum suorum in ccemeterio ecclesiseSancti esi staluium, elc, ul in alin, usque in finem per
Dionysii, quod lam vohis quam prafatis canonicis lolum.
est commune, de caeierolumulabunlur a canonicis Datum similiter ut in alia per lolum.
niemoralis, nisi alias decedentes elegerini sepullu-
mm. Et eadem corpora prius per eos in prafatam LVH.
Sancli Dionysii ecclesiam inferenrur, er missarttm EPISCOPO ET MAGISTRO FLO, ARCHIDIACONO ZAMORENSI,
ETABBATI DEMOREROLA DIOECESISZAMORENSIS.
ofliciis, si quidem lemptis fuerit celebrandi, a mo-
nachis vel presbylero celebraris, oblario ad tnona- B **Commitiiiinquisitionemsuper excessibuscanonicorum
chos el presbyrerum devolverur, qtiod si tempus Portugalensium.
non fuerit celebrandi, hujusmodi corpora defeni (Datum Laterani, m Id. Maii.)
ad sepulluram ab ecclesia memorata debebuni. Grave gerimus et indignum quod ctim venerahilis
Reliquum autcm oflicium ad sepuliuram periinens, fraler nosier, Portugalensis episcopus^posldiujinas
pro sui dignilale convenliis celebrahunt canonici perseculionis aiigusjias quas a cliarissimo in Chnslo
anledicri, quod non solummodo de parochianis filio nosiro illusrri rege Porrugnlensi er ejus nosc.i-
eorum siatuium esi esse servandum, sed etiam de rur sustinuisse hiinislris, evasis demum ftigaepra-
oinnibus aliis ad quorum exsequias in ecclesia sidio custodiis violentis, bonisque suis, non soluin
Sancii Dionysii celebrandas faerint evocati. Chri- ecclesiasiicis, verum etiam patrimonialibus dere-
sma vero ei oicum sanctum ab ecclesia ipsa reci- lietis, compulsus sit pariter cum decano suo et
pient simul et semel in anno. De feudatariis iusu- aliis, licet paucis, tribulaiionis propriaeparlicipihus,
per est staluitim ut. quicunque ipsorum habuerit pro commissse sibi ecclesise libertale, ad sedem
plura fcuda vcl unum, etsi plura inlegra 1'eudaad aposlolicam confugere quasi nudtis, canonici Por-
pltires pcrsonas devenerint, quicunque babuerit Q lugalensis ecclesise, quos cjns, uipoie boni patris,
integrum, cum omni familia sua, quam exhibet, si oppressionibus compali decuisset, non solum fiiialis
vero intcgriun fettdum in plures fuerit partes divi- compassionis dicuntur ei sublraxissesolalium, quin-
sum, is qui paiiem lenueril principalein, ecclesiae imo tniilo nocenliores aliis quanto pejus familiarij
Sancti Florenlini parochianus exislet. Reliquos au- solet Isedereinimicus, saeviendiadversusipsuin le-
lem omnes ecclesia Sancli Dionysii obtinehil. Nos meritale sua prabuisse videntur exiraneis incen-
igilur concordiam approbanles eamdem, ipsam livum, dum lam ipsi quam ecclesisememoratse por-
auciorilaic apostolica confirmamus er prasenlis lionarii excommunicaiioni subjecti divina non eru-
scripii parrocinio comiiiunimus. Nulli ergo omnino buerunt officia celebrare, coniempto temere inler-
hoininum liceat bane paginam noslra confirma- dicto primo vel secundo per eumdem episcopum
lionis infringere vel ei ausu lemerario contraire. protKulgaio, super quo won relaxando ad sedem
Siquis antem, eic, usque incursurum. fuerat aposiolicam appellarum, et perjurio nibilo-
Dauim Laterani, x lial. Maii, pontificattis nostri nsinus vilipenso quod iidem canontci dignoscunlur
anno leiiio decimo. circa praesensnegotium incurrisse. Nolentes igitur
LVI. liintam prasumptionis audadam relinquere incor-
CANONICIS SANCTl FLORENTINI. p~) rectani, discretioni vestra per apostoiica scripta
Super eodem. mandamus et districle pracipimus quod inquisila
(Daluii»,ut in alia.) el cognila veritate, si rem inveneriiis ila esse, ca-
Cum inter vos ex parle una et monachos Sanctii nonicos et ponionarios memoratos sublato cujush-
Juliani ac... personam ecclesise Sancli Diottysii de, bei contradicrionis ei appellalionis obstaculo bene-
Ambasia dicecesis Turoneiisis ex altera, etc, ut in[ liciis ecclesiasticis et ofliciis spolietis, nisi forsan
atia, usque csse noscuniur, vobis et ecclesiscvestne. ad inierventum elconsilium pra-fali episcopi lem-
de cretero parochiali sinl jure subjecti. Pralerea i perandum duxerilis hujus eaiiouicae discipiinae ri-
vos in quindecim baliis inferius adnoialis habeaiis; gorem. Volumus insuper el pracipimus ul circa
decem el octo balivos, elc, ut in alia, usque uliinioi omnia quse pramissa sunl, tam super p.rincipali
nominatis sex habcre debebiiis, ei unum in qualibclL qttam super incidenli appelialione postposita pro-
prsemissaruin. Sane corpora parochianorum vesiio- cedatis. Quod si nonomnes... lu ea, (rater episcope,
ruin in cceineterio ecclesise Sancti Dionysii, quodI cuin eorum altero, etc
tam vobis qtiam capellano et monachis csl cora- Datum Latcrani, ui Idus Maii, anno lertio de-
iniitie, de caetero tumulabuntur a vobis, nisi alias> cinio.
249 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRISTI 1210. 250
LVlll. A neplacilum exspectelur. lla quod si constiieri 1
BURGENSl EPISCOPO. episcopttin fuisse culpabilem super eo quotl bene-
De Hberlalemonaslerii Oniensis. dictionem impendere noluissel eleclo, juslas ei re-
(Dalum Laterani, x Kal. Maii.) fundat expensas qttas fecisse probabitur sedem
(24) Orla inler le et monaslerium Oniense super aposlolicam consulendo. Cum auiem ab eo fuerit
slalu ipsius monasterii quoeslione, cum venerabilis benedictus, revereniiam ei super his tanlummodo
fraier nosler Segobiensisepiscopus el dilecius filius qua; prascripia sunt reproniillat, professione hu-
Palentinus eleclus eam de noslro examinassent jusmodi super altare in scriptis oblala. ln cacleris
mandaio, ipsamque sufficienler instruciam ad nos- autem prafalum monasterium plena gaudeal liber-
trum remisissent examen, nos tandem insirumen- lale. Ne igilur qttod a nobis pro parte tam Burgen-
tis, allestalionibus, confessionibus et allegalionibus sis ecclesiae quam monasterii Oniensis salubriier
diligenter auditis et perspicaciter inlellectis, de est provisum, occasione qualibel in poslerum possit
communi fratrum nostrorum consilio te ac L. mo- infringi, prasentium auctorilale slaluimus ut con-
nacho procuratore pradicti monaslerii consensum tra prascriplam formam nulla sumniorum ponlifi-
prabeniibus, ita duximus providendum ui Burgen- cum priviiegia vel saecularium priitcipum scripla,
sis episcopus singulis annis semel ad idem monas- B nulla denique munimenla vel argumenla valeant
terium causa visilaiionis accedal; ubi devole re- pravalere. Nulli ergo omnino hominum liceal hanc
ceplus, et per diern unum honesle de bonis ipsius paginam noslra provisionis et consiitulionis infrin-
monaslerii procuralus, capilulum intret, et liabiio gere, vel ei ausu temerario conlraire. Si qttis au-
ad abbalem et fratres exhorlalionis sermone, de lem hoc alteniare prasumpseril, indignaiidnein
statu ejusdem diligenler inquirat, ac super his oinnipolentis Dei et heatorum Pelri et Pauli apo-
quae in eo reforn.anda vel ordinanda cognoverit, lolorum ejiis se noveril incursurum.
abbas episeopi salubre consilium studeal adiroplere; Dattim Laterani, x Kal. Maii, pontificalus nostri
si vero infra oclo dies illud exsequi non curaverii, anno lerlio decimo.
lolitis negoiii veritatein idem episcopus Romano LIX.
pontifici per Iilteras suas sludeal fideliier iniimare. 2AMORENSI ET LEGIONENSI EPISCOPIS.
lpse tamen nec in abbalem nec in convenium ex- De eadem re.
communicaiionis vel suspensionis aut inlerdicti sen- Laierani, vni Kal. Maii.)
leniiam hac vel alia occasione inconsulto Romano (25) Suscitata super diversis articulis inter vene-
pontifice ferre prasumai; sed mandalum ipsius rabilem fratrem nostruni Burgensem episeopam et
Romani poniiflcis exspecletur, ut in eodera nego- Oniense monasterium qusestione, cum venerabilis
liojuxla quod ipse mandaverit procedalur. Et si fraier nosler Segobiensis episcopus el dilecius filius
abbas fuerit invenlus culpabilis stiper eo quod T. Palentinns electus, quibus aucloritaie nostra di-
episcopi consilium non admisit, satisfacial ei de cla fuit causa commissa,eara sufficienler instructam
moderalis expensis quas propter hoc eum fecisse ad nostram praseniiam remisisseni, nos eidem epi-
consliierit nunlium ad sedem aposlolicam desli- scopo et L. monacho monasterii procuratori, qui
nando. Cum auiem post consecrationem suam prima propler lioc ad sedem aposlolicam venerant, au-
vice Burgensis episcopus ad monasierium ipsum dieniiam concessimus liberam et benignam. |Qui
accesserii, recipialur ab abbaie ac monachis cum cum coepisseiit principaliler liiijrare super statu mo-
jirocessione solemni, et si voiueril, celebret ibi naslerii memorali, quod ad se de j'ure commuiii
missam. Quolies etiam invilaius accesserit pro ex- sperare dictus episcopus proponebat, ulpote in sua
hibendis ecclesiaslicis sacramentis, procureiur ab dicecesi constitutum, cuj'us juris usum Burgensem
eis ; ila quod nunquam numerum personarum et ecclesiam longis retroactis leroporibus habuisse fir-
evectionumexcedat in Laieranensi concilio diffini- mabat, et ex parte monaslerii diceretur illud per
lurn. Ornnia siquidem ecclesiaslica saeramenta, D principes saeculares et Romanos.porilifices ab anli-
quoiies indiguerint, ab eodem el non ab alio epi- quoliberlate donatum,et ipsum longissimo lempore
tcopo exigant el recipiant; dummodo gratiam apo- usum fuisse plenaria libertate, nos audilis ulrinque
stolicae sedis habuerit, et ea graiis voluerit exhi- propositis,de voluntate partium demumex providen-
here. Alioquin Hceal illis quemcunque maluerint ria inter eas duximus componendum; proul in aliis
catholicum adire pontificem, qui ea sibi aposlolica nostris litteris super hpc confeclis plenius conline-
frerus aucloritale concedat. Oniensis autem eiecrus lur. Postmodum vero partibus super subjeciione ac
a Burgensi episcopo benedictionem reverenter ex- Hbertale membrorum ejusdem loci, monasleriorum
poscai; quam ipse illi gralanier impendat, difficttl- videlicet, capellaruni, cellarum, et prioratuum,
latem aut moram nullaienus ingerendp; nisi forsan persequentibus quaeslionem,quatuor s.ibi diclus epi-
cx publica fama vel manifesta causa seu denun- scopus in prafatis locis ad se de jure communi spe-
tiatione canonica raiionabile quid ojisislat. Et tunc ctanlibus, utdiceb.at, cujus juris usuin liabuerai ab
etiam Romanus poniifex consulalur, et ipsius be- antiquo, speciaiiter vindicabal, eorumdem locorum

(24) Yide infra epist. §9 et 69. (25) Yide epist. seq.

251 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUML!B. XIII. 254
clerlcos asserendo leneri ail episcoporum, archi- A A lenliae proptcr ipsas suspiciones incurreret delri-
diaconorum, ei arehipresbylerornm Burgensium ac- mentum, nos sequilale pensata ila duximus provi-
cedere synodos, excommunicationis vel interdicii dendum, ul ante omnia supradicta sententia a nobis
servare sententias promulgatas ab eis, proeuralio- prolala per vos exseculionis mandetur. Quocirca
nes annuas exliibere, ac singulos aureos solvere fraternilati veslra; per aposlolica scripla mandamus
Burgensi episcopo noviter subsiituto; ad intentio- qualenus sentenliam ipsam sublato appellationis
nem propriam roboranclam super primis liibus ar- obslaculo exsecutioni mandaiilcs, facialis eanidem
ticulis jus commune, secundum quod dictos cleri- inviolabiliter observari, conlradiclores per censu-
cos, sicut etalios suae dioecesis, ad prxdicla teneri ram ecclesiaslicain compescentes. Quodsi non ambo
dicebal, ac juris ipsius usum Iiberum ab antiquo, his exsequendis polueritis interesse, aller vesirum
ct super quarlo anliquam el approbaiam consueiu- ea nihilominus exsequatur.
dinem allegando. De quibus omnibus per depositio- Daium Laterani, vui Kalend. Maii, ponlificatus
nes teslium fidem faclam esse dicebat. Yerum pars nostri anno tertio decimo.
allera proposuit ex adverso supradicti monasterii LX.
membra, sicut et ipsnm coenobium,ab antiquo fuisse ZAUOREKSI EPISCOPO ET MAGISTRIS MAURITIO ARCHl-
saecularium principum et Romanorum pontificum "' DIACONO TOLETANO ET MICHAELI CANONICO SEGO-
(Jruani II, Pascbalis II, Eugenii III, et Alexandri III BIENSI.
privilegiis libertate donata, et longis relroactis tem- De eadem re.
poribus hujusmodi fuisse libertate gavisa ; sicut per (Dalum, ul in alia.)
ipsa privilegia cxbibila coram nobis, ac instrumen- (26) Suscitala super diversis arliculis, etc., in
lnm Vicloris quondam Burgensisepiscopi, etsuorum eumdemmodumul in alia per lotum, usque duximus
deposiliones (eslium manifeste constare dicebal. Nos indulgendam. Quocirca praesentium vobis auclori-
igitur auditis el inlelleciis qtise ulraque pars propo- lale mandamus quaienus recipiatis testes quos pars
suit coram nobis, super quaiuor prsemissiscapilulis monaslerii ad probandam praescriptionem legiti-
monasteriuin Oniense de consilio fralrum nostro- mam, etc, ut in alia, usque a nobis prolaia sublato
rum juslilia condeninavimus exigenle. Sentenlia appellationis obstaculo exsecutioni mandetur, cujus
vcro lala procurator prsefalus ad probandam prae- exseculionem libi, frater Zamorensis, el venera-
scriptionem, lam super quatuor articulis praenota- bili fratri noslro Legionensi episcopo duximus com-
lis,quam etiam super quibusdam decimispost trans- mitlendam. Volumus nihilominus et mandamus
aciionem acquisitis a monasterio, ecclesiis et co- P , ui ab episcopo recipiatis idoneam cautionem quod
lonis ipsius ex episcopi parte petitis, quarum cen- si monasterium in causa ipsa per senlenliam prse-
troversiam volebamus senteiiiise calculo terminare, valuerit, universa quae medio tempore ipsius seu-
et in qua fueral coram judicibus supradiclis con- lenliaj occasione percepil monaslerio restitual me-
clusum, reslilulionem in integrum nomine mona- morato. Quod si non omnes, elc, duo veslrum
stcrii poslulavit. Et cum super Iioc coram nobis ca, etc.
fuissel aliqnandiu liligatum, nos deliberaiione pra> Dalum, ul in alia per tolum.
liubita, restiuiiionem in integrurn ad praescriptioncm LXI.
probandam, tam super qualuor articulis prsenotalis, EISDEM.
quam etiam super conlroversia decimarum, eidem De negoliocapellai S. Mariat de Caslro Sorit.
procuratori nomine monasterii duximus indulgen- (Romse apud S. Petrum, iv Kal. Maii.)
dam; tibi, frater Zamorensis, el dileclis filiis magi- Cum in causa quse inler Burgensem ecclesiam et
slris Mauricio archidiacono Toletano et Michaeli clericos SanctaeMarisede castro Soris super quibus-
canonico Segobiensi dantes nostris litleris in man- dam ecclesiis et rebus aliis verlitur, ad dilectum
dalis ut recipialis lestes quos pars monasterii ad filium abbalem de Relorta et priorem de Corrubiis
probandam pra>scriptionem Iegilimam super qua- D fuerint a sede aposlolica litieroa impetralae, ipsi re-
luor arliculis ssepediclis et supcr capitulo decima- pulanles venerabilem fratrem noslruin Burgensem
rum, vel etiam episcopus ad interrnplionem pro- episcopum conlumacem, in rerum pelilarum pos-
bandam duxerit producendos ; et si de partium sessionem causa rei servandae parlem induxerunt
volunlale processerit, causam ipsam appellatione adversam. Verum cum super eorumdem processu,
remola fine debilo lerminetis ; alioquin remiltatis quem memoralus episcopus, utpole post appellalio-
eamdem ad nos sufflcienler instruciam, praefigenies nem ad nos legitime inlerpositam altentatuni, re-
parlibus lerminum competentem quo noslro se con- vocari pelebal, inter ipsum et... partls adversaepro-
spectui reprsesenient sentenliam dante Domino re- curatorem fuisset in nostra prasemia diulius liti-
cepturae. Ne vero per excogitatam maliiiam, sicut gatum, laliler fuit demum a nobis de ipsorwn
exquibusdam praesumptionibus pluribus videbatur, voluntate provisum, ut lam super diclarum rerum
effectum senlentiaeiu damnum episcopi contingeret oninium possessione quam etiam fruclibus, quo»
impediri, neve monasterium per cxsecutionem scn nunc posfunl dicti clerici reslituere, prasfato epi-

(2C) Cap. Suscitaia, De in inl. restilut.

253 PONTLFICATUSANNO XI», CHRISTI 1210. 854
Ecoporestitutis, de reslituendis aliis, quam cilo se A.qualuor,
/j sogam carralem de corio, ferrum caldara-
facullas oblulerit, idoneam exponant dicti clerici rum, acelrum, tres aczados, tolidem aczadas, qua-
«autionem; ad quod eos, si necesse fuerit, per vos luor cistas sculellis plenas, quatuor fulcra, et au-
volumus et mandamus, appellatione remola, eccle- ricularia tria, cooperlorium unum, necnonet leclum
siastica censura compelli. Postmodum aulem epi- de corio, cuppam de Yilla Aios ad villam de Silos
scopus peliit coram nobis ut clericos ejusdem ec- tunc lemporis deportatam, duas cuppas alias de
clesise, qui post inlerdicli ab eodem episcopo et civilate. Burgensi ablatas, et aliam vendilam in
excommunicaiionissenlentias a Palentino eleclo et Levis, scamna tria, carrum ferralum, quihus omni-
suis conjudicibus delegatis a nobis propler eorum bus pars sua spoliata fuerat, ei restilui mandaremus.
coiilumaciam ralionabiliierpromulgalasdivina prae- Adjecit insuper quod dictus Burgensis episcopns
siimpserant officia celebrare praefalis sentenliis vi- claves sai.rislse abslulil violenler, codicenique pri-
lipensis, poena dignaremur canonica castigare, ac vilegiorum ablalum non reddidit donec ea qine con-
quorumdam eorum corpora faceremus decoemelerio tra ipsum et suam ecclesiam in eo conlinebaiilur
ecclesiastico exhumari, quoe inlerim fuerant lu- abrasit; qusedam nibiiominus delinens quaedelegati
mulala. Prbcurator vero prsedictus tam super liber- a nobis judices sub excommunicationis pcena resti-
late libere sibi eligendi prselatum quam etiam super B lui praeceperunl. Quaeomnia sibi procuralor praedi-
terliis ipsius ecclesiae,medietale domOrum, molen- ctus cum fruclibus perceplis ex eis restilui poslula-
dinorum, vinearum, lerrarum et hortorum ad ipsam bal, et super his satisfactionem sibi congruam exhi-
ecclesiam in eodem castro speclantium, et ec- beri. Lite igitur coram nobis super prsemissis legi-
clesiarum ac terrarum ejusdem caslri et circum- lime conleslata, quia super utrinque propositis
adjacentium eremitarum , item Sancti Nicolai, San- nobis non poluil fieri plena fides, causam ipsam de
cli Dominici, Sanclae Caeciliae, Sancti Jacobi , ipsorum episcopi et procuraloris assensu vobis du-
Sancli Slephani, Sancli Joannis, Sancli Michae- ximus committendam, per apostolica vobis scripta
lis, el Sanctai Eulalise ecclesiartim et eremitarum mandantes qualenus absolutis clericis ejusdem ec-
circumadjacentium eis, rursum Sancli Micliaelis clesise ad caulelam, audialis causam, el eamdem, si
de Tavanera, Sancti Stephani de Castriello, San- de parlium voluntale processerit, appellalione re-
ctae Mariae de Villafilos, Sancti Marlini et Sancli mota fine debito lerminelis, facientes quod decre-
Andreaeecclesiarum, cum adjacenlibus eis eremi- veritis per ccnsuram ecclesiasticam firmiler obser-
toriis universis, lerrarum quoque ac vinearum et vari. Alioquin ipsam sufflcienter inslructam ad
molendinorum medietalis et de Arnelas el de Pa- noslram praesenliamremitlalis, prsefigenlesparlibus
lalios et de Fitero ecclesiarum, necnon et de Pon- terminum conipelentem quo se nostro conspeciiii
tefitero, et de Feneiosa, et Villse-Yiridis, et de AI- repraesentent juslani auctore Domino senieniiam
cobella, et Sancti Cypriani ecclesiarum, ac eremila- recepturae. Testes autem qui ab ulraque parte fue-
rum omnium circumadjacenlium eis, procuratio- rint nominali, si se gratia, odio vel timore sublra-
num quoque et obedienliarum et interdiciorum de xerinl, per censuram eamdem appellaiione remola
Yalbonella, de Fonle Lesina, el de Yalvinchera, cogatis verilali testimonium perbibere. Nullis litte-
et de Yalvas ecclesiarum, et medietalis de solari- ris obstanlibus praeler assensum parlium a sede
bus, horlis, terris, vineis, molendinis ecclesiarum apostolica impetratis. Quod si non omnes bis cxse-
de villa Serigo, et circumadjacentium eremitarum, quendis... duo vestrum ea nihilominus exsequantur.
de Villimara el de Yillaquiran ecclesiarum , tcrra- DalumRomteapud Sanclum Pelrum, iv Kal. Maii,
rum et vinearum ecclesisede Valdemoro.cum adja- anno terlio decimo.
centibus eis eremitoriis universis, de Quintanella LXI.
quoque et de Fonlan, de Castellanos el de Yilla EISDEM.
Aios ecclesiarum, medielalis insuper de solaribus, De eausa monasierii de Ortega.
terris, hoilis, vineis et molendinis ecclesiae de Fa- D
j (Romaeap. S. Petrum, IVKal. Maii.)
nos, el de Fenestrosa.cum eremilorio,et de Pedrosa, Burgensicapitulo dudum ad nos suam querimo-
cum circumadjacentibus eremiloriis, Sanclae Euge- niam destinante quod monaslerium Sancli Joannis
niae etSancii Joannis de Pisverga ecclesiarum, ac de Ortega ad Burgensem ecclesiam perlinebat, cui
instituendi praelatos et archipresbyleros in eisdem, G. Marlini sacerdos et quidam alii debitam recusa-
et haereditatis cujusdamapud Ormaza reslitulionem banl obedientiam exhibere, violenter ipsum mona-
humiliter postulavit. Peliit quoque ut quasdam res sterium detinentes, nos bonae memoriseepiscopo et
mobiles, scilicel ihuribulum et scyphum argentea, dilectis filiis arcbidiacono et thesaurario Palenli-
uiulam et mulum, centum oves, el tria juga boum nis commisimus causam ipsam. Coram quibus P.
apparalibus suis, duodecim porcos, et sex modios Joannis Burgensis ecclesiae procurator conlra Pe-
panis, dolium vini, gallinarum quoque et anserum, irum Banholomsei, Petrum Joannis, Dominicum
ac valenliam annonarum quae prsedielus Burgensis Martini, Joannem et Gundisalvum, sirigulariter
episcopus per trcs menses in quindecim equilaluris videlicet contra quemlibet, suam exeruit qusestio-
expendit, lapela duo, linlcamina tria, et totidem nem; etpossessoriumjudiciuminlenlando, proposuit
puhinaria, mantastres, culcitram unam, mantilia ab eisdemviolenliam Burgensi ccclesisefuisse illalam,
255 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 256
restitutionem portionis uniiis canonici pelens a Ai rebus aliis quas canonici ab eodem cpiscopo"repe-
quolibet prscdietorum; postulans nihilominus ui tubant, lis coram nobis fuit solemniter contestata,
expellerenlur a monaslerio memorato, utpote vio- discretioni veslrsejper aposlolica scripla mandamus
lenter intrusi, et propler inobedientiaevitium poena quatenns recipiatis leslcs quos utraquepars duxerit
canonica punirenlur. Econtra prsedicli canonici producendos, el causam ipsam, si departium volun-
prorsus inlicianies'se aliquam Burgensi ecclesia; tale processerit, sublato appellalionis obslaculo fine
violentiam inlulisse aut extitisse inohedienles ei- debito lerminelis, facienles quod decreveritis per
dem aliquaienus vel rebelles, dixerunt quod cum censuram ecclesiaslicam firmiler observari. Alio-
essent canonici regnlares, nibil pcnilus possidere quin eamdem ad nos remitlatis sufficienter inslru-
poleranljvel agere seu eliam respondere absque sui ctam, prsefigentesparlibus terminum compelenlem
prioris licenliael mandalo. Adjecerunt insupef quod quo noslro seconspectui reprsesenlent sententiain
ctim divissenon essent in prsefala sancli Joannis ec- danle Dominorecepturae. Testes aulem qui fuerint
cl-jsia porliones, ipsi, cum nihil certum penilus nominali, si se gralia, pdio, vel timore subtraxe-
possiderenl, etiam si essent clerici saeculares, ad rint, per censuram eamdem appellatione cessante
rcslituendam aliquam porlionem non poterant con- cogatis veritali testimonium perhibere. Nullis litle-
dcmnari, nec a pra;fala ecclesia supradicta occasio- ris obstanlibus praeter assensum parlium a sede
ne depelli. Judices vero, ulriusquc partis attestalio- aposlolica impelralis. Quod si non omneshis exse-
nibus et allegationibusdiligenlerinspeclis, in tribus quendis poluerilis inleresse, duo veslrum, elc.
primis capitulis, super quibus iueral possessorium Datum Romse apud Sanctum Pelrum, iv Kal.
inlentalum, antefatos quinque canonicos absolve- Maii, pontificalus noslri anno lerlio dccimo.
runt, condemnanles eosdem ad canonicam obedien- LXlll.
tiam Burgensi episcopo exhibendam. A qua senlen-
ARCUIEPISCOPO ETSOFFRAGANEIS ECCLESI* NAR-
lia cum Burgensis episeopus appellassel, nos vene-
BONENSIS.
rabili fratri noslro Oscensi episcopo et dileclis filiis
Tirasonensi decanoet praepositolaccensi dedimusin De negotio Durandi de Osca.
"mandalis ul in appellalionis causa legitime proce- (Laterani, iv Idus Maii.)
dentes, eamdem senteniiam sicul juslum esset con- (27)Cumtalisessedebeat ars eorum quibusregendsc
lirma're vel infirmare curarent. Qui utriusque parlis animoecommittuntor,ut non solum a Dominicograge
coiifessionibus el ralionibus mlellectis, eladverten- subdiictas solliciludine paslorali reducere, verum
tes snpradictas pelitiones ex parte Burgensis eccle- C ( eliam reduclas ad ipsum paterna'in. eo sludeant
siac contra praefatos clcricosnimis inepte acirralio- mapsueiudine confovere, proculdubionobis et vobis
nabiliter fuisse conceptas, antedictam sentenliam eslsolliciteprovidendum ut dilecli filii Durandusde
conlirmarunl, verba in eadem expressa tenori stiae Osca et Guillelmus de Sanclo Anlonino cum sociis
sententiac adneclenles : qui sen.tenlia in scriptis suis reconcilialis ecclesiasticae unilali taliter fo-
redacta, et in ejusdem seric annislncarnaiionis Do- veantur in ipso quod cum ipsi se laetabnnlur ibidem
minicseadnotalis, bujusmodi clausulam subjecerunt: invenire favorem speralte dulcedinis, alii eorum
Pra-lereade illala Durgensi Ecclesiceviolentia, et in- inducanlur exemplo errorem susedeserere csecilatis.
lerdiclo a prcediclisquinque clericis nonservato, ac Quapropter fraternitalem vestram monemus atlen-
expensis a procuralore clericorum de Ortega petitis, lius et hortamur, per apostolica vobis scripta prae-
reservamusnobislicenliam cognoscendi.Cuin aulem cipiendo mandanles qualenus ipsos procedenlcs
nuper venerabilis frater noster Burgensis episcopus secundum Deum, eharilaiive tractantes, non permit-
el supradicloriim clericorum procuralor in noslra lalis eos aut illos qui suum ipsis intuilu charitalis
praesenlia super prsemissis aliquandiu litigassenl, impenderint beneficium in veslris dioecesibuscon-
nos utrinque proposilis intelleclis senlenliam ulti- slilutos luijus occasionis prselexlu a quoquam teme-
morum judiciim in eo duximus sententialiter con- re moleslari, contradictores ecclesiaslica censura
fnmandam in quo supradiciorum judicum digno- appellalione poslposita compescendo. Quod si non
scuniur senlenliam confirniasse. In eo vero quod omnes singuli vestrum in dioecesisua ea nihilo-
jam lata senlenlia sibi licenliam cognoscendi super minus exsequantur.
quibusdarh articulis reservarunl, dictum eorum Datum Laterani, iv Idus Maii, ponlificalus nostn
decrevimus irrilum et inane. Quocirca discrelioni anno lertio decimo.
veslra; per aposlolica scripla mandamus quatenus ln eumdemmodum scriplum est archiepiscopoet
supradiciam sententiam auctorilate aposloli.ca con- suffraganeisecclesiwTarraconensis. Dalum ul in cilia
firmalam facialis per censuram ecclesiaslicam ap- per tolum. In eumdemmodum scriplumesl archiepi-
pcllatione remola inviolabiliterobservari. Quia vero scopoMediolanensiel sujfraguneis ejus.
super libera administralione monaslerii memorali Datum, ut inalia per lotum.
cl relms ejusdem, quibus Burgensemecclesiam di-
cebal episcopus spolialam, et super fructibus el

(27) Yidclib. xi, episl. 196, el lib. xu, epist. 18,60 et seqq.
£57 PONTIFICATUSANNOXIII, CHRISTI 121«. 258
J
A LXV.
LXIV.
ILLDSTRI REGIDANORUM.
PRIORIET CAPITCLO HEATM MAR145 DE SALIS
Recipitur sub proteclionesedis apostolicai.
BITORICENSIS.
(Laterani, Nonis Maii.)
Confirmat sialuta Ecclesicede Salis. (28) Quod ortbodoxsefidei zelo succensus ad lau-
(Laterani, vn Idus Aprilis.) dem divini nominis el Chrislianse religionis hono-
Solel annuere sedes apostolica piis volis, el bo- rem signo crucis assumplo, ad leprimendam feiitu-
neslis peicnlium precibus favorem benevolum im- tem incredutse nalionis regalis exerere decrevisti
pertiri. Sane, sicut ex tenore veslrarum litleraruin giadiuin poteslatis, pium devolionis tuse proposiliim
accepimns, vos ad dissensionis inateriam amputan- in Domino commendamus; illudque favoris aposto-
dam, quae pro donalionibus prsebendarum Ecclesise lici gratia prosequentes, persoriam el regnum tuum
veslrse ssepius emergebal, de assensu venerabilis ctini omnibus bonis luis sub beaii Peiri et noslra
fratris noslri Guillelmi Biluricensis archiepiscopi proleclione suscipimus, slatiienies ut quandiu vaca-
communiter slaluistis quod postquam Ecclesise ve- veris operi hujusmodi pietatis, integra maneant, et
slrse praebendaead duodenarium devenerint nume- . a cujuslibet temerilalis incursu quieta consislanl.
rum, qui per ipsum archiepiscopum et vos eliam in Verum luam regalem prudentiam commonemus ul
vestra est Ecclesia institulus, praebendas quae vaca- ila provide libi et luis caveas undecunqiie, ne, qnoil
verint Bituricensis archiepiscopus, qui pro lempore absit! sub noslrte proteclionis prseiextu quamlibet
fuerit, personis quibus voluerit secundum Deum le contingat sustinere jacturam.
conferal et assignet, ita quod is qui ab eodem fuerit Daluin Lalerani, Nonis Maii, ponlificaltis noslri
instilutus, priori obedienliam facial, et circa eum anno lertio decimo.
prior correctionem habeal, quemadmodum circa LXVl.
tales babere haclenus consiievil. In hominibus vero, 1LLUSTRI REGINJE FRANCORUM (29).
lerris Ecclesise ac omnibus aliis prior et capituluiii De causa divortii.
debilam jurisdictionem oblineanl, et baclenus con- ( Datum, ul in alia.)
suetam. Vacanle vero Biluricensi Ecclesia, si quam (30) Super amaritiidine in qua es paterno tibi
in Ecclesia veslra praebendam vacare contigerit,
compalientes affeciu, serenitalem luam consolando
illam absque contradiclione cujusquam conferal monemus ut quse alios cum rege consone luo per
solus prior. Cedente vero vel decedente priore ipsius matrimonialem ipsius copulain accessisti rectura,
Ecclesiae, canonici ejusdem loci liberam eligendi C ( veneranda regina tui, le regas in imminentis pugnse
priorem habeanl facullatem, et illa in hoc arliculo molestia (31), per quam Deus tuam voluit exami-
gaudeanl liberlale qua Ecclesiae aliaein Biluria po- nare virtutem ; sic in omnibus quse adversa viden-
sitse gaudere noscunlur. Hoc eliam constitulum sa- tnr et dura le formans ut plus ex formidine menlis
crosanctis tactis Evangeliis servaturos vos in per- ea quam ex necessilatis instantia perferendo, non
petuum promisislis. Nos igilur vestris prccibus in- lam pareas quam super his assenlias volunlali di-
clinali, stalulum ipsum, sicut pie ac provide factum vinse, nec unquam tristis excipiens quod accideril
est, aucloritale apostolica conlirmamus etprsesentis contra votum, tribulum tuuin hilaris, non invita,
scripti patrocinio communimus, salvo in omnibus persolvas; allendens quod universa qtise in miserjae
apostolicoesedis mandato. Nulli ergo, etc, hanc pa- hujus mundo a quocunque pendunlur, quasi quse-
ginam nostrae confirmalionis iiifringere vel ei, elc, dam necessaria sunl humanaevitae tribula, quorum
usque incursurum. immunitatem nemo poterit cum effectu vel pelere
Dalum Laterani, vn Idus Aprilis, anno terlio vel sperare. Quapropler, charissima in Christo filia,
decimo. de lua le consolare forluna, et animum induendo

(28) Vide !ib. xn, epist. 103, 104. ! Guaguinus, Iib. vi Rerum Gallic.; Nic. Vignerius
D
(29) Regihie Eranc. Enge sive lngehergae (qnam bibl. hist., anno 1199; Bzoviusiu liinoc. III»1199,
Bolildemiloveden Anglus vocat) non Gerbae,ul vult § 3; Krautzius Danise,lili. vii, c 13; Panlus jEmil.
Bzovius ex iEmilio Cauuti 6 (non Caini apud Nau- lib. xvi,. ex quibus.faciliiis conjicies deliria Jacobi
cleruni), cui successit Waldemars I, Daniae regis Meyeri'Annal. Fkuid., lili. vi, aiuio Domini,1184et
sorori, non filiaeregis Hungaria;, ut vult Beloius in Naucleri somnium circa Engebeigam, dtimque iiiium
Domanii Francici unione, qua dimissa post obiiuin eumdemque duceni Boliemiseet Meraniseconstituit,
Elizabcllur, sive AlisiaeBalduini IV, comitis Hanno- cuin apud Joannem Dubravium Histor. Boliem. scri-
niae filiae,Piiiiippus Augustus colore affinitalis quse- ptorem eidem regno aliquem Bertholdum nomine
sito, ut in c Porro de divort. Agnetem (non Mariam, iinperasse nusquam repererim.
-,ilvull idem Beloius loco supra citato) Bertoldi IV (30) Vide supra lib. x, epist. 176; lib. xi, epist.
Meranise (uon Boheinorum ul apud Guaguiuum,) 180, 181, 182, 183.
ducis filiam (non marchionis, ut apud Surium in (31) Pugnm molestia in divorlio, de quo Pliotii
Yiia S. Hedwigis 15 Octob.) superinduxil. Qua de Nomocanon lit. 12, c. 4. W. GG. lsidori difTarrealie,
causa concilium Divioneconvocatiim ad reformatio- dissolutio inter virum etuxorem, Sclioliastes Lyco-
nem conjugii, cui praeerai Petrus Capuensis nposto- pbronis in ve.rbo iza.pBzvo7.Tmov, 'ASauKfXKTK "llptxs
licaesedis legatus, ita ut prius malrimonium copu- Ttpoczuyiix.'A^07r£fi-J/K/i£V0f TiivIvu, wXiitfjvp^il xfy
latum 1'uerit. Quibus peractis Agnes diem suum Uifi);av.
IV, 1183 (sed dicendum 1198);
obii.t^JNau.cJerusjGeii.
2B9 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 260
virilem, ab ipsius constantia non recedas, ut quasi A j ctionem luam circa spiritualia mullipliciter juxta
de proprio fato conquesta, illud tibi gemas accidere suaevolunlatis arbitrium impedivit, et possessiones
quod nuiltis indignioribus non videris evenire. Cum et nemora tua in grave praejudicium Eboracensis
enirn sine adversario virtus marceat, quse quanta Ecclesiae dislrahi faciens, in plurimis aliis tibi et
sit, aul quid valeat, lunc apparet cum illam patien- luis injuriosus exslitit admodum et moleslus. Cum
lia manifeslal, in exaggeraiionem doloris nequa- igilur lantam Dei et Ecclesise suse injuriam, non
quam esl pervertendum quod verius potest ad con- tanlum propler dispendium temporalium quanlum
solalionis maleriain impulari. Pater quippe cceleslis propter periculum animarum, nequeamus conni-
carnalium more parentum, non educantium filios in ventibus oculis perlransire, qui, si necessilas id
deliciis, quos iutendutit ad virtutem componere, le exposceret, pro luenda ecclesiastica liberlate non
per haecvoluit experiri, et sibi, non tanquam deli- dubiiaremus exponere nosmetipsos, licet super hoc
calam, sed sicut electam filiam praeparare. Qua de venerabilibus fralribus noslrisIIeliensi,Wigorniensi,
re periculosius reputans quod in reprobis alitur au- et Herelbrdensi, et postmodum Londoniensi et Rof-
dacia per Iicentiam quam quod virtus per discipli- fensi episcopis, et dilecto filio decano Lincolniensi
nam proficit in electis, patieiitiam luam feras bumi- litteras nostras duxerimus destinandas, nibilominus
liter exerceri, et quia patienlibus patienter passio B' tamen fraternilali luse
per aposlolica scripta manda-
non est pati, sic sequanimiter sustineas universa mus qualenus regem eumdem moneri facias effica-
quod ille in cujus manu cor rtgis (32) est, et quo- citer el prudenter induci ut suae saluti consulens et
cunque volueril vertet illud, humililalis luse merito honori, lam libi quam Ecclesiis et aliis ad le spe-
provocatus, non solum adversilatis causa submola, clantibus ablata resliluat nniversa, et de damnis et
conciliando libi animum viri lui, tuam remunerel injuriis irrogatis satisfaciat competenler. Alioquin
patientiam, verum etiam gratia sui (Spiritus), qui prsediclislilleris non.obslanlibus, per qiias nondiim
verus sponsus esl fidelium animarum, exspeclatio- exstitit plene in negotio ipso processum, tu propter
nis tuae angustiam. recompenset, secura de nobis hoc officii lui debifum in Eboracensi provincia ex-
quod in qtiibus oporlueril et decueril, nequaquam sequaris, quod per appellalionis objeclum nolumus
tibi sufTragiumfavoris aposlolici subtrahemus. impediri.
Daliim, »I ni alia per tolum. Datum Laterani, n Non. Maii, anno terlio decimo.
LXVII. LXVIII.
EBORACENSIARCDIEPISCOPO. EPISCOPO, ET ABBATI SANCTI IOANNIS IN VINEIS
De negolio Eboracensi. t
C ET DECANO SUESSIONENSI.
(Laterani, n Non. Maii.) Eis committitur causa pra'bendceCasletensis.
(33) DomusDomini comedit nos lunc zelus el igne ( Laterani, vm Kal. Mali.)
illo succendimur vehemcnlcr quem Filius hominis Dileclus filius Bariholomseuscanonicus Casleten-
mittens in terris voluil ut arderet cum hi conlra sis in noslra proposuit praesentia conslitutus quod
ccclesiaslicam liberlalem insurgunl qui, sise reco- cum prseposilusCasletensis Morinensisdioscesis, qui
lerenl, ul deberent, a Domino suscepisse ad male- filiis, nepolibus et cognalis Ecclesiae suae conferre
faciorum vindictam gladij poleslatem, illam debe- praebendam quasi jure hsereditario consuevit, prse-
reut pro viribus defensare, ut passeres spirituales bendam... filii sui defuncti a sua nolens cognaiioue
videlicet nidificarenl in eos velul in cedros Libani disjungi, eam... nato... filiaesuselunc lactenti de-
plantalos a Domino,et turtur nidum ubi suos pullos disset, nos venerabili fralri nostro Silvanectensi
reponeret invenirel. Sane gravis ex parte tua nobis episcopo et conjudiciiuis suis dedimus in mandalis
estoblala querela quod, cumJoannesrex Angliseab ul praebendam eamdem, ulpote de jure vacanlem,
ecclesiis el domibus eleemosynariis Eboracensis pro- apostolica sibi aucloritaie conferrent. Ad quorum
vinciaeterliain decimam disposuisset recipere, lu id impediendum processum dictus prsepositus et qtti-"
praesentiens, pro ecclesiaslica libertate luenda se- D dam de canonicis ipsi animo et parentela conjuncti,
dem apostolicam appellasli, le ac lua el universos frustratorie nostram aiidientiam appellanles, appel-
ejiisdem provinciaeclericos nostrae proleclioni sup- lalionem emissam persequi non curarunt, excepto
ponens. Verum rex ipse a proposito quod prseconce- quod unus eorum, R. videlicel pueri dicli paler,
perat non recedens, non solum de demanio tuo el a landem ad praesentiam noslram accedens, coram
le tenentibus, sed eliam a religiosis el plerisque bonse memorise Matthceo Sancti Theodori diacono
clericis Eboracensis provinciae terlia:n decimam cardinali, a notis sibi auditore concesso, ad hoc ss
proventuum eorumdem exlorsil contra ecclesiasti- asseruil non venisse. Quare diclo prseposito et ca-
cam libertatem. Cumque lu, haecferre non prseva- pitulo Casletensi per scripta nostra mandavimus
lens, recessisses de partibus Anglicanis, ad nostram ul eidem proescripiam proebendain sine difficultale
praeseniiain accessurus, idem rex te ac tuos lempo- conferrenl, dilectos iilios abbatem Sancli Au-
ralibus mobilibus et immobilibus spoliaus, jurisdi- berli Cameracensis el collegas ipsius exsecutores
(32) Cor regis, eisdem verbis alloquitur Joaimes (33) Vide lib. xi, epist. 87, el Mallh. Paris, ad
pnpa il Justiiiiaiium iuiperatorem iu 1. iuter c. Dc an. 1207.
MWHOTrinit.
 «1 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRISTI 1210. SC2
sibi nihilominus concedentes. In quorum prse- A / DatumLaterani, vm Kal. Maii, anno terllo decimo.
senlia pars adversa comparens, litteras quas- LXIX.
dam exhibuit continenles quod praebendampraepo- rRATRIBUS MONASTERII ONIENSIS.
sito confirmaveramus earadem, sicut ipsam juste! Confirmatur concordia facta \inler episcopum Bur-
ac pacifice possidebat; per quas ipsum ab in- gens. et monasterium Oniense.
tentione sua excludere nitebatur. Verum judices (Laterani, Nonis Maii.)
atlendentes confirmalionem hujusmodi non valere, (34) His nos convenil robur aposlolicum imperliri
cuin prsebendam illam prseposilus possidere non quaesemel in contenlionem deducla, judicio sunt vel
posset, et procedentes in nostri exsecutione man- concordia lerminata, ne sopitae quaeiimoniaerevi-
dali, in corporalem possessionem prsebendaeipsum viscant, et relabantur iterum in recidivae scrupulum
inducere curaverunt : propter quod pars adversa, qusestionis. Sane cum olim inler Ecclesiam vestram
vocem ad nos appellationis iteralo emisit, quam, et bonse memoriae Viclorem Burgensem episcopum
sicut et primam, persequi non curavit. Cumque, super tertiis decimarum qusestio suborta fuissel,
occasione illius possessionem ipsius canonici per landem inter eos hujusmodi composilio intercessit,
annum el ampliusmullipliciler perlurbassel, idem ad quod videlicet memoratiis episcopus de suorum
abbalem Sancti Nicasii Remensis et conjudices suos rj E canonicorum assensu concessit et confirmavit Joanni
nostras litleras impetravit. Qui ex capituli relatione tnnc Oniensi abbati ejusque catliolicis successori-
comperlo quod sibi periculosum exisleret in ecclesia bus in perpetuum lertias decimarum in omnibus
residere, ipsi fecerunt securilalem praestari firnia- ecclesiis suis quas idem abbas eo lempore posside-
tam praestitojuramenlo. Qua recepla, cum crederet bat, nec non decimas quas usque lunc in villis de
se securum, praepositus et complices ejus in fra- Arenis, Sant. Tamaio, Terminon, Ventrelea, Solas
trem ipsius in ecclesia coram altari aslantem in die ct Pelluegas recipere consueverat episcopus me-
CoenseDomini manus sacrilegas injecerunt, el tu- moralus. Praefatus vero abbas, cum capiluli sui
mullu exorlo, auxilio canonicorum et presbyleroruin consensu, prsenominato episcopo et successoribus
astanlium vix manus ipsorum effugere potuerunt. ejus villam Ribillam cum omnibus perlinenliis suis
Cacterum cum coram dicto abbale Sancti Nicasii concessit perpeluo possidendam. Cum aulein nuper
suisque collegis super hoc persequeretur jus suum, venerabilis fraler noster Gar. Burgensis episcopus
idem prseposilusad abbalem de Bergis el conjudices et Lupus procuraior vesler, inter alias qusestiones
suos, nulla de ipso vel negotio memoralo habila uirinqiie propositas coram nobis, cocpisseol super
menlione, noslras litteras impetravit. Quos idem proefalis decimarum tertiis liligare, landem compo-
canonicus habens certa ralione suspectos, utpote C sitionem prsefatam membratus episcopus recogno-
quorum unus prseposito erat affinis, et alter iu ea- vit, eamdem se velle servare proponens. Nos igitur
dem causa ipsius exstiterat advocatus, eumque ad vestris precibus inclinali, composilionbm.jam di-
loca suspecla vocantes frequenter, prsecipilabanl ctam, sicut pie ac provide facta est et ab utraque
sententiam excommunicationis in eum per conlu- parte sponte recepta, ad exemplar bonse memorise
maciam non absentem, et prsediclum prsepositum Alexandri papse prsedecessoris noslri auctorilate
a praefatis judicibus excommunicaium pro eo justi- apostolica confirmamus et praesenlis scripti patro-
tia exigente absolverant, licet standi mandatis eo- cinio commnnimus. Nulli ergo omnino hominum
rum cautionein juratoriam praeslilissel, et nolebant liccat hanc paginam noslrae confirmatiouis, etc. Si
supersedere negotio ad mandalum ipsorum, cum quis autem, etc, usque incursurum.
super hoc nullam jurisdiclionem habebanl, ad no- Datum Laterani, Nonis Maii, pontificalus noslri
stram duxil audienliam appellandum. Quocirca di- anno tertio decimo.
scretioni vestrae per apostolica scripta prsecipiendo LXX.
mandamus quatenus si esl ila, revocato in irritum EPISCOPO ZAMORENSI, ET MAURICIO ARCIIIDIACONO TO-
quidquid occasione litterarum illarum, quaeper ve- „^ LSTANO,ET MAGISTRO MICHAELI CANOMCO SEGO-
ritalem lacilam fuerant impelralae, ab eisdem judi- BIENSI.
cibus in ejus praejudicium inveneritis altenlalum, De recipiendis lestibus super prcescripiione.
memoratum canonicum faciatis ejusdem praebendae (Lalerani, Nonis Maii.)
auctoritate nostra pacifica possessione gaudere, ac (35) Cum Lupus procurator monasterii Oniensis
de damnis el injuriis irrogatis eidem satisfaclio- proposuisset inter alia coram nobis ad illud in suis
nem debitam exhiberi, lam praefalum prseposilum Ecclesiis ralione cujusdam transaclionis inter ipsum
quam contradictores quoslibet per censuram iec- et bonse memoriseYiclorem Burgensem episcopum
clesiasticam sublato appellalionis obstaculo com- olim initae parochiale jus integre pertinere, ac
pescentes. Non obslanlibus aliquibus lilteris quaede venerabilis fraier noster Burgensis episcopus, suc-
his omnibus non faciant menlionem, el in quibus cessor ipsius, in eisdem quiedam sibi jura paro-
non conlineatur inserlum quod de nostra cerla chialia vindicaret, nos eamdem causam senlenliae
scientia emanarint. Testes autem, etc. Quod si non curavimus calculo terminare, prout in aliis litteris
omnes, elc, lu, frater episcope, etc. ad vos directis plenius couiinelur. Sed cum lala
(34) Yide supra cpist. 58, 59, cl infra episl. 70. (35) -Vidcsupra epist. 69.
B63 INNOCELNTII III PP. REGESTOBUMLIB. XIII. 264
sentcnlia, procurator ipse ad probandum prsescri- A ^ ut per regularem electionem (38) sibi prsefieiant
ptioiiem super quibusdam arliculis fuissel a nobis personam idoneam (39) in reciricem. Quod si non
per beneficium in integrum restitutionis admissus, omnes, eic, lu, frater episcope, etc.
ccepit nobis humililer supplicare ut per in iniegrum Dalum Laterani, v Nonas Maii, pontificalus noslri
rcslitutionis auxilium eum ad probandum admiitere anno terlio decimo.
dignaremur quod Burgensis Ecclesia ratum babuit LXXII.
et consensil ut Oniense monaslerium in omnibus HERVEO TRECENSl EPISCOPO.
ecclesiis quas lunc lemporis possidebat, jus paro- De quadam prasbendaTrecensi.
chiale iu inlegrum obtineret, sicut per quamdam (Romae, Kal. Maii.)
transaclioneni asserebat sibi fuisse concessiim. Quo- (40) Dilectofilio nostro Petro tituli SanclaePuden-
circa discretioni veslraeper apostolica scripta man- lianse presbytero cardinale dilectis filiisR. de Avalon
damus qualenus rccipialis lcsles quos ulralibet cellarario Senonensi et R. de Noa clerico procii-
pars snper praedicto ralihabilionis consensu duxerit ratori luo audilore concesso, idem cellararius pro-
producendos, et deposiliones eorum super jam dicio posuit coram eo quod cum bonse memorise Guillel-
recipientes arliculo, quas per vos nulii penitus vo- mus Remensis archiepiscopus, lunc aposlolicse
lumus revelari, penes vos reservelis fideliler consi- ' sedis legalus, ad Trecensem accessisset Ecclesiam,
gnatas, donec negotio super caeleris venlilato, de in qua G. nepoti suo prsebendam concedere inten-
ipsius processu per vos redditi fuerimus cerliores, debat, cum nulla penilus vacaret ibidem, dictus
el per noslrse responsionis oraculum qualiter in ipso cellararius, uon lam ei qoam nobis etiam cupiens in
procedendum sit declarelur; cum non hoc ipsoquod bac parte placere, praebendam quam in ipsa obti-
tcsles super diclo capitulo laliter recipi volumus nebat Ecclesia in ejus manibus resignavit. Qui li-
ad cautelam intendamus adhuc in integrum resti- beralitati ejus volens postmodum grala vicissiludine
lutionis auxilium monasterio indulgere. Volumus respondere, de capiluli Trecensis assensu, praesenie
etiam cl mandamus quod si causam eamdem ad quoque venerabili fralre nostro Senonensi archi-
nostrum remiseritis examen instructam, atlestalio- episcopo, tam prsefatum nepoiem suum quam.etiam
nes hujusmodi simul ad nos cum aliis remillalis. cellararium in canonicos Trecenses insliluit; el
Quod si non omnes, etc, duo vestrum, etc. ambobus idem capitulum stallum in choro et locum
Datum Lalerani, Nonis Maii, pontificatus nostri in
capilulo assignavit. Quibus idem Remensis ar-
anno tertio decimo. chiepiscopus fructus supradiclae praebendae landiu
LXXI. c dividendos communiter assignarit donec praefalus
C
ADRELIAKENSI EPISCOPO (36), ET ELEEMOSYNJE CI- G. iiiiegrum esset prsebendale stipendium assecu-
STERCIENSIS ET BON/3SVALL1S ABBATIEUS. tus, in eos qui contravenire praesumerenl excom-
De eleclione abbatissceS. Aviti. municationis senlentia promulgata; quorum re-
(Lalerani, v Nonas Maii.) ceptionem generalis procuralor bonae memorise
Ctinv post alia circa quae super correctione mo- praedecessoris lui in Constanlinopolilanis parlibus
nasterii Sancti Avili de mandalo nostro provide lunc agenlis poslmodum approbavit. Unde dtelus
processislis, abbalissam ejusdem loci, prout eral cellararius in eadem ecclesia lectiones et evange-
evjgeule juslilia faciendum, ab administratioiie lium in hebdomada sua postea legisse dignoscilur,
snspensam excommunieationis quoque vinculo cu- et lam decani qtiam episcopi eleclioni el aliorum
Taveritis innodare, ad depositionem ipsius, quamvis negoliorum traclatibus sicut canonicus Trecensis
expedire plurimum viderelis, propter appellalio- inlerfuit, et domum quamdam per capilulum memo-
nem (37) quse ab ipsa dicitur inlerposila, sine ralum obtinuil quaenon nisi canonico consueverat
connivenlia noslra, sicul accepimus, procedere du- assignari. Tu quoque cum ad eamdem aceessisti ec-
biiastis. Quia igilur inlelleximus abbalissam prae- clcsiam consecralus, dictuin cellararium cum cano-
dictam a monaslerio ipso merilo amovendam, ea- ' nicis aliis ad osculum recepisti, cum lamen lunc
que ibi praesidenle vel residenle, slalum praefali temporis nonnisi canonici ad osculum admitlaulur,
monasterii commode reformari non posse, discre- et eidem super praedictis non movisti per biennium
lioni vesiraeper apostolica scripta mandamus qua- quaeslionem. Unde petiit ut te ab ipsius super hoc
lenus eidem ab ipso prorsus amotse, juxla quod inolestalione indebita compescere dignaremur. Ve-
ordini et stalui suo congruit, aucloritale nostra rum dictus R. procurator luus proposuil ex adverso
sublato appellationis obstaculo provideri alibi fa- quod cum idem cellararius praebendam suam in
cientcs, injungatis sororibus monaslerii supradicti prajfati Remensis archiepiscopi manibus resignas-
(56) Aurelianensi suffraganeoarchiepiscopi Seno- I (58) Eleciionem, cui succedit regia nominalio ex
nensis, de quo inlra. pacto Concordatorum.
(37) Appellationisinterpositse ad sedem apostoli- (39) Personam idoneam. Idem staluilur ob elecli
cam, quse in civilibus suspcndil, ila ut quse post incapacitatem c. Prinsquam 28, distinct. et in c. Ar-
appellalioncm facla non valeant, c. Consideravimus chidiaconum, disl. 85, forte quia corrupta, qusein
de eiecl. Sed in hac parte appellatione nondum ler- abbatissam non ;esl promovenda c. Juvenculas%$,
niinata, rescribit summus ponlifex provideri. q. 1, el decisiones, cap. Tolos. q. 295.
(40) Cap. Dileclo, De prabend.
 263 PONTIFICATUSANNO"XIII, CHRISTI 1210. 268
set, ipsedemcdietateiliius nepolem suiim (41), et A canonicos Trecenses admiseras, vel quod aliquanto
de medielaie alia dictum cellafarium inveslivii; lempore super boc negotio siluisli, cum tunc tem-
quam adhuc detinere prsesumit in tuum prsejudi- poris ecclesiaetua; consuetudines, et quae in ea mi-
cium elgravamen, nonpermitlens le libere de ipsa nus Iegiiime facla fuerarit, ignorares. Adhaecautem
disponere, prout ad te digriOsciturperliriere. Et cellararius sic respondit, quod cum idem archiepi-
licel ad dileclosfiliosdecanumel magistrosG. Cor- scopus in Treeensi capitulo suae Iegationis litteras
nutumParisiensem el S. Remensemcanonicossuper legi feeeris, ct iegatus eo lempore ab omnibus ha-
hoc nostrae fuerint lillerse impelralse, cellararins beretur, an legalus in illa provincia fuerit, non
demumad nos frUslralorie appellavil, ul te posset debebat ulterius in dubium revocari; maxime cum
gravare laboribus et expensis. Idem qnoque prOpo- tuinpraediclis litteris, quas obtinuerascontraeura,
suil procuralor quod ciim in Trecensi ecclesia in- memoratum archiepiscopumlegalum duxeris nomi-
stitutus olirn fueril cerlus canonicofum numeruset nandum. Adjecit insuper, quod licite quisad spiri-
capituli juramenlO firmalus,' supfadictuS arcliiepi lualein fralernitalem eligi poiest in canonicum et in
scoptis, qiii etsi legalus fuisset in Theutonia, in fratrem, nullactiam praebendavacante (42), argu-
Senonerisilamen provineia eiderii nOii fuii officiuiri menturii ad hoc cujusdam epistolae decretalis in-
Icgalionis iiijuricliim', inslituliOnerii'hujusniodi fa- Bducens, in qua legitur quodcum T. clericus, nulla
cere nori potuit ut legalns; quinimo, et si legatus in Lingonerisi ecclesia praebenda vacante, ab epi-
in eadem provincia exstitisset, ad unicum lamen scopo et canonicis Lingonensibussupradicli archi-
spiriluale jus, quod vacabat ibidein, drios insimul episeopi judicisdelegati a nobis intervenienteaucto-
" canonicosinsliluere sibi non licuit coritra canoni- ritatein canonicum receptus fuisset el
fralrem, ila
cas sancliones. Nam si duo uriicam prsebendamha- quOdnullius prsebendsefructus perciperet nisi loco
berent, id esset conira Turoiieiise concilium, quod proxirriovacaturse, nos atlendentes quod dictum T.
praebendaruriiinhibet seclioncm. Si vero duohus in in canoriicumel fratrem recipi non occurrebat ca-
canonicos et fralresreceplis, urii tanlummodoprse- nOnicisinstitutis et vacaturam exspectare praeben-
benda daretarsiib exsptrciatione,alius corilra Late- darri Lateranensi concilio non esset dubiumobviare,
ranense concilium remaneret.' Prseterea, licclin illicilo reprobato, quod licitum erat duximus appro-
Ecclesiain qna ndn est certus' numerus praebenda- bandtim. Unde cum videretur indignum ut is qui
rum,' nulla etiam pra^ienda vacante, in canoiiieum receplus erat in canonicum et in fralrem, praeben-
quis possil assumi, cum intelligalur ad quoddamjus dae beneficio fraudaretur, episcopo et canonicis
eligi quoifex electorum assensu de novo crealur, et „ Lingonensibusdedimus in mandatis ut si res laliter
cum electo'in canonicum nascitur, et desinit cum se haberet, eidem T. praebendam,cum se facultas
defuiiclo, in ecclesia tamen quaedeterminalum ha- offerret, assignare ctirarent. Allegavit insnper quod
bet numeruTiiprsebendarum,uno dunlaxat individuo ab apostolica sede frequenter hujusmodi littera:
jure vacanle, duo iiisimur eligi nonpossuntad illud, impelranlur, ut in ecclesia, in qua cerlus est nu-
cum hujusmodispirituale jus dividilseu communi- merus praebendarum,nulla prsebendavacante reci-
•
carinequeat inter eos. Quanquam interdum ii ad pialur quis in canonicum el fratrem, et eidem prse-
quos spectat electio, de communiconsensu augmen- benda, cum se faciiltas oblulerit, conferatur. Item
larevaleant numerum praobendarum,quoddam jusi Iicel Turonense conciliumseclionem inhibeat prse-
spiriluale de novo creando; nisi forte statulum ali- bendarum, nihilominus lamen Romana Ecclesia
quod obviaret, quod esset juramento firmalum, vel receplionem eorum qui ad dimidias prsebendas as-
ctii sedis apostolicseconfirmalio accessissel, hujus- sumpti sunlin canonicosapprobando,nonnunquam
niOdi'clausula probibitionis adjecta, ut si quidqtiami seclas prsebendaseis prsecipitinlegrari. Sed ad hoc
contra id fieret non valerel. Propler quod instilutio- luit ex adverso responsum quodetsi Romanuspon-
nempraefalam nullam fuisse dictus asseruit procu- tifex dimidiatam quoad temporalem provenlus prac-
ralor, cum in irecensi ecclesia, sicut prseinissumrj bendam conlra concilium Turoneriseilli quandoque
esl, cerlussit praebendarumnumerus, quem capilu- prsecipialinlegrari cui jus spirituale vacans fuerat
linn vel legatus augmentare minime inlendebat, vel[ cumdebila integritate colIatum,'pro eo tamen quod
jus aliquod de novo creare, quod ex eo argui pro- ad hujusmodijus dimidium de faclo, cum de jure
ponebat, quia non fuit unus ad vacantem prseben- non valeal, est recepius, id mandare minime con-
dam et alius simpliciter institutus, sed ad praeben--- suevit, et ex pleniludine potestatis ad unicum jus
dam unicam snpradicto modovacanlem exstiteruut1 spiriluale uon vacans aliquem recipi utilitate vel
ambo recepli. Sed nec Trecense capitulum, adquodl necessitatepensata valeat indulgere; sieut de Au-
prsebendarum collatio nullaienns pertinebat, veli gustino in canone invenilur (43), qui novo modo
diclus procurator prsedecessoris lui, receplionemi provectus et consecratus episcopus, incolumi Va-
hujusmodi approbare potuil, utpote contra canones> lerio episcopo ecclesiae Hipponensi accessitin ca-
attentatam. Tibi quoque nequaquam obfuisse dice- tbedra, non successil. Et sicut de non vacante prae-
bat quod cellarariuni prsefatum ad os.cultim inlerr benda, concessa tamen et confirmala per Romaiiuin
(41) In quart. Coll. medielale una diclumG. nep. (45) Cap. Non autcm, 7, q. 1, c. 12.
(42) Cap. Dilectus,De prsebendis.
PATROL.CCXVI. 9
£67 1NN0CENT1IIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 268
pintificcm, cuidam clerico in ecclcsia Lingonensi L episcopumipsum ab ipsius super hoc, etc, vsque
el per exseculorem ipsius ad eamdem etiam non dignaremur. Verum dictus R. procurator ejusdem
vacantem rcceplo, in prseallegala legitur decrelali, episcopiproposuit ex adverso quod cum, etc, ut in
prsefatustamen archiephcopus, qui etsi legatus Cuis- alia, usque prsesumilin mcmorati episcopi praejudi-
sel in provincia, absque nostra saliem liceniia spe- cium et gravamen, nou permiilens eum libere de
tiali conira juris scripii lenorem ad unicum jus ipsa disponere, proul ad se dignoscilur pertinerc.
spiritualc quod vacabal in ecclesia supradicla, in Et Iicel, elc, usque frustratorie appellavit.ut epi-
qua certus erat mimerus prxbendarum, inslituere scopum ipsum posse, etc, usque vel diclus procura-
non potuil nepotem et cellararium supradiclos, cum lor proedecessorisipsius cpiscopi receptionemhujus-
hoc non solummodo Turonensi sed eliam Latcra- modi, ctc, wtin alia, usque altentatam. Ipsi quoque
nensi concilio obviarel; maxime cum nec novum episcopo nequaquam obfuisse diccbal, etc, in eum-
jus creare intenderct, nec praibendarum numerum dem fere modum ul in alia, usque duxeril nominan-
augmentare, quod inde colligilur, quia resignatione dum. Adjecil insuper, elc, ul in aiia per lolum, us-
cellararii procurata, eosdem inslituit ad unicam que sanctiones. Quocirca discretioni veslrseper apo-
prsebendamvacantem. Unde nos his el aliis intelle- stolica scripta mandamus quatenus quod esl a nobis
clis, cellararium antedictum, quem prsefatam prse- * sententialiler diffiniiumfaciatis appellatione remota
bendam conslilii prius libere resignasse, ad reslilu- inviolabililer observari, contradictoresperceiisuram
lionemeorum quaeratione supradiclse investiturse ecclesiaslicam compesceiites. Quod si omnes, eic.
tenebat de consiiio fiatrum nostrorumsenientialiter in, fraier cpiscope, cum eorum alteraea, etc
diiximus condemnanduni, ei super prsebenda ipsa Dalum, ut in aliaper lotum.
vel ejus parte silenlium imponenles ; ita quod per LXXIV.
hoc supradicto G. nullum praejudiciumgenereiur, ROFFENSI ET SARESBERIENSI EPISCOPIS (44).
maxime cuni res inler alios acla non noceat regula- Dedotatitio B. reginrnAnglorum.
riter aliis juxta canonicas et legitimas sancliones. (Datum Lalerani, iv Idus Maii (45.)
Nulli ergo oinnino hominum liceat hanc paginam Ulinam [charissimus in Chrisio filius noster] Jo-
noslrse difliniiionis infringere vel ei ausu temerario annes (46) [rex] Angliae,noslris acquiescens moni-
conlraire. Si quis aulem hoc attentare prsesumpse- iis et consiliis, sic regerel semelipsum ul nos, qui
rit, etc, usque incursurum. de corde puro,.conscienlia bona, et fide non ficta
Daltim Romse apud Sanclum Petrum,Kal. Maii, ejus salulem diligimus et honorem, in ipsum non
ponlificaius nostfi anno tertio decimo. „ cogeret ecclesiasticam exercere censuram (47) nee
LXXIII. conlra se divinam iracundiam provocaret illis inju-
ErlSCOPO, ET 1. ARCHIDIACONO, ET MAGISTRO N. BE rias inferendo quibus imperliri deberet graliam et
DOACO CANONICO CATALAUNENSI. favorem. Compellimur etenim vel inviti scribere
Deeademve. conlra eum, qui tolies noslra monila prseleriit aure
(Daimn, ut j» alia.) surda, ut querella charissimaein Cbristo filiseBeren-
Dileclo filio nostro Petro lituli Sanctse Pudeu- gariaa(48) quondam Anglorum reginse illuslris in-
tianse presbylero cardinali dileclis filiis R. de Ava- dicat saepessepius nostris auribus inculcala; a cu-
lon cellarario Senonensi et R. de Noa clerico pro- jus clamore nec possumus nec debemus averlere
curatori venerabilis fralris noslri Trecensis episcopi aures nostras, qui sumus omnibus in justiliadebito-
auditore concesso, etc, ulin aiia, usque bonse me- res; illius vicem, licel immeriti, gerentes in terris
moriaeprsedecessorissupradicli episcopi Trecensis qui hominis personam non accipit, sed cum tran-
Constantinopolitanisparlibus, etc, utin alia, usque quillitale judicans, facil misericordiam et judicium
assignari. Episcopusquoque, cum ad eamdem ac- omnibus injuriam patientibus, el reddit relributio-
cessit ecclesiam consecralus, dicttim cellararium nem superbis. Saepenamque ipsum recolimus mo-
cum canonicisaliis ad osculum dignosciturrecepisse, 0 nuisse ut suae saluli consulens el bonori, eidem
cum lamen, etc, ui in alia, usque super prsedictis reginse super dotalitio suo, medictale mobi-
iion movit per biennium quaeslioneni. Unde petiit ut lium (49) inclyl.nerecordationis regis Richardi fra-
(44) Episcopis siiffraganeis archiepiscopi Cantuu- el c ex parte De fide inslrumenl.
riensis in majori Britannia, cui subditi simt viginti (47) Er.clesiai censuram, excomniunicalionem,
episcopi provinciales. kpaxiy.w> xpiaiv in codicecanonum Eccl. Afr. c. 100.
(45) Vide lib. n, epist. 223, 224. V. HincmaVum,episl. 9, c 38.
(4(i) Joannes, fraier Ricardi primi, et patruiis (48) Berengarice,quondam uxoris Richardi primi,
Arluri ducis Brilanniaenepotis ex fratre, quemjussit quse lilia fuit Garsiseregis Navarra;. Polydorus Yir-
trucidari, ut faciliori via regium apicem sorliretur. gilius, Hist. Angl., lib. xiv, in principio , de qua in
Quibus palralis, judicio Parium Franciaj inlerposilo, diclis capitibus supra citalis, niale Bzovius, qui
hclliim initum esl in regno Franciaeet Angliae, de Bercngariam Joannis regis Anglise uxorem fuisse
quo in c, Novit.de judiciis, et c ex parte Deforo com- scribit anno Domini 1228, § 10. lsahellae siquidein
petenti, nbi Iegendum auctoritaie bonae memoriae meminisse debuit ex eodem Virgilio lib. xv, quse
lnuocentii papae, non Joannis. Illi siquidem Hono- nupta fuit Joanni.
rltis tertius auctor rescripli successit, et primum lis (49) Medietate mobilium. Quse consueludo Pari- viget
coniestata fnil in judicio coram lnnocentio III; in variis Galliseprovinciis ex jure inunicipali
deuule agitata sub Houorio III, in diclo c. ex parte siensium, Burgundionumet aliarum genliuni; mo-
269 PONTIFICATUSANNOXIII, CHRISTI 1210. 270
trissui.et quibusdam aliis quse ipsa sihi compe- A lentise processislis, pro eo quoclvobisnon consisiit
tere asseril, salisfacerel competenter. Sed quia nec regem prsefalum infra sex menses non direxisso,
id curavit efficere,nec coram judicibus illis qnibus juxla nostri mandali lenorem, ad nostram praesen-
negolium ipsum pluries dignoscimur commisisse, liam responsalem. Cuni igitur a lempore quo sibi
ipsi justitiam exhihuit super eis, nos landem ipsi noslras litteras prsesentastis novem mensium spa->
dedimusin mandatis utusque ad feslum naiivitalis tium el amplius sit elapsum, nec rex idem ad pise-
bealseMariseproximo tunc venturum per procura- senliam noslram propter hoc aliquem direxerit rc-
torem idoneum noslro se conspectui prsesentaret, sponsalem, procuratore reginsediutius exspectante,
exhibilurus praefataereginse vel procuratori ejusdeui ac eadem per decennium et amplius post nos cla-
superpraemissiset aliis, si qua forte adversus eum maveril incessanter, fraternitati vestrae per iterata
ducerel proponenda, quod ordo posceret ralionis. scripta mandamus el dislricle prsecipimusquatenus
Ipse vero, licet dileelusfilius prior Wigorniensis de humano favore ac timore poslpositis,ad publicatio-
mandalo venerabilis fratris noslri Wigorniensis (50) nem ejusdem sententiae ac observalionem ipsius,
episeopi, exhibiiisei Iitterisnoslris, prsefatum lermi- juxla priorum coiilinenliani Iilierarum, sublnto cu-
num ex parle noslra sibi peremptorium assignarit, juslibel contradictionis et appellaiionis obstaculo
sicut venerabilis frater nosler Eliensis (51) el prae- B procedatis ; praeceptnm nostrum taliter impleluri
fatusWigorniensis episcopi, quibus super hoc dire- quod plus Deo quam Iiomini deferre probemini, ct
ximus scripla nostra, per suas nobis litteras inti- vcstra possit inde obedientia merito comniendari.
marunt, id tamen facere contempsil omnino, pro- Qualiler autem in exsccnlione prsecepli aposlolici
curaiore ipsius reginaead praediclum terminiim ad processeritis, lam nobis quam soepefatsereginae cn-
sedem apostolicam accedente, ac per quatuor men- relis litteris vestris fidelilcr intimare. Quod si non
ses el ampliusexspeetanlc. Nos igitur in noslrae sa- ambo. . . alter vestrum ea nihilominus exsequaiur.
lulis dispendium nolentes ullerius deferrc homini Datum Lalerani, iv ldus Maii, anno lertio de •
contra Deuni, ipsum perlitteras noslras monnimus cinio.
et exhorlali sumus allenlius, in virlute Spiritus ;LXXV.
sancti eidem firmiier injungentes ut usque ad sex EPISCOrO, ET MAGISTRO FLORENT10 ARCIIIDIACONO •
7..V.
inenses posl susccptionemlitierariim nostrarum aut MORENSI, ETABBATI DEMOREROLA ZAMORENSISDIOE-
praefalaercginsc satisfaceret congrue de prsedictis, CESIS.
aut componerel, si fieri posset, amicabiliter cum Scribitur pro episcopoPortugatensi.
eadem, vel per sufTicienlemet idoneum responsa- (Datum Lalerani, ui Idus Maii.)
Iem (52) aposlolico sc conspcclui prsesentarel, ex- (31) Graves oppressiones et enormes injurias a
liibilurus eidem vel ejus procuraioii super his cl cliarissiino in Christo filionoslro illuslri rege Por-
aliis quaeadversus eum duceretproponenda jusliliae tugalensi venerabili fralri nostfo Portugalensi epi-
complemenlum. Alioqnin extunc civilates, villas, scopo irrogatas nec ipse proplcr hoc ad sedem apo-
castra, el maneria (53) quse ad doialilium praefalse slolicam coaclus confugcrc quasi nudus prae ipsa-
yeginsespectarc noscuntur, in ipsis lilteris suis no- rum muliitudine facilc nobis potuit viva voce sub
minibits adnotata, licct cx alia causa supposilasiut compendio brevitalis exponere, neque nos vobis
senlentise iiiterdicti, propier hoc lamen pari sen- prsesenii pagina recensere. Cum enim super variis
tenlia specialiter decrevimus alligata; ul in omni- gravaminibus quaepraefalusrex excrcueral in ciim-
hus illis nequaquam interdicli senlentia rclaxetur, dem, duduin compositio iuter eos medianiibus de-
donec supcr hoc idem rex satisfecerit compelenler. legatis nostris celebrala fuisset, quam idcm rex,
Dantes vohis dislricle riiliilominusin prseceplis.ut sicut palet ex autheniico suo scriplo promisil se
luimana gratia et mundano limore postpositis eam- fideliter servaiurum, ipse demum super arliculis
dem publicarelis senlenliam, et facerelis sublato contenlis in ea veniens contra ipsam, adversus me-
cujuslibet contradiclionis et appellationis obslaculo D moratum episcopumgraviores innovavitcalumnias,
aucloritate nostra firmiter observari. Vos nutcm, el saeviores anguslias inslauravit. Indignalus siqui-
licel pridie IdusJuIii proximo prseterito, sicut cx dem ei pro eo quod illicilis nati sui nuptiis inleresse
lilteris veslrisaccepimus, noslras curaveritis eidem ac eidem transeunli per civitatem processionem
lilteras praesentare, et ipsarum continenliam sibi facere denegavil,post appellalionem ad nos inlcrpo-
exposueritis diligenler, el idem nec prsefatsereginse sitam domos quoruiiidamcanonicorum ipsi episcopo
salisfeeeril, nec amicabililer composuerit cum ea- assistentiiim lecil dirui, ac eis prsebendaset equila-
dem, nondum tamen ad publicalionem ipsius sen- luras aufcrri, seras porlarum ecclcsiie violari, ex1

bilia autem nomine Massarytici conlinentur lib. iv, ex parte De privileg.

c. 16 Constiiiit. Venet.
(50) Wigorniensis,suffraganeiarchiepiscopi Can-
tuariensis, de quo in c. Innotuil de elect.
(51) Heliensis,qui el suffraganeusejusdem arclii-
e^iscopi.
(52) Responsalem,procuratorem in litem ad actio-
neni factum. L. Sed ctside pactis, c. Cwmofim, e.
(55) Maneria, cum hic agalur de virtule compre-
hensiva, late et favorabiliter debemus verba inler
prctari. Itaque non hic accipiemus manerium prc
illa parte donius, quse liabilatur ab ipso patrefami-
Iias, sed pro universa sedificiorummole.
(54) Vidc supra epist. 57.
 271 INNOCENTII.III PP. REGESTORUMLIB, XIII. 272
communicatos in ecelesiam intromilti, defunclo- }A cite providendo ut prseceptum aposlolicuni taliter.
rum in intcrdicto corpora sepeliri, e.i.euni.de.m.epi- impleatis quod Deum videamini potius quam bomi-
scopum ae decanum aliosque tribula.lio.nissuaecon- nem revereri; ne, si aliter ageretis, nejjSigei.itiain
socios in episcopali domo quinquc pene mensibus vestram cum exactissima pcena requirere cogere-.
per portarium.suum et burgenses Portugalenses sic niur. Volumus insuper. et prsecipjmusut circa^o.nir
atrocitcr obsideri ut non solum facultatem oxenmli nia quae praemissa sunt, tam super prip.cipalibus
de ipsa, verumeliam superveniente infirmitaie ad quam super incidentibus, appellatione poslposjta
•coiifitenduni e.t adorandum sacerdotis et crucis procedalis. Quod si non omnes.. . lu, fraler. epi-
copiam nequivcrit obtinere, donec multis debone- scope, cum corum altero, ctc.
slatus opprobiTis, et magnis periculis circumse- Daium Lalerani, m Idus Maii, anno.teriio de-
ptus, intcr baec omnia canonicis et porlionariis cimo.
Poi tugalensis e.cclesiaepost inlerdictum in appella- LXXVI.
liouis npslrae coiilemplum ad cumulum doloris sui PORTUGALENSI EPISCOP0.
divina solemniter celebranlibus, compulsus cst De eadem re.
uuntiis regis dicere quod se illius exponeret volun- (Laierani, iu Idus Maii. )
B Justis pclenlium desideriis dign.um est nos faci-
tali. Qui sicdemum a custodia liberalus, intelligens
lem praebere assensum, et vota quae a rationis trar
qiiodrexeuin ad compositionem iniquam et ap-
mile non discordant effectu prosequenle complere.
pellatipnum renuniiatiouem inienderel coarctare,
noclurnae fugseprsesidio, recursiiriis ad nos, regni Eapropler, venerabilis frater, luisjustis posiulalio-
sibi prseclusos exilus.vix evasil. Praefalus autem nibus grato concurrentes assensu, compositionem
inler tc ac charissimum in Christo filium nostrum
pprlarius bona episcopatus invadens et in suos ac
regios usus expendens, homincin quem dictus epi- illuslrem regem Porlugalensem super arliculis com-
in niedianiibus venerabili fratre no-
scopus ad uecessaria sibi deferenda transmiserat prehensis ipsa
carceravit. Cum igilur hsecet alia quae conira ssc- stro Zamorensi episcopo el coilegisjpsius delegatis
ut nobis provide celebratam el ab utraque parie
pe falnm episcopum el ecciesiam, imo Deum, per
eumdem regem enormiler alleniaia dicuntur, ex sponte receplam, sicut in atiibeiiiico scriplo pleiiius
iujunclo nobis apostolalus officio corrigere lenea- coniinetur, aucloritale apostolica confirmamuset
liiur, discretioni veslrseper aposlolica scripia.nian- pracsentisscripli palrocinio communimiis, cujuste-
damusel dislricte prsecipimus quatenus ipsum ad noresllalis: Sancius Dei graiia Portugnlensis rex
restitutionem ablatoruni el satisfaclionem injuria- ^, \ M. eadem Zamorensi episcopo et ma<?istroP. Le-
rum supcr bis el aliis lam debilam quam plenariam gionensi et I. Zam.orensi decanis salutem et since-
ram dileclionem. A memoria veslra non credimus
episcopo, dccano el aliis ejtis sociis impendendam,
nccnon etiam observandam compositionem praidi- excidisse quod super negplip quod inter me etPor-
clani monere prudenlcr el efficaciter inducere pro- tugalensem episcopumvertilur, injiuncmodummihi
curelis. Qui si forsan infra tempus quod ei duxeri- lilteras destinaslis. Illuslrissimo ac venerabiliilomino
tis praefigendumid non curaveril adiinplere, exlunc Sancio Dei gralia Porlugalensi regi M. eadem Za-
eidem ingressum ecclesiaeac universa interdicalis morensis episcopus et magister P. Legionensiset
ecclesiastica sacramenta, prohibentes in locis ad I. Zamorensis decani saluiem ct promptum devo-
tionis famulatum. Nolum facimus exccllenlise ve-
quoeipsedevcncrit, eo praesenle diyina oflicia cele- strae
brari. Etsi uec sic durilia sua poterit emolliri, qupd nos, meclianiibusprocuraioribus veslris,
litteras vcstras hoc nobis intiniare ut Portngalenscm episcopum ad talem induximus
per curelis;
si niorbum, quod absil! contigeril aggravari ad composilionis niodum, inspeclo prius, diligenle?
summi ponlificis rcscriplo, ut vos prius ipsum epi-
curalionem ipsius grayiori medicina, quemadmodum
scopum el suos in plenitudine gratise vestrae bona
expedieril, insislamus. Dictum autem po,rlarium el D fide recipiatis, super quo ei lam
aperias lilteras
M, Martini ac.G. servientes ipsius, necnonI. Albtim, quam alias similes judieibus iransmitlalis, et
P. Feudtim. Tirou el omnes alips quo.s constiterit epi-
scopaluni sutim cum dcbi.taiiitegritate eidem el.pa-
ac
praefatum episcopum decanumet ejussocios in- Irimonium suum cum inde ablalis. rcstiiualis; de
clusosindomo sua.leinere tenuisse, cum el idem causis
religiosorum et quorttnicunque clericorum
portarius quemdam ejusdem cpiscopi subdiacouum episcopalus suf vos no.n iiitromitletis per vps vel
vinclum calena ferrea lenuisse dicatur, tandiu de-
per homines veslros, nisi requisitus ab eo, et ab
nnnlietis excommunicalioni subjectos el ab oninibus omni
ipsorum gravamine deinceps desisleiis ; el
faciatis tanquam excommunicaios arctius evilari si causam vel querimoniam adversus aliquem de
donec passis injuriam satisfecerint competenter et
habuerilis, nonper vos, sedper euiii, ju-
cum veslrarum lestimonio lilterarum ad sedem ac- prsedictis
stitiam consequemini; si autem adyersus episcopum,
cesserint aposl^licam .absolvendj; senlentiam ipsam: vel adversus suos
per archiepiscopum velpersum-
singuIisdiebus.Dominicis.acfesiivis, pulsatis cam~ mum poniificem lantum, si ad eum appellalum
panis, et candelis accensis, per lolam Portugalen- fucrit, vobis, nisi cum eo aliter conveneritis., salis-
veiu dicecesim facicnles solemniler innovari, solli-
faciel; et vcbis non recipienlibus in proieclioue
273 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRISTI 1210. 271
veslra contra euni aliquem de suis siibditis, nec in .\. LXXVII.
aliquo amodo etini gravanlibus, neque impedien- DURANDO DE OSCA,ET WILLELMO DES. ANTONINO,-
tibus, omnia quse ad eum el ad officiumejus et ad EORUMQUE FRATRIBUS INFIDECATIIOLICA PERMANEN-
jusecclesise suae pertinent habeat, libere everceal TIBUS.
et quiete. Slaluimus praslerea cum prasfaloepiscopo De negotio Durandide Osca el socioriim.
«t vosei, cum ad excellentiam veslram destinave- (Laterani, in Idus Maii.)
•ril, equiialuras suas et supellectilia et alia quse in (55) Cuma hobisipetii.urquod jusliim Ost et ho-
civitate Porlugalensi et ejus patrimonio invema neslum, lam vigdr aequitatis qiiam ordo exigit ra-
fuerint ad ipsum el ad suos perlinenlia reslitui, el lionis ul id per sollicitudiiieinofficii noslri ad debi-
P. Rederici militem absolvi facietis. De his vero lum perducatur effectum. Eapropter, dilecli in do-
quae ad praesens inveniri non poterunt, quac ad niino filii, vestris juslis poslula lionibus graio con-
ipsum vel ad suos speclare noscunlur, sic dispo- currenles assensu, aucloritate pneseiilium inhihe
suimus ; til a die qua vos videril, vel vobis inno- mus ut nullus vobis qualibel violenlia vel stibre-
lueritper nuniium ejus ipsum Por.tugalensem civi- ptionis aslutia in praipositumpracferalur, riisi'quam
tatem intrasse, qiiando et ipse debet pro se elpro voscum consilio dioecesaniepiscopi, virum qiiuiem
judicibus episcopalum ab iiuerdiclo absolvere, us- idoneum, in fide recla, sana doclrina, et honesla
que ad duos menses ipsi episcopo el suis plenariam conversatione probatum, duxerilis cligendum. Nulli
reslilutionem, namjura sic poslulanl, facieiis. De ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrse
satisfactione vero sibi exhibenda celsitudinis vestrse inhibilionis infringere vel ei, elc, usque incursu-
discretioni commiltet, si circa reslilulionem sibi rum.
faciendamet alia quaediximusvos promplum inve- Datum Laterani, in Idus Maii, ponlificalus no-
nerit et benignum; ut veslra honestate ac sua pen- slri anno lerlio decimo.
sata, et Dei timore prae oculis habilo, quomodo LXXYIH.
satisfaeiendum videritis satisfaclionem exhibere ARCIIIEPISCOPO ET SUFFRAGANEIS TERBACONENSIS
curetis. El si prsedicta, quse pro bono paeis et ho- EGCLESl^E.
nestate regia traclavimus, .majestali veslrse pla- De eadem re.
cuerint, per litteras vestras aperlas nobis et per (Laterani, iv Idus Maii.)
alias domino Porlugalensi volunlatem veslram inti- Cum inaeslimabilepretium sanguinis Jesu Christi
mare omnino non poslponalis. Si aulem placuerinl, leneaniur in animabus redemplis ex injuncto nobis
et aliquod de prsemissisper vos, quod non credi- .r»apostolalus officio custodire, non solum veraciler
mus, omissum fuerit, apostolici rescripli coertio, paenitentibiis clementer impendere veniam nos
circa ea quaedefectum patientur, in suo slatu apud oportcl, verum eliam pertinaciter delinqueiites in-
nos interim perdurabit; ita ut medio lempore nec stanterad pcenitcntiani provocare; ne si vel bis
vobis nec ipsi iiceat super causa quse inter vos et paternam consuewdinein, vel illis sollicitudinem
ipsum vertitur ad appcllationisdiffugiumconvolare. subtraxerimus pasloralem, lol videamur ejusdem
Aaldidimusctiam prseterea, ut fabricam ipsius ec- preiii redemptioni sublrahere quol in-salvalione
clesisecumomnibus pertineuliis stiis ecclesiselibere ipsius nostra potuissemus vigilantia conservare.
reUnquatis. Ipsa enim ecclesia debel de ipsa fabrica Quapropter venientes dudum ad apostolicam sedcm
disponere proul videril expedire. Veslram igitur dilectos filiosDurandum dc Osca et Guillelmum da
disi.relionem indubiianier certifico quod oimies sancto Antonino et Joannem de Narbona et Ermcn-
pradictos arliculos composilionis inter me et Por- gaudum et Bernardum Bitlerrenses et Rayraiindum
tugnlensem episcopum faclee aclmiito gralanter et de Sancto .Paulo el Ebrinum ac socios eorum pa-
approbo, etpromilto firmiter me in oinnibus et per lerna benignitate snscepimus, el ea quae nobis tani
omnia sine dubio fideliler servaturum. Si vero, P'o se qnam pro fralribus suis exDonere curave-
quod Deusavertal ! a die qua ipse intraverit super D runt pleno concepimusinlellectti. Ex his ergo quae
his quae inventa non fuerinl in episcopatu contenlio nobis de arliculis lidei el sacramenlis Eeclesise di-
alii|iia de restitutioue facienda emerserit, concedo ligenter examinati dixeruntcognovimus eos fidem
ei sectiriutem bona fideet hominibus alque rebus sapere orthodoxam et catholicam astruere verita-
cjus eundi et redeundi ad vos, quoties voluerit, pro lem. Ad majorem lamen expressionem, apposilis
sua juslilia super restiluliqne illorum qti5e defue- evangeliis, et scripto confessionis eorum imposilo
rint consequeiida. Nulli ergo omuiiio boniinum li- super illa, recepinmsab eis hujusmodijuramentum..
ceat banc paginam noslrae confirmationis infrin- Ego, inquil, Durundus de Osca, etc,at supra, lib.
gere, vel ei ausu temerario conlraire. Si quis autem xi, cpist 196. Scriptuin autem confessionis eo--
boc aiteniare prassumpserit, indignalionem omni- rum est tale : Paleal omnibusfidelibus,etc, ul su-
potentis Deict bcatorum Petri et Pauli apostolorum pra paucis mutaiis, qux illic adnotata sunl in mar-
ejus se noverit incursunim. gine, usque.Ecclesicedebitas persolvendo.Nos igiiur
Datum Laterani, ni Idus Maii, pontificalus nostri habito fralrum nostrorum consilio , per apostolica
£ano tertio decimo. vobis scripta mandavimus ut recepto a cseteris fra?-
(55) \Ude supra episl. 63,.et iufra episl. 78, 94.
 275 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 276
trihiis simili jurainento, rcconciliaretis eos ecclesia- .A
J de Inesbrie cum Killoloiianel una carrucata lerrce
sticas unitali, el dentinliarelis eos vere catholicos ac aliis perlinentiis , ecclesiam de Kilcronete cum
ac recte fideles, in procscriptis et aliis ipsos secun- omnibus perlinentiis suis , Mullochpissi cum omni-
dum Deum abomni scandalo et infamia servanles bus perlinentiis suis, ecclesiam de Baliclierechan
immunes, etin lilteris lestimonialibus el aliis ad- cum omnibus pertinentiis suis, ecclesiam de Fiiltim
ininiculis ipsos propler. Deum misericordiler juva- cum omnibus pertinenliis suis, ecclesiam de Kilme-
retis. Quia vero sicut accepimus, occasionis prae- dinioc cum omnibus pertinentiis suis, el omnia ec»
lextu quod mandaium hujusmodi 'communiler su- clesiasiicabeneficia de Odagaiha Omilimcum omni-
sceptis, ad reconciliationem illorum qui sub prse- bus perlinentiis suis, et unam piscariam in Odaga-
scripta forma recoiiciliari Ecclesise poposcerunt tha Omilin, et duas piscarias apud Fidum/et untim
iiondum a vobis fiiit processum, uno se per alium mesttagium cum horto suo, el quamdam lerram
cxcusante, qua de causa inulti qui btiinililer pe- apud Inesbric ad grangiam construendam, quam
tierunt intrare, bactenus remansisse foras ecclesiam nobilis vir Helias filius Northmanni pia vohis libe-
asserunlur, nolentcs, sicul eiiam nec velle debe- ralitate. concessil, sicul in ipsius aulhentico plenius
inus, ut qui trabi gratia divina creduntur , pcr duri- _ continetur, etcapellam de Radlatbgenam cum per-
liam veslram ab infiuila Dei misericordia repellan- tinenliis suis , et unum mesuagium cum sex acris
lur; fraternilali veslrse per aposlolica scripla man- terrae, et duo curtilagia inler insulam el muros
damuset dislrictcprsccipimus quatenus si non om- Waterfordise, sicut ea omnia jusle ac pacifice pos-
nes his exserjuendis potueritis inieresse, tu, fratcr sidelis, vobis e.l pervos ecclesiaeveslrse auctoritaie
arehiepiscope, cum quolihel alioruni conslitutos in aposlolica confirmamus et procseniis scripti patro-
Tcrraconcnsi provincia liujiismodipoenilenlcs juxta cinio communimus. Nulli ergo omnino hominum
praescriptam lormam appellatione remota reconci- liceal hanc paginam nostrtc protectiouis , conslitu-
liare procures; circa prsefatum Durandum de Osca tionis et confirmalionis infringere, vel ei ausu te-
et Willelmum de Sanclo Antonino ac eorum socios merario conlraire. Si quis autem hoc attentare prae-
secundum praemissummandaluni nihilominus pro- sumpserit, indignationem omnipotentis Dei et bea-
cedendo, eis auteni iu fide recta et sana doctrina loruin Petri et Pauli aposlolorum ejus se noverit
manenlibus exhortaiidi liceiuiani Iribuentes com- incursurum.
petentibus horis et Iocis. Dalum Lalerani, u Idus Maii, anno larlio de-
Datum Laterani, iv Idus Maii, anno lerlio de- cimo.
cimo. C LXXX.
Jn eumdem modum scriplum em archiepiscopoel HUGONI RAVJIUNDI CANONICO EBREDUNENSI.
eu/fraganeis ccclesiccNarbonensis. Absolvilurab impetitione cujusdatn mulieris.
Dalum, ul in cdia ver totum. (Lalerani, IVNon. Junii.)
LXXIX. CumM. mulier Bononiensis, quse le in praesenlia
HUORI ETC.YXOMCIS SANCT.E CATIIARIN.* WATEFOR- dilecti filii noslri Gualse Sanclse Marise in Porticu
DENSIS. diaconi cardinalis, quem ipsi et libi concessimus
Recipiuntur sub prolectioneapostoliccesedis. auditorem, pelebal in virum , landetu post alterca-
(Laterani, n Idus Maii.) tiones multipliccs coram vencrabili iratre nosiro
(56) Cum a nobis petitur quod justum est et hone- Tusculano episcopo libera et spontanea voluutate
stum, tamvigor sequilatis quam ordo exigit ralionis continenliae votum emiseril, et tu militaturus Do-
ut id per solliciludinemofficiinoslriad debitumper- mino in clericali proposueris ordine permanere, a
ducalur effeclum. Eapropter, diiecti in Domino filii, nobis buniiliter poslulasti ut libi super hoc paterna
veslris justis poslulalionibus grato concurrenles dignaremur in posterum sollicitudine providere.
assensu, ecclesiam sanctse Catbarinae Waterforden- Yolenies igilur quieti el bonestaii tuae de consueta
sis et personas ibidem Doniiuo famulanles, cum D sedis apostolicae providentia pracavere, tam vo-
omnibus boiiis quae inprsesentiarum rationabililer tum mulieris praedictaequam propositum luum gra-
cum pro matrimonio,
possidet, aut in fulurum justis modis, prxstante lum habenles el ratum, el
nihil coram au-
Domino, poterit adipisci, sub beali Pelri et nostra quod le secum contraxisse dicebat,
ab absolventes ipsius,
protectione suscipimus. In primis siquidem statuen- dilore probaret, te impelitione
tes ut ordo canonlcus, qui secundum Deumet beali ne occasione hujusmodi malrimonii niolesleris
ulterius ab eadein, auctoritalc apostolica inhibeinus.
Auguslini regulam atque institulionem fratrum do-
nius Sancti Yicloris Parisiensis in eodemlocoinsti- Nulli ergo oninino hominum liceat banc pagiuam
tutus esse dignoscitur, perpetuis ibidem temporibus uoslrae inhibitionis infringere vel ,ei ausu, etc. Si
inviolabiliter observelur. Specialiter autem insulam quis autem boc, ctc, usque incursurum.
exlra muros Walerfordiae, in qua sita est ecclesia Datuin Latcrani, iv Nonas Junii, anno lerlio de-
cimo.
ipsa, cum omnibus peninenliis suis, ecclesiam de
Kiloieran cum omnibus perliiientiis suis, ecclesiam

(56) <ide infra cpist. 95,

OTJ prwrnnnATiis ANNOTTII r.nRiSTi isin «17«
LXXXI. A Han, ecclesiam de Calidoloco, ecclesiam de Age^'-
A
R0EERTOABBATI MONASTERU SANCTI MARTINI TROAR- neio cum duabus garbis decimaeipsius villae, eccle--
NENSIS , EJUSQUE FRATRIBUS TAMPR/ESENTIBUS QUAM siam de Milleio, ecclesiam de Campegnol, ecclesiam*.
FOTURISREGULAREM VITAMPROFESSIS IN PERPE- de Beneio, ecclesiam de Retuleio,. eGclesiam.dE
TUUM. Praeriis, ecclesiam de Muscampis, ecclesiam Sancti
Recipiuntur sub proteclionesedis apostolicce. Hippoiyli, ecclcsiam dc Burceio et ecclesiam de
(Lalerani, Kalendas Junii.) Caravill cum clecimis,capellis, obventionibtis et aliis.
Quolies a nobis petitur quod religioni et hone- quae habelisin ipsis, capellara Sanctse Margaritse de
stali convenire dignoscitur, animo nos decet libenti Ponceio , capellam de Boca , capellam Sancli Tho-
concedere , et peleniium desideriis congruum suf- msc, capellam Sancli Michaelis .de Bosco, el capel-
fragium impertiri. Eapropter, dilecli in Domino lam Sancti Blasiide Ulmo, cum adjacenti grangia, et
filii, vestris justis posluiationibus clemenler anntii- aliisperlinentiis earumdem; ecclesiam de Caigneio,
mus, et praefattim monasterium Sancli Martini de cum quibusdam terrisctdecimis. In Angliaecclesiam
Troarno , in quo divino estis obscquio riiancipali, de Weneloch , eeclesiam de Malpedra et ecclesiam
sub beali Peiri et nostra proleciione suscipimus et Sancti Andresede Witteherst, cum decimiset aliis
prsesentis seripti privilegio communimus. In primis B pertinentiis suis , grangiam de Malni, grangiam de
siqnidem staluenies ul ordo monaslicus , qui se- Casteller et grangiam de Clevill, capellam de De-
cundum Deum el beati Benedicti Regulam in eodem serto, cum decimis et aliis perlinenliis suis. Sane
monasteiio iiistiiiiius esse dignoscitur, perpetuis novalium veslrorum qusepropriis manibus vel sum-
ibidem lemporibus inviolabililer observelur. Praeler- ptibus colitis, sive de veslrorum animalium nutri-
ea quascunque possessiones, quaecunquebona idem mentis , nullus a vobis decinias exigere vel exlor-
monaslerium impraesenliarum juste ac canonice quere prsesumat. Liceat quoque vobis clericos vel
possidet, aut in futurum concessione pontificum, laicos liberos et absolutos e ssecnlo fugientes ad
largitione regum vel principum, oblalione fidelium , ronversionem recipere, et eos absque conlradictione
seu aliis justis modis, praeslanle Domino, poterit aliqua relinere.
adipisci, firma vobis veslrisque successoribus et Prohibemus insuper ut nulli fralruni vestrorun>
illihala permaneant; in quibus hocc propriis duxi- post faclam in monasterio vestro professionem fas
nius vocabulis exprimenda : Locum ipsum in quo sit, nisi arctioris religionis obtenlu, de claustro
praefaltini monasterium situm esl cum omnibus veslro discedere. Discedenlemvero absque comniu-
perlinentiis suis.burgum Troarnense cum honore , nium litterarum cautione nullus audeat relinere.
ac omnibus appendiciis suis, Joanvillam , Sanctum Cum autem generale inlerdictum terrae fuerit, li-
Paternum cum Ramat, Toffievill, Salnervill, Lir- ceat vobis clausis januis , exclusis excomrnunicalis.
rc.sa, Bures cum mariscis, boscis, terrariis, pisca- et inlerdictis, non pulsatis campanis, suppressa voce-
riis , pasnagiis , vineis, pascuis, pratis, guarandis, divina officiacelebrare. Auctorilate quoque aposlo-
mercatis, teloneis, nundinis, molendinis et aliis lica prohibemus ne ullus in vos vel monasterium
liberlaiibus, immunilatibiis, consuemdinibus et per- vestrum excommunicationis vel interdicti sententias
tinenliis suis , ecclesias de Sancla Cruce, de Sancto sine manifesia et rationabili causa proferre seu no-
Jigidio Troarnensi, de Joanvilla, de Sancto Palerno vis ei indebitis exactionibus vos aggravare prsesu-
de Toffrevill, de Salnervil, de Lirosa, de Buris, el mal. Chrisma vero, oleum sanctum, consecraiiones.
de Sancto Silvino, et capellas de Reinerii Manill et altarium seu basilicarum , ordinationes clericorum
de Folletol ab episcopali jurisdiclione peramicabi- qui ad sacros ordines fuerint promovendi\ a dicece-
lem compositionem exemplas, ecclesias de Fonle- sano suscipietis episcopo, siquidem catholicus fue-
nel, de Varavill et de Castrovir, el quidquid ex-con- rit, et communionem et gratiam sacrosanclaeRoma-
cessione venerabilium fralrum nostrorum S. Sa- nae sedis habuerit, et ea voluerit vobis sine pravilate
giensis et L. praedecessoris ipsius ac bonae memo- y aliqua exhibere. Alioquin liceat vobis quemcunque
rise... Baiocensis episcoporum habetis in eis; malueritis catholicum adire antistitem communio-
ecclesiam, decimam, et burgum Sancli Samsonis, nem et gratiam aposlolicse sedis habentem , qui
prioralum de Deserto, maneria de Tallevill, de. noslra frelus auctoritate vobis quod postulalur im-
Diva, de Olnebach, de Cantapia , de Clevill, de Cai- pendat. Prohibemus insuper ut infra fines parochia1.
gneio, de Rainiblioin cum toia insula, deGoIeto,et veslrae nullus sine assensu episcopi dicecesani et.
de Rigisvill. Et in Anglia , maneria de Horseleia et vestro capellam seu oralorium de novo construerc
de Kongeiilonn, cellas, capellas, redditus el proven- audeat. Salvis privilegiis pontificum Romanorum. In
tus, ac alia , quae scilicel praedictorum maneriorumi parochialibus veroecclesiis quas babetis,.liceat vobis
ralione ad vestruni monaslerium spectare noscun- sacerdotes eligere et dicecesano episcopo praesen-
tur, cum omnibus libertatibus et immunitatibusi tare; quibus, si idonei fiicrini, episcopus curam
suis; ecclesiam de Airam, ecclesiam de Lengronia , animarum committat, ul ei de spiritualibus, vobis
ecelesiam de Trumo , ecclesiam de Croceio , eccle- vero de lemporalibus debeant respondere. Sepul-
siam de Piru, ecclesiam de Grantevill, ecclesiam dei turam quoque ipsius loci liberam esse decernimus.
Gisnervill, ecclesiam de Dumovilt, ecclesiam de3 ut eorum devolioni et extremse volunlali qui se illic;:
279 INNOCENTII.IIIPP. REGESTORUMLIB. XIII. .230
sepeliri dcliberaverint, nisi forie excommunicati ^l A ipsius genere priornatu, civitalem teneret eamdem;
vel interdicli sinl, nullusobsislat, salva lamen jusli- ita quod si major decederet, vel cederet juri.suo,
tia illarum ecclesiarum a quibus mortuorum cor- qui post eum de loto genere major esset, ipsius ci-
pora assumuntur. Obeunte vero te nunc ejusdem vitalis possessionemintrarel. Hoc autem perpetuis
loci abbale vel luorum quolibeisuccessorum, nullus lemporibus observari praecipiens,per sedem aposto-
ibi qualibel subreptionis aslulia seu violenlia prae- licam obtinuit approbari.omnes illos faciens excom-
ponatur nisi quem fralres communi consensu yel municatione percelli qui slaiutum hujusmodi au-
fratrum pars major consilii saniorissecundumDeum cloriiaie apostolica roboralum prscsumerent.violare.
ct beati Benedicli Regulam providerint cligendum. Unde nobis humiliter supplicavil ,ut npslris ,vobis
Paci quoque et tranquilliiati vestrsepalernainposte- daremus litterisin mandalis qu.od nec vps ipsi.sta-
rum sollicitudine providere volentes, auctoritate ttiium violaretis hujusmodi, nec permi.tteretis ab
apostolica inhibemus ul infra clausuras locorum aliis violari, illos qui conlravenire pracsumerent
seu grangiarum vestrarum nullusrapinam seu fur- anatheniatis senleiitia ferienles. QuocircaJraierni-
tum facere, ignem apponere, sangiiinem fundere, lati vestrse per apostolica scripta mandamns.qua-
hominem lemere capere vel interficere, seu violen- tenus inslitutionem de majoritatis prseeminentia,
liam audeat exercere. Liherlales quoque et imniu- sicut ad ulililalem el pacem lotius provinciae di-
nitales antiquas et rationabiles consuetudiiies mo- gnoscitur esse facla, faciatis per censuram eccle-
nasterio veslro concessas el hactenus observalas, siasticam sublalo appellationis obstaculo firraiter
ratas babemus, et eas perpetuis lemporibus illibalas observari, contradictpres censura siniili cpmpe-
permanere sancimus. Decernimus ergo ul nulli om- scentes.
nino hominnmliceat prsefalum monasteriumlemere Datum Laterani, v Idus Junii, ppiilificalus nostri
perlurbare, aut ejus possessionesauferre, vel abla- anno lerlio decimo.
tas retinere, minuere, seu qnibuslibet vexationibus LXXXHI.
faligarc; sed omnia integra conserventur, eorum pro FREDERlCO 1LLUSTRI REGlSICILI.E.
quorum gubernatione ac susientatione concessasunt Vt Catlian. episcopumrecipial in gratiam.
usibus omniinodis profutura, salva sedis apostolicae (Laterani, vn Kal. Julii.)
auclorilaie ct dioecesaniepiscopi canonica justitia. Cum jam annos pueriles evaseris, decet te, fili
Si qua igilur in fulurum ecclesiaslica ssecularisve charissime, aclus deserere pueriles, et quanto tibi
pereona, hanc noslraeconsiiliilionispaginam sciens, ct regno luo majora pericula imminent, lanlo stu-
conlra eam temere venire tenlaveril, secundo ter- (Q diosius debes intendere ad illa fortiter evilanda.
liove comnioniia, nisi reatum suuin congrua satisfa- Consiliaquoque discrelorum el le diligenliumdebes
ctione correxerit, potestalis honorisque sui dignilaie diligenter amplecti, et inter ingratos ac bene nolos
careat, rcamque se divino judicio existcre de per- discernere le oportet, ne minus diligentes plus di-
petrala iuiquitate cognoscat, el a sacratissimo cor- ligas, et qui te fervenlius diligunl, illos remissioris
pore ac songuine Dei et Domini Redemptoris nostri charitalis brachiis amplexeris. Cum enim venera^
Jesu Cbristi aliena fiat, atque in extremo examine bilis fraler nosler Calbaniensis episcopus, regui
dislriclse subjaccat ultioni. Cunclis aulem eidem Sicilise cancellarius, te cuslodierit hactenus el nu-
loco sua jura servanlibus sil pax Domininoslii Jesu trierit, ac pro defensione lua el regni tui labores et
Cbrisli, quatenus et bic fruclum bonaeaclionis pcr- angores, anxietates et necessitates multiplicessusti-
cipiant, el apud dislrictum judicem praemia seternae tiuerit, nunc, si verum eslquod asseritur, tot bene-
pacis invenianl. Amen. ficiorumoblilus, a tua ipsum familiarilaterecedcre
DalumLalerani per manum Joannis SanctecMarise permisisli in scandalum et odium pariter plurimo-
in Cosmidindiaconi cardinalis, S. R. E. cancellaiii, ruin. Propter quod alii regni nobiles, dum eumdem
Kalend. Junii, indictione xm, Incarnationis Domi- muliis merilis praeditumdebila intellexeiinl remu-
nicoeanno millcsimo ducenlesimo decimo, pontifi- K neralione fraudalum, in lua fidelitate lentescenl,
calus vero domini Innoeenlii papae III anno tertio et nonnulli se a tuis obsequiis subtraheni, qui ad
decimo- ea ex ipsius poteranl retributionibus provocari. Ex
LXXXII. bis enim quse post ejus sunl secuta recessum, salis
GNEZNENSI ARCIIIEPlSCOPOET UNIVERSIS SUFFRAGANEIS apparel utrum ejus praesentialibi. fuerit opporluna,
EJUS. et nisi quanlocius revocelur, secutura dispendia le
De stalulo quodam facto a duce Polonice. pleuius edocebunl. Ubi namque sunt illi qui tibi
(Lalerani, v ldus Junii.) mciulacitersuggerebantquod illo repulso multi con-
(57)Significavitnobis dileclusfilius nobilisvirdux verlerentur ad tequi propter familiarem ejus prae-
Zlesiaequod cum (Boleslaus)quondam dux Polonise senliam a tuis se obsequiis sublrahebant? Unde nisi
cerlam dederil singulis filiorum suorum in Polonia haec et alia quaede te non absque dolore frequenter
poriionem, principalem civitalem Cracoviaemajori audimus celeriter reformare studueris, temeiipsum
natu rescrvans instituil ut semper -qui essel de ac uberioris frugis exercilium erigendo, noii solum

(57) Vide Dlugossum,lib, iv Ilist. Polonicse,pag. 405, ellib. vi, pag. 536.
 281 PONTIFICAT.CSANNO XIII, CHRISTI 1210. 282
lu gravia dctrimenta percipies, sed et nos, licet A A pertinere, liberaliter libi duxent couceilenda, nos
invilos, oporteret super hoe aliud cogitare, ne ob l.uis precibus inclinaii, ad supplicationeni ejusdem
luam negUgenliam vel defectum Romana, quod regis concessionem ipsam, sicul provide facta esf,
absit! Ecclesia graviter laederetur, quse pro te non aucloritaie apostolica confirmamus el praesentis
solum aliis, sed etiam imperatori, se polenter oppo- scripli patiocinio coinmunimus. Decernimus ergo ut
nit. Quocirca serenitatem tuam rpgamus altentius nnlli omnino bominum liceal banc paginam nostrae
el monemusstihoblenlugralisenostrse firmiterinjiin- confirmationis infringere vel ei ausu temerario con-
gentes quatenus cancellarium memoratum ad fami- traire. Si quis autem hoc allentare prsesumpserit,
liarilalem uiam nullatenus differas revocare, omni- indignationem omnipoientis Dei el beatorum Petri
moda sibi,quem sub beati Pelri etnoslraproleclione et Pauli apostolorum cjus se noverit incursurum.
suscepimus, secuiitate provisa, ejusque consiliis Datum Laterani xv Kal. Julii, pontificatus noslri
devotus intendas; ulel ipse tot et tanta pro te susti- anno terlio decimo.
nuisse se gaudeat, el alii ad similia provocentur, LXXXV
provisurus atteniius ne quid a quolibel contra sa- TURONENSI ET BURDEGALEiNSI ARCIIIEPISCOPIS, ET
lutem et hcnorem ipsius valeat attenlari; quia cum EPISCOPO PICTAVENSI.
nos ci districte prcecipiendo mandemus ut ad luae B ' Redditur prislinus status presbylero patnitenli.
familiarilatis ohsequium revertatur, si qnid contra (Lalerani, x Kal. Julii.)
eam fieret a quocimque, nobis repuiaremus inferri. Ejus exemplo qui cum iratus esl, non obliviscilur
Dalum Laierani, vn Kal. Julii, pontificatus nostri misereri, nec suas conlinet miserationes in ira, sed
ajno tertio decimo. poslquam infudeiil vinum, superinfundit et oleum
LXXXIV. vulneiibus sauciati, et post virgam correclienis
CONSTANTI^: ILLUSTRl REGIN^E SICILI/E. adhibet manus dulcedinis, quse cum labulis legis,
De donationeei facla propler nuplias. divinaeinarca fccderis reservantur, nos, qui dilectum
(Lalerani, xv.Kal. Julii.) filium Roberiiini tle Sepulcro presbylerum ex seve-
Sacrosancta Romana E.ciiesi.a devotos cl lnimi.Ies ritate percussimus, volentes ex benigiiitaie sanare,
filips ex assuetsepielalis olficio propensius diligere cum longo jam tempore impositam sibi pcenam in
consuevit, et ne pravorum ho.miniimmolestiis agi- multa cordis et corporis humiiilate portaverit, non
tentur, eos, tanquam pia mater, suae prolectionis sinomagnislaboribuselangustiis, gravipressusonerc
inunimine confovere. Sane cum charissimus in paupertatis, apud sedem apostolicam misericordiam
Christo filius noster Fredericus Sicilise rcx illustris, . exspectando, hanc ciim eo duximits miscricordiam
sicut in ipsius autlienlico superhocconfecto plenius facieiidain ul ad exsecutionem resiituatur officii, et
contineriperspeximus, in.dpnarium seu donationem si beneficia quse prius habuerat non sunt aliis rite
propler nuptias in Sieilia Carinum, quod in parlibus collata, reddantur eidem, nec ex Iala in ipsuin im~
Panormitanis exislil, cum omnibus casilibus, teni- pedialur senlentia qtio minus ad obtinenda eccje-
mentfs, et pertinenliis suis, in valle Demensi Ca- siastica beneficia possil assu.nii,et tam iu civitata
roniam, Sanctum Filadelliim, et Sanctaiii Mariam ac dicecesi Naniielensi quam in aliis libereconver-
cum omnibus casalihus, pertinenliis el ienimenlis sari. Quocirca fraternitati vestiae per apostolica
eorum, nec non el onmia casalia in eadem vaile scripla prsccipiendo maudamus quateinis cirpa eum
Demensi consistentia quae ad suum dcmanium per- sublato cujiislibel contradictionis el appcliationis
linere nosciiniiir; insuper Oliverium et MonlemAI- obstaculo quae praescripta sunt exsequi procuretis,
banum cum omniijus casalibtts eltenimentis eorum, contradictores, si qui fuerint, per censuram eccle-
inservitiovero Sanclum Petrum dcFicarae.lcasirum siaslicam compescendo, non obstanle quo.din hte
Ficarise, Galalum, el Militellinn; item Tauromeniiim iitteris totius negoiii series npn narralur, cum hac
cum omnibiis lenime.nlis et perlipentiis suis lam ad cautelarn ulamurex certa scientia brevitale. Quod
demaniiquam servitii, inpartibus vero Apulisetotum D I si iiou omnes, etc, duo vestrum ea, etc.
honorem coniitatus MonlisSancti Angeli, cum omni DatumLaterani.xKalcnd. Julii, anno tertiodecimo.
honore, jure, tenimentis el perlinentiis suis lam de- LXXXVl.
manii quam servitii, videlicet quod in demanio, in NOBILI VIROSIM0NI (58) DEMONTEFORTI, COMITI LECE-
demanium, et quod in servitio, in servitium, in dc- VICECOMITI
STRI--E, BITERRENSIET CARCASSONENSI (59).
manio siquidem Montis Sancti Angeli, Siponti et Confirmat ei civilatem Albiensem.
Veste civitales alque Casale novum, in servilio au- (Lalerani, iv Kal. Julii.)
lem omnia caslra, villas, terras, casalia et tottim Habuisse bajulps Dominici verbi fidem ad sinapls
aliud quod ad lionorem ipsius Montis dignoscitur. evangelicaeqiianliiaiem felix luse translatio promo-
(58) Simoni, ctii varias rescripsit epistolas Innp- Gnsmanus prdinis Praedicatorum prsesul, el abbates
centius. Isoriginem ducebat ab Almarico filio natu- ordinis Cisterciensis diffusiori explanatione docue-
rali Roberli regisChristianissimi, Tilius in Roberlo runt. Belliim porro iniium bonis avibcis aiuio l)o-
a quo Caslrum MontisforlisAmalrici in solo Carnu- mini 1209, et incliuante iiaeresi peneque deleta r
tensi denominalionem accepit. Hic Albigeiisiuni anni 1218 circulo ad extremum vertente, ferc ex-
liaeresimexstinxitvi armormn et adminiculo verbi spiravit.
evangelici, cujus seriem ore rotundo B. Domiuicus (59) Riterrensiet (Varcasscm.luveslilusob res egre^a
285 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. <»ai
tionis oslendit, dum nominationis tttse non solum A non valemus. Ne igitur ex nei|iiitia sua possinlcom-
sed eldenominationis vocabula honis interpretatus modumaliquod reporlare, cumnon solum ncgli.entes
operibus, in aiidilu auris obedisti secundum nomen sint, ut asseritur, sed eiiam pestilentes, discretioni
tnom in locum peregrinaiionis exire, acsicut mons vestncper apostolica scripta mandamus quatenusin-
inlirmas partes Ecclesiaemunilurus, ad verbum prse- quisita superomnibusquaeproponuniurconlraeos di-
ilicatorum fidclium es translatus, etc, in eumdem ligentiusveritate, achabenles praeoculis solumDeum,
modum ut in alia littera qucescripta esl in ullimo quod super hoc canonice fuerit slaluendum sublalo
qualerno regesti (60) duodecimi anni, usque cum in appellalionisobsiaculoslalualis, facientesquod stalue-
in manibus tuis, quem zelus Domini conlra fidei ritis per censuram ecclesiaslicam firmiter observari.
subversores armavit, idem Dominus civitatem tra- Dalum Laterani, iv Kalend. Julii, anno tertio de-
dideril Albiensem (61), nos super hoc in Domino cimo.
gratulanles, civitalem ipsam cumoninibus perlinen- LXXXIX.
liis suis, sicut tibi esl ad divinoemajeslatis honorem ARCHIEPISCOPO STRIGONIENSI.
pro lulela pacis et fidei defensione concessa, libi De ecclesia consiituenda in fundo RomanwEcclesim.
el haeredihustuis in fide calholica et devotionesedis (Lr.terani, n Kal. Julii.)
aposlolicse permancnlihus auctorilate apostolica " Veniens ad apostolicani sedem dilectus filius
confirniamus, etc, ul in eadem per lotum, usque Ad nobilis vir Herde comes de Similione quemdam fun-
indicium aulem quo*dlerram ipsam in devotione diim SIIIHIIbeaip Pelro aposlolo el Romanoe Eccle-
aposlolicsesedis, elc, usqnein finem. siaeobtulii huniiliter cl devote ; in q.uoad honorem
Datum Laterani, iv Kal. Julii, anno lertio de- ejusdem apostoli ecclesiam sedificare disponil, et
cimo. eidem nonnullas de sttis possessionibus assignare.
LXXXVII. Nos igiturpium ejus propositum in Doniino.com-
REGENSI EPISCOPO ETABBATICISTERCIENSI APOSTOLICEmendantes, praeseniium tibi aucloritale mandamus
SEDIS LEGATIS. quatenus venerabilem fralrcm nostrum Cenadiensem
ais commillitvicesstias in causa fidei. episcopum loci dicecesanum monere prudenter et
(Latcrani, v Kal. Julii.) ofiicaeitei' inducere non postponas, utpro siiisjusti-
Ul hi qui orlbodoxse fidei zelo succensi aaexpu- liis, quas de ipsis esset possessionibus percepturus,
gnandam haereiicampravilaiem vivificaecrucis clia- ab eodem comite mocieralam reconipensalionem
racterem assumpserunt eo fervenlius publicam cau- recipial, et superabundantem graliam recognoscat
sam gcrant quo se viderinl proximorum subsidiis /- quam ei facimus in bac paile, cuin in hiijiismodi
effieaciusadjuvari, a vobis el a noinnillis aliis nobis fundo absque omni recompeiisationc liber.i posset
fuitssepe suggestum, etc, sicut continelurin pemd- ccclesia fabricari, sicut Hospilakriis ct Templariis
limo quatcrno Regcsli(62) duodecimi anni, de dnta aliisque nonniillis per privilegia cst concessum.
Viterbii, per loium in eumdem modum, usquead ex- Quod si monitis luis memoratus episcopus acquie-
pleiiduni obsequium Jesu Chrisii, in Burdegalcnsi, scere lorte nollet, tu id auctoiitate nostra, sublatO:
Bisunlina et Vienncnsi provinciis, nec non Pampi- cujuslibel contradiclionis el appellatiouis obslaculo,
loncnsi, Lemovicensi, Claroiiiontensi, Aniciensi, exsequi non omitlas, recipiens in utroque casu prse-
Mimalensi, Calurcensi el Riiilieneiisi episcopalibus fatum fundum in jusetproprielatem aposloliesesedis
stiper hoc commiilendas vobis duxiinus vices no- jierpiiblicuminstriimenlum,ei concedens eiiiem aedi-
slras, etc, ul in eademper lolum usque in finem. ln ficandi ecclesiain in eoclemliberam facultalem. Praa-
aliisveropiovinciisn.onitiselprecibiis insislalisulail lerea cum idem comes decimasquaspraefaioepiscopo
lanitim fidei Cliiisliansenegotiumconsiiminandiimde pcrsolvereconsuevii, eidem ecclesisecupiai assignari,
bonis sibi aDeo collatis subsidiaconreranlopportuna. coiiipensaiionepropler hoc ipsi exhibila competenli
Datum Lalerani, v Kal. Julii, ponlificalus nostri volumuset mandamus ul eumdem episcopum moncre
anno leriio decimo. I ad hoc prudeniereiefficaciterioducere non retardes.
D
LXXXVIH. Datum Lalerani, n Kal. Julii, anno lerlio de-
EISDEM. chno.
Eis committitur accusalio odversus archiepiscopos XC.
Narbon. el Auxitanum. AHUATIET CONVENTUl SANCTIGERMANl DE PRATIS
(jLaterani, iv Kal. Julii.) PARIS1ENSIS (61).
(65) In lanliim clarnor qui dudum ascendil conlraI De muris urbis Paris..
Narbonensem et Auxilanum archiepiscopos inva- (Laterani, IVKal. Julii.)
tescil quod dissimulare ipsum ulterius sine periculcI Cum per medium vincarum vestrarum infra paro-
geslas ex regis mandalo a sede aposlolica, feudo bigensium vocatur a Nauclereoeodem anno Gener.
liariim civilatiim ei Albigse,qtiae sitaesiinl in Gallia 40, quseadhuc nomen retinei.
Narbonensi, Paraclinus, Aimal Burg., lib. n ; iu (62) Id est, lib. xn, cpist. 87.
Odoneiv. V. iufra epist. 13 ct 14, lib. xv. Regesl. (63) Vide stipra lih. x, episl. 63; lib. xiv, episl.
(60) Id esl, lib. xn, epist. 122. 52, ct lib. xvi, epist. 5.
(«>1)Albiensem.Alba a MalthaeoParis. in llisto- (64) Parisiensis dioecesis, cujus lempliim Cliilde-
ria Philippi Augusti anno Domini 1213 ci regio Al- bcrlus rex jussit conslrui in urbe Parisiaca prope
 £85 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRISTI 1210. 286
chiam Sancti Sulpicii positarum, quae ad vestrum A , subjectae, quse magnis dispendiis el laboribus diu
monasterium pertinet pleno jure, ad munilionem lius fuerat faligata, quam consueta quorumdam
civilatis Parisiensis conslruantur de novo muri, malilia consecrationem Pelragoiicensis episcopi
sicul ex vestra insinualione didicimus, provideri volentium impedire, accelerandam ipsius consecra-
super hoc vohis auclorilale apostolica peliislis. Ne lionem episcopi perurgereni, et nonnisi tres tanlum
igitur hujusmodi occasione murorum parochiale jus episcopi essent in Burdegalensi provincia tiinc prse-
in monasterii veslri dispendiumimmulelur, praesea- sentes, venerabili fratri nostro Pictavensi episcopo,
tium vobis auctoritate concedimus ut idem jus (65) . qui ex quo promotus fuit in episcopum, nunquam
in sedificiis(66) ejusdem parochise construendis et metropolitanam ecclesiam poslmodum visitavil,iicet
ipsorum habilatoribus habeatis quod in ipsius vele- pluries vocalus fuerit ad eamdem, in virlule obe-
ribus aedificiiset habitatoribus eorumdem dignosci- dientiaeac sub debito juramenli quo Ecclesise Bur-
mini hactenus habuisse. Nulli ergo, elc, hanc pagi- degalensi tenetur, pcena suspensionis acljecla, prse-
nam nostrse concessionis infringere vel ei, etc, cepit ut ad consecralionem ipsius episcopi prope-
usque incursurum. rarct. Et ut omnis occasionis materia tolleretur,
Datum Laterani, iv Kal. Julii, ponlificatus noslri licet nullum periculum immineret, cum generales
anno lertio decimo. treugae inter Francorutn et Anglise reges inilseser-
XCI. varentur, tam per Iitteras seneschalci regis Angliae,
EISDEM. qui regalium negotiorum procurationem habebat ia
Confirmalureis privilegium Lucii papce. eisdem parlibus generalem, quam per venerabi-
(Lalerani, v Kal. Julii.) leni fralrem nostrum Henricum episcopum Xan-
Quanto specialius monasterium vestrum beati clonensem, qui euni securum ducere ac redu-
Pelri juris exislit, et majorem devolionem aposlo- cere promitlebat, securum conduclum prseparavil
licaesedi ssepiusexhibelis, lanlo celerius, ubi cum eidem. Sed idem et venire postposuit, et suspen-
Deo possumus, peliliones vestras admiltimus, et sionis senlcniiam non servavit. Cumque post-
indemnitali monaslerii vestri volumus altcntiiis moduni idem arehiepiscopus ad locum qucm de
providere. Eapropler ad exemplar felicis reconiatio- iiiiiitiorum ipsins cpiscopi voluntate in Piclavensi
nis Lucii papaa prsedecessoris noslri auctoritate dicecesi assignaral, ut tunc saltem prsecedentein
apostolica probibemus ne illi qui lerras, vineas, aut iiiobedientiam per obedieniiani rediinerel subse-
domos censuales nomine vestro lenent, aliis ad ma- quenlem, prsclixo termino cum aliis episcopis con-
jorem censum sine assensu vestro concedanl, neque C ( vcnissel, idem Pictavensis vcnire contempsil. Ut
alienis personis vel Ecclesiis in eis sine vestra autem ideiri archiepiscopus omnem ipsius conlu-
licentia pensioncm aliquam annuatim solvendam , maciain superaret, diem et Iocuni alium in Picta-
assignent, per quae monasterio vcstro dispendium vensi dicecesi assignavit; ubi cum cseleri suffra-
valeat provenirc. NuIIi ergo, etc, hanc paginam ganei eidem Piclavensi melropolitani sui expone-
noslrae probibitionis infringere vel ei, elc., usque rent quoeslionein, ipse quod venire non omiserat
incursuruin. propterconlemptum vel odium Ecclesiocvel personse,
DatiimLaterani, vKal. Julii, etc sed propter meium regis Anglioe se oblulit jura-
XCH. turum. Sed cum hoc memoratus archiepiscopus
SANCT.E MARI.E DOLENSISET SANCTIJOANNIS ANGELIA-sibi ab eistlem suffraganeis expositum acceptarel,
CENSISABBATIBUS, BITURICENSIS ET XANCTONENSIS idem Piclavensis se obtulisse juramenlum hujus-
DIOECESUM, ET ARCIIIDIACONO BITURICENSI. niodi conlradixit. Propter quod et lalam in eum
Scribitur adversus episcopum Piclavensem. per ipsum suspensionis sentenliam confirmari et
(Laterani vi Kal. Julii.) debilam sibi pcenam infligi pro tanta contumacia
Ex parle venerabilis fratris nostri Burdegalensis posluiabat. Procuraior vero ejusdem episcopi pro-
archiepiscopi per dileclum filium G. procuratorem posuit ex adverso quod licet olim dicto archiepi-
ejusdem fuit propositum coram nobis quod cum scopo dederimus in mandatis ut ad Ioca suspecta
venerabilis frater nosler Turonensis archiepiscopus eumdem episcopum non vocaret, ipse tamen man-
de mandalo nostro insisleret, et lam gravamen dato noslro contempto ad ea loca pro consecratione
Pelragoiieensis ecclesise meiropoliiico sibi jure ipsius Petragoricensis vocabat eumdem ad quae,
muros civilalis, ut utar verbis rescripli regii 6 De- de acquir. rerum dominio; nisi sint pacto separabilia,
cemb., anno 48, poslquam regnare coepit, scilicet ul in 1. Si servilules de servilut., quoniam tunc di-
anno Domini 557, apud Aymonium, licet alii scii- verso jure liabentur, adde ex 1. certo de servii.
bant solum 45 annorum curriculo imperasse, ul pa- praed. ruslic vineam (cujus fit menlio in hac epi-
tei ex litulo sepulcri, quem in eodem templo videre stoIa)ad solum magisquam ad superficiemperlinere;
licet, Guaguinus Iib. vi. ideo sublatis vineis servilus manebit, secus si acqui-
(65) Jdemjus, fundiarium sive censuale, ejusdem siia esset vilibus non solo, ul eleganter ait Cujacius
siquidem suburbii verus dominus censetur abbas, ad 1. in De servitut.: nain in superficie recte ser-
cx lucraliva regiae liberalitatis causa. vilus imponilur, decis. cap. Tolos., qusesl.161. Se-
(66) In cedificiis,quoniam superficies solo cedit, cunduin quse pontilex clarissimus leguin valcs iu
et abbas dominus soli, habet intenlionem fundataiii. specie proposila respondit.
L. !nferiorem,c, Dereivindkt. L. Adeo, § Cum insuo
287 INNOCENTilIIIPP. REGESTORUMLIB. XIII. 288
propter Brabaulionum et capitalium inimicorum A i fide promiserat, non impendit, inhibens el. impe-
siioiiini insidias,-sine proprii corporis periciilo ac- diens ne ipse Piclavensem dicecesim ex ofiieiosuo
cedere non audebal. Unde tam propter lisec quam visitans procurationibus consuetis et debitis hono-
propter alia quae inferebat gravamina nostram au- relur. Clericos quoque quos dictus archiepiscopus
dicniiam appcllavit, tam per litleras suas quam per ad prsesentationem vicarii sui, eodem episcopo non
W. archidiacoiHimsuum ct alios clerieos suos legi- existente in dicecesi, ordinarat, ab ordinum susce-
•lime se exciisans/Cum autem apud Cbeseium, ubi ptorumab eo exsecutione Suspendit, nec voluit ad
de vencrabilium frairum noslrorum Xaiictonensis mandatum ipsius eamdem suspensionis senlentiam
ct Eiigolismensisepiscoporum consilio archiepisco- relaxare, sententias excommunicalionis ab eodem
pus et ipse convenerant, excusationes suas esse episcopo in subditos suos latas, quas iclem archi-
justas per tcstes omni exceplione majores fuerit episcopus auctoritale metropoliiana, justiiia exi-
probaro paratus, et idera archiepiscopus hoc reci- gente, confirmat, eo inconsulto, nullaque super hoc '
•pere noluisset, super hocab eo exigens juramentum, obtenta poleslate, relaxans. Quamdam insuper
ipse appellaiionem primo iiuerposilain innovavil; pecuniae quantitatem ab Helia prsdecessore suo
sed archiepiscopus, appellatione contempia , sus- muluatarii episcopo Piclavensi et in uliima ejus
pensionis •seiiteiilieni-proiulilin eumdem. Undetam " voluntate ad fabricam Burdegalensis ecclesiaedepu-
.dictam sententiam qtiam quidquid posl appellalio- latam sibi reslituere conlradicit, in his el multis
nein in ejus esl praejudiciumallenlaium petiit irri- aliis conlra juramentum Burdegalensi Ecclesiseac
tari. Cuni auleni nobis nonconstilerilde pracniissis, pra:decessori suo praestilum temere veniendo. Ex
conteiilioneiiihiijusmodi de procuratorum consensu parte vero ipsius episcopi fuit proposilum ex ad-
-tali iprovidimusuioderamine sopiendam , ul prse- verso quod inlrans idem arcbiepiscopus anriss
falus «piscopus coram vobis exhibeat juramentum singulis pluries dicecesim Pictavensem non vocatus
qnod noc in coniemptum -arehiepiscopi memorali ab eo vel a lerrse principe invitatus, nullaque ne-
nec ul ipsius se 'jurisdiclioni subducerel, sed cessaria causa traclus a suis subdilis frequenlius.
propter metum hoslilem, ad consecralionem Petra- debito, de leuga fere in leugam dietas faciens,
goricensis episcopi accedeie detreclavil. Quo exigit procurari, correcliones tanquam ordinarius
praestilo coram vobis latain in ipsum suspensiouis faciensper totam dicecesim Pictavensem, in qua
senlentiam revocari facialis per prsefalum archi- ipse, praeter ordinariam , delegatam a nobis super
cpiscopum ad cautelain , nec ei depulelur ad pce- correciionibusobtinet poleslalem.Sehteniias quoque
nam quod post suspensionem hujusmodi divina Q in raptores et alios qui injuriantur Ecclesiis vel
officia celebravil. Alioquinusque ad satisfactionem personis ecclesiaslicis, sive illis qui sub Ecclesiae
ldoueam dicla suspensionis sententia inviolabililer •prolectione consistunl, ab eo cxigenlejustitia pro-
observeiur. Quocirca discreiioni vestrse per aposto- mulgatas, juris ordine prsetermissorelaxans, tra-
lica scripla mandamus quatenus quod a nobis taliter clat causas in eadem dioacesiel committil,-Iicet ad
esl provisum , faciatis per censuram ecclesiasticam eum non fuerit appellalum. Qui, eo quondain apud
appellatioiie remota exsecuiioni mandari, nullis sedem apostolicam existente, ad ecclesiam Picta-
litteris obstantibtis, si quseflpparuerint a sede apo- vensem accedeus, et in ejus et subditorum sucrum
slolica proelcr assensuni pariium impelralse. Quod gravamen procuraliones ibidem recipiens, quosdam
si non omnes, ctc,-duo vestrum, eic dicecesis suae clericos, iicet super hoc ab eo mau-
Dalum Laierani, vi Kai. Julii, pontificalus nosiri datum non habuerit, ordinavil. Et licel componcn-
anno lcrtio decimo. libus inter eos venerabili fratra nostro Nanneiensi
XCIil. episcopo et decano Pictavensi aliisque pluribus,
EISOEM. idem archiepiscopus promisisset quod nihil unquam
Adversuseumdcm episcopum. conlra eumvel honorem suum machinari de csetero
(Lateraui, xiv Kal. Jtilii.) I allenlarei, nisi forsan ipsi primilus requisiti ler-
D
Siguificnnle venerabiii fralre npstro Burdega- minare non possent si quid adversus eum propo-
lensi arcbiepiscopo nos accepissc noscatis quod neret quaestionis, multa tamen , conlra compositio-
ctim venerabili fralri noslro Piclavensi episcopo nem eamdemet promissionemsuain lemere veniens,
suffraganeo suo ad qnerelam subclitorum ipsius; in ejus el honoris sui dispendiumaltenlavil, super
poena suspensionis adjecta inliibere curassct ne: his et aliis injuriosus existens eidem plurimum et
pecuniarias procurationes ab ecclesiis quas noni molestus- Quia vero nobis non constitii deprsemis-
visitabal exigeret, vel coliecias majores qnam pr;e- sis , discrelioni veslrae de procuralorum uiriusque
decessores sui facere consuevcranl, in subditis sibii parlis assensu per apostolica scripla mandamiis
ecclesiis exercerel, idem, ejus iiihibitione con- quaieuus competenti loco partihus convoeaiis, et
lempta,el pecuniam pro proeurationibus et collectasi ratioiiibus hinc inde plenius auditis el cogriilis, si
solito majores exegit, snspensionis seiilenliam, ini de paitium processerit voluniate, causam ipsam
quam propter boc incidit, non observans. Ad cx- appellalione remota fine canonino decidalis et
pellendum quoque Rnptaiios et Bramanliones de) faciatis quod decreveritis per censuram ecclesiasti-
\ cam firmiler observarl Aliouum eamdem suili-
Burdegalensi provincia sibi auxilium, proui prffistita
 289 POJSTIFICATUSANNO XIII, CHRISTI 1210. 290
cienter instructam ad noslram prsesenliam remit- A $ oequalis, fieret bomo in ulero sancloe Mtuiaemairis
tentes, praefigatis partibus lerminum competentem suae, veram carneni assumens ex visceribus matris,
quo nostro se conspectui repraesentent rcceplurse qui natus est vera caruis nalivilale, et ninnducavii,
judicium aeqtiilatis. Tcstes aulem qui fuerinl no- elbibil, etc, dormivit, et fatiga:us ex itinere qnie-
minati, si se gratia, odio, vel timore subtraxerint, vii, et passus est vera carnis stiaepassiono, el mor-
per censuram eamdem appellalione remoia cogalis luus est vera carnis suse morle, et rcsurrexit vcra.
veritati testimoiiium perhibere, Nullis litteris ob- carnis suae resurrectione; in qua poslquam vcraci-
stantibus, si quse apparucrinl a sede apostolica ler manducavitel bibit, ascendit in ccelum, et sedet
prseter assensum partium impetratoe. Quod si non ad dexleram DeiPatris omnipotentis, inde vciiturus
omnes, etc, duo vestrtim ea, eic esljudicare vivos et mortuos. Item corde credinius
Datum Lalerani, xiv Kal. Julii, pontificatus nostri et ore confitemur unam esse Eeclesiam caiholicaiu
anno terlio decimo. et apostolicam , sanclaui et immaculatam , cxlra
XCIV. quam neniinem salvari' fatemur. Sacramenia vero
UNIVERSIS ARCHIEPISCOPIS ET EPISCOPIS ADQUOS LIT- quse in ea celebrantur, inoestimabili atque invisibili
TERJJISTJEPERVENERINT. virtule Spiritus sancti, licei a peccasoresacerdote
De'negolio Valdensiumconversorum. I ministrentur, dum Ecclesia etiin recipit, in nullo
K
(Laterani, xvni Kal. Julii.) reprobamus, neque ecclesiasticis officiisvel benedi-
Cum insesiimabileprelium sanguinis Jesu Christi, ctionibus ab eo celebratis clelrahimiis, sed bencvolo
etc Require (67) supia. in littera scripta eodem aniino, tanquam a juslissimo, amplectiniur.
qualerno perlolum, usque Qiiapropter venienles ad Approbamus quoque baptismum infantiu>m; cl si
apostolicam sedem dilectos filios Bernardum Pri- defuncti fuerinl posl baplismum , antequam peccata
mum; et Willelmum Arnaldi et quosdam alios pa- committant, falemur eos salvari. Confirniationem
lerna benignitate suscepimus ac ea quae nobis, etc. quoque ab episcopo factam, id est impositionem
ut in eadem, usque inlellectu (68), eosque diligenter maiiuum, sanctam et venerande accipiendam esse
examinatos atque correplos boc modo reconcilia- censemus. ln sacrificio eucharislise, qnae fuerant
vimus ecclesiaslic* unitutL Ego, inquit, Bernardus panis et vinum ante consecralionem, post conse-
primus, apposilis Evangeiiis,. el scripio confessionis cralionem esse corpus et sanguinem Jesu Chrisli
imposilo super illa, lioc prmslo inler manus luas, simpliciler aflirniamus et credi.nus; in quo niliil a
summe poniifex, juramentum, Deum invocando te- bono majus nec a malo minus perficitur sacerdole.
sUm in animam meam, qupd ila, etc, sicut in ipsa ._ Peccatores veraciler pcenilenles veniam a Deocon-
usque pro posse resislam. Hoc autem profileor non sequi concedimus, et eis libentissime communica-
esse juramentum quale Chrislus legitur prohibuisse mus. Unctionem infirmorum cum oleo consecralo
in Evangelio, sed quale a sanctis docloribus Augus- veneramur. Conjugia carnalia esse contrahenda se-
tino et aliis perhibelur esse prceslandumcausaneces- cundum apostolum Paulum non negamus; legitime
sitalis cum veritaie et jusiitia et judicio. Scriplum vero conlracta disjungere omnino prohibemus. Or-
autem confessionis est tale : i Pateat omnibus fi- dines ecclesiaslicos, id esl episcopalum etpresbyte-
delibus quod ego Bernardus Primus et omnes fra- rium ac cseteros, et omne quod in Ecclesia ordina-
tres mei propositis nobis sacrosanclis Evangeliis bililer sancitum legilur aut canilur, humiliter col-
corde credimus, fide inteiligimus, ore confitemur, laudamus, et fideliter veneramur. Item cordecredi-
et simplicibus verbis, id est, sine duplicitate, fide- iuiis el ore confitemur resurreclionem Iiujus carnis
liler affirmamus Palrem et Filium et Spiritum sanc- quam geslamus, et non allerius, et vitam seternam,
luin tres personas esse, unum Deum, et sicut in et unumqucmque hominem secundum opera sua esse
Credo in Deum, el in Credo in unum Deum, el in recepturum. Eleemosynas et sacrificium, cseleraque
Quicunque vull eonlinetur, confitemur esse per beneflcia fidelibus defunclis prodesse non dubitamus.
oniuia seiitiendiim. ltem corde credimus et ore D ] El quia fides sine operibus mortua esl, ut dicit apo-
coiiliteinui;Patrem et Filium et Spiritum sanclum slolus Jacobus, soeculoabreuuntiavimiis, et quaeha-
unum Deuiii, de qup npbis esl sermo, esse crealo- bebamus, velut a Domino consullum est, pauperibus
rcm et gubernatorem ac dispositorem omuiuiu rerum erogavimus, et paupcres esse decrevimus. lta quod
visibilium et invisibilium, corporalium et spiritua- solliciti csse de crastino non curamus, nec aurem
lium. ltem corde credimus et ore coi.ifit.emurPa- vel argenlum vel aliquid lale praeter vestimenlum et
trem et Filium et Spiritum sanctum unum Deum, viclum quolidianum a quoquam accepluri sumiis.
lcgem Moysi dedisse, et ipsum in proplielis locuttim Consilia quoque evangelica velut praecepla servare
ftiisse et Joannem Baptislam ab ipso missuin esse poposuimus. Remanentes aulem in sseculo, et sua
sanclum et juslum et in utero matris suoe Spiritu possidenles, et hanc fidem supradiclam firmiter el
sanclo repletum. Item corde credimus el or.e.. integre credentes, praeceplaque Domini servanles,
confitemur Incarnatipnem Domini noslri Jesu salvari fatemur. Ad haecin nomine Pairis et Filii et
Clirisli, ul qui eral Filius Dei in divinilale, Patri Spiritus sancti et beatissimseVirginis Murise,ad seJi-»

(67) Id esl epist. 78. (68) Vide lib. xv, epist. 155.
oqi INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 292
ficationemuniversalis sanctse Dei Ecclesiae, et ad A A.Quamvis aulem propter vitandum perjuritim non sit
salulem animarum omnium ad quorum aurcs pcr- appetendum juramentum, juranles tamen exdelibe-
venil, sicul fideliler credimus corde, fidem prsedi- ratione causa necessitatis cum veritale et justilia
ctam ore firmiter confileri et nuntiareproposuimiis, non culpamns, neque propter hoc credimus con-
et usque ad animam el sanguinem adversus omnes demnandos. In omnibus vero episcopatibus, dioece-
seclas hseresium dcfendere viriliter. Consistenles sibus, vel parochiis in qnibus sumus vel fuerimus,
sub magislerio cl regimine unius et veri magislri disposuimusjejunare secundummorem et consuelu-
Domininostri Jesu Christi ac piissimi vicarii ejus dinem proelatorumet calholicorumvirorum orlho-
papseInnoccnlii cl successoriim ejus, semper per- doxorum illarum provinciarum, lam in vigiliisquam
manenles tam corpore quam spiritu in communione in jejuniis Quatuor Temporum el Quadragesimac.
sanclaeRoinanaeac universalis Ecclesiae,quam san- Denique licet dical Cbristus : Oporlet semper orare,
clam et catholicam, et aposlolicam supra diximus, non deficcre(Luc. xvm), el Aposlolus : Sine i»i:er-
quia crcdimus esse, omnes baplizalos in nominePa- missioneoraie (1Thess.v), tamen quidam noslrorum
liis et Filii el Spiritus sancti, nisi a supradicta fide per viginti quatuor vices inter diem ac noclem, alii
recesserunl, ubi boni cum malis conveniant, per- quindecies, alii duodecies, qui autem minus, seplie3
misla quippe est diversilale filiorum; cui Ecclesiae" pio omnibus hominibiis secundum eorum gradus
prsefatum dominum Innocenlium papam credimus oranl. Et quanquam officiumnostrum sil prsecipue
proeessepaslorem, el ipsum el omnes episcoposet ut omnes discant, et omnes qui sunt idonei exhor-
sacerdotes ct csetcros ordinalos fidem supradictam (entur, lamen cum lempus ingruil, propriis manibus
tcnentes, in ipsa Ecolesia ministros esse fatemur et Iaboramus, ila dunlaxat ne pretium accipiamuscon-
credimus. ventum. Qui autem nobis credunt, a quibuscunque
Idcircoab ipsis, el 11011ab aliis, pelimus cl cupi- aliquid pcr aliquam fraudem habuerint, necesse esl,
nuis suscipere ecclesiastica sacramenla. Spccialiter si potuerinl, et nobis acquiescere voluerinl, ul ip-
autem clefraclione panis, super qua infamati sumiis, sis el non aliis restiluanl, Decimassiquidem elpri-
diximuset dicimus quia nunqtiam facium fuil causa miiias et oblationcset cacterasecundtim usum loco-
prsesumplionis,nec causa conteniplus sacrificii sa- rum servitia prselatis ct aliis clericis stib quorum
cerdotis, srd causa ardoris fideiei charitalis et causa dioecesibusviclitaveriiit fideliter persolvant : quod
deliberationis, ne indiirarcnlur simplices fidelesin- omnibus fidelibusChrislianis efficacilersuademus.i
ler hoerelicospermanentes, el sacramenlum eucha- Licet aulem in siiscriptisarticulis, sicul aquibus-
rislise non accipienles; sed iiiincei in perpelmsm ... , clamaccepimus,assererentur errasse, quod videlicet
abdicamns el abjicimus et abdicabimus a nobis et soli Deo esse obediendum, et si homini, soli juslo,
ab omnibus nobis credenlihus , secuiidum nostrum qui Deum hahet in se, ac licere laico ac Iiilerato
posse, ab opere et a credulitaie, corde credentes et sine licenlia cujuslibet hominis praedicare, bonunv-
orc confitentes sacramenlum corporis et sangitinis que laicumconficiendi eucharisliam potestalem ha-
Chrisli nec esse conftciendum nec posse conficinisi bere, malumaulem sacerdolem nequaquam, el ejiis
a sacerdote per impositionemmanus visibilis cpisco- orationes aut missas vivis vel mortuis non proficeic»
pi secundum morem Ecclesise visibililer ordinato. ac Romanam Ecclesiain nequaquam EcclesiamDci
Ilabemus aulem mandatum orare ut Deus millai esse, necnon eliam juramenium in quolihel articulo
operarios in messem suam, id esl, prsediealoresin snb Ecclesiaeforma faclum peccalum esse morialc
populum suum, qui debent benigne et humiliter dogmatizasse clicanttir, ipsi (amen ex praescripta
impetrare sibi dari ex licenlia siimmi pontificiset confessione, in qua languntur artictili prsenotaii,
praelatorumEcclesiseul possinl admonere et exhor- super his suam innocenliam excusarunt, illud inli-
tari in doctrina sana et adversus omnes hoereticos, cianles omnino quod videlicet mulieribus Evange-
gratia Dei atljuvanle, cum omui virtule animi et slu- liuin in Ecclesialicitum csse docere, ac indulgentias
dio ut eosad fidemcatholicam converlant, desudare,. D ] Quoeliiinl a suninio poniifice vel aliis episcopis non
el credentes eorum privatis et publicis admonitioni-• proficere, jusltimque laicuni confitenles sibi absol-
bus, sicut decet, ab cortnn credulitate el haeresise- vere posse, quidam cos referunt aslruxisse. Caete-
parare, et Ecclesise supradiclae incorporare, et ab> runi super eo quod nonnullos clericorum scandaii-
onmibus viiiis ct peccatis compescere tam seipsosi zasse dicuntur, eis in plurimis detrahcndo, ipsos
quam suos auditores; a superbia scilicet el inanii aspere redarguimus, in virtnle obedicntiae quam
gloiia, invidia, ira, cupidiialeet avaritia, gulositate,, praesliierunl nobis dislrictius injungenles eisdem,
luxuria, mendacio, detractione, blasphemia, odio,, quod el ipsi sub eadem servare obedientia promise-
fraude, perjurio et homicidio! Et quamvis ista nos3 runt, ut clericos in omni qua conveiiit habenles re-
proedicemus,tamen polestalem ssecularemsecundum i vcrenlia et honore, ab eorum oninino infamalione
legcs ofliciumsuum in malefactoresperagentem noni seu detractione desisiant, prsecipienles eisdem nc.
judicamus, neque ob boc damnandam esse dicinius s passim sibi prsesnmanl praedicalionisoflicium arro-
vel credimus. Verumtamen, sicul filii Ecclesioe,reoss gare, sed praelerquam Ecclesiarum rectores in fido
Simguinis defendimus piis iiilerventionihus, quiai recla et sana doclrina noverinl esse probalos, licen-
scripliim esl : Reos sanguinis defendal Ecclesia. liam eis tribuaut exhortandi cOiripeteiilihushoris et
 295 PONTIFICATUSANNO XIII, CIIRISTI 1210. 291
circa custodiam delinquebant, el quod ad abbalis et !t A lione adjunximus, usque ad receplionem teslium
Iocis; cumque continenliam repromiserint, suspe- etpublicalionemattestationum processcrit ineadem,
clum mulierumconsortium prorsus evitenl; qui su- i- quia tamen ad sentenliam pcr triennium procedere
per his el aliis promiserunl devplam et debitam nobis
is distulit, vcnerabili fralri noslro Populiensi episcopo
obedientiam exhibere. Nos igitur, babito fratrumn et dileclo filio abbati Sancti Laurentii Caesenatensi
noslrorum consilio, pcr aposlolica vobis scriptaa mandavimus ut in ea juxta formam priorum proce-
mandamus quatenus reccplo a caeteris fralribuss derenl litlerarum. Verum quoniam ad Ravennatum
simili juramento , ecclesiaslicseunilali reconcilieliss instanliam eis lanclcm dedimus in mandatis ul ad
eosdem, el denuntietis ipsos vere catholicos acc nos instruclam remitlerent catisam, iidem gesta
recle (ideles, in prsescriplis el aliis eos secundum n omnia sub sigillis suis cum procuratoribus par-
Deum ab omni scandalo et infamia servantes im- liuni ad nos remittere curaverunl, per quse co-
munes, et in Iilteris testimonialibus el aliis admini- gnovimusmanifesle quod intcr parles de pineta Pa-
culis ipsos propler Detim misericorditer adjuvetis. lazoli et vargo Badareni possessione, in qua fit fo-
Dalum Laterani, xvni Kal. lulii, ponlificatus no- rum, et sale monasterii, quem commune mutuo ac-
slri anno terlio decimo. ceperai, .fuit actum. Nam stiper vargo Badareni
XCV. " commiine petebat ne quid nomine pedagii luum
DECANO ET CANONICIS WATERFORDEN. monasterium a Ravennatibus extorqueret; sed illud
Recipiunlur sub proleclioneaposloliccesedis. ad se peninere pars ejusdem monasierii responde-
(Laierani, vi Kal. Julii.) bat, el se. ibi haclentis pedagium accepisse. Coete-
(69) Sacrosancia Romana Ecclesia humiles ett rum possessioneminquaforum fiebal, dictum mona-
devotos filios ex assuetoepietatis officiopropensiuss sterium afferens suam esse, ne in ea prseler cjus
diligere consuevil, et ne pravorum hoiiiinuni mole- assensum foruin tle coeiero fieret, et quoil commiine
stiis agitenlur, eos, lanquam pia mater, suce protc- exiiide perceperai, sibi restitui cum instantia po-
clionis munimine confovere. Eapropler, dilecti ini stulabat. Sed commune dicebat quod nec ad mo-
Domino filii, devotionem quam erga beatum Pe- nasterium toia illa possessiopertinebat, nec si per-
irum et nos ipsos habere dignosciminiallendeiiles, , lineret, etiam quo minus in ea forum fierel, com-
personas vestras ct universa bona quoein prtcsen- mune debebat aut poieral proliiberi, cum hujusmodi
liarum ralionabiliter possidetis, aut in fuiurtim ju- lam in ecclesiarum qtiam privaloruin possessionibus
slis modis, danle Domino, poterilis adipisci, subi exercere soleant in parlibus illis communia civila-
beati Pelri el nostra proteclione suscipimus. Spe-. r^ lum. Verum cum comniiine certam suminam salis,
cialiter auiem locum in quo Ecclesia vestra sila quam cenluni et sexaginta libris emeras, a te mu-
esLcum perlinenliis suis,ecclesiam de Kilros, ecclc- tuo recepisset, ad rcsiiiutionem ipsius se obligans
siam de Kilmelassi,ecclesiamdeCluoneda, ecclesiam juramenlo, quia pro eo nonnisi centum reddiderat,
deTibrada, ccclesiamdeKilimelach,eccIesiamdeK.il- petebas reliquum libi reddi. Sed ad hoc pars altera
maclug.ctimomnibus perlinentiis suis, decimas pis- respondebat quod facta ralione salis ad prelium
citim in Walerford, beneficiaterraruni Ricc. Scadan. quod valebal quando solulio pecunise facta fuit,
etTerri.villamdeCorbali, villamdeBalikassin, villam Iriginla vel quadraginta solidos eidem ecclesfce
de Tachetben, terram deKaldcbecb, terram Roberti solveratultra id quod sal tunc temporis vendebalur.
le Franceis juxta Kilniemilog,[cum omnibus perti- Licet aulem utraque partium possessionempinciae
nenliis suis, et omnia bona commuuiiali et stisten- muliipliciter nisa fuerii comprobare, asserentc parte
talioni veslrsenibilominus assignata, sicutea juste communis et ostendente per leslcs quod pro facto
ac pacifice possidetis vobis et per vos ecclesioeve- suo de arboribus ejus quoties fuerat opus accepe-
strae atictorilaie apostolica confirmamuset pracsen- ranl et donaranl, quod munieranl etiam silvam
lis scripii palrocinio communimus.JMulliergo, elc ipsam et feceranl custodiri, el Ravennales ad enu-
banc paginam noslrse prolectionis et confirmationis D cleandas pinos in hebdomada Natalis el portandos
infringcre vel ei, etc, usque incursurum. truncos arborum, quos ipsi zoccos vcl capitones
Datum Laterani, vi Kal. Julii, pontificatus noslri appellant, accedere consueverant anuualim et qno.d
anno tcrtiodecimo. servienles custodum, quos uominant partiates, pi-
XCVI. neiam pro communi cuslodire jurabant, pars tua
ABBATI SANCTiE MARI<£ ROTUNDjE. per lestes similiter sufficienter ostendit quod pro
Pineta ei adjudicalur. necessitalibus monaslerii libere acceperal, dederat
(Lalerani, Nonis Julii.) et vendiderat de lignis pineise, quod parliates per
Olim causam quaeinter te ac commune Ravennoe monasterium cerlum numerum trabium in feudum
super pineta elquibiisdam aliis verlebatur venera- percipiebant de silva, el juramenlo fidelilalis eidem
bili fralri noslro Csesenaiensi episcopo duximus propterea tenebanlur, et quod servientes eorum ju-
commiiiendam. Qui licet cum dileclo lilio Pompo- rabant pro monasterio silvse custodiam inabbaiis
skno abbate, quem sibi postmodum in caussecogni- prsesenlia, et amovebanlur ad ejus arbilriumquando

(69) Yide supra episi. 79

295 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. Xffll 296
pariiatum instantiam eam bannicraiil Ravennales , A sub beati Petri et nostra protectione siiseipimus et
etqui venabantur in ipsa rcddcbanl eidem annis praesenlis sciipli palrocinio conimunimus. Nuili
singulis spallam porci, el cultores agrorum decimas, ergo, elc, hancpaginam noslraaprotectionis, infrin-
et gregum pasiores certos redditus cxsolvebanl. Ad- gcre vel ei, ctc, nsque incursurnm.
dcbat eliam pars communis quod cum parles in- Datum Laterani, m Nonas Julii, anno lerlio de-
lentionem suam sufficienter utrinque fundassent, cimo.
utramque poleramus, imo debebamus i» sua de jure XCVIIL
possessione ttteri cum (70) tantam rem diversi pos- ILLUSTRI CONSTANTINOPOLITANO IMPERATORI.
sent quoad divcrsos usus cl varios possidere. Nos \ Delibera poteslaie testandi in favoremecclesiarum.
igitur sllestaiionibus diligcnler inspectis, intellexi- (Lalerani, vi Idus Julii.)
IIIIISquod monaslerium per lesles plures mnnero et (71) Graveui venerabiliuin fratrum nostrorum
apliora negotio et vero pvoximiora in suis depo- arcliiepiscopoTiim et dilectorum filiorum aliorum
silionibus expnmentcs possessionem pineioe respe- praelatorum imperii tui reccpimus qtiestionem quod
ctu praiteriii tcmporis et prsesentis evidentius ei ge- lu el haroues tui in eormn inliibuisli gravissiiivum
neralius osteiidebat, et cumper privilegia tamarclii- detriinentum ne quis de possessionibus suis in vita
episcoporum RaY'ennalisEcclesiae quam pontificum B " sua conferat, vel in exlremo articulo condat eccle-
Romanorum ipsam ad se periincre monstraret, illud siis testamentum. Cum igitur ex inbibitione liiijus-
juste possedisse conslahal, et commune, quod nul- modi cl ecclesiarum dispendium et inhihentium in-
Ium suaepossessionis osiendehal litulum, aliqua in leritus procuretur, excellenliam luam monemus at-
eadeni contra juslitiam per impressionem vel po- lenlius et borlamur quatenus Imjusmodi pravam
tenliam usurpasse, cum eamdein rem non possint iiibibitionem et tu ipse relaxes el a ttiis haronibus
diversi eodem modo insolidum possidere. Unde cum facias poteslate libi trad la relaxari.
probaliones inonasterii exislerent poiiores, et sic Dalum Lalerani, vi Idus Julii, nno lertio: de-
per consequentiam ipsum esse in inlerdiclo superius cinio.
yconomum communis Ravennse yconomo mona- XCIX.
sterii super eadem pineta, quantum ad possesso- EIDEM.
Tium, decrevimus condemnandum et imponendum Dereslilutione-ablalorum facienda ecclesiis.
perpetuum silentium yconomo Ravennali, et pro- (Dattim,'ul in alia.)
hibendum eidem ne monaslcrium saepedictumsuper • Significantibus venerabilibus fralribus nostris ar-
ea prsesumat ulterius moleslare. Iterum cum var- r^ chiepiscopis et episeopis acproelalis aliis Consian-
gum Bardareni ad monasterium pertinere testes tinopolitani imperii, nosaccepisse cognoscas quod
iitriusque partis osiendant, super eo yconommn cuin barones, milites et alii nobiles Romanisemona-
iuonasterii ab inipetilione yconomi Ravennatis sleria, possessiones, homines, decimas tam Graeco-
slaluimus absolvendtim. El cum per testes sit sulfi- rum quam Lalinorum, el alia bona ecclesiarum
cienler ostensuin quod super sale sufficienter sati- suaruin contra jusliliam deiinerenl, eos per vene-
factum fuil monaslerio quoad prctium quo solu- rabiles fratres nosiros Larissenum archiepiscopum
tionis lempore vcndebalur, nec viros religiosos de- el Davaliensemepiscopumad restilutionem integram
ccat inhiare lucris saeeularibus el cum allerius ja- detentorum censura mandavimus ccclesiastica
ctura ditari, yconomo monasterii super boc si- coercendos. Qui licet propter expeditionem ad
lentium dccrevimus imponendum. Nulli ergo, eic. quam properabant proporierent quod ttinc non po-
hanc paginam uostroediffinilionis infriiigere vel ei, terant quod injungebalur implere, quidam tainen
etc. Si quis aiitem hoc atlenlare praesumpserii,elc, , in judicium et proelalorum manibus resignarunt,
mque inctirsuruui. promitlenles firmiter quod residua iu integrum post
Dalum Laterani, Nonis Julii, ponlificatus nostiii rediium reslituerent et ab eis ad quos pertinenl pa-
anno terlio tlcciitio. I cificc possideri permittcrent resiitula : quod non
D
XCVII. ohservarunl postmodumredeunles; imo • deiinentes
EPISCOPO CARDICENSI. proedicia omnia sicul prius, ea resliiuere contra-
Recipitur sub proleclione sedis apostolicce. dieuni. Unde nos veuerabilibus fialribus noslris
(Lalerani, ni Nonas Julii.) Thcbano et Neopalrensi archiepiscopis dedimus no-
Justis petenlium desideriis dignum esl nos facilemi stris litieris in manclatis ut delentores eostiem ad
prsebere consensum, et vota quaea ralionis tramite3 resiilutionemintegramdetentorum cum satisfaciione
non discordant effectu persequenie complere. Ea- perceplorum frucluum competenti monilione proe-
propter, venerabilis in Christo fraier, luis justis5 missa per censuram ccclesiaslicam, sicut justum
precibus grato concurrenles asscnsu, personam ctl fuerit, appellationeremoia, compellant. Quocirca ex-
Ecclesiam luam, cum oninibus bonis quae imprse- celleiitiam luam monemus atleniius et hortamur
senliarum rationabiliter possidet, aul in fulurumi quatenus-deleniores prsediclos ad hoc- tradita libi
]uslis modis, proestanle Domino, poterit adipisci,, potestate compellas.-
(70) In Bullano Casm. eamdem.
(71) Yide infra epist. 110, el lib. n, epist. 12 et seqq.
29} PONTIFICATUSANNO XIH, CHRISTI 1210. SSS
Datuin, v\ in aliaper lolum. A sno compellilur mendicare. Verum, quia veneia-
ln eumdem fere modum scriptum esl ipsis super biles noslii Atlieniensis el Tbebanus archiepiscopi
koc usque restiluere conlradicunt. Ideoque discre- cl cpiscopus Fermopilensis, quibus episcopus ipse
tioni vestraeper apostolica scripla mandamus quate- causam super hoc obtinuit delegari, pro en.senlen-
nus detenlores eosdem ad reslitutionem inlegram liam prolulerunl fratres ipsos super restitutione ca-
detenlorum cum salisfaclione perceplorum fructuum siri prsedicli el-perlinenliariim ipsius ac casaliuin
competentimonitioue praemissa per censuram er.cle- oninium et possessionum omnium pertineniiuin ad
siaslicam appellalione remota, sicut juslum fuerit, Ecclesiam Cardicensem praedicloepiscopo condem-
compellatis. Testes autem, elc, usque prohibere. natos, quia conlumaciter resistebant, excommuni-
Nullis lilteris verilati et justilioe praejudicanti- cationis vinculo innodantes , nobis liuinililer idem
bus, etc. Quod si non omnes, elc, duo vestrum episcopus supplicavit ut tam diffinilivamquam ex-
ea, ctc. communicationis senlenliam rite latas aucloritaie
Datum Laterani, vi Idus Julii, anno lerlio decimo. dignaremur apostolica roborare. Ideoque discre-
C. lioni veslrseper aposlolica scripia mandamtis qua-
EIDEM temis diffiniiivam, sicul esl jusia, per ceiisurain
De eodem argumenlo. ecclesiasticam, excoinmunicationis vero senleniiam,
(Lalerani, Nonis Julii.) sicul ralionabiliter cst prolata, tisque ad salisfaclio-
Ad ecclesiaslica bona manus exlendere non debe- nem idoneam auctoritate noslra faciatis appelia-
res, cum Ecclesioesponsus Cliristus ampliaveril libi tione remola inviolabiliter observari; allenl:us pro-
inantis, nec gravare debes ecclesias, quarum credis visuri iit fructus ecclesise sune, quos iidem fratres
ininistrorum precibus flecli Ghristum, ut te ab percepisse tlicuntur, et caslrum praedictum, quod
hostium gravaminibus tuealur. Inde est quod impe- deiinetur ab ipsis, eidem sublatoappellalionisobsta-
rialem celsitudinem rogandam duximiis el monen- culo reslilui cum inlegritate debita facialis, con-
dam qualenus reslilucns EcclesiaeLarissense si qua tradictares censura ecclesiastica compescendo.
de ipsius bonis detines minus jtisle, permittas vene- Quod si non omnes, elc, duo vestrum ea, elc.
rabilem fratrem noslrum Larissenum archiepisco- Dalum Lalerani, v ldus Julii, anno lcriio de-
piira et suffraganeos ejus ecclesias, abbatias, cleri- cimo (73).
«>s et possessiones, decimas et alia jura quoe ad CIL
ecclesias pertinenl eorumdem, pacifice possidere. ARCIIIEPISCOPO NEOPATRENSI, ET EPISCpPO DAVALIENSI,
Datum Lalerani, Nonis Julii, anno lertio de- r ET AVALONENSI ELECTO.
tiino. ill bona ablala restilunntur ecclesiis.
CI. (Lalerani, Nonis Julii.)
ARCIIIEPISCOPO NEOPATRENSI ET PRIORISANCTI DEME- Conquesli sunt nobis venerabiles fralres nostri
TRUTIIESSALON1CENSIS ETPROCURATORI EPISCOPATUS Larissenus archiepiscopus et suffraganei ejus quod
niMICENSIS. abbas de Plaerio (74), nobilis vir Comestabulis Ro-
Scriinlur pro episcopoCardicensi. maiiiae,W. de Larissa dominus de Armiro, Bali»
(Lalerani, v Idus Julii.) vus charissimi in Christo filii nostri Conslaniiuopo-
(72)Lacrymabileravenerabilis fralris noslri Cardi- litani imperatoris illustris» dominus dc Valestino,
censis episcopi recepimusquoeslionemquod^cumob- et quidam alii Larissenaedioecesismonasteria, alha-
tentasanobislilteras.redienspost labores.captiones, tias, ecclesias et possessiones alias ad eos tle jura
eiaiigusiiaspluriniasqiias suslinuii Romaniam, prae- speclanles conlra justiiiam detinent occupalas, sa
senlari feceril fratribus hospitalis Saucli Joannis habere jus patronalus in monasteiiis, abbaliis et
Jerosolymilani, qui episcopatum ipsius cum Cardi- ecelesiis asscrentes : qui eliam quosdam laicos La-
censi castro et res alias deiinenles nec restituere tinos el Grsccos suoedicecesis nolenies debitas sibi
volunl ei, nec de perceptis a promolionis suse lem- D decimas cxhibere super bac neqiiitia confovent et
pore proventibus, quos in usns proprios converie- lucnlur : conlra quos licet pluries obiinuerinl scri-
runt, in aliquo suhvenire, ipsi earum lalore gravis- pta nostra, non poiueruiit jusiitiaiii oblinerc, ctiui
sime verberato, turpiter ipsas lilteras projecerunt, illi quibus super hoc sciipsimus, posiponentes hti-
et comminaiites ipsuni interficere, asseverant quod mano limori divinum, plus hominibus quam Dco
pro nullis lilteris vel maudalo episcopatum praedi- duxerint deferendum, processum super injuncto sibi
ctum ei resignabunt aliquatenus vel dimittent : qui negotio non babentes. Ne igitur jtira ecclesiastiea
praeler hsec quamdam in Armiro cum suis pertinen- pereant per insolenliam laicorum, discretioni ve-
tiis, in qua propriam mansionem faciunt, dclinent slroe pcr aposlolica scripta mandamus quateiuis
abbatiam , quam nos ei duximus concedendam. abbalcm el nobiles memoralos el alios, ut detenia
Propler quod idem episcopus faclus pauper, et acl cum iniegrilaie resliluaiit, et ab hujusmodi proe-
extremam deductus inopiam, exstil ab episcopalu sumplionedcsislant, nionilione prsemissaper censn-
f72) Vide inrra epist. 113, 120. loco csse inulilem el. alibi melius haberi, nimiriim
(73) In margine islius epistolsescriplum eral an- infra iiuin. 115.
liquitus : Vacat. Quo vocabuloostcndilur iliain lioc (7i).Cod. Coibert., Plarrio.
PATROL.CCXVI. 10
299 INNOCENTilIII PP. REGESTORUML1I>.XIII. 500
ram ecclesiasticam appellationercmota, sicut justum A suam Ecclesiam revertatur, monitione prccmissa,
fueril, compellatis. Quod si non omnes, etc. duo per censuram ecclesiastieam appeilatione postpo-
veslriiin, ctc. sita compellatis.Quod si non oinnes eic, duo ve-
Daiuin Lalerani, NonisJulii, anno terlio decimo. strum, etc.
CHI. Dalum Laterani, ni Nonas Julii, anno leiiio de-
ARCI11EP1SC0P0 NEOPATRENSI ET NAZORESCENSl ET cimo.
CITRENSl ELECTIS. CV.
Sciibilur pro archiepiscopoLarisseno. NOBILIBUS VIRISCOMESTABULO ROMANI.-E , W. DE I.A-
(Laierani, vi Nonas Julii.) RISSADOMINO DEARMIRO, ETDOMINO »E VALESTINO,
(75) Jam semel, secundo et lerlio dilcctae in ET ALIISBARONIBUS AC MILITIBUS PROVlNCliELA-
Chrislo filise nobili mulieri reliclae bonaememorise RISSEN^E.
inarchionis Moniisfcrraii nostras dicimur Iitteras Scribitur eis ul reslituant bona EcclesiceLarissencc.
destinasse ul episcopatus, abbaiias et alia jura (Laterani, Nonas Julii.)
ccclesiastica quae ad venerabilem fratrem nostrum Ad ecclesiaslica bona manus cxlendere min.me
Larissenum archiepiscopum perlinentia detinet oc- R deberelis, cum Ecclesisesponsus Christns adamplia-
cupata restitueret EcclesioeLarissenae. Sed ipsa nec vcrit vobis manus, nec gravare deberetis ecclesias,
ad moniliones venerabilium fralrum nostrornm quariira Credilis ministrorum precibus fleeti Chri-
Aihcnieiisis el Tlicbani arcliiepiscoporum, per quos sium, ul vos ab hoslium gravaniinibiis lueatur. lnde
eam ad hoc maudavimus prsemissa monilione com- est quod nobilitalem veslram rogandam diiximus et
pclli, voluit resliluere supradicla. Quinimo non monendamqiiatenus reslituentes EcclesiseLaiisseiue
solum ea detinet, veruiii etiam quosdam episcopos si qua de bonis ipsius minus licite delinetis, permil-
Graecossuflraganeos ejus et aiios abbatcs el clerieos laiis vcnerabilem fratrem noslrum archiepiscopuiu
nolenles sibi exhibere reverentiam manu tenet, Larisscnum el suffraganeossuos ecclesias, abbatias,
favorftin eis super lanla eorum nequitia exhibens clericos, possessiones, decimas et alia jura quoeacl
conlra ipsurn. Nolentes igilur sustinere quod per ecclesias pertinenteorumdem pacificepossidere.
eaindem nobilein dcfraiidctur idem archiepiscopus DattimLaterani, Nonis Julii, anno (erlio decimo.
jure suo, discrolioni vestroe per apostolica scripla CVI.
inanilanius quatcniis ipsam ul et delcnla resliluat ARCHIEPISCOPO LARrSSENO.
el ab liujusmodi prsesuinptioiie desistat moncaiis Vt sublevelpauperlatem episcopiCardicensis
ailcnlius et efficaciter inducalis, ipsam ad hoc, si c (Lalerani, ni Nonas Julii.)
iiecesse fueril, ccnsura ecclesiastica sublato ap- Cum venerabilis frater noster Cardicensis epi-
pellatiouis obslaculo, sicul juslum fueril, compellcn- scopus multa laboret inopia, multaque paupertate
ies, ac cogenles censura siniili episcopos, abbales prematur, cum ex Ecclesiaesnoe redditibus »is pos-
et clericos supradiclos ad debilam' obedieniiain selsimplex clericus suslentari, fiaternitatem tuam
eldeui archiepiscopo cxliihendam. Quod si non rogamus attenlius et monemus, per apostolica libi
onines,elc, duo vestrum, etc scripta mandnntes quatenus ipsius pauperlali com-
Datum Laterani, vi Nonas Julii, anno terlio de- patiens, ejusque indigentiam miseratus, eiprocures
c.imo. in aliquo providere, ul mendicare in dericalis or-
CIV. dinis viluperium non cogalur.
SIDONIENSI ET CARDICENSl EPISCOPIS, ET ELECTO NA- Dalum Liiterani, m Nonas Julii, anno lertio de-
ZORESCENSI. cimo.
Vl Dimicensisepiscopus ad Ecclesiam suam redire CVll.
cogatur. COMESTABULO ROMANI^, DOMINO DE ARMIRO, A. DK
(Laleraui, ni Nonas Junii.) PLAERIO, ET ALliSBARONIBUS ET POPULISLATINIS
Signilicarunt nobis venerabilis frater noster La- Dl ETCRiEClS 1NCARDICENSl DIOECESICONSTITUTIS.
rissenus arcbiepiscopus et dilecli lilii procurator et Scribitur pro eodem.
canonici Dimicensis Ectiesiae quod venerabilis fra- (Laterani, n Nonas Julii.)
ter noster episcopus Dimicensis posl terlium conse- Sanctam Dei Ecclesiamsponsain Chrisli honorare
cralionis suse diem ab Ecclesia Dimicensirecedens, vos corivenil, non gravare, ne forsan Chrislus Do-
bona ejus, quaead ipsum spectant, reliquit in mani- minus sponsus ejus, ipsius gravamine provocalus,
uus nobilis viri comestabuli Romaniae: ad quam vos aggravet, et dum auferre sibi modicum quod
redire cum jam trium annornm spalium proeleri- habet intendilis, plura perdere vos contiiigat. Cum
ent, liaclenus non curavii; propler cujus defectum igitur venerabilis frater noster episcopus Cardicen-
ad lanlam devenit eadem Ecclesia paupertalem sis qusedam Ecclesiaesusejura vos a6serat minus
quod vix possunt In ea tres clcrici susienlari. Ideo- • licite detinere, universiialem vestram monemus
que discretioni vcslrseper aposloiica scripta manda- alque exhorlamurin Domino qualenus delenta om-
mus quatenus, si esl ita, episcopum ipsum nt ad «ia divinaeconsideralionis oblentu et pro sedis apc-

(75) Yide nifra episl. 112el lib. xi epist. 152.

301 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRISTI 1210. 302
stolicae vevereniia eidem Ecclesisereslituere cum A CX.
integiitaie debila procurantes, non impediatis quo- ARCHIEPISCOPO TIIEBAN0, ETDAVALIENSI ET SVDOKIENSI
ininus idem episcopus abbalias, ecclesias, posscs- EPISCOPIS.
siones, decimastam Grsecornni quam Lalinonim, et De liberu polcstate teslnndi in favoremEcclesiarum.
alia Ecclesioesusejura valeatpacifice possidere. (Dalum, ul iii alia.)
DalumLaterani.li NoriasJuiii, anno lcrtio decimo. (77) Venerabilium fratrumnostrorumarchiepisco-
CVIil. porum elepiscoporum ac dileclorumfiliorumaliorum
ILLUSTRI CONSTANTINOPOLITANO IMPEB.ATOB.1. prselatorum Constantinopolilani imperii gravem nu-
De ablalis restilucndisepiscopoCilreiisi. per accepimus quaestionem quod nobiiis vir Otto de
(Laterani, vi ldus Julii.) Roca dominus Alhenarum, et alii barones , et mili-
(76) Coriquesiioiiem dilecti Glii Citrensis electi les ipsius imperii communiler inhibuerunl in eorum
nobis accepinius prscsentaiam quod nobilis vir gravissimum detrimentum ne quis de possessionihus
V. Alemannusel quidam alii milites et homincs tui suis in vila sua conferai, vcl in extremo articulo
ecclesias Ciirensem cl Platamonensem, castellum condat ecclesiis testamentum. Cuni igiiur ex inlii-
etiam de Cilro, decimas lam Latinorum quam Grse- bitione hujusrhodi et ecclesiarumdispendium et in-
eoium, ac possessiones alias ad ipsum el ecclesias B * hihemium inleritus proeurelur, fraternitali ve-rli-c
memoralas ralionabililer periinentes per violenliam per apostolica scripta mandamus quateiius illos ut
invascrunl, el detinent conlra jtistitiam occupatas. earndem inhibilionem relaxent moneaiis allenliiis
hleoque imperialem excellentiam monemus el ex- el efficaciter inducatis, ipsos ad id, si necessc fue-
hoiiamur in Dominoquatenus eos ut ecclesias et rit, per censuram ecclesiasticam appellatione re-
possessiones easdem ac decimas electo restiluant mota, siculjiislum fuerit, compellenles.Quod si non
memorato, et de perceplis satisfactionem exhibeant omnes, elc, duo veslrum ea, etc
rtmipetenlem, tradita tibi a Deo polestale compellas. Dattini, K(in alia.
Dalum Laterani, vi Idus Juiii, anno tertio de- CXI.
ciino. StDONIESSI ET CARD1CENSI EFISCOPIS, ETELECTO KA20-
CIX. RESCENSI.
EPJSCOPO SlDONIENSI, ET ELECTONAZOUESCENSI, ET De ablalis restituendis EcclesiwCitrensi.
PROCURATORI DIM1CENSI. (Dalum', ut in alia.)
De ablatis reslilnendisecclesiceCardicensi. (78)ConqucstionemilileciifiliiCitrensis electi nobis
(Datum,ul in alia.) rQ accepimus prsesenlatam quod nobiles viri V. Alc-
Conquesius est nobis venerabilis frater noster mannus et quidam alii Cilrensis dioecesisecclesias
episcopusCardicensis quod nobilisvir comeslabulus Citrensem et Platamonensem, casleilum eliam de
Romanise,dominus deArmiro, A. Plaerio, dominus Citro, decimas lam Graecorumquam Latinorum, ac
de Yaleslino, Balivus charissimi in Christo filii possessionesalias ad ipsum et ecclesias mcmoratas
noslri Constantinopolilaui imperaloris illuslris, ct rationabiliier pertinentes per violenliam invase-
quidam alii Cardicensis dioecesismonasteria, abba- riint, et deiinent conlrajustiiiam occnpalas. Quo-
lias, ecciesias, decimas lam Lalinorum quam Grae- circa discrelioni veslrseper sposlolica scripta man-
corum, et possessionesalias ad ipsum de jure spe- damus qualenus illos ul ecclesias, decimas et pos-
cianles coutra justiliam detinent bccupatas, sc ha- sessiones easdem eleclo memoralo restituani, et de
bere jus patronatus in monasteriis, abbaliis et eccle- perceptis salisfactionem exhibeant competenlem, 1
siis asserentes qui etiam quosdain laicos Latinos el monitione prsemissa per censuram ecclesiasiicim,
Groecosipsius dioecesisnolentes decimas sibi dehi- appellatione remota, sicut justum fueril, compcl-
tas exhibere snpcr hac nequilia conrovent et tuen- latis. Tesles autem qui fuerint nominati, si se gra-
tur: contra quos, licet pluries obtinuerit scripta lia, odio, vel timore subtraxerint, per ceasuram
nostra, non potuit justiliam obtinere, cum illi qui- D I eamdem, appellatione remola, cogatis peihibcrete-
bus super hoc scripsimus, poslponentes humano stimonium vetitali. Quod si non omnes, elc, duo
limori divinum, plus hominibus quara Deo duxe- veslrum ea, etc
rinl deferendum, processum super injunclo sibi ne- Datum, ul in alia.
goiionon habentes. Neigitur jura ecclesiaslica per- CXII.
cant per iiisolentiam laicorum, discretioni veslroe ARCHIEPISCOPO NEOP.YTRENSl, ET EPISCOPO DAVALIENSI,
pcr apostolica scripla mandamus qualenus nobiles ET ELECTO CITRENSI.
praedicios et alios, ut el integre delenta reslituanl, De decimissolvendis.
et ab lmjusmodipraesumplionedesislant, monitione (Datum, ul in alia.)
prsennssa,censura ecclesiaslica appellalionc remoia (79)Conquesii sunl nobisvcnerabilcs fratresnoslii
sictii juslum fuerit, compellatis. Quodsi non om- Larissenus archiepiscopus et suffraganei ejus quod
jies, etc, duo veslrum ea, etc. nobilis mulier relicta honaj memorire marchionis
Datiim, ut in alia. Montisferrali decimas ipsis debitas nec ipsa persol-
(76) Videinfra epist. 111. (78) Vide supra episl. 108.
(77) Videsupra episl. 98. (79) Yide supra epist. 103.
305 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 504
vit, nec ab hominibus suis Graecis videlicetet La- A sam Cliristi, et ejus ministros sccptro lu;c potentU*
linis permitlil exsolvi. Cum igitur decimse,qu;e ah hoslium incursibus defensare, ut dum coinmo-
tributa sunl egenlium animarum, a laicis sine sa- ditalibus summi Regis pie intenderis niinisirorum,
lulis periculo detinere non possint, discrelioni in temporali regno te ipsius dexlera tuealur. Sanc,
vestrae per apostolica scripla mandamus quatenus sicul adilectis filiis prioreac capitulo Dominici se-
eamdem nobilcm, ut debitas decimas et ipsa per- pulcri nobis exstitit reseralum, ciim eisdem mo-
solvat eisdcm, et ab aliis persolvi permiltal; moni- naslerium Sancli Lucoede Sciro cum pertineiitiis
tione prsemissaper censuramecclesiasticam appella- suis auclorilalesedis aposlolicsesit concessum, im-
tione poslposita compellatis. Quud si non omnes, perialis exceilenlia super eodem monasterio ipsis
etc, duo vestrum ea, elc. nonexhibet, protil convenit, se benignam, sed po-
Datuui, ul in alia, elc. tius permiltit eos ab aliis indebite moiestari. Pro-
CXIil. pler quod nobis humililer supplicarunt ul pro eis
ARCIIIEPISCOPO NEOPATRENSI ETPRIORI SANCTIDEMETRIIlibi scriberedignaremur, Nos igitur ipsorum sup-
THESSALONICENSIS , ET PROCURATORI EPISCOPATUS plicationibnsinclinati, sercnitatcm tuam monemos
DIM1CENSIS. attentius et exhorlamur in Dominoqualenus divinre
(Laterani, Nonis Julii.) E consideralionis obtenlu, et pro sedis aposlolicoe
B
Lacrymabilem venerabilis fralris nostri Cardi- reverentia, et le ipsis exhibeas super eodem mo-
censis episcopi, etc, ul supra epist. CI. per lolum. naslerio favorabilem et benignum, ac eorum mo-
Dalnm Laierani, Nonis Julii, ponlilicalus iiostri Ieslatorcs ab ipsorum vexalionibus desistere com-
anno lerliodeciino (80). pcllas tibi Iradita poleslate, non impediens aliqua-
CXIV. leiius quo minus iidemdictum monasterium valeant
CARDICENSI, SVUONIENSI, ET FERMOPILENSl EPISCOPIS.pacifice possidere.
De subjeclionemonasleriide Sciro. Datum Laterani, Idibus Julii, pontificatus noslri
(Laterani, ldibtis Julii.) anno leriio decimo.
Dilecti filii prior el capitulum Domiuici scpulcri CXVT.
suain nobis obtulere querelam quotl cum dilcctus ARCHIEPISCOPO NEOPATRENSI, ETEPlSCOrO SIDONIENSI,
filius noster Benediclustiiuli SancloeSusannoepre- ET ELECTO NAZORESCENSI.
sbyler cardinalis, qui tunc in partibus Romaniae Dantur conservatoresepiscopoCardicensi,
legaiionis officio fiingebalur, monasterium Sancli (Laierani, vi Idus Julii.)
Lucsede Sciro cum pertinenliis suis ipsis el eorum Cum venerabilem fratrem nostrum B. Cardiccn-
ecclesiospia devotionc duxeril concedciidum, abbas sem episcopumel Ecclesiam sibi commissam sub
et monachi ojusdem monasterii Groeci Davaliensis protectione sedis aposlolicae veceperimus,nolumus,
dioecesisdicti canlinalis concessionitemere obvian- sicut nec velle debemus, ut a quoquam lemere mo-
tes, fulii qiioniindamauctoritatepolenium,debitam lestetur. ldeoque discretioni vestrre per aposlolica
eisdem obcdienliam et veverentiam contumaciter scripla mandamus quaienus non periniita'.is eum
denegaut exliibere, et tam ipsi qiiam proedicli po- conlra lenorem prolectionic nostrae ab aliqtio in-
lentes ipsis super eodem monasterio graves mo- debile molestari. Quod si non onmes, clc, duo ve-
leslias inferre praesumunl.Nolentes igitur praediclos slrum, etc.
priorem et Cralres in sua pati justitia laesionem, Datiim Laterani, vi Idus Julii, ponlificatus nostri
fralernitaii veslraeper aposlolica scripta mandamus anno lertio decimo.
quateuusabbalem etmonachos memoralos, ul ipsis CXVIt.
priori ct capitulo debilain exhibeant obedienliam H.LUSTRI C0NSTANTINOP0LITAN0 IMPERATORI.
et honorcm,; ct laicos, ut abeorum molestalionibus De tuilione episcopiCardicensis.
indcliitis penilus conquiescant, monitione proemissa (Lalerani.)
per censuram ecclesiasticam appellalione postposiia I) [ Querelam venerabilis fratris noslri Cardicensis
compellatis. Nullis litteris veritati et jusliliae prse- episcopj recepinius conlinentem quod dilecti filii
jiidicanlibusa sede apostolica impelratis. Quod si fratres hospitalis Jerosolymitani sub lua jurisdi-
non omncs, elc, duo veslrum, elc. clione moranles ei super caslro Cardicensi, eccle-
Dalum Lalerani, Idibus Jttlii, pontificatus nostri siis, possessionibus et rebus aliis violentiam infe-
anno lerlio decimo. runt etgravamen, quamvis pra:diela sint ipsi epi-
CXV. scopoper judices a sede aposlolica delcgalos sen-
ILLUSTRI CONSTANTINOPOLITANO ISIPERATORI. lentialiter rcstituta. Ideoque imperialem excellen-
De eademre. liam monemus et horlamur in Doinino quaienas
(Laterani, Idibus Julii.) praedictum episcopum, ne ah aliquibus snper bis
Si le servum recognoscis illius per quem dattir quaeipsi sunt ratione prsevia restituta indebile mo-
potenlia.Iiteromnis bouoret conceditur principatus, lestetur, poteslaie libi trr-dita tuearis.
honorarfl te condecetsanclam Dei Ecclesiam, spon- Datum Laterani, etc, ul in alia.
(80) In veteri exemplari sequens notaadjecla crat qiiuntur : lsla; littera; fuerunl rescriptx, el cic cor-
iu margiu* superioris epistolac et clitarumqusc se- reptce,postquam fuerunt anxbcebullalas.
508 PONTIFICATUSANNOx¥f, CIIRISfl 1210. - SOC
CXVIII. A vercnliam apostolicaesedis el noslram, el quia ne-
SAf.ZEBURGENSl ETMAGDEBURGENSI ARCIIIEPISCOPIS (81), cessarium ci contulistisadversus barbarorum multir
01'ABBATI DEPIGAVIA MERSEBURGENSIS DIOECESIS (82), ludinem regnum ejus volcntiumintrare succursum.
De malrimoniofilice MarchionisMisnensis. civitalem Saleph, easlellum novum, cl Camard.
(Laterani, n Ral. Augusli.) cuin omnihus ipsorum pertiiicnliis et divisionibus
(83) Dilectus filius nobiiis vir dux Ausiriae(84) assignaiis, ct cuin onini jure ad ea terra el mari
per suas nobis litteras intimavit quod cum insigni- spectante, sicut in privilcgio confeclo suo exindo
tus sil characterccrucifixi, cum multiludine arma- conlinelur, domui conlulil Hospitalis. Eapropter,
lorum proficisci disponens in subsidium lerroesan- dilccli in Dominofilii, vestris jusiis precibus incii-
clse, ac filium in aetatetenera conslitnltimei lerram nati, prsedicta onmia, sicut juste ac pacifice possi-
suam nulli commodius qtiam nobili viro marchioni detis, vobis ct per vos domui veslroe auctorilalo
Misnensi(85) valcal commendare, per suos et cjtis- apostolica confirmamusct praescntis scripli patro-
dem marchionis amicos habitiis el tractatus de ma- cinio commonimiis. Ad majorem autem tlomus vc-
trimonio inter Dliunisuum et cjusdem marchionis slrsecautelam, ejusdem regis litieras de vevbo ad
filiam conlraliendo, ut hoc faclo securius ei com- verbum praesentibus duximus littcris inserendas:
millcret lerram suain : Verum nonnullis firmiter quarum tenor est talis : i Reverendissimoin Chrislo
asserentibus quod in quinto el quarlo consanguini- Palri et domino Innocenlio Dei gralia sanclaeet
(atis gradu se dicti pueri conlingebant, non fuit universalis Ecclesioesummo ponlifici Leo per eam-
uiterius in eodem faclo processum. Unde larn su- dem el Romani (87) impcrii gratiam rex Armenioe,
pradicti nobiles quam multi magnales alii per suas sancliialissuoe servus, sanctoequeRomanseEcclesioe
nobis lilleras humiliter supplicarunt ut multiplici nova , devola , ct obcdiens pianla, cum omnimoda
utilitate pensata quoesperatur ex Iiiijusmodicopula reverentia grala servitia et pcdum oscula. Reve-
prOvenlura, dispensare cum praediclis personis ex rendae ac recolendac doniinalioni vestrai cupimus
henignitale apostolica dignaremur, quatenus eis- iiinotescal vencrabilcs magislrum ct convcnlum
dem malrimonialiter copulari ex nostra permis- sanctae domus Ilospitalis prselerita oestate, mense
sione liceret. Quocirca prsesentium vobis auclori- videlicel Augusto, sancloe sedis apostolicaeamore
lale maiidamus qiiatenus de gradibus consanguini- atque revcrentia, non solum nobis, verum eliam
talum uiiinqueac universa genealogiaeserie, a sti- universae Ciiristianitati magnum et necessarium
pite scilicel usque ad personas illas de quarum con- contulisse succtirsiim contra infinitam paganorum
jiinctione tractatur, el an scandalum ex hoc faclo ^(^ barbariem super nos ct rcgnum nostrum aggrega-
valeat suboriri, et de necessitate urgente ac evi- lam, quam Deus dispcrdat. Pro quo a beatiludine
denli utililate, quoe dispensalionisgratiam (86) so- vestra , tanquam viri sirenni vicem Macbaboeorum
lenl iu hujusmodi suadere, inquiratis diligentissime gerentes, promerucrunl dignius comnienclari.Ea-
veritatem, et quod invenerilis per veslras Iitteras propter, revercndc Palcr ct domine celeberrime,
fideliler inlimelis; ul per vos cerliores effecti, proul pro lam forlunato ac nccessario succursu nobis et
expedire videvimus in eodein negotio procedamus. Clirislianilat; ab cisclemcollalo, Dco, a quo bona
Quod si non omnes, elc, duo vestrum, elc. cuncla proecduut, sanclseUomanreEcclcsiaectvobis
Daium Lalerani, u Kal. Augusli, pontificalusno- ipsius viccs digne gcrenti copiosas exsolvinms gra-
stri anno terlio decimo. liarum actiones ct a beaiitudine vcslra illos pctimis
CXIX. inde regratiari. Unde quia digntis est opcranus
MAGISTRO ET FRATRIBUS JEROSOLVMITANI IIOSPITALIS.mercede, ex regalis largitatis noslra; munificcntia,
Confirmatdonationemfaclam a rege Armenia;. pro salute animae noslrae nosirorumque omnium
(Laterani, in Nonas Augtisti.) progenitoium.habenlcsprre oc.ilis cordis qnia sicul
Ex litteris charissimi in Chrislo filii noslri Leonis aqua exslinguil isncm, ila clecinosyna cxsiiuguit
Armeniaeregis illustris aecepimus quod ipse ob re- D I pcccalum, donamus cl copccilimus sancne douiui

(81) Archiepiscopisin Germania quorum allcr porro episcopiMiocnsis•nc>iiinilGoffridusanno Do-

octo, postremus vero quinque suflragaiieosbaiiet,
quein iuslauravit Oltho apud Siffridumepist. lib. 1,
anno Domini940.
(82) Merseburgensisuffraganeo Magdeburgensis
arcbiepiseopi.
(85) Vide supra episl. 50.
(84) Dux AustriceLupoldussive Leopoldus vulgo
gloriosus diclus, de quo Nauclerus in expeditione
belii Hierosolymilani Gener. 40, el adversus Albi-
genses in Cbronico Hirsaugiensi, post cujus el Fri-
deriei obitiim Austria corinilo discit servire itibuto
apud KraniziumMelropo.!ib. VIII,c 13.
(85) Misnensi,sive Miseno,Bernardo scil. de quo
Naucl. Gener. 40. dubito an is sit qui prope civi-
lateni Eupbordiam castra melaturus, resedil anno
Domini1248, apud Lamberlum Schafnaburgenseni,
mini 1002, in Hcniico II impcralorc, et Kraiil/.ius
Meiropo.lib. m, c. 11.
(86) Dispensaiiovisgraliam, si furie in qnarlo
gradu consiitui.irepcrianlur; ram iu quiuia gcne-
ralione recte conjiinguiilur55, q. 2, cl iu coinpula-
vionechronologica, quoeSiffridi Auciuario subjun-
gitur, Innocciitiiisdccrcvit, ut ultra qiiarlum gra-
dum liciie contraliaiur mairimoniuin, ct c. penull.,
§ Prolnbitio de consang. ct nffinii. : nam anic con-
cilium Laieranense usqne ad scxtum gradum prohi-
litae nuptioe,Yvodccreli parlc ix, c. 46 C 54, nisi
variis de causis cx indulgciilia dispensaiionis ul iu
c. 5, Dc consang. ct allinit. v. cpist. 10, lib, xvr,
Regest.
(87) Yidc CMIHlnnoc III, cap. 116.
307 INNOCEKTIIffl TP. REGESTORUMLIB. XIII. SOS
liospilalis amodo in perpcltium, respectu et reve- A j falus vero cpiscopushumiliter supplieavit ut quia
rentia sanctsesetlis aposlolicse, atqtie bonorum me- eadem compositio redundat in enorme damnum
rilorum suorum exigentia, civilatem Salcpb, easlel- EcclesiacCardicensis el sine consensu capituli facla
him novum, et Camard. cum omnibus pertinenliis fuil,pro qua eliam compositione irriianda niinlius
ipsorum et divisionibus signatis, et cum omni jure et procurator capiluli aclhoc specialiter destinatus
per lerram, per mare sibi pertinente', secundum nobis humiliter supplicavit,illamirritareauctoriiate
conlinentiam scripli inde privilegii sigillo noslro apostolica dignaremur. Ideoque discretioni vestrse
regali muniti et eorroboraii. Insuper de sanctilate per aposlolicascripta mandamus qualenus diclain
ac religione eormn plenam babenies spem el fidu- excommunicalionissenteiitiam, sicut rationabiliier
ciam, venerabiKbus fratribus Garino de Monte esl prolata, tisquc ad salisfaetionem idoneam au-
Aculo magistro et convenlui sanetoe domus Hospi- ctoritate nostra facientes appellationeremola invio-
ialis specialiter personam noslram et personam labililer observari, causam convocatis partibus au-
dilecti nepolis nostri Raymundi Rupini legitimi diatis, et quod canonicuKifueril appellatione post-
hoeredis nostri et lolam terram nostram: quam posita decernentes, facialis quod slatueritis per
niodo habemus, el quam, Deo danle, acquisituri su- censuram ecclesiasticamfirmiler observari; alten-
"
mus, post Deumet Dominumnostrum in vita no- lius provisuri ut fruclus Ecclesisesuse,quos iidenv
stra et pos! decessum nostrum attenlius recom- fralres percepissedicuntur, et castrum proediclum,
mendamus. Cujusdonationisel concessionisnoslrss quod delineiur ab ipsis, eidemsublato appellationis.
beneficium cl rccommendalionem factam venera- obstaculo reslilui cum intcgrilate debita facialis ,
bilibus proediclisconfralribus a circumspecta domi- contradictores per ceustiram ecclesiasticam com-
naiione vestra Ibgilanius per apostolica privilogia pescendo. Quod si non omnes, elc, tu, frater archi-
coiifirmari ct corroborari, ut ne quis deinceps co- episcope, cum eorum altcro ea, elc.
gnito lnijiis nostraedonalionis, concessionisel re- Datum Laterani, xix Kal. Sepiembris, poiitifi~
comniendationistenore auctorilale aposlolicacon- catus noslri anno tertio decimo.
iiFinalo, in aliquo ausu temerario contrairo prae- CXXI.
SUIli.1t.f MABILIJE JIULIER!JANUENSI.
« Datuin Tharsi Cilicise, medio mense Aprilis. s Ut frucluspignoris in soriem compulenlur.
Nulii ergo omnino liominumliceat hanc paginam (Lalerani, xv Kal. Septembris.)
Bostraeconfirmalionisinlringere vel ei, elc, ui-que Cum a riobispetilur quodjuslum eslet iioiiesmm,
iitcursurum. > r tam vigor sequilalisquani ortlo exigil rationis ut id
r,
Dalum Lalerani, m Nonas Augusli, ponlificalus per sollicitudinemofiicii nostri ad debitumpcrdu-
Eosni anno tertio dccimo. catur effeclum. Eapropter, dilecta in Christo ftlia,
cxx. luis justis poslulalionibns grato concurrciilesas-
AflCHIEPISCOrO NEOPATRENSI, ETPRIORI SANCTIDEME- sensu , sentenliam quam dilectus.filiusnoster Pela-
TRI!TUESSAi.ONlCENSIS , ET PROCURATORl EPISCOPA-gius SanctseLucisead sepla solisdiaconis cardinalis
TUSDISIICENSIS. pro causa qure vertebalur inter le ac dilecliimfi-
Committilur eis causa episcopiCardicensisadversus lium HenricumMallon. super medietate domuset
Hvspilalarios. turris de Moncta,torra de Sauri, et quadam suniina
(Laterani, xix Kal. Seplembris.) pecuniae,dc mandato nostro rationabililer pfomul-
Lacryniabilem vencrabilis fratris nostri Cardi- gavil, sieul est justa, el in ipsius cardinalis auiheii-
censis cpiscopi,eic, ul snpva episl. CI, iisc/HeFer- tico continelur, auctorilate apostolica confirmamtis
niopilcnsis, quibus episcopus ipse causain supcr et praesenlisscripli palrocinio communimus : cujus
hoc obiiniiil dclegari, eum in possessionemcastii lcnor est lalis : « Pclagius Deigratia SanctaeLuciaa
praedictiet pcrtincntiarum ipsius ac casaliuin om- ad Scpta Solis diaconiseardinalis, dileclsein Chrislo
niuni ct possessionum pertineutium ad Ecclesiam D l Mabilioemtilieri Januensi salutem in omnium Sal-
Cardicensemcausa rci servandsemiserunt, fratres valore. Cum olim ab Ollonejudice sexaginta libras
ipsos, quia contumaciicr resislebani, excommu- muiuo accepisscs, HenricoMallon.fralre tuo et
nicationis vinctilo innodautes, nobishumiliter idem duobus aliis, praeler obligationem aliam, fidcjusso-
episcoptissupplicavit ul eamdem excommunicatio- ribus sibi dalis, licet sub pcena dupli eos indemnes
nis scntenliam auclorilate dignarcmur apostolica prpmiseris conservave, adveniente solutionis ler-
roborare ac ratum habere processumjudicum prse- niino noiisolvisti. Propter quod proefatiisHenricus
diclorum. Caelcrumquidam de fratribus dicti Hospi- frater lutis, creditore sibi suam conlra te aclioncm
lalis coram dilecto filio Benedicto tituli SanctaeSu- cedente, in sexaginla libris satisfecit eidem. Cum-
sannse presbyiero cardinale, quem eis dedimus que posl annum, quo in mora fuisti solvendi, die-
audilorem, mandatumab eorum magistro procura- t.tis Henricus le coram consulibusJanueiisibuscon-
torium exhibentes, proposueruntecontra quod idem venissct, ceniuin viginti libras a te nomine sorlis
cpiscopussuper prsemissiscomposueratcumeisdeny, et pcenaescu darmii-pelens, lu sexaginta libras ta
nobis humilitcr supplicantesutcompositionemipsam sibi.debere, quas idem pro te creditoii solveral,
euctoritate curaremus aposlolica confirmarc.Prx- j-ecognosccns, alias scxaginta ncgasti , asscrcus
 ZM PONTIFICATUS ANNO XIII, CHRISTI 1210. 310
uulliim eum ex hoc damnum aliquatenus incurrissc: A / pignora remanserinl obligata, nec consuhitn inten-
Dcniumcardinale marilo luo, qtiem procuralorema liofueril qtiod res ducenlas quiiiquaginia libras va-
' institueras, ncc
pignus banui dare consulibus necu lenlcs eidem H. pro sexaginla cederent in solutum,
respondere volenle , iidem consules laudaverunl ii sed satisfacto sibi de ipsis, idem eas reslitueril de-
quo.l idem Henricus valens cenlum viginti librass bitori , el eidem H. viginti sex libras sex solidis
in luis bonis haberet, per civiiatem praeconizari •i minusanie dislraelionem rerum ex fruclibus per-
iiiliilon.iiiusfacientes qtiod quicunqtie medietatem o ceperit earumdem, quas in sorle debuit computavc,
domus el lurris de Moneta el lerram de Sauro add cum fvuclus a creditore seu fidejussore percepti se-
le periiiieiitem vellet emere, cum prcedicto Heniico o cundnm jura cirilia extenuent debiti quantitalein,-
de prelio conveniret. Inlerim autem a te ac marito o te ad siipplementum sexaginia librarum, viginti sex
tuo pro cenium vigiuti libris possessionibus quihus-;. libris ses solidis mimis perceplis ex fructibus com-
dam distiaclis , memorati consules auferentes vobis s pntatis in eis Ilenricum et eumdem Ilenricuin libi
sexaginta de illis , memorato Hcnvico solverunt,f ad rcslitulioncm supradicloe medietatis domus ct
pignoribus eidem pro sexaginta libris laniummodo o turris de Monela cum lerra de Sauro senieniialiter
vemancntibus obiigatis. Coeterum post biennium• R condemnamus. i NuIIi ergo omnino hominum liceat
elapsum a sententia consulum prsedictorum, itlem ;1 hanc paginam noslrae confirmationis infringere vel
Henricus pignora , quoe ducenlas quinquaginia li- ei ansu lemerario coniraire. Si quis autem boc
brascommuni seslimatorum oeslimatione valebanl, allenlare proesumpscril,etc, ttsque iiieiirsiirum,
duobus consanguineis suis pro libris sexaginta dis- D.atumLalerani xv Kal. Sepleiiibris, pQiili/icatus
traxil, pro eadem sumina recomparans postea eadem;1 noslri anfio tertio decimo.
abeisdem.Qui cum processu temporis assepedictocar- CXXII.
dinale, marilo luo super resliluendis praedictis pos- CATH0LICO, ARCHIEPISGOPISET EPISCOPIS PERARMENIAM
sessionibtis et usuris fiiisset coram venerabili fratree CONSTITUTTS.
nostro archiepiscopo Januensi conventus, ad sedem^ Dalur eis privilcgium.
apostolicam appeiiavil. Ubi cum de communi as- (Lalerani, XIIIKal. Septembris.)
sensu parlium ad eumdem archiepiscopum iitlerse» Cumjuxta eanonicaseilegiiimassanctiones seiilen-
fuissenlohlenlae, idem archiepiscopus, audilis hiuc3 tiaquae anonsuo judice fertur in quemquam,necno-
inde propositis, constilum senlentiain confirmavit, , inen senteniisemereatur habere,praeseniiumauclori- .
aclione de fraude venditionis eidem cardinali ser- lale slatuhnus ut nullus omnino qui ordinariam vcl
v.t!a; qui ab eodem archiepiscopo reputans se gra-. Q c delegalam jurisdictionem in vos vel vestros subditos
7atum, ad sodem aposlolicam appellavit. Eodemt non hahiierit, senlentiam ferre pra-sumal : quee si
Itaqus cardinale ac B. adversaeparlis procuratore in, forsan lata fueril, ipsam decernimus irritara et ina-
noslra proesentia ex delegatione apostolica consti- neiu. Firmiter etiam inhibeinus ne quis jurisdictio-
lutis, idem B. ab observalione judicii memorati pe- nem in vos vel subditos vestros habens, vos aut ip-
tiit seahsolvi, cum causa ipsa, sicutidem conaba- sos injuste molestel. Nulli ergo omnino liominum
lur aslruere, civilis essefet inter personas Iaicass liceat hanc paginam noslroe conslilutionis et inhi-
agiiala, et ipsius cognilio ad Ecclesiam nullalennsi bitionis infriiigere, vel ei ausu temera.rip contraire,
pertinerel; maxime cum jam dudum pro H, fueritt Si quis aiiiein hoc attentare prsesumpsevil, etc,
seiiteniia lata , quse in aueloritatem rei transiit ju- ttsque iiicursu.runi..
dicatae. Ex lua verofuil parle propositum quod cum, PalumLatprani, xm Kal. Seplenibris, ponlificalus.
ct.asa eadcm de ulriusque parlis procuratorum as- noslri anno terlio deeimo.
sensu fuerit archiepiscopo memQratocommissa, ett CXXIII.
ah eodem pro Henrico sententia lata , quam etiam| '
EPISCOPO CRE5IONENSI.
idem H. sub eo liligans approbavil, viginti sex li- De controversia pro principatu Anliocheno,-
br£s sex solidis miuus, qnaeforti sibi debitaeminusi D ^
(Laterani.)
liciieaccesserunl, percipiens ultra fortem aiijudi- (88) Occasione discordia?qiirfi inter cliarissiiiium
catam eidem, jure ad judicium ecclesiaslicum per-. in Christo filium nosiruiii Leonem illuslrein
regem
tinebat. Nos igilur utiinsque partis allegalionibus, Armeuiae nomine fi. nepplis sui ex parte una et cli-
inslrumentis , concessionibuset rationibus aliis di- lectum miiimnobilem virum comiiem Tripoliianum
ligenler inspectis et cognitis , quod a srepedictii ex allera super principatu Antiocheno agilari diguo-.
Heniici proctiratore de ecclesiastica jurisdictione. scilur, gravia personarum et rerum hactenus
peri-.
proponitur omnino frivolum reputanles , cum idemi cula provenerurit, ct nisi fuerit judicio velconcor^
11.injudicium Ecclesiae consenserit sua sponle, de. dia terminata, graviora timentur procul dubio
proT
prudentum virorum consilio sententiam consuhim ventura. Unde nos, qui juxta verbum Apostoli facli;
confirmamus. Yerum cum post solutionem sexaginlai sumus sapientibus el insipientibus dehitores, etde
librarum , quas consules eidem H. fecerunt per- reguo Dei, tollere scandala ex debito lenemur officil
solvi, nonnisi pro residuis sexaginla memoraia pasloralis, diversis personis srepesuper ipso negotia

(88) Yide lib. u epist. 252, 25i9et Iib. xn epist, 45 et Gcsla Innoc. 111,cap. 111 et scqq.
SH INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XW. 312
dircxisse meininimus scripta nostra. Sed humani A . CXXIV
generis inimico, qui paci (ideliuminvidet, facienie, UXIVERSIS ABBATIBUS NIGRIORDINIS (89) PERROT30-
ideai non potuit negotium lcrniinaii, scd nccdum MAOENSEM PROVINCIAM (90) CONSTITUTIS.
auspicia judicialis condiliouis accepil. Nuper aulem De capitulo celebrandosemelin anno.
pnrfalus rex , dilectis liliis abbale Sancix Mariso (Laterani, xm Kal. Septembris.)
trium arciuini el Arcivardo milite et BovoneLalino Ordineiii religionis planlare ac fovere plaiitalum
cancollaiio suo ad sedem aposlolicamdestinatis, por e\ ofliciinostri debilo provocamur, el sic religioso-
cosdem 'nobis huiiiiliter supplicavil iit cum ejus rum petilionibus apostolicum nos convenit prsebere
«lcsideriivotuni existal ut conlra Christiaiios nulla- patrocinium et favorem quod sub regimine ac gu-
tenus arnia siunat, sed acies suas diiigal contra bernatione nostra valeant assiduis prolicere incre-
iuimicos fidei Chiistianae,supradicto pupillo ncpoli mentis. Sane gaudemus iu Domino,a quo est omne
suo supcr priiicipalu jamdiclo juslitioe faccremus datum oplimuin cl omne donum perfeclum, quod
plcniludiiicui cxhibeii. Ciim igilur plenam geramus divinitus inspirali ad conigendos excessus qui ali-
de lua cliscrelione ficluciam, el cjusdem negoiii quando in veslris monasleriis, siiadente inimico
meriia cx magna tibi parte sinl nola, de frairum huinani generis, commitluulur, studium efficax ad-
iiostroriiniconsilio causam ipsam su.b hac forma B bibelis ul inquinamenlis malilia ac dissolulionis
libi diiximus commiuendam, per apostoliea scripla vitiis abdicatis, efficaciuspossilis vos divinaesuhdeve
mandantes qualenus cum ad partcs illas, Deo duce, servituti, et per opera pielalis graliovem proeslare
perveneris, ad coiicordiain ulramque partem mo- Altissimo famulalum. Ut autem per favorem aposto-
veis efiicaciter et inducas. Quacsi forte nequiverit licum regularia suscipiant inslituta vigorem, neque
provenire, lu associalis tibi duobus viris providis et possinl per alicujus insolentiam enervari, ul licerel
J.oncslis in quos partes convenerinl, audias causam vobis de nostra promissione petislis semel in an-
ipsam,et eamdcm cum ipsis vel eorum allero, si no (91) sub aliquo abbale (92) religioso el luimili
ambo ncquiverint interesse, sublato cujuslibel con- ejusdem provincioecapiiulum celebrare; ubi per
IradiclionU vel appellationis obstaculo fino debito consultationem omnium, tam abbatum excesus
lerminare procures, illud itlem neutro eorum intcr- quam dissolutiones monachorum, salvo per omnia
esse valente facturus nihilominiis per te ipsum. jure (95) proelatorumcomprovincialium,compescan-
Quod si partes in hujusmodi viros iiequiveriiit con- lur, volentes de quarto in quarluin annum per vos
venire, venerabilesfralres nostros Jerosolymitanum vel nunlios vestros ad aposlolortiinlimina visitanda
aposlolicoesedis legatum et Antiochenum palriar- teneri, recepturi a nobis salubria mouila et proe-
chas in collegas assumas, cum quibus vel eorum cepla, quibtis vigor religionis monaslicoefoveatur.
altero secuntlum praescriptam formameamdem cau- Nos vero vestris postulationibus annuciites, chari-
sam appellalione rcmola decidas, faciens quod ilo- tati vestrse concedimus ul hoc salulare proposilum
crcvcris per censuram ecclesiasticam firiiiiter incipialis exscqui diligenter, et quid ex ipso prove-
obserY'avi.Si vero alterutra partium duxerit resi- niai nobis (ideliter inlimetis, ut si viderimus quod
stendum, lam per indigenas lerrae quam etiam pcre- per exsecutionem ipsius religionis honeslas susci-
grinos rebellionem ejus facies edomari. Proviso piat incremenlum, quod ad robur perpeuise firnii-
prudentcr ut interim nulla penilus inler diclos re- lalis super eo ftieiit slaluendum, securius et cau-
gem et comitem guerra fiat, sed treugse ad invicem lius statuamus.
observenlur, ad quas utramque partem volumus el Datum Laterani, xiu Kal. Septcmbris, anno tertio
mandamus , si fuerit necesse , compelli,cum simul decimo.
nonsit etarmis etlegibus conlendendum. Caeterum cxxv.
• quidqiiamliumanilus tibi conligerit, propter quod MAGISTRO ET FRATRIBUS U0SPITALIS TESJTONICORUH
landatum non possis apostolicum adimplere , illud ACCONENSI.
ipsum duo pariier palrlarchse freti auctoritale proe- ri Ne alba pallia deferant.
sentiiini exsequantur. (Lalerani, vi Kal. Septeinbris.)
Datum Laterani, elc, per lotum ut \n alia. Suam nobis dilecli filii fralrcs mililire Templi
(89) Nigri ordinis, albi monachi et nigri c. ex suadenle manu propria et indusiria sociorum sedifi-
parte 10, De decimis, et in biblioiheca S. Benigui cavil, spatium etiam unius anni comiliis regiis con-
Divionensis, i;uain nuperrime ordinavimus, ex- ccssum. Eginarlus in Yita Caroli magni : « Sic ad
stat theorica M. S. Pantegni, monachi nigri, de palatium,sic ad publicum populi sui conventum,
Pbysiea. qui annuatim ob regni utilitatem celebralur, ire,
(90) Per Rothomagensemprovinc, de qua in Au- sic domumredire solebal. i
cluario Sigeberti, secunda Liigdunensis snper Se- (92) Sub aliquo abbate, tit majori religionis incre-
quanam, id es'. Rothomagensis,olim Neuslria,liodie nieiilo augealur anachoretarum ordo, ideoque liiulo
Northmannia; cnjus metropolisRothomagus, a qua non commenclaahbales donenlur, nec enim religio-
Roihoniagensis provincia dicta nis ritum aut humilitalis gratiam novil comniendn;
(91) Semei in anno, ideo Carlhusia nunqaam re- et quisque ad ecclesiasticum regimen absqiie ulla
foruiata., quoniani nusquam delormata, cjuod ita venalitaie provehi debet, Hincmarus cpist. 3,
evenit, iluiii singulisanniscapilulum initur, sub rc- c. 9.
vercnclissimo tolius ordinis proepositogenerali in (93) Salvojurc. c lloc tantutn, l&, 4,2, et c. J
grenio.Al[obrogum, quain B. Bruno Spiritu sanclo Dc slalu monach.
513 PONTIFICATUS ANNO XIII, CHRISTI 1210 51*
querimoniam obtulerunl qnotl cum in primordio A 1 ricalis ordo conferlur. Prselerea cum quidam stiper
instilutionis ordinis sui eis fuetiiab aposlolica sede aliquo liligantes, ad diversos judices litteras impe-
concessum ut in religionis signuiii mililes inililise trant, quorum quidam oblenli a parle altera libi
Templi albis palliis utereiittir ad differenliam alio- mandant ul partem adversam denunlies excomn,u-
rum, vos, in coiifusionemordinis supradicti, nuper nicalionis senlenliae stihjacere, aliis judieibus tibi
alba paliia porlare ccepislis. Nolenles igilur ut. poslmodum injungenlibus ul eamdeii) denunlifts ab-
ex hoe inter vos et ipsos asmulationis seu dis- solutam (95), quseris a nobis an utriusque, vel ncu-
cordisemaleria suscitetur, proesetitiumvobis auclo- tris, vel alterutris saltem obedire debeas in hac
rilate proecipiendo mandamus quatenus vestro con- parte. Super quo luse prudenlise respondenles, cre-
tenti habitu exislentes, hujiismodi alba pallia, qusa, dimus dislingtiendum an cum primum mandalum
sicul prsemissum est, in signnm religionis concessa recepisse dignosceris, libi forsan innoluit inter
fuerunt Teinplariis anledictis, nullatcnus deferalis. illos el alios super jurisdictione discordiam suscita-
Alioquin venerabili fralri noslro patriarcboe Jeroso- tam, an super hoc nihil omnino scivisti. Et quidem
lymitano aposlolicse sedis legalo nostris damus lil- si super conleniione hujusmodi nihil libi penitus
leris in mandalis ut inquisita plenius et cognila innotescit cum prinium mandaiiim recipere te con-
verilate, id appellatione remoia super hoc slaluat H ^ lingil, illud debes humililer cxseculioui mandare.
quod religioni pariter et saluli videril expedirc. Sed si postea coiurarium tibi ab aliis dcmandelur,
Daturn Lalerani, vi Kal. Sepleinbris, ponlificalus tunc litlerarum ad utrosque a sede apostolica ob-
nostri anno lertio decimo. tentarum copia postulata, qifas auctoritaie prsesen-
CXXVI. liiim districie praecipimus exhibeii, si ex ipsarum
Super eodem. lenore deprebenderis evidenler, ita quod non sit
(Dalum, nl in alia.) aliqualenus hoesilandum,quod litterse quse ad illos
Suam nobis diiecii filii, etc, in eumdem modum a quibus secundum mandalum receperis impelratae
ul in alia, usque ad diffcrenliam aliorum, dilccli filii noscuntur, expresse revocent litteras aliorum , tu
magisler el fralres Hospilalis Teulonicoruni Acco- illud intrepidus cxsequatis quod secundo tibi loco
nensis in coiifusionemordinis supradicli nuper alba mandatnr. Si vero ex lilteraruiii inspectione niani-
pallia portare cceperunt. Nolentes igitur ut ex hoc feste (96) libi coustet quod lilterae obienta; ad illos
iuter prrcdietos fratres semulatioiiis seu disconlioe qui primum dedere mandalum per alias minime
iuateria suscitelur, cisdem magistro et fratribus vevocantur, secundum maiidainm nullatenus exse-
Hospitalis dedimus in praeceplis ui suo contculi ha- .,, quaris. Quod si super hoc libi fueril merilo dubi-
hilu existenles, liujusmodi alba pallia ntillatenus tandum, ad exsequendum secundum mandalum le
deferant, quae, sicut prsemissum esl, in religionis procederenon oportel donec juxta cujusdam nostrse
signum conccssa fuerunt Templariis anlcdiciis. Quo- couslitutionis lenorem inter eos bujusmodi conten-
circa fraternitati tuse per apostolica scripia nianda- lio sopiatur. Et id ipsum facere debes, s; primo
mus quatenus inquisita plenius el cognita veritate, mandalo receplo, el nondum exseculioni mandaio,
id super hoc statuas appellatione remota quod reli- libi forsitan innotuerit quocl inler se, super juris-
gioni pariter et saluii videris expedire, faciens quod diclione videlicet demandata, cceperint discepta-
statiieris per censuram ecclesiaslicam firmiler ob- re (97j. Caeterumin his omnibus puram et providam
servari. te convenll intentionem habere, ne vel ad dceli-
Datum ut in alia per lotum. nandum mandalum dubitare te dicas ubi diibitanduni
CXXVII. <ion est, vel ad mandalum eliam exsequendum le
ROTHOMAGENSl ARCIIIEPISCOPO. asseras csse certum ubi cerlus esse non debes.
Respondel ad ejns consulla. Licet autem ex his certa tihi detur doctrina qualiter
(Laterani, Kal. Seplemhris.) in hiijiismodi debeas te habere , nulla tamen atlri-
(94) Ctimconlingat interdum quodlaici ad monaste- D builtir polestas ut inler delegalos aut partes de ju-
riaconvolantes,a suis abbalibus lonsorenlur,aposto- risdiclione dcbeas judicare. Insuper rcquisisti, cum
iica».sedis oraculum requisili au clericalus onlo in quis conquerilur in se a sno episcopo post appella-.
tonsura hiijusmodi conferatur. Super quo fratenii- tionem ad nos legilime interpositam vel alias injusle
lali luse taliter respondeinus, quod cum in septima excommunicationis senteiitiam promulgatam (98),
synodo sit slatutum ul leclores per manus imposi- et nos judicibus damus noslris lilteris, in mandatis
tionem licentia sit unicuique abbati in proprio mo- ul si ila cst, vel juxla formam Ecclesioeillis bene-.
nasteiio solummodo faciendi, dummodo ipsi ab ficium ahsQltitionis impenilant, vel eamdem senten-
cpiscopo, secundum morem perfieiendorum abba- liam denuiilient ntillam esse, ac episcopus paralus
lum, manus imposilio facta noscalur, ct conslel sit probare se in illum, aniequam vocem appellatio-
eum existere sacerdolem, per primam (onsnram a nis emitteret, vel alias juste hujusmodi senteniiam
lalibus abbatibusjuxta formam Ecclesire datam cle- protulisse, an probalionibus non admissis, judicibus
(94) Cap. Cum contingat, De aelale et qual. ord. (97) Cap. Pastoraiis, De rescript.
(95) Cap. Cum contingat, De rescript, (98) Cap. CHII»conlingat, De,causa posscss.
(96) In quarta Colleci. nmifestissime.
SiS INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 516
liceat excommunicaliim absolvere, vel denuniiarc A A sludium extendentes se per opera pietatis, uon so-
senteiiliatn nullaiu esse. Ad quod libi laliler respnn- lum ioiernae graliae virore lurgcscunl, sed eliam
demus, quod super jam dicto casu non consticvi- laudabili exercilalione fruclificant in profeclibus
mus, si bene meniiiiimus, sub praescripta forma proximorum. In liac siquidem Iaborare vinea dilecti
judicibus scvihere, sed sub isla, ut videlicel, si ex- lilii Chrisliauus, Pliilippus cl quidam alii monachi
communic.iiionissenienliam post appeilationem ad pio desidcrio cupienles (103), illius dudum amore.
nos legilime interposilam -invenerinl esse Iatam, succensi qui nemiiiemvult perire, adparlesPrussioe
ipsam dcnuntianies penitus nullam esse, audiant si de nostra liceulia in humililatespiiitus accesserunl,
qnid fueril quoeslionis (99); alioqnin recepta juxla utibidem semeii verbi Dominiciseminando, in um-
formam Ecclesioe cautione iuipendanl absolulionis Iira infideliiatis et tenebris ignorantise posilos ad
bciielicium conijuerenli, et injuncto sibi quod de semitam reducerenl verilalis. Quod cum in lerram
jure fuerit iiijungenduiii, audiaut causam, ct cam- bonam et feiiilem cecidissel, fructtim protulit op-
dem fine debito terminare procuront. Sed si forsan porlumim ; el ejus gratia prreetinle, qui vocal ea
appareat nos in jain dicto casu sub praenotata quan- quaenon sunt tanquam ea quae sunt, el ex lapidibiis
doque forma scripsisse, et in altero utique casuum suscilat filios Abrahae, quidam magnates el alii re-
proedicloruni,cum videlicet quis conqueriliir se posl " gionis illius sacramenlum baplismatis receperunt,
appellaiionem ad nos legiiime inteipositam es.com- el tle die in diem proficere digiioscuntur in doclrina
niunicatione fuisse notatum, seinper utriiislibet par- fidei orthodoxae, sicut iidem monachi nuper ad sc-
lis probalioiies suut admiltendse anlequam ad de- dem apostolicam venientes noslro apostolatui rese-
cernenduin super hoc aliquid procedatiir; per quas rarunt. Cum igitur hujusmodi novella plantatio bc-
deiiique apparebit an absolutione indigeat conque- ncficio irrigationis indigcal, fraleruilaii luae prse-
rens, vel denuntiandus sil potius non ligalus. ln seniium aucloritale mandamus qualenus eisdem
reliquo vero casu, cuni videlicet excommunicalum monachis et fvatribus suis nec non et aliis ad fidem
quis se asseverat injuste, vix unquam (100) ejus de novo conversis in ecclcsiasticis sacramentis et
cst.anlequani absolulus fuerit, probalio admiiienda, aliis quse ad ampliandtim Christianoe religionis cul-
nisi liinc lanlum cum asserit in excoinmiiuicaiioiiis tum spectare noscunlur tandiu curam officii pasto-
scnteiuia inlolerabilem errorem fuisse patenter ex- ralis impendas, donec, divina facienle clenienlia,
pressum : ad quod probandum admiititur antequam adeo ibidem numerus fidelium augeatur ulpvopvium
absolulionis gratiam consequatur. Yerum si propo- possint episcopum obtineve (104). Episcopos etiani
nat se simpliciter excominunicalum injusle, ac epi- nr et alios ecclesiarum prsclatos ac lcrroc magnaies
scopus ad probaniJumquod juste ipsuin excommu- moneas sollicilius el indticasul pro Deo el propler
nicaveril suas poslulet probaliones admitli, non Dciim eis propitii ac favorabiles exislenles, ubi di-
est ante absolutionem illius aliquatenus audiendus, guiim fueril graliam, solalium et humanitaiem iin-
cum etsi pro cerlo constarel in illum ralionabiliter pendant.
excommunicationissentenliam promulgalam, nihilo- Dalnm Laierani, n Nonas Scptembris, aniio ler-
minus ei essel absolulio secundum formam Eccle- tio decinio.
sise impendenda (101) humililer postulanli. El idco CXXIX.
iu hoc casu illum creiMmusjuxia formam Ecclesioe JOANNI EPISCOPO ALBANENSI.
prolinus absolvendum, ut sic demum probationibus Confirmatquamdam senlenliam.
ulriusqiie pavtis admissis, utrum juste an injustc (Lateraui, n Kal. Septembris.)
ligatus fuerit decernalur. Ilis quoejucliciosunt vcl concordia lerminata de-
Datum Latcrani, Kal. Seplenlbris, anno lcrtiotlc- cet uos robur aposlolicum imperliri, ne sopitoeque-
cimo. rimonire reviviscant, et relabanlur iterura in reci-
CXXYIII. divse scrupulum qusestionis. Cnni igitttr dileclus
GNESNENSI ARCHIEPISCOPO. D filius Benedictus littili Sanctoa Susannae presbyter
De Prussis noviter cnnversis. cardinalis causam quse inler te ex partc una el mo-
(Liiierani, u Nonas Septembris.) iiasterium Cryploeferralseex altera vertebalursnper
(102) Coaleslisagricola Jestts Chrislus semelipsumI instilutioneac destitutione presbyleri ecclesioeSancli
vilem veram el fertilem in vinea sua elccta planla- Nicolaide Neptuno sententioe calculo duxerit ler-
vii, ex qua muliiiudo palmituni prodiens, noui minandam nos luis juslis ,'precibus inclinati eam.
solum illam amoeiiaii) viroribus, verum eliami dem senlenliam, exigente jusliiia promulgatam,
fruclibus rcdderet graiiosam. Ex isla uimirum vitee aitctoritale apostolica confirmamus el proesenlis
iotquolidie palmiies pullulant quod in ecelesiasiicae
e scripii patrocinio communimus ; cujus tenorem de
itnilalis radice fundati, ad sanctoe conversationiss vcrbo ad verbum proesentibus fecimus adnotari :

(99) In quarta Collecl., invenerilis, el denuniietis,
et audicttis.
(100) Cod. Colbert. vix aut nunq.
(101) Cod. Colberi. Ro. Ec. consueludinem imp.
(_102)Vide lib. xv, epist. 145, 146.
(105) Vide Raynald, an. 1210, § 27, el an. 1212,
§S-
(104) Eis poslea idem Christianus datus esl epi-
scopus Vidc Bzoviumad an. 1220, §5.
 517 PONTIFICATUSANNO XIII, CIIRISTI 1210. 3!8
i In nomine Patris et Filii el Spirims sancti. Amen. A dantes, de lantoe devolionis indicio graliarum tibi
Cum causam quae super ecclesia Sancli Nicolai dej referinius acliones. Dignum ilaque repnlanies ut
Neptuno inter domiiiuiiiJoanncm Albanensem epis- de luo munere luo salisfial affectui, prsebendam
copum ex una parle et abbatem de Crypta ferratai ipsam dileclo filio Benediclo consanguineo nostro,
exaltera, vertebatur nobis Benedicto lituli Sanclae! adolescenti siquidem bonaeindolis, quem non mi-
Susannoepresbylero cardinali dominus papa man- nus signa virlutum, quoein lenera videntur seiaie
daverit audiendani, procurator episcopi pro paries praeludere, quam sanguis aut caro nobis rcddunl
sua coutra abbalem coram nobis pvoposuit quodI acceplum, duximus concedendam, sperantes quod
abbas et monaclii de Crypta ferrala piivaveranl lunc maxime proelibatam praebendam ordinatam
administralione presbyterum ecclesioeproenominaloe, esse gaudebis ad vptuni cum per ipsum el ex ipso
<[uemad reprsesentationem abbalis et monachorumi Domino concedenle videhis tibi el Ecclesiaa ture
jamdiclus episcopus invesliver.it et iiislituerai proi gratum provenire prorectum. Qiiocircafralernilateni
persona injamdiclaeeclesia et idem presbylereidem, luam monemus, per apostolica libi scripta man-
ut suo episcopo, fidelilalis more solilo praestilerat dantes quatenus dileclum filium magistruin Pere-
juramenlum. Unde cum prsedicla ecclesia de Nep- grinum capellanum noslrum vice ac nomine prae-
luno sil prsefato episcopo dicecesana lege subjecla, B fati Benedicli ad eamdem proebendam recipi facias
petebat restitui sacerdotem ad adminislraiionem et in canonicum et in fralrem, et stallo chori ac loco
personatum, ul el eitlem episcopo de spirilualibus, capituli sibi assignato, de more ipsuiii in corpora-
monachis vero de lemporalibus responderel. iYco- lem ejusdem prsebendse possessionem inducas, cl
noiniisvero monastcrii econtra respondebal admi- induclum facias eam pacilice possidere. Nos enini
nistraiionem tam in temporalibus quam in spirilua- eumdem Beneriictum ac ipsum, opportuniiate re-
libus et ecclesiam saepedictam ad monasteriura tan- cepta, dante Domino, iransmiliemus.
lummodo pertinere, nec in aliquo episcopo teneri, Datuni Laterani, Idibus Scplembiis, pontificalus
cum sil ipsum monaslerium Romanae Ecclesise spe- nostri anno terlio decimo.
ciale, ac exemptum lam in capite quam in mem- CXXXI.
bris. Quod probare per sua privilcgia inlendebat, UAGISTRO PEREGRINO CAPELLANO NOSTRO.
qusepost multas inducias el lerminos peremptorie Super eodem.
sibTdatos ad probandam stiam inientionem coramj (Datum, ut in alia.)
nohis exbibere in judicio non curavit. Dicebal tan- Ad signandum devolionis affectum quam venera-
dem lantum, de loiiga consueludine abbatem el bilem fratrem nosirum Parisicnsem episcopum crga
monachos habere polestalem in ecclesiis suis admi- nos non ignoramus hahere, etc, in eumdem fere
nistralorem lemporalium lihere ordinare. Quod cnm modum m in alia, uxque profectum. Unde ipsi per
probare noluisset, idem Yconomusposlmodumcon- scripta nostra mandamus ut te vice ac nomine prae-
fessus fuit in noslra prseseulia quod episcopus prse- fati Benedicli ad eamdem praebendam recipi faciat
fatum sacerdotem in supradicla ecclesia ad reprse- in canonicum el in fratrem, et stallo chori ac loco
sentalionem abbalis et moiiachorum instiluit et capituli ibi assignato, de more te in corporalem
confirmavil. Nosvero visis et auditis allegationibus ejusdem proebendsepossessionem indtical, el induc-
hinc inde propositis et confessionibus uiriusque lum faciat pacilice possidere. Nos enini eumdem
parlis, dicimus prcsbylerum soepcdiclumreslilucn- Benedictum ad ipsuin, opporlunitato reperla, danle
dum ad adminislralionem et personalum ecclesisc Domino, transmillemns. Quocirca discretioni tuoe
memoralae. 1 Nulli ergo omnino hominum liceat per aposlolica seripia mandamus quatenus supe?
hanc paginam nostroe corifirmaiionis infringere, hoc quod ad le pertinel exsequaris.
vel ei, etc, usqueincursurum. Datum, elc, ut in aiia per lolum.
Datum Lalerani, n Kal. Seplembris, anno terlio CXXXH.
decimo. I TURONENSI
D ARCIUEPISCOPO, ET EPISCOrO ENG0LISMENSI
cxxx. ET ABBATI GRATl^E DEICISTERCIENSIS ORDINIS.
EPISCOrO PARISIENSI. Scribilur adversus canonicosCellenses.
Vt prcebenda reservala conferatur consatiguineo (Laterani, 111Kal. Ociobris.)
. papce. Detestabile facinus et piaculare flagiiium quod a
(Laterani, ldibus Seplembris.) quibusdam filiis Belial, nonnullis canonicis CeHen-
Ad signantlum devotionis affectum quani erga sis Ecclesiaeinstiganlibus, sicul nobis vencrabilis
nos te non ignoramus habere, proebendamin Eccle- fraler noster Piclaviensis episcopus intimavil, nuper
sia Pariensi vacanlem, in manu propria reservasti, exslilil in Cellensi Ecclesia perpetralum, maximam
cuicunque vellemus, sicut per luas nobis intimasti non immerito menti nosiroe amariiudinis causam
iiueras, conferendam, habiturus gratissimum si ingessil, dum viperea soboles in proprii parentis
alicui de sanguine nostro conferre dignaremur eam- . necem exarsil, el perdiiionis filii sui patris
dem, quem ob noslram revereiitiam et amorem ho- interilum inoflicioso non sunt verili malignita-
noraturum le asseris ct sincerissime dileclurum. lis studio macliinari. Quem siquidcm lam cru-
Super quo liberalitatem luam in Domiuo commen- delis horror el horribilis crudelilas audita non
319 INNOCENTIIIII PP. REGESTORO! LIB. XIII. im
moveat, diim paslori ob ovibus, magistro a clisci- A in quibus pane tribulalionis el aqua doloris ad
pulis,, ct patri a filiis morlis dispendia procuran- agendam perpetiiam pceiiilciitiain siislcnlclur. Si
tlir? In liac nimirum parricidii horrendi ai.rocilatc vero grave scandalum formidctiir, qnoil niinime
uaturalis affeclionis juri delrahilur, vituperalur conquiescal poslquam etiam rens sangiiinis veslris
ininislerium clericale, ac regularis leverenlise puri- cttraverilis inlercessionibns defensare, vos eosdem
tas dissipatur. Sicul enim lenor litterarum ejusdem publice degradatos, ad pceniieniiam sltidiose com-
episcopi nos edocuil, sibi et capilulo Pictavensi monitos, relinquatis curise sseculari juxla conslitu-
multis abbatibus et aliis viris peritis praeseniibus liones legilimas puniendos. Qnod si alii canonici
esl relalumquod Joaiine canlore, A. eleemosynario, liujus criminis inseii incorrigibiles hactenus exsli-
GuillelmodcLobeaelCuillelmodeSancioLeodegario lerunl, et prselibalis sunt criminibus irretifi dc
canonisCelieiisibusprocuraniihus, aquaiuorsicariis, quibus in suis fecit.memoraltis episcopus menlio-
qui ab illis obhocsexaginla librasacceperant, abbas nem, volumus el mandamus ul per ordineni Sancti
Cellensis, virprovidusel honestus, dum admalutinas Victoris Cellensis Eccicsia rclbrmetur : quem si
accederel, nequiicr exslitil interfectus quadraginta aliqui cx praedictiscanonis recipere voluerint humS-
plagis et ainpliiis infliclis eidem (105). Cum autem liler etservare, vos cosdem ibideniremauere sinaiis»
hoecvcra csse non solum per bonos viros el sacer- "H Alioquin ad arcliora monasieria iransinillaiis cos-
doles, vertim ctiam per eosdem sicarios, qui dum de.m; conlradiclores, si quos inveniretis, vel rebel-
in carcere principis lenerentur, coram nuntils suis les per censuram ecclesiasticam appellaiione posl-
el muliis aliis ca pubiice confessi fueranl, proefaius posita compescendo. Quod si non omnes, elc, duo
cpiscopus didicisset, et deliberasset cum viris pru- vestrum ea, eie.
denlibus cl discretis qualiter esset in hoc negolio Datum Lalerani, xui Kalend. Ociobris, ponlilica-
piocedendum, diversa repcril consilia diversorum, lus nostri anno lerlio decimo.
iionnullisasserenlihus hujusmodi perversilalis aclo- CXXXIIL
res, non per sseculare brachium, sed per ecclesia- PETRO NIGIIOCANONICO SA.NGTI URSINIBlTUBICENSr.
Micumjudicium puniendos; aliisaffirmantibus ipsos Recipitur sub proleclionesedis apusloliccs.
propler eiiormilaiem criminis reiinqueiidosj curioe (Laterani, x Kal. Octobris.
soeculari, ulultore materiali gladio, pcenam exci- Sacrosancla Romana Ecclcsia devotos et hunii-
percnt sibi dignani. Alios quoque canonicos illius Ies filios ex assiielae pietalis officio propensius tlili-
maligiiiiai.is ignaros asseverabant aliqui in detesta- gere ccnsucvii, et ne pravorum liominuni molestiis
lionem criminis de ipsa Ecclesia dcpellendos, ui, rf agiientur, eos tanquani pia maier, suoeprolectionis
secundum evangclicam veritalem malis male perdi- munimiiieconfovere. E&proplei, dilectc in Doniino
tis, vinea DominiSabaotb bouis agricolis locaretur; fili, tuis juslis .postulaiionibus graiuiii imperticnlcs
maxime cum paucis quandoqiiepeccaniibus, ira Dei assensum, personam luam cum omnibus bonis qtioe
desaevisselegaturin multos. Quiilam vcro dicebant inproeseiitiariim ratiouabiliter possides, aulinfulu-
quod culpa suos lenere debebat auclores, ne ultra rurn, prsestante Domino, justis modis adipisci, sub
progvederelur pcenaquam iuveniretur deliclum, cum beati Pelri ct nostra prolcciionc suscipimus. Spc-
nullius crimen maculel nescienlem. Licet autem in cialiler aulcm proebendamSancli Ursini Biluriceri-
tanta varielale consilii cosperit jam dictus episco- sis, sicut eam jusic possides, cl quietc, libi aucto-
pus flucluare, atiendeiis lamen exemplo pernicio- ritate aposlolica confirmamus ct praescntis scripti
siim exisiere si omitlerelur tanlum facinus impu- patrocinio commuiiinius. Nulli crgo onuiino lomi-
nilum, et quod canonici supradicti longe anteincor- iiiiin liceat hanc payinain nostioe coiilirinaiionis
rigibiles fueranl el rchelles, el commonitionis suae infringere vel ei ausu tcmerario contrairc. Si qtiis
iteraloe sscpiuscontemptores, quodque essent forni- autem hoc allenlare praesumpscrit, indignaiioncm
calores; adulteri, negotiatores, et usarii manifesii, omnipoleniisDci el beatorum Peirijel Pauli apostp-
tandem consilium hoc providit, ut univcrsis canonis 0( lorum ejus se noveiit incursurum.
ab ecclesia memorata dcpulsis, loco eorum Sancti Datum Lalerani, x Kal. Oclobris anno tcrtio
VictorisParisiensis canonici subrogentur, hoc ipsuin decimo.
in suspenso lenendo donec super eo nostroerecipe- CX.XXIV.
ret beneplacitum voliinlatis. Yolentes igilur ul in NOVARIENSI (106) ELECTO.
tanti criminis pcena discaiitalii a consimili culpa De causa episcopi Albiganensis
cessare, communicalo fratrum noslrorum consilio, (Lalerani, Kal. Oclobris.)
praesenlium vobis aucloritale praeeipiendo manda- (l07)Exlitlerisvenerabilisfratiisnos(iipalriarchae
iiius qualenus ilios quos vobis constiterit hujusftiissei Antiocheni, tunc Yporiensis episcopi, et lui lunc
iniquitatis actores ab omni ordine clerictli sublaloi de Tilieto abbatis, meminimus recepisse quod ciim
cujuslibetappellalionis obstaculo degradetis, eosdem dudum ad Albiganensem Ecclesiam una cum vene-
si grave scandalum non limetur, apud aliqua mona- rabili fralre nostro Pisauo archiepiscopo, lunc epi-
steria singillatim in arctis carccribus coiicludentcs, scopo Vercellensi,accessisseiis, visitationis officium
(J05) Videtom. IV, Gall. Christ.,pag 257. (107) Vide lib, ir, episi. 187.
(108.) Eidem inscripta csi epislola 15, lib. xit.
 32,1 PONTIFICATUSANNOXIII, CIIRISTI 1210. 522
impleturi, Albigancnsis episcopus, inlcr cceleraquoeA 1 exsiitiidiffiniium facias appellatione remota exse-
proposita fueranl contra ipsum, hocvobisorc pro- cutioni maiidari contradiclores, si qui fuerini vel
prio esl confessus, quod cum quidam in villa qua- rebellos censura ecclesiastica appellalione postjiosila
dam ad ipsius jurisdiclioaem spectanie infamarc- compcsccndo.
tur de furlo, et idem illud inficiarelur omnino offe- Datiim Latcrani, Kal. Oclohris, anno tcrlio i'e-
rens quod candeniis ferri judicio se purgaret, adji- cimo.
ciendo utsuspendio punireiursi deficeretin eodein, CXXXV.
diclus episcopus a judice requisfvit quiclsuper lioc
videretur eidem, et cum judex respondissel ut fieret ARCIIIEPISCOPO ETCAPITULO MAGDEBURGENSI.
prout fur ipse pelierat, ferrum candens in ipsius Confirmalnr qucedam concordia.
episcopi proesenlia est alialum : quod cum arripuis- (Laterani, v Nonas. Oclobris.)
sel fur illc, combusius esl. Unile jtidex expavcfactus, Cuin dilectus filius nobilis vir Aibertus de Har-
quid sibi super hoc viderclur cpiscopum coiisuluil nesteni ad sedem aposlolicam accessissei, liiteris
memoratum : qui respondit quod si fur sicevaderel, tuis el aliorum fraier arcbiepiscope, qui simul in-
malum esset, quanquam per litteras quas nobis terccssere pro ipso, nobis huiniliter praesenlalis,
lunc idem tlirexit episcopusaffirmarit se lalibusver- ' absoluiionis munus suppliciter poslulavil cl clemcn-
liis usum fuisse : Auditis quanlus est clamor populi, ler obiinnil juxta formam Ecelesice,super eo quod
otnnesdicunt quod tnalumesl si evaserit intpunitus; ex violenla delenlione dilecli (ilii proepositi Odonis
et sic episcopus el judex eamdem villam cum miil- subdiaconi nostriecclesiaslicamsedolebat incurrisse
litudine populi sunt egressi: in quorum proesentia censiiiani. Licel autem se multipliciler excusarei,
1'urproedictusipsius fuit episcopiauclorilate suspen- quod \iclelice*nec ex malitia prseconcepta, nec ex
sus ;"propter quod eumdcm cuin vestris litteris ad proecogiialoconsilio, scd ex subita moti pecloris
nostram prscsenliamdestinastis; sed jpse niliil un- levitale ac repenlino cordis ad prolalionem quo-
quam super his proposuit coram nobis. Quinimo rtundam verborum inflammali colore id fueril per-
statim ut dictus archicpiscopusad apostolicam sedem petratuni, denium tamen ad compositionemhujus-
accessit, qui nobis rei seriem plenarie indicavil, niodi pro saiisfactione subdiacono ipsi proestanda
idem episcopus a noslra discessit praesentia, et per- sponianei devenerunt, ut videlicet idem nobilis ho-
quisiliis non potuil inveniri. Unde nos cum fratribus norificenti.ini illi et sibi verecundiam faciendo,
nostiis deliberatione babiia diligenti, quia saepefa- cnm ducentis mililibus a loco in quo praefalum
tum episcopum, non solum in candeniis ferri judi- Q „ subdiaconum captivavit usque ad civitalem Magde-
cio, verum eliam in furis suspendio graviler inlel- burgcnsem et per omnes conventuales ecclesias
lcximus deliquisse, cum his uon lanluin auclorita- portel opprobrium quod harmiscare vulgariler ap-
tem praeslilerit, scd etiam pra:scntiam exhibucrit pellatur, detque sibi cenlum milites in vassallos,
corporalcm, ipsum repulavimus minislerio altaiis qui nunquam a sua fidelitate recedanl, ac lurris in
indignum. Elquia pontificale officiumabsque altaiis qua fuerat carceratus, funditus deslruatur, et quin-
ministerio lion poterat adimplere, supratlictopaliiav- que libras usualis monetaecui vel quibus ecclesiis
chseac libi luncdedimtis in mandatis tu ad cessionem voluerit siibdiaconus antcdictus, assignet annualiter
euniclemepiscopummoncvelisalioquiiiaucloritaieno- in perpetuum exsolvendas, petaique ab ipso veniam
stra ipsum ab AlbiganensiEcclesiasublato appellalio- cum viginti nobilibus, reverentiam corporalem ex-
nisobslaculo amoventes, faceretis eidem de pcrsona hihendo de more; cum quibus etiam ipse juret se
idonca per elecliouemcaiionicam provideri. Diclus nequaquam proeconcepisse in pevsona vel rebus
vero episcopus postmodum ad scdem apostolicam eidem subdiaconoloesioneminferre, sed ex quadam
rediens, apud quam moram fccisse dignoscilur diu- vehemenlia et calore animi quod facltim fuerat
lurnam, el seiiiuliipliciicr saiagens excusare, intcr evenisse : quse omnia infra sex hebdomadas post-
creiera proposuit coram nobis quod aliter rei veritas D I quam fuerit a proedicto comnionitus subdiacono,
se habueral qiiam in liueris fueril supradictis ex- nisi forsan ipse majusspaiium ei duxeril indul-
pressum: quod se proposuit opportuno lempore gendiun , procurahil implere. Cum igitnr idem suh-
probalurum. Quocirca devotioni tuac praeseutiiim diaconus ad preces et praeceplum noslrum haecei
aucloritate mandamus qtialenus auditis quae super de prascripia forma duxerit reniiitenda, ut nec
prsemissis idem episcopus duxerit proponenda, et lurris in qua deienlus exslilit diruatur, uec memo-
probalionibus ejus admissis, si de his libi per pro- ratus nobilis reverenliam corporalcm, quam sibr
bationes Iegilimas sufficiens fuerit lacia fides per apud sedem cxbibiiil apostolicam , per se cogatur
quae coustet veiitatem reise aliter habuisse quam iterum exhibere, ipsum el socios suos qui cuni eo
in lilteris fuerit supradictis expressum, ct super ad sedem aposioiicam accesserunl ad vos eum gra-
proemissis iiinocenlem cpiscopum exstitisse, cum tia el benediclione nostra duximus remittendos,
per senteniiain ad falsam suggestionem latam eiclem injuncto sibi sub debito prsestili jiirameiili ut:
prrcjudicari non debeat, tu eum super proemissis praescriplam compositionem observet, qnam spon-
absolvens, officium suum exsequi libere permitlas laneus noscitur iniisse; hanc eliam sibi gratiam ad
eumdem. Alioquinquod a nobis dudum super hoc preccs ejusdem subdiaconi facientes, <juod coeleri
523 INNOCENTIlIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 524
cjii3 socii, qui propler hoc fuerinl absolvendi,'pro A CXXXYH.
absoliuionis munere oblinendo laborare ad sedem EISDEM..
aposlolicam non coganlur. Quocirca discrelioni De eodemargumento.
vestrae per apostolica scripla mandamus quatenus (Dalum, ut in alia.)
diclum nobilem de csetero propter hoc nec vos in (108)Dilectorum filiorum fralrum militise Templi
aliquo moleslelis, nec permiltalis ab alio inoles- exposita nobis queriirioniapatefecil quod cum claras
lari, et tu, frater archicpiscope, absolvendos ipsitis memoriaeBonifacius marchio Montisferrati eis Ra-
socios secuiiduin Ecclesiae formam absolvens, in- vennicam cum omnibus pertinentiis, honoribus, et
jungas eisdem quod ex lenore composilionis proe- juribus suis pia devoiione contulerit ad suhsidium
diclae videris injungeiuiiini. terrae sanclse, proul in ejus authentico super hoc
Dalum Laterani, v Nonas Octobris, pontificatus confecto plenius coniinetur, et eamdem lerram in
noslri anno tertio decimo. vita marchionis ipsius pacificepossideriiit el quiel»,
CXXXVI. poslmodum chavissinius in Chvisto filius nosler
ATUF.NIENSI ETNEOPATUENSI ARCHIEPISCOPIS,ETEPIS- imperalor ConsUniinopoIilaiius illuslris ad partes
COPODAVALIENSI. illas accedens, supradictam terram eisdem absuilit
Scribilur prp Templariis. " violenier, quam quidam nobilis R. de Tribalia Ci-
(Lalerani, xv Kal. Oclobris.) ticnsis dioecesis ejus nomine delinere praesumit in
Gravem dileclorum filiorum fralrum miliiise eorum prsejudicium et gravamen; cl licet propter
Templi recepimus quaestionem quod cum nobilis hoc saepius miserimiis sciipla nostra, dicli tamen
vir G. marchio Pelavicinus et Meboffa comestabu- liaties suam neqiiiverunt hactenus consequi ralio-
lua quondam inarchionis Montisferrati quemdam iicni. Cum igitur dictos fratres, qui pro scrvilio
locuni qui Sydouius dicilur, pertinenlem ad ipsos, Jesu Chrisli mtiltis laboribus se exponunl, noKiiius
jamdiciis 1'ralribusconcesserint intuilii pielalis, et ab aliquibus indebile pvaegvavari,per aposloiica
ipsi quoddam castrum ibidem ad defensionem ler- vobis scripia mandamus qualenus delentorem ejtis-
we construxerintnon absqtie gravibus laboribus et clem caslri et aliarum, etc, per lolum ut in alia
expensis, charissimus in Christo lilitis nosler im- usque in finem. Quod si non omnes, etc, duo ve-
peralor Conslaiuinopolilanus illusnis caslrum ip- slrum ea, elc.
sum cum perlinenliis suis et quoedam alia eis pro Dalum, ut in cdia per lotum.
sure abslulit arbilrio voluntalis, quae qnidam nobi- CXXXVIH.
lis R. de Trahalia Citrensis dioecesis ejus nomine r, De electionearchiepiscopiThcbani.
in ipsorum fratrum detinet proejudiciumet grava- (Lalerani, iv Nonas Octohns.)
men : qui licet soepiussuper hoc obtinuerint scripla Thebana dudum Ecclesia viduala pastore, A. ar-
nostra, suam lamen ob ipsins imperatoris favorem cbidiaeonus vester cum Gerardo de Besenlun. el I.
cl potenliam supradicti R. iiequiverunt haclenus cognato suo propria vola direxit in venerabilem
conseqai ralionem. Cum igilur dictos fralres , qui fiatreni noslrum Davaliensem episcopum pro ves- 1
pro servilio Jesti Chrisli niuliis laboribus se expo- Iro poniifieepostulaiidum, appellalionem ad sedenv
ntini, nolimus ab aliquilius indebite praegravari, apostolicain inlerponeiis ne caiteri canonici procc-
peir apostolica vobis scripta mandamus qualentis dercnt ad elcctioiiem aliam faciendam. Qui taiidem ;'
detentorem ejusdem castri ct aliarum rerum mo- conveiiieiitesin unum, appellatione hujusmodi pro
nero prudenler cl efficaciter inducere procuretis, inuiili repulala, dilecluin filium A. capellanuin;
ac, si necesse ftieril, per excommunicalionis in charissimi in Chrislo Dliinostri Conslanlinopoliiani
ip.sumel in jam dictum castrum interdicli senlen- iinpcraloris illuslris concordiler in archiepiscbptim
lias, sublato appellationis obstaculo, compellatis ca elcgerunl. Poslmodum autem elcclione ipsius venc-
omnia, sicul justuni fueril, fratribns restiluere rabili fralri noslro Conslaiiliiiopolilano palriarc.boa
memoratis ; supradiclo imperatori ex parle nostra D praesenlaia de more, cum sibi deuium per lestes
nihilominus intiniantes ut detentori praedicto vel ab archidiacono et ejus sociis iiitroductos de appcl-
aliis in eorumdem fratrum injuriam vcl gravamen latione inlerposita constilisset, negolium ipsum ad
nullum impendat auxilium vel favorcm, cum ex nostram proesenliam destinavit. Consiituiis itaque
hoc graviler oculos divinoe. majestatis offendat. partibus coram nobis, el quoe fuerunl liinc iude
Aiioquin, quanlumcunque sibi, utpole charissimo proposila plenius inlellectis, postulationem de me-
in Cluisio lilio, deferre velimtis, cum eorumdcin: moralo episcopo tantttmmodo factam a trihus,
fralrum taiiiam dissimulare injuriam nequeamus, quanqnam persona commendabilis haheretur, noii^
in ipsum etiam biflcii noslri debitum exsequi coge- duximus admittendam, eleclionein vero de capel-
lemur. Quod si non omnes, elc, duo veslrum lano pra'falo a sedecim regiilariter celebratam, qiiia
M, etc. sludiis et meritis polioribiis juvabatur, jusiitia con-
Datum Lalcrani, xv Kal. Octobris, anno terlio - firinaviinus exigentc. Quocirca discrelioni vestrae
tlecimo. pcr aposlolica seripta prseoipiendo mandamus qua-

(108) Videlib. xiv, cpist. 109.

 325 PONTIFICATUSANXO XIII, CHIUSTI 1210. 328
tenuseidem elccto tam in spirilualibus qunni tcm- A ,i rariam sentenliaiii promulgavil, prrccipiens eam per
poralibus reveremiam et obedienliam dcbitam im- abbatemNonaiilulanuniet quosdani aliosexsccuiioni
pendatis. mandari. El licet idem abbas appellationem stiaiii
Dalum Lalerani, iv Nonas Oclobris, anno tertio postmodumproseculus, ad abbalem Sancii Michaclis
decimo. apostolicas litlcras oblimieril, super ca niliilominus
CXXXIX. lamen praifatus B. ipsumnoudesiit per quasdamlitie-
CASTORIENSI ET ZARATORIENSI, EPISCOPIS ECCLESI.Eras moleslare qnas supev confirmalionc praiibaire
TOEBANJE SUFFRAGANEIS. senlenliaesc a nobis obrinuisse dicebal. Qiiapvopter
Vt ekcto Thebano obedientiamprwstenl. ad praesenliam iioslram mcmoratus Joannes abbas
(Dalum, «I in alia.) accedens.uoii tam sibi quam coiiunissaesibiEcclesise
Thebana dudum Ecclesia viduata paslore, A. peliil provideii, quse hujus occasionis praetexlu
ipsius Ecclesioearchitliaconus cttin Gerardo de Be- gravitev loesaest el gvavius loedendatimetur. Yolen-
senluri. et 1. cognato suo propria vota direxit in tes igitur indemnilati et paci ejus, sicut leneinur,
venerabilem fralrem nostrum Davaliensem episco- adcsse, discretioni vesirse per aposlolica scripta
piim pro Thebano ponlilice posliilandum , appella- praecipiendo mandamus qiialenus .inquisita elco-
tionem, elc, ut in alia per lotitm, usque exigente. BE gnita veritatc, si dictum B. taliter abbatise ipsi
Quocirca fraternilati vestrse per apostolica scripia renunliassecoiisliteril, revocantes in irrilum quid-
mandanius qiiateiius eidem electo revcrentiam et quid per litteras per ipsum vel pro ipso subreptas
olietiienliam dcbilam impendalis. invcnerilis altenlaliim, silenlium super hoc ci per-
Daluin, ul in alia per lolum. pciuiimiinponatis, el pro eo quod abusus gralia sibi
CXL. facla, repetendo improbe praelaiiiramcui spontanee
PRIORISANCTI JOANNIS IN MONTE BONONIENSI,ETAR- resignaral , ecciesiam siiam enormiler asserittir
CUIPRESBVTERO DECAMPO GALLANO MUTINENSISDIOECE- onVndissc, compellalis eumdem, praebenda et ca-
SIS,ETG.DOCTORI DECRETORUMBONONJJE COMMORANTI. pella memorata dimissa, vacare arctius regularibus-
Adversusabbatem sancli BarlholomceiFcrrariensis. disciplinis, ac praediclumabbalem admiiiistrationis
(Laterani, iu ldus Oclobris.) et loci sui faciatis pacifica possessione gauderc;
Ex Iitteris pise menioriae Iluguccionis episcopi et conlradictorcs, si qui fuerint, vcl rebelles pcr cen-
dilectorum filiorum archipresbyteri el prrepositi suram ecclcsiasiicamappellatioiie postpositacompe-
Ferrariensium inlellexinms quod cum olim inler B. scentes. Quod si non Oiiines,elc,duoveslrumea, elc.
liinc abbalem et monachos Sancti Barlholomoeide Datum Laterani, iu Idus Octobris, anno teitio
Ferraria gravi dissensione suborta, ipsi omnes decimo.
communicato consilio in ctinulem episcoptim com- CXLI.
promiserinl, jurames in omnibus ejus ohservare AL.RIGENSI EPISCOPO.
iiiandala, qusecunquefacerel pro stalu ipsius Eccle- Confirmaturquwdam composilio.
sioe reformando, proponeniibus demum monachis (Laterani, XIIIKal. Novembris.)
et conversis quod sub ejusdem abbaiis cura nun- Cum inler le ac fraives militiaeChrisii super sorie
quam proficere possel ecclesia memorala, idem terrarum quoe per graiiaui sancti Spiritus nuper
abbas in manu ipsius episcopi adminislraiioni el sunl ad ciiltttm fidei Chrisiianae conversae sub exa-
abbatise spoiitaneus resignavit, asseniiens quod niinc uoslro controversia verteretur, medianiibus
alius cligerelur ad ipsam. Ejus ilaque cessione demuin nobis ad hanc concordiam devenistis , ut
recepta, diclus episcopus annuam sibi praebendam videlicet ipsi fratres lerliam parlem earumdcm
cum consensu constiluil monachorum, quamdam lerrarum, Leciiae scilicet ac Livoniae, leneant a
nihilominus ei capellam assignans, et curam sibi Rigensi cpiscopo, nullum sibi ex ea tcmporale servi-
conferens animarum» Cumque poslmodum capilu- tium proestiluri nisi qnod ad defensionem Erclesire
lunivota sua in duos fratres et prsefalum episco- D ac provinciae perpetuo conlra paganos inlenclani,
pum contulissel, ipsi sancli Spiritus gratia invo- verum magister eorum qui pro lempore fuerit olie-
ciiia dileclum fiiium Joannem lunc priorem Sancti dienliam semper Rigeusi cpiscopo repromittel, sed
Danielis, virum idoneum, elegerunt concorditer in fralres aul clerici qui eis spiriiualia niiiiisirabunt,
abbatem; sub cujus landem regimine cum Ecclesia nec decimas nec primitias nec oblationcs nec cathc-
proficere imcoepisset, memoratus B. diaboiica sug- draticum ei solvenl; coloni vero proediclsesortis,
gestione compulsus ad abbaiiam cui sic renuii- de parle provenluum ad ipsos speclanle deeimas
liarat aspirans, lilteras aposlolicas ad archipre- ecclesiis suis reddenl; de qtiibus quarla pars cidem
sbyterum de Greczano subripuit, facti prsemissi cpiscopo persolvetur, nisi hoc idem episcopus, in-
tacila veritate. Qui rationabiles substiluli abba- specla uccessaria et ralionabili causa, sponte cluxerit
lis exceptiones recusans admillere per procn- reniittendiim; ipsi aulcni fratres el successores eo-J
ratorem suum probare volentis lilteras ipsas fuisse riim jus habebunl ad prsefatas ecclesias, eum vaca-
per mendacium impelratas , post appellalionem ab verint, Rigcnsi episcopo personas idoneas prpescn-
eodem procuralore ad nostram audientiam interpo- landi, qtias ipse de cura inveslire non differet
siiam , lite non coniestala , pro soepcdictoB, teme- animarum. Cccierum cum tu ac luorum quilibet
527 INNOCENTH111PP. REGESTORUMLIB. XIII. 328
successorum ipsos duxeriiis visilandos, in domo A A tur cffectum. Eapropler, dilecti in Domino filii,
sua cum viginii evectionibus semel vos procura- vestris jusiis pctiiioiiibus annuentcs, ccclesiam San-
buiil in aiino; in plebatibus autem suis bis in auno clse Lucirc qurc FolaeGrrcco vocabulo niiiicupatur,
vos exhibcre curabunt. De lerris vcro quas amoiio extra Thebarum posilam civitatem, cum perlineiuiis
exlra Livoniam scu Lectiam cum auxilio Dci tlicii suis, quain dilcctus filius noster Benedictus lituii
fralres acquirenl, Rigensi cpiscopo ininime respon- Sanctoe Stisaniioepresbytcr cardinalis, lunc aposlo-
dcbunt, nec ipse de illis eosaliqiialenus moleslabil; licocsedis legatus in parlibus Romanioe, vobis ad
sed cum episcopis creandis ibidcmquoquo rationahili lerrac sancttc subvenlioiiem liberaliter assignavil,
modo compoiiciit, vel obscrvabunt quod aposlolica sicut cam juslc ac pacifice possidetis, vobis el per
sedes snpcr hoc providerit sialuendum. Regulam vos domui vestrseaucloritaleaposlololica confirma-
quoque frairum mililite Templi servantes, alind in mus ei pncsentis scripli patrocinio communinius.
habilu signuin proeferent, ul oslendanl se illis Nulli crgo, etc, noslroe coiifirmalionis, elc, usque
nequaquam esse stibjectos. Sepulturam qiioque ad incursuriim.
opus fralrum et familiae suse, nec non eliain et Dalum Latcrani, xv. Kal. Oclobris, ponlificalus
eoitini qui apud ipsos elegerinl sepeliri, liberam noslri anno lcrliodecimo.
prtodicli fratres habebunl, salva canonica porlione B * CXLIY.
ipsartim ecclesiartim a qtiibus assumunluv corpora F.ISDEM.
niorluorum. Nos igitur compositionem approbantes Confirmatdiversns possessiones.
eaindem , ipsam aucloritate aposlolica confirmamus (Dalum, nt in alia.)
ct procsenlis scripli patrocinio comiiiunimus. NuIIi Juslis peienlium dosideiiis clignumcstnos facilem
crgo, eic, nosiroe coiifirmalionis, ctc, usqtte in- proabere consensum, et voia qtioea raiionis tramite
cursuruin. non discordant effeclu prosequenle complere. Ea-
Daluii. Lalerani, xm. Kalen. Novcmbris, ponlifi- propler, dilecli in Domino filii, vestris juslis postu-
calus uoslri anno terlio deciino ialionibus inclinali, concessionem teirse de Rupo et
CXLII. Joannis (ilii Nicolai cleVianet cum fralribus et soro-
WOLCUIXO VUGISTRO ETFRATRIBUS MILITI^SCHRISTI.IN ribus suisac possessionibuset rebus aliis eoriimdem
LIVONIA CHNSTITUTIS. a nobilibus viris Rolandino de Canusa et Aibertino
Super eodew. germano ejus nec non a bonse memorire Ilugone
(Datum,ut iii ulia.) cieColongi vobisfactam intuitu pietatis, sicut pie ac
Cum super sorle lerrarum, etc, ul in alia, usque provide facla est, auctoritate aposlolica confirma-
conversoeinter vos el venerabilem fratrem noslrum mus el proeseniis scripti patrocinio communimus.
Rigensemepiscopumsubexamine noslro conlroversia Nulli ergo, elc, nostrae confirmationis, elc, usque
verterelur, mediantibus demum nobis ad hanc con- incursurum.
cordiam devenislis, ul videlicel vos terliana pariem Dalum, ui in alia per lolus.
earnmdem lerrarum, Lecliaescilicel ac Livonise, abi CXLV.
codem episcopo teneatis, nullum sibi, etc ut in alia[ ElSDEM.
usque provincise conlra paganos perpeluo inlende- De eodem argumenlo.
iis, Verum magisler vesler qui pro tempore fuerit, (Dalum, ul in alia.)
etc, ulinalia,pcr tolumusque duxerit remiltendum. Aniiuere consucvit sedes aposlolica piis voiis, et
Yos auiem et successores vestri jus habebilis adI honeslis peteniium precibus favorem benevolum
ccclcsias ipsas vacanies Rigcnsi episcopo personas> impeniri. Eaproptcr, dilecli in Domino filii, vestris
idoneas prrcsenlandi, quas ipse de eura invcstire noni juslis postulationibus grato concurrenles assensu,
diffcrel animarum. Cacterum cum ipse vos duxeritt domum Philocali apud Thessalonicam cum perii-
visilaudos, in domo vestra cum viginti evectionibusi nenliis suis, quam dilectus filius nosier Benedictus
semel in anno eumdem curabilis procurare; in ple-• Y)lituli Sancta?.Susa.nnai presbyler cardinalis, mnc
batibus autcm vestris eum exhibebitis bis in anno. aposlolicae sedis legatus in parlibus Romaniae,vobis
l)e icrris vcro quas amodo exlra Livoniam seui ad terroesanclae subvenlionemliberaliler assignavil,
Lectiam cum Dei auxilio acquiretis Rigensi epi- sicul e.amjuste ac pacifice possidelis , vobis et per
scopo ininimc rcspondchilis, elc, in eumdem fere: vos domui vestrre auctoritate aposlolica confirma-
itodum ut in alia, usque in finem. mus et praesenlis scripti palrocinio communimus.
Datum, ut in alia per iolum. Nulli ergo, elc, nostrae confirmationis, ete.,«sf/«fl
CXLIII. iiiciirsurum.
MAGISTRO ET FRATRIBUS MILITI/E TEJIPLI. D.ituni, ut in alia ver lolum.
Conftrmalur eis ccclesia dala a legctto. CXLYI.
(Latcrani, xv Kal. Oclobris.) EISDEM.
Cum a nobis peiitur quod jusitim est cl bouestum,, Ejusdem argumenti.
Isirj vigor aquilatis qiiam ordo exigil ralionis ut idI (Datum, ul in alia.)
pcr sollicitudinciiiollicii uoslri ad ckbitum pcrcluca- (109)Soletannueresedes aposiolica,etc.Eapiopter,
(iOO)Vide.infracpisl. 155.
 S29 PONTiFICATUSANNOXIII, CHRISTI 1210. 530
in TNigroponle,et domum de Lageran, et casale de A . CL.
Oizparis , cum eoruin pertinentiis, ac aiia quse te- EISDEH.
nelis in insula Nigriponlis, a nobili viro Ravano et; Confirmalcasale Laffuslatu
bonaememorioeJacobo de Avenn. et Guberlo vobis (Lalerani xivKal. Octobris.)
pia devolione concessa, sicut ea omnia juste ac pa- Justis petentiiini desideriis, etc, ulin alia, usque
. cifice possidetis, vobis et per vos domui veslrae au- veslris justis precibus inclinati, casalo quod dicitur
ctoritateapostolica confirmamus et prsesenlisscripti Laffustan cum pevlineiitiis suis a honoe memoriss
patrocinio communimus. Nulli ergo omnino, etc, GuillelmoCampaniensipia vobis devotione conces-
hancpaginam noslroeconfirmations, etc, usque in- sum, sicut illud jusle ac pacifice possidelis, vobis
curstirum. et per vos domui vcslroe auctorilate apostolica con-
firmamus. Nnlli '
Datum, ul in alia per lotum. ergo, etc, utque incursurum.
CXLVII. Datum Laterani, xiv Kal. Octobris, pontificaius
FRATRIBUS MILITI.S TEMPLl INROMANIA, nostri anno lerlio decimo.
Confirmatdonalionein viridarii. CLI.
(Datum, ui inalia.) FERMOPILENSl EPISCOPO, ETELECTO CITRENSI,ETPRIORI
Justis petentium desideriis, etc. Eapropter, dilecti "1 SANCTIDEMETRII THESSALONICENSIS.
iu Domiuofilii, vestris juslisprecibus inclinati, viri- Scribilur
pro Templariis adversus episcopumCilo-
darium quod esl a bonse memorise Thebano archi- niensem.
episcopo , tunc electo, pia vobis devotione conces- (Datum, ul in alia.)
sum, sicul illud juste ac pacifice possidetis, vobis Dilectorum filiorum fratrum militioe Templi in
etper vos domui veslraa auctorilaie aposlolica con- Roniania reccpimus quseslionem quod cpiscopus
flrmamus et praesenlisscripti patrocinio communi- Citoniensisin quemdam capellanum eoruni, pro eo
mus. Nulli ergo, elc, noslrse confirmalionis, elc, quod ad porrigendum viaticum cuidam confratri eo-
usque incursurum. rum accesserat, manus injiciens, calicem cum eu-
Daium, ul in alia per lolum. charistia ei abslulit violenter, etipsum turpiter ac
CXLVIII. iulionestc iractatum in fovea quadam inclusil in
EISDEM. clericalis opprobrium bonestatis : praHerea cuiclam
Confirmat donumPasalani. eorum famulo posito in exlremis in ipsorum inju-
(Laterani, xiv Kal. Octobris.) riam denegari fecerit ecclesiastica sacrameuia;
Justis petentium desideriis, etc, ut in alia, usque rQ unde absque poenitenlia et viatico diem clausit ex-
veslris justis precibus inclinati, casale quod dicitur tremum. Quocirca discretioni veslrae per apostolica
Pasalan cum suis perlinentiis a nobili viro Guillel- scripta mandamus quatenus partibus convocalis, et
nio de Resi vobis pia devolione concessum, et a inquisila supcr proemissisct cognitapleniusveritate,
Goffridode VillaArduini postea confirmatum, sic- quod canonicum fuerit appellatione poslposita sta-
ut illud juste ac paeifice possidetis, vobis et per tualis, facientes quod slaluerilis per censuram ec-
vos domui vestvoeaucloritate apostolica confirma- clesiasticam firmiter observari. Nullis lilteris veri-
mus et praesentis scripti patroeinio communimus. tati et jiistitiss proejudicantibusa sede apostolica im-
Nulli ergo, etc, nostrre confirmationis, etc, usque petratis.Quod si nonomncs, etc, lu, frater episcope,
incursurum. cum eorum, etc
. Dalum Laterani, xiv Kal. Oclobris, anno tertio de- Datum, ul in alia
cimo. CLH.
CXLIX. LARISSENO ETNEOPATRENSl ARCHIEPISCOPIS, ETELECTO
ElSDEM. CiTRENSI.
Conftrmatdonum Paliopolis. Pro iisdem adversusmarchionissam Montisferrati
(Datum, ut in alia.) JJ (Dalum, ut in aliis.)
Justis petentium desideriis,etc. Eapropler, dilecti Intercseteros religiososviros, quos quemlibet eou-
in Dominofilii, veslris juslis poslulationibus incli- venit divinoeretributionis inluiiu bonorare, dilecii
nali, casale quod Paliopolin dicitur cum suis perti- filii fralres militioeTeinpli lanlo debent specialigra-
nentiis a nobiliviro Hugone de Bezenson vobis pia tia confoveri quanto majoribus taboribus se expo-
devotione concessum, et a Goffrido de Yilla-Arduini nunt pro servitio Jesu Cbristi, ac favorem apostoli-
postmodum scripto authentico confirmatum, sicut cum meruisse pleuius dignoscuntur. Verum dilecta
illudjusteacpacilice possidetis, vobis et per vos in Christo Dlia nobilis mulier relicla clarsememonae
domui veslraeauctoritate apostolica confirmamus et raarchionis Montisferrati, sicul ex ipsorum gravi
prresenlis scripli palrocinio communimus. Nulli conquestione didicimus, eos super possessionibus et
ergo, elc, usque incursurum. rebus aliis a claroememoriaeviro suo de ipsius con-
Datiiiu, ul in aiia per lolum. nivenlia el consensu ipsis pia devotione concessis
multipliciter aggravat et molestat. Unde nos eidem
nobili per scripta nosira mandamus ut ob revercu-
liam aposlolicoesedis et nosiram ab eorumdeiii fra-
PATROI. CCXVL 11
531 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. Xffl. 3SS
trum super prsemissisindebita moleslationedesislat. A militioe Templi ac venerabilem fratrem nostrum
Quocirca discretioni veslrse per aposlolica scripta Patracensem archicpiscopumverlebatur super domo
mandamus qualenus dictam nobilem ad id , moni- de Geracomita et rebus mobilibusad valenliamduo-
lione praemissa, districtione qua convenit, appella- rum millium et sexcenlorum decemoclo hyperbero-
tione remoia cogalis. Quod si non omnes, etc, duo rum, quibus dicli fratres per eumdemse quereban-
veslrum, elc. lur archiepiscopum conlra justitiam spoliaios, ve-
Datum, ul in aliis per lotum. nerabilibus fralribus noslris arcbiepiscopoAtheniensi
Scriplum esl eidem nobili mulieri super hoc. etFermopilensi episcopo duxerimus committendam,
CLIII. iidem reputanles archiepiscopum contumacem, me-
DAVALIENSI ET ZARATORIENSI EPISCOP1S,ET ELECTO moratos fratres in ipsius domus possessionemcausa
NAZORESCENSI. rei servandoeinducendossenientialiter decreveruni.
Pro iisdem adversus dominum Nigripontis. Licel aulem prscdictifralres nuper in noslra proc-
(Lalcrani, IVNonas Oclobris.) sentia supcr premissis cum eodem archiepiscopo
Suam ad nos dilecti filii fratres militise Templi litiganies, et propouenles se ipso mandato judicum
qucrimoniam transmisere quod nobilis vir Ra. do- renilenlc, corporalem ipsius domus posscssionem
niinus insuloeNigripontis quasdam possessioncs a apprebendere nequivisse, pelierint auctorilale no-
Jacobo quontlam dominode Avenis pietatis iniuitn stra in eamdem induci, quia tamen idem archiepi-
concessas eisdem in animsesuaedispendiumdetinere scopus standi juri sufficientenrexposuit cautionem,
prsesumit. Quocirca discrelioni vestrae per aposto- petitionem fratrum in ho.c nullatenus admittentcs,
lica scripta mandamus quatenus dictum nobilem ut de ipsius archiepiseopi et alterius parlis procurato-"
easdem possessioncssine qualibet difficultaie fra- ris assensu per aposlolica vobis scripta mandamus
tribus meinoratis assignet monerc piudenler et quatenus si dicli fralres domo et rebus aliis supra-
cfficacitcr inducere procurelis, ipsum ad hoc, si ne- diclis se probaverint contra justitiam spoliatos, vos
CGSSC fuerii, per censuram canonicam, sicutjustum eisdem, sicut jusium fcieril, restitulis, audialis si
fuerit, sublato appellationis obslaculocompellentes. qtiid fuerit quseslionis,et illud appellatione remola
Quod si non omnes,etc, duo vestrum ea, etc fine debitodecidalis, facienles quod slatuerilis per
Datum Lalerani, iv Nonas Oclobris, anno lertio censuram ecclesiasticamfirmiter observari. >,Tes(e«
"decimo. autem, etc, vsque appellatione remota cogatis ve-
CLIY. ritati lesiimoniumperhibere. Nullis litleris obsian-
ARCUIEPISCOPO NE0PATRENSI ET EPISCOPO DAVAL1ENSI, C libus praeter assensum partium a sede aposiolica
Q
ET NAZORESCENSl ELECTO. impelratis. Qnod si non onines, etc, duo vestrum
Pro iisdem. ea, etc.
(Lalerani, xn Kal. Oclobris.) Daium Lalerani, vn Kalend. Novembris, ponlifi-
Exposita nobis dileclorum filiorum fralruin mili- catus noslri anno lertio decimo.
tiae Templipclitio continebai quod nobilisvir Ni. de CLYI.
Sanclo AmerodicecesisThebanse super quibusdam EISDEM.
terris a Rolandinoet Albertino fralre ipsius in elee- Ejusdem argumenli.
mosynam concessis eisdcm ipsos conlra justiiiam (Dalum, ul in alia.)
aggravat et molestal. Ideoque discretioni vestroeper Cum inler venerabilem fratrem nostrum archi-
apostolica scripla mandamus qualenus diclum no- episcopum Palracensem et dileclos filiosfratres mi-
bilem ut ab ipsorum fralrum super eisdcm terris litiseTempli super abbalia quoeProvata vocalur, de
indcbita moleslalione desislat, monitioneprsemissa, qtia pev dileclum filium eleclum Montanensem et
per censuram ecclcsiasticam appellalione remota archidiaconum Andrevillae dclegatos a nobis jam
cogalis. Tcsles autem qui nominali fuerinl, si se quaedam fueral contra ipsos Templarios senlemia
gratia, odio vel limore sublraxerinl, pcr censuram D c promulgata, sub examine nostro conlroversia ver-
eamdem appellaiione cessante cogatis vcritati te- teretur, audilis et intclleclis quae proposila hinc
slimonium perhibere. Quod si non omnes, eic, inde fucrant, senlenlialiter duximtis decernendum
duo vcstrum ea, elc utidem archiepiscopuspossessionemipsius obtineat
Datum Lalerani, xn Kal. Oclob., anno lertio de- abbaliae; reservata proedictisfralribus facultalepro-
cimo. bandi, sicut dicebaiit, eam sibi a domino terrae, ac-
CLV. cedente postmodum consensu archiepiscopi, conces-
GARDICENSI ET DAVALIENSI ETELECTO
EPISCOPIS, sam fuissc. Quocirca discrelioni vestraeper aposto-
(110)
ZARATORIENSI. lica scripta prsecipiendomandamus quatenusdiciam
De causa Templariorumcum archiepiscopo'Patra- ahbaliam facientes ab archicpiscopo ipso pacifice
censi. possideri, probaliones fratrum admittereprocurelis.
(Laierani. vn Kal. Novembris.) Quod si legitime proescripta probaverint, eumdem
Cuin olim causam quae inter dilectos filios fratres archiepiscopum dislriclione
qtia convenit, appella-
(110) Infra lib. xiv episl. 111, dicitttr, Nazorescensi.
353 PONTIFICATUSANNO XIII, CHRISTI 1210. ^" 531
tioae remola, eogalis abbatiam ipsam cum fruciibus A I scopus, qui moniius soepiusinfra sex menses cligero
medio lempore perceptis ex ea fratribus resti.tucre noluerat in Ecclesioedctrimentum, cantore qui ab
memoralis, in pacc perpcliio possidendam. Quodsi eodcm decano cum majori parte capituli inslitutus
prsefalus archiepiscopus infra mensem post susce- fueral spoliato, alium instiluerat in cantorem, ad
ptionem prasentium per se vel responsalem idoneum decanum, archidiaconum ct archipreshyterum Abu-
rropter hoc coram vobisnon curaverit comparero, lenses nostras litteras impetrarunt: quarum aucto-
vos nihilominns, sublato cnjnslibet conlraclictionis vilate cum supradictns G. ab eistlem fuisset judi-
et appellaiionisobslaculo, procedalis, cum lis jam cibus evocalus, eisdem inhibuit ne per dictas lit-
fuerit cOnteslata, conlradiclores per censuram ec- leras procedcrenl contra eum, cum in eis dc sna
clesiasticam appellatione poslposila compescendo. eleclione facla pcr arcbiepiscopum milla inenlio
Quod si non omnes, etc, duoveslrum ea, elc, haberetur, et rum propter hoc, lum etiam quia
Dalum, ul in aliu per lolum. prima cilallone ad Ioca rcmota perempiorie citaius
CLYIl. exsliteral, lum eliam quia judiccs quosdam ex ele-
EPISCOPO ET f.ANTORl ZAMORENSI , Et ABBATI "DE ctoribus dicti Paschasii consanguinilatis linea con-
SMKEROLA DIOFXESIS ZAMORENSIS. tingebat, ad sedem apostolicam appellavit. Sed ju-
Confinnatur electiocanioris. dices nihirominiisad Salamamiiiain accedenles ec-
{Laterani.v Kal. Novembris.) clesiam, sacpediclum P. in cantoriae possessionem
(111) Dilecto filio nostro Pelro litult Sancii Mar- causa rei servandse contra juslitiam induxerunt.
teili presbylero cardinale bonae memorise A. the- Cum igilur super his et aliis coram eodem cardi-
saurario Salamantino Paschasii et DominlcoGarsise riale procuratores ipsi aliquandiu Iitigasscnt, et ipse
clericorum procuTatoribusapud sedem aposlolicam nobis fideliter relulisset quae proposila fuerant
constitutis auditore concesso, idem ihesaurarius coram eo, quia nobis constitit a supradicto deeano
proposuit coram eo quod ciim in Salamanlina et ejus sequacibus post elapstim sex mensium
Ecclesia , in qua cantoiis eleclio ad episco- spalium infra quod episcopo et capitulo memoratis,
pum et capitnium communiter pertinel, Cantoria prout communiter speetabat ad eos, procedere ad
vacante, dictum capitulum srcpius episcopura mo- cantoris clectionem ncglexerant, eleclionem supra-
nuissel ut ad celebrandam cantoris electionem cum dicli P. minus canonice celebratam, eamdem de-
eo pariter conveiiirel, eodem episcopo infra seme- crevimus irritam et inanem, et appeliationem ab
stre icmpus id facere negligeiite, capitulum uti cu- eodem decano et suis fautoribus inlerpositam, fa-
piens jure suo, in Ecclesioememoratse capitulo, sic- clum archiepiscopi, ad quem jam erat eligendi au-
ut cst moris , supvadiclum Paschasiuin ejusdem ctoritas devolula, nequivisse aliqualenus impedire.
loci canoniciim in cantorem elegit, ne quid in ejus- Quia vero conlra personam ipsius G. qusedam cbje-
dcm electionis procjtidiciumfieret appellando, quam cta fuerunt de quibus nobis non potuil fieri plena
Siipradictuslhesaurarius auclorilate petiit aposlo- fides, discretioni veslrae per apostolica scripta
lica confirmari , ac eleclionem quam vcnerabilis mandamus qtiatenus, nisi jam dicto G. aliquid ca-
fralcr noslev Composlellanus archiepiscoiius post nonicum obviet, electionem de ipso factam sublato
appellationem hujusmodi de G. clcrico muilis cri- appellationis obstaculo confirmelis, facientes ipsum
minibus irretilo ac tunc lcmporis vinculo excom- cjusdem cantorioepacifica possessionegaudere, con •
municatioijis astriclo fecerat, lanquam minus cano- tradiclores per censuram ecclesiastlcam compescen-
nice celebraiam cassari. Diclus vero Dominicus les. Quod si non omnes, etc.,iu ea, frater episcope,
proposuit ex adverso quod emenso sex mensiuni cum eorum altero, elc
spalio, infra quod ad cpiscOpumel capilulum can- Datum Laterani, v Kal. Novembris , anno lerlio
loris electio pcrtinebat, decanus et quidam cano- decimo.
nici Salamantini, episcopo, archidiacono ct non- CLVIIF.
1 MINDENSI
iiullis canonicis, qui prsesentes in civitate aderant, D ELECT0,ET ABBATl LESBURNENSI MONASTE-
inconsultis, non consuela hora vel in capilulo juxla RIENSIS DIGECESIS,ET CUSTODt MONASTERIENSI.
morem, sed in ecclesia polius, quibusdam laicis De translatione epis'copiOsnaburgensis.
advocatis, cstultc et inordinate nimis eligere prse- (Laterani, III Kal. Novembris.)
sumpserunt; et cum jam dicti arcbiepiscopi, qui (113) Venerabiles fratres nostri Lubicensis et
eosdem propler hoc evotaverat (112), adire pr3esen- Livoniensis episcopi et dilectus filius major decanus
liam noluissent, ipse inlelligens eligendi anclorita- cum caeteris canonicis Bremensis Ecclesiaesuis no-
tcm ad se juxta Laleranensis staiutum concilii de- bis litteris inlimarunt quod cum olira Waldemarum
volutam, supradictum G. in cantorem elegit, ct quondam Sleuvicensem episcopum a nobis in archi-
eumdem fecit de cantoria corporaliter invesliri. episcopum postulassent, quia id non poluit effeclui
Poslmodumaulem decanns et sui complices nobis, mancipari, qnidam ex eis electionis suse vota in
de his mentione non habila, suggereudo quod epi- dileclum filium B. ejusdem Ecclesiaemajorem prae-
(111) Cap. Dileclofiiio, De supp. neglig. proelat. (115) Vide lib. x, epist. 209, 215; lib. xi, episl.
(112) ln quaria Coilect. excommunicaveratteliam 173; lib. xn, episl. 65, et lib. xv, epist. 3.
in codice Colbertiiio.
•335 INNOCENTII III PP. REGESTORUMLIB. XIII. 53G
posilum contuierunt, verum quia ipsius non exslitii, A nosiro est apostolatui reseratum quod cum ol'm
•eleclio confirmata, ipsi, quaiiiuni in ei.s exslilii, Waldemarum quondam Sleuvicensem episcopum
de alia pcrsona tractanies, Ecclesioe stise consulere in archiepiscopum posiulassetis a nobis, quidam
euraverunl: propter qtiod non lantum rerum, ve- vestrum electionis suae vola in dilectum filium B.
rum etiam persouarum, a laicis adhuc adhoerenlibus Ecclesioeveslrae majorem praeposiium contulerunt;
propler diversas causas Waldemaro prseuicto gra- verum, quia ipsius non exstilil clectio confirniata,
ves jamdudum persecutioues sunl el impedimenta vos, quantum in vobis exsiitil, de alia per.sona tra--
perpcssi, el adhuc etiam paiiuntur. Al, quoniam clanles, eidem Ecclesise consulere curavistis; pro-
tnora prrclerili lemporis Ecclesireviduatse ad nihi- pter quod, etc, in eumdem fere modum ul in alia,
lum fere redaclse fuit quamplurimum huc usque usque diulius desolaloe, dilectis filiis Mindensi ele-
damnosa, et fuluri prolractio periiiciosa polerat cto el abbati Lesbernensi Monasteriensis dioecesis
magis esse, iidem in manus hominum incidere et cuslodi Monasteriensi noslris dedimus litleris in
.poiius eligentes quam pro domo Dei murum non mandalis ul inquisita stiper his et cogniia veritate,
opponere se ac sua, rei quam incoeperant insistere si rem invenerinl ila esse, dicto episcopo auclori-
forliler necessarium decreveruut. Unde tam ipsi " tate noslra injungant ul ad prsefatam Ecclesiam
«juam dictus pracposilus per suas lilteras speciales Bremensem accedat, ejusdem regimen in noniine
a nobis humililer postularunt ut"venerabilem fra- Domini reeeplurus, etc,uJ in atia, usque gubernet;
trem nostrum Osnaburgensem episcopum, eisdem injungentes nihilominus clero, ministerialibus et
vicinum, ct per omnia cogniium, ipsis in arcbiepi- populo Osnaburgensis Ecclesise quod eidem epi-
«copum concedere dignaremur : per quem, cum sit scopo, etc.in eumdem fere modum ut in alia, usque
vir nobiiis, et scientia praeditus, ac generis nobili- honorem, conlradictores per censuram ecclesiasli-
tate prscclarus, el Ecclesiam sibi coinmissam hacle- cam appellatione poslposila compescendo. Quocirca
nus viriliter defensarit, praefata Ecclesia poleril in universitati vestroe per aposiolica scripla mandamns
-slalum pristinum rcformari, et compesci nihilomi- qualenus poslquam idem de mandato nostro sibi
nus insolentia laicorum. Nos igitur consuli volenles facto per exsecutores eosdem ad ssepedictamBre-
Ecclesiae diutius desolaiae, discrelioni veslrse per mensem Ecclesiam accesserit gubernandam, etc,
.apostolica scripla mandamus quatenus inquisita ut in alia, usqueeidem intendatis huniiliier|et devote.
super his et cognila veritate, si res ita se habei, Alioquin dictis exsecutoribus nostris damus litleris
auctoriiale noslra eidem episcopo injungatis ut ad in mandalisui contraiiictores, si qui fuerint, vel re-
praefalam Ecclesiam Bremensem accedal, ejusdeni belles per censuram eeclesiasiicam appellatione re-
rcgim.cn in nomine Domini recepturus : cum quo, mota compescant.
propter necessitatem temporis, hanc gratiam duxi- Daluni, ut in alia per lolum.
mus faciendam ut usque ad susceptioneia pallci Scripium est episcopo Osnaburgcnsi super hoc in
Osnaburgensem Ecclesiam sicut proprius pastor eumdein fere modum ut in prima usque receplurus.
retineaiet gubernet; injungentes nibilominus clero, Quocirca fralernitati tuoe per aposiolica scripta
niiuisierialibus et populo Ecclesioe memoraloequod mandamus quatenus cum a prsefatis exsecuioribns
eidera usque ad susceptionem pallei lanquam pa- libi fuerit iiijuncium, accedas ad Ecclesiam memo-
slori proprio inlendant ut hactenus et exhibeaul ralam, et in Christi nomine regimen ejus suscipias
obedienliam debitam et honorem; contradiclores ac fidcliler exsequaris. Nos enim tecum projiter
per cenSuram ecclesiaslicam appellatione postposiia necessitatem temporis specialem gratiam.elc , ttt in
compescendo. Nos enim venerabilibus fralribus no- alia, usque gubernes, danles supradictis exsecuioii-
slris suffvaganei ei dilectis filiis capitulo ac minisie- bus in mandatis ut injungant clero, eic, usque coui-
rialibiis Bremensis Ecclesise noslris danius litteris pescendo. Prselerea suffraganeis el decano, et ca-
in niandalis ul postquam idem de mandato no- pitulo, ct nobilibus viris minislerialibus Biemensis
stro per vos sibi facto ad saepedictam Ecclesi3m D Ecclesioe noslris duximus litteris injungemium
accesserit gubernanciam, tanquam paslori suo ut, ctc, in eumdem fere tnoduin ul in alia, usque in
Ipsi obedienliam el rcvereniiam dcbilam exiben- fiuem.
tes, eidcm intendant bumiliter et devote. Ad hsec, Daluin, ul in alia.
voliimus et mandamus ut contradiciores, si qui CLIX.
fuerint, vel vebelles censuva simili appellationei ARCIIIEPISCOPOPATRACENSI.
posiposita compescatis. Quod si non omnes, etc, Ul canonicosS. Rnfji instiluat in ecclesia Patracensi.
lu ea, fili electe, cum eoi;um altevo nihilomiiiusi (Laterani, 111Kal. Novembris.)
exsequavis, etiamsi jam fueris in episcopuni con- Cum ecclesia cathcdralis exlra civitatem posita
secralus. Palracensem, occasione soeculariumclericoruni, qni
Dalum Laleraui, 111Kal. Novemb., ponlificatusi jam in ea pluries ordinati, motu demum proprhe
uostri anno terlio decimo, volunlatis dereliquerunt eamdem, debito servitio
Scriptum esl ipsis suffraganeis el aliis supradiclisi fraudarelur, nobis humililer supplicasti ut licen-
hocmodo: Ex litleris vestris, fralres Lubicensis et liam instiiueiidi convenlum regulariurn canonieo-
Livonieusis cpiscopi, et filii decaiie ac capiluluin, ruui iu ipsa de collegio Sancti Ruffi libi conceders
 **? PONTrinr.iTiis \*mn Ynr rmtrcTr i<*io rs
dignaremur: qiiibus ita es pollicitus providere. In1 .44 arcbiepiscopus nobis humiliter supplicavit nt licen-
primis siquidem lerras eis el vineas assignabisi tiam, clc, ul in alia, usque de collegio Ecclesire
de quihus fruinenlum et annona sufficiens quiii- vestrae sibi concetiere dignaremur : quibus ita est
quaginta et vinum sufficiens sexaginta personiss pollicitiis providere. In primis siquidem terras eis
percipiant, sine suis laboribus aut expensis in co- el vineas assignabit, de quibus, elc, usque defe-
rum cellarium deferenda. Praeterea statues ut eis5 renda. Praeterea statuet nt eis pisces, elc, usque
pisces et sal ad sufficienliam sine prelio ministrcn- pro vestibus autem assignabit eis in cerlis locis,
lur, daturtis ipsis nibilominus olivetum de quo per- etc, nsque pauperibus et hospilibus dabil eis quin
cipiaut oleum quod ad opus eeclesioencc non etiam1 qiiaginia caiTugatas,elc.,«r in alia per lolum, usque
atl viclum sexaginta sufficiat personaruis, conferenss acceptanda, dimidiabit cum eis cunctas posscssio-
eis quoque villanos trecenlas gallinas, dueenlas5 nes, etc, ttsque consuevit. Nos igitur piis ejus pre-
oves, trigiiita porcos, et cenlnm Iibras cerae ipsis- cibus inclinati, etc, usque de consilio fralrum
aniiualiter tributuros, in prsesenliaruni ipsis ducen- nostrorum Iioc sibi duximus concedendum, ita ni-
tos porcos et oves Iargicns septingentas; pro vesli- mirum, etc, usque regulariter eligenles, ipsum sibi
bus autem assignabis eis in certis locis ducentos per-. vel suis repraesentent successoribus confirmandum,
pevos [Iiyperperos] annualiler persolvendos. Caete- . B etc, usque eligendi. Quocirca devotionem veslram
viiii) pro recipiendis pauperibus et hospitibus dabis. rogamus altentius et monemus, per apostolica vo-
cis quinquaginla carrtigalas bonoe terroe, quadra-. bis scripla mandanies quatenus hujusmodi propo-
ginta boves, et lotidem vaccas, bubulosque triginta, situm prompto prosequentes favore, convenlum de
et lanlum vineaede qua vinum pro deeem personisj. fratribus veslris eidem archiepiscopo in suis dedu-
proveniat annuatim, assignans nihilominus eis ru- cendum expensis propter hoc assignare curelis.
sticos qui sine mercede vel expensis eorurn in do- Datum, ut iu alia per iotutn.
mo sua labores exerceanl universos, omnium pro- CLXI.
vcniuum archiepiscopatus in decimis, niortuariis. ARGHIEPISCOPO LARISSENO, ET EPISCOPO CITHONIENSI.
et cleemosynis eisdem medietate concessa. Quod sij Conlra nobilesAchaicedelinentes bonaecclesiaslka.
liscc omnia non duxerint aeceptanda, dimidiabis. (Laterani, n Kal. Novembris.)
cum eis cunctas possessiones EcclesioePatracensis;. Exposuit nobis venerabilis fraler noster archi-
sic tamen quod ipsi persolvant crosticam annuatim episcopus Patracensis quod nobilis vir... dominus
quam principi terrse ipsa Ecclesia persolvere con- Achaioeet quidam alii Latini habentes in illa terra-
suevit. Nos igitur piis tuis precibtis inclinati, COEI- „" dominium corporale, possessiones quas Ecclesiae
sideralo quod non solum Ecclesia memorala pote-. sub annua certa pensione consueverant Grrjecorunn
rit in religione sic in se plantanda proficere, verura, temporibus retinere, per violentiam auferenles, se-
eiiam ad alias quae nuper suut ad ritum Latinitalis. cundura curise suoejtidicium ipsas ordinant et dis-
adductae propagationis suae palmiles dilalare, de, ponunt, cogentes ecclesiarum pradaios de litigiosis
consilio fralrum noslrorum boc libi duxiinus COH- posscssionibus in foro contendere seeculari et con--
cedendum; ita nimirum ut si qui de canonicis soe- suetudinibus ac insiitiilioiiibiis quas illic ipsi no-
cularibns qui sunl ad prsesens in ipsa voluerint or- viter creavere subesse, nullam inler laicos el cleri-
dinem suscipere regulareni, hoc eis libere conce- cos aul ecclesias differentiam faciendo. Negotia
dalur, illis autem qui ordinem ipsum suscipere re- vero ecclesiastica qtioevel aposlolicae commissionis
cusaverint, dummodo per continuam residentiam auctoritale, vel juiisdictionis ordinarioe ralione, a--
Ecclesire ipsi curaverint deservire, provideatur cle viris ccclesiasticis sunl tractanda, sine licentia sua
proventibiis ejus in congrua porlione. Ad hoec,prse- lerminari non sintuit: quse si forsan prceter volun-
sentium auctoritate slatuiinus ul fralres ipsi tan- lalem eorum decisa fuerint, qnod statuitur non ser—
tttm priorem sibi regulariler eligenles, ipsum libij vatur. Qui eliam propriis episcopis inconsultis ah-
vel tuis reprresenient successoribus coiilirmanduni, rj D batias, ecciesias ac prrebendas , nec non etiam
iure apud ipsos in perpetuum rcsidenie Patracen- qurjelibeteeelesiastiea beneficia laicis et clericis in-
sem arcliiepiscopum secundum statuia canonum eli- diiTerenlertribuunt sicut volunl, et vacantes eccle-
gentli. Nulli ergo, elc.,' nostrae concessionis et con-. sias per propriuni ordiuari proelatum minime per-
siitutionis infringere vel ei ausu lemerario con- miitciues, canonicos quoque in nonnullis ecclesiis
traire. Si quis autem, etc usqiie incursurum. inlrudere non verentur, excommunicalos lain cle--
Daium Laterani, 111Kal. Novemb., ponlificatus; ricos quam et laicos in sua pertinacia confovendo^.
nostri amio lertio decimo. Cumque dudum ad belluin contra Michalicium pro-
CLX. cessuri, recipientes corpus el sanguinem Jesu
ARBATI ET CONVENTUI SANCTI RUFFl. Christi, omnes pariter promisissent, quinimo per
volum obligaverint se solemne, quod de ipso praclio
Super eodem.
rcdituri, decimas ecclesiis suis solverent, et subdi-
(Datum, ul in alia.) tos suos tam Latinos quam Graecos cogerent ad
Cuui ecclesia catliedralis, ctc, ul tn alia, usque: solvendum : id postmodum efficere non curarunl.
fjttuidarciur, ver.crabilis frater noslcr' Palracensis5 Quocirca fraiernilati vestrrc pcr aposlolica scripls
339 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. m
ltiaiidamtis quatenus Latinos hujusmodi, ul decimas A 1 lanoe urbis acquisicranl captione, uni eorum oclin-
ecclesiis suis solvnnl, sicut ex communi jiire ac gentis ob hoc perperis abeadem archiepiscopoper-
speeiali quoque voto tenentur, nee nou etiam super sotulis, Patracensi Ecclesioecontulissent, nobilis vir
univursis prrenoiaiis abusibus a sua proesumptione Gaufvidusdc Yilla-ArduiniAchairedominus feudum
dcsistanl, iuonere prudenler et efficaciter inducerc ipsuin auferens Ecclesiae memoralae, illud cuidam
procuretis, ipsos ad hoe, si opus fuerit, per censu- militi pro sua volunlale cbncessit. Ideoque fraterni-
ram ecclesiasticam appellatione reniota , sicul lali veslroe per aposlolica scripta mandamus qua-
jusinm fuerit, coinpellenles. Si quid autem recur- lenus tameumdeniGaufridum quam proefatuinmili-
veiil quod apostolica indigere providcnlia videattir, lem ad restituendum idemftudum, sieuljuslumest,
illud atl iiosiram audientiam referalis. cum fruclibus inde perceptis Ecelesire supradicloe
Datum Laierani, n Kal. Novcmb., anno terlio monere prudenler et efficaciterinducere procurelis,
dcciuiQ. ipsos ad boc, si opus fuerit, per censuram ecclesia-
CLXII. stkam appellatione rcmota cogenles. Tesles au-
E 1SDEM. tem, ctc.
Super eodem. Daiutn, ul in aliaper lotum.
Kal. B
(Latcrani, IV Navcmbris.) CLXIV.
Yeiicrabilis fraler nosler arcbiepiscopus Palra-
EISDEM.
censis iu nostra proposuit proesenlia constituiiis
Super eodem. .
quod ctim... quondam Constanti. imperator abba-
liam Pantocraton in urbe Consianlinopolitana fe- (Dalum,2((in aliis.)
redditum librarum Exposuit nobis venerabilis frater noster archi-
eisset, viginti quinqtie perpcro-
Palracensis Ecelesia episcopus Patracensis quod cum a prima institu-
rum, quem anliquitus pro qui- lione Patiaeensis Ecclesioain ecclesia beati Thco-
busdam possessionibusimperialicamersepersolvebai,
dori archiepiscopalis consueverit sedes esse, in qua
eidcm conlulil abbaliae : sed cum, lenipore proce-
novi poniifices piimo inlbroiiizari solebaul, ac ccr-
denle, difficile forel Ecclcsiae niemoratae pro pos- lam ibi
scssionibus ipsis quanlitateni exsolvere prataxalam, maiisionem nec non etiam sepulturam ba-
:ul hanc demum compositionem ctim eadem abbatia bere, aedificatocastro circa ipsam, non solum ossa
devenii ul pro possessionibus prsediclis quinque tumulatoruin ibi poiilificum sunt effossa, veruui
tanlummodolibras perpevorum sibi redderet annua- eliam sedes eadem ipsi arcbiepiscopo cst ablala,-
Unde nobishumililer supplicavit ut dctentores proe-
tim, el sic posscssiones easdcm recuperavit el ha- pG diclre sedis ad
huit usqueqiio in Achaiam intravere Lalini, per ejus resliliuioivem compelii et Ecclc-
sire ipsi competens spatium in circuitu dimilli li-
«juos illis fuil conlrajustiliani destitula. Unde nobis
idem archiepiscopus supplicavit ut detcmores prae- bere mandarcmus. Yolenlcs igitur archicpiscopo
nieinoralo in Ecclesioe surc jure, sicut lcnemur,
(iictarum possessionum restitiierc cogeremus eas-
fraleniitati vestroe pcr aposiolica scripla
dcm Ecdesix Patraccnsi sub praescriplo quinque adesso,
inaudainus detentores prosdictos ad resti-
Ijbrarum redditu relinendas. Quia igitur nobis uon iutionem quatenus
conslilit de prsemissis, frateniilati vestrse pev lalo praefatse sedis, prout justum fuerit, sub-
niandamus vocatis ctijuslibel contradictionis et appellationis oh-
apasiolica scripla quatcnus slaculo compellentes,facialisin caiioutco_circaipsans
quos proptcr hoc novcritis esse vocandos, audiatis
spaiio provideri.
causam, et appellatione remola line debilo lermi-
facienies decreveritis censuram Dalum, ut in alik.
nelis, quod per
ccclesiasiicam firmiler observari. Testes autem qui CLXV.
luerinl nominati, si se gratia, odio, vel limore stib- ARCHIEPISCOPO PATRACENSI.
traxerini, censura simili appellatione remota coga- Ejusdem argumenti cum epistola 165.
lis verilati teslimotiium perhibere. Nullis lilteris D E (Laterani, III Kal. Novembris.)
veritali el juslitioepraejudicanlibusa sede aposlolica Juslis peienlium desideriis dignum est nos facilem
impetraiis. prsebere conseusum, et vota quae a ralionis tramiie
Datum Lalcrani, iv Kal. Novembris, ponlificalus non discordant effeclu prosequente complere. Ea-
jioslii anno tcrlio deciino, propler, venerabilis in Cbristo Iraler, ttiis jusiis
CLXHI. precibus inclinali, concessionem Dimossarii Patra-
EISDEM. censis ct tolius Auttimpnae ac omniuin casalium de
Ejusdem argumenli. Exafiiina, qu:c nobiles viri Guiardtisel Guillelmusiu
(Datum, ul in alia*) captione Conslanlinopolisacquisisse noscunlur, Ec-
(114) Querclam venerabilis fralris nostri archi* clesioePatracensi liberaliter factam ab ipsis, sicut
episcopi Patraccnsis recepimus continentem quod pie ac provide facta esl, libi ac per te ipsi Ecclesise
cum nobiles viri Guiardus et Guillelrnus quidquid aucloritate apostolica confirniamus et proeseiilis
|uris habebantin feudo quod in Gonstanlinopoli- scripii palrociuio coinniupimiis. Nulii ergo omnine

(514) Vidciiifra episl. 165,

 5it PONTIFICATUSANNOXIII, CHRISTI 1210. 342
hominum liceat hanc paginam noslrse confirmatio- A . eidem archiepiscopo , in suis deducendum expensis,
nis infringere vel ei, etc, usque incursurum. propler hoc assignare curetis.
Daium Laterani, ui Kalend. Novembris, poutifi- Dalum, til in alia.
cattis nostri anno terlio decimo. CLXIX.
NOBILI Vm.0CAUFRIDO PRINCIPIACHAU3.
CLXVI.
ARCHIDIACONO DE ET MAGISTRO JDemunienda ecclesiaPatracensi.
DECANO, LOSEO,
CABILONENSI. (Datum, ut in alia.)
HUGONI CANONICO Ad tuitionem ecclesiarum tanto le inlenderc coi».«
.De liberoaccessulaicorum ad ordinemCislerciensem. venil
quanlo ex hoc Regi regum dignosceris cora-
(Laterani, IXKal. Novembris.) placere. Cum igittir Ecclesia Patracensis, in maris
Diiecti (ilii abbas et conventus Cisterciensis trans- littore constitula', incursibus pateat piratarum, ct
missa nobis petitione monsirarunt quod quidam re- venerabilis fraler noster Patvacensis avchiepisco-
clores ecclesiarum provincioeLugdunensis ab eis pus eam intendat oedificiisnecessariis communire ,
qui vivi et incolumes ad eorum ordinem transeunt, ut>-clerici et servitores ipsius lute ibidem valeant
sibi fieri exigunt testamentum, el in eos quos iidem commorari, nobiliiaiem luam rogamus attentius ci
relinqtiunl in ssecuio, pvopler hoc ecclesiaslica Bmonemus, pev apostolica tibi scvipla mandanics
exercent censuram, ac capitulum illud quo eis a quatenus supev boc archiepiscopum non impedias
sede apostolica lindulgelur ut ,licile liberos et abso- niemoratum. Alioquin vencrabilibus fralribus nostris
Ititos a soeculofugientes recipiant inlerprelantes si- Larisseno archiepiscopo et episcopo Cilhonieiisi
nislre, asserunt eos, licet alias absoluti existant et damus nostris lilteris in mandatis ul le ad hoc,
liberi, sine ipsorum licentia non posse ad religionem monitionc proemissa, per censuram ecclesiasticam,
transire, pro eo quod jure parochiali eisdem obli- appellatione remota, justitia mediante, compellant.
gati tenenlur. Quocirca discrelioni vestraeper apo- Datum, ut in alia.
stolica scripla praecipiendo mandamus quatenus Scriptum est ipsis sitper hoc.
prsesumptores proedictosa praesumptionehujusmodi, CLXX.
moniiione prsemissa, per censuram ecclesiaslicam LARISSENO ETEPISCOPO CITHONIENSI.
ARCHIEPISCOPO,
sublalo appellationis obstaculo compescalis. Quod Ut Pairacensis frualur lerra de Larsaj
archiepiscopus
si non onines, etc, duo vestrum, etc
(Lalerani, Nonis Novembris.)
Datum Laterani, ix Ralend. Novembris,psnlifica- Ex insinuatione venerabilis fratris nostri archi-
tus noslri arrao lertio deeimo.
p episcopiPatracensis accepimus quod, cum bonseme-
J
CLXVII. moriseWillelmus Campaniensis, dudum in Apuliam
PATRACENSl ARCHIEPISCOPO. transilurus, nobilem virum, Hugonem de Cham.
De sustenlalione ballivi. suum ballivum et procuratorem fecerit generalem,
(Laierani, Nonis Novembris.) promittens lirmiter ut quidquid disponeret vel do-
(115) Cum S. ballivo quondam tuo, qui pro eo naret, ralum haberet et firmum, sigillum sibi pro-
quod jura Ecclesise ture fideliter defendebat, non prium commiltendo, idem Hugo positus in exlremis
solum naso est mutilalus, verum eliam jrraves alias terram de Larsa EcclesisePatracensi reliquit, et li->
jacluras incurrit, de bonis Ecclesise lurs disponas cel id postmodum nobilis vir Gaufridus princeps
liberaliter providere, sicut ex lua insinualionedidi- Achaiseapprobasset, spontanea voluntate dictum ar-
cimus, nos in hac parle pium tuum propositum in chiepiscopum de terra illa invesliens coram niultis,
Domino commendantes, fralernitali tuoeprsesentium cum tamen idem archiepiscopus ad percipiendos
auctoritate mandamus quatenus de bonis Ecclesise fruclus illius lerroesuum destinasset ballivum , no-
tuaesibi ad sustentationem suam decenter providere bilis vir P. de Becciniaco, asserensse lerram ipsam
procures. auctorilaleprincipispossidere, ballivum ipsuni fru-
Oatum Laterani, Nonis Novembris, anno lerlio D '. ctus percipere non permisil, eosdem occupans pro
decimo. stuc arbitrio voluntatis. Quocirca fralernilati vestrre
CLXVIII. pcr aposlolica scripla,manclamus quatenus princi-
ABBATI ET CONVENTUI ALTJJCBMB.-E. pem et nobilem memoralos, ut ab ejusdem archi-
DemonacliismiltendisadarckiepiscopumPatracensem. cpiscopi super hoc indebita molestatione desistant,
(Dalum, ul in alia.) peimillentes eumdem terram ipsam pacifice possi-
Cum nobilis vir Gaufiidus de Villa-Arduini domi- dere, ac eidem dc fructibus percepiis ex ea satisfa-
nus Achaiaead suggeslionem venerabilis fratris no- ciionem idoneam exbibentes, monere prudenter et
stri Palracensis archiepiscopi, sicut ipse proposuil efficaciter induccre procuretis , ipsos ad hoc, si ne-
coram nobis, multas possessiones et alia bona vobis cesse fucrit, per censuram ecclesiaslicam appella-
duxerit concedenda, de quibus convenlus valeat lionc remota, sicut justum fuerit, compellerues. Te-
sustenlari, devoiioni vestrae per apostolica scripta sles autem qui fucrint nominati, etc.
mandamus qualenus hujusmodi proposilum promplo Datum Laterani, Nonis Novembr., ponlificatus
prosequentes favore, conventu.n de fratribus veslris noslri anno tcrtio-decimo.
(.115)ViJe infra episl. 171.
513 TNNOCENTIIIII PP. REGESTORIM LlB. XIII. U$
CLXXI. £ per censuram ecclesiaslieam appellatione postpo-
A
EISDEM. sita compellent.es.
Datum ul in alia.
Df. salisfaclionefaciendaarchiepiscopo Patracensi.
CLXXIV.
(Daltim, ul in alia.) MONOTH0NENSI ET AKICLIENSI EPISCOSPIS.
(110) Conqueslionem venerabilis fratris nostri De piis legalis EcclesicePalracensis.
Palracensis avcbiepiscopi reeepimus coiitinenlem (Laterani, NonisNovembris.)
quod C. miles et quidam socii sui Palracensis dioe- \renerabilis frater noster Palracensis arcbiepi-
cesis in domum suam nequiler irruentes, manus in scopus nobis exposuit eonquerendo quod doiniiii
ipsum lemerarias injecerunt, ac ballivum suum , lerrse illius Ecclesiaesuae diceccsisea quaea Christi
qiiem inierbrachia contraeorum ssevitiamtnebaiur, fidelibus in ullima voluntate legantur, eisdem con-
rier violentiam capienles, pro eo qtiod jura Ecclesirs tra jusiitiam auferre prsesumuiU in suum el Eccle-
fidelitcr defensabat, nasnm ei cruilelilerampiilarunl. sioepracjudiciumet jacturam. Quocirca fraierniiati
Per ipsius quoque mililis servienles idem archiepi- vestroeper aposlolica scripla mandamus quatenus
scopus captus fuit, el per quinque dies in carcere dictos dominos, ut ab hujusmodi.prsesumptione de-
diro relcntus, multis alias eidem ab eodem milile "* sistant, monere prutlenier et efficaciter indiicere
ac suis complicibus damnis et injuriis irrogatis. procuretis, ipsos ad hoc, si opus fuerit, per censu-
Quocirca fralernitati vestrse per apostolica scripia ram eeclesiaslicam, siculjuslum fuerit appellatione
mandamus qtialenus dictum miltlem ei alios , ut poslposita compellentes. Testes autem, ete.
eidem archiepiscopo stiper datis dainnis et irrogatis Datum Lalerani, Nonis Novembris, poalificatus
Iiijuriis satisfactionem exhibeant competentem, mo- nostri anno lerlio decimo.
nilione prsemissa,per censuram eccclesiasticam ap- CLXXV.
pellaiione remota cogalis. Testcs autem, elc. DE CLAROMARISCO ET DE LONGOVILLARl AEBATlBUS
Dalum, ut in alia. CISfERCIENSIS ORDINIS,ET DECANO HOSTEROLI, MO-
, CLXXII. RINENSIS ETAMBIANENSIS D10ECESUM.
De refortnatione monasteriiS.Judoci (117)-
EISDEH.
(Laterani, vi Idus Mariii.)
De revercntia exliibenda prwlalis-. Sicnt per vestras nobis, filii ahbaies, lilteras in-
(Latcrani, viu Idus Novembris.) timaslis, cum vobis dederimus in niandaiis ut ad
Venerabilis frater Palracensis arehiepiscopns'pro- C monasterium Sancti Judoci supra mare personaliter
posnil coram nobis, quod domini terrse illius, pro accedcnles, corrigeretis in capite ac-in membris
co quod sacerdotes et monachos Grsecos angaviare quoelimam correciionis exposcerent, vos, filii ab-
niiuniur, eosdem non permiltunt sibi et aliis Latinis bales, to, fili decane, tuam abseniiam excusante,
prrulatis debitam obedientiam et revereniiam cxhi- accedenles ad loeum, nostris obtemperanles man-
berc in animarutim suarum dispendium et graya- datis, lam abbatcm quam universum capitulum
men. Quocirca fraleinilaii vestrse per aposlolica invenistis, duobus duntaxat exceptis, Ingelranno et
scripla mandamus qualenus diclos dominos, ul ab Clalbordo monachis, qui cum essent suis exigenti-
liiijusmodiprsesumptione desislant, monitione prac- bus culpis per abbaiem el conventum ipsitis loci
missa, per ccnsurom ecclesiasticam appellatione excommunicalionis vincuio innodati, duos alios se-
remoia, sicut jtistum fuerit, compellalis. Tesles ducenles, quos vivos perniciosos, rebelles, el conlu-
aulein, elc maces atleslatione plurium didicistis, rejecto habitu
Daium Lalerani, vm Idus Novembris, anno ter- monachali conlumaciter recesserunl, correctione
tio decimo. domus nulialenus exspectata. Vos autem capitulo
CLXXHL convocato, cum abbas juxla mandaium vestrum
"j nniversis el singulis fratiibus in virtute obedieniiae
EISDEM. ac animarum suarum periculo injuuxisset ui super
Ul possessionesrcsliluantur EcclesimPalracensi. conversatione ipsius et staiu Ecclesise diccrcnt ve-
(Datum, ul in alia.) rilatem, vos singulariter examinantes eosdem super
Cum nonnullocpossessioncs ac jura et peitinentise bis quse personam contingebanl abbatis, laudabile
quas Graecorum temporibus habuit Ecclesia Patra- oninium lesUmoniiim invenistis; sed laudabilius
censis, quarnm etiam possessione in ingressu Lati- juxta nonnullorum asserlionem invenissetis, si se
nortim in Achaiam gaudebal, eidem per Laiinos circa quosdam pervcrsos et contumaces severius
asserantur esse subtracla» fraternitati vesirae apo- habuissel. Invenistis praeierea sub ejusdem abbaiis
stolicascriplamandamusqiialenusdelenioresearum, regimine, qui oppressionesmultiplicesest perpessus,
ut ipsas reslituant venerabili fratri nostro archiepi- iiiimiuutuin Ecclesise debiluin et redditum augmen-
ECopoPalracensi, monere prudenler et elficaciler latuin, el tam in aedificiis quam aliis necessariis
induceve procuretis, ipsos ad hoc, si opus fuerit, doniiis expensas factas, sicul oculata fide perpert-
(116) Yidc supra epist. 167.
(117) Do monasterio S. Judoci vide notas ad Luppum Fcrrar. p. 5i8.
 545 PONTIFICATUS ANNOXIII, CIIRISTI 1210. 546
diiur, quae usque ad mille librarum Parisiensium A . nobis humiliter supplieavit ut ad slabililatem per-
sutnmam excrescunt. Conveutui quoque, qui major petuam concessionem ipsius aposlolicodignaremur
cst solito, ac liospitibus et pauperibus abundantius munimine roborare. Nos igilur paci et quieti mo-
ct honeslius quam consueverit providelur. Licet nasleril veslri providere volenles, ac devolionem
auicm omnihus inquisilis quaedam, prout expedire regiam commendanles, conccssionem eamdem ad
vidistis, ibidem curaveritis ordinare, quia tamen perpeiui roboris firmilalem auctoritate apostolica
inevitabilis necessitas vos trahebat accedendi ad confinnamus el procsenlisscripti palrocinio com-
capilulum generale, de nonniillis disponere in vestro munimus. Nulli ergo, etc, nostrae confirmationis
redilu slaluistis. Cum autem abbas el monachi su- iufringere vel ei, etc, usque iiicursurim,
pradicti propter hoc ad scdem aposiolicam accesis- Datum Laterani, vi Kai. Novembris, anno lerlio
senl, et iidem monacbi htimiliter petiissenl absolvi decimo.
pcr vencvabilemfralrem iiostrum Nicolaura Tuscti- CLXXVII.
Janum episcopum, recepto prius ab eis corporaliter ADULPnO QUONDAM COLONIENSI ARCHIEPISCOPO.
juramenlo juxta lormam Ecclesioeipsis fecinius be- Concedtinlur ci quccdamgraliw.
neiiciuni absoliilionis impendi. Quia vero in multis (Laterani, n Idus Novembris.)
eostlemculpabiles depreliendimus,nec speratur quod B 1 (118) Ad hoc exemplaria coelestis imaginis in di-
ipsis prseseulibus idem locus debila possit pace vinis voliimiiiibus sunt descripta ut ea non solum
gaudere, de ccncilio fralrum nostrorum eos ad vos venerari curemus, sed etiam imilari, non lam ati-
remiltendos duximus in districlioiibus monasteriis diiores verburum qnam rerum faclores, effecli; quia
singulariier eollocandos, in quibus in humilitate iion auditores iegis, sed faclores, justi sunt apud
spiritus sua possint peccata deflcre. Quocirca devo- Deum. Sacra quippe Scriplura docenle, didicimus
tioni vestrsc per apostolica scripta mandamus qua- quod in arca Ibederis Domiuicum tabulis legis virga
tenus cisdem ad vos redeuntibus iiijungaiis stib de- continehalur ct manna; quoniam in pectore summi
bito prsestiti juramenli, et eos si opus ftierit, per poutificis, quot! per arcam foederis designatur, cum
censuram ecclesiasticam appcllatione postposita scienlia Iegis divinoe debet virga correctionis et
compellalis ul ad loca quse singniis deputaveritis manna dulcedinis coiitineri, ut sciat vulneribus
transeant, victuri regulariler in eisclem. Alibates saiiciali oleum infundere super vinum , el quem no-
quoque ac monachos eorumdem locorum ad susci- vit ex rigore pcrcutere, sciat etiam ex benignitale
piendum eos censura simili, si necesse fuerit, ap- sanare, humiliando superbos et humiles erigendo.
pellalione remota cogalis. Volumus nihilominus r„ Hiiic est igitur quod Iicet in eo non parum dcliqueris
et mandamus ul ad ssepediclum monasterium ac- quod sine nostra liccniia speciali, quin eiiam con-
cedcnles, corrigatis diligentissime quidquid adhuc tra nostram pfohibiiionem expressani, Oltone di-
inveneriiis corrigendum, el ila, Deum habenles proe misso, adiiaesisli Philippo; quia tamcn imposilam
ocuiis, ordinelis ul locus ipse debila de cseiero va- tibi propter lianc culpam a sede apostolica discipli-
leai tranquilliiate laetari. Nullis liiteris veritaii et nam palienier Iiactenus ct humiliicr supportasti,
jusliiioe pracjudicaiUibus,etc Quod si non omnes, dignam pro merilis po.niitenliam peragendo, ac per
eic, duo veslrum ea, etc hoc quod idem Otto conlra nos indigne se gerit,
Dalum Laleraur, vi Idus Novembris, pontilicatus qui eum loto conamine studtiimus promovere, vali-
nosiii anno tfcrlio decimo. dissime prsesumatur quod etiam conlra le indigtie-
CLXXVI. segessit,qui pvomotionisipsiusinler homines fueras
ABBATI, ETCON-VE.NTUI MONASTERII SANC.T.E MARI.E DE prima causa, posl rigorem justitise libi rorem mi-
CARRAZETO CISTERCiENSlS ORDIKIS. sericordise instillare volentes, fraicrnitali luse au-
Conftrmat concessionemregis Legionensis. cloiitateprsesenlium indulgemus ut cum de mandato
(Lalerani, vi Kal. Novembris.) nostro non fucris a pontificali ordine degradatus,
Charissimus in Chrislo filitis noster A., rex Le- D JJ sed ab ofiicio lantum pontificali remolus, liceat lilii
gioiiensisilltislris, suis nobis litteris intimavit qtiod cuiiiponlificalibus celebraro,paleo dnnlnxal excepto,
cuiii caslrum de Vcnlosa, ex parie in possessionibus et ex pevmissione pontificis vcl abbalis in cujus
inonasleiii vestri siltim, quod deserlum fuerat ab (iioccesivel ccenobiofueris i.onslituliis, clericos vel
anliquo, resedificarcac in codem populum congre- nioiiachoslibi canonice prsesenlalos ad minores or-
gare coepisset, idem attendens quod caslro populato dines promovcrc, benedicere vestes, el vasa sacrare.
praediclo, tam vos quain alia loca religiosa vicina In qtiibus omnibus illam le cttstodire volumus bonc-
et villee nibiiominus acljaceiites ex eo patereniur slatem et modesliam adhihere ul scandaliimevilando
non modicam lsesionem, poeniteniia ductus, deslilit sic inierdum prodesse possis aliquibus ut nullis
ab incceplo,vobis et aliis locis religiosis ac adja- omnino velis obesse. Ad liaecctiam tibi concedimus
ceniibus villis concedens ne tinquam in posterum ul si citra curam pontificalis officiievocatus fueris
ibicfempopulus collocetur, stipcr hoc vobis et aliis ad aiiqtiam ecclesiasticam dignitatem, licenler iilam
lieri faciens publicum iuslrumenlum. Qui etiam assumas; sed, si ad proesulalum fueris poslulaUis,
(118) Videlib. x, epist.19; etlib. xi, episl. 88; 67, 80,100,112, 115, 110, 117, 114, IG5.
et l.ib. Denegotio imper., cpist. 9, li, »0, 59, 55,
517 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 548
itliim suscipere non praesumas nisi de alia Romani ALobjecta -contra senteiiliam probarentur, prsemissrt
jiontificis imiiilgentia speciali, qui super hoc suo nobis ex ordine recitavit. Nos autem priori Sanclas
discreto consilio providehit quod videvil expcdire. Repaiatoe ac M. canonico Lucanis .injunximus ut
Tu ergo talem te studeas in omnibus exliibere ul eamdem senlenliam, quemadmodum eral justa,
gralite tibi facloe aut eiiam laciendoenon reddaris exsecutioiii niaiidareiU. Sed idem presbyter ex iHa
ingratus, sed ad hoccet alia forte majora dignus et clausula, quemadmodum erat jusla, diffugii occa-
idoneus comproberis. Nulli ergo, elc, nostroe con- sionem assumens, ad sedem aposlolicam appellavit.
cessionis, clc Si quis autem, etc, usque inciirsurum. Propter quod sententia ipsa non exstitit exscculioni
Datum Laterani, u Id. Novemb.,anno tertio decimo. niandata. Cum autein postea coram dileclo filio
CLXXYIII. G. subdiacono el capellano nostro ad impugnandam
JIAGISTRIS PALMARIO ET RICARDO CANONICIS LUCANIS.supradictain senlentiam quasdam exhibuissel lilte-
De presbtjteroconlra sentenliam latam tergiversante. ras venerabilis fiatris noslri episcopi Florenlini, ex
(Laleraui, xvi Kal. Dccembris.) quibus colligi videbalur quod praedietus magister
Iuler dileclos lilios plebanum el clericos de villa Zenobius leinpore lalsesententise fuerat excommu-
Basilica cx una parle ac forensem presbyterum nicailonis serilentia innodalus, littevis iamen circa
"
Lucanae tlicecesis ex altera super ecclesia Sancti ^ lenorem aique sigillum appensum habitis mani-
Genesii de Boellio dudum quoestione suborta, cum feste suspectis, pronuntiavit sttbdiaconus antedictus
dilecti filii ptior et magister Zenobius subdiaconus de consilio sapientiuiu srcpedictum presbyterum,
noster canofiicus Sancli .Fridiani Lucani de nostio qui diulius supcr ipso negotio Iiligando liujusmodi
eam examinassenlmandalo.tandem de merilis ipsius litteras nunqiiam duxerat exhibendas, contra su-
sullicienter inslvucti, eleclionem vectoris ipsius Ec- pradiclam sententiam nullalenus ulterius audien-
clesioe,cum aliis quoein eorum sententia continentur, dum; perpctuum super hoc eidem silenlium impo-
plebisupradictoevillaeadjudicarecurarunt.diclurnpre- ncndo. -Et licet eidcm presbytero ab ipsa senlentia
sbylerumab eadem sententialiter removentes. Quin provocanli dilectus (iiius S. subdiaconus et capclla-
cum ab eorum seiuentia nostram audientiam appel- mis nosler fuerit post hocc concessusauditor, nun-
lassei, ei demum in nostra pisesenlia constituto di- quam lamcn per se aut procuratorem idoneum,
lcctum filium Angelum subdiaconuni et capellanum exspectatus cliuiius, coinpavuit coram eo. Nuper
nostrum concessimus audilorem. El quia quredam, etiam, licet quidam laicus, cui pro presbylero me-
quae contra prsclibalam senteniiam opponebal, as- morato clamanli dilectuin filium Rainaldum acoly-
seruit se coram eo probare non posse, idem sub- fi ( thum et capellanum nostrum concessimus audiio-
diaconus pvobationossuas recipicndas Pratensi prsc- rem, quoddam coram eo exliibuerit inslrumenlum,
posito suoque collegoecommisit, nihilque coram ipsis in quo in verbo veritalis idem presbyler falebalur
probalo, partes denuo ad ipsius subdiacoui prassen- se illa corporis iufirmitale gravalum quod sedem.
liam redierunt. Et prsedictorum plebani el clerieo.- non poterat aposlolicam visitare, ad defensionem.
vuin procuvalore petenle procfatam sentcnliam con- lamen rliius nibil aliud allcgavil. Yolentes igitur
firmari, eo quod idem presbyler in probatione de- fiuem imponi btijusmodi controversiae tolies susci-
feeerat objeclorum; ipso aulem presbytero in con- latae, ne saepedictuspresbyter lucrum de tanla ler-
trarium assercnte quod probationcs suas producere giversalione vepovtet, discrctioui vestrac per aposto-
coram eodcm prseposito et collega ipsius ex causa lica scripla mandainus quatenus etimdem presbyto
rationabili recusarat, eo quod contra mandalum rum contra dictam senteniiam iiullatenus audientes,
siitini procuralor cjus conveneratin judicem in quem sententiam ipsam appellalione remota exsecutioni
non debttit convenire, subdiaconus ipse, ad convin- mandetis, contvadictores pev censuram ecclesiasli-
cendam cjus astutiam, alias ei duxit inducias con- cam compescentes.
cedendas, infra quas probaret, si vellet, coram aliisi Datuin Lalerani, xvi Kalend. Decembris, aiino ter-
judicibus ea quae coram prioribus non probaral., D tio dccimo.
Super quo dictus presbyler apud subdiaconum nie- CLXXIX.
rooiatum, proprio prccuralore dimisso, recessit. COMPOSTELLANO ARCIIIEPISCOPO.
Sed liujusinodi procurator, licet vellel in judices> Ds reducendis monialibus in monaslerium de
conveniie, Iilteras lamen accipere denegavit. Lorbano.
Inteiiin atitem saepefalo presbytero in urbe cal- (Lalerani, XVIIKal. Deeembris.)
lide latitante, procurator supradiclae plebis apud1 Caiisam, quae verlebatur inter ahbatem et mo-
snbiliaconum socpedictum diu faligalus instabat utt nachos de Lorhano ae illustrem reginam Tarasiam,
procederet conlra illum; sed respondente ipso quod1 post multas commissiones libi duximus delegan-
jam esset officiosuo functus, dilectus (ilius Aiatri- dam : qui diligenter in illa procedens, eam nobis
nus subdiaconuset capellauus nosler denuo sibi con- remisisti sufficienleriiistruclam. Nos igiiur ulriusquo
cessus auditor a nobis ciiari jussit presbylerumi partis attestationibus et allegationibus intellectis,
memoralum; eoque coram ipso minime comparcnte,, ita duximus senleiiiialiler providendum, ut quia
eum ncc procurator ejus saepiusrequisittis lillerass constitit nobis prsefatos abbatcm el monachos per
"ellct acciperc dcferendas ad judices coram quibuss vim ct nietuin fuisse coaclos moiiaslerium de Lor-
 549 PONTIFICATUS ANNO XIII, CIIRISTI 1210. . 350
bano deserere disponendum praedictoereginae,qure, A CLXXX.
sicut conaia fueral ab inilio, sic demtim quasdam
in illud monachas introduxit, quas tanquam pro- NOBILlMULIERl BLANCH.4:(119) COMITISS..E CAMPANI^T.
piiam familiam ibi conlinel et gubernat, illis ho- Confirmatur compositiofctcta cum rege,
nesle remolis ab ipso, iidem abbas et monachi re- (Lalerani, x Kal. Decembris.)
ducanlur in illud et reslituantur ad plenum, ila Juslis pelenlium desideriisdignum est nos facilem
quod ejus bona dilapidare non possint, debilis ta- prsebere consensum, el vola quae a ralionis tramite
men ab ipsa regina solulis quocpropier justas et nio- non discordant effeclu
prosequente complere. Ea-
dcratas expensas necessario contraxerunt. Cum
propter, dilecta in Ciuislo filia, luis juslis postula-
auteni plenain fuerinlrestitulioiiem adepti, quia pro- lionibus
grato concurrentes assensu, compositionem
balum esl evidenter proedictum monasteriuin per inter le ac charissimum in Christo filium noslruin
cosdcm abba4em et monachos multis el magnis cri-
Philippum rcgeni Francorum illustrern super custo-
minibus rretiios in spiiitualibus et temporalibus dia nati lui
(120), et ab ipso nalo cidem regi homi-
esse co'Ia?sum, ipsi de illo prolinus exclutlaniur, nio
(121) faciendo, el quibusdam aliis articulis ini-
et per monasieria quoc bene sint ortlinata singuli lam, sicut
provide facta est el ab utraqtie parle
col!ocentur,utel locus inquinatus ab ipsis ab eorum sponle recepta et juramenlo firmata (122), el in
spurcitiis emundelur, el ipsi in locis aliis tlignam auihenticis exinde confectis plenius conlineiur, au-
agant poenitentiam pro peccalis; quatenus, hac ciovitale aposlolica confirmamus el praesenlisscripli
adliibiia providentia, nec liberias ecclesiastica per
patrocinio coinmunimus.Nitlli ergo, etc, nostrse con-
soccularem iiisolentiam ancillelur, nec enormes ex-
fiimationis, etc. Si quis autem, etc, usque incursu-
cessus remaneant incorrecti. Monasierio denique rum.
sic vaeanle, si ssepedictaregina forvore religionis Datuin Lalerani, x Kal. Decembris, anno lerlia
acccnsa voluerit illud, adebitis liberando, tam in decimo.
officinis quam aliis necessariis taliter praeparaie
CLXXXf.
quod conventus quadraginta monialium possit in eo
secundum slatuta Cisterciensis ordinis congrue ErlSCOPO TIBURTINO.
sustenlari, moniales proedictae de nostra liceniia Quod filius censendus estquem paler et mater publice
reducantur in illud, et secundurn iiistittiliones prae- recognoverunt.
dicli ordinis disponantur. Alioquin per honestos (122*) Per tuas (125) nobis litteras inlimasii
monachos nigri ordinis de diversis monasteviis assu- ,n quod cum T. Tiburtinus civisquamdam per seplen-
mcndos idem monaslerium reformetur. Yolenles nium habuerit concubinam (124), nec prolem inte-
igitur ut lise.cquseprovide sunt staluta per sollici- rim susceperit exeadem, ac ipsa poslmodum diver-
tudinem luam fideliter impleanlur, fraternitali luoe, tens ab eo, ad ipsum posl non mulluin temporis re-
cie qua plenam liduciam oblinemus, per aposlolica diisset, fllium quem reversa in domum ipsius pepe-
scripta praecipiendomandamus quatenus ea sublato rit, ex eo se asseruitsuscepisse. Qtii licet a principio
cujuslibet contradictionis et appellationis obstaculo dixerit illum nequaquam iilium suum esse, cum
facias adimpleri, contradictores, si forsitan appa- mulier illa per sepienniuni eitlem cohabitans ex eo
vucrinl, sive mulieres fuerint, sive viri, per censu- minime concepisset, mulieris tandem et aliorum
vam ecclesiasticam compescendo. Quod si praedicli devictus instaiuia, eum suum filium recognovit,
abbas el monachi secundum praescriptam formam Rainaldum eum nomine appellando. Cum autem
reclire noluerint, tu in coeteris mandatum aposto- idem Rainaldus ad virilem pervenisset rctatem, ac
licum prosequaris. dornum Saturnellse sororis ipsius T. freqnenlaret,
Dalum Laterani, xvn Kal. Decembris, anno terlio quse ipsum nepotem suum publice nominabat, ei
declmo. Sophiam ipsius Saturnellae filiam, cum qua quGti-

(119) Non Margarelre, ut vult auctor Thealri prin- '.D Parisiensi, quod poslea ediclo regio approbaitur.,
ciptiin , quoefuit filia Saneliii quinti regis Navarroe, ejusdenique foimula actis cuiloe sacrata fuit.
qui piinius, devictis Sarracenis, avito Slemmali ca- (121) Hominio sive homagio (liominalum dixit
tenas, quibus infidelium casira vallala fuerant, inse- Yvo Carimieiisis) ab homine et vassallo, ctijus sub-
ruil. Notandumaulem Hallanum in exlrenio vitse missioiiis sive obedientitc solemni ritu (ul dicitur in
Philippi Aogusti el Beloium de doinanii Francisci homagio clucis Biitaniiioe apud Ferrauium hominein De jure
unione non intellexisse isiius prosapiae seriem, dum regni, privil. 2, et Yineriuin in Brilannia)
Joannam, quoefuit uxor Philippi Pulchri regis Chri- ligium regis Chrislianissimi se conslituebat, ut inf.
siianissimi, Theobaldi minoris (cujus fil meniio in episl. 7, lib. xvi.
bac epislola), asserunl liliam. Ista siquidem Henrico (122) Juramenlo flrmata per Deum ul in. 3, § ult.
Civ.ssoNavarrae regi qui successit Tlieobalclohrcres et I. III, Dejurejur. V. infra epist. 5, lib. i.
exsiilit, quoe collegiuin Navarroe Musaruin alumnis (122') Cap. Per luas, De probal.
dedit AugusiaeParisiorum. (1-23)Per luas corrige et ainplia ex hac epislola
(120) Nali lui. Tlieobaldi minoris, cujus fascihus c. Per tuas de probal. et aclcleepigraphen.
sticcurrit, quemadniodumregina Blaucha Ludovico (124) Concubinam, v. g. Groecum» o-vZSxrx.tivt
Pio. et serenissima regina Maria Medices Ludovi- EVTMotfitj)«UTOO yj>>pi;y«.u.ov.de qtta ill !«
vop.vj.ois
co XIII, semper Augusto, oh teneiiorein oeiatem, in- CXLIV Deverb. siguilic.
firmioii sceplro fidem praislilere ex seiiatusconsulio
551 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. 552
dianam conversationem (125) hahtierat, in vinea A \ proventuum ccclesise Sancti Jacobi condemnarunt.
iiivenisscl, aniiavit(128) et carnaliter cognovil eam- Super qua senleiitia cum lam coram judicibus de-
(icm. Qnod cum pervenisset ad notiiiam Saturnella», legalis a nobis quam coram nobis diutius fuerit li-
acrilcr increpavit urtumque ; et apiul se filiam reti- tigalum, nos demtim iis quse utraque pars propo-
nens, supradiclum R. removii a domo. Ciim auleni suit intelleciis, de frairum nostrorum consiiio sen-
inaier ipsius Rainaldi accepisset quod (127) paier teiitiam pisedictorurnjudicum approhanles, archi-
ejusdem Sophias diclo R. graviler niinabatur, iu prcsliyteriini anlediclum super medietate oninium
civilalis platea jura\il publice coram mullis quod proveiituiim ecclesioc sure annuatim monasterio
Rainaldussupradictam Sophiam propinquitatis linea Sancti Martini rcldenda sententialiter meminimus-
inininie contingebat, affirmans sub virttite praestiii condemnasse, dilectis filiis abbati et priori Sancli
juramenti se de alio quam de supradiclo T. antc- Germani de Pralis el magistro Roberlo de Corzon
faium suscepisse Rainaldum. Cum ergo nos duxeris canonico Parisiensi nostris danles litteris in. manda.
ciiiisulendos an mulieris asseiiioni siandtim sit in tisut quod fuit a nobis senlenlialiter diffinitum fa-
hacparte, et an memoratus R. supradiciam Sophiam cerenl. appellalione remota inviolabiliter observari,
liabere valeat in uxorem, insinualione tilii praesen- contradiciores per censurarn ecclesiaslicam com-
tiuiii rcspondemus quod cum idem Raiualdus, qucrn "^ pescendo. Cum autem arcbipresbyter, sicut exsecn •
dicla mulier filium dicti T. piliniius conslanler as- tores ipsi per suas nobis lilteras intimariint, srepe-
seruii, et ilie, ipsius praecipue deviclus insianiia, dictam provenluum medietalem monaslcrio integra-
ipsum suum filium puhlice recognovit, filiusdicti T. liter solvere delrectaret, et ad querimoniam mona-
nt tninaius coinmuniler fuerit et habitus ab ambo- slerii ejus soepiusiteratam ipsi arcbipresbyterum
b s, cjusdem mulicris jurationi poslmodum in con- pluries monuisscnt ut aposlolico mandalo parendo,
tiarium praestitaenon eststandum (128), cum nimis a monaslerii super hoc inquietatione cessaret, ac
iiiiiignum sil, juxta Iegilimas sancliones (129), ul cidem satisfaceret de suhlraclis, et id postea sub
qnod (130) sua quisque voce dilticide proteslalus excommunicationis pcena el saepemandasseni, qnia-
rs!, id in cumdem casumproprio valeat teslimonio lanien archiprcsbyier, eorumdem monitis vilipensis,-
iufii-inare. Unde apparet per consequentiam quod noslrse praesuineliat sentenlise obviare, parochianos
pwdiclus R. memoratam Sophiam, cujus priina suos contra monaclios Sancti Martini ad ecclesiam
faiie pracsumitur cousobrinus, babere non potesl Sancti Jacobi pro suis accedentes justitiis nequiler
iiliquaienusin uxorem. incitando, eum excommunicalionis vinculo inuoda-
Datum Lalerani, v. Kal. Decernbris, pontificatus rf tunt, facienies per dileclum filium archidiaconum
nosiii anno lertio decimo, Parisiensem in universis Pavisiensibus ecclesiis ex-
CLXXXII. communicatum publice nunliari. Unde, cum nuper
ABBATISANCTIVICTORIS, CANCELLARIO, ET DECANOidem archipreshyler ad noslrara praesenliam acces-
SANCTI HARCELLI PARISIENSIS. sissel, reccpto ab ipso corporaliter juramenlo, juxla
formam Ecclesisoipsi fecimus beneficium absolutio»
Confirmalur epislola 147 libri xn.
nis impendi, firmiter injungentes eidem sub debito
(Laterani, n Kal. Deceinbris.) prres.iitijuramenti ut medielalein oinniiim proven-
Cum causam, quseinter monasicrium Sancti Mar- ttnim ecclesioeSancli Jacobi, ntilla prorstis ve! pro
liui de Campis et archipresbyteriiin ecclesire Sancti cxpensisvel pro alia causa ;deduclione facta, red-
Jacobi Parisiensis, cujusjus palionalus ad ipsum dat integraliter annualim monasierio memorato.
monastcrium pertinet, super mcdieiale prorenluum Quocirca discretioni vestrae por aposiolica scripta
cjsssdemecclesire, quam in ea sibi nionasleriuni vin- mandamus quatenus facialis ideni suhlalo appella-
dicabal, dilecto filio abbaii Sancti Joaimis de Vai- lionis obstaculo adimpleri, contradictores, si qui
kia, archidiacono et cantori Canioiensibus olim fucriiil, vel rebclles per censuram ccclesiasticam
duxerimus cominitendam, ipsi demuin de meritis D compcscentcs : ita videlicct qnod si diclus archi-
causse rcdditi certiores, habiio prutlcnlum consilio, presbyler mandato noslro procsumpserit tilierius
supradicluni arcliipresbylerum ad rcddendum ari- obviare, tam pro perjurio quam pro praesumpiioiie
nuatim monasterio antefaio medietatem omnium liujusmodiipsum nppellalionereinola poenacanonica

(123) Conversalionem,consueliidincm 1. xxiv. De ris, ut ail glossa in c. Venientis Dejurejur. et mu-

viiii mipl. § uli. De nupiiis apud Justinianuin. lieri, quae prsestitojuramento asseruit, aliquem in
(120) Arrhavil lanquam lcgilimam iixorem, He- nialrimonium consensisse, probalionem aliam nou
sychius in vcrbo MVVJ^TMD TOUyuixovuppa6<riv V. g babenti niinime credilur in c^ Muluri, eodem-
arrlia sponsio conjugalis, et Genes. 38 cadem vox. lilulo.
TO^nsitrprilur.ubiLXX Interpretes IKVSWJKppaSSiva (129) — Vide 1. Generaliler Cod. de nqn numer..
Arrluiiaect pactaeconjiigis nieininil, Acliiiles Talius pecun. Legitimas sanclioues, jus civile quod
lib. vin de amor. Leuc. el Clitoph. el loio lil. De vocatiirjuslegi!iiniim,quoniaiii a Iegel2 Tabiilarum
sponsal. ct arrhis sponsant. originem sumpsit, hinclegitiniiiiii jus Quirilum apud
(127) In quarla collect. vir ejusd. ma!e. TuHiitinpro domo stia.
(128) ATonstandum, qtioniam non valcl juraincn- (130) Utquod, ex 1, Gencrttliter. Dc non numcr.
tiini pricsliium iu piirjmlicium jnrainciiti supcriu- pccuii.
533 PONTIFICATUS ANNOXIII, CHRISTI 1210. 554
castigelis.Quodsiiionomhes, etc.duo veslrum"ea,elc . A malus, Latinorum fretus potenlia, qui cupidiiate
Datum Laterani n. Kal. Decembtis, anno tevtio cseealiad ipsurn Michalicium confiigerunt, castra
decinio. ejtisdem imperatoris obsedit, villas comhussit, et
CLXXXIII. omnes Latinos presbyteros quos capcre potuit, el
AllCrilEPISCOPISETEPISCOPISPERniSPANIAMCONSTlTUTIS. quemdam electum in pvocsulemet eiiam confivma-
De subsidio prwstandoregibus adversus SarraCenos. tum, fecit capitibus detruneari. Praeterea Lascarus,
(Laleranijiv ldus Decembris.) (152) qui pro imperatore se gerit, siipatus viribus
(131) Significavit nobis dilcctus filius Fernandus Latinorum, qui postpositis Dei limore ac hominis
piiinogenilus charissimi in Christo filii nostri Alde- reverentia, spretis etiam slipendiis quoeidem impe-
fonsi illuslris regis Caslelloequod ipse militise suae rator ipsis poteral exhibere, ab inimicis ejus recc-
primitias omnipotenti Deo desiderans dedicare, ad pere mnjora quam ipse illis valeat erogare, qucm-
exterminandum inimicos nominis Chrisliani de fi- dam de principibus ejus cepit, et ul dicitur, exco-
nibus hsereditatis ipsius, quam impie occuparunl, riari fccit eumdem. Quia vero si Giacci rccuperarent
inieutionis studium toto conamine satagit impertiri, iniperium Romaniee, terroesanctoesuccursum pcsie
suppliciler postulans et devote requirens ut ei ad penitus impedirent, ne occasione succursus ipsius
hoc opus fideliter consummandum et nos ipsi apo- ^I iteruin perderent locum el gentem, cum et ante-
stolicum impendamus suffragium et ab aliis facia- quam idem imperium a Groecisiraiislatum fiiejil ad
nius opporiunum subsidium exliibcri. Nos igitur Latinos, ipsi a nobis soepemonili et rogati riunrjiiain
pium ejus proposilum in Domino commendaiUes , terrrc sanctse voluerint subvenire, quin etiamLia-
fralernitali veslroeper apostolica scripla mandamus chius imperator ob gratiam Salaciini fieri feceril in
«jualenus reges el principes vestros, qui non smit urbe Constanlinopolilana meskitam; et quia si pos-
cnm jllis ad treugas observandas aslricti, ad opus scnl exlerminare Latinos, in aposlasiae suae viiio
simile peragendum sedulis exhorlationibus induca- fortius perdurarent in odium Latinorum, quos
lis, monentes ex parte Dei et noslra subditos ve- eliam nunc canes appellanl, sicque novissimus ar-
stros, el in remissionem eis omnium peccaminum ror fieret pejor priore, cum submurmurare non ces-
injungenies, quaienus tam praefato priiuogenito re- sent quod per apostolicae sedis ingenium exerciius
gis Casleileequam aliis regibus et principibus ve- Lalinorura iu Conslanlinopolim declinaverit capli-
slris ad hoc opus salubriter iiitendeniihus necessa- vandam, fraternitaii luse per apostolica scripta
rium impenderil auxilium in rebus pariter et perso- mandamus qnatenus Lalinos diligenter moneas, in-
nis, ut per hsec et alia bona quoe fecerint, cceleslis ducas, et eis sub pcena excommunicaiionis injungas
rcgni gloriam conseqtii mereantur. Pari quoque *- " ne Graecis, ct proaserlim prsefalo Michalicio, qtii fa-
rcniissione gaudere concedimus peregrinos qui pro- ciendo necari presbyteros laqueum excommunica-
pria devotione undecunque processerinl ad idem lionis incurril, contra imperatorem praedictum vel
opus fideliler exsequendum. Taliter autem sludea- fideles ipsius auxilium proebeant vel favorem, com-
lU exsequi quod mandamus ut sollicitudo vestra monens nihilominus imperaiorem eumdem ut ipsis
clareat in effeclu, nosque devotionem vestram va- congrua stipendia subministret, ne se ad Groecos
leamus merito coinmeridare. transferre prse inopia compellanlur; illos autein qui
Daium Lalerani, IV ldus Decembris, anno lerlio tua monitione contempia Groecisconlra eumdem
decimo. imperalorem et lidelcs ipsius procsiimpseiint adiise-
CLXXXIV. rere, per censtiram ecclesiasiicam appellatione re-
CONSTANTINOPOLITANO PATRlARCHiE. motacompescerenon postponas; ita quod scntentias
Ne Grcecifaveanl Michalicio. qnas propter boc luleris in eosdem millus relaxare
(Laterani, vn ldus Decembris.) prresumat, niside mandalosedis aposlolicaespeciali.
Exlitleris charissimi in Cliristo (ilii nostri Henrici Dalum Laterani, vn ldus Decembris, pontificatus
Constantinopoliiani imperatoiis illustris nosiro. estj D nosiri anno lerlio tlecimo.
apostolatui reseratum quod Micb.alic.ius,.fidelilate In eumdem modum scriplum est archiepiscopis,
quam eidcm prrcstilerat imperatori contempta, ho- ephcopis, et dilcctis filiis universis prwlalis Romanics
niinibus ejus minime diffidatis , et spreto niliilomi- per totum, usque capiivandwn, discretiom vestroeper
nus juramento quod eidem imperatori et E.' iralri apostolica scripta mandamus quatenus, etc, iti
ejus, eui idem Michalicius filiam snam primogeni- eumdem fere modum ut in alia, usque eompescatis ;
lam iradiderat in uxorem, prsestiteral, A. imperii ita ut si qui propter boc laqueum excommunicatio-
comestabulum cum militibuset aliis usque centum nis incurrertml, et posimodum redierrnt ad cor,
in dolo capiens, quosdam flagellavit ex ipsis, quos- offerenlcs se mandatis Ecciesire parituros, auctori-
dain relrusit in carcerem, et quibusdam nequiter late prsesentium juxla formam Ecclesiaeipsis abso-
inieifectis, comeslabulum ipsum cum tribus aliis et lulionis beneficium impendalis.
capellano suo, quod est horribile dictu , suspeiuiit Dattim Laterani, vu Idus Dccembris, amio teriio
in cruce. His autem ad nequiliam poslmodum ani- decimo.
(131) Yide infra lib. xw, epist. 5,4,154,155; Iib. (132) Yide lib. xi, cpisl. 47.
xv, episl. io; et lib.n- Miscellaneor.uostror.pag. 251.
555 INNOCENTn KJ PP. REGESTORUMLIB. XIII. 550
CLXXXV. 1 trium, tu nihilominus cum co qui fueril electus a
A
SA1.1MBRIENSI~EPISCOPO, ETSANCTJE ii\TtlJEDEBLAKERNAreliqua prrescripto modo procedas.
ET SANCTI GEORGII DE MANGONIA DECANIS CONSTAS- Daiuin Laterani, vn Idus Decembris, pontificaltis
TINOPOLITANIS. nostri anno tertio decimo.
De unione EcclesimMedensis cum Verisiensi. CLXXXVII.
(Dai.um, ut in alia.) PALENTIKO ET RURGENSI EPISCOPIS , ET ABBATI DEM0-
Cum Ecclesia Yerisicnsis, quoe mctropolitica est RIJIUNDO CISTERCIENSIS ORDINIS.
pTOdiladignilale, in redditibus sit exsilis, ne prae De benediclione moniattum-et pmdicalione velila
abbalissis.
nimia paiipcrtaie in ea nomen episcopale vilescat,
nobis fuit humiliter supplicalum ul Medcusem Ec- (Laterani, iiildus Decembris.
clesiam in ejus provincia conslitut.ini eidem atljun- (154) Nova quoedam nuper, de quibusmiramur
gcre dignarcmur, cum nondum quisquam ejus re- non modicum, nostris suntauribus intimata, quod
giinini"sit proefectus. Quocirca discrclioni vcstroe abbatissaevidelicel in Burgensi et Palenlinensi dice-
per apostolica scripta mandamus qualenus si eam eesrims conslituloe moniaies proprias benedicunt,
vacare ac de ipsius provincia esse consliterit, cu- ^1 ipsarumque confcssiones criminalium auditint, et
ram ejusdem dileclo (ilio Yarisiensi electo aucto- legentes Evsngelium proesumunt publice praedicare.
ritaie apostolica commillalis. ut eam teneat com- Cnm igitur id absonum sit pariter et absnrdum,
menclatam donec de illa nos vel successores noslri nec a nobis aliquatenus sustinendum , discrclioni
aliterduxerimus disponcndum ; ila quod disirahendi vestrae
per apostolica scripta mandamus quatenus
vcl alienandi qtioquo modo possessiones ipsius nc id de caetero fiat aucloritate curetis aposiolica
nullam habeal penitus potestatem, conlradictores firmiter inhibere ; quia licet bealissima virgo Maria
per censur.im ecclesiaslieam appellatione postposita dignior ct excellenlior fueril apostolis universis,
compescendo. Quod si non omncs, etc, lu ea, frater non tamen illi, sed istis, Dominus elaves regni cca-
cpiscope, cum eorum altcro, etc. lorum commisit.
Datum, ul in alia per tolum. Dalum Latcrani, iu Idus Decembris, anno lerlio
CLXXXVI. decimo.
SALIMBRIENSl EPI3C0P0. CLXxxvm.
De diviclendisprovenlibus ccclesiasthis. NOBILIVIROCOMITI TOLOSANO (13S).
G Ul hwrelicos de lerri» suis ejicial,
(Laterani, vn Idus Decembris.)
(135) Ctnn clerici prse nimia paupertale non (Latcrani, xvi Kal. Januarii.)
Valeant, sicul dicilur , apud Consiantinopolim re- Non decei lanti nominis virum super justls pro-
manere, nobis fuit liumiliier supplicalum quatenus missionibus suis desislere vel lepere, quin eas sic
decimas ct quinlas decimas inter venorahilom fra- sludiosus adimpleal prout factas sibi desiderai. pro»
trem noslrum Constanlinopolitanum palriarchani missiones impleri. Cum igitur de lerris luis hsere-
et ipsos ciericos dividi congrue faceremus, ut de ticos promiseris amovere, miramur non moclicmn
ipsis valeanl suslcnlari. Quocirca piresentium libi etdolemus quod ipsi adhuc in lerris eisdem, sicut
aucloritate mandamus quatenus, duobus lecum acccpimus, tua facienle negligentia, ne, le permit-
assumptis, quorum unns ab eodem patriarcha et tente, dixerimus, commorantur. Quia vero prrcier
alter ab ipsis clericis cligatur , componas tina cum animoe luoe periculum, quod ex hoc posses iiicur-
illis super his, si fieri poterit, infia mensam atni- rere, grave famsc stise dispenditim patereris, nobi-
cabililer inter eos; alioquin cx lunc lu ct illi usqtic lilatem luam rogamus, monemits atlentins ct bor-
ad advcntum legali, quem ad partes illas in brevi lamur, per apostolica tibi scripta mandanies qua-
proponimus deslinare, super cis auctoritalc nosira D tenus exlerminare a lcrris eistlem hrcrcticos, prout
suhlato appcllalionis obstaculo, de plano, sine tc coram nobis promisisse recolimus, non post»
strepitu litis, pwicle arbilremini quod tilrique partl ponas. Alioquin exlerminaloribus eorumdem lerras
videritis cxpedire ; ila quod si non omnes polu';- ipsorum noveris esse concessas divino judicio pos-
rilis concordare, quod duo vcslrum statuerinl robur sidendas.
obtineal firmitalis, contradiclorcs per censuram ec- Dalum Laterani, xvt Kalend. Januarii, anno „er-
clesiaslicam appellatione posiposiia compesccndo. lio decimo.
Quod si ahertilra parlium noluerit eligere avbi••

(153) Yide supra epist. 44.
(134) Cap. Nova qucedam, De pconit.
(135) Raymundo quarlo, qui S. ^Egidii comcs
Tolosreque vocalur apud Guill. Brilonem Piiilipp.
lib. vm. Comcs fani ^igidii a Polyd. Virgilio Hist.
Angl. lib. XIII, ann. 1162. Male S. Eligii apud Gua-
guinum, lib. vi. Ilenr iu Fastis consul. Tolosan. dux
Narhonoect marchio Provincire dicitur, et Raymun-
dus senior in chronico de proeclaris Francoriim
facinoribus, nbi inscpullum videnms, quoniam vin-
culo excomniunicalionis innodatus, « ejusdemque
caput in lurri S. Joannis Hierosolymitani usque m
linnc diem servatur. » Ex codein chrouico. Yide
Holagaraii Hisioriam.
3S7 FONTiFICATUSANNO XIII, CIIRISTI 1210. 358
CLXXXIX. \ rissime, le iliis ohjicimtis in exemplum qtiod e.is
KOBILI VIROSIMONI COMITI LEICESTRIJS (136) , DOMiNOin regno luo custodis illacsas: propler quod et Do-
MONTISFORTIS. minus "usius judex le ac regnum tuum Jiactenus
cusiodivit illoesum,quin etiam magnifice augmen-
Ut censumexigat aposlolicm sedi debilum,
lavil, nec augmenlare ac cuslodire desislet quandiu ""
(Lalerani, xv Kal. Januarii.) tu el hairedes lui fideliter curaveritis in hoc lauda-
Ut lua?nobililalis devotio, quam expertam habe- bili propositopermanere (140), quod el apud Deum
mus in multis, nobis sit semper obnoxior, ea tibi esl merilorium et apud homines gloriosum. Nam, si
duximus commilienda per quse nobis el aposlolicae ad regna vicina pariter et remota oculos tusc consi-
sedi possis el debeas amplius complacere. Ideoque derationis extendas, manifesie videbis quam
gra-
nobilitati tuae, de qua plcne confidimus, per apo- viter Deus illa coniriverit qttorum reges etprinci-'
slolica scripta mandtimus quatenus cu.m fideliorem pes rationes et libertates ecclesiasticas
infringere
lenon possimus in ipsis partibus invenire, istud prsesumpserunt. Nuper aulcin,
quod dolentes referi-
onus pro nobis assumas ut censum trium dena- mus noslris est auribus inlimatum quod tua
regalis
riorum (137) quos' cle unaqnaque domo de terra siiblimilas contra venerabiles fraires noslros An-
conlra haereticos acquisita sedes aposlolica debel B lissiodorensem et Atirelianensem
episcopos indignata
recipcre annualim fuleliter colligas el rescrves, rem agi proecepit non ulique sui moris, sed riec
ipsum nobis per fidelem ntintium transmissurus, eliam sni juris,dum corum saisiri fecisti regalia (141),
vel assignaturus eis qnibtis per noslras litteras tibi imo eliam quoedamalia proeter illa ; cum nedumjde
duxerimus injungendum(158). aliquo foris facto confessi fuerint vel convicli, nec
Dalum Laterani, xv Kal. Januarii, anno tertio- etiam ad satisfaciendum commonitivel indueii, ievi
decimo. occasioneproetensa,quotlquidam corum mililes (142)
CXC. in luo exercilu conslituti ad locum, quem eos adire
PHILIPPO ILLUSTRI REGIFRANCORUM. prreceperas, ire cum aiiis noluerunt, absentibus
Vt regalia reslilual episcopisAurelian. el Anlissiodo- eisdeni episcopis per Iicenliam a lc liberaliter im-
rensi. pelralam. Et cum tam pcr seipsos quam eliam per
(Laierani, xvn Kal. Januarii.) vencrabiles fratres noslros Senonensem (Ii5) archi-
(159) Cum alii reges et principes raliones ct episcopum et coepiscopos(144) suos tibi humililer
liberlales ecclesiasticas pcrsequunlur, nos, fili cha- supplicaverint ut faceres eis reddi regalia (145) sic
(136) ComiliLeiceslriw,qui uxorein duxerat Eleo- C ( tores sancivii, llebroeos [regno expulit, 'Albigenses
noram sororem Henrici III, regis Angline, ex liis clcleri mandavil, et Hierosolymitanre expeditioui
resiiluo Bzovinm 1212, § 15, qui vult comiics Mon- miliies suos accinxil. Guoguintis in ejus Vila.
tisforlis et Leicestriaecensus sedis apostolicrea Vol- (141) Regalia jura scilicet, sivc regalias, quas, ut
cis debitos misisse, sed dicendum csse coinitcni resciibilPiiilippus IV in ordinatione regia nos et
Montisfortis et Leicestrioc. Unus cnim et iJem ut nostri, procdccessores percipere consuevimus et
paic-tex hac epislola, hahcre in aliquibus Ecclesiis regni nostri,
(157) Censum trium denariorum. Qui jampridem qiiando eas vacare contingit, quae confirmata est
in desuetudinem abiit, ab eo lemporc, quo Gallia a Joanne anno Domini 1351, in ordinat. reg.
Narbonensis rngno Liliorum lasces subjecit, suli im- parie ui vcteris styli paiiam. lit. 31, el ex locorum
peiio Philippi 111anno Domini 1272, posi ohimm fundalione et antiqua consuetudine jura bujusmodi
Agnali ex Alplionsopalruo, qui Joannain Rayniiindi vindicanlur c. Generali, § Qui aulem de elect. in 6,;
quinti sive junioris liiiam, uxovem duxeral, sub ea ei c tfinc 16, q. 1, et c. Adrianus, distitict. 63, v.
conditione,ut si sine liberis decederenl, Lanigoltliia, infia epist. 7 lib. xvi.
sive Occitauia, cselersequeprovincise dilioni comi- (142) Milites, quia desertorcs exercitus regii,
lis Tolosani siibtlitac, regno Cliristianissimo, jure quod ex prscsnmpiione nunqiiam lentasscnl, nisi
accrescendi adjicerentur : quotl ila evenil, ut patet volcnlihus aut connivcntibus episcopis conira fideli-
ex Faslis coiistilarihusTolosaltim. Cum enim fcu- latis jusjuramlum quod ab initio regi proesliierani,
(lum ad originem a qua fluxerat rediisset (siquidein ratione leudi, slola ad collum posita, et manii ad
a Carolo MagnoTorsinus sive Tortintis feudo Gal- D \ pectus. Jo. Ferraulus Dejurib. reg., privil. 10, nos-
liarumnobilissiino investitusanno Domini778,post- que el alios prcelaiosde regno, quorum quidam per
quam aqua regeneralionis intinctus esl), cjusdeni homagium et fere o.nnes juramento sumus fidelita-
iiaturacet qualiiaiis facium est, cujus censeniur re- i,is astricli, ad jus el honoreni ipsius, et regni ser-
gis impeiio subditsenationes.Censuniautem accipie- vandumteneri ex cod. ms. Sancli Vicioris Parisiensis
mus hic trihuliimcapitis, quivirilim et rationeper- in epislola prselaloruin Francire ad Bonifacium pa-
sonocper singula capita, sive, ut ait Innoeentius, pam VIII.
pro unaquaque domo prreslatur, ut iu I. ciim antea (143) Senonensem. Quarta Lugdunensis Senonis
de agric. el cens. lib. ,xi, JVonaulem, tributum soli super lcaniam in Auctiiario Sigibeni, super quam
pro niodojugertim, ut in I. immunitales G. e. t. prinia Lugduiiensisprimaliim obtinct.
itaqtie hic inlelligilur capitatio, non vigalio, quae (141) Coepiscopo, sive suffraganeos, c Hmc
obiinet in reditu annuo Ruparoequarto a Divione quippe,8q. 6, quisunlintra proviciam Senonensem,
lapide, quam vulgo nuncupaiiius ies_Malrocesde c. Si quis 23,q. 8, ad cnjus judicium omnes caus;e
Houvre. episcoporum et sacerdoiiim ejusdem provincioe re-
(158) Vide lib. cxx, episl. 108, 109, 122. ferunlur. c. Scitote 6, q, 3, ot cui secuiidiim canones
(159) Yide lib. x, epist 195 ; lib. xiv, epist. 52, subjecti siinl in lcgc Longobard. C. De episc. et
162. 106,107 ; et lib. xv, epist. 59, 40. cleri elcan. 25 concil. Chalcedon.
(140) Propoiilo permanere. Quod ita evenit; et- (115) Regaiia, qucc conipelunt regi in dioecesi
euiiii in fluvium projici divini nominis pejera- Senoncnsi. Jo. FcrrauUis, l)e juribus regni, privil. 5,
259 LNNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLSB. XIII. 560
subtracta, patatisposimoilum curiac tuse (146) subirc A CXCH.
judicium, sicul in talibus fieri consuevit, lu suppli- ATHEMENSI, NEOPATRENSI, ET LARISSENO ARCHIEPISCO-
caliones eorum admitlerc noluisli, sed cogis eos PIS,ETDAVALIENSI, FER5IOPILENSI, AVALONENSI, SV.-
Eiiserabiiiter exsulaie. Propler quod ipsi de pru- DONIENSI, GASTORIENSI, ETZARATORIENSI EPISCOPIS,
denlum virorum consilio tcrrani tuam in eorum ET TIIEBANO, CITRENSI, NAZORESCEKSI, ET VALACENSI
dioeeesibus consliiulam. supposuerunt ecclesiaslico ELECTIS.
inlerdicio ; sed nec sic potuerunl a te satisfactio- De resignationibus ecclesiarum faclis per nobiles
nem aliquam obtiuere : unde coacli sunt apostoli- Tliessaloniceiises.
ctiin patrocinium implorare. Quocirca screuitalem (Laterani, xn Kal. Januarii.)
luani rogandam diiximus et inonendam, in remis- Cum a nobis petilur quod justuin est et honeslum,
sionem tibi peccaiuiiuim iiijungenies, quatenus pro lam vigor ocqiiiiatis qtiam ordo exigit rationis ulicl
divini noniinis gloria et apostolicse sedis houore per soIIiciluJihemofficii nostri ad debitum perdu-
facias proefalisepiscopis sublracta reslitui universa, caiur effecluiu. Eapropler, venerabiles fratres ar-
et eos secundum consueludinem approhatam jsiste cbiepiscopi el episcopi, el dilecti in Domino filii
acmodeste tractari, donando, nobis intercedeniibus, electi, veslris jusiis precibus inclinati, resignatio-
pro Deo el propter Deum, si quam praefati poniilices B * nem ecclesiarum, monasloriorum , possessionum
adve.ijsuinle commiserunl offensam, ne bac occa- cum peiiinenliis suis, tiec non etiam presbyteroriini
sione cbntirjgat inler regnum et sacerdotium (147) et ecclesiasiicariini personarum cum omni jure suo,
scandalum exoriri ; quia non in majoribus tibi quam nobilns viri principes el barones commo-
vurahimus grata , favenle Domino, vicissitudine rantes a confinio Thessalonicensis regni usciue Co-
mpondere. rinthum in manus venerabilis fratris nostii Cou-
DaitiinLateraiii, rvn Ealend. Januarii, pontifieatus stanlinopolitani palriarchse, consentiente ac appro-
nostri anno teriio decimo. bante charissimo in Cbrislofilio nostro Henrico Con-
stantinopolilano iinperatore illustvi (salvo lamen
CXCI. terrarum censu qui cruslica Groeco vocabulo nuncu-
. ARCHIEPISCOPO ET SUFFRAGANEIS ECCLESI^" SENO- patur, et dudum solvebatur a Groeeis),unaninii vo-
NENSIS. luntate fecerunt, sicut provide facta est, el vos eam
Super eodem. juste ac pacilice obtinetis, vobis et per vos eceieslis
vesiris auctoritate aposlolica confirmanius ct proe-
(Daium, ut in alia.)
p senlis scripti patrocinio conimunmius. Nuili ergo,
Sciibimus charissimo in Christo filio nostro ctc, nostrrc coiifirniationis, elc Si quis autem,elc,
Philippo illuslri regi Francorum quod cum alii usque incursurum.
reges et principes rationes et liberlates ecclesia- Dattim Laterani xu Kal. Januarii, anno terlio
slicas persequuiiuir, nos eumdetn regem illis oliji- decimo.
ciinus in exemplum quod eas in regno suo custodit CXCIII.
illaesas : propler qtsod et Dominus justus judex ip- S. G. POTESTATI, CONSILlARltS, ET UNiVERSO POPULO
sum, ctc, in eumdem fere modum nl in alia, usque PISANIS.
in finem. Quocirca fraleruilali veslrse per apostolica Ne Olloni imperatori exeotnmunicalodeul favorem.
scripta prascipiendomandamus quateniis proefatum (Lalerani, xi Kal. Januarii.)
regcm ad lioc moneatis prudenter et efficaciter in- Per vesiras nobis liiteras intimasiis quod, cum
ducalis quod stiper his Deo et Ecclesire satislaciat sacrosanctoa Roinanse Ecelesiae in omnibus et
per
ut tcnclur, impendenles, aucloritate nostra suffuiti, omnia fidelissimi exstiteriiis
hactenus, el ilbusa
praedictis episcopis in jure suo consilium et auxi- modis omnibus servaveritis jura ejus', credere non
lium opportunuin , ne vigor ecclesiasticae liber- debuimus
latis pcr novae praesumptionis insolentiam violelur. I nec quod apostolicae sedis jura vcllelis, sicut
convcuit, usurpare, ad cujus honorem atque
Datum, ui in atia per tolum. profectus laiito vos decet intendere quanlo civiias
veslra per eaiu majora dignosciiur commotla recc-
pisse; adjicienies quod mirari non debuimus vel

cujus ambilti Aurelianetisis quondam ct Allissiodo-
rensis episcopalus, de qiiibus qiircstio coiitinenlur.
(140) Curiw luo>. Parlamenli Parisieusis, cujus
]urisdictioni dioeceses, (ie quibus quaestio, subja-
cent. Octo siquidem curiis sttpremis, quas patia-
menla vulgo iumcupamus, Gallia lempcratur, quse
ad inslar prrclecli prsctorio hodierna die, secundas
partes, ul uiar verbis Cassiodori in imperio leiient,
sed omisso judiciorum ordine primo ac per se de
causis quando aliquod beneficium vacat iu regalia
cognoscere solel curia AugusioeParisiorum pavte n,
vel.styl. paiiam.,c. 3 ; ideoadcliditlnnocenlius, sic-
yl in lalibus fteri consuevit, x?.s«iro TWV«v«S«a-ut3v
TOUTUV 01GMvloVTZSTWV *WX.£WV XKTE^OVTKt,apild PIlO-
censes ex Paus. in Phocaicis et magistri camerae
paiiamenti vocaulur a Joan. Fabro in 1. fin. De
legibus.
(147) Regnum el sacerdotium, quoe sunt a Deo et
lauquam fraler el soror, Bartolus novella 6, in
principio, cl duo siinl, qtiibtis principaliter hic
muiidus regitur, atictoritas suinma poiitificum, et
regaiis potestas. G. Duo sunt, dislinct. 86, iu qni-
bus jiersonis sicut ordin.e sunt divisa vocabula, ita
et in unaquaqiie professione ordinationum olficia.
llincmarus epist. 4, c. i, ct c. Solitw, § praeierea
De major. cl obedicul.
56i PONTIFICATUSANNOXIII, CIIRlSTi 1210. 3(}3
rnoveri, si nobilemvirum marchionem Calariianum, A tiam seu pcenam aliam incurralis. Nos enim noa
quem ad jurisdiclionem diximus apostolicam per- niutamus, sed rohoramussenlenliam quairi peralias
linere, super qurestionibusquaepro parte communi- vobis Iiiteras fecimusintimaii. Super eo vero pro
laiis vel speciaiium personariini contra ipsum ple- quo nobis humiliter supplicastis, ut providere vobis
mmque moventur, ad examen nostrorum (non) per- super mandalo quod dicto epis<:0porec.imus digna-
liiisislisjudicium evocari. Nam idem marchio, cum remur, ita duximu.sprovidendum, quod eidem epi-
VesterciVis existat et de vestra sit civilale, in qua scoponostrisdamus litteris in mandatis ut audiat
domiciliumohlinet, oriundusj el pater ac avus ejus super excusaiioriibus veslris el his qilae proposita
vestri concives exsliterint, super quibusdam con- fuerintex adversoquse ulraque pars duxerit propo-
Venlionibusquas cum plerisque vestris civibus Pi- nenda, el illa nobis, dummodo interim vos contra
sis fceit, fori prsescriptione nequaquam opposita, mandatum noslrum minime procedatis» fidelilerin-
hec aliquo privilegio allegato, corara.veslrse civila- limare procuret ut, ulriusque partis ralionibus iu-
lis judicibus volunlarie suscepit judicium sicut civis, lelleclis, qiiod statuendum fuerit slaluamuSi llliid
et lile postea coniesiata, sponte subivit calumnise autem pro cerlo noveritis, quia, sicul jUrisdiclionem
juramentum; ila quod mutuis inlerrOgalionibuset nostram nobis sublrahi nolumus, ita raiionem ve-
responsionibus inlerposilis, aliqualenus habuit di- stram Vobis volumus conservari, ne forie, qnod
cta causa processum-.Unde-, cum de jurisdiclione absil! inde nascantur injurise unde jiira nascun-
Sardinirenulla fuerit quseslio ab ipsius marcliionis. lur.
parle tractata, el non suum judicem quisque suum Datum Laterarti, xi Kalend. Januaiii, anno ter-
Faciat ejus sponlejudicium subeundo, non est ve~ lio decimo.
risimile quod coactus exsliterit sub veslrorum exa- Scriplum est iuper hoc episcopoFlorentino in
minejudicum super aliquibus quseslionibus respon- eumdemfere modumul ih alia, usque in finem, ver-
«lere: propler quodjnxta quod scripsimus non cre- bis cotitpelentermulalis. Alioquin-,in negotio ipso
dilis nos scripsisse, si quse prsemissa sunt ad no- procedas juxta quod per alias libi lilteras esl in-
stramnotiliam pervenissent. Cum itaquede nostra junctum.
misericordia, sicut filii et famuli fidelissimi, super CXCIW
liis omnibus confidere vos dicalis, nobis humiliter GIMMUNDO (148) MILITIALATRINO.
supplicastis ul aures nostras veslris precibus incli- Clericidefunctipalrimoniumpertinel ad ejus haredes.
nantes-,stiper his qua?venerabili fratri nostro FIo- Cum inter oeconomiimSanCii Stepliani de AlatrO
renliiio episcoposuper faclo dicti marchionis injun- Q ac le nominC honre memOrise Heleazari canonici
\imus, Vobiset civitati vestrse dignaremur taliter Sancti Pauli Alatrini super acquisiiionibus prsefati
providere quod in excommunicationis sententiam Heleazari coram venerabili fralre nosiro Yerulano
incidere non posselis, et promptissimosvos semper episcopo ex delegatione nostra qusestio verteretur,
inveniremus ad nostra mandata et beneplacila exse- idem audilis hinc inde proposilis, receplis testibus
quenda. Ex his ilaque, quod gaudenles referimus, et eorum deposilionibus publicatis, causam ipsam
si diclis facla respondeant, intelleximus evidenter ad nostrum remisit examen sufficienter instructam.
quod beneficiorumapostolicaesedis esse non vullis Tibi ergoet procuralori proefali oeconomiin nostra
ingrati, nec jurisdictionem vohis in Sardiniam vin- prreseiilia constitulis dilectum filium nostrum A.
dicare, seu etiam excommunicationis senlenlia in- subdiaconum et capeilanum nostrum concessimus
tiodari.Verum, si proposilo illi duxeritis insistendum aiidilorem. Corara quo propositit procurator oaco-
nt conlra nos et Romanam Ecclesiam Oltonidicto nomi antedicti, sicut et propositum fiierat coram
imperatori excommunicatoel malediclo, qui qualem episcopo iiiemorato, quod cum Heleazafus inemo^
post facium benefacloribus suis vieem rependal ralus administrationem el prsclaluram habuerit in
opera manifeslanl, impenderitis auxilium ad re- prsefala ecclesia Sancti Stephani, de bonis ejus
gnum Siciliseoccupandum, nec ingratitudinis vitium D' disponens pro suse arbitrio voluntaiis, et aniequam
neque pceuam ob hoc contra vos et civilatem ve- in ipsa ecclesia fuerit institulus, patiper exsliterit,
stram slatutam, nec etiam excommunicalionis sen- et poslmodum acquisierit plurima, dives factus.
teuiiam posseiis procul duhio evitare. prsesuminon immerito poterat quod de bonis ipsiuS
Quocirca devotionem vcslram rogamus ailenlius ccclesiaeilla fuerant acquisila : quod lam per depo-
el monemus, per aposlolica vobis scripta mandanles siliones lestium, qui dixerunt dictum Heleazarum
quatemis tam saluli veslrse quam famae nec non defraudasse plura de bonis crciesiae stipradictaeac
eliam ntiliiaiibus veslris provide consulenles, laliter ea in suis acquisitionibus erogasse, quam etiam
in devolioneRomanreEcclesiaepersisiere sludeatis, pe.rfamam publicam aslruere nilebattir. Unde di-
ab ejusdemexcommunicalivos auxiliosublrahendo, ccbat ca quae diclus Heleazarus acquisierat, ad
a cujus fidelitalejam eslis per censuram canonicam eanidemecclesiam perlinere, poslulans illa, terras
el denunliationem apostolicam ahsoluli, ui nec no- videlicel de Pede moutis in Acolis, de Torreta el
lan>ingratiludinis nec excommunicationis senten- antc Sanclum Quiiilianuma fluniine , ac doinuiU

(148) Rod. Colhert., Guirindo.

PA.IV.OL.CCXVI, 12
365 INNOCENfHIII PP. REGESTORUMLIB. XIII. - 56*
quam icncl Grimaldus, adjudicari oidem. Quia elsi A / sis archicpiscopus melropolilanus eorum episcopop
expresse illa in initio causatjpetila non fuerint, quia Roffensimandavit ut eum uno eodemquc die ad tres
lamen oa conslal stepediclum Heleazarum habuisse, sacros ordines promoveret. Quod cuin ille non ausn
cum ipsius acquisita petita exstilerint et hsec ac- proprio, sed de mandalo ipsius archiepiscopi per-
quisissc de bonis ecclesiae <pra?sumalur,ea merito fecissel, demum idem archiepiscopus requisitus,
inlell.igunturfuissc petita. Nec obstare dicebat quod consecralioniseimunus, hujusmodiordinaiionisocca-
diclus He. fueral ad ecclesiam Sancti Pauli transla- sione prsetensa, irapendere recusavit. Unde fuit no-
tns.ciim simplex tanlum canonicus ibidemexislens, bis humiliter supplicalum ut super hoc. circa prae-
in tanttim lenues reddiltis rcceperit ab ipsa quod falumYV.dignaremur de jhenigiiiiale sedis aposuv
cx ipsis vix sihi poterat in necessariis providere, Iicacdispensare; maximecnm ad ordines ita susci-
iicdiim quod exinde poluerit tol et tanlas possessio- picndos non ex voluntalis proprise diceretur fesli-
nes emisse; adjiciens eliam privatse personoe pro- nantia properasse, sed tam de magna rieeessitale
desse non posse , si de bonis secuiidoeecclesiaefue- quam de ulili providentia pene.omnium ibi praesen-
runt aliqua acquisita.Porro ex parle tua fuit propo- lium se permiserit taliter ordinari, pro eo quod
silum ex advcrso quod super pclitione incerta certa Ecclesise Ymilicensi multiplex periculum immine-
sententia non polcrat promulgari, sed potius debe- B I bat si ejusdem YV.citra prcsbyleratus officium or-
bas absolvi, cum conlra te probatura non exsliierit dinatio differrelur. Licet autem contra, norman»
quidquain .cerluin. Nam quid vel quanluni de bonis ecclesiasticam in faclo ipso enormiter fuisset ex-
eccjesiocSancti Slephani praefalus Heleazarus in cessum, de misericordia taraen, quse superexaltat
suis acqiiisitionibiis erogarit, nec per testes, nee judicio, venerabili fralri nostro Armachano archi-
modo aliquo esloslensuni.Praelerea, cumsaepedictus episcopo et episcopo Midensiet dileclo filio archi-
Helcazarus a supradicta ecclesia Sancti Slephani diaconoArmachanodedisserecolimusin mandalis ut,
ftieril ad ecclesiam Sancli Pauli translatus, etquod- inquisita super prsemissisdiligentiusyeritate, si rem
dam fcodum oblinueril ab eadem, in qua per tri- invenirent taliter se habere ac eumdem \V. alias
ginla fcre riimos permansit, et in quibusdam bonis idoneurn et ulilem EcclesiseYmilicensi, dispensa-
successerit palri suo, ex quorum proventibus pos- live ipsi tribuerent licentiara consecrandi, et quid-
scssiones aliquas comparavit, sicut testes lui depo- quid in bocper eumdem invenirenl arcliiepiscopnm
suerani evidcnter, clisa crat prsesumptio quam op- alteiitatum per suas nobis litteras iniimareiit, ul per
posuit pars adversa, cum constet eumdemHcleaza- eorum relationem certioris effecli, providere in eo,
rtim aliundc bona qnse habuit acquisisse, praesertim sicut esset expediens, curaremus. Ipsi vero vocati»
cum eum habuisse vel acquisisse aliquid non pro- quos noverant cvocandos, et investigala plenins
hetur dum in prima ecclesia resideret. sed :eo>potius veritate, deposilioneslestium prodticlorum utrinque
lemporo qup in secunda permansit. Unde, sipro ali- ad noslram prsesenliam transmiserunt. Quibus ins-
qua illarum ecclesiarum praesumi deberet, proesu- peclis, inlelleximus evidenler quod celebrala de
memiumesset polius pro secunda; propter quod ab praidictoW. electione, cum die sequ.emifuisset idem
ipsius impetilione postulabas ahsolvi. Nos igilur his W. a supradicto Roffensi cpiscopo ad ordinem sub-
ela.liis quoefueranl proposila coram audilore prac- diaconatus proinotus, idem episcopus archidiacono
diclo per relationem ipsius plenius inlclleclis, le ab et canonicis Ymilicensihus seorsim vocatis, dicens
iniporiiione ccconomi mcmorali et ipsius ecclesise quod propler turbalionem terrse ac mullos malevo-
Sancli Stepbani super acquisilionibus memoralis los, qui eidem W. insidias prseparabantrnolebatip-
sentenliaIiter;absolvenlcs,perpeluum illis silenlium ' sum circa ordinem presbyleratus rolinquere, jura-
imponimus super eis. Nulli ergo, etc, noslrae diffi- nieiito liiinavit id supradictum archiepiscopura lam
nilionis, elp. Si quis auiem, etc, usque incursu- iiieiu morlis ipsius W. quam propter iinmincns pe-
rum, riculum Yinilicensis Ecclesiseprrecepisse, et .qu.od
Daium Laterani, xn Kalend. Januarii, anno ter- iD officialis ejusdem archiepiscopi ex parle ipsius epi-
tiodecimo. scopo memoralQ inhibuil ne jam diclum W. jam
cxcv. insubdiaconumordinatuni, lunc ad ulieiiores ordines
LAONIENSl (149) ET FINDBARENSI EPISCOPIS, ETABBATI , promoveret. Cui eodem episcopo respondente quod
DEMAGIO LIM1RICENS1S SIOECESIS. plus archiepiscopo, qui hoc ei ore suo mandav.erat
Cassat eiectionemepiscopiYtnilicensis. qiiam illi crederel in hac parte, exlensa super all
(Laterani, NonisJanuarii.) lare manu, per sacrosancta juravit quod id manda-
(150) Dileclus filius W. Ymilicensis canonicus veral archiepiscopus srepediclus; et.si.c.in diaco-
noslro dudum apostolalui reseravil quod Ymilicensi nem et presbylerum W. saepedictumpromovit. Pro-
Ecclesia suo viduala paslore, concanonicisui de sub- batum insuper sufficicnler invenimus quod dictus
slituendi*pastoriselectione*tractantes, ipsum unani- archiepiscopus Joanni decano de Hely injunxil ut
miler elegerunt. Qui, cum esset cilra saeros ordi- de prsefatoepiscopo inbiberet ne diclum W. eo die
nes conslilutus, venerabilis fraler noster Casselen- quo ad ires ordines proinotus exstitit, nisi adsub.

(149) Cod. Colbert., Laonicit. (150)Cap. Dileclus, Dc lcmpor: ordinandor.

 305 PONTIFICATUSANNO XIH,~CIIRISTTl21d7 3SG
diaconalus ordinem promoveret, eidemW. nihilomi- A lerminum quam ab Yniilicensibiis canonicis appel-
nus inhibendone se promoveri ullerius paleretur. lalum. Sed nec, sicut asseruit, quod urgens neces-
Vertim, cum idem decanus ad Ymilicensem Eccle- silas Ymilicensis Ecclesise id exposcerel demon-
siam accessissel, tam saepedictoepiscopo, qui jam slravit. Cum igilur illa expresseril et suppresserit
stibdiaconosordinarat, vocatis his qui erant in dia- quse si fuissent tacila vel expressa tales Iitteras mi-
conos promovendi et silenlio cunctis indicto, ex nime dedissemus, per quod apparel ipsum exstitisse
parte Dei ac archiepiscopi Cassellensisinhibuit ne indignum gratia quam duxeramus ef cx benignitate
lamdicium W. ad ulteriores ordines promoveret, apostolica faciendam, et eumdem constet niniis
quam prsefaloW. ne se promoveriulleriussustineret. proesumptuosead supradictos ordines irrepsisse, ab
Oonslilitquoquenobis ex litteris judicum prsedicto- exseculione diaconatus ct presliyteratus ordinum,
rum quod ssepefatus episcopusinterrogatus in jure donec a nobis misericordiam obtinuerit, decrevimus
respondit quod archiepiscopus non mandaral eidem manere suspensiim , super electione de ipso ad
ut W. codem die ad tres ordines promoveret, sed YmilicensemEcclesiam illicilecelebrata perpeiuum
ex verbis archiepiscopi eum credidit illud velle. Hoc illi silenlium imponentes. Quia vcro prsefatum ar-
idcm etiam dictus episcopus per suas nobis litteras chiepiscopum circa hsec non invenimus deliquisse,
"
intimavit. Praelerea ex ipsorum judicum litteris ipsiiis innocentiam commendamus. Quocirca discre»
imelleximusquod idem episcopus ullrojuravit in ju- lioni vestrseper aposlolica scripla mandamus qtiri-
re quod universa quae conlinebantur in ejusdem lenus quod a nobis esl senlentialiter diffiniiutnfa-
W. attestationibus vera erant. Ex lilteris quoque ciatis, appellationeremola, inviolahilitcr observari.
lam supradicli archiepiscopi quam capituli Eccle- Quod si non omnes, etc duovestrum ea, etc.
sise Ymilicensis accepimus quod cum tam super Datum Laterani, Nonis Januarii, pontificauis no-
electione ac ordinatione ssepedicti W. quam eliam stri anno lertio decimo.
super quibusdam ejus excessibus in concilio apud CXCVI.
Kclmoellococelebrato coram prsefalo archiepiscopo EPISCOPO ET GEB.VASIO ARCHIDIACONOSUESSIONENSI, ET
inter dicluro W. et canonicos quaestio suborta fiiis- ABDATl VALLISGLARJG CISTERGIENSIS ORDINIS LAUDU-
set, et demum ab ulraque parte ad noslram au- NENSISDIOECESIS.
dienliam appellatum, idem W., non exspeclato ler- Prorumpens contra judicem arbitrio superioris
mino quem appellalioni sure duxerat prsefigendum, puniatur.
supradictas a nobis litteras veritale lacila impelra- (Laterani, Nonis Januarii.)
vit. Cum igitur ex prsemissis nobis conslilerit sae- « (131) Dileclus filius Jacohus, eleetus Sancti F>etri
pedicliiin Roffensem episcopum in pluribus deli- admonies, ad apostolicam sedem accedens, gravem
quisse, tum quia sine mandato archiepiscopi, sicut querelam contra dileclos iilios Molismensem(152)
ipse confessus exstitit, ad hujusmodi ordinalionem abbatem et J. archidiaconum Calalaunensem expo-
inordinate processil; lum quia, etsi de archiepiscopi suit, asserens eos adversus ipsum in causa sua, quse
mandalo constaret, cum illi hujusmodi dispensalio fuerat illis commissa, perperam processisse. Cum-
a canoneminime sit permissa, quam ad solum Ro- que dilectus filius T. clericus Calahiunensis dioece-
manum ponlificemnon est dubium pertinere, ipsi siscum litteris eorumdem continentibus causre pro-
oblemperare non debuit in hac parte; lum etiam cessum ad rioslram prsesentiam accessissel, et idem
quia cum reatu perjurii srepiusvariavit, jurando prius Jacobus niteretur processum ipsum multipliciier
quod archiepiscopus id praeceperat et postea quod improbare, relationem eorum in quibusdam asserens
illud non mandaverat in judicio confilendo; ipsum essefalsam, nos, quia praefatus clericus non habe-
• de fratrum noslrorum consilio landiu ab ordinandi bat nisi ad conlradtcendum vel
impctrandum maii-
suspendimuspolestale donec nostram meruerit gra- datum, ad majoremcaulelam processum ipsum nec
tiam oblinere. Soepediclumquoque W. per falsita- confirmandum decrevimus nec cassandum , per
tis suggestionem el suppressionem eliam veritatis •) aposlolica vobis scripla mandanles quatenus, parti-
lilieras supradictas a nobis inlelleximus exlorsisse. bus convocalis, et auditis hinc inde proposilis, si
Suggessitsiquidem nobis supradiclum archiepisco- praefatosjudices invenerilis ralionabiliter proces-
pum episcopo memoralo mandasse ut ipsum uno sisse, ipsoriim confirmelis processum et faciatis
tlie ad tres ordines proraoveret, de quo nobis non illum percensiiramecciesiasticamj sublato appella-
cxstilit facta fides; quiiiimoconlrarium, quod vide- lionis obslacuio, firmiterobservari. Alioqiiin eo, si-
licet archiepiscopus id prohibuerit, fuit manifesle cut juslum fuerit, irrito, juxla formam priorum
probatum. Nonnulla quoque vera suppressit, quod lillerarum ih catisa procedalis eadem facientes
videlieet lam episcopo memoralo quam sihi fuerit quod decreveritis finuitatein debitam ohlinere. Si
ex archiepiscopiparte prohibilum ne promoverelur quos autem ex monachis propter hoc iiiveneritis ex-
nisi ad subdiaconalus ordinem illo die, quodque communicationisvinculo innodatdsj' seciiiidum for-
coram archiepiscoposuper eleclione ac ordinatione mam Ecclesise absolvalis, injungentes eisdem quod
ipsius quaestiomofafuisset, et tam a se ad cerlum tjejure fuerit injungendum. Quia •vero ssepe .'con«

(1S1) Cap. Dilectus, De pcenis. (152) In quarl.ColI., G.Decan. Morin., eic.

 £67 INNOCENfllIII TP. RiSGESfORUMLIB. xm. «,,
tmgii qnodconlra falsam asscrtionem iniquejudicis sA CXCVHI.
iiinocens litigalor veram nori potest negationem il MAGISTRO ET FRATRlBtlS MILITI^TE5IPLI 1NHUNGARIA
probare, ctinijncganlisfactnm per rertim naluram1 CONSTITUTIS.
nulla sit direcla probatio, ne falsitas vcritati prre- commulaiio
Confirmatur
judicet aut iniquiias prsevaleat oeqiiilati, necessa* (Laterani,'xi Eal.' Febrriarii.)
rium videtur et sequumut cum quis lcgifimamex- Justis peteniium desideriis digntiniest Hdsf .ci-
ceplionem opponil, illam probare paratus, vel ad lem prsebere consensum, et vota qiiae a ralimiis
dcclinandum judicium, vel inienlionem alierius5 tramite non discordanl effeclu
prosequente coin-
elidendam, si forsan verbo vel facto ab illa reces- plere. Eapropter, dilecli in Domino
filii, vestris
serit, vcl eam non probaveril infra terminum com- juslis petitionibus iuclinali, commutalionem inter
pelenlem a judice prsefigendum,modestus judexL vos et venerahilemfratrem nosirum Zagabriensen»
non anle procetlatquam superhoc inslriimentorum1
episcopumsuper quibusdam decimis et aliis rebus
veltestiiimcautelamadhibealopporlunam,per qiiam, inilam , sicut
[ pie ac provide facta est, el in anlhcn-
si necesse fuerit, possit de veritate constare ut si1 lico
super hoc confeclo plenius conlineliir, auclo-
conlra relalionem seu processumipsius fuerit snb- ritate confirmamus.Nulliergo, etc, no-
1 apostolica
orta conicntio, hujusmodi probationibus ipsiusju- slroe
conlirmationis,elc, usque iiicursuruin.
ilicis possit assertio roborari; qualcnus hoc adlii- Datum Laterani, xi Kal. Februarii, ponlificalus
bitio moderamine, sic honestis el discrelis defe- nostri anno terlio decinio.
ratur judicibus quod per improboset iniquos inno-
ceutum justilia non loedatur; et nc judicialis vi- CXCIX.
EISDEM.
lescal auclorilas, cum de liligatoris inipvobitate
constilcrit adversus asserlionem judicis lemere Confirmanlureis donationesfactcea regc Hurtgariaf.
prorumpenlis, juxta superioris arbitrium dignapo- (Datum, «t in alia.)
Solel annuere sedes aposlolica piis votis et ho-
terit animadversionepuniri. Testes autem, ctc per
favorem beiievolumim--
ccnsuram eamdem appellatione cessanle cogatis neslis pelentium precibus
in Domino-fijii, vestris
veritali tesliinonium perhibere. Quodsj non omnes, pertiri. Eapropler, dilecli
elc lu fraler episcope, cum eorum allerq, elc jusiis pelilionibus inelinali, locum Sancti Mariini
el alia
Datum Lalerani, Nonis Januarii, anno tertio de- cum appendiciis suis, villas, possessiones
cimo. vobis a charissimo in Christo iilio noslro illuslri
rege Hungarisepia dovqiionecollata, sieul ea j'usta
GXCVII. c' ac pacifice possidetis, eiin ipsius auihenlico super
C
FRIOIU ETFRATKIBUS SANCTORUM 0UATB0R. CORO- hqc confeclo plenius conlineiur, vobis el per vos
NATORUM. domuivestrseauctoriiale aposlolica confirmamuset
Confirmaturconcordia. prsesenlis scripti patrocinio communimus. Nulli
(Laterani, n Idus Decembris.) ergo, etc, usque incursurum.
(153) Cum suppr usu eljure parochiseinter vos et • Datum, «t in alid.
ac conventum Lateranensem conlroversia CC. . . <
piioreni
ABBATI ET GONVENTUI SIMIGIENSI.
verleretur, dileclum filium nostrum C. lituli San-
ctorum Joannis el Pauli presbylerura cardinalem Recipiunlursub proleclioneB. Petri.
dedimus parlibus auditorem. Quipetitiones audivit, (Lalerani, vn Kal. Februarii.)
etlesles ulrinque recepil, ac demum allestalionibus Cum a nobis petilur quod justum est et iionesiumy
publicalis el exhibilis iiislrumenlis, nos ad lalera taiii vigoraequitalisquam ordo exigit.rationis ul icl
concordiam vos et ipsos induxiinus,ut videliccl vos per soilicitudinemofficii nostri ad debitum perdu-
non extendalis jus et usum parochisecilra ecclesiam catur effectum. Eapropter, dilecti in Domino filii,
Sancti Nicolai de formis ex parle illa , nec citra ar- vestris justis poslulationibus grato concurrcntes
cmn Jpannis Basilii ex parte altera intra formaui, D assensu, personas veslras et Simigiense monaste-
ei ipsi similiter ultra eosdem terminos versus vOs rium, in quo divino esiis obsequio mancipali, siib
jus et usum parochise riou extendanl. lianc ergo beali Pelri et noslra protectione suscipimusel jpiraa-
concordiama nobis pro bono pacis provisam, et a sentis scripli palrociuio communimus,libertates et
vobis ul illis sponto receplam, auclorilate aposto- iitimunitates a regibus et principibus mouasterio.
lica confirmamus el prsesentis scripti palrocinio vestro concessas, dignilalcs quoque ac anliquaSet
communimus,iia ul per eam non derogelur in aliis rationabiles consuetudines ohten.las et hactenus
liiniiationi parochiaequam felicis memoriseCalixtus observalas auctoritate vobis aposlolica confirman-
papa suo priyilegio'designavit. Statuenles ut milli tes. Ad indicium autem hujus nostrre proteclionis
omninb,' elc. noslrse provisionis et confirmalio- el coiifirmaiionisperceplseferlonemauri gratis ol>
iiis, etc. usque iucursurum laluin nobis et successoribiisnoslris aniiis siugulis
DalumLalerani, u klus Decembris,pontificalus persolvetis. Nulli ergo, etc nosivse prolectionis ct
nostii anno lerlio clecimo. coiilirmationis,etc, usqueincursiirum.
(153) Yide lib. xv, episl.
3G9 PONTIFICATUSANNOXIII, CHRISTM2I0. 370
DaiiiinLaierani, vn Kalend. Februarii, poniifica- A Qui maiidaium apostolicum exsequenlcs, ulriusqiic
tus noslii aiiiio lerlio dccimo. p.irtis receptis teslihus, et tonfessiouibus ac allc-
gaiionibus intellectis, eamdem causam sufiicienter
"CCI. inslruclam ad nostrum reniiserunl examen. Cum
MAGISTRO PETRO BOIOL CANONICO LEMOVICENSI. aulem propter hoc nuper lairi tu quam dilcctus filius
Confirmatur ei prwbenda. G. Lemovicensiscapituli procuralor in noslra fuis-
(Laierani, ix Kal. Februarii.) selis praesentia consliluti et acta ipsa inspici fece-
intellexi-
Proposuisli dudum corarn dileclo filio Pelagio rimus diligenter, pcr pdenilentlarii lesies
Saiietae Luciae ad septa solis diacono cardinale, rnus faclani fidem quod Lemovicensis episcopiis
qiiein tibi ct pceniteiiliario Lemovicerisi coiicessi- plurihus annis antequam tti de praebendajam dicta
hitis auditorem, quod cuin dilecto filio noslro Gualse fueris inveslilus, clericos et burgenses castri Lemo-
Sauctae Mariaein Ponicu diacono cardi.nali, tunc vicensis et ie nominatim, quem eorum dicehai con-
jn partibus illis aposlolicaesedis legalo, quidain de siliarium el faulorem, vinculo excomiriunicationis
Lemovicensibuscanonicis supplicasseiit ul iri eorum aslrlnsit. Per testes vero iuos exstiiit riianifeslt?,
ecclesia, qiiae debito fraudabalur Servilio, clericos probaitim quod, etsi dictus episcopus iu hurgenses
ordinarel, pro le ac magislrOAndreaeascriptoreno- " el eorum fautores excomiiuiiiicalionis sentenliam.
«tro preces specialiter porrigerites, ipse Lemovicen- tulerit, et tu apud sedem apostolicam adjutor exsli-
sem civitalem ingressus, caiioriicosinlerpOsitispre- leris eorumdem, idem iamen episcopus generaliter
cibus monuil ul vos rcciperent in socios et in fia- universos burgeiises el eorum faulores lam clericos
tres;maxime cuih quinqiie proebendaevel quatuor quam laicos ante tres annos absolvil, quibusdani
ab ultima ipsius ecclesireordinalione vacassent. Qui presbyteris usque ad certura tempus relenlis qui
moniiione ipsius devote suscepla, deliberalOriasin- conlra inlerdicli senlentiam prsesumpserant ceiet
ducias pelierunl; post quas primo el secundo con- brare, quodqiie idem episcopus tibi communicavit
ccssas, eis non curaniibus respondere, de prsebendis postea in ecclesia el in mensa.
Leniovicensibusvos inveslivil cardinalis proedictus, His igilur et aliis quoefuerunl hinc inde proposila
stallum in choro el locum in capitulo vobis pricci- inlellectis, quia juxta mandati nostri lenorem le
picns assignari: quod quorumdam impediente mali- investiluroetuse lempore a prsefatoexcoinmunicalum
lia non exstilit exsecutioni mandatum. Unde cum episcopo exstitisse diclus pcenitenliarius, sicut ob-
inslantia postulasli ul quod a legato factum fuerat lulerat, non probavit, cum ex adverso dG absolu-
faceremus iirmitalem debitam ohtinere. Verum „ tione ac commiiriione dicli episcopi fuerit facia
poenileniiariusproposuit ex adverso quod, antequam fides, quod per dictum legalum de le faclum est de
legalus praebendascontulisset eastlem, Lemovicense fratrum rioslrorum consilio per diffinitivainsenien-
capilulqmab ejus gravamine appellavit,tam episcopi tiain duximus approbandum. Nulli ergo omiiino
quam mullorum canonicorum Lembvicensium qui hominum liceal hanc paginam nostrre diOinitionis
eranl in exercitu conlra hoereiicos absentiam alle- infringere vel ei ausu iemerario conlraire. Si quis
gando. Asseruit insuper facultates Ecclesiredimiiui- atitem hoc attenlare prsesumpseril, indignalioiiem
las et vos suuTcienlcrin aliis ecclesiis praebendalos, OmnipotenlisDei et beatorum Petri el Pauli aposto-
proponens le forte Simoniacum et ingralum Lenio- lovtimcjus se noveviiincuvsurum.
vicensi Ecclesiae,ae eo tempore quOfueras de prae- Datum Laterani, ix Kalend. Fehruarii, ponlificalus
bentla LemovicensisEcclesiaeiuveslilus excoiiuiiu- nostri anno terlio decimo.
iiieatum ab eodem episcopoexslitisse. Scriptum esl super hoc tn eumdcm fere moduin.
His autein et aliis per cardinalis relationem audi- decanoel subdecanoPictavenensiel magislro Americo.
lis, cum convcnissemus postmodum eumdem poeni^ dc LongovadocanonicoPelragoricensi (154). Propo-
lentiarium per no's ipsos, per responsiones ipsitis suit olim dilectus filius magister Pelrus Boiol cieri-
fsetera esse frivola, prseler id quod de senteniia D cus veiierabilis fratris nostri episcopi Tusculani
cxcommunicationisconlra le proposuerat, iulellexi- coram dilccto filio Pelagio Sanctre Luciaead septu
mus evidenter. Unde venerabili fratri noslro arclii- solis diacouo cardinali, quem sibi el poenileiUiario
Cpiscopoel dileclis filiis magistro M. canonico Bitu- Lemovicensi,etc, in eumdemfere modum ul inalia,
ricensi cl H. cellarario Sancli Frontonis Petragori- usque approbandum. Quocircadiscreiioni veslracpev
censis dedimus in mandatis ut nisi pcenitenliarius aposlolica scripta mandamus quatenus quod a nobis
infra menscra post commoiiitioriem eorum le le- est seulenlialiter diffinitumfaciaiis appellatione ttr
gilime a soepefato episcopo lempore investiturse mola inviolabiliter observari, eidein magistro P.
tuse excommunicatum fuisse probaret, quod per stallum iu choro et locum ip capilulo assignantes,
dictum legatum de te factum exstiieral, sublato ap- contradictores per censuramecclesiasticara, appella-
pellationisobstaculo,confirmarent; si vero probaret tione poslposita, conipescendo.Quod si noii oiniics
le exconimqnicatum lunc temporis exstitisse, non iis exsequendis potueriiis interesse, duo veslruiu
posiponerenl c[uod de te factum fuerat revocarc ea nihilomiiiuscxscquantur.

(154) Cap, Proposuit, De cjer, cxcoin.

5vl INNOCENTII111PP. REGESTORUMLIB. XIII. • 372
DalumLaterani, vi Kalend. Februarii, anno lertio A Parisiensis accederet; quatenus in eo dignos pceni-
decimo. tentiae fructus perageret, et eiiam regularia, qasn
GCH. nondum plene novit, disceret insliluta, emendando
MAGISTRO ANDR4S/E SCRIPTORI NOSTRO CANONICO in melius vitam suam. Quod licet idehri primitus
LEMOVICENSI. acceplaril, spiritu lamen postmodum suo ductus, a
Super eodem.: nobis illitenliatus recessit ad prajfalum SanctaeGe-
(Lalerani, x Kal. Februarii.) novefse monasterium, a nobis super receplione sua
Proposuil dudum dile.ctusfiiius magister P. cle- lilteris non obtenlis. Nos igitur quieli monasterii
ricus venerabilis fralris noslri episcopi Tuscula- veslri palerna volentes soUiciludirie prsacavere ,
nen., etc.,«i in prima, usque ordinarel, pro le ac ipsum Herveum a prsefato monasterio, prioraiibus
eotlem magistro preces specialiier porrigenles, elc, el ejus obedienliis removentes, vos et monaslerium
i;i eumdem fere modum ut in alia, usqUeintelleximus ipsum, obedientias ac prioralus pertinenles acj
evidenter. Cumergo.dilectus filius Q. Lemovicensis illud, ab impetitione dicti R. tam super receplione
eapituli procurator propler hoc nuper apud sedem gua q_uamexpensis. et aljis super quibus vos hacle-
aposiolicam constilutus conlra le nihil prdrsusob- nus fatigavit decernimus absolutos.. Nulli ergo om-
^
jecerit, nos^quod per diclum Iegatura de te faclum nino hominumliceat hanc paginam. noslrae diffini-
esse dignoscitur, de fralrum noslrorum con.sitio tionis iufringere vel ei ausu temerario- conlraire.
duximus per diffiniliyam sententiam approbandum. Si quis autem hoc allenlare prsesumgser,il,,indigna-
Nnlli evgo omnino hominum liceat hanc pagiuam tionem omnipotentis Dei et beatorum P/etri etPauli.
nosirai diffiniiionis infringere vel ei ausu temerario aposlolorum ejus se noveril incursurum.
conlraire. Si quis autem hoc alteniare praesumpse- Datum Laterani, vn Kal. Februar.ii, anno lertio.
ril, indignaiioncm omnipotenlis Dei et beatorum decimo.
Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incur- CCIV.
surum.. ABBATl ET CONVENTUI SANCTI BERTINI,-
Dal«m L^lerani, s Kal. Februarii, ponlificalus Niltil esse dandum pro benedictioiie abbalum*
noslri anno lerljo decimo. (Lalerani, n Kal. Februarii.)
• Scripium esl super hoc majori arcltidiacono, can- . Juslis petentium desideriis dignum esi nos facilem
tori, magistro Manfredo canonico Bituricensi. Pro- prsebere consensum et vota quse a"rationis,tramite
posujt oljm dilectus lilius magislerP. clericus, etc, non discordant effectu prosequente complere. .Ea-
ut i» aiia in eumdem fere modum, usque evidenter. Q propler, di.lecli in Dqniiriofilii, veslris.iuslis postu-
Cum ergp dilectus filius G. Lemovicensis capiluli lationibus grato concurrenles asserisu, auctoritaie"
^rocur.ator propter hoc nuper ad sedem apostolicam vobis praesenlium indulgemus ne vel episcopo aut
constitulus contra praedictummagistruin Andraeam archidiacono seu capitulo Morinensj pro conse-
nihil. prorsus.objecerit, nos, etc. ut in alia usque quenda benedictione abbalis monasterii vestri, qui
approbandum. ldeoque discretioni veslrae per apo- benedicendus pro lempore fuerit, cappamsericam,
slolica scripta mandamus quatenus. quod a nobis, palefridum, paslum et bis similia seu aliam con-
etc, tifiii alia, usqiie observari, eidem magislro An- sueludinem persolvatis,. districtius inliibentes ne
drtftfi stallum in chor.o.etc, ut in alia, usque com- ipsi a vohis ea exigere vel. exlorquere prsesu.maiit,
pescendo. Quod si non omnes iis ex.sequendis po.r sed.munus henediclionis abbali ab eodem episcqpo.
tueritis interesse, duo vestrum ca njbilominus exse- gralis et sine pravitale qualibet impendalur.AIio-.
quanlur. quin, liceat vobisquemcunque malueriiis catholicuin
Datum utin prima prsecedenli per totum. adire anlislitem gratiam et communionem aposto-
CCHT. licsesedis habentem , qui nostra frelus auctoriiale
ABBATa ET CONVENTUl SANCTl STEPHANI DIVIONEXSIS ipsi electo munus benediclionis impenclat, Ita la-
LINGONENSlS DIOECESIS.. D mcn quod per hoc nullum Moririensi Ecclesiaein.
Adj.eis.Ms Uerveumcanonicum Divionensem.. posterum praejudicium generelur. Nulli ergoomnino
(Laterani^vii Kal. Eebruarii.) hominum liceat hanc paginam noslrae concessioriis
Cum Herveus el R, canonict Ecclesise veslrac pro. et inhibilionis infringere vel ei ausu lemerario con-
se ac dilecius filius. magister Hugo, procuralor. traire. Si quis autem hoc allentare praesumpserit,
vester, pro vobis in nostra essent p.raesentiaconsli- indignationem omnipolenlis Dei et beatorurn Petri
tuii, nos inlellecto inquisilionis processu quaeconlra et Pauli apostolorum ejus se noveiil incursurum.
ipsum Uerveum ad Venerabilem fralrem nostrum Daliun Lateran.i,.n Kalen4. Fehruarii, ajino terlio
Lingonensem episcopum et dilectum filiuiii Yirzi- deciuio..
Ijacensem abbatcm emanarat a nobis, ab. ipso Her- ccv.
veo, pro eo qnod eral vinculo excommunicalioiiis ElSDEH.
asiriclus, quod noslris mandalis parerel recipi fe-- Ne benefwianonvacanlia promillenlwt.
cimus covporaliter juramenlum, el eidem injunxi- (Laterani.)
aius viva voce ul ad monaslerium SanciceGenovefae (15,'i) Cum cx iiiiunclo nobis aposloiatus officio
(loS) Yidc Iib. xiv,. epist. 12, 26, 27, 161.
575 PONTIFICATUSANNOXUT,CHRISTl 1210. 574
Ecclesiarum omniiini sollicitudinera gerere tenea- A conlra ipsum multa ncquiter machinando, veruui
inur, ea corrigere nos oportel quse inierdum in eliam moi-tis periculum deteslandis conspirationi-
gravamen ipsarum temere seu etiam improvide at- bus inlentarunt, non polesl perliccre quod jncoepit.
teiilaliir. Sane ad aiidienliam nostram vobis refc- Unde non absque dolore dicere possumus cum pro-
renlibus est delatum, quod ad imporiunam instaii- phela : Curavimus Babylonem, el non est sanata
liam nooilium etpolenlium el eliara prrelatoruni, (Jer. LI); quia impii cum venerint in profundum
iquibusdambeneficia non vacanlia promisislis, an- peccatorum conlemnuni, ut qui in sordibus sunt,
jiuam pensioriem eisdem ipsorum nomine conce- sordescanl adhuc. Cum igitur diclus abbas in prrje-
tieirtes ih veslri monaslerii Isesionem. Quia igilur falo monasterio Saxivivi proficere nequeal, illorum,
itl contra slaluta Lalcranensis concilii noscilur lanquam olla succensa, suhbullientemalitia qui cum
allentatum, promissiones hujusmodi deccrnentes sint origine Fuliginales, confisi de polenlia propin-
ii ritas et inancs, ct pcnsioncs concessas beneficio- quorum, non verenlur conlra slimulum ealcitrare,
rum non vacanlium nominc non solvendas, auctori- excutienles a cervicibus jugum obedieulise inso-
latc proeseiiliumdistrictius inliibemusneconlra prac- - lenler : de fratrum noslrorum consilio ita duximus
faluni concilium bcncficia promiltere non vacanlia providenduin, ut ad aliquam cjusdem monaslcrii'
vcl pcnsioncm cuiquam '.aliler assignare de caetero " obedientiam ad hoc aplam cum deliUeralione senio-
prrcsumatis. Nulli ergo omnino hominum liccal rum el saniorum ejusdem ccenobiimonaciiorum se
iianc paginam noslroc conccssionis ct inliihitionis transferre procuret, illis secum in Dei servitio ag-
tnfringerc, vel ci atisu lenierario conirairc Si quis gregalis, qui sub jugo monasiicse regulse dignum
iuitem hoc ailcniare praesumpseril, indignalionem Deo cupiunt impendere famulalum; cui omnes
onmipotcnlis Dei cl healoruni Petri et Pauli aposto- ejusdem professionis et ordinis fralres tanqiiam
lorum cjus se noverit incursurum. abbati suo intendant humiliter et devole in ioco
Daiuiu Lalerani, ctc, ut in alia per toium. hujusmodi de noslra licentia commoranti; a.liquos
CCYL verode.gravioribus fralribusidimiUalapud Ecclcsiam
EISDEM. Saxivivi, per quos locus ipse regalur. Supradictae
Confirmal quasdamposscsstones. vero perversilatis acleres landiu lanquam anathe-
(Dattini, ut tn alia.) malizalos el malediclos ab omnibus volumuset nian-
Solet annucre sedes aposlolica piis volis cl ho- damus arctius evitari et a monaslerio supradicto
ncstis peteniium prccibus favorem bcnevolum im- manere dejeclos donec illam eidem abbatis saiisfa-
perliri. Eapropier, dilecli in Doinino filii, vcslris Q ctionem obtulerint quam de graviorum ipsius fra-
jusiis posiulaiionibus gralo coiicurrciiies assensu, trum consilio merilo valeal acceptare. Ita videlicet
tcrragium cl dccimam de Felchinel, quoevobis R. quod poslquam eadem fuerit, proul dccei, exiiibiia,
dc Alneto miles pia liberaliiate donavit, terram ipsos in loco quem elegerit secum, vel eliam in
q»ioquc quom a G. Bacon laico acquisislis, lcrram ecclesia Saxivivi commorari niillaienus paiiaiur;
cliam et niansuras nionasterio vcslro in clccmosy- sed eosdcm in aliis locis collocet, in quibus sua
nam a Gi. de Clusa collatas, sicul ca juslc ac pa- possintpeccala deflere. Quoeirca unjversilati vestrae
cificc possidctis, vobis ct per vos cidem monasie- per aposlolica scripla prsecipiendo mandamus qua-
rio aucloritatc apostolica coiifirmamusci proesentis tenus quod a nobis est provida deliberatione pro-
seripti palrociuio commiinimus. Nulli ergo omnino visum, vos prompta devotione servetis, et prsefato
homimimliceat hanc paginam noslroeconfirmaiionis ahbali vcslro in loco quem elcgit ad exhibendutn
iufringcrc vel ci ausu lemerario contraire. Si quis dignum Dominofamulalum obedientiam et reveren»
auiem hoc allentarc prassu.inpscrit, indignaiionem tiam impendatis lam tlebitam quam devotam.
omiiipoicniis Dei cl bcatorum Pelri el Pauli aposlc- DalumLatcrani, xiiKal.Martii,ponlifrcatusnoslrr
lorum cjus se noverit incursurum. anno lertio decimo.
Daiuiii,!(' in alia pertotv.m. I) CCVIil.
ccvn. ABBATl DE BIEVALLIS 'CISTERCIENSIS 0RDINISEBORA-
UNIVERSIS MONACIIIS OBEDIENTIARUM MONASTERII CENSISDIOECESIS ET DECANO ET THESAURARIO EBO-
SAXIVIVI. RACENSIBUS.
De reformalionemonasterii ejusdem. Ecclesia quxdam depulatur usibus hospilalilalis
(Lateraui, xu Kal. Marlii.) (Laterani, IdibusDecembris.)
(156) Quantum et quandiu.laboraverimus pro re- Cum dilecti Dlii prior et canonici Giseburnenscs,
formando slatu monasterii Saxivfvi veslra devolio qui, sicut ex multorum lestimonio litlerarum acce^
non ignorat. Licet eliam ad id dileclus filius abbas pimus, omni petenli se tribuunt el bona sua hospi-
vester operam adhibueril diligenlem et non parum lalitalis usibus applicant incessanler, ittj quod nul-
profeceril super eo, quorumdam tamen habitantium Ius recedil vacuus ab eisdeni, ut hospitalilatis uhc-
in eoilem impediente nequilia, qui ei non solum rius exsequantur officium nobis humililer suppiica*
inobedienles el rchelles existere procsumpseruul, rinl ul ecclcsiam de Hesel, quam de niandalo nostre

HS6) Vidc lib. xi, episl. 92, ct lib..xv, epist. 218,

??5 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XIII, S76
bonse memoriaemagistro Britio subdiacono et nota- A . synam assignalae ut in usus suos el pauperum pro,
rio nostro liberaliier conlulerunt, depulare hospUa- ventus cederent earumdem, ei ipsse anle paueos
lilalis usibus dignaremur, nos eorum precibus incli- annos ita pauperes fuerint, quod ipsorum mona-
nati, discreiioni vesirse per aposlolica scripta man- slerium in eisdem servieritibus necessaria mini-
damus quatenuscum per vicinitalem loci veritalem strarit, el ntinc, diviha dispOhenle clementia, fre-*
possitis super hoe pleniiis indagare, dictam Eccle- quenlalioiie ac multiplicalione hominum valda
siain, si sine Scandalo fieripolerit, auclorilale no- sinl in lemporalibus augmeniatse, ipsos faceremus
stra hospitalitalis usibus, sublato appellationis ob^ divitiarum esse parlicipes qui fuerunt socii pauper-
staculo, applicelis, ministro ejusdem congrua su- lalis.'Cum igitur salis Gongruat ralioni hl sin.l errio-.
sienialioiiede ipsius proventibus reservata. Contra- lumenti parlicipes <juioiieris fuere consortes, discre*
dicloresauiem, si qui fueril, per censuram ecclesiar tioni veslrsep.er aposlolica scripta riiaiidarnusJqtia-
s(icam appellatione pOstposilacompescatis. Quodsi tenus earumdem ecclesiaruhvfacultaiihus diligenler-
non omnes iis exsequendis potueriiis interesse, duo inspectis, secundum eas ipsarum seryitoribus assi-
vestrum ea nihilominus exsequanlur. gnelis ad suslentalioneni eoruni hbnestam et COIH
Dalum Lalcrani, Idibus Decembris,. anno tertio gruam suhlalo appellalioiiis. obstaculo porlioneiri,
decimo. ]B ut reliquum ad usiim prsedictorura fratrum cedat et
CCIX. pauperum juxta desiderium et VQluvUalemilloriim
BORINENSl EPISCOPO ET MOIUNJENSI ET SANCTIAUDOT qui eis proefatas ecclesias conlulerunt, conlradicto^
MARIMORINENSIS BIOEGESISDECANIS. res per censuram ecclesiasiieam, appellalione posU
De congrua portione danda capellanis. posita, compescentes. Qiibd si non omnes, ei,c, tii^
(Laterani, xn Kal. Martii.) fraler episcope, ctim eorurii allerq ea iiiliilomiirj*
Ex parte dilecli filii abbalis et convenlus Sancti exsequaris.
Berlini fuit nobis humiliier supplicalum u.1 cu.ni Datum Laterani, xn Kal. Martii, ponlificatus nsn
quajdam parochiales.ecclesjseipsis fuerint in eleemo- slri aniio leiiio deciino,

AJPPENMX LIBRI TERTII DECIMI,

GCX G qui, licet indigni, locum Cluisti tenemus in terris ,

iRGMEPlSCOPO. RAVENNATENSl ET SUFFRA.GANEIS EJliS. qui lot et tanla sibi conlulimus beneficia? etc.
AclversusOtlonem imperatorem. Datum Lalerani, V Non, Martii, anno lerlio de^
(Laterani, IVNon. Marlii.) cirao.
CCXI.
(157) Deo. et vobis de imperatore conqueri- ACTISSIODORENSIEPISCOPO, '. . .
mur , qiii beneficiorum noslrorum ingralus, ei pro-.
De ereclione novarum parocltiarum,,
niissiciniim suarum oblilus, relribuil nobis mala
(Laterani, xm Kal. Oclohris.)
pro nobis, odium pro dileclione, offensam pro gra-
lia, injuriam pro lionore, tanquam filius indevo- Solet annuere sedes apostolica piis votis ct lione-.
tus a perseculione pise malris inccepit, quseipsmn slis pelenlium precibus favorem benevolum imperi
conlra communem pene omnium volunlalem lolo tiri. Sane, sicul ex tua insinualione recepimus, cum
conamine sluduit ad imperium sublimare, sicul vo- in tribus capellis qure sunl apud burguni de Charilate
bis el aliis esl p.lenissimemanifestum, mullis insul- unicus consueverit presbyter riiinislrare, ut niuItU
tantibus nobis quod m,erilo ea palimur, cum oos fe- ludinipopuli ejusdem loci exbiberi possent commo-
corimus gladium de quo graviter vulnerarnur. Sed r> dius ecclesiaslica sacramenta, maxime ctim idem
insullatoribus nostris respondeat pro nobis Altissir locus infeclus dudum fueril fermento hserelicsepra-
mus, qui puritatem animi nostri plene cognoscit, vilalis, (158) de tno el prioris alque conventus de
ncc sine causa legilur de se ipso dixisse : Pmnitet Charilate consensu exslitit constitulum ut in qua-
me fecissehominem(Gen. vi). llludque debet ab oirii cunciue capellarum ipsarum sacerdos proprius nii^
nibus iniquum el impium repu.tati quod ad occupan-: nislraret, cerlis parochianis earum cuilibel assigna-
dum regnum Sicilire manus extendit, quod a nobis lis. Nos igilur luis precibus inclinali consliluium
charissimus in Chrisio fiiius nesler rex Fridericus ipsum, sicul pie ac provide faclum est, auctoriiata
illusiris , orphanus et pupillus, obtinei ex succes-: aposlolica confirmamus et praesenlis scripti patro^
sione materna, tanquam sibi nequaquain sulliciat cinio communimus. Nulli ergo omnino hominum \i-.
quod ejus palrimonium injus.le detinel. occupalum. ceat hanc paginam nostrse confirmalionis infrin-.
Q'iis ergo de cactOro sibi credat aul qnis de ipso gere vcl ei ausu temerario conlraire, Siquisautem
Sonlidal, quandoquidem nobis fideni non. servat hoc attentare prresumpserit, indignalionera omni-
(15") Yide stipra epist. 177, 19^.. (158) Vide lib. n, epist. 63, 99, el li.b.x, epist.
277 PONTIFICATUSANNO XIV, CHRISTI 1211, 578
potenlls Deiet beatornm Petii el Pauli aposlolorum A cresce.nte miiltitudine plehis iu taiilum quod Jiiius
ejus se noverit incursurum. nqn siifficiebalad cam rcgcndani solliciludo pasloris,
Datum Laterani, XIII Kal. Ociobris, pontificaliis de assensu et voluniate dilecti filii Gaufriili prioris
nqstri anno tertio decinio, et conventus ibide.mconstiiuimus tres parochialcs
ecclesias, scilicct ecclesiam beatac Marioe, ecclesiam
GUILLELMUS, Dei gratia Aiuissiodorensis episcopus, Sancti Pelri el ecclesiam Sancii Jacobi, salvo jure
onmibus prsesentes litieras insneciuris, in Domino inonaciiorum', viclelicelut id juris habeant in sin-
salulem. gulis trium quod habebant in una , lam.in prsesen-,
Universitatem vestram scire volumus quod cum tationibus personarum quam in aliis. Quod ut ralum
villa de Charilale ab anliquo non habuissel nisi sil el firmum, prsesenlem charlam fecimus sigillo.
unicam parochialem ecclesiam, lanqiiam novella nostro firmari.
plantalio quaepaucos habebalinhabilalores, landem Aclum anno gratise 1209, iv Kal. Marlii,

INNOCENTII III

HOMANI PONTiFICIS

REGESTORUM SIVE EPISTOLARUM

LIBER DECIMUS OUARTUS.

PONTIFICATUS ANNO XIV, CHRISTI IfcH,

l B rus nuper eleclionemipsam auctorilaie peteret apt*

PPISCOPO BAS1L!ENSH1S9). ET DElUZILAET DE TAN- stolica confirmari, prsefatus A. quasdam causris pro-
«IBACB AIIBATIBUSCISTERCIENSIS ORDINIS,CONSTAN-posuit, propter quas eamdem asseruil reprobandam;
TIENSIS (160) ET BASILIENSIS DIOECESUM. quia videlicet,electores ipsius Walteri non mcrant,
Confirmal electionemprceposiliConstantietisis. juxia Ecclesire consueludinem, in virlule obedieniise
(Laterani, viii Kal. Martii.) requisiti, et quia idem Walierus eral uliimus in,
Dilectus filius Walterus Constantiensis prrcposk capilulo, el nondum integrum stipendium obtinebat,
tus (161) nuper proposuit coram nobis quod Con- nec eliam ad dispensationem prseposituroe videba-
stanliensi praepositura vacante, cum ejusdem cano- tnr idoneus, cum noiidum dOmuisuse bene pnepo-
iiici ad celebrandam eleclionem prsepositi conve- silus exstiiissel, et quoniam ad carnales preces,
nissent, vota dividi contigit eorumdem, et tredecim episcopi fuerat nominalus; iteiii quia post appella-c
ex prsesenlihus canonicis, qnorum erant quinque lionem ad nos inlerpositam ejus fuerat electio con».
slal-r
presbyleri, ac tres diaconi, et quinque subdiaconi, firmala, et ipse anle confirmationem obtentam
eumdem Walterum concorditer eligenlibus, sex alii, luni (162) sibi proeposili nsurpavil. Ad hoec aiiierri,
quorum unus eral decanus et presbyler, et quatuor ex ipsius Walteri fuit parte responsura quod, elsi
^
subdiaconi, acunus acolythus, vola sua in A, prse- canonici non fuerint adjurali, ex eo lamen ejus non
posHum de Sindolvingen et Ecclesiae supradieire debcbat eleclio viiiari, quae alias fuerat canonice.
canonicum contulerunl, et subsequenler praedictus celebrala. Sed nec id ei nocere debebat quod fuerav
A. vocem ad nos appellationis emisil, ne venerahN- ultimiis in capitulo, cum et inferiores loco, dum
lis fraler nosier Conslantiensis episcopus ad exami- modo alias repulentur idonei, ad dignitales elegi
nandam seu coiifirmandamelectionem ipsius YValieri non sil in sacris canonibus iiilerdictum; maxime.
procederet iuliibendo. Sed episcopus eleclioneni cum diclus W. illius setalis JlGi) exlstat qtire in eo,
ipsam, ulpole a majori parle capiluli cclebralam, sufficeret si fuisset ad episcopatum eleclus; qiii
nihilominus confirmavit. Cum auiem dictus Walte- curain quoque rei familiaris provide habuisse di*

(159) Basil., suffraganeo arcbiepiscopi Bizunti- til.fl. Ubi vide Cujacium.

nensis.
(160) Conslantiensis,provincialisarchiepiscopi Mo-
gmitini.
(161) Piccpositus, qni administralioni rerum tem-
poralium iiiciimbitcx aniiquadecretali c. Salvator l,
q. 5, et primus. ab episcopo ccnseiur !ib. i feud.t
(102) Stullum in ehorn et lofcumin capitnlo C; Di-.
lecto De prsel. et dignil. Stella itaquelegeuduiii apmi
Petrura Yall. Sarn., c 16, Hist. Alhig., tibi Gamnza-
tius perperam restituil perystilia, et Sorbinus in pe-!
riphrasi Gallica ejusdeni HiSloriie, slahula vel-tit.
(ICSj ItliM (nt(t'lh, iHginta aiiuoruiir C>Sconcili.»
379 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIR. XIV. 580
gnoscitur, dum scholasiicis slmliis laudabililer insu- A lus, etc, ui supra lib. xm, episl. CLXXXIH,usque
davit. Nec preces ab episcopo memoralo inlerpo- exhorlationibus inducereminime poslponaiis,monenT
silse carnalcs sunl repnlandrc, quas pro digno cli- les ex parle Dei et noslra subditos vesiros, in re-
gnoscitur porrexisse. Propter appellationem eliam missionem eis omnium pcccaminum injungendo, ut
inlerposilam miiiimc videbatur confirmatio episcopi lam proefatoprimogenito regis Caslellse, etc. usque
revocanda, cum id ci licere prima facie viderelur, exsequendum. Cseterumne ipsius F. laudabile pro-
ex eo quod a majori el saniori (164) parte capiluli posilum ab aliquo possil lemere impediri, praesen-
eadem videbatur electio celebrala; cum in Latera- tium vobis aucloritale prsecipiendomandamus qua-
nensi concilioinvenialur expressum ui nisi a paucio- lenus si forle aliquis regum Hispanise, cum quo
ribus et inferioribus aliquid raiionabiliier ohjectum prxdiclus rex Castellsetrengam vel pacem ilrmavit,
fueril et ostensum , semper appellaiione remola lempore quo idem rex vel filius ejus Saracenos im^
praevaleat el suum consequalur effectum qubd a pugnanl, ipsum proesumpserit violare, vds eum per
majori cl saniori parle capitnli fuerit constilu- censuram ecclesiasticam sublalo appellationisobsta-
lum (lGfi). Quiiiimo, etsi episcopus minus pro- culo compescatis.
vide processisset, id eidemW. officereiion debebat. Dalum Lalerani, vniKal. Martii, ponlificalusfno-
Proeterca.eisi processus episcopi foret per appella- ^ slri anno quarlo decimo.
tionem hiijusmodi lelraclandus, eadem lamen ele- In hunc etiam fere modum scriplum esl pro cha-
clio, ulpole a majori et saniori parie cspiluli cele- rissimo in Cltrislo filio Pelro illustri rege Aragomnn
hrata, a nohis confirmari debebal. Uis igilur el aliis quibusdamprwlalis Hispaniw.
inlellectis quseutraque pars proposuit coram nobis, IV. .... -
de fralrum nostrorum cbnsilio eleclionem de ipso ALDEPONSO 1LLUSTR1 REGICASTELLiE.
W. celebratam duximus confirmandam, meiiiorato Super eodem.
A. super hoc silenlium imponenics. Quocirca di-- (Laieraiii, vm Kal. Marlii.)
screlioni vestrse pcr apostolica scripla mandamus; Cum personam luam inler Christianissiinos reges
- el catholicos principes specialis dilectionis praero-
ciualenus, quod a nobis esl sentenlialiler diflinitiim^-
lacialis per censuram ecclesiasticam firmiler c-bser- galiva in Domino amplexemur, preces ac petitiones
vavi, contvadictores per censuram ecclcsiasticam luas, in quibus possumus, Iibenli animo exaiidi-
appellalione postposita compcscentes. Quod si non mus, el ad ea gralanler inlendimus qnse sereuilati
omnes, etc., lu ea, frater episcope, .cum eorum regiac novimus placere. Sajie venientem ad aposto-
aliero, ctc- .
Q licam sedem dilectum filium Palentinum electum ,
Daium Latcrani vm, Kal. Martii, ponlificalus nuntium luum, virum uliqiie providum ethoneslum,.
iiostri anno quarlo deciiho. benigne recepimus, et petilioiies quas riobis ex
II. parte tua porrexit libenli animo curavimus pro-
WALTERO (166) FRJEPOSITO CONSTANTIENSI. movere. Super eo autem quod ex parte lua legalum
Super eodcm. requisivit a iiobis ad partes Hispanise deslinandum,
(Datum, ut in alia.) ad pracsens propler teriipora impacaia nequivimus
In noslra nuper proposuisti prsesentia conslilulus regiaesatisfaccre volunlati; sedopportuiiilate accepta,
quod Conslanliensi procposituravacante, cum ejus- pelitioni regise, dante Domino, satisfiet. Nos vcro.,
dera canonici ad celebrandam eleclionem praeposili ne laudabile luum el F. ffiii tui proposilum valeat
convciiisscnl, vola dividi contigit eorurndem, et ab aliquihus aliquatenus impediri, venerabili fratri
tredecim ox proesentibus canonicis, quorum erant nostro arcbicpiscopo Tolciano et Zamorensi, Tira-
«juinquepresbyteri, ac tres diaconi, et quinque*sub- sonensi el Colinibriensi episcopis noslris daiiius
iliaconi, le concorditer ligenlibus, etc, in eumdem liltevis in maiidiuis ul si quis regum Hispaniso,cum
fere modum ut in alia, usque silenlium imponenles. quo Ireugam vel pacem firmasti, lempore quo tu
Kulli ergo, elc;, dilTmilionisel confirmalionis.etc, , D vci filius luus Saraceiios impugnalis, ipsam proe-
usque incursurum. sumpserit violare, ipsi euin per censuram ecclo-
Datum,«l inalia. siaslicam, sublato appellalionis impedimenio, com -
III. pescanl. Monemus igilur serenitatem regiam alten-
ARCniEPlSCOPO TOLETANO ET TIRASONENSI , COLIM- tius el horiamur, qualenus iu devOtione nostra et
BRIENSI, ET ZAMORENSI EPISCOPIS. sacrosancloeRomanae Ecclesioe malvis lure fivmlter
De subsidio prwslando regibus adversus Saracenos. pevseveres; quia nos in his qure a nobis secundum
(Latcrani, vm Kal. Marlii.) Deum duxeris postulanda, regise serenitaii assensum
Significavit nobis dilecius filius F. primogcni- aposlolicum libeiili animo impendemus.

Lateranensi c. 98, De pactis sccundo, el c. Quicun- danlur ex contexlu hujus epislo.lre.Videinfra cpislo-
qtte, dislinct. 77, el c. Cum in cunclis De election., lam 2. .
ct ^ 2 ordinalionis Rlesensis. (165) Cap. Cum in cunclis, De liis quoe s.ra ma.
{164) A majori cl saniori, «j.c. Constilulisel c.liino-
Du- par. Capil.
dum Dc clcct , in quibus contineniur dccrcta (106) Cod, Colbcrt,,Wcj/ft;ro.
centii iioslri supcr elcciione prsepositi, qtiau eluct-
 581 PONTIFICATUS ANNOXIV, CIIRISTI 1211. 3?2
Datum Latereni, viu Iial. Martii, pontificalus A ricii et Sancli Leodegarii ecclesias de Vico, cnm
nostri anno quarto decimo. stiis perlinenliis ; ecclesiam Sancli Petri de Ruxeria
V silam super Duviuin Gariimpae cum periineniiis
F. PRIMOGENITO CHARISSIMI IN CIIRISTO FILIINOSTRI suis; Sancti Aniani de Rampeio, Sancti Martini de
A. ILLUSTRIS REGISCASTELLiE. Tornum et de Izorio ecclesias sitas snper (luvium
Crosaecum omnibus perliiientiis suis; Sancli Pclri
Super eodem.
vm Kal. de Capella ruhea el SancliPetri de Longoprato ec-
(Lalerani, Marlii.) clesias cum omnibus perlinenihs suis, de ecclesk
Cum personam tuam inter Christianissimos prin-
Sancii Nicolai de Letone seplem solidos censuales
cipes speciali praerogativa in Domino amplexemur, Pictaviensis monelse, in ecclesia Sanclae Marire
preces ac peliliones luas, in quibus possumus, Magdalensede Ruffiacodecem solidos Andegnvensis
libenti animo exaudimus, et ad ea gratanter in- in eeclesia Sancti Yincenlii de Noum
lendimus quse (ievolioni luae novimus complacere. moneiae,solidos
Sane venientem ad aposlolicam sedem, elc, utin quinque Andegavensis monelse, decimas de
Nos ne laudabile luum campagnia Fontislerlandi, de Torimm, de Izorio e
alia, usque prOinovere. vero, de Yico, decimas de Exodun.de Podio Ergnos , de
el patris tui proposilum valeat ab aliquibus aliqua- B ; Saleriis, de Lestap, de Closo Petri, de Cenius, e.
lenus impediri, etc, usque Hispanise,cum quo idem de Closo Samuelis de
luiis Thaeco, molendina de Tor-
pater treugam vel pacem firmavit, lempore num et de Beraut, grangias de Monte-alto, de Be-
quo ipse vel.lu Saracenos impugnalis, elc, usque
discretionem rault, de Yillena, de Bileleria, de Fonlanis , d.e Ro-
compescant.Monemusigilur tuam, elc, cha et de Perereio cum omnibus perlinentiis suis.
«' in alia, usque poslulanda, tibi asscnsum aposto-
licum libenti animo impendemus. Prcepositum autem seu abbalem vel cujuslibet dis-
suse
Datuni Lalerani, vui Kal. Martii, ponlificatus pensationis ecclesiasticae minisirum,nisi quem
noslri anno quarto decimo. professionis communis electio fralrum yel pars
consilii sanioris secundum Deum et beati Augusliiii
VI.
Regulam elegerit, vobis prseferri auctoritate aposlo-
ABBATI ECCLESI.E SANCTiCRUCIS SiT-43SUPER FLUVJUSI . lica prohibemus. Decernimus ergo ut nulli omnino
ANGLLE JUXTAOPPIDUH EJUSDEM NOMINIS, EJUSQUEhominum liceat hanc prsefatam Ecclesiam lemere
FRATRIBUS TAMPR.ESENTIBCS QUAM FUTURIS REGU- perlurbare, elc, usque profulura, salva sedis apo-
LAREM V!TAM PROFESSIS 1NPERPETUUM. stolicse auctorilate et dioacesani episcopi canonica
De conftrmalione privilegiorum. iP jusiitia. Si qua igilur in futurum ccclesiastica,etc,
(Lalerani, vni Idus Mariii.) usque subjaceat ullioni. Cunclis autem eidem loco
Quolies a nobis petitur quod religioni el honestali sua jiira, etc, usque inveniant. Amen.
convenire dignoscilur, animo nos decet lihenti con- Datum Laterani per maniim Joannis Sanctie
cedere el pelentium desideriis congruum suffragium Marise in Cosmidin diaconi cardinalis, S. R. E.
imperliri. Eapropter, dilecti in Domino filii, ve- canccllarii, vni Idus Marlii, indiclione xiv , Incar-
slris justis poslulalionibus clemenler annuimus, et nationis Dominicaeanno 1210, pontificalus vero do-
Sanciissimse Crucis ecclesiam a bonoe memoriae mini Innocentii papseIII, anno quarlodecimo.
Isemherto quondam Pictaviensi episcopo et matre
ejus Tbeberga ejusque fralrihus Senebaldo el Ma- VII.
nasseconslructam, ad exemplar piae recordationis RAVNALDO BRANCAI.EONISITINO.
Urbani papae secundi praedecessoris nosiri, cujus Recipilur sub proteclionebeaii Peln.
privilegium inspeximus, licet in parte corrosum,
sub beati Petri et noslva protectione suscipimus et (Laterani, v Kal. Martii.)
proesentis scripli privilegio communimus. In primis Cum a nobis petitur quod juslum est et hone-
siquidem slatuentes ut ordo canonicus, qui secun- ID stiiin, tam vigor seqnitalis quam ordo exigit ralionis
dum Deum elj beati Augustini Regulam in eodem ul id per sollicitudinem oilicii noslri ad dehilum
loco inslitulus esse dignoscitur, perpetuis idem pcrducalur effeclum. Eapropler, dilecle in Domino
lemporibus inviolabiliterohservelur. Prseterea quas- fili, tuis juslis precibus inclinali, personam tuam
cunque possessiones.,qusecunque bona eadem eccle- cum ommbus honis quse inpraesenliarum rationa-
sia inprsesenliarum jusle ac canonice possidet, aut hiliter possides, aul in futurum justis modis, proe-
in futurum concessione pontificum, largitione re- stanle Domino, poteris adipisci, sub beati Pelri et
gum vel principum, oblalione lidelium, seu aliis noslraj protectione suscipimus. Specialiler autem
justis modis, praestante Domino, polerit adipisci, possessioncs tuas, sicut eas jusle possides et quiele,
firma vobis vestrisque successoribus et illibala per- auclorilale libi aposlolica confirrnamus el praesentis
maiieanl. In quibus haec propriis duximus expri- scripli patrocinio communimus. Ntilli ergo, etc,
roenda vocabulis : Locum ipsum in quo ecclesia prolcclionis el coiifiriiialionis, elc, usque incur-
ipsa sila esl, cura omnibus perlinenliis suis, Sancti surum.
Martini, Beatae Mariae et Sancli Pelri ecc'esias in Datum Laterani, v Kal. Martii, ponlificaliis nostri
Anglia,.cuni omnibus periinenliis suis; Sanyli Mau,- aiino quarto decinjo.
?85 INNOCENTH111PP. RECESTOUUMLIB. XIV. 584
Vlll. A seranl feci&li.bonis omnibus spoliari. Quare idem
ILLUSTRI REG!PORTUGALF.NSI. suam dioecesim senlenlirc supposuit interdicli, et
Redarguilur de quibusdam excessibus. ne Bracarensis electus ipsam prresumeret relaxare,
(Laterani, vu Kal. Martii) vocem ad nos appellalionis emisit.
(167) Si le diligenter atienderes, ut deberes, qnod Quod cum ad luam noliliam pervenisset, more
cum cjus sponsam offendis qui te ad regni solium solito quoslibet lmjusmodi sentenliam observanles
sublimavit, sponsi eiiam indigiiaiionem incurris, el nolentes etiam celebrare mandasti rebus ompibus
ecclesias, quarum sponsus esl Cluistus, vel mini- spoliari, illos luos repulans inimicos et etiampro>
stros earum nullalenus" aggravares , ne dum eas dilores qtii qiiemlibel illorum recipcre altentarent.
ancillare niteris el redigere sub tributo, ob ingra- Poslmodnm vero proefaluseleclus ipsum , missis ei
liliidinis vitium Dominus in servilulem redigat suis et luis lilteris Oe conductu, apud Bracaram
rcgnuin tuum, el in potestalem aniiqui le tribual evocavit, promiltens quod ibidem ipsi. et Ecclesire
exacloris; quia iion oppressor esse debes, sed de- satisfaceres compelenter. Qui cum ad ejus prreseu»
fensor polius earumdem, uipoie qui ad malefacto- liam accessisset, et diclus quaesivisseteleclus ab eo
rum vindictam, laudem vero bonorum suscepisti quare prolulisset senlentiam supradictam, idem in-
gladiiim bajulanduin.'Verum, sicut ex litteris vene- * novans appellalionem emissam, ei causas praedi-
rabilis fratris noslri episcopi Colimbriensis accepi- ctas pro quibus boc feceral explicavit. Die vero
mus, tu hrcc proul convenii nort attendens, nec sequenti electus a te cautione reccpla, mandavit
saluli lure consulcns el honori, omissa revereniia eidem ut diclam senteniiam relaxaret : quod
Rcdemploris, le de rebds ecclesiaslicis plus debito idem elflceve.noluit, prseserlim cum nulla «ssel
inlromittcns, ecclesias et ecclesiastica beneficia satisfactio de lot et lantis injuriis subsecuta, nec
confers quibusvis personis et aufers, destituendo lu etiam ab incceptis quiesceres, licet ipsam posl-
illos qut sunt canonice per dictum episcopum in modum, pro eo quod clericos ad mandatum electi,
ecclcsiis suae dioecesis insiituli, ac per proprios qui eam relaxare volebat, celebrare nolentes coram
liomines provenlus earum faciens occupari, hali- propriis parentibus el amicis, ul asserebalur eidem,
Starios, canes, aves et equos luos in illis, quarum exoculari mandaveras, et crudciitates alias exerceri,
nulli vel pauci sunl reddilus, inirdducis, ul ipsisi ne punirentur insontes, ad tanium evitandum peri,
providealur de proventihus earumdem. Prselerea culum relaxarii, iii his et aliis damna plurima su-
clericos capi faciens et puhlicse ciistodiic manci- slinens et gravanien ; el, ut addercs auTiclionem
pari, cos coram te et; luis judicibus srccularibus iQ aiHicto, euriidem pro gravaminibus ipsis voleniem
litigare compellis, alque ipsOs in exercitum tectim ad sedem aposlolicam properare fecisti sub publica,
trahis, eisdem injurias cl opprbbria mulla iiiferensi custodia delineri.^Haecautein de tua regali magnifi-
ct gravamen, ct, qriod sine dolore non dicimus, cemia non facile crederehius, iiisi nuper quasdam
pro diro repularis nonnunquani atigurio cuhv lihii nobis titleras iridiscretione plenas et prsesiimptioiio
vides religiosum aliquem velclericurii occurrenlem. non vacuas direxisses; quibiis inter caelera quaeiion
Crclernm in animse luaepericiilum detinens pytho- sunt digna relatUj lisecnobjs scribere praesumpsisti,
iiissam, excommunicatos defendis et usurariosi quod cuilibel de te sinistra suggerenti aiiremlibenter
aiqnc Ecclesiceinimicos, conlinentes viduas invitas; apponere conSuevimus, et coram omnibus contra te
honiinibus tuis Iradens, el liberos nihilominus de- non erubescimus in verba prorumpcre iiUionesta,
pulans perpetuaeserviluli, personas insuper eccle- Quod noslram ndn illustral providoniiam, sed offu-
giasiicas a regno exire proliibes et inlrare : et sii scat; quia sancti sticcessores Petri non corisueve-:
foite illarnm aliqua licenliam lenct exeundi,'ne ad1 runl inferre convicia, sed ea exemplo Chrisli-.cum
apostolicam sedem accedat prius prsestat corpora-. palientia sustinere. Sane niillus principurh, quan-
|iier jurameiilum , et si secus attcntel agere, capi-. tumlihet magnus, nisi forsan hsereiicus aiit t}'ran^
lur, spoliatiir, ct pubHcse cusiodioe maiicipaiur,, D nus, lam irreverenter et arroganter nobis aulprre-
Quoe omiiia iliclus episcOpus personaliier esi ex-. decessOribiisnostris scribcre ailentavit, propter ejus
pertuSi Guin eriim super liis non immerito fueriss reverentiam et lionOrcm cujus repraesentamus in
redargtilus ab eo, et monitus diligenter ul dimit-. apostoialu persoiiam. Sed el illud quod in eisdem
leres pyihonissamj qiiam quotidie consulcbas, iiaa liiteris subscripsisli non sapit catliolicam puritar
Qiiodlicet vocaius ob hoe ad le accedere noluisset,;, tem, sed haereticam vidclur perlidiam exbalare:
lu o,ua!rens riialighandi occasionem in eum, darii quod videlicet nullalemis in cis qui religionem si*
tibi iii quadairi viilula eeclesiaesuae ab eo procura-- mulant, et-maxime in practaiis et clericis, melius
tioncni imlebilam petiisti: quam ciim prxslare re-_ polest frangi vel comminui simulacrum Iuxus atque
liueril, sicuti tiec debeBat, tam suarii quaih cano- i- superbioequam si eis nimia superabundanlia tem^
liicbrum 'ejusdem loci donius dirul faciens, atquee poralium, quam a te liabent el patre tuo in regnj
iiquilaturas eis propiiaS anferens, ecclesiam, quamii lui ac successoruiinluorum maxitnum prajjudicium,
in
jam pro magna parlc spoliaveras, eis quaereman-- subtrahantur, ct filiis luis ae regai defepsoribus

(107) Yide uifra epiu. 68, 60«

 585 PONTIFICATUS ANNO XIV, CHRlSTI 1211. 586
mullis pattenlibus indigentiam assiguelur. Nobis A Irihulationilnis specialius permaniibat, de nocle la-
autem pro minimo cst ut a le vel ab humano die, lenier muiato habiiu quasi nudum ad sedem apo-
sicut dicil Aposlolus, judicemur, quoniam qui nos stolicam desiinayil. Cum aulem diclus episcopus
judicat Dominus esl; nec agere desistemus quod appellationem inleipositam per procuratorem ido-
idem Apofelolusait : Argue, increpa, obsecra, in neum memoratum capellaimm suum fuerit prose-
omni.palientia et doctrina (II Tim. iv). Quare ar- cutus, dictus rcx non curavit idoneum miltere re-
guentes et increpantes more pii patris, qui filium sponsalem, licel quidam simplex nuntius ipsius P.
quem diligil corripit, obsecramus te, fili charissime, dicltis abbas nobis ex parte stia litleras minus pro-
per misericordiam Jesu Christi quatenus, illa men- vidas prsesentarit. Quia vero quanto prredictum re-
snra conlenlus quam Dens libi donavit, ad eccle- gem ampliori charilate diligimus, lanto majori do-
siastica jura rion exlendas aliquatenus manus luas, lore turbamur quolies nobis ea de ipsius aclibus*
sicut nec nos ad regalia jura manus nostras exten- referunlur quae famam cjus ohnuLilaiil apucl homi-
dimus, relinquens nobis judiciumclericorum, sicut nes el conscientiam maculant apud Deum, frater-
el nos laicorum judicium libi relinquimus ;•quia se- niiati lurc per appslolica scripta mandamus atqtie
cundum Apostolum servus suo domino siat aul prsecipimus,qualenus eumdem regem moneas.atlen-
cadit, ne si alienum tibi officium usurpaveris, lius el efflcaciter indiicere non poslponas ut me-
exemplo Ozioeregis divinam senlias ullionem. moralum episcopum proprire restiluat libertali,
Quoiiiam igitur excessus hujusmodi muliipliciter ablata eidem reslituens universa, et de claninis,-
apud liomines obnubilani famam luam et conscien- injuriis el gravaminibus supradictis sibi el Ecclesire
liam maciilani apud Deuni, serenitatem tuam roga- irrogalis satisfaciens compelenier,- ab eisdem et si-
nms altentius el monemus, salubriter consulentes, milibus de csetero sic desistal quod offensam divinae'
qualenus habens respectum ad illum cui nuda sunt majestatis evitet, quam propter hoc crediiur incur-
quselibet et aperla, qui eliam nec fajli poterit nec risse, et apud homines ejus opinio, qurc per pne-
corrumpi, praediclum episcopum proprise reslituens dicta maculata fuerat, relevetur. Alioquin, quan-
libertaii, ablata eidem, restituas universa, et de lumcunque ipsius velimus honori deferre, quia la-
damnis, injuriis et gravaminibus sibi et Ecclesiae men homini contra Deum deferre nolumus aiiqusi
irrogatis satisfaciens compelenler, ab eisdem et ratione* omni gratia, timore ac amore postposiiis
similibizssic desisias, ut majcstatem divinam, quam ipsura ad hoc per illaui quam magis videris expedire'
propter hoc graviler offendis, valeas complacare, censurara et per poenam in compromisso slatulam,
ac, cuin defeceris, in tabernacula recipiaris oeterna. 2 qua se, sicul ex litteris BVacarensis elecli nupef
Alioquin, quantumcunque te in Domino diligamus accepimus, voluntarie ohligavii,- suhlalo cujuslibei
el honori tuo deferre velimus, quia magis est regi conlradiclionis ct appellationis obstacuto compelleie
Deo quam regi homini deferendum, noveris quod in non-postponas. I
jure suo non deerimus episcopo memorato, qui su- Dalum, «li?i aliq per totum.
mus omnibus in juslitia debitorcs.
Diitura Lalerani, vu Kal. Martii, anno quarto de- EIDEM.
cimo. De negotioepiscopi Colimbrietisiscum Egilaniensi.
-A. (Daluni, ulin alia.)
COMPOSTELtANO ARCHIEPISCOPO. Licel venerabilis frater nosler Colimhriensis epi-
Super eodem. scopus, pro eo quod inler ipsum el Egitaniensem
(Datum, ut in alia.) episcopiun suffraganeum tuum super limitatione
. Vehemenler nos comedit zelus donitis Dei, ad episcopaiuum suorum e.t quibusclam aliis qurcstio
cujus sunius, iicet immerili, cuslodiam depulali, veiUilatiir, te in causa sua possil judicem recusare,
cuni ab illis affligilur qui cain deberent potius cou- nos lanien de discretione lua ac prudentia plene
fovere, ac gravalur ab eis per quos deheret ab aliis ) confisi, causam suaui, quani habet contia charissi-
defensari, quibus paterno compatienles affectu, non mum in Christo filium- noslrum regein Poriugaleii--
minus uriniur pro eisdem quain pro domo Doinini sem illuslrem, libi de certa scientia duximus cora-
quam affligunt. Sane, sicut ex litteris venerabihs inittendam. Quocirca fralerni.tati ture per apostolie»
fralris nostri episcopi Colimbriensis accepimus, scripta mandamus quatenus habeiis prseoculis solum
charissimus in Chrislo filius noster vex Portugalen- Deum, laliler in negotio ipso procedas quotl et ideiv»
sis illuslris hoc prout convenit non aiienclens, nec episcopus suam el Ecclesise susejusliliam prosequa-
saluli sure consulens el honori, omissa reverenlia lur, el nos devotionem tuam possimus exinde me-
Redemploris, se de rebus ecclesiasticis plus debilo rito commendare. Cseterum, quia, sicut accepimus,
iniromiuens, ecelesias, et ccclesiastica beneficiacon- canceHarius ejusdem regis lilteras nostras vel dele-
fen quibus vuli personis et aufert,destituendo illos galorum nostrorum, quse miltunlur eidem, ob fa-
qui sunt canonice per diclum episcopuin in ecclesiis vorem ipsius aul interprelalur aliter quam se ha-
snse dioscesis instiluli, etc, in eumdemfere modum beant, aut omnino subiieet quod noscit regiis auri-
ut in alia, usque delineri. Quapropter dileetum filium bus displicere, volumus' el mandamus qiiatcmis lit«
M. capellanum suum, qtii cum ipso in 'hujusaiodi teras quas stipcr eodem negotio ipsi regi diiigiraus,
S87 INNOCENTHIII PP. RECESTOUUMLlB. XIV. 588:
per luum clcricum ei praesenlari facias, el legi A j XII.
eliam coiiiineniiain earumdem; ipsum cancellarium ABBATISSiE ETMONIALlBUS AURIGNIACENS1BU3.
moncns auctoritate riostra pariler et induccns ul Ne beneficianonvacunlia promittanlur.
sicut divinatn non vult et riostram indignalionem (Latcrani, viNonasMartii.)
incurrere ab opere lam iniquo de csetero cohquie- Cum ex injunclo, elc, uisupra lib. Siu episI.CCV,
scal. usque atienianlur.jSane, le, Hlia abbatissa, referen-
Dalum, iiHii a/ia. te ad noslram audienliam esl delatum quodabbalis-
sa quse le prsecessit ct vos ad mullorum irislan-
XI. liam importunam quibusdam non Vacantiaheneficia
ARCHIEPISGOPO ET SUFFRAGANEIS ECCLESIJE SENO-
NENSIS. promisislis, pensionem eisdem ipsoriiiiinoiriinecon-
cedentes in veslri monaslerii lsesionem. Quia igilur
De clericis promoiis ab episcopis ncn suis. id coiUra.staluta, etc, ut supra, usque incursurum.
(LiUeraiii, n Kal. Marlii.) Datum Laterani,vi Nonas Martii, annri quarlo de-
Adversus quosdam clericos vestrarum dioecesum, cimo.
qui dudum ad sedem apostolicam accedentes, a vi- XIII.
cinis episcopis, Castellauo videlicet, et Ortano, Su- B 1 HENRJCO ELECTO SANGTI STEPHANI HERB1P0LENSIS.
"'
triuo, el Nepesino, lemere se fecerunl ad sacros Ejus electio confirmatur.
ordines promoveii, gravi fuimus indignalione com- (Laterani, vi ldus Marlii.)
moii, pro eo maxime quod quosdam eorrim per (168) Olimin dilecli filii noslri Benedictitituli San-
falsas litleras et Simoniacam pravitaiem accepimus clre Suzaniia; presbyleri cardinalis.quemtibi el 0.
fuisse promotos. Unde ordinatores a poteslate stis- (169) procuratori venerabilis frairis nostri Wirze-
peuiliiiiiis ordinandi , et ordinalis exseculionem hurgensis episcopi auditorem concessimus, proe-
inlcrdiximus ordinum taliter susceptoruiri, super sentia conslitulus, proponere curavisti quod cum
hoc vobis liileras apostolicas desiinantes. Nuper in abbatem monasterii Sancli Stepliani fuisses ele-
aulem iiiulli de ipsis ad nostrampraesenliam rever- ctus, et elcclionem luam prsedictus noluisset episco-
lenies, cnm hiulto flelu et ejulalu quoiidie riOn pus confirmare, ad venerabilem fratrem nostrum
cessabanl ad nos opportune importune clamare, Heisletensem episcopum et ditectum filium ahbatein
supplicitcr obsecranles ut cum eis misericorditer HaIsbrunensem(170)commissiOnisIUteras,impetrasli,
agere dignaremur. Quibus diu nos difiiciles exhi- cumque coram ipsis inter ie ac quosdam iribna-
buimus et severos in tantum quod eis sub poena chos adversarios luos lis ftiisset legilimexorite-
excoinnuiiiicalionfsirijunximus ut redirent; hee; rios '" Stala; qiioniam pars adversa non soliim coriiparere
snper lioc diuiius molestareiit. Sed hec sic quidam noluit in lerminis peremplorio eiiam assignalis,
eoriiin ab obsecralionis instantia desislere volue- sed quemdam alium in proediclum monasterium
rur.i, quo magis repellehantur a nobis, eo magis iiilrusere, judices receplis ex parte iua quihus--
apucl nos ul miscreremur instantes. Ejus denique dam lestibus, le in possessionemcausa rei servandse
nos exemplo qui cum iratus fuerit uon ohliviscitur milienles, cum quem adversarii ttii diixeranl iri nio-
misereri, rigorem mansuetudine providimus tempe- nasterio inirudendum cum oinnibus fautoribus suis
randum; cum el ipsi, exemplo Jacob luctanlis cum excommunicalionis senlcnlioe subjecerunl. Ad hsec
angelo, niillaienus nos diniillerent, nisi eis benedi- auteiu respondebat episcopi prociirator quod et lu
ccre curaremus. Quocirca fraternilati veslrrc per per falsi stiggestionem praediclas litleras inipetrave-
apostolica scripta rnaiulamus qualenus his qui dc ras, el inordinate processerant judices memorati,
procdiclis duobus criminibns canonice se purgave- qnia cum inler le ac episcopum fuissel causa coiri-
rint, falsitale videlicet litterarum et Simoniaca missa, ipsi, cpiscopo nort cilato, contra prsediclos
pravitale, Suspensionis senlenliam quam in eos monachos, de quibus in commissione meritio hbii
lulimus relaxetis, ui si alias digni sini et idonei, j) fiebal, posl appellationem ad nos inierpositam prac-
et vos eis concedere volueritis, in vestris possint sumpserant judicium exercere. Nos igiturTiis el aliis
dicecesibus ministrare. Ad haec, per diceceses ve- quoecoram eOdem cardinale proposiiafuerani ph>'
stras cx parle lam noslra quam vestra publice ac nius intelleclis, lam id quod de illo exsliterat atten-
districle vetetis ne quis ullerius sefaciat laliter or- latum qui lite pendente per aclversarios luos intiii-
dinari. Et rie facilitas venire incenlivum tribuat sus fuerat in abbalem, quam illud qiiod te in pos-
delinquemli, quicunque de cselero fuerit laliter or- sessionem causa rei servandee judic.es1indiixerant
dinatus, eo ipso se iioverit ab ordinis exsecuiione memorati, decrevimus irritum et inaiie acdecoh-
suspeiisum. sensu parlium venerahili fratri noslroepiscopo ei di-
Datum Lalcraui, u Kal. Martii,ponlificalus noslri lectis filiis majoris ecclesioeet Sanf.ioeCriicis proe-
anno quarto dccimo. positis Augustensibus iiedimus iii maiidatis ul vo-
catis ad prsesenliam suam quoscunque nOscerent
evocandos, te ac sociis luis ad stipendia restiiuiis,
(168) Cap. Ctrm in prmsentia, De sent. el re Jud. (109) In quart. Coll. C.etiam in cod. Colbertino.
in 4 Colleci. (170) ln ([uarl. Coll. Aspertinen.
scq PONJIFICATUS ANNO XIV, CIIRISTl 1211. 590
et absolulis secundum formam Ecclesise absolven- A jiiramenlo quod abbati prsemorliio de le noneiigen-
dis, audireut cansam, et tam rccipicndis attestatio- do proeslileral, cligere non valebat, personam tamcn
nibusquam receplis Iegitime publicaiis, eam fineca- luam multipliciler commendaril et sibi dixeiil com-
nOnicosublalo appellationis obstaculo terminarent. placere. Preeterea concordiier illud iiiielligilur esse
Ipsi vero receptisperquosdam viros discrelos tcsii- factum a quo non polerant obstante juranicnto ab
bus,el per se tandem alleslalionibus publicalis, post onuiihus uiiaiiiiniter proestilo resilire, cum fuissel
multas exceptiones et alia uirinque proposita, quia juratum ab omnibus quod eum iu quem quatuor vcl
quidam lestes eis conlrarii videbantur, causam ad tres arbilri convenirent, eliamsi quarlus conlradi-
nos remiserunl iustructam, vigiliam Beati Andrese ceret, reciperenl in abbatem. Eadem quoque ratio-
parlibus lerminum prsefigentes quo nostro sc con- ne dicebas quod arbitrandi seu eligendi facultas
spectui prsesentarent senienliam recepturse. Quam- revocata non fuerat, nec potuerat revocari, pioescr-
vis aulem lu propler hoc ad sedem apostolicam ac- lim cum, etsi arbilriinondumpublicassmlaibiiruni,
cessisses, pro parte lamen allera nullus comparuit jam tamen in le paritcr convcnissenl. Nec uoccl in
responsalis. Quare le oportuit diulius exspeclare. aliquo quod quibusdam absentihus arbiiri proces-
Tandem vero, ne pars allera lucrum de conlumacia serunl, cum Joannes, qui abfuisse dicitur, siarcl
reportarel, sed ejus absenlia Dei prresentia supple- B proe foribus, et Cono scienler se duxcrit absentan-
retur, aperiri gesta fecimus el cxaminari omnia dum, illaque hora instarelqua eleclionem publieare
diligenter. Conlra te igilur videbatur proposilum debebaiii, ct qua elapsa, cligendi arhilrium cxpir.ii!.-
el probatum quod cum juri eligendi renunlialum set. Super dilapidalione vero etsi nihii coiura te
in episcopi manu fuisset, ipse monachis sub hac; fueril sufficicnlcr oslensum, pcr lcsles lanicn luos-
forma licemiara tribuerat eligendi si possent in per- erat aperlc probalura qucd ofiicium tuuni meliora-
sonam idoneam de gremio ipsius Ecclesiae conveiii- lum rcliqucras, et de omnibus sufiieienleiii reddi-
re, alioquin, ne sine ipso vel nunlio suo procedere! dcras ralionem. Nos igilur his el aliis diligeiitius ct
allentarenl disiriclius cijraveral inhibere. Ipsis ergoi plenius intellectis, clcelionemde le faclamaucloritate
super elcclione traclanlibus, in qualuor arbilrosfuit apostolica confirmamus ct proescnlisscripti palroci-
ab omnibus compromissum, sic videlieel ut si unusi nio cominunimus.Nulliergo,elc.,confirmalionis,eic.,
etiam ab aliis discordaret, qnod tres facerent noni usque incursurum.
valeret. Qui, cum in quadam camera convenissent Dalum Laterani, viTdus Marlii, pontificalus nostri
necpoiuissent adinvicem concordare, sed reccssis- anno quarlo dccimo.
sent de loco ipso discordes , Joannes cum sociis X'V-
suis accedens adeos, exepiscopi parte probibuilne ^
G RATISPONENSI EPISCOPO, ET DE SAXCTO EM5IERAN.NO
uilerius ad arbitrium consedcrent, quia ipsi de cse- RATISPONENSI ET.rRWENINGESSI RATISFONENSIS DIOE-
tero eorum arbitrium non servarenl. CESISABBATIBUS.
Cseterum tres eorura prohibilioni faeloe minime! Supereodem.
deferentes, contradicenle quarto, absenlia Joannisi (Daluni.tK inalia.)
et Cononis caplata, te sibi eligere proesumpserant ini Olim dileclus filius ilcnricus electus monaslcrii
abbalem. Quare quod ab eis faclum fuerat, videba- Sancli Slcpliani Herbipolensis in dilccli filii noslri Be-
lur penilus non valere; quia, cum in manu episcopii nedicti tiiuli SancloeSusannte presbyteri carciiiialis,
renunliatum juri eligendi fuisset et sub hac formai quern sibi el 0. procuratori venerabilis fralris rioslri
duntaxat eleclionis reslilula] facultas si possentt Wirsehurgensis episcopi auditorem concesrsimus,
unanimiter convenire, ipsi non fecerant eleclionemi prscsenlia consliiutus proponere curavit quod cum
concordem, sed conlra formam prescriptam conve- iu abbatcm ejusdem monaslcrii fuissetelecius, et
nerunlin arbilros; quorum tres contra compromissii elcclionem suam prrcdictus noluisset episcopus con-
tcnorem, contradiceiite quarto et arbilrandi licentia( firmare, elc, in eumdem fere modum utin alia, ns-
rcvocata, contemptis absentibus, te, qui hona cel-. D rj que examinari omnia diligenler. Iiaque conira eum-
larii, cujus administrationera prius habueras, asse- dem clectum videbalur proposilum et probatiim, eic.
rebaTis enormiter dissipasse, in abbatem praesum- usque manu fuisset, ipse monachis dicli monasierri
pserant nominare. Verum ad hoc fuit ex lua parte• sub hac forma, etc, usque captata, eum sibi eligere
responsum quod non fuerat suflicienter ostensumi prsesumpserant in abbatem. Quare, etc, in eumdem
vos juri eligendi renunliasse in manu episcopi, quodI fere modum ut in alia, HSf/we contemptis absentibus,
ipsis secundum canones competebat, prsesertim cumi ipsum, qui bona cellarii, cujus admiiiistrationem
iuillus testium quod lu cum parle lua renuntiaveris i prius habuerat, asserebalur enormiler dissipasse,
ausus fuerit aflirmare, licet aliquis dixerit se abi in abbalemprresumpserantnominare.Verum ad hsec
episcopo sic audisse. Proeterea si fuisset renuntia- fuitex sua parteresponsumquod.etc, ineumdem fere
tum ah omnibus, episcopus tamen facultatein resti- modumul in alia, usqueplenius inlellectis, eleclioneni
luerat eligendi si possent concordiler convenire. de diclo eleclo faclam auciorilaleaposlolica per dif-
lpsi quoqiie quaiuor arbilros concordiler assumpse- finitivam dtiximus senlenliam confirmandam. ldeo-
runt, qui etiam iutelligendi suni concorditer pro- que discrctioni veslrse per apostolica scripta man-
cessisse; cuin, elsi quarlus dixcrit quod te, obstante damus quatenus scnloiiliam ipsain cxscculioni man-
391 lNNOCENTit111PP. REGEaTLfttjM LIB. XIV. 13$
uanles, eumdcm Henricum in corporalem abbalise A & Dalum Laterani, xvi Knl. Apiilis, anno quario
possessionem inclttcere procurelis, et ab universis decimo.
monachis ei faciatis obedientiam exhiberi, conlra- XVI.
dictores per censiuani ecclesiaslicam appellalione KAGISTRO GILIBERTOCANONICO SANCTORUMA,POBTOLORDM
posiposila coinpescenies. Quod si non omnes» etc^ CONSTANTINOPOLITANO.
duo veslrumea, etc; Coiifirmalttr ei jnwbenda.
Dalum,|ii( in alia per loluni. (Lalerani, xi KaL Aprilis.)
Juslis peteniiuni desideriis dignuin est nOs faci^
XV.
lem prsebere consensum, et vota qusea ralionis ira-
iRCIHEPISCOPO SENONENSI, ET NIVERNENSI EPISCOPO,ET
mile non discordant effeclu prosequente complerei
MAGISTRO ROBERTO DECORZON CANONICO PARISIENSIi
Eapropler, dilecleiii Doniino fili.iuis justis poslu-
De prcsbtjteroLingoncnsiaccusato de hwrcsi. lationibus grato concurrenles assensu, prsebendam
(Laleraui, xvi Kah Aprilis.) quam ih ecclesia Sanclorum Aposlolorum Constan- '
Venerahilis fratrer noster Lingonensis episcopus linopolilana es canonice assccutus, sicul eam juste
qurcdam nohis contra G-,canonicum Lingonenscm possides el quiete, auctoritate tibi aposlolica con-
presbylcrum de Mussiaco per suas lilteras inlima- B 1 firmamus et prsesenlis scripii patrocinio communi-
vit quiesapereprrr-snimintur hsereticam pravitalem: mus. Nulli ergo, elc, usque inriursurunii
quarum lenorem de Verbo ad verbum vobis sub Dalum Lalerani, xi Kal. Aprilis, anno quarto
bulla noslra femillimus inlercilusum. Unde, cum decimo.
diciiiscpiscopiiseumdem G. suspectum de hrercsi XVII.
habiiiBset,coegit eumdem cautionem lamjuratoriam A.CANONICO SAIICtJE SOPHI^E GONST*NT1NOPOLITANO.
qiiairi fidejussoriam exhibere quod terminis quos De eodem argumenlOi
Sibi prrefigeret. ejus se conspectui prsesenlaret, (Dalum, ut inalia.)
proul decCrelsuper his Omnibusvesponsurus, Sedj Solel annuere sedes apostolica piis votis, et Iio-
ciiin diclus episcopus apud Barrum super Secanam nestis pelentium precibus favorem benevolum im-
die quo tcvminum assignaral sibi cum multis virisi pertiri. Eapropler, dilecte in Domino fili, luis juslis
religiosis et prudentibus, quos ad hoc convocaverat, precibus inclinali, praebendamquam in Constanti-
convenissel, idein G; juramenti religioneconlempta, nopolilana Ecclesia ohtines, sicut eam,"elc, tit iri
nec comparuit, iiec suam abscnliain excusavil. alia, usque incursurum.
Quavesrfpedictusepiscopus, peusatis omnibus qure Datum, ul in alia per totum.
lom prima die quam secunda servato jurjs ordine, C XVHI.
hfcpraeoculis habito Dei thnore, acla fneranlcoram HUGONI ABBATl MONASTERil SANCTISALVATORISKAIi'
eo, et loto processu diligenli deliberalione pensaio, ROFFENSIS, EJUSQUE FRATRIBUS TAM'rRJESENTIBUfl
de consilio et consensu lam religiosorum quam ju- QUAM FUTURIS liEGULAREM VITAM PER-
PROFESSIS^IN
fisperilorum omnium qui assistebanl eidem, ssepc- PETUUM.
tlictuin G- sup.er his de quibus fuerat accusalusi Dc confirmalionepriyilegiorum.
pro convicto decrevil habcndum, ipsum senlentiai (Laterani, XIIKaL Aprilis.)
difliniiiva pronuiuians lanqiiam hserelicura con- Ycnerabilium locoruni cura rios admonet do
dcmnaiiduni, clsenleiiliam in scriplis redigi faciens,, eorum perpetua securitate traclare, et quse pro
el multorum sigillis, episcoporum videlicel, ahba- ipsorum quielerecte stalula sunl, cooperantc Do-
tuin ct archidiaconoruin reservari munilain. Dictusi mino, stabilire. Eaproptcr, dilecti in Domino.TiIii,
autem G. in noslra prsesenlia consli|ulus proposuitt vestris juslis postulalionibus clemenler annuiinus, et
quod prsefalus cpiscopus eurn post appellalionemi proefatummOnaslerium Sancti Salvaloris, in quo
nd nos interpositam ccperat, et pracfatamproestare; divino eslis obsequio mancipali, ad exemplar felicis
compulerat caulioneiii, nitens se miillipliciter excu- Q recordationisAlexandrisecundi, Urbarii securidi,Ca-
sare. Nos igilur aUendenies quod ea quae circai lixti, Lucii secundi, Anastasii et. Alexandri iertii,
ipsum fuerinl inquirenda yos plenius poteritis inda- prandecessoruninOslrorum Rpmanordrii pontificum,
gare, illuniad vos diiximus remitlendum, per apo- subbeatiPeirielnoslraproieciioneSuscipiinusetproc--
stolica scripla praccipiendomandanies qualenus nisii senlis scripliprivilegio communimus. Inprimis siqui-
Usquc ad fcsium Peiitecosies comparuerit corami dem slatuenies ut ordo monasticus, etc. usqueperpe-
vobis, stiper l|is quoesapiunl hxrelicam pravilaleini luisibidem lemporibusinviolabiliter observelur.Prae-
suain siifficienter, si poleiit, innoccnliam oslensu- lerea quascuiique posscssiones, quoecuiiqnehona
rus, vos suhlaio cujuslibel conlratlictionis elappel- idem monasterium inprsesenliarum jusie et cano-
latiouis pbslaculo exerceatis in ipstim rigorem ec- nice possidet, atu ln fulurum, elc , usque perma»
[-• neanl, in quibus haec propriis duximus vocabulis
clcsiaslicae disciplinai: quod si se ostenderil incul-
pabilem, ejus innoceiitiamopprimi non sinalis, -cum n exprinienda : Locum ipsuiri in quoprsefalum iriona-
siucera diligenlia et diligenti sincoriiaie iu ncgolio
o stcrium situm esl cum omnibus perlinenliis suis,
fidci proccssuri. Quod si non omnes, elc, duo ve- burgum videlicet ipsi ccenobio adjacentem cum
strtim ea, etc. ccclesiis et parochiis suis, ecclesiara de Aneis, da
 •SfiS PONTIFICATOSANNO XIV, CHRISTI \l\\. S9I
Pievilia, de Genuliaco, c!e Suiriaco, de Lubiliaco,, A slerio et de Caleias cum perlinentiis suis. In Burde-
Sancti Martini Arsi, de Enerciaco, cum lerra dej galensi dioecesi ecclesias de Tella et tle Riba-
Podiocalvo, ecclesias do Meleu, de Maslerant, dei niaco cum pertinenliis suis. In Andegavensi
Marceliaco, de BelJomonle, de Argenlunio, de Cla- dioecesi ecclesiam Sancti Salurnini cum ap
reia, de Parisiaco, deGoia, de Chel, de Exacliis, de3 diciis suis. In Belvacensi dicccesi ecclesiam «te
Malopresbylero, de castro Garnerii, de Solmeria1 Fraxineto cum villa, lerris, decimis, redtlitibus,
<!imiBrenaco, de Siurim, de Benajas, de Loa, de3 el aliari suo de Oddonis curte et aliis perlinentiis
Claromonte, deBelloloco, deCamboira et de Adaco;; suis ; domnm de Audccuria ctim villa, vineiset aliis
ecclesias Sancli Fermerii, Sancti Maxenlii, Sanclae _ periinentiis suis. In Reraensi dioecesiecclesiam de
Marise el Sanctse Sophise de Niorio cum parochiai Villa Dominica cum altari et aliis perlinenliis suis.
sua ; Sancli Leodegarii, Sancti Ciriei, SanctseMa- In Morinens' dicecesi abbaliam anae Jicitur Ham,
rire de Cornu cum ecclesiis suis et parochia;; staiiienies ui abbaiis qui in eodem Ioco successcrit
Sancti Nicolai de Monte Mauriiii, Sancti Mar- electio in Karrofensis abbatis provisione
consislal;
tini de lleremo, de Tursarco, el de Basiano. Ini quia ab ipso pene fundationis exordio Ilnmerisis ec-
Lemovicensi episcopatu monasterium castri de3 clesia Karroffensi monasteiio oblata, Karrofieiisiuni
Rnpe Cavardi cum ccemeterio et perlinentiis suis .; B fratrum slutlio expensis excrevisse cognoscitur.
monasterium Sancti Angeli cumcastro et ecclesiis3 Abbatiam de Andria, ecclesiam de Beureria cuin
sibi periinentibus ; ecclesias de Colongia, de Ma- . lerris pratis et aliis pertinenliis suis. Ecclesiam
gnaco, de Monasterioet de CcIIa; ecclesiam Sanctse , de Aloannia cum villa , terris et aliis pertineii-
Miiriaecle Tellicio cum appendiciis suis de Oratorioett liis suis. In Anglia, in episcopalu Lincolniensi,
de Asseriis; ecclesias SanctaeEulaliaeet Sancti Vin- monaslerium de Dardunaco cum pertinentiis
centii de Sancto Germano, cum capella de insula; suis ; ecclesias de Tanlunaco, de Cantunaco , de
caslrumde Nuntrouio et monasterium cum eccle-, Caufio et de Canturbeio. In Biluricensi dicecesi
siis suis; oratorium Sancti Laurenlii de Tolia ciini„ ecclesiam Sancli Vincehtii de Monzcum viila, ter-
villis de Arbergiis, de Pollac, de Gaschoiiholas, de3 ris, molendinis et omnibus perlinentiis suis;ec-
Rrillac et de Campellis cum terris, vineis, decimis, clesiam de Monsterolo cum villa, 'pralis, molen-
redditihus, nemoribus etaliis pertineniiissuis; ora- dinis et omnibus perlinentiis suis; In Claro-
•oiium Sancti Nicolai de Aubis cum vineis, lerris, montensi dioacesi castellum Sanctilvonii, abba-
praiis, moiendinis et aliis pertinentiis suis. In Xan- liam Wodorensem, ecclesiasde Cadilogio, de Mo-
(onensi tlioeeesi ecclesiam de Jarniaco cum villa ett c_ rengia, de Nobiliaco ; de Grossogilo, de Perusia,
aliis perlinenliis suis; ecclesias de Marviaco, dee de Gadiniaco el de Plevis cum omnibus perlinentiis
Claun, de Cadenaco, de Fornes, de Solunianes, dee suis ; ecclesiam Sancli Dionysii de Lascesas, eccle-
Cressiaco, de Colunes ei de Avia cum perlinenliiss .• siam Sancli Petri de Noallac, ecclesias de Amber-
suis; ecclesias SaiictseColumbseetSanctscLeveriiue e nac, unam bealse Marioe, alteram beati Petri; eccle-
cum decimis, redditibus ct aliis perlinenliis suis; siam Sancti Martiui de Ambazac super fluviuin
ecclesias deMacovilla, de Ribaniaco cum terris et,[ Dronrc.ecclesiam de Macovillaet ecclesiam deCella
aliis pcrtinenliis suis ; ecclesias Sancli Florenlii etit cum omnibus perlinenliis Suis. In Rothomagensi
Sancti Bibiani cum omnihus pertinentiis suis. Inu dioecesiecclesiam Sanclse Marise de Alneio cum
episcopalu Pctragoricensi nionasierium Sancti Pe-,_ decimis et aliis pertinentiis suis. Anbianensi dicecesi
tri de Sorziaco cum villa, terris, vineis, decimis, , ecclesiam de Boaressia cum villa, lerris, decimis,
B iiemoribus ; el ecclesia SanctseMarisede Formariis
iiiolendiiijsetaliisperlinenliissiiis; ecclesiam Sanclae
Marire de Moscidaniocum rieciniis el aliis pertinen- cum tertia partc decimarum totius parochioe.
tiis suis; ecclesiam Sancti Medardi cumvilla etaliiss Ad haec,supradictorum Patrum vesiigiis insisten-
pertineniiis suis ; ecclesiam Sanctae Columbae cuma tes interdicimiis ne dioecesis ipsius episcopus, nisi
pertinentiis suis ; ecclesiam novam de Fraclojoco, P D ab abbale iiivitalus fuerit, in eodem monastcrio
ecclesiam SancloeMariaede Capella Fulcherii cum_ missas publicas aut consecrationes vel ordinaiiones
pertinentiis suis; ecclesias de Ladas et Sancti Prae- quaslibct agat, neque saucliones [slationes] indicai,
jecli de Faugas el de ParacoIIo cum villa et aliiss neque paralas vel mansionalicos exinde requirai,
pertineniiis suis ; eccicsiam de Cosa cum altaribuss salva hospilalitaiisgralia compeienti. Liceat quo-
et aliis pertinentiis suis. In dioecesi Caturcensi,j que vobis clericos vel Iaicos liberos et absolutos e
luonasieriuin de Monle-Pesato ciini decimis et aliiss sreculofugienles ad conversionem recipere ct eos in
pertinenliis suis ; ecclesias de Bonolocoet de Mise- veslro monasierio absque coiuradieiione aliqua
ricordia Dei cum pertinentiis suis. In cpiscopaiu u relinere. Prohiljcmus insuper ut nulli frairum ve-
Agennensi ecclesiam de Vilraco cum appendiciis s slrorum post factam in loco vestro professionemlas
suis, ecclesias de Arlaldo, de Margarola eideBcrli- sil aosque licenlia abhalis sui, nisi ohlenlu arctio-
nio cum peninenliis suis. In Engolismensi dioecesi ;j ris religionis, discedere. Discedenlem vero absque
ecclesiam de Yoerta cum villis, decimis et aliis3 coniminiium liiterarum vesirarum cautione iiullus
pertinentiis suis; ecclesias de Fonlaniliis, de Canu- audeat retinere. In parochialibus vero ecclesiis
usei, de Sargucoco, de Donazaco de Suriaco mona- (. quas lenetis liceal vobis sacerdoles eligere et epi-
. PATROL. CCXVI. *3
81)5 INNOCENTII111PP. REGESTOUUMLID. XIV. 580
scopis praesenlare : quibus,siidonci fueriiii.episcopi jA tis receptis, et lam iiistrumentis el rationibus qtiain
ctiram animarum commitianl, iia ul de plebis qui- confessionibuset allegaiionibusetiam diligenler in-
demcura ipsis, vobis vero pro leinporalibus debeant- spectis, cnm judices super senlentia profercnda
respondere. liilerdioimus etiam ne in allare eccle- traclarent, el unus eorum, viclelicetdecahus.astrue-
siae vestrae, quod prsedicti antecessoris nostri Ur- rel sibi de causaemeritis non liquere, quam ad no-
bani manibus consecraliim est, secundum constilu- slrum cupiebat examen remitti, reiiquiduo judices,
iioncm ejus quisquam praeler apostolicaesedis pon- sicut ex lilleris inlellexinius eorumdem, cupienles
lificem vel ejus legatos excomnumicationis vel negoiiumexpedire, prout partes pluries inslanier
interdictionis audeat proferre senienliain. Obeunte petieranl, poslquam in causa renunliatum fuerat et
vero le nunc ejusdem lbci ahbale, elc., usque pro- conclusum, auditis specialiter posiea qure fueriinl a
viderinl eligendiim: qtii a clioecesanoepiscopo be- parlibus proposila coram eis, cum jam senlenliam
nedicatiir, siquidemgratiam el communionem apo- quam de consilio peritorum coiiscripserant inlende-
slolicsesedis habueril, et si benediclionem gratis ac renl promulgare, Andrensis monaslerii procuralor
sine praviiate aliqua volueril exhibere. Alioquin quiisdam suspicionis causas proposuit conlra eos, de
liceal vobis pro beiiedictioiie eadem catholicum quibus anie nullam fecerat meiilioiiem, el ad co-
quem malueritis atlire antistitem. Decernimus ergo " gnoscendiim de ipsis, arbilris non pelilis, recessit
uinulli omiiino hominum liceat prsefatum monaste- ab eis. Sed dicti judices niiiilominus sentenlialiier
rium lemere perturbare aut ejus possessiones, elc, decreverimtut cum in Andrensi coenobioimminerct
usque profutura, salva sedis aposlolicaeaucloritaie. abliaiis electio facienda, Andrensesmonaclii ab ab-
Si qua igilur in fulurum ecclesiastica soecularisve bale eieapitulo Karroffensieligendi abbatem licen-
persona, elc, usque ultioni. Cunciis aulem eidem liam peterent, et eligercnt poslmodum personain
locosuajtiraservanlibus,ctc.,!is')neinveniant. Amen. idoneam de gremio et professis Ecclesioe Karroffen-
Dalum Laterani, pcr manum Joannis SanctaeMa- sis, ila quod in capiltiloKarroffetisi eligere minimc
risein Cosmidin diaconi cardinaiis, S. R. E. cancel- lenereniur. Cum autem nuper dilecti filii Gaufridus
larii, xn Kal. Aprilis, indiclione xiv, Iiicarnatioiiis Daubis monachiis vesterel Willelmus Andrensis
Dominicoeanno.1210, pontilicatus vero domini ln- Ecclesiseprocuratores propter hoc ad sedem apo-
nocciitii papre III anno quartodccimo. stolicam accessissent, et super antcdicla seiUenlia
XIX. liligassenl aliquaudiu coraln nobis, nos, qui ex offi-
IIUGONI ABBATI ETCONVENTUI KARROFENSI. cii nostri debito his qnsc pacis sunt tenemur insi-
De eleclioneabbatis Andrensis. (_ slere, compositionemamicabilemcl ulrique mona-
(Lalerani, x Kal. Aprilis.) sterio utilem fecimus iuler eos, quam ipsi demum
(17!) Inlcr ecclesiam vestram et Andrense coe- pariter acceptarunt, ul videlicet Antlrensesmonachi
nobitim superjureeligendi abbalem Andrensem du- qni nunc sunl, et qui pro tempore fuerint, Kar-
(Uimquoestionesuborta, poslquamsuper ea fuit in rolfeusi abbati professionemfaciant apud Andrense
iiostra proesenliadiutius disceptatum, dilectis filiis ccenobium,proinillendo eidem obedienliam et re-
decanoSaresberiensi et arcbidiaconoet magistro P. verenliam regularem. Cuni autem in Andrensi Ec-
Pulverel canonico Parisiensi dedimus in mandalis clesiaoccurreritelectio facienda, Andrensesmonachi
ut audilis hincinde proposilis, si ex parle veslra de professis monaslerii Karrofiensis, sive de suo,
talis foret consuctudo probaia quoe juri comniuni sive de rnonasterii Karroffensis collegio, personam
.proejudicaret, merito in hac parte ipsi secundum idoneam libere sibi eliganlin abbalem. Eleclusvero
coiisuouidiiienieamdem decernerent elcctionemAn- Karroffensipraesenteturabbati : qni eleclionem de
drensis abbatis ultevius faciendam : quod si lalis illo faclam confirmarevel inlirmare procurel, sicut
consuetudo, per quam in hoc caso proejudicaretur de jurs fuerit faciendtim.Confirmatusautem a dibe-
juri communi, minime probarelur, ipsi Andreusibus cesano benedicalur episcopo, el singulis trienniis
monachis jus eligendi abbalem",sublato appellaiionis D monasteriumvisitet Karroffense, ac census nomine
obslaculo, adjudicare curarenl, ut sic postmodum viginti solidossteiiingortim aiinuaiirn persolvat ei-
obtinerent liberam facullalem vel de Ecclesioesuae dem. Prrclerea Karroffensis ahbns annis singulis, si
gremio veletiam aliunde per eleciionem canonicam voluerit, per seipsum vel per cluos ex suis monachis
eligendipersonam icloneamin abbatem, proesentan- Andrense monrisleriumvisitei: curAndrensis abbas
dain capitulo Karroffensi, ut si essel canonica con- in choro, capiluio, refeclorio, ct aliis locis, uipote
firmaretur ab ipsis. Quod si forsitan partes mallent Palri abbali, cetlat. Qui cum cOnsilioAndrensis ab-
ul nobisscnteniia servarctur, ipsi causam instru- batis corrigat si quid in meinbris Andrensis cceiiobii
claiii ad nostrum examen remittere procurarent, fueril corrigendum. Quod si quidquam corrigendum
prsefigentcspartibus leriiiinum competeiitem quo in fuerit in abbate, id cuin seniorumet saniorum fra-
nosira comparerent praisenlia receplurae judicitim irum ipsius loci consilio abbas corrigal Karroffen-
sequitatis; quod si omnes his exsequendis interesse sis. Nos igitur composilionem eamdcm a prsefatis
uou possenl, duo corum ca nihilomiiius cxsequi procuraloribus approbatam de communi fralrum
procurarent, Qui postmodumtestihus ulriusque par- noslrorum consilioauclorilale apostolica confirma-
(171) Yide lib. xi, epist. 205.,
 "
537 PONTIFiCATUS ANNOXIV, CHRISTI 121L 593
liius et prsesentis scripti patrocinio coinmunfmus, A el Aternani praeter qaatuor araluras, quibus
per
sialuenies eamdem perpetuis lemporibus inviola- ipsum spoliatos vos conlra jusliliam querebamini,
bililer observandam. Nulli ergo, etc, confirmatio- vobis rcstitui poslulasiis. Judices vero,
receptis super
nis et coiisiilulioiiis, etc, usque incursurum. his lestibus ab ulraque parle produclis, eamdeiu
Datum Laterani, x Kal. April. ponlificatus noslri causam ad nos remiserunt sufficienler instruclam.
anno quartodecimo. Cum autem propter hoc nuper vester et alterius
XX. partis procuratores in nostra prsesenlia constituli
FRATRIBUS MILITI<E TEMPLI SANCTI PHILIPPIDEPLANO super proemissis aliquandiu liligassent, nos utrius-
AOXIMAN-E DIOECESIS. que parlis inspectis aUeslaiionibus diiigenler
et ralionibus intelieclis, de communi fratrum
De concordla inler eoiscopum ct Templarios Auxi- nosirorum consilio
manos. vos stiper sexta parle ec-
clesire Sancti Philippi duxiinus
(Lalerani, xKal. Aprilis.j ahsolvendos,;
quia, etsi per lesles ipsius episeopi fueril facta lides
Inler vos ac venerabilem frairem nostrum Au- quod ecclesia Sancli Coronati eamdem sibfsextani
ximanuni episcopum super quibusdam mortuariis, parlem donaverit, ex aliorum tamen lestium
" depo-
.decimis, synodalibus et aliis episcopalibus juribus, sitionibus consistit quod anteriori lempore vobis
ac super eo quod exconimunicatos el inlerdictos donaverat partem illam. Decrevimus etiam tit
recipiebalis, ul idem episcopus asserebat, ad divina quarta mortuariorum quoe in ipsius diceccsi vobis
oflieia et ecclesiasticam sepulturam, venerabilibus obveniunt debeat manere conlenlus, arniis el equis
fratribus noslris, Esino, Anconitano, et Fanensi exeadem quarta deductis, qure jusla
inclulgenlias
episcopis dedisse recolimus in mandatis ut auditis Romanorum poiitificum vohis indullas retiueri de-
ulrinque propositis catisam ipsam ad nos remitte- bent in siibsidium lerroe sanclse. El ut vos pro
renl suflicienier instruclam,, prrefigentes parlibus singulis ccclesiis supradiclis unum quartum
rjrani
terminum competenlem quo nqstro se conspeclu'1 et unum annonoe pro decimationis quarla,*et duos
praesenlarent sentenliam receplurse. Cum aulem solidos usualis moneloe annis singulis cidem epi-
partes comparuissenl postmodum coram eis, prse- scopo pro calhedratico persolvatis, inhibenles vo-
diclus episcopus per procuralorem suum in Sancli his ut excommiiiiicatos et interdiclos ad divina
Philippi, Sanclae Marioe,ac SanctaeMarinaeecctesiis non recipiatis ofiicia vel ecclesiasticam sepulluram,
cpiscopale Sibi jus vindicando, lam sextani parlem salvis indulgenliis super hoc vobisab aposlolica
. ecclesioeSancli Philippi, quam ex donalione ecclesise P r, sede concessis. Super inslitulione vero et deslilu-
Sancti Coronati asserehat ad se de jure speclare, lione clericorum in ecclesiis supradictis vos ab
quam terliam mortuariorum quoe vobis obveniunt impetilione absolvimus episcopi memorali, cum in
in dicecesiAuximana, nec non liuctuum quarumdam Romanorum ponlificum privilegiis vobis indultis id
lerrarum decimam, quas vos obtineiis ab ipso, ra- occurreret manifeste. Ad resiitutioncm quoqrie
lione lerragii sibi debitam posttilavii, et ut tam prali et camporum supradiclorum, qiiibus vos pro-
decimas SanctoeMariseac SanctseMarinoe ecclesia- bastiscontra juslitiam spoliatos, ssepedicium epi-
rum sibi huc usque sublractas quam etiam cathe- scopum sententialiter condemnavimus, super pro-
draiicum, quod iniegre sib; hactenus solulum non prietate sibi defensione legitima reservala. Quia
fuerat, vos restiiuere cogeremini et compelli ad vero procuralor ipsius episcopi requisilus a nobis
prsesiandum de caetero integraliter supradicta. In- proelaxalam poenam vobis spontercmisil, dummodo
stilutionem praeterea el destilutionem eliam cleri- vos castellanos et villanos suos sine diflicullate di-
corum in pracfala Sancli Philippiecclesia vindicavil, millere curaretiset illos absque sua non reciperelis
pelens vohis niliilominus inhiberi ul excommunica- de coetero voluntate, ac procuraior vester a peli-
tos et inlerdictos ah eo non reciperetis ad divina lionc subtractarum vobis hactenus decimarum de-
officia vel ecclesiasticam sepulluram. Quadringen- D stiterit, dummodo ipsas de coetero idem episcopus
tos quoque perperos poenaenomine petiit, quam pcrcipere vos permitlat pacifice, nos in hac parte
ex eo dicebat esse commissam quod vos contra ipsortim desideriis coficjrrentes, et vos ab impeti-
convenlionem inter vos et ipsum initam venienles, tionc ipsius episcopi super proedicla poena et eum-
circa culluram agrorum, quos in empliyteosim ab dem episcopum super decimis vobis sublractis du-
ccclesia leneiis ipsius, non impenderalis ope- ximus absolvendos, lirmiier injungenles ul et vos
ram diligentem , et caslellanos atque villanos caslellanos el viilanos iilius absque ipsius recipiatis
siios in suiim receperaiis proejudicium et grava- minime volunlale, ac ipse vobis praedictorum Io-
men, poslulaus vos ad ilios dimittendum compelli corum spirituaies percipere decimas siiie difticul-
ac compesci, ne illos absque ipsius reciperetis de lale permitlat, salvo prsedicto decimo quod ipsi
caeterovoluniale. Yeruni vos lamen decimas a rivo episcopo terragii ratione debetur. Nulli ergo, etc.
moiUisMarii usque in fiumen et poniem Consre ac usque dilfinilionis, coiistituiionis et inbibitionis,elc.
usquead Planum, quam etiam quasdam lerras ac usque incursurum.
pascua quse vobis concessisse dignoscilor, nec non Datum Lalerani, x Kal. Aprilis, ponlificatus no-
eiiam pratum de Walvadrono, et campos Rigibcrtoe stri anno quartodecimo.
539 INNOCENTIlIII TP. REGESTORUMLIB. XIV. 400
XXI. A quem ohlinuit, et recessit. Et licel procurator ipse
CA.NTORI, MAGISTRO. E. DEliENNIN. ET nF,R.PEDIAR- poslea ssepefalomagislro proescriptioncm objecerit
GENTICANONICIS ATREBATENSIBUS. decennalem, et ad illam probamlam dies sibi fuerit
De qnadatnprwbenda Ariensi. assignalus, illam lamen se.u.aliam exceptionem le-
gitiniam ille vel alius procurator capituli non pro-
(Laterani, 111Kal. Aprilis.) bavit. Quinimo magisler lngebertus ultimus capimli
(172) Dilectus filius magisler Wibertus presbyier procurator, constanler alHrmans illa vera trnnscri-
«oram dileeto filio nostro Joanne Sanclae Marioe pla privilegiorumexistere, ac ea rala grataque ha-
in Via lala diacono cardinale, quem sibi el I. nun- beri a capitulo Ariensi, ut secundum ea procede»
lio decani el capituli ec.clesiaaAriensis, Morinensis renl judicesad senleniiam posiulavit. Unde ipsi ha-
dioecesisauditorem concessimus, proponere procu- bito consilio sapientum, soepedicto niagislro per
ravit quod cum ei sacerdolalis praebenda in eadem diBiniiivam senteiiliam frucius adju.licavere pr;e-
ecclesia dudum canonice collala fuissel,. ac decanus dictos : qtiam idem magister peiiit aiiciorilale apo-
et capilulum meinorali nollenteipostmodum friiclus slolica confirmari, relationem judicum exhiben.io
reddere prsebendales, ad conquestionem ipsius di- supradicla etalia plenius coiUinenleni. Ad hocnun-
lectisfiliis magislro scolarum el Waltero et Joanni B tius proposuit memoralus quoil processus illorum-
de Albengi canonicis Morinensibus commisiinus debebat non immerilo retraclari; tum quia in litie-
causam ipsam. Qui decano et capitulo Ariensi, ris obtenlis ad eos de prioribus Iilteris ad Alreba-
postquam citati saepius el demum edicto peremplo- lenses judices impetratis super sex prrcbendarum
rio evocati comparcre noluerant coram eis, inhibere collatione, de quarum numero fuerat dicla prae-
«iirarunlnequid in aposlolici mandati elusionem vel benda cujus fruclus idem magister peliil, meniio
supradiclimagisirigravamen.quseslionependeniesu- non (icbal; tum quiailla quoestio, videlicel de prse-
pereisdemfructibus.innovareni. Veruminproesentia bendarum concessione,utpole.prjcjudicialis aiterius,
eorumdemjudicum posteaparlibusconsliiuiis, cum fueral primitus dirimenda, cum el causa fructuum
prsefaliismagisler suam edidissct super eisdem fru- qnseslionissuper prsebenda sit accessoria, et cau-
-ctibus aclioncin, Willelmus de Duaco capituli pro- sarum continenlia non sil juxla sancliones Icgiti-
curalor respondil quod quaestio super fruclibus .mas dividenda; lum eliam quia idem magisler
covam eisdem judicihus pvocedeve non debebal do- nunquam ad eamdem fuerat prsebendam admissus.
nec causa super concessione sex sacerdotalium proe- Yerum ad hoc pars altera Tespondebat,allegaliones
bendavum, de quarum numero erat proebenda illa hujusmodi ex eo esse supervacuas judicandas, qnia
quae procfato dignoscebatur magistro collata, quae judicuin prsedictorum examen partes spontanee sub-
venerabili fralri nostro episcopo Alrebatensi ei con- ierunl. Proposuil insuper idem nuntius dictos ju-
judicibus suis aucloiitate nostra fueral commissa, dices minus rite ob causas alias processisse; quu
ulpoie prsejudicialis, finem debitum sortirelur. Cum videlicel in causa spirituali prrcstari feccranl ca-
antem judices de panium voluntate quorumdam lumnisejuramentum, et capitulo memorato manda-
pcritorum consilium, an illa quaestio prrejudicialis verantsua coram eis privilegia exhibere, in deo-
existerel, requirere sluduissenl, nondum ab eis- num ob hoc excommunicationis el in capiiulum
dem recepto responso praepositus Ariensis B. cle- siispensionis senlenlias proferendo, cum nemo ad
rico primam lantummodo tonsuram habenli proe- fundandamadverssepartis intcntionem suasteneaiur
•bendam supradictam concessil, cujus fruclus ma- edere rationcs : item, quia nullo pro capituli par.c
gister pelierat iiieuioralus, cjusdem prsebendse praesenle, post appellatioiiem ad nos interposilam,
IVuctibus posl inhibilionem judicura assignatis non in procuralorem, sed in capittilum senlenliam
•eidem,conlra ecclesioeprivilegia lemere veniendo. protuierunl, adjiciens quod nequaquam relaiioni ju-
Post hoecvero judices memorali causain Alreba- dicum.standum eral, quae cum in puhlicam non sit
tensibus judicibiis delegatam quoestioni sibi com- p redacla scripturam, non in prima persona sed ler-
missae nequaquam preejudicialem exislere, prout lia dignosciluresse concepla; praesertim cum asse-
in consilio receperanta pe.rilis, per inierlocnioriam ranl judices se privilegiorum lenore cognilo proces-
senleniiain declarariini: a qua non fuit pro parte sisse, quoeminime inspexerunt. Coelerumad praedi-
capituli provocalum, sed lite super quseslione fru- cla pars adversa respondil quod in prtefaia quoe-
ctuuni contcslata, utraque pars prsestitil calumnise slione frucluum, uipote lemporali, non incompe-
jurarrieiilum. lenler prsestari potuil calumnire jiirainenuiin; scd
Cumque privilegiorum transeripla magister ob- et mamlari a judicibus potuit privilegia exhiberi,
•tulerit supradictus, per quoe fiiem facerc iniende- quoruin transcripla per magistrum memoratum
balquod pnebendam illum canonice fuerai assecu- oblata vera esse procurator capituli falebalur,
tus procurator capituli ea esse vera privilegiorum ciini el ultimus procuraior ipsius petieril secundum
transcripia coram judicihus recognovit. Quibus pro- ea negoliuiii lerminari.
curatori mandanlihus ut aiilhenlica privilegia exhi- His igilur et aliis quse coram eodem cardinale
heret, ipse certum ad hoc diem sibi petiil assignari, ulrinque proposita ftierant per ejusdciii rclaiioiieia
(172) Videlib, xi, epist. 2"J5.
 .01 PONTIFICATUSANNO XIV, CIIUISTI 1211. 402
plenius intellectis, cselera hinc inde proposita fri- A}. tis refutant raonacliis oiiinem lilemel queiiinoiiiaiii
voia repulantes, per apostolica vobis scripta man- et omnein actionem quain habebantvel habere pos-
damus qnatenus supradiclo clerico convocato, seu sent in Laurenliis, scilicet inier hos fines sicutva-
aliis qui fuerinl evocandi,inquisita plenius et cognita dil in direclum a Gorga Palumbi in Mazoclam, et
•verilate, si vobis coustileiit quod praefalo B. lite inde pergit per Mazoclam usque ad aquam qaa>
pendenle praebenda concessa fuerit memorata, vel descendit de Fontana de Ficu, sineomni conditione,
quod prabenda ipsa, quse sacerdotibus duntaxat et inde ascendit usque in lacuni. Concedit etiam po-
coiisueverat assignari, eideni collata fueril in sacris pulus quidquid juris habetcommune inler Foiitanain
uoiidum ordinibus conslitulo vel aliud canonicum deFicu, et Lirecaduti, salvo unicuique jure pro-
obviel propier quod proebendam ipsara nequeatob- prietatis, si quis ibi aliquid habet. Conceduut eliam
linere, vos supradictam senleutiam pro eodem ma- a Gorga palumbi inferius ut sandalariam faciant
gistro super fructihus Iatam a judicibus saepediclis sine conlradictione aliqua usqiieflumen majus; sicut
faciatis appellalione remola firiniter observari, nielius viderinl expedire : quoe tainen sandalaria.
coiitradiclores per censuram ecclesiasticam appel- commuuis erit et fralribus el civibus. Silva quse est
latione poslposila compescendo. Quod si non om- a fonlana Gricilli usque ad Recaduli esl monacho-
nes, elc duo vestrum, elc. rum absolule, sicut bactenus fuit; prseter consuelu-
Datum Lalerani, ni Kalend. Apriiis, pontificalus dinem quani habet in ea populus in venando, pas-
noslri anno quartodecimo. cendo, ligna credendo, el salva consuetudiiie lahu-
XXII. landi. Silvam quaeesl a Fontana de Ficu usquead
ABBATI ET CONVENTUI FOSS/ENOV.E. Rccaduli non incidanl monachi ad coesas'laciendas
Confirmalur composiliofacta cum Pipernensibus. studiose, sed remanebit ad communes usus el ci-
(Laterani, iv Kal. Aprilis.) vium et monachorum adligna caedenda, el ad ve-
[slis petentium desideriis dignum esl nos facilem nandiim, el pascendum. Si tamen aliquo modo per-
prrebere consensum, etvota qiirfia ralionis tramite venerit quod sil apta ad agviculluram, monaehoriiiii
non discordant effectu prosequente complere. Ea- eril. Piscaria lacus liliera est monachoruni,-sicui
propter, elc. usque assensu, compositionem seu hactenus ftiil. Persandalariam totam liberiini erit
transaclionem inter vos ex parle una el consules onuiibus Pipernensibus sine apparalura aliqua pi-
ac populum Pipernensem ex altera super posses- scari, non in illis locis ubi et monachi el certre
sionihus constitiiiis in loco qui Laurentii vulgariter personre civiiaiis habent stias proprielates. El
appellatur amicabiliter initam, sicut provide facta Q C quidein non licebit alicui nisi monaehis aliquod:
esl el ab utraque parte sponle recepta, el in instru- rcdificiumfacere ad piscandum a Gorga Palumhi
inenlo publico exinde coufecto plenius continelur, usque ad lacum; pcena trecentarura librarum Pro-
auclorilate apostolica confirmamus et prsesentis vesinorum ab utraque parte promissa, si aliqua
scripti palrocinio commuuimus. Ad majorem autem pars contra hanc coiiveiuionem vel refiualionetn.
evidenliam lenorcm ipsius instrumenti de verbo ad seu etiam transaclionem amicahili pace firmatam
verbum huic nostrre pagin.e diiximus inserenduni. venire voluerit vel eliani observare noluerii; el poa-
< In nomine Domiui. Amen. Anno ejus millesimo na solula, hicccliarta convenlionis sive iransactio-
cenlesimo nonagesimo terlio, anno lertio domini nis in sua stabililate perpeiuo perseveret. Unde
Cceleslinipapae111,indictione xi.mense Augusto, die rogoli suril testes ,,.Gregorius Paganus, Raiuont!
lertia. Quoniam ea quse refulalionibus sive trans- Sancli Laurenlii, Joel deSilio, Berlraymus Laudini,
actionibusvelaliisconveiilionibusinterhomines fiunt, Berardus Roniane, Guido de Arnaria. Ego Guiiiu
pleruiiiqtieinemorise commendari non possunt, id- sancloe Romanoe Ecclesise et Piperni scriniarius
circo ego Guido sanctre Romanae Ecclesiae scrinia - interfui el subscripsi. > Nulli ergo, elc." nostrrc
rius iransaciioneiii sive refutaiionem vel etiam con- cnnfirmationis, etc. usque inctirsuruni.
ventionem iiiler fralres Fossaenovaeel populum Pi- l Daium Laterani, iv Kal. Aprilis, anno quartj-
pcinensein habitam rogatus in hoc publicum decimo.
scriplum retluco, ut si de ea dubilalum ftierit, pci XXIII.
hoc scripium veritas rei ostendatur. Convenlio ila- PRIORIET CONVENTUI ANDRENSI.
que sive transactio vel refulalio talis esl. Fralres De fidejussione vetita monacltis.
Fossrenovoedant Piperucnsibus cenlum tres libras (Laterani, uKal. Aprilis.)
boiioruni |Provesinorum pro molendinis communi- Cum a nobis petitur quod jusium est, et hone-
i>us recolligendis, quaepiguori leiiebaniur. Et con- slum, ele. usque effeclum. Eapropter, dilecli iu Do-
sules Piperni, scilicet Petrus domini Leonis, Belbel- lnino lilii, veslris juslis posliilationihiis gralo con-
lus, Transmiindus Donnre Nuvse, Philippus domiiii currente,sassensu,auciorilaleapostolica prohibemus
Grogoiii niilites, Roscemannus, Staldo, Jordanus, ne aliquis (173) monachus sive couversus suh pro
RoiTridus,Guastapane, Massarii iiomine universita- fessione vestrse domusastrictussine consensii t!74)
(175) Neaiiquis,c. i, el c. Quod quibusdam, De Gdejussion.
fnlejuss , quod dcsumpiuni esi ut lircc epistola ex (17i) Sine consensu, qui est requireudus. c. /'«-
coiicilio Laicrancusi bublniioccnlio III, c. 59, De storatibus, De dcnat. sine quo abhalis gesla nonob-
m 1NN0CENTIIIIIPP. REGESTOUUMLIB. XIV. iOi
ct licenlia abbalis et majoris partis vestri capituli A . scripti palrocinio commiinimus. Nulli ergo, elc.
pro aliquo fidejubeat, vel ab aliquo pecuniam mutuo coniiriiiaiionis.etc. usque incursiirum.
accipial tiltra pretium capituli vestri providentia Daium Laterani, Kal. Aprilis, ponlificalus no
consliiiiiiiiii, nisi propler inanifestam (175) domus stri anno decimoquarto.
vcslrre ulilitatem. Quodsi facere forte proesuinpse- XXVI.
rit, noii tcneaiur conventus pro his aliqtiatenus ABBATI ET CONVESTUl SANCTI QUINTINl BELVACENSIS.
respondere. Nulli ergo, elc nostroe prohihilio- Ne beneficia nonvacaniiapromillanlur.
nis, etc. nsijiieiiicursuruiii. (Laierani, u Idus Aprilis.)
Dalum Lalcrani, n Ka.. Aprhis, pontificatus Cum ex injunclo nobis aposiolatus officio Eccle-
noslri anno decimoquarlo. siarum oinniuin curam etsollicitudinem gerere le-
XXIV. nealur, ea in-ipsis corrigere nos oporlel quoe in
E1SDE5I. gravamen earum noscuntur plurimum redundare.
Vt eis liceal divina offieiacelebrare temporeinlerdicli. Sane ad nostram audientiam vohis refereniibusest
delatum quod lam vos quam veslri prsedecessores
(Datum, ul in alia.)
Solet annuere, etc, usque impertiri. Eapro- ad multorum inslanliam imporumam quibnsdam
de non vacanlibus Ecclesiis facientes,
pler, elc ni in alia usqueassensu, ut quoliescunque promissiones
terram nobilis viri comitis Gisnensis palroni mo- pensiones eisdem quasdam interim cOnlulistis.Qtiia
etc. ul supra lib. xi,
nasterii vestri pro suis excessibus, debitis, aut ali- igilur id conlra slaluta,
quibus causis aliis suhjici coniigeiit ecclesiastico epist. 205, usque auctoritate vobis aposlolica di-
vobis est a recorda- sirictius inhibemus ne conlra, etc inbibitionis, etc,
interdiclo, juxta quod felicis
tionis Alexandro papa(176) proedecessore nostro usque incursurum.
Dalum n Idus Aprilis, ponlificatus
indultum, cxclusis excommunicatis et interdictis, noslri aiinoLaterani,
non pulsatis campanis, suppressq voce, divinavobis quartodecimo.
liceal ofBciacclcbrare, devotioni vestrae auclovitate XXVII.
prsesenliumindulgemus (177). Decernimusergo.etc. ABBATl ETCONVENTUI SANCTI ELIGIINOVlOSiENSIS."
nostraeconcessionis, elc. tiscjueincursuruin. Super eodem.
Dalum, «I in uliu. (Dalum, ul in alia.)
Cum ex concessa nobis a Domino polestale atl
XXV. omnium Ecclesiarum curam acieiri nostraeconside-
ABBATI ET CONVENTUl SANCTI AUBERTI CASIERACENSIS.C rationis exlendere teneamur, ea corrigerenos opor-
Confiriiiat eorum possessiones. let quseinterdum inipsarumgravamen lemereatteii-
(Lalerani, Kal. Aprilis.) lanlur. Sane ad noslram audientiam vobis releren-
Cum a nohis pcliiur.eic ui in alia usque assensu, libus est delatum quod, etc ut in alia per tolum
oltare SanctreBovsevobis a bonaememorioeYu. Ro- usque in finem.
lomagensi archiepiscopo dc assensu capituli sui Datum, ut in alia.
collatum, allaria de Wildebroc el de Yrimede, [qure XXVIII.
bonoememorioeR. Cameracensis episcopus, et alta- PETRO (178) ILLUSTRl HEGIARAGONUM.
rc de Herentolh, quod venerabilis fraler noster Revocaldonaliones ab eo faclas in tninori wtale.
J. successor ipsius in eleemosynam consentiente (Lalerani, u Idus Aprilis.)
Cameracensi capilulo vestro moriasterio canonicc Cum donationes (179) nonnullas inira setatis
conlulerunl, decimasde Grievecuer, Barastro, el de liiro(180) legilimsetempora le lecisse proponas in
Hapelaincort ad ipsum monasterium de manu laica enorme lui dispendium reduiidantes, majorem par-
ralionahiiiler cousensu ipsius Cameracensis episcopi tem luorum reddituum sic donando, nec expedire
revocaias, el parlem decimoede Kion, et omnraalia le niniis egere, quem oporlet graves et gramles ex-
liona veslra, sicut ea omnia juste ac pacifice pos- D pensas subire in e.\pugnando(181)Clirisiianinominis
sidctis, vobiset per vos eidem nionasterio veslro inimicos, prsesentium libi auctoriiate concediinus
anctoritaie apostolica confirmamus et prsesentis ut omnes donaliones prrediclis temporibus illi-

lincnl firmilaiemc. Ea noscilur, De his quse fiunt a
prse. sine, eic.
(175) Manifeslam,ul in pupillo cui melioremcon-
dilionem facerelicet sine lntoris aucloriiale, deterio-
rem vero niinime,§ 1 Deauctor. lui. apuclJiislinian.;
el Ecciesia more uiiuoris debet semper illoesaser-
vari, c. 1 De rcslit. iu inleq. iileoque pari benelicio
adjuvatur, c \uditis, eod. lit.
(17G)Alexundropapa lertio.
(177) Jndulgemus. Ut episcopis el aliis qui nullam
iiliaienus ipso jure incurrunt seiiieiitianiexcommii-
iiicationis, nisi in ipsa de iiscleincxpressa meiuio
habeatur, in c. Quiapericulosum,Desencenl.excom-
inuiiic. in 6, ct c. Quod in te, De poenit. ct remiss.
secundum quse rescriliit Innocenlius in hac epistola.
(178) Pelro, secundo filio Alfonsi secundi, de quo
infra lih. xv, epist. 15.
(179) Donationes ex lege.quam nobilitas iinponit
c. 1 De donalion.
(180) jEtatis, c. Ex prwsenlia, § proetereade pro-
bat.
(181) In expugnando.Seeus tamen eveuit: alliga-
lus enim vinculo excommunicalionis el praviuiieui
Albigensium sectalus prope Murellum (rectius Mu-
relum) quoe est civilas Coiivcnaiiim, occubuii in
exercilu comitis Tolosani, Pctrus Vallis Sarn. c 72,
adversus qiiem armaia vi maniis conserentem (sed
ir.alc)dcscribil Tavafa De reg. Ilispan, iu AlionsoIX.
 m PONTIFICATUSANNO XIV, CURISTI 1211. 400
cile (182) a te faclas legitime valeas revocare.*Hoc A . infra aunum pro debiiis nionaslerii persolvislis.
expresso specialiter ad cautelam, ut donaiiones Appropinquante vero lermino compromissioni proe-
faclse ecclesiis vel aliis piis locis, si quse' fuerint fixo, cum fuissct a vobis primitus conslilutum uti
revocaudae, per ecclesiasticum judicem (185) re- omnes obedicnliarum (188) provenlus insimiil adu-
vocentur. nali ad solulionem cederent debilorum, quodque
Dalum Laterani, n Idus Aprilis, anno quarlode- obedientiarii, ne slaluliim htijusmodi proepedirenl,
cimo. ad suas obedienlias mitlerentur earumdem proven-
XXIX. lus fideliter servaturi, ipsi provenlus illius anni in
EPISCOPO LINGONENSI (184), ETNOBILI VIRODUCI usus proprios vel potius in abusiis neqniter convev-
BURGUNDIJE (185.) terunt. Unde cum adhuc mulla debila super.essenf,
De reformatione monaslerii S. Benigni Divionensis. pro quibus nondiim fuerat salislacuim, quoe nonnisi
(Lalerani, xvi Kal. Maii.) cum multariim possessionum distraclione ac maxi-
Sicut ex litteris dilectorura filioruin ahbatis (186) mo Ecclesiaedetrimenlo polcranl expediri, et mali-
et conventus Sancli Bcnigni (187) Divionensis*dioece- lia creditorum nonnisi per le, fili dux, cujus juris-
sis Lirigonensisaccepimus, cum lu, frater episcope, dictionis existunt, possel ulterius refrenarr, vobis
in luse proniotionisinitio ad monaslerium eorumdem, "I pariter exslitit ab eisdem abbate ac fralribus ciim
decujus miserabili lapsu multa didiceras.accessisses instantia supplicalum ut ascito vobis leriio viro
gratia visilandi, memoralus convenlusin te aceum- provido el polcnte, in mauu vestra tandiu posses-
dem abbatem el prioremejusdemlocinecnon etduos siones ecclesiae lenerelis donec absque rerum cc-
alios clerieos super reformalione domus tam in clesioevcndiiibne seu obligatione aliqua ipsius de-
cnpile quam in membris comproiniltere curaverunt, bita solverenlur (189), et quinquaginta monachis
promiitenles inlerposilo juramento se ordinatioiii (190) f.iceretis boneste in eadem ecclesia juxta loci
vestrsehumilitcr parituros. Vos autem comproniis- consuetudiiiem provideri; ipsique ad prrcdicla scr-
sioni hujusmodia feslo SancliRemigii tune proximo vanda sejuramenlo pracslilo aslrinxerunt, libi, fra-
adfuluro usque ad annum tcrminum pracfigeutes, ter episcope, palenles super boc litteras coneedeu-
communiter statuistis ut quod super dcbilorum so- tes : quod vos demum eorum devicli precibus ac-
liitione a vohis ordinarelur, iiilerim servaretur; el ceptastis.
capitulo inter coetera injungentes ut ordo monasti- Cum igilur idem abbas el fralres devole nobis
cus, qui relaxalus ibidem aliqualenus fuerat, distri- duxerint supplicandum ut quod proemissumesl au-
ctius servaretur, duo millia librarum et eo amplius ctoritate dignaremur apostolica confirmare, cum acl

(182) Ulicite propler lubricum celalis I. ull. c. De IC ms. vitreB. Gregorii episcopi Lingonensis, cujus lem-
filiof. min. in lauiiim, til etiam donatio facta maui pium Giintranniis Clotarii (ilius.eoriiindeiii rex, lilm-
ium valcal ex SC. 15 Martii 1594, propugnanle raltssime auxit, Vignerius in miiliolli. histor. anno
Joanne Bury in Ecclesia Nivernensi canonico adver- Domini 560.
stis Philibeilum Caliri, ctii benevolo animi affectu, in (188) Obcdienliarumsive adniinistrationum, ulin
lencrrc aetalis niinis facili ct prociivi assensu, bona Clemenl. I De supl. neg. pnel. vel oliiciorum, c. Cum
ct siibslaiiiiam patris dederat. Excepiiones tameii singula, De pireb. cl dignit. in 6, qme nulli coiileni
a 'liihc ad riiclam regulani, nec enini niinor adversus possunl, nisi expresse professus 1'iieritordtnem. mo-
ininoreni aui univcrsitalcm in integrum reslitiiitur, nachalem, Clem. 1 nc iu agro, § sane de slaiu mo-
et mulctreriiremodiciisubjicitiirSC.lG Maii 1011, ex nach. et religiosis idoueis assignaii delient in pra-
cujus decreto cancellarhe praefcctusdiplomata regia ginatica sanctione deCnllat., § illi vero RebufTiisDe
iu hac parte imposieiuni largiri prohibelur; sed in nominat., q. 15, n. 15, tjiioniiiiii, ut ahbas debeut
coniinenii et ex apposilo in sacio senaiorire ampli- mouachari c. Citinad nostram, Doelection , ut mo-
ludinis andiloiio palain sancitum fuil lutorem el cu- iiasleriorum utililatibus prseposili sint in cod. ins.
raiorein a pupillo etminorein eadein liypothesi jure Viiic B. Guillelmi abbatis S. Beuigni, de ailliuc obe-
optimo aclione subsitiiaria vecte posse conveniri. dientirc vocabuli yis in ereitio Allobrogiim eodem
(185) Per eccl. jnd. ArgumeiUoduclo ex rubricrc scnsu usurpatur.
C. ubi el apucl qtiein cog. in iiueg.resiit. agitamla (189)"So/i)eren/Kr, ut in c. CHIIIad nostram, Do
sil. jurcjur., IVucIus siquiilein iiiiputantur in sovlem,
(184) Lvigonensiduci clpari Franeioe, provinciali r. ,u' noii aulcin cciliinl luqro.crediloris jure ponlificio, in
aicliiepiscopi Lugdtiiicusis, de quo in c. Cum ca- vicem usurarum, el in Knxiy^mhqurejure civili com-
pelta, De privileg., et passim in decrelo Graliani. probaia 1. si ea lege C. l)e usuris W. GG. Lahbici
(185) Duci Burgundiw Otihoni sive Odoui IV, de ex Bassil. 'kv-xiy^pricns:h «ri zovevsjjo/jtao-Osvro?
aypov
quo iulra lib. xv, episl. 12. v.y.pTtSiv,xiiripTOUTWV lllji
maJ.Yi^ii;, lego ivtyyoiu.afikv-
(186) Abbaiis. Qnis ille fueril non facile dignosci Tof, iirip ei TOZOU.j. stiper legiiimum moduiii iisunc.
potesi in Cluonico Sancti Benigni Divionensiscujiis (190) Moitachis, qui a nohili prosapia, ut nioaa-
series anno Dumini 1212 (quo Innocentius banc re- slerio S. Benigni liberlalis Cliristiuiue gratia niauci-
scripsil epislolam) exspirat in ahbaliun elogiis; sic, penlur, ovigiuem ducere debeni, icleosiibjiingit (Im.
icgiiante Robevio rege Ciirisiianissinio, Maioloab- nesle) ul honesto loco nalos decct, inler quos (.ilhid
h.iii Cluniaceiisi a Brunone pontifice Lingonensi per iraiiscnnam siibjiciani)Walisdaus du.\ Alhus Ca-
suggesium esi, ut monasieriuiu egregium matyris zimiri et WalisdaiPnloni.u regum, proxiiiius agnatns
Benignijuxia Divionensecastnnn, ad rehilegranduiii Dei Opl. Max. misericordiam in solitudinis aula am-
tlivini ciillus ordinein, qui in cocleni loco omnino bivif; dein a principibus in iinperiuiii accilus in scda
dclecerat, susciperei, q:ii lieato Willeliiio anno Do- S. Benigni voli ieus sepeliii voluit, ut palet es.
miiii 1055 diilci imperio paternam ovilis Clirisii cu- Clironico ejusdem coeiiobiier litulo sepnlcri; Cro-
ram cominisit ex vet. cod. ms. S. Beiiigni. liieiiis, lih. XIIIPolou. in Ludovico, ei in oraiioua
(187) S. Benigni Burgimdiouum npostoli in cod. ai Gallos et Saj-jna.ias,quae in-caleo libii rejtciltur»
$m INNOCENTIIm PP. REGESTORUMLIB. -XIV. 468
prsesens alio moilo nequeat monaslerio consuli me- A ncnsi canonico departiumvoluiitale snb certa forir.a
moralo, nos, qui super ejusdem loci sumus refor- niemrnimus commisisse, vobis inter csetera injiin-
niationesolliciti, provisionem hujusmodi ratam ha- geiiles quodsi quidquam humanilus"allerulri ve-
benles cl gratam, cum credamus eaindem ad ipsius strum conlingeret, ut mandato nostro fideliler ex-
Biotiasteriicommodum reduudare, devotionemve- sequendo, sicut ulerque vestrum juramento praestitw
stram rogandam duximus el monendam, per aposio- tenebatnr, usque ad Kalendas Oclobris proximo
Hca vobis scripla proecipiendo mandanles qnalenus prreteriiastnteresse non possel, ex lune dilectus fi-
suprascripta laliler ad honorem Dei el utililatem liusFlorentiusabbasde Siebem, omni contradictione
monaslerii supradicti ad debitum perducalis effe- vel appellatione cessanle, qure vobis injuncla fue-
clum, quaead reformalionem loci slatula sunl fa- rant cum retiquo vestimm earumdem lilterarum
eienles in suo robore perdurare, nl diligenlioe ve- auclorilale exsequi jirocuraret. lnlerim vero prae-
slroesludium elareat in effectu, ac divinam et apo- diclo Broccardo siiblraeto de medio, subdiac.onus
stolicam gratiam propler hoc vobis uherius compa- memoratus nobis exposuit se habere prsefatuin ah-
retis; conlradictores, si qui fuerint, vel rebelles, tu, batem certa ratione suspectum , nobis humiliter
frater episcope, censuraecclesiaslica, el tu, fili dux, R supplicans ut Ioco prsefali B. subrogare alium digna-
si necesse fuerix, polestate libi tradila (191), sub- remur. Nos igilur attendenles nullum ex lioc proe-
lato appellalionis obslaeulo compescentes. judicium parli alteri generari, ut judicium sirie su-
Datuin Lalerani, xvi Kal. Maii, anno quarlode spicione procedat, le, fili magister Anialde, oblenlu
eimo.. proedicti 0. loco praifali B. duxiinus subrogandum,
XXX. per aposlolica vobis scripta dislricte prsecipienilck
EINGONENSI ENSCOPO. mandantes qualenusin ipso.negotio juxta priorum,
Super eodem. conlinentiam litterarum, appellalione reinola, ra-
(Dalum, ul in alict.) tione prsevia procedatis. Quod si atteruler veslrum
Cum, igilur nostris esl auribus intimatum, Willel- his exsequendis noluerit vel nequiverit inleresse,
mus de Bregdum monachus, qui sediliosus et dila- loc.oejus a parle sua infra triduum alius eligatur;
pidalor exisiit, a mullis retro diebus cum quibusdam el si pars illa nolueril eligere, vel eleclus ab ea pro-
suis fautoribus, qui ab aliis monasteriis ad Sancli cedere non curaveril, residuus nihilominusin causa
Benigni ceenobium convolarunl, irregulariter vix- procedat. Nisi vero lu, fili Arnalde, simile praesti-
erit, conlra juramcntum proprium, quod super ser- teris juramenlura, lu, Glimagister Nicolae, a jura-
vanda provisione ipsius Ecclesioe praesliterat, ve- C £ rnenlo quod prsestitisli le noveris ahsolutum.
niendo, iveceisdem prsesentibuspax possit in eodem Datum Lalerani, xi Kal. Aprilis, ponlificatus no-
monasterio reformari, fraternitati tuse perapostO" slri anno quarlodecimo
Kca scripta prrecipiendo mandamusquatenus,si est xxxu.
ila, supradictum W. et ejus complices ab eodem AUXITANO ARCHIEPISCOPO.
monaslerio et membris ejus sublato appellalionis Vt cedat oneri episcopali.
obsiaculo penitus amovendo, ipsos in aliis monaste- (Lalerani, xvu Kal. Maii.)
riis ejusdem observanlise collocare proeures, con- (192) Sicut is qui suliiciens esl ad curam sollici-
uadiclores, si qui fuerint, vel rebelles per censu- tudinis pasloralis, si forsan episcopatum affectet,
ram ecclesiasticam appellalione remota cbmoe- desideral bonum opus, sie is qui non sufficil ad hii-
scens. usmodtoneris sarcinam supportandam, utiliter sibi
Datum, ut in alia per tolum. consuiii, si eamtiem prius caute deponal quam sub
XXXI. ea in siuiin et aliorum dispendium comprimatur.
MAGISTRO NICOLAO MISNENSI ETARNALDO DESTENDALCum igitur ad pontificalis curam regiminis cogno-
IIALRERSTATENSIS DIOECESIS CANONICIS. sceve le debeas minus aptum, fralernitalem luam
Ejusdem argumenti cum epistola 49 libri xni. J rogamus altentius el monemus, pev apostolica libi
I<
(L.iterani,xi Kal. Apiilis.) scripla mandantes quatenus salulem tuam et alio-
Causam quae inler diiectos filios Ottonem stibdia- rum lucris lemporalibus anleponens, et compaliens
conum iiostium et Waliernm,'qui pro prscposito nihilomlnusconlrilioni Ecclesiae Auxilanse,quaesub
Magdeburgensi se gerit, super Magdeburgensi prae- tuse provisionis limbra in temporalibus el spiritua-
posiiura dignosciliir agitari, libi dtidum, fili magi- libus graviier est collapsa, pontificalem curam
sler Nicolae, et boiiae niemorise Broccardo Wrci- spontaneus resignare procures, ut ex boc divina n

(191) Polesiate tradila a rege Christianissimo;
ciijus imperio hominem ligium se, et successores ex
jure coronre regiaedevoverat. Ideo posl obitum Ca-
roli, feuriuindelieientibus masculis domanio, reique
privalse principis a quo fluxerat, ex lege Salica re-
(leuniio, accrevit. Creterum potesialem Iiic accipe
piiblicuni auxiliuni, de qtio in c. 1 Dc offic.jud. or-
tlin. sive iiivocatioiieinbrachii soecularisapud jErori.
Iih. i, c. 11 in K. cx coiisiiluiione lleiuici III 1S80,
§ U. Nam privilegium clerici cessal in crimine, da
quo extra ordinem sit qusesiio, c. 0 Dehomic. iu 6 ;
sic publiea judicia in concil. Tolel. c. 5 diciiuiur
jurisdictiones magistralus sseeularis qure diversa>
sunl ab ecclesiaslicis cogntlionibiisic. Placuil 11,
(.. I. Vide decisiones capellse Tolos., q. 162 et infra
ejiist. 2, lib. xvi. .
(192) Vide lib. v, episl. 96, et lib. xvi f episl. b*
 409 PONT17ICATUSANNOXIV, CIIRISTi I2II. 4i0
et apostolicam gratiam libi valeas comparare. Alio- A praeficias Ecclesiae incmoraI;c; conlvadiclores, si
quin, cum tam tuse saluli quam Ecclesire memoratse qui fuerinl, vel rehelies per censuram ecclesiasli-
uiililati ex apostolicoeteneamnr servitulis officio cam appellalione poslposila compesceiido.
providere, super hoc, proul expedire viderimus, •Dalum, ul inalia.
disponemus. Scripttim esl sttper Itoc Carcassonensi cupindo in
Datura Laterani, xvn Kal. Maii, pontificalus no- eumdemfere modum usque conipescendo. Quocirca
stri anno quartodccinio. discretioni vestroeperapostoliea scripla praecipienrio
In eumdeinmodum scriptum esl episcopo Valenli- mandamus quatenus lalem vobis personam juxia
tiensi. Scripiuni est eliam in eutndem fere tnodum praescriptam forniam eligatis canonice in paslorem
venerabilifralri Vticensi episcopoel dilecto filiu ab- quee tanto congruat oneri et lionori.
bati Cislerciensi apostolicw sedis legalis, ul diclum Datum ut in alia.
archiepiscopumad id moneantefficacileret inducant. XXXV.
Dalum, ul in alia. UTICENSl EPISCOPO ET AEBATI CISTERC1ENSI
APOSTOLICjE
XXXIII. SEDIS LEGATIS.
Super eodem. n UiMtntiatum Meigorieiuem recipiant.
(Datum, ul in alia.) (Dalum, iKin alia.)
In eumdem modum scriptum esl sicut in pritna Prsesenliiim vobis aucloritate prsecipiencloman-
episcopoRuthenensiusqueprocures, cumjamdudum damus quatenus comitatum Melgoriensem,qui beaii
ad luam instanliam cedendi tihi licentiam per no- Pelri juris exislil, in vestris recipialis nianibiis, el
slras duxerimus lilteras concedendara. Alioquin, ne taniliu facialis fideliier custodiri donec super eo
"videaris nobis forsitan illusisse, venerabili fratri nostroerescripserimiis bciieplacilum voluntalis.
nostro Uticensi episcopo el dileclo filio abbati Ci- Dalum ut in alia.
sterciensi apostolicoe sedis legatis lilieris nostris XXXVI.
injungimus ul te ad id per censuram ecclesiasticam ARELATENSI ARCIIIEPISCOPO (195) ET SUFFRAGANE1S
appellatione remota compellant. EJUS.
Datum, ulin alia. De seiilcnlia lata conlra comiiemTolosanum.
Scriptumest ipsis legalis in eumdem fere modum (Datum, ut in alia.)
super hoc. Quod si non ainbo, etc, alter, etc. Ciim exspectaverimus hacteiius ut nobilis vir
Dalum, ul in alia. Raymundus Tolosanus comcs, lanquam arbor fructi-
XXXIV. IC fcra commonilionuin noslrarum rivulis irrigala,
UTIGENSI EPISCOPO APOSTOLICJE SEDISLEGATS. frticlus ederet opporlunos, et lanquam-princeps ca
De electione episcopi Carcassonensis. tholicus honoraret sanctam Ecclesiam sponsam
(Datum, )((in alia.) Christi, ipse pravo circumveiitus consilio, non so-
Cum venerabilis frater nosler Carcassonensis epi- lum damna sleiilitatis (194) incurrit, ad honorein
scopus, supporlare nequiens sarcinam sollicitudinis Dci el utililatem Ecclesircexspeclalos fructus nulla-
pasioralis, muliis incommodiset defectibus pra»pe- tenus producendo, verum etiam disposiiioiiibus
«litus, officii sui curam resignare disponat, sicut ecclesiasticis nequiter se opponit , contra pro-
per luas Iilteras nobis intiniasti, fraternilati luoc missa (195) eljuramenla sua veniens impudenier-
per apostolica scripta mandamus quaienus cessio- Untle cum in ipsum a venerabili fratre nostro epi
nem ipsius accipiens vice nostra, ipsum a cura scopo Uiicensi (198) el dileclo lilio Cistercieii':i
EcclesioeCnrcassonensisabsolvas, ejusiriii Ecclesire abbate (197) aposlolicrc sedis legalis de mullorum
capitulo injungcndo utinfra octo dies postconimo- prselatorum consilio sentcniia promulgata fucriloU
niiionem luam cum luo consiliolalem sibi personam ejusdem conlumaciam nianifestam, per aposlolica
cligant in pastorem per quam hoc tempore maxime vobis scripta niaiidauius quaienus eamdem senlen-
CarcassonensiEcclesiaeulililer consulalur, alioquin liam rationabiliter promulgalam publicari per vc-
cx lunc personam idoneam appellalione remota stras dioocesesfacialis, el appellationc vemota per-

(193) Arelalensi,qui olim primas el"E?afp/of Gal-
liarum, cum Flavius Consianiiiius (qui eliani"iiouien
urlii dedil) Galliarum septeinprovincias vi arinorum
sibi vindicavil apud Hinrmarum episl. 6, cap. 17,
et ejusdem privilegia confiriiiantura Symmacho pa-
pa, episl. ad CsesariuinArelatensem episcopum, eia
bealo Gregorio epist. ad Vergiliiun. Ideo vocat uuum
primalem Gallicanum idem llincm. in ead. episl.
c. 16, oiiin in Clsalpinis provinciis, delegalio vice
setlis aposiolicoe,propter Siinoniacam hteresiin liiit
exorta c 17 ejusdemepist. Fuit et posteriori soeculo
urhs regia dicta Naucierus vol. I. Gener. 62, Arcia-
luin Biirgundiaeregni caput. Vide Josephuui Scalige-
rum Auson. lect. lib. i, cap. 21.
(194) Sterililatis, quse usuras rcdditlil, tluin post
obiliun Joannre Richardi I regis Anglorumgernianav
Eleonora Pciri ii Aragoimin regis soror, Rayniun-
dum, qui posiea junior tlicliis esi, ccelopceuiiculiaiit
siadenle procreavit, ut palc.l ex Fastis cousiilanbiis
Tolosatum, Mariims !ib. x De rcb. Uisp. in Alfon-
so II.
(195) Promissa, dtim Albigensesprolegrl, quoniii».
memoiiain moncl Inuoceiiiiuslib. xui, episl. 9. \V
Petviim Vall. Sarn., c. 59.
(190) Uticensi suffiaganeo arcbiepiscopi Narbo-
nensis.
(197) -Cisterc. abb. Arnaudo sive Arnaldo, ideni
Pelrus Vall. Sarn. c 5, qui poslea Narhnnensis
arcliiepiscopus aptid eiinideiiic. 60. Vide iufra lib.
xv, epist. 6 et lib. xvi, cp. 5.
411 INNOCENTH111PP. REGESTORUMLI3. XIV. 412
censiiram ecclesiasticam usque ad salisfaclionem A A tramile nondiscordant elTecluprosequenle complere.
condigiiam firmiter observari. Eapropter, dilecli in Domino filii, veslris justis
Dalum, ut in alia. postulaiionihiis inclinati, regalia vobis ab impera-
XXXVII. loribus et aliis principibus srectilaribus, in foro vi-
EISDEM. delicel el in nnndinis, nec non cl iransiiu fluminis
Super eodem. Isarae,pia vobis devolione concessa, sicut el ea juste
ac pacifice possidelis, vobis et per vos Ecclesias
Cum exspectaverinius, etc usque manifestam et
veslrae aueloritale apostolica confirmanuis et prse-
nos maiuieinuscamdem senlentiam usque atl salis-
senlis scripti patrocinio communimus.Nulliergo, cic.
faciiouem coiidignam appellatione remola firmiier
fralernilali vesirae confirmalionis, elc usque incursurum.
observaii, per aposlolica scripla Dalum Lalerani, xiu Kal. Maii, ponlificalus nostri
prxcipiendo maiidaiinis qualenus ad recnperanda aimo
caslra et nlias possessiones ct lerras qusc ab eccle- quaiiodecimo.
siis vesiris tenet insislatis virililer et prudenler. XLII.
EISDEM.
XXXVIII. _ Confirmanlur eorttm staluta.
VIVARIENSI EPiscoro. B
(Datum ul in alia.)
Super eodem. Solet annuere sedes apostolica piis votis, et ho-
(Datum, til in alia.) neslis pelenlium prec.ibus favnrem benevolum im-
Cuin exspeciaveriinus haclenus ut nohilis vir dilecti in Domino Illii, vestris
R. Tolosanus comes, lanquam arbor fructifera, elc. pertiri. Eapropter,
jtislis preeibus inclinati, laudabiles el honeslas con-
tti eumdemfere modumul in alia usque in finem.
suetudincs ac slatuia qusc ad Ecclesisevestrse utili-
Dalum, ut.in alia per toium. laicm provide facta esse noscuntur, sicul haclenus
XXXIX. pacifice sunt oblenta, cl in auibenlicis super liis
BTICENSI EPISCOPO ET ABBATl CISTERCIENSl APOSTO- confet lis plenius conlinelur, atictovilale apostolica
LICJESEDISI.EGATIS. confirmamus el prresenlis scripti palrociuio com-
Ne indebita pedagia exiganlur. niunimus. Nulli ergo, elc usque incursiiruin.
(Daluin, ul in alia.) Dalum ul in alia per loluni.
Cum in nohiles viros coinilein Folealcaiiensesi
G. Ademari, Lambertum de Monlilio, dominos et XLlll.
GNEZNENSI ARCIUEPISCOPO.
doniinas Castri Novi el Dozarae, Silvium de Ciisia, ,-, G
Alasiam de Roca, prseposiiumViileiuinensem, Artal- De confirmationt privilegiorum.
(iiini de Russillon,.. fralrcni ipsius, et quosilaiv (Lalerani, xi Kal. Maii.)
alios, propter jiedagia, exacliones indebilas, et alias Cum illius Iocum, licel imineiiti, teneamus in
iniquiiaics quas in stralis publicis el fliiminibus lerris qni sanciam Eeclesiam spousam suam absque
commiiiere non vereiUnr, a lc, fili abbas, cle mul- macnla et ruga conservai, his nos convenit cx officii
lorum proelatoriimconsilio senteiitia fuerit promul- noslri clebilo robur apostolicum impcrliri quse ad
gata, discretioni vcstroe por aposiolica scripla man- staluni ipsius pertinent et quietem, el ad conserva-
damtis qiialenus eaindem sentenlinm ralionabiliter tionein occlesiaslicac liberlatis. Cuui igitur dilecti
I.itam faciatis appellaiioiie remoia per censurain lilii nobiles viri Lesco, Conradus, et Waidislavus
ecclesiaslicam usqtie ad satisfactionem condignam Oddonis, duccs Polonise, libi et suffraganeis Eccle-
firmiier observari. sioe tuoe nec non et siiccessoribus vcsiris privile-
Datum, ul in alia. gium super ecclesiaslica liberlale pia devolione ad
XL. slalum debitum revocando concesserint, nos luis
EISDEM. precilius inclinati, concessionem ipsorum, sicul pie
De sententia lata conlra Roncelinum. E ac provide facla esi, ac in auUiouiicis coiilir.etur,
D
(Lalerani, xvu Kal. Maii.) auctorilate apostolica conlinnamus et proesenlis
Cuin in Roncclinum apostaiaiii el perjurum et scripli patrocinio coninimiimiis.Quia vcro in eotlem
cives Massilienses,pro eo quod ci obediuut el favcnt privilegioesl expressum ul si auruni vel argeiitum
in suis aboniinalionibus manifesle, a vobis de multo- sive pretiosas vestes aut palafridos decedonlimu
rum prselatorum consilio, etc ul in alia usque in cpiscoporuni supradicli duc.esinveiierinl, el episco-
fiiiem. ] pus decesserit iiilestalus, in usus suos omnia con-
Datum Lalerani, xvn Kal. Maii, anno quartode- vertantur, dum tainen hoc ipsuni eis a nobis fuerit
ciino. vel a legato noslro concessum, dictis diieilnis con-
XLI. ulimus el mandamus ul neqiiaquam in IISIISsuos
' CAPITULO ECCLESI.E ROJIANENSIS. supradicta converlanl, cum id in suae saluiis ccde-
Confirmanlur cis regalia dona. rct delriniciUiim, sed Ecclesisequi defuiicliis cpisco-
(Laierani, xm Kal. Maii.) pus prsefuil iila facianl inlegraliler assignari. Ntilli
Justis pelenlium desidcriis dignuni csi nos faci- ergo, eic coulirmiilioiiis ct jnssionis, etc usquo
lem prsebcro coiisciisuin, ct vota quae a rationis incursuruui.
 413 PONTIFICATUSANNO XIV, CIIRISTI1211. 4H
Datuni Laterani, xi Kalend. Maii, pontificatus no- A
_! libere libi liceat sedem apostolicam appellare. Si
stri anno quartodecimo. qtiis vero post appellaiionem ad nos legiiime inter-
XLIV. positam in te vel Ecclesiam tuam excommunicatio-
EPISCOPO QUONDAM HALBERSTATENSI , ET ABBATI DE nis vel inlerdicti senlentias conlra prrescriplam
SICHEM. formam prsesumpserii promulgare, ipsas decernimus
Scribilur ei pro archiepiscopo Gneznensi. non servandas. Nulli ergo, elc. inhibilionis et con-
(Dalum, ul in alia.) Slitulionis, etc. usque iiiciir.surum.
Is qui paci ecclesiasticoe invidet et quieti quam Datum Lalerani, v Kal. Maii, anno quartode-
in coelisnon potuit sua praepedieniemalitia reiinere, cimo.
non solum adversarios manifestos soepe concitat XLYI.
contra ipsam , verum eliam proprios filios ad mole- AB8ATISS.E ACCONVENTUI AUREGNIACENSI.
slaiionem ipsius noiinunquam insiigat, a quihus Ne quid exigalur pro benediciioneabbalissw , elc
defefisionis praesidia exspeclabat; ul eo dispendio- (Dalum, ul iii alia.) ,
sior sit illius infeslationis offensa, quo minus ile Justis peteiitiuiu desideriis, etc. Eapropter, di-
ipsius molestia timebatur. Sane, sieut venerabilis leclre in Domino filioe, vestris justis postuhitioiiibiis
fraler noster Gneznensis aichiepiscopus gravi nobis B E grato concurrentes assensu, auctoritate procsenliuin
conqueslione monslravit, nobilis vir Wadislavus inliibemus ne pro consequenda benedictione vel
dux Polonioe,qui diulurnis eum injuriiset molesliis installaiione abbalissse nionasterii vcstri, qut» bene,-
lacessivit, dudum thesaurum Gneznensis Ecclesioe dicendaprolemporefuerit, consecralionibiisaltarium
occupavit, ex hoc danina ipsi gravia inferendo, vel ecclesiarum , sive pro oleo saucio, vel quolibei
quasdam insuper villas Ecciesire memoraloecombus- alio ecclcsiastico sacranieiiio dicecesanus episcopuj
sil, el quibusdam aliis nequiler devastatis, multa vei archidiaconus lodstib obtentu coiisuetudinis vel
cauonicis et homiiiibus Gneznensis Ecclesioe damna quolibet modo alio quidquam ex-igerevel extorquere
et injurias irrogare praesumpserit, hoinines quoque praesuinant; sed hsec omnia gratis cl sine pravilate
de Gnezna ad eamdem Ecclesiam pcrtinentes bonis qualibet vobis fiiipendant. Nulli evgo, elc. usque ia-
suis per violenliam spoliavit postquam idem arehi- cursurum.
episcopus itcr arripuit ad sedem apostolicam ve- Datum, ut in alia per tolum.
niendi. Cum igilur dissimulare lot ejusdem Eccle- XLVll.
si« gravamina nequeamus, per apostolica vobis ABBATl ET CONVENTUI SANCTI QUINTINIBELVACENSIS.
scripla proecipiendo iiiandamus quatenus eosdern C -, De eleclione abbalis.
archiepiscopum atque ducem personaliter, secun- (Laterani, iv Kal. Maii.)
dum quod in prioribus Iiiteris noslris vobis injunxi- Jusiis petcntitim, etc. Cum igitur, sicut ex parle
mus, adeunles, diclum ducem ul eidem archiepi- vestra nostro est apostolalui reseratum,. a fclici*
scopo et suis hominibus super datis damnis et inju- recovtlaiionis Alexandro et Clemente Romanis
riis irrogalis satisfacial compelenter, ablaiis omni-- ponlilicibiis vesivo monasterio sit indultum, ut
bus restilutis, monere prutlenler el intlucere procu- obeunle ipsins loci abbale, nullus ibi qualibet subre-
retis, ipsum ad hoc, si necesse fueiit, per censuram ptionis aslutia seu violentia prreponalur nisi queia
ecclesiasticam appellatione posiposita raiione prae- fratres cominuni conseiisu vel frairum pars consilii
via compellentes. Testes autem, etc. usque perhi- sauioris secunduni Detinict beati Atigustini Regulain
bere. providcrint eligeiidmn, el inter vos ac vcnerabilem
Dalum, td iii alia per tolum, fratrein nostrum Belvacensem episcopum super
XLV. possessione eleclionis abbalis in monasterio vestro
ABBATISSjE AUREGNIACENSI. duduiii qusesltone suborla , el per dileclos filios
Ne monasteriumtemere excommunicetur. abbatem de Briostel Cisterciensis ordiuis, M. prae-
(Laterani, v Kal. Maii.) D positum Remensem, R. Meldeiisem decanum ex
j)
Ex assueloe benigniiatis ofiicio sedes apostolica delegalione dilecti filii nostri Gualre liluli Sancti
consuevii eas quae moniana religionis ascendnnl, Martini presbyleri cardinalis, lunc aposlolicoesedis
ut cum Maria secus pedes Domini sedeant, confo- legali, de voluiilale ipsius episcopi taliter exstiterit
vere, ac illis, ne cujusquam temeritaiis incursu catisa ipsa sopita, ul eligendi abbatem plenam ha-
quics vel proleclus impedialur earum, apostolicum beaiis et liberatn facultatem, pelila lanien prius a
praesidium imperliri. Eapropter, dilecta in Christo Belvncensi episcopo liceniia eligendi : nos vesiris
filia, luae ac monaslerii libi commissi Iranquillitati precibus inclinati, quod per eosdeni judices super
paterna volentes sollicitudine proecavere,aucloritate hoc est cum episcopi memorali assensu delibera-
praesentium inhibemtis ne dioecesanusepiscopus vel tionc provida ditiiaiium, aucloritate aposlolica con-
archidiaconus Ioci seu quilibet alius ordinarius ju- firniamus et praoseniissciipti pagina communimus,
dex sine manifesta et ralionabili causa in te vel inliibeiites ne quis conlra diffiuilionein hujusmodi
monaslerium tibi commissum excommuiiicaiionis super abbatis electione vos.audeal molestare. Nulli
vcl interdicli sentenliam prcmulgare proesumat, ergo, etc, confirmalionis et inhibitionis, elc. usque
statuenles ut si le in aliquo gravari persenseris, incursurum.
 415 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 416
Dalum Laterani, IV Kal. Maii, ponlificalus noslii A Datuni Laterani xi Nou. Maii, ponlificatus nostri
anno quarlo decimo. aimo quarlo clecimo.
XLVIII. XLIX.
EPlSCOPO BRIXINENSI, ET AQUILEGENSI DECANO, ET MA- - ABBATI ETCONVENTUI MONASTERII CAURIENSIS.
GISTRO HUG.CANONICO RATISPONENSI. Recipiunlur sub prolectione apostolicw sedis
De causa capiluli Gurcensis. (Laterani, Nonis Maii.)
(Laterani, xi Non. Maii.) Cum a nobis petilur quod jusium est et hone-
(198) Diligenter auditis el perspicaciter inlelleclis sium, etc. Eapropter, dilecti in Dominofilii, vestris
qure a dileclo lilio procuratore venerabilis fiatris justis postulationihus gralo concurrentes assensu ,
nosiri Salzeburgensis archiepiscopi ex parte. una monasterium et persouas vestras cum omnibus
et procuralore Gurccnsis capiluli ex parte allera bonis lam ecclesiaslicis quara mundanis quse in-
super excommuuieaiionis sententia quara idem ar- prsesenliarum rationabiliter possidetis, >aulin fulu-
chiepiscopus iu ipsum capitulum promulgavit fuere rum, danie Domino,juslis modis poleriiis adfpisci,
proposila coram nohis, sic duximus providendum, sub beati Pelri et nostra proteciiotie suscipiiuus.
ul cum a Iribus ex majoribus ipsius ecclesiaecano- Specialiler autem villas Sancti Tirsi, SanctoeMarire
nicis fucvit requisilus, infra guindeeim dies ipsum " devilla Cibran, Sancti Salvatoris de Cinvio, Sancti
capiiulum ahsolvi faciat ad cautelam, miltens ali- Michaelisde Varzen, Sancli Salvatoris de Bergun-
quem ad Gurcensem ecclesiam qui recepta secun- dio, Sancli Michaelisde Canneru, Sancti Antonini
dum formam Ecclesioejuraloria caulione quod no- de Villanova, Sanctte Marioe de Miudes et Sancti
stro vel veslro mandalo parehit, eideiri capitulo Salvatoris de Mari Morluo, cum omnihus perlincnliis
beneficium absolutionis impendal, exceptis pra;po- earumdem, el universas possessiones veslras," sicut
siio el V. et F. canonicis, qui de maudaio nostro eas jusle ac pacifice possidelis, vobis el per vos
fueruul apud sedem apostolicam absoluti; ac deinde mouaslerio vestro aucioritate aposlolica confirma-
covam vohis, quibus hoc negotium duximus commit- mus et prresentis scripti patrocinio commuuiinus.
lendiim, lam de principali causa quam de ipsa sen- Ad indicium aulcm hujus a sede apostolica prote-
tcnlia nec non et de ecclesia Saucli Laurenlii, qua ctionis el conlirmalionispercepueduos obolos aureos
post coinmissionem factam a nobis el posl appella- gratis oblalos persolvclis nobis nostrisque succes^
tioncm ad nos inlerpositam spoliali fiierunt per soribus annuatim. Decernimus crgo ul nulli om-
uuiitios ipsius archiepiscopi, cognoscatur; et si de nino, etc. coufirmaiionis el protectionis, elc. usque
partium voluniaie processeril, iinecanonico termi- Q ( iiiciirsurum.
neiiir: alioquin negotium ipsum sufficienter instru- Dalum Laterani, Nonis Maii, ponlificatus nostri
ctuni ad nostruin remittatur examen, proefixopar- anno quartodecimo.
libus lerniino compelenti quo noslro se conspeclui L.
leprseseiilent juslam , auctore Deo , scnlenliam SORORIBUS DEMURCEDO (199).
receplurse; quod si inrra pnescriplum lempus ar- Con/irmalur quoddam staiulum.
• chiepiscopusipse non fecerit ilios absolvi, per dile- (Laterani, vn Idus Maii.)
ctum filiuni Junensein prrcposilum Aquilegensis Jiistispelentium-desideriis, etc. Cuin igilur dile-
dicecesiseos absolvi jubemus. Coeterum inierroga- clus filiusAlbanensis electus ad locum veslrum , in
lus in jutlicio coram nobis procuralor Gurcensis quo reliclis soeculivanilaiihus Doinino militalis, de
episcopi utriim idem episcopus pro excommunicalo mandato nostro- dudum accedens, quoddain feceril
se hahcret, respontlit quod revera Salzeburgensis institutum secundum quod vivere debeatis, nos ve-
archiepiscopus excommunicavil episcopum et capi- stris sttpplicationibus inclinaii, inslilutum ipsuni,
liilum quarta feria, et post terliam vel quarlam sicut pie ac provide factum esl, approbantes, illud
• diein dedit ipsi licenliam audicndi divina ei ul divi- staltiimus robur debitum obtinere, inliihenles nc
nis officiisinteresset, quia ipse propler debiiitatem v quis contra illud vos atideat molestare. NuIIi ergo,
inanus celehrare nen potest; et ex lunc divina sibi etc constitutionis el inhibiiionis, etc. usque incur-
fecit ofticia celebrarf, et exercuit ea qure consue- surum.
veval exercere. Nos autem inieiioquendo respon- Damm Lalerani, vn Idus Maii, ponlificalus noslii
dimus quod si res laiiter-se haberet, episcopus idem anno quaiiodecimo.
pro absoluto esset habendus, nisi postea excom- LI.
miinicalionis senlentiam.excepissct. Tesies auleni NOBILI VIROWLADISLAO (200) NATO QUONDAM NOBILIS
qui fiicrint nominaii, etc usque perhibere, nullis VIRlODDONIS (201) DUCIS POLONiyE.
lilleris obstantibus proeter assensum partium a sede Recipilur sub proteclione beali Petri.
apostolica iimpelraiis. Quod si nop omues, elc. tu, (Laierani, 111Ithis Maii.)
frater episcope, cum eorum allero ea, etc. Cum a nobis petitur, elc. Eapropter, dilecle iti

(198) Vide lib. x, episi. 54, el lib. xi, cpist. 99. (201) Odonis sive Olionis riiieis Pomeranire, cujtis
- (199) Cod. Colbert. Murdeco. cloiiiiuiuniexploso patie Miesislaosene silii vindiea-
(200) Wladisluo. Sputatoii. Cromerus liii. vu vcral, Cazimiri partes sectitiis. Porro tluccm Polo-
Polon.inLesco Albo. iiirc Yocatlunocciuius, quia Ponicrania niajor Pau-
 417 PONTIFICATUS ANNO XiV, CHRISTI 1211. 418
Domino fili, devotionis tuacsincerilalem quam circa A , stris fuissetauribus intimaliim qnori ipse contra veue-
libertatem ecclesiastieam [geris, el quam Ecclesiis rabiles fratres noslros Antissiodorenscm et Aiirelia-
et personis ecclcsiasticis in tuo diicatu recognovisse nensem episcoposindignatus, rem agi proeceperilneii
dignoiceris (202), attendenles, ut ab Ecclesia pro- ulique sui moris, sed neceiiam sui juris, corum fa-
lectior is, griuiam sentias qaam satagis honoraro, cienssaisiriregalia,neciioneliamqiia!damaliapraelcr
persoiam luara cnm universis honis qure inprro- ilia, licel nondum essenl confessi de forisfaclo all-
senliaciiin rationabiliier possides, aul in futurum quo vel.convicli, nec ad satisraciendiim commoniii
juslis modis poleris adipisci, stib beati Petri et no- vel inducti, pro co quod quidam milites eoriiindeni
stra (205) proiectione suscipimus ct pracsenlis scri- in stio exercilu consliuili ad locum quem eos aclire
pti palrocinio communimus. Ad indicium auiem prseccperal cum aliis accedere recusarunt, ahsenli-
hujiis a setle apostolica proteciionis percepise qua- bus ijisis episcopis per licentjam ah ipso libcraliicr
luor marcas gratis oblalas singulis liienniis nobis impetraiam, ac super his ipsorum et vestris sup-
nostrisqiie successoribus ad Polonioe pondtis per- plicationibusniinimeacquiescens, coegevileos misc-
solves. Decerninuis ergo ut nulli omnino hominum, rabiliter ex»ulare ; nos serenilalem suam rogandam
ete. usque incursurum. duximus elmonendam,etin remissionemsibisuorum
Dalum Laterani, III Idus Maii, anno quartode- B ' injunximns peccalonun, ul pro.divini nominis gloria
cimo. et aposlolicse sedis honore faceret proefatis episco-
LII. ]>is suhlracla resiitui universa, et eos secunduni.
ARCHIEPISCOPO SENONENSl (204) ET SUFFRAGANEIS EJUS. consueludinem approbatam juste ac modesle Ira-
De negolio episcoporumAurelianensis el Anlissiodo- clari, donando nobis intercedemibus pro Dco et
rensis. propler Deum si quam praefali ponlifices adversus
(Datuni, ui tii alia.) eum commisissenl offensam , ne hac occasione con-
(205) llle sincerse dileclionis affectus qua charis- tingeret inler regnum etsacerdoiium scandalum suh-
simi in Christo filii noslri Philippi regis Francoriun oriri, quia nos in majorihns curarenius grata ei- -
illustris zelaniursalulein nos vehemenier inducit ut dem , faciente Domino , vieissitudine respondere.
si quando conlra raliones et libertates ecclesiasti- Ijise vero inler crelera per suas lilleras se excusavit
cas, quas in regno suo illresas hactenus cuslodivii, quod alia quamregalia saisirinon fcceral, nec ipsos
aliqiiid dicilur commisisse, apud ipsum opporlune coegerat exsulare , cum l.ibere possenl in suis dios-
liioiiilisei precibus insistamus; quatenus illius in- cesibus comiiioraii , ei si super his curise suae vel-
tuilii in cujusoculis nuda sunt omnia el aperta, qui p, lenl subire judicium ; quod quandoqiie acceptarenl
propler progeniiorum suorum (206) devolioiiem el audire, ob revereniiam noslram condoiiare paralus
suam Ecclesise suse reverenter exhibilam regnum eral emcndam , si fcrsiian tenerentur sibi aliquam
suum cusiodivit illeesum, quin etiam magiiifice exhibere. Licel autem iiclem episcopi in regiio suo
augmentavit, contrilis graviler regnis illis quorum lihere commorenlur, ex eo tamen exsules possunl
reges rationes el libertates ecelesiaslieas infringere dici quod a propriis domibus suni cjecti et rebus
jiroesumpseruni, illud corrigal et emendel, vincens aliis spoliati. Alia etiam qnam regalia saisisse vide-
salubriler semelipsum pro Deo et propter Deum; lur cum domos episcopales, quae eadein inimunilate
cum sic vinci sibi non cedal ad dedecus, sed po- qua ecclesise gaudent (207), el eorum ulensilia et
iiiisa(Ihonorem,silquenihiIominusSibiapudhomines mobilia undecunque deducla fecerit occupari. Judi-
magisqiiam vincere gloriosum. Sanecum dudum no- cium auicra spoliati subire non debenl, cum ex ge-
nonia dicilur a Cromero ibidem el lib. vi in Cazi- (207) GatirfetiCquanivisprivilegiimelas iransgreli
iniro. noii liceal, c. Porro, De privilegiis, qiioniam lex
(202)fiir/noscejts.Dispari consilio palrui sui Wali- piiva. 1, de lala apud Gellium lib. x Noct.
sdai Magni,siveLosconogi, qui Dei leinpla vi armata Altic. c. 20, privato imo nec privati rcgni metas excedit ex
coiiculcaverat. S. C. adversus uiiiini aut alteruin Helveliorum, quo-
(203) B. Petri el noslra male igilur Rzovius qtii rum limiit? Bernensi senauis augusii purpuraia
in llonorio III 1218, § 6, vull euiiidein pontificem Djurisdiclio lerminaiiir.. Abntiehant siquidem in su-
Ladislaum dic. Walisdaum spulalorem ducem et prema cnria contestari, quod apostolicam Romamc
Ecclesiam Calisiiensem in Polonia x Kal. Junii sub Ecclesise religionem non seclarenuir, ideoque pri-
juoieclione B. Pelri suscepisse, sed aliier sensissel vilegio sociorum , qui regis imperio famulari glo-
eruditus vir si sorie magistra epistoue istius con- riautur, fori pricscripiionem pioponebant, sed pu-
texiiini leg:ssel. Hsecenini gesla luere anno Domiiii hlice pro tribunali liliaio, eo quod iu judicio ex ciia-
1212, lnnoc. ponlificauis anno 14. lionis libello non sletissenl, conlumacia noiati suut,
(204) Senoiiensi de quo lib. xm, epist. 14, quam patronoijuc eorumdem in excusatiouis allegatione,
vide ad inlerprelalioneni bujus,epislolre, ei epist. i, aitestalio coram omnibus concessa fuil 9 Julii 1609.
lib. xvi. Cselerum aiiimadverle ex hac episiola, ubi majus
(2ii5) Vide lib. xni, epist. 190,19i concediiur privilegium, niinus concessum videri c.
(206) Progeniloruin et Caroli Magrii, qui ex parle xxvir De decimis, et ibidem glossa. Quod
ortliodoxiis imperaiorPippiniiu iiimiiJi insciipliane ex si doiiius augusta privilegio gaudel lolo til. De
Chron. S. Benigni Divionensisdicilur, aclde.Rohcr- privileg, dom. aug. lih. xu. cotl. Ecclesia parem
lum ci alios qui regite nuriiiliceiuioeliberaiitale S. titulum immunitaiis consequelur, quem Trajani
U. E. impeiiiiin auxere. Vide lib. xvi, cpist. 2 el nostri Chrislianissiini eidem jamduduiu conces-
Feiriiiiium, De juribus regni privil. 2, c. Adrianus, sere.
c. In sijnodo63, disiincl.
419 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 420
nerali, sicut accepimiis, consuetudine regni sui (208) ,A^vamcn, apud eumiterala parlium instaniia duxi"
(idelis a domino sine jutlicio (209) spoliatus nec mtis insistendum, excelleniiam regiam roganles at-
diem ab ipso supcr spoliatione sua vel alio tenealur lcntius el inoneiiles, hoc a sua magnificentiapclen-
recipere, nec in ipsius curia cxperiri, nec eliam vin- tes in donum, ul pro reverentia nosira judicio super-
culiim fidelitatis scrvare. sedeat, salvo jure tam'illorum quam suo, illosque
Cum igiiur super prsediclis se duxcrit excusan- restiiuat, donata nobis emcnda (212), sicutperlit-
diim , cl illud siletulo transievit quod eorum fecit teras suaspromisii, si quamsihi exhibere lenentur,
saisiri (210) regalia, cum nccdum tle aliquo foris- ul ex quo intendit facere nobis gratiam faciat eam
facto confessi fiierinl vel convicti, nec ctiam ad plenam, prout eum faeere ac nos rccipere decel ;
salisfacicnduin conunoniti vcl inducii, tacite id con- ita quod propler boc magnificeiuhe sure grata lenen-
cessissc vidclur. Quod eliam ex tcnorc lillcrarum inur vici.ssiiudinercspondere. Ciedenies igitur pru-
siiarum, quas prsefatis episcopis dircxil, eviileuier dcniiam et soHicitudinem vesiram apud eumdem
apparct; in quibus coiiiinclur cxpressc quod mili- regein posse proficere in hac parte, fraternitati
liluis coriim pixccpcral ul ireiil cum liaronibiis vesirae per ilerata scripta proecipiendo maudamus
(211) illis quosad qiienulain locumduxerat destinan- qualenus diclum regem ad ea quoepacis sunl solli-
ijosct quia illi ad proeccpuini ipsius illuc acccderei B cite ac prudenter roganles, ipsum seduiis exborla-
iiohicruui- dixit ipsos cpiscoposcrga se de excrcitu tionibus el monilionibus iiiducalis ul nostris preci-
delccissc, el proplcrca illonun saisivit rcgalia el illa hus acquiescens exscqualur promissa liheraliler ac
quoc iu cis perlinenl ad jiirisdiclioncm lerrenam. libenter, ut ex hoc divinam conseqtiatur graiiam in
Liulc pioesiiiiiiliirquoilin causa ct liiodo minus or- praesenliel gloriam in futtiro ; exhihentes auctori-
dinaie proccsscrii coiura cos, cum pro alicna culpa, late noslra suffulli pracdiclis episcopis auxilium et
vidclicel niililmn, si qua fuii, spoliassel eosdem consilium neeessariurn ad libcrlaiem ecclesiaslicam
noii convictos ncc nionitos vcl citatos. Ycvumquia conservandam, ila ul non debealis de limiditale
SU.Psaltiii magis cxpcdii et honoii in intuilii pre- (215) vel remissione (214) redargui, sed de rigore
losi s-aiiguinisJesu Christi, quo sibi sponsam suam, ac solliciludine commendari.
Kcelesiain viihiicet, dos|:onsavil, ciiiein condonet Daium Laterani, n Idus Maii, pontificatus noslri
si ab ipsitis iuinLlris in ipsuni aliquiil sit commis- aiino xiv.
suiii quam illi molcstiam infcrat iiidebitam vel gra- Scriplum esl in eumdemfere modutnsuper hoc regi

(208) Consueiudinercgnisui, quacdicilur jus non batur adversus Theophilam du Bo:s mense Decembri
scri|itiim KyuKsoivootT« krJnapiul scliol. Ttiucy- C2 anno Domini 1615. Nam eiiamsi in jure municipaii
rilrils ili ilia sciba 1'ciiclis v.v.io';oiv.youfOiOVTE,v.io— Burgundiao,prascriptis verbis non concipialur feudi
yj.votitxo'toy'j-ju.ivnv yioovai, jllSCOIISCliSU Ct liiOliljus prehensio, lamen ab emphytensi ad feadtim argti-
vai TOJVsh-fWj VOUGOCCIK reccpium, Thcnphilus, § 1 nieiitoducto oblinet, titpote, qu;e domiiiuin direcium
Dcollicio judieis apud '.liisliniaii. privative speclet, in lanium ul ali eoilein cedi, el
(209) Sincjudicio. Malomorc aliqncm intcrprcta- lanquam privalum commoduni doinini transferri ali-
lioiiciiiluliiliciaiii juris niiiliicipalis liuioccntio sug- quo liiulo possil, quidquid seulial inierpres consue-
gessisse paii:1.c\ illis vcibis (sicui accepiinus). Nam ludinis Parislensis § 1, glossa 1, in verhole Seigneur,
si siibjicianuis Pliilippiun rcgui consiictiidiiii, ex n. 54 ; sccus in jure gentilii reiractus ex S. C. 15
cjtisdeiu loruinla, iilc et jure optimo sine judicis Junii 1607, quia proximus agnatus lreriiiurex jure
nueioiitiue fiuduni pivhendcre pottiii, raiionedirecii nuinicipali,cujus rcligio in ha'c parte adversaturjuri
tloininii, cuius iniciiiioniMiihabet fundatam in re. i. communi vnlgata I. Diidum<J.de contrah. empt.
iu universo regno ; lcurioriiinqueoinnium cst domi- (210) Saisiri. Prehensioiiem, saisinain vocat.
iuis dirccius ut ipse, idcoque pioprietaiem dominii (211) Baronibus.Proceribus Francirc, phues etiam
habei per vassallum (sicul cajleri feurii (loiniiii)cum optimates el barones congregriri fecit Aymonius lib.
is jfossidcal,cujus nouiiue quid pussidt.lur, ar^u- v De gcstir. Fraiicorum c 55. Y. Boerium in cou-
meiiloducto a iiliofamiliaset servi>,quorum nomine suetucl. Bilurig. cl jurisd. omni jud. § 5, glos. 5.
pater el dominus possidere dicuniur I. xxiv, quod (212) Emencla 60 libiarum Parisieusium si super
servus deacqiiir. vel omiu. poss. qu.c non lanium .n appellaiioniscausa episcopi nonobtinuisseiitex proe-
est corporis, quod remaiiet penes vassallum, sed "' scripto constiiiiiionis regiae § 4, parte i vet. Sl.
eiiaiii juris et directi clominiiin hac specie, cujus partain., tii. De appell. et emenda, vel si vaclimo-
illibaliim imperium sibi doniinus feudi retimiit 1.ait nio contraclo in judicio dicta die non slelissent,
proetor,§ ull. deprecario. Plurimum eni:n ex jure tunc enim aeremodiciivinculo asiricli fuissent. Hu-
pnssessio iniilualur 1. Posscssio 49. De acquir. vel jusmoili autem multas, fructus juiisdictiouis vocat
omitl. posscss. ; scd eljure cominuni idem praislare Balrius1. 1, C. De frucl. et litium exj). Tacitus, xiv
potuit, ciini piehendens nulltim judicium exerceat, Aiinal.,c.lO: «AuxiiquePatruni honorcm slatuendo,
sed suo juie utalur arguiuento I. 1 C. si servus ex- ul qui a privaiis judicihus ad senalum provocassent,
port. vwn. Eieniin via facti, 1. extia judicitim con- ejusdem pecuniie peiiculum facerenl, cujus ii qui
cepta jure suo ulenli cosicedilur apucl Chass. incon- imperium appellavere. Naui aiitea, inulia pecuniaria
suei. liurg. § 1 ct ult. De feudis. Mansueriusin praxi iieqnaqiiainirrogata lemeieappellantibus reperilur:»
de feuclis§ l; cleindeagil coiam judicc, ex consti- quod justus Lipsius non auiuiadverlil, cluniin ge-
tuiione regia Philippi IV. De feudiset Caroliix anno nere, loco supra cilato, de appellatioiiibus iractat.
Doinini 1505, § 11, cujus senteniia decernilur, an (215 Timidiialem quae a ciiiiahulis regui iloreji-
beue vel male, preliensiosive leudi vindicaiio lacia lissimi dainnala est, utlibertatem seu franchisiani,
liiciit. Lucius Plac lit. 5, c. 1. quee omnia ordine quee eidem Fraucisc noiiien iuijiosuil, oculis etsinu
judiciarioin stiprema curia processere, cum nobilis oscularctur.
vir Gaspardus Lourdiims de Saligny ralione castri (214) Remissione quam diligenlissinii Ecclesise
Saucii Joannis in comitatu Cadroleusi siti experie- Gallicanrr.Patros ingcnua virilis aniini sanctitala
*2i PONTIFICATUSANNO XIV, CHRISTI 1211. 422
usque grata tcneamur vicissitudine responderc In A j noslram audienliam pervenissel quod Reomense
cumdem fere modum ut supra scriplum esl Carno- monaslcrium lam in spiritualibus quam in lempo-
lensi el Trecensi episcopis el dileclo filio Willelmo ralibus non moriicum foret collapsum, venerabili
archidiacono Parisiensi usque gloriam in futuro, ac fialri nostro Edtiensi episcopo cl dileelo filio abbati
solliciiudo et diligentia vestra clarcat in effcctu, de Buxcria dedimus in mandatis ut ac! iricm mona-
cunuilusqiie vobis cx hoc acternoe relributioiiis ac- steiiiun accedenles, qnre ibiriem corrigentla essent
crescai, et nos devotioiicm veslram possimus non corrigereiit tam in capite quam in membris. Ipsi
imineriio coinmendare. vero, sicut ex litteris eoruin accepimtis, mandatum
Datum, ul in atia. apostolicum exsequenles, ad loctim personaliter ac-
LIII. cesscrunt, et inquisilione proehabila diligciui, prsc-
TURRITANO ARCniEPISCOPO. falum lnonaslerium lam in spiiilualibus quam in
Dalur episcopoSorrauo facullas cedcndi. leniporalibus invenerunt mullo melius se habere
(Laterani, viu Kal. Junii.) qnam se longe reiroactis temporibus haljuissei.
Supplicavil nobis venerabilis fralcr nosler Sor- Quosriam etitun de frairibus, qui cum dileclo filio
ranus episcopus ut ei cedendi Iiceniiam concedea-e ejnsdein coenobiiabbate discordcs erant, ad veram
(lignaremur. Quocirca rralernilali tuse per aposlo- B ] pacem et firmam concorcliam revocarunt. Nuper
lica scripta mandamus qualeuus si videris expedire, aulem iiunliiis vcnerabilis fratris nostii cpiscopi
cum etiam dilectus filius nobilis vir Turritanus ju- Lingoiiensis ad prseseniiam nostram accedens, a
dex ssepius hoc per suas litleras nos rogarit, eidem nobis inquisitioncm contra diclum abbatem ad vos,
aiieloiitale nostra Iicentiam cedendi conccdas, in- prredicioriim mcnlione non habita, impelravii. Cum
jungens eitlem ul ad clauslrum sunm redeai el Ifci— igitur, sicut cx mullorum religiosor.um virorum le-
dera suuiii impendal Doniinofainiilalum. slimonio nec non etcapituli Reomensis accepimus,
Datum Lateraiii, viuKal. Junii, ponulicalus n*slri idem abbas monaslerium ipsum, sicut vir providus
anno quartodecimo. ct discreltis, lam in spirilualibus quam iu lempora-
LIV. lihus per Dei graliam nou modicum augmentarit,
ABBATI ETCONVENTUI REOMENSI. discretioni vestroeper aposlolica scripta proccipiendo
Adversusexacliones episcoporum. maiidamiis quaienus supersedcnies negotio wemu-
(Lalerani, viu Kal. Junii.) rato, in facienda inquisitione aucloriiate litlerarum
(215) Cum a nobis pelitur quod justtim est, etc. noslrarum nullalenus procedatis, ne innoccntia con-
Eapropter, dilecti in Domino iilii, veslris jusiis po- lundalur aut veritas conculcetur.
stulationibus graio concurreutes a.ssensu, prsesen- Datum, ul in alia per tolum
lium aucloritate districliusinhibemus ne venerabiles
fratres nostri Lugdunensis arcbiepiscopus el epi- LVI.
scopus Lingonensis vel aliquis vestcr prtelatus pro- SAKCTAt C0LUMB.43 SENONENSIS ETSANGTI GERMANI ANTIS-
curationes aul exactiones intlebilas a vobis extor-
sed his Lateranensis SIODORENSIS ABBATIBUS, ETDECANO ANTISSIODORENSl.
quere praesuiiial, quoe juxla
ilatuta concilii debenlur eisdem contenli exislant, Ejusdem argumenli cuin epistola. 54.
sialuenles ne aliquis in vos vel villas vcstras sine (Lalerani, xvi Kal. Junii.)
maiiifesta ct rationabili causa excommunicalionis,
Cum dilectis filiis abbali et monachis Keomensi-
siispensionis vel imerdicli senleniiam audeat pro-
iiiulgare. Dccerniiiius ergo ut nulli omnino hoini- bus tliixeriinus indulgeiidum ne venerabiles fratres
num, elc. inhibitioiiis et constiluiionis, etc. usquc nostri Liigdunensis arcliiepiscopuseiepiscoptis Lin-
iiicuisurtim. gonensis vel aliquis eorum proelatus procurationes
Daiuin Lalerani, YIII Kalen. Junii, aono quarlo aut exactiones indebitas ab ipsis extorquere proesu-
deciaio. _ mal ct districiius inhibuerimus auclorilate aposto-
j
lica staluendoj ne aliquis in eos vel villas ipsoruin
LV.
sine manifesta et ralionabili causa excommunicalio-
ABBATl TUEOLOGI, ET PRIORI C ISTERCIENSI.
nis, suspensionis cl iuterdicti senientiam audeat
De reformatione monaslerioReomensis. promtilgare, discrelioni vestraeper aposlolica scripla
(Daluni, ut in alia.) mandamus quatenus illos qui contra inliibilioneiii
(216) Quolies per suggestionem falsitaiis el ve- et consliliiiionem nostram duxerint temere vcnien-
rilalis suppiessionein circuniveniie nos aliqui sata- duni, ut ab hujiisniodi prscsumptionedesislanl, cen-
gunt, circunivoniunl potius senietipsos ; quia co- sura canonica sublato appellalionis ohslaculo com-
gnita veriiate, quidquid laliler iinpelrant, nul- pescatis. Quod si non omnes, elc duo veslrum
lius decerniuir esse valoris, cuin inendax preca- t», ..'vi
lor carere debeat impelraiis. Sane cum olim ad DrUumLaterani, xvi Kal. Junii, anno xiv.

fulii, a negoliis quro.srcpius reipublicre Christianoe a ponlif. max. commendentnr.

incremenio, aggressi siinl, totis viribus abilicariinl, (215) Virieinfra episi. 56.
it.i ulde vigorecl solliciiudine, debitoelaudis elogio (216) Vide iiilra episl. 61.
 r
_,_« INNOCENTUn PP. REGESTORUMLIB. XIV. m
LVII. A LIX.
TOLETASO ARCHIEPISCOPO. SANCIO ILLUSTRl BEGIPORTUGALENSI. |
'
Excusal sc cjttod non possil de primalia judicare. Super eodemet aliis.
(l.aterani, Kal. Junii.)
(Lalerani, vn Kal. Junii.)
(217)QiiodpetiiionesquasobiulislinobisperM.cle-
t-icuni tuiini super negotio primalite nondum admisi- (219) Ex lenore lilterarum luarum accepimus
inus, noiiex durilia, sed ex providenlia noveris pro- evidenter quod cum aposlolica sedes inclytse recor-
cessissc, cum el in his et in aliis opportuno lem- dationis Adelfonsum progenitorem tiium nomine
pore le velimus, qiianlum cum Deo possumus, ex- regio ac regalibus insigniis decoraril, et ipsum ac
auriire. Sed cum ex Saracenorum incursu grave successores suos adoptans in beati Petri filios spe-
iiunc tinieatur Hispanise dispemlium imniinere, non ciales, eos et regnuin Porlugalense specialibus pri-
oporlel oecasione hujusmodi primalire alitid in Hi- vilegiis suaque protectione curaveril communire,
spania modo scandalum suscitari ; prseserlim cum lu in regno, Domino dispanente, suceedens eidem,
libi jus luum minime negligeiui providentiam ipsam ad clementiam ejus recurris sub confidenlia speciali,
nolimus esse damnosam. Ejus igilur exemplo qui . nonhsesilans ullo modo le ab ipsa in juslis pelitio-
ail: Cum accepero lempus, ego jusliliam judicabo nihus exaudiri. Inde esl quod volens animaetuae
(Psal. LXXIV), cum opportunum tempus adveneril, saluti et regni libi commissi iranquillitali consulere,
libi judiciuni el justitiam faciemus. nec non in posterum tuo generi providere, ne in-
Datum Laterani, Kal. Junii, ponlificalus noslri leslatus decederes, de rebus luis mobilibus et im-
anno quarlodecimo. mobilibus teslamenlura, episcoporum et baronum
terrae luse consilio, ac assensu etiam primogeniti
LVIII.
ILLUSTRI iilii lui, qui libi debet in regno succedere, condi-
BEGIPORTUGALI/E.
disli: poslulans illud per sedem apostolicam confir-
Confirmat ejus leslamenlum. mari, ne ipsum cujusquam temerilas violare prre-
(Lalerani, vi Kal. Junii.) sumal. Et quoniam ex humana fragilitale pro vio-
(218) Is qui tangit monles et fumiganl cor luum lentia cleriuorum et reiigiosorum virorum caplione
tctigisse videlur ad poenitenliam salutarem, dum in canoriem soepiusincidisli sententise promulgalse,
corporali segriludine le affligens, ad sanandas spiri- in gravi adeo aegritudine consiiuitus quod de pro-
luales oegritudines te induxit, qualenus recogiiando prii corporis saltile desperas, a venerahili fratri
annos luos, in amaritudine animse tuse pro exces- ,Q nostro Bsracensi eleclo absolulionem humiliter po-
sibus tuis, quibus Creatorem luum multipliciter stulasli; qui tibi eamtlem impendil juxla formam
olTciulisii,offerresei sacrificium vesperlinum. Unde Ecclesise consuetam. Verum quia nullatenus du-
licel infirmus corpore, animo lamen sanus, legili- bilas quin quod in excessibus hujusuiodi et aliis
nium condidisti, sicul accepimus, lestamenlum , in quampturibus, quse, instiganle humani generis ini-
quo, pro luorum remedio peccalorum, piis locis et mico,te commisisse vehenientissime doies, divinam
viris religiosis nec non infirmis el indigenlibus mulia gravissime offenderis maj'estatera nobis humiliier
legasii, de filiis et filiabus, nepotibus ei nepiibus supplicasli ut pcenilenliam libi a prsefalo electo
tuis, nee non el aliis quibusdam personis, ac eiiam injunctam et absolutionem impensam ralam digna-
ipso regno provida deliberatione disponens. Quse remur habere, leque absolvere a debilo quo teneris
omnia suppliciter postulasti per sedem apostolicam pro excessibus memoratis apostolicam sedem adire.
confirmari, sicut in scriptis authenlicis continenlur Nos igitur exisliirianles prsefatuni eleclum, utpote
expressa. Nos autem ipsius seriem leslamenti coram virum providum el honestum, circa te in praediclis
nobis perlegi fecimus diligenter, et intelleximus provide processisse ac maturitalem debitam obser-
jinnia rite disposita ; illis duntaxat exceplis qnae. vasse, processum ejus ralum habentes, serenitati
dc quihusdam moriasleriis disponere prsesumpsisli, D in.-cduximiis injungentlum ut injunclam tibi ab eo
wisi forsan de jure iniellexeiis palronalus, cum pcenileniiam salularem humiliter exsequaris. Et
juxta canonicas sancliones nulla sit laicis de rebusi quoniam saluli tuaecredimus expedire ut ea quaepro
ecclesiasticis attributa facuitas disponendi. Quare: luoruin peccatorum remedio in testamento legasti,-
tuis supplicationibus inclinali, teslamenlum ipsumi, te vivente factas erogari, exeelloiiiise luoeconsnli-
iu cseteris omnibus approbanies, illud juxia finalei inus bona lide ut id adimpleri facias cum prsesens
lure dispositionis arbilriuni statuimus el prsecipimusi vita vegetat mos artus, non exspecl.ansul posi mor-
itwiolabililer observandum. Nulli ergo, etc, appro- teiii luam ea alii exsequanlur quoepotes facere per
halionis, constitutionis et prreceplioiiis,etc, usque' te ipsum.
incursurum. Datum Laterani, vn Kal. Junii, anno quartode-
Daluin Laterani, vi Ral. Junii, anno quarlode- ciino.
cimo.

(217) Virielib. xm, episl. 5. •(219) Vide supra epist. 8 et lib. i, epist. 99, et
(218) Vide infra epist. 60,115 el seqip lib. xv episl. 24.
 125 PONTIFICATUSANNO XIV, CHRISTI 1211. 42(5
LX. A de villiaco [Juliaco] , capellam Sancti Medardi,
COMPOSTELLANO ARCUIEPISCOPO, ET BRACARFNSI ELE- ecclesiam de Scolis, ecclesiam Estivei, ecclesiam
GTO,ET ZAMORENSI EPISCOPO. Camedonensem, ecclesiam de Siez [Esiel], eccle-
Vt facianl observari teslamenlum regis. siam de Beleun cum capella de Reu, ecelesiam
(Laierani, vi Kal. Junii.) de Barro cum capella de Torceio, quidquid jtiris
ls qui langit monles et fumigant cor charissimi in^ habetis in villis Sancti Remigii, videlicel Betfontis,
Cliristo filiinostri illustris regis Portugalirc letigissee Yisarnei, Teleliaci ; quidquid eliam fvater noslei
videtur ad pcenitenliam salutarem, dum ipsum af- Godefridus Lingonensis episcopus vobis jusle con-
fligens aegritudine corjiorali, eumdem ad sanandass cessil et scriplo suo firmavil. ln Etluensi episcopalu
rcgriiuilines spiriluales induxit; qnatenus, elc, inx ecclesiam de Jonaio, ecclesiam de Suiciaco, eccle-
eumdemfcre modumul in (220)prima, usque illis dun- siam de Sancto Germanode Mondavit [Mundaum],
laxatexceptisquae dequibusdam monasteriis ordina- ecclesiam de Tisiaco, ecclesiam Sanclse Magnenlioe,
re praesumpsil,nisi forsan de j'ure iniellexeril patro- capellam de Rouredo, ecclesiam de Cadriaco cum
natus, cum j'uxta canonicas sancliones, elc, ini capella ejusdem villae, ecclesiam Sancti Medarrii,
eumdemfere modum ut in eadem, usque inviolabili- ecclesiam SanctaeMariaein villa Jovis. In episcopatu
ler ohservanduin. Quocirca fraternitali veslrre perr '* Maiisconensi, in Saiurniaco ecclesiani Sancli An-
aposloliea scripta praecipiendomandamus qualenus3 dreae cum capella Sancti Leodegarii, ecclesiam
lestamentum ipsius faciatis aueloritate nostra fir- Sancli Martini de Cereis cum capellis ad eam per-
Kiter observari, contradictores, si qui fuerint, per. tinenlibus, capellam de Bucheriis [Bufariis] cum
jcensurani ecclesiasticam sublato appellalionis oh- appendiciis suis, in episcopalu Nivernensi mona-
slaculo compescendo. Quotl si noa omnes, elc, sterium Sancli Petri de Glanno. In Tullensi episco-
iinguli veslrum ea nihilomiims cxsequanlur. palu ecclesiam Sancii. Slephani. Concordiaraprre-
Dalum Lalerani, vi Kal. Jtinii, ponlificaUis nostrii ierea inler vos el sorores ecclesioeSanctre Marioe
anno quarto decimo. de Rubeomonte de parochia Asiaca a fratre noslro
LXI. Gottefrido Lingonensi episcopoutriusque parlis as-
eCTDONI ABBATI MONASTERIl SANCTI IOANNIS REOMENSIS,sensii rationabili providentia faclam favoris nostri
EJUSQUE FRATRIBUS TAMPR/ESENTIBUS QU.VMFUTURIS j munimine roboramus. Ex clonationeGalteri qunndam
REGULAREM VITAM PBOFESSIS IN PERPETUUM. Lingonensis episcopi ecclesiam de villa Morien.
De confirmalioiieprivilegiortun. cum appendiciis suis. Ex donaiione Manasseriiquon-
(Laterani, n Kal. Junii.) rQ dam Lingonensis episcopi ecclesiam cle Marmajaiis,
(221) Desiderium quoil ad religionis propositumi Ecclesiam de Sanlingne, ccclcsiam de Pise cum
et animarum salutem perlinere monstralur, aclore> appendiciis suis, capellam Sancli Thomre apnd
Deo, sine aliqua est dilaiione complendum. Eapro- Montem [Turin] Barrum, ecclesiam de Columble.
pler, dilecli in (Domino filii, vestris juslis postula- Ex donaiione Ililduini quondam Lingonensis epi-
tioriibus clemenler annuimus, et proefatum bealii scopi donuimDei de Espessia. Ex donatione Hugo-
Joannis monasterium, in quo divino raancipati estis5 nis quondam ducis Burgundise gestium quod habe- ,
obsequio, gloriosornm virorum Clodovei el Carolii bat in villa monaslcrii Sancli Joannis, et domum
et aliorum regum Francorum proecepiis munitum,, beati Thomsejuxta capellam apud MontemBarrum,
el fralrum noslrorum Segoaldi,lirunonis, Joceranni, furnagium homiimm ultra pontem manentium, jus
Guillencietaliorum Lingonensiumepiscopomm scri- quod nullus ibi furnum sedificet proetervos, pres-
plis roboratum, ad exemplar Patrum et praedeces- soria Montis-Barri, et provenlus ipsorum. Ex do-
sorum nostrorum sancloe recordationis Alexan- nalione Oddonis ducis Burgundire filii proedicti Hu-
dri (222), Innocenlii et Engenii, Romanorum ponti- gonis gestia qtiae habehat in villis, scilicet Vineis,
ficum, cum possessionibus et bonis suis sub bealii Barro, et Atlieis, tam in hominihus quorumlibet
Pelri et nostra prolectione suscipimus et proesenlis ; D aliorum. Ex donaiione Galleri quondam Lingonen-
scripti privilegio comnuinimus, slaluentes ut quas- sis episcopi, in ecclesia de Esposse quatuor libras,
cunqne possessiones, quaecunquebona idem mona- in ecciesia de Pisa quatuor libras, in ecclesiade
slerium iniprsesenliarumjusle el canonice possidet, Columble quadraginla solidos monelse Diviouensis
aut in fuluriim, etc, usque illibala permaneant; ini Composilionem. [ducis. Concordiam]quoque inier
quibus haecpropriis duximus exprimenda vocabulis:: vos et canonicos de Espissia super decem libris
Ecclesiam videlicel de villa quredicilur Corpus San- censualibus usualis moneioeper lerram nobilis viri
cli, ecclesiam Alteiensem, ecclesiam Sancii Georgiii ducis Burgundioe et aliis rebus, sicut in aulheniico
de Simiriaco, ecclesiam de Biriaco, ecclesiam de> Iiilduini qnontlam Lingonensisepiscopi continciur,
Vineis,ecclesiamde Trullriaco, ecclesiam de Asiaco, rationabili providenlia factam, nec non et composi-
ecclesiam de Niudis, ecclesiam de Asinariis, eccle- tionem inter vos et nobilem virum Guidonem de
siam de Corlemmiaco, capellam MonlisBarri, ec-- Capis super capella quam idem nobilis conslruxit
clesiam de Buciaco,ecclesiam de Riciaco,ecclesiami apud Juleium [Juliacumj, sicut provide factresunt
(220) Supra ep. 58. (222)Apud Rovenum pag. 241, lnnoc, Mg., A«-
(221) Vide supra epist. 54, el seqq. xandri et alior. pdnt.
P/TROL. C€XVi. r-14
427 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 428
et ab utraque parie sponle receptoe. Ad hoc etiam A . dinis, terriseljuslilia; eec-Iesiasetvillas deCaniaco,
prohibemus ne aliquis monachus vel conversus sub cum justitia et appendiciis suis; ecclesiam de Spi-
professione, elc, ul supra episl. 23, usque re-v' neolo cum duabus pariibus decimae,et dccimam
spondere. In parochialibus vero ecclesiis quas ha- molendini Camelli; ecclesiamSanclre Columbsecum
betis liceat vobis sacerdoles eligere et dicecesano decimiset appendiciissuis; capellam Sancli Wine-
episcopo prsesentare, quihus, si idonei fuerint, epi- mari, cum decimis el redditibus suis; ecclesiam de
scopus curam animarum commiltal, ut ei de spiri- Anziaco servili, cum lertia parte decimaeet terlia
lualibus, vobis vero de lemporalibus debeant re- parle molendinorum, et molendinum quod juxta
«pondere. Obeuntevero te nunc ejusdcm loci ah- castrum situm est, cum terris ct possessionibussuis;
hate, elc.,usque providerint eligendum. Decernimus ecclesiam de Pinella, el villam, cum justilia et om-
ergo ut nulli omnino hominum liceat praefaluin nibtis appendiciis suis; decimam finagii de Passurii,
monaslerium lemere perlurhare, etc, usque pro- el lerliam parlem ej'usdem nemoris, cum lerris et
futura, salva sedis apostolicseauctoriiate ct dioecesa- juslilia; ecclesiamde Crusiaco, cum decimiset red-
norum episcoporum canonica jusliiia. Si qua igitur ditibus suis; ecclcsiam de Puteis, cum domo; ec-
in fulurum ecclesiastica usque seternse pacis inve- clesiam et villam de Curlegradu, cum juslitia cl
B omnibus
niant. Amen. appendiciis suis; ecclesiamde Ebroillo, ct
DalumLaterani, per manum Jcannis SaneloeMariae medieialem decimoc,lerras et redditus, cum perti-
in Cosmidin diaconi cardinalis, S. R. E. cancellarii, nentiis suis; ecclesiamde Turgeio, cum tertia parte
n Kal. Junii, indictione xiv, lnearnaiionis Domi- decimoe,cum lerris, pratis ctsilvis; ecclesiam San-
uicscanno 1211, ponlificatusvcro domini Innocenlii cti Laurentii de Corz, el leriiam partem decimre;
papse111anno decimo quarlo. usuarium silvarum de Wanlai et de Turceio el de
LXII. Ebroiolo ad omnesusus et officinarumeeclesiseSan-
GUIDONI ABBATIMONASTERII SANCTIMICIIAELIS BE cli Michaelis,et molendinorumde burgo Tornodori,
TORNODORO, EJUSQUE FRATRIBUS TAMPR^SENTIBUSel ad omnes usus domus el furni de Curlegradu, ct
QUAM FUTURIS REGULAREM VITAM FROFESSISINPER- pasturam animalium ejusdera villoe,et pastiatictim
PETUUM. sexaginta porcorum, duas partes decimse de villa
Super eodem. quse diciiur Viros. Quidquidjuris habetis in eeclesia
(Laterani ,Kal. Junii.) de Lenlagio lam in reddilibus quam in de.cimis;
Quolies a nobis pelitur quod religioni el hone- ecclesiam de Prataleno, cum terlia parte decimse,
slali coiivenire dignoscilur, animo nos decet lihenli Q terris et possessionibussuis; decimam finagiiquod
concedere et petentium desideriis congruum suffra- Stel dicitur; ecclesiam SancUe Trinilatis de Barro
gium impertiri. Eaproplcr, etc, usque cleinenter supra Secanam, cum terris et molendinis ad eani-
annuimus, et prtedecessorumnoslrovum felicis re- dem ecclesiamperlinenlibus, et nundinis festivilaiis
cordationis lunocenlii, Lucii et Clementis Romano- saneus Trinitatis, id est Dominica, secunda et lertia
rum pontificum vestigiis inhaerenles, praefalummo- feria, et lertiam partem molendinorum de Yilla
naslerium Sancii Michaelis de Tornodoro, in quo> Morini, cmn terris et pralis; terras et redditns de
divino mancipati estis obsequio, sub beati Petri et Yaleriis el de Chaale el de Estorviaeo; lerras cum
nostra proleclione suscipimus et prsesenlis scriplii pralis el reddilibus de Sanctis Virtutibus; capeltam
privilegio communimus; statuenles ut quascunque de Monasteriolo,cum terris,pratis, silvis, cum lerlia
possessiones,quaecunquebona, elc ut in alio privi- parte justitise; capellam et medietatem villseCam-
legio, usque illibalapermaneant; in quibus hsecpro- paniaci, cum juslitia, terris, aquis, sylvis ad eamdem
priis duximus exprimenda vocabulis: Locum ipsumt villampertineiitibus.InepiscopaluTrecensi ecclesiam
in quo prsefalummonasteriumsitum est, cum lerris, Sancti Petri in villa qusedicitur Jassanz, cum deci-
hominibus in eodem burgo manenlibus, et aliis> mis, lerris, molendinis, pralis et omnibus appendi-
omnibus suis pertinenliis. QuidquidGuillelmusfiliusi D eiis suis. Et in eadem p3rochia, in villa quoeTrena
Guidonis quondam comitis et Mathildis comitissoe : dicitur, capellam Sancti Miehaelis; molendina de
Nivernensisin eodem burgo libere vobis concessit, burgo Beraltli et de burgo Tornodori, et molen-
scilicel lolum lerritorium quod infra metas coiiline- dina Bernerii; duas partes sedis molendini sjuod
tur. Decem libras censuales, el ventas illius lerrse,, Chamelli dicilur; capellam de Capa, et totum fina-
de qua census colligitur in villa Tornodori; eccle- gium, cum justilia et vineis; et terram quaediciiur
siam Sancli Ambrosiide Atheiis, cum lerris, deci- Charum, et campum Bamfredi, et tertiam partem
mis el pertinenliis suis; ecclesiam de Laniacovillai communis justiliserVatlisPlanae.Sansenovaliumve-
cum peninenliis suis, et terliam parlem decimsedes slrorum, elc, usqueexigere ac extorqnere praesu-
Laniaco caslro; capellam et villam de Scisciacoi mal. Liceat quoque vobis clericos vel laicos liberos
cum pertinenliis suis, capellam .de Mtileniaco cumi et absolutos e soeculo fugienles ad conversionem
perlinentiis suis, ecclesiam de Valle Pelletana cumi recrpere, et eos absque contradictione aliqua reli-
terris et molendino, capellam drf Floigniaco, el vil- ncre. Proliibemus insuper ul nulli fratrum veslro-
lam, et molendinum, cum justitia, lerris et appendi- rum post factam in eodem Ioco.professionem,etc,
ciis suis; villam quseCarriacus dicitur, cum molen- usque discedere. Discedentemvero, elc, usque re-
 429 PONTIFICATUSANNOXIV, CHRISTI 1211. 439
tinere. Cum autem generale inlerdictum lerrae fue- A LXIV.
rit, elc, usque officia celebrare. In parochiaiibusi PATRIARCHJE JEROSOHMITANO AFOSTOLICE SEEIS
vcro ecclesiis quas habelis liceat vobis, elc, ut in! LEGATO.
alio privilegio,usque debeant rcspondere. De excommunicalioneregis Armeniw.
Staluiinus praelerea ut quicunque in castro Tor- (Lalerani, xv Kal. Junii.)
nodori et in parochia Sancti Aniani moriunlnr, sicut (223) Cum inler Armeniseregem illuslrem et rii-
anliqnitus obtenlum est el hactenus pacifice ohser- lectos filios magistrum el fralres militiae Tenipli
valum, non alibi quam ad veslrum monaslerium stiper casiro Gastonis et rebtis aliis quseslioverte-
deferantur, nisi sui compoles alihi elegerunt sepul- retur, tihi nostris dedimus lilteris in mandatis ut
luram. Indulgemus eliam vobis ui in toto caslro qureslionemipsam concordiavel j'udicio terminares,
Tornodori nulli liceal coemeleriuinbenedicere seu faciens quod slalueres per censurain ecclesiasticam
ecclesiam vel oralorium de novo conslruere, salvis firmiter observari. Gum igitur quidam ex fratribus
tamen privilegiis Romanorum poniificum. Obeunle ipsis ad hoc a magislro el aliis fratribus constiluti
vero le nunc ej'usdemloci abbate, elc, usqueprovi- fuissent ut in eisdem causis agendo conlra ipsum
derinl eligendum. Decernimus ergo ul nulli om- regem, ac eidem respondendo, procederent, et pa-
"
nino, elc, ul in alio, usque profutura, salva sedis rati essent haecomnia, proul eis inj'unctum fuerai,
apostolicaeauclorilaie et dicecesani episcopi cano- adimplere, iclem rex respondere noluit quibusdam
nica juslitia. Si qua igitur in futurum, etc, in eutn- petilionibus eorumdem<;et sic judicio non recepto,
demmodumut inalio, usquepraemiaseternsspacis in- ad quod se Templarii offerebant, bona ipsorum
veniant. Amen. #&&? quaehabebanl in porlu Bonelliel aliis Armeniaelocis,
Datum Lalerani, per manum Joannis SanclaeMa- ex quibus pro majori pavle suslentabantur fratres
riseinCosmidindiaconicardinalis, S.R.E. cancellarii, depulati ad suhsidium terrse sanctse,per violentiain
Kalend. Junii, indictione xui, Incarnationis Domi- occupavit , ponens in domibus eorum cuslodes, qui
nicaeanno 1211, pontificalus vero domini Innoceniii suis rebus illos uli more solito proliiherent. Crete-
papoeIII anno quario decimo. rum, quianequeprecibu3 neque monitis idem rex ab
LXIII. hiijusmndi proposito potuit revocari, eidem regi ox
ELECTO ET CLERO LAUDUNENSI. puvte nostva et auclovitate qua fungebaris mandasti
De non lemere excommunicando. ut cuslodibus a domibus et rebus Templariorum
(Laterani, 111Kal. Junii.) amotis, eosdem circa dispositionem rerum suarum
Sic nervo ecclesiasticoedisciplinoecoerceri debel <„ consuelserestituerel lihertati. Sed, quia nec sicali-
insolenlia perversorum ul eo non opprimanlur in- quatenus flecti potuit aut induci, diem prsefixisli
sonles, cum ccnsura ecclesiastica non debeal esse eidem infra quem desisteret ab hivjusmodi male
innocentum oppressio, sed correctio delinquenlum, cceplis, et res suas dimilleret pacifice possidendos;
ut servus ampulata sibi auricula dextera, gladio, quia paratus eras, si quid adversus eos vellet pro-
quem Pelrus per seipsum exerit fial Malchus se ge- ponere quassiionis, exhihere ipsi quod postulat ordo
rens el dirigens in Dei semilam mandalorum. Sane juris; alioquin, si dncerel insua injusiitia persisten-
dilectis filiis Majore, Juratis, Scabinis, et universi- dum, se scirel excommunicalionissenlentioe subja-
tate commuuiseLauduiiensis conquereniibus, nostro cere. Cumque ipse in sua contumacia pcrdtiraret,
esl apostolaiui reseralum quod vos el alii viri eccle- ac lu eumtlem excommunicalionis vinculo inno-
siastici ssepe in eos el in terras ac familias eorum dasses, auclorilate Dei et noslra omniljus iudigenis
excommunicaiionis et interdicti sentenlias sine et peregrinis in Jerosolymiianis pariibus commo-
causa rationabili ac praciermisso juris ordine pro- rantibtis districtius. inhibere curasli ne ipsi regi ad
mulgatis, ipsos per huj'iismodi senlentias mullipli- faciendam aliquam injuriain vel violenliam Templa-
citer conlra jusliliam aggravantes, Iicet super his riis vel rebus eorum impenderent auxilium vel fa-
de quibtisimpetuntur a quoquam sint exhibere pa-1D vorem; alioquin, postquam ad eorum noiiiiam per-
rati quodpostuiat ordo juris. Nolentesigilur eosdem veniret, cum ipso rege pariter se scirenl excommu-
ecclesiastica districlione indehite prsegravari, cum iiicaiionis vinculo innodalos. Propter quod contra
ex aposloUcseservitulis officiosublevare leneamur 'femplarios magis ipsius regis ira desaiviit. Nam
injusle depressos, vohis et aliis auctoritale proeseu- cunctts possessionibus earumque fructihus, quas in
lium districtius inhibemus ne in ipsos vel eorum regno hahebant Armenise, sunt iidem fratres ipso
quemlibet seu terras aul familias eorumdem sine auferente privati, exceptis duabus illorum muiiilio-
manifesla et rationabili causa excommunicalionis nibus, quas dicius rex non poluit obtinere. Ul aulem
vel interdicli senieniias proferalis, decernentes hu- ipse illos amplius affligerelet gravaret, cum ad par-
jusmodi sentenlias, si quse post appellalionem ad tes Anliochenas jam dicti Templarii accessissent ad
nos propter hoc legilime inlerpositam fuerinl pro- arces suas, quas adhuc in illis pavtibus oblincnt,
mulgaise,penitus 11011 lenere. victualibus necessariis muniendas, idem rex, sicnt
Datum Laterani, 111Kalend. Junii, nonlifieatus110- ex lilteris tuis accepimus, deslruxil penitus casalia
Slri anno quarlo decimo. eorumdem, quae adhuc integra permanebant, licet
'225) Vide lib. 11,epist. 259, et lib. xn, ep. 45, et Gesla Innoc. III, cap. 113.
4S1 INNOCENTIlIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 452
ad ipsum omnes eorum redditus devenirent; et sic A / censuram ccclesiaslicamsublato appellalioiiis obsta-
cnlloribus effugatisipsorum, usque hodie dcserta el culo inviolaljiiiier obs.ervari.
absquehabitatore perdurant. Alia quoque vice cum Dalum, ul in alia per lolum.
ivissenl ssepedictiTemplarii ut unam desuis arcihus In emndem fere modumscriplum esl arcliiepiscopo
viciualibus communirent, homines regis aggressi Tyrensi el episcopoSydoniensi. In eumdernmodtim
sunt eos in quibusdam locorum angusliis conslitutos, scriplum esl Tripolilano el Anteradensiepiscopis. In
et magistrum ac plures de fratribus et suis sociis eumdem modum scriplum esl Nimociensi et Fama-
vulnerarunl, tinum ex eisdem fralribus crudeliier guslano episcopis.
occidenles, praeter alia damna rerum, quoe lunc LXYI.
ipsis gravia irrogarunl. Nos igilur suslinere nolentes JOANNl REGIJEHOSOLYMITANO ILLUSTRI.
ut ssepefati fialres suis possessionibus spolientur, Stwer eoclem.
qusead defensionem terroc sanclrc sunt poiissimuni (Lalcrani, xiv Kal. Junii.)
depulaloe,prrcserlim cum ipsi semper parali fuerint Cum intcr Armenise regera illuslrem, etc, in
eidem regi juslitiam exhibere, ac ipse contempla entndcm fere modum ul in liltera palricirchwAnlio-
justitia possessiones easdem per violentiam occupa- cheni, usque occuparit, vencrabilibus fratribus 110-
rit, venerabilibus fratribus nostris palriarchoe An- B ' slris arcbicpiscopo Tyrensi et Sidoniensi cpiscopo
liocheno et archiepiscopo Tyrensi, et Sidoniensi, nostris damus litleris in proeceptis ul aueloiilale
Tripolitano, Anteradensi, Nimociensi, et Famagu- noslra proedictam excommuuicalionis scnieutiam
stanensi episcopis nostris damus litieris in prsecepiis tam apud peregrinos quam apud indigenas lerrre
ut aucloritate nosira prsediciam excommuuicationis solemniler publicantes, eaindem faciant per censu-
sentenliam tam apud peregrinos quam apud indigc- ram ecclesiasticam usqtie ad salisfaciioneni condi-
nas terrse solemniler publicantes, eamdem faciant gnam sablato appellalionis obslaculo inviolabiliter
per censuram ecclesiasticam usque ad satisfaclio- observari. Quocirca serenitatem regiam nionemiis
nem condignam suhlato appellationis obstaculo in- atlenlius et horlamur qualenus pro veverentiabeali
violabililerobservari. Charissimum quoque in Cliri- Petvi et nostra nec non et intuiiu terroesanctse fra-
sio filiuin nostrum Joannem regem Jerosolymilano- tribus ipsis, quorum subsidiumeidem lcrrre noscitur
rum illuslrem per scripta noslra monencluniduximus non modicum profuturum, ad recuperanriiini jura
ei horlandum, universis eliam tam indigenis quam sua regium prrcstes auxilium et favorem, juxta quod
peregrinis in Jerosolymitanis partibus commoranii- supradiclus patriarcha suo discreto consilio duxcrit
bus dedimus in mandalis ulpro reverenlia beali Pe- r, . providendum.
iri et nostra nec non et iniuilu terrae sanciie fralri- Datum Latcrani, xiv Kal. Junii, anno quario de-
bus ipsis, quorum subsiditim eidem lerrse nosciiur cimo.
non modicum profuturum, jtixta quod luo consilio ln eumdetn fere modum scriplum esl ipsis super
discrelo duxeris providendum, ad recuperandum lioc. In eumdem modum ut in liltera regis Jerosoly-
jura sua prsestenl suum auxilium et favorem. Quo- mitani scriptttm esl universistam indigenisquam pe-
circa fraternilati luae praesentiumaiietoritate man- regrinis in Jerosolymitanis parlibus commoranlibiis
damus qualenus lam prsediclum regem Jerosolymi- usque observari. Quocirca universilatem vestram
tanum quam alios ad praedictaeffieaciter adimplenda rogamus allenlius et hortamur, per apostolica vobis
inoneas diligentius el inducas. scripla mandantes quatenus, etc, ut in eadem regis
Datum Lalerani, xv Kal. Junii,poniificatus noslii Jerosolymitani,wsc/tiejurasua vcslrum preestetisatixi-
anno cjuarto decimo. lium el favorem, juxta quod supradiclus patriarcha
suo discreto consilio cluxerit providendum.
LXV.
PATRIARCB^E ANTIOCHENO. Datum, «( in alia per lotum.
LXVII.
De eademre. D DECANO ETCONVENTUI CASINENSI.
(Datum, ul in alia.) De eleciione abbalis Casinensis.
Cum inler Armeniaeregem iilustrem, elc, ul in (Laterani, n Nonas Junii.)
alia, usque quseslio verterelur, venerabili fratri no- Cumeleclionis conlirmatio postulalur, is qui prae-
slro Jerosolymilano palriarchoeaposlolicsesedis le- sidet examinare debet el processum cligcniimn et
gato noslris dedimus litleris in mandatis ul quoestio- personam elecli, ut si canonicum pvocessum inve-
nem ipsain concordia vel judicio lerrainarei, faciens neril et personam idoneam, electionem rile celebra-
quod stalueretper censuram ecclesiasticam firmiler tam confirmet; quandoquidem uniim sine aliero non
observari. Cum igitur, etc, in eumdemfere modum sufficiai, sed necessarium sit uirumque. Licet ergo
ut in alia, usqne per violentiam occuparit, fraterni- dilectum filium Adinulphum Caserlanenscm omnes
tati tuoeper aposlolica scripla proccipiendo manda- parilor elegerilis in ahbatem, quia lamen in ejus
inus qualonus pirediclam excomniunicalionis sen- electione pvocler forninm quam nobis nireSixismis
teutiain lam apud percgrinos quam apud iniligcnas processistis, et ipse, quamvis rie iiiriusiria'pluri m
terraj solemniter puhlicans, canulcm facias aueiori- commciiileuir,nobis taineii atl pleiiuin cogniiiib»0:1
tatGnoslra usque ad salislaciionem condignam per existit, volenles el tradilionem caiionicain et con-
 455 . PONTIFICATUSANNOXIV, CHRISTI 1211. __&.
Buetudinem apostolicam observare, tam processum A £ quanto exeo quod inimici Christianae fidei concul-
eiigentitim quam personam elecli examinare dispo- cantur, non lam apud homines liluli eis Iaudis a.c-
suimus diligenier. Yerum, cum lemporis instanlis crescunt quam apud coelestem Dominum, cui miri-
necessilas hoc exposcat ut ipse, qui de noslro con- tant, aeternaerelrihulionis prremia cumulanlur. Cura
silio et niandato rector est vestri monasterii consti- igilur, progenitorum tuorum vestigiis inhsereudo, sd
tulus, ad ipsius regimen diligenler inlendat, ne, ab- patriinonium Jesu Christi conlra perfidos delenlores
sente pastore, vicinus lupus gregem invadal, volu- ipsius tam devotc quam potenler insislas, propter
iiuis et mandamus ut urgente Iuijus neeessitatis quod devotionis tuae proposilum dignis in Domino
nrticulo, se a provisione monasterii Casinensis per- laudibus commendamus, celsitudinem tuam roga-
snnaliter non absenlel, sed eo prudentius ad ejus mus allentius et monemus, in remissionem libi et
gubernationem iutendat quo propensius propter ele- tuis peccaminum injungentes quaienus inspiratum.
ctionemde ipso factam ad ejus obsequium obligatur. libi divinitus tuse sahuis propositum peramplius et
Nos enim, cum viderimus opportunum, ex causa perfectius prosequaris ad paganorum perfidiam com-
quam vobis magis subintelligendam quam expri- priineiidam, ul per inquietudinem sollicitudinis lem-
lueudam relinquimus , lam ipsum quam quosdam e poralis, aeternsefelicitatis quielem libi valeas com-
vobis ad nostram prsesentiam curabiinus evocare, "parare, ac is pro cujus obsequio laboras in lerris,
ut diligenli examinatione praemissa, iu hoc negotio in pariicipium sui regni le admittat in coelis.
procedamus sicut, Domino inspiranle, noverimus Dalum Laterani, vn Idus Junii, anno quarlo de-
procerieiidum; id vobis ex speeiali gratia intimantes, cimo.
quod quantum cum Deo poterimus, vcstris deside- LXIX.
riis concurremus. Quocirca devotioni vestrre per NOBILIVIROSOLDANO DE ALAPIA, ADVERITATIS FER-
apostolica scripta prsecipiendomandamus qunlenus VENIRENOTITIAM, ET 1N EA SALUBRITER PERMA-
in veslro laudabili proposito persi.slentes, et contra KERE.
eleciionem ipsam nihil penitus atlentantes, laliter Conimendal ei palriarcham Anliochenum.
illi aclesse cureiis, reverentiam et obetlieiitiam ei (Lalerani, vn Idus Junii.)
debitam impendeiido, quocl ipse vestro suffultus Sicut vcridica mullorum rclatione didicimus,
auxilio coiiimissumsibi officiumutililcr exsequatur, etsi noiidum Clnistianae religionis susceperis sacra-
et nos inteiim prudentiam et houesiatem ipsius inenta, iidem lamen catholicani vencraris, in mullis
valeamus plenius experiri. Chrisli fidelibus deferendo. Unde de illius immensa
Daiuin Laterani, n Nonas Junii, poiitificatus nostri r,_ pielate confidimus quod te sure visilalionis rariiis.
anno qtiarlo decinio. illustrabil, ut gratia diviiieocoguitionis accepla, acl
LXYIII. ctiltum seterni et veri Dei, qui pro salute bominum.
ILLUSTRI REGlAVOGUIjE (224), factus est temporaliter verus homo, devolus aspi-
Hortatur ad defensionemlerrce sanclw. res. Quapropter, in nomine Jesu Chrisli te attentius
(Laterani, vu Idus Junii.) exhortamur quatentis j'ustiliam excolas et diligas
Rex noster potenlissimus Jesus Christus, quido- verilalem, quse in salutis semilam dirigent gressus-
minatur a mari usque ad mare et a fiumine usque tuos, et venerabilem fralrem noslrum Anliochenuni
ad terniinos orbis lerrse, poslquani pro reclemplione patriarcham, quem sure probitatis intuitu inter cse-
humaiii generis semetipsumexinanivit.formam servi teros fralreselcoepiscopos nostros sincera diligimus.
aceipiens, et mortis demum angustias spontanea in Dominocliaritaie, habensob reverentiam nostrani
voluiitale subivit, in cruce positus sacralissimi sui propensius commendalum, ipsum ei Ecclesiam ejus
corporis bracliia expansa tenuil, ad signandum non permilias, quanlum in te fueril, ab aliquihus
quod non solum postquam assumptus essel, omnia, indebite molestari, quinimo eideni exhibeas auxilium
prout promiseral, traherel ad seipsum, verum etiam et consilium opporlunum, ul per hoc divinee ma-
suoe(idci sectatoves in heeredilalis suse subsidium, D E jestatis gratiam et apostolicsesedis favorem libi va^
in qua salutem fuerat operaius, assidua imitalione lcas comparare.
vocarel, ul ad ipsius patrimonium defensandum Datum Laterani,.VII Idus Junii.poRtificalus nostri=
anxia devoiione concurrerenl, pro quorum redem- auno quarto decimo.
"ptione pretiosissimi sui sanguinis pretium ineffabili LXX.
pietnte persolvit. Propter quod universos principes PETROPATRiARCH/E ANTIOCHENO (225).
Chrisiianos, q.ui sub ipsius tuitionis umbraculo sa- Ut duas prwbendas creare possil in sua Ecclesia.,
lubri disposilione proficiuni, tanlo sollicitius ad (Dalum, tit in alia.)
lcrrse Jeiosolymitaiin! subsidiuminlendere convenil Cum praeterclecemet octo prsebendas, quoein Ec-

(224) Cod. Colbcri. Anoguiai. concilio Nicseno, primus Euslalbius Antioclienus,.

(225) Anliocheno. Rodiilpho II, ex Genebrardi
chronologia, alteri pairiarcharum Orieiitis. Priinus
siquidem Conslanlinopolilaiius,secuntlus Hieroso-
lyiiiitaniis, lertius Alexandriniis , quarius Antio-
clienus iu synodo Coiisianlinopolitana I,. licet. in.
Macarium Hierosolyinilanum prsecedat in synopst
XuvbSav,cui- subscripsit Innocenlius-
oixou/jisvtxwv
noster in concilio Lateranensi c 5, ubi lerlium pa^
viterlocum obtinel Aiiliocuetuis patriarct>#SvAl>«!_
435 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 436
clesia lua esse noscuntur, duas de novo de reddiii- A Dominus, quique multorum superbiam pauconim
hus meiissetuaecreare disponas et de luorum cano- humilitate prostravit; sicut vir slrenuus el robustus
uicorum assensu slatuere, ut vicesimocanonicorum dans sludium diligens etoperam adhibens cum aliis
iiumero eadem Ecclesia sil conlenta, fraternitali fidelibus efficacem ad eliminandam a terra sancta,
luae, de cuj'us discretione plenam fiduciam obline- divina prseeunte polenlia, spurciliam paganorum,
inus, per apostolica scripla mandamus quatenus id de gratioe nostrse favore securus quod apostolicum
super his, sublato cujuslibel appellaiionis et contra- lam tibi quam illi lerrae non deerit anxilium in his
diclionis obslaculo, de luorum canonicorum assensu quse viderimus expedire ac nobis divina misericor-
constiluas qtiod animarum saluti el ejusdem Eccle- dia minislrabii. Quia verodilectus filius S. lhesau«
sise uliliiali videris expedire. rarius Antiochenus se mullis pressuris exposuit pro
Datum, «I i» alia. luis negotiis apud sedem apostolicam labovando,et
LXXI. ea lanquam vir prudens exsecutus est diligenler,
EIDEM. ipsum libi apostolicis litteris duximus commendan-
De possessionibusdandis in emphtjteosiit. dum, rogantes qualenus ob reverentiara beali Pelri
(Daluni, ut in alia.) el nostram laliler babeas commendalum eumdem
Cum quacdampossessiones Ecclcsireluae delerio- " quod idem apostoltcas preces apud le sibi sentiat
raiaesinl plurimum propter guerras (226), et conce- profuisse, ac alii exemplo ipsius ad lua et Eeclesise
dendi easdem in empliyleosin vel ad firmam a nobis Anlioclienseohsequia fortius animenlur. Ad hsec, de
licentiam duxeris postulandam, fraternitati tuse, de cruceaurea etdiaspro nohis ex parte lua per eumclem
cujus discretione plenam fiduciam obtinemus, per liberaliter praesenlalisgratiaruin libi referimusactio*
aposiolica scripta mandamus quatenus super hisad nes.
Ecclesire luoe commodum cum cajiituli lui assen- Datum Laterani, vu Idus Junii, poniificalus nostri
su (227).facins quod videris expedire. aiino quarlo decimo.
Datum, ut in alia per totum. LXXIII.
L X X 11. NIDROSIENSI ARCIIIEPISCOPO ET SUFFRAGANEISEJUS.
EIDEM. Sitper dissensionede regno Norwegiw.
Hortalur eum ad conslantiitm. (Lalerani, vu Idus Junii.)
(Laterani, vu Idus Jtinii.) Ad nosiram noveritis audientiam pervenisse quod
Si lcrva i-IIa,in quavera pax nostra PpmruiisJesus obeunie Svvero, qui Norwegise regno praesederat,
Chrisius, qui fecit utraque unum, pro salute hu- pn faulores ejus, qui Birkibani dtcunlur, qiteindam,
mani generis nasci dignalusest, illo perlurbante qui ipsius nepoiem Ingonem uomine sublimare nilebani-
noviter universa pene orbis terrse ftindamenla com- lur in regem. Quorum conatibus vivi prudenles et
inovit, pressuris divcrsis exponilur, perlurbalioni- nobiles, qui geuus regium Norwegiae plene nove-
bus conquassalur, et impugnalur eliam ab inimicis rant, resislentes juvenem quemdam Philippum no-
iiominis Chrisliani, non sic luus animus debet pro mine, a claroc memoriae Magnoet Ingone anliquis
his dejici et interius commoveri quin te laliler per ei calbolicis Norwegireregihus traheiitem originem,
spiritus fortiwdinem ad tenlationcs exponas quod insignem genere, ac ihorum honesiate prseclarum,
idem circa tiibulationes hnjusmodi polius dilalettir, in regem concorditer elegerunt. Ipsis itaque pro
in infirniilatibiis gloriando,quia fidelis Deus,qui non regno cerlantibus et destruenlibus inale terrain,
patitur servos suos ultra posse teniari, te ac alios, landem divina ex allo. prospicienle clementia per
quorum fidem per insiantem lenialionem examinat, tuam, frater archiepiscope, ac venerabilis fratris
consolabittir cilius qtiam credatur el suslineniium nostri Aloensis episcopi sollieiludinem et operam
se liiiioribus in abundanlia votivoe securilalis oc- diligentem sic sunt inler eos pacis foederareforrnaia
curret. Vasa namque figuli probat fornax, el j'usti ut utroque dignitatem et nomen regium relinente,
opera iribulalionibus eriiiescunl; et unde jusiitia D I si hoc tamen ex dispensatione noster approbaret
inierduni exstingui creditur, roboratur. Monemus assensus, Ingo in quadam, Philippus vero in altera
igitur fraiernitalem. luam et in Domino propensius Norwegiseparte regnel. His igilur ita dispositis con-
exiiorliimur, per apostolica libi scripta mandantes ligit quod idem Philippus, ad quem regnum, sicut
qualenus in illo sperans qui servossuos edocuit, cum accepimus, hsereditariojure spectat, cum adversariis
audirent seditiones et prselia, non terreri, et allissi- suiscolloquium habiturus accessit: quem iidem ad-
inum refugium luum ponens, in tribulationibus, versarii sui cum innumera multitudine circumdan-
quae libi cedenl ad gloriam, non deficias, sed con- tes, licel prius fuerit dalis obsidibusdiffiniiumcum
forteris in eo qiii bella conteril, el cui nomen est quantis debevent ulrique copiis convenire, assere-

(226) Guerras. Quoniam in lucluoso belliexamine
dimiiiutoefuerunt, ideo:daiittir in ernphyieusim per-
petuam ut in c. lloc jus, § Perpetua 10, q. 2, vel
lisereditario jure sub annuo censu leneudoe c Ad
oures 7, De rebuseecles. alienand. quoeexceplio fir-
inat regulam in c. Nulli, eodem lilulo, ubi lege con-
tliclionein cx spccie c 9, ad audieiitiain eod. lil.
quidquid Cujacius deleri censeat ad interpretalionem
ej'usdemcapitis.
(227) Capituli sens. lisdem fgre verbjs rescrihit
Ccelesiinuspapa tertius in c. L't super, § ultimo,
eod. lil. Vide librum l Constiluljonum Veneiarum
c. 1 et seqq., el supra epislolam 2 Imjus libri, el ia-
fra cpist, 1 lib. xv Rcgest.
 437 PONTiFlCATUS ANNO XIV, CHRISTI 1211. 438
bant firmiler se cum ipso Philippo pacis fcedusnul- A pueri, cum palrimi (232) excommunicationi sint ct
lalenus iniluros, nisi a se nomen regium abdicaret. interdicto supposili, debeanl baplizari, fralernilali
Qui conslitutus in arcto, ne nobilitatem sui generis tuae taliter duximus respondendum quod cum ba-
macularel infamia el foeduspacis initaeviolaret, ad ptismus sacramentum necessilatis (233) existat,
appellationis remedium convolavit, commiltenscau- propter palrimorum delictum illud non debel talibtis
sam suam nostro arbitrio terminandam, ul videli- denegari.
cet quem magis idoneum judicaremus, ille regio su- Datum Laterani, xvi. Kal. Julii, anno quarto de-
hlimaretur nomine ac lionore. Quod principes Bir- cimo.
kibanorum penitus renuentes, se noslro nuiiquam LXXV.
slare velle judicio proponebanl. Licet autem super CVRINO SCRINIABIO URBIS.
his quorumdam lestimoniales litlcrae nobis fuerint Ne gravetur ab aliquo ob acta rupta jussu papw.
destinatae, quia lamen per eas non est facta nobis (Lalerani, iv Idus Julii.)
sub tali et tanto negolio plena fides, per aposlolira Super commissanobis Ecclesiarum cura, etearum
yohis scripta prtecipiendomandamus qiiatenus Deum specialiter qure in Urbe consistunl.quarumdebemus
liabentes proeoculis, inquiralis super his plenissime potissimum indemnilatibus prsecavere, gerentes
veritatem.et eam nobis perlitteras veslras fideliter B solliciludiuem, prout convenit, diligentem, tibi
iiUimetis, ul per veslram relationera instructi, secu- dedimus in prseceplis ut dicta qusesuper locatione
vius in ipso negolio procedere valeamus. ab abbalissa monasterii Sancti Cyriaci de urbe de
Datum Laterani,,vn Idibus Juiiii,j)oiilificaiusnoslri bonis ipsius monasterii consanguineis suis facta
anno qtiario decimo. confeceras, destrueres et deleres. Ne igilur tibi
LXXIV. propter hoc, vel ab illis quibus locatio faclafuit,
NEAPOLITANO ARCHIEPISCOPO. aut etiam a senalu, sive a quolibet alio, aliquo
Quid. liceal lempore interdi&i. tempore gravamen aliquod inferalur, praesenlium
(Lalerani, xvi Kal. Julii.) auctoritate slaluimus, sub excommunicalionis poena
Ex parle lua fuil nobis.humiliter supplicatum ut dislrictiiis inhibentes ne quis le super hoc praesumat
cum civilatem Neapolitanam supposueris interdiclo, aliquo lempore molestare. Nulli ergo, etc, inslilu-
et credatur a pluribus quod secundum lenorem lil- tionis, elc, usque incursurum.
terarum nostrarum, qure continenl excommunica- Datum Laterani, iv Idus Julii, anno quarlo de-
lionem Otlonis (228) dicti imperatoris el ejus.sequa- cimo.
ciiim,civitasipsanon debueritinlerdici, libiexponere .C LXXVI.
dignareinur ulrum illud debeat observari. Ad quod CREMONENSI EPISCOPO, ET ALBANENSI BLECTO APOSTO-
libi hreviler respondemus quod cum Neapoliiani, LICJESEDISLEGATO, NECNONET ABBATI DE CO-
jurando et prreslando favorem eidem, sentenliam LUMBA.
excommnnicatioiiisincurreriiit (229), et excommu- Ut Ferrariensi Ecclesiw idoiieum pastorem prwfi-
nicaiis sint absque dubio interdicta divinia officia ciant.
ci ecclesiaslica sacramenla, illud est usquequaque (Laterani, vn Idus Junii.)
ad satisfactionein icioueam observandum, nec mo- Per Iilleras quas nobis oiim vos , frater Cremo-
rienies sunt ad poeniteniiamadmitlendi, nisi jurenl nensis el iili abbas, iransinitlere proeuraslis, in-
se mandalis Ecclesise parituros, el abjurenl dicto lelleximus evidenter vos gratum et accepttim pa-
imperalori prrcsiita juramenta; nec etiamsi jurave- riier habuisse quod de eligendo in Ecclesia Ferra-
riiil, tradi debent ecclesiasiicoesepulturoe, si absque riensi paslore, nominando Sancti Joannis priorem,
oxcommunicalorum ct iiiterclictorum obsequio ne- archidiaconum Parmensem et magislrum Jordanum
queunt tumulari (230). Ad hoc aulem(251), utruiii Rheginum doctorem, aul quemlihel alium sccun.
(228)'Oithonisquarli imperatoris, quem Innocen- D 1 deb. admi. adrecusand. idem rescribit. Vide infra
lius anaihemale feriit cerlis de causis, quas videre epist. 2 lib. xvi.
licet apud Paiuluifum CoIIeiuitium Histor. Neapol. (231) Adhoc autem, c. 11, non est de sponsal.
lib. iv, Fazellum De rehus Siculis poster. decad., el malrim., ad ciijus inlerprelationem Mallhaeus
lih. vin, cap. 2, et tandem profligatus fuit a Philippo Parisiensis in Joanne rege. Cessarunt in Anglia
Augiislo rege Chrisiianissimo relicta imperatoria omnia ecclesiasticasacramenta, praeterconfessionem
aquila npud Guaguinum lib. vi. etviaticum in ultima necessitate, el baptisma par-
(229) Incurrerinl ex. c Cum desideres, De sent. vulorum, quod evenit sub Alexandro papa III diclo
cxcomnum.,adhibenria tamendistinctio ex c. Sciens, c Non csl, quoeexceptio cuilibet censurre ecclesia-
De his qure vi metusve causa (iunt. sticae subnectitur, c Responso,De senteni.. excom-
(250) Tumulari, quoniaia cosmeleriiaililus reli- municat.
giosus c Consuluisti, Dc consec. eccl. vel altaris et (252) Patrimi ex c. Venerabili 52, De senlent. ex-
io:o til. l)e reli. ei siiinpl. ftmer. iimegeminoe aroe commun. T« vo^o/xEva-rwvvszpfiv (ul esl in V. Gjos-
Ilectoreum ad liunulum iu Mne\d. Vv. GG. Isidori. sario) inlelligit, xai ra 7rspt TOVSevijo-xovTaf o«a
Arcre morluorum pulvinaria, lego Arae, x«i•Sup.oi apud Plutarchum in Numa.
Evj.puftEvoc -rof?vsr.poT;apud Arleniid. in bvzip.Irieo (233) Sacramenlum necessilalis necessarium est
locus cujus.religioiii cineres fidelium usque ad no- visibile sacramenlum aquse c 1, dislinct. 4, De con-
vissinmm diem commendanlur, excommunicaijoni secrat.; et lex tinguendi imposita obstrinxil lidem ad
subditis intercludilur, argumento duclo ex c. Sicut baplisini necessitaiem, Tertull. De baptis. c. 15
unostoli 11, q. 3, el Fabitis papa in decreio qui IUUI
459 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. .40
dum quod vobis melius videretur, benigna vos in- A Dalum Laterani, vu I.dus Junii, anno quano.le-
struciione curavimus erudire. Vos auiem cupienles ciino.
mandatum nostrum exseculioni mandare, quia In eumdem fere modum scriptum esl ipsis super
priorem el archidiaconum praeflcere nimis grave /IOC.
propter consanguineos uni parti conlrarios vide- LXXIX.
hatur, ad promovendum illorum aliquem cautius POTESTATI ET POPULO BONONIENSI, SPIRITUMCONSILII
evitastis ; Jordanum vero apud Rheginum doctorem SANIORIS.
neminem invenire valenles, frairem Jordanum Pa- Ut relinquant pariea Ottonis.
«Itianum, qtiem sciebalis opere ac sermone poten- (Daluin, ul in alia.)
lem, elegistis concordiler in paslorem. Verum, cum Mirari cogimur el moveri quotl, cum Otto dicius
hoc idem peuiius recusarit, el Estensis marchio eapla imperator, excnmmunicaius. et mal.ediclus,- non
Ferrariainstaiilerpeteret dilaiioneui htijus eleclionis cessel Romanam Ecclesiam impugnare, vos non
propter novilalem evenlus noslris auribus iniiman- tantum ei sed et fauloribus ejns, qui sunt excom-
dam; cumque praeterea quidam assererentur parati niunicati cum ipso, vestrum impendilis auxilium et
objicere vos veslro esse funclos oflicio, quia vobis favorem. Quocirca universilaiem vestram monemus
magiscongruum videbaturutcautionem reciperetisde attenlius et hortamur, per aposlolica vobis scripla
rebus episcopii guhernandis ac disponendis, eidem prsecipiendo mandantes quatenus ah hujusmodi
electioni supersedere curasiis, et quid superesset proposilo desistentes, nullum sibi vel suis auxiliuni
agendum, noslrse reliquislis heneplacito voluntatis. aut consilium impendalis. Alioquin noveriiis nos
Nolenles igitur ut dicta Ferrariensis Ecclesiadiu- dilecto lilio Albanensicleclo apostoliciesedis legalo
lius pastoris solalio defraudetur, discretioni veslrae nostris dedisse litteris in mandatis ut personas ex-.
pcr aposlolica scripta maiulamus qualenus anle communicalionietiterram subjiciat inlerdicto ; quod
omnia Deum proeoctlis habentes, eidem Ecclesiae si nec sic duxerilis resislendum, scbolas de ipsa,
provideatis personam idoneam in paslorem, ut ex facianl civitate transferri.
hoc apud Deum ct homines debealis merito com- Datum, ut in alici.
nicndari. Quod si non omnes, elc, lu , fili elecle, Scriplum esl ipsi super hoc in eumdetntnodutn.
cum coruiii altero ea, etc. LXXX.
Dalum Latcrani, vn Idus Junii, anno quarlo de- ALBANENSI ELECTO , APOSTOLIOE SEDISLEGATO.
cinio. De wdificationecaslri Ferrarice.
LXXVII. G (Laterani, vn ldus Junii.)
ARCHIEPISCOPO RAVENNATI. Dileclusfilius nobilis vir marchio Estensis nobis
Ut caslrutn Argentw cuslodiat. humililer supplicavit ut in Feriaiiensi civitate
Fraiernilali luai prrescntium auctorilaie manda- conslruendi caslrum, per quod ipsain melius de-
inns quatenus castrum Argenise taUler cuslodire fendere valeat et ad fidelilatem Romanre Ecclesise
sludeas et munire quod ex eo non jpossis incurrere conservare, licenliam concedere dignaremur. Nos
aliquod detrimenlum. Si vero id non poleris effi- igilur id iluaeprudenlioe commiltentes, discrelionL
cere per teipsum, a dilecto fiUo nobili viro mar- ture per aposlnlica scrijita maiulamus qualenussupc-r
clrione Estensi sufficienli caulione recepta quod hoc statuas ad honorem et profectum Ecclcsia!quod;
ipsum fideliier cuslodiat ad opus EcclesiseRaven- videris expedire.
natis, illucleidein commillcre non poslponas. Datum Laterani, vn Idus Junii.
Dalum Laierani, u Non. Junii, anno quarto de- LXXXI.
cimo. EPISCOPO CAPLAQURNSI, ET ABBATl CAVENSI
SALERNI-
LXXVUI. TANJE DICECESIS.
ALBANENSI ELECTO APOSTOL1CE SEDISLEGATO. De electioneepiscopiPolicaslrensis.
De excommunicalioneOttonis itnperatoris. D' (Lalerani, xv Kal. Julii.)
Cum Oilo diclus imperator, maledictus.et excom- Policaslrensi Ecclesia diirium proprio viduala
municalus, non cesset Romauara Ecclesiam impu- paslore, cum ipsius capitulum , sicul pro ejus
gnare, venerabilibus fratribus nostris Aquilegensi parte fuit proposilum coram nobis, oblenta liceulia
et Gradensi patriarchis, Ravennali et Januensi ar- eligendi dilectum filium arcliipvesbyterum de Sapo-
chiepiscopis, eorumque ac MediolanensisEcclesise naria in episcopum unanimiter elegissent, quosdam
suffraganeis, noslris damus litteris in mandatis et ex canonicis in Siciliam transmiserunt ad assensum
in virlute obedientisedistricle prsecipirausut cxcom- regium ohiinendum. Unde cum rex nec stiper hoc
inunicalionem in ipsum et fauiores ejus prolatam nec super quibusdampersonis aliis postea, quod non
postposita omni occasione solemniter innovent et licuit, nominatis ad eorum potuissel desidcria in-
a suis faciant subditis innovari. Quocirca discreiioni clinari, el ex parte ipsius regis suggestum fuisset
tuse per aposlolica scripla mandamus qualenus si cisdem, comminaiionibus inleniatis, ul Jacobura
aliquis eorum, quod non credimus, mandati nostri ejus mcdicuin noniinarent, ipsi regis metucnles
exsliterit negligens exsecutor.lu eum, appellalione indignaiionem incurrere, dolentes pariler et inviii,
remota, canonica pccnaperccllas. dictiuii Jncobum ulcgcrunt, qtii cum dilccli _fil.ii.
 U\ PONTIFICATUS ANNO XIV, CHRISTI 1211. ..2
nostri Gregorii tituli Sancti Theodori diaconi car- A veritatem, et quod invenirent per suas nobis Iitleras
dinalis , aposlolicse sedis legati et regis litleris ad fideliter intimarent, ut per ipsos cerliores effecti,
venerabilem fratrem nosirum archiepiscopum Sa- prout expediret in eodem negotio procedere eura-
lerniianum accessit pro confirmationis et consecra- remus. Unde archiepiscopus, conjudice 11011 valente
tionis gratia obtinenda. Sed archiepiscopus prius- propler guerrarum pericula inleresse, de ipsius
quam iu negoiio ipso procederel, noslroe respon- tarnen consensu in negotio jam diclo procedens,
sionis oraculum requisivit. Cui dedissc recolimus admissis leslibus super ipso.productis, indagavit
in mandatis ut super electionibus in Policastrensi diligenlius veritalem, quam sub stio sigillo ad no-
et Sarnensi Ecclesiis celebratis proc.edere relar- slram prresentiam desiinavil. Cum autem propter
daret, cum disponeremus ad regis praesenliam hoc nuper procuralores parlium ad sedem aposto-
nostros nuniios destinare, per quos super his et licam accessissent, per dilectum filium nostruni
quibtisdani aliis iiostram plenius inielligeret volun- Benedictum lituli Sanctoe Susannoe presbyterum
latem. Unde cum archiepiscopus memoralo Jncobo cardinalem ipsis auditorem concessum acta inspici
responsuin apostolicum rescripsissel, propriis lit- fecimus diligenter. Qui cum nobis quse invenerat
leris iiostrarum tenore lillerarum inserlo, idem explicassel .inlelleximus per depositiones teslium
coinmotus dicilur respondisse : Revertar ad regis et litleras cardinalis proedit-.ticoram arcbiepiseopo
curiam, et ab his qui eligi me fecerunt, super con- Ciisenlinoexhibitas manifeste probatum quod Eecle-
secrationemea (avoretn el auxilium oblinebo.Yerum sia Policastrensi vacaiite,depraefalo archipresbyiero
eotlem posimodum apud regis curiam multipliciter concors fuerat electio celebrala, el quod nunlii
Jaborante pro consecraiionis munere obtiuendo, desiinati ad assensum regium oblinendum , illum
supradicti capituli nuntii cardinali proefalo man- cum instanlia requisitum obtinere minime potue-
daium nostrum ad archiepiscopum niemoralum di- runt, qtiodque per regis familiares ipsius cognita
recliun exponere cuiaveruiit, et supplieanles eidcin volunlaie quod prsedictum Jacobiim eligi cupiebai,
ne dicto Jacobo ad consecralionis gratiam obti- euni postmodum iiominaruiit; item quod postqnam
nendain auxilium vel favorem impenderet, ad sedem innoluit dicto Jacobo per apostolici rescripli teno-
apostolicam appellarunt. Cuin aulem cardinalis rem eidem ab archiepiscopo Salcrnitano iransniis-
nostras ab eis lilteras quaesivissel, et ipsi earum sum quod archiepiscopo memorato a nobis inhibi-
penes se authcnticum non haberenl, ipsc inducias lum fueral ne super electionibns Policaslrensis et
eisdem indulsil, infra quas dictas ei litleras vel Sarnensis Ecclesiarum proeederel, ipse ad regis
earum tenorem sub sigillo supradicli archiepiscopi (rj curiam rediit proconsecralionis inuriere oblinendo;
praesentarent. Quoruni recessu propler ttirbalionem rursum quod postijtiam cardinali proefatohiyusmodi
temporis relardalo, ad cardinalis prsesenliairi re- piohibiiio exstitil per rolicastreusis ecclesioenttn-
deuntes, cum pelerent inducias prorogari, cardi- lios reserata, et dilatio atl nosiras super hoc lilleras
nalis ipse respondil se liullum eis lerminum assi- vel earuni tenorem sub sigiUo Salernilani archi-
gnare, sed ipsi bona fide quam*citopossent ad ipsius episcopi exhibendas ab eodem nuniiis ipsis indulta,
prsesenliam cum nostris litteris vel earum Irans- nec non post appellationem ad nos interposilam,
cripto redire curarenl. dictus Jacobus fuerat in episcopum consecratus.
Cumque maris lurbatione pacata se ad iter accin- Cum crgo nobis constilerit eleclioncm ipsius
gerent redeundi, in ejusdem cardinalis praesenlia Jacobi non solum conlra statula canonica (234),
provocalionem' primitus inierposiiam innovarunt. verum eliam contra constitulionis tenorem inter
Diclus vero Jacobus apud Messanensem remanens Romanam Ecclesiam et illuslris meniorioeimpera-
civilatem, per venerabiles fratres noslros Tarenti- tricem Constnntiam super episcoporum electionibus
rium et Sanciae Severinoe archiepiscopos et episco- iuilse, quse procul dubio diclo innotuil cardinali,
pum Geronlinum de mandalo carclinalis ipsius cum et nos illam sibi miserimus, et ipse in lilteris
oblinuil consecrari; el proedictis canonicis reversis I0 quas Cusentino arcbiepiscopo destinavit, de illa
ad propria, e vestigio subseculus, ad PolicastrOnsem fecerit menlionem.minus canonice celebratam, alia
Ecclesiam conseeratus accessil; quanquani eum non cassata, de consilio fratrum nostrorum, inqui-
Policastrenses canonici tanquam episcopumrecipere sitione super gravibus quae in personam ipsius Ja-
renuissent. Porro cum iidem nobis postmodumsup- cobi pnblice dieebanlur omissa, cum factura iti se-
plicassent ut quod de diclo Jacobo lam perperam ipso existerel vitiosum, electionem ipsam irritam
faclum fuerat auctoritate dignaremur apostolica decrevimus el inanem, inierdicenles eidem exsecu-
relraclare, venernbili fratri nostro Cusentino archi- lioiiem ponlificalis officii non rite suscepti; Poli-
episcopo et dilecto fiiio abbati Flpris dedimusin castrensi capilulo nostris litteris injungeiido ut in
mantiaiis ul tam saepedict.oJacobo et Policastrensi electionis negotio de praefato archipresbytero cele--
capilulo quam etiam Salernitano archiepiscopo evo- bratae concorditer procedentes, eamdem metropoli-
calis, ut comparerent per se vel responsales idoneos tano suopraesentare procurent conlirmandam vet
coram eis. inouirerent super proemissis plenius inrirmandamab ipso prout dejure fuerit faciendum.

^234) Vide lib. I, epist. 410, -411,412, et lib. n, episl. 203, et Gesla lup.oc. III, cap. 21.
445 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 444
Quocirca discrelioni vestroe per apostolica scripta A \. momenti , inquibus de prioribus, quarum auclorU
mandamus quatenus quod a nobis est sententialiter late compositio inter abbatem et monachos facta
diffinitum, facialis appellatione remola firmiter fueral, menlio non fiebal. Sed, cumj'udices, exce-
observari, conlradiclores per censuram ecclesiasii- ptionem hujusmodi ac quasdam alias frivolas repu-
cam appellalione poslposita compescendo. lantes, intenderent in inquisilione procedere ac
Datura Laterani, xv Kal. Julii, anno quarlo de- recipere a fratribus j'uramenla, major prior et
cimo. quidam atii responderunl se super hoc nullum posse
Scriptum est super hoc in eumdem fere modum juramenlum praestare , ulpote qui se juramento
Policaslrensi capilulo. Ecclesia veslra dudum, etc, aslrixerant compositionem inlerpositam ohservare
usque de jure fuerit faciendum. ac non uli lilteris a prsefato monacho impeiratis.
Dalum Laterani, elc. Unde j'udices, propter exeeptiones proposilas el
In eumdum fere modum scriplum esl super hoc intricalionemnegoliidubilantes procederein eodem,
Salernilano archiepiscopo. nos super ipso consulere curaverunt; nosque di-
Dalum, etc. leclo filio Arelalensi prseposito,qui ob hoc nostram
LXXXIf. praesenliamadiit, dicimur respondisse quod propter
EPISCOPO UTICENSI APOSTOLICJE SEDISLEGATO , ET u* causas hujusmodi j'udices supersedere negotio non
P. DEMONTE LAURO AQUENSI ARCBIDIACONO, ET MA- dehebant.
GISTROTIIEDISIONUNTIONOSTROCANONICO JA- Qui amissis in via lilteris quas super hoc rece-
KUENSI. pisse proponitur, lam viva voce quam stiis lilteris
De rcformalione monaslerii Massiliensis. diclis judicibus nuntiavit ut nonobstaniihus exce-
(Laterani, vn Idus Junii.) plionilms supradictis, in negolio procederent niemo-
Cuin stiper reformatione monasterii Massiliensis, ralo. Unde judices in negodo procedenles, receptis.
de cujus lapsn multa nobis fuerant intimata, veno- teslibus super articulis proenotatis, abbalem ipsum
vabilibiis fratribus nostris Tolosano el Aurasicensi landem ab abbatiae regimine removerunt. Porro di-
episcopis el dileclis flliis priori Sancti Honorati lcctis filiis P. camerario Arcellseet S. priore Muroe
Avelatensis dtidum direxerimus scripta nostra , ejusdem abbatis et B. priore de Trilis aC D. moiia-
priusquam fuissel illorum aucloritate in negotio clio partis adversse procuratoribus propter hoc
memorato processum, D. monachus Massiliensisad nuper in noslra praesenlia constitutis, petierunl
seclem apostolicam veniens , pro se ac magna parte procuratores abbatis processum j'udicum praedicto-
conventus noiiis denunliando monstravit quod cum . rum, qui conlra eum sentenliam tulerant, irritum
in eodem loco videret per abbalis incuriam enor- judicari; tuin quia posl appellationem ad nos
mia quamplurima committi, uipole furta, perjiuia, interjjositam per antedictas litteras, in quibus de
Sinionias et dissolulionem ordinis miserabilem, bo- prioribus mentio non fiebat, tum quia consuliatione
naque ipsius loci inulli|ilici nibilominusdilapidalione ad nos directa, priusqtiam apostolicae responsionis
vaslari, et alia plurima fieri conira monaslicam oraculum pernostras litteras recepissent in eodem
honeslaiem.ctapud abbalem, quem stiper bis cha- negotio processerunl, cum assertioni dicli prsepo-
rilative monueral, nullatenus profeeissel, ad sedem siti judices minime stare debuerinl in hoe casu,
apostolicam appellavit. Unde venerabilibus fralribus super quo iioslrre responsionislillerasexspectabant;
nostris Regensi, Missiliensi et Aurasicensi episcopis tum etiaru quia conspiratores, excommunicaios,
tiedimus in mandatis ul ad monasteriuni ipsum perjuros et capitales etiam inimicos, in leslimonium
personaliler accedentes, inquirerent super prseinissis adversus abbatem admiserant memoratum. Sed ad
et aliis plcnius veritalem, el appellaiione remota hsec procuratores partis responderunt adversaequod
corrigercnt tani in capite quam in membris quoe cuni priores litterae super Iapsu monaslerii gene-
corvigenda viderent. lnterim aiitem priores j'udices rales fuerint, et posteriores exslilerint super certis
ad monasteiiuni accedentes, cum mulloruin discre- p excessilmsspeciales, in suhsequentibus non oportuit
lorum virorum consilio inter abbatem et monachos fieri de praeccdentibus mentionem, cum speciale
(jusdem loci amicabiliter componere curaverunt, mandatum deroget generali; adjiciens quod, eisi
inlerposilo.a monachis juramenlo ul contra com- consultatione ad nos delata, non fueril super
positionem hujusmodi non venirenl, et si quas lit- responsione noslra supradicti proeposiloverbo stan-
lcras diclus D. reporlaret, qui ad sedem ajiosiolicami tlum, quia ttunen juramenlo quod monachi super
venerat, essenl cassre. Cum autem postea iidemi seivanda compositione proestiterant juramenlum
Massiliensis et Aurasicensis episcopi, cum interessei quod super illis excessibus praestabaliir niillatenus
tertius nequivissel, Iitleris nostris acceptis , quasi occurrebat, nec promissio quam de non utendo lit-
prrefalug monachus reporlavit, procedere vellent'. teris a diclo D. monacho impetratis mandalum no-
, super articulis in eisdem expressis, ejnsdem locii strum potuit impedire quod snper inquisitionc di-
nionachi ad nostram audientiam appellarunt. Abbasi ctorum excessuum feceramus.iidem judices de con-
quoque post citaliones multiplices in eorum compa- silio peritorum non immeriio procedere in negolio
rens praesenlia, vocem ad nos appellalionis emisit,, potuerunt; et asserens nihilominus falsum esse
allcgaiis ouod illas liltcrse nullitis prorsus crantt quod conspiralores, cxcoiimuiiiicati, perjuri el capi-
 419 PONTIFICATUSANNOXIV, CITRISTI1211. 446
lales inimici adversus abbaiem adniissi fuerint. t A el suos conjudices postmodum impetravit : quas
memoralum. procurator jam dicius asserebat ratione multiplici
His igilur et aliis quoe fuerunt coram nobis3 non valere ; tum quia in ipsis talis exstiterat ve-
utiinque proposita intelleclis, quia cognovimus di- riias occullata qua expressa oblentum rescriptum
ctum ccenobiuin in spiritualibus et lemporalibus s apostolicum non fuisset , lum eliam quia quorum-
graviter collapsum existere, per apostolica vobis s dam canonicorum lilieroe , quas procnominalus
scripta mandamus qualenus cum providenduni sitt magister se nostro aposlolatui exbibuisse asseruit,
non lam personis in Ecclesiis quam Ecclesiis in per- per falsi suggestionem et circumventionera quam-
sonis, si per hanc viam facilius et ulilius ad reslau- dam obtentoefuerant ab eodem mendaciier asserenle
rationem ipsius monasterii poteril perveniri, ul vi- quod ad ipsurn canonicandum diclorum canonico-
deiicet de alia persona idonea jam probaureidemi rum vola convenerant singulorum. Sed falsum id
monaslevioconsulatur,vos auctoritatenostra suifulti,, esse procuralor jam diclus se proposuit probalu-
sublalo cujuslibet contradictionis et appellationiss ruin.
obstaculo, id exsequi procuretis. Alioquinprsefaium i Prseterea, praetaxalus magister praemissisaliqua-
restitualis abbatem; el in utroque casu exclusis de; tenus non contentus, infra decem dies a prioris
ipso coenobiopersonis indignis, quas merilo vidori-' - " impelratione rescripti ad B. canonicum Pictavensem
tis excludendas', inducatis in illud ex aliis monasle- et suos collegas supcr eodem canonicalu aposlolicas
riis personas idoneas , per quas idem monasteriumi lilieras obtinuil delegari, quoe ntillam faciebant de
debeat rcformari; contradictores, si qui fuerint, velI prioribus.meniionem. Propler quod asserebat ipsas
rebelles appellatione remota censura ecclesiaslicai procurator proedictuspluribus de causis nullius esse
compescendo.Taliter autera mandatum apostolicumi valoris quoad antefaluin decanum, magislrum scho-
exscquamini ut in novissimo districti examinis dies Iarum, et contradiclores caeteros Xantonensis Ec-
super hoc clignam Deo possitis reddere ralioiiem. clesioecompellentlos; tum quia priorum jurisdiclio
Quod si non omnes, etc, duo veslrum ea, eic j'udicum minime fuerat per secundas lilieras revo
Datum Laterani, vn Idus Junii, ponlilicatusi cata; tum etiam quia per illam generalem clausu-
nostri anno quarto decimo. lam I. canonicus et qusedam personse maj'ores alise
LXXXUI. Xantonenses vocari ad judicium non debebaiu, nec
PRIORISANCTI niLARIIDECELLA, ETB. SANCTI PETRIi non et dictus decanus ad sedem super boc aposloli-
ET MAGISTRO STEPRANO GASCHET SANCT.E HARI^E cam provocarat. Unde ipsorum faclum erat merito
MAJORIS CANONICIS PICTAVENSIBUS. irriiandum , et ssepedictus magisler carere debebat
De quodatnrecipiendo in canonicum. utriusque rescripti commodo, in qtiorum altero de
(Laterani, xu Kal. Junii.) alio menlio non fiebat, postulaus ob hsec el alia
Accedeiuibus ad aposlolicam sedem dileclis filiis decanum, magislrum seholarum , et conlradictores
R. Rozelini dilecli filii P. Xantonensis decani pro- praedictosab ipsius magistri super hoc impetitione
curaiori et rnagistro R. Bovi pro se dileclum filium prorsus absolvi. Ad hsec proefatusmagisier ex ad-
noslrum Benedictum tituli Sanclse Susannaepresby- verso respondit quod cum ad Xanlonenses canoni-
terum cardinalemconcessimusautlilorem. Coramquo cos nostrarum precum el mandati priniitias de
dicli decani proposuit procuralor quod cum idem conferendaeidem prsebenda inlegra reportasse1,,ipsi
magisler obteniu mandati nostri prrebendale benefi- canonici niedietatem tanlum ipsius, in elusionem
cium oblinueril olim in ecclesia Xanlonensi, el in mandati apostolici potius quam ex devotione qiiam
receptione ipsius juramenlo firmarit se nihil un- haberent ad illud, e.idemmagistro, sicut rei elle-
quam ulterius in eadem Ecclesia peiiiurum, pro- ctus indicat, contulerunt. Et licet idem nullum tunc
cessu lemporis ingratus gralia? sibi factse , ac prse- beneficiura obtineret, praefali tamen canonici eum-
stiti juramenli oblitus, a dileclo fiiio nostro Guala clem sicjurare fecerunt quod niliil ulterius ab ipsis
tituli Sancti Martini presbylero, tunc SanctseMariaeD B absque communi toiius volunlate capituli postularet,
in Porlicu diaconp cardinali et aposlolicoesedis !e- quemadmodum iiominatus decanus ad mandalum
gato , lilteras impetravit, nulla in eis de juramen.lo venevabilisfralris nostri Bituricensis archiepiscopi
prseslito habita mentione; per quas importuna mo- el suorum a nobis delegatorura conjudicum coram
lcstabai instaniia Ecclesiam memoratam, ut ex eo dileclis filiis canlore ac priore Sancti Viviani Xan-
quod prsebendseinlegrae commodum adeplus fueral, tonensis flrmavil proprio juramciito. Sane quia
in eadem jus obtinerel canonici et honorem; su- ipsius proebendreniedietatem reliquam ad interven-
mens inde maleriam jurgii unde devotior erga lum prsedicli Xanlonensis episcopi , post praesia-
ipsam Ecclesiam eflici debuissel. Cselerum, cum tionem juramenii jam dicii, eidem magislro prae-
diclus magister per lilleras cardinalis ipsius in hac nominali canonici unanimiter contulerunt, cum ipsi
parte nequivisset consequi suaevolunla.liseffeclum, temporali spirituale benelicium sit annexum, licile
sub venerabilisfratris noslri episcopiet quorumdam illud memoratus magister se posse pelere propone-
canonicorura Xantonensiumnomine super canoni- bat, prsesertim cum nec etiam poslulet , sed petatur
catu prtcmisso litteras aposlolicas, tacila de j'ura- potius ab universis fere canonicis antedictis, sicul
tnento prsestito verilale, addecanumBurdegalensem pcr viginli trium ipsorum , episcopi, archidiacono-
U1 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 448
riim el canloris liileras, el relaliones prseiiolalornmA \ si forsan inter Strigoniensem et Colocensem Eccle-
judicum evidontissime ostendebat, subjungens quod sias super dignitatibus suis aliqua pulliilai dissen-
cum plures vacent in Xantonensi Ecclesia canonix, sionis materia, gvalum nobis existet ut lu cnm
ac nulliis sit de lanto numero qui possel in perce-, pvtelatis ac suffraganeis et capilulis earumdem ad
plione spiriliialiuin , si receptus fuerit, praegravari, amicabilemsecundum Deum compositionem iiiien-
nec alius appareal in hujusmodi conlradictor , das sine prsejudicioutriusque; in qua, si ex privile-
proenoniinalus decanus , qui aliquando consenseral giisquse allerutri sunt Ecclesiseab aposlolica sede
in euniriem , proul coram judicibus Pictavensibus concessa quidquam difficullalis occurrerit, quia de
confessione propria propalarat , solus in hac parte ipsis nobis esl solummodo jutlicium reservatum,
noii debebal audiri , maxime cum ad excepliones illud ad noslrum referaiur examen. Nos enim, qui
eorum et iranquillitatem tuam et regni u:i
prohandas, si quas vcllet conlra ipsum proponere, pacem
ftdsset pluries evocatus, nec ex ipsis aliquas, sicul fervenli desiderio affeciamus, ad eam, quaiiium
ciiiii ratione poterimus , impendemus operam ef-
prnmiserat, probavisset, nec etiam usus fuerit apo-
stolicis liileris quas super hoc impctraveral contra ficacem.
euin. Yeruin, cum itlem magisler ad canoniam Dalum Laterani, Idibus Julii, anuo quario de-
B ciuio.
ipsani vocelur per capitiilumssepefainm, sicut ipso-
rum litterae clarius manifeslant, nullusqtie per nos LXXXV.
canoiiicaitis fuerit in ecclesia supradicta de novcm ULTRASILVANO EPISCOPO.
clericis pro qiiibus nostras liileras jam recepit nisi
Confirmaiur eleciiojnmpositi Scibiniensis.
magisieiC. Natalis, qui per episcopum et archidia-
coiium specialiier obtiimit canoniaui , et ad id obti- (Datum, ut in alia.)
iieiidiun apuri seriem apnsiolicam per annorum (230) Significalum esl nobis quod Scibiniensi.
qtiatuordeciin spaiium undecies accesserit persona- proeposilura vacanle , quse ad Romanain Eeclesiam
liier laboranrio, nobis hmiiiliter snpplicabat ut suis iiullo peilinet medianle, dilectus filius niagisier R.
laboribus proviclere niisericoriliter dignaremur. Nos cui hoiiesta merita suffragantur, ad eam cauoniee
igiiur imellcclis per carriinalem pircriictum quae est elecius. Unrie supplicatum est nobis ut electio-
proposita fuerant coram eo , de consensu pariium ncni ipsius auctoritale clignaremur aposlolica con-
discrc-tionivesiraepcr apostolica scripta prsccipiendo firmare. Quocirca liaieiniiaii luse per. apostolica
niaudamus qiiaicnus, si vobis infra tres mensespost scripta maiidainus quatenus verilale ililigentitis in-
liaruin susceptionem legiliine consiilerit ipsum Q ( quisiia, si rcm inveiieris iia esse, ipsam auctorilate
magislrum sinipliciler et absolute jurasse quotl noslra confirmes, eique concedas ut in spiritualibus
nihil ampliiis peteret in ecclesia Xanionensi, eidem admiiiistret.
super pelitione sua sileniium imponalis. Alionuin , Datum, ul in alia.
cum major et sanior purs capituli suum ipsi prsestet LXXXVl.
assensiim , nonolislante contradiclione paucorum ,
eumilein reci|)i fatiatis in canonicttin el in fralrem, NOBlLI VIROPETRO ANIBALDI SENESCALCO NOSTRO.
ipsi slallum in choro el locum in capitulo, sublalo Concedit ei dominium el regimen caslri Corani.
cujuslihet conlradiclionis et appellationis obstaculo, (Lalerani, xi Kal. Augusii.)
assignanles; et dccanum in cxpeusis faclis pro Cum dilecti lilii consules populusque Corani per
negoiio isio condemnetis eidem , ipstimque ut eas lilieras suas et uobiles viros Rainaldum consulem
praefalomagistro restiiuat pcr ccnsuram ecclesiasii- et Albericum mililein inslanlissiuie nos
cam appellatione postposila compellatis ; conlradi- ut rogassent
pro ipsorum defensione, qua plurimum inclige-
ctores, si quos inveneritis, vel rebelles, remoto banl, le illis in doininum el rectoiein concedere
appolliiiionisohstaculo, censuvasimili compescendo; dignarenuir, nos devotionem et (itlem
nullis litieris ohstantibus a sede aposlolica praeter nos et Romanam Ecclesiam habere quam erga
assciisum paitiiim impelralis, Quod si non onnies... dignosceris at-
tcndentes, eique volentes niliilomintis providere,
duo vcstrum ea, elc. de communi fratrum nostrorum consilio justitiiis
Datum Laterani, xu Kal. Julii, anno quarlo et rationes
quas babcmus in caslro Corano libi pro
decimo. illorum regimine duximus concedendas, quandiu
LXXX.1V. Roinono ponlifici coir.placebil. Tu igitur ita semper
ANDRE/E 1LLUSTRI REGIUNGARIJE. prolicere studeas circa obsequium apostolicse sedis
De discordia inter Ecclesias Slrigoniensem et ul apud eam te non solum hoc sed majori heneficio
Colocensem. dignum reddas. Nulli ergo... nostrre concessionis,
(Lateiani, Itlus Julii.) etc, usque inciirstirum.
(255) Receptis et inlellectis litteris regiis, hoc Dalum Lalerani.xi Kalend. Augusti, pontiilcatuj
lihi, fili charissiine , duximus respondendum, quod nostri auno quarto deciino.

(23S) Vide infra epist. 156, et lib. xn, cpisl. 52, (230) Vide iufra epist. 153.
42, 43.
449 PONTIFICATUSANNOXIV, CHRISTI 1211. _KA
LXXXVH. A aclum exstitit super capite atque membris, procu-
HOGONI ABBATI ET CONVENTUI MAJORl MONASTERII ralor membri non poterat agere pro capite ubi lis
TURONENSIS. per caput exslilerat contestata; nihilominushac salva
Confirmat eis monasterium Fonlis Giardi. excepiione iidem procnralores atljicieiti.es nihil
(Laterani, n Idus Julii.) horum fuisse probatum de his quse fuerant in iit-
Cum causam qure inter dilectos hlios eremitas teris commissionis expressa, quia , cum super hoc
Fontis Giardi ex parte una et vos et Juellum de essent litieroc impelraloequotl prasfaii fralres Fontis
Meduana patronum Fonlis Giardi Cenomanensis Giardi fueranl, ut dicebant, violenier ejecti, iis
tlieecesis super eodem loco ex altera verlebalur di- exstilil super aliis prorsus coram ipsis judicibus
leclis filiis abbati de Chalocheio, G. archidia.eono quam super ejectione ac violentia conlestata, et
et B. magislro scholarum Andegavensihus olim lesles eiiam omnino de aliis deponebaul; procu-
duxerimus committendam, partibus in ipsprum ralor vero a vobis concessus ad causam corani soe-
prsesemia conslilutis, ipsius Fonlis Giardi Iralrcs pedictis judicibus peragentlum in his videbalur
ejusdum dioecesis cortun eis exponere curarunt laniummodo iiisiilutus quse in litteris fuerant com-
quori cum ab inslitulione ipsius doinus, secunrium missionis expressa, unrie, si super aliis lis exsliiit
beati Augustini regulam conversantes vixissent ibi- B J contestata, non poluit illoruin jutlicuin jurisdictio
dem vita et habilu in ordine regulaii, venerabilis prorogari. Et propter icl firinitcr asserehanl juilices
frater nosler Hamelinus Cenomanensis episcopus ipsos minus ordinate in codem negolio ac perperam
vos introtliixil pro sure volutitalis arbitrio in eam- processisse. Quare vos ab ipsis judicibus ad 110-
dem, quibusdam ex ipsis fralribus per violentiam siram audieiiliam postinodtimappellatis.iicet lesles,
consenlire compulsis, aliis per Simoniacas et ilii- • qui fuerant ab adversa parte pioiiucli, lam super
cilas pactiones a vobis inductis ul ordinem susci- motu quam illicita pactione deponere videbantur,
perent monaclialeni, noninillis de ipso collegio re- essent in suo lesiinionio smgulares. Proinde, cum
clamautibus el invitis propler quod petebanl se ac iiiliil essel de alierius inienlione probatum, et ex
domumsuam in staiuin pristinum aucloritate apo- litleris bonse memorioe Willelmi Cenomanensis
slolica reformari. Ad quaea parte veslra fuit el con- episcopi manifcste conslarei, confirmationibus quo-
verso responsuiii qiiori cum olim praemissa domus que felicis recordationis Eugenii et Alexandri proe-
lam in leinporalihus quain in spiritunlibus ob viiam decessorum noslrorum ponlificum Romaiiorum
etconversalioiieni in eaciemhabitanliiim inhoneslani postmodiim snbsecutis, srepefalum locuin cum per-
fere ad niliilum devenisset, jam dictus episcopus, r> tinentiis suis de consensu frairum hubitanlium iu
^L
ejusdem domus conseniicnlibus fralribus, vos ibi- eodem monasieno vesiro fciisse collalujti, ei prae-
dem slaluit in luimilitatis spirilu Domino serviluros, missus Hamelinus Cenomaiieiisis episcopus inocier-
domtim ipsam assignans vobis cum suis perlinenliis nis temporibus, pro eO quotl loci ejiisdem fralrcs
universis. Sed his poslmodum coram ipsis judicibus vitseac conversationis exsiileranidissolutrc, duorum
proposiiis,- seriatim tle causa muialionis illius, el confirmalionibus inelropoliianoruin obteiuis, eum-
an fratres Fonlis Ciarrii consensissenl sponianei vel dem locum de consensu fralrum vestro moiiasieiio
invili, nec non et de aliis circumstanliis, ex parte concessisset, praedicti procuratores vestri a nobis
ipsorum fratrum exstiterunl producti tesles in prae- poslulabant inslanler ut srcpefalis Fonlis Giardi
sentia eorumdem. Quorum tandem alieslationibus fralribus perpeluum silentium imponere dignareniur.
publicatis, quia eisdem judicibus ardiium negotiiim Ad beecaulem pars adversa rcspondit quod prre-
et ad expedienriumper ipsos diffieilliniuiii quodam diclus procuralor fratrum de Linceio satis erat ido-
modo videbalur, sicut, eorum iransmissre nobis neus ad agendum, cuin rescriplmn illud lam nomine
liilerseconlinebaiii, causam ipsam cum aueslatio- ipsoruin de Linceio quam Foaiis Giardi fratrum
nibus, aclis el instrumenlis ad nos dicti judices fuissel cominuniler impetratum; prrcseilim, cum
transmiserunl. Ctimque demum dilecli filii Gaufri- rj p assereretuvdomuseadem unum corpus, et causa in-
dus el Gallerus monachi vestri et I. fralrum de ler cos proponerelur communis; allegans illud fir-
Linceio procnratores propter hoc se noslro cojispe- miier non obslare quod a parte vestra exstilil tunc
clui prsesenlassent, dileclum filium L. capellonum objectum, procuralorem dictum, a vohis videlices
nostrum eis concessimus auditorem. Coram quo conslitulum, non potuisse Iitem super aliis conte-
prredicti procuratoies vestri proponere curarunt siari qusenon fueranl iu litteris eommissionis an-
quod is qui ex parte dictorum eremitarum una cum nexa, nec judices etiam parles suas inlerponere
priore de Linceio se sibi contrarium opponebal, potuisse, cum ad ipsos nequiverit jurisdictio proio-
non erat idoneus.procurator, cum esset a fratribus • gari. Nam, cum lis per principales personas con-
de Linceio lanium constilutiis in lite quoe a proe- testata fuisset, sicut in relatione j'udicuro conspici-
diciis fraliibus Fontis Giardi fuerai conteslala,. lur contineri, nec in litts contestalione nec post
licet illorum nnllum possel exbibere mandatum. publicalionem lestium id exstilisset objectum, nec
Nam, qiianquam Iocus ille, Linceius videlicel.Fonti qtiod per procuratorem eumdem facttim fuerat, a
Giartii tanqiiain capiti sit subjeclus, elde ipso com- vobis proiinus contradictum, hujusmodi objeclio
niisskmis litlerrc faciant menlionem, quia tanien _ debebat frivola repulari. Demum aulem ex psrte
451 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUM,LIB. XIV. 452
diclorum fratrum Fonlis Giardi in modum exce- 1. adnosfueritappellalumulnonnisideEccIesisegremio
ptionis exstilil allegatum quod litlerse prtemissi et in loco tulo eleclio fieret, supradicli canonici
Willelmi Cenomanensis episcopi eranl falsse, pro non solum de persona extranea, verum etiam in
eo scilicet quod sigillum ejus erat positum ex trans- Ioco non luto, electionemcelebrarunt eamdem, qnia,
verso, pelens ad id probandum judices sibi dari. dum dominus terrse, persecutor et impugnator ec-
Quam excepiionem, quia frustratoria videbalur, clesiasticaelibertatis, in civitate lunc lemporis essct
iiullateiiiis diixiiiius admillendam. Nos igilur inlel- prsesens, libera ibidem non polerat eleclio celebrari.
leciis his et aliis per praedictum capellanum quae Proposuil insuper idem canior quod se ac praeposito
a partibus proposita fueranl coram eo, et habiio memoralo jcontemptis, in eadem fuerat electione
cum fratriljus nostrisdiligenti Iractalu, vos et mo- processum, ct electores tiinc lemporis excommu-
naslerium veslrum ab impelilioue praemissorum nicationis eranl vinculo innodati. Cum enim tu,
fralrttm Fonlis Giardi prorsus absolvimus, perpe- [Pliilippo] quondam episcopo el.. . dccano Posna-
luuin ipsis super hoc silenlium imponenles. Dona- niensibns nec non et suffraganeis plerisquepraesen-
lionem vero bonrememorircGuillelmi Cenomanensis tibus, V. cancellarium Posnaniensem in plena sy-
episcopi a fclicis recordalionis Etigenio et Alexan- nodo vinculo excommunicalionis astrinxeris, iidem
dro noslris proedecessoribusconfirmatam, nec non cauonici diutius communicaverunt eidem, quan-
et concessioncm quam praediclus Hamelinus Ceno- quam ipsis non licueril ignorare sentenliam in pro-
niaiiensis episcppus cum assensu fratrum et 1. pa- vinciali concilio solemniter prornulgaiam. Sed ad
troni Fontis Giardi fecit, confirmalam poslmodum . hsecfuit ex adverso responsum quod contra provo-
a Ganfrido quondam Turonensi archiepiscopo et cationem prsedictam nihil fuerat altenlatum, cum
Joanne successore ipsius, raiam habenles auctori- el de canonico ipsius Ecclesiae, el in loco consueto
late aposlolica confirmamus el praeseiUis scripti et lulo, videlicel in ecclesia catncdrali, electio cele-
palrocinio cominunimus. Decernimus ergo, etc, brata fuissel. Licel enim dux in civilate praeseiis
diffinilionis,etc tisqueincursurum. exslilcrit, nullam lamen vim sive impressionem
Daltim Laterani, ii Idus Julii, poiilificalus noslri canonicis inlulit, sed jiro quibusdam tantummodo
anno quarlo decimo. preces fudit. Unde lanta in electione usi sunt ca-
LXXXVIII. nonici libertale quod omissis his pro quibus dux
EPISCOrO ET DECANO ET CANTORI ANDEGAVENSIBUS. preces porrexerai, supradictum magislrum libere
Super eodem. elegerunt. Duoquoquecanonici, qui eleclioniconlra-
(Dutum, ut in alia.) Q dixcre prsefatse,libere recesserunt sine qnibuslibel
Cum causam quoe inter dileclos fiiios eremilas injuriis et jacluris. Dictus autem cantor contemptus
Fonlis Giardi ex parte una et abbatem et conven- non fueral, ut dicebat; cum, sicut ipsemel propo-
lum majoris monasteriiTuronensis et Juellum de suit coram nobis , tribus hehdomadibus ante ele-
Meduana patronum Fonlis Giardi Cenomanensis clionem de. provincia exiens, iler. arripuisset ad
dicecesissuper eodem locoex altera vertebalur,elc, sedem aposlolicam veniendi; maxime cum juxta
t')i eumdemfere modumul in alia, usque confiriwa- confessioncmsuam, eliamsi prsesens in provincia
mus. Volenles igitur ul quod a nobis esl ralione lunc fuisset, propter mctum principis ad prsefatam
proevia diiliniium debilam obtincat firinitaiem, di- nullaienus accessisset Ecclesiam, etiam evocatus.
scretioni vestraeper aposlolica scripia mandamus Sed nec prsepositus dicendus eral fuisse conlcm-
quatenus id facialis aucloritate noslra firmiter ob- pms, quem adelcclionemcanonicivocaverunt. Sicut
servari, contradictores per censuramecclesiasttcam enim Lambertus et Mallhias Posnanienses canouici
appellalioneposlposila compescenles. Quod si non apud sedem apostolicam inierposito juramenlodixe-
omnes... tu, frater episcope, cum eorum altero runt, Geras eorum concanonicus per ires dies ante
ea, etc electionem exstitilad vocandum prsepositum desii -
Datuin, ut in alia per tolum. D natus, qui rediens, in capilulo constanler asseruit
LXXXIX. quod prsepositus venire nolebal, eo quod ibal ia
HENBICO GNEZNENSl ARCIIIEPISCOPO. Calis, ubi capellara et fratrum regimen obtinel, sed
De eleclioneepiscopi Poznaniensis. consensum el verba sua in ore decani ponebat, et
(Datum, ul in alia.) loco jprsepositi postmodum decanus elegil. Unde,
(257) Cum IPosnanienses canonici electionem cum decanus vice ipsius elegerit, ipse pcr illuin
quam de dilecto filio magislro Paulo celebrasse no- prrcscns inlelligilur elegisse. Insuper ad canonico-
scunlur aucloritate peterent apostolica confirmari, rum notiliam non pervenerathaclenns excomiiiuiii-
dilectus filius S. canlor Posnaniensis Ecclesisepro , calio cancellarii supradicli de qua nuper iidem
se ac procuratorio nomine pro G. ejusdem loci Lamherlus et Malthias mentionem apud setlem apai-
prrepositopelitioni hujusmodi se opposuit, propo- slolicam audierunt; cum etiam praefalusepiscopus
nendo electionem ipsam fuisse post appellationem usque ad inortem suam et decanus usque nunc in
ad noslegilime interposilam celebratam. Cum enim ipsius cancellavii communione permanserint, qui

(237) Vide Dlugossum, lib. vi Histor. Polon , pag. 544.

 453 PONTIFICATUSANNOXIV, CHRISTI 1211. 454
dicunlur in praefatasynodo fuisse prsesentes. Sed, A eleclionern de illo innovando tractalu, post cleclio-
eisi dicios canonicos excommunicato communi- nem exslitit innovalum , et sic eleclionis decrelum
casse conslaret, cnm per hoc nonnisi minori essent novo sigillo postea munierunt.
excommunicatione ligati, non ideo esset eis aclus His igitur el aliis intelleclis quse utrinque fuere
legitimus inlerdicius. In personam quoque praedicti proposita coram nobis, licet electio supradicla su-
magistri objectum exslilit quod excommunicalus specla nobis quodam modo prinia facie videretur
eral pariler el peijurus, quia prsefalo duci, 11011 ex eo quod tuum ei favorem impendere noluist*,
solum in verbo, scd et in crimine communicaverat praeserlim cum eo amplius in his el aliis disponannis
conira ecclesiasticain libertalem, et quia cum ex- favorem libi aposlolicum exhibere quo promplius,
communicatis se 11011communiealurum juraverit, propria quiele postposita, mullis laboribus el peri-
conlra proprium veniens juramenlum, eidem duci culis le exponis ob defensionem ecclesiasticseliber-
excommunicalo communicare prsesumpsit. Fuit lalis, quia tamen cum Posnaniensi Ecclesia, quac
insuper propositum contra eum quod aute conlir- in eleclione prsedicta nova ccepit libertate gau-
malionem oblenlam receperal annulum el baculum dere, benigne agere nos oporlet, j'posiquam proba-
pastoralem. Pro eo vero fuit responsum ad primum lionihus el allegalionibus fuil renuntialum hinc
quotl prsefato duci ncquaquam communicaverat, inde, admonilione mulliplici imo districla jussione
nisi lanium in his quse ad correclionem speclabant prsemissa, ul idem cleclns ad libertatem ecclesiasli-
ipsius, ut videlicel ab Ecclesise persecutione desi- cam conservandam assistere tibi siudeat fidcliier
stens, ad tua mandata rediret. Sed, etsi comrauni- et;devote,de lratrum nostrorum consilio electio-
casset eidem in aliis, ex eo tamen esset non im- nem ipsam senlentialiier duximus confirmandam;
merilo excusandtis quod idem dux per omnes eccle- Quocirca fraternilati tuse per aposlolica scripia
sias cathedrales Poloniaefeceral nuntiavi, priusquam mandamus qualenus eumdem electum devote libi
in euin excommunicalionis sententia promulgata obsequi cupientem liabens ob nostram reverentiam
fuissei, se ad sedem aposlolicam appellasse. Unde commendatum, cfc-caenm lempore opporluno quse
merilo potuit opinari quod 11011fuevit sententia ad tuum officium pertinent exsequaris. Nos enini.
supradicla ligatus, cum et adhuc super hoc contro- tam Posnaniensi capitulo quaiii clero et populo
versia venlilelur. Sed nec illud poterat magislro civitatis et dioecesisPosnaniensis nostris damus lit-
soepedicto nocere quod ante confirmaiioiiem rece- leris in mandalis ut eidem lnnquam clccto suo re-
peral annulum et haculum pasloralcm; cum non verentiam et obedientiam exhibentes, ejus inten-
hoc ex ambilione factum fuerit, sed cautela. Cum Q ( dant salubribus monilis et mandalis.
enim dux episcopatum consueverit pro sua voluntale Datum Lalerani, xvi Kal. Augusli, amio quai to
conferre, insiguiis hujusmodi assignalis, ad bujus- decimo.
modi consueludinem imo corruptelam polius abo- In eumdemfere tnddutnscriplum esl super hoc ca-
lehdam super altare posita fuerunt insignia supra- pitulo Posnaniensi. Cum eleclionem, quam de dilecto
dicla, ne ad illa dux manus extendens, eleclionem filio magislro Paulo noscimini celebrasse, elc,
ipsam,qux ibidcm ttinc primo celehrala regulariter tisque novo sigillo postea communistis. His igilur,
fuerat, impediret: qiuc postmodum magister exinde eic, t')i eumdemfere modutn, usque confirmandam
decano porvigente vecepit, ne dux illa prrocipiens Quocirca devolioni veslrae per aposlolica scripla
secundum consuetudinem sibi tvadere niieretur mandamus qualenus eidem tanquam elec-loveslro
abusum. Proposuil insuper dictus canlor quod cum reverenliam el obedientiam exhibenles, ejus inlen-
electionis decretum nobis niinime offerretur, peli- dalis salubribus mouitis et mandatis. Nos enim
tioni hujusmodi annuere nullaieiius tlebebamus. Ad proefaloarchiepiscopo lilteris nostris injungimus ut
quod altera pars respondit ex ejustlem S. confes- eumdem eleclum devote sibi obseqni cupienteni
sione conslare quod decrettim confectum fueral et habens ob nostram reverenliam commendalum,
oblatum tibi apud Bononiam constitiiio, a quo ad D J circa etim tempore opportuno quoead suum officium
nostrum examen fuerat idem negotium per appel- pertinenl exsequalur.
lationem delatum. Supradicti quoque Lamberlus el Dalum, ul in alia per toium.
Matlhias jurali dixeruul quod viginti unus ex ca- ln euindem fere tnodum scriplum esl clero et po-
nonicis Posnaniensihus qui proesentes electioni con- pulo civilatis et dixcesis Posnaniensis. Cum Posna-
scnseranl, subscripserant in decrelo; tino laiuum nienses canonici cleclioiiem, eic, in eumdemfere
exceplo, qui recedens proposuil se nolle propter modum ut in prima, usque confirmandam. Qnocirca
tuam offensam in capitulo remanerc. Conlra quod universitaii vestroe per aposlolica scripta mandamus
pars altera replicavit quod decretum hujusmodi qualenus eidem tanquam electo veslro, eic, sicut
nullius momenti exstilit, cura illo non fueril sigillo in secunda usque in finem.
munilum quod capitulum cousuevit babere. Sed ad Datum, etc.
hoc pars adversa respondit quod, elsi sigillo ahsque
litleris uti consueverit capitulum memoralum, quod
n.on canonicorum sigillum sed potius jumentorum
cauterium videbatur, habito lamen ab ipsis ante
435 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 456
XC. A Datum Lnlerani.iv Non. Augusti , ponlificaltis
EPISCOPO SALIMBRIENSI , ET VARISIENSI ELECTO, ET noslri nmio quarto decimo.
THEODERICO CANONICO CONSTANTINOPOLITANO. XCll.
Gonfirmalur cleclio episcopi] Nicomediensis. ABBATl ET MONACUIS CRIPTJE FERRATS.
(Laierani, vu Kal. Augusti.) Super eodcm.
Tam ex litieris dileclornm filioruin capituli Nico-
(Diiliiin, ul in atia.)
meriieusisEcclesioequain charissinii in Chrislo iilii Evamiuala causu qurc inler vos cx -una parte ac
nostri illustris Consiaiiiiiiopoliiani imperatoris ac- dilectos filios fralres mililire Tcmpli ,de Aventino
cepimus quori... ejiisdem loci elecio viani universae ex altera, etc, pcr lotum ut in alia, usqueintervcnii,
carnis ingre.sso, iidcm capiluluiii convenientes in ut iidem fratres ecclesiam memoralam cum oiiini-
uiiurn, tlilectiiiiifiliinn S. ejusdem eeclesioelliesau- bus ad ipsam exspeeiniitibus perpemo habeanilihere
rarittin, sancii Spiritus graiia invocala, elegerunt ac quiete, quibus vos omni liti et peiiiioni cedentes
unaniiniler in pasiorcm; setl, cum electionem ipsam remisislis quodlibelj'us,quin eliam concessistis quod
a bonoe nieniorirc palriarcha Constantinopoliiano habere videiiainini in eisdem; ila quod dicli fratres
petieiinl coiifirmari, ipse nihil objiciens quare id triginia solidos Proveniensiuni senalus, census no»
lieri nou deberet, caindem conlirmare penitus recu- ^ niiiie, aunuatim vobis in feslo Assuinptionis beatae
savii. Unclecuiii lam a prredicto imperaiore quam Marire persolvant in urbe. Nos igitur, etc,
per lo"
aliis cxoiatus ipsam hujusmodi adj'ecla condiiione tum ul in alia
usque in ftnem.
voltierii pusimodum confirmare ul sibi partem pos- Datum, ul in cdia per toltim.
sessioiiuin ejusdem ecclesiseretineret, ipsi delibe-
XCIIl.
ratione pracliabiiai<lfrtcere penilus recusantes, di-
PATU1ARCII.E GRADENSI, ETEP1SC0P0 CASTELLANO.
clum S. atl sedem aposlolicam deslinarunt, electio-
De eleclione episcopi Durachicnsis.
nem ipsani aucloiiiatc postulantesaposlolicaconfir-
mari. Quocirca discreiioni veslroe per apostolica (Lalerani, IVNon. Augusli.)
scripta mandamus quaienus si electionem eaindem Ex lilleris dileclorum filiorum capiluli Duracliicn-
de persima idouea repererilis canonice celebralam, sis accepinuis quod bonre memoriseM. ipsorum ar-
vos eam auctorilate noslra sublato cujusiibet con- chiepiscopo viam universre carnis ingresso, iidetn,
irririiciionis el appellationis obstaculo coniirmelis. ne dicla ecclesia, qusejamduduni per tempora ex
Quorisi non omnes. . . lu ea, fraier episcope, cum defeclu pasioris lapsum gravem senserat etruinam,
eoruin aliero, cic. patris absentiam diutius deplorarel, convenientes in
*-"
D.tUiin Lalerani, vu Kal. Augusti, ponlificatus unuin, et Spiritus sancli gralia invocata, dilectum
noslri auno quarlo riccimo. filiiiniA. ConslanlinopolilaimmprsepositumVenetiis
XCI. existcntem sibi clegerunt coucortliter in pasloi-em,
FRATRIBUS MILITI/ETEMPLI DEAVENTINO. nebis humiliier supplicanles ut qtiia Consl.intinovft-
Confirmalur quwdam Iransactio. litana Eeclesia noicilur nimc vacare, a qua fuerat
(Laierani, iv Non. Augusli.) confirmaiionis gratia expetenda, et ipsam eleclio-
Examinata causa quse inlcr vos ex una parte ac nem confirmare aucloritate aposlolica tligiiarcmur ,
dilectos filios abhaiem el monachos Criptse ferratre et cleclo faccremus munus consecralionis impentli.
exaltera super ccclcsia SanctseMarisede Sorresco Quocirca fraieniiiati vestroe per aposlolica scripta
cum peniuentiis suis in nostra prrcsentia verleba- mnndomus qiialenus inquiratis de ipsa electione di-
tur, testibus et inslrumentis utrinque productis', ligentius verilaiem , et si cam invcncrilis cauonice
landem inler vos et eos compositio nobis medianli- de pcrsona idonea celebratam, ipsam auclorilate
bus inicrvenit, ul vos ecclesiain menioratam cum, noslra suhliiio appellationis obslaculo confirnietis,
omnibus ad ipsam spectanlibus perpetuo habeatis. electn conscc.raiionismiinus poslmodum impenden-
libere ac quieie, quibus abbas et nionae.hisupradiclii D tcs<
omni liti et pciilioni cedentes remiserunl quodlibet Datitm Lalcrani, iv Non. Augusli, anno quarto
jus, qnin etiam concesserunt quod habere videban- dcciino.
lur ineis; ita quod vos triginta solidos Provenien- XCIV.
sium senaitis, censtis nomine, annuatim cisdem inI ARCHIEPISCOPO HERACLIENSI (258), ETDECANOSANCT0-
feslo AssiiinpiionisbeatseMarioepersolvatis in urbe. RUSIQUADRAGINTA CONSTANTIN0P0LITANO.
Nos igitur compositionem ipsam ah ulraque parte, De ablalis EcclesimSanclw (259)Sopliiwrcsliluendis.
sponle rcceplam auclorilate apostolica confirmantcsj (Laterani, u Non. Augusti.)
eamdein dccerninuis inviolabililer observari. Nullii Dilecti filii capilulum Sancloe Sophioe ecclesire
ergo... nostroeeonlirmatioiiis et diffinitionis, eic, , Coiisianlinopolitanrenostris auribns inliinarunt quod
usque incursurum nobilis vir comes Bertoldus (240) ac nobilis iiui-
(238) Reracliensi qui p-mpono\\.Tns, TvpozSposY.OU (259) Sanclw Sophiw. De quo proxima episiol.i.
«TTEpTnftwv iVlaxs5o- (240) Bertoldus, alier procerum quiin expediiione
(sic)v.v.iziapyoiif.sTiv.aY>sBf.v.v.f,sv.ax
via? tlitilur in vcieri cpistohc suliscriplione apud Cru- Consiaiiliiio|ioliiana Bonifacium marchionein Mon-
siiim in Turcogiaecia lib. iv. lisferrali coinitali fueranl.
 4S7 PONTIFICATUSANNO XIV, CHRISTI 1211. 458
lier (241) relicta Marchionis Moniisferrati (242) ett A , minibus, qui ctimdem sincerissime diligunl, noii
quitlam alii Constantinopolilanseac Thessalonicensisi processet, ecclesiis, piis Iocis, et aliis gravia possent
diceeesum quasdam possessiones ecclesire sure, des dispendia provenire. Cum eliam mullas violentias
qtiihusipsis dehentnccessaria ministrari, in ipsorumt commiseril et rapinas, et magna subieril haclenus
detiuenl prsejudiciumoccupalas. Quocirca discre- onera debilorum, si prohiberelur eidem provisio
lioui vcslrae per aposlolica scripta mandamus qua- terrrc suse, vix quisquam inveniretur qui saiisface-
tenus detentores prsedictosad reslitutionem debitami rct de praedictis, et niulli mullipliciter, non absque
<ielenlorum, monitione praemissa, per censurami gravi scandalo, suis jusliliis fraudarenlur. Quoniam
ecclesiaslicam appellatione remola cogalis. Testes» igitur sacrosancla Romana Ecclesia nulli humiliter
autem qui fuerint nominali,etc, usque leslimoniumi recleunti gremium suum claudit, nos iilius exemplo
perhibere. qui non vult mortem peccatoris, secl potius ut con-
Datum Lalerani, u Ncn. Augusli anno quarloi vertatur et vivat, cum majtis gaudium sit angelis'
dccimo. Dei super uno peccatore poenitenliam agenle quam
XCV. siipernonaginta novem juslis qui se credunl pceni-
EBREDUNENSI ARCHIEPISCOPO, ETUTICENSI APOSTOLICE ; lenlia non egere, de jam dicti R. poenitenlia
SEDISLEGATO ETREGENSI EPISCOPIS. exsultantes, qui diu fuerat in vanitalibus sreculi
De absolulioneRoncelini. evagalus, venerabili fratri noslro Pisano archiepi-
(Laterani, n. Non. Augusti.) scopo dedimus in mandatis ut ipsi juxta formam
(245) Cum Roncclinus, qui habitu iiionachalire- ecclesire heneficium absolulionis impendat, et in-
jecto Massiliensis civiiaiis dominium sibi lemere! jungai eidem ut mandalis vestris humiliter pareat
usurparal, propter apostasiam, perjurium , el ince- cjusesuper prrediclis ipsi duxeritis facienda. Porro
slum, nec non rapinas, et quaedamalia dudum a no- super patrimonii suicura ita duximus ex benignitata
bis etposlmodum a le, fraler Regensis, et bonseme- aposlolica providendum, ut idem R. cum coroparli-
moriaemagistro Milonenolario nostro tunc aposto- cipibus suis prius dividat lotam lerfaminfra civila-
iicae sedis legatis excommunicatus exslileril, tami tera el exlra, et de portione quseipsum de jure con-
civilate Massiliensi quam universa lerra ipsius ec- tinget.cum abbatis sui conniveniia et assensueidem
clcsiaslico supposila interdicto, sano consiiiotandemi ccenobioalia congrua portio designetur, de residuo
ducius, nobili muliere dimissa, rejeetum ha-- vero eum veslro ei ejusdem abbatis consilio pro prse-
hiium reassumpserit humiliier et devole, ac a le, dictorum omnium satisfaclione disponat prout me-
fraler Ulicensis, exeommunicaiionis et inlcrdiclii /~ lius videbitur expedire. Portionis vero monaslerio
senientias petierit relaxari, tu sufficienli ab ipsoi designandteprovisio, propler necessUatem urgen-
cauiione recepla, in civilate Massiliensi relaxastii lem et evidenlem uiilitatem, eidem B. a suo com-
sentenliam inlerdicli, eidem R. firmiter injungendoi mitlatur abbate; ila quod ipse ob graliam sibi fa-
ut per se ipsum vel per fidelem nunlium , si forsani clam novaeconversaiionis studio se reddere studeai
infirmiiate vel alia justa causa personaliter ad noss omnibus gratiosum, tam in habitu quam in aliis ni-
accedere non valeret, noslro se curaret conspectuii hilprorsus alleiilans conlra monaslicamhonestatem.
prsesenlare, ajiostolicsebenignitatis misericordiami Quocirca fraternitati veslrae per aposlolica scripla
peiiltirus. Qui huiiiiliter tuis mandalis oblemperans,, mandamus quatenus juxta formam prrescriptam in
laborem subiit ad sedem aposlolicam veniendi; sedl ipso negotio suhlalo appellalionis obstaculo proce-
tam propter viarum pericula quam propler invalilu- datis, contradictores censura ecclesiastica compe-
dinem corj>oris praepedilus procedere non potuitt scendo.
tiltra Pisas. Propler quod exinde dileclos filiosi Dalum Lalerani, n Non. Augusli, pontificatus
P. de MonlelauroAquensem archidiaconum el cel- noslri anno quarto decimo.
larium monasterii Sancti Vicloris et V. canoni- XCVI.
cum Massiliensem procuratores suos ad nostramI D I PISANO ARCHIEPISCOPO.
prscsenliamdesiinavit; perquos fuit nobis humiiiter Super eodem.
supplicaltim ut et absolutionis heneficium dicto R. (Dalum, ul in alia.)
faceremusimpendi, *elpatrimonii sui curam habere! Cum Roncelinus etc, ut in alia, usque a nobis et
permitteremus eumdem, tam luis, frater Uticensis,, postmoduma venerahilifratre nostro Regensi episco-
et mctropolitani ac abbatis sui quam venerabiiis' :' po el bonscmemorisemagislro Milonenotario nosiro,
fratris noslri episcopi, capituli, ac militum, et uni- elc, usquehumiliter el devote, ac a venerabili fraive
versi populi Massiliensis, necnon et aliorum quam- nostro Uticensi episcopoapostolicresedis legalo ex-
plurium prselalovum nobis super hoc lilteris prae^ communicationiset interdicli senlentias pelierit re-
senlatis, qui nos ad itl triplici prseeipueralione indu- laxari, memoratus legatus sufficienli ab ipso cau-
cere satagebant. Cum enim nullus prreler ipsura ini lione recepta in civitate Massiliensi relaxavit seu-
domo sua masculussit superstes, si lerrse suseho- lenliam interdicti, eidem R. firmiler
injungendo,'
(241) Nobilismulier. Maria Pannonia, de qua su- Vitlecamdem epistol.
periori libro episl. 2. (243) Vide lib. xn, epist. 106, 107.
(212) Montisferrali Bonifacii III, marchionis 8.
PATHOL.CCXVI. 15
4r>9 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 460
ctc, usquepetilurus. Qui humililer legati mandatis A i nominanles, casdem a sede apostolica posfulastis
«jblemperans,etc, per lotum ul in alia, usque permit- ut earum aliqua juxta noslroe volunlatis arbitrium
leremus eumriem lam supradicli Icgali et metropo- prseficeretur ecclesiaememoratse.Cum autem nuper
litani ac abbalis sui, etc, per tolum ulin alin, usquc ulriusque parlis procuratoribus propter hoc ad se-
in vanitatibus sseculi evagalus, fralernilati luse per dem aposlolicam consiilulis super elcctione ac po-
apostolica scripta mandamus qualenus ipsi juxta stulalionibus memoratis inquisissemus plenius veri-
formam ecclesioebeneficium absolutionis impendas, tatem, licet ex parte vestra, filii capitulum, propo-
ct injungas eidem ul mandatis venerabilis fralris situm fuerit quod prius quani slatutum aposlolicnm
nostri Ebredunensis archiepiscopi ac diclorum Uli- vobis osiensum aul aliqua prohibitio facla fueril,
censis ct Recensis episcoporum, quibus super hoc traciatus habilus fuerat super praedicli electiono
dirigimus seripta nostra, huniiliter pareal quoesu- dccani, quse nondum exslileralpublicala,quia npbis
per procdiclisei duxerinl facienda. constilit evidenler eleclionem ipsam a vobis, filii
Dalum, ut in atia per totum. cajiitulum, post statutum aposlolicum vobis osien-
XCVIL suin el appellationem ad nos legitime inlerposilam,
CAPITULOSANCTJE sornitf: (244), ACUNIVERSIS PR.*XA- quibusdam exclusis atque conlemplis qui volebant
TISCONVENTUALIUM ECCLESURUM CONSTANTINOPOLI- et debebant pariter interesse, minus canonice cele-
TANARUM. bratam, ut de caeleris quse lam contra electionis
De eleclionepalriarchw Constanlinopolitani. processum quam contra personam electi fuere pro-
(Lalerani, Non. Augusti.) posita lacealur, cl ad poslulationespraefatas a vobis,
Per lilteras veslras, filii Proelati, noslro miper filii praelati, inconsulte processum, lam illam quani
aposlolalui reserastis quod bonae memoriae Thoma istas dc fratrum nostrorum consilio duximus repro-
(245) palriarcba Conslanlinopolitano apud Thessa- bandas, devotionivestroeper apostolica scripta di-
lonicam extrema eegriludinclaboranle, vos, necirca slricle priecipiendo mandantes qualenus omni viiio
palriarchoe subslituendi eleclionem vobis prapjudi- simullalis exploso, lam locoquam volo.eonveuienles
cium fieret meluenles, in ecclesia Sancloe Sophiac, in unum, et sancli Spirilus gratia invocata, lalem
decano et canonicis ej'usdem praesentibus, nostroe vobis personam eligalis canonice in pastorem quse
constiliitionis authenticum, quod super forma ele- scientia, vila ct fama praepollens, lanto congruat
clionis in Conslanlinopolitana ecclesia celebrandoe oneri et lionori, ut vestris parcatis laboribus et ex-
a nobis dudum obtentum fueral, perlegislis; sed pensis, et aposlolicum vobis favorem ex hoc valcn-
cum propter quorumdam canonicorum absenliam r lis plenius compararc, pro^erto scientes quia siyei
certuin recipere nequiveritis lunc responsum, au- 4>evsonanon essel idonea vcl forma canonica, nos
clorilate studuistis apostolica prohibere ne super defeclumveslrumaucloritaleaposiolicasuppleremus.
eleclione in veslrum praejudiciuinsive cpntra man- Datum Laterani, Non. Augusli, anno quarlo de-
dati noslri lenorem aliquid fieret, adsedem aposlo- cimo
licam appellanles; cumque dic terlia pro recipiendo XCVIil.
responso, prout condiclum fueral, venisselis, multi- EPISCOPO ZARATO.MENSI ET DECANO THEBANO, ET CAK-
ludinem Venelorum in eadem ecclesia invenislis TORlDAVALIENSI.
lam in slallis quam circa allare irreverenler arma- Delegalinquisitionemcontra episcopumNeopalrensen'.
tam, et eis qui electioni se Yenetorum opponerciu, (ApudCryplam ferralam, xu Kal. Seplembris.)
membrorum truncalioneni ac morleni non absque Dilecti filii decanus et .capitulum Neopalrensis
muilis clamoribus inlenlanlem. Vobisautem exspc- Eeelesisenobis denunliantlo monstrarunt quod ve-
clanlibus deforis, quscdam Yeiielorum canonicorum nerabilis fraler noster... eorum arcbiepiscopus, an-
pars prosiliens subito de conclavi, ubi fuerant obse- tequam ad dignitatis apicem ascendisscl, Iicet esset
rati, nonnullisex canonicis aliis recedeniihus a con- in sacerdotali officioconslitiilus, coniam tamen nu-
silio eorumdem, decanum ejusdem ecclesire nomi- D triens, contraLatinos in Grrecorum auxilium cum
navit. Quod vos extrinsecus posili senticntes, Arguro quondam Corinthi Doini.no lanquam laicus
cleciioni hujusmodi sluduistis contradicere juxtai pariter arma sumpsit, et circa cunidem in mililis
posse, in crastino appellationemprius ad nos inter- officioper annum el amplius serviens, nonnullos
positam coram Constatinopolitani cleri mulliludine'. Lalinos dicitur occidisse. Verum cum poslmoriiini
innovando. Poslmodum vero tres personas, videlicetl per electionem quorumdam canonicoriim, qui ejus-
venerabilem fralrem nostrum Cremonensemepisco- dem Dagitiapenilus ignorabant, adeptus fuit regi-
pum et dileclQSfilios Petrum liluli Sancli Marcelli i menEcclesiae memoratae, abjecla pene penitus mo-
presbylerum cardinalem (246) et magistrum Rober- destia pastorali, neglexit prorsus consulere famre
lum deCorzon canonicum Parisiensem, unanimilerr sux; scd ipsam potitis evacuans vivendo pervcrse,

(244) Sophiw. Quse a Crulio lib. i, Turcogr.
J7rtyafofoufavtjf,xai ri viv.Zttiv,xai TO ayaAua TWV
IXXJWCUV appellalur.
(24o) Thomm. Mauroceno Venelo, de quo supc-
riori lib. episiol. priina.
(246) Petrum lit. Sancti Marcelli cardinalem
quondam apostolicse sedis legatum in Conslaniino-
polilani patriarchse cuiia, ad quem rescribit Inno-
ceiilius in c.Ad decorem, Dcinstimt. Yide superiori
libro episiolam primam.
461 PONTIFICATUSANNOXIV, CHRISTI 1211. 4.S
contemnit tanquam haerelicuscelebrare ac audire A j pelentem quo se noslro conspectui praesenlarcnt
divina, nec, ut tenelur, per se ipsum horas canoni- sententiam recepturae. Partibus igitur in ipsorum
cas Deo reddil, nec coram eo ipsas facit per mini- pracseniia constitulis, proposuerunt CuracenS!s
stros Ecclesiae decanlari, hona ipsius ecclesise monachi coram ipsis quod cum ipsi pro notilia
dilapidans enormitcr pro suaevolunlatis arbilrio et mtilua ct ciiaritate fralerna quam cum abbate ac
devastans. Prseter haec aulem, cum in prrrsenlia monachis Calahromariae habueranl, eisdem abbati
bonse memorire Thomoe Constanlinopolitani pa- et monaohis penuria laLoranlibus opportuna fre-
irlarchre prseslilissetaslaniibus pluribus corporaliter quenler subsidia minislrasseiit, demum eodem ab-
juramenlum quod lam possessionum quam proven- bate defuncto, oeconomusejusdem et monachi, tum
luum ipsius ecclesiseporlionem, per eumdem pa- qtiia eonuti monaslerium collapsum eral in rebus
triarcham sententialiter adjudicalam eisdem, Ipsos lemporalibus, lum quia ob paucilatem eorum illud
permitleret pacifice possidere, nec super ea eosdcm jier ipsos regi non poteral opporlune, dictum mo-
aliquatenus moleslaret, ipse suis perversitatibus vo- naslciium, quantum eisdem licuil, obtulerunt cel-
lens iniquitatum cumulum aggregare, diclo pairiar- lavio Curacensi , recipientes ab ipsis postmodum
cha carnis dehilum exsolvente, prrefatos canonicos pereorumoeconomum lam indumenta,calceamenta,
eadem portione auctorilalc propria spoliavit, conira B corrigas, quam etiam alia necessaria, proeter vi-
juramentum proprium temere veniendo. Insuper cluni, qui suppelebaleisdemmonachiscompelenler.
etiam Idem archiepiscopus quemtlam monachum in Sed quia id sibi absque regis consensu, quem
habilu monachali el quemdam alium sacerdolem, asserebisnt palronum ipsius ecclesiae principalem,
quem ad presbyleratus officium fecerat promoveri, ad vindicandum prorsus ipsam ecclesiam sufiicere
et tres alios laicos homines ecclesisesupradiclse per non crcdebanl, charissimi in Chrislo filii nostri
quosdam servienles suos suspendio jussit Iradi, fu- Frederici Siciliae regis illustris privilegium per
nem qua iidem exsliterunl suspensieisdemservien- manus venerahilis fialvis noslri Gualteri de Palea-
tibus mnnu propria tribuetido, et ipsos compellcndo ria regni Sicilire cancellarii super eadem ecclesia
ad hoc flagitium in salutis su;e dispendium el sean- impetrarunt, confirmationern eapituli SanclseSeve-
dalum plurimorum. Undenobis dicti canonici humi- rinre, in cujus dicecesi dictum monasterium est con-
liler sujiplicarunl ul ad excessus hujusmodi corri- siructum, super eodcm per lilleras post obtenla.
gendos mamisnostras apponere dignaremtir. Nolen- Insuper etiam adjecerunt ipsi monachi Curacenscs
les igiiur hrec, si vcra sunl, conniventihus oculis quod inetropolilanus eorum, videlicet archiepiscopus
perlransire, qui nednm arbores exslirpare inuliles, Q ( Sanctse Severinse , secundo die post consecra-
vcrum eliam plantare fiucliferas in dominico agro lionem suam factum prsefati capiluli el diclam
leneraur, discretioni veslrre per apostolica scripta eisdem ecclesiam confirmavit, ipsis exinde pri-
mandamus quatenus inqiiiralis super prsemissisdili- viiegio assignaio. Et cum hsec omnia per lestcs
genlissime vcrilatem, et qure inveneritis fideliter ab eis sinl sufficienler probala, super proprietale
redigentes in scriptis, ea nohis sub sigillis vesiris ecclesise memoralse proroneba-nt suam his plenius
iransmiitalis inclusa; ut per veslram relaiionem inienlionem esse fundalam. Prscter hsecauiem Cu-
inslrucli, securius in his procedere valeamus. Quod racenses ipsi adversus vos.eliam inleniarunt quod
si non omnes . . . tu, fratcr episcope, cum eorum cum vobis in his omnibus suum consilium propala-
altero, ete. rint, et vos super narvatis fraternum eisdem auxi-
Datum apud Cryplam ferralam, xu Kal. Septem- lium el consilium promiseritis impensuros , vcslrse
bris, pontificatusnostri anno quarto dccimo. poslmodum promissionis obliti.j ad nobilem virum
XCIX. Pelrum Guiscardi, qui erat illius lerra: dominus,
ABBATI ETCONVENTUI DEFLORE. accedenles, monasterium illud ab eo concedi vobis
Confirmalur eis Ecclcsia Calabromariw. cum instanlia poslulaslis. Sed cum idem id vobis
(Ap. Cryptam ferratam, xi Kal. Seplembris.) D ] primitus denegassel, interventu conjugis suse lan-
Inter vos et monachosCuracenses super Ecclesia dem benivole annuit votis veslris. Eo itaque sic
Calahromarise, qiiatn ipsi cuni suis perlinenliis ad oblento, jamdictse Sanclae Severinoecanonicos pro
suum monaslerium de j'ure speclare dicebant et a ipsa vobis ecclesia conferendaprecibus propulsaslis.
vobis minus liciledetineri, diu est quseslio agilata, Super quo licel emissac preces , pro eo quod elec-
sed landem venerabilibus fralribus Squillacensi et tus eoruin erat apud sedem aposiolicam constitu-
Marturano episcopis el dilecto filio abbati Sambu- / lus , a principio frusirarenliir, commiiialioiiibus
ciiisede consensu partium a nobis sub hac forma tamen cj"usdem nobilis de propriis eis auferendis
commissa,ut parlibus convocatis audirenl hincinde uxoribus, cum sint Graeci, sibi acriter intenlalis,
proposita, et usque ad calculum diffinitivaesenten- ipsam vobis ecclesiamiidem postremum confirma-
tieeappellationepostpositaprocedenles, si de par- verunt inviti. Post haecvero proenominatoeleclo a
tium volunlate existeret, causam ipsam fine debilo sede aposiolica redeunli extra sedem propriam oc-
terminarent, alioquin eamdem sufficienler inslru- currislis, prsedictamab eo eeclesiam peliiuri. Sed
clam sub sigillis suis nobis transmittere pro- cum repulsam palcrelur veslra pelitio in hac parte,
curareni, prafigeiiles parlibus terminum com- pro eo quod iJem eleclus nondum sedem proDriam
?483 LNNOCENTilIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 464
visilaral, per impressionem landemet violentiam A matio; stiper eo assignantes talem de privilegio
nobilis memorali prsediclam vobis ecclesiam com- ultimo rationem quod de ipso non emolumentum
>pulstis esl coniirmare. Ad hrec autem vos in nostra sed poenam deberent ipsi monachi polius reppr-
praesentia respondistis econlra quod licet ecclesia lare, qnia, cum j'am quscstio ijisius ecclesioead no-
ipsa per ceconomumel monachos supradiclos con- strum ftierit examen deductn, petierunt sibi rem
•cessa fuisset monaslerio Curacensi, pvout ipsius titigiosam per potestatem ssecularem concedi seu
monachi astruebant, concessionem lalem his ratio- etiam confirmari. Contra confirmationem autetn
nibus dicebatis penitus non lenere ; lum quia per seu concessionem archiepiscopi allegastis quod
illos eatlem facta fuerat qui personse non exstite- rem a vobis possessam, el ab codem etiam confir-
rant principales, ecclesirt tunc vacanle; tum etiam matam , ipse illis concedere vel confirmare non de-
quoniam longe anle perKiroIum quondam dicliloci huit; maxime postquam in lilem deducta exstitit, et
Galabromariae abbalcm, de consensu et volunlale ad censuram examinis nostri peiiaia. Unde con-
-suorura fratrum, lempore bonoe memorise Joa- cessio vel confirmalio hujusniodi nullius debebat
chim (247) primi abbatis vestri, dicla ecclesia vo- censeri valoris. Propler quoesuper ecclesia supra-
bis concessa fuerat, el post ipsius:Kiroli obitum per dicia silentitim imponi Guracensibus monachis et
monachos exslilerat " ab ipsorum iinpetiiione ahsolvi pcnitus pelebalis.
ejusclcm ipsius-concessio plu-
ries innovata, proccssu lemporis, primo quidem Cum vero dicti judices super causrc meritis adinvi-
capituli, et secundo electi confivmationibus acce- cem discordarenl, el paries causam ipsam nostrp
denlibus, non per impressionem vel violenliam no- potius qtiam eorum oplarenljudicio terminari, tam
bilis anledicti, sed polius mera eorum el libera vo- ipsam causam quam partes cum raiionibus qiiai
lunlale, assignando nihilominus raliones quod perlinebant ad eam juxta mandali noslri lenorem
privilegium aniedictum Curacensibus non suffraga- ad noslram praesenttam remiserunt. Demum itaque
retur in aliquo, quia prscdicta concessio , quse facla dileclis filiis Nicolao Curacensi el Hugone priore
fuevat minus juste, per illtid non inteiligilur ralio- Sancti Georgii et Joseph vestris monachis nostro
*uabililer confirmata ; maxime cum notam expressre conspectui prsesentatis, et quae acta fuerant coram
-coniineal falsilatis, cum legalur in ipso quod Pa- judieibus supradictis et rationes alias nobis expo-
normi per maniis jam dicii cancellarii eo lempore nere procurantibus, nos.illis diligenter audiiis ti
dalum fue.vit quo idem uliqne non Panormi sed perspicaciter inielleclis, vos ab impetitione Cura
aiibt longe a Panormo manebat, et rex, cuj'usaucto- censium super eadeni Ecclesia per diffinilivamscii-
ritale fieri videbalur, tunc lemporis non custodire- Q tentiam prorsus absolyimus, eisdem snper ipsa
ttir ab ipso, sed a Guillelmo Capparone temcre pcrpetuum silentium imponentes; proesertim <;M
tenereuir , qui etiam verum sigiiium delinebat illis regulam et insliltuioiiem Cislerciensis ordkiis
ipsius (248). Ad excusandum nempe privilegium ah ipsa monasterii fundatione professis, absque
supradielnm pracmissispars monachorum Curacen- superioris dispensalione non exstiierit ad obtfnen-
sium rejilicando respondil (juod, cum diclus cancel- dum tic ecclcsiam Iaborarc. Nulli ergo... diffinitio-
laiitis a claroe memorioe Conslanlia imperalrice nis infrigere, elc, usque incursurum.
•ordiiiarius totius regni et regis adminislralor ex- Dalum apud Cvyptam ferratam, u Kal. Septem-
stitcrit constitutus, id poluit facere ipsius regis bris, pontificatus nostri anno dccimo quarto.
auctorilale licenler, utpotc qui vices gerebat regias C.
an hac parte. Insuper ctiam Curacenses monachi ARCHIEPISCOPO ET DEGANO ETCANTORI CUSEKTIMIS.
addiderunt quod , elsi dictuin privilegium per ma-
iius cancellarii ob prtemissa obtinere non posset Super eodem.
robur debitoe firmitaiis, censeri debebat validum (Datum ut in alia.)
pro eo quod dictus rex illud ex certa scienlia post- Inter dilectos filios abbalem el convcntum de
inoduin confirmavit, cum ratihabitio retrolrahalur D Flore ac moiiachos Curaccuses super Ecclesia Ca-
ct mandato comparelur juxla legitimas sancliones; labromarise, quam ipsi cutn stiis jierlinentiis, etc,
nihilominus proponenles quod, et si.iieutrum privi- in eumdem fere modum ut in alia usque laborare.
legiorum deberel legiliraum judicari, ultimum de- Quocirca discrelioni vestrse per apostolica scripta
bebat eis sufficere, quod idem rex, postquam uxo- mandamus quatenus quod a nobis esl senlentialiier
rem reduxit, snpcr eadem ecclosia concessit diffiiiitum, vos per censuram ecclesiaslicam suhlato
monasterio Curacensi. Caeterum- pars vestra ex cujuslibel conlradictionis et appellationis obstaculo
adverso respondit quod, si confirmationem aliquam faciatis inviolabililer observari. Quod si non orri-
obtinuerunl de privilegio supradiclo monachi Cura- nes... tu ea, fvaler, archiepiscope, cum eorura
censes, ipsa nullius erat roboris vel vigoris; quia, allero, eic.
cum ipsum privilcghuu a principio irritum exsti Datuin, ul in aiia per iolum.
tisset, rala csse non polerat obtenta taliter confir-

(247) Is est Joachiin abbas cujus vaticinaliones (248)Vide.Gesla Innoc. 111,cap. 23, 36.
celebres suni.
 «105 PONTIFICATUSANNO XIV, CHRISTI 1211. 466.
CI. _ cem assignare, lu nihilominus secundum formam
A
NOBILI VIROC JUDICITURRITANO. praescriplam in causa procedas; prsescrtim si car-
AdversusOtlonemimper. Siciliwinhianlem. nalis commislio-, sicul accepimus, inter eos non
(Datumap. Cryptam ferratam, m Non. seplembris.) fuerit subsecuta.
Cum Pisani contra prohibitionem ct excommuni- Dalum, utin alia.
cationem nostram Olloni dicto impevatori ad im-
CIV.
pugnandum regnum Sicilise, quod ecclesise pa- SF.DIS-
HIEROSOLYMITANO PATRIARCH.E APOSTOLIC.E
Irimonium esse dignoscilur, navalem exercitnm
LEGATO.
desiinarinl, et sil libi el aliis Sardiniae principihus De causa Comeslabuliregni Cypri.
sollicite prsecavendum ne si forsan conlra vos vel
vestrum (Laterani, vm Kal. Octobris.)-
aliquem , paci quorum invident et quicti, Gravi nobis dilcclus filius nobilis vir G. Montis-
vellent aliquid machinari, vos inveniant imparatos,
Beliardi regni Hierosolymiiani comestabulus con-
nohilitaiem luam monemuset exhorlamuratienlitis,
qneslionemonslravilquod cum ipse charissimum iu
per ajiostolica scripta praecipiendo mandantes qua- Christo filium nostrum Hugonem Cypri rcgem illu-
lenus si dicti Pisani Sardiniam ingredi aitentariiu,
fideliter custo--
lu ipsis una cum aliis magnatibus Sardinise lotis nI strem el regnum ejus sicut bajulus
idem rex, poslquam ad legiiimam pervenit
viribus resistere non omiitas. De terra vero Galuari dierit,
aeialem, ipsi pro bonis mala relribuens, eumdem
quam lenes , nullum cum Pisanis vel aliis sine no- el suos, licet in
stro speciali mandato contractum inire praesumas. ipsum defeclum aliquem non iuve--
sine j'udicio eurire a rcgno ejus ejec.it, et sihi
Dalum apud Cryplam ferralam, 111Non. Sep- ncrit, abstulit terram stiani. Licet autem dictas nobiiis
tembris, pontificalus noslri anno decimo quarto. sicut asserit, j'us suum recuperare polens
In eumdetn fere modum scriplum est nobili viro viribus,
de existal, ob revcrentiam lamen aposlolicse sedis et
Hugoni Basso usque non omittas. lerrse sanclse necessitalem, cui ex hoc possel peri-
Dalum, ut in alia ver lotum. culum imminere, viribus adhuc uli noluit conlra-
CH.
eiiin, sed potius ralione. Qtiocirca fraternilali luse
TURRITANO ET ARBORENSI ARCHIEPISCOPIS. pcr
apostolica scripta mandamus quatenus dictum
Quod consiliumiribuanl judici Calarilano.
ul iu regem efficaciter moneas et prudenter inducas u%
(Datum, alia.) reverenlia apostolicre sedis et nostra necnou
pro
Fraternilati veslrrc prreseniium auctoritate man- tc.rrre sanclfe
subsidio, in quo idem nobilis slrenue
daraus qualcnus auditis his quoedileclus filiusnobi- „
lis vir W. judex Calarilanus super ncgotio Arbo- C proponitur lahovave, ipsum in gratiam suam reci-
piens, sine difficullate sibi reslilual jura sua; ia~
rensi vobis duxerit proponenda , et pensatis nihilominus nobili memorato ul eidem
circumslaniiis jungendo
prudenler rerum el personarum,
el regi servitium exhibeal el honorem. Licct autem
temporum locorum, salulare sibi consilium aucla- iion
ritate apostolica tribuaiis. inlclligamus ad prsesens super hoc aliud ex—
pressius injtuigendum, libi lamen, de quo plene-
Datum, ut in aiia.
coiifiriimus,vices nostras duximus committendas ut
CIII.
proeviaratione procedas sicut providentia diclaverit
TURRITANO ARCH1EPISC0P0.
De malrintonio ejusdem judicis. procedendum.
Datum Laierani, vm Kal. Octobris.
(Dalurn, ul in alia.)
Dilectus filius nobilis sir W. Calaritanus judex CV.
petitorio nobis oblato suggessil quod inter ipsum et PATRIARCH.E ANTIOCIIENO:.
nobilem mulierem G. filiam comilis Guidonis, quam De revocanda uxore 0. de De Impcra
duxerat in uxorem, illa consislit liuea parenleise (Laterani, vm Kal. Oclobris.)
quoe inter eos Iegitimum existere conjugium non D E Querelam dilecli filii nobilis viri 0. de Dem-
pe.rmiltii. Unde nobis humiliter supplicavit ut pera (249) recepimus continenleni quod, licet ipsa
super hoc aposlolico dignaremur ei suffragio provi- nobilem mulierem E. sororem charissimi in Christo
dere. Qnocirca fraiernitati ture per apostolica filii nostri Hugonis Cypri regis illustris legilime
scripia mandamus quaienus assumptis venerahili duxeril in uxovem, et intev eos malrimonium con-
fratre noslro Arborensi archiepiscopo et alio vivo summalum exsliterit coinmisiione camali, nohilis
prudenle quem dicta mulier duxerit eligendum, tamen vir R. nepos illustris regis Armenioe sihi
audias causam cum illis vel eorum altero, si ainbo eamdem illicile copulans, in animoesuoepericulum
iiequiverint vel noluerint interesse, et eam appel- ipsam detinere prsesumil. Quocirca fraternitati lure
latione reniota canonico fine decidas, faciens quod per aposlolica scripta mandamus qualenus pariibus
decreveris per censuram ecclesiaslicam firmiter cmrvocalis audias causam, et si de partium fuerit
observari. Quod si prrcfata nobilis infra lerminum voluntate, ipsam canonico fine decidas; alioquin
quem duxeris proefigendumtibi neglexevit conjudi- inquisita super his plenius veritale, nobis eam fi-

(249) lii Cod. Colb. dc Imper

467 . INNOGENTHHI PP. REGESTORUMLIB. XIV. 4-68
dciiier nuniiare procures, ut de vultu noslro judi- A nem capere, furtum seu rapinam commilteve, aut
tium prodeal aequitaiis. ignem ajiponere, vel homicidium perpetrare audeat,
DalunvLateratii, vui Kalend. Oclobris. aut homines venientes atl domumvestram vel red-
euntes, ab ea quomodolibet perlurbare, ut ob
CVL reverentiam Dei et domus veslree infra prsefalos
TRIORI ET FRATRIBUS SANCTI BARTHOLOM.EI DETRI- lerminos non solum vos et fralres veslri, sed etiam
SULTOCARTHUSIUNSIS ORDINIS TAMPR^SENTIBUSalii plena pace gaudeant et quiete. Liceal quoque
QUAMFUTURIS EREMITICAJI VITAHPROFESSIS 1N, vobis clericos vel laicos liberos e( absolulos e sae-
PERPETUUM. culo fugienles-ad conversionem vesiram recipere,
De confirmalioneprivilegiorum. eteosabsque ullius condradictione in vestro colle-
n Kal. gio relinere. Prohibemus insuper ul nulli fralrum
(Laierani, Oclobris.) veslrorum post factam in eodem loco professionem
Vinea cullurse ccelestis, in qua manu divina Car- ahsque licenlia sui prioris fas sit de claustro vestro
ihusiensis est ordo planlatus, ita j'am palmites suos discedere. Discedenlem vero absque liiterarum
longe laleque diffudit flores producenles et fructtis communiumcautione nullus audeat retinere. Sane
uheres ac suaves ut eorum detectati fragranlia de- B laborum vestrorum quos proprii.s manibus vel sum-
crcverimus jiixla nos ipsius desidc&bile germen ptibus colitis, sive de veslrorum animalium nutri-
habere, non solum ut ejiis intercessionibus apud mentis, nullus a vobis, etc, usque proesumal. Adji-
T)ominumefficaciusadj'uvemur,verum eliam ut ipse' cienles quoque statuimus ul infra dimidiam leugam
ordo ex apostolicse sedis vicinitale familiarius sibi a lerminis possessionum veslrarum nulli religioso
jnngatur in visceribus cliaritaiis. Unde nos eccle- liceal quodlibel oedificiumde novo conslruere vel
siam Sancti Bartholomseide Trisulto j'amdudum or- possessiones acquirere sine vestro conscnsu vel
dini vestro concessimus, facienles ibidem construi Romani ponlificis licenlia speciali. Consecrationes
monaslerium secundum ipsius ordinis instituta. vero altarium seu basilicarum, ordinationes clcrico-
Vestris igitur j"ustisprecibus annnenles, prrcfaltim rum veslrorum qui ad sacros ordines fuerint pro-
Sancti Barlholomoei monasterium, in quo divino, movendi, a dicecesanosuscipiatis episcopo commu-
esiis obsequio mancipati, sub beati Petri et nostra raonem et graiiam aposiolicre sedis habente, si ea
protectione suscipimus el prsesentis scripli privile- vobis gratis et absqne pravilate aliqua voluevilexhi-
gio communimus. In primis siquidem slaluentes; bere. Alioquin liceat vobis quemcunque nialuerilis
ut eremiticus ordo, qui secundum Deumel institu-. Q - catholicum adire anlistitem, qui nimium nostra ful-
tionem Carlhusiensiiim frairum in eodem loco per lus aucloritale vobis quod fuerit postulalum im-
nos institutus esse ctignoscilur, perpetuis ihidemi pendal. Insuper auclorilale apostolica inhibemus
lemporibus inviolabiliter obscrvelur. Prsetereai ne dicecesanns episcopus vel alia qurecunque per-
quascunque possessiones, quaeeunque bona idemi sona vos ad synodos vel convenliisire forenses, seu
monasterium inpraesentiarum raiionabiliter obtinet,t judicio sseculari de vestra propria suhstantia vel
aut in futurum, etc, usque consistanl. Terminos; possessionibus vestris subjaccre compellat, nec ad
auiem qui domui veslrae provide stinl statuli, au- domumvcslram non vocatus ratione ordinis cele-
cloiitale aposlolica confirmamus. Qui profecio siintl brandi, causas tractandi, vel aliquos publicos con-
lii, viclelicetRivus veniens de Guarcino usque dum, vocandi convenlus venive praesumal,nec regularem
jnngilur flumini Colopardi apud Sanctum Calixlumi eleclionemveslri prioris impediat, aul de instiluendo
«leAnlonna, inde lendilur circumeundo pevSanclumi vel removendo eo qui pro lempore fuerit contra sla-
Gregorium de Qbseurano, per Lavacellum, per San- luta Carlhusiensis ordinis se aliquatenus intromit-
cliim jEgidium de coile, per collera deArella, inde; tat. Porro si dicecesanus episcopus vel alii ecclesia-
«lescenditurad rivum Yallis ex parte Casemarii, ad1 rum reclores in monasieiium veslrum, etc, ttsque
ecclesiam SanctoeMarire de Macena. Ibi ex allerai D l decernimus irritandam ; nec litieroe illrc habeant
parte vallis incipiunt qusetlaiiimonlana tisque conlrai firmitatem quas tacito nomine Caiihusiensis orJinis
Petiammalam pervenienlia per hrec loca, videlicett conlra tenorem apostolicorum privilegiorum-const.i-
Sanclum Joannem de Praiellis, Sanctum Angeltim i leril impelrari. Slaluimus etiam ut propler iuter-
de Mortaria,-vallem Fraxinorum. A Pelramala ituri diclum lerrre commune monasterium veslrum, ex-
circtuneundo per montana uscjue dum venilur ad1 communicatiset inlerdiclis exclusis, a divinis non
Campum vanum supra Guarcium; et inde dcscen- cogatur officiisabslinere, Obeunte vero le nunc ejiis-
ditur per vallem cilra Guarcinum usque ad rivumd deni loci priore, etc, usque profutura. Salva sedis
ejusdem caslri in principio liominatum. Ad inslarr aposloltcoe auctoritate. Si qua igiluv in futurum,
qnoque fi-licismemorioeCcelestini papaepraedeces- elc Cunclis aulem eidcm loco, etc usaue infinem.
soris nostri, qui capitula subsequentia ordini vestroo Datum Laterani per manum Joannis SanclseMa-
concessit, sicut in ejus pvivtlcgionos ipsi perspexi- rire in Cosmidindiaconi cardinalis S. R. E.. cancel-
iiius conlineri, auctoritate aposlolica inierdicimuss larii n Kal. Oclohris, iiidictione xiv, iiicnrnationis
ct suh interminalione anathematis prohibeinus nee Doiiiiiiicoeanno 1211, ponlificalus vero domini liino-
quis infra prsediclos leruiinos doums veEtra homi- i- ceiitii papoeIII anno qtiaiio decimo.
 169 PONTIFICATHSANNOXIV. CHMSTI 1211. 4'7f>
CVli. i
A CIX.
PRIORPET FRiTRlBCSCARTHUSIENSIBUS CHAR1SS1MO INCHB.ISTO FILIONOSTRO HEKRICO 1LLUSTR1
CONSTANTINOPOLITANO IMPERATORI.
De presbuteroqui causavit aborsum.
Ut castrum de Silum restituat Templariis.
(Lalerani, iv Non. Octobris.) (Laterani, in Non. Oclobris.)
(250) Sicutex vestrarum tenore perpcndimus litte- (252} Grave gerimus et molestum quod, cum tu et
rarum, cum qnidam presbytcr vestri ordinis, qui alii crucesignati ad hoc debuerilis circa caplionem
prius fuerat niger mouachus, quamdam mulierem et detentionem imperii Romaniae intendere prinei-
prregnantem, cum qua coniraxerat consuetudinem paliler ul per illud subveniretis commodius terrre
iiiiionestam, et quse asscrebat se concepisse ab eo, sanetae, tu non solum eidem nullum curasti adhuc
per zonam arripuerit quasi ludens, ipsa postmodura stibsidium ministrare, verum etiam fratribus militiae
mulier sic ex eo se asserit fore Ircsani qitod occa- Templi, qtii pro ipsius terrae defensione lotis viri-
sione uujtasmodi abortivil. Propter quod idem pre- bus elaborant, infers molestias et jacturas, castrum
sbyler proborum virorum usus consilio, se ipsum de Silum super Ravenica cum pertinentiis suis ip-
duxit ab allaris ministerio sequeslrandum. Quare ." sis auferens pro tuaearhitrio volunlalis. Et licetjam
nobis humiliter supplicastis ut cum eo misericordi- ssepepro reslitutione ipsius libi direxerimus scripla.
Ser agere dignaremur. Nos vero devotioni vestrre nostra, lu lamen preces nostras perlransisti liacle-
insinualione praesenliumrespondemus quocl, si non- nus aure surda, prout debneras non atlendens
dtim erat vivificaius conceplus, jtoterit ministrare; quam benigne ac efficaciter luas preces curaverimus
tlioquin ab altarisofficio (251) debet abslinere. exaudire, quantumve nostrum auxilium tihi fuerit
Dalum Laterani, ivNon. Octob. ponlificatus noslri hactenus opporlunum: quod si tibi forsan, tua
anno quarto decimo. promerenle durilia, duxerimus subtrahendum, expe-
rimento cognosces quantum tibi utile fuerit, quan-
CVIII. mmve subtractum afferat delrimenlum. Quo-
OKJVERSIS AIMiHIEPlSCOPIS ETEPISCOPIS ADQUOS LIT- circa serenitatem tuam rogamus atque mone-
TERJEISTJ3PERVENERINT. mus et exhortamur in Domino qualentis castrurn
Ve lerminandis pacificelilibus Cariltusiensiumel Ci- prsefiilum cum periineniiis ejus sine difficullate
sterciensium. restituas fratribus antedictis el nullain super
(Laterani, iv Non. Oclohris.) eo de ceelero ipsis molestiam inferas vel gra-
Cum inter omnes religiosos nostri lemporis viros r> Q vamen. Alioquin, cum eis ulterius nolimus, sicuti"
Gislerciensis et Carlhusiensis ordinum fratres ma- nec debemus, in suo j'ure deesse, qui suraus omni-.
gna per Dei gratiam polleanl honesiate, si quam bus in justilia debitores, pro cerlo cognoveris quod"
forsitan inler eos, bumani generis inimico dissemi- super hoc officii nostri debitum exsequemur.
naniezizania, maloria Iiiisexoritur, per quam apud Dalum Laterani, iu Non. Octobris, ponlificalus;
eos sanclae quietis olium perturbetur, nos, qui pu- nostri anno quarlo decimo.
ritatem religionis ipsorum ferventi charitate zela- CX.
mur, non possumus non movevi, scienles quod con- THEBANO CAPITULO.
lenliones hujusmotli, a suo proposilo aliense, religio- Confirmal remissionem crusliew:
nis maculant puritatem, cum secundum Apostolum (Laterani, Kal. Octobris.)
servum Dei non oporleal liligare. Ut igitur diabo- Ex parte veslra fuit propositum coram nobis-
licse fraudis astutia qure, ui in eis religionem com- qtiod, cum vos nobilibus viris Oddonide Roca do-
maculet, lites suscilat inler ipsos, per apostolicse mino Atheniensi et G. nejioti ej'us trecenta viginli
sollicitudinis studium celeriler elidatur, universiiati hyperpera el amplius teneremini nomine crusticre
veslrse per ajiostolica scripta mandamus quatenus, reddere annuatim, dictus Odclo medielatem ipsius
cum in dicecesibus vestris aliqua fuerit inler eos D •*-cruslicoe perlinentem ab ipsum vobis pia liberalilate,
maleria lilis exorla, vos sine mora partes vestras remisil; pro remissione vero medietatis akerius.
interponalis ad pacem intereos amicabililer refor- prtefato G. quingenta hyperpera solvere cerlo ter-.
mandam. Quod si forsan hoc modo provenire non mino promisistis. Und'e cum nobilis vir Gaufridus.
poterit, sine sumptu et strepitu causam inter eos princeps Achaioe,ad quem ratione feudi dicta crus-
mediante justitia lerminelis, .facientes quod decre- lica perlinebat, rcmissionem hujusmodi libevaliter
veriiis per censuram ecclesiasticam sublato cujus- acceplavit, nobis humiliier supplicasiis. ut vemis-
libet conlradielionis et appellalionis obstaculo flr- sionem eamdem dignaremur vobis auclorilale apo-
niiler observari. stolica corifirmare. Nos igitur vcslris precibus incli-
Datiim Lalerani, iv Non. Octobris, pontificalus nati, remissionem cruslicoememoratae, sicut pie ac
noslri anno quarlo decimo provide factaest, et in authenticis inde confeclus
plenius continetur, auclorilale aposlolica confirma-
mus et praesenlis scripti palrociuio conuuunimus..
(250) Cap. Sicut ex litterarum, De Homicid. bel officio.
(251) In quait. Coll, minislerio. Sed Colbert. lia- (252) Yide lib. 15, epist, 155.
 471 INNOCENTII111PP. REGESTORUMLIB. XIV. .72
JNulliergo... nostrre eonfirmationis, elc, usryuein-- A Dalum Lalerani, » Kalend. Oclobris, ponlificatua
cursuruin. nostri annoquarlodecimo.
Daluni Laterani, Kal. Oclobris ponlificatus no- CXIIL
stri anno quarto deeimo. ARCKIPRESBVTERO SANCTI LAURENTII, ABBATISANCTI
CXL GEHINI ETSANCMHARIJS SOVJE ET SANCTI AKGELI
ARCUIEPISCOPO ETD1LECT1S FILIISDECANO
ETT. DESPATA, SANCTI STEPHANI DE-PLATEA-FRAIANORUM.
CANONICO THEBANIS. Confirmalur eis relaxatio procuraiioitutn.
Ejusdem argumenti cum epislola 155 iion xm. (Laterani, vui ld. Ociobris.)
Vcnerabiles fralres nostri Davaliensis et Cardi- Cum a nobis pelitur, etc, usque eltectum. Eaprop-
censis episcopi per suas nobis litteras intimarunt ter, dilecli in Dominolilii vestris justis poslulalio-
qiiori, cuni causam qusesuper domo de Iheracomite nibus grato concurrenlcs assensu, relaxationem
ac rebus aliis valenlibus duo millia sexcenta et de- procurationum quam venerabilis frater noster Ray-
cem etoclo hyperpera inter dileclos fiiios fralres nerius Yiierbiensis episcopus sponte ac provide vo-
inililiae Templi ex parleuna et venerabilem fratrem bis indulsil, sicut pie ac provide facla est, el in
noslrum Patracensem archiepiscopum ex altera instrumentis pnblicis noscitur conlineri, auclorilaie
"
verlcbalur, eis et dileclo fiiio Nazarocensi (255), aposlolica confirmamus et praesentis scripti patro-
elecio duxerimus commiltendam, ipsi, cum idem, cinio commtuiimus.'.Decernimus ergo, etc, usqu»
eiectus eis commiserit viees suas, et eisdem con- nostraeeonlirmationis, clc, usque incursurum.
sliierit plenius praedictos fralrcs rebus procfatis. Datum Laterani, vin Idus Octohris, poiilificatus
fuisse conlra juslitiam spolialos, possessionem noslri anno quarlo decimo.
'
earum salva quccstioneproprietalis, de prudeniumi • . GXIV.
virorum consilio sententialiteradjudicarunt eisdem, ABBATI SANCTlSTEPHANI BONONIENSIS, ET MAGISTBO
el condemnantes proefalumarchiepiscopum in mo- GREGORIO DECRETORUM DOCTORIBONONIiE COHSO-
deralis expensis, in cos qui praesumerent corum RANTI.
senlentioe contraire cxeommunicationis senlentiam Vt suspendant episcopumAlexandrinutn.
promulgarunt. Quocirca discretioni veslroe per apo- (Lalerani, iv Id. Octobris.)
stolica scripta niandamus qtiatenus proedictassenteii- Illins lestimonium invocamus qui lestis esl in
tias, diftinitivamvidelicel, sicutesljusla,per censu- ccelo fidclis quod quanlum ipse nobis donare digna-
ram ccclesiasticam, ct excommunicalioiiis, sicut tur, a quo esl omne datum optimum et omne donuin
ralioiiabiliter est prolata, usque ad satisfactioncm Q < perfectum, negotia quse ad sedem apostolicam per-
idoneam faciatis auctoritale nostra sublato appella- ferunliircumpuritaleachonestatetractareacexpedire
tionis obslaculo firmiter observari. Quod si non curamus, venalitalis vitium, qtiod ex Cupidilatepro-
omnes... tu, fralerarchiepiscope, cum eorumaltero cedit, qute radix est omnium vitiorum, omnimodis
ea, etc. dcteslantes; sicul etiam illi possunt perhibere testi-
Datum Laterani, n Kal. Oclobris pontificaius monium veritali qui pro diversis negoliis exsequen-
nostri anno quarlo decimo. dis ad Romanam Ecclesiam frequenler acccdtint,
quam per divini niuncris gratiam ab liiijusmodi
CXII. labis conlagio servare satagimus expiaiam; ul quod
AVELONENSI EPISCOPO, ETDILECTO FILIOTIIESAURARIO
gratis acccpimus, gralis demus, nullatenus susti-
ET T. CANONICO TIIEBANIS. nentes quod in causis ccclesiasticis aliqua pactio
Confirmalur composiliofacta inler archiepiscopnmel vet convenlio seu etiam promissio intercedat, qua-
capitttlum Atheniense. lenus si quitl inierdum post finem negotii ftieril ex-.
(Lalerani, n Kal. Octobris.) hibilum, non per necessilalem exlortum, sed jier
Dilecti filii Alhcniense capitnlum nobis humiliter devotionera appareat esse collatum. Yerum mirari
supplicarunl ul compositionem inter eos ex parte D cogimur el moveri super eo quod ab Alexandrino
una et venerabilem fralrem noslrum eorumdem episcopo didicimus alleniatum, ex jiiramento qucd
archiepiscopum ex allera super ipsius ecclesiocred- ipsemel prseslilil in causa qure inler ipsum et quos-
ditibus ac facultalibus amicabiliter initam aucto- dam mercatores Romanos coram vobis ex dele-
ritale dignaremur apostoliea confirmare. Qupcirca1 gaiione noslra exstilil ventilala; qui cum ab eo:
discretioni vestroe per aposlolica scripta mandamus; qiiamdam rcpelerent pecunire quanlitatem, quam
qualenus compositionem ipsam, sicut ad utilitatem1 Romx suis procuraloribus muluaveranl iilteras cjus
Ecclesitesine pravitate provide facta est el ab ulra-' liabentibus de mutuo eontrahendo, ipse stium re-
que parle spontc recepta, ac in aulhenlico inde con- cognoscens esse sigillum, quod Jilleris eral im-
fecto plenius conlinetur, facialis per censuram ec- pressum, iied negaos eas de sua conscicnlia pro-
clesiaslicam appellalione remota firmiter ohservari. cessisse , conslanler asseruil quod cenlum libras
Quod si non omnes... tu ea, frater episcope, cum1 eis solveral pro expensis, et polestalem illis
eornni altero ca, ctc concesserat ul si possent forsilan obtinere quotl

(.253) Supra lib. >:iu, epist. 155, Zaralorien,

 473 PONTIFICATUSANNO XiV, CHRISTI 1211. 474
Ecclesiae qnte ad Alexandrinam Ecclesiam,"~sicut A i CXYI.
olim stalutum fueral accedebant, ire ad eam minime ARCHIEPISCOPO COMPOSTELLASO , ET (ULIXBONENSI ET
tenerentur, et quod idcm episcopus octo locorum1 EG1TAN1ENSI.EPISCOP1S
Ecclesias pacifice possideret, usque ad ceiituni
libras mntuum Super eodem.
quinquaginta conlrahere liceret
eisdem ; si vero impetrare possent ut omnes posses- (Lalerani, Non. Octobris.)
siones ecclesiaeSancii Martini de Foris ad Alexan- Olim ad peiilionem inclytse memoriaeSancii regis
drinam ecclesiam perlinerent, usque ad trecentarum Porlugalensis leslamenlum qnod teeeral in moriis
lihrarum summam possenl libere a mercatoribus arliculo conslilulus duximus confirmandum. Veruni
muiuare. Ex his quidem evidenier apparet quid de quia nobilis mulier M. filia regis ipsius dubilat ne
nobis idem episcopus seuseril, quos ad bona eccle- super his quoe sibi eodem leslamento legavit ab
siastica concedenda per intervenlum pecunioe in- aliquibus ei molestia inferatur, nobishumililersup-
ducl posse putabai, quitlve dari mandaveritpro bo- plicavit iii eadem sibi confirmare auctoritate aposlo-
nis ecclesiasticis oblinendis,' cum expresse taxave- lica dignaremur. Nos igitur ipsius precibus inclinati,
ril quantam pro istis et quaulara pro illis possent personam suam cum omnibus bonis, etc, ut in con-
pecuniam mutuare. Quia vero non solum a malo, gI firmalione in eumdetn fere modum usque sicut ca
sed ah omni specie mali prsecipit Apostolus absti- juste ac pacificepossidet, eidem curavimtis auclori-
nere, nos zelo ecclesiaslicoe honeslatis accensi, tan- tate aposlolica confirmare. Quocirca fralernitati
Ise praesumptionis ac lurpiludinis malum corrigere vestroe per aposlolica scripta mandamus quatenus,
cupientes, jier apostolica vobis scripla prsecipiendo si quis prsediclam nobilem super bonis proedictis
inandamus qualeuusaucloritale noslra suffulti proe- prresunipserit temere moleslare, vos illum a prre-
falum episcopum ab exseculione pontificalis et sa- sumptione sua per censuram ecclesiaslicam sublalo
cerdotalis ofltcii, sublalo cuj'us!ibet contradiclionis appellationis obslaculo ralione prrevia compescalis.
et appellalionis obsiaculo , publicc suspendatis, ut Quod si non omnes his exsequendis, etc, duo ve-
ejus exemplo similia coeteri agere perlimescanl, fa- slrum ea nihilominus exsequantur.
cientes senientiamsuspensionis hujusmodi per cen-<= Datum Laterani, Nonis Oclobris, pontificatus no-
suram ecclesiasticam firmiter observari. sii&gn.noquarto decimo.
Dalum Laterani, iv Idus Octobris, ponlificalus no- CXVU.
stri anno quarto decimo. NOBILIBUS MULIEMBUS TARASI^E REGIN.EET S. FILIA.-
cxv. BUSS. QUONDAM
C REGISPORTUGALENSIS.
NOBILI MUL1ERI M.FILLESANCII QUONDAM REGIS P ORTU-
GALENSIS. Super eodem.
Redpitur sub protectione sedis aposlolicw. (Laterani, iu Non. Octobris.)
(Lalerani, III Id. Octobris.) Olim ad petilionem inclytoe memorire Sancii pa-
(254) Olimad peiitionem inclylae memorire Sancii Iris vestri regis Portugalensis leslamentum quod
patris tui regisPorlugalensis lestainentum qtiod fece- feceral in morlis arliculo constilutus duximus con-
ral in niortis articulo constitulus duxinms confir- (irmandum. Verum quia dnbitaiis ne super his qtise
mandum. Yerum quia dubitas ne sujjer his quse libi vobis eodem testamenlo legavil ah aliquibus vohis
eoJem testamento legavit ab aliquihus tibi molesiia molestia inferalur, nobis humiliier supplicastis ut
inferatur, nobis humiliter supplicasli ul eadeni tiiji eadem vobis confirmare auctoritate apostolica di-
auclorilale dignaremur aposlolica confirmare. Nos gnaremur. Nos igilur veslris precibus inclinali,
igilur luis precibus inclinati, personam tuam cum personas veslras cuni omnibus bonis qure inpra1-
omnibus bonis quse inprsesentiarum ralionahiliter sentiarum ralionabiliier possidelis , aut in fulurum
possides, aui in futurum juslis modis prsestante j"ustis modis proestanle Domino poteritis adipisci,
Doniino poleris adipisci, sub beati Petri el noslra D rj stib beati Petri et nostra protectione suscipimus, et
prolcctione suscipimus ; et lam Baucias , Tuias castrum Montismajoris et villam Hisguerra, quod
et Aoruca cum pertincntiis suis, qure jamdicius tihi reginae Tarasise, el castruin de Alanquer, quod
patcr et maler tua cum omnibus filiis et filiabus tibi S. cum perlinenliis eonimdem dictus pater cum
suis tibi donavit, quam hrereditates quas libi «obiles onuiibus filiis et filiabus suis donavit, sicul ea j'usle
iisulier, V. Egee nomiue, quse le nulrivit et adoptavit ac pacifice possidetis, devotioni vestroe auctoritate
in filinm, hseredilario tibi j'ure concessit, sicul jusie apostolica confirinamus et praesentis scripti patroci-
ac pacifice possides, devolioni lutc aucloritate apo- nio communiiuus. Nulli ergo, etc, noslrae protectio-
siolica confirmanuis et praesentis scripti patrocinio nis et confirniationis, etc, usque incursurum.
comrounimus. Nulli ergo, etc, nostrae proteclionis Datum Lalerani, III Nonris Octobris, pontificalus
ct confirmalionis,etc, usque iucursurum. nostri anno quarlo decimo.
Datum Laterani, iu Trius Octobris, poatificaius
nostri anno xiv.

(2Si) Vide supra epist. 58

475 INNOCENTII111PP. REGESTORUMLIB. XIV. 476
CXVUI. _ noslrum episcopum Ulixhonensem fecerunl, prout
A
COMPOSTELLANO ARCHIEPISCOPO , ET ZAMORENSI ET in eorum auihentico conlinetur, apostolico dignare-
ASTORICENSI EPISCOPIS. mur munimine rohorare. Ideoque discretioni vestrae
De eodem. per aposlolica scripta mandamus quatenus composi-
(Lalerani, Non. Oclobris.) lionem ipsam, sicut sine pravitale provide facla est
Olim ad pelitionem inclylre memoriceSancii regis et ab ulraque parle sponle recepia, facialis per
Porlugalcnsis teslamenlum quod fecerat in morlis censuram ecclesiasticam, sublalo ar.pellationis ob-
articulo conslilulus dtiximus confirmandum. Verum slaculo, inviolabililerobservari. Quodsi non omnes,
quia nobiles mulieres, Tarasia Regina el S. filise clc, usque exsequanlur.
regis ipsitis, dubitant ne super his qure sibi diclus Datum Laterani, Non. Octohris, pontificatusnostri
rex eodem teslamenio legavit ab aliquibus eis mo- anno quarto decimo.
leslia inferatur, nohis Immiliter supplicarunl ut CXXI.
eadem eis confirmare auctoritale apostolica dignarc- LUNDENSI ARCIUEPISCOPO, ETEPISCOPO RIGENSI
mur. Nos igilur ipsarum precibus inclinati, perso- De dispensalione oblenia per falsilalem.
nas suas cum omnibus bonis, etc, «I in conftrma- (Lalerani, vu Id. Novembris.)
lione in cumdemfere modum, usque sicut ea j'usle ac B ' Ad noslram noverilis audientiam pervenisse quod
pacifice possidenl, ipsis curavimus auctorilale apo- Strango civis Lundensis, per suggeslionem falsiia-
slolica confirmare. Quocirca fraternilsti veslrre per lis et veritatis suppressionein, in quarlo aflinilalis
apostolica scripta mandamus qualenus, sl quis prre- gradu, quo suam contingit uxorem, a nobis dispen-
tliclas nobiles super bonis prsedictis praesumpseril sationis lilleras impetravit. Asseruit namque quod
temere molesiare, vos illum a prsesumplione sua antc contractura matrimonitim gradum rtlFuiil.-uis
per censuram ecclesiasiicam, sublato appellationis ejusdem ignorarat omnino, ac sibi vitre periculum
obslaculo, ralione prrcvia compescatis. Quod si non imminebal nisi cohabitaret eidem. Quod ulique a
onineSjCtc, iiiliilominus exsequantur. veritale, sicut accepimus, est penitus alienum.
Dalum Lalerani, Non. Oclobris, pontificatus nostri Quin potius, si hujusmodi copula permiitalur,
anno quarlo deciino. quamplures exemplo ipsius ad contraclus illiciios
CXIX. aspirabunt, nec ah eis polerunt cohiberj. Quocirca
PRIORIET CONVENTUI SANCTI VINCENTIIULIXBONENSIS. fiaternilati vestire per aposlolica seripta niaiidamus-
Confiimatur composilio facla cum episcooo Ulixbo- qualenus, vocatis qui fuerinl evocandi, si prsemissis
nensi. „ verilas suffragatur, cum inlenlionis rioslroenonfue-
(Latcrani, Non. Octobris.) ril bujusmodi precalori mendaci disperisationis be-
Cum a nobis petitur quod juslum est, et hone- ncficium indulgere, litteris illis nequaquam obstan-
Mum, elc.,tisf/ite effeclum. Eapropter, dilecli in Do- libtis, quod canonicum fuerit sublalo appellalionis
mino filii..clc, usque assensu, coinpositionem quam obstaculo slatualis, facientes quod decreveritis per
dilecti lilii F. prior el P. canlor Alcohatisejudices a censuram ecclesiasticam fivmiler observari.
sede apostoliea dclegati super libertale, exemplione Dalum Lalerani, vu Idus Novembris, poiitificattis
ac aliis rcbus monasterii vestri inter vos et venera- nostvi anno quarlo decimo.
hilem fratrem nostrum episcopum Ulixbonensem CXXII.
feceruiu, sicul sine pravitale pvovidefacta cst el ab CESARAUGUSTANO ET TVRASONENSI EP1SC0PIS , ET R.
tiivaque partc sponte recepta, ct in eorum authen- LAINARCHIDIACONO JACCENSI OSCENSIS DIOECE3IS.
tico coniiiieiur, auclorilale apostolica confirmamus De eleciioneepiscopiPampilonensis.
et praesentis scripti palrocinio communimus. Nulli (Lalerani, Non. Novembris.)
ergo, elc, noslra.coiifirmaii.ouis,etc, «5711« incur- Ne vinea DominiSabaolh redigatur in solitudi-
sunim. nem ex neglectu, el uvas non valens producere,
Datum Laleraiii.Non.Octobris, ponlificatus nostri rj j tribulos germinet atque spinas, oportet nos iri eam
anno quarto decimo. mitlere operarios, cum ipsam personaliter excolere
CXXL non valeamus, qui exslirpalis nocivis el amputatis
ABBATI, SUPERIORI ET SACRIST/E ALCOBATl^E UL1XB0- siiperiluis, ac propaginibus suhrogatis, ad fruclus
NENSIS DIOECESIS. producendum optatos hahilem eam reddant. Sane
Super eodem. ex litteris Pampilonensis convenlus nostris est ari-
(Laterani, Non. Octobris.) ribus intimalum quod, cum venerabilis fraler nosier
Dilecti filii prior et convenlus nionaslerii Sancti episeopuset dilecti fiiii de Aoeies (255) archidia-
Vinceiitii Ulixhonensis a nobis humiliier postula- c.onus Oscensis et decarius Tyrasonensis judices
runl ui compositionem quam dilecli filii F. prior el delegati a nobis, Joannem quondam eorum episco-
P. cantor Alcobalise,judices a sede aposlolica dele- copum a Pampilonensi Ecclesia veniovissent, ac suh
gati super liberlate, exemptione ac rebus aliis ejus- poeua excommunicaiionis injunxissenl eisdem ut
dem monasterii, inter ipsos el venerabilem fratrem eleclionem de persona jdonea celebrarent, ipsique

(255)Siipralib. xu, episl. 177, Auncs.

477 PONTIFICATUSANNO XIV, CHRISTI 1211. 478
iCharissimo in Chrislo filio illuslri regi Navar- A curralur, vix addicere valeat ut resurgal, et excom-
rre mandatum hujusmodi ostendisseni, idem municalorum illorum malitia faciente quasi redacta
iit non suslitiens patienler, ad sedem apo- in solitudinem, spinas et tribulos jam cceperit ger-
slolicam appellavil, ct inhibuil eis-ne aliquaienus minare, discrelioni vestrte per apostolica scripla
t.'i_erent sine ipso, graves minas inleiuans lam illis mandamus et districle prsecipimus qualenus acl
qui eligerent quam ei qui eleciioneiu reciperel de proefatam Ecclesiam personaliter accedenles, ei ha-
se faclarn. Propler quod ipsi ultra terminuin ad henles prse oculis solum Deum, ac super slalu
eligendum sibi praefixumeligere differentes, excom- ipsius inquisita plenius el cognita verilale, auelo-
munieationis senlenliam incurrerunt. Poslmodum ritate nostra, gratia, odio, et mundano limore post-
vero redeuiiles ad cor, et Deum homini proeferentes, positis, ex ea eveltatis nociva, et plantelis titilia, ac,
absolutionis beneficiumiinpetrarunl, j'uratoria j'uxta revocatis ejectis, detis capitulo eligendi sibi poniili-
formam Ecclesire praesliiacautione : ex qua sumpta cem liberamfacultatem, injungenles eisdem ulvobis
occasione rex idem lolum fere convenliim, prseier proesentibus electionem de persona idonea canonice
septem qui favebant eiriem, el divina officia celc- sataganl celebrare; ea vero qure de bonis ipsius
brarant excommunicationissenlentia parvipensa, a Ecclesirelam ab ipso episcopo quam ab aliis alie-
regno suoprorsus cj'ecil, personalus eorum, benefi- nata invenerilis illicite vel distracta, ad jus el pro-
cia ac quaelihet bona Eeclesioe,qure ad disposilio- prielatem ipsius legitime revocantes, cl illa quse
nem pertinebanl illorum, pro suoeoccupans arbitrio sunt per violenliam occupata cum fructihus per-
voluntalis. Prseterea idem episcopus, defuncto bo- ceptis ex eis, sicut justum fueril, capilulo reslitui
niu memoriseP. Eximinii mensoeipsorum arehidia- facientes, super mensse archidiaconalu prtediclo
cono, archidiaconalum illius frelus regis potentia quod canonicum fueril statuatis : in his omnibus
eisdem contradicentibus occupavit, ipsum M. Peiri appellatione postposila processuri, conlradictores,
post interpositam ad nos appellationcm assignans, si qui fuerinl, vel rebelles per censuram ecclesiasli-
licet de anliqiia et approbala consuetudine Pampi- cam compescendo, nullis litleris verilati etjuslitire
lonensis Ecclesireassignatioarcliidiaconalusejusdem pracjudicanlibus a sede aposiolica impetratis. Quotl
simul ad episcopum et capitulum pertineret, Pro- si non omnes, etc , duo veslrum, etc.
pler quod non modicum scandalum est exortum, Datum Lalerani, Non. Novembris, ponlificalus
quia, sicut fama publica protestatur, dietus M. pro nostri anno quarto decimo.
collaiione arcliidiaconalus illius qtialuor millia proe- CXXUI.
fato episcopoproeslilit oljolorum, el convcntus nihil _ EPISCOPO ET DILECTIS FILIISABBATI SANCTI VICTORIS
de sua mensa recepil a tempove qtio dictus avchi- ETCANCELLARIO PARISIENSI.
diaconaltis iuit collatus eidem. Unde non immerilo Scri7>iturpro monachis Vezeliacensibus.
ineiuunl quod bona mensre ad iiihilum redigi dc- (Lalerani, n Id. Novembris.)
beaut, si diclus M. non removeatur ab illo. Ipse (256) Dilecti filii abbas et convenlus Yirziliacen-
namque eleemosynae ac infirmarise bona deslruxii sis sua nobis insintialione monslrarunt quod, cum
dissolute vivendo, et archidiaconalum SancloeGem» nobilis vir comes Nivernensis ab eorum monasierio
moe, cui tunc temporis proesidebal, ignorante capi- pro ipsius cuslodia duas pwicurationes, in Pascha
tulo pro magna pocunioequantitale pignori cuidani videlicet el feslo bealae Marise Magdalcnse,exigcrel
niiiili obligavit, quem jam per octo annos dctinuit annualim, elin recepiione ipsarum ipsum monaste-
et adhuc detinet idem miles. Idem quoque episcopus rium enormiter aggravarel inaxima mililum el ser-
ad alienationes illicitas manus extendens, caslra de vientum multitudine conslipalus, iidem mille quin-
Htiarcb et Montejardin, quoe inler bona Pampilo- genlas marcas argeuti super procurationibus illis
nensis Ecclesisepreliosissima rcputautur, irrequi- ei tali conditione mutuo concesserunlutin unaqtia-
sito capiiulo prsediclo regi concessit, qui ea detinet que proediciarumsolemnitatum, si Virziliacumacce-
violenlerin enorme ipsius Ecclesire detrimentum. ln ) deret, quinquaginia libris Anlissiodorensis moneloe
cujus praejudiciumproefalus episcopus, anle latam pro moderata essel procuratione conlentus, nec
in eum remolionis sententiam, multa de bonis ejus plus pro illa possel exigere donec ipsi monaslerio
illicile alienare praesumpsit, non solum capituli ve- redderel prsetaxalam pecunioe quantilaiein. Verum
rtun eliam illorum irrequisito assensu quos ei nunc, sicut dicilur, ul dictum possit monasleriuin
coadj'utores duximus dcputandos. Porro prsefatus in proefatis procuralionibus aggravare, terroe surc
M. quia idem convenlus mandato proedictorumju- queslam indixit pro eadem pecunia persolvenda.
dicum parueriint, in eorum Ecclesia srecularescle- Cum igitur jus suura in injuriam converlere non
ricos introduxit , qui spreta senteniia judicum debeal idem comes, discretioni vestrre per aposto-
eorumdem, in ipsa cum excomuiunicalis prsefalis lica scripla mandamus alque proecipimusqualenus, si
tliviua noii meluunt celebrare. Cum igilur soepe- forsitan soepedictummonasterium per immoderataui
dicia Ecclesia sit adeo, sicul asserilur, desolata, procuralionem gravare voluerii, vos ipsius immo-
quod, nisi ei per noslras soUiciludinis sludium suc- deranliam, gralia, odio el limore postposilis, redi-

(2o6j Vide infraepist. 126.

479 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 48^
gatis ad j'usium snblaio appellationis obslaculo mo- A ab eo beneficium pelerc non prresumanl, et illos
deramen, conlradiclores per censuram ecclesiasti- siislinens qui religionem exuunt, et alios in sacris
cam appellatione posiposita compescendo. Quod si ordinibus constilutos ac eliam moniales contrahere
>ion onines, etc, tu, frater episcope, ciinieorum malrimonium et in sreculo saeculariter conversari;
altero, elc. cujus frater uxorem Iegitimam, eo sciente, relin-
Datum Laterani, n Idus Novembris , ponlificaliis quens, cum quariam moniali eonlraxit, eam in-
noslri anno decimoquarto. domo publice delinens ut uxorem; et ul patratum
scelus ab alio fratre suo difficiliusrevocari valeret,
CXXIV.
relictam ab eo, licel illilleratam, in cujusdam eon-
EPISCOPO, ET DILECTIS FILIIS ABBATI SANCTl LUPl,ET
sccravit monasterii abbatissam, ipso Iratre manenic
DECANO TRECENSl.
in srcculo et continenliam non servanle; pre-
Pro iisdctn.
n Id. sbyleros et clericos suos exaclionihus jugibus adeo
(Lalcrani, Novembris.)
defatigans quod ipsi oncre paupertalis dejvressi,
Cniii, sicut dileclis filiis abbate et convenlu Yir- lanquam rustici vililer in ignominiam honeslalis
ziliacensibus intimautibus nostro est aposlolatui ecclesiasticaeincedere compellunlur. Praeler hrec
reseiatiun, nobiiis vir dux Burgundiae gravia eis B aulem cuidam presbylero conferens inlerveniente -
damna et injurias inferens, ter vel qualer in anno pecunia decanalum, quemdam presbyternm qui
villas eorum faciat deprrcdari occasione cnjusdam nianus in alium injeceral violentas, et eum custo-
consiieiudinis, quam in eisdcm villis falso asserit se dire tradiderat carcerali, suslinet celebrare, scien-
hahcre, et nimis dispendiosum essel et grave fra- ler communicansel parlicipans captentlbus et veii-
tribus antedictis pro singulis querelis toties aposto- dentibus
sacerdotes, et legalium malrimoniorum-
licam sedem adire, discrelioni veslrae per apostolica
divortium, si pecunia inlervenial, celehrari per-
scripla prsecipiendo mandamus quaienus, cum ab miltens. Et cum quidam Bisunlini ac fere omnes-
eis lueritis requisiti, diclum ducem, ut eis dedam-
prcsbyteri civiuuis el dicecesis sure publice deti-
nis elinjuviis irrogatis coram vobisexhibealj'uslilioe neanl
concubinas, ipse corrigere iltorum aliqueitfc
complementum, moniiione praemissaper censuram non attental, graviori contagio maculalus; qnisr
ecclcsiaslicam appellatione postposita compellalis, cum abbatissa Rcniarici Moiuis
consanguinilaiis
jiirisdictione hujusmodi usque ad biennii lempus eum linea conliiigcnteincestum perpetral impuden-
usuri. Quod si non omnes, elc, lu, fralcr cpiscope,
ler, sicut fama publica ipsum vexat, el prolem a
cum eorum aliero, etc.
^ quadam moniali suscepit, cum civjusdamsacerdotis
Damm Laterani, n Idus Novembris, pontificatus filia
qtiasi publice fornicando. Et cum in ejus demo
nostri anno quarlo decimo. interlecius fueril quidam presbyter, nullam susce-
cxxv. pil de ipsius inlerfectoribus, quos bene noverat,
CEBENNENSI EPISCOPO, ET DILECTIS FILUSABBATI DE ultionem,etexcommuiiicalosinmensasuarecipiens,
ABUNDANTIA ETPRIORlDE CONDAMINA GEBENNENSIS ac possessiones laicorum lilulo pignoris delincns
DIOECESIS. obligaias, quas recepla sorle reddere contradicit.
Commitlilureis inquisiliq contra archiepiscopumBi- Incendiarios aulein onines, qni ei pecuniam polli-
suntinum. cenlur, absolvil, se de absolvendis illis potestateni
(Laterani, xvi Kal. Decembris.) asserens ohtinerc; ac nullam vel modicam residen-
(257) Dileclis filiis Humberto, Stephano ct Petro liam faciens in Ecclesia Bisuntina, saepissimein.
pretbyteris Bisunlinrc dicecesisdeiiuniianiibus nos diebus solemnibus, quibus eamdem;-Ecclesiam sua
accepisse noscatis quod venerabilis fraler nostcrBi- deberel Iioriorarcprtesenlia, se absentat, sic lubricaj'
stiniinus archiepiscopus, qui deberet esse in tligni- viloepalenler deserviens el intendens carnis luxui
talc pouiificali ex susceplae admiiiistralionis officio manifeste quod ,laici seandalizali ex eo fornicatio-
suis subdilisad exeinplum, ipsam non lantum ne-I 1 ncmnon esse- peccalum aslruunl cviminale. Quia
gligens famam suam evacual vivendo perverse, ve- vcro super his clamor ad nos frequenler ascendit,
rum eliam probrosis et diversis excessibus faclus volenles exemplo Domini deseendere ac viderei di-
miiltarum laqueus animarum, turpiter ac publice screiioni veslroe per apostolica scripla mandamus
sic coinqninare prresumit quod de candelabro in quatenus vocatis qui fuerint evocandi, et inquisita
quo sedel fumum quibtis prseest emillil in salulis super his e! aliis diligenlius verilale, quod canoni-
sure dispentliumpotius quam splendorem. Nam us- cum fuerit appellalione postposila slatualis,- cau-
que adeo est deditns Simoniacoepravilati quod pe- sam ipsam sufficienler instruclam ad nostrum
nes cum sine ipsa vix ecclesise aliqure consecran- reinitlentes cxamen, prrcfigentespartibus lerminum
tur vel alicui aliquid spiriluale conferlur, coinpel- eompelcnlem quo se nostro conspectui rcprtesen-
lens clericos, in apostolicoe setlis contenipiuin, ad tent aequitatis judicium receplurre. Quod si non
sacres ordines promovendosj'urare quod per lilte- omnes, clc, lu, frater cpiscope, cum eorum al-
ras aiiquas, a sedc apostolica impelralas, aliquod lero, elc.

(257) Videlib. i, epist. 277

 481 PONTIFICATUSANNO XIV, CHRISTI 1211. 432
Datum Laterani, xvi Kal. Decembris, ponlificalus A das, somarios, quadrigas et res alias ejusdem mo-
noslri anno quarlo decimo. nasterii et suorum hominum de terra monaslerii
CXXVI. saepenumero acceperunt, in quibus elsi per eum
•EPISCOPOET DILECTISFILUS ABBATISANCTI VICTORIS,ET illa fuerint restitula, monasterium lamen damnum
UAGISTRO ROBERTO DECORZON CANONICO PARISIENSI. non modicnm noscitur incurrisse. lidem etiam ser-
Scribitur pro tnonacliis V'ezetiacensibus. vientes nemora monaslerii pro libilo destruunt; et
(Lalevani, Id. Novembris.) quadrigas ejusdem pro caslrorum ipsius comitis
(258) Non solum zelus domus Domini, qui nos munilionibus capientes, ipsas inlerdum per tres
-comedit quolies ab illis opprimilur per quos deberet hebdomadas, et qiiaiidoque per mensem detinere
ab opprimeniibus exlenlo brachio defensari, nos praesumunl.Proeterea ej"usdemmouastcrii malefac-
yehementer inducit: verum eliam ille sincerredilec- • lores srcpediclus comcs receptans, ipsius homines
lionis affeclus, quo dilecti filii nobilis viri comilis conlra illud agentes manulenere ac defensare con-
Nivernensis zelamur salutem et honorem diligimus, lendit, qui soepedicti ccenobii j'ura deberet ubique
exhorlalur ut, si quando nobis aliqua de ipsius acti- illibate servare. Et licel nec ad ejusdem comitisnec
bus refernnlur qure famam suam obnubilanl apud ad alterius curiam idem abbas et monachi super
homines et conscientiam maculant apud Deum con- B aliquibus tralii debeant soecularem,sicut patet per
tra libertatem ecclesiaslicam atieiitando, apud eum privilegiaporuificuin Romanorum, ipse tamen eos-
monilis et exhortalionihus insistaraus; qualeuus dem ad forum suum supcr multis multoties evoca-
.praedecessorumsuorura sequens vestigia, qui Ec- vil, nioliens ejusdera infringere monasterii liberta-
clesiam Deistuduerunl honove congruo venerari, ca tcm. Pluries quoque vias et semilas circa Yirzilia-
pro Deoet propter Deum per se ipsum corrigal et cum fecil arcle adeo custodiri quod nec ligna nec
emendel, diligenti mediiatione considerans quod aqua illuc affervi neque alia necessaria poluerunt,
Dominusjustus judex principesillos, qni se in con- anno prseterito locum eumdem vindemiarum lem-
speclu ejus humilianl et Ecclesise sure exhibent se pore sic conslringens quod monasterii homines nec
devolos, non solum glorilicat in futuro, veruin ati vindemiandum egredi polerant, nec somarii
etiam magnificat in prsesenti, el illorum posterilas ad niustum vel ad aliud deferendum, impediendo
est prrecisa de lerra qui liberlatem ecclesiastieani mercaltim, el capiendo somarios victualia et quoe-
infregerunl. Ad nostram sane audieuliam tlilecio Iibet alia necessaria deferentes. Et cum ad manda-
filioGualterio abbale Vivziliacensisignilicanle per- tum charissimi in Christo filii nostri Philippi Fran-
venil quod, cum comes pvaefatus nionasteiii Yirzi- corum regis illustris a moleslalione hujusmodi de-
liacensis defensor esse deberet et pro eodem se stitisset, quamplures ipsis et eorum hominibus
murum defcnsionis opponere ascendentibus ex ad- multas et enormes injurias manifcste ac clauculo
verso, ipse non solum opprimenlibus non obsistil, inlulerunt. Quidam namque praedones per lerram
verum etiam de defensore factus est, quod nonsine ejusdem comitis ingressum el egressum babenles,
aniariludine cordis referimus, persecutor, non mi- qui comedentes in quadam villa ipsius cum praeda
nus compatienleseidemquammonasterio memovalo, monasterii sunt invenli, Yirziliacum per aliquan-
quia, elsi monaslerio inluleril damna rerum, sibi tiilum lemporis sic vallarunt quod nec monachis
lamen damntim innocenlioe,quod esl gravius, irro- nec aliquibus hominum monasterii tulus patebat
gavit. A quadriennio namque quo ad reginien egressus. Porro cum Jocelinus miles, homo ejusdem
monasterii assumptus exstitil idem abbas, eumdem comilis, equitaluris el rehus aliis quosdam de mo-
favorabilemnon poluit invenire, quin potius ipsum nachis spoliaril, eisdem opprobriainferendo, quem-
nionaslerium in rcbus interioribus gravilermolesta- dam prioralum ad ipsum monasterium perlinenlcm
vit, licet per partes de honoruin virorum consilio invaserit violenler et subripuerit bona ejus.jdem ab
in quingentis libris Proveniensium et amplius ser- eodem abbate et ipsitis fralribus humiliter requisi-
vierit sibi gratis, cum ad nullum scrvitiuin ex de- £>lus, nec illius nec aliorum malefactorum maliliam
bito teneretur, nec novus abbas,sicitt comtsseidem voluit refrenare, licel id solo verbofacere poluisset.
objecerat, aliquod sibi deberel servitium cxhibere. Quin polius afUiciionemsuperaddens alllrclis, prio-
His igitur non coatenlus, cuidam civi Bituricensi ratum de Dorneliaco sasivit ad idem monasterium
noiigenias libras, in quibus ei monasterium minime periinentem; ct bona ipsius per dimitlium aunum
ieuehatur, abbatem eunidem solvere coiiipulit idem detinens occupala, ipsos decimis cjusdem villcc,
f.omcs, asserens se fidejussorem£11 i fuisse de proe- quas per annos plurimos possederanl, spoliavit; et
dicta pecunix quantitate. Cuidam quoque Judaeo, exlendens ad hactenus inaudila poslmodum manus
qui baplisnii suscipiens sacramentum praefato mo- suas.molendinorum eorumdem ferros per servien-
nasterio dimiserat centum libras, reverso ad Ju- tes suos fecil cxinde asportari. Proplrcr quod cce-
dnismum quasi canis advomilum, abbalcm ipsum nobii supradicti conventus adeo fuil arclalus quod
coegit pevsolvere praefatam quaniitatem pecunioe nisi ad prcces quorumdam virorum bonorum resli-
pro suoelibito voluntalis, el servientes ipsius prte- luissel eosdem, nccessilale cogente claustrum fuisset

(258) Vide stipra epist 124, ct lib. xv, cpisl. 83.

495 IJNNOCENTU HI PP. REGESTORUMLIB. XIV. 481
egressus. CseterumJoanni ualo qnondam prtepositi A De quibus omnibus tanlo gravius snnius moli quanlo
Asconii, qui hseredilario jure in ipsius Ioci prreposi- magis saepedictum monasierium majori amplecli-
tura succedere nitiltir, qui polius deberet obsistere, mur in Dominocharitate. Cum igilur hsec noscan-
se favorabilem exhibens idem comes, abbalem et tur in salutis ejusdem comitis dispendium redim-
convenlum proedictoscompellere nititur ut eidem dare, el ejus honori non congnial hoc lempore.l;un
in foro civili respondeant super illa; licel coram nobile niembrnm sedis aposiolicse, videlicet ipsum
civili vel ecclesiaslico jutlice super ipsa cuiquam monasterium, perscqui quo iidem et alii calholici
respondere non debeant nisi de mandalo sedis apo- principes in persecutione quam DciEcclesia paiiiur
sloiicocspeciali. Yerum cum ab eis ipse fuerit sse- a tyiaiino (259), ipsi viriliter adesse debereni, sicnt
pius requisitus ul super bis et aliis injuriis ipsis devoti filii piae matris, nobililalem cjus per noslras
muliipliciier irrogalis saiisfieri facerel competenler liiteras roganuis alieniius el monemus et exhorta-
ab ipsorum indebita molcstatione quiescens, pre- niur in Domino, in remissionem sibi peccaminum
ces eortim surdis auribns perlransivil: quin imo injiingenles ut, ob ejus reverentiam et honorem qui
priorem monasterii el quasdoin personas alias in dal huinilibus gratiam el superbis resislit.se in
siagnum suum esl projicere comminatus. Et licel ™conspeclu ejus hnmilians, prsefatis abbali el con-
fcre conventus mcdietas Nivernum aceedens, el co- vciitui sic per se ipsum satisfaciat de prsedictis, ah
ram eohumi proslrala, cidem super hoc humililcr ipsorum ct monaslerii sui indebita molestatione
supplicaril, cortim lainen precibus nequivit aliqua- quiescens, quod eis de ipso nulla remaneat justa
lenus inciinari. Demum ejus consiliariis procfati malcria conquerendi, el divinam, quam in hisof-
monachi supplicarunt ul cum co iractarenl de fendil graviiev, majeslalem valeat complacare, ac
pacc inler se et saepedictum nionasieriiinv refor- pev hoc aposlolicte sedis mcreatur propeiisius gra-
manda : qtii eis, posl nuiltos traclaliis habitos ciiin liam et favorem. ldeoquo discrelioni vestroe per
eodem ,' taliter responderunl, quod ejus non pos- apostolica scripta mandamus et dislricle proecipi-
sent beiievolentiam oblinere nisi ab eis sibi et a iiius quatcnus, nisi rex prseliiius, cui super hoc diri-
burgensibus Virziiiaci mille libroe Proveniensium ginius scripla nostra, infra duos nienses jiacificare
solverentur, quotl iidem exsequi uliquc nequivissent et terminare sine firmalione duelli orias inter eum-
sine gravi et enormi monasterii deirimcnio. Exhoc dem comitcm el abbalem el monacbos memoratos
siquidem proedicliburgcnses perlerriti adeo exsli- poteril quoesliones, vosexiunc, cognita veritale,
leranl quod nisi abbas proefatus arripuisset proptev ipsum comilem ad satisfaciendum eisriem de dalis
hoc iter ad sedem apostolicam vcniendi, se deserto ,-, ( damiiis et irrogalis injuriis, el ab ipsorum molesta-
Virzeliaco in urbibus et oppidis regiis recepissent, lione indebiia desistendum, per excommiinicationis
prseserlim cuin per archiepiscopos el episcopos, senienliam in pcrsonam, et, si necesse fuerit, inler-
ahhates, el alios viros religiosos, el per nobileni vi- dicli in lerram suam, sublalo appellalionis obsla-
rum ducem Burgundire ac barones alios, ac tandem culo, compellere absque morae dispendio non tar-
per regem prscfatummoneri eum fecerint et rogari, deiis, commissione isla, qiioties opus fuerit, usqtie
utab ipsorum moleslatione desislens et saiisfaciens ad iriennii lempus usuri, jiirisdiclionem vcsiram ad
eis de danuiis et injuriis irrogalis, monasleiium, alia maleficia, si qua inierim coiura idcm monaste-
ipsum cum villa et suis hominibus manutenerel et rium commiserit, exlendendo, ita quod ea qtiresibi
defendercl, ut tenetur, ncc sic poluerit ad haec, a sede aposlolica sunl indulta facialis per dislri-
ejus animus Inclinari. llis eliam non contentus, clionem ecclesiaslicam firmiler observari, nonob-
hoc anno, postqnam idem abbas iter arripuit ad[ slaulibus litteris, si quoeapparuerinl, baruni lenore
sedem aposiolicamveniendi, per ministros suos co- lacito, a sede apostolica impetraloe. Quod si non
mes ipse vindemias Virziliaci fecit adeo impediriI omnes, etc, duo veslrum ea sublato cujuslibet cou-
quod ejusdem loci burgenses vindemiare lempore iradiciionis et appellalionis obslaculo iiihilominus
congruo nequiveruni, ipsis minislris mercenarios. r. ] exsequantnr.
de vincis expellenlibus, et uvas spargentibus per Daium Lalerani, Idibus Novembris, poniificalus
plateas, quampluribus de bominibus monasterii, nosiri anno quarlo deciino.
vulueratis, caplis somariis ct ex eis pluribtis inter- Scriplutn est snper hoc nobili viro comtti Niver-
fectis. Unde idem monasterium clamnumad valen- ncnsi. Szriplumest super Itoc regi Francorum illustri.
tiam quingenlarum librarum, et burgenses Iriumi CXXVII.
iiiillitim marcarum cl amplius incurrisse di- SENONENSI ARCHIEPISCOPO ET SUFFRAGANEIS EJUS.
cuntur. lllud autem qnod monasterium et bur- Super eodcm.
genses de vindemiis habuerunl, regis proedicti i (Laterani, xiv Kal. Decembris.)
beneficio cst ohtenlum, qui hujusmodi prohibuitl Cumquieti Virziliacensis monasterii, quod sedem
nialefaciura. Praeterea iidem minislri molendi- aposloiicam nullo respicil medianie, palevna volen-
«um prreposili ejusdem monaslcrii confringenles,, tes solliciludine pvovidere, inter cselera qute nos,
molas ei ferrum ipsius per violenliam asporiarum. prsedecessorumviostrorumsequentes vestigia, eidem

(259) ld cst, Oltone. Vide lib. xv, epist. 20, 51,158.

 485 PONTIFICATUSANNOXIV, CIIRISTI 1211. 486
monasterio dtiximiis indutgenda, aucloritateaposlo-- A super quod ipsam casielianlani de feodo regio pos-
lica inlerdicere curaveriinus, sub excommunicatio- sidebat, el lale jus eral caslellanioe ipsius quocl si
nis vinculo inhibentes ul infra ejusdem monasleriii quis infra ejusdem melas homicidiiim perpetraret,
perlinentias crucibus terminatas nullus hominemi Dominus Merevillte in homtcidam cxercens publi-
capere, invadere, seu bona sua auferre, sive assul- cam ultionern, non lanlum bona ipsius capere,' ve-
tum facere, vel quamlibel offensionem irrogare3 rum eliam suas potesl possessiones positas infra
praesumai,ct nonnulli filii Belial, Dei limore post- metas dicta? castellanae diripere, sive in feodum
habilo, teuipore hoc , qno superabundal iniquitas,, sive modo alio illas a quocunque leneat homicida,
refrigescente charitale mulloruni, apostolica inhibi- el id sibi eliam Iicel illifacere vel inferre qui dicto
lione contempla, contravenire prsesumant immuni- domino castri Merevillredebitam custodiam dene-
latem hujusmodi saepiusinfringendo, sicut dilecio- garet. Propter qurc si domum vaslaverat memora-
rum filiorum abbatis el convenlus ejusdem loci no- lam, sibi vindiralis bonis, in homiciil.ini, cujuscrat
bis conqueslio patefecit, fralernilali veslroe per ipsa, vindiclam pnblicam cxscquendo, el de feodo
aposlolica scripla mandamusatque prxcipimus qua- alio, pro eo quod ipsi debila clicii castri cuslodia
tenus, cum ah ejusdem monastcrii abbale ac fralri- negabalur, se posuil in saisinam, nnllara ob hoc di-
bus fueritis requisili, quilibet veslrum parochianosi B cto episcopo injuriam irrogahat, inio in his uleha-
suos, quosconsliierilimmuniiatem proedictamtemere! tur potius jure suo; prtcsertimcuni in prsesentiadicli
infregisse, tanditi facial, nisi congrue salisfecerint,, regis de feodo ij>sodiclo episcopojustitioepleniltidi-
excomiiuinicaiionissenlcutiocsubjacereexcommuni- nem ohluleril se faclurum, et ipsum regem asse-
catos ab omnibus arctius evitari doncc satisfac- ruerit inhibuisse sibi raiione dominii viva voce ne
lione de perpetratis excessibus exhibita compeienti, de praemissofeodospectanle atl ipsiun noonisi coram
per eum beneficium absolutionis oblineanl, vel sii eoalicui responderet, cxhibenslilicrasejusdem regis
forte delicli quaniitas id excgerit, ad sedem acces- monitorias judicibus momoralis ut proefatosuperse-
serint apostolicam absolvendi. dercni negotio, quia paratus erat eitlein episcopo
Dalum Laterani, xiv Kal. Deccmbris, pontificaius super feodojusliliam exhibere, sed causam ipsam ad
nostri anno quartodecimo. ctimdem regem remilicrenl auriiendam. Sed ipsi
In eumdetnmodumscriplum est Lugdunensiarchi- j'udices, non conleslata lite, ipsius camerarii exce-
episcopoel su/Jraganeisejus. ptiones hujusmodi niinime admittentes, lerram suam
CXXVTII. suh interdicli senteniia posuerunl. Propler quod gra-
ARCUIEPISCOPO SENONENSI, ETEPISCOPO ETDILECTOFILIO „, vamen idem camerarius verebalur ne adversus eum
DECANO TRECENSI.' proesumcrenl graviora. Quocirca discrelioni veslrae
De negotioepiscopiAureiianen. el camerarii regis. per apostolica scripta mandamus quatenus, si vobis
(Laterani, xvi Kal. Decembris.) consliteril cognitionem et decisionem ipsius negolii,
Sicul tlilecius ftlius nobilis vir Ursio Cttmcrarius non ad ccclesiasticum, sed ad soecularem judicem
charissinii iu Chrisio filii noslri Pliilippi Fran- peninere, ipsumquecamerarium paratum fuisse boc
corum rcgis illuslris transmissis nobis suis lil- in delegalorum proesentia comprobare, vos inter-
leris indicavit, cuin a venerabili fratre nostro Aure- dicti sententiam prolatam ab eis in terram ipsius
lianensi episcopo super duobus feodis qutc dicebal facialis sublato appellaiionis obslaculo nonservari.
ad se dictus cpiscopus pertinere coram dilecto Nullis Iittcvis veritati et justilioe prsejudicantibus a
iilio decano Carnotensi et conjudicibus suis au- sede apostolica iiiipetvatis.'Quod si non omnes his
cioritate nostra traheretur in causam, memoralus exsequciidispoiuerilis inlercsse, duo veslrum ea, elc.
episcopusproposuil in ipsorum judicum prxsentia Dalum Lalerani, xvi Kal. Decembiis, pontificatus
conlra ipsum quod domuni quamdam eorum feodo- nostri anno quarlo decimo.
rum alteri pertinenlem idem camerarius clevasta- CXXIX.
rat, deportans ibidem inventa pro libito violenter, D f EPiSCOPO ESGULANO.
et alterum feoduin occupans minus j'usie, licet di- Ne clerici sini tabelliones.
ctus episcopus de suis hominibus nunquani sibi de- (Lalerani, vi Kal. Decembris.)
bilam justiliam denegassel. Propler quod et domum (2G0)Sicut te accepimus referente, cum venera-
rexdilicari destruclani cum ablatorura restitutione hilis frater noster episcopus Hosliensis olim per
ac feodum taliier occupalum sibi ab eodem resiiiui tuam transiens civilalem lihi dederit in mandatis
cum inslantia postulabal.Sed ad heecex parte ipsius ul presbyleros, diaconos, et stibdiaconos, quos
responsum fuit laliicr ex adverso, quod non dehe- ibidem invenit passim labellionatus officium exer-
bat super his coram ipsis judicibns litigare, pro eo centes, excommunicaiioiiisvinculo innodaresei eos
quod si quitl in ipsis vcl de ipsis feodis fcceral, qui ab illis publica reciperenl inslrumenla, tu licct
proetextu caslellanise de Merevilla potuil fecisse id feceris, ex mandalo tamen episcopidicti dissiinu-
licenler, el id lanlo lempore obtinueral quod non lasii poslinoduiri de suhdiaconis, donec quriliicr
exslabat memoria aliter esse faciiiin. Proposuit in- contra ipsos cl alios in sacris ordinihus constiluios

(200)Cap. Sicut, Ne clerici, etc

487 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 488
dctieres procedere sedem duceres ajiostolicam con- A_ lut per Norlhmaniam conslituti et quidam airf regise
sulendam. Quocirca fialentilali tucc per apostolica ditioni subjecli, postponentes penilus zelum Dei,
scripta iritindamusquatenus clericis in sacris ordi- praepediuntlaicos segriludine laborantes ne de terris
nibus consiitulis labellionatus officium per benefi- suis vei hsereditalibus aliquid in eleemosynam ali-
ciorum suorum sublraclionem appellalione post- cui largiantur sive pro suarum animarum saltite,
posiia inlerdicas. secunduin ecclesiasticam sanctionem, vel condant
Datum Laterani, vi Kalend. Decembris, ponlifi- leslamentum exinde in ultima volunlale, imponen-
catus noslri anno quarlo decimo. les illispostobitnm crimen, sicul asserit, usurarum
CXXX. qui poenilenles judicio Ecclesire satisfa.ctione prae-
ALBANENSL ELECTO, APOSTOLICE SEDISLEGATO. missa, viam sunt universoe carnis ingressi, ul proe^-
Uljuniores canonici cogipossinl ad fortiorem gradum. lextu criminis usurarum decedentium bona fisco
(Laierani, 111Non. Decembris.) rc-gioin delriinenlum juris ecclesiastici applicen-
Ad audicntiara nosiram le significante peryenil tur. Quia igitur te non decet hujusmodi sustinere,
-.uod, licel quampluresJEcclesise Lombardire cer- cum hoc vergat in derogalionem ccclesiaslicseliber-
luiii numcrum habeanl prsebendarum, illarum ta- lalis, serenilatem regiam rogamus et monemus qtia-
nien canonici dictum numerum excedentes, plerum- tenus exseculores praefalos laliter ab liujus-modi
que ad unam proebcndam plures de suis eligunl temeritate tradiia libi poiestale compescas quod
consanguineis el amicis : qui cum sint juvenes el moderamine regio haec delestanda extorsio exsiir-
insufficientes ad obsequium earumdcm, et nolint pelur, et prseler aelernam gloriam, quam ex hoc
vel forte non clebeanl ad supericres ordines promo- . promereberis in fuluro, graliam libi Dominusaugeat
veri, conlingil ibidem propter eorum schismata in prresenli.
idonearum pcrsonarum inleresse defeclum, et Dalum Laterani, iv Non. Decembris, pontificatus
maxime sacerdolum. Quare in spirilualibus ettem- nostri anno quarlo decimo.
poralibus non modicum sustiiienl detrimentum. Sttrjer hoc scriptum esl dileclis filiis abbqli Sancii
Unde nobis humililer supplicasli ut certo numero Vicloris, W. archidiacono, et canceltario Parisiensi,
nonobsianie, dictas Ecclesias de personis itloneis, ul diclum regetn ad hoc efficacilermoneanl etpruden-
quoevelinl el possint onus hujusmodi sustinere, libi ler inducant. ,
liceat ordinarc Quocirca discrelioni ture per apo CXXXII.
slolica scripta mandamus quatenus, si quos inve- A.BBATI ET CONVENTUI SANCTI GERMANI »E PRATIS
neris, in ipsis idoneos ad gradum saeerdolii assu- Q ( PARISIENSI.
mendum, lu illos, ut se ad superiores ordines facianl Confirmalur quwdam sententia lala pro eis.
promoveri, per subtraclionem beneficiorum appcl- (Lalerani, Id. Decembris.) /
lalione cessante compellas. Alioquin in pracfalis Ec- Cum olim ex parte vestra nobis fuisset querimpnia
clesiispersonas idoneas, per quas hujusmorii possint prsesentata quod nobilis mulier H. de Nongento et
suppleri defectus, juxla quod videris expedive, ap- flliiejus ac quidam alii Suessionensis dioecesis bo-
pellatione poslposila ovdines, remoyendo provsus mines monasierii veslri sua poteiuia deprimentcs
ab illis eos qui ad unam eamdemque pvtehendam carceri manciparent, et eis imponentes exaciiones
conlva slalula canonica insimul sunt assumpli, indebitas, ptala, vineas et alias possessiones veslras
lionobstanie contradiclione insufficientiumvel eo- invaderenl violenler, venerabili fralri nostro episcopo
rum qui tales eligere vel assumere prrcsumpseninl. et dilectis filiis decano Saiicti Frambaldi et ma-
Datum Lalerani, 111Non. Decembris, pontificalus gistro 1. canonico Silvanectensi nostris dedimus
nostri anno quarto decimo. litleris in mandatis ut prrefatam riobilem et alibs,
GXXXI. moniiione proemissa, per censuram ecclesiaslicam
ILLUSTRI REGIFRANCORUM. appellatione remota compelleventab luijusntodi pvae-
De libertale teslandi in favorem ecclestarum. " sumptione desisleve el, ut tenebantur, restiluere
(Lalerani, ivNon. Decenibris.) occupaia. Cum igitur iidem praedictam nobilem le-
(261) Sincerse charitalis affectio quam erga per- giiimecitavissent, el ipsa per magislrum H. procu-
sonam luam gerimusnos inducil ul «juanlopropen- ralorem suum ipsorum se conspeetui prsesenlassel,
sius regiuin zelamur honorem, tanio sollicilius tibi super diversis capilnlis et querelis quaein eoriundem
suatlere curcmus ne quitl unqtiam per te vel luosi judicium sentenlia continentur expressse hinc inde
erga sanelam Eccicsiam Chrisli sponsam aul ipsius; pvopositis lis exstitit contcstata, et legitimis indu-
jura improvidealieiiteiur per quod ei valeat dero- ciis assignatis, testes quos pavs ulvaqiie produxtt
g-ari, praeserlim cum illius inluilu a quo ad ipsiusi iidem judices receperunt. Quorum depositioiiibtis
defensionem Ecclesioe gladium suscepisti, eamdemi postmodum de consensu pariiuiri jiiiblicaiis, et com-
lenearis politis defensare. Sane ad noslram noveris> petentibus lenninis disjmlalione pluries habil.i su-
audientiam referente vencrabili fralre nostro Ro- per cis, landem partibus injunxerunt ut suas retli-
thomagensi archiepiscopo pervenisse quod j'usliiiariii gerent allegationes in scriptis, et eas sibi lermino

(201) Yitle supra epist. 110, et infra lil). xv, episl. 76

m PONTIFICATUSANNOXIV, CIIRISTI 1211. 490
quem eis assignaveranl praesentarent. Yerum pro-1A ipsi a procuralore ipsius nohilis qusesierunl ulruni ,
curalor nobilisantedictsestaluto termino comparuit aiiquid senleniise veilet objicere propter quod ad
coram eis, et lemporis praescriptionem allegans, ad| ipsius confirmationem procedere non deherent. Qui
probandum eamdem inducias posttilavit. Judiccs; se nihil contra senleniiam coram eis proponere
vero, quia jarn eranldepositiones testium publicalae,, velle respondens, nec aliquid agere in ipsorum prse-
iiueiioquendo dixerunl quod super boc tesles noni sentia, in vocein appellalionis prorupit, el recessit
erant aliqui admittendi, sed si haberet aliqua in- contumaciter ab eisdern. Ipsi vero eamdem nobi-
strumenta, illa exhibere curarcl. At procuralor prtc- lem peremplorie cilaverunt. Coram quibus procura-
diclus ab inteiiocutoria ipsa vocem ad nos appella- lor ipsius comparens, appellationem qtiam prius
tionis emillens, appellationi suse certum terininumi emiserat innovavit, reccdens ab eorum prsesenlia
assignavit. Verum quia in nostris litleris remoius; coniumaciler iteralo. Porro judices ipsi atlendenles
eral appellationis objeclus, dicti j'udices, liabilo, quod liujusmodi frustralorioe appellationis obtenlu
super boc juris peritovum consilio, appellationemi non esset negotium differendum, cum in noslris lit-
ipsam frivolam repulanles, et ad proferendam sen- teris appellationis esset diffugium interclusum, ia-
leiiliaiii cerlum lerminum prseltgo.ntes,prsefatam quisiverunt de prsefata sentenlia, diligenler inspi-
nobilem peremptorie citaverunt; in quo vobis com-. B * cienles dicta lestium coram priorihus judicibus
parentibus, ipsa nec per se nec per aliquem re- produciovum; et cum nihil ratjonabile invenissent
sponsalemipsorumseconspectuiprocseniavil.PropIer propter quod deberet ipsius confirmalio relardari,
quod iteralo illam peremptorie citaverunt; sed quiai de prudenium consilio juste ac rile prolalam pro-
lunc comparere conlempsit, lertio peremptorie evo- iiuiitiaverunt eamdem el aucloritate oposlolica con-
cnriinteamdem ad seiitenliam audiendam. Cumergo, firmarunt, juxla quod in eorum authenlico plenius
lunc etiam eorum conlempsisset adire praesentiam conlinetur. Poslmodum auiem vos gravem in audi-
per se vel idoneum responsalem, ipsi habilo pru- lorio noslro fecistis qucrimoniam recitari quod cum
dentuin virorum consilio, visis et auditis attesla- super prsefatis querelisad tlictum episcopum et con-
tionibus, et ulriusque partis ralionibus diligenicr judices suos nostras litteras impelraveritis, et ipsi
irtspeclis, diffinitivam in scriplis senieutiam prolu- testibus hinc inde receptis, sicut superius estexpres-
lerunl. Postmotlum vero cum B. procurator mona- suni, el ralionibiis utriiisqiie parlis plenius inlelle-
slerii vestri a nobis poslulassct eamdem senleniiam ctis, in quibusdam pro dicla nobili et in quibusdam
confirmari, et H. ejusdem nobilisprocurator se op- pro monaslerio vestro sententiam promulgarinl, et
posuisset eidem, dileclum filium I. subdiaconum et prcefatus abbas Sancti Dionysii et collegre ipsius da
capellanum noslrum eis concessimus auditorem. In ^ mandato sedis apostolicse senientiain coiifirmarint
Ciijusprsesenlia licel procuralor praefatoenobilis ni- eamdem, prsefata nobilis, confisa potius de sua po-
hil rationabile ohiecisset, sicut ab eodem didicimus; lcniia qiiam de jure, utrique senteiuire se contuma-
auditore, occulle larnen, ut dicitur, super ipss iie- ciler opposuerai, nec monasterium vestrtim super
golio conlra inhibiiionem atuliloris ejiisdem liiteras; rebus adjudicalis eidem desierat moleslare. Propter
inipelravil, el illicentialus abscessit. Nos igiltir, ne quod ex parte vcstra fuil nohis liumililer supplica-
idetn ex fraude sua videretur comniodum repor- liim ul rinem liiibus imponentes, quod a prsedictis
lasse, dilectis filiis Sancli Dionysiiel de Strata et: judicibus noslra fuerat aucloritalesiaUitiim aposio-
Sancti Dionysiiprioribus Parisiensis dioecesisdedi- lico dignaremur munimine roborare. Econtra vero
mus in manclalis ut liujusmodi litleris non obstanti- ' R. dictse nobilis procurator tunc proposuit coram
bus inquirerenl de proedicta senleniia diligentius; nobis quod cnm eadem nobilis a primis judicibtis
verilatem, et si juslam reperirent eamdem, ipsami manifesle seniiens se gravari, nostram audienliam
auctoriiate apostolica confirmarenl, el facerent pcr appellasset, ipsi appellationi ejus mininie deferen-
censuram ecclesiasticam appellatione postposita Dr- tes, lam diffinilivam quam excommuniealionistule-
niiterobservari. Partibus igilurin eorum proesentia. „, runt seiilenliamcoiilva eam, quam cum poslmodum
constitulis, pars vestra postulavil instanter ut juxla pevjudices posleriores conlirmari peteretis inslan-
mandaiiim apostolicum inquirerent de senlentia ter, ac ipsacoram eis legitimas exceptiones propo-
nicmorata, el confirmarenl eamdem, si j'usle ac rite nerel, quas offerebal se coram arbilris conlintio
cognoscerent promulgalam, ipsam senlenliam pro- probaturam, quia ipsi j"udices hujusmorii nolue-
ducens in medium sigillis praediclorum judicum ruiit exteptiones adiiiiltere, ah eis tanquam sibi
communitam. Cteierumprocuraiornobilis saepedictse ccrta ratione suspectis, noslvara iterum audien-
senlenliam ipsam sibi peliit exhiberi el terminum liam appellavil. Sed ipsi appellatione contempta
assignari infra quein plenius super transcriplo ipsius nihilominus in negotio processerunt. Nos igitur
deliberare valeret. Quibus ipsi concessis, cum tan- iinem lilibus volentes imponi, dilectis filiis de-
dem post altercationes multiplices adinvicem habi- cano et magistris Gualtero Cornuto el Roberto
las, pluribus lerminis partihus assignalis, eamdein tte Corzon canonicis Parisiensibus nosiris dedi-
essent inipsorumprrcseniiaconsiilutte,acparsvesira mus litleris in mandatis ut si constaret eisdem
in poslulalione confirmalionis sentenlire perseve- • poslerioresjudices perperam processisse, revoealo
rans, super ea veritatem petiisset inquiri, judices in statum debiluni quidtjuid faclum essel per eos,
PATUOL.CCXVI. 1G
 491 INNOCENTilIII PP. REGESTORUM LIB. XIV. 492
sentenliam a prioribus jtidicibus promulgatam, prout ^^ etarn diffiniiivam senlentiam firmiler observaret,
justum lbrel, appcllalioiie remota cop.firmare vel nec venire prsesumeret contra eam ; alioquin ipsum
infirmare curarcnt, alioquin quod a poslerioribus et omnes contradictores et exoommunicalionis vin-
jtitlicibus auctoritato nostra providc factum esset culo innodabant. Sed idem non solum conlra ipsam
per censuram ecclesiaslicam facerenl subialo appel- senteniiam vcnire prsesumpsil, verum eiiam vobis
laiionis obstaciilo inviolabililer observari. Nullis et hoininibus vesiris graves injurias irrogavii. Pro-
iitteris obslantibus praeter assensum partium a sede pter quod idem judices in ipsum, lanquam in re-
apostolica impetratis. Sane duo illorum, decanus bellemctcoiitumacem, excommunicationis senien-
videlicel, et magisler Guallorus, lettio coliega ip- liam proferentes, fecerunl eumdem excominunicar
sorum sc legitime excusanie, partibus convocatis, lum publice nunliari, id ipsumsuis liilevis nuntian-
exauiinaiis lestibus, cl publicatis attestationibus lcs. Ipse vero miquitatem iniquilati et cpniemptui
eorumdem, ac aUcgalioiiibus diligcnier auriiiis, ju- coniemplum apponens, monachos vestros qui apud
risque ordine in omnibus observato, de priiiientuiii Nongentum mancbaitt crudeliter petraciavit, et in
virorum consilio processum posteriorum judicum per domibus suis detinuit sic inclusos quod ipsi ncc
tiiffinitivam sententiam confirmarunt, aueloritale exire polcranl nec ad eos aliqui iniroire: quos post-
qua fungebaiilur (irniius inhibentes ne quisquam B modum violenter ejiciens, rebus suis nequiier spo-
in prrcjudiciuin coiifirmaiionis ipsius temere aliquid liavit, alias eisdamna elinjurias inferendo. Et ut
proesumevel altentare. Tunc vero dicla nobilis per nionasierium veslrum faligarel laboribus et expen-
suas est pateules iilteras proiestata quod prseiatre sis. quasdam a nobis veritate suppressael suggesia
senlenlke parebal alque paret. Demum nos ssepe- iiiliilominiisfalsitate ad dilecios filios Sancti Lupi
diclam senienliam a secundis el leiiiis judicibus et Sancli Martini abbales cl R. de Sancto Quinlii.o
approbatam auctoritate apostoliea confirniantcs, di- canonicum iTreeensem fecit litteras impelrari; m
leciis filiis abbati Sanctrc Genovcfseac priori Sancti quibus conlinebatur quod cum vos e.um super qui-
Marlini dc Campis per scripta noslra niaudavimiis biisdam possessiouibus et rebus aliis coram prcefatis
nt eamdem, sicut el jusla, auctovitale nostra, sub- abbate Sanclse Genovefseac priore Sancti Marlia:
•l.ito appellaliouis obstacuio , facevent firmitcr de Campis auclorilate noslva tvaxissetis in causam,
observari, contradiclores per censuram ecclesiasli- iidem legitimas exceptiones admitlere recusaiues,
cam appellatione postposila compescentes. Qui in ipsum et quosdam homir.es suos excommunica-
Willelmuin militem filium ejusdem nobilis legiiime lionis et in terram ejus interdicti senieniias post
citaverunt; el eo in ipsorum proesentia coiisiiuuo, appellationem adnos legitime interpositam promul-
cx partevesira proposilum exslitit conlracum quod cC garant. Proplerquod nos praefalis abbatibus et ca-
ipse conlrasoepediclam senienliam temerc veniens, nonico nosiris dedimus lilteris in mandalis ut si
non servabat camtlem, sed ipsaiu polius per vio- senteniias ipsas invenirent posl appeliaiionem ad
leiiiiam infringebai. Unde pars vestra postulavit ut nos legiliine iulerpositam esse lalas, denunliantes
juxta mandalum apostolicum ipsuni compellerent eas auctorilate noslra penitus nullas esse, in causa
ad obscrvalionem ej'iisdem. Al ipse contra senten- ipsa procederent juxta priortim contineniiam Iitte-
liam ralionabile nibilobjiciens, quasdam ojtposuit rarum; alioquin par.tes remitierent ad jiidictun prio-
cxccpliones frivolas ad ncgolium tliffcrendtim, asse- rum examen. Cum igitur dicii posieriores judiees
rens dictuin priorem ijancti Martini sibi esse su- vos ad suam prseseniiam citavisseni, procurator ve-
spectum, pro eo quod lu, fili abbas, in causa Sancti slri monasterii in ipsorum prsesentia constilutus ne
Mavtini cxsecutor tunc eras, quod lamen verum occasione bujusmodi lilterarum procederenl inbi-
. iiuii fucral, sicut ex parle vestra exsliterat negalum buit appellando, eo quod falsa suggestione ac veri-
ontnino. Adiecit etiam quod cum monachi Sancti late stippressa fuerant impetratre, cum de bis oni-
Manini accedunt ad monasterium vesirum, lan- niijus queesuperius sint expressa nullam facerent
quam fratves vecipiunluv in eo, et e convcvsomona- T j. menlionem. Quia igiturmendax precatorcarere de-
ste.rii vestri inonachi recipiuiitur ab illis, propter bet penilus impetratis, dilectis filiis A. archidia-
quotl super liis arbilros postulavit. Ad boc autein cono, succentori, eldecano Sancli Germani Anti-
ullimuin pars vcslra respondit quod non alio fraler- siodorensis Paiisiensis nostris dedimus litteris iu
nilalis vinculo monachis Sancti Martiiiiquam alio- pracceptis qualenus pvsediciislittevis, quas conslat
rum iiioiiasieriorum monachis nigri ordinis eralis veritale lacita impeiralas, nequaqiiam obstamibus,
aslricti. Prsedicti vero judices, licet hujusmodi elrevocalo in irritum si quid occasione ipsarum
causaefrivolse vitlerenttir, et primam scirent peniius invenerint attentalum, latum in eum et alios con-
csse falsam, ad malitiam tamen ipsius militis con- tradiclores excommunicationis sententiairi landiti
viiicendain quaesivevuntab eo utruni sa vellel poeiiaci ficiantauctorilate iiostra sublato appellationis ob-
alicui oliligare si forsan in probalioue deliccrett staculo firmiler observari donec de damnis el inju-
prscdicloruni, si probandi sibi liaec concedereiu fa- riis irrogalis monaslerio vestro satisfaciat compe-
cullaiem, quori itlcm facere recusavit onuiino. Untle! icnlcr, el suffieienler exhibeat cautionem quod nec
judices ipsius evidens sublcrfugiuui atlendentes,, ipse nec ejus hreredes contra ssepedictam diffiniti-
auctorilate sibi ajioslolica pra-ceperunl ul srcpodi- vaii) sentenliam venient, sed cam de crctero firmi-
 493 PONTIFICATUSANNO XIV, CHRISTI 1211. 491
ler observabunt. Ne igitur super senlenlia loties -^ j CXXXIV.
confirmata possitis ullerius molestari, nos eamdem
HIEROSOLYMITANO PATRIARCHJ3 APOSTOLICE SEDIS
sentenliam, verilate perspicaciter intellecta, invio-
labili confirmationis munimine roboramus, perpe- LEGATO.
tuum alten parli silentium imponentes, ac decer- De eleclione archiepiscopi Nicosiensis.
nenles irrilum et inane si quid de cselero apparuerit (Lalerani, iu Kal. Januarii.)
impelraluin. Nulli crgo ... nostrae confirmalionis et Proesentala nobis eleclione quam dilecti filii ca-
conslitulionis infringere, elc, usque incursurum. pilulum Nicosiensis Ecclesioe de dileclo filio ma-
Datum Lalerani, Idibus Deceinbris, ponlificatus gistro Durando ejusdem Ecclesire thesaurario cele-
nostri anno quarto decimo. brarunt, licet cjusdem capituli el suffraganeorum
CXXXIII. ac charissimi in Christo filii nostri Cypri regis
MAGISTRO ROBERTO DECOBZON CANONICO PARISIENSIET iliustris et plurium aliorum litteras recepcrimus su-
CONJUDICIBUS SUIS. per ea, quia lamen nonnisi unus de elcctovibus se
Danlur induciwad exsecutionemvoti. nostvo conspectui prscsenlavit, electionem eamdem
(Laterani, m Idus Decembris.) sufficienler examinare nequiviinus secundum apo-
Dilectus iilius nobilis vir YVallerus dominus de slolicoesedis morem. Unde nec ipsam valuimus con-
Avesnis trarismissa nobis peiitione monstravit quocl firmare, cum et nobilis vir Guallerus de Monte-
cum affixo suis humeris signo crucis ad subsidium Beliardo, qui dicitur parochianus ipsius, de porsona
lerrte sanclre voverit proficisci, et se ad iier pere- ejusdem electi per litleras suas quoedam nobis sug-
grinalionis accinxerit exsequendum, B. (262) sub- geril quse idem electus asseruit esse maliliose con-
diaconus frater suus cantor quondam Ecclesise Lau- flicla propter odium quo idem nobilis rcgem perso-
dunensis, qui devaslaveral, Dei limore poslposilo, quitur memoratum. Verum quia onerosum esset et
el abjccto habilti clericali, hostiiiter lerram suam grave, propler maris et viarum pericula, ob hoc
incendio multiplici et rapinis, aecinclus balteo mi- itefalo ad sedem apostolicam laborare, pallium,
liiari, ab ipso YValtero monitus assecurare noluit insigne ponlificalis officii, ad le, tradendum eidem,
usque ad ejus redilum diclam terram, sed ab eo duximus destinandum ; fraternitati luae per aposlo-
reccdens animo indignanii, eidem fratri ac ejus ter- lica scripta mandantes qualenus si post denunlia-
rae graviler adversatur. Unde cum ex discessu stio lionem super hot a le factam lalis infra mensem
irreparabile damnum per ipsum B. sihi ac ejus lerrre apparueril persona qure iegitime velit el possit
limealprovenlurum, nobis humiiiter supplicavit ut Q n aliquod impedimenlum canonicum objicere conlra
propter necessitatem hujusinodi ad exsequendum ipsum, lu causam audias, et eam appellalior.e re-
voluin emissum sibi et tamiliresuse concedere di- mota canonico fine decidas; et si vel impelkus
gnaremur inducias coinpelenles.Uude nos venera- non fuerit, vel exstiterit absolutus, tu ipsum prseci-
bilibus fralribus nostris Suessionensi et Meldensi pias consecrari, ac deinde conleras et pallium sub
episcopis et dilecto filioabbati Longipontis Suessio- forma quam libi transmillimus noslris litteris in-
nensis dicecesisnoslris dedimus litteris in manda- terclusam.
lis ut auctoritale noslra dilalionem exsequendi Dalum Lalerani, III Kal. Januarii, ponlificatus
volum peregrinalionis prredictse, quandiu eis consti- noslri anno quarlo tlecimo.
terit riurare hujusmodi absque dolo el fraude ne- CXX.XV.
cessilalis arliculum, concedant eidem, ipsum et ABBATI ET CONVENTUI SANCTl VEDASTI ATREBATENSIS.
familiam suam non permiltentes super hoc ab ali-
quo molestari; ila quod, eo cessante, ad noslruin Coiifinnatur quwdam compositio.
consilium el mandatum reddal Domino quod pro- (Laterani, ix Kal. Januarii.)
misil, in terrte sanclse subsidium properando, et Cum a nobis pelitur qtiod juslum est et hone-
interim ad subveniioncm ipsius juxta possibililatem D) slum, etc, usque effectum. Eapropter, dilecti in Do-
suam, quemadniodum cum fratre Aimaro thesau- mino filii, vestris justis precibus, elc, usque as-
rario domus militise Templi Parisiensis, cui super sensu(265),compositionemquaeinter bonre memorire
hoc scribinms, poterit convenire, compelens mittat Marlinum abbaiem veslrum ex parte una et 1. (264)
siibsidiuin; cum, sicutpro certo didicimus, eo plus quondam et ejus haeredes Bethunienses tdvocalos
solito indigeat ipsa terra. Ne igitur occasione cau- ex altera super quibtisilam iransaclionibus tallia-
tionisquara recepislis ab ipso cum relaxastis ex- rum, rogalionum, violenlarum exactionum, et alia-
coinmuiiicationis senlentiam, quam pro eo quod rum rernm, in prsesenlia bonsememorire Samsonis
voteimnon exsequebatur emissum tulistis in eum, Remensis archiepiscopi de assensu partium amica-
mandatum nostrum valeat impediri, prresentiuni biliter intervenit, sicut sine pravitale provide facla
vobisauclorilale mandamus qualenus permitlatis ut estelab utraque paiie sponte recepta, necnon et
aulhen-
juxiaprsescriplam forniam in ipso negolio procedalur. in ipsius archiepiscopi super hoc coniecto
Datum Laterani, ui Id. Dec, anno quarto decimo. tico declavatur, aucloritate apostolica coniinnamiit
(262) Bochardus. VirieMeyev. lib. vtu Annal ad. (265) Exsiat in pvobationib. Hisl Bclhiiii-, p. 52.
en. 1212; et appendic.ensluijtrs libri. (2'oi) Leg. Robertum.
 495 INNOCENTII111PP. REGESTORUMLIB. XIV. 496
ct prsesentis scripti palrocinio communimus. Nulli A Torcelli, el lenimentum qtiondam Petri Crassi, ctim
ergn, etc, usque incursurum. omnibus perlinenliis suis. In Monteclo,ires mansos.
Dattim Lalerani, ix Kal. Januarii, pontificalus 1ii Marabello,quinque mansos. In perlinentia Cellav
n isiri anno quario decimo. septem mansos. In Sermacia, qninqiie mansos. Iu
CXXXYI. Paciliano, quatuor mansos. In vico Borroni, man-
tR.«POSITO ECCLESI/E SANCTI EVASII DECASALI, EJUS- sum unum. In Luco, mansum uniini. In Ageldo,
QUEFRATRIBUS TA6IPR/ESENTIBUS QUAM FUTUIIIS manstim unum. ln Ozano, mansum iimini. In Ru-
REGULAREH VITAM PROFESSIS INPERPETUUM. biano, mansum unum. In Oiimiano.mansum unum,
Dc confirmalioneprivilcgiorum. In Fraxen-Ho, manstim unum et dimidium. Sane
(Laterani, in Kal. Januarii.j novaliumvesrrorum quoepropriis manibus aut smn-
Pice postulaiio voluntaiis effeclu dcbet prese- piibus colitis, sine de iiutrimentis vestroram ani-
qiiente complcri; quatenus et devotionis sincerilas malium, nulltis a vobis decimas prsesumatauferre.
laudabiliter enilcscat, el utililas postulata vires in- Liceat quoque vobis, etc, usque in ecclesia vcstra
dubiianter assumal. Eapropter, dilecti in Domino sine contradictione qualibet retinere. Probibenius
fiiii, pelilionibiis vestris benignitate. debita gratum insuper, etc, usque in loco vestro professionemfas
imperlientes assensum. prsefalam Ecclesiam, in B I sit absque prrepositi sui licentia de claustro veslro
qua divino mancipali esiis obsequio, sub beali Pelri discedere. Discedentemvero sine communi littera-
ct noslra proleclione suscipimus, et ad exemplar rum catilione nulltis audeal relinere. Chrisma vero,
prsedeccssorum nosirorum bonoe memorioeCalixli, oleumsanctum, elc; usquegratiam atque commu-
Paschalis, lnnoceiiiii, Lucii, el Urbani Romanoruin nionem aposlolicre sedis habiieril, el ea graiis et
poiuificumprresentisscripti privilegio communimus. absque pravitate aliqua vobis voluerit exhiberc.
!n primis siquitlem slatuentes ut ordo canonicus, Aiioquin liceal vobis calholicum quenicunque ma-
qui secundum Deumet Beati Auguslini Regulam in lucritis adire anlistitem, qui irimirum nostra lul-
cadcm ecclesia inslilulus esse dignoscitur, perpetuis tus auctorilale quod postulatur indulgeat. Obeunte
ibidem temporibus inviolabiliter observetur. Proe- vero te nunc ejusdem loci prseposiiovel luorum,
lerea quascunque possessiones, qurecunque bona elc, usque provideriiileligentium. Decernimusergo,
eariemecclcsia vestra inprrcsentiarumjuste et cano- etc, usque integra et illibata servenlur, eorum pro
nice possidet, aut in futurum eoncessione ponli- quorum gtibernalionc, eic, usqueprofultira, Salva
ficuin, etc, usqueillibala permanearit, inquibushsec sedis aposiolicre aucloiilaie el dioacesani episcopi
propriis duximus exprimcnda vocnbulis. In eodem f canonica justitia. Si qua igilur in fulurum, etc,
loco Casalis, ecclcsiam Sanclse Mariae,et ecclesiam usque subjaeeat. Cunctis atuem eidem Ioco, etc,
Sancii Stephani, cum hospilali ibidem oedilicatoet usque praemia seternsepacis invcnianl. Amen.
omnibus suis pertinenliis. Omnes ccclesias sitas in Dalum Latevani, per manum Joannis Sanctse Ma-
curia Casalis, cum omnibus suis perlinentiis. Ec- risein Cosmidin diacoiu cardinalis, S. R. E. cancel-
clesiam Sancti Hilarii, el domum laboris ecclesia- liirii, III Kal. Jaimarii, indiclione xv, lncarnaiionis
stici. In Paciliano, ecclesiam Sancti Geriuani, ec- Doininicaearmo 1211, pontilicatus vero domini In-
clesiam Sancli Micliaelisde Casleneto. In loco Sancti noccntii pajireIII anno quarto decimo.
Georgii, ecclesiam Sancti Martini, Sanctoe Marisc, CXXXVII.
Sancii llilarii, Sancti Vilalisel Sancli Pelri. In Ci- CAPITULO SANCTI EVASII DECASALI.
naglo, ecclesiam Sanctorum Cosmreet Damiani, De subjeciioneEcclesiw Pacilianensis.
ciim quatuor mansis el omni decinia lolius loci. In (Laterani, iv Non. Januarii.)
Rodolasco, ecclesiam Sancii Micbaelis,cuin perti- Cumdilecti filii V. ecclesi* veslrse ac Guazet A.
iieniiis suis. In Torcello, ecclesianl Sancti Clementis Saucti Germani el communis de Paciliano procura-
et Sancli Nicolai. ln loco Casalis, tres mansos terrae tores ad sedem apostolicamaccessissent, nosque illis
quos propriis bobus excolilis, scx jugera vinearuin r> D benignam audienliam dedissemus, prredictus procu-
ad proprios labores, mansum Brisce, mansum Gra- ralor ecclesisevestrse proposuii coram nobis quod
mine, mansum Officiani, mansum Amhrosii Tisi- cum olim inler ecclesiam vcstram ex parle una et
nasci, mansum liliorum Gisi, mansum Hilarii, man- ecclesiam Sancti Gerinani de Paciliano ex altare co-
sum AdreDuamani, mansumSpatecaldarii, mausum ram venerabili fratrc noslro ptilriarcha Hierosoly-
Henrici Fine, mansum Selacharii, mansum Cava- mitano, tunc episcopo Vercellensi, super suhjeciione
torte, maiisum Oberti Prisiliani, niansum Quirici quam vestra ecclesia pelebat ab illa quseslio verte-
Balde, mansum Radulpbi Keke, cum pertinentiis et retur, syndicus ecclesiseveslrae proposuil coram eo
terlia partc decimarum totius loci Casalis, el lota quod eadem ccclesia ecclesire vestrae in omnibtis
decima terrarum fainilire Saucti Evasii, et tola de- debebat esse subjecta, utpote suaeplebi, et tempore
cima Braydarum episcopi, el quidquid ecclesia de solemnis baptisnii, videlicet vigilia Paschaeac Pen-
Paciliano de jure vel longa consueludine vestraeec- tecostes, expensis Paciliacensisecclesiseveslrse fon-
clesiaefaceic consuevil. Yillam Liuvenlini, cum de- les debebant repleri, ac presbyter Paciliacensis prc
cimis el oniuibus pertinentiis suis. In Sanclo Geor- scruliiiiis faciendis ternpore consliiulo et pueris ba-
gio, quatuordecimmansos, sextam decimam pariem plisaudis temporibus supradiCiis ad ecclesiam ve-
 497 P0NTIFICATU3 ANNO XIV, CHRISTI 1211. 498
siram accedere tenebatur, et indifferenlerpraesenlatosA pueros baptizaret oblatos, ordinandi vero de stepe
sihi pueros baplizare, chrisma sibi suo scholari vel dicla Pacilianensi ecclesia per veslram prsesen-
clerico miiiisiraiite; clerici aulem ejusdem ecclesire, tentur ad ordines ; nisi forle praepositus qui pro
qui vellent ad ordines promoveri, ad eos debebant leinpore fuerit, aul capitulum a prresentatione ipso-
per veslram ecclesiam proesentari ac vobis oinneni rum callide se duxerint subtrahendos ; ita tamen
reverentiam exhibere; cum autem Casalensis prse- quod clericusPacilianensis qui essel ad ordines prac-
positus in synodo sleterit, clerici Pacilianensis ec- senlandus, proesentatoremprocurare minime lene-
clesioe cum eo surgere tenentur et stare quandiu rcltir, et si clericus Casalensis sine dilatione vellet
Crsalensis praepositus steterit in eadem. Prsepositus accedere ad prreseiitandum eumdem, prresenlandus
veroPaciiianensis proposuit ex adverso quod ecclesia cum eo accederet sine mora ; quod si praesenlaior
sua nullo lempore fuii titulus EcclesiaeCasalensis, ire differret, ordinandus accederet sine ipso, et
nec unquam tanquam plebi subjecta; sed etsi aliquo usque ad lempus reprsesentationis exspeclarel eum-
tempore rei veritas se aliter habuil, hujusmodi la- dem. Slatuil eiiriin ut Pacilianenses clerici in svnoclo
men quaestioper bonse memorioeGisulphum Vereel- surgcrenl cum Casalensi proeposito, slarenl cum co
Jensem episcopum concordiler exstitit terminata, quandiu ipse stelerit, sicut clerici Casaienses.
qui statuit ut in tribus solummodoeoclesia sua esset B Chrisma quoqtie idem proepositus Pacilianensi pre-
obnoxia Casalensi, videlicet quod baptismi teinpore sbytero baplizanti sicul aliis sacerdolibus facerct
unus sacerdos Pacilianensis ecclesise ad fontes in- niinislrari, el celebrato baplisiiiaie,clirisinaeloleiim
lersil cnin clericis Casalensis Ecclesioe,baptizaturus sanclum Pacilianenses cleriei de manu praepositire-
pueros tantummodo suoe villoe, et qui ordinandi ciperenlsoepedicti. Arepletione vero fontium etaliis
fuerint de Pacilianensi ecclesia, per Casalensem quae a veslra ecclesia fticrant postulala ecclesiam
ad ordines prresenieniur; nisi forsan prsepositus Paciliaiiensem prorsus absolvil. Propter quod ab ec-
aut canonici Casalenses a prsesentalione callitle clesia veslra fuit ad sedem apostolicam appellatuin ;
se subtraxerint eorumtlem; ac in synodo, ubiciin- et eadem prosequente appellationem emissam, bonre
que scdeant, surgant surgente prseposilo Casa- memorise Clemens proedeccssornoster appellationis
Iensi, adjicions quod idem prsepositus chrisma de- causam Mortariensi prreposito el magistro Jacobo
bebat fa.ere ministrari Pacilianensi presbytero Papiensi canonico delegavit. In quorum praeseniia
baplizanli. In his ergo lantum Ecclesia sua eccle- partibus constitutis, magister Garganus syndicus
siae veslrre et non aliis tenebalur. Syndicus vero Pacilianensis ecclesire proposuit coram illis quod a
prsedictus super hujusmodi prorsus iniicians inlcr- - proefatasentenlia ab ecclesia vestra nec prima die
venisse concordiam, instrumentum quod super C qua lata fuit coram prsefato juriice viva voce, nec
hoc ecclesia Pacilianensis exhibuit, suspectum as- postniodum infra decem dies in scriptis in ejus
scruit falsilatis, adjiciens,quod posl tempus illud praesentia exstitit appellatum, el
ajipellaiioneni
Pacilianenses impleri fecerant fonles ecclesise Pa- ipsam ecclesia veslra non fuerat itifra tempus legi-
cilianensis. Porro ex parte fuit Paoilianensis eccle- limum prosecuta. Unde ab inipetitione ipsius Pa-
sire replicatum quod instrumeutum praediclum fide cilianensis ecclesia debebat absolvi. Judices vero
dignum et authcnticum erat, ac eliain a Vercellensi preedieti, visis et intclleclis rationibus ulriusqtie
capitulo approbalum, et transactiouem quoe conti- parlis, et depositionibus testium praediclorum dili-
nehalur in eo bonacmemoriaeLucius papa prsede- genter inspectis, praefato magistro proeslantc
cessor noster auctoritale apostolica confirmarat, corporaliter j'tiramentum quod a proefata sententia
sicut per ipsius autlieiuicum apparebat. Quod au- nec prima die nec infra decem dies, sicut superius
lem post lempus iransactionis aliquando fuerint est expressum, ab ecclesia vestra uierat provocatum,
fontes impleti, ex ignoranlia facli processit; cum eumdem c magistrum nomme Pacilianensis ecclesite
postmodum in thesauraria Beati Eusebii inslru- ab ; impetitione Casalensisecclesisesententialiter ab-
mentum fueril transacliouis invenlum, cujus le-rjrj ;solverunt, proefatam diffinilivam sententiam con-
norem priinitus ignoraranl. Et quia istud specia- firmaiues. Cum igilur soepedicti Pacilianenses per
litev in illa contvoversia fuil aniiqua petitiim, et < deceiinium et amplius proefatoesenlentiee paruisseni,
omnia remissa fuerant a Casalensibus prseter tria et i posimodum ipsani servare tenieriiate propria
prsedicla , repletio fontium poslmodum indebite recusassent, nos ccclesioevestrse querela super hoc
facta non debebat Pacilianeiisem ecclesiam ad id proposita ] coram nobis, venerabili fralri nostro Lo-
prseslandum in posierum obligare. Cum igitur coram ithario Pisano archiepiseopo, tunc Yercellensi electo,
patriarcha prsedieto super his fuisset ab utraque noslris i dedimus litleris in mandaus ut eos ad ob-
parte diulius litigalum , idem visis et auditis alle- servationem
i ipsius sentenlioe pev censufam eccle-
gationihus et inslrumentis ac deposilionibus leslium isiasticam, sicul jusium esset, compellcrel, appeila-
quos pars utraque produxit, habilo fratruin suoium lionis i diffugio non obslante. Incujus prreseiuia par-
et aliorum j'uris peritorum consilio, sic decrevil, itibus constitulis, G. syndicus ecclesioe veslrse peliit
utPacilianensis sacerdos tempore solemnis baptisnti ut ' proefatam scntentiam a praedicto episcorto pro-
cum baptizandis ptieiis terrae sure ad ecclesiam Ca- Imulgatam et confirmatam per judices a sedc apo-
salensem acccclerct , el indiffrrenler quoscunque slolica i delegaios, sicut per iiislrumenta publica cs-
439 INNOCENTIFIII PP. REGESTORUMJJB. XIV.' m
inde confecta plenius apparebat, laceret ex:seeti- Lel habito prudenlum virorum consilio, super pire-
tioni mandari. Sed pars altera proposuitex adverso missis proiiuntiavit queiiiaduiodurn diclus pronun-
quod cum lam diffinitiva scntenlia quam ea qure liaverat palriarcha, ecclesirevestrtc syndioum sen-
laia exsliteral pro confirmatione ipsius, sicul nisa lentialiter ab impelitione syndici commiinis Paci-
est probare per testes, fueril per appellaiionem sus- lianensis absolvens super eo quod proposuerai quoil
pensa, praefata diffinitiva non eral exseculioni man- .vestra perturbarat ecclesia quasi possessionem
«landa, sed potiusde causa cx integro cognoscendum. Pacilianensis communis super suorum bapiisniate
Caelerum ecclesise vestrae syndicus objectum ap- parvutorum. Licet autem prrcfati Pacilianenses a
pellationis inficians, asseruil quod si fuissel etiam proedicla senlenlia postmodum appellarinl, iidcm
provocatum, nihilominus lamen ipsa sententia in lamen appellationem emissam infra biennium pro-
rem transieral judicatam, cum non solum biennium, sequi non curarunt, et eis non deferentibus pueros
sed decennium etiam fuerit a lempore prolationis suos ad vestram eccIesiam,baptizandos, juxta qitod
eiapsum. Nec illud debebai obslare quod allegaverat a patriarcha et archiepiscopo memoralis fucrat
pars adversa, videlicel quod lis qure speratur in senlentialiler diffiiiilum, nos super hoc ecclestae
consistoiio principis absque dainno .morrs manet , veslrae querela recepta, venerabili fralri noslro
miacla ; eo quod id locum babet, si postquam ad Papiensi episcopo dedimus in mandalis ul panibus
principis venil holiiiani, catisae iractalum distulerit convocalis, causam audiret et appellatione remoia
variis occupationibift praepeditus. Praeterea syndi- finedebilo lerniinaret. A quo, libello sibi ohlato,
cus asseruil menioratus quod de praedicloesenlen- ecclesisevestrse syndicus poslulavii ut eum commu;-
liae viribus non erat amplius iiiquirendum, cum ne Pacilianense pueros suos ad Casalensem Eccle-
clerici Paciliaiienss ecclesiae proprio motu in om- siam baplizandos conlemnerenl destinare, ipsos
nibus capitulis paruerinl senteiitise inemoratse,quod ecclesiaslica censura compellerei ultempore solem-
nisus CFI testiiuti assertione probare. At Pacilia- nis.baptismi pueros suos ad eamdem ccclesiam bap-
nensisprtepositus i'd penitus ncgans, proposuit quod lizandos transmilterent, ut teneniur. Lite igilur
hoe verisimile minime videbatur, cum semper a corameosolemnilerconteslala, elproductis lestibus,
longis relro temporibus in Sabbato vigilia Paschse el exhibitis inslrumentis, prsefalus episcopus, visis
ac Peiuecostes solemne bapiismum Pacilianensis el intellectis rationibus utriusque partis, el habito
ecclesia cclebraril, quod et voluit probare pcr prudentum virorum consilio, nonobstantibus lilteris
testes, adjiciens quotl elsi omnla vera essent qure quos venerabiles fratres noslri Terdonensis efc
pro vestra ecclesia fuerant allegala, parti sure ; Alexandrinus episcopi miserunl eidem, quasque
lamen nondebebant obesse; cum prsepositusvesler, sibi prreposilus Pacilianensis ecclesire in die teriio
vobis asseiilienlibns, super his qure praefala sen- proesentavit, cum posl impetralionem ipsarum pars
leniia vel ratione alia veslrre competebant ecclesire Pacilianensis teslilum dcposiliones receperii a ve-
iransegerit cum eodem, et bonsememoriocCoeleslinus stra ecclcsia productorum, et postulatis induciis et
papa praeriecessor nosler transaclionem super his oblenlisad faciendos extractus et super depositio-
habitam confirmaril, quastlam litteras nomine ipsius nibus leslium disputandum sibi sua tradiderit in-
prsedecessoris noslri confectas producens inmedium strumenla, depositiones teslitum et extraclus, do
ad suam intentionem fundandam. Ad hoc prsefatus praefatis litteris non faciens meiilionem, syndicum
syndicus ecclesiac vestrse respondit quod hoc nec Pacilianensem communis eorum nomine seiuemiali-
verum crat nec vcrijsiniilevidebalur, cum tempore ler condemnavit ut de caelero singulis annis icm-
quo palriarcha prseriictus praefuerat ccclesise Ver- pore solemnis baptismi, videlicet vigilia Pa-
cellensi ptiires de elericis Pacilianensis ecclesiae schre ac Pentecostes, parvulos suos ad eccle-
suspensi fueriul pro eo quod dictam senlentiam siam veslram mitierent baplizandos. Postmodum
non servarant, et ab eis usque tunc id non exsli- aulem Pacilianensis praepositus suam nobis qtie-
lerit allegalum, firmiter asseverans instrumentum su- rimoniam deslinavil quod Casalensis prae-
per transactione confeclum et prsefatas confirma- posilus injuriabalur eidem super qnadam pe-
lionis lilieras essc falsas. Verum prsefatus archi- cuniae quantitale. Yerum nos dilecto filio Ray-
episcopus de litlerarum illarum dubilans falsitate, nerio subdiacono nostro Astensi canonico nostris
ipsas examinandas ad nostram praesenliam deslina- dedimus lilteris in mandatis ul causam audiret, et
vii cum suanim testisnonio lillerarum (265). Nos appellalione remota, usuris cessanlibus, fine debilo
igitur liiteris ipsis tiiligenter inspectis, ipsis rescri- terminaret. Qtiibus in ej'us praesentia constitutis,
psimus quori eas iamcxdictamine,quoda stylo can- B. syndicus Pacilianensisecclesioeoblato Iibello jiro-
celiarioenostrre discrepabat omnino, quam ex hulla posuit coram eo quocl cum traiisactionem habiiam
quoe ftieral extracta ex litieris aliis, et illis frau- inler magislrum Siephanum ecclesioeveslroenomino
(Juleuter inseria, falsas essecomperimusmanifeste. et magistrum Gdr. tunc syndicum Pacilianensis ec-
POITOarchiepiscopus memoralus, visis et inlelleetis clesisesuper baptismate parvulorum et capiiulis aliis
bis ct aliis quae binc inde fuerepropositacoram eo, minime servareiis, incideralis in p<enam irecenia-

'26'^ Vide lib. i, cpisl. 519, cliib. n, episl. 37; et Gcsta Iiinoc. III, cop. 42.
 EOl PONTIFICATCS ANNO XIV, CHRISTI 1211. 502
rom librarum Papicnsis monetse, quse fuerat in A / provocaruni, appellaiionem tamen infra biennium
compromisso expressa. Unde posiulavil instanier non fiicrunt poslmodum prosecuti. Sed a sen
ut vos compeliet ad solutionem ejusdem, repctens tentia proefali Papiensis episcopi eis licuil appei
nihilominiis centum quinquaginla libras Papienses lare, quia cum jain secundo appellaverinl, sici.
quas praefatus magisler G. noniine Pacilianensis dicunt, in eadem causa ipsis provocare, lertic
ecclesia3dederat ecclesiseveslrse pro hono pacis el non Iicebal: contra quos etiam subdiaconus memo-
cxpensis quas feceral super prsefalis capiuilis lili- ratus, ad quem ipsi noslras liileras impeirarant,
gando; et quod ecclesia veslra leneretur ad hsec super transaclione praudicla senlenliam promulga-
nisus est probare per lestes el per publicum instru- vit, ab iinpetitione ipsorum veslram ecclesiam ab-
nienlum. Syndicus vero eccleshe veslr» proposuit solvendo. Procuralores vcro Pacilianenses replica-
ex adverso quod instrumentum quod idem exhibue- runt quod appellalionem quam emiserant a senten-
rat, eral falsum, ct contractus, qui continebatur in tia quam prsefatus archiepiscopus lulerat conlra
illo, nunquam habilus fuerat inter parles, et si lia- eos infra lempus legilimum fucrant prosecuti, sed
bilus essel, non debebal tenere de jure, eo quod eodem impedienle arcbiepiscopo, qui lunc teinporis
snper spiritualibus, quas remitti non poterant, factus apud sedem apostolieam morabalur, non potuerunt
csset; nec prsefalus magisler ad poenam ecclesiam B aliquid impetrare. Unde quia lis inferri sperabalur
vestram quiverat obligare, nee etiam licilum fuerat in consistorium principis, sine damno morse mora-
super re transigere judicata. Judex vero proediclus, balur intacta. Prseterea cum procseniiam judicis
audiiis his et-aliis quoefuerunl proposita coram eo, formidarent pro falsitate in judicio deprehensa, et
et utritisqiie partis rationibus diligenter inspectis, limor lalis existerel qui cadere polerat in constan-
proefatumecciesiseveslra; syndicum, ipsitis ecclesioe lem, a prosecutione appellalionis ipsius merito po-
nomine, ab impetitione partis allerius super praJ- lerant excusari. Ad hsec aulem procurator vesler
dictsepecuniooquantitate per sentcntiam diffinitivam respondit non esse verisimilc quod infra biennium
absolvit. Verum procurator prsediclus postulavit a appeilaiionern prosequi nequivissent, qitia licet ali-
nobis ul proefatassentenlias auctoriiale dignaremur quando princeps exstiteril occupatus, non tameu
apostolica confirmare, ac super praemissis parti ad- consuevit instantibus juslitiam denegare; nec me-
versa; perpetuum sileniium imponentes, ipsos nibilo- tum quem ob vitium falsitatis incurrebant allegara
minus puniremus pro eo quod inslrumentis et lit- vaiebant, cum iidem hujusmodi incusserant, sibi
leris pluries in judicio fuerant usi falsis, eosque metum, nec ex eo eraot aliquatenus excusandi unde
vobis condernnaremus nihilominus in expensis, re- /-i r debebanl potius condemnari. Nos igiiur, his et aliis
vocando in irrilum quod pcr Pelracium et Moran- diligenter audilis quseparles coram nobis proponere
dum occasione Iitteraium falsarum contra Eccle- voluerun'1, de consilio fratrum nostrorum prsedictas
siam vestram exstiterat altentatum. Ad liaacpraefali sentenlias, qua manifeste cognovimus esse justas,
procuratores Pacilianenses responderunt quod licet decrevimus confirmandas. Nullo ergo, elc, usqut
proefaloesententise latse fuerinl conira eos, ipsi ta- iucursurum.
men appellarant ab illis, ei eDedeminiquilatem ni- Dalum Laterani, iv Non. Januarii, pontificatus
hilominus continebani, et de dolo prsesumi poterat nostri anno quario decimo.
manifeste, eo quod coulra transaclionem exstiterant cxxxvnr.
promulgatoa. Unde petebant easdem auctorilale apo- EPISCGPO ETCUSTODI ARGENTINENSI.
stolica irritari, cum instrumentum transaclionis Ne vulgaria judicia exerceantur a presbyleris.
Ipsius ul falsum non fuerit in jtidieio reprobalum; (Lalerani, v Id. Januarii.)
nihilominus postulantes ut, prsediclis senteniiis no- Licet apud judices sseculares vulgaria exerceanlur
nobstantibus, transaclionem eanidem, quae ftierat judicia, ut aquse frigidae, vel ferri caiidentis, sive
peena pecuniaria el sacramenti religione firmata, duelli, hujusmodi lamen judicia Ecclesia non admi-
faceremus servari, per quam Pacilianenses el eorum D J sit; cum scriptum sit in Iege divina : Non lenlabis
ecclesia ab ecclesiasvestroesubjeclione reddebantur Dominum Deum luum [Deut. vi). Hoc igitur obser-
immunes. Procuralor vero vester proposuit ex ad- valo, circa purgationem Reimboldi latoris prossen-
verso quod de juribus sententiarum illarum non litim, qui super hseretica pravitate asseriiur in-
erat de casteroinquirendum, cum in rem jam trans- famalus, laliter procedatis quod morbus iste, qui
ierint judicaiam, el licet pars adversa, sicul asse- serpit ut cancer, per veslram sollicitudinem circum-
rit, a sententia Mortariensis prseposiliet ejus conju- spectam perfecte curetur; ilaquod eumnec iniquum,
dicis appellaril, nihilominus lamen per decennium gravet judicium, necmiserico.rdiadissolulaconfundat.
ei amplius ipsi Pacilianenses praefaloesententiaepa- Datum Laterani, v Idtis Januarii, pontiflcatus no~
ruerunt, propter quod et appellationi sute ac trans- slri anno ouarto decimo.
aclioni, si qua facla exstitil, renuntiasse videntur. cxxxrx.
Prselerea cum de iusirumento transactionis archi- P. PBJLPOSITO EBREDUNENSl SDBDIACONO NOSTliO
episeopuscognoverit memoralus, el eo nonobstante Recipitur sub proteclione B. Pelri
pronuntiaverit contra ipsos, illud merito prsesumitur (Lalerani, iv Id. Januarii.)
reprobasse; et si ab ipsius, ut asserunt, senleulia Cum a nobis petilur quod justum esl ethonestum,
505 INNOCENTUIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 504
etc. Eapropter, dilecle in Domino fili, elc, usque jA CXLII.
inclinali, personam luam cum omnibus bonis tam UNIVERSIS EPISCOPIS JN QUORUM EPISCOPATtBUS MiLE-
ccclesiaslicis quam mundaiiis qtioe inproesentiaruin FACTORES CORBEIENSIS MONASTERII COMMUB.ANTUR.
rationabiliter possides, aul in fulurum juslis modis AclversusmalefacloresmonasleriiCorbeiensis.
dante Domino poteris adipisci, sub beati Petri et Quanto amplius Corbciensemonasleriumad jus et
noslra proteciione suscipimus. Specialiier auiem propiklatem sacrosanclseRomanajEcclesioenoscitur
proeposituram el canonicam Ebredunensis ecelesix perlinere, et specialius ad ejus curam respicit et lu-
cnm peninentiis suis, sicut eas juste possides et telam, tantoad defensionemet conservationemipsius
quiele, aucioritate libi apostolica confirmamus et propensiori cura nos oportel intendere, et ejus jura
pncsentis scripti patrocinio comniunimus. Nulli illibala et integra conservare. Inde est quod univer-
crgo, etc, usqueprotectionis et confirmationis, etc, silati vestroeper apostolica scripta mandamus qua-
itsque incursurum. tenus illos parochianos vesiros qui possessioneset
Datum Laterani, iv Idus Januarii, ponlificattis bona prsefali monaslerii auferre praasumpserintet ea
nostri anno quarto decimo. lemerarie molestare, cum omni studeatis diligenlia
CXL. convenire ul el ablala restitiiant et ab eorum moles-
T. SUBDIACONO KOSTRO PR.EPOSITO, ETCAPITCLO EBRE-*D lia et infeslationedesislanl. Quod si juxla commo-
DUNENSI. nilioiiem veslram facere forie conlempserinl, eos
De supplenda negligenlia prcvlalorum. usque ad condignam satisfactionem censura eccle-
, (Laterani, iv Id. Januarii.) siasiica arceatis.
Poslulastis per sedem aposlolicam edoceri ut cum Datum Laterani, iii Non. Decemb., pontificatu*
ad vos simul el arcbiepiscopum veslrum donalio nostri auno quarlo dccimo.
proebendaruiiiecclesisevestrse pertineat(266), utrum CXLIII.
pnebendoe vacanlis donalio penes arcbiepiscopum ABBATI ETCONVENTUI SANCTI MAGLORIIPARISIENSIS.
ipsum remaneat, si eam infra semestre tempus no-
Ad breviler Ne quid exigalur pro instatlationeabbalis.
glexeriiis pariler ordinare. quod vobis
Cuin ex injuncto nobis apostolatus officioEccle-
respondemus quod cum vos cl idem archiepiseopus siarum omnium sollicitudinein gerere leneamur, ea
infra tempus proescriplumnegligenles existitis cirea
collationem vocantium praebendarum, sicul nec ab corrigere nos oportel quseinlerdum contra sacrorum
canonnm sanctiones in eis per ipsarum minislros
illo ad vos, iia nec a vobis ad illum potestas devol-
Sane ad audientiam nostram
vilur confercndi, sed secundum sialuia Lateranen- G . iiiiprovideattentantur.
vobis referenlibus est delalum qtiod cum abbatem
sisconcilii ad superiorem transit donatio earumdem; vestrum
nisi forle archiepiscopus, non ut prselatus, sed ut contingit de novo iu sede, prout moris esl,
vobiscum habeat et in collocari, archidiaconus Parisiensis pro installaiione
canonicus, jus conferendi; Parisiensis monetsea vobis ni-
lioc casu, si doloseforsitan impedierii, dolusei suf- ipsius cenlum.solidos
litur extorquere , hujusmodi exactionem in jus an-
fragari non debet.
converlendo. Quia igilur lalis exaetio est ra-
Datum Laterani, iv Idus Januarii, ponlificatus nuum
tioni coutraria el sanctorum Patrum institulionibus
noslri anno quartodecimo.
CXLI. inimica, ne id de coetero atlenletur, aucloritate
proesentium dislrictitis inhibemus. Nulli er^o... inbi-
ABBATI ETCONVENTUI CORBEIENSI.
bitionis, elc, usque incitrsurum.
Confirmatur quwdam sentenlia.
n Kal. Dalum Laterai , in Non. Oclob., pontificalus
(Lalerani, Januarii.)
Cum a nobis petilurquodjustiim est et honeslum, noslri anno quarto decimo.
etc, usque perducalur effectum. Eapropter, dilecti CXLIV.
in Doniino lilji, veslris justis postulalionibus, elc, PRIORl GRANDI KONTENSI.
usque assensu, sentenliam diffinilivam quam pro D Confirmanlurquasdam slatuta
vobis contra nobilem virum W. advocatum Belbu- (Laterani, iv Id. Jannarii.)
niaj super quibusdam lalliis et exactionibus quas Cum "qusedamcapitula in aulhenlico noslro con-
dictus advocatus indebite vestris hominibus impone- lenla per lilteras tuas, quse coram nobis recitatse
bal, dilecti filii Sancli Martini de Gemellis et Sancti fuerunt, ad majorem duxeris evidentiam exponenda,
Acheloiabbates et prsccenlor Ambianensis, a nobis nos altendentes le illa et inlellexisse fideliter et sa-
judices delegati, exigenlejustilia prolulerunl, sicut Iubriter explanasse, devolioni tuse proesenliumau-
esl jusla, nec legitima provocalionesuspensa, auclo- cloritale mandamus, qaatenus ipsa secundum expo-
rilate apostolica confirmamus et praesentis scripti silionem hujusmodi facias observari. Ad majorem
palrotinio communimus. Nulli ergo, etc, usque in- vero cautelam expositionesillas de verbo ad verbum
cursutum. praesenti scripto jussimus adnotari; quarum tenor
Ditum Lalerani, n Kal. Januarii, ponliiicatus no-• esl lalis. Quia de pulsatione ad collationem prima
slri anno quarlo decimo. fiebat quaslio, taliter videtur determinare privile-

(266) Cap. Poslidasiis, De concess. prseb.

505 PONTIFiCATUS ANNO XIV, CHRISTI 1211. 50«
gium, quod procurator domus secundum tenorcmi A mandanles ut eos \n locis suis rccipi facias saiva
mandaii apostolici debel propria manu pulsare, cnmi ordinis disciplina. Volenles igitur ut si qua in eccle-
in domo praesensfueril, hora staluta a priore; nisii sia vestra corrigenda sunt, in melins corriganiur,
infirmitas corporis manifesta vei necessitas inevita-- venerabili fratri noslrO archiepiscopo Bituricensi e
hilis ipsum detinueril, ne collalionivaleat iuteresse. dilectis filiis de Pratea et de Varenis abbatibus Ci-
Si vero interesse nequiveril, alius conversus, quemi sterciensis ordinis Biluricensis dtoecesis dirigimus
prior statuerit, pulset bora staluta. Ila siquidem utt seripta nostra, ut ad vestram ecclesiam accedentes,
de negligentia jure non valeanl reprehendi. Priorr qtioeibidem invenerint conlra regulam deformaia,
autem clericum instiluet qui procuralori vel alierii nosira freti auctorilate sublalo appellalionis obsla-
conversohora staluta pracipial ul pulsetur ; vel sii culo sliideant reformare, conlradictores censura
clericus negligens fuerit, hoc idem injungat alius3 ecclesiaslica compescendo. Tales itaque vos in bis
clericus loco ejus. Per quod manifeste datur inielligii exhibere curetis quod zeiari merilo videamini veslri
quod clericus aucloritatem habet injungendi con- ordinis honestatem, et hujusmodi contenliones et
verso ul pulset hora staluta, vel si forle hora traus- rixoepenilus sopiantur, quia servos Dei non oportet,
ieril, conversus lenetur pulsare ad denuntiationemi _ secundum Aposlolum, litigare. Ulud aulem quoil in
clerici sine diiatione qualibet vel quseslione; et sii rescriplo nostro de compulatione annis singulis fa-
quilibet horiun negligens fuerit vel contemptor, de> cienda conditionaliter dicitur, intelligi volumus ab-
mandato summi pontificis lanquam transgressor solute nibilominus injungenles ul elericus sive laicus
puniatur. Visitatores computationes audiant de re- de ordine vestro, quem constilerit in canonem latae
ceplis pariler et expensis, eo modo quo prior com- seutenliae iucidisse, lanqiiam pxcommunicalus ab
pulaliones consuevit audire, quem modum , quamvis; omnibus evitetur donec per hebdomadarium sacer-
satis nolus sit universis, plane coram omnibus ini dotem vel per te , fili prior, fuerit absoluttis.
capitulo generali exposuimus. Si clericis placueritt Dutum Laterani, ix Kal. Jaimarii, pontificalus
ut exeanl ad laborem, cum conversis exeanl, et cumt noslri anno quarto decimo.
cis pariter revertanlur; sed semper hebdomadariusi CXLVI.
in cella remaneat, cujus nomine intelligimus inle- PATRIARCILE ALEXANDRINO.
riorem &mbitumvel clausuram, vel, si clausura non [ConsolaturcaplivosClirislianos.
fuerit, bca adjaceniia officinis. Si vero clerici vel[ (LMerani, xv Kal. Februarii.)
converss excesserinl exeundo, quod intelligimus si Gratum gerimus el acceplum, et fralernitalem
nimig frcquenler et sine causa honesta, in capitu!o'( 'C tuam dignis in Domino laudibus cnmmendamus,
proclamenlur a clerico vel converso, et per hebdo- quod, sicut ex litteris tuis nobis directis accepimus,
madarium regulariter ei rationabiiiter judicentur. circa illos qui Alexandrioe ac Babylonioe su.nl ca-
Coeleravero exposilione aliqua indigere non viden-. ptivi diligentiam adhibes pii patris, et ad liberatio-
lur cum mutaliones clericorum de voluntate prio- nem ipsorum impendis operam diligentem; el ne
ris cum consilio clericorum discrelorum fierii periculum negalionis incurrant , nobis humiliter
debeant, et cum mutali fuerint, nihil prorsus se- supplicasti ut calamilates eorum el angustias quas
cum ferre iebeant nisi pannos simplices, nee Sc.ri- sustinenl attendeutes , pro liberatione ipsorum fra-
piuram, nec quodlibet aliud, nec conversi pariter liibus miliiise Templi et Hospitalis necnon regibus
sine speciali permissione vel mandatoprioris, cum, et principibus orienlalis provincioe scribere digna-
sicul aperte sonat privilegium , nihil sibi proprium remur. Nos autem, qui cum Apostolo dicere possu-
debeanl vindicare. Quia vero computalionis capitu- mus; Quis in/irmalur, el ecjonon infirmor, quis scan-
lum, flli prior, miiiime fuit in tuis littcris explana- dalixalur, et ego non uror ? (11 Cor. xi) elsi in tri-
tum , illud nos in aliis litteris nostris plenius duxi- bulaliouibus eorumdein paleruo compaliamur affe-
mus explanandum. ctu, in eo tamen eonsolalionem recipimus qui secun-
Dalum Laterani, iv Idus Januarii, poiuificaius dum Apostoltim Pater misericordiarum et lolius
noslri anno quarto decimo. consolalionis est Deus, qui nos in omni tribulatione
CXLV. nostra misericordiler consolatur, illud in eis spe-
PRIORIET CONVENTUI GRANDIMONTENSI. ranles iniplendum quod vcritas,quse menliri non
Super reformatione ejusdem monaslerii. novit, in Evangelio protestatur : Beati qui persecu-
(Laterani, xi Kal. Januarii.) tionem paliunlur propler jusliliam, quoniam ipsorum
Venientesad apostolicam sedem aliqut clerici de: est regnum cmlorum.Beati qui lugent, quoniam ipsi
quibusdam cellis ordinis vestri nobis proponere cu- coMolabunlur (Matlh. v). Sane habilo super hoe
raverunt quod in multis statuta vestri ordinis vio- cum fratribus nostris diligcnti tractatu , petilionem
lantur; propter quod scandalum oritur inter fratrcs, tam luam quam caplivorum ipsorum favore perpen-
et rixaeac contentiones exinde oriuntur. Nos autem, dimus apostolico prosequendam, venerabiii fratri
quia ipsos lu, flli prior, sicut per tuas litteras inti- noslro palriarchse Hierosolymitano apostolicaesedis
masti, excommunicalionis vinculo innodaras, ut legato noslris dantes litteris in mandalis quatenus
super his quoepropoiiebantmeliusinstrui valeremus, ex parte tam noslra quam sua praiscriptos fratres
eisdem beiieucium fecimus absolutionis impendi, ac rcges et principcs in nomine Domiui exborlelur,
607 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XiV. 50ft
consulendo fiueliler et cfficariier indticcndo ut ad A Alexandrisesunt captivi, serumnas et pressuras quas
redemplioncm illorum per congrnam commulaiio- snstinent exponentes, et postulanles suppliciter
nem intendanl, et contra persecntores fuiei Chri- ctim gemilu et moeror quaienus ad liberationem
stianoebis pro fideChristi potcnlibus armis ulaiUur eorum misericorditer intendamus, inducendo fra-
quibus ulique Dominus vim suoe virtulis creditur tres Templi el Hospilalis ac reges et principes Orien-
facilius impenstirus, cumque hor. acceptabile opus lalis provinciae ut per commulaiionem captivorum
populus intellexerit Chrisiianus, ad stibveiuiouem ad liberandum illos inclinent animos cum effeclu;
eorum IiberaKussuas nianus extendat, el nos , si ne propter acerbilatem posnarum quas longo lem-
devote fuerimus exauditi, debeamus eos in petilio- pore sunt perpessiapostatarecogatilur, cumprompto
nibus suis plenius exaudire; quidquid autem snper sinl spiritu parati lantum illis exhibere servilii
lioc actum fuerit idem palriareha nobis uou differat quantum solet eisdem ab infidelibus captivis im-
intiinare; ut per suam relationem instrucli, juxta pendi; nibil amplius postulantes ab eis quam quod
quod nobis divina snggesserit inspiratio, proceda- ipsi sunt solili hujusmodi exhibere caplivis, ut saltem
mus. Cuin igitur tanquam aurum in fornace Doini- hoc modopcrictiliim negationis evadant. Nos aulcm
nus suos probet electos, fraiernilatein tuam rogan- super hoc habito cum fratribus nostris diligemi
dam duximus clmonendam, per apostolica seripia *Biractatu, petitionem eorum favore perpendiimts
mandantes quatenus caplivos ipsos efficaciter exbor- apostolico prosequendam, cum ipsi pro defensiona
leris ut non deficiant in iribulaiionibiis suis , quia fideiChristianoe caplivilatem incurrerinl et tenean-
non sunt condignaepassiones Imjus lemporis ad fu- turquasi pro Cbristo captivi, qui (idelibus suis dic-
luram gloriam quam in nobis Apostolus asserit re- lurus esl in judicio : Venile , benedictiPalris mei,
velandam ; el fidelis est Deus, qui cosdem supra id percipile regnum quod vobk paralum est ab origim
quod possunt lenlari mininte palietur, sed faciet mundi; quia in • carcere erum, et venistis ad me,
cum lentalione proventuin , ut valeanl suslinere. Id{ quandiu enim fecislis hoc uni de jratribus tneis mi-
enim quod in proesentisuslinenl, est uiique momen- nimis, mihi fecisiis (Matlh. xxv). Et econlra diclu-
laneuiii, scd in eis pondtis seternaegloriae operatur, rus esl reprobis iDiscedite a me, maledicli, in ignem
si lamen usque in finem viriliter iu incoeptocerta- alernum qui paratus est diabolo el angelis ejus (ibid.).
mine duxerint persistendum , quia si legitime con- Quasi dieeret manifeslius : Qui quempiam meorum
summaverint bonum certamen quod haclenus cer- iidelium a carcere liberaveril, et ego illum eripiam
laveruni, de reliquo ipsis coroua justitiae reponeiur., ah inferno, ne cum diabolo el angelis ejusperpeluo
Quaedam autem de ipsis audimus quse ctim dolorei crucieiur in igne gehennae, sed cum angelis sanclis
referimus et pudore, quia ipsi nonnulla conimiimiit, in regno Dei perenniier glorietur. Cum ergo captivis
impia et nefanda, per quae non solum divinam ma- hoc Inimanilalis solatium el ex officio charitalis et
jestatem offendunl, verum etiain apud incredulpss ex prsecepto Domini debealur, transgressores pro-
Chrislianam religionem infama.nl, propler quodl feclo videntur qui nolunl, eum possint, ad redemp-
maxime cirea liberalionem ipsorum supernse mise- tionem inlendere captivorum, pro qua secundimi
raiionis retardalur effectus, a quibus tu eos salubri-. constiluliones canonicas el legilimas distrahi de-
bus monitis el consiliis studeas revocare, talem le3 bent ecclesiastica bona, quoe in aliis casibus alie-
ipsumin serviluledivina satugens exliibere, utabhiss nari non licet. Verendum est enim ne secundum
qui sunl inlus et ab liis qui sunl foris bonum habere3 Aposlolum non sinljuslitise divinsesubjecti, si qua
teslimonium merearis. Cseterum, sicut nobis scri- forsitan contra hoc suani justitiam staluerunl, le-
psisli, praefaticaplivi non habsiil nisi auemdam ve- gem Dei proDter traditiones Iiominum dimittenies,
tulum sacerdoiem qui eis possit ministrare divina. volendo pius rebus consulere quam personis, pecu-
Unde fralernitatem liiain humiliter rogaverunt utL ni"asmagis quam animas diligentes. quod irrefra-
unum ex ipsis in ecclesiaslicis ministeriis eruditumo gabili videlur argumenio convinci, si certequos li-
in diaconum promoverts, quod i'usine nostra licen-- D berant pro pecuniis acquirendis, noleB* pro redi-
tia facere noltiisti. Nos aulem ut in hoc eorum ad-. mendis fralribus iiberare. Cupientes igilur utro-
impleas desiderium suademus, ordinandi eum libiii rumque providere saluti, fraternilalem luam rogan-
liberam concedentes auelorilate apbstolica faculta- dam duximus et monendarn, pe>' aDOSlolfcascripta
tem. mandantes quatenus ex parte lam nostra quarn lua
Dalum Laterani, xv Kal. Februarii, ponlificatuss praescriptostratres ac reges el principes in nomine
nostri anno quarto decimo. Domini exhorteris, consulendo fideliler el eflicaciter
CXLVII. inducendo ut ad redemplionem illorum per con-
PATRIARCILE H1ER0SOLYMITAN0 APOSTOLICE SEDI3 gruam commulalionem intendanl et conlra persecu-
LEGATO. loresfidei Christianse his pro fideChrisli poteiuibus
Decommulationecaplivorum. armis tilantur quibus utique Dominus vim suae yir-
(Lalerani. ld. Januarii.) luiis creditur facilius impensurus, cumqtiehoc ac-
Recepimus liiteras doloribus plenas et miseriis is ceptabile opus populus inteliexeril Christianus, ad
cumulalas quas aposlolatui noslro miserunt vener-a-t- subventionem eorum liberaiius suas manus exten-
Lilis fraler noster palriarcha Alcxandrinus et qui ;ii dant, et nos, si devote fucrimus cxaudili, debeamus
 509 PONTIFICATUSANNOX!V, CMRISTI 1211. 5'0
eos in pelitionihus suis plenius exaudire. Quidquid A1 CL.
aulem super hoc aclum ftierit nobis non differas ABBATI SANCTI VICTORIS PARISIENSIS.
iiitimare; ut per tuam relalionem inslructi, jux-
ta quod nobis "divinasuggesseril inspiralio proce- Inlerpretatur quoddam privilegium eidem albali
concessum.
damus. (Lalerani, x Kal. Februarii.)
CXLVIH. Sicut ex lilleris luis ntiper accepimus , cum olim
UNIVERSIS CAPTiVISIN ALEXAKDRIA ET BABYLONIA ex parle dilaciorum filiorum scholarinm Parisien-
CONSTITUTIS. sium nobis fueril humiliter supplicalum ut cum in-
Super eodem. lerdum eorum aliqui ex muma injectione inanuuin
(Laterani, xiv Kal. Februarii.) in eanonem incidant senteniise promulgatse, pro
Recepimus lilteras doloribus plenas et miseriis qua sine gravi dispendio, et proeseriimsine scliola-
cumulalas quas tam vos quam venerabilis fraler stici studii delrimenlo, non possent ad apostoiicam
nosler Alexandrinus palriarcha nostro apostolatui sedem accedere, super hoc dignaremur eisdem mi-
direxistis, seruinnas et pressuras, etc, in eumdem sericordiler providere, nos libi dedimus in mandatis
fere modum ul in superiori qucemiltitur palriarchce B ut cum esses a lalibus requisiliis, anclorilate nostra
Hierosolymiluno,usque pcrieultim negalionis eva- suffultiisjuxla formam, Ecclesioc absolutionis eis
dant. Nos aulem, qui cum Apostolo dicere pos- munus impenderes, et injungeres ipsis quod hujiis-
stimus: Quis infirmalur, etc, in eumdem feremo- modi consuevit injungi, nisi forsan lam gravis esset
dum ut in superiori quce mitlitur patriarchce Ale- et enormis excessus quod merilo propter eum de-
xandrino usque. Cum igitur lanquam aurum in for- berent adsedem apostolicam Iaborare. Tu vero quo-
nace Dominus suos probet elecios, universilatem rumtlamconsilio assercntium benefieia principum Ia-
vestram monendam duximus et hortandam quate- tissimefore inlerpreianda,sclioIaribus Parisiensibus
nus non deficialis in tribulationibus veslris, etc, qui incideranl in hujusmodi canonem quoctmqii>3
usque supernse miserationis retardalur effectus, a loco, injiciendo lemere manus in clericos violenlas
quibus vos sub obteslaiione divini judicii obsecra- juxla formam praescriptain absolulionis beneficium
mus peniius abstinere, ne per vos inter gentes impendisli. Nos igitur bis auditis de tua non potui-
sanctum nomen Domiiii blaspliemetur. Alioquin mus prudeniia non mirari, quod ad sic intelligen-
fruslra profeclo vel a Deo misericordiam vel a no- dum litleras nostras luum animum inclinasti, cum
Lis soJatium exspeclatis. in eisdemIitleris non dicaiur inciderint, sed incidant
Dalum Latcrani, xiv Kal. Februarii, pontificalus in canonem senlenticepromulgatce; ul de illis solis
nostri anno quarto decimo. inlelligatur scholaribus qui Parisiis existenles hu-
CXLIX. jusmodi committunt excessum. Quocirca proesen-
tium libi auctoritate mandamus quatenus scholares
WAGISTR0 ETFRATBIBOS MILITIiECHRISTI INRIGA.
illos absolvere de csetero non prsesumas qui alibi
Differl ereclionem episcopatis sedis.
quam Parisiis taliter deliquerunt sciens quod illt
(Laterani, vin Kal. Februarii.)
pro absolutis haberi non debent quos alihi delin-
Gralias eximias bonorum omnium referimus
quentes quam Parisiis absolvisti cum de talibus
hirgiiori quod conalus vester conlra barbaras na- nullam acceperis polestatem.
tiones inutiiis non exislit, sed de die in diem in Dalum Lalerani, x Kal. Februarii, pomificatus
veslris manibus prosperatur; ila ul gressus vcslros nostri anno
Domino dirigenles, plures vobis subjeceritis ex qnarto decimo.
eisdem, el ad unum adduxeritis cultum Dei, re- CLl.
cepto baptismatis sacramento, Verum dilectus (i- DECANO ETCAPITULO BEATIANIANI.
lius... confrater vesler lalor preesenlium a nobis „ Quis residere censendussit.
cum instantia postulavit ul in lerris illis quas vobis
divina clemenlia (Lalerani, xm Kal. Februarii.)
nuper proeeunle subjugatis digna-
remur episcopum ordinare. Sed preces ipsius, cum Sicut exhibila nobis ex parte vestra peliiio de-
arduum sil negolium, non duximus prolinus admil- claravil, ecclesia vestra occasionecujusdam consue-
ludinis perversae ibidem haclenus observatoedebilo
lendas; quin potius usque ad lempus exspectandum
providimus opportunum'; universitalem vestram canonicorum servitio saepiusdefraudatur. Cum enim
monentes et exliortantes attenlius quatenus in Do- Ph. quondam decanus el capitulum ipsius ecclesiae
mino conforlemini et In potenlia virlulis ipsius, staluissenl ut illi tanlum prsebendarum suarum in-
praelia Domini viriliter puanaluri; scienies quod tegre perciperent redditus qui assiduum impende-
nosirum vobis non decrit auxilium in auibus cum rent eidem ecclcsiso famulatum, adjungentes insu-
Domjno viderimus expedire. per quod lanlam illi dicerctur et essel assiduus qtii
Datum Lalerani, vm Kal. Februarii, ponlificatus eidem soli ecclesioe canonici servitium exhiberet.
noslri anno quarto decimo. se servaluros lioecomnia proeslilojuramento firman-
les, nomiulli veslrnm exinde occasione fraudulen-
tcr assumpta, cum cxtra civitalcm Aurclianensera
551 INNOCENTII111PP. REGESTORUMLIB XIV. 512
frequenler iiioram faciant longiorem, ila quod per A / sibus, dicto Vicensi episcopoappellalioni inlerpositae
lotutn aiinuin conlinuo vel interpolaiim, dieruin deferenle, de dicenda verilale supef statu mona-
numero compulato, necetiam per tres menses ec- slerii juraverunt : quorum aperiri depositiones
clesiaeserviunt memorataj, integre fruclus suarum instauter idem monachus et puniri abbatem el mo-
percipiunt praebentiarum, dicenles se juxta statu- nacbos, quia excommunicati divina celehravcratU,
luni praefatumassiduilalem servilii ecclesiaeimpen- postulabal. Procuralor vero abbatis et conventus
disse. Veruin posiulaslis a nobis ul nulli canonico- proposuil ex adverso quod idem monachus non erat
rum veslrorum preebendsesuoefruclus nisi perdimi- aliquatenus audiendus, cum propter excessus suos
dium annum ad miiitis, dierum numero inlerpolalitn senteniiam excommunicalionis incurrerit prius
vel coniinue comptilaio, residenliam in Ecclesia ve- etiam quam inquisitionis litteras iinpetrassel, quod
slra feceiil, persolvatis; cui eliam nisi maiuiinali- ipsi abbas et convenlns tunc coram diciis inquisito-
bus boris vel missarum soleniniis seu vespertinis ribus probavissent , nisi fuisset eis audientia dene-
Iaudibus personaliter inlerfueril, dies inuliles com- gata. Ostendebat insuper procurator proedicltis
pulentur. Nolentes igitur Ecclesise veslrse lantum charissimi in Christo filii nostri Petri Aragomtm
sustinere gravamen, discrctioni vesirae per aposto- regis illustris et venerabilis fratris nostri Terraco-
liea scripta proecipiendoinandamus quatenus id de B I nensis archiepiscopi et aliorum episcoporum lille-
caelero inter vos firmiter observetur. Salvo in om- ras, qui monaslerium ipsum dehospitalilale, abba-
nibus apostolicsesedismandato. lem vero de honeslale vitoe ac miilta provideniia
Daium Lalerani, xni Kal. Februarn, ponlificalus tam cirea spiritualia quam (emporaiia plurimum
noslri anno quarlo decimo. commendabant. Idem quoque B. monachus ab au-
ditore interrogatus eodem, non negavit abbalem
CLII.
lulisse sententiam excommuuicationis in ipsum,
ABBATISANCTISALVATORIS DE BREDAGERUNDENSIS
licet eam asseruerit post appellaiionem ad nos legi-
DIOECESIS, ET MAGISTRIS VITALI SUBDIACONO NOSTRO
time inlerposilam esse lalam. Propier quoe ideni
ETARNALDO CANONICIS ILERDENSIBUS.
procurator postulabal instanler ut quidquid a prae-
Delegul correclionemmonasterii S. Cueufalis. dictis duobus inquisitoribus post appellationem ad
(Lalerani, Kal. Februarii.) nos legilime interpositani faclum fueral cassaretur.
Cum B. monachus monasterii Sancli Cucufatis et Econlra idem B. monachus excommtinicationem a
proeurator abbatis ei monachorum ejusdem mona- procuratore abbalissibi non posse objici replicabal,
sterii ad noslram prxsenli.im accessissent, eis dile- („ cum idem abbas iriplici esset excommunicaiionis
ctum filium nostrum Petruni liiuli SanctoeCoecilise vinculo innodatus. His igitur omnibus frdeliier
jiresbylprum cardinalem concessimus audiiorem. nobis ab eodem audilore relatis, perlectis quoque
Coram quo inonachiis proposuiianlediclusquod cum alleslationibus et inspectis , quia per eas nihil
ad venerabiles fratres noslros Geruiuiensem et Vi- conlra abbalem efficaciter probabalur, ailendenies
censem episcoposet sacrisiam Gerundensema nobis; q.uod inquisitores praefati post appellationem ad
liileras impetrassent, ul ipsi ad diclum monaste- nos legitime interpositam processissent aueloritate
riuni personaliter accedentes ibidem corrigercnt Iilterarum , quas diclus excommunicalus (acita
qiue tam in capiie quam in membris corrigcntla vi- subripuerai veritaie, processum cassavimus eorum-
derent, ipsi accedenles ad locum , et litteris ncslrisi dem , memoratas attestationes destrui facientes.
in convenliis audientia communi perleclis, prae- Verum ne curam praedicti monaslerii negligere
stari sibi jurameiua de dicenda verilate snper slalu[ videamur, discretioni veslroeper apostolica scripta
monaslerii exegerunt. Abbas vero el monachi triat mandamus qualeniis ad ipsum monaslerium perso-
objeeerunl mendaciler conlra ipsum, videlicet quodI naliter accedentes, corrigatis, appellatione remola
excommtinicationis vinculo lencbalur, nec super lam in capite quam in membris, quoe secundnm
objectis abbatem prsemonuerat el convenium, et rj Deumet institula canonica ibidem inveneriiis cor-
quod ante prsescientiam lilterarum suos conlrat rigenda, et statualis quod regulare fuerit et hone-
ipsum nuntios ad noslram proesentiam destinarant, sium, lacientes quod statucriiis per censuram ec-
et se ac monasierUim sub nostra prolectione ponen- clesiasticam firmiter observari; conlradiclores , si
les , ne conlra ipsos procederenl, appellarunt. qui ftieriut, vel rebelles per censuram eamdem
Quorum appellationi cttm unus eorum, videlicett sublalo anpellaiionis obstaculo compescentes. Ad
Vicensis episeopus, detulisset, duo reliqui atten- hsec praeralum monachum, si absque scandalo fieri
denles appelkuionem fuisse in litteris nostris inhi-. polerit, facialis rccipi, salva ordinis disciplina, in
bitam, in eos, quia jurare nolebanl, excomniunica-. monaslerio antediclo. Alioqtiin ipsum in alio mona-
tionis senteniiam prottilerunt, ipsos excommunica-. sterio ejusdem ordinis collocetis. Nullis lilteris ve-
los per venerabilem fratrem nostrum Barchinonen-. ritati et juslitioe praejudicanlibus a sede apostolica
sem episcopum dioecesanum eorum facienles peri- impelratis. Quod si non omnes.etc. duo vestrum ea,
Barchinonensem dioecesim nunliari. Deinde sex de8 etc, usque exseqtiamur.
monachis excommunicalionis senteniiam metuen- Dalum Lalcrani, Kal. Februarii, pontificalus no-
tes, coram praedicliscpiscopo ct sacrista Gertindcn- stri anno quarto decimo.
 513 PONTMCATUS ANNOXIV, CiliUSTI 1211. 3B
CLIII. J fere lolus mundus lurbalus esl ct positus in mali-
A
guo, consulimus et monemus ut si competenles
ELECTOET PRJEPOSITO COLOCENSIBUS. treugas inveneris, ipsas recipias, donec opporlunius
Confirmatur eleclioprceposiiiCibinieusis. tempus adveniat quo ipsos valeas securius expu-
(Laterani, xvi Kal. Februarii.) gnare.
Dalum Laterani, n Nonis Februarii, poulilicalus
(267) Sicut dilcctus filius magisler R.nobisex- nostri anno quarto dccimo.
ponere procuravit, charissinius in Clnislo filius
noster Ungariae rex illustris ipsum ad ptseposiltiram CL\
Cibiniensem duxil canonicepraesenlandum. Yernm SENONENSI ARCHIEriSCOPO ET SUFFRAGANEISEJUS.
quia praepositura eadem ad nos in spirilualibus Super eodem.
nullo perlinet mediante, nobis humiliter supplicavil (Laterani, n Kal. Februarii.)
ut sibi eam in hisquoe ad nos pertinent coiiferre-
mus. Nosautein quod per dicium regem faclum ca- non(269) Recepimus litieras dolore plenas et timore
vacuas quibus cliarissimus in Cbrislo filius
nonice fuerat approbanles, per apostolica vobis
nosler Aldephonsus rex Castelloeilltislris significare
scripta mandamus quatenus dictum R. in eadem .B curavit quod Saraceni hoc anno intraiiles
Hispa-
prspositura instiluere auctorilale aposlolica procu- niam in multitudine
relis. gravi, qtioddamcastrum Cisler-
ciensis ordinis fralrum, quod Salvalerra vocalur,
Daiiim Lalerani, xv Kal. Februarii, ponlificatus
hostiliter obsederunt, quod bellitis machinis infe-
nostrianno qttarto decimo
stanles ad ultimum occuparunl. Altendens ergopnc-
CLIV. falus rex quod nisi eis campeslri bello forliler re-
sistatur , ipsi tum propler innumerabilem muliitu-
1LLUSTR1 RIGICASTELL^E.
dinem personarum , lum propler irruptionem
Consolatur emn in tribulatione sua, el dat indul- machinarum dtirissimam, universas muniliones
genlias. suo3 possint nefandae subjieere ditioni, campestre
(Laierani, n Non. Februarii.) illis bellum indixit in octavis Pentecosten proximo
Cum personam luam inler Caiholicos reges spe- adfuturis, eligens mori potius quam Chrislianse
ciali diligamus in Domino charitale, in hisquae se- gentis mala videre. Unde nobis humiliter supplica-
cundum Deum requiris a nobis favorem tibi aposto- vit quatenus ei necessarium faceremusauxilium im-
licum libenti animo impertimur. De infortuniis ergo perliri per catholicae fldei professores. Nos igilur
quse nuper serenilati regioe acciderunl paterno "^ pium ejus proposilum in Domino commendantes,
tibi condolemus affectu. Et ut favorem apostolicum fraternitati veslroeper apostolica scripla mandamus
excellentioeregise sentias non deesse, juxta petitio- quatenus subditos veslros sedulis exhorlalionibus
nem tuam et instantiam dilecti filii Segobiensis moneatis, in remissionem omnium peccatorum ex
electi nuntii iui, qui circa promotionem ejusdem parle Dei et nostra vere pceniteniibus iujungenles ,
negotii exstilit solliciius et attentus , archiepiseopis ul ei praescripto lermino in lioc necessilatis. arti-
et episcopis , per regnum Francioe ac Provinciam culo succurrentes, necessarium impendanl auxilium
constilutis . nostris damus litteris in mandatis ut in rebus pariler et personis ; ui per ha;cel alia bona
subditos suos sedulis exhortalionibus moneant et fecerint, coelestis regni gloriam consequi merean- '
inducanl (268), in remissionem omnium peccalorum lur. Pari quoqiie remissione gaudere concedimus
ex parte Dei et noslra verepcenitentibusinjungen- peregrinos, qui propria devotione, undecunque pro-
les, ut cuiu Saracenis in octavis Penlecosten pro- cesserinl ad idcmopus fldeliler exsequendum. Tali-
ximo adfuturis campestre beilum indixeris, in lioc ter aulcm studealisexsequi quod mandamus ut sol-
libi necessitatis articulo sticcurrentes, necessarium Iiciludo veslra clarealin effeclu, nosque devolionem
iinpendaut auxilium in rebus pariter et personis, ul rj f) veslram valeamus merito commendare.
perliaecet aliaquoe fecerint, cceleslis regni gloriam Datum Laterani, n Kalend.Februarii, ponlificatus
consequanltir. Pari quoque remissione gaudere noslri anno quarto decimo.
concedimus peregrinos qui propria devotione unde- (269 *) Cum Jaeobus el Marcus viduas malres
cunque processerint ad idem opus fideliier exse- haberenl, uterque malrem alterius cluxil legilime in
quendum. Monemus igilur serenilalem regiam et uxorem, et prolem suscepil ex ipsa. Qucerisigitur
hortaniur quatenus tolam spem luam ponens in ulrum filius et filia sic suscepti possint adinvicent
matriinonialiler copulare. Nos autem breviler respon-
DominoDeo luo, le humilis coram ipso, qui gralinm demus, quod cum inter eos comnnguinitas primi el
suam dat humilibus , el reddil retributionem super- secundi gradus existat, legiiime conjungi non pos~
bis ;, quia potens est ut (e faciat de inirnicis crucis sunt.
Chrisii magnifice uiumpliare. Caeterum quia nunc

(26?) 'Videinfra epist. 85, et infraepisl. 1S6. et lib. VIII,cap *, etseqq.

(268) Vide lib. xm, episl. 183; lib. xiv, episl. 3, (269 ') Nulla istius deerelalis mentio exstat ir»
&>;lih. xv, epist. 15. codice Colbertino, ei puto additam a quodam stu-
(269) Vide RodericumToiel. iib. vn, cap. 35, 3«; dioso.
tlS INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 51 6
CLVI. \ Amen. Hoeeesl forma pacis inler Slrigoniensem et
A
ll.LUSTRl REGIIIUNGARI.E. Colocensem archiepiscopos. Prima coronalio regum
De concordia inler Ecclesias Strigouiensem el Colo- Hungariaespecialiter spectal ad solam Strigonien-
censem. sem Eccledam. Veruniiainen si Slrigoniensis ar-
(Lalerani, n Id. Februarii.) cliiepiscopus non posset vel malitiose nollel regem
Ills e, fili charissinie, charitatis praerogaliva di- coronare, vel Slrigoniensis Ecclesia vacaret, coro-
ligimus, cum inter alios mundi principes erga per- net regem Coloeensis, nullum ex lali coronationc
sonam noslram el sacrosanctam Roinanam Ecclc- jus sibi vindicando in prima coronalione. Secunda
siam devolissimum le sciamus, quod preces et peti- coronalio ei deinceps sequaliter pertineat ad ulram-
tiones exparte lua nobisoblatas iniendimus libenter que. De proventu monetae decima pertineat ad
admitlere, qiiantum cum nostra possumus honeslate. Ecclesiam Strigoniensem, ubicunque in regno Hun-
lnde siquidem fuit quod venerabilem fralrem nos- garioe cndalur. Qtiod si cudi desierit generalis rno-
irum Vesprumiensem episcopum ad sedem aposlo- nela totius Hungarise, quidquid loco generalis mo-
licam acecdcntem palerna beniguilaie suscepinms, neise successerit, decimam habeat Strigoniensis
el quoe lam per eum quam per luas nobis litteras Ecclesia. Slrigoniensis archiepiscopus renunliat
iniiinasti pleno concepimus iniellectu. Qui denique B I omni jurisdiclioni el juri spirituali quod hahebat
inter cseiera proposuil coram nobis, quod ctun vel habere videbatur in provincia Colocensi; praMer
de pace perpeluo slatuenda inler Strigoniensem decimam moneloe,si ibi contingeret fabricari. Judi-
et Colocensem Ecclesias diu fuerit le medianie cium officialium domus regioe quilibet episcoptis
iracialum , landem venerahilis frater noslcr Siri- habeal in sua parochia. Exhibitio sacramenlorum
goniensis archiepiscopus de consensu el volun- regibus et reginis et eorum liberis lam ad ipsos
late suffragaueorum Slrigoniensis Ecclesioe,videli- archiepiscopos quam ad alios episcopos in suis pa-
cel AgriensiSjGcoriensis, cl praefati Vesprumiensis rochiis perlineat pro voluntale regis. In omnibtis
opiscoporum ex parte una, el dilectus liiius Colo- aliis ulrique Ecclesioe jura sua conservenlur illsesa
censis eleetus de volnnlate suffraganeorumColocen- etconsueludines antiquse. Si qua aulem privilegia
sis Ecclesioe,Waradiensis videlicet, Cenadiensis, el vel rescripla quandocunque prolala fuerint contra
Ulirasilvaui episcoporum ex altera, in certam for- lianc formam , vires non babeant, salva in omnibus
niain concordise devenerint, quam per procfalos aticioritale aposlolica. Quod si papa non approha-
Ceorgiensem el Yesprumiensem episcopos redigi verit, res sil in eo statu in quo nunc esi. Juraverunt
lnandaveruni in scriptis, cum illam iu scriptis reda- ambo archiepiscopi et eorum suffraganei qui proe-
1
clam in mediiim produxissenl, et super ca fuisset sentes erant, nec non et preepositus Quinqueccle-
diiilius dispulalum, tandem ita correcla exslitit et siensis qui vice doinini sui episcopi intererat, nac
conscripia quod eam pars approbavit utraque, et non el proctiralores capilulorum utriusque Eccle-
tam Slrigoniensis archiepiscopus quam Colocensis siae, quod secundum formam praeseriplam bona flde
clectus (270)cum Ecclesiarumsuarum suffraganeisad pacem proescriplam observabunt, et sine fraude ad
sancla Dei Evangelia juraverunt quod formam.pacis confirmationem laborabunt. i
quae conlinebalur in illo scripto posilo coram cis Cumqtie super his cum fratribus nostris delibe-
firiniler observarent, el laborarenl ad hoc nihilo- rare vellemus , dilecli filii Jacobus scholasticus et
minus bona fide ut nos compositionem confirma- Nicolaus canonicus prsefali archiepiscopi nunlii, et
remus eanidem. P. quoque Quinquecclesiensisprae- M. thesaurarius et Jo. archidiaconus Slrigonienses
posilus, ab episcopo suo missus pro eo, eiBenedictus procuralores ejusdem loci capiluli pelierunl a nobis
prseposilus Sancii Thomae, nec non el Jacobus audientiam sibi dari. Qua ipsis de more concessa
scholasiicus Strigoniensis pro capitulo ejusdem nunlii proposuere praedicti quod inter prsefatos
Ecclcsiae, a quo sub dcbito jtiramenli se asserue- archiepiscopum el Colocensem eleclum et eorum
runl habere manduium , et Hubaldus Posoniensis f) ] sutlraganeos lalis composilio intervenit, ut prima
praipositus juraveriint etiam lllud idem. Pro Colo- coronatio regum Hungarioe, ubicunque in ipso
censi vero Ecclesia Jacobus Colocensiset Hosmun- regno eos primum contiugeret coronari, solius
dus Sancli Laurentii prseposili prsesliterunl consi- Slrigoniensis Ecclesioejuris esset, et monetoe, ubi-
mile juramenlum. Unde prscfalus episcopus ex cunque cuderenlur in regno, vel illius quod loco
parle tua nobis huiniliter supplicavit ut coinposi- colligeretur raonelse decima ad eamdem Ecclesiam
lionem eamdem, quam sigilloruin prscdictorum perlineret; ac tu et charissima in Christo fllia
elecli el Waradiensis, Cenadiensis, Ullrasilvani, Hungarorum regina per vestras a nobis litteras
vocem
Agriensis, et ipsius Vesprumiensis episcoporum, peleretis qualenus primam sedem primamque
nec non capituloruin Colocensis et Bachiensis nobis cum juribus supradictis, quoe lu-et dicta regina
exhibuit niunimine roboralum, auclorilaledignare- nec non elpars Colocensis(272)publicepraefatxSlri-
mur aposlolica confirmare; cujus tenor lalis est(271). goniensi recognovistis Ecclesiae, ipsi perpetui di-
« In nomine Patris et Filii el Spiritus Sancli. gnaremur privilegii munimine roborare, super aliis
(270) Vide snpra episl. 84. (272) Yide lib. xn, episl. 52, 42, 4o.
(271) Yidelib. xn, epist. 42. 43.
 S'17 PONTiFICATUSANNOXIV. CIIRISTI 12H. 51fi
vero de quibas inter eos esse videbatur contetitio, A } Dalum Laterani, n Idus Februarii , ponlificatus
propter bonum pacis sic exslitit ordinatiim , ul nec; nostri anno quarto decimo.
Colocensis in Strigoniensi provincia , nce Sirigo- Scriplum esl capitulo Strigoniensi super hocin
niensis in Colocensi preeter prsedicia sibi juris ali- eumdem fere modum, videlicel : Venerabilis fraler
quid vindicarel, auctorilale in omnibus aposlolicae i nosler Vesprumiensis episcopus in nostra proposuit
sedis salva; ita quod si haec non approbarenlur ai procseiilia constilutus
quod cum de pacc perpeluo
nobis, res in eo statu in quo tunc fueral remaneret. staluenda, etc, usque non potuimus, sicut nec de-
Unde quidquid sit scriptum vel juraium esse dica- buimus, confirmare.
lur, hoc aclum el intellecium esse a pariibus asse- ln eumdem fere modum scriptum est Slrigoniensi
rebanl, et illud ex parle archiepiscopi confirmari ai archicpiscopo: Venerabilis frater noster Vespru-
nobis suppliciler postulabant, asserenles sic aciuini miensis episcopus in nostra proposuil pra:senlia con-
et inlellecttim fuisse, idem archiepiscopus elproefalii stiiutus quod cum depace, elc, usque necdebuimus
Agriensis et Geuriensis episcopi suis litieris decla- confirinare.
raranl. Procuraiores vero Slrigoniensis capituli pro-' '
posuere constanter quod tam illa compositio, quam CLVII.
redactam in scriplis praefalus episcopns nobis' *" SANCTJE GEN0VEFJ3PARISIENSISET BONIRADHCISTER-
exhibuit, quam illa ui quam prtefati nuntii dixe- CIF.NSISORDINISDIOECESIS ANTISSIODORKNSISABBATI-
runt archiepiscopum consensisse, inita fuerat sine'
BUS,ETDECANO AURELIANENSI
sssensu capituli et in enorme dispendium Stri-
De quadam vendiiione inftrmanda vel confirmanda.
goniensis ecclesiseredundabal. Unde contradieentes
utrique, nobis bumiliter supplicarunt ut auctorilale (Laterani, vi Kal. Marlii.)
apostolica cassaremus utramque. Nos igitur atten- Yenienles atl aposlolicam sedem I. syndicus et
dentes quod olim nobis niulia precum insiautia sup- quidam monachi Cluniaeensis coenobii nobis expo-
plicaras ut super jure coronandi reges Hungarisei nere curaverunt quod G. prior et quidam monacbi
Slrigoniensi Ecclesiae privilegium concedere digua- monaslerii de Cbaritate, abbalis et convenlus CIu-
remur, nosque luis precibus inclinali, ei stiper hoci niacensis, ad quod idem lnonasleriiini nullo perlinet
privilegiuni concesserimus fratrum nostrorum sub- mediante, interveniente consensu, absenlibus lamen
scriptionibus roboralum, consideranles etiam quod muliis ex frairibus de Charilale, quorum intererat,
si poiestas coronandi regis Hungariaepenes diversas nec vocaiis, ac quibusdam coniradicenlibus et ad
Ectiesias residerel, loti regno grave periculum et, sedem aposiolicam appellantibus ex eisdem, qtias-
hseredibus luis grande posset dispendiumgenerare, ' dam jiossessiones, reddilus, el alia bona miliiioe
cum, sicul plenius ipse nostri, frequenier inter re- Templi frairibus in gravem ipsius monasierii laesio-
gum Hungariaecobaeredessuper oblinenda regni co- nem vendiderunl. Unde nobis syndicus el inonachi
rona scandalum sit exortum, quod uliqtie posset fa- memorati huniiliter supplicarunl ut vel revocare
cilius suboriri, si eos diversos coronatores contin- contraelum eumdem in dicti monasterii praejudicium
geret invenire, propter conlradictiones et rationes lemere aKenlalum, vel restituere in inlegrum vice
prsescripias composilionemhujusmodi non poluimus, minoris idem monasierium dignaremur, proesertim
sicut nec debuimus , conflrmare. Super episcopatu, cum ,Cluniacensis abbas templariis ipsis reslituere
cuoque de novo creando apud Cibiniensem Eecle- solutam ab eis pro proedictisbonis et possessionibus
siam in Ultrasilvana dicecesi, qui melropoli Colo- pecuniam sit paratus. Dicti vero fratres e contrario
censi subdatur, petilionem regiam nequivimus ex- rcsponderunl quodpetentibus ipsis olim contraclum
audire, quoniam sive apostolicaesedi , sicut tu ipse. vendilionis inler ipsos ex paiie una et monacbos de
flrmiter protesiaris, sive Slrigoniensi metropoli, sic- charitate ex altera legitime ac solemniter celebra-
ut procuraiorcs ipsius fortiier asserebant, Cibinien- tum aucloriiale aposlolica confirmari, tam abbaie
sis praeposiiura sil in spiritualibus immediate sub- D E ac convenlu Cluniacensi, quorum ad hoc auctoritas
jecta , id absque dubio in alterulritis praejudicium i interveneral et consensus, quam priore ac conventu
redtindarel. Sed el quidam qui se nuniium venera- de Charitate per suas liiteras postulanlibus illud
bills fralris noslri Ullrasilvani episcopi faciebat, idem, quia nobis ad plenum de ipsius conlractus
contradicebal oninino, gravem et enormeni Ulirasil- merilis et circnmslaniiis non liquebal, venerabili
vani episcopatusdiminulionemallegans. Serenitaiemi fratri nostro Parisiensi episcopo et suis conjudici-
igitur regiam roganius, el exborlamur allentiusi bus hoc commisimus inquirendum, facienles in
quatenus ad duritiam nobis non imputes quod com- inquisitionis Iitteris menlionem de lilieris ad vene-
posilioni pnedicloe roburnon allribuimus lirmiiatis,, rabilem fratrem nostrum Senonensem archiepisco-
sed lam provideniioequam justiliae id ascribas, qni- pum e( conjudices suos super Iapsu ipsius monasle-
bus regui ethaeredum luorum indemnitatibus duxi-- rii deslinatis : quorum utrique in exseculione man-
mus praecavendumel juris ordinem observandum,, daii aposlolici processerunt. Demum parlibus in
cuiu oinuibusfacli simusin justilia debitores, sciturus> nostra prsesensia conslilulis, pars lemplariorum
pro cerlo quod in nullo unquani a nobis paticris re- eoniractum ipsum confirmari petebat, parle aliera
pulsam in quo quisquam principum debeal exaudiri. muliipliciter impugnante contraclum. Contra qnod
{519 1NN0CENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 520
ftiii ex adverso responsum quod communis juris jA CLVIII
rciuedium super decepiione nialiliose pars aliera AURELIANENSI ET ANTlSSIODORENSl EPISCOPIS ET MA-
implorabal, cum expresse per lalionem judicum et GI^TRO W. DEVIENN.E CANONICO ANTISSIODORENSI.
deposiiiones lesiium probaretur possessiones ven- Beneficiorumsuperfluilas damnala.
ditas diu el publice fuisse venales, nec usque tunc (Laterani, xv Kal. Marlii.)
tcmporis emplores occurrerant qui tantum pro ipsis Iniellecta ratione quam nobis venerabilis frater
possessionibus largirenlur. Ipsos qtioquc fralres ad noster Remensis archiepiscopus el ejus condelegati
emplionemjam diclam sola misericordia et monacho- miserunt super conlroversia qnoede praebenda Tre-
riim illorumpreces, non cupiditas, induxerunt. Pro- ccnsis Ecclesiae verlitur inter venerabilem fralrem
hatum eiiam esse asserobant legitime dicli fratres noslrum Trecensem episcopum et dileclum fllium
quod venditionis lempore monasleriiiin dc Chariiale cancellatium Scnoneiisem non duximus eidem epi-
lanto dcbito premebatur qnod de oninibus tnobilibus scopo aliud rescribendum nisi quod idem episcoptis
pars vicesima non poltiisset exsolvi, in debilorum diligenter advertal qua ralionesuslinere possemus
soliitioneni conversam illam lolatn pecuniam asse- ut ipse aliquod ecclesiasticum beneficium cuiquam
rentes;ex cujus accelerala solulione usque adsum- de caetero personoe concedat plura beneficia obii-
mam trium milliiim librarnm et tiltra monacbis de B nenti, si proplerea nolit ad mandalum nostruin
Charitale a crediloribus est remissum. Proponentes prsefato cellarario (273) in ecclesia sua conferre
insuper quod vendilionis rescissio non expeiiiebat praebendam quia plura dignoscilur beneficia obli-
Ecclesioememoralae, cum vix possel lanla pecunia nere. Licet enim circa eamdem personam benefi-
sinc majori gravamine ipsius Ecclesiaeinveniri. M- ciorum sit semper siiperfiuitasimprobanda, nonnun-
jiciebal praelerca quod nionachi reslitutionis benefi- quam tamen est loleranda pluralitas, slalu perso-
cium ex eo implorare non poleranl, cum super hoc nae provida consideratione pensalo. Quare idem
mandaium non receperint speciale, quia secundum prudenter altendal ulrum magis expediat ut eidem
lcgitimassancliones petilio reslitutionis in inlegrum cellarario ex mandato noslro liberalitalem exhibeat
jure minoris mandato non concluditur generali. Nos conferendo praebendain quam ex suo judicio neces-
igilur inlellectis quse partes voluorunl proponere silalem incurrat ut ultra non possit alicui plura
coram nobis, quia de praemissis nobis non poiuit beneficia oblinenti ecclesiasticum beneficium elar-
fieri plena fides, discretioni vestroe per apostolica giri, nisi fuerit sufficienler ostensum quod ipse
scripia mandamus quatenus diligenler auditi.s quae superflua beneficia secundumsuumstatum possideat.
partes infra qualuor menses a primse citalionis Qtiod ex eo forsan non poterit ostendi de facili,
edicto coram vobisduxerinl proponenda, si sufficien- qtioniam etsi plures prsebendas obtineal, ipse ta-
ler fueriloslensum quod ex ipsa vendilione mona- men pene nullam habere proponilur cujus proven-
stcrium de Charitale sit enormiter lsesum, vos ipsum lus libere possil percipere nisi residentiam in ea
vesiiliienles vice minoris, vendilionis conlraclum facial personalem. Et ex hoc forlassis pendet judi-
(ogilime rescindatis, ita quod pretiuin absque tem- cium ulrum cl pro Trecensi prsebenda condigne
plariorum gravamine resliluatur eisdem secundum recompensatum exstiterit iu proebenda Remeusi.
lerminos quibus ipsi pecuniam persolverunt, el de Quidquid ergo super his duxerit faciendum, nobis
melioralinne, si qua forsan apparuerit, facta per infra tres menscs posl suscepiionem litteralum no-
illos eis congruesalisfiat, proviso prudenier ne pro slrarum absque dilalione rescribat. Ideoque discre-
invenienda pecunia eoedein possessiones vel aliae lioni vestrse per apOstolicasctipla mandamus qua-
dislralianlur, ac recipialur pecunia sub voragine lenus diclum episcopum ad hoc monealis attentius
ustirartim, ne forte residuum loeuslac comedat bru- el efficaciter inducalis. Quod si non omnes, elc,
cus, el unde crederetur adhiberi remedium, inde, dtio veslrum, etc, usque exsequanlur.
periculum incurralur. Alioquin prsescriplum vendi- Datum Laierani, xv Kal. Martii, pontificalus no-
tionis conlractum ralum el firmiim faciatis habcri, D slri anno quarto decimo.
conlradiclores, si qui fuerint, per censuram eccle- CLIX.
siasiicam sublalo appellalionis obslaculo compesceu- GEBENNENSI EPISCOPO.
les. Tesles autem qui fuerint nominati, lam mona- Respondel ad ejus consulla.
chi quam lemplarii et alii, si se gratia, odio vel (274) Tua nos duxit fralernilas consulendos
timore subtraxerint, per districlionem eamdem utrum illorum sufficiallesiimonium ad matriinonium
appellatione remota cogaiis veritali leslimoiiiimi dirimendum qui consanguinilatis gradus ab avun-
porbibere. Nullis lilteris obslanlibus, si quaeappa- culo et nepole, videlicet fratris filiovel sororis, cum
rtierint prseier assensum pariium a sede aposlolica de fralribus vel superioribus nihil noverint vel cu-
impeiratee. Quod si nonomnes bisexsequendis,etc, dierint, incoeperinl compulare. Nos igilur inquisi-
tluo vestruin, etc, usque exsequantur. tioni luse laliter respondemus, quod cum conju-
Datum Laterani, xv Kalend. Martii, pontiflcalus gium multum favoris obtineat, testes qui ad divor-
nostri anno qnarlo deciuio lium celebrandum producti consanguinitaiis com-

(273) Supra, cancellario. (274) Cap. Tua nos, De consang. el affln.

F3, PONTiFICATUSANNOXiV, CHRISTH2I1." 5-22
pntant gradns, a slipite debent incipere , id esl a A j quod quia venlo exposuit semciipsam ipsa sib'
patentibus vcl germanis, et sic per ordinem distin- dederat causam morlis, ulrum videlicet cum prse-
gueregradus, nominibuspropriis vel oequipolleniibus dictus monachus sit sacerdos, Iiceal ei sacerdolalo
indiciis designando personas, praeserlim cum sse- officiumexercere. Nos ergo lihi taliter respondemus,
pius iesiimonium peihibeanl de audilu, quod quia quod licel monachus ipse deliouerit alienum offi-
minus esl validum, non est in articulo hnjiiscemodi cium usurpando quod sibi miniine congruebat, si
nimium laxanda facullas, cum qua ralioue compu- lamen causa pielatis et non cupiditatis Idegit, et
lationem inciperent a secundo , eadem ab ullerio- perilus erat in exercitio chirurgiie, omnemqiiestu-
ribus possenl gradibus inchoare. (275)Consequen- duit diligentiamquam debuit adhibere, non est ex
ler aulem qnoesisli,ut cum quidam mulieremquam- eo quod per culpariimulieris cohlra consiliuni «jus
dam aliter inducere ueqnivisset ul sibi commisce- accidil adeo reprobandus quin post saiisfnctionem
retur carnaliter nisi desponsaret eamdeni, nulla condignam ctun eo misericordiier agi possit iii di-
solemtiitale adhibila vel alicujus prsesenlia dixit vina valeat celebrare, alibquin interdicenda est ei
i!Ii, Te Jeannes desponsat, cum ipse Joannes mini- sacerdotalisordinis exsecutiode rigore. Ad ullimum
iiie vocarctur, sed finxit se vocari Joanriem, non ex parle lua fuit proposilum coram nobis quott qui •
creilensesse conjugiuin,eo quod ipse non vocarelur "l dam scholaris meluens, ne latrones in hospilio suo
lioc nomine, nec haberel projiositum coutrahenili essent, parvo assumplo gladio, ul ignem quoereret,
sed copulam lanlum exlorquendi carnalem, ulrum de strato surrexit, et cum vehissel ad ostium, igna-
inter prsediclossit inairimoniiim celebratum , cum rus reperil ibi furem, qui cum scbolari incipiens
muiier consenserit el consentiat in eumdem, et ille colluclari, non solum ipsum scholarem proslravit
dissenscrit et dissenliat, nee aliud quidqnam egerit ad terram, vefum etiam pene ad mortem vulneravit
qiiam quod stiperiiis esl expressum, nisi quod co- eumde.in.Scholaris vero provocalus ab illo, vim vi
gnoviteamdem. Super quo fralernilati tuoetaliter incontinentirepellens.extorlo latroni gladio eumdem
respondemus,qiiod cum prseralusvir diclam despon- scrvatojuris mbderaminerepercussit; qui perterri-
savil mulierem in propria quidem persona, etsi sub. Uisfugamquamcilopotuilmaturavit.Maneitaquelu-
(lomine alieno, quo lamen vocari se finxit: et inter cescente,conscholareslatronemquacsierunteumdem
eos carnalis sii copula subsecuta, videretur forie quem vulneratum invenium poteslaii Vicentisetra-
pro conjugiopraesnmendum,nisi Iti nobis expresse tiiderunt; coram qua constanter negavil quod prse-
' scnpsisses qtiod ille riee propostiit nec consensit niissa minime perpetrarat. Verum praefata poteslas
illam ducero in uxorem, quod qualiter libi consti- ad eunidem scholarem suos nuntios deslinavit, ut
terit iion vidcmus. Nos tamen quid juris sit rescri- Q cxponerel si qua seiret de fure praediclo,vel trade-
bentes, lioc dicimus, quod si res ila se habuerit, vi- ret inlersignia; qui cullellum quem ipsi latroni
delicet quod ille nec proposuit eam ducere in uxo- ahsiuleral, et solulares ab eodemin ipsius domodi-
rem nec unquamconsensit, inter proedictaspersouas missos, quos abstraxeral sibi ne pedum strepilus
non dcberet ex illo faclo conjugium judicari, cum audiretur, nuntiis tradidit memoralis, super eodem
in eo necsubsianiia conjugalisconlraclus nec eiiam faclo se nihil amplius iniromiltens. Polcstas
ilaque
fcrma conlrabendiconjiigii valeat iuveniri; quoniam receptis talibus inlersiguiis, latronem
apparitoribus
ex altera parle dolus solummqdo adfui!,"el defuit suis tradidil puniendum, qul sibi ampularunt viri-
omniuo consensus, sine quo caslera nequeunl foe- lia etoculos eruerunt. Latro vero se ad
quoddam
dtis perficerc conjugale (276). Tertio qusesivisti ceenobium Iransiulil; et ibi per triduum, ira et
(277) per scdein aposlolicamexplicari quid sil de dolorecommolus nec polum sumpsil nec cibtim, et
quodam monacliosentiendum qui credens se posse sic de medio est sublractus. Unde per noslrum po-
mulierem quamdam a gulluris tumore curare, stulas oraculumedoceri nirum praefatusscholaris ad
IIt cbirurgicus cum ferro lumorem illum ape- sacros ordines valeat promoveri. Nos igitur inquisi-
ruit, el cum lunior ille aliquanlulum recedisset, D.Iioni tucelaliter respondemus, quod si praefalus
monachusipse mulieri prancepilne se vento cxpo- sebolaris dignis meritis adjuvalur, propter
praa-
neret ullo modo, ne foiie ventus gutttiris apertionem scriplum eventum a susceplione sacrorum ordi-
stihintrans sibi causam morlis inferrel, sed mulier, num nullaienus esl arcendus.
ejus mandato conleinplo, duni messes colligerel,' Daltim Laterani, Idibus Februarii, pontificatus
venlo se exposuii iiicauie , et sic per apertio- nostri anno decimo (278).
nwlier\ quarlo
nem gutturis sangnis mulliis effluxil, et
diem fini.vhexiremum, quae lamen confessa esl

(2,75)Cap. Tua nos, De sponsal. et maliiin.
(276) Gap. T«n iios, De homicid.
(277) In quai-t. coll. apostoticce sedis responso
expl.
v278)Hoc loco siatim post epislolam 159 seque-
bantur epistolseduse scripisead capiiulum Lingo-
nense; sed is qui regeslum anni xiv composuit, ad-
PATROL.CCXVl.
iiioniiit illas pertinere ad annum sequentem, in mar-
gine earum ascribensvocenv VACAT: Eas- propterea
vir illuslris Franciscus Bosquetus,qui primus hunc
librum edidil, rejecit in seqiientem. Sane in veteri
codice ms. bibliolhecaeColberlinse, in quo de-
scripli sunl tiiuli islorum regeslorum, <ltiseilloe
epistoiaead capilulum Lingonense non referuntur
'
iT
523 INNOCENTIlIII PP. REGESTORU.M LIB. XIV. 521
CLX. A vacare conlingeret, G. clerieo natoG. quomlamger-
KPISCOPO ET DILECTIS FILIISET CANIINICIS PAllMEX- mani sui, cui mores laudabilesac scienlia suffragau-
SIBUS. tur, ducerelis libere assignandam. Propter quod lu,
De prccbendacollalioni papcereservaia. fraler episcope, nobis supplicasti humiliier per
(Lalerani, xvi Kal. Maiiii.) easdem ut praibendain eamdem dicto clerico de be-
Gratum gerimus et acceplum quod, sicul lu, frnter nigniiaie sedis aposlolicoeconcedere dignaremur.
episcope, per luas nobis lilleras intimasti, bonae Nos igitur vestram diligentiam commendanles, el
memorise Gerardus Albanensis eleclus apostolicae volentes eliain prsefati electi super hoc sialutuin
sedis legalus auctorilale legalionis qua fiingebatur, flrmiler observari, universitati veslraeproesenlium
tam suae quam noslrse donationi collationemprimae aucloritate mandamus quatenus primam praebendam
prsebendsein Parmensi Ecclesia-vacaiurse, vobis, in veslra Ecclesia vacaturam donationi noslroere-
lilii canonici, consentientibus, reservavit, injungens servare curelis, personoeidoneoeconfercndam.
vobis primilus viva voce, el mandans suis Iitteris Datum Lalerani, xvi Kal. Martii, ponlificatus
subsequenler, quod ipsam rirsebendam,cttm eam nostri anno qtiarlo decimo.

APPENDIX LIBRI QUARTI DECIMI.

CLXI. ] virorum comilis Gisnensis el Willelmi de Fielnes,

B
IIIGdNIPIUORl ET CONVENTUI ANDRENSI. de qiiorum feodo ipsi proveniebant redditus, rede-
Ct beiwficianon vacantia non promittantur, misiis, et relaxalionem ipsarum consiieludintiin,
(Laterani, iu Kal. Aprilis.) sicut ea jusie ac pacifice possidelis, vobiset per vos
(279) Cum ex injunclo nobis aposlolalus officioad iiioiinsterio vestro aucloritate aposlolica coiifirma-
ecclesiaruin profectum et religiosorum locorum inus et praescnlis scripli privilegio communimus.
commodumaciem noslrse consideralionis exlendere Nulli ergo confirmationis,elc, usque in finem.
teiieamur, ea corrigere nos oportel quse inlerdum Dalnm, ut supra.
in gravamen ipsorum lemere seu cliam improvide CLXHI.
atientaniiir. Sane ad audientiam nostram vobis PUILIPPO ILLTJSTRI REGIFRANCIJI.
intimanlibiisesl delalum quod ad multorum instan- De negotiocomilis Tolosani
tiam imporiunam de non vacantibus beneficiis pro-
missiones soepius facere vos conlingii. Unde nobis (ApudCryptarn ferratam, vuiKal. Sepiembris.
(280) Noverit regalisprudentia quod Tolosanusco-
humililer supplicastis ut vobis super his dignaremur mesdudum ad proesemiamnostram accedens, sesu-
misericorditer providerc Yolentes igitur vestrsede-
votioni super hujusmodi gravamine proecavere,ac 'Q perhsereiicapraviialenisusesimuliipliciterexcusare.
Unde nos ad petitionem ipsius legatis nostris re-
atlendenles quod id contra staiula Lateranensis
ul denunlialione soiemniter facla, nisi
•conciliiattentatur, promissiones hujusniodidecerni- scripsinnis
eum legilimus accusalor infra cerium ter-
inus irritas et inanes, auciorilaie vobis praesentium conlra
minum comparerel, ipsi congregalo conciiio cano-
districtius inhibentesne contra praefalumconcilium
nicam purgationem indicereut; qtia recepla, non
beneficia promitlerc non vacanlia cuiquain de cae-
leropraesumatis.Nulliergo, noslroeinhibilionis, etc, permitterenl eum super hujusuiodicrimine propul-
sari; alioquin lanquam hacreticiim ecclesiastica
usque incursurum. Sciinus autem quod purga-
Dalum Lalerani, IIIKalendas Aprilis, anno quarto districlione punirenl.
tionem non prsestitil; sed utrum per ipsum steterit
xiecimo.
CLXH. ignoramus: quanquam universaliterprsedicelur quod
EISDEM. ipse in partibus illis pro haerelico habeatur. Unde
terram suam pene lolam amisit; nosqtie legalis
Confirmat quamdam redemplionemreddituum eccle-
siaslicorum. nostris injunximus ut lerram ipsamad eorum quibus
(Datum, ul ti-pra. perlinet opus diligenler facianl custodiri. Nos igitur
Juslis petentium desideriis dignumest, elc, usque D ad tuse petitionis instantiam iegatis nosiris su-
complere. Eapropter, dilecti in Dominofilii, veslris per boc uegotio jlitteras apostolicas deslinamus
justis precibus inelinali, redditus annuos qui nobili quales ad tuum commodum et Iionoremcredimus
viro Eusiacbio de Campania et suis proedecessoribus expedire. (281) Super negolio quoque venerabilimn
cum quibusdam consneludiuibus onerosis olim a fralrum nostrorumAnlisiodorensiset Aurelianensis
vestro monasterio debebantur, el quos ab ipso no- episcoporum hoc luse regali prudenlise innolescat,
bili et haeredibusejus, accedenle assensu nobilium quod cum lu sine curiali judicionolis remittere poe-
in libro xiv, sed in inilio sequentis. Unde apparet (280) Yide lib. xu, epist. 152, 153; et lib. xvi,
Tectamfuissemutationemquam hoc locofecit idem epist. 39.
\ir iliuslrissimus. (281) Videlib. xm, episl. 190, 191
(279) Videlib. IIII, episl. 205.
 525 PONTIFICATUSANNO XIV, CHRISTI 1211. S20
nam quam eisdemcpiscopisintulisli, nec nos absque A votiva Deo et libertati mese, concessi ei plns quain
judiciali cognitione valemus salva justilia revocare caeteris, ut videlicet clerici ei dcservientos liberum
sentenliam interdicli quam in lerram luam iidem b.ibeanl allractum in villa Divionensi eodem modo
episcopi prolulerunl; sed sicut diidum rojaviinus, quo ego habeo, id est lihertatem retinendi homines
ila nunc quoque rogainus, ut poslposilo iitrinque eamdem quam ego habeo in villa Divionensi. Dedi
judicio, quia certe sic cxpedit,negoiium amicabiliter etiam eisdem clericis tres de bominibus meis ad
sopialur. (282) Verumtamen scribimus super hoc sufficiendumecclesise suoe thus, oleum, et ceram,
vciierabiii fratri nostro arcbiepiscopo Senonensi quia nullos adhuc habehant homines. Qui videlicet
sccundum formam quam providimus opporlunam. tres homines el servientes clericorum, qui de domo
Datum apud Cryptam lerraiam, viu Kalend. Se- etmensa eorum erunt, alii quoque eorum homines,
plembris, anno quarlo decimo. quos, Deo largiente, proedicto vel alio justo modo
CLXIV. poterunt requirere, ab omui exaciione et tallia seu
BECANO ET CAPITULO CAPELL.E DUCISD1VIONF.NSIS.quacunque consueliidine omnimodo liheri erunl,
Coiifirmanlur eis bona concessa a duce Burgundiie. plenarium usum fori habentes sicut homines ducis :
(Laterani, H Non. Decembris.) quoruin videlicel hominiim vel servieniium cierico-
(2S3) Cuma nobis peiilur quod juslum est, et " rum si quisque in causam trahatur, non responde-
Iioneslum, elc, usque effeclum. Eapropler, di- bit nisi per dominos suos, qui si culpabilis invenia-
Jecii in Donii-iiofilii, vestris jusiis poslulationi- lur, lex ejus in manu duminorum suorum erit.
Jus grato concurrentes assensu, possessiones, red- Quidquidvero iidem clerici de meo casamento po-
<:itus, exempliones, liberlates' et iiiiniiinitai.es lerunl acquirere, iiberum habebuut. Ut vero iidem
quas bonaememorioe Hugo dux Burgiindiae proedi- capellani tnei de mens,a mea el domo esse manife-
ctoc capellsepia liberalitaie concessil, sicul ea juste stius cognoscantur, in fesiis annalibus, in est in
ac pacifice oblineiis, et in aiitlienlico inde confecto, Nativitate Doinini, in Paseha, in Pentecoslep , et in
cujus leiiorem praesenlibus jussimus litteris adn*- Oiunium Sanclnrum, si dux vel ducissa Divionifue-
lari,pleiiiiisconlinelur, vobis et per vos eidei» ca- rint, accipient de cxpensa curiae, lanqtiam com-
pella; auctorilate aposlolica confirmamus et prsesen- mensales ducis, in perpetuum duossolidospro pane,
lis scripli patrocimo communimus. Tenor auiem qualuor sextarios vini, quatuor solidospro coquina,
aiiihenlici memorati est lalis : < In nomine Patris vel oequivaleus. Oblaliones omnes el benelicia ca-
ct Filii et Spirilus sancti. Amen. Ego Hugo dux pellse ducis et ducissae, ubicunque sinl, sicul apud
liiirguiidiaenotiim esse volo proesenlibtis et fuluris r Divionem, ex integro ipsorum erunt; nec capella
quoniara Jerosolymara proficiscens,praenimia maris nus ducis vel ducissoein eis quidquam habebit nisi
lurbalione et imminenlis pericuii accrbilale lam jure canonicalus, el non jure capellaniae; siquidem
ego quani oinnes qui mecum in navigio eranl gra- nec dux nec ducissa capellanum habebit nisi de-
viter peiierrili fuimus. Eapropter votum faciens canum capelloevel aliquem de canonicis ipsius;qui
Deo promisi me conslruciurum in inea curie apud videlicet decanus vice doiniui papaecuram animse
Divionem ecclesiam in uonorem sancioe Dei Geni- ducis el animaeducisssedebel habere, sicut in prse-
tricis Marioeet beali Joannis evangelistae. Unde seiui habel curam animaemeaeNicolaus capellanus
factum esl ul in rediiu meo Romam veniens, quod meus el decanus capellse; quam curam ipse a .do-
voveram, per manum bonoe memoriae Alexandri mino papa Alexandro suscepil. Quoniam igilur ec-
sumnii ponlilicis Deo obluli, ct apostolica auclori- clesiam islam ad honorem Deiet lulamen animarum
tate, quemadinodum in' (284) autbentico scriplo ducum Burgundiseet ad illustrationem domus illo-
qtioil ab eo impetravi conlinetur, confirmari feci. rnm non dubilo pertinere, ipsam tanquam ducatus
Cmn autcm gratia Dei redirem, convocalis amicis capui et turrim salutis ducum cupio erigere, pote-
meis et niiiltis honestis viris, decem clericos pro statein ducum tanlum exinde sperans ampliari
remedio aniinae meseet praidecessorum successo- D quanium ad honorem suum retributor oinniiim
runique meorum salule Deoin perpeiuum servitu- honorum eam ab ipsis ducibus viderit largius
ros apud Divionem itislilui: quibus, laudmile Aa- exaltari. Unde provide staluo et posteriiati meaein
lide uxore mea et Odone primogenito meo, in ea- salulem suam mando ul quam cito quis dominium
dem viila in proprios usus reddilus assignavi, vide- ducaius susceperii, statim tanquam felix operum
. licet qtiidquid habebam de ventis,et osiellagium suoriim munimenlum adeat ecclesiam suam, con-
quod niihi debebant panilici el calceanienioriim sortium spiriluale canonicorum stiorum recipiat,
conslructores, elplacilum generale. Concessi eiiam fidelilatem ei el staluta prsesentis scripli se serva-
eisdem clericis ut eamdem haheant apud Di- ttirum juret, singulos canonicos in signum fralerni-
vionem|libertalem quam habent ecclesiae prin- lalis in osculo sancto recipiat, lam illos quam res
cipales, srilicel duse quse in ea sunl, el mililcs. illormn in speciale tutnmen amplectens. Hoc ipsum
Quoniam autem ecclesia ista speeialiter mea est et ducissa quoque in inilio proinotiunis suae, quam
proecipuumtribulationis 'mese refugium cl oblatio ciio fuerit Divioni, faciat; ul a sanclo et pio opcre
(282) Vide lib. xv, epist. 108,109. (284) Exstat apud Mirscum in Notilia ecclesiar.
(283) Yide cap. Cumcapella.,\)v privil. Belgii, pag, 428.
5 27 INNOCENTIlIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 528
inciprentibus, csetera agenda auetore Dominodein- 1A NepcsinaeEcclesise,pracslaniem vini decimas tres.
ceps prospere succedant; ecclesiamque istam lan- Oiiinem portionem de fundo Bevicano. Omnem por-
qiiam cubile etreclinatoriuin animaesuaecuslodianl, tionem in integrum de fundo Crasiano, cum suis
u t sicut caeiera corpori, ila bsec animoe profectura perlineriliis. Sex in iiitegrum uncias de fundo Cor-
conservenlur. Ut autem hoc in posterum ralum ha- liano. Tertiam partem in inlegnnii de fundo Monte
oealur, pracsenlem paginam sigilli mei et sigilli Yari, cum omnibus suis pertinentiis, posito in lerri-
Odonis primogeniti mei impressione feci niuniri. lorio Nepesino et Suiiino, jtiris Sanciie Mariae in
Tesles siint Odo filius meus primogenitus, cnjus agro, praeslantemsolidum untini.Fundiim Pulianum,
laude hoc tolum factum est, Maria venerabilis fundum Miniantim.et funduinSulferata in iniegrtim,
quondam ducissa Burgundiae mater mea, Aymo de ctim suis pertinentiis, in terriiorio Nepesino,juris
Divione, Willelmus de Orgeolo milites, item Bar- monaslerii Sancti Adriani el Laurentii, praestanteni
lholomaeus cambellanus meus, Raynaldtis de Edua denarios quinque. Fundiim Roluleein integ''umjuxta
burgensis; de presbyleris, magisler Nicolaus Sulferatam. Fuiidum Opplanuin in iniegrum. Casale
capeilanus meus et decanus capellae, Yiberlus, uiiura in integrum quod vocalur Burdanum, cum vi-
magister Hugo, magister Guido Maluspanis, magi- neis, terris, pascuis, silvis et niolendino uiio et
ster Ricliardus diaconus. Actum est lioe anno dimidio in rivo suo, et aliis suis pertinentiis. In
Incamationis Dominicae1172. i Nulli ergo ... con- fundo de Vallejuxta Insulamlerram modiorum qua-
flrmationis, etc, usque incursurum. luor ad seinenteni, Portionem onincm iniegram de
DaluniLaierani,iiNon.Decemb.aniiodecinioqtiario. fundoqui appellalur lnsula, el de fundo qui appella-
CLXY. tur Scrutano et Antico et Tribuniano, cum omnibus
JOANNl ABBATl ET CONVENTUI SANCTI PAULI. suis perlinenliis, el cum piscaria in Janula. Funduin
De confirmationeprivilegiorum. Cispanoin inlegrum. Funduni Linianum in inlegrum
(Lalerani, iv Non. Januarii.) cum omnibus suis perlinenliis, et cum molendinoiu
fllos Christiana devotio dignissime veneralur et Treta, seu medietalem ipsius aqtue a loco qui dicitnr
honoral in lerris quos liabere dehideral patronos Mezanousque ad porlam castelli de Capracora.Ter-
el interccssores in coelis. Inter quos beatus Paulus tiam partem casalis Cisapini, cum omnibus suis
aposlolus, vas eleclionis , et doclor genlium, cnjus pertinenliis, posili territorio Nepesino. Fiuidum
nos merilis adjuvari el fulciri intercessionihiis cu- Triquizanum in iniegrnm, cum appendiciis suis,
pienies, ob ipsius reverentiam et honorem mona- posilum lerrilorio Nepesino. De fundo moniis
sterium Sancli Benedictisub Pentoma conslructum (fj Grezani omnem portionem in inlegrum. Fundum
in terrilorio Nepesino, quod iadjus et proprielalem Serviiianum in integrum, cum cella Sanctae Marhe,
Ecclesiai Romanaenullo nediante dignoscitur per- ctimcasis,vineis, el terrissibi periineiuibus,posiium
tinere, sicul in privilegio bonae memoriaeCcelestini territorioCollinense.Oiiinemportionem de fundoCii-
papse praedecessorisnostri eonlinevtir expresse, vo- spoliti in inlegrum,cum terris el vineisad ipsum per-
bis de aposlolicaesedis munilicenlia duximus con- linentibus. Medietalemfundi Formicosi in integrum,
cedendum, ul per monachos vestros de cseteroidem el omnem portionem de fundo Charano et de fundo
inonaslerium ordinetur. Yestris ergo precibus in- Morizanoel Casanovulaet Cesarano, posita lerritorio
clinali, prtediclum monaslerinm sub beati Pelri et Collinense, via Campana vetere, juris ipsius mona-
noslra protectione suscipimus et prsesentis scripti sierii. Praeterea in civitate Roma trans Tiberim
privilegio commuiiimus, slatuenles ut quascunque cellam Sanetae Agalbaein inlegrum, ab uno lalere
possessiones, uuaecunque bona idem monasierium via publica, a secuudo latere haeredesSergii, sicut
inpraesentiarumjusieet canonice possidet, aut in lu- esl inlerpositus mtirus nnliqmis, a lerlio lalere flu-
turum concessione pontificum, etc, usque illibata viusTiberis, a quarto latere res juris basilicse majo-
permaneant, in quibus hsec propriis duxinius expri- ris Sancii Petri aposloli. In terrilorio Caslellano
inenda vocabulis. Locum ipsum in quo praediciumD I casale Simpronianum in iniegrum, sicui supradiclo
monasteiium situmesl, cumomnibussuis peiiinentiis moiiasterio obtulil eum Gregorius dux Graliani
etomnibus aliis quoeidemnionaslerinin liaberedigno- filius, et omnes portiones de casalibus et fundis de
scilur a via Carraria, quse pergit anle nionasierium loco qui vocatur Transparlana. Fuiidum Flanarel-
supradictoeecclesise,usqne.in viam publicam, et via lum, fundum Vinianelltun, ciun suis perlinentiis in
quoepcrgit ad Canaleet ad Linarium.Onineni compe- inlegrum, positum in terrilorio Siurino. Cellam
tenlem porlionem in inlegrum ile,qualuor fundis, id Sancli Pauli in integrum, cum vineis, lerris et sil-
est Teiricano.Mione, Anticioneet Romaniano.Salva vis, cum rivo et molendino suo et omnibus suis per-
pensione unius denarii Nepesino episcopo persol- linentiis, posilum territorio Nepesino.Casaleuiium
vcnda. Fundum de Tuniano in inlegrum, cum terris, in integrum in fundo qui vocalur Zinzolia, cum ec-
campis, pascuis. Omnem portionem competenlein clesia Sancli Secundi, cuin tcrris, silvis et aliis suis
iu inlegrum de fundo Puliano et Solaro, ci/in casis, perlineniiis, posilum in territorio Nepesino. Medie-
terris cultis et incultis. Oinnem porlioncm de fnndo ' latem in integrum de casale tino qui vocalur Luci-
Lucrizano. Unam clausuram vineie cum omnibus lianum, cum vineis,ierris et aliis suis peiiinentiis,
suis pertincniiis iu loco qui vocaiur Pasiina juris posilum in tcrrilorio Nepesino. In Casamala cc-
52!) PONTIFICATUSANNO XIV; CHRISTI 1211. S70
clesiam SanctoeMariae,cum vineis,terris etaliis suis ,Asiaslica, elc, usque oeternsepacis inveniant. Anseu.
pcrlinenliis, posilam in fundo Caesanoei Altello, et Dalum Lateranii per maiiuni Joannis SanctaeMa-
Doinoras infracasiellumejusdem. Decernimusergout rise in Cosmidindiaconi cardinalis, S. R. E. cancel-
nulliomninoliominumliceatprapdiclummonasierimn larii, iv Nonas Januarii, indictione xv,Incarnalionis
leinereperturbare, etc, usqueprofutura. Salva sedis Dominicaeanno 1211, pontificalus vero domini l.n-
aposlolicaeauctorilale. Si qua igilurin futuruin eccle- noceniii papoelll anno qtiarto decimo.

APPENDIX AD LIBRUM XIV.

Quoniam supra in epistola 133 hujus libri agitur de negotio Bochardi de Avesnis, cujus
matrimonium cum Margareta sorore Joannae comilissae Flandrensis passum est mullam
conlradictionem, libuit huic addere aliquot epistolas in eadem causa scriplas ab Iunocentio
nostro et snccessoribus ejus , quas invenimus in membranis anliquis et authenlicis bi-
bliolhecee Colbertinaj; ex qua etiam habuiraus vetera qusedam monumenla ad eam histo-
riam pertinentia quae illic authentica quoque sunt.
I. B menliens se cum.ea mairimojiiiim contraxisse. Cum
INNOCENTIUS episcopus, servus servoruin Dei, ve- igiiur ex leslimonio plurium praelaiorum et aliorum
nerabili fratri episcopo et dileclis filiis SIMONIar- proborum vivorum qui ad sacriim generale conci-
chidiacono,el... praposilo Alrebalensibus, salulem lium accesserunt constiierit nobis plene diclum B.
el aposiolicamhenediclionem. esse subdiaconum et fuisse caiitorem EcclesioeLau-
Dilecia iiiChrisio filia nobilis mulier Joanna co- dunensis, nos moli pietalis visceribus circa diciam
mitissa Flandriaehorrendi facinoris quaeslionenuper puellam et volentes exsequi debilum pastoralis offi-
aures nostras pulsavit, quod cum olim Fernandus cii adversus tam nefandi sceleris praesumplorem,
comesvir suusB. de Avennis Cameracensis dioece- per apostolica vobis scripia praecipiendo mandainus
sis, ipsius consaiigiiineiiincomitissoe,balivum lerrae quatenus praefalum B. apostalain (283), in quem
suoede Hainonia ordinnsset,1.ac eadem comilissa tulimiis excommiinicationissentenliam sua nequilia
nobilem mulierem Margarelam sororem suam par- exigenle, singulis diebus Dominicisjet festivis, pul-
vulam in quodam suocastro morantem prsefati con- salis campauis, el candelis accensis, cum suis fau-
sanguinei sui custodiae fiducialiter commendasset, toribiisfaciatis per vestras diccceses landiu excom-
itlem B. agitalus diabolica furia et furore puellam inunicalum publice nuniiari, ab omnibus arctitis
oainicni de castro praedicto fraudulenter exlraciaui evilandum, loca in quihus pra&diclus15. praesens
jn alienis partibus praesumit illicite delinere asse- fueril et puella prsefala delenta, eliamsi ad parles
rens secnni ipsa matrimouium conlraxissedefacto, alias extra veslram provinciain divertere vel illam
cum de jure non valeal, eo quod sibi, qui subdia- ahdiiccre forte prsestimpserii, faciendo cessare in-
comis el canlor Laudunensis fuisse dignosciitir, G leriin a divinis donec iilem B. praefalamM. liberatn
proxinia coiisanguinilaiis linea est conjuncta. Quo- dictae resiiliierii comitissee congruaasatisfaciens de
circa discretiom veslrae per aposiolica scripta inan- commissis, el buiniliter reverlalur ad eonversatlo-
damus quatenus.iuquisita super hoc diligenliiis ve- neni honeslam et observanliam ordinis clericalis.
vitaie, quod caiioiiicuinftterit appellatione posipo- Sicauiein universi et singuli hoc exsequi effleacker
sita slaluaiis, facientes quod decreveritis per cen- siudealis quod diligerejusiiliam et iniquiiatem vi-
surain ecclesiasticam flriniter observari. Testes deamini deteslari, nec possilis de inobedientia vel
auiem qui fuerinl noniinali, si se gratia, odio, vel iiegligenlia reprehendi.
timore sublraxerint, censura simili appellatione DMIUIII Laierani, xiv Kal. Februarii, pontificalug
cessante cogaiis veritnti leslimonium perhibere. uoslri anno octavo decimo.
Quod si iion onines iis exsequendis potueritis inter- III.
esse, lu, frater episcope, cum eoruin allero ea ni- IIONOIUUSep scopus, servusservoriim Dei, venera-
liiloininus exsequaris. Tu denique, Jrater episcope, bilibus fralribus archicpiscopo Remensi el stifira-
Btiper le ipso et crediio libi grege laliier vigilare ganeis ejus salutein et apostolicam benedictionem.
procnres, Rxstirpandovilia el plantando viiiuics, ul Utinam apostata ille B. de Avesnis, perfidus, im-
iu novissimodistricti examinis die coram treniendo pudicus vel percussus dolerel, vel aiiiitus acciperet
judice, qui reddet iinicuiqiie secundum opera sua, disciplinam ; ut vexatio sibi pareiel iniellecluin, cl
dignam possis reddere raiioiiem. repleta ejus facie ignominia, verteretur impius, et
DaliiinLalcraiii, x Kal. Martii, pontificaiiisnosiri non esset, ne viluperaretur per eum iniiiislerium
anuo seplinio deciiuo. D ordinis clericalis, nec operiret confiisio vtillum
11- tieri, sed a voce exprobrantis et obloqneiuis esse£
INNOCENTIUS episcopus, servns servorum Dei, ve- iiuinunis, cum per illum nomen clericale in geulibus
nerabilibiis frairihus Remensi archiepiscopoet suf- bhispbenietur, et vos pro eo de quadam iiegligentia
fraganeis ejus saliitem el aposlolicam benedictio- videanrini arguendi! llle namqiie dum esset subdia-
nein. conus et canlor Ecclesioe Laudunensis, prout nolo-
Horrendiim et exsecrabilc facinus auribus nostris riuin esse conslat, lolus dicalus viliis, virluiibus
insonuit quod cum B. de Avesnes quondam cantor abdicatis, proditionem simul commisil et raplum,
Laudunensissil in subdiaconalus ordine consiilu- dtim nobilein mulierem Margarelani ge.nnanam iio-
lus, nobilemmulierem Margaretam sororem dileciae bilis mulieris Joannse comilissse Flandrensis ssne
in Christofiiisenobilis mulieris Joaunae comilissse lidei commendalain de quodam castro fraudulentcr
Flandrensis coiisanguineamsuani in quodam castro et violenter abducens, eam inalrimooii velamenio,
suaefldeicommendaiainnon est veritus fraudulenter quod nequaquam contrahere poterat, illicito sibi
abducere, eleam deiinere non nieiuii, impudenter cominercio copuiavil, quam, ut aposuisiam prodi-
(285) Yide Meierum ct Bucclinum ad anitum 1215.
531 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 532
lioni et raplui ciimularet, sprelo divino limore et A meriiiendo'*se curn ea matrimonium conlraxisse.
abjecta reverentia ordinis clericalis, detinet iinpu- Cum aulem ex lestimonio plurium prselatoruin et
dice in animae suoepericulum el enorme scandalnm aliortim proborum virorum qui ad sacrum generale
plurimnrum. Undc cum hoc ad audientiam felicis concilium accesserunt felicis recordationis limocen-
inemoriae Innocentii papoepredecessoris nostri per- lio papaepredecessori nostro plene conslileril dictum
venisset ex relatione innllorum, imo ex testimo- B. fuisse snbdiaconiim-elcantorein EcclesiaeLoudu-
nio quampliiriumpraelatornmel alionim fide digno- nensis, idem motus pietatis visceribus circa diclam
rum qui ad generale concilium convenerant plena- puellam, volensque debiium pasloralis officiiexseqm
rie constilisset, in prsefalum aposlatam ore proprio contra nefandi sceleris prsesuinptorem, bonaeme-
excommuuicalionis senlenliam promnlgavit, dans moriae Reinensi arcbiepiscopo et suffraganeis ejus
vobis suis Iitteris in praeceptis ut (liclum B. cum suis dedit lilleris in pneceptis ul praediclum apo-
suis fauloribus singulis diebus Dominiciselfestivis, statam, in quem ore proprio sua exigente nequiiia
pulsatis campanis, et eandelis accensis, per vestras excommiinicaiionis sententiam ipse tulit, singulis
diceceses excommunicalum faceretis publice ntin- diebus Dominicis et festivis, pulsatis campanis, et
tiari ab omnihus arctius evitandum, et loca in qui- candelis acceusis, per suas dicecesesfacerenl cuin
bus praefatus B. moram facerel et puella forei de- suis faiiloribus excommunicaliim publice nuiiliari
lenta, eiiamsi ad paries alias exlra veslras riioeceses ab omnibus arclius evitanduin, loca in quibns prae-
transferretur, siipponentes ecclesiastico inlerdicto dicliis B. moram facerci. et puella foret deienla,
cessare faceretis interim a divinis, utramque sen-- eliamsi ad parles alias exira ipsas dioecesesdivcr-
teniiam landiu inviolabiliter observando doncc n teret, vel ipsam forte abducerel, facienles ressare
idein proediclam M. liberam ipsi restituerel comi- interim a divinis donec idem B. prafalam M. libe-
lissa:, et congrue salisfaciens de coinmissis, rever- rnni ipsi rcstiluerel coniilissoe,congriie salisfacieus
tcrelur hiimiliier ad conversationem lioneslam e.t de commissis, el redirel liiiinililer nd conversalio-
observanliam ordinis ciericalis. Sed licet, sicut nem honestain el observantiam ordinis clericalis.
comilissa praedicla noslris auribus iiuimavil, me- Et licet exseculores ipsi pr.fcepi.uiiipra:fati praede-
moratum B. excoinmunicalum fecerilis nunliari, cessoris et nostrum super eodem negolio posimo-
quia lameii in aliis non ininus necessariis uon esiis riumeis direcluiii fuerint exsecuti, quia lainen no-
pleuarie proecepltimapestolicum cxseculi, ille non biles viri Waleranniis, Tierricus de Heufalis, et
esi rcversusad pereutieiitenise, necDouiinumexerci- quidani alii Laudunensis, Caineraceiisis, el Leodien-
liiuiu requisivil; sed cum sit nervus feireus, cervix sis dioecesumeumdein aposialam, excommtiiiicatuiii,
ejtis el frous stia oenea, nec divino limore nec hu- claves Ecclesiae penitus coniemiieiiiem, in malitia
inano est pudore percussus ut vcl signa praeiende- sna fovenl, receplacula in quibus dictam M. ddinet'
ret pceniieulis.- Propter quod praefata comitissa aliaque subsidia sibi dando, et uobilis vir Guirio
dolore ac rubore confusa gemit se sororem siiam germanus ejusdeiii apostalse ac quidam alii eormn-
uon poluisse haclenus rehabere. U( igitur gravior dem dicecesum eum pro virihtis maniiieneiii, et
pcena pungal quem pcenitudo bactenus non com- quidam sacerdotes e.t clerici eidem el familiae suoe
punxit, fraierniiaii veslrae per aposiolica scripta aliisque ipsius fautoribus in Iocis in quibtis dicla
lirmiler proecipiendomandaniusquateiius juxta prse- M. detenla exstitil, non sunt veriii divina offifia
cedens proedecessurisnosiri praeceplum.contra sse- „ leii ere celebrare, ssepedictus apostaia, qn.isi deliii-
pedicium aposialam sublato appellalionis obstactilo ^ quens iiiipiine, satisfacere.penitus vilipeiidii, in Stne
procedatis, ita quod lot et tanla facinora vos abo- iniquiiaiis peiiinacia obsiinaius. Unde riobis coiui-
minari probelis, et comilissa preefatasuper hoc non lissa prtvfala bimiililer supplicavit ut ue ipsn inter
cogatur ilerare querelam,nosque recliludinisveslrae niulias angiisiias, quibus dignoscitur esse afflicta,
zelntn possimiis inerilo cominendare. ex deleiilione ac pudore ilictie sororis sme igno-
Daltiui Anagnioe,xviKal. Augusti, ponliQcaliisuo- miniosaeconfusionis respersa opprobrio, in moerore
stri anuo priiuo. deficiat, si nou habuerit adjuiorem, ad compriiiien-
dam apostaiaepncdicii maliliam insistere dignare-
IV. niur. Quocirca "discretioni veslrae per apostolica
HONOBIUS episcopus.servus servorum Dei, dileciis scripta «laiidainus qiialenus diciam excommunica-
filiis abbali Sancii Barlholomaei, priori Sancli Eli- lionis seiiteiiliani per singnlas circiimadjacenles
gii, cl cantori Noviomensi, salulem el aposlolicam provincias et dioecesessingulis diebtis Domiuiciset
benediciionem. festivis, pulsalis campanis, el candelis accensis,
Si divinaepielalis immensa henignilassustineretut tandiu facialis auclorilaie noslra solemniler publi-
B. deAvesnes apostatn, vir iniqmis, somno exsur- eari,loca in quibtis ipse B. inoram feceril et diciam
gerel ct obscnratos octilos aperiret ut suain iniqni- M. detineri eonligeiit suppoueiites ecclesiastico
talem perpenrieret, cernereique spurciiias qtiibus a iiilerdicto, donec idein vir iniqims ab errore suo,
planla pedisusque atl verlicein capitis esl respersus, si a Deodalum fuerit, resipiscens, jtixia praescri-
inlixus in limo prnfiindi, laboraret forsan clamans ptam formam diclain M. ipsi reslitiieril comilissic,
ad Dominiun ut ipsum de lacu miseriaeet de (aecisD salisfaciens congrue de cominissis, et ad conversa-
lulo educere dignarelur. Yerumlainen, quod dolen- lionem honestam et observantiain ordinis clericalis
tes rcferimus, induraluin est cor ipsius; quoniam reverlatur. Dictos autem nohiles et alios fauiores
putrescens in stercore sordidus ul junienluin, erecta apostalae supradieli, necnon el dictam eiiam Mar-
cervice oblural ad niodum surdae aspidis aures suns, gareiam, si tanto flagitio iiivenia fueril conseiiiiro,
ne disciplinam exaudiai et increpaliones adveiiat nec nionita sttidueril, ciun poteril, a suo recedere
quibus a sua deberet nequilia, si datum esset a corruptore, per excomiiiuiiieaiionis nominatiii) in
Domino, revocari. Propler quod potesl miser 11011 persouas, el in lerras et fainilias eorum iiiterdi.cti
immerilo formidare ne Deo el hominibns exsecra- senlentias, a favore ipsius Miblalo appellatiouis
bilis conlrilioue duplici conteralur, teinporali pcena obstaculo compescaiis, etfacialis utramque senicn-
videlicel.ct seterna. Jam enim pudor esi dileclaciu liam usque ad salisfaclionein condiguain iuviolabi-
Christo filiae nobili mulieri Joannoe Flandrioe et liier observari ; proefatos sacerdotes el clericos et
Haynoniaecomitissoetoties repetere scelera quse in alios, si qui forsan similia perpetrare praesuiupse-
ejus contumeliam diclus apostata in nobilem mulie- rint, pcena canonica sublato cujtislibelconlviuiictio-
rem Margaretamsororem ipsiusexercuitimpudenter, nis et appellalionis obslaculo percellenles ; manda-
dum idem durium in subdiaconatusordinecoiistitu- lum nostrum taliier impleiuri quod noii possitis de
tus eamdem M. linea sibi consanguinitalis conjun- negligentia reprehendi, et nos sollicitudiiiis veslrse
ctam, in quodani casfo suse fidei coinmendatam, studiiiin diguis possimus in Domino laudibus com-
fraudulenter abduxit, ipsamque detinet iiilionesie, mendare. Quod si non omnes iis exsetjuendis po-
 553 rONTIFICATUSANNOXIV, CHRISTI 1211. 534
tueritis Interesse, duo vestrnm ea nibilbmimisex- Ai matrimonio inler eos. Cum igitur melius sit ante
sequanlur. lempus occurrere quam post vulneralam causam
Dalnm Romsp,apud SanciiimPetrum, oclavoKal. remedium implorare, vosque, in quoriim provincia
Maii, ponttficalusnoslri anno leriio et dicecesilerra nobilis proedicticonsistil, super iin
V. investigare possitis facilins veritatem, fraternitiui
GREGORIUS episcopus,servus servorum Dei vene- veslne per apostolica scripla mandamus qiialenus
rabilibus frairibus Tornacensi ei Cameracensi epi- si res ila sehabet, praefatonobili aucloritale nosl''a
scopis el riileclo filio magistro Girardo canonico inhibealis publice ac expresse ne ad hujusmodico-
Tornacensi salutem et aposlolicam benediclionem. pulam procedere aliquo modopraesumal;denuntian-
Malrimonii copula, imo verius contubernii, quod les eliam quod si secus facere altentarel, nos non
olim inter Buchardum de Avesnis et sororem dile- solum illegitimam nuntiaremus prolem ex tali con-
claein Chrjsto filiaenobilis muiieris comilissaeHan- junctione susceptam, verum eliam procederemus
driaefnil de faclo contractum, quondam per bonae alias contra eos, prout ralio postularet. Idipsumau-
meinoriseInnocentium papam proedecessoremno- lem eidem regin» inhibere ac denunliare curetis,
strum exigenle justitia reprobala , nos, quod super si forle ad partes venerit Gallicanas.
lioc ab eodem proedecessore nostro factum esse di- Datum Signiae,xv Kal. Seplembris, ponlificatHS
gnoscitnr, approbamus, et prolem ex copula tali nostri anno octavo.
susreptam illegilimamesse censemus. VIII.
Daium Yiterbii, u Kal. April., ponlificatusnostri LUDOVICUS, Dei gratia Francorum rex.
anno undecimo. R. Noverint universi praesenlespariler el ftiluri quod
YI. nos litieras dilecise consanguineseet fidelis nostrae
Epistola Ilonorii 111 de matrimonio Guillelmi de Joannse comilissic Flandrise inspeximus snb hac
Dampelracum Margareta sorore comilissceFtan- forma. Ego Joanna Flandriaeet Hayuonia:comilissa
clrensis. notum facio universis praesenleslitteras inspecluris
HONOIUUS episcopus-,servus servorum Dei, dileciis quod cum inler me, charissimam sororem meani
(iliis de Ripatorio Cisierciensisordinis et Arrema- M. dominamde Dampetraet (ilioset (ilias quos sus-
reiisi abbatibusTrecensis dicecesis,et cantori Lingo- cepit de viro nobili Guillelmoquondam domino de-
nciisi, salutemel apostolicam benediclionem. Dampetra ex una parle, et viriini nobilem dominiim
Ad aiires noslras miillorum relalione pervenit B. de Avesnis et illios quos habet de praediciaM.ex.
qiiod nobilismulier Margarela soror dilecloeinCbri- altera, discordia essel orla, tandem inediantibus
slo filiienobilismnlieris comitissaeFlandrensis, qtiae bonis viris facla fuit bona pax et concordia in luinc
olim cum Bochardo de Avennis malrinionium de modum.De terra quam praefata M. doniina de Dam-
facio conlraxil, cum de jiire non posset, nuiic simili pelra lenet de propria baeredilalesua, accipiel ipsa
inodocontraxit cuin alio, Willelmo de Donnapelra quingenlas libraias ad faciemlainvoluiitalemsuam;
(28o) virielicet, iia proxima consanguiniliuis linea et residuum debet aestimari per bonos viros, el di-
sibi juncto ul secunduinslatutum generalis concilii vidi in sepiem pnries aequales,de quibus riniepaiies,
non debeal bnjusmodicopula lolerari. Nolenies igi- erunt duorum liliorum quos dicia M. habet de do-
iur id vel indiscussum relinquere vel, si veriini est, minoB. post decessum ipsins M. el residiue quinque
sub dissimulationetransire, discretioni vestrae per £ partes erunl filiorum et filiarum quos siiscepit de
>
npostolica scripla mandamus quatenus.vocatisquos dominoGuillelinode Dampetra post discessum ipsius
i El
propter hoc viderilis evocandos, et inquisita supcr simililer. illas duas parles quas fllii dominiB. de-
1
hoc diligenlissimeverilale, si invenerilis rem laliier bent habere dehebo assignare ad volunlaiem meam,
i magis videro expedire, infra hicreditatem prae-
se Iiabere, injungatis ulriqiie ut se ab invicem abju- ubi
i
ranles, nullalenus cohabilare praesumani : qui nisi dicioesororis ineae.Et si fone conlingeret quoil post
vobis paruerinl, in eos appellatione remola excom- diem hujuspacis unus vel plures de filiisaut flliabus
municalionis sentenliam proferentes, el facienles praedicti doinini Guillelmi de Dampelra oliirenl,
eos usqne ad satisfactionem condignam arctiusevi- pars illius vel partes illorum qui ita decederent ad
lari, prolem, si quam ex hujusmodi copula ince- superstites fratres germanos el sorores germanas
sluosa forte susceperint, illegiiimampublicenuntie- redirent. Similiier si obire coniingeret unum de
lisetin hoeredilaiepaterna nullo unquam lempore (iliis domini B. pars ejus ad aliuin fralrem suuia
successurain. Quod si non oiiines iis exscquenriis germanum rediret. Et nonobslanie ista pace el di~
potucntis interesse, duo veslrum ea niliilominus visione retineldicta doinina M.domina de Dampeira.
exseqiiantur. poteslaiem in haereriiiaiepraediciadonandi eieemo-
Datum Laterani, xvn Kal. Decembris, pontifica- synas suas sicut ante habebat; ita lamen quod si
lus uoslri anno octavo. aliquas feceret eleemosynas, irent communitcr et
VII. sequaliter super seplein partes anle nominalas.
Ilonorii III papce epislola ad arcldepiscopumSeno- Pacem istam et concordiam in omnibus Urmiter
nensem et episcopumCatalaunensem. et fideliier observare praefalusB. de Avesnisel lilii
HONORUIS D
episcopus, servus servorum Dei, vene- sui, ; prius sufficienler probala in curia mea setale
rabilibus frairibus Senonensi archiepiscopo et epi- filiorum ipsius B. et per judicium hominum nostro-
scopo Calhalanensisalutem et aposlolicam benedi- rum legiiima judicaia, laudaverunt et j.uraverunt
clionem. icoram dominis suis, videlicet coranL me, qua) sum
Ad audieniiamnoslram noveritis pervenisse quod prima ] el proxima domina haeredilatis praedictaeet
licel nobilis vir Willelinusde Donnapetraet cbaris- iieodi, et coram domino rege Franciae, qui superior
sima in Clirislo filia nostra illustris regina Cypri < esl dominus feodi Flandriae.Et idem debent laudare
se in eo gradu propinquiiatisaiiingant ut sccundum el < jurare coram domino episcopo Leodiensi, qui sur
canonicas sanctiones ncqtieanl matrimonialiter co- perior | est dominus feodi Haynoniae. Taii scilicct
pulari, nihiloininuslamen traclalur de conlrahendo modo i quod- nihil de csetero poterunt reclamare ic
(286) GnilielmusdeDampetra'eralfralerArcham- idiclum fuit quod dominus Willelmus de Dampelra
baldi de Borboii. Fuit aulem conslabularius Cam- i
sororemcomiiissce Ftandrensis, \dominan\ Uanonice,
pauiie amio 1220, sed non heeredilarius. De malri- iduxerat in uxorem. Ante porro quam Margaretam
iiionio.ejus cumsorore comitissaeFlandre;»sis men- iduceret, cogilaverat de malrimonio cum Aalaide
tionem rep.erimus in lilteris Ingerranni doniini lregina Cypri, ut palet ex seqiientibus Honorii III
CouciaciadTheohalduincomitemCampanioe etBrioe, Ilitieris ad Senoiiensemarchiepiscopuni;et Catalau-
ubi sic scriptitm est: Scialis insuper quod ipsa die i
nensem episcopuin
quantlotitiercvveslrcead me veneruni, mihiverismne
S35 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XrV. 536
hsnreditate jam dicla proeter id quod assignaium jA miniculo ; et omnes alii ad lesiimoniiimel demni-
fuerit eis per pacem et divisionem preediclam, lialionem illius denunliarent illos vel illuin excom-
lic-cguerram movere polerunt conlra nic vel meos mnnicalum per snas dieeceses usqnead satisfaciio-
aui conira M. sororein. meam, vel contra dicios nem conrifgnam.Simililer domimis Galierus COIIIHS
filios ct filias domiiii Guitlelmi de Dampetra vel Blesensis promisit in fide quam mihi debet tanqtiam
suos; sed pacem mihi et meis et dictaeM. diclis dominoe suoe pacem islam teuere, hoc inodo quod
(iliis et filiabus riicli Gtiillelmi de Dampetra et suis si dominus B. aul filii ejus nul alter eorum iret
debebnnt in postertim lenere. Et doininiis B. de conlra pacem eamdem, ipse nec in anxiliumnec in
Avesnis pro se fecil securilaiem eamdem. Et de his consiliunieis essel, imo saisirel feoduiuquod domi-
oninibus firmiler observandis donrinus rex et ego nus B. lenet dc ipso, nec permitieret. eos gaudere
dedimus ad petiiionem domini B. el filiorum ejus eodeinfeodo vel valorein habere ejusdemquousiiue
iitteras noslras, ila quori si ibidem B. vel lilii sui hoc emendassenl per me vel per meiun haererieni.ci
irent contra pacem pracdiclam,de caeiero uon habe- sUfortecomilemBleseiiseinobire.conimgprel,haeres
renl audieniiam in curiis nosiris de querela de qua ejus ad ea facienda quoedicta sunt leiiereitir.Peliit
pax facla est, sicul esl supradiclum. El sub eadem etiam diclus comes ab arcbiepiscopo Remensi et
forma diclus B. et fllii sui debent qua:rere lilleras episcopoSiIvaneciensi,quierantpraesenles,ul oinnia
domini episcopi Leodiensis. Et si unns de ipsis liliis quaeproiniserat, ut d.iciinn est, suis testificarenlur
vcl eiiam ambo venirent contra pacem eanidem, litteris el sigillis. Scieiidum similiter quod ego et
cgo saisirem parlem vei panes illorum assignatas : praedicta soror mea el amici fiiior.um el filiarum
illis vel illi.qui contra veniiet, ad opus filiorum et B | domiui Guillelmi de Dampetra, videlicel doininus
iiliaruin dominiGuillelrriide Dampetra. Pacem islairi Archembaldtis, Guido fraier ejus, Guillelmus de
simililer laudaverunl el jtiraverunt doiniuus B. et Melloto, et Droco fraler ejus, I. comes Carnotensis,
filii stii, quaiiliiin peiiinet ad Cbristianitaiem ipso- el doininus G. de Asperonionte,juravimus pacem
ruin, coram doniino archiepiscopo Remensi el suf- istam lenere el firmiter obseryare;ita quod si dicii
iiaganeis snis ct doniino episeopo Leodiensi; et eis pueri vel aliquis eorum iret cqnlra pace.ni eanidem,
Ch.risiianitaies suas laliter obligaveriinl quod si nos omnes nec in auxilium nec in consilium eis
irent contia pacein pracdiciam, et de boc constaret essemus. Dicii quoque (ilii domini Guillelmi lauda-
perbonam vcrilalem doinino archiepiscopoRemensi bunl et jttrabtint coram domino rege et coram me
aut domino episcopo Camerac.ensi aul episcopo et coram douiino Leodiensis super querela tle qua
Alrebaiensi aul episcopo Morinensi aul episcopo pax facla csl, sicut esl praenoialiim. Et de hoc de-
Tornacensi, doniiiius archiepiscopus vel episcopus bent per se vel per aniicos suos nuaerere liiieras
cui sic de lioc conslaret excomnuinicaret illtimvel doinini regis et alioruni doininoriim qui noininaii
illos qui contra pacem venirent sine appellatione, et siinl supra. Ut autem memoriter lenealur ci liruii-
iircbiepiscopiis Itcmensis vel quilibet episcoporum ler observetur coniineniia dieiaepacis, ego et clia-
qui sujira notali siinl darel litleras suas quod ipsos rissima soror mea, domiuus B. el lilii sui eain sicul
ilentiniiareni excoininunicalosper suas diceeesesad facla csi coram me (ideliler el plene coiiscripiam
lcsiiiiioniuin el denuniiaiionem illius episcopi cui, propriis coiifirmaviiiius sigillis, Atiuni apud A.->ne-
sicul dicluin esl, conslaret. Prauerea idem archi- rias, anno Doniini1254, mense Janiiario, die Veneiis
episcopus vel episcopi debent domino papoescribere jC proxiina posl fesmin beaii Hilarii. Hac pace, pront
el leslari quod doininus B. et filii sui pacem istam sttperitis coniiuenir, proposiia el a pariibus reco-
servare in eorum pr.isentia juraverunl. Insuper guila coram uobis, ipsoepaiiessupplieaveiutil uob s
dominus B. juravit quod bona (ide dabit operam ad m ean» rigilli noslri appensione lesiiiicaremur. Ad
iioe quod doutinus papa confirmel paceui islam, et quaruni preces el instaniiam in biijus rei le.slinio-
cidem supplicabil per litieras suas lolam pacem uiiiin sigillum nosliuni piaeseuli pagina; duxiinus
continenles ut eam conflrniet, el per exsecutores apponeiidiini.
appellatione remola eamdeui pacem faciat per Aclinn apud Asnerias, anno DomiiiicaeIncanialio-
ceustiram ecclesiasticam inviol.ibiliier observari. nis 1234,nieiiseJanuario
Istam pacem tenere similiier juraverunl Tli. de IX.
Jlufalize el ilcnricus HUtisejus. Th. dc Walecort INNOCENTIUS episcopus, servus servornm Dei, di -
et duo filii ejus, Nicolaus de Riimygniacoel duo -lecto (ilio abbati ClarifoiilisPrieinoiistralensis (irdi-
fralres ejus et tluo (ilii ejus majores natu , A. nis Laudtiiiensis dioecesis saluiem el aposlolicain
Domina de Roseco el Rogerius filius ejus, comi- benedictionem.
lissa de Chygniaco soror tlomiiii B. et (iliaeejus, Constiliiiusin piieseiilia noslra dilectus filius no-
Jacobus dc Grandipralo Castellanus de Sancto Au- bilis vir Joannes dc Avesnis Canieracensisdioecesii
domaro et Guillelmiisfraier ejus, llugo de Anibo- pro se el Balduino fratre suo nobis humiiiter sup-
nio, Arnulplius de Moretania, Sygerus de Ayghen plicavit ul cuin Slalus eorum super natalibns diffa-
ct duo lilii ejus ante nali, Philippus.de Orchi et iiielur, ue per hoc posseleis in poslerum pra-jurii-
frater ejus inajor natu posl eum, el Arnulpbus de D cium generari, providereipsis in hac parte paterua
Longovillari.Omnes isti supra nominali, juraveruni, sollicitudine curaremus. Quocirca discrelioni tuae
ul diclumest, pacem istam lenere; et eiianijura- per aposiolica scripui iiiaiidamusquaienus ex nobilem
veruntquod si diclus B. vel duo lilii ejus vel alier mulierem Margaritain malreni ipsorum parte
eorum veiiireut conlra pacetn praefatain, eis vel ei noslra perempiorie ciiare procures tit, si voluerit
qui conlra venirel, ut dicium esl, non essenl in vel sua crediderit interesse, infra mensein post ci-
ouxilium nec in consilium ; et Christianilaies suas tationem tuam per se vel per procuralores idoneos
obligaverunt praedictis archiepiscopo et episcopis cum omnibiis niuninientisei rationibiis stiis coinpa-
lali mcclc, et etiam liueras suas dederuni pateuies reanl coram nobis, si qiiiri eis super hoc ratioua-
quod si forie contingeret quod DominusB. aut lilii biiiler compelit o&leiisuri.Alioquin extune ineodem
ejus vci alier eoruin irel contra pacempraediciam, negolio proul de jure fueril procedemus. Tu aiilesn
et aliquis praedictorum qui pacein juraverunl, ut infra eiimdem lerminuui citationis dieni nobis ttiis
diciULiesl, essel eos adjuvans vel conforlans, et de litteris contineniibus leuorem pneseiitium intimare
hoc conslaret per bonam veriiaiem archiepiscopo procures.
Remensi vel uni de subnotatis episcopis, videlicet Dalum Lugtluni, xv Kalend. Jiinuarii, ponlificalus
episcopo Cameracensi, aut episcopo Alrebaiensi, noslri anno secundo.
aut episcopo Morinensi, aut episcopo Tornacensi,
ille cui, sicut diclumesl, conslarei, excomniunicaret X.
eos; et dicti ostagii renunliaverunt ctB. et ejus (ilii LDDOVICUS , Dei gr.itia Francorum rex, et ODO
oinni appellationi,Jsupplicatioui, et omni juris ad- eadem gratia Tusculauus cpiscopusapostolicaesedis
 £57 _ PONTIFICATUSANN0 XIV, CHPiISTl 1211. 538
legatus, nniversis-procsenleslitteras inspecturis sa- i- A coiriprOmissionevel arhitrio nostroanl ordiuaiione
Itilem in Domino. qiiani super his faceremus, iiieuam quandiu vixcrit
Notnm facimus quod cnni inler liberos nobilis is habeal pbtestatem el adiniiiistraiioiiem proedicio-
Margareiseconiiiissae Flandriae et HaynOniSe,qivbs is ruin comiiatuiim et lotius tcrrae stioe, et de ipsis
de nobili viro Bticchardo de Avesnis su.sceperai, e.v x possil pro voluiiiale sua facere sicul poieral anie
nna parte, eleos quos rie nobili vjro Guillermo dee conipromissionem proedictam.Salvo eo quod prse-
Doinnapetra eadem comiiissa susceperai, ex altera,' i,' dicta' coiiiiiissa nulli praeilicionnn liberornm suo-
mota esset conlenlio super eo qnpd iilraqiie par- ruin possit lorram alii|iiam seu reddiliun dare prae-
liuin proedicianimcoinitatus Flandriae ef HayWiiia; 0 ter paries quoeper nOs eis essenl assignaue, nec
el tolam lerram quani lenet dicta coiiiitissa uicebnl 1 alicui eoriim aliqiiid dare stiperparlem alleri assi-
ad.s.epost obiiurn ipsius malris eoruni jure lieefedi- giinlahi. Supradicfa autem oninia et singula promi-
uuio periinere, landeui de volunlaieetassensu pfai- seriint nobis e( sibi adinvicem dicloe panessefir-
fajaecoiniiissaeet nlriiisqne parlis amicoruni coii- miter servaturas el Coiiira iiullo niiqiiam lempore
silio supradicli iiberi in nos duos uriahiniiief coiVi- qiiociinqne modo verituras, prxslilo coram nobis
proiniserunl lali modo qnod seciindum formaiii.ju- super iis corporaliler jiirameiilo. Nos.atilem in no-
ris vel judicii rionesset in hocarbitrio proceieridiiini niine Palris el Filli et SpirilnS suiicti, anieii, in ne-
eum tola riicla lerra per viam juris parti aiieri ile- goiio praefaio lalitcr ordinainiis, et jver dictum no-
bere.cedere dignoscerelur, sed de lefra jifoeiiicia i Slnmi assignainus Joanni dc Avesuis milili loliim
debebamus taliter orriinare quod iiltique parliiimi comitalum Haygnoiiiaeciiinomnibtis peiiinentiis, iia
de dicta lueredilal.e partom assignaremiissfcuiidunV i |jI qnod Baldoino frairi sno iniliii lenuiur de eodeui
qtiodnobis videreiur boniim esse; iia videliceiqriod1 coinilalu in |iroportione b.reredilaria providcre.
ambo capita diclorum coiiiiiaiiium uni eorutii riare,( Guillelino vero de Doiunapelra miliii assignamus
yel alierum uni, el reliquuin alii, vel piirlein alterij loluni comiialum Flandria».cinn oiiiiiibus peiiineii-
in comitatu altero yel uiroque, pfoiit noli.isboiuiuii liis, ila quod fratribiis suis gerinanis, Gtiitloui sci-
videretur, possemusassignare. Cqndicliini(iiii ciiami licet et Joanni, leneiiir de eodem coiniiatu in por-
et coiiceSsumquqd si coinitatu Flandriaealieri paiiii iioue liieredilaria providere. llic auleni provisiones
per dicluin nostrum assignato, alii ve!|i'miis iii e'o- ficnt seeiiiidiiin (-onsiictiidincscoiniiaiuuni praedi-
deiii comilaluparlemterraeassigiiare, ille qiiipniiciiii ctorum. Hoccsiquidem proiiuniiamus, reienia nobis
illam habcret, comitalum habenlide ea liouiinagiiimi poteslaie declaraiuli ei cxponendi ea quae in dicto
faceret, et partem illam feneret de eodeiii. Siiiiilier ndsiro coiiliiiciilur, si forte iuter parles stiper eo
si comiiaiti Haynoni;» per dictiuii npstniiii aliciiii aliqu.i dubietas orifeliir. ProiiiOiiiinaUu auleni panes
eoriim assignato, in coniilatii iilo alii parlem assi- diiium iiosirum, sicul pnilalimi est, ajjprobavertini,
gnarenms, ille qui parieiu illam iii corniliuii liii- el ratuiii et giatitni babiicruiil, proinillenles se
beret, comilaium babenli boiiiiiiagiuni (acerei, ei dictum isiud lidelilei- servaiuras el ntillo iniqiiaiii
partem suani tle illo leiieret, nisi lefra: consuelii^o; leinpiire conlraveiitiiras. Et ad inajoreni scciiriialoni
in coii,lraiium se liaberelj.ij.iipii si essei, homiiia- liileras suas super iis nobis dederunl sigilMssuis
giiini facerel, et pariem suain terierci, seciinduin Sigillaias. ln tiijiis rei teslimonium pra-senlibiis lil-
quod lerr.o requirerel coiisueludo.insiiperest scieu- leris sigilla noslra duximiis appouenda.
(liiin qnod partes in lioc iinauiiiiiter ccnvenerunt, C Aeliim Parisiis, anuo Doniini 1216, mense Julio.
(|iiod si siue liberis de uxore sua despousaia pco- XI.
cieandis coiitiiigeretaliipienipraedictoiumdecedere,
fniter ejus germiiniis vel soror ejiisgerniiinii, si de- INNOCRNTIUS episcopus, servus servorum Dei, ve-
cedens frairem non haberet germniiiim, eidem.de- uerabili fratri cpiscopo Canieraceusiet dileclis filiis
cedenli succederel in loia leria qriam baberet. Fuit abbati Cistcrcieusi et decano Laiidunensisaluiem et
eiiain concordiier concesstim quod si nos 0. lega- aposlolicam bcnedictionem.
luni iis exsequendis conlingeret non adesse, vir Dilecti filii nobiles viri G. comes Flandriaee( I.
nobilis Kobeiiiis comes Atirebaiensis fraler domini dominiis de Danipelra fralres nobis signilicare cu-
regis ad ha:c exsequeiida recipereiur sine conlra- rarunl quod nobilibus viris Joaiiue de Avesnis et
diciioiie aliqua loco nostri. Voluerunt aulem partes Ualduino gcrinauis, dictoriun G- el 1. fratribus ule-
ci concesscrtiiil quod illud quod ordinaretur fierel rinis, iniiuiaiililitis olim nObis quod a quibiisdum
salvo lionore ulriusque parlis; i!a lamen quod pro- ijisofum oeiiiiilisliialiiiose, ui aibonis ad eos haere-
pior hoc non reinaiieiet quin jiaiies el divisiones ditario jure s|)cciaiiiibiis excludi posseul, illegili-
lerraruin el lotius hieredilalis pnfdiciae manereiit inilalis hiacula inipingebalur eisdein, nos veuerabili
stabiles et firmaepr.iut a nobis csset ordinaiiim. fnilri iibStro (2S7j Cailialniinensi episcopo siioque
Conccsseruiit etiam paiies quod coiiienla: essenl di- collegie nosiris dcdinms litieris in mandatis ul
visionibus illis el parlibtts quas cis assigiiarcmiis, quauio nmgispossenl de planosuper causa nataliiini
nec conlra ordinalioiieni noslram venirenl aliquo eoiiimdem nobilium inqiiirerent verilalcni, el quod
modo, uec uiiiis in p;uie alii assignanda sivc iu 13 [) esset caiioniciimstatitere appellatione remoiacura-
proprielale sive in possessione aliqttid per se vel idil, iionoijstanle quod super hoc inler praediclosI.
per aiitini rcclamarei, nec iiioveielquisquain boruni et B. ex parie una el fratrcs eorumdem ex altera
coiitra allcrum super iis in etclesiaslica vel saecu- fuerat coram nobis aliquaudo liligatum el proces-
lari curia qtiaeslioneinaliqtto modn vii aliijna ia- sum, cuin nihil inde termiiialum fuissel, sed idem
lione jiiris aut facti. Concessiniiis autein nos re.v episcopus ei abbas nionasterii de Lessies Caniera-
quod nos reciperemiis iu liomincm ile comilaiii censis dioecesis, ctii dictus collcga comiiiiserat,
Fl.iiidrhe, vivenle dicta coinitissa, si ijisa hoc pe- sicul dicifur, super boc lotaliier vices suas, pr;e-
lierit, illiini qiii per ordinalioneiii uostram dicium diclis G. et 1. minoribus viginti qiiinquo annis et
coiiiitatiim baberet, siilva viia coiiiiiissoe, et salyo «xisleniibus in lali loco inVdecoinniodecitari pOte-
in omnihus jure noslro. Propier absentiam aulom raiil ei. de jure debcaht, ctun eos principaliter liu-
utriusqiie paiiis vel.allerius nrin diinillereuiusquin, jusinodi negotium contingerel, non cilalis, nec se
si vellemus, iu eodcm arbitrio procederemus, et occultanlibiis, neque per couluinaciam absentanli-
quidquid (ierel vel ordinaietur per nos duos, lan- bus, quondam VYillelmogermano ipsorum Flan-
tuui valeret et ila lenereiitur paries (irmiier obser- drensi comiie infra annos hujusinodi existente et
vare ac si ipsis parlibus pnesenlibtis faclnm cssel. lunc in iillraniarinis jiarlibus lerrae sanclaesubsidio
Uaecauiem oinnia facta fiieluiii, et conressa co insislente, cum millus etiam alius legitinie citaius
salvoquod comitissa praedicla, nouobstanlibus dicta fueril seu comparueiil qui se Joanni el Ba-lduino
(287) Exslal apud Miiieuuiin Codicc diplcmatumBelgicor., cap. 82.
s:o INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XV. S40
frnlribiis super hoc opponerenl snpradiclis, in eo- A XII.
deiii negoiio proceilentes, et eoriimdem Joannis el Lillera missadomino panceInvocenlioIV, pro cansct
li. nalalia legiiima rieclaranles, ipsos fore Iegilimos comilisGuidoniSiiUabbasCisterciipossil commitie-
ac legilime genitos iu diclorum G. et 1.4inagnum re aiicui, et duo procedantsine tertio.
prajuriieium cl gravamen per difflnitivam senten- Sanclissimo Palri ac domino Innocenlio divina
liain, ad qunm audlendam minime vocati fueranl, providenlia sacrosanclae Romanoe et universalis
decreverunt, nosque senlentiam ipsam aucloritaie Ecclesiae summo ponlifici, Margarcta Flandriaeet
apostolica diciimir confirmasse, cerlo super hoc Haynonioecomitissa, pediim oscula beatorum. Cum
conservaiore conccsso. Unde nohis iidem G. et I. causam quaeinler cbarissimos filiosnostros G. co-
liumiliter supplicarunt ul cum ab hujusmodi sen- mitem Flandriaeet I. dominumde Dampelra ex una
leiuia , postquam ad enrum pervenit notiiiam, parle et I. el B. de Avesnis ex alia, quaesuper ex-
quamvis iiullatn eam esse dicerent et prolestaren- aminatione cnjusdam senienliaequam Catbalanensis
lur, ad sedem nposlolicain ad cautclam pro sui ju- episcopus et ejus collega vel siibdelegatusab eo su-
risconservaiione duxerint appellandum, providere per declaratione natalium dictonnn I. el B. conlra
super hoc ipsis aposiolica sollicitudine curaremus. naluralem, solilum, et debitum judiciorum ordiuem
Ideoque discrclioni vestrae per aposiolica scripla auctoritale aposlolica promulgarunt, qui quidem
inaudanuis quaienus, ad locum tiiium et securum G. comesel I. dominus de Dampetra ad cautelam
vocatis qui fiirritit evocaudi, inqiiiratis super proe- prosuijuris conservalione sedein aposlolicam ap-
dicto processu solliciieveriiaiem, nobis quod exinde pellarimt, venerahilibus episcopo Caineracensi, ali-
inveneritis vestris liileris (iriel.lcr rescripturi, pr;c- T,bati
T Cistercii, et decano Lauriunensiduxerilis cojn-
figendo pariilius lerniinum compelenlein qno per se mittendam, timenles ne propter debililaiemejusdem
vel procuraiorcs idoneos noslro se conspeciui re- abhatis et locortim distauliam idem abbas cognitioni
proesenteiit facturae ac receptiua?.super iis quod eiusdem saepiusnequeat interesse, ac propler hoc
ordo dictavcrit raiionis ; coiiiradiclorcs per censu- in grave pericnlum parlium, dispendium el grava-
ram ccclesinslicain appellatione poslpost.i coin- men contingat negotium retardari, sancliialem ve-
pescendo; nono'sanle indtilgentia qiiibusciinque stram duximus atientius deprecandam quatenus
personis ab apo*loIicasetleconcessa quod interdici, eidem abbali dignemini per speciales lilteras inriul-
sus|iendi, velexcommuiiicarinon possinl per litteras gere ul quotiescunque nequiverit interesse exami-
dictae sedis uon (acieutes plenam rie liujusmoriiiu- nationi ejusdem causae, persome idoneae suiordinis-
dulgenlia meiiiioiie.n, seu s: tibi, fili abbas, vel or- vel alii vicessuas vafeal delegare, nonobslante quod
riiriiiuo in luliuinexislal quori de causis libi a sedo in veslris litleris conlinealur insertum, inquiratis.
coiiimiiliiriis eadem coguoscere minime lenearis, solticite verilatem, sanctitati veslrae alleniins sup-
cl consiilulione de duabus dielis edila in consilio plicantes ut eidem episcopo, abbali et decano dare
gcnerali. Quodsi non omnes iis exsequendis po- dignemini in mandatis quatenus in eadem causa se-
tueritis inleresse, dtio veslrumea niliilomiiiuscxs';- cundiim juris ordinem procedentes, ipsam line de-
quantiir. bito debeant lerminare, aboquin eam insiruclam ad
Datum Perusii, xm Kalendas Seplembris, ponli- vestrse sanctitatis exanien reiniltere non postpo-
ficalus iiostri anno deciino. nant.

INNOCENTII III

ROMANI PONTIFIGIS

REGESTORUM SIVE EPISTOIARUM

LIBER DEGIMUS QUINTUS.

PONTIFICATUSANNO XV, CHRISTI 1212.

I. C igitur, sicul vobis intimaniibus nosiro est aposlo

CAIMTULO I.INGOJTEKSi. latli reseralum, quoedampossessiones eccksiae ve-
stroe ab episcopis qui pro lempore praefuerintei-
De revocaudispossessionibusalienalis. dem alienaloc siul vobis penitus inconsiiltis, nos
(Laterani, vu Kal. Martii.), eidem ecclesiae palerna volentes solliciludinepro-
Ad hoc sumus disponenle Dominoin plcniludinem videre, auclorilaie vobis proeseiuiuin indulgenius
potestalis (1) assnmpli tit si quando ab his qui suni qiiatenus possessiones ipsius cctiesioe, quas sine
in parlem sollicitudinis evqcali, in ecclesiarum assensu vestro (2) alieuare dicli cpiscopi prsesiim-
suarum dispendiumquidquidperperam fueril atten- p<erunl, ad jus el proprietalem illius legilime revo-
talum, per solliciludinisnoslraesluriium einendetur, cetis. Nulli ergo... concessionis, elc, usgue incur-
et proecavealur indemnilaiibus carumdem. Cuin surum.

(1) Pleniludine potesialis. C. Proposuit, De con- Exceplio tamen rialnr in c. Terrulas salis superque
cess. praeb. Rehuffusin Concoid. de regianoininnl., in foro decantuto 12, q. 2, et si bona non sunl divisa
§ I, in verbo Pfenilndinis.- aut dislincla, decis. cnp. Tolos., q. 79.
(2) Siue asseusu. Ulsupra lib. xiv, episl. 2, el 9.
 541 PONTrFrCATUSANNO XV, CRRISTl 1812. 5i2
Daiiun Laterani, vu Kal. Maiiii, poniificalus A eorum ecclesiis et prariiendis, ipsas praeliendaset
nosiri anno qmnio riccimo. ecclesias de facto, cum de j'ure nou polueril, qui-
II. busdam fauioribiis suis conlulii, ul eos haheat in
EISDEM. malefactis .participes quos hahet in errore fauiores.
Deelectieue decaui. Licel aulem in Waldemarum etimdem per le, fralcr
(Lalerani, vu Kal. Martii.) Magdeburgensis, et venerabiles fralres noslros luos
Cum causam quoe verlebatur inler dictiim filiuin cl Bremensis ecclesioesuffraganeos, necnon et per •
11. caiitorem Eduensem et H. Barensem arcbiriiaco- praedictumOsnaburgensem et Monasteriensem epi-
iiuin- super decanatu ecclesiae vestroe , ad quem scopos anathemalis vinculo inuodaluin depositionis
fuerat ele^ius uterque, dileclis filiis decano et et degradationis senteniia fueril auctoritaie aposlo-
magislris W. de Vienna et Jacobo de Tornodoro lica promulgafa, ipse lamen , qui sub lania inanus
canonicis Antisiodorensibus commiserinius sine divinaepolenlia bumiliari dehuerat , cornua elaiio-
debito lerminandam, ipsi cognilis causae meritis, de nis assumens, in eadem perlinaciler persistit sen-
juris peritorum consiiioelectionem iilramque senlen- lentia, et eam, quam saltem limere debueral vili-
lialiler cassaverunt. Yerum canlor praefalus, qui peudit. Cujus exemplo decanus ei quidam alii
anle prolalionem senlenliae appellarat, ad aposloli- B sacerdoles Bremenses et clerici latam in eos super
c.amsedcm accedens, a nobis audienliam petiii sibi beneficiorum perceplione suspensionis seutentiam,
dari, qtiam cum ei duxeiiiniis concedendnm, dile- | ante quam] communicabant eidem, improvide coii-
cius lilius magister Hugocanonictts vesier in noslra temnenles, ei coininiuiicare non desinunl, ipsumqne
liraesentia consiitulus , licet procurator IIOIIesset, fovere iu sua nequilia non riesisiiinl. Ne igitur
quod tamen de parle aliera fuerai, se opponens idem Waldemarus el faulores ipsius plene valeant
eidem, senlentiam nobis exliihuit cum actis juriicii de sua nequiiia gloriari , fralernitali vestroe per
a proefatisjudieibus proinulgatam. Nos igilur atirii- npostolica praecipiendo mandauius quatenus in eos
lis quae diclus cantor proposuitcorain nobis, cassa- Inias seulenlias siugulis diebus Doininicis et fesli-
lionein electionis ipsius justam esse cognovimiis, et vis per vestras ecclesias innoveiis et faciaiis per
ideo ipsam auclorilale duximiis ajtoslolica conlir- vestrns dioecesesinnovari.
inaiitlam. Dnliim Laierani, ui Kal. Marlii, pouiificalus no-
Daliim Lalerani, vu Kal. Martii pontificalus uo- siri anno decimo quinlo.
slri aiiuo decimo quiuto. ln eumclemferemodum scriptum esl Padeburnensi,
III. ( Mindensi, Verdensi, et Halberstadensi episcopis, tt
P
MAGDEBCRGENSl ET MAGUNTLNO ARCUEPISCOriS,ET dilectis filiis Corbeiensi el de Campo SanctceMarice
EORUM SUFFRAGANEIS. abbalibus Monasteriensisel Padeburnensis dieecesum
onlra Waldemarum inlrusum Bremensem. usqne |)lene valeant de sua nequiiia gloriari, discre-
(Laleraui, III Kal. Martii.) lioni vesirae per apostolica scripla mandamus qua-
(3) Sicul venerabilis fraler nosler Osnaburgensis lemis infra duos nienses post receptionein praesen-
episcopus Bremensis electus nobis inlimare curavii, liuni ad Bremcnsem civilalem personaliler acce-
Waldemarus, cum in prorundum jam devenerit pec- denles, sivc omnes simul, sive singuli, latas in
calorum, contemnil, et non solum non adj"icit ut diclum Waldemarum el faulores suos sententias
resnrgnt, verum etiam, lanquam si ex adipe pro- publice innovclis ibidem, el inandtiis per lotam
deal ejus iniquilas, adversus Romanam Ecclesiam Btemensem provinciam innovari.
supplanlaliones exampliat, el graviores quam hacle- Datiim Lalerani , III Kal. Martii , pontificaius
ims praesumptiones iiuenlat; ut in die iroeaccumu- uosiri auno decimo qiiinio.
lans iram sibi, damnabili gladio perdatur illius cu- IV.
jus misericordi fuerat siudio a durissimi danina- EPISCOPO ET CAPITUI.0 rlCTAVENSI.
lione carceris liberalus. Ponens eniin, inductns in D I Confirmalur ciucvdamconcordia.
liremam per nobilis viri Saxonise ducis polenliam, (Lalerani, vi Kal. Marlii.)
laiiquam ab Aquilone in Bretnensi Ecclesia sedem Causam quae vertebatur inler vos ex parte una
suam, ac sedens super eam, velut super plumbi la- et dileclos filios Cluniacensem et nionasierii novi
lenium sedet iniquilas, praeter ariministrationein Piciavensis abbales ct convenius ex altera super
qnam in eadem Ecclesia tam in spiriiualibus quain exemptione monasterii novi Pictaveiisis diversis
lemporalibiis sibi damnabililcr usurpavit, ad eccle- judicibiis nos recolimus commisisse. Super qua
slns el clericos in reprobum sensum rialus manus iicetdiversis leinporibus fuerit mullipliciter labora-
cxlendit, ipsornm bona proesumptuosisausibus oc- tiim, lesles tamen ex mandato noslro ab utraque
eorum-
cupans ac dividens inter laicos et dispergens ; de parte recepli fuerunl.el denmm depositiones
qiiorum confidens violentia , facilis est ad scelcra. dem apud sedem apostolicam puhlicatae.Verum quia
nec quid faciat abborrescil. Expulsis etenim qtii pars monasierii novi privilegia sua uinc pree mani-
bustlam canonicis Cl aliis Bremensibus clericis ab 'ius non habebat, parlibus postmoduin noslris dedi-

(3) Vitlelib. xui, epist 15.8,et quintam cpmpilat. Decretal. lib. i, lit. 9.
543 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 5W
IIIIIS liileris in manrialis ul siqier eadem causn, A ln eumdemmodum scriplum el Cluniacensiel mo-
inunita: privilogiiset aliis rationibus quaead ipsius naslerii Novi Pictavensis ubbtilibus et conventibus.
dccisionem spcciabant, per se vel sufflcienies pro- causani qmc verlebalur, etc, usque in finem.
curatores in fesio beati Mnrtini proxime prtelcriio ln eumdem modum scriplum esl supnr lioc abbali
noslro seconspecliii prausenlarenl, tamsuper prae- Snncli Sulpicii,decanoel archidiaconoBiiuricensibus.
dicla causa quam super aliis aiiiculis aequitalisjudi- Caiisam quae vertebniiir, elc, usque ab aliquo le-
ciuin danle Doininoreceptura:. Demumigiiur dilectis niere violnri , riiscretioni veslrae per aposlolicn
filiismagistrisJoanneet IIugonecanonicisSanciaeRa- scripta praecipiendo mandamuSquatetms id obser-
degundisPiclavcusisvestris.elPetro, Salaticle,acJo. vari per censuram ecclesiasticam appellatione pnst-
:nonar-hispraidictorumCluniacensisel Monasleriinovi posita flrmiler faciatis, conlradiclores censiua
abbalum el cohvenluum prociiraloribus in noslra simili compescendo. Quori si non omnes. .. duo
praesentiarousiituiis, audivimus diligenter quaevo- veslrum, elc, usque exsequantur.
lueruni propouere coram uobis; et cum hinc inde Daium Lnlerani, vi Kalend. Marlii, poniificatus
stipor piaeiuissis fuissetiliiiiius dispntaium, tandem nostri anno decimo quiiuo.
idem negotiuinde consensu pariium nohis medianti- V.
taliter esl riicliabbas el B
bus sopilnm. Quod conven-
tus nionasterii novi, ul Piclavensis episcopus favo- ELECTO ET MONACIUS SANCT^E MAM.EDE rEKOALLO.
rabilior sit eis el ellicacior ad jusliiiain de stiis iua- Recipiunlur stib proteclioneB. Petri.
)vlac;oribus fnciendain, semel in anno per dicnt (Latcrani, vKal. Marlii.)
uniiin cum moderalo equitalurariim nuniero, protil Cum a nobis pelitur, etc., usque perdiicaiur effe-
iu Laieiniiensiconcilio cst slaiiitum, eumdemexhi- cium. Eaprojitcr, dilecli iu Domino filii, veslris
bta l et procurent. In coeterisvero idem nionasle- justis poslulalionibus grato concufrenles assensu,
rium ab ejus juiisdiclione sit liberum et exempium ; personas el nionasteriumvestrumcum omnibusbonis
nisi quod clirisma, oleum sancluin, consecraiiones qiiee inpraeseiiliariim ralionahiliter possidet, aut in
allarium , dedicaliones basilicarum , orilinationcs futurum justis moriispraeslanteDoininopoleril adipi-
nioiiachorum seu clericorum qtii ad sacros ordines sci, sub beati Peiri et nostra prolectione suscipimus
fuerinl promovendi, necnon et beneriietiouemahba- el proesentisscripli palrocinio communimus.Liberta-
lis siue professione aliqua recipiant ab episcopo tes praelcrea et inimuiiitates quas venerabiiis frater
memoraio; si quidem Calholicus fuerit, el gratiam noster episcopusTerdonensiscuiiicnpilulisuiassensu
apostolicaesedis habueril, ac ea ipsis graiis et sine r<; provida vobis deliberalioneconcessit ralas habemus,
piavitate aliqua volueril exbibere. Alioquin liceat el eas illibatas decernimus permanere. Nulli ergo...
cis qiiemcunque maluerintcatholicum adire anlisli- proiectionisei,constiti:tionis,etc.,i(«7!teincursiiriiin.
lein graiiam el communionem apostolicaesedis ha- Daium Laleraui, v Kal. Maiiii, poulificatus noslri
bentem, qui nostra frelus auctoritale ipsis qnorl aIIno dcciuio quinlo.
posiulalur impendal; sicul iu aulhcnticis privilegiis Yl.
conlineiur, quae uos ipsi perspeximus el exainina- (i) G. DEVALMBUS, UAGiSTRO G. ET P. DE FIMIISCA-
vimus diligenler. Cum auiem Pictavensis episcopus'
NONICIS LAUDUNENSIliUS (S).
in civitate Pictavensi generale posuerit inlerdictum,
iidem illud servabunt; ita quod illo duranle non Ouodclausula Si csl ita ad omnia rescripli refertin:
celebrabunf.divina nisi clausis januis, non pulsalis (Laterani, vi Non. Marlii.)
campanis, siqipressa voce, interdictis et excommn- Olim (6) ex Iitteris dileclorom filioruin Sancti
nicaiis exclusis, quos caute vitare curabunt. Ad| Nicasii Remeusis, Igniacensis et Vallis regiaeabba-
synodum quoque Piciavensis episcopi abbas mona- lum noslris fuit auribus intiinatiim quod ctim ad
sterii novi secundum generalem consueturiinemre- eos semel et iierum a nobis liueroeprocessisseni(7),
gionis accedct ratione capellarum vel ecclesiarumi D 1 super eo videlicel quod R. clericus Sancli Remigii
Biiaruinqtiaeipsi episcopo sunl subjectac.Sed si for- Remensis parocliiain de Salice Sancti Remigii ,
sitan capellani ea quaestalula fuerinl in synodo ne- quam R. de Cruiteio clericus sibi per interposilnm
glexerinlaiil conlcmpserint observare, non in abba- pcrsonam ab abbaie Sancti Kemigii collatam fuisse
lem vel monaslerium, setfin ipsos capelIanos,cpisco- proposuit, detinebat, ipsi partes semel, secundo, et
puspoterit canonicam exercere censurain. Ne igilnrr tertio ciiaverunl, et diclum R. de Sancio Remigio,
quodnoliisiiiedianiibus eslstatulum valeat ab aliquoi quia citatiis pluries comparcre noluit per se vel
tcinere violari, illuri auctoritaleaposlolica coiifirtua- responsalem aliquem coram eis, exconimunicalionis
mus el proesentis scripii patrocinio communimus. vinculo iiinodaiiies, fecerunl fructus ipsius paro-
Nuili ergo... conflrmationis,etc., usqueincursuruni. chioesequeslrari, cumque postmodumidem R. acce-
Dattim Lalerani, vi Kal. Marlii, ponlificalus no- dens ad eos, se juri promiserit parilurum, ar obii-
slri anno riecimoquinlo. nuerit se absolvi, ipsi absolutionis ei Iilleras conee-
(*) iii qunrl. coll. S. (b) Olim. Lornge ex (ormnla hujus epislolaelitu-
(5) Laudunensibus.EcclcsiaeLaiiduncnsissuflra- luin ct scricni. C. Olim, De rescript.
gatictc diuccescosRemensis. ^7) Cap. Olim, De rcscript.
 543 PONTIFICATUSANNO XV, CHRISTi 1212. u&
'jentes, diem ei assignarmit et lociim qnibns coram AL/ilius [G.] (18) abbas Saneti Maiiini de Pannonia
eis quod promiseral adimplerel; qui diem et lo- sua nobis conquesiione monsiravit qiiori .'enerabilis
cum (8) ex lilleris illis radens (9), jn loco rasurae fraier noster Yesprimiensis.episcopus tondiiionalcs
rescripsit quod ipsi ei (10) sequeslratos (11) fructus homines, qui certa ei scrvilia exhibe.nl, eximii a
exhiberi mandabant, quod deriium coram duobus proeslatione integra decimarum, el eos, cnm juris-
eorum, leriio sui absentiam excusanie , per litteras dictionem in ipsos haheai, ad solvendas integre s.bi
est confessus. Nos igitur, cuin lanlae lemeritalis praediclas decimas el ad salisfacienduni congrue de
excessusfaIsilatisscrupulo(I2)non carerel, vobis de- sublractis pontificaliancioritate non cogit, procsaie
dimus inmandatis ut si res taliter se haberet, ipsi sibi recnsans consilium et auxiliiim in expensis et
proesumptorisuper dicla parochia peipetuum silen- aliis conira silveslres iiomines in extreinis piicriic'oe
lium imponenies, praefaio R. de Crnneio clerico |iarocbiae linibus commoraiiles, qui se a solutione
assignaretis eamdem ciini fructibus seqiiestratis, subtrahunl decimarum. Qtiare hiimililer postulabai
Yerum, sicut vos filii S. el P. per veslr.as nobis ul ne id de cselero idem episcopns aitentarel injiin-
litteras intimaslis, cum diclus R. de Cruueio rasu- gere sibi auclorilate aposioliea riigiiarenmr. Pelebat
ram praefatam coram vobis per lesles idoiieos (15) insuper quori idcm episcopus sacerdolibus illius
probavissel, el oh hoc postulasset sibi dictam'Eccle- B parocbi:c inbiberet ne (juosdjm honiiues, sibi prout
siam assignari, vos utrtim clausula illa, si iia est, » leiieiitur decimas non solvenies, servili conriitione
de omnibus superioribus, an de ariiculo lantmn falso ad suam excusalionem objecta, et ne pulsa-
rasurae deherel inielligi dubilauies, in negotio ipso lores et exsequiales in eodem articulo delinquentes
procedere ullerius distulistis, eligentes secundum recipiant ad divina, vel ab eis percipiant partem
hoc potius apostolicae sedis oraculum implorare aliquam decimarum, ipsi de sublraclis salisfaciio-
quam aliquid temere difflnire. Nps ergo diligentiam nem congruam impedentes, huiniliter supplicans ut
vestram in Domi.nocommendantes, laliler duximus hoc per deiegatos a nobis jndices fieri iiian.duremiis,
respondendum, quod.clansula illa debel ad oninia si dictus episcojms id ellicere non curarel, coinjiel-
superiora referri, ad hoc ut ipsi praefala ecclesia lentes eiimdem ad satisfactionem congruam praerii-
conferaiur, quja licet vitiuin falsilatis ad imponen- clorum, si auctoritate sua riicli cappellani hocproe-
dum illi perpetuuni silentiiini super ecclesia ipsa sumerent atlentare. Posiulabai proeierea quod idem
sufficial (14) qui falsitaiem (15) hujiisinodi perpe- ejiiscopus parochianos capeHarum suarum in jnre
traral, non lamen propler hoc earieinecclesia . est spiriluali et quarla dccimnrum recipi ad capellns
adversario assignanda (16), nisi super aliis facia alias non permitlal, satisfaciens de subtractis eidem
fuerit plena fldes. si aliquid est in hoc hacienus ipsius auctoriiaie
Datum Laterani, vi Non. Marti.i, poulificaitis no- preesumplum. Alioquin a suis sibi fncial capellanis
slri auno quinlo decimo. super bis satisfuclionem congruam exliiberi. Et ne
VII. tle parochianis dubitalio aliqua oriretur, sic petiit
C0L0CENS1 ELECT0,ETSOKSARDIENSl ET DESEKUDWORdislinguendo, ul parocbianos de villis Fayz et de
CISTERCIENSIS 0RD1NIS ABBATIBUS QUINQUiiCCLESIEN- Gurbei a capella Tbapey non subtiahal episcopus
SISDIQECESIS. ntenioralus , parochianos aiilem de pricdio dominiti
villa illorum
Dirimit lilem inter episcopnm Vesprimiensemel de Mogh. et de Udwornicis regis el de
abbatemS. Mariini. qui danl regi Martinm a capella de porcortun cus:o-
(Laterani, v Non. Marlii.) dia non suhducat, inhibens sacerdoiibus ne rcci-
(17) Veniens ad praesentiam noslraui dileclus piant capetias aliquas vel cubulos yini a regis vcl
(8) Diem ei locum. Qu;npeiiinent-ad persouam, el illa verba v Eal. Aug., qu;« litteiis nob Gnllicis iion
lis Perona
suiiidiligciiier nileiuleiiila. CAbbute, §. Pnvfuius, De Romnnis cxarala l.egebaultir, ideoi|iie
seuiciil. et re jndic, de Gelan S C. germanain ticit 15 Aiigusli 16^5,
(9) Ex liueris radens. Ubi scilicel adnolatio tem- 0' qure bonorum pnriem petebnl.
Do
poiis recensetur, c. Cum venerabilis, De.rclig. dom. firie (15) ldoneos. Ex l.Juilices, l.Cum quidam,C.
in adiiotatione indiclionis c. Inler dileclos, § Sed instrum. etl. Ubi D., eori. lil. Vi.deinfra lib.
coutra, De lide instrum. Dies cnim et consul, ut ho- xvi, epist. 9.
die imiiclioiitstrumenlis adjiciebalur, quaeinaleriam (14) Sufficial. C. Ad falsatiorum, Decriminefalsi.
fiilsofabricando inslruere potest, i. Tabularum, § Giiymieriiis in compend. beiielic. expressit ;n.- 55.
Diem, Qiiemad. leslam. aperi. Rebuirus De pacif. possess., n. 204.
(10) Ipsi ei. Fnlso iiomen inscribens. ul in 1.Tilio (15) Fatsiiatem. Ex qua deprelieudi possit iiupiu-
ud municip. et fnlsoallegnns ut iu I. Si praitor, § latio verilatis, dolus, et dairiniillaiio.
Marrellus, De judic. Aufrcr. ad Decis. caji. Tolos., (l(j) Assignanda. Cum et privilrgia in proposilio-
q. 425. nibus (sic legenriuniex v, nis. Snncti Benigni Divio-
(11) Sequestralos. Ut reslitnanlur ei qui finalem nensis, uon ppssessioiiibus,) abiadaniur, et lillerae
in causa vicioriam obliiiueril. Clem. uuica, De se- in narralione facli (si efror iriiervcnerii), pbssint
questraliposs. el fruct. iiicuncianicr abradi. C. Ex liueris, De (ideinstru-
(12) Scrupulo. Suspicione c. In conscieniia,])e inent., ubi vide glossain, vel ut dicilnr in dicto c.
criinine .falsi, cuni Jiucris bullatis aiiquid per rasu- Kxconscienlia, quoniain paucariun litlerariun rasu-
ram iiiimuiatum sit c. Licel, eod. tit., propter supef- rae nequaquani sapienlis animuin in duliilalioiieni
linearem scrjpturam et rasuram in loco snspedo verleredebeni.
factam d.c. Veuerabiljs,ul in rcscripto Pauii qiiinii (17) C:i$. Veniens.,De prajscripl,
pontif. max. concesso Carolaede Gelan iiioniali. ad (18),M;ecliitera addila cst ex cod. Colbcrt.
Sn 1NN0CENTHIII TP. REGESTORUMLIB. XV. 548
rcginse conditionalibus, qui vulgo regales servi vo- iA exhibere. Alioquin ab alio quem maluerinl caibo-
cantur, ab ipso ea recipi permitlentes, cogcns insu- lico praesule suscipiendi ea liberam habeant facul-
per regis sagillarios et bissenos ad decimas integre lalem, sicut in ptivilegiispraedieli Paschalis et bonae
jiersolvendas. Petiit eliam poslmodum el iiumiliter memoriaeAlexandri papaepraedesessorumnostrorum
pnsiulavit ul memoratus episcopus non impediat vel perspeximus contineri. Non obstanie privilegio Cle- ?
facial impediri quo minus omnes qui in Simigiensi mentis papae(20), qui menlionem non fecit de prae-
parochia vel comitatu consislunt, de omnibtis quoe diclis praedecessorum suorum privilegiis , sed de
possident decimas integras sihi solvaul; sicul in privilegio Sancli Slephani regis ; ctii, quantiim ad
privilegiis felicis memoriaePaschalis papoeel sancti hoc capitulum , per saepefatosRomanos ponlifices
regis Stephani plenius continetur. Proefalus vero exslilit derogatum ; praesertim cnm ipse Clemens
cpiscopus in nostra proesenlia constitutus e conira- privilegium illud concesserit saivis instilutionibus,
rio postulavit ul decimas Simigiensis comilalus non solum Romanoe Ecclesiae, sed ipsius eliam le-
iiiTrasuae dioecesis terminos consisientis (19); quas galorum. Nec obslante praescriplione quam idem
detinet idem abbas, sibi restilui facereinus, nisi abbas in suum subsidium opponehal, quia si con-
diclus abbas aliquo speciali jure se ipsas juste summata eral praescriplioquando abbas Sancli Mar-
possidere monstraret, mandanles ipsuni pereumdem B ] lini ab Alexandro papa privilegium impetravit, juri
abbalem, cum dictum coinitalum visiial, in suisec- praescriptionis renuntiasse videtur ; proescrlim cum
clesiis procurari. Peteliat insuper depulalam qnar- coratn nobis privilegio illo sil usus quod suaeinlcn-
tnm fabricaesibi resiitui ad ecclesias reparandas. lioni, quantura ad hunc arliculiim , contradicil. Si
Capellas iu viila subulcorum el Sancli Ladislai de vero nondum (21; consummaveral proescrtptionem,
Fizgoi destrui poslulans, tanquam sine aucloritale sed erat in praescribendo posl iinpetraium bujiis-
ac consensu episcopi dicecesani constrticlas, ct pe- modi privilegiuin, bonam iidem non habuit, ct ideo
lei:s ecclesiam de Keurishyg , in qua sibi dictus ab- secundum canones non proescripsit. Caeierumiuier-
bas spiriiualem jurisdictionem usurpat, ecclesiam dictos vel excominunicalos Vesprimiensis episcopi
ciiam de Thapey, in cujus possessione ipsum fuisse praedicli clerici siiideanl evilare, ac parocbianos
idem abbas confessus fueral, repeiebal. Reconcilia- ecclesiarumadeuindemepiscopum pcrtinenlesconlra
tiones eliam poanilenlium el ordinationes clericorum volunlatem ipsius ad divina oflicia non rccipianl,
ad se asserens pertinere, humililer posliiiab.il ul nec illis impendanl ecclesiaslica sacramenta. Supcr
chrisma, oleum sanclum, etalia ecclesiastica sacra- cacleris autem quia nohis non potuit fleri plenn
•nenla capellani cl homines Saucti Martini in Ve- ' (ides, per apostolica vobis scripta mandamus qua-
sprimensi dicecesi conslituti ah eo tanquam a suo teuus reripiatis testes quos parles duxerinl pro-
dioecesanoperciperenl, sibi cognitiones causarum ducendos , el lam atteslationes quam alias prola-
spiriliialium rclinqueiido. Nos aiitem intellectis per liones earum fideliter redigalis in scriplis , easque
venerabilem fralrem nostrum llugoliiium Hosiieu- nobissub veslris sigillis dirigere procurelis, praefi-
sem episcopum, quem parlibus concessimus autlito- genles eis tcrminiim compelenlem quo cum ipsis
rein, quae proposila fueranl corain eo , objeelioues nostro se conspeciui repraesentent seiueuliam auc-
projiositas ab episcopo conlra privilegia pracdielo- tore Domino recepturoe. Tesies auiem qui ab utra-
rum Pascbalis papaeac sancti regis Stephani, qui- que parle fueriul nominali, si segralia, odio vel
bus abbas suiricienler respondit, invalidas [esse de- tiniore sublraxerint, per censuram ecclesiasticam
crevimus, ut eis non obstaiitibus privilegia ipsa va- cessanie appellatione cogatis veritaii lestimonium
lida repulenlur, si aulhenticuin proedicli regis tale perhibere. Nullis lilteris obslantibus praeter assen-
repertum fucrit quale nobis rescriplum ipsins sub smn partium a sede aposlolica impetralis. Quod si
bulla cbarissimi in Christo fllii nostri Ilungaroruin noii onuies... drioveslrum ca, elc.
regis illustris exstitit praesenlalum. Quanluiu lamen Dalum Laterani, v Non. Marlii, poniifiralus no-
ad ruudandam intentionem abbalis proficial oppor- D slri anno quinlo deciino.
tuno tempore decernemus. lnierim aulem nihil circa VIII.
slatuni monasterii secunduin perceplionem decima- miOBIET FRATBIBUS DEBALNEOLIS.
rum, quam idem monaslerium possidet, immuteiur. Confirmut eorum bbna.
Chrisma vero, oleum sanclum, consecraliones alta- (Laterani, Non. Marlii).
riiim seu basilicarum , ordinalioncs clericorum qui Juslis pelentium desideriis dignuin, eic, usque
ad sacros ordines fuerint promovendi, clcrici eccle- effeclu prosequente coinplere. Eapropter, dilecti in
siarum vel capellarum ipsius monaslerii quae siint Domino filii, veslris juslis poslulationibus grato
iu Yesprimiensi dioecesi constitutae a Vesprimiensii concurreiiiesassensu , donium el reddilus a nobili
episcopoposiulahuni; si quidem Cailiolicus fuerilet l viro Herveo comite Nivernensi pia vobis liberalitale
gialiam alque communionemaposlolicacsedis liabtic- collalos, sicut eos jusle ac pacificc possideiis, el in
rii, et ea gralis et sine pravilate aliqua volueritl litteris ejusdcm comilis a.cnobilis mulicris Malbildis
(19) lu quart. coll. conslilutas. nulla feceril menlionem; pneseriim cum, e'c.
(20) ln quart. coll. per quod privitegiis pradcces- (21) In quarl. coll. consummataerat privscriptio.
forum suer, non exsiilil dcrogatum cum, de ipsis
 549 PONTIFICATUSANNO XV, CIIRISTI 1212. 550
comitissae uxoris stiae noscitur conlineri , vobis et, ilA Daiiim Lateraui, II ldus Marlii, pontificatus no-
per vos domui vestrae auctoritale apostolica confir- slri anno deciino qtiiuto.
inamus et praesentisscripti patrocinio coinmunimus. ;. XI.
Nulli ergo... confirmationis,clc, usque incursurum.I. MORIMONTENSl ET SANCTl STEPnANI DIVIONENSISABBA-
Dalam Lalerani, Non. Marlii, ponliflcatus noslriri TIBUSLINGONENSIS DIOECESIS, ET MAJORl ARGIIIDIA-
anno dccimo qiiinto. CONO LINGONENSI.
IX. Ut cognoscantde (alsitate lillerarum.
EPISCOPO MAGALONENSI. (Laierani, xu Kal. Aprilis.)
Ut de terris in comilatu Melgorii cognoscat. Yenerahili fralri nosiro Bisuntinehsi nrelfepis-
(Lalerani, vn ld. Marlii.) copo el dilecto filio... procuratori nobilis viri co-
Sictil dilectus filius Joannes Buccadosnobis eon- milis Stephani henignam audienliam concedentcs,
nucrendo monslravit, quidam polenles super pro- inlelleximus evidenter per ea quae fuerunt coram
ventibus et rebus aliis sitis in comitatu Melgorii,t nobis proposita el ostensa quod lilieroe iilavquae
quos Iegitime possidel et quiete, ipsum sine causae e dileclis flliis Sancti Sequani el de Aceio abbaiibns
cogiiilioiie iniendunl nequiler aggravare. Cum igiturr el priori Cisterciensi super absoliitione ipsius comi-
jurisdiclio terrae illius ad nos nullo perlineat me-- "' tis sub nomiiie noslro fueruui exhibiiae, sicul in
(lianle , fralernilali iuoe per aposlolica scripta man- eorum litieris ciiatoriis de verbo ad verbum erant
diimus qiiatenus.vocatis qui fuerint evocandi, etau- insertae, aul falsaeaul falsalae fuerunt. Et cerle si
diiis liinc inde propOsitis,quodjustum fueril, appel- veras lilleras accepissent, quales nos eis recolimus
latione reniota, decernas , faciens quod decreveriss deslinasse, forniam enrum in stio processu minime
per eensuram ecclesiasticam firmiier observari, nul- observassent. Quare nos eoruni processum decer-
lis litteris veritaii el jtistiliae praejudicanlibusa sede3 nentes irrilum et iuanem, per aposlolica vobis
ajioslolica itnpelratis. scripta mandamus qualenus lilleras illas faciatis
Datum Lalerani , vu Idus Marlii, poiililicalus s vobis per censuram ecclesiaslicam sublato appella-
noslri anno deciiuo quinto. tionis obslaculo exbiberi, el inquiraris diligentis-
X. sime veritalem quis eas nbtinuil vel exhibuit aut
ABBATI ET PRIORISANCTI VICTORIS, ET MAGISTRO G. falsavit; lam lilieras ipsas quam inqiiisilam super
- CORNUTO CANONICO PARIS1ENSI. his verilatem nobis fideliler transmissuri, ut ad
De corpore B. Lupi arcliiepiscopiSenonensis. hujusmodi punienduin excessum, sicut proceden-
(Laterani, n Id. Maii.) „ dum viderimus, procedamus. Lntam auiem in proe-
(22) Dilecti lilii abbas et convenlus SanctoeCo- dicttim comiiem excommunicalionis sententiam ah
lumhaeSeiionensis nobis conquerendo moiistrarunt archiepiscopo memorato el inlerdicium posilum in
quod licet in ccclesia sua loium corpus beali Lupi[ lerram ipsius mandelis iuviolabililer observari do-
confessoiis arcbiepiscopi Senonensis una cum ca- nec de damnis el injuriis praefalo archiepiscopo ab
pile requiescal, sicul per aullienlicum bonae meino- codem comile irrogaiis inquisita plenius et cognila
riae Ilugonis Senonensis arcbiepiscopi, qtii convo- veritate, faciatis satisfactionem congruam exhiberi;
catis quibusdam episcopis, et clero et popnlo el sic demum praefatas senleniias juxta formam
adunaiis , ipsuni corpus ac caput omuihus aslanii- Ecclesiae relaxanles, audialis si quid inter eos re-
bus tiemonslravil, evideuler apparei, abbas lamen manserit quaeslionis, et appellatione remola me-
el monachi Sancli Pelri Vivi Seiionensis in ipsorum diante justitia decidatis, facientes quotl decreveritis
gravamen per praedicatores suos caput et quoedam per censurain ecclesiasticam (irniiter observari.
meinbra confessoris ipsius esse apud quemdam prio- Testes autem, etc, usfuesubtraxerinl, per censu-
raliiin siium, virielicel Saiicinm Luptim tle Nando, ram eamdem cessante appelialioue cogatis verilali
per episcopatus longe laleque diffusos faciunl pu- teslimoniiim perhibere. Quod si non omues, etc,
blice nuntiari, quod siquidem est a veritale penilus D usque exsequanlur.
alienum. Quia igitur falsitas lolerari non tlebet sub Dalum Latcrani, xu Kal. Aprilis, poniificalus
velamine pietatis, discretioni vestrae per apostolica noslri anno decimo qitinto.
scripia mandamus qualenus memoraios abbatcm el XII.
monachosul »b liujiismodipraesumplionedesislant R. DE BELLOVIDERE CWIERARIO ET S. DE BEROV. E7
auctorilaie noslra monealis, alieiitius et efflcaciter S. DEBURGO GUARIN. CANONICIS CARNOTENSIBUS.
indiicatis, ipsos ad boc, si necesse fuerit, per cen- De inlerdiclo prolato ab episcopoAurelianensi.
surain ecclesiaslicam appelhuione remota cognita (Laterani, xvi Kal. Aprilis.)
vcritale cogenles; cum nec saiuli nec famae con- Ciun venerabilis fraler nosler Aurelianensis
gruai eorumdem qiiaestnmacquirere de praedicatione episcopns dioecesim suam sitpposuerit ecclesiastico
mendacii. Nullis litteris veritati, etc, a sede apo- inlerdicto, et capiluliim Sancli Aniani illud negle-
slolica impetratis. Quod si non omnes... duo ve- xerinl observare, sed interdiclos ab ipso receperint
strum ea,etc. ad divina, suhlimi voce, pulsalis campanis, et

(22) VideChronicon S. Petri Vivi, pag. 726.

•>51 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 5152
apertis januis celebranles, idein episcopus conlra ^ XIII.
eos ad venerabilem fralrein noslrum Trcci-.nsem POTESTATI ORTANENSI.
episcopum el conjudices suos nostras litteras impe- Coulra nobilemquemdamdclinenlemcasira Ecdesicv.
travil : qui ecclesiam Saneti Aniani inlerdicli sen- (Lnlorani, xiu Kal. Aprilis.)
tenlioesupponcntes, de.caiuim.elej'usdem Ioci capi- Cum bona: menioriir. M. socer nohiliuin virorum
in
tulum ab ofiicio suspenderunt, epsdem experi.sis
CazaguerriB de Orln, B. tle Cannlio, I. Rayiialdi, el
quas rpisropus feccral condemnaiido. Unde dileclus P. laczoiiis, castra Basanclli, Palalioli, Bassani, el
filiiisR. de Noa procuralor ipsius episcopiposiulabat Aliani ab Ecciesia liomana in feiidum
tennerii, el ex
ut praefalas senlentias dignareniur apostolico mu- multa bona, ipsi praetliciacastra post
B. el R. illisperceperil
liimine robornre. Ycrnm procuratores
ex adverso in noslra cjus obitum pro suaevoluntatis arbiirio detinente--,
ejiisdem capituli .proposiiere ad noslram praesenliam, ul nohis responderent de
praeseuliaconsiituti quod cnm proefnlaEcclcsia serii ipsis, accedere nolueriinl, cnm exinde fecerimus
ajioslolica:sit immcdtalc suhjecia, sicnt apparet per requiri eosdem. Quia vero-id nolmuiis in palienlia
privilegia ponlificum Rpmanorum, non lenobaiilur suslinere, ne ,jus Ecclesi'»Romanoencgligere vide-
inlerdicliim ojusdem cpiscopi observare. Propler
ab B reinur, cisdem nobilibns noslris dedinius Iiileris in
quod, ne snper hoc possint episcopopraegravari, mandaiis ul
usque al calbedrain Beali Pelri proximo
noslram andieutiam appellarunl. Et licel nou rcce-
ab inlcrdiclum nd jiraelerilam , quem eis lerminutn perenijilorium as-
perinl scienler ipso aliquom
sigiiavimus, respnnsuii nobis de castris ipsis noslro
divina, nihilominuslamen episcopus eorum hoinincs
se conspeclui praesenlarenl, dilecto filio Cynthio de
cl ccclesias suppostiit inlerdiclo, eis divina penitus Insula nostris danl.eslilteris in
mandalis, ut si prae-
iiilerdicens. Ycrum cum praefaloeiillerae, qnas epi- dicli nobilescodem lermino ad noslfam
proesenliam
scopus inipelravit ari judices supradictos, falsiiaie iion venireiit, eadem castra nostro nomine recipere
suggesla el veritate lacita fuerint impetraloe, ct ab non differrel. Uuiversis insuper hominibus eorum-
eisdem jitdicibus legitiinas excopliones admillere denv castrorum ut eidem exlunc ric
ralionabi- injiinximus
reeusanlibus fuerit ad sedem apostolicam castris ipsis ad noinen el opus nostrum responricie
liier provocalum , senlenlias latas, propter appella- curarent. Quocirca discretioni luae
per aposlolica
lionis ohjectum, pelcbant penilus irrilari,. Nos scripta maiidamus qualenus eidem Cynlhio ad tiian-
auleni utrique parti providcre volenies, discreiioni dnliim ttiuin praesles au-
npostolicum exsequendum
vcstroeper apostolica scripla mandamus qualcniis xilium et favorem.
cum procuratores pracdiclorum decani et capituli DatumLaterani, xm Kalend, Aprilis, ponlifica-
tj
promiserint coram nobis sub poenacenliim libraruin, tus noslri anno decimo qninlo.
pro qua obligaveruiil praibenrias suas quas habenl
in Ecclesia memorata, qtiod dicli decanus el capi- XIV.
lultim veslro parebuul mandato, si hoc ipsi ralnm LtJNDENSi ARCIIIEPISCOPO AP0ST0LIC.« SEDISi.EGATO.
liabuerinl, vus aucioritale noslra sublato appella- Constiluilur legaius uposlolicaisedis.
lionis obslaculo relaxctis oinnes sentenlias in ipsos (Lnterani, u Non. Aprilis.)
et Ecclesias el homines eorum hac.occasione prola- Illam de probilatc ac honeslate lua fidnciatn oh-
tns.ac tleinde inquisila el coguila verilate, si illos linemus ut libi vices nostfas s.ecure in arduis iiego-
culpabiles inveneritis, fnciaiis ipsos sublalo cujusli- liis commiunmns, spcranlcs qnod ad divini nomiuis
bet conlradiclionis et appcllalionis ohslaculo, prse- gloriam et apostolicaesedis bonprem easatages pro-
falo episcopo salisfaciionem debilam exhibere; ila inoverc. Cum igiliirChrisiianae fidei zelo siiccensus,'
quod inlcrdicto duranle alla voce non celcbrenl, sed ad convertendiim circumslanles paganos ab errore
submissa, januis clausis, non pulsatis campanis, ac ad.veri.lalen.i non modicum laboravcris et adhiic
excommunicatis el inlerdiclis exclusis. Alioquin lnborare disponas, ul hoc plenius et efficaciiisexse-
pcenampromissama riiclis procuratoribiis cxigaiis, el j) (jtiaris, nos libi vices noslras duximus commillen-
senlenlias nibilominususque ad salisfaclioncm con- das, venerabilibus fralribus nostris Upsalensi ar-
dignam facialis appelliilione remota per censuram chiepiscopo cl suffraganeis ejus episcopis ac aliis
ecclesiaslicamfirmiter observari. Tcstesaulem,eic, Ecclesiarum pnrlaiis per Daciam et Sueliiiam con-
usque sublraxerinl, per ccnsuram eamdcm cessanie slituiis per scripla nostra maridanlcs ut libi ad hoc
appellalione cogatis verilali tesiimonium perhihcre. opus fideliicr laboranti tanquam legato aposlolica;
Nuilis littcris obslantibtis pr;clcr assensnm partium sedis inlendant, ulcorum arijutus auxilio, talentum
asede aposlolicaimpetralis. Quotlsi non omnes.etc, libi commissumciim multiplici nohislucro resignes,
duo vcsiruui ea, eic. cum te a prcdicationis oflicio Deo duce cOntigerit
Datiiui Lnlcrnni, xvi Kal. Aprilis, ponljficalus remeare. Nos enim liberam libi concedimus pote-
noslri anno decimo quinto. sialem ut, juxta verbum prophelicum, evellas et
deslruas, et OBriifices et plaptes, proul ulrumque
secunduinDominum videris faciendnm.
Datiun Lalerani, u Non. April., pontificalus noslri
anno quinto decimo.
555 PONTIFICATUSANNOXV, CIIRISTI 1212. y
XV. A XVI.
S'0LETANO ET C0MPOSTELLAN0 ARCHIEPISCOPIS. PETROABBATI MONASTERU SANCTi ANGELI QUOD SITIJM
EST 1N SUBURBIO PISTORIENSI, T3JUSQUE FRATRIUUS
De belloadversus Saraceiios.
TAMPE.^SENTIBUS QUASl FUTURIS REGULAREM VITA6I
(Laterani, Non. Aprilis.) PROFESSIS INPERPETUUM.
(23) Quanla nunc necessilas terrae Iiispaniarum De confirmalioneprivilegibrum.
immineat, eo plenius prudentia vestra novit quo (Laterani, m Kal. Aprilis.)
ipsani vicinius experilur. Eapropler fraternitati Quolies a nobis peiitur quod religioni et honestaii
vestraeper aposloiica scripta mandamus et dislricte convenire dignoscitur, animo nos decel libenti con-
praecipimusquatenus reges Hispaniarum moneatis cedere et petenlium desideriis congruum suffragium
prudenter et efficaciter inducalis ut pacem aut treu- imperliri. Eapropler, dilecti in Domino filii, veslris
g-m servent ad invicem illibatam, praeserlimhac im- justis postulationibus clemenler annuimus, et praefa-
ininenii Saracenorum guerra durante; atl quodeos tum monasterium Sancti Angeli, in quo divino eslis
per censuram ecclesiasticam appellatione remota, obsequiomancipati, ad exemplar felicisrecordationis
si r.ecesse fucril, compelii volumus et mandamus; Clemenlis papaepraedecessorisnoslii sub beati Petri
qiiin etiam muluum auxiliumsibi praestent adversus B et nostra proteclione suscipimus et praesenlis scripli
crucis Dominicaeinimicos, qui non solum ad de- privilegiocomniunimus.Inprimissiquidemstaluentes
slructioneni Hispaniarum aspirant, vefum eliam in utordo monaslicus,qui secundumDeum etbeatiBe-
aiiis lidelium Christi terris comminanlur suamsoe- nedicli Regulamatque inslitulionem fralrum Vallis-
vitiamexercere ac rromen(quod ahsit I), si possint, umbrosae in eodemloco inslilutus esse dignoscilur,
cpprimere Chrisiianum, auctoritate nostra tam ipsis perpctuis ibidem lemporibus inviolabililer observe-
regibus quam aliis Chrislianis omnibus sub poena lur. Praelerea quascunque possessiones, quoecunque
escommuuicationiset inlerdicti firmiter inhibenies hona idem monaslerium, etc,«sr/«e illibata perma-
ne se proesumant jungere Saracenis. vel contra neant: lu quibushsec,etc, ttsqueexprimenda voeabu-
Christianos illis Consiliumvel auxiliuni imperliri. lis. Locum ipsum, etc, usquepertiner.tiis suis.Massa-
Quod si forle rex Legionensis, de quo specialiier ritiam de pecuniis, cum vinea el nemore ac homi-
dici(ur, sive alius cuni Saracenis offendere prae- nibiis ad districtum vestrum pertinentibus. Clansu-
sumpserit Christianos, denuntietis, sublalo appeiia- ras etiam, molendina, caufagium lolum ecclesiam
lionis obstaculo pcrsoiram ipsius excommunicalio- &anctiMarci prope monasterium sitam cum paro-
nis vinculo, inuodatam et interdicto suppositam chia et sepultura omnium lam majorum qnain mi-
terram ejusj; hominibus stiis, ne in hoc sequantur norum ibidem commoranlium, debitis honoribiis
etimdem,sub intcrmlnaiione aualhematis inhibentes; et oiani jure suo sicut ea hactenus a quadraginia
denlIntiaturi, nihilomintis feges alios et quoslibet annis retro juste ac paciflce possedistis. Terram de
Chrisliaiios ac lerras eorum eisdem sententiis sub- Moso,cum clausura el omnibus perlinentiis suis.
jacere, si forsilan ipsi praefatum regem offendere Redditus de Guliano, et omne jus quod habelis
atteniareutj hOmineseorumdem ab ipsorum sequela in eadem villa, sieut in instrumenlis publicis con-
prohihitioneconsimili relrahendo. Praeterea exparte tinetur. Decimas eliam possessiontim veslrarum,
nostra injungatis eisdem ut si aliquas habent ad quas a quadraginta annis haclenuspacifice lenuisiis,
invicem quaeslioiies,propter inslantem necessitalem vobis auctoritate apostolica confirmamus. Sane no-
illas ad tempus persequi differant; et tempore op- vaiium vestrorum quae pfopriis manibus aul sum-
porluno, cum potentesexistant, ad praesemiamno- ptibus colitis vel denutrimenliSj etc, usque extor-
stram tam procuralores quam testes et alia quae ad querepraesumat. Liceat quoque vobis, elc, usque
causam fuerint necessaria destinantes, suam coram contradictione aliqua retinere. Prohibemus insuper
nobis juslitiaiii prosequahiur, cunv per alios ortse ut nulli fratrum vestrorum, etc, usque sine abbatis
inter eos, quanquam multoties sit tentatum, ternu- D sui licentia, nisi arctioris religionis obtentu, de.eo-
nari nequeanl quoestiones,el nos ipsis Deo auclore dem loco discedere. Discedentem vero, elc, usque
curabimus juslitioe pleniludinem exhibere. Sic au- nullusaudeat relinere. Cum aulem generale inter-
lem praecepiumaposiolicum circumspecte persequa- diclum, elc,usque divina offlciacelebrare. Sepullu-
mini ac dislriclei ut sollicitudo et diligenlia vestra ram praeterea Ulius Ioci, etc, usque nullus obsistat.
clareant in effectu,el repreliendi merilo non possitis Salvatamenjuslilia illarumecclesiaruma quibus mor-
de negligenlia vei conlemplu>sed de studio ei obe- tuorum corpora assumuntur. Obeunte vero le nunc
dienlia potius commendari. ejusdeirilociabbale,etc, vsguesecundumDeitimorenv
Dalum Laierani, Non. April., pontificatus nostri et beali Benedicti Regulam providerint eligendum.
cano quinlo decimo. Praelerea iibeiiates et immunilates aniiquas et ra-
lionabiles consueludinesmonasterio veelro collalas,
sicut haclenus observalse sunt, ratas habemus, et
eas perpeluis temporibus iilibatas manere praesenti
decreto sancimns. Aucloritate quoque apostolicain-
(23) Videlib. xiv, episl. 3, 4.
irxsiwL. ecxvi. 1B
535 INNOCENTII111PP. REGESTURUMLIB. XV. 556
leioicimus ne quis infra ftnes parochiae veslrae, A \. intis proponenda. Scribcns enim sanctai mcmoriie
jiraeserlim a Sancto Lconardo usque ad Sanclam Leo papa Anastasio antisliti Ecclesiae Tbessaloni-
Christinam, ullatenus sine assensu diceeesani epi- censis sic ait (25): De persona consecrandi epi-
scopi et vestro capellam seuoraiorinm de novo aedi- scopi el de cleri plebisqiie ionsensu. melropolilanus
ficare praesumat, salvis tamen privilegiispontificum episcopusad fralernilaleni tnam refefal, quodque in
Romanorum. Prohibemus eliam ne quis in vos vel provincia bene placuit scire le faciat, ut ordinationem
monasterium veslrum exconimunicalionis, suspen- rite celcbrandam lua quoque confirmel auclorilas],
sionis, seu interdicli sententiam sine manifesla et quce reclis \ dispositionibus nihil morce aut diffi-
ralionabili causa promulgare praesumal, vel novas cullalis debebitafferre, ne gregibus Dominidiu desit
ct indebitas exacliones vobis vcl hominibus vestris cura pastorum. Metropolitano vero defuncio, cum
imponat. Decernimusergo ulnulli omnino hominum in loco ejus fueril alius subrogandus, pvovinciates
liceal praefalummonasleriumlemere perlurbare, etc, episcopiad civilalem melropoliinconvenire debebunt,
usque usibus omniinodisprofutura. Salva sedis apo- ut omnium clericorum alque omninmcivmm votun-
siolicee auctoritate el Yallisumbrosaeabbatis debita late discussa, ex presbyleris ejusdem Ecclesiai vel ex
reverenlia. Siqua igitur in fulurum, elc, usque di- diaconibus optimusetigalur, de cujus nominead tucim
strictae subjaceal ultioni. Cunctis autem eidem Ioco, '" notiiiam provincialesreferant sacerdotes, impleturi
eic, usquepracmiaselernoepacis invenianl. Amen. vota poscenliumcum quod ipsis placuil tibi pla-
Datum Laierani per manum JoannisSanctoe Ma- cuissecognoverinl.Sicul enimjuslas eleciionesnullis
riae in Cosmidin diaconi cardinalis S. R. E. cancel- dilationibus volumusfaligari, ita nihil permittimus
larii III Kal. ApriL, indiclione xv, Incarnalionis te ignorante prccsumi.De conciliisaulem episcopali-
Doniiuicaianno 1212, pontificalus vero domini In- bus non atiud indicimus qnam sancli Palres salu
nocenlii papaeIII anno xv. briier ordinarunt, ut scilicelbini convenlusper anms
XVII. singulos habeanlur, in quibus de omnibus querelis
EPISCOPO LINGONENSl, ET ABBATI \iLLARIENSl_METENSIS
quce inter diversos Ecclesiceordines nasci assolenl
DIOECESIS, MAGISTRO N.CANONICO VIRDUNENSI. judicelur. Acsiforle inler ipsos qui prcesuntde ma-
De quadam prcebendaMelensi. joribus (quodabsil.') peccalis causa nascitur, quce
(Lalerani, u Kal. Aprilis.) provincialinequeal examine di/ftniri, frnterniiatem
Cum per alias litterascollationem octo praeben- tuam de lolius negoliiqualilale melropotiianuscura-
darum quae in Melensi Ecclesia tantotempore va- bil inslruere; ut si coram posilis partibus, nec tuo
caverunt quod juxta Laleranensis statuta concilii, - fueril res sopiia judicio, ad noslram cognitionem
ad nos cst earum donatio devolula sub certa' qnidqttid illud esl transjeralur. i Praelerea in diffi-
forma vobis dtixerimus commiltendam, quia nos nitione quondam fideiOrlhodoxaeJoannes Thessa-
dilecto filio P. clerico nepoti bonae memoriae llen- lonicensis antisles pri.mus post aposlolicae sedis
rici Albanensis episcopi, qui mullorum lestinionio legatos el qualuor patriarchas, quorum aliqui per
peiiiibeiur idoneus, unanv contulimus earumdem, seipsos et alii per suos vicarios adfueruiu, sic legitur
sicul in eisdem litteris fecimus mentionem, discre- subscripsisse (26) : Joannes Dei misericordia epi-
tioni veslroe per aposiolica scripta mandamusqua- scopusThessalonicensiset vicarius avostolkcesedis
tenus unani de jiraedictispraebendisipsi sublalo cu- Romce legalus, diffiniens subscripsi. Licct aulem
jnsiibet coiUradiclionis ct appellaiionis obstaculo praefalusaiuisles satis profeclo fueril ex Ecciesue
assignetis, et facialis eumdem pacifica possessione suae dignitate conspicuus, magis tamen utique fuit
gaudere, nonobslante quod Metensecapitulum dici- ex apostolicaesedis familiaritale praeclarus, sicut
tur fructus ipsarum usque ad quadriennium obli- etiam ex scriptis oslendilur ponlificumRomauorum,
gasse; contradictores per censuram ecciesiasticanv qui saepissimevices suas eidem antistiii coimnise-
appeliatione posiposita compeseentes. Quod si non runt. Nicolaus eteniin papa inler cselera scribens
omnes, elc, lu ea, frater episcope, cum eorum al- j) Michaeli iinperatori Graecorum, sic ait (27) :
tero nibilominus exsequaris. Oporlel imperiale veslrum ctecus, quod in omnibus
DattimLalerani, u Kal. Aprilis, pontificatus no- ecclesiasiicis utiiitalibus vigereaudivimus, ul anli-
stri aniio quinlo decimo. quummorem quem nostraEcclesiahabuil vcstrislem-
XYIII.
G. TUESSALONICENSI ARCIUEPISC0PO EJUSQUE SUCCESSO-poribus reslaurare dignemini, quatenus vicem,qucan
RIBUS CANONICE SUBSTITUENDIS INPERPETUUM. nostra sedes per episcoposveslris in parlibus consti-
Roma-
Eum constituil primatemet legalum sedis apostolicai. tulos habuit, videlicelThessalonicensem,qui
vi Id. ncesedis vicemper Epirum veterem,Epirumqne no-
(Lalerani, Aprilis.)
^hessalonicensis antistes vam, alque lllyricum, Macedoniam, Thessalictm,
(24) Qtiantoedigititalis mediicrra-
fuerit ab aniiquo, per aulhentica scripla praedeces- Achaiam, Daciam Riperensem, Daciam
Pe-
soruni nostrorum evidenter apparet. Quod ut ple- neam, Misiam, Dardaniam, el Prmvalim, beuto
nius declaretur, pauca de multis in medium. duxi» tro aposlolorumprincipi conlradicere mdlus prtcsu-
(24) Vide lib. v. De concord. sacerd. et imp. cap. (26) Concil. vi aci. 16 el 18.
19, elseqq. (27) Nicol, i epist.
(25) Leo I, epist. 84.
5S7 PONTIFICATUSANNOXV, CHRISTI1212. 55§
mat quceantecessorumnoslrorum temporibus, sci/i-r.A quoque ac bona ejus; dignitates et libcrtates ipsius»
tel Dumasi, Siricii, lnnocenlii,Bonifacii, Ccelestini, nec non antiquas el faliohabiies consiietudines
Sixti, Leonis,Hilari, Simplkii, Felicis, atqite Hor- aucloritate aposlolica roboramus, et lam libi quam
misdmsanclorum ponlificum sacris disposilionibus eidem Ecclesiae lirma et illibata manere sancimus.
egebutur. Praefaius quoque Leo scripsit supra- Criemeleriaquoque earumque beneficianullus haere-
dicto Anasiasio in haec Jverba (28) : Quanta fra- ditario jure possideat. Quod si quis hoc facere con-
lernilali tuce a beali Pelri aposloli auctoritaie com- lenderit, censura canonica compescalur. Prohibc-
missa sunl, et qualia eliam noslro tibi favore sunt, mus aulem ne presbyleri capellani Ecclesiarum ad
credita, si verciratione perspiceres, el juslo examine jus Ecclesiaetu;e pertinenlium possessiones earum
ponderares,muituni possemusde injunctcetibi solli- absque assensu luo, salvis lamen canbnicis inslilit-
ciludinisdevotionegaudere, quoniamsiculprcedeces- tionibus, dislrahere, vendere, velobligare, seu alio
sores mei prcedecessoribusluis, ila etiam ego dile- quolibet modo alienare praesumaht. Quod si factum
ilioni tucv, priorum seculus exemplum, vicesmei fuerii, irrituio habeatur. Prohibemus insuper ne
moderaminisdelegavi,ul cttram quam universis Ec- iuterdiclos vel excommunicatostuosad ofliciumvci
clesiis principaliler el -divina instilulione debemus, communionem ecclesiaslicamtsine conscienlia et
imitator noslrcemansu-etudiniseffeclusadjuvares, el K consensu iuo quisquam admiltat, aul conlra sen-
longinquisa nobis provinciis prcvsenliamquodam lenliam luam canonice promulgatam aliquis venire
modo noslrasvisiialionis impenderes. Caeterumelsi praesurivat; nisi forte periculum mortis immineat,
praefataThessalouicensiEcclesia a devotione ac fa- aut duni procsenliam luam habere nequiverit, per
miliaritale sedis aposlolicae se subduxerit per alium, secundum formam Ecclesiae, salisfaclione
schisnia illriddiutinum quo Ecclesia Graecoruma praemissaoporteat ligatum absolvi. Porro Dominicoe
Via veritaiis ad erroris invium declinavit, quia crucis vexillum per tuam dioecesim et episcopalus
iamen hoc tempore perDei graliam ad devolionem lihi subditos ante te deferendi fralernitati luae li-
prislinam est reversa, et ipsam in eadem le sludio- cenliam imperlimur. Decernimusergo ul nulli om-
sius operante credimus permansuram cum familia- nino hominum liceat praefalum Tliessalonicensem
rilatis gralia nobis specialiler ienearis astrictus, Ecclesiamlemere perlurbare, elc., usaueusibus om-
utpole in diaconum et presbyierum per manuura niniodis profutura, salva sedis aposlolicaeauciori-
nbsirariim imposiiionempfomotus, et in episcopum late. Si qua igilur in fulurum, etc, usquedistriclae
tiostiaehumilitatis minislerio consccralus, nec non ultioni subjaceat. Gunciis autem eidem loco, etc,
et paliio, ponlificaiis videlieel officii plenitudine, r,( usque praemiaaeternoepacis inveniant. Amen.
insignitus, poslulalionem ab eadem Eeclesia de Datum Laterani per manum Joannis, Sanclae
le factain, inquisitione super ea praehibiladiligenti, Maria; in Cosmidindiaconi cardinalis S. R. E. cau-
ratam et gratam habenles, ipsam aucloriiale cura- cellarii, vu Idus Aprilis, indictione xv, Inearnaliouis
vimus apostolica confirmare. Pallium quoquede Dominicoeanno 1212, ponlificatus vero domini In-
corporc beali Pelri sumpttim, insigne ponlificalis nocentii paooeIII anno quinto decimo.
officiifraleniilali lusede aposlolicaesedis liberalitate XIX.
coucessimiis; quo ulique infra luam Ecclesiam EPISCOPO HAVELBERGENSI, ETDESlCHEM ETDELAPIDE
ad missarum solemnia uti memineris illis diebus SANCTl MICHAELIS CISTERCIENSIS ORDINIS ABBATIBUS
quibus praedecessores,luos usos fuisse cognoscis, ALBERSTATENSIS niOECESIS.
videlicetin Nativilate Domini, festivilale prolomar- De reslilulione\prmbendce.
tyris Stephani, Circumcisione Doinini, Epiphania, (Laleranii vi ld. Aprilis.)
Hypapanti, Dominica in ramis Palraarum, Coena Veniens ad praesenliam noslram dileclus filius
Domini, Sabbalo Sanclo, Pascha, feria secuntiapost W. imperialis aulaeprelouolarius sua nobis insinua-
Pascha, Ascensione,rentecosteiiribusfesliviiaiibus lione monstravit quod cum semuli sui, occasione
beatae Mariae,| Natali beati Joannis Baptisiae, D accepta ex eo quod idem ex negligentia potius
solemniiatibus omnium apostolorum, lcommemora- quammalilia in cerei benediclione commisit, mullis
tioneOmnium Sanctorum, Dedicalionibus ecclesia- suggeslis nequiler contra eum, ad venerabilem
rum, consecralioiiibusepiscoporuin, ordinalionibus fratrem nostrum Brandeburgensem episcopum et
cieiicorum, Ecclesiac luae principalibus festivita- dileclos filios praepositumde Mildensel H. cano-
libtis, solemnitate heati Demetrii, et consecralionis nicum Sancti Pelri Magdehurgensisnoslras litleras
amiiversario. tuaedie. Ad haec ipsi Tbessalonicensi impelrassent, iidem Sancti Nicolai Magdeburgensis
iueiropoli suam confirmamus provinciam; in qua ipsum deslituere praebenda, et per unius momenli
subscriptos episcopalus specialibus nominibus du- spatium ipsi rescripli aposlolicicopiamdenegantes,
xinius exprimendos,videlicelCilrensem, Beriensem, poslquam fuerunt ofliciosuo fnncli, cuidam ipsam
Campaniensem, Yardariensem, Servieiisenv, Pe- assignandopraebendam,ilerum aliquot diebuselapsis
trensem, Platomonensem, Langardensem, Adra- eamdemcuidamalii conlulerunt in ejus praejudicium
iiieriensein, Nerisiensem et Cassadfiensem. jura et gravameu. Quocirca discretioni v^strse per apo-

(28)LeoI,.ibid.
B59 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 530
slolica scripla mandamus quatcnus si cum invcne- Ai qnerela quod cunv de mandalo nostro el abbatis
ritis praefata praebenda jnaetcr formam mandali Sancii Rnffi cum venerabili fratre nostro archi-
apostolici destiluturo vel alias conlra jusiitiam spo- episcopo Palracensi ad partes accesserint Roma-
lialiim, ipsum sublalo appellationis obstaculo rcsti- niae,praefaittsarchiepiscopus honeslelocavil eosdem
tui facialis; conlradictores, si qui fuerint, per cen- in Ecclesia Patracensi sed procuranlibiis canouicis
suram ecclcsiasticam compescentcs, de praedicta siecularibus Ioci ejusdenvet R. presbytero de Sup-
ncgligenlia vel conlemptu poenam ci debilam in- leno ab eadem Ecclesia per laicalem polenliam suni
fligendo. Nos eninv ipsum fecimus ad caulelain a ejecli, et praafali saculares et quidam alii, quoruiii
\inculo excommunicalionis absolvi, et ad vos re- quidam fuere monachi, in eadem post appellatio-
mittimus absolulum; praesertim cum, sicul idem nein ad nos Iegitime interpositam sunt intrusi :
asseruil, praerati.judices excommunicalum denun- qui slalueiites oculos suos declinare in lerfam (Psal.
tiarinl eumdem postquam per vcnerabilem fra- xvi), spirilualibus non intendufut. Ideoque discre-
trem nostrum Magdeburgensem archiepiscopum tioni luaa per apostolica scripta mandamns qua-
apostolicaesedis legalum fuit juxla formam Ecclesiaa tenus, si esl ita, eosdem reduci facias in Ecclesia
ab codem vinculo absolutus. Testes aulem, eic., memorata, et nou permiltas ipsos a quoqtiam ,
*
nsque per censuranv eamdem appellatione cessante quanlum in te fueril, indebite molosiari.
cogatis verilali lestimonium perhibere. Quod si Daltiin Laterani vn Idus April. pbniificatus noslfi
iion omncs, etc tu ea, fraler episcope, cum eorum anno xy.
allero ea, elc. In eumdem modum scriplum est episcopo Zara-
DatumLalerani viIdtis^Aprilis, ponlificalus nostri toniensi: Ex. parle dilectorum fiiioruin, cic, usqne
aano quinto decimo. spiritualibus non intendunt. Qiiocirca fraiernitaii
XX. luae per aposlolica scripla mandamus qualeiuis si
KAGUNTINENSI ETMAGDEBURGENSI AR.CIIIEPISCOPIS APO- cst ita, revocalo in irrilum quidquid post appella-
STOLICE SEDIS LEGATIS. lionem ad nos legilinie inierpositanv inveneris at
De conservandis beneficiis earum qui ab Oiione re- lentiiimn. memoratos canonicos regulares in pr«-
cedunt. fatam Ecclesiam sublalo appellalionis obstacii)<r
(Laierani, u Non. Aprilis.) reduccre non posipoiias, et facias eosdem ibidem
Ut inte.r devolos et indevotos, obedienles et ino- l^acificecommorari ; coiilfadicfores, si qui fuerinl,
betiienlcs discretio habeattir, ojiorict quod agatur vel rebelles per ceiistifani ecclesiasticariv appella-
severe cum illis, et adhibeatur benignitas circa ,Q lione postposita compesceivdo
islos. Cum igitur quidam in imperiali aula officia
XXII.
et beneficia obtinentes, ob reverentiam aposlolicae
EIDEII.
seJis jam recesserint ab Otione lyranno, ne sibi
t.omnninicando contagionc maculcntur ipsius, ct De vossessionibus reslituendis Ecclesice Landrevil
lensi.
quidam sinl in proximo recessuri, fraternilali ves-
iris per ajioslolica scripta proecipiendomondamus (Lalerani, v ld. Aprilis.)
quatcnus nc inde jacluram incurranl unde gratiam Ad nostram noveris audientiam pervenisse qtiod,
ineiiiciiiui, per totam Thcutoniam faciatis attcto- cuin episcopatus de Landrevilla unus sit de ditio-
rilalc noslra districlius inliibcri ne aliquis ollicia ribus ct nobilioribus episcopalibus Romaniae, tu el
er benc-ftciaeorumdem praesumat a tyranno reci- quidom alii possessiohes el alia boria ipsius in
pere meutoraio. Quod si aiiqui ca rccipere attcn- auimaruin vestrarum periculum delinenles, ibidenv
larini, ipsos sublato cujuslibei contradiclionis et episeopiim non permittilis ordiiiari, occasione
apptilationis obstaculo beneficiis et officiis eecle- sumpta ex eo quod dileclus filius noster Benedictns
siasticis, si qua oblinenl, spolietis, et faciatis tituli Sancioe Susannee presbyter cardinalis , turrc
cosdcm lamquam excommunicalos ab oninibus D aposioiicaesedis legalus, qualuor canonicos instiiuit
arclius evitari; contradictores per censuram ec- iii ecclesia calhedrali, asserentcs praefatam eccle-
clesiasticam appellatione posiposita compesceniio. siam ordinari aliter non debere. Quocirca nobili-
Quod si noii ambo, elc, alter veslrum ea nihilomi- lali IUSEper apostolica scripta mandamus qtiatenus
lms cxseqiiaiur. possessiones et alia bona qtioead praefatain eccle-
Daium Laterani.u Non. April., anno xv. siam peiiincie noscurilur ,ei sine diflicultate facias
XXI. rcsignari. Nos cnim venerabiii liairi noslro 2ara-
EOBll.lVIROGAUFRIDO DE VILLAARDUINI PRINCtP* toneiisi episcopo uostris damiis littetis in inandaiis
ACHAIJE. ut supcr sialu praedicue ecclesiae inquisita plenius
Scribilur pro Canonicis Palracensibas, et cognita veriiate, quod canoriicum fueril sublato
(Lalerani, vu Itl. Aprilis.). appellaiionis obstactilo staluani, et facial cuod
(29) Ex parte dilectorum filiorum canoiiicoriun slatuerit per cciisiiram ecclesiaslicam firmiter
regulariunv Patracensis Ecclesiae nobis est oblata obserrarU

(29) Vide lib. xiu, episi. 139-100

561 PONTiFICATUSANNO XV, CIIRISTI 1212. S62
Daiuin Lalcrani v Idus Aorilis, anno quinlo A l dicturn Henricumunaiiimiler consensistis. Unde no-
riecimo. bis humiiiler supplicabat ut de praefata praebenda
m extmaemfere modum scriplum esl super hoc sic disponere dignaremur quod preces non evacua-
episcopoZaraloniensi : ki nostram, etc, usque or- rentur ipsius, cl mandatum apostolicunv nihilomi-
dinari aliler non debere. Unde ipsi piincijii noslris nus implerelur. Nos igiiur aliendentes qriod jam
darntis lilleris in mandatis ut possessiones et aiia lertio pro proefatoW. vobis direximus scripta no-
lioii.aqua: ad praefatam ecclesiam perlinere noscun- slra, et sagitta Jonaihaenon debet redire retrorsum,
iur, ei sine difficiiliate faciat resignari. Quocirca sed dirigi polius in direclum, discrefioni veslrae
fralernitati luaeetc, usquemandamus qualenus super per apostolica scripta praecipiendomandamus qua-
sialn, elc, usque firmiter observari. tenus mcmoralam praebendanvconferentes eidem.
XXIII. ipsum ad illanvin fratrcm et canonicum admitlatjs.
CAPITULO PIVERENSI. Alioquin noveritis nos dilectis filiis decano, G. ar-
De qitadam prcebenda. chidiacono, cl magistro Henrico canonico Trccensi-
(Laierani, ni Non. Aprilis.l bus nostris dedisse lilteris id nvandatis ul praediclo
Dileclus filiusW. clericus veniens ad apostolicam W. menvoratam praebendamauctoritate nostra sub-
sedem diieciorum filiorum abbalis el prioris Sanctav" lalo appellationis obstaculo conferenles, faciant
Mariaeac decani Sancli Salvatoris Blesensis nobis ipsumad illam in canonicum recipi el in fratrem,
litteras praesentavit, per quas iidenvnoslro aposto- contradictores censura ecclesiastica appellalione
lalui reserarunt quod cum vos aucloriiale noslra poslposita compescendo. Scituri nihilominus quod
monuerint diligenler nt proefalo W. pro quo vobis nobis gratum erit pariler et acceptum si praefalo
teiiio scripseramus, prcebenaam, si qua in vestra Henricoad precesmemoralinobilisin alia proebenda
vacarel Ecclesia, juxta mandalum apostolicum libe- duxeritis providendum.
raliter conferretis, mandanles ul eis supcr hoc cura- Daium Laterani, III Npn.Aprilis anno quinto
retis certo lermino respondere, el in vestra Ecclesia dec.imo.
quoedam pr.ebenda interim vacavissel, inhibue- Superhoc scriptum esl in eumdem fere modum
runt vobis ne in elusionem mandaii apostoiici alii cisdem, usque appellatione postposita compescendo,
qiiam dicto W. ipsam pra^sumeretis aliqualenus denunlialuri nihiloininus capilulo saepediclo quod
assignare, ac idem W. -id idenv vobis inhihuit ad nobis gratum, clc, usque duxerini providendtim.
sedem apostolicam appellando. Porro caiiior et Quodsi non ontnes... duo vestrum/elc.
succentor cum quibusdam aliis canonicis ecclesioeC ( XX1V-
veslraeob reverenliam apostolicaesedis et noslram A. ILLUSTR! REG1 PORTUGALENSI ET HJEREDIP.USEJUSIN
liumiliter consenserunl ut supradictus W. ad eam- PERPETUUSI.
dera praebcndamiu vest.raadmilleretur ecclesia in Recipilur sub profcctione sedis aposlolicw.
canonicum el iu fralrem; aiii vero.a-dpreces dilecti (Laierani, xvi Kal. Maii.)
filii.nqbilis viri L.udo.vicinali charissimi in Chrislo .(50) Manifcstis probaltim est argumenlis qtiodin-
iilii nqsiri Philippi regis Francorum illustris ad di- clytoe recordalionis Alpbon.susavus luus per sudc-
clani proebendam Henricum clericum nominarnnt, res bellicos; et certamina militaria inimieoruui
iilnd niagislro-.SlepIia.no fratre suo ejusdem ecclesiae Chrisliani nominis intrepidus exslirpator, et pro-
cauonico procurante. Cum ergoivota vestra divisa pagator diligens fidei orlhodo.xae,sicut devotus Dlius
cssent in partes, P. de Nangevilla canonicus vester et princepsCailioiicusmultimoda obsequia impendit
ex parte nostra inhibuit appellando ne quisquam de sacrosancte Ecclcsiaenvalri suas, dignum nomen et
praefataproestiiiierelisordinare praeUenriaquq minus exemplum imilabile posleris derelinquens. ^Equuiiv
possct mandaium- apostoiicum adimplcri. Petrus cstautetn ut quos ad populi regimen ct salutenv
quoqtie Senonensis praefati nobilis nobis porrexit dispeiisalio ccelestis eligit, aposloljca sedes sincero
litleras coniinentes quod cunv ipse pro praufaloD proscqualur affectu, et in justis postulationibus stu-
Ilenrico vobis precum suarum primitias porrexisset deatefficaciter exaudire. Proinde nos tuain aiteu-
aniequam pro proedictoW. mandatum ad vos apo- deriles personnm ornalam prudenlia, juslilia prse-
siolicum emanasset, vos, licet plures vacarinl prae- ditani, atque. ad regni guhernatiotiem idoneam
bcndaein Ecclesia stipradicla, nec mandatum no- eanvsub beali Pelri et nostra proteclione suscipi-
strunv nec preces ipsius effectui nvancipastis. De- mus, et regnum Portugalense cum inlegrilate ho-
mum cum quaedamvacasset pravbenda, minor pars, noris regni el dignitate quaead reges pertinet, nec-
tit preces, sicut credit, evacuaret ipsius, praetexlu non et omnia loca quaecum auxilio coeleslis graiiae
iiucrarum nbstrarum in saepedictumW. consensit, de Sarracenorunv manibus eripueris, in quibus jus
majore ac saniore parte tam nvandalum nostrum sibi non possunt Christiani prfncipes circumposili
quam preces ipsiusparata exsequi existente. Sed vindicare, adexemplar felicis memoriav Alexandri
cum pars adversa non potuisset induci ul ambo ad papae praedecessoris nostri, qui hoec proefalo avo
proebendainadmitterenlur vacanlem, vos in saepe- luo per privilegii paginam concessisse dignoscitur,

(50) Videiib. i,cpist. 99,441, 448, 449; el lib. u miscellaneor. nostror. p. 220,
§0g INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. S64'
tti-jesublimitaticoncedinvuset aucloritate aposlolica A XXVI.
confirmamus. Ut aulem ad devotionem et obse- THEBANO ARCIUEPISCOPO.
quium beali Petri aposlolorum principis el sacro- (Lalerani vi Id. Aprilis.)
sanctaeRomanaeEcclesioevehemenlius accendaris, De sublevanda pauperlale episcopiZaratoniensis.
liSQC ipsa iiaeredibusiuis duxinvus concedenda, eos- Yenerabilis fraler noster Zaratoniensis episcopus
qua super his quaeconcessa siint Deo propilio pro in noslra proposuit praeser.tia conslilutus quod Ec-
injunclo nobis apostolalus officio defendemus. Tua clesiaesuaeadeo sunt tenttes facullotes quod ex eis
itaque inlereril, lili charissime, ita circa honorem vix posset honesle unus canonicus sustenlari. Ne
cl obsequiuni matris tuae sacrosanctoe Romanae igilur propler inopiam temporalium nomen episco-
Ecclesise humilem et devolum existere, et sic le pale vilescal, fraternitati luaeper aposlolica scripta
ipsunv in ejus opporlunilatibus et dilalandis Chri- mandamus quatenus eidem provisionem honeslam
stianacfldei finibus exercere, ut de tam devoto et sludeas assignare,ut idem curee populi sibi comnvissi
gioriosofiliosedes aposlolica gratuletur, et itv ejus commodiusinlendere valeat sollicitndine paslorali,
amore quiescal. Ad indicium autem quod proescri- nec propler defectum lemporalium compellalur se
ptum regnum beali Pelri juris exislat, pro amplioris saecularibus negoliis implicare.
reverentiae arguinento, progenilorum tuorum vesti- Datunv Lalerani, vi Idus Apriiis, ann« decimo-
giis inhoerendo,sialuisti duas marcas auri annis sin- quinlo.
gulis nobis nostrisque successoribus persolvendas, In eumdemfere modumscriplum esl super Iwcar-
quenvuliquc censum ad ulilitalem nostrara el suc- chiepiscopoThessalonicensiel episcopoetarchidiacono
cessorum noslrorum Bracarensi arcliiepiscopo, qui Davaliensibus,usque saecularibusnegoliis implicare.
pro lempore fuerit tu et successores lui eurabilis Quocirca discretioni vestrae per aposlolica scripta
assignare. Decernimus ergo ut nonnulli omnino ho- laandamus qualenus dictum archiepiscopum ad hoc
ininum liceat personam tuam aut haeredumtuorum msnealis prudenler el efflcaciter inducalis. Quod
vel eliam praefatumregnum lenvere perlurbare, aul u non omnes duo, ete.
ejus possessionesauferre, vel ablatas relinere, mi- XXVII.
nuere, aut aliquibus vexalionibus faligare. Si qua NOBILI VIRO M.DOJIINO »E GRAVIA.
igitur, etc, usque districtseultioni subjaceal. Cun- Ut quosdam malefaclorescorrigat.
elis autem cidem regno el regi sua jura servanti- (Laterani, vi Id. Aprilis.)
bus, elc, usqite praemia aeternae pacis' inyeniaiU. Magister Hugo archidiaconus Daaliensis . gravi
Amen. nobis conqueslione monslravit quod quidam Graeci
Dalum Laterani per manum Joannis Sanclae de 8ravia in eum, Dei timore poslposito, manus
Maria:in Cosmidin diaconi cardinalis S. R. E. can- lemcrarias injecerunt, et sibi graves injurias irro-
cellarii xvi Kal. Maii, indiclione xv, Incarnationis garunt. Cum igitur iidem, sicul accepimus, excom-
Dominicaeanno 1212, ponlificatusvero domini Inno- itmnicationis sentenliam vilipendant, et iidem,
cenlii papaeIII, anno quinto decimo. qui spiritualem non meltiunl, temporali dislrielione
debeanl casligari, nobilitali tuoeper apostolica scrii
XXV.
NOBILI VIROGUIDONI DEPOLENTA. pta mandamus quatenus malefactores praedictos,u\
super his conquerenti satisfaciant competenter, tra-
Recipilur sub protectwneB. Pelri. dita tibi potestaie compellas.
(Lalerani, n Id. Aprilis.) Dalum Lalerani, vi ldtis Aprilis, anno decimo-
Gumanobispeliliir,elc.,«s<yweperducaturjeffeclum. quinto.
Eapropler, etc, usque assensu,personanv tuanv cum XXVHI.
omnihus bonis quae inpraesenliarum rationabiliter ARCHIEPISCOPO ET CAPITULO THEBANIS.
possides, aut in fulurum jusiis modis',praeslanle De non recipiendis excommunicalis.
Domino poteris adipisci, sub beati Petri et nostra p (Laterani, vn ld.Aprilis.)
protectione suscipimus. Specialiter aulem fundunv Ad audientiam nostram venerahili fratre noslre
Burgandenl. Frassenetum.Casacululam, et res alias Zaratoniensi episcopo significante pervenit quod
in Lucensi dicecesi conslilulas, quas felicis memo- cum mililes etLatini Zaratoni.ensis dioecesis man-
riae Gregorius papa praedecessornoster luis proge- sionem habeant apud Thehas, si quando praefatus
ntloribus inluilu devolionisquam ad Romanam ha- cpiscopusin eos propter suos excessus sententiam
bebant Ecclesiam dignoscitur concessisse, prout in exconvmunicationispromulgat, vos ipsos non facitis
ipsius privilegio conlinelur, sicut praedicla omnia evitari. Propler qu.od idem episcopus el Ecclesia
juste ac pacificepossides, nos tibi sub annuo censu sibi commissaex cis suam non polesl consequi ra-
duodecimsolidorum Lucensium auclorilate apostn- lionem. Quia igiturnon est nvaliliis bom.inum in-
lica confirmamus et praesentis scripti palrocinio dulgendum, discretioniveslraep.erapostolica scripta
communimus. Nulli ergo... prolectionis et confir- nvandamusatque praecipimusquatenus parochianos
eo excommunicationis laqueo ra-
mationis, etc, usque incursurum. " ipsius episcopiab
Datum Lalerani, n Idus April. anno decimo- lionabililer innodatos non praesumalis de caetero
qui.nlo. rccipsre ad divitva, sed eos facialis poiius evUari?
 565 PONTIFICATUSANNO XV, CIIRISTI 1212. 568
Daiiim Lalcrani, VuIdus Aprilis, pontificaliis no- j^ rum ad sedem venerint apostoljcam absolvendi.
stri aniio deciino quinto. Quod si non omnes, elc, dno vestrum, elc.
XXIX. Datum Laterani v Idus Aprilis, poniificatus lvostri
EPISCOPO DECANO, ET CANTORI DAVALIENSIBUS. anno deeimo quinlo.
Ut quisquefinibus suis sil conlentus. XXXL
(Lalerani-, v Id. Aprilis.) EPJSCOPO TAVRINENSI, ET PR^EPOSITO SANCTI GAUDENr
Cum, sicut venerabilis frater noster Zaralonien- TH NOVARIENSIS.
sis episcopusproposuit coram nobis, venerabilis fra- Cassal Ollonis imp. sententiam \n episcopum Cu-
ter noster archiepiscopus et canonici Thebani Zara- manum.
loniensein dicecesim, cum sit Thebanae [vicina] (Lalerani, Non. Aprilis.)
coniinuo occupr.re praesumantin eumdem episcopum Sicut ea quaea Caiholicis et devotis principibus
nnillipliciter indebile molestare, nos volentes ut rationabiliter ordinanlur, firma debent et illibata
ulrisque jus suum conservetnr illaesum,discrelioni servari, sic ea quae a perfidis tyrannis improbe sla-
vestrae per apostolica scripta roandamus qnalenus, luuntur, illo maxime lempore qiio excommunicalio-
pariibus convocaiis, inquisita plenius et cognita nis vinculo lenentur aslricti, carere debent robore
veritale, ulrumqiie facialis sua dicecesimanere con- B firmitaiis, cum tales legitime nequeant jurisdiclionis
tentum, conlradictores per censuram ecclesiasiicam offlciumexercere ab unitate fidelium separati. Gunv
appellalione poslposita compescendo. Testes aiitem igitur Otio, "non jam nominandus imperator, sed
qui fuerint nominati, etc, usque perhibere. Quod si impius persecutor, cum suis fautoribus anathemaiis
non omnes, elc, tu, frater episcope, cum eorunv sit vinculo innodalus, et a debilo fldelilatis ipsius
aliero, elc absoluli sint universi, nos omnia quae idem excorn-
Dalum Lalerani, v Idus Aprilis, ponlifrcalus no- municatus vel aliquis ejus ofltcialis conlra clericos
stri anno dechno quinto. vel Ecclesias statuit aut slaluerit, sive conlra prin-
XXX. cipes au-l eorum faulores, qui memoralo tyranno
ARCHIEriSCOPO THESSALONlCENSI , ET ELECTODETNI- suum stibtraxerint obsequium utlibertatem et justi-
CIACENSI, ET THESAURARIO SANCTl"DEMETRH THES- liam tam Ecclesiae quanv imperii ttteautur, rienuii-
SALONICENSIS. liamusirrita et inania , eaque de communi fratruni
Belegat cognitionemde injeclione manuum violenla. noslrorum consilio auctoritate apostolica omnino
(Lalerani, v Id. Apriiis.) cassamus. Speciaiiter aulem senlenliam quam idem
Venerabilis frater noster Zaratoniensis episcopus _ Otto contra venerabilem fratrem nostrum Cuma-
nobis conquererido monslravit quod decanus et ca- num episcopum super causa quae vertilur inter
nonici Thebani eum liinkipi-icitermoleslantes, ipstun ipsum el capitaneos de Arzago, pro eo quod ad ip-
praesunipsernnt niultipliciler-infamare qttod bladum sius excommunicati praesentiam idem episcopus non
cpmburi feci.t eorum, ac manu armata lerram in- accessil, cum vocalus fuisset ab co, nequiler pro-
trantes ipsius, et quemdam suum hominem capien- mulgavit, decernimus nullanvesse, nec per eam ali-
les, ipsum afflictttm crtideliier tradiderunt judici quod Cumanae Ecclesiae in poslerum praejudicium
saeculari, qui diu eumdero delinuit mancipaltim cu- generari. Quocirca discrelioni vestrae per apostoiica
slodiae earceralu Praeterea diclus decanus et G. de scripla praecipiendomandamus quatenus capitaneos
Bescns elG. de Pimvia. canonici ctinvG. de Sancla ipsos, ui dictum episcopum vel ejus Ecclesiam occa-
Cruce castellano Tbeliano et quibusdam aliis Iaicis sione ipsius sententiae non aggravenl vel molesieiu,
Thebanaediceccsisin domum ipsius episcopi nequi- monitione proemissa per censuram ecclesiaslicam
ter irruentes, et inanus temerarias injieienies in appelialione remola cogatis.
ipsum, qiieindain hominem suum, quenv propler Dalum Lalerani, Non. Aprilis, ponlificalus nostri
eorum saeviiiambracbiis lenebal propriis anvplexa- anno decimo quinto.
lum, capere praesumpseruntet arclae custodiaeman- jD XXXII.
ciparunt. Cum igitur haec, si vera sunt, non debea- ABBATIMONASTERII SANCTISEVERINI, EJUSQUE FRA-
mus conniventibus oculis pertransire, discretioni TRIBUSTAMPRJ5SENTIBUS QUAM FUTURIS REGULAREM
vestrae per apostolica scripla mandamus qualenus VITAM PROFESSIS INPERPETUUM.
vocatis qui fuerint evocandi, et inquisila plenius et De confirmationeprivilegiorum.
cognita veritate, quod canonicum fuerit appellatione (Lalerani, xn Kal. Maii.)
postposila staluaiis, facienles quod decreveritis per Pioepostulatio voluntatis, elc, usque indubitantor
censuranvecclesiasticam firmiter observaii. Si vero assumal. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris
vobis constiterit de injectione manuum violenta, justis poslulationibus clenventer annuinvus, el prae-
diclos sacrilegos tandiu appellalioue remota.excom- faiunvmonaslerium Sancti Severi a bonae memoriae
nuinicalos publice nuniielis et faciatis ab oinnibiis Willelmo.Sancii quondam Wasconiaeconvile(31)fun
arctius evitari, donec passo injuriam salisfecerint datum, et beato Petro ab eodenv comite perpetuo
coinjieteiiter, et cum veslrarum lestimonio litlera- jure oblalum, ad exemplar felicis memoriaePasclia-

(.5!) Vidc lib. xju , Ilist. Bearn. cap. 8 ubi chajla fundationis refertur.
5:.7 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 588
lis et Alexandri papaeproedecessorumnoslrorum sub A i XXXHI.
beali Petri et nostra protectione suscipinvus,et prae- SALIMBRIENSI EPISCOPO.
sentis scripli privilegio communimus. In primis si- Ul exltibealsacramenla ecctesiaslicaquibusdamexem-
quidenv slaluentes ut ordo monasticus, qui secun- plis.
dunv Deum el beati Benedicti Regulam in eodem (Dalum Laterani, xvm Kal. Maii.)
monasterio, etc, usque ir.violabiliter observetur. Cuna BuccaeLeonis et de Blakerna ecclesiaead
Praeterea quascunque possessiones, etc usque illi- Romanarn Ecclesiam nullo pertineant nvediante;
bata permaneant. In quibus baecpropriis, etc usque fralernilati tuae per apostolica scripta mandamus
vocabulis : in episcopatu Adurensi Sancti Petri, quatenus chrisma, oleum sanctum, et alia eeele-
Saneti Joannis, Sancti Germani et Sancti Joannis, siastica sacramenta, cum necesse ftieril sludeas
Sancli Laurenlii, Sanctae Mariae,Sancti Eugenii et ipsis Iiberaliter exhibere.
Sanctae Marioe,Sancti Vinccntii, Sancti Martini et DatumLaterani xviu Kal. Maii, pontificatus noslrj
Sancli Vincentii et Sancti Medardi, et aliam Sancli anno quinto decimo.
Medardi ecclesias; in episcopatu Aquensi, Sancli XXXIV.
Martini, Sancti Petri et Sancti Martini, Sancli DECANO ET CAPITULO SANCTI MACUTI DEBARRO.
Joannis, Sancti Leonis et Sancli Yincenlii eccle- B 1 Recipiunlur sub proteclione B. Petri.
sias; in episcopatu Burdegalensi, Sanctae Mariee, (Laterani, n Id. Aprilis.)
Sanctae Eulaliaeet Sanciae Mariae,e.lSancti Micbae- Cum a nobis pelilur quod justunv est et hone-
lis ccclesias; in episcopatu Basatensi, ecclesiam slunv, etc, usque ad debitum perducalur effectum.
Sancti Laurenlii; in episcopatu Agennensi Sancli Eapropter, etc, usque inclinati, .personas vestras et
Felicis, Sanclae Fidis, Sanclae Quintillae, Sancti ecclesiam beati Macuti, in qua divino eslis obsequio
Clirislopliori, Sancti Petri, el Sancli Joannis eccle- mancipati, cum his quee in praesentiarum rationabi-
sias. Chrisma vero, oleunvsanctum, elc. usque vo- liter possidel, aut in futurum justis nvodis proeslaute
luerit exhibere. Alioquin liceal vobis quemcunque, Donvino,etc, usque nostra proteclione suscipimus.
etc. usque quod postulalur impendat. Missas sane Specialiter autem possessinnes quas elara: memoriae
publicas in eodem monaslerio per episcopum fieri Henricus comes Trecensis fundator ipsius ecclesiae
vel slationes celebrari praeier abbatis ac fratrum pia liberalitate concessit eidem, sicut eas justs ac
voluniatem omnimodis prohibemus, ne in servo- paciflce possidclis, vohis et eidem ecclesiaeper vos
rum Dei recessibus popularibus occasw proebeatur aucloritale aposlolicaconfirmamus, eic, usque com-
ulla conventibus. Ad haec adjicimus ut alicui per- raunimus. Libertales quoque ac imnvunitates, nec
sonae magnaf vel parvae facultas non sit milites vel non ralionabiles consueludines in eadem ecclesia
pedites de villis eideni coenobioperlinenlibus in ho- hactenus observatas, flrmas vobis illibatas manere.
siom vel espeditionem ducere, nec de sylvis, pratis, sancimus. Nulli ergo, elc proleclionis et eonurma-
landis,.piscationibus, pinetis, et vineis ccnsum quae- tionis, etc,. usque incursurum.
rere vel arcetum. In parochialibus vero ecelesiis DaltinvLaterani n Idus Apnl-> ponlificatus nostri
quas habelis, etc, usque temporalibus debeant re- anno auinto decimo.
spondere. Adjicinvusautem ut necepiscopo vel epi- XXXV.
scoporum minislris liceat consueludines novas PR.EPOSITO, CUSTODI, ET SCHOLASTICO MONASTE-
proeler abbalis ac fralrunv voluniaienv vel exactio- RIENSIBCS.
nes quaslibet in eodem monasterio ponere. Hoci De eleclione prteposili Bunnensis.
quoque subjungimus, ut idem monasteriunv absquei (Lalcrani, xiKal. Maii.)
llomani ponlilicis liccntia minimc inierdicto veli Dileelus filius F. Bunnensis canonicus in nostra
cxcommiinicationi subdalur. Ad indicium autemi proposuit praiseniia conslilutus quod eleelione Wil-
liiijus a Romana Ecclesia perceptae libertalis quin- lelmi quonduni in prxposilum Ecclesiae Bunnensis
qiie solidos Pictaviensis monetae nobis nostrisquei p electi rationabilitcr in praesentia noslra cassata,
succossoribus annis singtilis persolvetis. Obeuute! capilulo ejusdein Ecclesiaeut ad electionetn proce-?
vero te, etc, usque secundunvDei limorem et beatii derent dedimus in mandalis : qui cnm in diversos
Benedicti Regulam providerint eligendum. Decerni- contulerint voia sua, et ex hoc quaestio rnota fuerit
mus ergo ul nulli omnino hominum, elc, usqueom- inter eos, causam ipsaml. archidiacono lunc can»!
nimodis profutura, salva scdis apostolicae auctori- tori Treverensi, et conjudicibus suis duximuscom-
late. Si qua igilur in futurum, elc, usque districlae
i niiltendam de quorum assensu inlervenienle eollti?
tiliioni subjaceat. Cunelis autem eidenv Ioco, etc, , dia inter partes, aller electorum duxerit aiten, pe-
usque praemia oeternaepacis inyeniant.;Amen. cunia nvediante, cedcndum, proestito lam ab eleclis
Datum Laterani per iivanumJoannis, SanclaeMa- quam ab eleclpribus, qui de pecunia illa portionem
riae in Cosmidindiaconi cardinalis, S. R. E. cancel- receperant, juramento quod factnm hujusmodi Cr-
larii, xii Kal. Maii, indictione xv, Incarnationis5 miter observarent; licet diclus canohicus posimo-
Dominieaeanito 1212, pontificatus vero domini Inno- dmn contradixerit, et ad noslram audientiam ap-
cenlii papaeIII anno (uimlo -decimo. pellarit, proeposiluranv ipsam cum praebendis et
obedientiis suis protectioni aposlolicaosupponendo.
 569 PONTIFICATUSANNOXV, CHRJSTI 1212. 570
Unde nobis idem canonicus humililer snpplicavilut A Nos igitur volentes qtiod per cumdenv legalum pro-t
in irrilum revocalp quod per pravitalem simonia- vide factiim est in hnc parle obtinere debitam flrmi-
cam est preesumptum, eligendi poteslale Bunnense tatem, per apostolica tibi seripta mandamus quate-
capitulum privaremus, supradictum eleclum cano- nus illud facias aucloritate noslra inviolabiliter obi
nice punientes, paratus obiigare se ipsum ad pce- servari.
nam arbitrio jiidicum moderandam, si non probave- DalumLaterani, xKal. Maii, pontincalus noslr|
ril quod inlendit. Quia yero nobis non constitit de anno quinlo decimo.
praemissis, discrelioni vestrae per apostolica scripta XXXVIII.
mandamtis iTuatenus,vocalis qui fuerint evoeandi, EPISCOPO ETCAPITCLO XANCTONENSIBDS.
et inquisita superhisplenkis veritato, catisam ipsam De quadamprcebendaXanclonensi.
sufficienicr instructam, si de parlium processerit (Lalerani, n Kal. Maii.)
voluntate, ad nostrum lemillalis examen, prapfigen- Cum de ordinanda Ecc.lesia vestra per dilectos
tes partibus lerminum compelentem quonostrose filios archidiaconum el A; Fnlcherii canonicos ve-
conspeclni repraesenlent oequitatis judiciunv rece- stros ex parteuna el magistros A. vestrum et P.
plura*. Alioquin eam, sublato appellationis obslacu- decani Ecclesiae.veslraeprocuralores ex altera habi-
lo, finecanonico lermmetis. Tesles autem, etc, «s-1B tus fuisset in praesentia noslra traclatus ex utrius-
que sublraxerint, per censuram eamdein appelatio- que paiiis asseriione nobis consislit evidenter de-
ne remota cogatis verilati lestimonium perhibere, cem in eadeni Ecclesia vacare praebendas quarum
nullis Iilteris verilati et jtistitiae praejudicanlibiis a seplem vacavere tandiu quod earum ad nos secun-
sede aposlolica impetratis. Quod si non omnes, etc dum staluta Lateraneivsisconcilii esi donatio devo-
duovestrum ea nihilominus exsequatur. ula. Nos ergo uiiam ex illis dilecto filio magistro
Datum Lalerani, xi Kal. Maii, pontificatus noslri Fulcherio archipresbytero de Maslalio conferenles,
anno quinto decimo. el facienles ipsum a praefalisprocuraloribus in prae-
XXXVI. sentia vestra recipi.ad eamdem, sic duximus sla-
ARCniDIACONO PAFIENSI. luendunv, ut dilecti filii de Talemundo el de Batiaco
Ne judices ab Ottone dali procedanl.. abbates Pictavensis et Xanlonensis dicscesum et
(Laterani, vi Kal. Maii.) Hel. de GraeciacanonicusEngoIismensis.qnibus su-
Hominesdedomo OxoleEeclesiae Novariensisub- per hoc dirigimus Scripla noslra, revocato in irri-
jecti gravi nobis exposuere qtierela quod, cum N. liim si quid dft ipsis, postquam ad nos devolula ex-
de Caslello Novariensis dioecesiseisdem gravamina r, slitit donatio eorumdem, invenerint atlcnlalum,
plurima el injurias irrogassel, landem volens adde- reliquas sex personis idoneis conferant et assignent,
re affiiclionem affliclis, ab Otlone diclo imperalore el faciant appellalione remota tam praefalum Ful-
anaihemaiiza.lo.et maledicto ad quosdam judices cherium quam illos quibus ipsi praebendas easdem
commissionem obtinuil contra ipsos. Quocirca dis- contulerint .pacifica ipsarum possessione gaudere;
crelioni tuaepei aposlolica scripta mandamus qua- quod si tres aliae per vos non fuerint ordinatae, nec
tenus dictos judices, ne contra dictos homines oc- in ordinalione ipsarum poteritis concordare, ipsas
casione ipsius commissionis procedanl, moniiione personis idoneis sublalo appellationis obstaculo assi-
praemissa per censuram ecclesiaslicam sublalo cu- gnareprocurent, conlradictorcs pcr censuram ec-
juslibet conlradictionis et appellationis obsfaculo ciesiasticam compescendo. Quocirca universitati
compellere non omittas. Si vero ipsi j'udices in veslroeper apostolica scripta mandamns atque pra;-
conlemptum mandali noslri aliler duxerint facien- cipimus quatenus quod ab eis de diclis proebendis
dum, quidquid per eosdem in hap parle fuefit ordi- fuerit ordinatum ratum habentes, sine conlradiclio-
natum decernas auctoritale noslra irritum et ne qualihet firmiler ohservelis.
inane. Datum Lateratvi, uKal. Maii, pontificatus nostri
DalumLaterani, vnKai. Maii, ponlificadis nostri D j anno xy.
ani.o quinlo decimo. XXXIX.
XXXVII. ARCHIEPISCOPO SENONESSI.
ABBATI DENONANTULA MUTINENSIS DIOECESIS. Scribitur vro episcopisAurelianensi et Antisstodo-
Conftrmalreservalionemvacalurceprcebenda;. misi:(52).
(Lalerani, x Kal. Maii.) (Laterani, III Id. Maii.)
Dilectus filius G. nohilis viri.F. de Corrigia na- Ex serie Iitterarum quas adpetilioneincharissimi
ttts su.anobis petilione suggessit quod bonaememo- in Christo filii nostri Philjppi,regis Francorum il-
riae Gerardus Albanensis eleclus apostolicae sedis luslris tibi transmisimus pro relaxanda senteniia
legattis eidem carenli omni ecclesiastico beneficio inlerdicli quam venerabiles fralres noslri Aurelia-
dcsiderans providere, collalionem primac praebendae nensis et Anlissiodorensis episcopi lulerant in dioe-
in BononiensiEcclesia vacalurae tam suae quam se- ceses suas perpendere potuisti, el etiam ipse rex ex
dis aposlolicaedonationi per suas litteras reservavit. lilleris quas ipsi direximus cognoscere valtiit mani-

(32) Vide lib. xm, episl. 160, eilib. xv epist. 108,109.

571 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUM LIB. XV. • 572
festequod inteniionis nostra: non fuit ul sine causrjj A fesle perpenditur : in quibus continelur expresse
cognilipiie in negotio ipso procederes, s.ed potius quod mililihus eorum praeceperas ul irenl ciim
iilriusque partis ralionibus auditis et cognitis, juxta baronibus illis quos ad quemdanv locum duxeras
tradiiam libi formanvnegotio flnem iinponeres com- destinandos, et quia illi ad praeceptum tuum illuc
pelenter. Verum quia praetermissa fonjia juriicii, accedere noluerunt, dixisli dictos episcopos erga
sicut cx parle ipsorum episcoporum fuii propositum te de exercitu defecisse, ac propterea illorum saisi-
coram nobis, in eodem negotio procedebas, iidem sii regalia el illa quao in eis pertinent ad jtirisdictio-
;ul sedem aposlolicam appellarunl. Quocirca frater- nem terrenam. Ex eo ergo quod ipsorum militibns
nilali luae per aposlolica scripla praecipiendo man- praecepisli ut cum aliis irent conslal quod epi-
damus quatentis in slalum pristinum revocato si scopi milites suos in luum exercilum deslinarunl,
quid posl appellalionem ad nos legilime interposi- nec ex illis vel aliis verbis apparet quos iidem suis
tamiu eorunidemepiscoporum praejudicium exstitit mililibus prohibuerint aliquem libi serviiium exhi-
atienlalum, praefalam inlerdicli senlentiam non bere quod facere debuiss.ent.El ex hoc quod dixisti
pcrmiiias a quoquam lemere violari, sed litleras eos de luo exercitu deiecisse , quia illorum milites
quas eideni regi dirigimus tu ipse sibi fideliter et " ad proeceptum tuum noluerunt accedere quo manda-
prudenier exponas, monens eum eflicaciler etindu- " ras, et propier hoc regalia saisivisli , qonsidera di-
cens ut pro divini nominis gloria el apostolicoesedis ligenter uirum recle decreveris adversus ahsente»
honore pacem in regno suo conservet Ecclesiac qtioe el non monitos vel cilatos , quineliam ignorantes
nunc in multis aliis nuindi parlibus peccatis exi- qtiodeorum miliies deliquissenl; cum el ipsi setibi
genlibnsperlurbatur. obtulerint juraluros quodiidem de illo exercitu se-
Daiiim Lalcraui, 111Nun. Maii, ponlificalus nosiri cundtinv suas conscieniias servitium tibi fccerant
aimo xv. quod debebanl, el iu.idcmnvilitessuos fecisse crcde-
XL. banl. Exeisdemquoque verbisapparet quodex cau-
pniLlPPOILLUSTRI REGIFRANCORUM. sa minusjusia diclos episcopos spoliasti, quia pro
Ejusdevs argumenti cum snperiore. faclo milituin , quotliiec conslal neccoustitit fuissc
'
(Laterani, m Non. Maii.) deliclum, vel quod faclum fueril ex cpiscoporuiii
(35) Eo le creriimuserga Dominum Denm tuum niandato. SupOr quo videris hacienus dtibitasse; si-
el sanctam ejus ecclesiam fervore devotionis ascen- culapparel ex responsionequam in scriplis vencra-
sum, sicqne liberlatcs Ecclesiasticas illibatas veilc, bilibus fralribus noslris Carnolensi et Trecensi epi-
ut virum caiholicum, cuslodire quotl si litterae no- p scopis irariidisli nostro apostolatui transmiltendam,
Q
siroe, quas pro vcncrabilibus fralribus nostris Aure- qiiamque ipsi nobis fideliter destinarunt. Supcr qiio
lianensi et Aniissiodorensi episcopis regiaeserenitaii etiam a mililibus proefaliAureliauensis episcopi cer-
direxiunis exposilae libi pleniter ac fidelilerexslitis- tiorari petiisli. Sed cumipsi dixisscnt quod corain
senl, non ulique nccesse fuisset nos propler hocj domino suo super hoc dicerent veritatem , a curia
iibi scribere iteialojcum flrmam geranvus flducianv i tua recesserunlimmunes, et sic processisti de deli-
quod si cpiscopi memorati adversum le comnvisis- cto nescius ad vindiclam. Super eo aulein quod te
senl offensam pro Deo et prnpier Detun nobisdo- nisuses excusare quod aliud non saisieris quam re-
nasses camdem, in Iiis el iiiajoribus eiiani nobis3 galia , dicens quotl qiianvcito regaliaad manus luas
graiiam faciendo, ncc illtul ad preces nostras cor- deveniunt, domos et omnia-facis saisiri, il/ud for-
rigere distulisses quod contra eos diceris inordinale: le , cum sedem episcopalem vacare contingit, fieri
fecisse. Quod enim inordinate proccsseris contra eos; lautummodo consuevit, et lunc non solummodo do-
ex modo spoliandi el causa et ex rebus eliam oc- mos , verum etiam decimas et oblationes , necnou
cupalis arguitiir niuliis motlis, sicut npbis esl.ext et quoequealia qtiaeinvenis, facis omnino saisiri,
eorum parte suggestum. Ex modo srquidem, quiat el in quibusdam Ecclesiis confers praehendas vacan-
nce monitione nec citalione praemissa ipsos absen-- D I tes. Quaequidem constat non debere regalium no-
tes nec conviclos nec confessos de aliquo forisfaclo> inine nuncupari; ad quae, etiam si conslarel epi-
regalibus spoliali. Ex causa vero, quia eadem sai- scoposdeliquisse , sede nequaquam vacante mauiis
siri fecisli pro facto tanlummodo alieno, super quo) non debueras extendisse. Cum ergo domos el do-
nec confessifuerant nec convicti quod factum fueritt moruni supellectilem ac alia plurima.quae inter re-
per eosdcm; quin immo illud nec constat nec con- galia nnmerari non debept saisjeris , quorum par-
slilit exstitisse deliclum. Ex rebus etiam occupatiss lem reslitiusse ac partenv adhuc retinere diceris
qiioniam quaedam(54) alia quam regalia occupasli,, occupatam , ex occupatione quidem rerum ipsarum
quod episcopalibus non vacantibus libi non licuit,, minus rationabiliterprocessisse videris. Praeterea cx
eliain si episcopi deliquissent. Quod aulem eoss praefalaresponsione,
quain memoratis episcopis tra-
spoliaveris nondunvconiessos, nec conviclos, velI didislis, polel maiiifesteperpendiquod eis nee moni-
ad satisfaciendum commonitos, cx lenore litlerariimi tisnec
cilaris, nec convictisneqne confessisde aliquo
tuarum, quas pronfalis episcopis direxisti mani- foris faclo, ipsorum saisisli regalia, cum dixeris quoti
(53) Vide lib. xiv, epist. SO.
(34) Episcoposfalsa suggcssisse papac paret ex Rigordo ad a». 1209.
 S73 PONTIFICATUSANNO XV, CIIRISTI 1212. 874
in te non remansii, imo slelit per eos; quia post- A l fuerint, accipienl coronam vitae , quam rejiroinisit
qnam milites eorumdem defecerunt de servitio Deus diligentibus se (Jac. i). Nec injiiriosum re-
exercilus faciendo , emendalionenv ipsorum vel puies , sed polius gloriostim, prudcnler corrigere
satisfactionemper quadraginladi.es exspeclare cura- quod improvide slatuisli , quia non vivit homo su,b
sii. Ex quibus verbis manifeste praesumilur ipsos ccelo qui aliquando nonexcedat. Unde apud nos di-
cilatosvel convictos niuiaienus exstilisse. Et quan- citur in proverbio generali quod < liumanum est
quam per quaoraginla dies emendalionem velsa- peccare , sed diabolicum perdurare (35).»
lisfaclionem eorum le asseras exspeclasse , ipsi la- Datum Laterani , ni Non. Maii, ponlificalus no-
tem ad exhibendunv euvenda(ionem vel salisfa- slri anno quinto decimo.
ciionem seteneri nullatenus oestimabant , eo quod XLI.
nec se ivecmilites suos credideranl deliquisse; super ARCHIDIACONO, SUCCENTORI ET MAGISTRO R. DEREMia
quojuramenlum eelsiludini regiae obtuleruiit. Nec CANONICIS PARISIENSIBUS.
eliamvidetur quod per quadraginta dies exspectaris Dejure patronatus Ecclesicede Sanclis.
eosdem, cum ad Kalendas Augusti apud Medontam (Laterani, III Kal. Maii.)
facia fuerit exercitus convocalio , el eodem mcnse " Dilecti filii abhas SanctaeGenovefae, W. archi-
regaiia oecuparis ; sicut ex dala lillerarum tuarum, diaconus, el B. canomcus Sancli Marcelli Parisiensis
quas ipsis episcopispro saisina regalium destinasti, suis nohis litteris inlimarunt quod cum prior et
evidenier apparet. Cum ergo taliler processeris monachi de Columberiis nobis conquerendo mon-
conlra eos, et iidem tam per seipsos quam per se- slrassent quod vencrabilis frater nosler Meldensis
creiarios luos necnon venerabiles fralres noslros episcopus , lunc eleclus , dileclunv filiuin B. diaco-
Scnoneiisem archicpiscopum et coepiscopos suos te num , qtienv per bonee memoriae praedecessorem
monuerinl diligenler , humililer supplicanles ul fa- ejus fecerant ordinari ad ecclesiam dc Sanctis va-
ceres eis reddi regalia sic sublracla , paralis posl- cantem , in qua ipsi jus' obtinenl palronatus , ad
modum curiae tuaesubire mdiciunv, sicut in talibus canonicam praesentationem ipsorunv admillere re-
lieri consuevit , et lu supplicaliones eorum noluis- cusaral , quin polius T. intrusum luebalur in ipsa
ses adnvitiere , ad senlenliam interdicli, quam in in eorumdem praejudicium et gravamen, nos eis de-
tcrram luam in eorum dicecesibusconstitutam tule- dimus in mandalis ut vocalis quos propter lioc co-
runi , videnlur non immerito processisse , cumjura gnoscerenl evocandos, audirent causam, et eam
et liberlales Ecclesiarum suarum teneanlur jura- appelalione remota fine canonico lerminarent. Cuni
menioprastito defensare. Pro cujus relaxatione non „r<ergo partes propter hoc in eorum essenl praesenlia
satis videris offerre , cunv tantummodo judicium constiiulae, el pars monachorum proposuisset ad
in curja tua offeras ipsis remancniibus spolialis , se jus palronatus ipsius Ecclesiaeperlinere , poslu-
qtiod uiique spoliati non debent de jure suhire ; Ians proefalum diaconum , quem jam dudum diclo
cu.m etiam ex generali consueiudine regni lui fidelis episcopo proesenlarant, recipi ad eamdem , supcr
a domino. sine jndicio spoliatus nec dicm ab ipso his et aliis quae ad causam facere videbanlur, et
stiper spoliatione sua vel ajio tenealur recipere nec lite solemniler conlestata , ipsi receptis teslibus,
in ipsius curia experiri, Nos ergo sercniiaicm tuam el depositionibus eorum nc instrumentis diligentor
rogandam duximiis et monendam , pro magno dono inspeclis,, auditis confessionibus, et ulriusque par-=
pctentes qualenus pacem Ecclesiaein luo regno con- lis ralionibus perspicaciter inlellectis , de pruden-
serves, hoc maxime lempore quo ipsa in aliis mul- tum virorum consilio senlentialiler decreveruntjus
lis regnis nimium perXurbatur; ila quod diclis cpi- palronatus Ecclesioe nvemoraiaead praefaios prio-
scopis reslilulis , et interdicti senlentia relaxata.nisi rem et mouachos perlinere, ipsunv cpiscopum con-
boc nobis velis ex toto donare, in curia tua de ipso demnanlcs ut memoratum diaconum praesentaium
negolio secunduin approbatam consuetudinem co- ab illis reciperet ad eamdenv. Sed quoni.anvjam-
gnoscaiur ; cumque aliis oporteat le intendere quaeD Ddiclns episcopus saepiusrequisilus eorum sententiai
ad honoremel commodumtuum magis respiciunt, parere contempsil, dicli judices eumdcni diaconuin
oxpedias te ab istis, quaetihi modicttmafferunl uti- qua fungebanturaucloritalead praefalani Ecclesiam
iiialis et audis; ne propter lanlanv palienliaenosirae - receperunl, ipsum episcopum a collatione ac insti-
moram , ex qua propter favorem tuum diclorum lulione ecclesiasticorum benefi.cioru.m,considerala
episcoporum gravamen non sohim dissimulasse, ejus manifesta conlumacia, suspendentes. Quocirca
verum eliam neglexisse videnvur, apost,o!ieaeau,- discrelioni vestrav per apostolica scripta lnatidamus
ctoritaiis cogamur adhibere censurara. Quia quau- qualenus ulramque senlenliam, diffinitivam videli-
tacunque necessiias nobis immineal, et tibi forle cet, sicut esl jusla, per censuram ecclesiasticam t
non minor, nolumusesse , juxta verhum prophelae, suspensionis vero, sicul ralionabiliter est prolata ,
canes muii non valenles lalrare (Isa. LVI), scien- usque ad satisfaclioiiemcondignam aucloritaie nosi
tes quod beali sunt qui perseculionem paliuntur tra facialis sublato appellationis obslaculo firnviter
propler justitiam iMallli. v), quoniam cum probali observari, non permitienies eumdem diaconum su-

(5.5)Ex auclore libri De visjlat, Infum. lij)_.n. c. S. intcr opera.S. Augustini.

575 INNOCENTIIIII PP. REGESTOuUM LIB. XV. 576
per receptione sua per judices ipsos facta temere A nam idoneam per eleclionem canonicam pracficiatis
molesiari. Quod si non omnes, etc. duo vcslruin ea vobis infra triginta dies post siisceptioneni pncsen-
nihilominus exsequaiitur. tium in paslorem. Alioquin dilecto filio noslro Gre-
Daium Laierani, iu Kal. Maii, pontificalus nostrj gorio Sancli Theodori diacono cardinali apostolicae
ai.mo quinto decinio. sedis Iegalo noslris danvus lilteris in manda.tis ut
XLII. ipse vobis virunv idoneum praeficiat in pasiorem;
TIIESSALONICENSIARCHIEPISCOPO. co.nlradiclqres, si qui fuerint, per censuram eccle-
Dimuriaccnsis eteclusabsolvilur a vinculo. siasticam sublato. appellalionis obstaculo compes-
(Lalerani, Non. Maii.) cendo.
Yemens ad praesentiamnostram dileclus flliusB., Datum Lalerani, vi ldus Maii, pontificatus nosiri
Tliessalonicensis archidiaconns nobis humiliter sup- annp quinto decimo.
plicayitutcum in Dimit.riacensenvepiscopumfuisset Super lioc scripluin est eidem G. San.cti Tlieodori
electus, et ipsius electio confirmaia, nec episcopa- diacono cardinali u,lsi prwdiclumcapilulum manda?
tum ipsum posset pacifice obtinere, illum a vinculo lum noslrum negtexeriladimplere, ipse eis virum ido-
quo Diniiltiacensi Ecclesiaelenebaiur, absolvere di- , neum prceficiat in ponlificeni,;CQiptradiclores,si qm
gnaremur. Cum igitur ibidcro proficere nequeat in fuerint, per censuram ecclesiaslicqmsublalo appetla-
officio pastorali, quanquam in primis ipsius pe.lir lionis obslacuto, compescendo.
lioni non duxerimus annuendum, quia larnen inslitit XLIV.
vehementer, ipsum a vinculo absolvimus supradi- ATHENIENSJ J5TTHEBAN0 ARCHIEPISCOPIS , ET PECANfl,
clo. DE THEBIS.-
Dalum Laterani, Non. Maii, ppniificatus nos.uian- Ut ablala restiluanlur Ecdesice tjotoniensi.
no quinto decimo. (Laterani, v ld. Maii.)
XLHL Venerabilis frater riosler Molhoniensis episcopiis
CAPITULO PANOftMITANO. ixobisconquerendo mo.nsiravit quo.d T. niiles el qui-
De elecliqneepiscopi. dam alii Molhonensis, Coronensis, Aroiclensis dioe-_
(Laierani, vijd. Maii..) cesum quaedamde terris et possessionibus Moibo-
Cum nuperParisins Panorwil.anuseIecluSieiini.quI- niensis Ecclesiae, ipso de Iicentia noslra in ilinere
luisdam ex fautoribus su.is in nostra es.set praesentiai beati Jacobi conslUulo, in ipsius prsejiuiicium oc-
conslitutuseiGentiiisdePrel.<),rio.COnc.anonic«svcster f cuparuni. N.olentesigitttr ipsum episcopum suo jure
conlra facium eleclipnis ct personam ipsius poslu-. •'C fraudari, discretioni vcslrae per apostolica scripta.
larct audiri, nos cis dilectos filiosPetrunv tiiuli San-. mandamu.squale.nusinvasores praedictos a.d reslilii-
cti Marcelli presbyterum etJoannem Sanctae Mariae e tionem rerum occupalariim dehilam.eidem episcop.o
in Yia Laia riiaconum cardinales depuiavimus audi- facienriam, monitione praemissa, per censuram ec-
lorcs. Coramquibus li.le.int.ereoslegitimeeonlesiata, clesiaslicam, sublato appellalionis obstaculo, com-
riunivclleinus inilla procedere, ipse jvoliusabireprae- pellalis. Testes aulera, elc, usque simili districtione
siimpsitqtiam causaeinsistereterminandaemandalunv n cessanle appellatione cogatis perhibero teslimoniunv
noslrum iransgrediens, perquod ei districie prace-._ verilati. Quod si non omnes... duo veslrum, elc.
pimns ui ad nostram redirel praesentiam pro expe- Dalum Laterani, v Idus Maii, ponlificatus nqslri
diendo negotio memorato. Consideralis igiuir uni- aiiiio qiiinto decimc,
versis quoe circa factum electionis el pcrsonam „ XLV.
ipsius consideranda cognovimus, ipsum ab ccclesiac c BITBRICENSI ARCniEPISCOPO (56).
veslraeregimine decrevimus amovendum.Et ne ijvsa a Adversus episcovumBurdegalensem.
pastoris solatio diutius maneat viduata, diserclioni ij (Laterani, xvi Kal. Junii.)
vestrae per aposiolica scripta praecipiendomanda- i- n Diligenler auditis el perspicaciter intelleciis qnae
mus quatenus invocata Spiritus sancti gratia perso-- tu et dilectus fllius magisler Amaneus, procuralor

(56) Biiuricensi. Avaricensi qui regil in spiriiua- ex iltnerario Anlonini, et Biturigunv civitas primae
Iibus Biiurigas Cubos, sicul Burdegalensis Biluri- Aquitaniae sit metropolis, prima caput Bilurix,
gas Viviscos non villicos ut vtilt Ctqac. ad c. ull. Aquitaiiiam secundam et Novempopulaniam, qnae
De ditaiian. qui oorgwxot a Ptolomeo, cl Yivisea tertia esl Aquitania, el metropolitas earumdem pri-
gens ab Auson. in Mpselladicunlur. Ex hacepistola niali siiosnbjici debere ex c. Nulli c. Provinciarum,
palel quo teinpore iucboata fuerit lis inler eosdem dislincl. 99, ad instar palriarchae Lugdunensis qui
arcliiepiscopos super jure j.rimaliae, quae deinde primae sedis pontifex primalunv stiper quaiuor
contestata fuit, non ccepta, ut vu(t ihideni Cujacius, Lugdunenses per annorum longa eurricula obli-
sedenteGregorio papa oono anno Domini1226, ubi nuisse diguoscilur; subneclit noninsoi.iiasibi.pa-
decretum ejusdem ponlificis super hac quaeslione triarcliaj nomen dari, cum Nicolauspapa secundum
conlineiur, sed adliuc iiicertae litis exitus sentenlioe Nicicnas regulas Sigedodum Narbonensem arehi-
rsligiosam fidem desiderat. Alque haec qnidem ab episcopum sibi palriarchaesubjiciat c. Conquestus,9,
archiepiscopo Bituri.censi coram ponlif. Max. dici q. 3, et Boeiius Deauclor. nvag. consil. n. 52 el 53
possunt, oiim Yiviscos Bilurigtim Cuborum fuisse solum archiepiscopum Bituricensem palriarcham et
Coloniam: Movovyxp S« TOTWVBtToujoiyuv E$VOJ tv primatem Galliarura vocari jure optinvoposse pro-
Axovt-ofj-\uvoig «Xlo.uAsv y.cda\>avvxs^elKurotf,apud lestaliis sil.
Strabon. lib. iv. Dcindecum Aquilania triplex fuerit Hjijus actionis molimina in Siuncmodtim, exce-
 577 PONTIFICATUSANNO XV, CHRISTI 1212. 578
venerabilis fralris nosirl Burdegalensis arcbiepi- A matia, sed de senlenlia exstitit ventilata. Nuili crgo
scopi coram nohis prOporierevoluisti super sentenlia elc, diflihilionis, etc, usqite inCiirsiirum.
quam auclorilale (57) primaliae in eumdem archi- Dalum Lalerani, xvi Kal, Juiiii,pontificatusnostfi
episcopumpromulgasti (38), suspendendo (39) ipsum anno quinto decimo.
ab officio meiropolitieae dighilalis pro eo quod ad XLYI.
tunni vocalus concilium (40) accedere non Curavit, EPISfcOPO MOTHOMENSI»
nec pro se aliqiienvresponsalem idOneumdeStinare, De resideiitia cdnonicoruin<
de comiivunifralruni nostrorum (41) consilio sen- (Lalerani, v Id. Maii.)
tentiam ipsam ralam habenms et usque ad satisfa- Proposuistis nobis in nostra piieseniia constiliilus
clionemidoneam praecipimusobservari; hoc ad cau- quod licet canonici tui suarnm percipiant reddiius
telam expresso, quod lis coram nobis liOh de pri- praebendarum, ab ecclesiaeohsequio se subducuuij

pfionis adminiculo elidere tentat Burdegalensis quidem haec npotevovTx; suos et primaies ut Nii-
arcliicpiscoptis : Civiiaiein cujus ecclesioe preaest, inidia el Manritania Sitifentis in cod. Can. Eccles.
licei colonia fuerit, ejusdem juris censeri poluisse, g Afric. c 17, et MV)T/>O7TO).ITK? disiinctos habuit,
ac Biiurigum; quoe sibi privilegia et ornanienla qiiibus 'Ejrto-zoirotftpcvipiirara IVsfn|(KV in epislola
sicuti RoiivaConstanlinopOliet aliis civitatibus dare ejusderii concilii ad Ccelestiiium papam 1. Di-
debuit l.~i De jtire Ital. urb. Constaminop.; C. camus igitur plurium imperio, unius poiesta-
Theod. 1. i, G. De privil. urbis Constantinop.; tem pracferri debere. Ut enim Lugdiineiisis sub quo
1. i, vi et vu. De eensibus, K«t TJJVviav 'iouo-TivtKvou coiisiliunv Matisconense celebratum c. 20 ej'usdem
5roy.1vSystv T6 SixKtovt'n; Kuvo-ravrlvovnoisa^iil in quaiuor Lugdunenses (adde Maximanv Sequano-
concil. Epbes. c. 59, 6 iii Trullo. Nec obstat deno- riim) quiis olim solus proconsul administrabat, pri-
nvinatio facta a Nicolao papa, nec deeisio Boetii, mam habet; sic elunus primas Bilurigum exploso
cum in dicto c. CoiM/«esiussuae sedis menlio facta altero in uiplici Aqiiitania consiiiui debel ul ad
non fueril, et res inter alios acia lvemiiiinocere simililudincm palriarchae Anthiocheni TH:Kvarola-.a;
debriat, BOetiiqiie decisio solo nupuSifyi hon rei St6tx«5-£M; i%'j.ayovomisso Thema qui diciiur Tyri
veritaie aut sehatusconsulii auciorilaie niialur. jrjswTofy/ovof c. 14, coiicil. Cbalced. a meiropoliiis
Postreino libera voce sibi hanc epistolam miniine soius patriarcha convenialur, el ab eodem formaue
obesse profiteiur, ulpofe quoe privati et allerius et dimissoriae ttt\)iiup.evtx.iy.ai uvitri.rty.ai ex Iriplki
praesulis Bufdegaiehsis abdicationem ad iempus Aquilania jreianlUr.
prae se feral, licet corifirmalio super jure primatiae (57) Auclorilate, c Si episcopus 18, q. 2.
(de qua quaesiio) vires suas non commiserit. Quae (38) Vide infra epist. 150 et iib. xvi, epist. 65 et
oinnia peiiurbato naiurae ordine praecepit Iiino- 1.1 GttlliceChrisl. pag. 174.
centiiis III iii.hac episiola et lib; xvi, episi. 6, et (59) Siispendendo, C Si quis et seqq. ead. di-
Gregorius noniis in diclo c. ult. De dilaiion., ctc, C siinci.
' venerabiiis de dolo et conlum. et in c. humilis De (40) Concilium provinciale, c. Sicut olim De ae-
majoril. et obedient. siculi Honorius teiiius con- cns. ei dcniintiat. quod placet per singulas'provin-
troversiani de primalis inter ToleiariuiiYet Braclia-' cias bis iu anno lieri propter Ecclesiie causas el
riensem archiepiseopos in Hispahia v. Coram De altercalionum solulioncs c Propter 18 , distinct.
reslit. in integ. pontif. opt. max. Urbani VIII judi- K«).oif zyjiv EOOEEV iv.axizov ivtavrov vuxk Ittao-rwi
cio examinauda reliquere, ac, landem aliqttando enapyiav §1; TOOIVovifcuvoSoufyivzaQat.ex concilio
decidenda est quaestioex vestigiis Alexandri papae Nicaciioc S el c. 9 concilii Aulioclieni. Quoniam noii
tertii, qui, idum Cahluafiensis et Eboraeensis ar- oportet nc-gare audientiam roganli c. Si episcopus
chiepiscopl sibi primalum Angliae vindicarerit, 11, q. 2; scd in Gallia per triennii spatium solum
prohibitionis litteras ad peiitionem Ganiuariensis indicitnr ex ordinatione regia Blesensi c. 10 et 14
(qui primatum ohtinuil) Eboracensi direxit c. i, ul secundum ea quae dicunlur c. In singulis de staiu
liie pendenle nihil iniiOveiur, ill scilicel sacrae monach.
noAiTftaj-ordo ccclesiasliciis rile servelur. Nec (41) Fratrum nosirorum Narbonensis ex diclo c.
enim iu eadem provincia.plures.patriarchae, ut me- Conquesius 9, q. 5, qui sub imperio Visigoihoriini
iropolitae constitui deheni, sed unus e&pxos §iot-t«- toletani archiepiscopi conciliis ex mandalo cum suf-
o-Etafex concii. Chaiced. c. 9 el 17. Naiii e'ibliiii (si fragaiieis interfuit c. Inter 10, q. 3 et Conc. Tolet..
sacra Chrisiianorurn ritibus irreligiosiscohlamiiiare Nigerius Narhonensis melropolitanus cum provin-
datum est) sacrificuli daemonum, qui oemulaiionis cialibus subscripsit, ita ul pudere eum non debeat
desiderio Dei sponsanvsuspiciebanl «p^te/ssababuere D r si Bituficensi archiepiscopo vero ac legiiimo pri-
ut patet ex V. I. Divionensi. mali nvorem gerat, Tolosanum quoque aiitistileiii
MtTpaj-lv hpyaBiy&p-aT6CMJJSS Y.COMTTTSI frairuni nonvinecOntineri putarim , cui jus mciropo*
XOVSOVKXTO; un&yuo,elc, iiloe dedit Joannes papa XXIIcum antea suffraganeiis
iepiattupyjriyov,Svo-aeS-h; esset archiepiscopi Narbonensis. Nam in heueficiis
Quo.dsi quis astruatplures prinva.iesdari ex Eva- divisis babet quis eadem jura, quae habebal in inte^
giio Hisior. Occles.lib. iv, c. 11, ToO?TMVKO),SO>V gris, Franc. de Pavinis apostilfa in extravag. a:!
'EKia-ximovc snztrBt>.t.Respondeo aposthlalus : Continebunlur et metropoliiae seciuniae
TOIJiSioi;'E%i/.pypig
metropolitaiios ut loquar cuin Hlncmaro epist. 6 , Narbonensis et Augustas Ausciorum in Novempopii'
e. 5, primates mufiolies insacris canonibus appel- lania seiijertia Aquitania, sub qua, non sub secunda
lari, ul in c. 1, 7 et 9, q. 5. Metfopolitanus prima- ut in Cliroiiico Isidori, "Tolosam primoeva aiate Eti-
tis curatn suscipit, etlii 1. Decefnimris C. Desacros. clesiaecomprehensam fuisse comperimus ex Severo
Ecfcles.privilegium inetropolitahuih'vefpairiarchi- Sulpilio archiepiscopo Biluricensi. Verba facluriis
cum-dicilur, secundum. qnae eleganter Zonaras ad coram vobis Aqnitanis niundis el polilis in homilia
^'c.lHP?can- Tiv£f f*£V [ouve^p^ouf ToivStotxyicTSwv,ad Tolosates, qui etiam itmndi usqtie in bunc diein
touf MaxpiapyjxsEtvatyafftv, akloi Ss TOU? MSjTf07roAi-tStu T/IOTTKI appellanlur. Quibus nielropolilis addo
T«J. Nec dicendum palriarcbas sive primaies in eorumdenj suffraganeos in prima et seennda (quoe
Ecelesia Orientali ejusdem dignitaiis fuisse qua curta et longa Aquiiania dicebaiur), et in Novempo-
p,oJlebant meiropoliiaui in Eccicsia Afiicana. Si pulania opere et verbo docentes.
 S79 INNOCENTHIII PP. RECESTORUMLIB. XV. 5S0
debilam residentiam in eadem nvinime facienies. A t XLIX.
Nolentcs igitur ipsam ccclesiam fraudari obsequio ARCIIIEPltCOPO AltELATENSI,ETSANCTI JSGinilET PSAL-
serviiorum, fraternitali tnoe per aposlolica scrijrta MODII ABBATIBUS NEMACSENSIS DIOECESIS.
nvandamtis quatenus canonicos supradiclos ad de- De eleclioneabbatis Sancti Victoris Massiliensis.
bitam residenliam in dicta eeclesia faciendam mo- (Lalerani, xn Kal. Jtinii.)
hiiione praemissa per subtraclionem beneficiorum bilecli fiiii G. abbas Sancli Pontii et B. mo-
appellatione remota compellas; nachus procuralores monasterii Sancti Vicloris Mas-
Datuni Laierani, v Idus Maii, ponlificaius noslri siliensis ad noslram proeseniiamaccedenles, poslu-
anno quinio decimo. Iationem ac eleclionem quanvper se ac alios con-
fralres eorunvde abbaie Sancti Siephani Bonouiensis
XLYII.
canonice celebratam ac approbatani a delegaiis a
ARCHIEriSCOPO PAtnACENSI , ET EPISCOPO AMICLENSl.
nobis judicibus asserebant, postulabant aucloritaie
Adoenus dicanum Mothoniensem. apostolicaconfirmari, plurinvaset diversorumlitteras
(Lalerani, v Id. Maii.) deprecalorias exbibenles, quarum iniervenlu pro-
Yenerabilis fraler noster Molhoniensis cpiscopus movere petitionem proposilam cum inslantia nilc-
nobis denunliando monstravil quod decantis suiis, B ; banttir, qui nobis dehfum eorum petitionem non
qui reatu perjurii et adulterii pubiice irretitur, in admiiieniibus in hac parle, cum Iratres ipsos, etsi
quosdam mOnachos et presbyteros injecii mauus supcr hoc zelum Dei, non lamen secuudum scien-
lemere violentas, commiliens proeler haec talia quae liam, noverimus habuisse, porrexerunt alias liiteras
canonicam correctionenv exposcuni, et licel super cbntiiientes quod dicii monaslerii fratres duas ele-
liis diclus decanus admonitus cxstiterit sjcpltisab clionesseu nominationes eodem lempore suecessive,
eodeih, ex eo lanien excessiis prOprios aliqualehus tamen canonice ac concordiler, celebraranl, unain
non correxil, sed extrema ipsius deleriora prioribus videlicet de abbale praediclopuram, aliam vero de
poslmbUuin siuit cffecla. Quia vero haec, si vera [Bonifilio]priore Sancli Honorali Arelatensis, viro
siinl, non debemus'clausis oculis pertransire, fraler- utique honesto , bene lillerato; el ad singula cir-
nitati veslraeper aposiolica scripta mandamus qua- cuiuspeclo, condilionem hujusmodi apponenles, si
tenus pariibns convocatis, et inquisila super prae- videlicet abhaiem eumdem non possent forsilan ob-
nvissis et cognila verilate, quod canonicum fueiit tinere. Unde supplicabanl instanler ul cum conditio
appellalione poslposila slaiuatis, facienles quod de- jam exsiarel, eorum a nobis poslulalione super di-
creverilis pcr censuram ecclesiasticanvfirmiterobser- clo abhate repulsa, electionem prioris ipsius confii-
van. "I mare misericordiler dignareinur. Eis igltur ct B. de
DalunvLalerani, v Idus Maiij pontificatus noslri Novis quondam monacho el nvajori priori dicti mo-
auiio qu!nto decimo. naslerii ac aliis duobus monachis qui se super hoc
opponebanl eisdenv eleciioiiem ipsani minris cano-
XLVUL nicam asserenies, lum quia de persona minus ido-
AhCHIEPlSCOfcO ET B. ARCIIIDlAtONO, P. CANT0RI TIIISS- nea, lum quia eis absenlibus fueral celebrala, dilectos
SAI.ONICENSIBOS. iiliosnostros Gualahvlituli Sancti Marlini et Petrum
De causa EcclesiceCalidoniensis. lituli Sancta? CaeCiliae presbyleros cardinales con-
(Laterani, xv Kal. Junii.) cessimus audilores. In quorum proesenlia procura-
42) Exposita nobis venerabilis fralris noslri Si- tores proedictiprocessum electionis , sicut diciuin
donicnsis episcopi qucriinonia palefecit quod cnin est superius, proponenles, confirmari praemissam
venerabilis frater noster arcliiepiscopus Larisseims cleclionem cum inslaiuia postulabani. Monachivero
Ecclesiam Calidoniensem de mandato noslro con- praefaii conlra electionenv eamdem quod eis abseu-
cessissel eidem, venerabilis frater nosier episcojius tibus fuerat celebrata, contra personam veroelecti
Dimicensissuper boc ad uostram audientiam appel- JJ quaedam honestali conlraria proponenles, excom-
lavit, sed appcllaiioncm inlerpositain nec per se municalionis sentenlianv a dictis judicibus in se
nec per aiium est legitime prosecutus. Ideoque di- latam ipso jure non lenere diccbanl; lum quia post
screlioni vestrae per aposlolica scripla maiidanms appellationenvad nos legitime inlerposilam lata fuitj
quatenus partibus convocatis audiaiis causam et tuin quia ex tribus judicibus quihus fueral causa
appcllalione remola]fuiecanonico decidalis, facicn- commissa, duo lantummodo processerunt, tertio
ics quod slatuerilis per censuranv ecclesiasiicain qiiod decisioni causaeinteresse volebat per suas lil-
firmiter obscrvari. Nullis lilleris veritati el j'ustitiae teras proteslanle. Conlra quos sie procuratores ex-
pracjudicanlibusa scde apostolica impetraiis. Quod cipiebanl praefali, quod uon lenebanlur imo potius
si nonomiies... lu, fraler archiepiscope, cum eorum non debebanl super bisproedictis monachis respon-
altcro, etc. dere, cunv et onvncs excommunicaiionis vinculo
Datum Laieraui, xv K.it. Junii, poniificatus nostri lenerentur, el duo ex eis nihil habereail cuni 1110-
aitno quinto dccimo. naslerio ipso commune,a quo eossenleniia judicialis

(42) Vide lib. u, cpist. 114.

581 PONTIFICATUS ANNOXY, CHRISTI 1212; 5'2
exclusit, slcut ex lilteris eorunvdem judicum et ie- A , tracta in ipsius ecclesiaehon inodjcumdelrimenlum.
nore senienliae apparebat. Ex abundanti tamen ad Yolentes igilur ecclesiae Philippensis uliliialibiis
praedicta taliter respondebant. Primo, quod ex prae- providere, fralernilali tuoe praesentium aucloriiato
dicia caiisa iion polerat nec debebat obesse quod concedinius qualenusea qnae taliler aiieuaia repc-
eleclioni non iiiterfuerant nvonacbi memorati, con- reris valeas appellalione poslposita legitime revo-
sequcnler ea quae in personam elecli objeceraiit care.
peniius falsa erant, super ipsius honeslale ac ido- Datum Laterani, xv Kal. Junii,pontificatus nosiri
neitate leslimonia plurima fide digna et valde ido- anno decimo qiiinlo.
nea in nostra praesentia offerenles, et confitentcs In eumdemmodumscriptum est pro archiepiscopo
post appellationem judices processisse; quos ea po- Serrensi.
tuisse procedere raiione dicebant quia inlerdicla LI.
fuerat appellalio in rescriplo, elquiain appellationis BALDUINO ARCHIDIACONO THESSALONICENSI.
libello nullum allegabant monachi supradicti grava- Ei confirmat archidiaconalum.
inen, sicutejus seriesoslendebat. Duos quoquepro- Cuin a nobis peiiiur, etc, «sr/«ei>erdticatureffec-
cessisse sine tertio fatebantur, et exeoipsospotuisse tum. Eapropler, dilecte in Domino fili, luis juslis
procedere asserebanl quia mandalum aposlolicum H ' precibus inclinati, arcbidiaconalum Thessaloni-
conliiiebalin finequodsiomnesinteressenonpossent, censis ecclesirc, sicut ipstim jusle possides et
duo exsequi negolium procurarenl, nec sibi reti- quicie, devolioni tuae auclorilale aposlolica confir-
nuisse poteral judex tertiusul decisioni ncgolii in- niamusel praesenlisscripli palrocinio comiiviiiiimus.
teresset in exsecutionis mandati apostolici projudi- Nulli cigo... confirmationis, ctc, usqtie incur-
cium et tam grave ipsius monasterii detrimentum, surum.
cum res videlicet talis esset cujus dilalio ipsum DalunvLalerani, xv Kalend. Junii, pontificalus
inonasterium in confusionem maximam adducebat. nosui anno decimo quinlo.
Quod iidenv procuralores ralione mulliplici oslen- LH.
dere nitobantur, asserenles qnod et hoc ipsum RADULPHO THESACRARIO CITRENSl.
fueral praesentecapilulo a quibusdam fralribus sa- Ei confirjmatthesaurariam.
nioris consilii coram dictis judicibus proposilum et Juslis petentium desideriis, etc, usque effcciupro-
pelitum, ue ab eis decisio causae ac ordinatio mo- sequenle compiere. Eapropler, dilecie in Domino
naslerii differrelur, sed secundura quod eis erat fili, luis justis poslulatioiiibus inclinali, thesaura-
injunclum., reformalioni dicti monasierii celerius ,„ riam Citrensis ecclcsioe,sicut ipsam jusie possides
providerent. Unde ipsos asserebanl non lam volun- ci quiele.devolioni tuoeauctofitaie ajvostolica,elc,
iarios quam coactos ad supplicatiohem capiluli-pro- usque incursuruin.
cessisse. Nos igilur his et aliis quaenohis fideliter Daluni Laterani, xv Ralend. Junii, pontificalus
relaia fuerant ab eisdem cardinalibus inlelleclis, nostri anno dccimo qiiinlo.
per aposlolica vobis scripla mandamus qualenus LIII.
caeieris capilulis quae in senlenlia judicum conii- ARCIllEPISCOPO THEBANO ET DAVALIENSI EPISCOPO, ET
neiitur in suo robore duraturis, summalim el. sine ILCANO. DAVALIENSI.
omni judiciorum strepiltr inqtiirenles de electlone Vl cibbatesGrteci obedianlarchiepiscopoCorinlhieiui.
solliciie veritatem, si eam invenerilis canonice de (Lalerani, XIIKal. Junii.)
persona idoiifes"celebraiam, nonobstantibus his quae Ex parle venerabilis fraires nosiri Corinlhicnsis
saepediclimonachi opponebant, ipsam sublalo cu- artiiicjiiscopi fuit propositum coram nobis quod
jtislibet contradiciioivis et appellationis obstaculo abbates GraeciCorinibiensis dioecesis debilam sibi
confirmetis. Alioquin de alia persona idonea ct ho- obedicniiam et revcrentiam, supcrbiae accensi sjiiri-
nesta eidem monaslerio faciaiis aucloriiate aposlo- tu, nonimpendunt. Quocirca praesenlinm vobis au-
lica iiifra quadraginta dies per eleciionein canoni- jg. ctoritale mandamus qualenus abbalesj'am dicios ul
cam provideri; inandatunv aposlplicum taliler ipsi archiepiscopo reverentiam et obedientiani de-
imple.luri qttod in novissimo dislrici examinis die bilam impendere non poslponant, moniiione jirac-
dignanvrelributori omnium super hoc possitis red- niissa per censuram ecclesiaslicamsublato ajiji.lla-
dere ralionem. Quod si non oinries... duo veslrum lionis obslaculo compellalis. Quod si uon omues...
ea nibilominus exsequanlttr. duo vestrunv, etc
Dalum Laterani, xu Kal. Jtmii, ponlificatus noslri Dalunv Laleraui, xu Kal. Junii, poutiliculus
aiino decimo quiiuo. noslri anno deciino-quinio.
L. LIV.
PIIILIPWSNSIAUCIIIEMSCOPO. CLERO ET PCPULO NAZAROCE.VSI
:De revocundisalienalionibns. _Utobediant episcopoSidoniensi.
(Laterani, xv Kal. Junii.) Cum episcopatus vesler sii pasiorali sollicitudine
Proposiiisti nobis in noslra praescntiaconsliluius destilutus, eum vencrabili fratri uosvro Sidoniensi
quod iioiiniillaepossessiones et ali.abona ecclesiae tuae episcopo dnximus commiltenduiniiijungeiiies eidem
perpraecessores luos et alios minus legiliniesuul dis- ut ea quoespectant ad curam offleii pasloralis vwbi
583 INSOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XY. 58i
vigllanter studeal exliibere. Ideoque tTiscrctionives- j4 cunv omnibus perliuenliis earumdem. Decernimus
traB per aposlolica scripla praeclpiendo mandanuis eiigo ul nulli omnind hommurtv fas sit praefaiam
qualenusei sicul praelalo vestro intendalis humiliter Ecclesiam, etc.j tisqueusibns omnimodis profuiura,
et devote. Alioquin noveritis nos venerabilibus fra- salva seilis apostolicav aucloritate et Patracensis
tribus noslris Tliehano archiejyiscopo et Zaralo- archiepiscopi canOhica jusliiia. Si qna igilur in
niensi et Cardicensi episcopis in niandatis dedisse ut ftituriim, etc.j risr/ue dislrictae iilljoni stibjaceat, ,
vos ad id nionitione pracmissa per censurahv eccie- Cunctis autem eidem iocp, etcj usque praemiaseler-
siaslicain appelalione remola compellant; nai pacisiiivenianl. Amen.
Datum Lalerani, xu Kal. Junii, nonlificalus nos- DatnnvLatcrani per manum Joannis Sanctae Ma-
tri anno decimo-quinlo, riae in Gosmidindiaconi cardinalis, S. R. E. can-
Superhoc scriptum esl vi eumdem fere modtim cfllarii, xm. Kalend.. Maii, indictione xv; lncarria-
Sidoniensi episcopo, vsque duximus commillertdum:, iionis Domiiiicaeanno 1212, ponlificatus -vero Do-
fraternitati luceper apostolica seripla mandanies nviniInnoceivliipapae III anno decimo quiiitOi
quatenus ea qtiaespectant ad curam officiipastoralis LVL- '.
gregi tibi commis-iovigilanler sic sludeas exhibere WILLELMO rHILIPPENSI ARCHIEPiSCOPO, EJUS0.UE SbC-
ut magis comprobetis "prodesse in omnibus quam B I CESSORIBUS CANONICE SUBSTITUENDIS INPERPETUUa.
pracesse. c , Recipitur sub proteciione sedis, aposioticcv.
Super hoc scriplum est in eunidem fere modmn (Lalerani, xi' Kal. Junii.)
Thebatw archiepiscopo,el Znraloniensi et Cardicemi Si humilitalis exemplum studueris imiiari, sacro-
episcopis, usqne iniendant humiliier et devote. Quo- sanciae RomanocEcclesiae' livatri tuae revereiuiaiii
cirea fraternitali luaeper aposlolica seripta proeci- et obedieniiam impendendo; sicut Pbilippciises
piendo mandamus quatenussi dicti tlerns et popu- Aposiolus exhorlalur : Hoc, inquiens, invobis
ius quod mandavimiis neglexerint adimplere, exhi- sentiie quodei in Christo Jesu, qui pwtriin fornia Ba.
bereipsi episcopo revcreiuiam et obedienliam con- esset, non rapinam arbiiratusesse se cequalem Deo,
temnenies, vos eos ad id nionere diligenliiis el in- exindnivitse formam servi accipiens, factus bbeiiieiis
ilncere procurelis, et si opus fueril, per censuram mijue ad mbrlem, morlenvduiim crucis., absque:
ccclesiaslicain appellaiione rOmoia cogatis. Quod dtihio exaltaberis apud euni qui superbis reisisiil,--
si non omnes, etc,duo vesinim, etc humilibus ariiem dat gratiam; propler qub.l
Scriptumest in mmdem fere modum Larissenii exidiavil illum Deits, el donavirilli npmed quod !esl
archicpiscopo. Cum episcopalus Nazaroeensis sit f. supcr omne nomen, ui in noniine Jesii omiie genu
paslorali, elc, usque slndeatexliibcre. Qtiocirca fra- fteciatur ctelesliumj lerf&strium et infer.ndriim.i
ternitali tuaeper apostolica scripta maiidamus qua- tjtiia Dominus Jesus est in gloria Dei Patris
tenus ipsi episcopo fralerna charilaite assistens, non [piiilipp. ii.). Hane igittir formam doclrinoe
permillas eumdem super diclo episcopalu ao aliquO quain Apostolus iradidit Philippensibus tu eortim
molestari. faclus antistes diligenter pbserva. ne ab Obedienliae
LY. bono, ad quod nuper Philippensis Ecclesia est re-.
JOAN.EPISCOPO MOTUONJENSI, EJOSQUE SUCCESSORIBUS vers.ij de caetero averiatuf, memor sempef illiiis
CANONICE SUBSTITUENDIS 1NPEItPETUUM. graliaespccialis quam libi dignanter impehdimds,
Iiecipitur sub proieclionesedis apostolicce. cum a Nazarocensi Ecclesia le iranstulimns ad
(Laterani, xiu Kal. Maii.) meiropolinvPhilippensem, teque propriis manibus
Cum a nobis petiluri elc, usque perducatur consecravimus in' pontificem, ;et paliio insignivi-
effecluin. Eapropter, venerabilis in, Christo frater mus, pontilicalis videlicet ofucii plenitudirie, irl"
episcope, tuis justis posttilationibiis clementer an- ivihil libi ex aliqua parie ilesit qtiod ad meifopo-
nuiinus, et Mothoniensem eeclesiariv,cui, Deo au- lilicam peiiineat dignilatenii Quia vero, vene-
ciore, proeessedignosceris,:sn'b beati Peiri elnostra j) rabilis fraier in Chrislo,- nbs suppliciter cxorasli
proleciione suscipimus et praesentis scripti privile- fit eamdem Philippensehv Ecclesiamj ctii Deo
gio communimus, staluenles et quascuiique pos- aiicloreproeesse dignosceris, dignareinufaposlolici
sessiones, qtiaeciinquc bona eadem Ecelcsia,-etc, privilegii muniniine roborare > nos luisiristis postri-
usque illibata permarieanl, in quiluis liaec,clc, laiionibus annuenteSjCam sub beaii Pelti el nosira
usque vocabulis. Locum ipsunv in quo praelata Ec- proteciione siiscipimus el praeseutis sciipti' privile-
clesia sita est ciiin oinnibiis perlinciiliis suis, gio communiiivus, slatuenles ul quascunque posses-
ecclesiam Sancli Georgii cunv pertirientiis suis, siones, quaecunqiieboua eadem Ecclesia, elc, utque
ccelesiam Sanciae Annaecuni omnibus periinentiis illibata permancant, in quibus boecs elc, usque vo-
suis, possessiones vallis Moiboniensisel de Valeio- cabulis : Iocum ipsum, etc, usquepeiiinenliis suis ,
qv.e, possessiones de Corseval cum peiiiiieiitiis suis, casale quod diciiur Candaca euni oinnibus pefliiien-
cafealequod vocalur Miquelis, casaie quod vocafur tiis suisj abbatias, piscaturas, ierra-s et virteas quas
Miirmura cum omnibtis pertiheiuiis suis possessio- liabcl apnd Chrysopolim, casale quod dicitur Slravo,
ncs de Asagora, dc Aldesequi, de Niclines, de Lc- casale quod dieitur Pravicaresla, casalequod dicitnr
voudist, de Escaminges, dcBoucbam ei de Lestaroiiai domus qiiai dicilur Plalon, casale quod dicilur Ca-
KSK PfiNTItntUTITS ANNOXV. rilRIS.Tr 1212. RSK
resia, cunv omnibus perlinenliis suis, ecclesias quas A postulationibus aiinusnles', eam sub beati Pelri et
babet in casiro Chrislopoli. Episcopatus quoque nosCra proleclion.e suscipimus et praesentis scripti
mferius adnotandos Ecclesiaetuae metropolilico jure privilegio comnvunimus, slaluenies ut quascunque
subjeclos libi tuisque successoribus nibilominus con- possessiones, etc, usque illibata permaneant. Palleo
firmamus, videlicet Eieulheropolim , Casiropolim , vero quod libi ex aposlolicae sedis benignitate con-
Polistrios, Vilikios,Morenos. Palleo vero quod libi ex lulimus infra luam ecclesiam ad missarum solemnia
aposlolicaesedis beiiignilale conlulimus infra tuam uli memineris iis diebus, videlicet Nativitale Domini,
ecclesiam ad missarum solemnia uti memineris bis festivitate prolomartyris Slephani, Circumcisione
diebus, videlicet Nativitate Donvini, festivitaie pro- Domini, Epiphania, hypapanti, Dominica in ramis
lomartyris Slepbani, Circumcisione Domini, Epi- palmarum, CcenaDomini, Sahbato sanclo, Pascha,
phania, hypapanli, Donvinicain ranvis palmarum , feria secunda post Pascha, Ascensione, Penlecoste,
Coena Domini, Sabbato sanclo, Pascba, feria se- Iribus feslivilalibus beatoeMariae,nalab' beati Joan-
cunda posl Pascha, Ascensione, Pentecoste, tribus nisBaptislae, solemnitatibus omnium aposiolorum,
feslivitalibus beatae Mariae,natali heaii Joannis Ba- commeraoratione Omnium sanctorura, dedicalioni-
plislae, soleninitalibus oinniunv apostolorum, com- bus ecclesiarum, consecrationibus episcoporum,
memoratione Omnium Sauclorum, dedicaiionibus B * ordinationibus clericorum, ecclesiaeluae
princlpali-
Ecclesiarum, consecralionibus episcoporum, ordi- bus festivitatibus, solemnitatibus beatorum Theo-
oationibus clericorum, ecelesiaetuae priiicipalibus dori Stratilatis et Theodori Tyronis martyrum, et
festiviialibus, et consecrationis tuae anniversario consecrationis tnse anniversario die. Adhaec.ipsi
die. Jura quoque ac bona ejus, dignilales et liberta- Sarrensi metropoli suam provinciam confirmamus.
les ipsius, nec non anliquas et rationabiles consue- Jura quoque ac bona ejus, digniiates et lihertates
uidines auctoritate aposlolica coiifirmainus, et tam ipsius, nec non anliquas el rationabiles consueludi-
tibi quam eidem ecclesiae firma et illibata manere nes auctoritate apostolica roboramus, et lam tibi
sancimus. Coeineteria quoque ecclesiarum earumque quanv eidem ecclesiaj iinna et illibata manere san-
beneficia, etc, usque censura canonica compescatur. cimus. Ccemeieria quoque ecclesiarum earumquf?
Prohibemus insuper ne presbyleri capellani eccle- beneficia nullus haereditario jure possideat. Quod si
siarum, elc, usque irrilum habeatur. Prohibemus quis facere contenderil, censura canoiiica compe-
insuper ne inlerdiclos vel excommunicatos tuos , scalur. Prohibemus autenv ne presbyteri capellarii,
etc, usque oporteal Iigatum absolvi. Decernimus elc, usque irretitum habeatur. Probibenvus insupcr
ergo ui nulli omnino hominum, etc., usque usibus f ne.interdictos vel excommunicatos.etc, usque opor-
omnimodis profutura, salva sedis apostolicae aucio- teat ligatum absolvi. Decernimus ergo ut ruiili om-
rilate; Si qua igilur in futurum, etc., usque distfi- nino hominum, etc, usque usibus omnimodis pro-
ctae subjaceal. ultioni. Cunclis autem eidem loc.o, futura, salva sedis apostolicae aucloritate. Si qua
etc, usque praemia aelernaepacis inveniant. Amen. igilur in fulurum, etc, usque dislrictae subj"aceat
Datunv Laterani per manunvJoannis Sanclse Ma- ullioni. Cunciis autem eidem loco, eic, usque prae-
riaa in Cosmidin diaconi cardinalis, S. R. E. can- mia aelernaepacis inveniant. Amen.
rcllarii, xi Kal. Junii, indictione xv, Incarnationis Datum Lalerani per nvanum Joannis Sanctae Ma-
Dominicoeanno 1212, pontificaltis vero domini In- riae in Cosmidin diaconi cardinalis, S. R- E. can-
noceniii papae 111anno quinlo decimo. cellaiii, viu Kai. Junii, indiclione xv, lncarnationis
LYII Dominicaeanno 1212, poniificalus vero domini Inno-
ARNULPHO SARRENSI ARCHIEPISCOPO, EJUSQUE SUCCESSO-cenlii papseIII anno quinto decimo.
RIBUS CANONICE SUBSTITUENDIS INPERPETUUM. LVIII.
Recipilur-sub proteclione sedis apostoliccv. GUALTEBO COIUNTniENSI ARCHIEPJSCOPO , EJUSQUE SUC-
(Laterani, VIIIKal. Junii.) CESSORIBUS CANONICE SUBSTITUENDIS IN PERPETUUSI.
Quanto devotius Sarrensis Ecclesia in aposlolicaeII) Recipilur sub proleclione sedis apostolicw.''
sedis obedientia nunc persistit, ad quam nnper esl (Lalerani,xi Kal.Juiiii.)
Domiiiofacienie reversa, tanto propensius eam cu- Quanlo diligenlius etulilius vas electionis et do-
pinms honorare, ut affluenlcm in nobis palernae be- cior genlium Coriiithiornm insiruxit Ecclesiam,
nignilatis affeclum se gaudeal invemsse. Quocirca, sicut ejus ad illos epislolae missaedeclarant, lanto
vencrabilis frater in Christo, luam volentes perso- studiosius el cauiins nos oporlet insislere ut eam in
nam propensius honorare, te ad Sarrensem me- ipsius fornvadoctrinaesub apostolicaesedis magisle-
tropolim ab Ecclesia transtiilinius Thermopilensi, rio conservemus, quae nuper eamdem ad ipsius obe-
tcque apud sedem apostolicam constituium palleo dicntiam revertenlem affluenii benignitale suscepit.
insignivimus,pontificalis videlicel oificii pleniiudiiie, Quocirca, venerabilis frater in Cbristo, propter spe-
ut nibil tibi ex parte aliqua desit quod ad metropo- cialem ipsius Corinlhiensis Ecclesiae charitatem
lilicam perlineat dignilatem. Quia vero no« suppli- tuam volentes rtersonam propensius honorare , pro-
citer exorasti ul camdein Sarrensem Ecclesiam.cui, priis manibus consecravimus in pontificem , el pal-
Deo auclore, proeesse dignosceris, dignaremur apo- leo insignivimus, pontificalis videlicet ofiicii pleni-
slolici privilegii muiiimine roborare.nos tuis juslis tuiline, ul nihil libi cx aliqua parle desil quod ad
PiTROL. CCXVI. 19
 »JS7 INNOCENTII111PP. RKGLSTORUMLIB. XV. C8S
nielropoliticam pertinet digniiatem. Quia vero nos; j± t Nulli ergo, elc, confirnvalionls, etc, usoue iucur-
suppliciter exorasti ul eanvdemCorinihiensem Ec- surum.
ciesiam, cui, Deo auctore, praeessedignosceris, di- Datum Lalerani, x Kal. Junii, pontificalus nostri
gnaremur apostolici privilegii munimine roborare,, anno qtiinto deeimo.
uos luis juslis poslulalionibus annuentes, eam subi LX.
beati Petri el nostra proteciione suscipimus ct prae- TIIEBANO ARCIIIEPISCOPO ET ZARATONIENSI ET DAVA
sentis scripli privilegio communinvus, statuentes ut LIENSI EPISCOPIS.
quascunque possessiqnes, etc, usque illibata perma- Commillitureis qua'damcausa.
neant; in quibus baec,eic, usque vocabulis: Locum (Laterani, xii Kal. Junii.)
ipsum, etc, itsque pertinenliis suis, casale quod di- Yenerabilis fratcr nosler Corinibiensis arcbiepi
citur Enoria, casale quod dicitur Petricia, ctsale: scopus proposuit coram nobis quod eo ad regimen
quod dicilur Palagia, casale quod dicitur Calesmata, EcclcsiaiCorinthicnsis asstimpio, dccanus el cano-
casale quod dicilur Cyrilla, casale quod dieiltir Snc- nici ejusdcni ecclesiae obtinuerunt ab eo callide
chyna, easalequod dicitur Sorados, casalequod dici- circumveuto mcdielalem omnium deciinarum mo-
tur Lavenicia,casale quod dicilur Clenna,casale quod nasieriorum ct papatuum iu quibus tres monachi
dicitur Sarnian, casale quod dicitur Crata , casalei B I vel pauciores moraiiliir sibi, salva lamen sedis
qtiod dicitur Quarrala, el casale quod dicilur Sati- apostolicaeaucloritate, concedi. Yerum quia ex
dyca, cum omnibus pertineiiiiis cornmdcm. ftpisco- coucessionc hujusmodi dictus arcbiepiscopus se
palus quoque inferius adnotandos Ecclesioetuaeuie- sentii ciiormilci' essc Iaesum, nobis luunililer suj)-
tropolilicojure subjcclos libi luisqtic successoribus plicavil ut supcr hoc ei providere misericordiler
nihiloiniiiusconfirmamus, videlicet Ceplialonensem, dignarcmur. Quocirca fraiernilati vestrae per apo-
Jacinl. Damelani. Malavesia,Argos, Gilas cl Gime- slilica scrijila inaiidannis quateuus vocatis qui fue-
itcs. Palleo vero quod tibi ex aposlolica;sedis beni- rint evocaudi, et iuquisiia super liis el cognila
gnitaie conUiliniusinfra luam eccfesiant, etc, usquei vcriiatc, quod canonicum fuerit appellatione post-
solemnilalibus bcatorum Theodori el Slralilaiis posita staiiialis, facicnies quod staiuerilis per cen-
mariyrum ct consecrationis iuse annivcrsario die. sinani ecclcsiaslicam firmitcr observari. Qttod si
Ad baec,ipsi Corintbieiisimetropolisuaiii provinciam non oiniips, etc, riuo veslrum, clc.
coiifirmamus. Jura qnoque ac bona ejus, digniiales Datuni Laicraui, xn Iiaiend. Junii, poulilicaius
et libertaies ipsius, nec non anliquas ct rationabi- nostri anno decinio.quinto.
les consuetudincsauctorilate aposiolica roborainus, , LXL
G
el tam tibi quam eidem ecclesiaefirnia el illibala ARCItffipisCOPOPATRACENSI ET AMICLENSl EPISC0P0.
inaiiere saiicimus. Ccemeleria quoque ccclesiarum, Ul suffragunei [Corinihicnscsobecliaul suo arcliie-
earumque beneficia, elc , usque censura cauonica piscopo,
compescalur. Prohibcmus auieiiv ne.prcsbyicri ca- (Laterani, xv Kal. Junii.)
pellani, etc , usque irritum habealur. Proliibemus Cum vcnerabilein Iratrcm iiosiruin Corinibien-
insuper ne inlerdiclos vel cxcomnitinicalos, eic, sem arcbiepiscopuin ad jirtipria ciim gratioc nostrae
usque oporteal ligatunvabsolvi. Decernimus ergo tit pleniiudine reuiiiiainus, veucrabilibus fralribus
nulli oinnino hominum, etc, usque usibus omnimo- noslris suffraganeis ejus nosiris dedimus liiieiis in
dis profuiura, salva sedis apostolicaeaiicloiitalc. Si praeceptisut eidem lanqiiam nietropolilano stio de-
qua igitur iu fulurum , etc, usque districuu subja- bitam obedieiiliam et rcverenliani impendere non
ceal ullioni. Cunciis autem eidem loco, etc, uscjue OHiiltani. Quocirca fralerniiati vesirae per aposlo-
praemia celernaepacis iiivenianl. Amen. lica scripta maiidamusqualeiius si dicli suffraganei
Dalum Laierani per nianiim Joannis SanciocMa- prxceplum nostrum ncglcxerinl adiiuplere, vos eos
riae in Cosniidin diaconi cardinalis, S. R. E. cancel- ad id monitione praemissaper censuram ecclesiasli-
larii, xi Kal. Junii, indiciione xv, Incarmuionis D [ cam appcllatione remota cogaiis.
Doniinicoeauno 1212, ponlilicatus vero domini In- Daium Laterani, xv Kal. Junii, ponlilicatus no-
uoccnlii papie III anno quinlo decimo. stri aiwiodecimo quinto.
LIX. LXII.
JiCOBO ARCIUDIACONO CORINTHIENSI. CAPITULO CORINTIIIENSI
Coiifirniatei archidiaconatum. Ut obedianlarchicpiscoposuo.
(Laterani, x Kal. Junii.) (Laterani, xv Kal. Junii.)
Cum a nobis petitiir, etc , usque perducalur effe- Cum venerabilem fratrem nostruni Coriniliieiisem
clunv.Eaproplcr , dilccte in Domino fili, tuis justis archiepiscopumad propria cunv gratise nostra ple-
poslulaiionibus graio concurrentes assensu, arcbi- niuidine remitlamus, universilati vcstrae per apo-
diaconalum Corintbienscm, quem per venerabilem stolica scripla \ proecipiendp mandanuis qiiaienus
fratrem nosirum Corinlbiensem arcbiepiscopum es eidem lanquam arcbiepiscopo vestro debitam obe-
canonice asseculus, sicut ipsum juste possides et dientiam el revercntiam impendere procuretis.
quieie, devolioni luav aucloritale aposlolica confir- Alioquin noverilis nos veneiabilibus fratribus no-
niiiiiiusci prajseiiiisscripii privilegiocoinmuiiimus. stris archiepiscopoPalracensi et Amictcnsicpiscopo
 S89 PONTIFICATUSANNO XV CHRISTI 1212. S&O
in mandatis dedisse ut vos ad id monilione prae-- A , LXV.
nvissa per censuram ecclesiasticam appellalionei NOBILI VIUOGAUFRIDO DEVILLA ARDUINI.
remola compellanl. Ut reslilual bona EcclesiceCorinthiensi.
Datuni Laterani, xv Kal. Junii, ponlificalus no- (Laierani, xv Kal. Junii.)
siri anno decimo quinlo. Cum quacdam casalia, possessioncs, hominos,
Super hoc scriptum est eisdem archiepiscopo etf abbalias, ecclesias, etc, alia bnna Corinthiensis
ephcopo, ut si capiiulunv.ipsum proeceplumnostruini Ecclesiae dicaris non sine tuae periculo animae ac
neglexerii adimplere, ipsi.eum ad id monitione prie-- ipsius praejudicio retinere, nobililalein luam, mo-
missa per censuram ecclesiasticam appellatione re- nendam duximus et horlamur, per apostolica lihi
mola compellanl. scripla nvandanles qualenus iilius inluitu qui libi
manus suas inagnificeampliavif, ac pro reverentia
LXIII. beati Petri et nostra, venerabili frairi nostro Co-
EPISCOPO DEJACINTHO. rinthiensi archiepiscopo restitucns ipsa bona, et
Vl obedial eidem archiepiscopo. compellens ad restitutionem debitam alios potestale
libi tradila detenlores, eumdein arcliiepiscopum et
(Laterani, xv Kul. Junii.) *
B Ecclesiam suae curoe commissam laliter coiitra im-
Convvenerabilem fralrem nostrum Corinthienscm pugnatorum maliliam protegas et defendas quod
archiepiscopum ad propria cunv gratiae nostrae ple- ipsa Ecclesia sub tuo palrocinio ab iiicursibus
nitudine reniiltanius, fralernilali luae per aposlo- Iiosiium conquiescai, el lua exiiiile prudenlia possit
lica scripta mandamus, quatenus eidem tanquani non immeriio commendari. Alioquiii venerabili-
metropolitano luo debilam obedientiam el reveren- bus fratribus noslris Tbebano archiepiscopo c.t
tlam impendere non omittas. Alioquin noveris nos cpiscopo el dilecto filio decano Davaliensibus de-
venerabiii fratri noslro episcopo Cephaloniaeet di- dimus in mandatis ttl le ad id monitione pracinissa
.ectis filiis archidiacono el magislro L. canonico per censuram ecclesiasticam appellatione reuiota,
de Andrevilla in mandaiis dedisse ut le ad id mo- ju-stilia mediante, compeliant.
nitione praemissa per censuram ecclesiasticam ap- Datum Latcrani, xv Kal. Jtiiiii, pontificatus 110-
pellatione reinola compellant. slri anno decimo quinto.
Datunv Laterani, xv Kal. Junii, pontificatus no- Ineumdem modum scriptum esl super lioc eisdem,
stri anno decimo quinio. usque non immerilo coniniendari. Quocirca discre-
Scriptum est super hoc eisdem ul si diclus episco- lioni veslr;e per apostoliea scripla inandamus qua-
pus de Jacintlio quod mandalum est ei neglexerit tenus si diclus nobilis mandatum noslrum ncgiexe-
ndimplere, ipsi cum ad id moniiione prcvmissaper ril adimplere , vos eum ad id nioniiinne prsemissa
censuram ecclesiaslicamappetlalione remola compel- pcr censuram ecclesiasiicam appellatione remota,
lanl. Quod si non omnes, etc, tu ea fraler epi- justilia mediante, cogatis. Quod si non omnes, etc,
scope, cum corunv altcro, etc. duo vestrtim, etc.
LXVl.'..
LXIV. NOBILI VIRO0. DEROCCA.
EPISCOPO CEPHALONI.-E. De eodem.
Super eodem. (Lalerani, xv Kal. Junii")
Cum quaedam casalia, possessiones, hnmi-
(Laterani, xv Kal. Jiinii.) nes,elc.,u< supra,usnue non imnicrito commendari,
Cunv venerahilem fralrem nostrum Corinihien- AIi(>qninvenerabilibus fralribus nostris Thebano
sem arcbiepiscopum, etc, ut supra in eumdem nio- arcbiepiscopo et episcopo el dileclo filio decano
ium.usque impendere non omittas. Alioquin nove- Davaliensibus dedimus in mamiatis ul le ad id nio-
ris nos archiepiscopo Patracensi et archidiacono et 0j) niiione praemissa per censuram ecclesiasticam ap-
magislro L. canonico de Andrevilla in mandaiis pellatione remoia, juslitia medianle, coinpellanl
ledisse ul te ad id monilione praemissa per censu- DaliimLaierani, xv Kal. Juitii, jvontificatusnosiri
ram ecclesiasiicam appellalione remola compel- anno decimo quinlo.
lani. Ineumdem modumscriplum est super hoc eisdem,
Dalum Laleram, xv Kal. Junii, ponlificatus no- usque non immerilo commendari. Quocirca discre-
slri anno decinio quinlo. lioni vestrae per apostolica scripta mandaituis qua-
ln eumdemmodum scriptuni esl eisdem. Cum ve- tenus si dictus nobilis, etc, usque in finem ul in
.lerabilem, etc , usque non omillal. Quocirca dis- vrcecedenliconclusione.
cretioni vestra? per aposlolica scripla niandamus Lxvir.
quater.us si dictus episcopus prseceptum nostrum SANCT^E MARI,£ INREGULA ETSANCTI PAULI ABBATIBUS,
neglexerit adimplere, vos eum. ad id monilioiie ET PR.EPOSITO IMOLENSI.
proemissaper censuram ecclesiaslicam appellatione Judicessceculares non possecognoscerede decimis.
anl posita compellalis. Quod si non omnes, eic, lu (Laterani, xKal. Junii.)
ea, fraier arcbicpiscope, cum eorum altero, etc. Dileclusfilius prsepositusNonantulanus iransmissa
S91 1NN0CENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 5SS
nobis conquesiione monstravil quod cum venerabi- A Ajecertint, et comminanies ipsunv inlerficere assere-
lis fraler nosier Muiinensis episcopus possessores banl quod pro nnllis litteris vel mandato episcopa-
et colonoslerrarum de Seneida, quarunv decimaead lum prcedictumeiaiiquatenus resignarent, qnamdain
Noiiantulanam plebem pcrlinere noscuniur, super insuper praeter ha:c delinenlcs in Armiro cum suis
solutione decimarum ipsarum coranv judicibus sae- peiiinentiis abbatiam quanv nos duximus cidem
cularibus convenisset, idem conlra pracfalum epi- episcopo concedendam. Propler quod idem cpisco-
scopum super hoc ad dileclum filium abhalem pus faclus pauper etad exlremam deduclus inopiam,
Sancli Slepliani el conjudicem suuni noslras litteras exsul ab cpiscopatu suo compellehalur et adhue
impetravit : qui praefalis judicibus inhibere cura- coinpellitiir mendicarc Verum cura venerabilis fra-
runt ne in negotio ipso procederent, cum liujus- ler noster Atheniensis archiepiscopus el conjudices
niodi causa ad forunvsseculare minime perlineret. ejus delegatia nobiseumdem episcopum causa rei
Sed nvenroratijudices, eorunvinhibitione contempta, servandaein possessionemcastri praedieli et perii-
homines supradictos in decinvarumsolulionem sen- nentiarum ipsius ac casaliunvomnium et possessio-
tentialiiei condemnarunl. Quocirca discretioni ve- num ad ecclesiam Cardicensem pertinenlium indn-
strae per apostolica scripla mandamus quatenus si xissent, fralres ipsos,quiaconlumaciler resislebani,
est ila , senlenlias a saeoularibus judicibus super re B exconvmunicationisvinculo innodarunt. Cunvaulem
spirituali conlra sancliones canonicas promulgatas poslmodum dictus episcopus et quidam de fralribus
auctpritale noslra sublalo appellalionis obslaculo Hospilalis coram dileclo iilioBenediclo lituIiSanciae
decernatis irritas el inanes, inhihentes episcopo Susannaepresbytero cardinale, quenv eis in nostra
inemorato et clericissuis neseotenliis a saecularibus praesentiaconstiiutis dedimus audilorem, aliquandiu
jiidicibns super decimis promulgatis ulantur. Quod litigassenl, landem venerabili fratri noslro Neopa-
si non omnes, etc, duo veslrunv,etc irensi episcopo et conjudicibus suis causanv super
Datum Laterani , x Kal. Junii, ponlificatus nostri his commisimus terniiuandam. Qui, sicut praesen-
anuo decimo quinlo. lalaenobis eorum liuerse continebant, legitime in
LXVIil. negotio procedentes,posttrinanicitalioncmpartiu;i5,
ABRATI ETFRATBIBUS SANCTiE MARI^E DEPARVO PONTE latam in fratres ipsos excommunicationis senten-
BRUNDUSIN. rRJSMONSTRATENSIS ORDINIS. liam, quia nolebanl possessiones Cardicensis eccle-
Conftrmat donalionemeis factam. siaeinjuste detentas ipsi episcopo restiluere, coniir-
(Laterani, x Kal. Junii.) nvarunt. Sed ipsi ad eonsuelae fraudis astutias se
Cum a nobis pelilur, elc.usryweperdueatur efsec- Q v-eiientes,cum eodem episcopo pariter venerabilis
tunv. Eapropter, dilectiin Domino filii, etc, usque fralris nostri episcopi et dilecli fiiii archidiaconi
concurrenles assensu, terras, vineas, homines, do- Davaliensisarbitrio se taliter, sicut ex eorum lit-
nvunv, molendinumet aiia bona quaenobilis vir N. leris accepimus, commiserunl quod nisi videlicet
de Sancio Audomaro apud Tliebas et casale quod infra fesluin Penlecosles proximo lunc futurum
dicitur Hcrmocaslrum, pia vobis devotione conces- prolatuin ab cis arbiiriinii observarenl, et ducenia-
sif, sicul ea jusle ac pacifice possidelis, vobis el rum marcaruin poenamquae in compromissostaiuia
per vos Ecciesiaevestrse auctoritate apostolica COE- fueral solverent, el excommunicaiionis praedielae
firnvamuset praesentis scripti patrocinio commuivi- vinculo tenerentur. Implorautibus demum ipsis fra-
inus. Nulli ergo, elc, 'confirmalionis usque ineur- tribus a proefatoNeopatrensiel suis conjudicibus se
surum. absolvi, ac pronviltcniibuspraestilo juramento quod
Datum Litterani, x Kal. Junii, pontificalus nostrii usque ad feslunvPentecosles quod tunc proximo se-
anno decimo quinlo. quebaiur possessiones Cardieensis ecclesiae resii-
XIX. tuerent universas, alioquin datae sententiae subja-
THESSALONICENSI ET PIIILIPPENSIARCIIIEPISCOPIS, ET cerent, ipsi absolventes eosdera, eis ante jnramenii
EPlSCOrO SITIIONIENSI. I praestationemin expensis faclis ab eodem episcop»
D
Scribitui pro episcopoCardicensi. condemnalis firmiter injunxerunt ul fruclus ab ip-
(Laterani, viu Kal. Junii.) sius episcopipromotione percepios ei resiitucre in-
(43) Olimvenerabili fratre nostro Cardicensi epi- tegre procurarcnt.
scopo, cum rediissel posl labores, capliones et an- Qui juramenli religione coniempla, non soltun
gusliasplurimasRomaniam, Jerosolymilaiiillospita- diclas possessionesreslituere noluerunt.verumetiam
lis fratfibus faciente quasdam obtenlas a nobiss excomniunicalionis senteniiam, in quam eos eondi-
lilteras praesenlari super eo quod ipsi episcopalumi lio praemissareduxit, penilus coutenmentes, a divi-
suum cunvcastro Cardicensi el res alias detinentess norunvcelebralionibusliactenus non cessarunl. Ac-
nec restiluere voiunt ei, nec de perceplis a promo- cedenlesigitur ad locum personaljter ipsi arbitri,
tionis suaetempore provenlibus, quos in usus pro- sicul nobis eorum Iilierae reseraruni, lalitcr sunt
prios converterunt, in aliquo subvenire, ipsi earumi utriusque parlis inlelleclis rationibusarbilrati quod
latoregraviler vnlneralo, lurpiler ipsas liitcraspro- teiiiam parlem castri Cardiceusiscum libero introiiu

(45) Vide infra cpisl. 71, SO el lib. xui, episl.120, el lib; xvi, epist. SIS.
 595 PONTIFICATUSANNOXV, CHRISTI 1212/ K34
etexitu suo, proul in inslrumenio confecto exinde3 A . gravia,pericula terra et marl saepius est perpessus,
conlineiur, episcopo adjudicarunleidem; ita quod1 jain non possit ullerius, cxhaustus rebus et affectus
ipsi fralres lotum casirum perficere, munireactuerii angusliis, laborare, praesertim cum quoties novos
amodosuis sumplihus lenerenlur, usunv aquae ci- praeceplores ad partes illas contingit accedere, lo-
sternae consisleiuis ibidem communem episcopo ett lies ipsius angustiaeinnoventur, nobishuniilitersup-
fratribus decernentes. Ecclesiam vero castri ejus- plicavit ul ejus Iaboribuset periculisfinem imponere
dem, eum terrilorio circase certisfinibusinlercluso,, dignaremur. Quocirca fraternitati vestrse per apo-
eidem episcojioper arbitrium concesserunl. Et co- slolica scripta prsecipiendomandamiisquatenusprss-
gniio per tesles idoneos quod domusdeArmiro,quae' diclum episcopum in possessionem rerum petiia-
Yalestino diciiur, fuerat abbalia, ipsam sine cru- ruiiv causa rei servandae auctoritate apostolica
stica adjudicaverunl eidcm episcopo perpeluo pos- inducalis, et induclum tueri per districtionem ec-
sidendam, mandantes ul ipsius episcopi homines,, elesiasticam firmiter procuretis, et dictos fratres ad
cum rebus ablatis eisdem, ei sine difiicultate quali- po3namducenlarum marcarmn in compromisso sta-
bet redderenlur, et.injungentes insuper quod duoi luiam eidem episcopo persolvendam per censurain
niolendina ctinv perceptis ex eis medio lempores canonicam compellentes, eosdem sicut excommuui-
fruciibus et quingenlas libras purgati bombasii re-- B 1 calos faciatis ah omnibus arciius evitari, et ne illi
slituerent ipsi episcopo, cum quorumdam fructuuini qui talia praesumpserunl, de sua valeant malitia
quantiiate. ln fruclibus quoque, quos de lerra ipsiusi gloriari, ipsos ad saiisfaciendumnobis deconteinptu
episcopi a promoiionis suae lempore per indigenasi cuin vestrarum tesiimonio lillerarum ad nostram
locijuratos fralresipsos percepisse conslabat, el ini pracsenliam dirigatis, contradictores, si qui ftierini,
expensis quas eorunvfaciente malitia idem episco- per excommunicalionis sententiam compescencfe»
pus in eundo et redeundo a sede apostolica fuerat Sublato in omnibus supradiclis omni subterfugia
subire coactus, fraire.s condemnanles eosdem, dei appellandi. Quod si notvomnes, etc, duo veslruin
nvedielale usque ad festum Pentecostes proximo ea nihilominus cxsequantur.
tunc futurum, et de residuo usque ab subscquens; Datunv Laierani, vm Kal. Jnnii, poiitificalus no-
feslum Assumptionis beataeVirginis a fratribus ijisi slri anno decimo quinto.
episcopo decreverunt. Ex hujus ergo prolatione ar- LXX.
bilrii moii plurimum fralres ipsi, alterum arbilro- ABBATI ETFRATRIBUS DKLOCEDlO.
rum, episcopum scilicet, inlerficere sunt conaii; Restituitur eis qucedampossessio.
alieri vero ad partes eorum ad proiuiiitiandum ar- (Laterani, viu Kal. Junii.)
bilrium accedenti, quia reprehendil eosdem ex eo Dilectus filius nobilis vir W. marchio Monlisfer-
quod saepefaloCardicensi, qui ad suam justiliam rati sua nt»bisinsinuatione nionstravit quod clarae
prosequendam in feslo Pentecosles ad locunvacces- memoriaepaler ejus, dunv adhuc viverel, monasie-
seral, morlis insidias praepararunt, gravibus prae- rio vestro coenobiumdeCurhiat, quoderal in reguo
inissis contumeliis sunt carceris angustiam convmi- suo prope Tbessalqnicam coiisiiiutum.cum assensu
nati. Caelerum, cum demum ipsijudicesadepiscopi bonaememoriaeSoffridi lituli Sanclae Praxedis pre-
clamores ipsius ad locum personaliter accedentes, sbyieri cardi.nalis, tunc apostolicoe sedis lcgali,
ipsum in possessionenvquorumdam casalium, pos- qtiantum in eo fuit, pro suorum concessit remedio
sessionum, homiiiumet dccimarum, quaeper depo- peccalorum : quod etiain idem cardinalis prout po-
siliones plurium fitle diguorum lestiunv pertinere luil confirmavit. Posimodunvautem dileclo Slio fra-
constabat ad Cardicensem ecclesianv, induxissent, ire P-og.ivvonachovestro cunv quibusdam aliis fra-
fralres praedictinon solum ea in quorum possessio- tribus suis illud vice Locediensis monasterii possi-
nenv idem episcopus per eosdem delegatos inductus dente, cbarissimus iu Christo filius noster Conslan-
exstitit tenuerunt, verum etiam quibusdam aliis tinopolitanus imperator illustris praedictosfratres de
possessionibus et rebus ecclesiae Cardicensis, qna- D j moiiaslerio ipso violenler ejecil. Quia vero dissolvi
rum ipse pacifrcapossessione jgaudebat, per violen- nolumus nec debemus quod in favorem religiouis
tiam spoliarunt, insurgentes cunvarmatorum mul- iaciunv est intuitu pietatis, venerabilibus fralribus
titudine iu delegatos eosdem et ad inlernecionem nostris Philippensi et de Serra archiepiscopis no-
eorum tanv Lalinorum quam Graecorum populum slris damus litleris in mandalis qualenus monaste-
concilanlcs. rium ipsum vobis resiiluere obslaculo appellationis
Qui cum postmodum elapso mense et amplius sublato procurent, conlradictores eensura ecclesia-
eunvdemepiscopum ad noslram audienliam appel- stica compescendo. Nos enim volentes ut ordinis
lassent, suseappellaiioni terminum praefigenles,ipse Cisterciensis religio, quae tanquam vitis abundans
episcopus nostro se curavit conspeclui praesenlare ; palmites suoslonge lateque diiTudit,etvelullucerna
sed ipsi Hospitalarii nec venerunt, nec miserunt non absconsa sub modio perlucide radios claritatis
aliquem responsalem. Propter quod idem episcopus, ostendii, in Romaniaepartibus propagetur, ut oves
praeter alia, passus est damna plurima et expensas. quaede novo suntin ununvreduciae, palrem qui est
Cumigilur saapefalusepiscopns, qui pro ecclesise in coelisglorificent, cum Latinos viderint sanciioris.
tuae jure luendo captioncs, spoliationes, alia quoque vilaeproposilum elcgisse, slatuinius quod pcr vos m-
 tm INNOCENTIIIII PP. REGKSTORUMLIB. XV. SBO
'
diclo monasterio de cseteroserventur Cisterciensis A l LXXII.
ordinis instiiuia, ut lemporibus noslris melius in AltCIIlEPISCOPO
LARISSENO.
paiiibus illis religio Cbrisliana proficiat, elinstitiita EcclesiaDimitriac.commendalurepiscopoCardkensi.
regularia per vos de die in diem el propagenlur for- (Laierani, viu Kal. Junii.)
lius el amplius convalescant. Decernimus ergo ut Venerabilis frater noster Cardicensis episcopus
nulli onuiino limninutn,elc, usque incursiirum. proposuit coram nobis quod lu ad inandatiim no-
Dalum Lalerani, vm Kal. Junii, ponlilicatus no- slrum DimilriacensemEcclesiam cunvsuis periinen-
slri anno dccimoquinlo. liis eidem muliam inopiainpatienli liberaliter con-
Scriptumcsl in eumdemmodumPhilippensiel Sar- tulisti, Volentes igitur factum tuum per le ipsunv
rensi archiepiscopis.DileciusfiliiisnobilisvirW. mar- forlius stabiliri, fralernilati ttioeper apostolica scri-
chio Moiilisferraii,elc,i<soi(eiiiluiw pietaiis, frater- pla praecipiendoniandamus quaienus quod per te
nitaii veslraeper apostolica scripla mandatnus qua- aiictoritate nostra provide noscilur e;se faeium ,
lenns monaslerium ipsum fralribus de Lqcedio, firmiier facias observari.
sublalo cujuslibet appellalionis obstaculo, restiluere DaiumLaterani, viu Kal. Junii, ponlilicatusnosiri
procureiis , coniradictores censura ecclesiastica B annodecimo quinlo.
compescendo.Noseniui volenles,elc, urjve amplius LXXIIf.
convaleseant. ARCHIEPISCOPO LARISSENO , ET EPISCOPO SITHONIENSI ,
In eumdem fere modum scriplum est super hoc ET ARCHiDIACONO CERMOPII.ENSI.
imperatoriConslanliuopolilanoilluslri. Dileclusfilius AdversusarchiepiscopumPalracensem.
nobilis vir W. marchio Moiitisferrali, etc, usque (Laterani, vui Kal. Jimii.)
intuitu pieiatis, sereniiaiem luain rogamus atque Yenerabilis frater nosler Cardicensis episcopus
monemus, per aposlolica libi scripta mandanles proposuttcoranvnobis quod, cnm pro venerabili fra-
qualenus dicios fralres snper dicto monasterio non ire noslro Palracensi archiepiscopo ad sedem apo-
nvolestcs,sed eos habens propensius cominendalos, slolicamlaborando graves labores subierii et e.xpen-
n mafefaclorum iiiciirsihus proiegas et defendas. sas , idem arcliiepiscopus recompensare sibi pro
Nos eniin volentes.etc, usque amplius convalescant. hboribus et expensis quas subiil coniradicit, conlra
LXXI. jiiramenluin praestituni veniendo. Ideoque disora-
N03ILIVIROGAUFIUDO DEVILLA ARDUINI PRINCIPl tioni veslrae per aposlolica scripta mandamusqua-
ACHALS. tenuspaiiibus convocalisaudiatis caiisani, et appel-
n laiioite postposita fine canonicolerminelis, facientes
Q
Ejusdem argumenlicum epislola G9. quod decreveritisper censuramecclesiastieamfirmi-
(Laterani, vm Kal. Junii.) tef observari. Testes autenv, eic, usque leslinio-
Cunvplerunque expediat ul mandati ecclesiaslici iiiunvperhibere. Quod si non omnes , etc, duo ve-
contemplores ad observandum quod ecclesiastica slrum, elc
censtira decrevit lemporalis terrore gladii compel- Dalum Laterani vm Kalend. Junii, pontificalus
lantur, nobilitalcm luam rogandanvduximiis aique noslri anno decimo quiuto.
monendamquod, cum nos veiierabilenvfralrem no- LXXIV.
strum Cardicensem episcopumin possessionemre- ILLUSTRI CONSTANTINOPOLITANO IMPERATORI.
rum illarum, de quibus inier ipsunvex parte uiia et Ne fovectiexcommunicalos.
fraires Hospiialis Jerosolymiiani ex allera qusestio (Laterani,x Kal..Junii.)
verlebalur, mandamusinduci,eum in eadem posses- Honori luae celsiludinisnon credimus expedire ut
sione manuleneasel luearis induclum, non permit- qui suis excessibtisprovocant iranv Dei, susiinenies
tens ipsum super eadem possessionea diclis fratri- cxcomnvtinicalionis senientiaiuin-se ferri, stib impe-
bus vel aliis molestari. riali gratia foveantur; quia cunv in eos quos ecele-
Daium Laterani, vui Kal. Junii, pontificatus no- D) siaslica censura non corrigit saecularis Sit gladius
stri anno xv. exerendus, si eos quos Ecclesia persequiiur confo-
In eumdemmodumscriplitmest nobili viro conuti veres, inslitutioiiibus divinis coturarius videreris.
Reriholdo. Cum plerumque, etc, usquemolestari. Cum igitur, sicut accepimus, in Conslaniinopolitaiio
In eumdemmoclumscriplum esl illustri Constanti- iniperio nonnulli consislant qui ex Ecclesiarumde-
nopolilanoimpertilori.Cum ad vindiclam malefaclo- struclionibtisae aliis excessibus excommunicalionis
runv, laudenv vero bonorum , gladium susceperis sentenliam incurrerunt, quos mentis caecitaie cor-
bajulandtim, ct plerumque expedial ut mandali ec- replos resipiscere coniemnenles debes, tahquam
clesiastici coniemplores, etc, usqtte corapellanlur, princeps calholicus, a pertinaci propositolemporalis
serenilalem tuam rogandam ditximus aique monen- terrore gladii revocare, celsiiudinemluam rogaixlam
dam qualenus cum nos vcneraljilcmfrairem noslrum duximus el moiiendamqualenus hujusmodi liomines
Gardiceusem episcopum, elc, usque niolestari. non foveasvel susiineas, sed corrigas el compescas
lanquam salutis propriae contemptores, ijisos ad
mandatum Ecclesiaeminis et terroribus, mouitionc
nen proficiente,reducens.
 507 PONTIFICATUSANNOXY CIHUSTi;i2I2: SU3
Daliim Laterani, x Kal. Junii, pontificatus noslri A . LXXVII
anno decimoquinto. ARCHIEPISCOPO TBEBANO , ET DAVALIENSI ET ZARATO-
LXXV. NIENSI EPISCOPIS.
ARCHIEPISCOPO THESSALONICENSI , ET CARDICENSI ET De thesauro EcclesiceCorinihiensis.
SITHONIENSI EPISCOPIS. (Lalerani, vm Kal. Jtinii.)
' Dereslituendis abbatiisel aliis. Venerabilis frater nosler Corinthiensis archiepi-
(Laterani, x Kal. Junii.) scopus proposuit coranv nobis quod, cum nobilis vir
(li) Sicut venerabiles fratres nostri Philippensis, Tlieodorus Graeeus quondam dominus Corinthi, de
Sarrensis, Tliessalonicensis, Larisseusis, Atbenien- proditione coiivictus, castrum de Argos nuper tradi-
sis, Corinlhiensis, et Palracensis archiepiscopi et derit, quod lenebat, ihesatirus Corinthiensis Eccle-
eoritm stiffraganei sua nobis relaiione monslraruni, sia-, quenv illuc idera Graecus deiuleral, esl inven-
cmn venerabilibus fralribtis noslris Tbebano et tus ibidera; quem nobiles viri Gaufridus princeps
Neopalrensi archiepiscopis et dileclo filio Nazaro- Achaiae, Odo de Rocca, et quidam alii Latini The-
censi electo dederimus in mandatis ut delentores banaeet Corintbiensis dicecesum in proprioe salulis
abbaliarum, monasleriorum, ecclesiarum, decima- B dispendium detinentes , eidem Ecclesiae reslituere
rum, et aliarum possessionum peiiinenlium ad eos- conlradicunt. Ideoque fralernitati vestrae per apo-
dem, lam Latinos quam Graccos, qtii jus in eis ha- slolica scripta mamlamus qualenus nobiles supra-
bere se asserunt patronatus, ad restiiutionem dicta- diclos el alios, ut lliesanrum ipsum Ecclesiae resli-
rum rerum monitione praemissaper censiiram eccle- tuant aiitedicise, moniiione pracmissaper censuram
siaslicam appellalione remola compellere procura- ecclesiasticam , sicut jusium fuerit, ajvpellationa
renl el facerent ipsos, iuimano limore poslposilo, ab remota cogatis. Testes autem, etc, usque tesliuio-
hujusnvndipraesumpiionecessare, proefatiarcbiepi- nitim perhibere. Quod si non onines, etc, duo ve-
scopi el elecius uvandalumaposlolicumexsequi non slruin ea, etc
ciirarunf in eorumdem praejudicium et gravamen. Daium Lalerani, vm Kal. Junii, pontificatus nostri
Volenles igitur id per vestram sollicitudinem exse- anno decimo quinto.
cutioni mandari, discretioni vestraeper apostolica LXXVHI.
scripla praecipiendo mandamus qualeniis proemissa EPISCOPO, DECANO ET ARCHIDIACONO DAVALIENSIBUS.
secundtim formam prioris mandati nosiri taliter Ul de pecunia episcopocredita cognoscant.
exsequi procuretis qtiodj'am dicli archicpiscopi cl
corunv stifFraganeisuper his non cogantur aroplius C (Laierani, ix Kal. Junii.)
Dilecius filiusN. canonicus Dominici sepulcri Je-
laborare, et vos de virlule obedienliae possilis non
immerilo convmendari.Quodsi non omnes, etc, duo rosolymitani, prior Sancli Demetrii Thessalonicen-
veslrum ea, ctc sis, sua nobis exposuit quaosliotiequod,cum bonae
DaiunvLalerani, x Kal. Junii, ponlificalus noslri memoriae Thebano archiepiscopo quamdam sum-
mam pecunia?mutuo concessisset, ac per ipsum duo
annodecimoquinto.
nobis exameta census nomine destinasset, credila
LXXVL sibi quadam summa pecuniaepro suis agendis apud.
CARDSCENSI ETSITBONIENil EPISCOPIS ET ARCH1DIACON0 sedem aposlolicanvpromovendis, quia dictus archi-
DAVALIENSI. episcopus interim subtractus est ab hac luce, sibi da
De libertale lestandi in fctvoremEcclesiaritm. praediclis non exsiitit satisfaeluiii. Propler quod no-
x bis fuit supplicatum humiliier ab eodem u£ venera-
(Laterani, Kal. Junii.) bilem fratrem nostrum successorem ipsius ad horuiu
(45) Ad noslram noverilis audientiam pervenisse redditionem mandaremus aposlolicis litteris com-
quod charissiir.tis in Christo filius nostor Ilenricus jvelli.Ideoque discretioni vestrae per apostolica scri-
Conslanlinopolitanusimperator illustris constilulio-'" pla nvandamus quatenus vocatis ad praesentiam
nem suis baronibus edidit quoevergit in jiericulum veslram quos propler hoc videritis evocandos, et
animarum , et esl conlraria prorsus ecclesiaslicoe 1 inquisila diligentius veritate, quod justunv fuerit
liberlati, videlicet ul uullus possit de suis possessio- appellatione remola usuris cessaiiiibus slaluatis,
nibus in vita vel uUimo testamenlo aliquid ecclesiis; facienles quod decreveritis per censuram ecclesia-
elargiri. Cum igiiur constilutio hujusmodi tam divi- slicanv firmiter observari. Testes autem, etc, usque
nis qiiam Immanis sit legibus inimica, discretioni perhibere tesiimoniunv veritali. Qutid si non onv-
vestrae per apostolica scripta mandainiis quatenus nes,elc, lu, frater episcope, cum eorum allero, etc
ipsam aucioritate noslra decernatis frivolam et ina- Datum Laterani, IX Kal. Junii, pontificaius nostri
nem el penilus non servandam. anno decimo quinto.
DalunvLaterani, x Kal. Junii, ponlificatus nostri
anno decimo quinio. .

(44) Vide lib. xvi, epist. 98, ci quinlam compila- _ (4a) Yide lib. xiv, cpist. 151.
tioiieiulib. i, lil, 20, c. 1.
BOD lfsNOCENTil111PP. REGESTORUMLIB. XV, GOb
LXXIX. At, ne ullus episcopus, elc, usque se aliqualenus intro-
AMATiSABBATISS^E M0NASTERU SANCT-E MARI.EET miital. Si vero epicopus in cujus parochia, eic,
SANCTORUM MATTMSI APOSTOLI ET ANTONII INLOCO nsquc vobis conferre renueril, liciium sit vobis
CUI DICITUR FONSADLUMUM )N ESCULANA DIOECESIomnia ab alio episcopo percipere quse a vestro fue-
CONSTITUTI, EJUSO.UE SORORIDUS TAMPR-ESENTIBUS rint indebile denegaia. Pro consecrationibus vero
CUAMFUTURISREGULAREM VITAMPROFESSIS IN altarium, elc, usque propriis episcopis in posterum
PERPETUUM0 genereiur. Quia vero inlerdum proprii episcopi co-
De confirmKlioneprivilegiorum, piam non habelis, etc., usque recipere valeatis.
(Laterani, vu Kal. Junii.) Porro si episcopi vel alii ecclesiarum reclores, etc,
Prudentibus virginibus, etc, usque sacfae religio- usque indulla prolaiam duximus irrilandam; nec
nis euervet. Eapropler, dilectse in Chrislo filiae, lilierae illae firmitatem habeanl, etc, usque consti-
vcslris juslis postulalionibus clemenler annuimus, terint impelrari. Prselerea cum commune inlerdi-
cl praefalum monaslerium Sancise Dei genilricis cium lerrae fuerit, etc, usque divina officia cele-
el virginis Mariaeet Sanctorum Malthsei apostbli et brare. Paci quoque et tranquillilali, etc, usque
Antonii, in quo divino estis obsequio, elc, usque audeat exercere. Prseterea omnes liberlales, etc,
communimus. In primis siquidem slauientes ut ordo B ' usque et prsesenlis scripli privilegio communimus.
monasticus, qui secundum Deum et beati Benedi- Decernimus ergo ul iuilli omriino hominum, etc,
cti regulam atque inslilutionem Cisterciensiunv usque usibus omnimodis profutura, salva sedis apo-
fratrum in eodenv monasterio, elc, usque inviola- stolicae auctoritate el in proedicla ecclesia Saneli
biliter observelur. Praeterea quascunque possessio- Petri in Caprano dinecesaiviepiscopi canonica ju-
nes, quaecunque bona, elc, usqve illibaia perma- stilia. Si qua igitur in fuliirum, etc, usque districtss
neaut; in quibus haec,etc, usque vocabulis : Lo- subjaceat ultioni. Cunclis autem eidenv loco, elc,
cuni ipsum in quo prsefalum nvonasierium situnv usquepracmiaccternoepacis inveniant. Anven.
cst cuni onvnibus perlinentiis suis, vineam et lior- Daluni Lalerani per nvanumJoannis SanctaeMa-
lunv de Fonie ulmi, vineanv de colle super prata, riae in Cosmidin diaconi cardinalis, S. R. E. can-
beneficium et loium lenimentum quod ftiit filiorum cellarii, vn Kal. Junii, indiclione xv, Incarnaiionis
Petri Acionis Massonis, in Toleniaco molendinum Dominicaeanno 1212, poniiiicatus vero domini In-
in loco qui dicilur Beblum, vineanv et lerram quae nocentii papse111anno decimo qninlo.
fuit de heneficio Benedicii Tiniosi, medieialem to- LXXX.
lius lenimenii quod olini fuil DeuteguardiArdengi c, THESSALONICENSl ET PHILIPFENSI ARCHI£PISCOP[S, ET
ciinvdoniibus el hominibus el aliis perlinenliis suis, EPISCOPO SITIIONIENSI.
campuui de Panicale cum vinea et lerra in praediclo Ejusdem argumenti cum epistola69.
loco Toleniaco, terram quse jacet in pertinentiis dc (Laterani, vu Ral. Junii.)
Oclavo, camptim de Murro, terranv de Canlalupo, Venerabilis frater noster Cardiceusis episcopus
vineanvquae fuit Raynaldi Leonis in colie de uhno. nobis humililer supplicavil ut,cum fratres hospitalis
In pertiiieniiis mercati, el infra civitalem Escula- Jerosolymilani, qui eunvsuper causa quac inier ipsos
uam in Truvo, domum quaefuit ejusdem Raynaldi, et eumdem episcopum verlehatur ad nostram au-
terram quae fuit VinciguerraeAquaevivae, et terrain dienliam appellarunt, nec venerint, nec miserint
de colle Tuccini. In valle Truncti duas grangias aliquem ad appellationem inlerpositam prosequen-
cunv omnibus perlinenliis et appendiciis suis; ec- dam, ipso cniscopo apud nos diulius post prselixum
clesiam Sancli Petri in Caprano, cum decimis, lerminum exspectante, sibi de damnis et expeusis
possessionibus, lenimentis et omnibus rationibus quas ex ipsius proseciuione appellationis incurrit
pertincntibtis ad eamdem, quani idem monasiprium saiisfieri faceremus. Ideoque fraternilati vestrae
aiitequam Cislerciensis ordinis inslitula susciperet per aposlolica scripla mandamus quaienus vocalis
'
possidebat, cum praiis, vineis, terris, nenvoribus,jj quifuerinl evocandi, et audilis hinc inde propositis,
usuagiis el pascuis in bosco el plano, in aquis et quod juslum fueril appellatione postposita slaiualis,
nvoleudinis, in viis et semilis, el omnibus aliis Ii- facientes quod decreverilis per censuranvecclesia-
bertalibus el imraunitatibus suis. Sane Iaborunv sticam firnvilerohservari. Quod si non omnes, etc,
veslrorum quos propriis raanibtis, elc, usque extor- duo vestrum, etc
qtiere praesumal. Ad haec, personas liberas et ab- Datunv Laterani, vu Kal. Junii, ponlificatus no-
solulas e saeculo fugienles liceat vobis in monaste- stri anno decimo quinlo.
rio vestro ad conversionem recinere et eas absque, LXXXI.
contradiclione aliqua rciinere. Prohibemus insuper ,ABBATI SANCTI PAULI.
ul nulli sororunvveslrarum, elc, usque nullus au- De divisione parochiarum.
deal reiinerc lllud dislrictius inhibentes ne terras; (Laterani, MII Kal. Junii.)
seu qtiodlibelbeneficium, etc, usqtteeas irritas esse. (4G)CumLateranensem el sanctorum qualuor Co-
censemus. Itisuper aucloritate apostolica inhibemuss ronatorum Ecclesiarum parochias certis duxerimus

(46) Yide Iib. xm, epist, 197.

601 PONTIFICATUS ANNO XV, CHRISTI 1212. 602
limiiibus terminandas, et ecclesia Sancli Nicolai de A quaginla lectos de suis juslis rebus ministrabil ibi-
Formis, quae ad monasterium tuunv spectat, inier denv, et Ecclesiam, ubi fratres domus ipsius possint
hos limiies parochiam possidere dicalur, aucloritate audire divina, in honore Dei genitricis Mariaej'uxta
praesenlium declaramus quod per linvitalionom domum ipsam conslrui faciet, quae in signum sub-
Iinjusmodi ntillum eidem ecclesiae in sua parochia jectionis apostolicae sedi reddet unum Bisantium
volnmus praejudiciumgenerari; quia res inler alios annuatim. Unde nobis humiliter supplicarunt ut
acta praejudicarenon debet aliis secundum legitimas exsequendi praedicla licentiam eis concedere digna-
sanctiones. reniur. Nos igitur allendenles quod haecomnia sunt
Dalum Laterani, vmKal. Junii, pontificatus nosiri in se bona, fraiernilaii tuae per apostolica scripia
aimo decimo quinto. mandanius qualenus, cum loci dicecesanus existas,
LXXXIL cognila plenius veritale, si ea emanare cOgnoveiis
HELENENSI EPISCOPO. de foute catholicae purilalis, ipsis asseiisum super
De negolio Durandi de Osca et sociorum. his auctoritate noslra praebeas etfavorem; proviso
(Laterani, vu Kal. Junii.) prudenler ut quod de verbo exbortationis singulis
(46*) Dileclus Dlius Durandus de Osca in nof-lra ^! diebus Dominieis audiendo praedicilur, laliler el a
praesentia conslilutus et D. de Naiaco et Guillelmus lalibus fiat quod derogari non possit fideiorthodoxae
Sancti Antonini et alii pauperes calholici suis nobis scu canonicaedisciplinae; adhibiia nihilominus pru-
htteris iiuiniariint quod ad exhorlatic em eorum rieiiti cautela iuler v;ros et mulieres de quibus nien-
nonnulli tuoe dioecesisde snis excessibys?poeniten- lio est praemissa, ut utroruitique ad alteros acces-
tiam agere cnpientes, post confessionem peccatorunv sus haberi nequeal illicilus vel suspectus. IUudque
suorum , pro posse suo proposuerunt reslituere diligcnler observa , quod memorali viri dicunlur
quidquid possidenl minus juste nec non male quae- sub disciplina et visilatione calholicorum paupenuu
libet acquisita, non habendo proprium, sed omnia permansuri , ut hujusmodi disciplina et visitatio
in eommuni, elnemini nialum de caelero inferenles, sanae doctrinae convenianl et ecclesiaslicae hoiic-
caslitatem seu virginitalem observare promitlunt, stati.
a mendacio et juramento illicito abstinendo, lunicis Datum Laterani vu Kal. Junii, ppntificatus nostri
quoque albis vel griseis uli proponunt sub disciplina anno decimo quiiito.
et tisitationc calholicorum pauperum permansuri; LXXXIIL
in fulcris aulem, nisi eos ad id infirmilas coegerit, EliSCOPO, ETABBA.TI SANCTl VICTOUIS, ETCANCELIARIO
non cubabunl; et a festo Sanctorum Onvnium us- PARISIENSI.
*
que ad Nativilaienv Donvinicamjejunanies in quali- Scribiiur pro comite Nivernensi.
bel sexla feria, uisi forte Natalenv Donviniaut Epi- (Laterani, III Kal. Junii.)
phaniam seu aliud festum babens vigiliam evenire (47) Cum nuper vobis conlra insolenliam nobilis
contingat, a piscibus abslinebunt; secunda vero, viri comitis Nivernensis Virziliacense monasieriuiii
quarla feria, el Sabbato, nisi Natalis Doinini inler- opprimentis sub cerla forma direxerimus scripta
vcnerit, carnibus non vescenliir, nec in Quadrage- noslra, dilectus filius magisier J. clericus, diligens
sima ante Pascha comedent pisces, Dominicisdie- et iidelis procurator ipsius, formam ipsam intelii-
bus exceptis; octo diebus anle Peniecosten vaca- gcns, gravi fuit dolore turbatus, humiliter nobis
buiil jejuniis, el alia jejunia observabunl a sancta supplicans, caulionem quani poteral offerendo, ut
Romaua Ecclesia inslitula; singulis quoque diebus quod mandabamus in illis de inquisitione consangui-
Dominicis exbortalionis verbum convenient audi- nitatis inter eumdem comitem el comilissam aucto-
luri, et septies orantes in die, quindccies Pater no- rilale apostolica facienda, de litteris illis adimere
sler el Credo in Deum ac Miserere mei, Deus qui lit- dignareinur, promillens quod idem comes, volunlate
lerali fuerint decaniabunt; el cleriei, prout eis con- noslra plenius intellecta, cessabii ab indebita mp-
venit, canonicas horas Domino Deo solvent. Et pQ leslalione monasterii memorati. Qnocirca discre-
quoniam sex opera pietatis proficiunt ad salutem, lioni veslrae per aposlolica scripta mandamns qua-
proposuerunt pro Deo pauperibus deservire; quo- tenus, si nondum processislis ad inquisilionem hu-
rum quidanv in boereditate propria vuit domuin jiismodi faciendam, el ipse comes saiisfecerit com-
construere, in qua ex parte una viris, et ex alia petcnter, sufficienter cavendo quod a, procuraiionis
iiiulieribus religiosis nvansio competens habeatur, iinmoderaniia, quani ad jtistum reduci mandavimus
et juxla illanv sit nihilominiis xenodochium, in quo moderamen, de caetero conquiescat, vos ad inquisi-
reficiantur fessi el pauperes recreenlur, juveiitur tionem illatu miniine procedalis. Alioquin mandatiim
infirmi, et nulrianlur infantes a matribus derelicli, aposloliciim exsequi procuretis prout videritis cx-
et mulieres pauperes laborantes in partu, donec pedirc Quod si non oinnes, elc, tu ca, fraler epi-
abire valeanl, sustenieniur in eo, ac juxta possi- scojie, etc
bililatem domus ipsius adveniente hieme praebean- Daluin Laterani, III Kalend. Junii, poniificatus
tur pauperibus indunventa; pannos quoque ad quin- noslri anno decimo quinto
i46*) Yide infra epist. 00 et scqq. 96, 137, et (47) Yide lib. xiv, episl. 123, 126, el lib. xvi,
iib. xiii, episl. 77, 78. episl. 22.
C03 INNOCENTII111PP. REGF.STORUM LIB XV. (304
LXXXIV. A\. iam, lillcrarum tenorem qtias idcra arcbiepiscopus
EPISCOPO ARIMINENSI. iiobis transmisit de verbo ad verbum proesentipa-
Slaiuta Olhonis decernuniur irrita. ginoe duxinius inserendum. « Sanclissimo Patri ei
(Laterani, ix Kal. Junii.) dominoInnocentioDei gratia saerosanetaeet univer
Cuin ea omnia qnaeOtho, non jam nonvinandus salis Ecclesiaesummo ponlilici G. ejusdem patientia
imperator, sed inipius perseculor, contra clericos el vestra ThessalonicensisEcclesiaeminister, licclin-
vel ecclesias slaluit aut slaiuerit, denuntiaverimus dignus,seipsum ad pedescum obedieulia filiali.Ciinv
irrita et inania, fraternitati luae per apostolica propter scliismaticam inobedienliam stimmi Regis
scripla mandamus quaienus, si quis concessione, vindicta terram Graecorumcorreclionis ftiniculoDa-
senlentia, privilegio, vel mandato ejusdenvOlhonis gellasset^etipsamdesecrclo alqueinaestimabiliconsi-
uli voluerit in praejudiciumvel danvnumecclesiae liosuo admanusreduxisselLaliiiorum,muliircligiosi
Ravennaiis, lu ipsum ab hujtismodi praesumptione de diversis parlibus accedentesdiversabeneficialam
per censuram ecclesiasiicam appellatione remota per dominos cardinales quam pcr principes et ba-
compescas. rones et alios lideles adepti sunt. Inter quos sacro-
Dattim Laterani, IXKal. Junii, ponlificatus nostri sancli sepulcri canonici ecclesiam Sancti Demelrii
anno dccimo quinio. f" Tliessalonicensisquoquo modo gavisi sunt adipisci,
LXXXV. quam usque ad inlhronizationcin meam cum muliis
EIDEM. iaboribus et, ut verum fatear, illj terrae mnltunvne-
Fjusdein argumemi cum supniore. cessarii possederunt. Sane quamvis praediciaeccle-
(Lulerani, x Kal. Junii.) sia Sancii Demelriiadjuribdiciioiieinmeamperlinere
Venerabilis fraler nosier Liniensis (48) episcopus noscaiur, lamen ob reverciiliam Doniinicisepulcri,
nohis significare curavit quod, cuin 0. diclusimpe- tibi rcdemplio hiunaui gcneris operata esl, et ad
ralor propter lalam in se a nobis excoinmuiiicalio- cujus subvenlionemcrucesignalorum exercitus ter-
nis senienliam quasdam lerras et res alias Liniensis ranv Romaiiiacdicilur acquisisse, ne eiiaui dicli ca-
episcopatus comitibus ct communi de castro Cario noiiicisua spe et laboribus penitus fraudarcnlur, et
Liniensis dioecesisconcessissel, cl secunduin lioc ut oninis quaesiioet controversia, qualis itiler me et
privilegium siiiim dedissel eisdem, ipsi comiles el ipsos super boc exoria, quaede facili ordine judicia-
coininune facienles Liniensem Ecclesiam super his rio non poterat lempore iiistanli propter eausneper-
per judices suossenleniialiler condeiunari, res occu- plcxitalem diffiuiri, per paccm et aequitaiemfacilius
parunt easdem, ei distribuetiini pro velle aliis pos- „. sopiatur, pracsertimctim in saqiedicta ecclesia tanti
sidendas iu enornie sui cl Liniensis Ecclesiaedclri- inarlyris corpore decorata lam favorabilis ecclesise
ineniiim. Qtiocirca fralernitati utae per aposlolica canonici regtdares honorificenlius quanv sacculares
scri|ita mandamusqiiatenusquidquid occasione pri-' vaieant dcservire, prudeiiluiivvirorum fretus consi-
vilegiorumproedkii excommunicatinovcris atienta- lio, videlicet Ar. Cermopilensisepiscnpi Sarrcrisis
tum in praujudiciunvEcclesiaeLiniensis, aucloritate poslulaii, W. Nazarocensiselccti Pbilippensisposlu-
apostolica sublato appellalionis obslaculo non diffe- laii, el mngislri R. Cilrensis electi, mihi, qiiantum
ras irritare, et ne dicti comes el conunuiie privile- in me est, visum csl ulile paritcr et lionestum u-t
giis ipsis iiiauliir, eis firmiler inhibere procures, memorali canonici Dominici sepulcri de universis
conlradictores, si qui fuerinl, vel rebelles per cen- possessionibtis, provcntibtis, fruclibus, rcddiiibus,
siirani ecclesiasticam appellaliono posiposita coni- legaiis et clcemosynis quocunque juslo nvodo ad
pesceudo. dictam ecclesiam Sancti Demelrii pertinenlibus,
Daliun Lalerani, x Kal. Junii, ponlificatus nestri sicut per instrumenta vel per tesles idoneos sive
anno decimo quinto. alio jnsto modo probari lcgitime poterit, insuper de
LXXXVI. oninibus illis quse aliquo lempore arcbiepiscopis
PR10RIET CAPITUL0 DOMINICI SEPULCRI JER0S0LYM1- l>'iiiessalonicensibusnoniine ecclesioepraedicliSaucli
TANI. Demeirii collata fuerunt, vel in poslerum coiiferen-
Confirmaturqnwdamcomposilio. lur, sicul, ut supra diclum est, legilime probari po-
(Lalerani, vu Kil. Juuii.) lerit, lalem pro servilio saepediclacecclesiaeperci-
Cunva nobis petilur, etc, usqueperducatur effe- pient portionem qualenv canonici Sauctae Sopbiae
cium. Eapropter, dilecii in Domino filii, vcstrisi Tbessalonicensis nvelropolisde possessionibusejus-
pistis precibus grato concurrentes assensu, compo- dem percipienl, cum eanv conligeril ordinari. Do-
siiioneminter vos ex una paiie ct venerabilem fra- mos siqiiidein quas clerici Sancti Demetrii lempore
irein nosirum Thessalonicensem archiepiscopumex Gtaecoruminlra Tbessalonicam habebant, canonici
altera sitper ecclesia Sancti DemclriiTbessalonicen- Sancti sepulcri extra partem possidebunl; oblationes
sis amicabiliter iniiam, sicut sine pravitate provide: quoque manuales et qusecunque eis legata fuerint
acla est et ab ulraque parte sponle recepta, auct.o- nominalim, sive nomine Sancli sepulcri, similiier
riiate aposlolica confirmamus el praesentis scriptii exira paiiem recipient. Ea vero quse snper lumbam
palro.iuio commuiiimus.Ad majorem atilein caulc-- Sancti Dcnieliii oifercnlur vcl ecclcsiae ejusdcui
(M) Cod. Colbeii. Liricn. fiuic l.ucen.
 663 PONTIFICATUSANNO XV, CHRISTI 1212. 606
iiomiiialiin legala ftierint, secundiim supradiciam A . ricensis arehiepiscopus quod, cum cx officiisui de-
divisionem partienlur. Adjuncto lanlum, quod cunv bito suam ducit provinciam visitandam, iioiinuHse
dicii canonici in ecclcsia illa caperlanos vel ciericos ecclesise metropolilico sibi jure snbjeclae,proctira-
pro tempore instiltieni, sub eadem fidei religione tionem debitam sibi denegant exhibere, hoc ad suss
qua ipsis lenebiiiiiur, eis injungeni quod nullaienus negalionis defensionem lantummodo alleganies,
aliquibus in teslamento vel alias persuadebiint ut quod non recordanlur se procuraiioneni hnjusmodi
ipsis canonicis magis qtiam ecclesiaein pracjudieium ejus praedecessoribusexsoivisse, sed nec ah eis ali-
et daninum archiepiscopi debeant erogare. Expen- qtiando fuisse petitam (49). Cunv igilur contra pro-
sis, qnaiuiim ad sarta tecla vel luiiiiiiare ecclesiaeet curaiionem quae ratione visitatioiiis debeiur prae-
jtisla lumbaecuslodia, de communi pro rata facieu- scribi non valeal, quemailinodiim nec contra visi-
dis. Praeierea prior qui in ecclesia ssepedicia Sancli lationem ipsanv potest aliquo modo prccscrihi, elsi
Demeirii pro tempore a patriarcha Jerosolymilano alius conira eiini prsescribere posset ulramquc, dis-
et capitulo suo fuerit delegaltis, mibi el successori- cretioni veslrae per aposlolica scripta mandamus
bus meis canonice iutraiuibus obedieniiam et reve- qualenus reeiores ecclesiarum ipsariim ul eidem
reniiam tenebitur exliibere. Matrici insuperEcclesiae archiepiscopo ipsas ex officiodebiio visitanli procu-
Thessalonicensi et niihi meisque successoribus in rationes quaesibi visitaiionis ratione debentur exhi-
«Jiclaecclesia omni jureet liberlale nostra, siculet beant, nisi aliud rationabile objectum fueril el oslen-
in aliis ecclesiis ejusmodi, plenarie reservalis, salva sum, monitione praemissa per censuram ecclesiasti-
domiiti pairiarcliae Jerosolymitani et capiiuli sui in cam appellatione remota cogatis. Quod si non ora-
emnibus obedientia in ipsum priorenv et cauonicos nes, etc, duo vestrum, etc
et aljos religiosos ibidem commoraiues. Igitur cum Datum Lalerani, vn Kal. Juiiii, ponlificalus no-
ordinaliones ecclesiarum quae per inferiores praela- stri anno decimo quinto.
tos fieri iieqiieuni, Ecclesiae Romanae, quae dispo-
nenie Domino, omnium Ecclesiarum maler esl ct LXXXVllI.
BITURICENSI ARCHIEPISCOPO.
magislra, debe.uu reservari, dictam composiiionem
sive dispositionem, quam per rne facere vel firniare De congrua porlione presbyterorum parocltialium.
non prsesumpsi, sanctiiaii veslrac duxi transmilleii- (Laterani, xi Kal. Junii.)
dain, palernitaiem vesiram flexis genibus mentis Adnoslram noveris audientiam pervenisse quoripa-
exorans alteniius et obni.ve quatenus causa Dei ct troni (49*) parochialium ecclesiarum luae diceccsis
ob Dominici septtlcri reverenliam et piecum mea- C (50) lanlum de proventibus (51) sibi reiinent ea-
rum inierventu. si sanctitati vestrae competens el rumdein quod sacerdotes ministrantes in eis non
lionestum videbimr, ipsam aucloritate vestra facere pcssunl de residuo suslenlari. Propter quod non-
<?elinceptam perficere dignemini, el ul majorem niilloeremanenl pasloribus (52) desliiutae, eo quod
nabeat firiniiatem , eamdenv auciorilaie praedicia iion siml qui curam velint recipere (55) earumriem.
roborantes. > Nulli ergo, etc, confirmalioiiis, etc, Quocirca fraterniiati tuse per a|iostolica scripta
usque conlraire. Si quis aiitem, etc, usque incursu- mandamus quaienus palronbs ecclesiarum ipsarum,
rum. ut de illarum proveiuibus sacerdotibus in eisdem
Datum Laterani, vu Kalen. Junii, pontifiealus no- minislranlibus congruam provisionem (54) assi-
stri anno decimo quinto. gneiit, moneas et inducas, ipsos ad id, si necesse
LXXXVII. fueril, percensuramecclesiasiicam appellalione re-
pECANO, THESAURARIO, ET MAGISTRO SCIIOLARUM NIVER- mola compelleiis; cuni non ad opus patronortim
NENSIBUS. (55), sed ad opus polius servienliiim in eisdem,
De procuralionequcectebeturpro visilalione. fiteiiiil ccclesiis reddiius depulali.
(Laterani, vu Kal. Juiiii.) Datum Laterani, xi Kal. Junii, ponlificalus no-
Significavit nobis venerabilis fraler nosier Bilu- stri anno decimo quinto.
(49) Yide cap. Cumex officii, De praescripl. tntos cxigere debeant, c. Prcelerea DOjiire palrona-
(49*) Paironi fuiidalores ecclesiarum ex concil. lus.
Laleran. in c Quoniam DKjure palrou. c ad Audien- (52) Pastoribus recloribus c Decernimus16, q. 7.
liam De eccles. aedific V. 1. ipsius haeredibus jus (55) Recipere, c Cum secundum, c Exsiirpandcv,
paironalus in hoc sacellum concessil. De praeb. el dignit. el I ad Corinili. c. 9.
(50) Dimcesissibi in spirilualibus et regimine ani- (54) Congruamprovisionem.Porlio preshyleris ipsis
marum snbdiia eodem sensu accipit dicecesim Hinc- sulliciens assignelur de c. Exsiirpandce ubt vide gios-
niarus epist. 5 et 6, quas rescribit ad dioecesisRbe- sam, el sil coinpeienier provisuni c. Poslulnsti De
ipeusis ardiiepiscopos et in c Lugdunensi 9, q. 2 rescripiis ceiiam assignet portionem c. Ad hwc De
qui babeiu Uapor/ixgc 9 ex concilii Aiitiochenisive offic.vicar. de beneficiis .-issigoeiuurie jiossil con-
tit in I. o/f iy.ao-m.C. De episc. el cler. id
bittptoiY.tSa grue susieiuari c. Prw.venilDe appellal dccis. cap.
csl leriitoritiin quod hotiie nialo more dicecesim Tol. q. 168, Depatronoecclesiastico ex specic hujus
tlicimus, ct parocbia -Aureiianensis in hoc sensu cpisioiae.
accipi debet apud Tiieodulphum episc. Aurelian. ad (55) Ad opus palronorum. Quid si vcrgant, ad ino-
compresbyieros suaediceceseos. piam ? ab Ecclesia illis nioderale succurritnr in c.
(51; De provenlibus,cnni niliil in illis proeier anti- Nobis Dejure patron. etc Quicunque 16, q. 7. Atlde
quos el moderalos reditus alocorum episcopis insii- iii compeiisationeiii dolis, quaui illibaiam sacerdos
607 ' iNNOCENTIlUI PP. REGESTOUUMLIB. XV. 003
LXXXIX. J nuntietis, et de consensu el auctoritate ipsius
A
ADDATI DEMACENEIRA VISIENSis DIOSCESIS, CANTOIU ET delinquenlutnvexcessus salubriter appellalione posl-
P. RODERICl CANONICO COLIMBRIENSIBUS. posita corrigalis. Quod si non ambo, etc, alter ve-
De remotionaabbalis. strunv ea nihilomiuus exsequatur.
(Laterani, v Kal Junii.) Datunv Laterani, iv Kal. Junii, pontificatus nostri
Diligenter auditis et perspicaciter inlellectis quae anno decimo quinto.
coram nobis proposila sunt a partibus super iniru- XCII.
sione prioris Sancli Petri Auriensis dioecesis in ILLUSTRI REGIARAGONENSI.
nionasierio Cellae novae ac excommunicatione in De eodem.
ipsum a venerabils fratre noslro episcopo Auriensi (Laterani, v Kal. Junii.)
prolala, et delegalorum processu, qui eumdem ele- Ul illi complaceas in cujus miseratione regni gti-
ctunv removerunt a nionasterio Ceilse novae, ac bernacula susceptsti, te convenit confovere lmmiies
praescriplam excornmunicationis senieiitiain confir- et devotos, et excessus corrigere delinquenijunv.
marunt, pensatis nihilominus natura et qualilalc Inde est quod serenitatem luam roganvus atqne
ncgotii, quibus polius duximusinliaerendum.ipsoruni monemus qualenus paupere? calholicos et hospites
®
delegatorum senlenliam ratam habenies, per aposlo- eorumdem in ortbodoxa fide ac pia operatione ma-
lica vobis scripta manaamus quatenus eam auciori- ncnles non permiilas a quoquam lemere opprimi
lale nostra facialis inviolabililcr observari; con- t'el a justiliariis lui.sinjuste gravari.
tradictores, si qui fuerint, per censuram ecclesia- DatunvLaterani, v Kal. Junii, "lonlifiealus nostri
slicam appellalione pOslposita compescendo.Quod anuo decimo quinto.
6i non omnes, elc lu, fraler eoiscooe, cunv eorum XCUI.
altero, etc SARBONENSI ARCHIEPISCOPO ETEPISC0P0UTICENSI APO-
Datum Lalerani, v Kalen. Junii, pontificatus ao- STOLIC.« SEDISLEGATIS.
slri aiino decimo quinlo. Super eodem.
XC. (Lalerani, iv Kal. Junii.) .
MASSlLlENSl EPISCOPO. Cum calholici pauperes Durandus de Osca, Du-
De negotio Durandi de Olca el socioru randus de Naiaco, Guillelmus Sancii Anloniui, et
(Laterani, ui Kal. Junii.) socii sui reconciliati ecclesiasticoe uriitali, quasi
(58) Cum dileciusfilius Durandus de Oscaacolylnus nova plania sint benigne fovendi, per apostolica
el socii sui a secta Waldensium per nos reconciliaii Q ( vobis scripta manriamus qualenus vos eis in fkle
sinl ecclesiasticse unilati, fralernitaii luae pe.r apo- catholica et pia operalione manenlibus exhibeatis
slolica scripla mandamus qualenus ipsos infra f.vorabiles elbenignos, et non permittentes eosdenv
caiholicum gfegem admitlens, ct benigue peiira- a ijuoquanv indebite molestari, in lilleris lestimo-
ctans, ob notam qnam de prisiina conversatione nialibus et aliis adnviniculisipsos pronter Deum
coniraxeraiu non perinittas eos a quoqtiam lemere misericorditer adjuvetis.
molestari; sed ab omni eos infamia cl ^scandalo Dalum Laterani, iv Kal. Junii, ponlifieatus no-
servans immunes, lam ex lilleris leslimonialibus slri anno decimo quinlo.
quam aliis adminiculis iosos misericordiler adjuves XCIV.
propier Deum. JANUENSI ARCHIEPISCOPO ETSUFFRAGANEIS EJUS.
Dainm Laterani, m Kal. Jiinii, ponlificatus no- Super eodem.
Stri anno decimo quinlo. (Lalerani, n Kal. Junii.)
In eumdem modum scriplum esl Barchinonensi Cunvlalis esse debeat ars eorunv qnibus regendoe
episcopo. Cum dilecttis filius Durandus de Osca, animaecotnmittunlur ut non solunv-aDominicogrege
elc, iisquepropler Deiim. subduetas sollicitudine pastorali reducere, vefmn
In eumdemmodum scriptum est Oscenniepiscopo. D cliam redtictas ad ijvsum paterna in eo studcant
Cum dilecttis filius,etc, usque propter Deunv. mansuetudine confovere, proculdubio nobisetvobis
XCl. esl sollicite providendum ul dilecli filii Durandus-
DURA!<DO DEOSCA ET DURANDO DENAIACO. de Osca et GuillelmusdeSancto Anlonino cum so-
Super eodem. ciis suis reconciliaiis ecclesiasticae uniiati taliier
(Laterani, iv Kal. Junii.) foveanlur in ipso quod, cum ipsi se Iaetabunturibi-
Cum quidam de fratribus veslris reconciliati ec- dem invenire favorem speraioedulcedinis, aliieorum
jlesiaslicae unitati, sicul nostris eslauribus iiuinva- indiicaiitur exemplo errorem suae deserere caecita-
tum, inlerdum delinquant el vacenl operibus inho- lis. Quapropter fraternitatem vestram monemus
oestis, discrelioni vestroe, de qua firnvamfiduciam attentius et horiamur, per apostolica vobis scripla
oblinemus, per aposlolica scripla mandamus quaie- praecipiendo raandanles quatenus ipsos procedenies
iius cum ipsos conlingil excedere, id loci episcopoi secundum Dcum cbarilative tracielis, nec permit-
minislrans sihi retinpai ; imo et si paclum inler- 5 Marlii 1594 sancito, Anlonio Yiard agenle aaver-
veneril super rctentione fruclmini, valet nominatio sus Benignuin Yiard.
ei censcusrritc ct canonice facia ex scnatusconsulio (50) Vide supra epist. 82, ei lib. xi, episl. 198,
 609 PONTIFICATUSANNO XV, CHRlSTr 1212. CiO
latis eos aul illos qui siuim ipsis iutuitu cbarilaiis A exccptionibus frivolis in ejusdenv clusionem man-
impenderint beneficium in veslris dicecesibus con- dali. Sane cum pro dilecto (ilio magislro i. de
stiuilos hujus occasionis praetextu a quoquam le- Veteri Morolio, qui diu cancellariae nostrae ser-
mere moleslari, contradictorescensura ecclesiastica vilio laudabiliier insudavii, et laboravit mul-
appcllatione posiposila convpesceiido.Quod si non lolies pro Ecelesiae vestrae negoliis promoven-
omnes, etc, singnli veslrum in dicecesisua ea niliilo- dis, vobis direxerimus scripta nostra, ul ob reve-
nilniis exsequanlur. renliam apostolicaesedis el nostram ipsum in ca-
.DalunvLaterani, n Kal. Junii, ponlificalus nosln nonicum recipereiis et fratrem, sibi slallum in
anno deeimo quinto. choro et locunvin capitulo assignanles, vos manda-
XCV. lum noslrum surtlis auribus lranseuntes,sieul dilecti
SANCTI MARTINI CANONICENSIS \leg.CANIGONEN.]ET SAN- filii prior Grandimontensis el G. archidiaconus et
ZTMMARI*ELECTENSIS ABBATIBUS, ETW. DECANO IN S. MauriciicanonicusLcmovicenses, quoscidem con-
CONFLUENTI, NARBONENSIS ETHELENENSIS DIOEGESUH. cessimus moniiores, per suas nobis litterasintima-
De aecimis tribuendis hospilali. runt, quanquam vos monuerint diligenter,id eificere
(Lalerani, iv Kal. Junii.) non curastis, per vestras litieras allegantes lenui-
Ad nostram noverilis audientiam pervenisse quad B E tatein reddiluum et cauonicoruuvnumerum com-
B. miles decimas quasdam, quas progenilores ac pelenlem et de mandato noslro quosdam alios sus-
ipse hactcnus ab abbale Saneli Gcnesii teniiernnt, cepisse ac praenoniinaium magistrunv in dicecesi
hospitali quod ad suslenlationcm iiifirmorum pau- vestra reddilus alios obtinere, proponendo quod ad
perum aedificare proposuii desiderat assignare, si recipiendum eunidenvvos nullaienus cogeremus si
noslraesederil beneplacito voluntalis. Quocirca di- haec ad nostram noliliam pervenissent, licet nvo-
screlioni veslrae per apostolica scripta mandamus nilores praelati de plurium assertione didicerint
qnatenus dictum niililem, ut decimas ipsas eccle- quod in Ecclesia vestra canonicorum numerus non
siis illis ad quas noscunlur pertinere resignei, rao- excesseral, quin potius alios proposueratis recipere in
neatis prudenter el efficaciter inducatis; quod si canonicos et in fratres, et praefalus magister reddi-
ad id induci non polerit, etabhatis praedicli et di«e- tus sufficienles non habeat, el ipsius obsequium
cesan spiscopi super bocassensum quiveriiobtinere ecclesiaeveslrsepossit exisiere fructuosum. Nolentes
uleas conferat hospitali praefalo, auctoriiate nostra igilur exceptionibus frivolismandalum noslrum eludi,
concedaiis eidem Iiberam facultalem. Quod si non uiiiversilati veslrse per apostolica scripla nvanda-
omnes, etc, duo vesirum ea, etc. _ musaique prsecipimusquatenus eumdenvinagisirum
Datum Lalerani, iv Kalen. Junii, ponlificalus 110-** juxia mandati nostri lenorem in fratrem et cano-
siri anno decimo quinto. iiicum Eeclesiaevestrse liberaliler admiltatis. Alio-
XCVI. quin, cunv sagitia Jonaihoe non deheai redire re-
MRAKDO DEOSCA, ETDURANDO DE NAIACO, GUILLELMOirorsum, sed dirigi polius in directum, venerabili
SANCTIANTONINI, JO. NARBONENSI, ET B. BITEIt- frairi nostro episcopo ct dilectis iiliis... subdiacono
EENSI,ETALHSPAUPERIBUS CATHOLICIS. noslro, archidiacono Xanclonensi el priori Sulbi-
Recipiunlur sub proleclionesedis aposlolicce. siensi Xanctonensis dicecesis damus nostris liueris
(Laterani, iv Kal. Junii.) in praecepiis ul vos ad id, nisi aliquod raiionabilc
Cum a nobis petitur, elc, usque perducatur ef- ohjeclum fueril et osieiisum quare id fieri non de-
fectum. Eapropler, dilecii in Domino filii, vestris beat vei non possil, per censurani ecclesiaslicam
justis poslulaiionibus, ele., usque assensu, personas appellalione remota coniLellant.
\eslras et specialium amicorum vestrorum iu fide Datum Lalerani, vn Kal. Juuii, ponlilicatus no-
catbolica et pia operatione manentes ac res eorum stri anno decimo quiiuo.
siib beati Pelri el nosira proteclione suscipimus et In eumdem fere modiim scriplum esl super hoc
pracsentis scripli patrocinio communimus. Nulli D j) eisdem.
ergo, etc, proteclionis, elc, usque incursurum. XCMII.
Dalum Laterani, iv Kal. Junii, pontificatus no- LANDON. COLLIS DEMEDIO ETG. FILIOEJUS.
stri anno decimo quinlo. Profertur sentenlia pro eis.
XCVll. (Laterani, iv Kal. Junii.)
EPISCOPO ET CAPITULO PETRAGORICENSI. Cunvinter vos et nobiies viros Philippum et Jor-
Ul J. de Veleri Morolioin canonicum recipiant. danum delnsnla conlrcversia verleretur super eo
(Lalerani, vu Kal. Junii.) qtiod tu, fili Lande, eis irrcqnisitis emeras quasdani
Si circumspectius curaretis advertere cuanlum partes castri quod dicitur Prun. ab aliis ejusdem
sit obedieutiaebonum, quantumve ipsius conlrarium casiri consorlibus contra bonam consueliidinem. ut
deiestandum,utpole idololalriaeseeleri comparalum, dicebant, in illis partibus approbatam, in eorum
mandamm noslrum forsilan citius studerelis effe- praejiidiciumet gravamen, ei. habilalores ipsius ca-
ciui mancipare, ul exuto veteri homi.ne, vos in illius stri, qui prius eis et aliis consortibus tenebantiir
transformaretis imaginem qni usque ad nvoiiem communiler juramenlo, vobis lanlum feceralis ju-
faclus esl obediens Deo Patri, nec vos excusarctis rare, ct proliibcbatis nc ipsos sequerentur in guerra
Gll LxNQCENTUlh PP. htGLbiOttlifti LiB. XV. 01<i
sicut prius facere consueveranl, domuin insuper A XCIX.
eortini, quam in castro habent eodem, per vestros NOBILIBUS VIRISH. ETA. DECANOSA.
feceraiis destrui servientes, el in loco coniinuni Ul monaslerium S. Angeli resliluatur Cruciferis
turrini aeriiiicare inccejieraiis, in cujus acdificaiione (Lalerani, xt Kal. Junii.)
processeralis post proliihitioiieui factam vobis ex Oblala nobis dilecli filii prioris Sanclae Mariae
parte nostra, vos tandem el illi coinproinisisiis no- Crnciferorum Dononiensium conqiicslio declar.ivil
suis siqier bis siare maiidaiis sub pcena ducenlarum quod, cum dilectus filitis noster Benedicius lituli
libraruin, fidejussoribiis inde dalis, ct posl alter- Sanclae Susanae proesbyter cardinalis, tunc legalio-
calioues iniiltiplices, tesles prodiixisiis utriiujue nis ollicio fungens in paiiibus Romaniae,monasie-
liiimero quadraginta, qttos per dilectum Dliuin Pe- rium Sancli Angeli de Saga cuin periiueniiis suis
irum lituii Saneite Caeciliaepresbyterum cardina- ordini suo conccsseriiperpeiuo possidendum,nosque
leni exaiiLiiari fecimus diligenler : qiiortim altesta- concessionem ipsam duxerimus confirmandam,cba-
(ionibits publicatis, cognoviinus absque conlradi- rissimus iu Clirislo filiusnosler imperaior Consiari-
clione probaitim quod consortes illius castri Iibere linopolilanus illuslris, posl niortem clarae niemoriae
clabsolitte cuicunque volebant consueverant ven- inarchionis Monlisferrali, dictum nionasteriuni ei-
dere parles suas, el quod habitaiores ipsius caslri B dem absiulit pro suaelibilo voluulalis.illudque vobis
cis el aliis consortibus lenebanlur communiier ju- assignare curavit : quod vos iu ipsius pracjtuiiciiiiii
rainenlo. Quidain vero lestes ex parte ipsorum dciinenies, et juxta veslrae voluiuaiis arbiuium
producli (liveruul quod omiies ipsius castri habita- disponentes de ipso, consumitis ncquitcr bona sua.
tores lam ipsosqiiam alios doininos sequi dehebant Cum igitur id non debeamus cotiiiiveutihus oculis
iu guerra; sed per testes longe plures cx parte ve- pertransire, per aposiolica scripta inandamus qua-
slra pioductos deierniiuatuiiv esl manifeste qnod leims diclum monasieriiim ciinv peiiiuenliis stiis
uiique laui cos quam alios doiuinos setjui debebanl, praefato piiori ct ordini suo, proul ieiiemiui,resli-
nisi proprii eoruni domini contradicercnl. Dictuui luere procuretis. Alioquin venerabilibiis fratribus
est aitiem a qiiibusdani icstibus eorunideni quod nostris Davaliensiel Sidoniensi episcopis et dilcclo
vos aedilicare cceperatis tiirrim in loco commtini; filio arcliidiacono Davaliensi nosiris dainiis litteris
scd tcsies mulio plures ex parte veslra dixcruni in mandatis ut vos ad id per ccnsuram ecclesiasii-
quod uirrim aetlificarecceperatis in proprio vestro cam, sicut jusium fueiit, sublaio cujuslibel couira-
fiindo,designanlcspersonas a quibus qtiasdam fundi diciiouisel appellationis obstaculo coiiipellant.
emeratis parles ipsius, el quod post proliibitionem rp Daium Laterani, xi Kal. Junii, poulificalus nosiri
factain vobis ex parle noslra aedilicarecessaveratis aiiiio quinlo decimo.
omniiio. Perquosdain cliam eorunvest lestes pro- Super hoc scriptum esl in eumdem fere modum
baluni quod quidanv scrvieules vestri tle domoco- eisdcm.Oblala uohis,clc.,usr/!'e counivcnlibus oculis
iiiin quasdam scandulas el quaedamalia ligna deje- perlransire, praefalis nobilibus nostris dedimus lit-
ccrant, quamvis asseralur per vestros testes quod teris iti mandatis ut dictuin moiiasierium cum per-
fueraiil dojecla per venlum. liueniiis suis pracfaio priori et ordini suo, prout
His igilur diligenter audiiis, sententialiler diffi- teneniur, restiluere non omitlanl. Quocirca tliscre-
nivinuis, sub prsescripta poena mandantes qualenus tioni veslrae per apostolica scripta niandanius qua-
facialis Iioinines vestros iliis jurare secunduin quod tenus si dicii nobiles quod mandavimus super iioc
jurare consucverant consortibus in commtiiii et neglexerint adimplere, vos eos ad id per censuram
illi similiter bomiiies suos vobis, el quod malitiose ecclesiasiicam, sicut juslum fuerii, sublaio ciijuslibei
non prohibeatis hoininibus vcstris qiioniinus eos coiilradiclioiiis et appeliationis obstaculo coinpella-
conlra alios in corum guerra sequanlur, quod et lis. Quod si non omncs, elc, duo vestrum, eic
ab hominibiis eorum similiier iiat vohis, quodque ln eumdein fere modum scriptum est super hoc
vesiris expensis domum reparari faciatis eorum, j> I iKiperalori Constanlinopolilano.Oblata nobis, etc,
qtiaienus a vestris servieiitibus loesaftiit; ipsi au- usque restiluere non omiilaiit. Quoeircaserenilaiem
tem super emptione ipsius castri vos de coeteronon tuam rogandam duximus aUenlius et moiiendani
inolcsienl, vosque ab impetitione ipsoruiii super quateuus monasleriiim ipsuni cuin periinenliis suis
sedificationelurris reddidimus absolulos. Ut igitur eideni priori el ordini suo sine ditliciiltale facias
liaccuostra diffinitioperpetuam obiiueai firuiiialem, resiguari.
ipsam auclorilaie apostolica confirmamus. C.
Datum Laterani, iv Kal. Junii, pontificatus nostri ARCIIIEPISCOPO ATIIENIENSl (57).
anno decimo quinto. De non temere excommunicundo.
(.Lalerani,x Kal. Junii.)
Sic nervo ecclesiaslicae disciplinaecoerceri debet

(57) AiheniensiMicliaclisChoniatse, qui lempnn- sium lib. iv Turcogr. Alnenarum mclropolitana Ni-
bus Innoceniii III, Ailienorumsimimus pastor eral canor dicilur, Arislides orat. in Hercukiii, 'hOtivai
apud NicelamChoniatcin ile imperio Ralduini, qui 7ro).ic-/.«i177rf.£(r?UT«TVi -/.alrH; th rojf
xwv'E).).i}vi5tov,
eunidcin fratrem vocat. Sicinepisl. 39 nptid Cru- 6EOUC £v«§eiaf ayeo.av.
 613 PONTIFICATUS ANNOXV, CIIRiSTl 1212. 614
insolentia perversorum ut eo non oppriinantur in-- A . esl damnalus de haeresi vc de ner.e sanclae memo-
sontes, cuin censura ecclesiasiica non debeai essei riaePetri de Castronovo (69), etsi de illis sit valde
innocenlum oppressio, sed correclio poiitis delin- suspectus (quare mandavimus ut si contra eum in-
quenluni. Inde est qitod fralerniiati tuae auctorilale fra certtim lempus appareret legilimus accusalor,
prseseniium inliibemus ne iu nobilem virtim R. rio- indicerettir illi purgalio seciindum formani iu lille-
miiium insulae Nigriponlis (58) vel terram ipsius ris nosiris (70)expressain,ditliniiiva nobis senteuiia
sine manifesta et rationabili causa (59) excommu- reservata, in qua necdum est ex mandato illo pro-
nicationis vel inlerdicti sententias (CO) proferre cessuni), non inielligimiis qua ralione possemus
prsesumas. adliuc alii concedere lerrain ejiis, quae sibi vel hae-
Dalum Laieraui, xKal. Junii, pontificatus nostri redibus suis abjudicata uon esl, praesertiin ne vide-
anno qninto deciino. remur in dolo castra nobis exliibita (71) desuis ma-
Cl. nibus extorsisse, eiim non soltiui a nialo, scd ab
EltlEM(61). omni specie mali prsccipiat Aposlolus abslinere.
Vl ducere possil eam quctm prius cognovit per (72) Nam si superduobus arliculisquos comiivisimiis
adullerium. aliqua contra eum praeter formam maiidati nostri
(Laierani, vm Kal. Jtinii.) I serilentia lata fuisset, illa proeul dubio non valeret.
B
Supplicavit nobis dilecius filius nobilis vir R. Quocirca discreiioni veslrae per aposiolica scripia
dominus Nigriponlisul, cunv pielatis inliiim quam- mandamus quatenus, cuin nondiimsit Iotus illi pe-
. dam nobiiem, qiiam ipsms viro vivenle (62)coguo- litioni quam de lerra ejus alii concedenda fecislis
vit, velit modo ducere in uxorem, dignaremiir cum modis quibus bonesie poieritis stiideatis prtideuter
eo super hoc misericorditer dispensare. Quocirca et efficaciter laboretis ut negolium bene inccopiunv
fralernitati tuae per apostolica scripta mandamns dissolvi non possil, sed in suo polius robore conva-
quatemis praefatonobili, nisi forsan eidein vivenle Iescar,. Nos eniui venerabili fralri nosiro Regensi
v*ro suo fidem (63) dederil, seu mulierem ipsam in episcopo (73) et diiecto filio magistro Thedisio cano-
nece viri consiiluerit machinaiam (64), utcum ipsa nico Januensi nostiis damus litteris iu mandatis nt
legilime contrahal, concedas auclorilate oostra libe- secundunvfonnam sibi datam in ncgoiio isio proce-
rani facuitatem (65) dummodoaliud cartouiciim non danl, et si per eomiiem sleteril antedicliim quo
«bsislat. ininus ipsum negolium possit habere processum, ei
Datum Laierani, viuKal. Junii, ponlificatus noslri et aliis ptiblice protesicntur quod nos, auctore Do-
anno decimo quinlo. niino, piocedenuis proul pacis et fidei cansa requi-
CIl. ^C ret, ipsique nobjs uon diiferant meram el plenanv
B.UMUNDO UTICENSI(G6) EPISCOPO ET NARBONENS1 rescribere verilalem.
ELECTO APOSTOLICE SEDISLEGATIS. Datum.
De negolio comiiis Tolosani. Jn eumdem fere modum scriptum esi iilisusque, in
(Datum.j finem, solliciie providentes ne in noslri exsecutione
Licet Raiiiiiindus Tolosanus cornes in muitis mandati siiis lepidi et remissi, sicul haclcnus dici-
contra Deuin et Ecclesiam culpabilis sit invcn- mini exsliiisse.
lus, et pro eo quod legatis noslris (67; inobediens CIII.
exstitit et rebellis, sit excoinnuinicatus ab ipsis MILITIBUS ETPOPULO CASTRI MEI.GORII.
cl exposiia lerra ejus (68), si foiie vel sic ei ve- llorialur eosad obedienliam.
xatio tiibneret inlelieclum, unde jam ex parle ( Lalerani, Non. Junii.)
non modica terram amisit, quia tatnen nonduin (74) Gaudemus plurimiiin devoiionem veslram
(58) Nigri poniis, maris Euxini in quo plures in- epist. 5. Pelrns Vallissern. c. 60 ciqiis nomen omi-
sulae. sit Paradiuus lib. n Annal. Dtirg. in OdonelV.
(59) Causa ex c Nemo ii, q. 3, et judicalur ma- D loxtti (67) Legtiliscum maiidatiformula ut paiet ex con-
gno cum pondere, utapud ceiios de Dei conspeciu, epislulic, non a latere, iil in c. ult. de offic.
Teiiull. in Apolog. c. 58. legnti c Acl eminenliam De senteiil. excommiiiiic
(00) Sentenlias. Qua poena in Ecclesia nulla ma- 'Ej; rov itXtvpovnpsatvripov aTtovrtihi ill proosinio
jor eslc Corripianlur 54, q. 3 suminique futuri el c 158, cod., Can. Eccies. Airic missos nominat
judicii praejudiciumvocat ibid. Teiiullianus. Carolus inagnus iiicapitiilari sancito Aquisgrani.
(Glj Vide liiulum De eo qui duxil, elc (68) Exposita lerra, primo principi hdeli occu-
(ti-2)Vivenleviro, c. relatum 51, q. 1. panli, quam poslea papa expugiiandam regi Frauc.
(95) Fideiii pienain nisiissimi et periculosi even- tleditMart. Polonus in liiiioc III.
lus lib. ult. c De paclis. (69) Cujus ineininii 1'elrus Valisscrn. laiiquain
legali suninii pontif. c. 1 el8, el Maii. 1'olonus in
(64) Machinalam,c. Si quis, ead. causa, etquaest. liiuoc.
et in c Venerisde eo qui duxit in malri. III.
(65) Liberam facultctlem,ex c DeniqueZX,q . 1. sern. (70) ln liileris qux conlinentur apudPetrum Vai»
ulex vatic C' ms. oplimoe notse delemia pariicula dicto cap. 8.
negativa, non ex mente Gi";iliani ul vult Cujacius telam (71) Exhibiia lanquam pignora ad majorem cau-
ad c. l deeoqui duxitin matrimon. iilin c. E;e rescripio Dejurejur.
(66) Uticensi suffraganeo Nctrbon., arclvepiscopi (72) Vide lib. xu post epistolam 85, et episl. 107.
Nnrbonensietecto Arnaldo ccenobiarcliseCisterciensi (73) Regensiepiscopo in Lombardia. -
de quo supra lib. xiv, episl. 6, et infra lib. xvi, (74) Yide infrj episi. 173.
GiS INNOCENTIIIII PP. DEGESTORUMLID. XV. Cio
el fidelitatenvin Domino conunciidantes, quod pari A correctionis onera non ferenies, per campnm li-
ac unanimi, proul accepimus, voluntale congratula- ceniiaevagahanlur, suarum sequentes imjretumvo-
inini vos ct comiiaium vestrum ad jus et propricta- luntaium, dictunvP. ab inccepto minis, lerroribns
lem EcclesiaeRomaiiaeac noslram specialiler perli- et pactionibus illicilis relrabere nitebantur, bonum
nerc, supplicilcrexorantes ne vos jurisdiclioni alte- malum, correclionenv vexalionenv, et jusliiiani iu-
rius supponamus. Nos igitur vicem gerenles illius juriam reputanles, etexislentes ingrati, cui tene-
quicum dilexisset suos in finem dilexit eos, mone- banlur adgrales, ibi simultalismendicabanl indicia
mus universiialem veslram etexhortamur atienlius, ubi religiosi propositi plenam habere polerant con-
el per apostoiica vobis scripta mandainus quateniis jecluram. Quem demunvblandiliarum fallaciis in-
in fideliiate ac devolione sacrosanctae.Romanae Ec- lerceplum, promitlentes eidenv videlieel quod ex-
ciesioeac noslra firmiier ac unanimiter persislenles, purgarent veleriscorruptelaefermenluinetari frugem
lales in oinnibus el per omnia vos exliibere curetis melioris vilav redirent, ad diclam domum secum
quod de die in diem gratiam el benevolenliamsedis pariter reduxerunt, et, ut parerent de concepto do-
apostolicaemercamini ampliorem, sciluri quod nos lore nequiliam, duos perditionis filios ad inlerne-
de p.ice ac slatu veslro ct lerraevcstrae solliciludi- , cionem ipsius P. procurarunt induci. Qui, licel idenv
" P. moriis periculum metuens confugerit ad altare,
nem cupimusgerere diligentem.
Datum Lalerani Non. Jtinii, ponlificalus uoslri credens quod sallem locunvillum revererenlur ini-
amio quinlo dccimo. qui ubi liostia salutaris quotidie nvaclabalur, eiim
CIV. aggressuin hostiliter, letbaliler vulneraruni, semi-
MARI.4E ILLUSTRl REGIXJEARAGONENSI ET HOMINIBUS vivum, pulanles eum roorluum, impii relinquentes.
MONTISPESSULANI. Fralres auiem ad lanvcrudele convenientes specia-
De dominio Montispessulani culum, vulneraloribus, nullum retinentes humaiii-
(Laterani, vm Idus Junii.) taiis vesligium, assislebant, jilagas impostlas lerri-
Gravcm dilecli filii nobilis viri Willelmi deMon- hilibus oculis intuentes. Cumque demum a quibus-
lepessulano fralris lui, filia regina, reeepimus dam secum misericordiam facieniibus delatus Au-
queslionenvquod possessionenv villae Moniispessn- gnstani, ope convalueril medicorum, ac demumVer-
lani ac alteritis lerrae jure ad ipsum haereditarioi cellas venerii, memorati fratres, quorum crudelitas
peiiinentis, quanv ipse pridem pacifice noscilur ha- mitigari non poterat. in eum acrius saevieiues,ore
buisse, conlra justiiiam dcliuelis et reslituere dene- ipsius dormientis obstruso ne vocem redderel vel
gatis eidem. Cum igilur lerroe ipsius jurisdiclio ad Q < clamorem, eum ligalis manibus Yporegiam de-
nos spcctare noscatur, ivolenles praedicto Willelmo duxerunl; exlra quam postmodum ipsunvsub silen-
in suo jurc adesse, qui sumus omnibus in justiiiai lio noclis eductum, praesumplionenimis damnabili,
debitores, discretioni veslraeper apostolica scriptai et omni humanilate poslposila; fecerunl oculisexor-
mandamus quatenus vel diclanvpossessionemresli- bari.
luaiis eidenv, vel usque ad feslivilalem Omniunv i Quod cum ad veneiahilis fralris noslri Yercel-
Sanciorunv proximo vcnturani per responsales ido- lensis episcopi et dilecii filii Novariensis electi, qui
neos nostro vos conspeclui praesentetis, exbibiturii ex delegalione nostra reformationi domus iniende-
cl recepiuri justitiae complenventum.Alioquin ex; banl ejusdem, notitiam pervenisset, doloribuscom-
itinc in ipso negolio, quanium de jure potcrimus,, patientes ijvsius, statuerunt ei per supradiclanvdo-
auctore Domino,procedemus. muin in quadraginta lihris Papiensis monelaeaiinis
Daltim Lalcraui, vui ldus Junii, oontificalus no- singulis providendum : quam provisionem idem P.
slri anuo quinto decimo. sibi auclorilale petiit aposlolica confirmari. Nos
CV. autenv ipsius coiidolenies doloribus et miseriaemi-
ARCIIIEPISCOPO TARANTASIENSI, ET EPISCOPO GEBEN- seranies, discretioni vesiraeper apostolica scripta
NENSI, ET ABBATI SANCTI MAURITII DE CABLASIO.D proecipiendoniandamus qnalenus quod circa ipstim
De pravis moribus monachoruinMonlis Jovis. perdelegalos eosdem misericordiler est provisiim,
(Lalerani, iu Kal. Junii.) facialisinviolabiliterobservari, elapud Tarantasien-
Dileclus filius P. de Sanclo Aibino in nostra pro-, sem Ecclesiam, in qua ei provideri mandamust di-
posuit proesenlia consiilutus quod domus MontisJo- ctam pecuniaequanlilalem ipsi sine labore personae
vis, quoe oliin sanctoereligionis eflundebal odorem,, ac expensarum iiiconvmodoannuatini absque dimi-
facia niulalione dexlerae in sinistram, adeo misera- nutione persolvi. Coeterumquoniam ad nos sanguis
biliterin spirilualibus [ct temporalibus est collapsa
a clamat ipsius, ne lanv enormis excessus iranseat
quod jam pene penitus corruit quoe niultorum con- i- impunitus, auclores tanti sceleris et fautores ex-
sueverat rclevare ruinam, facla nunc scandali et;t communicalionis vinculo innodamus, mandantes ut
disseusionis exemplum quoequietis ct pacis exstiie- i- lam ipsos quam Boninumet alios excommunicatos
rat documenluin. Cum igitur idem P. quem domtis s pttblice nunlieiis, et faciatis ab omnibus arclius evi-
ipsius ruina gravabat, laborare dudum iiilenderct it tari. Praeterea quia vix aliquis de fratribus Monlis
u'i slalus reformarelur ejusdem, fraires exislcntes ss Jovis a culpa velnegligenlia esl immunis, quorunv
ibidem, qui regularis disciplinoerelaxalis babenis, s, quidam principaliter vulneralorilius astiterunt, qui-
 617 PONTIFICATUSANNO XV, CHRISTI 1212. 618
damveroeivormiaquseaecideraiUneglexcnintdfiferre A i duximus et moncndam quaienivs ab eorenv falsis
ad nos aut ad nosirorum nudientianv legalorum, eo- insaniis averlas andilum qui caput Itiunv oleo pec-
rumecclesiam,siestita,siipponaiisauctoritaieaposto- caloris impinguanl, et volenles tibi placere secun-
lica interdieio, praxipientes inlerriiclum in ea tandiu dtim hominem, Deo.te faciunt displicere, cum ape-
firmiler observari donec fralres ipsi per excusatores riretibi non audeant verilatem, ne forte movearis
vel polius per satisfaciores idoneos nostro se con- graviter contra eos. Nos autem, quide te coram Deo
spectui repraesentenl. Inquiratis etiam nihilominus reddituri sumus in novissimo districti examinis die
destatu ipsius Ecclesiacverilaiem, et reformelis tamin plenissimam ralionem, falsis te nolumus circumve-
capite quanvin membris quaeiivvenerilisreformanda, niri commentis, ne simul in unum et ariimam luam"
et qtiaeslaltienda viderilis slatuatis ; praeposilum et perdamuset nostram scientes quodjuxta sententiam
aliosquos in eainveneriiis pesiilentes, omnino remo- veritatis nibil prodest homini si mundum universunv
venies ab illa, el alios inducenies in ipsam, ut perdilis lucrelur, animae vero suse delrimenttim patialur.
ihrie malis, vinea Domini Sabaoth bonis locetur Quare, prudenlissime rex, ab eo qusesunuis propo-»
agricolis, qui gratiun proferant fructum in tempore sito conquiescas quod perpetuum animae liiae perf™
opportnno, mandalunv aposlolicum sublalo cujusli- culunv generaret, et Dominus j'ustus judex in eo ta
bet co.ntradictionisel appellalionis obstaculo fideli- I" forle puniretin quo conlraipsum lali modo peccares
ler et efficaciter exsequentes. Quod si non omncs, ipsamque reginam pro Deo el propler Deum Iiabcas
etc, duo veslrum, eic. propcnsius commendatam, quae pro servanda Iege
Datum Laterani, m Kal. Junii, pontificaius nostri conjugii, quain Deus ante peccaium in paradiso
anno decimo quinto. conslituil, longo esl martyrio macerala. Nos quo-
CVl. que super hoc negolio gravius non molestes, ne
PHILIPPO ILLUSTRI REGIFRANCORUJI. propter itistantem persecutionem quam patimur, ad
De divorlio Phitippi regis. extorquendum istud a nobisinsislere videaris. Quia
(Lalerani, v Idus Junii.) sicul noiumus tibi negare quod sit merito conceden-
Diligenler audilis el perspicaciler inlellectis qusc dum,itajnoluniuslibiconcederequodmeritosilnegan-
nobis ex parte regia dilecti filii abbas de Trapa et dum, praesertimhoc tempore.ne propler persecutionis
J. clcricus luus proponcre curaveruni, el habito instantiam declinare videamura tramite veritatis.
cum fratribus noslris studioso tractalu, non occur- Datum Lalerani, v Idus Junii, pontificalus nostri
rit nobis aliqua via per quam in his qtiscipsi pro anno decimo quinlo.
le poslulaverunl a nobis, ttise secundum Deum pos- p CVII.
c
pemus concurrere voluntali, sub obtestalione divini FRATRI GBARlNO.
jndicii proteslanles quod libentissime, si possemus Super eodem.
cum Deo, ab illo le curaremus vinculo expedire a (Lalerani, vldtis Junii.)
quo desideras vehemenler absolvi. Sed in carnali Illius teslimonium invocamus qui scrulator esi
commercio inler le ac rcginam conjugem tuam cordium et cognilor secretorum quod charissimunv
adeo est processum quod si etiam illi tanlum con- in Chrislo filium nostrum Philippum regem Fran-
fessioni vellemus insistere quanv nuper eadem re- corum illustrem lam sincera diligimus charitale, tit
gina fecisse proponitur coram praedicto abbate de nihil ei negare velimus quod esset alicui conceden-
Trapa et dilecto filio magistro Roberto de Corzon, dum. Verum cunv ea pelil a nobis quaeinsaiutis suae
nunc lituli Sancti Slephani in Caeliomonte presby- dispendium redundare noscuntur, quo sincerius
lero cardinale, non auderemus super hujusmodi ca- illunvdiligimus, eo cautius ea negare dcbemus, ne
su de noslro sensu pro le aliquid diffinire, propler videamur ipsum non diligere, sed odire (77). Cum
illam senlenliam cvangelicam quam ipse Christus ergo per quosdam adulatores veritatis et juslitiaa
expressit, videlicet: Quod Deus conjunxit, homo inimicos in eum.sit errorem inductus ut credat se
non separet (Luc. x), cum absque dtibio nec sancto- D Iicite possej'urare quod roginam uxorem suam car-
rum exempla nec Palrum decreta intentioni luaein naliter non cognovit, pro eo forle quod elsi com-
hoc ariiculo snffragenlur (75). Verum si super hoc mistio sexuum in eorum carnali commercio inter-
absque generalis deliberalione conciiii determinare cesserit, commistio lamen seminum in vase mulie-
aliquid lenlaremus, prseler divinam offensam et bri non exsiitit subsecula, nos confessionesejtisdem
mundanam infamianv, quam ex eo possemus incur- reginse sub jurejurando factas subtiliier attenden-
rere, forsan ordinis el officiinobis periculum immi- tes, et salutem ipsius regis paiarno zelantes affe-
neret, cum conlra praemissam veriiatis sentenliam ciu, per noslras eunv litteras exhortamur ut suum
nostra non possit auctoritas dispensare (76). Quam- de csetero ab hujusmodi falsis insaniis avertat au-
visetaliae confessiones, sicul pro certo didicimus, dilum el prsefalam reginam pro Deo et propter
ab eadem regina sub jurejurando sint factce, secun- Detim habeat commendatam, quse pro servata lege
dunvquas conjugium declaralur carnali copula con- conjugii, qnam Deus in paradiso ante peccalum
summalum. Quocirca serenitatem regiam rogandam constiiuit, longo est martyrio macerata, quam et
(75) Vide lib. iv De concord. sac. el imper., (76) Vide lib. xi, epist. 18>, el lib. xiu, epist. 66,
cap. 17, §4. (77) Yide lib. xi, epist. 182.
PATIVOL.CCXVI. 20
 m INNOCENTIIffl PP. REGESTORUMLIB. XV. (120
tibi reconvTnandatam-esse volumus -et nvandamus, ,A
. statuisti, quia non vivit homosub coeloqiii aliquando
discretionem luam monenlesel obsecrantes in Do- non excedat.
uiino qualenus in consiliumetconsensum iniquila- Datum Lalerani, vldus Jur.ii, ponlificatus noslri
lis non venial ullerius aninva lua, nec permitlas,, annoquinto decimo;
quanlum in le fueril, ipsum regem falsis circum- CIX.
veniri commcntis, eique contra ipsius salulemet; ANTISSI0DORENSI ET AURELIANENSI EP-ISCOPIS.
tviamsecuiidunv hominem placere non quaeras, ne) Super eodem.
ipsum Deo facias displicere, diligenter allendensi (Laterani, v Idus Junii.)
quodj'uxta sentenliam veritalis nihil prodesthominii Licetprocessum arcliiepiscopiSenonensispropter
si mundum universum lucretur, et detrimenlumi ordinem non servalum duxerimusirritandum, fra-
animae paliatur, eunvdem regem, quem sinceruni, ternitati tanvenveslrse consulinvusbona fide quate-
quantum in ipso esl, aninvum habere credimus et; nus cum charissimo in Chrislo filio nosiro Philippo
-devotum,placaresludeas etiubono fovere; ila quod rege Francorunv illuslri quanlo melius poterilis
divinam el apostolicamgraliam propler hoc uberius compouere studeaiis; quoniam arcus qui semper
merearis, pro cerlo cognoscens quod si le juxia est lensus, vires amitlit, nisi aliquoiiesexlendalur,
Jatus ipsius sano et salubri noverimusconsilio inni- " et nonnunquam rerrcset princ'pes nveliusvincuniur
teutem, ad honorem et profeclunvtuunv efiicaciter niansueiudiiie quam rigore. Nos enim mediatoris
intendemus, cum te, quasi virum religiosum, non fungenies officio, sicut illum, sic et vqs moaitis et
semper oporleal ssecularibusnegoliis implicari. exhorlationibusad amicabilenvdebemusconcordiam
Daium Lalcrani, v Idus Junii, ponlificatus iioslri invitarc, quam ulriqueparli credimus expedire.
jinno decimo quinto. Dalum Laierani, vldusJunii, ponlificatus nostri
CVIH. anno decimo qtiinto.
PHILIPP0 ILLUSTRI REGIFRANCORUM. CX.
DencgoiioepiscoporumAurelianensis et Anlissiodo- IiAIOCENSI ETCONSTANTIENSI EP1SC0PIS, ET ABBATlDE
rcnsis. PERSENIA.
(Laierani, v Idus Junii.) De removendisepiscopoet priore EcclesiceSagiensis.
(78)'Deprudenlia Senonensis arcliiepiscopi non (Laterani, v ldus Junii.)
possumus non mirari, qui post appellalioneiHad nos Contra praesulemei priorem Ecclesiaa Sagiensis
legiiimc interpositanv, et conlra noslri formam lot et lanta suntauribus nostris enorniia inculcala
rnandaii, perverse processitin causa quam ad peli- pf ul ullerius non possimus dissimulare clamores qul
tionein iuam sibi duximus commiltendam, super re- ad nos desuis perversis aclibus pervenerunt, cum
laxanda sententia interdicli quod in terram liiam non soluminuliles, verunv eiianv penuciosi esse di-
venerabiles fratres noslri Anlissiodorensisel Aure- cantur. Ne igitur sanguis eorunvde nostris manibus
lianensis episcopiprolulerunt, si lu eis illud offer- rcquiratur si eos in suis duxerimus perversiuuibus
res quod esset merito accepiandum, et licel ipsi lolerandos, discrelioni vestrse per aposlolica scripta
j"usserimusut, si fieri possel, postposito utrinque preecipiendomandanvus qualenus inquisita plenius
judicio ad amicabilem compositionem intenderei, el cogniia veritale, si laleseos esse noveritis, a suis
ipse tamen, lurbato negotio polius quam sedato, eos removeaiis officiis, et eis viros facialis idoneos
nec compositionern facere studuit nec judieium siibrogari. Quod si non omnes, etc, duo vesirum
exercere. Unde nisi tusevoluissemus serenilati de- sublato cujuslibet conlradiclionis et appellationis
ferre, laliler eunv corripere curassemus quod ejus obstaculo exsequaiilur.
profeclo non remansisset impunitus excessus. Quod DatuinLalerani, v Idus Jiinii, pontificatus nostri
igilureslab eo inordinate praesuuiplumnon potui- anno decimo quinio.
nvus confirmare, cunvipsojure sit irritum et inane; CXI.
sed, siculcelsitudinenv luam ssepe rogavimus, ila D BERNARDO ABBATI S10NASTERII SANCTI PETRIPSALM0-
jiunc quoque rogamus, pro magno dono pelenies DIENSIS, EJUfeQUEFRATRIBUS TA5IPILESENTIBUS QUAU
qualenus pacem -Ecclesioein luo regno conserves, FUTURIS REGULARESI VITAM PROFESSIS INPERPETUUM.
boc maxime tempore quo ipsa in aliis multis regnis De conftrmationeprivilegiorum.
nimium pcrturbalur, ita quod dictis episcopis resli- (Laterani, viu ldus Junii.)
tiilis, el interdicli senleutia relaxata, nisi hoc nobis Quoniam ex commissonobisdivinitus aposlolatus
veiis ex toto donare, in curia lua de ipso negotio officiotam vicinis existimus quam longe positis de-
secundum approbatam consuetudinem cognoscalur bitorcs, viris quidem religiosis tanlo specialius
(79); cumque aliis oporleat te inlendere quse ad adessenos convenit quanio ipsi maj'ori desiderant
luura magis respiciunt commoduin et honorem, quiele potiri,|et aposlolicaesedis pracsidionoscuniur
expedias le ab isiis quae modicum tibi afferunluti- plenius indigere. Eapropter, dilecti in Domino filii,
titatis et laudis, nec injuriostinvrepules. sed polius vestris juslis poslulationibus clemenler annuimus,
gloriosum, prudenter corrigere si quid improvide et praefatumnvonasleriumSancii Pelri Psalmodien-

(78) Vide supra episl. 59, et infra episl. 125. (79) Yide lib. xiv, epist. 165.
 621 PONTIFICATUSANNOXV, CHRISTI 1212. C22
sis, in quodivinomancipati estis obsequio, ad exem- A rone, et ecdesiam de Vergerio ; in castro Ansuis,
plarfelicis recordalionis Stephani, Joannis, Urbani, ecclesiam Sancii Stephani, item ecclesiam Sancli
Pasclialis, Honorii ellnnocenlii praedecessorumno- Lamberti, et ecclesiam Sancti Peiri de Pomairols ;
strorumRomanorumponlificumsub beatiPelrieliio,- in pago Atlensi, ecelesiam Sancti Panli, et ecclesiam
slraproteclionesuscipimusetpraesentis scripti privi- Sahcti Andreoe dc Reclus, el ecclesiam Sancli Mi-
legiocommun.imus.In primis siquidem slaiuentes ut chaelis extra civiialem Attensenv. Apud Oppedam,
ordo monasticus, qui secundum Deum el beaii Bene- ecclesiam Sancti Andrese; in pago Sisterico, eccle-
dicti Regulam, etc.,«sr/«e inviolabiliter observcltir. siam SanctaeMariaede Hauiis, cum suis capellis et
Prselereaquascunquepossessiones,elc,usque illiba- appendiciis, id est, Sanciae Marise Magdalenaede
la permaneanl; in quibus haec, etc, usque vocabu- caslro, et Sancli Cannati, et Sancti Saiurnini ; in
lis : Locum ipsunv, elc, usque perlinenliis ,suis; in casiro Dellino, ecclesianv Sancli Jacobi cum ipsa
pago Nemausensi, in villa Cornelianica, eeclesiam parochia, et ecclesiam Sanctse MarisedeCamariais;
Sancli Juliani.eum cellis suis, id est Sancti Salva- in pago Sustantionensi, in villa MulatiOne, eccle-
loris el Sancli Laurentii, Sancti Felicis, Sancli siam Sancti Asciscli; in Candelianicis, ecclesiam
Clementis, Sancli Vincenliide silva, cura ipsa siiva, Sancti Damiani, et Sanctse Mariae; in Mizanichas;
et plaia maris, sicut eidenvcoenobioa regibus libere 13ecclesiam SanciseCoJumbse; in Yarrenicas, eccle-
concessum est; in villa Atascianica, ecclesiam San- siam Sanctae Agathoe; in Cercelles, ecclesiam San-
clae Mariae; in castro Salignano, ecclesiara Sancti ctae Mariseet Sancli Matibaei; in Sofolcinas, eccle-
Juliani, cum capella de Monle rotundo; in asperas, siam Sancli Slephani, itera ecclesiam Sancti Erigii
eeclesiam Sancli Pelri; in Andusenco, ecclesiam cum suis perlineniiis; in villa Corni, ecclesiara
Sancii Andreae; in Aquaviva, eco.IesiamSancli Pe- Sancti Joannis ; in castro Lupiano, ecclesiam San-
tri; in margines, ecclesiam Sancti Siricii; in Ma- clse Csecilisecum suis capellis, id est, SanclaeMarioe,
laspelles, ecclesiamSancti Romani cum suis appen- et Sanclae Margarilse; in Marignano, Biterrensi
diciis, in Telliano, ecclesianv Sancti Silvestri; in pago, ecclesiam Sancli Chrislophori cum oinriibus
Kipa stagni, ecclesiamSancli Sebastiani; in Tovena, ad eanv pertinenlibus. Et in Peirorio, ecclesiam
ecclesiam Sancii Thoraae; in Candiaco, ecclesiam Sancli Joannis de Cassiano, el ecclesiam Sanctse
Sancli Petri ; in Yitrico, -"ecclesiamSanclse Marise. Eulalia;, cum earum decimis, primitiis et possessio-
Item ecclesiam Sancti Bonili cum suis appendiciis ; nibus; in pago Narhonensi, castro Aniliano, ecclc-
iri Verunas, ecciesiam Sancti Salvatoris ; in Venra- siam Sancli Saturnini, et ecclesiam Sanclse Marise
nico, ecclesiain Sancli Michaelis; in Yalle, ecclesiam £. de Fulquiano ; in pago Euletico, in valle Cumbalis,
Sanclae Mariae; in Portu villa, ecclesiam Sancti ecclesiam Sancli Britii, item ecclesiam Sancti Petri
Pelri. Item in alia Porlu, ecclesiam Sanctse Marise de Taraus, cum omnibus ad eam perlinenlibus. In
(80) ; in villa Noveta, ecclesiam Sancli Sisinnii; territorio Gapinco, villa de Balma, ecclesiam San-
irs villa Angulari, ecclesiam Sancti Marlini ; in Co- cti Marcelli. Porro praedictum monasterium Psal-
donniano, ecclesiam Sancli Andrese; in Nocelo, niodiense nullius alterius Ecclesiae juri dilionique
ecclesiam Sancti Joannis; inler vineas, ecclesianv subjaceat quam Romanae. Obeunte vero te nunc
S.mcti Andreoe; in caslro Albasio, ecclesiam Sancli ejusdem loci abbate, etc usque providerint eligen-
Pslri etecclesiam Sancti Nazarii de Marezanegues ; dum. Cui niinirum a dicecesano episcopo, omni pro-
in castro Salvinianico, ecclesiam Sancli Andreae; fessioneac exactione seposita, benedictio impenda-
in pago Arelalensi, prioralum Sancii Romani ctun tur. Sepuliuram quoque ipsius loci, etc. usquea
cellis suis, id esl, ecclesiam Sancli Laurentii, et quibus mortuorunvcorpora assumuntur. Deeernimus
Sancti Yincentii, et Sancli Michaelisde valle Junce- ergo, ctc. usque usibus omnimodis profulura, salva
ria, et Sancli Stephani de Eremo, et ecclesianv San- sedis apostolicaeauctoritate. Si qua igitur in futu-
cli Xisti de Rocea. Et in Avenionensi pago, eccle- rum, etc. usque districlaesuhjaceat ullioni. Cunctis
sianv SanctoeMarisede Urbana ; el in villa lernvino, D ] autem eidem loco, etc usque praemia aelernse pacis
ecclesiam Sancli Peiri cum appendiciis suis; et inveniant. Amen.
juxla Tarasconern, ecclesiam Sancti Yincenlii, et Datum Laterani per manum Joannis Sanctae Ma
ecdesiam Sancti Marcelli, etecclesiam Sancti Petri rise in Cosmidin diaconi cardinalis, S. R. E. can-
de Limaisaj et ecclesiam SanclaeMariseinler aquas, cellarii, vui Idus Junii, indiclione xv, Incarnatiouis
el Sancti Romani de Bellomonte,et Sancli Leode- Dominicaeanno 1212, pontificalus vero domini Inno-
garii, quse suiit in Aquensi pago, el ecclesiam San- cenlii papaelll, anno quinlo decimo.
cli Salvatoris de Fossa cunv suis appendiciis silam CXII.
in pago Sisterico; in Sinanicis, ecclesiam Sancti EPISCOPO, ETABBATI SANCTIJOANNIS, ET ARCHIDIACONO
Pelri; in pago Avenionensi,ecclesiam SanctJSatur- PARMENSIBUS.
nini apud caslrum Yeilanis ; in pago Aquensi, valle De eleclione archiepiscopi tlediolanensit.
Anvata, cellulam Sancli Salvatoris cum suis appen- (Laterani, vn Idus Junii.)
diciis el ecclesiam Sancti Micbaelisde caslro Cucu- Ecclesia Mediolanensi vacante, vola providere

(80) Hlichabiium conciliumanno 897.

«*M INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 621
volenlium eidem Ecclesiaein pastore divisasunl in A j Ne vero peccanles sua non aiideant propterpecunia-
tres partes, quibusdamvenerabilemfratrem nostrum riam poenam coniiteri peccala, fralerniialem ve-
Yercellensem episcopumposlulanlibus, aliis aulem slranv monemusel obsecramusin Domino, per apo-
dileclum filium Mediolanensem archidiaconum, et slolica vobis scripia mandanies quatenus graliam
nonnuilis Mediolanensenvarchipresbyterum eligcn- indulgeniisein quseslumavaritiaenuilatenus conver-
: libus in
pastorem. Pro quibus procuralores parlium talis, fineshujus mandati fidelilerobservantes ; quo-
ad sedem aposlolicamdestinali, non solum diversa, niam si aliler egeriiis, non solum dlyinam, verum
sed advcrsa, lam de consuetudine quam de pluribus eiiam aposlolicam incurrelis ofiensam.
aliis proponere curaverunt; sicutea omnia vobis Dalum Laierani vn Idus Junii, ponlificatusnostri
sub bulla nostra niillimus adnolala. De quibus, cum anno dccimoquinto.
non possenlfacere nobisfidem,inquisilionemeorum CXIV.
nos oporluit delegare. Quocirca discrelioni vestne N0BILI VIROJAC0B0C0NS0BRINOET MARESCHALCO N0STR0.
per aposlolica scripta mandanvus quatenus vocatis
- qui fuerint evocandi, et inquisita super omnibus Concedilurei in feudumqitoddam Romance.
caslrum Ecclesico

-diligcnlissinveveritale, specialiter autenv utrum de (Latcrani, vi Idus Junii.)

anliqua et approbala consuetudineomnes el singuli B » Cunv ejus vices geramus in lerris qui unicuique
tam abbates quam praepositiac eiiam capellani pa- secundum sua merita legitur reddituriis, his"qtii
rem cum ordinariis (81) in eleclione Medioianensis apostolicae sedis obsequioei pro ea eliam periculis
archiepiscopi vocenv habeant, el si nec omnes nec se exponunt magnificedebemuset volumus respon-
parem, qui et quanlam, utrum videlicet non in sin- dere, quatenus sic labores eorum remuneremusin
gulis ordinum, sed in ordinibus singtilorum,sitpa- ipsis ut alios ad nostrum servitiuminducamus. Olim
ritas allendenda, vel pqtius jus eligendi penes ordi- siquidem cunvMarcualdus,Dei et Ecclesiaeinimicus,
narios lanlum resideat, et cseteri propter honesla- in devolos apostolicae sedis et charissimi in Chrisio
tem solummodo vocari consueverinlad cauielam, filii nostri Frederici Sicilise regis illuslris fideles
ailrumveomiv.esvocali fuerint, an aliquiprsetermissi, quasi desaeviretimpune, ac Sicilianvex multa parlc
<quideiiam potestaiis aut juris episcopi suffraganei ferro flamnvaque vaslaret, regnunv sibi usurpare
iiabeant in negolio memoralo ; ei quoeinveneritis, disponens,ut eidem regi, quem inclytaerecordaiio-
iper vestras nobis lilteras fideliler intimetis, ut per nis Constanlia imperatrix tuleloe nostrse coiiinii-
relalionem vestram instrucli, commodius in ipso sit, et regno, cujus balium nobis lestamenlo reli-
negolio procedamus, pfaefigenlespartibus lerminum.. quil, necessariumet exspeetatum dintius subsidium
competenlemquo recepturae sententianv noslro se proestaremus,militibus quos pecunia nostra con-
conspectui r.epraesentent.Quod si non omnes, elc. duxiriuis le duximus proeferendum,et in Siciliam
tu ea, frater episcope, cum eorum aliero ea, ctc curavimus destinare (82). Tu ergo de mandalo no-
Dalum Lalerani, vn Idus Junii, pontificatusnostri stro regiuim ingressus, posl imillas anxie^aies,
anno decinvoquinto. solliciludines,el labores, de Frederico in Calabria
CXIIL ei Marcualdoin Sicilia, faciente Domino, mira-
ARCHIEPISCOPIS ET EPISCOPIS PER R.EGNUM FRANCIiEbililer triumphasti, memoriale comparans nomen
CONSTITUTIS. tibi, el famam apostolicsesedis extqllens, quain
De concubinariisabsolvendis. prscdiclusiniquns nilebaiur in illis jjartibus abolere.
(Lalcrani, vn Idus Junii.) Cumqueper viarunv discrimina, sub inclemeniia
"Rigoremmansuetudine tcmperanles prsescntium lemporis et aeris inlemperie, victor ad nostram
wbis aiictorilale concedimus ul transgressores sia- prsesenliam redivisses, eam gratiam in fratruivv
luli quod dilectus filiusGuala liluli Sancli Martini noslrorum oculis invenisli ut diligeniius atlendentes
presbyter cardiualis tunc apostolicaescdts legaius in quanlum pro le aposiolicaesedi accessisset honoris,
concubinarios promulgavit,el a vinculo excommu- D I laboribus luis magnificerespondendum assererent,
nicalionis secundum formam Ecclesiaeabsolvere et non solumconsulerenl, sed cum insiantia plurima
valealis et cum eis misericorditer dispensare, si poslularent ullibi curaremus magnificerespondere.
urgens necessitas aul evidensuliiilas poslulavcrint, Nos ergo luis respondere laboribus el uliliiatibus
qui haclenusproesumpserunlaut amodopracsumpse- providere volenles, castrum Nimphae,quod quon-
rint cxcommunicati celebrare divina, injungendo dam inclyiaerecordationis Cencio Frajapani et 0.
eis pceiiiienliamcompetentem, altentissime provi- el C. ejtis nepotibus bonaeniemoriacEugenius pajva
sttri qualcnus in hoc arliculo sic fieclatis ut non pracdecessor nosler pro oclingentis libris rienario-
ruinpalis ncrvunvecclesiaslicae disciplinoe,ne faci- rum Lucensium obligarat, et nos ab eorunvhseredi-
lilas veniaepeccandi tribual inceiitivum. Yolumus bns jampridemrecollegimus,pecuniaconsignala, et
jgitm-et praecipimusad cautclam ut dispensalionenv apud nobilemvirum BononemBonifiliide mandalo
eorum sedi aposlolicse reservetis qui pubiice delin- senatus judiciaria aucioritaie deposila, pro qua
quentes,non verentur in populoscandalumgenerare, fueral obligalum, cumomnibus pertineuliis et utili-

(Si) Yide Iib. i, episi. S69. (82) Videgesta Iiuioc. III, cap. 57, 38.
 625 PONTIFICATUSANNOXV, CHRISTI 1212. C28^
ialibus suis tibi pro summa mille librarum Pro- B ] in qua tunc arabat el arat adhuc ipsam publice
venientium de senaiu de fralrum nostrorum consi- retinendo, sicut nvanifesium est suis civibus uni- -
lio obligavimus, tandiu lam a te quam luis haeredi- versis, fuerit die suae consecrationis enixa, et *
bus delinendum donec praedictapecunia tibi vel eisi quomodo qui post eum venerat et descenderat ex
esset integre persoluta ex lunc ad RomananvEccle- eodem, ante ipstim fuerat factus presbyler, et ante
siam libere reversurum. Ne autem si frucius quos> patrenv accesserat filius ad allare.
ex eodem castro perciperes computare cogereris ini Cunv aulem nobis annunliata renunliataque sibi
sortem, plus ad incommodum qiianv commodtim i eum corrigere debuissent, in tanluni ipse noslros
luum haecobligalio redundaret, vel si aliud faceres,, posi sua projecit lerga sermones quod poslmodum,
pro lemporali lucro animaedispendium palereris,, sicut fuit nostris auribus intimaium , deposiia pene -
cunvsis obsequiis nostris in rnarescbalciae officio i penilus modestia pastorali, virtutibus hostis et vitiis
deputaius , praedictumcastrum in feudum tibi tan- amicus effectus, licet in Ecclesia sua plures-per-
quam nvareschalconostro dc solita sedis apostolicae ! sonae honorabiles haberentur lam setale, scienlia -
liberalitate concessinvus; ila lamen quod haecno- quanv moribus idoneae,ad officiumcanloriaedicluniv
slra concessio nec nobis nec successoribusnoslris; fecit filiunv in Ecclesia Melfiensi cantorem. Quo
"
pracjudiciunvgenerarel quo nvinus illud recolligere: secunvpariter in choro sedente, nvutuavisione per-
valerenius, feudo lamen lua viia duranle. Cuihi penditurquamcarnaliieraller abaIterodiligalur;prse--
igitur tibi persolverimus pecuniam praetaxatam, et serlim cunv idem cantor nullam dicalur gravilatem-
tu nobis Jegilimanvrefutaiionem feceris super ea, , morum et disciplinac modestiam in commissa sibi
ne super feudo ipso propter hoc valeas molestari ,, dignitale servare , sed discurrat polius levilale
illud libi juxta praedictaeconcessionis lenorem au- propria, tanquam simplex clericus, in contemptum:-
cloritate apostolica confirmanius et praesentis scri- Ecclesise ac plurimorum scandalum jugiter per-
pii patrocinio commuiiimus. Nulli ergo, eic, con- plaleas. Insuper eliam episcopus supradiclus nepo»
cessionis et confirmalionis , elc, nsque incursu- libus suis in cunahulis vagienlihus, in gravamen
rum. eorunv qui ecclesiaefamulanlur, majorespreebendas
Datum Laierani, vi Idus Junii, pontificattisnoslrii tribuit et beneficia meliora. El licet super bis a
anno decimo quinto. capitulo suo convenius coram judicibus et aliis
cxv. probis viris pluribus civitatis, nvensa et ralionibus
EPISCOPO MURANO. aliis quibus pereumdem spoliati fuerant reslilulis,
Scribitur adversusepiscopumMelfiensem. *_ se promiserit praemissa eniendaturura omnia sub
(Laterani Non. Junii.) fidei sponsione, ipse lanven faciens ad pejora pro-
<
(83) Circa radices infructuosse arboris jslercora^ cessum, nvensam canonicis subtraxit eamdem, et.
submisimus fodientes, el per lempora plurima lanv ipsosquanvclericospraebendisel beneficiisspo-,
suslinuimus si forsan fruclum produceret exopla- liatos, juris ordine praetermisso, praebendas eccle-
tum. Yerunv quia non potest arbor mala bonos. siaedividitcontra conciliunv Turonense, eas quibus
fructus facere juxia sententiam veriiaiis , arbor vult conferenssic divisas,ipsis canonicis inconsullis, .
eadem sic fdta stercoribus,et landiuexspectata.non L el subripiens eis judtcia mortuorum, poena pecu-
solum fructum bonum non protulit, sed prorupit inL niaria clericos suos mulclat conlra sanclorunv
spinas, quae satis acriter pupugere cultorem. Haec , Patrum canonicas sancliones. Matrimonia insupcr
autenv pro episcopo Melfiensiproponimus, de quo, lam licila quam illiciia passinvprohibet, nisi pro .
nobis sunt saepiusnefanda et scelesta suggesta. Et quibus pecunia inlercedil. Adulterorum quoque
cum in ipsum, propter suorunv exigenliam merilo-. publica peccata dissimulat, quia non solum iii-..
rum, manum nostram debuerimus merito aggra- lalibus, verum eliam.el in aliis, promisso munero
vare, tanta erga eunv palieiuia usi sumus quodi vel oblato, redimentesse in errore dimitiit, usque
porreclum nobis suorum scelerurn codicillum sibi j) I adeo deditus Sinvoniacaepravilati quod penes euuv
dtiximus transcribenduin , ut illud quasi suo admo- sine ipsa nec in ecclesiis immolatur nec aliquod
venles aspectui, eunv suis oculis monstraremus, spirituale confertur. Appellaiiones elianv, quau-
ipseque videns in eo quibus et quantis sua foret tumcunque rationabililer. ad sedem apostolicam in-
facies obnubilata palloribus, de cujus hoc putredi-. lerpositas, vilipendit..
nis corruptela procederet, in latibulo conscienlise, Licet aulem superlanlis excessibus-euradtixeri-
scrutarelur. Acceperamus atitem, et accepla rescri- mus hactenus in paiientia supportandum, nec exe-
pseramus eidem , qualiter habitus fuerat de bonae, ruerimus ultorem gladium in eumdem,exspectante«
niemoriaeJacobi praedecessorissui morte suspectus, ut, si forsan pceniteret, sibi clemenlia nostra igno-
quid et qualitcr post obilutn successoris ejusdem sceret ne periret, ipse lamen patientia nostraebcr.i-
Jacobi firmaverit j"uramenlo, qualiler conlra idl gnitalis abusus, ut nos acrius provocaret, de red-
venerat quod jurarat, et quomodo landenv in suat denda civitale Melfiae,quam in fidelilate regia per
fuerat eleclione processum, qualiter etianv vilula , innovata j'uranveula primitus solidarat, ab Oltone

(83) Yide iufra episl. 251'.

 627 INNOCENTHHI PP. REGESTORUMLIB. XV. 628
roalediclo el excommunicalo pulsari precibus non A j) habere polerant pleniorem , quod in monasterio
suslinuit, sed praeveniteumdem ; et movensin ipsa invilus positus fuerit se scire firmiler asserenles,
civilale discordiam, et provocans bello cives, eis de ipsura in mense Auguslo proximo adfuluro trice-
prsestanda fidelilate ipsi Olloni ab eodenvcommoni- simum lertium vel ad plus tricesimum quartum an-
. tis, et cur hoc faceret sciscilantibus, sic respondit, num suse complelurum fatebantur aeiatis, addentes
quod malebat honoris proprii quam rerum suarum jam annum vicesimumeffluxissequod a monaslerio
incurrere delrimenlum , el reddi sibi faciens civila- idem P. habitu abjeclo recesserat, ad illud ullerius
tem, ad exhibendam ei fidelitatem et hominium nonreversus. Ex quorum depositione patebat eum-
«sponlaneuset sine inductionc alicuj'us accessit ,.ad dem P. nondum annum quartum decimum, cum
idem suos coneives, quos revocare debebat, indu- recessit ultinvo a memorato nvonasterio,comple-
cens, et nec exconvmunicationis senlenliam nec visse. Nos insnper ad cautelam super investiganda
perjurii notam meluens, quam ex hoc incurrere se plenius veritate ipsum eonsciemiae propriae com-
sciebat, ei familiarius prae caelerisApuliaepraelatis mitientes, ex ejus responsione tenuimus quod in-
adhacsit, sibi manifesle in noslram injuriam et vilus in monasierio posilus, nec in medio co:isense-
regium dispendiumobsequendo. Nolenles igilur ut rat, nec in fine (81). Cum igilur caulum reperiatur
dictus episcopus ex eo quod malle se asseruit ho-1B in canone ul minoris aetalis filiis , qui oblali mona-
noris proprii quam rerunv suarum delrimentum sleriq fuerinl, suscipienles habilum vel ionsuram ,
jncurrere menliatur, fraternitali tuae per aposlolica si> praelalis suis anno quinto decimo requisiti, se
scripla mandamusel districte praecipimusquatenus in assumplaereligionis proposilo consenserint per-
cunvdemomni appellatione cessante 'fib officiopon- nvansuros,poenitendi licenlia praicludalur, alioquin
lificali suspendas, ex parle noslra firmiter injungens eis non adimatur ad saeculum redeundi facultas,
eidenvut infra tres nvenses nostro se conspeclui ne coacla praestare Deo servitia videanlur, frater-
repraesenlet. Alioquin ipsunv ex tunc vinculo ex- nilati luaeper aposlolica scripla mandamus quatenus
coinmunicationis innodans, mandes capilulo Mel- saepediclumP. occasionemonachaius illius a ncmine
fiensi ut sihi provideanl personam idoneam per moleslari permitlas, quem ob hoc nolumus tcmere
eleclionenvcanonicam in pastorem. impediri quominus ecclesiaslicum valeal benefi-
Dalum Laterani, Non. Junii, ponlificalus nostri cium obtinere, si quis alias illud sibi duxerit cano-
anno quinlo decima nice conferendum.
In eumdem fere niodum scriptum est super hoc Dalum Laterani, Idibus Junii, ponlificalus nostri
capitulo Melfiensiusque per eleclionem canonicanv, anno quinlo decimo.
in paslorem. Ideoque discretioni vestraeper aposlo- CXYII.
lica scripta mandamus et districte praecipimus G. ABBATI MONASTERH SANCTI ANGELI I)E PLANQ
qualenus nvandatunvaposlolicum per eumdem Mu- FIRMANyE BIOECESIS.
ranunv cpiscopum suscipialis humililer et fideliler Eum restiluit suceabbalice.
observeiis. (Laterani, vldus Junii.)
CXVl. Cum dileclus filius B. vencrabilis fratris noslri
LUGDUNENSI ARCniEPISCOPO. Firmani episcopi procurator tecum ad sedem apo •
Nemo cogi debel invilus ad monaclialum. stolicam accessisset, et dileclum filiumG. subdia-
(Laterani,ldibus Junii.) conumet capellanum noslrum vobis concessissemus
Attcslaliones quas nobis super monachalu dilecti pariter audilorem, coranv eo proponere procurasti
filiiP. deBolon Viennensiscanouici transinisisti legi quod cum itlenvepiscopus le amoverit absque causa
fecimus coram nobis, et universa notavimusdili- rationabili a regimine abbatiae,postappellalionem
genler; et Iicet quidam de monachis deponerent ad nos legitime inlerposilam te carceri mancipalo,
conlra ipsum quod eunv ut monachum in monaste- Tbeobaldum monachum ejusdem Ecclesiae ibidenv
rio d<j Insula in triplici slatu viderint, in scholis D I inlrusit per Simoniacam pravilatenv. Yerunv cum
videlieet, forma el cboro , et quod annum sexlunvi venerabilibus fralribus noslris Esculano prinvo et
decimum cum ah eodem recessit nvonasterioconi- demum Anconitano episcopis causam ipsam lermi-
plevisset, plures lamen pro eo qtiani contra de tesii- nandanv comrniserimussingillalim, el idenvAnco-
busfaciebant. Probabaiur eienim quodprofiteri no- nilanus, coguilis eausae meritis, te aucloritaie no-
luerit el a monasterio aufugerit memoralo , se nolle> sira senlenlialiter ad diclam restiluendum decre-
respondens iu monachumsecundunvconsuetudinemt verit abbaliam, dando II. Farfensi monacho in
monasterii benediciet facere professionemibidem , mandalis ul 3d locunv accedens personaliler, exse-
ev parte requisitus.abbaiis, quia ibi et posilus fueratt culioni raandaret senieniianv promulgatam, idem
et morabatur invilus, et quod abbas etiam, hoc: monachus id non potuiladimplere, pro eo quod
audilo, illum invitunv monachura se dixeril noni praefatus Theobaldus manu sibi restitit violenta.
facturum. Adhseeraaler ejus P. el.. frater.. soror , Quare dicti episcopi Anconitani senleniiam peleb3s
el^alii consanguinei, qui de ipsius selatenotitiami a nobis supplicalionibus altenlis confirraari. Ex

(Si) Cap. lllud atttem, 20, q. I, c. 10

629 PONTIFICATUSANNOXV. CHIHSTI1212. 63»"
parle vero altera responsum ad liaec exslilit ex A J Volenles igilur quod per capellanum praediclumau-
adverso quod eum ab- eadem senlenlia per ipsiiis clorilale nostra diflinilum est in hac parte robur
Firmaniprocuratoremad noslram fuerit audienliara obtinere debitae firmilalis, senlenliam ipsam au-
provocatum, el nos, pro eo quod nobis de ipso non cloritale apostolica confifmamusel praesentisscripti;
poterat iieri plena fides, abbali Clarevallensi de patrocinio communimus.Nulli ergo, etc, ponfirma-
Flastra noslris dederimus lilteris in prseceptis ut lionis, etc, usque incursurum.
inquisita super hocplenius verilate, quodinveniret Dalum Lalerani, v Idus Jdnii, poniificatus noslrt
nobis per suas liiteras fideliter intimaret, idem anno quinto decimo.
abbas lestibus super appellationereceptis, ipsorum In eumdem fere modtlm scriptum est super lioc
deposilionesnobis poslmodumdestinavit: exquibus abbali Farsensi usque robur ohtinere debitoefirmi-
probari videbatur aperte quod Philippus, qui pro- talis, sentenliam ipsam aucloritate duxerimus apo-
babatur procurator fuisse per publicum inslrumen- stoliea confirmandam, discreiioni luoe per aposto-
lum Theobaldi praemissi, qui etiam inveniebalur lica scripta mandamus qualenus eamdem facias per
per jam diclum Firmanum episcopum in ipsum censuram ecclesiasticam appeliatione posiposila
monasterium inslilutus, appellaverat a sententia firmiler observari; conlradictores, si qui fuerint
memorata, quamvis lu tam conlra ipsum Philippum B ' vel rebelles, censura simili sublato appellalionis ob-
quam etiam conlra produclos testes objecisscs staculo compcscendo.
quamplura, et dicta nilereris ipsorum testium mul- cxvnt.
lipliciler impugnare. \Terumlamen au diclus Pbi- LINGONENSI EPISCOPO.P
lippus ftierit Firmani episcopi procurator, el ob
causam ad nos exsliterit nec ex Respondetur ad ejus consulta.-
quanv appellatum,
depositionibusillis nec aliquo eliam modo alio mon- (Lalerani, vu Idus Junii.)
slrabalur. Subjungensipsius Firiviani-episcopipro- (85) Postulasli per sedem apostolicanv edocert
curator in ejusdem praesentia capellani sententiam qualiter eontra Jiidoeumprocedere debeas qui mamis-
fuisse iniquam, praeserlim cum coram antedicto injecit in quemdampresbyterum violentas. Ad quod'
Anconilano episcopoex parte Firmani episcopi evi- fraternitati tuaebreviter respondemusquod si dictus.
deuter extitisset probalum te lanv appellaiioni ob- Judaeustuaejurisdiclionis exislil, ipsum pcena pecu-
jectae quam etiam renunliasse regimini abbaliae, ac niaria punias vel alia, secundum quod convenit,.
jurasse te suis omnino jussionibus pariturum, sicut lemporaii, facienspercusso salisfaclionemcongruam.
ex depositionibus ab eodem Anconitano episcopo _, exhiberi. Alioquindominum^ejusnioneas et inducas.
conslare videbalur lestium] receptorunv. Propter ul passo injuriam el Ecclesioeab eo salisfieri faciat
quod supplicabat nobis humililer praefatam senten- compelenler. Quod si dominus ejus id neglexerit,<
tiam infirmari. Ad hoc vero replicando ex opposito adimplere, lu Christianis per censuram ecclesiasti-
respondisti quod a jam diclo episcopo exstitisti cam interdicas ne cum ipso Judeeo, anlequam sa-.
carceri nvancipalus,et ab ipsius servientibus delen- tisfaciat, prsesumant commerciaexercere. Conse-
tus tandiu doncc tam appellalioni quara ipsi eliam quenter quaesistiquid (facere) debeas de quodanv
abbaliaerenunliasli compulsus, ct idem episcopus captivo, qui se falso episcopum asserens, aliaria
Theobaldunvprsemissumintrusil ibidem vitio Simo- consecravit, et alia plura exercuit quae ad officium.
niae, sicut haecclarebant ex dcposilionibusipsorunv pertinent preesulalus.Ad quod tibi taliter responde-
testiumevidenter. Propter quodpostulabas instanter mus, ut illa quae laliler egit irrila nunties, et ipsum
kilrusunv jam diclum a memorala Ecclesia penilus perpeluo carceri facias mancipari, pane doloris et.
amoveri, el exsecutioni mandari senlentiam nomi- aqua angusliaesuslentandum (8C). Terlio qusesivisti.
natanv; praeserlim cunvnon invenirelur probatuni utrum illi qui in annis minoribus constituti novi-
procuratorem Firnvani episcopi ab ipsa sententia liorunv habitum susceperunt, et infra aiuium.ppst-
provocasse : quod, sicut superius est expressum, D ] modum facia professione (87) ad saeculum sunt
idem episcopuscoram ahbate Clarevallensipraediclo reversi, et ab episcopis suis hoc scientibus ad sa-
probare debebat, et is qui appellaverat, videlicet cros ordines sunt promoli, sustineri debeant in illis
Tbeobaldus, nunquam fuissel appellationem inter- ecclesiis ministrare in quibus fuerint ab eisdenv
positam prosecutus. Intellectis igilur liis el aliis episcopis instituti. Nos ergo fraterniiati tuae brevi-
capellanus praemissusquae a partibus proposita fue- ter respondenvus quod propter hoc non sunt ab
ranl corara eo, et nobis fideliter recilatis, de man- ipsis ecclesiis amovendi, sed in eis possunt libere
dalonoslro saepefaiiepiscopi Anconilani senlenliam minislrare, nisi forte prudentia suppleverit in illis
coniirmavit, decernens omnes illos auctoritate apo- selaiem, ut saltem transire debeant ad regulam
stolica compescendosqui hujusmodi senlentiae con- laxiorem, cum ipsi absque proteslalione religionis
tradictores inventi fuerint vel rebelles, Theobaldo habitum assumendo vitam proesumanlur propo-
praefalo prorsus amolo a monasterio memorato. suisse mulare.
(85) Cap. Postulasli, DeJudaeis. (87) In quart.Coll. non facta prof. eiiam in codice
(86) Vide lil>.xvi, episi. 10. Cap. Postulasli,l)e Colbertino.
regular.
 631 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XV. (332
Datum Laterani vn Idus Junii,pontificatus nostri A ret eum nvalitiose vexalum, judices tamen ei curiv
anno quinto decimo. instanlia postulanti expensas resiitui non feeerunt.
CXIX. Caeterumprior a j'anvdicio Aureliauensi episcopo
DECANO, ETMAGISTRO HENRICO CANONICO TRECENSIBUS, el conjudicibus suis auctorilate noslra excommuni-
ET THESAURARIO VILLJE MAURI TRECENSIS DIOECESIS, cationis sentenlia innodatus pro eoquod periinaciter
Adversus monachosS. Germani Anlissiodorensis. veniebat conlra ordinationem eorum faelam super
(Laierani, IV Idus Junii.) provisione presbyteri memorati, per nuniium suum
Consiilutus in praesenlia noslra dilectus lilius I nobis suggerere proeuravil quod iidem judices post
presbyter ecclesiae Sancti Christophori de Ses- appeilaiioiiem ad nos legiiime inierposilam suppo-
siaco (88) lacrymabili nobis conquestione monslra- suerant lerram suam ei homines inlerdicio; et sic
vit quod quia conlrapriorenv ejusdem loci Aniisio- de lata in eum excomnvunicationissenteniia, dicece-
dorensis dioecesis, qui tantum percipiebat de pro- sani etiam interdiclo|, ac ordinatione provisionis,
ventibus ecclesiaememoralae quod de residuo nulla- dicli preshyteri non habiia nventione, noslras ad
tenus polerat suslentari, nostras ad venerabilem abbatem Sancii Benigni Divionensis «l eonjudices
fratrem noslrum Aurelianensem episcopunv et con- suos lilleras inipelravit. Qui eidem presbylero per-
judices suos litteras impetravit; idem prior sic ei ° sonaliler coram eis praefixosibi termino comparenli
fecit in ipsa villa commercia denegari ut a do.mo pelilas deliberandi inducias denegarunt et Iegiiimas
quam conduxerat, cum propriam non haberet, exceptiones ipsius, quas tam super excomniunica-
1'uerit exire compulsus ac in ipsa ecclesia -diulius lione prioris quam suspicione Iitterarum, quarum
babitare, cunctis ei lvunvanitatisofficia ob memm. filum ruptum certius videbatur, ac etiaminterdiclo
prioris et monachorum limeniibus exhibere. Deni- dioecesaniepiscopi opponebal, admittere recusantes,
que cum in solemniiate Onvnium Sanclorum pro post appellationem ad nos his et aliis causis a prae-
necessitalibus suis a praefata ecclesia paululum diclo presbylero inlerposilam, sentenliam interdicli,
discessisset, a D. et aliis familiaribus memorati quam Aurelianensis episcopus et conjudices ejus in
prioris ita fuil lapidibus impeiitus quod nvortis, ut terram prioris proluleranl, in ejus praejudiciuin re-
credit, non evasisset periculum nisi in eamdem vocarunt. Quo praelextu janv diclus prior, licet ex-
ecclesiam se subito recepissel. Porro cum proefati coinmunicationissentenlia, quanvidenvAurelianensis
episcopus el conjudices sui nvandatum nostrum episcopus et conjudicessui protulerant in eumdem,
volentes exsequi statuissenl ut de proventibus ipsius rcnianserii innodatus, et interdictuiu in ecclesiam
ecclesisoaestimatioiiemdecem Iibrarum Parisiensis r„ ct villam de Sessiaco a dicecesanoepiscopo pro ver-
monelae omnibus compulalis perciperet anniialim, beratione dicti presbyleri promulgatum relaxatuin
el in terram prioris ac hoinines, quia facto se op- non fuerit, divina tamen celebrare praesumit, et per
ponehanl ipsorum, promulgassent sententiam inter- se ac monachos suos paroclrianis saepefati praesby-
dicti, J. monachus, S. cellerarius, Cle. et quidam leri ecclesiastica sacramenta ministrans,oblaiiones
alii servienles prioris, euni in ipso DominicseNati- pertinenles ad ipsum in proprios usus converlere non-
vitalis die durissime verberalum , demunv adeo, veretur. Qttia igilur hoec,si vera sunt, sub dissimu-
graviter in capite vulnerarunl ut praeter doloresj latione transire nec volumus ne.cdebemus, discre-
alios et laesuras, irremediabilenv audilus incur- tioni vestrae per aposlolica scripla mandahius qua-
rerit Isesionem : qui ad eumdem priorem semi- tenus si vobis consliterit de prsemissis, revocato in
vivus adducins, ut vel sic posset evadere, juramenloi statuiumdebilumquidquid per diciosabbalem Sancti
firmavil quod sibi vel suis praelerquam I. monacho, Benigni et conjudicesejus post appellalionem ad nos
et Conslant. quseslionem super iis de cselero non, legilime interposiiam in praejudiciumpraefati presby-
nvoverel. Propler cujus enormitatem excessus vene- teri exstitit atlentaium, interdicti et excommuni-
rabilis fraler nosler Aniissiodorensis episcopns, quii cationis sentenlias lam a saepefatoepiscopo Aurelia-
] nensi et conjudicibus suis quam a loci dicecesanoin
loci dicecesanusexistil, ecclesiam et villanv Sessia-. j)
censem supposuit interdicio. Poslmodum vero cum, villanv el homines de Sessiaco promulgalas facialis
idem presbyicr jam convaluisset utcunque, abbasj usque ad satisfaclionem condignam firmiier obser-
Sancii Germani, ad quenv Sessiacensis perlinett vari. lllos vero quos in sscpefalumpresbyleruni con-
prioraius, aucioritale quarunvdam generaliuuv litte- sliterit manus temerarias injecisse tandiu excoin-
rarum oblentarum anlequam dictus presbyler prse- uiunicatos publice nunlictis el facialis ab omnibus
faiam Ecclesiam habuisset, coram judicibus Aure- arctius evitari donec passo injuriam satisfecerint
. lianensibus eumdenv traxit incausam; ssepediclo o competenter, ct cumvestrarum lesiimoiiiolitlerarunv
priore occasione aliarum liilerarum sinviliier gene-i- ad sedem venerinl apostolicam absolvendi, non ob-
ralium ipsum nihilomintis ciiari Bituricas faciente,!, siantibus lilteris quas a venerabili fratre nostro
ut sic jugibus deficeret laboribus et expensis. Undee episcopo Tusculano.super absolulione sua obtinuisse
consumplo modico palrimonio quod habebat, neces- ;- dictintur tacita veritate. Priorem vero, si eum in
aria tandem eoacius esl mendicare. Et licet consta-i- hoc consiiteril fuisse eulpabilem vel excommunica-

.(88) Vide lib. i, epist. 28G.

 655 PONTIFICATUSANNO XV, CHRISTI 1212. 6U
tum celebrasse divina, ab officio beneficioqiiesus- A caroli, sediuivvmoiendini in rivo de Runci, molendi-
pensum ad nosiram praesenlianv cum veslris lilieris nuni in eodem loco quod habetis cum Joanne de
veritatem pienius continenlibus^transnviilalis. Ex- Runci, et lerram quam habelis in tenimento Sam-
pensas autem quas eumdenv presbyterum fecisse buci, vobis nihilominus auctoritate apostolica con-
consiilerit per maliliosam vexalionem abbatis Sancti firmamus. Sepulturam praeterea ipsius loci.etc,
Germani et antedicii prioris, sicut justiim fuerit, usque nullus obsisiat, salva lamen justitia illarum
reslituifaciatis eideni, in prsemissis omnibus sublato ecclesiarum a quibus nvortuorum corpora assumun-
appellationis obslaculo processuri. Tesles atitem, lur. Decernimus ergo, etc, usque usibus omnimodis
elc,wsr/uesubtraxeriiU, per censuramecclesiasticam, profutura, salva sedis apostolicseaucloritate. Ad in-
appellatione cessante, cogaiis veritati teslimonium dicium autenvliujus perceplse a sede apostolica li-
perhibere. Quod si non oavnes, elc, duo ve- berlatis duas libras cerae nobis noslrisque successo-
strum, etc ribus annis singulis persolvelis. Si qua igitur in
Dalum Laterani, iv Idus Junii pontificalus nostri, futtirum, elc, usque dislrictae subjaceatultioni. Ctin-
anno decimo quinlo. ctis autem eidem Ioco, eic, usque praemia oeternae
cxx. pacis inveniant. Amen.
ABBATI SANCTI cosaia:DEVICOVARIO,EJUSQUE FRATRIBCS B Datum Lalerani, per manum Joannis Sanclae Ma-
TAMPR/ESENTIBUS O.UAM FU^URIS RE6ULAREM VITAM riae in Cosinidin diaconi cardinalis, S. R. E. can-
PROFESSIS INPERPETUUM. cellarii, ldibus Junii, indiclione xv, Incarnalionis
Recipiunlur sub proteclione sedis apostoticce. Dominicae anno 1212, ponlificatus vero domini In-
(Laierani, Idibus Junii.) nocentii papae111anno decimo quinto.
Quoiies postulatur a nobis quod religioni ei ho- , CXXI.
neslati convenire dignoscitur, animo nos decet li- GLASGUENSl ETBRECHINENSI.EPISCOPIS.
benti concedere et j'uxia peientium voluntalem con- De eleclioneepiscopiDunkeidensis.
.'entaneunv rationi congruum suffragium imperliri. (Laterani, ldibus Junii.)
Eapropler, dilecti in Domino(ilii,vestris justis posiu- Dilecli filii H. arcbidiaconus et capitulum Eccle-
laiionibus cfemenler annuimus, et monasteriuin siaeDunkeldensis, et abbas de Scona, prior de In-
jpsum Sancli Cosmae,quod ad jus el proprietatem sula, el universus clerus Dunkeldensis dicecesissuis
beati Pelri specialiter perihvel, ad exemplar felicis nobis litleris inlimarunt quod bonse memorise R.
memoriaeCcelesliui papse prsedecessorisnostri sub episcopo eorumdem viam universae carnis ingresso,
beaii Petri et nostra proieclione suscipimus et prse- ipsi convenientes in ununv de substitulione ponlificis
senlis scripti privilegto communimus. In prinris si- Iractaluri, dilectunv filiunv Joannem archidiaconum
quidem statuentes ut ordo monasticus, etc, usque Laodoniae, invocata Spirilus sancti graiia, in epi-
illibata permaneant, in quibushaec, elc, usque voca- scopum sibi concorditer elegerunt, et charissimus
bulis : Locunv ipsum in quo praefatum monasterium in Chrislo filius noster YVillelmusScotiae rex il-
silum est cum omnibus peiiineniiis suis, ecclesiam lustris electioni eorum benignumassensum preebuil,
Sancli Viti de Yicovaro cum omnibus pertiiieiiliis sicut ipsius lilterse teslantur. Unde dilecti filii R.
suis, Sanclte Marisede Marcianello, Sancli Petri de el R. nunlii eorunvdem nobis liumiliter supplicarunt
Ferrala, Sanctae Mariaede Cantalupo, et Sancti Fe- ut cum prsefala Ecclesia sedem aposlolicam, nullo
licis ecclesias cum omnibus perlinenliis stiis, jus medianle, respiciat, electionem ipsam aucioritate
quod habelis in ecclesiis Sancii Salvatoris et Sancti aposlolica confirnvanles, ipsum faceremus in episco-
Nicolai de Cantalupo, ecclesiam Sancti Angeli de pum consecrari. VeruuvP. nunlius venerabilis fra-
Rocca Jovere, quatuor denarios Papienses propen- tris noslriepiscopi Sancli Andreaein noslraprsesentia
sioneab eadem Rocca, in Vicovaroecclesiam Sanclae constituius postuiavil instanter ut cum de constielu-.
Luciae cum peiiinentiis suis, ecclesiam Sancti Ja- dine hacienus observata idem episcopus, ut dicebat,
nuarii de Caliniano cum pertinenliis suis, ecclesianvj, ; episcopos Scotise debeal consecrare, preefatum ele-
Sanclae Eugeniaecum perlinenliis suis, quinque de- cluin consecrandum ad eum mittere dignaremur. At
narios Papienses quos a monasterioSancti Clemenlis nuntii memoraii, bonse memoriaeCcelestinipapse ac
Tiburlini percipere debetis, casalem Cerriti Plani, et nostrum privilegium allegantes, in quo continelur
casalem in Maiiianello cum pertinenliis suis. Ad expresse quod omnes episcopatus Scotiseimmediate
iiaecslaluimus ut idem monaslerium vestrura nulli aposlolicse sedi subsunt, inler quos coiuvumeralur
nisi Romano pontifici sit subjeclum, nec ab eo quid- et iste, asseruerunt quod praefaiusepiscopus id sibi
quam ab alio aliquo clericoseu laico exigatur, excepto de jure non poterat vindicare. Sed et nunlius supra-
uno prandio quod Tiburtino episcopo cum seplem dictus proposuit qupd idem episcopus super hoc
iantum personis semel in anno, si ipsum ad mona- apostolicaesedis "erat scripto nvunilus. Quia igitur
sterium vestrum forle venire conligerit, persolvelis. idem nunlius intenlionem suam fundare non potuit,
Chrisma vero.oleum sanctum, etc, usque quod postu- et Ecclesiaememoratee landiu differre consecralio-
latur impendat. Praeterea quatuor molendinade Pre- nem elecli sui posset esse valde daninosum, frater-
cis, qtiae sedenl in pede ripae Sanctorum Cosmoeet nilati vestrae per apostolica scripta mandamus qua-
lianviani, uvolcnfiinunvquod sedct sub fonte Picci- tenus examinata cleciione pariler et electo, si eam
 655 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 6513
invenenlis de persona idonea canomce celebralam, A eis illud offerret quod esset nverilo acceplandum, et
ipsanv, sublalo appellationis obstaculo, auclorilate Iicet ipsi jusserimus- ut, si fieri posset, postposito
apostolicaconfirmeiis, et sine ulriusque partis prae- ulrinque judick) ad amicabilem coniposilionem in-
judicio alter veslrum, si ambo nequiverilis inter- lenderet, ipse tamen, turbato negolio poiius quam
esse, accersitis sibi duobns vicinis episcopis, ipsunv sedalo, nec composiiionem facere studuii, nec judi-
in praesulenv sludeat consecrare, ac juramentum cium exercere. Unde, nisi regiae voluissemus sere-
fidelilatis nominc noslro recipiat ab eodem suh nitali deferre , taliter eum corripere curassemus
forma quam vobis sub bulla noslra millimus inter- quod ejus profecto non remansissel impunilus ex-
clusam. cessus. Cum igitur quod ab'eo est inordinale prae-
Datum Lalerani, ldibus Junii, ponlificalus noslri sumptuni, ipso j'ure sil irritum et inane, diseretioivi
anno quinlo dccimo. veslrae per aposlolica scripla preecipiendo manda-
CXXII. mus quatenus ejus processum et quidquid "occasione
POPULO MEDIOLANENSI, SPIRITUM CONSILU SANIORIS. ipsius inveneritis altenlatum, sublato cujuslibet con-
Adversus Ottonem imperaiorem. tradictionis el appellationis obstaculo irrilum nun-
(Laterani, Idibus Junii.) tictis, conlradictores, si qui fuerint, vel rebelles per
Mirari cogimur et moveri quod praeteritorum im- B censuram ecclesiasticam appellalione posiposita
memores el improvidi fulurorum , conversi estis in, compescendo. Quod si non omnes, etc tu ea, frater
arcum perversum et in reprobunv sensum dati, sa- episcope, cum eortim altero, etc
crosanciae RomanoeEcclesiee matri veslrae devolio- Dalum Laterani,Idibus Junii, poniificatus nostrL-
nem et obedientiam subtrahendo, quae vos multisj anno decimo quinlo.
beneficiavit honoribtis et magnis beneficiis honora- CXXIV.
vil, et ei perlinaciter adhoerendo qui suis benefacto- ATREBATENSI EPISCOPO.
ribus consuevit retribuere mala pro bonisj offensam, Ejusdem argumenti cum epislola 65, libri xiVi
pro gratia, et injuriam pro honore; sicut ex iis quoe ; (Laterani, u Idus Junii.)
conlra nos egisse dignoscitur poluistis perpendere5 Dudurivdileclis iiliis Majore, Juratis, Scabinis, et
manifesle. An forte putatis quod alia vobis retribuett Hiiiversilate communiae Laudunensis conquerenii-
quanv reddit ipse nobis? Nam si hoc fecit in viridi, bus nOstroest apostolalui reseralum quod dilecliiilii
quid in arido est facturus ? Licet autem ex iis quae 3 eleclus et clerus Laudunensis aliique viri ecclesia-
nunc agitis gralia noslra vos reddatis indignos, quiai stici saepe in eos et in lerras ac familias eorunv
tamen maler oblivisci non polest filiorum uieri sui,f p excommuniealionis el interdicii sententias sine
universilatem veslram nvonemuset exhoiiamur ini causa ralionabili ac juris ordine praelernvisso.pro-
Domino, per apostolica vobis scripia nvandanies s mulgant, ipsos per hujusmodi senteniias nvultipiici-
qualenus saniori ulenles consilio revenamini adi ter conlra juslitiam aggravanles, licet super his de
devoiionem el obedienliam malris vestrae, superr quibus irapelunlur a quoquam sinl exhibere p.irali
excessibus veslris, el specialiler super eo quod di- quod poslulat ordo juris. Nolenles igiiur eosdem
lectos fiiios ordinarios MediolanensisEcclesieenuperr ecclesiastica districtione indebile prsegravari, cunv
ejicere preesumpsistis, Deo et nobis laliter satisfa- ex apostolicav servitutis officio sublevare teneamu.r
cere salagcntes ut poenaiuvitare possitis et graiianv m injuste depressos, eis elaliis auclorilate aposlolica
adipisci. curavimus dislrietiiis inhibere ne in ipsos vel eoriim
Datum Laierani, Idibus Junii, ponlificatus nostri\ quemlibet seu lerras aut familias eorumdem sine
anno quinto decimo. manifesla et rationabili causa excommunicationis
CXXHI. vel inlerdicti senleniias promUlgarenl, decernenles
TRECENSI EPISCOPO, ETABBATI CLAREVALLENSI ClSTER- hnjusmodi sentenlias, si quse post appeJlationem ad
C1ENSIS ORDINIS LINGONENSIS DIOECESIS,ET MAGISTROnos propter hoc legitime interpositam fueriht pro-
HENRICO CANONICO TRECENSI. **mulgatse,penitus ri.onlenere. Quia vero eisdenv con-
D
De negotioepiscoporumAurelianensis et Anlissiodo- querentibus inlelleximus quod prsefaii eleclus et
rensis. clerus, inbibiiione nostra contempta, nitunlur eis
(Laterani, Idibus Junii.) nvodis omnibus obviare, fraternilati tuae per apo-
(89) De prudentia Senonensis archiepiscopi nona stolica scripla mandamus qualenus si forsan illi vel
possumus non nvirari, qui posl appellationem ad nos3 alii conlra formam inhihilionis prsemissseprsesum-
legitime iuierpositam, el contra nostri formam man- pserint eos indebile molestare, lu senienlias in eos
dati, perverse processit in causa quam ad petiiio- teinere promulgatas secundum' formam Ecclesise
nein charissimi in Chrislo filii nosiri Philippi Fran- aucloriiate nostra relaxes, iia quod conquereniibus
corum regis illustris sibi duximus commitiendam n satisfaciant competenter, qtiia dissolvi nolumus ner-
Btiper relaxanda sentenlia interdicti quod in lerrama vum ecclesiasticse disciplinse. Hanc aulem jurisdi-
ejus venerabiles fratres noslri Aurelianensis el An- clionem libi concessanv usque ad triennium volu-
lissiodorensis episcopi protuleruni, si praedicUisrexx mus prorogari, ut interim cognoscamus ulrum illi

(89) Vide supra epist. 108,109.

 637 PONTIFICATUSANNOXV, CHRISTI 1212. 633
temere conlra istos, an lsli contra illos indebitej A tiluli SauclaeCaecilisepresbyterum cardinalem con-
moveanlur, salvissemper sentenliis ex delegaiione e cessimus audilorera. Coram quo interrogari pelisti
aposlolica promulgatis. procuratorem praedictum ulrum in villa tua sila
Dalum Laterani, n Idus Junii, punlificalus nostrii esset ecclesia memorata, super cujus patronalu
anno decimoquinto. inter le ac praemissumcapilulum quaesiio verleba-
cxxv. lur : quod utique dictus concessit procurator de
NOBILI VIROW. MILITIDE TIGNE. plano. Et secundo inlerrogatus ac terlio utrum cre-
De jure patronatus. deret progenilores luos aliquid juris habuisse in
(Lalerani, u Idtis Junii.) ecclesia memorala, vel ab eisdenvfuisse fundatam,
Cum causam quae inter te ex parte una et Ande- utrumque credere se respondit, protestans te audien-
gavense capilulum ex altera super jure palronatus; dunvnon esse nec ad diffinilivam sententiam proce-
Ecclesiaode Tigne vertebalur felicis memoriaeCoele- dendum nisi prius resliiueres Audegavensi capitulo
slinus papa prsedeeessor nosler venerabili fratrii quinque millia solidorum in quibus eidem per diclum
nostro Mauricio quondam Nannetensi, nunc vero, Nannetensemepiscopumel suos collegas fueras con-
Pictaviensi episcopo et conjudicibus suis duxeriti demnatus; praesertim cum appellationem quanv te
commiilendam, ipsi parlenv citanles utramque, quia B ab eisdem interposuisse dicebat iegitimo lempore
diclum capituium termino constilulo non comparuitt non fueris proseculus : quo suppresso, apostolicas
coram eis, le causa rei servandae in possessionemi lilleras oblinuisti ad priorem 'Sancti Hilarii de
ejusdem ecclesiaeinduxerunt, et licet idem capitu- Cella et suos conjudicesdelegari. Quorum processum
lum infra annum cautionem exposueril slandi juri, nullum asserebat onvninopro eo quod fines aposlolici
non tamen possessionem ej'usdem ecclesiae potuit; mamdatitransgressi, priusquanv eis conslarei de ap-
adipisci, te super hoc violentiam inferente. Unde, pellatione legilima, de proprielate cognoscere prae-
cum utriusque partis procuralores demunvad no- snmpserunl, cum aliter jurisdiclioni ordinariae non
stram preesenliam accessissent, dilectum filium praeessent,ralionecujus in eos posset a partibus con-
noslrnm Benedictum lituli SancteeSusannaepresby- sentiri.Nec faclas confessionescoramaudilorecapitu-
lerum cardinalem eis concessimus audilorem. Qui lo preejudicaredicebat, cunvin eo processu,qui subsi-
auditis et inlelleclis partis rationibus utriusque, le stere non poteral consiituius fuerit procurator, el si
de mandalo nostro ad restiluendam ecclesiamAnde- etiara processusleneret, quod lamen instructa remissa
gavensi capitulo condemnavit. Cujus exseculionem fueral causa ipsa, inlerrogaiiones ulterius (ieri non
sentenlisevenerabili fratri noslro episcopo Nanne- Q debebanl, sed esset potius ad difliniiivamsenten-
tensi et conjudicibus suis commisiraus, salvis ratio- liam procedendunv. Ad haec aulcm per ordinem
nibus luis, si quas coranvipsis duceres proponendas. respondisli non esse tibi aliquatenus impulandum
Super quibus iidem judices te audire nullatenus si infra amvumappellaiionem non fuisii prosecutus
voluerunl nisi prius fructus ipsius Ecclesise, quos objeclam, cum eo leinpore captus fueris, sed quain
nec tu nec alius noniine-tuo perceperai, sicut firmi- cito fuisli rcddilus liberlali, appcllalionera fuisli
ter asserebas, diclo capitulo resarcires, te nihilomi- interpositam proseculus, sicut tuis probalur tesli-
nus ad reslitulionem quinque millium solidorumpost bus evidenier ; ad restilulionem diclorum quinque
appellalionem ad nos legiiime interposilam. nomine milliura solidorum te assercns non teneri, tum quia
fructuum condemnantes. Sed poslmodum ad priorem post appcllalionem ad nos legiiime inlerpositam
Sancti Hilarii de Cellaet collegas suos delegari no- senlenlia Iata fuil, lum quia ifuclus ipsius Ecciesiae
slras obtinuisli lilteras sub hacforma, ut si consta- ad ssepefalum capiluhim miniine pertinebani; et si
rel te post appellaiionem ad nos legitime interposi- ctiain pcrtinerenl, non lamen probalum exsl>lit te
tanv ab episcopo Nannelensi et conj'udicibus suis vel alium luo noniine ipsisidem capiiulum spoliasse
condemnatumfuisse, ipsorum revocato processu, de vel fructus aliquos ex eadein Ecclesia per le vel
ncgolio cognoscerenl principali, alioquin partes per D per
] alium perccpisse. Ad id vero quod dictuin est
eos ad priorum judicum remitterentur examen. Co- 'contra processum judicum ultimorum, videlicet
ram quibus cunv in tanlum fuerit Iiligalum quod iquod forinam aposiolici rescripli transgressi, prius
jam sola senlenlia deberet proferri, placuit parlibus de ' proprielate quam de appcllatione coguoverant,
ut priorum processu judicum remanente interinv in nec i aliter iidem judices j'urisdiciioni praeerant ut in
suspenso, iidem judices de principali cognoscerent, eos < posset de consensu partium consentiri, frivolunv
et tota demuuv causa fideliter ad nos remillerelur est < omnino, cum de partium volunlate, priorum
instructa. ijudicum remanenle processu, jurisdictio fuerit
Teslibus igilur produclis ab ulralibel partium co- prorogata. Quod fit quandoque, de tempore ad
ranv eis, etde consensu ipsorum postmodumpubli- leinpus, de quanlilale ad quanlitalem, de re ad
catis, post dispulationem diulinam, lam eorum quanv rein, de persona ad personam , de contractu eiiara
eliain priorum processum judicum sub sigillis ad ad i contraclura, sed alio raodo, prout tanv in jure
nos propriis iidem judices remiserunt. Post haec canonico quanv civili colligilur evidenler. Quorunv
vero libi ac procuralori dicli capituli in nostra prae- aliquis elsi aliler jurisdictioni forsilan non praeesset,
senlia conslitutis dilectum filium noslrum Petrum constabat lamen eos cx nosira delegatione jurisdi-
639 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 613-
ctionem habere. Nec obslat quod pars adversa di- A A liarunv in burgo Dolensi, et etiam homines nvonas-
cebat interrogationes ulterius fieri non debere lerii qui .aliunde ad btirgunv ipsum accesserint ha-
postquam instructa remittitur ipsa causa, cum con- bitandum, nec non et alii quilibet qui homines mo-
trarium obtineat lam de consiieludine Romanae naslerii fient ei inhabilaverini burgum, cum omni
Ecelesiae, quae usque ad dilhivitivanvsenlentiam posieritate sua ad ejnsdem dominium pertinenle ac
quoties expedil parles inlerrogat, quam de jure. manente in burgo, clerici quoque qui sunt vel fuerunt
Nos igilur intellectis per audilorem praedictum velfuerintTilii hominunvmonaslerii,manenles inhi.tr-
queeproposita fuerant corameo, quia nobis constiiit go, erunt parochiani ecclesias supradiclae,et abbas
ex jconfessionibus procuraloris capituli ssepefali nvonasleriimemorati in eos omnimodamjurisdictio-
intentioiiem (uam fuisse fundatam, el eliam usuin nem ecclesiasticam in casu qnolibel oblinebit; ita
qualemcunque probasii, nec ex parle capituli quid- quod lu ac ministri lui in eadem ecclesia, capel-
qnani de pioprietato, neque aliquid probatum fuil lano, et aliis hominibus lam clericis qnara laicis,
suflicienler de usu, jus patronatus tibi adjudicamus qui j'uxta deterrainalionenvnoslraeprovisionis exis-
Ecclesiaememoraiae,perpeluum super hoc silenliuin liint vel erunt parochiani ejusdem, quandiu in
Andegavensicapiiulo imponentes. Ad haec, ab im- eodenv burgo manserint, nullam habebitis jurisdi-
petiiione ejusdem capiluli super quinque millibus ctionem omnino, et eosdem vobis excommunicare
solidorum te duximus absolvendum, cum non pro- seu absolvere non Iicebit; super his abbati a nobis
baverint de fruclihus ejusdem Ecclesiae le aliquid plenaria poteslate concessa.
percepisse. Nulli ergo, elc, usquediffinilionis,etc. Qtiod si Cleriei filii hominunf monaslerii exlra
Datum Laterani, n Idus Junii, ponlificatus noslri btirgum manenlium ad ipsum inhabilandum ac-
anno dccimo quinto. cesserint, el in doniibus parochianorum nvonaslerii
ln cumdem fere modum scriplum cst super hoc manserinl, vel ad manendum domos emerint, vel
dileclis filiis Aurecevallis, Sancti Launi Toharcensis conduxerinl ab eisdem, parochiani erunt ecclesiae
tt de Ferraria abbatibus Pictaviensis dixcesis usque snpradiclae, alioquin iidem cruut luse jurisdiclioni
aliquid percepisse. Quocirca discretioni veslrae per subjecli. In reliquis vero duabus ecclesiis, videlicet-
apostolica scripta mandamus quatenus quod a nobis Sancli Germani et SanctseMarise parvse, abbas et
est raiione preevia diffinilum, facialis per censuram monachi .monasterii ssepedicti prsesentalionem ca-
ecclesiaslicam appellalione remota observari. Quod pellanorum babebunt lantummodo et census ac oh-
si non omnes, elc, duo veslrum, elc. venliones quas in eis bactenus kabuerunt; in quibus-
CXXVI. ( et capellanis earuni, clericis et omnibus aliis homi-
Q
BITURICENSI ARCUIEPSCOPO. nibiis lam clericis quam laicis ih ipso burgo vel-
De juridiciione ecclesiaslica burgi Dolensis. extra maneniibus, prseter illos qui" secundum de-
(Laterani,xviiKal. Julii.) terminationem preefalanvpeiiinentad ecclesiasticam.
(90) Cum inier te ex parte una el dilectos fili«s jurisdictioneivvabbatis, omnimodara jurisdictionenv
abbatenvel conventum Dolensis monasterii ex altera episcopalem et consueludines lam in denariis pen-
super ccclesiaslica jurisdiciione quam in clericos tecostalibus quam in treuga, comnvunia, el ipsa
et Iaicos burgi Dolensis tanv de jure communi sequenda j'urandis , ac in aliis, nec non procuratio-
quanv ex privilegiis Bituricensi Ecclesiaeab aposto- nibus luis archidiaconi et arcbipresbyleri et onvui-
lica sede concessis libi competere proponebas, moda obedienlia, sicul habes in aliqua ecclesia vet
asserendo quod abbas et conventus praedicti le persona Bi.luriae, oblinebis. Quod si honvomonas-
super eadem praesunipserantnvolestare, parte mo- lerii alterius domini feminam vel alterius donrini
nasierii in coiilrarium proponente jurisdiclionenv honio monaslerii feminam duxeril in uxorem,
camdem ad se per privilegia muiiorum Romanorumt quandiu legi viri fuerit alligata , cum Iiberis
ponlificuni peiiinere, ct quod lu super ipsa idemi susceplis ex eo forum sequetur et parochiam viri
nioiiasteriiim molesiabas, conlroversia coram nobis; 1) sui; cum autem a lege viri solula, ad jurisdiciionenv
el ctianv coranv judicibus delegatis fuerit diuliusi ecclesiasticanv et parochiam ad quam pertinebat
agitala, et ab eisdenv ad nos causa remissa sulli- primitus reverletur.
cienter instructa, nos landenv te ac ipsius nvona- Praclerea si monasteritim allerius liominenv iiv
Slerii procuratoribus componendi plenariam haben- burgo manentem quomodolibetacquisierit, vel bomo
tibus polestatem in nostra preesenlia consiitutis,, abbalis ad alierius dominium transferatur, honio
pro bono pacis, de consensu vestro et fratrumi ille sub illius jurisdiclione ecclesiaslica sub cujus s
nostrorum consilio sic duximus providendum , ull in burgo primitus fuerat remaiiebit, nec propicr
videlicet cum in burgo Doleusi tres sint paro- niulaiionem domini temporalis ecclesiasiicam ju-
i risdictionem nvulabit. Si vero aliquis inonasierii
chiales ecclesiae,tina illarum, scilicel ecclesia San.cli
Siephaui, cum capellano inibi serviente ad Do- el alterius domini homo communis existal, in uno
lense monasterium periineat pleno jure, ac omness anno luus, et in alio sit parochianus abbalis; nisi
lioniincs ipsius monasterii manentes imprsesen- forsan per exsequalionemtuam et abbalis ipsius

(90) Vide quintam compilationem lib. i, tit. 1, c. 6.

 641 POxNTIFICATUS ANNO XV, CHRISTI 1212. m
aliter sialuatur. Cum aulemabbasclericunv ad suanv iA
j ribus et infirmis, et servienlibuseorumdem. Cseto-
jurisdictionem ecclesiasticanv peiiinenienv libi adi rum siforsan lerra domini Caslri Radulfi interdi-
ecclesiam aliquam praesenlarit, ipse ad eamdemt clo supposila generali fuerit, in ecclesia Sancli Si«-
admissus ex loto tuaej'urisdiclioni ecclesiasticaesub- phani, submissa voce, clausis januis et non pulsalis
jacebil, salvo jure abbatis in rebus patrimonialibus,,. campanis, celebrabuntur divina, dummodo inlerdi-
si quae habei. In repraesentando vero quemlibet cle- cltim illud in aliis duabus ecclesiis, videlicel Sancti
ricum ad vacantem eeclesiam dicet abbas : Cle- GernvanielSanctasMariseparvae^faciasobservari.De
ricum islum ad ecclesiam illam vacantem elegi, el[ quacslionibusvero ad invicemmotis super his quae
eiimdem tibi prcesento. Homines vero abbatis vell sunt exlra burgum taliler est provisum, itt capel-
allerius exira burgum manentes, qui fuerant pa- lani ecclesiarum quarunv ad monasterium jus perli-
rochiani ecclesiae Sancti Stephani supradictae, pa- nel palronatus, omnia mobilia sive immobilia spc-
rochiani alterius illarum ecclesiarum quse tibi suh- cialiter sibi legata integre sine percunclatione per-
sunt exislent. Sed ecclesia Sancli Germani, quia int oipiant, et priores faeiant illud idenvde his qute sibi
ipsa majorem quam in ecclesia beatse Mariseparvse! specialiter legabunlur (91). Illud autem quod lega-
monaslerium habel censum, plures quam illa pa- tum fueritecclesiae, ac delerminatum exsiiteril ad
rochianos habebit. Quod si forte liomo aliundc ini * tisum aliquem, ulpote ad fabricam, luminare, vel
Imrgo veniens pro aliqua causa, priusquam manerett hujusmodi, usui iili cedet; si vero simpliciter ec-
in burgo, a te vel a tuis cilalus fuerii, vel excom- clesiae legatum fueiit, iuter priorem et capellamim
municationis vinculo seu alia sentcniia innodatus, aequaliler dividetur. In ecclesia vero illa inquaprior
quanlum ad jurisdiclionero ecclesiasticam coram te; non residet, in usum capellaniseconverlelurtolaliier,
causa hujusmodi decidctur, et eadenv forma de nisi fuerit speeiaiiter priori Icgalum. Bona quoque
bomine monasterii manente in hurgo, si se transiu- capellanorum decedentium per ecclesias acquisita
lerit alias, servabilur pro abbatc. penes capellanias, sive condiderint leslamenlum,
Caeiertim homines monasierii in illa parte burgi sive inlestati deeesserinl, remanebunl. Dclerminari
manenles quse Raschaz dicitur, erunt parochiani etianv debet quid ad capellanum el quid ad priorem
ecclesise sancti Dionysii, sicut primilus exstiterunt, pertineat, ac stiper hoc scriplum aulhenlicum fieri,
el tuse in omnibus jurisdiclioni sobjecli,1, sicut alii quod itio sigillo signabilur et abbalis. Et si forsan
cjusdem parochia?qui habitant extra burgum. Et sic inter priorem et capellanum super jure capellaniee
lota illa parochia Sancti Dionysii cum omnibus vel ecclesiarum proveniibus iemporalibiis quaestio
hominibus habitantibus in eadem , cujuscunque Q aliqua orialur, prior corain abbale, capellanus vero
dominii sinl, sive monaslerii, sive alterius, luae ju- in tua vel officialiumluorunvcuria respondebit. Por-
risdiclioni ecclesiaslicaein omnibus, sicul alia quac- ro capellsebealseMariaede Cuslenc maj'or capella-
libet de Bituria, de caelero subjacebit. Tu vero pro nus, qui est de Praa, a le tolanv curam recipiet, et
illis hominibus monasterii qui ad praesens in eadem otuis illius pariier sustinebit, ac olfieiabit eamdem
parte burgi nvoranltir, de hominibus militum vel vel ofiiciari faciet per idoneum sacerdoienv, ita
aliorum tuae jurisdiclioni subj'eclis in burgo manen- quod cullus divini nominis ibideuv iuillatenns mi-
libus lolidem homines sequipollenles eisdenv juxta nuetur; el illius vicarius praestilojuramento promit-
bonorum virorum arhitrium recompensabis nio- letselua jura ct senlentias servaiurum. Insuper
nasleriomemoralo, qui cum omni posteritate sua domus de Chamin de Cloys, cum illa de Perer Cro-
tanv ciericis quanv Iaicis de caetero ecclesiaeSancti cet ac illa de Cloys et quolibel alio jure suo, libi
Stephani parochiani exislant, et in ecclesiastica libere remanebil. Domunvctiam de Oblinqno, qtiae
jurisdictione omnimodo, sicul ejus homines, ipsi in ccemeterio dicilur esse conslructa, volunlali ct
nionasterio sint subjecli: el stiper his cjusdem loci provisioni abbaiis el cjusdem loci prioris relinques,
abbati tuas litteras assignabis. Si vero in capelia nec ipsum priorem super eadem per te vel aliqtienv
dc Peirina monachus sacerdos vel clericus prius D ministrorum luorum de caeteromoleslabis. Ad hsec
ad juridiclionem abbatis perlinens minislraverii, aulem est renuntiatum hinc inde quibuslibel privi-
cjusdenv abbaiis jurisdiclioni ecclcsiaslicae sub- legiis et indulgentiis ulrinque supcr praenvissisom-
jacebit; alioquin luae juiisdictionis existet. nibtis a sede aposiolica impetratis, etnos ipsa, quan-
In eadem quoque capella in prsecipuis fe- lum ad proemissaomnia, viribus careredeceriiimus,
stivitaiibus et bealse Mariaeac apostolorunvnec non salva tanven lemporali jurisdiclione abbatis in otn-
diebus Doniinicis non adnviiielur qtiispianvaddivina, nibus quae infra cruces burgi consistunt. Ut igilur
nisi infirmi tantummodo ibidenv nvancntes, et ser- haecnoslra provisio robur perpeluae ohtineat firmi-
vienles eorum. fn. privatis vero diebus, si quis in ea lalis, ipsam auctorilate apostoliea eonfirmamus et
divina ex devoiione audire voluerit, non vctetur. praesentis scripli patrocinio communimus. Decerni-
Praeiereasi quando lu vel officieles lui ecclesiam mus ergo, etc, usque incursurum.
Sancti Germani supposueritis inlerdicto, in eadenv Dalum Laierani, xvu Kal. Julii, ponlificatus no-
capeila celebrabitur voce submissa, clausis januis, stri aimo qtiinto decimo.
non pulsatis campanis, et nullo admisso nisi pnope-
(91) Videlib. xi, epist. 202.
fUTi INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 644
CXXVIl. A"netis discrimina nos inducunt ut vos e! ordinera
ARCUIEPISCOPO BITURICENSI, ETEPISCOPO LEMOVICENSI, V
vesirum favore continuo prosequentes, quieli ve-
ET ABBATI DALONENSI CISTEBCIENSIS ORBINIS S propensius intendamUs, et sludeamus auferre
LEMO- strae
V1CENS1S DIOECESIS. "V
vobis maleriam gravaminis et laboris. Hinc est
De electioneabbalis Tutellensis. q
quod vohis auctoritate preesentiumindulgenvus ut si
(Lalerani, Idibus Junii.) q e Ifairibus vesiris in se invicem, sive in alios
qui
Diligenler audilis et perspicaciler intelleciis quae rreligiososquoslibet, seu etianvin clericos saeculares
coram nobis proposila sunt a palribus super duabus mantis n injecerinl violentas, per dioecesanos episco-
electionibus in Tulellensi monasterio celebratis, et pos p absolulionis beneficium assequantur, etiamsi
delegatorum processu, qui unam cassanles, aliara eorunv e aliqui prius quam habitum vestrum suscipe-
confirmarunl, pensalis liiliiloinjnus natura etquali- rrent, tale aliquid commiserinl propler quodipsoaciu
laie ncgoiii, quibus potius duximus inhaerendui», eexconununicationissententiam incurrissent, nisiex-
ipsortim delegatorum senieniiam ralam habentes, cessus c ipsorum esset diffieilisel enornvis, utpole si
per apostolica vobis scripta mandamus quaienus esset e ad muliialionem nvembrivel sanguinis effusio-
eam auctorilaie noslra faciatis inviolabiliter obser- nem r processum, aut violenla maiuis in episcopum
" \ abbaiem injecta, cum excessus iales et similes
vari, conlradiclores, si qui fuerint, vel rebelles pcr vel
censuranv ecclesiasticam appellationc postposila sine s scandalo nequeant prseleriri. Nulli ergo, elc,
compescendo, nullis liileris veriiali et jusliliaepree- (concessionis, etc, usque incursurura.
judhantibus a sede aposlolica impelratis. Quod si Datum Signiseix Kalend. Julii, poniificalus no-
ncn oranes, elc., duo vestrum, etc. s anno decimo quinlo.
slri
Datum Laterani, ldibus Junii, ponlificalus nostri cxxx.
anno decimo quinto. KTURICENSIS AltcniEPISCOPO.
CXXYIII. AdversusarchiepiscopumBurdegalensem.
/-.SGELO ABBATl ETCONVENTUI SANGTI ALEXIIDEURBE. (Signiae,v Idus Julii.)
Confirmal illis vineas moniis Avenlini. (92) Diligenler audilis et perspicaciter intelleclis
(Laleraui Idibus Junii.) iquee lu eidileclusfiliusmagisierAmaneusprocurator
Coranv(Mleclofilio n»stro Petro tiluli SanclaeCae- venerabilis fratris nostri Burdegalensis archiepi-
ciliae presbyiero cardinale, quem syndico ecclesiae iscopi coranv nobis proponere voluistis super scnieri-
Sanclse Priscaeac ceconomomonasterii vestri con- lia i quam auclorilale primaliee ineumdein archiejri-
cessimus auditorem, idcm syndicus nomine ecclesiaeQ fscopum pronvulgasti, suspendendoipsum ab offieio
SanclaePriscaeomnesvineas in monte Avenlino po- imetropolilicacdigniiatis pro eo.quod ad tuunvvoca-
silas, quas idenvmonasterium possidebat, ab ceco- lus i concilium accedere non curavit, nec proseali-
nomo ipso petebai, quas pertinere ad ecclesiamSan- quem idoneum destinare, de cotnmuni fratrum no-
ciaePriscae per instrumenla donalionunv Philippi et sirorum consilio sehlenliam iivsamratam hahuimus
Epiphanii ostendere nilebalur. Yerum pars veslra et usque ad satisfactionem idoneam prsecepimusob-
respondens dictas vineas juris esse monasterii San- servari, hoc ad cautelam expresso quod lis coram
cii Alexii, proul per inslrumenlunv donationisEufi- nobis non de primaiia, sedde sententia, exsliiii ven-
iniani, cujus donatiopraediciorumPhilippietEpipha- ijlata. Credeiites igitur ad salisfaclionem sufficere
nii donationem tempore longo praecesserat, liquido competenlem pro prsedicla sententia relaxanda ut
apparebat, possessioneminsuper Iongissimam alle- memoratus arcbiepiscopus pcr seipsum aul alium
gabat, quain per inslrumenia Iocationumet privile- virunvidoneum ad luain accedal prsesentiam, reia-
gia ponlificumRomanornm et tesles plurimos ma- xalionem ejusdem sententise humiliter peliturus, et
nifesle probavil. His igilur nobis per cardinalcm promissurus firmiler sub suarunv, si necesse fuerit,
eiundem iideliler explicatis, nos visis et audilis in- lestiinoniolitterarum quod ad tuum concilium voca-
sirumeniis ac confessionibus utriusque partis, et D) lus accedet, facturusquodde jure fueriifaciendum,
alleslalionibus et allegalionibus inlellectis, de fra- fraternitati luce per aposlolica scripla mandamus
irum nostrorum consiliooeconomumvestrumnoniine qualcnus cum ab eo fueris taliter requisilus, sen-
ijisius monaslerii ab impetilione syndici Sanclae teniiam ipsam non differas relaxare, nullam ei poe-
Priscse super diclis vineis senientialiler duxinms nam infligeiis, si forle ipsam senlentiam non serva-
absolvendum. Nulli ergo, etc, diuuiilionis,etc, us- bit,antequam pernos fuerit declaratum an eadem
qite incursurum. esset sententia observanda, cum bocapostolicaepro-
Datura Laterani, Idibus Junii, ponlificatus nostri videnliae duxerimus reservandum. Alioquinvenera-
amio decimo quinto. bili fratri noslro Turonensi archiepiscopoeldilectis
CXXIX. filiis decano et suhdecano Piclaviensibusdedimus in
MAGISTRO ETFBATRIBUS MJLITIiE TEMPLI. nvandatisut illam appellationereraota relaxent abs-
De violenlamanuum injeclione in clericos. que prapjudiciojuris lui.
(Signiee, ix Kal. Julii.) Dalum Signiae, v Idus Julii, poutilicatus nostri
Ea qtisepro defensione nominis Chrisliani susli- anno decimo quinto.
(92) Yide supra epist. 45.
SiS PONTIFICATUSANNOXV, GIIRISTI 1212. 646
Scriplumesl super hoceisdem in eumdem fere mo- A CXXXIII.
dum usque duxerimus reservandum. Quocirca di- FRATRIBUS UIEROSOL^MITANI HOSPITALIS1NHIBERNIA
screlioni veslrae per apostolica scripla mandamus CONSTITUTIS.'
qualenus si dictus archiepiscopus mandatum no- (Signise,xiuKal. Angusli.)
slrum neglexerit adimplere, vos illam appellalione Cum a nohis petitur, etc. usque perducatur effe-
postposita relaxelis absque prsejudicio juris archi- ctum. Eapropler, dilecii in Domino filii, vestris
episcopi memorali. Quodsi non omnes, elc, tu ea, justis precihus inclinati, de Killemainan, de villa
fraler srchiepiseope, cum eorum aliero, etc. Turnvol, de Ysoude,Sancti Michaelis de Krevach,
CXXXl. Sancli Clementis Dublinensis,de Taverach, de Do-
FRATRIBUS JEROSOLYMITANI HOSPITALIS E.T MILITI.45venachpatic, de Kilteltan, de Legno, de Moylbochen,
TEMPLl INREMENSI DIOECESI CONSTITUTIS. de Moyllach, de terra AdseDullart el Pagani fra-
Ne inlerdiclosvelexcommunicalostradanl sepulturce. tris sui, de Cluchihunche, de Kuocduine, de Clunif,
(Signise,Kal. Julii.) de Bernemeche Adeede Lenz, de Dunler, de Ken,
Religioriisinluilu, et etiam devotionis obtenlu de Cloch, de terra Amauri de Feypo juxta Luvech,
•quamcirca nos geritis, vos et domosveslras sincera Sanctae Marisein Arch., de terra qneefuit R. lilii
charitate diligimus. Sed quanlumcunque vos dili- B W. Sancli Joannis Arch., de Rashmulin, de Inche-
gamus et prompla vobis velimus benignilaie de- me Kargi, de Maniblos,de lerra Walteri de Logan,
ferre , suslinere non possumus nec debemus ut de terra W. Forestarii in Magelin, Sancti Joannis
sl quid inierdnm conlra Deunv el jusiitiam al- evangelisisein Crafferg.deBruacb.de GIorie.deBat-
tenlalis, remaneal incorreclum. Audivinvus au- molin, de Kilhiele, de Killuvarin, de Rathenans, de
tem, et audientesnon potuimus non moveri, quod Tachsixan.de Rathsuln, de terra Philippi Yituli,
parociiianos CorbeieivsisEcclesiee, quse speciali- de terra Thomae Vituli, de terra Joannis de Pein-
ter beati Petri juris exislil, sub preeiexiu con- koyt, de Adcor, de villa Aufrid. in Ardrie, Sancti
fraternitaiis, eliamsi vinculo teneantur excommu- Davidde Nas., de lerra.Ricc filii Alvered., de villa
nicationis astricti, ecclesiaslicaepraesunrilis tradere W., de Keldif,de Clane, de Julhe, de Killebech, de
sepulturee. Quohiam igitur tanlo id gravius ferimus terra W. Cirenceslre, de Dunig, de Kernacb, de
quanio vobis amplius indecens reputamus et ve- Marachem,de vjlla Sirloc, de Tuly.de Killemelin,
slree saluii conirarium, per aposlolica vobis scri- de Ralhbrid, de Kilros, de lerra quae fuit RaduTi
pta nvandamus et dislricle prxcipimus quate- dc Offali, de Dunheve, de Finovere, de Orengam,
nus de caetero parochianos Corbeiensis eccle- de lerra Thomaefilii Maur., de Killergi, de Slruhan,
sise qhi vinculo tenentur excommunicalionisaslri-' " de Dorric, de Foder, de villa David de Dumeiham,
cii ad sepulluram recipere nullatenus prsesuma- de villa David Bocb, de terra Ricc Pmcne, de G:I-
tis, seiluri qubd si ipsos vel alios excommuni- lachnescop. in Obuy, de Archimen.. Triech., de
catos sepullurse tradere prxsumpseritis, honestaii lola lerra Reug. Poherii in Lagen., de Archemang,
domus veslrae gravissime derogabiiis , et tandem de Cavelmuy, de terra Ricc de Hemfort, Sancli
rion sine indignatione nostra liiijus praesumpliouis Pelri de Selescar, Sancti Michaelis de Wescfort,
correciionem, auctore Domifto,senlielis. Sancti Joannis, Sancti Patricii, Sanctae Brigidae,
Datum Signiae,Kal.Julii, ponliiicalus noslri anno Sanctae MariaeMagdalenaeWesfort, Siincti Joanuis
decimoquinto. de Ba!ischauc,deIuchescorch,Sancli Joannis deterra
CXXXII. Ifelieede Pondig, de Dufer,SanclaeMarisedeSlefcul-
RODULPHO PRESBVTERp. Ire.de terra Rog. Yalen., deterra OshatiGod,de lerra
Danittr ei monila. W. Bruseianc.,deSenerah, de Kikliuni,SancliJoannis
(Signise,vi Non. Julii.) Wateford, de Drukun, de Kesllivor, Sanclae Mariee
Diligcnter auditis et perspicaciter intelleclis quae de Tibh., de Arfinan, de Radron, de Magdevuin, de
circa le super volo ac professioiiemonastici ordtnis jj ] Stangenach, de terra W. Auguill., de terra Adae
per inquisiiionem delegalorum nosirorum reperta Maiiel., deObrid., de terra Alex. Carpentar., de
ruerunt, le ad observantiam regulav nvonacbalis Dumerclh, de Typar, de Karketel, de Hules, de
decernimus non cogendum , quanquanvsaluli tuae Catban, de Kilguban, de lerra Roberti Silwinv., de
magis expedire credamus ul ad illud regnunv feli- Lunc, de Kilkallan, de Carcorcliin, de terra Ricc.
ciler oblinendunvvinvtibi facias el bellum indicas de Mora, de terra Thomse filii Rad., de terra Hen-
de quo legitur quod a diebus Joannis Baplislae re- riciPmcn., defeudo decenv mililum in horiore Ca-
gnurivcceiorum vim palitur, et illud diripiunt vio- than., de Atldar., de lerra Galf., de Exse., de lerra
lenii. Tu ergo, sive licenlia in saeculoremanendi, Tancardcor., Sancli Marchach. Linurin., Sanclse
sive provideniia exeundi de sseculo usus fueris, Brigid. Linurin., de terra Godeberti de Rupc, de
divinsele subjicias serviluli, el per mandalorunvDei imoGanlard. Inker, de Lachmecger., de Holegr.,
semiias gradiaris ne forte, si secus egeris, leipsunv de loio tuedo de Ameril, de lolo tuedo de Tula-
decepisseproberis. chleys, de lolo tuedo dejHorr., de lolo luedo de
Datum Signiae,vi NonasJulii, ponlificalus noslri Maycr., Sancti Joannis de Corcang. de Roskclan,
anno decimo quiuto. et de Senegart, Clencan, ecclesias cum omnibus.
047 INNOCENTIIIil PP. REGESTORUMLIB. XV. 648
villis, decimis, capellis, perlinenliis el appendiciis A dispendiis praecavere,fralernitati tuoe per aposio-
suis, nec non el alia bona veslra, sicutea juste ac lica scripta maiitlamus quaienus Hospitaiarios an-
pacificepossidelis, vobis et per vos domui hospita- tedictos ad praefaiumprivilegium exhibendutiii se-
Iis aucioritate aposlolica confirmamus el prsesenlis cundum quod Ecclesiaearitediciaeprivilegiumrefor-
scnpti palrocinio commiinimus. Nulli ergo, etc^ meiur, nvoneaseflicaciter et inducas. Alioquin de-
confirmalionis,etc, usqtteincursurunv. positiones preediclornmteslium andiens, efiicias et
Dalum Signiae, xiuKalend. Atigusli, pontificatus procures ut eorunvdicta in scripturam publicam ad
noslri anno decinvoquinto. perpetuam memoriam rediganlur.
CXXXIV. DalumSignke, xiu Kal. Augusli,ponlificatus no-
REDOSTONENSI EPISCOPO. slri anno decimo quinlo.
IOANNI
De grcecoepiscopoad Ecclesice unitatem reverso. CXXXVII.
(Signise,iildus Julii.) BEBNARD0 PRIMO ET FRATRIBUS EJUS.
Cum ad obedientiam sacrosanclae Romanae Ec- Forma religionistquam tenent describilur.
clesix redieris, sicui ex parte tua fuil propositum
coram nobis, auclorilate tibi praeseniium indulge- (Signise,x Kal. Augusli.)
B
rnus ut in aposlolicaesedis devotione persislens, illa (95) Ne quis decrctero vesirum valeal calumniari
gaudeas liberlale qua gaudent Latini episcopi Ro- proposilum, sicut olim diligenter examinavimus
maniee,illamque jurisdictionem in subditos tuos iidem vestram,! iia nunc conversatioiiem vestranv
oblineas quam et ipsi i» dicecesibus suis habenl. prudenler invesiigare cnraviinus, el utramque lit-
Nulli ergo, elc. concessionis, elc, usque incursu- teris aposlolicis fecimus compreliendi, ut illas in
rum. leslimoniiimhaheaiis. Conversationis ergo vestrse
Datum Signiae, u Idus Julii, pontificalus noslri propositum lalc esl: t In nomiive Pairis el Filii et
anno dccimo quinlo. Spirilus sancti.etbealissimoe semper virginis Ma-
cxxxv. riae, ad sedificalionemuniversalis sanctaeDei Eccle-
EIDEM. siae, et ad salutenvanimarum noslrarum et omnitun
Ul Grcecoshorletur ad unilatem Ecclesice. ad quorum aures pervenerit. Sicut fideliter credi-
(Signiae,u Idus Julii.) mus corde, fidem catholicam per omnia et' in om-
Cum ad obedientiam apostolicae sedis redieris, nibus inlegram et inviolatam, quemadmoiiunvin
ul quod audisli alii dicas : Veni, et trahas quasi litteris nostrae examinationis expressum csl, ore
cortina coiiinam, fraternilati tuae preesenlium au- G firmiter confiteri el nuntiare et praedicare propo-
clorilale mandamus quatenus coepiscopos luos nec suimus, et usque ad animam el sanguinem ad\-ersns
non monachos el ciericos Graecos,;utad obedienliam omnes seclas haeresum defenderc virililer promisi-
sedis apostolicaereverlanlur, exhortalionibus sedu- mus, consislentes sub magisterio el regimine unius
lis effieacitermoneas et prudenter inducas, ita quod et veri Domininostri Jesu Christi ac piissi-
noslram magislri
diligentia ttia clareal in effeciu, el graliam mi vicarii ejus papae Innocentii et successorum
nverearisplenius et favorenv.
ejus, semper permanentes lam corpore quam spi-
Datum Signiae. u ldus Julii, poniificalus noslri ritu in communione sanclse Romanseac universalis
anno dccimo quinlo. Ecclesise,quam sanclam elcalholicam et apostolicam
CXXXVI
EPISC0P0. semper et tibique confitemur et prsedicamus, extra
BOIANENSl
quanvneminem salvari falemur. Sed quia fides sine
De quodam instrumentocorroso. nvortua est, saeculo'abrenunliavimus, et
operibus
(Signiac,xiu Kal. Augusii.) quaehabebanvus,velut a Dominoconsultum esl,pau-
Significante venerabili fralre nostro episcopo Ye-
peribus erogavimus.ei pauperes esse decrevimus, iia
nafrano ad nostram noveris audientiara pervenisse quod solliciliessede crasiino non curamus, necaurum
quod ecclesia sua ignis incendio devaslata, ipsius vel argentum vel aliquid lale, praeier veslimeniumet
privilegia coactus est alias deponere couservanda : victum quolidianum, a quoquam accepturi sumus.
inter qtiae privilegium quoddam, quod inter Eccle- Consiliaquoque evangelica velut praecepla servare
siam Venafranam et Hospitalarioscivitatis ejusdenv proposuimus.Elquanquanv officiumnostrumsitprae-
compositionisci pacis fcedera couiinebal, repermm cipueutomnes discant Scripturas sacraset omnesirio-
est cx conscrvatorum '.incaulela corrosum. Unde
abolitione Ecclesioe nei, exhortenlur tamen, dumtempusingruit.projiriis
quia ex ipsius magnum posset nianibus laboramus, ila dunlaxai nepreiium accipia-
Venafranoedispendium provenire, ac lionnulli, qni
nvusconventum. Nam cum ex magna parle clerici
dum idem conderetur priviiegium inlerfueranl, di-
et Iectioni,exiiortationi,
clos Hospiialarios simile habere privilegium asse- simus, pene omneslillerati,
doclrinse,disputaiioni contra omnes erroruni sectas
verenl, nobis humiliier supplicavtt ul inducere di-
a doetio-
clos Hospitalarios ad exbibendum idem privilegium decrevimus desudare, disputaliones taraen
ribus fratribus in fide catholica comprobalis et ia-
dignaremur. Yolenles igilur Ecclesiae Venafranoe

(95) Vide lib. xui, episl. 94, ct Iib. xv, episl. 82. 146.
 649 PONTIFICATUSANNO XV, CHRISTl 1211 6S0
slruciis in iege Domini dispensari, ut advcrsariii A nis proposilum de corde puro et conscientia bona
caiholiooeet aposiolicaefidei cognoscani verilaiemt et fide non ficia laliier observeiis ut Deo gratum
et rcsipiscant a laqueis diabolici erroris, quibus; obsequiiim et hominibiisuiile praebealis exemplum,
lenenlur capti. Cum praelalorum vero licenlia et Daium Signiae, x Kalend. Augusti, ponliflcatus
vencraiione debita per idoneos fraires ct in sacrai nofiiri anno dccim.oqninlo..
pagina instructos, qiii potenles sint in sana doctrinai CXXXVIIf.
arguere gentctii erranlem, et ad fidem modis omni- POPULO ALEXANDRINO, SPIRITUM CONSILII SANfoitlS.
bus trahere, et in gremio sacrosanctae Ronvanae i Ut ab Ottone imperatore recedant.
Ecclesiaestudebimits revocare. Denique licel dicat: (Signioe,III Idus Julii.)
Clirisius : Oporlet semper orare el non deficere t (9i) Aposiolicse sedis erga vos ab ipsis civitalis
(Luc. xvui), et Aposiolus : Sine intermissione oralti vestrse primordiis gratiam et favorem ipsius quoque
(I Thess. v), tamen quidatn nostrorum per vigenlii civilalis vocabulum protesialur, quam felicis memo-
quatuor vic.esinter diem el noctem, alii quindecies, iiae Alexander papa proedecessor nostei-, utpole
alii duodeeies, quiaulem niinus seplies, pro omni-' novain planlaiionem Ecclesise, lanta chariiatis pree-
bus liominibus secundum eornm gradus orant. Con- rogaiivadilexitutin perpeluam suaegraliscacvesireri
tinentiam perpetuam et caslimoniam vel virginita- B i devotionis niemoriam, eam suo curaveril nomine in-
tem inviolabiliter conservando, suspectum mulierum signire. Qtialitcr autem nos ejus in vestra cxaltatione
consoriium devilando, ut nemo nosirum solus ad vestigia non solum imitati fuerimus, verum ctiam su-
solam, nec etiain ad loquendum, nisi audicntibus .pergressi, licet operibus vos exhibeatis iimnemores,
aut videnlibus legitimis lestibtis et certis personis, .in vestris lamen cordibus memores, sicui credimus,
accedat» Nunquam in una domo fralrcs el sororesi pernianelis ; quippecum lalia sintquae vobis contuli-'
prsesumanl dormire, nunquam ad unam mensarii nius ul eorum millodebueritis lempore oblivisci.Mira--
residere. Ecclesiastica sacramenia suscipicmus ab, .murigilnr, necsatisadmirantes sufficimusadmirarij
episcopis ^et sacerdotibus in quorum dicecesibuset, quod conversi in arcum perversum, et in reprobum
parochiis conimorabimur, et eis obedientiam debi- sensum dati, sic cito recessistis a fideliiale nostra
tam el reverenliam exhibebirnus. Per honestiores et sanetse Romanae Ecclesiae matris veslrae, cui
aulem et inslructiores in lege Domini el in sancto- non solunv debiia nvinime praeslitisiis, verum el in
rum Palrurn sentontiis verbum Domini censuimus impiorum consilium abeuntes, facli estis inimici
proponendiim,. de praelatorum Ecclesiaecotiscientia ejus, in eapile impiignantes eam una cum persecu-
et consensu, fratribus etamicis, clericis et laicis, loribus ejus, et Oitoni tyranno et excomiiiunlcato
iil discanl uecessaria pro hserelicis converlendis. In ( el nialedicto in nostram injuriam. el animartim ac
omnibus vero episcopatibus, dicecesibus, vel paro- rerum vestrarum periculum adhaerentes. Quauquanv
chiis in quibus stimus vel fuerimus, disposuimus igitur merita vestra non exigant ut vos patris
' jejunare secundum r.voremet coiisuetudinem proela- mansueludine reYoeemus, sed poiius severitate J"UA
lorum et catiiolieorum vironun orthodoxorum illa- dicis puniamus, quia tamen pater filium diligit
rum provinciarum, lam in vigiliis, quani in jejuniis eliam offendeniem, imitanles longauimitaiem illius
Qualiior Temporum et Quadragesimse.Ad mensam cujus paiieniia, qnanlum in ipso est, ad veniam
quoque semper legendum in domo qua fuerimns peccatores adducil, universilatem vestrarn exhor-
conversaii, ex quo numerum excedinms octona- tamur atieniius, per apostolica vobis sCripta man-
rium. Silenlium similiter data benedictione usque daiues quaienus a praefatolyranno, qui, sicut per ea
'ad peragendas graiias observandum, nisi ob corre- quse circa nos egit, nisi essel cor vestrum insipiens
clionem lecioris aut oh explanationem lectionis. obscuraium, adverlere potuistis, benefactoribiis
Qui vero saeculariumnobis credunt, a quibuscunque suis mala pro bonis reiribuii* atque ab ejus conv-
aliquid peraliquam fraudem babuerint, necesse est, plicibus sano utentes consilio recedatis.et redeatis
si poiuerinl el nobis acquiescere voluerinl, ul ipsis D I humiliter ad sinum sanctscRomanscEcclesieematrb
et non aliis resliluanl. Decimas siquidem et primi- vesirae, offensanv praeieritam obsequiis subsequen-
tias.et oblationes et csetera secundum -usum loco- libus expiaaieSi Alioquin indubitanler noveritisvos
rum serviiia preeiatis el aliis clericis suh qtiorum privilegiis omnibus vobis ab eadem indultis perpe-*
dicecesibusvel parochiis viciitaverint fideliter per- tuo spoliandos, cum propter ingralitudinis vilitun
solvant : quod omnibus fidelibus Chrislianis eflica- liberias in servituiis compedem revocetur.
ciler suademus. Religiosurri et modcstum habitum Datum Signiae, ui Idus Julii, ponlificatus noslri
ferre decrevimus, quaiem ex voto consuevimusde- anno decimo t uinlo.
porlate, ulendo de caetero calceamenlis communi- cxxxix.
bus, od consiliiim el mandatum summi poniificis, CREMONENSI EPISCOPO APOSTOLIC* SEhlSLECATO.
pro tollendo scandalo qubd coiilra nos movebalur Confirmatdeposilionemepiscopi Vicenlini.
de calceamenlis desuper apeiiis, quibtis uii bacte- (Signiae, Non. Julii.)
nus solebamus.i Vos ergo praescriptum conversatio- (9S) Per tuas nobis litteras intimasli quod cum
(94) Yide infra episl. 189, et Baron. ad an, 1168, (95) Vide lib. xvi, epist. 15'.
ifco.
PATROt, CCXVI. 2i
 6».I INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 652
coiitra cpiscopum Yicenlinum tam per publicam A primilus coniraxisse. Cumque poslmodiim mulier
famam quam per canonicos ipsius Ecciesiaemulla eadem ad lesles iuierim producendos diem sibi
tuis fuissentauribus inculcata, licet noioriiim esset peterel assignari, dictus B. asserens eamdem au-
eumdem episcopum clamorcm qui de ipso ascende- divisse dicta leslium productorum ab ipso, ac
ral opere complevisse, ad cauielam tamen eidem propler hoc non debere rursum ad lesiiuin produ-
terminum praefixisliqtio se tuo conspeclui prspsen- . ctioncm admilli, sedem aposlolicamappellavil, oc-
laret, suam super ohjectis, si posset, innoccniiam lavas sancli Martini proximo venluras terminum
oslensurus. Quo demunv plurihus sibi lerniinis suae appellalioni praeiigens: quem leruiiniiin ar-
assignalis in ttia comparere prsesentia non curajite, clans ad fesliimAsceiisionisproximo tunc futurum,
in eum depositionissentenliam promulgasti, capilulo nobis humiliter supplicasii ut causanveamdenviine
Vicenlino alium eligendi liberam Iribuens faculta- lerminare dehilo dignaremur. Nos igilur iis tam per
tcm. Quamvis igitur ad id fine nostro speciali litleras tuas quam per relalionem dilecli filii G.
manrlalo procedere non debueris, cum hoc sit siibdiaconi elcapellani noslri,. quem eidem B. con-
tiiium ex iilis- quod sibi sedes apostolica specialiier cessinuis audilorcm, plenius intellectis, easdem
reservavit, quia lamen nota est ejus cnormis dila- Iitteras luas sub bulla nostra libi remiltenles inclu-
pidatio, et deformis iiisufficienlia non ignola, et, B ^ sas, fralernitati tuae per aposlolica scripta nvanda-
aniequam luas liiteras accefJerimus, nos super mus quaienus, si de hoc principaliler coram le actuin
ipsius depositione nostras feceramus litteras jain fueril, quod videlicet saepenoniinatus B. memora-
nolari, fraternilali luse per aposlolica scripta man- iam F. maritali «on curabal affeclione traelare, ct
idanuis qualeiius euiiidem facias ab EcclesiaeVi- vera sunl quaein prsefaiisluis litleris continenlur,
ceniinoe rcgimine perpeluo remancre remotum, dictiim. B. ab iiiipelitione praedicloemulieris absol-
nionens idem capituium diligenier ul in nullo de vas. Quia sive ipsa mulier primus cuin Slephano
•csetero eidem intendens, personam idoneam et quam cunvB. saepedicloconlraxil, primura faclum
EctiesioeRomanaedcvolam sibi per elcctionem ca- debet pra;j'udicaresecundo; sive constet eam primo
-nooicam infra •niensem proeficiant in pastorem. cumB. postmodum cunv Siephano conlraxisse, ni-
'Alioquin tu id auctoritale noslra subialo cujuslibet bilominus ejus pelitioni obviat adulteriuin de quo
coulradictionis et appellalionisobsiaculo exsequa- esl manifeslc confessa. Si vero de hoc principaliter
[ris , nibiloininus dictum episcopum per ceusuram fuit aclum, ulriim scilicel inter diclum B. ac
!ecclesiaslicam districtissime cogens ut pecuniam mulierem prsefatamlegilimum fucril nvatrioionium,
quam de alienaiis Ecclesiaepossessionibus congre- r cum super lioc causa non fueril sufficienter in-
gavil refundat in ejusdem Ecclesiaedebita persol- strucla, eam plenius audias, el fine canonicn appcl-
venda. lalionereniola.decidas, faciens qnod decreveris per
DaiumSigniee,Non. Julii, ponlificatusnostri anno censuram ecclesiasticamfirmiter observari.
oecimo quiiiio. Datiim Signise u Idus Julii, poutilicaius nostri
Super hoc scriplum est capilulo Vicentino. anno decinvoquinlo.
CXL. CXLI.
EPISCOPO AURAS1CENSI. NORWINCENSI INniBERNIA COMMORANTl, CLUANFEBTENSI
Delegat causctmmulrhnoniimulieris bigamrn, ETENACTUNENSl EPISCOPIS.
(Signiac,u ldus Julii.) AdversusepiscopumWalerfordensem.
Ex tuarum perpendimus serie litterarum F. mu- (Signise,vi Kal. Julii.)
lierem Aurasieensem coram te fuisse conquestam Cum causam quse inter venerabilem fralrem no-
quod, cumfi. Garinus paroehianus luus eamduxisset, strum Lesmorensem et Davidem quontlam Watcr-
legitime in uxorem, eanidem uon curabal maritali fordensem episcopos vertebalur venerabilibns fra-
affectionetractarc; cumquepartes ad tuam prsesen- tribus Laouiensi el Corcagiensi episcopis el diieclo
iiam convocasses, dicla mulier juramenlo firmavit D j filio archidiaconoCassellensisub cerla forma duxe-
quod idem B. per verba de preesenti conlraxerat riinus commiltendam, ipsi mandalum noslriim, lan-
cura eadem, testibus nihilorainus ad boc pro- quam obedienliaeiilii, diligenler; sicut ex lilieris
liandum productis, quorum deposiiiones eisdem eorum accepimus,exsequicupienles, ad iuslanliam
iduxisti litieris inserendas. Econlra vero B. memo- ipsius Lesmorensis episcopi eumdenvWaterforden-
;ralus juravil se nunquam contraxisse eum muliere sem episcojnun cilaverunt ul juxta mandati apo-
j"amdicla, ncc eamdenvannulo subarrhasse, produ- siolici formam in jure diclo episcopo responderel.
cens nihilominus testes ad reprobalionemiestium Sedeo poslmodum in eorunvpraesentiacomparente,
producioriim abipsa, dicta quorum eisdem inscrere idem WaterfordensispraefatumLesmorensemepisco-
litlcris procurasti. Proposuit eliam B. prscdicliis punv ob quasdam adullcrinas lilteras nomine hoiiae
quod cadein mulier cuidam Slhephano in Ecclesioe memoriaeJoannis tiluli Sancti Stepliani in Ccelio
facie'fuerat nialrimonialiier copulata, qui carnaliter monle prcsbyleri cardinalis, tunc in pariibus Ili-
eaindem cognoveral, et eam lenebat in domo pro- berniae aposlolicsesedis legali confectas, quas idem
pria ut uxorem, quod in jure confessa fuit mulier Lesmorensis per collalionem aliaruni lilterarum
srepe dicta, asserens laniQnse cunv. B. saepedicto ipsius cardinaiis veraciunv coram eisdem judicibu*
 653 PONTIFICATUSANNO XV, CHRlSTi 1212. 654
aperte redarguit falsitatis, probare nilebalur ex-1A Testibus iiaque sic receptis et attestalionibus pu-
coinmunicalionis nexibus irreliluu). Sed cum nec blicalis, dicti judices atlestaiiones ipsas Walerforr
banc nec eiianv alias excepiiones nbjecias dictus densi episcopo transmiserunt , dienv praefigenles
Watertordensis probare aliquatenus potuissel, lile eidem quo in eorum praesentia comparerel, in te«
super principali prsesenlibns partibus contestata, stes, si vellet, aut dicta lestiuro aliquid objeciurus.
diem ijisis dicti judices slatuerunt infra quam di- Eodem ilaque Waierfordensi minime comparenie,
clus Waierfordensis aquibusdam Salanae satellili- necmillente aliquem idoneum responsalem, iidem
bus, instiganie diabolo, exstitit immaniler trucida- judices tam altestaiionibus a nobis sibi transmissis
tus. Postniodum aulein cum Robertus clericus fuis- quam etiam aliis quas ipsi receperant fideliler pu-
set ad Ecclesiam Waterfordensem eleclus, et vene- blicalis, cum per inspeclionem earum et Iitieras
rabilis frater nosier Cassellensis archiepiscopus venerabilium fratrum noslrorum archiepiscopiTua-
vellet iinponere sibi manus, quia diclus electus, se- mensis et episcopi Duacensis, qui super eodenvne-
quens sui praedecessorisvestigia, occupatas posses- gotio a nobis judices fuerant insliluii, et resliiutio-
siones invaserat per poienliam laicalem, praefatus nenv Lesmorensis Ecclesiae adjudicarant eidem, et
Lesmoreflsis episcopus pro sui juris luitione adver- in possessionem indtixeranl corporalem, de inten-
sus eumdem reclamavit electtim. Sed aiilefalo ar- " tioue prxfati Lesmorensis episcopi plenissime coiv-
chiepiscopo respondenle quod ipsum lanitim ad stilissel, commiinicalo virorum prudentrim el ju-
#Yaierfordensemet non ad Lesmorensem Ecdesiam . risperitorum consilio, possessionem Lesmorensis
consecrahat, praefati judices prsemissum Robeiium Ecclcsiaecum suis omnibus periinentiis adjudica-
jam in episcopum consecralum suis citaloriis Iilie- runl auctoriiaie nostra episcopo menioraio, saepe-
ris ad eorum prsesenliam evocarunt, super posses- fatiim Waterfordensem episcopunv ad soluiionem
sioriibus a prsedecessore suo nequiter occupalis centuin el sexaginta marcarum argenti, taxaiione
eidenv episcopo responsurum. Eo ilaqtte coranv ab ipsis ullra dimidiam parlem quanliialis provide
ipsis ad praefixumsibi lerminum comparenle, cita- facta, expensarum et ablatorum nomine condem-
tiouem ipsam non fuisse canonicam his raiionibus nanles, et charilale fralerna, quae cum scandali-
altegavit; tum quia eadeni nonnisi viginti el septera zalis uritur el cum patienlibus infirmatur, exsilio
dies a termino continebat, tum etiam quod lautum diutino et miseriis compalienies continuis episcopi
ah uno ipsorum judicum et quodam abbalealio, cui ssepefali, dictus Corcagiensis episcopus et dilectus
praenominatusCorcagiensiscommiseral vices suas, filius Laoniensis decanus loco allerius judicis .in
exsiileral evocalus. Veruni, cunv dictis judicibus; corporalem possessionemipsius Lesmorensis Eccle-
constilissel qtiod triginla et novem dierum fuerat siae ipsuinepiscopuininduxeruni.Cseieriiiii cumpaulo
ciialio praenoiala, et quod etiam licet judici dele-• posl idem Lesmorensis episcopus, in Sabbalo quo
galocilalionis officium cuilibel commiitere ac pu- Silientes cantalur, celebraret solemniier ordines in
nire ralioue prsevia coiitemplorem, exceplionemi eadem, quidam familiares dicti Walerfordensis epi-
illaiii esse frivolam riecreverunl. scopi una cum Rog. Chrislophori ipsius episcopi
Qua de re dictus Waterfordensis accensus, sedenvi seneschalco ab ipso specialiter destinato dictutii
apostolicam appellavit; el suseappellalioni lerminumi episcopum aliquandiu in ipsa ecclesia obsidenles,
aliqualenus non prsefigcns, et nullam alianv raiiu- demum in eumdenvab ecclesia sacris indutum vesti-
nahilem causam objeclse appellationis allegans, re- bus exeuntcm actu nefario irruerunl et ccclesiam
cessilcontumaciler a praesentia eorumdem. Judicesi ipsanv bonis tam inlrinsecis quam extrinsecis per
aulera appeilatioueni bujusmodi, pro eo quod in "violentiam spoliautes, etab ipso episcopo indumcnia
litleris conunissoriis fucral remedium appellationis . pontilicalia viliter manu saerilega exlrahentes, cum
sublatum, frustratoriani aiiendenles, et advertenles duobus presbyleris de Ioco ad locum per invia nsque
etiain quod per sui praedecessoris procuratores et ad caslrum de Dungarvan, in quo erat Walerfor-
per ipsum episcopum dcnvum in eorum praesenlia £> \ densis episcopus, caplivum immaniter abduxerunt
lis fuerat contestata, tesies ipsitis Lesinoreusis eunvdem. Ctijus podibus idem Walerfordensis, de-
episcopi super duobus arlicuiis eisdem ab aposiolica ponens modestiam poniificis, et induens nequiler
sede coinmissis, videlicet quod Ecclesia Lesmoren- carnificis feritalenv, compedes tradens ferreos manu
sis a lenipore cujus non cxslal. memoria fuerat sua, el juvans fabrunv clavos ipsis compedibns de-
cathedralis, el super ipsius eleclione canonica re- figenlem, sic ipsum carceris ergasiulo mancipavit.
ceperunl ; lertio articulo praeiermisso, videlicet Posthsec autem dicii judices apud Cassellum una
quod excominunicalus exstilerat pisefati Waterfor- cum dicto Cassellensi archiepiscopo in nvajoriec-
densis episcopi praedecessor, cum inhumanum sit clesia convenienles in unum, hujus iniquilaiis au-
persequi odio jam defiinctum. Testes etiam super ctores et eiiam consenlienles eidem , praesenla
violenta nvaiiuum injectione ipsius Lesmorensis Waterfordensi episcopo el pariler asseniierile, ac-
episcopi de novo prsesumptapost faciam illis com- ccnsis candelis, excommunicationis vinculo solera-
missionem reciperc decreverunt, cunv ad eorunv niler innodarunt. Evadeute' itaque post septem
spectaret officiuriicorrigere male acia circa negolium bebdomadas Lesmorens-iepiscopo Dei auxiliq car-
nibi ab aposiolica sede comniissunv. cerem supradictura, in quo siti, fame ac penuria
 ~
6?5 INNOCENTH111PP. REGESTORUMLtB. XV. 680
muliiplici acriier fuerat maceratus, iidem judices A spiritualium curanv, donec in sententia perdurau-
proefatiim Waterfordensem episcopum ut eidem dum diicerei, inierdieens, ssepefalum Lesmoren-
Lesmorensi cpiscoposaiisfacercl de injuriis irroga- sem episcopum in corporaienv possessioncm au-
tis suis duxerunl ciiandum liiieris ilerato. cloriiale nostra induceret Ecclesioe Lesmorensis,
Quo in die statuto in ipsorum proesenliacompa- adjicienles eidem nt tam clero quam populo Water-
rente, ac post comminaiioiics quamplurimas cx fordensi sub interminatione anailiemaiis disirieiius
parie rcgis Anglioe inlenlatas lemere in eosdem inhiberct ne ipsi episcopo in escommunicatioiieper-
contumaciter ab ipsorum auditorio reccdenle, ipsi linaciter exislenti praesumerentin aliquibus obedire,
judices, licct hujus facti enormitas esset notoria et sed potius ipsi metropolitano revceniiam omni-
fere omnibus manifcsla, quia tamen idenv Water- modam exhibercnl. Sed ipsi clerici facti salutis
fordensis patralum scelus de ascensu ipsius faclum propriae contemptores, dicto episcopo paiiicipare
fuisse ncgabal, lestes contra ipsum, uipoie lite ausu temerario praesunienies, eidenv arcliiepiscopo
super lioc articulo conteslala, cum solemnitatc iniinctam ipsis reverenliam impendere noluerunt.
debita receperunt: qiiorum dcpositionihuspublica- Propter quod idenv archiejiiscopus in ipsos excom-
tis, et transmissis eiiam ad Walerfordensem epi- municalionis senlenliam promulgavil, quam ipsi
scopum supradicium, diem sibi et locutvvdenuo " judices duxerunl posiinodum ancloritaie apostoliea
praefixeiunt, tit si duceret in tesles aul eorum depo- confirmandam. Quocirca fraternitali veslrae per
siiiones aliquid opponendum, ad ipsorum praesen- aposiolica scripla proecijiiendomandamus quateims
tiam accederet id aclurus. Qtti comparens in sia- proediclas senleniias, sicut raiionabiliier sunt pro-
luto lermino coram eis, minas coiiuninationibiiset latse, faciatis usque ad satisfactionem condignam
convilia prsemissis injuriis aggregavii, parans in- per censuram ecclesiasiicam appellalioneremoia in-
siinclu diaboli eidem episcopo latenler insidias per violabililerobservari, contradiclores, siqui fuerint,
Thomanvsutim clericum in coenielerioLimiricensi; vel rebelles per sublraciionem beneiiciorum, si ne-
cumqtie Lesmorensis praeJicius esset in ostio Limi- cesse fueril, sublato appellaiionis obstaculo compe-
ricensis ecclesise consiituius, diclus TliomasDeiti- scendo. Ut aulem dielus Walerfordensis cpiscopus
iiiorepostposiiomanusinjecit temerarias iiieumdein, de sua noii possil malilia gloriari, eumdeiu ciun
ci sibi liltcris jittndicioruin archiepiscopi Tuamcnsis litteris veslris ad noslram praesonliam dirigaiis.
et episcopiDuacensisa manibusipsi violenleravulsis, Quod si non omnes, elc, duo vestrtim.etc.
evaginaio gladio sic ipsunvconauisesldecollare quod Dalum Siguiae,vi Kal. Julii, anno xv.
iciusaspereferienlis, a quodivinapotenlia ipsum epi- CXLII.
scopum liberavit, iu oslium defluens niemoraium, CREMOHEKSI ET VERCELLENSI EP1SCOP1S APOSTOLIC*
ibidem perennis memorise vestigia dereliquit. SEDISLEGA.TIS, ET REGIiSENSI F.LECTO.
Qmem,quia id prccsuinpserat ipsis judicibus astan- Ut Brixiensis episcopusad cessionemcogalur.
tibus ei cernenlibus tanltinv scelus, denunliarunt (Signiae,u Non. Augusli.)
publice analhemali subjacere; ipsi Walerfordensi Licet secundum Aposlolum, qui episcopaium de-
episcopo arctius iiibibenlcs ne communicare in sideral, bonum opus desiderat, si lainen episcopus
alkjuo prsesumeret clcrico mcmorato. Sed idem nomiuis non exsequalur eiTeclum,iindcdolere possil
cpiscopus iiiliibilionein htijusmodi vilipendens, tam invenil ; quia tle primalu quem in lerris obtiiiet,
in coporali qiiein in sjiirituali mcnsa eadem die ac coiifusioneni exspectat in ccelis. Cutn enim esse
deinceps ipsi Thoniae commiinicare non metuit, debeal ul oliva fructifera iu domo Domini, et tan-
qiieniadmodtiinper. lestes didiccrant judices supra- quani lignuni plaiilalum secus decursus aquanin»,
dicii. El licel idem episcopus in iesies el corum reddere frucluin leinpore suo, si nou fructilicat, nnn
leslificata eadenv dieobjicere noluissel, ac ab ipso- absurde coniparalur fieulneae(juae fruclus non edit
rum conspectu coniumax diECcssisscl,a<iipsius ma- acceptos, et lerram sterilem reddil sub unibra no-
lilianv convincendaiii non soltiin ei alieruni, sed D civa inutiliter occiipalam. Talis episcopus lanto
ctiam teiiium el quarlum diem ad ulliinum eidciu grnvius cadit inlerius apud Deum quanlo nltius vi-
peremptorium iiiriixertinl. dctur extcrius apud homines ascendisse.Pericnlosus
Quo nullaienus comparente, nec sufficieniem ad esl talibus ad episcopatum ascensus ; sed lanto pe-
eos responsalem miileiiie, dum ipsis pcr atiesialio- riculosior esl episcopatus relentio, cum quis solli-
nes qtias nobis sub sigillis suis diclijudices desiina- ciiudini non sufficilpaslorali, qiianlo efiicacius pcr
runl, de violcntia ipsi Lcsmorensi a Wallerfordensi experienliam stiaeinsufficiciuiaedidicit onera praesu-
cpiscopoirrogata ct inieclione violeniarum inantuira latus; et reiineniem accusat amhitio quein reci-
coiisiuisset, assirieiuibus cis viris prudeniibus et pienlem exaclio dehuefal excusare; cnm in taiibus
discretis, lam ipsum in cauonem lalae scnteniise adesse debeat coacia voiunias ct voluntaria coaciio
incidisse quara oiunes fautorcs suos, candelisaccen- non tleesse, ut se cogi non renual et velle non audeat
sis ei pulsatis campanis excommuiiicatos publice ni cogatur. Expedil ergo praelalo qui nequil in pree-
nuniiarinii, auctoritale nostra procmisso arcliiepi- latione proficerequod cfficialur unus de parvulis, el
scopo injungenles ut ipsum excommunicatum per descendal exterius ul inlus ascendal, et in niiuori
suam facerei provinciam hufiliari, ct sibi rerum proficiat qui dcficii in majori; quia non in subli-
 657 PONTIFICATUSANNO.XV, CMtfSTl 121*.
miiate graduum, sed in ampliiiidinc chariiatis acqui- A adjuval et veritas non reiinquit. Quocirca, dileeli
ritur regnum Dei,-apud quem non gradtis clegan- in Domino filii, vestris j'uslis poslulationibus cle-
tior, sed vitae raelioris actio comprobalur. Unde meiiter annuimus, et ad exemplar preedecessorum
prudenler animaesuoe consulet et honori (Joamies) nosirorum felicis recordaiionis Paschalis, Calixti,
Brixiensis episcopus, si episcopatui corpore cedet Anastasii, Adriani, Alexandri, Lucii el Ccelestini
cui videtur utilitate cessisse. Cum enim, sicut ex Romanorum poiitifieumprsefatuirimonasleriiim San-
lilleris vesiris accepimus, linguaesil oflicio deslitu- ciaeDei geniiricis semperquc virginis Mariae Do-
lus, et lingua praelati esse non debeat alligala, lensis, quod ad jtis et proprielatem beati Petri per-
exsequi non poierit prsedicaloris officium mutus et linere dignoscilur, in qtio divino mancipali estis
annuriliare populo scelera sua, cujtis sanguiuenv obsequio, cum omnibus ad ipsuni pertineniibus apo-
Deus dc manu praelati i-equirel; cnm eliani gran- stolicae sedis privilegio roboramus, staiuenles ut
rianviisaiale, coufeclus senio, et prae longaeinfir- quascunque possossiones, quaecunque bona idem
milalis anguslia sit effeclus inutilis Eccicsiae Bri- monasterium, elc, tisque omnino consislant; in
xiensi, nequit ascendere ut in die belli pro domo quibus haecpropriis duximus vocabulis exprimenda:
Doinini se murum opponat ascendenlibus ex ad- Ecclesiamvidelicet Sancli Martialis.ecclesiara San-
v.erso. Si sic esl, sponsi carel amplexibus, licel ha- " cli Andreae aposloli et Sancti Martini sitas apal
nerc sponsum videalur, ecclesia memorata, cum castrum RailulpUi,ecclesiam Sancli Dionysii extra
sponso carere tolerabiliussit quamsub inutili sponsi caslrum praedictum, cum sexa'ginta solidis censua-
ticinine incommoda viduae stislinere. Ne igitur sub libns ab altero capellanorum ipsius ecclesiaeredden-
uiiibra matrimonii diu porlet onera viduitalis ec- dis; ecclesiam Sancii Slephani prolomartyris, San-
clesia supradicta, cum sit provideiidum non lam cti Gerraani confessoris, et alianv ecclesiam beatoo
praelalis in Ecclesiis quam Ecclesiis in praelalis, Mariaein burgo Doleusi. In episcopatu Bituricensi;
discretioni vestrae per aposlolica scripia manda- Vodolense nionaslerium cum perlineniiis suis, vl-
mus qualemis, si praemissis vcrilas suffragatur, su delicet ecclesiam parochialem beati Petri de B«inet,
pradiclum episcopum ad resignalionem episcopa- ecclesiam de Ambraus, ecclesiam de Chodac, eccle-
lys moneaiis prudenier et efficaciier inducalis. Qui siam de Coiidecunv aliis suis appendiciis, monaste-
si prudenti mediialione praevidere 5voluerit quid rium de Gella cnm parochia stia et capellam Sancti
expedial, vohinlate praeveniet cessionem, el cessio Pelri de Brioria, capellam Sancli Germani cum per-
longaemonitionisinslantiam nullalenus exspeclabit, lineniiis, ecclesiam de Meulcntcum capella Sancii
ul noit quaesua sunl, sed quae Jesu Cbrisii quoerere « Romuli, nvonaslerium de Uriaco cum ecclesiis et
vidoatur, elvolunlaria cessio nolam ambiiionis ex- capellis stiis, Sancli Marlini decasiro, Sancii Nicolai
cludat. Sed si.cedere sponle noluerit,.ctun frequen- Sancii Chrislophori, Sancti Marliani, Sancii Silvei,
ter petierit a. cura et sollicitudine per nos Eccle- eci lesiam <leOlcas, e.t novam ecclesiam; ecclesiam
si;e Brixlensis absolvi, et in. manu bonoe memorise de curte Sancti Victoris cum parochia sua, ecclesiam
Geraldi Albanensis electi, lunc aposlolicse seriis le- de Sargiaco cum appendiciis suis, ecclesiam de
gati orriinaiioneni posuerit Ecclesiae supradiciae, Mesple, ecelesiam de Ortenay.ecclesiam de Arfolio,
nec liberum sil susevoluniaiis arbitrium in supc- ecclesiam de Parnay, ecclesiam de Sosbers, eccle-
rioris judicitini janv translalum , quia frequenter sianvde Arconcio, capellam SanctoeMariaeet San-
nobis iiluderetur a subditis si deambulatoria esset cti Ililarii, ecclesiam de Farvargines, ecclesiam San-
subjectortim voluntas ad examen cognitionis noslrae . cti 'Pauli extra muros civitatis Bituricensis cum
riel.iia,ah eodem episcopo Ecclesia saepedictasoltua, parochiasua, ecclesiam de Vorle,ecclcsiam dePrada
faciatis eidem juxla formam.prioris mandaii noslri cum capellis de Cusienc, Sanctae Mariae, Sancti
de tali persona per electionem canonicam provideri Ursini et Sancti Ciiristophori, cum ecclesiis de
per quanv auferalur lemporis jactura pr;eteriti et Visdon; ecclesiamSancli Siephani decastro Melani
fuluri convmodilas conferalur, ipsaque nobis et Ec- D cum ecclesiis cl capellis suis et capellam Sauclae
clesiseflomanae manifeste fidelis sit el devota, pro- Mariae, Sancli Silvani, Sancii Petri el Sancti Mar-
vidcnlcs nihilominus eidem episcopo in cetiis red- iiiri ; ecclesiam Sancti Januarii, ecclesiam de Utria-
ditibiis, de quibus compelenter valeal suslentari, co, ecclesiam de Yico cum capella de Alheis, ec-
Quod si non omnes, eic., duo vestrum, eic. clesiam Sancli Petri de Bosco, ecdesianv Sancti
Datuiiv Signiee, 11 Non. Augusii, aniio xv. Hilarii de Borneis cum capellis suis SauctaeMa-
CXLUI. riae de caslro Lineriis, Sancti Marlini de Borneis.
ABBATI MONASTERII SANCT.E MAR1J3 DOLENSIS, EJUSQUECapellamde Cosnec, ecclesiam de Reciaco cum ca-
FHATRIBUS TAMPRjESENTlBUS QUAM FUTURIS REGU- pella Sancli Juliani, ecclesiam sancii Karlerii, ec-
LAREM VITAM PROFESSIS INPERPETUUM. clesiam de Noent,ecclesiam de Yico j'uxla Sanctura
De confirmalione privilegiorum. Kaiierium, ecclesiam Sancli Aigulphi, ecclesiam
(Datura Sigiiix.) Sancti Salvaloris de Masuiliocum appendiciis suis,
Effeclum jusla poslulantibus indulgere non so- ccclesiam Sancti Slephani, de Cassagnolis, ecclc-
Iitni vigor scquitatis, verum etiam ordo exigit ratio- siam de Maesniocum capellis suis et parochia, ec-
nis, praeseriiinquandopelenlium voLunlateset pictas clesias dcArdenta,.ccclesiam.de Campiliaco, ecclfib'
 659 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XIV. 669
siam Sancti Symphoriani de Creissae, ecclesiam de ^ siam de Moslerolj,ecclesianvde Cercillat, ecclesiam
Novo vico paludoso, ecclesiam de Jaugeth.ecclesiaro de Linars, ecclesiam de Genollaccunv cnpellis suis
de Duno, ecclesiam Sanctoe Sericlerse, et capellam Sancii Mariialis, SanelaeMariaede Capellula, mona-
de Cumps, ecclesiani de Bussolio cum capella de sterium de Ponliaco ctim capella Sanciae Marise,
Azeis , Eeclesiam de Baudra, ecclesiam de Roura, ecclesiam Sancti Martini, Sancli Desiderii, eccle-
ecclesiam de Polignet, ecclesiam de Brittannia,eccle- siam de Nozerolis, ecelesiam de Meanis, ecclesiara
Sianvde Briona, ecclesiam de monasterio Causina, de oralorio Sancli Michaelis, ecclesiasde Salgiaco ,
ecclesiam de Vilers, ecclesiam de Diors, ecclesiam ecclesiam de Bonis cum ecclesia parochiali, eccle-
de Nuce, ecclesiam de Floriaco, ecclesias et capel- siam de Forlio cunv ecclesiis et appendiciis suis,
las omnes uiriusque Closis, ecclesiam de Mario- ecclesiam de Artreio, ecclesias de Roca cerveria.
niaco, nec non ecclesiam de Grunay, ecciesiam de de Graula, de Lorge, de Yeteri vinea, de Garinena,
Besselgia, ecclesias de Challac cum parocbiis suis, ecclesiam de Malavalle, ecclesiam de Cosdra, eccle-
ecclesiam de Vigo, ecclesiam de Celon, ecclesiam siam de Brennaio, ecclesianv de Ligolio, ecclesiam
de Luserich1, ecclesiam de Musnay ctim capella Sancli Flodovei, insnlam de Andria cum ecclesia,
Ivernali, ecclesiam de Niernum cum capella de Su- cajiellam de casiro Begonis, ecclesiam de Boia, ee-
trinum, ecclesiam de Chambona cum parochia sua, B I clesiam de Muslerles cum capella sua, ecclesiam
ccclesiam de Claudiouiaco cum capella de Cambo- Sanc.tiGereonis Aurelianis, ecclesiam Sancti Vin-
nio, ecclesiamde Thausiliaco cum parochia sua, centii, ecclesiam Sancii Leonardi de insula Bucardi,
ecclesiam Sancli Sigiranni de Chambot, ecclesianv cum ecclesia de Lamere, ecclesinm de Domo Fagi-
Sancli Laurentii de Gargelossa', ecclesiam de Cu- nea cum capeMis Sancti Petri et Sancli Michaelis
zuin, Ecclesiamde Bairezia, ecclesiam de Damper, de Duno, cum lerra, hominibus, burgo, tibertate
ecclesiam de Ortena, ecclesiain Sancii Panlaleonis et immunitaie ipsius, et cunv omnibus ad eamdem
cum capellis suis de Fero et de Bonavilla, eccle- eccrcsiam periinentibus.
siara de Pomerio , ecclesiam de Crosent cum capel- Praeterea Andezesmensem ecclesiam cum ecctc-
Jissuis.ecclesiam deAguzun,ecclesiani de Copdallia, siis et capellis suis, quae uiiqtie beali Petri juris
ecclesiam de Capellula , capeilam Sancii Eligii cum esse cognoscitur, ex apostolicae sedis benigiiitate
appendiciis suis, ecclesiam de Amuclero, ecclesiam vobis et successoribus vestris regeiidam disponen-
Sancii Auslregisili de Castellonovo, eccIesiam.San- damque concedimus, quemadmodunv a supradiclis
cli Geniloris de Oblinquo, capellam Sanctoe Marise, Romanis ponlificibus Paschali, Calixlo, Adriano,
SancliPelri el Sancti Sigiranni in eodem casiro, Alexandro , Lucio et Ccelestino noscitur instilntuin
ecclesianvde Tremsals, ecelesiam de Arthaim,eccle- " eorumque privilegiis conftrmaium , ut videlicet ex
sianv de Oratorio', ecclesiam Sancli Severi cum eadem ecclesia duos solidos, ex Dolensivero mona-
ecclesiis et capellis suis, ecclesianv Sancti Marlini, sterio unum Laleranensi palalio persolvaiis. Ad
capellam Sancli Petri, Sancli Joannis, ecclesiam haec, felicis memoriee Eugenii, Adriani, Alexandri,
Saneise Mariae de Polinic, ecclesiam Sancti Marlini Lucii etCcelesiini praedecessorum noslrorum vesti-
de rPolinic, ecclesiam de Sazerech, ecclesiam de giis inhserentes, sententiam qnam bonae memoriae
Pairaziaeo, ecclesiam Sancti Projecti, ecclesiam Galfridus Burdegalensis archiepiscopus el Lamher-
Vigionensem, ecclesiam de Crevent1, monasterium lus Engolismeivsis episcopus sujver capella Sancti
tie Spinocolero cum appendiciis suis), pro quo sin- Nicolaide Rocella, super qua inter vos et Cliinia-
gulis annis duodecim denarios RomanaeEcclesiae censes monachos controversia vertehaiur, ex man-
persolvetis, sicul est aniiquitus constiiulum. daio ipsius Eugenii papae raiionahiiiter prolulerunt
Praeterea Virsionensem monasleriuiiv vobis ve- et scripti sui pagina roborarunt, auctoritate aposlo-
slrisque successoribus perpetuo providendum et re- lica confirmamus et sicut ab eis judicatum esl, ca-
gendum commillimiis. Donum quoque et concessio- pellanv ipsam a vobis vestrisqiie successoribus in-
jies Emenonis Exoldunen. senioris quas fecit Eme- JJ j concusse perpetuo decernimus possidendain. Capel-
noni et Alberto abbatibus Dolensibus de monasterio lanv quoque Sancli Tbomae mariyris Canluariensis
bealae Mariaeapud castrum Exolduni sito, quemad- archiepiscopi juxla praefalam capellam Sancti .Ni-
inodiinvpraedictipraedeeessoris nostri piae recorda- colai de novo constructam iiihilomintis vobis duxi-
tionisCallxli papaeprivilegioconiinetur, vobis nihilo- nvusconfi.rmandam.Decernimus etiara ut quod iderii
niinus confirmamus. adjicienles insuper ecclesias Dolense monasierium ab inilio fundationis suae pri-
<ieBrivis.ecclesiam de Plancis, ecclesiam de Maron, vilegiis prsedecessoruin nostrorum obtinuit, perpe-
ccclesiam Sancii Austregisili de Turre clerici, ca- tuis ftituris temporibus inviolabili oblineat linnilale,
pellam Sancli Michaclis, et ecclesiam Sancli Dcsi- ul scilicel nullus episcoporum, nec elianvBiluriceri-
derii ejusdem caslri, ecclesiam de Vigevilla cum sis archiepiscopus, in cuj'usparochia idem nvonaste-
parochia sua, monasterium de Pradellis"cum paro- rium silum esl, abbalem seu'6113111 nvonachos sus-
cbia sua, capeilam de Boiiiaco, ecclesiam de Noent, pendere vel excommunicare vel ad synodum vocare
ccclesiam de Magniaco cum appendiciis suis, eccle- judiciaria poteslate, aut divinunv officium interdi-
siam Sancti Petri de Duno, ecclesianvde Latapetra, cere prsesumatibidem; sed si necesse fuerit eidem
eeelesiam de Nozelio, ccclesiam de Mostcrio, ecclc- prsesuli lotuni convitatum Biiuricensem interdicto
661 PONTIFICATUSANNOXV, CHRISTl 1211. 662
subjicere, omnes nvonachi et familia ejusdem mo- A Datum Signiae,per manum Joannis SanctseMarias
nasierii iminunes ab eodem inlerdicio semper exi- in Cosmidindiaconi cardinalis, S. R. E. cancellarii,
stant, liceatqtie illic Dco famulauiibus monachis indictione xv, Incarnationis Dominicseanno 1212,
divina ofliciacelebrare et jam dictam familiam tu- ponlilicaius vero domihi Innocenlii papse III anno
mulare; ita lamen ut excommunicali vel inlerdicli quinlo decimo.
ad ea nullaienusadmitiantur. Chrisma vero, oleunv CXLIV.
sancluin, consecrationes allarium, basilicarum dedi- TRECENSI ET MELBENSI EPISCOPIS, ET ABBATI LATI-
caliones, benedicliones abbalum, ordinaliones quo- NIACENSI PARISIENSIS BIOECESIS.
que monachorum et clericorum veslroruni burgi 'Confirmalur sententia lata conlra Gaufridttm yrio.-
Dolensis caeleraqne ecclesiasiica sacramenlaa quo- rem de Charilale.
cunque nvaluerilis caiholico susc.ipielis episcopo (Signiae, iv-Kal. Julii.)
graiiam et communioneraaposloliceesedis habenle, . Ex parte dilecli filii Cluniacensis abbalis fuit
qtii nosira fretus nuciorilale sine cujuslibet contra- propositum coram nobis quod cum ipse ad proban-
diclionis vel appellalionisobjectu qnod poslulabitur dam coram dileclo filio ahbaie Sanctae Genovefae
non differat exhibere; sicut a praefaio Cceleslino Parisiensis ac conjudicibus suis nvonasleriide-Cha-
papa vobis dignoscilur esse concessum. B rilaie laesionemenormem, quam in alienalione pos-
; Praeierea compositionemquae inier monasierium sessionum suarunv incurrerat, et invenicndanv.pe-
vestrum el bonseinemoriseSlephaniim Bituricensem cuniam Templariis refundendam diligenler el solli-
archiepiscopumsnper ecclesiis et decimis de quibus ciie laboraret, jamque magnam parlenv pecuniac^
qusestioverlebaiur facta est, el hinc-iude recepta., sine ipsius noonaslerii gravamine invenissel; ac
et in scriptis auihenlicis preeilicliarchiepiscopi nec spem concepisset de inveiiiendoresiduo meliorem,
non decani et capiluli. Sancli Slephani Bituricensis Gaufridusluncprior cjusdem monasterii Antissiodo-
conlinelur expressa, auctorilate. apostolica confir- rensis dicecesis, ne ipsius abbalis studium super boc
m.imus. (96) Provisionem quoqne inler vos.et veno- sorlirelur effecium, nequiter studuit iinpedire. Nam
rahiiera-frairemnoslrum G. Bituricensem arcliiepi- cum abbas prsecepisseteidem ul de his et aliis quse
scopura. nobis raedianlibus faclam super ecclesiis, ad ordinem perlinent traclaturus ad capilulum ge«
clericis, et aliis bominibus burgiDolensis nec non nerale accederet, quod instabat, ipse quemdam cle-
pluribus aliis, siculin noslro coiiijnetiir autheulico, ricum alienigenam et ignotum posl eumdem abba-
per Imjtis privilegii paginam auctorilate aposlolica lem apud Sczanniam ad appellandunv iransinisit,
confirmamus, el iu perpeluum ratam nvancrecense* p sicut idem clericus asserebat. Tunc abbas pra-.dictus
nvus. fn parochialihus v.ero Ecclesiis vesiris vacan- per liujusmodi machinaliones et studia videns super
tibus liceat vobis personas eligere et episcopoprse- probalione lsesionisenormis el solulione Templariis
Seulare; quibus, si idonei fuerinl, episcopus ani- facienda nec non et aliis ulilibus procurandis impe-
rnarunvcuram CQmmitlat,ul de plebis quidetn cura diri processum, disciplinamquemonaslicam dissolvi
episcopo, vobis autem de temporalibus debeant re- penilus etelidi, versus idem monaslerium, liceljanv
sponderei quibus nullo modo permiuimus, scd sicut inslarel dies celebrandi capiluli generalis, duxit
anii.quis canonibus consiat iubihitum nihilominus eelerius fesiinandum, volens super hoc cunv ej'us-
inhibemus, ut bona per ecclesias acquisita in alios dem loci convenlu habere tractatura ac de mandalo
transferre nulla ralione praesumanl; sed sive inle- nostro corrigenda corrigere ac staluere staiuenda;
siaii decesserint, sive condiderinl teslameivlum.,. - prscserlim ctnn cie novonosiris fuissel litleris redar-
penes capellanias suas debeant modis omnibus re- gulus (97) quoil se in corrigendis excessibus subdi-
nvanere. Liceal auteni vobis clericos vel laicos et torum in abbalis et prioralibus sibi subjectis exhi-
saiculo fugientes liberos et absoluios ad conversio- berel lepidum el remissum, ac nos mandassemus
nem recipere, el eos absque contradictione aliqua eidem ut appellatione remola corrigeret et reforma-
relinere. Sepulturam quoque illius loci, eic, usque D ret in illis quse correctionis el reformationis offieio
a quibus morluorum corpora assumuntur. Prohibe- cemeret indigere. Verum Gaufridus praedictus ca-
mus insuper nec cui liceat infra parochias ecclesia- ptalo favore servienliiun nobilis viri comitis Niver^
riim vestrarum sine assensu dicecesani episcopi nensis praevenitabbatem, et convenium suis menda-
et veslro ecclesias vel oraioria de novo construere ciis circumvenit, in capitulo asserens qnod abbas de
seu etianvcoemeleria benedicere, salvis tamen scri- monasterio ipso omnes proponebat ejicere et de
piis aposlolicaesedis. Decemimus ergo, elc, usque Cliiniaeoinducere alios nuinero pauciores.
usibus oranimodisprofulura, salva sedis apostolicse Cunv ergo ahbas praedictus per.servientenvquera
aucloiilate ct in proescriptisecclesiis dioacesanorum preemiseral suunv ipsis annunliasset advenlunv,
episcopotuin canonica justilia. Si qua igilur, elc), iidem servientem ipsum cum.iniiiria expellenle»,
nsque divinsesubjaceat uliioni. Cunciis aulem eidem villaeel clauslri porlas firmiter obserarunt, et cum
loco,etc., usquepraenviaaeternse pacis inveniant. illic abbas postmodum.advenisset, ipsi el aliis viris
Aiiien. religiosis qui comitabantur etirodemvillaa impudan-..

(96) Vide supra epist. 126.. (97) Supra epist. 6.

605 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 664
ter cl ciauslri denegarunt ingressura. Verumtainen A l in villnm conlra ipsius et monaslerii libeiiatem,
quidam de monachis nvonasleriianledicti zelo devo- septem ex eis capli fuerunt, reliquis effugaiis.Iidem
tionis accensus quamdanv portam villae, poslquam eiianv ceperunt servientes abbatis in villa, in qua
abbas ei socii ipsam el alios circumierant, reve- comes pra:falus nullam hahet juslitiam , licet in
renter reseravit eidem : quam iidcnvingressi pri- nullo praefatiexcesserinl servientes, omnes praelerea
mam parlem claustri, quam quidanvmonachieodcm villae porlas et adilus, per quos inlralur in eam,
?elo ducii aperire curarunl, secundum consueindi- postmodum obstruxerunt, non patientes intrare
nem ordinis inlraverunt. Hoc comperio Gauliidus quempiam peditem vei equitem ad abbatem. Quod
el monaeh; ac servientes armali, quos idem Gau- si quisquam portam iivgrederelurignolus, eusiodes.
1'ridusad hanc proeparaverat victimarn,decampani- perquirebani ipsarum ne ferrct litieras vel manda-
libus et eroincntioribus loeis in abbatem et socios ttim. Ahbas igilur taliler impeditns, et affeclus
lapides grandes et densos crudeliter proj'ecerunt. taedio ac languore, quoniam Cluniaci capittilunv
Yermniamen misericors Dominusmiraculose abba- annuunvnon poieral celebrare, in quo de saqvedicti
tem servavit iliaesum, licel in equum ejusdemplu- monasterii reformalione poiissimum et pecuiiia
res magni ponderis proj'ecli lapides cxsiilissent, Templariis refundenda traclare ac ordinare cmn
adeo quod idem equus in quatuor loeis apparuit:" ahbalibus et prioribus disposuerat, ne lunc abbales
vulncralus, Tunc abbas tam alrocihus affecttisinju- et priores inaniler laborassent, neve proposiium
riis, cum illi projicere lapides non cessarent, cen- ejus circa relevalionem ejusdem monaslerii sud
suit furori cedendum, et equo laxalo fugam peliit, privarelur effeclu, vocalis ad se abbalibus et prio-
ct se recenit in villam. Quem quidam burgensis ribus idem capitulum apud Charilatem celebrare
erranlem invenieus, el quasi de nvortis peviculo decrevil, credens aucloritale ac praeseniialanlo--
cruium trementem tolis artubus et pailentem, mi- rum virorum posse proeiaios rebelles a sua perti-
sericordia moitis duxit in domum suarri, el ctiram nacia revocari. Veuerabilis quoque frater noster
ejus egil (ilialilerel devole. In illo aulenvconfliciu, Gebennensis episcopus ct II. Remensis archidiaco-
quando abbatem et socios lapidibus voluerunt nus, sicut suis nobisIitteris inliinarunt, accesserunt
obruere, quidam servientes et monacbi majorem Ciuniacum ad capitulum generale; sed cum abbas
portam cum gladiis et fustibiis cxeunies , sarcinulis se per suas liuoras excusasset qtiod ilhid ire nequir
oneratos relinuere tres equos, 11110 de ahbaiis ser- verat a priore ac monachis de Charilate, quos
vientibiis vulneraio. Sed et iis Gaufridus el ejus inobedienteset rebelles inveneral, graviter impedi-
complices non conlenii, quinimo malis atljicienles .-r, ius et diffinitorescapituli ad Cliariiatem cuiii con-
pejora, Balivoscomilis inemorati in grave praejudi- gregalis ibidem prioribus evocasset, ul ibi laui do
cium monnslerii atque villaead suorum defensio- rebellione prioris et monacborum quam de aliis
Ticnvfacinorum et jtirisoppressionem nec non abba- agetulis communiicr traciaretur, iidcm diilinitores
tis et ordinis advocarunt ; quorum pracsenliael fa- cum prioribus ad mandalum abbalis, et episcopns;
vore campanilia el alia loca editiora annis, arcubus, cl archidiaconus ad preces ipsorurn, ctira ipsis
balislis el lapidibus munierunt de nocie, ila cele- usque ad castrum quod marcbia dicilur accesse-
branles excubias cornibus, cantilenis, fislulis , et runl. Ibidem diihiiitoribus et prioribus remanenti-
clamore ac si castrum obsessum ab hostibus cuslo- hus, iidem episcopus et archidiaconus ad praefaiam,
dirent, quanquam abbas per violenliam irrumpere villanviverunt, de pace curivsaepedicto abbate et
clausirum, elsi posset, nullatenus noluisset, scd priore ac monacbis ipsius monaslerii loculnri; sed
nobis vindiciam poiius reservare. Atiendens igilur invenerunt januas obseralas. Rogavertint autem eos
idem abbas quod Gaufridus et sui nullam admoni- quos viderant supra nvuros ut ipsos permitterent
tionem admilierent, semper claustri, curiaeac ina- introire. Qui responderunleisdeni quod sine prioris
joris ecclesioe,nec non omnibus adiiibus obseratis mandalo nullalenus ipsis palerel ingressus.
per quos ad eos haberi posset accessus, habiio viro- D ] Cunv ergo quidanv servicns comilis memorati in-
rum religiosonim consilio, ipsius Gaufridiet coin- terrogassel qui essenl, et ipsis respondeniibus*didi-
plicum ejus culpis clarescentibus evidenter, ipsum cisset, rogalus ab eis ad priorem accessit ul ipsis
tanquam inobcdientem, rebellem, contumacem et ingrediendi licentiam impelraret. Quo inoram diu-
dilapidatorem senlentialiler amovit a regimine lius protraliente, idcnv archidiaconus divertit ad
prioralus, el lanv ipsum quam omnes sibi laliler aliani villoe portam, tenlans si alium ingressum
adhoerenles vinculo exconvmunicalionis innodans, possent babere; sed nihil onvninoprofecit. Ad ulli-
ccclesiam supposuit inlerdicto, donec redeuntes ad nvumvero post exspeclationem non modicam ser-
cor condignesatisfacerenl de lam enormibus exces-. viens comitis responsumhujtismodirepoiiavit, quod
sibus et offensis. Ipsi vero semper proniores ad non ingrederentur ullo modo, eo quod ad capitulum
pejus, senlentias in eos sic latas rationabiliter non accesseranl generale, Sic ergo passi repulsam, ad
servantes, ptilsatis campanis divina praesumuut marchiam redierunt. Die vero sequenli praefalus
colemnitercelebrare. cpiscopus magistrum Philippum officialem Niver-
Caeierumcum equi abbatis ducerenlur ao aquam, nensem rogavit ut priorem adiret, et sibi el archi-
ftb hominibus comitis anledicli, quos inlroduxerunt diacono impetraret ingressum, quia loquj de paco
 «63 PONTIFICATUSANNOXV, ClIRISTl 1212. 666
cum co et suis fratnbus afleclabant. lpse vero cum A . remissurus. Lnm ennn pro ipsoruin. uliliiate ad
priore Iocuius, sic respoudit eisdem, quod prior eorum accesseril monasterium, porias villae sibi
ipsos nulio "morioinirare permiileret, nec ipse ad ciauserunt; quibus perquosdam ex fralribus rese-
episcopum ir.et, neqiie loquerclur -cum eo. Tertia ralis, cnm nvonasierium sicut paslor Ecclesioeac
quoque die cum diffiuiiores el priores. ad soepcdi- villa; dominus ingredi voluissel, violenlcr a mona-
ciam villam simul proposuisseiil nccedere, lenlaiuri chis est repulsus, qui equos capientes ipsius, el a
si cum priore ac monachis possenl loqui el babere •lurribus monasterii in eum ingentes lapides jacien-
ad abbatem accessiim, servieutes saepedicii comitis les, eqiium suiim graviler vulnerarunl, ipsum di-
advenerunt, inhibenles eisdem ne.ad yillam aeeerie- vina misericordia prolegente, ac tres servientes
rent ssepedictam, in personis et equis eorum gravia capii a servieniibiis coniitis villam cuni monachis
perieuia inieittaiuio. Adjecerunl etiam quod, si pos- .observantibus exstiterunl: unde ad domunvcujus-
sent, eosdem episcopum et archidiaconum introdu- dam burgensis, in qua manebat, declinaverat r.eces-
cerenl, sed si cum difliniloribus et prioribus irent sitale compulsns. Pracierea asseruit-plurimum se
nullo modo permitierentur inirare. Ipsis igitur ilhic dolere quod exseculio mandali aposiolici de aliena-
venientihus occurril tliesaurarius Turoncnsis, cl ad lis possessionibus revocandjs exstiierat impedita,
quanidam porlam duxit eosdem : ad quam posl "' cum propler boc ad deliberanduni et iraclanduin
exspeclationem non modicamcum difficuliate niaxi- cum ipsis specialiter aecessisset, proponens se j.atn
nva siipatus militibus etservientibus, equis armalis, niagnam pariem pecuniee, nisi siaret per eos, sine
elnionacliis magnos ferentibtis baculos, venil prior, difiicullateac danuio nionasterii iiivenisse.
cuj proposuerunt, praosentibus ihesaurario supra- Audito igiiur abbatis responso, ad priorem et
dicio, biluricensi cantore, Anlissiodorensi archidia- nvonachosrediit in curia monacborum," el verbiiiu
cono et aliis pluribus, verbum pacis, ostendeiiies pacis illis proposuil diligenler, dicens quod beni-
damna quoe poierant ex hac discorriia proyenire, gnum responsum receperat ab abhate; ac ex partt»
et quam gravis infnmia occasione dissensjonis generalis cajiituli dixit eis qnod libeiiler corrige-
ipsius, iion solunv eis, sed ct reiigiosis aliis immi- renl circa cumdem abbatcm vel ipsos si esset ali-
nebai. quid corrigendum. Monachi vero dixerunt quod de
Ad hsec obluleriinl-eidem ex parte diffinitoruna abbale vel diffiniloribus seu generali capitnlo non
jpsoruin quod parali erant corrigere si qua esscnt curabanl, nec pacem ipsorum vel per eos etiam
lam circa ipstim abbatcnv quam eosdem priorem et reqnirebanl. Prior vero-addidit sicnt prius quo.il
monachos corrigenda, cum auciorilaie capiiuli p.quandiu . abbas cssel in villa, sive in prioratus oflicio
genernlis per sedem nposlolicam approbaii potesla- remaneret, sive removereiur ab illo, nulluin admit-
lem haberent corrigendi excessus lam in capitc teret verbum pacis. Cum igiltir aliud a priore ac
quain in membris. Ipse vcro respoudit quod dc monachis responsum Iiabere diclns episcopus ne-
diffiiiilorum correclioiie vel gencralis capituli non • quivisset, priorem infcrrogavit eumdem si ab ipso
curabai, cum nonnisi coram nobis, ad quem appel- el suis essent securi ad suum abbalem monachi
laveral, ut dicebal, de spiritualibus responder.et, et venientes. Ipse yero respondit qnpd gnerram ne-
de leinporaiibiis nonnisi coram coiniie ntemoraio, mini faciebal. Et cnm idem episcopus inslilisset ut
in ciijus erat cuslodia consiiliiliis ,-nec aliquod ver- sibi plenius responderet, sic.ail, quod securilnlem
bnm pacis aul composilionis alicujus admitteret aliciii non praesiabai. Et stnlim Leiliericus serviens
qoandiu abbas in eadem villa maiierct. Asseru.il .cpmiiis antedicii, ipso priore proesente nec contra-
eninvquod monasterium Cluniacense aliquando gra- . dicente, subjunxil quod si Ciuniacenses.monncbi do
varal eo"sdem, el ipsi priori exsiiieral iiuiitialnni . caelerotangerent villie porlas, el equos aniiilerent
quod abbas illurri a prioraiu proposucrat amovere ei personis pcriculuin unniinercL, probibens nihi-
et monaclios in domibus aliis collocare : propier . lomiiius nc amplius apud marcbiam ejusdcni comiiis
quod ipstiin illic noluerunt recipere venientem. ] caslrum, in quo prius hospitnii fueranl, remane-
D
Ad hsecautem rogaverunt eunvdcmul ipsos loqui . renl. Egressus igitur villain episcopns anledicius,
p-crmitleret cuin abbate. Qui post mulia consilia ad diffiniiores et priores rediil cum archiriiacoiia
dixii eis quod ipsum episcopum solunv loqui cum eo mcmoralo : a quibus inlcrrogali si boni aliquidin-
proesentibussuis et comitis servientibus patcretur, venissent aul prolecissent in aliquo comnionendo,
ila qnod quandocunque ipsi vcllent exirel. Porro exposuerenl eisdem quod feceranl diligcnier, ipsi
extra villam proefato arcbidiacono remanente, ad vero juxia muros villae sedenies siiuin capilulum
abbaiem episcopus solus accessii, projionens eidenv ordiuarunl, et hnbilo diligenli tracialu suam sen-
quoesibi videbantur in faclo hujusmodi expedire: tentiam formavcrtinl : quam dilfiiiitores redactam
Abbas vero respondit quod nvonachosejusdem nvo- in scriptis, pncfalis episcopo et archidiacono con-
nasterii lanquam bonus Paler in spiritu mansuetu- vocaiis et audienlibiis proniulgarunt, Gaufridum
dinis paratus eral recipere, si tanquam boni filii priorem ejusdem monasterii, quia vocalus ad gene-
venirenl ad ipsum, el cum eis, quanlum secundunv rale capilulum venire conlempsil, et abhalem suum
Deunv possel, cum religiosorunv virorunv consilio accedentem ad idem nvonasleriumnon admisit, sed
dispensaret, atroces in]urias quas eklem iiiluleran.l cunv arinis violeiiler rejecit, et eosdem illuc cor-
667 INNOCENTIIIIIPP. REGESTORUMLIB. XV. 668
rectionis gralia properanles porlis turpiter repulil A i burgo et cauto ecclesiis interdiclo el rebus aliis
obseraiis, auelorilaie Deiel sua nec non et gcneralis venerabilibtisfratrihus noslris Ovelensi et Burgensi
rapiiuli propier inobedienlianv,rebellionem, ct con- episcopis cl conjudicibus eornnv duximus commii-
tumaciam manifestam, ac causas alias excommu- lendam, peremptorium termlnunvproefigaiisquo per
nicalionis vinculo iiinodanies, ct depoiienlesa re- se vel procuratores idoneos noslro se conspeclui
gimine prioratus, sigilla ejusdem G. pariler et repraescnlent, causam eaindem in noslra precsentia
eonvenlus ejtisdem monasierii condemnando, et lraclaluri. Quod si forsan lis jaiti conlcstata exstitit
omnes complicessuos pari excommunicationis sen- coram ipsis, ves eosdem auctoritnle noslra dili-
tentia involvendonisi infra seplem dies a prsesum- genler monere curelis ut in causa juxla primi man-
piione liujusmodi non resipiscerent et regulariter dati noslri lenorem usque ad diffinilivam senlen-
emendarent. Et ne ipsius monaslerii negoiia depe- tiam ratione praevia procedenles, ipsam ad nos
rirenl, dilecium filium W. Cluniacensem priorem snfficienler instruclani remillant, prsefigentespar-
prafecerunl eidem , ipsius sibi adminislralione con- iibns ternviniim quo compareant corain riobis ju-
cessa. slam, auclore Domino, sententiam recepturae.
Ne igitur tnnlse proesiimptiotiisexccssus rema- Datum Signiaen Kal. Augusii, poniifieatus uoslri
neant incorrecii, discrelioni vcstroe per apostolica ^' anno decimo quinlo.
scripia praecipiendonvandamus qtiateiius ad locum CXLYI.1
ipsum personaliter accedenics, et inquisila super EPISCOPO CREMONENSI.
iis plenins el cognita verilate, si rem inveiieriiis ila De negotioBernardi primi el sociorum.
esse , prolalam in seepedictumG. deposilionissen- (Signise, Kal/ Augusli.)
ieniiam a reginvineprioraius aucioritate aposlolica (98) Si cseciel clandi ac debiles ad ntiptias filii
coiifirmantes, ct approbantes niliiloiniiius quod de suinmi Palris intrare uon solum invitandi sunt,
subsliluiioiie prioris et sigillorum damnatione per sed etiam compellendi, nvullo forlius illi qui ad
praefalosdiffinilorcsesl faclum , cxcommunicaiionis illas properani per seipsos, repellendi non sunt
seuteiiliam in praefatum G. ac ejus complices pro- utlaleiius ab eisdem. Ilaecuiique attendenles , cum
miilgalam faciatis appellatione posiposiia usque ad olim dilectus filius Bernardus primus et socii ejns,
satisfaclionem condignanv iirmiier observari, con- qui super haeresis crimine ftterant infamati, ad ma-
tradiciores quoslibel aul rebelles, sive monachi vel gisterium sacrosanclae RomanseEcclesiaeconfugis-i
clerici fuerint, sive laici, per censuram ecclesiasti- scni, proponenies . se fore paratos noslrae corre-
ram sublalo cujuslibet conlradictioiviset appellalio- p. ciionis disciplinam recipere humiliter ac devole,
iiis obstaculo convpescendo.Et quoniam audivimus lidemeorunv examinavimus diligenler, ac demum
prsefatiim Gaufridiim mtillas sibi peeunias congre- investigavitnus perspicaciter propositum eorum; et
gasse, volumus nibilominus cl mamlamus qualenus sic ordinaiis prudenier qnae super iis vidimus ordi-
ad resignaiionem earum per dislractionem eccle- nanda, utrumqtie fecimus aposlolicis lilteris cbm-
siasticam appellalione reniola compellaiiseuindeni, prchendi, ul esscnt illis in lestinvonium, ne quis
fncicnles ipsas pecunias in soluiionem dcbitorunv eos calumniarelur de caeierosinecausa sub prolec-
converti vel in aliam utilitalem monaslerii nienvo- tione beati Petri et noslra suscipienies eosdem ir.
rali. Eos vero quos excommunicalos conslilerit fide caibolica et dcvotione apostoiica persisienles.
temere celebrassedivina pceuacanonica percellaiis. Cum igilur inembra capili-et parles debeant con-
Teslesautem qui fuerinl nominati, eic. usque sub- gruere suo loti, fralernitalem tuam monemus et
traxerint, per censuram eamdem , appellalione ces- exhorlamur altenlius, per apostolica iihi scripia
sanle, cogalis veritati tesiimoniiim perhibere. Nul- raandanles quatenus habeiis eos propensius conv-
lis lilteris veritali el jusiitieeprsej'udicantibusa sede niendatos, ipsis lanquam viris fidelibus el vere
apostolica iinpelratis. Quod si non nranes, etc, duo caiholicis impendas consilium et auxilium el favo-
vestruin, ctc. ] rem secundum praescriplam formam in domo Do-
D
Daiiun Signiae, vi Kal. Julii, pontificaius noslri niini ambnlaniibus cunvconsensu.
anno decinvoquinlo. Daturn Signiae, Kal. Augusti, pontificalus noslri
CXLV. anno quinlo decimo.
ASTOlilCENSl EPISCOPO ETPALENTINENSI ELECTO. CXLVH.
Ut partibus assignent lcrminutn compelcnlem. UNlVERSIS ABBATIBUS INGENERALI ClSTERCIENSI
(Signiae,uKal. Augusti.) CAPITULO CONSTITOTIS.
Cum decissein nostra procsenliaquoestiones pati Delibera prcedicationeverbi Bei in-Prussia.
iion valeant recidivam, quaeinlerdum gravius lili- (Signise, IVIdus Augusli.)
^anles affligit, discrclioni veslrae per apostolica (99) Dilecti filii Chrislianus, Philippus ac eoiiim
scripta mandamus qualenus venerabili fratri nostro socii vestri ordinis fralres advertentes eos appellari
Legionensi episcopo ct dileclo lilio abhali Sancli bealos qni seminant snper aquas, el eos qui, fru-
Facutidi Legionensis diclo , quorum causam super menlum abscondunt in propriis maledici, facienie-

(98) Vide supra cpist. 157. (99) Vide lib. xui, cpist, 128,
 66,9 PONTIFICATUSANNO XV, CHRISTI 1212. 670
illo qui ubi vull spirat, et nemo scit unde venial, A meraniam constilitlis. Scriptum est super koc Gnet*
aut quo vadat, olim de noslra licentia incceperunt nenstiarchiepiscopo.
seniinare in parlibus Prussiae verbum Dei, ut cundo CXLYHI.
el ilendo miltenies senvinasua, demuivvpossenl cuml NOBILIBUS VIRISDOCIBUS POLONUE ET POMEKANIA.
exsiiltaiione venire porlantes manipulos suos, con- De earem re.
fisi ijuod ille qui venit salvum facere quod perieral, (Signiae,Idibus Angusli.)
in inferiores partes lerrae descendens ut kominem Licet, teste Apostolo, impossibilesil Deo sine fide
ad regiia cceleslia revocaret, qui omni crealurse placere, au placendum tamen ei fides sola non sufli-
suum jussit Evangelium prsedicafi, sicut per pro- cil, sed charilas est praecipue necessaria : de qua
pbeiam promiseral, in virtute nviilta evangelizanli- idenv leslalur Aposlolus, quod si qui linguis bomi-
bus daret verbum, elora in portis filiseSion laudan- nura el angelorum loquatur, elsi habeat, omnem li-
lium adimpleret. Benedictus auiein Deus, qui spe- dem ita ut nvontes transferat, el in cibos pau-
ranies in sua misericordia non reiinquens, sjieciosos perum omnes suas distribual facuitates, cha-
fecii pedes evaiigeiizaniiiimpacem, cvangelizanliunv ritaiem autem non babeat, ei penilus niliil pros-
.bona, et expandensinantis suas ad popuium non sit. Cum autein haec exercenda sit sollicile circa
credenlem, iion soliun usque in Iduraaeam, verum D omnes, utpole inandaiunv Doinini Tatuin ninvis,
eiiam usque in Prussiam suura calceamentum exten- quod eliam ad inimicos extendilur, eirca eos tarnen
dii, dans graiiain frairibus mcmoratis ul sinl mi- qui nuper relicto genlililalis errore ad cognitionem
nisiri Christi Jesu in geniibus, sanctilicantes Evan- veritalis, quae Christus esl, pervenerunt, eo debGt
gelitim Dei, ul fiat oblalio gentium accepta el sari- propensius exerceri quo facilius retro aspicerent in-
ciiOcaia iu Spiriiu sancto. Sicut enim comperimus humane traciati. Hoc utique quidam veslrum, si-
veridica rekuione mullorum, Dominus eisdem fra- cut accepinuis, minime, altenilenles, et queerenies
Iribus aperuil ostium; ita utper minislerium eortifM- quae sua sunt non qnae Christi, quam cilo inlelli-
dem inleiligentibus qui non audieraiit et videnlibus gunt aliquos e gentilibus per Prussinm conslittitis
quibiis iion fuerat nuutiaium, ntuili ad agnitionenv novae regeneraiionis graliam suscepisse, slalim
pervenerinl veriiatis. Licet aulem eorurn opera de oneribuseos servilibus aggravani, et venientes ad
ipsis perhibcant testimonuim, quia lamen vos eos, - Chrislianee lidei libertalem deterioris conditionis
sicul accepimus, aceplialos reputatis, quidamveslri efficiunt quam cssent dum suh jugo serviiuiis pris-
ordinis fraires in illis partibusconstituii eisdem in tinse permanseriinl, per hoc mullorum impedienles
bospitiis et.aliis debila bumanitatis solatia non p. salutein qui fnerant credituri, ei temporale commo-
impendunt, quiuimo adeo verbisexasperatiseosdem dum angelorum gaudiis prseferentes, qui super
ul propier increpaiiones vestras multiplices non- pocnilentiamagenlibus glorianlur. Ideoque univer-
nulli eorum dicantur ab illis partibus ahseessisse. siiatem veslram monendo rogamus el exhortamnr
Volenies igitur juxla pastoralis oificii debitum eanv in Domino, per apostolica vobis scripla mandantes
in iis adhibere cautelam utnecsub specie praedi- quatenus iniuilu ej'us qui venil salvum facere quod
cantium valeant subinlrare girovagi aut fidei sub- perieral et dare animatn suam redemptionem pro
versores, nec propter suspicionem bujusmodi Evan- niullis, hujusmodi novellae planlalionis filios non
gelio Dei ofiendiculum prsebealur, venerabili fratri gravetis, sed agatislanlo clementius cum eisdem
nostro Guesnensi archiepiscopo, de cujus -discre- quanio memoria prisiinse cOnversalioiiisinfirmi fa-
lione fiduciam gerimus pleniorem, noslris danius cilins in aniiquum relaberenlur errorem, cnm ve-
liiteris in mandatis utnon subilo credens omni spi- teres ulres vix novum vinunvcontinennl juxia evan-
ritui, sed probans spiritu si ex Deo sunt, eos quos gelicam veriiatem. Nos eniin venerabili fratri no-
noveril esse idoneos ad prscdicandum gentibus ver- slro II. Gnesnensi archiepiscopo nostris dainus lil-
bum Dei etad id studio verse charilaiis inductos, leris in nvandaiis ut tales foveat propensius propter
vobis et vesiri ordinis fralribus aliisque Odelibus iQ Deum, et defendal eosdenva molesiiis indehitis et
Cbrisli constitulis per Pomeraniahv el Poloniam pressuris, oppressores eortim indebitos nioiiitiono
recoinmendel el suarum muniat teslimonio liilera- praemissa per censurain ecclesiaslicara sublato ap-
rum. Quocirca universilati vestrse per apostolica pellationis impediinento compescens.
scripia mandamus qtiatenus eos quos preefalus ar- Datura Signisc, ldibus Augusli, ponlificatus nostri
cbiepiscopus vobis per lilleras. suas duxerit com- anno decinvoquinto.
mendandos non impediatis ullalenus vel ab aliis Scriplum est super Iwc arcltiepiscopoGnesncmi.
ordinis vestri fralribus permittalis aliqualenus im- CXLIX.
pediri quominus in Evangelii praedicalione proce- CAMERACENSl EPISCOPO.
dant, ul, bajulanlibus ipsis, currat velociler sermo De decimisEcclesiceconsliluendis.
ejus qui emitlit eloquium suura terrae. (Signiae, xiv Kal. Seplembris.)
Datum Signiae,ivldus Augusli, ponlificalus nostri Significavii uobis N. miles quod ad sublevandam
anno decinvo quinlo. - inopiam capellaniarura de Gellcn et Bialluel eccle-
In eumdem fere modum scriplum esi super hoc . siarum, quae raulla paupertaie gravantur, quasdam
t»onac/iisCislercieiiiisordinfs per Poloniam el Pa- eisdecimas confcrre dcsidcrai, si ad hoc favor
671 INNOCENTIIUI PP. REGESTORUMLIB. XV. <i'i%
aposlolicae benignifaiis accedal. Volenies ilaque A CLI.
sic ecclesiis proediclis adesse quod in suo jure alii PR.EPOS1TO SANCTI LAURENTII lAUDENSIS ETJ. ET A.
deesse minime videanmr, fralernilali ttioeper apo- CANONICIS DECAVENNAOHO DIOECESIS LAUDESSIS.
slolica scripla mandainiisqualeniiseuindem miliiem, Ut excommunicationissenlentice mandeniur
ut illi Ecclesiic redriat decimas ctii debenlur, dili- exseculioni.
genicr inducas. Quod si ad hoc induei non poieril, (Signiae, xnKal. Seplembris.)
et lales decimaesunl qtisejuxla consueiudinem re- Dileclns filius magister Ambrosius de Canlnrio
gionis in feudum perpetuum a laicis dctinentur, diaconus plebis de Gallian. coiistiiutus in prae-
conferendi eas ipsis capeilaniis tribuas facullatem. sentia dilecli filii nostri Angeli Sancli Adriani
Datum Signiae, xiv Kalend. SejJlcmbris,ponlifica- diaconi cardinalis, quenv sibi dediuvus audi-
tus iiostri aiiuo deciino quinto. torenv, propostiit corara ipso quod-cum ad man-
CL. daium sedis aposiolicae per venerabilem fralrem
EPISCOPO ET DECANO ET CANTORI'ATRGBATENSIBUS. iiostrum Hierosolymiianum palriarcliam, tunc epi-
scopum Vercelleusem, de canonicalu ectiesioe Saii-
Causce cogniiionemad eos remiltit. cii Vineenlii de Gallian. Mediolanensisdioccesisfue-
(Signia?, xvu Kal. Seplembris.) ] ril inveslilus, el idem
patriarcba praepositoet fra-
Cum causam quae inler B. vidiiam et Lambeiium tribus ejusdem ecclesiae mandaverit ut dicio A.
laicum Morinensis diiecesis super doialiiio ipsius quanlnm uni de residentibus ibidem de communi-
vidusevciiitur dileclis filiis Ph. G-et G. canonicis bus provenlibus assignarent, ac ipsi per eumdem,
Morinensibus olinv duxerimus comniiiiendnm, ac pro eo quod ejus parere mandaio contumaciler re-
ipsi receptis teslibiis ei aiiesiaiioiiibus publicaiis, cusalianl, fuissent ab oificio beneficioque suspensi,
disputnliones hinc inde propositas audivissent, ct excommimicalionisdemum vinculo innodali, licct
tantlem, sictil ex relntione comperimus judicunv poslmodum invesliluram ejusdem ratam asseruerint
eorumdem, tam ab episcopo Morincnsi quam a prse- se habere, pariem lamen ei debiiam subiraxeruiii:
fato Lambeiio ne ipsi ad scutiendum procederent quibus cum postmodum per venerabilem fratrcm
cxsiitil appcllaiuin, eo quod cmii res quoeducebaiur1 noslrum Latidensem episcopnm el conjudices suos
in judicinin esset feudnlis, el ad jurisdiclionem delegaios a nobis sententialiier fuisset injnnciuiii
spectaret episcopi, non ecclcsiaslico jure, sed po- ut eidcm iantum dc proventibus ecclesiae proefatee
lius saeculari, ejus forum praedicla vidua declinare conferrenl quantum perciperet unus e\ aliis in ea-
non poicrat, cum esset paratus eidcm justiiiae plcni- ,Q dem, ipsi, ut eum faligarent laboribus et expensis,
ludirtcm exhibere. Dicii quoquejudices appcllatio- ad sedem aposlolicam appellanuvi; dicenies se niliil
iiibus deferentes, causam cum uiiiusqiiepnriis atie-• daiuros eidem nisi continue in Ecclesia residerel,
slationibus el allegalionibus suis sigiliis inclusis adI ex eo sub sjveciejusloe^causaemateriam malignandi
nostram praesentiam rcmiscrunl. Verum quia per• sumenles quod ibidenv ei mora periculpsa nimis
rclaiiones jiidicum, alteslaliones el allegntiones> exislil occasionebanni cujusdam, cui eumMcdiol.a-
pariium, et alia per nuniium viduee memoratae co- nenses consules subjecerunl. Propter quod idem
rani dilecto filio noslro Angelo Sancti Adriani dia-- -ad sedem aposiolicam iieralo laborans, ad dilettos
cono cardinale sibi a nobis audiiore concesso pro-- iilios abbalem de Capitelacns et colfcgam suuin
posita, quee idem cardinalis in proesentia noslrai nostras litteras rcportavit. Qui secundum tenorem
fidcliier relulil, nequivimus plene de causae meri-- litlerarum ipsarum praeposiloet capiiulo praenotatis
lis inslrui, cum causarum merita partiuin asser-- seiUentialitcr injunxerunt ut ipsi Ambrosio quan-
lione pandantnr, et pro neutra paiie comparueritt liim uni ex residentibus assignarent de eommuni-
aliquis procuralor multnque fqiiassis in parlibuss bus proveiilibus ecclesiae saepefatse,ubicnnque ma^
ipsis siint uota quaenobis sunt prorsus incognita-, , neret, donec praedicta necessitaie cessanle luie re-
discrelioni vestroe per aposiolicascripia mandamus5 D sidere valeret ibidem, el nihilominusde subiraciss
qtiaiciins paiiibus convocaiis, non obstantibiis ap- satisfacerenl compeienier : in qnos, quia mandalum
peliaiionibus praciiotalis,quia etsi res de qua agiiurr -eorum surdis auribus pertransibant, juiiices ex.com-
dicaturesse feudalis, de ipsa lamen non lanquami municalionis senientiam promulgarunl, sicut per
feudali, sed doiali, tracialur atieslafioiiibtis elalle-- insirumenla coranv auditore memorato exbibiia lir
gaiionilms quas sub bulla noslra iransmiliiivtusvobis5 quido edocebal. Unde idem Ambrosius nobis hu-
inclusas ct nliis raiioiiihus uiriusque parlis inspectiss niiliter suppiicavit ui finem suis lahoribiis imponen-.
causam ipsnm appellaiione remota fine debito ler- les, ipsas sententias dignaremur apostolico niiiui-
rninclis, faeientes quod decreveritis per censuraml nvineroborare. Nos auiem auditis iis et aliis quae
ecclesiasticam firniiler observari. Tesles autem,eic. idem cardinalis fideliter reiulil coram nobis, com-
stibiraxerinl, per censuram eamtiem cessantc ajvpel- niunicato fratrum nostrornm concilio , proedicias
lalionc, etc, usque perhibere, quod si non omnes,, senlentias cnnfirmanles, discreiioni veslrae per apo-
elc, tu ca fraier cpiscope, cunv eorum 'aliero, etc. stolica scripla praccipiendo niandamus quaiemis
.Dalum Signiae, xvu Kal. Seplembris, ponlificalus3 ipsasfaciatis sublato appeliationis obslaculo firmiler
nostri anno decimo qtiinio, «bservari. Quod si prtrpositus et clcrici suuradicli
675 PONTIFiCATUSANNOXV, CHRISTI 1212. 67i
conlraire prrestimpscrint,ipsos auciorilaienoslraper A . possessione prsefaise parocliiae vestrani Ecclesiam
eubtractionembeneiiciorumappellalione remota pa- ultcrius moleslaret; jiraesertinvcuin noiniiie pra:fiitae
rere senlentioe compellaiis. Nullis lilteris harum hasilicae, in qua solus Romanus poutifex celcbrat
expressa nienlione non habila ohsistenlibus, si quae missarum solemnia, et inlra suum palatium est
apparuerini a sede aposlolica impetralae. Quod si constructn, parochiairi vendicare non possent, nec
noii omnes, eie., duo veslrum, etc eiiam nomine infefioris ecclesioe, quam ipsi de
D;iium Signiee, xu Kal. Seplenibris, pontificalus quadam crypta vel stabulo in oralorium a non longo
nostri anno decirao quiiuo. lempore converlerunt. Nos aiileni audiiis iis etaliis
CLII. quae idem cardinalis fideliler retulit coram nobis,
TitlOMET CONVENTUI LATERANENSI. et habito ffairum nostrorum concilio; caconomum
De limitibus EcctesiccLateranensis. vcstrum nomine Lateraneiisis Ecclesiaeab impeii*
(Signiee,ldibus Augtisli.) lione praedicla,quam conlra vos oeconomuspreeratie
Coram dilecio filio Pelro lituli Sanclae Coocill;e basilicae movit, decrevimus absolvendum. Nnlli
preshyiero cardinale, quem vobis et clericis basilicae ergo, etc, diflinilionis,eic, usque incursurum.
Sancti Laureiuii de Palatio dedimus audilorem, Datum Signiae,ldibus Augusli, ponlificatus noslfi
cecononiiisejusdeni basilicaepeliit vos arceri ab in- "' anno decimo quinto.
quieialione quanv diclis clericis circa spiritualium CLIH.
adminislralioiicm in sua pnrocbia praesumebalisin- «AGISTRO MAXIMO N0TARI0 NOSTRO.
ferre, ab areu videlicet Sancti Danielis usque ad Ut possit absolvereexcommunicatos.
domum Joannis Malii citra et exlra formain ex (Signiae,xu Kal. Seplembris.)
ulraque parie viae, el a scala episcopi Albauensis Nonnisi leslimoiiio laudnbilis famse notis vel ex-
usque ad domum Joanuis el Mitliua, et a domo perimeiilo vitoe commendabilis approbalis consievit
Jordanis Petri Leonis usque ad hospiiale Snnclse sedes apostolica coriimitiere viccs suas in iis quae
Mariee in Spaezoiaria lam ex una quam ex allera sibi specialiter reservavit. Cum igitur prudciiiiani
parte viee: qui, ufde jure posset bnsilicse supradi- Uiamofliciiexsecutione fideliet longa conveisaiiona
ctie docere, decem lesles induxit, per quos oslendit simus experti, volenles per te obviare pciiculis
clericos Sancti Lanrentii habiianlibus inffa prae- quoeiiicidentibus in cauonem sentenliae proinulgatee
diclos terminos spirilualia minislrasse. Ad hscc necessilas posset inferre, de gralia speciali auc.io-
oecononvusvesler respondit quod cum praefatapa- riiale tibi praesentiumiiidtilgeinus ul illis quos pro
Tochia juris esset Lateranensis Ecclesise, prout per „. iiijeclione manuum violenla invcneris vinculo ex-
privilegium felicis memorioeCaiixli papse praede- communicalionis aslrictos in parlibus Romniiiae
cessoris nosiri continens lines parorhiee vestraepro- auctorilate scdis aposlolicaejuxla formam Ecclesiae
babat, et a longissimo tempore Lalerauensis Eccle- beneficium absoluliortis impendas; nisi cxccssus
sia eamdenv parochiam possederit sine lite, vos eorum fuerint adco diflicileset enormes ut nverito
possessioni ligitimae incumbenles non videbamini sunl ad sedem aposlolicam-desiinandi.
aliquos indebiie molestare, cura non inlelligatur DntiimSigniee,xu Kal. Septemb., pontiiicaltis no-
injuriam facere qui utilur jure suo; el ad!proban- stri anno qniiito decimo.
duin usum longissimum et praesentem iesies indu- CLIV.
xit, per quos sufficienler edocuit Latcrancnsem UNIVERSO CLERO CONSTANTINOPOLITANO.
Ecclesiam a quadraginta sex annis usque ad tempns Ul pareaiit nolario legalo aposlolico.
nvolse lilis et post exercuisse jura spiritualia in (Signise,xi Kal. Sepleinbris.)
parochia seepedicta. Dicebal eiianv quod si medio (100) Etsi dilectunviilium magisirum maximum
lempore infra fines praediclospars altera prstsnm- nolarium iiostruni pro negotio palriarchalis spc-
psissel aliqua parocbialia exercere, cum nihil de cialiier desiinemus, volenles tamen ut in vobis fru-
proprietaie doceret, el ex pane veslra longissima .Q clum facial generalem, qui nunc el palriarcha pa-
et coiitiima possessio probaretur, et duo in solidum riter el legalo caretis, vices noslras ei duximus
eanvdemrem simul et eodem modo possidere non comniitlendas tu quandiu apud vos pfo illo. speciali
possini,.conviiicebanluradversarii preediclaclanculo negotio moram eum facere oportuerit, necessiiati-
usurpasse. Conlra tenorem vero cujusdara scripii bus el utiiitalibus vestris studeat providcre. Quo-
gub nomine honeeraemoriseAlcxandri prsedecesso- circa universitali veslrae per aposlolica scripta
ris nostri corain eodem cardinaii a parie adversa mandamus qualenus super iis ad ipsum recurstun
exbibiia respondebal quod non erat authenlicuiii, babenies, reclis ipsius disposiiionibus obedire cii-
cumnec essel hulla muniium, el haberetur meriio in rclis, quas ratas haberi volunius ei jiibemus. Unde
slylo suspecimn. Yerum cum EcclesiaLaleranensis senleniias quas ralionabiliter lulerit in rebelles us-
invonireiur in possessione parochise supradictsc,et que ad saiisfaciionem condignanv pjaecipiinus in-
actore non probanie; reus, elsi nihii preestilerii, violabiliter obserVari. .- ^: • . ^.
deheat oblincre, cum instantia poslulabat parli . DalurivSigniaCjxi Kal. Septembi-poivtificalus»6-
adverssc imponi silentiutn ct eompesci ne super stri anno decimo quinio.
{*00) Vidc lib. xvi,.epist. lia.
675 1NN0CENTHIII PP. REGESTORUMLtB. XV. C76
CLV. A rugiiu, sic Dcus Paler Flliunvsuum, qui leo detribii
ILLUSTR! CONSTANTINOPOLlTANO IMPERATORI. " Juda esse describilur, de cujus resurreciione princi-
Ei commendaleumdem notarium. paliier traclal Marcus, divinitatis suse poientia post
triduum a morluis suscilavil. Unde in die resurre-
(Signiae, xi Kal. Septenibris.) clionis Dominicacipsins Evangelium aiiiononvnHice
Licet secunduin Apostolum instaniia noslra sit in Ecclesia reciiaiur. Lucas auicni ftiit nniioue
emiiiiim Ecclesiarum sollicitudo coiuimia, ad illas Anliochenus : qui propierea in vituli figura descri-
tameu Ecclesias prsccipue dehemus aciem noslrae bitur, in qtio sacordolalis hoslia designaiur; quo-;
provisionis exiendcre quaevicinioi-es sunt aposlo- niam a sacerdolio inclioans Evnngeliuni, de inimo-
licacsedi, etsi non loco, privilegio digniiatis. Sane latione traclavit prsecipuesummi sacerdolis et veri,
cum Ecclesia ConslanLinopolilanasecundumloctim qui esl hoslia salutaris, viiulus videlicet sagiuaius,
oblineat post Romanam, cjus provisioni libenler quem paler jussil occidi pro filio prodigo redeunie.
inlcndimus, ut non sit a cura remolior ctira sit Unde bene pcr ipsum AniiochemiEeclesia designa-
vicinior diguitale. Unde ipsius ncgotium lain snper lur, in qua primum a|)osiolorum princcps insummi
electione quain postulalionc celebraia de novo . sacerdolii calliedram a fidelibus exsiilil siihlima-
B
pcrsonic non duximus committeiidum ignolse; sed lus, Maltheeusquidein fuil nalioiie Judaeus, et
a nohis miuinuis hominem longa conversatioue no- Evangeliuin primus descripsit eliam Hebraice in
lum et oificii sui fideli exsecutione probalum, ma- Judaea ; et ob hoc per liominis speciem designatur,
gisirum vklelicet Maximuin tiolarium noslrum, no- quod ab incarnaiione Christi suuin inchoans Evauge-
bis ac frairfbus noslris meriio suse probiiatis el lium , principaliler humanam cjus naiivil.iicni
fidei cliarum admodum el acceplum : in qno el bo- osiendii, quam ipse Chrisius de Judaeis et in Judeea
nori luo prospeximus, el utililati providemus Eccle- pro nobis assumens , IlierosolymiUnaiu Ecclesiam
siae raeinoratae: quenv eliam qiianio chariorem ha- melropolim Judeeorum sua humaiia prsesentia con-
beiniis, lanto atleniius luae magniliceiiliec com- secravit, de qua diclum fueral per Prophelnm :
liiendamus, rogantes qualenus sic eum ob reveren- Homo factus esl in ea, et ipse fundavil eain Aliissi-
liam apostolicaesedis el noslram habeas commenda- mus (Psal. LXXXVI). Joannes vero Asianam fundavit
liini quod iu ipso luae sereniiaiis aifecium, quem Ecciesiam, el Apocalypsim septem Ecclesiis quae
proharis ad nos gcrere, senliamus, adhibens ei fidem sunt in Asia ipse descripsit : quibus et eeeieris
supcr iis quoe a nobis accepit tnae impcriali piu- Graecorum Ecclesiis Consianiinopoliinna landem
deniiseproponenda. _ preeferri meruil et praeponi per aquilain merito
Daluin Signiae, xi Kal. Septcmbris, poniificatus designata; quin , sicul aqnila volaiu omnes aves
nostri ar.no decinio quinto. excellil, el oculorumcjus inluiiuui solis radius non.
CLVI. offendil, sic Joaunes Iribus aliis animalibus in lerra
reliclis , supra cu?los ccelorum ascendens, veram
IIAGlSTRO MAXIMO NOTARIO NOSTRO. hicem oculis irreverberaiis aspexit, el a divina.
De clectione patriarchce Constantinopolitam. Verbi Nativilnte suum Evangeliuin inchoavit: qui
(Signiac,xv Kal. Seplembris ) iicet inler universos evangelistas fueril ullinuis lem-
(101) Scriplum esl in Apocalypsi Jonnnis quod in pore, prsecipuustainen exslilil digniiale; quonianv
nvediosedis et in circuim sedis erant qualiior ani- in coena supra pecius Chrisli recumbens, fluenta
nialia plena oculis ante el relro. Primum aiiimaf si- doctrinoede ipso sacri Doniinici pectoris fonie po-
niile leoni, secundum animal simile vilulo , iciiium tavit. Sic Conslanliiiopolilana Ecclesia licet posle-
aninial hahens faciem quasi bominis, el qunriuin rior ienvpore, posimodtim propier hoiiorificeiuiani
aiiimal simile aqnilae volanti; et qualuor animalia piissimi Constantini pnelata esl aliis dignitnle ;
singula eorum alas senas habebant. Scdcs isla Ro- sicque facti sunt primi novissimi,et novissimi primi.
mana Ecclesia inlelligiiur, quee usilato vocabujoD p Ulmeriloipsi dicalur : Mullccfttite congrcgnrerunt
scdes apostolica iiiiiicupalur, ulique sedes ngni, divitias, sed lu sola supergressa es universas (Prov.
sedes vivcnlis in saocnla saeculorum;in medio cnjus xxxi), ad cnjus Ecclesiaeregiineu talis esl poniiiex
quasi filiaein gremio resident et in circuiiu astanl assumeniius qui ad siiniliiudinem illorum quniuor
quasi faniiilae in ohsequio quatuor palriarchales animalium anle el reiro plenus sii oculis, ut pleuo
Ecclesisc, Alexandrina, Anliocbena, Jerosolymilana lumine veteris el novi icslamenli nvysteriacontem-
ct Cousiaiitinopolilana, quae per iila quatiior ani- pleliir, per experienliam videns praeleriia, et fulura
malia designantur. Marcus eniin Aiexandrinamfun- praevidens per caulelain. Debet eiiam habere sex
davii^cl rexil Ecclcsiam, qui seciindura visionem alas, scilicelsex leguui notitiam, naturalis Mosai-
Ezcchielis accipilur per lconera , eo quod Evange- ceeet propheiic.se,evangelicae, npostolicaeet:cano-
liitm inccperit a rugiiu diccndo.: Vox clumanlisin nicoe: quibus perfecto librainineiiiier ccslumiVolans
tkserlo (Mtirc. 1), et quia queraadmodura leo catvi- ct lerram , de terris ad coelestiaei de lerivporalibus
lum suuiu post dicnv tcrtium su.oasseritur excitare transvolet ad.seleiria. Sane ad hanc Ecclesiam duo

(101) Vide lib. xiv, episi. 97, ctlib. xvi, epist.112, etCcsfa lnnoceni, 111, c»p. 102.
 677 P5NTIFICATHS AiNNOXV, CHRISTI 1212. .678
quaedam animalia sunt vocaia, nlinam plena oculis A universitas olericorum quatuor prius pro se postu-
el alas habentia, videlicet' venerabilis fraler nosler larel admilli, quia jamen pars canoiiicoruni tot
Heracliensis archiepiscopus el dileclus filius pleba- riolebat admiitere, ne nuinerus aliorum nitnis ex-
nus Sancli Pauli de Yenetiis, sicul per proctiralores crescerel, ila tandera pro bono pacis exsiitit ordi-
tnm poslulamiiim archiepiscopum quam eligenlium nalum , ut duo lanium adinitterenliir ex illis cum
plebaiuun fuit propositum coram nobis, proposue- proteslatione praeriicla; et ideo eligentes asserebant
runl siquidem procuralores eleclorunv plebani quod illos duas tantum voces et non cavteroruni babere ,
cum, Ecclesia Consianlinopolitana vacanle, cano- maxime cum iriginia praejiosilur* fuerint ad sepiem
nici Pb. decanum suum sibi elegerinl in pastorein, redaclae , qtiae lanven nondiim fuerunl aucloniate
- et nos cassaverinvus eleeiionem eamdem , qnia qui- sui judicis approbatae. Convenlualesaiilein ecclesias
busdam exclusis qui adesse debuerant exslitit cele- ulira quinque vel sex limc temporis esse. negabaiit,
brata, ne diu gregi fide|ium deessel cura pastoris, et si plures fuissent, tempore lanveneleclionis prae-
tam canonici quaiii quidam alii qui se in eleciione diclae praelatos earum dicebant non fuisse prae-
Constautinopolitani patriarchse jus habere dicebant, senles.
ui de eleclione iractarent, adinvicem convenerunt. De malo deniqne zelo intendebant arguere posiu-
B
Cumque septem persouae pro seplem praepositisse lantes, eo quod, ul proponebanl, illilteratum et
«fferrent, et quidam alii pro caieris praelalis se impudicum ex certa scienlia posliilaraiil: cujus in-
tracialui eleclionis ingererent, posl nvuliamconcer- conliiienliam dicebanl per filiuni in moiiachatu geni-
lalionem tam illas sepiem personas quam duas alias lum palernee libidinis lcsiem posie probari. Kiun-
ad universilatis inslaiuiam , quae lamen duas lan- dem etiam archiepiscopiini de ambiiione nolabanl ,
lum voces haberenl, salvo in omnibus jure suo, eo quod in vigilia nalivilalis Dominicse se suae
laro in proesenli quara in fuluro , pro bono con- subtraxil Eoclesiee,ut esset in nrhe rcgin , ubi IUIIC
cordise receperunt. eral poslulalio celebranda.el passtis est ciun hymno
Sed facium est quod hunvani generis inimico, qtii Te Deitmlaudamus se iu sede locati in qua profeslis
unilaiem Ecclesiaescindere nilitur, siiperseminanle diebus residere consnevernt patriarcha. Qui etianv
zixania messi Dominicse,in dunsjiaiies stitil vola iii- aucloriiale propria bona palrianiiaius posl mor-
visa, novemde canonicis et novem{aliispraenoniinaiis teni palriarchae distribiiens, ejusdcui sigillo violen-
personis postulantibusarchiepiscopum memoratum, ter arreplo de scrinio camerarii, lilieras qunsdam
el quindecim canonicis et praeposilo sanctorum qnibiis illuri impressil misil Ravennam, et qiiamiam
aposlolorum plebanum eligenlibus supradiclunv : r( pecuniae suminam ilii deposilam amioiilnle iiiiera-
cujus e^clioni canlor, qui pro utilitale absens erat rum illarum sibi feciiafferri, eamdemque disiribuit
Ecclesise, et ante tractaium eleclionis per litteras pro suaevoliinlalis arbitrio in Ecclesiae Coiisiaiiti-
suas consensuin expresserat de plebano, si aliis nopolitanav prsejudicium el gravamen : quod loinm
complaceret, el oclo alii canonici, qui eleciionis et nlia in capitula fuere proposita cum quidam de
, tcmpore non^fuere preesenles, suum praesiilere con- ipso postulando iractareiit, Unde peiebanl ut cum
sensuni; et sic in plebanum preedicium vbla viginli pars poslulaniium archiepiscopum esset iiumero
qualuor canonicorum el unius praeposili convene- minor, inferior zelo, et a suo jnre ceciderit po.slu-;
runl. Dicebanl ergo posiulanlium iiumerum csse lando scienler indignum, eleclionem confirriiare
nvinorem, cum decem et oclo tanlum archiepisco- faclam de dicto plebano canonice dignaremUr ;
pum poslularenl : de qiiibus quosdam eorum , quos nvaxime cum ipsi usi fuerint jure comraiiui perso-
cum praefala prolestatione sui juris admiserant, nam eligibilein eligendo.quod ordin.-iriijuris exisiit,
excludere nilebanlur, duos videlicel de Blakerna et et alii juris cominiiuis conletnplo beneficin , ad
Buccaleone praeposilos; qnia cum per exempiionis exlraordinarium auxilium iransvolariiit. Ad baec
privilegium a sede aposiolica impetratum se sub- procuraiores paiiis alterius responderiini quol uni-
traxeriut oneri, lacile renunliasse videbaniur ho- ID versi prselati convenliialiuin ecclesiarum apud Con-
nori, ul ad electionem non peiiinerent illius cui stanlinopolim exislcnliiun pcr nostrain coiisUtiitio-
elecio nullaienus subjacerenl. Alii quatuor non nenv in electione Consianlinopoliiani pairiarchsc
erant praeposili , sed aliarum Ecclesiarum clerici, jus habent. Unde uuiversitas prselalorum, de. qua
qui se iraclalui electionis suorum praepositorum in eadem consiiluiione cavelur expresse, reslringi,
nomine ingcrebant, quia eorura doniini adeo erant non debet ad septem, cunvratione suaedigniiatis in
absentes quod ad tfactalum eleclionis vocari com- hoc bene fuerit Ecclesise memoratae provisum ; ttini
mode nee poierant, nec debebant; quoniara si ut sanior haberetur super electione tractaliis, cum
absentes possent per procuratores adesse, vix jura integrum sil judicium plurimorum senteniiis confir-
devolverentur absentiunv ad praesenles, cum raro inatum; tum^etiam ul per niimerum piaia:oiu:ii
coiilingerel quod per se vel per alios. inieresse non illis posset occurri q.ui Dei sancluariiim jure vole-
possent. Sepiiinus autem qui praesens exsiilcrat, banl hsereditario possidere. Addeba.iitetiam.quod
jam elecius et confirnvaluSri»archiepis.copiira Yer- prsefataeconsiiluiionis beneficium duocxempti prae-
ricensem, et trnnslalus ad suam Ecclesiain posses- posili per exemptionis privilegium nullateiius ami-
sionem ejusdein adepius fuerat corporalcm. Et licet serunl, cumca quae in favorem alicujus inlrod:icta
0:9 INNOCENTilHI ^P. EEGEStORUM LIB. XV. G80
suiu, in ejiis lacsionemnon dcbeant -redundare, cl •A scripluris ei in scripturis habenlem ; iiihiiominus
per privilegia ponlificiim Romanorum addi, non alleganies quod eisi quaedanvconventuales ecclesise
sublrahi, consueverii illis qtiibns specialiter indul- tunc yacarent, aut forsan propter pauperiem non
geniur, propler prapdiciam inaxime ralionem, nt haberent numerum clericorum, ipsum capitulum,
illis obsisterenl prudenler qui Dominisancluariutu aul cliarn unus qni viceni capituli retiiieret, atl ele-
moliunliir in jus lioercdiinriumusurpare. ctionem pro proelalo deberel admilli, ctun in tali-
Unde iidem excluriinon poleraui nec debebanl, bus srepe capitnlum vieem consueverit snpplere
ea eiiam raiioiie quod seplem noiiiine septero prae- pfsclaii, et nomen ac jus universiialis muItotie3
posilorum et iluo vice ac noniine vigiiiii trium prae- devolvattir ad ununvel retinealur in tino.
laiorum pro ipsa iinivcrsilale fueriiit a canonicis ad De malo nihilominus zelo arguebaniur eleciorea
tractatuin electionis admissi. Et sic ciim in poslu- plebani co quod hominemelegeranl quem eleclionis
liiiuui vola sepietn praepositorunvel tlecem et oclo lempore crcdebanl in minoribus ordinibns consiitu-
prxinlorum praesentiiun cl aliorum sex absenlium, tum,asserentPS quod in vigilia Naiiviiaiis Dominieae
(juorum prociiralores erant in civilate praesenies, allera pars apud Conslantinopolim consenserat in
consensii medinitie illorum duorum coiicurrerinl, plebanum, qui se paulo ante apud Yenetias feceral
prOpnrlc suaullra duplo majorero nuroerum allega- in subdiaconumpromoveri (102)* Ex qtio infereba-
baul; cum in plebanunvquindecim lanlum canonici lur quod si hoc aclum fuerit ex condiclo, non pO-
el uniis praepositus a principioconsensissenl, nec lerat ambitione carere. Si vero preeordinalum non
aliquid ci juris accreveril iu hoc casu per subse- exstiiii, cum propier locofum distanliam hocad
quenlem consensum novenvcanonicorum, qui ele- eligenies lam brevi tempore nequiveril pervenisse,
clionis lempore non fuere praesenles, nec vocari sequiuir quod secundum conscieulias suas iueligibi-
poluerint coinmode ncc dcberent; preescrtim cunv Iem eligebanl; vel si error ad excusaiionem accusa-
ocio ex illis laiuo tempore fuissenl absentes quod lione non vacuam allcgetur, in confessionemnegli-
secundum coiisliiuiioncm palrinrclioe ac capiluli genlia veniet, qtiae stiper iis non mulium dislat a
Constaiitinopolitanorum pro canonicis nullalenus cnlpa.Adjiciebanleliain quod magis erat extraorrii-
bahereniur. Aueiorilalcm eliam inlroducebanl pro narium consentire in hominem, non solum extra
se, cum regulariter maj'oris aticlorilalis praslalus lotum palriarchalum, verum eliam exlra tolum im-
quam simplex canonicus liabeatur. Bonum vero . perium consiilutuni quam in vicinum et fainiliarem
iclum ea ratione. probabant quod Venctum pro vi- siiffraganeum ejusdem Ecclesiaede cujus pasions
tando scandalo longa conversatione notuin, lauda- Q electione traclalur. Personam quoque plebaui.de
bili adminislralione probaiuin, charum clericis, et veliementiambitionc nolabant, diceiues quod ipse
acceplum laicis poslularant; iu quem assensus perlitlcras suas quosdam Consiaiuinopolilnnosca-
principis, suffraganeorumvota, plebisquedesiderimiv nonicos expresse rogaveral ut eum in suum eligerent
cbnctirrcbaiit; nec debebant aliquid sinislrnin rie pairiarchanv : quod pars adversa negabaU Unde
illo praesnmere quem et excelleniia riignitatis et petcbiini poslulatores archiepiscopi sa-pedicti, ut
communisreddebalfama preelarum. Necetiam eiant cum esselparsaliera zelo, auclorilate, ac numero
adversarii atidiendi qui promolionis ejus lempore iuinor, cassalo quod faclum fueral de plebano,
tacueruut, nisi forle aliquid novum proponerenl vel poslulalionem ipsorum admillere dignaremnr. Ve-
quodpostmodumdiriicisseul; maxiinc cuin obj'ectam riinvquia de iis quae per assertiones partium in ju-
riotain iiicoiilinenliae,si qun forsiinn praecessisscl dicium deductafuerunt nobis non potuil fi:ri plena
in ipso, quod lamen inficiabantiir omuino, subse- fides, quamvis super iis qure de nuinero riicta sunt
qneus longae conversationis delevisset honestas. poslulaiiliuinper quoddam publicum inslrumenluin
Proposuerunt eliam quod nisi pars allera se ab in- etlilieras Conslantinopolitani vicarii, nec hon coii-
juriis lemperarel, inleiidehanl qusedainproponere fessiouem procuraloris paiiis adversae, in judicio
tam in personas eligenliumquam electi. Ad excusa- D quidem faclam, sed poslea revocatam, pars alicra
lionein vero ejusdem arcbiepiscopi super objeclione suam intentionem assereret esse fundalam, causam
jmbitus propoiiebanl quod idem ex honesla et pro- ipsanv discretioni tueeduximus coinniitlendanv,per
babili causa Conslanlinopolim venerat, et habebat apostolica scripla mandarites quatenus super iis.cl
necesse frequenier accedere, lum propler negolia aliis inquiras, sublalo cujuslibet appellaiionis ob-
pnlriarchalis Ecclesiae, lum eiiam proplcr exsecu- slaculo, diligeniissinie veri.tatem de merilis elecli
tionenvuliimae voluntatis patriarcliee defuncli s.uae et postulali apud Venelias, ubi naii fiierunt el,diu-
discretioni commissae;qui licel interfuerit vesperis tius conversati, de studiis auiem eligeiiiiumel posiu-
elmaluiinis in patriarchali Ecclesiaoh solemnilalem lantiutn et omnibus generaliier qua? causani pos-
diei, in Ioco lamen decani. resedit, ncc aliquid de sint instruere apud Co.nslaiuinopolim,ubihnjusnvodi
patriarchalibus usurpavii. Ipsunv etianv liileratum, postulatio et electio celebralaefuerunt; et si par-
cisi non eminenter, conipetenler tamen esse dice- lcs consenserint, prqced.as hoc inodo, utsi consli-
banl, suflicienlem intelligenliam el eloquenliam dc lerit de muluo convenisse cousensu.quod ad ele-
'
(102) Yide lib. x, cpisl. ltH.
 €31 PONTIFICATUSANNOXV, CHRISTI 1212. 682
ctionero palriarchre septcm admitterenlur pracpo-A CLYII.
siti, sive per seipsos, sive per alios, el duo alii ex ABBATI ET CONVENTUI HOSASTEItllSANCTl HICUAELIS
parte universitalis pro ceeleris conventualium eccle- CLUSINi.
siarumproelalis, totque tunc temporis conventualcs Confirmatur qucedamunio.
ecclesias habuisse .praelatosquod cum seplem pree- (Siguiee, vi Kal. Septemhris.)
positis et novetn canonicis, qoos quidem canonicos Ilis quaead Eeclesiarum ulililalem et siatum per-
conslnt in poslulatione prsefaii archiepiscopi con- linere creduntur lanlo libenlius aposlolicum favo-
venisse, duplo majorem facerent niimerum quam rem impendimusrequisili quanto earum sollicitudo
sedeciin electores plebani, lu vice nostra poslula- continna nobls propcnsius noscilur imminere. Ea-
tionem admillas, nisi probatum fueril poslulalo ali- propter, dilecti in Domino filii vesiris justis poslu-
quid obviare de canonicis inslilulis quod promolio- lationibus grato concurrentes assensu , unionenv
uein ipsiusdebeat impedire, ac plebani eleclione inonaslerii Sancii Solutoris Taurinensis et veslri,
cassala, ipsum arcbiepiscopum absolvas a vinculo conscntientibus venerabili fralre noslro episcopo
quo Heracliensitenelur Ecclesise.concedendo ipstinv et dileclis filiis capitulo Taurinensibus faclani, sicut
Conslantinopoiiianae Ecclesiaein paslorem, et fa- sine pravilate provide facla est, et per bonae
ciendo ipsi per censuranvccelesiaslicamappellalione B ' meiiiorise Gerardum eleclum Novariensein aucto-
remota reverentiain et obedienliam debilanvexhi- riiate nostra exstitil approbala , proul in ipsius
beri. liiteris plenius coiuinetur , auclorilate aposlolica
Quodsi ad faciendum duplo majorem numerum coniiriiiamus el preesenlis scripii patrocinio com-
siniul omnes preedicti roiiiime suffecerunl, sive di- imiiiinius. Ad majorem auienv evidentianv, rei
gims sive indignus sil posiulalus, tu, posliilatione gesi;e litieras praedictielecli de verbo ad verbum
rcpiilsa, eleclionem plebani auclorilale nostra con- huic noslraepaginae fecimus aduoiari. « In nonvine
firmes, riummodonihii obsistal eidem qtiod ipsum Doinini.Gerardus divina gratia Novariensis eleclus
lanlo preesulaiu reddat indignum, ad impendendum omnibus'ad quos lilteree istse pervenerint in vero
sibi reverentiam et obedientiam sibi debiiam ac de- salutari salulem. Divina providenlia, quae necfallit
votam quoslibet sibi suhjectos,si necessefuerit.sub- nec fallitur, humanae conditionis inobilitati convpa-
ialo appellationis obslaculo canonica districtione tiens, post apostolorum principem in Romanaisedis
compellens. Si vero ivunveruspostulanlium invenlus catliedra lucernanv et speculum summura pontifi-
fiierit duplo major, queniadmodum est praediclum, cem ordinavil, per quem ei lapsa reparari el desti-
el persona postulala indigjia reperta fuerit, lu lanv luta restitui mereantur. Residentis ilaquc sahclis-
•
postulationem quam eleciionem non differas repro- sinii patris Innocentii III super unioue abbatise San-
bare; nisi forsan omnesaul major pars poslulan- cti Soluloris Taurinensis ad Clusinum monasterium
tiuin proesumpiione damnabili poslnlaveriiit scieu- nvandalum accepimus in hac forma : i INNOCENTIUS
ler indignuin, iil hac vice merito debeanl eligendi t episcopus, servus servorum Dei dilecio filio electo
seu posliilandi poleslate privari; et in lioc quoque « Novariensi salutem et apostolicambenedictionem.
casu eleclionem confirnies, si de persona idonea « Ex tenore lillerarum venerabilis fralris noslri
constiterii celebraiam. Porro si lam elecliouem i episcopi et diiecloruin filiorum capituli Taurinen-
quam postulationem cassari conligerit, aut allera i sium accepimus quod ciiin olim venerdbili fratri
paiiiniiv posliiiante causam ad nos inslructam re- « noslro Mediolanensi archiepiscopo et eidem epi-
ferri, tu ex parte noslra districte praecipias canoni- « scopo dederimus in mandatis ut reparationi mo-
cis et preelatis"ul procuratores idoneos ad aposlo- « sterii Sancli Soluloris Taurinensis, quod ita in
licam sedem sliidcanl deslinare, per qnos aui uniim « lemporalibus et spiritualibiis collapsuro fuerat et
c'x istis, si coutigerit approbari, aul alium quem « altritunv ut desolatum sine levaminis spe jaceret,
rioseisduxerimus pracferenduin, aiilquem ip«i fone « inlenriere proul melius possent el plenius procu-
postulaverint vel elegerinl, si eis de benigniiale D ] < rarenl, illud, si ejusaiiier restaurationi providere
nostra fuerit postulandi vel eligeudi concessa po- < iion possenl, translaiiiri in canonicam Ripallcn-
teslas, hi patriarcbam recipianl, ciim lanlam Eccie- « sem, ijisi prudeiUumplurimunvrequisito consiJio,
siam nolimus nvanere diutius pastoris solaiio desli- « cum canonicam supradiciam nvinus suificieniem
tuiain, eiadhaec el alia quae ipsorum consensiim « ad hoc variis impedimenlis emergentibus inveni-
desideranl, eis vices suas plene commillant. Tu « renl, nvodicolandem monachorum grege qui in
crgo Deum solum habens praeoculis, cuin omni stu- « jaui diclo inonaslerio supererant cum lacrymis
dio el seciindiim praescriptam formam procedas in « poslulanie, suh disciplina et regimine Clusinae.
ncgoiio meinorato nisi forsan aposlolicee sedis le- « Ecclesiae, per quam plenarie polerat respirare,
gaius praevenerit, per quem nna lecum ipsum ne- < dictuni iiionastcrium in prtcfalaniCltisinam Eccle-
goiiumexpediri secundum jiraescfiptamformam vo- « siam, jure Taurinensis Ecclesiae,ad quam peiiinel
iumus el mandamus. < nullo niedio, el exemplione Clusini monaslerii
Dalum Signise, xv Kalend. Seplemb., ponlificaius < per omnia illeesis manentibus, niemoratus episco-
noslri anno quinio decimo. < pus el Taurinense capitultim translulertinl. Curit
< igilur in solvendis dcbitis quibus praefalnmSancli
PATROL.CCXH. •. 22
CS3 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 684
< Soniloris monasleriunvdclinelur matium apponerc ^ et Pauli aposlolorum ejus et sumnvi pontificis se
< Clusina Ecclesia conlradical nisi factum hujus- noverilincursurum.Contradictores vero eta praefata
« niotli .tpostoJico nuinimine roboretnr, nos id luse forma resilientes, sicut in maridalis accepimus, ap-
< discrelionis prudenliae commiltenles, per aposto- pellatione eessanle, excommunicationis vinculo in-
< lica tibi scripla inandainus qualenus, inquisita nodamus. Unde aclum esl hoc anlro Incarnationis
< superiis omnibus diligenlius verilate, quod utili- Dominicae1211, indictiOne xiv, die sexlo exeunte
< lati Ecclesise utriusque secundum Deum noveris mense Janiiarii. Inlerfuerunl doininus Alberlus Bru-
< expedire, noslra fretus auclorilate, appellatione satus Novariensis canonicus, doniinuS Raynerius
< remola, staiuas cl facias quod siniueris per ceii- abbas Fructuariensis, domirius Willelmusde Fibinis
« suram ceclesinslicamfirmiier observari. i nvonaclius Tilieti, et dorivntis Joaunes monachus
< Dalum Laterani, VIIIKah Januarii, pontificalus Casrcnovoe,et alii plures. Unde plura inslrunienta
( noslri anno terlio deoimo. i idein doiiiiiius eleclus uno tenore, sicut necesse
Nos igitur mandatis apostolicis in omnibus fueril, fieri preecepit. Ego Guala Muricula sacri
ot per omnia, sicul condecet, parere volentes, palatii noiarius hahe chartulam de mandalo praedi-
prsefalse unionis inslrumenlo viso et diligenier in- cti domini electi.scripsi et subscripsi. Nulli efgo,
specto, quod per Bartkolomceum imperialis aulae B etc, coiiririnaiicnis, elc, usqiie iuciirsurum.
nolarium confecttim esse conslabal, quae in eo Dalunv Signiae, vi Knl. Sepientbfis, poiitificatus
conliiientur cauonice ct legitime facla approban- nostri anno decimo quiuio.
ies, sictit inter coniraheivles sancitum est et sta- CLVfll.
iutum, praefali instrumenii tenorem aucloritaie RAiNERlO MlLITlBEVICO.
nposiolica, qua fungimur in hac parle, confirnia- Remitlilitrei infamia.
mus, adjicicnles et staluentes ul duodecim fratres
et prior cunv eis sub Regula beali Benedicti ci sub (Signieo, vu Idus Seplembris.)
disciplina et regimine Clusini mouasterii ibidem Cum le a Baiibolomaeo injuriarum actionexon-
Dco servituri perpeiuo maneanl; ita quod abbas veiiiuii), eo quod dixeris equum tuuiii uoti esse
Clusinus profcfalunv priorem in ordinatione spiritua- minoris pretii quam capilios ipsius, Jacobus de
iium el observalione ordinis ibi insiiiual el desti- Guarino el L. de YicO judices, qui super hoc co-
luat, sicul per alias ecclesias seu cellas Clusino mo- gnoscebaiit, in decem solidis condemnassent, lu.ti-
nasterio subditas consuevit. Yerum quia refeetio meils ne ipsorum sententia le noiarit infamia, pro
quoedam quanv Taurinense capitulum a preefato ' beneficio feslituiionis ad faiivamsedem aposloiican»
Sancli Sotutoris nvonasierio in solemnilate marty- C implorasii. Nos aulem considerantes quod peiie
liim Solutoris, Adventoris et Oclavii recipefe con- nulla vel minima fuerit injuria supfadicla, volumus
suevit in ordinis prasjudicium et jacluram'regulae ei concediinus ie ob hoc nota iufamiae rion teneri.
nobis cedere videtur, ordinamus et slaluimus ut pro Datum Signiae, vn ldus Seplembris, poniificatus
praefatarefectione jam dictum Taurinense capitulum noslri anno decimo quinlo.
a iiiemoralomonaslerioviginli solidos Segusiensium CLIX. ;'
veierum, si ad processionem venerit die feslo, re- EPISC0P0 ETP. ETA. ARCDIDIACONIS ATjRlENSlRUS.
eipiat annuatinv, el sic a refeclione lacitum maneat Eis committiiur qucedam causa.
et contentum : el haec de profestis riiebus dicta in- (Signiae, u Non. Seplembris.)
lelliganlur. Si tamen die Dominico fesltim pracdi- (!05) Conquerentibns olim dileclis filiis M. et J.
clumvenirecontigerit, sicul a longis retro tempori- presbyleris, G. I. P. et M. diaconis, P. 1. el M." ae
bus inler Taurinensem Ecclesiam et jam dictum quibusdam aliis cleiicis capellae monasterii Sanciie
lnonasierium conslat esse siatuitini ei •consuetum, Crucis Colimbriensisse a priore ac ffalribusejtisdeiit
nutcanonici iniersinl processioni, aut rion.censum moriasierii debita provisione fraudari, prior Sanetae
vioe refeclionis recipiant siipradicttim. Adjicimus >. MariaeMonlisnvajoriselcoiijudicesejus,qnisupeflioc
fliam el slaluiiiius quod si Taurinensis episcopus receperantscripianoslra,eosdemadquoddam beiieii-
clccto Clusino posl collalain. sibi conlirmaiiOnenv cium quo fuerant spoliati resliiuendos senxeulialiier
Clusini monaslerii, secunda et tertia requisiiione decreverunl, eadem capella, nisi praefalaeseiiteniiae
per inlervalla decem et decem dierum praecedente paTeretur, supposita interdicto. Priore auleii) et
, saepediclamabbatiam Sancti Soluloris quovis inge- conventu dictas resliliilionis el interdieli senieniias
rtio confirmare dislulerit, non obsianle lali dilatibne conlemnentibus, et procurantibus 'etinin ut lidem
electusClusinus lara in spirilualibus quam temporali- clerici siiam persequi jiisliliain non audefent, vcne-
biiseilam iu capite quam in membris Sancli Soluloris rabiii fralri nostro episcopo et dileCtis filiis decauo
generaliter adminislret. Nulli ergo omnino horai- elcaiilori Zamorensibtis dediiniis"in mamlaiis ,ut
inim liceat hanc paginam noslrae coiifirmaiionis easdem facieiil.es iisque ad salisfaclioiieiri coiidi-
sive conslilutionis infringere vel ei ausu lemerario gnam inviolabiiiler observari, super aliis causam
coiuraire. Qnod si quis atlentare praestimpserit, audirenl etfine canonico terminarerif. Qui "raiioiii-
indignationem omnipolenlis Dei et bealorum Petri bus,paiiium plenius inieileciis, jamdiclas senlciiiias
(105) Vide lib. xii, episi. 99.
C85 PONTHTCATUSANNO XV, CHRISTI 1212. C8(>
d nensi el ejus conjudicibus in preecepiislit eamdem
confirfflaruiit,Jo. Salvali ctini duodccimaliis cano- X
niciset clericis SanclaeCrucis ab oflicioet beneficio itiviolabiliterfacerent observari. Qui cuin ad locum
suspendenles si, post interdicli senteniiani, in pree- propler impediinenta evidentiu personaliteraccedere
fata capella divina convincercr.lurolficiacelebrasse; non valerenl, preefatis priori et conventui sub
priore nihilominus el couvenlu ad reslituliouem aiiaihemalis pcena et suspensione officiietbenelicii
jain diclae capelke cenium el quinque modiorum dederunt districiius in prsecepiis ut eaiiuleni sen-
fjiiinetiii, cenium vi&emi quinque quinalium vini, ieuliain, sicul per nos fuerat confirmata, invioiabi-
1
quinqtie niiHiunvcl ocloginta qiialuoi solidorum, el liter observare.nt, dcnuniianles quoslibei qui a
qtiiugenlarum oWaUruui , quiuque almuldarum tempore quo eadem sentenlia latafuit in monasterio
vini, sexcentarum ohlatarum, trecenlarum el sexa- Sanctae Crucis vel ej'uscapella proesumpscrant vcl
ginla candelarum, qualuor inarabulinorum, cujus- etiam lunc temporis praesumebantcclebrare diviua,
dam domus, et duorum leelorum, quibus omuibus ollicio beneficioque privalos, cxcommunicalionis
iitlem clerici fuerant spoliati, nec non quinquaginla seiuenlioe subj'acere, el praccipienies niliiloitiiuus
inarabulinoruin, quos suam jtistitiam persequendo cxhumari corpora defunctoruni quae in diclis mo-
expeiideranl, condemnatis et reprobatis quibus- nasierio velcapella fuerant tumulaia.; concedenics
daiu lilteris quasi supradiciorum jtidicunv nomine B 1 insuper exseculores clericis meinoraiis, pcr quos
ad nos niissis, in quibus iidenvjudices proprium expensae quas Iiligando fcccranl resiituerenlur
circa processum suum confiiebaiiiur errorem, ei eisdemcum fruciibus qui a tempore laise senieniiaB
priorem ac coiiveiiluinexcusarepropensius nileban- abeisdem percipi debuerunl, etdenuiitianies etiam
iur. Porro curo prior et coavenius jamdicti lilleras omnes ccclesias de Lairena ct terminis ejus, ac om-
quasdam Coliinhriensis episcopi a diiobus eclericis nes ecclesias in Portugalia coustiiulas, perfiiientes
memoralis, P. Bartliolomaeiet J. Nunouis videlicet, ad mouasieiium soepcdicluin, a feslo Naliviialir,
coram judicibus ipsis exbibitas allegarent nunquam bealse Marioeproxime iunc fuluro suppositas inler
de conscicniia episcopi emauasse, in hoc taudem diclo, si saepedictie senteulirje obviare in aliqud
partes pariter convenerunl ul abreiiuntiantes omiii- alieiilarciit.
bus quae gesla «rant in causa , si Colimbriensis Qiiibus demuni jam didan) sententiam temere
cpiscoptis «ciiorem recoguoscerci liiteraruui, ipsi conleiiincniibus, ii.iem judiccs omuibus episcopis
judices juxla suie volunialis arbilriuni clericis pro ctprajlatiaiii reguo Poiiugaliae consiitutis ea qua
quibus proedicla senteiitia lata erat in monaslerio fungsbanlur auctoriiate praecipieudoinaiidarunt ut
ipso facerent provideri; alioquiu priorem el conven- c dicbus Dominicisac fcstivis, candelis accensis et
lum ab impetitionibusabsolverenl eorumdem. pulsatis campanis, eosdein excommunicalos publice
Cuin ergo iidem jtidices lilteras Colimbriensis nuniiarenl, el ab omuibus facereiu arctius evitari
epistopi, perquem super hoccetiiorari petieranl, in omnes qui praesumereiitimpedire similem sen-
recepissent, eisdem diligenter inspeciis, de perito- teiiiiain proferentes. Ad haec, ciini saipediclns
ruuv consilio senientiando dixerunl saepediclum J. Nunonis in prociuclu essel pro se ac sociis suis
cpiscopii.miilterarum recognovisse lenorem, priori ad sedem apostolicam veniendi, eo j"uxia prsefnium
ei fratribtis injungeiues ut praedictisduobus clcricis lnonaslerium Iransilum facieute, quidam iniquiiaiis
providerent juxla fonuam in autlieulico earumdem filii crudeliier irruenles in eum, el ipsum funesiis
cxpressam, pro cseieris senieiiliani confirniatio- g-ladiisconiigcnles, eodem semivivo reliclo ad mo-
nis qtiam luleraut super jaindicla restiiulionis nasleriuin confugere preefatum: quos ciim ofiiciarii
senlentia, sed ad lempus se suspendisse fateban- civilalis vellenl juxla lerroeconsuetudinem irahere
tur, eanvdem in staiuui prisiinum reduceudo, ct ad viiidictaui, prior et convenius jam dicii eos cor-
preecipiendo eam inviolabililer observari. Qiiorum poraliler dcfendere proesumpserunl. Denique cum
6enleiiiiain cum inagisler I. monasterii procu- idem Joannesgravibus aillictus vulncribns camisiam
ralor posiinoduni apud sedem apostolicam con-1D suam infeclam sanguine et signatam ictibus culiel-
sliluuis, coranv dileclo (ilio nostro Petro liiuli lorum subsigillisepiscopi elaliorum prselaioriimCo-
SanclaeLuciaead Sepla solis diacono, nimc vero linibriensiumcum lcsiimonialibuslitteris coruindeni
liluli SanctaeCeecilisepresbylero cardinale,. quem per P. Barlholomeeiel Joannem Suerii clericos tam
ipsi etpracdiclo Joanni Nuifonis procuralqri clcri- ad persequendam corporalenv injuriaiii ejusquam
coruui ipsorum concessimus auditorem, peterct re- ad causam communem sibi et aliis promoveiidani
vocari, ellcoram eodem tam super quibusdam lilte- ^procuralores a se acaliis coiistilulos oculis nosuis
ris. Colimbriensis episcojii, quas idem procurator Iransinitieret intuendam, uno eorum, Petro Baiiho-
falsalas csse dicebal a clericis menioratis, quam Iomaeividelicel apud sedem aposlolicamdecedente,
super aliis fuissel diutius liligatuni, -nos iis quae reliquus conlra proprium veniens juramenluin,
coranveodemcardinaie fuere proposita plenius in- communi catisa penitus derelicta, cainisiam et lil-
telleciis, de fratruni noslroriim consilio senlen- teras anlediclas suis adversariis triginta aurcoruai
liam praedictorum judicum Zamoreiisium appro- preiio vendere non expavit. Urideidein J. pro se ac
bantes, illam auctoritate apostolica confirnvaviavus sociis supplicavii .nobis humililer el devole ut finem
dan|es venerabili fralri nostro episcopo Salainanti- corum angusliis imponcntes, preediclorum prioris
 G37 INNOGENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 088
et fratrum rebellionem et conlumacianv pcena ca- A ipsarride bonis luis obtentu relributionis aeteriioe
siigaredebila dignaremur, et praefatoJoanni pro fide tam in sedificiis qiiaiiv aliis necessariis procurasii
violata prjenamcanonicam iniligenies, lanv ea quae saluhri sludio posimodum reparare qubd in - ea re-
de canvisia memorata recepit, quam illa quse ad quiri polesl hodie non iirimeritocultus Dei; Propler
opus ilineris el causaeprosecutionenvei ab ipsis assi- quod a-ic nobisexstitit hunviliiersiipplicalumut ibi-
gnaia ftierunl, facereimus"sibi reslitui ab eodem. dein faceremus jiersonas idoneas ordinari, quse:in
Quocirca discrelioni vestrae per apostolica scripla eadem prsesiarent Dominodevolum jugiier famula-
praecipiendomaiidamus quaienus vocalis qui fue- lum; nvaximccum eidenvecclesiaevix ocfo canOiiici
rint evoeanui, et quae super his et aliis ulrinqtie serviaht, cui solebant diidum viginti et anijiliusper-
duxerint proponenda plenius inlellectis, fcausamad sonali residenlia deservire; ac quidamjiOiv resideu-
nos remitlatis suflieienler instruclam, pfaefigeiiies tes ibidenv ipsius ordinationem nilaniuf riequiier
pariibus terniinum competenlem qiio senoslro con- impedire. Nos igitur, fili prior, itias preces humiles
speclui reprsesentent juslam, auctore Domino, sen- admillentes, et eullunv eliam zelantes domus Dei,
teiiiiam receplurae. Quia vero prsedieta, cum nihiis discreiioni v.eslraepfaesentium auctoriiaie manda-
sinl gravia, relinquere holumus indiscussa, volumus mus quaienus tot in praafaiaecclesia canonicos ido-
cl mandamus ul si eliam per colludiunv vel aliain » neos ordinare sagaci proviaeiiiia studeatis quot
fbiie caiisani actores desisterenl aut deficerent, ipsius expelunl facullates, etqvii possintibidemper
vos nihilominus ad inquirendani diligenter snper jugem residenliam iinpendere Doniino lam graluiiv
oniiiibus-veritatem sublato cujuslibet coniradjclio- obsequium quanv devoium, cohtradictores, si qiii
tiis et appellationis obslaculo procedalis, eos qui se fcieriiitjvel rebelles per censurain ecclesiaslicain
gratin,*oriio vel timore subtraxerint per censuram appellationeposiposita compescerties. Yerum cum
ecclesiaslicam compellentes veritati tesiimonium dilecius filiusW. de Sanclo Albiiio clericus pe-
perhibere, ui per relatioiiem vestram certificati de roptet in eadem ecclesia ordinari, devotionem ve-
i,psis,sine pcrsonarum acceptione quod juslum fue- slranv rogandam duximus et inoiiendanv,per aposlo-
rit auetore Domino statuamus. Nullis iitieris ob- lica vohisscripta nvandaniesquatenusobrevereritiarn
slanlibjis hactenus a sede aposlolica impelralis. aposlolicaesedis el noslram ipsum cum aliis ordinan-
.Quodsi non oiniies-,etc, iu, fraier episcope, cum dis, si fuerit idoneus, admittatis in canoiiicum et
eorum ailero, eic. in fratrem, ipsi ecclesiaeserviturum.-
Datum Signiae, iiNon. Septembris, poniilicalus Datiim Signiae, xiv Kal. Octobris, pontificattis
nnsiri anno dcciinoquinlo» („ noslri anno quinlo decinio.
CLX. CLXll.
ABEATI CE TILIETO. EPISCOPO ETCAPITULO TR1P0L1TANIS.
Ut Albinganensesreverenliamexliibetinlurcmeptscopo , Rcspondetad eorumcoftsutta.
Januensi. (Signise; xiv Ka"l.Octobfis.)
(Signiae, vm ldus Julii.) (104) Peliistis per scdom aposiolicam edoceti
Cum dilectis liliis eleclb et clericis Albinganensi- ulrura cuni propler Hospitak:rios vel Templarios
bus nostris dederinius lilteris in mandatis ut vene- civitas vestra generali sujiponiiur inierdicto, eisdem-
rabili fratri nostro Januensi archiepiscopo lanqtiam non servanlibus, vosillud teneainini observare. Atl,
•suo melropolilano impendant obedienliam el reve- quod sic duximus respOndendum,quodillorum ex-
renliam debitam ac devotam-,sicut a preedecessori- cessus vobis nOripraebel liCeniiam excedendi; sed
bus noslris Romanis pontiiicibus cst sialuuim, devO- si praefati Hospitalarii vel Teriiplarii privilegioriim
tioni iuee per apostolicascriptamandamus quatenus suorum fiiies excesseiint:, violando temere inter-
eos ad hoc diligenter moneas et iriducas, et, si ne- iliciuin quOd pro iliis fiieril promuigaiuin, ne: ipsi
cesse fuerii, per censuram ecclesiaslicam, sublalo videanttir de aliorunv fleiu ridere, vos in poeiiam
appcllationis obslaculo, proeviarqtione coinpellas. j) preesumpiioniseofum, quaudiu ipsi violaverint! ;IIT
Datum Signiae, viu Idus Julii, ponlificalus noslri lerdicturiv, de rioslra licenlia celebretis.
anno quinlo decimo. DalumSigniae, xivKal. Octobris, pbiUificalusiio-
CLXI. stri ainio quiiuo deciirio,'
XANT.ONENSI EPISCOPO, ET PRIORIsuLinsinssi XANTO- CLXIII.
NENSIS DIOECESIS EISDEM.
De stato nuniero canonicorum.
Deordinanda ecclesia Sutbisiensi.
(Laterani, iv Kal. Oclobris.)
(Siguiee,xiv Kal. Octobris.) .,. Significantibus vobis ad audientiani apostolalus
Sicutiu, lili prior, transmisso nobis petiiorio in- noslTipervenit quod cum olim ni ecclesia vestra
timasli, cum ecclesia Sulbisiensis oh gucrrarum duodecim carionicorum liumerus ct totldein prs>-
discrimina cum snis omivihus aedificiis Oliin fuerit beiidarum fuerif ralionabilitef insiituius, el "yos,
devaslala, consumpiis penllus bonis ejus, sic quorumdain inducti precibus, sex caiionicos recs-

(104) Cap. Peiiistis, Deprivilcg.

 «9 PONTIF-ICATUSANNO XV, CIIRISTI 1212. 690
periiis ulira nuinermn constilulum in ejnsdem qc-,,,A clunv. Eapropter, dileeti in Domino lilii;,etc, usque
clesiae non modicnm loesionem, ut posselis bu- assensu, libertatem el ininiurtiiaiem quas domus
jusmodi relevare gravamen et excludere materiam veslra obtinuit abantiquo, et dilectus filius A. Casi-
concedendi beneficia vacalura, anliquum numerum nensis eleettis de, consensu fralrum suorum vobis
duodecim canonicorum et preebendarum in eadem provide conlirmavit, sicul in ijisius confirmaiionis
servari ecclesia de caeieroslaluistis : quod peliistis authenlico plenius coritiiietur, auetprilate aposiolica
humiliter apostolico muniiuine roborari. Nos igitur corifirmarauset praesentisscripti patrocinio cotnnvu-
' vestris
precibus inclinali, slatulum ipsum, sicut nimus. Nulli ergo, elc, confirnialionis, elc, usque
absque praijudicio alieno utiliter et provide faclum iiicursurum.
est, praeseiiliumaucloritate praecipimus inviolabili- Daium Laterani, m Non. Oclob., pontificatus no-
ler observari, nisi adeo excreverint ejusdem Eccle- slri anno qiiinto decimo.
s|aefaculiaies quod pluribus possint suffcere com- CLXVl
peienier. Nuili ergo, etc, usque incursurura. ARCIIIEPISCOPO (105) ETCAVITULO BISUNTISENSIBCS.
Dnium Laterani, IVKal. Octob., ponlificatiis no- Rcspondel ad eorum consulla.
slri anno decimo quinlo. (Laterani, Non. Octobris.)
CLXIV. "1 (10G)Ligneis oedificiis ecclesieevestreecasu quo-
SIDONlENSI ETACCONNE.NSI EPISCOPIS , ETTHESAUItARlO dnm igne consumptis, parietibus lamen illacsis(107),
ACCONENSI. ac mensa principalis allaris (108) in sui exiremitate
De eadcmre. modicam passa fracluram, quaesivislis(109) per se-
(Laterani, iv Kal. Oclohris.) dcm apostolicam edoceri si propter hoe ipsius alla-
Ad petiiionem dilecti filii J. ihesaurarii el W. ca- ris vel eliam lolius ecclesiaedeberet consecratio in-
noniciTripoliianQrum,quos venerabilis frater nosler novari. Ad quod sic duximus respondenduro, quod
episcopus el dileeli filii capitulum Tripoiitanum ad curo parietes in sua inlegritale permanserinl, el al-
sedem apostolicam iransmiseriint, fralernitati ve- taris tabula (110) mola vel enormiter Iiesa non fue-'
strae per apostolica scripta mandamns qualentis si rit, ob casunv praedictum nec ecclesia nec altare
quid conlra staiulum de servando nuinero in Tri- debet denuo consecrari.
politana Ecclesia duodecim canonicorum ettoiidem Datum Laterani, Non. Oclob., poiiiificatus tiostri
prsebendarum utiliter et provide factum ab episcopo anno qtiinlo decimo.
el capiiulo menioratis post appellationem ad nos a CLXVH.
nuiiliis preedictis legilime inlerpositam et capitulo iQ N0BO,l VIROSIMONI I)EHONTEFORTI LEICt-
(III) COHITI
in convmunireceplam antequam iler arripercnl ad STRI^ETVICECOJUTI BITERREXSI.
sedem apostolicam veniendi fuit lenvere aiteiitatuin, Ul P. Marcum cancellaria:suai prceficerepossit.
cognila legiiinve verilale , decernalis auctoritate (Signiae, ui Irius Sepicinbris.)
nostra carere robore firmitaiis. Quod si non om- (112) Ciim dilecliiin filiiiin magistrtira Petrunv
nes, elc. Marcuni (115) stihriiaconum nostrunv correclorem
Datum Laierani, iv Kal. Oclob., pontificatus no- liiieraiitm iiosiraruni pro colligemlis EcclesiaeRo-
slri anno decimo quinto. niamc censiluis (114) aliisque negoiiis deslinemus,
CLXV. nobililatem luain, de qua plcne confidinius, rogamus
I£ONARDO PRESBTTERO DESANCTO ELIAETFRATRIBIJSatlentius et moiicinus, pcr aposlolica libi scripia
EJUS. niandantes quateinis ipsi ob revereniiani apostolicaj
Confirmal immuniialem. sedis el nostrani diligenier assistens, consilium ei
(Lnlerani, ni Non. Oclobris.) etTicaxel auxilium oppoftununi impendas ul et ijise
Ciim a nobis petilur, elc, usque perducatiir effe- injuncta sibi negotia ope tua suUuItus valeat, au-
(103) Arc/iifipiscopoh;ec epigrapha reslituenda in rj* vali ctim labinam minareiUur, ecclesia consecratur
e. Ligneis, De consecr. EccleS., vel alter Bisunlinae c. De fabrica ead. dislinct.
Ecclesiaec. Licet, De accusal. quse civitas imperia- (108) Altaris quod iterum consecralur si motum
lia noviijuraapiid Vigner. in bibliotb. hist. anuo Do- fuerit, vel lapis, qui sigillum contiuel, imminulus
Vnini1255 in imperiali Burguudia urbs velusiissi- icperialur c 1 De cousecral. Eccies.
ma apud Kranlzium' Saxon. lib. xm, c. 25 a Julio (109) Qua'sivislis, restituendn sunt Iioecverba in
CaesareVesoniio, posleriori s.eculo Cluysopolis,ler- d. c. Ligneis I.
iandiisClirysopoIilanusSaucti Pnuli scbolaruni prae- (110) Tabula lapidea iu c. Aliuris 51 De conse-
ceptor in C. m. s. bibliotb. Jauninianae S. Benigni cral., disiinct. 1.
Divionensis, eo quod Alduabisqui eam, non tit piio- (111) Mbnlefortide quo supra lib. xiu, not. 24
ri lempore quasi circino circiimductus cingil, sed (112) Vide llisl. Albig., cnp. 06.
ex
magiia pnrte iniersecat, arenas nureas iiiibriuiii (115) Marcum legatum a falere qui fueral Nola-
praeeipili ag-minealiquando volvnl. Esl nuleni mc- rius Innocentii III, Nemnusooriundiis; Petrus.Vnl-
tropolis MaximaaSequanoruni quae qtiinta Lugdu- sern. (multoties repeiilus quoninm Albigensitini
lieiisisdiciiur. bisloriam aprime descripsii) c. "0.
(106) Cap. Ligneis,De consecr. Eccles. (114) Censibus qui smit pauperum, quorum pro-
(107) ItUesis, sccus si mulenlur, lunc enim exse- curalioneiii geril qiiodammoilosummiis ponlifcx <;.
craiur sive exorcizatur Ecclesia c. Si motum, De ull. 12, q. I; cadem rntione de exlerioribus snis quee
conseer., disl. 1. Virie glossam ad d. c. Ligneisin pnlnm cunclis apparent Ecclesia tribiiium redriit c.
vcrbo pariciibu?, ei sia fundaineiiiis luciint inno- Tribittuiii, c. Convenior 23, q. 8; qnibus docatinis
691 INNOCENTII111PP. REGESTORUM LIB. XV. 69*
ctore Deo, feliciler consummare, ac nos solliciludini A eificaxel auxtlium opoftuntrm, nt ipse iiijuncta sibi
li ee grata debeamusexinde vicissitudine respondere. negolia ope vestra siiifulliisvaleal, auclore Domino,
Yerum qnia dileclus filiiis frater Constaniinus con- feticiler consumuvare, ac ilos devoiioncm vesirani
vorsus (HfS) Carthusiensis (116) nos ex parte tua nieriio commendare possimiis.-
suppliciier exoravil ut dictum magistrum, quem pro Daium, ut supra.
co quod in cancellaria noslra Iaudahililer conversa- CLXIX.
lus, per diulinum exorcitium in hujusmodtplenius UNIVERSIS PR.ELATIS ECCLESIARUM ECCLESI^E ROMAN.F.
est instructus, cancellariae luae praeficerectipiebas, CENSUALIUM PERNARBONENSEM, ARF.LATENSEH, AQtlEN-
tibi conccdere dignnremur, nos devoleefidei luoeac SEM,ET EBREDUNENSEM PROVINCIAS,ET ALBIENSEM,
dcvotionisiidelis sineerilalem perspicuam sicut con- RUTENENSEM, CATURCENSEM, ET AGENNESSEM DIOE-
venil allendenles, qnae personam tuaui lanquain CESES CONSTITUTIS.
specialis aposioiicaesedis filii el fidelisnobis advebit - De eadem re.
sperialiter diligendam, el preces tuas persuadet (Daiuin, ulsupra.)
qut.nlum cunv Deo posstimus efficaciler exaudire, Cuin dileclum fiiium inagistrum Pelrtnn Marcum
ipsum-magislrum, quanqunm non solum plurimunv snbdiaconum noslrunv pro colligendis EccresiaeKo-
tuilis, verum eliam valde iiecessarius nobrs exstite- 15fnauaecensibus et aliis negotiis desiinemus, univer-
rit el existal, ulpote cujns fidei piiritatem et riiscre- siltiti veslrae per apostolica scripta prtecipieridb
tionis prudenliain jamdiu iu mullis experti, negotia inandaniiis quatenus ipsum, qui suae merilo prolii-
noslra parva et magna eidenv commitiinius incun- laiis nobis et fratribus nostris charus el accepltis.
clanter, dovotioni luaeduximus liberaliter conceden- exisiii, ob reverentiam apostolicaesedis et iiostram
dum, discretionem tuam roganlcs affecluosius el tanqiinm specialem nuiitium nnslrunl recipieiiles-
moneiites qualenus ipsum, quem propria^probitatis benignc ac lioiiorifice peiiraclantes, census nobis
mcriia recommendaiu, habens propensius commen- debltos fnlcliier exsolvalis eidem; ita quod gratiani
datum, laliler eum sludeas honorare quod et nos, vobis ex debilo comparelis, et nos id merito gererfr'
qui honorari reputamus in ipso, ad honorem et pro- debcaintis acceptum.
fectum litum magis intondere debeamus, el idem, Daltiin, ul snpra.
cujus obsequium libi ac lerrae iuee quampluriintim CLXX.
credimus profulurum, ad dovolionem luam fortius NARHONENSI ARCIIIEPISCOPO AP0STOL1CJ3SEDISLEGATO
astringatur. ISTSUFFRAGANEIS EIUS.
'
Dalum Signiae,ui Idus Sepiemb., ponliftcalus no- Snper eodem.
slri anno qtiiirto decimo. , (Datiim, ul supra.)
CLXVIIl. Liccl siimmi palrisfaniilias exemplo, cujus vicem
NARB0NEXS1 AtlCIIIEPISCOPO
BTEPISCOPO CTICENSI APO- immeriti eoilem gerimus disponente, qiiod unfex
STOLIC.-ESEDISLEGATIS. niiiiimis noslris fit, nobis facium fatioiiabiliier fe-
Commendateis eumdemMarcum. puienius, illos tamen volenles propensius hoiiornri
(Datum, ut supra.) quos propriae merila prohitntis uobis advehunl clia-
Elsi minimeduhiteiiius quin nunlios nosiros quos- rius amplexandos et lionore consliluiinl digniofe.s
libel et in quibtis convenit honorelis, quia lanien pro iis specialius devoiis nostris, cuin expedii, pre-
illos volumus propensius bonhrari quos pro suonim ces diriginius el mandaia. 'Cmu igilur ililectum filiiirrt
cxigenlia roeritorum habemus inter alios cbariorcs, niagislrum Pelrum Marciim, etc, v.l sitpra itsque
pro iis aftecmosiiisvos rogamus. Hinc est quo.dciira deslinemus, fraiernilatein vestram roganins atten-
dilectum filium magistrum Pelnim Sinrciun subdia- lins el monemus, per apostoiica vobis scripla pree-
contini nosirum corroclorem liilerarum nosirarum cipiendo mandates quateiiiis ipsum, qui Suavmcrito
pro colligemiis censibus Ecclesiae Konianeeac aliis probitatis nobis etfratribus nostris cbarus et acce-
negoliis desiinemus, ipsum lanio vobis atlenlius [7 J pius exislit, ob rcvereniiam apostolicae sedis el no-
(luximuscommendandumquanlo cl personam ipsius stram tnnquam speiiaiem nuniiuni r.oslruni rcci-
probilaiis suae nicrilo chatius amplexamur et nego- pientes benigne ac honofifsce pciiractnnles, de cen-
lia ipsi commitlinvus poliora. Ideoquc fraternilatctn silms noslris fncialis eidem in rikseesibus vesuis
vestram rogamus allenlius ei monemiis, per aposlo- fideliier rcspondeii; ila quori solliciimiinis vesirae
lica vobis scripla mandanles quaienus etimdem ma- stiidium pnreal iu effeclu, et nos devqlionem vij-
gistrunv ob reverenliam apostolicaesedis et nosirami stram debeamus exinde meriio commehdare.
tanquam specialcm nnntitim nostrum habentcs pro- Dalnm, ul supra.
pensius coromendalum, impendatis ipsi consiliumi In eumdem modum scriplum esl archiepiscopo
.ceosus solvalur Ecclesiae.Vide c.\Reperimus,De pri- di»; sponie addicti (donec v.iiaedulci officio fungaii-
vileg., et c. omni, De censibus. liir), DeiOpl. Max. riiiseficordiai.nsileniii religjoue
(115) Conversus Deo devolus c. Duo 12, q. 1, ctt ronicmpliuitur, de quibtis speciil. in li;cc verba li.t.
religionis conversus c. Non dubium, De seiileniiai De teslib. jus veiat in re propria dicendi icsiinionii
excommuiiic. lidiiin adliibcri, sed fallil iu monachis Cisierciensi-
(116) Carthusiensis eremita ordinis beati Bruno- bus cl Carihusianis propier cortim sniitiiiuontuin.
nis C.11JUSanachorelaecadcsiis rarceris liberaecuslo-
 6S3 PONTIFIGATUSANN0 XV, CURISTI 1212. 634
Areiaiensiet suffraganeisejus, Aquensi archiepiscopoA , CLXXIV.
et tuffiaguneis ejus. In eumdem modum suffrajuneis RAVMUNDO ET HELI/E »ECATURClO.
et capiiulo Ebredunensis Eccleshe.
Ejusdem argumenli cum epislota.
CLXXI.
KCBILI VIROSIMOXI DEMONTEPOKTl COS.UTI
I.liCESTRI.E, (Dalum, ul supra.)
VICECOMITI BITEURENSl. Dilecius liliiis frater Constanlinus conversii3
Carthusiensis nobis exposult quod vos de mandato
Accipii munus ejus. dilecli filii Simonis Monlisfoiiis comilis Leiceslriae
(Daluni, ulsitpra.) mille niarcas ad
(117) Nobililali tnae graliarum dignas referimus juramento corporaliter praestilo
acliones quod, sicut dileclus filius frater Conslanii- pondus Trecense eui- voluerimus nomine noslro
nus conversus Cnrthusicnsis nobis exposuit, tu vo- solvere promisistis. Irieoque devotioneivvvesiram
lens nobis in nville mareis argenli liberatiler subve- monemiis altentius, per apostolica vohis scripta
mnndantes qiiatenus eas djlecto filio magistro Petro
nire, llaimundum et Eliam de Caturcio fecisli j'ura-
inento proestito corporaliler obligari ul eas cui Marco subdiacono nostro correctori litterarum
volucrimus nomine nostro persolvanl. Ideoque de- nosirarum latori praesentium nomine nostro, sine
voiionem tunm rogamus aileniius et monemus, per. B qualibet diificullale, solvatis ; ita quod devolioncii
veslram debeamus merito commendare.
apostoiica libi scripia liiaiidanies qualenus dilecto
iilio magistro Petro Marco subdiacono nostro cor Dalum, ul supra.
rectori iitierarum nostraruin, cui hoc duximus com- C-LXXY.
MAGISTRO TETROMARCO SCBDIACONV NOSTRO.
niitiendum, sine difficultale facias noslro nomine
assignari. Snpe.reotlem.
Dalutn, ul supra. (Dalum, ui supra.)
CLXXH. (119) Devotioni tuae praescriiium anciorilnta
mandamus quatcnus a diiectis (iliis Raymundo el
TOTIUS PROVINCIJE ET MONTISPESSULANI, SANCTI JSGIDII,
' Elia de Caturcio mille nfarcas-
ETARELATENSIS DOMORUM MILITI^E TEMPLIMAGISTBIS. argenti ad pondus
Trecense recipias, et receplas dileclo filio fralri
Ut pecuiiiam aposloliccimtradanl thesaurario lempli
Paris. Aymaro tliesaurario domus miliiiae Templi Pari-
siensis secure transinittns, nosiro noiriiiie deponen-
(Daluiti, ul supra.)
das.
(113) Dovoiioncm vestram monemus attente, per
apns/olica vobis scripta pracipiendo mandanles qua- ( Daium, ul supra. "
IfQus cutn a dilecio filio magistro Petro Marcesub- . CLXXVL
diacono nostro correctore liltcrarum nostrarumt NARBONENSI ARCHIEPISCOPO ET EPISCOPO UTICENSI
fuerilis requisiii, pecuniam quam vobis nostro no- APOSTOLIC/E SED1S LEGATIS
iuine iluxeiit assignandam, riilectofiliofralri Aymaro, De censu Simonis de Monleforti.
thesaurario domas niiiitiaeTenipli Parisiensissecure , (Lateraui, v Idus Ociobris.)
mittere procuretis, veslras super boc eidem magi- (120) Praesciuiuiiivobis auclorilate proecipie:.do
siro lilteras in leslimoiiiumassignanles. Quod si non, maiidamus quaienus omnia scripla super censu
onines, etc, quilibet vestrtun ea niliiloiuinusexse- (errae dilecli lilii nobilis. viriSimonis de Monleforti
qualur. GoiuiiisLeicestrias et alia nobis a bonae menvoriav
Dalum, ut supra. magislro Miloncolim iransmissa quoe vobis memi-
CLXXIII. nimus postmodumremisisse, dileclo filio magistro
MAGALONENSI EPISCOPO. Petro Marco subdiacono nostro correclori liitera-
De cpmitatu Melgorii. rum nostrarum libere assignaiis.
(Dalum, ut supra.) Dalum Lalerani v Idus Octobris, ponlificalus
Dileclus filius frater Conslanlinus conversuss n noslri anno decimo quinlo.
Carlhusiensis nobis proposuit quod lu quingentas. CLXXVII.
marcas pro comitatu Melgoriensi libi et Ecclesiae . I.PISCOPOGEBENNENSI.
tuava nobis sub annua pensione viginti m.ircaruini i'iu« transferl ad Ecclesiatn Ebredunensmn.
locando ei nostro noiniiie oblulisti. Cum igimr di- Scieniiae donnm tibi a pairefamilias qtiasi lalen-
lecto iilio magistro Petro Marco subdiaeono nosiro• luin negoiialuro commissum nequaquam in lerra
correctori litterarum noslrarum super hoc mauda- ciim servo iiiiilili fodiens, in solliciiudinem pas-
liiui de'derimus speciale, volumusiii cum ipso tra- tornlom assumptus, sic secundum Aposlolum
ctnlum super eo habeas diligenlem. Quidquid enimt opus implens ponlificis, tiiiim honorificare m\-
idem secundum mandatum noslrum provide tecum iiisleriuiu et praeesse in sollicitudine studuistv nl,
tiuxerit fnciendum, nos ratunv habentes volumus; sicul credinvus, vere possis dicere cinvvprophela-:
firmiler observari, Sttper specuh.m Domini ego sum stans jugiler per
Datum, ul supra. diem, el super cuslodiam meam ego sum ilans tolis
(117) Vide infraepist. 174. (119) Viiie supra epist. 172,
(118) Vide iufra epist. 175. (120) Vidc lib. xti. episi. 108, 122-
693 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 690
noctibus(Isa. xxi), ita le iidelem exhibens super JA igitur ut ea quee ratioiiabiliier staluuntur robur cb-
ptuica ul inerearis consijlui super iiuilia. Quod di- lineant firmitatis, mandamus quatenns slaltitum
Iecti filii canonici Ebredunensis Ecclesiae provide ipsum.salvo in oinnibus aposlolicavsedis mandato,
attendenles, cum bonae memoriaeeorum archiepi- facialis appellatione remola firmiter observari.
scopo abhac luce subtraclo de substitutione pontiii- CLXXIX.
cis iraciatum diulinum babuissent, tandenv, ope- CAPITULQ, CLERO ET POPULO TR0JAK1S.
rarile illo qui facit ulraque tinum, cleri, populi et DeelectioneepiscopiTrqjani.
snffraganeorum desideriis concurrenlibuS, 16 iri (Lalerani, iti Idus Ociobris.)
suuin arcbiepiscopum et pastorenv unanimi posiula- Licet praesentia venerabilis fratris nosiri Phi-
vere consensu, supplicanies nobis humiliter el in- lijvpi episcopi vestri tanto esset nobis accepiior
sianterulcumepiscoporuhi translatio.fieri non pos- quanto ipsuin ad obsequia.nostra longa consiietudo-
sit vel deheat absque sedis apostoliceclicentia spe- aptiorem reddideral, el suoedevoiionis ac fidei pu-
ciili.Xe, percuj'us circumspeciioiiem sollicitam, et rilas nobis et fralribus nostris efiecerat chariorem,
sollicitudinem circumspeclam mulla creduiil Ec- ex quo tamen veslra in eum desideria convenertiiit,
clesioe suee commoda proveiitura, ipsis in pasto- vpsuovvobis paterna benignilale duximus conce-
'
rem concedere dignaremur. Licet aute.m in litteris ^ dendum, speranles quod per ejus soilicitudineiiv
quas olim nobis super hoc lua fraternilas deslina- circutnspeclam grata sinl vobis et Ecclesiae vestrae
vit expresseris aliquos a poslulatione hujusmodi caramoda proventura. Ut aulem ipsum. in tiostris
primilus disscnsisse, quia tamen per litleras eorum- esse ocnlis gratiosum exhihita sihi specialis gratia
dem ipsos in postulalione jamdicla nunc unanimcs demonstrarel, eum in Laleranensi basilica manibiis
csse cognovinius et concordes, eamdem, ipsorum propriis consecravimus, vos quoque in hoe, si dili-
inclinati precibus, duximus admitlendam ; teque a genler altenditis, honoraiiles^ Quocirca uriiversita-
regimine Gehennensis Ecclesiee absolvenles, ipsis tem veslram monenvuset exhortamnr allenlius et
concessimus in pnslorera. ldeoque fralerniiaii ttise |ier aposlolica vobis scripia praecipiendomandamus
pcr aposlolica scripta mandaraus aique preecipinms quatenusei sicut pastori el episcopo aniraarunvver
quatenus vocationein recipiens de le faclam, ne di- sirarum, humililerinleudentes, obedienliam et rcve-r
vinae dispositioni resislere videaris, ad- praeiatam renlianvexhibeatis eidem tam debitam quam devri-
Ecelesiam Ebretlunensem accedas, eidem ita solli- lam, ejus salubria monita et stdluta suscipienies hu-
cite curanv sludens impendere pasloralem ut ejus- miliieret devote servantes. Nos eniin eidem dedimus
ileni slalus juxta ipsius exspectalionem el noslranv , in mandalisutin contradiclores, si qui fuerini, vel
per tuaesolliciludinis providenliam temporaliler et rebelles censuram euret ecclesiaslicam sublalo ap-
spiriiualiier augeatur, et tu, sicut de gradu ad pelialionis obstaculo exercere.
gradtun, iia de viiiute in virlulem proiicere videa- Datiini Laterani, iu ldus Octobris, pontiilcaius
ris. Palleum quoqne, pleiiitudinem scilicet poniifi- r.ostri anuo quinto decimo.
calis ofticii, per dilectum iilium magislrum Pelrum CLXXX.
Marcum subdiacomimiioslrum corrcctorcm liliera- CLERO ETPOPULO FOIETANIS.
ru)ii noslranim, Ecclesiae jam dictae canonicum, Super eodem.
virum uiique lilieraluin, providum et discreluiu, (Lnterani, ui IdusOctobris.)
tuee fralemilali iransniiilimus, sub en formalibi De dissensione jnicr vos et clerunv ac populuni
iradendum ab ipso quain eidein sub bulla nostra de- Trojanum exorla etillo dolemus debilo generali quo
dimus iniercliisam. inler oinnes Ecclesiaefilios desiderare ac procurare
In cumdem ferc moditm scriplum est eapilulo (enemur unilaiem ct pacem , et aireclu etiam spe-
Ebredunensi usqite inlerclusam. Quoeirea manda- ciali, quo cupimus til venerabilis frater nosterPhi-
mus quateiius ei sicut archiepiscopo vestro liumi- lippus episcopus vesler popnlum obsequentera ha-
liier intendeiites, obedienliain et revereniiam exhi- jr» heal et concordem. Nuper igilur... Archipresbyiero
heaiis eidem lam debilam quanv devoiam,. ei quibiisd.vmclericis yestfis ac tlecano et quibus-
In eumdemfere modum clero el populo Ebredn- , dam EcclesiaeTrojanae canonicis apud sedem apo-
nensi. In eumdem modum su/fraganeis Ebredunen- stolicam conslilulis, ad procnrandam concordiam
tis Ecclesice,lanqunm metropolitano veslro. inier vos et clerum ac populunt anledicios inter-
CLXXVIII. pouere voluimus pnries nostras; sed diclis decnno
GEBENNSI EPISCOPO IN ARCIHEPISCOPUM EBUEDHKENSEM et canonicis respoodenlibus se super hoc non kabere
ELECTO. mandalum, neceliam pfopler hoc fuisse yocalos,
Desloto numero canonicorum. finalem super iis non poinimus habere proccssum.
Dilecti filii capiiulum Ebredunense nobis humi- Yolenles autem ut praedicta dissensio per. noslrae
liier siipplicartmi uisiatutum de non excerlendo solliciludinis studium sopiatur, vobis ei ipsis pro-
duodenario canonicofam nnmero in eorum Eccle&ia xinvum feslum Epiphaniae terminunv perenvptorium
(Iuduin faclum, el a bonse niemoriaeClemente papa assigiiEmns; per aposlolica vobis scripta praeci-
preeriecessorenostro postmodura confirmatum, apo- piendo mandantes qualenus eodem termino proca-
stolico dignaremur nvunimine roborare. Volenles ratores veslros sulficieiuer instrucios ad nosiram
 697 PONTIFICATUSANNO XJ, CHIVISTl1212. C9g
curetis prseseriiiamdestinare, ut liiijusmodi quae- A. yulgariter appellatur, pro tuae voliininiis arbitrio
I slio per nos compositione amicahili vel jndicialii spoliaudo. lnsiipcr cum idom palriarcha rcdditus sui
calculo terminetur. Interim aulem eidem episcopoi fratris el suos, quos ante caplionein suain lempore
1vesiro huniiliier intendenles, obedienliam et revc- longo perceperal, reslilui praecepisset eisdem , lu
rcniinm exhibeatis lam debilam quam devolam. redditus ipsos d.e caslro Cursnrii, ubi repositi fue-
Alioquin sententiam quam rationabililer lulerit ini rant, fnciens asportari, lam illos quam provenlus
rebelles ralanv et firmam habebimus, et eam, ati- qui de beneficiis suis post captivitaiem el mortem
ciore Domino, faciemus finniter observari. ejusdem palriarchae biennio provenerunt adnrille
Datum Lalerani, 111Idus Oclobris , ponlificaius; aureorum vaicnliam, ac etiam cooperlorium quod-
noslri anno quiulo decimo. dam et.alia quoecuslodiae bonae nieraoriae... decani
In eumdem fe*e modum scriptum est capilulo et: Anliocheni depulala fuerant, iu ejusdem et fralris
populo Trojanis usque terminelur. Eisdem autem sui detinens delrimenlum, ea sibi restituere contra-
Fogetanis noslris damus lilleris in mandniis ut ipsi dicis. Unde nohis humililer snpplicavit ut stiper hoc
episcopo huniililer intendentes, obedienliam el reve- eoriinv gravaminihus succurrere dignaremur Cre-
rentiam exhibeant lam debilam quam devolam. denles igitur quod eis jiistilinm suam melius con-
Alioquin senlentiam quam idem episcopus raliona- servare iion possumus quam si praedictaprovidentiae
biliter tulerit in rebelles ratanv et firmam habebi- tuae judicio comnvittanvus,fraternitatem tuam mo-
nvus, et eam, auctore Domino, faciemns firiniier nenriam duximns allenlius et rogandam, pcr apo-
observari. slolica libi scripta niandantes qiiaienus super prae-
CLXXXI. missis sollicite sludeas iuquirere veritatem , el si
PATRIARCII^E ANTIOCUENO. querelara eorum invencris esse juslam, cum super
De querelis adrersus ettmexcilatis. iis decipi polueris lanquam honio, laliler eis satisfa-
(Laierani, vi klus Octobris.) cias de praedictisquotl ex hoc lua, quod absit I apud
Eam gerinuis de lua religione fiduciam ut le mil- liomines non Ledatur opinio, nec apud Deuni gloria
kim ex ceria scientia gravaie contra juslilinm aibi- lua, quae est tuae conscienliaetestimonium, minua-
treimir, nec credamiis quod propier iiicfrnieiitum lur; nos quoque, quos susceplae servitutis officium
qiiaiUumlibelleinporaliiiin, aelernoiuni velis iucur- uuiversis constiiuit debitores, eisdem super liis que-
reie delrimenliim, cum Duminus in te diiduin iguera rimoniam replieaniibus alium nou cogaiunr concc-
accenderif charttntis, ut non quaerasquae lua stinl, dere cognilorem.
sed quaeCbrisli, atquead suscipiendiini Antiochenae. Daliim Laicraui, vi Irius Octobr., ponlificatus no-
Ecclesiae regimen non respectus lemporalis com- slri anno xv.
modi te induxerit aul patriarchalis ambitio digni- 1n eumtiemfere modum scriptum est super hoc pa-
latis, sed'cbaritatis et obedientieeviiius. et zelns ac triarchce Jerosolymilano apostolicw sedis legato usque.
devolio nominis Christiani, cupientem prodesse po- coganiur conccdere cogniloreiu. Ideoque fralerniiali
tius quam praeesse, ac memorem quod secundum luaeper apnsiolica scripla mandaiiius qualcnus ipsum
, testinionium verilatis nihil prodesl homirii si cuni ad id diligeuler moneas et inducas.
detrimeuto animae mundum lucratus fiierit univer- " Datum, ut sttpra.
sum. Si ergo qnerela de le aliquando proponitur Indicitur snpplicaiio generalis.
corain nohis, aut injustam fore creriimus qiierimo- ln noinine Pnlris el Filii et Spiritns sancti. Amen.
niam, aut innoceiuianvluam per ignoranliara facii Qiiaiia feria infra oclavam Peniecostes fiai genernlis
seu modo alio circiimveiilani. Unde nulli fiducialitis processio virorum ac mulicriini pro pace iiniversalis
facta tua committimus disculienda quam tibi, qui ut Ecclesiae ac populi Cluistiaui, specialiler autem ut
Deus propiliiis sil illis in bello quod inler ipsos el
fiilurum securus possis exspectare jiidicium, in prae- Snrncenosriiciltir in Hispaniacoinmiuendum, ne riet
senti, consilio ulens Aposloli, sollicite judicns leme- bseredilaiein suani in opprobrium , nt rioniitieiilur
lipsnm. Noveris autein dilectum filiuin llerium Ec- nI eis nnliones. El nd hancpr.icessionem onvnesomniuo
clesiaeluaecanonicum nbbis humiliier intiinasse qnod iiioueautur veuire, nec ab en se quisquain excuset
ilios qui babenl iiiim.iciiiascapitales. Summo
cuni felicis meinoriee Petrus avunciilus ejus praerie- praeier
itaque mane conveniaiil mulieres aptid Snuclam Ma-
cessor tuus, qui propler jtisliliam non solum perse- rinm Mnjorem; clerici vero apud basilicam Duoder
cuiioiiem passus est, sed et moiiem (121), sibi et... cim Apostolorum, el laic.iapud Snnclam Aiiasiasjam ;
et jiost colleclas, pulsaiis siinul islaruro ecclesiariinj
frairi suo niille bisanlios Saracenatos dedissel iu cainpnnis, procedant omnes iu cnuipuiii Lateraneiir
Studiis scliolaslicis exjvendondos, lu ipsos a magi- sem hoc ordine. Mulieresoiiincs et solas preecedat
Stro recipiens Hospitalis , penes quein cum rebus crux Dominica SanclaeMariae Mnjoris; el in prima
aliis depositi fueranl, eos dicio canonico et ejus fiia- parie processionis sint sanciimoniales, in tiliima
vero reliquae miilieres, qu;e sine auro el et
tri hacienus rcsiiluere non curasti, eumdem lierinnv sericis inriuineiilis procedanl, orando cum genimis devotiona
quadnm quarta, quam pairiarcha proediclus in ang- ac hiimililate, in fleiu et geniilu, nndis pedilms onv-
nes queepossunl; el pcr Merulanuinet anie Sanctum
meiiium pracbenrioesuoe sibi de consensu capituli Barihiilomaeumveniaut in campiim Laternuensem,
Aiilioclieniconiulerat, ct quadam gaslina quoeNaria et collocent se anie Felloniam, in silenlio pernu-

(121) Vide lib. x, epist. 214, et Iib. xu, episl. 4.5.

m INNOCENTHII! TP. ttEGESTORUMLIBYXV. 700
lp.nies. Clericos auleiiv criix fralernilnlis pra;cedal; A leiiim facieniibiis lnoram , exspectabamus quippe
eiin priiua |irocessionis jiarie.sinl monachi el ca- homines nostros qui vcnliirierant ad bellum, omnia
nonici regiilares; in ullima vero reclores cl canleti necessnria , prout per iiuiuios noslros promisimus ,
tierici procedenies proedictomodo, et per viara inn- non (lefeciniusminisirare, licel expens;» essent pro-
jorem et arcum BasTii veniani ante pnlatitim epi- pter sui mnitudinem noliis cl regno tiostro fere im-
seopi Albancnsis; ei ibi direcie in medio campi se porlabiles et onerosa;. Non enim soltim in iis (jnae
cclloreni. Laicos nutem praecedal crux Dominica promiseramus, vermn eti.ain in pecuniis specialiler
Sancii Pelri; el posl iilam sequanlur priini Ilospi- el in riexlrariis, quibns fere omnesiam miliies quani
lalarii, ct postremi caitcri laici, sicut proesrriplmn servifiiles pariler iiidigebant, iios "oportuit provi-
<;slincedcntes, el per Saueios Joanriem ei Pauluni dere. Sed Dominus, qui mnltiplical incremenla fru-
et ante Sniiclum Niculnuinde Formis in cainpuin guin juslitiae , ininistravit nobjs ahunde secundum
veuinnl, el collocenl se ab allera |iarie. Interiiii vero suaegraiiae largilatem, el dedjtoinnia posse perficere
ltoinaiuis pontifex cum cpiscopis et carriiiialibus el perfecie pariier el abunde (124). Congregala iiaque'
<npcllanis ingreriialur bas.licain qii;c dicilur Sancln nostra et suorum miiltiiuiline, vinm Doininiecopinvus
Snncioruin; el indc reverenter assumpto liguo vivi- proficisci; e.l.venienlesad lurriin quamdam qu.seMa-
licee crucis, processionaliter veniat anle paliitiiiin gnlon nmicnpnmr satis lnunitain, ultramontnni an-
ojiiscopi Alhaneusis, et sedens iu scalis exhoiiaio- lequam nos pervenerunl per iuium diem , et illaiii
rium facial sermonein nd populiimuniversum. Qio ciim Deinuxilio iiiipiignanies in conlineiiti ccp.erunt.,
(Iniio, mulieres, sirut piocessionaliler veuerant, iia Licel niitem nos cisin omnibus necessarjis largis-
procedant ad basilicainSanctaeCrucis; et ibi praesio rf>sime provideremus, ipsi.lainen ntlendenles hihorent
sit presbyter cardinalis, qui celehrei eis missam di- lerrae, qu;e deserla erat el aliquniitulumcalida, vo-
ccndo illam oralionem : Omnipoiens, sempiterne liiciiiril a camio projiosito relroire el ad propiia
Detts, in cujus manu sunt omniumpoieslates, elc Et rcmcare (125). Tnndem ad magnam instaniiam no-
sic ipsae niulieres in paee ad propria reverlantur. slrnm et regis Arngonum processenint usque a<f
Komanus aiilem ponlifex eum episcopis et cardina- Cnintrnvam,quaenon dislabat a |)raedictocastro•nisf
libus et capellnnisper palaiium descendai in Lalc- per diias leugas; eamque nos ex parte noslra, et
rnnensem basilicnm. Clerici vero per porticuin, et rex Arngonumex sna, ci ipsi ex sua in Dei noinine
laici per burgum, jngredianuir in illam; el cele- coepimiisexpugnare. Saraceni auteni qui inluseranl,
braln venerabililer missa,'ipse cnm omnibus nuriis atieiideiuesse Dei exercilui non posse fesislere, dis-
pcdibus procedat nd Snnclam Crucem , iin quod posiieiuiit villaro nobis tradere, iia, quod personae
etun praecerinnl clerici et Inici subsci|iianlur, ct, eorum salvaediscedereni, verunitamen sine rebus;
facla oralione, iinusqiiisque reveiiaiur ad sua. Je- cumqiie nos islud niilla ralione vellenuisacceptnre,
jtinelur aiilem ab onmibus, ila ut ncnio, praeter in- rex Aragonuin et iransmoniani habenies sriper boc.
iirmos, comeriatpisc.esatit qiiodcuiiqiiepuiineiilum; consiliuin, viderunt viflanr esse muiiiiam muris et
sed qni possunt, pane sitil ti aqua comenli; qiii aiiteiiiurnlibus, profiiiiriisfossalis, et excelsis lurri-
vero non possuui, bibanl vintim bene lymphaiiim et bus, et quod non jiossel capi nisi stiHOilerenuirmiiri
niodice siimpiuin , cl vescniitur herbis el fructibns el sic ruerenl. Quod.cedereliii gravc damiiiun Irn-
iiul eiiain leguminibus; omiiesqtie npcrinnl mnniis ifihus Salvaeterrae,quorum fuernt, et rioii possei,.si
ct visccra indigentibus, ut per orationein, jejuuiiini ,,, neccssilnsincuinberet, relineri. Unde apud nos ,in-
<.i cleeiuosynani misericorriia Condiioiis reddatiir ^ slilcruiit firmissiuieul villa salva el iuiegra cnin
popnlo Chrisliano placatn. armiset magna copia victtialiuni qua; ibi erant, qui-
CLXXXII. iius saiisin(iigebnlcxercilus,iiobisred(leretur,elper-
someSnraccuorumvacuoeeliiierniesrecedereperinii-
DOMINO PAP.E. iereiilur. Nos autero niiendenies eorumin boc fir-
De bello Saracenico in Ilispania. mani volunlalem, votis eorum aiiiiuimus, ila quod
(122) Sanclissimo Pnlri ac dominolnnoceniio Dei medietas omnium eorum quoe intus Iiahebnnlur ce-
grntia cummo ponlificiAldephonsus eadem rex Cn- derei in parteiri regis Aragonuin, el alia medielas in
stellaeet Tolcii, ciim osculo maniium aique pednm, pnrlem uliramonianorum, et ncc nobis nec noslris
saluicin. A snnclilate vcslra credimus non exririisse aliqnid voluiintis reiinere. Ipsi ailleiii pioposituni
proposiltiin iinpugiiandi Saracenae genlis perfidiain repatriaudi apud se renilenies, licet DominusDens
voliis pcr nnslios niintios tievotu et luimiliier inii- nobis cxbiberel grnliani et lionorem, et nos velle-
masse, in omuibus lauquam patris et doinini vc- mtis omnibus eis siillicieniissinie necessaria .niiiii-
striiro siilistdium expclcntes. quod sicuia palre pro sirare, riesideriopatrioe coacli, omries pariler signo
uos rccogiioscimiis benigne el pie pariier impe- crucis reliclo cum archiepiscopo Hurdegalensi et
trnsse. Quocirca cuni liueris vesiris uuiitios nostros, cpiscopo Namieiensi , licet ceiiitudinero rie bello
quos ari boc exseqiicndiini iiloneos repiilaviiuus, nriI Snraceiioruni baberemus , -ad propria redieruiu,
paries Frnncioe uon rii<liiliiiiusdestinaic ; addenles; exeeplis adniodiini pnucis, qui. reiunnscrunt cuai
ciiam ut oninibiis milililius veiiieiilibus atl bellum el archie|)iscopoNnrbonensiet Tihakio de Blnzon, <|iii
oiunibiis servicniibus, prout decebat, expensas vicuii D natiiralis noslererat (126), ctuii suis et quibustliiiii
necessarias largiremur, quibus possenl commoae aliis militibus qui eraiit de Piciavia ; et ii oiuiies qui
snsteulari. Unde fuit quod audila reniissione pcc- remanseruiil, vix eranl inter mililes el servientcs
caiorum quam vos venienlibus indulsislis, veuit cenium qiiinqiinginta; de pediiibus auiciii enrum
niagiia niiillitiido inililum de iraiismoniauis pnni- nullus rentatisit. Ciinique rex Aragouuin npud Cnla-
lius, nec 11011 el archiepiscopi Narboneusis et liur- Iravnm moiniii fniercl exspectnndoqiiosdaui uiilites
degalensis el cpiscojius Nauneiensis (125). Fueruiil suos ot rcgcm Navniiic, qui nomium ari nos per-
qui vciierunl tisque ari duo millin mililumcuni suisi venernt, nos cuni noslris processinuis ct perve-
armigeris, et lisque ad ilecem milli.i servieuliiiiuin ninviis ari (|tiori(lanicislruni coitiin qnori Aiurcps
.equis, ct usijue ad quinqtiaginla millia servieuliuiii diciiur. lllud castruiii, licei beue imiiiiiiiin esset,
sine equis; qiiiluis omnibiisnos opoiiuit in viciuali- cepiintts, el alia tria caslra, quoruin unum diciluv
- bus providere. Veneruni elintn illuslres amici nosfri Cnracovia. aliud Bennveiiluni.ot nliud Peirubuna.
ct consatiguinei rex Aragoniim et rex Navarra; cumi liide proeedentes pcrvciiiimisad Snlvaiiiierraiii; ibi-
polentalii suo in lidei cnlliolicae aiixilium ct juva- que peivenerunl ad nos rex Arngonuui,qui de suis
inen ; quibus nobisctim aliquanio leinpore npml To- humirtihiisiion duxilin cxercitum nisi lanliim mili-
(122) Videlih. xm, episl. 18. (125) Viiietom. V. Diicbesuii,pag. 426 ct seq.
(125) Vi.lc Kodcric. Tolcl., lib. vui, c. 1,2. (126)Id est nnlione llispanus, ul scribit llodcricus
(!2i) Ibid., c. 5. Tolcl., lib. vin, c. 6.
 701 rONTIFICATUS ANNO XV, CKRISTf 1212. 702
tes generosos, et rex Navarrae, qui simililer vix fuit A runt valde ardua et ad ascendendum difficiliapropier
in exercim riesuis pliisqiiaro duceiuis mililibtis co- nciiiora qu;c inter nos et ipsos eranl, el propier
inilnius. Ei quin rex Snrnceuotiim in viciuo eral alveos torreiitium profundissimos, quae oinnia. imbis
nobis, Salvaniierram noluiintis expuguare; sed pro- erant mngno inipedimenlo, i|isis vefo maximo expe-
mlenles conlra Saraccnoruin mtiltitiiriinem, pervc- (liinenlo. Vcruminmen illen quo omiiia, in quo om-
nimus nri quaerinm momnnn -n qtiibus non eral iiin, per qnem oiunin, fecit mirnbiliter, ct direxit
iransiltis aliquis, nisi in ceiiis locis. iiinnus sui exercilus conlra iniinicos stios, el niue-
Cuuii|iie nos usaeiuiis ari periein illius moiuis ex riores noslri iiccnon et ineriii mullas acies eoriim,
p:uie imslra, ^araccni reiiientcs cx parte alia obli- qu;e in ininoribus promonloriis exislebant, in vir-
niieruiil sinmniiniem tnoniis, vnlonics nobis irans- tuie cruc.is Dominicae prostraverunt. Cuni aiiiem
iimii impeiliie. Sed miliies noslri ascenrientes viri- pervenissenl ad exlremam aciem enrmii, infiiiilie
liier, (jtiin aiibiic patici Snraccui ad loeum illuni siqiiiilein muliiiuriinis, in qua rex Caiibnginis eral,
pervciicranl. eos ciiiu Dei auxilio virililer expule- ibiriem diliicillimos coiiilicius mililum, periiliiin, el
liint, et cnslrmii quoddam miiniltim, quod propler sagitiarioiiun inveneruni, quos sub mnximo peri-
transilu ii inipediendiiin Saracenoriim rex constrn- rulo el vix, imo eiinm jain non poteranl lole-
xerant, ceperunt, qitod Ferrat (127) dicilur :.quo raie (129). Nos auteiii aileiidenies bellum illud eis
occupaio, exereiltis Doniinisecure potuit ad cacu- omniiio imporlnbiie, iiiijielu cquorum processimus,
mina monlis ascendere, ubi inullum laboravil pro- signo crucis Douiiiiiceepraieunie, et vexillo nostro,
pier defecmm aqunrum el loci aridilnlein. Saraceni in quo erat imngo boniae Virginis et iilii sui in si-
aiileni viricnies quori Iransilum iilum occupare rion j> j gnis iiostris superpnsiln.
possenl, aliimi liaiisiiiiiii qui eral in descensu inon- Ciimqtienosjnm pro fule Chrisii mori conslanter
lis arclissiniiim el iuvium occuparuut. Tnlis qtiippe eligereiuiis, auendcnles crncis Cbrisli et imngiuis
erat quod niille hmnines possenl defemlereomiiihus su:e malris ignorniiiiaii, quas lapidibus el sngiuis
liominihiis qui sub coelo suni, et juxta transilum irruere impeiebanl, in ariun furentes aciem illorum
illum ex altera pnrie crai lotus Sarncenorum exer- iiifiuiiie miiliitiiriinis divisiiiius; et licct ipsi cssent
citus, et sua leiitoria jnm lixa. Cumqiie nos ibi fa- consiauies iu bcllo el iirmi super domiiio stio, Do-
cere moram ob dclectuin oqnee non possemus, nec miuus illonr.n infiiiilam muliiiiuliuem crucis snee
procedere propier iransittis difiicullnlem, quiriain ex glndio Irucidavit; ct sic rex Saracenorum ciim pnu-
noslris cousulueruni quotl iierum ad pi'dem montis cis in fiigam couvcrsus ftiil. Sni auiein inipelus no-
descenrieretiius, el alium ti-ansium nd riu.is vcl Ires siros iiueritu siislincbnnl, sed slnlim pqsl mnximaiii
riielas quaereremiis. Nos aulem aitenilentos fi.lei sirageiu snorum rcliqui i;i fugain coiiversi siinl. Nos
periculuin et personae nosirae dedecns, noluimiisi auieiii insequenles eos nsqne nri iioclem, plurrs
huic parere eonsilio, eligei.tes potins in dillicultnie ininen inse(|iiendo iiiicrfcchnus (|uai!t in nello; cl
transiius livori pro lide qiinm (ncriiorem irnusi.um sic bclluiii Domini a solo Dominoel per solitm Do-
qurerendo qualitercuiique in lidci negoiio rciro- iniuuiii esl feliciier cousummnluui. Deo atucm lio-
ire (128). Cumque jam quiriem propositum iinnns- nor e( gloria, qni crtici surc rieriit victoriam pcr
semus, ad indicium ciijusdam rustici, qiiem Deus Jcsuni Cbiisliim Douiiniimnoslrum. Fiieruui niilcm
nobis ex iusperato misii, in eodem loco alium irans- milites Saraceni, ut posten vera rel.ilioiie didiciinus
iiiim salis facilem magnates nostri, qui primos a quibusdum domesticis regis Saracenortim, quos
iclus in beilo liabiluri erant, inveiierunt, et in quo- C cnptivos cepimus 185 millia, pediium vero nou erat
dam loco exercitui eoruro vicino, licct aridus esset nunierus. Occubucrunl. auiein in hello ex parie sua
cl siccus, Saraeenis hunc transiuim ignoranubiis, cciilum millin arinaloiiim el ampliiis secmidtiiti
lemoria posueruni. Quod curo Saraeeiiortim exerci- a'stiinationein Saraceiioriuu quos poslea cepimus.
lus ailendissel, processit tit innnsioncro illaui impe- De exercitu aiuein Domini, quoJ non siue grandi
diret. Nostri aiitem, licet pnuci es^ent, se viiiliier gratiarum aetione rec.itandiimesi, et quori iitcredi-
dcfeniierunl. Nos aiitenvet rex Amgonuui el rex Na- hiie est, nisi quia miraciilunvest, vix vigiuti (|iiim|ue
varrae armati cuin niiluibus nosiris io loco piinne; Cliristiani aut trigiiita de loto noslro exercilu occu—
mansionis, qnoeerat in siiiriniilale nioniis, exspecta- hueriini.
vimtis donec loliis exercitus Dominipervenit secure: 0 quanla Uetilia! o quot gratiarum actiones !
ad locuin ubi anteriores noslri casiraiiietati siinl; ; nisi de hoc doleiidunvsiL qnod lam pauci roaiiyres
et ita,dante Domino, faclum esl quod licet viai de lanlo excrciui ad Cluisium manyrio perveiierunE.
esset invia et inaqnosa, lapidosa el neiitorosa, niliil1 Ul atilem mngna coiitm mulliliiiio crcrialur, ciim
rie nostris amisimus. Hoc aiilem fncttiniesi die Snb- exercitus nosier iu cnstris eorum post bclliim per
bati xvni Kal. mensis Aiigiisti.Circa serotinam veroi biduum feceril mornm, ad omnia iucendia quae iie-
koram Saraceni atiendentes quod omnia tenioriiii cessaria erant iu coquendis cibis et paue el aliis
nostra iuio fixeranviis,disposiiis nciebus suis vcne- noii composiierunt aliqua Itgun nisi de sagillis ol
runl anle loca castrorimi, et ibidem qiiicdara prae- lanceis eoruiii qu;e remniiserani, el vix poiuerunl
ludia bc.lliiu niodiim lornennieiiii cum noslris exer- coiiibui-t-re iiioriielateiii. Ciimquq dicti exercilus
cuerunl. Ailendciiies.aulem ipsi quoil nos illa diei D 1 propler longnm mornni Intiani in locis heremis et
nolleiiiiis babere beilum, ad caslra sua reverii sunt. jiicullis (icficerel iu vicuialibus et aliis, ibidem tan-
SequeiUi aulenv die D.omiuicasuinmo maue venitt isiniiiivcneruni inm ciboruni quam armoriitn, nec nOu
Snrnceutis cum infinita muliinidine riispositis acic- ciiain (lexirnriorum ct aliorum juineiiioruni copiam
lius suis. Nos ameiii volentes considernre inullitu- quorinc.cipienles ad suani uniisqiiisqtie de iis oiimi-
(lineni geutis su;e, el dispositioiiem et slaiunv elL bus voliiutaieiii, pius ibi riiiiiiserunl ex mngna
qualiter in omnilius se haberent, habito prudenlumi aliiinriantia qtiain cepcrunt (130). Tertio aiiteni die
virorum consilio et in iis exereiliiioruiii, exspecla- proceilcnlos veniiiius ad qtiaedamcastra eorum, sci-
vinius usque ad sequeiiiem diem luiue. Ipsis aulcini licct Bilche, Bannos, Tolosa, qua; iiiconliiienli cepi-
sic exisientibus, pobuiinus mdiies nosiros cum pe- mus. Taiideiu perveiiiuius nd duns civilales, quaruui
dilibus, ul exlremos agiiiinis nosiri non possent ini allera riicilur Biacin, nltera Uberia; quibus IIOII
aliquo inolesinre : quod quidem, divina o|ieraniej ernnl mnjores citra uinre praeler Cordubani ei Kis
gratia.sic evenit. Sequenii riie, scilicet secumlai pnlim; qiiniiim allerain, scilicel Biaciam, dcsirucinui
leria, omnes in -Dei iiomine armaii processiiniis,, invenimus; ad alteram vero, scilicet Ubeilaui, quia
disjiosilis aciehus, cuiii eis pro lirie calholica pu- silu loci el aiiificio iortissima eral, coufugeiai iiml-
gualuri. Ipsi auiem promonioria quaednmobiinue-- liludo liuiiiiiiuni inliuiia ex onviiibusvillis adjaceu-
(127) Ferral. npud Roderictim. (129) Roder. Tolct., lib. viu, c. 10,
1128) Roder. Tolct., lib. vui, c. 7, 8. (150) Rotler. Tolel., ibid., c. 12..
 7C5 INNOCENTlfIII PP. REGESTORUMLII5. XV. 704
liliHs. Cum enim villa illa nnnqnam ah imperalore A et lam horribili pnclio salvmn fecil populum \m-{
vcl ab aliquo rcgum Hispaniae expiignaia sciretiir inilem, et huiniliavit oculos siiperhorum, exsultavi-
vel subjngala, in eariem posse salvnri siia corpora mus Domiiio
se creriebant. Sed el hane in hrevi, divina gralia adjutori nostro, el ei quantum sua do-
facienle, cepinms et ftindiius riesiruxiiiiiis,quia non navit gratia jubilanles, gavisi fiiimus gaudio ningno
posseinus habere tnnlain niuliiiudinein geuiiiiro qu;c valde. Convocantes ergo urbis clerum el popnlum
ad illas populandas sullicere possent: et hene perie-
liinl ibi sexaginta millia Snrncenoriiin; quorum '.iniversum, ei qui facitmirabilia magua solus elsi
quosdain iiiicrfecinius, quosdam capiivos duximus non quantas debiiimus, ijuanlas lamen poluimus,
ad serviiium Cbrisliniiorum (i monaslerioriini quae nna cum illis graliarum exsolvitiius actiones, ipsas
suiil in marcbia rcparanda. Haecigitur, sanciissime luaecelsilndinis litleras
Pater, vobis scribenda decrevirous, pro auxilio loli litudine legi coram universa nvul-
CliriMiaiiitati impenso graiiasquas possumus exhi- facienles,elore proprioexponenleseasdein:
beiues, ei humiliter supplicanies ul vos, quem Do- in quo, post divinae virtuiis magnalia, quanliim
vninus ad summi sacerriotii grarium elegil, ei cuni magnificenliaeluee pr*conia exliilerimus, ab aliis
sacrificio laudis pro salute populi inimolelis vilulos
labiorum. polius quam a nobis regali excellentiae volumtis
OP.AT10. inlimari.' Decaclero, fili charissiroe, prudenliam
Omnipolensct misericorsDeus,qnisuperbisresistis, tuam monemiis,rogamus, et exlioriamur in Donviiio
Intmiliblis antem das graliam, digna libi luudum qiialenus datam lihi el jvopuloChristiano vicloriarn
prcvconiael devolasgratiarum rejerimns aclionesquod Domino exerciiiium reverenier ascribas, ore simul
antiqita innoviindomiracula, gloriosam Iribttisli vi- et corde luuuiliter
ctorittm de perfidis gentibus popnlo Clirisliiaio, le confuendo quod non manus tna
suppliciler exoranles ut quod mirabilitcr itictepisti, excelsa, sed Dominusfecit haecomnia;juxta quod in
misericordilerprosequaread laudein et gloriam nomi-
nis tui sciucli, qitod super nos fumnlos luos fitleliler lege divina praecipilur (Deut. vui). Ne dicas in corde
invocalur. Per Doiniiiiiinnoslrum, eic. tuo, foiiiludo mea et poteiuia uiantis meaefecitmibi
CLXXXIII. virlutem hanc magnam; sed memoreris Domini Dei
lLLUSTItl REGICASTF.LL,E. lui, quia ipse tibi dal facere foiiitudinenvel virui-
Respondetepistolcv.superiori. lem. Isla eniin victoria procul dubio non humani
(Laterani, vu Kal. Noveiubris.) opcris exstilil, sed divini; et gladius Dei, non Iio-
Proiecior in se speraiilium, Deus, sine quoniihil niinis, imo verins Dei Iioniinis-inimicoscrucis Do-
esl vnlidum, nihiffirmum, mulliplicaiis misericor- ininica!devoravii. Quis enim deriiteos iu di.repiioiieiii
diain suani super te ac populum Christianum, et et proedamui nniis mille et duo tleceni miilia eilii-
effuudens irnm suam in genies qtiae Dominum non garenlnisi Deus, qui subdidit illoset iradidii, siiiiin
iioveruni et in regna quaenon invocaverunls.anclissi-C su|ier eos iiidignhLionemeffundens pro eo quod jiec-
lininv nonicn ejus, jiixla quod diidum fucral Spiriiu caverunt eiriein el iu ejus nokierunl semilis ambii-
sancto praediclum, irrisit gcnies qtiae teiivere fre- lnre? Non igittir libi veniat pes superbkc, quia ibi
niueranlcoiitra etnii, el siibsaunavii populos inania cecideruul qui operantur iiiiquiiatem. Sed nfler Do-
nieditalos, liumiliando arroganiinni foiiium, el in- niino gloriani et boiiorcm, tliccns liumililer cuin
iklelitim supcrbiain quiescere faciendo; qui speran- Prophela : Zelus Doininiexerciluum fecii islud {Isa.
les in equis, quia nitilii sutil; et eqiiiiibus, quia xxxvu),ul aliis exsiiltnnlibus in curribusel in equis,
praevalidi niiuis, st»per sanclum Israel non fuere lu exsuliesel glorieris iu noiniiieDoniiuiDei lui, el
confisi, et Doininiiii exquirere conlempseruul ; considerans vindictnm iinpioruni fnciani n Deniino,
qiiiiiimo Deo vivo et vero ausi sunl exprobrare, laves lnanus luas in sanguine peccatorum; De liobis
cxallanles conlra (,-nnvluniide vocem suam el suo- atilein pro cerlo cognoscas quod personam iuam
rum levaiilcs aliitudincm ocuiorum. Benedictus au- scmper de corde puro ei coiiscientia bona et fide
lem Deus, qni posuil in eorum naribus circiiluni et lion ficta dileximus, ct jngiter in iua cresciriius
in lnbiis stiis frenum, dans eis secuuduni opern eo- chaiitate, in cuiiciis negotiis luis luae serenitati
rnmdero, et ipsis retribuens secundum suornm ne- adesse, quaniuii) ciiin Deoet bonestate polerimus,
quiiinm studiorum, ut cognoscal Monh quoniam proponentes. Tu ergo ea semper agere studeas quae
inajor cst ejus indignatio el superbia quam fortitudo aposlolicumpromereantur favorem, el per quaeglo-
et viiius, et sperenl in Dominocuncli qni diligunt riam temporalis regni transilorinm el caducam in
iiomen ejus, videnles quod in sua sperantes roiseri- aeterni regni bealitudinenv, quee nunquam deficici,
cordia non relinquil, sed prope e.slomnibus ipsum valeas commntare. Quod ulinam ore prophelaiiie
in veritate vocaiilibus, dans lapsis fortituriiuem, el dixerimus, et evcnlum rci leligerimus inimobilive-
robur iimlliplicaiis; utj'am non duhiient verumesse riiaie.
quotl Iegilur, qiioniara qni speranl in DominoImbe- DniiiniLnlerani, vu Kalend. Novenib.,poiiliiicaius
biinl foiiiitidinem, current et non laborabunt, am- noslri anno xv.
bulnbuul et iion deficient; quia Dominus viiiutein CLXXXIV.
populo suo dabit. Nosauiem per luaeserenilatis lii- EPISCOPO BELIACENSI.
leras pleuius inielleclo qunliler is qui docel nianus Respondetad ejus consulta.
suoruni ad praiium et digilos eorum ad heihim, (Laierani; IV Ival. Novembris.)
instauratis Velcris Tcsiamenli miraculis, in lanio (15l)Cuin in lua dicecest quaedam mouasteria et
(151) Cap. Cum in tutt, Dc decimis. Vide cap, Citm coittinont.Dedecimis.
703 PONTIFICATUSANNO XV, CHRI6TI 1212. 708
convenluales ecclesiaein nvultis parochiis majores A biliier preesumaiur quod denunliationenv pnblice
decimas percipianl el minulas, et de quibtisdaui faclam idem existens in ipsa dicecesiminime igno-
fructibus annuaiim perceplis decimae non fuerini rarit, tanquam suspectus est procul dubio repellen
persolutae, quae tamen nvodosolvuniur, queesivisli dus, nisi proprio firmaverit juramento quod postea
per sedem apostolicam edoceri ulrum decimee fru- didiceril ea quavobjieit, et ad hoc ex malilia non
cluuin preediclorum ad parochiales ecclesias, quae procedal; qtiia luiic, eliamsi didicisset ab illis qui
nec majores percipiunt nec minulas, an ad nio- dcnuiiliationis lempore siluerunt, claudi non debe-
nasleria et illas ecclesias conyentnales, quae deci- ret eidem adiius accusandi; quoniam etsi ab impe-
nias alias percipiunt ab anliquo, debeant pertinere. lilione bujusinodiculpa desileniio tali coniracla illos
Adquod sic duximus respondendum,quod si fruclus excluderel, isle lamen amoveri nequirel cum culpa-
praedictide illis terris proveniunt de quibus mo- bilis non existat (155). Utriim autem si, accusalore
nasteria seu conventuales ecclesiae aliquos perci- idoneo comparenle, per tres vel quaitior lestes iuter
piebant ralione decimarum provenlus, eis proctil jam conjunclospareniela probetur, per dcposiliones
dubio debeniur decimreliuctuiim eorumdero, cunv eorumdem posterioruniiesliiini derogctur fidei, sex
ipsis ab antiqiia lerra illa fiicril decimalis, et non vel duodecim propinquorum, qui antiquiores lem-
debeal una eadcmque subsLanlia diverso jtire cen- " jvoreac praslniiiiores meritis ante conliactiim ma-
seri (152). Aiioquin parocbialibus ecclesiis exsol- trinvoniumin contrarium juraveriini, distinguendo
vantur, ad quas de j'ure commiini speclat perceplio personas el gradus a quibus directe ii de quorum
decimarnm. Snne quin conlingit inlerdum quod ali- agitur copuln descciiderimt, an priroi poslerioribus
quibus volenlibus malrimonium conirahere, bnnnis, praeferanlur, non immeriio quaeriposset, quanquanv
ut luis "verbisuiamur, in ecciesiis ediiis secundum ad aliud et ob alind juraveritU illi qnanv isli. Si
consueiudinemEcclesiaeGallicanae,ac nullo conira- lamen in secundo judicio priores per.^ouoejuraiai
diclore publice comparenie, licel fama privaiim deponerenl illa eadem qu;c priroo dixerunl, absque
impedimeniuin deferat parentelee, cum ex parte dubioeorum tesiimoiiia praevalerenl, neceopossent
conirahenlinnvjuramenia majorunv de sua propin- prelextti repelli quod partes r0tesfificaladidiccrini,
quitatc, ul suspicioiiis lollatur materia, offeraniur, cum talis exccplio iocum non hnbeniinhoc casn.
quid tibi sit faciendumiu casibus Imjusmodiqnaesi- Dnliim Lalerani, iv Kaiend. Novembris, ponlifi-
visli (155). Ad liaec laliter respondemus, quod si cnitis noslri anno decimo quitito.
persona gravis, cui fides sit adhibenria, fraternitaii CLXXXV.
mae denuniiel quod ii qui sunt mairiinonio copu- p PATRIAnCH.«: JEROSOLVMITANO APOSTOLICJE SEIUS
landi se propinqiiilale conlingant, ei de famn vel LEGATO.
scandalo doceal, aut etiam pev leipsum possis cer- Quod indulgenlia sil slricio modo accipienda.
lificari deplano, non solurtvdebes juramenta pa- (Laterani, vm Kal. Novemhris.)
renluin sponle obiata recipere, verum etiatn eos qui Cum felicis recordationis Alexander papa praede-
contrabere sic nilunlur, si mouilis inriuci nequive- cessor noslcr Simoni quondanv'priori Snncli Geor-
ritit, cornpellereut vel a lali contractu desisiant, vel giideXisio qnolidianiini usun; ammli, virgaequoque
conlra famanvhnjusmodisecundum tuae discrelionis pnsloralis, el milraeinfra missarum soleninia con-
arbitrium juramenta exiiibeanl propinqtiorum.Alio- cesseril, sieut accepimus, de indnlgenlia speciali,
quin, si persona dejiunlians non exstiterit talis u( ac poslinodum idem locus EcclesiaeSancti Thomae
duximus, et de fama vel scandalo non polerit edo- nvartyris Acconcnsiscceperit esse snbjeclus el quan-
ceri, ad desislendum monere poteris, non compel- doque cum illa uiium soluni babere priorem, is qnt
Iere conirahenles (154). Si vero post contraclum . ntinc babcl in eisdein ecclesiis prioralnm, cum a
malrinionium aliquis apparent accusator, ciun non nobis obiinuerit ipsam indulgentiam confifnvari,
proriierit in publicum quanrio banni secundiim eliauv in ecclcsia snpradicla Sanclae Thon>aeuli
praefalain coiisueludinem in ecclesiis edebantur, D niiebalur eadem, co quod priori Sancti Thomavraar-
uirum vbx debeat suaeaccusalionis admitli meritc lyris Acconensis ei Sancli Georgii de Xislo confir-
quxri potest. Super quo sic duximusdistingiiendum, nvalioirisnoslroepagina miliebalur. Ctii se opposuit
quod si temporc denunliaiioiiis praemisseeis qni obicem venerabilis fraler nosier episcopus Acco-
jarn conjunclos impelil extra dicecesim cxislehat, rtensis proponcns quod ad lioc per coniir.malionem
vel alias denunliatio non potuii ad cjus notiiiam noslram extcndi usus memoral» indulgenlioe non
pervenire, ut ptita si nimiae infirmilatis fervore valchat. Undc ad pelilionem jvarlium qiiaesiioneiii
tnborans, sanae menlis paiiebntur exsilium, vcl in ipsara ad examen scdis aposlolicae transluiisti. Nos
annis] erat lam ieneris consiilulus quod ad com- igitur aiiendenies quod praefaiuspraedecessornosti-r
prehensionem lalium ejus aetas sufficere noii priori Sniicli Georgii de Xlsto, prioralum ipsum lan-
calebal, seu alja causa legilima fuerat impediliis, liimmodo exprimendo, indulserii supradicla, ipsius
cjus accusalio debet audiri. Alioquin, cum raliona- vesligiis inhaerentes,habendo ralum quod factuni
(152)In qnarl. Coll. F.cclesia, elianv in cod. Col- (154) Cap. Cum in lua, Qui matrim. accus. poi-
berl. Cap. Cumin tua, Dc sponsal. sint.
(155) ViileKeginoiicin, lib. u, c. 251. (155) Cap. Cum in tua, De teslib.
7OT • INNOCENTII111PP. REGESTORUMLIB. XV. 708
exslilit per cumdem, praediclaeiiidulgenliacde novo A addefecium, noti ad profeclum, talis eis hospes acce-.
niliil ntididimus, scd quod compelebat ex illn duxi- dis quod longi lemporis vicinm hora brcvi consit-
inus coiifiiiiiaiidum.Quocirca frnteriiiiali luae per mens (157), luos nveiidieare cogis posl exitum re-
aposioiica scripia maiiriamiis (|uaieuus siipradictuin ceplores ; et ul ruaims luas in Piclavensi dioecesi
priorem abuii jireefnlaindulgenlia non permilias. nulla possil exactio prauerire, archiriiaconis, archi-
DniiimLnlcinni, vm Knl. Novenihris, poiitilicatus presbytcris et decanis quosdam de uovo praeponis
liostri aiuio decinio quinlo. vicarios, usurpans officia singula ut commoria sen-
CLXXXVI. tias singulorum e( facilius te luorum inaiii.busad lur-
liPISCOPOPlCTAVENSI. pia lucra et infames exacliones extendas, aliarura-
Eiim horlttlur ad emendaiionem que gravium exaclionum novus inventor, sicul fer-
(Laiernui, xvi Kal. Novembris.) lur, ad te el aliquos simplices libi collegas adver-
(156) Non cst Dens in conspeciu luo, uec viaeitiae sus eos quos offendere niteris nostras facis liiteras
rectte siuit coram eo, si clanioribus de le ad no- impeirari quorumdam noniine, ipsisoronino irrequi-
sirnm audientinm asccndeniibus iaeia rcspoiidcnl, sitis nc insciis, qui nullam habent causam agenrii;
(juaeprxsenlibus duximus adnotanda, ipsa luis ocu- el cuin niillus appareal aclor vel accusaior seu de-
lis admoventcs, ut lc conira tiiam fucieuislalucndo, B niiiiliaior conlra eos quorum nomina noslris liueris
qui-le ipsuro ahjecisti posl lerga, faiiue coniemptu iiiseruniur, lu lainen in ipsos et aliosqui nominaiim
et consuetudine, sicul dicitur, delinquondi, qnalis iion expriniuntur in lilleris, occasione illius elaii-
sis, et utrtim asccnsum pares subiliiis ad viiiules, siihc Quidam alii, quaein lilteris noslris.«appesolet
an descensum ad vitia per exeniplum, accnsntioni apponi, collegis tuis ad excogitatam maliiiam prae
operum conscieniia respondente, tibi luo juJicio de- simplicilale nimia iuclinatis scnleiuias jacularis,
inoiislremus. Ecce aiidivimus quod amio praeierito non qualis vigor exigit ralionis, sed qunles motus
anteqnam ordines celebrares, pcr magistrum J. Gn- iugeiil volunlnlls.
bart ofiicialemluum a duccntis fere clericis ordimui- CIIIIIaulein aliqui ex delegatione /iioslra aliquam
dis in clusionem constiliilionis aposlolicae,quaordi- sentciiikun proferuul quee libi displiceat, statini eos
iiiitis sine tiiulo per ordiualores vel repraeseutaiores lanqunin iiiiinicos prosequeris cnpitales, el infers
aut successores eoruin volumus provideri, fecisti eis per leel luos quascunquepotes injurias eljaclu-
exigi el recipi jiiranienium quod nullam a le provisio- ras, inhibens subdilis-ne seiilentias delcgalorum
nem cxigerenl ralionc ordinationis illius. In quo cura noslroruin observent. Iliud inler alia lfon duxiniiis
lion habueris jiidiciuin uec jiislilinro, scd juri ct sedi P omitlendum, q.uoil-cuinexcommiiriicaverisquemriara
ajvoslolicaeinjurium feceris niaiiifesiain,trangrcssio- presbyierum el omnes qtii fucre jiraesenies quamlo
ni canonum adnperiens udilum, ct iiilens claudcre Elias de Yernia iniles cunv lilia R. rie Gellacotilra-
vinni provisioni paupermn ciericorum, quain eis per xit, qui se proxima consangiiinilaiis linea, conlin-
consiiiulioiicin nosiraui misericorditcr curavimus gebanl, nuilalo judicio receptione pecunioe,tauquam
aperire, inspiceacdespice leinetipsum, co quod bu- imperiiroentum evanuerit parenlelae advenieniequi
jusniodi exegeris jurainenta quaesponle oblula rcci- inaniim jitdicnulis implevii, contraclum quem debilo
pere miiiime debuisses ; nisi foiie laudeiiir exactio jusiilieereprobasii, non erubiiisti per injusliliam libj
tibi leceptio eoiidemiiaiur. Accepimtis eiiam (juod coiitrarius approbare (138). In his quidem et aliis
'exconiniunicatis inriiffefeiilei'comiiiniiicaiis, G. pro quaede lua conversatione freqiienler auriiviuius no-
injcctionc inuiimiinin clericiim violenia vinculo ex- strain non videris palienliam asnovisse, quanv in le
coiiimunicationisasliielum de faclo absolvere niicio- de gratia mulia et speciali habiiimus super aliqui-
litaie, imo polius teinciiiale propria praesumpsisli, busquoetempore inquisilioiiis faelaeadversus perso-
el Inicis iu praejiiiliciiimcleiicoiuni inm favorabilis nain luam videbanlur esse prohaia ; sed exspectavi-
es effecms quod lilios quoruindnni biirgensium de inus lunc, et adhtic illius sequentes exemplumqui
Mirebello sublraxisii servitio clericnlis mililiae, ul P misericorsct miseralor exisiens, peccatoris quaerit
occasione hujiismodifactoslnicos snb servitule redi- rcdilnm, et neminem vull perire, iviisericordiler
gercs laicoriim. Clericis vero lyraniius, decimas eis exsjveclamus,si forte reversus ad cor, actus tuos
debilns laicis arijudicas conlra jura .; ei ababbnli- refonnes iu bonum. Tu igilur aperi oculos luos, et
bus, prioiibus et aliis ccclesiaruui prajlalis lu-e di- vitle quae feceris, ac luo commissus exainini siccor-
tioni subjeeiis indebiias procuraiiones exlorquens, rigas lemelipsiim quod non opoiieai le senlire riex-
si quando iibi non visiiandi parociiiam pretium ex- lcram aposlolicae disciplinoc; quia lanlo sevcrius
peiisaium quas in lua procuratiune facerenl, si co- lunc delini|uentis corrigemus excessus quanlo beni-
niiii visiinres ccclesias, nou cxsolvunt, paralas aj gnius exsjieciamus longiori lempore corrigendiim.
omiiCiiiimpeium luum excomuiuuicaiionisel inter- Dilectis filiis abbati Nucariensi Turonensis dicecc-
(licli senienlins illico fti-minas iu eosdem, vel cum sis et subdeeano el magistro Siephano de Castro
Inm onerosa muliil.udine,non ul aedificeset plantes, Ayraldi canonico Piclavensibus noslris damus liue-
sed ut si qua congrcgaia stinl dissipes et disperdns, ris in mandaiis ul le ad hoc diligenter ex parte
(156) Vide lih. xvi, cpist. 12. (158) Vide iib. x, epist. 191. et lib. xui, epist.
(137)Cnp. CHHIApostolw, De censib. 293.
 709 PONTiFICATLS A.NNOXV, CHRISTI 1212. 7i0
noslra moneant el imlucanl, ct qualiler admoniiio-- A aniecessorum nostrorum Scrgii, Calixii, lunoceitii
nes noslras admiseris nobis rescribere non omil- el etiam Adriani Roinaiioriiro pontificum, qui ca-
iaiil. slrum ijvsumad jus.el proprietalein beati Peiri per-
Datnra Lalerani, xvi Kalend. Novcrobris, pontifi- liiiens sub nposioliciC seriis proiectione ac niuni-
caius nostri anno decinio quinfo. niiue reccpcrunl, vestigiis inliaerenles, prariatunv
lllis scriptum esl .superhoc. caslrum sub bcaii Pelri et iiostra proleclione sus-
CLXXXVII. cipimus ct prrcsculis scripti patrocinio communi-
CONRADO METENSI EPISCOPO, IMPERIALIS, AULJiCANCEL-mus, staluenies iit nequecomiti, ncque alicui per-
1-AltIO. sonaefacultas sil ipsum caslrum auferre, niinuerc,
Conceduntur sibi ptura privilegia. infeslare, vel suis usibus vendicare ; sed quielum
(Laterani, xv Kal. Novembris.) ei iiitegruni vobis in fidc cathoiica el fidelilale a|io-
Tanlo in hoc lempeslalis articulo efficacius nosi stolica permniKiiiibus, sicul a jam dictis praedeces-
oporiel frairibus etcoepiscopis noslriS adesse quanio) soribus nostris cl a nobis concessiim est, sub beali
pro sedis apostoliceereverentia majoribus se pressu- Peiri jure ac defensione consistal. Snne si quis ve-
ris et jacluris exponunl. Eapropier, venerabilis fra- sirum gravius aliquiri, quod absit I forte convniiseril
ier in Christo, luis cupientes necessitntibiis provi- pro ejus culjia, sicul a praefalopraedecessorenostro
dere, auctoriiale praeseiititun libi personaliier in- Alexnniiro papa siatiiium esl, nisi ei alii ejiisdem
«kilgemus.ul luoemalefaclores Ecclcsi;e , ciij'iiscun- iriiquiiaiis parlicipes fuerint, ipsi et honores eoriira
que riiceeesis, ui ab ipsius el tam clericorum qiianv! miiiime a divinis inlerdicanlur ofiiciis: quod ct de
laicorum ad ipsam spectantinm indebila molesta- subjettis niilitibus v.estris praecipimiis .observari.
lione desislani, sidicecesani episcopi eos compescerei Slutuimus eliam ul nulli iiisi doniiiiisel hominibus
negiexerint requisiti, lu legilima monitione proe- ejusdem castri liceat infra lerminos leiiimenli vestri
niissa per censurain ecelesiaslicam valeas coercere, caslrum eeriificarevel muniiiouero consiruere. Si
quam usque ad satisfaetioiiem condigiiain voliunus qtia vero ecclesiastica saecularisve persoiia adver-
el praecipinuis-inviolabililerobservari, proviso pru- sus homiiies cjusdem castri querimoniam dc-posne-
deiiier ul in boc praeviaratione procedas. Praelerea rii, apud meliopolitanum veslrum (159) vel legalum
probibemus ne Treverensis archiepiscopus jncon- a lalere Romani pontificis destinaium quori jiislum
sulio Romano pontifice in le suspensionis vel ex- fneril experiri procurarel. Nos aiitero a dilecio iilio
communicationis senlentiam jaculetur ; ita tamen nobili vero Adeinarouno domiiioruin ejusdem castri,
tu lu ei debiiain revereniiam exhibere procures. C ad nosirnm praeseniinm accedente, pro ipso castro
Meccuiquam liceat castra lua subjicere interdiclo, fulelilatis recepimus juramenlum, et ab aliis pcr
<iuandiuconquereiuibus jtislitiac pleniiudinem fece- inauum dilecli -filiimagistri Petri Marci subdiaconi
ris exbiberi. lianc autem durare volumus indulgen- nosiri, olim correcioris litterariim noslraruni, el
tiatn dum iinniinens imperii tempeslns duraveril; archidiaconi Forojuliensis, recijii viva yoce maiida-
quia, cessaiite causa, cess^rc debet effectus. Ntilii nitis. Si quis igilur clericus sive laicus teniere, quo.l
ergo, clc, concessionis, etc, usque incursurum. nbsit ! adversus isla venire lentaverit, "secundoter-
Dalniii Laterani, xv Kal Novemh., ponlificatus tiove comroonilussi non salisfnclione congrua emeii-
nostri anno deciuio qiiinlo. daverii, honoris et olficiisui palialur periculttm, aut
CLXXXVIII. excommunicalionis ullione plectatur. Qui verocon-
NORILIBUS VIRISVIVIANO, GAILLARDO, ETALIISDOSUNISservnior exslilerii, oinnipoientis Dei ac.healormn
SCURIENSIS OASTIU. Pelri et Pauli nposioloruro ejus graliain consequa-
Eis concedil mnlla privilegiu. ttir.
(Lnterani, m Idus Novembri. Daltini Laiernui, III Irius Novembris, ponlificatus
Maiiifestuiuest castrum quod Sctiria diciluf lera- nosiri auno decimo (piinto.
poribus sanctae nieinoriae Sylveslri papae, sicutex D CLXXXIX.
inspeclione lilierarum antecessoris noslri felicis C.ONSULIBUS ET POPULOMEDIOLANENSIRUS, SPlRlTlia,
recordulionis Sergii papaecognovimns, regin libera- CONSlLll SANIORIS.
litnle per mauus cjusdem beaio Pelro quondam Redarguuniur de quibusdam excessibus
liiiise collalum, et a Vediano quondam ejusdein (Lulernro, MI Kal. Novembris.)
casiri domino memornio pracdecessori nostro papae Cum illara recolimus exuberauiiam charilnlis et
Sergio per iiinovaiionem sub annuo censu decem grntiae speciulis qua sedes apostolica Mediolanen-
solidorum Raymtindeiisismouelaefuisse recoguitum sem ab anliquo dilexit et exiulii civitaiem, qua-
ct oblaium. ldem etiam cnslruin Iluinbertus, Rny- qiie nos specialiicr eam fuiinus bacienus ample-
miuidus et Sicardus domini ipsius loci praedccessori xaii, cunique illum reverentiaeac devolionis fervo-
nosiro beaiae meniorioe papaeCalixlo el per manuin rem quem civilas eariem ad aposiolicam sedem ci
ipsius beato Petro el sanctae Romanae Ecclesiaere- personam nostram usque ad hoec hnbnil tempora
cognoverunt et obliileruiit. Nos iiaque eortniidem cogiiamus, meditanies quantiim ulraqiie per reii

(159) In bulla ipsa ailtlilur o»( episcopumCtircassonemcin.Exsini iu nrchivo episcopi Albiensis.-

7M INNOCENTIlIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 712
qtiam m ncgoliis suis proficere consncvil, vche- A hsereiicos scilicel, qui ob dolosiiales multiplices
nieniCr angimtir et lurbamur, ila ul sit liobistri- vulpium nomine designaniur, vos spirilibusaltcn-
slitia mngna ct dolor conlinuiis cordi noslro, co denles erroris, facli esiis heerciicaepravitalis praeci-
quod dum Iiiijns uniialis vinculum vestra rumpi- pui defcnsores. Nec solum vtilpeculns memqratas
tur iinpfndciilia, haecprorsus in conirarium cerni- non capilis, veriun usque adeo fovelis e.t defenditis
mus esse versn, in lantiim ut vobis devolionem easdem ut apud vos mulalae sint de, vulpibus in
pristiuam subtraheiilibus iniocrigentibus vostemere leones cl de locusiis in equos ad praeliumpreepara-
ad injuriam, non niorio graliam vobis sublrahere, tos; dum, vobis favenlibus, doclrinaesuoe fermen-
verum ctiam accingi coinpellaimir ad jicenam, nd ium publice pracdicare non roeluunt, el in messem
quam non sinc inagno dolore, Deo lesie, procedi- Dominicam jam non occulle zizanja seniinare non
mus, cum praelerilis veslris obsequiis el praesen- praesumunl. Unde cum de aliis miindi parlibus a
libus, qnibus lacessimur, injuriis concerlaiione zelaloribus fidei expclkinlur, ad civitalem vestram
qtiadam in peelore nostro sibi adinvicem occursan» quasi qnamdanv erroris seniiuam confiigiunl, ubi
libus, linecroeniem noslram infringanl inlerdiim ad pro religione stiscipiuir quidqiikl discordare a fide.
veniam, illaevero econira provocent ad vindiciam, calkolica demonstraiur. Porro iiriem felle draconis
•quanialienanv non esse ab apostolicis viris inani- B 1 vobis in aureo Babylonis calice pTopinatoinebria-
feste deinonsirat Aposiolus, qiii ad ulcisccndam rnnl adeo mcntes vestras tit Mediolanensem Eccle-
omnenvinobedienliam, sicut ipso leslante didicimus siam matrein vestram, quac divina vobis exhibeiis
::'.proiriptuserat. Licet aulem fatp.amurvos non parva sucrnmenla gentieral vos in haerediialeni aeternam,
nobis et apostoliceesedi obseqiiia praestitissc, bene- iireverenter et iinjrie conculianies, eanv in servi-
ficia tamen quae recepistis ab ea ipsis minora obse- luiis opprobriuuv deducere siudenlis ,. sancienies
quiis non fueriint. Qiiaresi vos ilia spiritualis devo- impie conlra canv pessima i-nstituia^ eamque ,<lnris
lio qua cuncli lidcles aposiolicam sedem reverende angaris affligeivtes,ut nunc apud vos Ionge pejoris
suspiciunt non iiiducercl, lcmporulis saltein pru- cqnditionis ex-islat qiiam olitn popiilus Isrnelis snb
dentia, qua pra;cipue |M>lleresolebatis, inducere vos Phafaone fueral kv'jEgyjrto. Postremo adevoiione
deberel ne pro qiiodanv reprobo et ingralo (140), aposlolicaesedis, cujus nnnien reverendiim esl eliant
imo Deo et hoiiiinihus odioso, qti:i iiuiiquam nisi apud genics quae Dominiimiion tvasernnl, vris peui-
niiila pro houis rctribiiii, qtiique, eum impii noii lus siibiraxistis. Iino siciit-fiili alieni mauifesle vos
diinklicut riies siiios, cras forte sictit pulvis quem opposuislis ehlem, el eam vobls conlrariam po-
projicit venlus a fncie ierrae aliqno turbine anfere- ' suistis, fncti.graves uiique robis ipsis, diim per hoc
lur e meriio, eos q.uipertinaciter ruituro adheeserint *- eum vobis reddidislis offensum qni cam super
tracluriis securo parileriii riiinam, opponeretis vos ouiuem terram principalunv voluit ohtiiiere. Ecee
Ecclesieemalri veslrae, adversus qnain praavalere fiiiiicuhis iriplex, qiii difficile rumjiilur; et ulinam
non potcrunt portae nvonis ; cum eam Dominus vos illum vel cuni difficnltate rumpatis, ut aliqtianiio
super se pcira stabiii firmitale fuudaverit, ct usqtie possilis dicere ciitn Propheia : Laqueus contritui
ad consununaiionem seeculicuni eadein promiserit est, et nos libcrali sumus (P.sal. cxxiu). Verum vos
sc mansuruiii. Timemus autem, et utinaro vos eiiain de die in-diem magjs ac roagis -in eo pedes vestros
limerelis, ne in vobis iniplcium sit quod Jegitur in irrelire nitiinini, qni, quasi alieequas nobis Initile-
Propiieia : F.xcaicacor populi hujus, el aures ejns ratis injuriae non sulfieereni, nuper ciinv dilecti filii
aggrava, el oculos ejus claude, ne forle videal ocuiis: cives Papienses cbarissiroum in Clirislo filiunv no-
8i(s, et tturibits sitis audial, el corde suq inteUigat, slruro Fredericum Siciliae regem illuslreui de nosiro
et convcrtaltir, el sunem eum (Isai. vi). mandato condticercnl, imo jnni conduxissenl et re-
Vobis enim videlur Doininus miscuisse calicem[ cessissent ab eo, vos oifensam ciiiniilantes offensae,
vertigiuis elsoporis, ut errelis in cunclis veslris; ruplo vinculo fcederis alqu.e pacis quaeolim procu-
operibus, conlra Domimimconsilia cogilautes, quaej p rante priore Camaldulensi a nobis propter boc
procul dubio nequibitis slabilire; quia non esl con- specialiier dcstinaio. inler vos el eosdera celebraia
silium , non est snpicnlia , lion esl prmlentia conirai cxstitit et jurainenio firmata, abjecia deniqne reve-
Deum. Licet aiuem muliipltciler conira vos divinae ; renlia nostra prorsus, qui per Jegaumi nostrura,
majeslnlis oculos provocetis, in iribus lamen praeci- qui noslram in partihus illis repraeseiilat personam,
pne lliesaurizaiis vobis confiisionem el iram in die; preeseuieseramus, dicios cives nequiier invasistis,
revelatiouis jusli judicii nvagni Dei, ct in praescnlii el quosdam eorum, ulpole qui bellum noii suspi-
non solum uos, ^uibus Petri giadius est commissus,, cantes in pace fuernnl imparaii, cepistis et deline-,
til vindiciam in nationibus et increpanlcs in poptilis5 lis caplivos, ipsos indecenler, ul riicilur, et inliu-
faciamus, vcruin eiiam cuntios Chrislianae fideii niane tractantes. In quo licel ipsi quidein gravamina
zelaiorcs ad veslrum el veslrae civilalis excidiumi sentiant, nos lanvendissimulare non pussumus inju-
incilaiis. Primo enim diini Scriptura praecipial ca|rii riam csse noslram.
vulpeculus qux dominicam voliinl viucuin demoliri,, Necvos excusare potcstis, tanquam adhoc inducti

(140) li! esl, Oibone, ut palct cx ealce hujus epistolae.

 713 PONTIFICATUSANNOXT, CHRISTI1212. 714
fuerilis ex debilo fidelitalis quo praefato reprobo A sem, Remensem, Senonensem, Rolliomagensenv,
tencamiin',cum ab ejus fidelilale sitis per constitu- Turoncnseni, Bituriceiisemet Burdegalensempro-
tionem canonicam et denuiiliaiionem aposlolicam vincias dirigimus scripla nosira., ut habito super liis
absoluli; quoniam ei qui Deo ei Ecclesieefidenv archiepiscoporumel episcoporum,quos propler hoc
nort servat, (idelilas servanda non est a commu- congregari mandamus, consilio, in lanto negoiio
nioiie fidelium separalo. Quanqnam ergo merita cum maturilale debila procedamus.
vestra non exigant ul vos palerna revocare dulce- Ad ultimum pro certo noveritis quod clamor, qui
dine sludeamus,cum sit vester furor adeo contti- de vbbis super facto haereiiceepravitatis ascendil,
max et indignatio vestra dura utnon fovenda oleo, adeo concussil aures et animos populorum ut cla-
sed potius urenda cauterio videatur, quia lamen matura fueriljam frequenter qualenus sicut eos in
pater palernum nequit affectum deponere, licet Provincianv misimus ad pestem hujusraodi exstir-
provocatus a Hliis et offensus, universilnlem ve- pandam, sic eosdem Chrisli characlere insignitos
stram adhuc etiamconimonendam duximus et obse- ad exterminium terrae veslrae in suorum remissio-
crandam in Domino, per apostolica vobis scripla nem peccaminura transrailtamus. Unde.vobis est
dislricle praecipiendonvandanies qualenus expulsis merito formidandum ne is qui civitati'sanclae Hie-
haereticis manifestis et reformatis quaecontra Me- B rusalem, ejus provocalusiniqiiitatibus,non pepercit,
diolanensem Ecclesiam alieniaslis, redeuntes ad super vestris vos disponat malitiis visiiare, cum pec-
sacrosanctamRomanamEcclesiam matrera vesiram, calorum vestrorum lurris procul duhio ascenderil
ct lot offensaruminjurias aliquo devolionis indicio jam in coslunv.Nec vos decipiat magnificentia cor-
redimenles, si qua remansit in vohis devolionis dis vestri, ut nostra beec verba, quae non absque
scintillula in praesenti, si ullam habetis praeierito- nventis dolore prQferimus, deliramenia pulelis, in
rum memofiain, si denique apud uos spem aliquam virtute vestra et multitudine gloriantes; sed potius
vobis reservare cupitis in futurum, nobis cives cogiletis quod Dominoexercituunvnulla potest re-
restiluatis jam diclos, imo nos ipsos dimittatis i*n sistere multitudo : qui, ut exemplatestamenti vele-
ipsis, ut per Iiocanimiis noster efficiatur proclivior ris laceamus, sicnt in Provincia nuper haereticoset
ad dandam vobis pceniientibussuper aliis indulgen- in Hispania fideliumexercitui lara mirabiliter quara
tiam, et vobis detur fiducia plenior ad peiendam. miserieordiler innumeros digualus est subdere Aga-
Alioquin noveritis nos excommunicalionissenten- renos (H\), sic polens esi vestram-ad nihilum de-
liam in vos, consuleset consiliariosveslros ac alios ducere civitatem. lnspiret ergo Dominus vobis con-
liujus iniquitalis actores a Iegato noslro, licet ex siliunv saiutare, ne inducatis vos ipsos in illuin
alia causa simili astricli sint vinculo, promulgatam necessitalis articulum quod mOxfrusira clamantes
auctoriiale aposlolica roborare acdare universis exaudire denique non possimus, et sit sera poeni-
episcopis Lombardiae firmiter in proeceplis ut eanv tenlia posl ruinam.
candelis accensis, et pulsalis campanis, singulis die- Dalum Laterani, xn Kalen. Novembris,poniifica-
bus Dominicis«t feslivisfacianl singuliper suas dioe- lus nostri anno decimo quinle.
ceses publicari, danles nihiloniinus charissirao in Scriplum esl in eumdemfere modam illis omnibus
Cluislo filionostro Philippo regi Francorum illuslri super hoc. In eumdem fere modum archiepiscopo
el aliis Galliarum ac ltaliae principibus et haroni- Remensiscriptum est et suffraganeisejus usquecivi-
bus nec non universis Lombardiaecivibus, in man- tatam. Quocirca moiiemusatque praecipimusquate-
datis ul nullum vobiscum faciant colloquium vel nus convenientes in unuro, et habilo super iisdili-
contraclum, nec praesumenles aliquem veslrum in genli iractatu, vestrum nobis consilium rescribalis.
potestalem assumere vel rectorem, res mercatorum (14-2)ln eumdemfere tnodum sctiplum est populo
veslrorunv el veslras, ubicunque fucrint inventae, Alexandrino,usque spirilum consilii sanioris. Cum
delineaiit el faciant delineri, el solvi vobisdebita illararecoliiuus,etc.,Msr/iieconverlaiuretsanemeum.
non permillanl, cum sil dignum et justum ut qui Tj Cum enim nuper palerna vos euraverimus benigni-
non siniiis alios requiescere, apudeosnon ppssitis late monere ul a sequela Othoniset ejus sequacium
requieni invenire. penitus recedenles, ad devotionenvredirelis Eccle-
Ut autero meiropolis vestra obedienliara, quam sioe malris vestrae, alioquin privilegiis vobis ab
vos superiori vesiro sublrahitis, in sibi subditis eadem concessis sciretis vos perpetuo spoliandos,
non invenial, universis episcopis eidem subjectis cunvpropter ingralitudinis vitiusn libeiius in servi-
melropoli noslris dami)s lilleris in preeceplisul in tulis compedem revocetur, vos monitis nostris
poenam vestram ipsi omnem. obedienliain et reve- prorsus contraria facientes, oifensam cumulaslis
reiuiam subtrahenles, eidenv in aliquo noii inlen- ofTensoe, el injuriani injuriae addidistis, conlra di-
dant. Denique cum non solum honore metropoli- lectos filios cives Papienses, quibus ecclesiasticae
lico, sed eliam ponliiicali vos reddatis indignos, unitati, sicut lncis filiis, adhaerenlibus adhaerere
quoniani ad praesens generale concitium coramode pro noslra reverenlia deberetis , insurgere praesu-
convocare non possumus, per Januensem, Graden- incntes. Cura igilur ex utraque paiie fuerint qui-

(141) Vide snpra, epist. 182,185. (U2) Yide supra, epist. 158.
PATRQL.CCXVfv 23
715 INNOCENTIlIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 716
dam capli, volcntes, sicul ad noslrum officiuni A fratre noslro episcopo et canonicis Valenlinensihus
speelat, ut suaeparti resliluantur utrique, universi- vobis conimisimusfaciendam sine conseieiuiaescru-
latem vestram monemus attentius et rogamus, sub pulo exsequi cupienles, apostolico peliislis oraeulo
debito fidelila-iisquo nobis teiiemini vobis districle edoceri utrum eorum publicauda sint dicta el no-
praecipiendomandanies qualenus si qua remausil in mina quos interrogari conlingit, prout de testibus
vobis devotionis scinlillula in preesenti, si ullnm in publicisfcausis fieri coiisuevit, an sola dicla eo-
habelis praeteritorum menvoriam, si denique apud rumdem publicari sufficial (150), cum idem episco-
nos spem aliquanvvobis reservare cupitis in futu- pus ei canonici manifeste sciantqui fuerint inqui-
rum, ad sinum Ecclesiee niatris veslrae buniilitcr siii, el utrum contra dicla eadem debeant exceplio-
redeuntes , concives suos sine difficullalerestituatis nes seu replicaliones admitli, cum contra personas
eisdem, veslros ab eis muluo recepluri, ita ut plena diceniium admillanlur. Ad quod breviter responde-
lial resiitutio hine el inde, mandatum nostrum mus, non solum dicta, sed eliam ipsa noniina, ut
taliter adimplenles ut vobis offensas veslras hoc quid a quo sit diclum appareat, puhlicanda, et
devolionisindicio redimcnlibus, nobis fiatproclivior exceptiones seu replicationes legitimas admillendas,
animusad dandam super aliis veniam, et vobis detur ne per suppressionem noniinum infamandi , per
.fiducia plenior ad petendam. Alioquin, si snper B exceptionum vero exclusionem deponendi fnlsnm
praemissis de caetero iuobedienles nobis et rebelles audacia praebealur. Secundo quaesistisquid a vobis
fuerilis, noveritis nos venerahili frairi nostro epi- sit statuendum si contra quempiam per inquisitio-
scqpo ct archidiaeono Parmensibus nostris dare nem probatum fuerit lale crimen quod deponeret
liilerts in mandatis ul unionem EcclesiaeAquen- accusalum criminaliler et convicturo. In quo qui-
sis el vestraenoslra fulli auctoritale dissolvanl(U3), dem duximus dislinguendum , utrnm videlicet tale
vestramque lerram ponlificali dignilate denuniiei.it crimen conlingal adversus aliquem inveniri quod
perpettio esse privatanv. Quod si noc sic veslra ordinis exseculionem susxepii aut reientionem
polerit rebellio edomari, manunvaposlolicam alias beneficii etiam post peraclam pesnitentiam iro-
super vos laliler aggravare curabimus quod eam pedirel, puta si homicidium commisisset, vel
abbrevialam non esse, vexalionc inlellectum danic adeptus csset ordinem aut beneficiunvvilio Simo-
audilui, cognoscctis. nioe: quo casu erit sieul in accusationis judicio
Datum Laterani, *iv Kalend. Noverabris oonrifi- procedendum. Alioquin secundum personae merita
calus nostri anno deciroo qiiinlo. et qualitatenv excessus pcenam poterit judicantis
CXC. -ndiscrelio moderari. Tcrlioe dubiiaiionis articuliis
T.riSCOPO PARMENSl (144). conlinebat ulrum, cumduo vel tres jiirati afiirmant
Dispensalsuper cognalione. alium crimen aUqtiod eisdem videnlibus comnii-
(Latcrani, u Kal. Novembris.) sisse, de quo lanven aliqua infamia non laborat, ali-
Joanne laieo et G. muliere in lertio affiniialis quam illi pcenanv infiigere debeaiis, et utrum ad
gradu dislanlibiis, idenvJoannes volc.nsfiliam ipsius pelilionem quorumdam quasdnm schedulas vobis
G. natam ( 145) ex sccundis nupiiis ducere in uxo- occulie Iradenlium infanvaiionenvepiscopi conlinen-
icm , ac limens ne hujusmodi copula alicui possci tes sil ad inquisilionem eorum quee in ipsis conli-
calumniae subjacere, nobis lmmiiiter supplicavil ul nentur schedulis procedendum, et an fides eoruin
pro bono pacis (UG), quanvex eorum malrimonio diclis debcal adhiberi qui posi juramenlum iiuerro-
asserii provenluram, eamdem ducenrii sibi licen- gati secreto ulrum sinl eorum de quibus inquirilur
liam (147) concedere dignareinur. Quocirca manda- inimici, respondent quod non diliguni illos, vcl
mus quatenus , si aliud impedimentum canoni- directe inimieos se asserunl eorumdero , aut elinm
cum (148) non obsislil.ipsis licentiam tribuas con- anle j'uramenlum id publice confiteiitur, nullas ia-
trahendi. nven inimiciliarum causas probabiles oslendentes.
DatumLaierani, n Kalend. Novembris.pontilica- D Ad haecaulenv pariier respondemus nullum esse
lus uostri amio quinto deeimo. pro crimine super quo aliqua non laboratinfamin,
CXCl. seu clamosa insinualio non praecessil, propter dicia
EPISCOPO GEBENNENSI, ET VlENNENSl SACRIST*. hujusmodi puniendum, quinimo super hoc deposi-
Respondelad eontm consnlia. liones contra eum recipi non debere, cum inquisi-
(Laterani, xm Kal. Januarii.) lio lieri debeat solummodo super illis de quilms
ad petitione.n
(U9) lnquisilionis negoiium quam de venerabili clamores aliqui praecesserunt, nec
(145) Yide. lora. IV ltalice sacrte, pag. 447 et el affinit.Licenliam:
scqq. (147) indulgenliam c. Qubd, eod. tit.,
(iH)Parmensi, in Lombardiasubdilioue serenis- quoniam prohibiiio copulaeconjugalis quarto grariu
simi ducis Farnesii, qui (idelilalisjuramento sanclae restringitur cap. penult. eod. lit. eaque de causa
sedi apostolicae, feudi dominae,obslriclus est. divoiiii seuleniia promulgaiur.
(145) Nalam, queeest affinis Joaimis in quarlo infra (U8) Canbnicumui iu c. Super eo, eod. til. Vi.le
gradu. lib. xnt, episl. 10.
(146) Pro bono pacis quam nobis Chnstus reli- (149) Cap. Inquisilionis, Deaccusat.
quit pritisquam uube assumeretur. ldcmDedicendum „(150) Iu quaru coll. addilur, nominiimstacitis.
si^rave scaiidalum imraincal c. Quia, cousang.
717 PONTIFICATUSANNOXV, CHRlSTI 1-212. "*IS
ceroiri qui libellum infamalionis porfigiml in oc- A contumaciam asserebut. Procuratof atileivvejusdem
culio procedenduin esse ad inquisitionem siiper capituii litenv friisse contestalam inficians ex ad-
coatentis ibidem criminibus faciendanv, aul etiam verso respondit quod, cum lu, fraler episcope, ac
adversus eos contra quos fit inquisitio fidemdiclis fili abbas, se conjudicelertio excusante, exceptiones
adhihendam illorum qui post juramentum yel ante legilimaspro sua parte propositas nolletis admitterc,
tacite vel expresse inimicos se asserunl eorumdem, lanquam abevideniigravamineadsedenvfuifapostoli-
nisi-forsan anle juramenlura in fraudem id facere cam proipso capitulo appellalum.Unde praediclamdi-
praesumantur.Quaesistispraclerea quid stalui debeat cebatsenleniiam penltus nujlamesse, nec etiamsen-
-si nrhil per-certam scieniiam, sed lanlum per fa- tentiae nonvenhabere mereri, cum preeter raiiona-
mam etcorum qui fueririt inqitisiii creduliiatem bilium exceplionum et legilimaeappelialionisobsla-
'uralam conligerit inveniri(15I), ulrum ne aliquis culum fuerit promulgata. Pfopler quod humililer
super eo crimine reputaTi debeat infamatus de quo supplicabat eamdem irrilam nuuiiari. Auditis igitur
ipsum duOvel tres aul plures dixerint infamatum , et inlelleclis iis et aliis qivaefucre proposita coram
licetde ipso nihil sinistrum in publico audialur. Ad nobis, pronunliavimuslitem per procufatores .paf-
quod est nostra responsio (152), quod propter fa- lium alia vice propler idem negolium nostro con-
jaamct deponentium-credBlilalemduntaxat non.erit " specluipraesentatosTuisselegilime coriteslatam, et
ad depositionis senleiuiam procedendum, sed infa- decernentes appellaiionem ad seJem aposlolicum
malo canonica polefit indici purgatio secunduraar- Super hoc interpositam ex parle supradicli capituli
hilrium judicanlis, qui propler dicla paucoruraeum non tenere, praefatam interdicli senteniiain duxi-
rnfamatum reputare non debet cuj"usapud bonos et mus approbandam, Ipsius vlolaiionemnostreereser-
graves Iscsaopinio non existit. Tu denique , fraler vando censuroe,si Torsan eam dictunv capitulurti
episcope, super te ipso el credito tihi grege taliier non servavit; teque, fili magisler IL, subrogalo loco
vigiiare procures, exstirpando vilia et planlawdo preenoroinatimagislri scholarum, eanvdemcausam
virtules, ut in novissimodislricti examinis die co- vobis commillirousterminandam,peraposlolica scrt-
ram tremendo judice, qui reddet unicniquejuxta pla mandanles qualenus ex parte capiluli supradicti
opera sua, dignarn possis reddere ralioneni. ijuod juri pareat sulficienii cautione recepla, ine-
Datum Laterani, xui Kal. Januarii, ponlificalus nvorataminterdicti senteiiliam relaxelis, et in aliis
noslri anno quinlo decimo. juxla fornvamprioris nostri mandali ratione preevia
CXCII. procedenles, causam ipsam, si de pariium pfocesse-
«PISCOPO ET ABBATl SANCTI VEDASTI ATREBATENS1S, C rit voluntate, fhve canonico terminetis. Alioquin
ET MAGISTRO II. DEATREBATO CANONICO ATREBV-eam sufficienterinslruclam ad nostram propsenliam
TENSI. femillalis, praefigentesparlibus lerminum compe-
CoH/miinlwqucedamsenlenlia- tentera quo noslro se conspeclui repreesenient jns-
(Laterani , xiv Kal. Januarii.) lam, danle Domino, senlenlianv receplurae. Quod
Accedens ad nostram preesenliamdilecltts filius si non omnes, etc, duo veslrum, etc. Vos denique,
magisler A. venerabilis fralris noslri Noviomensis Trater episcope, el fili abbas, etc.
episcopi procuralor, vir providus et discrelus, pro- Dalum Laterani, xiv Kal. Januarii, ponlificalus
posuit coram nobis quod, cum olim causam quee noslri anno decimo quinio.
inter eumdein episcopum ex parte una et dilectos CXCHI.
filios capimlum EcclesiaeSancli QiiinliniNoviomeii- PROLIACENSI CISTERCIENSIS ORDINIS Et SANCT^ COLUM-
sis dicecesis, super subj'ectione ipsius Ecclesiae, BiEETSANCTI SATTRI ABBATIBUS SENONENSISET BI-
quanv ideni episcopus asseril dioecesano sibi jufe TURICENSIS DIOECESUM.
subesse, ac propier hoc ipstim capitulum ad obe- Ejusdem argumenticiim epistola 144.
diendum ei ut episcopoproprio in senlenliis inler- (Laterani, xiv Kal. Januarii.)
dicli et aliis debere compelli, ex allera vertitur, D Cum olim*grandesetgraves, deformeset enormes
lile prius in nostra preesentia contestala, vobis, injuriaequas Gaufrulus lune prior el conventus mo-
frater episcope , ct dileclis filiis abbati Sancti naslerii de Charitate dilecto filio Cluniacensi abbali
VedasliAtrebaiensis ac riiagistro scholarum Torna- dicebantuf lemere irrogasse serialira fuissent expo-
censi duxerimus coivvmitlcndam, vos, quia pars silae corara nobis, nos eisdem in aposiolicislilteris
capiiuli jurisdiclionem vestram eludere ac proces- per ordlnem comprehensis, venerabilibus fratribus
sum impedire judicii frivolis exceptionibus super nostris Trecensi et Meldensi episcopis ac dilecto
contestalione litis opposiiisnitebalur, ipsum capilu- DlioLaliniacensi abbali per ipsas dedimus lilteras
lum pro sua contumacia interdicli sententiaesubje- in praeceptisut ad locum ipsum personaliter- acce-
cistis : quam cum iidenv lenvere violarint, pelebat dentes, et inquirenles supcr iis plenius veiilatem,
episcopi procuralor ul faceremus eamdem Drmiter si rem invenirent taliter se habere, latam propler
observari, violatores ipsius poenacanonica percel- lioc in diclunv Gaufridum depositionis a regimirie
lentes, ut in eis poena cresceret in quibus crevisse prioratus senteniiam aiiclorilalc apostolica confir-
(151) Seqnensvoxdeest in codice S. RemigiiRem. sponsioest.
152) Cod, S. Remigii : Ad quce etiam ceita re-
719 rNNOCENT.H III PP. REGESTORUMLIB, XV. 720
manles.et approbanles nihilominus substiliilionem A l litteras impeiramnl, nuillis expressis mendaciis, et
de Willelmo in ipsius Ioci priorem et damnatioiiem suppresso quod ipsi episcopi, nostro nou exspectaio
sigilloiiim eorumdem Gaufridi ac convenlus pcr mandato, quodin Iilteris continebatur eisdem jam-
diifiuitores generalis capituli faclam, excommuni- dudum aucloritate propria fuerant exsecuti. Licet
calionis senlenliam in jam diclum Gaufridunv ac autem dicti prior et monaehi non solum suspectos
ejus complices promulgalam ab ipsis facerent usque haberenl judices mcmoratos, verum etiam manife-
ad salisfaclionem condignam firmiter observari, slos adversarios repularent, pro reverenlia tanven
contradictores quoslibet aut rebelles, sive monachi apostolica?sedis ipsos in monasterio eunvmoderato
sive clerici seu laici essent, per censurara ccclesia- numero sociorum benigne ac devoie recipere volue-
siicam appellalione poslposita compescendo. Cuiiv runl. Sed quia ipsis a pluribus fuerat iiunliatum
igitur iidem judices ad praediclum nioiia.->ierium ac- quod abbas elnvonachi Cliiniacenses,'qui non parva
cessissent mandalum aposlolicum impleluri, mona- muliiiudine stipati advenerant, monasterium per
chi loci ejusdem, sicut nuper Elias monachus et ma- violentiam decreverant occupare, iidein Volentes
gisler Guido procuralores Cluniacenses in noslro hujusmodi obviare periculo, praefatis judicibus ku-
auditorio recitarunt, ipsis januas monaslerii, quem- militer supplicarunt et obtinuerunt ab eis ut in-eo-
admoduin abbati Cluniacensi fecerant, obseran-I rum ecclesia Sancti Petri sita juxla idenvmonasie-
les, cosdein ingredi nullalenus permiserunt. Ipsi rium convenircnt.
vero mandatum noslrunv exsequi cupientes, in villa Partibus igitur ibidem in eorum praesentia con-
ipsius loci curaveruiil super propositis inqtiirere slilutis, moiiachorum proposuit procurator quod
sollicile veritalenv; et cum plene consiilisset eisriem dicti judices litterarum nostrarum auctoritale pro-
preefalosmonachosea quaede ipsis nobis insinuata cedere non debebanl; quia si nobis reseralum fuis-
fucranl et graviora etiam commisisse, dictara de- set eosdem quod roandabamus in ipsis aucloritate
posilionis sententianv ac subslilutionera priofis, jam esse propria exsecuios, causam nullateiuis
damnalioiiem etiam sigilloruin, appellatione cujus- commisissemtis eisdem. Unde cuin impelratores
ilam qui se pro conventus procuralore gerebat repu- ipsarum lalem suppresserint verilalemqua expressa
tata frivola, confirmarunt, excomnvuivicalionissen- janv dictas lilleras ad ipsos miiiime impelrassenl,
tenliam in saepe diclnm Gaufridum ac ejus compli- eis uoii erat aucloritaie illarum ullatenus proceden-
ces promulgatam preecipienles firmiler observari. dtim, praeseiiim cum ejtisdem monasterii nuntii
Sed ipsis divina nihiloroinus officia celebraiuibus, propter hoc dudum ad sedem aposlolicam accessis-
ridem judices atlendenles quod per districlionem Qt < sent; opponens niliilominus alins excepliones legi-
canoiiicam eorunv emollire dnriliam non valebani, limas, et muiiiplices conlra eos causas suspicionis
charissimum in Christo filium noslrum Philippum allegans, ad quas probandas arbitros postulavil in-
regenv Francorunv illustrem per suas litteras roga- stanler, quibus, conteinpio jure canonico pariler et
vernnt ul nobilem virum comitcm Nivernensem.qui civili, sibi penilus denegatis, nostram audientiam
dictos monachos in hujusroodi fovere malitia vide- appellavit, personas et bona monasterii saepedicti
baltir, ab ipsorum injusto favore compescens, re- apostolicaeproteclioni supponens. Sed iidem nihilo-
gali polentia insolentianv comprimerel eorumriein. minus uno eodemque die ad recepiionero et pu-
Cuin ergo iriem rex praefato comiii praecepisset blicalionem testium, deliberationem consilii et deci-
ul substiiuio priori lemporalia faciens assignari, sionem negotii temere properanles, quod per abba-
dictos monachosin sua ulterius malitia non foveret, lem et diiiinitores proedictosfactum exstilerat pro
ac idenvmandatum diiferrel regitim adimplere, rex suae voluntalis iibito confirmarunl. Ad haecaposto-
zelo juslitiae ac fervore noslree devotionis accensus, lici mandati finibus non conlenli, cum comitem su-
contra dictum comilem, cujus fulti potentia mona- pradiclum ad oppressionem monasterii, utpole qui
chi memorati latis auclorilale noslra sententiis le- processus iniquitatenv noveral, inculcalis precibus
mere obviabant, praecepit exercilum congregari: D cl prxceptis inducere nequivissent, ad regem se
cujus nielu licet temporalia dicto priori per prosfa- convertere praediclum,et regiam puritalem circum-
lunvconvilem fuerinl assignata,- monachi tamen in venire muliipliciier praesumpserunt, suggerentes
sua iiibiloniiims conlumacia persislentes, lam ipsi eidem verilali conlraria, et ipsum quasi ex pane
priori quam Cluniacensi abbali debitam exhibere: noslra precibus onerantes. Qui credens eosdem ac-
nbedieiitiam coniradicunt. Uiide nobis kumililer censos zelo jusliliee sic iuslare, comili memorato
supplicarunl ul ad rebellionenv liujusnvodiedonvan- preecepitulsubstituto W. preedicta leiiiporalia face-
danv apostolicam manunvapponere dignarenvur. Proi retassignari. Sed viris periiis, quoriim consilium
monacliis vero de Charilate fuit a Joanne et Nico- idem comes accedens Parisius sollicite requisivit,
lno monacbis procuratoribus eorumdem ex adverso) processumjudicuin praedielorumexstitisse iniquura
responsum quod jaro dictis seiilentiis in eorum prio- concorditer respondentibus, eodemque comite pro-
rein el ipsos post appellalionem ad nos legitime in- pler hoc mandnlunvregium exsequi differente, rex
terposilam promulgaiis, Cluniacensesnunlii praeve- ipsorum judicum et Cluniacensis abbatis sugge-
nientes lerminum qui fuerat ad prosequendam ap- slionibus iierum circumveiilus, conira comiiem soe-
pellationenv praefixus, nostras ad pracfalos judices> pedictum praecepil exercilum congrcgari; el sic co-
 721 PONTIFICATUSANNOXV, CHRISTI 1212. 722
mes vi memquecompulsus ad monastcrium accessii A usurpalam i.sserant, habuisse, nos exigente justi"
ciim regio mareschalco circa mandalum regis lia, sibi ejiisdeni possessionis commodum conser--
quanv propriam voluntalem et conscientiaro exple- .vantes, lam deslifuiionem dicti Gaufridi a regi-
turus. Monacbivero subilo visa multitudine arma- roine prioralus quam substilutionem praefali W.
tonun conterriii, se vestibus ecclesiasticis indue- et sigillorum damnationem jam dictara, exc.om-
runl, elsic induti occurrerunl ad monaslerii por- nvunicationisquoque sententiara quam in eumdem
ias, opponenles armatis imagines crucifixi et reve- Gaufridunvel cjus complices idem abbas propier
rendas sanclorum reliquias, ac ipsunv Chrisli cor- rcbellionem hujusmodipromulgavit,auclorilale apo-
pus sanclissimum obtendenles, ac ex parle Dei stolica duximus confirniandas. Ideoque monenvus
et nostra prohibentes eisdem ne monaslerium apo- quaieiuis preemissa desiilutionis et inslilutionis ae
stolicacproteclioni supposiiumpraesumerentviolare. damnationis sigillorum senlenlias facienles per ccn-
Qui licel primo facirius exliorruerint, postea la- suranvecclesiaslicanvsublato appellaiionis obstaculo
men per alium compelenliorem adiium calcala re- firmiler observari, ac thesaurum, privilegia, lihros,
verentia irrumpenles, sacras ecclesiae valvas ausu charlas et universa ecclesiaslica ornamenta, a qui-
nefario confregerunl, el insano tumullu singula pcr- buscunque alienata fuerint vel sublracla, mona-
scfuLanles, preefalo W. assignaverunt granarium, c sterio restilui menvoralo, dicto abbati ex parte no-
ccllarium, dorraitorium et officinas monaslerii stra firmilerinjuiigalisulpossessionibus eialiisqui-
universas, fralres Ioei ejusdem vix in oratorio bus monachi memorali per diclos comitem et raare-
claustri, quo stupefacti confugerant, relinquentes, schalcum seu quoscunquealios spoliati fuerunt, eo-
ubi necessariis nova eis inhumanilaie sublraclis, runv priori ac ipsis plenarie reslilutis, eisdenv bene-
et prohibito ne quisquam ipsis audeat aliquid mi- ficiumahsolulionisinvpendani, et paterna ipsos be-
nistrare, in lantae sunt necessitatis arliculo consti- nignilale perlraclet, ac possessiones alienalas in
luli ut ad vitae susteniamenlum non babeant nisi enormcm ejusdem monaslerii laesionenvad jns et
quod quidam boni viri. eisdem misericordia moli proprietalenv ipsius secundum formam in noslris
fuiiim porrigunt per fenestras. Unde nobis fuil litteris comprehensam, juxta quod in nosira pra:-
ex parle ipsorum humiliter supplicatum ut lam sentia ejus monachi anno preelerilo promiseruni,,
gravi calamilali et calamitoso gravamini se- studeat revocare. Caelerum si dicti prior et mona-
cundurn consuetam apostolicae sedis clemeiitiam chi de chariiate omnes, vel major aut sanior pars
succurrere dignaremur. Nos igitur iis et aliis quav eorum,superliberlalemonasterii sui dejurevoiuerint
a partibus fuere proposita plenius iiilelisclis, quia P experiri, noseos benigne, cura requisili fuerimus, au-
liianifesle cogrvovimuspraedictosjudices perperam diemus, sicul videbimus expedire. Taiiter auleiivsat-
processisse, cum, ut exceplionesalias taceamus, cau- agatipse abbas pacificareac reforraare slalum mona-
sam nullatenus eommisisseraus eisdenvsi nobisre- sterii roemorati,conservandoraliones el immuniiales
velaluin fuisset quod ea quaeper ijisos exsequenda ipsius, ne nos propler ejus negligenliani aut insolen-
inandavimus auctoritate propria publice denuntia- liam compellamurde ipso monaslerio aliud ordinarei
veranl per dicecesessuas et districle nvandavernni. Quod si non omnes, etc.,.duo veslrum, etc. Vosdc-
observari, unde occasionerescripti per lalem subre- nique, filii abbales, etc.
ptionem oblenti nequaquam procedere debuissenl, Dalum I/aterani, xiv Kalend. Januarii, pontifica-
quia eliam fines uostri excedenles mandati, brachii lus nostri anno decimo quinio
sajcularis auxilium invocarunl, dum eorum ad nos CXCIV.
appellalionependente partes snper^ipsorumprocessu N0BILIMULIERI MATHILDdJ QUONDAM UXORI PHILIPPIC0,"
in nostro audilorio liligabant, cum eliam graviler MITISFLANDRENSIS.
posset impediri ecclesiaslica ulilitas el libertas, si Jus patronatus concedil, prcebendarumcoltalionem
quolibel juriiceimperito forsan aut etiam nvalitiose negat.
temere jaculanle senlenliam, rex seu quicunque D (Laterani, u Ncn. Januarii.)
alius princeps ad ecclesiastica bona manunvexten- Etsi precibus tuis favorera preeslare secundum
deret, quasi eamdem executioni senleiiiiam man- Deumbenevolunvinlendamus, eas lameuquas repel-
dalurus, ac eliam ex hoc" grave posset inler sacer- litjustilia nos admitiere non debemus, cum ejus
dotium alquereguum scandalum generari, quid- locum qui justusest et justiiiam*diligii, licet im-
qnid ab eisdem judicibus laliter faclumest vel ab meriii, teneamus in terris. Oblata quidenv nobis ex
aliis per sludium eorumdem, de fratrum nostro- lua parte petitio conlinebal quod, eum in quodam
rum consilio irrilum decrevimus el inane. loco tui dotaliiii, Nepa nomine, ad honorem Dei
Verum quia per expressam coufessionem mona- ccclesiam fundare proponas ct de bonis tuis sic
cborum de Charitate nobis constitit evidenter Clu- plena manu dolare quod canonicis qui Deo ibidem
niacensem abbatern possessionenv inslituendi ac pro lempore servient necessaria vitae non desint,
destituendi pro suoe libilo volunialis in monaste- jus patroiiatus et praebendarum collaiionem in ea
rio de Charitate priores, el corrigendi ac ordinandi libi ac successoribus tuis reservari petebas. Quo-
quae corrigenda vel ordinanda vidissel, per viginti rum primum admiltimus. Secundum vero non du-
amios, licel ipsi monachi de Charitaie eamdem ximus concedendum, cura tuacnon expedial saltiti
725 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 724
concedi. Quia cum ex oevolione le asseras assum- A servarent, ila tamen si usque ad feslum Penlccosies
psisse proposilum in loco praedicloecclesiam cou- quod illi decernerent impleretur, alioquin liccrelKti-
slruendi , acquires eo plus animee qno minus in ea gantibus ad causaemuniinenla reverti, episcopi vero
corpori reservabis. Unde devotionem luanv exhor- et abbas 'amdicli procedere noluerunt quotisque
lamur in Doraino qualenus illud periicere studeas intellexerunl nostro speciali responso nos in patien-
(|tiod ad tuam salulem et ecclesiastieam pertinere tia sustinere ut juxta quod in eos fuerat a panibus
riignoscitur lioneslatem. compromissum, duraniodo-nihil penitus altenlare-
Dalura Laierani, n Nonas Januarii, ponlificalus lur contfa Deum et eanonteas sanctiones, in nego-
noslri anno quinlo decimo. tio proccderenl supradicto. Qui landenveoncordiier
cxcv. decreverunl ul in episcopalu Virdunensi episcopus
EPISCOPO TERVISINO. remaneret ac niagistrunvI. de Yitreio usque ad fc-
Ei concedil adminislrationem lemporalium. stum Penlecosles in spiritualibus assumeret adjii-
(Laterani, xi Idus Januarii.) torem. Sed licet illunv diligeiitissime requisitum
(155)',Licet venerabilis frater noster episcopus episcopus habere non possit, cum aliuin idoneum
Creraonensis apostoliceesedis Iegatus te ab admini- recipere sit paralus, pelebat procurator ejusdem
slralione lemporalium propler dilajvidalionissuspi- utquod preefali episcopi cunv ahbate decreveraul
cionem duxeril suspendendum, quia tamen manda- dignaremur apostolico n)unimine roborare.
tum ipsius nondum ad le pervenisse proponitur, Ad haecvero dicti canonici responderunl prae-
praeseniium tibi auctorilaie concedimus ut, donec scripium compromissummiiiimetenuisse, quia sicul
super koe mandalum recipias episcopi niemorati, de famoso deliclo vel ea re de qua public.umest
dummodo non impedias quo minus idenvad tejpos- judicium constitulum non esl eundum ad arbiirium
sit pervenire nvandalum, Ecclesiaeluaenegotia fide- secundum Iegalia insliluta, sic el in hujusmodi spi-
liter adminislres; fraternitati tuae nihilominus in- riiualibus dejure, noii poluit in arbitros coroproinitii
jungenies quatenus conlra Guerliuin et quoslibet qui minus idoneunvnec per dispensationis gratiam
alios possessionum ejusdera Ecclesiaeinvasores pro tolerare uec arnovere per rigorein juslitiaepotuis-
ipsarura defcnsione tc opponasefficaciler et pruden- sent, cum ista in talibus sedes apostolica sibi spe-
ter. Tu denique, fraler episcope, super te ipso, etc. cialiierreservaril.AHegabaiit praetereaquod, eliamsl
balum Latcrani, vi Idus Januarii, ponlilicatus compromissio lenuisset, cum lamen aibilrium infra
noslri anno quinto decinvo. diem preefixurivlatum non fueril nec constituto
CXVI. C lempore adiinplelum, conditione non exisiente ap-
ABBATI SANCVI REMIGU, H. ARCHIDIACONO ETMAGISTROposita, siare'arbilrio miniroe lenebantur; preeser-.
G. CANONICO REMENSIBUS. tim cum fueril, ui dicebaiU, evidenter iniquum, eo
De eleclione episcqpi Virdunensis qnod cura in laleiiio scienliee specialiter deheat
(Lalerani, xui Kal. Januarii.) Doniino negotiari praelalus, ac nimium patiaiur
(154) Conslitutis in nostra preesentia dileclo fllio litteralurae defectum episcopus stipradictus, aliisquc
Anselmo abbale SancieeMariaede Staiuio Preemon- de causls electio ejus caruerit rohore firmilalis,
siratensis ordinis procuralore venerahilis fralris eum sub speauxilii alieni, coadjuloris videlicet, in
noslri Virdunensis episcopi ex parte una, el magi- houore ac onere pasioralis officii lolerari et Deo
stris H et G. canonicis EcclesiaeYirdunensis ex fuit conirarium el honeslatiecclesiasticeeinimicum.
allera, pro parle fuit episcopi propositum coram Pro tertio quidem socio adjeccrunl ipsum nec ar-
nobis quod, cunvcausam qtioeinter eumdenvcpisco- bilros compromisisse praedictos, nec ratum ipso-
uura super electione ipsius el diclos canonicos ac runv arbitrium habuisse, cujus ad minus nonvinc
A. eorum consocium vertebalur venerabili fratri procuratores exislentes ipsius, dicia testium quae,
noslro Meldensi episcopo et suis conjudicibus sub niemorali Meldensisepiscopus et sui conjudices ad
"
cer(a forma duxerimus commilteudam, ac coram sedenvapostolicani destinarant publicari petebani,
eisdeni judicibus in negoiio procederetur eodem, ul idenv pQSselnegQliuinin nostra praesentia ter-
quibusdam viris religiosis interponentibus partesi minari.
suas ut ad bonorem D.eiet ulilitalem EcclesiaeVir- Pars aulem adversa respondil quod haec causa,
dunensis inter eos possel concordia reforriiari, ho- licet spiriiualis exisleret, salis tamen cano-
norum virorum consilio habito, salva in omnibusi nice potuit per diclorum, ordinationem deckii,
apostolicee sedis auciorilate, in venerabiles fratresi quos notv ul arbitros, sed pacis provisores,
noslros Catalaunensem, Lingonensem et Trecensemi viris religiosis medianlibus elegerunt; qui appro-
episcopos ac dileclum filiuro abbatem Trium-Fon- bare poterantelectionem ac consecraiionem episcopi
tium compromiserintjuramenlo interposito sub hac; cui nikil obviabal de canonicis instilutis, et eiiamsi
forma, videlicel quod ea quaesuper illo negotio dictii forte nvinus idoiveuminvenissent, lacile reprobnre,
episcopicum.abbalesinvulet concordiler usquead fes- maudan.teseidem sub debito praestiti juranieiiii ut
lum Purificalionisstaluerent, ipseeparles firmiter ob- cedendiIicenliam a sedeaposlolica poslularei. Diem
(155) Vide infra, epist. 197, ellib. xvi. enisl. 19 (154) Yidelib. ir, epist. 161.
JOQ.
 '" "'" PONllFiCATUS ANNO XV, CIIRISTI 1212. 726
725
quoque praedielorum ordinationi praefixum dicebal A ciores per censuram ecclesiasiicanv appellation.a
fuisse de voluntale paiiiuro prorogatum eo ipso poslposiia compesceiido.Quodsiper eumdem sleiit
quod suspendiprocessum negolii voluerunt, donec episcopum quo nvinus coaccesserit ei depulaius
super eo sedem aposiolicam ordinalores consuluere adjutor, seu terlius proediclorum canonicorum in
preefati: quod infra dienvstatulum fieri non valebal; provisores non compromisil eosdem,' nec ordina-
pravsertim cum ulraque pars elianv posl ternvinum tionem ipsorum ratam kabuil nec velil habere, cunv
inslanter petierit a provisoribus antedictis ut ordi- ejusdem eliara nomine in eodem negotio-sil proces-
naiionis suav beneplaciiumpromulgarenl. Ex eo au- sum, vof auditis et examinalis deposilionibus te-
teni quod ordinalum ab illis de coadjulore praefalo stium quos supradicti Meldensis episcopus et sui
non fuit impielum tempore quo debuit adimpleri, conjudices receperunt, el intelleclis binc inde pro-
prqpohebat idem procuralor iiulkim episcopo prae- posilis, habentes proe oculis solura Deum, causam
judicium generari, quod nec fuit in mora nec aliqua fine canonico appellalione postposila terminetis.
negligentia laboravit, dans operara juxta posse ut Caeteruinsi non ex ca causa et in eo casu de coadjti-
niemoratum assumerel adjulorem. Unde cum veri- lore fuit episcopo meraorato provisum ex qua et in
simile nviuimcvideatur ul parles ad id quod suae quo secundum Deum ct iustituta canonica debuit
possibilitalis fines excederel se inlellexerinl obli- B provideri, ut si compelentis lilleralurae defectum ,
gare, nec imputari debeal voluntas alterius ei cui cujus suilicienlia specialilet exigilur in preelalo, vel
propria voluntas non defuit, quoad ipsum pro im- aliud impcdinvenlum canonicura idem episcopus
plelo debebal haberi, ad instar ejus qui ea condilione patilur, in quibus casibus vel similibus, etiam
inslitulus esl haeres, si dederil decera, quo darc praediclis lacentibus, de noslro procederemus ohT-
paralo, si accipere nolil cui jusstis est solvere, ba- cio contra ipsum, vos , cum animal cavcum vel
belur condilio pno impleta; nec per boc quod ei ckvudumDeo non sil secundum legis tesliroonium
provisus est coadjulor, insufficiensquoad scientiam offerendum, ipsum appellatioue cessanle ab cjus
esse probatur : sed cum propier imnvinenlis lempo- sancluario depellatis, facientes EcclesieeVirdunensi
ris lempestatem oporteat eum niundanis necessita- de persona idonea per eleclionem caiionicam provi-
tibusoccupari,. ac per hoc min.us suffieiat spiritua- teri. Quod si non omnes, elc, duo vestrum, etc. Tu
l.ium solliciludhienvexercere, quod per seipsum denique, fili abbas , super le ipso et credito libi
non poterat, utile videbatur et erat ut per alium grege laliler vigilare procures, exslirpando vitia;, ct
expediret, cum et Aposlolus coadjutorem suum as- plantando virlutes, ul in novissimo dislricli exanvi-
serat fuisse Clemeutenv, qui tamen ob boc non nis die coram tremendo j'udice, qui reddel unicui-
exslitisse. f,
praesumitur insufficiens Quare petebat que secundum ooera sua, dignam possis reddere
episcopiprocurator imponi adverseeparti silentium, rationern.
ne per contenliones hujusmodi faligaretur diutius Dalum Lalcrani, xiu Kal. Januarii, ponlificatus
Ecclesia Yirdunensis; ad cujviscommodunv et quie- noslri anno decimo quinlo.
tem ut plene dissensiones et jurgia sedarentur, quee CXCYH.
lunc eidera Ecclesiaeimminebant, pars habuil utra- MAGISTRO MAXIMO NOTARIO NOSTRO,ET VENTCR.fi
que respettura lempore compromissi, sicul ab ipsis THESAURARIO VERONENSI , EUBDIACONIS NOSTR1S,
acccpimusin nostra'praesentia conslitulis. ET PRIM1CERIO GRADENSI.
Auditis igilur iis et aliis quae fuere proposita co- De negotio episcopiTervisini.
ram nobis, sic diiximus providendtim,ut vos, quibus •(Laterani, mNon. Januarii.)
iu hac paiie vices nostras commiltirous, inquiralis (155) Venerabilis frater nosler episcopus Cremo-
diiigeniissiineveritatem, et si vobis constiteril quod nensis aposlolicoe sedis. lcgatus oiim aposlolatuk
ex ea causa et in eo casu provisus fuit eidem epi- nostro insinuare curavit, quibusdam publicis scri-v
scopo coadjutor ex qua et in quo dari debuit secun- ptis nobis ad suecinsinualioiiis assertionem trans-:
dtim Deum ct canonicas sanctiones, utpote si forte D missis, quod idem inquisilionem dudum a bonae
pro senectulis dcfeciu vel perlurbatione temporis, merooriaeGerardo .Albanensi eleclo super dilapida-
ut diclumesl, seu alio impedimento consimili prae- tione ac aliis de quibus infamaius erat venerabilis -
pedilus sufficere non possit ad plenum laboribus frater noster episcopus Tervisinus incoeptamjuxta •
oQiciipasioralis, et operam diligentem infra tempus commissaesibi legationis officium proseculus, pei>-
statutum invpenditul provisum sihi assumeret ad- idoneos lesles didicerat manifcste quod, cuin idem'
jutorem, ac lerlius praedictorumcanonicorum con- episcopus Tervisinam Ecclesiam octo milliunv et
socius compromisit in provisores praefatos, seu quadringentarumlibrarum oneralamdebilo invenis-
ralum habuerit vel adhuc raium velit babere quod set, idem debilum ipsum plusquam lotidem libra-
ordinaium est ab eisdem, adhibito ipsi episcopo rum nvillibus ampliarat, quanquanv... tria millia
praedicloraagistro I. vel alio viro idoneo loco su- librarum ex aiienalis possessiouibus el collecla
orascripti magislri,ordinationera facialis praediclam quam fecil in clericos habuissct, praeter tria libra-
auctoritale aposlolica firmiter observari, conlradi- rum niillia quae dc proveniibus episcopatuspercepe-

•(•55).Yide supra,, epist. 195.

727 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 728
rat annuaiim, et oelingentas libras quas de quodam A & catis qui propter hoc fuerint evocandi, plenam ipsi
receperat molcndino alienalo in enormem ipsius episcopo defendendi copiam tribualis, et facienles
Ecclesieeleesionem.Proplerquod idem legalus ipsum exhiberi vobis inquisilionem faetanv per preefatum
babens de dilapidaiionc suspeclum , eumdem a tem- Albanensem elcclum , tam ipsam quanvillanvquaro
poraliuia adminisiratione suspendit, quibusdam col- fieri fccit supradictus episcopusCremonensisexanii-
lationibus praroendarunvcl institutionibtis quas in netis perspicaciler et prudenler, et quae super pr;c-
Tervisina Ecclesia de filiis excomnvunieatorumet nvissisel aliis coranvvobis proposita fuerint plenius
aliis personis minus idoneis eumdem asserebal illi- intellectis, ad canonicain sentenliam proferendam,
cile atlenlasse peniius irritatis. Unde nos eidem si de ipsius episeopi voluniale foerit, remoto appcl-
legaio nostris dedimus liiieris in mandalis ul ea lationis obstaculo procedatis. Quod si forle idem
quoeprovide super suspensione ipsius episcopi et episeopus nostrum malueril subire judiciunv, sub
inslitutionura bujusmodicassationeslatuerat faciens sigillis veslris transmitlatis nobis fideliler tolius
firmiter ohservari, superaliis loctim ei terminum negolii seriem et processum, ut de vultu nostro
assignarel eidem episcopo coropetentem';in quo, procedat judieium aeqnitaiis. Qtiia vero legaliis
tribula sibi copia defendendi, diligenter audirel quae cumdem episeopunv habens de dilapidalione su-
coram ipso duceret proponenda, et quod canonicum *" speclum , ipsura, utjdielum est, a lemporalium
essel noslra decerneret auctoritate suffultus. Si vero administralione suspendit, nos episeopatui parilcr
idem episcopusad nos forsan ducerel appellandum, et episcopopaterna volentes solliciludine providere,
ci lerminum adappellationem praefigeretproscquen- mandamus qualenus inlerim eamdem adminislra-
dam, tolius negolii seriem et processum nobis fide- lionem aliquibus de capitulo Ecclesiae Tervisina?
liler rescripturus. Quod si appellationem cmissam ulilibus et idoneis ad hoc aiiclorilate apostolica
klem episcopus infra lerminum sibi praefixumper- commillatis, qui proventus episcopales et alia col-
sequi forte negligerel, idem legatus in negolio ipso ligentes fideliler et servantes, necessarias et nvode-
appellalione renvola procederet praeviaratione. Nu- ratas expensas de ipsis provenlibus episcopo sine
per aulenv idem episcopus ad apostoiicam sedem difficuttate ministrent, onvneraomnino alienationis
accedens in noslra proposuit praesenlia consliiuius speciem interdicentes eisdem; recepto ab eis super
se ab eodem legalo fuisse muliipliciter et injuste hoc corporaliter juramenlo. Si vero diclus Guertitis
gravalum ; qui cunvsnper objeciis eidem plena fuis- aut soror ejus possessiones seu alia bona Ecclesiee
sel. inquisilio facla perdicium Albanensemelectiim, Tervisinae lemere occupavit, vos ad reslituiioneiii
per quam ipse legatus sufficienler instrui poluisset, .r earum per censuram ecclesiaslicara appellalione
klera inimicorum ejus instanliae plus debito acqui- reraola verilate cognila compellalis. Quod si non
escensj ad iiiquisilionem de novocontra eumdera omnes, etc, duo vestrum, elc
episcopum faciendanv post appellalionem ad nos'< Datum Lalerani, ui Nonas Januarii, ponlificalus
legiiime inierposiiam pro sua voluntale processit, nostri anno dcciroo quinto.
pcrsonis ad ejusdem accusationem admissis quibus' CXCVIIL
superiis de quibus coram ipso legato infamare ni- PISTORIENSI EPISCOPO.
icbanlur eumdem imposilum fuerat olim silenlium1 Confirmalconsuetudinemquamdam EcciesicePisance.
perjudicesa sede aposlolica delegatos, et receptis• (Laierani, u Non. Januarii.)
nihilominus quibusdam ad leslimonium contra eumi Venerabiiis frater noster Pisanus archiepiscopus
nveritosuspeclis eidem et alias jure a testimonio ) per suas nobis Iilleras inlimavil quod in ejus Eccle-
repellendis. Ipsa quoque inquisitio eodenvabsenle inl sia fuit ab antiquis temporibus observatumut nullus
loco sibi suspecto, utpole in quo eralinimicorumI in canonicum reciperetur ejusdem nisi prius eccle-
ejus potentia et frequenlia, facta fuit, iiiquisitori- siis , si quas baberel in Pisana dicecesi, resignalis,
bus in parlem alteram adeo declinantibus ut dictai ul per hoc subtracla eis evagandi maieria, quasi
leslium quae pro ipso facere videbantur aut omninov D necessilate interposila residendi, sedula ipsi Eccle-
non scriberent, aul scribenles iiiutatione aliquav sieeobsequiaexhiberent. Nunc autem canonici ejus-
depravarenl. Unde nobis idcm episcopus humiliterr dem Ecclesiae quaerentes quee sua sunl, non quae
supplicavit ut ipsius legati processum tanquam ini- Chrisli, pi;r amicos suos ambiliose procurant ut
quunvpcnittis revocanles, negolium ipsum personiss ad ecclesias quas in praefata dicecesivacare contin-
suspicione carenlibns, Guertio]ej'uset Ecclesieesuae,
, gil conlra dictam consueludinem eligantur. Propter
ut asscril, persecutore notissimo aliisque personiss quod Pisana Ecclesiadebilis obsequiis dcfraudaiur,
merito suspeclis eidem lam a testimonio qtiam ac- et crga eam populi devotio rcfrigescit. Unde nobis
cusaiione, diffamalione vel denuntialione repulsis.,
., humiliter supplicavit ut Y. Pisano canonico, qui
commiilere dignaremur. nuper est in plebanum EcclesiaeCalcensis electtis,.
Quoniam igitur ab ipsius episcopijuslis quereliss super eadem silentium imponenles, praefatam con-
el precibus audilum averlere nec possumus necc sueludinem observari firmiler fnceremus ; proeser-
debemus,quos susceplaeserviiutis olficiunvdebitoress lim cunv ex EcclesisePisanae provenlibus cjusdem
consliluii universis, mandamus quatenus assignatis s canoniei valeant congrue suslenlari. Quocirca nvan-
cidenvepiscopo loco el lermino competenli, et vo- damus qualenus sollicite de consuctudine inquirens
 729 PONTIFICATUSANNO XV, ClIRISTl 1242. 750
pravfala, si eamdcnv fuisse lalem constileril, el1 A malitiis quod salva juslitia nec laedatur immuniias
Ecclesiaememoralaeprovenlus ad congruam provi- crucesignatis indulla, nec immunilalis bencficium
sionem canoiiicorum suOficiunlpraedietorum,praeci- atl iniquitalis defensionem Irahatur ab aliquo in
piens eamdem consuetudinem inviolabiliter obser- alleriusloesionem. Nullis lilleris verilati ct juslitiae
vari, jam dicto canonico super plebe jam dicta praejudicantibus a sede apostolica impetralis. Quod
perpeluum silenlium sublato ajipellationis impedi- si non omnes, elc, tu, frater episcope, ciiin eorum
menlo imponas. Tesles aulem qui fuerinl nomi- altero, etc.
naii, etc. Tu deitique, fraler episcope, etc. Datum Laierani, Nonis Januarii, pontificalus no-
Datum Lalerani, n Non. Januarii, ponlificntus: stri anno quinio dccimo.
noslri anno decimo quiiilo. CC.
CXCIX. ARCHIDIACONO GRANDENSI , ET ARCHIPRESBYTEROCAPl-
EPISCOPO MELDENSI, SANCTl PUARONIS MELDENSIS ETDE TISAGERIS CLUGIENSISDIOECESIS,
LATINIACO PARISIENSIS DIOECESUM ABBATIBUS. Ei confirmaiur plebanalus de Rivoallo.
Adversus fraudem Crucesignalorum.
(Latcrani, iv Non. Januarii.)
(Laterani,'Non. Januarii.)
lnsinuanie Malhilda nobili muliere, qnondam gB Supplicavil nobis dileclus filius Petrus Pino sub-
uxore inclytee recordalionis Philippi comitis Flan- dinconus noster canonicus Sancli Marci ul, cum
venerabilis frater noster episcopus Cremonensis
drcnsis, nos accepisse noscatis quod, cum II. mer-
cator in nundinis Insulae"a quibusdam suis credilo- apostolicaesedis legatus plebanalum ecclesiaeSancti
ribus super debilis tralieretur in causam, res snas Joannis de Rivoalto, cujus donalio ad nos crat
de mandato judicum ejusdenv loci detenlas petiil in secundum siatuta Lateranensis concilii devoluta,
canonice sibi duxerit concedendum, concessionem
pace dimilti, asserens in eodem foro se juri per
omnia pariturum. Cumque respondere coepissel sub ipsam apostolico dignaremur muniinine roborare.
exatnine Scabinorum, el uni saiisfecerit credilori, Ideoque discretioni vestrae per apostoJica scripia
ul insianiiam eluderet altcrius debilum non inodi- mandamus quatenus plebanatnm ipsum ei, sicut
curo exigentis, signum crucis vesti, non menti, justum fueril, confirmantes, faciatis ab eo pacifice
lalenier affixil, nitens ob hoc judicio se subtrahere possideri, contradiciores, si qui fuerinl, vel rebelles
inclioalo. Juslitiarius autem, ne dolus illius legi per censuram ccclesiaslicam sublalo appellationis
ioci ejusdem servalaediutius ac juramenlo iirmaioe obstaculo, mediante jusiitia, compescendo.
fraudem pareret in posterum, et ipse de sua malilia ~ Dalum Lalerani, iv Non. Januarii, pontificatus
commodum reporlarcl in nllerius delrimentum, C nostri annoquinto decimo.
ipsum modo delinuil consueto, suoque tradidit crc- CCI.
ditori vinculis astringendum, ut bene detenltis red- ABBATlSANCTl FELICISET ARCHIPRESBYTERO CAPITIS
tieret quod fugilivus nisus fueral asporlare. Cujus AGERIS TORCELLAN,E ET CLUGIENSIS DIOECESUM.
facti occasione venerabilis frater nosler Remensis Similis argumenti.
ai ehieplscopus memoratum iocum supposuit inler- (Lalcrani, lv Non. Januarii.)
dicto, personam pracfatae nobilis excommuiiicari Signilicavii nobis...archidiaconusGradensis, quod
lolamque terram illius interdicli praecipicns nisi cum plebanatus ecclesiae Sancti Apollinaris de Yc-
praenominatum H. de sui creditoris manibus eri- netiis lanto lempore vacavisset quod secundum
peret violenter. Propler quod eadcm nobilis ad Laieranensis slntuta concilii ad nos ejus erat dona-
aposlolicaesedis recurrens auxiliurn, a nobis in lioc tio devoluta , venerabilis fralcr nosier episcopus
suae provideri jtistiiiae postulavil; maxiine cmn Cremonensis, apostoliceesedis Iegatus.attendensred-
nihil habeat, sicut dicit, in dicecesi archiepiscopi diius archidiaconalus ejusdcm pene penitus esse-
memorali. Nolenles auteni quod cadem nobilis sui nullos, plebanaium preefalum sibi legationis aucto-
juris dispendiuin paiiatur, discretioni vestroe per D JJ riiale eoncessil. Unde nobis humililer supplicavit.
nposlolicascripia mandainus quatcnus, cum ipsa se ui concessionem eamdenv apostolico dignaremur
asscrai niliii habere in Remensi dicecesi ralionc raunimine roborare. Ideoque discretioni veslrae per
cujus prafnii archiepiscopi debeat jurisdictioni sub- apostolica scripla mandamus qualenus vocaiis qui
esse, riisi per appellatiouera fueril nd eum causa fuerint evocandi,et inquisita plenius ei cognita veri-
delala vel exstiierit rielegalus, cum legatus non late, si redditus archidiaconalus ejusdenv adeo csse
fuerii, lam iitlerdicli quanv excommunieaiioiiis sen- inveneritis lenues el exiles quod non possil de ipsis
tenlias supradictas cognita verilate, appellatione dictus arcbidiaconus congrue sustentari, plebana-
remota , denunlietis penitus esse nullas. Alioquin luuv prxdieluin eidenv, sicul juslunv fuerit, confir-
abeadem nobili quod juri pareat irioneacaulione melis, el facialis ipsum pacifica ejusdem posses-
recepla, easdem senlenlias relaxelis, injuncto nobili sioue gaudere, conlradictores, si qui fuerint, per
memoralae quod de jure videriiis iiijuiigenduiii. censuram ecclesiasticam appellatione posiposita
Super aliis vcro, vocatis qui fuerint cvocanrii, el compescentes. Tu deniquc, fili abbas, etc.
audilis biiic inde proposili£, quod jnstum fucrit Daiiim Lalerani, iv Non. Januarii, ponlificaius.
app.elIatione posiposila sialuenles,. sic occurralis nostri anno decinvoquinto.
751 INNOCENTUIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 75$
CCII. A scopo. In eumdem modum scriplum etl Tornacensi
MORINENSI EPISCOPO. episcopo.
CCIII.
Adversuseos qui abutunlur privilegio clericali. ABBATI ET PRIORICISTERC1ENSIBUS, KT DECANO CA-
(Laierani, v Idus Januarii.) PELLiEDUCISDIVIONENSIS (157), CABILONENSIS ET
(156) Contingil inlerduni quod dum clericali cka- LINGONENSIS DIOECESUM.
raclere insigniti ad lurpia lucra divertuntet saecu- Scribilur pro decuno Divionensi.
laribus negotiis se immiscent, clericale nomen abo- (Laterani, ldibus Januarii.)
minabile redditur cordibus infirmorum. Sane, sicut (158) Dilectusfilius I. decanus Chrislianilaiis Di-
accepimns insinuantibus nobili viro comite Flan- vionensis (159) in nostra proposuit praesentia con-
drcnsi ac nobili muliere Malhilda relicta qiiondam slitulus quod cum olim L. I. el H. canoniciscapellae
Philippi Fiandrensis comitis , in dioecesitua quidam ducis Divionensis Lingonensis dicecesis, non ad
exislunl qoi nec in modo lonsuroe nec in vesliunv correclionem, sed polius ad infanialionem ipsius,
forma nec in qualiiaie negoliorum de clerico quid- nobis queedam denunlianlibus contra ipsum, vene-
quam ostendunt, ad pcenaesubterfugium se clericos rabili fratri nostro Matisconensi (160) episcopo ct
exhibentes; quia, cum super excessibus quos saecu- B suis conjudicibus dederimus in mandatis ut vocalis
lari Iuxu commitlunt ad publica judicia peiirahun- qui essent propter boc evocandi, quod invenirent
tur, circumcisis crinibus, ul possint circumvenire super objectis per. suas nobis litteras inlimarent,
vindictam, se pro clericis repreesenlant, clericalis partibus in ipsorum praesentia conslilulis, eleodem
fori privilegium labiis allegantes, qui faotis panlo inficianle decano quod denuntialionem ipsara mO-
ante negaverant clericatum; dumqtie repentina lon- nitio charitativa praecesserii, et firmiter asserente
sura poenas etudunt quas inlonsi perversis aclibus prpediclos canonicos factoe denuntiationis lempore
nieruerunt, per impunitatis fiduciam nulritnr in eis iniinicos ejus et aemulosexstilisse, landem fuit ad
audacia delinquendi, el dum imptine delinqnunl, sedem aposlolicam appellalum : cujus appellalioni
quibusdam efficiunlurin scandalum et aliis in exem- memorali judices detulerunt. Idem vero dccanus
jvkim.Unde quia privilegium merelur amitlere qui quorumdam religiosorunv litteras repraesentans, qui
permissa sibi abutilur poteslale, ac frustra Iegis de vita el cOnversaiione ipsius laudahile leslimo-
auxilium invoeat qui commillit in legem, volumus nium (161) perhibebant, riobis humiliter supplieavil
et mandamus ul lales, si tertio a te commoniti uloccurrere adversariorum suorum malithe ac labo-
seipsos conlempserinl emcndare , illius effieiantur ribus ^jus finem imponere dignaremur. Nolentes
immunitatis expertes qtiaepro clericorum ttilela el G auiem ipsura indebite faligari, discretioni vestrae
laicorum violentia coercenda noscilur insliluta. Tu per aposiolica scripla mandamus qualeniis, si de-
denique, fraler episcope, elc. nunlialores praerali monilionem (162) charitaiivam
Dalura Lateraui, v Idus Januarii, ponlificatus no- pravmisissesuper objeclis probare nequiverint, aut
Blrianno decimo quinlo. dccanus ipse docuerit illos suos exslitisse denun-
In eumdem modum scriptttm esl \Atrebatensi epi- tiationis (165) leraporeinimicos (164), eumdem ab
(156) Cap. Contingit, De sent. excomm. (162) Monitionemquaidicilur fralerna correciio;
(157) Capellce ducis Odonis sive Oltbonis IV de c. Licet, De Simonia, et praemittilur priiisquam ali-
quo supra epistola 5, lib. xiv, qui Innocentio seden- quis percensuram ecclesjasticam compellatur c. 1,
te, Burgundiaeimjierabal. Vulgo Sancla capella di- De ireuga et pace, etc. Grande De suppl. neglig.
cilur, in qua sacratisslmoe Eucharisliae miraculis praelnl. in 6.
clarae divinum palladium floreniissimum, liliorum (165) Dcnuntialionis: inscriptionis 1. in scnalus-
regnum proiegit, de qua ilnnocenlius noster in c. consuko, | qui post ad SC. Turpill. hinc inscriplio-
Cuiiicapella, De privileg. ChassaneusDe gloria nvun- num libelli 1.ex lege, § penult. ad leg. Jul. De adult.
di, parte xu, considerat. 65. vincukim inscriplionis 1. ull. c. De accus. el in-
(158) Yide infra epist. 205. script. Vpay-n -/.arnyopia;apuri Harmenopulum lib.
(159) Christianilatis Divionensis decanus Sancii " i, lit. 2, § 10; syngrapha calumniaea Symmacbo
Joaniiis Baplisiae, sed et hodierna die Viri aliquot lib. v, epist. 63; pitliov alraa-eus i» basilicis et
DivionensesClirislianitalis antiquo nomine (ul in perperam Theophiliis in § Tripli ric aclion. apud
hac. cpislola),coinpellantur.Apluribits divormnlero- Juslin. ubi re.sliluendum pnlo $&\ioi alrna-tav, non
plis Divionoscilur nuncupaluin, in Vila divi Grego- «tTiao-Ewv, scilicel in libello conveiitionis W. GG.
riiepiscopi Lingonensis ex vet. c. ms., biblil. S. Be- Isidori elogium lexlnm malorum diclornm, quod
nigni. notoriain dicunt, et alibi elogium, ordo criroinuiii.
(160) MaiiscoHensisuffraganeo archiepiscopi.Lu- Yide in banc rero Syminachuiivlih. x, episl. ull. et
gduncnsis. ea quae docte promore suo animadvertitFrancisciis
(161) Teslimonium.Primum dubium super hujus- Jurelus el liincmar. episl. 7, c. 5 et 6, ubi repetit
ceroodilesiimonio moveri potest in hunc modum : velus scholion Aniani ad 1. xv concessutn De accus.
Monachi sinejuramenli exhibitione lcstes esse non et inscripl. C. Theodos. posleriori saeculo solemni-
possunt iu c. Tuis, De lestibns, ex regula I. juris- bus.non adhibilis denunlialionem dixere ulhic, de-
jurandi C. eod. lit. Secundo objici potesi [testibus lalionem Symmachuslib. xx, episi. 7, nominalionem3
non tesiimoniis aul labellis credendum esse I. te- D. AugiistintisDe pontit. medic. c. 5, el abiil in de-
stiuni, § Idem divus, eod. lil., sed dicenduin istud sueiudiuem formula inscriplionis, nisi in crimino
obtinere in judicio nou exlra judicium, tit in hac falsi cx conslitutione regia.
epislola, in cujus exjvlanalione tesliroonium, altc- (161) Inimicos, ne iniioccnlioepurilas confusa suc--
siaiionem non de re aliqua circumscriplani disposi- cuinbai dicio c. Licet,
t.onem ut in j'ure accipcie debemus,
 755 PONTiFICATUSANNOXV, CHRISTl 1212. 751
illorum denuntiatione, sublalo appellalionis obsta- A temporis non minuitpeccatum, sed auget, peccati
culo, absolvatis (165). Alioquin in eodettv negolio veiuslas, non rationabilis usus antiquitas allegatur.
juxta prioruin conlinenliam lilterarum appellalione Caeterumquia heecnec pati volumusnec dissimtilare
remola ralione prarvia procedaiis. Quod si nOn debcmus, praseiiim cum luae sit saluti conlrarium,
omnes, etc, duo veslrum, elc, tu denique, fili abbas, ut haeclibi adversus le in novissirao dislricti exa-
soper te ipso, etc. minis die coram tremendo judice reserventur, se-
Dauim Laterani, Idibus Januarii, pontificalus no- renitalem liiam rogandam duxinms et monendam,
slri amio quiulo decimo. per aposlolica libi scripta mandanles qiialenus Ni-
CCIY. cosienses canonicos personam idonearo in palrem
et episcopum animarum suarum eligere canonice
1LLUSTRI REGICYPRI.
sine qualibet contradiclione permittas. Nec eredns
De eleclioue episcopi Nicosiensis. excellenlia; regiae aliquid deperire si Regi regunv,,
(Laterani, Idibus Januarii.) qui aufert spiritum principum el in regno Cypri te
(166) In litteris nobis ex parle lua per dileclum saacularibuspreelulil, sua jura conservans, eccle-
filium arcbidiaconurnFamaguslanum exhibiiis que- siaslica non usurpes, quee ipsi Domino specialiler
rebaris venerabilem fratrem nostrum palriarcham " ascribunlur.
JerosoIymitantimaposlolicaG sedislegalumelectionem Datum Laterani, Idibus Januarii, pontificatus
de thesnurario Mcosiensis Ecclesiaesecundum anti- noslii aniio decimo quinlo.
quam oonsueiudiiiemcelebraianvpro suaevoluntalis CCY,
arbitrio irrilasse. Sed si eleciionis ipsius nveritaet EPISCOPO ET PRIORISANCTIPETRIET ARCHIDIACONO
dicli patriarchae judicium, non in commotione . MATISCONENSIBUS.
spiritus, sedquiele, ad rationis delulisses "exanven Scribilur pro decanoDivionensi.
et sanec conscieniiae lesiimonium -produxisses, (Lalerani, xiv Kal. Februarii.)
^pprobassesutique dejure processumejusdem, quem (167) Adaudientiam noslranv dilecto filio I. de-
per injuriam nisus es reprobare, nec laborasses ad cano ChristianitalisDivionensissignificanle pervenit
lalem prosilire querelamper quanvadversus leipsum quod nonnulli Jodaei Eduensis, Lingonensis et Ca-
formasti lacite quaesiionem, uno eodemque libello bilonensiSjdioecesum superquibusdam debitis, lide-
ronstitulusactor elreus. Quia dum non conlentus jussionibus, et rebus aiiis ipsum in saeculari foro
ils-qtiaeCaesarisesse debenl, ad ea quae Dei sunt convenire nituntur, quanquam paratus existat eo-
manus extendis, actionem conlra libertatem Eccle- r ram ecclesiastico judicestare juri. Quocirca discre-
sioeiiitenlando,de calumnia le reum exbibes apud lioni vcslrae per apostolica scripia mandamus quate-
Deum,superingralitudinenihilonvinusreconventum, nus, si est ita, diclum decanura non permiitatis.
eo quod Ecclesiatn, quae le per sacratnentum super hoc ulierhis moleslari, quandiii paralus fuerit
baplismi, solulis vinculis 'servitulis quibus morti in foroecclesiaslico.respondere. Quod si non omnes,.
peccaii lenebaris astrictus, in libertalem salutis etc, tn, frater episcope, cum eorum allero, elc. Tu
eripuit et regeneraverit ad vitam, in duram et denique, frater episcope, super leijvso,etc
aspcram redigere niteris servitulem; cum absurdum Dalum Lalernni, xiv Kalend. Februarii, ponlifica-
sii et ingratum ut malrem filius et sponsam regis lus noslri aniio decimo quinlo.
ccelesiisrex ierreiiusancillei,inlerra proeserilraqtiae CCVL
ftinicnlus Donrinihaereditatisexisiii. Ecce Nicosien- CAPlTULO NICOSIENSI.
sem Ecclesiam lam durae conditionis subjicere jtigo Ejusdemargumenti cum epislola 204.'
laboras quod ei non paleris per electionem canoni- (Laterani, xvm Kal, Februarii.)
cam de p.ersona idonea provideri, ejusdemcanonicis Si carnale conjugiumliberasexigit coiitrahenlium
eligendi neccssitatem indicens illum quem de duo- voluniales, et personis ad contrahendum legitimis
bus libi nominandis ab ipsis tu primo duxeris eli- jrj absoluli consensus non est interdicta libertas, du-
gendum. Sed si carnale coiqugium liberas exigit rum nimis est el absurdum ul Eeclesia non suo sed
conlrahenlium volunlales, et personis sxcularibus alieno judicio contrakat, el spiritalis conlraclus
ad conlrahendum legilimis absoluli consensus non conjugii ex arhilrio pendeat laicali. Sane, sicnt
esl interdicla lihertas, ridiculosumesl et probrosum accepimus ex.Iitteris venerabilis fralris noslri pa-
ut Ecclesia compellatur alterius contrahere volun- triarchae Jerosolymitani aposloIicaesedis;iegati,cnm
tale, ac spirituale conjugium de arbitrio pendeat traclaretis de praeficiendo vobis aliquo inpasiorero
laicali. Porro, sicul accepimns, lanquam ad privi- in duos nnanimiler convenistis, charissimo in
legium et auctoritaiero istius excessus inducis Chrislo filio nostro illustri regi Cypripnmitus nomi-
Tisnrpalam a quibnsdanvtuis praedecessoribus el • nandos, ul quem ipse prius de illis duobus eligeret,
obienlam hacteiuis corruplelaav, quasi sicul et i» praeficerelisvobis in praesulem eleclione solemni,
jura sic el in injuriam succedero deberes eisdem, si Sedcum hoc canonicis obviel iiislitutis et ecclesia-
eam ipsi forsitan inferebanl. In quo quia diutuiiiitas sticae sit conlrarium lihertali, idem patriarcha
(165) Absolvalis.Exc. 1 De txcepiionibus. (167) Vide supra, epist. 203.
(166) Yide infra, episl. 206,
755 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 756
elociionemqtiamsub lali forma de veslree tbesau- A \ Dalum Lalerani, xvni Kal. Februarii, ponlificalus
rario Ecclesiae celebrastis, non personee,sed ele- noslri anno decimo quinlo.
clionis vilio, auctoritate noslra irrilam nuntiavit. CCVHI.
Caelerum, etsi poanam merueritis , cum super hacc ILLUSTRI REGICVPRI.
non sitis iiiimunesa culpa, quos nequil hujusmodi Ui a Cliristianorumoppugnuiionedesistat.
corrupiclaenon consuetudinis anliquilas excusare, (Lalerani, vu Idtts Januarii.)
nos tamcn de benigniiate sedis aposlolicaeagentes QuaiUumexpediat ut libi el cbarissimo in Christo
vobiscummisericorditer in hac parle, universitaii filionoslro regi Hierosolymilanoillustri, aliis prin-
vestroeper aposlolicascripta riiandainus quatenus cipibus el barouibus in ultranvarinis partibus con-
convenienlesin unum, el sancli Spirilus gralia, sic- slilulis sit in Domino cor unum et aninvauria, ipsa
ut moris esi, invocata, in palrem et episcopum docere te potest circunifremeiilisbarbariae muki-
aninvaiiinivesiraiiim vobis personam canonice ac tudo el innumerorum etiam regum ac populorum
concorditereligalis, quoeprodesse valeat elpreeesse, exempla, qui Iegunlur illis succubuissedivisi quibus
per cujus circurospeciionemprovidam et providen- poteranl reslitisse conjuncti. Licet in hac parle
tiam cireunispcctam Nicosiensis Ecciesia, precve- neqiiaqiianvexemplis egeas peregrinis, utpole qui
niente divina gralia et sequenle, salubriler valeat B E inanifeste cognoscis q'uod inler caetera peccata po-
in spirilualibus et temporalibus gubernari : cujus puli Christiani, quibus exigentibus genles in haere-
eleciionem, si veslris volueriiisparcerelaboribus et ditalem Domini venientes leni|)lum Domini, quod
cxpensis.menioralo palriarchaeacvenerabilibus fra- noii absque dolore recolimus, polluerunt,plurimum
Iribus nostris Caesariensiarchiepiscopo et episcopo nocuil discordia el contenlio quae super principes
Acconensi, quibussuper hoc vicesnostraseommilli- et magnales ibi consistenles effusaeos fecii in invio
mus, praesentare curetis, ut ipsi, remoto appella- aberrare, dum proprias persequenles injurias, in-
tioiiis obslaculo, confirmeiii vel infirment eamdem, juriaruni oblili sunl crucifixi, el per adinveiitionum
secundum quod de jure fuerit faciendum. suarum malilias divinae majeslatis oculos provo-
Dalum Laterani, xvni Kalend. Feliruarii, pontifi- canles, illo merueruiil spoliari thesauro in quosolo
calus noslri anno decimo quinlo. Aposlolus gloriatur, cruce videlicet Domiiii Jesu
In eunidemmodum scriplum esl super hoc eisdem Christi. Si enim mandala Domini allendentes in
usque lemporalibus guberiiari. Ideoque fralernilati unilalis vinculo perslitissent, facta fuisset corunv
vesirae per aposlolica scripta mandamus quatenus pax juxta verbum propheiicum sicul flumen. Sed
cinn proediclum capitulunt electionem prasdictam dum vir non curat parcere fratri suo, dum unus-
vobiscuraverinl pracsentare, vos auclorilate noslra quisque carnem sui bracbii devoral, dum transgre-
sublalo appellationis obslaculo confirmetis vel infir- diuntur leges foedere dissipalo, lerram niaiedictio
melis eamdem, secundum quod de jure fuerit fa- devoravii el hahiialoribus ipsius peccantibus, ko-
ciendum. Quodsi noh omnes, elc.-,duovestrum, elc mines pauci relicli sunt in eadem, eoram quibus
Yos deuique, fralres patriarcha, arcbieuiscope et; regionemipsorum devoranl alieni; meriloqiie limcn-
episcope. snper vobis ipsis, etc dum esl ne in iis omnibus nondunvsil Dominifuror
D.ttum, af supra. aversus, sed adhuc manus divinaeullionis exlenta,
cum populus ad percutientem se necdura plene
CCVIl.
redierit, sed quasi hoslis desit, converierit in se
PATRIARCII^E ET CAPITULO; ANTIOCIIENIS. maniis , ibique Christianus Cbrisliariumcaptivare
iVcquid exigalurpro confirmalioneelectionis. non ritibitet ubi lol.principes aliique fideles sua
(Laterani, xvui Kal. Februarii.) pro defensione nominis Chrisliani corpora tradi-
Quanto Anlioclicnn Ecclcsia majori, Dommo > derunt, imo eliam ubi ipse Cbrislus pro nobis
disponeute, praecnvinet dignilatc, lanto vobis estt tradidil semelipsum. Ecce enim tu ipse, qui eo
sollicilius providendumne fieri conlingat aliquid ini j) devolius leneris Regi mililare ccelesti quo idem tibi
eadem quodalicujus pravilatis exeniplomeiiles pos- niajorenvconltilit polestatcm, dilectum filium nobi-
sitcorrumpere suhtiiloruni, qui ea queevidenl fieriat lenvvirum 0. consanguineum dicli regis et quos-
niajoribus fncile solent traherc in exemplum. Adi dam alios vassallos ejusdem, qui Saracenis eos
nosiraro siquidcnvaudientiam noveritis pervenisse 2 armatis ac igne urgentibus, ad lerram luanvqUasi
quod, cum aliquis eligiiur in ahbateni ecclesiee e luium Cbristiani populi receptacukun confugerunt,
Sancti Pauli, vos occasioneconfirmalionis, procura- carcerali custodiae,sicut accepimus, mancipasli, et
lioncm extorquelis ab ea trecenlorum Byzantiorum v spreto nomine Chrisli, quod invocalum esl super
valenliam excedeiitem. Cum igitur in canonicam iv cos , ipsos tractari facis adeo inhumane ut eis n-il
non sapiat puritalem, universitali veslroe auciori- videalur prodesse quod effugerint saevitiambarba-
latepreesenliuin districlius iiibibenuis ne procura- rorum. Quinimo ipsis ad cumulumdoloris accedit»,
lionem liujusmodi, uisi vobis alias debealur, occa- el eorum poenashoc ipsum noii modicumexacerbat,
sione liiijusmodiexigerede caeleroullalenus praesu- quod ibi repererunt supplicium ubi refugium de-
matis. Tu denique, frater palriarcha, super tcc buerant invenisse. Ad haec,rcgnum ipsius, liomines
ipso, etc. suos, qui sibi rebelles cxislunt, coiilra eum, ul dici-
 *
737 PONTIFICATUSANNOXV, CHRISTI 1212. 738
lur, maiuilenendo, pcrturbas, divinaelegi obviare A > ram ecclesiasticamsublato appellationishnpedhnenio
non metuens, qua qtiisquc id alii facere quod ipsc compellat.
sibi nollet fieri prohibetur. ccx.
Quia igitur per hoc inler te ac ipsunv regenv PATRIARCU^E JEROSOLVMITANO APOSTOLICJJ SEDIS
grave possel non sine populi Cbristiani periculo et LEGATO ET SUFFRAGANEIS EJUS.
jactura scandalum generari, serenitalenv luam mo- Ul populos in regis fide confirmenl.
nemus, rogamus el exhorlamur in Domino, libique (Laierani, v Idus Januarii.)
in remissionein injungimus peccalorum, quatenus Juanto ex dissensionibus principum et nvngnalum
dicium 0. et alios regis memorali vassallos, quos Jerosolyroitanae provinciae graviora saepiusdiscri-
Hcel non generatio carnis, baptismi tamen regene- mina evenisse conspicimus, tanlo soilicitius quieii
ratio efficit tibi fralres, ob reverentiam beati Peiri ac paci ejusdem inlendere alfeclamus. Ne igitur
el nostram, imo polius ob ipsius Christi liuvorem propler obilinn clarae memOriae.. . reginae uxoris
pariler et amorem, a quo nomen tecum accipere charissimi in Christo iilii noslri Jerosolyiniiaiii
meruerunt, kberos abire permitiens, ipsius regis regis illustris aul alia quacunque causa regnum
hominibus nullum conlra eura impendas auxilium ejus, ad cujus regimen vobis posliilaiilibus esl as-
vel favorem, quinimo polenter assislas eidem ad B ' siiinplus, a quoquam leniere perturbeiur, ac per
jura sua contra perturbalores indebilos defendenda, boc coniingal scissuras et scandala in eadem pro-
ut idem ad tuam per hoc amicitiam provocaius, vincia generari, universilati vesiree per aposlolica
non odiis tecum teneatur contendere, sed ohsequiis, scripla mandamus quatenus universos regni iideles
ex quibus ulique fructus lemporales proveuire pole- ut in ipsius regis et... filiaesuae fideliiate firmi sla-
runl et aeterni. Taliter autenv apostolicum audire bilesque persistant, sedulis exhoriaiionibus iudtt-
cures el exaudire nvandatum ut te lanquam obe- centes, rebelles, si qui fuerint, aul alios quoslibet
dientiaefilium charitalis brachiis forlius amplexau- ipsius regis aut regni moleslatorcs indebitos, cum
tes, preces luas, si quas aliquando nobis duxeris ab eo fueritis requisiti, per censuram ecclesiasiicani
porrigendas, admiliere merito teneariiur. sublaio appcllationis obstaculo compescatis. Yos
Datum Laierani, vu Idus Januarii, pontificatus denique, fratres patriarcba et episcopi, super vobis
noslri anno decimo quinlo. ipsis, etc.
Datum Laterani, v Idus Januarii, poniificnlus
CCIX.
nostri anno otiinlo decimo.
MAGlSTRO ET FRATRIBUS MILITISTEMPLI.
c CCXI.
De erideinre. ILLUSTRI REGIIUEROS0LTMITANO.
(Laterani, vi ldus Janunrii.) llorlatur eum ad defensionemlerrcesunctce.
Quanlum expediat ut vobis et cbarissimo in (Laterani, v Idus Januarii.)
Cbristo iilio nost.ro regi Hierosolymilaiio illuslri Yeiiienlem ad aposlolicam sedenv venerabilem
aliisque principibus, elc, usque alieni. Ne igittir fralrem nostrum Sidoniensem episcopum consueta
vobis in vos ipsos divisis terra eadem, quod absit! benignitaie recepimus, el sujver obilti elaree menio-
amplius desolelur, universitalem vestram mone- riee... rcginae uxoris luae nobis nuntiaio per ipsum
mus, rogamus el exhoiiamur in Domino, et per paterno libi condolenies affeclu, ea quae idem epi-
apostolica scripta praecipiendomandanius qualenus scopus sujver tuis ac regni lui negoiiis solliciie ac
regi praedicto conlra quoslibet.regni sui perturba- prudenler, siculvir providus el fidelis, proposuit
tores indebiios fideliier et viriliter assisteutes, ler- coram nobis, quantum decuit curavimus exaudire.
ram ejus et jura sicul vestra propria defendatis, Monemus autem scrcnitatem tuanv, rogamus et
memores quod vestra res agitur paries cum proxi- exhortamur in Domino quatenus sollicite pensans
inus ardet, et dum preefalum nilimini regnum de- discrimina el jacluras quas llierosolymilana pro-
fendere, proprianv securitatem noscimini procu- D 1 vincia ex dissensione regum ac principum consi-
rare. Nos enim venerabili fratri nostro patriarchoe sientium in eadem innltoties noscitur incurrisse, ad
Hierosolymilano, apostolicae sedis legalo, noslris arma contra Chrislianos movenda non quibtislibel
damus litteris in mandatis ut vos ad id efficaeiler pertraharis injuriis aut ampliandi regni cupidine
nioneal et inducal, et si viderit expedire, per cen- incileris, sed in sapientia vincens malitiam, et de
suram ecclesiasiicam sublato appellationis impedi- regno cogilans sempilerno, ad ea pro quibus naialis
inenlo compellal. soli dulcedinem rcliquisli, defensionem videlicet
Dntum Laterani, vi Idus Jauuarii, ponlificalus terree sanctee, tota mente diligenter intendas , nec
nostri anno quinlo decimo. cautelam in prosperis nec conslaniiam deserens in
1n euntdem modum scriptum est magtslro et fra- adversis; sed omni tempore Dorainum benedicens,
iribus HierosolyimlaniHospilalis.ln eumdemmodttm ct petens ab eo ut dirigat vias tuas et omnia con-
scriplum est comiti Tripolilano. silia ttia stabiliat in seipso, qui suos non solum a
Super hoc scriplum est patriarcltce Hierosolymi- tribulationis angustia liberat, sed etiam in ipsa
lano aposloliccesedis legatv ul eos ad id efficaciler tribulalione dilatat, ut timentibus Deum omnia
tnoneal et inducat, et si viderit expedire, per censu- cooperentur in bonum, et cum se consumplos pu-
7-,n INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 11$
taverint, ul Lucifer oriantur. Nos vero in proposilo A praclio Saracenorum obtenta victoria redcuntem
gerinvus et hahemus in volis honorcs tuos el jura comes adiil supradiclus (170), expositis damnis ei
lam iu cismarinis partibus quam etianv transmari- per crucesignalos illatis, imputabat suortim merito
nis defendere el ad subvcnlionem luam elficaciler, peccalorum quod satisfaclionemejus rion admlllebat
si desuper dalum fueril, laborare. Ecclesia, cum parlus exisieret facere quaecnhqive:
Daluin Laterani, v Idtis Januarii, pontificalus sibi possihilia mandaremus; et ne soius lantee con-
nostri anno quinto decimo. fusionis ferret opprobrium, lerram, liliuin et uxo-
rem sororein regis ipsius relinquebal eidem, iil eos,
CCXII.
si vellet, defenderel vel permitteret exsulare. Sed
ARCHIEPISCOPO NARBONENSl APOSTOLIGS SEOIS LEGATO, quia ex hoc confu'sio sibi non minima
ETEPISCOPO ET MAGISTRO TIIEDISIOCANO- et imminerei,
RECENSI,
NICOJANUENSI. poena suos lenere debel actores, i.ec ulira cxlendi
vindicta quara inveniatur in excedente delictum,
De reconcilialionecomitis Tolosani. humiliter supplicabat Tolosanum convitalum Dlio
(Lalerani, xv Kal. Februarii.) ttiemorati comitis reservari, qui nec unquam veriit,
Elsi resecandeesinl putridae carnes, ne ad parles fj nec veniet, Deo danle, in haereticaepestis errorem.
sinceras. corruptionis contagium exlcndalur, sic Promisil praeterea quod lam filium coroilis quam
lamen caute debet el provide manus medenlis ap- etianv comitalum in sua lenebit, quandiu nobis
poiii ul abscidanlur ea caulela corrupta quod sin- placuerit, potestate, ut circa fidem plenius instrui
cera per improvidentiam non laedantur. Accepimtis el morihus faciat roelius informari, et Aragonensem
sane per liueras et nuntios charissiroi in Chrislo tolam lerram jam diclanv committet ut lieerelicae
iilii nosiri Petri illuslris regis Aragonuni quodpost- contagionis sordibus penitus expurgatam ad cullunv
quam adversus provinciales haerelicos mandatum plene reducat fidei ortbodoxoe, securitate oblata
opostolicum emanavit, crucesignalis lerrara ingre- super iis omnibus observandis quam sedes aposlo-
dienlibus vicecomilis Biterrensis , eidein ipsius lica decernerel cxhibendam. De comite quoqtie
regis subsidium imploranli lanquam domini specia- subjunxil quod paralus esl agerc poeniieniiam de
liter dexteram sublraxit auxilii et omnis consWii ' commissis, quaiem decreverimus injungendam;.sive
remedium denegavit, el ne super hoc Ecclesiav quod partes adeat transmarinas, sive quod sil in
propositum impediret, elegit tunc quibusdam deesse Hispania circa frontariam contra gentis pcrfidianv
Saracenae. Caeterumquia negolium arduum est, et
Catholicis, ne adesse cominisiis haereticisvideretur.
Unde vicecomes preediclus terram perdidit auxilio Q C multa in ea fuit deliberatione processum, ac per
Dei graliam satis est prosperatum, ne de levi, quod
destitutus, ad ullimum miserabililerinterfectus(168).
Tuautem, fraler archiepiscope, ac nobilis vir Si- absit! deperire valeret quod niultis laboribus est
mon de Monteforli crucesignatos in lerranv Tolo- palratunv, in ipso non debel sine gravi caulela et
sani comitis iiiducenies, non solum loca in quibus maturilaie procedi. Quocirca mandamus qiiatenus
hahiiabanl heeretici occupaslis, sed ad illas niliilo- in loco securo et apio archiepiscoporum, episcopo-
niinus terras quoe super hacresi nulla notabniitur rum, abbatum, comitum, baronum, consulum et
infamis manus avidas exiendistis, etcum ab honii- reclorum el aliorum virorum prudenlum, quos ad
nibus lerrarura illarum fidelilatis excgeritis jura- hoc necessarios ei idoneos esse videritis, concilio
nvcuia, el lerras stistinealis inhabilare praedicias, convocnto (171), et propositis coranv eis quae rex
baereticos illos exisiere verisimile non videttir,' proponit et ofterl, odio, timore, gratia et amore
Dicehanl prontereantinlii supradicii quod sic indiffe- carnalibus omnino postposiiis, quae super preemissis
renler aliena contra jusliliam ininus provide usur- provisa ct deliberata fuerint in communi, et in quo
paslis quod vix remanserit comiii memoralo ca- corivenerint onvnes, vel pars consilii sanioris, nobis
slrunv Montisalbaniet civitas Tolosana. fideliler rescribalis, ut inlellecto vestro consilio
f
Inler ea vero qnae idem rex sic asseruil occupala, v sialuamus quae secundum Deum viderimus sla-
expressis vocabulis designavit lerram quam clarae e luenda; cum videalur procul riubio expedire ut hoc
nieinoriaa Ricbardus Anglioe in dolein suae sororiss nvodovel alio diciae terroe de reclore idoiieo con-
comiii dederat supradiclo (169), iteni lerras comilis3 sulatur. Quod si non omnes, elc, duo veslrum, ctc.
Fnxensis, comitis Convenarum el Gastonis Bear- Yos denique, fratres archiepiscope et episcope, sn-
nensis. Deduxit etiam specialiter in querelam quod (j per vobis ipsis, elc.
tu, frater archiopiscope ac nobilis memoratus, licet ,t Datuin Lalerani, xv Kal. Februarii, ponlificatus
jam dicli tres comiles vassalli regis ej'usdemexisle-^ noslri anno decimo quinto.
rent, ab horoinibus terrarum quas iidem amise-
rant petebatis ut jtiramenluni fidelilatis cx ipsis is
terris alii exiiiberent. Adjecil etiam quod cum dee

(168) Vide lib. xu, epist. 108. (171) Fuit convocalum apud Yaurum. Vitle Hb.
(169) Vide lib. xiu, epist. 74. xvi, cpist. 59 el seqq.
(170) Yide supra, episi. 182.
 -71! PONTIFICATUSANNO XV, CIIRISTI 1212. 742
CCXIll. j^ lerras patiaris inhahilare praedietas, eos esse Ca"
NOBILV VIROSlMONl COMITlMONTISFORTIS. lliolicos lacitc confileris, ut baereticoriinvabneges
Ut restitual ablala vassallis regis Aragonum. te fautorem; vel baereticoste fovere quodam modo
(Laterani, xvi Kal. Februarii.) respondes, si legitime occupasse lerrnni illorum
-i alleges. Formabant iiibilominu.sex eo querimoniam
(172) Ex parle charissimi in Cbrislo filii noslri
Felri (173) iilustris regis Aragonmn per nuntioss specialem quod, dum rex serviiio Jesu Clirisli conira
ejus fuit propositum coram nobis quod tu conver- Saracenos (179) insislerel , et cffusioni suum et
tens in Catholieos inaiius tuas, quibus suffecisse e suorum sanguinem exponeret pro reverenlia fidei
debueral in homines haerelicae pravitatis exlendi,, Christianae, lu bona vassallorum ejus in propria
per crucesignaloriim (174) exercilum ad effusionem- i- usurpabas, eoque forlius ad depressionem instabas
jiisti sanguinis et iiinocentum injuriam provocaium v illorum quo minus rex poteral eis opero suae proie-
icrras vassallorum regis ipsius, videlicet comitis s ctionis impendere, vires suas expendens coiitra
Fuxensis (175), comitis (176) convenaruro(177), ett Saraceneegeniis perfidiam in auxilium populi Clni-
G;.stonis Bearnensis (178), in cjus grave praejudi- sliani. El cuni adhuc rex idem parles suas conira
cium occupasli; licet in eis nec heerelici aliqui ha- Saracenos intcndat armare, ut adversus eos, Deo
biiarent, nec habitalores earum super haerelicaepe- B j duce, (anto cfficaciuspossit insurgere quanlo inajori
stis errore infamia conspersisset. Asserebant prae- quoad alios quiele gaudcbit, in pacesibi reslitui per
terea nuntii fegis prasfali quod cum ab hoininihus: sedem aposlolicara quae vassallorum ejus exstite-
terrarum iliarum iidelilalis exegeris juramenta, et rantpostulabal. Nolentes igilur ipsum suo jure (180)

(172) Vitle lib. xvi, episl. 48. Pnris circa aniium Domini 1212 el 1213, envcrsisse
(173) Petri, de quosupra episl. 4, lib. xiv. Petrusi haeresim in illa regione scripsere.
Ynlsern., c. 66. (180) Stto jure, in armis , non legitimo, nec enim
(174)Crucesignatbrum,signatis in Francia ad vin- comiles praedicli alium rioniinura feurii liabuere
dicnudamDei nosiri injuriam tot fideliuni millibtis quan) Torsinum aut Toiiinuni, qui a Carolo Mngiio
ei signandis, idem Peirtis c 13, Guaguimislib. vi, (ut jnm diximiis lib. XIIIRegesl., epist. 13j, feudum
ubi Milonelego,* non Gallone, qui iiiil lunoceiilii comilatus Tolosani accepil, in quo idem Torsinus
Jegaius. el posteri comiles Fuxensein , Convcnarum et in-
(175) Fuxensis. Raymundus Rogerius, cui suc- sulae(quae Jordana dicitur) et vicecoiiiitem Benr-
cessit Kogerius Bernardus sextus comes, de quo neiisem subordinarunl. Ac ut a Fuxensi incipiam,
Pciriis Yaisern., c. 50. ex faslis consulnribus Tolosalum animadvertere li-
(176) Comitis.Bernardi qui Beriiardnm de Ponte C cei, Beniardum Rogerii filiutndoiniiiumCastri Pen-
nioiiomachiaeet duelli solitario congressu ex S. C. dentis anno Domini 1062, liceniiam a Rayuiuiido
Parisiensi, foiiuna duce, proslravit in veleri siylo secuiido coinile Tolosano peiiisseut sibi digniiatein
paiiam. parle i, cap. De duello, § 29. coinitis Fuxensis vindicare lieerei, a quo deinrie cae-
(177) Convenarum.Garumnos populos vocal C;o- leri eodenv privilegio potiii sunl. Holagaiayus iu
snr De bello Gall. quorum cunabula reperies npud Hist. Fuxensi Uayinunduni(rie quo quaesiio) ab ho-
D. Hieronyniunvepist. 2 adversus Vigilautiiiiu. mngii niunere liberaium scribii ex sliptiialu Ray-
(178)Gaslonen a Bearno,BenearnoPelrus Valsern., niundiminoris ComitisTolosani: sed postquam mor-
c. 56. Bearneiis^s aulein lioniinanturVaccales.Ceesari luo Alpboiiso comite Tolosaium Lttdovici Pii ger-
cod. lib. quos Joai.nesRosselus notis ineumdem exi- inano ad priinordium liluli ProvinciaOccitana rediit,
stimal esse Yasates; sed melius si Vaccates dixeris, Rogerius Bernardus, Raymundi Rogerii fiiius, de
quos Eginaiihus in Carolo Magno Vaccenses vocal, quo supra, vinculo doiuiiiiise suosqtie iii ninnibus
pula ob insignia provinciae,quaevaccarum gravitaie LudoviciPii religiosissinia coram Deoet lioiiiinibus
impefii Vaccensishodie Bearnensis molem demo)i- atlesialione obslrinxit, cnjus filius idem officiiim
slrniu. ex debilo post obitum patris Philippo terlio reddi-
(179) Contra Sc.racenos, dum Alfonso VIII,Le- dil auno Doniini 1274. Convenaruui comilem, vas-
gionis el Caslellse legi adversus MimamolinumSa- sailum quoque comitis Tolosani fuisse patcl ex An-
lacenoruni regein, exercilus instruclam aciein duxit, naliblis liispauia;, in quibus auuo Diiminii 116idcm
male Memmoliuumauctor Ccnturiarum cenltir. 13, doinino suo assidet, qui Alpbonsoadversus Mauros
et Paulus Coiislantiiius in Chronico llroamoliniim suppetias ferebat. Deinceps iransaclione quae asser-
vocant; hujusmorii auieni pugna dicta fuil de na- D vatur in capitolio Tolosaium, inila inler Carolum
vibus Tolosae apud Roder. Snntitim Hislor. Hispan. VIIregem Cliiistianissinuimel Malthaeutnconiiicm
parle ui, c. 35, quo vocabulonava, vocem Ibericain Convenaruii) aiino Doinini 1442, fetidum doinanio
niielligii, quaemoiiiis planitiem ct eequorsignilicai; et patrimonio principis accrevit jure lideiconvmissi,
sed cur Tolosae?forsan indiltim nomen ea tempe- cujus forinulam rogaverat iuseri labulis lestameiiii
suue, qua Narbonensisarchiepiscopus,ul supra dixi- anno Donrini 1575 ejusdem regis inuiiiu Peirus
nnis lib. xv Regesl. episl. 3, Tolosanaui syuoduin Bernardus comes, si sine liberis Margarelact Eleo-
sub imperio "vYisigolthorumcum suifraganeis vi nora filiaedulcissima;fatis cessisseni, suh modo vti
armoruin peiierrilus adnotabat. Tunc eiiim Gallia condiiione; ne inposiertrm a liliorum regno feudum
Karbonensis , citerior llispauia vocabatur circa distrahereiur, quo casuGrcgorium papam XIex asse
aeram 609, ut vult Consiauiiiius in liispaniarum haercdem instiluit. Reperio lamen in eisdera fastis
(iivisioue, secundum quaeinlerpretare ^Emiliiverba Joannem (Nolbiim illuslris donvus Armaniacae)co-
lib. vi Albiauorum haeresis quae in comilalu Tolo- niilem Convenarumobviam accurrisse ciini proccii-
sauoliispaniee regione invaluil, sed male ; elenim bus loiius AquiianiaeLudovico XI, cuni Tolosam |>e-
nb anno Domini 774 Gallia Nnrbonensis inipeiii regre proficisceretur, qui comitum Coiivenarunv
Francici regno moderabalur, quanv colore fucaue novissimus fuii. Progrediamur ex continenii ad in-
religiouis quaesiloa vero iramiie error Aibigensis sulam quavJordana dicitur, ul liqucl ex pagina in
pltis solito averlil anno Doniini 1205, suh iinperio quajura Boconiaesilvae conliuenlur, Eadem sila
Philippi Augusli, quo tempore liinocenlius haec csl in jurisdiclioue comilis Tolosani, quem doroiuis
•epistolarescribebal. Nauclerus gcner,40; Maliliceus Insukc usum in eadein concessisse, et octo viros
7i3 INNOCENTIIIIIPP. REGESTORUMLIB. XV. 744
fraudari nec jam dictum ejus propositum impediri, A . possessorum, quia res cum onere suo Irarisii; per
nobililali luae per apostolica scripta mandamus apostolica libi scripta nvandamus quatenus ea dicto
qualenus eidem regi et vassaliis ej'us terras restilua» regi facere non recuses ad quaememoralus viceco-
supradictas, ne ad luum specialem, non genera- mes teivebalureidem (184); quoniam quanlumcun-
lem (181) catholicae fidei, laborasse profectunvper que le in Domino diligamus, sic libi nec volunms
reienlionem illicitam videaris. nec debemus adesse ut ipsi regi deesse in sua justi-
Dalum Lalerani. xvi Kal. Februarii, pontiiicatus iia videamur,
nostri anno decimo quinto. Dalum Lalerani, xvm Kal. Februarii, ponlificalus
CCXIV. nosiri anno decimo quinlo.
*
NOBIllVIROSIMONI COMITI MONTISFORTIS. ccxv.
Ul regi Aragonum facial homagium de civitate ARCHIEPISCOPO NARBONENSI AroSTOLlCJE SEDIS
. Carcassonensi. LEOATO.
(Lalerani, xvmKal. Fehruarii.) Commendaturei negoliuni fidei adversusSaracenos.
(182) Cum ad raandaium sedis apostolicaecharis- (Laterani, xvm Kal. Febrnarii.)
simus in Cluislo filius nosler Pelrus illuslris rex Cum j'am capiis vulpeculis demolieniibus vineam
Aragonum in feudum libi concesserit Carcasso- "' DominiSabaoih in Provincia, quam virus iiifeceral
nam (185), quam ab eo vicecomes lenuerat Biier- haereticaepravilaiis, et instaiiiia bellicaecladis satis
rensis, postulabat ut ea sibi faceres quae dictus vi- per Dei gratiam sit negotiunv fidei prosperalum,
cecomes ei snisque procdecessoribusfacereconsue- quia causa nunc magis urgens occurrii, expedit ut
verat et debebat. Quis vero inlenlionis nostrae non ad illam manus Christiani populi conveiianlur.
exslitil quod ei de jure suo per tnlem feudatariiiin Accepimus siquidera quod rex Saracenorum partes
aliquid deperiret, nec te subtrabere debes illius snas armat ad praelium, nilens eo fortius in fidei
orieribus in cujus quoad feudum ipsum successisti Christianae cullores insurgere quo lapsu graviore
commoduroet honorem, cum possessionum onera siiccobuii sub ptipulo Chrisliano, imo sub Chrislo
niutari de levi non consueverint niulaiionibus causam suam propilio nobis judicio jtidicanle.

(qui vulgo Capitolini) cum Joanne Jordano comile merufsse rncolaeprofiteanliir. Si quioem contrarinm
lnsulae super ejusriem yj-hazu; solito nioderamine liqnet e.xsuperioribus et ex Chrouico sancli Beiiigni
pactum iniisse cerlissimum esl. Ex quihus colligere Divionensisanno 741. Concludamus itnqtie Arago-
debemus comitero Tolosaimmdomiuum feudi direc- iiuin regem sumnvipontificis rcligionem in bac epi-
tum doniinitim una cum reliquo usus mnncipiique ,pJ slola circumseripsisse. Nilrileninr juris babuit in his
integro jure, sibi retinuisse. Denique, si altentiori provinciis, nec in comilalu Carcassonensi (de quo
diligeniia inspiciainus praedictos comiiero Tolosa- proxima epislola) licel comes Barcinonee fuerit, a
iiuni privaiis armis in bac expeditione lueri, nemo quo hujusmodi speciem direcli dorninii sihi finxit :
dixerit ejusdem vassallos 11011 exstitisse. libere eniiviprofiteri debemus (si verum amamtis)
Sectis vero exisiimarim de vicecomiie Bearnonsi, supremuiivjus in Arngoni;eregno et convitatu Bar-
qui amiciliaeviciniaequenexuaslrictus, Raimunrioco- cinoneiisi ari heererics Ludovici primi spectnsse,
niili o|)itulatur, ita ut enmdero non quidem Tetio- quod poslea Ludovicus iioiius, quivitoe saiiciimotiii
sagum dynnstis, sed rcgibus Chrislianissimis firieli- fioruit, eisdein regibus concessil, reienio sibi jure
latem praeslilisseriicamus. Ferronius Auctuario ad in omnibus provinciis quae cis Pyrena;os montes re-
Pauliun iEmilium in LudovicoXII judicaium fuisse gni Franciee moribus et Jegibus gubernantur.
scribit senatusconsulto Tolosano eosdem supreinae (181) Non generalem. Sed posiquam Innocentius
curiaejurisdiclione orriinaria conlineri. Quod si rem litteras synodi Vaurensis aecepil, contrariae volun-
ab origine repeiere licet, quis nescit Aquitaniam lalis judicio, Pelro Aragonuni regi dare veluit, qtiae
ex uua parte Pyreneeismoniibus conclutii, ad quo- antea eidem roganii concesserat. Si quidero in gra-
rum radices siius est liines Bearnensis? ila 111cx tianvgermanac,quam sibiuxorem coemeraiRayniun-
liis recte coneludamus, olim reges Aquitaniae,usqne dus senior liujiismodijura dominicalia Pelrtis sibi
ad imperium Eudonis, Waliee,Yaifri, Ltidovici, Ca- commentilio mancipii nexu obligala eiunxil, ut scjli-
roli Calvi (qui duces in eadem provincia insliluii) cet expositam terraro ex rescripto Iniiocenlii snpra,
Vaccensibus legesdedisse, probaiio eliain elicilur epistola sexta, hoc eodem libro, primo occupaniis
ex concilio Matisconensisub Guntranno rege altero D I arnvata nianti eximeret : nec.enim j'us gladii aut
filiorum Clotbarii, cui Lucerius episcopus Oloro- merum imperiuin privato lilttlo in eisdem feudis
nensis el Aurelius episcopus EcclesiaeBigerritanae, legiiima ralione sibi vindicare poluit.
siibscripserunl. Porro Bigerrones proximi sunt (182) Vide lib. xn, episl. 108, et Hist. Aibig.,
Bearnensibus, apud quos floruil Ecclesia Oloronen- cap, 47.
sis, et foederissanciia pactione inter Childebertum (183) Carcassonam. Galliae Narbonensis urbem
ct Guiiiraiuium Lemovices, Caiurci, Vaccaies el nobilem, quamvis in itinerario HierosoIymilanoCa-
Bigerrones (quoruin provincias liberali litulo mor- stellum dicainr. Nara Sergius episcopus Carcasso-
ganaticee donationis Chilpericus rcx Gaiselindiuxori nensis concilio Toletano 111subscripsit. Eadem
suae dederat) subdiii fuere eidem Gunlranno apud comites suos habuit, a quibiis originem duxere co-
Gregoiium Turoiiensem lib. ix, c. 10, et in veteri niites Fuxenses, de quibus superiori epistola, ho-
Regeslo cameraecomputorum Parisiensis anno Do- runv aller Beruardus A.1I10 Carcassonam et Bilerras
n.irtii275. Vicecomesrie Bearno doininus de Mon- Bernardo primo comiti Fuxensi vendiiionis tilulo
caia et Castriveteris fidelitalishominiuin jurejuran- translulii, qui eorumdem comiialuuin simul ex Fu-
do praestitit Edoardo prinvo regi Angliaeet duc.i xensis raiione regetn Clirisiianissimum dominum
Aquitaniae.Ex qiiibuscolligere est casdem naliones feudi professus est, ut superiori epislola salissuper-
semper Gnlliarum imperii ambitu coniprehensasfuis- que probavimus.
se, quidquiri ex privilegio Caroli Marlelli viceco- (184) Eidem. Secus cx bis quaesuperiori epistoia
miteni merum eiiuisluin imperium cum jure^gladii ex vetcrum monumeulis el fastis aiiimadvertimus.
745 PONTIHCATDS i^NNOXV, CIIIVISTf1212. 746
Terra etiam qnae ftiniculus esl lieeredilalis Domi- A jJ CCXYII.
nicae, cum auxilio inullum inriigeal, expetil ei ex- KKRTIIOLDQ ARCIUDIACONO ET ARNM.FO ET AUBERTO
speclal suffragia populi Christiani. Quia vero fre- CANONICIS METENSIBUS.
quenter, el qtiidem frequenlius, vires collectaepro- Ejusdem argumcnli.
iiciunt in quibus sparsae de levi deficerent, nt Cbri- (Laterani, xiv Kal. Februarii.)
sticolarum generali ac speciali negoiio conlra Sa- Ex parle dilecti filii J. presbyicri ecclesiaede Pos-
racenae genlis perfidiam lanlo efficacitisintendamus sessa fuit proposituin coram nobis quod cnm anima-
quanio minus erimus aliis occupati, fralernilaii luae rum cura parocliianorum ejusdem ecclesiaeipsi ca-
per apostolica scripla maiidamus quatenus habito nonice sit commissa, de ipsius provenlibus ei lam
cum charissimo in Christo filio nostro Pelro iikislri mediocriler est provisum, patronis ejusdehv reti-
rege Aragoiuim et lam comitihus quam baronibus iienlihtis sibi decimas aliosque proventus ad ipsam
aliisque viris prudentibus, quos ad lioc noveris ne- ecclesiam pertinenles, quod nequit ibidem commode
cessarios, de pace ac treugis sollicito et diligenli sustentari. Unde qiiia praelatiet ecclesiarum patroni
traclatu, per-pacis fcedera vel treugarum firma se- bonis ecclesiasiicis inebriari non debent et jejunare
curilale vallata sludeas diligenler loli Provinciee niinislri; qui sectindum Aposlolum militare suis sti-
providere; sicquodper inJulgenlins sedisapobtoiicae, pendiis non lenenlur, discrelioni veslraeper apos'0-
quae adversus haerelicosenvaiiarunl (1SS), Christia- lica scripta mandamus qualenus patronos ecclesiee
nuin pojiuiuin non convoces aut faliges, nisi forte memoralae,etc, ut in alia, usque compellatis. Quod
a «ede apostolica super hoc mandalum susciperes si non onuies, etc, duo vesiruro, etc.
speciale. Tu denique, fraler archiepiscope, super le Dalum Lalerani, xiv Kal. Fcbruarii, pontificnlus
ipso, eic. . noslri anno decinvoquinlo.
Daium Lalerani, xviu Kal. Februarii, ponlificata: In eumdem modum scriptum esl dccctno,arcltidia-
noslri anno decimo quinto. cono, et cantori Treverensibuspro .1. presbyleroeccle-
sicede Bausci usque provisum, prarialo ac pntronis
CCXVL ejusdem, etc, usque qualenus praelalum et paironos
AGISTRIS LAMBERTO ET JACOBO DELAUDUNO ET JA- ecclcsiaememoraiae,etc, ut iif alia, usquc in finem.
COBO DE MAIDEIRES, CANONICIS VIItDUNENSlBUS. CCXVIII.
De porlione congrua presbyterorttmparochialium. EPISCOPO GLASCUENSI.
De clericis promolis ab episcopisnon suis.
(Lalerani, xvi Kal. Februarii.j C (Laterani, x Kal. Februarii.)
Ad audienliam noslram, dileclo filioN. presbylero (186) Adverstis quosdam clericos, qtii dudum ad
significanle, pervenil quod cum animarum cura sedcm aposiolicam accedenles, a vicinis episcopis,
parochianorum ecclesicede Noerae sil ei commissa, Casiellano videlicel, et Oiiano, Sutrino, eiNepesino,
patronisipsiiisecclcsiaeplenaroann recipienlibuspro- temere se feceruht ad sacros ordines promoveri,
venlus speclanies ad ipsam, ei lam mediocriter est gravi fuimus indignatione commoti, pro eo inaxime
provisum quod suslentari neqiiil. de assignaiis sihi quod quosdam eortim per falsas litteras et Siinonia-
rcddiiibus competenter. Unde eum sit oequilaticon- cani pravilatem accepimns fnisse promoios. Uude
irarium ut ecclesiarum patroni bonis ecclesiasticis ordinatores a potestate suspendimus ordinandi, et
iiiebijenttir-erirtinistri jejunare coganlur, qui se- ordinalis exsecutioneni inlerdixinins ordinuro ialiter
ciiudura Apostolum stiis non tencnliir slipendiis suseeploriiin.Nuper aulem quidam ex ipsis Walterus
militare, discretioni veslroe per aposlolica scripla lator preesentiumad nostram revertens proeseniiani,
maudamus quatenus dictos palronos ecclesiae me- cum magno fleiu quoiidie non cessahat ad nos op-
moraiae, qui proventus ipsius percipere dignosemi- portune, importuiie clamare, suppliciier obseerando
tur, ad supplendum eidem presbytero quod ei deesl ul cunveo raisericordiier agere dignaremur. Cui riiu
iii beneficio coinpelenii, monitione preevia, per cen- D1 nos diQiciiesexhibiiimus el sevcros in tanium quod
suram ecclesiasticam sublato appellationis obsla- eidem injunximus ut redirei, necnos super hocdiu-
culo compellatis. Quod si non omnes, elc, duo ve- tius molcstaret. Sed nec sic ab obsecrationis insiantia
slrnm, etc. desisterc volnit; quo magis repellebatur a nobis, eo
Datnm Laterani, xvi Kal. Februarii, ponlificatus magis apud nos ut miseraremtir insiabal. Ejus deni-
nostri aimo decimo quinto. qnenos exemplo qui cum iraius ftieril non oblivisei-
ln eumdem modum scriptum est eisdem judicibus tur misereri, rigorem raansuetudine providimustem-
ul supra pro A. presbytero ecclesitede Mori, usqne perandum; cum et ipse, exemplo Jacob luctanlis
commissa, praelalo ac patroriis ejusdenvplena ma- - cum angelo, nullatenus nos dimitierel nisi ei bene-
nu, elc, usque coropeienier. Unde cum sit eequitnti dicere curaremus. Quocirca fraiernilaii tnoe pcr
contrarium ut ecclesiarurn prariaii ac patroni bonis apostolica scripta mandamus qnalenus si pravfaius
ecclesiaslicis, etc, usque quatenus dictos preelnttun W. de praediclisduobus criminibus canonice se pnr-
el patronos, etc, usqite in fincm. gaverit, falsitate vidclicet lilterarum et Simoniaea

(183)-Vi(IeUisi.Alhig. cap 60 (186) Vide lib. xiv, episl. 11.

PATKOL. CCXVI. 24
7i7 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 748
pravltale, susjiensionis sentenliam qnam in sic pro- A palrocinio communimus. Tenor aiilem arbilrii me-
inolos prolulimus circa ipsunvdebeas relaxare, ulsi -, morati est talis : < Pelrus miseraiione divina tiiuJi
alins dignus sit el idoneus, cl ei concedere volueris, Sanciee Caeciliaepresbylcr cardinalis omnibus prae-
in lua possit dioecesicelebrare. Ad haec, per dice- sentcra pnginaminspecturis in vcro salutari sahitem.
cesim luam publice ac disiricte proliibeas ne quis Cumolimrcligiosoviro N. abbali monaslerii Saxivivi
uiierius se faciat lalitcr ordinari. Et ne facilitas ve- et J. procuratori venerabills patrisSpoletani episcopi
niae incenlivum tribuat delinquendi, quicunque de nos dominus papa concesserit auditorem,idemJ. pro-
caelero taliler fuerit ordinatus, eo ipso se noverit ab curator episcopipeliit coram nobisui SancLiAnastasii
ordinis exscculione suspensum. Tu denique, fraler de Colleac Sancii Laureniii de Spoletoecclesias cum
ejiiscope, super tc ipso, etc earuin possessionibuset fructibus percepiis ex ipsis,
Daium Laierani, x Kal. Februarii, ponlilicatus nec non eliam cuncla jura episcopaliain omnibtisee-
noslri anno decimo quinlo.l clesiisinfra nolatis, vidclicct Sancli Nicolai Internro-
CCXIX. nensis, Sancti Angcli dc Monleptiblico,SanctaeTriui-
NOBILI VIROCOMITI TRIPOLITANO. latis, Sancti Apollinaris, Sancti SalvalorisdeEnsinio,
Deeleclioneabbaiis Sancli Pauli Antiocheni. nB Sancii Laureniii eremiiae Cervariae, SancUe M.iriav
(Lalerani, v Kal. Februarii.) Monlis Caballi, Sancti Venanlii de Spello, Sancli
Cum secundum Aposlolum anliquis palribtis om- Nicolai de Guduliano, Sancli Petri de Flaminiano,
nia coniigerinl in (igttra el ad noslram eruditionem Sancli Clementis de Matilia, Sancli Petri de Azan,
sint scripla, per Oziain rcgein, qui sacerdolumvo- Sancti Nicolai de Nera, Sancti Nicolai dc Metiania,
lens ofiiciumusurparc suas temerilatis pcenam,Iepra Sancli Andreaecum cnpellis suis; item Snncti For-
pcrcussiis a Domino, non evasit, manifeste confuu- tuuali cum capellis suis, quaesuiil Sanclus Eulicins
ditur qiioruiudam praesuniptio Iaicorum, qui dtim Vcspioe,Snncla Mnria de Primocasu , Sanctus ^Egi-
negotiis ad personas ecclesiasiicas peiiinentibus se dius, Sancia Lucia de Ferro; ilem Sancii Marfini
lemere iinmiscere non metuunt, procul dubio Ie- de Narro, cum medielaie capellae Sancli Saviniani
pram, id est, gravis peccati maculam, non evadunt. de Aiano, in iis, inquarii, ccclesiis aliisque rebus et
Pervenit auiem ad audienliam nostram quod cum possessionibiisqnaein diceccsi Spolelana lenentur ab
in ccclesia beati Pauli Aniiocliensis abbatis eleetio ecciesia Saxivivi, fnceremus eidem episcopo reslitui
cclebratur, tres facis ab ipsius loci monacbis no- et persolvi. Ad hrec vero cum abbas doiiaiioiiein
minari : quorum uiiuin, iiluiii videlicet quem polius episcopi Spoletani, paironorum concessionem, apo-
acceplaveris, confirmanduin)uaesenlasuna cum mo- Q „ slolica privilegia, el temporis longreviialemallcgaris,
»?chis nieiiiioralis.Volenlcs igilur lain ttiae saluti pelitionem procuratoris episcopi niultipliciier exclu-
qnam ejusdem monnsterii libertati juxla oiiicii 110- dere iiileretur, dilecto in Chrislo filio Urbevetano
slri debilum providcre, ne ipsorum eleclioni te de archidiacono et conjudicibiis suis eadem fuit causa
caelero iiiuniscere praesumas, vel iinpedias quomi- conimissa : qui reccplis lestibus ab uiraque parlo
nus eura quero sibi niagis ulilem reputaverini libere produclis, et confessioiiibus ac raiionibus intelle-
valeanl eligere in abbaiem, priesenlium auctorilate clis, causam ipsam ad exanien sunimi pontificis
disiriciius inliibeiniis. reraiserunt suificienler iiislructam. Igiiur pariibus
DalunvLaterani, v Kalen. Fehruarii, pontificalus itcrum in nostra praesentiaconstilntis, ctim procu-
nosiri auno qtiinto dccimo. rator episcopi etira ad praediciareslitui posttilassei,
CCXX. quilnis juxla suanv assertionem fuerat contra jusii-
N. ABBATl ETCONVENTUI SAXIVIVI. tiam spoliatus, idem abbas in preefatis ecclesiis ac
Confirmalquoddamarbitrium. earum parocbiis el capeilis diuturno usu et preescri-
(Laierani, x Kal. Februarii.) plione longrcvaomnemsibi raiionem episcopalemac-
(187) Cum a nobis petitnr, etc, usque perducatur quisilam allegans, procuraiori episcopisuper preedi-
effecluni. Eapropter, dilecii in Domino (ilii, veslris DI clis ecciesiis atque rebus imponi silentiuro poslula-
jusiis poslulatioiiibus gralo concurrentes assensu, hat. At quod iclem proposuil procuralor quod ciun
arbitrium quod dileclus lilius nosler Pelrus liluli ejus inteniio conimuni esset jure fundata, praescri-
SnncteeCaeciliaepresbyler cardinalis inter vos et ve- plio lemporis opposita ex adverso eam non potuit
lierabilem frairem nosirum Spolelanum episcopum impedire, ciun per suorum depositioues tesliinn
super quibusdani ecclesiis, episcopalijure, posses- |irobarclur Transaricum, Maiibaeumet Benediclum
sionibus, obkuionibus, decimis, primiiis, mortuariis, Spoleianos episcopos medio lempore in quibusdam
visilalionibus, procurationibtis, instilulione clerico- precdictis ecclesiis Iiospiiium recepisse. lisigituret
niiii el corrcclione ipsoruro, ac rebus aliis raliona- aliis quae coram nobis fuere proposita per nos (ide-
biliter promulgavit, sictil in aulheniico inde confe- liter domino papaerelalis, quia procuralor ipse non
clo, cujus tenorem de verbo ad verbuni preesenli probavitlegitinic Spolelanumepiscopumsupradiclis
jiissiinus paginae adnolari, plenius coniineiur, au- rebus, nd quee restiiui petiit, spolialum fuisse.de
cioriiale apostolica confirmamuset preesontissctipli frairum consilio super pracdiciis, quoad posses-

(187) Videlih. xui, epist. 207.

 749 PONTIFICATUSANNOVV, CIIRISTI 1212. <o0
soriiiin, abbatem absolvit, reservata sibi nibil- I-,\ causa nialriiiionii quoe inler le ac charissimumin
omiiius declaralione an peiitorio aclum fuerii su- i- Cbristo filium noslrum Pelmm illustrem rcgem
per omnibus supradiclis, nisi inlcrim inter partvs s Aragonum viruni luuin diulius noscilur agilaia, via
ainicabilis posset composiiio provenire. Post hoec ic recia semper incessimus, nec ad dexleram declina-
vero ciinv parles ilerum in nostra compartiissent i[ vinius vcl sinistram. Quori, leste conscienlin, in
praesenlia, et tanv supcr dejvositionibus lestium ii causis facimusuniversis quieadnoslrum perferunlur
qtiam privilegiis ac instrumeutis fuisset fere perr examen, cum illius vices, disponenie ipso, exeicea-
biennium dispulalum, landeni partes volentes par- nvusin lerris qui justus el juslitiam diligcns, sine
cere Iaboribus et expensis, noslro se praecise com- acceplione judicat personarum, nec ignoremus le-
miserunl arbilrio, promitlenles sub poena ccntum n gis divinaeroandalum, quo habere poudiis ei pon-
libraruiii Perusiiiarum nostro parere arbilrio in n dus, mensuram el mensuram, quorum ulriimquo
quaestionepraeriicla. Nos aulem iitriusque pariiss apud Deum est abominabile, prohibemur, el eequa
voiuntaie diligentiiis indagata, et inlelligenles quoo lance causas el merita pensare preecipimur singu-
quaelibel paiiiuni foret contenla, a volunlale e lorum. Licet igitur inter alios rnuiidi principes pr;e-
paiiittm in nullo fere vel modico discordantes,, dictum regero, sicut opera ipsa declnrans, ample-
tale duxiinus arbilrium proiniilganduni. Yidelicel tBI xeniitr specialis dilecliouis affectu, el ad persona:
quod episcopus Spolelanus in Sancli Peiri de3 ipsius lionorem et conunoriumaspiremus, ubi Inmen
Azano, Sancti Petri de Flamiuiaiio , Sancti Cle- ad judicii perveiiitur exnnien, in quo ncc respicere
inentis de Matilia, Saucli Nicolai de Nera ecclesiiss pauperem nec polenlis vullum honorare permitti-
. pleimm jus episcopale et habeal et possideat, oec3 mur, iitillamei vel alii graiiam facere possiimus auL
tinqunro sibi super hoc a nionnslerio Saxivivi quos- debemus; et maxime uhi agitur de nialrinionii sa-
siio referatur, juris palronalu in eisdem ecclesiis 3 cramenlo, quod anle peccalum in paradiso a Do-
nvonaslerio reservato. ltem praecipimus quod 1110- mino inslitultim, praeter propagalionis liumani ge-
nasterium Saxivivi reslituat episcopo Spblelano> neris frucluin, illud iucffabiiesacranieiilum, cou-
ceniiiiu librns Lucanaemoiietae,iu quibus idem epi- jiinctionis Christi videlicel ad sanctam Ecclesimn,
scopus proptersuanv coniuinaciam raonasierio fue- Dei ad fidelera animam, et ipsius verbi ad huraa-
rat coiideninatus. Omnes vero reliquas ecclesiasi naro naturam, noscilur figurare, Apostoloatteslante,
cnumcraias siiperius cum possessionibus el capel- qui debono niatrimonii agens, inquit: Ego autem
lis suis, oblalionibits,decimis, primiiiis, moiiuariis, dico, magnum in Chrislo el Ecclesia sacramentuni
visilaiiouibus, procuralionibus, iiistilulione cleri- _ (Ephes. v). Dudum igitur cuin ideiu rex mairimo-
... . .. O
corumel corrcclione lpsorum, et alus peiiinenliis nium coiilracluiu inler le ac ipsura proponeret se
suis arijudieanvus monaslerio Saxivivi, inhibenles babere suspectum, pro eo quod tu fcrebaris mari-
episcopo Spolelano ne de cactero in praedictis ec- lunv alium habere superslilem , vidclicet nobilem
clesiis ac earuin clericis cl aliis peiiiuentiis stiis virunv coroaem Convenarum, ac idem rex prius
rationeepiscopalis juris sibi audeal aliquid viudi- canialiler mulierem quaindam cognoverat le ipsam
care vel pelere, sed pleno jure ad prsedicliiinperti- consanguiuitaiis, ut diceliatur, linea contingentem,
neanl monaslerium in fuiuruin. ActiinvLalerani in et super hoc conscienliaeac salttti suae consuli po-
palaiio doniini papoe,pravseiiiibusNucerinoetColini- stularel, causam honaememorieePampilonensi cpi-
briensi episcopis et aliis quampluribus clericis, scopo el Pelro de Castronovoet fratri Radulpho
pfaesentibus eliam Rainaldo vicedomino Spoleianee monacliis Fonlisfrigidi, qui duo liinc eranl aposio-
Ecclesieeet magistro P. Spoietano canonico, et licaosedis legali, nos meniminus commississe.
cousenlieulibiis, anno ab Incarnaiione Dominiuvil- Coram quibus cum lis fuisset super duobus praefa-
lesimodiicentcsiiuodecimo lertio, poniificatus vero lis ariiculis per partium procuratores legitime
domini liuiocenlii papee 111anno qtiinto decimo, conleslala, nobiliviro Hugone de Turrerubea con-
seplimo decimo Kal. Januarii. Hoc autero omiiibus D 0 sanguineo regis lunc malrimoniuin, ul diciuir, ac-
notutn lieri voluinus, nos ab ulriusque ecclesioecn- cusante, legatis eisdein iicrini ab hac luce subtra-
pitulo specialiler litleras recepisse se raturo hnbitu- ctis, et episcopopro suis et Ecclesiae suoe negotiis
ros arbitrium sivo concordiam per nos factam. > apud scdem apostolicaro occupato, causam ipsam
NuI!i,ergo,etc,coiifirn)alioiiis,c!c.,MSi?!wincursiirum.vcnerabilibus fratribus nostris Narbonensi archi-
Datum Laterani x Kal. Februarii, ponlificalus episcopo, (uncCistcrciensi abbati, el Ulicensi apo-
nosiri anno decimo quinlo. slolicaesedis Iegaiis, ac Regensi, lunc officio lega-
CCXXI. lionis fuogenli, episcopis duximus comraittendam
MARI.EILLUSTRI REGIN.E ARAGOXUM. sub ea forma qtia praefato Pampilonensi et suis
De causa dioorlii. conjudicibus iuerat aule commissa, nullo in po-
(Latcraui, xiv Kal. Februarii.) sterioribus litteris addito vel mutato; ul videlicet
(188) Novit iile qui esl lestis iu ccelo lidclis, cui si apparcrel legilimus accusalor, causanv convoca-
oinnecor patel, el nulluni lalet secrcluin, quod in lis partibus auclienlcs, eam, si.de partium Yoluniaio

(!88)'Vide Guillel. de Podio-Lmir., cap. 11.

7E1 INNOCENTIlIII PP. REGESTOHUMLI13.XV. 752
procederot, ftne canonico lcrminarenl; alioquin J\ concedi qmnimodis conlendenle, jndices ad Mon-
gesta omnia fideliler conscribentes, ca nobis sub lempessulamim una cum ipsis procuraioiibus ae-
suaruni teslimonio iransmillerenl lillerarnm, prse- cesserunt, ut ibi, teprascnie, iiegotium traclareiur :
ligenles partibns terminum competentem quo per ubi cttm sttpcr dandis vel non dandis dilationihus
procuralores idoneos noslro se conspectui prsesenla- ftiissel a pnrtibns diutius liligalum , landein dicto
rcnl jusliim, Deoauelore, judicium reccplura:. procuralore regis adhibente conKensum,judices svib
Te igitur ac eodem rege, sicut ex actis intellexi- conditione proemissadilationes alias concessenint,
mns, personaliter in ipsorum judicum praseulia locum el lerniinum partibns assignanles.
constitutis, rex proposuil memoratus quod lu sibi Porro parlihus pratixo lermino in judicum prae-
dejure sociari non poleras fcedere maritali; lum sentia constitiitis, le abscnle, luo lanien procura-
quia carnaliter consangnineam luam ante cognove- toie prasenle, procurator regis de novo proposuit
rat, ex quo sequebatur te sibi forte affinilale con- qnod diclus Convenarum comes ipsum regem con-
junctam; tum quia diclo coniiti Couvenariim adlmc sanguinilatis linea contingebnt, per boc inlerteac
fctipersiili fueras in Eeclesise facie nialrimonialiler ipsuni probare aliam affiniialem inicndens ; supor
copulata ; per quod constabat te cum ipso conlra- quo quanquam lis minime conlestala fnissei. etcon-
liere nequivisse, cum ab eodem comile separala venissel, ut diclum esi, inter paries quod aliquid
perjudicium Ecclesisenon fuisses. Tu vcro ibidem de novo proponere non deberent, judiees lamei»
fuisli absolute confessa quod revera patre luo lestes, qui nequaquam Juraveranl nisi supcr illis
vivente ac procuranle contraxeras cum coniile me- dunlaxat articulis super quilms lis fiierat coule-
morato; sed adjecisti quod hujtismodi matrimonium stata, recipereprasumpserunt. Super quo de ipso-
ile faclo conlraclum fueral, non de jure, cnm idem riun prutlentia non possumus non minari, etsi pro-
comes libi essel consanguinilate pariter et affinilale curatorregis coram nobismultiplieiler conatiis fuerit
conjunctus, et insuper duas baberet uxores lempore demonstrare in hoc anieulo legiiime fuisse pro-
quo lecum noscitur conlraxisse : ad quse probanda cessum. Demumcum probaiionibus et allegationibus
tibi dari termiimm poslulasti. Et lieet fueril ex regis fuissel renunliatuin hinc inde, licel lu quod non op-
pgrte responsum quod luse snper iioc exceptiones poneres appellationis obslaculum juramenlo praestito
recipi non debebanl donec esses prafalo comili, promisisses, quia lamen facultas a nobis senlentiain
eum quo te contraxisse confessa fueras, restiluta, audiendi, si rnalles, in nostiis tibi fueral Titleris
nec ipse exceptionibus lenebatur hujusmodirespon- rcservala, uli volens beneficio earumdem, hiimiliter
dere, ad ullinmm lamen ila fuit de parlium volnn- „ posttilasti nl ad nos causa remiltereiur inslructa ,
tate provisum, ut scilicel salva regi exceplione seu prafixo partibus lermino compelenli. Cujns pelitio-
replicatioiie pradicta, ulriusque partis probationes ne, sicut jus exigebat, admissa, dicti judices acta
super pramissis arliculis aiidirentur. Postmodum oinuia, pronl a nobis in mandalis acceperant, ad
B. Aimerii, quem rex proeuratorem in negolio con- nos snb sigillis suis fuleliler Iransmiseruni. Cum
stitnerat memoralo, de consensu regis tria se obtu- crgo tu el dilectus filius magister Cohuhbus procu-
lit probalurum, scilicet inalrimonium prius fuisse rator regis, vir utique lilteraius, providus el lidelis,
contraclum inter te ac comilem Convcnarum, et acde sollicita diligentia el diligenli sollicitiidinc in
mairimonium, si quod fuit inter eumdem comitem eodem negotio habita merito commendandus, pro-
et G. liliam A. de Barca, fuisse judicio Ecclesise ptcr hoc ad nostram prasentinm rarJ&seifa, causain
separatiun anlequam le sibi rex idem maliiinoniali- in consislorio publico solemniier examinavimus' et
ler copulassei, et liliam comiiis Bigorra uxorem attente. His igiltir quoea parlibus prudenter, sub-
quondam comilis antctlicii fuisse pradielo regi tiliter ac fideliler tam super actis in prasentia judi-
consanguinitate conjunctam. Et sic lerminus fuit cum proediclorumquam coram nobis fticre proposila
partibus assignatus, facla promissione hinc inde diligenler audilis el sublili examinatione ilisciisMs,
quod alias dilationes non pelerent ad proponendum D quia nobis conslitil cvidenier quod comesConvena-
aliud vel probandum. Cumque partes termino con- ruin proedicluste"in dislantia lertii el quarli gradiis
stiluio in duorurn judicum prsedictorumprasenlia, consanguinitaiis et affmitatis conlingit, et ixlem co-
tertio lilleralorie suam^excusanle absentiam, con- mes prius in conspeclu Ecelesioecum nobili muliere
venissent, lu proponens le infirmitate gravatam Uealrice contraxera!, a qua non eslprobalum ipsuni
tesles luos medio tempore producere nequivisse, Ecclesise fuisse judicio separatum, cum superpro-
dilationes alias postulasti : quas licet dictus pro- posiio affinitatisarliculo niliil eonlra te legitimesit
curator regis assereret tibi non esse ullatenus con- probalum, de coinmuni fratrum noslrorum consllto
cedendas, pactionem factam de non petendis ciila- le ab impetilionc regis super iis qu;e in judicium
tionibiis allegando, ac super hoc fuisset diiuius fuerededucta senieniialiier duximus absolventlam,
disptitatum, tandem de cousensu parlium concessa te ex eo nequaquam ream esse perjurii decernentes
fuil sub prafata condilione seu pactione dilatio et quod causam inslructam ad nostram rernilli prae-
lerminus assignalus : ad quem cum venissel R. senliam poslulasli, cum id, sicut esl expressum su-
proeurator tuus, ac rursus dilationes alias poslula- perius, in noslris fuisset libi lilleris rcservaluin.
ret, diclo procuralore regis eas libi non debere Sulli ergo oninino hominum liceat hanc paginam
 733 PONTIFICA.TUS ANNOXV, OIHISTl 1212. 754
nostra diffinitionis infiingere vel eis , elc., usque A
. deferre velimus, quod Deus conjunxit humana *u-
contraire. Si quis aulem, etc, usque incuisuruni. stineremus prasumpiione sejungi. Ideoque fraterni-
Datum Lalcrani, xiv Kal. Februarii, poulificalus lati veslra per apostolica scripla mandanius quate-
iiostri anno decimo qtiinio. nus si rex ipse nostrum super hoc, quod non cre-
In eunidemfere modum scriplum esl charissimo dimus, neglexerit adiniplere mandatum, vos ipsum
in Christoftlio noslro Pelro illusiri Aragomimregi, ad id per censuram ccclesiasticam snblato appella-
Novitille qui est teslis in cceio fidclis, etc, usque lionis ohstaculo compellalis. Quod si non omiies,
in nostris sibi fuisset litleiis reservaitnn. Monemus etc, duo veslrum, etc. Yos denique, fralres epi-
igilur serenitatem luam , rogamus et obsecramus in scopi, super vobis ipsis, elc.
Douiino,celsitudini lu33niliilomiiiusex animo con- Datum, ut supra.
sulenios quatenus non moleste sustinens nec admi- CCXXII.
rans quod tihi non detulimtiscontra Deum, sed po- LITTER/E ADD0MINUM PA.PAMMISSJE PERPETRDU BES-
lius cogilans quod non lain luoecuravimus volun- MUNDI DOSIl.NUM
DEAXDUS1.\.
tati consulere quarn saluli, ac ideo noslris acquies- De negoliocomiiis Tolosani.
cens consiliis, qute tibi semper utilia exstitcrunl, (Andushe.)
reginam eamdeni in plenitudinem gratioeregalis ad- B I Sanctissimo in Chiislo Palri el domino suo
missam benigne recipias et maiitali affeclione per- specialissimo Innoceutio Dei gralia sutnmo pon-
tractes; prasertim cum fiiiuin stisceperis ex eadem, lifici Petrus Bermundi filiusBernardi de Andusia ,
ci sit miilicrDeumtimens, multa pradita honeslate. dominus de Salve, obedieniissimus el dovotis-
Uude pro ceito speramus multa ex ipsius consorlio, simus miles ejus, salutem et omnimodnedevolio-
maximesi ad Deum respeclum habens, ipsam sicul nis alfeclum. Cum nos et progenilores nostri ho-
reginam honorifice ac decenter Iraclaveris, sereni- mines speciales simus sancta?.Ecclesioe Romanoe,
uii luoecommodaprovenlura; cum vir eliam inli- lerrainque nostram pro inajori parte leneamus ab
delis per fldelemmulierem salvetur, Apostoloaltes- ipsa, certum censum debentes, ei seniper fueri-
lanle. Alioquin nec tu videreris a principio motse mus ohedienles et devoli eidein, firmiter credi-
liijs tuam, prout asserebas, voluisse sanare con- mus ct speramus , oinni scrupulo dubitalionis amo-
scienliam, sed polius sauciare; nec nos, quantuin- to, quod sanctilas vestra velit oinnia jura noslra
cuiique tuaedeferre suhliniitati velimus, quod Deus servare ilioesa.Noverit igitur pateniitas veslra, Pa-
conjunxit Iiumana sustineremus proesumplionese- ler sanciissime, quod nos in uxorem babemus quam-
jungi. Denique noveris nos venerabilibus ^fralribus dam fdiam comilis Tolosani, proeterquam ideni co-
uostris Carcassonensi, Avenionensi, et Aurasicensi mes legitimam prolem non babet. Unde terra dicti
episcopis per noslras dedisse litleras in mandatis ut comilisad nos melius qtiam hoeredeinalium de jure
si nostrum super hoc, quod non credimus, neglexe- noscitur pertinere. Veslrain ilaque beaiitudiiieu»
ris adimplere mandalum, ipsi le ad id per censu- quanta possuinus humilitale deposcimus qualenus
ram ecclesiasticamsublalo appellationis impedimen- Baimunduin fiJium memorati comitis Tolosani ad
lo compellanl. preccs vel polius ad fraudes alicujus supplicantis,
Datum,«( supra. imo supplicum Ecclesix poslulantis pro ipso nulla-
In eumdemfere modumscriplum esl super lioceis- lenus instiluatis hoeredein,si placet, neceuni, q.uod
<toH.NoviliIle,eic.,Hs<7wefuisseilillerisreservalum. non sit, sicut legitimum baboatis. Nam, duranta
Unde seienitalem regiam rogandam duxhnus el matrimonio legitimo inter matrem uxoris nosfcraae
inonendam, per aposlolica scripta mandantes, cl- S83pefatumcomitem ex supeiinducta sibi attingenie
siiudini ejus nihilominus ex animo consulentes, in lertio gradu eum ipse comes suscepit; scientes
qtiatenus non molesle suslinens nec admirans quod quod non lanlummodo.jus nostrum periret in insli-
ei non detulimus conlra Deum, sed polius cogilans tutione illius, verum etiam illa eadem novella plan-
quod non tam ejus curavimus voluntaii consulere JJ talio fidei orthodoxoe,quceper Dei gratiam et ve-
quam saluti, ac ideo noslris acquiescens consiliis, slram providam sollicitudinein sollicilanique provi-
quse sibi semper ulilia exstiterunt, reginam eamdein denliain necuon et devotionein fidelium , qui ad
in plenitudinem gralioe regalis admissam bcnigno vindicandam injuriatn Chrisii de diversis mundi
recipiat et maiitaliaffeclione pertractet; prsesenirn climatihus arma stiinpsertint in nostris parlibus,
r.mnfilium susceperit ex eadem, et sit roulierDeum videlicet provincia Narbonensi, pullulare incoepil,
limens, multa proedita honestale. Unde pro cerlo suffocaretur penilus, et essent novissima. prioribus
speramus multa exipsius consortio, maxime si longe pejora. Quidquidau.leinvestra sanctitas super,
ad Deum respeclum habens ipsam sicut reginam iis duxerit slatuendum, nos sumus sempcr parati
honorifice ac decenler traetaverit, serenilati ejus vestris et Ecclesioeper omnia et in omnibus obtem-
commodaprovenlura; cum vir eliam infidelis per perare mandatis. Prseterea benignitatcm veslram
fulelem mulierem salvetur, Aposlolo atteslanle. volumus non latcie quod Christianissimumvirum
Alioquin nec ipse videretur a principio mota?.litis dominum Simonem comitem Montisfortis, ium ob-
suam, proutasserebai.voluissesanareconscientiani, tentu graliaevestra, tum suoeinitiilu probitatis, et
sed potius sauciare; uec nos, quanlumcunque ei longoefaniiliarilalis contraclu cum ipso antequam a<£-.
755 INNOCIiNTII III PP. REGESTORUMLIB. XV. 756
paries noslras veniret, curavimus cl curamus sin- A iiiemoraio stalulum facercmns lirmiler observaii.
ci're diligere ac honorare in omiiihus el habere ul Dieltisvero clericus ex adverso respohdil quod ciim
vcrttm et charum amicum. olim in proefataecclesia, iu qua idem a puerilia
Datuin Andusiae.in vigilia beati Thorose.l fuerat titulalus, quasdam prscbenda vacaret, idein
ne alii conferretur ad audienliamnoslram appellans,
CCXXlll.'
sedem aposlolicamacces-
YEHCELLENSI EPISCOPO APOSTOLIC/ESEDISLEGATO , ET quemdamquisedicebatad
surum rogavilul superboc sibi noslras lilteras impe-
ARCHIDIACONO PERGAMENSl.
traret. Quod sibi litleras pracepiorias et exseou-"
Adversusqucmdamfalsis lilleris utentem. torias reportante, alteras ecclesisememoralrecapir
(Lalerani.xvSal. Februarii.) lulo , reliquas vero exseeuloribusprasentavil: qui-
Corain dilocto filio uoslro Angelo Sancti Adriani bus ipsas habenlibus de falsitate suspeclas,. idcm
diacono cardinale, quem magistro B. procuratori clericus renuntiavit eisdem, nec earum occasione
prapositi et quorunidam canonicorum plebis de aliquid iuit actum.
Bripio ct Sal. clerico conccssimus audilorem, idem Elapso vero quinquennioprapositus et capitulum
proposuil procuraior quod cum idem Sal. lilteras cjtisdemecclesioeipsum Boncnise commorantem li-
quasdam sub iiomine noslro confeclas tam ipsis B beraliter in canonicum receperunt, ei partem he-
qnam quibtisdam cxseculoribus pro assequendo neficii assignantes. Sed quia postmodumipsos traxil
cjusdem Ecclesioebeneficio prasentassel, idem pra- in causam super quadam pecunise sumnia quam
positus elcanonici litleras ipsas babentes de falshate solvere lenebantur eidem,. ipsi commoti graviter
suspcclas, eas atl iios per propritim nunlium desti- coulra eum, praefalas litteras, quibus ipse renun-
narunl: quarum falsiiaie comperia , dilectis filiis tiaverat, ad noslram prasentiam deslinarunt: quas
archipresbylero de Nenibroct conjudici suo dedimus nos falsas esse censcnles, dicto archipresbyiero de
iu maudaiis ul lam impelralorem quam eum qui Nembro ct conjtidici suo dedimus in mandalis ut
fucrat usus eis punirenl secundum conslilutionis iinpclratorem ipsarum el eum qui fueral usus illis
tenorem quam edidimtis ad f.dsaiioruin nialiiiam punirenl secundiim constituiionis memoratoe teno^
con^utatidam(189), qtii niandatuin nostrum fideliler rem, qtii eiim officio beneficioque privarunt. Cuin-
exscquentes, dictum S. ab officioei beneficio per- qtie abbas Sancti Celsi et conjtrdexipsrus eorum-
peluo privaverunt. Propter quod idem aposlolicam dem sententiam decrevissent irritam et inanem, ot
bodemappellans, non exspeciato lermino qui fuerat archipresbyier Pergamensis el conjudex suus eam-
ad proseqiiendain appellationcm prafixus, ad abba- _ dem rursus senleniiam confirmasse.nl,(andem post
lem Sancti Celsi el ejtis conjtidicemnostras litteras litteras ad prsepositum Sancli Leonardi et conjudU
impetravit: qui ejusdem praepositi legitimis exce- cem ejus obtentas coram prafalo 'Albanensieleclo
ptionibus non admissis, diciorum judicum senlen- partes coneorditer sialuernnt ul cerlo termino no-
tiam post appellaiioneni ad nos lcgitime interposi- siro se conspectui praseiiiarent. Setl cuin prseposi-
tam infirmarunt. Postmodum vero archipreshyiero ttis nec veniret nec mitierel responsalem diutius
Pergamensi el ejus conjudicibus dedimus in manda- exspeclatus, causam dicto cancellario Mediolancnsi
lis ut nonobstantibiislillerisadabbalem Sancti Celsi et cjus conjudicihus duxiinus conmiitiendaui, qui
ct ejus conjudicetnper S. incmoratum oblentis, proe- diclum clericum ab impetilionepartis adversoesen-
latam archiprcsbyteri de Nembro el conjudicis sui tentialiter absolverunt. Unde clericus idem bumi-
senientiam coufirmavcvpl infirmare curarent, sicut liter supplicavit ul praposiium el canonicos anlc-
de jure cognoscerent faciendum. Qui causge meritis diclos ab ipsius super hoc moleslalione compescere
pleniusinlelleciis.eamdeiii senlentiamconfirmaruni; dignaremur. Nos igitur iis et aliis quse coram car-
a quorum processu idem S. vel non appellavil om- dinale prsedicto fuere proposita plenius intelleclis,
nino, vel appellaiionem suam non fuit infra lempus quia nobis constilil evidenter quod prafatus,S.
legjtimum proseculus. Demum bonse memoriaeGe- P fulsaslilteras prasenlarat, et ita prasentando fueral
rardus Albanensis electus aposiolicse sedis lega- usus illis, quarum falsilas adeo crat evidens el
lus, ad cujus prasenliatn partes accesseranl, lermi- aperta qupd etiam cnjusque simplicis indagaticne
inini prafisil ejsdeni, quo cum causa sufficienter in- polerat deprehendi, eumdem S. duximus in perpe-
slrucia nosiro se conspectui prasentarent. Sed nun- (uum beneficio ecclesiae memoratae privandum ;
tio proeposiliab Ecclesioe hoslibus in itinere pra- proepositurnnihsloroinus, qui postquam jam dictas
pedito, diclns S. ad cancellaiium Mediolanensemet litteras crediriit esse falsas, ipsum recepit in fra-
cjus conjudices litleras reportavit, qui pro eo ini- Irem, a collatione beneficioruiu ejusdem ecclesia;
quam post appellaiionem ad nos iegitime interpo- suspendentes. Ideoque discreiioni veslra per apo-
sitain sententiam protnlerunt. Undc procuratoridem stolica scripta mandamus quatenus quod a nobis
Iiumiliter supplicavit ut eortim senlentiam irritam senlenlialiter est statuluni faciatis per censuram
decernentes, quod per prafalum archipresbyterum ecclesiaslicam appellalione remota firmiter obser-
de Nembro et ejus conjudicem fuerat de plerico vari. Tu denique, fraler episcope, super te ipso, ctc.

.^i89) Cap. Ad fo.Unrior. De falsar.

7b7 P0NT1?ICATUS ANNOXV, CimiSTI 1212. 7*5
Dalum Lalerani, xv Kal. Februarii, pontificaliis A super iis secundum juslilioe regulam sentianins pcr
nostri anno dccimo quinto. alia scripta nostra libi direcla percipere poluisii.
CCXXIV. Ntiper aulem per dileclum iilium Oihonem deca-
ANDRE.E ILLUSTRI REGIHUNGARIjE. num de Onollisbach, virum providum et fidelem,
Danlur ei induciai ,ad solvendum volum. litteras tuoe fraterniiatis accepimus, et intelleximus
(Lalerani, 111Non. Februarii.) inter alia quod super nogoiio Herbipolensis ecclesiop
Ohlatisnobis ex parle tua petiiionibus, quanttim suggessisti (19I).Quse aulem a nobis idem audierii,
cum Deopossumusgralo concurrentes assensu, ad ipsius polueris fideli ratione doceri. Caeterumcuni,
exseqiiendtim volum quo Doniino promisisti le ad disponente Domind, simus in sede jusiitioe consti-
lerra sanclae subsidium profecltmim serenitati luce tuli et omnibus in justitia debitores, negare non
triennium iiuliilgemus; infra quod sic le studeas debemus alicui qtiod postulat ordo juris. Unde si
praparare ut ad magni regis obsequium lu, quasi forsan ille qui subslitutus asseritur et qui d.icilur
?ex magnus, magnificeproliciscens, dilationis in- desiilutus de jure suo voluerint experiri, proefigas
coinmodum subvenlioiiis commodilate reslaures, eis lerminum compeleiiiem quo per se vel respon-
et sequenli doceas apparatu le 11011ad voli dilatio- sales idoneos nostrose conspectui reprasenlcnt ju-
nem emissi sed subventionem plenariam inducias " stum, dante Domino, recepturi judicium
postulasse. De principibus vero luis non pracessu- Oalum Laterani, ni Non. Februarii, pontificaltis
ris te in subsidium terra sanctoe nil ad prasens nostri anno decimo quinto.
providimus siaiuendum, cum adhuc niliil certi de CCXXVII.
ipsorum proposito teneamus; sed cum opporiuno EPISCOPO ET DECANO ET CANTORI PARISIENSIISUS.
lempore fuerirnus requisiii, necessarium consilium De relaxando inlerdiclo capeliai regim.
apponemus (190). Inter venerabiles aulem fratres (Lalerani, iv Kal. Fchruarii.)
nostros Slrigoniensemet Colocensemarchiepiscopos Ex litleris charissimi in Christo filii nostri Phi-
concordia grala nobis existit, cum non solum in- lippi illustris regis Francorum accepimus quod ve-
ter eos, sed eliam quoslibet alios, sopiri velimus nerabilis frater noster Aurelianensis episcopus in
conlentiones et lites. Unde cum, disponente Do- capellam regiam de Caslro novo siipra Ligerim
niino, simus in sede justitioe constituti ei omnibus pro suoe voluntaiis arbitrio interdicti senteniiam
in justilia debitores, neutri eoruin, si de jure suo proinulgavil, licet nec tempore inclylse recordalio-
voluerint experiri, negare debemus quod postulai nis Ludovici palris ejusdem nec etiam suo fuerit
ordojuris. „ ab aliquo atlentatum, ut si forie capellani regalium
Dalum Laterani, iii Non. Februarii, ponlificatus capellarum excederent, ipsae capelloesnbjieerenlur
Dostri anno decimo quinlo. ecclesiastico inlerdicto, curn parocbialia jura non
CCXXV. habeanl, et minislris ipsarum rex ipse de proprio
EIDESI. faciat necessaria minislrari. Unde quod stiper hoc
De negolio episcopi Bambergensis. episcopus fecerat memoralus, per sedem apostoli-.
(Laierani, in Non. Februaiii.) cam irritari petebal, et ei ne prasumat de csetero.
Licet Bainbergensisepiscopus in multis offenderit, talia inhiberi. Quocirca discretioni veslra per apo-
nos tamen inlervenlu precum tuarum rigorem iu- stolica scripla mandamus qualenus auclorilate no^
slitise (emperantes, venerabili fratri nostro Magtm- stra sublato appellalionisobstaculo pradictam inier-
linensi archiepiscopo,aposlolicaesedis legato noslris dicti seiiieiuiam relaxetis ; cum si forsan capellanus
damus lilleris in mandalis ut non procedal adversus memoratoe capellsedeliquerit, ut suuni poena lene-
eiaiideui, sed inquisila super faclo ipsius, de quo ret auclorem, uon locus in regis preejudicium, sed
ei mandaviinus, plenarie veritatc, quidqnid inve- illedebuerit interdici. Quod si non omnes, etc, lu,
nerit fideliter nobis scribere non posiponat, ut circa frater episcopc, cuni eoruin allero, etc. Tu denique,
ipsum secunduin quod expedieril procedamus : in D-fraler episcope, stiper te ipso, etc.
quo tusenon erimus deprecalionis inimemores; nisi Daltim Laterani, iv Kal. Februarii, ponliflcatus
forsita') ipse suis excessibus inlercessoris affectum nostri aiaiodecimo quinto._
impediat, et effectum intercessionis excludat. CCXXVIII.
Daltuu Laterani, m Non. Fehruarii, ponliflcatus SASCTIJOANXIS ANGELIACENSIS ET SANCTI FLORENTII
noslri anno decimo quinto. SALMURIENSIS ABBATIBUS XANTONENSIS ET ANDEGA-
CCXXVL VENSIS DIOECESUM, ET MAGISTRO STEPHANO DECANO,
MAGUNTINENSl ARCHIEPISCOPO APOSTOLIC* SF.DIS SANCTI HILARII PICTAVENSIS.
LEGATO. Vfliiolilis implicitm capila decidil.
Ei dat certa mandala. (Laterani, n Kal. Noveinbris.J
(Laterani, in Non. Februarii.) (192) Ex litteris venerabilis fratris noslri Pieta-
Licet ad depositiones quorumdain episcoporum vensis episcopi nos acccpisse noscatis quod cum
bono, sicut credimus, zelo processeris, quid lamen ipse Walterum canonicumPictavensem ad persona?.
(190) Vide lib. xiv, epist. 150. (192) Vide lib. xvi, epist. 12.
(t91) Vide lib. xvi, cpisl. 50.
7S3 INNOCENTUIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 760
tiiin ccclcsioede Airaon liinc vacantis proescnlaUimA secundum lerra eonsueludin<»magehatur, B. avun-
ah abbatissa Sancloe Crucis de Piclavi, quaese in culo suo praeslando patrocinium assistebat contra
eadem jus patronalus habere dicebat, admitlere ipsum episcopum et Ecclesiam Piclavensem; quia
noluisset, eo qnod idem W. exislens Taiamundensis cum nondum esset exorcisla, in causis episcopi,
decanus, canoniciis Engolismensis ct Pictavensis et qui quasi coliunna est Ecclesioe, lam inferior non
SaiicioeMari;cMajorisdePiclavi,etpensionibusl)ene- deheret pro judice residerc; maxime cum indiffe-
llcialtisquampluiiinis.aliam babebatecciesianiindioe- renter ad onine munus manus exiendens, a laicis
cesi Pictavensi, el abbatissa prafala infra lempus in vili conductussalario consueverit opponere se con-
Lateranensi concilioeonsiiluliiin personam non cu- trajuslitiam ecclesiis, viduis , orphanis el pupillis.
raverit itloneam prasenlare, ac proesenlando indi- Undelimehat episcopus ne corrupius miineribus a
gnum, illa vice jns amiseril proosenlandi,de pruden- semila justitioe deviarel; quia si Deum pro modico
lum virorum consilio Philippo pauperi clcrico nul- in miserabilibus personis ofieiidil, pro multo non
luni aliud babenti ecclesiasticumbeneficium, quem proeleriret episcopum inoflensuin , stii adversarii
lionaeindolis esse suis lilleris describebal el per se coiicanonicuset amicus specialis existens.
ac suos valrieutilem ecclesiaerucmorala?,ipsius ec- Et qtiia suspecti el inimiet judices esse non dc-
clesioecontulil personalum.Wallerus vero pradictus " beni, cum procuratores pradicti ad hoec probanda
ad Sanctae Radegundis et Sancti Ililarii de Cella non potuerint a pranominalis judicibus arhitros
priores et magislrum Slepbanum Gaschet canoui- obtinere, quos cum inslantia postulabant, lam pro
cum SanctoeMarioeMajoris de Pictavi noslras litte- episcopoqtiam pro diclo Philippo ad sedem aposlo-
ras super eadem ecclesia impetravil: quas procu- licam appellarunt, episcopum, clericos suos, digni-
ratores episcopi in modum exceplionis proposuerunt tatem episcopalem et totum episcopatum, nec non
in eorum prasentia non valere, pro eo qtiod irnpe- et prascriptam ecclesiam de Airaon sub noslra pro-
tratoefueranl lali falsitate suggesia et lali veritatc (cctione ponenles. Unde ipsi judices posl appclla-
suppressaqua lacila vel expressa impetrari minime tionem inlerposilam et bis a procuratoribus episco-
potuisseiil. Asseruerat enim in sua narratione W. pi, cum cilabatur adjudicium, innovalam, et post
quod dictam ccclesiam fuerat canonice asseculus, inandatum prioris de Partiniaco veteri el suorum
cum non esset insliluius per episcopum, nec eliain conjutlicuni delegatorum nostroruni inandanlium
prsesenlaliis propter causas pradiclas, et quia non priuiis judicibus ut eidem supersederent negotio
erat lalis pcrsona cui deberet parochialis ecclesise quousque per collationem litierarum de judicuin
cnra commitlijCiimnon posset ad sacerdotiuin pro- Q priorum et posleriorum jurisdiclione constaret,
moveri. Veriiatemquoque dicebani^eumdemsuppres- lalem tulerunl scnteniiam in episcopum niemora-
sisse W. eo quod suppresso nomine decanatus, et de lum, quod nec suspendere posset, nec excomimmi-
benollciisquibus abundatnon babila meiiiione,jsuper care subjeclos, nec procurationes exigere ab eisdeln;
minori beneficio litteras impelravit, el quia si di- quam posteriores judices propler causas pradictas
xissel quod eidem nequiret Ecclesioein persona pro- muliorum usi consilio decreverunl irritam et ina-
pria deservire, qui aliiquam habet residentiam non nem, et primos judices, eo quod processum impe-
exhibet corporalem, a sede apostolica taie non po- diebanl ipsorum, el ea quse altenlaveraiil revocare
misset oblinere niandatum. Pralerea in lenore nolcbant, licct ipsi parati essenlqtioeniedio tempora
litterarum illarum de illis indulgenliis mentio non feceranl relractare, exeonnnunieationis sentenlioe
liebat quibus episcopo concessimusmemorato beue- subjeccrunt. Proponehalur eliam conlra priorem
ficiatos compellere clericos personaliter in suis sancloeR.adegtindispradictum quod ipse odiifomile,
Ecclesiis deservire, et non compclli ad curam ani- non zelo justilioe, suos induxit conjudices ut in
marum admittere aliquos qui non possint in Eccle- episcoptun ferreiit sentenliam supradiclam, subdi-
siis coniinue residere. Coulra judices siquidern ex- lis ne inipendcrent episcopo reverenliam dcbi-
cepliones ad declinandtim corum judicium fuere D tam inhibentes. Ex quo gravis imminerel jaclura
propositoe a procuraioribus cpiscopi supradicti. loli dicecesi Pictavensi ; quia lyranni, raptores,
Conlra priorem Sanctoe Radegundis videlicet, qtiod ineendiarii, el alii pesiilenies per Pictaviam dobac-
inimictis cpiscopi et perseculor exislens , eodem chanles non possenl coercilionis debitse frenoconi-
lempore auversus euindem arduam causam super pesci, si restringereniur in lanlurn jurisdictioiiis
palrimonio suo el feodis habebat : qui niortalem episcopalis habenoe.Fuit etiam propositum coram
reputabat episcopum inimicum, sicut in litleris ab nobis quod cum nominaius episcopus personaliler
eo ad dilectum filiuni Hug. archidiacouum Bituri- ad sedern aposlolicam accessissei, nobis humiliter
censem transmissis apparet; et ob hoc polissime supplicavit ut Sanclae Radegundis et Sancli Hilarii
quodqmdam de cleiicis suis ipsius auciorilate de- de Cella priores et abbateni Novi nionaslerii, qui
nun-tiarunlipsum priorem prioralum el prabendam nimia familiarilale.coiijuncli eum persequebanlur
oblinuisse per Simoniacam pravilatem. Magislrum injuste, inliiberemus de cselero dari judices conlra
quoque Slephanum Gaschei procuraiores episcopi ipstim : qtiod lunc ad preces ipsius episcopi, sicul
recusabant, eo quod in causa quadam ardua el fa- ejus nuntius proponebal, in canceliaria nostra fe-
luosu, iu qua de furio cl perjnrio el amissione feodi cinms inhiberi. Unde cum de hoc uulla fierel men-
 761 PONTIFICATUSANNOXV, CIIRISTI 1212. 732
lio, dicebat lilteras non valere, nec aliquamjurisdi-- A ominus accedentes, ut proemissisomnibus corarn
ciionem liabere in ipsopriores superius pranotalos. niultis jurisperitis expositis, et innocentiam suam
Propter Iioecigilur et alia nunlius episcopi sup- ostend.creni, et tam episcopi quam illorum cfuipro
plicavit ut ea quac posl appellationem ad nos Icgili-- judicibus"segerebaul malitiam, el sententiam quam
ine interpositama pritnis judicibus luerant ailenlatai in episcopum lulerant publicarent, Verum idem epi-
facereinus in irrilnm revocari. Ex adverso W. litte- scopus, W. de Sahlolio prapositus, llugo Levini,
ras prioris SanctoeRadegundis el conjudicum suo- niagislri I. Gabarl et Ar. de Mogon.et P. Acelini
rum exhibiiil, qui dicebanl quod dictus episcopusj canonici Pictavenses et quidam alii sui complices
cilalus legiiime ab eisdem, licet per procuratoremi in synodoclaniorem et strepilumexcilanles, lilteras
quasdain excepliones fori declinatorias opponerei,, noslras inulloties incipiente leclore , quoties Inno-
quas rationepraevia iiricinjudices frivolas judicaruntl ceutius episcopusdicebalur, vocein ejus lanlis cla-
laborans l-amenconluinacia evidenti, noluil propo- nioribus confundebant quod aliorum audienlia per-
sitis respondere ; sed posl niultarum cilaiionurai tiirbata, mandatum apostolicum poterat vix audiri
edicta prascriptam Ecclesiam Philippo de Calciata, garcionibtis el ininisterialibus episcopi, qui cuni
lite pendenle, conferre prasumpsit, et cutn pra- gladiis et fustihtis ad synodum venerant, iiisultau-
fati episcopus el Philippus ad judicium citarenlur,, B libus in eosdem, et paratis lillcras aposlolicas de
ul lam super principali quam translatione rei lili- manibus ipsorum eripere ac in eos manus injicero
giosie in alium lieret quod deberei, episcopo per violenlas. Propler quse iidem judices episcopum
se vel responsalem idoneum minime coniparenle, pontificali oflicio suspendenles, W. el acclamatores
Philippus diesibi slaluta coinparuil, el intenlione alios excoinmunicationis vinculo innodarunl. Sed
ipsiiis W. proposila respondit in jure quod per epi- episcopus, suspensione contempta, ordines solem-
scopum Piclavensem auctoritale Lateranensis con- niler celebravit, et exsequi sicul prius officiumpon-
cilii fuerat eamdem Ecclesiain asseculus, et ad ejus tificale prasumit. Al Joannes Lavini canonicus Pic-
instantiam indulto ei termino super collaiioneillius tavensis in lilteras judicum proeseniaias capilulo
Ecclesiseplenius respondendi, nec venit, nec cura- Pictavensi bis expuit impudenier, ac Marcuscleri-
vit mittere responsalem. Unde iidein judices niali- cus de inandalo llugonis Levini magislrum Slepha-
liarn episcopi attendenies, quia ipsorum jurisdi- num Gaschel imum dejudicibus supradictis, cum
clioni niinis conlumaciier illudehal, ut ad slanduin non liaberent ipsi judices alium qtii auderet litteras
juri aliqua pcena compellerent qtiem monitis et ex- prasenlare, ab ecclesia violenler ejiciens, postmo-
speclalionibus plurimis el multis ediclis perempto- _ dum de equo projecit in terram. Ad hoecW. supra-
riis inducere non valebant, talem in eum senteii- dictus adjecit quod lempore prasenlationis ipsius
liam protulerunl, ut inlerim nec procurationes pos- episcopusei vel abbaiissae nihil opposuit nisi quotl
set exigere a subjeclis, nec suspendere, nec excom- iu ecclesia de Airaon medielas paironatus specta-
municare subjeclos ; suhjeclis ejusdem nihilominus bat ad ipsum. Dixit eliam quod pranominatus Phi-
inhibenles ne ipsi super iis aliqiiatenus obedirent, lippus, cui, pendente lite, fuit ecclesia praescripta
donec ipse plene satisfaceret de pramissis. In Phi- collata, insufficiens est ad curam animarum ha-
lippum aulcm pro sua conlumacia interdicli sen- bendam , et parenles ejusdem ipsani ecclesiam
tentiam promulgarunl: pro quo cum ad abbatem • et monasterium Sanclae Crucis multis injuriis et
de Absia el suos collegas, commensales et ministe- damnis auTigun:. Super aliis aulem exccpiionibus
riales episcopi, sub forma sumpli qusedamIitterse tam contra ipsum quam contra judices ab epi-
a nobis super eadem Ecclesia emanassent, primi scopoper litteras suas oppositas sic respondit, quod
judices, quia in secundis Iitteris de prioribus ac de licel se minime juslificare prasumat, nihil tamen
processu negotii et de episcopo acioris vel rei no- ci ohviatde canonicis institulis quin valeat ad sa-
inine mentio nou fiebat, et quia per suggestionem cerdotium promoveri; nec in confessionevel admi-
falsi fueranl impelratse, cum ipsarum data prace- r> j nistratione decanatus, nec quando diaconatus olfl-
deret diein quo ipse Philippus primo comparuit cio puhlice fungebalur in Ecclesia Pictavensi, ali-
coram eis, abbati ei collegis suis inhibuere pradi- quid objecit eidem episcopus supradiclus. Sed nec
ciis ne in eadem causa procederent donec plena indulgenlias prselibatasipsi opponere posset, quibus
fieret collalio litterarum. Ipsi vero scriptum authen- per abusum faciendo conlrarium lacite renunliasse
lictim exbibere nolentes, in tanlam insaniam pro- videlur, mullis clericis pluribus beneflciis abundan-
ruperunt quod senlentiam in episcopum Iatam de tibus in parochialibus ecclesiis curam animarum
facto, cum de jure non possent, irriiam lemere committens, licet non deservianl in eisdem, nostris
niintiantes, in primos judices excominuuicatiouis indulgentiisin charis ejus robur amilteniibus firmi-
senlenliam fulininarunt. latis, et in illis rigorem servantibus a quibus aliquid
Unde cum propter impedimenta luijusmodinrimi nitilur cxtorquere. Conlra priorein quoque Sanctse
judices mandatum nostrum exsequi non valerent, Radegundis nullam causam habehal lempore quo
generaliter omuesillos qui eos super processu illius pradicla quxstio sub ejus et suorum conjndicuui
causae impedire prasumerent excommunicationis eratexamine ventilanda; sed paraius fingerc cau-
vinculo subjecerunl, ad generalem synodum nihil- sas, ut se causoesublralieret, adversus ipsum dixil
763 INNOCENTII111PP. REGESTORUMLIB. XV. 7G4
habiturum sc quocstionemcl magisirum Slephanum ^j quisse dignoscitur, puniatur. Testes autem qui fue-
Gaschct vilem esse .personam ct iniuiicum ipsius, rint nominati, etc Quod si non omnes, etc, duo
cujtis palrocinio et consilio contra suum archiepi- veslrum, elc.
scopum usus fueratpaulo anle : a qtiilms el lerlio Datmn Laterani, n Kal. Novemb., ponliflcaliis
coujudiceprocuratoresepiscopi minimeappcllarunt, noslri anno decimo quinto.
nec se proiniserunt exceptioues propositas proba- CCXXIX.
iuros, et nullanifeceruni de eligendis arbilris men- CAPITULO BEATIMARTINl TURONENSIS.
lionein. De suspensionequidein ipsius episcopidixit De immunilale monaslerii Bellimontis.
gravem non imminere jacluram, cum ipse non in- (Laterani, n ldus Februarii.)
tendat compescere sed confoVeretyrannos, noxios Olim causam quae inlcr vos ex parte una vene-
relevans, et opprimens innoccutes. (195)| Addidil rabilem fralrem nostrum archiepiscopum Turonen-
cliam quod cum episcopus fuerit ab ofiiciofpontifi- sem super jurisdiclione in monasterio Bellimontis
cali suspensus,per parochiaI.esecclesiaePictavensis ex altera verlebalur ad nos ab exaniine dileclorum
iirhis sentenlia publicala, ipse divina celebrare filiorum abbatis de Elcemosyna Carnotensis dicece-
prasmnit in animoe suaedispendium et ecclesiasti- sis Aurelianensis decani et S. de Bero canonici
coediscipliua;conlemptum. Unde petebanl ut jure " Citrnolensis, delegalorm noslroruin per appel-
abbalissse prafaise, cum in nullo peccasse probelur, lalionem delatani, S. Caniori et H. majori et 0. de
illoeso servalo, proedielam senlenliam faceremus Graciaco arcnidiaconis Bituricensibus sub cerla
usquead satisfaclionein condignam firmiter obser- forroa duximus commiltendain. lnlerim autcm ab-
vari, violalorcs lpsius et iinlulgenliaruin iioslraruin balissa de Bellomonleper suas nobis litteras iriti-
ac alios qui maniisin judicem lemerarias injecerunl, manle quod cum archiepiscopus supradictus sibi
abbalem quoque de Absia ct coinplices ejus propter jurisdictionem indebitam in ipso monaslerio usur-
ca quoeinjudicesproesumpseriinlUlipcenaplectenles paret, ac ipsapropter boc ad sedem apostolicamap-
quod alii per impuiiitaiis flduciam talia de cselero pcllasset, el archiepiscopus, ejus appellalione con-
non allcnienl. templa, in eam et communicantes eidem excommu-
Audilis igilur et inlelleclis iis et aliis quaeftiere nicaiiouis senlenliam protulissel, jam dictis poste-
proposila -coramnobis, pranominaio Waltero pro- rioribus judicibus noslris rieriimus litteris in man-
pier solam miilliludinem beneflcioritmquaenoscitur datis ul ipsam ahbalissam ad cauielam juxta for-
obtinere super ipsa ecclesia de Araon silentium mam Ecclesiae absolventes, el injungenles eidem
duximus imponendum; jure monasterii SanctoeCru- £( quod injungendumdejureviderelur, eariisuper qui-
cis pradicti super reproeseniaiione alierius, amolo busdam in quibus asserueral per dictum archiepi-
Philippo, qui, Iile pendente, sine prasenlalione scopum se gravalam non paterenlur per ipsum vel
palroni obtinuit eamdein ccclesiam minus jusle, per alios indebile molcstari, audituri postmodum
illaesoservalo. Episcopo vero, ul observel in aliis cl fine canonico decisuri si quis essel alins inter
quod in diclo Waltero voluit observare, interdici- partes scrupulus qusestionis. Cujus aucioritate re-
mus ne conferat parochialem ecclesiainalicui ec- scripli cuin partes fuissenl in eorum prasentia con-
tiesiasticum beneficiumoblinenli, nisi illtid volue- stilulse, abbatissa juxta roandaiiim aposlolicuiiiab-
rit resignare; et si vobis consiiterilipsum fuisse soluta, ideiii archiepiscopus eani et conventum sui
prafatis iudtilgentiis nostris abusuro, ipsarum he- monasteriisuperjurisdictione quam in eodem sepro-
neficio privetis eumdein. Abbatem qttoque de Absia, ponebathahere per easdem litteras recouveniuTan-
ptiorem de Partiniaco veteri, et cantorem Sancti dem posl altercaliones plurimas el diversas archie-
llilarii Pictavensis, qui sic conlra prafalos judices piscopus el capiluluin Ttironense ex una parte, ah-
tcmere proccsserunt, ab officiosuspendenles quous- batissa et conventus Bellimontiscx altera, et vos,
que per sedem aposlolicam misericordiam valeant contra quos roernoratus archiepiscopus coram eis-
ohtinere, Marcum clericum, si manus injecit, ut D dem judicibusproposuerat per alias litteras ante-
dicilur in untim de judicibus violenlas,-et H. Levi- dietas quodjurisdiciioncm impediebalisquam habe-
ni, si de mandalo ipsius hoc exstitit atlentatum, bat iu roonasterio praenotato, ut lilitim circuilus
excommunicalos publice nunlielis, cl faciatis ipsos vilarelur, adinvicein conveuisiis ut sine oinni
ab onmibus arctius eviiari donec passo injuriam cavillalione lilis conlestatio fieretsuperlibellis hinc
saiisfeccrint eompelenter et cum vestraruni lesti- inde circa dicli monaslerii jurisdictionem oblatis.
mouio liiterarum nostro se conspectui reprasenient. Lile quidem coram eis legilime.conteslala, eltesti-
Supcrslrepitu vero elclamore in synodo faclis ut bus produclis a partibus coram dileclis filiis magi-
nostrartim litterarum lcciio etprocessus impedirelur slro B. concanonico vestro, eorumdem aucloritate
judicuiiipradiciorum, inqiiisita diligcnliusveritale, judicum, ipsi judices ad nos instructum negolium
si ex hoc in cpiscopoctilpam agnoveritis, ipsum a volenlibus parlibus remiseruni.
collatione ordinum suspendatis, cum posl senten- Procuratoribus itaque partium in rioslra prsescn-
tiam judicum procdiclorumob hoc iu ipsum prola- lia constitutis, et altesiationibus qua^s judicum si-
tam ordines prasumpserit celebrarc, ut in quo dcli- gillis inclusas rccepimus publicatis. pro partear-
(195) Vidc lib. xni, episi.92.
765 PONTIFICATUSANNOXV, CIIRISTI 1212. 7:,0
chiepiscepi et capituli Turonensis ftiit propositum A dani, salva sedis apostolicaeancloritale nec non ec-
coram nobis quod cum monasleriiim Bellimontis clcsise vestra canonica revercniia el thesaurarii
infra Turonensis arcbiepiscopatus Iimites conclu- justitia, ipsi monasterio indulgendo.
datur, lam in eo qtiam in abbaiissa jurisdictioneni Nos igitur auditis iiset aliis quae fucre proposita
episcopalemhabebat archiepiscopus ineniorattis, et coram nobis, cum archiepiscopus et capiltilum Tu-
ea tam ipse usus fuerat quam pradecessores ipsius. ronense adversus abhatissam et roonasterium Bel-
IJnde procuralores archiepiscopi et capituli propo- limontis de suo jure docuerint, quoad possessorium
iiehanl quod cum esset suae partis intentio riejtire judicitim, quo taulum actum est inler partes, abba-
fommtini funriata, el per rieposiliones teslium pro- tissam el convenlum monasterii pranolati de fra-
barelnr quod eleclionem Math. abbatissae monaste- irum noslroruin consilio condeinnanles, inhibemus
rii BellimonlisTuronensis archiepiscoptisconfirmas- eisdem ne imperiiant archiepiscopum Tttronensem
set, et rounus beuedictiouis inipendisset eidero, in eodem monaslerio eis uti quae jurisdiclionis epi-
ipsamque obedientiam, reverentiam et subjectionem scopalis existunt. Coeterumcum inter archiepisco-
manu posita super altare archiepiscopo impendis- ptim el capitulum Turonense ex parle una et vosex
se, ac archiepiscopum consecrasse aliare, nec non altera inlerdiclo uii possidelis vel ad instar potitis
'
publice proedicasse in ecclesia Bellimontis, et alia illius inlerdicti actum sit in hac causa, quia plura
etiam esse probala quoe ad jurisdiclionem episco- capitula et magis ad rem facieiuia plenius et evi-
palem speclare noscunlur, pelebant in hocjureac dentius probavistis, vos in eo cognovimus poliores.
sua possessione archiepiscopum conservari, et nec Quapropler vos ab impetiiioiiibus archiepiscopi et
per abbatissam vel moniales Bellimontis seu per capituli Turonensis absolvcntes, archiepiscopo et
vos turhetur ei hoc jus et usus jurisdiclionis, sed capitulo inhibemus ne turhent vobis possessionem
mi lihere permitlatur. Ad hoecab W. et Matlhaeo in monaslerio Bellimonlis, sed iis quae ad jurisdi-
abhaiissoeac monialium Bellimoiitisel ecclesiae ve- ctionem spectare noscunlur vos in eodem libere uti
slra procuratoribus fuilex adverso responsum quod permitlant, quoestioneproprietaiislam archiepiscopo
archiepiscopus et Ecclesia Turonensis nihil prala- et Ecclesioe Turonensi contra ecclesiam vestram
lionis vel jurisdictionis in monaslerio habebant eo- quam abbatissse ac conveniui Bellimonlis contra
dero, et si quando aliquibus idein archiepiscopus archiepiscopum et capilulum Turonensis Ecclesise
fuil usiis qusejurisdiclionis existere viderenlur, ^is reservata. Nulli ergo, elc, diffiiiilioniset inhibitio-
abulendo usus fueral, ct per iujuriam ustirpaiido. nis, etc, usque incursurum.
Propter quod qnerebamiui lam vos quam abbatissa fr Datum Laterani, n Idi. Februarii, ponlificatus no-
el moniales prafatae, cum ad ecclesiam vestram slri anno decimo quinto
monaslerium ipsum, sicut asserebaiis, pleno jtire In eumdem fere modum scriplum est super lioc
spectaret, proponentes per depositiones veslrorum archlepiscopoel capituio Turonensi, verbis competen-
lestiuni docuisse quod moniales ipsius moiiasteiii ter mulaiis.
obilnm abbatissae vobis denunlianl, peterues licen- In eumdemfere modumscriplum esl super hoc epi-
iiam eligendi, et canonicis auctoritate vestra pra- scopo Aurelianensiet abbali de Curia Dei Aurelia-
sentibus, abbatissoecelebrattireleciio, quoea vobis neusis d'mcesis,et decanoSanctiAniani Aurelianensh,
posimodum confirmatur, el cantor incipiens Te verbiscoinpetenlermulatis,usquereservala. Quocirca
Deumlaudamus, personam installat eleclam, cui de discretiorii veslrse per apostolica scripla mandanuis
mandato veslro promilltitit oheriienliam moniales, qualenus quod a nobis est sententialiler diffinitum
vobis prasenlantes eamdem qusein capiiulo jurat faciatisper ccnsuram ecclesiasticam sublato appel-
Ecclesioeveslreeobedienliam, subjectionem et reve- lationis obstaculo inviolabililer observari. Qnod si
reniiam Gallicis verbis, promittens de se conque- non omnes, elc, duo vestrum, etc. Vos denique,
reniibus exhibere jus etiam coram vobis quolies frater archiepiscooe ac fili abbas , snper vohis
ftierit requisiia, eta vobis curain recipit abbatioeiD ipsis, ete.
acbaculum pastoraleiu, chrisma, oletim et ignem' DiUum Lalerani, Idibus Februarii, poniificalus
novum in pascha, qttoruni inlerdiclumirioniales ob- noslri anno decimo quinto.
servanl et correctionem admillunl. Unde se asse- ccxxx.
renles de iis et aliis qusead jiirisdictionem etusum SENONENSI, ROTOMAGENSI, TURONENSI, HTBURDEGALENSl
jiirisdiclioiiis perlinent plene probasse, ab impeti- ARCHIEPISCOPIS, ETEORUM SUFFRAGANEIS.
lione archiepiscopi et EeclesiaeTuronensis absolvi Scribitur pro monasterio Vindocinensi.
petehant. Hoc etiam in peiil:onem procuratores ve- (Laterani, xvi Kal. Marlii.)
stri specialiler deduxeruni, ut cum ecclesia ireslra Licet aposlolatus officiumnos universis generali-
plena jurisdictione in eodem monaslerio usa fuerit ter constitual debilores, religiosis tamen personis,
et ulalur, archiepiscopus et capilulum Turonense ct locis prasertim quaead scdem apostolicam nullo
possessionemeidem non liirbenl, setl rpsam ea pa- periineiil mediante, sollicitudincmtenemiireicuram
cilice uli permittant; prasertim curo bonseraemo- iinpendere specialem. Sane dilecti filii abbas et con-
riie Alexander papa pradecessor noster eidem jus ventus Vinriocinenses noslris auribus inlimarmit
guum recognoveril in monasterio Bellimoniis,quoc- qnod rum possessioncs, homines et ticclcsias !ia-
787 INNOCENTHIII PP. fREGESTORUMLIB. XV. 768
beant in riioecesibusvcslris, superquihusplerumqiie A ^ eariim. Dccimas, roolendina, colonos cl hoiiiiues»
a roultis indebite molestantur, vos moleslaloies eo- qusespecialiter ari monasleritim vestrum speclani.
rum, prout ad vos pertinet, compescere non cnratis, Prioraltis quoqtie de Senon, de Sanclo Lupo, de
quinimo latas in eos inlerdicii et excommunicatio- Caslellelo, de Avaron, deCronhon, de Foncamba-
nis sentenlias niilla sibi satisfaclione impensa rela- lada, de Madiraco,de Lopiac, dc Belabat, de Ban-
xaiis inlerdum in eoruin prsejudiciumet gravamen : bals, deBenaugiasveteri, de Guibon, de Aguliaco,
quod laiilo molesiius feriinits quanlo ipsos noslrse de Ardeniaco, de Darvaco cum omnibus periiiieiUiis
considcralionis iiiluitu deheretis in sua juslitia bcni- eorumdem prioraluum; ecclesias eliam de Spinelo,
gnitis confovere. Ideoque fraternitati vesira per de Camiac, de Sanclo Leone, de Montiniaco, de
aposiolica scripla pracipiendo mantlamtisquateniis Corheliaco,dc Sancto Sirionio, de Plazaco, de San-
hiijusmodilatas pro eis seuleniias absque congrua clo Germano de Campeiez; prioralus quoqueSancli
salisfaclione relaxare nullalenus prasumeiues, de Andreserienoinine Domini, de Podio Dodon. cunv
malefactoribus suis singuli per veslras dioeceses, ccclesiissuis, Sancti Chrislophori et Sancti Seve-
quoties ab ipsis vel eorum nuniiis fuerilis reqtiisiti, rini, prioratum Sancii Marlini et Sancli Saltirnini
eisdem curelis justiliaepleniludinemexbibere; man- de Boenes, et Sancli Vinceiuiide Porreto, et San-
dalum nostrum laliter impleturi quod illud sibi sen- cti Laurentii de Scaras, el Sancli Joannis de Cam-
tiant profuisse, el nos super hoc providere aliler panbas cum qmnibtispcrtinenliis eorum. Qtiidquid
non cogarour. Yos denique, fratres archiepiscopi et habctisapud Brojam et Ialam doinum de Arlelea,
cpiscopi,super vobis ipsis, elc. de MonteJauri,ecclesiam et decimam de Villanova
Dalmn Lalerani, xvi Kal. Marlii, ponlificalus no- cum.omnibusperiineniiissuis.In Xantonensi diee-
siri anno decimo qiiinlo. cesi prioralum Sancti Nicolai de Roiano, furnum et
/u enmdeminodumscriptum csl Carnolensi,Aure- lerrain conliguam btirgo Sancti Petri, villam deCa-
lianensi, Cenomanensi, Andcgavensi, Pictavensi, et slellars, sicul concltidiiur duabus viis, cum gran-
Xaulonensiepiscopis. gia elagriculturis; lerras, vineas et reddilus qifos
CCXXXI. habelis in insnla qtioe dicilur Oleron. Molendinum
ABBATl MONASTERII SANCTJSMARIJE SILVJEMAJORIS, EJUS- vobis in mari collatum a Joanne Martin.; vineas
OUEFRATRIBUS TAMPR.ESENTIBUS QUAM FUTIIRIS RE- vobis collatas ah Arnaldo Viverevuli,vineas deVa-
GULAREM VITAM PROFESSIS 1NPERPETUUM. lera, prioraius SanctoeMarisede insula quae est iu
De confirmutioneprivilegiorum.. Avcrlo, et de Praifornel cuin possessionibuseorum.
(Lalerani, Kal. Decembris:) {_J In Vasalensi dicecesiecclesiam de Brana cum aliis
Quotics a nobis petitur quod religioni el honestali possessionibusveslris ; prioratus Sancti Joannis de
convenire dignoscilur, aniino nos decet libenti con- Blaniacoel Sancii Pelri de Caslet cum ecclesia sua
cedero, el petentium desideriiscongruumsuffragium deSiurac; prioratus de Rius, de Sorraco, de Co-
imperiiri. Eapropler, dilecli in Doroino filii, veslris riaco, de Fescals, de la Gardera, de Viaco, de Lin-
justis postulationibus clemenler annuimus, et pra- guon cum omnibus pertinentiis eortiro, el priora-
fatuiu monaslerium, in quo divino mancipati estis lum de Bellofonle.In Petragoricensi dioecesi piio-
obsequio, ad exemplar felicis recordalionis Lucii et ralusSancliMariiiii.CampiMarlini.etdeScaurniaco,
Coelestini Roroanorum poniificum proedecessorum et de Prisone, el Sanctl Ulrici, et Sancii Nicolai de
nostrorum, sub beati Petri et noslra prolectione Gorson, de Lopehac, cum ecclesiasua de Murzac;
stiscipiniusel prasenlis scripti privilcgio coinmiuii- prioralus Sancti Satiirnini de Puteo cum ecclesiis
inus. In piimis siquidem sl-aiuciitcs111ordo niouasli- suis SanctaeMarioede Belpojetet de Punacio; prio-
cus,-qui secundum Deumel beati BenedictiRegulam ralum de Lavernhia cum ecclesiis suis Sancti Mar-
in .eodemmonasterio noscitur instilutus, pcrpetuis tini deCumbis et de Croisa; prioratum Sancti Pa-
ibidem temporibusinviolabililer observetur. Praete- sloris cuni ecclesiis sibi pertineniibus, etprioraium
rea quascunque possessiones, quoecunquebona idem D 1 de Alenac et de Nausis cum oinnibus perlinenliis
inonasleriuin imprasenliarum juste ac canonice corum, el de SiurJaco cum pertiuenliis suis. In
possidet, aul in futurum concessione ponlificum, Agennensidicecesiprioraium Sancli Antonini cum
largiiione regum vel principum, oblalione fidelium, ecclesia SanclseRufinae,et de Runaut, el Maureliaco,
seu aliis justis niodis, praslanle Domino, polerit et SanctaeMarioede Culturis; prioralus Sancti Sil-
adipisci, (irnia vobis vestrisque successorihuset illi- vestri dePeno, Sancti Petri de Guntaldo, de Escas-
bala permaneanl: in quibus haec propriis duximus safort, cum ecclesiis et aliis pertinentiis suis; prio-
expriinenda vocabulis: Locum ipsum in quo proefa- ratus eliam de Manuforti, deCalesu, SancliCaprasii
lum monaslerium situm csl, cum omnibuspertinen- de, Savarzac, SancloeMariaede Lafita, et de Caus
(iissuis; in eadem villa, ecclesias Sancti Petri et Beosacum ecclesiaejusSancliAndreae.cuinomnibus
Sancti Joannis, grangiasadipsum^monasteriumpcr- pertinenliis eorum. In Calurcensi dioecesimonasie*
tinentes, scilicet Malforat ctim terra de Bunasse, rium monialium,scilicet Pomaredus, cum priorati-
grangiamde Daniaco el de Carenzac cum ecclesia bus, ecclesiiset aliis possessionibussuis; salvitatein
de Narizan, grangiam de Fongravosa et Sancii Ni- de Blancaforl. In Auxitanensi dioecesi prioratum
eoluide Genizacoet de Monlfarto cum perlineiiliis Gavarretus cum decimaet censu lotius vilke, furnis
 7C9 PONTIFICATUSANNOXV, CIIRISTI 1212. 770
et aliis possessionibussuis.; prioralus de Leucarier, A aiictorilale aposiolica confirmair.;is, sialuenies ut
de Malvezi,deGilo, de Perqtier, de Boga, del nionl sicut ab eisdem pradecessoribus nostris siatiiium
de Canetix, de Seugtier. In rcgno Aragoimin priora- ftiisse digiioscitur , nulla ecclesiastica saxularisvo
lus rie Rosla, dePiuian, de Unocastdlo, rie Exera, persona habilatores vestros ad arma coinpellere
rie Prariella, rie Alcala, cuin ecclesiis, riecimis el vel indebilasexactioncs ab eis extorquere prasumat.
aliis possessionihnssuis. In Lincolniensi diceccsi in Sepulluram pralerca ipsius loci liberam esse de-
Aiigliapiioratum de Boroella cnm periineniiis stiis. ccrnimus, ut eorum devolioni et exlreroaevoliintati
In Cameracensi dioecesi, abbaliam Sancii Dionysii qui se illic sepeliri deliberaverint, nisi forte excom-
de Brocares cum ecclesiis, deciinis, et aliis pcrii- iniinicaii vcl interdicli sinl , nullus obsisiat, salva
ncnliis suis. In Suessionensidicecesi prioraltis San- lamen juslilia illarum ecclesiarum a quibus roor-
cti Leodegarii ctSancii Paulide Nemore el Bellx1- tiioriim corpora assiimunlur. Decernimus crgo nt
valiis. In Laudiinensi dicecesi prioralum Girei, ct nulli omnino hominum fas sit prafatam Ecclesiam
Sanclse Probae, et de Lapion. In Remensi dioewsi leinere perturbare, aul ejtis possessiones, elc , «s-
prioralum de Noveiocum perlinenliis suis. ln Ca- que proftitura, salva sedis apostolicae auctoriiaie
lalaunensi dicecesi prioratum Cbaniici. In Seno- el dkeccsaiii episcopi canonica jtistitia. Si qua igi-
nensi dicecesi prioralum Neronis villae cum perii- R ! lur in fuliirum ecclesiaslica saecularisve persoua
ncnliis suis. In Aurelianensi riicecesi prioratuin de hanc nostraeconstitulionis pagiuam sciens, elc, KS-
Seineio cum ecclesiissuisSancti Joannis de Etircis qne subjaceal ullioiii. Cunctis aiitem eidem loco
cl Sancli Symphoriani de Camblois.Sane novalium sua jura, elc.,usque aeternaepacis invenianl. Amen.
vestronnn quaepropriis manibus aul suroptibiis co- Datum Laterani,per manumJoannisSanclacMariie
lilis, sivede murimcnlis animalium veslrorum nul- in Cosmiriindiaconi carriinalis, S. R. E. cancellarii,
lus a vobisdecimasexigere velexlorqtiereprasumal. Kal. Dcccmu., indiclione prima, lucarnalioiiis Do-
Licenl quoque vobis clericos vel Iaicos liberos et minicae anno 1212, poiilificatus vero domini luuo-
absolulos e saeculofugientes ad conversionem reci- ceulii papae111,anno quinlo dcciroo.
pere ei eos absque coniradictione aliqua relinere. CCXXXII.
Cum autern generale inlerdicluin lerra fuerit, li- ABBATI ANIANE.NSI.
ceat vobis clausis januis , exclusis excommuuicalis De relevandapaupertate monasterii.
et interdiclis, non pulsaiis campanis, suppressa vo- (Laterani, III ldus Febrttarii).
ce , divina officia celebrare. lu paroeliialibus autein Ex susceplae nobis inimiiiel olfieio serviliilis ut
ccclesiis quas habelis liceat vobis saccrdotes eligere cum ecclesiarum omiiiiim curaro Doniinosusceperi-
efdicecesano episcopoproesentare : quibus, si idonei ' mus disponenle , ad illarum gravamina relcvanda
fueriul, episcopus animarum curam commitiat, ul specialiier iulcudainus quse aposlolico nosctiiilur
ci de spiiitualibus , vobis autem de temporalibus aroplius proesidio inriigere. Cuin igittir, sicul acce-
debeant respondere. Chrisma vero, oleum sancltim, pirous , uionasteriuin luuni adeo sit iu temporali-
consecrationcs altarium seu basilicarum , ordinalio- bus dimiiiutuin ul libi el fratribus Doininoservienti-
nes monachoritmvel clericorum qui ad sacros fue- bus in eodein in veslitu et victu de ipsiu» provenii-
rint ordines promovendi , a dicecesano suscipietis bus providere non possis , aucloritate prasentium
episcopo ; siquidem catholicus fuerit, et graliam liberam tibi concedimiis laculialeui ut sacristiam et
alque communionem apostolicoe sedis Iiabucrii, et ecclesias monasterii uiemorali, quoea moiiachis seu
ea vobis gratis el absqtie pravilale aliqua voluerit clericis soecularibus detineniur, ad marius tuas'de
cxhibere. Alioquinliceat vobis quemcunque malue- consensu convenlus vel niajoris et sanioris parlis
vilis caiholicum adire antistitern, qui noslra frelus ipsius appellatione remota valeas legitiroe revocare;
auclorilale,qiiod poslulatur indulgeat. Ad haec,prae- qualenus de ipsarum provcnlibtis providcatur fra-
senli decreto sialuimus ut, obetinle te niuic ipsius tribtis competcnler, ut releventur etiam onera rie-
liici ahbate vel luorum quolibel successorum , nul- D I bilorum. Tu denique, fili abhas, super te ipso, etc,
lus ihi qualibet subreptionis astulia seti violentia Datuin Lalerani, IV Kal. Febrtiarii, pontilicatus
prseponainr nisi quem fralres communi consensu hostri anno quinto decimo.
vel fratrum major pars consilii sanioris secundunj Scriptum esl super IIQCabbali Suncti Wilielmi, el
Dci tiroorem et beati Benedicti Regulain provitle- priori et sacrislw de Salve Lodovensisel Nemausensis
rint eligendum. Inhibenius quoqtie ne infra lermi- dimcesum,sic.Cum dileclo filioabhali Sancli Salvato-
nos parochiarum veslrarum ecclesiam vel orato- ris Anianensis dnxerimus concedendum ut saciisliam
rium sine assensu dioecesani episcopi el veslro et ecclesias monasterii sui, quae a monaciiis seu
quisquain oedificale prasumat, salvis lamcti privi- etiam clericis saecularibusdelinenlur, eic, usque re-
legiis apostolicse sedis. Libertates pralerea el iin- vocare.necnon ipsiusmonasterii possessiones el alia
munitates a felicis recordationis Alexandro papa quae a pradecessoribus suis vel aliis illicile alienata
pradecessore nostro, sive ab archiepiscopis, a du- invenerit vel dislracta, discretioni vestra per apos-
cibus Aquilanise,uec non et aliis illius lerra baro- lolica scripta mandamus qualenus, si qui super hoc
nibus monasterio et hominibns vestris pietalis et contradictores apparuerinl vel rebelles , vos ipsos,
cec-
rcligionis considcraiioiie indullas ralas iiahrnics, cum ab co fucritis requisiti, ratione pravia per
771 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 772
Ktiramecclesiaslicam appellalione poslposita com-/A servi (Apoc.vi): quod ad vos sn.nopolest inlclleciu
pescatis. Quori si non omues, etc, duo vestrum.etc referri, qui conservi ejus exislitis, servituiem exse-
Tu denique, fili abbas, super te ipso, etc. quendo divinam , ut sponsarn Christi a servilule
f Datuni iii Idtis Februarii,ponlificatus nostri anno liberelis humana. Qtiia non sumns filii ancillse , s^d
deciroo quinto. libera, ' qua l.bertale nos unigenilus Dei Filiuslibe-
CCXXXHI. ravii.
GANTUARIENSI ARCUIEPISCOPO S.R.E.CARDINAI.I ET(194) Inierrogale , quaeso, conscientiam ips.i vestram,
COEPISCOPIS SUISCUMIPSOPARITER EXSULANTIBUS.nisi respondeat ipsa vobis qtiod tolerahilius est ho-
Eos consolalur in nfflictione. norabilein perseculionein extra patriam suslinere
Omnegaudiuinexislimare debetiscnm in lenlaiio- qnam in patria perpeli vilissimam servilntem, longe
nes varias incideriiis ,'eoruni exemplo qtii gauden- profeeto pejorem snb Pharabne in Iuto el laleresus-
tcs ibant a conspeclu concilii , quoniam riigni suiit tinebat. Et nunc inriuralum est cor Pharaonis, nec
habiti coiuumelias pro noiuine Jesu pali. Beati nam- diroitiet Israeliticnm pnptilum nisi landem in nianu
que suiil illi qui persecutionem propier jusliliam valida, ut posl sordes iEgypli sacrificel Domino'in
paliunlur; quoniam cum probali fuerinl, accipienl deserto. Confidile, fratres , quod idem Deus per al-
coronarn vilse , qnam repromisil Deus diligentihus B 1 terum Moysemliberabil popiilum suum de serviluie
se. Fidelis enim esl Deus, qui suos fidelesnon pali- novi Pharaonis in manu lorti; elcum fuerit mirabi-
tur supra posse tenlaii, sed facit in lentaiione pro- liter liheralus, cantahit Dominogloriose quod eqtiuni
veniuin. Nain qttod facil flagellum grano ctfornax et asccnsorem projeeit in roare, qui Deum sihi non
auro, ideffieiiperseeuiiovirojusto.qui ratione fidei, posuit adjuiorem, sed in sna pravaluit vaiiilaie; qui
ex qua vivii, similis esl grano sinapis, quod quanlo gloriatur cuin male feceril, el in pessimis rebus
plus tunditur , lanlo fortius inardescit, ut probalio exsultat; qtii faclus est scut eqiins el mulus, in
suae fidei mnllo pretiosior fiat atiro, quod per iguemi quibus imllus cst intellectus ; iia in reprobum sen-
non consuiiiilur, sed prohatur. Vos ergo , fraires,i sum datus ut cor ejus cominulalum sit ab huroano,
non deliciaiis in iribulalionibus vcslris, quas proy eiquecor ferce sit dalum, ut de ipsins conversione
liberiale ac juslitia Ecclesiaetoleralis; qtioniam ini pene penitus dcspereltir, nisi cum misericorditer et
servis suis Dominus consolabitur, qui misericordia- niirabiliter in vi.itni aiium ille iniileiqui vocal im-
rum est pater et toiius consolationis est Deus, ini pios el non sunt et de Japidibus snscitat lilios Ahra-
gaudio ineii faciens quod in lacrymis semii.alur, Ipses hic ; aul gravior illi vexatio tribuat inlelleclum, si
quidein post nubilum facit serenum , et post tem- forte oculos suos le.vetin coslum el sensus suus illi
pestaiem tranquillum. Ipse post lamenlalionem eti reddaturet Altissimo benedicat. Nos sanc, qui ex
fltlnm, gaudium el exsultalionem inducit; qttilucemi iiuimo cordis affecki passionibus vesliis compaiimtir
creavit post lenebras, el post vesperam fecit mane;; el doloribus condolerous, non cessamus extendere
quoniam ad vesperum demorabitur fletus, et ad ma- manus noslras ct in virga perculere donec vos libe-
lutintim loelitia. Quod illebenenoverat qui riicebai:: ret Dominus in mirabilibus suis : quod non in lon
Convertisti planclum meum in gaudium mihi; prm-- ginquum futurum esse credimtis et spcramtis. Et
cinxisii me laiiiiia, ul canlel libi gloria mea , et noni licel cogitalum vestrum jaclare debeatis in Detimet
compungar (Psal. xxix).0 quantae mercediseslapud I solliciludinem vestram in illum projicere qui rom
Deum, quanlae lauriis csl apud homines, spirilualiai deserit speranlesin se nec de sna misericordia pnc-
leihporalibus anteferre , nl lemporalia spiritualibus> siimenies, ne tamen ipsum fortasse tentetis si coo-
posipoiianliir! Exsilium sustinere pro palria, pro di- perari negligatis eidcm, satagite operari, quanluni
vitiis pauperialem, injuriam pro honore, pro quietei jusie ac lioneste polestis, cum omui diligeiuia et
laborem! Veruin alleiidile diligenier qnid illeglo- cautcla, nibil de coiitingentibtis omittenies, ul ille
riosus mariyr et ponlifex vester perlulerit pro hac3 vos et iu prasenli el in futuro remnnerei pro cn-
causa, et intelligelis pro certo quod in vestro cerla-- j) jus gloria et honore graves el grandes sufferiis itt-
mine ipsius est martyrium innovalum , imo ipsius> jurias el pressuras. Mittimus aulem vobis littera-
agonis palma vobis est feliciter reservata , quii rum rescripluin quas nunliis nostris pro pace refor-
ducem cerlaminis lanquam forlis alhletse sequiminii manda tribuimus praseiuibus inlerclusum.
ad uiumphum. Nisi enim hujus tausae is essett
effecltis, quae utililas in sanguine suo , qui gla- CCXXXIV.
diis effususesl iropiorum? Non enim stib altari Dei' JOANNI ILLUSTRI REGIANGLIJ3, SPIRITUM CONSILH
frustra clamat anima interfecti propter verbum1 6ANI0R1S.
Domini et propter lestiroonitim quod habebat, voce
De negolio archiepiscopiCantuariensh.
magna dicendo : Usquequo,Doininesanctus el verus ,
non judicas, et vindicas sangninem meum de iis qnii (I9S) Aiidilis.verbis niinliorum luorum, qui ad
habilant super lerram ? et diclum esl illi ut requiesce- nostram prsesenliampervenerunl, elsi non il!a nobis
ret modicum adhuc tempus , donec impleanlur con- cx parte lua sufficieuler oblulerint quae stint ad s;t-
(194) Vide infra pag. 772.
(195) Vide infra epist. 257 el seqq. Gcsla Jnnoc. 111cap. 151,-.152,cfMalilitcum r.tris.ad.an. 1252.
 ?73 PONTIFICATUSANNO XV, CHRISTU212. 774
lisfactionem sufficientiacompelentem super multis A t TACIS ETRECONCILIATIONIS LEC.ES.
et roagnis injuriis el jacluris quas longo jam tem- (Laterani, m Kal. Mariii.)
pore intulisti EeclesioeAnglicanse conlra divini no- (197) Expositiones aulcrn el explanaiiones snnf
minis gloriam el aposlolicaesedishotiorern, in peri- ibtae. In primis itaquc solemniter et absolulejurabis
ciilumanimaeac dispendiuin farnaelusa, adhiic iamen stare mandatis noslris coram Iegato vcl delegalo
experiri volentes utrum le revocare possiinus ab nostro super omnibus pro quibus a nobis excommu-
errore ad veritatem , ecce libi benedictionem et nicalus existis, et veram pacem ac plenam securi-
maledictionem proponimus, ejus exemplo qui per latem prastabis vencrabilibus frairibus Stepbano
Moysemfamulum suum benedictiones et malediclio- Caniuariensi archiepiscopo, Willclmo Londoniensi,
nes proposuit filiis Israel, ul eligas qiiam rnalueris, Eustachio Eliensi, jEgidio Ilerefordensi, JocelinoBa-
vel benediclionera, si salisfeceris, ad salulem, vel tlioniensi, et Hnberlo Lincolniensi episcopis, ac
maledictionem, si contempseris, ad ruinam. Licet dilectis filiis priori cl monacbis Canluariensibus,
enim quasdam nobis lilteras deslinaveris, quibus Uoberto quoque filio Walteri,et Eustacbio de Vesci,
asseruisli habilurum te ralurii qtiidquid abbas de nec non caeterisclericis ct Iaicis boc negotium con-
Beiloloco et fraler A. Marcel el alii qtiatuor nuniii lingentibiis, prastanrio simul coram eodem legaiovel
tui super nogotio Cantuariensis Ecclesioe agerenl delegato nostro publice juramciuum quod ipsos ctim
coram nobis, quia lamen ex iis nounisi rres ad suis nec laedesnec Isedifacies aut permiltes in per-
nostram pervenerc prsesenliam, ii sine aliis niliil sonis el rebus, eisque omnem inriignationemdimittes,
facere poterant seciinrium earuindem conlinentiam el in graliam ttiam eosdem recipies, ac bona fide
liuerarum. Proeterea non agittir lanttim de negolio lenebis, quodque prafatos archiepiscopum el epi-
Cantuariensis Ecclesiae, sed lotius EcclesioeAngli- scopos non impedies nec permittes aul facies im-
cana?, quam impie pcrsequendo niteris ancillare : pediri quo mintis ipsi libere suum exsequanlur offi-
propter quodaiialhemalis meruisli vinculo innodari. cium, ct plena suoeJurisdictionisauctorilaie, prout
li vcro tres nunlii nobis ad ullimum obtulerunlquoil debent, utanlur; el super iis tam nobis quam ipsi
secundum illam formam salisfacere promillebas arcbiepiscopo el singulis episcopis luas paientes
quarn per dileclos frlios Pandulphum subdiaconum litleras exhihebis, facicns ab episcopis el coniitibus
ct fratrem Durandum fainiliares noslros lihi curavi- ac baronibus luis, quot ct quos proefati archiepisco-
nius riestinare. Verum cnm per te steterit quo miniis pus ctcpiscopi postiilaverint, juramenta et patenles
secunduro earndein formam pax fuerii reformala, eorum litteras cxhiberi quod ipsi bona fide sturie-
el postea pejora prioribus atieiilaveris, nos ari earo, . bunt tit litcc pat et securilas firroiter observetur. Et
quse pro niajori parte graiiam conliucbal, miniine si forle (quod Deus avenat), per te ipsum vcl alios
jam tenemur, curo ipsa gratia reddideris te indi- contraveueris, ipsi pro Ecclesia conira violatores
gnusn.Ul autem vincarous in bono maluin el omiiem securilatis el pac.isniandalis apostolicis inhaerebuiit,
libi excusationis maleriam auferamus, adhuc eam luqtie perpetuo cuslodiam vacanlium Ecclesiarum
parali sumus servare, si usque ad Kalenrias Jnnii amiites. Quod si forte nequiveris cos ad banc ulti-
proximc vcnturas per juranienta qualiior baronum mam juramenli pariem inducere, virielicel quod si
tiioriim juraniitim (196), le prasenle ac maudaule, per teipsum vel alios eonlraveneris.ipsi pro Ecclesia
in anjinam tuani, et per patentes luas liilcras re- coiitra violatores securitatis et pacis mandatis apo-
promiseris quod eam firieliterel efficaciler ariiinple- siolicisinhaerebunt.tu proptcr hoc nobis ac Romauae
bis secundum expositiones et explanationes quas Ectiesiae per luas palentes lilleras obligabis omne
ad omnis riubitationis scrupulum removendum duxi- Jus patronalus quod habes in Eeclesiis Anglicanis.
nius adhibendas, et infra enmdem lerminum hoc Onmesautem lilleras quoepro securilate prariicto-
loium significaveris per tuas palenles litieras ve- rum sunt exhibendoe proef:itisarchicpiscopo el epi-
nerabili fralri nostro Slephano Canluariensi archi- scopis anle suum ingressum in Angliam rieslinabis.
episcopo et qui cum eo sunt episcopis suis. Alio- D ] Si vero libi placueril, sscpeTaliarchiepiscopus et
quin ejus exemplo qui populum sutim de servilute episcopi praestabunl, salvo honore Dei et Ecclesiae,
Pharaonis in mann valida liberavit, Angli.canam juraloriam el Iitteraloriam caulionem quod ipsi nec
Ecclesiam in forti brachio de servilute tua sttule- per se nec per alios conlra personam vel coronam
bimus liberare; pradicenies nunc tibi veraciter et luam aliquid attentabunl, le illis praedictam securi-
consianter quod si pacem recipere, cum vales, non laiero et pacem illibatam servante. De ablatis autem
vis, cum volueris non valebis, erilqtie inutiiis pocni- plenain reslitutioncm et de damnis recompensatio-
tentia post ruinam; sictit per eorum exempla potes nem sufficientem omnihus impendes, lam clericis
eognoscere qui diebus istis similia prasuropserunt. qnam laicis universis ad hoc negolium periinentibus,
Forinam vero quaro prafatis nuntiis nostris in- non soltim rerum, vcrum etiam liberlalum, eisque
junximus prasentibus tibi iilteris mittimus inter- Iiberlates redditas conservabis, archicpiscopo quiriem
•
clusam. el episcopo Lincolniensi a lempore suae coniirma-

(196) Videlib. xvi, episl. 76, elMalthrcum Paris. exstat lih. xvi, episl. 76, el apud MatihseumParis.
ad. an. 1215. ad. an. 1215.
(197) Sacramenlumrcgissecundum banc forinam
373 INNOCENTIIIII PP. UEGESTORUMLIB. XV. 775
tionis (198), aliis autem a teropore discordiae In- xl ul iiis quoe libi ex parte noslra suggesserit oinui
clioaliE. dubitatione postposita benevolum imperliaris assen
Nec obslabit aliqua paclio vel promissio seu con- sum.
c.essio quominns el darona rccompcnseiuur ct Datum Lalerani, iuKal. Martii, pontificalus noslri
resliluanlur ablala tam vivorum quam eliam de- anno quiiilo decimo.
functorum. Necde ablalis aliquid retinebis pratexlu FORMA QUIIIEMEST TAI.IS: DILECTIS FILIISPANDUL-
servitii quod libi debuerit impendi; sed postea tibi PHOSUBDIACONO ET FRATRIDURANDO FAMILIARIBUS
riebila pro servilio recompensalio Uibuelur; slalim- NOSTRIS.
que facies omnes quos detines clericos absohile lllam gerimus de veslra discrelione fiduciam ut
diniilli ac reslitui proprioe liherlati, el eliam laicos secure vobis ardua negolia committamus, pro cerlo
qui occasione bujus negoiii delinenlur. lncontinenti sperantes quod ea secundum Deum ad honorem el
quoque post advcntum illius qui lc debebit ahsolvere profeclum apostolirse sedis curabilis promovere.
faciesde parle restilutionis ablaloriim oclo miilia Qttocirca discreiioni vestroe per aposloliea seripla
librarum legalium sleiiingorum, pro persolvendis pracipiendo mandamus qualeims proficiscenles in
dehitis el faciendis expensis, nuniiis pradiclorum Angliam una cum venerahili fratrc nostro Winto-
arcliiepiscopi el episcoporum ac monachorum Can- B niensi episcopo el dileclo filio priore Conve:ilrensi
itiariensium assigiiari sine imperiimentoquolibet per \el eorum altero, si forsan amho inleresse non
iuam potestalem ad eos libere rieferenda, ut expe- possenl, regis prasentiam adeatis monenles el ex-
diti revertantur in Angliam honorilice revocati, vi- hortanles ettmdem efficaciter et prudenier ut Deo
delicel Siephano Cantuariensi archiepiscopo duo el Ecclesioesaiisfaciat seeundtim formam subscri-
millia et quingenias libras, Willelmo Londoniensi ptam inter uos et niinlios suos multinioda delibe-
cpiscopo septingentas ctquinqiiaginta libras, Eusta- ratione provisam. Ipse quidem cum suas patentcs
chio Eliensi mille el qtiingentas libras (199), ^Egi- litleras vohis iratliderit, et vos nostras palenles
dio Ilereforriensi seplingenlas et qtiinqunginlalibras, liileras sibi tradatis secundum capilularis lenorem
Jncelino Bathoniensi sepiingenias el quinquaginta quod ei piidem direximus sub alphabeto riistiuctum,
libras. Iluberto Lincolniensi septingenlas el qnin- vohisqtie tradimus ad caulelarn. Sed si rex maltie-
quaginta libras, priori el roonachis Cantuariensibus rit iit neeipse tradat hujusmorii Iitleras snas vohis,
mille libras. Seri protinus absque mora posiquam nec vos Iradalis Iiujusroodi lilteras noslras sibi,
pacem istam duxeris acceplandam rcsignari facies acquiescatis eidem; et sic cum pradiclis episcopo
archicpiscopo et episcopis, et clericis ac Ecclesiis ^ ct priore vel eorum altero, receplo ab eo publicn
universis in manibus iuinlioriim vel procuralortim juranicnto quod super iis pro quibus de mandaio
ipsorum omnia immobilia (200) cnm admiiiislra- noslro exconimunicalus existit nostris mandaiis
lione libcra eorurodein, el in pace dimiili lutcrdic- absolule-parebil, tu, lili sululiacone, bencficium ei
lum eliani vulgariter ullagatio nunciipatiun, quod ahsolutionis impendas, reconcilians eum ecclesia-
proponi fccisti contra personas ecclesiasiicas, pu- siica: unitali; ac deinde recipientes ab eo laiii pro
blice revocabis, protestando per tuas patentes Iitte- vencrabili fraire uosiro Caiiiuaiiensi archiepiscopo
ras arcliiepiscopo tribuendas id ad le de personis qiiam pro coepiscopis ejus ct monachis Caniua-
ecclesiasticis iiullatentis pertinere, quodque illutl riensihus ac omnihus aliis ad hoc negolium perti-
de csetero contra personas ecclesiasticas non facies neniibus plenam securitaleniac idoneam cautionem
promulgari. Revocahis praierea ullagaiioncm lai- per bonorabiles imntiQSfaciatis eos in Angliam re-
corum ad hoc negoliuin perlinentiiim , el remities vocari; quibus idem rex omnem rancorem et in-
hominia quoeposl inierdiclum ab ecclcsiarmn homi- dignationein remittal; ac receplo a prafato archie-
nibus recepisti proeler regni consueiiulinein et ec- piscopojuramenlo quod a stiisproedecessoribuscou-
clesiasiieam libertaiem. Si vero super damnis vcl suevit illius progeniloribus exhiheri, universa et
ablatis aul eorum quaiuiiaie vel sesfunaiionequoeslioD] concedat el tradatet facial ah eo pacifice possideri
fuerit de faclo suborta, per Iegatum aut delegatum qnoead ipsum pertinere noscnntur, ita quod ^uper
nostrum receplis probalionibus puhlice terminetur. ablalorum reslilulione ac recompensalione dam-
Et his omnibus riie peractis, relaxabitur senleuiia norum satisfactionein plenariamiam ipsi quam aliis
inlerdicti. Super coelerisauiem capitulis si quse fue- nniversis facial exhiberi; ei sic lu relaxes senlen-
rint 'dubilationes subonae, de quibus merito valeat liam inlerdicli. Si verocirca horum aliquid de quo
dubitari, nisi per legatum vel delegatu.roiiostrum dei merito valeat dubilari quidquain emerseril quae-
partium fuerint voluntale sopitae, ad noslrum refc- stionis, noslro reservetur mandalo; iiijuugendo
rantur 'arbilrium, ul quod supcr iis decreveriiniisi super lioc ipsi
regi ex debilo prastiti juramenti ne
observetur. Reroittimus igilur ad tuani regalemi propter hujusmodi riubium relaxaiio inlerdicli ni-
praesenliam praefatum subdiaconum et familiarenii miuin differatur. Tesies aiilem qni super eo ftieriiit
nostrum Pandulphum, nobis et fralribus nosiris me- nominali, si
segralia, Odio vel timore stihtraxe-
riio suoeprobilalis acceptum, fideliler consulenles> rint
quo rnintis perhibeant tcsiimoniiim veritati,
(198) Apud Malth. Paris-, consecrationis. (200) ApudParis., mobilia.
(119) Maleap, Paris., septingentacdlquinquagiula.
 777 PONTJFICATUSANNOXV, CHiHISTl1212. 77S
ad hoe pcr censuram ccclesiasticam appellalione A j jecit posl sua terga sennones quod, sicut poslmo-
remota compellas; qualenus inqnisita el cognita dum nostris fuit auribus intimaium, deposila j)ene
veritate, si quid super ablalorum reslitutioue vel penitns modeslia poslorall, carnem et sangiiinem
recompensalione damnorum propler qusestionem sapiens, filium voluplnlis et saiigninis, ei alias pror-
subbrtam remanseril imperfectum, per aposlolictiro sus indignum et moribtis onerosuin, dignis et ho'.;o-
landem mandatum consullius implealur. Quod si rabilibus proetulit officio catuorioo; sicque facius
foriepraefalus rex infra mensem prsescriptam for- est post episcopum primus inler alios exeelleniia
mam non dnxerit acceplandam, sed in sua malue- dignilatis quimeriiis novissimus existebat, et primi
rit duritia perdurare, vos ex lunc recedentes prarogaiiva virlulum facti sunt novissiini hcnelicii
ab ipso, significetis ex parle noslra pradictis qualilate. Nepotibusquoque suis vagicntihiis in cu-
archiepiscopo ct episcopis ul negolium Eccle- nabulis, licet ad plus vlx valentibtis balbutiro, ne-
sise, prout melius polerunt, persequanlur, vosque dum quod in ecclesia legerent vel canlareui, nisi
non difleratis ulterius ad noslram procseniiamre- forte Iegal balbuliens expedite, ac dnlces choro
nieare. concinentium resonet vagiens melodias, majorcs
CCXXXV. prabendas tribuitet beneficia meliora; porlanlibus
fAPITULO MELPniENSI ' aliis pondus diei et seslus, ct istis ubi non semina-
B
verunt meteiilibus plena manu.
Ut alium episcopumeligant.
Hoecautem licet se proniiseril corrcclurum sub
(Laterani, iii Kal. Februarii.) Cdeisponsione, faciens tamen ad nlleriora proces-
Aures habuit el non audivit, nareset non odora- sum, imo magis excessum, tam vos quam alios
vit, ille qui prafuit ei obfuil Ecclesioe Melphiensi, clericos prabendis el beneficiis pratermisso juris
cum operum ejus clamorcs, qui usque ad nos in or;line spoliavit, et contra Turoncnsis sl.ituia con-
longinquo insinuatione clamosa communis fere opi- cilii, quod seciioiiem inliibel praheiidarinn, divi-
nionis vallata leslimonio pervenerunt, in proximo dcbafet divisas conferebat prabendas, non sccuii-
tioitierit intelligere ul bene ageret, comparatus ju- diiro ralionis judicium, sed pro suaearhilrio volun-
nientis insipientibus, et similis illis effeelus, et no- lalis. Sponsalia sane, nisi de solvenda sibi pecunia
stra commonilionis stirdus auditor, inler virlnlum prsecederent sponsiones, conlrahi prohihebat, ac
odorem el felorem non discreverit vitiorum. Acce- factus in templo Doinini vendilor columbarum, qui
peramus siquidem olim qualiter R. tunc Melficnsis nummulariorum mensas evertere debuissel, opihus,
iepiscopus,si episcopus, dici debet qtiem opera mer- non operibus, pensatis in subdiiis, in collalione
cenarium exibueruut, non paslorem, habitus fue- * beneficiorum et aliorum quae juris spiritualis exi-
rat de bonoe memorioe Jacobi pradecessoris sui stunl, non quid exigeret merilum, sed quid munus
mortesuspectus, quid el qualiter poslobiium illius suggereret attendebat, ul qui pius de teinporalihus
proprio firmaveratjuramento, et conlra id venerat in stateris ejus dolosis posset appendere, plus de
quod jurarat, quomodo landem in sua fuerat ele- spirilualibus reporlaret; sicque ad SimonemMagtim
clione processum, qualiler etiam illa quam in,ocu- imitatione Simoniacic pravitatis accessil quod a Si-
lis •populiad publicae infamise teslimonium deline- mone Petro penilus visus est discessisse. In iis au-
bat, in die consecrationis ejus enixa, et libidinis tem el aliis quoelicet in publicum malitia sua pro-
lestem produxerat, et quasi recenlis ediderat in- dideril, nos lamen faslidio subticemus, in patienlia
conlineiilise argumentum, et quoinodo alius qui supporlavimus, illi locum venise reservanles, ut si
post eum venerat et descenderat ex eodem, anle forsan actus suos reformaret in bonum, sihinostra
ipsum factus est presbyler, antepalrem ascendens .clementia ignoscerel, ne periret. Sed ipse grati.t
filius ad altare. Nos autem erga ipsum lanta patien- noslroe benigniialis abusus, ul nos acrius provoca-
liii sumus usi quod qui poleraroiis descendere ac ret, Ottoni reprobo el maledicto, nec pulsatus prc-
videre utrum clamor qui ad nos de ipso ascenderat, rD cibus, nec sufficienti inetu commottis, Melfienseni
opcre compleretur, et respondcnte facto sermoni, subdidilcivitatem; faclusque proditione pracursor,
vibrare ultionis gladium in eumdem, virgam cor- cives quos revocasse debueral praventt lemere a.d
rectionis remisimus, rigorem judicii suspendcnles, jurandum, imo polius dejurandum (cum dici non
el affectuei palris spirilualis exhibito, ipsi charita- debealjurarnentum perqtiod justitia loeditur, lides
live monitionis nianna porreximus prseguslandum. alii debita violatur, et cujus adhiic manus, ut ver-
Et ne quid de conlingentibus omittere videremur, bis cujusdam solitaelocutionis utamur, de recenli
oblalum nobis infamioesuae libellum sibi duximus juramenlo calebat quod charissimo in Christo fllio
transcribendum, audita suis ocnlis admoventes, ul noslro Frederico illustri regi Siciliae paulo ante
ingressus conscientisesuoe judicium, idem sibi te- praestilerai), traxit post se plurimos ad ruinam, et
stiset judex exislens, humilialus et poenilenliamsic excommtinicalo pradicto tanlo principalius inter
apud se caderet quod resurgeret apud Deum. Ipse alios regni pralalos adlwesit quanto plus aliis al>
vero, tanquam aspis surda, quae vocem non exau- Ecclesiaedevolioneac memoraii regis fidelitate re-
dit incanlanlium sapienter, usque adeo noslros pro- cessil (201). Porro ul poenarevocaret a culpa quem
(201) Vide supra epist. 115.
PATROL.CCXVI. 25
779 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XV. 780
culpa trnxil ad poenan),ct sentirel fulgnra quitoni- A
, CCXXXVI.
trua non limchat,venerahili fratri noslro Muranoepi- STEPHANO CANTUARIENSI ARC.H1EP1SC0P0 S. R. E. CiR-
scopo nostris dedimuslitleris in praecplis uf ipsum DINALI, WILLELMO I.ONDONIENSI, EUSTACHIO ELIENS!,
nb officiopontificalisuspendens, firmiter eidem in- AIGIDIO IIEREFORDENSI ET BUBERTO LINCOLNIENSI
jungeret quod infra tres menses noSlro se conspe- KPISCOP1S.
ctui prasentaret; alioqtiin ex tunc eum vinculo ex- Pacta iniqua denuntiat irrila.
coinmunicalionisastringens, vobis es parle nostra (Datum, u( lupra.)
praciperct ul provideretis Ecclcsioevestra ac vobis Ea quae illioite prasumuntur conlra honestalem
personam idoneam canonice in paslorem. Cumqne canonjcam attt ccclesiaslicamlibertalem merilo de-
per-supradiclum Muraimmepiscopum noslra fuisset bent per auctoritatem aposlolicam irritari, ne fortc
nuctoritnte siispensus, infra trium mensium spatium transeant 'prasumptorihus in exemplurn. Quocirca
cidem inriilltnm per nnntios instilil et humililer fraternitati vestroeper apostolica scripta mandamtis
supplicavil ut terminum quo nostro se debehat quatenus cpncessiones, paclioncs, sive promissiones
proescntareconspecluidignaTemurusquead.octavas quas clcrici seu religiosi viri cujiiscunque professio-
beaii Marliniproximopraierilas prorogare. Cui non nis vel ordinis Joanni regi Anglioesuper ahlatis vel
soium illas, sed etiam usque ad oeiavas Epiphaniae,"' exlorlis post iiilerdiclum fecerunt, quo minus ipsa
ad convinccndamejus maliiiam, alias-inducias du- restiltiantur ad pleimm, denimlieiisirrilas el inancs.
ximtts-indulgendas. Auclores etiam, et procuratores illarum, nisi roo-
Iiileriin atitcm ipseiram si-bi accumuians in die niti salisfeeerini, excomrounicationisvinculo inno-
irse, nedum quod a proemissis non deslilit, sed delis. Si qui vero pratliclorum noluerint ablaia vel
etiain, sieui aocepimus,lanquam fcedus cum niorte extorla repetere, riclenloreseorum nihilorninus ipsa
pepigerit, in profiindum veniens vitiorum, in contu- reslil-uere compellatis, in lerra sanctse subsidium
niaciam-scmajorcm erexil, clprioiibuspejora com- jiista imandalum aposlolicum rescrvanda. Quod si
i)iisil,medioiemporebonaEcclesi8esibicommisssetam non omnes , elc, tres atit duo vestrum appcllalione
prodiga dispcnsalione dispergens,quod eventu se- remota, elc.
cuto pramissae pelilionisinierprete, ad dissipandum, Datum, ut supra.
non ad-comparendumin noslra prasenlia, visuscsl CCXXXVH.
prorogalionem lcrmini non absque illusione sedis EISDEM.
aposlollcseposluiasse. Cum igilur idem mortuus per De negolio.arcliiepiscopiCantuariensis. .
peccatum, et evidenlia suoruni acluuni perverso- p. (Datum, «I supra.)
rum exlra civitaiem delatus , jamque delinquendi (202) Nisi praesumplorum lemerltas puniretiir,
consuetudinecompediius-in monumentojaceat feli- nimis insolesceretaudacia malignorum: qui nolenles
dus, non adjiciens ul restirgal, ul excidatur ficus fas el nefas discernere, vitium pro virtute ac vanila-
fatua, qute nec verba salutis cmmlians, nec opera lem pro veritate seqiiunltir. Nos igilur, quibus im-
virtuiis exercens, non protulit fruclus aut folia, sed minet ex apostolicse servitulis officio errala corri-
lerram sterilem reddidit sub occupatione nociva , gere ac prava redticere in directa , per apostolica
dicltim R. ab Ecclesia Melfiensiperpeiuo duxiinus vobis scripla mandamus qtialentis viros ecclesiasti-
amovendum, ul nec etiam ul subjectus in ea renia- cos qui Joanni regi Angliseanalhematis vinculo iii-
neal cui sic praesse noluil utprodesset, excoinmu- nodaio ministerium, consilitim, vel auxilium prasti-
nicalionis vinculo innodanles si quis ei de caetero lerunl in iis ,quaesunKonlra Justitiam ct libertatejn
prasumpserit intendere ut pastori. Contraclus pra- ecclesiaslicam altenlala, illosquequi ab coriemrege
icrca vendilionis, donalionis, vel cujuslibet alterius post excommunicationemvel ab aliis exconimunica-
alienalionis, quos in damnum celebravit ejusdem lis scienler per collationem vel prsesentaiioneinec-
Ecclesiae,irritamus; ct ul terra quoesub umbra inu- clesiaslicabeneficiasunt adepti, elsimiliter eos qni
tilis arVjorisslerilis habebalur , per novam planta- DI ob causas excommunicali pradictas, excommunica-
lionem ad fruelificandum culluram recipiat eon- lionis suae lempore beneficia ecclesiastica recepe-
grueniem, per apostolica scripta districle praci- runl, necnon ecclesiaslicosviros qui scienlerexcom-
piendo mandamus quatenus in talem personam de municatis ecclesiastica beneficia contulere, similiter
prudcntuin virorum consiliovota veslra pcr electio- clericos et viros religiosos qui puhlice communica-
nem canonieam conferatis per quam et proeteriti verunt prafato regi et aliis excommunicatis aucto-
temporis valeat reparari jactura etfuturi comniodi- ritale apostolicanominatimin casibus non concessis,
tas providcri. ab officiiset beneliciisecclesiasticissuspendatis, rio-
DatumLalerani, III Kal. Februarii, pontificalusno- nec se apostolico conspectui reprasentent ctim ve-
siri anno decimoquinto. sirarum testimonio lillerarum plenam et meram
continenlium veritatem; illis dunlaxat exceplis qui
per salisfactionemcondignam ad mandatum Eccle-
siae redierunt. Quodsi non omnes, elc.
Daium, ul supra.
(202) Yide supra epist. 234.
781 PGNTiFICATUSANNOXVI, CHRISTI 1213. 7S?
CCXXXYUl. A leremplum lantlemgladiis implorum, et Joannes rex
EISDEM. Angliic nafus ejtis proptcr eamdem causam vos ac
Super eodem. dilcctos lilios monachos Canttiarlensescum muliis
(Dalum, «I supra) allis a multo jam teroporeinique persequimr, cogcaa
Saepeconlingit ut dnm hoslilis roalignilas se re- vos bonis omnibus spoliatos miserabililer exsulare,
perit coarclalam, pacem in dolo dissimulet, doltim- r.os ecclesiaslicoevobis scripta mandamus et di-
que post pacem .ittentei, ut eos fraudibus circumve- slricte pracipimus quaiemis si dictus rex violaveril
nial qnibus non poluit viribus pravalere. Volenles pacem quae inter ipsum el Ecclesiam Anglicanam
itaque contra dolosilates hujusmodi diligenti provi- provisione fueril aposlolica reformala, vos aut qui-
dere cauleia, proesenliumvobis auctorilate conccdi- libetalii nulltimde hsercilibussuis ungerc vcl coro-
mus quod si Joannes rex Anglise violaverit pacem nare prasumatis in regem, salvo scmpcr in omuibns
postquam inler ipsum el EcclesiaroAnglicanainpro- aposlolicsesedis manriato.
visione ftierit aposlolica reformata, nisi rex ipse le- CCXL.
gitiine nionitus salisfecerit competenter, constilto EPISCOPO MAGAL0NENSI.
interiin Romano ponlifice, regem ipsum et regntim De erigendis novis parochiis.
cjns in eum slattun interdicti et excommunicalionis B (Latcrani, vn Kal. Februarii.)
in quo aruc reformalionempacis fueriint auctoritate Dilecli filiiconsules Monlispessulaninobis humiii-
opostolica reducatis. Quod si non omnes, etc. ler snpplicarunt ut cum sola ecclesia heali Firmiui,
Daium, ut supra. qtiseinfra muros villaesuoeparochialis cxistii, mtil-
CCXXXIX. tiludini populi non sufficiatsacraroenla ecclcsiaslca
EISDEM. ministrare, in quaitior aut quinque villoeipsius ecr
Super eodem. clesiis dari poeniteniias et soeramenla ecclesiaslica
Quia nonnunquam malignorum perversitas per faceremns. Volenles igitur in bac parte fraternitaij
successionemsangtiinis a parentibus in filios deri- luoe deferre, per aposlolica libi seripia mandanius
valur, sicnt evidenter apparet ex eo quod olim rex quatenus super hoectaliier providercprocurcs quo-.l
AnglorumHenricus beattun TbomamCantuariensem exinde non emcrgal periculum animarum.
ardiiepiscopnm jiistitiam et liberlatem ecdesiasii- Dalum Laterani, vn Kal.-Februarii, pontifiC5.t:is
cam defendenlemlongo fuit lernporeperseculus, in- nostri anno decinio quinto.

INNOCENTII III

ROMANI PONTIFICIS

REGESTORUM SIVE EPISTOLARUM

LIBER DECIMUS SEXTUS.

PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI1213.

C lemporis restitui facientes, supplcrenl si quid per

IAMOREN81 ET PORTUGALENSI EPISCOPIS, ET MAGlSTItO.ipsius Egitaniensis maliliam riefuisse conslarci.
FLORENTIO ARCHIDIACONO.ZAMORENSI.exsecutioni senlenlioepro eodem contra Egilanien-
De limitationeepiscopuluumEgitan. et Colimbriensis. sem eumdein arbitrali examine super rcsliiulioi:e
(Lalerani, vi Kal. Martii.) frucluum promulgatae, ad limiiationem episcopa-
Vencrabills fraler nosler Colimbriensisepiscopus luuni quam cito possent sub omni diligeniia proccs-
in nostra proposuil prsesenliaconstitulus quod, cum suri, pradiclus Auricnsis et sui conjudicessuper
olim Auricnsi episcopo et suis conjuriicibusnostris restiliiiione facienda vices suas abbali de Sertia et
dederimus lilteris in mandatis ut universa in quo- suis consociiscommiserunt, iiroilalionem episcopa-
rum possessionemper Cauriensem et Civitalensem tuum sihi spccialiter rescrvanles. Posscssionihus
episcopos venerahilis fraler noster Egiianiensis itaque per eumdem ahbatem el suos collegas Co-
episcopus fuerat adversus eumdem Colimbriensem limbriensi Ecclesiaereslituiis, iidem judices dictuisi
inductus, vel eorum occasione auctorilate propria Egitaniensem,nisi fructus omnes medii temporis ad
cccuparat, ipsi Colimbriensi cum fruclibus meriii plenum reslitucret infra terminum ad hoc ci prae-
783 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 784
fixum, excommunicationisvinculo innodarunl, con- A _ lelis, facienles quod decreveriiis per censuram
iradictores censura simili percellentes. Transaclo ecclesiaslicam firmitcr ohservari. Caeterumsi pra-
vero termiiioinfra quem Egitanicnsis episcopus ei- nominalus Colimbriensis de legitimo impedimenlo
dein dehiieral parere sententiae, ipsius contumacia docueritpropierquod Aurisiensis episcopi et conju-
c.genie prolala prius sub condilionesentenlia fuit, dicum ejus conspeclui se nequiveril prasenlare, vos
posimodum pracise el simpliciter innovala. Parli- eura absolvalis a pcena, qua propter coniuniaciam
hus sane a delegatis nostris pradiclis interim con- per illos exslitil condemnatus. Alioquinipsum in
vocalis , procurator Colimbriensis Eeclesiaeel pars legilimis et moderalis expensis, quas pars allera fe-
altera ad hoc ad ultimum convenerunl ul idem Co- cil in causaex qtio idem Colimbriensisccepit labo-
iimbricnsis in possessione quam pcr memoralum rare contumacia, condemneiis. Proviso prudenier
abbalem el suos collegas fueral asseculus, non ut Colimbriensem episcopum super possessionibus
obslanle modo processus, videlicel sive jusle sive laicalibus quas in Coiiiliano et in ejus lermiuis
injusle processerint, ttinc pacilice permaneret, si legilime acquisivil non patiaroini ab aliquo indebilo
vamen ca resliiuta fuissenl qtiae secuiidtimmanria- moleslari. Quod si non omnes, etc., duo vestrum ,
lum apostolicum reslilui debuerant hinc inde; etc. Vos denique, fratresepiscopi, super vobis ip-
•sublraclione vel supplelionenihilominus facienria, si ^ sis, etc.
fnissel aliquid quoad possessiones plus vel minus Daium Lalerani, vi K;il. Martii, ponlificaius !10'
ilebilo restitutum. Pro reslilulione vero frucluurn stri anno sexlo decimo.
qdem Egiianiensis obligavit ablantes, boc lamen 11.
ndbibito , quod si caulio iila insufficiensvidereuir, REGIARMENI/E.
secundum delegalorum ipsorum cavcretarhilrium Eiim redarguil de quibusdamexcessibus.
per pignoralitiam vel fidejussoriam cauiioneni. (Laterani, n Kal. Martii.)
Procfixo quoque termino quo se partes eorumdcm Invili ac dolenles libi negamus apostolicoesalu-
judieum conspectuipraseularent,propierdiscordiam talionis et benedictionis alloquium, cui benedictio-
q\m inler charissimos in Chrislo filios noslros Por- nem et saluiem auernam in Domino affeclamiis.
tugalensem et Legionensem regesexcreveral, idem Verum id exposcit liiorum excessuum magnitnrio;
Colimbriensis quod neque per se neque per procu- quia, cum devolum ei deberes impendere faniuia-
ralorem idoneum apud Auriam polerat proficisci lum qui tead regni solium sublimavil , ad vinrii-
per quemdam nuntium fere nudum judicibns inti- ctain malelaciorum , laudem vero bonorum, coni-
mavil. Ipsi vero eumdemColimbriensemin tnille ac missum tibi ab eo gladium exercendo, tu illum
sexcentis solidis monelae Legionensis expensarnm cftnversione damnabili convertens in viscera Eccle-
nomine condemnarunt, el alias proccdenles minus sioemalris luae,nuper, ut ad prasens alia laccamus
legilime conlra ipsum , cpiscopalus non sine Colim- qusenobis sttnt de iuis actihus ssepius nuntiaia, in
briensis Ecclesiaeprajuriicio post appellalionero le- Ecclesiamet populum Anliochenum tantoe imroani-
gilimam Iimitarunt. lalis alrocilate violalis treugis et regia promissione
Quapropter idem postulabat inslanler processum. posihabita desaevisli ul ad confusionemluam non
judicum eorumdem lam super expensis quam Iimi- possit in roemoriam no.n redire quod legitur :
libus irriiari. Nos auiem considerantes utriquepar- Unusquisquea suo proximo se custodiat, et non lia-
tium expcdire ul non sccundum rigorem justiliae, • beat fiduciam in quolibel fralre suo; quia omnis
scd secunduni aequiialis provideniiam in isto nego- fraler et proximumsupplanlabit, cl Hudebitincedere
tio procedatur, discrelioni veslrse per aposlolica fraudulenter(Jer. ix). Sicul enim ex lilteiis vencra-
scripta pracipiendo mandamus quaienus apud vos bilis fralris noslri patriarchoe Anliocheni el mullo-
possessionibus sequestratis, Egitaniensem cpisco- rum aliorum nohis innotuit, cum ireugsc inter
pum, ut Colimbricnsi fruclus juxla formam alterius le ac Aniiocbenos praefatos pcr ipsius patriarchse
noslri mandati restituat., vel de resiiluiione facienda rj studium factsefuissenl et Juramenlo firmalae, tuque
sufficienlem praslel et idoneamcaulionem , moni- promisse quod eas inviolabililer bona fideservares
lione praroissa, dislriclione qua convenit, appella- nsque ad lerminum constilutum, super hoc lilteras
lione postposila, compellalis , el sic auditis, et in- eidem patriarchse bulla munilas rcgia desiinasses,
tellectis quae parles hinc inde duxeriul proponen- tandem oblitus quanlam habere debeal regalis pro-
da, si vobis constileril quod Auriensis episcopuset missio firroitaiem , quanlumque sil indecens el ne-
sni conjudices provide dicecesesprsediclorumepi- farium hujusmodi pacis aut treugarum fcederavio-
Sfopaltiuinlimitarinl, faciatis eas auctoritale nostra lare, in lerram AntiochioeRupinum nepotein luuin
secundtiin illum modum manere perpetuo liroitatas. cum non parvo exercitu trausmisisli (1), qui terram
Alioqtiin lam per testes, insirumenta, el famam immunitam, uipole nihil hoslile metueniem, ingres-
quam aiuiquas divisionesel qusecunquealia admi- si, non soltim civium, sed et ecclesiarum casalia ,
nicula, inquisita et cognila verilate, plenius ipsos supergressi seeviliam paganorum, redegeruni in
«piscopatus, solumDeum habentes pra oculis, limi- cinerem et favillam, et flagitiis quoe recitare nec

(1) Vide Iib. xii , epist. 8, et lib. XIII,episl. 123.

 7SS PONTIFICATLISANNOXVI, CHRISTI 1213. , 786
libel nec expedit perpelratis , pradam valenlemi A dem usque ari satisfaclionem idoneam inviolabiiiter
cciHum-millia Byzanlioriim e( amplius abdiixRrunt. obscrvari. Insuper charissiinis in Christo filiis
Prius eliamquaedamquoedicluspaliiarcha malum ini HierosolymitanoelCypri regibus illustribuset ba-
bonovincere sludens usque modo siluerat altentatas, ronibus eorumdem nec non dilectis filiis Templa-
i[iiil)iisapostolicamsedem,iino eum qui Ecclesiarumi riis et Hospitalariis ei peregrinisconsiiiiiiis in pro-
oiimimn eam malrem constituit et magislram, noni vincia Hierosolymitana, mandamus ul inlerim libi
leviler quidem nosceris offendisse.Cum enim vene- nullum impendant consilium, auxiiium, vel favo-
rabilis fraler noster palriarcha Hierosolymilanusi rem, quinimo te lanquam excommunicatum arctius
aposlolicae sedis legatus quemdani, qui se patriar- evitanlcs, patriarchse pradiclo ac Ecclesiis ejus as-
chain Anliochenum appellat (2), de speciaii man- sistant ari suam justitiam obtinendam, prafalo pa-
dato noslro duxerit, exigentejusiitia.depoiicndum, triarchoe Hicrosolymitano mandanles ut ipsos ad id.
etinomnesquieidemtanquaropairiarcliaeinlenuerent ; compellat per censuram ecclesiasticam, si neeesse
excommunicationis seiitenliain promulgarit, lu ni- fticrit ct viderit expedire. Tu igitur sensus luos
Iiilominus eum non sine apostolicse sedis injiiria colligens in te ipso, sicut vir providus, studeas prae-
recepisli, cidem quasi patriarchse leuiere inlen- cavero ne te in illum articulum neeessitatis inducas
dendo. Ad hsec, electo Tharsensi subfato de medio , B qaod te sero pceniteat apostolicis non obtemperasse
cum patriarcha soepediclus speraret ut Juxla pro- roonitis el mandatis.
missionem luam archiepiscopus insliiuereiur ibi- Dalum Laterani, xi Kalendas Marlii, ponliflcatus
dem, lu reddilibus et casalibus ipsius Ecclesia?mili- iiostri anno sexto deciino.
libiis tuis sacrilega prasumpiiorie divisis, et Laiinis III.
clericis expulsis penitusah eadem, iu ipsa Gracos REMENSI ARCHIEPISCOPO ETSUFFRAGANEIS EJUS.
quosdam intrudere prasumpsisti. De coercenda jurandi lemerilale*
Quoniam igitur haecsub dissimur.uione transire (Laterani, n (5) ldusMariii.),
nec volumus nec debemus, quos aposlolatus officium Etsi apostolatus officiuin nos universis consliluat
non soluro Ecclesiis, verum eliam (idelihus univer- debitores et erga omnes paiernum affeciuni gerere
sis conslituit dehitores, ne nohis negligemibus im- teneamur, regnum tamen Franeiae-prarogativa (i)
pietaiem taam libi, prout ad nos perlinel, nuntiare, quadain diligimus charitatis, utpote quod prse coete-
tu in (ua moriaris iniquitate, quori absil! et san- ris niunrii regnis apostolicoesedi ac nobis obsequio-
guis tuus de nostrismanihus a Domino requiralur,. sum semper exslitit et devotum ; ideoque ab eodem
serenitatem tuain monemus, rogamus et exborla- p. rcgno specialiler amovere cupirous scaudala uni-
niur in Doniino, et sub divini Judicii obiestatione versa quse coutra illud divinae possent niajestalis
tibi proecipientloroaiuiamus quatemis pradicto pa- oculos provocare. Noveritis autem ad noslram au-
triarchae ac Ecclesiis suis taliter satisfacere sludcas dicntiam pervenisse qnod ejusdeni regni homines
de pramissis ut majcstalem divinam, quainea com- quasi ex consueludine generali, frcquenter ex ira,
iiiittendo iihi offensam procul duhio reddidisli, pla- et inlerdum animi levilate (S), quibusdam utuntar
calam tibi reddere valeas eadem corrigeudo,,et nos nefanriis et borribilibus juranientis; et cum VGiitas
le tauquam obedientiaeDliuincharitatis hrachiisani- doceat per seipsam non esse jurantlum per ter-
plexantes, favorem tibi teneamur apostolicum im- ram, quia scabelluni esl pedum Dei (6), ipsi non
perliri. Alioquin, cum Douiiuo- disponenle in eo soluin per divinos pedes et manus jurare non nie-
simus locoel officioconstituti ut vindictam in na- liiiint, verum etiam ipsius Christi et sancloruin
lionibus et increpationes in populis facere tenea- ejtis secreliora mcmbra lingtia sacrilega perscru-
inur, ac secundum Aposioluro omnem inobedien- lanies, en non formidant inlonare jurantlo quaenos
liain proinpti simtis ulcisci, venerabilibus fratribus sciibendo sumusveriti nominare. Cum igitur sacri
noslris palriarchoe llierosoiymiiano pradiclo et suf- canones in prasumplores bujusinodi constituaiu
fraganeis ejus ac episcopis Cypri noslris dainus lit- JJj graves poenaset episcopos(7) iiiliilominus,qui hsec
leris in mandatis ul te, licet ex alia causa vinculo emendare ncgligunt, asserant acerrimearguendos,
excommuiiicaiionisaslricium, ex hacquoque usque fraternilatem veslram nionendamduximus altentius
ac salisfactionem condignam appellaiione posipo- et hortandam,per apostolica vohis scripla praci-
sita faciant excommunicaiionis sententiae suhja- piendo mandanles quatenus subditis vestrisutab
cere; nihilominus in prsefattim nepotem tuum ac hujusmodi lerocrilale desislant curetis dislriclius
omnes principales fautores et consiliarios luos con- inhibere, et inhihiiioiiibuscomminationes addendo,
siiuilem scnteiuiam proferenles, ac facienles eam- eorum praesumptionemlaliler corrigatis quod di-

(2) Vide lib. n, epist. 9, 110; lib. xn , epist. 8,
38, 39.
(3) ApostolatusB. Pelri quem obiinet pont. Max.
sic Joannes XXlI extravag. ad apostolatus De cou-
ccss. prseb. et extravag. ad nostri de privileg.
(4) Prairogativa. Vide supra lib. xm, epist. 14, et
Joanuem Fenatillum De juribtis et privil. regni, et
ordinaliones regias, lit. 44, De privileg. apostol. regi
eoncessis, et c. Per venerabilemqui (ilii sint legit.
(5) Levitale, I. unica C. Si quis imperal roaledix.
(6) Scabellum. Matlhaeiv, et in c. El si Chrislus,
De jurejur.
(7) Episcopos, in fme d. cap. Si quis per capil-
lum.
7*7 INNOCENITIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 7SS'
viui nominis zelus vos langere vidcatur, et eorum jA procedere, a parte praposili fuii objecliun se non
temeritas divinam conlra ipsos et regnuin (8) leneri super aliis respondere, cum hscc, sicul
prafalura non provocel ultionem. Yos denique, dleebat, coram primis Judicibtisobjecla fuerint nec
fraircs archicpiscope (9) et episcopi, super vobis prohata ; prasertim cum induciacdaiac ad haecpro-
ipsis.etc. banda fuissent, et super iis pars eadem proteslata
Datum Laienini, n Idus Marlii, pontilicatus noslri fuerit coram vobis quod ahsque sui praejuriiciosuper
anno decimo sex;o. ariiculis aliis responderel; et adjecit ei non debere
IV. obesse si nuntius ejus cum adversario litleras iiii-
EPISCOPO FLORENTl.NENSI, ET PRIORICAUALDHLENSI ET petravit, qui non ad hoc, sed lanlum ad ini-
MAGISTRO B. PLEBANO CASTRI FLORENTINI. petrandam confirmationem sentenliie, fuerat des-
De electionepraposili Arelini. tinatus. Qtiibus pars adversa respondil quod cuni
(Laicrani, n idus Mariii.) haecsub judicibtis memoratis in moduin excepiionis
Cum oiim nuutius riilectorum filiorum praposili dilatorioefuerint ad jtidicium declinanduin objecta, «
et canonicorum Areiinorrun in nostra prasentia quori eliara pars aliera concedebat, contra perso-
constitulus senteiuiam quamsuper eleciionefacta de naro nihiloiuinus ipsius praposifi ad excludendiim
ipsos praposito in pastorem Ecciesi;e Aretinae ve- "' eum a digniiate polcrant pereroplorie mincoppoiii;
nerabiles fratres noslri archiepiscopus Ravennas prsescrlim cum nunlius partis prapositi jn littcris
el episcoptis Liviensis delegati a nobis pro dicto impetratis cum advcrsario conveiiissel, el primo
praposito promnlgarant posiulareiauclorilate sedis vohis prasei.Uasset easdem, ac vos forma cogeret
apostoiicae coiilinr.ari, magistro R. proctiratore lilierarum.
pariis alicrius, prater alia eonira modum eleetio- Addidil insuper quod pars prapositi contestando
nis ipsius ct processuin Judicum pradiclorum, ob- Iitem approhasse lilleras et a dilaloriis exceptioni-
jecla, proponentc ipsnni prapositum iu Ecclesiam bus recessisse liquido videbalur: quod pars ad-
Aretinain ingressum Simotiiacum babuisse, ae lem- versa ncgahat, cum super aliis respondendo, u't
pore quo de ipso fuit eleciio cclehrata, excommu- dictnm cst, dc Jure sno circa exceptiones htijus-
nicalioiiis fuisse vinculo iniiodalnm, el nalaliura inodi fucril proieslata, el, sicul dicebat, commis-
pati dcfectum, quia nobis super iis non poteralfleri sionis litteras approbare proparte, ac pro parte
plena fides, vohis deriimus in mandatis ul tam su- poterat reprobare. Quia vero stiper iis diversi vide-
per processu juriicum et electioni modo quam bantur diversa sentire, quid vohis sit faciendum
super obslaculis aliis quas partes ducerent propo- („ posttilaslis per scdem aposlolicam erioceri; quae-
nenda, receptis probationibus eorumdem ipsas sub reutes nihilomintis an defecttis nalalium el excom-
vestris sigillis fideliter nobis iransmitteretis inclu- nuinicatio Jtidicari ricbeaut ad crimiua perlinere,
sas, prafigentes partibus terminum compctenlern curo de crimiue non filii, sed palris, agalur in
quo nostro se conspeciui prasenlarent sentenliam. priino, et de poena ciiniinis in sccundo ; ul sic in-
recepturoe. Adjecimus eliam quotliestes quos ulra- sirni valeatis utrum supcr iis nominandos tesies
que pars super modo eleclionis, processu judi- secuiidum formaro pracedentitim litterarurodebeatis
cum, ct aliis qua? crimina non contingerent, du- compellere perhihere tostimoniuin veritati. Qmcsi-
ccrcnt nominandos, si se gratia odio vel timore vistis eiiam, si ad lcstimonium debeat archiriia-
Eubtrabercnt, per censuram eeclesiasticam, appel- conns supradictus admitli, cum per procuralorem
lalione poslposila, cogeretis veritali tesiimonium aganl idemet ejus socii coram vohis. Noletues igiltir
perhibere. Parlibus itaqtie in noslra prasentia per lales inuliles el vanos anfracius decisionem
conslituiis, narralione ac responsione aliisque par- causre in gravamen EcclesiseArenlinae differri, per
tium confessionibns super processu judicum et aposlolica vobis scripla pracipiendo mandamus
modo eleclionis audilis, cum vellelis, sicut ex lit- quaienus, non obsiahlibus hujusniodi vanis et frivo-
teris veslris accepimus, ad aliorum inquisilionem lis occasionibus, secundum formam vobis dalam

(8) Regnum, cujus principes Cluistianissimi sa- D cra denominationis litulum interdixit, et judicis
craiissinias Ieges tulere, quibus nefandae procacita- ordinarii super hac re attestationem actis curiae
tislibido irreligiosa coercetur. Rhenanus in apo- referri prsecepit mense Februario anno Doniini
log. Terlull. 33 relert Clodovaei, Childeberii et 1600, ul in posierum neino tantse prolervise percus-
Clotharii lcges, quibus jurare prohibitum est, el po- susaudacia, sacri nominis tremendum judicium.
sieriori sicculo, idem obtinuit, imo novissime Lu- prosapioelitulis inferere teiilarei, seri el maledicta
dovicus Juslus, cujus imperiuin, nalura ornamenta in principem severa legis judicio vindicavit 17 No-
gcnliumquc innumeroenationes incredibili admira- vemh. 1603 et 5 Oclob. 1319. Diis non deirahes,
tione suspiciunt, prima quam edi jussil constitu- neque principi populi lui maledices, Exodi xxu. Ma-
tione sacri iiominis Dei Opt. Max. pejcraloresi jeslatis sunt apud nos rei qui rie noslris regibus
(quippesolusassenor ab inimicoriim lelis etinsi.liisii secus aliquid niunnurarunt, ut ait Arnob. 4, Adv.
Gallias vindicavit) gravi multa puniri voluil cujus genl.
ediclo senatus stibscripsii anno Doroini 1611, eis- (9) Arcliiep. Qui primali Remensi subdili sunt,
dem ferro candeiiie.liiigua perforaltir, postquam a Hincm. dicta epist. 6, c. 20 De primatii quoque in
Dso rege ct a jusiitise sacerdolibus veniam peiiere, aliis provinciis idem Zacharias papa ad eumdcm
ut mox Iaqueo suspensi flaminanim vindice incen- Bonifacium scripsit, qui anno Domini 741 legalus a
riio suffocenlur, cx piacito senatus 25 Januarii 1G10, latere Gregorii n, m et Zacharice suromorum pon-
ntti licn imroemor aviias religionis, Joamii Deo, sa- lificum in Gallia ct Bajoaria viccs gessil.
789 PONTIFICATUSANNO XYI, CHRISTI 1215. 780
procedatis in causa, lesles In praemissis arliculis, A nec curans gregem sibi creditum pascere, sed seip-
illo de Simoniaco ingressu dunlaxat excepto, ad sum, inftrma nequaquam consolidet, vel reducat
perhibendum lestimonium veritati per censuram abjecta, confracta non alliget, et perdita non requi-
ecclesiaslicam compellentes ; cum elsi a criminibus ral, sed cum auslerilate imperans etpolentia, fac-
forle descenderint, quoad istud negotium crimina tus sit illis odor morlis in mortem quibus se odorem
non contingant. Archidiaconi vero lestimonium, vitoein vilam debueral exhibere. Propter quod ca-
cum pro parle ipsius et sociorum ejtis non per eum, pitulum ipsius Ecclesiae nobis huniiliter supplicavit
sed per procuralorem, agatur, et in causa Ecclesia- uteorum miserise misereiites, ad radicem litijus-
rum suarum clerici etiam adversus extraneos ad- modi slerilis imo peslifera arboris securim tandem
mittantur, cur in hac repelli debeat, nisi alitid ra- apponere ac in eadeni Ecclesia plantare arborem
lionabile obvici, non videmus. Tu denique, fraier fruciiferam dignareniur.
episcope, super leipso, elc. Licet autem idem archiepiscopus in nosira pra-
Datiim Laterani, n ldus-Martii, pontificalus no- sentia consiiliUus nunlium destinaveril, qui quam-
stri anno sexlo deciroo. dam iuaneni appellalionein el aliquas frivolas excu*-
saliones proponere couaretur, na lamen dicta
V. " conqueraiur Ecclesia quod usque ad raucedinem
ARCHIEPISCOPO BURDEGALENSr, ET EPISCOPO AGENNENSl, faucium clamans non fuerit exaudita el quserens
ET ABBATI CLARIACENSI AGENNENSIS DIOECESIS.
non inveneril consolantero, el nos, quibus esse
AdversusarcliiepiscopumAuxitanum. dicliini credimus in proplteta : Ecce constiiui te
(Laterani, xn Kal. Junii.) super gentes el regna, ul evellaset dissipes, mdifices
(10)' Cum gemitus Ecclesiae Auxilanse gemenlis atque planles (Jer. 1), officium noslruni negligere
sub nocle csecilatis sui archiepiscopi ct plorantis videaniur, eumdem archiepiscopum, cum super cri-
olim ad aures apostulicas ascendissct, a niultis no- niinibus multis el gravibus sit puhlice iufamatus,
bis multoiies inculcalus , eumdem archiepiscopum et habeatur nihilominus de gravi dilapidalione su-
monuirous diligenter ut cum ad pontificalis curam specius, ab adminislralione spirilualium et lempo-
legiininis se deberet cognoscere rainus aplum, ralium duximus suspendeiidum, per apostolica
suam et aliorum salutem lucris temporalibus ante- scripla pracipiendo mandantes qualenus, si legiti-
jionens, et compaliens Ecclesioe inemoraiae, quoe inus accusalor vel eiiarn denunlialor apparuerit
siib umhra ejus graviler in spirilualihus ei teropo- conlra eum, inquiratis super prsemissis et aliis quoe
rnlibus erat lapsa, ponlificalem curam sponlaneus P ariversus eumdem proponi conligerit sollicfle veri-
lesignaret, venerabilibus fratribus noslris arcliiepi- tatem; et si eum.consliterit aliqua setialiquid quod
scopo Narboneusi el bonae meroorioeUticensi epi- ad depositionem sufficiat commisisse, in eum dcjio-
scopo apostolicaesedis legatis nostris daules lilleris sitionissentenliam,, suhlato appellalionis obsiaculo,
in mandatis ut ipsum ad id inducere procurarcnl. proferatis, el faciaiis Ecclesise supradicloe per ip-
Sed idem archiepiscopus citalus pluries ab eisdcm , sius capituli eleciionem canonicam cuui consilio
noii solmn ad ipsos acccdere non curavit, verum vesiro de persona idonea provideri. Si vcro infra
etiani , sicul nobis iiinotuit per ipsius lilleras Nar- menseiii post denuiuialionem veslraro coulra ipsiim
bonensis, cum excommunicatus fuerit ab eisdem, nec accusator. nec denuntiator eiiam apparuerit,,
divina in airimse suae periculum celebrare officia cum frequenles clamores qui ad nos de ipsius actt-
non desistil, praesse quidem desiderans, nou pro- busascenderuni dissimulare nec debeumus ulierius
desse; cum non mddo subditum sihi populumjuxla ncc vclinius, vos eidem purgationcm canonieam
pontificale officiumnon erudiat, quiniroo deieslabilis cum quinia inauu vicinorum episcoporum, qui ejus
vilx ac conversalionis exemplo inficiatelcorruinpai, vitam el conversationem noverint, indicalis; euni-
lot circumdatus flagitiis.et opertus ut si etiam cor- dem, nisi secundum formam prsedictam infra unitis
reciioni vellet intendere subditorum et bona prse- D mensis spaiium se purgaverit, a jam- riicla Ecclesia
dicare opcra quae non agit, ipso verba sua operibus penilus ainovenics , et de persona irionea provideri
imptignanle, ad euin reverleretur vacuus sermo facienles eideni Juxla formain superius comprehen-
ejus, cum cujus vita despicitur , eliam pradicalio sam. Taliler autein mandaluui apostolicum exse-
contemnatur. El ut de multis quae objiciunlur eidem quaiiiini quod zeltis doinus Dei vos comeriere com-
aliqua exprimamus, hoereticorumesse dicilur rccep- prohetur. Quod si non oinnes,clc, duo vestrum.etc.
tator el fautor, alealor el dilagiriator nolissimus, Vos deuique, fralres archiepiscopc et episcope^
Siinoiiiacus ctiam et perjurus, alque arieo deditus super vobis, etc.
ad carnalium flagilia voluplalum ut, sicut aqua Dalum Laterani, xu Kal. Junii, pontificalus no-
cffusus, incestuosa quoque commercia non evilel. slri auno sexto deciroo.
Luget ergo non solum Ecclesia, verum etiam lota
dicecesis, quinimo lola provincia Atixitana; cum
idem quaerens in ovihus solummodo lac el lanaro,

(10) Vide lib. 14, epist. 52, 33.

791 INNOCENTIIII! PP. REGESTORUMLIB. XVI. 792
VI. 1 in iis quam in aliis dilecto filio abbati Cluniacensi
A
DMVERSIS AIIBATIBUS ETPRIORIBUS CLUNIACENSIS OliDI- lanquam devoti filii palri el menibra convenieniia
KISADGENERALE CAPITULUM COISVENIENTIBUS.capiti obedientiam el reverentiam debilam impen-
Hortatur eosad melioremfrugem. dcnies, circa reformalionem priorattts de Charitate
(Lalerani, Idibus Martii.) roanum anxilii et consilii apponatis, taniaqtie in
(II) Si diligenti mediiatione pensabilis qualiter pramissis diligentia vigilelis quod nec in vobis per
viia monastica sub primis ordinis Palribus pullula- culpam nec in subjeclisper negligenliamoffendeiiles,
vii, el palmites longe lateqne producens, ad mor- corrigaiis in poslerum quod in pralerito commisis-
lifera circumquaque venena pellenda flores bonorum lis. Vos denique, filii abbates, super vobis ipsis, eic.
operum prolulit et boni noniinis efludit odores, Datum Laterani, ldibus Marlii, ponlificalus no-
pervigili cura studebilis eorum inhserere vestigiis, stri anno sexto decimo.
per quos in deserto mundi liujus planlata esl et VII.
frtictificavit in pltiribiis viiis monasticselionestalis. PATRIARCUJE HIEROSOLVMITANO AFOSTOLIC* SEDIS
lininiirum monaslica frugalitate conteiui, et opli- I.EGATO.
mum pouentes in pauperlale principium, assecuti De caitsa regis Armenim.
sunt in Domino lolius stifficienlioecomplemenlUBi,B 1 Solliciludinem luam in Domino commendamus,
ccclesiarum pralatis accepii, ante reges et prasides eo quod circa lerrae sanctae profectum adeo sollici-
viia et mcrito gloriosi. Nunc autem, quod moerentes tus et sludiosus exislis ut ei lam in spiritiialibus
'dicimus, elsi non a cunclis in omnibus, a plerisque quani temporalibus le pro viribus exhibeas fruetuo-
tamen ex vobis in pluribus dicilur declinauun in sum. Accepimus sane per lilleras tuas quod, posf-
laiilum quod conlra veslri ordinis regulam man» quani venerabilis fraier nosier episcopus Sidonicn-
niiuis avida colligentes uhi forsilan non sparsistis, sis iter arripuit ad sedem aposlolicam veniendi, lu a
dum loculos proprios replere nilimini, bona Eccle- rege illuslri Armeniaenuilta plenas huinililate ver-
siaruni, quae vesiro comroitiun.lurregimini, vacua- borum litleras recepisli, quibus significabat se pro
lis, sic ambilioni vacanles quod in locis quibus reverenlia noslra ad consilium et precum tuarum
praeestis, lerrense pauperiaiis opes quaeritis, no» instanliam pacem cqm Teroplariis reformasse, que-
opem impendilis consilii salularis (12). Ecce inter relis eorum saiisfaciens competentcr (15);etquoiiiam
atia Joca vestra prasidentiuin culpa depressa, per excommunicationis sentenliaro diu fuerat ab
prioratus de Cbarilaie, qui olim in spiritualibus Ecclesia separatus, unde se plurimum contristari
llorens, in temporalibus abundahal, lanta corrup- dicebat, absolutionis beneficium liumiliter postula-
tela marcescil et tam arida deprimilur pauperlate 'C hat, supplicans nihilominus el inslanier ul, sicut a
quod nisi aliorum relevetur auxilio, vix adjicere nobis receperas in mandatis, coinitem Tripolilanum
poleril ul rcsurgal. Alias etiam , sicul accepimus, ad faciendum sub examine luo nepoti suo Jusliliam
lam in vobis quam aliis cura vestrae conimissis de Anliochia et principatu ejus ecclesiaslica, si opus
adeo perniciosi facti eslis exemplo quod anliquis esset, dislrictione compelleres, cum idem nepos
Palribus loco lanlum ct habilu, non prarogativa ipsius super iis paratus existerel sub tno judicio
virtuluin, videmini snccessisse , sed eo plures con- litigare. Verum cum pradietum comitem conve-
tagiocorrupiionis inflcilis quo pluribus illi quorum nisses ut pro tantis malis lantisque perictilis evitan-
loca tenelis correciionis exempla viise magisterio dis in jam dicia coulroversia juxta mandalum et
exhibehant. Ne vero indigne illorum privilegiis disposiiionem nostram ad justitiam se offerrei,
gaudeatis quoruin non servatis in moribus discipli- respondit se Aniiochiam ab imperaiore Constanli-
nam, per aposlolica vobis scripta mandamus qua- nopolitano tenere, nec sibi videri lulum aut jusliun
lenus incipienles facere quod possitis liberius edo- ut de ipsa conventus in alterius quam ejusdem do-
cere, in vobis el subditis haec el iis siroilia corriga- mini stii jndicio responderet. Addidit etiam ipsuin
lis, lanloque plus luceantopcra veslra bona coram D iroperalorera banc a nobis indulgentiam impelrasse
hominihus ut glorificent Palrem veslrum qui est in ul deinceps coroitem non cogeremus eumdem de
coelis quanlo magis mala praterita facti evideniia Antiochia sub ecclesiaslico judice litigare. Quid au-
publicavit, el ubi roajor ruina pracessit, ibi majorisi tero super iis tihi essel agendum, ccriificari responso
reparaiionis sollicitudo scquaiur, cl damiiun) qtrod scdis apostolicoepostulasti (14). Ad quae sic duxi-
tlivulgata uialilia intttlit, mauifeslsebonilatis sulfra- nius respondendum, quod cuna meraoralum regem
gio rcslaurelur. Quia vero inlegrum consuevil esse Armcniaepropter gravissimam offcnsam quam Dco
judicium quod plurimorum senlentiis confirmalur, el EcclesiaeAntiochenaeasserilur intulisse manda-
ct quoe profectum communein respiciunl, iraclarii verimus vinculo excommunicalionis astringi donec
solenl nielitis in conimuni, annuatim interessei salisfaceret competenter, lu, si anie liujus mandali
capilulo generali oroni occasione posipusita sludca- susceplionem ex alia causa ligatus non fucrit, quoad
lis, quoe ibideui secundtiin Deum et beati Bencdiclii illam qua modo lenelur secundum formam Ecclesise
rcgulam fiierinl iiislitula lirmiler servaturi, et lami beneficium ei absokitionis impendas, injtingens
,(li) Vide infra episl. 144. (13) Videlib. n, episl. 2S9.
.: ^(12) Vide iib. xv, epist. 144. (14) Vide supra epist. 2.
 793 PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTl 1213. 791
eidem quod de jure fuerit injtingendum (15). Super A fcrri eas volumus in redemptione talium deciroa-
eo vero qnotl a comite Tripolitano super Anliochia rum : quod si nolint, vel forte non possint, redi-
et principatu ejus pelit sibi pro nepote suo justitiam niendi eas ad opus illarum ecclesiarum vobis conce-
exhiberi, per grave delictuni quod commisit ibidem, diintis facultatem ; proviso nihilominus ut consueta
reddidit se ad prasens indignum, ut ad lempus ei servilia ad quaelaici pro decimis illis ecclesiis tene-
auxiiium Ecclesiae denegetur qui contra eam ad banlur, etiam post conlractum lalis vendiliouis im-
alrocem injoriam manus prasumpluosas exlendil. perrdanl, cum ad eos pretiuin perveniat earuradem,
Illud aulem quod praefalus comes Tripolitauiis nos nisi forle tam niodico pretio velint esse conlenti
imperatori Conslanlinopolilano asseril indulsisse, quod ob hoc ecclesiaeab exactione serviliorum illo-
non dubites penitus esse falsum ; et quod dicit se rum, lanquam pro redemplione majoris incommodi,
non teneri de Anliochia et principatn ejus eccle- commode valeant abstinere. Nulli ergo, etc, conces-
siaslicum subire judicium, reputes oiunino frivolum sionis, etc, usque incursurum.
et inane. Daitim Lalerani, xu Kalendas Aprilis, pontificalus
VIII. nostri anno sexlo decimo.
EPISCOPO LICIENSI,ET PRIORISANCTJE MIRI.-E ROCG.E X.
J1ATURJ5 HVDRUNTINENSIS. LUNDENSI ARCHIEPISCOPO APOSTOLIM SEDISLEGATO.
De quodam monacho recipiendo. Adversus quemdam falsurn legatum.
(Laterani, xi Kal. Aprilis.) (Laterani, xji Kal. Aprilis.)
Cum abhati Neritonensi noslris dederimus lilteris Per luas nobis liiteras inlimasti te quemdam fal-
in mandatis ut A. monachum snum reciperet salva sarium in vinculis detinere, qui seriis apostolicae
ordinis disciplina , iriem mandatum noslrum et mo- menliens se legalum, nomine ac officio episcopi
niliones venerabilis fratris noslri Caslrensis episcopi usurpatis, in mullis pontiflcale prsesiinipsit olficititn
ct aliorum quos inouitores deputaverainus eidem exercere. Stiper quo libi rescribi desideras noslra
prateriens aure surda, id efficere non curavit. Prse- beneplacilum voluntatis. Nos igitur solliciludinem
terea uiens ponlificalibus indumentis, ofliciura quo- tuam in Dominocommendantes, fralernilaii luee per
que pontilicis non metuit usurpare, confirroanrio apostolica scripla mandamus qualcnus, quidqnid
pueros, crucero in populo faciendo solemnem, sub- facium esl taliter ab eodem deiiiiniians habendum
riilos siki benedicendo abbaics et minores etiam penilus pro infecto, ipsum, sicutcharam habcs gra-
ordines conferenrio, asserens super his se nuper a tiam divinam cl nostram, perpetno carceri facias
uobis privilegitim impelrasse, sicul dileclus filius „ mancipari, pane doloris et aqua angusliae suslen-
Neriloneusis archidiaconus, per quem de iis inquiri tanduin (16). De aliis vero qui, sicul asseris, suspe-
mandamus, per suas nobis lilleras plenius iutimavit. cti Iiabenlur de crimine falsitatis, diligenler inqui-
Ideoque discretioni vesira per aposlolica scripla ras, et quos inveneris esse tales-, punias appella-
niandaviinus qualcnus ipsumutmonachum salvaor- tione remota sccunduin constilutionem a nobis
dinis disciplina recipiat anledictum per censuram editam ad falsariorum maliliam couftilandam. Tu
ecclesiasticam appellalione postposita compellentes, deniquc, fraler arcliiepiscope, super le ipso, etc.
auctoritale nostra injungatis eidem ut iisque ad Datum Lalerani, xn Kal. Aprilis, pontiflcalus
duos menscs nostro se conspeclui reprasenlet, qua noslri anno sexto decimo.
ratione pradicla exerceat ostensurus. Quod si forte XI.
infra pradiclum lerminum ad noslram venire pra- VEGLENSI EPISCOPO.
senliam non curarit, vos ipsum ex tunc ad id per De modo procurationis episcopalis.
suspensionis sententiam sublalo appellalionis obsla- (Lalerani, xiv Kal. Aprilis.)
culo compellalis. Tu deniqtie, fraler episcope, super Cum olim causam quae inter le ex parte una et
teipso.elc. elericos castri Musculi Veglensis dicecesisex altera
Datum Laterani, xi Kal. Aprilis, ponliflcatus no- D ] vertebalur super eo quod asserebas diclos clericos
stri auno sexto decimo. le, quolies ad ipsos accedis, extra porlam castr
IX. debere cum processione recipere, ac tam tuis quam
CAPITULO SUESSIONENSI. sociorum equis annonain minislrare in domo el
De redemptionedecimarum. ipsos in pascuis cuslodire, emendaturos si eoruin
(Laterani, xn Kal. Aprilis.) aliquem quoquo modo perdi conlingerel, et tibi ac
Prasidium favoris apostolici pelitioncs illae me- tuis, si ullra unum dieie, in quo le debent imegre
rcntur, per quas jus noii Isediiur alicujus et alteri procurare, moram ibidem duxeris faciendam usque
subvenilur. Poslulastis sane vobis a sede aposlolica ad diem quartum panem et vinum procuralionis
indulgeri licenliam redimendi decimas quse infra nomine prabiluros, asserens nihilominus eosdem
melas parochiarum vestrarum in feudum a laicis libi, sicut Iaicos poteslalibus ssecularibus, ad banna
detinentur. Nos atilem volenles super hoc ecclesiis, teneri, et te a Spalalo usque Venetias, cum illuc
quibus liujusmodi debentur decimaeprovidere, pra- ire volueris, propriia debere sumplibus navigio de-

(15) Vide lib. II, epist. 110. (16) Vide lib. xv, epist. 118.
785 IN.NOCENTH 111PP. REGESTORUMLIB. XVI. 73(5
portare, abbati de Melta el plebano Sanctae MariaeA hominem simul in diversis locis existere aut ad
Majoris Jadertinensis el archiJiacono Veglensi sub loca reinotiora transvolare subilo non permillil,
certa fornia duxerimus coromillendain, iidem, co- redimeret tarditatem, sua videlicet onera dispen-
gnilis causae meritis, diclos clericos ad pradicta sando per alios, et quaeper seinsum non possei, per
oinnia exsolvendatibi sentenlialiier condeninartint: legaios suos vel delegalosjutlices exsequendo, ul sic
quortim scnieniia per venerahilem fratreni nostrum inultis vocatis in partem sollicitudinis, penes eum
cpiscopum et dilecttim filium archidiaconum Po- pleniludo consislerel polestatis; et ne quis conlra
lenses auclorilale noslra poslmodum exstiiit appro- ejus poleslatem temere aliquid altenlaret, per pce-
baia. Verum ipsis clericis ad sedem apostolicam nam Core, Dathan et Abiron, qui contra dicluro Moy-
provocantihus, el partium procuratoribus denium sen, stimuhinie invidia, calcaneum erexeruut.liquido
propier hoc in noslra prasenlia constituiis, nos pramonslravit qua damnalione vcl interitu digni fo-
amlitis qure fuerunt proposila per eosriem, venera- rciUquiRomanianlisiilisjurisdiclioncmprasumeient
bilibus fratribus nostris Traguriensi el Nonensi impedire (17). Hoecsi Piclaviensis episcopusdiligeiui
cpiscopis et dilcclo fllio abbali Sancti Damiani Ja- etdebila roeditaiione pensaret, nec diceret quod iii
deriinensis dioccesisdedisse recolirous in mandalis sua vellet dicecesipapa esse, nec delegatos a nohis
ut inquircnies stiper tolius causaeprocessti in litteris "B judices, quo rainus coniniissa sihi exseqtiercntur
tunc dircclis ad ipsos plenius comprebenso diligen- negotia, imo nos verius in eisdemteniereinipediret,
lius veriiaiem, causaro ipsatn atl prasentiam no- Scd ipse dilecto fiiio priori Sancloe Radegundis
slram rcniilterenl sufficientcr insiriiclam, praligen- Piclaviensis ad ea quoesihi cxsequenda comniisiiniis
tes partibus lermiiuiin coinpctenlcm quo se nostro non solum objecii ohslacuhim, sed el poeiiaininflixii,
conspectui prasenlarentscnleniiam receplura. Cum nobisin eo niliiloniinus injuriam inferendo. Sicut
igilor procuratores partium ntiper ad noslram pra- enimidcm prior lacryniabili nobis exposuitqnestione,
senliam accessissent, proressum judicum eorumdem cum dictiis episcopus, qtii olim ipsum diiigere vide-
ab eisdem procuraloribus nobis exbibitum per dile- baltir, laiideui gravi conceplo rancore ac odio
cium filium nostrimi Peirum tituii Sancloc Caeciliae, conlra eum pro eo quotl comroissionihusad ipsum
preshytcrum cardinalem examinari fccimus diligen- el conjudices suos contra eumdem episcopumetejus
ter, ei codem per relalionem cardinalis ipsius ple- clericossaepius a sede apostolica impetra-lis/maii-
nius indilecio, senienliam a prafato abbate de Melia dalum nostrum sicut obedientiaefilius exseqiii pro-
cl cjus conjuiiicibuspro te lalam de fratrnm nostro- curabal, eum et stios lateiuibus macbioiiationibus
rtmi consilioduximuscoiifirmandam.Nnlli ergo.etc, ' et insidiisdiuiius oppressisset,demunv,quoiiiamidem
P
uique inciirsurum. prior in causa qtiam dileclus (ilius magisler Waltc-
Dalnm Latcrani, xiv Kal. Aprilis, ponlificalusi rus familiaris nosler super Ecelesiade Araon adver-
nosiri anno decimo sexto. sus eunidem habebat episcopum (18), post ipsius^
XII. mulliplicem conlumaciain, una cntn collegis suis
DECANO SANCTI IIILARII,ET SANCTI PETRIET SANCTI i juxta formani apostolici roandali proeessil, m-ani-
IIILARII SUBDECAKIS PICTAVIENSIBUS. fcsto exarsit odio in eumdem ; et qui dolorem cou-
AdversusepiscopumPiclaviensem. copcral.iniqtiiialein peperit contra ipsum.
(Laierani, x Kal. Aprilis.) Ctiin eiiiro nepos ipsius eprscopiet Baillivi caslri
Inter coetcra qttaecontingebant aniiqui.s palribus3 de Mirehello, lerras ejtisdein pritfris excoli nullale-
in ligtirani, et ad doclriiiam noslram, Aposlolo ) nus perroilienies, quemdam colonum ipsius capere
aiteslanie, sunt scripla, dux lsraelitici populii prasiinipsissenl, episcopus, ad quem caslri domi-
Moysesin deserlo pulchre prasentem siaium Eccle- nium etncpotis correctio pertinebal, non solum ipsi
sioe figtiravit : qui ctim nequaquam sufficeret uui- saiisfactionemsuper Iioc non fecit aliqtiamexhiberi,
vcrsas ejusdem populi disculere quoesiiones, nce vortiin etiaiu salcllitibus dicti castri duos coloncs
soltis inaui consumpius lahore deficerct, populo aD i ipsius carceri postmodum roaiicipanlihus et bladum
inuiililcr exspecuinle, viros providos el Denm li- ojtis portantibus pcr violentiaminlra castrum, idem
menies clegit, qui popnli qiicrimoiiias aiidicutes, ;, cpiscopus omnia sub dissimulalione transivit, non
judicarcnl l.intuminotlo leviora, niajora vcro ejtiss aiiendens quod uon caret scrupulo societatis oc-
cxainiui rcservareni. Uiiiversorum elenim Condiior, •, ctiliie qui, ciiro possil, manifeslo facinori negligit
qui oninia sinml ab oeierno providil, sr.iens sacro- i- obviare(19). Umle servienles ipsius episcopi el
saiictaiii RomanamEcclcsiamftituram caput omniuin n hnjusmodi- dissiinulatione audaciam assumenles,
fidelium el inagislram, ejus pastorcm, per quem n uvas, etiam antequam ad roaluriiatem venissenl, de
poptilum suuro ad rcpromissionis terram, eain vide- ',- ipsius vineis asporlavere non paucas; ac demum
Jicet in qua propheia suatn esse desiderat porlio-- .vindeiniaruro tempore, ctim bomineset clerici sae-
nem, per liujus nitindi solittidinein propcranleiu u pedicti priorisquod residuum fuerat colligereinco?-
rcgere dispoiiebal, jani lunc heuignus inslrtiere di-
i- pissenljSatellitesdicti castri exlra vineas ejicientcs
giiabatur, qualiter [quia] condiiionis huroanae Iex x cosriem et queindam de clericis suis verberalum
()7) Vide lih. xv, episl. 186. (19) Cap. Error. dist. 83.
418) Viilclih. xv, cpist. 228.
797 PONTIFICATUSANNOXVI, CIIRISTI 1213. 78S
airociter vest? propria spoliantes, el graviler vulne- A slris nohis assisieniihus, curavlinus ore proprio
raiHcsalium in sacris ordinibus conslilulum,usque promulgare, decernentes utclerici quos earicm li-
ad quiiigontassauroas uvarum, quoe iji vineis re- g;il senlenlia, cujuscunqtie orriinis aut digniuuis
inanseranl anleriictis, pro suoe voluntatis arbiirio existanl, si post publicalionem ipsius proesumpse-
nsporlarunl. Cum atitem his et aliis gravaminibiis rint celebrare divina, boc ipso in pcrpeiuuin ab
diclo priori et suis neqtiilor irrogalis necdunisaiia- omni officioel beneficio ecclesiaslico sinl privati, et
tus esset animus episcopi nicmorati, nec aversus lam ipsi quam laici praeterquainin
supremoe neces-
furor ejtis ab ipso, sed adhuc ari ejusdem oppressio- silalis articulo absolulionis beneficium nequeanl
nem lnanus ejus extenla, servicnles illius paiernas obiinere, nisi ad sedem
aposiolicam venerint illud
donios soc.pedieliprioris, quoemagni fuisse valoris buniililer petiluri, saliero per procuriitoresidoneos,
ct prclii nieiiioranlur, ftinriilus evcrleriinl, trahes si forlenequiverini per seipsos.
et iigna cociera eoruroileni ad niunitioiiem casiri Quocirca discretioni vestra per apostolica scripla
riicti cpiscopi deferenles. Prior igilur tantis injuriis pracipienrio mandaruusqualenus, diclam scntenliain
lacessitus, coram eodem episcopo dc se ipso fecit solemniler publicantes cl proecipienles usque ad
deponi querelaii: : qui quori in cortle gerebat non salisfaclionein coiidignani (irmiter obscrvari, super
valens dissiroulare vel nolens, sihi placere respon- " damnis ct injuriis priori soeperiicloei clericis ejus
dil si ei damnum acciderel vel gravaineii;. el ut iilalis iiiquiralis sollicitc vcritalcin ; cl si dicluin
quod ore dicebal, opere rieiiioiisiniret, in nullo sihi episcopum iu hoc inveneritis culpabilem exslitisse,
fecit satisfieri ric proemissis, qiianqiiam damna ei- ipsum pcr censuram eccicsiasticaro, sublalo appel-
dem irrogata priori summam trecentarum marca- liUionisobstaculo,ad satisfactionein plenariam com-
i-iimexceriere asscrantur, praier ea quoesui occa- pellentes, eumdem suspensuin ad nostram prascn-
sione hiijtismodiperlulcruni. Dcnique adeo iiisolens liam Iransroittaiis. Quori si forsan per se vel suos,
effecluscsse episcopus riicitur saepodiclus ul publice de quorum polentia gloriaiur, prasumpserit inipe-
pradicans quod in episcopalu suo esse vult cpisco- dire quominiis id probare valcal riictus prior, vos,
pus alquc papa, etassercns quod per Juriices dcle- cuni ipsum propter frequentes variosque clamores
gatos a nobis, quos papoejudictilos appellai, in sua qui de illo ad aures nostras supcr hujusmodi exces-
riioecesinihil fiel, capellauis rie Mirebcllo prasmn- sihns asceurieriint, suspecium etincreriibilenihahea-
pseril iiihibcre ne ohservent senteulias quas rielc- mus, purgalionem super iisciim quinla manus epi-
gati a nohis jtidicesprotulerunl et proeceperunt fir- scoporum indicatis eiriem, ipsttni nihiloiiiiiius, si
iniier observnri. Cujus prasuiiiptionis excessum si „ forsan in ea defeccrit, suspensum ad scdcm aposto-
(iuisdiligeiiiitis curaverit intucri, gravcm in eo co- licam traiisinissuii. Quia vero idem episcopug,per-
gnoscet aposiolicoesedis iujuriam, ei eoruni nihilo- secutor soeperiicliprioris ct clcricorum suoriim
minus qsii ci lanquam membra capili adhosrenles in asseriliir roanifestus, volunius el uianriamus ut qtio-
Chrisio cuiciunlur uiium corpus, advertere potcrit lies ab eoriemfucritis requisiti, episcopuro ineniora-
dispendium et offensam. Si enim delegatos a nobis tnin el suos ab ipsius et clericorum stiorum mo-
judiccs pro roandaiorum exsecutione noslrorum lesiaiione iudebila, monilione proeroissa, per
lanto discrimiui suhjacere conligeril, quis coinmis- ccnsuram ecclesiaslicaui appellalione remola, veri-
siones nostras recipere aut manclalaexscqui non li- tate cogniia, compescatis. Talitcr auiem super
mebit? Incircumscriptibilis siquidein et iininensus, pramissis omnihus apostolicum sludeatis adimplere
ctsi coelumiroplealailque terram, el suae divinitalis liiaudalum, poslpositis gralia, odio et timore, qtio.l
virtule penelrel universa, spiriius tamen angelos suos de negligenlia redargui non possilis, sed potius de
facil, el ad explcnda varia officia niillil ilios; sic diligentia comniendari. Tesles autem, etc. Quod si
iniro ordine ipsorum minisleria hominuroqtiedispen- non omnes, eic, duo vesirum, etc.
sans uta quihus sibi minisiraiiiibus in coelo semper Datum Lalerani, xKal. Aprilis, pcntiflcatus no-
assislilur, ab iis in lerra vitafideliuni muniatur. Si D stri anno sexlo decimo.
crgo nos, qtios hiiinana comlilio simul in diversis XIII.
lncis corporaliter esse non paliiur, liiijusiiiodinalti- rltlORISANCT.E RADEGUNDIS PICTAVIENSIS
ric defeclum per angelos nostros reditnere neqtii- Eum fuvel in causa sua.
vcrimus, qttomodoJudicium et jiisiili.unel alia quoe (Laterani, vi Kal. Aprilis.)
ad stiiiimipoiilificis ouicium perliiienl in geiUibus Ctim oiim ab M.qttondampradecessore luo fuisses
longe posilis facicmus? Nou nostram igilur, sed coram bonoe meroorioeWillelmo Burdegalensi ar-
aposlolicoeseriis, iroo illius qui eamdeni in terris chiepiscopo pnblice iropclitus supereo quod diclus
ohlinere voluit principatuin, persequentes injuriam, prior asserebat te canoniam ipsius Ecclesiae fuisse
cl pradicti prioris el clcricorum ipsitis riamnis el pcr Sitnoniacam pravitatem adeplum, ipso in pro-
gravaininibus, quse siislinuerunl non sine noslra in- batione deficienteomuino, ac le, socundum quod-
jiiria, condolcntes, inonines lam clericos quam lai- iiijeclum lihi exsiileral, canonice le purganle, ab
«68qui eis pradicla gravaroina iiituleriint, qtiiqtie impetiloiie illius fuisti senlentialiter ahsolulus, si-
sd hoc dedertinl operam auxilio, consilio vel man- cut ipsitis archiepiscopi liticra nobis exhibitae pro-
dafo, excommuiiiciuionisscnlcnliam, frairibns no- lestanlur. Porro ctim ejusdem Ecclcsia? prioraluia
799 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIR. XVI. 8C0
fuisses postmodum assecutus et diu pacifice posse- A j Sancli Hilarii de Cella, et decano Sancli Hilarii,
disses, magisler P. de Cbislre asserens quod prio- et subdecanoSancli Pelri Pictaviensis, verbis compe-
ratuin ipsum oblinueras, medianle vilio Simoniae, tenler mutatis, usqueroeniionem. Ideoque discrelioni
te super hoc coram abbale Novi monasterii Picta- veslra per aposlolica scripta mandamus quatenus,
viensis et conjudicibussuis delegalis a sede aposto- quod a nobis esl super lioc provida deliberalione
iica impeiivil. Sed cum idem magistcr posl rnultas slatulum, faciatis per censuram ecclesiaslicam ap-
dilationes ipsi ad id probanduinindullas fidein non pellalione remota firroiter observari. Quod si noti
posset facere de objcclis, ac tu ad niandatum judi- orones, etc, duo veslrum, etc.
cum eorumdem canonice le purgasses, prafati Datum Laterani, ut supra.
judices te ab ejusdem accusatione ac inipeliiions XIV.
magislri seiilentialiter absolverunt; quoruin pro- EPISCOPO HEREFORDENSI.
cessum diligenler inspecttim duximus confirman- Ne beneficiadeniureis qui sunl sufficienlerbeneficiuti.
dum, sicut ex noslris apparct litleris manifesle. (Laierani, v Kal. Aprilis.)
Postniodum vero curo bonae memorioe Octavianus Cum Cbristi patrinionium inler eos qui sunt in
Osliensis episcopus legaiionis officium exercercl in haeredilalem ejus assumpli sit provide dispensan-
partibus Gallicanis, D. cl P. canonici Ecclesiae su- dum, nec deceat ul aliis existenlibus cbriis, alii esu-
pradictoe le super boc in proesenlia ejusdem epi- rientes remaneant aut jejnni, auctorilale tibi pra-
scopi accusarunl. Corain quo cum lis fuisset legili- sentium districiius inhibcmus ne ad ecclesias lege
ine contestaia, et tibi objecta niinime probarenlur, libi dicecesanasubjectas sufficienterbeneficiatos ad-
idein episcopus, cognilo qiiod a pradictis judicibusi miltas, si forte lales prasenlari contigeiit ad eas-
senlenlialiter, ut pratiiissum est, fueras absolutus, dcm ; gaudentes in Domino quod, sicul pro certo
et processumipsorum a nohisoblinuerasconlirmari, , comperimusj ad id prompta sis voluntaie para-
Drnnibusfere canouicis ipsius Ecclesiae luam pro- lus. Nuliiergo, elc, inhibitionis, etc, usque incursu-
tcstantibus iiinoceiiiinmetalias libi laudabile testi- rum.
nionium perhibeiuibus, le ab iinpetitione hiijusraodii Dalum Lalerani, v Kalend. Aprilis, ponlificaius
auctorilaiequafungcbaiurabsolvit.accusaloribusper- nostri anno sexto decimo.
pcluum super iis silenlium imponcndo; sicul in cjusi XV.
litierisperspeximus coiilineri. Nuper vero Ilugo de ' EPISCOPO CREMONENSl APOSTOLICE SEDISLEGATO.
Sanclo Maxenlio,W. de Sanclo Beneriicto,etW. Bar- Ecclesia Vicentina commillilur eleclo Reginemi.
jilcrscanonici ecclesi;esoepedictaesuscilanies sopitami c (Laterani, vi Idtis Aprilis.)
loiies. quaesiionero,ad Biiuriccnsem arcliidiaconum' (20)Licet quondamepiscopuniEcclesiaeVicenlinae,
el conjudices suos super lioc conlra te nostras, deJ suis exigenlibus culpis, mandaverirousamoveri pe-
proemissisinenlionenonhabita, lillcras impelraruni:: nitus ab eadem, adbuc lamen, sicut accepimus, ip-
quorum duobus per eleclos arbitros a caussecogni- sam detinerc non meluit occupatam, el cum dilapi-
tione repulsis, cum inlerim lu el Hugo pradicius,> dalione niulliplici |>ene penilus exhauserit bona
aliis lamen tracli negoliis, ad nostram prasenliami ejus, resiriumn semper proliciens in deierius consu-
vcnissctis, lu, quod non parvum innoceniioecredi- mere ifon desisiit. Quoniarn igilur ad praesensaliud
mns argumentum, in nostra voluisli prasenlia ex- iion videmus conSilium snperesse nisi ut dilecto
periri. Nos igittir quoea parlibus fuere proposila a filio Reginensi electo, qui prudenlia et hpnestaie
coraro nobis plenius inlelleclis, quia cognoviinus s pergratiara Dei viget, elest in partibus illispolens,
evidenter proefalaslilteras direclas ad dictuin archi- riiclaEcclesia coinroitlatur, eiriem nostris lilleris
diaconum el ejus conjudices fuisse per snbrepiio- dedimus iu praceplis ut, quasi navem confraclam
nemoblenlas, eas carere viiibus decernentes, pra- gubernalurus in fluctibus, assumens oniis el curam
fali Hugonisdcnunlialionem non duxiniusadinilicn- Ecclesiae meinoralae, ad eam reformandam iivspi-
dam ; tum quia nos tacita veritalecircumvenire pne-• D rilualibus el lemporalibus relevandam, Reginenscm
suropsii, lum quia commonilionem canonicam noni nihilominus rcgens Ecclesiam, sic inlendat provide
pramisit, tiun eliam quia excommunicaiionis sen- ac potcnlcr quod eadem in utroque per suoesollici-
tenliae suhjacebal; slaiuenies ul liltcrae, si quass tudinis slUilitim resurgenie, ipse crescai et nomine
conira te de caetero super hoc coniigeril impelrari,> apud liomineset roerito apud Deuin, ac de die iii
nulliuspenitus sinl valoris, nisi tain de prasenli pro'- diein gratiam noslrain plenius assequalur. ldeoque
cessu nostro qtiam de aliis superius comprehensis s fralernitali tuae per aposlolica scripta niaiidamus
plcnam el expressam fecerint rocniioneiii. Decerni- quatenus roonens eumdem efficaeileret inducensut
rous ergo ut nulli omnino, eic, conslitutionis, elc, > lahorem Imjusmodinon recusel, ejusriem Ecclesise
usque iiicursurum. Viceniina? capilulo et clero civiiatis ac dicecesis
Daturo Laterani, vi Kalcnd. Apiilis, pontificatus s universaeinjungas ul eidem inlendant humiliter ac
noslri anno sexio decirao. devoie, contradictorcs, si qui fuerint, per censuram
In tumdemfere modumscriptumcst super hoc priori •i ecclesiasticam,appelIationepostposita,compescendo.

(20) Vide lib. xv, epist. 139

 801 PONTIFICATUSANNO XVI, CHRISTI 1215. 802
Tu deniqtte, fr.tter episcope, stipev te ipso, eic.. A quo sibi lerminum assignaral cum multis viris re-
Datiim Laleraui, vi Idtis Apniis, ponlificalus no-- ligiosis et prudenlibus, quos ad lioc convocave-
stri anno sexlo decimo. ral, convenissel,diclus G. jurameiiti religione con-
XVI. lempla, neqtie comparuit, neque suam absentiam
ELECTO REGINENSI, ETPRIORI SANCTI GEORGH INBRADIAL excusavit. Qtiare sacpediclus episcopus, pensalis
VERONENSIS DIOECESIS, ET VENTUR£ SCBDIACONONO- omnibusquae lam prima riie quam secunda, servalo
STRO CANONICO VEUONENSI. juris ordine, ac prae oculis hahilo Dei timore, acla
De correclione monasleriide Vangadilia. fueranl coram eo, et loto processu diligenti delibe-
(Lalerani, vi Idus Aprilis.) ratione pensato, de consilioel conscnsutam religio-
In correctione monachorurornonaslcrii de Vanga- sornm quain Juris peritorum omnium qui assisiebant
di'ia pigel nos ulierius inanem assumere operami eidem, saepedictumG. super iis de quibus fuerat
vel Iaborem ; cum nihil hactenus in ea proficerei accusalus pro convicto decrcvit habenduin, ipsuui
poluerimus, niullum multolies Iaborantes, et hujus- sentenlia difiiniiiva pronuntians lanquam hscrcti-
inorii Babylon, quam sludio multo curavimus, mi- cum condemnandiim,et sentenliam in scriplis redigi
aime sit sanata, quiniroo eorum adeo computrue- faciens, cl mullorum sigillis, episcoporum videlicct,
rinl cicatrices ul vicinos eliam Jaicosfelor ad nau- B abbatum et archidiaconoriim, reservari munilaro.
seam provocet eoruindem. Quia igitur ferro resc- Cumque idcrn G. postmoduin in nostra proposuisset
candasunl vulnera quse foinentorum non seiiliunl prasenlia constiluliis quod prafatus episcopus eum
nieriicinaro,discretioni vestra per apostolica scripta post appellationem ad nos interposilam ceperai, et
mandamus qualenus tam E. quondam cjusdcm loci prafalam praslare compulerat catilionern, nitens se
abbalem, quem archipresbyler Estensis el conjudex multipliciter excusare, nos ailenrientes quori vos,
ipsius noslri auctoritate mandati a regimine ipsius fratres archiepiscope ac episcope, cum carriinale
monasterii amoverunl, quam eiiam inonachos uni- praedictoea quse circa ipsttrofuerant inquirenria po-
versos per alia monasieria collocaules, virum ;tli- leratis plenius indagare, illumad vos riiixirotisrc-
qitem religiosum bonae opinionis et vilse, sollicilum initienrium, dantes voiis per noslras litleras in
in spirilualibus, etin lemporalibus circunispecltim praccplis ui, nisi usque ari feslum Penlecosies pro-
praficialis monasierio saepediclo,quod, secum viris xiino lunc fulurtim in vcsira praseniia coropareret,
prudenlibus et religiosis assumptis, monasieriiim super iisquse sapiunt hsereiicam pravilatem siiani
ipsum spirilualiler ei teroporaliler cum consilio ve- sufficienler, si possel, innocenliam oslenstirus, vos
slro studeat reformare ; contradiclores, si qui fue- suhlalo cujuslibet contradiclionis et appellalionis
rint, vel rebelles per censuram ecclesiaslicam, ap- ^* obslaculo, exerceretisinipsumrigorem ecclesiasiicas
pellatione postposita, conipescenles. Quod si non disciplinse; quod si se ostcnderet inculpabilem, ejus
omnes, etc, duo vestrum, etc. Tu denique, fili innocenliam nequaquam opprimi sineretis, cum
elecie, super teipso, etc sincera diligentia el diligenli sinceritale in ncgolio
Datum Lalerani, vi Idus April. ponlificatus noslri fidei processuri. Nuper autem idem G. proposuit
anno sexlo deciino. coram nobis quod prafalo lermino ad praseiuiani
XVII. vestram non ftiit ausus acceriere metu mortis, cum
ARCHIEPISCOPO SENONENSl, ETEPISCOPO NIVERNENSI,ET zelus fulclium in hicreticsepravilatis lahe noiatos,
DECANO SEREBERIENSl DOCENTI PARISIUS SACRAM
PAGI- cssel in partibus iilis tunc lemporis sic accensusut
NAM. incenriio traderent non soltim manifeslos bsereticos,
De quodamcanonico Lingonensi suspectode hwresi. sed eiiam qtioslibel de hujiisinodipravitalesuspeclos.
(Lalerani, iv Idus Aprilis.) Unde nohis liumililer supplicavil ut ejusilem purga-
(21) Yenerabilisfraler noster Lingonensis episco- tionem recipi facienles, ipsuin diti malitiose vexa-
pnsolim quoedamnobis conlra G. canonicum Lingo- ium non suslineremus ulterius indchile moleslari.
nenscmpreshyierumdeMusiacopersuaslilteras inti- pj, Licel autem einndemex eo quoqne habeamiis valrie
mavitquaesapere videbanturhaereticampravitatem : suspectum quod ad vestram praseiiliam termino
quarum lenorem de verbo ad verhum vobis, fratres quem ore proprio sibi prafixirnus non accessil, quia
arcbiepiscope et episcope, ac dilecto filio nostro tamen non congregala riispergere, sed dispersa
Roberlo tituli Sancli Slephani in Ccelionionte pre- poiius congregare debemus, discretioni vestra per
shytero cardinali, tunc Parisius commoranti, sub apostolica scripla pracipiendo manriamus quatenus
bulla noslra misirous interclusum. Unde ctiin dictus convocatisad locum idoneum praefaloepiscopo Lin-
episcopus eumdem suspectum de hoeresi habtiisset, gonensietaliis qui fuerint convocandi, circa ipsum,
coegit euindem caulionem tam jnratoriam quaiii cui viva voce pracepimus ut infra octavas Pente-
fidejussoriam exhibere quod terniinis quos sibi costes proximas propier hoc vestro conspectui se
prafigeret ejus se conspectui prasentarei, prout praesenlel, secuiuium formam superius comprehen-
deceret, stiper iis oronibus responsurus. Sed cnm sam, appellatione posiposiia , procedalis,, eidem in
tuem episcopusapud Barrum supor Sequanam die eundo, redeundo et morando facienles auctorilate

(21) Vide lib. xiv, episl. 15.

 S03 INNOCENTil111PP. REGESTORUMLSR. XVI. 804
noslra usque ad decisionem negolii sccuritatem ple- At abbatis de Parisius ac F. prapositi dc Triuinluisen,
nariam exhiberi. To.sles aulem, elc. Quod si non cui ahbas de Castronovo vices suas, senlenlia ts-
omnes, elc, duo vestrum, etc. Vos denique, fratres men sihi rcservala, cominiscr.il, coiistiuitis, el ulra
archicpiscope ac cpiscope, super vobis ipsis, etc. illarum prius deberet proponere conlendenlibus ,
Datum Laterani, iv ldus Aprilis , pontificatus no- landem iiiieiioculi fueruiii judices antedicli prafa-
stri anno sexto dccimo. lam L. primo debcre suam proponere quseslionem,
XVIII. ulpote quae acloris personam gerere videbalur. A
F.PISCOPO ARCEXTINENSI, ET ABBATI DEBONGARTEX ET quorum senteiuia dicta G. ad sedem aposiolicam
PRIOKI DESALEM ARtiENTlNENSIS ETCONSTANTIENSIS appellavit. Et licet prafalus Basiliensis cpiscopus
DIOECESUM. ejusdem appellalioni duxerit defercnduro, riicti la-
De clectioneabbalissceBuclwugiensis. meii abbas de Parisius el praposilus eamdem fri-
(LiUerani,m ldus Aprilis.) volam reptuanles, et aitentientes qtiod .secundum
Accerienlibusolim ad prasenliam noslram dile- formam rescripli procedere poterant sine ipso,
«lis filiis C. procuratore G. et C. nuntio L. el cano- lestes ab L. soepedicta produclos, allera parle ab-
nicarum ccenobiiin Bocchovcdilectum filiumAngc- sente per contumaciam, receperunl: quorum depo-
lum lunc subdiaconiiroel capellatmm nostrum, nunc "3 siiionibus dicti abbales diligenler inspectis, pro
Sancli Adriani diaconum carriinalem conccssimus eadem L. senleriliani prorerentes, tam electioncro,
aud-iiorem.Corani quo ipsius G. proposuit procura- qute de prxfala G. facta exstiteral, quam confiniia-
tor quod olim coeiiobiopradiclo abbatissa vacanle, lionem dicecesiinisuperius noniinali penitus irrila-
sorores, ad qtias speciabal eleclio abbalissse, atl runt : a quorum senlenlia non ftiit a parte aliera
locum atl celebraiulam electionem statutum pa- provociitiim. Niqier auiero cuin procuratores par-
riter convenerunl, el habilo diligenli tractatu, liiiinad noslram prasentiam aeccssissenl, procurator
licet in principio a diversis diversae fuerint nomi- ipsius G. inleiioctUoriama prafalis jtidicibus pro-
natae,majori tamcn cl saniori parlo ipsarum diclam niulgaiani conaliis est muliipliciler impugnare, inler
G. in ahbalissam snam postrooduroeligenle, quaiuor coelera praeipue aiicgando quod cum riicius abbas
diinlaxal riictam L. leroere noroinnrunl. Verum cnin de Custronovo vices suas alii commisisset, Iicile
ipsius eleclionis qmestio ad exaroen venerabilis fra- potuerat ad sedcm aposlolicam provocari. Nos igi-
iris nostri Conslaniiensis episcopi direeesani sui de- lur iis et aliis quoe fuere proposiia coram nobis
(hicla fuisset, el idem cognitis catisaemeritis eleciio" plenius intelleciis, ei inspecto nihilominusprocessu
ncm ipsius G. dc prudeiitium virorum consilio con- rf Judicum pradiciorum , atlenrientes appellalionem
firmasset, ac hiduxisset eamdcm in corporalcm ipsain, qua provocaium fuit ah inleiiocutoria tan-
possessionem ccenobii anicdicti, officiales nohilis quam iniqtta, frivolam exstilisse, cum absque dubio
v^ri comiiis Marcoaldi, dicla L. procuranle, ipsam rcctc imerlocuii fuerint tres judices memorali, Iicet
G. a jam diclo ccenobio cjecerunl. Unde procuralor untis appellationi duxerit deferendtim, et quod ab-
C. ejtisdeni G. eleclionem, quae de ipsa facta fuerai, bas de Caslronovo, quanivis prafalo praposilo com-
petiit confirmari. Nmilius vero L. pradiclse propo- miserit vices suas, lamen non iolam jiirisdiclione.nl
suil ex advcrso qnod cnm major el sanior pars pcr- suam commisit eidero, sicut apparet cx eo quod
sonarum ad quas pertinchat eleclio in ipsam L. voto diffinilivam poslmodum una cum coilega suo sen-
iinanimi convenissent, ne praenominala G. quae se lentiam proinulgavil, undesi a subdelegatoappcllan-
sibi adversariam opposuerat, pratextu qualis nomi- duin fuisscl, non ad nos sed ad eumderoabbatem
nationis ipsius in prajudicitiin ejtisdemaliquid aiten- debucrat appcllari, appellatione bujtismodi non oh-
taret, ad vcnerabilem fralrem noslrum Maguntinen- siante, tam inlerloculoriam quam diffinitivam sen-
sem archiepiscopum , apostolicse sedis iegaluro , tcnliam pro prafaia L. raiionab.Iiler promulgatam,
su^pectum habens riioecesanumpro eo qnod erat de fralrum noslrorum consilio duximus confirman-
ipsius G. consanguincus el manifestus adjulor, vo- D dam. Ldeoqucdiscretioni vestroeper apostolica scri-
ccm appcllationis emisit. Cumquepartes poslmodum pla mandamus quatenus quod a nobis esl senlentia-
in arbilros convcnissent, arbiuis ipsis gralia dicoce- liler diffinilum,faciaiis per censuram ecclesiasiicam
sani jam dicti ad arbiirium debittim procedere non appellalione reniota Hrmiterobservari. Quod si non
curanlibtis, dicta L. sedem apostolicam appeliavit. omnes, etc, lu ea, frater episcope. Vos deniqae,
Ciijus appellationc conlempla, dicta G. adminisira- frater episcope et fili abbas, super vobis ipsis, etc.
lioui abbatioefulta poienlia brachii snecularistemere Dalum Laterani, ni Idus Aprilis,poniificalusnostri
se ingessit. Unde ipsius L. nunlius causam personis anno sexlo deciino.
suspicione careniibus petiit delegari. Quare veuera- XIX.
bili fratri nosiro Basiliensi episcopo el dilectis filiis rATRIARCHJS GRADENSI, ET EPISC0P0 CASTELLANO.
de Novocaslroet de Parisius abbaiibus causam ipsam AdversusepiscopumTervismum.
sub cerla forma duximus commiilendam. Partibus (Lalerani, vi ldus ApriliSi)
gitur in prsesenlia prafati Basiliensis episcopi et (22) Exhihiiae corain nobis dilcctorum fliior-ita

(22) Vide infra epist. 160, cl lib. xn, episl. G4,C5; lih. xv, episl. 193, 197.
 805 PONTIFICATUSANNO XVI, CiiRISTI 1213. SOS
- inagistri Maximi nolarii el V. ihesatirarii EcciesireA j eortiin ncgligentia in hac parle robur favoris aposlo-
Veronensis subdiaconorum noslrorum et S. Graden- Iici non ineretur.
sis primicerii littera conliuebant quod, cum cogtii- Licel atilem eunidem episcopum lam propter linc
tionem processus venerahilis fratris nosiri Cremo- qtiam alienanonem fjusriem niolciidini valrie utilis
nensis episcopiaposlolicaesedis legaii conlra venera- EcclesiasTervisinoeac debita qiiibus lain hrevi leui-
hilem fratrem nostrum episcopuni Tervisinum cis pore post promoiionem suam earoriem Ecclesiam
duxerimus commitlendam, iidem in ipso legitime plurimuin oneravil, nec non benc-ficiaeccleslastica,
procedentes, quia ipsis per leslcs et insiriinientum sicut accepimus, personis indignis collata, de dlta-
publicum constiiii evidenler quod adversus supra- piriatione suspccturo, quinimo quodainrnodo culpa-
diclum episcopum ad inimicorum ejtis inslantiain , bilem secundtimcanonica ei Iegalia insliiula suspen-
loco suspeclo , eoriem absenle , ac post appellatio- dere ab adminislralione possemtis, no lamcu vir
nem ad nos legilime interpositam, fuil in inqnisi- nobilis Guercius, quem ah impeliiione ipsius epi-
tione processum, et per quosdam,qui adeo in partem scopi propler causas iniinicitiarum alia vice reptili-
alteram declinarunt ul ea recusarent scribere quoe mus, et nunc eliam niiiuios ejus non dimmtis
pro episcopo facere videbantur, supradicli lcgaii admillendos, lanojuam inimicus super eum b;tc
proccssum in irrilum revocarunl. Nos auletn pro- '" occasione gauderel si forsan idcm episcopus reduce-
cessum eorum, ctim nihil rationahile ohjecturo fuerit retur in poenamquam ad ciamores cjus incurrerat,
conlra ipsum , in hac parte riuximus approbandum. . providimus sic rigorein mansiieluriine leinperandiim
IiiicJlcximnseiiam cx litleris cornmdem, in inqtiisi- qtiod in illo insullalionis non siiperabundet occasio,
tione facta per bor.oemeinorise Albancnsem cleclum etcirca isimn non videatur oiniili super administra-
npostolicseseriis legalum advcrsus eumdem episco- lione caulcla. Hinc esl qtiod omnis alienaiionis spe-
pum , quam coram se aperiri fecenmt, quosriam cicm sub inierpositione analliemalis inlerdiccnles
lcstes dcposuissejuralos quod,cumTervisiua civilas eidem, ipstim ab alienanrii suspendimus potesiate,
statuisset ul de feudis vendilis sexta pars prelii ad ut ipso jure conlractus alienaiionis sil irrilus.si
feuriorum dominos volverelur, el sic fetuluni fieret quis forte per ipsum medio tempore fuerit attcnia-
empioris alloriium, bonse memorioeConradus Tervi- tus. Inlerim autem dileclos lilios decanuin el magi-
sinns cpiscopus a sede aposlolica et clara memoriae slrum Gall. canonicum Tervisinos circa ctiram et
llenrico imperatore privilegia impetravil ul contra adminislraiione.m temporalitim ei pracepimus arihi-
cpiscopalum non haberet slalulum liujusmodi firmi- beri, sine quorum consilioet assensu in temporaii-
tttem, et successores ejusdem Conradi de sic ven- Q /- bus non ministret, praslito ab illis corporaliler ju-
disis feuriis Ecclesiaesextam parlem recipcre nolue- ramento quod ei circa lemporaliuin administraiio-
riint, sed episcopus isle recepit ex illis. Adjecerunt ncm assislent fideliler el prudenter. Super eo auteni
etiain tesies prariicti quod, cum communc civitatis quod quaedam ecclesiaslica beneficia, non solum
cjusdem Ambrosio quondam episcopo Tervisino abs- indignis, sed eliam indigne asseritur concessisse,
wlerit teloneum, episcopus, qui nunc pracesl, pro veriialem nihilominus inquiraiis, et eam ad noslrum
ipso duo millia lihrarurn ab eodem communi recepit: referatisexamen.inierim ipsum a potestate confc-
quod memoratus Ambrosius facere recusavit. Ad rendi ecclesiastica beneficia suspondenles. Caslerum
hoecautem sic euindcm episcopum respondisse Judi- ul plene inriemnilalihus provideaufr Ecclesio?Tcr-
ccs retulerunt, quod dicla privilegia nec habuit ne- visinae, fraternilali veslra per aposieiica scrip',.»
que vidil, et cum ipse super slaluto hujnsmodi com- manriamus quatenus, stiperrebus alienatis, vidciicet
nninilati resistere non valerel, et sic nisi sexlam quot et quanla quantique vaioris exsliierint, quotlve
acciperet, in Ecclesiaesuoe polius prajudicium re- dispendium ex hoc incurreril Ecclesia Tcrvisina,
duiidaret tam partem qiiam lotuni eliam amiltendo nec non et aliis circumslanliis inquisita per canoui-
ejusdem Ecelesiae necessitate ac ulilitate pensata, cos Tervisinos juramento inlerposito solliciie veri-
de venerahiiis fratris nostri Aquilegiensispatriarchoc DB late, deposiliones ipsorum ad nos Suh sigillis vestiis
Jicentia, cnjus super lioc litteras illis exhibuit ejus- inclusas fideliter IransmiltciUes, prafigalis episcopo
dem sigilli munimine roboratas, de vendiiis feudis lerminum competentem infra quem pcrse vcl pro-
sexlam recepil prelii porlinnem, arijiciens ut cum curalorem idoneum noslro se conspcctui reprasen-
pro recupcrando leloneo a communi ejus pradeces- tct, ul super hoc secunduro qnod expodire vidcri-
sori sublalo sollicite lahorarit, nec potuerit aliquem mus, procedamus. Vos igilur lam prtidenter in
conseqni snpcr hoc ex sno Iabore profecium, tandem pramissis, stiblalo conlradiclionis et appellationis
teloneum ipsum in duobus millilraslibrarutn obtimiit obslaculo, procedere sludealis, qtiod circumspeclio-
acstimari; seri ex ipsis denariis aliquid non recepit, nem vestram ex lioc possimus in Dominocommen-
nisi quori commune septingenlas libras, quas cxtor- dare. Nullis lilteris veriiali, etc. Vos denique, 1'ra-
quere ab ipso volcbat, sihi recoinpensavit ex illis. tres pauiarcha et episcopc, snper vobis ipsis, eic
yuia vero super iis dicli judiccs nihil specialiter Datum Laierani, vi ldus Aprilis, ponlificatus no-
Ueereveruiil, cum judex rie ea re de qua cognovil slri anno scxlo decinio.
proniiiuiare debeat sccundiim legiiimas sanctioncs,
807 INNOCENTII111PP. REGESTORCM LIB. XVI. 808
XX. 1 coinroisimus audiendam. Coram quo presbyler pro-
A
ARCIIIPRESBYTER0 DE GRAVALONA NOVIRIENSIS DIOE- posuit roemoraltis qtiod cum olim venerahilis fraler
CESIS. nosler Pataviensis episeopus praeilicUimEcclesiam
Dc inlerdicti senlenlia relaxanda. de Biichkirchcn, quani ad comroonilionem ejusdem
(Lalcrani, vi Kal. Aprilis.) episcopi dictus C. nullo ttinc ordine fungens, pro
Ex parte commuuis de Gravalona Novanensis eo quod quamriam puellam desponsaveral puhlice,
dieecesis fuil proposilum coram nobis qnod lieel per_Iitieras et propriuro nunlium resignaral, sicut
lerra ipsorum fundata sil in solo habili el fecundo, per ejnsdem cpiscopi lilteras oslcndebat, eidem ca-
adeo tamen infortunala est el infausla ul nec iu nonice concessisset vacantem quidem et nemine
rebus multiplicari valeat nec personis, et cum, for- reclamame, ac ipsaro idem presbyler aliquandiu
luna sibi aliqiiaienus arridenle, spcralur quod ab posscdisset in pace, landem pradiclus C. ad quos-
hujusmodi deheat infelieilaie consurgere, casibns dam judiccs apostolicas litteras super resliliiliqne
semper opprimilur iroprovisis : quod ex eo exisli- ipsius Ecclesiae adversus memoraltim episcopum
mant provenire quia terra eariem olim, sictit fama iuipelravit, mendaciter se clericum expriuicns in
esl, proplcr excessus dominorum ipsius supposita eisdem, cum tempore impelrationis ipsaruro cleri-
fuit sententiae inlcrdicti, quoe non creditur fuisse B cali non esset charactere insignitus. Et licet hujus-
poslmodtim rclaxata. Unde aposlolalui nosiro humi- modi abrenuntiaverit litteris, data fide quod eis
liler supplicarunl ut cum nobis in bealo Petro apo- nnlliitenus uicrelur diimmodo sibi dicius episcopus
slolo ab ipsa fuerit verilale promissum quod quae- de ipso presbytero facercl justiliae pleniludinem
ctinque solveris super terram , solula erunl pariler exhiheri, poslmodum lamen idem C. coram eo Iraxit
et in ccelis, eos ab hujusmodi vinculo absolvere di- in causam presbyieruro anle diclum : qui cum sen-
gnarerour, prasertim cum animariim quoqtie peri- liret indebite se gravari, sedem aposlolicam appella-
. culum ex hoc sibi ineluanl imminere. Cum igitur vit. Eo vero prosequeiile appelltuionem emissam,
majores propter niinorum offensam el etilpa majo- diclus C. per Judices ad qtios lilleras quibus abre-
rum minores qnandoque puniri sacrae Scriplura nwiliaverat impeiraral, pranoniinaiaro Ecclesiam
doceamur exemplis, piam eorum solliciludinem et occupavil. Ciiniqiie super hoc idem presbyter ad
limorcm commendarous in Domino, et spcramus decanum Patavieiisenfet collegasipsius nostras litle-
quod (itles quam de clavibus Pelri geriinl ipsis ulilis ras reporiasset, el de spolialione ipsius preshyteri
essedeheat ad veniam promerendam, cum paralyti- constitisset eisdem, ipsi rcsliUienriamei pranomi-
cum ad pedcs Jesu Christi submissuro per tegulas natam Ecclcsiain decreverunt, roitienies duos deca-
(i
ftdes salvaveril aliena. Verum quia David ad pla- nos cum eodem presbylero qui aucloritaie nostra
candam indignalionem divinam, quoeculpa ipsius in ipsum in possessionem Ecclesioemillerent corpora-
populum fucral concitala, sacrificium DominoIegi- lem. Quibus sacpcdiclus C. una curo quibusdam
tur ohlulisse, nos faclis ejusdcm, quoc ad noslram armalis se violenler opponens, ipsos turpiler repule-
eruditionem scripta esse teslatur Aposlolus, inhae- runl. Sed cum judices ipsum C. pro lemeriiateliti-
rentes, discretioni tuse per aposlolica scripta man- Jiismodi ad eorum prasenliam citavissenl, el ideiu
darous quatenus populum dicti loci, ut ad cxpiandam appellans fruslratoiie, maiiifesla conlumacia labo-
cclpam hujusmodi et divinam propilialionem faci- raret, lam in eum quam in ejus faulores excoronni-
lius impelrmulam, aliquam Doroino satisfactionemi nicalionis senlenliain proferenles, eumriem preshy-
impendanl, nionens efficaciter et inducens, prafatam lerum cum seciirilatc nobilis viri ducis Bavariie ad
inierdicli senleiiliam auclorilaie nostra denunlies pranominalam Ecclesiam remiserunl. D. vero sub-
relaxalam, eosdcin soliicile commoncndo til sic in diaconus et quiriam alii ejusdem C. servi, et palris
divino limore permaneanl, ne qiios apud bomines; ejus amici, codero C. procuraule, noclis lemppre
aposlolica solvil aucloritas, propria liget iniquitasi ipsnm aggressi preshyterum, adhuc nudum, in Iecto
apud Deum. D jacentem, ligalis a lergo manibtis, etjuis el aliis re-
Daltim Lalerani, vi Kal. Aprilis, poiuifir.aius uo- bus cjus ablalis, traxerunl impositis ei plagis ari
stri anno scxto decimo. silvam, et inler ungues spinis immissis, eum mtillis
XXI. aliis affecere lormemis, et tanto lempore, procuran-
tibus F. E. et W. roililibus et qiiibusriam aiiis Pa-
ARCIHEPISCOPO SALZEBURGENSI , ET DE RERTHTnERS-lavicnsis diceccsis, lenuere captivum donec praeriicii
GADME SALZEBURGENSIS DIOECESIS PRJEPOSITIS ducisel qnorumdam alioruiri iiobilium precibus pro
Eis commillilur qumdam causa. quatiam suinma pecunisese redcmil. Quare tam ejus
(Laterani, vn Idus Aprilis.) dicecesanus quam judices memorati ipsius miseriis
Cansam quae inter dileclos flliosA. presbylerumi miserenles, prasumplores praefatoset faulores ipso-
el C. scbolarem Ratisponenses super Ecclesia ini rum excommunicalioiiis vinculo innodarunt. Unde
Buchkirchcn vertitur, ab examine dilecti fllii pra- nobis humiliier supplicavit ut ejus advcrsarii mali-
positi Sancli Nicolai el suorum conjudicum delega- tiis occurrentes, laboribus ipsius imponere Onem
torum iioslrorum ad nos per appellalionem delalam,, dignaremur.
dilecto filio Angclo Sancli Adriani diacono cardinalii Ad hoccautcm pcr D. procuralorem pariis aite-
SC3 PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI 1213. 810
rius fuil ex adverso responsumquod cum pradicius A ; XXII.
C. merooraiamEcclesiam ab ipso Pataviensi cano- NOBILI VIROCOMITI NIVERNENSI , SPI.RITUM
CONSILH
nice sibi collatamduobus aruiis pacificepossedisset, SANIORIS.
tandem eo insislente scholaslicis disciplinis, eani- De causa monasterii Vezeliacensiscum comile Ni-
dem idem episcopus conlulit presbytero memorato. vernensi.
Superquo tam conlra ipsum quam contra presbyte- (Laterani, n Idus Aprilis.)
rum ad Ratisponensem prapositum et suos conju- (23) Cum pro quaeslione quae iiuer le ex parte
dices litleras impelravit, qui propter conlumaciam uria et dileclos filios abhalem et eonvendimniona-
ipsius presbyteri eumdem C. in possessionem causa slcrii Virziliacensis dicecesisEduensis ex altera su-
rei servandaeroiserunt. Inlerim atilem idem C. ci- per quibusdam procurationibus annuis, damnis et
lalus a decano Palaviensi et suis conjudicibiisper injuriis verlebatur, tui el parlis alterius proeura-
quasdam nosiras lilleras ipsis per sutim adversa- lores ad nostram prasentiam accessissent, et in ea
riuro praesenlatas,in quibtis taroen nulla de priori- fuissel aliquandiu coram nobis prudenter et pro-
bus menlio ha.heh.alur,in ipsa citationebis fuit per vide dispuiatum, landera ex parie tua relalione
eumriem presbylerum spolialus. Tropter quod ad ttiorum procuralorum accepimus quod lu. volens
prafatos Judices Ratisponenses recurrens, eumdem B peromnia complacere noslra beneplacito volunta-
fecit presbylerum excommunicalionisvinculo inno- lis, paralus eras in hac causa noslris oblemperare
dari, et adcautelam a secundisjudicibus ad nos per lwandalis.Nos autem communicalo fralrum no-
nuntium proprinm appellavil, tum propter causam slrorum consilio hoc duxinms injungendum, ul curn
pramissam, (um quia excep.tionesejus legiiimas lu et successores lui comitcs Nivernctiscs in feslo
adniiiiere recusabaul. Unde pelebat ut revocato in. paschali ad monasleriuin accesseriiis memoraiuro,
irritum quod per decanum Palaviensem el suos nomine prpcuralioius centpro librarum usualis m*-
conjudices lemere fuerat attentatum, Ratisponensis netie, quaepro lempore currel, sitis summa con-
praposili et conjudieumejtis processum robur face- tenii, tantumdem in festo beatse MarioeMagdalenoe
remus firmitatis habere. Nos igitur per fidelemnar- procurationis nomine rccepiuri, si ad monasieriuni
rationem cardinalis prsedicliauditis iis et aiiis quse accesseritis siipradicium, ad proleclionem ejusdem
fuere proposila coram eo, possessionem ejusdem Tionaslerii, secunduro qtiod de Jure teneroini ,
Ecclesiae cum fructibus perceplis adjudicavimus ^anies operam efficacem. Ut eigo super hoc nulla
presbytero 'memorato, discrelioni vestra per apo- possit in poslerum via patcre calumnise,lu etuxqr
stolica scripla inanrianies qtialenus in corporalem taa per aulhenlicum instrumeiHumabbati et con-
possessionem ipsius Ecclesiaepresbyterum mittatis venlui cjusdcm monasterii promitlatis vos id firuii-
eumdem, el auctoritale nostra defendatis induclum, ter observaturos, vestrps nihiloiuinus succcssoresad
super frticlibus quod a nobis est scnlcnlialiier diffi- liujus rei ohscrvanliam obliganles, et ad. majprein
nilum facienles per censuram ecclesiaslicam appel- catitelam faciatis boc per charissimum in Clirislo
latione reniola firiniier obscrvari. Caelerumquia rie filiuronosiruni [Pliilippum] illustrem regem Fran-
damnis et injuriis supradictis nobis non potuil fieri corum auctoritate regia confirniari; mandaiuro
plena liries, per apostolica vobis scripla mandamus noslrum laliler impleturi quod divinam et aposjoli-
quaienus vocatis qni fuerint evocandi, et auriitis cam gratiam possitis exinde uherius proniereri.
binc inde propasilis, si de iis legilime vobisconsti- Darnusitaque vcnerabili fratri episcopo et dileclis
lerit, de damnis salisfieri compelenter eidem pre- flliis abbati Sancti Victoriset cancellario Parisiensi
sbylero facientes,pro htijusmodidetestandisinjuriis nostrislitleris in mandatis ut postquam super bpc
prafato C. si per eum illataefuerunl, super Ecclesia lu etuxor tua litleras secundum formaro concesse-
ipsa perpetuum silentium imponatis. Alioquin eo, ritis supradictam, le juxla formam Ecclesiaea vin-
sictit dictum est, primitus restiiuto, super proprie- culo excommunicalionisabsolvant quo propter idero
lale ipsius Ecclesiseaudiatis causam; el quod cano- [>negotium noslra es auctoritate Hgatus, injungentes
nicum fuerit sublalo appellationis obstaculo decer- tibi sub debito prastiti juramenti ut ad impetran-
natis, facientes quod siatueritis, elc Tu aulem, elc. dam super hoc confirroalionem regiam des operam
Qtiodsi non omnes, etc, ui ea, frater archiepiscope, hona fide. Abbalem vero et convenlum praedictos
eic. Tu denique, fraler arclriepiscope, super te ab omnidecrevimusimpetitionecessare; omnemque
ipso, etc remillere quoestionemquse ipsis adversus te comi-
Datum Laleraui, vn ldus Aprilis, ponlilicatus no- tem super damnis et injuriis compelebal; decimis
ttti anno decimoseUo. de Dornitiaco duntaxat exceptis, super quibtts eis
salisfieri volumus et mandamus.
Datum Laieranj, n Idus Aprilis, pontificatus no-
stri anno decinio sexto.
Scriplumest super hoc episcopo,abbali Sancli Vi-
ctoris, el cancellarioParisiensi, verbis compelenler

(23) Vide infra episi. 154, 9, Iih. i, ep"ist.141, et lib. xv, episl. 83.
PATROL.CGXVI. SO
 811 INNOCENTIIIII PP. REGESTORCMLIB. XVI. 812
mutatit. Quodsi iionomnes, elc.lu, fratcr episcope, A lionis Obstacuto compellalis. Tesles aulenr, cic.
elc. Tu rienique, etc Quod si non orones, etc., tu, fraler arcbiepiscope,
XXlil. cum eorum allero, etc Vos denique, frister archi-
ARCIIIEPISCOrO ET ABBATI SANCTI PAULINARBONEXSIS, episcope et fili abbas, super vohis ipsis, etc.
ETPRIORI FONTISFaiGIDI, NARBONENSIS DIOECESIS. DatumLaterani, vr Idus Aprilis,poiilificalusnostri
AdvcrsushominesMonlispessuta'ni. anno sexlo decimo.
(Lalcrani, vi lrius Aprilis.) XXIV.
Chanssima in Chrislo filia illustris regina Arago- MARISACENSI ET DESALEMABBATIRUS BASILIENSIS ET
num debominibus Montispessulani plcnam injuriis CONSTANTIENSIS DIOECESUM , ET H. CELLERARIO
nohis obtulit quoostionem,qui, sicul asserit, reddi- BASILIENSI.
tus loci ejusdem, castrorum cl villarum in districlu Quod spolialiis resliluendusest ante judicium.
Montispessulaniexistentium, ad eamdem reginam (Laterani, VIIIIdus Aprilis.)
de jure speetanles, cisdem a viro suo illuslri rege Accedentibusadsedem aposlolicamdilectisfiliisR.
Aragonum lilulo pignorisobligatos, contra Jiisliliam praposilo Marbacensiet Henrieo procuratore Marba-
detinent ct ei redderc contradicunt, cum ipsa pi- censis EcclesisedilectumfiliumRobertum litnli Saucii
gnoris obligaiio, uipole de re dotali, de jure robur " StephaniinCceiiomontepresh^terurncardinalemcon-
non habuerit firmitalis : quse si aliquera sortiia cessimusauditorem. Coram quoproposuilpraposilus
ftiisseteffectnm, tanto tempore ipsarum rerum red- memoralus quod, cum olim de mandaiovenerabilis
ditus perceperiint qtiod non solum exlenuatum cst fratrisnostriBasiliensisepiscopililterarumiiostraruni
dehitum, verumeliam non modicam summam pecu- conlra Ottonemmaledictum etreprobum, fldus etve-
niae restiluerc tenentur eidem; caslrum nihilomi- rus inlerpres, coramuniverso cieroetterroenobilibus
nus, qtiod ibidem hahebat funriitusdiruerunt (24), cl aliis inullis aslantibus latam a nohis in reprobum
inde lapides el coementain majoris contemplus op- supfadiclum.excomrounicationissenleniiamconstanii
prohrium asportantes, et ad jura doniinii manibus mente ac voce intrepida divulgaret, carioniei ejus
suis exlensis, notarium el consules in Montepessu- ibi occasionem odii medicantes ubi eis dilectionis
lano fecerunt conlra voluntatem ipsius, el in dam- maleria polerat ahundare, in ipsum unanimiler
num ejus pisces vendi faciunl in locis aliis quam conspiraront, etquorumdam laicorurofavoresuffuliij
consuctum fucrit ab aniiquo, nomine consulum , eum a MarbacensiEcclesiajatn annis elapsis duohus
et non reginoe,facienles banna et edieta pfOponi. turpiter ejeceruiit. Cumque idem praeposilusa nobis
Pratevea castrum deLalis, quod multis inhabilabalur („ oblinueril davi Ltizelacehsiabbati et suis coiijudi-
hominibus, partim ruina, partim incendio destruxe- cibus noslris lilteris in roandatis ut fratres pradiclos
runt, pluribus ex ejusdem loci hominibus inlerfe- per censuram ecclesiasticam Cogcrerileidem reve-
ctis. In iis aulem et aliis eadem asserebal rcgina se rentiam el obedientiam debilam exhibere , nec noii
damna multorum milliummarcarum et plurium so- ad venerabilem fratrem nostruin Metensemepisco-
lidorum per illorum injurias incurrisse : qui eliam, pum, lunc Spirensem, noslras litteras impetrarit ut
tanquam hsecnon.sufficerenlad offensam, de quo- quoslibet imperiales ecelesiaslica districtione coro-
dam casto-o ipsius reginae charissimum in Christo pelleret ne ipsilm in aliquo molestarent, inierini
filium noslrum illustrem regem Aragonum expule- dicti canonici adversus eum ad abbatem (25) Pari-
runt, ut sic eum adversus eam lacite provocarcnl; siehsem el suos conjudices a sede aposlolica quas-
et utinler eos conlra Jura malrimouiimajoris incen- dam litteras impelrarunt. lidem vefo judices lermi-
livum discordiaesuscitarent, regera jurare fecerunt num peremptorium pramittentes, locum ei assigna-
eumdem ut Monlempessulanuminfra bienniiim non vere suspeclum; ellicet tam propter hoc quam alias
intraret. Volentesautem eidem reginse in suo jure causas recusationis l&gitimeillorum potuissel judi-
adesse, qui sumus omnibus in juslilia debitores, di- cium declinare, lamen coram eis iii modum excc-
scretioni vestra per aposlolica scripta mandamus D plionis objecit quod prius deberet restilui quam
quatenus parlibus convocalis, et auditis hinc inde. adversarium petitionibus respondere, cum nec
proposilis, quodjustum fueritappellalioneposlposila nudus conlendere nec inermem se deberet opponere
decernalis, facientes quod decreverilis per censu- inimicis; et ne ipsum Judices ad respondenduin
ram ecclesiaslicam lirmiter observari-; prafalos reslilutione non pravia cogerent, ad sedem aposlo-
cliam homines Montispessulaniper eamdem censti- licam appellavil. Ipsi vero, licet traclalum de com-
ranTappellalione poslposita compellentes ut super positione pramiserint , lamen adversariis ipsius
cxpensis quas propler hsec eadem fecit regina, ipsi prapositi ab examine venerabilis fratris noslri epi-
satisfaciant ut lenentur. luterim autem eosdem ho- scopi Basiliensis, in quem sub inlerposilrone fldei
mines ad solvendam ipsi reginse medietatem om- fuerat a parlibus compromissum,ad judices eosdetn
nium reddiluum palrimonii ejus, et ut de subira- reversis in ipsumpraposilmn ahsentem el non re-
ctis satisfaciant compelenter, per districtionem slilulum, lite nullatenus contestala, post appella-
ecclesiaslicam, sicut juslum fueril, sublato appella- tionem ad nos lcgilime interpositam, depositionis
(24) Recte, ut palet ex« aclis cdilis a Gariello (25) Vidc supra epist. 18.
pag. 279,.
 813 PONTIFICATUSANNO XVI, CIIRISTI 1213. 8U
senleritiam promulgarunl, danles canonicis de facto A . adversariis spolialutn , nos sentenlialiler resii-
licentiam eligendi alium in paslorem. Unde petebat tuentes eumdem, discretioni vestraeper aposlolica
idem prapositus ut cum ipsa sententia, si sententia scripia mandamus qualenus ipsum in corporalem
dici deberel, conlra solitum ordinem judiciorum possessionem Marbacensis prsepositura sublato ap-
fuerit promulgala , denuiuiare dignaremur eamricm pellationis obslaculo inducatis, etaucloritate nosira
irrilam el inanem, et ipso plenaric resiituto, ejus defenriatis inductum , conlradictores per censuram
adversarios perjuros, excomrounicatos, participan- ecclesiasiicam appellalione postposita compescen-
tes excomraunicatis, el conspiratores, et possessio- les, proviso prudenter ul si prafalus prsepositus
r.es Ecclesisecontra tenorem confirmationis nostroe merito fuerit de dilapidatione suspeclus, adhibealis
niinus licite riislrahenles, faceremus per aliquos eiriem circa curam tcmporalium duos viros provi-
canonicae subjici ultioni. dos et fideles, sine quorum consilio et assensu ad-
Procurator autem canonicorum proposuit ex minislrationem leroporalium nequeat exercere, ne
ariverso quod cum canonici Marbacenses dictum R. per usum administralionis inutilis, bona Marbacen-
super perjurio duplici, dissolutione vitse, furtiva sis Ecclesiae dissipentur. Deinde super aliis quse
sublractione privilegiorum Ecclesise,ac dilapidatio- hinc inde fuere proposila, quia de ipsis nohis con-
nis vitio, coram diclo abbale Parisiensi el suis 'con- slare non poluii, vos partibus convocalis, el auditis
judicihus delegatis a nobis impetererit, ipse de me- quse duxerint proponenda, quod canonicum fuerit,
ritis caussediffidensad exceptiones diverlit inanes, appellatione postposita, statuatis. Et si prascripla
quibusdain eausis suspicionis adversus unum de crimina conlra dictuin praposilum legitima proba-
jadicibus allegatis, in quarum probatione defecit. tione paluerint, vos ipsum a regimine Marbacensis
Judices aulem, ne viderenlur mandaii apostolici Ecclesise in perpeluum amovenlcs, appellalione
contemptores, se ad principalis quoestionis examen remota, facialis Ecclesise supradiclae de alio viro
exigente justitia convertcrunt. Nec opus eral ul .- idoneo in prapositum per electionem canonicam
eum adpelilionem reslitutionis admiiterent, quera provideri, nuliis liueris obstaniibus prseler assen-
dilapidationis objectu pars allera repellebat, ne sum partitim a sede aposlolica impelratis. Quod si
daretur eidcm in re familiari grassandi facullas. non omnes, elc, duo veslrum, etc. Vos denique,
Cum cnim de dilapidatione suspectus debeat ah filii abbates, super vobis ipsis, etc.
adroinislraiione suspcndi, roemoratus R. evidens Dalum Lalerani, vm Idus Aprilis, pontificaius
dilapidator existens ab adminislralionis petitione nostri anno sexto decimo.
levi poterat exceplione repclli, conlra quem, ut c( XXV.
ainoverelur ab ea, daretur actio ad agendum , nec ABBATI ET CONVENTUI VINDOCINENSIBUS.
super spoliatione imjiismodi polerat coram eisdem
Laudal reformalionispropositum.
judicibusiiligare, cuin ad alios super hoc noslras
lilteras impetrasset. Pralerea si praeposilus idein (Laterani, v ldus Aprilis.)
de spoliatione in modumactionis agehat, canoni- (20) Dileclus filius W- monachus vesler, quem
corum quocslio, quoc ordine propositionis praces- in proinovendis Ecclesiseveslrse negotiis sollicituin
serat, prsecedere terminatione debebat. Quod ^si comperimus el prudentero, ex parte veslra propo-
spolialio fuit in moduro cxceptionis objecta,'non suit coram nobis quod in proposito et desirierio
propter hoc erat ei restilutio facienda. Unde judices gerilis ecclesiam Sanctae Priscae de monle Aven-
ipsius prapositi, frivolse appelktionis diffugionon lino ad vcstrum monasterium pertinenlem reformare
obslanle, cum esset in lilteris nostris appellatio- in lemporalihos et spiritualibus ordinare, insliluen-
nis obslaculum interdiclum, cognitis causae meri- do monachos in eadem juxta beali Benedicli Regu-
lis, in eum deposilionis senientiam prolulerunl. lam Dorainoservituros; duramodo digniiates el Jura
Quapropter dictus procuralor instabal ut senlen- quaemonasterio vestro competunt ex eadem , vobis
liam ipsam, pro qua prasumi debebat donec con- D J el ipsi monasterio integra conservemus. Unde no-
irarium proharelur, dignaremur apostolico mtini- bis humiiiter supplicavit ut super hoc nostra volun-
mine rohorare. tatis heneplacitum vobis rescribere dignaremur.
Nos igilur auditis iis et aliis per fidelem narra- Nos igilur propositum vesirum commcndantes in
lionem cardinalis pradicti quae fuere proposita Domino,et desideriurofavorebenevoloprosequeiUes,
coram eo, cum non debueril adversus eumdem insinuatione vobis prasenlium intimainus quod cum
prapositum spoliatum posl appellaiionem legiiimam super eadem Ecclesia nostrum vobis privilegium
el lite non conieslata procedi, maxime pccasione concesserimus, gratum nobis el accepium existet si
litierarum quse veritale laciia fuerant impetralse, efficaciter intenderitis ad ipsius commodumet au-
processum judicum eorumdem -ct quidquid ex eo ginentum. Tu denique, fili abbas, super te ipso, etc.
SGOtitum est,vel ob id decrevimusirritum et inane. Datum Lalerani, v Idus Aprilis, ponlificatus no-
Coeierum quia se reslilui [principaliter petiit prse- . slri anno sexlo decimo.
positus roemoratus, cum constafet ipsum fuisse ab

(26) Vide Sirmond. in Nolis ad GolTrid.Vindoc.,lih. i, epist. 9.

Eig INNOCENTIIIIIPP. REGESTORUMLIB. XVI. 816
XXVI. A» Dalum Lalerani, ui Kal. Maii, ponlilicatus iiosiri
SLESWICENSI EPISCOPO anno sexto decimo.
(27).
Rescribit ad ejus consulta XXVII.
EPISCOPO ET CAPITULO MASSILIEKSI.
(Laterani, m Kal. Maii.)
Ul mandalario aposlolico assignenlprmbendam.
(28) Poslulasti per sedem aposlolicam edoceri
ulrum sacerdos ecclesiam habens in una dioecesi, (Laterani.)
el residens in eadem, domicilium vero patrimonii Aposlolicaesedis benignilas, quse curam gerit et
ratione in alia, ibiqtie delinquens, ab episcopo in sollicitudinem singulorum, suam gratiam specialiler
cujus habet dicecesi patrimonium pro delicto ihidem circa illos ampliare tenetur qui noscuntur diutius
commisso deheat judicari, prasertim in causis (29) in ejus obsequiis laudabiliter insudasse. Dignum
quae officiiseu heneficii privationem exposcunl. Ad est enim ut ipsius domestici ab ejusdem uberibus
quod breviler respondemus quod per episcopmn in repleanlur, et sibi eam inveniant affluenlem quam
cujus deliquit dioecesi (30) senlenlia promulgari po- eliam in benignilatis affluentia sibi sentiunt ex=-
teril in eumdem, sed ab episcopo in dioecesi cujus uberantem ignoti. Cum igitur pro dilecto Glio
eeclesiam ohtinei, erit quoad ipsam ecclesiam hu- B E magislro R. scriptore noslro, cujus flrielitas et
jusinodi exseculio senlentisefacienda (31). (32)Quse- devotio in cancellariae nostra servitio est probala,
sivisli pralerea utrum contra quosdam contempla Jam lertio vobis scripserimus ut eidem, quem du-
excommunicalionis senlenlia debitas ecclesiis deci- dum ad mandatum nostrum nullo sihi beneficio
mas subtrahenles tibi regiam implorare liceal po- assignato in fratrem et canonicum recepistis, cur.v
testatem, cum ad soluiionem ipsarum vix absque retis lam in domibus quam in aliis sicut uni ex
sauguinis effusione (33) valeant coarctari. Ad quae vobis providere, ac postmodum quibusdam veslrum
tibi duximus respondendum, quod si te de hujus- in noslra prasentia constitulis hoc idem injunxeri-
modi querimoniam simpliciter deponenle, rex (34), mus viva voce,grave gerimus et indignura quod vos,
cui ad bonotum laudem et malefactorum vindictam more aspidis surdae aures penitus ohturanles, id
gladius est commissus, in eosdem rebelles traditam hactenus efficerenon curaslis. Volenles igitur adhue
sibi exercuerit potestalem, eorum erit duritiae im- ulrum in vobis aliqua obedientiaescintilla reman-
putandum (55). Coemeteria vero in quibus excom- serit experiri, universilali vestra per aposlolica
municatorum corpora sepeliuntur (56) per suorum scripta mandamus et districle pracipimus quaientis
violenliam propinquorum , reconcilianda erunt ipsi magistro sallem hac vice juxla prascriptam
aspersione aquse solemniter benediclse , sicut in ' formam providere curetis. Alioquin noveriiis nos
ecclesiarum dedicationibus consuevit (37). Procu- dileclo filio niagislro Thedisio nunlio nostro per
raliones autem quse visitalionis ralione debenlur, noslras dedisse litteras in prseceptis ut de bonis
sine manifesta el necessaria causa non exigas, nisi Ecclesiseveslra secundum formam eamdem compe-
cum personaliler (58) officiumvisitalionis impendis. tentem sibi provisionem nostra fultus auctoriiale
Tu denique, fraler episcope, super te ipso, etc. assignet, conlradictores, si qui fuerint, vel rebelles

(27) Slewicensi. Suffraganeo episeopi Londensiss (35) Videcap. Sacris, De sepultur., et cap. Propo-
in Dania, qui Ecclesiseprimas; sic autem legeiiriiiin i suisti, De dedicat. eccl.
in rubrica,c. Poslulasti, De foro compet.Marchionis> (56) Sepelinnlur, corrige diclum c. Consuluisti:
Slewicensis sive Slewici (quaeolim Heideha) mcmi- neque enim absque vi armala aul metu qui in con-
nil Kranizius, Melropol. lib. m, c 5. slantem cadere potest, clerici excommuuicalos iu-
(28) Cap. Postulnsti, De foro compet. mnlo commendabunl, sic lib. xiy, epist. 10, curo
(29) Causis. C. Si quis amodo et sequentibus 81 iiiterdicloruro obsequio terra reddilur quod suuin
distinct. est, forte quia interuicto subditi cognalionis vinciilo
(30) Incujusdel. dicecesi.AiUh. qua in fprovinciai junguntur, ad quos cura sepeliendi spectat. V. I.
C. ub. de crim. agi oport. Vide glossam in Cleiri., Graca quaeHerodi rhetori a Sahnasio nostro ascri-
Pastoralis, et § Quodsi, versic rie more,De senlent. D hilur :
et re judic, et c. fin., De foro. coropet., licel aliter Ou Qijucau.f'iVIY.VVGI
Oresies sential apud Euripidem in hsec verba: ; (3«).stvIpayjiow.pal.o-j
07.EM
iD.ViV KtflKTOf Y.U.I
IQO-f. eyyOVOf IICTKIJtsVOlO,
oOirpSiraWftEv xo).K?e«Tolff5e $«HI«VSs yij, TOt?§E
Argivis scilicet, apud quos impii parriciriii sceltis> Qtiodprnbaiur ablsocratein panegyrico : -ovuyxaa-a-j
borrendo mairis vulnere perpetrarat. Viriendusi u7to$ovvca6a.\lia.iTovsvh.povs totg itpoamo-jci.Videeiini-
Aufrerius ad decis. Capel. Tolos., q. 423. riemin oratiene depace Hiiiccollatioeiunciiocogna-
(31) Facienda, ut in 1.a DivoPio, § 1.. De re ju- lionis partes fnere, et lamiliaria sepulcra exV.1.Roiiioe
dle. 21,1. Cum unus, § Is qui possidere, De rebuss apud Alberinos, Ut quando ego e.iam essedesieeropu-
aucl. jud. possid., ex quihus legibus ordinationisi riler cum eis ponar,c.l iu c. Ebron et in c. sequenlilS,
Aurelianensis, § 90 el § 172Blesensis,descripii sunt. q.'2, vel ideo adesse deliberant, quoniam obsequii
(52) Cap. Postulasli, De homicidio. ultimi tralatitia huinaniiale lapidaie festinanl, aut
(33) Sanguinis effusione. Clericis, judicium san- eumdein componunt in arcula, non in pergula, ut
guinis agitare non licet, cap. Clericis, ne cler. velI vult Lipsius apud Peironium in funere Democrili;
mon.; suffundit sanguiuem siquidem non effunditt si quidem hsecomnia htimanitatis officianon scripta
Ecclesia apud Tertull. sed naia lege dec-erniinlur.
(54) Rex. DaniaeValdemarus II. De quo Krantzius,, (57) Vide cap. Procuraliones, De censib.
Daniaj lib. vu, c. 13. Videsupra lib. xm, episl. 3,, (38) Personaliter, sic leg. in d. c. 53, concil. La-
21 infra epistolam 8. teran. non pnesenlialiler.
 817 PONTIFICATUSANNO XVI, CHRISTI 1213. 518
per censuram eeclesiasticam appellatione poslpositai j^ verit obseqiiium Redemptori. Nam et quomodo se-
compescendo. Tu denique, fraler episcope, super cunduro praceptum divinum diligit, proxiinuro
le ipso et credito tihi, elc. suum sicul seipsum ^ui scit fratres suos fide ac no-
Datum Laterani. inine Christlanos apud perfidos Saracenos ergaslulo
Scriptum est super hoc dileclo filio magislro Thc- diri carceris dciineri ac Jtigo deprimi gravissima
disio nunlio nostro, verbis competenler mutalis. servilulis, ei ad liberationem eorum efficacemope-
XXVIII. ram non impendii, transgrediendo illius naiuralis
UNIVEKSIS CHRISTI FIDELIBUSPEBMAGUNTINENSE5I Iegis mandatum, quod Dominus in Evangelio decla-
PROVINCIAM CONSTITUTIS. ravit: Qumcunquevullis ut faciant vobis homines,
De negotio lerrm sanctm. et vos facite illis (Matth. vn). An forte nescilis quod
Qtiia major nunc instat necessilas quam unquam apud illos multa millia Chrislianorum in servilute
exsiilerit ut terra sanctse necessiiaiibus succurra- ac carcere detinenttir, qui tormentis innumeris
tur, et de succursu speratur major quam unquam crucianlur? Et quidem omnes pene Saracenoruni
proveneril utililas proveutura, ecce resumplo cla- provincias usque post tempora beali Gregorii Chri-
inore claraamus ad vos, et pro illo claroamus qui stiani populi possederunt; sed ex tunc quidaro.
inoriendo voce magna clamavit in cruce, factus fj f perdilionis filius, Machometuspseudopropheta, sur-
obediens Deo Palri usque ad mortem crucis, cla- rexit, qui per saeculares illecebras et voluptales
mans ut nos ab seternsemortis eriperet cruciatu , carnales mulios a veritate seduxit; cujus perfidia
qui clamat etiam per seipsum , et dicit: Si quis etsi usque ad haec lempora invaluerit, confidimus
vull venire post me, abneget semelipsum, et totlat lamen in Domino, qui jam fecit nobiscum signtim
crucem suam , el sequalur me (Malth. xvi.); tracsi in bonum, quod linis hujus bestise appropinqual,
diceret manifeslius: Qui vult me subsequi ad coro- cujus numerus secundum ApocalypsinJoannis iutra
naro, me quoquesubsequaturad pugnam, quaenunc sexcenla sexaginta sex claudilur, ex quibusjam pene
ad probaiionem proponilur universis. Poteral enim sexcenli sunt anni complelr.
oinnipotens Deus lerram illam, si vellel, omnino Certe prater priores injurias grandes et graves
defendere, ne in maiius traderetur hosliles. Posset Redeniptori noslro pro nostris offensis a perfidis
et illam, si vellet, de roanibus hostium facile libe- Saracenis illatas, nuper in nionle Thabor, ubi rii-
rare, cum nihil possit ejus. resisiere volunlati. Sed scipulis suis fulura giorificationis speciem deinon-
cum jam superabunriassei iniquitas, refrigescenle stravit, iidem perfidi Saraceni quamdam niunitio*
charitate multorum, ul fidelessuos a somno morlis nis arcem in confusionem Christiani nominis ere-
ad vitse sludium excitarel, agonem illis proposuil C xerunt, per quam civitalcm Accon sibi valde vici-
in quo fidem eorum velut aurum in fornace proba- uam de facili cogilant occupare, ac deinde sine
ret, occasionem saluiis, imo salvationis causam oroiti conlradictionis obstaculo residuum lerra hujus
prastando, ut qui fideliter pr.o ipso cerlaveriut, ab invadere, curo sit virihus et opibus pene penitus
ipso feliciter coronentur, et qui ei noluerinl in destituta. Eia igitur, dileclissimi filii, dissensiones
lantse necessitatis articulo debilse servilutis iin- et aemulationes fralernas in pacis et dileclionis fce-
pendere famulatum, in novissimo districti exa- dera commutnntes, accingiinini ad obsequiuni cruci-
ininis die jtistam mereantur damnationis senlen- fixi, non dubitanles pro illo res exponere ac perso-
tiam suslinere. 0 quanla jam provenit utilitas nas qui pro vobis animam suaro posuit et sangui-
ex hac causa! quam multi conversi ad pceni- nem suum fudit, certi pariteret securi quod si vere
lenliam pro liberalione terra sanctoemancipaverunt poenitentes fueritis, per hune teroporalem laborem,
se obsequiocruciflxi, el quasi per agonem martyrii quasi quodam compendio, ad requiem pervenietis
coronam glorisc sunt adepti, qui forte in suis iui- seternam. Nos enirn de omnipoienlis Dei raisericor-
quilalibus periissent, carnalibus voluplatihus et dia ct beatorum aposlolorum Petri et Pauli auclo-
roundanis illecebris irretiii! Vetus est hoc artifi- j.JJ ritate confisi, ex illa quam nobis Deus, licet in-
cium Jesu Cbristi, quod ad suorum salulem fidelium dignis, ligandi atque solvendi contulil poleslate-
diebus istis dignatus est innovare. Si eniiu rex ali- omnihus qui laborem istum in propriis personis
quis lemporalis a suis hostibus ejiceretur de regno, subierinl et expensis plenam suorumpeccaminum,
nisi vassalli ejus pro eo non solum res exponenent, de quibus veraciier fuerint corde contriti el ore
sed personas, nonne cum regnum recuperaret amis- confessi, veniam indulgemus , et in reiribuiione
sum, eos velut infldeles damnaret, et excogilaret in juslorum salutis seternoa pollicemur augmenlum.
eos inexcogitata tormenla, quibus perderel male Eis aulem qui non in personis propriis illuc acces-
malos? Sic Rex reguroj Dominus Jesus Christus, serint, sed in suis duntaxat expensis juxta facullatem
qui corpusetanimam et coeteravobis conlulitbona, et qualilatcm suam viros idoneos destinarint, et illis
de ingraliludinis vilio et infldelilatis crimine vos similiter qui licel in alienis expensis, in prqpriis
damnabit, si ei quasi ejecto de regno, quod ptelio lamen personis accesserint, plenam suorum conce-
sui sanguinis comparavit, neglexeriiis subvenire. dimus veniam ,peccalorum. Hujus quoque reraissio-
Sciat ergo se culpabiliter dtiruro el dure culpabilem nis volumus et concedimus esse participes jttxia
quieunque in hoc necessitaiis articulo suum nega- quanlilateui subsidli et devolionis affectum orones
819 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 820
qui ad siibvenlionem terra sanclae de bonis suis A j necessitas aut evidens utilitas postuiavcrit, votum
congrue ministrabunt (59). Personas quoque ipso- ipsuin de apostolico possit mandato coininulari aut
rum el bona ex quo crucem assumpseriul sub beati redimi vel differri. Et propter eamdem causam re-
Petri el nostra protectione suscipimus, nec non et missiones et iiidulgenlias haclenus a nobis conces-
sub archiepiscoporum et episcoporum ct oronium sas procedentibus in Hispaniam contra Maufos vel
prxlaiorum Ecclesiae Dei defensione consislanl, contra hserelicosin Provinciam revocamus; maxirne
statuenles ut doiiec de ipsorum obilu vel redilu cum illis concessacfuerint ad tempus quod jam ex.
cerlissime cognoscatur, integra maneanl et quiela toto praeteriit,'el istis oh causam qusa jam exma-
consislant. Quod si quisquam contra prasuiripserit, jofi parle cessavit; utroque negoiio per Dei gratiam
per ecclesiarum pralaios appcllalione postposita adeo prosperalo ut vehementem instantiam non
censura ecclesiastica compescalur. Si qui vero pro- requiral; et si forte requireret, nos ingruenti ne-
ficiscentium illuc ad prastandas usuras juramento cessitati prospicere curaremus,
tenentur astricti, creditores eorum per ecelesiarum Concedimus lamen u.t hujusmodi remissiones' et
pralalos, ut remittalur eis praslilum juramentum, indulgentise apud provinciales remaneanl et Hispa-
et ab usurarum exaclione desislant, eadem praci- nos. Cseierum quia cursarii et piralae nimis impe-
pimus districtione compelli. Quod si quisquam cre- 15 1 diunl subsidium lerrae sanclse capiendo et spoiiando,
ditorura eos ad soluiiouem coegeril usurarum, eum transeuntes ad illam et reverlenles ab illa, nos eos
ad rcstitulionem earum simili cogi animadversione et priucipales adjulores et fautores eorum excoro-
niandamus. Judaeosvero ad remittendas ipsis usuras municationisvinculo innodamus, sub inlerminationc
per saecularem compelli pracipimus polcstatem; et anathematis inhibenies ne quis cum eis scientcr
doiiec illas remiserinl, ab uniyersis Chrisii fidelibus communicet in aliquo vcnditionis vel emptionis
tam in mcrcimoniis.quam in aliis per excommuni- contractu, et injungentes reetoribus civitaium et
cationis senlenliam eis omuiiio. communio dene- locorum suorum ul eos abbac iniquilaie revocent
gelur. el compescanl. Alioquin,quia nolle perturbare per-
Ut auteui lerrse sanctae subsidium divisum in versos nihil est aliud quam fovere, nec caret scru-
plurimos facilitis impendaUir, obsecramus omnes pulo societatis oceultaequi manifesto facinpri desi-
et singulos, per Patrem et Filium et Spiritum san- nit obviare, nos in personas e-t(erras eortmi seve-
ctura, unum solum verum, unum seternum Deum rilatem ecclesiaslicam curabimus exercere, cuin
poslulantes, vice Ghristi, pro Chrisio, ab archiepi- lales non minus quani Saraceni adversentur noniini
scopis et episcopis, abbalibus et prioribus, et tam Chrisliano. lnnovamus praelerea excomintmicaiionis
cathedralium quam aliarum convenlualium ecclesia- senlentiain in Lateranensi concilio promulgaiam
rum capilulis et clericis universis, nec non civitati- adversus eos qui Saracenis, anna, ferrum et ligna-
bus, villis et o.ppidis compelenlem numerum bella- mina deferunt galearum, quique piraiicis Saraceno-
torum cutn expensis. ad trienniura neeessariis se- rum navibus curain gubernationis exercenl, eosque
cundum proprias facultates. Et si ad hoe unum rerum suarum privatione multari et capieutium
quodlibet non suffeceril, plura cohjungantur in servos, si capti fuerint, fore censemus; proecipientes
unum ; quia pro certo speramus quod personse non ul per omnes urbes maritimas diebus Dominiciset
deerunl, si expensse non desint. Postulantes hoc festivis hujusmodi sententia publice innovelur. Ve-
ipsum a regibus et principibus, comitibus etbaroni- rum cum longe plus de divina cleinentia quani de
bus, aliisque magnalibus, qui forsilan per seipsos biimana potentia coniidere dehearaus, oportet nos
personaliternon accesserint ad obsequium Crucifixi. in tali conflictu non tam corporalibus armis qiiain
A civitatibus vero marilimis navale subsidium po- spiritualihus dimicare. Idepqiie statuiraus et manda-
siularaus. Et ne aliis onera gravia et importabilia mus ul singuJis mensibus seinel fiat generalis.pro-
imponere videamur quaedigilo noslro movere noli- cessio seorsum virorum,-ac seorsum, ubi fieri pote-
mus, protestamur veraciter coram Deo quia quod D rit, mulierum, in hurailitate meniis et corporis,
ab aliis exigimus facicndum, hoc ipsi prompto cum devola oralionum instanlia poslulanlium ul.
animo faciemus. Clericis auteiu ad hoc negotium misericors Deus anferal a nobis hoc confusionis
ueccssariis providimus indulgendum ut, omni con- opprobrium, liberando lerram illam in qua universa
tradiclione cessante, beneficiorumsuorura proventus rederoptionis nostra sacramenta peregil de manihu»
propter hoc valeant usque ad triennium pignori paganorura, resliluendo eara ad laudem elgloriam
obiigare. Quia vero subsidium terrse sanclsemultum nominis sui sancli populo Chrisliano, proviso pru-
impediri vel relardari contingeret si anle susce- denter ut semper in ipsa processioneverburo saluti-
ptionem crucis examinari quemlibet oporteret an fera crucis cum diligenli exhorlatione populo pro-
esset idoneus el sufficiens ad hujusmodi volum ponaiur. Orationi vero jejunium et eleemosyua
personaliler prosequendum, concedimus ut, regula- conjunganlur; ut iis quasi aliis facilius el celerius
ribiis personis exceptis, suscipiant quicunque vo- ipsa volc-loratio ad piissimas aures Dei, qui nos
luerinl signum crucis (40); ita quod cum urgens clemenier exaudial in tenipore opportuno. Singulis

(39) Gregor. VIII, epist, 1. (40) Yide infra cpisl. 108.

S2-J PONTIFICATUSANNO XVI, CORISTI 1213. 822
quoqiie diehus inlra missartim splemnia, post pacisi A l dum per.Augliam. Iu eumdem moduin Pragensi ept-
esculum, cum jam pro peccalis mundi offerendavelI scopo, et abbatibus, prioribus et unimrsis Chrisli
sumenda est lioslia salutaris, omnes lam viri quami fidelibusper Boemiamconslilutis.Iu eumdemmodum
roulieres humiliter prosternantur in terram, et ai per Tusciam. In eumdem modam
per Hiberniam. In
clericis psalmus iste, Deus venerunl genles in hmre- eumdemmodumper Norwegiam. ln eumdem modum
ditatem luam (Psal. LX.vviu), al.la voce cantetur:: per Caiabriam. In eumdem niodum perScoliam. In
quo cum hoc versu devole flnito : Exsurgal Deus,, eumdem moduni universis per regnum Francim con-
el dissipentur inimici ejus, et fugianl a facie ejus> slilulis.
qui oderunt eum (Psal. LXVH),sacerdos qui celehrat, XXIX,
orationem islam siiper altare decantet:
DE SALE5I ET P. QUONDAM DENOVOCASTRO ABBATIBUS,
Deus, quladmirabili providentia cnncla disponis,'.e
ET DECANO SPIRENSI,ET PR^EPOSITO ALGUSTENSI ,
siipplieiter exoramus ut terram quam unigenilus Fi-
lius tuus proprio sanguine consecravit de manibus EXSECUTORIBUS.
inimicorumcrucis eripiens,reslituas cuttui Chrisliano, Super eodem.
vota fideliumad ejus liberalioneminslantium miseri- . Pium el sanctum proposilum quod dc subvetuione
cordiler dirigendoin viam salulis atternm. Per eum-. B * terra sanctae pro communi salute, Deo inspirante,
dem Dominumnostrum, etc. coneepimus el perducere satagiinus ad effectum.es
In illis autem ecclesiis in quibus conveniet pro- generalibus litteris poteritis advertere manifesle.
cessio generalis. truncus concavus slaluatur iribusj Cum ergo de sincerilate ac sollicituriine veslra ge-
tiavibus consignatus, una penes honesluin presby- rarous fiduciam pleniosem, vosque reputemtis ido-
terum, alia penes devotum. laicum, et lertia penes5 neos ad fungendum pro Christo legationis officioiu
aliquem regularem fideliter conservandis, in qtio, hac causa, devotionemvestram monemus, rogamus
clerici et laici, viri et mulieres , eleemosynas suasj et obsecramus in Domino,per apostolica vobis scri-
ponant in lerra sancUesubsidium convertendas se-. pla.dislrictepracipiendo mandanles et in reroissio-
cundum dispositionem eorum quibus hsecftieril soi- nern peccaminum injungenles qualenus, acceiisi zelo
liciludo commissa. Porro super processu et transilui firiei Christianae, per Maguntinensem provinciam
modeslo et ordinato, congruo Ioco et lempore fa- portetis in humilitate corriis et corporis verbinn
ciendo, nondum oporlet. aliquid diffiiiire,donec exer- crucis, et ad vindicandam injuriam crucifixi (ideles
citus.Doininicruce signetur; sed tunc pensaiis undi- ipsius, prout in geiieralibus liiteris continelur, cura
que circumstanliis, qusecunque viderimus opportuna. C _, sollicita et accurata sollicitudine inducatis, exse-
de prudentum virorum consilio slaluemus. Ad hsec; quenles diligehter et efficaciter universa quoe ari
igiiur exsequenda dilectos lilios... de Salem el... subsidium lerra sanctse in eisdem litteris videbilts--
quondam de Novocaslro ahbales et C. decanum Spi-- comprehensa, quae a vobis volumus siuriio.senotari.
rensem ct prsepositum Auguslensem, vi.ros uliquei Ut aulem operum exhibitione monstreiis vos ppr-
probalfe honestatis, et fidei, depulamus : qui ascilis5 tare in cordibus vestris stigmata Jesu Chrisli, di-
secum viris providis et lionestis, aucloritate nostrai slricle prsecipimus quatenus, excutienies .ab. omni
statuant.et disponant quoecunque ad hoc negoiiumi munere manus vestras, nec aliquid praler vicium
promovendum virierint experiire, facientes qtiae sta- et alia necessariarecipienles a quoquam, qui et-iam
tuerint in singulis dioecesibus. per viros idoneos ad1 mo.derate sumentes hsec eadeni et modesle, in eve.-
boc speciajiter deputatos' fldeliler ac sollicile pro- ctionibtis qualenarium et in personis senarium nu-
curari. Quocirca univergitatem vestrain rogando) nierum singuli vestrum nullatenus excedalis; ita
monenius et obsecramus in Domino, per apostolicai modum alque modesliam in iis aliisque servanles
vobis scripta mandantes et in virliite Spiritus san- ut in vohis nihil reprehensibile valeat inveniri per
cli injuiigenles quatcnus eis pro Christo legalione; quod offendiculum credilo vobis Evangelio prabear
fungeniibus tajes vos exhibere curelis, necessariai T rj lur; promovenles eo studio ae vigilanlia causam
mimslrantes eisdem, quod per vos et in vobis fru- Christi ul multorum et magivorum bonorum quse
ctum faciant exoptatum. de ipsa credimus provenlura parlicipes exislatis. Si
In eumdemmodum per Magdeburgensemel. Bre- quid autem pro lerra sanctae succursu fuerit vobis
mensemprovincias. Ineumdem madum.per Colonien- oblalum, facialis illud apud aliquem religiosum lo-
sem prqvinciam. In eutndem modum per Sardiniam. cum studiose reponi, significaturi nobrs in fine anni
In eumdem modum per Salzeburgensemprovinciam. proeessunv et profeclum sollicitudinis vestra, ut
In eumdem modum per Dalmatiam. In eumdem mo- cognoscere valeamus apud quos profeceritis ip. per-
dum per Treverensemprovinciam,ln eumdemmodum j sonis aut rebus ad"hoc salutare negolium depulatis.
per Ravennatem. In eumdem moftum per. Poloniam, noslrumque vobis beneplacilum rescribanius, do-
In eutndemmodum per Mediolanensemel Januensemi centes qualiter in antea procedere debeatis.
provincias constitutis. In eumdem modum per Sue- In eumdem modum episcopo quondam Halbersta-
liam. In eumdeni modum per Marchiam Anconita- lensi,etF. quondam abbali de Sich.en,per Magde-
nam. In eumdemmodum per Limdensemprovinciam,, burgensem et Bremensem provincias. In eumdcm
In eumdem modum per Hungariam. In eumdem mo- modum magist.ris. Oliyerio Coloniensi scholSsticQ%
823 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 8si
et Hennanno decano Bunncnsi, per ColoniensemjA ctaemultipliciler et corruptse.Illius ergo testimoniuin
prcvinciam. In eumdem modum episcopo Ralispo- invocamus qui teslis esl iu coelo fidelis quod inter
nensi, et prmposito Salzeburgensi. In eumdem mo- omnia desiderabilia cbrdis nostrl duo in boc sse-
dum Vilariensiet de Romerdorf abbatibus per Treve- culo principaliler afieclamus, ut ad recuperationem
rensem provinciam.lii eumdemmoduin archiepiscopb videlicet terra sancloeac reformationem universalis
Gneznetisi.ln eumdem modum Upsallensi archiepi- Ecclesise valeamus intendere cum efleclu : qtiorum
scopo. Pium et sanctum, etc, usque rescribamus. utruinque tantam requiril provisionis instanliam ut
Sane volumus el mandamtis ut per lotam Suetiam ahsqiie gravi et grandi periculo ullra dissiroulari
cum consilio venerabilis frairis noslri Ludensis ar- nequeat vel differri. Unrie supplicationes et lacry-
chiepiscopi aposiolicse sedis legati, secundum pra- mas frequenler effudinius coram Deo, humiliter ob-
scriplam formam hoc negotium exsequaris. Nos secrantes quatenus super iis suum nobis benepla-
eiiim eidem archiepiscopo nostris damus litleris in citum revelarel, inspiraret affeclum, accenrierai
mandalis ul libi super hoc consilium tribual op- desiderium, et propositum confirmaret, faculiaicm
porlunum. cl opporiunilatem pfaestaiido ad ea salubriter ex-
,IH eumdem modum Lundensi archiepiscopoapo- seqtiehda. Quapropter habito sttper iis cum fratri-
slolicdisedis legato. Piuhv, etc, usque accensus zelo B bus noslris et aliis viris prudenlibus frequcnli ac
frdei Chrislianae adjungas libi viros idoneos, cum diligenti traclatu, proul lanli solliciludo proposili
quibus per lotum regnum Danorum portes, etc, cxigebat, hoc tandem ad exsequendum prsedicla de
usque flrieles ipsius riiligenter inducas, elc, usque ipsorum consilio providimus faciendum, ul quia
in eveclionibus, cum pro hac causa processeris, hsec universorum Hdelium commuiiem statum re-
vicenarium nunierum non excedas, elc, us^wecau- spiciunt, generale conciiium jttxta priscam sancto-
sam Chrisli, ut parliceps flas mullorum el inagno- riun Patrnm consuetudinem convocemus propler
rum, etc, usque rescribatnus. Sane scribimus ve- lucra snlumroodo animarum opporluno tempore ce-
nerabili fratri noslro Upsallensi archiepiscopo ut lebrandum : in qub ad exslirpanda vitia et plantan-
ipse pcr totam Suetiam cum tuo consilio seculidum das virluies, corrigendos excessus, et reformandos
proescriplam fofroam hoc ncgotium exsequatur. mores, eliminahdas Ii;ereses, et roborandam fideni,
Quare volumus et mandamus ut super hoc ei con- sOpiendas discordias, ct slabilioiidam pacem, com-
silium iribuas opporlununi. priiiiehdas oppressiones, et libeftalem fovendam,
In eumdem modum Galtero Londoniensi archi- inducehdos principes et populos Chrisiianos ad suc-
diacono, cancellario el magislro Phi. de Oxonimr cursum el siibsidium lerrce 'sariclae taih a clericis
per Angliam.In eumdemmodumepiscopoFlarmtino, qtiam a laicis impendendum, cuin caeleris quoe lon-
el archiepiscopoPistoriensi per Tusciam. In eumdein gum esset per sihgula humerare, provide staluantur
modum archiepiscopo Dubliniensiet abbati Mellifon- inviolabiliter observanda circa prjelaios et stibditos
tis per Hiberniam. In eumdein modum Nidrosiensi fegtilares el sseculares quaecUhquede ipsius appro-
archiepiscopo per Norwegiam. In euindem modum batioiie COnciliivisa fueririt expedire ad laudem
Ariminensi el Ancohitano episcopis per Anconilanam et glpriam nominis ejus,,rernedium el salulem ani-
marchiam. In eumdem modum Sancli Andrem et niarum nostraruin, ac profectuiri et ulililatero po-
Gtasquetisiepiscopisper Scotiam. In eumdemmodum puli Cbristiani.
Cataiitano el Turritano archiepiscopisper Sardiniam. Quia vero ahle biennium universale non possct
ln eunidemmodum Spdlatiho et Rugiisinoepiscopis concilium commode congregari, disposuimus intc-
per Daimaliam. Ineuntdem mddum Parineiisi epi- rim per viros prudehtes in singulis provinciis ple-
tcopoel 'abbaliSahcli Sieplialii Bonoiiieiisis.In euin- nitis explorafe qude apostolicae provisioriis limatri
dem modutn 'archiepiscopiset episcopis Hunghrim, exposcunt, et praerhiltefe 'viros idoneos ad lerra
ila qnod quilibel indtcecebi s'ua, In eiiiiideininodum saitctaenegolium pfocurahdum, ut si, exigente no-
Nicolao subdiacononostro. In euitideminodum Cu- rj ccssitate sacruhi Concilium approbaverit, nos per-
scniino archiepiscopo et abbali Siimbi(ci'nensi.In sorialiter ip'sum negotium assumainus efficacius
cutndem iriodum Rcberto liluli Sdncli Slephdni in promovendura. Credenles igilur boc salutare pro-
Cceliomonle presbytero cardinali, apostoiicm sedis posilum ab illo descendere a quo cst omhe datum
legato. optihiuin et oinne donum petfectum, iiniversiuui
XXX. vestfse per apostolica scripfa pracipiendo ma.niJa-
ARCHiEPISCOPO ET EPISCOPIS, ABBATIBUS , PRI0R1BU8mus ijualehus Vos taliter prseparctis quod a pra-
PERVIENNENSEM PROVINCIAM CONSTITUTIS. scivtiDbmiriicaeincavnalionismillesiino duceriieslmo
Indictio concilii geneialis. deciinotertioaririo usque ad d'u'osahiiosel dimirlium,
(Laleratii, xm Kal. Maii.) prbeflxis vdbis prb lerroirio Kalendis Novembris ,
Vineam Domini Sabaoth inultiformes tholitinlur nOslfovos cbrispectui proeseiHeiiscum modeslia et
bestise demoliri, quariim incursus adeo irivaluit cautela , ita quod ih vestfa proviricia uttus vel duo
contra ipsam ul ex parte non modica pfo vitibus de suiBfraganeis valeant episCbpifemariere pro Chri-
spinse succrcvcrint, et, quod gementes referimus, stianiiaiis ministeriis exefcehriis; et lam illi qtiam
ipsau jam vites proferant pro uva labruscam, infe- alii. qui canonica forle prapeditione delcnli perso-
m PONTIFICATUSANNO XVI, CHRISTI 1213. 826
naliter venire nequiverint, idoneos pro se dirigant /A tiatn. In eumdem modum Calholico et archiepisco-
responsales, personarum, et eveclionum meriiocri- pis etepiscopis nec non abbatibus per Armeniam.In
tateservala quam Lateranense concilium definivit, eumdemmodumepiscopoPragensi, episcopoRegensi,
ul nullus omnino plttres, quivis autem pauciores el Maronitanensi, Serlensi, et Miditensi archiepi-
secum adducere possit; nec quisquam superfluas scopis, et episcopo Cofonensi, ila quod unicuiqm
ftvciatei pomposas, sed necessarias tantuin et nio- seorsim. In eumdem modum episcopis per Tusciatn
deralas expensas, osiendendo se actu el habiiu et Marchiam Anconitanam et ducatum Spoleli con-
veruin Cbrisli cullorem, cum non ssecularis applau- stilutis. In eumdem modum patriarchm el Archie-
sus,sed spiritualis profectus in hoc sil negolio re- piscopis et episcopis el abbalibus tam Lalinis quam
quirendus. Injungalis autem vos, fratres archiepi- Grmcis per -Conslanliponolitanam provinciam con-
scopi elepiscopi, ex partenostra universis Ecclesia- slitutis.
rmn capitulis, non solum calhedralium, sed etiain In eumdem modum iltuslri Gonslanlinopolilano
aiiarum, ul prsepositos vel decanos aut alios viros Imperatori, usque ex se flnctus. Cum ergo deoeal et
idoneos ad concilium pro se mittani, cum noinmlla expediat ut lua imperialis sublimitas ad synodum
sint in ipso IraClanda qtioespecialiter ad Ecclesiarum lam solemnem nunlios dirigal speciales, serenitalem
capitula pertinebuni. Interim vero et per vos ipsos ^' tuam monernus et exhortamur altentius quatenus
et per alios viros prudentes universa subtiliter in- prascripto lermino, vita comiie, viros idoneos diri-
quiralis qusecorreclionis aut reformationis studio gere non poslponas, per qtios luse nobis aperias
indigere videnlur, el ea lideliler conscribenles , ad beneplacilum voluntatis; quia, quantum cum ho-
.sacri concilii perferalis exaraen, tirca subventio- neslate poterimus, ad tuuni libcnter et effieaciter
nem necessariam lerrasanctae, ubi Deus rex noster inteiidemus coir.modumel honorem.
ante soecula salutein in medio lerrse dignalus est Dalum.
operari, opem etoperam efficaciler inipensuri, as- In eumdemmodum Philippo illuslri regi Franco-
sistendo iideliter el prudenter iis quos depulaveri- rum. In eumdem modum regibus Aragonum, Na-
mus ad boc negoiium specialiter procurandum. Nul- varrm, Caslellm, Legionensi, Portugalensi, Cypri,
lus itaque se fallaciier excusantio ab exsectuione Norwegim,Corkaim, Lumbricensi, Conaccim, Min-
lam sancli operis sublraliat, si canonieam vult ef- diensi, Suetim, ila quod unicuiqtie seorsim. In eum-
fugere uliiouein. Ncmo dissensionum obsiacula vel dem modum magistro el fralribus militim Templi.
itinerum impedimenta causetur, quee, Domirio fa- Vineam Domini Sabaolh, elc, usque rionum perfec-
ciente signum in bonum, ex magna jam parte ces-//-, ttira, universis archiepiscopis et cpiscopis ac aliis
sare coepernnt. Nam el qiianto imitiinenl roajora ecclesiarum pralalis per universas fere Chrisliano-
pericula, lanto poliora remedia convenil adhiberi. rum provincias constitutis per aposlolica scripta
Nunquam enim navigavil per oequora qui semper proecipienriomandamus ut se ipsos laliter prapa-
exspeclat ut mare non concitet ex se fluclus. rent, etc, verbislcompelentermulalis, usque requi-
Dalum Lalerani, XIIIKal. Maii, ponlificalus noslri rendus. Injungant eliam archiepiscopi et episcopi ex
anno decimo sexto. parle noslra uoiversis Eeclesiarum capitulis, etc,
In eutndem modum scriplum est arcltiepiscopoet usque fltictus. Cum igitur in hoc generali concilio
episcopis,abbalibus , prieribus constilutis per provin- sint multa tractanda quae ad slalnm veslri ordinis
eias Maguntinensem, Bremensem, Gneznensem,Sal- perlinebunl, decel et expedit ut ad idem conciliuni
zebargensem, Treverensem, Magdeburgensem, Colo- viros idoneos destinetis, qui negotia vestra debeant
niensem,Eboracensem,Tarantasiensem, Armachanen- firieiiter procurare.
sem, Ravennalensem, Ragusiensem, Mediolanensem, In eumdemmodum magislro et fratribus Hospilatis
Arelalensem, Narbonensem, Jadrensem, Nidrosien- Jerosolymitani. In eumdem fere modum abbali el
&em, Januensem, Bisunlinensem, Arborensem, convenluiCislerciensi,et abbati el convenluiPrmmon-
Aquilegensem, Cuntuariensem, Spalatinensem, Gra- 0\ slratensi, unicuique seorsim. In eumdem modum
densein, Turrilanensem, Dubliniensem, Upsallensem, capilulo Constantinopoliiano,usqne cum modestia et
Ebredunensem, Casselensem, llerucliensem , Alhe- caulela. Qui vero canonica forte prsopedilione de-
niensem, Thessalonicensem, Larissensem, Patracen- tenli personaliter venire nequiverint, idoneos pro
sem, Cretensem, Tuamensem, Lundensem, Strigo- se diriganl responsales; nec quisquara superfluas,
niensem, Calaritanensem, Andrinopolilanensem, elc, usque requirendus. Ideoque discretioni vestrae
Lugdutiensem,Aquensem,Antiburensem,Macrensem, per aposlolica scripla mandamns quatenus ei qui,
Neupratensem, Messinopotitanensem, Pisanam , auclore Deo, ConstantinopolilanaeEcclesiaepraside-
Tripolitanain, Verisiensem,Tyrensem, Philippensem, bit, ex parle hostra quse pramissa siinl fideliter
Terriicoiiensem, Toletdnensem, Bracarerisem, Com- nunlietis, ut et ipse Juxta priscam formam nostrose
poslellanam, Corinthiensem, Nazarensem , Senonen- coiispeciiii reprasuntet; iiihiloininus de collegio ve-
sem,Rotomagensem,Turonensem,Biluricensem, Bur- stio viros idoneos pro vohis ad hoc sacruin conci-
degalensem.In eumdemmodumarchiepiscopo,episco- liuin transmissuri, cum nonntiila sirrl in ipso tra-
pis, abbalibus el prioribus constilulis per Ctjprum, clanri" quaespecialiter ad Ecciesiarum capilula per-
Catubriam, Siciliam, Bulgariain ct Blacliiam, Sco- linebunt. luterim verb per vos ipsos et alios viros
8-27 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLII3. XVI. 828
prudenles, elc, usque perferaiis examen. Niiilus A A.posset periculo liherari. Ut ergo supcr hoc anipiius
itaque se fallaciter, usque ex se fluctus. securus reddaris el certus, mittimus ari tuam rega-
Dalum. lem prasenliam dileclumfilium nostrmn Rohertum
XXXI. lituli Sancli Stephaui in Coeliomonte presbyleruni
ARCIIIEPISCOPIS , EPISCOPIS,ABBATIBUS, PRlORiBUS , cardinalero, aposloliesesedis legatum, viruni utique
C/ETERISQUE CLERICIS PER REGNUM FRA.NCI/ECON- probataehonesiaiis et fidei, qui ea quoe plenius ac-
STITUTIS. cepit a npbis, expressius libi referal viva voce; se-
Super eodem. renilatem luam rogantes et exbortanles in Domino
(Daluni.) quatenus eum benigne recipias et honesle pertra^
Pium et sanctum proposilura quod de subven- ctes, ipsius acquiescendo salubribus monitis et con-
lione lerra sanctoa pro communi utililate, Deo in- siliis propler Deuin.
spiraute, concepimus el perducere salagimus ad Datum.
uffeclum, ex generalibus litteris poleriiis advertere In eumdem modiim nobiti viro Ludovico charissir
maniicsie. Ad hoc igitur salutare propositum exse- mi in Chrislo fdii noslri Philippi rcgis Francorum
quendum dilecluin fllium nqstruin Roherlum lituli illustris primogenito. In eumdem moditni nobili mu-
Sancli Stephani in Cceliomonte preshylerum cardi- " lieri Blancm uxori nobilis viri Ludovici charissimi
nalem, apostolicaesedis legatum, virum utique pro- in Chrislo filii nostri illuslris regis Francorum pri-
baiae honestatis el fidei, destinamus, merito susei mogenili.
probitatis speciali gratia nobis acceptum, perapo- XXXIV.
stolica voViisscripla praeipiendo mandantes quate-
rATRIARCILE ALEXANORINO.
nus eum vice nostra, iroo polius viceChrisli, devole
suscipere ac honeste traclare curelis, ipsius salu- Consolatur eumet invilal ad concilium.
bribus raonilis et hiandatis huinililer intendentes,, Ex litteris quas aliquoties tua nobis fraternitas.
praserlim in iis quoeperlinent ad subsidium terra> deslinavil el aliis quoqtie indiciis cognovimus evi-
sancloe. Nos enim quod super iiset aliis ad suoelega- denter le non soluin ad sacrosanclam Romanam Ec-
lionis officium periinenlibiis provida deliberationei clesiaro matrem tuain, verum etiam ad nersonam
sialuerit pracipimus inviolabiliter observari; con- nosirain specialiier rievolionem habere debilam et
cedentes eidein ut evellat et destruat, aedificetatquei devotam. Propter quod habenles le in visceribus
plaritei, qua?sibi evellenda et deslruenda, oedifican- charitatis, libi compatimur in iribulalionibus quas
da occurrerint cl plaiilanda. r pateris et pressuris: quamquam et tibi el nobis sit
Datum, etc. in eis ipsius gloriandum, cum id quod in prasenti
XXXII. est momentaneum et Ieve tribulationis hujusmodi
R0BERTO TITULISANCTI STEPIIASI.IX CTELIO MONTE E supra modum in subliroitale pondus seternse glorios
PRESBVTERO CARDINALl APOSTOLICE SEDISLEGATO. operetur, nec sinl condignaepassiones hujus teropo-
Super eodem.. ris ad fuluram gloriam revelandam in illis qui pro
(Daluin.) Christi nomine patiunlur. Propler quod Apostolus
Ut efficaciuspossis intendere ad subsidium tcrrae sihi placehat in infirmitatibussuis, in contumeliis,
sancioa, prascniium tibi auctoritaie conceditnus utit in necessitatibus, in perseculionibus et angusiiis
iis qui ad tuam vocationero devote coiivenerint a.d d quas sustinehal pro Christo, et cum infirroabatur,
audieudiini verhum salulifera crucis, de injunctiss tunc maxime potens erat, sciens quod vjrtus in im-
sibi pceuitenliisvice nostra certam valeas indulgen- firmilale perficilur, et quod licet per eam homo
liam iropcrliri. De torneamentis autera hoc lihi )i corruinpalur exlerior, interior tamen per eamdem
duximus concedendum, ut de virorum prudentum n jugitcr rcnovalur. Timentibus enim Deum omnia
consilio salttbriter statuas quod terras sanclocutili- cooperaniur in bonum, qui suos non solum de iri-
taii secundum Deum videris expedire. 1 bulalionisangustia liherai, serieliam in ipsa tribula-
D
Daliini, ctc. tioue dilatal, ut quasi roeridianus fulgor consurgat
XXXIII. eis ad vesperain, et cum se consumptos putaverint,
ILLUSTRI IIEGIFRANCOItUM. ut lucifer oriantur. Benedicas igitur Deo et Pairi
Ei coininendaltegalum aposlolicum. Domininostri Jesu Christi, qui le in omni benedi-
(Dalum.) clione spirituali secundum graliae suaedivitias bene-
Quam sincerum dilectionis affecmm erga le ac fi- i- dixil, etul esses immaculatus in conspeclu ipsius,
lium luiun el regnum Francioe haheamus novil ille le dedil libi ut non solum credas in Christum, sed pro
qui lesiis eslin coelofidelis, cujus superhoc tesiimo-D- Christo etiam patiaris. Porla. ergo, charissiroefraler,
niiim secure possumus invocare. Adeo quippe regni ui in corpore luo stiginala Jesu Chrisli, per quem
tui exaltationem diligimus, privilegiala semper er mundtis tihi crucifixus estet tu inundo. Stabilis esio
opera comniendanies quse processerunt de ipso, o, el adversus mundanas advcrsitales iinniobilis, abun-
quod sequanimius EcclesiaeRomanoe quarn ipsi re- e- dans in operc Dei semper, sciens quod labor tuiis
gno susuneremus raagnum aliquid adversiiatis ac- c- lioii csl inauis in Domino, et sicut in te Chrisli
culere, ctirn facilius hace quani illud ab iinraiiicnli
ili passioncs abuiidanl, ila cl por Ghrislum abunde^
 829 PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI1215. 850
consolatio (ua, qui le supra id quod potes non palie-j i-A luarum nobis apud jusiissimumjudieemetpiissiinum
tur tenlari, sed faciet in ipsa tenlaiione proven- i- Patreni oralionum impertire suffragium,quo pluri-
luni, ul valeassustinere; cum jam ipso docenle di- i- mum indigemus.
diceris in quibus es esse sufficiens,Ct cum Aposlo- '- XXXV.
lo scias satiari, scias et esurire, et abundare, et pe- DUCIET POPULO VENETORUM.
nuriam pali, ac possis in eo qui te confortat omnia a
tolerare. Fideles quoque ab infirielibusin captivita- De negotio terrmsanctm.
te delenios sedulis exbortaiionibus corrohora et >t A memoria vestra non exciriil quaro solemni volo
confirma, ne deficiant in iribulationibus suis, sed ,1 vos ad lerra sanclae subsidium aslrinxislis. Licel
cogitantes in lucta victoriamet pramiumfin labore, , auiemproposiluin vestrum ad alia poslniodum decli-
bonum certamen certare, non desjnanl, et cursum n naverit, votuin tamen nihilominus in sna firmiiate
scrvando liriemfeliciier consuimnare, ut de reliquo 0 permansit; quia elsi cuique sii in vovenrioliberlus,
coronaro jusliliae meriio valeant exspectare, quain u est tamen ncccssilas in reJdendo, cura silscripiunr:
reddet eis in ilia die Dominus justusjudex; scientes ,s Voveleet reddile DominoDeo vestro (Psal. LXXV) :
quod nos ab liberationem eorum studium dijigens s qtiorumprimuro perlinet ad consilium, secundum
el operam efficacem,si desuper daium fueril, sat- t. B pertinet ad praceplum. Cum igitur opporlunmn
agi.musadhjbere. Deniquead iuarn duxirous notiliam n vobis tempus immineal reridendi Dominovota ve-
perferendmn quod curn inter omnia desiderabilia a stra, universilatem vestrara rogatnus, monemus^et
cordis nostri duo in boc sseculoprincipaliter affe- ._ exhoriamurin Domino, per apostolica vobis scripia
ctemus, ul ad recuperationem videlicet terra san-i. pracipienrio mandanles quaienus vos laliter pra-
ctoeac reformatioiiemuniversalis Ecclcsioevalearous s pareiis quod non transgressores voii, sed exsecu-
intendere cum effecui, hoc ad exsequenduin pra:- ._ lores diligenles inveiiiainini et fideles; pro cerlo
dicta dc frairum nosirorum cousilio providirnus fa- !_ scieuies quori si forte divino liinore postposilo ne-
ciendum, ut scilicet quia hancuniversorum fidelium n gligerelis efliccre quod mandamus, grave vobis
communem statum respiciunl, generale concilium n iiiiroinereisalutis dispendiumapud Deum et infa-
Juxia priscam sanctorum Patruro consueludincm n roisequoque opprobrium apud mundum ; quemad-
convoceinus opporluno lempore ceJcbranritim: inn moduiii econirario, si quod vobis injtingimuscura-
quo ad exstirpanda vilia et planiandas vinutss,, veritis adimplere, et Iaudem apud homines lenipo
corrigenilosexcessus, et reformandos mores, elimi- ralem el mercedenvapud Deum merebiniini sempi-
iiaiidns hsereses, el rohorandam lidem, sopiendas s rj- ternam.
disrordias, et slabiliendam pacem, compriinendas s
XXXVI.
oppressiones, el libertalem fovendam, iuducendo o
pii cipcs et popuios Christianos ad succursum etj ALBERTO JEROSOLYMITANO PATRIARCR/E APOSTOLIC/E
subsidium ierra sanctoetam a clericis quaro laiciss SEDIS LEGATO.
impcndenduro,cum cocterisquae longtim essel perr De negotio terrm sancim, et ul accedal ad concilium
singula numcrare, provide slatuantur, inviolabili- generate.
ler observanda circa pralatos el subditos rcgularess Pium etsanclum propositum quod desubventione
Ctsseculares, ad diyini nproinisgloriam et lionorein,, terrse sanctaepro comrouniutiliiate, Deo inspiranlc,
remedium el salutem animarum noslrarum, ace concepimus et perducere salagimus ad effectum, ex
profeclum et utilitatem populi Chrisiiani; patriar- generalibus litleris ad universaspene Christianoruin
chis, archiepiscopis et epis.copisper universas fere3 provincias destinatis, quorum libi iranscripla diri-
Chrislianorum proviucias coiistilutis per scripiai gimus, inleiiges manifeste. Super quo lanlo ple-
noslra uiandanles utse taliter sludeant" praeparare j niori gaudio bilaresces qiianto profecto id ardeniiori
quod a prasentis DominicaeIncarualionis inillesiino j desiderio affectasti. Ne vero deteslabilis conversa-
dueentesimo tertio decimo anno usque ari riuosan-- j) fj lio quorumdam inhabitaniium terram ipsam hujus
nos et dimidium, prafixissibi pi;o lermino Kalendis s salutaris exsecutionem proposiii aut impediat aul .
Novembris,nostro se conspectui reprasenient cum1 retardet, cum Deuinsuis nefandis operibus non ad
niodestia et cautela; ita quod qui canonica forte; indulgenliamprovocent, sed ad iram, charissimam
praepeditionedetentipersonaliter venireneqiiiverinl,, nobis luaefraiernilalis prudeniiam obseeramus in
aut remanserint pro Christianis ministeriis exer- Domino quatenus raore prudentis meriiciad Ieiha-
cendis, i.doneos pro se dirigant responsales. Quiai lein eoruro plagam curandam diversis experimenlis
igilur in lanlo negolio tuam desideramus haberes uiaris, eosque smrieasad veram pceniteniiam revo-
praseniiam, fraiernilalem tuam rogandam duximusi care, si forte salubribus acquiescendo consiliis di-
et monendam, per aposioiica libi scripia mandan- vinaevirtutis accipiant medicinam, per quaro divi-
tes qualenus, si fieri poterit, personaliler ad prse- iiseseniiant inedicinoe virtutein. Licet aulem dura
senliam noslram accedas lermino suprascripto. Saracenoruni perfidia non consueverit humilibus
Quodsiforsan venire nequiveris, saliero aliquein Chrisiianorum precibus eroolliri, ul tainen ille no-
virum idoneuni pro le ad concilium miltcre noni stram liuinilitalein respiciat qui superbis resisiii,
posiponas.Tudenique, veucrabtlisfralcr in Gliristo, bumilibus vero dat gratiaro, de virorum prudenli.iss
853 INNOCENTH1:1PP. REGESTORUMLIB. XVI. 832?
consiliodivinumpraoculis limoremhabenlium,Sol- A J qui de se dicil in Evangelio : Diseite a me quia mitis
danum Damasci etBabyloniavquihaeredilalein; Ghri- sum et humilis corde (Matth. xi), magnittidiBem
sli rietineloccupatain, aposlolicis providirnus litte- tuam humilitei' obsecramus quaienus ne propter
ris humiliter prsemonendum secundum formam violentam detentionem prafaiae terrae plus adhuc
quaminipsis Iitleris videbis expressam. Nam et dis- effundatur humani sanguinis quam haelenus esl
positionibus nostris audiiis, quse ulinam cum effusum, saniori utens consilioreslituas eam nobis,
possent omnino latere, foriassis omnipotens Deus de cujus detentione, proeler inanem gloriam, forle
suura in eum terrorem iromittel, el benigne roga- plus tibi difficullatis quam utililatis accrescil;
lus oslendet facere se sponlaneuin quod dure com- ipsaque reddita, el dimissis utrinque captivis, quie-
pulstis facturum sepularet invilum. Unde^volumus scamus a mutuis iropugnalionum offensis; ita quod
et mandamus quaienus cum riunliis nosiris viros apud le non sit deterior conditio gentis nosirae
provirioset fidelesad eum facias destinari, qui apud quam apud nos esi conditio gentis tuoe. Latores
ipsimi nostrum studeant promovere mandaturn. ergo praesenlium ad luam prasentiam destinalos.
Intcriiii autein charissimum in Christo fllium 110- rogamus ut benignesuscipias et honeste perlractes,
strum Joannem Jerosolymitanum regem illustrem dignum illis resporisuni tribuens cum effeelu.
et lam Hospitalis quam inilitiaeTempli fraires, cum
XXXVIII.
peregrinis pariter et inriigenis , ad defensioneni et ABBATI DEBAZACO XANTONENSIS ET ELI_3DE
custoriiam hujus terra prudenter moneas et indu- DIOECESIS,
GR/ECrA ENGOLISHENSl CA.NONICO.
cas; ne (quod averlat Doniinus) ei quidquam ad-
vcrsi valeat evenire, divino semper auxilio invo- De collaiione prmbendarum.
calo. Quia vero luain nohis prasentiam ad hoc (Laterani, n Non. Junii.)
salutare propositum exsequendurn valde credirous Ex vestris accepimus litteris quod cum orriinatio-
necessariani, imo quammaxime fructuosam, frater- nem de quihusdam prabendis in Ecclesia Xaiilo-
nitaiem tuam rogandam duximus el monendam,per nensi vacantibus vohis riuobus et dilecto filio abbati
aposlolica lihi scripla if.andanles quatenus, si vide- de Talerauudo duxerimus coinmiliendam,.. archi-
ris posse fieri ahsque gravi dispendio terroe sanctss, diacono ei A. Fuleerio canonico Xantonensibus,
prafixiiui ad univ.ersale concilium celebrandum instanlibtis vobis duobus , tertio per litleras
qnam cito poieris satagas lerminum praevenire, du- excusalo, ut roanriatum apostolicumimpleretis, pars.
cens aiiquos viros teciiiu in consilio providos et in capituli- facultalum insufficieiitiam allegavit, pro-.
comniisso fidcles , qui plene noverint circumslan- Q ( ducens nihilominus quoddam privilegiunvfelicis re-
tias causarttm et rerum, lemporum et locorum : cordalionis Alexandri papse pradccessofis nostri,
quihus undique circumspectis, ad liberationemi pcr quod ei videbaiur indulium ne plures recipere
hsereditalis Dominicoe utilius inlendere valeamus. cogerentur quam suppetercnl Ecclesioe facultales.
Tu denique, venerabilis frater in Chrisio , tuarumi Vos landem, auditis liinc inrie propositis,.deassensti
nohis apud justissiinum judicem et piissimum Pa- parlium ipsum negotium cum alteslationibus qua3
trem oralionum iinperlire suffrngiiini,quo plurimumi ad prasentationem capituli recepistis de insuflicien-
indigcmus. tia facullalum el transcriplo memorati privilegii
XXXVII. vestris sigillis inclusis ad seriem apostolicain renii-
POBILlVIROSAPHILDINO sistis. Cum aulem nobis fuerit pro capitulo supplica-
SOLDANO DAHASCl ETBABYLO-
tum ul secundum hoc dignaremur illi Ecclcsiae
Nl.€, TIMOREM DIVINl NOMINIS ET AMOREM.
proviricre, discretioni veslrse per apostolica scripla
Ejusdem fere argumenti cum superiore. mandamus qualenus, inquisiia super pramissis ple-
Daniele propheia leslante, didicimus quod estt liius verilaie, de omnibus vel aliqu.ibus prsebenda-
Dens in coalo, qui revelat mvsleria, mulal tero- rum illarum secundum facultates Ecclesiseordinetis
pora, et transferl regna, ut universi cognoseantLD 1 juxia cursunv in Xantoiiensi Ecclesia consuetuni,
quod doniinalur Excelsus in regno hominum.et cuii Qtiorisi forle de omnibus vel aliquibus nequiveritis
volueril dabit illud. Hoc autem evidenter ostenditt orriinare, ordinalionem ipsam usque ad tempus
quando Jerusalem el fines ipsius in manus fratriss concilii riifferalis; praefalo cap.itulo injungentes crt
lui tradi permisil, non lam propter ejus virtutemi tunc nuniios miltanfe ad riosiram praesentiamspe-
quam propter offensam populi Cliristiani Deum v ciales, stiper hoc mandalum apostoiicuro receptu-
ipsum ad iracundiam provocantis. Nunc autem adi ros. Nullis litteris veritali et juslitise prajudicanti-
illtim conversi speramus quod ipse miserebilur no- bus, etc. Tu deniqtie, fili abbas, stiper le ipso, etc.
stri, qui secundum Prophetain cum iratus est, noni Dalum Lalerani, n Non. Jiinii, pontififatusoostri
obliviscitur misereri. Unde illum iniitari volenless anno xvi.
€33 PONTIFICATUSANNO XVI, CHRISTI 1213. 854

•DENEGOTIOCOMITUMTOLOS.E, CONVENARUMFUXI, ET GASTONISDE BEARNO.

xxxix. A lione manrialum vestrum luiius exsequi valeremus.

DeZnegoliocomilisTolosani. Verum ego Thedisiusgravissima infirroilale praeven-
(ii)SanclissimoPatri el benignissimo dorninoln- lus, et multi ex praialis, quia generalis corrupiio
nocentio Dei gt-atia summo pontifici Hugosola Dei aeris ibi eral-, nequiviinus colloqttio inleresse ;
permissione Regensis episcopuset Tliedisius canoni- sicque facium esl ul necessario negotium differfe-
Cns Januensis, htimiles servi ejus, cum longiludine tur. Deinde quando tempus hahuimus opporiunuro ,
dierum et vila perenni, ad oscula pedum seipsos. venerabiles Patres Narbonensis apostolicse sedis
Sanctitati vestrae insinuatione prsesenlium innole- legatus et Rurdegalensis archiepiscopi, mulii pra-
scatquod de facto comitis Tolosani, quod olim in- terea episcopi, et alii Ecclesiartim pralaii, juxla
sufficientioe nostrse providentia veslra commisit, Tolosam apud Vaurum ad citationem nostram ad
processimus in liunc niodum. Sane prius apud San- concilium convenerunt : a quibus, prorit teneba-
clum -Egidium iufra ires menses secundum leno- niur, in lanlo negotio Consilium requisivirnus dili-
rera apostolici rescripti concilium habuimus archi- genter. Ipsi vero post multam deliberationem et
episcoporum, episcoporum et aliorum pralatorum diligenleni tractatum consilitim suum nobis in scfi-
Ecclesiaj, baronum etiam , el aliorum quorum pra- plis dederunl, quaiuor, nornine omniurn, sigilialum
senliam novimus opporlunam; ante oinnia per Iil- sigillis, sicul de vefbo ad verbuni inferius plenius
teras nostras comitl memoraio manriantes ut ba;re- coniinetur.
ticos el rotarios de terra sua expelleret, alia etiam In nomine Domini noslri Jesu Chrisli. Amen.
manriala impleret humiliter ad quoelenebatur aslri- Hoc est consilium quod dominus Narbonensis archi-
clus pluribus Juramenlis ; ne si Jorte mandala illa g episcopns, apostolicaesedis legatus, et alii Ecclesia-
implere nogligeret, purgatioiii suae impedimenliiiii rtim pralali qui fuerunl in concilio apud Vaurum,
praestaret. Cumque vocatus venisset ad concilitim, et derierunt Regensi episeopo et magisiro Thedisio
per operis evirienliam manifesle nobis el loli con- canonico Januensi judicilius rielegaiis a riomino
cilio coustitissel qnod mandata quoe de haereiiciset papa super negotio coroitis Tolosani. Consuluerunt
rotariis expellendis el aliis causis niullis et negotiis eniin eis quod coines Tolosanus propier mulliplices
diversis lemporibus a diversis legatis , el pracipue causas et raliones non debehat ab eis ad purgatio-
a bonaemernorisemagislro Milone,sibi facta fuerant nem admilli, lam supercrimine haereticaepravitalis,
non impleveral nec implebal, consilium fuit oraniinn quam snper nece legali. Constat enim et noioriuro
et communis deliberatio, ipsum non debere tunc est quotl de expellendis hoereticiset rotariis de terra
lemporis ad purgationem admilti. Non enim veri- sua et aliis multis arliculis raultolies prasiitit jura-
simile videbalurquod in lantis criroinibus, videlicet meiita in manibus legatorum, quoruni nullam serva-
super haeresi et necelegati, bene jurarct qui loiies vit. Imo poslquam ab apostolica sede reriiil, apud
in minoribus causis el arliculis sua fuerat juramema quam mullam misericordiam et graiiam invenit
transgressus. Injuncluni itaque sibi fuit a prselatis ultra suorum exigentiam merilortim , iniqtiiiaiein
qui convenerant ad colloquitim et a nobis ul Iwere- iniquitati apponens, ailauxit pedagia , impiiguavit
ticos et rotarios de suo districtu expelleret, et alia Ecclesiam et pacemcum roiariis et hairelicis inces-
nihilominus impleret humililer el devole de quibus sanier iinpngnat, recepiavil haerelicos, fovit et.fo-
constabat ipsum juramentis plurimis obligatum vet, et quania poiuii et poiesl viriute defenriit.
fuisse; quaienus cum in iis et aliis se dignum r Mille insuper el ultra rie crucesignatis clericis et
fecissel, requisili ab ipso circa personam ejtis apo- laicis roiarii ejus et complices occidcrunt. Praeler-
stoiicum exsequeremur roandatum. At ipse recedens ea abbatem rie MonleaFbano fere per annum
a nobis, non solum non implevil quse inandavimus, captum detinuit, abbatem de Moysiaco coepit,
verum datus in reprobum sensum ex toto, eloblitus episcopum Agennensem de propria serie cum rola-
niultam graliain et misericordiam quam ultra suo- riis ejecit, et civitale sua et aliis bonis omnibus
rum exigenliain meri/orum apud aposlolicam sedem spoliavit, et damnificaviteum in valeiitia quindecim
invenil, coepil iniquitati iniquilatero apponere ac niilliuin solidorum. Adeo praterea infamalus fuit et
praeterilis abominationibus et criininibus cominil- est rie ha^resi a longis relro lemporibns apud bonos
tere graviora : propier quae a legatis de communi el graves quod invincibiliter prasuroitur couira
consilio pralatorum multoiies fuil anatliemaiis ipsuin. Propter istas et alias plurimas enormitales
mucrone percussus, et exposita terra ejus. Nec cre- et manifestos excessus ipsius , quoe omnia longuin
dal apostolica circunispeclio nos in exsequendo man- est enarrare, dixerunt prselali et concorriiter rc-
dato vesiro exstitisse aliquatenus desides velremis- sponrierunt qtiod adeo se fecit indignum ut ei fieri
sos. Saepissirne enim dictum coroitem ex parte copia Evangeliorum non deberel a legatis vel jurii-
vesira ciiavimus , el ad prasenliam nostram venire cibus delegatis, et eliaiu quia tali excommunicatio-
conlempsit; nec venerahilibus Patribus Carpento- nis genere propter ea quaedicta sunt tenelur astri-
ractensi et Vasionensi episcopis et ciericis eortim , ctus quod abeissine speciaii roandato domini papoe
qtiibus usque ad sumuiainfere mille marcharum per non potest absolvi. Placuit enim loli concilio ut
me Regensem el bonse memorise roagistrum Milo- rs prasens scriptum sigillis dicli dotniiri Narhoinnsis
nem sub poena excommunicationis quondam ftierat archiepiscopi et Albiensis, Tolosani, et Convenaruni
condemnauis, et aliis ecclesiasiieiset miserabilibus cpiscoporum suo et aliorum nomine signaretur.
personis, quas exhaeredaverat,voluil satisfacere co- El quia non poleraiiitis ad purgationem injun-
ram nobis, quse oninia per venerabileni Patrein Ne- gendam comili procedere, juxta coiisilium pnria-
mausensero episcopum, lunc Sancti Ruffiabbaiein , toruiri perlitteras nostrasbis proteslati luimiis co-
et lilteras noalras et per roe Thedisiuro ,'qui post- miti saepe riicto quod per ipstim slabat et impedi-
moduin ad pedes vestros accessi, benignitati vesira raentum prastiterat ne factum ipsius posset ulte-
curavimus diligeniissime intimare. Poslquamautsui rius habere progressum ahsque sumrai pontilicis
a bealiludine vestra hoc anno recepimus super eo- licentia speciali. Profecto, praler alias iniquiiatos
dem negotio iieratum inaudatum, licet a comite et ahoininationes ipsius, ahbatem de Moiuealhano
ipso nunquam fueritnus reqtiisili, apud Avenionen- fere per annum tenuerat vinculis mancipalum, nec
sem civitaiem in Provincia conlinuo vocavimus non de sede propria bonis omnibus spolialun» ejc-
Ecclesiarum pralatos, quorum consilio et delibera- cerat episcopum Agennensem.. Ipse tameu nobis
(41) Vide lib. xn,epist. 152,153 ; lib. xiv , episl,163 ; lib. xv, epist. 212.
$55 INNOCENTII111PP. REGESTORUMLIB. XVI. 836
ijosteaper quemdam nolarium suas lilteras deslina- A rona jusiitiae, quam in illum diem reddilurus est
vii, in quibiis miserieorriiam potius quam jutlicium veslra bealiiuriini jnstusJudex.
implorahai, poslulans a nohis ul vel iniiieremus To- Vcruin, Patcr sanclissime, adhiic summopere li-
losam ari ipstim, aul ci assignaremus locttin alium roenriiimesl et cavendum ne venennm hyrira, boc
competenlem. Quibus diligenler in scriplis rescri- esl, riolosissimaecivilatis Tolosae, si non" lanquam
psiinus quodin causa cjus propter rationes prsefatas niembrnm pulririissiinumsuccidalur, et ipsacircum-
procedere nullatenus poteramus, et idcirco noluimus slitnlia loca jaro plene purgala et salubria inficiat
euin gravare vel eliatn nos ipsos iiuitililer lahorihus iteruin et corrumpal, et qtiori sedificalumesi et re-
et expensis. Volentes igitur fines manriati diligeu- formalum a vobis muliis lahoribus el expensis, in
tissime custodire, merain et pleuam veriiatem, sci- antiquum chaos recidal, aiil in mtillo deteritis rela-
licet tolius facti seriem el processum, beatiludini biiltir. Proinrie beiiignilali vesira ctim rievotione
vesira breviter inlimamtis, cui soli Domintis iropo- omnimodaflcxisgenibus ct profusis laerymis suppli-
nendi finerolanlis claudibus plenissiniam scienliam caiuus qualcnus secundumzeltim Phinees, quem ha-
et potesiatem concessit. Ecclesisesuse omnipotens belis, arripial judicium manus vesira, et fermenla-
prasidentiam vestram in longitudiiicm dierum con- lissiina civitas illa cnm sceleralis omnibus spurcitvs
scrvet. et sorriilms quae se infra iuniiduin vcntrem vipera
XL. receperun!, cum in sua roalilia non sit inferior So-
doma el Gomorrba, riebitoexterniinio radicitus ex-
De eademre. piantelur. Si eiiim laqueus ille contfitus fuerit, et
x Kal. B nos erimus liheratl. Alioqiiiuiii veritale, quae Deus
(Arausicse, Martii.) est, vobisloquimur et lestamur quod si forte pecea-
Sanetissimo Palri ac henignissimo domino Inno- lis nostris exigentihus lyrannus ille vel potius liac-
cenlio Dcigratia suronio pontific', Michaeidivina pro- rciicus Tolosnnus, aul eliam filius ejus, conlritum
missione Arelaiensis arcliicpiscopus,Willelmus Ave- capul et fortins contefendiim erigerel, assumptis
nioncnsis, BurntisVivariensis,Raimiindus Ulicensis, aliis septem spirilibits nequioribus se, ul singularis
ArniiltltisNeroausensis,GuillelinusMagalonen. Guil- fcrus et leo rugiens et quserensqtios devoret, sin-
lelnius Carpcnioraciensis, Guillelmiis Aurasicensis, gula devaslarei, et subverterel uuiversa; ut longe
Gaufririusiiicasliiiensisei BertrandusCavellicensis tolcrabilius esset Ecclesiam quaeest in partibus no-
episcopi, et Riiihaldus Vasionensis eleclus.et Pon- slris csse vcl habitare inlerbarbaras naliones quam
lius monasierii Sancli yEgidii abhas, humiles servi ad pristinam confusionero redire. Provirieat igiiur
sanciilaiis ipsius, loiigiliidinem diertun cum vita et aposlolica cireumspcclio fuluris clariibuset occur-
salttle percnui. Uiinaiii iufallihiiiter cl octtlala lide rat, ne prsevaleat inimicus, nec a lam pio, lam
posset vcsira sanclilas sicut nos possuinus inlueri sancio, et lam utili opere manus vestra desisiai
qiialiter virielicet partes noslras etfere totam pro- qiiousqiie draco Moysiprorsus devoravcrit Pharao-
vinciam Nnrbonensein, terras olim miseriselenebra- nis dracones, el fiigalo Jebusseocum incirctimcisis
rnm et umhra mortis, el in quihus nullus ordo,sed aliis et iniiniinriis, populus acquisiiionis pacifice
confusio inerat sempiterna, pcr niinisterium ve- lerra promissionis rruatur. Ad hsec, riiscretioni ma-
sirttm etiliorinn qtios ari exsiirpandum lolium agro gisiri Thetlisii pluritn» paternitali vcsira referenda
Dominicoante laciem veslrani operarios desiinaslis, C commisinius; qui super negotiis et necessilalibus
Rex gloriie, Dominus forlis el potens, Dornimispo- loiins provincioelanvuam nobis ipsis indubitanler
lens rn pralio, ad ctillutn fidei, ad statum quietis crodalis, si placel. Ipse enim novil in omuibus ple-
cl pacis, ei ari riehilam reformationein potenler el nissime veritatem. Conservel Deus sanctitalem ve-
mirabililer revocavii. Sane rcgiones et provinciae stram Ecclesisesanciaesuaeper tempora multa.
quse traditacfucrant Salansect iniuislris ejtis luere- Datum Aurasicae, decimo Kalendas Martii, anno
ticis, roiariisct caHeriscriiniiiosis in exlerniiniiini Doiuini 1212.
cl riireptionem, pracipuc, quod delestahilius crat, XLI.
in coiiculcalioiiemetconlempluni noiniiiis Chrisiiani
inodo sub vigilanlia vesira, per gratiaro Jesu Cliri- Super eodem.
sli, qui oricns eas visilavit ex alio, translaise quasi (42) Sanciissimo (43) in Chrisio Palri ac beaiis-
de morle in vitam et de tenebris el confiisione ad simo domino suo InnoeeiUio Deigratia snmmo pon-
iucetn, in religionis fervore, in iranquillitaie lem- lifici, devoii et humiles servi ejus archiepiscopi,
poruui, ct in roultis aliis bencdictionibus veslris ex- episcopiet alii Ecclesiarum praelali in concilio apud
suliani adeo et respiranl ul qnse prius partes et hse- Vaiirum (44) pro sanctae fidei congregati negotio,
redilas doemoiiumpoterant non immcriio appellari, cum omni afleciionelongumvitaespaiiuniel salulein.
nunc ha.rcililas sancta ct pacis visio rectissinie ap- Ad agendas paternilalis vestra soiliciludiiii riignas
pellentiir. El ut brevilate siiccincta plurima colliga- grates cum nec lingua nec calamus nobis sufficiat,
nitis iiiiignalia Dei cl vestia, quibiis dc rioloiibus relributorem omniuin bonorumexoriimus ut nostrum
iiiferi ercpli sttnius ct ab .Egypliaca servitule, vix D in hac parle suppleat defectum, et abunde vobis
possent auribtis aposlolicis pcr alicnjtts scientiam relribiialomne bonum qttod nobis et noslris aliisque
vel facunriiani iiiiiiuari ari plenuin. Pro iis et aliis parliiim noslrarum ecclesiis uihuistis. Ciun enim in
heneficiisveslris et vereoperibus vicarii Jesu Cliri- parlibus ipsis pestis hoereiicaihi antiqtiitus (45) se-
sii, qttoeah orienle iu occidentem illiiniiiiant lolum roinata nostris lemporibus usqtic adeo succrevisset
niundum, ci a inari usque ari lerminos orbis tcrra qtiod ctillus divinus ihidein hitberetur oinnino in
coruscanl, lirniiier crcdimus el speranius pro certo opprobrium elderisum, etin clerum et bona ec<ie-
quod iu reiribulione justorum rcposita cstvobis co- siaslica hinc hxrclici, iude rolarii (46) grassaren-
(42) Vide Hist. Albig., cap. 66. c ult. leucam milie el quingeutis passibus coarctari
(45) Sanaissimo. Ilujus cpislolic seriem iruncam scrihit.
et inuiilani habesapud etinuleroPetrum, c. 66, quain (45) Antiqiiitus. Aureliaeprimum Albianensiserror
variis in locis resiilues ope c ms. ex quo eaindem exorlus est anno Domini 1017. Glaber Rad., Hist.
in liunc rooduin transcribi curavimus. Franc.,\\b. m, c 8 ; deinrieper universi regni or-
(44) Vaurum. Casiruiii Vauri apud Petrum Val- bcni pestis incrcmeiiliimlalens eiuersit.
sern. c. 52, oppirium in Gallia Narbonensi quod (40) /iolarii, quibus addcbalislariosqui t5tw Tpb-xa
iriein noincn bodie relinet, sicut et caslra quoein Wascontiui adhuc nomen reiincnl arroutez, et Py-
liaccuislola coiitineiitur. Distalsepliino cumscmis- renaportiniscopulistanquaro It!iac;eatidicti peregre
se iiniiis 'i Tolosa, milliario, id cst quinque leuca- proliciscenles non soluni veslibus et numniis, sed
ruin iiiucrc, si crcriimus tsidoro qui iib. xv Orig. iiiierdum vilueusu spoliani. ila ut vcre lunocciititie
"
857 PONTIFICATUSANNO XVI, CORISTI 1213. 858
luf, et lam princeps quam populus in reprobnm A copiosam. Invocavit eiiam conira Dei exercimm
, sensum dali a fidei rectitndine deviareni, landem Savariciira (50) regis Angliie (51) inimici Ecciesise
vigilaniisevestra solliciliidine facienle, ila nos ex senescaliuni (52), curo quo Chrisli pugilem prserii-
altis oriens misericcrdia visitavit per sanclos exer- ctiim coinitem Montisforlis apuri Castrum novtim
cilus signalorum, quos ad emundandas spureilias Arii obsiriere prsesiimpsil'; sed, Christi dexlera (a-
pestis Iiujusmodisapieniissime rle.puiastis, el Chri- cienie, cito fuit ejus prasumplio in confusioneni
stianissimtiro eorum principem comitero Monlisfor- conversa, iia ut pauci Catholici inlinitam Ariano-
tis, iiHrepiriumChristi athletam, et inviclummise- Do- rum (55) mullitudinero effugafenl. Pradicioruin
minici pralii bellatorem, Eeclesia, quae lam atitem Otlonis et fegis confidentia defraudiitus, ut
rabililer corruerat, caput incceperit relevarpj et in qui baculo arnhdineo nitebalur, cogitavit ihiquiia-
et erro- lem abomiuabilem ei, cathoiicis.aiiriiiusdeiesl inilam
parte maxima Jam destructis adversitatibus falsornm
ribus universis, terraduduni a cultoribus etad regem Marrochitanum (54) stios nuntios riesii-
rioginaluro conculcata, nunc divino cullui lauriahi- navit, subsiriitimejus, non solum in terra nostrse*
liter assuescal.' Reslant vero adhuc reliquiae dictae seri tolius Cliristianilalis excidiunn implorando.
peslis. Tolosana videlicet civitas, cum casiris ali- Sed conaluni ejus et damnabilem irileiilionem su-
qttot, ubi lanquam sordes in senlinam cadentes re- pcrna pietas impedivit. Episcoptim Agennensem a
siduura pravitalis hsereticae se collegil: quorum sede propria expeliendo, bonis nmuibus sptiliavih
princeps, comes scilicet Tolosanus, qui ah aniiquis Abhalem de Moissiaco c(epit, et abbatem Motitisal-
lenipqribus, sicut multolies jam audistis, haereti- bani fere per annum tenuit captivaium. Roiarii
corum el faulor exslilil et defensor, pro viribhs quoeB quoque ipsius et complices peregrinos clericos et
si-biremanserunt inipugnat Ecclesiam, et quoad po- laicos innumerabiles variis aflecere mariyriis, et
test, pro fidei hostibus-,ejus cultoribus se opponit. nonnnllos deiinent ac diutius lenuere capiivo-. Iii
Ex quo enim a sariclitalis vestrae rediit prasentia omnibus iis non est aversus furor ejus, seJ adhuc
cum manrialis in quibus ullra omnem suorum cxi- lnanns ejus exienta; ita ut flal quotidie semetipso
gentiam nieritorum egeratis miseiicordiler cum deteriof, et oinnia mala quoepoiest per seipsum et
eodem, inlroivit, sicut manifeste videtur, angelus filium (5E) ac complices suos Fuxensem et Conve-
Salanse in cor ejus, et graliae veslra beneficioruni narum comites et Gaslonem de Bearno, viros sce-
ingralus, de iis quae coram vobis promiserat nil leraiissimos et perversos, conlfa Dei Eeclesiam
implevit. Imo pedagia (47) saepius abjurala velie- operetur. Cnm autem ullione divina et censura
roenter adauxil, elac si mandatorum ipsorum beiie- ecclesiaslica memoratus athleta fidei, comes Chri-
ficiorenuniiasse intenderet, ad omnes quos scivil slianissimus Monlisfortis, terram ipsorum lanquain
vestros el Ecclesiae Dei adversarios se convertit. hoslium Dei et Ecclesiae sancto et justo praliv
Sane per Oilonem (48) Dei et Ecclesiaeinimicum, occupaverit fere tolam, ipsi arihuc persislenies in
opinatus conlra ipsam EccleSiam vires assumere sua malitia, et liumiliare se sub po:enii manu Dci
sub ipsius confidenlia, manifesle, sicut asseriiur, coinemnenies, nuper ad regem Aragorienscm re-
roinabatur quod Ecclesiam de firiibus suis el clerum currerunl, per quem forte iiiLeiidunl ves rani cir-
rariicilus exslirparet, haerelicos el rolarios, quos curnvenire clemenliam et Eiciesiam suggilare.
Riulioliesahjuraverat, ex lunc ferventius solito fo- Adduxerunl enim ipsum Tolosaro nobiscum^ qui rie
vere studuit et lenere. (r, mandalo legati et delegatorum veslrorum apud Vau-
u
Cum enim Catholicorum exercitus ohsiderel rum conveneramtis, colloquiiim habitururo. Qui
Vaurunv,ubi sedes eral Satanoe alque erroris hae- quaeac qualia proposncris, et quae nos ei diixeriinus
relici priuialia , ipse in subsidium perversorum respondenda, ex rescripiis que vobis sigilla:a mit-
misit mililes et clienies, et in caslro suo quotl ttinlur plenius cognoscetis. Mitliiur eliaro sunctitaii
Gasseri appellatur fuerunt invenli et corobusli a vestraconsiliumquod delegatis vestils supcr facto
crucesignatis plusquam quinquaginta hoereiici de comitisTolosani iribuimiis requsiti. Omnes igitnr
vesiitis (49), prater credentium eorum mullittidinem unanimiter^ct concorditer hoec pramissa sanctitaii
cos viros sanguinum dicat in c. Senlenliam, ne cler. idemPeirus c 56, qui Savarus MalleonensisPicio-
vel nionach., el in c. 18 concil. Lateran., ubi lege num natione oriundus a Politl. Virg. Hisl. Angl., I b.
fotariis, non ruplariis. Ideo divusHyeronimus epist. lib. xv dicilur, et Savaricus Mauleonus a Guaguino,
2 adversus Yigilant. sui originem exprobrat, quoe VIIin LudovicoVIII.
fuil in Convenarum comitaiu (de quo supra epist. (51) Regis. Joannis.
15, Iib. xv), ubi et rolarii aliique gregarii milites, (52) Seneschallum, diverso muuere finicliis senn-
viatores aggrediunlur. Sed unde dicti fuerint, patet schalcus, qui postea senescallus diclus est, ex va-
ex Niceta Choniate lib. ult/JDe iroperio Balriuini. rietaie lemporum. Siquidem in aula Caroli Magni
luque partem exercilus quoe utilitatis suse causa apud Hinc in episl. 1, c 215. maxirna cura ad eum
ullro sequi vellet (rotam ipsi vocanl) ablegarunt, po- speciabal, eo quod caetera (prater potus el victns
testaie data urbes quse defecissent suo arbi.tratu , caballorum) eunidem seneschallum respicerent, iia
traclandi, ea cohors antegressa a nullo scelere ei a 1} ul laleri principis ex his dicamus arihaesisse. Sic
nullo piaculo abhorruit, Inrie Rogerius comes Fu- Guillelmus,de Nogarelho seneschallus regis Fran-
xensis Rtiptarius dicius est quod abbaium quorum- corum (Pbilippi Pulchri sciiieel) dieitur a Thoma
dain suprema jura pro parte vi non Jure sibi vindi- Walsingham in Erioardo I, rege Angliae; sed alia
casset. Vide Beloium in prosapia Fuxensi. Et Bjler- eenselur ejusdem dignitas ex ordinaiioiiibus regiis
rensis episeopus infra episl. 4, rolarios sacrilegos, deoffic. baillivoruro et scneschalloruin, lit. 6, qui
homicidas el omnium flagitiorum generibusirreiilos praeraiU foro, in quo nobilium et miliiuin jurgia
exsecratur. A rola igitur veleri vocabulo, (cujus no- dirimuntitr, et iu constitulione Ludovici Pii aiinh
mine pars exereilus inlelligebatur) rotarios riicemiis. Domini 1254, ubi senescalli Bellicadri et Carcas-
(47) Pedagia, fiscus enim bonorura principum sonae flt meniio.
non sacerdolinn damnis, sed hosiium spoliis auge- I
lur. Symmaciiiis, lib. x,ep. 54, ideo mtiltalurul in riiiu (53) Arianorum seu polius Ariomanonim, a qun-
c. Si quis Romipetas24, qusesl. 36. haeiesi Albianeiisiserror emanavil. Nain et iu
QlhonemIV Marlinus Pol. in eadero regione Wisigolhi Ariatiam praviiatein ani-
(48) imperalorem, piexi suni.
Innoc. III.
(54) Marochitamtm. Mimamolinum, de quo supra
(49) Vesiitislege perfeclis. Quiriam enim in Albi- yEniilius
gensi boeresi periecli sive boni homines, alii vero in Philippo II,Advoiavit ille roanuSaraceuo-
credentes dicebantur, Petrus Valsern. c. 2. rtim stib Mimamolini signis armaiUo.
(50) Sevcricum. Savaricum de Malicone vocat (55) Filiuin. Raymundum juniorein.
839 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 840
vestra intimamus, liberantes animas nostras, ne A A Aragonensis pro comite Tolosano ad sinum ejusdem
per defectum significandi in negotio firieirie coniin- mairis Ecclesise cupiente redire a sancliiaie vestra
gentibus aliquid omittatur. Demum vero pro ani- petil humiliier el rogat inslanter quatenus faciendo
mabus noslris ac commissarum nobis Ecclesiarum satisfaciioneropersonalem pro excessibus quamcun-
snbstantiis veslra misericorriisestipplicantes expo- que ipsi Ectiesioe visiiin literit expedire, ac pro
scirous per viscera misericordiseDei nostri ut libe- rianiiiis et injuriis 11'aiis diversis Ecclesiis et pra-
ralionis el pacis, imo vitaenostrae negotium, quod latis saiisfaciendo secundum quod clementia matris
in pane maxima jam feliciter promovislis, cum Ecclesioeipsicomiii diixeritiiijniigenduin, restiiualur
manifesta justitia el poteiitia sit iii promptu, feli- clementer et misericorditer ad possessionessuas et
ciori fine digneniini consummare , ponentes ad ra- alia quse amisit. Quo.dsi forte pro persona comitis
dicem arboris daronosaesecurim, et eam, ne noceat nollet Ecclesia ipsius regis petitinriem audire, pelit
ultra, perpetuo succidentes. Pro cerlo namquescia- etrogatboc idem pro lilio, iia larfien quod Paler
tis qttod si terra quae diclis lyranniscum tanta ju- nihiloniiniis satisfacial personaliter pro excessibus
sliiia el mulla Chrislianorum effusione sangiiinis suis, vcl in frontaria Suracenorum eiindo iii stibsi-
est ahlata, ipsis aul eorum haereriibusresiituatur, riitim Christianorum ciim miliiibus suis, vel in par-
prater scandalum fidelium qui hoc negotium pro- tibus transroarinis, secunrium quod Ecclesia melius
nioverunt, non solum fieret novissirouserror pejor arhilrahitur expedire, ei iiifans de terra sua in tam
priore, sed exciriium exinde clero et Ecclesicein- fideli cura el tam diligenii cnstodia ad honorein Dei
seslimabileimniineret.Ad haec,quoniam enormilales, et sanctae nialris Eeclesioa habeaiur tisquequo de
blaspbemias, aboininaiiones el alia scelera praedi- grj bonitaie sua signa compareant manifesla.
cloruin per singula prasenti paginse non credidimus Et qiioniain coroes Convenarum nec fnit unquam
adnolanria, ne librum lexere videremur, quaedam hsereticus nec eorura susceplor, sed potitis irapu-
in ore nuntiorum posuimus, quae sanciis auribus gnator, et ideo lerrani riiciiur amisisse quia astitit
vesiris poterunl viva voce referre. consohrino et rioinino suo comili Tolosano, pelit
XLII. idem rex et rogat pro eo.sieut pro vassullo suo, ut
restituaiur ad lcrram suam, salisfaciendo qtioque ad
Epislota prmlatorum qui fuerunt in concuio apud arbitrium Ecclesiae,si apparuerit eum in aiiquo de-
Vauruin, ad Innocentium. liquisse.
Sanctissimo in Chrislo Patri ac beaiissiraoriomino Item cum comes Fuxensis nec hoerelicus fuerit
Innocenlio Dei graiia stimmo ponlifici , devoli et nec sit, pro eo nicrooraius rex pelit el rogat sicut
humiles servi ejns, Willelmus Burdegalensis, Vasa- pro coiisangiiineo suo charissiino el vassallo, cui
lensis el Pelragoricensis episcopi, ciim oinni affe- sine.verecundia in jure suo deesse non potest, qua-
clione viisespaiium et salulero. Ad agendas paler- lenus pro reverentia ipsius etgraiia resliiuatuf ad
niialis veslra sollicitudini dignas grates cum nec stia, satisfaciendo nihiloroinus, ad arbitrium Ectic-
lingua nec calamus nohis siifficiut, reiribiitorein siaein iis et pro iis superquihus clementise matris
bonoruro oinnium exorarous u( noslrum suppleat in Ecclesiseeumdero apparuerit deliqqisse.
liaec parte defectum, et abunrie vobis retribuat ltem pro Gastone de Bearno vassallo suo petit sae-
omne bonum quori in Narboiiensi et Auxiianensi periiclus rex el rogat affectuosequatciius restituauir
provinciis el eiiam in partibus nostris lam Ecclesiis ,P ad terram stiam et fidelilales vassallorum siiornui,
quam Ecclesiarum pralalis paterna roisericordia niaxinie ctim params sil Juii parere ei ad arhitriuni
trihuisiis. Cuni cnim in dictis parlihus pestis haere- sanciae tnatris Ecclesioesalisfacere coram jttdicibus
ticae pravitalis jam adeo pullulasset quod eisdem non suspectis, si vohis causam ipsius audire et ex-
corruptis penitus, partes affinesaffectura morbd si- pedire non licet.
inili videbniur, cuinque rotariorum violentia, prin- In oranibus lainen pramissis duxit memoratus rex
eipibus omnibns ejusriero lerra conseinieniibtis et misericordiani poiius quam Judiciura invocaririiiro,
hoc iriem facientibus, Ecclesias fidemquecaiholicam mittens ad clenieniiaiii vestram episcopos, clerioos
ointiemque religionem Christiani nominis impugna- et barones sttos super pramissis , ratum habitnriis
rel, veslrae provitloediscretioni placuit has incom- quiriquid a vobis cum eis fuerit ordinalum; suppli-
moditates sapienli consilio refrenare, quia fideliumi cans tit talem habere diguemini circumspeciioiiem
signaiorum etcoroitis Monlisfortis roedianle labore,, et diligeutiam in hoc faclo ulin negotio Cliristiani-
niandatum vestrum in partemaxima lam haeretioosi talis in partibus Hispaniaead honorem Dei etsan-
quam rolarios de sedihus suis cjecil; ila quoddivi- claeEcclcsiaedilatationero pradiclortim baronum et
nus culius el pax ecclesiasiica videntur in diciis; coniitis Moiitisfortissubsidium possit hahere.
parlihus reflorcre, necjaro nlind rcstat nisi illudI Daluni Tolosae, xvu Kalenri. Fehruarii.
quod per sanctilalemvestram feliciter est inco?ptum,» RESPONSUM PR.ELATORCM INCONCILIO APUI)VAURUM.
per eamdem felicius consumrnetur. Quoeirca pater-
noesancliiaii cutn oinni devolionis affecmduximttsj (Vauri, xv Kal. Februarii.)
stipplicandum qualenus. ad exstirpandas reliquias; " lllustri et dilecto in Cbristo Pelro Dei gratia regi
pestium pradictaruin digneniini salubre cousilituui Aragonum,comiti Barchinoiiensium, conciliuro aptid
adhibere; ila quod flores pacis, quijam videnlurr Vauriiro, salutein el sinceram in Domino dileclio-
oriri, in hoc quod in isto negolio est incceptum, ad1 nero. Peiitiones et preces vidimus quas pro Tolo-
consumuialioiieiii fruclus faciant cxspeclatos. Sii sanoet ejus lilio, elFuxensi et Convenaruin couii-
vero, quod absit! optts tani laudabiliter iiicoepttiin ir libtis, et nohili viro Gastone rie Bearno vestra
cum roanifcsla justiiia ci polenlia sic in proropiuu regalis serenitas desiinavil; in quibus eliant lilteris
iinperfeciiini reliiiqueretur, non soluin foret novis- inier coetera Ecclesioe filium dicilis vos devotum.
sirous error pejor priore, seri excidiuin exinde cleroo Super quo roulliplices Doinino Jesu Cliristo ac re-
et Ecclesiae irrecuperabiie iiuiuiuerei. Uene et diuu gali vestrse celsitudini graliarum refeiimus attio-
valeat sanctitas vestra. nes, etin cunclis in quibus secundum Deum posse-
PKTITIONES REGIS ARAGONENSIS IN CONCILIO AI-UD liius, propter illam inutuam dileciionem qua vos
VAURUM. sancta Roinana Ecclesia nialer, sictit inielliginius,
aniplecliliir, et vos ipsam, nee non et ob revereu-
(Tolosae,xvn Kal. Fabruarii.) tiam excellentise vestra regalis admitteremus afle-
(50) Quoniani sacrosancia mater Ecclesia nonn cluosius preces vestras. Super eo quori pro comite
soliim verbera sed uhera quoqtie docetur habere, ;, Tolosano et ejus lilio petilis et rogaiis, hoc dtixi-
devotus Ecclesise lilius Pelrus Dci roiseralione rexx mus serenitati regise rcspondenduni. Quod tam
(50) llisl. Albig., cap. C6,
 Ul PONtlFlCATUS ANNO XVI, CHRISTI 1215. 84$
causa comitis quam causa filii, quaependet ex facto) A compositionemlegatus faciebat; sed quod non fuit
Patris, aucloritate superioris exstat nobis exempla ; facla illa composilio, per comitem ipsum sletit»
cum idem comes Tolosanus venerabili fralri Re- Exstanl etiam littera veslra ad dominum coroitem
gensi episcopo etmagistro Thedisio a domino papai Monlisfortis, regali sigillo munilae, talem super illa
negolium suum fecerit sub cerla forma commilti. gralia clausulam conlinenles : Dicimus eliam vobis
Unde, sicul credimus, memoriter retinetis quot ett quod si comes smpediclusnolueril slare placitoilli, et
quantas gratias dicto comili posl mullos excessus5 vos poslea non audiveritis preces noslras quas pro eo
ipsius dominus papa fecit, nee non et quam gratlaml faciemus, non erimus inde ultra dispacali. Verumla-
ad intercessionem veslram et preces venerabilis5 mensi dederit operam ut absoliilionis beneficium
Pater Narbonensis archiepiscopus, apostolicaesediss conseqtialur, si postmodum, cum absolutionis fue-
Jegatus, tunc abbas Cisterciensis, apud Narbonami rit gratiam conseculus, de aliquo quereletur, Justi
eiMonlempessullanum eidem comiti faciehat bien- tiain ei Ecclesia non negahit. Postulastis insuper
nio, si bene meminimus, jam transaclo. VolebatE et rogastis pro Gastone de Bearno ut restitueretur
siquidem idem legattts omnes dominicaluras ett ad terram suam et ad fidelitates vassallorum suo-
proprielales eidem comiti remanere integras et>, rum. Super quo vobis taliter respondemus, ut alia
illa»as, et ut ilia jura quae habebat in castris alio- mulla, imo polius inlinita, qusein ipsum Gastonem
rum haerelicorum, quse de feudo ejus eranl, sives dicuntur ad prasens, silenlio transeamus, confoede-
alberga, sivequista, sive cavalgata, eidem inlegra ratus est cum lisereiicis el receptatoribus seu de-
remanerent. De illis pralerea caslris quse erant fensoribus eorumdem contra Ecclesiam et signatos.
aliorum haereticorum, quaede feudo ejus non erant, B Est Ecclesiarum et personarum ecclesiasticarum
quae idem comes dicebat esse ad minus quingenta manifestissimus et gravissimus persecutor. Venit
(57), vnlebat pralatus legatus ul quarta vel etiam ad obsidionem Castrinovi in auxilium Tolosani et
tertia pars eorum cederet in proprietatem comitis Fuxensis comitumcontra eos qui de mandalo do-
supradicli. Spreta vero idem comes illa magna mini papse insequebanlur hsereticos et fautores
gratia domini papae ac prsedicti legati et Ecclesiae eorum. liiterfectorem sanctaememorioefratris Petri
Dei, veniens directo conira omnia juramenta quse de Castronovo apostolicsesedis Jegatihabuitsecum,
olim prasiiierat in manibus legatoruin, et addens rotarios diu tenuit alque tenet, in anno proeterilo
iniquitalem iniquitali, crimina criroinibus, mala rotarios snos in cathedralem ecclesiam Oloronis in-
malis, Ecclesiam Dei et Cbristianilaiem, fidemet duxit ; uhi amputato fune de quo pendebat pyxis
pacem cum haereticis et roiariis et aliis pestilenti- conlinens corpus Domini nostri Jesu Chnsti, in ler-
bus forlius impugnavit et damnificavii, adeo ut ram cecidil, et, quod nefas est dicere, ipsum corpus
omni gralia et beneficio reddiderit se indignum. Dominiest per lerram expansum. Rotarius squidara
Quod aulem peiitis et rogatis pro coroite Conve- in irrisionem et contumeliam ordinis clericalis se
narum, laliler super hocfduximus respondendum. induit ponlificalibus ornamonlis, ponlificem can-
Pro cerlo intelleximus quod, cum post excessus tanlem missam reprasentare intendens : qui eiiani
suos multipiices etjtiramenti transgressionem fcedus dicitur pradicasse ibidem, e. oblationes rotariorum
cum baereiicis el eorum fautoribus conlraxissei, et recepisse. Transgressus quoque juramenla, manus
ipsam Ecclesiarn , lanquam in aliquo laesus esset, in clericos violentas injecit. Pro quibus et aliis
cum eisdem pestilentibus impugnassel, Jicet post- /Q causis pluribus, quas ad prasens lacemus; ideiu
modumfuerit diligenter admonitus ul cessarel a Gasto excommunicationis esl et analhematis nexi-
coeptis,et rediens ad cor, reconciliareiur tandeni bus innodatus. Verutnlamen si salisfecerit Eccle-
ecclesiasticae unitali, nihilominus idem coines in sise, prout debet, el absolutionis beneficium con-
sua nequitia exstitit el exislil excommunicalionis sequatur, postmodutii, cura fuerit absolutus, et
et anathemalis vinculo innodalus; de quo eiiaro, conquestus fuerit de aliquo, audiefur de jure suo.
ut dicitur, comes Tolosanus asserere consuevit Aliter siquidem pro pradictis sin excommunicatis,
quod eum ipse comes Convenarum ad guerram charissime princeps , vestram regiam majestalein
impulil elinriuxit. Unde idem comes auctor exstitit inlercedere non deceret, nec nos~pro lalibus et in
per hocguerrae et malorum quaeinde Ecclesiseniul- talibus auderemus aliler respondere (68). Ad hsee,
tipliciter proveneruni, el existit. Verumtamen si ia- serenilatem vestram regalem monemus in Doroino
' liier se exhibueril ul absolutionis beneficium me- et hortamur quatenus ad niemoriam dignemini re-
reatur, postmodum, curo fuerit absolutus et iiabue- vocare honorem quem vobis aposlolica sedes fecit,
rit personam standi in judicio , si de aliquo quere- et illum quem imprasentiarum illustri regi Siciliae
letur, Ecclesia ei justiliam non negabil. Petiil pra- sororio vestro facit, quid etiarn domino papie in
lerea et rogavit pro coinite Fuxensi regia celsitudo. vestra promisistis unctione, et quid apostolica se-
Ad quod laliter'responriemus quod conslat de ipso des vobis dederit in mandalis. Oramus ut Deus ad
quod hscreticorumexstilit alongo tempore recepta- honorem suum et sanctae Romanse Ecclesise per
tor, et imprasentiarum etiam receptator esleorum multa lempora vos conservet. Quod si per hanc no-
etdefensor;prasertim cuin non sildubiumquincre- *~. - stram responsionem vestrse regise majesiati non
deiites haerelicorum hsereticisint dicendi: qui etiam fuerit satisfactum, nos ob reverentiam vestram et
post multiplices excessus suoselgravissimos, post di- gratiam factum domino papae curabimus inli-
1'iuionemet spoliationem ecclesiarum, post prseslita mare.
corporaliterjuramenta et obligalionestam personarum Datum Vauri, xv Kal. Februarii.
quam rerum, post injectionem manuum in clericos XLIII.
et detrusionem eorum in carcerem, pro quibus
causis et multis aliis excommunicationis et auaihe- Ui abstineat a defensione hmreticorum.
matis est mucrone percussus, post illam etiam gra-
liain quam idem Jegatus ad iniercessionem et preees Serenissimo viro ac Christianissimo principi do-
veslras olim ipsi comiti faciebal, cruenlam csedem mino PETRO Dei gratia illustrissimo regi Aragonensi,
exercuit in signaios lam clericos quain laicos, qui frater ARNALDUS divina miseratione Narbonensis ar-
in paupertale et simpiicitate sua in Dei servitium chiepiscopus, aposlolicae sedis legatus, salutem in
contra Vauri hserelicosambulabant. charitate animi et visceribus Jesu Chrisli.
Qualis autem et quania erat illa gralia benere- Intelleximus non sine multa lurbalione ac aniari-
colit, sicut credimus, vestra regia celsiludo, ad cu- tudine animi quod civitatem Tolosanam ac caslruin
Jus intercessionem et preces cum eodem comite Montisaibanietterras aiias propter crimen haereseos
(57) In Hist. Albig.,ca\>. 66, iegilur quinqua- ginla. VideGesta hnoc.
ginta, roale. Nain in codice Colbertino legitur quin* (58) III, cap. 120 el scqq.
PATUOL,CCXYX 27
m 1NN0CENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 844
ac alia mulla nefanda facinora tradilas Salanae, ac A i prudenler ac polenler hactenus promovislis, finem
omni communionesanciae roairis Ecclesiaesepara- perfeclum et stabilem imponaiis. De infidelilaie
las, el crucesignatis auctorilate Dei, cujus nomen riamque dicti comilis et immnnilale quam per sa-
graviter in eis blaspbemabatur, expositas, disponi- lellilem suum exercuit in legalum (62), super quo
lis in protectione ac cuslodia vestra recipere ac eas per ratihabitionem et honorem el beneficia quseipsi
contra Christi exercitum et Ecclesioedefensare.Cum occisori exhibuit eonvincilur manifeste, satispoiest
igitur Iiaec, si vera sint{quod Deus avertal), non vestra saiictilati constare. Provirieat quoque vestra
solttm in saluiis veslra dispenriium, sed in hono- paternitas ne rex Aragonensis, qui, ut salva reve-
ris regii acopinionis et famse possint cedere detri- rentia unctionis (65) loquamur, factus videtur filius
menltim, nos qui salulem veslram et gloriam el infidelis, el prasumpluose se Jactat quod riicto co-
bonorem zelamus lolis viscerihus cbaritatis, celsi- mili el complicimis ejus bsereticis, roiariis sacrile-
ludinein regiam rogamus, consulimus,'monemus et gis, homicidis el omniuin flagitiorumgeneribus irre-
exhortamnr in Domino et in polcnlia virlutis ejus, litis restitutionis lerrarum suarum et graliae veslfse
et ex parie Dei et Redemptoris DominiJesu Chrisii beneficium oblinebit, ad vcstram prasenliam eos
ac sauclissimi vicarii ejus Doniini noslfi sumini ducens, aliqualenus vos circumveniat. Profecto
ponlilicis, auciorilate legationis qua fungimur, inhi- namque, sidicta civitas, qusenidusih8areticoruro(64)
bemus, etmoriis quibuspossumiisobtestamur ne, per existit el exslilit ab antiquo, ila quod, sicut legitur,
vosvel alios, terras recipiatis vel defendalis pradi- ob causam similem fuit olim eversa funditus et
ctas. Opiamus aulem qualeiius tam vobis quam ve- eiiam exarala, remanseril pestiienlibus memoralis,
siris laliter digiiemini proviriere ne communicando rg arihuc flamma egredieturde ipsa, quaepartes nostras
excomiiinnicaiiset maledictis haereticisel fautoribus et aiias circuinpositas pejus solilo profligabit.
eorumdem, labem excoramunicationisincurrere vos XLV.
contingai. Ynum autem volumus serenitatem regiam De negotio ComilisTolosani.
non latere, quori si quos de vestris hominibus in
defensioneropradiclac lerrae duxeritis relinquendos, SanclissimoPatri et domino suo INNOOENTIO Dei
cuni omnes excommunicali sinl ipso jure, nos ipsos gratia suinmo pontifici, BERMUNDUS sola Deimisera-
rientiiitiari excommunicalos, tanquam defensores lione ;minisler Aquensis • humilis, salulem el seip-
haereiicorum, publice faciemus. sum ad pedes.
Compendiosa narratione beatitudini vesira du-
XLIV. ximus inlimandum quod reformatio pacis.el Eccle-
Ul deleat retiquias hmrelicorum. siae ac alia hona quse per sollicitudinemveslram
in parlibus noslris dignatus esl dominus operari,
(59) Sanctissimo in Christo Palri ac dominosuO nulla possent ratione, secundum inferiores cau-
reverendissimo INNOCENTIO Dei gralia stimmo ponti- sas, durare in posterum, si forte Tolosanus comes
fici, BERTRANDUS riictus episcopus BiKerrensis (59), aut filius ejusj peccatisnostris exigentibus, terfam
servus ejtis "humilissiiiiuset fidelis, cum sanclissi- quovis ingenio recuperaret amissain. Ideoque san-
rooriim perlum osctilo (60) salutem et vitam. ciilati vestra huniiliter supplicarousqnaieniis super
GumineffabiliDei clcmentia veslraque ministerio hoc taliter el lam caute dignemini providere, si pla-
sanelilalis lerra noslra ac'alisecircumpositae,in-qui- cel, quod novissimtis error non sit pejor priore.
busdiabolus peccati populi exigeniibus tantam sibi (C Conservet Dominus sanclitatem veslram Ecclesiae
potenliam usurparat ul oninem in eis reetituriinero sanclae suae.
perverlissel, el per ministros ipsius sponsa Chrisii EPISCOPORCM IN OPPIDO VACRENSI CONGREGATOKUH
opprobriis, blaspbemis, el qusecunque possint ex- CONSILIUH.
cogitari afficeretur iiijuriis.el omnis divinis cultus ln nomineDomini nostri Jesu Chrisli, Amen. Hoc
esset in opprobrium et derisum, in lucem pacis ac esl consiliuin quod dominus Narboneusis
firiei lam feliciter coeperinl respirare ul errorum et scopus, etc, ut archiepi-
in
supra epistola 59.
aliaruro perversitatum auciorihus jam pro parle
inaxima exturbaiis, vexilla ihi Ecclesiaesinl erecia XLVI.
eiad divini cnltus augmentum pax etsecuritas ha- De absolutionecomilis Tolosani.
bealtir, remansil adhuc ihi roagna quaedamerrorum Nobili viro RAISIUNDO comiii Tolosano, HUGODei
ommiumque vitiorum seniina (61), Tolosa videlicet gralia Regensis episcopus» et magi.sler THEDISIUS
civiias, et alia quoedainloca, in quibus toiius pravi- canohicus Januensis, spiritum consilii sanioris.
talis haereliea?.reliquiarum spurciiia se collegii, quae Nuper lilteras vestras per quenidammilitem, Quani
nisi ftierit per loiigaiiiiniiatem veslra sanctse solli- bonum noniine, recepimusj in quibus licet contine-
citudinis avulsa fuudilus et radicitus exstirpaia, ge- relur expresse quod paraii eratis mandatis nostris
nimina procul dubio viperarum et spuria vitulamina buinililer obedire, vos lanien neque mandalis do-
iteruro piiJliilabtint,et longe deteriorem priore mor- mini papoe secundum tenorera rescripli quod oliro
lium facient recidivum. Nos igilur, beatissime pa- obtinuislis ab ipso, neque mandatis quae vobis fe-
ler, quos tanquainpropius posilos niagis negolium j> j cimus in concilio apud Sanctum yEgidium, neque
islud langit, sanctissiinani pietatem vestram roga- insuper mandatis et monitis legatoruni et Ecclesise
nius, fusisque voiivis lacrymis exorainus in visceri- quae vobis apuu Narbonam et Moiilempessulanum
bus Jesu Cliristi, quaienus noslro aliorumque proe- postinodum facla iuerunl, obedistis in aliquo vel
latorum Jugulis et Ecclesiarum suhstanliis, quihus etiam obeditis, sicut per evidenliam operis mani-
comitis Tolosani et Jilii ejus, si resurgerent, gladius fesle apparet. Sane poslquanl recessistis a nobis,
inexorabiliter imminerei, niisericorditer prospicien- abjurata pedagia in vestra famaeac animsepraejudi-
tes in posteruni, negotio pacis et fidei, quod lam cium multipliciler adauxistis, et, ut in jpaucis mulla

(59) Bitenensis suffraganeus archiepiscopi Nar- sciplinarum nutrix et domicilium.

bonensis.
sic in vet. ms bibliolhecseSancti Viclo- (62) Legatum Petrum de Castronovo, de quo su-
(60)Oscuto, pra lib. xiv, epist. 7 et 8; et lib. xv, epist. 6.
ris Pariensis, in quo exstat epistola pralatorum
Francioe (de qua supra) ari Bonifacium papam VIII : (65) Unclionisquam acceperat Romaeab Innocen-
Sanctissimopatri et domino suo charissimo do. Boni- tio 111,qui eum coronavit corona panis De azymi ii,
Sancti Pancracii apud Mariuaeum rebus
facio divina providentiaS. R. E. ac universalissummo, ecclesialib. xx.
ponlificistti humites devoli. archiepiscopi, episcopi, Hisp.,
etc, devola pedutn oseula beatorum. (64) flfEi-.ii.orumhodie religionis EcclesiajGalli-
(61) Senlina, quoehodiae pielatis omniumque di- canaepalria.
 ' PONTlFiCATUSANNO XVl, CHRISTl 1213.
m 846
breviler concludamus, fere nihil ex iis quae diversis A losamcivitalem et suburbiumet villam Montisalbani
temporibusin roanibus legatorum Jurastis, el praci- cum omnibus eorum pertinentiis, lerminis sive ad-
pue tempore bonaememorise magistri Milonis,pfout jacentiis, et tolam aliam lerram noslram quam lia-
satis manifestiiro est, curastis implere; imo, quod bemus et habere debemus, cum militibus et homini-
dolenles et inviti dicimus, rotarios et haereticos btis singulis et universis nunc vel in fulurum habi-
conlra fidemel Ecclesiam et pacem etiam tenuisiis tanlibus, et ad ultimum cum omnibus juribus et
postmodumel tenetis; a qtiibus et aliis complicibus rationibus quaead nos ubique pertinent. vel pertinere
vestris mille signati et ultra clerici et Iaici in gra- debent aliquo jure sive aliqua ratione, in manu et
vissininm Crealoris injuriam et conlemptum occisi posse vobis domino Petro Dei gralia regi Aragonensi
fuerunt. Iniquitatem etiam iniquilati addentes, ab- elcomiti Barchinonensiet eis qtii de voluntale vestra
batem de Montealbano longo lempofe lenuistis in vel mandato vices vestras obtinuerint, mitlimus, in-
vinculis, venerabilem Patrem Agennensem episco- quam,in posse vestroac polestate praediciamlerram
pum civitale sua et bonis aliis sppliatum cum rola- totam sicutdicium est,etaliam qtiam,Deopraslante,
riis vestris a sede propria ejecistis. Ad nos eliam recnperabimus. Tradenles vobis etiara et in vos
aliquando auctoritale domini papoecitati contem- eosque qui locum vestruro tennerint transferentes
psislis venire; nec super negotio veslro quod nobis corporalerri possessionem horum omnium etjura
a summo pontifice postulaslis commili, fuimus ali- omnia seu rationes eum plena jurisdiclione (65) ac
qtiando rtquisiti a vobis. Quamvis enim sciverilis potestate, tali roodo quod tam in personis nostris
nos per octo dies fecisse moram propter factum quam in omnihus nominalis voluntati Doniini papse
vestrum iis temporihus in concilio apud Vaurum, ]Q el mandato possitis obteroperare et satisfacere et
adnps neque Iitieras vestras direxisiis neque riun- cogere cum effectu nos, si forle proni et acclines
lium specialem. Propter igitur supradicta el alia ad mandalum ejus prosequendum,'quod Deus aver-
mulia adeo vos fecisiis indignos quod iu negotio tat, rioluerimusariesse. Promittenles vobis bona fide
veslro ad purgationem secundummandatum domini quod tam ea quse dominus papa vel vos pro eo vo-
papaeprocedere non valemus, prout fuit coram no- bis mandaveritis pro posse nostro faeiemus etadim-
bis a loio concilio diffiniium.Ideoquevobis perprae- plellimus sint dolo el fraude. Haecomnia , queroad-
sentes litteras proleslamur quod hoec omnia per modum superius scripta sunt, atiendemus et obser-
proprium nuntium litteris nostris riominopapse cu- vabimus bona fide el sine malo ingenio (66) pro
rahimus diligentissime inlimare, ut ipse circa per- posse nostro, et contra non veniemus per nos vel
sonam vesiram et factum secundum quod suaebene- per aliam quamcuuque personam vel venire contra
placitum fuerii sanclitati procedat. faciemus, nec aliquid contra machinabimus. Quse
omnia pradicta per Deuin (67) et hsec sacrosancta
XLVII. Evangelia (68) corporaiiler a nobis tacta juraimis.
Mandamuspraterea capitulo (69) et universkali To-
De juramenlo comitisTolosani. losae urbis et suburbii ut vohis domino Petro regi
Sanclissimo Patri et domino INNOCENTIO Dei gra- pradicto faciant fidelitatem et sacrameiitum ad otn-
tia sumrao pontifici, RAIMUNDUS per eamdem Tarra- nia supradicta exsequenda, adiniplenda et fidelrter
conensis archiepiscopus et episcopi et abbates qui observanria.
secum prasenles fuerunt, sumnia cum devotione ri Hoc fuit ita appositum [quima die Januarii iu
subjeclionemet debitum famulatum. exilu, ieria prima, Philippo Francorum rege re-
Sanctitati vestrse notum facimusdomimim ragem gnante, et eodem Raimundo Tolosano comite, et
Aragonensem, cumTolosam accessitut comitesTolo- Fuicone episcopo (70), anno ab Incarnatione Do-
saniim el Fuxensem et Convenarumet Gastonemde mini millesimoducentesimo deciroo secundo.
Bearnoad beneplacilum et mandatum vestrum Iibere CONSULUSI TOLOS-B JURAMENTUM.
elabsoluterecipienduminduceretet provirihus fide-
liter adimplendum, ad ahundantem caulelam secu- Nos consules (71) Tolosoeurbis et suburbii (72),
ritatero in scriptis redactam ab eisdem recepit iu Bertrandus de Sanclo Lupo, Arnaldus rie Castro-
bunc raodum : novo, el Bernardus Pelrus de Toytius, et Arnalrius
Ego Raimundus Dei gratia comes Tolosae,dux Gilabertus, et Petrus de Sanclo Rornano, et Guil-
Narbonae, marchio Provinciae, et ego Raimundus Ielmus de Pozano, et Arnaldus de Roaisio (ilius
filius ejus, gratuita voluntale, non coacti, nec vi nec Arnaldi rie Roaisio qui fuit, et Raimundus rieRoai-
dolo inducti, miltimus personaliler nos ipsos et To- sio, et GuillelmusArnaldus de MonteTotino, et B.

(65) Cum plena jurisdictione alta, media et bassa immiriuta est: riec enim genuino muricis fuco ho-
invet. styl. parlam. pariei, c 31 , et in sanclione dierna die, ut in antiqua Roma, civium oculos per-
Caroli V, quaecontinet privilegium coneessum ab stringit. Horum meminit Innoceniius in c. Venien-
sodem EcclesiaeSancii Benedicti in Fastis Parisien- D tesOe jurejur. et nomen consulum hodie tisurpatur
sibus. in Occilania et Aquitania, seri in civitate Toiosana
(66) AfaJoingenio, sic in sacramento fidelitatis nomen a Capitolio, non a capilulo, ut vult Aufrerius,
ex. capitularibus Caroli Magni, Quia fidelis sum et Capilolini vocanlur, quorum vestis bipartiti coloris
ero diebus vitm mem, sine fraude vel magno iiige- apud eumdem ad decis. Capel. Tolos., q. 52. Hujus
nio. molem , imperator Antonius colonia Nemausensi
(67) Per dominum ul babeat in sacramento suae oriuudus attolli curavit in graliam patrise, cujus
purgationis testem, quem habebit et judicem. 6re- primani sedem Tolosa, ut et nostris temporibus,
gorius papa terlius ad Bonifacium III, Moguiilinum occupabai, ita ulUrbis nomen sicut Roma'meruerit,
archiepiscopum. ut patet ex Fastis consularibus, et ex V. 1. quse in
(68) Sancta Evangelia. Carolus Magnus in capi- peristilio marmoreo claustri ecclesisemetropolilauae
tulari vocat Juramentum iu sacro Evangelio, Balsa- stylo incisa est in haecverba
mo opxo.? 6-wf.«Ttxo-jin Nomocano. Photii. Vide c. Petrus ponlificembenedicensmisil ad Urbem,
De
Ego jurejur. Pro poputi cura, concessitei sua jura.
(69) Capitulo, hodie consislorium vocant.
Pontificemaulem interprelaredivtim Salurninum,
(70) Tolosano.
(71) Consuleshujus dignilatisnomen Galliis Roroa quem de summo gradu capiioliorum pracipitatuni
dedit, et perpetuum a principe geri consulatnm Ju- legimus apud Sidon. Apollin.
stinianus fescribit Nov. 105. Eutropius lib. i. brev. (72) Urbis et suburbii, quod el hodierna dic obser-
Hist. Rom.; sed labenle jmperio hujusmodi dignilas vatur.
\
847 INNOCENTIl111PP. REGESTGRUMLIB. XVI. 848
Arnaldus Rainaldus, el Siephanus Vilalis de Deal- A possideatis. Eo lamen pacti lenore apposilo et for-
bata, et B. Petrus de Cozan, et Guillelmus Isarnus, ina, ul per delentionem prsedictorum honorum et
et Raimundiis Roberlttsde Tauro, et Vitalisde Prin- nostrarum personarum possitis compellere et urgere
chaco (75), el P. Embrinus, et G. Pontius Aslro, et nos ad omnia et illa exseqnenda et observanda quse
Bernardus Raimundus, et R. de Schalchensibus, et dominus papa sacrosancta Romana Ecclesia de
Arnaldus de Roaisio fllins B. (74) de Roaisio qui personis nostris et-rebus decreverit staluenda. Sub
fuit, et Hugo Surdtis, et Bernardus Gerardus,elel Ste- periculo ergo commissionis et poena omnium pra-
phanus Signarius (75), de volunlaleexpressa man- dictorum castrorum et totius lerra nostrae, vobis
dato domini Raimundi Dei gralia Tolosae comilis, slipulanlibus per solemnem slipulationem bona fide
ducis Narbonse,marchionis Provincise, el Raimundi promittimus quod omnia quse dominus papa nobis
filii ejus, de communi consensu universitatis Tolosae de personis aut de terra noslra iiijurixeril fideliter
promitlimus vobis domino Petro Dei gratia regi curabimus adimplere el in perpetuum modis oroni-
Aragonensium et comiti Barchinonensium quod ad bus observare; et quod ita lolum adimpleamus,
omnia tenenda el habenda et plenarie exsequenda el contra non veniamus, vel aliqua arte vel
et potenler possidenda quae dominus Raimundus ingenio vel ab aliqua persona veniri suslineamus,
cumes Tolosse el Raimundus ejus Ulius vobis pro- de omnibus concedenies vobis poiestaiem ple-
miserunl.quemadmodum insuperiori inslrumento ab nariam, per Deum et haec sancla Evangelia, cor-
eis vobis facto plenius continetur, curamdabimus et poraliler lacla, sponle jnramus, cognoscentes per
operam, et diligentiam quam polerinius adhibebimus, idem sacramenlum vobis pridem nos eamdem poteri-
ut tam de personis suis quam de honoribus suis, quos "1 tiam concessisse. Et ad majorem hujus facti eviden-
nunc hahenl vel habere riebent, vel, Deo prastante, liam hanc paginam nostri sigilli prasentia commu-
recuperabunt, possilis satisfacere voluntati et man- nimus.
dato domini papse, et vobisin iis quae eisdem domi- Aeium est hoc et ita concessum apum Tolosam,
nus papa decreveril injungenda promitlimus bona vi Kal. Februarii, anno DominicaeIncarnationis mil-
fideet sinedolo ac fraude auxilium, consiliumet opem lesimo ducentesimodeoimo secundo. Bernardus de
el Juvamen, el ad omnia adim- ' Ugenacco pradicli dorainicomiiis Fuxensis notarius
quanlam poterimusfidelitalemvobiset
plenda omniroodam eis qui locum existens hanc scripsit el sigillo ejusdem corrobo-
veslrum lenuerint. Promittimus etiam vobis nos sin- ravil.
guli et universi pranominali consules et lota Tolosae PROFESSIO COMlTIS CONVENARUM.
universilas quod in iis omnibus quseex parle domini
(Tolosae, vi Kal. Februarii.)
papaeet sanctae RomanaeEcclesiaenobis mandaveri-
lis vos vel illi qui vices vestras lenuerint, voluntati ln Dei nomine. Cunctis sit manifestum quod nos
domini papae slemus in omnibus et per omnia et ar- Bernardus comes Convenariim et Bernardus filius
bitrio seu cognitioni unusquisque per se, el con- ejus ad honorem Dei et sanclae malris Ecclesiaeet
tra non veniemus aliqua ratione. Ha;c omnia supe- domini Innocentii, qui sacrosanctse Romanaesedis
rius scripta attendemus el ohservabimus ac comple- obtinet prasulatum, ponimus et millimns personas
binius bona fide, et conlra aliquid non roachinahi- nostras in manu et polesiate vesiri doniini nostri
mus per nos vel per aliam quamcunque personam. Pelri Dei gralia regis Aragonensis et comiiis Bar-
Sic nos Detts adjuvet et haecsacrosancta Evangelia, cliinonensis, cognoscentes et veraciler conliientes
a nobis singulis jurejurando corporaliter tacta. El' C nos qui'dem tradidisse lerram nostram vobis et mi-
ad hujus negolii fidem pleniorem, hanc paginara si- liti vestro nomine P. de Alcano speciali nuntio a
gillorum coinitis el fllii ejus et capituli Tolosaeau- vobis ad hoe misso,eo ut eam plenarie tenealis el po-
cloritale roboramus. tenter possideatis; tenore apposito el forina, ut
Hoc fttit ita posilum quinla die Januarii in exitu , per deiemionem personarum noslrarura el lerrse
feria prima, Philippo rege Francoriun regnaute, et nostrae possilis compeilere et urgere nos ad omnia
eodem Raimundo Tolosano comite, et Fulcone illa exsequenda et observanda quaedominus papa et
episcopo, auno ab IncarnalioneDomiiii millesimo sacrosancla Romana Ecclesia de personis noslris et
.ucenlesimo decimo secundo. r,ebus decreverii statuenda. Sub periculo ergo com-
PROFESSIO COMITIS FUXENSIS. missionis et pcena lotius terrse noslra, vobisstipu-
(Tolosse,vi Kal. Februarii.) lantibus per solemnem stipulationem bona fide pro-
In Dei noroine. Cunctis pateat quori nos Rainiun- iniltirnus quod omnia qnse doininus papa nobis de
dus Rogerii Dei gratia comes Fuxensis, et Rogerius personis aut terra noslra injunxerit fidelitercurabi-
Bernarrii filius ejus, ad lionorem Dei et sancise Ma- mus adimplere et in perpetuum modis omnibus ob-
tris Ecclesiseet domini lnnoceiitii, qui sacrosanctae servare. Ei quod ita loium adimpleamus, et contra
Romanae sedis oblinet prasulalum, poniinus et mit- non veniamus, vel aliqua arte aut ingenio ab aliqua
timus personas noslras ct universa caslra nosira et persona veniri suslineamus, de onuiibus concerienies
iimniliones et fortias et caunas, scilicet castrum de vobis poleslalera plenariam, per Deum et baeesan-
Fuxo, de Monlegalardi, de Monteolivo, de Castro- cta Evangelia, corporaliler tacta, sponte Juramus. Et
pendenti, de Tarascone, de Aifnasco(76), de Ravaio, D ] ad majorem iiujus facti evidentiaro hanc paginam
de Miraroonte, de Meregios, de Cenacto, de Uge- nostri sigilli prsesentia confirmamus.
niicco, dc Vico, de Monleregali, de castro Virdu- Hsec acta sunt apud Tolosam, vi Kal. Februarii,
nensi, de Lurdat, de Unacco, et de Haus, et univer- anno DominicseIncarnationis roillesiinoduceniesiroo
sas caunas de Solobria, de Subilan, de Onolacco, de deciino secundo.
Verdttn, de Agnavis, et de Heliato, et montana et PROFESSlO GASTONIS DEBEARNO.
valles, et omnem aliam terram quse ad nos et no-
stros quocunque Jure vel cnusa pertinel aul perti- (Tolosaa,vi Kal. Februarii.)
nere debet aut potesi, in manu et potestate vestri In Christi nomine. Sit nouim cunctis quod ego
doniiiiinostri regis Aragonensis et comitis Barchino- Gasto Dei graiia vicecomesBearnensis el comes Bi-
nensis, ut ea omuia plenarie el poleuter lenealis et gorrse ad honorem Dei et sanctae matris Ecclesiseet
' in hanc diem Octoviri, dulcissimsepatriae(Nonnun-
(73) Apnd Catel. Prunhaco.
(74) Apud Caiel. Arnaldi. quam allricem nostri reticebo Tolosamcum Ausanio)
(75) Viginli quatuor cousules ab initio sub impe- dignitali municipali capessendse incubuerunt, ut
rio Torsini, de quo supra lib. xui, epist. 13 usque patel ex Fastis consularibus, ubi ad exemplum Ro-
ad annum Domini 1458, quamvis medio tempore mansedigniiatis famosas patrum imagines ornatas
interdum quatuor, aliquando sex, ilerum, duodecim purpura videre licet.
clavumgesiarini, sed perducenlosfereannosusque _^ (76)Apud Catel. Dasnaco.
 849 PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI 1215. 850
domini Innocenlii, qui sacrosanctaeRomanseEccle- A fautores et receptatores ipsorumac eliam defensores,
siae sedis obtinel praesulatum, pono el millo perso- adeo iHalii quoque, quos Chrisli exercilus, imo ve-
nam meam et caslra deLurda, de Olerone, de Mon- rius
tanerio, de Miramon, de Cadelo, et omnem aliam ipse Cbrislus, quem contra seipsos suis adin-
terram quara habeo et habere deheo, vel ad me vel venlionibus provocarunt, a suis fecit labernaculis
nieos pertinet aut pertinere debet et polesl aliqua emigrare, ad Tolosanam quasiquamdam erroris sen-
ratione, aliquo jure vel causa, et illam tot.amquam tinam confugerint civitatem, observantes lempus et
habere et recuperare polero, Deo danle, in manu et
poleslate vestri domini Pelri Dei gratia regisArago- opportunilatem caplantes quo fidemin partibus illis
nensis et comitis Barchinonensis, nt ea omnia ple- quasi de novo plantatam, velut locustae de puteo
narie et polenier teneatis et possideatis; eo pacti tu divini tiroo-
tenore apposito et forma, ut per rietentionempraerii- abyssi egressse, valeant exstirpare,
ciorum bonorum et mese personse possilis compel- ris oblitus, quasi pravalere valeas eontra Deum
lere et urgere nie ad omnia illa exsequenda et ohser- vel averlere manum ejus contra eos exigentibus
vanda qtiae doininus papa et sacrosancla Romana suis culpis exlentam, ipsos et eorum complices in
Ecclesia de persona mea et rebus decreverit sta-
tuenda. Sub periculo ergo commissionis ei pcena defensionem, quasi sub specic pietatis impiclatem
omniumprariictorumcastrorum el totius lerra meaj, exercens, in scandalum popuii Chrisliani et propriae
vobis slipulantibus per solemnem slipulalionem bo- famae dispendium recepisti, posl inliibitionem a le-
na fide promitto quod omnia qusepapa mihi de per- B fj
sona aul terra roea injunxerit curabo fitleliier ad- gato nostro ex parle Dei et noslra dislrictissime tibi
implereet in perpetuuro inoriisomnibus observare; faclam, non sine nota gravis iufamiseac suspicionis
el qtiod ita totum adimpleain, et contra non veniani, scrupulo gravioris.
vel aliqua arte vel ingenio ah aliqua persona veniri auditis qu;e venerabilis fraler nosler
susiineam, de omnibus concetlens vobis Nuper igitur
polestalem
plenariam, per Beumet Iw.csancia Evangelia, cor- Segobricensis episcopus et dileclus filius magjster
poraliter tacta, sponle juro. Et ad majorem hujus Columbusnuntii tui ac riuntii Iegati nostri ac nobilis
facti firmitaiem hanc paginam mei sigilli auclori- viri Simonis comilis Montisforlisin
tale confirmo. prasentia noslra
Actum est hoc apud Tolosam,vi Kal. Februarii, proponere voluerunl, et litteris direclis hinc inde
anno DominicoeIncarnalionis millesimo ducenlesi- plenius inlellectis, habilo cum fralribus nostris
mo decimo secundo.
Et quoniam visum est domino regi ejusque curisft traclalu atque consilio diligenti, volentes honori
ipsa originalia penes se poiius retinere quam incer- luo quanlum ad famam, saluli quantum ad animam,
tis casibus forlunsecominiltere, ad pedes sanctiiaiis et indemnitati quanlum ad terram palerna sollicitu-
vestrae eorum mittil scripta sigillis noslris cornmu- dine pracavere, serenitaii tuae iu virtute Spirilus
nila verba ad verbum firielilersumpta, nullo adilito, «
vel diminuto, vel in aliquo immutato. sancii sub obtentu divinoe ac apostolicse gratiae
Hoc autem transcriptum factum fuit apud Perpi- rQ districle proviriimus injungendum ut sine roora
niatium fideliter, n Kal. Aprilis, anno ab Incarna- praenoialos deseras Tolosanos et complices eo-
tione Doraini millesimo ducenlesimotertio deciroo. rumdem, non obslante
promissione vel obligalione
XLVHI. quacunque prastita vel recepta in elusionem ec-
ILLUSTRI REGIARAGONENSI. clesiasticaedisciplinoe,ipsis, quandiu lales exstite-
Suadetur ut faveat hmreticis. rint, non inipensurus per le vel alios consilium,
Lalerani, Kal. Jnnii.) auxilium, vel favorem. Si vero iidem ad Ecclesiae
Is in cujus manu sunt omnium corda regum inspi- redire desideranl unilalem, proul fuit a diclis nuntiis
ret libi humiliter exoratus ut prudenter allendens luis propositum coram nobis, nos venerabili fratri
quod juxta mandatum apostolicum nos oportet ob- nostro Fulconi Tolosano episcopo, virointegra opi-
secrare, arguere, increpare, noslras increpaliones,. niouis el vitae, qui tesliiiionium habet non solum
quas paterna in te affectione deponiraus, devotione ab iis qui sunt intus, sed ab iis etiam qui sunl foris,
recipias filiali, et sic nostris oblemperes salubribus noslris damus litteris in mandalis ut, adjunclis sibi
monitis et consiliis ul correctionem apostolicam de- duobus viris prudentibus et honestis, eos qui volue-
vote recipiendo, domonslres le in iis eliam alleclum rint de corde puro et conscientia bona et flde non
liabuisse sincerum in quibus absque dubio. ei effe-1B ficla redire, sufficienli ab eisdem caulione recepta,
clum nosceris deliquisse. Sane ad toliiis fere mundi reconciliet ecclesiasticseunitati; illos vero quos in
notiliam jam pervenit, nec sereniiatem tnani igno^ erroris sui tenebris persislenles idem episcopus de
rare credimus aul etiam difliieri, quod inter caeteros labe notaverit haereticae praviiatis, exierminari
principes Christianos te specialiter sluduimus hono- praeipimus a civilate jam dicta, et bona eorum
rare : per quod et potentia tibi accrevit et fama. oronia confiscari; ila quod nullo unquam teropore
Utinamque cum iis prudentia et devolio libi amplius recipiantur in ipsa, nisi forle divinitus inspirali se
accrevissent : quod licet utile nobis existeret, libi viros fidei onbodosae culiores exhibitione dperum
lamen polius expediret. Verum in hoc neque tihi demonslrarent; et sic civitas ipsa reconciliata pa^
providisse dignosceris, neque nobis, ul decuit,,delu- riter et purgata sub apostolicae sedis prolectione
lisse, quod cum cives Tolosani a corpore Ecclesiaj consislal non molestanda de caelero a coniite su-
sint excommunicalionis mucrone pracisi, et ipso- pradicto vel aliis fide Calholicis, sod defendenda
rum civitas supposita inlerdicto pro eo quod quidam potius et fovenda (77).
coruro suni hscreiicimanifesli,plures verocrcdentes, Mirarour insuper et. movemur qnod IU pro lerra,
(77,)Viriclib.xV,epist.2i2,213eti:risJ. n/ii.cap.70.
851 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. S52
nobiiium^virorumConvenarumet Fuxensis comitum A In eumdem fere nwdum nobiliviro Siinom comiti
ac Gastonis de Bearno resliluenda sibi apostolicum Montisfortis.Is in cujus manu, etc. usque Sabaoth.
per nunlios luos suppressa veritate mendaeium ex- Sienim pradictus rex aliter ducerel faciendum,[etc.
primeutes subripi fecisti mandatum, cum propter usque docere. Monemusigitur nohilitatem luam et
miilla et magna eorum flagitia, ob liaereticorumfavo- exhortamur altentius , per apostolica tibi scripta
rem, quos manifeste defendunt, excoinmunicationis mandanles quatenus quse praeraisimuspromplo.ani-:
sint vinculo jinnodali. Verum cum mandalum pro mo, quanlum ad le pertinet, exsequaris.
lalibus sic obtentum non teneat, illud lanquam sub- Datum, ut supru,
re.ptum penitus revocamus. Si vero iidem eccle- In eumdem fere modum scriplum est Narbonensi
siaslicaeunilatireconciliari desiderant^prout dicunt, archiepiscopoapostoliccesedis legalo. ls in cujus ma-
venerabili fratri nostro Narbonensi archiepiscopo, nu, etc, usque docere.jUnde nos regem et comitem
apostolicae sedis legato nostris damus litteris in saepedictosper litteras noslras monuimus ut quse
mandatis ut recipiens ab ipsis non solum juratofiam pramisimns promplo animo, quanlum ad eos per-
cautionem, cum jam sua sini juramenla transgressi, linet, exsequantur. Ideoque fraternitali luse per
sed et aliani quam videril expedire, beneficiumeis apostolicascripla mandamus quatenus prafatos re-
absolutionis impendal. Et iis rite pramissis lanquam gem et comilem monens ad id effieaciter et indu^
verae devotionis indiciis, cardinalem de latere no- cens, procedas circa tres nobiles anlediclos secun-
stro legatum, virum honeslum, providum et con- dum formam superius comprehensa.m Tu denique,
stanlem, Juxla pelitionem tuam ad partes illas cura- fraler archiepiscope, etc.
bimus deslinare : qui non declinans ad dexteram In eumdem fere moduni scriplum.est Tolosano
velsinislram, sed inccdens regia via semper; quse episcopo. Is in cujus manu, etc, usque inducens,
recte facta inveneril approbet et confirmet, erraia procedas circa cives praedictos secundura formam
vero corrigat et emendet, et tam nobilibus anledic- superius comprehensam. Tu denique, fraler epis-
lis quam aliis conquerentihus exhiberi faciat jusii- cope, etc.
tiae coroplementum. Interim ergo.inter te et terram Dalum, ul suprq.
luam el dictum comitem Monlisforlis ae suam.volu-
XLIX.
mus et mandamus firmas treugas fieri ac servari,
haerelicis prorsus exceplis; cum quibus, cum nulla DEUEFLORIIS ET DEPALMI AEBATIBUS , ET PRIORI »11
sitsoeielas lucis ad tenebras, nec panicipatio Chri- REFLORIIS,BRACARENSIS ETTUDENSIS DIOECESUSI.
sti ad Belial, aut pars fidelicum infideli,orthodoxae " De sepeliendoexcommunicatoqui pmnilenlimsigna
fldei professores treugas habere non convenit sive dederat.
pacem. Mandanles nihilominus comili antediclo ut (Laterani, 111Idus Maii.)
libi pro terra quam a le lenet reverenter exhibeat Oblata nobisM. mulieris peiitio continebat quod
quod exhibere tenetttr. lllud autem excelientiam cum olim S. frater suus una cum quibusdam aliis
luam volumusnon latere, quod si Tolosani ac nobi- morti cujusdaminlerfuisset presbyteri, diabolosua-
]es saepedicli adhuc quoque in errore suo duxerint dente, tandem reversus ad cor, humiliter suum re-
persistendum, nos per indulgenlias innovatas cruce- cognovit excessum, etparalus ul iter arriperet ad
signatos et fideles alios prsecipimus excitari ul ad sedem apostolicamveniendi, praveniente mortis ar^
exstirpandam pestem hujusraodi divino freti auxilio ticulo exsequi non potuit qnod intendit; juramenlo
insurgentes, lam conlra ipsos quam quoslihel alios tamen promiserat quod noslrjs staret superexcessu
receptatores autdefensoresipsorum, qui plus ipsis saepediciomandatis. Unde nobis dicta mulier suppli-
baereticissnnlnocivi, procedant in nomine Domini cavil ut cum illum non religionis contemptus, sed
Sabaoth.Monemusigilur-sereniiaiero tuam, rngamus necessitalis articulus impedierit quo minus ad se-
elobsecramus in Doniinoquruenus qtiaepramisimus dem accesseritapostolicam absolvendus,super abso-
prompto animo, quanlum ad te pertinet, exsequaris, D lulione ac sepullura ipsius dignaremur mi.sericordi-
sciturus pro certo quod sialiter, quod non eredimus, ter providere. Qttia vero sicut in contumacia p.ersi-
duceres faciendum, prater indignationem divinara, sientibus rigidos esse nos convenit, sic humiliatis
quam ex boc facto contra te procul dubio provoca- ad pceniieiviiamnegare gratiam Ecclesiaenon de-
res, grave ac irreparabile posses incurrere delri- bemus, discrelioni vestra per apostolica scripta
nienlum, nec nos, quanlumcunque luam diligamus mandamus qualenus si pradictus S. dum adhuc vi-
personam, libi conira fideiChrislianaenegotiumpos- veret, salisfactionem condignam promisit vel suffi-
semus parcere vel deferre. Quanlum enim libi pe- ciens de satisfactione mandatum, et alias manifesla
riculum imminerel,Yi Deo]etEcclesise,praeserlim in ineopcenilentise indicia praecesserunt, cum psalroo
causafidei, teopponeres, ulconsummationemsancli pcenilenliali,Oralione Dominica, el aliis consuelis,
operis impedires, non soluin vetera sed el moderna defuncto absolutionis beneficium impendatis, tradi
te possuntexempla doeere. facientes corpus ejusdem ecclesiaslicse sepulturse,
Dalum Laterani, Kal. Junii, ponlificalus noslri dummodo (78) conlra terra consuetudinem ex hoc
anno sexto decimo. grave non debcal scandalum generari. Quod s\ «o»
^78) Vidc cap. Sincerum, :Dc sepultur. in 4 Collect.
853 PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI 1213. 854
omnes, etc. duo vestrum , elc. Vos denique, filii A lensi remoia,appel!alioiiepostposiia,providerel,pra-
abbates, etc. bendam illius alii collaturus. El quidera eam geri-
Datum Laterani, ui Idus Maii, pontificalusnostri mus de lua fcircumspectioiie fiduciam quod si hoc
anno xvi, in tuam deduclum fuisset notitiam, sic circa pra:
L. dictum Henricuin , quanlumcunque ipsum dilectio-
iRCHIEPISCQPO MAGUNTINENSI APOSTOLICE SED1SLE- nis brachiis ampleciaris, nullalenus processisses.
GATO. Verum ne deraus Herbipolensi Eeclesiselahores pa-
J9_negotio episcopiHerbipolensis. riter et dolores, et raemoratum Ilenriciira inuti*
(Laterani, vm ldus Junii.) liter laborare conlingat, euni quem a praben-
Licet injunctoetibi legationis processum in pluri- da Herbipolensis Ecclesiae olim decrevimtis amo-
bus commendemus, super negotio tamen Herbipo- vendum, a regimine ipsius Ecclesioe perpetuo re-
lensis Ecclesiae,quanlumcunque tuae fralernitati de- movemus, per apostolica tibi scripta roandanlcs
ferre velimus, non possurous salva conscientia coro- quatenus supradictutn Herhipolensero episcopum ,
mendarc: injquo et si forle zelum habueris, non ta- cum, parte Oihonisreprobi peniiusaudicala, puhlice
men secundum scienliam babuisti, cnm in destitti- ad Ecclesiaedevotionem reversus catholicae parti
lione unius et subsiitutione alterius processeris mi- B patenler adhaeseril et polenler, super Ecclesia sae-
nus Juste (79). Nos quideni receplis olim super hoc pedicla de caetero non molestes ; ut qui perseque-
litteris tuis per dilectura filium decanum de Onol- baris vilium in averso, ampleclaris inconverso vir-
desbath meminimus responriisse quod cum, dispo- lulem. Sic etenim decrevimus expedire, quoniam
nenle domino, simus in sede justiliae constituti et speramus quod si beneficiorum non erit ingratus,
omnibus in justitia debitores, negare non debeinus se tanto devotiorem exhibere studebit quanto ma-
alicui quod postulal ordo Juris. Unde mandavimus jorem invenit gratiaro post offensam. T.u denique,
ut si forle substitutus et deslitutus=de jure suo vel- fraier archiepiscope, etc
lent in Judicio experiri, praflgeres eis lerminum Datum Laterani, viulrius Juni.i,. poniificalus.nc*
competentem quo se noslro conspectui prasenta- stri anno decimo sexto.
rentjustumjudicium recepiuri. Accedente autem ad LI.
nostram prasenliam dilecto filio Deuiatitto clerico NOVARIENSI CAPITULO.
procuratore venerahiJis fiatris noslri Otlonis Iier- De'eleclione episcopiNovariensis.
bipolensis episcopi super eo quod diceris nolle ra- (Laterani, xn Kal. Junii.)
tum habere processum venerabilis fratris nostri Auditis olim et intelleclis quae a procuratoribus
*"*
Magdeburgensisarchiepiscopi,apostolicaesedis Iegati, partium super duabus eleciionibus in vestra ecclesia
circa episcopum memoratum ad communionem et celebratis fuere proposita coram nobis, decommuni
graliam Ecclesiaede mandato nostro recepiuni et ad fratrum noslrorum consilio electionem factam de
regimen Herbipolensis Ecclesiae reslitutum; fuit in- praposilo Sanctoe Mariaecassavimus, el eleclionem
ter alia propositum coram nobis et in nostroRegesto de (81) praposito Sancti Gaudentii celebratam
reperlum quod cum olim.apostolica sedes ad vinrii- duximus confirmandam, si quoddam inslrunieiiiuni
candam crudelem el lacrymabilemmortem bonaemc- reprobaretur infra lemporis cerlum spalium contra
morise Conradi Herbipolensisepiscopi, Petri exerue- ipsuro stiper cujusdam arbitrii forma productum,
rit gladium, ut sicut notorius eral interfectoruin quod venerabili fratri nostro archiepiscopo Januensi
excessus.(80), sic roernorialis esset in generatio- ei dilectis filiis de Tillieto ct de Cerctro abbatibus
nem ac generationem sceleris perpetrati vinriicta, sub bulla noslra misimus interclusum. Ipsi vero re-
inler caeleraslaluit ut tam homicidse ipsi quam hae- ceplisj probationibus exhibitis coram eis, causam
redes eorunv universis Jeudis et beneficiis Herbipo- sufficienter instruclam ad nostram audientiam re-
lensis Ecclesiae, quam specialiler oftenderant, el ec- roiserunt. Procuraloribus igitur pariium in noslra
clesiarum eliam cseterarum, cum in ea Iseserint ec- j) prasenlia constilutis et auditishinc inde proposilis,
clesiam generalem, carerent inperpetuum, illa nullo qttia per ea quae contra pradiclum iiislrumenlum
tempore babiluri, nisi forsan aliquando de speciali objecta sunl et ostensa idem adeo reddilum est
aposlolicaesedis indulgenlia secuiura posteritas mi- suspeclum quod ad lidem in Judicio faciendam
sericordiam mererelur. Et cum nec lutum nec lio- dcbeat invalidum repufari, et ita reprobatum quod
nestum existeret ut iste Henricus, qui dicitur sub- ad [/. quoad] illudad quodprobandum erat inductum,
stitutus, filius Henrici ,de Ravesburg fratris Boio- cumproniorasinlju.ra ad absolvendum quam ad con-
nis, cujus pater et palruus fuerunt in necem (me- demnandum, electionem factam de praedicto pra-
morali episcopi machinali, consiliis Herbipolensis posilo Saneii Gaudeiilii conlirmavimus, per apo-
Ecclesiaeinteresset, bonsememorise Guidoni Peues- stolica scripla vobis pracipicndo mandantes qua-
trinensi episcopo, tunc apostolicaesedis legaio, de- lenus ipsi obedieiitiam et reverentiam debitam
dimus in mandatis ul ei auctoritale noslra per com- iropendatis, eidem reverenter in spiritualibus ei
mulationem idoneam in alia Ecclcsia ab IJerbipo- lemporalibus inlendentes. Alioquin, venerabili frairi
(79) Vide Iih. xv, epist. 226. Odor. Raynal. ad an. 1202, § 45 et seqq.
(80) Vide Chronicon Hirsaug. ad an. H202, et (81) Vocabatur Odelbertus.
ftSS INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 856
riostro Vercellensi episcopo, aposlolicsesedis Iegalo, A Dalum Laterani, XH Kal. Junii, ponlificatus
nostris damus lilteris in mandatis ut vos ad id mo- noslri anno decimo sexlo.
nitione prxmissa per censuram ecclesiasticam ap* LHI.
pellatione remota compellant. AEBATI PE CAR.RARIA PADUAN_S DIQECESIS, ET ARCHI-
Daluin Laterani, xn. Kal. Junii, pontificalus no- PRESBVTERO PADUANO.
srri anno sexto decimo. Advenus impetrantem rescriptum per obreptionem.
Ilti scriplum est super hoc, varbis compelenter (Laierani, xn Kal. Junii.)
viv.latits. Marlini clerici, qui se olim pro arcliipiesbytero
Lll. plehio dfi Sacco gerebat, pluribus noia malitia
PE SPINAET DE URSAR1A ABBATIBUS PLACENTINENSIS transire non debet iiuilta; quoniam latum pandit
ET AURIENSIS DIOECESUM. delinquentibus sinum qui non condemnat errata, et
De absolulione regis Porlugatim. nulrit in perversis impunilas audaciam delin-
(Lalerani, xn Kal. Junii.) quendi. Sufifeeissequidem ei poterat ad infamiae
(82)Accepimusex litteris vestrisquod.cum causam suse notam quori auctoriiate sedis aposto!icae|per
quse inter illustrem regem Portugaliaeex parle una, venerabilem fratrem nostrum episcopum Ceneten-
et nobiles mulieres Tarasiam et S. sorores ipsius B E sem et suos conjudices ob falsilatis jvilium quod
ex allera, super caslris Montismajoris et^AIank.er, commiserat officio bcneficioque suspensus, ipsius
damnis et rebus aliis vertitur, sub certa forma vohis exigentecontumacia/vinculo fuil excommunicalionis
dux-rimus coramittendam, vos ad locum debiluro aslrictus. Sed sibi accumulaiis iram in-die ira,
accedentes, cum velletis ad regis et regni absolu- procuraiorem venerabilis fratils episcopi Paduani
lionem procedere, diclse regis sorores proposuere apud sedem apostolicain consiilut»m arieo eircurii-
per litteras scriplum apostolicum vobis exhibitum venii quod cuin ad eligendos judices in quibusdam
falsitate suggesla et verilate lacila impelratum, et litteris, quas sub forroa cominuni contra proeessum
ad hoc probandum locum securuin et competentem supradicli Cenelensis episcopi et suorum conjudi-
terrainuin postularunt. Vobis- aulem de prudentum cum de causa suspensionis et excoinmunicalionis
virorum consilio diem et locum congruum eis et lacita veritate ad venerahilem fratrem nostrum
regi volentihus assignare, rex ex hocasserens se episcopum Civitaiis novae ac collegas ipsius impe-
gravari, cum crederet se ae regnum suum prastito trarat, fraudulenlerj induxit. Quj, ut aliqua ipsi
juramento quod nostris pareret manrialisab excom- ad impetralionem lillerarum illarum via pateret,
rounicationis et interdicli senleniiis sine.dilatione , interposuit personam extraneam, quae riomen re-
absolvi debere, petiit et impetravit a vobis ut lolum ^1 prasentans ipsius, Martini videlicet, cuper ecclesia
negotium ad nostram audientiam referrelur, Con- Sancti Martini de plebe, hoc additamenlo, scilicet
stilutis itaque procuratoribus partium coram nobis, de Sacco, suppresso, ne per agiioinen loci, ejus.
et audilishincinde propositis, utrique parti volentesi impediretur proposiuiin, liitcras impetravii, inien-
jn sua justitia providere, discrelioni vestrse per apo- dens nihiloiriinus et non prudenter occasione isiius
stolica scriptajpracipieiido mandamus quatenus, ac- clausulae, rebus aliis, quse noslris litleris inseii
cedentesad locumet receplo ab ipso rege corporaliter consuevit, suh quodam involucro super falsiialis
juramenloquodsuperiis pro quibusexcominunicalusi vitio quaestionem suscilarc Ropilam. Ac licet ei
existit et terra ejus supposita inierdicto noslrisi graviter increpalo mandaverimns viva voce ut riul-
mandatis ahsolute parebit, excommunicaiionis ett lalenus ab apostolica sede recederet absque nosifa
inlerdicli sententias relaxelis, inter. ipsiim et pra- licentia speciali, ipse laroen.clanculo talibus litleris
diclas sorores ipsius treugarum foedera staluentes, , oblentis, imo potius obreptis, aufugit. Ut autem,
qusejuramentis et aliis idoneis caulionibus faciatiss nohis longas intelligat esse manus, qui absentes per
uirinque firmari, et ad illa firmiler observanda eos5 conluroaciam pcena comprimimus, prasentes, quos
per districlionem ecclesiaslicam, sublato contra-. f> ; humiliatos aspicimus, relevantes, per apostolica
dictionis et appellationis obstaculo, corapellatis,, vobis scripta praecipiendo roandamus quatenus
ut nec per se nec per alios sibi invieem nocere> dicium Martinum ab omni officioet beneficio eccle-
prasumant; ac deinde facienlesj utrique parlii siasiico sublaio appellationisohsiaculo perpetuo de-
de nianifeslis damnis et injuriis salisfieri com- ponatis, non obslante clausula illa, videlicet nullis
petenter, super dubiis audiatis qusecunque duxe- lilteris obslanlibus prmler assensum partium a sede
rinl proponendo; et nisi per vos inter eos ami- aposlolica impetralis, quse, sicut accepimus, litleris
cahilis polerit concordia refbrmari, causam suffi- fuit inserta supradiclis; nec obstanlihus in posterum
cienter instruclamj.ad noslrum remittatis examen,, quibuslibet litteris, hartim expressa menlione non
prafigenles partibus lerminum coropelenlem quo> babita, si quse quovis ingenio apparuerint impe-
noslro se conspeclui reprasenteut mandatuml tratae. Tu denique, fili abbas, elc
aposiolicuni receptura. Vos denique filii abbates,, Datum Laterani, XIIKal. Junii, ponlificatus nosiri
[JlC, anno sexto decirao.

(81) Vide lib. xv, episl. 117.

 857 PONTIFICATUSANNO XVI, CIIRISTI 1213. 858
LIV. A paralus exisiat super primo arliculo noslris obedire
ELECTO ET CAPITULO LAUDUNENSIBUS. mandatis et super secundo satisfactionem congruam
Ut fructus prmbendmconferant consanguineo'papm, prsedictoepiscopo exhibere. Ad haec, ex parle ipsius
(Laterani, u Kal. Junii.) fuit proposilum coram nobis quod cum causam quae
Cum dilectus filius Leonardus nepos dilecti jfilii inler G. clericum el quosdam laicos Leodiensis dice-
noslri Joannis Sanclse Marisein Cosmidin diaconi cesis super quadara lerra noscitur agilari, dccano
cardinalis, S. R. E. cancellarii, consanguineus Sancti Joannis in Burgo et conjudicibus suis fine
noster prabendam in .vestra noscatur Ecclesia ob- commisissemus debilo lerminandam, orla discordia
tinere, decuisset quidem et forsitan expedisset ul inter quosdam servientes ipsius ducis et clericum
proventus illius, prafati cancellarii et noslrae con- memoralumj unus eorum eumdem clericum ausu
siderationis obtentu, non exspeclatis noslris super temerario usque ad sanguinis effusionem et graveiii
hoc precibus aut mandato, curassetis eidem offerre Iaesionem oculi verberavit. Propter quod prafati
liberaliter et conferre, Mohemus igitur universita- judiccs in dictum ducem, licei absentem et inscium
tem vestram altenlius et rogamus, per aposlolica hujus facti, excommunicalionis et in terram ejus
scripta vobisfpracipiendomandantes qualenus, nul- interdicli sententias protttlerunt : pro quibus re=-
lius prsetextu consuetudinis obsistente, provenius ^ laxandis fuit nobis nihilominussupplicatuin. Ideoque
eosdem tam percepios hactenus quam percipiendos fralernitali luae per apostolica scripla mandamus
in poslerum sibi vel ejus nuntio sine difficultale quatenus memoralum ducem moneas attenlius et
vel diminutione qualibet assignetis, preces aposto- inducas ut sequela prafati Ottonis penitus abjuraia,
licas et mandaluro laliter.impleturi quod idem can- se catholicae parli polenler el patenter adjungens,
cellarius, qui, sicut vestra discrelio. non ignorat, super damnis quae irrogavit episcopo antediclo ei
vobis et Ecclesiaeveslraepotest esse plurimum fruc- satisfaciat competenter, vel componat amicabililer
tuosus, ad ejusdem obsequia fortius aniinetur, et ctira eodem : quse cum fuerint adimpleta, prafalo
nos devotionem veslrain tenearour merilo comnien- duci juxla formam Ecclesiaeauclorilate noslra be-
dare. Tu denique, Cli elecle, etc. tieficium absolutionis irapendas, el relaxes senten-
Daluin Lalerani, n Kal. Junii, pontilicatus nostri tiam inlerriicti. Illum vern qui verberavit clericuni
anno sexto decimo. jam dicluin, landiu appellatioiie remola, etc. Tu
* LV. denique, fraler archiepiscope,-etc.
NOBILI VIRORAIMUNDO PELET. Datum Lalerani, vni Kal, Junii, ponliflcalus no-
De comilatu Melgorii. Q slri anno sexlo decimo.
(Laterani, x Kal. Junii,) LVII.
Accedens ad praesenliam noslram nobis humiliter
ut ex ARCHIDIACONO PR_3POS1TO, ET H. DE NOVAVILLA CANO-
supplicasti comitatum Melgorii, quem succes-
NICOAMBIANENSIBUS.
sionc aviaetusejure a.dte asserishacreditarioperlinere,
libi faceremus integre assignari, sub annuo censu De absolutione majoris et juralorum Laudunensium,
in feudum ah Ecclesia Romana tenendum. Yerum (Lalerani, in Idus Junii.)
quia superiisfidem nqhisfacere nequivisti, nobilitali Dilecto filionostro Petro SanctaeMariaein Aquiro
tuae duximus respondendum quod, cum legatum.de diacono cardinale dilecto filio Guidoni canonico
latere nostro prpponamus ad parles illas in proximo Laudunensi procuratori capituli et Anselmo nuntio
deslinare, tu ad prasenliam ejus accedens tuas majoris et juratorum Laudunensium auditore con-
coram eo rationes ostendas, et ipse tibi facial ex- cesso, pro parte capiluli fuit propositum coram eo
biberi justitiaecomplementum. quod, cum major et Jurati pradicti querodam homi-
Dalum Laterani, xlial. Junii, ponlificatus nostri nem EcclesiseroinusJusle cepissent, et eum, monente
annp sexlo decimo. capitulo, nec reddere nec saltem recredere secun-
LVI. ;I) dum approbatam consuetudinem Laudunensis Ec-
ARCHIEPISCDPQ REMENSI. clesisevoiuissenl, licet offerretur eisdem in omnibus
De relaxanda senlenlia excommunicalioms, jusiitioecomplementum, capilulum auctoritale ipsis
(Laterani, vni Kal. Junii.) ab apostolica sede concessa, per quani in molestalo-
(85) Ex parte nobilis viri ducis Brabantiee fuit res eorum ecclesiasticam possunt exercere censu-
nobis lmniililer supplicalum ut cum venerabilis ram, in ipsos excommunicalionis senlentiam pro-
fraler noster Magunlinensis archiepiscopus aposto- mulgarunt, quam dilectus filius Laudunensis eleclus
licae sedis Iegalus ipsum cqntra Ecclesiam O.itoni exigente justitia confirmavit. Unde petebat procura^
reprobo qdhaerentem excommunicationis vinculo tor Jam dictus ut sententiani faceremus eamdsm
innodarit et terram ejus supposuerit jnterdicto, usque ad salisfactionem condignam firmiter obser-
tam pradic.tas sentenlias quani eas quas pro vari. Nuntitis autem adversaeparlis proposuit quod,
damnis venerabili fratri nostro Leodiensi episcopo cum olim. major et jurati, scabi-niet universitas
irrogatis, relaxari misericordiler faceremus, cum coromupisc Laudunensis transmissa nobjs irjtiiriavfe

(§3) Vide Chron, Hirsatig. ad an. 1213 et scq,

889 INNOCENTII III PP. REGESTORUMLIB. XV!. 860
rrrit qusestione quod per excommunicalionem et A honore. Non solum igitur providum et rationabile
inlerdictum sine causa ralionabili ab electo et clero factum legalorum nostrorum debitam volumus (ir-
Laudunensis ssepiusgravarentur, illis duximus inhi- mitatem habere, verurri etiam super terram ipsam
bendum ne in ipsos seu terras el familias eorumdem alias, si diutius in suaeprasumptionis errore persli-
sine ralionabili causa excommunicalionis et inter- lerint, aggravabimus laliter manus noslras quod
dicti senleniias promulgarent, decernenles hujus- sicul nos senserunl promplos adgratiam, ila pro-
modi sententias, si quae.post appellationem ad nos nos seniient ad vindictam, Apostolu.mutique imi-
legilime interposilam profefrentur, penitus non lanles, qui ad ulciscendam.omnem inobedientiam
tenere, super hoc venerabili fralri noslro Alreba- promptus erat.
tensi episcopo usque ad trienuium eis conservatore Daium Laterani, u Nonas Junii, ponliflcalus
concesso. Unde ad ipsum post prsediGtamsenten- nostri anno decimo sexjo.
tiam habuere recursum. Sed licet fuisset coram ipso LIX.
a partibus diuiius dispiilaiuin, parie capituli ari ENGOLISMENSI EPISCOPO.
sedem aposlolicam appellante, per eum, cum appel- Ut pauperi diacono beneficium assignet.
lationi detuleiint mnjor el Jurati, nequiverunt jusli- n
(Lalerani, Idibus Junii.)
liam oblinere. Unrie petebat nuntius supradictus
Pauperibus clericis aposlolicseprovisionis subsi-
per nos denuntiari seiiienliam esse nullam, Intel-
leclis igitur iis el aliis coram cardinale proposiiis dium denegare nec possumus nec debemus, qui,
secundum Apostolum, facti sumus sapientibus et
memoralo, discreiioni vestra per aposlolica scripla
mandamus quatenus a majore ac juratis saepediciis insipieniibusdehitores. Hinc est quod prodilecto filio
G. de Sanclo Sigismundodiacono, cuiel viiae
super iis pro quibus est in eos lata sententia suffi- roagistro
cienli cautione recepla, sententiam ipsam secundum meritum et lalenlum scientiae suffragari dicunlur,
formaro Ecclesiae protinus relaxetis, et nisi suffi- fralernilatem luam rogatnus attenlius et monemus,
cienter oslenderint infra tres menses eamdem sen- per apostolica libi scripla mandantes quatenus ob
tenliam irrationabililer fuisse prolatam, vos eos ad reverentiam aposlolicaesedis et nostram auctoritate
salisfaciendum capitulo, sublato appellalionis obsla- nostra eidem, qui a te fuit, prout asserit, in diaco-
num ordinatus, vel in Ecclesia Engolismensi provi-
culo, per censuram eccJesiasticam compellatis ;
audiiuri postmodum si quid fuerit quaeslionis, et deas, vel in alio ecclesiaslico beneficio compelenti:
et mandatum nostrum laHter auditurus quod
illud, appellatione remola, fine canonico decisuri, preces
facienles quod decreveritis districtione simili firmi- f idem asseculum se gaudeat quod intendit, et nos
ter observari. Quod si non omnes, iis, elc, duo C devotionem tuam possimus non iinmerito commen-
dare. Tu denique, fraler episcope, etc.
yesirum, etc.
Dalum Lalerani, ldibus Junii, pomificatus nostii
Datum Laierani, m Idus Junii, poniifJcalusnostri
anno sexto decimo. anno decimo sexto.
- Scriplum esl super hoc priori Sulbisiensi Xanto^
Lvm.
nensis dicecesis,el pccnitenliarioel magislro F. cano-,
CAPITULO ALEXANDRINO. nico Xantonensibus, ut dicium episcopumad id rr.o-
Confirmal sententiam legatorum. neanl et inducant. Quod si non omnes, elc, duo;
(Laterani, II Non. Junii.) vestrum, etc.
(84) Gralia quam apostolicasedes lerra veslraab
sui Datum, ul supra.
ipsa fundaiione noscilur impenriisse, adeo est
vobis el aliis manifesla ul nos eam, qtiam abunde LX.
DECANO ET CAPITULO EBORACENSIBUS.
opera proleslanlur, verbis nequaquam oporteat re-
censere. Verum habitatores ejusdem, quos si.etiam Ejusdem argumenli cufti epislola 54.
pradecessorum nostrorum erga eos beneficia uni- (Laterani, XVIIIKal. Julii.)
versa cessarent, ea. sola quae nos ipsis contulimus D 1 Felicis recordationis Joanne in Cosmidin diacono
ad perpeluam aposlolicae sedis devotionem et no- cardinale, S. R. E. cancellario , de roedio Dominc
stram sufficienlerpoterant obligasse, omnino praeter- vocante sublato, prahendam quam idem in Ebora-
itorum ingrati, et improvidi ftilurorum, non solnmi censi oblinebat Ecclesia diieclo DlioLeonardo ipsius
dcbilum nohiscensum, quem nonnisi semel recepi- ac nostro nepoti duximus concedendaro , ac de ipsa
mus, suhiraxerunt, veruin eliam, in noslram inju-v enmdem manu propria curavimus inveslire, cro-
riam et conlemplum, Ottoni reprobo adheerenles,i dentes quod per ipsum et suos multa yobis et Eccle-
W. de Puslerula exigenlibus culpis suis vinculoJ siae vestra poterunl commoda provenire. Ideoque
excommunicationis aslriclum el nihiloroinus superf universilali vestra per aposlolica scripla mandamus
lisereseoscrimine infamatum in rectorem suum, postt atque pracipimus quatenus dictum Leonardum de
inhibilionem auctorilate aposlolica sibi faclam,, csetero veslrum concanonicum habealis, el lu, fiii
praesumpserunt recipere ac lenere, iis et aliis modiss decane, de ipsa prabenda ejus procuralor existas.
reddentes nobis offensam pro gratia et injuriam pro. o. QuOd aulem super boe dilectus filius Pandulphus.

(84) Vidc lib. xv, epist. 158,189,

 861 PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI 1313. 862
subdiaconus noster duxerit disponendum recipiatis A . detur supradictum monasterium coNSTiTutum
humililer et inviolabiliter observelis. contra lenorem prasenlis decreti pia poslulatione
Datum-Laterani, XVIIIKal. Julii, pontificatus no- indulli quidquam attenlet, neque ullo modo ejus
stri anno sexlo dectmo. baptismales ecclesias sibi vindicet, neque ipse
Ilti scriptum est super lioc, ut- super hoc ordinare suique successores prasumant prohibita contin-
procuret quod utilitati ejusdemLeonardi videril expe- gere; sed neque missarum solemnia ibidem persol-
dire. vere prasuMAT, nisi ab abbate suprascripti mona-
Ineumdem modum scriplumest episcopoaposlolicm slerii fuerit invitatus; neque ordinationem sacer-
sedis legato et capilulo Vercellensibus.Felicis recor- dotum quilibet episcoporum in PRjsfalomonasterio
rialionis, eic, usque sublalo, prabendam quarn idem vel ejus in re ceiebrare audeat, nisi, ut pradi-
hahebat in Ecclesia Vercellensi dilecto filio Grego- ctum est, ab abbatefuerit invitatus. Chrisma igitur
rio nato nobilis viri L. de Monlelongo consobrini vel quidquid ad sacra ministeria perlinet, si a Patre
nostri riuxirnus concedendam, credentes, elc, usque monasterii fuerit postulatus, a quocunque prsevide-
provenire. Ideoque universilali [vestrseper aposlo- rit concedimus tribuenda. Sed neque decimas
lica scripla roandamus atque pracipimus qualenus usquam dare concedimus nisi eccJesiis 'supradicli
dictum G. de caeleroveslrum concanonicum habea- B venerahilis monasterii ad noslram dioecesim perti-
tis, et ln, fraier episcope, fructus ejusdem prsebendae nentis. Sed el hocstatuimus et inviolabilisanctione
ad opus ipsius colligi facias et servari. Tu denique, aucloritate apostolica flrmamus, ut nullus aliquando
fraier episcope, super teipso, etc. in praedicto monasterio de aliis monachis seu qui-
Datum Laterani, xvm Kal. Julii, poiilificatos no- buscunque Ecclesiis . Abbas
slri anno decimo sexto. divina vocatione abbas prafati monasierii perlrans-
LXI. ierit, et resolutionis TEMPUS advenerit, de propria
ABBATI ET CONVENTUI NQNANTELANIS. semper corigregalione eligatur abbas, qui ab
De confirmalioneprivilegiorum. omni (8S)
(Laterani, Idibus Junii.) t JOANNES episcopus, servus servorum Dei, BENE-
Exhibila nobis ex parte vestra quaedam felicis DICTOreligioso abbati monasterii Sancti siLvestri
memoriae Adriani, Joannjs alque Marini pradeces- DENONANlula et in eodem venerabili monaslerio in
sorum noslrorum aulhentica scripta diligenler perpetuum... Salvatoris nostri Jesu Chrisii perli-
inspeximus, el per dilectum filiumHeiirieum sanctse nere noscunlur, et ad sLabilitatem venerabilium
Romanse Ecclesise scriniariura jussimus fideliler ( locorum respiciunt cum magno sollicitudinis studio
exemplari; qui ea quse de ipsis scriptis papyriis ex nos convenit apostolica et rationali censura PROCU-
quadam parte prae nimia vetustate consumptis collir rare; qualenus ex hoc juges eidem propitiatori
gere potuit, in puhlicam formam redigere procu-r nosiroDomino Deo efficacius persolvi possint .car-
ravit: quibus nos apostolici favoris prasidium im- minum laudes, et nobis, qui, licel immeriti, divina
pendentes, in hac pagina fecimus sub bulla nostra tamen gralia praveniente, pasloraiis regiminis cu-
conscribi, supplendo quaedamquae secundum litte- ram gerimus, opitna in sidereis arcibus reniunera-
rse circumstanlias in integris prsesumebantur ori- tiomXpraemiaascribanlur. Igitur quia constat tuam
ginalibus fuisse descripta, quae causa discretionis nobis religiositatem detulisse prseceptum pradeces-
mandavinius in hac charta tonsis litleris exarari. soris nostri domini Adriani et Joannis sive Sle-
f IN NOMINE Domini nostri Jesu Chrisli, Amen. phani reverendse meraoriaj pontificum de prafato
Anno Dominicse lncarnaliopis millesimo ducente- monaslerio et omnibus ei pertinenlibus locis ac
simo' decimo tertio, ponlificalus vero dotnini inno- possessionibus, quaepetiislis ut per nostri privilegii
centii III papae, anno ejus sexlo decimo, indictione paginam confirmaremus. Unde nos precibus veslris
prima, mejise Jaiiuarii exeunte, die quarta decima. inclinati, et a prsesenti quarla decima indiclione
Privilegium dqmini Adriani papae domibus alque D ] in perpetuum pradiclum monasterium successorum
familiis, servis originalibus, simulque rebus alque tiiorum abbatum ditione et potestate cum omnibus
possessionibus, nec non aquimolis, olivelis, vel sibi pertinenlibus confirraantes irrefragabili jure
quidquid IN QuiBuscunquelocis habere vel lenere decernimus permanenda, id est, monasterium Sancti
videlur, vel si quid in polestaie lpgaliter donalum Silveslri de Nonantula lerritqrio MuliNENsi.Qua-
vel largitum fuit, autquolibet mpdo juste evenerit, propler auctoritale beati Petri apostoli, cui a Do-
tenere et possidere sine qualibet controversia per- mino Deq nostro ccelorum regni claves traditae sunt,
peluis temporibus valeat, et nulli unquam liceat et polestas ligandi alque solveridi- ccelo terraque
regum, episcoporum, ducum vel actorum parvse tradita est, promulganles decernjmus etfirma sta-
vel magnae personse in prsedicto venerabili mona- bilitate et censura statuimus ut ipsum venerabile
sterio vel in eis quse eidem venerabili monasterio monaslerium cum omnibus locis fundis, casis,
pertinere. ..... STAbilitate permaneant. Inler- casalibus , domibus alque famiiiis, servis originali-
dicentes omnino EPISCOPO in cujus parochia esse vi- bus, simulque rebus et possessionibus, nec noa
!i
(8S) Caetera desunt.
865 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 861
aquismolis, oliveiis, vel quidquid in quibuscunque _& vinculo esse innodatum et a regno Dei penitus
locis babcre vel lenere videlur, vel si quid in segregaluin. Porro qui observalor et cuslos exsti-
potestate legaliter donatum vel largitum fueril, aul terit, benediclionis gratiam a misericordissimoDeo
quolibet modo juste evenerit, tenere et possidere nostro et vilam perpeluam feliciter consequalur.
sine qualibct conlroversia perpetuis temporibus Scriptum per manum Sefgii sanclaeRomanaeEccle-
valeat. El nulli unquam Iiceat regum , episcoporum, siaescriniarii in mense Januarii, indiclione supra-'
ducum vel aclorum parvae vel magnsepersonse in scripta. Bene valele. Ego Sergius Idus Januarias
pradiclo monasleriovel in eis queeeidem monaste- per manum Anastasii primicerii defensoris sanctse
KIOPERTISERE iioscuiitur quocunque modo incum- sedis aposlolicae, anno, Deo propitio , ponlificatus
Lere invasionem facere, aut quispiam sacer- domini Joannis stimmi pontificiset universalis noui
dotum ibidem prasumal accedere veJ missarum papae in sacratissima sede beati Petri apostoli
solemnia celehrare. Et neque episcopns, neque ab- secundo, indictione secunda.
bas, vel comesaut quaelibet.magna parvaque per- t MARINUS episcopus, servus servorum Dei, THEO-
sona in prafalo monaslerio vel in ejus cellis aut DORICO religioso abbali venerabilis monaslerii Sancti
ecclesiis raansiones facere aut expensas expeiere Silveslri. . . . terrilorio Mutinensinec non omnibus
aut aliquod per polestatem servitium prater pere- B ' subjacentibus et in perpetuo quaeque ad
grini el legitimi hospites. Sed neque colloquiuni latidem Redemptoris Dei et Domini Salvaloris nostri
qualecunque aul placitum in ipso monaslerio aul Jesu Chrisli perlinere noscuntur, et ad stabilitalein
in ejus pranominalis locis esse quis audeat, nisi ab venerabiliumlocorum respiciunt, cum rnagnosollici-
abbaie fuerit invitatus. Qiiatenus hoc quori ad lau- tudinissludionos convenit aposlolicael ralionali cen-
dem Dei et stahilitalem pradicli monasierii statui- sura procurare,quatenus ex hoc Juges eidem propi-
mus firma stabilitale permaneat: interdicentes om- tiatori nostro Domino,Dei efficaciuspersolvi possint
nino episeopo in cujus parochia esse videlur carminumlaudes,etnobis, qui,licet immeriii, divina
supradictum monaslerium constiUUumut niliil con- laroen gratia praveniente, pastoralem regiminis cu-
tra tenorem prasentis decreti pia postulatione in- ram gerimus, opima in sidereis arcibus remuneratio-
dulti qujdqiiamattentel, neqne ullo morio baptis- nis pramia ascribantur. Igilurqiiiaconsiat religiosi-
males ecclesias sibi vindicel, neque ipse suique tatem utam nobis detulisse praceptum pradecesspris
successores prasumanl prohibita contingere. Sed nostii dominiAdrianiet Joannis reverendaememorise
«eque raissarum solemnia ibidem persolvere pra- ponlificum de praedicto monasterio et omnibus ei
sumai, nisi ab abbate suprascripti monaslerii fuerit perlinenlibus locis ac possessionibus, qusepetistis ut
invilalus; neque ordinalionem sacerdolum quilibet per nosiri apostolici privilegii paginam confirmare-
episcoporum in prafato monasterio vel ejus jure nius. Unde nos precibus vesiris inclinati, et a pra-
aut de suo clero celebrare audeat, nisi, ut pralatum seuli prima indiclione in perpeluum , ssepedictum
est.ababbate fuerit evocatus. Chrisma igilur vel monasterium successorum tuorum abbatum ditione
quidquid ad sacra minisleria pertinet, si a Paire et potestate cum omnibus sibi pertinenlibus confir-
monaslerii fuerit poslulalus , quibuscunque pravi- inantes irrefragabili jure decernimus permanenda ,
deril concedimus nisi ecclesiis su- id est, monaslerium Sancti Silvestri qu.... a No-
pradicti venerabilis monasterii ad nostrarn dioecesim nantula territorio Mulinensi. Quapropter auctoritate
pertinentis. Sed et hoc statuiraus et inviolabili beali Pelri apostoli, cui a DominoDeo nostro ccelo-
sanclione aposlolica auctoritale firraamus, ut nullus rum regni claves traditae sunt, et poteslas ligandi
aliquando in pradiclo monaslerio de aliis monachis atque solvendi ccelo lerraque concessa esl, promulr
seu quibuscunque ecclesiis esse prasu- gantes decernimus et firma slabilitatis censura sla-
mat, neque a quacunque poteslale in poslero du- luimus ut ipsum venerabile monasteiium cum om-
cantur. Sed cura divina vocatione abbas prsefali nibus locis, mansis, fundis, casis, casalibus, domibus
monasterii perslrinxerit, et resolulionis lempus ad- r, i atque familiis, servis originalibus, simulque rebus
venerit, de propria semper congregatione eligatur et possessionibus, nec non aquis molis, olivetis, vei
abbas, quiab omnium monachorum. quidquid in quibuscunque... videtur vel
eorum pro, Dei amore arantium monachico ordine poteslate legaliler douatum vel Iargitum fuerit,
mililanlium. Nihilominusomnibus huic nostri pon- aut quolibet modo jusle evenerit, tenere et pos-
lificii interdiclione inhibemus aliquam scripiurami sidere sine qualibet controversia perpetuis tem-
vel confirmalionem de pradicli. monasterii rebus.i. poribus valeatis. Et nulli unquam liceal regum.....
vel de pranominata abbatia quo ingenio contra hoc> , episcoporum vel ae-
prseceptumpelere. Si qua scriplura vel pelitio im- lorum parvae vel magnaepersonoein pradicio vene-
petrata fuerit, aulin reliquo apparuerit, has irritas.5. rabili roonasterio vel in eis quae eidein. venerabili
esse vacuasque omni robore jubemus. Si quis pra- monasterio pertinere videntur quocunque modo in-
terea, quod non credimus,. prasu.mpserit hoc no-. -. cumbere aut invasionem facere acce-
strum privilegii constitutum ia, aliquo transgredii dere vel missarum solemniacelebrare, nisi ab abbate
au.t conlemnere, sciat se auctoritate beatorumi fuerit invitatus; qualenus hoc quod ad laudem et
Petri et Pauli apostolorum principum anathemalis. s. stabilitatem supradicti sancli monasterii sialuimus.
 865 PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI 1215. S66
flrma stabilitale permaneat: inlerdicentes omnino A Domino,senlentiam receplura. Vos denique, fratrei
episcopo in cujus parochia esse videlur supradictum episcopi et lilii abbas, super vobis ipsis, etc.
mcnasterium conslilulum ut nihil contra lenorem Dalum Lalerani, vu Kalendas Junii, ponlificatus
prsesentisdecreti pia postulalione indulti quidquam noslri anno sexlo decimo.
attcnlet, sed neque ullo modo baplismales ecclesiasi LXIII.
sibi vindicet. Et ego Henricus sacrosanctseRomanae I EPISCOPO LINGONENSI ET ABBATI MORIMUNDENSI
Ecclesiaescriniarius una cum Barlholomseo clerico LINGONENSIS DIOECESIS.
San.li Petri ad Vincula horum supradiciorum exem- Canonica purgatio indicilur archiepiscopoBisunlinQ.
plorum authentica privilegia , dominorum videlicet (Laterani, IVKal. Junii.)
Adriani, Joannis alque Marini papae, videns el per- (86) Auditis et intellectis quse super inquisitione
legens, ut in eiscontinebatur, sic in snprascriplis facta contra venerabilem fratrem nostrum archiepi-
conlinelur exemplis, et ea fideliler exemplavi, et scopum Bisuntinum fuere proposila coram nobis,
signum feci. > Nulli ergo, elc, conscriplionis, elc, quia per depositiones leslium conslitit evidenter
usque incursurum. ipsum clericos, cum eos promovebat ad ordines, fe-
Datum Laterani, IdibusJunii, pontificatus "nostri cisse promittere data fide quod eum per scdem apo-
anno sexto decimo. "' stolicam vel per alium super obiinendo benelieio
LXII. non vexarent, utpuniaturin quo deliquit, eumdem
WARADIENSI ET NITRIENSI EPISCOPIS, ET ARBATI DE a collatione qrdinum duximus suspendendum, et
EGRIS CENADIENSIS DIOECESIS. quandiu nobis placuerit volumus manere suspen-
Ut dirimanl conlroversiam super decimis. sum. Inlerim aulem per aliquem de suffraganeis
Ecclesise Bisunlinoe, cum necessitas postulaverit,
(Laterani, vn Kal. Junii.) clericis Bisunlinse dicecesis ordines conferri roan-
Ex vestris accepimus litleris quod, cum causam, damws.Caelerumquoniam idem archiepiscopus su-
quaeinter venerabilem fratrem nostrum Vesprimien- per vitio Simonise ac lapsu carnis nec non vendi-
sem episcopum ex parte una, et dilectos filios Stri- lione justitiae dignoscilur infaniatus, super iis ei
goniense capitulum ex altera, super quarumdam de- purgalionem cum lerlia manu episcoporum suae
cimis vinearum positarum Juxta Slrigonium verti- provinciae vel etiam vicinarum et triura abbalum
tur, experientiae veslra sub cerla forma duxeriinus Bisunlinaedicecesisbonaeopinionis et vilae, qtii con-
commitlendam, yos in ipso negotio propter quasdam versationem ejus cognoverint, indicentes, discretioni
exceptiones adversus eumdem episcopum ex parte vestrajper aposlolica scripta raandamus qualenus
capituli propositas corara vobis, quas sub vestris C t ab eo infra tres menses prafixos a nobis hujusmodi
sigillis ad noslrum transmisistis examen, et nos sub recepta, ipsum super illis arliculis boni lestimonii
bulla nostra vobis remitlimus interclusas, procedere publice nuntielis. Qtiod^i forte in purgatione defe-
dislulislis. Volenles igitur ut fiuislilibus imponatur, cerit, ipsum a pasiorali regimine amoventes, fa-
vobis per apostolica scripta pracipiendo mandamus ciatis EcclesiaeBisuntinaede persona idonea provi-
quatenus, non obslanlibus exceptionibussupradictis, deri. Vos denique, frater episcope et fili abbas,
in causa ipsa juxta prioris mandati noslri lenorein super vobis, eic.
ratione pravia procedalis, recipienles lestes et alias Datuin Laterani, iv Kalend. Junii, ponlificalus
probaliones episcopi, quihus uti volueril; cum per nostri anno sexto decimo.
narrationem ejusdem episcopi et responsionem ca- LXIV.
piluli asserentis bonse memoriaeK. prsedecessorem ABBATI SANCTI FLORENTII SALMURIENSIS (87).
episcopi saepediclia qusestione quam super eisdem De primatia Bituricensi.
decimis coram bonse memoriae I. Strigoniensi ar- (Laierani, vi ldus Junii.)
chiepiscopo adversus idem capilulum moverat, cum (88) Constitulus in prasentia|nostra, venerabilis
decimas illas sui juris non esse recognosceret, hu- T j) frater noster Burdegalensis archiepiscopus nobis
mililer destilisse, lis inlelligi debeat conlestata. Si liumiliter supplicavitqualenus, cum venerabilis fra-
quid aulem pralexlu deciroarum ipsarum venerabi- ter nosler Biluricensis archiepiscopus in provincia
lis frater noster Strigoniensis archiepiscopus contra sua jus primaliae ad se asserat pertinere, super hoc
ipsum episcopum proponere forte volueril audialis, causam inter eos commiltere dignaremur. Quocirca
et auditis hinc inde proposilis, causam, si de parliura discretioni luse per aposlolica scripta inandamus
processerit volunlale, fine canonico terminetis. quatenus duobus viris providis ct honestis, quorum
Alioquin, eam suflicienter instruciam ad noslram au- unus a parle una, reliquus vero ab altera tibi prse-
dienliam'remiliatis, prafigentes panibus terminum sentelur, assumptis, causam super hoc audias cum
competentemquo per se vel procuratores idorieos eisdem, et usque ad diffinilivoesenlenliae calculum
nostro se conspectui reprasenteni justatn, dante procedens in ipsa, eamdem ad nos remittas sufii-

(80; Vide infra epist/158 et lib. i, epist. 277; et xv, epist. 3 usque ad judicii ferendi calculum
lib. iv, epist. 125. audiat.
judicem pont. max. qui lilis con-
(87)]A__afi^delegat (88) Vide epist. seqq. ,,.
teslalionem superjure primatiee, de quo supra lib.
 867 INNOCENTIIIIIPP. REGESTORUMLIB. XVI. 868
cienter inslructam, prafixo partibus termino com- A Vos denique, fratres episcopi, stiper vobis ipsis, etc.
petenti quo per se vel procuratores idoneos nostro Daium Laterani, VHIIdus Junii, ponlificatus nostri
se conspectui reprasentent Justam, auclore Doinino, anno sexto decimo.
sententiam receplura, Tu denique, fili abbas,elc. LXVI.
Datuin Laterani, Vi Idus Junii, ponlificatus nostri ABBATI DEMELLIO PATAVIENSIS DIQECESIS ETPR_3P0S1T0
anno deciino sexto. SANCT__,CRUC1SAUGUSTENSIS.
LXV, De instilutione episcopatus in insula Chiemensi.
EPISCOPIS PERBURDEGALENSEJI PROVINCIAM CONSTI- (Laterani, xn Kal. Junii.)
TUTIS. (90) Obiata noblsex parte venerabilis fralris noslri
De eadem re. Salzeburgensis archiepiscopi petitio conlinebat quod
(Lalerani* vm Idus JuniK) infra fines parochise suse in insula quse Chiemense
(89) Cum olim venerabilis fraier noster Bituri- vocalur duo sunt monasleria constiluta; qitorum
censis archiepiscopus auctorilate primatioe quam in unum moniales inhabilant, aliud vero canonici re-
provincia vcstra sibi asserit pertinere venerabilem gulares. Verum moniales abjecto pene penilus Jugo
fratrem nostrum Burdegalensem archiepiscopuni a modesliseregularis, sine freno purioris et verecun-
metropoliticae dignilalis oflicio suspendissel pro eo B * diaeobice evagantur per campos Jicetuisedissolutae,
quod ad suuin vocatus concilium accedere non cu- ac sic se molibus exposuere carnalibus quod locus
ravit nec pro se aliquem responsalem idoneum de- in quo habitant dici potest Iupanar potius quam ora-
siinare, ac super hujusmodi suspensionis sentenlia torium ab effectu. Dictus aulem arcbiepiscopus ad
fuisset inter eumdeni Bituricensem et dilectum expuigandam lantam Jabem volensextendere manus
filium roagislrum Amaneum procuralorem ipsius suas, ul eaedemmonialesdivisaeper alia rdigiosa cte-
Burdegalensis archicpiscopi coram nobis diutius nobia forte proficiant,quaeinsuocollegio merito defi-
dispulatum, landem de fratrum noslrorum consilio ciunl et exemplo, mutuo contagio corruptelse, propo-
senleniiam ipsam ratam hahuimus et usque ad sa- suit quod ipsis per alia loca, in quihus rcligio floreat,
lisfaclionem idoneam pracepimus observari, hoc ad collocalis,calhedram ibi poiilificaleminsliluat,|etbo-
cauteiam expresso, quod lis coram nobis, non de nisipsiusmonasteriicum possessionibusquasipsepro-
primatia, sed de senientia exstitil venlilata. Post- ponil sufficienter adjicere ad mensam futuri episco-
modum vero credentes ad satisfactionem sufficere pi^ deputatis, iiluc canonicos alterius monasterii
compelentem, pro pradicta sententia relaxanda, ut transferat, eum ibi fuerit ecclesia. caihedralis, fa-
memoralus Burdegalensis arehiepiscopus per seip-. cullalibus quas nunc possident ad eorum sustenta-
sum aul alium virum idoneum ad prsesenliam dicii tionem integre conservalis. Causasautem hujus sui
Bituricensis accederet, relaxationem ejusdem sen- propositi allegabat, zelum religionis, quam inallero
lentiae humiliter petiturus, et promissurus firmiter pradictorum raonasteriorum asserebat penitus dis-
. sub suarum, sinecesse forel, teslimonio litteraruni soluiam, et utilitatis evidentiam, quse in parlibus
quod ad ejus concilium vocalus accederet,.facturus illis hiemali maxime lempore impeditur. Cum enim
quod foret faciendum de jure], per lilleras noslras ejus provincia sit longe lateque diffusa, frequenter
ipsi Bituricensi dedisse roeminimus in praceptis ut iis quse limam correctionis exposcunt visitatiouis et
cum a Burdegalensi pradicto foret taliter requisilus, reformalionis officium nequil iropendere compe-
pradictam non differret sententiam relaxare; nul- tenler, cum propter hiemalis asperiialisobstaculum
lam pcenam inflicturus eidem, si forte dictam sen- et propter annonaedefectum locum ipsum multoties
tenliam non servarat, anlequam per nos declaratum adire non possit et ibidem prout utilitas exigit ira-
fuisset an esset eadem observanda; venerabili fra- morari. Ne igitur locus pradiclus visitaiionis officio
tri noslro Turonensi archiepiscopo et conjudicibus;. et sacramenlis ecclesiasticis per episcopura confe-
suis-per scripta hoslra mandanles ul, Biluricensijam rendis plus debilo defraudetur, idem archiepiscopus
dicto in mandati noslri exsecutione cessante, ipsi; j) J supplicavit ul ejus proposito dignaremur favoris
saepedictam sententiam relaxarent absque prajudi- apostolici prasidium impertiri. Quia vero in tali-
cio Juris sui. Nuper auiem idem Burdegalensis ar-. bus sine deliberalioneprovidaprocedere non debe-
cbiepiscopus ad nostram prasenliam accedens pro- mus, discretioni veslra per apostolica scripta man-
posuil corarn nobis quod de hujusmodi confirma- damus quatenus inquiratis solliciie veritatem de
lione senientiae nihil unquam per litleras ipsius> lapsu monasterii supradicti, et utrum ordo roonia-
Biluricensis aut nunlium sibi fueraL iniimaium. lium ibi valeat reformari, et si moniales aliquas
Propter quod ipsam petiil a nobis humiliter relaxa- defensiones oslendunt, quanlumque ad opus episco-
ri. Nos igitur volentes utrique paterna sollicitudine', palis mensaebonis ejusdem monasterii de* suis fa-
providere, sententiam relaxamus memoralam fir- cultatibns velit adjicere archiepiscopus memoralus,
niani promissionem recipienles.aBurdegalensi pra>. et si canonici supradicti negolio isti suum imper-
dicto quod vocatus accedet ad ipsius Bituricensiss tianlur assensum, et si non, quam causam contra-
concilium, facturus quod de jure fuerit faciendum. dictionis allegent, qualem et quanlam partem de
(89) Vide lib. xv, epist. 47, 130.
1.90]Vide toro. II. Meirop. Salizburg. pag. 231, 232.
 cga PONTIFICATUSANNOXVI, CIIRISTI 1213. 870
dicecesi sua conferre disponat ad episcopalem dioe- !- A tes, aliquod pacisj suffragium tibi disponi rogave-
cesiro faciendam, si expressus consensus capituli li runt. Nos vero lanquam pasior ovium etqualiscun
Salzeburgensis cum voluntale archiepiscopi conve- i- que dispensalor, ab incursu lali obsecrando, in-
niatin hoc facto, el sieliaro in electione futuri epi-
i- crepando, iarguendo, ipsum Popnnem mitigaviinus,
i, donec tandem conscientia delicli sui compunctus,
scopi sihi velil archiepiscopusJus aliquod vindicare,
privilegia quoque utriusque monaslerii transcribi )i ipsuro caslrum cum bonis adjaceniibus in aliquod
fideliter faciatis, super iis et aliis circumstantiis
is placabile concambium se daturum eis asseruit. Hoc
quod invenerilis nobis prudenter et veraciter re- s- audito, fratres prafati lali consilio ciun illo coram
scribentes, ut super hoc, prout experiire viderimus,s, nobis sunt coadunati, ut quodcunque de commuta-
procedamus. Tu denique, fili abbas, etc tione utrorumlibet disponeremus, utraque pars
DattimLaterani, xu Kal. Julii, ponlificalus nostri•i conseniiret. Hoc utrinque confirnialo, pradiclus
anno sexlo decimo. Popo castrum cum decem novalibus necnon et in*
LXVII. cultis quibusdam infra hos lerminos, via qua itur in
PRJ3POS1TO ET FRATRIBUS MONTIS JOV1S(91). Kylamibus, et ultra caslrum usque in cacumen
Coiifirmatureis domus Vallis Suisionis. montis, ubi adjacetpradium Rodolphi de Albekke,
" deinde in vertice monlis centra
(Laierani, xu Kal. Julii.) Tlatniz, et ex altera
Ortam dudurn inier vos ex parte una et abbatem n parie monlis Zobodin, qui infra lerrainos esl usque in
el convenluni Sancii Secani Lingonensis dicecesis s vallem, quoniam iis infeudatus erat ab Ecclesia, ut
superdoroo Vallis Sussionis ex altera quaestionem n res, gesta seriatim procederet, nobis primum resi-
venerabiii fratri nostro Senonensi archiepiscopo 0 gnavit, hac condiiione, ut ea fratribus noslris con-
duximus commitlendam. Cura igitur idem causamn traderemus, et exsecutionem promissi e_rum iili
remisissel ad nos sufficienter instruclam, te, fili li similiter exigeremus. Quodet factum esl. Derieruut
praposite, ac procuratore partis alterius proplerr enim ei duos mansos apud Meterekke, duos in Grivi-
hoc in noslra prasentia conslitutis, eamdem exa- naralbe, duos in Urezenuelt, et septem marchas,
minavimus diligenter; et tam aclis coram dicto ar- quadraginla modios frumenti, cenium urnas braz-
chiepiscopoquam iis quae coram nobis fuefe pro- zii, nnriecim porcos, ducenlos caseos. Praterea
posiia plenius inlellecliSj, de fratrum nostrorura1 fratres prariicti conscienliam noslram de institulione
consilio domum vobis sententialiter adjudicavi- pontificalis sedis commonentes, rogaverunt; ut
mus supradiciam. Nulli ergo, etc, diffinitionis,etc,., Justitiam quam a priraa inslitutiqne in nemore
usqueincursurum. /p Wispriach per hos termiuos, a nemore Moderic
Daturo Laterani, xu Kal. Julii, pontificatus no- usque in locum quo dividitur ipsum nemus a nemo-
Stri anno sexto deciroo. ribus Moteniz et Fuziris pertinentibus; obiinuerant,
LXVIII. scilicet hanc, nullumcustoriemsine consensueorum
PRJJPOSITO ET CAPITOLO GURCENSIBUS. ibi fore insiituendum,;vel si conseiitireiu, custodem
Confirmalquamdam permulalionem. quoque suum cum custode episcopi sitnul injungen-
(Laterani, xv Kal. Julii.) dura, et jusforesti seque illis dividendum, succes-
Cum a nobis petiiur, elc, usque perducatur ef- soribus nostris in hac prasenti paginanoliflcaremus,
fectum. Eapropter, dilecti in Domino filii, etc, , et lam_eaquampradicia impressionejsigillinostri cer-
usqueassensu, concarabium inter vos ex parte unai lificaremus. Hujusrei testessunt Sanson, Duringus,
etbonse memoriaeRomanum Gurcensem episcopumi fralres, Rodulphusde Dunvunsperch,ErneslusdePils-
et nobilem virumPoponem de Waldethe ex alterai lam, Herniannus de Wolchenburch, Engelberlus et
super qnoudam caslro et rebus aliis celebratum,, fili ejus Purcardus, priino Henricus, Engelscus, Nu-
prout coniinelur in auihenlico scripto ejusdem epi- dungus, Eglolfus, Walterus, Walfridus el filius ejus,
scopi sigilli rauniinine roboralo, cujus lenoreni dei Engelherlus, Purcardus, Franco et filii ejus, March-
verbo ad verbum prasentihus jussimus litleris anno-• D * wardus, Walchinus Firlel et fraler ejus, Rainhalin,
tari, atictoritate apostolica confirmamus etprasen- - Pertholdus, Sevus, Siboto de Sininge, el alii quam-
tis scripli palrocinio communimus. Tenor autemi plures. i Nulli ergo, etc, confiruiationis, etc, usque
scripti pradicti lalis existit : « In nomine sanctaeett incursurum.
individuae Trinitatis. Amen. Ego Romanus sanctses Datum Laterani, xv Kal. Julii, ponlificatus nostri
Gurcensis Ecciesisehumilis episcopus, humanae piai anno sexlo decimo.
facta conditionis, dum ineerlis casibus rapianlur, LXIX.
ne cum obeunlibus pereanl, scriptis digno annolan- CONRADO EPISCOPO QUONDAM HALVERSTADENSI ET AB-
tur. Unde omni aevonoium esse cupimus qualiler BATIDESICHEM, ETPR_3POSITO DEH1LJJEBURGERODEN
fratres noslri prafatse EccJesi* canonici super Po- v HALVERSTADENSIS DIQECESIS.
pone deWaldethe ministeriali,Ecclesiae ob.damno- De concessioneprmbendm.
sam violentiam quam ipsis in bonis eorum prafatoi (Laterani, u Idus_Junii.)
castro adjacentibus, sicut et nobis in nostris >intu- Accedens oliin ad praesenliam nostram, dilectus
lit, flebilem querimoniam multolies nobis dereren- filius Brun Fridesleriensis canonicus nobis humili-
(91),Vide lib. xv, epist. 105. __~
871 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. S72
ter intimavit quod.cum in Ecclesia Fridesleriensi A Romanse persisleret, quae, disponenle Domino, ma-
fidelium et magistra. Verum cura
prahendam quam auctoritale aposlolicae sedis fue- ler esl omnium
rat assecutus per oclo annos et amplius pacificepos- adversus eamdem calcaneum prasumpluosus erexe-
sedissel, vencrabilis fraler noster Maguntihensis rit, non intelligens quod bestia , si montem letige-
arcbiepiscopus, apostolicsesedis Iegatus, ari insian- ril, lapidabilur,.et durum est contra siimulum cal-
tiam R. presbyteri causam quse super dicta pra- citrare, nec se magislrumper opera exhibet,nec
bcnria inlereos fuerat auclorilate apostolica judi- discipulum reeognosclt. Et quidem si vitium
ciali calculo lerminala G. praposilo et A. schola- ingratiiudinis; in eo beneficiorum nostrorum non
slico Frideslariensibus dele-gavil;a quihus, tuni quia abolevissel memoriam , licet timofem amiserit,
ipsos hahebai certa ratione suspectos, lum quia forle reverentiam conservasset. Sed utrum-
causa, ul dictum est, aUctoritaie aposlolicse sedis que, sicut perpendimus, amisisse dignoscitur, cunv
fuerat lerminata, nostram duxit auriienliam appel- nec timoris indicia nec alicujus devoiionis scintilla
Jandum. Sed iidem judices, ipsius exceptionibus remansissevideaturin ipso. Pro sua enim rebellione
«t appellatione conlemplis, dictum R. in prabendam ac inobedientia, sicut accepimus, pfimo suspensus,
ipsam n.xudere prasumpserunt. Unde nos ad ac deinde, Vinculo excommunicalionis aslrietus,
supplicalionem canonici *memorati prafato archi- B contfa nobiles viros Lantcfavium Thuringiae et AI-
episcopo dedimus in mandatis ut pradicla corrigeret bertum comitem de Hevesten devoloset fideles Ec-
per seipsum; nihilominus abbati de Valle Sancti clesise pcr suos cum exercilu , ac si hoc deeeret
Georgii et suis conjudicibus per scripta nostra man- episcopum»insurrexit, el non sine ridiculo, qui de
dantes utipsoin mandati nostri exsecutione cessante, pastoribus habebatur, lupum inducebat in oves quas
ipsi, amoto adicia prabenda quolibet illieitodetentore, Pelri concludebat ovile , dum eo impugnante per
prafatumBrun facerentejusdempacifica possessione suos, pro excommunicalo pradiclo , terras nobi-
gaudere.Verumsiculidemin nostra proposuit prae- lium prafalorum, multi fuerint inlerempli pro Ec-
seniia constitutus, dictus archiepiscopus non solum clesiselibertale , quam ancillare assistendo (92) ly-
pradicta Juxta mandaium nostrum corrigere non ranno talis episcopus nilebatur. Et. quasi hsec non
curavit; quinimo, cumdictus R. carnis debilum ex- suffecissentad injuriam el offensam , non sine con-
solvisset, iriein archiepiscopus Ecclesise prafalae templu sedis apostolicae ad curiam Ottonis accessit,
capitulo stiis dedil litleris in mandatis ut Henricum in judiciis et aliis episcopus excommunicato com-
clericum suum ad prabendam reciperent saepedi-. municans quem laicorum pars polior evitabat. Ut
ctam. Propter quod Jam dictus canonicus coactus r aulem Romanam Ecclesiam factus hoslis agnoscat,
esi rursus ad noslram prasenliam laborare. Nos quam sprevit qui videbaiur amicus, et culpam in
igitur laboribus compatienles ejusdem, irritum pcenis intelligat, qui beneficia non agnovil, cum
prorsiis decernimus el inane si quid de prabenda eliam tanto tempore non sine grai.ia exspeclatus,
ipsa in prajudicium suum exstilil post mandalum pro tanlis excessibus nec unum curaverit nuntiura
hujusmodiiattentaiuin, per aposlolica vobis scripla ad sedem apostolicam destinare , discrelioni vestrse
pracipiendo roandanles quatenus euindem B. facia- per apostolica scripta mandamus quatenus, inquisila
tis auctoritate nostra prabendam ipsam pacifice plenius veritate , si vobis consliterit de pramissis
possidere, fructus quoque medio lempore perceplos aut aliisquse ad ejus amolionem sufliciant, auclori-
cx ipsa ei, sicut juslum fuerit, per censuram cecle-* tale noslra ipsum a regimine Hildesemensis Eccle-
siasticam resliiui faciatis; contradiclores, si qui siae perpetuo amoventes, faciatis eidem Ecclesiaede
fuerinl, per censuram eamdem sublato appellatio- persona idonea et Ecclesioe Romanae plene devota,
nis obsiaculo compescentes. Quod si non omnes iis sublato cujuslibet contradictionis et appellaiionis
exsequendis potueritis inleresse, duo vestrum ea obstaculo, per eleciionemcanonicam provideri,'con-
nihilominus exsequantur. tradiclores per censuram ecclesiasticam appellatione
Dalum Laterani, nldus Junii, ponlilicatus nostfi D postposita compescentes. Tu denique, fili abbas, su-
anno sexto decimo. per teipso, etc.
LXX. Datum Laterani vi, Idus Junii, ponliflcatus nostri
ABBATI DEPIGDAVIA MERSBURGENSIS BIOECESIS.ETTR_-* anno sexto deciroo.
POSITO MAGDEBURGENSI. LXXI.
Adversus epitcopum Hildeshemensem. EISDEM.
(Laterani, vi Idus Junii.) Adversus episcopumHalberstatensem.
Si utile ac sincerum membrum Ecclesiae... diclus (Lalerani, vn Idus Junii.)
Hildesemensis episcopus exslitisset, et voluisset Si ulile ac sincerum membrum Ecclesise.. dlciiis
prudenler adverlere quod pracisus ab arbore ramiis Halberstatensis episcopus exslilisset, etc, utsupra
beneficium radicis amillil, non solum in devium in eumdemmodumt nsque scintillaremansissevidea-
excommunicati et reprobi non declinasset Ollonis, tur in ipso. Pro sua enim inobedientia el rebellione,
sed adhuc in unitate ac devolione lideliter Ecclesfcs sicut accepimus, primo suspensus, ac deinde vin-
(92) Vide lib. xiv, epist. 126,
 *}-, PONTIFICATUSANNOXVI, CIIRISTI 1213. 87.
culo excommunicaiiouis aslriclus, publice divina A LXXIU.
PR.F.POSITO ET CAPITULO ECCLESliE SANCTIJLLIAN:
prasumpsit officiacelebrare, oieum sacruin et cbri-
sma conficiens, aliaque sacranienta Ecclesiaetenie- BIIIVATE.XSIS TAMPR_3SENTIBUS QUAMFUTCRISIN
rarius adniinistrans. Et quasi baic non siiflecisseiil PEllPETUUM.
ad injiiriani e_ offensani, non sine conlemplu sedis De confirmationeprivitegiorum.
aposlolicaj ad curiaro Oliotiis accessil , in judiciis (Lalerani, Kal. Julii.)
cl aliis episcopus exconiiiHinicaio cominunicaiis Etsi debito pasloralis officiipro universarum Ec-
clesiarum stalu satagere compcllamur, illis lameii
quem laicorum pars poiior evilabat. Cum eodein
eiintn Ottone contra nobileni virum lauigravlum qtiseaposioiicae sedi specialius adhaerere iioscunUir
Tliuringioc,devolum et fidelein Ecclesioe,hurepidus studiosiiis nos eonvenil providere. Eaproplcr, dilecti
cuin exercilu , ac si hoc decerel episcopuro, instir- in Doinino (ilii, veslris justis posluJalionibus beni—
rexii, el non sine ridiculo, qui de pasloribus habe- gne duximus annttendum, et prafaiam ecclesiam
batur, ltiptim inriucebal inoves quas Petri conclude- Sancii Juliani, quae-ad aposlolicam sedem nullo rae-
bal ovile, dum eo impiignanle cum excommtinicalo dianle noscilur peninere, ad exeraplar (elicisrecor-
pradicio castrum quod Wrcen vocatur et tefrain dationis Calisii papse pradecessoris nostri sub be.ui
nobilis memorati, raulii fuerint inlerempti pro Ec- B Pelri et noslra proleclione suscipiniiis et praesenlis
clesiae libertale, quam ancillare assisleudo tyranno scripti privilegio communimus, staluentes ut quas-
lalis cpiscopus nitebalur. Ut aulem Roinanain Eccle- cunque possessiones, etc, usque duximus cxpri-
siaui facliis hostis aguoscat, etc, ul supra usque in menda vocabulis : Eeclesias viftc Brivatensis et
(inem. Sancti Ferreoli cum parocbiis suis , super qtiibus
Daluni Laterani, vn Idus Junii, poiililicalus no- vos ah omni impetilione dicecesani episcopi senten-
stri aiino sexio deciino. tiitliter judicavirous ahsoltitos (fl-i), abbaiiam Sancli
LXXIl. Germani de Hebron , abbatiaro Rancti Marcclliniric
, abbaliam Sanclse Mavioede Pebrae ,
PR..EPOS1TO ET CAPITULO BRIVATENSIBUS. Cantogilaabbaiiani Sancli Juliani Turonensis , ecclesiam de
Deciditlilem quum ipsi Itabebanlcum episcopoClaro- Brassac , ecclesiam rie Valle cum dccima, ecclesiam
montensi. ric Solroiiic CIIIIIdeciina , ecclesiam de Spelenco
(Lalcraiii, xm Kal. Julii.) ciuti deciina, villam Tarazas, ecelesiam de Fa-
(93) Cuni olim, Ciiiisain quoe inlcr vos ex parte veroles cuni rieciroa, ecclesiam de Soleto cum de-
una el reucrabilem frairero nostruni Claroroonien- _ ciroa, ecciesiarode Cultus cum decima, ecclesiam
seni episcopuinex altera super ecclesiis villseBriva- de Bellomenteciitn decinia, ecclesiain de Fontibus.
tensis ct Sancti Fcrreoli et Sancli Gerroani et de Porro ecclesiaeac pradia quaeper prapositqruin aul
Uajassa el de Brassacel de Paulac ct rie Belloroonlc, aliarum ecclesiasticarum personarum lenierilaleui
quits irieni ad se dicecesana lege spectare riicchat, vcl per laicoruin violeiiliam sunt distracia,"ad jus
et vos eas legitiroe proescripsisse, Casse-Dei, Bel- ct proprietaiero ipsius ecclesioe rcvocenlur, et sine
loeaquae,ac Novcmfonliumabbalibus sub certa forma conlradiclioiie alictijus personoe illibata in posteruni
(luxeriinus committendain, judices ipsi, receptis conserventtir. Slaluimus eliam ut nulliis infra ter-
tcstihus cl atleslationibus puhlicatis, causam ipsam minos parochiarum veslraruni domtim religiosara
siiincienier inslruciaro ad noslrain auriicniiain rcroi- vel capellam aut oraioriiim sine asscnsu vestro sedi-
serunl. Nos igitur, auditis et inlelleclis quaea vestris ficare prasuraal, salvjs privilegiis poiitificum Ro-
el partis allerius procuraloribus fuere proposita nianorum.Sane ut eadera ecclesia libera semper et
coram nobis, quia super ecclesiis villse Brivalensis quiela perinaneat, omneni prorsus cpiscopum ali-
et Sancti Ferreoli et de prascriptione legitiroa do- quani in ea dilionem habere , prater Romanum
cuistis, vos quoad illas ab impelilione ipsius duxi- ponlificcin, prohibennis chrisma quoque, oleum
inus sententialiter absolvendos, eidem episcopo su- D sancluin, consecrationes altariuni vel ecclesiarum,
per illis perpeumm silentiuin iroponenles. ln ecclesiis ordinationes clericorum qui ad saeros fuerint ordines
auicm Sancti Gcrniani, de Bajassa, de Brassac, et promovenrii,a quocunque inalueritis calholico sus -
de Paulac , et de Beilomonte, quia in probalione cipielisepiscopo;si quidein graliam et communionem
prascriplionis carionicai defccistis , cum inienlio apostolicsesedis habuerit, et ea gralis et sine pfavi-
parlis alterius sil eo ipso de coinnuini jure fundata i.tte voluerit exbihere. Obeunle ve.role nunc ejusticro
quori esetlem Ecclesioeinfra liroites Claroinonlensis loci praposito, eic, usque secunduniDeum duxerini
dicecesiscoucluriuntur, super illis jusepiscopale ari- eligenriuro. Ariindicium autem juris et proprielatis
Jiidicavirousepiscopo niemorato, vohis in cis, quoad RomanseEccIesioeetlibertatis vestra aureuin tinuiu
jus episcopale, perpetutim silenlium imponenles. nobisel successoribusnostrisannis singulispersohe-
Ntilliergo, etc, diflinitionis, eic, usque incursurura. lis. Deceriiimtisergo,elc.Hsi7«_ usibusomnimodispro
DaiumLaterani, xm Kal. Julii, poiuificalus nosiri fuuira, salva setlis apostolicoeauctoritale. Siqua igi-
anno Vxlo dccinio. lur, cic.,HS(7_edisiricLp- stihjaceaiiillioni.Cunctisau-

(95i)Vide lib.ii, epist. 223, 228. (W Videenisl. 72.

PATHOL.CCXVI. 28
67_ INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIu. XVI. 87«
tcro,elc.«si;ii.,pacisin.veiii;iiU. Amen. Ainen. Ainen. A. ln eunulemmodutn priori et coiivnnluiSanai Pan-
Datum Laierani pcr maniiro Raynalrii acolythi et cralii de Leges pro Tholomeo consangnineonoslro,
capellani riouiiiiiInnoccnlii III papse, Kal. Jtilii, in- supcr vicaria quam idem canccllarins in eoruii-i
riiciiouc prinia , Incarnalionis Doniinicseannol215, ecclesia de Coningeburc adprasentationein nonram
poiiiificalus vero ejusdein domini Innocentii anno fuerat assecutus, sicut in lilteris bonai nienioria.
sexio riccimo. Ehoracensis archiepiscopi continetur, usque prove-
LXXIV. nire. Irieoquc univcrsitaii veslra per aposiolica
ST.MAGISTRO SCHOLARUSI BRIVATENSl. scripta mandamus aiqtte pracipimus qtiaienus quod
Dispensnt super clefeclunalalium. a nohis facluin esl in hac parlc raluni habealis et
(Latcrani, Kal. Julii.) Jirmum, el iu, fili prior, fruclus ejiisriernvicarioe ad
Divina Providentia sacrosanctain Romanam opus ipsius colligi facias et scrvari.
Ecclesiani omniuro fidcliuin caput conslittiens DaturoLaterani, xvm Kal. Julii, poniilicalus no-
el magislram, polcslatis plenitudinem pencs cain siri anno dcciroo sexio.
voluil resiriere; ui qtiECpto puniendis seu co-
hibendis cxcessibtis huinaiia solenia slaluenda LXXVl.
prOvidil, ejus auctorilas, nunc pensalis rerum [} rj LITTER_5 REGIS ANGLI/E.
circumslantiis ct merilis personarum, scvere face- Approbulconditiones absolutionis.
rel observari, nunc severitati dcirahens, riispensan-
do rigorein mansueludine tempcraret. Cum igilur (Dovera, xm die.Maii.)
ad sacros ordines desideros promoveri, ac in ini- (9S)Joannes Dei gralia rex Angliae, doroinus III—
cuin nobis lni- berniae, dux Northmanniaeel Aquilanioe,comes An-
quilalibus propheta concei>tus
rolliier duxeris exponendum quomodo in peccatis (e degavensis, omnibus prasentes litieras inspecturis
salutein. Per has patentes lilteras sigillo nostro mu-
peperit mater tna, conlra iropediinenlmn casttalis
nitas volumus esse nolura quod nobis praseulibus
originis apostolicae-benignitalis remedium implo-
rando, nos altendenles quoi pcr liiieraiurairi tuam el mandantibus ii qualuor noslri barones, scilicet
et vilam ac conversalionem lioneslam , super qui- Walterus comes Sarisberiaefraier nosier, Reginal-
bus latidabile libi tcslimonium perhibetur, rediinis rius comcs Bononiensis, Wilielinus comes Warennae,
hunc defeclum , de misericordia , qute superexaltat WiUelinus conies de Ferraria, jnraverunt i'11 ani-
judicio, auctoritaie libi prasentiuin indulgemus ut, mam nostraii) quod nos subscripiani pacis formam
dummodo iinperiimcntum alinri canonicum non ob- bona fide curabimus per~omuia,ooservurc. In priniis
sistat, quotl nalus de lcgiiiuio inalriinonio non fui- Q f ilaqne solemniter et ahsoliite jiirabiinus stare man-
sli libi non official qno niintis ad sacros ordines va- datis doniini papoecoram ejus legaio. vel delegato
leas promoveri ct ecclesiastica beneficia canonice super oinnibiis pro quibus excoroinunicati suinus ab
obtinepc ac eliam ad ecclesiasticas riignitatcs assu- ipso, el veiaiu pacein ac plenaro securitalem prce-
mi; iia lamen quod si te ad honorem vocari conli- slabimus venerahilibus viris Stephano Cantuariensi
geril prasulatus, illuni nequaqiiain recipias absque archiepiscopo, Willelmo Londoniensi , Eusiacliio
seriis aposlolicoc licentia speciali. Nulli ergo, ctc, Elieiisi, .Egidio Ilereforriensi, Jocelino Bathoniensi
concessionis, etc, usque iiicursuruiii. et liuberlo Lincolnicnsi episcopis, priori quoqiie ac
J)alum Liiterani, Kal. Jtilii, pontificatus noslri monachis Caiituariensibus, et Roberto filio Walleri,
anno sexio decimo. ac Euslachio rie Vesci, ncc non ct ca_terisclericisac
LXXV. laicis hoc negolium coniingentibus, praslandosinitil
ARCHIEPISCOPO ET CAPITULO COMPOSTELLAN1S. corain eodem Iegato vel delegalo piiblice jtiramen-
De collatione.prmbendce. luni quod ipsoscuni suis nec laiderous nec laedi fa-
(Datum, ut sitpra.) cicmus vel periniitemiis in personis vel rebus, eis-
Felicis recordationis Joaiine Sanciae Mariae in1 que diniiileinus oinnem indignaiionero, el in gratiam
Cosmeriinriiacouo cardinale, S. R. E. cancellario, D nostram recipiorous eosdero ac tenebimus bona fide,
de medio Dominovocanlcsublato, prabenriaiiiquam quodque prafatos archiepiscopuui el episcopos 11011
idem habebal in ecclesia Coinposiellana riilecto lilio, inipediemtis nee facicrous aut perniilicinus alif|iuilc-
Normano nalo uobilis viri G. de Gualera consan- iius iinpediri qtto niiiius ipsi libcre sutini exsequaii-
guinei Jiosuririuximus concericnriatn,credeniesquodI inr oflitiuin el plcna su;e jurisdicliouis aiicloriiatc,
per ipsiim et suos multa vobis et ccclesiae veslrae ; proul dehenl, tilantur; et super iis laih dominopapa.
polcruiil conimoda provcnire. Ideoqtie uiiiversitalii quani ipsi archicpiscopo et sirgulis episcopis no-
vestra per a.postolicascripia roaiidainus aique pra- slras pateuies liltcras exhibebinius, facieriies ab
ciphnus (jtialcnus dicltim Norroanuni de caeiero ve- cpiscopis el comilibus ac baronibus nostris, qnoi el
slrum concanohicuni haheaiis, cl tu, fraler arcbi-- • qnos prxfali arcliiepiscopu» et cpiscopi poslidavc-
episcope, liuclus ejusdcin prabenrioead opus ipsiuss rint, juraiiienta ct eorum patentes litteras exhiberi
colligi facias cl servari. quod ipsi hona fuic sturiebunt ul haecpax et securi-
Daluih ut supra. ias firinitcr ohscrveiur. Etsi forie (quod Deusaver-
(95) Vide lib. xv, epist, 254, et MaUh. Paris, ad an. 1215.
877 PONTiFICATUSANNO XV, CIIRISTf 1215. 878
tal), per nos ipsos vel alios coiuravenerimus, ipse A quaginta libras, Huberlo Lincolniensi scpliugenlas
pro Ecclesia conira violatores securilalis et pacis el quinquaginla libras, priori et monachis Cantua-
mandalis apostolicis inhoercbunl, nosqne perpedio riensibus mille libras. Sed proiinus absquc mora
viicanliumerclesiarnni cnsloriiamamiitamus. poslquam pacem istam duxerimus acceplandam re-
Qtiotlsi forte nequiverimus eos ari hanc ullimam signari faciemus archiepiscopo et episcopis et cle-
jurainenii pai tero itiriucere, videlirel quod si per nos ricis ac ecclesiis universis in manibus nunliorum vel
ipsos vel alios contravenerimus, ipsi pro Ecclesia procuratorum ipsoruro omnia iromobilia cum ad-
conira violaiores securitaiis et pacis manriatis apo- ininisiralione libera eorumdem el in pace dimitti.
slolieis iiiliacrebuni, nos propier hoc rioroino papa. Inlerdictum vero vtilgariier utlagatio nuncupalum,
ac Ecclesiie Romanse per nostras paienles Iilteras quod proponi fecimus contra pcrsonas ecclesiasii-
qhligiivimusomne jus patronatus quod habemus in cas, publice revocabimus, protestando per nostras
ecclesiis Anglicanis. El omnes litteras quoepro se- palenles litteras archiepiscopo tribuendas itl ad nos
cnrilate pradiclorutn sunl exhibendoftprafatis ar- de personis ecclesiasticis nullateniis pertinere,
chiepiscopo ct episcopis ante siiuni ingresstim in quodque illud de cselero contra personas ecclesia-
Angliam transmitiemus. Si vero nobis placuerii, slicas nullatenusfacieinus proponi. Rcvocanles pra-
s*pefati archiepiscoptts el episcopi prasiabunt, " lerea utlagationem laicorum ad hoc negotiuin per-
salvo hoiiorc Dei el Ecclesioe,jtiraloriam el liitcra- linentium, et remiltenles bominia quoe posl inler-
loriam cautionem quod ipsi ncc pcr se nec per diclum recipimus ab ecclesiarum hominibiis praler
aiios conira personam vel coronam nostram regni consuetudinem el ecclesiasticam lihcrtalem.
aliquid aiieiUabunt, nobis pradictam cis secu- Si vero super damnis ve! alrialis aut eoruin quan-
ritatcm et pacem servaniibus illibatam. De titate vel arstimalione quaeslio fuerit do facio su-
ablaiis aiitero plenain reslilutionem el de daronis liorla, per legalum vel delegatum domini papae rc-
recoropensalionero sufficienteni oronibus impen- ceptis probaiionibus publice lerminetur. El his
demus, lam clcricis oronibus quam eliaut laicis uni- oninibus rite peractis, relaxabitur sentenlia inter-
versis ad boc negotium peninenlibus, non solum dicti. Super caeteris aulem capiiulis si quaefnerint
rerum, sed etiaro liberlaium, eL reslitutas conser- dubitaliones suborlse, de quibus merito vaieal
vahimus lihertates, archiepiscopo quidem el epi- dubitari, nisi per legalum vel delegatum domini
scopoLincoIniensia temporesuaeconfirmalioiiis(9G), papse de partiuro fuerinl voluniale sopilse, ad
aliis aiileni a tempore discordise inchoalse.Nec ipsius referanlur arbilrium, ul super iis quod ipse
ohslabit aliqtia paciio vcl promissio seu concessio 'C decreverii observetur. Teste me ipso, apud Doveram
quo niinus el damna recompenseiUur el resfiluantur 13 die Maii, anno regni noslri quarto decimo.
ablala lam vivorum quam etiam defunclorum. Nec LXXVII.
de iis aliquid reunebimtis pratexlu servilii qtiod LITTER_3 REGISANGLI_3.
debuerit nobis impendi, sed poslea riehila nobis Super eodem.
pro servitio recompensaiio tribuettir, Siaiimque (Dovera, 15 dic Maii)
omnes quos deiinemtis clericos faciemus absoiuic (97) Joannes, Dei gralia rex Anglia», dominus
diroilti ac reslitui propria; libertali, et etiam lai- Iliberuiae, dtix Northmanniae (98) et Aquiianiae,co-
cos qui occasione hujus negolii detinenlur. Incon- roes Andegavise, omnibus Chrisli fidelibus pra-
linenli quoque posl adventuin illius qui nos dche- seniero charlam inspecturis sahnem. Universitati
bil absolvere faciemus de parie resliliilionis abla- vestnc per hanc charlam noslram sigillo noslro
lorum oclo roillia libraruni legalium sterlingorum iiiitniiam voltimus esse nntum ; quia, ctim Deum et
pro persolvendis riebitis el faciendis expensis nuii- matrem nostram saneiam Ecclestam offenderimus
liis pradicloruw archiepiscopi et cpiscoporum ac in mullis, el proinde riivina misericorriia pluri-
inpnachoruin CaiHuariensium assignari, sine inipe- . mum inriigere noscainur, nec quiri digne offerro
diinento quolibel per poteslalem nostram ad eos possimus pro satisfactioiie Deo et Ecclesioe dcbiia
liber-edeferenda, ut expedili reverianlur in Angliam facienda nisi nos ipsos habeamus cl regwa noslra.
honorifice revocali, videlicet Slephano Canluariensi volentes nos ipsos huroiliare pro illo qui se pre»
arcbiepiscopo duo millia et qiiingenlas libras, Wil- nobis humiliavit usque ad moriem, gratia sancti
lel.mo Londoniensi seplingenias ct quinquaginta Spiritus inspiranle, non vi inducti, nec liniore
libras.JEnsiachio Elensi mille et qiiingenlas lihras, coacli, setl nostra bona sponlaneaque voluniaie,
.Egidio"llerefordensi septingentas et quiiiquaginla ac communi consilio baronuni nosirorum, ofieri-
lihras, Joeelino Bathoniensi septingenias ei qtiini nius el libere concedimus (99) Deo el sanctis aposlo-

(90) Apud Paris. consecralionis. renuntiarunt. V. C. ms. Sancti Victoris Parisiensis

(97) Vide infra cpist. 131, 152, el Mallh. Paris.
ad an. 1215.
(98) Northmannim, regionmn islaruni nomine ,
r.egesmajoris Britannisevassalli el homines ligiiregis
Chrisiianissimi, fuere, quas Philippus secundus
Ilenrico III restituil, seri poslea leudum regno
accrevitcumhomagio,etlirielitaii(cuiaslrihgebaiHtir)
De geslis Philippi Pulchri Polyd. Virgil. lib. xxin,
anno Domini 1451.el 52.
(99) Concedimus, Nauclerus generat. .0 annr»
1214, obluliiet concessiicum onini suo jure proquc
diclis regnis Innoccnlio lertio homagium fect,
vide cum Polyri. Virgil. in Joanne
ctijus cciTiovp.iv.v
aimo Doiiiitii L2I2, stiper hujusmodi deditione.
379 INNOCENTiilil PP, REGESTORUMLIB. XVI. 880
lis ejus Pclro et P.uilo el sanciac Ronianae Ecclc- A siiccessoruirinostrorum hocattcniare prasumpserii,
sioe malri noslra ac domino noslro papsc lnno- (pjicunque fuerit ille, nisi riie cororoonitus rcsi-
conlio ejusque catholicis siiccessoribus loliim rc- pticrii, ciulat a ju.re regni, el h;ec charla oblaiionis
gnuin Atigiiie el lotuin regmim Hihernioecum oroiii et conccssionis noslra semper firma perroaneat.
Jure et pertineniiis suis pro reniissione pcccalonnn Ego Joannes Dei gratia rex Anglite et doinlnus
noslrorum el lotius generis nosiri, lam pro vivis Ilihcrnia: ab hnc hora inaniea fidelis ero Deo vl
qtiara defunctis. Et amodo illa a Dco et Ecclesia bcato Pelro el Eeclesiae Romanoe ac doroino nieo
Romana tanquain feodatarius reciitienles et lenenlcs, p;'.pa: Innocentio ejusque sticces-Oiibus calholice
in praseiilia prurienlis viri Pandulphi rioinini papoc iiiiianiibus. Non ero in faclo, dicio, cohsensu,
suhriiaconiel faniiliaris fidelilatem exinde pradicio vel consilio ut vitam perdanl vei roeinbra, vii
riomino nosiro papoe liinoceniio ejusque catholicis niitla caplioiie capianlur. Eoruni riaronum, si sci-
sticcessoribus el EcclesiaeRoinanac sccundmn suh- vcro, imperiiam, etreroanere faciarn, si potcro.
scriptam forroani facitnus el jiiramus; et liomagittiii Alioqiiin eis quam cilins polero ihlimabo, vel tali
ligitim(IOO) in praseulia domini papoe, si corain persoua*.dicam quaro eis credam pro cerlo dicluram.
eo csse pnlcrimus, eiriem facieunus; successores v.i Consilium quod mihi credidcrint per se vel per
hseredcs nostros de uxore nostra in perpeiimm obli- " niintios seu liltcras suas secreluro leneho, et ad
Sautes ul siroili niodo suroino ponlilici, qni pro eorum damnum nnlli panriain nie scieiite. Palri-
lempore fueril, et Ecciesise Roioanae sine ,conira- moniuin beati Pelri, el specinliler regnuro Anglise
dieiione riebeant fidelitalem prastare ct homagiuin el regnum nibernise, arijutor ero aj lenenrium Ct
rccognoscere. Ad inriiciuin atilem liiijus noslra per- ricfenriendiimcontra omncs homiiies pro posse n:eo.
petuse oblaiionis cl concessionis volumus et stabi- Sic Deus me adjuvel el hoac sancla Dci Evaiigc-
liiiius ul de propriis el specialibus redriitihus pra- lia (104). Tesle me ipso, aptul rioinummililiaelen;-
tlictorum regnorum nostroriim pro onini servitio pli (105) juxta Doveram (106) eoram doinino Heii-
cl constteturiinequod pro ipsis facere deberenius, rico archiepiscopo Dublinensi (107), rioininoJoannc
salvo per oinnia denario beaii Petri (101), Ecclesia episcopo Norwieensi (108), Gnlfrido filio Pelri co-
Romana mille marcas (102) steriingorum (103) per- niilis Essex, justiliario nosiro (109), Willelniocoinite
.djiial annuaiim, scilicet in fclo sancli Michaelis Saresberiensi fralre noslro (110),-W. Marescallo
quingenlas marcas, et in Pascba qiiingentas marcas, coroite Peinbroc, R. coniite Bonon., W. coiiiite
scpiiiigentas scilicei pro regno Angliae, et irecenias Wiirenae, G. coniite Wiiitonieiisi, W. comite Ariin-
proregno Hibernise, salvis nobis et liseredihns no- ' dell., W. coiniie rie Ferrariis, W. Brouberi, Pelro
_lris jusliliis, libertatibus el regalibus nostris. Qtiae filio lleiberti, Warino filio Geroldi, 15 die Maii,
-omnia, sicut supra dicia sunt, rala csse volenics anno regni noslri xiv.
perpeiuo alque (irma, ohliganius nos et successores
nosiros conlra non venire. Et si nos vel aliquis

(100) Homagiumligitimeariemralione firielitalisli- apud Angiospendere unius unciae argenti Polyd,

giiesacraroenlosoli regiasiringimurquamvisquidam Virg., lib. xvi; seri balhicinalnr riiim hujiismorii
pralaioruiii et proceruin, honiines ligiosex privile- iiionclie, usiiin iniperio Henrici III ascribit. Siqni-
,gio liabere profiteantur. Colorobetus Colo. Celtic. rieiiiJoaiines Henrici pater mille roarcas sterlingo-
_, et sic riicti doinini abbales habent Jura regaiia riiin in liac charta oblationis prestare piofueiiif.
seu ducalia, prascrtiiii in Bressia seti Foro Segti- Ex qitibus paiel censuro B. Petri Angliie niiiiiirio
sianoriiin, cujtis liinitein tlenricus Magnus 1. Non. publico argeiileo, non pvivato peiisum fuisse, ut
Julii 1601, una ctiin regionibus vicinis btipreinse vult Cttjacius atl c. Auditis, De prse-cripi.
senatus jtnisdiclioiii arijecit. Qu;e coniroversia Evangelia, pagihain lnijrts concessionis
fiiitriuni iitis orriinem reverenrii (10.)
niiperrime agitala descriptam babes apuri Bzoviuinlomo 1, anno Do-
Joannis rie Cussigni abbatis Ambroniacensis ariver- iiiini 1212, § & quain ex Rcgestorum Iniiocciuii
sus Clauriiaihfcmelal collegis noslris (qtios vera ei arcliclypo riesumplam edidit Ciidchiforma et coi.i-
iio,n fucaloe philosopliiae anlisiii.es pnrpuralos nullo rj, lextn qiiibus episiolam hane conceplam rieseiibi
ariiilaiioiiis lenoeinio duclus dixeriin), ex officii curavinms priusquam ejusdera Anuales legcremus.
ilebilo rcciliircni.
(101) Uenario B. Pctri propier visil.uionem B. lus(105)Templi,aquoTempiarii, quoriimordoinsiitu-
Petri (leiiarioriinicoilecla in c. Eaquce De censibus, Gelasii papie 1! lemporibus, ei iu desiiettiriinein
ubi, glossa iu hoecverba : Praslalio quaedain est abiil sul) pijniificaiii Clemenlis pap:u V ari an ,1517,
horiim lit meniio in c Dcputctsti, Pe Judic.,Jqiiil)iis
qiiain solvunl Angii Roinanse Ecclesise. Jo. Major successere
lih. lv. Hist. Scoi. c. 3, atque uinc oroniura prjino parlim equiies Rhotlii (horiie Sle.lii.iises)
Petrini, hoc esl denarii sanclo Petro dati, hisce quos Joanilas sive llispilalarios vocai iicni P.iiiia;-.
lo.onlih. lii, De ord. milil. Joannil. parliiu miHles
regnis impositi siinl, el Baleus Cent. I Hist. Brit., Jesu Chrisli in Lusiiania.
c. 97, vecligal (dcnarios Pelri vocani) ex singulis
vegtii dOinihus primtis persolvil et c. v, coucil. (10(1)Etiam hodierna die nomeivfetinet,
Laieran. sub Alcxaiidro 111. Qiiori in colleciione (107) Dublinensi altero metropolilaruro in regno
dcnarioriiih B. Petri Ecclesiaevel 'personae giavari Iliberniifi.
non debent. (108)Suffragaiieoarchieplseopi Canlnariensis.
(102) Mille marcas. Naucl. eadem gener. illud (109) Justitiario cujus rotinium publicum deseribi.
adjiciens uiproonini servilio dicloruni regnoriiih Pol. Virg.il. lib, IV, in Guillehho.
ccntiiih auri niarcas solvereut. (110) Naturali, eralenini lilitis ex concublna Hen-
(105)Sierlingorum,sterlingus nummus argcnleus, rici U. t(Jcm'Virg., lib. xui.
 ESl PONTIFICATUSANNO XVI, CHRiSTI 1215. 8S2
LXXVHI. A peiitionis instaiitiam legaium ad te de noslro iaicre
LITTER_3 RECIS ANGL1__A3DOMINUM PAPAM. rieslinamus, quasi angeliim salutis et pacis, vene-
Super eodem. rahilem fratrem nosirtnn Tusculanum episeopuiii,
(Well., 15 riie Maii.) virum Deo gratum, et acceptum horoinihiis, qiienr
(UIJ SanciissirooPatri et dornino guo Innoceniio inler fratres nostros merilo stue religibnis el hone-
I)i;i gratia suinnio poniilici smis rievolus et firielis slatis speciali diligimus charitate, ul in roissi per-
Joannes e2dero gratia rex Anglia., doniinus Hilier- sona iniltentis cognoscas affectuni. Ipstim igitur,
nioe.dux NorilimanniaeelAquitaniae, et comesAnde- quem ad tuum commoduro et lionorein, qiianlun.
gaviae,saluteui ct tam debilum quam devolum obse- cmn Deo potuii, promplum cogiioviinusetaitenuim,
quinm. Sancioepaternitati veslra signilicamusqiiod benignc recipias et honeste pertractes, ejus inonitis-
ciim magisier Pandiilphus niinliuset familiaris ves- ei consiliis aequieseens qtiaisi fuerint reverenter ad-
ler formam pacis nobis transmissam ostendisset, roissa, procul dubio libi prolicient et leinporaliter
uos ob revercniiam sanclse RomanaeEeclesiaeillam ad quielem el oeternaliter ad salutem. Speranms
adihisiinus sine aliqua diminuiione pro voluntale autem in eo qni non vult morlem peccaloris, sed
vestra ohservandaro. Cscierum inspiranle gralia ut convertalur et vivat, quod sicut misericorditer
sancii Spirilus ad perpeluam Ecclcsioe pacem el Q ac niirabiliier ccepit in virum allerum le mutare,
exaltiitionem regna noslra, sciliccl AnglixelHiber- sic libi pium inspirabit devolionis affeclum ; ul quo
niae, de vohis et successoribtis veslris el sancta vehemenlius conlra eum sanciam Ecclesiam cffen-
Roinana Ecclesia lenenda suscepimiis, annualim disli, eo revereiilius propler ipsum sanctam Ec-
vohis et successoribus vestris mille roarcas red- clesiam honorahis, curo Jam in tanuini processeris
dcnrio, sicul ex transcriplo charlae nostra, quam iil bonum p.inripium fiuem optimum reprouiillat.
inde feciinus, perpendere polerilis. Rogamus ergo Pradiclus vero legatus, qui conscieniiam nosiram
sanctani paternitalem veslram quaienus rie cx'lero plenecognoscit, de noslro le bencplacito reddet
nos in graliam vestraro recipere dignemini el mise- cerlum pariter el seciirum; cui nos vices noslras
ricorriiler nobiscum agere veliiis de onere nobis commisimus, ut juxla verbum propheticum evellat.
iinposilo, quod gratanier suscepinius. Teste ineipso, eldestruat, el oedificet et plantet quae secundunv
apud teroplum rie Well. 15 riie Maii. Deum evellenda et destruenda nec non oedificanda
LXXIX. cognoveritelplantanda,concessa sibi plenaria pole-
ILLUSTRl REGIANCLI_3. slale ut absque conlradictione cujuslibet universa
Respoudetepistolmsttperiori. qiiije pertinent ad legalionis oflicium cflicaciter
(Lalerani, u Non. Julii.) 'C exsequaiur. Nos enim senlenlias quas rile prolule-
(112) Ei qui de malis novit eligere bona graliarmn ril in rebelles ralas haberi pracipimus et inviolabi-
referimus acliones quod iibi misericorriiler inspira- liier observari.
vii ul idonee saiisfaceresdedamniseliiijuriisEccie- Daluin Laterani, u Non. Julii, pontificatus nostri
sioeirrogalis ; cum non solum formam satisfactio- anno sexlo riecimo.
nis receperis multimoria dcliberaiione provisam, LXXX.
'
verum etiam personam et terrain tuam aposlolicce ARCHIEPISCO ET EPISCOPIS, PRIORIBUS ET
ABBATIBUS,
subdideris dilioni, conferendo in perpetuum jure ALIISECCLESIARUH PR_!LAT1SPERANGLIAM CONStV-
doroinii sacrosanclceRomanae Ecclesiae regna tua TUTIS.
per ipsam etabipsa teiienria snl) aniuio censu scp- De eadem re, et de legalioneepistopi Tusculnni'.
lingeniariim niarcaruin rie Anglia el rie Hibernia (Laterani, in Non. Julii.)
trecentarum sicut in instrunienio tuo legiliine inrio Gaudere debetis nobiscum in Dominoet in vir-
confeclo, plenius et expressius conlineiur. Quis tulis cjus polenlia gloriari quod post nociis tene-
eniro le docuil, quis induxit nisi Spirittts i!le divi- bras adversitatum angustias dies serenus illuxit, et
nus, qui ubi vult, spirat, et nescis iinrie veniat aul p_ optata ccepil prosperitas arridere. Vere quidero
quo vadat, dividens rior.a singulis prout vull, ut IIIIIICscirnus quod elsi qualiatur interdum Peiri.
tani discreie, tani piesimul inunilm et libi consii- nnvictila, ntinquam lamen submergitur; quoniam
Jeres et Ecclesioeprovideres ? Ecce stiblimiiis el so- invalescenlibus fluctibus proeellarum, et jam pene
lidius nunc obtines ipsa regna qiiaro hactenus obli- naufragio imniinente, jiistorum meritis Christrisail
imeris, cumjam sacerdolale signuin et sacerdotiiiin auxiliumexcilalur,qiiipauloaniepropierquorumdaro
sit regale; siciit in cpistola Pelrus ct Moyses in riorroiebal offensas. lalcr alia siiiuidem in quibus
lege tesiaiUur. Eia igittir, niagiiifice princcps, rie pleniluriine graliae ac misericordioe ubertale
comple proinissa et concessa confiriha, uloninipo- fecil iiobiscum signum in bonum, is qui non vult
lens Deus tuuin seroper elrcciiim compleat riesidc- mortem peccatoris, sed ut convertatur ct vivat
rium et proposilutn confirmei honeslum, sicquc illuslri regi Angliaeinspiravil ul sufficienlerEcclesiop,
te faciat per leroporalia bona Iransire ul non aniii- salisfaciat de daronis el injnriis irrogatis. Fonnant
tas seriacquiras seterna (115). N.JSergo juxla luoe ciiitn pacis a nobis cum mtilta deliberalione provi»
(111) Virieinfra episl. 150. (113) Vide iufra episl. 89.
(112) Vidc infra episl. 131.
8S3 1NN0CENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 884
sam cum roagna devolione recepil, ct ad earo A ; iugcrchles riiffictiltalisaui mora proplcr quod hu-
cxseculioni mandandam legatuiii a latere nostro jiisnioriiboiiuin impediri valeal vcl difforri. Nos
petiit deslinari. Unde nos vcnerabilein fralrero no- eniiii ad jiistiiiam el Iiheriatetn ecclesiaslicain con-
slruro episcopum Tusculanura apostolicaesedis tcga- servandainproinptosemper et pio animoinlciirieihus,
lum, quasipacis et salulis angeliiin, deslinarous, ul qui piignam exercuere legilimam, palinam cou-
virum ulique graium Deo, et accepium honiiiiibus, sequantur optataro. Yos ergo pradicli legaii moni-
quciii inier alios fralres nostros merito sua; religio- tis et mandalis humiliier iiilendentcs, lales vos
nis el honestalis speciali diligimus charitale, pro erga eum exhibere curetis quod ipse ad veslrum
cerio credentcs sic eum via regia incessuriini quod ciunniodumet honorein roerito debeal aspirare,
iion declinabil ad dexlcram vel siiiislram ; eique, scienies quotl, cum ei plense legaiionis officium
de quo plenani fiduciani obtiiieinus, commisimus coihihiseriraiis, senlcnlias quas riie prolulerit in
vices nostras, utjuxta verbum propheticum evel- rebellcs, ralas haberi pracipirous et inviolabililer
lat et destrual, aodilicet et planlel qua. secundum observari. Vos denique, fratres archiepiscope ct
Denm evellendaei destruenda , nec noiioedilicanda episcopi, eic.
viderit el plantanda ; plcnaria sibi poteslale con- Datuin Liiterani. u Non. Julii, poiuiiicalus nostri
B
ccssa ut alisque contradiclione cujuslibet ea quoe anno sexlo rieciino.
pertiiient ad legationisofficiuniexsequatur. Laudeni LXXXII.
igitur riicite Domii.oDeo nostro, qui bona de nialis COMITIBUS, BARONIBUS, ALIISQUEMAGNATIBUS PEB
eliciens, feeit cum teniatione provenluin ; el cum ANGLIAM CONSTITUTIS.
huniilitale suscipiic prospera, qui curo fortiludine Ejusdem urgumenticum superioribus.
sustinuistis adversa, pradictumque legatum reci- (Laterani, n Non. Julii.)
piatis benigneac honcsle tracteiis; quia, cum nos Quaiito specialius regnum Anglise ad Romanam
recijiiamur in ipso, in roisso liotabirous devotionis Ecclesiara clignoscitur pertinere, tanto ferventins
affeeliim quem geritis ad iniiteiilem. Ipsius ergo aspiramus ul per noslrae solliciiudiiiis siudiuro
inonilis et niandaiis humiliter inleiulenies, lales grata prospenlate laetelur. Gum igitur ad reconci-
vos erga eum exhibere curetis quod non solum ei- liationcm rcgis ac regni venerahilem fralrem no-
dem, sed eliaro nobis esse possit accepiuni.scientes strurn Tusculanum episcopura,apostolic.-esedis le-
quod cuin ei plenaelegationis oflicium comniiseri- galum, quasi pacis ct salulis angelum desiinemus,
mus, seiitenlias qttas rite proiulerii in rebelles, virum ulique gralum Deoel acceplum Iiominibus,
raias baberi pracipimus et inviolabiliterobservari. .r qucm inter alios fratres noslros merito suaereli-
palumLalerani, ui Non. Julii, poniificaius noslri gionis et honesiatis speciali diligimiis charilale,
anno sexto decimo. universitatein vestram rogandanvduximus et mo-
LXXXI. nendam per aposlolica vobis scripta roandanies
CANTUARIENSI ARCniEPlSCO.O S. R. E. C-ltUIXALl ET cjuatenus eiusi recipiaiis benigne ac honeste ira-
COEPISCOPIS SUIS. lelis, ipsius monitis el manriaiis humiliter inten-
De eadein re. deuies, ut bonum pacis tara regno quarn sacerdotio
(Laleraui, n Non. Julii.) lnaxinie iiecessariurofeliciiercousiimnielur, scientes
Ei qui non vult moribm peccatoris, sed ut con- qnod ciim per eum iliusiris rex vesler juxla maii-
verlatur et vival, devotas gratiarum referimus ac- daiuni nostrum fuerit absolulus, omnimodam ei
liones quod ipse Joanni regi Angliacniisericordilcr graliam el plenum ihtendimus exhibere favorem.
inspiravil ul formam pacis a nobiscum muila deli- Unrie volumtiset mandamiis ul vos ei lirielitatem
bcratione riispositam devote reciperet, sicul rievoiainel fidclero devoiioneih exhibere curetis,
per suas nobis litieras intimavit, huniiliter postu- ad dcfensionemct exaltaiionera ipsius regni pru-
lans ad eam exseculioni mandandaro idoneuin a denter et patenler assistentes eidem.
latere nosiro destinari Iegatum. Ut aulem in niissi D _ Datum Laierani, n Nou. Julii, pontificaliis nostri
persona mitienlis cognoscatis affectura, ecce nos amio sexio dccinio.
memores verbi vestri, millimus quasi angelum sa- LXXXIH.
lulis elpacis, viruro Deo gratura, et acceptum ho- 1LLUSTRI REGIFRANCORUH.
minibus videlicel venerabileni frairem noslrum Tu- De eademre.
sculanumepiscopuin,aposlolicaesedis legatum,quero (Laierani, ni Non. Julii.)
inter fratres uostros merilo suae religionis et hones- Cum pro rcconciliatione regis ac regni venera-
talis speciali diligimuschariiale, pro certo credenles bileni fratrem noslrum episcopura Tusculanura,
quod ipse via regia sic incedel quod non declinabil virum Dco graluni et acceplum hominibns, qtiem
ad dexlerant vel sinistram. Cuin igitur bonum pa- inlcr alios fralres noslros meriio suae religionis et
cis tani regno quain sacerdolio sit maxirae neces- honeslalis speciali riiligimus charilate, in Angliam
sariuin, fraternitaiein vestrara rogandara duximus destinemus, et expedire creriamus quod inter te ac
et monendain, per apostolica vobis scripla man- regem Anglisepacis foederareformeniur, serenita-
dauies qualenus ad illud efficaciter proraovenrium lera tuam rogandam duxiraus et monendam quaie-
evhihealis vos proroptosper omnia et paratos, nihil nus super hoc iulendas humiliicr monitis et coa-
£85 PONTIFICATUSANNOXVI, CllRISTI 1213.'' 886
siliis ejiis-.icmlcgali, ut preces el moniiioues apo- A1 gregarci, spcrans denarios ad naUiram redire pro-
siqlicas, sictit liacieniis fecisse dignosccris, nunc piiain, hac amola. Quo enin riiscernere' ab aliisnon
eiiani adtnilicre comproneris ; ita quori devoiio tua valenle, circumsiaiiies ihagiiituriinem divini mira-
sempcr ad scdcm aDOStolicamdevolior approbe- culi adveiicnles, deliberaveriint ad fidem accedere
ttir. Chrislianani. Sed aliis cum Abrahae pueris exspe-
Dalum Laicrani, m Non. Ju!ii, poniificatus nostri clanlibiis, iricni N. nobili viro regio marescallo
anno sexto deciroo. ti.orem stiam liliosque coniineiidaiis, el rogans
eiiindeiii ut eos onmes faceret bapiizari, ari nostram
LXXXIV. riuxit prasentiam aecedendiun quero posl raullas
ARCHIEPISCOPO SENONENSI.
collationes super lege ac prophelis habitis cuin eo-
De Judmo ad fidem Chrisli converso. dem venerabilis frater nosler Tusculanus episcopus
(Lalerani, vi Idus Junii.) diligeiiter- ihsirucluih in (ide calholica baptizavic.
Operante illo qui semper suam fecundal Eccle- Cum igiiur hnjusniodi nova planlalio non SOIIIIH-
siam nova prole, riileetuin lilium N. Iatorero pra- rore doctriiiie riganda sit, sed eiiam lemporalibus
seiiUuin, qui ad nos de parlibus tuis Judaeus aeces- beiieficiis.iuirienda, ul ei Domiiiustribuat incremen-
seral, ad te lemittiinus Chrislianum : cujus conver- tum, fralernilali tuoeper aposloiica scripia manda-
sationis mndiimel orriinem, quia delectat Dei ma- mus qualenus ei ac familisesitoe ari firieroChrisiia-
giiiilia enarrare, prasenti paginae secundum quod nain conversselaliier facias in vilse necessariis pro-
accepirousab eodem duximus inserendum. Nuper virieri quori pro defectu tcniporalium relro aspicere
igitur in doino palris ejusdem habitabal qusedam non cogantur vel propter hoc ad sedero apostolicam
mulier Chrisliana, quaea Calholica fide adeo facta denuo l.borare, inquisiiurus super pramisso mira-
fuit Judoeis seducentilius aliena ul constanler asse- culo pienius veritaleni, et cam nobis lideliler rescri-
reret, erroris Judaici lenehris obvoluia, quod Cliri- pturiis. Tu rienique, frater archiepiscope, super le
stus sibi nec prodesse poierat nec obesse, ac tan- ipso, eic.
lum vafere panem de cujuslibet mensa sumptum Dattim Laierani, vi Idus Junii, ponlificalus nostri.
quantuiii Christianornm hostia quae sumilur in anno sexlo decimo.
allari. Iloee poenvm incurrere metuens si fidem LXXXV.
Chrisli publice abnegaret, in feslo Resurrectionis MONACHIS CISTERCIENSIS ORDINIS ETIIOSPITALARIIS (114)
Dominicoelunc inslanlis ad Ecclesiam cum Christia- OUINQUECCLESIENSIS DIOECESIS.
nis accessil, et acceplam eucharisliam, ac reserva- (• ( De iinmunilale decimarum.
tam in ore, In nianu palris prariicti N. qui tuuc (Laterani, xu Iial. Julii.)
Isaac vocahatur projiciens, in hoec verba prorupit : Venerabilis frater iioaler Qtiinquecciesiensis (115)
Ecce Salvator meus, ut asseruut Christiani. Qui cuni episcopus nobis iniimare curavit quod vos exten-
in quadain -pyxide vacua, quam liabebat inarca, denies ad lucra turpia manus veslras, inullitudineni
reponerc vellet iilain, idcm,qiioriam ad osliutn suum emitis vinearum, de quibus sibi vel ccclesiis suae
inleriin vocante, forroirians ne invenireiur casu dioecesisdccima. solvi debent ; quarum vinumlicet
forluilo apud ipsum, in alia pyxide, in qua eraiU nequaqtiani in usus proprios (116) expendalis, seri
septeni libra Parisienses, ipsa nescienler pra fesli- vendenduui ad alias facialis provincias deportari,
natione reposila, pulsauli ostium reseravit. Curo cx- decimas lamen sibi vel ipsis ecclesiis sublraliilis ex
peditus ab eo rediissetad arcam, elin pyxide vacua, eisdein. Ctiro igitur ex hoc ordini vcslro pluriromii
in qua se diciara hostiam posuisse creriebat, non detrahatur, universilati veslra per apostolica scri-
invenirel eamriein, inspecta reliqtta, in qua pecti- pta mandarous quaienus ab iis rie coetero laliter de-
niam posiieraianteriictain, eam non utique rienariis, sistalis quod niateiia scanriali auferalur, et super
sed hostiis, vidit plenam. Aroicos igitur slupefactus hoc de vobis claroor ad nos ulterius non ascendat;
et irepidusconvocavil, et eis. revelans per orriinem D scienles vobis esse merito formidandum ne propler
swpradicta, ccepil in eoruro prasentia hostias ver- clainores hujusmoriisacriun concilium (117), auclore
tere curo fesiuca, ul illara quain virierat aliquaniu- Domino, in proximo celebranduni privilegia veslra
Ium huinefaclani, cum (rariita sibi fuil, ab aliis se- coarcianda provideat vel eliam revocanda, cum pri-

(114) Ilospitatariis, rie quibus superiori epislola.
(115) Quinqueccles.Qiiinque-Ecclesiensisqui suf-
fiagaiieus archiepiscopi Strigonensis in Hungaria c.
Ilonm memorim4, De poslulal. pralat., etc. Cwn iu
juventute, Deprasiiinpt. etc. 12 De purgal. canou.
(116) Ad propries usus, adrie haec verba c. Ex
parte, c. Licct, c. Ad audieniiam, De decimis. Nee
cnini coiisenlaneuhi esse videiur, ul ordinis Cister-
ciensis fratres qui privilegio gaudent, etiam de no-
valibus (qua. ad proprios usus sive suis sive colono-
rum manibus excolunt) decimas persolvant nisi jitrc
cmphyleiiseo, alienaveriiu, ita ut ab his liberati sinl
inajori beiieficio lnncccntii uo.iri in hac enistoJa,
cujus contexli et Honorii tcrlii btillaiis litieris (qua.
exslani in cosnobioCisterciensi) riiligenlius perpen-
sis S. C. decretum fuit die 25 Junii, anno Domini
160i. Abhatem de Firmiiale, cujus lil nienlioin c.
Licet, De accusal. liberari a decimis quilius episco-
pus Cabilonensis viuetum quod habet diclus abbas
in vico Gevriensi jure communi subditum propone-
bat. et alio S. C. abbas Maceriaruin idem juris ob-
tinuit die 28 Junii 1611, propuguanie reciore Eccle-
si;p.Remigneii.
(517) Sacrum concilium Lateranense cujus c. SS>
rcfertur rn c. ulu De dcciniis.
S87 INNOCENTIlIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 888
vilcgiuin mcrealur .iniillere qui conccssa sibi ahu- A perliirbare, scu oralorinni aliqtiod infra prascri-
lilur liberlale (118). plamparoehiam oeriificaic.Ut aiilcm cunciis hacc
Daitim Laicrani, xu Kal. Julii loiilificaliis no. tri confirmalio liqiieal, cam scribi feciiiins el noslro
anno dcciinosexto (118). sigillo lnuiiiri inanriaviinus, auno millesimo cenle-
LXXXVL siroo ociogcsimo septimo, indielione qiiinia, viu
PR/EPOSITO ET CANONICIS _ANCT_3 MARI_SIN VINEIS, Knlenri.Decenihris. Ego Htigo Januensis archiepi-
JANUENSIBUS. scopus stibscripsi. > NuIIiergo, elc, usque incursu-
Coufirmat illis parochiam. rtim.
(Lalerani, xiu Kal. Julii.) DalumLntcrani, xiuTial. Julii, ponlificalus nostri
119)Jusiispetenliuro, etc,Hsr/i(-Conciirrentesas- anno sexlo deciroo.
seusu, parocliiamqtiamEcclesiavestra noscilur obii- LXXXVII.
nere, siciiteainjusleac pacificepossidelis,et inlitteris PETRO ILLUSTRI REGlARAGONENSIUM.
conlirniationis bonaerocmoriaeH. Jauuensis archi- Confirmitlprivilegiumab UrbanoII concei:sum.
cpiscopi pleuius coniinelur, vobis el pcr vos Eccle- (Lalerani, iv Non. Julii.)
siae vesirae auciorilaie aposlolica confirmamusel In privilegio felicis recordalionis Urbani papseII,
"
prasenlis scripli palrocinio communimus. Ari majo- prariecessoris noslri de verbo ad verbum perspcxi-
reiii aiitem evidentiam lilieras archiepiscopi memo- inus contineri. « Urbanus episcopus, servus servo-
rali huie paginse nosira de verbo ari verbuin duxi- rum Dei charissimo filioPelro Pampilonensiuinel
imis inscrendas. < In noniine sanclae ei indiviriiuc Aragoncnsium'regi ejusque successoribiisin eatlem
Triniiaiis Pairis et Filii et Spiritus sancli. Ainen. beati Pelri fidelitale permansuris inperpeiuum.
Hugo, riivina dignaiione Januensis archiepiscopus, Ciimuniversis sanetae Ecclesi;c filiis ex apostolicoe
dilecto in Chrislo fralri Otloni praposilo Ecclesiae sedis aticloritate ac bencvolentia debitores existt-
Sanciae Mariaerie Vineis et ejusdero ecclesiae cmo- niiis, illis taroen personis qnoe faniiliarins ac dcvo-
nicis [tlileclisj filiis, benedicl.ionemiu perpeluinn. lius Romanaeadhoerenl Ecclesiie propensiori nos
Libenlcr niodisomiiibusprabemus assensum quoties convenil cbarilalis slitdio imminere. Qiiia igittir
est vox jusla poscenlium. Proinde considerata devo- bonaj memoriaepalris tui jSancli, cujus regno leni-
tione quam erga nos et Ecclesiam Jantiensem geris, poralitcr successisti, fidcin quoque ac devolionein
nec non cl honorificabilitudinilate (120) Ecclesiae erga Romanam Ecclesiam efficaciter _equeris, nos
inse, parocbiamquam Ecclesia jam dicla in prsesen- cadem benignitaie qua patris tui posltilalionero
liaruih noscilur oblinere, el a quadraginla annis implevimus, ttioequoque petitioni adcsse ctirarous.
^*
possedil, libi et succcssoribus luis confirmamusel Teeniin lanquam regein heaio Peiro devotissini.mu
praseniis scripti patrocinio communirotis. Decerni- et omne luum regntini in luielain seriis apostolicae
IIIIISiiaque prascriptam parocbiam a Balneo Bal- speciali dilcctione siiscipimus. Coiisliluirons ergo
duini Guercii inferius, a domo Alpanum cum caru- auctoritale aposiolica saiicicntes ut omnes lui suc-
bio corrigialium ex ulraque parle usque ad liltus cessores regnum illuil de manu nostra nostrorumve
roaris, ornnes slaliones Malocelli, aique domum succcssoruro accipiant, eumdem censum, quingfen-
quonriainPetri Capellani, deinde liilus maris conli- toriim scilicet niancusorum , rependaiil, et se hcali
nue usque ari carubium Sarrienarum, et ipsum ca- Peiri roiiiislrosac faroiilosrecognoscant.Qiiitpropler
rubiuro lotuin, et inde usque ad domuin quondam iiullus deinceps vivculium et firiem Cliristianam
Embronis, insuper a domo piperum cum domo. tenentiuro regnum illuri lemere perturhare, inva-
Benedicii Larabise inferius, populus vero desuper dere, aut diminuere quolib^l occasione prasuroal ,
via a domo piperum usque addomum Donaii piclo- nec molestiam iillam tibi tuisve successoribus, qui
risrie Caslelleto, et inrie usquc aii riomumGuillelmi in eadem sedis 3posiolicaefirielitaie perroanserint,
de Litcro iiiferiuscum tota domoRihaldi de Pinasca iuferre audeat, ne#Dei el aposlolovuniejus indigna-
eteorum qui liabilanl in insula filioruin de infanti- D lionem incurral. Tuam vero personain in beati Pelri
bns, cuui tolo locali et parie Morledi, et cum ver- et noslrocman.uslutelam ita omnino snscipimus ut
ligine campi Liberi usque ad rioiiniin filiorum nulli episcoporum , nulli arcliiepiscopormn, nulli
Donali quonriam palris Oliverii septeni linguae, sanclscRomana^EccIcsioe legato licealsinc cenopra-
cum eadem. Iteruin doinum Joannis Loripedis, et cepto nostro adversum te vel luam conjugem ex-
ipsiim carubium inferius ex ulraque parleadomo communicationisaul.inlerdiclionis proferre senlen-
Guillelmi Sagonen. undique inferius. Praterea a liam. Tuigitur, fili in Chrislocharissiroe, in ea qua
domo quondam Rainaldi Auriselouroi inferius cum ccepisti devolione persislens, ita regnuro soectdare
eadein rionio. Tantiera carubium lolum de Reflatis sub ccelestis JustitiseIege coerce, ita semper luae et
a rionio Ncbularii inferius, et omiies qui hahiianl CatholicorumomnimnmatrisRonianoeEcclesioegra-
infra praediclos (ines, parocbianos SanctaeMarioe lianiexcole ulelin prasenli, annuenle Domino, ma-
de Vincisde esetero firmiter riecernimus, Nulli ergo jora roerearis, et in fuluro sancloruro aposiolornm
omninoliceat hanc parochiam invadere ac temere inlercessionibus selemi regni gloriam consequaris.
(118) Libertate,polcstate in c. Tuarum, § Veruin, (119) Vide infra episl. 169.
De privileg. (120) F'. honorificabilidiguilale.
SS9 PONTIFICATUSANNO XVI, CIIIUSTI 1215. 8<?0
Saneari indicium hujiis percoplaia Romana Ecclesia A pagalio criminis in tali prole liinetiif, dum vitiati
liberlatisquingetiios Jaccensismoneiae mancnsos au- ramusculi de viliosa radice proceduut" quia tamen
reos per annos siiigtilosLaierancnsi palaiio, ut supe- aliqiianrio ex sic genilis aliqni virlule propria re-
rius riictuin esi, pcrsolvelis. Uoc igitur nostraepri- diroiinl qiiori de naialihus pareiiluin vilio perdide-
vilcgiuui sanctimiis si quis in craslimun agnoscens ruiil, quandoque in cis apostoliea sedes de plenilu-
arcliiepiseoptis aut episcopus, iinperator aul rex, dine polcsialis notain origiuis aholelquaro iiitulere
princeps, dux vel marchio, comes aul vicecomcs, parcnles. Cum igiitir prafato riiacono, sicut per
juricx aut persona qu;elibei soeculiiris vel ecclesia- lilicras riictioflicialis acccpimtis, non desint suffra-
stica, conlra earo temere venire tentaverit , -et gia bonse vilae, fraieririlati luseper aposlolica scri-
regni tui hona, quoein prasenti ex palerna sticces- pla inandamus quaiciuis eidem diacono, si non est
sione, reiines, seu quoein ftiluriini, largienle Do- paternae iiicoiiliueiiiia. iinitalor, et bonii sibi merila
mino, jusie acqr.ircre polcris, invariere, iuolestare, siiffraganlur, diiroinodoaliud canonicuni non obsi-
vel suis usibus applicare prasuinpseril, seciinrio siat , auctoritale nostra Ecclesiam snpfadiclam
tertiove coniinonitus, si non saiisfactione congrtia dispensativc coiiGedas. Tu denique, fraler epi-
eroeudaverit, a Cbrisli euin el Ecclcsiae corpore seope, elc
auctorilaiis apostolicsepoieslate segregamns etho- Daliim SiguiiC, v-Idus Jttlii, ponlificatus nostri
noris sui periculo .sulijacere decerninuis. Cunciis anho decimo sexio
aiileiu conservanlibtishaccpax a Deo el miscricor- LXXXIX.
dia prae.-entibiis;ic futiiris siccilis conservelur. STEPIIANO CANTUAHIENSI ARGHIEPISCOPO S. R. E.
Amen. Daiiini Placonliac per manuin Joannis, S. CARDINALI.
R. E. diaconi carilinalis xvn Kal. Aprilis, inrii- De legaliotteepiscopiTusculani.
ctioneui, aitno DoroinicoeIncarnaiionis millesimc (Signise, ldibus Julii.)
nnnagesimo t]tiiiito,pontificatus auiein doniini Ur- (121) Quarto riecimo riieJulii litteras luas rece-
bani 11 pap;e oetavo. Cnni aulcni adco perso- pinius eorum qtiae gesta sunl serieni usque ad rnis-
nain liiaiii riilexerimus el riiligauius in Doroinocha- sioneni earuni plenarie conlinentes, llluri aulem pro
rilate siucera qnod nostris manihus coronaviiiiiis ccrio noveris esse verum quod dilecius fiiius Pan-
le in regem, luis peiionibiis, qiianltim cuin Deo dulplius siibriiaconus ei familiaris nosier super
possiinius , fiivorabilein iinperlieiitcs assensum , alisoluiione regia lihi suggessit, in taniiim ciiam
prariicliun privilegiiini raliim liahenius et pracipi- quori aiuequani nobis de iransitu ejus in Angliam
nius invioliriiililer ohservari. Tu ergo, ne inrie na- Q constitissel, libi el ipsi lilteras nostras per pro-
scanitir injurioeunrie jura iiascuiUur, lalcni lecirra prium nunlium destinavimus, quas ad vos Jara ere-
usiim praseripli priviiegii sludeas exhibere, pra- (iimus pervenisse, mandanles ul anibo ve! aller ve-
seriiin circa iri quori rie inlerdicli et exconiinunica- slrum deasscnsu rcliqtii, propter instaniem neccs-
lionis seiuenliis est praiiictuni, ne propier abusutn, silatem quae tunc viilcbatur urgere, ad ahsolntio-
quod absil! privari ejtisriem ptivilcgii beneficio nem procerierelis personoeregise, si videreiis ncgo-
mercaris, quia juxia canonicas sancliones privile- lio expedire. Cicierum, aniequam ad nos tuae lit-
giuni niereitir amiiiere qni pennissa sibi abiuilur lera perveiiisseiit , rcccpiis nuiUiis el liiieris
potcsiale. Nulli ergo, elc, praceptionis, elc , itsque regiis, nos ineinores verbi tui et coepiscoporuni
incursiiriihi. l-iiormn,venerabilero fratrem nostrum Tusculanuiii
Datum LiUcriini,iv Nonas Julii, poniificatus nosiri ciiiscopum Ipgiuuii) in Angliam , rinxioms rieslinan-
anno sexio decimo. riiiiii : qni jitm a praseniia noslra rccesserat, acce-
LXXXVIU. pla licenlia procedenrii. Tu ergo rie reliquo, sicut
EPISCOPO CAMERACENSI, vir providus et fiddis, agere suuleas qttaj ad salu-
Dispensal super defectu nalatium". lem et pacein regisel rcgni videris perlinere, cuin
(Signioe,v Idns Jnlii.) D honore ac uiilitale aposlolicse seriis et Ecclcsioe
Cum Nicolaum riiaconumlalorem praeseiUiumper Anglicaiioe, significattirus nobis de sihgulis qiiitin
abbalem el convenluni Lexiensem ad ecciesiaui eilo poleris pleuarie veritalem, ul ea coguila, si
Sanctoe MarioerieBrafe el Bavegnies prascriialum qitiri virioritnus aridenduni, addamus. Tu denique,
tuusnollel ofliditlis adinilterc pro eo quod filius fraler archiepiscope, super te ipso, elc.
fiieral sacertlotis, iriemdiaconus atl misericordiam Datiiin Signise, Idibus Julii, ponlificalus nosin
seriis aposlolieae convolans, supplicalionibus et la- amio sexloriccimo.
crymis institit uL ei intilLa inopia laboranii, ne XC.
ipsuni ad soecularia divertere negotia insiiganle PATRlARCn^ HIEROSOLVJUTANO APOSTOLlC_X SEDIS
paupertate coulingat, ad ohliiiendum beneficiuin LEGATO.
adiluih riignateinur per riispensalionis gratiam ape- Nequid exigalur pro retigionis iiigressit.
rire. Licel atttein ad lales peccata pareniuro pro- (Signioe, VIII Iial. Augusli.)
liioiioiiis inipediihenla transmittanl, eo quori pro- Viiiuro pravilalis in Giezi lepra inorbo ct in Si«

(121) Vide supra cpisi. 79 ct seqq.

891 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. Xvl. 892
mone Mago perditione damnalum in regularibus A !_ludine circuraspecia merito coniincndandiiih, be
transire non debel iiiullinn ; quoni.im co daiiinabi- nigi.ilale rccepirous consueta, eique audienliaro
lius ah illis conimillilur quo periculosius lales c.i- liibuinius facilero et benignam.-Inter caelera vero
dtinl s'bi per roeritiiroet aliis per exeropluni. Licet quse idem M. in nostra el fratrura nostrorum pra-
autein contra pcsteni istam mortiferam diversis seiuia ex parte lua proposuil fideliierel prudenler,
lemporihus a prariecessoribiis noslris riiversa pro- asseruit quod lu littcras aposlolicas nuper tibi el
dierinl insiitiita, nondum tamen usque a.leo niorli- populo Vrenetorumpro exhoriaiione subsidii terrae
licari polui! quin eliam in lerra quae funiculus esl sanctaedirecLas recepisli pronipla et hilari volun-
haerediiaiisDominicoemullos infeccril el effecesil late, sperans et concepla fiducia de divina misera-
sic babilus religiosi participes qnod sanclae religio- lione proroitlens terrain caiiidem a le populoque
nis expcrles'(122). Ipsani qnoque domiiin miliiiae pradicio lanluni in personis et reiitis auxilium
Templi, ad quani oculi respiciunl pluriinoruro, liahiluram ul ex mariiimis civitaiibus universis
quosilain iiitcllexiiiius Simoniacc inlroisse, simpli- nulla prorsus inajorem iu boc ncgotio sil cxhibi-
cilate lamen potitts quam malitia, prout ex Iitteris lura Domiiio fainiilattiro; qtiippe cum lu ipse pro-
lua. fraiernitaiis acccpimus, siinplidtateoccasionero " posueris tollere crucero luam ac tiium seqtii, ul
praslitnle ddicto. Ad excludendum igitur talis sim- B ejus coniproberis esse riiscipulus, Redeinplorem.
plicilalis periculuin, fraiernilaii luse per apostolica Quod quidem tanto anipliori gaiidio nos rcplevit
scripta roandainus quaienus magislro et fratrihus quanlo inler omniadesiricrabiliacorriisnostri specia-
mililioeTempli ex parle nostra dislricle prohibeas lius affectamiisiitterra eadein _b iinpiorummanibus,
et ab eis lacias per oinnes domos sui ordinis fir- si desuper riatiun ftierit, libereuir, ut restituatur
iiiiter inhiberi ne pro alictijus receptione aliquid poptiloChristianoad divini lioininis gloriam et bo-
cxig lur, nec eliain sub pralexlu subventionisad norem. Tu;e igitur devoliouiu fervorem dignis in
oxaelionem proceriaiur hujusinodi, cuin superficies Dominolattdibus comroendantes, nobilitalem luam
noniinis reaium criminis non iinmulet. Si quis au- nioiiemusallenlius et boriamur quatenus in hoc
tem de caeleroqtieraquam talilcr admiseril ad ordi- sanclo proposiloperseverans, ad Crucifixiobsequiuni
ncm supradiciuin, utqiie tara adniittens videlicet le accingas virililer et polenler, ..avigiiim el alia
quam ariinissus puuiatiir in quo rieliquit, ab eo necessaria ea cura el sturiio faciens praparari ut
sine spe restituiionis perpetuo expcllatur, ari alium ctira teinpus adveneril opporlunuro, affecluin querr.
dislrictioris rcgula. ordinem transferenrius, in quo libi Doininus inspiravit valeas ipso prosequente
lani exsccrabilis culpaercaluin pcenitentiaconriigna r,- perducere iu effectum. Super eo atilem nequivimu.
deplorei. Cuinhis atitem qui hactenus simpliciiaie non mirari quod cum per Dei gratiam el sapienlia
peccarunl, si urgens nccessitas atil evidens uliliias; vigcas.etcircate copinm liabeas sapienluro, elcclio-
posttil.tril, iiiiiitis agcre poteris, proul luae discre- nein (125) de dileciofilioL. Sancii Pauli plebano in
lionis prurieiilia vitlerit expetlire. De illis atitemi CoiilauliiiopolilanaEcclesia celebralam coiifirniari
fratribus qui depulali usui roiiiiari secrela confes- simpliciter postulasli, cum scias causam super hoc
sioue fatenltirse in subdiacoualus orduie consliiu- anno praterilo fuisse in auditorio nosiro prasenti-
los, coiisultatiohi tuae sic riuximus respoiiriendiun, i bus prociiratoribtis partiuro diulius veiuilaiain, nos-
quod nisi rie hoc lcgitiina probaiione consiiterii,, que ad ejus riecisioiiein procedere non valentes,
proplcr confessioneinhujusmodi uoii est illis injttn- pro eo quotlstiper propositis corain nobis de siu-
gendum in publico ul ab usti roilitiseriebeant absti- riiis eligenlium el nierilis electorum non poluit
nere : qtiod si legitlinis iJ probaveriiu docnmentis5 ficri plena firies, eatn sub certa forma rieconsensu
nisi efftisionesanguinis impediinentuinirregularita- partiiiin coinroisisse,non parvam, si bene conside-
lis iiiciirrerint, aul aliud obviel rie caiionicls insti- res, ul boc libi graliani facicnles quod illtim cui
lulis, juxla orriines suos in hahilu ciericali, quod1 catisaroearorieuicoininisiintis,per Venetiasari tuam
si forsan irregulares exstiterinl, nihiloniinusjuxtai D 1 e[ pariis qtiainfoves insiaiitiam ciiraYimusdeslina-
quod possunt servitiis rioiniisinsislani; ne si ob boci re (124). Quanlaro atiiein ideni sine culpa sua tra-
patcret laiibus exilus, aliis egredicn.li occasio pra- xerit ibi inoram, niagniludinis luse discreiio noii
staretur. iguorat : qtiein si per parles ahas, proul pelebat
Daium Signioe, vm Kal. Augusli, poiitifiealus 5 pars altera, misissemus, Jam forte ari consiimnia-
noslri aimo sexlo deciroo. tionem negoliiiin pervenisset, quod non absque
XCI. grandi el gravi dispenriio est dilatuin. Quoniam
NOBII.IVIROPETRO ZIANI, DUCIVENETORUU. igitur preces luas iu hac parte nec decuit nec li-
Respontietad varia ejus postulata. cuil exaudiri, per legatura, aul eliam per delega-
(Signioe,iv Noii. Attgusli.) lum, si forte legati iransiiuni niinis differri conlin-
Venienteroad aposlolicaro sedem dilectum filium l geret, juxta forinam in litleris nostroe comroissio-
M. Jacnbi tiunlium luum, virum ulique providum cll nis expressam in proxirao, Deo dante, idem expe-
firielem,ac de circumspeciione sollicila el soilici- diri negolium faciemus. Super renovatione vero
(122) Viriecap. Dilectus, De Simon. (121) Videinfra episl. 112.
(123) VirieJib. xv. episl, I5U
 693 PONTIFICATUSANNO XVI, CIIRISTI 1213. 894
privilegii Grariensis Ecclcsiae, coiifirniaiione abha- A ftiisli ad regimem EcclesioeGehcnnensis. Super quo
lis in inonaslerio Saucli Hilarii per del. gatos a no- a nobis luoe saluli postulas provirieri. Nos igiiuf
bis judices inslituta, et cleeli Jadertiiicnsis negolio riiscrelioni luse breviter responriendo consiiliinns
precibus mis benigniiis annuenles, ecce, dilectis quaieiitis si tuam omnino sanare desirierasconscieu-
filiis fratri Jordano de Piidua et fralri llugolino liam, regimen resignes Ecclesioe memoralae, ac
quondan» priori Sancli Joannis in Monte noslris redrias altissimo vola tua, in hoc libi gratiam fa-
dedimus litteiis in niandaiis ula le luisque civibus cienies, quod si capiiuhim cjtisdem Gebennensis
juratoriam recipiant cautionem quod super exces- Ecclesisete postinodiitncinonice duxeril eligendum,
sibus contra Jadertinain civitalem comniissis man- coiicedimusut electionem recipias lalilcr de le fa-
daiis nostris curabilis oberiire: (125) quod cum ctam.
fueril humilileradiraplcluin, nos ipsi cleclo palliuui Daimn Signiae,vr Idus Aiigusli,ponlificaliis no-
iraiismitleinus, (piod propter riictos excessus hac- slti auno sexlo dccimo.
tenussibi disluliitius destinare; habenies in firroo XCIV.
proposiio petiliones ttias in iis et aliis, quantmti EPISCOPO NARNIENSI.
ctini Dooet honeslale polcrimus,exaudire, illa pra-
'
JJ Non valere sententias tatas a judicibus excommuni-
cipue ralione qtiori inlellexiintis le virum esse ca- catis.
tholicuihel zclatoreiu fiJei Chrislianse ac honesta- (Signiae,Nou. Augusli.)
lis ecdesiaslieoc ajnalorcin. Tu ergo te lalciu siu-
deas exhibere, semperde bono in nielius et de vir- (126) Cum excoinmunicalis cominunicari non
slandi non habeant
liiie proficiens in viriuteiii, quod de die in riieni debeal, et persoiiain ih judicio
ii qui vinculo sunl excommuniealionis astricti,
ac
roagis roagis divinain et apostolieam graliain as-
fraieruitaii tuoe per apostolica scripla roandamus
sequi merearis.
quaieiius constitiuioiies et sententias Narniensium
Dalum Signioe,IVNon. Augusii, ponlificalus no-
siri anno sexio decimo. jiiriicnin, quos senleiitia excommunicaiionis invol-
vil, aticloritale noslra decernas irritas et inanes.
XCfl. Tti dcniqiie, frater episcope, super le ipso, etc.
PATRACENSI ARCHIEPISCOPO. Datiiin Signioe, Non. Augusti, ponlificalus noslri
Scribii pro episcopo Cefalonensi. annosexto riecimo.
(Signioe,Non. Augusti.)
Exhibiia nobis ex pane vcnerabilis fralris nostri XCV.
Iiefalonensisepiscopi peliiio coniinebai quod cum c POTESTATI ETPOrULOVITERBIENSIBUS.
KefalonensisEcclesia ad apostolicani sedein imme- Confirmal eis quctmdam iinmiiiiilatem.
diale speclaverit ab antiquo, et distcl per sepiem (Signioe, xu Kal. Septemhris.)
dieias, duobus arcliiepiscopatibus meiliis , a Co- Memoresrievoiioniset liilei qiiam erga personam
rintho, venerabilis frater noster Coriiithiensis ar- noslraiii el Ecdesiaih Ronianain habelis, iiianrialiiui
chiepiscopusper qnasdain liuerasad te conlra Ce- qtiotl dilecius (ilius Slephamis basilicoe Duoricciin
faloncnsem Ecclesiam super impenrieinla oberiieu- Aposlolornm presbyler carriinalis camerarius no-
lia impelratas ipstiro indebita inolesialione fatigat. ster super immuniialc vendendi el eineinli apud
Quocirca fraternilaii tuoe per apostolica scripta Cornetuni pro vobis edidit, qtialemis res hujusniorii
mandainus quaieiius, inqtiisita et cognita veritale, ad nos spectat, ralum habemus et graliim'; ita quod
non perroiiias cunidein super hoc indebiie molesta- cum ad nos lotaliter periincre claruerit, immunitate
ri. Tu deniqiie, fraler archiepiscope, super te ipsa lotiiliter gatitleatis. Quod si forte in aliquaparte
ipso, elc. ari Coriielanos perlineal, quia iiriein oniiiiniodis
Dalum Signiae, Nonis Atigusti, poniificatus no- conlradicunl, jtisliiiaro offereiiles, ne alientiin inju-
siri anno sexlo decimo, ste coneedere videamttr, exhiberi vobis exiude fa-
XCIII. D cicmtis qtiod orrio dictavcril ratioiiis. Tiiles igilur
GEBENNENSI ELECTO. vos exliibere curelis qtiod riiviiiaui et aposlolioain
De voto redclendo. graiiiiin ulleritis luereamini, dilecto filio nohili viro
(Siguise,vi ldtis Augusli.) Jacobo cotisobriiio et mareschaico nostro, rcctori
Per luas nobis litteras iniimasti quod cuin in pairiuionii beali Petri iu Tuscia, efficacitcr iuiei)-
Gratianopolilana Ecclesiasuscipiendi habituni re- (ienrioiii iis tjineari honorum el profeclum Ecclesiae
gularem voiuin soleroniieremisisses, el poslmoduni Homanie peitinerc noscunlur, scicntcs pro cerio
promisisses in nianibus episcopi ejusrieni Ecclesiie quod multa per graliam, per violeutiain vero nihil
le inlra duos menses postquam apostolica seriere- apuri nos poleritis obtinere.
diisses, ad quan; eo leropore acceriebas, votiini Datiim Signioe,xu Kal. Seplembris, pontifica.us
quod emiseras impleturui», ac terniiiio ipso trans- nosiri anno sexto decimo.
aclo non curasses quod voveras ariiroplere, lanriem
exislens in voli irangressione hujusiuodi, vocatus

(125) Vide Gcsla Innoc. III, cap. 86 ct scqq. (126) Vidcinfra epi.t. 115.
-.9) INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 896
XCVI. A ocsliinalionein quinriecim ruhloruro fruroenli, qua»
ARCoII-VF.SBYTERO F.TCI.ERICIS ECCLES1_3 SANCTjliC_S- a lempore factoeloeaiionis de pignore Joanms Ori-
C1LI_3TR*NSTIBERIN_3. donis percipere debnisiis, el ul idein senalor cogc-
Eos absolvila pelitione qitadam pecnitiaria. rel Joannem Leonis o.l alios creriiiores tu recepii-
(Signiie, x Kal. Scpleinbris.) pecitnia el omnibtis qtioe pro ipsis pignoribtis a
Coram tlileclo filio nostro Pelro Sanclae Mnriaein riiclo R. riebelianiur eisdciu, piguora ipsa vobis
Aqtiiro tliacono carriinale, qtieni Roinano Barunci libcre ac quieie dimillcrent, ei vobis niliiloiiiiiius
et P. ceconomo'Ecclesiaevestra concessinius au- rc-liluerenl pradiclorhm pignonini insliuiueiiia.
riilorero, itlem Roinanus ab ipso oeconomo petiil Deinuin priino P. Malpilii, Oridonc de Instiia,
Iriginla Ires libras ex iioiiaginliiquinque libris quas N. Tullii, N. Joannis Bonifncii, ac Joanne Belli /
sihi dutluin adcerlnm lcrroiiium solvcreproinisislis : et secmirio eoriem 0. Andrea de Bulgaroinis, ct.
quaevidelicel tionagiiiia qiiinque libra a vobis rie- riiclis N. Joannis Bonifaciiel Joanife Belii, ac tertio
hdianlur eiilem pro localione qiiarumriam posscs- P. Slcphano Ciceronis et pratlictis 0. el N. Joannis
sioniim ab ipso Ecclesiae vestra facia. OEcononnis Bouifacii et Joanne lietli dicluni coiisilitnn post-
vcro proposuil ex ariverso quori curo riictus Roma- " iuodiim confirmaniibiis, quiriaro cx ipsis illuil fiie-
nus qnoilrianilehiineiUnm lerraruro pr'6 Irecenlis ruiU plenius prosecuti, adjicieiiies virielicei u.t
triginla libris proveniensiuni Ecclesiae veslra in senalor Joaniiero Leonis Jnxia coiistieiudiiiein se-
perpettium locavisset, ceniiini qtiariraginlaqiiinque natus cogeret reddere ac resiituere vobis loium
libras ipsi Romaho et tiiginla oclo Petro Monalrii, illud lenimentum lcirariim pnsitum in Turricli, in
cui qiiaihriainperiicarolerra de ipso lenimento pra- loco qui riicilur Valiis Longari, quod per Joanneni
diclnsR.obligaverai, persolvistis : qiiibuseliaiti idein rieCerraccla qiionriaih socermn siiuin ct lioofedes
R. iu iiisiruinenlo Idcalionis manriavit ut Joanni ipsius titulo pignoris detinebal, cui Joanni de Cer-
Odrionis decem etseplein et Joanni Leonis triginta raccla lenimenlum ipsutii ab eoilein Roiiiiinofuerct
quinque libras provcniensiiim solvcretis, qnibiis obligalmn , el clericos ipsos compellerel eidcra
tnnimenium reliqtinni obligaverat. Pralerea nona- Joanni solvere Iriginta quinque libras Provenien-
ginia quinqtie liliras pradicto R. usqtte ad tluos siuih vetcruro vel dcnarios senalus summani oeqni-
annos et duos tnenses solvere promisistis per pnlili- Viilenles eamdeiu , el tisuras duoruin denarioriim
cuin iiisirurociiluro, ab ipsoeoriem (einpore obliga- oroni roense pro libra a secundaanno ponlificalus
lione recepla quori louiin leiiiinenlum qttod voliis felicis roeinoriaeLucii papoeIII prseilecessorisnosiri
et Ecclesinevestraelocaverat, usque ad duos annos r usqne ari diem solulionis implenda., pro diiabus
recolligerel cl scalouiaret, ac deliberarcta Joanne viriclicel partibus quiiique partium totins pecuiiise
Leonis el ioanm Oddonis atque ah omni per- inuUialiG.Quia ciiin leiiiiiieiituniari viginli inoriia
sona sine veslro el Ecclesioevestra gravaroine lerra a Roroauo fueril obligaltun , facla consiriera-
vel expensis; adjecio quod si terram illan: quae lione a pradiclis 0. de Instila, P Malpilii, N. Tirilii,
a Joanne Ol.lonis ftieral obligiia, eoriem anno N. Joannis Bonifacii, et Joamie Belti, lania liio-
libcram cl absolttiam sine aliquo gravamine vc- dailio reperla non ftiit propter quod usura pro
stro iiequ.upiain vobis deliberaret , ipse reidi- pradiclis duabiis parlibus debebalur, et cliaui quod
lus qins cx e.t ihberetfs percipere vobisriarel; lam ipscquaihsuecessores ipsins prohiberenl dictnrii
alioquin ipsos reririilus et expensas rie pecunia Romanuni el ejus haciedes ac onines alias personas
ipsius R. qttae pcnes vos eiriem solvenriaremanse- submissas vel submiileivdas ab ipsis uiliil repelere
rai, vohis de suo mandaio liceret aucloritaie pro- conlra ipsain Ecclesiam de omnibus denariis qui
pria reiinere. Porro cum prafato termino idem R. pro recolligendis lerris pradictis soluii fuerani ah
qtiod vobis proniiseral non implessel requisittis a eadein , et de relentis ab ea pro cxpensis .e't sesii-
vobis, sicul diclus oeconomusasserebal, reciirsum nialionibus frtiCltnini quos de pignore Joanuis' Od-
liabuislis ari 13.lunc iemporis senalorem; qui riicto D donis a temporc locationis facisepercipefe debiiisiis.
R. el Joaiiuc Leonis ac prafato oeconoiiioari suam Unde cum vos iam raiione mandati ab R. saepediclo
praseniiain convocatis, a Peiro Malpilifet Nicolao reccpti, et qtiia ad rcpighorahriuro el liberandum
Tullii judicibus palaiinis, quibus specialiler cogni- possessiones pradicias ab eodem R. vobis cessae
tionem ejiisdero eausoe cominisil, el coram quibns ftierant actiones, proul in instrumenlo locaiionis
a ssepedictoR. confessionesfactaefueriinl, anle alia plenius reperitur, qilam etiam per consilia sapieii-
consiliuni tale recepit, ulvideliccl vobis liberam et ttitn saepiusconfirmata, a quorum uliimo iriem R.
absolutain concederet poteslalero luendi et recolli- se non asseruil appellasse, de centum ocloginta
geudi lernis Joanni Leonis et Joanni Oridonisseu qiiinqtte libris quaepenes vos de supradicia loca-
personis aliis a prsediclo R. pignori obligatas, rie lionis mefcede reroanserant, centiim quinquaginia
illis denariis qui de mercede locationis faclaeab duas libras crcditoribus solveritis suprariictis, sicui
eodein R. Ecclesiae roemoralae renia.nseranl aptiri in inslrumeniis publicis cOnlinetur, et decem el"
illam, ci ul licercl vobisde denariis ipsis rclinere octo libras vobis retinueritis, tairi pro qiiibusriaro
atque rieduceredamua oninia et expcnsas factas et expensis factis de conscienlia judicum pradiclo-
facicndas earumdem occasione lerraruin, nec non rinh.proiit scriptum corum indical evidenlcr, quain
S97 PONTIFICATUSANNOXVI, CIIRISTI 1215. 898
pro daronis el expensis aliis quas ex partium con- A xcvnr.
fessioneconstiiil vos snhiisse, ac quanlilaiein rcsi-
diiam posi coiiipiitaiioneiiiab ipso cardiiiiilcexaciis- EPISCOPO AMVCLENSI , EI.ECTO K.F.RNICENS1,ET PRIOF.I
siroe faelam eidem carriinali ad opus ssepedicli R. PATRACENSI.
curaveriiis assiguare , idem oo.conoinusab inipeii- De retraclanda senlentia inlerdic i.
lioneprafiiii R. Ecclcsiam vestram posiulavit ahsolvi. (Signise, VIIIial. Sepieinbri..)
Cum igitur super praniissis eoram carriinale jaiii- (I2S"! Venerabilis fraler nosler archiepiscopns
diclo lite conleslala legitiroe, ac praslilo cahiiiinia. Palra.ensis pro se ac venerabilihtis fratrihus nostris
jiiraineiilo, fuissel a parlibus riiuiiiis liligaluin, et Philippensi, Sariensi, Thessalonicensi, Neupairensi,
itleni auriitis earuni coufessionibus, et inspectis Tliebano, Aiheiiiensie! Coriiilhicnsi archiepiscopis,
publicis inslriimeutis, ac consiliis hinc indc exlii- ac siiflraganeis eoruinriem in noslra proposuit pra-
hiiis, nec non raiionihus el allcgalionibns plenius sentia coiisiiiiiliis quod cum pii.falo Thessaloni-
intellectis, nobis quse super iis invenerat fideliier censi arcliiepiscopo el Sirioniensi el Carriicensi epi-
retiilissel, nos. habiio cum fralrihus nosiris con- scopis noslris rietlissemus litleris in mandaiis ut
silio riiligenti, Eeclesiain vestram ab impetilioiie nohileinvirum Gaufririiini de Villa Arduini Acliaiie
"
pradicii Roroani seniciitiiiliter absolvinius, justitia principem aliosque abbaliarnni, ecdesiarum, papa-
cxigenie, injuncio vobis ut vel pro usuris quas tiium, deciinariini et possesMOimmari eorum Eccle-
Joanni I eonis prafali R. credilori solvislis, cideni sias pcriiiieuiiiini illiciios ricleiilores per censuraro
R. salisfnciioneni congrnam iropendalis, vel ad eccie.iasticam ad resiiltiiioncm cnmpdlerenleoium-
repetendas easdem diclo R. coiUrn ipsuin Joaniicni dem, dicii prinripes et alii cilali legitinie ab eisdem
Leonis, quas habeiis, curelis cedere actioncs. Nulli in eoruni noluerunl praseniia coroparere. Propicr
ergo, elc, riiflinilionis, elc , usqite iucursuriiiii. quot! judices ipsi excoromtiiiicalioiiisin cos el in
Datiiin Signiae,x Kiil. Sepiemb , poniilicaius no- lerrani eoriim inierdicli seulenlias pioiuleriint, quas
stri anno scxto dccimo. idem arcliicpiscopus apostolico poiiil roiiiiiinino
XCVII. rohorari, adjiciens nihiloniinus conquerendo quod
EPISCOPO, ARCUIDIACONO, ET CANTORI DAVALIENSIBUS. per diclum priiicipem el honiines suos sede propria
el caslro et riimossario Patracensi, possessionibus
Deeleclioneepiscopi Nazarocensis. cl fruciibus eariiui, et rehus aliis contra juslitiam
(Signioe,ix Kal. Sepieinbris.) fueral spoliatus, el quori laro idcm princeps quani
(127) Dilecli filii decauus el cantor Nazaro- C nobilis vir Odrio de Roca riouiiiius Allieiiaruro jtira
censis ecclesiie suis nobis lilteris iniiniaruni quod ccclesiarum siiarum graviter perturbanles, ea qute
cum olim curam ejusdem ecclesioeSidoniensi epi- • doiiantiir, venduiilur, vel leganlur eisdem, ab ipsis
scopo riiixerimus coromillendam, idein Ecdesiam possirieri pacificenon penniltunt. Exadverso auteiii
ipsam frunienio, aniinalibus, possessionihus et rc- dilecti filii W. decanus Molhoncnsis, magisler I. d'j
bus aliis spoliare prasuniens, et muris obstrui fa- Borbonio, et W. de Bilis miles procuratores prin-
ciens porlas ejus, earo in usiini cellarii, reverenlia cipis el iiobilium proedictorum ac oinnimn Latino-
divini cultus poslhabila, redigere nonexpavit, pra- riini subillorum dominioconsislenlium respoiidenles
fatis decano, cantore, aliisque liatribus ejeclis pe- confessi fuerunl jinlices quidetii anlediclas senten-
niliis ab eadeni. Cuuiqite propler haec et alia non- lias prolulisse , sed asseruerunt quori ante lempus
nulla gravamina noslram audienliam appellassenl, infra quod earmn fuit siispensus effeclns, cuin fue-
ipse appellalioni nequaquam deferens corumdem, riul sub condiiione- prolaiae, ab eis ex legilimis
qiiinimo in aposlolicae.sedisinjnriam el contenipuim causis exstilit appellaiuni; viriclicet quia judices
eos riuritis aggravanset aflligens, liinite persecutio- ipsi diclo principi et parti sine suspecli nierilo
nis saevitiniiiexercuit in eosdem quod in prsefala ec- viriehaiitiir, cum eamriero liabcrent penilus quae-
clcsia nisi untis ex prafatis canonicis non remansil. D slionein, el quia noslraruin copiani litteraruni ne-
ldeoque discrelioni vesira per aposlolica scripla qiiivcrint ttllaleiuis obliuere, licel eas cuin in-
mandarous quatenus, si est ita, prafaluro episco- stanlia postularcnt, nec in eoruin iranscriplo, quod
piiin, ul ea quse ahsiulit tecclesioe ineirioratse resii- sohun fuit eis cxhibilum , de coniposilione (129)
luai universa, per censuram ecclesiaslicain appel- quoe supcr pramissis inler ipsos el prafalum
latione poslposiia coinpellentes, ecdesiae saepcdi- archiepiscopuni interccsseral aliqua rocnlio ha-
clse capitulo eligcudi sibi personani idoneaih cano- bcbainr. Unrie procuralores ipsi huiniliter po-
nice in pastoreni irihuaiis aucloritale iiostraliberain slularuiil iit ciini propter causas proediclas inerito
f.ciillalem. Testes auieni qui fueriul, elc, usque fiieril appellaluin, senlenlias ipsas decernererous
perbibere. Quod si non oinnes, elc, lu, fraler epi- irriias et inanes. Ad ea vero quoe prafatus archi-
scope, etc. cpiscopus super propria spoliatione proposuit re-
Datum Signise, ix Iinl. Septembris, ponlificatus sponderunl quod ipstim nequaquam spolialuni cre-
noslri anno decimo sexto. dcbanl, sed si de ipsius spolialione conslarct, quod
(127) Vide lib. xv, epist. U. (129) Vidc appcndiceroluijtis libri.
(128) Vide lib. xv, cpisl. 75.
899 INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB, XVI. 900
ei riebila fieret rcstitutio promiserunt. Cumque ipse A
. sensu, possessiones de Otlefvuilre, deRaslcde, rie
archiepiscopus faleretur contra Jam dictas fuisse Winkil, de Hart, de Malsc, rie Linrieharl, rie Sclii-
senleiilias provocaluni, seri provocationem ipsiim venbarl, ric Bi;echeim, de Terriingen, rie Bcrnar-
negaret ex catisis propositis faclam esse, ac procu- desvuilre, rie Diethenlmsen, rie Delenbruimnen et
ralores proedictiperduos ex ipsis el archidiaconns pe Mosebrutinne, ac alia bona veslra, sicut ca
Argoliccnsis, qui procuralor non erat, se id in prar- oinnia jusleac pacifice possideiis, vohis e.l per vos
sentia noslra dicerent probaluros, el propier hoc monasterio veslro aucloriiaie apostolica coiifirnta-
eiiaro parali cssenl obligare oninia bona sua, nos, iniis ct prasenlis scripli pairocinio comnmninius.
licei per lioc ad riccisionem ncgoiii legiliroe pro- Nulli ergo, etc, confirmalionis, elc, usque, incur-
cetlcre non possemus , cum iidero in una earieniquc ' surtini.
causa de jure non possent esse procuratores et Daltiro Signioe,ix Kal. Scptciiibris, ponlificatus
testes , ad cautelara lainen ipsorum jiiramcniis nosiri anno scxto decimo.
receplis, de fratrum noslrorum consilio sic du- CI.
ximus providenduin, ul videlicet dicti nobiles cor- PR_2POSlTO FERRARIENPl.
poraliler cxhiheanl juramentum quod parcbuiit Ettm admonet stti offtcii.
pracise mandalis quae ipsis per litteras aut Iega- (Signise, VIIKal, Scplcmbris.)
tum vel delegalum noslrum super hoc duximus fa- (151) Cttro libi cnrani cl ariministraiionem
cienda , et tunc rclaxatae dcnuuiieniur senlenlia! massoe de Ficarolo duxerirous coiiiiitiiienriam,
supradicloe, eognilione negotii principalis ct alio- niaiirianles ut proventus cjus rucipicns, ari opus
rum quae iriem archiepiscopus proposuit coram nostruin rcservares eosdero, mirainiir quori nihi!
nohis, legato qtiem ad partcs illas rie laiere nosiro nobis super hoc rescribere cu.ravisli. Qtiocirca per
destinarc proponimus reservata. Ideoque discre- apostolica Libi scripla pracipiendo raaiidamus
lioni veslra per aposlolica scripta mandarous qna- qualenus quidquid snper hoc feceris nobis qiianlo-
tenus receplo a pnefalis nobilibiissecuiidum forniam cius scribere non omillas, el loci prcrdicli curain ei
expressam superius Juramenlo scntcnlias ipsas de- adiTiinislralioncm habeas diligenleni ; coniradi-
muiiieli- aucloriiate aposldica relaxatas , ct si clorcs aut dclenlores, siqni ftierint, per censuram
jtroescriploeappellalionis causoecoranr ipso fueriiU ccclesiasticani appellalione reroola coropescens.
probaloe legato, nihil cis occasione diclarum sen- Dalum Signise, vn Kal. Scptembris, ponlificatus
lenliarnm injungalur, sub debilo praslili jura- noslri anno scxto decimo.
menli. Quod si non onincs, etc, duo vcstrum , etc. (C CiI-
Vos denique, fralcr cpiscope et fili.elccle, snper NOBILI VIROHARCIIIONl ESTENSI.
vobis ipsis, etc De mitrchia Aticoniianarevocanda.
Dalum Signiae, vn Iial. Sepierobris, pontificaius (SigniiB,v Iial. Scpiembris.)
riostri anno sexlodecimo. Inter. alias raliones eas consideratione polissi-
XCIX. niiiin clara memoriae patri Ino Anconilanaromar-
ABBATl ET CONVENTUl DEVALLE SANCTl FF.TRICISTER- c.hianiin fenduro duxiinus conccdendam, quia pro-
CIENSISORDINIS. niiseral nobis quod earo valida mami ingrediens,
Committiturei exsecutiocujusdam sentenlim. ipsain ad Ecclesi:e Roroanacriominium revocarct.
(Signiae,IXlial. Seplcmbris.) Speranles autem le in eoricm ncg«ti.oproressurum,
Juslis petcnlium desideriis, cic, usque asscnsu, sicut luis nobis Iiiieras inliniasli, super hoc lilicras
difliniiivani sentenliam qtiam pro vobis major rie- libi iransmisimus quales viriiinus expcdirc. Verum
canus Coloniensis et conjudices ejtis coiilra no- cimi in hoc nonriuin processeris , cl delevi, roaxime
bilem virum Arnoldum de t Ilukenswage ( 1.0) lemporihus isiis, niarchiam ipsaro ari doroiniiiih
noslruro revocare possinius, nohililali ttioe pcr
super allodio in Casseleraiionabiliter proniulgarunt D
sicut est jusla nec legilima provoealione suspensa, apostolica scripla inandamus qualemis in negoiio
aucloritate apostolica confirmamus et prasentis ipso procedas. Alioquin, ne diulius Ecdesia spo-
liata remancal, nos procederous in ipso s"cul virie-
ccripli patrocinio communimus. Nulii crgo, eic,
biinus experiire.
confirinaiionis,etc, usque incursurum.
Dalum Signiae,ix Iial. Septembris , pontificaius Dalum Signioe, v Iial. Seplemhris, ponlificalus
nostri anuo sexlo deciino. noslri anno sexlo decinio.
CIII.
C. JODICIBUS ET CONSULIBUS BENEVEN-
ARCUIEPISCOPO,
ABBATI ET CONVENTUI DEALBA CISTERCIENSIS TANIS
ORDWiS. De negotioThomasii de Aqitino.
Confirmatitur eis quccdampossessiones. (Signiae,ui Kal. Sepiembris.)
(Signite, ix lia!. Scpicmbris.) Licel iiobilis vir Thoinasitisde Aqtiiuo cum sociis
Solet annucre scdes apostolica, etc, usque as- suisdeinanriato noslro capius non fucrit, volcnles

(150) Cnl. Colbert. Ilubbefwage. (131) Vide infra cpist. 143.

 001 PONTIFICATUSANNO XVI, CHRISTl 1215. .02
tamen indoranitali veslra paterna? sollicitudine A suin mundum ad pradicandum direxit. Cum igilur
pracavere, soepe vobis super hoc scripta nostra non solurn necessitas Ecclesiae, sed etiam uliliias
riirexiniiis , qualia pro tenipore novimus experiire. Constaiuinopolilani iinperii poslularit illuc a Iaiere
Ipse vero, clsi quoddam modicum caslrum germani nostro deslinari legaluin, nos ad exaltationem et
nosiri, quod diciuir Broccus, injuste detineat con- cornnioduin Ecdesiae paritcr et iniperii, nec nou
l-ra rcgiam Jussionem, unde gralum nobis exisleret personae tuae specialiler inlenrientes, ut in roissi
si per vos ad illud reddeiiduin posset induci , ul nOn persona niittenlis noteiur affeclus, illum ari parles
vesiruni soliiminodoconimodum, sed eliam nostruin ipsas duxitnus destinandum quem inter fratres no-
proctiraretis honorem, liberalionem lamen ipsius, stros speciali diligimus charilate, videlicet venera-
qtti propter hanc causam captus non ftiil, nohimus bilem fralrem nostrum Pelagium episcopum Alba-
inipedire; sed vobis titique creriimus p.ofoliiruiii si nensero, virum litlcratum, provirium et bonesltiro ,
nobis curaveritis in hac parte rielerre, ut nos pro- nobis et fralribus noslris charuni admoritim el ac-
pensitis ad vestrum inducaiis profecttim, etianisi c.pitim. Ipsum igiiur roagnum Ecclesise Dei niem-
conriitionem ipsius oporieret vos propter hoc in bruni, imo personam noslram in ipso, benigne
aliquo facere meiiorem , cnm per riivina?iniseralio- " recipias et honeste pertracles : cui nos vices no-
nis auxilium polenles sirous vobis in majoribus re- slras commisiinus , ul juxla verbum proplielicum
spondere. Vos ergo, intelleclo beneplacilo noslro, evellat ct riestrual, setiificetet planlct qnaesecunriuni
lanquam viri providi et fideles, agalis quod utile Deuin evcllenda et riestruenda , nec non a-dificanda
fuerit et honcsium, necessariam atiliibentes caute- cognoveril et planlanda. Ipsius itaque sahibribus
lam ne circumveniri possitis; quia qiiaiittim vobis nionilis et consiliis reverenler inlcndas, decujus
valeat conipositio inter vos e( illum traciaia sine circumsperlion. provida el provirientia circum-
noslro favore prodessc, vestra, sicut creriirous, specia plenam firiuciam obliueniu. quoniiim, riiri-
discretio non ignorat. genle Doroino, gressus cjus sic via regia curabit
Dattiro Signioe, III Kal. Seplembris , ponlificaius incedcre quotl non dedinabit ab dexlerara vel si-
noslri anno scxto deciroo. nislrain.
CIV. Diiluni Signiae , m Kal. Seplembris , ponlificalus
ILLUSTRI CONSTANTINOPOLITANO IMPERATORI. noslri anno sexto decimo.
Ei commendat legntum. In eumdemfere modum nobiiibus viris comilibus ,
(Signioe,IIIKal. Seplcnihris.) baronibus et universisChristi fidelibtts sub Conslan-
Ipse stiniinus angularis Iapis Jesus Chrislns, in i„ linopolitano imperio conslilutis , verbis competenler
quo omnis sedilicaiioconstrucia crcscit in tenipliiro mulatis.
sabcltim in Doinino, Ecclesise fiindaineiUum el cv.
•fundator exislens, inler cauera quibns salutaria CNIVERSIS ARCniF.PISCOPIS , ET EPISCOPIS , ABBATIBCS,
providit remedia populo Chrisliano ad consolidan- PRIORIBUS, ETALUSECCLESIARUM PR_ELATISPERCO.N-
dam fidei unitalem, ut el untis pastor esset etunum STANTINOPOLITANUU IMPERIUM CONST1TUT1S.
ovile, sedem aposlolicam totius Chrislianitalis caput Sitper eodem.
insiituit et niagistrain : a qua sicut uiigiieiuuin in (Signix, iii Iial. Septembris).
capite, quod descendil iu barharo Aaron , et ad InconsutiIis,.Doiiiiiiitnnica uni cessit in sorlem,
oram eliam vesliinenli, panis inlellectus et viiaead ut in ipsus Ecclesia servaretur unilas illibata. Ad
alias procedal Ecclesias, cum doctrina fidei et aqua coiiscrvanritiin atttem in ea mysterium unilalis,
sapienlise salularis. Sane paslor ipsius el rector, uiuim eiriem, beaium Pelrum virielicet, Dominusca-
cum ab eo plns Doniinus exigal cui plura coni- put instiluit et niagislrum, cui oves Clirisii, clicenle
niiliit, ul in lalento sibi crediio ncgolielnr utiliter, Doinino : Pasce ovemeas (Joan. xxi), suntsirie dis-
portal onera gravia curo pleniliidinc potestatis, sie ' linciioue cominissa', alienis ah ovili Doniinico repu-
iu uno loco personaliter residens qttotl propter D talis qui Pelruni in suis successoribus non agnosciint
evenlus plures el varios in spiritu per plura diffun- esse pasloreni. Ab hac unilale Gracorum Ecclesia
diltir ei. iraliitur ad remola ; qiiautoi|ue magis quohriain riiverlens, et Pclri magislerio se stihdu-
polestas exieiidilur, tanlo inajori so.Iieiiudine oc- cens, exivit ovile Doniiniciim,postgrcgem sod;.liuro
cnpalur. Veruiu ne inler curas coniinuas et pra- evagando; cl sic quae primo sanis affluehaidocirinis
grar.des pro defeclu imperfeclionis huroanae tlefice- et |iene magistra vocari polerat propier lempcs, cr-
rel, si solus consumendus inani labore ad suatn roruin postrootltiui circuinfusa caligiue , coepit plu-
sollicitudiiiem orouia revocaret , attendens quod rimuin indigerc, riirsus divinj eloqtiii rudimenla
messi niultae operarius urius non sufficil, mitlios nienriiciiiis. Sane Palre luiiiinuin , a quo est omne
siiii operarios et coarijutores atljuiigit, ac per datum oplihiiiin el orone donum perfecluni, ipsam
cos exsequilur qtiod per sc non poiest personaliicr miscricordiier illiislraiile, ad Petii magisieriuui,
adimplere. Porro expcriit ut cuni f.airibtis onera miiiaiPin et rievotionemvideliccl RomanoeEcclesise,
parlialur, sic vices suas aliis committenriout inlelli- saltibriier esl reducta ; et cum in novaro quodam-
gauiripsomelfacereqiiodperaliosfieridecernii, illius niot!o iiifaiiiiam sit renaia , plenis eam laclare vc-
iuslructus cxeniplo qtti discipulos suos in univer- lcnlcs uberibus , ad refurmaiionem ipsius opem et
905 INNOCENTII111PP. REGESTORLM L!B. XVI. 90i
operam impentlere niiimur cflicacem. El licel in- A briim, inio personam nostram in ipso bcnigne rcci-
slaniia nosira quolidiana sit omiiium Ecclesiarum piasel honeste pertractes; cui nos viocsnosirascom-
solliciiuriocontinua, lnnio lanien ad -illamspecialius niisimus, ul jnxta verbuin pruphelicuiii evdlal ct
aciem noslrx provisionis cxlenriere volunius quauto dcstruat, acdificel et plantet quse secundum Deiim
plus reformalioiiis officio intligere dignoscitur post evelJenda ei rieslriieiida, nec nonsedificaiidacogno-
errorero. Unriequod in abslcniia possuinus per nos verit et planlanria. Ipsius iiaque salubribus inonilis
ipsos, etquod prasentialiier non valemus , alterius elniandalis revcrenler iniendas ; de cujus circum-
prasenlia exsequenles, venerabilemiialrem nostrum speclione provitla et providenlia circiunspecla ple-
Pelagiuin Albaiiensemepiscopuni, virtiin lilleraluiii, nam firiuciain obiinemus, quoniain, dirigenle Do-
providiim et honostuin , quein inler fralres nostros niitio gressus cjus, sicvia regia cnrabit jncedere
. peciali riiliginmschaiiiaie, a lalcre nosiro legaluni quod non dcclinabii ari ricxlcraro vel sinislram.
in Coiisliiiiliiiopolilanuiniinperiuro rieslinaroiis, pro Dalmii Signia»,n Kaleuri. Seplcinbris, poiiiiflcalu.
cerlo crcricnies sic eum via regia incessurum quod Iiostri anno scxto decimo.
non rieclinabii ari dexteram vcl smistrani; eique, de In eumdemmotlum scriptum csi principibus,comi-
qun plcnaro liduciani obliiicnius, coroiuisiroiisvices tibus, biirouibus.
noslras, ul Juxla verhum prophclicum evellaletde- e* CVH,
sirual, airiificcl ct plautei quoe secundtiro Deuin B. LANGRAVIO T1I0RING1_3.
evellcnda el deslriienda, nec non aeriificaiidavideril Ei justitiam promiliil.
ei pSantanria; plenaria sibi poleslale concessa nt (Signiae, III Non. Septembris.)
absquc contrariiclione cujuslibel ea quac peninenl llla te obtciiiu luae devoiionis et liiei, quas in
ad lcgaiionis ofliciiini cxsequatur. lpsuni ergo le- ardiiis suinus rdjus experli, charilaiis sinceritate
galuiTirecipialis benigne ac lionesle Lracletis ; quia diligiinus ul non soluni pro luis, veruni eliain pro
cnm nos recipiamur in ipso, in niisso iioiabimus alioruni negoliis preces luas parati sinms, quanlum
dovoiionis affecium quem gerilis ad niitienlem ; et cnin Dcoet honestate possumus, exaudire, cuni dili-
ipsius rooniiis ac inaudalis hiiroiliter iiiienrienies, genier ad luum aspireraus commodnm et honorein.
quse inler vos diixeril staiucnria, lanqiiani devofio- Siuie quod a.. Bambergcnsi cpiscopo pro Ecclesiae
njs filii sludeatis reverenter admillere. firroiterque rievotioiie pertulisse diceris gravamina et jacluras
servarc, ac lales vos erga euin exhibere cnretis co nohis amplius esl inolesliim quo serviendo Eccle-
quod non soliiin eidero, setl etiam nohis essepossit siie a viro ecclesiastico non gravamen sed prae-
acceplum ; scicnles quotl cuni ei pleiiaelegaiionis , iniiiin nosceris meruisse. Cum ergo a vcnerabiii
ofliciuni coiiimiseriniiis, sententias quas riie prolu- fralre nostro Maguiiiincnsi archicpiscopo, iiposlolicx
leril in rcbdles, ratas haberi praecipiniuset invio- sedis legato, qui super absolulione ipsius episcopi
iabiliicr observari. receperal scripta noslra, diixeris appcllandum, cl-
Diiitim Signiae, III Iial. Scplembris, ponlificaius; colemappellaiioiii tuae humiliter diferente, nego-
noslri anno sexlo riccinio. linm ad nosirnni sit delalum examcn, jiislilinin
CVI. Ltiamlibi, auclore Deo, diligenter curabirous con-
GACFRIDO PRINCIPIACHAI.U. servare. Tu ergo lerroino tihi el episcopo ipsi a
Super eodem. pradato archiepiscopo praligcndo lalem ad noslraro
(Signiae,n Kal. Seplembris.) prasenliain dirigas rcspousalem qui causam luain
Licct oliroEcclesia Graca elongaveril se ab uhe- agal Udeliier ei prndenler. De caelero nobililalem
ribiis niatris suoe,a capilc menihruin el pars a stio> luaai inonemus alqtie horiamiir qiialenus in noslra
toto riivertens, quia tamen per illius misericorriiami el aposlolicoeseriis devotione lirmus el siabilis per-
qui venit drachuiain qua.rere perdilain, et erraiitenii severes, ut negoiio quod roagnaniniiier inclioaiuro
oveni in rieserlo inundi hujus propriis hunieiis re- esl, et niaxiina jam ex parte promotum, feliciter
portavit ad cauiain, ad devolionem sanclaeRomanae ?,D coiisiiminiito, de lolcratis laboiibus inanipulos re--
Ecclesiae, quae, instiluenie Doroino, roaler esl om- poriare valeas exspeclatos.
nium et magistra, salubriter est reducta, sedes apo- Daltitn Sigiiite, )ii Non. Septembris, ponlilicatus
tiolica maternos afleclus non exuens, ad reforma- iiostri anuo sexio decimo.
lionem ipsius tanto plns impendere nitilur opem elt cviir.
operam euicacem quanlo plus reformationis olficio 0 C DECANO SPIRENSI.
indigel post errorem. Sane cmn uiililas, non solum ii Rsspondetad ejus consulta.
spiritiialis, sed eliain leroporalis exigeret legatuni a (Signioft,v -IdusSeDlemhris.)
'
lalere noslro in Graciam desiinari, nos illuih add Quod jtixia verbum Aposloli non videris alttim
parles illas (iuxiiniisdestinandum quem inler frairess sapere, seri liniere, ac tuiini cum prophela cogno-
nostros speciaii cliligiinus chariliiie, videliccl vene-
!- scere iinpcrfectuni, et tamen conlisus de illo qui
rabileiu fralreiii noslruih Pclagiiuu episcopuniAlba- i- rians affliienier oronibus, cl non improperans,
nensem, viruni lilieraluni, proviriumei hon.sluin,), biilliiilienliiimlinguas facil esse diserlas, injuiictum
nobis et fratribus nostris cliarum adrooriuinel nc- ;- tihi exhorlaiionis officiumel suscepisli huroiliter ct
copluni. lpsum igitur niagnuin EcclesiaeDci mcm- i- sollicitc niteris adimplcre, tuam nobis comiiiciidm
803 PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI 1213. {,06
prudenliam, el quod sis laudabililer in ipso nego- A filius nosler Fredericus Sicilioerex illustris in Ro-
lio processurus, fiduciam tribuil pleniorem. Tuis manum imperatorem electus obnixe peliit auclori-
ergo consultationibusbenignius intellectis, de iis qui tate aposlolica confirmari. Ejusigitur precibus incli-
suscepto crucis signactiloproposuerunl contra hsere- nati , commutalionero ipsam , sicut sine pravitate
ticos in provinciamproficisci, necdum suum fuerunt provide facta est et ab ulraque parle sponte recep-
exsecnti proposilum, respondemus ut tales ad as- ta , et in ipsarum abbaliarum dispendium non re-
sumendum itineris Hierosolymilani laborem se- dundal, auclorilate aposlolica confirmamus et pra-
dulo inriucanlur, cum illum majoris meriti esse sentis scripti palrocinio communimus. Nulli ergo,
conslet: ad quod si forsan induci nequiverint, vo- elc, confirmationis, eic, usque incursurum.
ttim prosequi compellanlur emissnm. De illis vero Datum Signise, vn Idus Septembris, auno xvi.
qni uxoribus reciamanlibus volunl suscipere signum CX.
cr.icis,)de quibus dubilas an propler hoc eorum de- GREGORIO SANCTI THEODORI DIACONO CARDINALI APO-
beal propositum impediri, sic duxirous responden- STOLIC_E SEDIS LEGATO.
dum, quod cum rex ccelesiis roajor sit rege lcrreno, Transferl archiepiscopum Barensem ad Ecclesiam
el conslelqnod vocalos ad terreni regls exercitum Panormilanam.
uxorum non impedil conlradictio , liquet quod ad B (Signise,iv Idus Septembris.)
sumnii Regis exercitum invitalos et ad illum pro- Grave gerimus el indignum quod c.umjam mul-
ficiscivolentespradicla non debel occasio impedire, lolies mandaverimus per te PanormitanaeEcclesias
cum per hoc malrimoniale vinculura non solvatur, in pastorem de persona idonea provideri, sieut
sed sublrahalur ad lempus cohabitatio conjugalis ; accepimus, mandatum nostrum nondum exstitit
quod in multis aliis casibus fieri frequenter oporiet. effectui mancipalum. Nolenles igilur ejusdem Eccle-
Quid autem agendum _it de mulieribus et personis siaeprovisionem uiterius prorogari, si forte nondum
aliis quse crucis signaculum susceperunt, cl ad pro- esi illi de paslore provisum, venerabilem fralrem
sequendum voluro non sunl idonese vel poientes, noslrnm [Berardum] Barensem archiepiscopum,
ex generalibus lilteris (152) conjicilur manifesle, in virum, sicut experimento cognovlmus, providumet
quibus coniinelur expressum ul, regularibus perso- honestum, ac nobis et charissimo in Christo filio
nisexcepiis, suscipiant quicunque voluerinl signum noslro Frederico illustri regi Sicilioein Romanum
crucis, ila quod cum urgens necessitas aut utilitas imperalorem eleclo, devoium pariler el fidelem,
evidens postularii, volum ipsum de mandalo possit eidem Ecclesiae concedimus in paslorem, capiluloi
apostolicocommutari aut redimi vel differri. Quia r ejusdemEcclesisenostris dantes litteris in praceptis
vero collegam tuum ab hac luce Dominus evocavit, ul eidem tanquam paslori suo iniendanl humiliter
abbalem de Sconovuiaeidem juxta petitionem tuani et devole. Ideoque discreiioni tuae per apostolica
duximus subrogandum; el ul fructuosior valeal exi- scripta pracipiendo mandamus quaienus praceptum
stere labor vesler, lam libi quam abbali prasdiclo noslrum sublalo cujuslibel conlradiclionis el appel-
concedimusul incendiariis el iis qui maniis temera- laiionis obsiacnlo facias effectui mancipari, conlra-
rias in clericos aut alias personas ecclesiaslicas in- dictores, si qui fuerint, vel rebelles per censuram
jecerunt, voleniihus suscipere signum crucis, salis- ecclesiaslicam appellationepostposila compescendo.
factione passis injuriam exhibita competenti, auc- Datum Signiae,ivldus Septemb., ponlificatus no-
toriiate noslra libere absolulionisheneflciumimpen- slri anno sexlo decimo.
datis ; nisi forsan aliquorum excessus adeo graves Scriptum esl super hoc capitulo Panormilano.
existerent et enormes quod merilo essenl ad sedeiu CXI.
apostolicam Iransinillendi. EPISCOPO ItATISPONENSI.
Datum Signiae,v Idus Seplembr. , ponlificatus De numero evcctionum.
noslri anno sexto decimo. (Signiae,iv Idus Septemhris.)
CIX. D Gaudemus in Dominoet in viri.utis ejus potentia
DECANO ETCAPITULO [SPIRENSIBVJS. gloriamur quod in commisso tibi negolio crucis
Approbalqaamdam commulalionem. Chrisii tc lauriabiliier diceris exercere ac, bene di->
(Signiae,vn Idus Seplembris.) vina cooperanle graiia, proficere in eodem, chari-
Justis petentium desideriis, elc. usqtte complere. latem luam monenles alieniius et horlaiites qua-,
Acccpimus sane quod Spirensis Ecclesia duo possi- tenus supernae retributionis intuiiu illud, calealis
dehal monasleria in Thuringia, quorum abbatissis pro Christi nomine cunclis difficultatibus, laliter
Spirensis episcopus regalia porrigebal, .el imperiuro exsequaris ut cum illis qui eunles ibanl et flebaiit
abbaliamde Wizkenburch ad se in lemporalibusper- mittentes semina sua exsultationis manipulos va-
linentem in Spirensi dioecesiobtinebat, de quibus leas reportare. Quia vero propter diei malitiam
inter ipsum imperium el prsefalam Spirensem Ec- eveciionum numero, quem tibi taxavimus, conlen^
clesiam commutatio facta proponitur de communi lus esse non poles, ulpole qui cum eo longe a civi-
ei lihera voluntate, quam charissimus in Chrislo lale tua per duo milliaria, sicut luis nobis insinuasij

(152) Stipra epist. 28.

PATROL.CCXVJ. 29
 907 INNOCENTII511PP. REGESTORUMLIB. XVI. .08
Jittcris, proccdere non audercs, nos remcdium qnod A cxni.
conlra imperiiroenlum hujusmorii ttia providit di- PRIORl ETCONVENTUI CAMALDULENSIBUS.
screiio approbantes, fralernilaii tuae per aposlolica De reformationemonaslerii de Vangaditia.
scripta mandamusqualenus ubi personaliier nego- fSigniae, vn Kal. Octobris.)
; tium exsequi nequiveris mcmoratum, aucloritate (134)Cum dtidumad correctionemetreformationem
nostra, protil ipse cogitasti, committas viris hone- nionasterii de Yangaditia laborantes profieere non
stis et providis vices tuas. Et quoniam de luaecir- possemus, nec hujusraodi Babylon, quain studio
cumspc.iionis modeslia fiduciamgerimus pleuiorem roulto curavimus, ad sanitatem ullatenus perveni-
taxandi tam libi quam illis evectionura numerum rel, quinimo ejtis compulruissent adeo cicalriees
qv.eiiisccundum locorum et temporum qualitaiem tit earum felor eiiam laicos ad nauseam provoca-
virieris cxpedireliberam libi concedirousfaculiatem, rcl, demum atlendentes ferro debere vulnera rese-
morieramincquod ipse providisti circa eos qui mi- cari quaefomentorum non senliunl medicinam,ve-
nislrabunt procuraiiones, cum res ita videbilur po- ncrabili fratri nostro Nicolao Reginensi episcopo,
stulare, scrvalo; ut videlicet duarum vel trium iimc eleclo, et dileclis filiis priori Sancti Georgii
aut eliam plurium parochiarum populis in uimm _ el Venturse subdiacono nostro canonico Veronensi
ad audicndum vcrburo Doroini convocatis, eorum ricdimtis in mandatis ul tam E, quonriam ejusriein
pralali simul, ulii singuli non suffeeeriiH, expensas loci abbalem, qui a regimine ipsius nostra fuerat
bajulis verhi Dei exiiibeant moderalas. Concedinius auctoritate amotus, quam etiaro monachos uiiiver-
etia>nut inccndiariis ct iis qui manus temerarias in sos per alia monasleria collocantes, virum aliquem
clericosaut alias personas ecclesiasLicasinjecerunt, rcligiosum, bonae opinionis et vitoe, sollicitum in
volcntibus suscipere signum crucis , saiisfaclione spirilualibus, et in lcmporalihus circumspeetum,
injuriarura exliibila compelenli, auctorilate noslra monaslerio prafiecrent anlediclo, qui secum viris
raunus absolulionis impcudas; nisi forsan aliqno- prudenlihus et religiosis assumptis monasterium
rum excesstis adeo graves exislerent et enormes ipsum spirilualiter ei lemporaliter reformaret. Qui
(juod inerito essent ad scdem aposiolicam transmil- mandalum apostolieum fideliler exsequenles, di-
teudi. Ad hiec, orones qui, te cirea hujusmodi ne- leclum filium S. domus vestra de Verona priorem,
gotium oecupato, possessiones aut alia Ecclesiae virum utique providum et honesliiro, ipsi monasie-
lUifibona temere prasumpserint invadere vel lur- rio prafecerunt, injungenies eideni ul ari roinus
bare, in quacunque fuerint dioecesiconstiiuti, libi duodecim viris idoneis de ordine vestro assutnplis,
liceal appeliatione remota per dislrictionem eccle- C ari ejusdem reformationem iiuenderel Sollicue ac
siaslicam coercerc. Taliter ergo in omnibus exhi- prudenler ; nohis nihiloininus per suasliiierasquotl
bere te studeas prudenlem, solliciium et modestuni, feceranl inlimanles, ul eoruro processus per appro-
(juodperhoc crescasel noroine apud horoines elme- balionem nostram stabilitalem debitara sorlireltir.
rito apud Deuin, nosque fralernilalem tuam magis Volenles igilur sic ejtisdem monaslerii reformationi
ac magis aposlolica prosequamur gralia el favore. ac statui provitlerequod ex hoc juri aposlolicsese-
Datuai Signisc, iv ldus Sepiemb., pontificatus riis, ad quam nullo medio perlinel, minime dero-
noslri anno scxto decimo. gclur, de fralrum nosiroruni consilioipsum priorera
CXH. concedenles diclo roonasterio in abbatem , liberam
ALBANENSl EPISCOPO APOSTOLIC_5 SEDISLEGATO. ejusdem monaslerii correciionem et plenam tibi,
Dc eleclione patriarclue Conslanlinop. fili prior, el successoribustuis duxinius comroilten-
(Signiae, xiv Kal. Octobris.) dam, ita tamen quod qui pro leropore fuerit electus
Cum catisam super postulatione de vencrabili ibiriem, Romano pontifici prasentetur, ab eo con-
fralre noslro Heracliensi arcbiepiscopoet eleclione fnmalionis el benediclionis gratiam recepturtis;
de riilecto fiiio plebano SanQli Pauli de Yeneiiis in ad cujus aurotionem , si quando propter exeessus
Conslaniinopolilana Ecclesia celebratis dilecto filio D sttos fuerit amovcndus, incousulto Roroanoponlifice
iiiagi.iro Maximo notario nostro duxcriinus eoin- iitillatenusprocerialnr.
iniltendam, et iriem proliciscens usqiie Venetias in Datuin Signice,vn Kal. Octobris, poutificaius no-
iiegotio pro parte processerit (155), quia lainen tri aimo sexto decirao.
j:er Veneiias Conslantinopolira Iransilura babere In eitmdem fere mod-umscriplum est Reginensi
iiou poluii, causam ipsam luae fraternilali, tlc qua episcopo,priori Sancti Georgii, el V. subdiaconono-
jrieneconfidimus,duximus commiltendam, per apo- stro canonico Veronensi, verbiscotnpeletttermulalis,
lolica tibi scripla manrianlesquatenus in eadem se- usque nullatenus procedalur. ldeoque discrelioni
cundtim formam comprehensam in lilteris directis vcstra per apostolica scripta mandamus quatenus
atl eumdetn magislrtiih appellatione remota proce- monachos qui adhuc in prafato monasterio comino-
das. Tudenique, frater episcope, super leipso, ctc. ranlur in aliis rnonasteriisrecipi facicnles, in corpo-
Daluni Signiae, xiv Kal. Octohris, ponlificalus rnlem possessionemipsius pradictum inducatis ab-
nostri anno .exto dcciroo. batem, et ad reformatioiTemejiisdemopportnnuroim-
(155) Vido supra cpist. 9!.
(154) Vide supra cpist. 16, cl lib. n Hisl. Camaldul. pag. 182et scq.
 9«9 PONTiFICATUSANNOXVI, CIIiUSTI 1215. 910
pendentes sibi consilium et favorem, faciatis ei de A vero mala, perpetuaro te pertrahenl ad gehenriam,
ipsius monasterii justiliis ab ejus fidelibus et subdi- tui tandem incipias misereri, et satisfacore stu-
tis plenarie responderi; contradictores, si qui fiie- dens Doniino de cororoissis, ab ecclesiasiicorum
riul, vel rebelles percensuram ecdesiasticam appel- virorum el specialiter diclorum Camalriulensiuin
Iatione postposila compescendo. Quod sinon omues, molestatione de coeteroconquiescas, ne forte prseoc-
etc, tti, fraier episcope, etc. Tu denique, frater cupalus subito die mortis, poeniteiitioespatium quse-
cpiscope, super teipso, e(c ras, nec valeas invenire. Aiioquin, eum paier filium
i ui
1 Datum, supra. quem diligit corrigai ei casligcl, nos specialiter ob
CXIV. salulem tuam, quam sollicitudine palema zelamur,
KORILI VIROCOMITI (153) GCTDONI , SPIRITUM CONSILII venerabilibus fralribus nostris archiepiscopo Pisano
SANIORIS. et episcopo Florentino et dileclo filio electo Aretino
Ul aCamalduiensium injuriis abstineal. nostris damus lilteris in mandatis ut tam super
(Signise,xn Kai. Octobris.) prsedicla via quam aliis te ab corumdem Camal-
(156)Cumtuum in niuliis offenderis redemplorem, dulensium vexatione cessareper censuram ecdesia-
el traditam tibi potestatem ab ipso multolies conira sticam, appellaiione remola, pravia ratione compel-
eum prasumpseris exercere,_deberes saltem in vitae B ' lant.
vespera constitulus tuae delicla corrigerejuventutis, Datum Signise,xn Kal. Octobris , pontificaius no-
et Domini faciem in confessione oris et salisfa- slri anno sexlo deciroo.
ctione operis laliler proevenireul in tremendi ne- Illis scriptum esl super hoc, verbis conipelenler
ccssitaie judicii, ab ipso, qui reddet singulis secun- mutatis.
dum operafsua, posses indulgentioe gratiam jexspe- cxv.
clare. Tu vero, quod dolenies referimus, necdum a EPISCOPO ET CAPITDLO CAKDICENSIBUS.
via mala cohibes pedes luos, sed quasi proprise sa- Confirmat quamdam compositionem.
iulis curam ac divini [nominis timorem abjeceris et (Signiae, v Kal. Octobris.)
amorem, conlempla Dei patienlia , quae, qtiantum Cum a nobis pciilur quod juslum esl, usque per-
in ipsa esl, ad pcenileniiam le adducit, confu- ducatur effecium. Sane oblata nohis ex parle vestra
sionem tibi Lhesaurizas ei iram, religiosos vi- petitio continebal quod cum causam quoe inter vos
ros, quoruin palrocinium libi deberes beneficiis et cx parte una et fratres domus Hierosolymilani ho-
obsequiis comparare, ul apud Dominum ailegarent spilalis de Phiialea ex allera, super caslro Cardi-
precibus causam luam, in luse famaeac salulis di- p, censi, casalibus et rebus aliis vertebalur, venerabi-
spendium. affligendo. Ecce enim, sicul roullorum libus fratribus nostris Thessalonicensi et Philip-
rdalione didicimus, fralres Camaldulenses, qui soe- pensi archiepiscopis et episcopo Sidoniensi duxcri-
culi vanilatibus abdicatis, morliDcaruiit cum vitiis mus comniitendam, landem mediante prsefato
et concupiscentiis membra sua, crucifigenles sibi archiepiscopo Philippensi, cui vicem suam supra-
niundum cum Aposlolo et se mundo, muitipliciter dicli conjudices sui, qui negotio inieresse non polc-
opprimens el affligens, nuper fecisli Juxla ipsorum rani, commiserunt. inter vos el pradicios Hospiia-
eremuni quanidam viam, per quam non solum ar- larios utrinque prastilo juramenlo amicabilis coni-
inatos, sed eliam histriones cum mulierculis ire positio intervenii, quam vos etpars allera pcr pro-
facis, cum aecessus terminorum suorum mulierihus prias lilteras poslulastis aposlolico munimine robo-
ab aniiquo fuerit inlerdiclus. Nuper quoque qiios- rari. Eapropter vestris juslis poslulaiionibus gralo
dam boves ipsorum eisdem fecisli vioJenter au- concurrentes assensu, compositionem ipsam, sicut
ferri, nec eos, donec a quihusdam conversis eorum sine pravitate provide facta est, et ab uiraque parte
quamdam quaniitalem bladi recepisti pro illis, red- sponie recepia, ct juramenlo firmala, ut in liiteris
dere voluisii, his el aliis modis eorum quietem per le inde confeciis supradicli archiepiscopi Philippensis
ac luos adeo inquietans ut, nisi aliter provideatur D I sigillo munitis, quarum lenorem de verbo ad ver-
eisdem, sui ordinis inslitula nequeant observare. bum prasentibus jussimus litteris adnoiari, plcnius
Yolenles igitur eteorum tranquillilati et luoesaluli continelur, auctoritate aposiolica confirmamus et
pariter prcvirfere, nohilitatem luani monemus, prascnlis scripli patrocinio communimus. Tenor
rogamus el exhortamur in Bomino, in remissio- auiem liiterarum ipsarum talis existit (157).
nem libi pcccaminum injungentes quatenus, brevi- < Guillelmus Dei gratia Philippensis archiepiscopus
lalero considerans vitsc ttioe, quce cum jam senilem universis Chrisii lidelibus ad quos prasens scriplum
pervenerit ari aeiatem, omneautem quod antiqiia- advenerit saluteni in vero salulari. Cum causam
tur etsenescit prope interilum esse conslct, procul inier venerabilem fratremnostrum Bartbolomoeum
dubio longa esse non potest, recogites in amarilu- Cardicensem episcopum el fralres Hospiialis Sancti
riine annos tuos, el allendensquod ex univcrsis qtiae Joannis Hierosolyrailani verieirlem nobis et vene-
liabere videris sola lua opera te sequenlur, qtiae si rabilibus fralribus nostris archiepiscopo Thessalo-
bona fuerinl, ad oeierna gaudia le perriiicent; si nicensi el Sidoniensi episcopo papa commisisset, ct
(.35) Caserlanensi, (137) Vide lib. n, epist. 151, lib. xm, episl. 101,
(136) Virielib. u Hist. Camaldul. pag. 1.2. 115, ,120 et lilx xv, episl. 69, 71, 80.
911 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. X\L SI2
com ipsi tum valettidine corporis, tum negotiorum tA Litteras domini papaenobis et conjudicibus noslris
frequenlia impedili, ad haee exsequenda personali- transmissas, nec non ci Jiileras imperiales domino
ier veniro nou posseni, nobis manriarunl t:t diclam Galterio Camerario delegatas pracipimus sa.pedicii-
causam effecliti iiiandarenius. Quod cum faciuri fratribus rcdrii; ita ul ipsi fratres dominum papam
Arroiro venisseinus, de coromuiiiassensu elvolun- et imperatorem precentur qtiorihanc pacem et coro-
tate utraqiie pars noslro sicul judicis delegali se posilionem cnslodiant, suarumque robore muniant
dedil iuaiirialo, ul quidqtiid super conlroversia in- litterarum. Idem eiiam fraires oinnes barones re-
tcr ipsos habiia slatueremus, ratuin haberent et gionis precabuniur quod hanc ctislodiant pacem,
firmiiin. Rcccpla igitur ab uiraqtte parte Juraloria ut si qtia parlium hoc non observarit conlra cam
cautionc nostro stare roaiidato, auriitaque simul et cxisterent observanii parti faventes. Ut auiemqiiotl
diligenlius veritale discussa, tam per idoneos et raandavimus majoris firmilatis robur asstimat, ma-
legitinios lesles in prasenlia noslra Juratos quam gisler Nicolaus laro pro episcopoqiiani pro se, roa-
etiam per privilegium Conslanlini quondara cognaii gister Gregorius Signinus et Joannes dericus cano-
Aiexii iroperatoris concessum EcclesiaeCardicensi nici CardicensesjuravermU (actis sacrosanctis Evan-
perpendimus casalia de quibus qusestio eral ad geliis hanc pacem, compositionem,convemionem,
caindcn Ecclesiam pertinere. Pro quo inandamus " seu mandalum observare , et contra nullo lempore
nt Ecclesia Cardicensis teneat, habeai eiiproprie- venire ; et promisit episcopus ab omnibus canonicis
•lario jurc possideal casalia sepiem cum suis perti- CardicensibusJiocjuranienlum praslari. Quodsimi-
rienliis, scilicet Toliasiki,Jajadhrami, Toalopocori, liter frater Siephanus praceplor, fratres Petrus et
Olongos, Icanapiza, Iconzobi, Slenes, duoque nio- Oddo juraverunt observare; et promisit idem Ste-
lcndina inlegra, el Lria inoedificatain loco qui di- phanus sacramentum istud a cunclis fratribus exlii-
citur Suppeitusu, cum fruclibus exinde riuobus beri. Nos vero ad majorem hujus rei firmiialem
annis perceptis. Super ducentis marchis argenti olim habendam jubemus lam sigilJo nostro quam sigillo
in comproniissoslaiutis et nomine poenae solvendis, venerabilis fralris noslri Thessalonicensis arcbi-
r.ec non et cxpensis factis cum diclus episcopus episcopi, et hoc utriusque parlis voluntale, prasens
Roniam accessit, quas dominus papa mandaverat scriptum communiri. Omnia quidem pradicta jube»
iiobis ut riicto cpiscopo solvi faceremus , taliter mus esse rala, salva utrique parti agendi poteslale,
duxiinus siatuendum. Episcopus cnim anlcfatus si qua sunt inter ipsos agenda, exceptis iis quae
ct Ecclesia Cardicensis percipiant, leneani, ct ba- pagina prasenii notanlur. Nos BarlholomseusCar-
heant provenlus fori Arroironensis per sex annos; r dicensis episcopus una cuiri capitu»loejusdem Eccle-
iia tameii quod si dicti fratres episcopo el Ecclesiae sise huic paci vel convenlioni assentimus, ratam-
per querolibel aniium solvcrint quatuor libras hy- que et firmam semper habere promitlimus; et pra-
perperorum, dum idem episcopus debet tenere pro- terea lam apostolicaeclemenliaequam imperatoriae
venlus, sic quod simul el una vice solvant, pro supplieamus majeslati ut banc pacem custodire
residuis annis percipianl fruclus fori prafali. Fru- suarumque munimine litterarum roborare dignen-
-menUim vero, vinuro, hyperperi, et quidquid de tur. Barones insuper eodem modo precamur, scill-
honis Ecclesisedicloeprasenti et praterilo anno sae- cet dominos Conum seneschallum, Gaufridum de
periicti fralres perceperunt, juherous prafato epi- Villa-Arduini mareschaicum, Milonemde Brabant,
scopo reddi; sic lamen ul imprasenliarum resti- el oinnes alios barones, quod lianc cuslodiant pa-
tuanl quinque vegetes vini, quarlam partem triginta cem, suoque roborent sigillo, et parti observanli
seplcm modiorum frumenti et diraidii, centum hanc pacem faventes conlra non observantein
quinquaginta Lresmodiorum bordei, cicerum qua- exislant. Nos fraler Stepbanus praceptor domus
uiordecim, nucum qualuor, hinc ad Marlium, (res de Phitalea et aliarura domorum hospitalis Sancli
aiias resiriuas partes per lotum mensem Augusli ad Joannis Hicrosolymitani in Romania, una cum
rcagiium moiliuin mensuratas exsolvant. Quia vero B Iratribus nostris liuic paci vel conventioni assen-
consliiit nobis quod Hospitalarii hahebant seplem liinus, ralamque cl firmam semper habere pro-
hohiines EcclesiaeCardicensis, scilicet papam Leo- millimus; eL praterea tam apostolicoe cleraeiitiiu
nero, Joanncm Fol, Laviotissani el filiuni cjus, quam imperatoriae supplicamus inajestati quori
Parasquc, Pifahiun, Erinium, Nileiforum,jubemus banc pacem custodire el suarum muniroine litiera-
illos a riiclis fratribus episcopo reslilui. Praterea rum roborare dignentur. Barones insuper codem
oninesalibatias el papalcs in tcnimenlo hospilalis morioprecamur, scilicet dominosConum seneschid-
consliluUs el existentes, dum laroen sinl infra cum, Gaufririum de Villa-Harduini niarescbalcum,
fines episcopalus Cardicensis, pracipimus reridi. Milonemrie Brabant, ei omnes alios barones, quod
Prasertim eniui quamdam abbatiam in Arniiro hanc ctisloriiant pacem, suoque roboreul sigillo, et
quseValeslinumdicitur, quam dominus papa eidera parti observaitti hanc pacem faventes contra 11011
episcopo riuxit concedendam, mandamus episcopum observanlero existant. Datun)et reciialum apud Ar-
prafatum habcre; et quidquid dominus papa ipsi miro in prasentia domini Gualtcrii camerarii, Ni-
adjudicavit episcopo vel concessii, eidcm duximus colai Rugulusu, Theobaldi, Yvonis, Thomae,el mul-
_ucloiitaie qua ftinginmrconfirmanduiii. toruin aliorum, anuo Domioimillesimodiiofint.suno
915 PONTIFICATUSANNOXVI, CIIRISTI 1213. 91*
duodecimo, anno xv pontificalus domini Innocentii A j ceptum habere, cum Ecilino et aliis et excommuni-
papae III mense Decerobri,.die undecima. > Nulli caiis procederint nobis penitus inconsultis el quasi
ergo omninohoroinumliceal hanc paginam noslrae omnino conlemptis. Quocirca fraternitati vesira per
conlirmalionis infringere vel ei ausu temerario apostolica scripta mandamus qualenus Paduanos.
contraire. Si quis autem, etc., usque incursurum. eosdem ut a memorati marchionis imp.ugiiatione.
Datum Signiae, v Kal. Oclobr., ponliflcatus noslri desislant diligenler moneas. et inducas, eis. ex
anno sexlo decimo. parle noslra firmiler repromitlens quod nos ipsis-
faciemus satisfaclionem impendi, cum nobis osten-
CXVI. derint seconlraeum aliquam Justam causam habere.
EEISCOPO NARNIENSl,
Alioquin, ne marchionem ipsum pro dereliclo vi-
Ejusdem fere argumemi cum epislola 9A. deamur habere, qui post Deura non habet aliura ad.
(Signioe, vi Non. Oclobris.) quem pro juslitia consequenda in bac lempestale
Paduanos pradictos ab
Cum excommunicaiorum.communiosit aliis inter- recurrat, tu cognita veritate ecclesia-
dicta , ipsi officiapublica exercere non debent. Quo- injusla ipsius impugnalione percensuram
remola compescas.
circa fralernitati tuae per apostolica scripta manda- R sticam appellatione
Datum Signise, vi Non. Oclob., pontilicalus nostrj
mus quatenus, constjtutiones et sententias Narnien-
siura judicum, quos _enlentia excommunieationisin- auno sexicdecimo.
CXYHI.
volvit, lampromulgatas quam promulgandas in po- LUNDENSI
slerum auctoritate noslra decernas irrilas etinanes. ARCHIEPISCOPO- (159) APOSTOLIC_3 SEDJS.
LEGATO.
Prohibemus etiam ne qufs extraneus in elusionem
mandali noslri apud Narniam officiumjudicis exer- Respondelad ejus consulla.
cere prasumal. Porro quia fraus et dolus cuiquam (Signiae, v Non. Octobris.)
(140) Quia circa minima el maxiina frequenter
palrocinari non debet, constilutiones et senteniias bumanus deficil intellectus, prudentis est quserer.e
talium inanes et irritas decerni mandamus. Tu
ubi scrupulus dubilalionis occurdt. Sane (141)
denique, frater episcope, super leipso, elc. sedem edoceri si presby-
Datuin Signiae, vi Non. Ociobris, ponlificaius rio- postuslati per duas apostolicam
slri anno decimo sexto, tgri successive (142) concubinas habenics,
bigami censeaniur, ut cum eis, lanquam cum irre-
CXVH. gularibus, quoad exsecutionem sui officii nequeas
PATRIARCEUE GRADENSI. dispensare, el si presbyterorum filii sint indifferenter
CommendalmarchionemEstensem. '" ad sacros ordines
promovendi, el ulrum sacerdoles
(Signiae.vi Non. Oclobris.) Sueiise in publicis debeas lolerare cohjugiis, qui
(158) Credebamus hactenus quod Paduani cives super hoc se asserunl cujusdam summi ponlificis
nobis et aposiolicoe serii desiderarenl reverentiam privilegio communitos. Ad qusesic duximus respon-
majorero impendere qnam exhibere prohentur, ctiro, dendum, quod cum sacerdotes pradicli, sive uno
sictit accepimus, dilectura Clium nobilem virum sivediversis temporibus, plures habuerint concubi-
marchionem Eslensem nobis et Ecclesise Romanse nas, irregulariiatem non incurrerint bigamiae, cum
rievoiiim contra Justitiam vehementer impiignenl : eis, tanquam simplici fornicatione nolalis, qtioad
cujus pater el ipse pro Ecelesiae defensione se la- exseculionem saeerdotalis officii poteris dispensare,
boribus et periculis multis exponere miniine dubi- si vivere curaverint conlinenter (145). De presbyte-
larun.l. Porro si Paduani pradicli aliquid conlra rorum vero filiis lam ex decreto Urbani papoe se-
proefaiummarchionem habebant, poterant saltem in eundi quam ex concilio colligitur Piclavensi quod-
hoc aposlolicaesedi deferre quod illud in nostram ad sacros non sunl ordines promovendi, nisi aut in
noliliam deduxissent, ut nos eis salisfieri facere- coenobiisaut in canonica regulari religiose fuerint
rous, antequam eonlra eum, quem pro certo scie- j. conversati (144). De presbyleris aulem Suelioenon
bant nos, qtiasi specialiler nosirum, charum et ac- possumus dare responsum, nisi viderimus privile-

(158) Vide Sigoniuro,lib. xvi Deregno ital., ad an.
1213.
(139) Lundensi in Dania el primati Ecclesise, ctii
praerat Andreas, a quo Waldemarus H rex Danise
post roortem Canuii tertii frairis, regalem de roore
benedictionem accepil A. D, 1202 apud Kraniz,
lib. vii Danioe, c. 1_. Vide supra lib. xui, episl. 5.
(140) Cap. Quia circa, De bigamis.
(141)Sane corrige epigraphen eicontexium c.Quia,
De bigamis, ex beneficio istius epislolae.cujuspriina
pars conlinet tres species, quarum alicram reperies
in d. c. Quia, secundam in c 1 et c. Ad abolendam,
De filiis prasbyt. Tertia solvitur ex c Cumolim 14,
De privil., ubi privilegii builaro inspiciendam esse
priusquam Jus dicalur rescribat CoeleslinusPP. III,
quouiani forle verbis dubiis conceptuin cst, ul in c.
Auditis, De'prascripl., aul subreplum, ul inc. Cum
olim secundo, De sentent, et re Juri., aut contra jus
commune Ecclesraeulin hac hypolliesi ex c. Necesse
l, q. l.quainvis sciam ex indulgeutia sunimi poniif.
in regno Norvegiaeet Angliaecircaconsanguineoruin
malrimoniura aliquid necessitatis. causa ad inajo-
rem Dei gloriam in cunabulis Ecclesioeadhuc in fide
vagienlis concessum fuisse , ex c. Quod dilectoet c.
ull. De cons. et affin., quse accipi debent de reguo
Norvegiae, quod postea coadunatum esl Daniae,ut
in c. Qumdam lex 55, q. 2 el 5, et De regno Anglioe
diserlis verbis d. c Videad diclura c. Quia,De bi-
gamis, Decis. Cap. Tolcs. q. 254, 254 ei 56.
(142)In quart. Coll. plures.
(143) Cap. Ulfilii, De liliis presb.
(144) Cap, Presbyteror, disl. 56.
515 1NN0CENTHIII PP. REGESTORUMLII3. XVI. 916
gium quod pratendunl (145). Qusesivisii (146) A sit suborluiTi(153). Porro (154) de nobili viro N.
pralerea utrum in canonem incidant laici senlen- pro cujus dispensalione, indulgeniia scilicet rema-
tiae promulgatsequi sacerdotes aut alios clericos in nendi cum ea quaeipsum quinlo gradu consanguini-
manifesto furto compreheiisos conireclaverint vio- latis contingit, a sede apostoliea obtiuenda, falsa
lenler, si ciira violentiam nequeant comprehendi.el nobis causa fuerat allegata, proles videlicei, cum
si clericus, quem vehementer prasumis esse falsa- lamen anie dispensalionem oblentam unica filia,
ritim (147), ad tuam prasentiain cilatus legilime quam habebal, viam fueril universaecarnis ingressa,
venire conlemnens , citra excommunicationis sen- prout lua eonsull.lio continebat, dissimulare poteris
lentiam ad judicium per violentiam trahi possit. iil remaneat in copula sic contracta, cum ex separa-
Ad haec laliter respondemus , quod in heutro ca- tione, sicul asseris, grave videasscandalumimminere
fiuum pradictorum senleniia excommunicationis (155).Tti rienique, fraterarchiepiscope, super teipso.
incurrilur, dummodo mandalum inlerveniat pra- Datum Signiae, v Non. Octobris, pontificalus no-
latorum, quorum tales clerici sunt Jurisdiclioni slri anno sexlo riecimo.
subjecti, cum hoc non ipsi laici, sed illi poiius quo- CXIX.
rum aucloritate id faciunl facere videarUur, nec AEBATI, PRIORI, ET CUSTODI SANCTI N1C0LA.IRIGENSIS
amplius laicorum violentia extenriatur quam defen- DIOECESIS.
sio seu rehellio cxegerit clericorum (148). Subsc- Ul causmsibi commissmdiligenter intendant.
quenter (149) etiam quoesivisti utrum monacbi Oin- (Signise, vi Idus Oclobris.)
nium Sanclorum privilegium bouae roemoriae E. (156) Curo olim dilecii filii roagisier el fralres
pradecessoris lui super episcopalibus decimis re- miliiioeChristi de Livonia transraissa nobis con-
linendi. indultum, exlenriere valeant ad possessioncs quesiione monslrasseiH quod venerabilis fraler no-
postmodum acquisilas et in posterum ar.quirendas. sler episcopus et prapositus Rigenses in insula quae
Super quo lale damus luoefralernilati responsum, Holrae dicitur ecclesiam conslrui non pcrmilterent
quod si decimarum illarum remissio facla exstitil populo suse partis, nec ad eam prascnlare pleba-
secundum canonicas sanciiones, pradeccssor luus num, ac diclus episcopus in civiiaie Rigensi eccle-
indcfiiiile dccimas episcopales monasterio remil- sias, decimas, advocatiam, nioiielam, piscationes,
tendo, cum nihil exceperit, et poterat excepisse, ac et ipsius civiialis lerl/am partein eos non sinerel,
in beneficiis plenissima sil interpretatio adhibenda, proul ad ipsos pertinet, possidere, contra composi-
nec deheat una eademque subsiantia diverso jure lionem inler episcopum"et fralres pradictos nobis
censeri, iulellexisse videlur non solum de decimis r mediantibus inilam veniendo, eisdero episcopo et
poss-ssionum illius temporis, sed fuluri. Sane (150) praposito per apostolica scripla raandavimus ut
quia contingit inlerdmn quod nullo accusalore pu- supradicla, juxta quod in aulheniico de prsefala
blice comparente qui matrimonium impelat Jam con- composilione confecto plcnius continelur, possidere
tractum, ad le privala qnorumdam assertio defert permitterini fraircs ipsos libere ac qutcLe, nullam
consanguinitalis vel affinitalis iinpedimerUum, an eis de caelero super illis inferciiles molesliam inde-
subsilenlio prseierire, an ad denominaiionem ju- bilam et gravamen , ac idem cpiscopus in procura-
lnenialium, ul luis verbis ulamur, proee.dere de- lionibus quas ab ipsis et eorum Ecclesiis debet re-
beas, qusesivisti. Ad hoc sic breviler respondemus, cipere annuaiim sic se modeste haberet quod non
quod si personoegraves (151), quibus fides sit me- gravaret eosdem, cum arihuc illorum ct Ecdesia-
rilo adhibenda, tuoe fraiernitaii denunlieiit quod ii rum ipsarum sinl lenues facultates. Vobisque nilii-
qui malrimonio sunt conjuncti se propinquilate lominus Jeriirous in mandalis ul si memorati epis-
conlingant, eitarosi nullus manifestus appareal ac- copus etprapositus mandatum apostolieum neglige-
cusator, ex luo procedere poies officio, ut verilaie rent adimplere, vos eos a pradictorura fralrum
sollicite inquisita , quod paslulaveril jttris ordo supcr iis molestaiione indebita per censuram eccle-
decernas, maxime si ex lali copula scandalum (152) D siasticam appcliatione remola compescere curare-
(145) Cap. Qucssivisli, De senl. excom.; in 4, u!>ivide gloss. el corrige inscriplionem d. capiiis.
Collect. (150) Sane matrimoniura i'n gradu prohibilo col-
(146) Qumsivkii, eadem species el idem decretum ligalum dissolvitur c. 1 el c Non debent, De cons.,
in c. Ut famm, § Laici, De senl. excomm., cujus cl aff. supra lib. xv, epist. xi, et infra cpist. 10.
epigraphe corrigenda esl. Nec enim Londonensi, sed (151) Personas graves, c. Nostra, §Sivero, De
jiindensi archiepiscopo rescribil liinocentius 111. lesi. et atlestai.
(147) Falsarium , c Ad audienliam, De ciiininc'
fa!si; v. supra cpisl.2, lib. xv : ideo publicum auxi- (152) Scandulum ex fama publica c Itlud 1, De
lium imploralur ul aut pcsnae.legisCornelise de fal- prasumpt.
sis suhjiciantur aut incisis digilorum nervismanum (155) Cap. Quiltcirca, De consanguin. ct affin.
amiltani, ul lib. n feudorum, lil. 55 , § Caltidis. sis(154) Porro, idem conlexlus et eadem hypolhe-
Nec enim S«_TU).OV IXT.IVSIVa conlrario sensu, Stoi- in c Quiu, Decous. et affin., ctii cpigraphen ex
corum malo more debuerunt, ideoad insxar athleta- hae epistola subjunge.
rum vicli oslensione digiii, eos veniam petere nc- (155) Imminere ob privilegii indulgenliam, de qua
cesse fuit priusquam fato fungantur. supra in hac epist. qua.violare.ur ex copulaeriisso-
(148) Cap. Quia circa, De privileg. lulione.
(149) Subsequenler; c. Qtiia circu, Dc priviieg., (156). Vide lib. xm epist. 141
 917 PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI 1213. 918'
tis. Sed miraraur qtiod, sicut accepimus, cum epi-- A Daium Signiae,v Idus Oclobris, poniificalus nostri
scopus el praposilus saepedicliab eorumdem fra- anno sexto decimo.
inira injuriis noii revocaveriut manus suas, eoquei CXXI.
forliusperseqiiantur eostlem quo difficilius possuntt AliBATI , PRiORI,ET CELLARIO DEMONTE SANCTI
habere recursum ad sedero apostolicam luam re- NICOLAl RIO.ENSIS DIOECESIS.
moli, vosroandatiimnoslrum exsequi non curastis,t Ut protegant neoplujtos.
ex absentia unius vestrum occasione dilationis.as- (Signia?, v Idus Octobris.)
sttinpla, satis siquidem frivola et inani, ciiin ini Cum paslores Ecclesix oves per deviuin infideli-
liueris pro eisdem fratribus ad vos niissis conli- tatis errantes ad ovile Dominicum,non soluro pra-
iierclur expresse quod si non omnes iis exscquen- riicationis officio, sed eiiatn beueficiorum gralia,
dis interesse possetis, duo vestrum ca exsequii debeant invitare, grave gerimus et indignuni quod,
procurarint, el sic fratrcs pradicli ob mora> sicut accepimus, vcnerabilis frater nosier Rigensis
riispendiumad sedem aposiolicam appellarunt. No- episcopus quosdam neophytos, vix adhuc plene in
lentes igilur eorumdem fratrum differri justiiiam, sanclae fidei eruditione plantatos, in injuriam fra-
per ilerata vobis seripta districte praecipiendoman- irum miliiiseChrisli exhaeredat in Riga, et alias in-
danius quatenus in pradiclo negolio secundum le-'- D dcbila molestatione faiigat (158). Unde coniingit
norem pracedentium litterarum onmi occasione el quod respicienles relro qui ad aratrum jam manuiu
appellalione cessantibus procedatis, memoraluroi posueraul, Chrisii jugum ahjiciiint, relabentes iu
episcopuin ad pradictoe compositiorrisobservaiitiam pristinaegentililalis errorera, cum in jam Chrisiia-
per suspensionem pontificalis officii et eliaro, si nos ea prasumat memoralus episcopus quae in
opus fuerit, exconiniunicationissenlentiam couipel- geniiles nulialenus alientaret. Voleiites igitur pra-
lonles. Tu denique, fili abbas, super teipso, etc. dictos neophytos debila quiete gaudere, discreiioni
Dalum Signise,vi Irius Oclobris, ponlificatus no- vesira per apostolica scripta mandamus-quatenus
siri anho sexto decimo. supradictum episcopum ab ipsorum injuriis dislri-
ctione qua convenit, sublato appellationis obsia-
GXX.
ET PR_TP0SITO LUNDENSIBUS. culo, compescatis. Quod si non omnes , elc, dtio
AltCHIEPlSCOPO, DECANO,
veslrmn, etc. Tu denique, fili abbas, super le-
De iiiSliluiionenovi episcopaius in Livonia. ipso, etc.
(Signioe,v Idus Octobris.) (157) Datum Signise,v Idus Oclobris, ponlificalus nostri
Cum co faciente qui venit salvum facere quod aimo sexlo decimo.
perieral et Ecclesiam stiam nova semper prole fe- G CXXII.
ctindat, Sackda et Hugenhusen de novo receperinl AEBATI DE GOTHLANDA, ET DE NCRTIiLANDA, ET DE
verbuni Dei, el per illius misericordiam qui veste SUTUERLANDA PR_JPOSITIS LUNDENSIS DIOECESIS.
nostra huroilitaiis indulus, dignatns est peregrinaii Danlur conservatores fralribus militim Chrisli.
pro subditis, ut eos supernaepalrise cives et aeternaa (Signia., v IdusOctohris.)
beatitudinis faceret cohaeredes, Dei Evangelium Quoniam nimis dispcndiosum est et grave dilcctis
quasi semencadens in (erram bonam perparles illas filiis fratribus mililise Chrisii de Livonia, cum
sit longe lateque diffusum, nec huic novelleeplan- siiil in remotis parlibus consiituti, pro 'singulis
tationi diligentis agricolce cura desil, noslro fuit querelis apostolicam sedem adire, curo frcqiienter
aposlolatui stipplicatuin ut el locis per episcopalis a nuillis lam clericis quam laicis gravibus sinl in-
dignitatis insignia et populis per circumspecti pra- Juriis lacessiti, ad supplicationem eorum super hcc
lati sollicitudinem facereraus sine morse dispendio eis duximus providendum. Quocirca discretioni vc-
provideri. Ne igilur gregi Dominico desit cura pa- stra per apostolica scripla pracipiendo mandanius
storis, cum adhuc lupus rapax circumeat quserens quatenus, cum a diclis fralribus fueritis requisiii,
qticm devorei, paratus eo forlius ad rapinam quo D j malefaclores eorum in Bremensi provincia consti-
recenlius perdidit quod diu tenuerat occupaitim, tutos, ul eis ablala reslituant, et dc damiiis et inju-
discreiioni vestra per apostolica scripta mandamus riis irrogatis saiisfacianl competenter, vel in ali-
quaienus inquisita et cognila veritaie, si qualilas quos coropromillant qui appellaiione remola, Jnsii-
locorum poposcerit, ac facultales sufficianl,et ex- tia mediante, procerianl, per censuram ecclesiasii-
pedire viderilis, episcopatumauctoritatenoslra con- cain, sublato appellationisdiffugio,coropellatis(!59).
stituatis ihidero, et vocatis qui fuerint evocandi,per Quia vero venerabilis fraicr noster Rigensis cpi-
eleciionem canonicamfacialis loco el populoprovi- scopus eos, sicul accepimus, in muliis opprimere
deri de persona idonea in paslorem, et jura qusede- consuevii, volumus ut cum vobis oonstiterit niemo-
bent ad episcopumel Ecclesiam pertinere assignari ratum episcopum malitiose vexare fratres eosdero,
eis inlegre ac quiete. Quod non si omi.es, elc, lu, eum ipsis in expensis legitimis condemnetis. Quod
frater archiepiscope, etc Tu denique, frater archi- si non omnes, etc, duo veslrum, etc. Tu deni-
episcope, super leipso, etc. que, fl-liabbas, super leipso, elc.
(157) Vide infra epist. 124,127, ellib. xiv, episl. (158) Vide episl. seq.
149. (159) Vidc supra episl. 121.
919 INNOCENIIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 920
Datum Signise, v Idus Ociob., ponlificadis nostri Ai Dalum Laterani, iu Kal. Noverob., ponlificalus
aniio xvi. noslrii anno sexto decimo.
CXXIH. cxxv.
BAGISTRO ET FRATRIDUS M1LITI_3CHIilSTIIN LIVONIA EPISCOPO MONASTERIENSI.
CONSTITUTIS. Recipitur sub prolectionesedis aposlolicm.
Confirmal eis possessiones. (Laterani, ui Kal. Novembris.)
(Signiae/v Idus Octobris.) (161)Ab eoqui neminem vuli perire,sed ul omnes
Cum a nobis petilur, etc, usque assensu, Saccale ad agnilionem perveniant veritaiis, libi esse audivi-
ac HugenhusenGutlandiseadjacerues el omnia hona mus et credimus inspiraium ut venerabilifralri no-
quse oblinetis in Gutlandia, sicut ea omnia juste ac stro Estiensi episcopo,qui sicul servus fideliset pru-
pacifice possidetis, salvo jure quod debet ad episco- dens, in Dominivinea fideliter operalur, eooperaior
pum et Ecclesiam pertinere, vobis et per vos or- acccdens, cum eo porlare proposueris coram gentibus
dini veslro auclorilate aposlolica confirmamus et et regibus nomen Dei et dare salutrs scienliam
prasenlis scripti palrocinio comrauninms. Nulli plebi suse. Nos igitur tuum pium proposilum dignis
ergo, etc.,confirmalionis, etc, usque incursurum. in Domino laudibus commendanles, fralernilalem
Datum Signix, vldusOctob., pontlficalus nostri luam moncraus altenlius et horlamur quatenus ac-
anno decimo sexto. ccnsus zelo fidei Christianse, ac sperans quod qtii
CXXIV. affectum libi dedil, adjiciet et effeclum, evangelistse
BNIVERSIS CURISTlFlDELiDUS TERSAXONIAM aggrediaris opus et officiumconfidenler, ul cum illis
CONSTITUTIS. qui eiihtes ibant et flebant mittentes semina sua,
Quod subvenianl episcopoEstiensi prmdicanti fidem, exsullationis maniputos valeas reportare. Ut auiem
(Lalerani, 111Kal. Novembris.) pradicalionis ofliciumvaleas liberius exereere, sla-
(160) Quoniam juxta sentenliam Sapienlis ab luimus ul, te hujusmodi pietalis operi mancipalo.
adolescenlia prona esl vita hominis ad peccandum Ecclesia el persona lua cum omnibus bonis suis suj
et diversis inquinamentis obnoxia vitiorum, multa ei aposlolicsesedis proleclione consisiant. Tu denique,
cliaritatis opera proponuntur, ul ibi multiplicenlur fraier episcope, super leipso, etc.
remedia ubi morborum diversitas invalescit. Sane Datum Lalerani, iu Kal. Novemb., pontificatus
sid veslram domum credimus nolitiam pervenisse nosiri anno sexto decinio.
quori Dominus noster, qui neminero vult perire, sed In eutndemmodum scriptum esl episcopoVerdensi.
omnes ad agnilionero pertingcre veritatis, calcea- r In eumdemmodum scriptum est episcopoPaderbur-
incnlum suum in Livoniam miseralus extendil, ad nensi.
parlcs illas novos aposlolos dirigendo, per quos CXXVI.
popultis, qui usque nunc ambulabal in lenebris cer- ARBATIEUS, ARCIIIDIACONIS, DECAN1S , PR10R1B-S, ET
ncrcl lucem magnam oriam ambulanlibus in medio ALIISECCLESIAROM PR„3LAT1S PEKSAXON1AM CON-
umbrse morlis. Inler cseteros auiem per quos in STITUTIS.
geniibus illis revelavit Dominus bracbium sanclum JEIScomtnendatepiscopumEstiensem.
suum, ul vidercnt salutare Domini Dei sui, venera- (Lalerani, m Kal. Novembris.)
Jiilis fraler noster Estiensis episcopus plurimum (162) Ad vestram jamdudum noliiiam credfmus
laborasse dignosciltir, el, divina cooperanie gratia, pervenisse quod Dominus nosier, qui neminem
profecisse : qui quanquam sibi liceal eorum car- vuli perire, sed ul omnes ad agniiionem perveniant
nalia meiere quibtis spiritualia seniinat, cum os vcritatis, ad partes Livonise calceamentum suum
bovis alligari non rieheat iriluraiuis, el Dominusiis miseratus extendit, et nonnullos gentiliiaiis lenebris
qui annunliant Evangclium de Evangelio vivere or- obvolutos, ab eis ostensa sibi luce magna, quse ipse
dinaril; quia tamen, cum sit neopbyloruni episco- est misericordiier liberavit. Cum autero venerabilis
pus, hac uti metuit poteslate, ne quod offendiculuraD fraier noster Estiensis episcopus, qui prariicando in
de Evangelio Christi, eumdem sine baculo alque1 jam diclis partibus verbum Dei mulium laboravit in
pera porlantem coram regibus el genlibus noraen Evangelio et divina gratia cooperante profecit,
Dei universilali veslra duximus propensius com- aninio indefesso desiderel porlare coram gentibus
mendandum, chariialem vestram monentes et ob- et regibus verbum Dei, et ad niessem, quae multa
secrantes in Domino, alque in remissionem vobis: esi, stifficere operarii pauci non possinl, universi-
peccaminum injungentes, quatenus ipsum lanquam; laiem veslram monemus in Domino, aposlolica
Jesu Cbristi legalum recipiatis benigne ac sincerai vobis scripla mandales quatenus cum idero episco-
tractatis in Domino charitaie, suam el coadjulorumi pus aliquos de fralribus vestris ad hujusmodi mi-
cjus in Evangelio ex abundaniia vesira in hoc prsc- nisterium qtiles et idoneos a vobis duxerit exigen-
senti tempore supplentes inopia, ut el illorumi dos, sibi duos aul sallem unum de vesuis collegiis
obundaniia veslra sii supplementum inopiae in fu- singuli concedatis, ut cooperantibus ipsis, currat
turo. velociler sermo ejus qui emitlit eloquium suum
(160) Videsupra episl. 210, et infra epist. 12.. (162) Yideepist. 121.
(161) Vide supra episl. J2_>
•
g21 PONTIFICATUSANNOXVI, CIIRISTI 1213. 922
terra. Vos denique, filii abbates, super vobis ipsis.. A
. per aposiolica vobis scripla pracipieiido mandantes
Datura Laterani, III Kal. Novcmb., ponlificatiis; quatenus attendentcs quod non esl regntim Dei pos-
nostii anno sexto decimo. sessiones et villae,sed pax atque Justitia ei gaudium
CXXVII. In Spiriiu sanclo, exslinclo prorsus cupidilalis ar-
EPISCOPO ESTIENSI, dore, prafato episcopo el aliis bajulis verbi Dei pro
Confirmalejus ordinalionem. viribus impendatis consilium et auxilium opportu-
(Laterani, u Ral. Novenibris.) num, ab eoruni impedimenlo sic penitus abslinenles
(163) Coinmissi nobis officii solliciludo deposcitt quod de vobis ad aures noslras clamores bujusmodi
ui iis quaead divini cultus ampliationem pertinere: de coeteronon ascendant; ne, si secus duxerilis fa-
noscuntur favorerosludeamusbenevolumimparliri. ciendum, concessis vobis a sede apostolica privile-
Cum ergo venerabiles fratres nostri Padeburnensis, " giis, ex quibus assumere dicimini audaciam exce-
Verdensis, Raskeburgensis et Rigensis episcopi le: dendi, vos reddalis indignos, et a gratia quam ha-
in episcopumEstietisis provinciaeduxerint ordinan- ctenus vobis exhibere curavimus excidatis.
dum, sicitt ex lilleris accepimus eorumdem, nos DalumLaterani, n Kal. Novemb.,ponlificalus no-
quod super hoc ab ipsis provide alque canonice .B stri anno sexio decimo.
faclum est raluin habenles et gratum, prasentium CXXIX.
libi aucteriiate concedimus ut in ea libere officium EPISCOPO ESTIEMSI.
exerceas pastorale. Eximilur a jurisdictione melropolilani.
Datum Laterani, II Kal. Novembr., pontificatus (Laterani, iv Non. Novembris.)
noslri anno sexlo decirao. (165) Cum in memoria hominumnonexislat quod
CXXVIII. Estiensis provincia cuiquam fuerit metropolilico
DILECTIS FILIISMILITIBUS CHRISTI 1NLIVONIA. Jure subjecta, prasenlium libi auctoritale taanda-
Eis commendaleumdemepiscopum. nius ne cuiquam lanquam metropolilano respondeas
(Lalerani, n Kal. Novembris.) absque mandaio sedis aposlolicoespeciali. Tu deni-
(164) Elsi cunctis fidelibuscor unum in Domino que, frater episcope, super leipso, etc.
et anima debeal esse una, specialiler lamen ii qui Datum Laleranl, iv JVon.Novemb., pontificatus
ssecularibus desideriis abnegalis in medio nalionis nostri anno xvi.
babitant infidelis, putantes necessarium in carne cxxr.
raanere solummodopropter fralres, serVare debent JOANNI ILLUSTRI ANGLOKUM R1.GI.
spiritus unilatem; ut se lanquam Dei minislros ir- C Ejusdem argumenli cum episloU,78.
reprehensibilesomnibusexhibenles, acluceniessicut '(Laterani, n Non. Novembris.)
Juminaria inter eos, ipsos ad aemulaiionemfidei va- Sicut in arca fcederis Domini cum tabulis Testa-
leant provocare. Noveritis aulein ad noslram au- menti virga continebatur et manna, sic in peciore
dienliara pervenisseqtiod, cura venerabiles fratres summi pontificis cuin scieniia legis divinae rigor
noslri Padeburneiisis, Yerdensis el Raskeburgensis dislrictionis et favor dulcedinis continetur. Unrie
episcopi T. quondam montis Sancli Nicolai abba- semper hanc consuevit moderantiam observare ut
lem, qui caiceatus pedes in praparalionem Evange- verbera patris et ubera malris babens, sic in re-
lii pacis, infideliummulliludiuem ad fidem, Domino belles et induralos severilalem exerceal quod beni-
cooperante, convertit, in episcopumEstiensisprovin- gnilalem exbibeat erga humiles et correclos, ejus
ciae,quseper Dei graliam jam pro magna parlecon- exemploqui vinum superinfudil et olcum vulneribus
versa est, aucloriiatenoslra duxerintordinandum,vos sauciati. Gaudemus autem in Dominoel in potentia
eidem in Evangelio laboranti non solumvestrumde- virlutis ipsius quod adeo lihi noslra medicamina
negaiis auxilium, sedetiam impedimentaparatis,nisi profeccrunt ut lua per illa sanasse vulnera videa-
vobiscertam concedatin eademproyincia portionem, mur, et qui medico fuisti molestuscum aspcrilatem
non lam solliciti propagare nomen fidei Christianae" medicaminis senliebas, jam gratus existis ex quo
quam conjungere domum ad domum et agrum agro percepisti graliam sanitalis. Plane gratus, quia ut
usquead loci lerminumcopulare,quasi soli habilarein perfecle salisfaceres de commissis, (e ipsum et tua
lerraemediodebeatis.Pratereaeum quosdaro rccepe- Deo el Ecclesiaeohlulisti. El ecce, qui le jara quasi
ritis obsides ipsi episcopo prasenlandos, ipsos sibi dejecerat, subito te erexit, hiimiliando sublimem, et
praesenlare postmodumrenuislis, temporale lucrum humilein sublimando : quineiiam adeo le firmavit,
cxcorum retentione caplantes, qui Iucra hiijusmodi super illaro petraro siabiliens peries tuos de qua ipsa
rietrimenta deberetis credere propler Chrisiura. De- Yeritas inquil ad Petrum : Tu es Pelrus, et super
nique Chrisli Evangelio prabere offendiculumnon hanc petram mdificaboEcclesiammeam, el portm in-
timelis, dummodo vestras possiiis possessiones el feri non prmvalebunt adversus eam (Mallh. xvi),
reddilus ampliare. Ne igitur qui Cliristi milites ap- quod si non relraxeris pedes ab illa, iiullumoporte-
pellainini, militare probemini conlra Chrislum, uni- bit (e casum.aliquaienusformidare. Yenientes igilur
versilatem veslram monemus atleiuius el horlamur, ad apostolicam sedem venerabilemfralrem nostrum
(16.3)Yide snpra episl. 120. (165) Yide supra epist. 182.
(164) Yidesupra episl. 120 et seqq
.23 INNOCENTIIIII PP. REGESTOUUMLIB. XVI. 924
Joanncm Norwicensem episcopum, ei diledos filios A culi propterDeum adeo veneranlur ut non reputent
II. abbalero Belliloci el fralrem A. Martel, et no- se rite regnare nisi studeant ei devole servire,
biles viros II. deBova el P. de Maulay nuntios luos Qnod tu, fili charissime, prudenter atlendens, illo
paterna benignitate susccpimus, et petitiones tttas inisericortiiter inspiranle in cujus manu sunt corda
per ipsos nobis prudenter expositas, quanluni cum regum, et quo voluerit verlit illa, leipsum et regna
bonesiate potuimus, curavimus exaudire, firmum lua etiam (eroporaliter ei subjicere decrevisti cui
gerentes invito propositum ea semper efficere quse noveras spirilualiler esse subjecta; ut in unam vi-
ad tutim commodum el honorcm debeant pervcnire; carii Chrisli personam, quasi corpus el anima, re-
cum pro cerlo speremus quod el lu in devolione ac gnum el sacerdolium unianlur ad magnum ulriiis-
ohedieniia sacrosanciae Romanae Ecclesiae matris que commodum et augmentura. llle utique hoe
luae i.on solum persisiere sed el profi.ere pura in- dignatus est operari qui cum sit alpha el omega,
lenlione siudebis : quod ulique libi el spirilualiter finem relulil ad principium, et principium pro-
cl teiitporaliler ad magnuni profieiet incrementum. traxit ad finem ; ul illseprovinciae quse olim sacro-
Serenitatem ilaque regiaro rogamus attentitis et roo- sanclam Romanam Ecclesiam propriairi in spirilua-
neinus quaienus saneiain Ecclesiam sponsam Christi libus habuere roagislrani, hunc etiam in lemporali-
setnper in regno luo sturieas honorare, faciens eam bus dominam habeaiit specialem. Tu quippe, quem
debita liberlate gaudere, ul vere specialis Ecclesia. Detisad hoc idoneuro ministrura elegii, tam le quam
filiiis comproberis, quia tunc libi regaiis dignitas etiam regna tua, Anglioevidelicet el Hibernise, cum
iuiegra conservabiiur cum ecclesiaslicam liberialero omni jure ac pertincntiis suis devota et sponia-
inicgrani conservabis; diligenter atlendens quod nea voluntale ac coinmuni consilio baronum tuo-
principcs illi pene penitus defecerunt qui ecclesiasli- rum Deo et sanclis apostolis ejus Pelro el Paulo
cam prasmnpserusil infringere libertalem, ii vero sanclaeque RomanoeEcclesiaenobisque ac successo-
semper de bono profecerunt in raelius qui jura stu- ribiis nostris injus et proprielaiem sub annuo
ducrunt ecclesiastica confovere. Illum autem lua. mille marcharum censu offerens concessisti, sicut
rcgaii prudeuiia. consulimus ad cautelam, ul cum in luo contineturaulhenlico scripto (166), cujus de
arcbiepiscopis el episcopis regni lui contcntiose veho ad verbum lalis lenor existil: Joannes Dei
non agas, maxime super negotiis spiritualihus gralia rex Ancjlim, dominus Hibernim, dux North-
et ecciesiaslico jure;- cum ad nos possis habere manim el Aquilanice, comes Audegavim, omnibus.
recursum, per quos mulla poleris honeste perfi- Chrisli fidelibus prmsentemchartam inspecluris saiu-
cere quoehonesle non potes efficere per te ipsunt; Q iem. Universiialiveslrm per hanc charlam (167) no-
pro certo confidens quod nos petiliones el preces slramsigillo nostromuniiatnvolumusesse nolitm, quia
luas, quanltim honesias permiserit, intendimus effi- cum Deum el malrem nosiram sanctam Ecclesiam
caciter'exaudire. Qtiid denique pradictis nunliis o/fenderimusin multis, etc, ul supra epi&t.77. Nos
responderimus supcr tua non excornmunicanda per- autem oblationem el concessionem hujusmodi pie
soua neque lua inlcrdicenda capella nisi de man- ac provide faclas gratas et ratas haben les, perso-
daio sedis aposiolicae speciali, aliisque nonnullis namtuamet pcrsonas haereduni tuorum cum pra-
de quihus ctim eis sludiosc conlulimus , ipsi, lan- diclis regnis et pertinentiis eorumdem ei omnibus
qttam viri providi el fideles, tuoe polerunt cxcd- bonis aliis raiiouabiliter nunc possessis et in postc-
lenlise viva voce referrc, quos merilo suae probi- runi possidendis suh beali Petri el nostra proleclioue
taiis etfiriei libi reddidirouscommendaios. suscipimus, libi et ipsis secundum praescriplam
Dalum Lalerani, n Non. Novembris, ponlificalus formam de coinmiini consilio fratruin noslrorum
riosiri anno sexlo deciino. supradicla regna cohcedenles in feuduni et prasenli
CXXXI. privilegio confirmantes; ita quod quilibet haererium
JOANNI ILLUSTRIANGLOKUM REGI, EJCSQCE DE SUA tuorum, cum regni coronam acceperit feudum iiu-
UXOUE LIBERIS ILEREDIBUS 1NPERPETUUM. " jnsinodi stimmo ponlifici el Romanse Ecclesiae pu-
Ejusdem argumenli cum epistola 79. blice recognoscat, el eis fidelilatis exhibeal Jura-
(Latcrani, u Non. Novembris.) menlum. Nulli ergo omnino horainuin liceat hanc
Rex regum el Domitiusdominaniium Jesus Chri- paginam nostrae eoncessionis et confiniialionis in-
slus, sacerdos ihaeternuin secundum ordinem Mel- fringerevelei usu temerario contrairc.Si qiiisaiilein,
chisedech, ita regnum et sacerdolium in Ecclesia etc, usque incursurum.
stabilivit ut sacerdolale sil regnum et sacerdolium Daium Lalerani, per manum Rainaldi acolythi
sit regale, sicut in Epistola Pelrus et Moyses in legc el capellani domini Innocenlii III papse, n Non. No-
lesianiur, unum praficiens universis, quem suuro vembris, indictionesecunda, Incarnationis Doroinicae
in lerris vicariuni ordinavit; ut sicul ei fleclitur anno millesimo ducenlesimo decimo lerlio, pontifi-
eiiuie genu ccelestium, terrestrium, et etiam infer- catus vero cjttsdem domini Innoceniii anno sexia
norum, ila illi omnes obediant et intendant, ul sil decinio.
unum ovile et unus paslor. Hunc ilaqtie reges saa-
(166)Tora. V. Spicilegii Dadieriani, pag. 574. Ad- (167) fn Spicilcgio, aurea bv.iiamunilam.
dilur, aurea bulla munito.
 923 PONTIFICATUSANNO XVI, CHRISTl 1213. 920
CXXXH. A non ante cujiisquam inslincln adversus eumdeni re-
DCDLINENSI ARCHIEPISCOPO ET NORWICEKSI ET VVIN- gem aliqualenus moveamini quam consulto Romano
TONIENSI EPISCOPIS, ET NOBILIBUS VIIUSGUILLELMO ) pontifice ipsius recipiatis cum responso mandaium
SARESBERIENSI, G.EILIOPETRI ESSEXLE, R. BOLONI_3,
, qui omnia consuevil oequolibramine moderari, cum
R. CESTRLS , W. VUARANN!_3 , W. MARESCALLO ) hoe ipsum in pradicla forma conlinealur expressum,
PAMBROCLE, R. Ll BlGOT NORF0LCI_2, W. ARUNDELLl,, quod vos pro Ecclesia conira violalores securiiaiis
GUILLELMO DEFERR.ET SACRO WINTONl.TS COMITI- et pacis debelis mandalis apostolicis inhoerere.
BCS,ET R. FILIOROGERI ; W. BRIGERTE, R. DEROS, , Datuin Lalerani, n Kal. Novemb., pontificalus
G.FILIORAUFREDI, R. DE MORTOOMARI. P. FILIO
> nostri anno sexlo decimo.
IIEBERTI, ETW. DEALBINIACO. CXXXIII.
De eadem re. NICOLAO TUSCULANO EPISCOPO AP0STOLIC_3 SEDIS
(Laterani, n Kal. Novembris.) LEGATO.
In forma concordisequa cum multa deliberalione: De absolutione regis Attgl.
providiihus pro reformanda pace inter charissimumi (Lalerani, n Kal. JNovenibris.)
in Chrisio filium nostrum Joannem Anglorumrcgerai Cum de charissimo in Chrislo filiolioslro Joanne
illustrem el Eeclesiam Anglicanam hoc inler cselera>B jllustri Anglorum rege ac ejus regiio, quod ad Ro-
continelur expressum, quod idem rex veram pacemi manam Ecclesiam ex ejus dono Jure pertincl spe-
el plcnam securilatem praslabit venerabilibus viris> ciali, oporteat nos curam el solliciludinem gerere
Siephano Cantuariensi arehiepiscopo.Willelmo Lon- diligentein, fralernitali luoe per apostolica scripla
doniensi, Eustacliio Eliensi, JEgidio Hereforriensi,i mandamus qtiatenus, postquam relaxatum fueril in-
JocdinoBathonieiisi clHuberlo Lincolniensi episco- terdictum, vencabilibus fratribus nostris Stephano
pis, priori quoque ac monachis Canluariensibus ett Cantuariensi archiepiscopo, S. R. E. cardinali et
Roberto filio Walleri, ac Euslachio de Vesci, nec' coepiscopis ejus ex parte nostra dislricte pracipias
non caeteris clericis aeiaicis hoc negolium conlin- quatenus omnes litleras, lam priores qtiam poste-
g-iilibus, prastando siniul coram legato vel delegalo' riores, impetratas a nobis contra eumdem regem
nostro publicejuranienluni quod ipsos cum suis nec si formam pacis non duceret adiniltendam, illasque
lsedet nec laedi faciel vel permittel 'in personis velI praseriim qusesic incipiunt: Exspectanles hactcnus
rebus, eisque omnem indignalionem dimiitel, et ih exspectavimus,per rcgnum Francise, Arigliam, Sco-
graliam suam eosdem recipiet ae bona fide lcnchit, liara el Hiberniara ad archiepiscopos el episcopos,
quodque prafatos archiepiscopum et episcopos non nec iion Leodiensem el Trajeclensem pontificesde-
impediel nec faciel aut perroittel aliquatenus impe- stinandas, libi sine dimiiuuione aliqua reprasen-
diri quominus ipsi libere suum exsequantur ofil- lent, easque prolihus facias minulalim incidi vel
eitiiriet plena suaeJuridiclionis auclorilate, prout igne comburi, ne contra etim ipsarum occasioue
debent utantur, el super iis tam nobis quam ipsi quidquam sinislri valeal attentari; ipsos ad hoc, si
archiepiscopo et singulis episcopis suas paientes lit- necessefuerit, dislriclione qua convenit compel-
teras exhibebit, faciens ab episcopis et comitibus lenrio.
ac baronibus suis, quol el quos prafati archiepi- Datum Lalerani,u Kalend. JNovenib./poiHificalus
scopus ei episcopi poslulaverinl, Juramenia et eo- nostri amio sexto deciroo.
rum palenles Iiileras exbiberi quod ipsi bona firie CXXXIV.
sluriebunt ul bsec pax et securitas firmiter obser- EIDEM.
vetur, ei si forte (quod Deus avert.il), idem rex De eadetn re.
per seipsura vel alios contravenerit, ipsi pro Ecde- (Laterani, u Kal. Novembri_.)
sia contra violalores securiialis cl pacis mandalis Fraternitati luae praseniium aucioritate manda-
apostolicis inhaerebunt, ac dictus rex perpeiuo cu- mus quatenus postquam inierdictum Angliaefuerit
stodiam vacantium Ecclesiarum amiltat. Sane in- tj j relaxalum, omnes conjtirationes etfactiones, si quae
telleximus vos pro prsescripta securitate ac po.ee Occasionediscordiae inter regnum et sacerdolium
jurasse veslrasque patentes lilteras tradidisse. Unde fiictie sunt, denunlies auetorilale nostra irritas et
per apostolica vobis scripta mandamus quatenus ad inanes, c.umcausa cessante, cessare debeal eteffe-
coiistimmandamet conservandam formam ejusdem ctus.
sccuritalis ei pacis diiigens studium impendalis ct Datum Laterani, n Kal. Novemb. ponlificaliis
operam efficacem.Ne quis autem ex hujus vin- nosiri anno sexto decimo.
culo caulionis occasionem assumal conlra prafa- cxxxv.
ttim regem aliquam turbalionis materiam susci- ARCIiiEPISCOPO ETEPISC0PIS F.TNOBiLIBUS VIRISBARO-
landi, cura per eam sic illis ad necessariam securi- NlBUS,MILITIBUS, NECNONET ONIVERSIS POPCLIS
talem et pacera velimus esse provisum quod isti ad PERANGLIAM ETWALLIAM CONSTITUTIS.
gravaraen indebilum vcl incoinniodum non redun- Super eodem.
det, prasentium vobis auctoriiale pracipimus qua- (Laterani, v Kal. Novembris.)
lentis, si quid forsan einerserit qtiod conlra proe- Cum pcr ipsius gratiam qui discordanles parieles
scriptam securitalem et pnccm facere projtonaliir, in sc angulari Iapide copuluvit, vcra pax ct pletia
__7 INNOCENTII111PP. REGESTORUMLIB. XVI. -928
concordia sit inler regnum cl saccrdoiimn in Anglia A _. libi scripla mandamus quatenus ea quae taliler
ieformata,nos, qui tenemurcuraro etsolliciiudinem fuerint reservanda facias aptid riomos Hospitalii et
gerere specialem de charissimo in Chrislo noslro Templi accurate deponi et fideliter cuslodiri, reci-
Joanne illustri Anglorum ac ejus regno, qnod ad piens super ipsis depositis lestimoniales lilteras .
Romanam Ecclesiam per donum ipsius specialijure magistrorum; conlradiclores, si qui fuerint, vel
nosciiur pertinere, sibi et hoeredibussuis providere rebellesper censuram ecclesiasticam, sublaloappel-
volentes per apostolica vobis seripta mandamus Jationis obstaculo, compellens.
alque pracipimus quatenus in Ddelitate ipsius regis Dalum Laterani, HI Kal. 'Novemb., pontificalus
ac haeredumsuorum promptoanimo]etcorde siucero nosLrianno sexio decimo.
perseverare curetis, lales vos circa devolionem CXXXVIII.
ipsius per omnia exhibentes quod tam a nobis quam EIDEM.
ipso debealis merilo commendari; scientes pro Super eodem.
certo quod nos ad ipsius commodum el bonorcm (Lalerani, n Kal. Novembris.)
-ffieaciter aspiramus. (168) Cum nonpossit Ecclesiis melius provideri
Datum Laterani, v Kal. Novembris, pontifieatus quam si eis praficianlur pastores- idonei, qui non
nostri anno sexto decimo. I tam praesse cupianl qtiam prodesse, fraternitati
B
In eumdem modum scriptum est archiepiscopis, luof, de qua plenam fiduciam obtinemus, per apo-
episcopis,et abbalibus,et cmleris Ecclesiarum prmla- stolica scripta mandamus quatenus episcopatus et
lis et nobilibusviris principibus, comitibus,baronibus abbatias Angliaenunc vacanles facias cum luo con-
el universismiiitibus, el populis per Hiberniam con- silio de personis idoneis per eleclionem vel postu-
stilutis. In eumdem modum Willelmo illustri recji lationem canonicam ordinari, quae non solum viia
Scotim, et nobiliviro Alexandro filioejus. el scientia sint praclara, verum eliam regi fideles
CXXXVI. cl regno uliles, nec non ari consilium el auxilium
BOBERTO TITULISANCTI STEPHANI IN COELIO MONTE efficaces, assensu regio requisito. Cum ergo va-
PRESE_TERO CARDINALI APOSTOLICE SEDIS LEGATO. cantium Ecclesiarum capitulis nostris demus Iil-
Super eodem. leris in praceplis ul luo consilio acquiescant, tu
(Laterani, v Kal. Novembris.) Deiim hahens pra oculos, consulas super hoc viros
Cum per ipsius graliam, etc.,«. supra usque providos et honeslos, qui plene norinl merita per-
maudamus quatenus nobis inconsultis in cismari- sonarum, ne le cujusquam astutia circumveniri
nam terram ipsius non proferas aliquo modo sen- r conlingat. Si qui vero conlradiclores fuerinl vel
tenliam inlerdicli. rehelles, lu eos per censuram ecclesiasticam, ap-
Daium Laterani, v Kal. Novemb., poniificalus pellalione remota, compescas.
nostri anno sexto decimo. Datum Lalerani,. n Kal. Novemb., poniificalus
CXXXVII. nosiri anno sexlo decimo.
MICOLAO TUSCULANO EPISCOPO AP0STOLIC_- SECIS Scriplum esl super hoc vacantium Ecclesiarum
LEGATO. capitulis.
Super eotlem. CXXXIX.
(LtHerani, III Kal. Novembris.) NEAPOLITANO ARCHIEP1SCOPO.
Olim venerabilibus fratribus nostris Slephan. De accusatione adversus archiepiscopum.Surren-
Cantuariensi archiepiscopo S. R. E. cardinali, linum.
Willelino Lonrioniensi, Eustachio Eliensi , ___gidio (Lalerani, vm Idus Noverohris.)
Herefordensi et Huberto Lincolniensi episcopis; (169) Conslilulis in noslra prasenlia venerabili
aposiolicis riedimus litleris in mandalis qiialeims; fratre nostro Alfcrio archiepiscopo et dilecio filio
concessiones, pacliones , sive promissiones quas Mallhseocanonico Surrenlinis, dum iriem M. ac-
clerici seu religiosi viri cujuscunque professionis; D cusationis concepto libello eumdem archiepiscoptim
vel ordinis Joanni regi Angliae super ablatis vell deferrel decrimine Simoniae, asserens nihiloininus
exiorlis posl interdictum feccrtint quo minus ipsai eura criinini lsesoemajeslatis obnoxium, eo quori,
resliluantur ad plenum denunliarent irriias et ina- ut dicebal, eodem archiepiscopo machinante Sur-
nes atieiores cliam et procuralores illarum, nisii rentina civitas a regia fidelilate recessii et reprobo
monili salisfecerint , excommunicationis vinculo» juravit Othoni, ac ipsum arcbiepiscopumexconimu-
innodarenl, si qui vero pradictorum noluerintt nicatum celebrasse divina, cum posi lalem maclii-
alilaia vel exlorta repetere, detentores eorutn ni- nationem per quam machinatores hujiisiiiodilatam
hilominus ipsa restiluere cornpellerenl in terra.. a sede aposlolica excomraunicalionis sententiam
sanciae subsitliuin juxta mandalum aposlolicura i incurrerunt, divina praesumpseritcelebrare, archie-
rcservanda. Cum igitur ad subsidium lerrae sanctae i piscopus,anlequain describendilihellum fieri sihi co-
loiisaffeclibus aspiremus, volenles id per luae solli- piam postularet, in personam aecusatoris quod esset
ciiudinis sludium effeclui mancipari, per apostolicai inimicus et conspirator excepil, allegans interdi-
(168) Yide Matlh. Paris. ad an. 1213, ubi haeecpi-- . (169)Cap. Constilutis, De leslib.
siola referlur.
 929 PONTIFICATUSANNOXVI,CHRISTI 1213. 930
cendum ei atlitum accusandi, cum secundum insli- A . malignitatis in eum conjurasse _]aH„_.umet hoc se
lula canonica inimici et conspiraiores in nullins legitime probalurum, ad ultimuni eonscnlienlibus
dcbeant accusationein admitti (170). Ad quod pars; parlibus'sic duximus providendum,ularehiepiscopus.
adversa respondit quod cum lanta sil labes simo- porrectum libellum accipiens, super objeclis criroi-
niacae pravrtalis ut servi adversus dominos et cri- nibus responderet, reservatasibi facultale probandi
ininosi quilibet adrnittantur, el in prodendo crimine quod idera M. ex malignitate conjtiravit in ipsum.
l-«sa. majeslatis socius eiiam initae faclionis non Libelli vero conceptio talis erat. i In nomine
sohim auditur, quinimo pramio et honore dona- Domiiii, Amen. Anno Dominimillesiroodticenlesimo
tur, super pramissis excepliones hnjusmodi accu- deciroo lertio, pontificalus domini Innoceniii III
satioueroelidere non valebant, prasertim cum pu- siinimiponiificisanno sexio decimo, roenseOctobris,
hlicse uiilitatis in-tersit ne crimina renianeant septimo idus ejusdem. Apud vos, doinine liinorenti
impunila (171). Fuil autem ad haecex adverso re- Dei gralia sttrotne poniifex,ego Madhseuscanonicus
sponsuni quod cum in decreto Anacleii papae Surrentinus rieferodominum Alferium Siirrenlintim
cavealur expresse acctisalores esse non posse qui archiepiscopura lege canonica reuin de Siinonia;
ante hesternum diein aut nudiusteriius ininiici r quia dico ipsum promisisse arcbiriiaconalum Sur-
fuerunl, ne irati nocere cupiant vel laesi ulcisci, et renlinum Joanni Ciroleon olim canonico Surren-
iuoffensus accusatorum quaeratur affeclus, et non tino ut consentirel eleclioni susein civilate Surrenti
suspeclus, ac conslitulio Calisti (172) papae geuera- in camera, juxta tricliniuin episcopii, ternpore
Iiter interdical conspirationem in alicujus accusa- dominiCceiestiiiitertii sumini pouiifis, inenseJanua-
lionem admilli, nec in aliquo canone sit expressum rii. Item defero etim reum de crimine la^saemaje-
qtiod iiiiroicusac conspiralor in cxceptis criniiiiibus slatis ; quia civilas Surreniina recedenrioa firielitate
attdialur, ne quod sanctorum Patrum documenlo regia, juravit Otlioni, ipso boc procuranle, lempore
sancitum non est supersliliosis atlinvcnlionibus riomini Innocenlii lertii suinmi pontificis in civitale
altenietur, circa proemissa prohibitioni siandum Surrrenti, in palatio suo, mense Maii. El defero
esl generali, praserlim secundum acquitaiem cano- eum poslmoduni multoiies celebrasse ; divina in
liicam, quseviam non debelmalignilalibus aperire, ecclesia Surrentina, curo per sententiam vestram
Inier liaec autem de causis inimiciliarum et con- credam eum ob hoc excoinrounicationis vincnlum
spirationis archiepiscopus inlerrogatus responriit iucurrisse. Ego dictus M. profiteor me hunc li-
quod mernoratus M. ipsi archiepiscopo et cum in bellum inscriptionis dedisse. > Oblato tandem li-
archiriiaconuniel curoin archiepiscopum fuilassum- £Q bello, pars arcbiepiscopi allegavit quod erat miirus
piusse opposuit adversarium manifeslum. Praterea Iegitime in quadam sui parte conceptus, eo quod
cum quidam Neapolitanus fuissetin morlem fratris non conlinebatnf in ipso quo anno fuerint crimina
afchiepiscopi machinalus, et per amicos ipsius objecta commissa. Curo enim libelli conceptio con-
ejiceretur de propria eivilate, quidara magnates linere deheat mensero el consules sub quibus cri-
quos dictus Neapolilanus consangiiinitatis linea men dicilur fuisse commissum et antiqiiitus con-
contingebal ejectionem illius ad injuriam repulanles sules conslituerenlur annales, videlur quod adroissi
eumdem induxere Malihaeumut cum quibusdam criroinis annus expriroi debeatin libello.
aliis in damnationeniipsius archiepiscopiconjtirarel. Frustra etiam nieiisisjuberetur apponi, si anni
Porro priorem causam non duximus admiuendam, cujus est mensis non habetur aliqua ccrliludo. Ad
niaxime cumreconcilialio fucrit subsecula; proul ex quod pars accusatoris respondit qtiod cum ;n forma
narratione ipsius archiepiscopi notabatur (173). concipiendi libellum de anno non invenialur ex-
Super alia vero quam inficiabalur M, fuit pro ipsius pressum, sicut nec dies, ita nec anniis adroissi
parte proposilum quod non est intcrdicla subjeclis criminis debet apponi ne subornaiioni tesliuin oc-
oinnis conjuratio in prselaium; quia, cum secundum casio praheatur. Nec propter hoc quod in foro ci-
decrelum Gelasii papaequisdam clericorum confi- D E vili dehent exprimiconsules, licei consules essent
dere non debeat offensoeaposiolicsese immunera, si anliquilus annui, sequitur quod certus annus sit
in iis qusesequenda salubrileraposlolica deprompsit expriniendus, cum idem consul diversis vidbus et
aticioritas episcopum videril excedenicm, el non pluribus annis gerere potuisset officiumconstilatus;
proiinusad aures Romani poniificisdeferrecuraveril, unde per expressionem nominis ejus de certo anno
in pestilentem pralatum non immerilo possunl conslarenon possel. Elcum in denominalione men-
conjttrare subjeili, exeniplo quadraginta episcopo- sis non constet cujus anni niensis existat, non iia
rnm lllyrici ac Gracise, qui per professionem in per expressionem mensis, sicut elanni, ad subor-
seripiis faclam convenicntes in umim, a Timotheo, nandum testes occasio possel assurai. Ilis autein et
qui per metum imperatoris Anastasii Iueral in Con- aliis hinc inde proposilis, cum ad ullimum accu-
siaiitinopolitanum assumptus episcopum, discesse- sator cxpresserit archiepiscopum eo anno commi-
runt (174). Yerumasserente archiepiscopoex fomile sisse Sitnoniaecrimen objeclum quo fuit archiepi-
(170)Cap. Tanta el cap. Licel Heli, DeSimonia. (175) 2. q. 7, cap. Quapropler.
(.71) 3, q. i5, c Accusalores. (171) 10, q. 7, c. Sane Thessalonicensi.
(172) Callistusl, epist. 2, cap. 1.
931 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 933
scopalum adeptus, promillcndo archidiaconalum A _, CXL.
EeclesiaeSurrcnlinaeJ. Ciroleon qnondam ca-nonieo EPISCOPO TAURINENSI.
Surrentiiio si consentiret in ipsuro, ac de lempore Ut recipial eessionemepiscopiAquensis.
quo pradicla civitas juravit Otlioni, satis manifeste
constarel, ad conleslalionem Iilis, inficiante archie- (Laterani, n Idus Novembris.)
piscopocrimina sibi opposita, esl processum. Con- Venerabilis fraler noster Aquensisepiscopus nobis
fessus csl tamen quori postquam civitas juravit pcr Iitieras suas hurailiter supplicavit ut eumtiem
Othoni, mullotiescelebravit. seneciuie confeclum a solliciiudineponlificalis cffi-
Produclisautemex parle archiepisropi quibusdam cii absolvere dignaremur. Quocirca fralernitati tnoe
iestibus adprobandam exceplionem objectam cttin per apostolica scripta mandamus qualenus cessio-
hiijusmodiproleslatione M., scilicel quod post pu- nem ipsitts recipias vice nostra, ipsum, si a ceden-
hlicalionem rieposiLionumillortim, si vellel, posse di proposilo forle rieslileiii, ad iri per censuram ec-
objicere in personas, quia illis archiepiscopus con- clesiasticam, appellalione postposita, compellendo.
leniiis esse nolebal, depositiones ipsorum rninime Ejus aulcm cessione recepla, relaxes suspensionis
publicanles, receptionem teslium tam super prin- sententiam quam dilecii filii abbas Sancli Stepliani
cipali quam snper exceptione pradictade consensu D " Bononiensisel roagisler Gra. in eum auctorilate no-
partium fralernilati luae duximus commitiendam, stra prottilisse noscuntur; ac sibi de provenlibns
per aposlolica libi scripla niandanles qtiaienus Aquensis Ecclesioejuxta facullaics ipsius et necessi-
(e.stesquos ulraque pars duxerit producendos dili- latein personsc .provisionerocongrr.am facias assi-
genler exaroines, el eorum dicla conscripta fideliier gnari (175); injtingcns capilulo ejusdem Ecclesise
ad nos sub luo conclusa sigillo transmiltas, prafi- ut personam idoneam sibi per canonicaro elcctio-
gens pariibus terniinum coinpeietuem quo nostro nem prafic.iant in paslorem non obslanle privilegic
se coiispectiii reprasentent. Coelerum quoniam a Alexandrinisab aposlolica sede concesso, curoeodeoi
piincipio proteslalusesl prafatus M. nobilcm viruin rcdriiderint se iudignos. Tu denique, frater epi.co-
Sinionem de Surrenlo gcrmanum archiepiscopi me- pe, etc.
morali ct quosdam alios ipsius arcbiepiscopi con- Datum Laterani, n Idus Novembris, anno decimo
sanguineos niulta imperiimeuta per suam potenliam sexio.
p.seslitisse quo minus probalionis eopiam in nostra CXLI.
praseiilia secum habuerit, cum quosdam induxe- CAPITULO MEDIOLANENSI.
rint ad jurandum ne adversus archiepiscopum ali- ",
Dal eis archiepiscopum.
quid dicerent, el alios minis ac lcrroribus a perhi-
bendo lesiinionio nitantur arcere, nos ex officiono- (Lalerani, vu Idus Novcmbris)
siro stiper hoc providere volentcs, mandanius ul (176)Recc.plislittcrisnostris quibus vobis dedimus
gencralem fcras cxcommunicationis sehtenliam ini in mandalis ut causam clcctionumel poslulationis in
omncs qui aliquod impedimenluin ipsi M. prasiare i vestra celebratarum Ecclesia, quam riudum ad pe-
prasunipscrint in tesiibus producendis. Jllosautemi titionem vestram duximus commitlcndam, coram
quos, sicut diciuro esl, jurasse consliterilquod con- Judicibusquibus illaro commisimus usquead festiim
tra archiepiscopiiinniliil dicerent denunties jnra- SanclaeCrucis proximo praleritum finaliter prose-
rocnto biijusinodi non leneri quominus valcani in) qui studeretis, alioquin ex tunc procuratores ido-
liac catisa perhibere (eslimonium verilaii. Si quis3 neos ad nosiram curarclis prasentiam deslinare,
auiem rie cousanguineis archiepiscopi aliquos riei pasiorem quem Domino inspirante vohis et eidem
lestibus procsumpserit imperiire, quia verisimilei providerimus Ecclesitc recepturos. nuper dileclos
iion vidcliir ul eo invito talia fierent, el ob hocJ filios Alkerium subdiaconmn nostrum, Stcpbannm
iion carcl scrupulo societaiis occtillse, eo quori, sii Balltum, et Willelmum canonicos veslros ad sedem
volucril, poterit proliibere cum sccundum legiii-- D apostolicam cum vestrisiiiterisdeslihasl's,curamul-
roas sanciioncsostendat se iniquam lilero fovere, acc timoda graliaruni actione, inaiidaltmi noslrum hu-
experiri deheat judicis auotoritalem elusam qui de- miiiler adroisstiros,sitppiiciler postulanLesulquem
fensionis copiaro suhtrahil ariversario, eumriein i mallemus rie greraio Ecclcsiaevcstrae vobis dignarc-
archiepiscopum ah officio pontificali suspendas, ctL mur concericre i;i paslorem. Nosautcm super hou
facias, sublato appellalionis obstaculo, mancresus- dcliberatione babiia diligenli, suspicionis et dissen-
pensum donee illum fccerit a lali prasumptione-> sionis maleriam viiare volenies, dilcclum filium
cessare. Tu dcnique, frater archiepiscope , elc Henricum ciiniliarcham Ecclesioe veslra, virtim
Datum Lalerani, viu Idus Novcrobris,pontificaliis s provirium et honeslum, in paslorem vobisdiiximns
hoslri anno sexto decimo. concedenriuiu, pcr aposlolica scripla mandanies
qiiatenus ei lanquam pastori veslro reverentiara
cl oberiienliam impendalis debilaro ac devoiam.
Dalum Lnlcrani, vu Idus Novcrobris, anno xv:.

(175) Yidc lib. xv, cpisl. 1SI>. (i70) Viriclib. xv, opisl. 112.
533 PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI1213. 934
CXLH, A legi ei diligenler exponi, ne valeant excusari si qui
PRIORI'ET CONVENTUI FARFENSIBUS. forte prasumpserint mandatis apostolicis obviare.
De eleclioneabbatis. Daluro Laterani, xvi Kal, Decemb., pontificatus
(Laierani, xvi Kal. Decembris.) nosiri anno xvi.
Quam graviter el enormiter intrinsecam et ex- CXLIII.
trinsecarn peslcm in spiritualibtis et lemporalibus G FERRARIENSI PR_.POS!TO.
a longo jara lempore Farfense nionasteriuro sit Consliluilurrector mcissmFicaroli.
collapsum manilesta demon.trant indicia et ccrla (Lalerani, xn Kal. Dccembris.)
comprobant argumenla. Nos autem qnibusdivinilus (177) De lua conllsi prtidcnlia et potentia, fpost
omnium Ecclesiarum est sollicitudo commissa fre- ohituni bonaememoriaeFcrrariensis episcopi curam .
quenier ad ejus curationem intendirous; sed propter et administralionem roassae Ficaroii tibi riuximus
lelhalem plagam cordis et capiiis, quse quasi a committcndam , mandaiiles ul reddilus lam ipsius
plania pedis usque ad verticem corpus infecit, non- niassse quain civitatis Ferrariensis, quos Romana
rium illam potuimus ex lolo curare, ut riicere va- Ecclesia percipere consuevit, noinine noslro coliige-
learous : Curttvimus liabylonem, el non est sanala res et fideliier conservares. Verum , sicul ex luis
R
(Jer. LI). Nunc vero tempus advenit ut si ei ca- accepimus liueris, ad le non pervenil illud manria-
put praficiatur idoneum tolum corptis valeat a lum. Unde creriimus ipsum non sine malitia fuisse
languore curari. Verum mirari cogimur cl moveri stippressum. De illis aulem reddiiibus ad Ecdesi.im
qtiod nobis irrequisitis penilus el contempiis, qui Romanam speclaniibus quos quidam Ferrarienses ,
Deo tesle ad refonnationem ipsius monaslerii pura sicut intelleximus, ex concessione clara memoriae
semper inleiilione processimus, vos ad electioncin marcbionis Eslensis percipiiini, scire le volumus con-
abbatis de praposito faciendam prapropereproces- cessiones hujusmorii non esse faclas de noslra arbi-
sisiis, qui, ul de caeieris laccamus, in taniae pra- irio volunlatis. Cnde nosipsas decerninius, ct lu <!e
sumptionis et ambitionis arrogantiain esl elatus ut manria.o noslro denuntiesirriias et inanes. Tu igilur
-antequam coiifirniatio postularetur a ncbis, quin fedditus ipsos et alios ad Romanam Ecclesiam per-
etiain prius quam quidquam nobis de ipsius fuisset linenies laro in Fcrraria quam in massa pradicla
eieclione relatum, prasumpserit monachorum obe- noroii.-enoslro reeolligas et slndeas conservare. Quoe
dienlias ct laicorum fideiitates recipere, in choro, in vero male alienaia vel coucessa rcpereris, auctori-
capitulo, in refeclorio, et in camera locum abbatis lale sedis aposiolicoerevoces; contradictores, si qui
usurpans, recipienrio muniiiones et casira, seque [__fuerinl, vcl rebelles per censuram ecclesiasticam
Farfonsemeleclum non solura gerere setl el scribere appellatione posiposita compescendo. Quiriquid au-
non expavit; sicul per juramenla conslitil monacho- tem super his feceris, nobis rescribere non posipo-
ruin, quorum nonnulli super pravilaie Simoniaca nas.
Datum Laterani, xn Kal. Decenib., pontificalus
reqttisili, lam de auditu quam etiam de crudelitale
tcstiinonium perhibuere jurati. Nos igitur ccclesia- noslri anno sexio dccimo.
siicse purilalis zelo succensi, quod taro improhe CXLIV.
facium cst irrilanles, universos^abobedienlia el firie- ABBATI SANCTI PETRlALTISIODORENSIS , DECA>>*0
TP.E-
liiale illi prastita decernimus aucloritate apostolica CENSIET SACRIST_3 ALTISIODORENSl.
penilus absolutos ; districle pracipientes eidem ut, Ut civesSenonensessatisfaciant Ecclesim.
si periculum vult ordinis evitarc, de ipsa electioue (Lalerani, ldibus Novembris.)
senullatenus iniromiital, sed inconlinejiii universa Sigiiificavit nobis vcncrabilis fraterj nosler archi-
resignet quse lali occasione recepil, ac deinde voca- episcopus Senonensis quod cum dilectus filius abbas
lis oinnibus ad quos spect.it eleclio Deum habentcs Sancti Pelri Vivi oliro bona quondam Menardi de-
pra oculis, talem personam, sive de ipso monastc- fuiicli, homihis Ecdesiae suse, tanquam res proprias
rio sive'de alio vobis eligatis regularitcr in abbaiem 5 el sibi debiias accepissel, et ipsas ad mandatum ma-
cui iiibilobsisiat 1e canonicis inslitutis. Nos enim joris et parium Senonensium redriere vel recredere
ex parte Dei omnipotentis Patriset Filii et Spiri- non curassel, ipsi homines Ecclcsiocjam dicloe au-
Uissancli, auctoritate quoque bealorum apcslolo- clorilate propria capere prasumpserunl, el licet
runi Petri el Pauli ac noslra, excoinmunicamus postmorium ad mandatum dilecli fiiii P. oflicialis
el anathemalizamus omnes et singulosqui contra prsefati archiepiscopi reslituerint viros illos , quia
coiiscientiam suam quemquam iiominare vel eligere tamen posl baec dicti cives admonili sorpius rccusa-
prasumpserint in abbatem, roaxime pro quo sciant runt abbali pradiclo injuriam de captione suoruui
aul credant donaiionem sive promissionem factam hominuin emendare, pront idem olficialis pcr sen-
esse' aut eiiam faciendam; et si aliquo leropore de tenliam riilfinivit, excoromunicavil officialiseosriero.
tali fuerint reatu detecli, sciani se ab ipso mona- Propter quod ipsiplusqnam duodecim homines Eccle-
sterio perpetuo removendos. Has denique litieras siceSanciiPetri capere iierum prasunipserunl, ipsos
districte prsecipimuscoram clero et populo pubiice Senonis in carcerero detrudenies : quos quia pluries

(177) Vide supra episi. 101.

 95S INNOCENTHIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 936
requisilircdderevel recredereholueriiui,denuodictus A prafigendum legilimevobis conslilerit injuste ftiisse
officialis cos excommunicalionis pccnaesubjecit, ei latas sententias anledictas, ipsos cives ac (idejusso-
civilatem Senoneiisem, in qua icnebaiiiurin carcere res eorum ab emendis penilus absolvatis, et faciatis
religati homines Ecdesiae roerooratse, supposuil ci congrue salisfieri de injuriis irrogalis. Alioquin
ititerdiclo. Consequenter vero dicii cives propter lam ipsos quam firiejussores eorum ad salisfacien-
suam conlumaciam nianifesiam , quia respondere in dum plenarie de injuriis et emendis el restituen-
Senonensi ctiria contempsertinl, occasioncm frivo- dum omnia quae propler hoc restiluere teucbuntur
iam pratenriendo, el quia nolucruul securos red- per censuram ecclesiasticam appellationepostposim
dere hoiiiines Eeclesiae Sancti Pctri, sicut per ofli- compcllalis. Quod si non omnes, elc. riuo ve-
cialis prafali serileniiam fuerat riifliniium, nec non struro, elc. Tu rieniqtte, fili abbas, clc.
et quia reddere noluerunt res cujusdam feminse Datum Laterani, ldihus Novenib.,poiiLificalusno-
ipsius Ecclesiae quas ceperani, iierato per diclum slri anno sexto decitno,
oflicialem insuper triplici excoinmuiiicaiionisIaqueo CXLV
sunt aslricii; sicqtte lam gravi poanae quinquies DECLARO MARISCO ET DE LONGOVILLARI ABBATIBUS ,
subjici roeruerunl. Posimodum auieni ad parles ET DECANO CHRISTIANITATIS DE MOSTEROLO , MORl-
i'las acceriens dilectus filius Robertus tituli Sancli B^ NENSIS ET AMBIANENSIS DIQECESUM.
Sicphani in Coeliomonte presbyler cardinalis, apo- De reformalione monasterii S. Judoci.
stolicsesedis legalus , et coram se utramqtie pariem (Laterani, xvm Kal. Decerobris.) .
faciens pras.nlari, prascriptis roajori et paribus, (178) Dileclus flliusabbas Sancli Judoci proposuit
receplo prius ab ipsis corporaliler juraniento quod coram nobis quod cum olim propler alleviaiionem
nianriatis ejus in oninibus el per omnia obedirenl, oneris debiiorum quibus ejus monastorium preme-
beneficium absolutiouis impenriit, pracipiens eis balur, el deprimendam quorumdam contutnaciam
lirniiter in virtute praesliti juramenli quod ecclesiae monachorum, apostolicsesedis auxiliumimplorasset,
prariictoecaptos homines liberarent el emendas tri- ad petitionem ipsius vobis dedimus in mandalis ul
biierent, ac insuper rie solvendis excommunicatio- ad diclum monaslerium personaliler accedenles', ei
num emendis nec, non et de restiluenriis integre vice nostra visitationis impenrieretis officium, corri-
universis quoe rcstituenda forent, fidejussores ido- gendo et .reformando in ipso qiue inveniretis cor-
neos exhibcreru, sicul prasentatoe nobis ipsius legati reclionis el reformaiionis officioindigere. Vos auiein
littera conlinebanl. lpsi vero, licet homines lihera- hujus auclorilale manriali quaedampro parle in ipso
rini, spreta tamen postmodum in suarum periculum monasierio correxislis, ju.isdiciione vobis in aliis
animarum religione prasliti Juramenti, mandalum reservala, ut certo tempore reriireiis ad slalum
ipsius cardinalis implere de faciendis emendis el ipsius monasterii plenarie reformanrium. Interitn
firiejussionibus exhibendis penilus coiileinpserunt, autem per nuntium venerabilis fralris nostri Ambia-
sicut per litieras exseculorum prafali legaii nobis nensis episcopi ad abbatem el priorem de Gardo
consiitit manifesle. Cum igitur cardinalis prariictus dicecesanasibi lege subjectos et Alrebaiensern pra-
in negoiio crucis Doroinicaepromovendo mulliplici- posilum quondam suum concanonicumei specialisibi
ter occupatus, decisioni bujus causaa non valeat: familiaritate corijunclum a sede apostolica quihiis-
absque dispendio intercsse, nec velimus taniami dara generalibus Jitteris irapelratis stiper inquisi-
coniumaciam toique injurias.quae asseruntur Ghrisiii tione facienda in monasteriis per Ambiauensem
Ecclesiae irrogatae, surdis auribus pertransire, vo- dio-cesim constilulis, iidein occasione litlerarum
lentes eliam riiclorum majoris ct civium spiritualii ipsarum in memorato monaslerio Sancii Judoci vo-
periculo pracavere, discretioni vestraeper apostolicai lebant correclionis officium exercere. Verum cum
scripta pracipiendo mandamus quatenus nisi dictii abbas et conventus ad eorum ciiati prasentiam
inajor et pares emendas fecerint, et de solvendisj rescripli aposlolici copiam sibi fieri, uLex ipsitis
eroendis et restituendis inlegre imiversis qusepropler• ]rj lcnore conslarel si tales inquisilores haberent aii-
liaecrcsliiuere icncbuiHur, fidejussores idoneos de- quiil jurisdiclionis in ipsis, el riari sibi ari delibe-
derint archiepiscopo merooraio, prout eis dictusj ranrium inriucias poslularent, nec obtinere valerent,
cardinalis pracepil sub dehito prastili juramenii, ad scdem aposiolicam appellarunl; sed illi, appella-
vos ipsos auctorilate nostra in priores excommuni- tione contempta, in eumden, abbatem suspensionis,
cationiim senteniias appellatione 'postposiia redu- sicut audivit, senlentiara proniulgarunt, alias in
caiis, facieiitcs easdem cum iiuerdicli seiitenliai ipsius et quorumriani aliorum rie inonasierio praju-
usque ad salisraciionera congruara iuviolabiliterr dicium perperam procerientes. Uude petebat a nobis
observari. Si vero prascripii major el pares pra- abbiis pradicius eorumdeas processum irritum nun-
dicla feccrinl uuiversa, sicut superiits est expres- liari. Auriitis igitur iis et aliis propositis coram
',' suin, atidiaiis quse paries binc iinle cont.a supra- nobis lam per abbalem eumricm qiiam per magi-
ecriptas scnienli.is vcl pro ipsis duxerinl proponenda. slrum P. nunliuro episcopi memor_ti, qui tamen
Et si forsan iufra certum tcnipiis qtiod eis duxeriliss nuntius de iis qtiseproposuit rion potuit faccre nohis

(178) Vide lib. xm, episl. 175.

937 PONTIFICATUS ANNO XVI, CiiBISTI 1213. 933
fidem, quia generale niandaliiui non derogat spe- A . diciiur Soe cuin ecdesia , bamio, jusiilia , ter-
ciali, prsesertim cum in eo de speciali mciitio non ris, silvis, pralis, pascuis et piscaria. Censuni
babetur, pradicti abbatis de Gardo et collegarum villae quae dicilur Tenipliacus, <uni tiibus pla-
ejiis processum decrevimus irriium et inanero. citis annualibus, villam qusc riiciiur Feroll, villiiro
Veruin ne saepedictum monasterium tali pratextii de Molenrivocuin ecclesia , viliam Sancti Gaiirerici
plenarioecorreclionis ofliciodefraudelur, per aposio- cuin ecelesia, villam de Niele cum ecclesia, allo-
lica vobis scripta mandainus quateuus cum inler.il diuin de Walcbeni, villain de Beiiorivo, nionleni qui
episcopi ne in sua dicecesi monasieria remaiieant dicilur Sancii Wiberii cum ecclesia el appendiciis
incorrecta, pradicto Ambianensi vocalo, ut per se suis, deciroas quoruinriam sarlorum de Sumbresia,
vel per nuniium, si velit, intersit, non ul impediat, villam de Diona cum ecclesia, lerris, praiis el silvis,
sed ul in prasenlia vestra proponat si quid videril allodium de Janrirenolio, apud Purcium viginti riuos
corrigendum, ad ipsuin raonasteriuin personaliler solidos Leodiensis monelse, ecdesiam rie Bossuib,
accedatis, eidera secundum lenorem pracedehtiuni ecclesiani rie Baverechircuro cuin lerris atl esun
lifterarum plenac visilalionis ofliciuin inipensiui. perlinentibiis, viliam de Stirs. Apud Leodium duos
Vos denique, filii abbafes, super vohis ipsis, etc. mansos, unum in insula juxta Sanctuin Pauluro,
Daiuin Lalerani, xvm Kal. Decenibiis, poulilica- B 1 allera Sanctum Lainbertuin, el vineain unam apud
ttis nostri anno sexto decimo. Yihiacum. Apuri Namucuin aliam vineam; villam de
CXLVI. Soffricum ecclesia, ereiiiiiui Sauciie Mariaeapu J Bre-
WII.LELMO ABBATI GEMBLACENSIS MONASTERII,EJURQUEnaro cuin ecclesia. In episcopalu Cameracensi villam
FRATRIBUS TAMPR_ESENTIBUS QUAM FUTURISRELI- rie Turp cum ccclesia. Arijicienles vicesimani par-
GIOSAM VITAM PROFESSIS IX PERPETUUJI. lem lotius alloriii de Bevenchin, quam lenetis de cc-
De coiifirmationeprivilegiornm. clesiaSancli Lamberlisubannuo censu viginli qiiiii-
(Laierani, xvu Kal. Decerobris.) que solidorumLeodiensis monetaejecclesias qtioqu.
Religiosis desideriis digniim esl facilem prabere de Bossulh ei de Bavenchien cuin oroni jure qiiod
consensum, ut iidelis devolio celerem sorliatur hahelis in eis lam ex palronalu quam ex donation -.
effectura. Eapropier dilecli in Doiniuo fllii, veslris piae recordationis AlberliLeodiensis episcopi, quam
jusiis poslulalionihus clcmenter annuimus, el prse- vobis specialitcr sedes apostolica conlirmavil, de-
deCessorumnostrorum felicis memoiioa Jnnocentii, cimam sartorum lolius silvoe episcopi Leoriiensis
Eugenii et Coeleslini,Romanoruro pontificuni.vesti- apud Bavenichen ; decimam quoque in villa Smirci,
giis inhserentes, prafatura monasterium, in quo quadraginia bunuariorum lerrae el amplius, ctiin
divino mancipali esiis obsequio, sub beali Pelri et " deeimis quas babeiis in monle Sancti Wiberti a
nosira prolectione suscipimus cl praseniis scripti parochianis mansionariis vesiris; medielatemecclc-
privilegio communimus, slatuenles ut qiiascunque siae de Uvares cum dominio doiis el terra el censi s
possessiones, quaccunquebona, elc. usque el illibaia et Gallianorum. Praterea libertalero, donaliones ct
perinaneant : in quibus lnec propriis duximus ex- possessiones ab illustri quondam viro iinperatore
primenria vocahulis : Ipsum virielicet monaslerium Otlone el Wilbodone Leodiensi episcopo rationa-
in hcatoruro retri el Exuperii honore ftinrialuni, biliter eidem venerabili loco collatas, et pradeces-
qtiod utique ipsius burgi principalis ecclesia esse soris nbstri bonaememoiia. Benedicti papae privile-
dicilur, cum capella sua, -quaevocalur Sancti Sal- gio roboratas.etusqtie ad hanc diem quiete a vestro
valoris, juxla providenliara luam el successorum nionasterio babitas, nos quoque vobis concedimus
luorum, fili abbas, lam in lemporalibus quam in et firmarous, sicut ih corum scriptis et privilegiis
spirilualibus Iibere et absque contradiclione aliqua aulheniicis conlinelur. Sane novalium veslrorum,
disponenda , salvo nimirum jure debito Leodi.ensis elc, usqueexigere vel exiorqnere prasumat. Liceat
episcopi. Similiter etiam villas et capellas de Cor- quoque vobisclericos vel laicos, eic, usque conlradi-
cis, de Esnagia, ct de Salverririis, et de Lircil, et 0 ciione aliqua retinere. Prohibeinus instiper, etc,
de Arenlin, ad pradictum locum lain parochiali usqae nullus audeat relinere. Cum aulein generale
qiiani saeculari jure perlinenles. Pralerea fuiuluin inlerdictum,etc, _s<7_edivinaofficiacelehrare.Chri-
ipsius burgi et lerras adjaceiues, cum banno el sma vero, oleum sanciiim, etc, usque voluerit ex-
justilia, percussura nionetse, mercato et leloneo , bibere. Alioquin iiceal vobis, elc, usque qtiod po-
foragio vini; carobatico et maleria, posiiione viiliti sluli.tiir impendat. Adjicimus etiam ut si quando in
sive scabinorum atque caeteroruro officialium ad aliquo negotio vos gravari senseritis, sedem aposio-
eumdem locum perlinenlium. Piscarias et vivaria, licam vobis libere liceat appellare. Quoties eiiani
cum molendinis, lerris cullis el incullis, pratis, SiinclaniRoinanaro Ecclesiara pro gravaininibus ve-
ei siivis, ae partem allodii Gerohlacensis slris aut cerla ulilitate adire volueriiis, idipsum fa-
' pasctiis
quaj fuit -Egidii et Joannis fralrum de Corcis et cicndi facultalem liberam habeatis. Sanciinus etiaiu
coinparticipuiu suoruin. Ecclesiaui qiioquc rie Ca- iit liona. atque canonicae consueludines qua; in ve-
slris, Piclam villam, villam qnse dicitur Eiiieis, stro uionaslerio haclenus viguerunl, eideni venera-
vicum qui dicilur Boferolus, vicum qui dici- bili loco in perpeluuin illibata. serventur. Obeuiua
lur Maisnil, censutn de Roscriis, villaiu quae vcro le iiiiiic cjusdcin loci abbale, etc, ttsquepro-
P-ATaoL CCXVI, 30
 939 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 9.0
viderinleligeiidum. Decerniinusergo, elc, usqueom- A.olim in eadem ecelesia in solemnitate beali Mauricii
niniodis profutura, salva sedis apostolicseaucloriiaie celebraret, iriem ad praesentationembona- menioria;
ei dio.ce_aniepiscopi canonica juslitia. Si qua igitur Willelrai pradecessoris Luieum in subdiaconuroor-
in fuiurum', elc, usque dislrictoe subjaceal ultioni. dinavit, a quo ad ejusdem prsesenlationemabbatis
Cunclisaulem eidemloco,eic,MSi7«.pacisinvenianl. in feslo Annuntialionis beata. Mariaein diaconum
Datum Laterani, per mauum Rainaidi acolyti el fuil postmodum ordinatus; nec recolit uiriim dies
capellani domini Innocentii papae III, xvn Kal. De- qua ordinem subdiaconatusaccepit esset Sabbaium
cembris, indiclione n, Incarnalionis Dominicaeanno Qiiatuor Temporum, utrumve dies quo fuil in dia-
millesimo duceniesimo decimo tertio, porilificaliis conuraordinatus essel Sabbalura quo canitiir Sitien-
vero domini Innocentii papaeIII, anno sexto deciino. tcs. Unde Jicet staluto tempore in sacerdotcm pro-
CXLVII. inolus divina diu officina celebrarit, poslmodum
F.PISCOPO ET Ai.CIllPRESBYTERO ET B. CANOMCO lamen, ut a conscientia sua dubitationis scrupu-
FI.ORENTINIS. lum aihoveret, a divinornm celehralione duxit ,hu-
Scribitur pro judice Calaritano. militer abstinendum, qiiousque super hoc noslra
'
(Laterani, vi Kal. Deccmbris.) recepisset beneplacitum volunlalis. Quocirca dis-
Cnm olim cives Pisani ad apostolica. sedis Jura creiioui tuae per apostolica scripta mandamus qua-
manus avidas exlendere cupientes, dileelum filium lenns, si super ijs verilas ignoratur, eumdem in
nobilem virum Judicem Calaritanum, qui ab Eccle- siisreplis permiltas ordinibus libere nianifeslare;
sia Romana terram quam habel in Sardinia in feu- quia tibi conlrariiini non apparet, cpiscopus riic
dum tenere dignoscilur, super quibusdam ejusdem prasumitur processisse; praserlim cura et solemni-
lerrse partibus coram poleslaie Pisana per stium las beali Mauricii Qualuor jejuniorum Temporibus,
syndicum convenissent, ac pro suaevoluntalis arbi- et feslum Annunliaiionis Sabbalo quo Sitientes ca-
Lrioquasdam promulgari fecissent sentenlias con- nitiir, frequenter occurrant. Verum ex anno quo
ira eum in juris apostolici laesionem, nos atlen- exstiiil ordinalus per dilig-enlem coniputalionem
(lenles quod idem judex super iis quaea Romana posset veriias indagari; elsi conslarel quod exlr.
lenet Ecclesia nonnisi sub Romano ponlifice debuit sialula fuisset Sabbala ordinalus, quanquam su-
convcniri, senlenlias ipsas, lanquam- a non suoju- siineri posselquod fuilde ordine subdiaconali pra_-
dice latas, denuntiari feciraus irrilas el inanes, ac sumpliim, diaconalis tamen ordinis ei deheret "ex-
inhiberi nihilominus civibus anledictis ne ipsarum secutio inierdici. Tu denique, fili abbas, etc.
occasione prafaliim judicem de csetero molestarenl. (rj Dalum Lalerani, xvi Kal. Januarli. pontificalus
Nuper aulem ad audienliam uostram eodem signifi- noslri annodecimo sexlo.'
cante pervenit quod dicti cives uli volenles sen- CXLIX.
lentiis anlediclis, nuntios suos in Sardiniam post- EPISCOPO SUiaSSIONENSI, ADBATl LONGIPOSTIS CISTER-
roodum transmiserunt, ut per ipsos eorum pos- CIEMSISORDINIS SUESSIONENSIS DIOECESIS,ETC. DE-
sessioncm apprehenderenl quoe ipsis per seiitenlias CANOSUESSIONENSI.
arijudicatafueranl saepediclas.Praterea B. Cajetanus De negolio comilalus Cainpcinimel Brim.
Pisanus civis stiper fructibus cujusdam parlis qtiam (Lalerani, n ldus Decembris.)
in Caleri se haliere proponi, coram rectoribus Pisa- (179) Dilecla in Chrisio lilia iiobilis mulier Blan-
nis 111causam traxit nobilem menioralum, eumque cha; coinilissa Campaniae,ac Theobaldus natus ejus
sihi obtinuit coiidcmnari. Ideoqnediscretioni vestrae nostris auribus intimarunl quod inclylaerecordai.io-
per apostolica scripta mandamus qualenus nobilem nis Henricuscomes Caropania.aique Briaeprofeciu-
saepedicium sentciuiaruin occasione dictarum non rus in terram sanctam, baronibus et niiliiibus suis
sinatis ab aliqno moleslari, moleslatores, quoties jussit utsi eurode transmarinis partibus contingoret
a!) eo fueritis requisili, per censtiramecclesiasticaro non redire, clara memorise Theobaldo fralri suo
appellalionc poslposita coropescentes. Quod si non 'D ihlendereiH, ulpole lerra domino, faciens eos su-
onincs, etc, luea, fraler episcope, etc, Tu deni- perbocprastare corporaliler juramentum :qui ppst
qne, frater episcope,super teipso, elc. moriem ejusdemcomitis prafato Theobaldo,ianquain
Daium Laierani, vi Kal. Decembris,ponlifiealus Campaniaeac Brise comiti, terri» suis receplis ab
nostri anno sexlo decimo. ipso, fidelitaiem ad bomagium prasliteruni. Ve-
CXLVIH. rum quia prafalus Henricus iu partibus transmari-
ABBATI SANCTI MAURICII AGAUNENSIS SEDUNENSIS nis duas filias ex clara mcmorise [Isabellal regina
DIOECESIS. Hierosolymitanasibi.utdicimr, niinus iegitime co-
De diacono promolo extra lempora. pulata suscepit(180), comitissa prafata el filius ejus
(Laterani xvi Kal. Januarii.) timentes sibi ab illis vel a viris earum, cum fuerinl
Conslitulus in praseiitia nostra dilectus (iliusP. mairimonio copulala., moveri super eisdem eoiui-
Ecclesise luse canonicus nobis humiliter iniimavit lalibus quapstionem,ne pro defectu leslium Jus eo-
quod cum bonse memorioe Scdunensis episcopus ruro.valeat deperire, nobis huroiliter supplicannit

(179) Videinfra episl. 151. (180) Vide Gesla Iimoe. II!, cap. U8. , ., (
o.i PONTIFICATUSANNO XVI, CHRISTl 1213. 9'42
nt valiludinarios lesles et senes recipi facererous. A i Datuin Lalerani, etc, ttt supra.
Nos igilur eoruni volentes indemnitalibiis proeca- CLI.
vere, ne verilas valeal occiiltari, discrelioni veslra N0BII.IMULIER) BLANCD_3, COSIITISS.C CAMI'ANI_E,
per aposlolica scripta niandamus qualcnus teslcs ACTIIEOBALDO NATOEJUS.
scnes el valiltidinarios, qtios super iis iidem pro- Ejusdem argumenti cnm epistola 149.
dticenriosdu_e.ini, adroitiaiis, etdiligenter exami- (Lalerani, ni Idus Decembris.)
nantes eosdem, ac depositiones ipsorum fideliier (182) Ex parte veslra fuit proposituro coram no-
redigenles in scripiis, ipsa sigillorum vestrorum bis"quod dilectus filius noster Roberttis, ikuli San-
munimine roboralas faciatis catilius cuslodiri.Quod cli Slepbani iu Coelio inonte presbyier cardi-
si non omnes, eic, tu, frater episcope, ctc Vos nalis, aposlolicse sedis legalus , arijunclis sibi
denique, frater .piseope, ac fili abbas, super vobis quibusdam episcopis et aliis bonis viris, stiper hoc
ipsis el credilis vobis grcgibus taliler, elc. quod inclyiaerecordalionis comes Henricus ad par-
Dalnm Laterani, n Idus Decemb., ponlilicalus les ultramarinas iturus terram suam Theobaldo
nostri anno sexto decimo. fratri suo fccil jurari si de illis parlibus non rediret,
In eumdem modum Vindocinensiet de eleemosyna et qund pradictus comes eum clara niemoriae[Isa-
abbatibus Carnolensis dioecesis,et subdecanoSancti R bella] regina Hierosolymitanapost mortero [Conr.i-
Martini Turonensis usque in finem. dij marcliionis Moniisferrali, qui earo Unfrerio de
Daluni Laterani, ul supra. Toron (183)legiliino viro ejus vioIenler| absiuleral,
CL. ipso Unfredo vivenlecontraxit/quosriani leslesrece-
PATRIARCn.E JER0«OLV'MITAN0 APOSTOLICE SEDISLE- pil, pro eo quod de morle quorumdam illoruro, cum
GATO,ET TVRENENSl ARCHIEPISCOPO. essent senes, poteral merito dubilari, et de longa
De malrimonio Erardi de Brena. linieri abseniia aliorum , nec non el periculis aliis
(Laierani, xvu Kal. Januarii.) qtiae propter guerras poterant imminere. Nos igitnr
(181) Ex parle dilecloein Chrislo filioenobilis mu- vestris precibus annuenles, quod snper iis provide
lieris Bianchoecomilissae Campanioe ac Theobalrii ac legitinie factnm est per cardinaleni prariictiim ,
?.iali ejus nostro est aposlolatni reseralum quori[ robur hahere pracipirous firinitalis.
nobilis vir Erardus de Brena nuperad partes vesiras; Datuin Lalerani, III Irius Decembns, poniificattis
accessilul uuam de filiabus clara memorise Henrici nostri anno sexlo decimo.
comilis Campaniae arcipiat in uxorem, quae ipsum CI.II.
riicilur in eo gradu consanguiniialis atlingere quod /._ SIAGISTRO RADULPIIO CLERICO.
secundum sanclorum Palrum slatula legilime ne- Confirmatur senlenlialala pro eo.
qiieunt copulari, cum inclylae recordalionis Ludo- (Lalerani, iv ldus Decembris.)
vicus rex Grossus, proavus videlicet comilis supra- Ex miillarumleiioreperpendiinus litterarnm quod
riicli, frater exslileril Florii, cnjus pronepos est cum olim causaro quae inter le ex parie tina el G.
Erardus : quod ul asserunl, salis est in Galliartnn iniliieni de Curi et Majorem, Scabinos, OJselluinel
partibus manifestum, el conslare de facili poierit; magistriim domus Dei de Bancinguis dic._es;s Lau-
evirienter. Cnm igitur ipsi, si necesse fueril, id pro- dunensis ox aliera super lerris, pralis, fruniento,
bare in eisdem parlibus sint parati, etsatins sit in, poinoario, foragiis, minuta deciroa, et rcJjns a'iis
hiijusmodi ante tempus occurrere quain post tem- vertebattir, dileclo filio abbaii Sancti Eligii Novio-
pus reroeriiiim mendicare, fralcrnitati veslra per inensis et conjudicibus suis duxerinius commilien-
apostolica scripta pracipiendo inandamns qiiatcnus. dam, ipsi ralionibus ulriusqiie pariis audiiis,ei
stih poena cxconimnnicationis appellalione remola, causaemeritis intdleclis, pro te super pradiclis oni-
inhihere curetis hujusmodi conlrahi copulam inter nibus diffinitivain senlentiain proroulgartiut, con-
eos, ne scandalum orialur ex eo ex quo riebet uti- demnanles partem alteram in expensis. Curoqne
litas provenire. Quod si non arabo, elc, aller ve-. D posiinodiimsuper hoc a nobis plures liitcra ad di-
strum, elc. Vos denique, fratres palriarcha et ar- versos judices emanassent, riemuni dileclo filio can-
chiepiscope, super vos ipsis, etc. lori Novioroensiet suis conjiniicibtis nostris litieris
Dalum Laleraui, xrn Kal. Januarii, pontificaius: dediimis in manrialis ul riiciam sententiam, sicut
nostri anno sexlo deciroo. esset jusia, exseeutioni roandanies, ipsani face.ent
In eumdem moclumSucssionensiel Calalaunensi• firiniler observari, conlradictores appellalione re-
episcopis, el decano Suessionensiusque ad partes ul- roota per censuram ecdesiasticam compesccndo.
tramarinas accessit, etc., usque probare in veslrisi Coram quibus proposuii pars advcrsa quod ab eariem
partibus, elc, usque quatenus si forte iriem Erar- senlenlia fuerat ad nostram audientiam appellatum.
dus in Galliam venerit cum puella, sub pcena ex- Sed quamvis ad lioc probandum lestes plurimos
communicationis,etc, usqueprovenire. Quodsi noni produxisset, penitus taroen in probalione defecil.
oinncs, elc, duo vestrum, eic Yos deniqtie, fralresi Propter quod iidem judices invenientes eamdem scn-
episcopi, etc. leiuiam Juste lalam , ipsam auclorilate apostolica
(181) Vide Appendicemlinjtis libri. (183) Vide Wiilel. Tyr., lib. xxn, cap. 5.
(182) VirieAppeiiriiceroliiijus libri.
 0-5 INNOCENTH111PP. REGESTORUMLIB. XVI. 944
confirmaruiil, pradiclos militeni, majorem el alios,.A solvil, el sic heneficiuro gratiae specialis inducat
ieo quod parere diffiiiitivsesenlenliae conlempscrunt qtiod vigoreni conslilutionis non perimit generalis.
diiilius et conteminmt, excommunicationis laqueo Sane supplicaslis nobis ul curo per iredecira annos
innodanles. Ne igitur de caeterocausa isia semper re- in conspeclii Ecclesise cohabiiaveritis vobis adinvi-
pullulel, ariversariorum malitia procuranle, in tutim cem, de cohabilaiione hujusraodi sobole (188)pro-
prajuriiciuin et gravaroen. tuis laboribus fineni iro- creata, impediinentum ex eo quod vos quario gra lu
ponere volumus alque liii. Unde quod ab ipsis ra- parentelse vel remoliori contingitis amovere per di-
lionabililer factum esse dignoscilur approbanles, spensalionis gratiara dignaremur, maxiine ob reve-
diffliiitivarosenteiiiiam jusiitia exigente prolaiaiii reiiliam crucifixi,ad cujus vos obsequiuindevovistis,
auclorilaie aposlolica confirmainusei prasenlis scri- signo crucis assuiiipto in stibsidiuni lerra sanc-
pli p.urocinio communiiniis.Nulli ergo, elc, confir- lae(189).Quia verodignum est ul inejusvicariociijus
inalioiiis, etc, ttsqueincursurum. causam in isto negoiio speciaiilcr assumpsisse vi-
Dattitu Lucrani, iv Idus Decemb., poniificalus dcmini favorem invenialis gratiae specialis, conside-
ncslri aiino se.xlodecinio. rato etiam quod super faclo Virziliacensis(190) Ec-
CLHI clesise circa procuralioiies mandaluriiaposlolicuro
AllCUlEPISCOPO TOI.ETANO. implevisiis (191) , vobiscum in gradu pradicio el
De diceccsibusrecuperaiis a Chrislianis. remotiori, si eo vos forte conlingiiis , aucioriiate
(Litterani, xm Knl. Jauuarii.) aposlolica de fratrum nostrorum consilio dispensa-
(184) Cum quoedaindioaceses oliin EcclesiaeTo- nius (192). Nulliergo, elc., dispensaiionis, eic. ,
lctanse subjectae, quas, Christianoriim exigentibus usqueincufsurura.
cu.pis,iniinici iiominis Cliristiani tenuerunt.diuiitis; Daium Laierani, xui Kal. Januarii, poniificaius
occupatas, nuper dextera Dominifacicnle virlulein, nostri anno sexlo deciuio
per studium el priidentiam chatissiini in Christo' CLV.
lilii nosiri Adelplionsi,illusliis regis Caslellse, sint
DECANO ETCAPIT-LO EBORACENSIBUS.
exlorla. de manibus impioruin, ne cura pasloris de-
sit iidclibuspositis in cisdem, cas solliciludiui luae /. e electioneepiscopi.
duxinuis commillendas' ut, donec aposiolica sedes. (Latcrani, x Kal. Januarii.)
de illis aliier duxerit disponcndum, curam eis.exhi- Cuin Ecclesiam veslraiii spcciaii diligamus in
beas pastoralem. Ideoque fralernilali lua. per apo- Pomiiio cliaritate, utpote niaximum EcclesiseDei
siolica scripla niandamiis qnalenus cas liabeas ta- -, membrum, ipsius comrnodiim et honorein solliciie
liier ommendalas quod divini nominis culius in eisi volumus procurare, ciipientcs nleidero praficialur,
per tuam solliciludinemamplieiur, ad restaurandumi annuente Domino,,talispaslor qui sibi non sit oncri
tamen in eis episcoposiropenriasstudiumet operam! sed lionori ,'el qui magis prodesse desiderel quani
efficacem.Tu denique, frater archiepiscope, elc prseesse, plebem sibi suhjectam eedificaiisverbo pa-
Datuin Laterani, XHIKal. Januarii, poulificatus ; riler et exemplo. Cum igitur in ctijuslihet eleclione
nosiri anno deciroo sexto. pastoris cuiu hnilla sit discrelione ac pruricnt'..
CLI procedenrium,etoinni carnalilale, limore, ac aroore
1.0B1L1 VIRO IIF.RVEOCOMITI (185), ET MATIIILDl (186)) mundano exclusis, timor Domiiiisanclus pra oculis
UXORl EJCSC.OHITISS_JMVERNENSI. sit liabendus, universilali Vestrse per .ipogtdric:i
Dispensal sitpercognalione. scripta iriandamuset sub divini judicii obiesiaiiono
, (Laterani, xiu Kal. Januarii.) pracipimus qualenus cOnvenientibusvobis in rrniim
(187) Ascitisaliisin parlem solliciindinis,summus; in capilulo ad iractandumde veslri elcclione pasio-
ponlifex assumplus esl in plcuiiudincm polestalis : ris, et Spiritus sancli gfaiia invocaia, eleciionciii
qui cum moderaior sit canonum , juri non facit in- canonicamde persoiia idonea celebrelis cnni consi-
Juriain si dispensal; praseriira eum dispeiisalio sic• D lio venerabilis fratris nostri episcopiTusculani apo-
juris vincula laxet in afiquo quotl in aliis non dis- stolica. sedis legali; districlius irihibentes ne per

(184) Videlib. xv, cpist. 182, 183.
v {185) Herveobaroni de Donzi.
(186) Matildi, filiaePetri de Courtenaio comilisi
Allissiodorensis et Nivernensis (qui post morteori
Ilcnrici imperiinn Orienlis adeptus ost snpra epi-
s.ola i, lib. xin), eamrieni accepit uxorem Herveus,,
posiquam in agro Cosnensi socerum superavit, et:
lioslium deriilioni mancipavit. Obiil anno Doroini i
.223, ut paiel ex epitaphio iu ccenohio Ponliniaco,,
ordinis Cisierniensis.
Hic litpis Herveicomiliscelat faciei
Formam, forma Dei clarificelur ei.
(187) Vhle lih. xv, ppisl. 85.
(188) Sobole.Cujus iiituilu, parlim haec indulgcn-
tia concessa fuil in c. Qiiia circa,De cons. ei aff. et
et Trismcg. c. 12.
(189) Sanctm in exercitu Joannis Breiuiiregis
Hierosolymilaui.a qito HeIiopolis'(Damietam vocaui)
liberala fuit A. D. 1218. Idem eiiam Ilerveiis ad-
versus Albiensespraliarat A.D. 1209.'Peirus Val-
sern. c. 10. Otlo Nivernensis; sed.Iegendmn puio
Herveus, qui liinc leroporis dies agebat cum digni-
late comilis Aliissioderensiset Nivernensis.
(190) Vezeliacensisorriinis S. Beiiedicli dicscesis
_Eriiiensis.
(191) Yide supra episl. 22, el infra episl. 159.
(192) Dispeiisumuscerlis rie causis , quas videre
csi in lntc cpist, Y lib. xv, cpisl. II.
943 PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI 1213. 846
violeniiain aliquamsive fraudem mandatum noslrum A cretlaiur exacttitn fuisse hnjiismodiJuramenlum, po-
deludere quis prasuroal. tiusforle prasumitnr quod alia de cansa volebat
Daium Laierani, x Kalend. Januarii, ponlificaliis sub prascripla forma jurare, videlicel quod immu-
;osiri anno sexlo decimo. nis esset ab illis crirainibus de quibiis fuerat infa-
CLVL niulus, (anquara dimissis per-pcenitenliamjamesset
JOANNl CANONICO SANCTI PETRlLEODIENSIS. immunis ab illis. Sed boc jurare non parvse lemeri-
Ei adjudicat prmbendam. lalis exisleret, cum beatus Job dicat: Etiamsi sim-
(Laierani, ix Kal. Januarii.) plex fuero, hoc ipsumignoravit aniina mea (Job ix).
Diligenter examinatis et perspicaciier intellectis Et Salomon : QMISpolesl diccre, mundum est cor
roerilis causaequae inter te ac G. subdiaconumLeo- meutn, et purus sum a peccalo (Prov. xx). Unde
diensis dicecesis super praehenda ejusdeni Ecclesi-B Ps-iiniisla dicebal: Delicla quis intelligit, uboccultis
vertebatur, tibi exigentejuslilia prabendam arijudi- munila me, Domine (Psal. xvm). Aposlolo alie-
canles eamdem, super ea perpeiuum silenlium nie- slanlc : Nihil milii conscius sum, non tamcn in hoc
morato subdiacono duximus imponehdum. Nulli justificaiussum (I Cor. iv). Ideoqueprascripiam pur-
ergo, etc, diffiuitionis, elc, usque incursurum. gaiionis formam, secundum quain idem archiepisco-
Daium Lalerani, ix Kalend. Januarii, ponlificatus " pus coram vobis obln!il se purgare, penilus repro-
iiosiri anno decimo sexlo.1 banius, uLpoleindiscrelam el temerariam ncc non
CLVII. incongruam et incpiam; injungenies eidero ut si
UAGISTRO ET FRATRIBUS HOSPITALIS TEDTONICORUM. potueril et voluerit, sub hac forma se purgel secun-
Decimasillis donalas confirmal. dum sanum intellectum quem ei duximus exprimen-
(Lalerani, v Kal. Januarii.) dum, videlicei quod illa crimina graviora, id est
Cum a nobis pelilnr, etc, usque concurrenies Simoniam, venditionem jusliliae alque inconlinen-
assensuj.bospitale apud Frisacum ei decimas om- liam, de quibus inraraalus existil, juret se mininie
niuin viclualium qua. solenl adduci in caslrum Fri- cominisisse poslquani ad archiepiscopalem proroo-
saci, quae venerabilis fraler noster Ebcrhardus Sal- lus est dignilatem, elcompurgatores sie jurent.quod
zeburgensis archiepiscopus, praposiii et capiluli credunt eum veruro jurasse. Qtio facto, vos illuin
Salzeburgcnsis Ecclesiaeassensu legiiimo accedenle, dimillatis in pace. Alioquin etim subla.o cijjuslibet
ordiui veslro inliiilu obiulit pietatis, sicul ea omnia coniradictionis el appellalionis obstaculo removere
justeac pacifice possidetis , et in authentico scriplo curetis a regimine paslorali, processuri secundura
pradictorum archiepiscopi el capituli conlinelur', r formam in prioribus litteris nostris expressaar.
vobis et per vos ordini supradicto auctorilate apo- Quod si forle non ambo iis exsequendis potuerilis
slolica confirmamus el prasenlis scripli palrocinio inleresse, lu, frater episcope, cum dileciofiliopriore
coramuhimtis. Nulli ergo, eic., confirmaiionis, elc. Morimundensiea nihiloniinus exseqnaris. Vosdent-
Si quis aulem, elc. que, frater epist-opeel fili abbas, elc.
Daluro Laierani, v Kal. Januarii, ponlificalus no- Datuni Lalerani, IVNonas Januarii, ponlificaius
stri anno sexto decimo. noslti anno sexto deeimo.
CLVHI. CLIX.
LINGONENSI EPISCOPO,ETABBATI MORIMUNDENSI CISTER- ABBATI ET CONVENTUI VIRZILIACENSI.
CIENSISORDINIS LINGONENSIS DIOECESIS. Apvrobutconcordiaminilatn cumcomite Nivernensi.
De purgatione canonica archiepiscopi Bisuntini. (Lalerani, iv Non. Januarii.)
(Lalerani, IVNonas Januarii.) (194) Cumliliganlium ulilitalis iniersit ne sopiloe
(193) Recepirous lilleras vcslras, quibus nobis judicio vel concordia qusesiiones ilerum susciien-
inlimare curaslis quod aposlolicosuscepto mandato lur, si ea quae provida sunt deliberaiione flrmala,
super indicenda purgalione venerabili fratri uostro aucloriialis noslrae robur exposcant, eis gralo con-
arcbiepiscopo Bisuntinensi, ari diem sibi prafixum D currenles assensu , favoris aposlolici prasidium
compartiit coram vobis, juramenlum purgationis of- imperiiraur. Sane poslulaslis a nobis ut concordiain
ferenssub hac forma, videlicet quod imrouniserat ab quaeinler vos ex parle nna et comitem ac comitis-
illis criminibus stiper quibus se purgare debebat. sain Nivernenses ex altera super procuralionibus,.
Cumqtie vos dicerelis hanc non esse formam ca- damnis et injuriis intervenit, sicut per lilleras; ve-
nonicain, el super hoc fuisset aliquandiu dis- stras accepimus, quas de verbo ad verbumjussimus
putiUuin, ipse tandem ad nos vocero appellalionis prasenlibus adnolari, dignaremur aposlolico mu-
cniisil, cui de prudenlum virorum consilio deluli- uimine roborare. Tenorautem litterarum talis exi-
lislis. Ipse vero*ad prasenliam noslrara accedens stit : « Sanctissimo palri el domino reverendo Inno-
humiliier supplicavil ut saltera super purgatione in- cenlio Dei graiia suinmo poniifici, devoli elhumiles
coniinenlise dignaremur lemperare rigorero, quia filii fraler Galteriusdiclus ahbas etconventus Yirzi-
non audebai asserere quod a naliviialesuanunquara liacensis, devota pedum oscnia. Noveril sanciilas
passus fucril lapsum carnis. Porro cum ab eo non veslra quod dominus Herveus comes et Malbildis.
f 193) Cap. Accepiutus, De purgaiione canonica. (194) Vidc supra enist. 22.
Vide supra epist. 63.
S47 INNOCENTIIlil PP. REGESTORUMLIB. XVI. 9.8
coniiiissa Nivernenses fecorunl nobis authcnlicum A _ bilcm sacperiiclurosuper damnis et injitriis compe-
inslrumeiHiiin, cujus lenor esl lalis : UniversisChri- tebat; decimis de Dorniliaco.duntaxat exceptis, su-
sti lidelihus ad quos prasens scriplum perveneril, per quibus eis satisfierivolumtiset mandamus. Qtiod
Ilerveus conies ei Mathilriis comilissa Nivernenses si non oinnes, etc. Dalum Lalerani n Idus Aprilis,
salulcm in Doniino.Noverit universitas vcsira quod ponlificauis nostri anno sexlo decimo. Nos autem,
ciim inler nos cx una parie el ahbatem el conven- ut promisimus, volentes, sicut decuit, mandaiuui
tiim monasierii Virziliacensis ex aliera super qui- aposlolicum adimplere, mediante venerabili patre
btisdam procuralionibus annuis, damnis et injuriis Roberto, tilitli Sancli Stcphani in Ccelionionle pre-
quscslio verlereiur, landem mandavimus domino shytero cardinale, apostolicae sedis legalo, soleinni
papae qnod per omnia volebamus in hac causa ipsius coram eo prasliio corporaliier saeramenlo conces-
obtemperare mandalis. Ipse vero, comnmnicato fra- sirotis quod pacem prascripiam cum maxiroa deli-
Irum suoruro consilio, scripsit in huncmodum : In- beratione a domino papa et cardinalibus ordinatam
nocenliiisepiscopus, servus servoruniDei,venerabili observabiinus bona fide, et lilteris prasentibus ad
fratri episcopoet dilectis flliis abbati SancliVicloris pradiclae pacis observationem successores et haere-
el cancellario Parisiensisalutem et apostolicam be- des nostros in perpeluum obligamus, volenies mo-
neriiciionem. Ctim pro quoesiioiiequoeinternobilero dis oranibus ei liberaliter concedentes ut suprascri-
virum Herveum comitem Nivernensem ex parle una plae pacis forraa a nobis et successoribus. et haere-
el dilecios filiosabbatem el convenlum monaslerii dibus noslris in selernum (irmiter et inviolabililer
Yirziliacensis diceccsis Eduensis ex altera super penitus observetur. Ul igilur quoe pradicla sunt
quibusriaroprocuraiionibtis annuis, damnis et inju- majori gaudeant firmitale, isla omnia... filia noslra
riis vertebalur, ipsius nobilis et partis alterius pro- laudavil, et nos ea prasenli scriplo el sigillorum
curaiores ad nosirain praseiiliam accessissent, ei in noslrorum apposilione roboravimus. Aclum apud
ea fuis'set aliquandiu coram nobis prudenter et pro- Leigniacuro caslrum anno gratiae millesimo ducen-
vide dispulalum, landcm ex parle nobilis anledicli lesimo decimo lertio, mense Octobris. > Ihde est
relaiione suoFiim procnraioriim accepiraus quod quod sanciilalem veslram quo humilius possumus
ipse volens per oinnia complacere noslraheneplacilo exoramus qualenus pacem isiam per vos el a vobis
voluntalis, paralus cral in hac causa nostris oblem- faciain iia dignemini confirmare qtiori firma ei staljj-
perare mandatis. Nos aulem communicato fratrum lis permaneal in seiernum. > Nos igilur precibus
iiosirorum consilio hoc duximus inj.ungendum, ut veslris favorem benevolum iinpendemes, id aucto-
cum ipse el suceessores sui cornites Nivernenses in r( ritaie aposiolica confirmamus el prasenlis scripii
festo paschali ad inonasierium accesserint meroora- pairocinio communimus. Nulli ergo,,etc, confirma-
liun, nomine procuraiionis centum librarum usualis tionis, etc Si qiiisaulem, elc.
nioneiot»,qusepro lempore curret, sint summa con- Dalum Laterani, IV Non, Januarii, pontificalus
lenli lanttimdem in fesio beatoe Marise Magdalense nostri anno decimo sexlo.
procuralionis noroine receplnri si ad monasterium CLX.
accesserint supradiclum, ad protectionera ejusdem CAPITULO TERVISINO.
monaslerii, secundum quod de Jurelenentur, danles De negotioepiscopiTervisini.
operain efficacem,Ul ergo super hoc nulla possitin (Lalerani, v Idus Januarii.)
posierum via palere calumnise, mandavimus ulpra- (195)LieeldilecltisfiliiismagisierMaxiinusnolarins
dictus nobilis ei uxor ipsius per aulheniicum instru- nosler ci collegseipsius, perquos inquisilionemquam
roentum abbali et convenlui monasterii ejusdem venerabilis fraler nosler Cremonensis episcopus,
promillant se id lirmiter servaiuros, suos nihilomi- lune aposlolicaesedis legatus, fecerat conlra vene-
inis successores ad hujus rei observaiiliain obligan- rabilem fratrcm nostrum cpiscopum Tervisinum, ac
les, elad majorein caulelam faciant hoc per charis- eiiam illani qiiaeprimo conlra eumdem facta exsli-
sinium in Christo filium noslrum illuslrem regem D lerat auclorilaie bonae niemoria. Albanensis electi
Francorum auctoritale regia confirmari, Ideoque aposlolicae sedis legali, examinari mandavimus',
diserelioni veslra per aposlolica scripla roandanius ejiisdem Cremonehsis processum exigente Jusiitia
qiiatentis poslquam nobilisrocmoralus el uxor sua irritarinl,'et nos postmoriumquod super hoc faclum
iillcrassectindum forniam concesserinlsupradiclain, exsliiil abeisdein du^erimusapprobandum, quia ta-
cuindem nobilem juxia formam Ecclesiseab excom- men eumdem episcopum propter alienaliones quas-
iiiuhioalionis vinculo absolvatis quo propter ideiu dam el debila quibus suam dicebatur Ecclesiam
sti-
negoliuni noslra csl auctorilate Iigalus, injungeiiles onerassehahuimus dc.dilapidatione suspeclum,
eidem sub debito prastiii juramenii ul ad impelran- per hoc venerabilihus fratribus nostris patriarclue'
dam super hoc confirroalionem regiam del operani, Gradensi el episcopo Casteliano di.re.xjm.usscripia
bona fide. Ahbalem vero cl conveiHumpradiclos ab, noslra.Qui, juxia forma.msibi Lraditamprocedenles,
omni dccrevirous impetitione cessare, oroiiemque. verilatem super iis ct aliis pcr Tervisinos canoiiicos
rcmitlcre quoeslionem quoe ipsis adversus no-. juramciHo praslilo sollicite inquisilam sub suis no-

(195) Vidc.snpra cpisl. 19.

 _.§ -PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI 1215. 950
bis desiinavere sigillis, certo lermino ipsi cpiscopo A viso sollicite ut dictaruin possessionum prelium in
iissignalo quo personaliter vel per procuralorem solulionem debili pranolati sinediminulioiie quali-
"loneuin nostro 'se conspectui praseiitaret. Ipso bel convertatur. Ideoque discrelioni veslrae per apo-
igilur iii nostra prasenlia constituto, el inquisilione stolica scripla mandamus qualenus ipsi, quem ad
acia per patriarcham el episcopum anlediclos ple- vos cum favore graliae nosLra remittimus, in his el
nius inlellecta, nobis manifeste innotuit per eumdem aliis quaead ejus spectanl officium fideliter assisia-
vcl-isdebitura quo tenetiir Ecclesia Tervisina tredc- lis, impenrienles ei consilium el auxilium oppor-
cim millium librarum suminam atlingere, compula- lunum.
lisusiiris, ac prafatum episeopum debito ipso in Dalum Lalerani, vldus Januarii, ponlificalus no-
quinque libraruro millibus amplialo, molendinum stri annodecimo sexto.
quoddam Ecclesiaeipsi perutile oclingentarum libra- Ineumdem modum scriptum est Jordano prion
rum preiio vendiriisse, ac sustinuisse vassallos suos Sancti Benedicti et Jacobo archidiacono Paduano,
circa duornm millium libraruin vaJentiain alienare usque et quia etiam a capitulo suo teslimonium sibi
de feudis quse ab Ecclesia lenebant earicm , riala laudabile, elc,usque ul cum consilio veslro el assen-
ipsi episcopojuxla Tervisinaecivltaiisstatutuin pre- su capituli sui tantum de possessionibus,elc.,usque
lii sexta parte; quanquani et a subditis suis quse- B converlalur. Ideoque discrelioni vestraper aposlo-
dain receperit pro collecta, ei episcopii redditus lica scripla mandamus quaienus pradicla facialis
circa duo millia libraruro valeant annuatim. Civibus ab ipso episcopo firmiler observari, alioquin cum-
ctiam Tervisinis leloneum ipsi Ecclesioe auferenii- dem ab administratione curetis sublalo appellalio-
bus se nequaquam opposuil, ut debebat, quinimo nis obslaculo removere.
illud duobus millibus librarum aestimari obiinuit Dalum, ut supra,
abeisdcm; quanquam de ipsa pecunia nihil rece- CLXI.
perit, iiisi quod commune seplingenias libras, quas ALCIIIEPISGOPO STRIGONIENSI E.TUNIVERSIS EPISCOriS
exlorquere niiebalur ab ipso, sibi recompensavit IN nUNGARIA CONSTITUTIS.
ex illis. Ad hsec, post confirmationem suam nobili Adversuseos qui manus injiciunl in clencos.
viro Guercio duo- millia librarum, Ecclesioe suae (Lalerani, vii Idus Jaiiuarii.)
onere non consideralo, donavit quietem propriam In illis non moriicum superabundal iniquiias qui
ipsius Ecciesisedispendio salagens procurare. prasumunt Christos Doniini tangere, in pralalis
Elsi ergo eunaJem episcopura ah adininislratione Ecclesiae malignaiites. Sane intelleximus quosdam
possemus merilo removisse, ulpote qui de dilapi- p Hungaros in lanlum prorupisse furorem quod inler
daiio:ie non suspeclus solummodo, vero eliam pro- alia quae commiserunl enormia, in venerabilem
cul duiio culpabilis esl iiiveultis; quia tamen vexa- frairem nosirum Colocensem archiepiscopum ma~
tiones quas a dicto Guercio periulisse dignoscilur nus prasumpserunl injicere temere violentas, et
aliqualcnus extenuant culpam ejus, et quia etiam a audacler desaevienlesin gregem, qui non limueran.t
vobis testimonium sibi laudabile perhibetur, eum, in pasiorem, ipsius archiepiscopi clericos. nec non
rigore juris mansuetudine lemperato, adhuc in ad- et monacbos verberibus, daninis, et aliis injuriis
ministratione ipsa duximus lolerandum, volenles afllixerunt. Volenlcs, igilur eosdem saciilegos in
cum eyangelico illo agricola experiri ulrum arbor prasenii confundi, si forie resipiscani, ne pefeant
hujusmodi fruclum missis circa eam slercoribus sil in fuiuro, fralernitati vestra per apostolica scri-
factura; ut dimittamus eamdero, siquidem fructum pta mandamus ~ qualenus si est ila, ipsos singulis
fecerit exspectalum, alioquin ipsam, ne lerram inu- diebus Dominicis et festivis, pulsalis campanis, et
lililer occupet, succidamus. Ne autem Ecclesia candelis accensis, per vestras diceceses excotnmu-
saepedicia sub voragine pereat usurarum, ipsius liicatos denunliari publice facialis ei tandiu al>om-
necessiiate ac ulililale pensatis, licentiam dediraus nihus arctius eviiari, elc, Ms-jfM, absolvendi. Vos
episcopo meraorato ut cum consilio dilectorum D denique, fratres archiepiscope ac episcopi, etc
filiorum Jordani prioris Sancti Beneriicti et Jacobi Datum Laleraui, vn ldus Januarii, poniificatus.
archidiacon.iPaduani el assensu vestro, lantum de nostri anno decimo sexlo
possessionibus ejusdem Ecclesiae remolioribus ac In eumdem modum scriplum est nobilibus vuis
minus ulilibus alienet quod decem millia Iibrartim universis ducibus Polonim,usque et aliis injuriis af-
veleris debiti de prelio soJv.i valeant earumdem», flixerunt. Quia vero riignum esl ul suffcagiis.el,sola-
oninem aliam alienalionis speciem penilus inlerdi- tio careanl devolorum qui se adversus Dei mioisiros
eemes eidem; ita ut ipso jure contracius aliena- in lautaeindevolionis nialiiiam erexerunl, nohilila-
lionis sit irritus, si quem forte alium a pradicto de lem veslrara rogandam rinximuset monendam, ptr
bonis Ecelesiaesoepedictaepraesumpserit allentare. apostolica scripla mandantes qnatenus si quos de
Ipse vero sic suas moderetur expensTS quod mille memoratis sacrilegis ad vos confugere forte conti-
libras proprii debiti de proveniibus solvat episcopa- gerit, eos in vestra salulis dispendium nullaienus
libus annualim quoiisque totum fuerit persoltilum, admiltatis, ne illicito favore, quod absil I. corti!!-
ac tisuras triuin milliuro librarum, qu;e remanerit videamini communicare peccalis.
dc aiitiquo, intcriin excrescere non permittal; pro- Datum, ut supra.
531 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 952
CLXH. . Chrisio filius noster Henricus, imperator Conslanii-
A
ALBANENSI EPISCOPO APOSTOLICE SF.DISLEGATO. nopolilanus illuslris, cui pracmissaconslabant, ipsos
Scribiturpro monasteriode Chorlalo. resliiuil in eodem, conlirmans posimodum facliim
(Laterani, u Idus Januarii.) suum priviiegio aurea bulla munito. Porro cum
(196) Ex relalione dileclorum filioriun abbatis el ipsi niliil' ihvenissent ibidem unde possenl uniits
monachortim monaslerii Sanclse Mariae de Chor- diei esuriem saturare, ac propler hoc ad eleemosy-
iiito (197) Thessalonicensis dioecesis nos noveritis narum suffragia convolanles, mulla ihidem dehuo
accepisse quod cum ipsorum monasterium, sicul et eongregassent, pestis alia supervenit, quorumdam
tilia mtilla, juxia morein patriae a Jurisdiclione quo- videlicet monachorum de Lucetiis ; qui se spoliatos
iTimlihet ecclesiasticorum pralalorum exeroptum dicto mohaslerio asserentes, auctorilate litterarum
fueril ab anliquo etsoli Conslatilinopolitano irope- noslrarum se in ipso reslilui el exinde monachos
raiori subjCcturo,tanla quonriam bonorum omnium Grsecos expelli fecerunt : quibtis ob reverenliam
affluenlia redundabat quod idem magna tempora- apostolici manriati non fuit ausus conlradicere im-
linin uherlate refertum, el jucuntla spiritualium peralor. Cum igitur lanlae calamilalis immensilas
venustate praclarum , ducentorum monachorum non solum atl compaliendum corda movcre, sed au-
collegium sustenlabat. Sed o!im clara memorise ribus borrorem incutere debeai ex audilu, nobis liu-
[Willelnio] marchioneMontisferralipartium illarum, militer supplicarunl ut tanlis ipsorum miseriis alque
siciit Dominoplacuii, dominium obllnente, ipsisque inalis finem imponere dignaremur, sub nostra pro-
a facie hoininum fiigienlibns in soliludinem prse lectione suscipienles eosdem, el a dicto monasle-
timore, P. abbas Luceiii Cislerciensis ordinis ab r;o ejectis rnalighis invasoribus memoratis, ipsos
eodein marchione dare sibi dicltim monaslerium in eodem reslitui faceremusel pacifica pbssessione
iuterim irnpetravit, el ipsius Ecclesise prasumens gaudere. Quia veronobisnon constilil de pramis-
infringere libertates, G. monachum suuni instituit sis, fralernilali tuoe per aposlolica scripia manda-
in eodem : qui, tanquam Itipus rapax el prado cru- rous quatenus inquisila plenitts elcognila verilale,
rielis, abbatis thesauro et omnibus aliis Ecclesioe aucloritale nostra super iissialuas ei disponas quse
ipsius ornamenlis, venditisque victualilius et caele- secundum Deum videris expedire; contradiclores,
ris honis quibus ipsa Ecclesia copiosissime afflue- si qui fuerint, vel rebelles per censnram ecclesia-
bal, exinde furlive recessit; nec, qusesitus a mar- siicam appellalione poslposila compescendo. Tu
«iiione, tit pcenas solveret de commissis, poluil in- denique, frater episcope, siiper teipso, eic.
veiiiri. Veruinquia pcccaiis exigentibus in iis om- Q Datuhi Latefani, II ldtis Januarii, pontificatus
nibus aversus furor Domirii nonduni erat, sed ad nostri anno sexlo decimo;
perculiendum exienla fortius manus ejus, pessi- CLXllI.
mus successil iniquo. Nam R. moiiachus de Luce- EPlSCOPO ETCAPITULO MASSILIENSIBUS.
liis tunc lemporis superveniens, el nequiler se hii- 171prmbendamassignenl Raimundo scriptori.
milians, eum inleriofa ejus exislereni plena dolo, . . (Laterani, XIIIKal. FebruariL)
ac se in Iucis angelum transligurans, ab codera mar- . Quanliim sit inobedieiiiiaeculpa gravis el obe-
chione ohlinuil monasierii cuslodiam anledicli : riieniiae virlus magna protoplasli transgressoris
cujus iniqnitas postmodum tanla fuit utprioris prse- poenademonstrat, quam adhuc sdlvil tpla- sua po-
donis non videretur frater vel discipuliis, sed ma- sieriias et deplorat, ei secundi Ada. obedieniia
gister. Nempe cellis dirulis el riomibus desolaiis, ac liuroilis et devola, quam usque ad moriem Palri
eradicato quodam fundilus olivelo, quod reprasen- cxhibnit, proleslalur : propler qnam Deus Pa-
labal qtiotlammodo lerreslris delicias paradisi lan- lcr super omnes ipsum exaltans, non) solnm
quam roercator improbus ligna vendebat elibanis dedit ei nomen quod est j super omne homen,
impudenter. Nec sic tamCri potuit ejus inexpleta et oinnem sibi principatum et polestaiem sub-
rupiditas saliari quin omnibus animalibus vondiiis D jecit, verum etiam sihi concessil ul genus huina-
cl iuique disiractis ita cottsumpseril oninia bona nurn perpetua morte damnalum sna morie redime-
domus quod novissimi exactoris crudelilas priore rel et ad gaudia aelerna Lransferrel. Ctiro igitur
pejor exslilil iu universum; quia lupi rapacilas contra. inobedienljse gradus , qtti pracipilanl in
pracedentis, subsequentis respectu somnium po- infernum, per Chrislum scala sit oberiieniia. pra-
luit repiitari. Curoque ad aures marcbionis haec parala, per quam conscendere' valeamus ih cceluni,
omnia pervenissent, idem considerans se fore a rie vobis non sufficimus admirari quod vos viam
diclis monachis circumvenium, el dolens per se regiam declinanles, ambulare per rievia in conlem-
faclam ruinam miserabilem lanla. domus, exinde ptum nostrum elanimarum vestrarum salutis dis-
diclum monachum expelli prsecepit, el supradiclo pendium contumaciter elegistis. Naro cum vobis
abbaie ac monachis convocalis, prafalum ipsis mo- pro dileclo filio magistro Raimundo scriptore ac
n..sleritim riisposuit resignare perpeluo possiden- familiari noslro, cujus fideliiatem et prudentiam
dnni. Sed eorieinroorie pravento, cliarissimiis in laudabilem el devotara diulius sumus experti, Jam

(?96) Viriclib. xv, episl. 70. (197) In cori. Co!b., Coiharo.

 9_3 PONTIFICATUSANNOXVI, CIIMSTi 1213. 9"4
quarium dircxerimus scripla nosira , ut eidein, A facias secunriuiii proporlionem ablaloruin inler eos
qtteni dudum ad inandatiim iiostrnm nullo sibi be- qtiibus esl reslitulio facienda. Cuin igilur liocman-
neficio assignato in fratrem et canonicum recepisiis, dalum de cerla scienlia faciamus, volumus et jube-
curarelis, sicut uni ex vobis , lam in doinibus qtiam iiuis ut illud sublaio ciijuslibel conirariiciionis ct
in aliis providere, ac poslmodnm quibusdam ex appellationis obstaculo exsequaris, nisi jaro alifer
vesiris in nostra prasenlia conslituiis hocidem sii de communi volunlale provisum vel adhuccon-
injunxerimiis viva voce, vos , quod grave gerimtts vcneril providenduin pro relaxando celeriter inter-
ct indignuni, taiiquam inobedieuliae filii pingui dicto; quia tali ac lanla catilionc pramissa servari
cervice ac armato collo jugum pracepli nostri iion deceiob linjusmodicansam diutius circa popu-
excutientes a vestris humeris impudenler, iri hacle- ium senlenliam interdicli, qttani circa regem absqtie
nus eflicere non curasiis. Quocirca discrelioni roandalo nostro idem archiepiscopus relaxavil, ce-
vcslra per aposiolica scripta districle pracipiendo lebrando illi divina, ul alia taceamus in quibus ipse
mandamiis quatenus juxta praescriptam forinam fin.s noslri mandali asserilur excessisse ; per quae
ipsi magistro non differalis ullerius providere. Alio- lainen ecclesiaslicaelibertali nolumus impedimen-
quin lantarum trahsgressionum non effugietisdebi- itnn afferri, pro qua esl summopere insistendtiin.
lam iillionem; scientes nos dilecto fllio Pelro liluli " Dalum Lalerani, x Kal. Februarii, pontificaius
Sanclae Maria. in Aquiro diacono cardinali, aposib- noslri anno sexto deciroo.
licie sedis Jegato, per aposlolica scripta dislricle CLXV.
pracipiendo mandasse ul si vos mandatum noslrum EPISCOPO WRATISLAVIENSI.
neglexerilis adimplere, ipse de bonis Ecclesiaeve- Vicaria perpelua esl beneficium.
tra secundum formam eamdem competentem sibi (Laterani, vi Idus Januarii.)
provisionem noslra suffullus auclori.ale assignarc (198) Postulasti per sedem aposiolieam edocerl
procurel; coiilradiclores, si qui fuerint, vel re- iitrum alicujus Ecclesiseperpeluo vicario de pro-
hdles sublato cujuslibel coniradiciionis et appella- veniibus vicarise bonisque palernis hahenti uiirie
lionis obslaculo per censuram ecclesiaslicain com- valeat commodesusieniari tenearis per illara com-
pescendo. munem formam , Cum secttndum Apostolum(199),
Datnin Laferani, xm Kal. Februarii, ponlificatus in ecclesiastico beneficio providere.'Ad quod sic
nostri anuo sexto deciino. duximus respondendum, quod cum per formam
CLXIV. pradiclam necessilatibus pauperum clcricortim qni
NICOLAO TIJSCULANO EPISCOPOAPOSTOLICE SEDI3 Q ( nulltim sunl ecclcsiasticum bencficiuni assecuti,
LEGATO. sictit ibidem exprirai consuevit, scdes aposlolica
De relaxando inlerdicto Angtim. dttxcril succurrendum , perpetuus vicarius , nisi de
(Laierani, x Kal. Februarii.) vicaria feceril menlionem, commodum reporiare
Ctipienles secundum officii nosiri debilum lam iion debel de hujusmodi lilleris, uipoie veritale
r. gno quam saccrdotio in Anglia providere, fraier- lacita impelratis. Non eiiim carere beneficiocccle-
nitati luae prasenlium ancloriiale mandahius alque siastico dici dcbel cni compelenler de perpeluse
pru'cipimus quaienus, cum charissimus in Clirislo vicarioe provenlibus eslprovisum; et pro hahenie
fifcusndsler Joannes illustris rex Angiisepersolverit bcueficii sufficienlis subsidium ex ceria scientia
in roanibus lnis el venerabilium fralrum rioslroruin super oblinendo alio beneficiode levi non scribimu-*,
Caniuariensis archiepiscopi S. R. E. cardinalis aC quin faciamus de prirao in nostris litieris mcniio-
episcopi Eliensis nec non dilecii fllii Pandulphi neni. Tu denique, frater episcope , super le ipso,
subdiaconi noslri cenlnm niillia marcharum ar- eic.
genii ad opus eorum quibus facienda est reslilutio Daliim Lalerani, vi Idus Januarii, poniificaius
ablalorum, compulalis iis quoe ipse jam tradidil nostri anno sexto decimo.
prafato archiepiscopo el episcopis aul aliis lioc ID CLXVI.
nrgolium conlingenlibus de ipsoruin conscientia vel EIDEM.
niaroJiiio, ita qtrod si facla inqtiisitione consliterit Seclio prmbendarumquomodointelligalur velila.
plus ablalum, supplealur ab ipso, si vero minus, (Dalum, ul supra.)
refundaiur eidem, lu receplis cjus paleniibus Jilte- (200) Vacante quadam in Ecclesia tua prabenda,
ris suo sigilio munitis , quibus se profileatur ad hoc diias ex ea consiilnens, ad illas de assensu- capilnli
etiam inter alia ex praslilo pririem nobis Juramen- lui duos canonicos assumpsisti : quorum allero
lo teneri quod lani siiper resliluendis ablatis quam apud sedem aposlolicara viam universse carnis in-
super recompensandis darnnis mandatis nosiris gresso, prabendam quain defunclus hahuerat, qui-
absque refragaiione parebit, relaxes protinus sen- dam clericus Hippolytus nomine fuit aucloritate
lenliam ihlerdicti, et super ulrisque inquisi.lionem sedis aposlolicre assecutus. Verum cum idem Hip-
fieri facias diiigentem, quam nobis roittere non polytus le super inlegraiione prabenrioe per quas-
poslponas, pralaxatam vero pecuniam dislribui riain nostras litleras inquielet, el alius iilcin jus
f!98) Cap. Posiulasii, De rescriplis. (200;Cap. Vacante, De prabendis.
(199) Lib. i. episl. 76.
9_5 INNOCENTHIU PP. REGESTORUML1B..XVI. 936
adversus le se bahcrc proponat, quid facere debeas jA partem solliciludinis evocavit, super gregero suum
poslulasii per sedem apostolicam edoceri. Super noctis vigilias non servare, sed dormiiare poiius ac
quo fraternilali luae sic duximus respondendum , dorroire, tilriqne pesli volentes occurrere, ad par-
quod cum Turonensis stalula concilii sectionem lcs illas pacis et fitleiangelos curavimus dcstinare ,
ihhiheanl prabcndarum, teneris ulique de bis quae ut alteros per exhorlalionis sludinm redncerent
vacarc contigeril integrare prsebendam; nisi forte ad coucorriiam,ct alleros persanam doctrinamrevo-
ralionabilicausadevacanle prabenda. pradictae duse carcnl ari fidcin, aclaedi trilicum, horrieum, vinura
fuerinl conslilula., ac lot sinl ulritisque provenlus el oleura proliiberenl. Sed quoniam in verbo
quod per ulramqiie sit utrique provisum in beneflcio Domini pugnando cum' bestils proficere non vale-
compeienti.Tu denique,fraterepiscope,superte, etc. bani, super moniem caliginosum signum fecimus
Daiiim, ut supra. elevari, contra cos sanclilicalis Doniiniel forlibus
CLXVII. cvocaiis : qui fines cjus ingressi conculcaverunt
EBREDUNF.NSI, AnELATENSI, AQUENSI, ET NARBONENSI superbiam Ch.ildaco.um, hoereLicis ex maxinia
ARCHIEPISCOPIS , ET EORUJI SDFFRAGANEIS, ETADBA- parle deslruclis, el ab illis parlibus effugalis,
TIRUS,PRIORIBUS, DUCANIS, ARCHIDIACONIS, ETALIIS virisque catholicis in locum succedenlibus eo-
ECCLESIARUM PR__LATISIS EBREDUNENSI, ' rumdem. Pacis
ARELATENSI, quoque fcedera inter cos qul
AQUENSI, ET NARBONENSI PROVINCIIS CONSTITUTIS. ad invicem dissidebanl, pacis evangelislaepradicti,
Eis commendallegatum. eo qui esl pax nosira praslanle auxilium, reforma-
(Lalerani, xvi Kal. Februarii.) runl, nl non seinulareturEphraim Judam, el Judas
Equo rufo, de quo loquitur in Apocalypsi Joan- Ephrairo roiniroe iropugnaret. Verum qiiia ille qui
nes, jamdudum in provincia et convicinisparlibus paci liominuminvirielet saluli, novas illic dissensio-
exeunle, qui supcr eum sedebal discordiseseroinator nis malerias seminavii, ne superexcroseenlezizania
pacein sumpsit de lerra, prout sibi daium fueral irilicnm suffocclur cum labore lanlo et sturiio se-
exigentibus merilis liabilantium in eadem , ut se ad niinalum, dilectum filiiim noslrum Petrtim, limli
invicem inlerficerent, el Lerra pcnilus vaslarelur, Sanclac Mariae in Aquiro riiacoinmi carriinalein,
el non solum privala bona essent in direplionem aposloiicaesedis legalum, virum uiiqiie lilteratum,
ei pradam , veruin eliam ad sacra exlcnderent providum el lionesium, qiiem inter caeterosfratres
manus suas, ac Ecclesise, quoedomus orationis esse nostros specialis charilatis brachiis ampiexamiir, ad
debebant et refugium miserorum, iricasieliarentur parles illas a lalere noslro destinamus, qui auclo-
iu caslra , et fierenl Satanoe satelliiibus munimen- C < ritaie ac vice noslra pacis fcederaJampridem iniia
tum. Huic aulem pesti se niger equus adjunxit, corroborel et confirmet, et iil vir polens in opere et
videlicel lioerciicorum perversilas : qui quamvis sennone, novellam planlalionem irrigans in firiefo-
muiti sinl numero, sunl lamen diabolo unus cquus; veal et consolidet orthodoxa, et generaliter destruat
quoniam clsi Samsonis vulpecub; significanies el evellat, sedificetalque plantet quae deslrtienda et
eosdem facies gerant diversas, caudas tamcn ha- evellenda, nec non aedificanda viderit et plan-
bent ad invicem , quoniam in idipsum pcrvcrsitatis landa, corrigendo ct reformando quod correclio-
conveniunt colligatas, ut qui supcr cum sedebat nis el reformaiionis oflicio cognoveril inriigere.
hoslis aniiquus, bilibrem (riiicilaerierct, eosscilicet Quocircauniversilalemvestrammonemusetexborta-
qui alios verbo el exemplo reficii.nl, ac Ires bili- mur attentius, per aposlolica vobis scripia riistricte
brcs hordei roinores fidemsanclae Trinitaiis haben- pracipiendomandantes quatenus Iegal.umipsumsicut
les, et etiam vinum etoleum, inansuelos pariier et personam nostram, iriio nos in ipso, rccipieiUes be-
ausleros, quos omnes Christus uno denario, proprio nigne ac honorifice perlraclantes, ea quaestaluenda
videlicctsanguine,compararal. Veriimciimseuullus duxeril veleliam corrigcnda recipialisliiimilileret
pro domo Doininiopposuisseleideni, facta esl fanies inviolabiliterobservelis. Alioqui senlentiain quam
in lerra , el parvuli pelierunt pancro ; sed qui eis I) ] rationabililer lulerit in rebelles ratam liabebiinuset
frangeret, iiullus erat, pasloribiis in mercenafios faciemus, auclore Domino,inviolabiliter ohservari.
comiiiulaiis. Luxitet defluxitel infirmaia esi lerra Dalum Laterani, xvi Kal. Februarii, pontificaius
pariier et infecla , depopulata csl regio, luxit hu- noslri anno sexlo decimo.
niiis, qtioiiiain dcvasialiim est Iriiicum; conftisum CLXVIII.
est vintim, elanguil oleuin, ct agricolaestint confusi. SANCTI ATIIANASII C/ETERISQUE ABBATIBCS ET M0NA-
Invaserunl cnim gregem Doinini lupi rapaces in CHISMONTIS-SANCTI.
vesliinentis oviuro vcnieulcs; et paslores, pascentcs Rccipiunlur sub prolectione sedis aposlolicm.
scipsos, illos nec caniunlatralu uec bacuio ab ovili (Lalerani, vni Kal. Februarii.)
Dominico efiiigarunt; sed lanquain mercenarii , Relalione illusiritimel magnorum virorum nosiro-
Iupis dispergentibus ovcs, sunt in fugara conversi, rum esl aposiolalui dcclaralum quodillequieslmons
qui debucranl acciugi gladio stiper feranrin ultio- domus Doroini praparatus in verlice montium, ut
iicmilloruni ipii viiuluraconflaverantadorandum. ad cum confiuanl orones gentes, Sanclus" videlicet
Nos igi.lur, quibus omniuni solliciludo imininet saiicloruin. qui Ecclesiaefiindamentain sanclis mon-
gcncralis, alleiHlcutcseos qtios aposloJicitscdes in tiiui- coMocavii,monlcm vestrum super mare silum
 937 PONTIFIGATUSANXOXVI, CIIRIbTI 12,3. 9ii_
ari iuhabiiandum suis fiJelibus praclegil: qui effe- A pti palrocinio communimus. Nulliergo, elc, noslrae
cium sni nominis et numiuis in se habens, licet protectionis et confirmationis,elc. Si qnis autem, etc.
aridus sil et asper ac lemporalis fertililalis graiia Datum Laterani, xvi Kal. Februarii, Dontificatus
desliiuitis, est taroen inter alios mundi monles noslri anno sexlo decimo.
roaxiina spifiiualiuni uberlale mirabiliter fecun- CLXIX.
riafus. Nain cum Lrecentis monasteriis et gloriosa PRJEPOSITO ET CAPITULO _SANCT__ MARI.E IN VINEIS,
religiosorum virorum mullitudine arciara et pau- JANUENSIBUS.
pereni vilam riuceniiuin decoretur, lanlausqiiemorio Eis conservaljura parochialia.
rcfl.oruitexcellemia honesiaiis, tanta religionis exi- (Lalerani, xvn Kal. Februarii.)
niiae clariiaie rcfulsit, ut dc ipso cuni Jacob rccle (201) Olim ari inslaiUiamS. deCamillacivis Janii-
possit quis dicere admirando : Vere sanctus esl isle ensis asserentis]quod ad Ecclesiani veslrain, cujus
locus (Gen. XXVIII) ; quia hic esl domus Dei, el qn.e- parochianus existil, sine periculo viloeaccerierenon
dam quodammodoporla cceli, ubi rauliiiudo coelesiis valebal, venerabili fralri nostro Januensi archiepi-
exercilus, tahquam caslrorum acies ordinala, et scopo dedimus in mandalis ul si dictus civis tanlttm
p.rata suscilare Leviaian, vicloriose pugtial jugiier " annui redditus juxta bouorum virorum scstimatio-
ctim dracoue, psalleus Domino sapicnier. Propler ' nem assignare vellet Ecclesiaeroemorala. qiianlum
qtiod cunijaraduduni faiua vestri nominis, quan fue- a domo sua Ecclesia ipsa percipere consueveral ari-
ratefftisa sicut oleum circumquaqiie, inullos popu- nualim, daret eidem licenliam oralorinm in furolo
los ad se Iraxerit in odorem ungtientorum vestro- proprio conslrucndi sine Juris proejudicio alieni.
rum, ipsos currere faciens a remoiis, Ecclesiarum Cum igilur inter eumdem S. ac vos proponenies
pralali el imperatores Conslanlinopolilaniplurcsque quod hujusmodi lillerse per veri suppressionem el
principes saeculares per privilegia sua multa olim expressionem mendacii fucranl impclralae corani
tanta. lihertaiis praeminenira vos dotaruni ui pnsi riiclo arcbiepiscopo fuisset diulius dispuiatum, ac
Deuro, cui vos volebanl libcrc fainulari, nulliiis iriem rei seriem per suas nobis lillcras inlimassei,
unquain esselis jurisdiclioui subjecli. Coeleruni,peo nos iis quaeW. concanonicus vester et W. presby-
catis cxigcntibus nunc ex parle has infregit mun- ter proeuralores partium in nostra proposuere pra»-
dana poieniia libertales per quemdam Deiel Eccle- sentia plenius intellectis, prafatam Ecelesian. vc-
siie inimicum, qui lalrtinculis congregaiis in quodain stram ab ipsius civis impetilione super lioc diiximus
caslro quod idera in inonte vestro construxeral per absolvendano. Nulli ergo, elc, nostrse diffinitionis,
auxiliiiih brachii saecularis, IIOIIsolum ccclesias ve- t<« etc Si quis auiem, elc
stras lanquam prado sacrilegus et crudelis, auro, Datuin Laterani, xvn Kal. Februarii, ponlificalus
argenlo el ornamenlis omnibus spoliavit, verum noslri anno sexio deciino.
eliam nl pecuniam exhauriret, quam vos credebal CLXX.
ille perdiiionis lilius congregasse, lanquam insanus PETROSANCT_I MARI_3 1NAQUIRO (202) DIACONOCAR-
caniifex alque lorlor peremit crudeliter quosdain DINALI APOSTOLICE SEDISLEGATO.
vestrum mulliplicigenere torinenlorum; sed tanriem De vicecomitaluNemausensi.
sua prava inlentione fruslratus, quam in camino (Laterani, XIIIKal. Februarii.)
cupidilaiis iguis avariliae succenriebal, exinde justi- Cinh dilectus filiusnobilis vir Simon, comes Mcn-
lia exigenle per iinpftr.ilorispoleiiiiaro esl dejeclus. tisforiis, vicecomitalum Nemansensem, qui nominc
Unde ne cujusquaro praesumptoris audacia volemis nostro leneiur, ad vicecomiiatuinBiierrensem a. serat
jurisdiclioncm aliquam super vos sibi lemere usur- perlinere, discreiioni vestra per aposlolica scripia
pare vestra pax el tranquillitas de caelero perlnr- mandamus qualenus inquiras superhoc plenius veri-
belur, nobis humiliier supplicaslis ut veslris vobis lalem.et quoriihvencris,cures nobislidelilerintimare.
iibenaiibiis confirmatis, sub beaii Pelri ac noslra Datum Laterani, xm Kal. Februarii, poiUificalus
proieelione vos suscipere dignareinur. Volenles D I nostri anno scxto decimo.
igilurpaci elquieli veslra palerna solliciludine pro- CLXXI.
viriere, vesiris jusiis posiuiaiionibus inclinali, per- EIDEM.
sonns el locum in quo divino estis obseqtiio man- De absolulionequorumdum nobilium.
cipati, possessioneseliam etoiniiia bona veslra quae (Laierani, xi Kal. Februarii.)
impraescnliarura rationabililer possidelis, vel in fu- (205)EtsinobiliumvirorumcomiiisConvenariumel
tnrum jusiis moriis,danle Domino,poleritis adipisci, Caslonis exCessusgraves sinl pliiriiniiin et enormes,
sub beaii Pelri ei noslra proteclioiie suscipimus. quia lamen humililer pulsaniibus non est ecclesiae
LibcrLalesautein ci iinmunitates ralionabileset anli- ariilus praeludeiidus, discretioni liue per apostolica
qtias ac etiam approbalas, proul iu veslrisprivilegiis scripla mandamus qnalenus sufficiemiah eis, juxta
ditiutr continen,vobis el per vos monasleriisvcslris quod videris expedire, caulione recepla, ipsos re-
aucioritate aposloiica coiifirraainuset prasentis scri- concilies ecclesiaslicoe unitali, ci disponas de illis
; (201) Virie supra epist. 86. Fabricii Chemuicensis Rouiam.
(202) Aliis, Aquino, Aquario; sed dicendum in (203) VidellisL. Albig., cap. 77.
Eqniro, quod oliiii in eo loco fiurcnl cquiria, Vidc
..''9 INNOCENTII111PP. REGESTORUM- LIB. XVI. fiGO
scriiiiriiim Dcum proul de prudenluiii virorum con- A etecclesiastica pace duxerint persislenJuni. Quod
siiio videris disponendum. si forle salisfacere noluerint, el in errore suo
Daium Laterani, xi Kal. Februarii, ponlificalus duxerinl persisiendum, nos per indulgeniias in-
rostri anno scxto decimo. novalas crucesignalos ;et fideles alios pracipiinus
In eutndem modum scriptum ettt nobiliviro Simoni excilari ui ad exsiirp&ndam pestem htijusmodi
comili Monlisforlis ut sttpra (201) uno folio. Equo divino freti auxilio insurgentes, tam conlra ipsos
rufo, elc», usque orlhodoxa, et natum inclylae re- quam quoslibet alios receptalores aut defensores
cordalioiiis Pelri regis Aragonura, quem lu delines, eorum, qui plus ipsis haereticissunl nocivi, proce-
reslitui faciat regno suo, ut de ipsius custodia pro- dant in nomine Domini Sabaoth.
videat el disponat. Quocirca nobililatem (uam ro- Daturo Laterani, vm Kal. Februarii, poutificalus
gando monemus et exhorlamur attenlius per apo- nostri anno sexlo deciino.
siolica scripta mandanles qualenus legatum ipstim . CLXXIII.
sicut personam noslram, imo nos in ipso, honori- NICOLAO TUSCULANO ERISCOPO APOSTOLIC_3 SEDISLE-
(iceac benigne recipias et pertracles, et ejus moni- CA.O,ETP. SUBDIACONO ET FAMILIARI KOSTRO.
lis ac praceptis iulendas huraililer el devote. Et De denario B. Pelri in Anqlia.
R
qnoiiiam araodo indecens esset ul quacunqne occa- (Laierani, v Kal. Februarii.)
sione natum retineres regis pradicli, eumderc in Cuin, sicut vestra discretio plene novif, singulae
inanibus legati rnemorati resignes, ut de ipso provi- domus lolins Anglioesingulos denarios pro censu
dcat sicut viderit expedire. Alioquinsuper hoc idem beati Pelri annuatim nobis.sol.vere teneaniur, prse-
legalus procedet proul in mandatis a nobis viva lali Angliae, qui eum nostro nomine collegeruni,
voce recepii. rem invito domino conlrectantes , majorem sibi
Dauiin Lnterani, x Kal. Februarii, ponlificalns exinde parlem non snnt verilt rslinere, cum rion-
nostri anno sexto decimo. nisi trecenlas marcas nobis persolverint, et-sibi
CLXXII. mille vel amplius usurparint. Ul igiiur jus Ecclesia.
.ET-tOSANCT_3 MARI„_ IN AQUIRO DIACONO CARDINALIRoroanseserveluriilla.sum, discreiioni vesira; pra-
APOSTOLICE SEOISIEGATO. senlium auctoritate districte prsecipiendo.manda-
De absolulioneTolosanorum. rous quatenus prius recipientes ab eis denarium
(Laierani, VIIIKal. Februarii.) ipsura, prout hactenus exsolverunt, ei eos ad id, si
(203) ElsiTolosanorum execssusgravissilenormis, necesse fuerii, per censuram ecclesiasticam ap-
quia lameii saepeet nuper per dileclos filios P. Gui- Q peIla,tioneposlposita compellenles, firniiler post-
larrium el B. Gilaberti nuniios sups pulsarunl ad modura ex parie nosira injungatis eisdera ut resi-
januam, el humiliter pulsanlibus non esl Ecclesia. duum cum inlegrilale persolvant. Non enim vide-
aditus pracludcndus, discrelioni tuae per apostolica mus quo jure valeanl se lueri, CUIIT nec concessio-
scripta mandamus qualenus sufficienli ab eis, juxta nem possinl oslendere a sede aposlolica sibi faclam,
quod videris experiire, cautione recepla, ipsos re- nec cenlen:ariam (206) conlra Romanam Ecclesiam
concilies ecclesiaslicae uuilaii, et sic civitas ipsai prescripiionem probare, maxime si lempora (207)
reconciliala sub apostolicae sedis proleciione con- schismalum (208) subducanlur. Si tamen de jure
sisial, non inoleslanda de caetero a coroile Monlis- voluerint experiri, prafigalis eis lerminum compe-
forlis vel aliis fide calholicis, dum in fide caiholicai lentem quopcr responsales idoneos nostro se con-

(20i) Idesl supra episl. 167. hunc moduro. Sed in regno Chrislianissimo res pri-
(205) Vitie Gtiilldm. de Poriio. Laur., c:ip. 2i. vala principis, eljura JiliorunTnullo leinpore pra-
(206) Cenlenariam, quaepollel Jure legilimo noni sciibiposstiut, ordiiialioiie regia 1359. Chopinus,
liumano, ideoque Liiiilusauticmpiis.immemoriale di- De doro. lib. m, til. 9, eliamsi aliquo Iiberali litulo
cilnr nonprascriplio _jyap TOU «ISIVO;
__K),AOVrnzspTOU; distracta fuerinl, secundnm qttae judicalum ftiil 13
y_povovTzapaypaan' Nouixtcujus contextu novella 3.. rr, Junii 1619. SC. in hsereditate Francisci Lofioi qriem
iibrogaliirel I. lill. C. I)e sacros. Eccles. el rursus> advenam dicebaul, ctijus censtnn magislratus^inii-
inlroducta reviviscit c Ad audienliam, c Cum vo- nicipalis (qtiem Majorem vocani) describi jusserai
bis Dc prascripl., cujus specjes plurimum facit atlI ex beneficio1ducum Burgundiae, quorum rhuuifi-
cxpianalionem hujus ciausulse.Vide I. xn inier C. centiarii Carolus Vlll Chrislianissimusconfirmarai.
riesacros. Eccles. et ibi glossam setl Ecclesiae,ati- Rescripto etiam SC. approhato die 20 mens.-De-
versns aliuro palrocinatur prascriplio, si irigintal cenib. 1492. Sed viceprocurator fisci coraro judice
..niioruin spalio oetaspossessionis incanueril iu re- ordinario conlraria feslinatione, «Xkoytvzias jura re-
bus in eadera sine ulla inlerruptione possessis, exc galia esse proposuit, quaeneque dislrahi, neqne Jiigi
capilnlari Caroli Magni. Itaque centenaria , everri- aliquo lempore prascribi posstinl, secundtim qua;
cnluin omiiium acliontim, Ecclesia. causani stilimo- senlcritia lata esl cujus formulae propugnanle viro
vebil; secus si quseslioverlalur dc censu emphileu- erudilo Hugone Picardet fisci procuratore regio,
lico, quoniani sic conslanter iholevil (ul verbis co-- senalus priroi Judicii elogio subscripsit.
dicis Visigoihornm de Lricennali utar , ex lib. x , (207) Vide lib. xn, epist. 92.
c. 2), ul jam non quasi cx instruclione hiimaua, sedi (208) Schismatum d. c Cui» nobis, sicul tempus
velut ex ipsa rerum natura processisse videatur;; bostiliiatis c Ex transmissa eod. lit. Tyrannidis I.
secundum qu__ in audilorio curiae riecreltira fuitt deccrniinus c. De sacros. Eccles. belli inieslini, ex
SC. 29 Januarii 1607, agenle Francisco de Moroges s ordiu. regia Blesensi, § 50, pupillaris selatis I. sicut
-
advcrsus F ranc. Clerget, ubi super eadeni re per- C. De prascr. 50, vel 40 annoium.
peluae voluuiaiis consianti clogio judicalmn fuil inii
 _r.i PONTIFICATUSANNO XM. CHUISTI 1213. 902
speclui reprasenlcnl, quidquid jtiris super iis ba- A CLXXVL
buerinl oslensuri ; proleslatione prsemissa, qtiod RICHARDO DEMARISCO ARCHIDIACONONORCMSRIJJ.
si judicio diixerint contendendum, nos quidquid Recipilur sub protectioueB. Pelri.
hacteniis est sublracluiri, in ipso judicio repeie- (Lalerani, n Kal. Februnrii.)
nuis. Sacrosancta Romana Ecclesia, elc, tisque con-
Daium Laierani, v Kal. Februarii, ponlifiealus currentes assensu, personara luam ciim ouinibii_
iiosiri ainio sexlo decinio. bonis quce iroprseseiiiiarumralionabilitcr possiries,
' attt in fulurum Juslis modis, praslanle Doniiiio,
-.'"' CLXXIV.
APOSTOLICE SEDIS ET poteris ariipisci, sub beali Peiri et noslra pr.ilec-
TUSC-LANO EPISCOPO LEGATO, lione suscipirous el prasenlis scripli palrocinio
NOItWICENSIETWINTONIENSI EPISCOPIS.
communiiruis, nt rionec le digniiro reddiritris, apo-
Scribilur pro Richardo de Marisco. slolica valeas protectione gaudere. Nuliiergo, elc,
(Lalerani, vKal. Februarii.) nostraeproteclionis, elc Si quis, etc.
(209) Cum- quidam ponlifices et ecclesiarum Daliini Laierani, n Kal. Fehriiarii, poiitificatiis
pralali de Ahglia, qui a dileclo filio Richardo de nostri anno sexlo decimo,
Marisco jamdudiun regiis obsequiis insudante in B CLXXYII.
iniiltisexislimant se offensos, in quibus forlc cul- PATRIARCn_K ETCAPITULO- ANTIOCKENIS.
piibilis non existil, moiiaiilur eidem sicul accepi. De prmbendaqitadam Antiochena.
liius, gravamina irrogare, nos ipsi volenles super (Laterani, IVKal. Februarii.)
iioc paierna solliciiudine providere, fralcrnitati Constitutus ih nostra prasenlia dileclus filius
vestra prsesentiuinaucloriiate mandamus qualenus I. diaconus nobis bumiliter supplicavit qtiod cniii in
qiioslibet molestalores ipsius ab ejus indebila mo- Aniiochena Ecclesia per novem annos ei aiupliits
leslalione per censuram ecclesiaslicain appella- iiiregimine scholarum et divinis officiis firieliier
tionepostposita conipescalis. Quod si IIOIIoinnes seryieril el rievole, diaconalus ordinein suscipiens
iis, etc Vos denique, fralres episcopi, elc. in eadem, ipsum in canonicum ejusdem Ecclcsia.
Daium Laierani, v Kal. Februarii, pontificatus recipi facerentus. Quia vero ei non solum venera-
j___l.iaiuio sexio decirao. biles fralres noslri patriarcha Ilierosolymitanus et
CLXXV. Tripolilanus et Anlaradensis episcopi per liileras
TCSCULANO EPISCOPO APOSTOLIC.E SEDIS LECATO. suas, vcru-meiiam tn, fraler patriarcba, per (uas
laudabile lesliinoniuiii perhibes, asscreus quod nisi
' '
Super eodem. propositmii assuropsissei redeundi ad propria, cuiii
(Laleranij ul supra.) lihi, fraler patriarcha, ei vobis, filii capiluluro,
Licel oliin duxerimus providendum ul cleiici servitiiihi ejns graium esset non moriicumet ac-
Anglise,qui pro discordia inier sacerdolium et re- ccpttim, possel apud vos de facili beneficiuin adi-
giiuro exorta excoromunicalionis fuerunl vinculo pisci, cum riignum sit ul ubi laborasse digiioscilur.
iunodali, cum lilleris venerabilis fralris noslri ibi pro labor e siipendinm consequalur, devoiioncm
Stephani Caniuariensis arChiepiscopi, S. R. E. car- vestram rogandam duximus cl inonendam, per opo-
dinalis, rei vcritaiero plenarie continenlibus ad siolioa vobis scripia mandanies quatcnus ob revc-
aposlolicam setleni accederent absolulionis benefl- renliam aposlolicaesedis el nostram, nec non ejus-
ciiim peiituri, et dilectus filius Richardus de Ma- dem prudentiam, ipsum recipiatis in canonicum ci
risco clericnsrcgis sine Iiujiisroodi Jjtteris ad no- in fratrem, ei stallum in choro et locum in capiiulo
stram venisse prasenliam dignoscalur, quia tainen assignanles. Alioquin venerabili fratri nosiro Sirio-
lioncreriilur id ex conteroplu fecisse, sed] ejtisdem . niensi episcopo cl dilectis (iliis priori Saucli Mi-
regis polius urgente roanriato, qui ad uos cum fesli- chaelis et cantori Tripolitano dainus nosliis liiteris
nanlia destinabal eumdem, nolunuisut ea oecasione p id mandatis ulvos ad id, nisi aliquid canoniriim
ab aliquo niolestelur; maxime cnm raliociniis el ohviet, per censuram ecclesiasticain appellaiion.
aliis regiis negoliis impediius, facile non- valeat remola compcllant. Tu denique, frater palriarcha,
super hoc deriuo ad sedem aposlolicam laborare : super leipso, elc.
proptei-quori.nos.sibi de speciali gratiasuper pne- Dalum Laterani, iv Kal. Februarii, ponlificalus
missis fecimus beneficiuin absolulionis iropendi. noslri anno sexlo decirao. ;_'-
Ideoque fraternitali tuaeper aposloliCascripla inan- Iltis scriptum esl super hoc.
damus quaienus si eumdem propter hoc ab_ali- CLXXVIII.
quibus contigeril molestari, tti eos ab ipsius mole- GRIMALIIOETSOCIIS SUISCRUCESIGNATIS.
statione, monilione pramissa, per censurain eccle- . Ul volumsuum exsequautur.
siasiicam appellalione remola coinpescas. Tu dc- (Lalerani, xv Kal. Marlii.)
nique, fraler episcope, stiper leipso, elc. Cuni in cruce Domini nostri Jesu Christi gloriari
'
Daium Laterani, «t supra. oporleal Christianos, eis non deerit doloris nialeria

(209) Fuit is poslea episcopus Dunelroensisann. 1219, ul docel MallhoeiisParis.

065 INNOCENTH111PP. REGESTORUMLlli. XVI. 9:4
duin lighiimsaiulifcrse crucis, in quo salus mutitii A Monle Silicis el quanipltires socii sui zdaii
pependil et oelernse morlis chirograpbiini vila mo- Chrisiianse gcntis honorem, huroeris suis si5.n0
ricnrio rielevil, stib niauu lcnelur hostili, sepulero crucis impresso, se devoverunl ad obsequium cru-
Doroinici corporis glorioso utcunque facto inglorio cifixi, Hierosolymamprofecturi, ut ibidem sub cru-
el ab iinpiis profanalo. Venerunt siquidein genles cis vexillo mililent Deo regi, qui pro nobis irium-
in hacrcdiiatem Dominicain, et loca sancla proles phavit in cruce. Verum cum ipsi non in viribus suis
polluit Chanansea.Sed cum in Cluisto simus hsere- nee virorum multiludiiie, sedin illins polenlia con-
des, salis in publico nostruni, si volumus, videmus fidenles qui cnrriim elexercitnro Pharaoiiisprojecit
opprobrium, eo quod baeredilas noslra versa esl ad in niare, gloriosus in sanctis, el ih majeslale nii-
alienos, el riotmtsiioslra. ari extraneos devenerunt; rabilis, proponanl cum caulefa proCedere ac parare
el sic nobis injuriaritm actiones abundant, cum cl viam exerdmi generali, nobis cum multse devo-
Dominicaspersequi leneamur et nostras omittere lionis instanira supplicarunl ut cnm navigio egeant
miniroe debearous, nc in illo minus devoti et in super hoc vobis scribere dignareinur. Porro a lanti
nobis dcsiries rephlemur, si super hoc non exso!- regis obsequio manus veslra non debei esse retnola
verinius Doiniuodebitum, el inleresse neglexerimus quoniaro sic causa Dei agilurqiiod cujuslibel fideUs
noslra fulei specialc ; prseserlim cum, elsi ulrius- commoditas geritur in hoc casu. Absurrium quoque
qucnierila se continganl„ utraque lamen felices el videretur el absonum si pnidehs poteniia el polens
suos babel effecius, eo quod in hujusmorii casu prurieniia vestra, quae in muhis temporalibus emi-
causa Dei leniporalis honoris commoriuiiTnon ex- nct, laleret, quod ahsit! in iiegolio Jesu Chrisli,
cludii, el nostra oeternacgloria. pramio uon priva- ubi dum temporale prastatur obsequium,"aeteriio&
tur. Unde fervenlcr ci provide currenduni est in felicitalis pramium exspeclalur. Eia igiiur, viri
hujusmodi siadio, ul tale possti bravium conipre- prudentes et providi, 'ad factum lam lautlabile aii-
liendi, fcliciLeret COtislanleresl in hoc agone .pu- xilii inanura porrigite, ut pradicti crucesignali pro
guaiiduni, ut tanli praemii corona scqualur. Qua- corapeteiui naulo vestro iiavigio Lranseani, vcl rie
propler gaudcre poiesiis in Doniino vobis esse divi- veslra liccnlia naves emaiu a Veneiis, quibtis va-
nitus, sicut crcdiinus, inspiralum ut VQSad lanti _ea.it Lransfreiare. Verum quia jacula iropracvisa
regis devovcrilis obscquium, signo crucis as- p!i_. nocenl, Iransilus lalium ante tempus in publi-
sumplo in subsitlium lerra sanclse, ibi peregrina- cam deduci non tiebel riolitiam, tUprfelium DDiiiini
luri pro Duiniiioubi Rex regtiin et Dominus domi- eo salubrius prselientur quo minus proescieiuitc
naiuiuro dignauis est peregrinari pro servis, ul eos r, clypeo adversarii fuerint prsemunili.
superme piitria. cives ei sclernse bealiludinis face- Dalum, ut supra.
rel cohxredes. Eia igitur, viri prudenles, Jaclate CLXXX.
in Domiriocogilaluin, el ipse diriget gressus vc- ARCHIEPISCOPIS ETEPISCOPIS PERLOMBARDIAM ET _D-
slros, non in viribus vcsiris sive prudenlia, sed iu SCIAM CONSTITCTIS.
illius potculia cl roisericordia conlidcmes qui cur-
riiiii et exercitum Pharaonis projccit in mare, glo- Super eodem.
riosus in sanclis suis, et in majeslate mirabilis, (Roiiise, xi Kal. Martii.)
ctijus verbo cocli firinaii sunl, et cum impcrat roari Quam lauriahilc, quam piniii et favorabile pro
el venlis, cessat tempestas. Nec est vobis de ari- stilisiriioterrsc sanctai proposilum lalof praesenlinm
versse partis multiiuriine desperanrium, si puro nobilis vir Grimaltlus "assumpseril, ipsius relalione
corrie praliuro Doiniiii Sabaoih curaveriiispraliari, poieritis eribceri. Cum igitur res sitdigna favore,
mcihores quod in Gedeonis pralio sub hrevi saiis iroo dignissima, universilali vestrse per apostolica
numcro suuni Doniinus reslrinxil exercilum, el de scripia mandamus qualenus bahenles ad illum re-
inermis funda David eroissi lapidcs armati Philis- speclum cojus causa specialius gerilur in hoccasn.
ihaei superbiam depresserunl. Coeterumcurn proce- " opem detis et operam ut viros inveniai secundum
daiis in Doniiuo parare viain exerciliii generali, ca cor suuin, cnm quibus in divinaevirlutis potenlia
remissionis ei irorounilalis gralia volumus vos gau- quod pio concepit proposito in subsidium lerra
derc quain in gcncralibus lilleris (210) duximus ex- sanctae salubri persequatur effectu.Ga.ierumq.uia
prinicntlain. pravisa jacula minns nocent, expedit ul quod idem
Datuin Laleraui, xv Kal. Martii, ponlificalus nos- vohis secrelo reluleril in publicam non detlucatnr
tri aiuio scxlo decimo. notitiam ante tempus ut, dante Domino,exsequatiir
CLXXIX. cfficaciusquodihleiidil que- mrnus adversarii- fueriut
NORILl VIRODUCIET CONSILIARUS VENETOROM. prarauniii. Vos deuique, fratres archiotiiscopi et
Ul navigia commodentcrucesignalis. cpiscopi, etc
(Datuni,_7 supra.) Daium Romae, apud Sanctum Peirtrm, xi K.il.
Cum in cruce Doiuini,elc.,'u( snpra, usque debea- Marlii, ponlificalus noslri anno sexlo deciroo.
iittis. Sane dilectus filius nobilis vir Grimal-lus de

(210) Supra episi. 28.

 865 PONTIFICATUSANNOXVI, CliKiSTl 1215. 965
CLXXXl. A peral ventis et mari, fremenlis freti flucliis sedahit,
ARCIIIEPISCOPO LUNDENSI APOSTOLICE SEDISLEGATO. tit fial oplala Lranquillilasnavigantihus, el inimicos
Ul venial ad concilium generale. reducel ad pacem, ul fialiler ageniibus via tuia. Ati
(Romae, ix Kal. Marlii.) ha_c, qtioniam consimiles lillcras venerabili fratri
Inter caelera devoiionis obsequia qua. lenentur nostro iirchiepiscopomisiinus Upsalensi, fraternilaii
episcopl el prsecipucarcbiepiscopi sedi aposlolieac i ttiae per apostolica scripta mandamns qualcnus ei
tanquam malri fideliler exhibcrc, hoc iinuni pra- et suffraganeis ejus districte pracipias ui nsque
cipue debel esse, ul ad concilium venianl evqcaii: pradictum terniinum qiiocunque inodo poierinl atl
ad quod archiepiscopi jtiranicnlo praestilo sunt aposlolicam sedein veuire pro viribus elaborcnt.
aslricii. Unde plurimtiin adiniramur quod le super Saiie;quia, ul asseris, ad crucis negolinmpromoven-
hoc excusare aliqualenus voluisti, ciim etiam non dum libi non sufficit eveclioiium inimcrus noslris
vocalus debcres modis omnibus laborare ut tam liltcris dcsignatus, et usque ad triceslinum nnme-
sanclo concilio inieresses, ad qiiod ex omni parle runi poslulas licentiam tibi dari, nos hoc tuoecon-
cum riesiderioinulio current principes et praliHi ei scienliae duximus cominiilenrium, nl super boc
toiiuscleri generaliler flos et decus, ul lol et lanlos procedus sicul virieris expedire. Tu denique, fraier
palres conscriptos ad oedificalionem suam videre ' archiepiscope, etc.
valeanieiaudire, ac mereanlur esse parlicipes ora- Dalum Rorooeapud Sancluin Pelruin, ix Kal.
lioiium suaruni el bonorum oinnium quse sancla Marlii, pontificaius noslri anno sexto rieeiino.
synodtis duxeril slatuenda. Non ascendal igilur in CLXXXII.
cor iiium vel cujusquam pnnlificis aul pi.do.li ul
RIGKNS! EPISCOPO.
lam ignoniiniosam maculam in gloria sua ponal
quod se a lanla solemnilale ac opere sic necessario Quod Ecclcsia Rigensis nulli metropolitanoestsub-
el lain pio qualibet occasione subducat; quia pra- jecta.
ler iiiohedieiitia.culpam et pnenani, indignalionein (Ronioe,x Kal. Martii.)
Dei et iiosirain el confusionemincurreret ac oppro- Cum in memoria horoinum non existai Rigensein
brium sempiiernum. Ideoque per apostolica scripla Ecdesiam alicui mctropoliiicojuresubessc, volumiis
inandanius el dislricle pracipimus quaienus lam el iiiandamus ut donec in gcnerali concilio super
lu pracipue quam caeleri Ecclesiarum pralaii per hnc aliquid cerluin diixcrimus siaiuendum, niilli
luam provinciam constituli juxta primi inandaii lanquam meiropolilano inlerim respondere cogaris.
nostri lenorem a Kalendis Novembris proximonuiic rr Tu dcnique, fraierepiscope, super leipso, eic
futuris usque ad annuin, sive per mare, sive per Daluro Romoe apud Sanctura Pelruin x Kalenri.
lerram, quocunque niodo polerilis, ad sedero apo- Martii, ponlificatus noslri anno scxlo dceitno.
stolicam venire pro viribus litborelis. Speranius In eumdemmodumscripium est Esloniensi episcopo
enim in Dominoquod inlerim ille qui polenter iiu- pro Esloniensi Ecclesia (211.)

APPENDIX LIBRI DECIMI SEXTI.

CLXXXIII. sessorio lite legitime contcslala, quia super liins

SANCTl PETRlDE MONASTERIO ET DECIIANTILA PRIORI- intle propositis pcr asserliones eoruin fieri nobis non
EBSBITURICENSIS ET NIVERNENSIS DlOECESUJI, ET poluit plena firies, causam eamdeni de ipsorum as-
TIIESAORARIO NiVERNENSI. sensu vobis riuximus comroitlendam, per apostolica
De subjeclionemonaslerii Menatensis. scripia mandantes quaienus parlibus convocaiis,
elaudiiis Jiinc inde proposilis, quod canonicum
(Lalerani, v Kal. Junii.) ueril appellalione poslposila decernatis, et faciatis
Cum causa quaeinler CluniacenseraEcclesiam ex quod decreveriiis per cen.urain eeclesiasiicain fir-
parle uiia el monasteriuni Menotense ac vene- roiter observari. Tesles autem, etc, usque perhi-
rabilem fralrem noslruro Claroroonlcnsem episco- bere. Ntillis liueris obstanlibus, etc Quod si non
pum ex alterasuperejusdein monasterii subjeclione omnes, elc, duo vestrum, elc
noscilur agilari riiversisjudicibus fuisset ab aposlo- Daium Laterani, v Kal. Junii, ponlificalus noslri
lica sede comniissa, landem ad inslanliam Clunia- anno sexto decimo.
censium dileclum filium W. abbatem prafaii nio- CLXXXIV.
nasterii ad proesenliaro nostram vocavimus respon- ARCHIEPISCOPO RAVENNATI ET EPISCOrO CREMONENSI.
sarum. Ipso igituret dileclis filiisH. et P. monachis Ul Bononiensemepiscopumcompeltanlad ccssionem.
e-Lprocuraloribus ipsius Ecclesiaein noslra prasen- (Lalerani, iv Idus Junii.)
lia constiiulis, ei laro super petilorio quam pos- Cum Boiioniensis episcopus olim ad cousiliuni et
..-' . .„,<
(211) Vidcsupra episl.' 129.
9G7 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIR. XVI. 983
suggcslionem honae inemoria. Gerardi Albancnsis _. \Epistola Ilonorii IIl,inqua coniinelur compositio
elecii, suam insufficiciuiarorecognosceiis, sarcinatn cujus menlio fil supra epist. 98. nunc primum
edita ex velcri codice ms. bibliothecm Colber-
pontificalis officii,quain sine suo el cpnunissi sibi linm.
gregis periculo poriare non poteral, infra cerluui (Signiae, n Non. Septembris.)
teinpus ricponereproinisisset, idem praessegaudens , Hoinoniua fipiscopiis,servusservorumDei_venerahili-
potius quam prodcsse, posl recessum illius promis- bus rairibusarchiepiscopiselepiscopiseldileciisfiiiis
sionem inficiari non meluit supradictam, adeo ut capilulis eo.umdenriii lerra nobilis viri G. rie Villa
a labellione qui fecil super hoc piiblicum insirii- Arduini principis Aehaiaecilra passutn Megara Co-
rinthiensis constitulis, saluiem et aposlolicambeue-
menluro, illud, sicui accepirous, faciat occullari. diciionem.
Cum igilur riicla proinissio riubia non existal, el Sedis ap.ostolicsecircnmspeclio conslitula super
nl evellal el deslrual, sedilicelalqit.
instipercjus sil insuflicenlia mahifesia, fralcrnilati genles el regna reiinens inoderaine-n, inlerdtim ri-
mandarous qiintenus planicl, -ubique
vesiraeper aposlolica scripla gore, inlerduui maiishetudine utilur, inlerdiini con
«'Xparte noslra monealis eumdeni ul Bononiensem sirieraiis circumsiantiis lemporum et lqconim, me-
l-cdesiiim exoneret rie seipso, einn, si monilis ve- diiim faciens ex iitroque, aspera in vias planas er
siris infra quindccim dies acquiescere forte nolu- prava riirigil in riirecta, el liie confusionis impli-
'{>cita explicans et dirimens, litem ipsam ad cerias
eril, ab cadem sublalo cujuslibel contradiclionis seu imaginein, et recliuiriinis norniam provida disiin-
lergiversationis diffugiopenilus amovenies, et com- sunt ctioiie reriticil, ut quae sunt CaesarisGaesaricl qine
euindem ut in roanibus veslris Dei Deocongrua dispensalione reddaiilur. Sane
pellcnles resignel cuin ex prihcipum iniperii lionianise insolentia
pccuniamquam pro terrasanclae succursu nosciUir confulanria hujusnioriiconfiisionisinoieverjl corrup-
congregare, iiijuiigntiscapilulo Ecclesicememoralaa tda ul nunc iideni bona conferrenl Ecclesiis, el
nl virum scientia, vita et faroa praclanim sihi pcr collala uiinc ea ipsis auferrehi pro suaj libiio volunlatis, et
abhatiis juxia beneplacilum siitun
eleclionem canonicam infra oclo dies praliciant in propriispracipne usibus applicareni, ac Graci praelali -re-
pasloreni. Aiioquin vos ex lunc aucloritate nostra, ccpiis muneribus inriiffereiilerquoslibei ad saccr-
sublato ciijuslibct conlradiclionis et appellalionis dolium proinovereiil, et dileetus filius nohilis vir G.
oneri et de Vilia Arduini prlnceps Achaiae innisus lwjiis-
obstactilo, personam quae tanlo congruat. niodi corruptclae abbalias cl posscssiones ecdcsia-
honori praliciatis eiriem, conirariictores per censiiram slicasiiisuis manibus relinens, et frucins earuni
ecclesiusticainappellalione posiposita compesccnles. propriis usibus applicans (212), et quibus volebat
Vos deniquc, fralres arcbiepiscope el episcope, pro libito tribiiens, papates lanquam rusiicos rcii-
vobis laliier nerel, quia inoniiiis ab abolenda corruplela pra-
snpervobis ipsis ac credito grege vigi- dicla nolebal riesistere, /psuro conligit excoronroni-
Iare cureiis, exstirpando viiia, planiando virlules, .P calionis laqueoiiroodari; sed hon iaclus ab eo qui
til in novissinio dislricti exaniinis die coraro Lre- obtulit tangil roonlcs et fumigaht, se mandatis Eeclesiie
saniori usiis consilio paiilufuni. El quia hu-
inendojudicc, qui reddei unicuique secundum opera niililer redeuntibus non est Ecclesiae adriitus.pne-
sua, dignain possitis reddere ritlionem. cludendus, juxla fofmam Ecclesite intra castra ip-
DaiutiiLalcrani, iv lriusJiiuii, annorieciinosexto. sius obtinuit per luiiiiiliiaicin reduci, a quibus eje-
cltts fuerat per coiiluiuaciam et conlemptum. Ros
CLXXXV. crgo non niinus ipsius principis saluti quam Eccle-
siarura uliliiaiibus providere volenles, sibi pracipi-
ROU-RTO TITULlSANCTISTEPIIANI IX COELIO MONTE imis ut vel resignatioiieni Ravenicae auctoritate
seriis aposiolicae ainplialaro reciperet, vel paceui
1'ltESBVTERO CAUDINALI, APOSTOLICE SEDIS LEGATO. ([iiani ecclesiaslici iiiieruiu, Constanlinopoliiahi
Scribitur pro comilissa Campnnim. barones qui erga Roroiinain Eeelesiam major.m
rievotioneih habenies iu servitiis defensionis inipc-
(S gniir, v ldus Augtisii.) rii polius siinl gravali. Yeruin Jicel resignationcm
Dilccla iu Chrisio filia nobilis mulicr Blancha, pradietain, qua?gravior videbalur, diclus piiuceps
se dixeril recepisse, qtiia lainen eam hullateniis
coinitissa Cainpani_j,nobisconquerendo monslravit effectui niancipavit, sed vobiscum conipositionem
iuiit valde illiciiain et penilus inlionestam, nos de
quod qtiidaro clerici et Iaici crucesignali homines' ipsius salule solliciii, ipsuinque de
suos super feodis quse ininiediate ab ipsa tencre u siiii Acliitofel volentes eruere el conlusione con-
ad devoiionero
noscuntur auctorilaie nostrarum conveniunt lille- Ecclesioerevocare, diixirous concedenriuni ut pcr
rarun) in ipsius non moriiciiin prajudiciiim et gra- venerahilemfratrem Pehigium Albanensem episco-
etdileclos lilios noslros iiioroam liuili .Sancia.
varocn, quod res de quibus agilur ad camriein per- pum Sabinaeet Joannem lituli Sanclse Praxedis presby-
tincaiil ntiliam facienies in commissionis liileris teros cardinales cum dileclis liliis clericis Eccle-
iheniionem. Quocirca discreiioni tuae per aposiolica siarum vesirarum apud seriem apostolicani exisien-
scripia roanriarousquaienus super hoc indemniliUi principis libiis, nec non P. de Altomagno milile ac nunlio
ineinorali, inter principeiu ipsuni ac cle-
cjtisriemcomiiissae,proul expcdire videris, subhuo ricos roeinoralos pax traclarelur honesia, el eisdero
appdlalionis obslaculo, sludcas providere. cpiscopoel carriinalibusniedianlibus,posl tiactaluiii
Daiiiiii Signiic,v Idus Augusli, ponlilicalus noslri diulius hahiluni, in pacein liujusihoriicoiiveneruiil,
anno decimo sexio. ainpliaia resignatione RaveniciUde assensu ve-iro,
deriucta lerra uobilis viri OririonisrieRoccha rioniiiii
Aliienaruiiilaliler inoderala, utvideliCetomucsEcele-
si;e vestra oinncs possessionessuas qua. obtiiientin

(212) Vide quinlam Coilecl. Decretal. lib. i, lii. 20, c. i.

 969 PONTIFICATUSANNO XVI, CHRISTI 1213. $70
habuisse aliquando riignoscnnliir a lempore coro- .Agnetnr, nisi forte eadem Ecclesia in acroslico le-
nationis Alexii Bambacoratii ab onrni exaciione ac iiealnr, qnod pro quanlilate ipsius eadem sihi repit
jurisdiclione liberas habeanl laicali (213), salvis labit in soriem ; si quid ex ipsa defueril, loco ido-
jnsiis el debilis acrosticis secundnm morieralionem neo de aliis suppleturi. Quod si saepefaius princeps
inferitis adnolat3ro,non obstantibus compositionibus, ac sui ab Ecclesiis acroslictim duxerini exigendum,
si quae reperiantur faclae perpeluo, ne illis super de ipso et quantilale ipsius, nisi jam sit remistum,
qhibiis non apparenltiliqiia insU-imenta nisi a vobis eritprius veritas inquirenda. Et cum constiierit de
et suikli.isvestris eorum aiiqua. roerilo acceplenlur; illo et quantilale ipsius, inqtiirl debet niliilominiis
itatamen quod .super possessionibus quas in prae- utrum possessiones el bona pro qnibus illuri debetur
senti. eoedem tenent Ecclesise nulla eis prorsus a aeroslicum deteriorata sinl propter maliiiam tem-
qiioqiiamquaesiio moveaturi In casali vero xxv et poris seu eliam imminuta; etjuxta quaniilalem de-
uJira usque ad LXXlaresbahenti duo erunt papatcs lerioraiionis vel dimimitionis illorum acroslicum
cum uxoribus, filiis et fainiliis suis, nisi Cone filii pro illis debitum minuatur; reliquis in suo robore
manserint extra domos palernas sub Ecclesiarum remanentibus in pradicta resignatione Ravenicae ac
dominio a laicali jurisdiclione omnino liheri et pradieto mandato apostolicocoroprehensis, nec non
inimunes. Quilibetvero papas^unum ennicarium in , et privilegio quod super Ecclesiarum et clericorum
scatia sualiberum habeat, si illum nunc babel vel libcrtatibus voluntarie princeps ipse concessit. Ipse
liabiierit a tempore supradiclo. Quod si la.ium nu- quoqne ac sui et illi qtiibus de novo terra dabilur
merus sepluagenarium excesserit, in casali qua- vel baliva pacem prascriptam servare bona fide
lnor papales erunt in illo liberi et immunes ctim pj jurabunl ac conira ipsam penilus non venire. Quod
singulis ennicariis, "sicul superius est expressum. si eidem principi vel snis quisquam subjectus con-
Quod si ultra centenarium et vicesimum quinuun travenire prasumpserit, et ob hoc laqiieoexcOminu-
excesseril, niimerus papatum excrescet in sextum. nicalionis ligatus super co non satisfecerilinfra an-
Et sic deinceps papates adrieniur cum liberiaie nuin, dictusprincepsvel ille cuinoscitur iroinediale
prascripla. Al si casalis xxv iares non habeat, de suhesse compellet adsalisfactionemcompelenlem et
vicinioiibus casalibusseiilocis lotadjungantiireidem debilamexhihendaro, quem lanqtiam excommtuiica-
quod prafatus xxv numerus impleatur ; et sic erurtt tum ipse el.sui in omnilms evilahunl prselerquamin
duo papates in illo prascripta libertale gaudenies. perceplioneservitii quodsibi vel illisexhibere tenetur.
Cselerum reliqui rurales papates cuncta servilia Cum igilur vos ex pane una nec non et meinora-
el auxilia consueta eiprastita hactenuslaicis exhi- lus princeps ac sui ex altera prsescriplam pacem
bebum.; eo lameri salvo, quod ipsorum dominus sponle duxeritis acceptandam, et lam ex parte ve-
lemporalis el sui in personas eorum manus millcre slra quain sua fueril nobis humililer supplicalum ut
nm audebuni, nec permittenl quod in terra contra eamdem riignaremiir aposlolico munimine roborare,
Lalinorum clericonim celebreiur volunlaiem. Pa-. nos vest.is ei ipsius precibus indinaii, nenegotitim
pales vero seu clerici Graci ecdesiarum calhedra- posSit ilefate labyrinlliuin confusionis immergi,
liuiii viventesa tempore quo mandaluin aposlolicum pacem ipsam sive concordiam pradiciis episcopo et
emanavil ad quod resignalionem Ravenicae dictus cardiiialibus medianlibus auctoriiale noslra provide
princeps dicitur recepisse erunt. omnino liberi, ut factam et ultro receplam, gralaro et ratam haben-
de aliis snperius est expressnm. Sed ei circa reli- tes, auelorilate aposlolica confirmamus el prsecipi-
quos papaies civilalum illud idem servetur qriod est G i mus firmiter observari. Ad majorem autem eviden-
de ruralibusordinatum. Pralali quoque delaicoruin liam saepediclam resignaiionem Ravenica., prout
liominibuseonlra voluntalem ipsorum lam in eccle- exinde confeelo aulhentico coniineiur, huic nostroe
siiscathedralibusquamin aliis dviialumseucasalium paginae de^verbo ad verbum fecimus adnotari. i In
de cseteroaliquem non instituenl necadordines pro- noroine Domini. Amen. Ad honorem Dei et sanctse
movebunt ulirapapatum miraerum pralaxaium. Sed matiis Ecclesia? et domini papae Innocentii lerlii.
et pnpalesajiirisdiclione liberi laicorum debituni et Hoc esl paclum sive conventio super universis ec-
anliquum acrosticum, si quoddebent pro terris quas ciesiis positis sive silis vel fuiidalis in Thessalonica
juinc lenent ex illis quas a pradiclo lempore tenue- usqtie Corinlhum, quori intervenil inler domimim
riint, laicis sine difficultale persolvent. Sscpediclus Thomam Dei graiia Coiislantinopolitanoe Ecclesia.
veroprinceps et Lalini sibisubjecti deciraas iniegre pairiarcham el archiepiscopos Albeniensein, Laiis-
solvenlelfacienla Gracis sibi subdilis et non rebel- sensem, Neopalrcnsem el episcopos infra ponen-
lanlibus similimodo persolvi. Porro vos eidem prin- rios et barones inferius propriis noroinibus tlecfa-
cipiet suis ecciesiarum thesauros el alia mobilia ve- randos. Reimiiiiaverunt quiriem doinini Nanieus
slra necrion eiinjurias irrogalas, praler personales, Roffredus comesiabulus regni Thessalonici, Oito-de
reiniitetis oroniuo. Verunitamen de personalibus Roccha'doroinus Ailienarum, Guirio marchio, Rava-
friictibusqueperceplis et damnis datis lempofo quo lius doininus insulaeNigriponlis, Raynerius de Tra-
princeps ipse fuit a dileclo filio nosiro Joanne liiuli val, Alberiinus de Canosa, Thomas de Stromon-
Sanctae:Praxeuis presbytero cardinale, nunc npo- corl, comes Bertuldus , Nicolausde Sanclo Omer,
stolicaesedis legato, excommunicalionis senieiuia D ] Guillelmus de Blanel, Guillelmusde Arsa pro se et
innodatus, nec non de perceptis fructibus ex pos- homiuibtis suis el fidelibus el vassalis ,in manibus
sessionibus el.bonis ecclesiasticis etdamnis illatis supradicti domini palriarchae recipiemis pro ficcle-
a tempore quo mandatum einanavit pradicluin. sia nomine domini papae ct stio et archiepiscopo-
princeps ipse ac sui vobis coinpeteiitem satisfa- rum el episcoporum infra dicios lerminos posito-
cliohem iropendeiil et dimident vobis si in aliquo ruro et eeclesiaruni cunciaruqi, omnes ccclesias et
reputaiit se offensos, ac in rerompensalionem om- monasteria, possessiones reddilus, mobilia et im-
nium pradictoruni yeslris caihedralibus ecclesiis, mohilia bona, et universa jura EcclesiaeDei, volen-
dcducla Argolicensi Ecclesia pro parle nobilis roe- tes et firmissime proiiiittentes dictas ecclesias et
inorali, roille hyperperoruin aninuiin reridiluniassi- monasteria cum oiiuiibtisrebus suis habitis el ha-
gnare curabuiii; ita quod cnilibet calhedralieccle- bcndis , et personas in eis positas et ponendas , et
siaesors quseipsam conlingil, viddicet centuin sep- claiistra ecclesiarum, et seryientes et servos et
tuaginla EcclesiaePairacensi, Coriiilhiensi lolidein, ancilias et horoines, el universa suppelleclilia et
nec non centum quinquaginla Lacedaemonensiet bqna libera ei absoluia per se successoresque suos,
AmicIensiJ-Cclesiis,Coronensi qtioque cenlum quin- homines, mililcs, vassallos, fideles, servientes et
quaginta, el toiidem Molhonensi, nec non Olenensi scrvos in perpetuuro permanere ab omnibus anga-
Ecdesiae lotidem; el Argolicensi Ecclesioesexaginia riis el parangariis, taliis, servitiis et servilutibus
«clo cerio loco elcongruo in*ejus dioecesi assi- universis, excepto acrostico tanium, quod eis de-
'
(215) VirieRaynald. ad. an. 1221, § 25.
fATROL, CCXVL Sl
971 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLffi, 'XVI. 97f
benl cuncli siveLalini sive Graci lam in riignitaii- V Lerrasdelinenietlaborant.Ar.oquin,siprafaiibarones
bus quain in minoribus officiiset ordiniljus consti- contra jam dicta veneriiilvel aliquoripramissortun,
iuti propler lerras quas tenent ab ipsis, si quas posl admonitionem per suos excomnitmiceniiir
teneul vel lenuerunl, quod teinpore captionis civi- pralalos, cl laiidiu in excommunicaiione persislant
talis rcgioeConsian(inopolitaiia.solvehaliira Graeis, qianiliu rie riamnis ei injuriis carionice satisfece>
elnihil aliud debenl et nihil aliud prafati harones rinl irrogaiis. Ut aulem pramissis firies plenior
per se, successores suos,vassallos. homines, lideles, habealur, de volunlaie el consensu et aucloritaie
servientes ei servos, sihi in pradiciis ecclesiis sive doihinorum Thoroaepairiarehse el imperaloris lfen-
nioiiasleriis vindicare nihil iu posieruin usurpare, rici Conslanlinopol. el arcbiepiscoporum el oniniurii»
sed si qtti ex praeriiclis clericis tain pralalisquam haronum in prasenti charlula posiiorum appens'.^
caeteris ecclesias vel monasleria destruere volue- sigilla consislunt, salvis in omnibus domirir papae
rint, debent quaiUum eis licueril repugtiare dccen- auclorilate, reverenlia et lionore. Acla sunl hoec :
ler ct lurbare ne conipleaiil quotl ncqiiitcr conccpe- itptid Ravenicamanno Domini 1210, indieiiorie xm;
riiht. Siqui vero fuerintrieclericisLatiiiisvelGracis, pr_.seni.ibus archiepiscopis el episcopis, el eleciis,
sivemonachis, papaiibusvelcalogeris, in digniiaiibus cl clerieis, et miiitibus, videlicel Heraclicnsi, Athc-
vel miiioiibusorriinibtis vel ofiiciisconsiiiuti, qui rii- nien^i, Larissensi, Neopatrensi arcbiepiscopis.
ciorum baronum lerras deiineanl el laborenteiaero- Avallonensi,Fermopilensi, Davalicnsi,Ziir.Tloiiensi,
siicum solverefiioltieiinl, terroino inler eos sialuio, Casioriensi, Sirioniensiepiscopis, Nazariensi, (ii-
nisi snlveritil quod tencntur, polesiatem habeant (rensi electis, de qtioruui consensu et voluiHale
nominati barones accipienrii rie bonis eorum tan- R et aucioritale suni praemissa peracta ct praiseu -
inin quod eorum dehiiuui et uihil amplius persol- libus canlore Leonardo, Jacobo presbytero, Hen-
vatur; scd in cunclis absoluti et liberi quanium ad rico, magistro Bonifacio canonico ecclesiaeSanct;».
personas et res ipsoruin et ecclesiarum qtiaesupera- Sophiaede Constantinopoli, el priore crnci.ferorum
htindatit riebitum perpetuo in poslerum perseverent. Bonohiac, arcliidiacoiio Thebano, riecuio Davaliensi,
Haireries quo<juesive fiiios clericorum sive papa- domino Arduiuo el Arnuldo capellanis "unperaloris
lum et uxores eorum non capiant vel detineanl vel prafati, et prasenlibus Guiffredo roareschalco
laciant detincri vel capi quandiu ad roobilia eorum lolius imperii Romaniae el Rolandino de Canosa
suas poierint extenriere manus, sivede eorum mo- et Rainerio de Gumbtilla et Guillelmo de Sarz ot
bilibuseis poierit super debili quantiiale saiislieri Bonuz de SanctoSepulcro el Gerandino de Guiii-
compeienter. Filii quoque laicorum Gracorum sive inula et JacobedeAssesso et Hugone deSellengueii,
cloricorum seu papalum in baroiuun scrviiio jnxta Alhuin de Plunges el Philippo de Mombisel-aliis-
morem solitum perseverenl, nisi per archiepisco- pltnibus. Hscc auiem completa sunt mense Maiiriie
pos vel episeoposvel rie eorum liceniia fueriui or- secundo intrante. » Nulli ergo omhino hominum
dinati. Post ordinationein vero eorieni privilegio lireai hano paginam nostrae coiifirmationis et jtis-
gaurieant quo fungiinlur clerici in oheriientia Kqi.ia- sionis iiifringere velei ausir temerario contraire. Si
naeEcclesiaecousliiuii. Si qhi vero papaium vel quis auiem hoc altenlare prsesumpserit iiidigiia-
inonachoruro Groecorum baronum deiimierini et lionem omnipolentis Dei et beatornm Petri et
Jaboraverinl terras quoead eeclcsiarmn vel mouasie- Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum.
rioruni non pertineanl jura, eodein morio pradictis Datutn Signise secundo Nonas Seplembris, ponli-
^
respoudeatit dominis quo feceriut laici qtii eoruni ficaius nostri anno octavo.

1.9 el duabus sequcntibus ogilur de magnailla conlroversia qnsesevoInnocenlii

Qtioniam stipra in epislola comilalibus
iiostri ac postea fuil rie Caropatiia.et Brise inter Blancham eorumdem comilauium coroi-
' lissaro liliumqiic ejus Theobalrium ex uua parie el Erardtun de Brena uxoremque ejus Philippam ex
alia, rcs postulare videtur tit negotium iniricaiissirauin explicemus data occasiene.
Moriens Hierosolyroorumrex Amalrictts anno 1174-,regiitim Bnlduino filioreliquilislius nominis qjiarto,
Is vero lcpra roorbo laborans, uxorein ducere noluii. Seri cum riuas haberet sorores, Sybillani.et Isahel-
lam, in his quoesivitposleriialem. Primain ergo collocavit Gtiillelmo cui Longse-spalsecognomen fuil'::
quae riein, eo morluo, ntipsit Guidnui Luziniano nobili Aquitano. Isabellam, vero; ocio lum annorum
puellaro, ricspoiidii Heiifrerio ric Torono nobili Hierosolyniilano, filioHenfredi regii constabtilarii, aniio
4 180, nt Willelmus Tyrius tradit. Morluo denique Balriuinnansio 1185, succeriens Sibylia marilum Guirio-
nem nominavii regem. Tandem isla filiabiisque ejus in obsidione Acconensihiorluis aiino 1191, regnaridi
jus ad Isahellam transiil. Qaod ubi Conrario Montisferrati inarchioni, penes (jilein major ac pracipiia
auctorilas erat in regno Hierosolymiiano, noium fuil, a matre Isabella. patriareliaque Hierosolymoruin
Heraclio peliii eam sibi conjugem dari. II.ud segre impelratum ; lamenelsi proximaconsanguinllatis linea
conjuncii forent, et lamen etsi Hcufredus valde reptignaret, lieri idacctamitaiisconlra SacrqsancTascon-
iniliii leges. Cdebrato itaque divortio, Conradtis duxii Isabellam, niox in rcginm nomen inv.isit'
Aniio deiiiuin 1192. Confiidus occisus esl in oppido Tyrio a duobus Assassinis. Po'sl inlerfcclionem vero
prcvdicti Conradi, inquil Rogerius de Hoveden, uxor illius nupsit Henrico comiti de Campania, nepoti
communem lotius exercitus eteclioiiem prmdiclus Henricvs
recjisAngliceel recjisFrancice. Et statim per Matrimonium
est electus in regem terrtv Hierosoltjmiianm. illuri approbalum in Occirienie non fuil, iirpa-- ;
let ex episiola 75, libri secundi, lum etiam ex epistolis Honorii III qtiae exsiant in quinla compilatiorie
Decretalium lih. n , lil. 5, cap. S. el apud Odoricum Kaynaldum ad an. 1219, in quibus Honoritis riocet
moLam fuisse coram se ac pendere adhuc controversiain de nalalibus Alaydis rcginse Cypri et Philipi>_.
uxoris Erardi de Brena, quae erant Henrici et lsabellse lilioe.Unricetin Actis illornm lemporum cUiiife- '
tractalur controversia de comilalu Campaniie inler Tlieobalduin ffalrisHenrici filium et Philippam, qnia
nuptias lleiirici ctini Isabella vitio coiisse nonniilli contendebani, cum ad Henrici nomen ventum esi, ad-
ditur, quem ipsa Philippa palrem suum esse dicebat. Ex quo colligitur staium liberortim NHenfici fuisse
iucertum, neque satis constitisse inter Gallos noslros justuin fuisse illiiis iTTairimqriiuhi. am si isiud
conslilissei, riubiura esse non poterat quin Pliilippa adire palris haereriiialem possel, quahdo Alaydis,
(jiiicHenrici (ilia nalti majoreral, haereriero se patris uon ferebat,? rt-giio CypriOconlenia. Quanqiiaih ct
ipsa qtioque posiea liietn niovit rie cotuiiaiu Cainpania., quaeiu iniliis*regui sancli LuriOvicisopita esi.
Cifiierttui Theobalrii causam adversns Philippam niiilia juvabaht. Priinuni, mortuo Henrico, ntTllaftlia-
rum ejtts ariivit hoeredilalem, qiiaeThuohahlo Henrici fralri venit, sccuiuluin quod ipse sialuerat paulo
ante qiiam in Orieniciii iJroricibccrcLui-.Tiicobaldo ver.) uiortuo, Blauclia vidua ejtis amio 12.1 horoa-
 973 PONTIFTCATUSANNO XVI. CHRISTI I-.15. 971
girim Philippo J.rTmcommregi prastitit pro comitaiibus Campamneel Briae, :nves(iluramqne ab eo acce-
pit nomine liberorum suorum. Aliquanlo posl enixa est filium, cui Theobaldo quoque nomen fuit. Rur-
suin vero Philippus Blancham filiosqtieejtis agnovitul legitimos comiium Campaniae successores et hse-
redes, nuilo contra (endenie. Res in eo statii mansit doncc, anno 1311, Erardus-deBrena dominus Rame-
ruci, qui .inno proximo in Orienlem profeclus eral ul favore adjtuus Joannis regis Hierosolymilani.cujus
cousanguineus erat, duceret unain ex filiabusHenrici regis Hierosolyinitani, captala dein occasione mor-
tis Alberli palriarchae, qui tum r-ecenter obierat, Pbilippam sibi junxit, quain vivente Alberto habere non
poluerat. Gravem quippc eum adversarium expertus erat Erardus, diceiiiem .non posse Philippam ei
nubere cui proxima affiniiaiis linea conjuncta erat. Ita quippe Albertum edocuerat Iunocentius in epis-
lola ad eum scripta, qtiaeest 150 liujtis libri, ex relalione Romam e Galliismissa. Quin ei illuri ipsiiin ad
Joannem regem Hierosolymorurii scripsil etiam Ludovicus Philippi Francoruum regis primogctiitus. ut
postea videbimus. Durante ergo controversia inter Theobaldtim et Philippam, malrimoniiim iUtid ratum
non luit. Unde.in Actis illorum lemporum iia vulgo legitur : Erardus de Brena, et Philippa, qum dicitur
ttxor ejus. Redfit lanricm concordia anno 1121 ope et industria Giroldf episcopi Valentini,
qui postea fuil Hierosolymorum pairiarcha. Tum vero repcrio Philippam vocari simpliciter uxorcm
Erardi, aul Philippam doininam JAameruci, Erarrium vero dominum Rameruci. Deniqnc Alaydis regina
Cypri anno 1234jus omne qnod habere poierat in comiiatibns Campanise et Briae iTanslul.t in Theobal-
duin Blanc.haefiliuni posterosque ejus. Etsic oronino conquievil magna iila conlroversia. Ista nos colle-
gimus ex historicis illorum lemporum elex cerlissimis monumenlis quae exslanl iu aniiqitis charlulariis
enmilum Catnpaniae: quornm unum exstal Parisiis in caniera compulorum, aliud in bkbliolheca rcgia,
lerlium in CoJberlina. Jiinc ergo descripsimus vetcra monumeiila quae sequunUir.

f. A H.
,
Episiota Innoccntii III de velitis nuptiis Erardi et Ejusdem epistola ad urchieptscopumCwsariensem,
ut prmdicta inhibilio publicetur in regno Hieroso-
Philippm.
lymittino.
(Lalerani, x Kal. Martii.) (Laterani, _ Kal. Kartii.)
INSOCESTICS episcopus, servus servorumDei,.vene- iNXOCnNTixis,elc. vcnerabiJi fralri Cscsariensiar-
r-abili frairi patriarchse Hierosolymilano, salulem el chiepiscopo et dilecLis(iliis priori Dominici sepul-
jipostolicambenediclionem. cri et cantori Accoiiensi, salutera et aposlolicam
Ciiin olim ex parle dilecloein Ghristo filia. nobi- benediciionem.
lis rouKeris Blanchoecoroilissse et Theobaldi nali €ura olim ex parte dilectoein Chrislo filiaenobilis
e^us coroiiis Campanioenoslro fnisset aposlolalui mulieris Blanchaccomitissaeac Theobalrii nati ejus
reseralum qnod nobiiis vir Erardus de Brena .. comitis Campanicenostro fuisset apostolami rese-
partes •IIieresolymilan..s accesserat -ut unam de ratuin quod nobilisvir Erardus deBrena in provin-
filiabus bonae mcmoriaeHcnrici coinilis Campanioe ciani Hierosolymiianamaccesserat nl unam rie filia-
acciperet in uxorem, quae-ipsurndicitur in eo con- biis clara inemoria»Henrici comitis Campanioeacci-
sangiiinitatis gradu allingere quod, secundum san- peret i-nnxoreni, quoeipsuro diciiur in eo consangui-
ctorum Palrum staltila, legitime neqtieuni copulari, nitaiis grariu aliingere qtibd, secundum sancionim
cifni inclytse recordationis Ludovictis Grossus rex, Palrum statuia, legiiime nequeunt copulari, cum in-
proavus videlicelc-omiiissnpradicli, fraler exstile- g clyloe recordaiionis Ludovicus rex Grossus, proavus
rit Florii, cujus pronepos est Erardus, qtiori, ut as- videlicet coroiiis supradicli, fraler exsiiterit Flo-
severant, saiis est in Galliarum partibns manile- rii, cujus pronepos est Erardus, quori , ut asseve-
sliuii, et ipsi, si necesse fuerit, parati erant in rant, salis est Galliarum partibus inanifestum, et
eisdem partihus id proliare, nos, qula satius esl in ipsi, si necesse foret, parali erant in eisdem parii-
liujusmorii anle tempus occnrrere quam remedium bus id probare, nos, quia salius esl in hujusniodi
mendicare post lempus , bonse niemoriar pradeces- ante lemptis occurrere qnam reroedium mendicare
sori luo el venerabili fratri Tyrenensi archiepis- posl lemptis, honse memoriae Hierosolymilano pa-
copo nosiris dedimus lilteris in praceplis ut sub Uiarchae ac venerabili fralri noslro Tyrenensi ar-
p_3na excoinmunicationis, appellatione poslposila, chiepiscopo noslris dedimus litleris in praceptis ut
iuhiberent hiijiismodi contrahi copulam inler eos sub pcena excoiniminicationis, appellalione poslpo-
(214), nescandalum oriretur ex eo ex quo debebat siia, inhiberenl hujiisinodiex conirahi copulam iuter
utililas provenire. Ipsi vero, sicul prafala comilissa eos, nescandalumoriretur eoex quo deberel uti-
et filius suus nohis intimare curarunl, receplis lil- lilas provenire. Ipsi vero, sicul prafala eomitissa et
leris liujusmodiprohihitionem fecere privalim , sed Ulius t-jus nobis intimare curarunt, receptis lilteris
non processerunl ad eaindero publice ac soleinniter noslris hiijtismodi prohibilionem fecere privatim,
faciendaro,ciim interiro pradecessor jam dicuis rebus sed non processerunt ad eamdcm publiceac solem-
fucril humanis cxemplus. Cum igilur tibi conslet, nilcr facienriam, cum interiin palriarcha prsediclus
ut dicunt, per dictos pradeccssoreni luum el archie- rebus fuerit humanis exemplus. Ne igitur ad hujus-
piscopum jam factam fuisse prohibiiionem prsedic-C inodi copulain aspiranies excusationem assumere
larn, et roinislros Christi, qui veritas est, deceat' valeant in peccalis, discretioni vesirae per aposto-
veritati leslimonium perhibere, fraternitaii luaeper lica scripta pracipiendo mandamus quatenus sub
apostolica scripla mandamus qualenus, si esl ila, pcena pradicta, occasioue qualihet et excusatione
lilteras tuas in testiroonium luiim super hoc <on- ac appellatione cessaniibus, infra quindecim dies
cetlas eisdcm. Tu denique, frater palriarcba, super post susceptionem prsesenlium publice inhibere
lc ipso et credito tibi grege talitcr vigilare procu- cureiis hujusmodi conlrahi copulam inler eos, fa-
rcs, exslirpando vilia et planiando viriuies, tit in cicntes in ecclesiis et locis in quibus videriiis ex-
novissiroo disiricli examinis die coram iremendo pedire inhibilionem pradiciam solcroniler publicari.
Judice, qui reddei unicuiqtte secundum opera sua, Quodsi non omnes, elc. tu ea, fraler archiepiscope,
dignam possis reddere raiionem. cuni eorum altero nihilominus exsequaris. Tu de-
Daiuin Lalerani, x Kalend. Martii, pontilicalus nique, fralcr archiepiscope, super le ipso, elc.
nosiri anno sepiimo decirao. Datum Lalerani, x Kai. Mariji, poulificalus noslri
..iiiio seplimo decinio.

(214) Siipraepisl. 150

975 INNOCENTHIII PP. REGESTOI.UMLIB. XVI. 976
111. i quod Erardus de Rameruco filiam comilis Henricl
A
habeal ln nxorem, sed id fieri niodis omriihtis pro-
Quod Gaufridus, thesaurarius domus Templi, acce- liibcmus; quia, si fierel, contra nos fieret. Et prae-
pit titleras Domini pupm super negotio domini lerea diclum es( nobis qiiod in eo gradu consan-
Erarcli de Brena et dominm Philippmfilim Henrici guiniiatis se ailinguni quod lion possunl nec debent
quondam comilis Trecensis, qttas rcddidit patriar- legilime copnlari.
chmHierosolymitanoet archiepiscopoTyrenensi. Aclum apud Compendium, anno 1214, mense
Marlio.
Sanctissimo in Chrislo Pairi el domino INNOCEN-
TIO, De.i gratia suinmo ponlifici, fraier GAU.RIDUS, V.
ihesaiirarins domns Teropli, pedum sanciitatis apo- Litlerm Phitippi regis Francorum de eadem re a'd
stolicae pulvis exiguus, se ipsuin ad pedes, eum papam Innocentium,
oscnloeorumdem.
Sciat veslrsesanclilaiis superexcellens pielas me Parisius, mense Martio.)
libcrtatis aposiolicae liiteras accepisse super nego- Reverendo Patri ac domino suo charissimo INNO-
tio domini Erarrii dominaequePhilippae> ipsasque CENTIO, Deigralia sunirao ponlifici, PHiLippus.eadein
domino patriarchae Hierosolyrnitano Alberto bonae gralia Francorum rex, salutem et debitam in Christo
roeinoriaeet archiepiscopoTyrenensi humiliter red- revereniiam.
didisse. Ipsi vero auctorilale aposlolica convocatis Noveril palernilas veslra qnodnos cum dilecia
domino rege prsedicioque Erardo, utrique divisim ,n: el firieli noslra Biancha comitissa Campaniae per
el separatim sub pcena excomraunicationis inhibue- concilium baronum noslrorurn el per consuclurii-
runt ne iste consentiret vel alier contraheret ma- nem in regno Franciae haclehus approbalam lates
trimonium in vestris litteris denegatum. Ad ha'C, conveniiones fecimus et habemus. Videlicet quod
domiiius palriarcha Tyrenensem archiepiscopum ad si aliqnis diclam comilissam vel dilectum et fide-
doininam Philippam direxit in regis palalioj, qni Iem nepotem noslrum Theobaldum coroitem Caro-.
eidem aucloritaie sua et aposlolica pcena prohibuit paniae filium ejus in causam traherel super comi-
sub eariero. His autem omnibus exsecutis, mihi lalti Campaniaeet Briae vel eorum altero, nos non
pedum veslrorum pulveri duo supradicli domini, audiremus inde clamorem nec placilum tenereraus
patriarclia viddicel et archiepiscoptis , proul ex rionec idem Theobaldus compleverit vicesimum pri-
mandalosedis apostolicsehabueruntet exseculi fue- mum annum, et quod dicta comitissa habeal lute-
runl, exponere penilus curaveruni. Diclus vero lam filii sui et dictorum comitatum usque ad termi-
Erardus non mulio posl, ut coniuinax ei rebellis num supradiclum, el lam ipsa quam ipse filius ejiis
duclus, ul opinor, noti bono spirilu, contra prohi- inlerim que possideanl el leneanl pacifice
bitionem aposlolicam ei senlenliam in faciores vel comiiatum. Cum igitur secundum prsedictam con-
consenlienies huic matrimonio promulgaiam, cum stietudinem nulluspossit vel debeat in causaro tralii
dicia domiiia conlraxit Philippa matrimonium inde de re quam paier ejus lenerel sine placilo cnm de-
Veneris clandestinuin et oceulium. Quocirca coram cessit, anlequam-coinpleveril yicesim.im primuni.
sanclitatis aposiolicaeclementia hujtis rei provise annum , palerhiialem veslfam rogamus et allenle
babui verilati testimoniuinperhibens, quanluro scio, requirimns quatenus prariiclam consuetudinem et
explico et ostendo, palernse pieiali significans cuui~C eonventionesprariiclas prafalis comilissaeet comili
omni supplicatione ui quod super hocviderilfacien- auctoritate aposlolica confirmarevelilis.
dum paierna sanclilas provideal et disponat. Aclum Parisius, anno Doiuini1214, inense Marlio.
IV. VI.
Ludovicus primogenilus Philippi regis Francorum Innocentii III epistola qua excommunicari mandal
significal regi Jerusalem quod comes Tlieubaldus faulores el coadjulores Erardi de Brena et Phi-
tiondebeitralti in causam cleterra palris sui donec lippm ejus uxoris.
itnpleveritviginti unum annos. (Lalerani, m Non. Februarii.)
(Compendium, mcnse Martio.) INNOGENTIUS episcopus, servus servorum Dei, vene-
Excellenlissimo'et charissimo consanguineo suo rabili fratri episcopo Camolensi el dilectis filiis
JOANNI, Dei gratia illtistri regi Hierosolymilano, Lu- abbaii SanclaeGenovefaeel priori Sancli Marlini de,
DOVICUS, doinini regisFranciaeprimogeniliis, saluiem Campis Parisiensis, salulem ei aposlolicam bene-
ei sinceri amoris conslanliain. diciionero.
Scire vos volumus quod consuelurio anliqua et Gum noslris dudum fuisset auribus inlimatum
per jus approbaia talisesiin regno Franciae, quod quod Erardus de Brena Hierosolymilanas partes
nullus ante viginti et uniun annos potest vel debet adieral ulsibi duceret in uxorem unam de duabus
trahi in causam de re quam paler ejus leneret sine liliabus Hehrici quondam Trecensis comilis pro-
placilo cuin decessil. Hujus igiiur ralione consue- D I crealis de illegiiima coptila quam ctim filia regis
tudinis cbarissiraus dominus et genitor nosler et Hierosolymilani, ad quam regnum spectabal, con-
nos slaluimus el concessimus cbarissiroaeamissae traxerat idem comes, quaeantea modo siraili Con-
noslra comilissaeTrecensi ei Tiieobaldo filio ejus, rado quondam marchioni Monlisferrati copulaia
prasentibiis ei audienlibus vobis ipsis, quod si liliae fueral per inceslum, propter quod gravis poena
comilis Henrici vel aliqui pro ipsis vellent pradi- peremil utrumque, per lioc intendens Erardus proc-
ctum Theobaidum vel mairein ejus in causam tra- diclus sibi coroitalum Trecensem el aliam lerrahi
liere de lerra quam paler ejus lenuil, nos non audi- periinenlem ad eumdem quondam comilein vihrii-
remus inde verbura clonecidem Thcobaldus haberet care, quoniam inlclleximus quod illa ipsum proxiina
viginti et unuin annos, nec ipsum vel mairem ejus liriea consanguinilaiis atlingil, fecimus ei ex parle
iiiantea in causam trahi permiileremus; pracipue nostra per sanctaememoria.Albe.lum Hierosolymi-
ciim de lesliraonio mnltorum nobiliuro viroruni, milanum patriarcham solemniier interdici ne prae-
qu.ibuslidem bene adhibere debemus, bene conslet sumCrei clim illa contriihere, cum roandaverimus
quod charissimus quondara consanguineus noster' lesles recipi super linea consanguiniiaiis pradictae,
comes Hcnricus, cum vellei Hierosolyniam profi- ut reddereiiiur de iinperiiineino legilimo cerliores.
cisci, lotani lerrain suain dimisit el dedit fratri suo lpse vero posi praedicli obilum patriarchse, captata
TUeobaldoquondam comiii Treeensi, si ipsum co- successoris absentia, non esiverituseain sibi clan-
milein llenricum de trausmarinis pariibus con- desline copulare, ainbiliosa ciipidilalecsecaius, cnm
tiiigercl iion rcriire. Ad hoec, nullo inoriovoluimis iion sil filia priuiogcnila, quae ulcunque succederet
 977 PONTIFICATUSANNOXVI, CHRISTI 1213. 978
si jus haberel allerutra sueceriendi.Et cum idero A j VII.
nuper cun) mullis aliis applicuisset Gaietam, cae- Scribitur prwlatis Francim ut Erardum a sua pros-
leris ad nosirain prasenliam accedentibus, ipse sumplione compescant.
lanquam conscius male sibi nostrum declinavit
aspectum, cursu concito ad Januensem navigans (Ferentini, n Kal. Augusti.)
civitaieni , ut opporlunitate ariepla quanlocius (2IS) INNOCENTICS episcopns, servus servpriim
Lransalpinans, contra dileclum filium nobilem vi- Dei, venerabilibus fratribus archiepiscopis et epi-
rtim Theobaldum Trecensem comiiem suscitet scopis per regnum Francise constilulis, saiutem et
schisroa, si possil, non solum in grave scandalum aposlolicam benediclionem.
rc-gni Franciae, verum eliam in grande dispendium Olim cum agerelur coram nobis in publico consi-
terrse sanclse. Sed speramus in Domino et in po- storio de quadam incesluosa copula quse coutracta
tentia virlulis ipsius quod cjtts machinalio non fuerat in Hispania, pronuntiasse meminimus, pra-
poterit pravalere,' cnm et charissimus in Chrislo sente clericorum et Iaicorum muUitudine copiosa,
lilius nosler Philippus rex Francorum illuslris per qnod sicut in Syria una fuerat incesluose copulala
suas nobis liiteras intimarit quod cum prafalum duobus, sic in llispania unus sibi duas copulaverat
Theobaldum ad suuin coraitaluin remisit, per pri- per inceslus. El quidcra peccalum quod fuerat in
vilegium sibi regale concessit, quod auctoritate Oriente commissumgraviter esl punituin, quia Con-
petiil aposlolica confirmari. ut usque ad legitimara radus marchioMonlisferratigladio et Henricuscomes
ejus selaiem nullam de his conlra, ipsuni querelarn Trecensis pracipilio perierunl, qui filiam regis
audirel. Unde nos voientes imminentihus pericti- jj ] Hierosolymilani, ad quara regnum speclaliat, sibi
Iis obviare, venerabilibus fralribus noslris ar- prasumpseraiit illegitime copulare. Unde illorum
ciiiepiscopis el episcopis per regnum Franciac con- exeinplum alium riebuerai delerrere ne simileui
stiintis olim dedinius nostris liiteris in praeceplis culpam in Occidenle comraiiieret; qui forsan id-
ut diclnm Erarrium, sublato cujuslibet conlradiclio- circo puenam similem non incurrit, quia pcehilens
nis el appellationis obsiaeulo, per ecclesiasticam rie commissis, utramque a suo consortio separavii.
censtiram compescerenl, si forte occasione praseri- Nuper autem cum noslris fuisset auribus inlimaluia
pia prsesnmerelmalignari. Consubbus etiam et po- quod Erardus de Brena Hierosolymilanas paries
pulo Januensibus disiricle dediraus in praceptis ut adierai ul unara de duabus filiabus praefati comilis,
cura dictus Erardus, sicut noslris fuil auribus inli- quas de lali copula procreaveral, sibi ducerel in
mattim, morani facial apud ipsos, uljuxia iniquiia- uxorem, uLcomiiattim Trecensem el aiiam lerraro.
lem concepiam ipsorum frelns auxilio inlendal, si ad eumdem quondam comitem periinenlem sibi oc-
poterit, arcum suun*, ipsi eidem intendere volenti casione hujusmodi vindicaret, quoniam inlelliximus
maiignitati praedictaeoronino suum subtrahanl au- qtiod illa ipsum proxima linea consanguinitatis nt-
xiliuni cl favorem, sicut cliaram haheni aposlolicae lingil, fecimus ei ex parle noslra per sanclae rae-
sedis gratiam et Dei ac nostram, lerra sanciae ac rooriae Alberlum Hierosolymilanum palriarcham,
regis Franeiae volunt offensam et di.pendium evi- solemniter inierdici ne prasuraeret cum illa con-
liire, atleniius pracaventes ne si forsan, quod absit! trahere, eum mandaverinius tesles recipi super linea
inventi fuerint lantae iniquiialis fauiores, lunc facile consanguinitalis pradictoe, ut redderemur de ini-
non possint poeneconsorlium, ul nunc eulpaeparti- Q pedimento legilimo cerliores. lpsc vero posL pra-
. cipium, declinare. Nos aulem htijus rami male ( dicli obituro palriarchoe, captaia successoris abs-
pulfiilantis radices debilitare volentcs, dilectis filiis entia, etc, ut in superiore usque aspeclum, sed
abbati Snncli Andrear de Sexto et Sancli Theodori concilo cursu Januain navigavil, ul celeriler Irans-
et SaiiCiaeMariae rie Alharia prioribus Januensis alpinans, elc, usque querelara auriiret. Volenies
dioecesis riedimus in mandaiis ul «i quos ex ipsis igitttr imminentihus periculis obviare, nniversilali
culpabiles invenerint in hoc facio, per censuram veslra per apostolicascriptapracipiendo mandamus
ecclesiasiicam, appellatione remota, cessare a sua qualenus dictum Erarduin, si forte occasione pra-
prasumptione coropellant. Quocirca discretioni ve- scripia prasumerei malignari, vos Deus habenies
sira per apostolica scripia disiricle pracipiendo proe oculis, sublalo cujuslibet conlradiclionis et
inandanius quatenus cuin, sicut creditur, tola illius appellationis obstaculo, per censuram ecclesiasli-
Erardi circa hoc versetur intentio ut aliquibus sibi cam compescalis, mandatum aposlolicum laliler
ascitis complicibuset fauioribus coinparatis, prafa- impleiuri quod de diligeniia sludiosa mereamini
tuni coinitem molestet, si poterit el offendat, de coromendari.
terra sua cnpiens aliquid sibi subripere, sicut prado Dalum Fcrenlini, secundo Kal. Augusii, poiitifi-
in insidiis laiitando, vos auctoritate noslra suffulli, caius nostri anno ociavo rieciino.
si quos in Senoiicnsi provincia iiivenerilis qui
prsediclo Erardo super hoc inique prsesumpseril VIII.
impenrierft auxiliuni vel favoreni, ab luijusmodi Mandalur ut comitissa et Erardus Romam veniant
praesumptionecessare, appellalione rerooia, per cen- j) n aul miltant.
suram ecclesiasticam compellatis. Volumus enim
roalis obviare principiis, nec per negiigenliam vires (Perusii, xm Kal. Junii.)
sumant seu per iusolenliaminvalescanl. Quod . i non INNOCENTIUS , elc., venerabili fralri episcopo
omnes iis exsequenriispotuerilis interesse, tu, fraier Snessionensi et dileclis liliis Cluniacensi el Lon-
episcope, cum eorum altero ea uihilominus exse- giponlis ahbaiibus, Masliconensisel Suessionensis
quaris. dicecesum, salulem et apostolicam benediciionem.
Datum Laterani, III Non. Februarii, ponlificalus Querelam nobilis mulieris Blanchae comitissoe
noslri anno octavo deciino. Campaniaepro nobili viro Theobaldo nato suo pu-
pillo comite Gampanieerecipimuscontinenlem quod
In eumdem modum scriptum esl episcopoCabilo- Erardus de Brena et Philippaillegiliraa filia quon-
nensi, et abbali Cislerciensi et priori de Vergiaco dam Henrici coinilis Campanioeipsum et sua inole-
Cabilonensis el Eduensis dimcesum in ;Lugduneiisi siare nituntur, moliente prsedictaPhilippa in terra
provincia, etc. ut in alia per lotutn. quam possidet idem comes succeriere occasiooe in-
In eumdemmodum episcopoCabiloaensi,et abbati cestuosaecopulaequam mater ipsius PhilippaBcum
Sancti Joannis in Vineis, et decano Suessionensi,in pradicto comite, alio eliam legilimo viro vivenie,
Remensi provincia, elc. ut in prima per totum. conlraxit, ex qua non sine duplici nota progenila,
cun.1manifestuin habeat defcctum natalium, suc-
(215) Lib. H, cpist. 75;
S79 INsNOCENTH III PP. KEGESTORUMLIB. XVI. 9.0
cessionis tilulum non merettir. Volentes autem in jA Daluni Meleduni,.anno. graiia. 1213, inense Au-
causa natalium publicam exhiberr Justiliaro, discre- gusio.
tioni veslra per aposiolica scripta mandarous qua-
letnis comilissoepro lilio suo el prsedictis Erarrio et XI.
Phiiippaeex parte nostra pracipialis expresse qtioti Litleroi ejjtisdem de iiwcstuosomatrimonio comitit
usque ad lerminum compeienlem, quem vos eis pe- Henrici.
remplorium assignelis, per se vel procuralores (Anno 1200.)
idoneos nostro se conspectui reprasentenl, ut, au-
dilis et plenius inlellectis quse fuerint hinc inde Universis praesenlesliticrasinspecturis, ROCEBTUS,
proposila, iiiruro ipsa Philippa ex copula pradicia servus crucis Chrisii, divina miseraiipue (itnli
suscepta ill-giliraa debeat reputari, jttslo judicio Sancii Stephani in Cceliomonte presbyter cardi-
declarelur. Cseleruincuro sticcessionis causaex ista nalis, aposlolicae seriis Iegatus, saluletn in Doroino.
dependcat, ne forie negotium confundi contingat, Noverit univcrsitas vestraquod nos, babilo viro-
lerram pradictam in stalu in quo nunc esse di- rum prudenlium consilio, adjunctis eiiam nobis ver
guoscilur conservelis, moleslatores intefim per cen- nerabilibus fralribus II. Suessfonensi-ei.G. Mddensi
surani ecclesiasticam,appellatione poslposita, com- episcopis et aliis bonis viris, audivirous testes, el
pescendo. eorum deposiliones sub nostro et dictornm episco^
Datum Perusii, xm Kal. J.unii, ponlificalus noslri ppruin sigillis inclusimus. Audivimus aulem eos
anno nono.decimo. super bis ariiculis nobis expressis, scilicet qtiod
IX. n comes Ilenricus, iltirus ultra inare, terram suaro
fecil jurari Theobaldo fratri suo si noii rediret de
Ttslimonium receptnm ab abbatibus Arremarensis parlibus transmarinis el de pertincnlibus ad hoer
monasterii __.Quinciaci et Vallislucciuissuper Ji- et quod regina Hierosolymitana per marcliioneia
nea consanguinilalis inler Erardum el Philippam, ablata. fuit per violenliam Urofrcdo rie Thorun
(Aiino 1215.) virosuo, el, eoderoUmfredo adhuc vivenle, habuit
Henricus post morlem marchionis, ei de
Universis Cbrisli fidelibus ad quos prasenies earo comes
liiierse1 pervenerini', R. Arremarensis monaslerii, de pertinenlibus ad lioc. Hoc auleni fecimus quia.
ex illis leslibus, qui erani se-
0. Quihciaci, et G. Vallislucentis dicti abbates, nes,morie quorumdam
salutem et sinceram in Domino dileclionem. poierai merito timeri, et de longa abseutia
ei propter guerras et propier alia pericul»
Universilali veslra nolum facimusei leslificamur aliofum, imminebant et poterant iiuiiiinerc et propier
quod nos de- mandalo venerabilis Pairis Roberti quoe
lituli Sancti Siephani: in Coelio monte presbyteri negoiii quaiilaiem. Hi suni aulein lesles :
sedis tesii- Guido de Darapeira vir nobilis juralus dixit quod
cardinalis, aposloliCse legati, recepinius non inlerfuil quando comes Hcnricus fecit jiirari
monium virorum nobilium Simonis deCorpalais, terrain fratri suo coroili Theobaldo, audivit tainen
Pciri de Bauveoir et Guirionis Gasteble juraioruin dici. de causa Henrici, quoinodo habuil
quod inter nobilem domicellam filiam bona. me- Requisilus
moriae comitis Henrici et Erardum de Raiueruca reginam, respondit quod vivebal Umfreduspriar eju,>
lanta-et lali6 esl parenlela quod inier eos non polest marilus quando curo ea coiilraxii : qui Umfrerius
tenuerai per tresannos et ain-:
nec dehel matrimoiiiiim celebrari. Htijus autem .C earo inEtmatriroonio
adjunxit quod audivit prafatum Urofreriuni.
parentelse lineani compulaveruht lali modo, quod plius. ssepeper exerciiuiiTde eo qnod uxof
rex Ffanciaequi cognoininalur Grossus rex frairem conquereiUero erat ablata a marchiqne. Et adjecil quod quando
liabuil nomine Florium. Hujns Florii filia fuii Isa- sua tenuii eam tanquam uxoreiu, ipsa er.at
liellis de Nangies. Iltijus lsabellae filia fuil domina Umfredus el octo annorum. Et hoc totum vidit jn ob-
de Venisiaco, maler prafaii Erardi. Ex alia parie ducero Accon el in Tyro, testificaltis eiiam quod.
Grossi regis filius, Ludovicus rex. Regis Ludovici sidione
filia fuil comilissa Maria;. comitissae Mariac lilius farna publica erat in exercitu quod ipsa uxor erat
fuit comes Henricus, paler prafalae doniicdlae. In Umfrerii. El hoc idem bene sciebal ipse comes. El
coroes fuil in auxiliuin eoruro qui
lesliinonium igitur eorum quae in noslra prasenlia adjunxil quod
testificalf sunt prasenles lilteras emisiinus sigillo- rapuerunl eam, el ipse coines adduxit eam ciun aliis
rnni nosiroruni inirnimineroboralas. ut Lradereiur marchioni. Ei hoc fuii facium apud
Aclum anno V.erbiincarnaii 1213.,mense JuJio. Aecon.
Nohilis vir Odardus marescalius CampauiaeJura-
x- lus dixit idein quod Guiriode lerra jurata. De-Uro-
TestimoniutnRoberli cardinalis de eadem re. fredo autem, an viverel quando comes cuni ipsius-
uxore contraxil, iriem. De conquesiione Uroirerii.
(Meleduni, mense Augusto.) idem dixii, el adjecil quod praeseiue comiie et
ROBEI-TCS, servus crucis Clirisii, miseratione di- coram mullis baronibus repetebat idem Urofredus-
vina tituli Sancti Stephani in Coeliomonle preshyter sibi restilui uxorern suam per os riomini Keginaldi
cardinalis, aposlolicse sedis legatus, universis D de Tabaria, el fere oranes comminaii suru ipsi Urn-
Christr fidelibus prasenles lilterasinspecluris, salu- frerio dicenies : «•Doniine, vullis vos ut nos oinnes
tem et sinCeramin Dominocharitaiem. pereamus in exercilu fame propter vos soluin. Me-
Noverit universiias vesira quod plures nobiles iius esl ut d.omina tradalur alicui bono viro qui
viri jnramento inlerposilo lesiificali sunl coram regalexercitum, ne fame pereat. i De oelale, loco et
nobis qtiod iiiter nobifem domicellam filiam quon- aliis idem quod primus. Adjecit etiam quod tres
dam inelyta. recordationis comilis Henrici, qui ,de- liliae illius feginsenalse fuerunl, .v.ivenleUmfredo.
cessii in panibus iransmarinis, et Erardum de Istenunlius fiiit ad impetrandum illud inalrimoniura
Brena lania esl consanguinitas quod inler eos non marchioiii ;.et liuntiavit quod nisi lioc fieret, exer-
potest nec debet matrimonium celebrari. Litieam ciius fame periret.
auiem hujus consanguinitaiis computanl lioc modo r Guido de Capis jurams dixit quodprasens fuit
Grossns rex fralrem habuit nomiue Floriuro. Hujus apud Sezanniam quandoeoiriesHenricus fecit Jurari
Florii filia fuit Elisabetb de Nainvilte. Gujus Elisa- lerram Theobaldo fralri suo. Nain et ipse juravit..
beih filia fuildomina Venisiaci. Hujus riominaeVe- De vita Umfredi et loco ablationis, de aetate, ideui
nisiaci filius est prafatus Erardus. Ex alia parte, cum pradictis. Eldixil quod fere exercilus clainans
Grossi regis filiusfuit rex Ludovicns.Regis Ludovici conquerebatur: < 0 quanlum iiagilium conunissum
filia ftiit comiiissa Maria. Comilissar Mariaefilius est in exerciiu quod absttilerunt Umfredo uxorem
fuit comes Henricus p.radictus, pater doinicellse suatn per violcnliam! »aliis dicenlibusquod faetum
prafals. luit pro mdiorando fo.o excrcittis pcr roarcjiio-
981 PONTIFICATUSANNO XVI, CHRISTI 1213. 932
nem. El adjunxil quotl nec audivil, nec credit quod A specturis, frater A. dictus abbas Prulliaci, in Domiiio
unqnam facluinfuerii divorlium per Ecclesiaminter salulem.
Umfredumei reginam uxorem suain. Noverit universilas vestra qnod venerabilis pater
Peirus Turkinus nobilis vir dicii idem quod Guirio Roberlus Dei providenlia tituli Sancti Stephani in
de Capis de juralione lerrae,et quod credit se ipsum Coeliomonle presbyter cardinalis, apostolicaesedis
jurasse. De vila Umfredi et selale |regina_ et loco iegatus, mandavit liobis per liile.as suas ul prari-
ablntionis idem quod alii. dilecto fraui Gerarrio Aventaio (216) mo-
Willelmus comes Jonviniacensis juralus dejura- pererausnacho noslro qu..ienus interposito sacraniento pcr-
tioue lerra et vita Umfredi idem quod prirous. De liiberet lestiiiionium veritati super eo quod a nobis
aliis niliil scit uisi de auditu. Tanicn adjecit quod esset requisitus de pareniela qua. est inicr nobileni
audivil magnum clamorem ssepe fieri per exerci- domicellaro Philippam filiam quondam inclylse re-
tum ide eo q_od Urofredus perdidit lam lurpitcr cordalionis coinitis Henrici, qui decessil in partibus
uxorem suam ei per violentiani ablatam. iransmarinis, el Erardum de Brena. Qui vocatus co-
Hugoi de Sanclo Maurilio juravit et dixit de ju- ram nobis, laclis sacrosanclis reliquiis cum jnra-
ralione lerra idem quod Guido de Capis. De nienlo parentelani Erardi praenominaliet domicellae
vita Umirerii, selate reginae, de conqiieslione Um- prafiiisead inquisitionem nostram per sacramenttiin
fredi quam fecit ubique pro uxore sua ablata, iriem quod feceral laiiter enarravii. Grossus el Floiiii.s,
per omnia quod GuidodeCapis.El adjecitquid [quodj fueriinl fralres. Hujiis regis qui cogiiominabalui.
in eodem lenlorio fuil cutn Urofredo quando ab alio Grossus filius fuil Luriovicus rex qui sepullus est
ientorio vicino fuit uxor ejus violenler ablata, et rD aputl Sanclum Porluin. IIujus regis Ludovici firii:.
dixil ei Unifredus : « DomineHtigo,timeo ne illi qni fiiit comitissa Maria. Coinitissoe Mnrioefilius luil
siiul cum uxore mea faciant illam dicere aliquid prafatus comes Henriciis, paler pradiclae riomicel.-
diabolicum.»Et tunc venit quidam miles suus dicens 1«. Exalia parte, rie Florio exiit Ysabiaus (217).
ei: t Ecceilli abducunl uxorem luam. t Etcum ipse Mater fuit Aalaidis doniinse Venisiaci. Aalaidis rio
Umfredus insequerelur eam, dixii illi: « Domina, niina Venisiaci maier est pradicti Erarrii. ln cujus
non est haecrecla via ad bospitium luum ; rerieas rei hiemoriani prasentes liiteras feciraus sigilli no-
ad me. » Al illa stibmissocapite io aliam viain se stri charactere consignatas.
convertil. In oninibus aliis coiicordal cum Gtiidone AciiiroPrulliaci anno gralise millesimod.ucentesi-
de Capis. mo lertio decimo, in festo Assuropuonis beatse Ma-
Roberlus de Miliaco vir nobilis jttravil el dixit rioe virginis.
idesn de juralione lerra; de vila Umf.edi, de loco
abiaiionis, idero quod Guido de Capis. De setate Xlif.
irieroqttotl alii; neccredit ncc audivit quodunqnsui Inhibitio Honorii Papm III facta conlra Erardutn
faclum riivortiuui fuerit intcr Umfredumet reginam de Rrena et Philippam uxorem.
uxorera suaro.
Doinimis Rogerius de Sancto Karauno juravit et (Laierani.viNon. Maii.)
dixit de jurainento terra, rie vita Umfredi, deselate HONOB-IUS episcopus, eervns servorum Dd, vcne-
reginoe,iriein quod G. de Capis, et audivit barones rabilibiis fratribus archiepiscopis et episcopis per
ssepe dicentcs : t Umfredus nihil valet ad regnum ^t regnum Francioe constitutis, salutem et apostolicam
tenemluni.» El ideodicebanl: i Auferainuseitixoreni beneriiclionem.
stiam et demus eani marchioni, qui bene reget re- Aniroa noslra turbala eslvalrie, ac impleuisatna-
gmim, cl faciet bomim forum per exerciluri). » Dc riludine venier nosler, conlurbaiaqiie sunt visccra
conqueslione Umfrediideni quod alii. nostra, et lumbi nostri dolore repleti, quoniam filii
Laniberlus de Barro Juratus riixii idem de Jura- venerunl usqtie ad parlum , et ecce virius videiur
ittento lerra quod Guirio de Capis, excepto quod deficere paricndi ei efflorere cui beiteriixerat Do-
Uinc apud Sezanniam non Juravit. De aliis nihil mitius ager salus exhortaiionis aposiolicoe semine
scil. anlc inesseni. Levialhan eniin sanclilicaiis Domini,
Omnes islis concordant in hoc, praler Robertum, qui super rooiuem caliginostiinsiguuni levaveriiiu,
quod dicebalur publice per exercitum quod propter ut reririereiil .Egyplo el habiialoribus ejus nialuni
peccaluni illud, sciiicet quia ablala erat Uinfredo quod fecerunt in Sion et Hieriisalero in conspeclu
uxor sua, nmlla roala evcneruni e.vercitui, videlicet Domiiii Dei nosui, iter rectum per anfracius ul ser-
quod die nupiiarum multi roililes et alii horoines pens lorluosus dislorsit el obseravit ut vectis, co-
eapti sunt a Saracenis et occisi, in modico lempore rain eis ponens offendiculiimquo iinpingant,et con-
succedenle ipse marchio ab Assacinis inlcrfeclus verlaniur relrorsuin. Attendite igiiur et videte si si-
esl, et ipse cornes Heruicus, postquam contraxil cui dolor noster est dolor, ctiin exerciius ad obse-
cmn ea, simililer a fenestra corruit ei morluus esl. qtiium Domini proeparatus tanlo sludio et labore,
Nos igilur allendeiiles praedicias raiiones et passagio iimnineuie, quasi regione aibescenie ad;
nlilitaleih regni et lotus Ecclesioe Gallicanae, et messem, aslulia diabolica retrorsuro videalur con-
pro bono pacis in posterum meliu. conservanda., D ' verli, neaseenriani in palmain et colliganl fructtia
communicatio eliam prudentum el virorum religio- ejus, quorique nos magis monet ac lurbat, vos vi-
sorum consilio, de aucloriiate legationis nostraei dentes hoc inaluni, non solum non habeatis, sicut
vnlumusulallestaliohes istacvim ac lidem habeanl,, dicitur, ex hoc luctum, et eidcm nequaquaro, prout
qtianrio necesse fuerit, ac si essent audilae posi li- ad vesiruin officiumperiinet, obvielis, verum etiam,
lem inchoaiam, el ipsas eadem auclorilale ad hancJ sicut accepimus, quidam vestrum lanto malo inceiu
virlulem habendarnconfirmamus. livum potius iribtiunt el fonienliiin. Olira sane feli-
Acium anno graiiae 1200, terlio decimo, mensei cis recordaiionis Innoeetuius papa pradecessor no-
Octobri. ster volens immineniibus periculis obviare, audito
, XII. quod Erardus de Brena, cui per sanctoe niemorhe
AboasPrulliaci fecil fwjusmodiinqueslamsuper pa- Alberlum Hierosolyinilanumpatriarcliam soleraniier
renteia inler Erardum et Philippani filiam comilis s feceral interdici ne cum Philippa, quam coincs
Henrici. quondam llcnricus de copula incesiuosa susceperat,
(Prulliaci, anno 1213.) conir-hereprasuroerei, cum, sicui acceperai, eadeni
Universis Christi .fidelibus prasentes lilleras in-- ipsum proxima consanguiniialis linca conlingeret,
(216) Girardus Aventalus sive Eventalus, cujus5 fueral olim miles, ut noialur in codice Colbertino.
tcsiiiimnium refertur in superioribus litleris, eratt (217) I n codice Coibertino: Isabellade Nangies..
aniiquissiraus monachusmonasterii Prulliacensis, ctt Isabella maicr fuit Aalidis.
983 INNOCENTIIIII PP. REGESTORUMLIB. XVI. 9.J.4
ct ipse prsedecessor nosler mandaverii lestes recipi A nuni leslainenttim dicunt: Hmredilaie possideamus
snper coiisanguinilalepradicla, cupidilaleambiiiosii sanctuarium Dei nobis(Psat. LXXXH). Nos igiliir, qni
caitaius eamdem Philippam sibi .clandesiinecopula- ex lioc tacli suiniis dolore cordis intrinsecus, el de
rat, et de partibus rediens transmarinis, in__regiimn lanto scandalo uriintir veheroeiiler, illius vojcnlcs,
Franciae festinarel accedere, ut, si possel,.schisma proutad noslrum oflickimperlinelrversiuiisobviare,
conlra dileclum filiuni iiobilem virum Theobalrium qui laetaiur cum niale fecerit el in pessimis rebus
Canipanioecomilcm suscitaret, non solum in grave exsultat, nemodico mallgiiiiaiisfennenlo tota roassa-
scanrialum regni ejusdero, vermn.eliam in grande eoruin qtii de regno Franci:e ad obsequiiim Jesu
dispendium lerrse sanctse.apostolicis vobis dederil Christi facla est quasi liova couspersio corrumpa-
lilleris in praceplis ut dictuni Erardnm, Deum ha- tur, sed in azymis sincerilatis et vefiialis polius
bentes praoculis, sublato cujuslibei conlradiciionis epulando reddalDominovoiasua, fraternitaii veslra.
el appellaiionis obstaculo, per censitraroecclesiasli- per apostolicascripta firmiler pracipienrio manria-
cam compescere curareiis, si 1'orleoccasione prae- mus quatenus Deuro hiibentes prae oculis, gralia,
scripta prasumeret malignari; cujus nos vestigiis odio ac llmore poslpositis, conlra eqruriidemErafdi
inhaTeiiles, ne hujusmodioccasione posset ejusdem el Philippaeprasumjuionem malignamjnxla pr;ede-
lerra saneisa iropediri succursus , eontra dictuin cessoris noslri mandiuuro ei noslrum laliier siiie-
Krarduro et eamderoPhilippamnuper vobis pisecep- mora dispenriioprocedatis,quodzeJurohahereviriea-
lum sinnie recoiimiis direxisse (218). In generali mini terra sanelse, ciijtisex lnijusmorii lemeriiate
quoque concilio, quoniam ad 'crucis negolium exse- auxilium impedilur, el expiasse liihilqrointisino-
qtiehdum esl permaxime neccssarium ut principes p__} bedientiam quac dicilur praceessisseperobedieiiliain
populi Chrisiiani ad invicem pacetn observent, pro- subsecutain, ac nos vobis scribere riurius non co-.
vida fuit deliberatione sialutuiri ul saltem.per qna- gamur, qui habemus in promplu omnein inoberiien-
drientiiiiro in 1010orbe Cliiisiiano pax gerieraliter liam vindieare, spiritualihus armis et Deo poten-
servarelur, ila qnod per E-cfesiar_.n pralalos riis- libns niililanlcs.
cordanles rcducerentur ad plenam pacem aul lir- Dattim Lalerani, vi Non. Maii, pontificalus noslrr
mam ireugam inviolabiliter observanriam, el qui anno prinio.
acquiescere forle conlemiierenl, per excommunica- in eumdem modum scriplum esl episcopoSilva-
lionem in personas el interriicturo in lerras arciis- nectensiel abbati Sanctm Genovefceel priori Sancti
simecoge.enlur; nisi lanla essel injnrialorurn raa- Martini de Campis,verbiscompeientermutalis, usque
litia quod ipsi tali non deberent pace gandere. Doroinovota sua, discrelioni veslra per apostolica
Licet igitur diclus Erarrius cnm complicibus el scripla lirroilcr proccipiendo niandamus qualenus
coadjuioribus suis, sicni ex litleris dilecii lilii nobi- Detim liahenles pra oeulis, gratia, odioac liniore
lis viri Odoni-,.diicis Bu.gundisccrucesignali, nobis postposilis, diclos Erardum el Philipparo nec non
innouiit, lerram comltis memoraii nuper hosliliter el fautores corum ut ab infesiaiione praediciicoini-
inlrans, quasdam vill_s incendiodevastarit, el mer- tis et terrse stise et stiorum ob Christi reverehliaiii
caiores euntes ad nirodinas in slrata publica fucrit desislenles, firinaroireiigain inviolabililerobservan-
depradalus, eumdem comitcm et terram suam in- dam usque ad lcmpusin prsedictoconciliodifhiriluriy
feslare non cessans, quanquam dilecia in ChrislO' ineantcum eodem, monitioiie pramissa per excom-
filia Blancha comiiissa maier ipsius comitis , quaerr municalioiiis senienliam in persOnasel iiilerdici.um
ballium gerit ejusdem, parala sit secundum appro- in terraseorum, sublaioappdlaiionis obslaculo, sihe
balam r.egni Francioeconsuetudinemstarejuri, vos moraedispendio compellalis, praserliro cum corai-
lamen-latn praceptum ejusdem prsedecessoris no- lissa prafaia parata exislat pro eo ubi debtteril se-
giri et noslrum quam conslitulionero prafati con- cundum consuetudinero regni ejtisdem ipsis jusiiiiae
cilii surdis aurihus transeuntes, non laiilumprariicli pleniludinem exhibere. El qiiohiam saepe conliiigit
Erardi ei faulorum ipsius leiueriialem cl malitiam, quod iilis prsebel temporalis vexalio ihlellecltuii
sicut dicitur, compescere non curatis, sedelquidami quos a malisnon relrahii amorDei nec ecclesiaslica
vesirum, quod grave gerimus et molestum, omissar censura compescii, illustrem regem Francoruni
pontificalis olfkii gravilaie, ambulaiites secundurai moneatisprurienier el elfieaciter inducatis, ut lacius
carncra cl luclum viarum Sion ducentes pro nihilo,, injnria Jesu Chrisii, cujiis ex prasumptione hujus-
ciriem auxilium tribuunt et favorem, qui, ut de> modi negoiium impeditur, corunideinErardi et Phi-
pradictis rationibus taceamus,.ratione bomagiiquodl lippoeac faulorum ipsorum nialignilatem leroera-
receperunt ab eo. deberent eumdem comilerodefen- riam trndila sibi cceliius poleslate cdropeseai; in
sare. Adjunxit etiam idem dux quod nisi Imiemorbo> boc Deo potius quam hoiiiini servienrio. Taliter
ciliusapponatur remedium, plusquam credatur terraei autem sine dilalione inandaiumaposlolicumexseqiii
sanclac impedielursuccursus, eo quod ex hujnsinodii procuretis quod zelusierra sanciae vos comedere
guerra non ipsius ct suoruin duntaxal, qui, sicull videaiur, ei reprehendi de negligenlia non. possiiis,
asseril, propler hoc eliam de partihus transmariniss sed de diiigcnlia potius coroiuendari. Quod si nofr
reriirel ad propria fesiinanter^cum tnm raiioneho-- omnes iis exsequendis poiuerilis inleresse, ui, fra-
ininii quo idem comes leneiur asuiclus, -lum pro-. " ler episcope, cum eorum allero ea niliiloiniiuis-
pler juramenlum quod ipse de illo juvando pro viri- exsequaris.
bus proeslilil, lum propler necessiludinemsanguinis,, Datum,.ul in atia.
eidem ullaienus deesse non possil, el diclus comes 5 X.IV.
defeiisiouemei auxilium debilum insianler poslulet Prohibel
ab eodem, voii cxseculio relardatur, verum eliam. papa ne regina Gypri audiatur in causa suc-
omnium baronum regni Francioe,qui afiixerunisuis- cessionisdonec probeturesse legiiima.
liumeris signum crucis, et qui adhuc ad ipsuro iia- (Reatse,vui Kal. Julii.)
benl in proposilo faciendi, quoniam guerra ista plu- HoNomi-s,elc. venerabili frairi episcopoCalalau-
res quam scslimclur involvel, et pecunia pro volo- - neusi et dileciis filiis sancli Joannis in Vineiset
rum exsecutione parata in expugnaiioiiem liostium ii Yallis secretae Praemonsiratensis orriinis Suessio-
crucis Cbrisli consumelur in iiiteriiionein populi |j nensis riio*cesisabbatibus, salutem et apostolicam
Chrisiiani dcxtras in sua viscera converieniis. Eccee beneriictionem.
quomodo asuuia Saianae laeliiiam a-'erre niliiurr Dilecta in Cbristo filia nobilis mulier Blancha-
Philisihads, qiiasi percussoris eoruin coroiniuulasilil coiniiissa et dilectus filius nobilis vir Theobaldus
firga, dutii ii qui sigiium levaveranl conlra eos, a nalus ejus , comes Campaniae, nobis insihiiare
via in iuvium ricdiiianilo fiunt in arijutorium filiis s curaruni quod charissiina in Christo filia nosira
Lolh.eis videlicel qui disponenles adversus Doiui- i- illustris regina Cypri, illegiliroa filia Henrici quon-
1218)VideOdor. Raynald. ad an. 1216, §.41.
 &S5 PONTIFICATUSANNO XVI, CURISTI 1213. 98S
dam com'uisCampaiiise,ipsosctsnanitilur rnolcstarc,, A LUDOVICO, regi Francorum illuslri, saluterii et apos-
inoliendoin terrain qtiaui possidei idein comes suc- lolicam benediclionem.
ceriere occasione incesiuosae copulae quam maier Tnam non credimns lalere prudeiHiam catisam
ipsius reginie cuni llenrico coroite supradicto, alio nalaliumcharissimae in Chrislo filiaeiiosira illuslris
etiain legitiroo vifo vivente, eoniraxit, ex qua non reginse Cypri ad examen noslrnro , iilpole qtise ad
sine duplici nola progenita, cuin manifesluin patia- forum ecclesiaslicum pertinel, jamdudiim esse tle-
lur defectum naialium, successionis liiulum uon lalam. Unde clara merooriaePliilippiiinregemFran-
roeretur. Volentes igitur in causa natalium jtisliliani cia»,patrein lnum lilleris noslris cu-raviiniispranio-
ptihlicain exJiiberi, per aposlolica vobis scripta roan- nere ui, si forsan regina ipsa super successione co-
damns qiiatenus ipsi reginse, si ad parles accesserit initatus Campania; quacslionem proponerel corani
Gallicanas, auclorilale nOstra injurigaiisexpresse ut, eo, non auriirel eaiuriein quousque lerroinala essct
nsque ad lerminum compeleritero quem ipsi perem- proeriiclacausa natalimn , ex qua illa noscilur.de-
ptorium assiguetis, personaliier vel per procuratores pendere. Licet ergo , sicul eidein palri 1110scripsi-
idoneos apostolico se consp.cliii reprasculBl; id mus, velimtisreginam ipsam in suisjnstispelilionibus,
ipsuro injuiigenlesejiisprocuralori, si aliquein forte exaudiri, quia lamen antequam naialium causa lcr-
propier hoc ad partes desiinaveril suprariiclas; ut liiinala sil, dependenlem ex iila successionis Ciiusam
auriiiis et plenius inlellectis quse fuerint hinc imle incipere nihilaliud essei quam diversis processibus
proposila, juslo declarelur judicio ulruin ipsa re- intricare negotiura el confusione quariara ordinena
gina ex cojitilaprsedicla suscepla debeal illegilima judicii perturbare, luam quoque sereniiateni pra-
repiilari. Quodsi forte dicta regina vel aliquis no- B ] monendam duximus et rogandara quatenus, si forie
iniiio seii etiam occasione ipsius super ipsa causa ab ipsa regina vel niintio ejus seu quolibet alio super
successionis litigare vellel in parlibus Gallicanis, hoc fueris requisitus, eoruni precibus aures regias,
ipsos rion permitlatis audiri qtiousque causa nala- donec jam dicla causa natalium aposlolico Judicio
lium, ex qua illa depenriet, per aposiolicar sedis ju- finem acceperil, 11011 inclines.
diciutn termiiielur. Quinimo, ne forle negotium Dalum Lalerani, xvu Kal. Decembris, ponlificalus
confiihdi contingat, prafaiaiii terraro in siaiu in noslri anno oclavo.
quo nunc esse dignoscilur conscrvanles, illam non
permillalis hiijiisnrodi occasione ab aliquo pertur- XVII.
bari ; periurbalores, si qui fuerinl, per censuram Charta Erardi de Brena qualiter quitavit Theobaldo
ecclesiasticaui,appellaliohepostposita,corapescendo. comili Campanimel reclis hmredibus ejus quidquid
Quod si non ouines, elc. tti, ii*aler episcope, cum clamabal ex purle Philippm uxoris sumin comitati-
corum altero, etc. bus Campanimel Brim.
Datum Reata?, vm Kal. Julii, pontificalus noslri
aniio lerlio. Ego Erardus de Brena notum facio universis laro
XV. prasenlibus quam fuluris quori cuiii discorriiaexsii
tissel inier rae et doroinam Philippam uxorem ineam
Ad Philippum regem, ne attdiat in causa successio- ex una parle, et nobileniviruni Theobaldum Campa-
»iisdonec terminelur causa natalium reginm Cypri. niaeel Briae comilem Palalinum ex altera, super co-
(Yiierbii,i-vKaI.Novembris.) r^. mitalibus Campaniaeet Brioeet perlinentiis eoriiin-
dem, super quibus coram doinino rege Francioe
HoNomus,etc. charissimo inChrislo filio PHILIPPO, traxerainus
regi Francoruin illusiri, salulem el aposiolicam be- comilem in catisamelego el pradicta uxor mea
uedictionem. supradicluro, etiam guerram moverainus
Licet indubitanter noverimus te promplum esse contra eum : tandem propria el spontanea volunlate
ad justitiam cunclis petentibus exhibendam,ex abun- mea, iiullo metu, nulla coactione corapulsus, riecon-
danti laraen nuper ad preces charissimaein Chrislo sensu et voliintale pradictae uxoris roeaequitavi pe-
lilioenoslra illuslris reginseCypri serenitalem luam nilus et remisi supradicto Theobaldo comili ct hae-
rogavimus et adhuc quoque rogamus ul eamdem redibus ex corpore suo successive in perpetuuni
reginam, cum ipsam ad prasenliam luam venire descendenlibus qtiidquid claroabam seu clamaver.nn
eonligerit.curesbenigne recipere, et lam eam quam ex parle dicloe Philippae uxoris meoein coroiiatibus
A. nunlitimsuum in ipsius reginsejustis petitionibus elperliuenliis supradiclis; lali condilione apposita,
exaudire. Veruni , sicut dignum est ul exaudiantur quod si forle coniingerei pradicium Theobalduin
a te in pelilionibus juslis, ita eiiam dignnm est ut coroilem sine haerede corporis sui vel haeredes ex
eis audientiam deneges in injustis. Injusla auleui corpore suo successive deseendenies sine haerede
esset pelitio si forsitan pelerent ut super succes- corporum suorum decedere, nullum raihi nec pra-
sione comilatus Caropauise audires ipsius regiuse dictse uxori meae nec hseredihus ex corpore ipsius
hoc tempore quaestionem; quia , cuni ad exaineii successive descendenlibus fieret prajudicium ex
noslrum jam deducta sit causa nalaliuin , quaead quitatione et reroissionc pradictis quiii ad jtis no-
forum ecclesiasticura perlinet, et ex qua illa depen- r" strum, si quod unquatn habuiinus vei babere debui-
det, nihil aliud esset antequam hoecsit termiiiata liius super pramissis, libere^possemus redire, non
illara incipere quam diversis processibus intricare obslanlibus pradictis; ita laiiien quod nobilis rio-
negotium et confusione quadam ordinem judicii libere mina Blancha comilissa maler comilis suprariicti
perturbare. ldeoque serenitalem luam prsemonen- ac pacilice sine contradiciione ac molestatione
dam duximus et rogandam qualenus, si forsan ab aliqua lenerel el possiderel quandiu viveret loium
ipsa regina seu a prafato nunlio ejus vel alio super doarium suum cum omnibus perliiieiuiis, sicut ei
boc fueris requisittis , eorum precibus aures regias, faclum fuit a comite Theobalrio quondam marito
donec jam riicia causa natalium apostolicojuriicio ipsius, et insuper onines conquesius suos quos ha-
liiiein acceperit, non inclines. t bere debet rie jure coiisueiudinario sive scripio,
Daturo Viterbii, iv Kal. Novembris , pontificatus iriem esse.l de doario et conqtiesiibus uxoris Theo-
Dostri anno quarto. baldi comilis, qusecunque illa forei. Ei sdeiiduro
XVI. quod si soror prariiclae uxoris meaeregina Cypri vel
bseredes ipsius venieni ad paries islas, el de comi-
*
Ludovicoregi, ne ipsos audiai in causa successionis lalibus Canipiiniaeet Brioeac pertinentiis supradi-
donec lerminelur cqusa naiatium. ctis aliquid acquirerent per guerram vel placilum
(Laterani, xvu Kal. Decembris.) sive paccih, poslquam cssenl in saisina el leneura
(219) H0NO1.U.S , eic. charissimo in Chrisio filio illius conquesta. seu acquisilionis quas ad remaneu-
(219) Quinta compil. Decrelal. Jib. 11, tit, 5, c. 1.
987 INNOCENTH111PP. REGESTORUMLIB. XVI. S83
liani, id esl, sine conlradiciiorie pradicloruro coroi- A
_! ris quod cum dies esset assignata aptul Calvummon-
tissoeet coiniiis et hseredumex corpore ejusdcm co- lem infecessu venerahilisPalfis Giroldi patriarclise
mitis successive desccndeiilium relinerenl, si ego Hierosolymilani, quo mediante facla fuilpax, diim
vel pradicla uxor niea seu haeredescx corpore stic- esset eplscopus Yalenlinensis , inler charissiinaro
cessive deseendenies aliqno modo a praetl.icla regina dominam noslram BlanchamComitissamTrecensem
vel haereriibus suis aliqiiid rie prariicta conquesta palatinam el charissimuin riominumnostrum Tlieo-
sen acquisitione possemus acquirere, illtirinobis re- baldnm coniilem Campani;e eJ, Brise palalintun
maneret pacifice non obstantibiis pradictis. Sic au- ex una parie, el nos Erarduih el Philippam uxn-
tein intelliginmsquori conlradictio dtcl.orumcomilis- rem ejus ex allera, nos dicto loco, videlicel apud
sseetcomitis non valerei, si prius laudassent etcon- Calvumroonlem , eideni palriarchae promisiinus
cessissent pradi.lam conquestam seu acquisilionem per prasentes litleras quori quantiiincunqiie
aliquo pradiclorum modorum faclam. Pradictus doroinus Theobaldtis comes Caropanise siiper hoc
autcm comes Theohaldiis propter quiiationem et re- monebil , el ubicunque voluerit, verijemus, el
missionem pradiclas dedit pradicloe Philippaeuxori pacem pradiciam cum correciione quam apposueril
meseei hoeredibusex corpore suo successive in per- rioroinus patriarcha per suas lilieras paieiues, rios
peluum dcscendenlibus roille et dueenlas libratas conceriemusde novo et sigillabimus ileruro quando
terra in feodtim ligium; lali conditione apposila, fueriraus requisiti. Quori til notum permarieaiel
quod si conlingercl eamdem Pliilippain sine hserede firmum tenentur, litteris adriolaium. sigillorum no-
corpoiis sui vel hoeredesex corpore sno suecessivc strorum fecimusrounimine roborari.
descendentes sine hacrede corporum suorum dece- 1B Acium anno graliae 1226, die Veneris in festo
riere»terra pradicia adipsunvTiieobaldum comitem Sancli Yincenlii.
vel ad hoeredes ex corpore suo successivc descen- XIX.
denles sine conlrariiciiohc aliqua reverlerelur.
Praeterea iri.m coines Theobaldtis dedil raihi el pra- Coiifirmaliopacis inilminler parles supradiclas.
diclac Philippaeuxori roeaequaluor roille libras Prti- (Signitc, IVKal. Seplembris).
vinenscs, el quitavil nobis damna omnia quae intu- elc. dileclo filio nobili viro THEOBALDO,
liinus ci per guerraro nos et coadjutores noslri. Et IIONORIUS,
comiii Cainpania?, salutem el aposlolicam beiicdi-
quiiavil eliam grueriani quam clamabat in propriis ciionem.
nemoribus meis. Et insuper quitavit me de omni
debilo quod debebam Judseis ct burgensibus ipsitts, Si pedes evangelizaniiumpacem pulchri voce pro-
qui scilicet Judsei et bttrgenses sui eranl in vigilia phelica nuiHianlur, facieniium illamseu eliara coh-
Omnium sanclorum proxlmo praieriia : quori qui- servanlium lanto pulchriores possunl non immefito
dero riebilum conlraxerain anieqtiam ivissem ultra ajsliniart qnanto praeniinetopus verbo. Propter quod
mare. Per haec itaque supradicta mihi el pradielu. nobis, qui licel i;nnieriti, ejns locumlenerous in lerri.s
Philippac uxori mcaedala et quilata tenui et leneG quipacificavil quaeinterris el qnae in ccelissuni per
me pro pagaio per consensumet voluntaiem cjusdem sanguinem crucissuse, ex ofiicioaposiolalus incurohit
iixoris meaede omni eo quotl clamabam seu clani.a- adeaquaesunlpacis intendere, utvidelicel discorrian-
veram ex parte ipsius Philippsein coroiiatibus Cam- les reducamus ad pacem, ci ad concordiam revocaios
panioe ei Briae et in periinentiis eorumdem , salva "(.. circumspeclioneaposlolicafoveamusiii illa, ne sopiia
tamen conditione quse superius est expressa. Pra- patialiirdiscordiarecidivumindiscrimen corportunel
terea concessi propria et spontanea voluniale mea, periculuin aniraarum, conseculuri ex hoc pulclirilu-
ei ctiam de cousensu prariiclae uxoris mea., ul si dinem prainii amplioris, cum in pace principura _ae-
forle, quod absit! contigeril me vel earoderouxorem cularium Ecclesiarum iranqtiillilas ex iiiagna parie
mcaro aut hoeredes ex corpore ipsius successive consislat, el ex ipsorum discordia eaederoiiicurraiii
descendenles vel alium nomine nostro conlra quita- frequenler oppressiones non modicas Cl jactufas.
tionein vel remissioneni prariictas venire moveurio Cum igilur gravis et periculosa discordia, quaeinler
le ac dileclaVnin Christo filiani nobilero mulierem
placiiuih seu guerram, pradictus Theobalriuscoroes Blanchani comilissam Campaniae,matrem liiain, ex
vel hivreriescx corpore suo succcssive descendenles
sine m.sfacere cl sine firiem rneniiri possint acci- parie una, el nobilem viruin Erarduro de Breu-ael
uvorem ejus ex altera vertebatur, sil, co
pere prariiclas mille et ducentas libraias terroeet Philippani
debila siiperius quitata repelere ac quidquid juris facienie ad ctijus iinperiuro spiritus proceihe suli.si-
habebanl in memorala grueria reclamare. Et lcne- stiljet lluciiis sileui ejusdem, amicabili pace sopita,
rennir eliam in hoc casu ego el prariicia uxor inea et pradicti Erardus et uxorejus, suis nobis iitieris
vei ha-rcdesexcorpore ipsiussuccessive descendenies! niniiiie
supplicarint uieamdeui dignaremur apostolico mu-
reddere cirieinconiiii Tlieobalrio vel hscredibus ex roborare, nos lam Iuis qtiaih.eoruinprecibiis
eorpore suo successivc riescenrientibusquatuor inil- iiiclinati.pacemipsam siveconcordiain, sicut provi.de
lia libraruro Pruvinensium, et de damnis quar idero facla est et ab utraqtie parte sponte rccepia ei hinc.
comes incurril per guerram pradiclam essemus in _" inde juramenlo lirmata , nec nou el in aulbeiilicis
eodein statu el puncto in quo eramus ego et pra- indc confeclis plenius conli.ueiur,aucloritate aposto-
dicta uxor mea auiequam dicla quilalio seu remissio lica confifmamusetprsesenlis scriptipairodnio com-
facla esscl. Hseconinia et singula, sicul supra suni munimus. Nulli ergo, etc. confirroaiionis,clc. usqiie
expressa, propria ei spOntanea volunlate mca, el incursururo.Daluni Signiac,lvKal. Scpiembris, poiuificalusno-
eiiam de consensn el volnntaie supradictse Philippa.
uxoris nieiC,juravi roe in perpcluura observaluruui stri aiino oclavo.
el uunqnani conlra vcnliiruni. Quod ul nolum per- .XX.
inaneai et firnium teneatur, iiueris adnolaium si- Litlerm reginm Cypri de rentinliatione comitatuum
gilli inei iiuiiiiniiiieroboravi. Cnmpunimet Rrim.
Acluni anno ab Incarnalione Domini 1220 priroo'
niense Novembri. (Anno 1234.)
XVIII. Ego .Elidls Dei gratia regina Cypri notum facio
universis taro prasentibiis qiiam fuiuris quod ego
Litlerm ejusdem Erardi el Philippceejus uxoris, qui- derii et do, quitavi et quito, ccssi el cedo, concessi
bus promiltunt sigillare ad votunlalempalriarchm; et concedoTheobaldo, comiti Campaiiiaeet Rrise pa-
Hierosolymiianipaccm et concordiam fuclam inter- latino, et haeredibussiiis quos habel et habiiurus.es.t
ipsos et comilissamel filium. ab ipso eL uxore sua et uxoribus jam habilis vel
(Antio 1226). liabcnriislinea inatrimoniali descendenlibus perpe-
Nos Erardus de Brena el ego Philippa uxorcjusi tuo habeiidum et possidenduni orone jus quodcun-
nriiutn facio univcrsis lam prasemibus quam futu- que Imbebam ve! liabueraui vel haberc potcraui in
 VS3 PONTIFIGATUSANNOXVI,"CHIU&TI1213. CS(>
. comilaliliiisCarapania;et Briseet pcrtinenliis eorura- l- \ mitem nec suprariiclos hacredes ipsius super pra»-
ilem in lota terra quam habtiit, tenuil, seu posseditil missis per ine vel pcr alium ric cseicro mol. slaho ;
in proprietale, doiniuio, et feotlis bonoe memoria. ae Sub eoriemjiirameiilo reniiuliaiis lillcris iropeiraiis
Henricus avus rneu., quondam conies Trecensis, si et iropeiranriis supcr praroissis, et oroui privilegio
quod jus habebam vel Iiabueram vel babere pote- >- ei onini auxilio Juris canonici el civilis. Propier
fam in dictis comiiatibus et perlinenliis eorumdeirin cessiones aulem, quilaiiones el conveniiones et
iii lerra jam dicta; ila qnod de carlero nec cgo nec:c alia suprariicta riedil mihi diclus coines quarira-
iiaeredes niei in diciis comitaiibus cl pertineniiisis ginla roillia librarum Tiiroiicnsium in pecunia nu-
«wumdem ac terra pradicla aliquid noterimus re- ;- merala, el plene satisfccil mihi rie dicla pecuni;e
ciaroarecontra dictum comilem vel baeredes supra- stimma. Dedit insnper inihi et assignavit riuo millia
li libralarum lerroe in lerra plana in comiialihug
riic'os, sicut diclum cst, ab ipso Jinca lnalrimoniali
descendenles.El roe devestivide omni jnre, si quod d Campaniseel Brioe; in qua nec habebo forlericiani,
bnbeham velhahueram in diclis coniilatibus el per- nec polero facere, quani leneo ct leneho in allodio
linenliis eorumdemel lerra Jam dicla, in manri cha- i- ad usiis el consucludines aliorun. allodiorum Cam-
rissiroi domini inei Ludovici Dei gralia regis Fran-i- panioeel Brioequanditi vixcro. Posl decessum au-
cornm illuslris. Ei hoecomnia feci in inea propriaa lcm ineuin heeres metts, si ciira mare fueril, ho-
Ct libera polesiate constiluta elspoiitanea vohniiaie,
i, magiiimligium inde faciet riiclo coroiti vcl haeredi
ntillo tiniore, captione, violentia, vcl compulsione e ejus. Si aiuem cilra mare non venerit, riicius hst*-
li res requirel per nuntium sttuni cl suas littcras pa-
alia inducta. Proroisi eliaro el promilio diclo comili
quod proctirabo bona fide sine meo ponenrio quod il n] leiilcs a comile Campanin!vel liaeredeejus terram.
Iioeredesmei omnia quoe coiilinentur in charta isuiii El luiic riiciiiscomes vel haeres ejus sine riilalione
latidabiinlelapprobabiint comili supradicto et haere- reiniuet nuntiuin suum curo liitcris sttis pa(eiitibus,
dibus ejiis jam diciis, ct juri suo, si quod habent inii qui loco ejus recipiet horoagiuniligiunra dicio h«-
dictis comitatihiis el perliuenliis eorumdeni et janiii rede. Et dicliis hseresnunlio comitisvel hseredisejus
uicla terra , renn .liabunl et quitabunt ac cedeiil it iaciet lioinagium ligium, quod recipiet niintitis uo-
diclo comiii et ejns hsereriibusjam dictis; ei haec c niiiic coinilis. Et dabil dictus hseres dicio nuniio
e litteras suas paientes de faclo horoagio, et super
facieiil coraro aliquibus aiilheiilicis personis, quai
e lioc litleras lesliinoniales Tenipli vei Hospitalis vel
dicio comiti lilleras suas patentes dabiint oainia quoe
in charla isla exprimunlur continentes. Promisi ctt palriarcliac Hicrosolyroilani. El haec debenl licri
promiilo etiain nie rogaturam dominum papam ell infra anniiih a morie roea vel ha;redis roei qui di-
alias personas quas dicius comes, hoeredesejus, vel i cliiin lerrani post nie lenuerii; ei simili morio in
eorum manriatum mihi'noiiiiiiabiinl, ul super dictis s perpetuuui fiet hacreriemcovel eo qni lerram lenue-
conventionihiis sive promissionibus suas patenless ril morienle, et siroili niorio coniite seu lia»rerie
lilleras confirmaiorias lcslimoniales conficiant ett suo roorienle. Moriuo auleni eo qui diciam (errain
tradant comiti supradicio cl liajiedibus suis jamii niilii assignatam tenuerii, si ullra mare deccsseril,
dictis. Suppono eiiaro roe jtirisriictioni pralatoninii omnes provenitis inlermedii teniporis per miinum
quoriinicunqiiequi mihi a dicio coniite vel hoeterii- dicli comiiis vel»ejus biuredis rcservabunlur, ei
bus suis supradic.is ve! eoruro mandaio fuerint no- successoii nii»o,scilicet hteredi roeo, reslitueiilur.
minaii, in quorum dioecesibusfiit-rovel lerram ha-- G Si auiein haeres ineus infra aniiiim non roilterei
buero, petenrio supplicando liumililcr eisdera ul sii * pro hoinagio facienrio, sicut pneriicinni esl, pro-
contra pradictas coiivciuionessive promissiones vell venlus terra essent dicti coniitis vel haereriisusque
aliquaro earum aliquo lempore contingeret me ve- ad factum horoagium. Si auiero per comiiem vel
Jiire, in personara meam excommunicalionis cl ini haeredem ejus siarel quoroiiitis ipsi fierei homa-
lerram meam interdicli sententias promulgarent ett gium infra auiium, cum fuissct conipetenier requi-
usqtie ad condignam satisfaclionem easdem facerenlt silus, nihil haeredi meo deperiret, sed omnes pro-
inviblabihier observari. Volo etiam et concedo qnodI vcntus lolius temporis intermedii h;ererii meo salvi
nie et bscredesmcos ad reslitulionera omniurodani- cssent, et saisina lerra ballivo cjus'lem hseredis
noruin el expensaruni hiijusraoriioccasionefaclarumi jnei traderclur. Nihilominus lamen cum ad hoe-
dicto coinitiel hoeredibuscjus supradiciis corapellani,, redein meumdiciuscomes vel hoercs cjus iiunliuiti
cessionibiiset convenlionibussupradiciis nihilomiiiiis: miiteret, ipsi nuniio homagium faccreeo modoquo
in suo robore duraturis. Juravi etiam quod ante con- dieium esl boeresmeiis tcnerelur. Insuper ballivus
fectioncm haruni liilerarum dictos comitatus vel hseredis roei in lerra dicla coniili juralj.it fidelita-
alierum corum vcl etiam partem dici:e lcrrae ne- lein se servaturum quandiu erit bailivus, et d.e
mini dederam, vendiderain, vel concesseram; ex- dicla lerra dicto comiti vel hseredi ejus coinpeten-
cepto hoc quod promisi septingenlas libraias terra lia servilia se facdirum qiianriiu haeros meiisino-
anle confeciionemisiarum Jiticrarum quae non po- ram feceril ulira roare. Sdenduni autem est quod
terunl capi nec solvi in lerra a dicio comite niihi si dicius coroes decericret sive iioererievel hajrcdi-
assignata; nisi forle cenlunilihrataeterra quas pro- bus de uxore vel tixoribus, sicut supra dictuin est,
misi el concessi Florenlio de Villa miiiti per lilte- D propter isla quse in charla ista couiinciilur mihi
ras roeas sub certo modo, qnae eliam ibiriem nou vcl boereriinieo iion niinuerelur jtts vel atigroenia-
assignabuiilur nisi jus doroini regis ad hoc ine relur in aliquo quin ego et haercs meus csscmus
compellat, ei ego nie dcfcndam in catisa quaiHiun- in eotlem puncio prosequendi jus nostriim, si quod
ciinque potero bona lide. Nec jus, si quod ibi habe- baberemus, in quo eranius anie haec oninia supra-
bain vel habere poleram, vel acliones nieas, si quas dicla, salvo doario MargareloecoinilissaeCaiiipaiiiie
babebam, alicui conc.sscrani, vel quocunque alio nxorisdicli coroitis, lilia: doinini Ardiarobatidi de
inorio alienaverain; nec de caHero ccdani vel alie- Borbon, quod lale est: Sparnacum, Viriutum, Se-
nabojusvel i)clioncs,si quashabebara velhabuerain sannia, Cantunierula, Pontes, Nogenluro, Meria-
ante compositionemistam ad pelendos dictos conii- cuin, Pcaniium el caslellania. ei pertinenthe, eo-
tatus vel alleruin enruio. 'W'<*J_. ruiudeiu locoruro, Seinonia et Barbona,salvis.uiia__
Pradicta omuia universa et singula juravi laciis paciionihus inilissuper inariiagio dicue Marga.elie
sacrosanciis Evangeliis me servaturam et iinple- pro triginta et sex millibus librarum Parisiensitini
luram, et quod nullo lempore per me vel per aliura in roariiagio eidem Margarelae a dicto patre SHO
conlra non eani, et quod non procurabo qtiod ab dalis. lla laroen quod de dicia pccuuia riala ii: nia-
lioc juramento absolval, vel quod mihi aliquid jus rilagio nibil polerit capi in lerra prariicla inilii
petendiirnin supradictis restitualur, etquod si quod assiguala. Super prariictae lernc assignalione nee
horuin ab aliquo esset pro nie impelraliim per roe non quadraginla miHium librarum salisfaclione
vei per alium, nyu ular, et quodnec jamdicltinLCO- teiieo roe pro p3g.ala,el coufitcor me gralutu liic.uia .
991 INNOCENTIIIII PP. REGESTOllUM LIB. XVI. 952
recepisse, renunlians exeeplioni terroe non ass;- .A Acltim aniio graiiac 1231, mense Seplembri.
giialacet pccuiiiae non niimerala*ei omni prjvilegio
el auxilio juris canonici et civilis et oniiii alii ex- XXI.
ccptioni quoe possel objici conlra factiiro hiijiisroorii Litterw Ludoviciregis de renunlialione reginm Cypri.
vel prasens instrumeniiim ci oinni pehitus suffragio
quod mihi vel 'li_.redih.is' roeis possel iu hoc faclo (Anno 1254.)
prodesse el dicto coiniti.vel haeredi ejns obesse. Et Lndovicus Dei graiia Francorum rex. ~Novcriiit
sciendum quod post niorlem meam riictus coines di- universi praesenieropaginara inspecluri quod iTpl.ilis
ciaui terrainienereteireiinerc-usquediirodicluslioe- mulier Aleydisregina Cypri, inpra.sentia nostra con-
resmcusomnia supradicta raildassct et approbasscl, -slitula, quilavit charissiino consanguineo el fid.eli
si haeresmeus reqiiisitus nollet coiiveniiones supra- noslro Theobaldo CampaniiBei Briaecoroiii pajatino
diclas latidare e( approbare. Facta vero suiu et dicla omne Jusquod habebat vel dicehat se haherein comi-
lioecomnia pramissa in prasenlia domini Ludovici latibus [Campania»]etBriaeet periihentiiseorumdeih,
Dei gralia regis Francofuro illuslris : queni rogavi el de eodem jure se deveslivil iiimanu noslra, el nps
ci rogo ui snper pramissis omnibus liileras suas adpeliLionemdici33reginaeirivestivImusdeeodeinjii.e
palenles tolain seriem istarum litlerariim continen- doroinuroArchembaudum de Borbonio, iiomiiicdicti
les ei onniia supradicla confirmanles conficial et coiniiis, salvo hoc,quod si diclus comes decederei
Iradat diclo comiti sigilli sui ri.uniminc roboralas, sine hserede ab ipso linea matrimoniali descendenie,"
et quod faciat omnia supradicla in le.dis suis ei ba- supradicla non ohessent dictae reginae quin posset
ronuin Franciae lanqtiaro dominus firniiiei*obser- ]} petere diclos coinitalus sicut poierat ante, nec pro-
vari, el quod de caetero aliqnero contra pradicia pter supradicla jus suum minueretur vel augihenia-
venieniem non audiat, nec in regno suo ab aliquo retur. Pronunliamus eliam quod qtiando assisia duq-
audiri permillat. Itcm scienduiii quod clnirissimus rum milliuin libralarurn lerrae facla diclse re-
dominus meiis Ludovicus, Dei gralia rex Francoriin. ginse, nos ila sicul conlinenlur in charla -dicl;e
illustriS; pradictum Theobalduin regem Navarra, reginae tradila diclo comili faciemus scribi el sigil-
Cainpaniscel Briaeconiiieni palatinuro iiivesiivil de lari et tradi dicto coihill. El his omnihus stipradiciis
pradiclo Jure, dequo, ul conliiietiir supcrius, roe scriplis et sigillatis et riiclo coroiti Lradilis, prse-
in manu ipsius deveslivi secundum conreiitiones su- sentes litiera nobis reridenlur.
pradictas. lu cujus rei lesiimoiiiuiu prascnles litle- Aciuni aiino gralise 1234, niense Septembfis. -
ras fieri volui sigilli mei muniinine roboratas.

Desiderantur Libri xvn, xvm et xix.

EXCERPTA DE REBUS. GALUCIS'.""'

Ex fragmenlo indicis quod vulgo Rubricella appellatur, Regesti ms. Innocentii EP. II
an. xviii etfortasse etiam xix.; quortin_ annprum libri cum perierint, rnaxitni facien-
dum est lioc fragmentum in quo argumenta multarum epistolarum, quando. epislolis
ipsis uti non licet, liabentur.
CExeriit. Brequigny, t. II, col. 1103.)

Regi Francornm scribiltir el liortaiur ul diciis C UniversisChrisli-idelibus significatur ordiiiatio

baronibus, iniinicis dicli regis Angioriiro, nullum facta, quod comes Tolosanus, propler liaeresiro,co-
impendal auxilium seu favorem. milalu Tolosano perpeluo sil privalus, el quod iixor
Eidem, supcr eodem , el forlius enhorlando ul sua habcal dolalilium suum.
filio suo primogenilo inhibeai ne diclis_ inimicis Eodem modo scribitur archiepiscopo Narbdnensi,
prasiet auxilium vel favorem. el quod faciat CLmarcas comitissae,uxori dicti co-
Snper eodem, Philippo el filio sno primogenilo. mitis, elhocdeCaslroBellicadri, assignari.
Super eodem negoiio, duci Burgundiaeet diversis Eodem modo, comiti Montisfort. el quod. ipse
archiepiscopis et episcopis, per Franciam et Angliam observet riietam ordinalionem.
conslilulis. Tolosano et Consenlin. episcopis mandal quod
Episcopo Silvaneclensi. coraitiConvenarum super quibusriamgravaniiuihus,
Regi Anglorum scribilur quod ad petilionem nun- sibi per comitem Moniisforlis illalis, ministrenl Ju-
liorum suorum mitlilur sibi legatus. stitiam, vel reniitlanl causam ad curiam
Rothomagensi archiepiscopo, et suffraganeis Eodem modo, episcopo Nemausensi et dttobus
ejus. arehidiaconis, pro comite Fuxi.
Regi Francise, super diclo negotio regni Angliae,D Comili Monlisforlis quod Caslrum.Fuxense ponat
ul desistat. in manibus abbatis Saucti Tiberii, noroine Ecclesia.
Super codem negolio, pralaiis regni Francise. et ad utilitatem comitis Fuxi lenendum, donec aliuri
Super eodem, baronibus Angliae. fueril ordinatum.
Super eodem, Cameracensi, Leodiensi ei Traje- B. reginae Anglorum aiiliquae, scribitur, el, ad
elensi episcopis. peLilionem _uam el regis Ahglorum, confirmaUir
Super eodem, regi Fraiic.a*. quseriamcomposiiio, inier ip_soSj._;cgcm el rcgiiiaiii,
Super codem, clcro Londoiiiensi. super ipsius dolalilio facia.
993 PONTIFICATUSANNO XVI, CIIRISTI 1?,13. 004
Abbali el convenlui monasterii Sancti Dionysiiin A Archicpiscopo Remensi ct ejns suflraganeis man-
Francia scribilur, el, quia ab aliquibus dubilabaltir, dalnr quotl nihil alleiitcnl contra liberlates suarum
an corpus beali Dionysii, quod in.eodetn inonasle- Ecclesiarum ct capitulorum.
rio reqtiiescit, fuerit corpus beati Dionysii Areopa- Eoilemmodo, archiepisco|)oSenonensict ejus suf-
gitse,qui roorluus fuit in Grsecia, vel allcrius, dom- fraganeis.
nus papa miltit eis rie veris reliquiis, sive corpus Archiepiscopo Biluricensi cl ejus suflVsganeis
illius beati Dionysii Areopagitae,el conceriil omni- mandattir ul, juxta ordinationcm factam in conci-
bus visilaniibus quadraginla dies. lio, solvant cerlo termino vicesimam pariem om-
Archiepiscopo Narbonensi mandalur ul, si aliqua nititn proventtunn suorum , ei eorum (220) nunliis
de bonis comitatus Melgorii alienala inveneril, ad ad hoc depulalis, in subsidium lerra sanclae
jus el proprielatem Eceiesia.Magalonensis revocare Sacrislac el capilulo ecclesiaeSanctse CrticisCa-
procuret. meracensis. Recipiunlur nna cum bonis suis , sicul
Universis baronibus et militibus, in comilalu Mel- ea jusle possidenl, sub prolcctionc beali Petri.
gorii constilutis, quod episcopo Magalonensi prae- Archiepiscopis et episcopis, pcr rcgniim Franciae
stent, sicut vero domino, fidelitalis juramenta. conslitulis, mandatur ut inhibeant univcrsis Chri-
Rcmensi archiepiscopo el ejus sulfraganeis, quod " stianis, maxime crucesignalis, ne Judseosseu eorum
B. de Anisnis, subdiaconum excommunicalum, pro familias molestenl.
eo qtiotl cum Margarita, sorore comilissse Flandriae, ArchicpiscopoRothomagensi, el ejus suflraganeis
consanguinea sua, malrimonium fraudulcnter con- mandatur tit cum magislro H. de Andelesio, cano-
traxit, denunlient excommunicatum. nicoRolliomagensi, depulalo ad prariicanrium ver-
Eodem modo, cpiscopo Leodiensi. biini crucis, alium sibi firielem et irioneum arijuh-
Abbati et convenlui Cluniacensibus decJaralur el ganl.
ordinatur quod eleclio et instiluiio prioris de Cha- Abbaii Majoris Monasterii Turonensis, manda-
ritate ad dictum abbatem pertineal. tur, ul super usu primatia. Biluricensis ct Bur-
Albiensiet Caturcensi episcopis dalur in mandaiis degalensis (221), cuin senis el valetudinarius, per se
ul aliqtia bona, ablala Duaco Alaroanno per S. co- vel alios se informel (221), el informationem irans-
roiiero Moniisfonis, ad reslituenduin cidem Duaco mitlal.
dictum comilero compellant. Ahbali el convenlui monaslerii Sancli Egiriii con-
Archiepiscopoet capitulo Turonensibus confirma- firmatur qusedam senlenlia pro eis lala, et contra
lur qtiaeriamcompositio super electione decani el „ comitem Tolosanum, snper villa Sancti Egiriii.
praposilura inter ipsos facla. Archiepiscopo Narbonensi et diversis aliisepi-
Certis judicibus mandatur ut quosdani campsores scopis ut sententiam excoromunicationis, latam
Caturccnses, qui, in fraudem nonnullorum suorum contra Regianum, fralrem Ademari de Nayco, per
creriilorum , ad clauslrum lrecense confugerant, episcopum Albiensem, publiceht, el eam faciant
si reperianlur hujusmodi fugam in fraudem fecisse, observari.
de diclo Clauslro ejiciant, et ejici perroittant per Archiepiscopo Remcnsi et ejus suffraganeis uf
curiam leroporalem. senlentias, lalas conlra Ludovicum, priinogenitum
Regi Francorum scribilur et borlalur, ul _aeo- regis Francise et sequaces suos, qui invadunt re-
bum, natum regis et reginse Aragonum et haerc- guum Angliae,publiccnl et eas faciant observari.
dem, super dominio Montispessulani non impedial, Eodem morio, diversis archiepiscopis et eorum
seu inoleslel, nec ab aliis moleslari permiltal. suffraganeis,per rcgnum Francise constilulis.
Priori Grandimonlensi scribitur et ordinalur quod Episcopo et abbati Sancti Vicioris, Parisiensibtis
in quibuslibei cellulis Grandimonlensis ordinis per mandalur ut cancellario Londoniensi ctquibusdam
ipsum priorem et successores suos uuus presbyier aliis suspeclis de iniquilatc, quse contra regem Au-
ordinciur, et quaedamalise ordinationes scribuntur D gliar perpeiratur, assigneht lerminum, ut se con-
in ipsis lilteris. spectui apostolico reprasentent.
Bituricensi, Senonensiel Turonensi archiepisco- Archiepiscopis el episcopis per regnum Francise
pis mandalurul quoscunque rebelles contra priorem consliliilis mandalur ul permillant Judxos lalero
Granriimontensemei ejus ordinisslatula rehellione geslare habitum, pcr quem possinl inler Chrislianos
cessare compellant. discerni, nec ad lalem portandum compellant, per
Capilulo Keinensiconfirmantur cis qusedam deci- quem possinl vita. dispendium sustinere.
mae,el alia bona quseJusle possidenl.

(220) Siclegilur in apograpno. mendose ut videlur.

(221) Sic legilur in apographo
JKKS INNOCKNTJIIII PP. 996

REGISTRUM

DOMINI INNOCENTIIIII
SCPER

NEGOTIO ROMANI IMPERII.

(BAI.UZ.,Epist. Innocentii III, lora I, p. 687,)

I. A in die electionis snaeapud Coloniam de conservando

ARCHIEPISCOPO MOGUNTINO EPlSCOrO SABINF.NSI. jure RoroanaeEcclesiaeel aliarutn eliaro Ecclesiariini
De clcctione imperaloris. per seipsuni prastitit jiiramenluin, el posimodum
(Lateraui, v Non. Maii.) etiam se aslrinxit juraloria cauiione quod Ecclcsiis
Soliriala in devoiione sedis apostolicaefides tua, et ct principibus, qtiaedicii imperalores ir.jusle abslu-
in obsequio ejus probala teinpore juvenlulis, non lcriini, resiitueret universa, pravam eliam coiisue-
dcficicl, iroo proficiet fortius in setale matura; nec ludinem relaxavit, pcr quam iitlem imperalores
frigcscel etiatn frigescenle corpore, sed de die in bona ecclesiaslicorum principum decedentium occu-
diem ainpliiis incalescet. Qni eniro, cum Pelri quon- pabant. Diclus vero Philippus, el qui eum nomina-
dam navicula jaclarelur fluctibus, el venii ei mare vtint regero, venerabilem fralrem nosirum Taranta-
insiirgercnt contra canr, ila tit nunc de scopulosis siensem cpiscopum vocavcrunl, qui regalem impo--
lluciibus pendere videretur in praeceps, nunc inler suil eiriem Pliilippo coronain. Et licel ipsi riuo,
inniinesccnles unrias, iroas forniidarcl arenas, ctiin Piiilippus scilicet et Otlio, seinel el ileruni in—
rcges terra acprincipes astitisscnt in unum adver- lcr se invicem diroicarint, heiiter lahreri plenam
siiscani el Cliiisiiun ojus, i!li fideliter et insepara- vicloriam est adepliis. Nos autem, qui iion ad de-
bililer adhaesisli, pro ca in roortein el in carcerem " structionem imperii, sicut quidam pesiilenles bo-
ire paraliis, nec minas principis ncc lateiiies insi- inines menliunlur, imendimus, sed ad cohser-
dias ncc propriiini exsilium expavescens, Jam nunc, valionem et provisionem ipsius polius aspira-,
cnm cadeiilibus fluctibus et venio spiranle propilio raus, cuin etsi quidam impcratores perseculi
ssquora noscilur sulcare pacaia,ei Peirus, veteri fuerint Ecclesiam, alii lamen muliipliciier hono-
limorc deposito, super undas maris incedat, qnis le rarunl, exspectavimushaclenus, ci in neuiram par--
polerit a clntritate sedis apostolicaeseparare? Sane lem volutniiis declinare, licei uterque de favorej
nec pcrsecutio, nec gladius, nec faroes, nec aliud te nostro el benevolentia glorietur, exspectantes si
ab Ecclesiaedevolione divellel, in qua posl sum- forsan principes redireiit ad cor, et imperio super
miun poniilicemlocum nosceris pracipuuro obtinere. lanlae riissensionis incommodo providerent. Sed
Forlis est eniin ut inors dileclio, ct dura sicul inr quiriam eorum adhuc in Suaobstinaiione persisluni,'
ferniis est aeroulatio, nec aquae multa? posstmt ex- et non. minusqiiam nominali prsedicli partem qtiani
siingiiere chariialem. Unde cum inler caeteros fra- fovent, Juste vcl injuste tueiitur. Ex quo spolianiiir
trcs noslros apud nos primtis exislas, licet a nobis, Ecclcsiic, panperes oppriroiintur, sirages corpnrum
cisi non iiiciuc, corpore tamen mullo sis spatio_p provenii etpcricnluro animarum.
scparaius, in arduis lamen negotiis quse nohis in- Cum igiiur non expedial de csetero populo Chri-
ciiihhuni, luo uti volumus consilio et favore. Nove- stiano, nec nobis eliam dissimulare incommoria
ris igilur, iroo jam nosti, quod post Henrici quon- tantsR riissensimiissii luluro, libi facti seriem duxi-
dam inipcraioris dccessum vola se principum divi- mns iiiliinandam, ut cum non tam Maguiilineiisis
scrmit, ila quodqnidam eorum Oihonem II, quondaro arcliiepiscopalusquaro, Sabincn. cpiscopatus consi-
riiicis Siixouiaefilium, quidam vcro Philippum, quon- deratione, post Romanuin pontificem niaxiinuni Ec-
riain fraircm dicti Henrici imperaloiis, noroinariiut clesiaeDei membrum existas, in tam arduo negotio
iu r-gem. Vencrabilisautem frater noster Colonien- favorem ttuini habeamus pariler et assensnm. Qtiia
sis archiepiscopus el alii qtii in nominalionc prse- vero necessitales lerra. oriemalis, el quid ei expe-
riicti Othouis iavoreni prasliteranl el assensuro, dial, plcnius cognovisti, super mora vel reriitu tuo
cungregato exercitu obsederunt pariier Aquisgra- fraterniiaii tuae nihil expresse roanriamus, quam
i»:n, et eo capio, pradiclo Othoni in serie posito credimtis id aclurani quod magis viderit experiire.
augtisiali dieius archiepiscopns regni coronam im- Monemus igilur fraieniilalem luam el exhorlamur
posuii, siout ad ipsum dc Jure dicitur pertinere : oui attcnlius, pcr apostolica libi scripla mandantes,
 037 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIlMPERII. 998
qtlalenus cum huic Iraclatui non possis personaliier A confiilalur, planlnntur virlutes, vitia succiduniur,
interesse, arbilrium luum nobis per litieras luas servattir justitia, iniquiias proptilsatur, vigel tran-
apcrlas commiilas,raluih habilurus et firmum quodI quillilas, persecuiio conquiescit, cum pace populi
in lanio negolio, proul Dominusnobis dignaius fue-- Christiani pagaiiorum barbaries subjugalur, cuni in-
ril inspirare ac de fratrum nostrorum consilioett cremenlo iniperii Ecclesise libertas accrescil, cum
volunlale processerit, slatueinus. Universis eliami incolumilale corporum salus proficil aniroaruni, el
oflicialibus luis, canonicis, prselalis, coiniiibus, ba- lam clero quam populo sua jura servanlur. Ei Iicel
ronibus et aliis libi el Ecclesiae Maguntineiisi sub- Romanam Ecclcsiam quasi matrem universa rcgna
jectis per lillcras tuas districte pracipias ut eum; respiciani, in quibus nomcn colitur Chrislianuin ,
cujns nominalio per sedeni fueril apostolicam ap- Ronianum tamcn imperium eam arctius debct ac
probala, in regem recipiant et parlem ejus poien- dcvotius amplexari, ut et ipsa per illud accipiat de-
ter foveant et viriliter lueanlur. Credinuis enim fcnsionis auxilium el illud pcr ipsam in snis neces-
quod sic.riante Domino,inhoc negoiio proceriemus. silalibus adjuvetur. Illevero qui paci seroper iuvidet
quori Deo ct Iioroinibus erit accepluin, ct apud et quieli, sicut Romanaro tunc divisilEcclcsiam, iia
Dcum meiitum el apud homines ex hoc gloriam nunc Romaniim divisit imperium, et tantam inte?
eonsequcmur. Tuum etiam et tuorum profecturo " vos discordiam seminavil, nt duos vobis in rcges
pariter et honorein in ipso negotio diligenti cura- prasumpserilis nominare, quibtis inter vos ipsos
binius siuriio proniovere. Nec eril de facili qui se: riivisi perlinaciter adhaerelis, non altendenies quot
slatulis nosiris opponal, si tuus nobis suffragelur et quanla discrimina per hoc non solum Romano
assensu, et rievolio luorum accedat, cum et lanla coniinganl imperio, sed universo proveniant popuia
sil per Dei graliaro apnslolicsesedis aucloritas, ut Christiaiio. El ecce per hujus dissensionis materiaiu
quasi certum ab omnibus babealur quod ille pra- imperii liberlas minuitur, jura depcreunl, el dighi-
valebil oroninocui suuin diguata fueril favorem pra- las decurtatur, deslruunlur ccclesiae,lsedimlur pau-
siare. peres, principes opprimuntur, universa terra vasta-
Datum Lalerani, v Nonas Maii, pontificaius no- tinr, et, quod est Ionge deterius, slrages corporum
siri anno secundo. imminet et periculum animarum. Ex hoc eliacn
II. inimici fidei Clirislianae non modicam audaciam
-NIVEITSISTAMECCLESIASTICIS QUAM S_-CU_AR1BUS conira fidelesassnmunt.
rRINClPIBUS A__MANN!„-, Nos igitur, hujusmorii auditis et cognilis, lacii
De eodetn argumenlo. .r fuimus dolore cordis inlrinseco, et nimio moerore
(Lalerani.) lurbali; quia non, ul quidam pestilenies homines
Quanla debeat esse concordia inler regnum et inenliuntur, ad imperii destructionem vel depres-
sacerdolium in seipso Christus osiendii, qui esl sionem inlendimus, sed ad conservationem et exal-
Rex regum el Dominus dominaniium, sacerdos iu lalioncm ipsius polius aspiramus, curo, elsi quidam
arieriiutn secundum ordinem Mclcliisedech,qui et imperalores Ecclesiam vehementer afllixertinl, alii
seciuidum naiuraiu carnis assuniptac de sacerdotali tamen eam mullipliciler honorarunt. Exspeclantei
pariler et regali slirpe descendil. Ad quod eliam aulein hacteniis exspeetavimus si forte vos ipsi sa-
dcsigiiaiidum bealissimus Pelrus ad fidem Chrisli riiori ducli consilio, lanl-is malis finem imponere
cnnversis dicebat : Vos eslis genus electum, regale curaretis, vidclicet ari nostrum recurrerctis auxi-
sacerdolium(I Petr. n). El ad Chrisium in Apoca» liuni, ul per nos, ad qtios ipsuro negoiiuro principa-
lypsi clamaltir : Fecisli nos, Deo nostro regnum el liter el fiualiter noscitur periinere, vcslro sludio
sttcerdolium(Apoc.i). Haecenim stint duo cherubin, niedianle, tanla dissensio sopircLur. Verum qtiia
qtii versis vuliibus in propiliatorium, super ipsuni vos in liac parle negligentes et dcsides hacienus
dualius alis conjunclis rautuo se describuntur re- exsliiistis, nos, qni, juxla verbum propheticum, con-
spicere. Haecsuntdiiaemirabileset speciosaecolumna.D ' stiluii sunins a Deo snper genies et regna, ul evel-
posiiaejuxta ostium in vesiibulo lempli, quas am- lanius cl destruamus, aedificemuseliam et plante-
bii linea duodccim cubilorum (1). Hsec sunt duo mus, ofiicii noslri dcbitum exsequi cupicnies, nni-
magna luroinaria, quae Deus in firmaroeiito cceli versilatem veslram monemus allenlius et exhorla-
conslituil: luroinare niajus, ut prseessetdiei; el Iu- mur in Domino, per aposlolica scripta rriandantes,
minare roinus, ut nocli praessel. Isti sunl duo gla- quatenus Dei timorem habenles prse oculis et ho-
dii de quibus apostoli responderunt : Ecce gladii norera zelanles iroperii, ne libertas ejus depereat et
dttohic (Luc. xxn). Quoruro omnium rationem alio- dignitas annulletur, ad provisionem ipsius melius
rumque multorum quse de sacris Iibris excerpta intendatis : ne fovendo discordiam,'per vos imperia-
concordiani expresse significant inler Ecclesiamet lis sublimitas destrualur, qnaeper vestrum debercl
imperium, esponere praiermillimus, cum uliliias sludium conservari. Alioquin, quia mora de cselero
ex ipsa proveniens expressius hanc exponat. Per trahit ad se grave periculum, nos quod experiire
hanc eiiim concordiam propagaiur Ddes, h_*resis noverimus procurantes, ei curabimus favorem apo»

(1) Vide lib. i, epist. .01, ct cap. Solitm, De niajor. ct obedieiUia.

999 INNOCENTHIII PP. lOCO
siolicnm iinpertiri quem crcdemus majoribus siutliis A censnra compcllatis, et cxcoromunicalionemipsius
el merilis arijuvari. ducis Sueviae per Teuloniam et universos fines im-
Daium Lalerani, elc, pontiiicatus noslri anno n. perii publice denunliari facialis. Veslris quoque
III. precibus, Paler sanclissime, Aliissininm exbreiis ut
L1TTE1T_3 REGIS OTTONIS ADD. PAPAH. vias et aclusnosiros in pace el iranquillilaiedirigat,
Sanclissinio in Christo Palri ac domino spiriluali el quod Juslilia, conslantia et veriias in corde no-
INNOCKNTIO, sacrosancise Rotnanse Ecclesise summo stro vigeal; ui pcr ipsius aiixilitim,de vullu Domini
ponLifici,OTTO,divinafacienle'graliaRomanorumrex judicium nostrum 'prorieat, ct proniissum noslrum
cl semper Augusliis, salulem ac filialis devolionis perpetua et inviolabili firmitaie adiiOnorem Dei et
affcclurocum debita reverenlia. Efclesiaeipsius nobis adiroplere et conservare con-
Navicula Petri qtiibusdam retro lemporibus per- cedal. Ad hacc, palernitati vestraesignificaninsquod
seciilioiunnfluclibusesl agilata, et nisi Ecclesia Dei dilectos ct fidcles noslros legalos, virielicclG. prin-
iu pclra Clirislo fundala fuisset et solidata, jampra- cipem noslrum abbalem Inriensem, B. praposilum
voruin perseculionibus inclinala fundiitis cormi. sel. Bunnensem, II. Sancti Gereonis in Colonia schola-
In ipsa elcnim perseculione progeniior nosler llen- siicnm, II. priorem Werdinensem, et H. Aquilegien-
ricus dtix Saxoniie in fide sanclie Roinanae Eccle- B " sem gloriosissimi regis Angliaeavunculi nostri ca-
siaeinriesineiuer pcrseverans, et voluniali alqne ini- pellanum, et fidelemnostrum M. de Villa civem Me-
quic (lominationi Friderici quondam imperatoris diolanensem, pro consummatione honoris noslri ad
niillateiius acquiescens, malrem sttam spirilualem, veslram Lransmillimussanclilalem. Qtiidquidigilur
Siinciamvidcliect Roinanam Ecclesiam, in oninibui cum prafatis legatis nostris a vestra tractalum vel
esl imiiauis; ideoque pravalenie impioriim perse- ordihatunifuerit providentia,idmajeslatem noslram
ciuione, lionorissui dignilate privalus, exsilio cum iii omnibus clperomniaralumet firmum habiluram
liberis et familiarihus suisadriiclus fuil el exposi- prasenlibus liileris sanctilaii vestrsc signihcamu..
lus. Volensigittir Pominus Ecclesiaesuai slaluin in IV.
nielius reforroare el fidem ac devoiionem jam dicii L1TTER_3 ItEGISANGLI__.
patris nosiri in suis posterisrerouiierare.suainefla- Excellenlissimo domino suo el universali Palri IN-
bili clementia effccil quod nos ab opliroaiihus el NOCENTIO, Deigralia calholicseEcclesiaesummo pon-
principihus iroperii, ad quos dc jure spectat electio, lifici, devolissimus luae majesiatis filiusRICIIARDU. ,
ad rcgui gubern .cula ex inopinato vocali sunius et cadein gralia rex Anglise,dux Norihinanniaeet Aquita-
electi; in scdequoque Aiigiisiorum apud Aquisgra- „ nise, et comes Andegaviac, salutem et debitum in
num loeali, consecrationem et coronationem a manuL omnibns cum revereniia et desiderio famulatum.
Adolfi Coloniensis archicpiscopi, prasenlibus prin- Quanto de aposlolicaegraiia majestatis, lum per
cipibus, ca quae dccuitsolemnilate cum pleniludiue! fideles nnniios, turo etiani per inter signa riumerttm
regise digniiatis accepimns. Cupienies igilur gressusi vcslrorum in inieri.oi.emsinnm el cubiculuraaninia.
noslros ab ipso dirigi per quem reges regnanl ctt noslra plenior ccriitudo devenil, lanlo pracordiis
poicnles scribunt jusliliaro, dignum duxirous ipsai noslris major exsultatio vestraque fiducia charilalis
cleciionis noslra horajuramento firmare quodpos- innascilur, qua non soltiro ad referendas grales,
sessiones cl jura RomanseEcclesiae aliarumque Ec- verum eiiaro ad exhibenda totius devoiionis obse-
clesiarum imperii lirma et illibala servabimus, ett quiajugi responsione lenemur. Qualescunqiie ele-
quod consuetudinem illam deleslabilein, qua episco- niro cseleri reges ci principes vestra se paterniiaii
poruin, abbattim, principiim de hac vita migrantiumi exhibeanl, nos cl devoiissiroumfilinmveslrum Ollo-
bona lempore morlis relicla quidam nostri anle- nem nepolem nostrum rpgiiuin el coronam rcgni
cessores liactenus occupabant, omnino in posieruml Alemaniaead perpeluam devolionem vestram et Ec-
dimitieniiis, ci de bencficenlia noslra principibuss clesiae Romanie nuper adeplum praceplis veslris
ecclesiaslicis in perpeiuuni relaxamus. Pelimus3 D | atque ohsequiis invenielis omnifariam mancipalos;
crgo ei cum instaniia paternitali veslra supplica- nec vivunl in mundo riuo principes Christiani qui
IIIIISquaieiius fideni ac rievolionem noslram consi- adeo desiderabiliter vestrae majeslaii sludeant de-
deranlcs, mcrila qnoque patris et avunculi noslrii servire, el quornro ministerio facilius possitistolius
rcgis Angli;c, qui nuiiquam ab obsequio Ectlesise e Chrisiianic pacis adversarios expngnare. Huc acce-
Romanx recesserunl, ad memoriam revocanles, in- dil quod inler omnia el prae oronibns quibus spiri-
jurias eiiain Philippi ducis Suevise quondaro duciss ttis noslerroajori sollicilndine studiosius invigilat, et
Tusciar et pairis ct fralris ejus non dissitnulantes,, ad qnoriim cflicienliam farvoremapostolicum indnl-
nos rcgiam dignilatero arieplos ad imperii consecra- gentius inclinanrio suspirat, ipsius est Ollonis nego-
iioncm vocare dignemini, illos insuper episcopos ett liinn, ut sciliccl beneficio aposiolicsepielalis ad pro-
abhaies ac laicos principesqui jam diclum Philip- nioiionem ipsius dexleram riigneiniui sublevalioiiis
puni dticein Suevisein excommunicalione vcslra de- exlenriere, filiuroveslrtun rievoiissimum imperialis
lenium in regem nominare el fidclilatcm ei juraree munere riiademaiis insignire. Nos enim, in quanluin
pra.sunipserunt, ab observatione illicili jnrameniii (iriesChrisliania el regalis devolio apud Deumei apud
absolvatis, et niajeslati noslra obedire ecclcsiastica
a vos ipsamqtie Romaunin Eeclesiaro cavcre poicst
1001 REGISTRUMDE NEGOTK)HOMANIIMPERII. 40C2
aulpoleril, quidquid ad nos speclat in anima et A i dem duci in hac prserogativa sua consenserint ana-
corporehonore terrcnopro ipsovobisin perpelutimfoe- tbemalis, si placet, vinculo innodare ct... magnaUs
diis aslringimusaique juxla dispositioneni veslramcl', aposlolica commonilione ad hoc induccre ul ei lan-
beneplacitum asiringemus quod vobis tanquam uivicoi quam domino sine difficultate adhocrcanl, quem
domino suo et Ecclesiae Romanse dcbiiaui et jura- electiodebita in loco debito eoronavit. liocsiquidem
tam fidelilalem impendcl, el quoecunqueab aliisim- vobis in spiritu quo vestri siunus pollieciniir, ci nos
peraloribus delracla sunl et diminuia resiiluel, re- super hoc fidrjiissores slaluiimts, quoi! iiicm ncpos
stitula quoque inviolabililirmilale servabit, omnem- noster, dum noilro consilio acquiesccl, non solum
quepravitatem ssccularis poientise jirxla eonsilhiiii sanclaeRomanaeEcclesioejura conservabil procsen-
vestrsepalernilalis eliminare curabit. Super prse- lialiier possessa, sod in praeierilo habila ad slalum
missis autem el super amiulis quos nobis per epi- dcbiiinii revocabit. Teslc mcipso apud Barncvillaiu
scqpum Lexovienscmveslra lam nobilis quam libe» 19 die Aiigusti.
ralis niaguificeulia deslinavil, stiper •litlcr.is eliain VI.
qualitates lapidum designantibus, eosquc reddenli- LITTERJ3 JOAX.NISVMS(,JE.MEDIOLANENSJS TOTESTATIS.
bus, licel adinoduin prcliosi exislanl, longe aniplius Clcmentissimo domino el Patri revcrciidissinui
R
pretiosos, lanquam a supremo el superexcellenli INNOCESTIO divina disposilionesacro sanctaeRoriiaiisc
descriplore dislinclos (2), grales inlius cordis affe- Ecclesise summo pontifici JOA.NXES RUSCIIA Mediola-
ctione referimus, et de tanlse digitationis vestrse nensis potcslas, ejus per onniia devotissimus, cmn
gratia glorianiur : cui uiiiiain vota cordis nostri, consilio ejusdcm eivitatis, cuin vero aninti famulatu
qiii« ad plenuin pcr liticras aul nuulios explicare lain prmnplum quam fidelissinmm obsequiuni.
11011 possuiuus, vivavoce permiucnle Deo, ei devoiis Ex pagina lilterarum AdoIpuiCoIoiiiensisEeclcsiae
obsequiis rcserare possemus; in cujus utiquc spe cL archicpiscopi et aliorum p!ui imorum principum insi-
desiderio spiriius nosler assiduis vexalionibus de- ntialione indubilantcr cognoviinus quod ipsi priu-
bellaius coiilinuc refovetur, cl salulari suspensus cipes, ad quos eleclio pertiiiel, soepius•tractaniesdo
exspeclatione quiescil. Dominus pcrsonam veslram rege subrogando elsubsiiiueiido, dominum Ollonem
Ecciesisesuoediu servet incolumcm. Uenrici ducis Saxonioe filiuin in inclyium Roma-
V. narum regein iinaiiiiiiiter, sicut ad eos dc jure spe-
LITTERJiREGISANGLMS. ciat electio, ulpote divlnseplacuit dispositioni, cta-
Sanclissiino in CliiisioPatri I.NNOCENTIO, Dci gratia nientcrelegcrunt, etin consueiamAugustoruin sedem
siiumiopontifici,RICIIARDUS, eadem gralia rex anglku, ^ ipsum collocavertml. Verum, cum ipse el ejus pra-
dux NorllimanijeetAquilaiiia3,el comes Andegavioe, decessoreserga civitalem nostram paiernam ct sin-
salutem ct sinceram seinper devotionein. ccram semper habtterinl affectionem, ut frequenter
Sanciilatem vestrani crediinus non Iatere, lolins pluribuscognovimusexperimenlis, saiiclitali vestrse,
eiiam curiae Romanse, sicut crcdimus, tenel ine- dc qua fidem gerimus indubitatam, prcces devotis-
inoria, quanto noii minus aiilecessorum nostro- simas snppliciter IraiisiiiilliinusutnobHes etmagnos
rum quam noslri devotio sanclse sedi aposlolicoc ac honorabiles Alamanniseviro=, quos ipse et prin-
el Rouiatracprieceptis Ecclesia? affectn semper beni- cipes Touloniscad vestram elemeiiiiaintransmiUunt
gnissimo fueril allignla. lllud ctiam paternilatis pro ejusdem consecralione ct coronatione ac ele-
vcstrse novit discretio, quanto ducis Saxonisc pri- clionc coiiOrmauda, quam jurc factam non amliigi-
de.u sublaii de inedio Romanse fuit EcClesiassem- nrus, adeo ejusdem domiiii Otloiii.snteritiselsuoriiin
per devotio sludio dileclionis aslricta. Econtrario praedecessoruin, ac domini rcgis Anglia-,quisanclne
vero imperaloris ultiuii antecessoruni suorum se- RomanseEcclesiasiidclissimus ac dcvolissimus sem-
quentis vestigia et in vexationibus sanclaj Roma- per exslilit, ae noslrsecivitatis iiiicrveiilii, qtiae atl
nseEcclesisenon minori quani pater suus repugnan- sancloe univcrsalis Ecclesiie Romaiuie promotioiicm
lia patrissantis cura fuil, sicut et anlccessorum suo-1D ac siibliniaiioiiemvigilans ac intendens jugiter pcr-
rum, prseceplaapostolica non curare el jura ipsius severabit, sic benigne eos legatos et ipsortim vota
curise non servare. lnde est quod in sanclitaus vc- cxaudialis quoddebile ac consecrationem sacri im-
slroe conspeclu devolionis noslrse spiritiim lotiim perii ipsum sine prorogationc couvocctis, ul pro
supplicalioiiibusexbaurimus qualenus Ouoni ncpoli exauditis preeibus, qusc jucundinn fuerint sorliuu
nostro prselibati ducisfilio.quem adregnumAIeman- evciilum, innuinerabiles graliarum aclioues obnoxii
ni;e celebris eoruin vocavil eleclio quorum interest tcneamur perpettio vestrse sanctitati exhibere. Insu-
regem eligere, et queiueorumdem consensusinloco per I). monaclius de Villa, nostrse urbis niagnus et
ad boc debilo sublimavii in regem, favore velitis uobilis civis, qui est vir providus et circumspecius,
apostolico consenlire et rcgnum sibi Aleinannix auJ pro hoc facto ad vcstrain ptoperat accedere cle-
cioiitatis vestroeinuiiiiniiic conlirmare, electionem nientiani cum eisdeni viris prudenlibus. Quidauid
ipsius et coronationeiiiapprobantes, et proposiuun super iis ex parle noslra \estroe exposuerii benigui-
ducis Sueviseel sequacium suorum super hoc repro- uii,cidem iiidubilanter fidem adliibealis.
bahles, Yel l itaque sanctilas veslra omnes iiui ei-
(2)Videlib. x,epist.218.
PATROL.CCXVI. . d'2
ICGS -<-<• • INNOCENTIIHI PP. 1004
VII. A Dei gralia sanclse Coloniensts Ecclesiae niinister
LITTEn/E BALDUINICOMITIS TLANDRLB ETlUTNGVUt ET humilis, devotum obsequium et orationes in Do-
MARCHIONIS NAMURCIJE. niino.
Sanclissimo Palri ac domsno INNOCENTIO, sacro- Post obilfim Henrici imperaloris nos una cffm
sancimRomanoeEcclesixsummoponlilici,BALDUINUS,aliis principibus de subsliluendo rege soepiusira-
comes Flandrioect Haynoviseel marcbio Namurcioe, ctanles quod sancloe Ronianae Eeclesix expedirct
saluicincipromptumcum omni devotionefainiilaliiin. subditisque iinperii, qualiter.qtioqtiepriortim impe*
Posl nbitiiin Ilcnriei impcraforis nos, una cum raiorum-oppressiones evitare possemussoliicite de-"
principibus imperii, ad quos de jurespectaL electio, liberavimus. Protendimus igilttr animos noslros ad
de eligendo rege soepius traelavimiis. Posl varios diversos imperii principes, et sicui Domino placuit,
landem affeclus, sicul Doniino placuil, in screnis- screnissiinum dominum Otlonem Henrici dueis
siiniun dominum noslrum regcin Ottonem vobis et Saxoniaefilium in Roinanorum rcgem rationabiliter
Ecclcsix Romanoedevotissimum vota noslra cele- clegiinus. Postmodiun vero in Aiigustorum sede
Iierriiue coiicurrerunt : qui poslmodum in seile Aquisgrani vocavimus, el sictil debuitnus, ea qna
Augtistorum Aquisgrani coronationis ac consecra- dectiit solemnitate consecravimus ae coronavimus.
lionis plciiiludiucm per manum domini Coionicnsis " Ipso vero dominus rex in limore Dei el revereniia
arehiepiscopi, ctijtis hoc interesl, cum omni qtia sanctse Ecciesise omnia jura Romana; EcclesiaJ
decuit solemnitate nicruii oblinere. Nos igilur dicli aliartimque Ecclesiartim bona fide conservare et
vegis cleclionem quandoqtiklcm jusie faciam csse maiiuicncre jtiravit. Nobis eiiam aliisque episcopis
noii dubilamus, ratain hahemcs, (erras noslras, pravam illam consuetutliiiemaliorum imperalorum,
quas de Imperio lenemus, a mauu sua recipienles, qtii deeedenlibus episcopis cl abbaiibus principibtis
Jacto honiinio illi fidelitatem juravimus. Sanclilali in mobilibus rebus seseque moveniibiissucccdebant,
ergo vestrse, ratcr reverende, omni qtia possumus liberaliter reinisil. Palernilaiem igitur vestram
affeclione supplicamtts qualenus rationabilem ipsitis attenic rogamus qtialcnus, raiionabile faclum na-
cieciionem, coroiiaiiouem, ac consecrationemralam strum aliorumque piincipuin qtii de jure ePgere
liabcre volenics, eam confmnare atque ipsum regem debenl aliendcnies, nierita quoque domini nosiri
a:l imperii consecralionem vocare palerna pielate regis, patris ac fratris sui palalini, regis qtioqu^
digncmini, tit ad obscquiuin veslrum.et Ecclesiae Angliseavunculi stii, qtii a servilio el unitate Eccle-
iiomanac in pcrpctuum amplitis inviieinuret arciius siae nunqiiam separali fuerunt, consideranlcs, quo-
obligemur. P que iiijurias dttcis Sticvisc, patris ac fralris ejtts,
VIII. non dissimulantcs, maguos et bonorabiles vinis
Ltrrr.RiE A. COMITIS DEDASBURG ET 4IETENSIS. quos ipse ac principes de coniinuni consilio ad
Sanciissimo doinino el Palri sacrosanctas Roma- pedcs sanclilalis vesltK1 transniiltuni benigne rcci-
na; Eeclesioesummo ponlifici, el vcnerabilibus do- piaiis ac beuignius remiltatis , et raiionabilein
minis universis cardinalibus, A. comcs de Dasburg ipsius eleclionein , consecraiionetu, ac coronalio-
ct Melensis, debilam revcrentiam, et paratum iu nem«oiifirmetis, et ad impeiii consccraiionem vo-
omnibus obseqtiium. cctis, noslres qtioque advcrsarios ei Ecclesioe a
Cum fttissct rcbus hnmanis Henricus iniperator fidelilate duci Suevhc procsiiia alisolvatis et noslro
1
cxcmplus, nos el alii principos dominum Ottonem regi obedire eeclesiasiica censtira coinpellatis. Nos
quondam llenrici ducis Saxonise filium in rcgem eiiam pro patrimonio Ecclesiaj Romanaediiuilicndo
Homar.orum clegimus, cl ipstim ca qna ticcuit so- ac Gonservandopro ipso doniino rege spondemus
lemnitaic per dominum Adolpliiim Coloniensem atque fidejubemus.
iirchiepiscoputn apttd A(|uisgranum consccraliim iu X.
sede regia , sicui a Carolo conslUtiliimcral, locavi- LITTERJE PRINCIPUM ACBARONUM ALAMANNI.B CLERIC9-
inus (5). Rogamus crgo sanctiiatem vestram ul ba- D RUM ET LA100RUM.
bila consideraiione ad miseiias et opprcssiones Sanciissimo Pairi ac doniino INNOCENTIO, sacro-
quas per novissimosimperalores FYiderieuiiiet Hen- sanctse Romansesedis summo poniifici, principes el
lictiin (ilium ejns susiinuiimis, clectionem domini barones Alamanniac clerici .el laici, debitam in
noslri regis Oilonis coiiliriuare el ad imperialem Chrislo reverenliamet sinceritalem obsequii.
cotiscciaiioneni vocarc dignemini, ci pitrtcm advcr- Cuni placuisset ei qui attfert spiriium principiim,
sam a iiiieliiatc quam duci Sueviae fecertint absol- el maguus ct terrihilis est super reges lerrae, domi-
valis, ct per censiiraui cecle.siaslleain nostrse ele- iiutn Heniicum imperalorem de medio auferre,
r,liouis conseiilirc conipellaiis. necessariiiin nohis visuin fuil de subsiitueiido rege
IX. .Iraclaiuei et colloquium hahere. Convenimus ergo
I.lTTEItiECOLONiENSlS ARCIIIEPISCOPI. sa?pius,«l miserjas el oppressiones, quas hactenus
Sanctissimo Palii ac doniino INNOCENTIO sacro- sustiiiueramus, rccensenles, per uniycrsos principes
fiinctaeRotnana?.Ecclcsiaestimuio poniifid ADOLMIUS .regni snimos noslros ereximus, et qnid lioiiori

(J) VidcGcsia imioc. III, cap. 22.

100S REGISTRUM DE NEGOTIO ROMANl IMPERII. 1006
Ecclesiaj.Dei el paei ac quieti subjeclorum potissi- A. l subjectionem auctoritate vestra oompellaiis. Ul au
inum expediret deiibe.rantes, iiunc unuin, nunc lem a domino rege nostro jura RomauoeEcclesice,
alium quasi finalker eligere putabamus. Verum, ulprsediclum ^st, integra el illihala serventur, nos
quia non esl prudenlia, non est poienlia, non est in bona fine spondemus, el pro domino rege noslro
«onsilium nisi per Deum, placuit ei qui Abraboefi- fidejubemus.
lium immolare volcnti viciimam providit, et JJavid f Ego Adolfus Coloniensis archiepiscopus elegi
fralribus juniorem de poslfelanses accepit, alqtie el subscripsi.
Mailhiani ex discipulorum numero ad sortem apo- t Ego Gerarilus Iudeiisis abbas e!egi et sub-
stolalus elegil, .sereuissinium dominum noslrum sciipsi.
Ottonem quodam Henrici ducis Saxonioefiliuin ad . f Ego HeribiTtiisWerdensis abbjs elegi et sub-
rcgiinen Homani imperii de lerra peregrinatioiiis scripsi.. "
suoe ex inopinaio- offerre nobis. lnvoeala ilaqtie Ego Ilenricus dux Lolharingioe, qui et Bra-
sancli Spirilus gratia prsedictum dominum Oiionem, baiitiee, marcliio Roniani imperii, elegi el snb-
Christianoe fidei culiorem .devolissimuin, alque scripsi.
sanclseRomanoeEoclesioeadvocalum el defensorem Ego Henriciis .comes de Euke consensi et sub-
fidelissimum, et judiciaria» poleslatis observalorem B 1 seripsu
juslissimum, de longa et antiqua regum prosapia t Ego Berhardus Padcburnensis episcopus elegi
ex ulraque Jinea speelabiliter edilum, ad Romani et subscripsi.
regni fastigiiim juste ac raiionabiliier clogimus, et, tEgo Tliiclinartis Mindensis episcopus elegi, ct
sicul debuimus, ipsius electioni consensimus, ipsum- consecr.iiioiiPcooper.alus ftii.
que ia Auguslorum sede a Carolo niagiio apud t Ego Widikindus Corbeiensis nldjas clegi ct
Aquisgranum huic dignitati depuiata locavimus., el subscripsi.
corona et regni diademate per inttnum dominiAdo- XI.
lphi Coloniensisarchiepiscopi ea qua dectiit solem- •COLONIENSI Av1CHIEPt..,CaP0.
nilate feliciter decoraviinus. Nos autcin principes , Gralum gerimus ct aoceptuin qttod tu el alii
qui jam dictum dominum Oltonem in regem eligi- multi principes Alemannisedilectos fiiios G. abba-
mus, feoda noslra quoc ab imperio tenemus a manu tem Indensern, B. Buunensem procposiSum,II. prio-
ipsius.recipientes, hominium sibi fecimus et fidelita- rem de Werdl, H. Sancti Gereonis -scliolasticum,
tem juravinius, Tantse igittirdignifalis munus excel- M. de Villa civem Mediolanensem, et II. capelia-
leniissinius princeps divinsepoiiiis gratiae quam suis nuin quondam inc|yloe recordatiouis Richardi regis
merilis ascribens, primitias hujus honoris offerens Anglorum, G. canonicum Sanctse Marise adgradus
Domino, propria volunlale juramenlo-firiuavit in in Golonia, cl magislrum P. viros providos el fide-
primis sacrosanelae RomanoeEcclesise, deinde om- les, ad sedem aposlolicam desiinaiis, per eos et
nium Ecclesiarum jttra bona fide servare ac manu- lilteras veslras et electionis modiim et coronuiionis
lenere el s-ubjcctos imperii exhacredalos maxime processum eharissimi in Cbristo filii uostri Ottouis,
et a suis possessionibus violenter ejeclos in sua qnem clegisiis in regcm, plenius mtimaiiics, ae pe-
jusiitia pro posse juvare et conservare. Pravam in- tentes ul, quod a vobis factum fuerat ralum haben-
super illam coiisuetudinem, quam imperatores ante- les el firnium, auelorilaie velletnus aposioiica
cessores sui in occupandis rcbus inobilibus vel sesei confirmare, ac ipsum Otloiicm ad suscipicndam co-
inoventibus decedentium episcoporum vel abbalum ronam imperii vocaremus. Nos autem nunlios ipsos
priiicipum huc usque servaverant, penitus exslir- propier hoiiorem imperii el lam ipsitis Otlonis quam
pans, nos ecclesiasticos principes ab hac indebila luam el aliorum principum, a quibus missi fue-
vexatione regali benevolentia liberos dimisit, et rant, devotionem, honeslalem eliam cl probitalciu
decedentium bona suis successoribiis servanda libe- ipsorum , beiiigne recipimus, et sicul ipsi referro
raliter statuit. Paiernitali ergo vestraa dignum stip- Dpoierunl, curavimus beuignius pertractare. Id au-
plicare duximtis quatenus fsdem et devotionem tem per hoecapostolica scripla lam libi quam ijisis
domini noslri regis atlendcnles, merila quoque duximus respondenduiii, quod ad honoreni el pro-
illuslrissimi patris sui Ilenrici ducis Saxoniae, qui fectmn ipsius libenter et eflicaciter. quanlum cum
ah obsequiosacrosandse RotnanseEeclesiac iiunquam Deb poierimus ,.iniendemus, sperautes quod ipse,
recessit, menioriter leiienles, paci et quieti vestroe sicut caibolicus princeps, in devolione quam proge-
et nostroe iniuitu Dei ac nostri obsequii providentes, nitores ipsius circa Romanam Ecclesiam habticrum
ipsius electionem el consecrationem auctoiitate i non solum persistere sed proficere cum iionoris au-
vestra conOrmare, el iinperiali coronalioni annuerc: gmento curabit.
palerna pietale dignemini. Sanclilatem insuper Dalum Lalerani, xiu Kalendas Junii, ponlificatiis
vestram obnixe rogamus quatenns principes ac ba- nostri amio secundo.
rones a lam rationabili eleclione discordantes eceie- Jn eumdem modum comili Flandria'. In eumdem
siastica censura ad concordiam revocctis, et abi modum duci Loiharincjiceel Brabanlica marcliiom.
iliicita fidelilaleparlis adversseclave Petri resohUos: ]n eumdemmodum abbali Verdensi, Mindensi cpi-
ad prscslandam domino nosiro regi fidelitatem et scopoPudeburnensi episcopo, comiti pnlaiino Ptheni,
1007 INNOCLNTIIIII PP. 1008
roiuiii de Dasburg, ila quod unkuique seorsim. Scri- A tem veslram quatUa possumns affectione rogaiims
pium esl super lioc aliis qiiamplaribus principibus et altenlius snpplieamus qualenus, dcvoiionem no-
Alemanniwin eumdem fere 'modttm. stram et pairum noslrorum, regni eiiam nnstri
BremensiArcliiepiscopoet sujfraganeisejus.Gratum sincerius intuenies, viee nuilua nos et rcgnuni
geiimus el acceplum quod vcncrabilis rraler noster iiosirum el negotia honorem nostrum contingontia
Colonicnsis arcbiepiscopiis ct alii mulli principcs octtlo hcnignitalis vcslracdignemini coniemplari. Ad
Alemaiiniacdileclos filios, clc., in eumdemferc mo- liaec, cum rex Anglite per fas el ncfas pecuiiia sua
diun usquc in fmem. medianle nepotem snum ad imperialem apicem
XII. coneiur intrudere, vos nullatenus inlrusionem illam
LITTEII.E PniLIPPI. si placel, debelis adiuittere quod in opprobrium et
Revcrendo in Chrisio Palri et doinino INNOCENTIO deiriuieiilum coronaenostrae cognoscitur redundare;
sacro sanclse Rouianoc Ecclesioe sunnno ponlifici, nec nos crediinus quod vos quidquam in prsesenli
PHILIPPUS, Dcigralia Romanorum rc.xet semper Au- statu in praejudicium noslrum debeatis stislinere,
gusltis, salulcm et (ilialem dcvolionem. cnm nos vcl noslri nibil unquam contra Romanam
Palernilalis veslroc niinlios S,utrinensem episco- Ecclesiam atteiitaverimus, nec unquam per Dei gra-
piim et abbalein S.ai:ctx Anastasioe,yiros religiosos R liam curabimus aiientare. Porro, de Pliilippo rege
cl discretos, quos ad noslram dcslinasiis proescntiam, v Alemannise novcrit sanctilas vestra quod si ali-
bcnigne recepimus, tum propler veslraiu el Roma- quando pater ejus vel frater Romaiiain Ecclesiam in
nx Ecdesiae rcverenliain, Uim cliam_ ob ipsorum aliquo offenderinl, nos dolenius. Dc querclis aulerri
lioiieslalem, et ea quoe ex parle vesira ipsi nobis quoe inter Ecclesiam ct imperium diulitis aclitatoe
iulimarunt ad plenum liquidoque collegimus in- sunt prscdiclus rex Alemanuioe Pliilippus consilio
tellectu. Quod autem prsefalos viros tandiu nobis- noslro, sicul asseril, parattis est aeqttiesccre, et
eum dcliiiuiinns, nec eos vestroereinisiiiius sancli- pro veslra gratia et Ecclesioeoblinetida in terris,
tali, scire vos cupimus idalia de cattsa non accidisse caslellis, possessionibus, pecunia ctiam coinpctenti,
nisi quod nostrorum haclenus procslolantes fiiiein de consilio nostro se perpetuo fcederc vobis ci
negotiorum, vobiseos post hsec remittere disposue- Ecclesiie obligare. Quod si ipse in hoc cdnsilio
rainus, ct per eos qnid Ecclesiooet impcrii commo- nostro non acquiescerel, ipse nos iinllaieiitisami-
dis condticerel et dilectioncin discretioni vestrse cum invenirct. Ad hsec, de mandalo ves<roet aiteto-
iiisiituare. Al nunc, quia, divina faciente clementia, ritate usqne ad quinquennium treugas dedimns et
per quam unnersos aclus noslros cupimus feliciter p fiduciavimus, tanquam qui nolumus in iis vel in aliis
lator pra?-
prosperari, honor nosler debiliim sumpsil incre- volttnlali apostolicse conlraire, et sicul
nientum et quidquid conlra nos adversitalis hacle- senlium et alii vobis polerunt inlimare, mandalum
iius emerserai pene sopivinius el pro noslra credi- veslrum firmiter fuimus proscculi.
ltius dedticcrc voliinlale, acecpto concilio familia- XIV.
lium nosirorum et fideliuin curise nostrse preeuo- LITTER55 PRiNCIPUSI ALEMANNiiE.
uiiiialos viros ad vos usqisc remilliinus : de quo- Reverendo in Christo Patri el domino INNOCENTIO,
iiim non immerilo confulentes prtidentia, verbum sancloeRomanoeEcclesiocsummo pontifici, Germa^
noslrum pcreos vestrx edisserendiun duximus san- iiiarum principes el magnaies, in Chrislo filii,
<titati, rogantes altentius ct horlanies vos ut Magdeburgensis archiepiscnpus, Trevirensis archi-
verhis ipsornm (idcm adhibcalis iudubilatam , cl cpiscopus, Bisuntinsesedis arcliiepiscopus, Ratispo-
ca quoe a nobis accepcrunl vobis proponemia ncnsis episcopus, Frisingensis episcopns, Augusten-
pie, sicul coiivenit, et affecluose audire pro- sis episcopus, Constanliensis episcopus, Eisledensis
ctirelis. cpiscopus, Wormatieusis episcopus, Spirensis epi-
XIII. scopus, Brkiensis electus, Hildesemensis episcoptis
LiTTEnjErniLipri REGISFRANCORUM. D imperialis aulsecancellarius, abbas Fuldensis, abbas
Sanctissiino Patri et domino INNOCENTIO Dei, gra- Jlersvcldensis, abhas de Tegerse, abbas Elwacensis,
lia sacrosanctoc el universalis Ecclesisesummo pon- iiem rex Bohemise, dux Saxonioe,duxBawariac, dus
tilici, charissimo consangnineo noslro, PIIILIPPJJS Austriae, dux Meranise, dux Lotliaringise, marchio
cadem graiia l''rancorum rex, saluiem el tsunde- Missenensis , marchio Brandeburgensis , marchio
biiae (jitam devoUesubjeclionis obsequiuin. Moravise,marchio de Rumesperc, aliique leiius Ale-
Novit sancta palerniias vestra, novit el mnmhis manniae nobiles, debitum et paralum cuiu omni de-
qiiomodn nos et progeiiitores noslri EcclesiseRo- voiione et obsequio famiilaiinn.
manae obedieniiam, reverentiam, et in oinnibtis et Aposiolicsebealilndinis eminenlia, quaepiis sup-
per omnia exbibuimus famulatuin, nec unquani ces- plicanlium desideriis et affeclibus gralam semper
savil devolio nostra, nec cessabit : quod non solum consuevil impertiri benevolentiani et assensum,
tcnipore scrcnilatis, sed et adversitalis, nos et firinam universitali noslrse cerliludinem admi-
i egnnm noslrum eflicaciicr. comprobavil. Inde est nislral quod in iis quoea sanclilate veslra juslissime
quod nos de mcriiis regni noslri et procdecessorum postulamus benignilalem apostolicam debcamus et
iiosirnruin el noslri» plenius coiifideules , sauctita- in exaudiendo perseulire facilem et in exseqiieiido
4009 REGISTRUMDE NEGOTIORO.UANIlMPERIf. 1010
quod pelimus rrucluosain. Quoeirca magiiittidini A 1 palatinus de Witelinesbach et alii qiiainplures
vestrse duxi.mus declarandum quod, morltio inclylo comites el nobiles, quorum liic noiuiiia retice-
domino nostro Henrico Romanorum imperatore lliUS.
Augusto, collecla muliitudine piincipum, ubi nobi- DattimSpiroe, v Kal. Junii.
liiim et minislerialium imperii numcrus aderal co- XV.
piostis, illustrem dominum noslrum Philippum jn PRINCIPIBUS ALEHANNI.E.
imperatorem Romani solii rile et solemniter elegi- Litlerae,quse uobis fueruiit ex parte quorumdam
inus, quo nec' ingenuilale sublimiorem nec hono- veslriini per dilectiim filium P. judicem Placenii-
rum luce magis conspicuum neque ad scepira et iium nuper oblalse diliger.ter iiivesligaiilibus iu
regimiiia sacri imperii giibernacula necad Ecclesiam multis apparuere suspeclae; sicul idem judex, qui
Dei, sicut dignum esl et expedit, defensandam po- catisas suspicionis a nobis attdivit, viva voce vobis
liorem poluinius invenire. Verum, quoniam propier poterit cxplieare. Quatuor auteni rapilula niemo-
paucos principes jiistiliae resistentes ad negotia im- raloo lilterac principaliler coiilinebaiil, ad quas per
perii ulililer pertraclanda ad haec usque lcmpora ordinem de consuela henignilale sedis aposiolicse
non conveniimis, nunc deliberatione babita ciim duximus respondendum. In priino capitulo expri-
pracdicto domino nostro rege Pliilippo apud Nu- ^ niebatur quoinodo multi principes Alemanniae no-
renberc solemnemcuriain celebravimus, unanimi- bilem virum Philippuni dttcem Suevise sibi prsefc-
ter, ita domino nostro, disponente Altissimo, con- ccrunt per electionem in regem, cui posttilabant
(ra lurbalores suos adjulorium praeslituri quod nul- a nobis favorem aposlolicum impcrtiri. In seeundo
lus in. imperio et iu lerris quas screnissimus frater rogabanl ttl non exlendereinus manus noslras ad
sims liahuii ipsius, audebil dominium recusare. jtira iinperii cum injuria, ctim ipsi jura Ecclcsiac
Qtiocirca, dignilatis aposlolicse clemenliam omni vellent illibala servari. In teriio inlimataut quod
sttidio el atlentioue rogamus ul prcctim nosirariim Romam eranl in brevi vciiluri pro corotia imperii
inlervenlii, qui Romanse Ecciesiacstatum oplinium prsefatoPiiilipposolemnitcroblinenda.In quarloino-
semper dileximus, adjura imperii nianum cum in- nebant ul marchioui prsesiaremus benevolentiamet
juria nullatenus cxtendatis, diligentius attenden- favorem, nee ei resislenlibus auxilium procberemus.
les quod non sustinemtis jus Ecclesiae ab aliquo Nos auteni, sictit per alias vobis littcras meininimus
diniiniiiaut infiingi. Jgitur favorem vesirum ethe- plenius intimasse, super discordia quae inter vos
nevolenliani excellcnlissimodominonostro frucluo- peecalis exigenlibusest suhorta palerna compassione
sius impendaiis, el ejus honorcsac coinmoda ita , ^/ dolemiis, cum cx ipsa , nisi Deus averleril, multa
uhi poteslis, erigere digneinini ciun effeclu ut justi- praevideamuspericula provcnlura. Audivimus la-
liaenon domineliir iniquilas, sed subdalur semper uicn et inerila electortim el studia cligentium, vi-
falsilas veritali. Monemus insuper et precamur ut delicet quis el qualis, a (]tiibusel qualilersil elecltis»
dilecto amico noslro devoloet fideli domini nostii ubi et a quo etiam coroiiatns; ut non penims igno-
regis Philippi Marcualdo marchioni Anchonensi, remus si cui favor sit apostolicus impendendtis.
duci Ravennensi, procuratori rcgni Sicilioe,impe- Fiierunt aiitem quidain lioininespeslilenles,el adhuc
rialis aulaeseneschalco(4), in ncgotiis domini noslri miiltisiinl (ales.qui nuiiqiiam vellcnt videreconcor-
aposlolicam praestelis benevolentiam et favorem, diam inier Ecclesiam el impeiinni, ut liberitis suas
nec resisteniibiis ei proebeatis adjutoria, sicut de possenl iniquas perficere voluiitates, mcntienlcs
vestra confidimus sanclilate ; certissime suienlcs quod nos ad diminulioncmet depressioiiemimperii
qtiod oiiinihus viribtis quibus possumus Romam ,iti nequitcr laboremus, cuni potius ad promolionem
brevi ciim ipso domino noslro, Divinitale ;propitia, et conservalionem ipsius efficaciter inleiidainus;
vcniemus pro imperalorioe coronalionis dignitale quia, Iicet quidam imperatores Ecciesiam veheineti-
ipsi sublimiler eblinenda. Haecomnia vobis tam ex ter afflixerinl, aiii tamen eam multipliciter honora-
nostra, qui praesenles existimus, quam ex parle D ritnl; alque ulinam. ila nobis Ecclesiaejtira servala
aliorum principum scripsimus, quorum nuntios cl fuissenl iilaesa sio.ut nos imperii volumus illibaia
litteras liabuimus; qui eiiain domino noslro fideli- jura servari; quia sicjiira noslra et recuperare vo-
latein fecerunl et hoinininm, quorum noinina sunl liiinus et servare ut aliena nec invadcrc nec inqic-
hsec : Palriarcha Aquilegiensis, archiepiscopus dire velimus. Cum autem impcrialis corona sil a
Bremensis, Verdensis, Halverstadensis, Mersebnr- Romanoponlifice coneedenda, co-rile prius clccio-
gensis episcopi; Nuwenburgensis, Monasteriensis, iu principein et prius in regem lcgitime coronato,
Osnabiirgensis, Babeburgensis episcopi; Paiavien- lalcm secimduin antiquani et approhatam constie-
sis, Ctiriensis, Tridentinus episcopi; Metensis, Tul- tudinem libenler ad coronam suscipiendam voca-
lcnsis, Yerduiiensis, Leodien.sis episcopi; comcs bimus, el iis de more perfectis quaead coronaiio-
palalinns Burguiidiae,dux Caringioe,dtix Karinlhiac, neni principis exigunlur, eam sibi, favenle Doniiuo,
ilux de Biles, Marchio de Lanesperc, Marchio de solemniler confereiiius. Digniim vero responsioue
Yoheherc, comes palalinus de Tuing, comes noii credimus quod scriplum fuil supernegotio mai^

(4) Videlib. u, cpist. Ib8, cl Gcsta lnnoc. III. cap. 21«.

iOH INNOCENTIIIII PP. 5012
''""^'
chionis, cuin, si plenins iis qui' scripscrtinl ejus A xvm
iniquitas el pcrfidia pattiissent, non pro ipso scd LlTTKR.fiPHIi.IPPIDiiCISSCEVI.fi".
eontra ipsum nos dehuissenl per suas litleras ex- Kcvcrcndo in Chrislo Patri doniiuo INNOCENTIO,
orare, qttia jtiramcnla, qtiocjam lerlio nobis exbi- sacrosanclacRomanaeEcclesiicsummo pontifici,Pi!i-
buit, lanqtiam pcrftdns violavii, atqtie regnum Sici- LIPPUS, DeigraliaRomaiioruni rex el seniper Augu-
lise, qtiod ad jtis et proprietalem aposloli&e sedis sttis, saiulem et filialem dileclionem.
non esl duhittm periincre, conira fidelitatem et ho- Pro nesrotiisimperii cum sanctitate veslra per-
niiiiitiiii quocfeceral charissimo in Christo filiono- tract-.tndisfamiiiares et dilectos capcllanos nostros
stro Friderieo illuslri regi Sicilia?ralione lerrse qnam Fridericum proeposilnmSancti Thomaeapud Argen-
tenehat fn reguo, et nobis et ipsi moliebattir aufcrro, linam el Joannem sancloe RomanseEcclesioesub-
volcns seipsum, sicul pro ccrto cogiiovlunis, faecre diaconum Ialores prassentiumiransmiliimiis ad apo-
rcgem : qui ciijiisconditionisexisial, vesira pruden- stolicam prseseuliam, cnm plena fiducia universa
tia 11011 ignoral (5). Proplerquotletab inclytserecor- negotia quoecum palernilate vestra decrevimus per-
'iaiionis Couslanlia-imperatriee mcriiii puhlicc dil- traclanda- ipsorum providenlioe-coinmendanlcs, cl
lidaii, ei a uoliis ptopter hsec et alia facinora, quoe verha noslra in ore ipsoruin ponenles. Rogamus
in gravcm liiip.etii commisilet cominitlit injttriam, igilur ct monemus benigniiatem aposiolicam qua-
ciim stiis fauloribus excommunicalionis laqneis tciius ea qusepraefalicapellani nosiri ex parte no-
irvcliri; qui suis cxigenlibus culpis ita cum suis stra vo!)isiniimaverint, allenla aure inlelligatis, ct
faiilorihus per Dei gratiam est compressus til quasi verbis ipsorttm tanquam a proprio ore noslro pro-
diffidens longe aliud cogitare cogatur. Monemus' lalis lidem indubilalam adhibeatis.
ergo vestram ttnivcrsilatem et exliortainur in Do- XVIII.
mino qualenns in devolione sacrosancioe Romanoe RESP0NS10 DOMINI PAPJEFACTANUNTIIS PHILIPPI»
Ecclesisemalris lanquam spcciales filii persislenles, C0NSIST0RIO.
dc ipsa quid rcclum el honeslum esl scntialis, aver- Iu Genesi legimus quod Melehisedechfuit rex et
teutes anres ab iis qui fallaciis et mendaciis imio- sacerdos , sed rex Salem, et sacerdos altissimi, ci-
cenliam ct justiliam subverlere moliunlur : quia vilatis videlicet rcx, et Deitatis sacerdos. Sane, si
per merita bealissimi Pelri, cui, licei indigni, sue- distai. inter civitatem et Deilatem. disiat uiiqiie in-
eess:.nin3in aposiolatus officio, procccdenteChristi tcr regnum cl sacerdotitim. Nam, etsi Melchiscdech
gratia et sequcnte ilia, ctirabimus diligenter efficere in ligura Christi praecesseiit, qtii liabet in vesti-
qiiacaddivini nominis'gloiiam,aposlolicocscdisbono- Q menlo el in femore suo scriplum Rex regum et Do-
rcm, imperialis excellenlioc niagnitudincm, salutem minus dominantiuin, sacerdosin aelernumsecundum
aiiiinarum et corporum redtindabunt. ordinem Melchisedech, ad nolandam concordiam
XVI. qnocinler regnum el sacerdotium debel existere. pro-
|iter quod el ipse Chrislus secundum naturam carnis
COLONIENSI ARCIIIEPISCOPO. asstimplicde s.lirpe regali pariler et sacerdoiali de-
Mirabilegerimtis et indigntim quod, ctim t!e statu seendii, ad nolandinti lamen prosemiueniiam qtiam
legui Teutonici referanltu' taui varia et diversa ul saccrdotiumhabei ad rcgniim, ctim Abraham redi-
arivorsa et contraria videanlnr, lu nec per tilteras ret a ciede rcgum, dedit Melcbisedecbex onmihus
nec per niintios curasti nobis cxprimere veritalem. decimas, qui benedixil ei profercns panem el vi-
Qttamvis auiem inter inuiiincras sollieiludines no- num. Eral enim sacerdos Altissimi. Dignior att-
siras dc temporalibus eliam nos oporteat cogilare, lcm csl qui decimas reeipil qtiam qui decimas
quia lameii spirilualia, lanquam digniora, volumtis, tribiiit, et rr.inor qui benedicilur quam ille qui
ut debcnuis, oninibusanlefcrrc, neino inauitcr cx- benedicit, juxta quod probal Apostohts, qui de iioc
islimel qttodprnelalorumlaniecclesiaslicortim qitam ipso loquilur dicens : Sine ulla couiradiclioneminus
stccnlaiiiimmanifestos excessus, el prsesertim per- D a meiiore-benedkitur (Hebr. vii). Qni volens osten-
jaria quoc recenter a qiiibusdam vel infra annum dcre saeerdoiium evangelicunidigniiisesscLeviiico,
commissa vel de caclcrocommitlenda nulla lergiver- lirobal illiid per lioc quod Levi ftti! in -lumbis
salionc poterunt excusari, clausis velimtts oculis Abrahoedeciinatus, quando Abraham diidil decimas
prxlerire, quascordi nobis cst, cum per Dei gratiam Melchisedcchquasi minor majori. Lieet autem tam
tcmpiis acceperimus jusliliam jiulicandi, animad- reges quam sacerdotes ungantur ex lege divina,
versione debita casligare. Ul attiem interim a le reges laiiien ungnnlur a sacerdolibus, non sacerdo-
negligenliam exeulias el lorporem, fraternitati tuae les a rcgibus. Minor est aitlem qui ungilur quam
per apoitolica scripta mandamus quatenus stalus qui ungit.el dignior e.st iingens quam tinclus. Pro-
principum, rertim eveiitus, et negotioruin processus pter quod et ipse Cliristns, eui dictum est per Pro-
cl pcr lilleras et per niinlios inlimare procures. phctam : Unxii le Deus Deus luus oleo laliliai prai
Dalnm Lalerani Novembris. , consoriibusluis (Psal. xuv), Patrem ungenleni as-
lu ciiindeinmoduninobili viroduci Lovanice. serit se unclo majorem. Pater, inquit, uwjor me

(5) Yidr gesia Innuc. III, § 23.

 1013 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPERU. 10U
esi (Joan. xiv). Nam Patcr esi. tingens secttndumi A ejus de medio filiorum Jsrael, ut sacerdotio mihi
quod Deus, Filius aulem est nnclus in qiianmm estt (ungantur (Exod. xxvm). De regno vero dixil Do-
homo: Qiti, cum in fonua Dei essel, non rapinami minus- Samucli : Audi vocempopuli pelenlis regem.
arbilralusest esse se aqnalem Deo, sed sentetipsnm i i\'ori enim le abjecerunt, sed me, ne regnemsuper eos
cxinunivitformam servi accipiens, in simililudinem i (1 Beg. vnO. Verum inler Moysem et Samtielem ,
(lomiintmfaclus, el habilu inventus ul homo (Phiiip. inter Aaron primiim sacerdoiem el Saulem primum
n). liinc est quod Domiiiussacerdoies vocavit deos, regem fucrtiiit tempora Jiidicum, in qiiibus multi
regcs autem principes appellavit. Diis, iuqtiit, jioni anni fluxerunl.
iletrithes, el principi populi tui non maledices (Exod. Ne quis aiitein objiciat quod, etsi sacerdolium
xxn), Et de servo, qui uialueril reinanere eumi proecesserit regnum in populo Judoeorum, rcgninn
doniino dicit ut offeral cum diis, hoc esJ, sacerdo- lamen praecessit sacerdoiium jn populo gentium.
iibus, et perfoiahii aureiu ejtts subula, et eril eii (Nam Belus ccepit primo regnare super Assy.rios
servtis i;i sssciihiin.Sed et propter diguilateni officii posl turrein Babcl el divisionem lingiiiirum lem-
saccrdos angclus appellatur, dicente Dominoper pore Sartig proavi Abraliae, cui Ninus filitis ejus
Prophelain : Labia sacerdotis ciislodiunl scienliam successit in regnum, qui eivitalem inaguam con-
el legem requirunt cs ore ejus. Angelus enim £?o«B I sitiixit qtiam a stio nomine Ninivem appellavit. Sed
tnini exerciluumesi.(Maluch. n). Dictum esteliarn, ei de Nemrolhdicil Scriplura quod priiicipium rcgni
non a quolibet, sed a Deo, nec cuilibel, sed pro- ejus exstitit Babylon. ) Respondemus profecto se-
jihetse, non utiqtte de seinine regio, sed de sacer- cunduiii fidem historix quod el hos praeccssitNoe,
dolihus qui erant in An.ilhot : Conslitui te super qui fuit rector arcoe, quasi sacerdos Ecclesiae. Sed,
geutes ei regna, ul encltas et deslruas , atdifices et ne figiiram pro veriiale nicndicare videamur, pro-
plantes (Jer. i). Siuiile dicilur Pelro, sed excellen- ponanins in mediiim quod Moysesde illo teslatur :
lius : 7« es, iuquit, Pelrus, el super lianc pelrtim jEdificavil, inquit, Noe altare Domino, et oblulit
cvilificaboEcclesiam meam; et quodcunqueligaveris holocauslum super allare (Gen. vin). Sem quoque
super lerram, erk liqalum el in ccelis;el quodcun- priinogenitus ejus dicitur fuisse sacerdos : quem
rjitesolveris super lcrram, eril solulum el in ccelis Jiidasiiradmit fuisse Melchisedech, et vixisse usque
{Matih. xvi). llli dicium est : Constitui te super ad icnipora Abrahifi, De Cain qiioque naltis est
genies el regna. Isii diclum est : Tu es Pelrus, el Euoch, qui primits civitateui oedilicavit. Sed de
super lianc petram wdificabo Ecclesiam meam. lili Scth natus esl Enos, qui coapit nomcii Doaiini
dieluin est : Eveilas el deslruas, cedificescl planles. invocare. Sed utrumque praecessilAbel, qui obtulit
Jbli dkiuir : Quodcunqueiigavcris super lerram, C de primogeniiis gregis sui et de adipibus eortim
eril ligatum el iu ccelis; el qaodcunqne solverissuper munera Domino; et respexit Dominus adAI:olelad
lerram, erU solulum el in ccelis. Hli dictitm cst : niunera ejus. Verum in regno et sacerdoiio non
Ne tinieas a fncie eorum , quia tecutn ego suin ul soliim causam instiiuiionis sed et ordinem proces-
rrv.ani te (Jer. i). Isli dicitur-: Porlce inferi non sus noiare debemus. Contra ulrumque siquidem iu
pmvalebunl adversus eam (Matllt. xvi). Principibtis principio moluin est scandalum et suscitalum est
datsir poteslas in lerris, sacerdolibus aulem pole- scliisina. Contra sacerdotium Aaron scbisma inove-
slas iribuiiiir ei in coelis. Illis solummodo super runt Core, Datban et Abiron cum complicibus
corpora, istis eliam super animas. Unde quanlo suis; sed slalim eos ultio divina damnavil; quia
dignior cstanima corpore, tanlo dignius esi etiam quosdam ignis consiimpsit, alios lerra vivos absor-
eacerdotiura quam sit regniim. Petro' legilur vas buit. Conira regnum autein Saulis scbisma movit
ostcnsum quatuor initiis submissuin de ccelo, in David, noii lamen lemeritate propria, sed auclori-
qno continebantiir omnia animantia volalilia, qua- tale divina : qui licel diu fucrit, Saulis persecutio-
drupedia et reptiiia, munda pariler et immiinda; et ncm perpessus, demum lamen praevaiuit,quia manus
dictuin esl ei : Macla el manduca (Act. x). Macia ]j. Domini eral cum illo. Quid est hoc qnod schisma
vitia, et nianduca viriutes; macta erroreni, et conlra sacerdotium non prscvahtit, sed succubuit,
luandtica fidcm ; quasi evellas et destruas, acdilices schisma vero motiim contra regnuin non succuhtiit,
etplanies. Quia singuli proceres singitlas habcnt sed pracvaltiil?Magnserei magniimest sacramenlum,
provincias, et singuli regcs singula regna ; sed Pe- et forsitan inslantis leinporis est parabola. Sed, iio
trus, sicul plenitudine, sic et latiludine proeeminet aliud intendere videamur, dicamus quod ideoschi-
uuiversis, quia vicarius est illiuscujus est terra el snia conlra sacerdoiium non proevaluil quia sacer-
plenitudo ejus, orhis lerrarnin et universi qui dolium insiilutum fuit per ordinationem diviiiam ;
habitant in eo. Porro, sicut sacerdolium dignilale schisma vero praevahiit. conira • regnum , quia
proecellit, sic el anliquitale proecedil. Utrumque rcgnum fuit ex.lorium ad pelilionem humanam.
tam regnum quam sacerdotium institutuin fuit in Sacra vero Scriplura» doeenle didiciinns qtiia
populoDei; sed sacerdolium per ordinationem divi- non est sapientia, non est scientia, non cst con-
nam, regnum autem per exiorsionem humanani. silitim conlra Deiim. Cieterum, lempore proco-
Desacerdolio namque proecepit Dominus Mojrsi: denle divisuni est simul regntnn ct sacerdoiium.
Apptica, inquii, ad me Aaron fratrem tuum et fiHvs. Nam post obiiuin Salouionts divisttm est regiiHm.
 1015 PNNOCENTliM PPy M>}6
et duoe iribus solumniodo Roboam adhseserunt; /A Dei gratia Roinanorum rex et semper Augustiis, cum
ooeieraevero iribus secutae sunl Jerohoam. Sed qui onini fidelitate et huniililale, suhjeclionem, filialem
pauciores oblinuit, ipse habuii Jerusalem sedein dilectionemet reverenliam.
regiam, templum el sacerdolium. Reliquus aulem, Signilicamuspalerniiaii vestrae quod nos per Dei
.qiioniain iis oinnibus caruit, etsi pkires haberet,. graliam et vestram in>bonoet prospero sunius slalu,
sicui regiium divisit, voluil etiam dividere sacerdo- et nunquam in meliori quain modo siimus. Unde
lium, et fecit duos vitulos aureos, quorum unum vestrocmullum regratiaiiius sanclitali qnod iiuiiiios
posuit in Dan, alterum in Bethel, fanumque eon- nosiros cum. magno gaudio nohis remisistis. Ro-
struxil, et oedificavilaltare, constituens saeerdotes gamus ilaque dominationem vestranl ul negoliuni
non de Levitis; sed venit prophcta in sermone Do- noslrum, quod per Dei adjiilorium cl veslruinhelie
iniiii,]elJeroboam stante superaltare el tbus jaciente, csl inchoalum, feliciler consummare dignemini.
inler csetera dixil : Uoc erit signum quod loculusest Testis eniai nohis sit Deus quod posl me-rtemaviui-
Doniinns. Ecee altare scindelur, et effundetur cinis culi nostri regis Richardi uniciim nobis eslis sola-
qui est in ipso (IJI Reg. xm). Quod cuni rcx audi- tium et adjulorium; quia scimus veraciter, dum
visscl, exlendil manum , el ail: Apprehendite eum tanlum vos liabeamus propitium, negotium noslruin
(ibid.); et exaruit manusejus quam cxlenderat con- "' promovebitur, et ad finem bonum, felicem et opla-
tra ipsiim, altare quoque scissum esl, et effusus est lum, auxilianie Domino, pcrduceltir. Undc vossic-
cinis. Ecce slaiim a Deo vindicatum cst schisma ul Palrem charissimum et dominuin oinnihns nio-
conlra sacerdoliuni suscitatum. Divisiovero regni dis lionorare proponimus, et omuia jura veslra,
permansii inler Judam ct Israef usque ad transnii- sicut.audivistis in littcris nostris, conservare. Ne-
gratroneui et caplivitalem Judaicam. Porro, quod gotium enim nostrum veslrum repuietis; quia vo-
accidil. in Velcri Tesiamento, conliugil in Novo. Et bis adjulorio nunquam dcesse VOIBTITUS, et oninia
ne longe petantur exempla, divisum est simul re- ncgotia noslra, qtiae vestra sunt, secundum co-nsi-
gtmm el sacerdolium tcmporelnnoccnlii papse et re- liuni vestrum terminabimus. Quod sanclitali vestrae
gis Lotharii. Conlra Innocenliirm intrusus esl Ana- litteras nostras raro iransmillimus, inde esl qaod
eletus, conlra Lotharium vero Conradus. Sed prse- tcrra Suevi est inier nos el vos, el si ssepe mitie-
valuit uterque Catholieus, Innocenlius videlicet cl renius, a Suevis possent auferri : quod lam.en in
Lothaiitis, qnoniam Innocentius coronavit Lolha- brcvi mutabimus. Sed hoc iiitimo corde rogainus-.ut
ritim ; el succuhuil uterque schismaticus, Anaclc- sicul per iiuniios vestros nobis inandastis, ncgotiiiin
tns videlicet et Conradus, quia veritas prsejiidieat nostrum, quod cst veslrum, ad effecium perduealis.
C
falsiiati. Deinde schisma dividil Ecclesiam lempore XX.
Alexandri, cl imperium in uiiitale permansit tcm- LITTER.SOTTOSISREGIS.
pore Frederici. Setl idem itnperator.nonuldcfensor, Reveren.dissimoin Clnislo Palri ac domino INNO-
sed perscculor Ecclesioc,schisma Tbvitel favit scbi- CENTIO Dei gralia su.mmopontifici, OTTO,Dei gralia
smalicis. Porro scliisma pcriit eum schismaticis, et Ronianorum rex et semper Aitgusius, ex toto sihi
fomcnttiin cum fatiloiibus est coiifusum. Ntme au- devotus, debita cuin reverenlia salutem, et quidquid
icm Ecclesia per Dei gratiam in unitate consisiii, palri filius.
et imperium peccaliscxigentibus est divisiim.Yeriim Qiiantam affe.clionein erga Romantim imperiuin
Ecclesia non sic illi relribuit qnemadmodum illtiil veslra geral clcmentia, qiianlunique ipsius exalta-
Ecclesiae; quia super ejus divisione - condolet et tioni inlendaiis, ex vestrarum litterarum inspe-
compalitur, pi*o eo maxinie quod principes ejus clione.quas principibus Alemanniselamlaicis quam
maculam posuerunt iu gloria ct infamiam in lio- clericis destiuatis, manifeste potesl perpendi. Qiianto
nore, liliertatem el dignilatem ipsins pariter con- ctiam dcsiderio, quanloque mentis afTectu vestra
fundenles. Vcrum ad apostolicam sedem janiprideni nos amplectatur paternitas ex plurium ' littcrarun.
fiierat rectirrcndum, ad quam negotium istud prin- T. tenore, quas mullis priiieipibus Teu(oni;e pro nobis
(ipaliter el finaliler dignoseilur perlinere; princi- deslinastis, in quibus continebatuf qnod ad hono-
paliler, quia ipsa transtulit imperium ali orienle in rem et profecium nostrum libentcr et efficaciter,
occidenlem; finaliier, quia ipsa concedil coronam quanttim cum Deo possetis, intenderetis, speranles
imperii. Verum verbuui luiiin audivimus. Videbimus quod nos in devotione qtiam progenitores nostri
littcras domini lui, deliberabimus cum fratribus circa RomanamEccIesiamhahueruiit non sohim per-
uostris, et dabimus tibi responsiim. Inspirei autem sislere, sed etiam proficere cum honoris augmenio
nohis omnipolens Deus honcslum consilium, et re- curaremus, el ex B. proeposili BnnnensisacM.de
velet nohis beneplacitum siium ; quatcnus in hoc Villa civis Mediolanensisdileclorum noslrorum re-
negolio ad honorein ipsius, ad ulilitalein Ecclesia;, latione ipsisque rerum experimenlis manifesle co-
et saltitcm imperii procedamus. gnovimus el intelleximus : qui quam benigne ipsos
XIX. aliosque nuntios receperilis, qui cum eis a nobis
LlTTER/150TT0NISREGIS. ad vos transmissi fuerunt, quamque benignius eos
Saneiissimo et reverendissimo Patri INNOCENTIO, traclare curaverilis, sigillatim ac diligenler nobis
sacrusanclaj Romanse scdis suinnio pontifici, OTTO, iulimarunt, Eapropter nos ex dcvotis dcvolissimi,
IG17 REGISTRUM DE NEGOilO ROMAM IMPERII. 1018
paierniialis vestracbencficia scntienles, utilitatemque A pixcipeie dignemini ut ipsi negolium noslrum pro-
exinde nobis proveuieniem dilucide cognoscenres, niovere nobisqne adha:rere niillaienus poslponant ct
sanclilati vestroc grates referimus uherrinias, ex- coronam Alemannioc,quam nos jusie adepiam in-
celianliaevestrse omni oninino exsulante mendacio dubilanter exislimamus ab eo qui debuit et in loco
notificanles qiiod hiler principes inferiores etsupe- quo dehuit nobis impositam, defendcre el manu-
riores qui sunl circa Rheniim lam ex parte nostra lenere totis viribus adjuvenl ac nilantur; ne prac-
qtiam ex parte ducis Suevise, medianle Magttnti- dicla admonkio , quam ad imperii concordiam no-
nensi archiepiscopo, qui ad hoc plurimam adhihiiit slramqtic utililateni a mansueludine vestra faciain
operam, quo (amen iiondtim plene novimus affe- inielligimtis, ad noxam lendat noslramque incoin-
clu usque ad festnm beali Martini treugse sunl fir- modiiaiem non modicam. Nos enimparatos intotutn
malae. et ex lolo ea omnia adimplere qtisea nunliis nostris
Iifter principes lamen Saxoniae lam nobis quam cum sanclitate vestra suiit condiclaet conscripla et
duci Sucviacadhaerentes (quam cum festinatione in- corum sigillis sigillata proesenlibus scriplis paler-
trare disposuimus ut regi Dacorum dilecto sororio nitali vestrse significamus et in perpciutim nos
nostro occurramus, qui in auxiliumnoslrum ad dehel- ohscrvaturos prouiiliiiniis. Clementiaeinsuper vestnu
landos inimicos noslros eamdem lerram procul dti- B notificanduin duximus quod ex quo coronam regni
hio intraltiriisest) nulloeIreugie sunl factoe.Ad hoc adcpli sumus , nunquam adco fortes fiiimus sicut
cliam Mngtinlinenseni archiepiscopum elaborasse impraisentiarum exislimus , nec principes nosiriquc
nostiosqiie consensisse juxla admonitionemvestram, barones nohis unquam fidcliusastilerunt quam iiiinc
ul colloquiuniesse debeal inler Andernacum et Con- in procsenti assistunt. Proclcrea, palerniiati ve-sirae
fltienliamiu proxima sexta feria posl feslum beali Ja- nolificamtis nos pracsenliitm latoribus dedisse li-
cobi aposloli, veslram noltimus latcre pietatem : iu cenliam jurandi in nosiram animam quod ea vera
quo dcbent convenire, secundum qttod inler eoscou- essc credimus quoe de colloquio quod fieri debct
ditumest.ex parie nostra Coloniensis archiepisco- proxima sexla feria post fesiuni beali Jacobi apo-
pus, Monasteriensis episcopus, Leodiensis electus, stoli inler Andernacuni el CouQueniiam superius
Trajectensis episcopus, Paderbnrnensis cpiscopus, scripsimiis (7).
abbas Corbeiensis, duxRrabantiacet coniesFlandriic, Ad haec, sanctilaii vestrse preccs porrigiinus af-
ex parte vero ducis Suevioe,Salzburgensis archiepi- fecluosas qtialcnus in negoiio Conradi quondam
scopus, episcopus Fiisingensis, episcopus Basilicn- Hildeseniensiscpiscopi et Wirzeburgensis elccti la-
sis, Argeniinensis episcopus , Treverensis archiepi- liler vos haheatis ul ejus exemplo similia coinuiit-
scopus, dux Meranise, n.archio (6), Corradus de lere coeteri terreanuir, el ipsius poena in Aleinanna
Landislierc, B. dux Ceringi.u, et ipse Magiiniinus et per imperii iinivcrsos (ittes multorum sit nieliis ,
tanquam mediator, qui huic rei haetenus sollicilu- et ul in eo vigor Komanse Ecclesiaeejusque auclo-
dinem quam potuit impcndil. Qui principes finali- rilas nulhueniis eueivettir vcl depercat. Qualiter-
ler de facto imperii in eo colldquio tractare debent cnim conversatus fuerit in partibus uliramariiiib,
et pia;seniibtis dissidiis omnino finem imponere ; Apuliac, Tusciie cacterisque parlibus iiupcrii, ad;
el quod a majori parie ipsoruin de corona Roniani quas ipse unquani divertit, quamque flagiliosa per-.
imperii staluiuni fuerit, hoc ab ipsis cselerisque sona in omnibiis quaeunquam egil exstiieiil, quani-.
Alemannise principibtis inviolahililer volunl obser- que repreheiisibilis conversationis senipur fuerit^
vari. Inde esl qnod licel de proedictorumprincipum adeo etiam qtiod in ore ipsius iiiinquain veritas vel
nostroriim fide ac devolione nullalenus dubitenius, fulcs deprebciidi potueril, cumque noster perjurus.
ac de voluntale eorum qui ex parlc ducis Sueviiein sit, et a-nobis dc infidelilate in verilate argui possii*
eo debenl interesse colloquio pro majori partc bene cum hoc oniuibus sil iiotiim , veslram non pulamus.
confidamus, lamen, quia patentitatis vesiroe prote- lalere sancliiatem. Nunliis vero noslris dedisse nos.
clionem ac RomanseEcclesiaeauxiliuniel auctorita- D in mandatis vestrae innolescere volumus iiiansiieiu-
lem iu omiiibus nosiris desideramus negotiis, cogi- dini, quod qualilercunqiie vos in praediclis habueri-.
lantes utilius esse pielalem vestram in leinpus lis, dequo lamen nihii nisi paternum, nisi bo.iiim,
occurrere qiiam post causam vulneralani reinediuin nisi bonis uiile iinqtiani suspicati fuiinus vel in
quaerere, cognoscentes etiam concessum fore me- prscsenii suspicamiir, utocio diebus ante diem su-
denlibus acgrotaiiiibus subvenire, non tamen eos a pradicto colloquio prsefixam conspectui nostro se
morluis suscitare, a sanctiiale vcslra peiimus et repraisenlare nulla unquain occasione postponant.
dcvotissime supplicannis quaienus dum se lemporis Qiiidquid aiileni procseniium latores, praepositus
offerel opportunitas, supradiciis omnibus principi- scilicel de Mersen. et II. de Aquileia vel altcreo-
hus tam ecdesiasliiis quam soecularibusaliisqne , runi cx parle nostra sanclilali veslroe rclulerinl,
si quos praedictocolloquio interesse contigerit, au- tanqiiain ab orc noslro processeril, pro constanli
ctoritate aposlolica magnifieenlioe vestroe a Deo ot firmo hahere digncmini.
coliata sub poena et intcrminationc qua polcstis

(6) Id cst, niarchaldus. (7) Videlib, », cpis-l. 201, 204.

1019 INNOCENTHIII PP. 1020
XXI. t\ tre uoslro Colonieusi archiepiscopo , ad quem id
apud Aquisgranum iu solio augustali fucrit
tiNIYERSIS TAMEC<;.1.F.»IASTIC1S QU.UIS/ECUi.ARIBliSperlinct,
inunctiis ct coronatus in regem. Sed opponebatur
ALEMA.NNLE.
PIIINCIPIIIUS eidcm quod pauciores emn principes sequereutur.
Cum de discordia quse diebus nostris pcccatis Licet aulem nobis fuissenl talia stcpe suggesla, et
exigentibus supcr imperio est sttborla vehcmemius ut sic procederemus coiisiiltiima viiis prudentibus
doleamus, qtiia non, ut aliqui mcniiendo confingtiiit, et discretis, volentes lamen honori vestro deferre,
ad deprcssior.cmcjus inieiidimus, sed ad exaltatio- universilatem vestram palerno commonuimusdile-
nem poiitts aspiramus , cogitavimus socpiusintra ctionis affectuet per aposlolica vobis scripla man-
nos ipsos , tleliberavimus quoqtie frequenter cmn davimus ul Ds:iliniorem habcutes pracoculis, el-ho-
fraliihus noslris , et cuiii aliis viris prudentibus et norcm zelanies imperii, nc annularemr dignitas
discrclis non soinel lanliim Iraciarimns qualiter ad ejus el liberlas eliam deperirel, melitts inlenderelis
sopiendam dissensioncm hujtismodi possemus im- ad provisionemipsius, ne, dum foveretis discordiam,
pendere operam efficacem. Fuerunt auiem qtiam- per vos deslruerelur imperialis subiimitas, quoeper
plures qiti nohis suggererenl ul cum duo fuissent veslrum erat sluilium conservanda ; alioqtiin, quia
jier liiscordiamin reges clecli, de siudiis cligentinni mora pcriculum ad se grave habehal, nos quod ex-
(UmcriiisclcciorumiiiquirerciniissoHicileverilaiem, pedire sciremus sollicite procurantes, ei curaremus'
qnatenus iiiielligeremusplenius cui esset favorapo- favorem apostolicum imperiiri quem credcremtis
slolicus impendendiis. Dicebalur enim de allero majoribus siudiis et meritis adjuvari. Gaudeinus.au-
<|iiodrecepius essel a pliiribus el in.siguiaimperia- tem quod licet monila noslra distuleritis liaclenus
lia obtiiieret. Scd opponebatur protintis contra eum exaudire, nunc lanien redeunles ad cor cl quid po-
<piodnec ab co qui potuit , nec ubi dcbuii , fuoril titis expediat allcndentes, juxla cominonil.onemno-
coronaliis, cum Tarantasiensis arcbiepiscopus, lan- slram proposuistis, \it accepiinus, de imperii pace
quam exiraneus , et ad qucm id minimc pertinel, tractare. Monemus igitur universilatcm veslram et
cvocalus, ci rcgni prsesumpseiitimponere diadema. cxbortamur in Domino, el pcr aposlolica scripta
Praeierea objiciebatur eidem quod contra proprium lnaiidaiuus, in rcniissioneiu vobis peccaminum in-
jurainciilum, super quo nec consiliiim a sede apo- jungentes qualeiius iis quse praemisimiisdiligenti
siolica reqnisicrat, rcgnum sibi praesumpseralusur- medilatione pensatis, ad eum vestraedirigatis consi-
pare, cum super illo jiirameuio sedesapostolicapriiis deralionis mluitum qtti merilo strenuilalis et probi-
consuli debuissct, sicul et eam quidain consuluere r> tiitisad rcgenditmimpcrium eslidoneus : quod qtiasi
prudenler, apud quam ex institutione divina pleni- prsccipuuin in hoc negolio procurare debeiis, cuni
tudo residel poteslaiis (8). Addebatur eliam contra proescrtimboc temporc, non solum imperittm pro-
ipsum quotl cum bonae memoriae Coeleslinuspapa .hum et streinium exigai habere rectorem, sed et-
pracdecessornoster ipsum pro lemeriiate sua ex- Ecclesia nec possil nec velildiuliusjuslo.el- provido
commiiiiicatioiiisscnlentia publice iuuodasset, et defcnsore carere, quem nos possimus.et. debeamus
iiuntii nostri , quos pro lihcratiouc venerabilisfra- mcrilo coronarc; abcopenitus animuiu rcmovciilcs
tris nosiri Salernitani archiepiscopi quondam in ctti propler impcdinicnla patenlia favorcm non de-
Teuloniam misoraiuus, datam sibi fortnam a nobis beamus apastolicum imperliii , alioquin , unde cre-
in absoluiioiie ipsius, qui jam in regem se fecerat dereiis discordiam vos sopire, inde coniingeret vos
uoniinari , iiiinime servavissent, contraquam nihil niajus scandalumsusciiare; quoniam prseler id qtiod
agere potcrant, idem profecto el exeommunicaius si fieret fortc conuarium, urbi et pene penittis toti
clcctus fucral in rcgemet adinicexconimuiiicaiionis displicerclIialice, Ecclesia quoqiie id ferrei graviter
sententia lencbatur aslrictus. Unde,juxla sanciorum el molostc, nec se dubitaret prn juslitia et vcritate
Pairuui cauoiiicassanctionesei qui lalis exislit nou polenler opponere, quoe Deo desiderat potius quam
ohstante jurauieiilo fidelilatisest ohsequiuin subtra- D liomiiiibuscomplacere. Essetis eiiani perdilionis oe-
hendum. Hoc qttoqiie contra eunidem non niodicuin casio terrse sanclae, ad cnjns recnperalionem lotis
facere proponebanl quod contra iiliertatem im- viiibus aspiramus.
perii regnum sihi jure nilcbalur baerediiariousur- Ilsee aulem vobis proedicimus,non ut liberlatis,
pare. Unde si, proul olim fraler patii successerat, dignitalis, el poleslalis vestrse privilegio derogare
sic minc succcderet frater fratri, libcrlas prineipum vciimus, sed ut dissensionis et scandali nialeriam
deperirel, cum non per eorum electionein, sed per anipulciniis, cuni is sit a vobisassumendusin regem
successioiiempotius , regnum viderclur adeptus; ut quein nos in imperalorempossimus el debeatnusme-
c;eiera bcnignis taecanius quoecontra genus ipsiusi rito coronare, ne, si secus acciderel, fieret error
stipcr oppressione tamEccIesiariim quamprincipuni novissimus pejor priore. Si vero salubribiis moniiis
opponuniur, ne ipsum persequi videamur. CaHerum nostris, quse de corde ptiro et con.scientiabona et
proponebatur pro altero quod ab eo qui potuitet fide non ficla procedunt, prudenter ae reverenier
ubi dehuit fueral coronatus , cum a venerabili fra- curaverilis acquiescere nos cum eo pariter ei pro

(8) Vide Oesla Imwc. III, c. 22, et infraepisLC2»

 1021 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANiSMPEKII. I025C
co qui rile sic fuerit promolus in principem adhono->A principibus, dileeltnn (iiitim ;Egfdiitm acolytliiini
rem exaltalionem iinperii efficaciter inlendemus, nostrum , virum providum et discr<'tuin,'nohis ei
cuin et ipse nobisciiinpariier ct pro nobis ab liono- fratribus noslris mciiio suseprobilatis acccptuni,..id
rem et exallalionem Ecclesioeintciidcre debeal, ut le piincipaliter el ad alios priiicipes dcsiinamus, per
speramus; ila quod eo faciente qui est Rcx reguin et ipsum el litteras quas diiigimus principibus univer-
Dominusdominaniium, sacerdos in reiernum secmi- sis intenlionis nosirocbenepiaciitimet salubre con-
dum ordinein Melchisetiech,regiuim ct sacerdoliuni siliiim, sicut ex eis colligere poleris, apenius in-
diebus noslris mutuis subsidiis optatum recipienl nuentes. Rogainus igitur fraternitalem luam, mo-
incremenlum. Super juramenlis etiam iilud aticto- nentes altentius et exhoiianlcs in Domino, et per
ritale aposlolica statuemus quod ad purgandam et aposlolica libi scripla niaudamus qualenus ciim
famam ct eonseier.tiam redundabil. Unde non per- plene inlcntionem noslram, cum adhuc pracsens
mittatis vos aliquo modoseduci suh specie pietatis apud nos existeres, inlcllexciis, taliter annuits
ah iis qui non communem sed specialem titiiiiatcm voiis nostris , lalilcr in hoc negoiio te liabcro
iiiqiiirunt; quoniam ad hoc principaliter debet prin- procures ul conlra commiinem utilitatcm lam
cipis eleciio procurari, non ut provideatur certse Ecclesiocqtiam imperii nihii penittis alientciur. Ad
personse,sed ut reipublicoeconsulaliir : quod ulique hacc, proedictuni acolvtliiimnostrum heivgtie reci-
fieri non poiesl, nisi persona principis provida sitct pias, et ea qiiac tibi cx parie noslra duxcrit propo-
jtista, sirentia et hor.esla. Ut aulem de nostro be- ncnda et siiic diihiiatione credas ct sludeas efficaci-
neplacito et cousilio reddamini certiores, dilectinn ter adimplere, ul zelus quem in jiivenlute tua circa
fiiiiimJigidimn acolylhum nostrum viriiin providum honorem Ecclesioeproedecessorum nostrorum lem-
et discreitim, nobis et fratribus nostris nierilo suoe poribus habiiisii, diebuseiiam noslris in tua sene-
probilalis accepium, de cujits pieue fjdclilaie confi- clule prosilial in effectuni; etqtii pro illa hacieiuis
dimus, ad vos duximus desiiiiandum, cui in iis quoe legitime certavisli , cursutn sludeas lui certaminis
vobis ex partc nostra proponet indubilata Cnlecreda- laudabiliter consummare ; ul secure ctim Apostolo
lis. Quia vero per falsarios miilla solenl soepiusob- clames : Bomtmcerlamen cerlavi, cursum consum-
(ineri, si forsan, quod uon crcdimus, aliquselitieroe mavi, fidemservavi; ideoquerepositaesl niihi corona
conlra (enorem prsesentium anle dalam isiarum juslitiw, quam reddel tnihi Dominusin illa die juslus
quasi a nobis apparuerint impetratse, ipsas noverilis judex (II Tim. iv).
esse falsas. DatuniLalerani.
Dalum Laterani. ic XXIII.
XXII. NOBILIVIRO DUCIBRABANTI/E ETUXORl EJUS.
JlAGUNTlNO ARCHIEPISCOPO , EPISCOPO SAEINENSI.' (9) Ad nostram novcritis audientiam pervenisse
Sicul frequenler libi proposuimiis viva voce, non quod quidam genealogiam veslram a longe calcu-
cst qui post Romanum ponlificcm vel in Ecclesia lantes, riileclam in Chrislo liliam nostram nobileni
Romana vel in imperioRomano lanlum locum ob- mulierem [Mariam] liliam vcslram eharissimo in
tineat quantum obtines in ulroque. Unde te oportel Chrislo filio nosiro Olloni (ilio qiiondam iilustris
soHicidevigilare ut juxta quod de tua fralernitate memoriac[ilenricij ducis Saxouiacsponso suo electo
confidimus, et honorein imperii eiiin Ecclesiaeexal- et coronato in regein aUiuilalislinea ultra qiiartum
latione procures, el augmeultim Ecclesisecum im- gradum, quod vos non recoguoscitis, iinissitant per-
perii promoveas incremeuto ; quatenus per luaesol- linere, licet matriinonium lpstim nulltts accusei. Ul
liciludinis sludium inler Ecclesiam el imperiuni pax autem conscientia vestra non lam purgetur quain
perpetua coiiserveiur. Miramur autem non modicum consolideiur, liiit postulatnm a nobis ut super hoc
quod cuiii publice nobis coram fralribus promiseris dignaieniur niisericorditer dispensare. Si ergo res
viva voce quod nihil pritts linaliter de imperii ordi- ila se hahet, secure, propier uiultani et magnam
natione tractares quam per lilteras et uunlios luos D ' utilitatem qu;e de ipso mairimonio proventura spe-
noslrae consuleresheneplacitumvolunlalis,miper, in ratur, ad consuinmationeni ipsius cum divini no-
colloquioquod fuit inter Andernacum el ConHuen- minis reverenlia procedatis.
liam, te prncuraute, sicul pro certo didicimus,cele- DaluroLalerani.
bratum, aliquid diceris quasi finaliter iraciavisse, XXiV.
cuin facta compromissionein quosdamprincipcs tam PRINCIPIBUS ALAMANNI-E.
ecclesiasticos quam etiam saeculares, quod illi de- Ulii qui super provisioneiinperii, quam fore lau-
creverint in colioquioquod in proximo est condiclum dabilemin omnihus affectainus , nostris monitis sa-
ab universis debeal observari. Qtiia vero nec liiteras Iubiibiis acquiescent, apostolicse sedis palrocinio
nec nuntios super hoc, licel expeclassemus non mo- specialius foveanlur, prsesentihus lilteris duximus
dicum, a tua fraiernilaie recepimus, ne videremur iiilimandumquod omnes qui cum eo, qui assumplus
merilo negligenlessi propositum nostriim antequam in principem , nostram obtinuerit gratiam el favo-
prsedicttuncolloqttiumcelebrelui' uon cxprimeiemus rcm, composilioneminicrinl, supcr posscssionibrs,

(9) Vidcinfra epist. 05.

1A4.X INNOCENTHIII PP. 102*
dignitalibtis cl honoribus , dante Douiino, maniite- A destinavil,quod ciuii ci feeisset hominiiim el fideli-
nere curahiniiis ct fovere, racienies eam auclorilate tatcm jurasset, dc manu ejus multis prasscntibus
aposloliea inviolabiliter observari, cselerisniliilonii- regalia recipiens cum vexillo, et ut pleniusel firniiiis
nus seeundum officiinostri dehituiu aposlolicsesedis quod juraveral observarel, certam illi dedissel pe-
graliam impensiiri. cunisequantilalein el Nortbtisiamcontulissct in-feu-
Dattim Laterani. dum, ipse lanieii el quod juraveral non servavit, ct
XXV. adhuc detinct qu:c recepil. Nosaulem in hoc frater-
EPISCOI'0 0STIE.NSI AP0ST0L1CE SEDIS LEGATO. niiaii luoe cupienies deferre, quam sincera diligi
Ul cliarissimos in Chrislo filios nostros Philip- nius charitale, cum idem Landgravius neplem luain
pum Francoriim el Joannem Angiorum reges illti- liabeat iu uxorem, fraternitali luoe per apostolica
stres ad aposloliesesedis obseqtiiiini plenius iiidu- scripta mandamus quatenus ipsum ex parte lani
cere valcas el iis ejtis devoiione lirmius solidare, noslra qiiam lua moncas allentius et inducas ul si
proeseiiiiiimtibi aucloiilate concedimtis, per apo- forle juramenti religionem conlra sahitcm elfamam
slolica scripla manilantes qiiatemis si qua forsan suam transgredi non veretur, saltem restilual quse
intcr se vcl ctiin aliis obligatione lcnenlur illiciia, rccepii. Alioquin, quatumcunque sibi deferre pro
cam sectire dissolvas , cuni scciinduni proplielam " tuo velimus honore, quia tamen facli sumus seeun-
dissolvere debeaniits colligaiiones impietaiis el fa- dum Aposioltim sapieiitibus et insipieniihus debi-
j-eictilosdeprinieiiies. lllam eniiii colligationeui ccn- tores, iinde nec volitmus iiec dcbemiisposliilaniibus
semtis iliieiiaiu qtiae regiae devotionis obscquiiim juslitiain dencgarc, ipsuin ad altcniin praedietoruin
crga sedeni aposlolicam inipediret , pracscrtim iu per excomniiinicationem in personam el interdi-
iilo ncgolio qtiod super iinperii Roinani ordina- clnm in terram sccundtim offieii. mslri debilum
tione vcrsalur. Nulli ergo, etc , noslroeconcessionis, coiupellcmus.
clc. Si quis auiein, etc. Daliim, etc.
Datuiii. Camcracensiepiscoposcriplum esl super hoc,
XXVI. XXVIII.
TREVIRENSI AnCIllEPISCOrO.
Gravemcontra te nobis venerabilis /ialer nosler ILLUSTRI REGIANGLORUM.
Coloniensis archiepiscopus qiieiimoniamdesiiiiavil, / lll:i le cordis piiritate diligimus ul quoiies ea no-
qtiod cum ei jiiramcnlo prseslito promisisses fe rc- bis de luis actihtis referiinliir quse prudcnliam re-
cepliiruin el habiliirum pro rege qiiciuipse recipercl nC sonant et virliitem, jucundo tilii congralulemur
cl haberei, et til iioc plenius observares, thesaurtim' iaffeeiu, et si quid forte de tuis audimus operibus
ColoniensisEcdesioc pro certa tibi pecunia obligas-| jquse famacttue dcroganl el honori, moesto lihi spi-
gct, tn hacteiius nec juramentuni servasti, nec re- ' jiilu condoleamus, cupienles ca te semper efficere
stituisli ihesauruin. Qtiia vero secundiim Aposloliim quocatl profectum elcxallationem regisesublimitatis
sapicntibus suinus et insipienlibus dcbitores, unde accedaul, etab iis peniiiis abslinere quoelibi vergunt
nec volumiis nec debemus poslulantihus jiistitiaui ad injuriam cljactiiram (10). Sane quid egeris circa
denegare, fraternilati luse per aposiolica scripla cliarissimum in Christo filitim nostrum Oltonem »
proecipiendo maiidamus qualenus si res ita se ha- nepotem tmim tua te conscienlia conveniat et accu-
hel, cidem archiepiseopo taliter satisfacias de proe- set; ctiiiiiiam iia satagas super hoc luum errorem
missis quod ci justa de te non ranianeat niaieiia corrigere ut infamiam aboleas et jacturam. Quia
conquerentli. Alioqtiin et lliesauruin illi reslilnas, vero, qiiaiitumcunque libi dcferre veliinus, po-
cl de juramenlo non obscrvalo te noslro conspeetui siiilantihiisjusiiiiain noliimus denegare, cum secuii-
responsurum usque ad inilium Quadragesimae ro- dtnn Aposloluin sapicntibus simiis et insipicntilitis.
pracsenics. Quod si facere fortc contcmpseris, no- debitores, ad gravem pracnoiniiiaiinepotis tui que-
vcris nos venerabili fratri nostro Cameracensi epi- D relain paternum rcspeclum habentes, serenilalem
scopo dedisse firiniter in mandalis, ul, sublalo con- luam inonemus atieniius et exhortamur in Domino,
tradiclionis et appcllalionis ohstaculo, te ab offitio peraposlolica scripla mandanlcsquatcnus pcctiuiam
ponlificali sitspendal, luamquc nobis non differat quam inclytoe recordationis Richardus rex fraler
contumaciam iuiimare. liius ci lestamenlo legavit, ad cujus soliitionem
Dalum. juramentodiceris obligalus, ipsi solvere non oniit-
Camcracensicpiscoposcriplum esl supcr hoc. las, iil stia saltem illi reslituas qui de luis ci dc-
XXVII. bueras subvenire. Alioquin nos in sua sibi jusiilia
MAGUNTINO ARCHIEPISCOPO, EPISCOPO SABINENSI. iiuila decrimus ralione quo minus seciindtnnofiicii
Charissimus in Cbrislo filius noslcrOllo, de quo nostii debilinn procedamus.
in regem eleclo el coronato quid nobis complaceai, Daliim.
ttia, sicul crediiuus, fraternilas non ignoral, gravem Canluariensi archiepiscoposcrivlum cst snper hoc.
uobis querclani conlra Landtgraviuni Thiiringiae

(10) VidoRoger dc Hovctlcti au an, 1200, pag.799 cl S02, edit. Francof-

1025 RECISTRUM DE NEGOTIOROMANlIMPERII. 1025
XXIX. A non videntur lam illicita et indiscreta juramenis
Delibcratio Doniini papa; hinocentii supcr facto im servanda.
perii de tribus electis. Nec obcsl qtiod de Gabaonilis objicilnr, cum ju-
In nomine Palris et Filii cl Spirilus sancii. In- rainentum illud poluerii sine Israelitici populi loe-
tercst aposlolicae sedis diligenter el prudenter d( sioneservari, hoeeaulem servari nequeant absque
iinperii Roniani provisione tractare, cuin imperiuii gravijactura, non unius genlis, sed Ecclesioedanino
noscaturad eam priiicipaliler el finaliter perlinere et dispemlio populi Christiani. Nec obstal quod op-
principaliter, cum. per ipsam et propier ipsam d< poniturjuramenla illa licila secundum intenlionem
Groceiasit iranslaluin, peripsam translationis aclri- jiiraiuium exslilisse. Intelligcbanl enim qttod, etsi
ccm, proptcr ipsam mclius dcfendendam ; finaliter, eum timc in imperatorem eligerent, non tamen
qnoiiiaiu imperalor a summo ponlifice finalcm sivt uttunc imperarei, sed postquam ad legitimam per-
ullimam manus impositionem promoiionis proprie veniret xtalem. Sed qualiter de ipsius idoneilale
aceipii.dtim ab eo benedicitur, coronaiur, el de poleranl judicare? Nonne potuisset essc stullus, vel
imperio iiiVRSliliir.Quod Henricus oplime recogno- tisque adeo improvidus ul essct indignus minori
scens, a bonas meinorise Coeleslino papa prscdeces- etiam dignilate? Sed pone illos intellexisse ul lnn-
sor-euosiro, posl susceptam ab eo coronani, cuin R deni iniperaret cum essel idoneus ad impeiium gu-
aliquanluium abscessisset, rediens tandeni ad se, ab bernandum, inleiim aulem pater reipublica?provi-
ipso de iinpcrio per pallani auream peli.il invesliri. derel. Casus postmodttm inicrvenil propter quem
Sicul atilein niiper tres suni in reges ehtcti, puer non polesl nec debel jiiramentum lntjusmodi obsei-
(11), Philippusel Olto, sie tria siint circa singulos vari, de quo principes ntillaieinis cogiiabant, scili-
attendenda, qtiid liceat, quid deceal, quid expedial. cet palris dccessus. Unde, ciim per proeuralorcm
Circa puerum quidem filium iniperaloris Henrici non possil imperiiiin procurari, nec imperalor de-
facie prinia videtur quod non liccal conlra ejus bealfieri lemporaliler, nec possit aul velil Ecclesia
electionem venire, quoe juramento est principum imperatore carere, videtur qtiod liceal impcrio in
roborata (1-2).Nam, eisi juranienttim illud videatur alio providere. Quod non deceat ipsum imperarc,
violenier extortum, non esl lamen ideo non servan- palet omnibus manifesle. Nunquid enim regeret
dum, cum licet juramenlum qtiod Gahaotiitis prse- alios qui regimine indiget alioruin? Nunquid luere-
siiterunt filii Israel fueril per fraudein subreptum tur populum Chrisliantim qui cst alienae tutelse com-
illud taineii niliiloinimis decreverint observandum. missus? Sed nec obslal quod objiciiur ipsuni
Prscierea, etsi a piiucipio fuerit sic exlortum, esse tulelse nostroe commissum , ctim ncn sit
lamen se J nobis commissus ut ci ohlineamus imperium ,
poslmodnni pater ejtis iutelligens per-
peram processisse, iuramemum relaxavit principi- se.d regniim Siciliae potius defendamus. Patet
bus, et litteras super ipsius eleclione remisii : qui enim illud idem ex verbo Scripiurae diceiitis :
postmodiim pueriiin ipsum, patre absente, sponte Vte lerrai cujits *ex puer esl (Eccti. x); el rursus :
ac concorditer elegerunt, fidelitaiein ei pene penitus Ciywsprincipes mane comedunt ( ibid.). Quod
omnes cl quidam hominium exhibentes. Unde ndn non expedial ipsum imperium obtinere patet ex
videtur licere contra licila juramenla venire. Yi- eo quod per hoc regnum Sieiliseuniretur imperio,
dctur etiam non decere ut cum ipse aposiolicsesedis el ex ipsa unione coiifunderetur Eeclesia. Nam,
sit tuteloe couimissus, et sub ejus proieclione re- ul caetera pcricula tnccaums, ipse propler dignita-
ccpius, per eam privelur imperio per quam in jure tem imperii nollet Ecclesiic de rcgno Siciliae Jidoli-
stio fuerat confovendus, maximecum sil scriptum : talem et boininium exhibcre, sicul iioluit pate"rejus.
Pupillo lu eris adjutor .(Psal. x). Quod non expediat Nec valctqtiod oppoiiilur, quod non expediat venire
conlra ipstini venirc illa prseserliin ralione videtur conlra clectionein ipsius ne postmoduin molestet
quod cum idem puer ad annos discretionis perve- Ecclesiam, per quam imperiinn se cognoverit anii-
niciis intellexerii per Romanam Ecclesiam imperii ) sisse. Nunquam eniin vcredicere poterit quod Ec-
se honore privalum, non lantum non exliibebit ei clesia imperialem ei absliilit dignitatem, cum potius
reverenliam consuetam, sed ipsam polius modis palruus (13) ejus non solum imperium, sed et pa-
et inateriiain pos-
quibus polerit impugnabit, el regnum Siciliae re- ternam heereditatem invaseril,
trahei a devotione ipsius, et negabit ei obsequium sessionem occupare per suossatelliles machinetur,
roiisiictun). Verum contrarium econlra videtur, ad ctrjus defensionem Ecclesia Romana non sine
quodliceal videlieel, decearet expediat venire con- multis lahoribus et expensis prudenter et potenlcr
Lra eleclioneni ipsius. Quod liceat vidctur ex eo inlendit. De Philippo videlur simililer quod non li-
tiuod juramenta illa fuerunt illicita el electio indis- coat contra ejus clectioncm venire. Cum enim in
crcta. Elegerunt «nina personam non idoneam, electionibus circa eleclores zelus, dignilas, et nu-
nec non soliun iniperio, sed' nec alicui officiocon- merus attendalur, el de zelo non sit facile -judi-
a sil electus,
gruenlem, ptieruin videlicet vix duorinn auuorum, care, cum ipse plurihus et dignioribus
et nondum sacri baptismalis unda renatttm. Unde el adhuc plures et digniores principes sequantur
(11) ld est, Fridericus rex Siciliae. monac. S. Panialeon. ad ann. 1190 et 1199.
(12) Vide Gesta Iiinoc. III, cap. 19, cl Godefrid. (.15) Id esi, Philippus.
 4627 1NN0CENTIIIII PP. 10:8
eumdem, j.-sle vidcturelecliis. Unde contra jtistam A / commuiLcationisscnlenliacsubjaeere. Proclerea,cnm
ct legiiitiiaiu cleclioiiem non videlur licere venire. nolorium sit ipsum juramcnium fulcliiatis puero
Quod non deceat videtur simililer, ne videliccl vi- praestilisse, el ntinc regnum Teutonicum el, quan-
• (leremur noslrarnm injuriarum ultoressi, quia pa- tum in eo est, imperium occupasse, constut eum
ter ctfrater ejus fueruui Eeclesiam persecuti, eum perjurii esse reum.
peiseqtti nos vellemus ct iilioruni ciilpam in poeuam Sed ohjicilur quod si, quemadniodiimsuperius est
eius prseter officii nostri debilum immiilare, cum expressum, juramentuin illud illicitum rcpiilemus,
polius prtecipiatur aDoinino : Diligite inimkos ve- quomodo dicimus eum renm esse peijnrii et trans-
stros, benefacile his qui oderunl vos, et oralc pro gressorem rrsestili juramcnli quod dicilur non ser-
persequenlibus et calumuianiibus vos (Malth. v). vandum? Sed rcspondclur quod, etsi jurameniuni
Quod non expedial, patenler apparet. Ctim cnim illud illicitum fuerit, non laincu ah co lemeritate
potens sit lam terra qiiam opibus et pcrsonis, non propiia resilire, sed nostram prius debuisset con-
videtur cxpedirc ul conira lorrenieni bracbia diri- sulere vohiniatem, ad exemplum illius juramenli
gainus, lain potenli nos taliter opponenles, ul eum quod filii Israel Gabaonitis praeslilerant; qtiod licet
reddainus nobis el Ecclesiaeinimicum, el ne majo- fuerit per fraudem subrepium, non lamen sua teme-
rem viticrcmur discordiam suscilare, fieretque no- B 1 rilaie resilierunt ab eo, sed dominum eonsulere de-
vissinnts error pcjor priorc, cum nos potius paeem crevcrunl. Prseterea, cum omne quod contra con-
iiiquircre el persequi el evan^elizare aliis debea- scienliam fit ocdificCtad gehehnam, quia, secunduin
mus, quse fovendo illum posset de facili provenire. Apostoium,omnequod non cst ex fide peccatum est,
Vcrum, conlra videturquod liceat nos ei oppnnere et idetn Philippus super hoc negotio laliter se ex-
(14). Fuil eiiini jnste ac soiemniler per pracdecesso- cusel quod regnum alitcr niillaienus accepisset nisi
nim noslroruni excomniunicationis senteiitia inno- nossel quod illud invadere alii disponehanl, patet
dalus : juste, quia B. Petri paliimonium partim per eum credidisse juramer.tum illtid fuisse servandum,
violeniiani occuparat, partini dainnificaral iucendiis et ex eo quod venit taliter contra illud, ejus esse
et rapir.is, cl super hoc commonitus semel et iterum couscienliam vulneralam. Sic crgo videlur qnod
per fralrcs nostros salisfacere non curaral; solein- licile nosexcommunicaloel perjuro dcbeamus oppo-
niier, quoniam in celebraiione niissaruin in eccle- nere el ejus conatibtis obviare. Quod ei nos oppo-
sia beati Pelri in festivitale non parva, quodipse nere deceat manifesie vldetur ex eo quod si, proul
poslmodtim recognovit cum pro absolutione sua olim patri filius, sic nune immediatc sucesduret
uuiitiiini ad sedcm apostolicam destinavit, el cum fraier fratri, videretur imperium ei non ex elcctione
landem per delegatos noslros coulra forinam man- confcrri, sed ex successione deberi, el sic efficere-
dali nostri post eleclionem suam se fecit ahsolvi. lur hacreditarium quod debet esse gratuiiiim, prae-
Unde paiel quod fuerit cxcominunicatus cleclus. sertim cum non solitm Fredericus sttbsliluerit sibi
(15) Yideiiirquoqueforsaiialiquibusquodnondum filium, sed Henriciis cliam filiuni sibi volueril su-
sit nb excomiiuiiiicaiioiiis vincttlo absoluius, cum brogare; elper hoc forsan in poslerum ahusio tra-
ijiiondaui Siiiriiius episcopus in absolutioue ipsius lierelur in iisum. Quod auiem cxpcdial opponere
forinain non seivavcril sibi datam, cum forma daia nos Philippo liquel omnibus manifeste. Cum enim
cidein fueril hsec, ul.pro absolulione vencrabilis persecutor sit et de gencre persecutorum fuerit
fr.ttris nosiri Salernitati archicpiscopi, quem ante oriundus, si non opponeremus nos ei, videremiir
itbsoluiioiiem ipsius inandabamiis ab crgasltilo contra nos armare furentem elei gladium in capita
suae caplivitatis absolvi , ei liiborem itiueris noslra dare. Henricus en-im, qui primus imperium
veniendi ad sedem aposlolicam relaxaret, cl post- de genere hoc accepil, perseciilionem gravissimam
inoduiu rccepto ab eo publice secundum for- in Ecclesiamsuscitavit, et bonoememorisePaschaleni
mam Ecclesiae juramento quod super iis pro papam,qui eum coronavit, cum episcopis cardina-
quibus exeommunicatus fucral maudato nostro rv libus et muliis nobilibus Romanorum cepit per
parerel, muims ei absolulioiiis iinpenderel; sed ipse violeuliam etperfidiain, el landiu leiietepiocsutrpsil
noiidum arcliiepiscopo ahsoluto, cl nuiio ab eo ju- donecpro libcralione uon sua,sed eonim qui fuerant
raniento recepto, non in puhlico, sed clain, ipsum capti secum, quos minabaiur niutilare tyrannus,
absoivere de faclo solummodo, quia de jure non po- privilegiuin quodcunqnc voluil ei feeit. Cumque
luit, eslconalus: propter qtiem ejns excessum, cuin poslmotliiinidem Paschalis, a dcicntiouis suoevin-
ipsum rcdiens recognoverii, ab episcopatti leinoius cuJis liberalus, praedicttimprivilegium, quod dicen-
in nionasierio diem clausit exlremum. Prsetcrea, dum eralpulius pravilegium (16), revocassel, dictus
cum nos Mareualduin et omnes fautores ipsius tam Henricus praeler cardinalium cleclionem hoeresiar-
Teuionicos quam Lalinos excommunicationis scn- chas quosdain dali sihi privilegii occasione creavit,
tenti.i ssepius innodemus, et ipse non solum fautor, et idoltimcoiiiraEcclesiam Romanamcrexil (17);ct
sed aticlor iniquiiatis ejus existal, patel eum ex- extiinc scliisma usque ad Calixtum lempore fongo
(14) Vide infra episl. 55. (16).Vitleconcil. Lateran., aim. 1212.
(15) Yide Gcsta liinoc. III, c. 22, el infra episl. (17) Id est Biirdinuin; dequo vide hb. in Misce!-
62. laneyr. uoslror. pag. 472.
 1019 REGISTRUM DE NEGOTIOROMANTIMPERII. 1050
duravit. Huie de eodem genere suceessit in impe- A . sislit. OHmenim pairimoniuni Ecclesise sihi usur-
riuin Fridericus; qui cum Tiburtinos luiic re-belles pare contendens, ducem Tuscise el Campanise se
post coronationem suam promisisset ad subjeciio- scrihehat, asserens quod usque ad porlas urbis ac-
nem Ecclesiocrevocare, eos sibi postmodum vendi- ceperat poteslatem el etiam ilia pars urbis quse
cavit, dicens quod civitatem ipsam yellet in specia- Transtiberim dicilnrejus erat jiiiisdictioui concessa.
lem iniperii cameram reiinere; et sie eos coiilra Nuncetiam per Marcualdum, Ditipuldtnnet fautores
. EcclesiainRomanam arinavii (18). Qtii eliam cuin eorum nos et Ecclesiamilomanam persequilur, ct
bonsememoriseAlexander praedecessor nosier, t.unc regnum Siciiiaenohis auferre conalur. Si ergo id
EcelesiaeRomanaeeanceliaiius, ad euin a felicis re- facil in arido, in viridi quid faceret? Et si adhuc
cordalionis Adriano papa, qni eum coronaverai, de- aridus el exsanguis, ulpotecujus adhuc esl messis
sliiiatus fuisset, leclis liitcris in quibiiscontincbaiur iu herba, nos et Ecclesiam Romanam persequitur,
quod imperalor .deberet Ecclesiae Roinanse dcfsrre, quid faceret si, quod absil ! impeiium obtineret?
cuin re ipsa ei eoronocbeuefieium contulisset dici- Unde videtur non irraliouabiliter expedire ut prius
tur cum furore el iracundia respondisse : Nisi esse- nos ejus violenliseopponamus quam amplius inva-
mns in Ecclesia, jam scirenl qualiter Teutonicorum lescat. Quod autem etiam in regibus filii pro palri-
ensesincidani. El prolinus eum, infecto negotio pro R btis sint punili divina pagina prolestalur. Nonne
quo iverat, lerram suam jussil exire; ct eumdeni propter peccalum Saulis dictum cst a Domino per
Adrianum moliebalur, sed fruslra,- cum quibusdam Samuelem : Slulle etjisti, nec cuslodislitnandaiaDo~
deponere, opponens ei quod esset filiiis sacerdotis. mini Deilui qiue prwcepit libi. Quod si non egkses,
lpse idem postmoduinconiraeumdein Alexandrum jam nunc prceparasselDoininus regnum tuum super
longo tempore schisma fovil, el qiioscunque poluit Israel in seinpilernum; sed nequaquani regnum iuum
contra eum conjurare coegil, injttramento opponens ultra consurgel (I Beg. xm). Salomoni quoque legi-
quod nullo lempore poenitenliamrecipcrent de hu- lur a Domino esse dicluin : Quia non cuslodisli pa-
jusmodi jti.ramenlo; et ipse idem sul) eadem forma clummeum el prwcepla mea qua; maiidavi tibi, di-
jnravit. Ipse quoqne, cum Venetiis terram Cavalca rumpens scindam regnumluum, el dabo illud servo
comitis, qnani occupaverat, et alia quoedani Eccle- luo; verumlamenin diebus tuis non faciam propler
sise Koinanac restituere per jtiramenla principum David palrem luitm, de manu filii lui scindum illtid
promisissei, ipsam postmoduni foilius occupavil, et (III Ileg. xi). Dc Jeroboam similiier dieluiu fuit a
bonocmcnioriaeLttcio praedeeessori nostro accedenli Domino per Acliiam : Ecce ego inducam mala super
in Lombardiam satis fraudulenler. illusit, ipsum et i^ doiuvm Jeroboam, elpercutiam de Jeroboammingen-
sueeessorem ipsius apud Yerouam quasi obsessos ^ tem adparielem (III Beg. x;v). El ibidem legilur
tenens. Henrieus aulem iilius el successor ipsius in quod inlerfecit Baasa Nadab filium Jeroboam, et
Ecclesise persecuiionem susedominationis exsecravit percussit oitmenidomum Jeroboam, non dimisit nec
primilias, cum beati Petri palrimonium violenler unam quidem animam de semine ejus, donec dele-
ingressus, illud nutllipliciter devastavil qui etiam ret eam propter peccata Jeroboatn qiiajpeccaver.it,
quosdam familiares fralrum noslrorum naso fecit et qiiibus peccare fecerat Israel, etpropter delicluia
in injuriani Eeclesiacmutilari (19). Ipse occisores quo irriiaverat Dominum Deum lsrael. De Baasa
bonas memorioeAlberli Leodiensis episcopi, quem quoqtte scribitur dixisse Domitius : Quia ambulasli
ipse cocgeralexsulare, posl interfectionem ipsiusin in via Jeroboam, el peccare fecisli popnlum meum
niulla fatniliaritaie recepil, et publice participavil Israel, ecce ego demetam posleriora Baasa et poste-
eisdem, el beneficia posimodum majora concessit. riora domus cjns (III Reg. xvi). Achab ciiam di-
Ipse venerabilem fratrem nostrum Atiximanum epi- ctum invenitur a Domiuoper Eliam : Ecce ego indu-
scopum, quia confessusest coram eo quod episcopa- cam super le malum, et demeiam posteriora luu, et
lum persedem apostolicam obtineret, alaj.is in prae- inlerficiam de Achab mingentem ad parielem (III
senlia stia caedifecil, et de barba ejus pilis avulsis, D Beg. xxi). Nam el Dominus dicit: Ego stim Deus
ipsum inhonesle iractari (20). Conradus Musca in zelotes, vindicans peccala palrum in filios usque in
cerehro venerabilem fratrem nostrum Ostiensem terliam et quarlam progenkm in his qui oderunl me
episcopum cepit, et in vinculis posuil, et inlionesle (Deut. v), id esl in bis qui circa me patenuim
tractavit de mandato ipsius, sicul idem Conradus odium iniitanlur. De Oitone videlur quod non liceat
publice testabatur, et sicul melius apparuilex post- ipsi favere, quojiiam a paucioribus est eleetus; quod
•facto, cum non solum non fuerit evitaius aut puni- non deceat, ,ne videamur, non oh graliam ejus, sed
tus ab ipso, sed honorihiis et possessionihus dilata- alleriusodium, ipsi favorem aposlolicum exhibere;
*tis. Ipse postmodum Siciliseregnum adeptus, publice quod non expediai, quia respectu alterius vidctur
propoiii fecit ediclum ul nullus vel clericus vcl lai- pars ejus debilis el infirma.
cus ad Ecclesiam Roinanam aecederet, nec ad eam Verum, cum lot vel plures ex his ad quos priuri-
aliquis appellaret. Philipptis aulein de quo agitur ab paliler spectat iniperaloris electio in cum consensis-
Eeclesiaepersectiiione incoepil, el adhuc in ca per- senoscaniur quolinallerumconsenserunt, cum non
' ,(18) Vidc.Radc.vic.Jih..i, cap..8, 9, 10. .(20) Vide Gesta Innoc. III, cap. 9.
(.19) VideAlbericiun ad au. 1192.
1051 INNOCENTHIII PP. 10:2
niinusidoneilasseu dignilaseleetscpersonae, imoplus A « i;am Ecclesiam deGroociafuitspecialiierproEcelesiae
quam eligeiiliiim numcrus sit in talibtis atlenden- defcnsione iraiislatiiiii; finaliter,quia,ctsi alibi coro-
dus, nec tantum piuralitas quoad niimcrum.sed sa- nam regni recipial, abaposlolica lameii sedeultimam
Iiibritas quoad consiliuin iu cligenlibus requiratur, maniis impositionem et coronam imperii recipit
el Olio magis sil idoueus ad rcgeiidum imperiiim iniperalor. Unde atidito quondam quod vola prin-
quam Philippus, cum Dominuseliam punial peccata cipum in imperatoris fuissent eleclione divisa,
patruin in filios nsque in terliam et quarlam proge- lanio niagis fuimus de ipsorum divisione lurbati
niciii in liis qui oderunleiim, id est, iu his qui pa- qtianlo hontis slatus imperii ex causis proediclis
truiii peccata seqiuinlur, cl Philippns progeniioiiim speeialius ad nos spectat, cl pro muliis et magnis
siioruni peccata in Ecclesise persectitione sequalur, necessitalibiis populi Chiisliani non solitm Ecclesia
cuin, cisi non deheainusreddere mala pro malis, sed devotum habere desideral dcfcnsorem, sed et im-
henefacere iiialefacicnlihus noliis, non lamcn de- pcrium loliim indigere cogiioscilur idor.eo pnrvi-
beamus honorem pro iiijuria in his qui in solita sore. Veruin, quaiilumcunquegrave nobis existeret
perseveranl malitia compensare aul coiitra nos ar- el moleslum qaod imperii provisio videbalur in
iuare furenles, ciini Dominus, ul coufunderel for- comniune religionis Chrisiianse dispendiiim cx lali
lia, huniilia elcgisse legalur, iilpole qui David in drvisione differri, ne tamen principum dignilatem
regem de posilelanies accepit, videlur quod el li- ignorare vel laederevideremur, exspectavimus ali-
ceal, deeeal et cxpetlial ipsi favorcm apostolicum quandiu si forsan ijisi usi consilio saniori, vcl per
<'xiiihere. Absit cniin ul dcferamus honiiiii conlra seipsos, si fieriposset, dissensioni suae fincm iinpo-
Deiimaut limeanms vulliim potenlis, cumsocunduin nerenl, vel super lioc saltem noslruni consilium
Aposlohim non solum a malo, sed ab omiii specie implorarenl, ul per corum sludium nobis median-
ntala nos oporleal abslinere. Scriplum est enim : libus discordiceinalum bono concordioepurgareiiir,
Maledictusqui confidilin hoinine, el qui ponit carnem et ragam schismalis unilalis simplicilas abole-
brachium suum (Jer. xvn). Nos igilur ex praedictis ret. Cum aiitcm exspeclatio noslra nee nobis, nec
causis pro puero non crcdimiis insislenduin ul ad vobis, imo nec imperio ipsi prodesset, sed obesse
prsoseiisdebeat imperium ohtinere. Personam vero polius viderelur, ne dissiinuhuidovideremur hujus-
Philippi propter impedinienla palenlia penitus re- modi fovere discordiam, ad cojicordiam vos curavi-
probanuis, et obsisienduinci duciiniis ne imperiuni niiis per litlcras aposlolicas invilare, quas ad mul-
valeal usurpare. De csetcro vero agenduin pcr lega- tos principum novimns pcrveiiisse. Poslmodum <ve-
lum iiosirum apud principes ut vcl conveniant in ro audito quod per sollicitudinem honae memoriae
jierso',!',ttnidoneam , ve! se judicio aut arbilrio no- Conradi archiepiscopi Magunlini a noslra praesen-
siro coinmillaiil. Quod si neutrum elegerint, cum lia rcdeuntis disposuissent principcs jidcolloquittm
diu exspectaverimiis, cum monuerimus eos ad con- convenire super ordinatione imperii tractattiri,
cordiam, cuni instriixerimus eos perliiteras et iiuii- ne quid ex conlingenlibus omiltere videremur,
lium uostrum, cl consilium noslrum cis duxerimus liltcras noslras ad eos per proprium ntiiiiiuni
exponendum, iiGvideaniur«orutu fovere discordiam duximiis deslinandas, coiisilium noslrum eisdem
ct diccre cum Isaia : Sil pax el veritas iu diebus no- fideliler exponenies. Cseterum, cum nec sic hac-
stris (Isa. xxxix), ne, si secuti fuerimus a longe ut lenus inter eos bontim concordiae pottierii prove-
videamtis finein, cuni Peiro laiidem veritalein, quae nire a-ttl ulililei' imperio provideri, deliberavimus
Chrisius est, negare cogamur, cum ncgolium istud cum fratribus nostris quid essel agendum et qua-
dilatioiiein non capiat, cum Otto et pcr se devotus liter posset malis iinminenlibus obviari. Tandem
existal Ectiesise, el ex ulraque parle trahat origi- vcro in lioc resedil «oiisilium, ut venerabilem fra-
uem ex genere dcvolorum, ex parte matris de donio irem nostruni rramestinum episcopum, apostolicae
regiim Anglioe,ex parte patris dc prosapia ducum sedis legalum, religioiieconspicuuin, prsediluni ho-
Saxoiiioe, qui omnes Ecclesioefuere devoii, et spe- D nestale, magnuin Ecclcsioe Dei niembrtim, qiiem
cialiler Lolharius imperalor proavus ejus, qui bis inter cscleros fratres nostros specialis dileclipnis
pro apostolicacsedis honorc. Apuliaiii est ingressus, braehiis amplexamur, el cum eo dilectum filium
eliu obsequio Ecclesise Romajiaedecessii, ei niani- niagislrum Philippum nolariiim noslrtim, virum
fesle faveiidum, et ipsuin recipiendum in rcgem, el providum el discretum. nohis et fralribus nosiris
prseuiissis omnibus qusa pro lionorificcnlia Ecelesias mciilo suse probitatis aeceptum, ad partes Genna-
Romaiioedehcnlproemilti, ad coronam imperii evo- niarum ex noslro latere iiiilteremiis. Quia vero
caudum. quanlo negolium istud magis esl ardutim, -taiilo
XXX. niajores et maturiores exigit tractatores, venerahili
C0L0N1ENSI ARCHIEPISCOrOET SUFFRACANEIS EJUS,ET fratri noslro OclavianoOsliensiepiscopo,apostolic:e
NOBILIBUS VIRISPKINCIPIBUSINCOLONIENSI PROVINCIA sedis logalo, qni post nos in Ecclesia Roinana oh-
CONSTITUTIS. liuet pi'ini.umlocum, dedimus in mandalis ut si a
Nec vos nec alios crcdimus dubitare quin imperiii negoliis illis quibus iulendil in regno Francorum se
Romani provisio principaliler cl finaliter nos con- poierii cxpcdire, cum ipsis pariler el per ipsos
tingal; principaliler quidem, quoniam pcr Roina- uuper a nostro lalere venienles inslrucltis plenius
1053 REGISTRUM DE NEGOTIOROMANIIMPERH. 4034
a<lpartes vestras accedal, et ambo episcopi si- A i solliciludinem bonae memorioe Conradi archiepi-
inul, vel alter eorum, si amho non poterint in- scopi Maguntini a noslra prsesentia redeuntis qui-
leresse, cum eodein noiario veslrum consilium dam vestrum disposuissent ad commune colioquium
audiant, el vobis heneplaciluin nostroe volun- convenire super ordinalione imperii traclaturi, lit-
lalis exponanl. Ideoque universilaii veslrae per teras nostras a.dvos per proprium liunliuni duximus
aposlolica scripta mandamus quatenus cum ab destinandas, consilium nostrum vohis exponentes
eis vel eoriiin allero fuerilis evocati, ad praesen- fideliter, el super iis quse videbantur necessaria vos
tiam evocantium aut etiani evocanlis accedere diligentius inslruenles. Cseterum cuin nec per ex-
11011 tardelis. spectationein diutinam, nec per cxborialioneni
Datuin Lalerani , Non. Januarii, pontificalus no- honestam, nec per inslruciionem plenariam sit hac-
stri anno quarlo. tenus coneordiae prioris incommodttm sequenlis
In eumdem modum scriptum est capitulo el suffra- concordisecommodilale purgatum, ne quid ex con-
ganeis Ecclesice Magunlinw, et principibus in Ma- lingeniibus omittamus, venerabilem fratrem no-
guntina provincia conslitutis. In eumdeni modum slriim Praiiesliiium episcopum, etc, ut in prwce-
Saltzburgensi et suffriganeis ejus, et principibus in denliusque acceptum, ad parlesGermaniaruni duxi-
Sallzburgensi provincia conslitulis. In eumdem mo- B I mus destinandos, ul ipsi cum venerabili fralre no-
dum Bremensi el suffraganeis ejus, et principibus stro Octaviano Osliensi episcopo, aposlolicae sedis
in Bremensi provincia conslitutis. Jn eumdem tno- legato, si tamen a negoliis quibus tenetur in regno
dum Trevirensiet sujfraganeis ejus, el principibus in Francorum se poteril expedire, aut eliam sine ipso,
Trevirensiprovincia constituiis. si forsan non poterit interesse, vos ex parte nostra
XXXI. diligenter moneaiu et inducant ut per vos ipsos
UNIVERSIS TAM ECCLESIASTICIS QUAMSJECULARIBUS cum eoruin, si necesse fuerit, consilio et prsesidio
PRINCIPIBUS ALEMANNIJE. ad concordiam effieaciter iniendatis, concordantes
Quautuin ex imperii divisione dispendium, non in eum quem nos ad ulilitalem imperii cum Eccle-
soliim nohis et vobis, sed etiam uuiverso populo siai honestale merito coronare possimus, vel si forle
Chrisliano provenial, instanlis temporis malitia per vos desitieraia non posset concordia provenire,
niinifeslat. Jain etenim conlra Calholieos invale- nostro vos saltem consilio vel arhilrio committalis,
sciini haeretici, Chrislianae religionis lermiiii coar- salva in omnibus lam libertate vestra quam imperii
cfaiitur, conlra fidelespagani super occupatione ac dignilate, cum neminem magis quam Romanum
dcSenlione lerroe naiivitatis Dominicse gloriantur. pontilicem super hoc deceai vos inedialorem ha-
Pax el justitia," quondam invicem se complexse, bere, qui voluntatibus el ralionihus intellectis,
paniculare nunc aeplorant exsilium , et in earuni quid juslum foret el uiile providerel, vosque per
sedes violentia el sedilio conjuralis manibus iinpune auctoritaiem coelitus sibi daiam super juramenlis
se jaclitanl successisse. Unde jam violenli bona exliibitis quoad famam el conscientiam liberaret,
Ecclesiarum sacrilega tam mente quam manu diri- cum et negotitim imperii ad nos principaliter et
piunt, potentiores impoientium colla premunt, et finaliter pertinere noscatur : principaliler quidem,
loculi pauperum in thesauros divilum inopem co- quia per Romanam Ecclesiam fuit a Groecia pro
gunlur copiam vel copiosam inopiam parlurire, ac ipsius specialiler defcnsione translatum ; finaliter
in eoruin explicationihus plicas veteres, ut jam ad auiem, quoniam elsi ab aho regni cnronam reci-
lilteram quod legitur impleatur : Ei qui non habet pial, a nobis lainen coronam iinperii recipil impe-
id eliain auferetur quod videlur habere (Matlli. xxv). ralor. Monemnsergo universitatem vestram el ex-
El ul singula brevius perstringamus, jam sibi juris hortamur in Domiiio, elper aposlolica vobisscripia
iocum injuria vendicavit, el legem facit, non ralio, mandamiis, quatenus legalos ipsos vel eorum alie-
sed voluntas; ita ut quidam toiuin sibi licere piitent rum in Tenloniam accedentem, el eumdem nota-
quod noverint complacere. Nos aulem jampridem \D rium recipiatis hilariter et, siciit deeet, honorifice
haec omnia praevidcnles, et volenles prseeavere sol- perlracteiis, ipsoru.mmonila el consilia recipienle»
licite ne hujusmodi venirent abusiones in usum, humiliier et inviolahiliter observanies. Nos enini
lieet exspectaiiles exspectaverimtts aliquanluni ul eis dedimus in mandatis ut ad coiicordiain vestram
vos usi consilio saniori hoecmala per utilem provi- et ulilem ordinationem imperii prudenler et dili-
sionem imperii tolleretis et in partu perimeretis genler iiiteudant.
hiijusmodi genintina viperarum, landem tainen, ne Dalum, ul supra.
dissimulando lovere discordiam videremur, cum XXXII.
non ad depressionem sed exallalionem imperii, sicul ILLUSTRI REGIOTTONI 1NROMANORUM IMPERATORE
novil Doniinus, intendamus, per litteras nostras, ELECTO.
quas ad multos vestruni novimus iiervenisse,. vos Ul non solum disposilio rerum et temporum om-
ad concordiam curavimiis invitare, ne iinperialis nipotentem Dominum demonslraret, sed ipsa quari
sublimitas per eos, non solum altenuari, sed et de- coiiformilas opcriun et eveiiluum ad se iuvicem
strui viderelnr per quos maguificari debuerat et euindem omnium fateretur auclorem, coelestibus
extolli. Tandein autem audilo quod per sludium et Dominus lerrestria conformavil, ut dum mirabili
PATROL.CGXVL ™
1055 LNNOCENTII III PP. 1056
quadam similitudine respondere viderimus ima A ^ exaltationem et nonorem poienter inlendas, et ejus
summis, unum et eumdem factorem et aclorem pleue benevolenliamrecognoscas, quoecum dcfecis-
omniiim cognoscamus. Ipse etenirn licet sit magntts sent fere penilus vires luse, in tua dileclione non
in magnis, tn niirabilis tamcn ctiam in minimis tepnil, nee le desernit in adversis, sed landiu fovit
appareret, sicul circa mundi crealionem el ssecu- donec juxla tuum tedesiderium exaltaret. Nos enim
lorum iniiia duo magna luminaria in firmamenlo serenitatem tuam ineo de consiliofratrum nostrorum
cceli constittiit, unum quod illuniinaret diem, alle- honorare volentes ttltra quod in sseculo socctilaris
rum quod in lenebris radiarel, sic prooessu lempo- princeps nequeat honoraii, auclorilate Dei omnipo-
rum ad firmamenluni Ecclesiae, quae cceli nomine tenlis nobis in beato Petro collata te in regem reci-
designalur, duas magnas insliiuit dignitales; pri- pimus, et regalem tibi prsecipimusde cocteroreve-
nam quoeillitminet diem, id esl, in spiiiiiialibus spi- reiiliam el obedienliam exhibeii; prsemissisqiieom-
rituales informet et animas diabolica fraude deceplas nibusqusedejure suntet consuciudine prsemiilenda,
a peccalorum calenis absolvat, cum ex privilegio regiam magnilicenliam ad suscipiendam Roinani
sibi iradilac poteslalis quos ipsa ligat et solvil in impeiii coronam vocabimus,eteam tibi,dante Domi-
terris, Deus ligatos habeat et solutos in coelis; al- no, liumilitatis noslree mauibus solemuiter confe-
teram quac iu lenebris radiet, dum in hacrelieosIB remus. Monemustgitur eelsiludinem regtain el ex-
jnenlis csecitalepercussos et liostes fidei Chrislianse, hortamur in Dominoqtiatenus spem tuam ponas in
quos nondum oriens ex alto respexit, Christi el illo qui, reprobalo Saule, David elegit in regem, et
Chrislianoruni punit iiijiiiiam, et ad vindiclam ma- lalem te sludeas cxhibere ut de le quoqne dicere
lefaclorum, laudem vero bonorum, materialis gla- valeal: Inveni virum secundum cor meum. (I Beg.,
dii potestatem exercel. Unde sicut in eclipsi lunse xin ; Act. XIII).Adhsec,venerabilem fratrem nostrum
lenebrocamplius lenebrescunt et majoris caliginis Prscncstinumepiscopum, apostolicoesedis legatum,
obscuritas invalescit, sic ex imperatorisdefectu liae- etc., ul in prwcedentiusqueaceepttim,quospro nego-
reiicorum vesania et violenlia paganorum contra liis tuis speeialiter etprincipaliter duximusdeslinan-
Calholicos el fideles perfidius el ctudelitis malitia dos, benignerecipiaselperiracles, clhonorificenliam
multiplicala consurgunt. Hoc autem altendentes eis, sieulledecet el ipsos, impendas; dileciumqtioque
sollicile, ac volenles malis imminenlihiis obviare, filium JEgidium acolyihum iiostriiiii, cujus iidein
circa provisionem imperii solliciti ftiimus, sicui et sollicitudinein jam in pluribus es expertus, ha-
per frequenies Iitieras direclas ad priiicipes el le- beas propensius coinmendatiim.
gatos transmissos ad eos omnibtis credimus pa- C Datum Laterani, Kal. Mamii.
tuisse; in qtio quantum celsiludini luocduxerimus XXXIIL
deferendum, et lu ipse novisli, e.t rcs perhibet le- UNIVERSIS TAMECCLESIASTICIS QUAM S.EC.ULAR1BUS
'
slimoniuin veritati. Novimusenini qualiler inclylsoi PRINCIPIBUS ALESIANNI/E.
recordationis Lotbarius imperator proavns luus Ec- Elsi quidam imperaiores Romani Ecclesiam in
clesise Roinanoedevotus exsiiterit, qualiter pro de- nittltis afflixerint, nitilti tamen eam in pluribus ho-
fcudcndo ejus lionore non solum seincl sed el se- norarunl, ita quod per devoiionem et liberalitaiera
cundo vocalus aceesseril, qualiter in ipsius suhsidio ipsorum magnifica beneficia novimtisEcclesiaapro-
Jinieril dies suos, qualiter avus el pater luus ejusi venisse. Undenon esi aliquo modo credendiimquod,
vesligiis inhicrenles prsedecessorihus nostris exhi- sieut pestilenies aliqui mcntiunliir volentes inter
bueriul se devolos, qualiter etiam Anglicana domus, Ecclesiam et imperium iinmorlalein discordiaema-
ex qua cx parle malris es ortus, in devotione sedis; teriam suscitare, ad depressionem inlendamus im-
apostolie* fere semper perstiierit et persistat, et eii perii :per quod, si fuerit bene ordinaium, Eeclesiam
tempore grandis persecutionis obsequium impende- non solum defendi credinius, sed eliam exallari.
ril opportimuin. In te igitur progenilorum luorumi Novimuseteniin, el vos noslis, quod ejus provisio
devotionem sttscilare plenius et abundantius remu- f) ; principaliter et fmaliler nos contingil: principalilcr
nerarc volentes, credimus, el quasi pro certo lene- quidem, quia per Ecclesiam de Graecia pro ipsitts
mus, quod non solum in ea te verum ostendeshoe- specialiler fuit defensione translalum; fnialiter au-
redem eorum el legitimum successorem, sed tanloi lem, quoniam elsi alibi coronam regui accipial, a
ipsos in hoc proecedes amplius quauto ie a nohis> nobis lamen imperator imperii recipit diadema in
inagis intelliges honoraluin. Inspiret aulem cordii pleniludinem potestatis. Attendentes autem olim
tuo is qui corda priiicipum liabet in manu sua, ett quantum dispendium ex defensoris defectu patere-
per qiiem reges regnanl et principes oblinentprin- litr Ecclesia, quanttiinque delrimentum ex iiupera-
cipatuni, ui affectum noslriim penses plenius per? loris carentia senliret religio Clnisiiana, licet ex-
affectum quam nosiro libi cxplicemus vel explicares speclaverimus exspectanles si forte vos ipsi saniori
possiinus affatti, et ea qtise acta sunl hacienus ett usi consilio lanlis malis finem imponere euraretis,
aguntur, el adliuc, dante Domino, per nos circa lei vel ad divinum et nostrum saltein recsirreretis au-
agcnlur in poslcrum, fideliler iu tuo corde reponas,, xilium, ut per Deumet nos, vestro studio mediante,
et ita memoriic recoinmeiidesut nec ohliviosus vi- tanla dissensio sopiretur, quia vos super hoc ne-
•dcri valeas vel ingratus, sed ad apostolicocsedis5 gligentes invenimus et remissos, ut nosirum exse-
 10'JT REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPERH. 1038
queremur offlcium,vos per litteras nostra9 paterna A. j nec exhorlalionis studium, nec consilii matuiilas,
curavimus solliciludine commonere ut timorem Do- nec instrueiionis discrctio vos commovit, nec lega-
inini habentes proeoculis, et imperii zelanles hono- torum noslrorum usque adeo solliciludo profecit ut
rem, »e vel aunullaretur dignilas ve! libertas depe- vel per vos ipsos sepulta discordia, sicut vos sa?pe
riret ipsius, ad pro.visioneinipsius melius intendere monuimus, concorditer ad provisionem inlende-
curaretis, alioquin, quia mora trahcbat periculum relis imperii, vel consilio aut arbitrio noslro com-
ad se grave, nos quod expedire sciremus titiliter mittere vos velletis, cum dispendium Ecclesise,quse
proeuranles, curaremus ei apostolicum imperiiri diutius nec vult nec debet idoneo defensore carere,
favorem quem crederemus majoribus studiis et me- suslinere nolimus ulierius vel dissimulare jacluram
ritis adjuvari. populi Chrisliani, cum alteri de vestris electis favo-
Cum autem nobis ad litleras istas, quas ad mul- rem impendere non possimus propter excomuiuni-
tos vestrum noviinus pervenissc, nec ve.rbofuisset cationem publicam, perjurium manifeslum, et vul-
nec faclo responsum, exspectavimus iterum donec gatam persecutionem quam progenitores ejus et
audivimus quod per sludium el sollicitiidinem bonse ipse in aposlolicam sedem et Ecclesias exerccre nul-
inemorioe Conradi archiepiseopi Maguntini a no- , latenus dubiiarunl, propter insoleniiam etiam quam
stra prsesentia redeuntis fuerit procuratum ul qui- " exercuerunt in principes et alios sibi subjectos, et
dam vestrum ad conimune colloquium convenirenl ne libertas principum in imperatoris electione vi-
de provisione imperii traclaluri. Uude, ue vi- lescat si non per electionem, sed successionem
deremur ah inccepto desistere, litteras noslras ad transferri a patribus in Dliosel in fralres a fralri-
vos per pioprium nunlium duximus destinandas, btis iinperium vidcalur, consentire in allerum nos
consilium nostrum vobis expouentes fideliter, el oportet.
super iis quse necessaria videbantur diligenliiis in- (21) Fuit enim nohiiis vir Philippus dux Suevise
slruentes. Caeterum cum nec per exspectationem a honse memorise Coclestino papa prscdecessore
diutinam, nec exborlationem honestam, nec in- noslro propler iuvasionem el devastationem palri-
slrnclionem plenariam fuerit discordiae prioris in- niouii beali Petri commonitione secundo prxmissa
commoduin sequenlis concordisecominodilate pur- publice ac solemniter excommiinicationis sentenlia
gatum, ne quid ex coiilingeuiibus omittere videre- innodatus, cum in Tuscia morarelur : quod ipsn
iiiur, venerahilem fratrem nostrum Prsenestinum postmodum recognovit, duni per nuntiuin suum ab
episcopum, aposlolicae sedis legalum, virum reli- ipso proedecessore nostro absolutionis beueficium
j?ione conspicuum, prseditum honestate, magnum Q ™postulavit, et postmodum a liinc Sutrino episco-
EcclesiaeDei memhrum, quem inter coeteros fratres po (22), quem cum abbale Saneli Anaslasii pro li-
nostros specialis dileclionis bracliiis amplexamur, beratione venerabilis fralris nostri Salcruiuiii ar-
elcuin eo dilectuni lilium magisirum Philipptim chiepiscnpi miseramus, contra formain mandaii
nolarium noslrum, virum providum et discreluni, nostri de facto solummodo, quia de jurenon poltiit,
nohis et fratribus nostris nierito suse probitaiis post suam eleetionem apud Warmatiam occulte se
charum adinodum et acceplum, ad partes veslras fecit absolvi. Unde palet quod fuerit excomnuinica-
duximus destinandos, qtti cum vcnerabili fratre lus eleclus, el videtur non immeriio quod adhuc sit
nostro OclavianoOsiiensi episcopo,apostolicscsedis ex endem causa excoinnninicalionis senleniia in-
legalo. primum locum posl nos in Ecelesia Rornana nodatus, cum preediclus episcopus eum auciorilate
tenente, si tamen ipse a negoliis illis quibus le- sua non posset absolvere, aucloritale vero nostroe
nebaiur in regno Francoriiin se posset utiliter ex- delegalionis nec plus nee aliter licerel hoc ipsi
pedire, ad vos simul accederent, et ex parle noslra quam quod ei fueral ab apostolica sede conccssum.
nionerenl salubriter et inducerenl diligenter ut per Exeoetiam excommunicationis senientiaesubjacere
vos ipsos cum eorum, si necesse forel, consilio el creditur manifesle quod cum perfidus Marcualdus,
prsesidio ad concnrdiam intendere curaretis, vel si D L Dei et Ecclesiae inimicus, cum universis fautorihiis
forte per vos desiderata non posset concordia pro- tam Teiiionicis quam Latinis excomniiinicalioiiis
venire, nostro vos coiiimitleretis arhiirio vel con- vulgatoevinculissuoeiniquilalis nieritissil asiriclus,
silio, salva in omnibus lam libertale veslra quain sicut jam vobis per litteras noslras direclas per P.
iinperii dignilate, cum neminem magis quam Ro- judicem Placeniinum ipsius Pliiiippi nunlium inli-
laanuin poniificem mediatorem in hoc vos habere masse nieminiiiiiis, quas ad ipsius Pbilippi andieu-
deceret, qui voluntatibus et rationibus' intelleclis liam credinms pervenisse, ipse nihilominus, quam-
provideret quod esset justum et utile, vosque per vis id non tanliim ex relatione ipsius judicis, sed
auetoritaieni cocliliissibi datam super jurameiiiis etiam per publicam famam ad notiliam ejus deve-
exhibitis quoad famani et conscienliam liberaret, nerit, eidemexcommunicatonon solum communicat,
et ad qtiem negotium iinperii ex causis superius sed eum in malitia sua fdvet, el per nunlios et lit-
assignatis non esl ditbium pertinere. Cseterum quo- teras suas exacuit furorem ipsius ut cbarissimttm
niam hactenus nec exspectalionis nostroe modestia, in Christo lilium nostrum Fridericum Siciliieregein

(21) Vide stipra cpisl. 29. (22) Vide Gesla Innoc. III, cap. 22.
 1039 INNOCENTHIII PP. 1040
ilhislrem nepotem suum, quem jam lioereditaicA Nos igitur, quoniam dtiobus ad habendtini simul
paterua privavit, adhucprivet possessione malerna. imperium favere nec possumus nec debemus, nec
Idem etiam conlra proprium jurameiitum, super credinius personsein imperio, sed imperio in persona
quo nec consilium a sede apostolica requisivit, am- polius providendum, quia etiam ad hoc diguior re-
•biiionis vilio regniim sibi ttsurpare prsesumpsil,non puiatur qui magis idoneus reperitur,ex catisis prsedi-
alitim causa necessitalis in regeincligere. Quod ut- ctis, non amaritudinis sed reciitudinis zelo, sicut is
cunque tolerabilius viderelur, cuin super illo jura- novit qui renuin eslscrutator et cordiuni, personam
inenlo sedes aposlolica prius consuii debuisset', Pbilippi, tanquam indignam qtioad imperiijm prac-
sicut el eam quidam consuluere prudenter, apud sertim hoc lempore ohlinendiim, penilus reproha-
quam ex inslilulione divina pleniludo restdet po- mus, et jurameiila quse ratione regni sunt ei proe-
lestalis. slila decernimus non servantla, non lam propler
Nec valel ad plenam excusationem ipsius, si jura- paternos velfraiernosexcessus quam propriam ejus
tnentum iilud dicalur iliicilum, cum nihilomiuus culpam. Quamvis non ignoremus dictum a Domino:
super eo nos pritts constilcre debuisset quam conlra Ego sum Deus zeloles, vindicans pcccala palrum in
ipsum propria lemeritate venire; illo prsesertim filiosusque in lertiam el qnarlam progeniemin iis qui
esemplo, quod cum Gabaonilae a tiliis Israel per odeninl tne (Exod. xx), id est in iis qui conlra me
iraudem subripuerint jiiramenliiin , ipsi tamen , paternum odium imilantur. Ciim auleiii charissimus
cognita fraude, noluerunt conlra illud sua lenie- in Christo filius noster Otto vir sil induslrius, pro-
riiale vonire. Quod auleni de genere persecu- vidus et discretus, fortis et conslans, et per se de-
torum existat, vos non credimus dubi'are, cuin votus existat Ecclesise.acdescendat ex utraque parte
Henrictis, qui prinius impcrium de genere hoe de geuere devolorum, cum etiam elecius in regem,
•accepit, bonse inemoriae Pascbalem papam prsc- ubi debuit et a quo debtiit fueril, coronalus, el ipse
decessorem nostrum cum episcopis, cardinalibiis siioe slrenuitatis el probitalis meritis ad rcgendum
et multis nobilibus Romanorum procsumpseril el exaltandum imperium idoneus esse nullatenu»
-eaptivare. Fredeticus aulem paier ipsitts Phi- dubileiur, nos auctorilaie beati Pelri et nostra etim
iippi contra feiicis recordaiionis Alexandriim prae- in regem recepiinus, el regalem ei praecepimus
decessorem noslrum longo tempore scliisma fo- honorificentiam exhiberi, ipstimque ad coronam
Vil (25). Henricus frater ipsius Philippi qualiler imperii, sicut dccet, vorare curabimus et eam
se hahuerit circa interfectores sanclae menioriac ipsi solemniter et honorifice ministerio nostro,
Alberti Leodiensis episcopi, quem ipse prius coege- Q Domino concedenle, conferre. Monemus igitur
rat exsulare, ac Conradus, qui prsediclumOsliensem universitatem veslram et exhoilaniiir in Domino
episcopum ccperal, salis nostis : qui etiam qualiter el in remissionem vobis iiijungimus peccatoruin
vcnerabilem fralrem nostrum Auximanum episco- qualenus ei de caetero sicut regi vestro in Ro-
pum alapis caedi feceril, el pilos de barba ejus avelli maiioruni imperatorem electo reverenter et hu-
et tractari eum in pluribus inlioneste, qualilerquo- militer deferalis, regalem ei honorificentiam et
que quosdam familiares Ecclesise Romanse naso obedientiam impendente.s.Si enim salubribus moni-
feceril mutilari, qualiter proedictum Salerniianum lis el consiliis noslris, qttoede eorde puro et con-
archiepiscopum caplivarit, et quosdam viros eccle- scienlia bona et fide noii ficla procediint, prudentcr
siasticos flammislorreri fecerit, quosdam vero vivos acreverenlercuraveritis acquiescere, noscumeodem
in mare submcrgi, ad vestram credimus audieniiam et pro eodemrege ad honoremelexaliationem imperii
pervenisse. Hocsunl paucse de multis injuriis perso- efficaciterinlendemus, cuui el.ipse nobiscum pariler
nales quas apostolicaesedi circa viros ecclesiaslicos et pro nobis ad honorem et exallationem Ecelesiae
irrogarunl. Realcs autem injurias sublicemus, quas intenderedebeat.ulsperamus; itaquod, eofaciente,
ei circa possessiones ccclesiasticas intulerunt, ne qui esl Rex regum et Dominus doniinantium, sacer-
eui posset perverse inlelligenti videri quod pro jure D dos in aeiernum secundum ordinem Melcliisedech,
ac honore imperii defendendo injurias lmjiismodi regnum et sacerdolium diebus nostris mutuissubsi-
perpelrariut. cum nos jus el honorem imperii eon- diis optatum recipienl incremeniiiin. Super primis
servarc velimus per omnia illibalum. Quod idem eliam juramentis illud auctoritale aposlolica sta-
Philippus Ecclesite persecutor exstilerit et existat, luemus quod ad purgandam et famam et conscien-
ex iis qiioe praemisiinus satis patet. Qnod pater et liam rednndabil. Eis autem qui super hoc nionitis,
fratcr ejus vobis imposuerint grave jiigum, vos ipsi consiliis, et mandatis notlris huniiliter acquieve-
perhibete leslimoniiim veritati. Nam ul cseterata- rim, super honoribus, dignitaiibtis et possessioni-
ceamus, hoc solum quod vobis in subsiiiiiiione im- bits suis apud praedictum regem et suos curabimus
peratoris eligendi voluerint adimere faciiltatein , utiliierprovidere. Quodsi eliam idem nohilis vir
libertati el honori veslro non modicuni derogarunt. Philippus de plano acquiescere vellet, et Deo et
Unde si, sicul olim palri filius, sic ntinc imniediaie Eeciesisesalisfacere competenter, paterna eum cu-
6iiccederel frater fralri, viderelur imperium non ex raremus solliciludine confovere et ad lionorein et
eleeiinne conferri, sed ex successione deheri. profectum ejtis tnlendere diligenter.
(25) Vidc supra epist. 29.
1041 REGISTRUM DE NEGOTIO ROMANIIMPERH 104*
Datum, ut supra. I elecio juramenlum fidelilatis, sicul accepimus, pr.r-
A
Scriplum esi in eumdem modum eisdem, usqtie ne slilisli, et ei disposuisti fideliter et firiniter adhac-
quid cx contingentibus omittere videamur, cum dis- rere. Sane cum EcclesiaeRomansedispendium, qtise
pendiumEcclesiae,qusediulius nec valet, clc, tisque diutius, elc, in eumdem fere tnodum~uisupra,usque
in fmem. cxhiheri. Monemus igitur nobililatem tuam et ex-
Scriptumeslin eumdemferemodumminislerialibus. hortamur attentius, el per aposlolica tihi scrlpta^
XXXIV. praecipiendomandamus quatenus in ejusdem regis
ELBCTO ET CAPITULO HILDESEMENSI. fidelitate fideliter et devote persistas, et ipsi de cte-
Qiiantnm gratiae el favoris vobis exliibuerit apo- lero regalem honorificentiam studeas exhibere, ad
sloiica sedes non oporlel nos lilteris explicare, cum honorem et exaliationeni ipsius per le ac luos pru-
res ipsaiestimoniiimperhibeai veriiati. Unde ianlo denler el potenter inlc.ndens,nonobslante juramcn-
vos credimus faciliores el devoiiores airimplendum to si quod duci pracdiclo ralione regni forsilan prse-
nostrum beneplacilum invenire quanto magis bene- stitisfi, cum nos illud, eo reprobato, dccreverimus
volentiam nostram experti, de ipsa sumpsislis ex- non servandtiin.
pressius argumenlum. Cum ergo Ecclesise Romanae Dalinn, ul supra.
dispendiiim, quaediuliusnec vult nec polesl idoneo B I Jn eumdem modum R. comiti de Tlmvcsburc. in
defensore carere, suslinere nolimus ulterius vel eutndemmodum nobili viro Langravio.
dissiinuiare jacturam lam imperii quam populi XXXVI.
Christiani, cum etiam eorum utrique qtii in Teulo-
liiaelecli dicunlur faveread oblinendum imperium NOBILI VIROCOMITI DEVIANNA.
non possimus, nec credamtis tam personsein imperio Exspectanles exspectavimus olim utprincipesver
quam imperio in persona idonea providendum,silque per seipsos imperio utililer providerent, vel super
repuiandtis ad hoc dignior qtii magis idoneus repe- eo saltem divinum et nostrum auxilium implorarent.
ritur, personain nohilis viri Philippi ducis Suevise Ne autem exspeclando diulius dissimulare discor-
propter impediinenta patemia quoad imperium diam et dissimulandofovereforsilan videremur, eos
oblinendum, prsesertim lioc lempore, penitus re- ad concordiam per litteras nostras curavimus ex-
probamus, et juramenla quseipsi ratione regni sunt hortari; ac postmodum, cuin audissemus quod qui-
praestita decernimus non servanda, el charissimum dam eorum disposuerant ad commune colloquium
filium nosiriiiii Otionciii, quem esse novimusvirum convenire, consilium iiostrum eis per proprium
induslriuin ei prudenteiii, fortern el strenuum, in re- nunlium etliueras nostras fideliler duximus expo-
C nendum; landem quoque
gem recipimus, et regalem ei praecipimus abomni- Iegatos nostros in Tcu-
bus honorificenliam exhiberi. Monemus igilur toniam deslinanles, ipsos super ulili provisione
discreiioneui vestram et exhortamur in Domino, et imperii mandaviiniis diligenier et efflcaciicr com-
per aposio ica voiiis scripla praecipiendomandamus moneri. Cum ergo Ecclesise Roinanae dispendium,
quatenus ipsi firmiter adheerentes 'tanquam regi elc., in eumdetnmodumul in illa quwsic iucipil(24):
vestroin Romanorum imperatorem electo et a no- Quamiim gralioe, usque exhiberi. Monemus ergo
bis, dante Domino,coronando, honorem et reve- nobilitalem luaui el exhortamur in Domino el per
renliam impendalis et fideliler assistalis eidem, ac apostolica (ihi scripta prsecipiendomandaniiis qua-
qnoscunque poterilis ad favorem el fidelitalemipsius lenus ob reverentiam aposiolicse sedis et noslram
verhoctopere prudenler et efficaeiter inducalis. ipside coeiero fideliter el consianter adboerens et.
Cum enim gralum nobis fuerilet acceptum quidquid lanqtiam regi in Romanoruin imperatorem electo et
auxilii et favoris ei haclenus est impensum, de cac- a nobis opportuno teinpore, danie Domino, coro?
tero grave nohis exisleret el moleslum si quis seipsi nando reverentiam et hortorem impendas, el non-
duceret opponendumaut ei fideliter non adesset. obstante juramento, etc, iit eumdemmodumul in
Daluin, ul supra. 1 prima (2S) prwcedenii,usque non servandum, per le
D
In eumdemfere modum-scri;.tumesi Sallzburgensi flctuospolenlereiefficacilerintendasadexalialioneni
archiepiscopo. ipsius, iil et nos pro luoenobililatis honore apud
XXXV. cuni intendere merito deheamus.
NOBILI VIROALBERTO COMITlDE THAISBURG. Dalum, ul supra.
Si nec simplcx promissio quam viri nohiles et Jn eumdemtnodum scriptum est coinili llirsuto.
prudentes feeerinl in re lam liciia quani honesla Jn cumiem modum comilide Zuanburc. Jn eumdem
revoeari debeai, sed firmiter polius ohservari, eai modum cotuiti de Salzburg. In euindem modumco-
multo magis est tenenda quaesub ohtesiaiione divinii tniti de Neojur. In eumdem modum comitibus de
nominis, Evangeliis coram positis, exhibelur, cumi Spanahim. In eumdem moilumTrevirensi archiepi-
nemo in vanum debeat assumere nomen Dei. Gau- scopoet suffraganeis ejus. In eumdemtnodum Salz-
demus ergo quod charissimo in Christo filio nostroi burgensiarchiepiscopo et suffragane.isejus. In euin-
illuslri regi.Olloni in Romanorum imperatoremi dem modumcapitulo et suffraganeisEcclesiceMaguti*-

(2i) Id cst epist. 54; (25) Id est epist. 35*

JW5 INNOCENTH111PP. 1044
tinw. In eutndemmodum Magdeburgensiarchiepisco-A noslrum Otlonemin rPgem reefpimus, et regalem ei
po et su/fraganeis' ejus. In eumdem tnodum nobili praecipimnsah omnibus obedientiain exhiberi. Mo-
viroduci Bernardo. In eumdemmodumAdulfo comi- nemusigilur fraternitatem tuam et exliortamur in
ti de Lovenburcb.In ewndem modum duci Bavariw. Domino et per apostolica libi scripla praecipiendo
XXXVII. inandamus qnatenus sicut hactenus, imo fortius
NOBILIVIROGUARNERO DEBOLLAND. quam hactenus in ejus de csetero dilectione ac de-
Gatidemusin Dominoel in polentia virtulisipsins, votionc persistas, el ad honoremel profecturnipsitis
quas libi et quibusdam aliis amicis el consangui- per te ac ttios eflicaciler et potenler intendas, Ct
neis tuis misericorditer inspiravit ut ab eo discede- quosciinqtiepotesad favorem ejus et fidelilatem in-
res ctti nos coronnm imperii, salva conscientia, im- ducas. Cumenim gralum nobis fuerit et aeceptuni
ponere non possemus, et adhoereres illi quem nos si quid auxilii ac favoris ei hactenus est inipensiim,
inieiidimushonorare. Sane cum Roinanoe Ecclesise de cactero gravenobis exisleret et molesiumsi quis
uispendinm, clc, ut in prwcedenli usque in finem. seipsi duceret opponendiim, cum imperii Romani
In cumdem tnodum Cutiifredo de Appelslaim. nolimus ulterius sustinere jacluram, cujus ei dispor
XXXVIII. suimnsconferre coronam.
MAGDEBURGENSl ARCHIEPISCOPO. K Dalum.
Licetcharissinium in Christo filiuin noslrum il- In eumdem fere nwdum suffragancis Coloniensis
lustrem regem Ottonem in Romanorum imperato- Ecclesiw.
rem electum sincera diligamus in Domino charita- XL.
le, el ad honorem intentiamus ipsius, Magdeburgen- NOBILI VIRODUCI BRABANTIjE.
sis tamen Ecclesia?incrementum nihilominus affe- Gaudere debes in Domino,elc, usquegralinrnm,
clamus, el indemnilati ejus paierna voluimts&oLlici- quod luani et aliorum principuin cliarissimo in
tudine providere, Ne igilurpromoiio ejuseidem Ec- Chrislo filionostro illnslriregi Ottoniin Roinanoruin
clesiaesit damnosa, et tu metu damni a devoiione imperatorem eleclo favenlitim discretioiiem et iiidu-
ipsius et obsequio retraharis, nos pro eo el fratri- slriam commendanles, reprobare quod reprobs-
bus ejus de ipsorum volunlate promitlimus quod lis, elc, usque in finem.
super possessionibus et honoribtis cjus in ipsius In eumdem modum comili Flandriw, duci de
proejudiciumnihil teniere altentabunl. Quod si for- Limburg, comili Hollandiw, comiii de Sen et fralri
san conlrarium praesumerent, nos contra eos apo- ejus, comilide Aare, comiii de Hostade, comili de
stolici favore subsidii Magdeburgensein Ecclesiam Q . Bercjli,comili de Arnebergh, comiti de Arnesbergh,
juvaremus. Monemus igilur fralcrnitalem luam et comili de Thereneburgh,comitide Uvolpia, comilide
exhortamur altentius et per apostolica lihi scripla Everslan, ita quod unicuique seorsim. In eumdem
praecipicndo mandamus qualenus cum nos eidem modum comilibusin Saxonia conslilulis. In eumdem
Ecclesiaetaliier providere velimusul de cseteronobis modumcomitibusin Brunesivich.
liumiliter deferas, et devote eidem rcgt fideliter et XLf.
conslanler adhaereas, regalem ei honorificentiam et HENRICO COMITI PALATINO RHENl.
devolionemimpendens. Alioquin ex quonos eumin Gaudere debcs in Dominoel in actionibus nobis
regem recipiinus, sicut per alias tibi lilteras plenius assurgere gratiarum quod is cujus iniperii non est
iiilimainus, 11011 possemus ei contra illos qui seipsi finis, per nos, licet indignos vicarios suos, genus
opponerent lavorein aposiolicuin denegare, itno luuin exaltaredisposuit, et de fructu venlris iliuslris
cogeremur in cos rigorem ecclesiasticum exercere. memoriae Henrici ducis Saxonise palris lui super
Datum, e!c. sedem imperii stabilire. Quanlum autem id ad
In cumdem fere modum suffraganeis ejus. In eum- gloriam lui uominis speclel et honoris tui per-
dem fere modumnobili viro duciBernardo. In eum- tineat incrementum saiis iulelligil lua nobilitas
demmodum Aduifo comiti de Lovenbure.Ineumdem D '. per seipsam, cum excepto nomine imperatoriae
tnodumduci Bavariw. dignitatis, caeteralibi el charissimo in Chrislo filio
XXXIX. nostro illustri regi Olloni, in Romanorum impera-
COLONIENSI ARCHIEPISCOPO. torcm electo, quem nos in regem recepimus , et
Gaudere debes in Domrnoel nobis et EcclesiaaRo- regalem ei praecipitniis honorificenliam exhiberi,
manoein actionibus assurgere gratiarum quod tiium communia sinl ftilura. Cum igitur negolium ejus
et Coloniensis Ecclesiae judiciitm comniendantes, proprie proprium debeas reputare, nobilitatem tiiam
rcprobare quod reprobasiis et quod approbastis cti moueinus ct exbortamur in Domino clper apostolica
ravimus approhare. Ecce etenim ciim duobus fa- tibi scripta mandamus quateiiits ad bonorem etexal-
vere adobtincndiiin imperiumnon possimus, etcum talionem ejus, imo luam in eo, viriliter et potenter
non lam personaein imperio quam imperio in per- inlendas et iia promotionemejus sltideas procurare
sona deceat provideri, silque repulandus ad hoc quod idem. rex expertus in te fraiernae devotionis
dignior qui magis idoneus repcrilur, persona nobi- affecltnu, fralrem selibi debeat in oinnibusin qui-
lis viri Philippi ducis Sueviae propter iinpedimcnla bus cum eo Dominusmiscricordiani fecil exhibere.
patentia reprohala, charissiiuum in Chrislo iilium .Saiic cum haclenus, dtim adhuc negotii ejus esset
1045 REGISTRUM DE NEGOTIOROMANIIMPERm 1043
finisincertus, viriliter pro eo steteris el cumeo, lanlo A
j XLIV.
de caeleroei forlius assistere ac favere leneris quanto DUCIBOHEMI..E..
de incremento ejus cerlior es effeclus. Sic igilur Elsi commendabilis in eo videaris quod ad lionoris
nos in eo el ipsum in nobis sludeas devote ac effiea- et dignitatis tuse profectuni el augmenlum inlendis,
ciler honorare sicul a nobis etipso in tuis desideras reprehensibilis lamen appares ex eo quod ab eo im-
desiderabilibtts exaudiri. poni tibi petisli regium diadcma qui noiidii.m legi-
Datum. time dignitatem regiani est adeplus (26). Qualiier
XLII. enim possel nohilis vir Philippus dux Suevioecon-
PATRIARCILE AQUILEGENSI. ferre alii qnod nondum ipse accepit, ctim non col-
Gralum gerimtisel aceepltim quod, sicut dilectus liganlur de spinis uvse nec de liibulis ficus, nec sit
filius noster Gregorius liluli Sancli Vitalis presbyter facile sugere mel de petra vel oleum de saxo duris-
cardinalis nobis exposuil, snper facto imperii no- simo, tua nobilitas satis inlelligit per seipsam. Licet
luisti haclenus in parlem alieram declinare, sed aulem quia duobus, elc, in eumdem modum ut in
super eo dispositisti potius aequiescere consiliis prwcedenli usque reprobemus ; volentes tamen ho-
nostris et moniiis obedire, quod et tu prius nobis nori tuo sollicitudine palerna consulere, nobililatem
per luas litleras intimaras. Super quo fralernila- B I tuam monemus et exhortamur aUenlius et per
tem luam dignis in Domino laudibus commendamus aposlolica libi scripla mandamus ut charissimo in
et prosequimiiraetionibusgratiarum, ctim id cerlum Christo filio nostro ilhislri regi Ottoni in Romano-
nobis sic tuae devotionis indicinm et sinceritalis rum imperatorem electo el a nobis opporluno lem-
evidens argumenlum, Sane cum Ecclesise Romanse pore, danle Domino, coronando fideliter et conslan-
dispendium, elc ler adhoereas, et ab ipso imponi libi poslules re-
XLIII. giiim diadema. Cum autem apdstolica sedes po-st
DUCIZARINGIyE. fuiidamentum illud de quo inquil Aposloltts :. F-nn-
Meminiinusnos olim luacnobililatis lilteras rece- damentum posilum esl prmter quod aliud poni non-
pisse, qiiibus nos monebas huaiiliter el effieaciler potesl, quod esl Chrislus Jesus (ICor.m), fundamen-
iuducebas ne nobili viro Philippo dtici Suevieesuper lum lolitis Chrislianitatis cxistat, juxta illud Evan-^
facto imperii piaestaremus assensum, cum genus gelii : Tu es Pelrus, et super hanc petram aniificabo;
ipsius lam Eeclesiam quam principes mullipliciler Ecclesiam meam (Mallh. xvi), nos, qui, licet insuffi-
fuerit perseculum. Nos autem ex iis inlelleximus cieniibus meritis, ad ejus sumus regimen evocati,
menlem tuam, videiicet quod elsi ei favereforsilan, r procurabimus ex eollala nobis plenitudine polestatis
linii propler ejus potentiam, lum propter vicini- ul quod factum fuit etiam poslerorum tuorum lem-
latem et alias circumslantias, videreris, ipsi poribus ohiineat flrmilalem; eumdemque regem por
tamen animo non favebas. Cum ergo nos, quia venerabilem fralrem nostrum episcopum Praenesti-
duobtis ad imperiiim obtinendum favere non possu- num, aposlolicaesedis legatum, virum scienlia pra^
mtis, nec csl tam personoein imperio quam imperio ditum, conspicuum honestate, religione Iaudandum,
in persnnaprovi lenduin, quia etiam ad hoc dignior quem inter caeteros fratres nostros specialis diie-
rapuiaur qui magis idoneus reperitur, personam ctionis hrachiis amplexamur, et dilecltim filiuni-
proedicli ducis qnoad imperium, proesertim hoc magistrum Philippum notarium noslrum , virum,
lcmpore, obtinendum penitus propter impedimenla providum et discretum, nobis el fralribus nosiris
patentia quse per lilteras generales exprimimus re- acceptum, duximus commonendum ut se tibi Jaci-
probamus, sicttt tu per luas nos lilteras monuisli, lem et benevoluni studeat exbibere: quod ex quania
sic nobililalein luam rogamus, monemus, et exhor- benignitate procedal, induslriae tuae relinquimus.
taimtr, et per apostolica scripta mandamiis quatenus discernendum.
iionobsianicjuramenlo, si quod eidem duci ralione Dalum, ul supra^
regni forsilan praesiiiisli, cum nos'illud, eo reuro- D XLV. : i-
]
bato, decreverimus non servandum, de caetero EPISCOPO.
ARGENTINENSI.
charissimo in Chrislo Jiiio nostro illustri regi Oltoni Cei'lo jampridem experimento didicimus qtiod etsi
in Romanorum iinperalorem eleclo el a nobis oppor- nobili viro Philippo duci Sueviae quadam quasi ne-
luno lempore, dante Domino, coronando fideliter et cessitate coaclus favere forsan videaris, charissimo
constanter adhscreas, et parlem ejns viriliter el po- lamen in Christo filio noslro illustri iegi Ottoni in
tenler sludeas confovere; itaquoddevotionem luam Romanorum imperatorem eleclo, et a nobis opporluno
possimus in Doniino commeiidare, et ad honorem cl lempore, dante Domino, coronando inleriiis menie
profectum luum et tuorum apud ipsum iniendere faves, ulpole cui te adhsesisse ah initio et fidelitatis
meriiodebeamus. Sane sialiler, quodnon credimus, juramenlum inlellexinius praestitisse. Quia vero
ageres, videreris scripsissenobis aliudquam sentires, necessitale cessante cessare debet pariter quod
cl sic illudere voluisse : propter quod contemplutn urgebal, fralernitalem luam per aposlolica scripta
noslrum non posscmus sub dissimulatione iransire. et exhorlamur attentius et per scripia nostra prse-
Dalum. cipiendo niandamus qtiatenus cum nos, quia duo-
(26) Vide Dubraviumlib. xv.
5047 INNOCENTHIII PP. 1048
bus, etc , ticut supra, utque reprobemus, et pracdi- A } fralresnostros ad varias et diversas direximus regio-
cium Ottonem recipianius in regem, nonobstanle neSjUtdeagroDominizizaniaquflehoinosupersemina-
juramento, etc, usque non servandum, eidem rcgi veral inimicus avelierent, ne liiticum, si cresceret,
publice non difleras adhaerere ac fovere potenler ct sufrocirent; sic nunc venerabllem fralrem noslruiii
viriliter parlem ejus. Alioquin, cuni ei, sicul pracdi- Praenestinum episcopiim , apostolicoc sedis lega-
ximus, lidelilalis praesliteris jiiramentiim, si, qtiod liim, elc, in eutndem tuodumui in terlia (27) ;jr«7-
non credimiis, imo de quo nec etiam dubiiamus, cedenli usque acceplum, principalius el specialius
de coeteroproprii fieres juramenii transgressor, in pro faclo imperii, ex cujus divisione miilta incom-
te proccdere durius cogeremur. moda fere loli .Christianitaii provenisse noscunlur,
Datum, ui stipra. de fratrum noslrorum consilio destinavinvus, injtiu-
Jn eumdem modum scriplum esl Basiliensi epi- clo eidem episcopo plense legalionis offieio, ut evel-
tcopo, el nobiliviro Alberlo comilide Tliaisburc, el lal qnse evellenda cognoveril, el plantei quaeipsius
nobiliviro R. comili de Thavesburch, verbis cotnpe- videril solliciludo plantanda. Monemus igitur nni-
ienier mulatis, ita quod unicuiqueseorsim. versitatem veslram et exhorlamur aUemius el per
XLVI. aposlolica scripla praecipiendo mandamu*quatenus
j euni cum eodem nolario sicut
ABCHIEPISCOTIS, EPISCOPIS, PRIORIBUS, ABBATIBUS ET legalum aposlolic3?.
ALIISECCLESIARUM PRiELATIS. sedis, imo nos in eo recipienles liumiliter et devote
Adversarius nosler diabolus, qui tanquam. Ieo ac honorifice perlraclanles, quse vel super negotio
rugiens circuit quaerens quem devoret, animaruni pro quo specialiter niillilur vel aliis inter vos sla-
profeclibus invidens et saltiti, ne unde ipse per vi- (nenda diixeril vel etiam corrigenda, inviolabiliter
tium superhioe cecidit, homo per humilitalis meri- observelis. Alioquin sentenliam quam propter hoc
lum et opera pictalis asccndal, qnae.Dominus ad tulerit in rebclles, ralam habcri volumus, et facie-
salvalionem nostram potenter et mirabiliter opera- mus, auctore Domino, inviolabililer observari.
lur, quanluin in eo esl, dolose ac callide in male- Datum Laterani, ut suprd.
riam perditionis assumil, dum in agro Dominico XLVIL
zizania seminai, ne messis in niiinipiil.islandem col- ILLUSTRI REGIFRANCORUM.
lecta recondaiur in horrea, sed in fasciculos alligaia Cum le, tanqiiam Cliristianissimuin principem,
creinetur. Habet enim mille nocendi modos, uipote regem caiholicum, et specialem filium, noveriinus
qui mala suggerit, hona lurhal, osculum simplieem nobis et Ecclesiae Romanae devottim, ulpote quem
scandalizarc niiiliir, et veriiatis et sinceritatis C ( devotionis affeclusexhibendus apostolicse sedi jtire
azyma fermenlo malilioe ac nequiliac fermentare. sibi hserediiario vendicavil, a progenitoribus tuis
Ecee siquidem ctim Dominusnoster lerram naiivi- inclylaerecordationis Francorum regibtis, elsi suc-
lalis suse tradi permiseril in manihus Paganorum, cessivc pcr singulos , in le lamen lolus et inieger
«t fidei Chrislianoecultores peccatnm suuni sakem deiivatus, qui hiijus pitrilatis succum conlrahis a
vt pcena cognoscere.nl, el inier flugella landem a radice, vellemus nt ettibi,sieutssepejamscripsimus,
suis iniquilatibus poeniterenl, haberenlque mate- plene menlis nostraepateret arcannm; ut ctnn inleili-
riam non solum praelerila expiandi delicta, sed cau- gereturqtiod (ilialemreverenliamexhihesnoningratis,
sam eliam commutandi temporalia in setema et per nobis fieresde devolo devolior, elpioe intenlionispro-
manyrii palmam immarcescibilem Dromerendi co- positum de die in diem in corde luo radicareiur am-
ronam, inimicus homo ad solitoc roalignii.atis ver- pl;us,et ingermenuberius prosiliret. Pro certoigiiur
sutiam se converlens, inter calholieos principes el noveris et babeas pro constanti quod inier cfcteros
populos Chrislianos discordiaemaleriam adinvenil, reges et principes Christianos te specialis amoris
fralernas acies contra se invicem el bella commo- prserogaliva de coi'de puro, conscientia hona, et fide
vens inlestina; ut dum frater in fralrem, proximus non ficta diligimus , el ad honorem , profeclum , ei
in amicum, et Chrisiianus in Chrisiianum leves I) 1 exallalionein tuam ardentius aspirainus. Lnde ne
niterelur injurias vindicare, obliviscerelur injuriae vel levem eliam maculam in gloria ttia ponercs, si
Jesu Christi, et sanguis Doinino consecrandus, quo super ordinatione imperii Romani, quod ad nos
debueraut coeteslia comparari , funderelur quasi principaliter et finaliter noscitur pertinere, ne.disc-
dsemonibus, el lemporalibus perdilis gehenna?sup- riinus nostrae dispositioui resisleres, sed nostrocnon
plicitim emerelur. Nos autem, quibtis secundum sequereris beneplacitiimvoliintalis, el siccnm apo-
Aposlolum non esl colluctalio adversus carncni el stolica sede regnum Fraiiciat non sentirat, cuisuper
sanguinem, sed adversus principes el potestates, arduis negotiis semper adhsesit, licet mulia el nia-
adversus inundi reclores tenebrarum harum, et qui- gna nobis et noslris fiierint utrinque promissa, nec
bus est fideliiimCluisti soliicitudo commissa, frau- ad muncra lamen flecli potuimus nec ad preces in-
dibus versuli hostis, quantum concesserit Dominus, duci ut alterutram partem praetcr conscienliam
obviare volentcs, sicut olim pro variis non tam Ec- tuam vellemus assumere, cum vclimus tecum fave-
clesisequam totiiis populi Christiani necessilalibus re altcii ct cum eodem tocum parilcr proevalere.

(27) Id esl cpisi. 44.

 1049 REGISTRUMDE NEGOTiO ROMANIIMPERH. 1050
Ul ergo serenitaii luse noslroe pateat disposiiio- A imperii primo inveneris nimis gravem, utpote
nis arcanum , noveris quod examinanles merila qui per domum Auglicanani sibi niulia evenisse
personarum, iiivenimus quod alterius promolio, gravamina recolebat, sperans tanien, tum eo quod
(28) praclcr alias raliones sufficienles ct validas nobis placere desiderat, lumquiatuis libenter con-
quibus ejus dehet promolio impediri, et quas siliis acquiescil, tum etiam quia mediatores inter
venerahilis frater noster Octavianus Ostiensis epi- ipsum et alium bonos hahes, quod ad nostrum
scopus, apostolicaesedis legatus, lihi poteril plenius beneplacitum • inclinelur, si indemnitati ejus
explicare, nec nobis nec tibi nec regno tuo eiiam per caulelam noslrac providenliaft consulatur.
expediret; cum si, quod absit ! imperium obtine- Unde per easdem lilteras consnlebas qtiod ipsi
ret, salleni occasione nepoiis ad regnuni Siciliae et libi super hoc nostras litteras niilteremus.
ardenlius aspiraret, cinn ad illud jam manifeslis Quid igiitir ipsi scribamus ex transcripio litle-
indiciis ardenler aspirel. Quod aulcm hujusinodi rarum, quod tibi pnrseniibiis mittimus interclu-
unio vel confusio potius non expedi.il regno luo, sum, luae poterit discretioni patere. Monemus igitttr
satis intelligit regia serenitas per seipstm. Pronio- fralernitatem tuam et cxhortamiir allenlius et per
lionem auleni alierius ad lionoreni et commodum apostolica tihi scripla mandamus qiialenus apud
regni tui credimus pcrtincre, cum inter eum ;el " regem ipsum interponas efficaeiter parles tuas ul
charissimuin in Christo filium noslrum Ludovicum super boc monitis nostris el consiliis acqiiiescat,
filiuin tiiiiin ailfiiiitatisvinciilum sit contraclum, cum siifficienterveiimus ejtis indemiiitali cavere, et
et inter le et chaiissinium in Cbristo filium dispositionem nostram ad honorem, profectuni et
nostrnm Joamiem, Anglorum regem illuslrein, gloriam ejus perlinerecrcdamus. Sane cum dispen-
per Dei gratiani plenaepacis sit concordia refor- diiun Ecclesise, quocnec vult nec debet diutius ido-
niata. Praeierea nos tam sumns certi de ipso quod neo defensore carere, siislinere non debeamus ulie-
pro lormanda et servanda lecum concordia man- ritis nec negligere iiicommoda populi Chrisliani,
datisnostris et consiliis acqiiiescet; nec nos ut fide- cuindiu exspeclaverimus, ciim proemoniierimusprin-
jussores, si necesse fuerit, inter le et ipsum con- cipes, cum cis etiam cousilium nostrum per pro-
siiluere recusamus. Cum igitur negotiiim ipsum priiim nuntiuni et litteras dtixerimiis exponendum,
dilationem non capiat, cum nobis a plurimis delra- nec profecerimus apud ipsos, de couimuiii consiiio
lialur credeniibnset diceiitibus eis quod nos hu- fratrum noslrorum slatuimiis quod per rescriptum
jtismodi discordiain foveamus, ciim jam le duxeri- litterarum directarum ad principes Alemanniaenego-
niiis requirendum, nee dttobtis ad habendiim ,r lium istud plenarie coniiueniium plene poterit luoo
simul imperiiim favere possimus, nee credanuts discrelioni patere, cum illud libi mittamus procsen-
lam personae in imperio quam imperio in persona, libusiilteris interclusum. Quia vero per luas nobis
sicut expedit, providendum, disposuimus mani- litleras inlimasli ul si crederemus forsitan expe-
feste de caetero reprohare ftclum allerius propler dire, aposlolicis libi Jitteris mandaremus quod ar>-
iniiltas raiionabiles causas, et personam reliqui cliiepiscopos et eplscopos Aleiuannisead tuam proe-
approbare. Monemus igilnr ssreuitaiem regiam et scntiam convocares, qualenus si animum regis ad
exliortamiir altentiuset coiisulimusboiio ze!o qua- noslrum posses desiderium inclinare, nostruni eis
lenus ea quaeprsedicius episeopus, apostolicoesedis beneplaciium aperircs, volumus et matidatnus ul si
legatus, qui ad Jionoreni lnuni et profectum inten- a ncgoliis illis quoe tibi exsequenda commisimus in
dii, tibi ex parte nostra proponet, audiai diligenlcr regno Francorum ulilitcr le poleris expedire, cuni
et exaudial hilariter rcgia celsitudo, ct monitis et venerabili fratrc nostro Procnestino episcopo: apo-
«msiliis ejus, imo nosiris verius, aequiescal; ct siolicaesedis legato ad partes Gerinaniaruin accedas,
iil nobiscum, dante Domino, super instanti nego- ciun eo juxta formani ftterartim noslrarum pariler
lio valeas pravalerc, teneas ocouitum, sicut de processurus, cuni non videatur alius locus idoneus
lua discretione coiifidimus, quod sttper his regali D in quo principes ad tuam dcbcres procsentiam con-
niagnificentiae duximus inlimaiiduni. vocare. Noliimus tamen ul hac occasione causas
Datum, ut supra. legntionis injunctse negligenter omittas ; cum etst
XLVIW. inagna sint isla, illa lamen non debeant niinima
OSTIENSI EPISCOPO, AP0ST0LICE SERISLESATO. reputari. Inomnibus auiem occtiltcprocedasetcaule,
Gaudemus in Dorniunet lnoc fraternitaiis pru- sicul de lua fidelilatc confidinius ct speramus.
denliam commcndamiisquod ad ca felicitcr con- Datum.
summanda quse vel tihisuiiia nobis injiuicla, vel XL!X.
quse de beneplaciio nostro procedere inteliigis per 1LLUSTRI TtEGI
ANGLORUH.
leipsum, impendis siudium diligens et operam effi- Quod promolio charissimi in Chrislo filii noslri
caceni. Aecepimussiqnidem ex liitcris tuis qtiod illustris regis Otlonis, nepoiis Uii, in Romanorum
iicet cbarissimum in Cbristo filium nostrum Phi- imperatorem electi ad lutim perlineal incremenlum,
lippum Francorum regem illustrem super negolio et cxaltatio ejus libi provcniat ad honorcm, nulliis

(28) Id esl Philippi.

lOSl INNOCENTHIII PP. 1052
dubital sanae menlis. Cum enim de domo descende- A sum acciperemus, propter saepissimas inculcationes
rit Anglicnna. el nsque adeo te proxima linea con- nuntiorum Ecclesise Romanse,ne Gallicis nos quo-
sangiiinitaiis altingat ut elsi alios consanguineos que cssemus oneri, coacti sumus versus Leodiuni
haheas et propinquos, nulliim tamen propinqnio- feslinare; ubi tridtio comniorantes, nunlios doniini
rciu liahere noscaris, ad promovendum negoiitim regis Ollonis et proedicloriim sociorum nostrorum
pjus lanio libentins deberes tam res exponere quam accepinms, nos litleris pariler et precibus nrgen-
personam quanto genus luum faciliiis niagnificare lissime sollicitanles, ut, quia negotium tiullam ulte-
potes in eo et per cum amplius exlendcre memoriam rius capiebal dilationem, et mora irrecuperabiliter
lui uoniiiiis el tihi perpetme laudis tilulos coinpa- apparebat damnosa, cum omni festinatione accele-
rare. Nain eisi, qnod non credimus, ingralitudinis rare debcremus. Cacterumquia dominus Osiiensis
vitio laborarct, nec vellel luis meritis respondere, huic negotio maxime necessarius erat, directis ad
negari larnen non posset quin saltem honorein no- eum tam regis quam nostris cl sociorum noslrorum
minis paiticiparetis ad invicem, diiin el tu dicere- litteris ul venirel, nos arrepto ilinere apud Aquis-
ris tanti principis palruus, el lanlus princeps voca- granum regi ohviavimus congratulanti nimis de ad-
relurab oinnibus nepos tuus, ul cactera taccamusex venlti nostro et cum devolione plurima se nohis offe-
qiiilnis tam tihi qtiam regno luo et rohur maxiimim renti : cum quo ingressi Coloniam, principes quos-
et augmentiim non motlictim proveniret. Ne igiltir dam ihidem die ipsis prsefixa recepimus. Ad quos-
deliiiumci negare in derogationem tui noniinisvidea- dam enim niandalum nosirum pervenire non poiuil,
ris cui teneris gratis etiam heneficia plurima lihe- quidam susceplo etiam mandato penitus accedere
raliler elargiri, rogamus serenitaiem regiametex- nequiverunl, et quidam venire noluernnl : et hoc
liorlainiir in Domino quaienus peeuniain quam in- eos noluisse deprehendimus, qnia ne noslros reci-
elyiac recordalionis Ricliardus rex Anglorum, fraler perenl nunlios, civitates el domus suas clausisse
ttins, ipsi lestamenio Iegavil, pro lot et lanlisneces- feruntur, Magunlinus praccipue, Spirensis, et Wa-
siiaiibus, quoe iueiimbiint eidem, nunliis ejus lam maciensis. Quidam prseterea nuulii super eodem
hiiariter quani celcriter largi.iris. negolio a qiiihusdam principihtis directi, stispen-
Datuui, ut supra. dio periertint. Hoc etiam sanctitalem vesiram la-
Scripttim esl Canluariensi arcliiepiscopoul inducat lere non vobimus, quod si negolium dilatum fu;s-
eum ad hoc. sel, qnorunidam corda principum sic immutata
L. videhantur qtiod in odittm RomanaeEcclesiseterlium
REGIFRANCORUSI. C procreassent, nec nohis hoc in principio iia palere po-
Q
Qiianto major utililas de concordia inter te el tuit sicul postea ipsorum intenlio est plenius per as-
fharissimiim in Clnisto filiitmnoslrum Oilonem re- siduam familiarilalem comperla. Quare acceplo
gem, volenle Domino, refonnanda crcdilur proven- consiiio ah liis qui lionorem Ecclesiaeac vestrum
lur.i, lanto sereniiaiein regiam ad ea quoepacis sunt dilignnl, in conspectu omnium qui converieranl
libenlius inviiaiiiiis. Csetenim lnaEinludinem luam Iiltcras veslroc sanctilalis regi cl de ipsius rece-
prasscntibus lilteris volumiisreddere ceriiorem quod piione el approhatione cimctis exliihuimns, el eum
si pacis focdera inter vos divinilus fuerinl stabiliia, de cocteroauctoritaie vestra publice denuntiavimiis
cl ipse, quod ahsit ! ab eis prsesumeret resilire, regem Romanorumel semper Augustum, excommu-
nos etmi ad observanliam pacis per ceiisuram eccle- nicatis omnibiis qui se ei ducerenl opponendos.
siasticam cogereinns. Qiiod ne in ohlivionem deve- Quod uiiqtie tola quae aderat universitas gralanlcr
nial, sub cauiioneprsesenlium pollicemur. accepit, et super eo Deoel providentiae vestra; he-
Datum Laterani, vidus Junii. nediclionum et graliarum vota persolvit. Saneqttia
Ll. facttimhoc necesse eral melius solidari, aliml col-
LITTER.E ErlSCOnPR.ENESTINI DOMINO PAP^E. loquium apud Corheiam indiximiis : quo ad taxa-
Realiindinis veslroe mandnliim devotione dehitaj D I lum terminum accedenles, coram iis qni ibidem
proseqitenles, cuni vcnissemus Trecas, periculorum, convenerunt eodem modo processimus. Eos vero
cventuset viarum dispendia ferc iibique passi; ve- qui se absque rationabili causa jam terlio citati
nerabiiem fralrem nostruni dominum Osliensem , abseniaverant sub poenasuspensionis el exconimu-
episcopiim et mngisirum .lEgidium acolyllium ve- nicationis iterum duximus evocandos : quos, si non
slruin ibidem nos conligil ievcnisse. Qtiibtis com- venerinl, aut mandato veslro non ohediverint, se-
municatis oinnihiis qtiaca vobis susccpimiis in man- cundum quod vobis placere noverimus, auctore
dalis, de communi consilio magisler Philipptis el ma- Doniino, punieinus. E.ipropter ad faclum hoc iau-
gister JSgidius ctim vestris ct noslris litleris proc- dabililer consumniandiim, cujusgloriosus Jinisetiam
cesseriint locuturi cum rege pro faclo Ecclesiocquod d gloriam pariel Ecclesiae, nomeiiqiievestrum conti-
novisliset principibus ad cerlum locum et termi- nuabil in oevum, supplicamus celsitudini veslrae
num evocandis. Nosvero ctnn in Gallitc parlihus ex- et quanlum possumus suademus quatentis ad stabi-
spectandum duccremus, domino Osliensi simililerr liendum id quod factum esl el feliciter expedien-
ad expediendum suie legaiionis officium secodcnle, \, dum quod rcstat, secundum quod providcnliae ve-
donce a vobis et ah anlcdiclis sociis nostris rcspon-- sira?, mclius visum fuerit, et prasenlium latorcs,
 10'i3 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPERH. 1054
de quorum discretione confidimus, fraler Guh. mo- i- A
. in omnibus polior pars consilii regis et consilii
nachus Cirterciensis, fraler F. canonicus Morta- i- noslri semper exislit, et aliis episcopis, comi-
nensis, nuntii nostri suggesserint, qui quod in lit-[- tihus et magnatibus terrae in expeditionem pro-
leris niinusestverbostipplerepoterunl, manum eon- i- ducet cenium millia armalorum; nec creditur qtiod
c eis aliqnis resistere valeat, si dimlaxat omni-
silii el auxilii apponatis, elpropositionibus adversoe
d polens Deus , a qno factnm esl isltid, qtiod in octilis
partis, si accesseril, intendere non dignemini; islud
proccrlo scientes, quia si soli ecclesiaslici prin- omnium est mirabile , ^gypiiorum illorum , Suevo-
cipes domino regi Ottoni a principio fideliler adhae- rum videlicel, caslra respicialel ea dejicial in pro-
sissenl, vel adhuceidem velleiilvviribusel animis ad- fundum, et partis dexlerse jusiiliam , causam scili-
hocrere,nulla velmodicaesseldifficultasin ipsitispro- cet sacrosanclsc RomanoeEcclesiae, tuealur. Nam
grcssu negotii, finisqae desideralus nostris priuci-. . de Suevo, ut verum fatear, sicut teslis est Dens,
piis el nosiris laboribus arrideret. Hoc prselerea a menlio non habetur, nisi quod aliquando adscitis
cerium sit paierniiali vestrae, dnminum regem ex- aiiqtiibus episcopis , quos polesl difliculier habere,
positum esse fecisseque omnia qnoe imperaslis, ett Wormaliensi videlicet, Spirensi, et caiicellario suo,
facturum libenler singtila quae vita sua comite sibii lanlgravio eliam, el quibusdam comiiibus qui cum
diixerilis imperanda. I eo non anibulant reclo cordc Nam dux Boheniisc
C
LII. poiior pars auxilii sui, et domiims Argeniinensis, ac
LITTERJ3 MAGISTRI PHILIPPI NOTARII DOMI!K>VkVX. plures de stiperioribus nobiscum suni per illius
(29) Posl pronunlialionem excelleutissimi. domi- gratiam qui recte cuncla disponit. Conqueritur
ni Ottonis, Dei et vestra gratia illustris hcmano- autem de vobis idem dux Stieviaeet de Romana Ec-
rum regis semper Augusli, Colonioe in mullortimi clesia coram ipsis, dicens qitod ea sola ratione iuve-
pracsenliasolemniter celebratam, quia et nobis ett liimini conlra ipsum, quiasine liccntia vestra volue-
domino Coloniensi episcopo ae aliis qui de consilioi rit imperare, eos intelligere faciens quod ex hoc
nostro erant videbantur qtiasi modicum pro- deperil libertas eorum, et uemo prseier voliinlatem
fecisse, nisi matrimonii negoiiiim, quod inler eum- Romani pontificis poierit imperare. Scd, sicut per
dem regem illuslrem el nobilem virtini ducem Rra- illos qui in consilio sunl ipsius frequeiiler aecepi-
haniioe olim iniiialum fuerat, per vigilantiam no- mus, in nullo per Dei gratiam nec proficil nec pro-
slrair. el solliciludinem compleretur, accessimus et fecit, ncc potesl exercitum congregare. Cselerum
dominus Pramesiinus et ego aptid Trajectum supe- domiuus Prsenestinus el ego cum magislro iEgidio
rius.stiperMosam,iibimiilioruinprincipum,c'jmitum " in itinere sumus Ringam, quoeciviias esl prope Ma-
baroutim et nobiliumex remotis- partibtis mtiltilu- gunliam, accedendi; ubi credimus Maguntinum,
dine congregata, pronuntiaiio illaquse Colonioeso- Warmaciensem, mullos comites et barones ad man-
lemiiiter facta fuerai, ibidem fuit fere solemnius dala saerosanctae RomanoeEccltsise et ad veslrum
repetila, et dispensaiione prsemissa, per jtiramenU el ad domini regis servitium facile per ainicos
nobiiiuni exuiraqiie parte niairimonii fuit negolium nostros inducere; nec laborare desistiniiis, nec
confirmaium (50). Ex lunc atilein pracfatusdux, qui etiam desistemus donec negotium Ecclesioeet impe-
cnm domino rege non onquispassibus ambulabat, rii, Deo propitio, feliciler consummettir. Quidquid
iia pergratiam Dei etmerita vestra fuit in dile- antem profecerimus apud istos, processuni eliam
clione ipsius et benevolenliasolidalus utet.iti (iiinm Jiujus negotii per ordinem cito per alias lilleras
stmm regem ipsum assuinpserii, et negoiium inipe- vohis intimare curaho. Vestrtim igitur esl in Lom-
rii apud quoslihel esse proprium sub voce proeconia bardiam honorabiles nunlios ct lineras destinare;
proiestetur, dicens : Quicunquetne diligit et meus ut sicut in Alemannia, ita et ibi negolium Ecclesiae
essevotueril consanguineusel amicus, in knjus tnihi et imperii procurelur.
lolisvbibusarticulonecessitatisassistal;'\laquodexhoc LIII.
<leLos etGelren comiles, viri nohilissimi et potenles, j. p LITTERjE REGISOTTONIS.
qui nobis se manifeslissimeoppoiiebanl et partem Reverendissimo in Cluisio Patri et domino cha-
Suevi loiis viribus luebanlur, incontinenti ubi eis rissimo INNOCENTIO, Dei gratia sumnio pontifici et
iiinotnilde hoc verbo, ad mandatum doiuini regis universali papse, OT^O, eadem gratia Romar.orum
ct Iieneplacilumsunt reversi. Fecil etiam precfaius rex el semper Augustus, dcbilam devolionem et
dux cdipttim generale per totam terram suoejuris- fidelem suhjeelionem.
diclioni siibjeclam in qiiacunque domo duo, tres, Primitias nostroc promolionis .et heneficia pater-
quatuor, quinque aul sex homines essenl, uno lan- nilaiis vestrse mente sollicila recolentes, el atlri-
tum reliclo, reiiqui secum egrederentnr ad pngnam. buentes benignilalis vesirse beneficio loluin quod
Oinnes eliam amicos stios el consangnineos invita- dignitali aul viribus nostris accrevitvel in poslerum
vit ad bellum, ita quod, sicul publice dicilur, accrescere poterit, lam devntas quam uheres sancli-
dominus rex tam cum duce quam ctim domino lati veslrse graliarum referimus actiones, quia in
Coloniensi el comiie Palalino fralre suo, qui boni principii proposito perseverare dignati estis et
(29) Vide Godefrid. monacli. S. Panlal. ad an. (50) Vide eumdcm ad an. 1199, el supra epist.
1202. Yide infra episl. 106. 23.
1053 . INNOCENTil111PP. 1056
illud per venerabilem pairem nosirum dominuni A charissimum in Christo fitium noslruin illuslrem
Proenesiinum episcopum laudabiliter consummare regem Otlonem in Iiomanorum imperalorem ele-
quod ad Dcum lanltim et ad prosecuiionem inandali citim, et a le coronatum in regem , in iinperalorem
vestri, suo respectu habilo, ita prudenter et cir- proposuit coronare ; ut quod per te, facienle Domi-
cumspeete in iis quse legalionis suae ministerio ex- no, feliciter esl, incceptum, per ipsam felicius con-
pedienda eranl se gessil quod licet factum noslrum summetur. Nos ergo tuoefraterniiali lenemiir, quse
nimis implicittim in suo ingressu repererit, Deo et volunlate noslra plenius intellecla, in suo proposilo
oralionum veslrarum cooperanle suffragio sic per convalescens , tanto amplius in cjusdem regis dile-
opera sludiorum suornm effecit qnod promolionem ctionem et devolioueni exarsil quaiito factum sinnii
nosiraiii ex parle maxima solidavit. Et quia Ma- ex favore nostro intcllexil atnplius roborari. Cum
gimliniis et Leodiensis clecli, Siffridns videlicel et ergo rex ipse libi post Deum sui honorisprimilias,
Hugo, nobis potissime necessarii videbanlur, liim nobis autem consiinimationem ascribere debeat et
per se, tiini per cons3iiguineosstios, et quia factuin ascribal, ad exaltationem ipsius mulimm nobis
noslrum oinniiio sine ipsorum connivenlia turba- auxilium exbibere lenemur , ut stalus ejus prospe-
lionem limebat, apud enindem Patrem nostrnm riialis de die iu diem suseipial incremeiiliim ; ne
domiuuiiiPraiiiestiniimcffeciiiiusquod SiJfridoadmi- si respiccremus relro, quod absil! de levilate re-
nislralionem EcclesioeMaguniinaeconcessit, et Hu- dargtti mcrito deberemus, et illud evangelictim in
goni spem honaiii, de gratia veslra confisus, in sua nostrum saepiusopprobritim legerelur : llic homo
electione donavil (51). Ne igitur quod hcne incoepit cwpd wdificare,el non poluit consutnmare (Luc.\i\).
palernitas veslra in nobis aliquo, (jiiod absit! impe- Qtiod si nobis persistenlibiis, sicul firmiler persi-
dimento Imiieiiir, et faetn inaiiiium vcstrarum de- stimus, in incoeplo, tu ab aratro retraheres manum
irimenlum paiianlur, htimiliier imploranius ut prae- lnain, quod credere non valemus, lanlo amplius
falis cleclis pro honorc vestro el robore vesiro, ificurreres apostolicoe sedis offensam el merereris
quod idem ipsum esl, lolum veslrum assensiim et districtione sevcriori feriri quanto lurpius nobis
favorem aposiolicum impertiri dignemini, sicque de videreris illudere voluisse, si contra id qualibel oc-
cobis speciali plasmate Romanse inatris Ecclesise casione -venires ad quod nos ssjpitts tam per litte-
providcre quod diatiematis nostrse purpura totus ras luas qnam nunlios induxisli. Creriimuseiiim
orbis, auxiliante Deo , per vesirae lniseralionis gra- quod lu ipse in milite tuo prodilionis vitium repu-
tiam se gaudeal insigiiilum. Nec niirelur snnctitas tares, si is qtii te induxisset ad arma, recederetab
vcslra si lolam seriein facii praesenli pagin.e non rQ armalo, el qui te proecessisset in hoslem, et libi
inseruimus. In proximo cnim, coneedenle Doinino, procedendi causani el audaciam procslilisset , re«
qui vos plene super oinnibiis inslriient, solemnes cederel in congressu , el lerga verlerel hoste viso.
nuntios ad pedes veslros duxinius desiiuandos. llaec autem non scribimus tanquam de te talia
LIV. suspicemur, sed ut cx verbis nosiris sumas mate-
LITTERJE EJUSDEM ADDOMINIIH PAPAJl. riam per quam alios, si qtti forsan retro abire vo-
Sanctiiaii veslroc pr.vseiKium insinuatione inno- luerint, increpare valeas vel polius revocare. Cum
tescat qtiod dilecius et fiJelis nosier Cameracensis ergo in facto ipso usque adeo sil processum quod
clectus de mandato vesuo ad nosirani accessit prae- venerabilis fraler noster episcopns Prasneslinus ,
sen.iam, et de manu nossra regalia sua sole iler aposiolicoBsedis legalus, jain approbationein no-
recepit. Quoniam autem etin aliis ipstim Roinauaj stram in Teutonia publicavil, fraleriiilatem tu.am
Ecclesi.e fiJelein esse cogiiovimus eldevolum, pa- iuoncmus et exhortaniur altentiuset per apostolica
tcrnitati vestra? pro ipso preccs afleciuosas porrigi- lihi scripla maiidamus atque prsecipimus qiiatenus
iniis quatenus eum in justis petilionibus suis exau- in bono projjosiio perseverans, non deficias, sed
direel. ncgolia ipsius et Ecclesise suse bcnigne di- proficias potius, el ad lionorem etexaliaiionem ejus-
gtieniini |»roniovere. Ipsius etenim negotia lanquam DI dem rcgis viriliter et polenler iniendas, ut cum
el nostra propria repulainns, et promolioiicin ejusi perseveraveris usque in finem , ex opere luo fru-
iioiiis credimus adiuodiini profuiuram. clum recipias et ex lahore mercedein.
LV. Cutii cniin propter favorem personae hacleniis
COI.ONir.NSIARCHIEPISCOPO. impeusum eidem, non soluin reddilus luos pro eo
Ex iino codciiiqiie negotio le nobis et nos libii duxeris expendendos, sed tiicsaiirum eiiam Eccie-
crediinns tlebitores, ciiin nos luo deferenles honoiii siac Coioniensis pro ipso curaveris. obligarc, et jam
plantam irrigaverimus quam piantaras , et lu irri-- per Dei graliam, tuo sludio facienle , negoliuni ejus
gaiam a nobis, sictil plautator diligens, diligenter ad fineni perdticaiur opialum, lotis dehes viribiis
studueris confovere, dante Doinino increiueiiltim. iiuminere ut quod restal lam feiiciter quam celeri-
Mulliim EcclesiaeRonianse teneris ex eo quod ipsa,, icrconiplealur; qualenus sicul idem rex haclenus
quasi jtidicium ttiuin sequens, reprobavit quod re- in necessitatibus suis auxilium est tam luiuii quam
probaveras , el qnod approbaveras approbavii, ett EcclesiseColoniensis expertus, sic de csetero in uti-

(31) Yide Godefrid. ad. an 1201.

 1057 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPERII. 10)8
litalibus tuis et ejusdem Ecclesiae opem salntarem A i LVI.
impendal, et laniis obsequiis digna sludeat vicissi- EPISCOPO PR.ENESTINO APOSTOLlC.fiSEDISLEGAT0, MA-
ludine rcspondere. Tanto amplius fervere debes in GISTROPniLIPPONOTARIO , ET .EGIDIOACOLVTHO
dileclioneregis ejusdem quaiito nosli cerlius quod NOSTRO.
si, quod absii! dux Sueviae proevaleret, in , te ac Bonorum omnium largitori, Jicet exiles, lamen
Coloniensem Ecclesiam et tnos consanguineos et quas possuniusgraiiarum exsolvimusactiones, quod
vassalloseffervesceretira ejus, ulpote quibus totam super negolio iinperii affeclunivobis tribuit manda-
turhationem prseieritam imputans, siiam iu vos tis apostolicis ohsequendi, et effecium affoclus pro
socviliamsaeviensexerceret. Nec le moveant niale- parte lam magna benigmis induJsil, et in manibus
dicta quorumdam , qni nosasserunt Jiberlatem ele- vestris nostrum dignalus est propostum piosperare.
ctionis adimere prineipibus voluisse, cum Iibertali Sollicitudinem qiioque ac diligeutiam veslram in
eorum detulerimiis potitis in boc faclo, el illaesam Domino cominendamus qtiod nec parcendo rebus,
eam duxcrimus conservandani. Non enim elegimus nec indulgendo personis , injtinclo vobis negolio
nos personam , sed elecio ab eorum parte inajori , promovendo diligenter et prudenter insislilis, ini-
qui voceni liabere in itnperaioris electione noscuiir quorum fruslrantes consilium, et machinationes
tur, et ubi debuit el a quo debuit coronato, favorem vacuantes eorum. Gaudemus etiam et vestram pru-
prsestitimus et procstamus, cum apostolica sedes dentiam coinmendaiuus ex eo quod, lanquain cum
illum in imperatorem debeal coronare qui rite fue- Aposlolo et abundareet penuriam pali scirelis (32),
rii coronatus in regem. In eo quoque slainus pro licel in quibusdam necessilas vos urgeret, esse
principum Iibertate quod ei favorem penitus dene- lamen cuiquam oneri noluislis, ne aliqui propter
gamus qui sibi jure suecessioms imperium nititur onus forsitan vos vitarent, quos vobis suflicit ad
vindicare. Videreiur enim imperium non ex princi- honorem nostrum el charissimi in Chrislo filii
pum electione conferri , sed sanguinis successione noslii Otlonis regis illustris in Roinanorum impera-
obtineri, si, prout olim patri filius , sic nuiic fratri torem electi juxta votiim vestruiii et uoslrum pariler
frater vel natiis palri nullo succederet niedianle. induxisse. Cttin igitur ad puliliealionein super eo-
Frustra ergo bene facla depravant qui falso nos dem negotio faciendam soleiuniler proeesseritis, di-
inipugnare confinguni; qiioniam defendiiniis po- slriele vobis per aposlolica scripta maiidanius atque
lius lihertatein, siciil faeti evidenlia mauifestat. Nec prsecipimusquatenus efficaciter insistenies intoeplo,
desperenl obedientise filii, nec alii qualibel occa- principes qui regi favent eiilem in dilectione ac
sione praesumant quod adversus Ecclesiam.quoccun-f, , devotione ipsins fortius radicetis, et ad idem alius
que possit maligna potentia prsevalere, quaesnper prudenter et efficaciler indticatis. Ul atitetn os ini-
firmampetram fundala consistit, eam videlicetdequa qua loquenlium penitus obstrualur, nec praevaleant
legitur : Pelra autem erat Chrislus (I Cor. x). Nam, maledicta qiiorumdam qui nos asserunt Iibertalem
juxla verbuin Apostoli , Fundamenlum positum est eleciionis adiniere principibus voluisse, in auribus
prwter quod aliud poni non polest,quod est Christus omnium verbis et scriptis saepius inculceiis quod
Jesus (I Cor. m). Unde porloc inferi non proevale- libertati eorum iu boc faclo detulimus, et illaesam
biint adversus eam , quoniam conterei Dominus eaiu duxinius conservandam. Non enim nos perso-
omnem multiludinem se adversus Ecclesiam extol- nam eleginms, sed eleclo ab eorum parle ma-
Ientem, nec saevire permiltet virgam peccalorum jori, ctc.,.«( iji proxima prwcedenliusque linem tri-
super sortem juslorum, sed in baculuin arundi- buat exoptaitiin. Instale igitur, sicut de veslra
neuin hanc convertet, tu maiium perforet inniten- discretione confidiiiius; nec deficiatisin aliquo, sed
lis. Proeterea non esl Ecclesia in hoc sola. lmo proficiatis polius , sollieile procurantes ut quod ,
practer principes Alemannisequi regi favenl eidem, faciente Domino, esl feliciler inchoalum, feliciiis
penepenitus lotaltalia.quoenon modica imperiipars consummetur. Vos vero mercedcm vestri laboris in
existit, nostrse prorsus est expositavoluntati, et alii ID Deo primum et in nobis ponile conseqiienler, qui
mtilti principum nostroestiper hoc sequuntur pro- inerilisveslris, danteDomiiio,digna poterimus vicis-
posiluin volunialis. Unde noii est aliqualenus dubi- situdine respondere. Ne aulemvel retrahere manum
tandum quin perseveranli constanlia; finem tribual ab aratro vel retro respicere vel ad propria negotio
exoptaium. Volumus eliam ul quidquid idem lega- imperfecto redire necessitas vos compellal, si ne-
tus super hoc duxerit slaluendum recipias iminili- cesse fiierit, aliquam moderatam pecuniam pro ex-
ler et inviolabiliter slndeas observare. Nosetenini pensis veslris.niutuo recipere procuretis, quam nos
Seuienliam quam ralionabililer lulerit in rebelles cougruo lempore persolvamus. In ferendis autem
raiam habehimus,. et faciemus, auclore Domino, sente.nliis, prsesertim excommunicationiset deposi-
inviolabiliterohservari. lionis in magnas personas, cum non deceat nec ex-
Dalum Anagnioe. pediat lolam dislrictionem ecclesiasticam puriler
excrcere, vos vohmius el mandamus cum multa
procedere gravilatc; non tit impunilam rebellium

(52) Vide infra epist. 84.

10E9 INNOCENTHIII PP. 10G0
conlumaciam dimiltaiis, sed ut quod ligandum fue- A et inienlionem tanlo expressius quanlo verius ma-
rit tanto ligeiur fortins quanlo nervus ad hoc fue- nifestanl. Undecum quania sincerilate in faclo luo
rit forlior exquisilus.Quodauiem de venerahili fra- dtixerimus proeedendum,qiianiam sollicitudinemet
tre nostro archiepiscopo Maguntino lu, frater epi- diligentiam in eo curaveriinus adhibere, qtialiter
seope, secuudam formani inandati nostri fecisli, sereuitati luaenon jam oeeulte sed publice favea-
graiuni el ratinn nos noveris habuisse. Ad hoc, nius, quaiilumque per favorern nostrum negolium
quoniam Waimaliensis episcopus, sicul ex litleris ttium restauralum fueril et etiam prosperatum, cel-
liioe fraleriiilalis accepimus, in sua conluinacia situdo regalis, sicut credinius, plenius est ex-
perscverat, voltimus el mandanius ul nisi commo- perta. Iu uniltis enim non exspeciavimus preces
nitus ad matidaltini tuiim redierit, canonicis War- luas, sed eas saepitts curavimus praevenire, ac ad
matiensibus ex parte noslra dislricte praccipias ut exallalionem tuam nec pauca nec modica le tra-
personain idoiieamsibi eliga.nlin paslorem. Dignum ctavimus nescienic, de lua sincerilate sperantes
esl enim nl qui lemerc in alienam Ecclesiam se quod ad honorem apostolictesedis et nostrutn, sicut
inirusil, el adhuc ei non desinil incubare, propria catholictts princeps, intendes et exaltationem Ee-
juxla sancliones canonicas spolielur. De caetero, clesiaelotis viribus procurabis, uipote per quam
licot pro diversilate negotiorum vobis diverso mo- R ' post Deumle intelligis exaltatum. Monemus igilur
do scribamus, interdum severitate, Ienitale non- serenitalem tuam eiexhortamur attenlius quatemis
nuuquaiii, et mediocritate frequenter ulenles, quia principaliler et proccipuespem luaiii ponas in eo
vos in cimclis cautos esse volumus et discretos, qui deponit de sede potentes, et httniiles, sicut
nolumus tamen ut de noslra benevoleniia diffidalis, heala Virgo leslatur, exaliat ; quoniam htimiliia-
sed de gratiac nostrae pleniludine confidentes, adI tem luam sua miseraiione respiciet, el conteret in'.-
lionoreni aposlolicaesedisel nostrum de bonosem- niici cervicem, et mittel auxilium de Sancio, et de
per in inelius procedere procuretis. Ul aulem vosi Sion tuebilur causam luam. In nobis quoque, qiii
de iis qusecirca nos geruniur prosperc reddamusi vicein ejus, licet ind!gni, exerccmus in terris, sine
cerliores, pro certo noverilis quod nobilis vir Wal- qualibet dubilalione confidas; quoniam ex quo coe-
lerus comes Breueusis cnm aliis fidelibus noslrisj piinus, usque in (inem auxilium tibi proestabiinus
de peiiido Diupuldo et Marcuaidi fautoribus jami ct favorem, nec unqiiam reprohabitmis, Domino
secundo niirabililer, facienle Domino, iritimpbavii,, coneedenie, qttod semel nosciiniir approbasse. Nec
primo in Terra Laboris, et in Apitlia consequen- aliquorum suggestio menlein main a suo siatu deji-
ter(53); elpracter strages liominiim, hostium spo-- . cial, autanimum luuinnon soliim credere sedeliana
lia, et recnperationes terrarum, inultos cepil elL suspicari compellat quod in facto stio veliinus ab
niagnos tam Teutonicos qtiam Litlinos : ex quibus; incoeptodesistere vel exhibitum libi haclentis sub-
dtios, quos lenet, expriminius nominalim, Soffridiim i traliere vel negare favorem. Absit enim ul quod in-
videlicel Diupuldi germantim, el Ollonem de La- tcr piimitias luoepromotionis non fecimus, nune,
viano, qui sanctae niemorfseAlbertuni Leodiensem i cuin negotium tuum roboralumest per Dei graliam
episcopiim interfecit (54); el cum jam quasi lo- et favoremsedis aposlolicoe, faciamus, et planiam
lum regnuin citra Pharum noslroepareal volunlali,, quaiu irrigare coepimtispermillamus urere, cutn ei
comes ipse de inandalo noslro conlra Marcualdum i Deus ex niagua parle jam dederit inerementum.
triumphalurus, auclnre Doinino, in Siciliam trans- Sane ab inilio nobiiis vir dux Sueviocfavorem Ee-
fretahit. De urbe quoque scire vos volumus quodi clesiaeRomansequoesivit,pro qtio inslitil oiitinendo,
eam per Dei gratiain ad bencplacituni nostrum ha- confideiispro ceitoquod si habere graliam sedis
bemus. Unde si pracfaius rex el sibi favenless apostolicoepoluisset, noii solummodoproevalere ui
perseverare curaveriiil. sperainus in Domino quodj eum, sed neeante faciem ejus suhsistere potuisses.
non solum superari lion polerit, veruin etiam peui» Quia vero in facto4iio perseveranlia opus habes,
lus prsevalebit.Poslreuio veslrsediscretioni manda-_ D qusc in cunclis honis operibus commendalur, opor-
nius ul sicul de nostra benignitate confidilis, omnii tet ut exhibeas le constanlem, ne vel iniqui sugge- .
graiia et liinore postpositis, puram et plenani nobiss slione vel promissione perversa te mollianl : quo-
scribatis, sive coinmuiiiter sive specialiler scripse- rum molimina conlra le, si perstiieris forliter, non
rilis, veritatein, locuin et leinpus quo scribilis vc- polerunt prsevalere. Principes eliam qui alieii
stris litteris suhscrihentes ut, cum inlerdum quse e parli favent sie debes ad tiiam devotioncmdiligcn-
prius (iiinl nobis ullimo porrigantur, ex subscri- ler inducere ut eos qui lecum fueranl studeas tibi
plione liujiismodi quae priores el quae posteriores, ;f diligentiusconservare.CseterumliceiinlesirenuitatiS
et ubi datie fiieriul, agnoscamus. virlutem plurimumcommendemus,;quialamen auda-
Daluiii Anagitiic. cianomiiinquaminprincipesolelessedamnosa si per-
LVII. sonam suainexponal iinprovidepericuliseifortunae,
ILLUSTRI REGIOTTONI 1NROSIANORUM REGEM ELEC.TO.sicttl nuper fuisses expertus nisi tibi manus Domiiii
Non iiiiilttinioportet mentis affectttm oris officio
o astiiissel, personseluoesollicilesludeas prsecavere,
cxplicareciimopera testimonium perhibeul vcritali,, nec usque adeo sisprodigus vitactuoeul qui vicloriara
(55) YideGesta lunoc. 111,cap. 25. (54) /tid., cap. 54.
 10CI REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPERII. 1062
velis mortc mercari: cum noris, ut credimus, quoti A universo clero in oremensi provincia constilutis. In
inulti defieieniibusviribus redierunt ad fraudes, et eumdeni modum suffraganeis et canonicis Ecclesim
cum per polentiam nequeanl, sludent sallem per Maguniinw et universo clero in Maguntina provincia
nequiliam praevalere.Quamvis enim lotum negotium conslilulis.
ititini simul expedire non possis , non debes laiiien Lli.
usque atleo feslinare ut personam luam fortunse PATEBURNENSI EPISCOPO.
conimillas, sed exspeclare poiius tit qui cospit in le Gratum gerimtis et acceptum et luse devolionls
perflci.it opus bonum, ct qui honori luo (iedil prin- conslanliam in Dominocommendamus quod cbarls-
cipium, ipse qtioque consuiiiiiialioiiemapponat. Quid siino in Christo filio nostro illustri regi Oltoni in
aiMempro le diversis scrihamus personis lam eccle- Romanorum imperaiorein eleclo, qtiein nos recepi-
siasticis quam muiidanis, per ipsarum liiterarum musjam in regem, ei adcoronaiu imperii congino
rescripla luse poieril sereiiilali palere. Monemus temporedisposuiiiiiis evocare, fideliter et constanter
vero celsitudinem tuam et propensius exhoriamiir adhoeres, el ei auxilium tribuis et favorem. buper
qjialenus senalui populoque Roinano, lecloribus hoc ergo devotionem luam proseqtientes aclionibus
Lombardioeac Tusciae, singulis eiiain civitatibus et graijarum, fralernitalem tuain nioneiinis et exhor-
baronibus, iino etiani archiepiscopis et episcopis, de R ^ lainur attentius et per apostolica tibi scripta man-
tuo prospero statu Jrequenler liiteras tuas siudeas damus quatenus eidem regi, iioiiobstanle juramenlo
destinare, per qiias eis bona promiltas, et iniinico- siimodduci Sueviocratione regni foisitanprosisiiiisli,
runi ttiorum coiifusioneiiiexponas. cum nos illud, eo reprobaio, decieveiimus non ser.-
Datum Anagnise. vaiidum, viriliter etpoleuter assistas el universos
LVIH. consangiiiueos el amicos tuosad ejus flt.ielitatem in-
TREVIRENSI ARCHIEPISCOPO ET SUFFRAGANEIS EJUS,Elf ducas, ita quod ex hoc graliam nosiram plenius
UNIVERSO CLERO 1N TREVIRENSI PROVINCIA CONSTl- nierearis; sciturus quod siculi prius quani ipsum
TUTIS. acceperiinus in regem, gratuni repuiavimus el ac-
Eisi aegre tulerimiis et moleste quod ex dissen- cepluin si quis ei Ji.Ieliler adhsereret; de ciclero,
sione prineipum et iniperium imperatore carehat el proeserlim in viris ecclesiasticis, non dimiilcremus.
Ecclesia defensore, susiinuiinus tameii diutius si iiiulluin si quis se ipsi ducerel oppoiieudum. Nou
principes ducii consilio saniori tam sihi' quam uni- autem le moveanl maledieia quoriiindain, etc.
verso populo Christiano melius providerentel sopila Jn eumdem tnodum episcopo Osnebruchensi,Mo-
discordiaconeordaretit. Verum cum exspeclaiio no- Q r, nasleriensi , Trajeclensi, Hildesemensi, Mindensi,
sira obessepotiiisquam prodesseimperiovideretur, ad ila quodunicuique seorsim. In euntdem tnodurn ab-
concordiam cos ptr noslras duximus lilteras com- bali Vverdensi, abbati Sancti Cornetii, abbali Pro-
monendos. Sed quia nec commonitio valuit apud miensi'el prwposilo Bunnensi, ita quod unicuique
ijisos. consilium landem nostrum eis per nunlium et seorsim.In eumdemfere modumColoniensiarchiepi-
litleras nostras curavimus aperire. Caeterum quo- scopoet suffraganeis ejus. In eumdem fere modum
niam nec consilio acquiescere cnraverunt venera- comili Flandrensi ut episcopo Puleburnensi usque
bllem fratrem nostruin Praenestinum episcopum, merearis. Non autem le moveant, etc In eumdem
apostolicse sedis Iegalum, propter hoc proecipue in tnodum comili Namurcensi, duci de Lembure, comili
Teuloniam duximiis deslinandum : qui persona du- de Loen, de Wassemberc, Waleranno, comiti dc Ho-
cis Suevise propter causas sufficienteset multiplices sladen, comili de Aire, comili de Sain, comili de
reprobala, nos consentire in charissimum in Chri- Eppesieim, coniiii de Tikenburc, comiti de Cessele,
Sto filium nostrum Otlonem regem illuslrem in Ro- Hermanno de Lippe, comili Iloltandiw, comili de
manorum iniperatorem eleclum puhlice liuniiavit^ Boren, comilide Los, comiti de Tccheburg, comiti de
Cum ergo nos eum receperiinus jam in regem el ad Monlana, Gul. fralri ve.nerabiliSiffrido archiepiscopo
coronam imperii congruo tempore disposuerimus D Maguntino. Jn eumdem tnodum nobiii viro eomiti
evocare, universitati vestrae per aposlolica scripla de Viana, comiiide Arnesberc el comili de Acen.
mandamus el in virtnle ohedienlise districie procei- ila qaod unkuique seorsim.
pinius qualenus ei de csetero adhsereatis fideluer et LX.
polenter el tam polenter quam viriliter assislatis , JOANNI 1LLUSTRI ANGLORUM REGI.
non obstanle juranienlo.si quod ratione regni prae- Cum (haiissimus in Christo Jiliiisnoster Philip-
dicto duci forsitan prsestitistis, cum nos iliud , eo pus rex Francorum illustris non polueril te absol-
reprobalo, deereverimus non servandtim. Nec vos vere a debilo quo leneris inclyto regi Otloni nepoti
moveanl, elc.,'tn eumdem modum ut in littera prce- luo in Romanorum imperatorem,;eleclo, quemadmo-
cedenli usque in finem: Jn eumdem tnodum Salz- dutn nec ipse rex Otlo te possel ahsolvere a debilo
burgensi el sujfraganeis ejus el universo clero i» qtto leneris praefato regi Francoriim, cum et ratio
Salzburgensi provincia constilulis. In eumdem mo- dictet et natura deposcal ut aviinciiliisdebeat sub-
dum Magdeburgensi el suffraganeis ejus et uni- venire nepoti, profeclo juramentum quod eidem
verso clero in Magdeburgensiprovincia covstilulis. regi Francorum diceris praeslilisse, ne videlicel
lii eunidem modum Bremensi et snffraganeisejus et suhvenires prsenominaloregi nepoii luo, debet illici-
1083 INNOCENTHIII PP. 1004
tum judicari. Nos igitur et tuaesaluti et litaeulilitati. A trutinarent ? Respondendi insianliam vos credimus
palerna volenles sollicitudine providere, quia se- non habere. In Romanorum cnim electione ponti-
cnndum prophelam debemus dissolvere colligalio- ficum hoc erat imperiali diademati reservatum ut
nes impietatis et fasciculos deprinienies, jurameu- eam Romanorum imperatorum auctoritale nou ac-
tum htijusmodi, quanlum adhuncspeciatarticuluiii, commodataiillatenus fieri non liceret (56).Imperialis
lam a le quam ab iis qui pro te taliter juravcrutit vero munificentia, quae cultum Dei semper ampliare
decerninius non servandum, serenitaii luae per sluduil, el ejus Ecclesiam privilegiorumspecialitate
aposloliea seripta mandantes quatenus eo pcniius decorare curavit, lmnc honoris lilulum Dei Eccle-
noiiobstanle dehiium illi subsidium et favorem im- si:e reverenler remisit : quod conslilulio primi
pcndas. Henrici evidenter explanat, cujus series bsecest:
LXI. Ut nultus missorum noslrorum cujuscunqueitnpedi-
LITTER.43 QUORCMDAM PRINCIPUM FAVENTIUM PARTI tionis argumentum in electione Romaui ponlificis
PHILIPPJ. componereaudeal omnino prohibemus'(37) Si laicalis
Sanclissimo Palri ac domino INNOCENTIO sacro- simplicitas bonum quod de jure habuil reverenter
sanciae Rornanae sedis summo et universali ponti- contempsit, sanclitas poniificalis ad bonum ijuod
fici, Dei gratia Madeburgensis, Bremensis archiepi- " nunquam habuit quomodo manum ponit? Sed cum
scopi; Warmaliensis, Palaviensis, Ralisponensis, vestrse sanctaecurise tanquam pise matris nos taiigal
Constanliensis, Augustensis, Ekstadensis, Havelber- opprobrium, cum ad Romani imperii simus ascripti
gensis, Brandehurgensis, Misnensis, Nuemhurgensis tilulum, ejus injuriam cogimur non tacere. Vobis
cpiscopi; Babenbergensis electus ; Fuldensis, Her- ergo suprascriptorum principnm cum dolore aperit
seveldensis, Campidonensis abbales, rex Bohemise, imiversitas quod Praenestinus episcopus in Romano-
dux Zaringioeet rector Burgundiae, dux Saxonise, rtim regis eleclione contra omnem juris ordinem
dux Auslriseet Slirise, dux Meranisc,Turingiae Ian- se ingessit, nec .videre possumus cujus personam
igravius, marchio Moravioe orientalis, Misensis, inculpabiliter se geral. Gerit eniin vel personain
Brandeburgeiisis marcliiones.de Otiamund.de Sum- clecloris, vel personam cognitoris. Si electoris,
mersenberch, deBrenen, de Witin comites, salulem quomodo qusesivit opporlunitatein qualiter arhi-
et debitam in Christo revereniiam. tris absentibus mendacio veritatein et crimine vir-
Existimare 11011 valet ralio, ncc rudis simplicitas tutem nnitaret? Quomodo enim ea pars principuui
hoc polesl credere, ul jnde juris cujusque surgat quani numerus ampliai, quaiii dignitas efferl, iu-
liirbalio ubi juris solidilas permansit hacteiius in- (Q jtiste nimium est contenipta? El si cogniiors, hatic
convulsa. Quis lam duri eliam tamque perversi sen- geslare non potuil. Romanorum enim regls electio,
sus existimel ul inde emauel supersiiiio ubi quies- si in se scissa fuerit, non est superior judex ctijus
cere debet sanclitas ? Divina enim ordinalione, ipsa senlenlia inlegranda, sed oligeniium volunlate
iioii liumano judicio, pie el salubriter esl provisum sponlanea consuenda. Medialor enim Dei el hoini-
ui in urbe Romana, ubi oliin erat caput superstilio- nuiii, homoChrisltis Jesus, aciibus propriis et digni-
nis, illic quicscerel capui sancliiatis; et sitppliciter tatibus distinclis, officia poiesiatis uiriiisque discre-
omiiibus esl oraiidum ul ad extreiuilatem non re- vit; ut ei Deo inilitans, lninime se negotiis impli-
irahaiur principium, ne omega dicalur revolasse carel sseculariljus, ac vicissim non ille rebus divinis
ad alpba. Non ergo sacrosanclae Romanse sedis praesidere videretur qui esset negoliis saccularibns
sanctilas et cuncta pie fovens palernitas hoc sen- implicatus. Sed si vos judicem confilemini, facliim
tire ullo modo nos permiilil, ea quaijuri dissona el hoc excusationem habere nou potesi. V;sirum enim
honestaii conlraria a domino Prsenestiuo veslrae in yos possunms exerere giadium ; qiiia absente alia
sanclilatis, ut ipse asseril, Iegato in Romanorum parle, sententia a judice dicta niillain babeat (iriiii-
regis eleclione sunl indecenler nimium perpelrata, tatein. (58)Quidergo procdietiPracnestinisententia Iu
ni de vestrse mirse prudeniiae prodierint conscieu- 0 Otlone iirmare poiuit, cum niliil ante in eo factiim
tia, nec sanctissimam sancti coetus cardinaliuni sil? Nam quid eril aut qnas vires hahere poleril
credimus huc convenientiam (55) accessisse. Quis quod ab iis (il quos lentiior compescil iiuinerus,
euim huic similem audivit audaciam ? Quis verus qtios niinor coiiiilaiur aucioritas, quod parlis alte-
accedere polest testis fore liactenus sic prajsumptiim, riusreddiiabseniia viliosum?Conlra etimergo qui la-
cum nec hoc lestelur fabula.nec aflinuet res gesia, lia operatus est minus decenlia vester se rigor exer-
nec cujusquam hoc codicis asseveret series? Ubinaiu ceat, sit in eum lamen pie sseviensdisciplina. Vobis
legislis, o summi ponlifices, ubi audislis, saucli pa- euim, Paler sanctissime, insiuuare decrevimus qiii.i
tres, lolius Ecclesise cardinales, aulecessores ve- elcclionis noslrae vola in setenissinium domiuuin
sirosvel eorum missos Roinaiioruin reguni se ele- iioslruni Philippum Romaiiortiin regeni ei semper
ctionibus iinmiscuisse, sic ut vel electorum perso- Augustum una voce, uno consaiisii coniulimus, hoe
nam gererent, vel ut cognilores electionis vircs spondentes, hoc firmiter proniitienles, quod a ve-
(55) Rainald. conniventiam. (57) Apud Baron. ad an. 101i, 5, 7.
(36) Vide lib. m Miscellaneor. noslr., pag. 490 (58) Cap. AbsenleZ, q. 9. Yide liuioc. III, lib. ,
l seqq. epist. 591.
 lOost REGISTRUM DE NEGOTIO ROMANIIMPERII. 1066
stra et Romanse sedis obedientia non recedet, et A j\ genlium, coiifirmandam duxerit aul ciiam infirman-
cum Dco el vobis sua devotio reddei accepium, ei dam ; et sic jus sihi principum nullatenus usurpavit,
filialis eum limor imbuel, et defensoris eum sire- aut venit contra illud. Exercuil autem denunliatoris
niiitas commendabit. Unde pelimus ul veniente officium; quia personam ducis ejusdem dentinliavit
lempore et loco, sicut vestri oflicii est, unclionis indignam.-etpersonam regis ipsius denuntiavit ido-
ipsi benefieiumnon negetis. neam quoad imperinm obtinendum, non tam pro-
LXII. pler sludia eligentium quam propter meriia eleclo-
NOBILI VIRODUCIZARINGIJE. rum; quamvis plures ex illis qni eligendi regem in
(39) Venerabilem fratrem nostrum Salzburgen- imperatorem promovendum dejure ac consuetudine
sem archiepiscopum, et dilectum filiuro abhatem de obtinent poiesiaiem consensisse perhibeantur in
Salem et nohilem virum marchionem orienlalem ipsum regem Oltonem, el ex eo quod fautores Phi-
quorumdam principum nunlios ad sedem apostoli- lippi, absentibus aliis et contemplis, ipsum eligere
cam destinatos benigne recepimus, el eis henevo- praesumpserunt, paleat eos perperam proccssisse;
lam duximus audienliam indulgendam. Litteras quo- cum expiorali sil juris quod eleclioni plus conlem-
que quas per eos quidam nobiles principes deslina- ptus unius quam contradictio multorum obsistat.
runl diligenler perlegi fecimus, et quaecontineban- B I Unde quia privilegium meruerunt amittere qui per-
tur in eis notavimus universa. Inlcr caHera vero missa sibi abiisi sunt polcstate, viileri non imrae-
qtise dicti principes per easdem nobis litteras inti- rilo potesl qtiod, injuria hujusmodi nonobstanle, coe-
Tnarunt, hac proccipne objeclione sunt usi, dicentes teri uti potuerint jure suo. El qiioniam dux prse-
quod venerabilis fraler noster Praenestinus episco- diclus nec ubi debuit nec a quo debuil coronam et
pus, apostolicae sedis legalus, aut electoris gessil unctionem accepit, memoralus vero rex el ubi de-
aut cognitoris personam; si elcctoris, in alienam buit, videlicet Aquisgrani, et a quo debuit, sciliect
messem miserat falcem suam, et eleclioni se in- a venerabili fratre nostro Coloniensi arcbiepiscopo,
gerens, prineipum derogaveral dignilati; si cogni-• recepit ulrumqiie, nos utique non Phiiippum, sed
loris, absente allera parlium videtur perperam pro- Otionem reputamus et nomifiamus regem, juslilia
cessisse, cum citala non fueril, et ideo «on debuerit exigente. In rcprohatione vero prxfali Philippi du-
contumax judieari. Verum nos, qui secundum apo- cis Suevise, propler manifesla impedimenla per-
stolicse servilulis officium stimus singulis in justitia sonse, non accusatione sed condemnatione potius
debitorcj, sicul jtistitiam nostram ab aliis nolumus fuit opus, quia non accusatione scd condemnatione
L.surpari, sic jus principum nobis nolumus vindi- indigent frianifesla. Quod autem, cum in eleclione
care. Unde illis principibus jus et potestatem eli- vota principum dividunlur, post admonillonem et
gendi regem, in imperatorem postmodum promo- exspeclationem alteri partium favere possimus, ma-
vendum, recognosctmus, ut debemus, ad quosde jure; xime postquam a nobis unclio, consecralio et co-
ac antiqua consueindine -noscitur pertinere; proe- ronatio poslulanlur, sicul utraque pars a nobis mul-
serlim cum ad eos jus et polestas hujiismodi abi lolies poslulavit, ex jure patel pariler et exemplo.
aposlolica sede pervenerit, quse Ronianum impe- Nunquid enim si principes admonili ei exspeciati
rium in persona magnifici Caroli a Grsccis translu- vel non poterinl vel noluerint convenire, apostolica
lit in Germanos. Sed el principes recognoscere de- sedesadvocato el defensore carehit, eorumque culpa
bent', el utique recognoscunt quod jus el auctorilasi ipsi redundahit in poenam? Sciunl autem principes,
examinandi personam eleelam in regem et promo- et tua nobilitas non ignorat quod cum Lolharius et
vendam in imperium ad nos spectal, qui eam inun- Conradus in discordia fuissent electi, Romanus
gimus, consecramiis et coronamus. Est cnim rc- ponlifex Lolharium coronavit, et imperium obtinuit
guiariier et geueraliter ohservatum, ul ad etim exa- coronatuS, eodem Conrado lunc deinum ad ejus
minatio personoeperlineat, ad quem imposilio ma- gratiam redeunte.
nus spectat. Nunqtiid enim si principes, non solum D J Nos ergo per nuntios principum memoratos cos
in discordia, sed eliam in eoncordia saerilegum duximus commonendos ut, sicut nos a.juris ipso-
quemcunque vel excommunicatumin rcgem, tyran- rum cessamus injuria, sic ipsi contra- jus no-
iium vel fatuum, hserelicum eligerent aui paganum, slrum se neq-uaquam injuriosos oslendant, sed
nos inungere, consecrare ae coronare Iiominem hu- a praefato duce juslo quidem a nobis judi-
jusmodi deberemus? Absil omuino! cio rcprobato recedant, et praefalo regi Ot-
Objectioni ergo principum respondentes asseri- loni non abnuant adhoerere; nisi lunc demum con-
mtis quod legalus noster episcopus Pr.eneslinus nec lra personam vel factum legitimum quid ab eis
electoris gessit personam, juxta quod nobis per lil- objectum fueril el oslensum. Sunt enim noioria im-
teras suas quidam priiicipum opponebant, uipole. pedimenla ducis Suevioe, scilicet excommunicalio
qui nec fecit aliquem cligi nec elegit, et sic elecliouii publica, perjurium manifestum, et persccutio di-
neqiiaquam se ingessit; nec cognitoris personam ex- vulgata, quam progenitoi'es ejus el ipse proesumpso-
liihuit, cum neutrius electionem, quoad Jactum eli- rtintin aposlolicam sedcm el alias Ecclcsias exer-

/39) Cap. Veuerabilcm,De elect.

PATSOL. CCXYI. &*
5067 INNGCENTllIII PP. im
cere (40). Fuit enim a bonae memorise CceleslinoA LXIII.
papa praedecessore nostro prop.ler invasionem et LITTER.E REGISFRANCORUM ADD0M1NUM PAPAM.
devastationem patrimonii beali Petri, commonitione Sanclissiino Palri el domino INNOCENTIO Del
ssepepraemissa, puhlice ac solemniler excommuni- gralia supremo pontifici, PBILIPPUS, eadem gratia
cationis vinculo innodalus, cum in Tuscia morare- Francorum rex, salutem et tam debitam quam devo-
lur : quod ipse postmodum recognovil, dum per lam in Christo reverenliam.
nunlium stium ab ipso proedecessore nostro absolu- .- Miramur plurimum ex eo qnod vos regem Olto-
lionis beneficium poslulavit, et postmodum a tunc nem, qui, sicut vestra novit Palernitas, minus legi -
Sulrino episcopo,quem cum ahbate Sancti Anastasii lime electus est, tam per nuntios quam per legatos
pro liberalione venerabilis fralris noslri Salemitani vestros modis omninus in imperalorem nilimini
archiepiscopi nos in Teutoniam miseramus, contra promovere; praeseriim eum ipse el omne genus
formam niandali noslri de facto soluminodo, quia sttum regno Francorum manifesii semper cxstite-
dojure non poluit, poslsuam eleciionem apud War- rinl inimici. Prselerea mirandum esl quod, cum pln-r
maliam occulte se fecit absolvi. Unde patet quod ries nobis per litleras veslras mandaveritis qiiod
fuerit excommunicatus electus, etc,,«(- supra in vos et honorem nostrum nec non et regni noslri
eumdem modum quo scriplum esl principibus Ale- proficuum plurimum affectetis, vos hominem et ejus
manniw, usque stia lemerilate venire. Utrum vero sequaces nobis et regno noslro inimicos super capul
diclum juramentiiin licitum fueril an illicilum, et noslrum nitimini imponere et in imperium promo-
ideo servandum an non servandum exslileril, nemo vere, quamvis regnum Franciae id erga sanclilalem
sane mentis ignorat ad nostrum judicium perlinere. veslram vel Ecclesiam Romanam nunquam merue-
Quod attlem Philippus de genere persectilorum ex- rit. Verumtamen veslra noscal sanclitas quod hu-
istat, principes non credimus duhitare, cum Hen- jusmodi promotio, quam non consideraia ratione
ricus, etc, in eumdem fere modum ul superius di- inlenditis facere, non tanlum in injuriam regui
ctum esl, usque vivos in mare submergi, ad luam el Francorum, verum etiam in omnium regum calho-
aliorum principum eredimus audientiam pervenisse. licorum ignominiam noscitur redundare. Procterea
Insuper, si supradictus dux, quod absil! impe- gravamina qme. vos nobis irrogaslis aeqnanimiler
rium obtineret, libertas prineipuni iu electione per- susiinuimiis; ista vero quse ad deirimeiJtiimbonoris
irel, el imperii ohtinendi de csetero coeleris fiducia noslri et regni noslri exliocredalionertiinanifesle
lollereitir. Nam si prout olim Fredericus Conrado imminere videmus, nullalenus paterentur. Quod st •'
et Henricus poslmodum Frederico, sic nunc vel Fre- Q in luijusiiiodi proposilo veslro volueritis persevc-
derictts Pliilippo vel Philippus Henrico suceederet, rare, nos ad id compelens consilium pro Ioco ct
viderelur iinperium non ex electione sed ex succcs- tempore curabimus adhibere. Insitper multolies-
sione debcri. Prseterea cum mulli principum ex im- vobis maiidavimus et adhuC mandamus quod si
:
perioa?que sinl nobiles et polentes, in eorum prae- forte de rege Pliilippo timeiis ne aliquid contra
judicium redundaret, si nonnisi dc domo ducum Romanam Ecclesiam velil in posterum machinari,
Sueviacviderctur aliquis ad imperium assumendus. si ipsum in imperalorem conligerit promoveri,
Cum ergo nos flecti a nostro proposito nulla peni- scialis quod nos de nobis et de ipso et pro ipso
lus occasione possimus, sed in eo polius fumissime vohis compelentem cautionein snper istis parati
persistamus, el tu nobis ssepe per litieras tuas du- sumus prtesiare. Quod si noslro consilio super iis
xeris suggerendum irl eidem duci nullatenus fave- nollel acqniescere, auxilium noslrum et consiiiuiii
reinus, nobilitatem tuam monemus et exhorlamur cidem PhWippopenilus denegarenius, imo polius ei
in Dominoel per apostolica scripla mandamus qua- nocumenlum inferremus. Super prsedictis auloin
tenus, sicut degralia nosiraconfidis, el nos de lua charissimo consanguineo noslro marehioni .Monlis-
devolione speramus, de cseiero a procfatoduce Phi- ferrali ex parleiiostra indtiljilanler credalis.
lippo recedas omnino, nonobslante juramenlo si quod D LXIV.
ci ralione regni fecisli, cum eo quanlum ad obti- PH1L1PPO1LLUSTRI REGlFRANCORUM.
nendum imperium reprobalo, juramculum bujus- Recepimus lilleras quas regia nobis sereniias
inodi non deheal observari. Prscdieto vero regi Ot- deslinavit solitaj henignilatis affectu, et diligeuicr
toni, quem nos, concedeiiie Domino, ad coronam notavimus quid dilectus ftlius nohilis vir marchio
imperii disponimus' evocare, palenler adliacreas et Monlisferrati ex parte tua nobis proposuit viv.i
potenter,ul cum ei ad commonilionem noslram voce. Miramur auiem non inodicum et turbamiir
adhxscris, inler prinios gratiam et benevolenliam quod unquam de nobis regia serenilas cogilavil
ejus obtinere praecipue merearis : ad quod «os pro quod snper caput ejus el regui Fiancorum velleinus
tuse nohililalis amore dabintus operanieflicaceni. imponere hominem inimicum, cum qualumcunque,
Dllnm Lalcrani. charissimuin in Cliristo lilium liostrum illuslr.em
regem Ollonemin Roniaiioruin iinperalorem elecimn
in Domiiio diligamus, quaniumcuiiqiie ad exalia-

(40) Vide siipra epist. 21.

 10fJ9 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPERII. 1070
lionem intendamus imperii, plus lamen circa te A priedicto duce Suevise, per nos creare tertium non
nosirse vigeat dileclionis affectus et incremenlum possemus, personam regis ejusdcm ad reprimendara
regni Francorum ardenlius affectemus, maxime te reprohati malitiam nos opportuit approbare, lutius
regnante, quem scimus in devotione sedis aposlo- reputantes anle tempus occurrere quam remedium
licae solidatum, utpote in qua illuslris memorise post causam quaerere vulneratam. In approbalione
Ludovico regi Francorum palri tuo hoeredilario vero, imo ante approbaiionem regis ipsius, taru
jure velut in regno succedis. Unde inter cseteros regiaeserenitalis quam regni Francortim mcmores
rages catholicos et principes Chrislianos serenita- nos noveris exstitisse, cum ab eo lam per scripiuram
tem tuam prserogativa dilectionis amplectimur , et suam quam per proprium juramenlum snfficientem
ad ea 'quse honorem luum el incremenlum regni receperimus cautionem ni super facio tuo consiliis
Francorum respiciunt propensius aspiramus; ut- nostris cl monilis acquiescal. Praeterea cum charis-
pote in cujus exaltalione exallari credimus apo- simo in Christo filio nostro Ludovico primogenito
slolicam sedem, el in cujus depressione, quod ab- tuo, qui iu regnum tihi, Dominofacienle, succedet,
sil! ipsam deprimi crederemus. Quod autem per- proximse affiuilaiis viaculo sil astrictus, et mullis
sonam nohilis viri Philippi ducis Suevioc repro- principibus tam consanguineis quam aflinibus luis
bandam duximus quoad imperium obtinendtim, . tum consanguinitate tum affinitale conjuncltis exi-
regalis excellenlia non mirelur, cum impedimenla stat, proniotionem ejus regno Francorum credimus
eidem obslarilia sint quasi omnihus manifesla, expedire. Nec est dc facili pracsumendumquod pro
et nulla possint tergiversatione celari, videlicet charissimo in Christo filio nostro Joanne rege An-
excommunicatio publica, perjurium manifeslum et glorum illustri celsiludini regise aliquando se oppo-
perseculio divulgata quam progenitores ejus et ipse nat, cum in suis necessitatibus eum sibi non senserit
pracsiimpseruntin aposlolicamsedem et alias Eccle- adjutorem, quare teneatur eum contra celsitudinem
sias exercerc Fuit cnim, elc , in eumdemmodum luam in suis negoliis adjuvare, praeserlim ex quo
u; in ea q-umtcribilur duci Zaringiw, usque(41) perve- favore tuo senserit se juvari. YTerumprocler alias
nisse. Ipse quoquc Philippus degenerare se credens caulioncs quas poleris ab illo recipere, Ecclesia
si miiius perperam agerel quam egeranl palres ejus Romana lam te quam regnum tuum semper faciet
eiejus mensurain in malitia non implerei, m apo- ab ipso securum, et ei, si, quod non crcdimus, ma-»
slelicaesedis perseculione suoepromolionis primitias lignari forte praesumpserit,juxta oflicii nostri debi-
exsecravit, duni lerra illa quam paterejus et frater luin se opponct. Usque adeo enim regni Francoruni
occupaverant non contentus, ad aliud palriinonium Q C diligiNiuslibertatem ut non solummodo coutra eum,
heati Pelri, quod pacifice pracdecessores nostri pos- sed conlra omnem hominem qui illud moleslare prae-
sederant, manus violentas exlendit, et ducem Sue- sumerel, pro ejus iinmunitate slaremus et ejus de-
viae ac Campaniocscribere se proesiiinpsit, asscrens feaderemus pro viribus digniiatem. Rogamus igilur
quodusque ad porlas urbis, ila quod in Trans Tiberim serenilatem regiam et exhorlamur in Domino, et
ctiani, ducatus acceperal polestaiem. Undepropter tjuasi pro munere poslulamus quod cum praediclo
hoc a prsediclo prsedecessorenoslro post frcquenlem rege Otlone amicitias siatuas et Jirnies foedera verse
commonitioncm fuil excommunicationis senlenlia pacis, ul ex favore luo videalur landem victoriam
innodatus. Qualiter igitur EcclesiamRonjanam de- assecutus. Consideret apud se celsiludo regalis et
Jenderet qui in ejus delectaiur offensa? Qualiter eam deliberet cum viris prudentibus el discretis uirum
luerelur ah aliis qui a seipso eam noltiit esse lutam? honeslati ac utiliiati (uocdebeat cxpedire ut ei con-
Prselerea si dux ipse, quod absit, imperium obtine- tra Romauam Ecclesiam regiuin Javorem iinpendas
rel, etc, in emndemtnodumul duci Zaringiw, usque qui, proiil pro certo creditur et habelur, ad Roma-
assumendiis. Cseteruin regise celsiludinis litteroe num imperium non polerit pervenire, ac ei publice
continebant quod ne quid conlra Romanarn Eccle* le opponas de cujus pro certo promoiione speratur.
siam Philippus machinaretur in poslerum, de le D ' Speramus enim in eo qui est in se speranlium for-
pariter el de ipso el pro ipso ctiam nobis paralus titudo quod posiquam principes de puritale inien-
eras competenii catitione caverc Sod qualiter illius lionis nostrae acpropositi firmitate per venerabilem
posscmus credere cautioni qui eorum tam moribus fra-tremnostrum Salzburgensem archiepiscopum et
quam sanguine se exliibel successorem qui caulio- dilectum filium abbatem de Salem et nobilem virum
nes per se ipsos inierduin el per principes suos prse- marchionem orienialem nunlios quorumdam ex eis
decessoribus noslris aliquando proestitas non serva- ad noslram prsesentiam destinalos redditi fuerint
runt, nisi forte cum opportunilalem non habiiere cerliores, el de quibusdam quse falso ipsis suggcsia
nocendi ? fuerant plenius inlellexerint vcriiatem, juxla com-
Quod autem eidem regi Ottoni favorem nostruiu monilionem noslram a proediclo duce reccdenl et
et aposlolicoesedis graiiam prseslilimus etprsesla- eidem regi fideliter adhaerebunt. Siquidem nunliis
mus, ea praeciptiefacuiin noveris ralione quod cum ipsisrespondimus ii-ihoecverba,quia,secundum apc*
duo simul imperatorcs esse non possint, cl reprobato stolicoeservilulis officium,sumus singulis in justitia

{41) Supra epist. C2.

1071 1NNOCENTH III PP. 1072
deiiitores, ctc, in eumdem fere modumut duci Za- A . LXV.
tingim,usque nonahnuunt adhaerere.Quare sub illius ILI.USTRlREGi OTTONI 1N ROMANORUM IMPERATOREM
fiducise puriiale qnam de regia serenitale concepi- ELECTO.
mus cum iiislanlia poslulamus ul, nonobstanle obli- Quanlum Deo debeas, quanlumque sedi aposto-
gatione aiiqua, cum accessorium lenere non debeat licaetenearis, si humililer perscrutetur et diligenles
si non tenuerit principale, duci eidem auxilium inspiciat regia celsiludo, in ejus semper liumiliahi-
suhtrahas ct favorem, et cum prsediclorege compo- lur aspectu, qui exallal humilesel potentes de sede
nas, et nunc cum tuo noscitur auxilio indigere, deponil, el in tiinore Domini suse dignitalis primi-
ipsum tibi ct reguo ttio constiluas debitorein. Tali- tias solidabil, ut in co ad regendum imperium spi-
ler autem super iis preces nostras exaudias sicut a rilum sapientise et inlellectus accipere mereaiur
nohis desidcras in luis precibus exaudiri. (nam initium sapienliae limor, intellectus bonus
Dalum Lalerani. omnibus facienlibus eum), apostolicacvero sedi ex-
Sunl alioeraliones quocserenilalem luam a favore hihebit in perpeiuum sincerae devoiionis affecluin,
Philippi retrahere satis debent el ad regis Otlonis et ad defensionem ipsius potenler el prudenler
anxilitim invitare. Nosli enim quod .si Philippus, intendet, nlpote per quam prsccipue, post divinse
quod absit! imperium oblineret, saltem occasione B gratiam bonitalis, se imperio genitum recoguo-
nepolis, cujus curam sibi vellet ralione sanguinis scet, et sic eam lam in religione fidei Christianne
vindicare, regnum Sicilioc occuparet : quod nunc qiiamlionorisaiigmeniosuaniconfilebiturgeiiilricem,
quoqtie per satellites suos invadere, sed in vacuum, ulpote quae de se dicere vcre potest: Ego plantavi,
niachinalur. Quod si super hoc compleret (quod egorigavi, et plantw mew dedit Deus incrementupi
averialDomiiiiis !) volura suuni, cum imperiumei (l Cor. m). Sane propter dona nalura quibus te
virorum vires, regnum autem divitiaruni copiam Dominus, sicul accepimus, prae luis parlicipibus
minislraret, in superbiam jam elalus aliud cogi- adornavit, propter munera gratiaequse in te copio-
laret, et regnum Francorum sibi disponerel subjti- sius cl sitperabundantius benignus effudil, ad impc-
gare, siciitolim,obtento regno prsediclo,disposuerat rii Romani fastigium te vocare disposutt, ut per ip-
frater ejus imperalor Henricus, affirmans quod te sum misericordiler cl mirabiiiter exallaius, ad ca
de csetero ad fidelilatem sibi compelleret exhiben- quoe sunt ejus intendas, quoerens judicium., op-
dara. Ad audienliam quoque luam credimus pervc- presso subveniens, pupillo judicans, defendens vi-
nisse quod serenilali luoe in Lombardia paravit duas, superbornm colla conciilcans, et ad vin-^.
insidias de ultra marinis partibus redeunli. Cum _ dictam malefactorum, laudem vero bonorum con-
C cessam
ergo Dominus te de manu quoerenlis tuam animam libi exerceas marlialis gladii potestaiem,
liherarit, debes totis viribus prorcavere ne te in Romanam autem Ecclesiam, quae post Deum pro-
priorem cecessiiatem induuas, neve frustra coneris motionis luse principium posuit, et in proximo, dante
reddere tlgridem mansuelam. Unde lutiuscrcdinius Domino, felicis manum consummationis apponet,
ui eum cadere patiaris qui, si staret, statui luo tanto amplius venereris quanlo exuberantcm circa
proposili-fr.ilrum non immemor inviderel; etalieno te gratiam beneficiorum, ipsius teneris graiius ac-
eum ictu prosternas vel sallem posterni pcrmiitas, ceplare, ut cum se regia serenitas exhibuerit gra-
quem, si subsisleret et imperii monarchiam obti- lam, graliam cx gralia merealtir. Ut autein celsilu-
neret, non posses sine niulto gravamine sustinere. dini ttioe plemus pateat aposlolicsc constantia fir-
Potes aulem per regem Oltonem et.hostem illtipi mitalis, et de ipsa non possis in posterum aliqtia-
dejicere el ah eo nunc talia ohtinere, qusenonposses; lcnus dtihilaie, quid nuper apud nos el a nobis sit
ah ipso, poslquam plenius invalesceret, impelrare. gestum qualiler responsuin qitorunidamprineipum
Undc fcstinalione credimus opus esse, cum ad pro- nuntiis, serenitati tuoe venerabilis fraler nosler ar-.
motionem ejus via sil paralissima et aperia. Ad cbiepiscopiis Magtuitinus et nuntii tui pleuius inti-
hsec, serenilalem tuam noltimus ignorare quod D mabunt. Cum ergo nos a proposilo noslro non pos-
snper imperii Romani negolio quidquid nobiscum simus aliqualenus revocari, licel mnlla nobis et
fecerit el pro nobis, ralum permanebit et firmum. magna promissa fuissent, el speremus quod innlii
Si quid auiem faceret, et maximc conlra nos, quam principum , postquam per nuntioS ipsos intentionis
iililitatem el stabiiilalem posset habere circum- nostrae puritaiem agnoverint ei iniellexerinl finnir
speclio regalis adverlat. Proeterea, sicul damnosum latem, ab eodem duce recedent el tibi fideliter adr
repnlarcs et grave si Romanus ponlifex conlra re- hajrebunt, serenitalem luam monemus elexhoria-
gnum Francoruin cuiquam et maxime imperatori inur atteniius qiialenus et tu conslanlioe virtiiiem
faveret, ita gravc nobis exisleret el molestum, si assumas, nec te circumveniri ab eis aliqtiatenns
rex Francorum cuiqiiam contra Romanam Eccle- patiaris; quia, ctim nos non potuerinl ad suiiiii
siam, prsesertim super imperio Romano, faveret. consilium inclinare, le ac luos aggredienlur pro-
Ahsit igilur ut vel rex Francorum dcseral unquam missis, et quibuseunqiie modis poterunt circum-
Ronianam Ecclesiam, vel Ecclesia Romana desil vcnire tcnlabunt. Uiide propepsiore benignitatis
uiiquam regno Francorum 1 affeclu sludeas retincrc quos habes, el modis quibus
Daitim Laierani. - poteris alios ad favoiera et obscquium Inum trahas.
1075 REGISTRUM DE NEGOTIOROMANIIMPERII. 1074
Sperainus eifm in Domino quod principibus qui A constanliam luam omnibus demonstrarel. Eece
sunl tecum in regia fidelitate solide persistenlibus, eienim jam apparet quam sis EcclesioeRomanoede-
m proximo imperii monarchiam juxla nosirum et votus, quam fidelis impeiio, quam zclaior houoris
tuum desiderium ohlinebis. Nos aulcin preemissis Coloniensis Ecclesise, cujus lueris potenler et viri-
iis omnibus quae a regali niagnificeniia debent pro liier libertatem, quam etiam in proposito tuo con-
honorificenlia EcclesiaeRomanae praemitti, ad coro- stans.ciim quibusdam nulantibus dicaris inflexibilis
nam imperii le disponimus evoeare. Tuum igitur et invariabilis permansisse. Siquidem tales dccct
erit procurare de caeteroqualiter et quo lempore iis essecolumnas Ecclesioe, tales paslores gregis Do-
qiiocdiximus pracmittenda pr^emissis ad aposloli- iniiiici, qui iioii vacilleut in partes, sed immobiles
cam sedem, sirut oportet et expedit, coronandus ac- potius persisicntes, innitentes sibi superiores susli-
cedas. Cseterum quam sludiose negotium tuum apud neantet inferioresdefendant, nec fugiant viso lupo,
charissimtim in Chrislo filium nostrum Philippum sed opponant se potius ascehdeniibus ex adverso,
ilhistrem regem Francorum promovere curemus, in Licel aulem liioe devotionis constanliam et fidei
proximo, danle Domino, desideralus declarabil affe- puritatem experti ad honorem luiim intenderimus
clus, de quo spem bonam concepimus ex litieris et profectura,redeunte lamen dilecto filio ^Egidio
eliam quas rex ipse nuper noslro aposiolatni desti- acolytho nostro, lanto amplius stimtis ad luam di-
navit. De luorum autem succcssuum prospcritale, lectionem indueti quanlo de sinceritale tua ipse nos
quam per regias nobis liiteras intimasti, gaudemns; reddidit cerliores; quamvis elsi ipse laceret, opera
utpote qui felices eventus luos quasi proprios repu- tamen lua perhiberenl lestimoninm veritati. Ul igi-
lamus, et in exaltatione lua Romanam Ecclesiam lur hoslioecaudam immoles el lal:<rcm ctim Joseph
credimus exaltari. lunicam induaris, ut perseveres in flnem, ut quod
Datum Laterani. hmdabiliter inccepisli laudabilius valeas consum-
LXVI. inare, fraternilatem tuam monemus et exhoriamur
NOBILI VIRODUCIBRABANTIJE , ET UXORI EJCS. atlenlius et per apostolica libi scripla mandainus
(42),In iis quse fratres noslri aposlolicaesedis le- qualenus charissimo in Chrislo filio nostro illuslri
gati slatuunl, non aucloritale propna, sed noslra regi Olloni in Romanorum imperalorem eleeto,
procedunt, a quibus vocanlur in partem sollicitudi- quem ad regnum post Dominum praecipue lu vo-
nis et suoe legationis accipiunt poteslatem. Unde casli, fideliler et polenter assistas, et quoscunque
lanlo libentius instiiutis eorum robur aposiolicae poteris ad devotionem ejus ei fidelilatem inducas.
coufirmalionisimpCndimus quanlo magis ipsis in in- C Ecce enim cito dahitur laboribus luis finis, cilo ei
stilulionis etiam actione non poleslas propria', sed quem tu plantasli et nos rigamus dabit Dominus
noslra potius auclorilas suffragatur. Cum ergo ve- incremenlum, et in eo lam le quam Coloniensem
nerabilis frater noster Praenestinus episcopus apo- Ecclesiam misericorditer et mirabiliter exaliabit.
stolicse sedis legalus, super niatrimonio quod est Persistas igitur in incoeplo, et alios ad perseveran-
inler charissimum in Christo Jilium nostrum illu- tiie virlulem inducas; quoniam merebilur perseve-
slrem regem Ottonem in Romaneruni imperatorem rantia vestra coronara, et nomen tibi copfiparabiiur
eleclum, et charissiniam in.Chrislo filiam noslram sempilernum. Tu ergo cum aliis taliter le accingas
nalam vestram, Dominodisponente, conlracium, de ut regem ipsum nobis.uldecet, opportuno tempore
speciali mandaio sedis apostolicae dispensarit prop- repraesentes; quatenus proemissisiis qtioc sqleut et
ler muliam utiliiatem quse ex hoe imperio nos- debenl prsemilli, nos eum in Romauum imperaloreni
citur provenlura, nos dispensationem ipsam ralam auctore Domino, coronemus.
liabentes, auctorilale aposlolica confirmanms, etc, Dalum Laterani, Nonis Aprilis.
u^quc coinmunimus. Nulli, ctc. LXVllI.
Dalum Laterani. TREVIRENSl ARCH1EPISCOPO.
LXVII. D Exspectavimus hactenus exspeelanles si forsan,
COLONIENSI ARCH1EPISCOPO. beneplacilo nostro per.venerabilem fratrem nostrum
Expedit ssepius perseculionis ollam succendi, ut Prseneslinum episcopum, apostolicsesedis legatun),
in fornace aurum et fides in persecutione probetur, plenius inlellecto, charissimo in Chrislo filio noslro
el scoriam dividai ignis ab auro, et necessilas di- illuslri regi Oltoni in Romanorum regem cleclo,
scernat a -fidelibus infideles. Flagellis enim palea ntaxime qtiia nobis ex generali debito et speciali
exculilur a frumento, quse poslmodum ab area per juramenlo teneris, potenter et patenler adhaerere
veniilabrum exsu&Tata,trilicum congregatur in hor- jurares, et non ficte, sed vere polius prsestares au-
rea ohservandum. Sane si non inlervenisset neces- xiiiumet favorem. Yerum, siculi accepimus, man-
sitas, quse adhuc pro parte noscilur imminere, nec datutn noslrum implere dissimulas, et oblitus pro-
in tanlum lua paruisset purilas, nec usque adeo lua prii juramenti, quod juraveras exsequi vel diffcrs
fuissei ptobitas approbata.Passus est igitur Dominus nimium, vel omnino poslponis. Monemus igitur
te tenlari, ut faceret in tenlatione provenlum, ct fraternitaiem luam et exhortamur altentius et per

(42) Vide supra epist. 23, et infra epist. m, 128.

<073 INNOCENTIIIII PP- 1078
apostolica tihi sciipla mandamus, el sub debito fl- A debuerat memoria excidisse. Sed cum eum imer
delitalis quo EcclesiaeRomanseteneris aslriclus, et alios prselatos Ecclesiaemembrum (irmissimiimcre-
vinculo juramenli quod super hoc specialiler prse- deremus et ad exsequenda mandata nostra prom-
stitisti, districle prsecipimus quatenus eidem regi ptum omnimodis invenire, dummodo ei constaret
de coetero(ideliler et constanler adhsereas et po- de noslrae beneplaeilo volunialis, de ipso in conlra-
tenleretpaienterassistas. Alioqui, noveris nos eidem ritim sentire compellimur el aliud quam credimus
legato per aposlolica scripla mandasse ut le tanquam cogitare. Polerat quidem satis sufficere quod ex quo
transgressorem proprii juramenli singulis, diebus sibi stiper imperii Romani negolio nostra innotuit
Dominicis el festivis, pulsatis campanis et candelis intentio manifeste, non solum dispositioni nostroe
accensis , excommunicatum publice nunliet et acquieseere non curavit, verum etiam modis omni-
mandet ab omnibus arclius evitari, Hoc idem etiam bus in conlrarium esi enisus, sicut effeclus operis
venerabilibus fratribus noslris Coloniensi, Magun- manifestat^ Sed ipse nobis mala pro honis reiri
tino, Risuiitino, Remensi quoque ac Senonensi ar- buens, non solum se voluntati nostrae opponere
chiepiscopis dislricle proecipiendomandamus. Quod altenlavit; quin eliam longe ante quaedam sinistra
si nec sic forsan mandatum curaveris aposlolicum de nohis, super quibus per lilteras Suas, quas apud
°
adimplere, securim poterit arbor sterilis non imme- nos in leslimonium facimus reservari, convinci
rilO formidare. Si vero elegeris potius obedire, le polerit in noslra prsesenlia constitutus, scribere
lanquam venerabilem fralrem noslrum et honora- non expavit. Proeterea cum idem episcopossepede-
mTeapostolicaesedis membrum honorarecurabimus derimus in mandatis ut charissimo in Christo filio
et laliter sludebimus confovere, quod loedere te non nostro illustri regi Hungariae duo millia marcarum,
poterunl jacula quse formidas. quas eidem reslituere procuraret, quibus pro Hiero-
Dalum Laterani, vi Idus Novembris, anno quinto. solyiiiitano 'jtinere peragendo idem rex plurimum
LXIX. indigebat, ipse id non solum eflicere non procuravit,
JOANNT REGIANGLORUM ILLUSTRl. sed nec eliam super eo dignatus esl nobis lilteris
Non debet alii debitum denegare qui ab aliis vel nuntiis respondere, palenler qslendens se uian-
quod sibi debetur poslulat exhiberi. Quoties aulem dati aposlolici coniempiorem.
tuoe serenitali scripserimus ut charissimo in Chri- Ad bajc, Iicet eidem fuerit ab apostolica sede
slo filio nostro iilustri regi Olloni in Romanorum proeceplumut pecuniam quam inique receperat pro
imperalorem electo, nepoli luo, ea quaeinclylaere- redemptione inclytse recordationis Ricardi regis
cordationis Richardus rex Anglorumgermanustuus P Anglorura injustissime capli deCrucifici servilio
ei legaverat exhiberes, tua serenitas non ignorai. redeunlis, cnjus captores, detenlores ei fautores
Quantum aulem profecerimus per Iiiteras super eorum Romana Ecclesia excommunicaiionts vin-
lioc loties replicalas, facli evidentia manifestat. culo innodavil, restiluere non differrel, ipse tamen
Sane si quid tuo expediret honori debita me- et animse suse salulem postponens, cui debuerat
dilatione pensares, non solum quse ipsi ab alio recepta taliler restiluere per seipsum, et aposlo-
suni legala jamdudum ei sine diminutione qua- lica mandala replieala ssepius parvipendens, pe-
libelsolvere debuisses, sed efficax ei subsidium cuniam ipsam resliluere non curavit. Oblentu
tam in personis quam rebtis regaliter ministrare; insuper litierarum falsarum, quas nullus sanae
cum credas, ut credimus, imo noris, ul novimus, mentis credere debueral a nobis aliquatenus ema-
aliquos contra eum, non in odium personae, sed nasse, praediclus episcopus cum Frisingensi et
sanguinis, graviler commoveri, non tam ipsum quam Heistelensi episcopis venerabilem fratrem nostrum
te in eo, vel ipsum pro te Isedere cupientes. Mone- Maguniinumarehiepiscopiimin favorem adversario-
mus igitur serenitatem regiam el exhortamur atten- rum suorumadsiiampraesentiam cilare praesumpsit,
Uus quatenus nuntiis regis ejusdem legatum ipsum cumnondebueritaliquatenusignorarequodquaesunt
cum integrilate persolvas, et cum nos ei jam pu- D judicio sedis aposlolieaeterminata, supra quam non
blice favorem aposlolicum impendamus, tu quoque potest aliquis hominum judicare, non consueverunt
in ejus auxilium polenter ac regaliter accingaris. postmodum alienqjudicio relractari.Propterquod si
Alioquin, distrielionem quam venerabilis fraler Can- vigeretinipso illadiscretioquaedeberel, saltem delil-
tuariensis archiepiscopus propter hoc duxerit.exer- teris illis, debuerat dubitare quee contra justi-
cendam,ralam haberi.volumuset praecipimusinvio- liam etformam sedis apostolicaesaperedignoscunlur,
labiliter observari. eta nohis inquirere siei etaliis essetper illas Iitteras
Datum Laterani, v Eal. Aprilis, anno quinlo. procedendum; sed ad exsequendajusia et honesla
LXX. mandata noslra, sicut operis exhibitione clarescit,
SALSBURGENSI ARCHIEPISCOPO. tepidum se exhibet et remissum; ea vero per quse
Quantam venerabilis frater noster Palaviensis posset aliquid in coniemplum et detrimenlum sedis
;::episcopusinvenerit gratiam in oculis nostris, cum aposlolicaealtenlari, pro posse satagit celeriter et
! in nostra esset proesentia consiilulus, el quantum efficaciter adimplere. Unde licet quidam de dictis
ci et Ecclesiaesuaeper auctoritatem sedis apostolicae excessibussint adeomanifesii quod in prsefatumPa-
commodi provcnerit et honoris, a stta lam cito non tavicnscm episcopum possemus dej.ure gravitervin-
 1077 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPEIUI. 1078
dicare, volenleslamen benignius secum [sic] agere,, A phim, eidem archiepiscopoper scripla noslra distri-
saha senlentiasi quam lulit in eum venerahilis fra- cte prsecipiendomandamus ul, usque ad proximara
ler no9ter Pracnestinusepiscopus, apostolicaesedis5 Dominicamqua cantabiturLcc/areHierusalem, per se
legatus , ul videamur rigorem mansueludine lem- vcl responsales idoneos ad proesentiam noslram
perare, eidem per scripta noslra districte proeci- • accedere non poslponat, suam ostensurus, si pole-
piendo mandamus ul, usque ad proximam Domini- - ril innocenliam, vel nobis satisfactionem congruam
cam qua cantabitur Lwtare Hierusalein, personali- impensurus. Alioquin, ex tunc se noverit ab officio
ter nostro se conspectui repraesenlet, super prae- pontificali suspensum, salva seiitenlia si quam tulit
missis omnibus etpluribus aliis plenarie responsu-• in eum venerabilis frater nosler Prteneslinus epis-
rus. Alioquin, ex tunc se noverit ab officioponlificalii copus, apostolicsescdis legatus. Quocirca fraiemi-
el sacerdolali suspensum. Ideoque Jratemilati lnoe i tati tuse per apostolica scripla mandamus et distri-
per apostolica scripta mandamus et dislricle praeci- cle prsecipimusquatenus nostras lilteras, quas ei-
pimus quaienus litleras noslras , quas eidem Pala- dem Bisuntino dirigimus, per tuos eidem faciens
viensi dirigimus, ipsi faciens per luos nunlios prae- nuntios prsesenlari, si forle ipse quse mandamus
senlari, si forte ipse quod mandamus non curaverit neglexerit adimplere, lu eum suspensum per uni-
B
adimplere, lu eum ab officio ponlificali et sacerdo- versam Bisuntinam provinciam publice nunties, et
tali suspensumper universam Salzeburgensempro- facias ipsam suspensionis senlenliam per districlio-
vinciam nunties, el facias ipsam suspensionis sen- nem ecclesiasticam, appellatione remola, inviolabi-
tentiam per districlionem ecclesiasticam, appella- liter observari.
lione remola, inviolabiterobservari. Qualiler autem Datum, ttt stipra, v Non. Octobris.
in negolioipso processeris, nobis non differas luis Scriplum est super hoc prwdiclo archiepiscopo
litteris intiniare. juxla prwmissam formam.
Datum Vellelri vi. Non. Octobr., ponlificalus no- LXXH.
stri anno quinto. Cum ab illis apostolicaesetli discrimen inferlur
Scriplum est supcr hoc prwdiclo Palaviensi epi- qui ejus esse debuerant defensores el se, si necesse
scopo. fbrel, exponere periculis et lormenlis, in amaritu-
dinem inducimur vehemenlem et ad vindictam non
LXXI.
iiiiineriio commovemur, ut pro iinpunitatc unius
EPISCOPO LINGONENSI. non assumant audaciaiu praesumplores,et fideles
Quanlum venerabili Iralri nostro Bisuntino ar- Q ( indevotione fortiusanimenliir. Audivimusequidem,
chiepiscopo gratiam impenderimus , cum olim in et non poluimus non mirari, quod venerabilis fra-
noslrae promotionis primordio ad sedera apostoli- lernosler Spirensis episcopus, mandatis apostolicis
cam accessisset, el qualiter ipsum in gratia et be- inobediens et rebellis exislens, disposilionem no-
nedictione noslra , licet contra eum multa fuissent stram impedire molilur et nobis omnimodis se
proposita, duxerimus ad suam Ecclesiam remilieii- opponit; prselerea in duos decursoribus noslrisma-
duin, si vir fidelisexisleret, non potuisset tam cele- nus per seipsuin injiciens violentas, allerura eorum
riier oblivisci (43). Sed licet tam lempore felicis adhuc detinet carceralibus vinculis mancipalurn,
recordationis Coelestinipapae prsedecessoris nostri alium fecit ad suspendium, in conlemptum Ecclesioe
quam nostro proponerenlur gravia el enormia, post Romanse,deduei, qui quasi divino miraculo morlis
suum lamen reccssum a nobis deteriora de eo nostris dicilur periculum evilasse. Cum igilur hoec non
auribus inculcantur, quse nec possumus necdebe- sinla nobis sub silentio transeunda, quse noscuntur
mus sub silentio praUerire. Praelerea cum ab Eecle- in contemptum sedis apostolicse allenlala, eidem
sia Romana, cui tenelur juramento fldelitatisas- episcopo per scripta noslra dislricle prsecipiendo
trictus, nulla debuerit ralione divertere vel ab ea mandamus ut, usque ad Dominicaraqua cantabitur
quomodolibet dissenlire , ipse , ex quo ei patenter D 1 Lwlare Hierusalem proximo venluram, per se vel
innotuit super negotioimperii noslraebeneplacitum responsales idoneos ad proesentiam noslram acce-
voluulatis, non solum se ipsi opponere non expavit, dere non postponat, suam oslensurus, si polerit,
verumetiamnobilemvirum PhilippumducemSuevise innocenliam, vel, etc ut supra usque impensurus.
ad Burgundiamdevastandaradeduxit, et ipsuin tan- Alioquin, elc. in eumdem fere modum ut in illis
quam regem ealholicumprocessionaliter in Ecelesia quw milluntur Lingonensi,usquesuspensum per uni-
recipiens Bisuntina, ei fecit a suis (anquamlegitimo versam provinciam Magunlinam, elc, usque in
regi honorem ei reverentiam exhiberi. Nunlios in- finein.
super noslros el lilleras in civitate ac terra sua capi Datum, ui supra.
permittit; et ipse,qui esse debuerat eorum defen- Scriptum est super lioc Spirensiepiscopo.
sor, faclus est publicus inimicus. Cura igitur exces- LXXIII.
sus hujusmodi nolimus relinquere impunilos, ne Tacli sumus dolore cordis intiinsccus et grayi
iinpuiiitas sua prsesumptoribus transeat in exem- moaroreiurbati, quod, cum MagdeburgensisEcciesisi'..:

(45) Vid. lib. i, episl. 277; Iib, xiv, epist. 125, el lib. xvi, epist. 65, 158.
1079 INNOCENTHIII PP 1080
tanquam (ilia specialis sedi aposiolicae maxima AVmandato nostrac exspeetarelur beneplacilum vo-
«emper lueril dilectione conjuncla, et pro ipsa non lunlatis. Sed dictus arcbiepiscopus,sicut accepimus,
dubitaveril labores stibire pariter et expensas tem- favore noStraebenignitalis abusus, perduos clericel-
poribus opporuuiis, el praedecessores Magdebur- los antedicto legato fecil noslras litteras proesentari;
gensis archiepiscopi el ipse usque ad hscc lempora el licet ipse paratus fuerit securum ei praeslare con-
fideleseidem exstiterint ei dcvoti, uunc ipse archi- ductumlam per eharissimumin Chrislofiliumnostrum
episcopus ab ipsius devotione, qua de causa nesci- Ottonem regcm illustrem in Romanorum imperalo-
mus, dignoseitur declinasse, cum et ejtts auclori- rem clectum quam per germanos suoset vcnerabilem
lati, cui repugnare sc.elus est idololatrisc,non mc- fratrem nosirum Coloniensem arcliiepiscopum et
tuit obviare, ac legatis noslris, imo nobis ipsis, ne- alios viros idoneos , et per qualuor ctiam dietas ei
gligil obedire. Olim siquidem cum venerabilis fra- voluisset occurrere, ut ipse ei personaliter absolu-
ter noster Proencslinus episcopus, apostolieoe sedis tionis beneficiuniexhiheret, ac ipsi eliam intimasset
legatus, suis nobis lilleris iulimasset quod cum ad quod inconiinenli vel quando placeret ad eum so-
suam ipsum convocasset prsesentiam, idemque-per lemnes nuniios de suo latere destinaret, qui ipsum
nuntium propriuin corporis infirmitatem aliegans, secundum formam mandati noslri a vinculoexconi-
se tunc a labore itineris excusassei, et hostilitatis B ^ municalion-s absolverent, dummodo ipse ad eum-
impedimenla postmodum praeieiidisset iterum evo- dem legatum aliquos de canonicis Ecclesiacsuocvel
caltis ab ipso, et sic nec primo nec secundo ad ejus alios discreios nuntios deslinaret, quorum diclis
prscsentiamaccedere procurassct, ac idem episco- fides posset merito adhiberi, quando ad ejus acre-
pus suo volens honori deferre, quod ei apud Cer- dere precsentiainpersonaliter non valeret: idem la-
beiam, quoe non multum dislabal, oceurreret, per men archiepiscopushaccomnia parvipendens, nihil
suas ei litleras mandavissel el ipse personaliter ac- horuni facere procuravit, sed pos*. recepiionem
[cessissetCorbeiam, spe de suo advenlu concepta, mandati nostri traclans ecclesiaslica sacramenta,
cl quia ipse loties evocalus inejuspraesenlia noluit nequaquam a divinorum celebratione cessavil. Li-
comparere, landem in ipsum velut in conlumacem cet igittir prsefatus archiepiscopus maleriam nohis
excommunicalionisscntenliam promulgasset, quam dederit prsesumplionem suam severius casligandi,
ipse nullatenus observavit, quoniam idem archiepi- nos lamen volenles eam in spirilu mansuetiidims
scopus per lilteras suas apostolalui nostro sugges- perlractare,non adhuc rigorem judicii exercere, ei-
sit quod cum propter praedictas causas se semel et dem dislriele proecipiendomandamus ut omniinora
iterum excusasset, ac poslmodum ut Corbeiara ac- el excusatione posipcsitis ad pracfatumlegatum ac-
cederet fuisset injunctum ei a praefato legato, quia cedens, ab eo juxta formam mandati noslri benefi-
loeus ipse ad jurisdictionem hoslium periinebat, ciura absolutionis reeipiat, el ei taliler saiisfaciat
vel salteni hostes erant potenliores in eo, non ex super iis in quibus dignoscilur oflendissequod eum
conlumacia, sed ex necessilate potius, videlicet sibi reddal propitium et plaeatum , et ipse legaios
causa melus, ad legatum ipsum illuc accedere non sedis apostolicseconlemnere minime videalur. Quo-
estausus. circa fralernilali tuse per apostolica scripla man-
Etlicetidem Magdeburgi suas Iilteras direxisset, damus et dislricloe praecipimus quatentis litteras
ipse lamen prius quam litteras aperiret, Magdebur- nostras, quas ipsi Magdeburgensidirigimus, eidcni
gensibus clericis convocalis ad sedem aposlolicam faciens per luos nunlios prsesentari, nisi ante recep-
appellavit, el poslmodum, ul ejusdemlegati deferret tionem lillerarum noslrarum ipsumper antedictum
honori, lilteras suas perlegit, nos volenles ejus fra- legatum libi consliteril absolutum , eum landiu pu-
ternitali deferre, licel in ipsum potuissemus acritis blice denunliesexcommunicatioiiisvinculoirretilum
inobedientiam vindicasse, eidem episcopo,quia no- el ab omnibus praeeipiasarctius evilari, suffraganeis
bis de ejus excommunicatione videbatur manifeste quoque suis et aliis ei dioecesana lege subjectis
constare, sed utrum appellalioj proecessisset aut j) ] aucloritate nostra sub excommunicationis inlermi-
eliamfuisset legitima non conslabal, cum elapo- nationeprohibeasnesibi [sic] exhibeantreverenliam
slolica sedes tales eliam absolvere consueverit ad vel honorem, donec per dictum legatum bcnelicium
caulelam, lilleris noslris mandavimus ut idem epi- ahsolulionis recipial, vel ad nostram accedat prx-
scopus vel per seipsum, si ejus secure se posset senliam absolvendus. Inquiras praetcrea diligenler
conspectui praesentare, vel per nuntium providum si poslquam prsefali nuntii sui a proesenlianoslra
et discretum, recepla prius ab ipso quod mandatis cum praefalis litteris redierunt, prsesumpsit divina
nostris super iis pro quibus excoramuuicalus eral officia celebrare vel ecclesiastica conficere sacra-
pareret juraloria caulione, ei beneficium absoluiio- menla; et quod inveneris, tuis nobisnon differaslit-
nis impenderel; ita lamen quod si,. post appella- teris inimare , ut si ipsum conslilerit conira eccle-
lionem ad nos legilime inlerpositam aul eliam siaslicam disciplinam et claves Ecclesioeattentasse,
alias minus juste, quod tamen vix credimus, ex- praesumptionemsuam animadversionedebita casti-
conimunicatum ipsum fuisse conslarel, ei man- gemus, etdevullu noslrojudiciumprodeal sequilatis.
datum non fteret, cum ipsum nollemus occasione Dalum, ut supra.
liujusmotli gravare; alioquin super faciendo ei Scriplum est ipsi archiepiscoposuper hoc*
1081 REGISTRUM DE NEGOTIO ROMANIIMPERll. 1082
LXXIV. A ptum. Nos autem nolentes de caetero in palientia su-
siinere quac in contemplum sedis aposlolicaealten-
Cum venerabilis fraler noster Taranlasiensis ar- laniur, fraternilati tuae per aposiolica scripta man-
chiepiscopusquod fieri sibi nollet aliis non debue- damus el sub debito juramenti quo nohis teneris dis-
ril irrogare, mirum satis ducimus el molestuin quod tricte qualenns charissimum in Chrislo
praecipimus
falcem in messem alterius mitlere non expavii el fdium nosirum illuslrem regem Otionem in Romano-
jus sibi alienum temeritale propria usurpare; cum rum imperalorem eleclum sine diflicullale qualibet
etiain de sua prsesuniplione adeo magnum scanda- in regem recipias, eique (ideliler adhserendo, per le
luni sit suborium quod nisi per sedem aposlolicam, ct suffraganeos tuos ac Ecclesiae luse minisieriales
auclore Domino, sopiatur, ad totius orbis redun- et patenter assistas, cum per eum te acEc-
polenier
dare polerit procul dubio deiriinentum. Cum enim clesiam luam non laedi, sed juvari. Si vero, quod
dubium non exislat coronationem regum Alemanno- non credimus, hac vice mandalum nostrum adim-
rum ad venerabilem fralrem nostrum Coloniensem
nec plere neglexeris, poena docenle cognosces quam
ttrchiepiscopum pertinere, ipse deliquerit quare lemerarium sit mandatis apostolicis obviare.
sua meruerii dignilale privari, cuni si etiam deli- Dalum Laterani, vi Idus Novembris, ponlificatus
quisset, per eumdem Taranlasiensem archiepisco- nostrianno quinto.
pum non erat suo jure privandus, cujus ipse juris- LXXVL
diciioni minime suhjacebaf, ipse mattuitate poniifi-
cali neglecta, nec considerans quocdebehat, nobiletu EPISCOPO PR^ENESTINO APOSTOLiCE SEDISLEGATO.
virum Philippuiii ducem Sucvise in regem lemere Supplicavii nobis archiepiscopus Trevirensis utet
coronavit (quod nullus episcoporum vel archiepisco- cedcndi licenliam praehereinus. Licet atitem eum el
porum Alemannioeattenlavit), et ctim crederemus aposiolicaesedi minus devotum ei Ecclesiaesuoemi-
quod excessum suum recognoscerel per seipsum et nus ulilem cognoscamus, veremur lamen ne, si ces-
ad satisfaciendum noslro seconspectui praesentaret, serit in htijiis arliculo tempestalis, Trevirensis Ec-
diulius exspeclalus ipse adhuc quasi sub latibulo clesia non sine magno periculo dividatur, aut lalis
delitescens, putavit forte quod prolixilale teinporis illi succedat qui magis nobis indevotus exislal, nec
excessus ejus a memoria nostra recederel, ei sic noslrum velit propositum imitari. Tu ergo, sicut vir
ipse pcenam evaderet quam timebat, sicut ipsum providus et lidelis, diligenler ac solliciie investiges
convenit non altendens quod diulurnilas lemporis an forle praedicta mala valeant praecaveri, et si pro
non minuit peccata, sed auget. Nolenles igitur, si- ., cerlo cognoveris quod lalis ei valeat sine divisione
cut non debemus, quod de sua valeant gloriari ma- substitui qui noslrum debeat adimplere proposilum
litia prsesumptores, eidem Tarantasiensi archiepi- et curam EcclesioeTrevirensis utiliter exercere, tu
scopo per scripta noslra dislricle pracipiendo man- noslra frelus auctoritale licenliam sibi cedendi con-
damus ul, usque ad proximam Dominicam qua can- cedas, provisurus altentius ut malum non eveniat
tahilur Lwtare Hierusalem, personaliler noslro se quod limemus et bonum provenial quod optamus.
conspeclui reprsesenlet, super praemissis omnibtis Datum Laterani,xviKaI. Decembris, anno quinto.
etpluribus aliis plenarie responsurus. Alioquin, ex LXXVII.
tnnc se noverit ab oflicio ponlilicali el sacerdolali
JURAMENTUM OTTONIS REGISILLUSTRIS 1N ROMANORUM
suspensum, salva sententia, si quam tulit in eum
IMPERATOREM ELECTI.
venerabilis fraler noster episcopus Proenestinus,
sedis fraternilati luoe Ego Otlo, Dei gratia Romanorum rex et semper
aposlolicoe legatus. Quocirca libi domino nieo Innocentio papae luisque
mandamus et districle Aiiguslus,
per aposlolica scripta prse-
lilleras Taran- successoribus, et EcclesiaeRomanse spondeo, pul-
cipimus quatenus noslras, quas ipsi et onines possessiones,
tasiensi dirigimus, eidem faciens per tuos nuntios liceor, proniitlo juro quod
honores et jura Romanae Ecclesise pro posse meo
praesenlari, siforte quod mandamus neglexerii ad-
D hona lide protegam et servabo. Possessiones autem
implere, tu eum suspensuni per Tarantasiensem
ei facias sus- quas Ecclesia Roinana recuperavit liberas et quie-
provinciam publice iiunlies, ipsam las sihi dimillam, el ipsam ad eas relinendas bona
pensionis seutentiam per dislriciionein ecclesiasti- fide autem nondum rccuperavit, ad-
inviolabililer observari. juvabo, quas
cam, appellatione remota,
Dalum Vellelri, ut supra. julor ero ad recuperandum, et recuperatarum se-
cundum posse meum ero sine fraude defensor, et
Scriptum esl eidem archiepiscoposuper hoc.
quaecunquead mauus meas devenienl, sine difficuL
LXXV. late reslituere procurabo. Ad has pertinet lolalerra
TREVIRENSI ARCIIIEPISCOPO. quocest a Radicofano usque Ceperanum, exarcha-
Si gratiam quam libt exhibuimus iis diehusreco- lus Ravennoe, Peniapolis raarchia, ducalus Spoleta-
gnosceres, ut deberes, nequaquam factis aposlolicis nus, terra comitissse Maihildis, comitatus Brilteno-
te opponeres nec mandalis noslris aliqualenus ob- rii, cuin aliis adjacentibus terris expressis in niuliis-
viares. Sed, ut videmus et rerum indicia manife- privilegiis imperalorum a lempore Lodoici. Has-
stanl, abuteris palieniia nostra, ct quoe tibi per omnes pro posse meo resiiluam et quiele dimiilain.
gratiam sunt collata videris deducere in contein- tum omni jtirisdiclione, districtu el honore suo.
1033 INNOCENTIIIIIPP. 1084
Verumtamen ctim ad rccipicndam coronam imperii A j). mandalum Ecclesisecum satisfaclione debila rever-
vel pro necessilatihus Ecclesiae ab aposlolica sede lanlur, in eos m.mus noslras curabimus
aggravare,
vocatusaccessero, de inandato summi ponlificis re- ei merito [polerunt] formidare ne sub jngo quod
cipiam procurationes ab illis. Adjutor ctiam cro ad de collo Trevirensis Ecclesioe misericorditer ali-
letineniluiii ei defendenduni EcclesioeRomanse re- quando sedis aposlolicae manus exeussii, eam sicut
giiiun Sicilioe. Tibi eliam domino meo Innoeentio ingratam rcducamiis in proximo, spolianles eam
papacet surcessoribus luis omnem obedientiam et metropolitica dignilate ac restituentes eam Eccle-
lioiiorificeniiam exhibebo quam devoti et catholici sise ciijus fuit.
imperatores constieverunt sedi apostolicse exhibere. Datum Laterani, xn Kal. Decemhiis.
Slabo eliain ad consiliumel arbitrium tuumdebonis LXXIX.
consueludinibus populo Romano servandis et exhi- CNIVERSlS PRINCIPIBUSALEMANNIJE.
hendis et denegolio sociclatisTuscioeacLombardiae. Scrulalor renum et cordiuro Jesus Christus, cui
Similiter etiam consilio luo et rnandalo parebo de nihil pcnitus estoccullum, imo qui omnta novit an-
j-acc vel concordia facienda inter rne el Philippum lequam (iant, sicul nostri animi puritalem, el con-
regein Francorum. Et si propter negotium meum scientia nobis esl testis quod super negotio imperii
Romaiiani Ecclesiam oporluerit incurrereguerram, pnre processimus, nec in aliquo vel imperiali ina-
siibveniam ei, sicut necessitas poslulaverit, iu ex- gnificentise vel nostrae derogare voluimus dignitali.
pensis. Oinnia veiu proedicta lam juramento quam Novimusenim quod imperium a Graecia in Germa-
scripto firmabo cum imperii fuero coronam adeplus. niam per Romanam Eeclesiampro sua fuerit de-
Acittm Ntixioein Coloniensi dioecesi, anno incar- fensione translalum ; et ideo tanlo amplius ad ejus
nati Verbi 1201, vi ldus Junii.in prsesentia Philippii exallalionem intendimus,quanlo in eoEcclesiamcre-
nolarii, ^Egidii acolylhi et Riccardi scriploris pr;c- diinus polius exallari, cum sciamus quod frequen-
fati domini papa?. ler gladius spirilualis contemnilur si materiali gla-
LXXVHl. dio non jnvalur. Novimus etiam quod multarum
COLONIENSI ARCHIEPISCOPO. haeresumpraviiates contra fidem caiholteam se ex-
(44) Conluniaciam Joannis arcbiepiscopi Trevi- tollunt, et vulpes quoein foveissuis stias consueve-
rensis esseiibi credimus per ejus opera liianifeslam, rant latebras confovere, in aperto jam vlneam Do-
qui prope positus jugiler intueris quod idem Joan- mini Sabaolh denioliri nilmitur, et non Philislhiiio-
neS judicium Dei el Eeclesise non formidans, iiii rum messes sed nosiras caudis colligaiis adinvicem
coiitempium apostolicaesedis slalula nostra rebel-. iQ devastare. Unde lanlo ardenlius paceni affeclamus
lione damnabili nitilur impedire. Exspectabamus5 hnperii et oplamus unilatem ipsius quanto per dis-
cnim liacieniis exspcclantes ut rediret ad cor ell sensioncm vestram diuiius hujusmodi vulpium ca-
secum pariter cogitarct quam graviter in transgres- plura differtur, et lantse non tam injuriaequam ja-
sione juramenli quod nobis corporaliter praestitil,t clurse ullio prolongatur. Verum dolemus non mo-
el oculos divinoemajestalisoffenderii, et loeseril fa- dicum et movemur quod lilterse noslrse.per quas
mam suam; sed, ut manifeste videmus et rerum^ vobis plenius nostraementissincerilas paluisset, quo-
cxperimenta declarant, non solum excommunicalio- rumdam aslulia supprimunlur, el quod aliqui Eccle-
nis scntenliam qua tenetur coiilumaciter vilipendit, sise ac imperii concordiam odienies, scripta nostra
sc! inebriatus calice irae Dei, quod dolenles dicimus,t sinislra inlerpreialioneperverlunt, non attendeiiti-
se in laqueumdesperationis miltens, cum burgensibuss bus vobis quod eorum esl quod male recitant, et
civilatis etquibusdam clericoiiim cl minislerialiumfi non nostrum. Sane ad veslram pottiii audienliam
Trevirensis Ecclesiaein noslram injuriam conjuravil, saltem per famam publicam pervenisse qualiter
praevaricationem prsevaricationi nequiter addens,t post exspeclationem diutinam primo vos ad con-
ul si peccans peccatum ipsius, el existens in sordi- cordiam curaveriinus inviiare, qualiter secundo con-
bus sordescat adhuc, donec de medio fial juxta suo-. D silium nostrum fideliter vobis duxerimus exponen-
rum exigenliam merilorum. Quia igitur in deroga- dum, et sluduerimus vos super his diligenler- iu-
tione uoslra libinon estdubium derogari, fraternitati:i slruere quaenegolio congruere videbanlur. Caeteriim
titoe per aposlolica scripta mandamus qualenus add cum nec per commonitionem nec consilium aul in-
spiritualia Trevirensis Ecclesiae, qusein lerra tem- structionem in aliquo nos proficere vidissemus, no-
porali tibi jurisdiclione subjecta consistunt, tandiuu lentes ullerius sustinere jacturam Ecr.lesiae, cum
noslra frelus auctorilale, appellatione rcmota, manuss dtiobussimul non possemus favere ad imperiuin pa-
extendas, eideipsis utiliter ordines el disponas, ;, riter ohtinendum, ei alter <leeleclis vestris propter
donec Trevirenses nobis rebelles exstiterinl el ahb excommunicationem publicam etpersecutionem vul-
Ecclesioegremio permanserinl sequestrali: provisu- i- galam quam progenitores ejus ei ipse in aposlolicam
nis allenlius ul in eos lanquam inimicos Ecclesioc E sedem et Ecclesias non dubilaverant exercere,
ac imperii, sedis apostolicoe matris ttioe, sicut de-,- propter insolentiam etiam quam exercuerunt in
votus filius, injurias persequaris. Nos enim, nisi add principes ct alios sibi subjeclos, et ne liberlas prin-

(44) Vidc supra epist. 75, 76, el infra epist. 85.

1085 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPERII. 1086
cipum in imperatoris elecfione vilesceret si non A clesiani persecuti, sicque noslraiu indignationem
per eleclionemsed successionem in filios transferri incurreres, nec de alio, si in iniperatorem promovc-
a palribus et in fralres a fralribus imperium vide- relur, forsitan aliqua posses ratione sperare ? Quis
retur, et propler alias plurimas rationes non sit prsesumerel ut cum pro tueiida Coloniensis Eccle-
idoneus ut imperium debeat obtinere, in reliquum siae dignitate ea feceris hactcnus ad quae nullus
nos oporluit ronsenlire, cum a quibusdam vestrum praedecessorumluorum ausus fuerat aspirare, quod
electus ubi debuil et a quo debuil fuerit coronalus, imnc maculamiii gloria tua poneres, et relro respi-
nec aliquid in personam objicerelur ipsiusper quod cercs, et opus manuum tuarum velles tam leviler
essel merilo reprobanda. Quia vero nec adhuc pax abolcre ? Quis proesumerelquod contra devotionem
cst imperio restituta, imo nunc etiam ex dissensio- el obedientiam aposlolicacsedis, ColoniensisEccle-
ne veslra locdunlurpauperes et Ecciesiseconfundun- si.B dignitatem pariter et honorem, fidelitatem et
lur, volentes his malis qiianlum Iioneste possumus juramenla quaeprsedictoregi ssepiuspraestilisli, tam
obviare, universilatem vestram monemus et exhor- levilcrdesisteresab incoepio, et contra factum pro-
tamur attentius cl per apostolicascripla mandamus priuin qualibet facilitale venires ? Ad hoc quidem
quateuns, a feslo Resurrectionis Dominicaenunc nec le inducere illud dehel quod a quibusdam ma-
priino venluro usque ad annum, trcugas adiiivicein H liloquis in dispendium luse famae confingitur, vidc-
iueatis , medio tempore de concordia pertractanles, Iicel quod laboresel expensas hujusmodi soltis ne-
et, si necesse fuerit, ad Romanamrecurrenles Ec- queas lolerare, cumpro tuenda ColoniensisEcclesioc
clesiam : quae cum singulis vestrum in negotio sin- dignilate non solum lerrenam erogare substantiam,
gulari adessedesideret etprodesse, in hoc negotio, sed animam etiam ponere lenearis.
quod est vobis et ipsi commune, lanlo libentius vo- Praeterea cuni Ecclesia Rornanatuum in hac parle
bis communiter aderil quanto in pace imperii tran- judicium sil secuta, licel illud suum feceril appro-
quillilalem quoque suara efficaciusprocurabit. hando, libi est summopere praecavcndum ne, si
Dalum Laterani. aliquid egeris per quod intelligal se delusam, illu-
sionem hujusmodi non possit nec debeal aequani-
LXXX. niiter sustinere. Nosse quoque te crediiuus sicut
virum providum et discrelum quod fruslra fornia-
COLONIENSI ARCHIEPISCOPO.
relur concordia inler hominem et serpentem, cum
Licet de fraternitale tua diversi nobis per Iitleras male remuneret suos hospiles serpens in gremio
el nuntios diversa ssepe significavennt et adversa, enulrilus, nec sil facile nova in corde veteri nie-
quia lamen ex divinoe paginse didicimus leciione' ditari. Manet enim apud nobilemvirumPhilippum,
quod non omni spiritui esl credendum, cum ange- ducem Sueviae, alta menle reposlum qualiler quasi
lus Salanaese inlerdum in lucis angelum transfigu- solus impedieris promotioneni ipsius et ipsum
ret, non potuimus, sicut non debuimus, quidquam coegeris thesaurorumsuorum copias iu vacuum ex-
de te suspicari sinislri, cum fidem et devotionem haurire , ac sua ipsum haetenus inlentione frustra-
tuam, constanliam el fortitudinem in multis fueri- veris. Unde, licet forsan ex parte impedimenli ma-
musjam experli. Nam quis crederet sanse mentis lcriam lolleres, quia lamen nec de ipsius peclore
quod occasione contrahendoe affinitatisvel ohliga- prsecedentisrepulsae,quam valde injuriosam repulat,
tionis cujuslibet eum desereres et ahjiceres quem nec tanloe moroe menjoiiam aboleres, nec posses
creasti, et illi adhaerei-espariler et faveres qui ejugalam pecuniain reslaurare, ipse sibi nee de
in Coloniensis Eeclesise ac tuoe personse con- damno nec de iiijuria crederel satisfaclum, sed in
lemplum, ad quam specialiter inler reliquos prin- le potius quidquid amodo ipsi sinislri conlingeret
cipes eleclio regis spectat, per intrusionis vitium vel conligil hactenus reiorqueret; el quamvis vasa
nomen sibi regium usurpavit, et in majus lui ho- iracundioesuocin le forsilan effundere non valeret,
noris dispendiumet personse despectum, cum lu j0 indignum lamen sempersui favoris gratia reputaret.
solummodoreges in imperalores electos coronare Quia ergo plene de prudenlia tua el discretione
debeasex antiqua Coloniensis Ecclesioe dignitate, confidimus, el lam de conslantia quam fidelitate
per Taranlasiensem archiepiscopum imponi sibi speramus, nihil tale de le penitus suspicantes, fra-
fecit regium diadema?Quis eliam crederet, cum lernitatem luam nionemus et exliortamiir atleniius
hactenus pondus diei portaris et seslus, quod nunc el per aposlolica scripla sub obtenlu gratise noslroe
labores el expensas velis amiltere quas pro defen- disiricte praecipiendo mandamus quatenus in luse
sione charissimi in Christo fllii nostri illuslris regis nicntis proposito perseverans, ad promotionem
Oltonis in Romanorum imperalorem elecli et juris rcgis ipsius potenler inlendas, nec patiaris planiam
Coloniensis Ecclesiaeimo verius lui facli subisti'! quam lu ipse planlasli per humoris defectum are-
Quis crederet ut cum apostolicaesedis gratiam ob- seere, quam vales, si velis, uherius irrigare. No-
tincas elfavorem, el de imperatore fulnro el prse- viniiis enim quod lanta prudentia et poleniia luoe
sumere valeas et sperare, ipso lurpiier derclicto, fralernilatis exislit ut citin favore nostro, qui a
illi turpiusimo etiam perniciosius adhaereres cujus muliissollicitiidinibus expediti, expeditius et melius
progenilores fere semper Coloniensemfuerunl Ec- promotioni ejnsdem regis intcndere jam valemus,
1087 INNOCENTHIIIPP. 1088
A cerlificali fuerimus, quam Deo volcnte breviler
quod felicilcr incoepisli, si plene velis, possis fcli- A
cius consuminare (43). Sanenosse levolumus quod sciemus, vobis tanquam Pairi ac domino nostro
damnaiaememoriaeMarcualdus, qui nos magis frau- significabimus; et vos cum tota curia per Dei gra-
dibtis qtiam viribus moleslahal, Conradus dux oliin tiam gaudehitis. Scialis insuper cerlissime quod
Spoleti, qui ul in locum cjus succederet in Sici- omnempromotionemnostram,posl Deum, sanclitaii
liam accedebal, Olto dc Barcnsle, qui sanclae me- vcslroerecognosciraus, nunlios nostros, vos ad cer-
moriaa Leodiensem episcopum interfecit, et fraler lificandum de stalu nostro, vohis sacpius transmit-
ipsius, dextera Domini facienle virlntem, misera- timus; sed si ad vos veniant ignoramus. Nos enim
bililerexspirarunl. Unde cum in eorum decessu pars super omnia prosperum statuin vesirum audire de-
ipsorum sit pene penilus anntillaia, pro parle ma- sideramus. Ea quaescripsistis pro nobis in Teuto-
jori a solliciludinibus regni Sicilia? liberali, super niam supplicamus ut idem faciatis in Ilalia.
negotio imperiiplenius intendemus (46). Nam etiain LXXXII.
charissiino in Chrislo filio nostro Frederico illuslri ILLUSTRI OTTONlREGIIN ROMANORCM IMPERATOREM
regi Siciliaesoror charissimi in Chrisio filii nostri ELECTO.
illuslris rcgis Aragonum esl de mandalo nostro ct r. Non oporlet ut animi puritatem, qiiam in prnmo-
assensu suoruin familiarium desponsata ; el nunlii lionis Itiaenegotio gessimus, litteris exprimamus,
sunl missi solemnes, qui non solum eam sed et ma- cum jam intentionem nostram opera manifestenl,
irem deducanl, ul ipsa puerum niitriat ct puellam. nec super his egemus testibns peregrinis quae tua
Caelerum lua fralernilas non ignoral quod cum serenilas recognoscit. Novit enim .celsiludb regalis
multi archiepiscoporum et episcoporum fidem non quod post eum a quo est omnis poteslas, .cum sit
teneant, juramenta non servent, ei despicianl Pelri Rex regum et Dominusdnminanlium, per nos vica-
claves, nobis suggeritur a plerisque ul propter hoc rios ejus indignos luae promolionis initium felicem
et alias multas necessilales Ecclesiae generale con- hacteuus esl sortita progressum, Iiret principium
cilium convocemus : quod si duxerimus convocan- dehile processus difficilis sil scculus. Unde regia
dum, te personaliier volumns inleresse. Te igilur serenitas non mirelur si nondum juxta volum no-
super hoc sicul venerabilem frairem el de quo struin et suum coeptumest negoiiuinconsummalum,
plene confidimtis,consulcnies, volumus et nianda- quia nihil repente fit summiim, ipsumque negotiuiii
mus ul lam de his quam de aliis quse prsemisimus tam magnum exislit quod in saecularibus non cst
nobis quam citius per Pdelcm nuulium ct discrc- majus, et si ad bujus promotionis primilias et
tum non differas respondere. ,,. medii lemporis obstacula rcspeclus dehitus-ha-
DauiinLaterani. beVitur,non sit modicum repiitandum quod in tan-
LXXXI. ttim esl per Dei graliam prosperalum. Nos autem
LITTER.E OTTONIS REGISIN ROKANORUM IMPERATOREM de lua prosperilale gaudemus, et succcssus ttios
ELECTI. proprios reputamus; ulpote qni planlse nostrse
Venerabili in Chrislo Palri ac domino INNOCENTIO oblivisci non posstimus, sed qnam plantavimuset
sacrosanclae Romanse Eeclesiie sumino pontifici rigavimus , loplamur ab eo siue quo neque qui
OTTO,Dei graiia et sua Ronianoruin rex et semper plantalneque qui rigal esl aliquid pleuiusaugmen-
Auguslus, debitam subjectionemet reverentiamcum lari. Gaudemus cliam quod meinor propriae spon-
filiali dileclione. sionis, in forma pacis quam cum charissimo in
Palernitali veslrse, Pater sancle, significamus Chrislo filio noslro Philippo illustri rege Francorum
quod Coloniensis Ecclesia Coloniensemarchiepisco- pacem, sicul et lu, ipse facere lenerelur. Monenms
pnm ila nobis in fidelitate alligavil quod ipsum nun- igilur serenitalem tiiam ei exhorlamur in Domino
qtiam firmiorem el stabiliorcm habuimus quam quatenus de lua promolione sollicilus, quoe ad
nunc habemus.; quia si a compromissionefacla re- cam spectare cognoveris, sludeas efficaciter procu-
silire vellel, non possel. Sciatis praHereaquod nos D j rare. Specialiter aulein tibi caveas ab insidiis ma-
cum charissimo avunculo nostro rege Angliaesumus lignorum, ne in personam luam aliquid valeant ma-
confoederati, iia quod ipse contra omnes honiines chinari. Nosenim, quantum nobis permitlit Domi-
in rebus et in]pecunia nobis subvenire lenetur una uus, ulira forte quam credas super promotionis
cum regnosuo, et nos ei, salvo honore el honestate tuacnegotio vigilamus, sperantes quod illud, danle
Romante Ecclesioe, cui nos et ipse nunquam deeri- Domino,desideratumceleriler consequelur effectuin.
mus. Tenetur enim avunculus noster cum rcge De nobis aulem nosse le volumus quod valemus per
Franciae facere pacem, sicut et nos de mandalo Dei gratiam el vigemus, et universa nobis, quanltim
vestro lenemur. Alioquin, paccm el concordiamcutn1 lamen humana condilio palilur, pro voto succedunt.
ipso iion fecissemus,nisi nobis et EcclesiasRoinansc Dalum Lalerani, ldibtis Januarii.
videremus expedire. Nihil eliam, leste legalo, feci-
mus in proejudiciumregis Francioe. In spe sumus
cujusdam magnacnostraepromotionis ; de qua cum
(45) Yide lih. i, cpist. 88, el Ccsta Innoc. III, , (iG) Vide infra epist. 111, et lib. v, episL 50 61
cap. y. lib. ti, epist, 4, 5.
 1089 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPERH. 1090
LXXXIII. A in Romaiioiiim iinperatorem electo favorem com-
(47) Perfidiain archiepiscopi Trevirensis vos non paravcrisphirimorunj,apudquosetloquebaturlingu.i
credimus ignorare: qui licet praeler communis prudenler el suffieienlerperorabat honestas. Gaude-
obedienliae vinculum el juranicntum fidelitalis quo miiscliam quod,clsi necessitatesnimias paliaris, quia
EcclesiaeRomause tenelur, nobis promiseril firmi- lamen abundare, secundum Aposiolum, elpenoriam
ler eljuramenlo firmarit quod, stiper faclo imperii, pati novisti, (48) iioluisli cuiquam esse oneri, sed
beneplacitum noslrtim sine conditione qualibel se- paucisconlenliis exisieiispaiiperlaleni qnasi divitias
querelur, quasi tanien hscc omnia parvipendens, reputasli. Nosauiem fralernitali luae providere vo-
non solum super boc nostris haclcnus noluit obe- lentcs, venerabiles fralres noslros episcopos et
diremandatis, sed pro viribus restiiit el.resislil ne canonicos Metcnsesei Cameracenses et universos
nostrum beneplacilum impleatur, latam eliam in se prselatos in Meiensi et Cameracensi dioecesibus
excommunicalionis sentenliam parvipendens; nec constilutos per nostras litleras increpamus super eo
credit susepraesumptionisuflicere quod inobedientiae quod tibi, licet absenli, noluerunt in procurationi-
reus, transgressor fidei et juramenti proprii viola- bus subvenire; quibus etiam dislricte prsecipimus
lor effeclns, conlra id quod nobis firmiier repromi- ut sive ad ipsos accesseris, sive alias fueris commo-
sil, Iilteris suis palenlibus super hoc apud nos in B ralus, procurationum sttbsidia ita liberaliter libt
lcslimonium dereliclis, venire proesiimil, sed vos studeant exhibere quod subsequens liheralitas cul-
etiam, sicut accepimus, in testimoiiium invocat pam redimat proKceiientein.Alioqtiir, sententia n
falsitatis, asserens quod personam charissiini in quam in cos duxeris proferendam ratam nos scribimus
Ghristo filii noslri illuslris regis Ollonis in Romano- habituros cl facluros inviolabiliter observari. Gene-
rnm imperalorem electi exceperil cum juravii. Nos rales ctiam lilteras super procurationibiis exigendis
igilur 'ejus contumaciam aliendentcs, excomniuui- libi Iransmitlimus: quas fine simili terininamug,
caiionis in ipsnm senienliain duximus proferen- legationis tuse lillcris innovatis. Scribimus eliain
dam; sed ipse adhuc in sua conlumacia perseve- charissimo in Christo filionoslro illuslri regi Dano-
rans, eam contemnere non veretur. Nolenics ighur rum ul cum confocderalionjsinlei\eum et praedictuni
lemerilatem hujusmodi relinquere incorrectam, regem Ottonem initae mediatoret confirmator exsli-
fraternitati veslrse per aposlolica scripla raandamus leris, si propter hanc vel aliam causain te ad prae-
el districte praecipimus qualenus excommunicaium sentiam ejus oportuerit proficisci, sicut legatum
eum singulis diebus Dominicisel festivis, pulsalis apostolicoesedis le benigne recipiat el honorifice
campanis el candelis accensis, publice nmiiielis el studeal pertraclare, consiliis luis et monitis acquic-
per vestras faciatis dioecesessuh soleninitale simili scens. Similes qtioque litteras , imo efficaciores
nuniiari; ex parle noslra denunlianles eidem quod etiam venerabilibus fralribus nostris archiepiscopis
nisi post denunliationem noslram infra sex menses ci episcopis pcr Teuloniam comslilulis sicul videre
ad mandaluin uoslrum redieril humiliter et devole, poteris, deslinamus. Contra Trcvirensem auteinscri-
ac sicut juramenlo teneltir, super facto impefii no- bimus venerahilibus fratribus nosiris archiepiscopis
slroe satisfecerit voliintali, ex tunc, convocatovici- ei episcopis per Teutouiam constiliilis ut singulis
norum episcoporumconcilio, de consiliofralrum nos- diebus Dominicisel festivis, pulsalis campanis el
trorum deposilionis in eum seulentiani proferemus. candelis accensis, excommunicalum eum publice
Dalum Laterani, vi Kal. Marlii, ponlificaliis no- nnntient, et per dioecesessuas sub solemnitate fa-
slri anno sexto. ciani simililer nuntiari; cx parte nostra dcnuniiau-
LXXXIV.
HLENESTINO EPISCOPO APUSTOLIC/E SEDISLEGATO les eidem quotl, nisi post denuniiaiionem eorum iu-
fra sex nicnses ad mandatum nostrum redierit
Recepimus litteras quas tua nobis fraternitas de-
liumililer et devote, ac, sicut juramento tenelur,
slinavit benignitate qua decuil, et diligenter nolavi-
mns quseper eas apostolicis auribus intimasti. Gau- super facto imperii nostroesalisfeeerit voluntati, ex
D convicinorum episcoporumconcilio,
demus aulem et fralernitatem luam in Domiuo tunc, convocaio
et de consilio fralrum noslrorum deposilionis in eiiin
commendamusquodinler gentes prius incognitas Moneuius igilur fraternita-
sentenliam
populos linguaequam non noveras constiluiiis, talem lem tuam etproferemus.exhorlamur attentius et per aposlolica
le sttides tam in verbis quam aclibus exhibere ut
libi scripta mantlamus qualenus non dcficias, sed
videnles operatua bona glorificent Patrem noslrnni,
etad promotionem negolii quod Uiae
a quo cst omne daium optimum el donuin oinnc proficias potius
in aciionibus assur- discrelioni commisimus exsequenduin sicul hacle-
perfectum.cl nobis graliarum
ad eos duxinius desiinan- nus, imo forlius quam haclenus sicul de tua devo-
ganl quod angelum pacis credi-
dum. Unde, post eiim qui riirigil gressus nostros, tione speramus, inlendas; quoniam, prout
in breyi lerminabitur labor tnus ad cxalia-
tiiocnon modicum ascribimus prohiiali quod in lan- miis,
et
lum per Dei graliam in manibiis tuis negotium est tionem sedis aposlolicoe, augmenlum imperii
et serinone tuoefraternitalis honoreni.
imperii prosperalmn, cum opere pariler
charissiino in Chrislo filio nostro illuslri regi Olioni Dalum Laterani, [vi Kal. Marlii, anno sexto.

(17) Vidc stipra epist 78. (18)_Vide supra episl. 36.

IOSJI INNOCENTIIIII PP. 1032
LXXXV. i aliquam teneorarum, de quibus Joannes Apostoltis
A
UNtVERSIS TAM ECCLESIASTICIS QUAM S^CULARIBUS ail : A nobis exierunt, sed non fuerunt ex nobis ( I
PRINCIPIBUS ALEMANIjE. Joan. n). Miratnur ergo non modicum ei movemur
Ctim Ecclesia Roniana supra firmam petrani a quod peslilenles quidam filii tenebrarum, Satanoc
Chrislo sit petra fundala, sicut ipse teslalur ad discipuli, prsenuntii Anlichristi, nobis et Ecclesioe
Peirum, Super hanc pelram wdificabo Ecctesiatn Romanoenolam volunt impingere Ievitatis, lanquam
meain (Matth.wi), non esl de ipsius instabililale quod cum mtilla gravilate slaluimus velimus leviter
tcmere procsumendum,quoesuper ipso summo an- revoeare. Nec hoc solo coulenii, moliuniur iniiue-
gulari lapide Christo Jesu oedificala, constans et re, licet fruslra, quod inter nos el fratres noslros
immobilisperseverat. Cum enim fundamenlum ejus zelus sit el conlenlio, nec S3piamus idem , sed in
positum sit prseter quod aliud poni non polest, quod seniuIatione"etconlenlione ad ea qusestatuimus pro-
esl Christtis Jesus, et liquefacta lerra, ct omnibus cedamus; cum tanlus potius per Dei graiiam vigcat
habitantibus in eadem, ipsitiSiColumnasDominus inler nos charitatis affeclusct tam insolubilemaneat
confirmaril, nec fluminum iinpetus, nec impulsus vincuhimunilalis utsitnobiscorunum etanimauna,
veniorum, nec pluviarum formidahit insultus; quo- secunduin Psahuistam, ambulanlibus in domo Do-
niaiii in illo esl siabilitate perpetua solidala quem B ' mini cum consensu. Ipsi autem volentesauctoritati
Jordanis conversus retrorsum expavit, qui imperat sedisapostolicaederogare acindubiumrevocarequod
ventis el mari et pluviis ponil legem. Ipsa est ete- fecimus, lam super imperii Romani negolio contra
nim doinus illa de qua Dominusin Evangeliopro- charissimum in Chrisio filium nostrum illuslrem re-
testalur : Dcscendilpluvia, el venerunl flumina,el gem Oilonem in Romanorum imperatorem electum
flaverunt vcnli, el irruerunl in domum illam, necce- quam super facto Ecclesise Maguntinaeadversus ve-
cidil: fundala enim erat supra pelram (Mallh. vn). nerabilem fratrem noslrum Siffiidum archiepiscq-
Ahsil igilur ab ea nota cujtislibel levitatis, absit pum Maguntinnm, falsas prsesumpseruiitlilleras ex-
ut leviter revocet quod inalure disponil, absit ul in hibere, volentes quosdam ex fratribus nostris a no-
seipsa infirma sil el vacillet, qttaesi avorum flucluenl bis discordes oslendere, ac sic animos veslros a con-
institula, illa , cum expedil, concessa sihi ccelilus siliis nostris el moniiis revocare. Verum menliia
auctoritate confirmat. Pelro enim et successoribus esl iniquitas sibi, quia prsevalere non poluit veritati
ejus principaliter intclligilur a Dominoesse dictum : figmentum,cum litierarumfalsiias manifesia siireele.
Ego rogavi pro le, Pelre, ut non deficialfides tua; inluentibus per seipsam, cum nec lillersc quaclaii-
sedlu aliquandoconversus,confirma fralres luos (Luc. quani sub nomine nostro missae fuerunt Palaviensi,
xxn). Non igilur deficiel fidcs Pe.tr-i, vel apostolicse0 Frisingensi el Eistensiepiscopisprsesentatse,Ecclesioe
sedis aticloriias vacillabit; quoniam is qui se asse- Romanoestylum redoleant, nec illoe quae dicunlur a
rit orasse pro ea, in oinnibus esi pro ;sui reveren- quibusdam noslris fratribus destinalse fralrum no-
lia, sicul lestatur Apostolus, exauditus; qui licet strorum sapianlgravilalem ; iniolanlasil inconcinni-
corporalibus sublractus aspectibus in ccelumasccn- tas in ulrisque ut nullus sanaementisde ipsisdebuerit
derit sedens ad dexteram Dei Patris, Ecclesiam ta- dubitare. Unde culpahiles se ostendunt qiti earum
men orpbanam non reliquit, quam potenter prote- procedere occasione proesuniunt. Cum ergo nec su-
git et prscseulialiier ipsani cuslodil. Nam ipsemel per imperii Romani negolio nec super facto Eccle-
aposlolis repromisit : Ecce, inquiens, ego vebhcum sioc Maguntinie a noslro velimus proposilo decli-
sum omnibus diebtts usque ad consummalionemsw- nare, universitatem vestrain monemns et exhorta-
cuti (Matlh. xxviu). De liiijus crgo prolectione se- mur altenlius el per apostolica vobis scripta manda-
cura el prsesentia confortala dum habet, ihio quo- inus qualenus super ulroque consiliis nosirisei mo-
liiam ,liabet Doiniuum adjutorem, non limet quid nitis intendaiis: scituri pro cerlo quod non inlen-
facial sibi homo, sciens quod porloe inferi advcrsus dimus ad depressionem imperii, sicul meudaces
eam non polerunt praevalcre, nec alius solvere quos |rj aliqtii nientiuntur, sed ad exaltaiionein ipsius pro-
ipsa ligarit vel ligare quos solveril tradiia siiii a pensitis aspiramus.
Dominopotestate. Credi ergo non dehet qnod in se Dalum Lateraui, Non. npfilis.
ipsa discors exislat, cum eam sibi elegerit Domiiius LXXXYl.
non hahentem maculam neque rtigam. llaaccsl cnim LITTER.E CARDINALIUM ADCNIVERSOS TAMECCLESIASTI-.
lunica incoiisulilis desuper contcxta per loluin, COSQUAM S.ECULARES PRINCIPESALEMANNLE.
qii;c divisa non fuil etiam lempore passionis. lloec Tam super iinperii Romani scissura quam super
est una coluinba, de qua legitur in Canlicis canti- EcclesiaeMaguntinsediscordia pio compassionis af-
coruin ; Una est columba mea, perfecta tr.ea ; nna esl fectu dolemus, affeclanies utriusque commodumet
matri suw, electa genilrici suw (Cant. vi). lhec est honorem. Cum taiiiem el dominus papa iiobiscum
uiuim ovile, de quo Dominus in Evangelio prolesla- et nos cum ipso]simus per Dei gratiam unanimes ct
lur : Fiel unum ovilcet ttnus pastor (Joan. x). Licct concordes, quoniamipse nos tanqitam fratres et filios
enim aliqunndo quidam conati sinl illam dividere, diligil el honoral, et nos eiun lanquam pairem et
ipsam (aiiicn potius purgaverunt, ctini, recedenlihiis dominumreveremur el veneramur, mirari cogimur
teiiehris, lucida lota remanseril non habens partem el nioveri quod quidam homines peslilenles, IIUus
1093 REGISTRUM DE NEGOTIOROMANIIMPERH. 109i
tiiique filii qui ab inilio mendax fuit et in veritale A liam accedenles , consilium et auxilium vestrum
non slelit, sub nomine ipsius domini papoe ac quo- super prsedictis arliculiseis el nohis per eos fideliler
runidam ex nobis, lam super imperii Romani nego- exponatis : scituri pro cerlo quod cum opporiunum
lio contra illustrem regem Ollonem in Romanorum videatur lempus adesse, non parcemus laboribusnec
imperatorcm electiim quam Ecclesioe Magttnliiioc expensis quo minus opporume per nos et alios
contra venerahilem fratrem nostrum Siffridum ar- EcclesioeRomansedevotos adjuii, utrumque, favenle
chiepiscopum Magunlinuni, falsas prsesumpserunt Deo, ad optatum perducamus effeclum.
litleras exhihcre, volenles super ulroque negotio nos Datum Ferenlini, XIIIKal. Augusli.
discordes ostendere, ul possent aiictoiiiati sedis LXXXYIH.
aposiolicoederogarc Quia vere Doniiniis Romanam FERRARIENSI, PAPIENSIETPLACENT1NO EPISCOPIS.
Ecclcsiam super firmam pelram stabili soliditatc Intcr activoc,eic, usque LonibardiiE, per vos, qui
ftindavit, cujus idem ipse fuiidamenium est et fun- nohis nullo mediante suhjecti vinculo eslis fidelita-
dalor, fruslra quis exislimat ;ut ab iis quoeeliam lis astricti, el ob hoc apostolicsesedis negolia fidu-
multa disponit maturitate consilii profana faci- cius vobis commillimus exsequenda , consilium el
litate recedat, praeserlim hoc tempore quo, quan- auxilium venerabilium fralrum nosirorum archi-
ittm hominibus est concessum, non impelu volun- rj episcoporum et episcoporum et dilectorum filiorum
lalis effertur, sed motu dirigilur rationis. Ideo- rectorum , potestaliim , consulum, marchionum,
que reprehensibiles convincunlur qui Iilleris falsis comiluniet alioruni liobilium Lombardioe duximus
atentes, aposiolicum moliunlur impedire statutum; requirendum. Ideoque fralerniiali veslrse per apo-
praeserlim cum hujusmodi litterse tam manifestam stolica scripta mandamus et dislricte proccipimus
exprimanl falsitatem ul nemosanae menlis super iis quatenus eos ad locum idoncum convocantes,
debuerit dubilare. Universilalem itaque veslram inquiratis et simul ab omnibus et seorsim a sin-
rogamus allenlius et monemus quatenus lam de gulis, secrete lamen et caule, quid scnliant ei
domino nostro summo pontifice quam nobis ipsis quid velint super capilulis memoralis; cl hi no-
nihil veiitis suspicari sinistri, nec credatis immis- bis tam per vestras quam per eorum litteras fideliier
sionibus quae fiunt per angelos malos; sed salubri- intimetis , vestra quoque consilia stihscribciiles.
bus EcclesiceRomanoecousiiiis inlendalis, qutc non Taliler autem tnandatum aposlolicum impleatis qzwd
ad depressionein imperii, setl ejus exalialioneni in- super hoc solliciludinem veslram debeamus merilo
tendit. Licet aulem aliqui iiosirmn pro divcrsis coiniiiendarc
Ecclesioe neccssitatihus sint absentes, quia lameu LXXXIX.
mium et idein eos novinms senlire nobiscum , has 'G POTESTATI ETCONSULIBUS MEDI0LANKNSIBCS.
lilleras cum sigillo omnium qtii apttd scdem aposto- Ctim super faclo imperii jampridem noveriiis
licam proesentes existimus sub uuiversitatis nomine mentem nostram et consilium vestrum noliis pcr
deslinamus. lilleras vestras duxerilisexponendum, miramurquod
LXXXYII. adesse nobis hactenns neglexislis; prsesertim cum
ARCHIEPISCOPIS, EPISCOPIS,RECTORIBUS, POTESTATIBUS, pro certo uoveritis quod nobilis vir Philippus dux
CONSULIBUS , MARCHIONIBUS , COMITIBUS ET ALIIS Sueviscprogeniiorum suorinn inhserens vesligiis, ad
NOBILIBUS LOMBARD1.-E. deprcssioneni civiiatis Mediolanensis intenJai, et
Inler aciivoeviloesolliciludines, quibiis cum Mar- charissimus in Chrislo filius noster iilustris rex
tba jugiter occupamur, cura pluriiua satagenles, duo Otto in Romanoriim imperalorem eleclus, inclyloe
stinl quoe praecipua repttlamus, ulpole qtioeangunt recordalionis Henrici ducis Saxoniae palris sui, qui
amplius mentem noslram , et faniiliarius langunt etiam conlra mandatum iinperii vestram dilexit pro
Ecclesiam generalem, videlicel imperii Romani viribuscivitaiem, sicut plenius id novislis, cxempla
divisio et nccessitas lerrsesanciae.Unde lanlo super secutus, ad honorem veslrum et augmenliim aspi-
iis nobis est consultius procedendum, quanto majori r, ret. Non ergo deberetis finem negotii, quasi seden-
egentgravitaleconsiliietad plurium ulililatem perti- tes a longe, taciti exspectare, ne inde amittatis
nenl si sollicite procurenltir, el si fucrint negligen- graliam regis ipsius unde npn possitis ducis bene-
ler omissa redtindant in pluriuin lsesionem.Licet volentiam oblinere, quodque rex vobis ad negligeu-
igitur utruinqtie sic respiciat RomanamEcclesiamut tiam, dux impulct ad vindiclam, utpole qui veslram
lotum tangal popiiluir,Cbiislianum , qttia tamcn im- novit plenius volunlalem. Licet ergo super facto
perii Romani ncgotiuin specialiter ad slaliim pur- imperii venerabilium fratrum nostrorum archiepi-
tinet Lombardioe, per venerabiles fratrcs nostros scoponim el episcoporum, dileclorum quoque filio-
Ferrariensem, Papiensem el Placeniinum cpiscopos, rum rectorum, poleslatum, consulum, marchio-
qtii nobis, nullo medianle, subjecti vinculo sunt nnin, comilum el aliorum nobilium Lombardisecon-
(idelilaiis astiicli, consiliuin et auxilium veslrum silium ei auxilium requiramus, vos tamen per
duximus" requirendum. Monemus igilur universila- speciales litteras, secreto lam.en elcauie, duximus
tem vestram el exhorlamur atteniius, ct per apo- visilandos, nobilitatem vestram inonenles el exhor-
tolica vobis scripta mandamus qualenus cum ab lantes allenlius et per apostoliea vobis scripla
eisdem episcopis fuerilis cvocati, ad eoruin procsen- mandantesquateniis lalilcr, cum possilis, hoc 11.050-
1095 INNOCENTHIIIPP. 1096
lium dirigatis, quod ad honorem aposlolicx sedis el, A ler perseverans, ea semper efficias quse ad honorem.
vestraecivitatis augmenlum nostrum etvestrumde- et profeelum ipsius deheant provenire, ul ei nos
siderium felicem exiltim sorliatur : scituri pro cer- commodis et augmentis luis efticaciter. intendere
lo quod cum lempus immineat opportunum, non leneamur.
parcemus laboribus nec expensisquo minus.oppor- Daium Ferenlini, v Idus Septeinbris.
lune pcr vos et alios Ecclesise devotos adjuii ne- XCI.
gotiuni ipsum, auctore Deo, ad optalum perducamus ILLOSTRI REGI0TT0NIINROMANORUM IMPERA.TOREM
effeclum. ELECTO.
Ei qui mortificat et vivifical, deducil ad inferos
XC.
et reducit, faciens in lentatione proventum, quas
SALZBURCENSI ARCnlEPISCOPO. possumus gratiarura exsolvimus actiones quod non
Ad usitalam fallendi speciem assueti fallacioc rc- est oblitus inuiilis servi sui, sed in versedilectio-
currenles, quod viribusnequeuni, nilunlurfraudibiis nis indkium visitans visilavitnos , qui quos amat
oblincre, et falso astruunl quod vere nequeunl aflir- arguil el castigal, el in corporis oegritudincnianum
mare.auctoritalem sibi ex mendaciomendicantes. Ve- suam super nos aliquantulum aggravavit. Yerum
rum quia fruslra jacitur releante oculos pennaiorum, quoniam nonvull morlem pecealoris, sed ut conver-
prsevalere non poterit falsilas apud eos qui verila- lalur el vival, morli nos tradere noltiit; sed seeun-
lem diligentius investigant, nec robur ex fallacia dtun multitudinem miseraiionum noslrarum [suarum]
sortieiur qui ctim fallere velil proximum , fallil po- salvos nos faciens, alligavilconlriliones nosiras, et
titis semelipsurn, quia cadent pariter figulus el oegritudinetnmltigavil, cl flagellum quod super lios
figincnlum. Sane ad nostram noveris audienliam misericors et miseralor indiixit misericorditer re-
pervcuisse quod Sueviae dux Philippus, ut corda levans, adhuc nos Ecclesiae suse seryitio reservavit;
principum charissimo in Christo lilio uoslro illustri ita quod jam per ejns gratiam in bona sumus coiv-.
rcgi Otloni in Romanorum imperatorem eleclo fa- valescentia conslituti. Ulinam aulem virlulem ex
venlium infirmarel, el ex simulalo favore nostro infirmitale perficial, ul prseeedens infirmitas futurae
robur aliquod obtineret, fecit per Teutoniam divul- sil maleria firmitalis; qnaienus ex ipsa reddamur
gari quod dileclum filium priorem Canialdulensem asgritudine forliores, ct cum iniperfeclum noslriim
ad ejus proesenliam miserantus , euni ad coronam perfectius nunc et plenius agnoscamus, si qiiidpos-
imperii evocantes. Cselerum , ut coram Deo sub sumus, si quid sumus aut scimus, si quid Jaudahi-
lcslimonio conscienlise nostrae loquamur, nec prio- C lileragimus, non nostris tribiiamus merilis , sed ei
icni proedictum nec alium ad ducein ipsum duxi- polius ascrihamus, scientes quod neque qui plantat
mus destinandum; sed priorem eumdem ab eo mis- neque qui rigai est aliquid , sed qui inerementum
sum recepimus offerenlem plttra ei plurima referen- dat Deus. Si ergo lanto lempore serenitatem re-
tem sub testimonio litteraruin quas dux ipse sigillo giam distulimus visilare lilteris , non movealurali-
fecerataureoroborari (49);cumqueidemprior ex ejus qualenus aut mirelur ; cutn salis nobis fuerit visi-
partc proponerel coram nobis quod paratus erat ad laiionis lempore in visitalorem intendere, nec visi-
inandatum EcclesiaeRomanaeredire , a nobis non (ali possemus de facili alios visilare. Inter ipsos
pottiit responsum aliud exlorquere nisi quod ctim autem doloris slimulos et infirmitalis augustias in
redeuntibus ad Ecclesiae grcmium nolimus adilum eo ijui consolatur nos in omni tribulatione noslra
venise denegare, proiiipii eramus eum rccipcrcsieut consolalioneni accepiiiius , et in oegriludinistrislilia
quemlihel poenilentem. Monemus igiiur fraternila- sumiis loetiores effecli quod ioetosde tua sereniiale
lem luam et exhortamur alleniius el per aposiolica aiidivimus rumores quod is qni visitat et facit re-
tibi scripla mandamus quatenusquidquid maliliose dempiioncm plebis suse docuit manus luas ad prae-
fingatur, quoceunqueinimissionesper angelos malos iiuni et digilos inslruxit ad hclltim, infirmans ar-
fiaul, non credas quod a conslantia nieiilis uoslroe 0 cum fortium qui in sua potenlia confldebani, ul s:c
lam leviter reccdanius ei qttod velimus in duabtis a facie lua fugerenl qtiod nec congressum eiiam ex-
viis insequalibns grcssibus claudicare. Nulhis ergt) spectarent. Monemus igitur serenilateiu regiam et
rie nohis suspicetur hujusmodi levitaiem , cum non exhortainur in Domino quatenus iu eo qui esl forli-
fueiinius hactenus in proposilo noslro leves, nec ludo nostra figas anchorain spei luee, nec tuse jn-
aposiolica sedes , quae in pelrse illius est firaiilate dustrioe impulessi quid libi acciderit jtixla volum ,
fuudata de qua dicit Aposlolus : Peira autem eral sed ei polius causain tuse prosperitatis ascribas. Dc
Christus (i Cor. x), quoemalure disposuil, de facili nobis autem sicut paire spiritnali confidens, in
soleat rcvocare. Ad II.TC,licet <lete quoedam nobis oninibus quoead lui honoris speelavciinl augnien-
fuerinl siiiislresuggesla,nns lamenrieiuae devolionis lum, consilium noslrum ct auxilium confidcnler ex-
conslanlia indubilalam fiduciain oblinenles, fide.m quiras, cum illud non lihi mintis lihenier impendere
snggestis noluntus adiiibcre; fraternitati per aposto- proponainus qiiam libi necessarium aut vohinlariuiu
tica scripta mandantes qualenus in fidelilale stabilt- sil habcrc. Verum quoniam ad tisilalam fallendi

(i9) Vide Raynald. std an. 1203, § 28.

 mcrj RFniSTRllM DK NEGOTIOROMANlIMPERtl. i098
speciem assueti fallaciserecurrenles , quod viribus A nire , per litteras nostras consiiiiim noslrum eis
nequeunt, fraudibus oblinere niluntur, auclorita- duximus exponendum, super iis qnoenecessariavide-
tem sibi ex mendacio mendicanles, sicut nostris bantur eos diligentitis inslruenles. Csetertim cum
auribus est intimaium.Suevise dux Philippus.elc, ul nec sic potuissemus proficere apud eos, nolentes ulte-
in prima prwcedenti (30), usque poenitentem. Haec rius Ecelesioeac imperii dissiinulare jacluram, non
siculscripsimus iia esse uon dubites; nec credas si posuimus carnem brachium nostrum, ncc acceptavi-
forsan immissiones, etc, usque claudicare, cum mus vultum potenlis; sed in eo ponenles spem no-
non fuerimus hactenus in proposito noslro leves, slram qui non esl personarum accepior, et qui
etc, usque revocare. Cadant igitur el cadenl, Do- David de poslfelanles accepit pascere Jacob po-
mino faciente, figulus el figmentum , verilas aulein pulttm suum el Israel hsereditatem suam, pensa-
de die in diem amplius invalescet. vimus et exaininavimus, quantum tamen de pla-
Dalum. no potuimus, studia eligenlium, cum persona no-
XCH. ijilis viri ducis Suevioe nostrum noluerit super
ARCHIEPISCOPIS, EPISCOMS,ETALIISECCLESIARUM PR^E- hoc subire judicium; et inlelleximus quod licet
LATIS, RECTORIBUS , POTESTATIBUS, CONSULiBUS , major pars principum in eleclione ipsius ab initio
MARCHIONIBUS, COMITIBUS ET ALHSN0BILIBUS CON-B * convenisset, plures tamen ex iis ad ejuos impe-
ST1TUTIS IN LOMBARDIA. ratoris spectat eiectio convenerunt postmodum in
Novit scrulator renum et cordium Dominus Jesus charissiaium in Chrislo filitim nostrum illtislrem
Chrislus, cui omnium sunt cogitationes et intenlio- Regem Ottoncin; et quod ex co quod fauiorcs
«es apertae, quod in facto imperii bono zelo proces- praefati Philippi, absentibus aliis et conplemplis,
simus, id sollicite procuranles ut persona lalis assu* ipsum prius eligere proesumpserunt, palel eos per-
meretur ad illud quse pacem Ecclesiss ac imperii peram processisse, cum explorati sil juris quod
affeclaret, et urbis honores diligeret, el servaret electioni plus contemptus unius quam conlradictio
Italiae lotitis ac Lombardise specialiter libertatcm. plurimum ohsistat. Unde quia privilegium merue-
Non enim, sicut peslilentes aliqui menliuntur vo- runt amittere qui permissa sibi abusi sunt pole-
Jentes inler Ecclesiam et imperium imHiorlaiis di- slale, videri non immerito poleral quod injuria hu-
scordioe materiam suscilare, ad imperii depressio- jusraodi nonobslanle caeteri practacli uti potuerint
nein inlendimus, sed incremenlum ipsius potius jure suo. Praeterea dux praedictus nec ubi debuit,
affectamus; ulpote per quod, si bene ordinalum nec a quo debuit, coronam et unctionem accepit.
fueril, Eeclesiam defendendam eredimus et in p!u- Memoralus vero rex et ubi debuit, videlicet Aquis-
ribus exaltandam. Nam etsi quidam imperalorum grani, et a quo debuit, scilicet a venerabili fratre
Ronianam Ecclesiam , Lombardiam et universam nostro Coloniensi archiepiscopo, recepil utrumque.
Italiam graviler fuerint perseculi, sicut universilatis Insuper sufficienler examinavimus merila persona-
vestroediscreiio bene novit, novimus lamen quod rum, cum dubium non existat ad nos examinalio-
aliqui sunt sedeni aposlolicam venerati, dilanles et nem Imjusmodi pertinere. Est etenim generaliter
doiantes eamdem, amanles Italiam, et diligenles et particulariter observatum ut ad eutn examinalio
specialiter Lombardiam. Atlendentes igilur olim personoe pertineat, ad quem impositio manus spe-
quanium dispendium ex defensoris defectu patere- ctal: quod el principes sinecoutradictione qualibet
lur Ecclesia quantumque incommodum ex impera- recognoscunt; sicut expresse per venerabilem iVa-
•toris carenlia sentiret religio Chrisliana, licet diu- trem nostrum Salzburgensem archiepiscopum et
tius exspectaverimus exspeclante.s si forsan princi- dilectum filium abhatem de Salem el nobilem vi-
pes vel per seipsos vel de consilio nostro Jinem rum marchionem orientalem legatos suos recogno-
imponerent lantis malis , quia lamen eos super his verunt in nostra praesenlia constitutos, etiam prin-
invcnirnus negligenles, palerna ipsos curavimus cipes supradicto Philippo faventes. Quod autem
solliciludine commonere ul Deum habentes prse JJ j cum in electione vota principum dividunlur, post
oculis, et imperii zelantes honorem, ad provisionem admonitionem el exspectationem alle.ri partium fa-
ipsius melius intendere procurarent; ne vel dignilas vere possimus, maxime poslquam a nobis unctio,
aiinullaretur ipsius, vel libertas per eorum discor- consecratio, et coronatio poslulalur, sicul utraque
diam deperiret. Alioquin, quia mora trahebat peri- pars a nobis multoties postulavit, ex jure patet
culum grave secum, nos quod expedire credercmus pariter etexemplo. Nunquid enim si principes ad-
amplius procurantes, illi favorem apostolicum proc- inonitiet exspeclati vel non polueiinl vel noluerint
slaremus quem crederemus majoribus' studiis et convenire, apostolica sedes advocato el defensore
merilis adjuvari. carebil, eorumque culpa ipsi redundabit in poenam?
Cum autein ad hujusmodi litteras, quas ad multos Proeterea vestra, sicut credimus, universitas non
prineipum novimus pervenisse, nobis nec verho ignorat quod cum Lotbarius et Conradus in discor-
fuisset nec facto responsum, audilo quod quidam dia fuissent elecli, Romanus poutifex Lolliarium
oorum ad commune coiloquium disponerent conve- coronavit, et imperium obliuuii coronaius, eodem

(50) Edest enist. 90

PATKOL. r;n>:\ 75. 33
1099 INNOCENTHIII PP. ilOO
Conrado lunc demum ad graliam redeunte. Sttnt A ; bcntes, non. soliim consilitim sed auxilium veslrum
autem notoria impedimenla, quse prsefato duci ad nobis efficaciter tribuatis, ut quod behe incoepiimis,
suam promolionem obsislunt, videlicet excommu- nielius compleamus. Ecce eienim Dominus nosirum
nicalio publica, perjurium manifeslum, et persecu- vidclur approbasse consilium vel nobis illud niiss-
tio divulgala quem progenilores ejus et ipse pras- ricorditer inspirasse, cum rex ipse de die in diem
sumpserunt in apostolicam sedem et alios eccle- fiat seipso robuslior, et rcgnum ejus jugiter robo-
siasticos exercere. Unde videri non immeritopoieral relur, el debilitetur quotidie pars adversa, non
qnod ad reprobationem ipsius non eral ordo judi- lam humana manu quam diviua deject3. Cuin enim
ciarius observandus, cura actione non indigeanl lioe aiino dux Suevise supradiclus lerram noLilts
manifesia.Fui(enim,etc., utsupradc (51)ittipedimen- viri Langravii Thuringisefuisset ingressus etquani-»
tis (52). Qualiter Philippus excommunicatus ftterit dam civitatem ipsius cum suis fautoribHS obside-
et est, cum adhuc faveai Capparono, qui Marcualdo ret (53), rex ipse, nutanlibusetiam quihusdamex suis,
iji malitia et excommunicalione successil, nec un- cum duce Bohemioeet aliis qui auxiliabanUir eidem
quamfucritahsolutus,etquodvenerilconlra proprium in auxilittm Langravii properans, obsidenles obse-
jurameutum, fueril etiain de perseculorum genere dit; el facienle cum eo domino signumin bonuni,
oriundus, et esl Eccclesiam perseculus, elqualilerli- B Pbilippus de Turingia in Saxoniam ad majorein
bertas principum deperirel si ipsum eligerent, quali- exercilum colligendum aufugit; sed nee ibideiii il-
icr autem Fredcricus el Henricus persecuti fuerint lum exspeclare prsesunipsil, imo ad civiialem, in
Lombardiam, qualiter eam subjicere voluerint ser- qua sui obsidebanlur oceulle reverlens, relicto
viliiti, qualiter Philippus ipse adhucpalrum suorurjii exercitu el disperso, cum paucis in Sueviam Iateri-
inhoereiis vestigiis, regnum Sicilisenobis et eiiam ter abscessil. Cseterum rex procdiclus non paucis
nepoli suo sublrahere moliatur, veslra, sicul cre- caslris el lerris quaa duci faverant polenter acce-
dimus, universitas non ignorat. In persona vero ptis, in locis quoeipse prius habuerat solemnes cu-
regis Otlonis nihil impedimenti cognovimits quod rias celebravit, lam a langravio quam duce Bohe-
promolioni ejtis aliquatenus obviaret. Unde eum ntisc, queni ipsi regem appellant, cl fralre ipsius
eum, licet sine vohis, pro vobis tarnen receperi- marcliione Moravise, a multis quoque comilibus
inus jam in regem, et ei favorem aposlolicum du- Suppanis Jidelitatis juramenia recepit, et eos de
•xerimus impendendum, cujus paler pro Lombardia feudis su.issolemniler juxla imperii consueludinein
non solum odium iniperatoils iucurrit, sed suo iiiveslirit. Ne igitur, si finein exspectaveiitis, veri-
-etiam fuilpalrimonio spoliatus, crcdcbamus quod taiem negetis el Nesciovos (Matth. xxv) cum fatttis
non solum consilium sed auxilium opporlunum no- n virginibus audialis, praeveniatis regem ipsum obse-
bis ob favorem regis ipsius el ei ob reverentiaia qnio, el eum recipienlcs in regem au.xilium ei lam
aposlolicae sedis el nostrani polenler et viriliter ulile quameflicax impeiidatis. Alioquiii, dextra Do-
impendere curaretis prseserlim poslquam exegimus mini faciente virtutem , el rex ipse promotionis
a vobis ulrtimqtie ; cumque consilium non super iis suoerecipiel iiicrementum, el in proximo monar-
quaesunl prselerila requiralur, sed trahalur inter- chiam imperii obtinebil ; sed vobis in niillo tenebi-
dum a prseleritis ad fulura, credebamus quod lur, el nos vobis minus reputabimus debitores. Cum
pensalis negotii circumstantiis el iis quaejam feci- autem venerabilibus fratribus noslris Ferrariensi,
mus super faclo imperii plenius indagaiis, qualitcr Papiensi el Placenlino episcopis, qulbtis etiam ve-
ad promotionem ipsius procedendum essel in po- nerabilem fratrem noslrum Mantuaniimepiscopum
sterum nobis consulere cnrarelis etauxilium imper- sociamus, pro eo quod quae in iiostra prsesentia
tiri. Verum plerique vestrum in nullo nobis auxi- eonslitulus a nobis audhit vobis polerit viva voce
lium promitienies, consilium vix superficie tenus referre, negotinm islud apud vos injunxerimus pro-
prsebuerunl, quasi esset adbuc quod faclum fuerat curandum, volumus et mandamus ut per eos nobis
faciendum, aut vellemus quod cum mulia iuaturi- pleniusrespondere curelis.
late fecimus ex multa leviiale in dubium revocare. D Datum Anagnioe,ni Idus Decembris.
Sed forsan quia non intellexeratis negotii seriem, XCIH.
nec adhuc erat processus noslri veritas vobis nola, EISDEM.
taliler per vestras litteras rcspondislis ? Sed non Cnm per venerabiles fralres nostros Ferrarien-
.credebamus vohis ignotum quodjam erat in Teuto- sem, Papiensem el Placentinum episcopos super
jiia divulgaiuin. facto imperii vos nuper duxerimus consulendos,
. Monemus igitur tniiversilalem vesiram et exhor- quia de negotio ipso non eratis ad plenum instructi,
iamur allenlius el per aposlolicascripla mandamus mintis suflicienler et plene per eosdem nobis epi-
•quaienus ob reverentiam apostolicoesedis ct no- scopos respondistis. Ut igitur ex iis quse acta sunt
«tram el propria; liberlatis ohientu quod omisistis hactenus plenius formetis animi vcstri molum et
hacionus sine dilatione qualihet suppleatis, et iis propositum vestrum melius vobis exponere valea-
-quiejam fecimus plenius intelleciis, qualiter in fa- lis, per litleras generales tolam seriemhujus facti,
vorcm regis ipsius debeamus proccdere rescri- quam scire' vos expedit,vobisduxiisjtis exponendam.
(il) Id estepist. 29, 55. (55) Vide Godefrid. monach. Sancti Panlaieon.
(SSJ YideGesta Imioe, 111,c. 30. ad an. 1205.
 1,101 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPERII. 1103
ldeoque universitatem vestram monemus attentius A , Manluanum, Papiensem et Placentinum episcopos
el per aposlolica vobis scripla mandamus qualenus voset Lombardos alios convocari mandamus, lale
cum prsediclisepiscopis, quibus etiam venerabi- dare consilium el auxilium promiliere procureiis
lem fratrem uoslrum Mantuanum episcopum duxi- quod caeleri exemplo vestro ad devolionem rogls
nius socianduin.uipote qui quse a nobis audivit ipsius fortius inducanlur, et consiiium suum ex ve-
vobis plenins poterit viva voce referre, cum ab eis stra responsione formnnlcs polliccanlur aitxiliuni
fueritis evocali, ad diem et locum quem vobis prae- opportunum. Nec trepidetis nbi non est de coctero
(ixerint accedentes, auxiliuni et consilium vcslrum trepidandum, cttm ipsitis regis promotio optatuni
per eos et lilteras vestras nobis plenius exponatis. jugiler recipiat incremenlum.
Dalum Anagniae,«I supra. Dalum, ut supra.
XCIV. XCVI.
FERBARIENSI, PAP1ENSI, PLACENTINO ET MANTUANO
EPISGOPIS. UNIVERSIS TAMECCLESIASTICIS QUAM S^SCULARIBUSPRIN-
Cum per vos, fralres Ferrariensis, Papiensis et CIPIBUS ALEMANNUE.
piacentinae, venerabiles fralres nostros archiepi- Quoniam diligenlihus Deum omnia cooperantur in
B
scopos, episcopos et diiectos iilios abbates et alios honum, el divinse voluntalis propositum quidam
Ecclesiarum proelalos, rectores quoque, poleslales, tunc amplius promovenl dum illud se credunt for-
consules, marchiones, comites et alios nobiles tius impedire, quosdam iniquitalis filioset falsitatis
Lombardioesuper facto imperii duxerimus consu* amicos, qui per mendacia concinnata divinoe dispo-
lendos, elc, in eumdem fere modum asque exponen- sitionis arbitrium in promolione charissimi in Chri-
dam. Quia vero tu, fraler Manltiane, quae a nobis slo filii nostri illustris regis Otlonis, in Romanorura
audisti eis poteris viva voce referre, fraternitati imperatorem elecli, relardare volebant, permisit
vestrse per aposlolica scripla mandamus qualenus Dominusin mendacio puhlice depreliendi; ul cum
praedictos.omnes ad loctim idoneum convocetis ; mendaces apparereni in uno, demererentur in cae-
ubiprsesentatiseis majoribus litteris ct perlectis, le- teris mendaciis suis fidem, nec favorem, quem men*
norem earura ipsis diligcntius cxponatis, exigentcs tiendo saltem indicare volebant, apudveritalis filios
al) eis ut non solum consilium nobis tribuani, sed oblinerent. Ecceetenim ei qni quos amat arguit et
auxilium et favoremimpendant, etsuper ulroqueper castigat graliarum exsolvimusacliones quod visitans
suas nos reddant lilteras ctiiuniios certiores. Vos visitavil nos et secundum mulliludinem miserationum
quoque per litteras vestras responsiones eorum c suarum nospropilius casligavil, sedmorli non tradidit,
nobis plenius inlimeiis. iBioquipercusserat.jam sanavit, et nosiris conlritio-
Dalum, u( tupra. nibus alligatis, pleniusnosrestituitsanilati. Crcdide-
XCV. ranl atitem quidam ex infirmitate nostra se nocendi
POTESTATI ET CONSILIARIIS MFJJIOLANENSIBUS.materiam assumpsisse, ac nos mortuos mentienles,
Nisi constanliam vestram et industriam novisse- confinxeruntetiamquodnohis aliusfuerat suhslitutus;
nius, poluissemus non immerito commoveri quod quem, ut eorura crederetur amplius falsilati, voca-
super facto imperii, de quo tam vos quam alios vere pro sua volunlate Clementem; cui etiam cu-
Lombardos nuper duximus consulendos, ita summo denies novam buliam et litteras coinponentes, sub-
tenus et superficie lenus respondislis ut videremini slitulionein illius nisi sunlper Teutoniam divulgarc.
aliud sapere quam quod haclenus vos novimus sa- Sed benedictus Dominus Deus noster, quoniam non
puisse. Memininiusenim, neccredidimusvos oblitos, nobis sed sibi polius iniqnitas esl nicniila , et qui
qualilerolim pro charissinio in Christo filio noslro paraverant proximo suo foveam, ipsi ahsque illo in-
illustri rege Ollonc, in Romanorum imperatorem ciderunt in eam. Jam enim manifeslalur illorum
electoper Iilleras vestras, quarum inscriplum vobis malitia et iniquiias publicalur qui conlra regem
sub bulla noslra millimus inlercliisum, preces hu- lD eumdem sub fralrimi nostrorum et contra venerabi-
miles porrexistis, inclytse recordationis Henrici du- lem fratrem nostrum Magunlinum archiepiseopum
cis Saxonisepatris ejus beneficia recolenles. Sane sub nostro nomine lilleras in falsitatis fabrica fabri-
cum consuetudinis vestrse fuerit ul quod fortiter in- carunt, sic nocere volentes illi ui nobis impingerelur
choaslis, forlius compleretis, miraremur non modi- vitium falsitalis. Cum igilur mendaces hujtismodi
cum si in ea promolione regis ipsius lepuisselis in aperte loties sint mentiti et toties in suae testimo-
aliquo vel propositum mutassetis, quoniam fortitu- . uium falsilatis litteris falsis usi, monemtis universi-
dinis vestrae constantise plurimum mulabilitatis hu- lalem vesiram ei exhortamur in Dominoet per apo-
iusmodi levitas derogaret. Monemusigitur discretio- stolica vohis scripla mandamus quatenus si similia
nem veslram el exhortamur altentius el per aposfo- forsan confinganlde caelero, non credaiis, nec mo-
lica vobis scripiamandamusqualenussicutdevesira veamini per sermonem aut epistolam tanquam mis-
devotione confidimtis, et vos de nostra dilectione sam sub nostro ndmine ad credenduin quod usque
speralis, nonrecedatis a conslanlia menlis vestrae; adeo simus in propostlo nostro leves ut quod ma-
sed in bono proposifo persistenies, io coiloquio ad lure disponimus leviler revoceinus.
quod per yenerabiles fralres noslros Ferrariensem, Datum Anagniae,Idibus De.cembris.
1103 INNOCENTHIII PP. 5101
XCVII. A lioso, circa le regiacbenevolentioedona difiiindatet
ILLUSTRI REGlDANORUM. magnificel el inter se honorantes honoret? Sane
Sicul sihi spiritualis et malerialis gladius mutuan- prudeniiam luam non credimus ignorare qtiod si
tur mutuse subvenlionis auxilium, et vicissim com- ultimus ad Jidelitatein ejus venire volueris et post
municanl vires suas , ut defeelus suos ope vicaria cacterosejtis gratiam obtinere, aut niilhim aut difli-
sirppleanl, cl uierque alterius perficial imperfectum, cilem invenies apud ipsum accessum, nec volel for-
decel etiam ut sibi ad invicem suffragentur, et apud sitan te rogalus recipere quem tu 7ion recipis cum
cos qui gladium spirilualcm non timenl, jus ipsius rogaris. Audisse namqiie le credimus ex evangelica
armis gladius maierialis alleget, et spiritualis lem- leclione quod virgines quae lunc landem oleum
porali, cum necesse fuerit, auctorilatis suse robur emere voluerunt ctim sponso fueral oecurrendum,
impendal, et tribuat super iis quaemintis essent va- quia cum aliis intraiilibus ad nuptias non intrave-
lida sine ipso valorem. Cum igitur charissimus in runt, Nesciovos (Malt/i. xxv) audire nieruerint no-
Cbrislo filius nosler illustris rex Ollo, in Romano- vissime venientes, et clausa janua , omnis eis fuerit
ruin imperaiorem eleclus, et fratres ipsiusquasdam prseclusus ingressus. Ne igitur nobilitati luse simile
convenliones lecum iniisse noseantur et lilteris pro- sic contingal, monemus et exhortamur altentius,
"
priis rohorasse, ut dispositioni regioc auclorilas consulimus, etper apostolica libi scripia mandamus
ponlificalis accedat, conventiones ipsas, sicul ad quaienus omni mora et diflicultate cessante ad ejus-
honorcni tam Ecclesise qttam imperii et ulriusque dem regis fidelitatem accedas, et sic ejus obsequiis
partis ulilitatem provide facta sunl el ab ulraque se addicas ul dilalionem temporis JideJiauxiiio re-
parte sponte receptac, auctoritate aposlolica confir- dimas, el devotionis constantia morae dispendia
mamus, elc Nulli, etc. rectsmpenses; sciturus quod si nunc saltem audias
Datum Anagniae,xv Kal. Januarii. ct exaudias vocem noslram el consiliis acquiescas,
In eumdem modum nobili viro langravio Turin- apud regem ipsum interponemus efficaciter partes
giw usque eleclus quasdam convenliones, elc, usqne nostras ut te in graliam regalem admittal et inter
quam imperii et ipsitis regis uiiiitaiem et tuam pro- eos qtti ei a principio astiterunl honorei.
videntiam facioesunl, elc, usque in finem. Datum Anagniac,Idibus Decembris.
DaUim Anagnioe,nldus Decenibris. In eumdem modiim Bertoldo duci Zaringiw, duci
XCVHI. Moraviw, comili Barensi, duci Ausiriw, duci Bava-
NOBILI VIRODUClSAXONl/E. rim, marchioni orienlali, ita quod unicuique seorsim.
Cum finemrerum Providenlia metiatur, el exlen. C XCIX.
dat sapiens suse considerationis acicm ad fulura ,
DUCIBRABANTIJ!.
miramur non modicum et movemur quod cum le
virum esse noverimus cxercitalum in lemporalibus Miranmr nonmodicumetmovemursi pro le acin te
elin aliis circuinspeclum, in facto imperii caligare illud probabile improbalur et generale illud exceptio-
videris el (inemejus improviduscxspeclare. Sane cum nem reciperel specialem quo diligere dicitur qui est
Suevioedux Philippus propter iinpeclimenlaquse in pater. Ecceetenim charissinium inChristo filium no-
litteris generalibus, universis principibus desiinatis, slrum illustrem regem Ottonem, in Romanorum im-
nos meminimus expressisse nec pttssil nec debeat peratorem electum, nobilis inulieris filioetuae spon-
ad imperii monarchiam pervenire, jugiterque deficiat E-um(54), generum imo ea media natum ttium, in eo
in seipso, el pars ejus de die in diem amplius infir- articulo reiiquJise refereris cui enm sinetenondebue-
metur, charissimus aiitcm in Christo filius noster ras commisisse. Sane eum neque qui plantat, neque
illuslris rex Otto in Romanorum imperatorem ele- qui rigat, sit aliquid, et nonfiisi qui Jegitime certa-
ctus vir sit induslrius ei idoneus ad imperium obti- verit coronelur, non sufficit si planlasti liaclenns et
nendum, liatque jugiler in seipso robuslior et robo- rigasli aliquandiu quod plantaras, nisi landiu ri-
retur quotidie regnum ejus, non debueras tandiu D gare studtieris donec incrementum recipiat quod
incumbere baculo arundineo, qui manum perforat rigaras, ct cum perseveravsris usque in finem,
innitentis, sed illi polius adhserere columnocquse in gloriam assequaris debitam pro labore. Debueras
pelrac soliditale lirmata nec pluviarum imhres, nec siquidem esse sollicitus ne pugnaret filius sine
impetus fluminum, aut venlorum formidabit impul- patre, ac sine le se dtibio eventui bellorum commii-
sus. Cum enini Doniinus quod de ipsius regis pro- lerei, qui, te proesente, sccttrius potuisset hosiiles
molione disposueral ab anerno jam incceperit teni- acies impugnare. Verum etsi defecerit vel non pro-
poraliter explicare, ac beneplacitum suum certis ex fecerit saltem ei virtus liominum in quibus prscci-
quadam parte indiciis revelarit, cujusdam faluitaiis pue confldebat, ille tamen cum in necessitatis arli-
est species divinacvelle dispositioni resistere ac ejus culo non reliquit qni secundnni Psahnislam in
(jiiinipotentiaeobviarc Ecquidigiturexspectas adbue, opporlunilalibus est adjulor. Unde quia Dominiini
et non prxvenis in benedictione dulccdinis regem adjutorem habuit, non timutt, ctsi reliclus a suis,
ipsnm, ul cum coronam acccperil de lapide pre- quid ei homo faccret inimicus. Vellemus autem tit

(iS4)Vidc supr. epist. (M. '-

 1105 REGISTRUM DE NEGOTIOROMANiIMPERH. 1108-
ttopseum lecum de hostihus reportasset, nee tu A graiiam, indignalionem mcurrcres, ct poonam reci-
dedisses luam gloriam alieuis, aut in laborem tuiimi peres unde praemium exspeclabas, nec ctiam, le
alius introisset, et sic fovisses filii lui partem utl cadenle, ilhid sedificittmrueret quod in apostolicse
palri semper devotius subjacerel. Sed fueras forsani sedis est fundamenlo firniatum. Quia sicut nisi Do-
aliis occupalus, et privata necessitas ab ejus tei ininus aedificaveritdomtim, in vanum lahorant qui
subsidio revocavit, nec polueras simul intendere! sedificanl eam, ita vacuabitur conatus eorum qui
propriis e't alterius negotia procurare, licel causami quod ipse construxil deslruere moliunlur.
ejus reputare debueras tanquam tuam. Monemus; Dalum, ul supra.
igiiur nobilitatem tuam et exhortamur attentius et CI.
per apostolica libi scripta mandamus quatentis cum ILLUSTRIREGIDANORUM
Dominits factum regis ipsius manuteneal, juslitia L.cet cbarissimus in Christo Jilius nosler illustris
exigente, ita ul jugiter fiat se ipso robuslior et de: rex Otto, in Romanorum imperatorem eleclus, sere-
die in diem roboretur amplius regnuin ejus, in niluli tuae sit tam amicitia quam affinitate conjun-
prosperis non relinqnas qnem fovisti hactenus in ctus, nihilominus lamen auxilium quod inter suoe
adversis, nec paliaris ut alius ponal principiis ttiis promolionis primitias ei potenler el viriliter iinpen-
finem et de labore luo mei'cedis proemiumassequa- B • disti nohis reputamus impensum, et ad honorem
tur. Cumque nos regein ipsttm ad recipiendam ini- tuinn propter hoc specialiter inlendimus et profe-
perii coronam vocabimus, eum in forti manii el clnm. Nam qaamvis ad favorem ipsius duplex ,
exlento brachio comiteris. Taliler igittir efficias affinilatis videlicel et amicitise , ralio te inducat, ut
quod monemus ut de forliludine ac constanlia tua lainen triplex funiculns non rumpatur, devolionis
merito commenderis, nec notam alicujus levitatis sincerilas, quam ad nos et Romanam Ecclesiam ha-
incurras, et cum in siadio cucurreris, cursus dimi- bere le credimus, praedictis accedens ei confert am-
dies et lermines anle metam. plius firmamenium, cum sine conscientioeloesioneac
Dalum Anagnise,n Idus Decembris. famae dispendio favere valeas cui favemus. Super
C. hoc igilur magnificeniiam tuam prosequentes sctio-
COLONIENSI ARCHIEPISCOPO. nibus gratiarum, monemus et exhorlamitr in Do-
Cum finis non pugna coronet, miramur non mo- mino quatenus de die in diem in ejusdem regis dile-
dicum et movemur quod, sicul a muliis audivimus, ctioric prolicias, et tam polenter et efficaciter foveas
maculani in gloria tua ponis, dum quod fovisti et promoveas parlem ejus, ut auxilio luo et favore
ha:tenus in sua promotione relinquis. Sane cum suffulttis in brevi possit imperii monarcbiam ohti-
stiper faclo charissimi in Chrislo filii nostri illustris nere, sciturusquodreputabimus nobis ipsis impensum
regis Otlonis in Romanorum imperalorem elecli quidqttidlionorisetgratise ipsiduxeris impendenduni.
diei et sesius pondus portaveris, et quem posl Do- Dalum, ul supra.
minum solus creaveras manuteniieris fere soltis, CII.
non tam pro nobis et Ecclesia Romana quam pro le surPANisBOHEMIJE.
ac Ecclesia Coloniensi, dolemus quod in famae iu;e Devotionem vestram in Domino commendamus
ac ipsius ulilitatis dispendium, cum proficere magis quod, sicul veridica multorum relatione comperinms,
debueras, deficis, el meritum tui lahoris amittis vencrabilein fratrem noslrum Prameslinuni episco-
cum mercedem potueras obtinere. Scimtis eteiiim, pum, apostolicoesedis legalum , ob rcverentiam Dei
nec apud nos teslibus ullis eges, quod promolionis el noslram humiliter recepislis et curastis honori-
cjiisdera regis priucipium fueris, et quem plantave- fice pcrtractare , ita quod ad commoniiionem ejus ,
ras curaveris hactenus irrigare. Nunc aulem, qua relictis uxoribus et filiis vestris, in forti manu et
occasione nesciinus, eum videris pene penitus reii- brachio extentocumdomino veslroBohemiam exeun-
quisse, ita ttt jam sine le triumphel de hoslibus cuin les , charissimo jn Christo filio nosli-o illuslri regi
quopotueras triumpbasse; acquia Deusin sui dispo- [r> Olioni, in Romanorum imperaiorem eleclo, potenier
silione non fallitur, te quoque sub quadam dissimu- el viriliter aslitislis, in accessu autem vestro ei plu-
lationis specie luum ei sublrahenle favorem , de die rimuin honoris accessil, cum congressum ejus ipsius
in diem niagis proliciat el ainplius prosperetur ; fugerit inimicus , nec coram vohis ausus fue-
cujus prosperitas, si responderent ullima lua pri- rit comparere, sed disparuerii, potins et ad propria
mis, tibi fueral impulanda. Ne igitur perdas penilus redieril, relicto exercilu et disperso. ouper hoc igi-
inerilum et impensam, fraternitati luoeper aposto- tur nobilitalem veslram prosequenles aclionibus
Iica scripla mandamus et dislricle prsecipimus qua- gratiarum, monemus et exhortamur aitentius quale-
tenus illum in fine non deseras quem in inilio pro- iius, sicut bene coepisiis, eidem regi de csetero fi-
movisti, nec des ttiam gloriam alienis, aut leipsum deliter ei fortiter assislatis, et fovealis ac promo-
efficias alienum ab eo qiiem quoad faclum imperii vealis taliler partem ejus quod ipsius negolium in
genuisti; sed cum eum ad recipieudani imperii co- hrevi, dante Domino, feliniler consummelur. Nos
ronam vocabimus, ipsum in forti manu et exiento euim reptilabimus nobis ipsis impcnsum quidquid.
brachio comiteris. Alioquin non tam ei videris iilti- gratise el honoris ei duxeritis impcndendtiin.
sisse qiiam nobis. Ideoque,.undc lioslram mcrueras Datiim, ut supra.
1107 INNOCENTIIIIIPP. 1108
CIII. 1 qualenusfleclere mentem uostram qtiin de die in
A
ARCBIEPISCOPO SALZBURGENSI. diem amplius in tua dileclione ferveret cl ad ele-
Gum ob rcvcrenliam aposlolicoe sedis el noslram clionem tuam propensius aspiraret. Quamvis autem
charissimo in Chrislo lilio noslro illustri regi Olloni neque qui planlat, nequequi rigat sit aiiquid, sed
in Romanorum imperalorem electo curaveris adhoe- qui incrementum dal>Deus, gaudemus lamen in eo
rere, miraniur quod, sicut nobis ex ejus est parte qui dal omnibus aflluenter quia ei quod plantavimus
proposilum, nec lrlieras ad eum nec nuntios desli- et rigavimus incremenlum benignus indulsit, ita ut
nasti; nec ipsi curasii aliter subvenire. Ne igilur sicut granum sinapis quod mulier in borto suo le-
fuies sine operibus morlua videalur, fraternitali luae giturseminasse, planta nostra in arborem magnam
per aposiolica scripla mandamus atque proccipimus jam excreveril; in cujus ramis volucres coeli,dante
([iialenuseum de cselero non solum lttteris el nuntiis Domino, in brevi sedebunl, et suh cujus umbra
visitcs, sed laliter in aliis etiam ei sludeas snbvenire bestioe terrae quiescenl. Cum igitur Dominusdirigat
quod in exhibitione operis lua ejus devolio plenius gressus luos et firmet de die in diem ampliiisregnuna
innotescat, et non videaris nos in eo et ipsura pro luum, monemus serenilatem regiam et exhortamur
nobis tanluui labfis honorare. in Dominoquatenus cum tempus jam acceperis op-
Datum, ul supra. portunum, opportmie ac importune, vigilanter et
CIV. incessanler insistas ut bonum principium finis opti-
PR<ENESTINO EPISCOPO APOSTOLIC/E SEDISLEGATO. mus subsequatur, etoptattim commune desiderium
Quanta sit ohedieutiaevirtus etsi ex sacrae paginoe nosirum sorliaiur effeclum, foveas in dilectione ac
didicerimus lectione, in te tamen jam aperiius Iegi- devotionelua principes qni te fovenl ut alios melius
mus ci familiarius experimur. Dum etenim quanlum ad tuaeserenitatis favorem inducas, et dum princi-
negotium luae devotioni commisimus intuemur, et pum libi favor arridet, ad tuae promolionis per-
quanltim onus luis humeris duxerimus imponenduin fectioneminlendas, nec ncgligas in aliquo faclum
allendimus diligenter, agnoscimus quod gravitalem tuum, sed omni diligentia sludeas promovcre. Sane
ejus lua devolio minuit, el molem oneris obedienlia speramus in co qui est in se sperantium fortiludo
levigavit. Ecce elenim Romani imperii negolium, quod si denuo profeccris sicul hoc anno diceris
cui non potesl proeferri aliud in temporalibus vel profecisse, non eril qui luo profeclui se opponat
conferri, sic Domiuus in tua manu direxit tit; arcu vel divinaedisjiosilioni resistat.
forlium infirmato, infirmi robore sint accincti, et Datum Anagnise,xvn Kal. Januarii, pontificatue
i nostri anno sexlo.
poienle deposito, sil hiiniilis exaltalus. Sollicitudi- Q
nein ergo luam in Domino commendantes el pro- CYl.
sequentes aclionibus gratiarum, moneinus el exhor LITTER.E OTTON1S REGIS.
laniur atieniius e! per apostolica tibi scripla man- Sanctissimo Patri ac domino INNOCENTIO Dei
ilamus quatenus non deficias, sed proficias poiius, gralia sacrosanctaeRomanoeEcclesiccsummo ponli-
el sic cceplis insislas ut in brevi ad nos, dante ficiOTTOeadem gralia ei sua Romanorum rex et
Domino, cum palma viclotire revertaris, et proe- sempcr Augustussalulem cum filiali dilectione.
sentis gratiam sentias qui absenlia haclenus servi- Cum post Deum, Pater sancle, vos semper habea-
visli. mus propitium et benignum, sicut exaltaiio et stt-
Daium Anaguix, Idibtis Decenibris. blimatio noslri honoris manifeste declarat, ct ho-
CV. norem nobis diviniius collatum Deo etvohissemper
ll.LU-.TRI REGIOTTONIIN ROMANORUM IM.-EEATOREM velimus ascribere, cum in cinerem et favillam ne-
ELECTO. gotium noslrum redactum fuissel si manus veslra
<55) Sincerae intentionis affectum quem circa vel auclorilas beali Pelri in parlem nostram non
promolionem regiam liabuimus hactenus et habemus declinassct, hocsemper prseoculishabebimusquoad
cxplicare nos lilteris non oporlet, cum plenius hoc D usque vixerimus. Saue innolescere vobis cupimus
cxponat eflectuset fiilelius interprelentur mentem quodsUtusnosler de die in dicni prospcratur; et
nostrani opera quatn scripturae. Sane prseler opiuio- lioc non cxcellenlioe nostrse, sed Deo ct vobis ct
nein plurium et muUorum consilia suscepimusab EcclesioeRomanacascribiinus. Regem Rohemiae,Lan-
iniiio causam iiiain, de cujus promolioue omnes gravium Thuringioe,marchionem Moraviaeper po-
pene penitus desperabant, e.l studuitnus efficaciter lentiam non habuimus, sed per magnam vestram
piornovere, nectein articulo illo reliqnimus quo per solliciludinemet frequentem; de quo non dubit-a-
obitum inclytacrecordationis Richardi regis Anglo- mus, sed de die.in diem super hoc magis cerlifica-
runi, avunculi lui, videbaris ab omnibus dereliclus. niur(56). Curiam enim solemnem habuimus'proxima
Licel enim non defuerint qui muliipliciler nos quinla feria antefestuin beali Martini; in qua mulli
lenlarent el inuneribus cl promissis nos vellenl a principes imperii fuerunt, archiepistopi, episcopi,
favoris tui proposito revocarc, nec prece lamen, duces, comiles et alii quamplurimi nobiles. In ea
ncc prctio, nec minis, nec monitis poluerunt ali- vero talia suntordinata et slalula qusescriplis com-

(55) Arnold. Ltibcc, lib. vn, cap. i. (56) Vide supra epist. 56.
1109 REGISTRUMDE NEGOTIO ROMANIIMPERII. 1110
mittere non audemus, sed lalori praesentium dilecto A . bato, elegimus el assumpsimus impolentem, ejus
el familiarissimo clerico nostro H. de Aquileia me- inhserenles vestigiis qui exaltal humiles el humiliat
.uoriter commendavimus,et ei firmiter sub obtenlu contumaces. Monetnus igitur serenitatem regiam et
gratisenoslrae injunximus ul vobis omnia per ordi- exhorlamur in Domino qualenus quanlo Deus le
nem referal. Firmiter enim credimusquod quod de amplius exallarit, lanto magis in ejus humilies te
nobis inccepistis infra paucos dies, hoc est, in Puri- conspectu elationem cordis fugiens et extollentiam
ficalione beatse Mariac, bono finc consummabitur. oculorum , non solummodo apud Dominum, sed
Principes cnim superiores, videlicet archiepiscopus et apud imperii principes et pauperes quoslibet et
Salzbtirgensis cum suffraganeissuis, dux Auslriae minores. Beneficiaquoque aposlolicsesedis assidua
cuin nobilibus lerrae suse, el dux Bawarise, terras tecum meditatione recensens, eam, sicut dehes,
corum a nobis recipient cl fidelilalem prsestabunl, in capite venereris, et in membris honores;
itaper Dei gratiam quod discordia ingratiam con- sciens quod capul membro gaudenli congaudet,
verlelur.Expedil enim vobis et nobis ul consilium ct parti dolenli suum condolet universum. De
vestrumel auxilium apponatissicut videritis expe- nobis autem, quorum constanliam es expertus,
dire. Rogamusigitur paiernitatem vestram ul solito si quid libi fueril siuislri suggestum, omnino
morebeuignelegalionem uostram audialis, et consi- non credas; sed puritatem nostramex operibus no-
lium veslrum, quod magnum est, apponatis, el stris allendas, non credens sermonibus delraclorum
lalorem prsesentium II. de Aquileia quam citius qui ad lutim polius detrimentum immissiones per
poleritis nobis traiismittatis; quia in prscdicta curia malos angelos facere molitnitur; non lam ut lu
consiliovestro etauxiiio una cumprincipibus imperii contra sedem aposlolicam movearis quam ut nostra
uli volumus, facturi quod nobis mandaveriiis. Ea circa le conscienlia vulnerelur. Cum autem Domi-
quae lator praeseuliumsuper iis vobis dixerit imlu- nus lempns tibi concesserit opporlunum, quo pos-
bjtanter credalis. Prsedicla curia eritapud Woldam. sis feliciter imponere laborihus luis finem,videne
Dominus legatus rion inlerfuit curioe Stisak, quia in vacuum gratiam ejus accipias et acceplo lempora
pro negoliis Ecclesioe ac nostris ad partes ierat negligas causam luam ; sed opportune ac impor-
orientales. lune insislas ul qnod quscris invenias et accipias
CVIL quod expetis et exoptas. Quia vero, sicut accepi-
ILLUSTRl REGlOTTONI 1NROMANGM 1MPERAT0REM mus, in manu forli es Sueviam intraturus, volumus
ELECTO. ui indemnitali Ecclesiarum et religiosorum locorum
Serenilatem tuam in Dominocommendanius quoj (C quanluracunque poleris sludeas providere, cavens
ingralitudinis vitium fugiens, ei EcclesioeRomanoc sollicite nc monaslerium de Salem, in quo fratres-
beneficia recognoscens, nobis post doniinuiii pro- Cisterciensis ordinis laudabiliter conversantur, de»
fectum suoe promoiionis ascribit et per suas litte- struatur occasione hnjusmodi vel enormiteret gra-
ras confiietur quod negotitim ejus redaclum*csselin viter opprimalur. Coeterumqnoniam, ul docet Apo--
cinerem etfavillam nisi ei manus nostra et beati stolus, non omni spiritui est credendum, sed pro-<
Pelri auciorilas astitissel. Consideras enim lecum bandi sunt spiritus si ex Deo sint, cum frequenier
ei diligenler atlendis quod non labiis lantum te angelus Saianse transfiguret se in angelum lucis, et~
cuvaverimuSjhonorare, sed in omnibus quaj ad ssepe immissiones Dant per angelbs malos, verenies
promolionem luam facere videbantur auctorilalem ne fraudibus noceat qui viribus nocere non potest,
libi proestitimus el favorem ; dumque stalum proe- super quibusdam quaedilectus filiusH. Aquilegensis
senlem prseterito confers, et ulrumque altero dili- nunlius luus nobis proposuit ob catilelam nostram
genii meditatione metiris, et qualiter pars adversa, et commodum luum ad proesens non duximus aliud
quoein sua olim potenlia confidebal, suis sit ex respondendum nisi quod in omuibus le circumspe-
magna parle viribus enervala, consideras, inteliigis ctum exbibeas ac prudenlem, nec verbis deiinearis
quanlum tibi per favorem aposiolicsesedis aecesse- D inanibus, ut cnm tempus acceperis, oblala libi lem-
ril, quanlumque factus sis -te ipso robustior, et poris opporlunitas dilabatur, aut circumveniaris
qualiter in promotione tua pars sit altcra minorata; fraudibus exquisitis, ut quos habes amitlas, cl quos
quaeper Dei gratiam, te proficiente, dcficit, el lo habiturus fueras non acquiras.
crescente, decrescit. Gaudemus etiam qnod is cujus Datum Anaguise,VIIIKal. Februarii.
vices in lerris, lieel insufJicienles, geriuius et mini- CVIII.
sterium exercemus, judieium nostrum videalur mi- ARCHIEPlSCOPIS, ABBATIBUS,
EPISCOPIS, DUCIBUS,ETALllS
sericordiler approbasse, cumeiquod plantavimus el ;,. PR1NCIPIBUS CUARISSIMO1NCHRISTO FILIONOSTRO IL-
rigavimus dederil incremenlum et daturus credatur LUSTRIRliGIOTTONI IN ROMANORUM IMPERATOREM
iu proximo ad perfecsum. Vcruin non nostrum, sed ELECTO FAVENTIBUS.
siuim potius judicium approbavil. Quoniam nosejus Solet esse tam messis quam vindemia cultori gra-
exemplo super imperii Roinani negotio non fuimus lior posl laborem, el non solum mercenarius finem
personarum aul muneruin acccptores, nccpolenlcm sui operis proestolalur, sed et viri fortes hahenl
rcspeximus et despexinms impotenlem; sedpotenie menses vacuos, et dies sibi laboriosos enumerant,
potius ob causas rationaljiles et multiplices- repro- donec quod feliciler inchoaverunt felicius exse-
»13 INNOCENTIIIU PP. 1112
quanlur. Sane summa inlentionis finis operis esse A A nec fames, nec aliud te possel a charitale ipsius
debet, nec solct incipere sapiens quod nolit aut aliqualenus separare. Sperabamus siquidem quod
uequeat consummare, sciens qtiod finis non pugna sic nobis fideliter adhoereresquod velles cum trium-
coronat, et non qui coeperit, sed qui perseverave- pbanlibus triumphare, ac licet casum non posses
rit, salvus erit, nec currenies, sed percurrentes formidare nobiscum, reputares lamen, si cum ca-
bravium apprehendant, aul coronentur qui nisi usque dentibus caderes, gloriosum et bealum te cr.ederes
in finem legilime decertaverit. Siquidem cum ad si perseculionem propler juslitiam et obedienliam
promotionem charissimi in Chrislo filii nostri il- patereris. Sane adverlere debuisses ne relicta obe-
luslris regis Otlonis in Romanorum imperalorem dientisesemita, conlra stimulum calcitrans, ad inobe-
elecli lam in personis quam rebus plurimum labora- dientioedevia declinares, cuni"obedieniiaprseferalur
vcritis haclenus, nec fueril labor vester inanis, imo viclimis et idololatriae inobedienlia coniparelur, di-
plantse quara planlaslis diligentius el rigastis dede- cenle propheta : Nunquid vult Dominus hotocausta
ril Dominus incromenium, itaul malurilati proxjma el viclimas,el non polius ul obediatur voci ejus? Me-
jam spondeat uberes fructus vobis, cavete ne in lior esl enim obedienlia quam victimw,el auscultare
vacuum graliam Dei recipiatis, sed eam potius tem- " magis quam offerreadipem arielum ;quoniam pecca-
pore accepietis accepto, et cum via vobis paleat el " lum ariolandi est repugnare, el quasi scetus idolola-
sitoblata facultas, quia semper nocuit differre pa- triw, nolle acquiescere (1 Reg. xv). Legeras aulem
ralis, non quaeratis moras aut dilationes captetis, quod inobedientia de paradiso primum hominem
sed eis omnino poslpositis, quod bene coepistis, expulit, et Saulem a regno dejecit. De Christo vero,
quantum permiserit Dominus, compleatis. Ecce quia factus esl obediens Pairi usque ad mortem,
cnim regiones albent ad messem, ita ut nisi messor mortem aulem crucis, in Aposloio novimus le le-
negligat messionem, sed falcc se accingat potiusad gtsse quod propler hoc Deus exaltavit illum, et
metendum, metere non solum quae seminaverat donavit illi nomen quod est super omne nomen, ul in
ipsepossil, sed in aliorum intrare laborem et quse noinine Jesu omne geriti flectatur cuelesiium, terre-
alii seminaverant congregare. Monemus igitur uni- sirium et infernorum , et omnis iingua confiteatur
versitalem vestram e.texhortamur atienliiis et per quoniam Dominus Jesus Christus in gloria est Dei
aposlolicavobis scripla mandamus quatenus ut finem Patris. Quia ergo scienli lionuni, el non facienti,
de caeterolam vestris quam imperii labcribus im- peecatum est illi, et sorvus sciens vohinlaieni do-
ponalis, laliter vos accingere procaretis ut cum eum niiiii sui, et non faciens, vapulabit niultis, cum
vocabimus ad coronam, nulla vos mora detineat quam commendabile sil obedienthebonum et quam
v
quSnin forti manu et hrachio cxlento, prout vide- deteslabile inobedientiaevinculum ex divinse pagi-
bilur expedire, ad noslram eum praesentiam hono- noe didiceris leclione, veterem hominem cum acti-
liliceadducatis, aposlolic»; benediclionis gratiam et bus suis exuere debuisses et novum induere qui
sacrac unclionis niysterium suscepturum. Taliter libi et aliis reliquit exemplum ut sequamini vesli-
igilur exsequimini quod mandamus ui ea inlen- gia ejus; qualeiius sicut ipse non solum obediens
tione vos ostendaiis hactenus laborasse quod linem Deo Palri, sed Mariaeac Joseph subditus fuisse de-
tantis imponeretis laborihus el digne reciperetis pro scrihitur, sic et lu superioribus su-bdiliisnon resis-
tanio et tani diutinolahore mercedem. teres conluinaciter, sed humiliier obedires; ne si
Datum Anagnioe,ix Kal. Februarii. aliter ageres , pro pari cvimine punireris non impa-
In eutndem fere modum cantgravio Thuringiw. In riter cum Saule.
cxtmdemtnodumcomili palalino Rheni. Licel aulem inobedientise vilium potuissemus
CIX. jampridem in te graviter vindieare, cum propler
ARCHIErlSCOPO MAGDEBURGENSI, SPIRITUM CONSILH hoc per venerabilem fralrem noslrum Prsenestinum
SANIORIS, cpiscopum, aposlolicse sedis legatum, qui quantus
In admirationem inducimur vehementem et non D ] in Cislerciensi ordine fuerit, et quantum locum in
modico moerorc lurbamur qtiod cum Magdeburgen- Ecclesia merueril oblinere, quanlumque per iivjiin-
sis Ecclesia in magnoenecessitatis arliculo, videlicet ctuin ipsi legalionis officium auctoritatis ei acces-
lempore sehismatis, sinceritalem devotionis ei con- serit et honoris, te uon credimus ignorare, fueris
slanliani Ddei Ecclesioe Romanse servarit, et in excommunicalionis sententia innodalus, nec te
eadem usque ad hsec lempora permanserit pu- propterea excommunicatum Iiabueris , sed exeom-
rilate, nunc, te faciente, quod dolentes rererimus, municatus praesumpseriscelebrare, nos lamen canis
obscuratum est aurum, mutatiis est color oplimtts, tuis et honeslali parcenles, quaijiuincunque vide-
et argentum luum in scoriam est conversum, contrai remttr derogare legalo, licel id non faceremus
id quod de te haclenus piilabamus. Inler cselerosi auiin.oderogandi, te fecimus a vinculo excommu-
etenim ecclesiaslicos el sseculares imperii principesi nicationis absolvi, credenles quod palientia noslra
le credebamus Romanam Ecclesiam quodam modoi le ad poeiiileuliam revocarel, nec gratioc noslrae tc
specialius venerari et nos ipsos brachiis sinceriorisi de coelero exhibercs ingratum, sed gralias agens
cliMtilalis ampleeti ct sie in apostolieoesedis devo- polius obedires. Verum, sicut opera lua lestimo-
lione firmiler permanere ut nec mors, nec gladius,, nium perltibent veritati, faclus est r.ovissiuius
1113 REGISTRUM DE NEGOTIOROMANTIMPERII. i;ii
error tuus pejor priore, cum ex benignitalenoslra A procdicto Iegalo infra mcnsem post siiscepiionem
sis amplius induratus , ita ul desipere videaris in prsesentium plene satisfacias de injuriis irrogatis,
senio qui lenipore sapueras jtiventulis (57). Ecce etsicutidem libi ex parte noslra prseceperit, super
etenim cum idem legatus , de quo fiducialiler glo- faclo imperii noslrac consenlias et obedias volun-
riamur quod a muneribus exculil manus suas, el tali; praesertim cttm idem rex suffieieniem proe-
de quo vere dicere possumus : Non fuit qui ditave- siare velit super indemnilale Magdeburgensis Ec-
rit Abraham (Gen. xtv), libi ex parte nostra sub clesioecautionem. Alioquin noveris nosvenerabilibus
debilojuramenli quod in tua nnper absolulione prse- fralribus nostris Mindensi, Verdensi el Hildese-
stiteras distriete prseceperil, et nos eliam per lilte- mensi episcopis dedisse dislrictius in mandatis ut
ras noslras dederimus in mandatis ut snper imperii cxlunc le singulis diebus Dominiciset festivis, ptil-
Romani negolio noslroc acquiesceres voluiilali, et salis canipanis et candelis accensis, appellatione
cbarissimo in Chrislo filio nostro illuslri regi Ot- remola, excommunicatum publiee nuntient, el per
toni, in Romanorum impcralorem electo, quem nos vicinas diceceses facianl suh solemnitate simili nun •
in regem suscepimus, tu quoque nobiscum eum in liari, suffraganeis tuis et Magdeburgensi capitulo
regem suscipiens, fideliter adhaereres, tu tamen nec ,. ex parte nostra in obedienlise virlute mandanies ut
cjus nec noslro mandalo defereus, nec prseslitum inobedienti tibi nullam reverentiam prorsus impen-
jtiranientum attendens, noluisli quod mandatum dant, nec te ut mclropolilanuin lionorenl, sed ut
tibi fueral adimple.re; iino cum propter hoc excom- exconimuiiicatuni'eviteiil. Quod si nec sic arbor
municalum te renuntiaverit et perjurnm, relaxasti tua fota slercoribus fructus prolulerit requisilos,
contra eum el Romanam Ecclesiam linguam luarci, securim ad radicem ficulneaeinfructuosse ponemus,
ei nescimus ciijus appellalionis obtentu deferre sen- ut juxta proverbium veritalis, arbor quse non fece-
tenlia? conlempsisti, cum etiam in dubio debuisses rit fruclum bonum, excidatur et mittatur in ignem.
viam eligere luliorem, el donec res nostro diffini- CX.
relur judicio, senlenliam observare. EPISCOPO PATAVlENSl.
An forle pulas quod mandatum tibi faclum fueril Non esl libi vel alii formidandum quod nos , qui
conlra Deum, aul in tali negotio, lanquam ad apo- debemus omnium jtira tueri, velitnus imperii Ro-
siolicam sedem non speclet, nobis non debeas obe- mani jura turbare, ne inde nascanlur injurioe
dirc? Certe mullum desipis, si hoc sapis. Nam et unde jura nascunltir, ctim illa simus mensura
nos homines sumus, cl Deum coeli timemus, nec conienti quam Chrislus in Evangelio diffmivit.
quidquam vellemuseontra ipsitiu slatucre aut supra (C Reddile, inquit, quw sunl Cwsaris Cwsari, et quw
nos aliquid arrogare. Quantum autem in hoc faclo sunl Dei Deo (Matth. xxn). Ne qnis igittir
deliqueris, et quam merueris ex conlumacia tanta oeslimelquod contra jura imperii Romatii aliquam
pcenam, melius experireris in opere quam ex cano- nobis obligalionem feceris aiit eliam sponsionem,
nica teneas Iectione, nisi adhuc, quantum possu- praesenles tibi lilleras in lestimoniuin diixinjus con-
mus, luse vellemus honestati deferre; sed nisi defe- cedendas; in quibus scripturam illam quam ad
rentibus deferas, el deposito corde lapideo earneum tuam innocentiam ostendendam nohis dedisti de
cov assumas, et obedias voci noslrse, quanlo differ- verbo ad verbum duxinius adnolandani. Ego... Pa-
luramplius, lanlo gravius inferelur. Sane si fuis- laviensis episcopus per hoc scriplum meo sigillo mu-
semus in facto imperii personarum aul munerum nitum profiteor et affirmoquod litleras iilas in quibus
acceptores, si potentiam praeposuissemusjustiiise, quoddam capitulum conlinetur per quod ctavibus
et pervcrtissemus judicium oequitalis, inobedien- Ecctesiw, quas Deus bealoPetro el successoribuscjus.
tiam tuam vel dissimularemus omnino, vel saltem concessil, videiur atiquatenus derogari, nec legeram
minus moleste ferremus. Verum cum personarum nec audieram antequam ad prwsenliam domini pdpw
acceptione posiposila, non attendenles vulttim po- venissem,licet lilteris illis tneum sit sigillumappen-
lenlis, nec impolenlis juslitiam conlemnenles, se- D sum; quoniam minus caute vacuo pergameno mcum
culi fuerimus aequitatem, etjam Dominus jtidicium jussi sigillumapponi, credens quod nihit in eo scribi
nostrum certis videalur indiciis approbasse , contu- deberel in derogalionemecclesiasticwpotestatis. Unde
maciam Inam nec debemus nec volumus ulterius in capitulum illud contra claves Ecclesiw nec approbo
paiientia suslinere, cum secundum Aposlolumpa- nec defendo, sed corde credo et ore confileor quod
rati simus inohedienliamomnem ulcisci, quam ex quidquid Romanus ponlifex, qui est successor beati
hocel lu ipse amplius manifestas quod exspectaius Petri et vicariusJesu Chrisli, ex auctorilale ipsarum
diutius, licet promiseris , nullum tamen propter clavium ligaverit super lerrain , eril ligalum in ccelis,
hoc miseris responsalem. Volenles auletn adhuc , si el quidquid solveril super terram, eril soluium in ccelis.
possumus, le ad viam rectitudinis revocare, mone- Datum Lalerani, xi Kal. Junii, anno septimo.
mus et exhorlamtir atlentius et per apostolica tihi CXl.
scripta in virt'ute obedienliac districte proecipicndo NOBILI VIRODUCIBBABANTI.E.
mandamus quatcnus, omni excusalione cessanle (58) Olim, si bene recolimus, pro coiisummaiida

(57) Vide supra epist. 56, 84. (58) Vdc snpra episl. Gl\
II15 INNOCENTIIIII PP. Htt
copula inler charissimum in Chrislo filium nostrum JVferendam, sicut tua nobilitas non ignoral. Procterea,
illtistiein regem Otlonem in Romanorum imperato- quidquid de ipsa filia tua contra mandatum nostrum
rem electum, eldileciam in Christo filiam [Mariarn] leceris in derogalionem canonicse sanctionis irri-
natam tiiam nobis humiliter supplicasli, ut dispeu- lum decernimus el inane; proediclo Cameraeensi
salionem quain vcnerabilis fraler noster Prsenesli- episcopo ct dilcclo filio praposilo Bunnensi cl ma-
iiiis cpiscopus, aposlolicoesedis hgatus, de speciali jori dceano Coloniensinoslris danles lilteris in man-
niandalo scriis aposlolicae feceral inler ipsos aucto- datis ut ea quse prsemisimusnon differant publicare.
rilate dignareinus apostolica conJirmare. Cui peli- Dalum Ror.ioeapud Sanclum Petruni; vi Kal. No-
tioni, propler muliam ulilitatem quse noscitur ex vembiis, ponlificalus nosiri anno septimo.
lioc iiuperio proventura, consensum praebuimus CXH.
pariler el favorcm. Nunc aulem, quod grave geri- MAGUNTIKO ARCIIIEPISCOPO.
iiius el niolestum, occasiouibus frivolis adinventis Cum propter defectum pallii, quod Placeniinus
ipsam eidem rcgi sponso suo tradere malitiose re- libi reslituere noluerat, non modicuni susiinueris
cusas,cum solemniler inter ipsos sponsalia sint delrimentum, el nos luis profeclibus intendenles,
coiilracla, el hine inde lam pcr te quain per homi- sliud libi pallium per venerabileni fralrcin iioslruni
nes tuos pracstilojitranienlo firmaia, illicitum ha-' 15Cameracensem episcopum el dileclum filium magi-
bens, iii dicitur, cttni nobili viro Philippo Suevi.-e strum VV.de Leicestria nunlium tuum duxcrimus
riuce iracialum ut eam ehaiissimo in Christo fdio traiismittendum, fraternitati ttioeper aposlolica scri-
noslro Frederico, illustri regi Sicilioe,nepoli suo, co- pta mandamus quatenus eo utaris ad divini nominis
pulos in uxorem : qiiori uliqtic tanto gravius repti- gloriam, aposlolicoesedis honorem, salulein aniinse
latnus qtianto niagis ex hoc etanimne ttioepericuluin luae, nec non utiliiatem metropolis Maguntinse. Mo-
ct f.tmse dispenilinra proctiratiir (59). Cum enim nemus igilur fraternilalem tuam et exhortamur in
procdictus rex Siciiiocsororem charissimi iu Chrislo Domino, per aposiolica tibi scripta mandanles qua-
(ilii nostri ilbisiris regis Aragontim germanam, uxo- lenus lam erga nos quam erga charissimum i:i
rem (viioudaiiiilluslris rcgis Hiingariae, aecipere Christo filium nostrum, illuslrem regem Ollonem, in
debeHt in iixorctn, el jam inter ipsos per dileclum Roinanorum impcratoreni eleclum lalem le siudeas
filiinn Roffridumliluli Sanclorum Marcelliui et Petri exhihcre ut fidein el devotionein luain magis el
presbyferttm catdinalem Casinensem abbaiem, tunc magis iu opere comprobemus.
aposlolieoc scdis legaluin, de mandato nostro, me- Datum Romoeapud Sanctum Pelrum, vi Kal. No-
diantiluis el juranlibus familiaribus ulriusque, spon- „ vembris.
l'
salia sinl conlracla, prseler id quod dicta filia lua CXllI.
ipsum regcm Siciliic linea consanguinitalis altingii, HAGUNTlNO ARCniEPISCOPO, ETCAMERACENSI EPISCOPO,
quare non posset eideni matrimonio copulari, stisti- ET PRiEPOSITO BUNNENSI.
nere ncn possemus aliqua ralione ut conlra hoc Cum ii qui olim nullam vel modicam nobis et
quod hinc etiatn nohis approbantibus esl firmalum aposlolicsesedi reverenliam el obedienliam exhibe-
lemeritale qmlibel vcniretur. Nos autcm, ne san- hanl, Graeci videlicet, Blachi, Bulgari elArmenii,
guis tuus de nosiris manibtis requiratur, qui tene- nunc ad obedienliam noslram et devotionem apo-
mur ex injiincto nobis officiode salute animac lute siolicoesedis plene per Dei graliam revertanlur, ut
sollicile cogitare, nobililsli tutc per aposlolica scri- sil uiuirn ovile el unuspastor, dolemus pliirimnm.et
pla mandamus el in virtute Spiritus sancli dislricte turbamur quod venerabilis fraler nosler Coloniensis
priecipiiniis qualenus usus consilio saniori, eatndem archiepiscopus, qui videbalur esse nobis o.beriiens
filiam tuam prrediclo regi sponso suo, sicut prseslilo et rievoliis, ab obedientia el devolione nostra de-
juramento teneris, tradere non differas in uxorem, clinal, cnm proecepla nostra, quoe ipsi muliolies
fainoetuac consulcns cl saluli. Nos enim venerabili- iteraviinus pro cbarissimo in Chrislo filio noslro
biis fralribus nostris Magunlino arcbiepiscopo el D illuslri rege Ottone in Romanoruin imperatorem
cpiscopo Cameracensi noslris damus lilleris in man- elcclo, pertranseat aure surda, cl, quod pejus est,
dalis ul si venerabilis fraler nosler Coloniensisar- ipsum pene pcnitus deseruisse videatur, quodque
cbiepiscopus requisitus prsefatam filiam luam iufra pessimum, in coutrariutn machinari. Hoc attiem
mensem nolucrit coronare, ipsi vel eorum alter, si miliiin tam grave reputamus el grande qttod ex co,
ambo neqiieunt interesse, auctorilate noslra suffulti, nisi quantocius conigalur, Ecclesia Coloniensis ci
cam, nnini contradiclione, occasione et appellalione civitas irreparabila detrimentum incurrent, el ipse
cessantc, coronenl. Sivero.quod non credimus, archicpiseopus, qui per hoc et famain ex tolo cor-
aliud riucercs faciendtim, noveris quod in personam rumpit et etiam perdit oinnino, nos el Romanam
tuam, uxoiis luae, ac lerram luoedoininatioui suhje- Ecclesiam in confusionem, si posset, indticerel ve-
ciam ecclesiasticaeseveritatis gladium exerceremus, hementem. Cum enim non ipse nostrum, sed nos
cnm propter similem culpam iu quosdam reges el ejus in hac parte fuerimtis jitdicium imitati, ct in
Fegnaecclesiaslicamjam duxerimus sententiam pro- favorcm ejusdem rcgis ipse nos traxerit, non nos

(o9) \ide supra cpist. 80, cl lib, n, episl. i, 154.

1117 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPE.Iil. |H8
ipsttm.sieum dimiseril sine nobis, quia nos eum A gratia merito gioriari. Unde ut nostrum sihi sentiat
nullaleniis tiiiniitemus, profecto lara ipsi quani no- patrocinium aliquateuus non deesse, si forte conlra
bis illud poteril non immerito coaptari : Si cwcus dilectum filium nobilem virum Henricum comilem
cwcumduxeril, amboin foveamcadunt (Malth. xii). palatinum proefali regis germanum querelara inlor-
Scd si voluerit, polius ipse coecus cadat in foveam serit coram vobis, vos auctoritate nostra snffulii
quain nos, qui nolumus sequi caecum, in foveam quod justum fuerit appellatione postposila decerna-
corruamus. Malentes igilur ul idem archiepiscopus lis, et faciatis qtiod decreverilis per censuram ec-
per admonitionis veslroe studium a suo revocetur clesiasticam firmiter observari. Quod si non onincs,
errore, discreiioni vcslrse per aposloliea scripta etc, duo veslrum.
mandamus el dislricle prsecipimus quatenus ad Daium Romoe apud Sanclum Petrum , iv Kal.
ColoniensemEcclesiain pariler accedenlcs, convo- Novemb.
calis priorihus e.l aliis quos videritis coiivocandos CXIV.
coram eis diclum arcliiepiscopum monere dili AQUILEGENSl PATRIARCUJ).
genlius cl inducere procuretis, eidem cx parte no- Cum in susceptione pallii proestittirus sis corpo-
slra in virtule obedieniiaafirmiter injtingenies ut raliter juramentum quod nobis et suceessoribus
ab hocerrore, usus consilio saniore, penitus rcsi- " nostris el EcclesiseRomsefidelis et obediens semper
piscal, el ne omnino perdat operam el impensam, existes, fralernitati luoe per apostolica scripta
eidem regi, sicul prsestito lidelitatis jnramento (e- niaiidamus et in virtute obedienlisedistricte praeei-
nelur, suum impendat auxilium el favorem, el alios pimus quod posl hiijusmodi juramenlum cxhibilum
ad devolionem et servilium ejus diiigentcr inducat; ci receptum patentes lilteras luo sigillo munitas
proponenles eidem quod si secus dtixeiil f.tciendtim, aposlolatui nostro transmitlas, in quibus profilea-
in eam se difficultalem inducet de qua non facile ris aperle quod ex debiio prseslili juramenti lam
poteril expediri. Si vero ad excusalionem suam pro- super imperii Romani negotio quam eliam super
posueril coram vobis quod idem rex eum offenderit aliis nobis secundum Deum obedire leneris, ul ii
vel gravarit, ipsum cognila veritale ad salisfaclioncm qui tam in Teutonia quia in llalia siinilem nobis
ci debitam impendendam nionere diligemitis ct professionem feccrunl, atit is qui pro eo quod lalem
inducere procurelis, elsi necesse fueril, aueloritate facere noluit, nieruit ab oflieioponlilicali suspendi,
noslra cogalis ; cum elsi praedicto regi favere veli- non debeanl conlra nos scrupuloso corde moveri
mus, prsefatum tamen archiepiscopum in suo cupia- tanquam apud nos sit acceplio pcrsonarum, aul in
mus jure fovere. Alioquin veritalem diligenter exa- ri manu nostra pondus el pondtis quasi statera dolosa
minatam per vestras nobis litleras appellatione consistat. Alioquin propter iiiobedieniise culpam,
cessante fideliler inlimelis, ul per relationem ve- quoesecundum prophclam idololalriae comparalur,
slram inslrucli, si praediciusarcliiepiscopus de in- ut dc reatu perjurii taceamus , nisi fcceris quod
obedienlioevilio, quod sectindum prophelam idolo- proccipimus infra incnsem, et tunc usum pallei tibi
latriae comparaiur, et jiiramenli transgressione, per noveris auctoritate apostolica interdictum.
quam juxla legem divinam in vanum assumitur CXV.
nomen Dei, admirabilis appamerit (60), securim SALZBURGENSI ARCHIEPISCOrO.
ad radicem infructuosoearboris apponamus, et cum Frustra jacitur rele ante oculos pennatortim, et
slare non possit, aposlolica falce succisa, in locum durum est cuique contra stimulum calcilare. Nos
ipsius lalcm faciamus succrescere plantain quoeTru- enini Salanseiion ignoramus asluiias, et prompti
clum suavitalis proferat et odoris. Sane nos eidem sumus inobedienliam omnem ulcisci. Dominus ergo
hac vice non scribimus; quia, cum super hoc ipsi sit nobis adjutor, non limebimus quid facial nobis
nuillolies direxeriinus scripla nostra, nihil aui pa- homo. Maledictusenim liomoqui confidit in homine,
rum profecimus apud ipsum, quia mandata nostra aul qui carnem brachium suum ponil. Vae autem
pariier el praecepta exaudire noluil tolies ilerala. D ingredienti terram duabus viis, quia nemo potest
ldeoque volumuscl mandamus ut lias lilleras in duobus dominis deservire. Monemus igitur.fraler-
omnium legi proesentia fac.iatis,ct exhorlemini cle- nitatem tuamelexhorlamur atlenlius, per aposto-
rum ac populum diligenter ne penniitanl ut Eccle- lica tibi scripla mandanles qualenus sacrosanctarn
sia Coloniensis et civilas, quse inler universas Ec- Romanam Ecclesiamnialrem luam de corde puro
clesias el civilales regni Teutonici lam gloria quam et consctentia bona et fide non ficta studeas vene-
inagnificentia esl sublimis, enormiter confundalur. rari, pro certo cognocens qtiod is qui stipra se pe-
Cacicrumsi dictus archiepiscopus maluerit noslris tram suam oedificavit Ecclesiam non permittet ut
obedire mandalis quam in lnijusmodi contumacia portae inferi prsevaleantcontra eam juxla quod ipse
perdurare, ipsum de nostra rcddatis gralia certio- lcslaliir : Descendit pluvia, venerunt ftumina, flave-
rem, ex parte nostra finniler proniitleiUes eidem runt vend, el irruerunt in domutn itlam, el non ceci-
quod ad honorem suuin pariter ct profeetum taliler, dit. Eral enim supra petram fundala. (Mallh. vn).
danle Domino, inlendemus qtiod de nostra poterit Quia vero semper diligil qui aniicus cst, ci fraler

(tiO)Id csl culpabilis.

1119 LNNOCENTIIIII PP. 1120
in necessitate probattir, tu, amahilis frater, lan- A tam ttirpiier probaretnr. Ipse vero non attendens
(|tiam aurum in fornace tc proba ; qiiainvis fornax quod sicut obedientia victimis anteferlur-, sic inobe-
iiondiim supiiipluni quoc succendi consttevcrat sil dientia idololalrise eomparalur, obedienliselora dis-
succensa, sed in proxiino fttlgura siut in plttviam rumpens, ii:obedientisevilium nonvitavit.sed contra
convertenda. praeceptumnoslrum et proprium juramentum, cor-
Daium Romoeapud Sanclum Pctrum, vu Idus ruptus pecunia, sicutfertur, doininum suum temera-
Maii. riiisproriidit, et conversus in arcum perversum,
CXVI. nobili viro Philippo duci Suevisecontra eum impu-
ARCIIIEPISCOPO MAGUNTINO, EPISCOPO CAMERACENSI, denter adhsesit; ac ne quid ejus prsesumplionidees-
ET SCIIOLASTICO SANCTI GEREONIS COLONIENSIS. scl, et ne eulpa ejus aliquo possit velamine palliari,
(01) Ui AriolphusCoioniensis arcliicpiscopus in- ntiper Aquisgrani, uhi prsefatum regem soleinniter
cidat in foveamquam paravit et inlret ipsius gladius corouaverat, memoralum ducem publice coronavil,
in cor ejus, perlinax ipsius inobedicnlia, perjiiiium quanivis excommunicationissenlenliam incurrisset,
iteratum, et proditio divulgata deposcunt. Ipse et- qttam iu ecclesia Beali Peiri Coloniensis coram
cnim nec Deum limens, nec reveiitus honiinem, nec iiniltiiutline copiosa, ipso'prsesenle ac gerente sa-
Coloniensis Ecclesise dignitatem atlendens, in of- " ccrdoialcm stolam in collo et candclam accensam
fensam Dei, EeclesiseRomanoecontemplum, ct sedis iiimaim, venerabilisfratemosler GuillelmusRemen-
sitoedispendium a se obedientisejugum excussit, ju- sis archiepiscopus, tunc episcopus Prseneslinus,
rameiittim semel el iterum prsestitum violavit, et apostolicaesedis legatus, promulgaverat in eos qtii a
cum prodidil qtiem crearal. Sane cum olim charis- praefatorege recederent elparti altetius adhoererenl.
simum in Christo filium noslrum illuslrem regem Ut igiturCoIonienses, qui noluertint in malo ca-
Oilonem in Ronianorum iinperalorem electum co- p:il languidum imilari, sed in ejusdem regis fideli-
ronasset iu regem, et fidelilatis ei prsestitissel jura- late perstilerunt firinius et persisltiiil, expitrgato
iiienium, apud nos multipliciter instilil ut eidem fermenlo velcri, quod voluit corrumpere totarn
regi favorem aposlolicum iinpendentes, ralum quod massam, sinl nova conspersio, sicul sunt azymi
ipse fecerat habcremus. Cumque niultiplicalis intcr- nibil corruptionis habenles, cum jttxta canonicas
ccssionibus oblinuisset a nobis til in favorem regis sanctioncs accusatione non egeanl manifesta. Unde
ipsitis deferremus EcclesiseColoniensis honori, coe- nos, ejtisexemploqtii absens corpore, praesens au-
pit postmodum in ejus devotione lepescere, ac ma- tem spiritu, Corinthium damnavil abseutem, potuis-
iuiin siiam ab aratro retrahens, occasiones frivolas C ( semus in euui senleuiiam promulgare, ad majorem
invenire ne quod plantaveral irrigaret; qualenus tamen caulelam de consilio frairum nostrorum el
cilo aresccret plania cjus, cmn solliciiudinciiisuam lam episcoporuin qttam aliorum phirium prselato-
manus ei subtraheret plantatoris. Vcriim qtiia ne- rurn discretioni vestrae per apostolica scripta
que qui plantat iieqiie qui rigat est aliquid, sed qui niandamus et districle prsccipiinus quaienus ctim
incrementum dal Deus, invaluil nihilominus per Dei apud vos sint ista luce claritis manifesia, dicttim
graliam novuspalmes; et cum jam cxtenderet ra- archiepiscopnm, pulsatis eampanis, el candelis
mos suos et uherius piillularel, vidit planlator in- accensis, singulis riiebusDominicis el festivis ex-
vi lus et invidil, et quodammorioin ejus exciriitim coinmiinicatutn publicenuiilieliset faciatis per om-
conjuravit. Quia vero nihil esl occulluiii quod non nes Coionienseseeclesiaset vicinas dioecesessub so-
rcveletur ei ahsconditum quod non sciattir, sed te- lemnitalc simili nuntiari, suffraganeos el omnes
slimoniiini veritatis, non potuit occultare diulius vassallos Coloniensis Ecclesiselam clericos quam
virtissuum; quia nequam menlem iiiiqtta operatio laicos absolulos ab ejus obedientia nuntianies. Quia
revelavit et arbor agnila csl in fruclu. Commoni- vero si tantum sceltis rcmaneret inultum, quivis de
tus igilur et convenliisiterum prsestilil juramentumi caHcro possel impune inobedientisevilium, perjurii
quod etiindeni regem nuiiqtiani desereret nec in par-. D crimeu. ct proriitionis facinns perpetrare, sub ea-
letn aliam dec!inarci;,sed nec jiiramciilum stabiliro. ricm vobis districtione praeeipintus quatenus cum
potuit mentem iihm, quse innaloelevitalis vitio flu- ltaecin illo nulla possiul tergiversatione celari, v.os
ciuabat. Nos aiiiem, licel non de facili crederemus; cum auclorilate nostra suffulli a ponlificali officio,
quod vir tania proeditusdignitate sic esset adversa- sublalo cujuslibet conlradictionis el appellationis
rius sibi ipsi ut qtiod fecerat intenderel annullare,, ohslaculo, deponatis, nisi forsan infra:mensem posl-
ne qtiid tamen solliciiudini iioslrse deesset, ad con- faclam sibi denuntialionem a vobis ad sedem apo-
staniiani etiin cxciiare volenles, ct monitis el mi- stolicam personaliter accesserit indicandus (62) :
nis inslilinuis apttd jpstim et sub quaiita ei polui- bis ad quos jus electionis noverilis perlinere aucio-
miis dislrictione proecepirausul in ejusdetn regiss rilate apostolica injungentes ul personam idoneam,
fidclilate persisterel et ad promolionem ipsiuss quse tanto congruat oneri et honori , canonice
cfficaciler aspiraret, cavcns sollicile ne malediclio- ac concorditer sibi eligant in paslorem. Qnod
neni pro beneriictione recipercl si tllusisse nobiss si eleclionciii conlingcrel aliqua forte , quod
(1)1) Arnoldus Lubec lib. vn, cap. 5.
(62,1Vide Godefrid, monach. Saucti Panialeoiiis ad. an 1205.
 1121 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANTIMPERII. \m
absil! occasione diffeni , ne bona Coloniensis A primo proeslitum et posiea innovatiim in infamiain
Ecclesiac possint inlerim deperire , alicui perso- vestram , quantum fiterat in eodem , el Coloniensis
nse honestse, pj'Ovid;cac potenli commillalis admi- Ecclesioe delrimenluin obedienliae jugo deposito ,
nislrationem ipsius. Quia vero ejusdem Ecclesiac dominum suum lemere proriidit, et adversario ejus
tanto amplius zelamus honorem quanto clerum et impudenier adhoerens, ne crimen ejtis ulla possii
populiimejus devoliores el firniiores sumus experti, lergiversatione celari, eum apud Aquisgranum pu-
ne unilatem ejus aliqua scissura corrumpal, si for- blice coronavit. Nos igitur providere volenles ue
san ii ad quos speclal eleclio non potuerinl con- homo qui non conveniat operibus et aclibus vestris,
venire, prsecipialis eisdem ut in aliquos viros ido- vobis de csetero principclur in perniciein corporum
neos eonfe.ranl voia sua; qui ad sedem apostolicam el periculum animaruin, seri a vobis vetus fermen-
accedcntes, cum consilio nostro, qui ad eoruni con- lum peniius expurgetur, vosque renianeatis azymi,
cordiam, facienle Domino, dabimus operam effica- sicnt eslis, de consilio fratrum nostroruni el lam
cem, personam idoneam sibi eliganl in praelalum. episcoporum quam aliorum plurium praelaioruiti
Qttod si non omnes, etc venerabilibus fralribus Maguntiito archiepiscopo el
Dalum Romie, m Itlus Martii, ponlificaius nostri cpiscopo Canieraceiisi et scholastico Sanr:ii Gereo-
aiino octavo. " nis Coloniensis dedimus in prscceptis ut cum apud
CXVH. eos sint isla, clc, in eumdemfere modum ut in alia
rRIORlBUS ET UNIVERSO CLERO ET POPULO COLOSilEN-usque in finem. Monemus igilur universilatem vo-
SIBUS. stram ei hortamur in Domino et per aposlolica
Sincerilali devotionis el fidei quam ad charissi- vobis scripta mandainus quatenus eisdent archicpi-
mom in Chiisto (ilium nostrum illuslrem regem scopo, episcopo et seholastico ad exsequendum
Ollonem iii Romanornm imperalorcin eleclum , imo manriala apostolica utiliter et humiliter assisiaiis,
nos in eo habuislis hactenus et habclis in Domino el in bono proposilo persistentes, praedicto regi
congaudemus,ct constantiam vestram prosequimiir sicul hactenus, imo fortius quam haclenus prir-
aelionibus gratiarutr,; qui semper in eoriem pro- sleiis auxilium el favorein,scituri quod nostra vobis
posito persislentes, non novislis eliam vacillanle gralia non deerit.
capite vacillare. Potuissel quidem in aliis propheti- Datum, ut supra.
cum formidari : Omne caput languidum, et otnnecor CXVIIf.
mwrens , a planla pedis usque ad verlicemnon est in ARCHIEPISCOPO MAGUNT1N0, EPISCOPO CiMERACENSI, ET
eo sanitas (Jsai. i). Sed vos attendentes quod capul („ SCHOLA6T1CO SANCTI GEREONIS 1NCOLONIA.
vestrum iransferebatur in caudam , noluistis cauriae Licet per alias lilleras vobis dederimiis in pr;c-
seqiii mobilem levitatem, sed stabiles et immobiles ceplis ul quia Coloniensis archiepiscopus senlen-
permansistis. Volueral quidem velus illtid ferinen- liam excommunicationis incurrit, quam in Ecclesia
litm inflcere totam massani et vir unus confundere Beati Petri Colonioe coram multiiudine copiosa,
tam suhlimem Ecclesiam elMiifamare tam nobilem ipso pracsente ac gerenie sacerrioialem slolam in
civitatcm; sed vos ejus fsecisimmunes, azymi pcr- collo et candelam accensam in manu, venerabilis
mansislis, nec conspersio vestra nova virus antiqtioe frater uoster Guillelmus Remensis archiepiscopus,
fraudis admisit. Participavil forsan homo ille ini - lunc Praeneslinus episcopus, apostolicaesedis Iega-
quitatis, archiepiscopus vesler, aliquibus veslrum lus, promulgavit in eos qiii a charissimo in Christo
stiae prodilionis consilium cl perdilionis proprise filio noslro illustri rege Oltone, in Romanoruni ini-
proposilura revelavit; sed in coiisciisum ejus non peralorem electo, recederenl et parti alteri adhsere-
venit anima vestra, nec potuit perlidioe suee pice rcnl, memoraium archiepiscopum, pulsatis campa-
vas inquinare sincerum, quia scrpentis prudciiliam, nis el candelis accensis , denunliaretis excomniuui-
quoein Evangelio cominendatur, vox pulsat in va- cationis vinculo innotiaitim, et facerelis pcr omnes
cuum incanlantis. Licelaulem nec divinocreveren- D Coloniensesecclesiaset vicinas diceceses sub soletn-
lia majestalis , nec apostolicsc sedis aucloritas, nilale simili nuntiari, sulTraganeosel onines vass A-
nec religio juramenti letigerii inenteni ejus, uiinam los Coloniensis Ecclesioelam clericos qnain laicos
tamen dignilas Coloniensis Ecclesiseac iminunilas absolulos ab ejus obedienlia nunliantes. Licet etiam
civitatis ab hujusmodi eum proposilo revocasset, vobis proecepeninus districte ut, quia ejtis inobe-
ne vilem faceret in electione principis e.imdemEc- dieulia, perjiiritnn et prodilio sunt adeo manifcsla,
clesiam, quae inler alias fueral hacienus gloriosa, quod nulla possuntlergiversatione celari, vos eum
et ne derogare juri suo imo ejusdem Ecclesiocvide- auclorilate noslra suffulli, suhlalo cujuslibel con-
retur, si quod ad tuendam dignitatem ejus prius tradiclionis et appellationis obslacitlo, a ponlificali
provide feceral proprio jure usus, in ejus tandeni deponerelis officio, nisi forsan infra meiisem post
injuriam improvide conriemnaret. Verum quia nihil factam sibi denunliationem a vobis ad sedem apo-
satis festinatur animo cupienti, nec animns ctipidi stolicam personaliler accesserit judicandiis, quia
«aliatur, nihil sibi suflicere rcpu(ans nisi pecuniam tamen vos ex vicinitaie locortim et noiitia perso-
biherei quam avide siliebat, contra maudaium no- narum polcstis pleuius et perfectius rerum ct tcm-
slrum stcpius ilcralum ct juramenlum proprium porum circuinslanlias indagare , prscsentium vobis
M23 INNOCENTIIIII PP. 1124
auctoritate concedimus quatenus diligenli et pru-.A digere; scituri quod cxhoc vobis lanlo magis con.sii-
denli deliberalione prschabila, si vobis visum luelis nos in pGslerum dehilores quanlo sinc.eiiiis
fueril expedire, prsafatum archiepiscoptim monere diligimus regem ipsum el incrementum honoris ip-
diligenlius el inducere procuretis ut ad Jidelila- sius sicul haclenus, iino magis quam haclenus, af-
lem charissiini in Christo filii noslri illustris re- fect.imus.
gis Oitonis, in Romaiiorum imperatorem elecli, Datum, elc
humiliter reverlalur infra lempus quod ci duxe- CXX.
ritis praesigendum, et de fide servanda lan- MAGUNTINO ARCHIEPISCOPO, ET EPISCOPO UlLDESE-
(am ei exhibeat caulioncm quod de levitalc ipsins MENSI.
non possil in postennn dubiiari, absolulionis benc- Suam apud nos charissimus in Chrislo lilius no-
ficium ci secundum formam Ecclesiae impensuri, ster illustris rex Otlo, in Romanorum imperatorem
salva super excessibus ejus canonica disciplina. eleclus,qucrimoniamdeslinavit quod cum nobilisyir
Alioquinjuxla formam prsescripiamei in aliis liite- Henricus palalinus Rhcni fidelitatisei proestilerit ju-
ris plenius vohis expressam procederc non tardelis. ramenlum,conira faclum suum venirenonmetuens.,
Quod si non omnes, clc nonsolumservareconlempsifquod eisubjurisjurandi
Datum, etc religionepromisit, sed contra eum cum nobili viro
CXIX. Philippo duce Sueviacconjiiravit (64). Unde cum ad
UNIVERSIS TAMECCLESIASTICIS QUAMS/ECULARIBUS nos pertineat judicium juramenti, per nos sibi de
PRINCIPIBUS ET AI.IISPER TEUTONIAM CONSTITU-eo jusliliam petiil exhiheri. Cuin igiiur salutem
TIS CHARISSIMO IN CnRISTO FILIONOSTRO ILLUSTRInobilis ejusdem, de quo in novissimodistricli exa-
REGIOTTONI, IN ROMANORUM IMPERATOREM ELECTO, minis die lenebimur coram Deo reddere rationem,
FAVENTIUUS. patcrno desideremus affeclu , fralernilali veslrae
Non est amicus hominis, sed forltina?, qui sicut per aposlolica scripta mandamus alque prsecipimus '
arundo vento, sic fortuilis casihus agitatus, ei cui quaicnus euiu ex parte noslra monere diligenlius
arririel inprosperis, delicil in adversis. Licct enim et iiiducere proeurctis ut juramentum eidem regi
varii sint bellorum evenlus, nec quod semper vol- prseslitum, nonobstanle juramenlo quodpostmodum
vilur in eodemstalu valealpermanere, non debent exhihuit contra illud, cum cx eo quod priiniira fuit
lamen viri consianles secundum varietates rerum licilum constet secundum illiciluin exslitisse, de
Iabenliiim variari , sed slabiles potius permanerev csetero servare procurel. Alioquin eum ad id per
seienles quod finis, non pitgna coronat, et 11011 qui C excommunicationempersonaeel inierdiclum lerne
cocperit, sed qui perseveraveril, salvus erit. Firies sublato appellationis obslactilo conipeilalis , facturi
ctenim in necessitate probalur, et constantia in ad- ulramque senlentiam singulis diebus Dominicis et
versitale clarescit; nec cui cum forluna rolalur, feslivis, pulsatis campanis et candelis accensis,
conslans dchel aul slabilis appellari, aut dici fidelis usquc.adsalisfacltonemcongruam firmiterobservaii.
qtii fidem varial cum cventu. Unde miramur non CXXI.
motlicumel movemur quod quidam principum , qui NOBILIVIROHENRICO PALATINO RUENI.
charissimo in Clnislo filionoslro illuslri regi Otloni, Ad infainiam nominis tui cedit et perpetuum
in Romanorumimperaloremcleclo, sponte hominium tuse posteritalis opprohrium quqd charissimifm in
fecerant et lidclilatis juramenta praestiterant non Chrislo filium nostrum iilustrem regem Ottonem in
coacli (65), ex eo quod nobilis vir dux Sueviaevisus Romanorum imperalorem electum fratrem luum,
est aliquantulumprosperari, conlra honcstatem pro- vel nulla vel modica violentia interveniente, relin-
priam et fidcm pracstilam venientes , relicto eo cui qiicns, nobili viro duci Sueviac adhoesistiel quan-
prius adhaeseranl, ejus adversario adbacserunl, illis lnm in te fuerat dejecisti eum quem erigere lene-
inerilo eoniparandide quihus legimus inPsalmista: baris. Sane suam ad nos idem rex querimoniam
Filii Ephrem inlendentes arcum el millentes sagittas " desiinavii quod cum fidelilalis ei.elc, ui supra
conversi sunt in die bclli (Psal. LXXVII ). Yerum usque paterno desiderenms affectu , nobililatem
qtianlo delestamur amplius in lalibus Ievitatem, tuam monemuset exhorlamur aitentius et per apo-
lanlo iu vobis constantiam polius conimendamus: slolica lihi scripla mandamus qualenusjiiramenlum
qui cum eodem rege in suis tentationibus fideliler eidem regi praeslilum,etc, usque servare procures.
persfilisiis, nec voluislis maculam in gloria ve- Alioquin noveris nos venerahilibus fralribus nostris
slra ponere ac juramenta propria violarc Super Siffrido Magunlinoarchicpiscopocl episcopoPader-
hoc ergo lirmitalem veslram in Dominocommendan- hurnensi per apostolica scripta praecipiendoman-
les et prosequentes aclionibtts gratiarum, monemus dasse ut le ad id per excotnniunicaiionein per-
universitatem veslram ei exhortamur iu Dominoel sonie,elc, usquein finem.
per apostolica vobis scripta mandamus quatenus in Sr.riptumesl nobiliviroduci Brabantiwin eumdem
bono propositopersislenles, eidcm regi lanto forlius moduniusque in Romariorumimperatorem elecium,
assislaiis qiianto auxilio vestro noscilur amplius in- cui filium propriam dcsponsaveral in uxorem, vel
(65) VideGodefrid. monach. Saiicli Pantaleonis (64) Yidecap. Novil, Dejudiciis.
ad an. 1205.
 U25 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANI1MPERH. m&
nuHa, elc, usque iu fincm. Exseculores dati sunt A ptionis 'excessum relinquere nolumus impunitiini,
contra eum Leodiensisepiscopus, major decanuset discretioni veslrse per aposlolica scripta mandanuis
prwposilus Sancti Gereonis Coloniensis. qiiateuus inquisiia super iis el cognita" plenius
CXXH. vcritate, eumdem Sibod ab omni officio sublato
NCBILI VIROLANGRAVIO THURINGUE. appellalionis obslaculo rieponalis, et omnibiis euni
Qtiia liberoevoluntatis arbitrium qtianlo violeu- bcneficiisspoliantcSjilla personis idoneis assigiuitis.
titis quis flectere nilitur, lanto ampiius in piiritale CXXV.
sui proposili coiifirinalur, non credimus quod vio- PADEBURNENSI EPISCOPO.
Jenii.iducis Suevisetuain mutaverit voliiulaleni et Quani delestabile sit crimen perjurii , Yeleris
animum variaverit, licet coactus fueris militare. Testamenli lectio lnanifeslat. Narncum praccepisset
Ctim ergo, necessiiate cessante, cessare soleat ne- DomintisIsraelitis ut universos habilores lerraeqiiam
cessilatis effeclus, moneinus nobililatem luain et eis promiscrat, de ipsa delerenl propter foednsqnod
exhorlamur altenlius el per aposlolica tibi scripla Josue cum Gabaonitis inivit cireumventtis, ct jtira-
mandanius qualenus citm tempus acceperis, ad menium quod principes niullititdinis praestileranl
charissimi in Christo (ilii nostri illusiris regis Ot- cisdem incaute, Gabaoniloemorlis pericuhnn evita-
tonis, in Romaiiortiiuimperatorem electi, fidelitalis IB runi; iiuet interrogati si in terra quae fiiiis Israel
obsequium sine dilalione qnalibel revertaris, et sic sorte dehebalur forsilan habilarent, quia de terra
in ejus dilectione proficias ul in gratiam iiostram longinqua venerani responilissent. Proeierca qu:t
proficere merearis. pocnamendacihus debeatur AnanioeetSaphiroemors
Scriptum esl in eumdem modum regi Bohemorum subita profilelur : qui quoniam mentiti fueranl
illustri. Spiritui sancto, a conspectu apostolorum principis,
CXXIII. ctijus suniiis, licet immerili, successores, niortui
MAJORI DECANO ET SANCTORUM APOSTOLORUM ETSANCTl sunt educli. Cum ergo nulla vel modica disiaiilia sit
GEREONIS PRJEPOSITIS COLON1ENSIBUS. inter perjurium et mendacium sacerdolis, diceute
Ad nostram noveritis audienliam pervenisse quod Scripttira quod verba sacerriolis aul vera ount aut
Bruno Adolphi quondam Coloniensis archiepiscopi sacrilega, debcnt ecclesiaslici viri, et praesertimqui
clericus, stalutis sedis apostolica? lemerarie se prselationum obtinent dignitales, reatiim perjurii et
opponens, dominum sutim irrevercnter induxit ut crimen menriacii penittis evitare et sic fugere incon-
in charissimum in Christo fiiium nosiruni illustrem stantioelevitatem ne... sit eis si terram duabtis viis
regeni Oltonem, m Ronianorum imperatorem ele- ingretii convincantur, el si culpaiu inctirrerinl, non
ctum, crimen proditionis committerel et duci Suevioe cffugiant disciplinam. Miramur igiturnoii niodicum
pertinaciter adboererei; a quo, sicut diciiur, lan- et inovemur quori cum charissiino in Chrislo filio
quam alius Judas in proriitionisprocniiumpecuniam noslro illustri regi Olloni, in Romanorum imperalo-
accipere non expavit. Ne igiiur si posl datmiationem rem eleclo, firieliiatisproestilerisjuramentum, et ab
ejusdem archiepiscopi procdictus Bruiio, qui dam- eo de rcgalibus fueris investitus, poslqiiain pcr
nalionis causam procsliiit, remanseiil indemnatus, venerabilem fralrein nostrum Siffridum Maguini-
illu-d evangelicum fallere videatur, quo dicilur : nuni arcbiepiscopum consecrationis beneficium su-
Si cwcus cwcum ducil, ambo in foveam cadunt scepisti, lepuisli pene penitus circa cum, et ipsi tuae
(Matlh. xv), discretioni vestroe per apostolica devotionis obsequium subiraxisli. Ne igitur subdilis
scripta mandamus quatenus eum omnibus benefl- tuis occasio fias similis levitatis, qui eis forlitudi-
ciis suis sine spe reslitutionis, appellalioue remola, nis et conslaniiaedebes exempla proestare, fraterni-
privetis, ea personis idoneis confereutes. Quod si lalein liiam moneiniis et exhoriamur aitentius et
non omnes, elc. per apostolica libi scripta proceipiendo mandarnus
CXXIV. qualenus sic de coctero iu ejus fidelitate persistas
EISDEM D el sic'ei patentcr adbsereas el polenter qttod
Ad noslram audienliam noverilis pervenisse quod praelerila negligeniia per subscqucnlein diligentiam
Sibod clericus, qui beneficinm quoddam de inanu expielnr, nec tam cito incurrisse nolam perjnrii
charissimi in Chrislo filii noslri illuslris regis Ollo- videaris, qtiia irinon possemussequanimitertolerare,
nis, in Romanorutii imperaiorem clecti, receperal, Scriplum esl abbali Corbeiensiin eumdeinferemo-
el lidelitatis ei prsesliteral juramentum, conversus dum usque juraiiicntuin, et ei a suae promolionis
in arcum pervcrsum , contra proprium veniens inilio auxiliuni praslileris et favorem, nunc uliinio
juramentum, Suevioeduci juravil, el ab eo proedi- tepuisii pene peniliis circa eum, elc, nsqueexpielur,
cttim beneficium recepit. Ipse quoqtie, dum venera- nec incurrisse notam perjurii, etc, usque ad finem.
bilisfrater noster Cameracensis episcopus mandatis CXXYI.
nostris insisleret exsequendis, ab eodem duce in ARCHIEPISCOPO TREVIRENSI.
dioeresim ejus legalione suscepta, botia ejusdem Qualiler juramentum corain nobis prsestilum et
episcopi lemere occupavit, vassallos ejus dtici posimodum exhibilum in manibus legali nostri ob-
Sueviic fidelitatem pneslarc conipelleiis', fideliiate servaveris, ne dicamus violaveris, qualiter irrila
ipsius peiiiltis abjurala. Quia 4vero tantas prtcsum- feceris qusede tuis labiis processeranl, dum veniens
1!27 INNOCENTIl111PP. 11558
contra propiiam sponsionem, promissiones infre- .A.quod non credimus, in crroris ejusdem archiepiscqpi
geris redactas in scriplis cl sigilli proprii nninimine defensione peccarct, in eam animadverlere curare-
roboralas, qualiler in obedienlia et dcvoiione non mus, et in poenamipsius honoris melropolitici, etc.
perstiteris, lua prudenlia non ignoral. Nos autem, CXXVHI.
licet possemusex iis tanquam noloriis, el quae nulla ILLUSTRIREGIOTTONI IN ROMANORUM IMPERATOREM
poierant lergiversaiiouc celari, canonicseseveritaiis ELECTO.
in le senteniiam promulgarc, credentes tamen quod (65) Cum inter te ac dilectam in Christo filiam
palienlia nostra le ad poeniteiitiam revocarel, ex- natam ducis Brabantise sponsalia fuerint appro-
cessus luos dissimulavimus haclenus et te duximus bante Iegato noslro contracta nostrse volunlalis
ex rnulta gratia supporlandum. Verum quoniam cxislil ut quod iniiiatum est legilime, nisi per alium
sectindum iinpcenilens cor tuum tliesaurizas libi sleterit, compleatur. Cum ergo puella ipsa aetati
iram in die iroc, ita ul superbia lua semper ascen- nubili sil vicina, monemus serenitatem luam et
dat, ncc arijicias ut condilionis proprise recordeiis, exhortamur attentius quatenus usque ad nubilem
finaliler et peremplorie libi scribimus, sub debito ejus oelatem cxspectes, et si pater ejus eam lihi
juramenii et qtianta possumus districlione man- tradere nolueril requisitus, exiune libere cui vo-
dautes ut charissimo in Chrislo filio nostro illuslri B lueris, in Domino tamen, nubas.
regi Olioni in Romaiiorum imperatorem electo CXXIX.
poienter adhoereaset paienler, per te ac luos pu ILLUSTRI REGIANGLORUM.
blice ipsi auxilium tribuens et favorem. Alioquin Quanlum luse serenitaiis excelleniia honoris et
securiin ad radicem arboris infructuosseirao eliam exaliaiionis reciperet incrementum, si cliarissimi in
perniciosoe ponemus, ne lerram jnuliliter occupet, Chrislo filiinosiri illustris.regisOttonis in Romano
et florenlem vineam sterilitatis suoeumbra confuii- rum imperatorem electi promotio felicem sortiretur
dal. Quod si aliqui de Ecclesia Trevirensi favorem eventum, si diligenler attendas, intelligesper leipsura,
tibi proesumerent adhibere, procsumpiionem eorum cum le laterenon possit quodei non solura adver-
laliler puniremus quod eortim pcena multis proli- sarii sui potentia, sed et luae consanguinilatis re-
ceret ad cautelam; imo elsi tota Ecclesia Trevi- spectus multiplicavit semulos et hostes adauxit. Ne
rensis in erroris lui dofensione peccaret, nos in igitur ad onus sit ei potius quam honorem quod le
cam animadverlere curaremus, et honoris metro- proxima linea consangiiiniiaiis attingit, non solum
politici dignitaiern, quam per sedem est apostoli- cx abundantia divitiarum luarum ejus deheres indi-"
cam assecula , alias transferre propter ingralitudi- p genlioe providere, sed mulla etiam luoe necessitali
nis vitiiim cogeremur. stibirahere ut ejus necessituriinemsuhlevares. Cum
CXXVII. ergo inclytse recordalionis Richardus, rex Angliae,
PMPOSITO,ARCKIDIACONO, CANONIC1S, ET K1N1STERIA-fraler tuus ei cerlam legaverit pectiniaequanlilalem
LIBUSECCLESI.E TREVIRENSIS. et tu illaro le juraveris, sicut accepimus, soluturum,
Inconslanliam et facilitatem, ne perjurium cl jurantibus tecum episcopis regui lui, rogamus sere-
infidelitatem dixerimus, archiepiscopi Trevirensis niiatem regiam et exhorlamur alienlius quatenus
vohis credimus per ejus opera paluisse. Nos autem pecuniam ipsam eidem in mullse necessilaiis arti-
memores dileclionis aniiquoe quarn aposlolica sedcs culo conslituio persolvas, ne te ac nos in eam ne-
exhibuit EcclesioeTrevirensi, pro cujus defensione cessitatem inducas ut cum juxla petentibus favo-
inlerdum perseeutiones etiam gravissimas esl per- rem leneamur apostolicum impertiri, le ad solven-
pessa, et i'ecolentes devolionem illam quam Ecclc- dum debitum, quod non denegas te debere, cogere
sia Trcvirensis EcclesioeRomanoesolila fuerat exhi- compellamur post commonitiones multoties itera-
bere usquemodo, rnitius egimus contra eum, ct tas, per quas le non potuimus hactenus emollire.
ipsum duximusscquanimiter tolerandum, credenles cxxx.
quod patieiuia nostra eum ad pceniteniiam revo- D PRIORIBUS ET CAPELLANIS COLONSENSIBUS.
caret. Yerum quoniam superbia ejus sernper ascen- Quod Colonia sedis aposlolicaefilia specialis exi-
dit, ne videamur errorem ejus dissimulando fovere, slal et veteris sigilli scriplura teslalur, el Colonien-
similiter ei ac peremptorie scribimus, elc, ut supra sium manifestal assertio, et evidentius omnibus
ttsque conftindat. Ideoque discretioni veslrse per opera profitentur. Ecce etenim, ut in devolione se-
apostolica scripta mandamus qualenus cumdeni ar- dis apostolieaecivilas ipsa solidarelur ex loto, nec
chiepiscopum ad uiandatum apostolicum exseqnen- ex aliqua ullerius parle nularel capul languidum et
dum diligenlius monealis, parali, eum s-iper hoc cor mcerens, quod ulceris sui sanie nioliebatur in-
secundo vobis seripserimus, qnod mandavimus bu- ficere tottim corpus, ut a planla pedis usque ad ver-
mililer adimplere, Credimusenim elpro certo lene- tieem nulla in eo sanitas remanerei, ad mandaium
mus quod Ecclesia Trevirensis Ecclesise Romanse apostolicum excidistis a vobis, el virum idoneum el
mairis et magistrse suoedispositioni parebit, nec Ecclesisc Romanoedevotum in caput vestrum hila-
ejus obviabit aliquando instilulis. Quod si forsan, riter assumpsislis, qui vobis concordaret operibus,

(05) Yide supra episl. 13, 66, 111.

 1129 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANI1MPERII. 1150
et servaret corporis pnritatem. Gaudenius igitnr et.t A non solum ralione carnis et sanguinis, verum eliam
congaudemus vohis in Domino et sincerilatcm ve- consideratione commodi et honoris, quoniam si
stram prosequimur actionibus gratiarum quod ex- per tuse subventionis auxilium idem rex,
nepos
purgato ferinento veteri, ne corrumperet toiamr tiiits, ad coronam imperii perveniret, stalus uliqtie
massam, iu azyniis sinceritalis et veritalis vos ipsii regni lui robur susciperet et augmenlurn, plus utique
azymi amhulatis, et in fidelitate charissimi in Chri- quam oporteat litleris explicare miramur non modi-
slo filii nostri illustris regis Oltonis in RomanormnI cuin et movemur quod ei vel de tuo subvenire non
imperatorem electi de die in diem persistilis foriio- curas, vel saltem de suo, videlicel quod ex lesta-
res. Monemus igitur dilectionem vestram et exhor- nienloiriclytaj recordationis Richardi regis, germani
tamtir in Domino el sub qnanta possunius benigni- tui, sibi solvere sine dubitalione leneris. Volentes
tatis affeciione niandanius quatenus in devotionei igitur tam tibi quam ipsi palerna soiliciiudine pro-
noslra elfideliiate regis ipsius proficiatis jugiter, ell videre, sereniiaiem luam rogamus attentius et nio-
sicul bene ccepislis, fideliler persistalis, tiec inipe- nemus, lideliter consulentes quatenus ei super his
ium formidetis illius qui lanquam posset -fluvium i qusepraedictus rex fraler tuus ei testamento Iegavit
absorbere, vobis exsilium eldepopulationem civita- non difleras ulterius salisfaciiouem debitam exlti-
iis vestrse, licet fruslra, ininaiur : cui resisli.le for-- bere, ne per luum defeclum suus impedialur profe-
les iu fide, constanliam vcstram et forlitudinemi clus; qualeniis si per te fuerit adjutus, negotium
urbis vestrse in hoe pariter ostendenles, et polissi- ejnsoptalum sorliatur effecttim.
inum confidentes in eo qui projecit in niare currumi Daium Romoe,apud SanctiimPetriim, xinKalend.
et exercittim Pbaraonis, et qui nunquam desetil de; Martii, pontificatus nostri anno octavo.
sna misericordia confidenles; nec exaliationem ho- Scriptum est super hoc Heliensi, Dunelmensi et
siis vel exlollenliam politis formirictis : quoniami Wigorniensiepiscopis.Cum charissimo, eic.,in eum--
omnis qui se exaltat, humiliabittir, elquise liumi- dem fere modum, usque in finem. Quorirca fralerni-
liat exaitabitur, juxta tesiiinonium Veritatis. Nos5 tatein vestram rogamus el monemus atieiiiius, per
autem, qui puriiatem veslram in mullis hactenus> nposlolica vohis scripla praecipiendo nianrianies
el nunc prsesertim in facto Adolphi qtionriam ar- qualenus eumdem regem ad hoc monealis prudenter
chiepiscopi vestri, nunc depositi, sumus evidenter el efiicaciter inriucatis. Et si forte per cxliortalioues
experti, ad honorem el profectum tam Ecclesisei veslras ad id induci nequiveril, vos eum per distri-
quam civitatis vestrae, dante Domino, efficaciter in- ctionem ecclesiasticam compeliere non tardetis, non
teiuiem . obslante compositione quse facta est inter ipsos;
Scriptum esl in eumdemmodumplebants Colonien- praoserliin cum in ea de relaxatione pecuniae sibi
libus. Ilem scabinis el universo populoColoniensi. leslamento legaloenulla mentio, habeaitir.
CXXXI. Datum Romae.
ILLUSTRI REGIANGLORUM. Scriplum est super hoc in eumdem fere tnodutnaliia
Quantura honoris et gloriae quaniumque fortilu- episcopis el magnatibus regni Angtiw, ut ipsum re-
dinis et virtutis accreseeret libi et regno tno, si gem ad hoc moneantel inducant, cl ipsi etiam regi
cbarissimus iu Christo lilius noster illuslris rex Otloni, sicul habenl charam graliatn divinam el do-
Otlo serenissimus, nepos luus, ad coronam imperii mini papw, ac regni sui diligunt commodutnet hono-
luo suffragioperveniret, regalis prudentia non igno- rem, studeant subvenire.
ral. Cum igilur eidem regi scripserimiis ut ad hoc Datuni, ut supra.
diligenter intendat, ad qttod eliam nos intendimusi CXXXHI.
diligenier, qiioniam ex qtto imperii coronam habe- 1LLUSTRI REGIOTTONIIN ROMANORUM IMPERATOREM
ret, principes qui coronse imperii lenenlur astricii, ELECTO.
ci lanquam Domino procul dubio adhsererent, sere- Venientem ad aposiolicam sedem venerabilem
nitalem tuam rogamus, monemus, deposcimus et; rj i fratrem nostriim Cameracensem episcopum benigne
hortamur quatenus ei ad oblinendum coronam im- recrpimus, et ea quoe nobis proposuil noiaviimis
perii, sicul charam habes gratiam divinam et no- diligenter. Licel aulem cpiscopus, cum ad te, Do-
stram, et tuum diligis commodum et honorem, mino duce, redieril, non solum de proposilo nostro,
auxiliumtrihuas opportiinum, de nostra circa ipsum verum etiam de statu imperii le possit reddere cer-
gratia plena securus quod ad sitblimationem ejusi tiorem, ut tamen inlerim nuliius aslula irialigEtitas
efiicaciler aspiramus. Unde si ei curaveris non mi- circunivenire te possit, serenilalein tuain prsesen-
milaiim, ul hactenus, licet raro, sed simul et plene, tibns litleris prsemuniinus, reddentes le de gratia
proul deeet et expedil, subvenire, negolium cjusi noslra plene securtim, quam velul colttmnain immo-
non tam sibi quani libi ad optatum perducelur ef- bilem somper invariabilem comprobasti. Quocirea
fectum. prudentiam tuam, cujus forliludinem et conslon-
CXXXH. liam apud nos idem episcopus multipliciter com-
EIDEM. mendavit, monemuset exhorlaniur altentius quale-
Cuin charissimo iu Christo filio noslro iilustrii nus nec adversilates te franganl, nec suggestiones
regiOttoni, nepoti luo, tenearis magnificesttbvenire, seducanl, quo minus ad sublimationem tuam pru*
PATROL CCXVI. "10
1153 INNOCENTIIIII PP. 1152
denter inlendas, ad quam nos inlendimus diligen-, A membra salutis proprioe reddat i'obore destitula.
ter. ut ad suscipiendam coronam imperii valeas Volentes igilur quod ab eodem episcopo te.mere
feliciter pervenire. p.sesumplura est in melius emendari, mandamus
Datum Romae, etc. qualentis eumdem episcopum ut, praeierraissis quir
CXXXIV. huscunque obligalionibus impielalis, ad servandum
EBORACENSI ARCIIIEPISCOPO. juramenlum prsefato regi exhihitum sollicitis moni-
Si eximia facta progenitorum ttiorum, quibus lis inducere studeatis. Quod si ad commonitionem
multimodse laudis titulo renitebanl, setlula raedita- vestram idem episcopus quod praemissumest adim-
lione discutias, si qual.iter per insignia gesta suam plere forte noluerit, vos eum ad id per districtio-
dilalaverint iamam et regise domtis ampliaverint nein ecelesiasticam, sublato appellalionis obstaculo,
decus subtililer perscruleris, ad imitandum eos lolis compcilalis.
te convenil viribus laborare, ul per oslensionem Daltim, ttt snpra.
operum seclator ipsorum merito coinproberis. Nam In eumdem tnodmn scriplum esl eisdemjudidbus
arbor a fruclu cognoscitur, el clarum hteredem conlra Osnaburgensemepiscopum.
-opera clara depingunt. Cum itaque charissiinus in B CXXXVI.
Cliristo filius noster illuslris rex Ouo, nepos luus, SCRIPTUM ntlLlPPIADDOMINUM PAPAM.
luo etaliorum consanguineorum suorum adminiculo Scriplum est el mulliplici ulriusqne Testamenli
ad.prsesens indigeat, niiramur non modicum et mo- aucloritate posse probari credimus quoniam in
veinur quod ,ita lepidus et remissus hacieuus exsli- manu Mediatoris Dei et liominum sunt omnium po-
listi quod nullum vel modicum ei curasli subven- teslates et jura regnorum. Ipse enim altissimrs
tionisvcl favoris auxilium exhibere : cujtis negotium Domiuuset rex cosli el lerroe, cui volueril et quandp
si ad oplatum perducalur effecluni, quanluin hono- volnerit dabit illud. Equidem ipse mutaiTegjia, e(
ris et glorioc libi el charissimo in Cbrislo filio no- transferl el curvat imperia. A plena notilia vestra,
slro Joanni, regi Angiorum illuslri, ac regno cjus ac- Paler sanctissitne, miuime credimns aliennni quid
crescat, quanlunique regalis regta super hoc facl* facltim sit Romano imperio divina permissione sic
debeat rellorere, non est opus litteris explicare; ab selerno provisum et proeordiiialuin. Scit satis
ciim, si prudenler attendas, ipsa rei evidentia men- prudenlia vestra qualiter posl mortem dilecti Do-
-tisoculis protinus enitescat, lllntl enim inter csetera inini ac fratris nostri Henrici Roinanorum impera-
-deberet te ad id inducere vehenienler, quod si proe- toris Augusli lurbalum fuerit imperium, et miiliis
iato regi in hujus lemporis articulo adesse curave- Q lurbationuni inciirsihus non minus mirabililer quam
ris ac favorem luum efficaciter imperliri, menti miserabiliier lacerari coepii et agiiari, el per omiies
suseinexlricabiliter infigelur; quoniain in necessi- angulos et fines suos ila conciili ul a prudentibus
late probatur amicus, et qtii vere diligit, per expe- non immerilo desperari possel ipsum Romamim im-
rientiain «peris comprobatur. Quocirca fraternila- peiium diebiis nosiris in pristlnum statum nun-
lem tuam rogamus, nionemus attenlius et per quam posse reformari, cum quilihet jam sine judice
aposlolica libi scripta prsecipiendo mandamus qua- viveret et sine l'ege, el quidqtiid libitum foret, fa-
tenus, sictil charam habes gratiam divinam et cerel pro motu et arbitrio susevoluntatis. Nos inter
nostram, et proprium diligis coinmoduinel honorem, hoecmalorum inilia, ul vobis eonstat, in Tuscia fiii-
prsefato regi nepoti luo opem efficacem impendas, mtis consliliiii, ab inrie reverlentes in Alemanniam
el de tuis non prsotermittas latn bilariter quam non sine perictilo et labore; et lunc totam Teuio-
libcraliter subvenire, ut ejus honor in tuum cedat riiam nilniis bene dlspositani reperimus el inordina-
honorem, et ipsius profeclus in tuam possil gioriam lam. Qualiter deiiittni,Paier reverende, nos aiiiimim
redundare. concepimiisad obtinendum Roiiianuin imperium per
Dalum Romoc. jiistam principum eleclionem cum pura simpliciiate
CXXXV. D et siinplici verilale sub lestimonio illius qui secre-
, BRUN0NI ARCHIEPISCOPO, MAJORI DECANO ET MAGJSTROtorum scrutalor esl, et cui oninia nuda stint et
H. SCHOLASTICO SANCTI GEREONIS COLONIENSIS. aperta, vobis dnximus signilicanrium, nibil falsilaiis
Ctini iuler coetera documenta fidei Chiistianac admiscentes, nec subtrahenies aliqnid veritati. Sciat
nihil sil gloriosius quam hdem illibatam servare, igitur vesira reverenda pateruitas quod cum.nos de
miramur admodiim nec immerito commovemur parlibus Tuscioereversi fuissemus Iii Alemanniam ,
quod venerabilis fraler nosler Monasleriensis epi- tolam lerram non minus turbalam iiivenimus quam
Ecopus, de cujus meritis virtutis exempla debereiil niare ali omnibtis veutis possel conturbari. Tnnc
nd alios derivari, juramcnliim quod praesiitit cha- nos omnes imperii principes, qui in riiebus iilis in
rissimo inChristo lilio nostro illustri regi Oltoni in Alemannia fueranl, (nam, ul sciiis, qiiidam eorum
Romanorum iinperaloreni eleclo; quod ci potenler iransfreiaveranl) Ikieris et nuntiis nostris solliei-
et patenter deberel adesse, dissimulare videttir, nec tare cospimus ui ipsi filio uilecti domini ac fratris
considerat quod si sal evanescil in ipso, ad nihilum noslri Henrici Romanorum imperaloris Augusti,
vaiel ultra nisi ut foras mittalur ct ab homiiiibus qucm jam eis in dominum ac regem elegeranl, et
contulcetur, el si capul sil languidutn, suhjccla cui juraveranl fidelilatem, sicul exjuramento tene-
 !i53 REGISTRUM DE NEGOTIO ROMANIIMPERII. 1134
banlur, assislerenl el ipsum vellent habere proo A £ mus. Dicimus hoc quoque in fide Jesu Ciirisli, in
rege; et nos, lum quia de j"ure naturali ct lcgali add qua salvari cupimus, quod lioe non fcciinus ob ali-
lioc (enchamur, lum ctiam pro conservando honore e cujus honoris amhitionem, non ob fastuin glorise et
imperii, onus tuteloe suhire voluimus usque dum n ' potenliae, non ob aliquam rerum avaritiam. Pro
ipse puer ad cain perveniret eetatem quod ipse perr bis omnibus onus et laborem regiminis imperii nun-
sc rcgere posset iniperium et jura ejus requirere,i, quam affectassemus vel suscepissemus. luriubitanter
ad quod nulluni eorum prorsus poluimus inducere... enim credere potestis, imo vere scire quod lunc
Asserebant euim se ex eleclionc illa quam in eumn inler omnes principes imperii nullus nobis fuerit
feccranl et ex procstito sibi sacramento non letteri. ditior, nullus poteutior, nullus gloriosior. Habui-
Nam affirmabatit antequam ipse puer fuisset bapti- miis eniin amplissimas et diffusas possessiones,'
zatus hsecJiiisse facta, et ideo nullius esse valoris.,_ habuimus etiam castra plurima et forlissima et
Diccbant ipsum pueruni non sufficere ad regimena inexpugnabilia. Habuinius eiiam lot minisieriales
iinperii, nec decere nec expedire ipsos principes et,{ quod nos eos sub aliquo certo numero vix compre-
Romanum iniperitnn sine domino fore el impera- hendere potuimus. Habuimus castella, civilates,
tore. Insuper allegabanl ipsum puerum esse ele-. villas, burgenses ditissimos. Habuimus pecuniam
etum maxime pro summa patris potentia, et nt perr B E niultam nimis in auro et argenlo el in multis
hoe patri placere possenl.Et sic nullo modo eos adi gcmmispretiosis. Habuiinusetiam in potestale nostra
lioc poluimus indncere ul ipsi jam diclum puerumu saticlam erucein, lanceam, coronam , indumenta
pro dominoet rege vellenl habere: ad qtiodnos, Deo B imperialia, et oninia insignia imperii. Benedixerat
teste, oiimi siudio et omni ingenio fideliter labora- qttoque nohis Deus in nmltis honis, et crescere
vimus. Ipsi vero piincipes coiislantcr alium regem„ feceral et auxeral domum nostram. Hoeredilas
sibi creare voiuerunt, et diversi diversos. Quidam (, etenim mulia cecidcrat nobis in prseclaris; irieo-
principum, de quibus vobis constat, ut credimus, qne necesse nobis non fuil ut nos ambiliose Jabora
cuin duce Bertoldo Zaringiae tractatii.ui haberee remus pro imperio obtinendo. NuIIusin regem po-
coeperuiit ut ipsi eum in regem eligerent, pro quo0 tuil eligi qui plus nostro non indigeret et volunta-
ipse ciiin eis plusquam sex millia marcaruni ex- rio obsequio quam nos ejus graiia et bencvolcntia
peniiit : qui cum post multam hanc expensam inu vidcremur iudigere. Nulla igitur amhitione, sedpra
ijegotio processum optatum habere non posset, ipsee causis supradiciis, nos in Romanorum regeni eligi,
ianto labori et fuiuris expensis se subtrahens, abi, permisiiiius et consensimus in ea feria sexta quit
iuccepio negolio coniieuit. Tunc iidem principess canitur : Fac mecum, Domine, signum in bonum
eimi duce Bernardo Saxonise consimilem coeperunt1 C ^ (Psal. LXXXV). Fecit quoque nohis Deus signum in
habere iractaiuin ; et ipse de partibus Saxouioe e bono. Multi enim nos viderunt et oderunt, et con-
usque ad partcs Rheni, videliccl Andernacum , fiiiiduniur. In ipso quoque exordio electionis inler
venit sub hae spe quod ah eis eligi deberet inn hoc in firmo habuimus.proposilo ut nos principaJiter
rcgftin. Sed cuni ipsc, sicut vir prudens el cir- defensores essemus Ecclesiarum el restauratores, et
eunispectus, videret hoc non posse fieri sine pe- ut cullum Dei et religionem Cliiislianain pro posse
cunioc suoe maxiina effusioue", consirierans etiatn-, nostro semper ampliaremus, et ut j'ustiiiam facere-
quod ipse depressus gravissima corporis sui gravi-_ nitts omnibus oppressis et injuriam palientibtis, et
tate lanto labori non sufficeret, se subtraxit ah eiss tit dignis supplicio nunquam parceret oculus noster,
ingeniose. Tunc quoque omnes prineipes Saxonias,t juxta juris tequitatem et rigorem sub temperanientQ
Bawarise, Austriae. Olinae, Carinihise, Civenise,t jusiitise el miseiicordiae in omnihus negotiis noslris
Franconiae et mulii alii magnales et nohiles nobiss procedendo ; sicque nos post ipsam eleclioneni no-
consuluerunt ut nos Iaborare vellemus pro imperio;; slram per continuas decem septimanas sineeontra-
nd quod ipsi dicebanl suum nobis velle prteslaree dictione fuimus in imperii quieta possessione. Me-
consilitim el favorem. Nos lamen adhuc in laniumi r\ rj clio quoque teinpore cum niaximo et gloriosissimo
pro puero laboravimus, quod a multis principibus3 cxercilti adsedem Aquensem pro recipicnda corona
et fidelibus nostris ignoininiose objectum est nosj ire volcntcs, astutia et dolis adversariorum noslro-
non audere recipere imperii dignitatem. Dicebant t rum circumventi, exercitum nosiruin remisimus;'
etiam iidem principes nullum alium principemi accepto tamen prius ab eis sacramento quod eliam
suffieeread sustineiida onera imperii vel in divitiis3 ipsi in nos vota sua deberem tiunsfundere. Cumque
condigne posse respondere imperii dignitati. Vidi- nos ipsi sic decepissent, recepta multa pecunia a
mus etiam quod si nos uon reciperemus iinpeiium,, rege Angliae, qtta magni viri ssepe corrupti sunt,
talis dehehat eligi cujus generatio ex sunima anti- consangiiinetim nostruin dominum Oddonem con?;-
quilale uostram exosam habebal generalionein, ett leni Piclavise elegcrunt. Hoecde processti eleciionis
cum quo nos iiunaiiara pacem et concordiam haberei nostroe in firie veritatis, licet, ut pulamus, niulloties
possemus. vobisaliter suggestum sit, vera esse non dubitelis.
His igitur omnibus inspeclis et consideratis, ani- Caeterumde domino Luipoldo hoc scilole. Contigit
innsii ad hoc applicuimus ut nos per jusiain et con- statim post mortein Conradi Maguntini archiepiscopi
cordcm priticipum electionem ijiiperium obtincre- nos vcnisse Maguniiani et ejus interesse sepullura:,
1155 INNOCENTHIII PP. 1150
El lunc (onrordi ct unanimi ciectione cleri, acce- A solvenrii,seiniitset protestaiuur quod vos, qui in lo-
rieuiibusvoiis ininisleraliuin et omniuin eoriini quo- cnm suiim ctini plcniiudine potestatis successislis,
luni inlererat ct asseusu ct inirabiii claniore popn- in liujusmodiarliculis ab homiue non esiis juriiean-
li, ip'seLtiipohliis fuit eleclus, sic quod nobis prae- dus, sed judicium vestruin soli Deo reservatur ; cti-
senlaiiis. Et qtiia iioslruni noii est disciuere de epis- j'us j'udiciumel exanieii, quod sibi soli debetur, no-
coporum eieciione, (aiiiiinimodo nt ipsa sil concors his non quoerimusiisurpare. Ariluec, Paler sanetis-
el unaiiimis, de regalibus eum iiivesliviinus. sime, quoil nos pulamur a quibus lam ainulis no-
Postmoduindomiiius Siffridns apttriPiugiiiam, ut stris fuisse exconimuiiicaiioniimiodati ab anteces-
vere piilainus, a tribus ve! ati plus a quatuor se sorevestro, nunquam verum esse scitole; el lantum
perniisit eligi. Sed ciim uos a riilecto fideli nostro prsRsiiinimusde mira honestate vesira et prudenlia
Waltero pairiarcha Aquilegeusi et a latorc prse- quori si super hoc teslimonium vestrnm invocare-
scnlium vcncrabili priore [Camalilulcnsi] volunla- nius, vos hiijus rei dicerciis nos esse innocenies:
tem vestram iiiiellexinuis, slaliin concepimus ani- (jiioiluiique vere dicere possetis. Et iitinam apud
nium dimilteudi Luipoldiiinobhoiiorem et reveren- Ecclesiatn triuinphanicm ab omni vinculo sccreun
liam sanctitatis vesirae et ob dienilalem sacrosan- cxcoininunicalionis nos sciremus esse soluios, sicut
cloeRomana?Ecclesise,quam nos rccognoscimusesse " apud Ecclesiam iiiiiiianlcm, cujus nos mcmbriim
lnatrem el doininain omnium Ecclesiarttm, etquam csse confidimus,vere scimusnos nullouiodounquain
uos semper revereri volumiis el houorarc sicnt ma- manifeste fuisse ligatos. Super omnibus aulem aliis
(rem nosiram catliolicam el apostolicain, et pro quoe nobis objicere decreveriiis, sicul rievolusfilius
posse et viribus noslris eam semper defendere vo- vester obedienier nos discretioni et ordiuaiioiii vo-
lumtis et efficaciicr stise inlenriere cxallnlioni. Iia strse submitlemus. Confidimus qttoque in Domino
quoque voltimus dimitiere Luipttldum itt cl vos in- quod manifestalavobis lota verilale, et cum plene
speclo honore imperii, cujus exallatioiii cl honori vobis constiteril quod multa falsa de nobis ssepis
vos tenemini, pleniliidine auctoiilalis qux apud vos sinie vobis suggesta sunl, vos in inlimis visccribus
csl dominumSiffridumcessare laciatis; et nos lunc paiernse vestrse dileclionis nos colligendo, pio nos
ad volimiatem veslram et pro honore vestro ipsum aribuc aJieciu diligere debealis , el cum sciverilis
doniiiium Siffridumin gratiam nosiram recipieniiis, obedientiani et devotionem noslram, qnam nos vo-
quamvis in multis gravissime ipse nos offenderii, bis ut charissimo pairi nostro spiiiluali cum onnii
et vel in curia noslra honorilice tenebimus eum, vel huinililaie procurabiinus cxbibere. Scimtis quoqtie
de bonis noslris honestos redditus sibi assignabimus verissime quod in omni nostra iribtilaiione nun-
'
quotisque nos provideamus ei in loco niagnae el quam adhuc vos vel sacrosauctam Romanam Ec-
i sJiiestoedignitalis, accedenle ad hoc auxilio vestro clesiam dictis vei factis offendimus: quod etiam,
e! aposlolica aiietoriiale; quod, ul pulanius, ficri Deo danto, nunquam faciemus. Ca>lerumverbis la-
p&ssetin brevi. Ad hoec,sicut petistis, pro reveren- toris proesenlium fidem Tirniam adhihere digne-
lia vcstra, et licet nobis non mullum esset boiiori- niini.
Jlciinivel experiieiis, inlernos el dominum Oddonein CXXXVII.
treiigas libenler admisissemus, si proefalinuiitii ve- AQUILEGENSl PATRJARGIlSE.
slri usque ad eum pervenisse poluissent. Proeterca Dignas fralernitati luoegratiaruin referimus aclio-
pro i'eformanriapace ct concordia inler vos et nos, nes qtiod, circa principem illum [Philippuni] queiii
inler sacerdoliuni cl imperiiim, quam nos seniper nosii, mandatuinnoslrum (ideliler cxseqtti siuduisli,
desideravimus, subjiciemusnos vestris cardinalibus credenles quod, quantum in (e fuii, nihil aptid etim
ct noslris principibus, qtii lales sint qui, ut viri ca- omisisti de conlingeniibus, quamvis ex iis quoe libi
llioiici, pacem et concordiam sine omni scrupulo liiandata fuerunt aliqua videaris apud aliosomisissc
riolositalisdebeanlaffeclare.llcm si nosin aliquo vos Rcsponsionemauiem ipsitis gralam in multis habe-
vel sacrosaiiclain Romanam Ecclesiam offendisseip mus, tuin quia sapit catholicain veritstem, lum quia
videmur, nos ad satisfaciendum vobis supponiinus piam devolionemoslendit. Veriiniiamtn in faclo Ef-
nos vestris cardinalihus cl noslris principibus, qui ciesioeMagunlinsencc juste nec honeste rcspondil;
vobiset nobis el faniiliares sinl, viri prohali cl per- quia, sicut ex ipsius scripto perpendilur manifesle,
fecti. Si vero vosin aliquo nos vel imperium kesisse sic vtill dimitlere Liupiildum inlriisum ut el nos
videmini, nos pro honore Domininostri Iesu Christi, Siffridumarchiepiseopumfaciamus omnino cessare:
cujus vicem in lerris geritis, el ob reverentiam beali quod quam sit iniquum, frivolum el absurdum,
Pctri Prmcipisaposlolorum, cujus vicarius estis, et lua, sicutcredimus, fraternitas nonignorai:(6G).Nos
ob salutem noslram, couscienliso veslrae super iis igitur postqiiam corrrclionein ipsius diulius expe-
vos reiinquimus. Cnm eiiim nos pic credamus et ctavimus, eumque fecimus frcquenlius admoneri,
aule passionem et posl passionemDominiimnoslrnni super boc, aucloreDomino, procedimus sicut virie-
Jesuni Chiislum heaio Petro apostolo claves regni hinitis cxpcdire. Jllud autem habemus acceptum
cosloruni coultilissc et iradkiisse jus ligandi alque quod intcr iostini el advcrsariinn suum trettgas li-

(.0G)Yideepisl., I2G.
li:,7 REGISTRUM DE NEGOTIOROMANIIMPERII. 1133
benier, ui asseril, admisissei, si ad ilium nostri po- A, gtintinenseiii inlrusum , damnalum et excommuiii-
tuissenl nunlii pervenisse. Cumqiie nos atl pacem calum a nohis, el ab ejusfavore cessarel; alioquin
imperii aspirenius, suggeriinus alteri parli til treu- post exspectalioneiii diiitiii.ini et comnioiiitionein
g.is non solum recipiat, sed exposcal, et tu, vene- proemissam procederemus in ipsum prout canonica
rabilis frater in Chrislo, sicut pacis amator, sugge- censura deposcit; secundario injungentcs eidem
ras pnncipi niemoralo ut cum treugoc fucrint poslu- ut prsefatiun dticctn inducerel qiiateniis cum rege
latae, illas sine difficultale concedat; quaienus nosi Oitone tretiguas iniret, pcr quas melius intendere
ex illis occasionera et maieriam as.siiiiiaiiiusad pa- possimus ad pacein iinperii, quain utiqueaffeclamus.
cem imperii salubriter procurandani, quam utique Si quis ergo jactavil contrarium ul de duobus prae-
toli orbi Cbristiano necessariam reputamns dictis unum exlolleret et allerum infirmaret, meutita.
Datum, elc. est iniquitas sibi, nec dolosa fallacia procvalere
CXXXVHI. poterit simpliei veriiali. Secundum capitulum ftiil,
ILLUSTRl REGIOTTONI. quod non sinit ratio nec discreiionis patitur ordo
Noverit regalis prudentia quod nos patriarchami' ut, domino arma ponenie, servus pugnam non
Aquilegensein ad Philippum dueem Suevise riesti- deserat, sed gerat se, quod non decet, doinino for-
navimtis, ut nionerel illuin ex parte uostra ne Lui- R liorem. Et ad hoe tibi laliter respondemus, quod
puldiini quondam Warmaciensem episcopum, Ma- arma noslra, qtise nou materialia sunt ah homine,
guniineiisem iiitriisum, damnatum et excommuni- sed spiritualia stinl ex Deo, nec liacleiius deposui-
catnm a nobis, foveret, sed ah ejus favore cessaret; nius nec amodo deponemus, illo nos iniseiicordiler
alioqui post exspectationem et commonitionem pro- prolegenle, qtti si fuerit nohis adjutor, non limehi-
cederemus in ipsum sicul ralio postularet. Eidemi mus quid faciat nobis homo. Non enini forliturii-
etiam patiiarcbse dedimus in mandatis ut induceret nem nosiram ponimns in ensibus regis Ottouis, sed
ipsum ducem ad treuguas lecum et cum Colonien- in clavibtis Simonis Petri; cui Veritas ail, quac men-
sibus coniDonendas; quia, sieut venerabilis fralcr liri non novit : Tu es Pelrus, el super hattc petratn
noster Cameracensis cpiscopus nobis suggessit, ipsoe i wdificaboEcclesiam meam, el portw inferi non prw-
treuguoe, pracsertim hoctempore, necessarioe tibii vatebunt adversus eam ; el libi dabo claves revni
forciit. Pbilipptis aulem per litteras suas nobis ini cwloram (Maltli. xvi), elc Illius enim, licet indigni,
htfic verba respondit, quod licet nec honorificum vicem gerimus et locum teneinus qui circa passio-
nec expediens sihi essel, pro reverenlia tamen no- nem audivil a Domino ; Salanas expelivit vos ul cri-
s:ra treuguas hilariter admisisset, si ad te nostri braret sicut trilicum; sed ego pro le rogavi, Petre,
poluissenl nuntii pervettisse. Monennis igilnr cel- ut. non deficiat fides tua;ellu aliquando conversus
siiudinem luam et exliorlamur in Dominoquateniis; confirma fralres tuos (Luc. xxn). Yideas ergo, fra-
si libi et parti luse videris expedire, sigivifices illii ter, ne tu sis expetilus a Salana, ut sicul iriticum
quod ad uiandatiiin nostrum treuguas recipere sisi ali illo cribreris; quia fides nostra non deficit, sed
paraius, et si forsan ipse conseuseril, ineas trcuguasi aribonum el in bono lepolius confirmamus, qtiam-
saltem uttitis anni cum ipso ; ex quibus materiami vis non lanta sil pugna de qua menlionem fecisli
asstinienles nos, ad pacem imperii melius intenda- ut plusquam nimis oporteat te timere; quoniani etsi
nitis. Tu crgo rie pleniiudine gratios iioslroesecurus,, pnefatuiu duccm personaliler noii sequaris ad pu-
prudeuter ct constanter agere non desistas, noni gnaiu, in omnibiis tamcn aliis diceris efficaciler illi
aequiescens imiiiissionibus quoe solent fieri per f.ivere, nec ipse lantuin desiderat corporale silji ju-
angtios malos. rainenliim praestari quantnm acceplat fidele sibi
Datum, etc, obscquium exhiberi. Terlium vero capitulum fuit,
CXXXIX. quod repetitas sa'pe pi'eces recepimus ut riignaremur
SALZEBURGENSI ARCHIEPISCOPO. tibi obligalionis vinculum relaxare quo nobis es
Ad universa capitnla qtias per tuas nobis litterasi rj in faclo irnperii obligatus. Sed et nos ad boc libi
expressisti cogimur respondere, ne possimus de respondemus hoc niodo, quod preees liujusinorii re-
inconstantia vel diirilia seu eliatn iiijttstilia repre- petitae non sunt ex illis deqtiibus Veiitas ait; Petile,
heudi. Primiinicapituluiii fuit ut tuis verbis iitaniur, ct accipielis; qucerile,el invenklis; pulsale, et aperietur
quod niultoruin didicisli relatti, imo legalorum vobis (Joan. xvi). Utinam non sinlcx illis de quibtis
nosirorum tibi asscrtio palefecil, qtiod inter nos et Dominus &h:Nesciiis qtiid petaiis (Mailh. xx). Quod
Philippuiu mediuin consiiitiiiiiiis pairiarcliam Aqui- sequens capitulum innuit, quo dixisti quod expedi-
Iegensem verboruin pacis el concordioe portitorem. ret tibi eo lenderequo jam omnium vola priiicipum
Ad hoc tibi veracitcr respondcmus quori elsi, transieruiit; elsi plurium, non lamen omnium, elsi
quantum in nobis esl, ciini omnibus hominibus, voccs, non tameii vota. Quori si vola etiam pluri-
juxta verbum Apostoli, pacetn veliimis hahere, non nioruni, non seqtteris, ait Dominus, lurham ari ma-
tamen prsefatum pairiarcham ad Philippum duceiui luin, putasne quod foveal pars iila juslitiam, et cu-
Sueviaedcstinavimus ut inter nos et ipsuin pacenii stodial honestaiem ? An oblitus es ralionum quas a
tractarct, sed principaliter ul ipsttin ex parte nostra nobis audisli ? Quidam autern, ut nosti, quia dc-
nionerel quatenus fovere desisierel Luipuldtim Ma- cliuaverunt, jam inutiles facti sttnt, et digna pro
«33 INNOCENTII111PF, tiiO
meritis stipendia receperunt. Aliorum, etsi dilaliim, A crosanctse RomanoeEcclesisesumffio ponlifici, Pm-
non tamen est siihlaltim judicitim; quia nisi ce.ssa- LIPPUS,Dei gratia Romanorum rex el semper Augu-
verit causa, non cessabil effeclus. In quarto capi- stus, salulem et cum onini reverenlia fiiialis dile-
tulo admiraris cur hoc libi negetur quod legalo leclionis affecium.
jioslro et legalionis lempore licuil patriarchae. Nos Dileclumac familiaremnoslrum YVa.terum,vene-
autem ex hoc capitulo admiramnr amplius; lum rahilem Aqurlegensem patriarcham ct praecipuum
qula snper tali legatione le non decuit alicui aeinn- imperii principem, una qiioque cum ipso alios fideles
lari, nec nobis iacite insuliare quod laiem prseele- ac familiares nosiros G. Burgcravium Magdeburgen-
gimus in hac lcgatione personam. Novil enim ille sem, Henricum de Smalinecht et Eviharduni de
qui nihil ignorat quod nos propostieramus le illi Lurra pracsentiumlalores, a lalere nostro ad vestram
collegam adjungere. Sed quia legalio non videbalur destinavimus sanclilalcm, quibus dedimus pleniltt-
memorato principi favorabilis, nisi quatenus pro- dinem polestatiscl auctoriiatem oninimodam inter
pier aliqtios roborandos et alios infirmandossimu- Ecclesiam el inrperium et inter vos el uos pacem
Jatorie gloriatur qttod nos legationem initiamus ad et coucordiam rcformare, el periculosain regni et
jpsum, ttt ab eo quee pacis sunl requiranuis, non sacerdotii scissuram feliciter reslaurare. Pncriiclos
detrahendo libi, sed providendo, hujusmodi propo- B itaque nunlios, quos ad tam cxceliens factiim ido-
situm mtilavimus ad cautelam. Et si prsedictus pa- neos repulavinms, ad vos aceeJentes a veslra hi-
iriarcha, qucm lu legaium noslrum appellas, contra lariler posliilamus reeipi paternitate; rogantes at-
primum el piiucipafe proposilum noslrum aliquid lcntius et commoncntes qualemis omnibus his (pise
egil, id ex nosira sibi conccssione non licuit, sed ex parle nostra prurieiiiheveslrse inlimaveriiit fidem
illud ex sua lemeriiale forsitan attenlavit. Ex quinto ct ccrliludinem digncmini adhibere. Ipsi enim a rio-
vero eapitulo;quo dixisti quod haecexemplaet nmlia slra sublimitaie tali modo el eo fine recessere, quod
similiarqiioeinluaquolidielegunlurpnesenliasuadcre sacrosancta Romana Ecclesia semper in nobis lan-
lihi non possunt nec polcrnnt tit manus lusead id se quam inaler in Dlio sinceram dileciioncm et dehi-
velint extendere quod noslra cis indulgeniia nou lam inveniet devotionem, duin tamen nos ejus et
concessit, gratiarum tibi referimus actiones, com- vcstrum aliquando sentiamus alleclum. Quoecunque
mendanles in lc prttdeiiliam, devoiionem^et firiem etiani praefati nuntii nostri pro nobis poIJicili fuc-
quod Jjulloruralihi cxcmplis persuaderi potesl aut rinl, ut RomanoeEcclesisebenevolentiam habeamus
poterit quod manus luas velis extenderead id qnod el fiivorem, nos parati sumus gralanter eadem af-
tibi non sit ex indulgcnlia nostra concessttm.Prse- feclii proseqtiente complere el ipsorura ordinatio-
fersenim, ui debes, spiritualia tcmporalibus.et sub- nem per omnia vralam habere et inconcussam.
jicis humana diviuis, oplimam partem eligens, qusc; CXLI
non auferetur a le. Oportet lamen nos iiliquidper UNIVERSIS TAM ECCLESUSTICIS QUAM S.«GULARIBUS PR1N-
anliphoram respondere proplcr id qttod de multisi CIPIBUS ALEMANNLS.
cxemplis langere voluisti, tanquam iliud quod deJ Ad designandam uiiilalis concordiam et concor-
Pahenihergensi cpiscopo fecimus velis deducere inl di;c unitalem quoeinler rcgimm el sacerdotium esse
exemplum (67). Sed iti veritate cognoscas quod nonl dehet, Moyses, in veteri lege, regnnm sacerdoiale
reniisimus illi poenam nisi postquam salisfecil de3 prsedijtit,cl Pelrus, in nova, regale sacerdotium ap-
culpa. Nam plus obligavil se poslmodumquam ne- pellavit. Mediator quoque Dei el hominiim Deus
gavilprimum. Sed mandatumfacere sibi distulimus,, homo Chrisltis Jesus per assuinplse carnis origineni
cuai in proximo debeat nostro se conspectuiprae- de regali simul et sacerdotali stirpe processit se-
senlare, pallium et privilegium reccpturus. Ex proe- cuiidum ordinem Meichisedecb,in ir.ternum rex pa-
diclis ilaque plene pol.es et plane nostram cogno- riler et sacerdos, qui, secundum aposlolum, assimi-
scere voluntatem el intelligere quid agere debeas,, latus per omnia Dei Filio, rex Saiem et sacerdos
quid vitare. Tonas igilur semper ante oculos nienliss j)] Altissimi legitur exstilisse. Hi sunt equidem duo
tuaequodprmdeeessorcslui Salzeburgensesarchiepi- gladii, de quihus Dominussatis esse respondit. Hsec
scopi prsedicanlur fuisse viri religiosi, honesii, pro- sunl dusespecios-.ecoliminoein templ.i poriicti con-
vidi, fideles, vei-aces et forles, ul corum vesiigia a siitulx, quas ambit Iinea duodecimcubiiorum. Hsec
imileris in merito quihus in officio successisii. Si>i sunl in firmamento coeliIuminaria duo magna.quae
vero pro pace imperii aliqui fuerint ad nostram prae- suis vicibitsdiem et noctem illustrant, videlicetpon-
senliam destinandi, gratum nobis existel si tu cum n tificalis auctorilas et regalis poleslas; quaesi con-
cis fueris destinatus. cordi fuerinl amicilia el amiea concordia counitse,
Dattim, etc profecto sol et Ittna in ordine suo slabunt. Utinam
autem, sicut est vetus, sic esset invelerara scissura
CXL.
quselam in sacerdotio quani in regno, et in regno
LITTERJE PHILlrPIDCCISSUEVI.E. simul ac sacerdolio frequenter evenit, sicut non so-
Reverendoin Christo Patri domino INNOCENTIO, a- lum veteribus, sed et novis declaralur exemplis.
sa-

(6?) Vide infra epist. 185, el lib. xn, epist. 113 ct seqq.
IjAi REGISTRUM DE NEGOTIOROMANIIMPERII 11*2
Summo siquidem ponlifici Aardn in ipso quasi prin- A CXLII.
PROCESSUS LEGATORUM APOSTOLICE SEDIS.
cipio Levilici sacerdolii Dathan el Abiron ciim Core
ac complicibus suis suscilaverunl scanrialum ct Hic fuit legatorum processus. Primo receperunl
schisma moverunl. Regmim quoque prirai regis He- publice jiiramentum a Philippo duce Suevise qtiod
biieoruni Saulisjiixta verbum Sannielisesl scissuin, parerel universis mandalis domini papie super om-
inunclo in regem David filio Usai; ac demum post nibtts pro quibus eral excomniuiiicalus, et sic eum
obiium Salomonis inter Roboam et Jeroboani divi- seciindmn formain Ecclesiee solemniter absolve-
suin esl regnuin ; fanoque pariter ct altari conslru- ruiil (88). Seciindo injunxerunl eidem ul diniilteret
in
clis, duo sunt vituli atirei constituli, nniis in Dan Brunonem Coloniensem archiepiscopum, quem
ct alier in Bethel; et sic eliam sacerdotiuin esl di- caplione tenebat: quem libere absolulum assigna-
visttm. Modernis quoque lemporibus divisum esl vil cisdem ad sedem apostolicam perducendum.
sinml rcgnum et sacerdotium, opposilo contra Lo- Tcr:io induxerunl illum ad hoc quod ipse accepi.l
tharium regem Conrado, et contra papara lnnocen- regitiia, licel invitus, a LuipuldoMagunlino inirnso,
liuin Anacleto. Deinde regno in unilale manenle, et idein iiilrusus spirilualia resignavit in nianihtts
schisma divisil Ecclesiam, scbismatico illo qui se lcgaiorum. Quario apud ipsum oblinueriuil ciiui
'
Vieioiem dicebal Alexandruni catholiciim iinpu- difficiillaie non parva ut perniitteret Siffridum Ma-
&nai>te.Nttper aulein viris illuslribus, Philippo vi- giinlinuiii archicpiscopum per procuralorem suum.
rielicei el Ollone, ad invicem discordaniibus, dum in spirilualibus ministrare. Qiiinlo fecerunt ipsum
Ecclesia in unitate persislercl, iinperium in scissnra dimittere magnum exercilum quein congregaverat
niaiiebat. De qua profecto scissura qnot incommo- adversus regem Ottonem. Sexto bis eos ad coilo-
tlilales et mala, quol anxielates ct pericula imminc- qiiium pcrdiixeruni tracianies cum ipsis de pace,
renl universo populo Cbiisiiano, neduin lingtia re- quam cum consummare non possent, sepiimo sta-
ferre, vix meiite suhTcimuscogilare. Ul enim effe- luerunl intercos treugas tinius anni; et sic tracta-
ctus miseros seu poiius miserabiles hujus causac ttim pacis redigentes in sciiptis, ad sedem aposloli-
defcctus a puhlicis eaiamitatihus ordiamur, hinc ira- cam redierunt cum nuntiis utriusqtie..
peditur lerraesanclae succursus, dum Irucidantibiis GXLIII.
se iuvicem C'irisliaiiis,saevienlibus in eamdem Chri- PUILIPPO DCCIKUEVI4J.
sii non resislitur iniinicis; binc iniquitas oritur, Postquam absolutionis gratiam per apostolicsc
lnoriiur juslilia, pieias relegalur, evanescit religio, sedis legatos secundum forniam Ecclesioepereepisti,
fides perii, haerescsinvalescunt, vastanttir segetes, r salutationis el benediclionis libi litleras deslina-
fames inducitur, egestas atigetur, commiltiinlur in- mus, gratias referentes super iis quoe ad exhorla-
ccndia , sacrilegia fiunl, homicidia perpetrantur , tioncm noslram prompta dcvolioiie fecisti. Sed et
truncantur honiines, spolianlur viduae, virgines cor- nos ad litum honorem, quantum cum Deo possumus,
runipunlur, opptimunlur pauperes, itinera obsiden- proniplam gerimus voluntatem, sicut dilectus filius
lur, et per niatcfacieiidi Iicenliam, terra malefacto- fraler S... lator prsesenlium, prior domus Camaldu-
ribus circuinquaque replelur. Superquibus nos,ej'us Iensis,vir providus et honestus, tihi poteril viva
iinitando vestigia qui oiiinium viscera in se gerens voce fideliter intimare, et ea quee de ore nostro ve-
aiebat : Quis scandalizatur ei ego non uror (II Cor. raciter inlellexit ; serenitatem tuain roganles et
xi), palerno condolenles affeclu, si forsan summi exliortantes in Domino qtiatenus ad pacem imperii.
sdcerdoiis exemplo, qui reconciliatio factus est in reformandam diligenler intendas. Ilaec breviler et
leinpore iracundiae,htijusmodipossemus reconciliare simpliciler libi serihimus, sicut expedire credimus,.
scissuram, ad restaiirandam concordiam in imperio ad caulelain.
ct staiiiliendam inter ipsum et Ecclesiam veram pa- Datum Corneli, Kal. Novembris, ponlificalus no-
ceiu diligens siudium et operam impendimus effi- slri anno decimo.
cacem, et ad hoc specialiler exseqiicndum venera- D CXLtY.
bilem fralrem noslrum HugoliniimOstiensem episco- HUGOLINO OSTIENSIEPlSCOrOET LEONITITULISANCTJE
piim et dilecium filiium Leonem lituli SanclaeCrticis CRUCIS PRESBITEROCARDINALi APOSTOLIC43 SEDISLE-
preshyterum cardinalem, aposlolicaesedis legatos, GATIS.
in Theuloniam destinanius. Quocirca universitati Licet Luipuldus episcopus vehementer offenderil,
vestra? per apostoliea scripla prsecipiendo nianda- non soltim apostolicam sedem, verum etiam Eccle-
mus quatenus corum salubribus monitis et mandatis siam generalem , quia tamen redire volentibus
humililer inteiidenles, lales vos erga ipsos exhiberc noHimus ariitum obserare , discreiioni vestrae per.--.;
curetis, quod nos devotionemveslram debeamus me- aposlolica scripta mandamus qualenus, receplo ah
rito eoinmendare: sciluri pro certo quod cum eos eo in ptthlico clericorum el laicorum conventu cor-
jutcr caelcros fratres nostros merito suseprobitatis poraliter juramenlo quod universis mandatis uostris
specialiler diligamus.quod fueril cis factum, reptita- parehit super omnibus pro quibus excommunicatus
biinus nobis impensum. existit,cum secundiimformam Ecclesia?.ahsolvatis;

, (68) Yide Arnold, Lubec. vn, c. 6,

1143 INNOGENTIIIII PP. 1IM
iujungenles eidem ex parle noslra sub debito prae- A>.ludinein vestram mullum esl iu i!!o processum, di-
stiti iuramenti, salvis aliis mandatis qua?sibi du- screlionem veslram rogamus atlentius et monemus,
xerimus lacienda , ul ex lunc infra mensem iter per aposlolica vobis scripta mandanles quatenus ad
arripiat ad sedem apostolicam veniendi , quod sine bontim pacis adbuc propensius insislatis secundura
malitia prosequalur donec apostolico se conspeclui formas quas vohis diiximus prsefigendas. Non est
reprseseniel, receplurus el servalnrus quoesibi fue- enim aliquatenus admirandum si laiilum negotium
rini ab eatlem sede mandala; ea conditionesolemni- tam cito consummari non potuit, quoniam el ma-
ter interjecla, ut si mandalum huj'usmodi conlem- gnttm aedificiumnon potesl in brevi leuipore ad
pseril intra mensem implere, in excommunicationis consummationemperduci.
senienliam rehibaluret ab omnibus aretiuseviletiir; CXLVIII.
cum in eo sic flecti velinius nervum ecclesiasticoe EISDEM.
disciplinse ul lamen nullalenus dissolvatur. Credi- Largitori omnium graiiarum grates referimus co»
mus atttem ei poiius expedire ut ad oroeseniiam piosas quod lantam vohis tribuit gralia? largilatem
noslram ahsolvendus accedat. ul iiijunctuiu vofjis Iegalioiiisofficiumonus non me-
Datum Corneti, ut stipra. diocre continentis priidenler et honeste geratis, si-
CXLV. B cul laudabile vobis leslimonium perhibetur, el ipse
EISDEM. rerum prolestatiiroffectus. Licet aulem hoe propter
Licet Adolpbus quondam Coloniensisarchiepisco- Domimunprincipaliter procuretis, quia tanienetiain
pus, elc, i(l supra, usguedissolvalur. Providealis au- propter nos specialiter vos id agere minime duhita-
lem prudenler et caute ne angelus Satanaein lucis iiius, praeter retributionem divinam, noslram quo-
angelum se transformel, ul btijtis absolutioiiis prse- qttc fiducialiter exspectetis, praiserlim cum procerto
textu contra ColoniensemEcelesiarn inalignetur. sciamus vos manus vestras ah omni lurpi munere
Datum Corneti, ul supra. penitus excussisse. Ne vero super Iitteris illis quas
CXLVl. niintii vestri perdidisse dicuntur niniia vos sollici-
HUGOLINO OSTlEN^l EPISCOPO ET LEONI TlTUI.lSANCM! ludo conturhet, tenorem earum prsesentibus vobis
CRUCISPRESBYTEUOCARlllNALI, APOSTOLICESEDIS LE- litteris mittimus interclttsuni, ut iiullatenus doleatis
GATIS. si eliam ad manus principis eseriemlillerse devenis-
Recepiinttslitleras veslras , et quoc significaslis senl; cum in iis niliil reperiaiur reprehensione di-
per eas nolavimus diligenler , discretloni vestrae giium, sed laurie, salisque per illas appareat quod
brevilcr rcscribentes quod ex quo princeps petit ei _p, non in dttplicilale dolosa, sed in pura simplicitale
rogal, subealis laborem ad nostram prsesentiam re- procedinws, non deelinanies ad dexleram vel siui-
vertendi, inonenles euindem ut aninium propensius slram. Vos igitur secundum tcnorem hujusmodiprn-
inclinet ad pacem , qtiia longe majora rie pace pro- cedatis quanio cautius viricrilis expedire, scientes
veuieiit quam flagitentur pro pace; iiuniios autem quod nos ipsuin venerabili fratii nostro Spirensi
dirigal providos el fideles quiljus super iis qnae episcopo duximus iiiiitnandum, ut liberiovem super
specianl ad pacem et volunlatem aperial el tribuat eo possitis habere processum. Quia vero super ne-
potesialem; ad boc ipsum alierum principem iudu- gotio regni Siciliaenihil adbuc nobis rescribere pro-
centes , ut utriusque niiniiis vobiscum prseseniibus curastis, nolentes for.sanillud litleris cominendare,
lractatus pacis possit habere progressum ; qui ne devotionem vestram monemus allcnlius qualenus
valeat impediri , procuretis ut treugse Jirmiler oh- superillo geralis solliciludinem diligentem, nihilde
scrvenlur. Ad plenariam vero Jiberationenivenera- wmlingentibus omiltentes; ut cum, Deo duce, ad
bilis fratris nostri Brunonis Coloniensis archiepi' noslram prtcseniiam redieritis, super omnibus nos
scopi efficaeiler intendaiis, el commitlalis procura- possitis reddere cerliores.
tionem Ecclesiaeac dicecesis Magunlina?alicui viro CXLIX.
provido et fidcli, qui ad mandatum noslruin de pro- D I ElSDEM.
curaiionis oJficio debeat respondere, congruain Licel apud districlissimum jtidicem de nostris me-
redditurus lamde spiritualibus quani de tempora- ritis diffidamus,de ipsius lamen henignissimiPatris
libus ralionem; ul sic inlerim et necessilaii Ecclesise uietate conQdimusquod non secuiidumpeccata no-
consulalur el jus arcbiepiscopi conservetiir, iia stra, sed secundiim suam misericordiain nos respi-
quod ad suffraganeos el eoruin ccclesias se ipsius ciet propter ndmeu suiini sanclum el giqriosum,
proctiratio non extendat. De negoliovero Trajeclen- qitod invocaluinesl super nos, in illis prsecipuequae
sis episcopi nondum ad pleniim deliberarepotuiinus per vos sine ruga ritiplicitatis pnra iiileiiiione •tra-
propler absentiam creriitorum ; quos lainen in pro- clamus. Illa quippe Veritatis proinissio riicentis ad
ximo exspeclamus , ct tunc remitlemus cursorem Simoiiem: Tu es Pelrus, el super hanc pelram wdi-
pro eodem uegolio doslinatum. ficaboEcclesiammeam, et porlw inferi non praivate-
CXLVli. buni adversuseam (Matih. xvj), quasi firmissima
El SDEM. spci anehora navem Ecclesiae per pelagus hujus
Licet traclatus pacis nondiun ex lolo potucril sosculisie dedttcit ut nec demcrgatiir in Soyllam,
CQiiiUDimiLri,quia tamen per Dei graliam et sollici- nec incidal in Charybdim, quaiitumlihet quaiialur
i';'3 REGISTRUM DE NEGOTIO ROMANIIMPERII. HiG
iiiicrduminler turbines etpi-ocellas. Ea igitur quse A Cum essem Mantuae,ibique dominum (69) cardi-
nobis de perfido Waldemaro scripsistis, licel pro- nalem , corporis inlirmitate gravalum per dies ali-
posiio vestro videantur adversa, speramus tamen quol exspectassem, feria secunda proxima posl fe-
iti eo cui venti et mare obediunl imperanti quod slum apostolorum Petri et Pauli, de morte domini
prospera vobisfient et converiftiiiurinbonum.qiiein- Philippi graves invaluere rumores ; eademque die
cunque assumplum negotium exilum sortiatur. mercalores Placeniini qui mercimoniis suis a co-
Unde spem in illo ponentes qui beatum Petrum am- mite Htigone de Monfort in ducatu Sueviaefuerant
bulanlein in Jluctibus, ne mergeretur, erexit, dicens spoliali, lirmiter asserentes domiiium Philippum a
ad illuno : Modicw ftdei, quare dubilasti (Matth. comile palalino Bavaria? nequiler interemplum, ad
xiv), ul doceret indubilatam semper de ipso fidem Curiensem episcopiiin el abbatem Sancti Galli a me
esse lenendam, injunctum vobis legalionis officium super restilulione direplarum rerum commonitorias
exsequaraini, tam super hoc quam eliam super aliis, litteras impeiraruni.Viatores qtioque et peregrini ac
Domino inspirante, facturi quod ad honorein el litterae episcopi,decani et capiluliTridenliiii domino
profectum Ecclesiaevideritis expedire, illud semper patriarchie [Aquilegensi] eliam ejusdem rei seriem
habendo prse oculis quod Doniinus discipulis suis ait: concorditer referentes, direptiones et pracdae,occu-
Eslote prudenles sicul serpenles, el simptices sicut B pationes regalium quae a comilibus et castellanis,
columbw(Mattli. x), quod et nos prse oculis habere sicnl a inullis dicebatur, coeperanl exerceri, argu-
sludemus. Ltiipuldum vero noverilis apud Senas menliim maleficii commissi validum inducebant.
hosttlihus aclibus implicatum, ad nostram praesen- Tandem cum ad preces et instaniiam domini patri-
liam non venisse ; cujus iiisoleniiam et siuliiliam arclioe et sociorum ipsiss usque Veronam ivissem
diligenler principi exponalis, veslrum nobis signifi- ut Inijiis rei cum ipsis cerlitudinem exspectarem,
caluri progressum quoties oportuerit, ut noslris in- nuntiiis fratris Luipuldi Warmaliensis , qtti ad ip-
strucli consiliis el exhorlationibtts roborati, secu- sum Luipuldiim qitanttim poterat properabat, de
rius procedalis ad ea quaevobis frequenter occurrent. loco in quo facinus fuit commissum se venisse cum
CL. festiiialione dicebal : qui coram palriarcha el so-
ILLCSTRI REGIOTTONI 1NAUGUSTUM ELECTO. eiissiiis, me proesenle, trislis casum tristem exposuit
Lilteras tusesereniiatis accepimus, el quse conti- eo fere niodo et ordine quo exprimebatur in litteris
nebanlur in eis notavimus diligenler, super eis op~ 'eapituli Tridenlini per cursorem proprium , quem
portuno lempore processuri sicut viderinms expedirc illtic transmiseram , deslinatis. Dixitenim quod
Quia vero adversarius tuus solemnes ntiniios ad Q Sabbato proximo anle festum Sancti Joannis Bapti-
praesentiamnoslram disposuit cttm cardinalibus de- stoe, quo treugas interpositas dominus preeviderat
slinare, prudentiam luam sollicilain reddimus et non sine alierius extcrminio terminari, dominusPbi-
atienlam ut et lu nuntios tuos providos et fideles lippuscum paucis de familiasua, exercitu incampo di-
miltcre non omittas, ne tuum reraaneat negotiuin niisso , civilatem Papenbergcusem intravit, eoque
indefensum ; salisque poleris illis venerabilem fra- hora nona in palatio episcopi qtiiescente, dictus pa-
trem noslrum Cameracensem episcopum in procu- latinus comes, ctii dominus Philippus filiam dederat
ratione negotii sociare, quem profecto devotum tibi et absluleral, cum duce Bawarioe et marchione
novimus et lideleni. Istrioe fratre ejusdem episcopi et aliis decem viris
CLl armatis palatium in quo dominus Philippus e.tit
EIDEM. ingresstis, (70) pulsansque ad ostiuni cameroe,more
Affectiimoileetionis et gratiae quem ad Itiam re- admittitur consueto ; a quo cum dominus Philipptts
galem personam habuimus et habemus non oporlet verba jucuiida et jocnlaloria , sicut consueveral, ex-
nos verbis expriniere, cum hacienusoperibiisexpres- spcclaret, ille statim cultellum quo erat accinctus
seiimus, et amodo etiam exprimerc intendamus, in exeruit , et domino Philippo gladio ludere prohi-
lautum ut nuntii partis adversaepublice conqueran- D benli respondil : Non erit litc libi Indus; el incon-
tur quod dominus eorum meliorem poiuil tecum pro tinenli, Dei timore poslposito, ipsum (ransfodilgla-
se quara possilnobiscumprotecompositionem inire. dio, el Henrico (71) imperii senescalco facinus
Quid autem traetatum sit et dispositum per noslros prohibere volenti lethale vulnus infligens, eum quem
legatos el tuos nuntios in brevi libi curabimus inti- jam occiderat tiniens vivere jiigulavil ; et sic
mare, quorum advenlum cum gaudio pracsloleris. homicida faiilornm suorum auxilio munitus exsiliit,
CLH. ac piaculare Ilagiliiim, loto jam dissoluto exercilu,
DOMINO VkPJE. adhuc , sicut Domino placuit, exslilit impunilum.
Sanclissimo Palri suo et domino INNOCENTIO, di- Officioigitur legalionis injunctse judicio divini nu-
vina providenlia suramo ponlifici, HUGOLINUS, mise- minisexspiranle, ad vos cum festinatione regredior :
ratione divina Osliensis et Welletrensis episcopus, a quo invitus, licel obedire non renuens, suin egres-
cum debita devolione salutem. sus.

(69) Leonem lit. S. Crucis. (71) Yide Ca?sar. Heisterb. lih. vi, c, 26.
(70) Vide Arnold. Lubec. lib. vn, c 14.
{147 INNOCENTIIIII PP. 1148
CLin. A CLIV.
1MPERATOREM ARCIUEPISCOPO ETEP1SC0P1S SUFFRAGANEIS MAGDEBUR-
1LLUSTRI REGlOTTONlIN ROMANORUM
ELECTO. GENSIS ECCLESU3.
Cum dissensionis inateria quaepeccatis exigenli-
Novit ille qui scrulalor est cordium et cognitor bns hactenus in nimis damnosa
secretorum quod personam tuanjdecorde puro et imperio pullulavil
non lanium Romano imperio, verum etiam
conscieniia hona et lidc non ficta diligimus et ad Iio- fuerit,
loli populo Chrisliatio , nos, qui ad regimen uni-
norem el profeelnm luum efficaciter aspiramus, sic- versalisEeclesiee
ul opera manifeslani quaepro le non dubitavimus superna sunius dispositionevocati,
debemus soljicitudinepraecaverene per aii-
exercere. Licet aulcm le deseruerinl quasi solum diligenti insolentiam reviviscal qtiseper divinum judi-
cujtis
ainici pariter ei propinqui , nos tamen in lua dilec- cium est
sublala, qiiainvis illud crudele facinms
lione constanles, ea sttidio diligenli non deslitimtis dclesteinur
quod a JiliisBeiial nequiter estcommis-
oporari qua: secundum lempus lihi credimus expe- suin. Quocirca fralcrnitati vestroe per apostolica
dire, vigilantespro le quando lu forsiian dormiehas; scripta mandamus et in virtule obedientise districte
quineiiam propter lc multa passi sumus adversa, proeeipimusqualcniis ad paecm imperii fidcliler in-
quse nec eliam libi voluiniusinlimare cum adversi- I tendeiites, nullaieims periniilalis , qiiantum pro vi-
las le premebal. Qttidamenim civium Romanorum ribiis
poleslis, ul quisquam de novo eliga-
adversarii ttii corrupti pecunia gravem seditionem lur iniinpedirene fiat novissimus error pejor priore.
regem,
adversus nos comnioveriint in urbe, coiisanguincis Ut auteui omnis tollalur occasio
malignandi, nos
nostrisniiilta damna el opprobria inferentes; nosque lam vobis
quani aliis archiepiscopis et episcopis
non sine inullis el magnis cxpcnsis seditionem po- sub
inlerpositioncanalhenialis aiictoritaie aposlolita
puli poluimus mitigare. Nunc autem adversario tuo interdicimus ne quis allerum iuungere vel coronare
sublato de medio, ne contra te alius suscileiur,
prxsumai; ita ut ipso aelu excommuniealus exi-
quamvis nepos ipsius j"am libi adversarium se oppo- slal quicunqiic conlra hoc apostolicuminterdictum
nat, diligenti studio prseeavemus, ad promotionem de novo pracsumpseiilimpendere vel susciperc hu-
luam efficaciterintendentes, sicut aposlolica scripta
jtisinodi sacramentum; scialque se dignitalis et
teslanlur, quaepro le diversis personis super variis ordinis periculum incursurum, si quis in hac parte
articulis destinamus. Tu ei'go, fili charissime, beni- nostrum violarc niandalum.
praesumpserii
giiitateni el humilitateni cuuclis osteiidens, Iiono- In eumdemmodum archiepiscopoel episcopissuf-
rera et graliam exhibeas universis, a sermonibus
Q [raganeis Ecclesiw Maguntiuw. ln cumdemmodum
asperis cl injuriosis operibus abstinendo; noc in urchiepiscopoel cpkcopissuffraganeisEcclesiwColo-
concessionibus durus, nec in promissionibus sis nieusis. In eumdemmodumarchiepiscopoel episcopis
avarus, fidelilcr tamen observans ulrasqne; quia suffraganeis Ecclesiw Salzburgensis. In eumdem
non dabis unum pro mi.lle, imo recipies plus quara modum
archiepiscopoel episcopissuffraganeisEccle-
mille pro uno. Principes quoqtie lam ecclesiastieos siw Trevirensis. In eumdemmodum episcopissu/fra-
quam mundanos per idoneam catttionem de omni quneisEcclesiw Bremensis. Item palrittrchw Aquile-
redrias inriemnilalesecuros, ad gravitatem et con- et
suetudinem regiam te informans. Personam vero gensi su/fraganeisejus.CLV.
tuam caute cuslodias, el torpore deposilo, sollicitu- UNIVERSlS PRINCIPIBUS TAMECCLESIASTICIS QUAM MU.V-
dinem geras in omnibus vigilantem. Si vero tibi 1NTEUTON1A eONSTITUTIS.
! DAN1S
videris expedirc , ad consiirnmaiionemnialrimonii' Ctim dissensionis inaieiia, eic, usque Quocirca
jam tractati (72)secure procedas; super quo nos' universilatem veslrain rogandam duximus el ino-
mairi puella?, patriarchacAquilegensi, el Henrico' nendam
, per aposlolica vobis scripta mandantes,
de Calandrino, nec non et Henrico de Masseeh,' et in remissionem
peccaminum injiingeiites, qnale-
noslras lilteras deslinamus. Super allero vero con-' *^ nus ad
pacem imperii Jideliter intendaiis. consen-
jugio, si tibi et imperio expedire cognoveris, tuum1 lienles disposilioni divinsc, qiioeeirca ciiarissimum
nobis non differasbeneplacitumintimare, de pleni- in Chrisio filiumnostrum illustrem regem Otlonem
tudine gratioc noslroe securus quod ad omnia qu:e5 cvidenter elucet,
eique ad regendum imperium
libi noverimus profulura diligens sludium impen- cfficaciler assislatis ; ne si secus a qtioquam dam-
denms ct operara efficacem: sicut dileclus Jilius 5 nabili fuerit occasione
proesumplum,proeterdivinam
magister Henricus nunlius luus regali prudenlue3 offensam, apostolicamquoque censiiram incurrat.
polerit exponere viva voce, qui diligentiain et sol- Nos enim eidem regi, quem divinojudicio crediinus
licitudinem nostrain, proposiiura cl affeclum quem1
approbando , iiostrum in hac parte judiciiim appro-
circa te geriinus, plenissimeintellexil.
banlc, parati sumus ad honoreni el exaltionem im-
perii favorem et atixiliiim impertiri, cum credamus
quod el ipse ad hoiiorem et exaltationera Ecclesise
studium velit et operam adhibere; ita quod, co

(72) Cura filhi Philippi Beatrice. Yide infra cpist.109, 178. 181, 182.
 1149 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPERH 1130
facienle, qui est actor unitatis ct pacis, diehus A lem luam rogandam duximus et monendam, per
nostris utrumque per alterum optaiuin suscipiet apostolica libi scripla mandantes quatenus divinsc
incremenluiii. disposilioniconsentiens, qiiae circa charissimiim in
CLVI. Chrislo lilium noslruin illustrem regem Ottonem
ILLUSTRI REGIB0HEMU2 evidenier clucel, iioslrum in hac parle jndicium
Sicul iiunliis et litteris ttiis nohis mulloties inti- approbando, ei palenter et polenler adhaereas, im-
masli, ab obsequio ch.irissimi in Chrislo filii noslri pendendo sibi anxiliumel favorem, ut per hoc divi-
regis Oltonis illustris non voluntas , sed necessilas , nam el apostolicamgraiiam nberins merearis. Alio-
tesubduxit, integram ei fidem servans in peclore, quin, proeterdivinam offensam,apostolicam quoque
quam non poleras in operc demonstrare. Cum ergo ceiisuram incurreres, cum eidem regi nolinms in
jam ipsa necessitas divino judicio sit sublala, ex- suo jure deesse, qui sumus omnibus iu sua juslilia
, cusaiionem honestam praclendere non valeres, si ei debitores.
decoelero 11011 impenderes auxilium et favorem. Tu In eumdem modum duci Moraviw, duci Saxonim,
ergo , (ilii charissiine, divina?dispositioni consen- duci Bawariw, nobitibusviris vassailisducatus, mar-
liens, quaecausam ipsius rcgis evidcnli judicio ap- chioniMisnensi,marchionide-Brandeburc,marchioni
prohavit, nostrum in hac parie j'udiciurnapprolian- de Landesberc, duci Austriw.
do, patenter et potenier eidem arihaereas,firiemei CLIX.
procslitain conservans illtcsam, ulper hoc divinam JOANNl JLLUSTRI REGIANGLI.E.
et aposlolicamgraliam nbeiitis nierearis. Alioquin, Ecce jam temptts advenil in quo, si charissimo ir.
prseter divinain offcnsam, apostolicam quoque cen- Chrislo Jilionoslro illusiri regi Ottoni, nepoti tuo,
suram incurreres, ctim ciriera regi nolinius in suo curaveris magnificesubvenire, te ipsum magnificare
jure deeise, qui sumusomiiibus in suajustilia debi- valebis nllra quam expedial nunc Iilteris explicare.
tores. Cum igilur atl honorem et profectum tam ipsius
In eumdemmoduxinobili viro tundgravio Tliurin- regisquam tuiimefficaciter aspiremus, serenilaleni
giw. In eumdemtnodum duci Brabanliw , principio luam monemus et exhortamur atlenlius, fideliter
tic mutaio. Certa multorum relalione didiciiims consulentes qtiatenus circa subvenlionem ipsius le
quod ab obsequio, etc In eumdemmodumaliisprin- nec durum cxliibeas nccavarum, sed taliler ei si-
cipibusqui prwfato regi aliquando adhwserunl. mul ac semel studeas subvenire, qnod luoaccedente
CLVH. sitbsidioquod commode niinc praevaletcxpediri, per
SALZBURGENSi ARCHIEPlSCHFO. n nostrse solliciliidinis sludium feliciter consunime-
Cum dissensionis materia, etc , ut in alia, tisque lu r.
sublala. Quoeirca fraternitalem tuain rogandam CLX.
duximus ct monendam, per aposlolica tibi scripta LITTER,E OTTONIS REGIS,IN ROMANORUM IMPERATOREM
prseeipiendo mandantes sub debito juramenii quo ELECTI.
itohis in hac parte teneris, ct in reniissionem pecca- Reverendo in Christo Patri ac domino charissimo
mtnuin injungenles, quatenus diviuoe dispositioni dominoINNOCENTIO, Dei gratia sanctaeRomanoesedis
consenliens , quae circa charissimum in Chrislo sumnio ponlifici, OTTO,eadcm gratia etsua Roma-
liliiimnostruui illustrem regem Ottoneni evidenler noruni rex et semper Augustus, debitam subjectio-
clucel, nostrum j'udiciuin approbando, ei patenter nem ac reverenliam cuin fiiiali dileclione.
et potenier adhocreas, impendendosihi auxilium et Quod liacleniis fiiimus; quod sumus aut erimus,
favorem, recepta tamen ab eo super indemnitale quanliiin ad regni pertinet promolionem, totuni vo-
Salzburgensis Ecclesiaeidonea cautione. Alioqtiin, bis et EcclesioeRomanaeposl Detim debcntes, quod
etc, ul inalia. et gratanlissime recognoscimtts,pro omnibus vestra?
In eumdemmodum Maguntino,Treverensi, Colo- graiioebeneliciis uberriinas sanctilati vestrsc referi-
niensi el Magdeburgensi archiepiscopis,el episcopoD nuis aciiones, erga vos et omnes quibus bonum
Alberstadensi,ilaquod unkuique seorsim.In eumdem vultis exhibilam nobis benignitatem sludiosissime
fere modum judicibus, Scabinis, et civibus Coto- semper merituri. Vestraeproinde,palernilati alten-
niensibus.Certa multorum relaiione didicimus, etc lissime supplicamus ul inluilu omnis devotionisno-
CLVIIL; strse ct Iionoris Dei ac vestri ipsius, ac promotionis
NOBILI VIRODUCI ZARINGI/E. Ecclesiae Romanse respeclu, ex quo misericordia
Cum dissensionis maleria, quse peccatis exigen- Dei, iil speramus, consanguineo noslro sublato de
tibus hactenus in inipcrio pullulavit, nimis dam- medio, tempus vobis coiilulit faciendi, omne veslrai?
nosa fuerit, non ipsi lantum imperio, verum etiam discretionis consilium et auxilium noslrae promo-
toti populo Christiano, nos, qui ad regimen univer- lioni, qtia?sine dubio vestra est, propensius impen-
salis Ecclesiae superna suiniis dispositionevocati, datis. Scire prseterea vos volumus quod archiepi-
diligenti debenius sollieitudine prsecavere ne, per scopus Magdeburgensiset Halvestadensis et Min-
aiicujus insolentiom, reviviscat quoe per divinuin densis episcopi ad noslrum auxilium el servitium
j'udicitira est sublata, crudele facinus delestanles accesserunt. De duce Bemardo scialis nuntios ve-
quod pius aniinus periiorrescil. Quocirca nobilila- slros co dic quo has littcras vobis destinavirauscum
HSl INNOCENTHIII PP. 1152
ipso fuisse, et eo usque cum ipso actum esse ul eum lA dundare. Tti ergo de pleniludine gratia? nostroe se-
oimiino speremus in nostra (idelitate et servitio cttrits, non lninus prudenli quam diligenli studio
permansurum. Fraler noster palaiinus eomes Rheni, illa satagas procurare, quoo iuse promotioni conve-
Deo gratias, ad nostrain inlegre rediil charilalem ; iiinnl et saluli, cam in verbis el operibus gravita-
cl ex quo mortiius fiiit coiisanguineus noslcr, nobis tem exhibens el cautelam ut iu imllo reprebensibilis
eliam igiioraiiiibus; nos in omnihus quibus pronio- meriio judicens.
vere potuit non cessavit. Spireusis etiam cpiscopus Daium Soroe, xin Kal. Septembris, ponlificatus
nobis sccuriialcin fccil et noslram per omuia studet nostri anno uudeciino.
utilitalem et honorem. Multi proeterea episcopi, ha- CLXII.
rones, abhalcs et caslcllani, el iiiinisieiiales tam in EIDEM.
Suevia quam circa partes Rheui superiores et infe- Licel, antequam ad nos per diversos nuntios tttai
riores et alias in imperio constiluti de suo nobis litteroe pervenissent post occasum Philippi, omnia
servilio et fulelilale scripserunt, et per fideles niin- peregerimus quse per easriemlitteras postulasti, au-
lios mandaverunS,sed pro angtislia temporis cl di- dito lamen quod priucipes Alemannia?,apud Wirce-
stantia loeoruin ad nos>8dhuccorporaliter accedere burcli in Nativitate beatoeMaria?debeanl convenire
niinime potuerunl. Orientales ctiani prineipes diem B 1 dcimpcrio tractatiiii, protinusper nuntium nostrum
qiiemdam,videlicet Naiivitalem beatacVirginisWir- cuni tuo ad eos litleras apostolicas deslinavimus
ceburch slaluerunl, quasi de iinpcrio ordinaluri; quales promoliouituse credidimus opportunas, exse-
quo el alios principes venire liortati sunt, et nobis cutorem mandati nostri consliluentes delectum Iler-
dedieetloco mandavcrtint. Consuetoe igitur bene- bipolenseinclucluni, de qtio plenam fidiiciani ohli-
volenliaevestrsc el in omnibus probalae ilcrttin rie- neiniis. Tu ergo, fili charissime, de pleniluiline
volissiuie supplicamtis ul sicut nobis et vobis nove- gralioc uosiroe sectirus, lalem le salagas exhibere,
ritis experiire, generalitcr omnibus priiicipibus, et ut apiitl Deumet bomines merito repuleris acce-
specialiter uhi uecesse vobis visum fuerit et utile, ptus.
per bonos ac fidclesnunlios vestros scribere diguc- Datum Sorse, etc, ut supra.
mini, adjicientes preces, consilium cl inandaium, CLXlll.
bonam vestrain voluntatern omnihus declarantes. ARCHIEPISC0P0 MAGDEBURGENSI.
Perutile aulem nobis foret si ha?cusque ad diem Quod charissimo in Christo fiiio nostro iliustri
prseiioiiiinatamcfficerepossetis. Archiepiseoposau- regi Oltoni in Roinanorum imperatorein eleclo sine
tem Miigiintinumel Coloniensemad nos qnantocius speciali raandato nostro tuum impenriistiobsequium
redirc faciaiis. Civilalibusetiam Italioect Tusciac et favorem sicut iriem rex per suas nobis litteras
de nobis scribile, laudaiites eas qua? hactenus in intimavit, co prsesertim intuitu qtiod id noslro repu-
nostra et veslra devotionc permanserunt, et eas las bcneplacilo forc gratum, fralernitatem luam
quse iiactenus neiciebant nos ad iiostrum favorera dignis proseqtiiniur actionibtis gratiaium, luam ex
eshorlanles. Rogaiuus ilet» nt. si de Ecclcsia Bre- lioc certitts cognoscentes et rievotionis duicediiietn
mensi el ejus eleclis vohis sive per regoin Daeinc, et fidei piiritatcm. Ut ergo quod laudabiliter iucoe-
sive per qiieniciinquementio facta fuerit attl pelitio, pisli, laiu-labilitisprosequaris, fralcriiilalem tuam
ejus negotii exsectitionem usqtie ad advenlum nun- rogamus attentius et lnouemiis, per apostolica tibt
liortim noslroriiin, quos vobis super eo idoneos scripl.i mandantcs qualeniis eidem regi polenter et
quantocitismiltemus, differatis;" scieules pro certo prudenter iithaerens,in omnibtiset per omnia luum
quia secunria electio, sicut et prior, et contra Detim ei procheasauxilium et favorem, sciturns pro ceno
et conlra jus et rationem faela csl, et neulrius pro- quod in nohis existet gratum plurimuui et acceptum.
motio vel vobis vel nobis noscitur cxpediie. Super Dalum Sorae,etc, utinalia.
omiiia aiitein nos ei causam nostram, imo vestrara CLXIV.
veslro subjicimus consiiio et volunlati, cerlissimi fj | HERBIPOLENSI ELECTO.
ut quod paterue erga nos coepistis, in quo bene lia- Cum principes Alemannia1, sicut accepimus,apud
ciemis perseveraslis, ad laudetn cl gloriam Dei et Wirceburchin Nativitate beata? Marioe,traclaluride
EcclesiseRomaiiacet utililatem optiine erficere de- imperio, debeant convenire, nos, qui de priidenlia
beatis. et devotione tua fiduciam gerimus pleniorem, per
CLXI. le,verbuin nostrum ad eos pro pace impeiii volumus
1LLUSTRI REGIOTTONI1N ROMANORUM IMPERATOREM diligenter proponi cl efficaciier promoveri. Quo-
ELECTO. circa discretionem tuam rogandam duximuset mo-
Priiisquain ad nos, (ili charissime, posl occasumi neiiriain,per aposlolicalibi scripta prsecipiendoman-
Philippi, quontlamducis Suevitc, quisquam ex partei danies qualenus, recepiis litleris noslris, qttas ad
tua ntiutius ctun litleris pervenisset, peregimus uui- omnes principesAlemanniap. coinmuniierdestinamus,
versa qua?poslca nobis per luas lilleras postulasti:: eas eisdem principibus ex parte nostra prudenter
quiu eliam scripsimus multis aliis prout iiumiiienti i assignes, et ad promotionem charissimi in Chrislo
negoiio credidimus expedire, parali semper edicerc; filii iiostri rcgis Ottouis illttstris diligenler inlendens,
quse ad bonorcm el profeclum ttiuin debeanl rc- secundum iciiorciu liilcraruin ipsarura cosdem prin-
 1153 REGISTRUMDE NEGOTIOROMAMIMPERII. 1154
cipes exhortcris ad noslrum beiieplacilum exse- A £ Ecclesiam adhacrerescidem, ac rie em millia mar-
quenduni",proul meliustihi fueril desuper inspira- raruin a le niiiluo postulabat. Et quia contra nos
lum. Tu ergo, dilectissimefili, de cujus obedientia; et Romauam Ecclesiam ad exemplum prsedecesso-
plene confidimus, mandatum aposiolicmn taliler rum et progeniloruin tuortim, qui firieleset devoti
exsequaris quod ttiaediscretionis prudentia clarcat semper fueruiil Ecclesioc,nec unquani pro impera-
in effectu,et nos devoiionemluam debeamus merito lore vcl aliquo alio defeccrunt, illi adhserere nole-
commendare. bas, linjusinodi coiloqiiium habuisii pro niillo, nec
Daluin Soroe,etc, ul supra. noii etiam qtiia (e non stistineie puiahat quod ipse
CLXV. per injuriam comilem exba?reriaret Barrensem.
Sane qtiod rie tuoriini progeniloritmreligiosa rievo-
PIIILIPPO 1LLUSTRI REGIFRANCORUM. tione recenses, delectabiles nobis paril delicias ati-
Per luas nobis litteras intimasli qnod dcPIiilippo, dienrii.Falemur eqitiriemquod, inler ca?terosmtinrii
qiionriamriuceSueviae,quem lu regem Romanoriim piincipes, antecessorcsel progeniiorestui Roinanani
appellas, coiiqttcrimerilo poieras el debehas. Primo Ecclesiaiii,siciii et ipsi ab ea specialitcr sunl dilecii,
quiriem,quia ciimipse in riiePentecostes Aqitisgrani speeiaiiler dilexerunt, nec cos ulla prosperiias vel-
inaneret, el abbas Caslri-Naiilonisamicus ac fidelis B ariversilasabejus devotionesiihriiixit.Unrieluam re-
ct quiditm miles ligitts homo tui fuissent ad Tres galemprurieniiamaffaciuosisprosei|iiimuraclionibus
Reges in peregrinalionem protecti, coram plniibus gratiartnn qnod palernoefirieipurilatem lioereriitans,
cum gaudio quasi dixit qttod le confeceranl Picla- quanlum ad hoc ei conlra Ecclesiamnon favisti; Iicet
venses comites Namurcii et Bolonise,ac ducenlos apostolicasedes, qtioenon ab bomineconstiliila est,
de melioribtis uiilitibus exereitus tui ceperant, co- sed a Deo, confiicns in ipso, noii limeat quid homo
inilcs ve.ro Bolonia?et llollandise occiderant: quod silii faciat contra Deum,queniadmodiim ipsa dicit
vcluli de luo gaudens inforlunio pilblicabat.Sccunrio in psalino : In Deo sperabo, non limebo quid facial
vcro quia, ciini ipse jurassel ac litteras suas paten- mihi homo (Psal. cxvn). Jesus Cbristus eienim fun-
les iniie libi dedisset qtiod te juvarel conira regem diiincnliimel fundator ipsius, supra se Drmampe-
Ouonem, qiieni lu vocas quondam coniilemPicla- trara lanla eam solidiiale Jirinavit,ut nedum irrtien-
vensem, et quod sine tito assensu cuin ipso nun- tia Jliiminasen etiam Jlantes venti, qttinimo porloe
quam paccininiret, rieinumsineassensuet voluntate inferi non prsevalearit conira ipsam. Post lncc
lua pacein iniit cnni eodem, sicut in veritale (e as- autem alium articuluin adriiriisti, in quo Romana
seris coguovisse.Tertio quoqtie, qnia ciiin comes Ecclesia, sieut asseris, libi lolique regno tuo potcrit
Barri dilectus et fidelis consanguineusluus ducem " subvenire ac progeniiorum luorum nierita com-
Loiliaringiaeinfestaret, eumque in sua terra ccpis- pensare. Nosse le quideni asseris quod Romana
sei, tu prafaio Philippo pacem de ipso ducc pro Ecciesia prsclatumOlionem, ut saipe dictum Philip-
niemoralo comite obluiisii, qtise modis onmibusad pum posset depiimere, inoilis procurabal omnibus
ipsorum, videlicet Philippi et ducis, cedebat hono- sublimare, allendens quod Fridericus paler el Hen-
rem.quemadniodiiintibi el aliis pluribus videhatur: ricus frater ejusdeinPliilippi mnlia mala ipsi Eccle-
qtti super liocper litteras et niiutitimsuum iiidebite siacirrogaranl, el qtioniamoninesfilii proefatiFride-
tibi respondens, ad aggrcdiendum praedictum co- rici cessertinlin fata, nec aliqttis de filiis ejus exstat
mitem, prccnm luarum immemor, exercilum j'am qui possil ad imperiiiinpromoveri, nohis ailentius
citaral, sed, Domiiiopermitlente, in illo fuit ilinere supplicastine ipsum Oitonem ad imperimn promo-
inierfectus. Ad qusctuae serenilali dusimus respon- vere vellemus, quia nepos esl regis Angloriiin, cum
dendnmquod, licet intereumdem Pbilippumel prse- quo hahes inimicitias capilales el qui te multolies
fatiim Ottonem pax non fuerit refonnata, sed de per satelliles suos procuravit occidi, ac idein Otto,
ipsa reformanda Iraetalum, per haec tatnen intelli- ciim olim comes Pictavensisexisleret, terram luam
gere potuisli quanlam (ideinliabere de ipso valueris D ecclesiasque coinhussit, ct tibi ac lerrae lnoa mala
quanlamque dilectionemin eo riebtierisconstituere, onmia quoepotttit irrogavit, nec aliqnain inde satis-
illuriqtieverum fuisse qtiod ineliustibi erat, quem- factioncm impendil. Siquidempersecuiio Fiiricrici
admorium ssepiustibi scripsimus, no&lrisconsiliis ab Ecclesia?menle non excidit, quseprofeclo, proe-
acquiescereqitain Suevi fraudibus inhsererc Conse- ler alia impedimenta qiise Philippo ad imperium
quenter autem banc causam odii quod erga te idem ohtinendtitn obstabant, non ex niinima parte nos
Philippus conceperat expressisli, videlicel qnod fecil ab ipsius declinare favore, Dei zelotis exemplo
cnm soepe le per litteras el nuntios requisissel ut peccala patrum in filios tisque in lertiam el quar-
haberes colloquiumcum eodem, lu cjtis ntinliis re- lam progeniemvindicantis in iis niaxime qui orie-
spondisti quod regni negotiis occupalus, colloquiiim rnnt eiim, id est in illis qui conlra ipsiim paternum
habere non poteras cuin ipso, nisi prius scires odium imilantur. Cieierum providenliam luam in
de quo et super quibus inler vos illud celebrari de- Dominocommendamusqttod ila piaedevotionis pa-
herct. trum tuoruni memoria delectaris ut tamen iinpieia-
Qtti libi pro ipso el per ipsum respondenles, dixe- tem rietestcris illorutn qui sunl Ecclcsiam perse-
runt quod ipse volebal ul conlra nos et Romanam cttii.
1155 INNOCENTIIIII PP. 1156
Sed cum Ludovicusillustris memoricepaler luus A J non potuimu5cumnoslraefamseac propriseconscien-
xelo ecclesiastictcreligionis acceiisus non dubitave- lisepuritale. Quia cum causa eadem utraque parte
rilseoppoiiereFriderico, quandoinschismate geme- prsesente esset cilra lilis conlcstalionem in noslro
bat Ecclesiacl imperium in unitate vigebal, quanto audilorio venlilala, et quibusdam pro hono pacis
tu seciiiius.factus robustior patre tuo, potuisti ces- provide ordinalis, titrique parti peremptorius terrai-
sare a favore Pbilippi Suevi filii Friderici el fralris nus sit prsefixuset ab utraque parle recepius,reliqua
Heurici perseculorum Ecclesioe, saepenionilus etro- nuncabsentead pelilionem alleriiisiiondeceialiquid
rogaius a nobis, et maxime tempore quo schisma iinmutari unde prsejudicium ei el nobis posset op-
prcmcbat impeiiuni et unitas Ecclesiam extollebat, probrium provenire; sed usque ad termintim con-
pra?sertim cuin ille caiisam foverel iniquam. Unde. stitutum el ultra etiam curaLMinus exspectare, pro-
cuin lu ei dnxeris adhaereiidumqui erat offensuset cessuri, auclore Domino, sicul 1'ueiiiprocedendum.
indevoius Ecclesioc,habere pro indigno non debes Crediiiiuslamen quod ulililati lua? poiius expediret
si nos favimus in partem istius humilis ac devoli, ut submanu nostra te liumiliare curares, qua?non
cum landem melius nos lihi cavere potuissemusab solunifortis el polens, sed ampla etiam est et larga,
islo quam lu cavere nobis potuisses ab illo ; eo quod de facili valens sic humiliare siiperbttm sicul huini-
utique nos in islo, lu vero nequaquam jurisdiclio- lem exaltare ac singulis reddere secundum exigen-
nem haberesin illo. Prselerea subjunxisli quod idem liam meritorum, devotis et obedientibus gloriam,
Otio nunquam posset in imperiuni siiblimari quin in indevotis autera et inohedientibns poenam,cum di-
tuiim ac regni et Ecclesiaruni dispeiidium reduntla- versis raodis in muitis lociset variis causis noslrum
ret. Enimvero tanta devolioneregnum tuum Eccle- possimus beneplacitum adimplere. Quapropler ti
sia?lantaqtie dileclioneilla illi esl counita ut neutri nos in eo placare salageres in quo nos offendere
sine allerius laesionepossil conlingcre detiimentuin. attentasli, ul ad illius auxiliumet favoreni promr.ta
Quod ttti(|ue nos sollicite aitendeiites, non ina re- devGlioneredires -a cujus auxilio et fawjre indecoro
qiusitione jamdudum, sed affeclu quein circa te spirilu recessisli, spes lihi non incerta daretur ut
geriijius provocali, indeniiiilaii tusc ac regni lui quoceoidisii resurgeres, et si non ad illum in que
super hoc curaviinus pnvcavere, certa promissione alius esl Iocatus, ad aliura tanien gradum in quo
ab eoriemOttone recepla suh aurea bulla seriplo alius est locandus, et nos inierim faceremus libi
pariter et juramento firmata quod de pace vel con- honorahiliter provideri ad noslruin et ipsius Iiono-
cordia lecum componenda et observanda nostro per rem ellicaciler iiitendenli. Inspirel igilur cordi luo
omnia parebit arbiuio cl niandalo ; sicul nuntii tui, Q ille qtii ubi vull spirat spirims vcrilatis, ul sanura
quibiis reseriptuin ipsius oslendimus inluendum, amplectens consilium, animeesimul el corpori sine
lam de ipsa qiiam de a!iis circumslantiis, de qui- diibitatione salubre illud agere sludeas per quod
bus coiiluliinusciiiu eisdein, tuse regali prudenliae divinam et nostram graliam merearis, pro certo
viva voce polerunt enarrare. Cum itaque videalur, confidens quod illius parali sumus vestigia imitari
rebus laliierse habenlibus, expedire uladfaciendum qui dicit : Converliminiad tne. el ego converlarad
inler vos pacemet concordiam inlendere deheamus, vos (Zac.li.i). Alioquin, non noslroedurilise sed luas -
tu modum et formam pacis el concordia? perlra- poteris iinprudentise imputare, si novissima lua
clandae,si cam duxcris acceptaiidam, nohis poteris: lient pejora prioribus, dum sanis consiliis refugis
inliinari; nosquc tna voluntale comperta, danto acquiescere ac juslis persuasionibus consenlire.
Deo, ad vpsauiquaiiio cerlitts, lanlo efficaeius pro- Datiim Ferentini, x Kal. Novembris, poniificatus
cedemiis. Prselcrea super eo quod de imperii civita- nostri anno undccirao.
tibtts luo rcgno vicinis per luas nobis iilteras sug- CLXVII.
gcssisli, lua regalis prudentia diligenter advertat: PATRIARCHiE AQrjILEGENSI.
uirum tibi vel luo regno expedial ut ad res imperii Lirct post iieceinillustris meinoiia?Philippidtieis.
manuin miitas. I) Sueviaesupernegolioimperii beneplaciluinnosirum
Daluni Sorae,xv Kal. Oclobris, pontificattisnoslri libi pluries curaverimus intimare, quia tamcii ile-
anno undceimo. rato illud per nostras lilteras tibi postulasaperiri,
CLXVI. ciiui Ecclesiseluae possit ex boc dispendium inimi-
ADUI.rHO QUONDAM CGLONIENSI AIICHIEPISCOPO. nere si nescias in quam partem debeas declinare,
Dilectum filium Hciinaiinum presbylerum cnra fraternitali tuae proesenliuminsinualione clarescal
lilteris luis ad seilcmapostolicamaccericnteinea qua quod cum per Dei graliam simus super petram so-
der.uit bcnigiiitatc snscepimiis, et verbis ipsius be- lidam stabiliti, iu codem in quo et prius proposito
nignani curavimiis aiidicutiam exhiljerc Quod au- periiianemus. Quocirca fraternitatem tuain rogamus
tem pcr ipsuui el lilleras luas suppliciter postu- attentius ct monemus, per apostolica lihi scripta
lasti til quoniam propier liosiiles iiictirsus securei niandantcs quaienus charissituo in Christo (ilio
non poies, ul asseris, pro causa tua vcl in personai noslro iiluslri regi Otloni in Romaiiorum impcra-
propria vel per responsalem idoncumin nostra prae- torem electo adhaereas, eique assistas viriliter el
senlia comparere, causam ipsam in rcgno Teuto- potcnlcr.
nieo dignareniurpersonis idoneisdelegarc,diffinitiva Daium Latcrani, xiv Kal. Seplcmbris, pontificaf.is
nobis acnlcii.lia y.servala, salva jusiiiia conccdcre nostri aiir.oundecimo.
li§7 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPERII. 1158
CLXVHI. A nostro illustri regi Ottoni, in Romanorumimperalo-
li.LUSTRtREGIOTTONIIN IMPERATOREM RO.V/ANORUM rem electo disposuisti firmiter adhaerere ipsique
EI.ECTO. imperialia insignia resignare. Super eo vero quod
de conjugiiconjuramcnlo scripsisii, hoc libi duxi-
Licet per dileclum lilium magislrura Henricum,
mus rescribendum, quod per legatos noslros, quos
Sancti Gereonis scolasticum, generales ad oinnes
disposuiinusin Teutoniam destinare, tuse fraterni-
principes et speciales ad multos jamdudum litteras tati curabimus
plenarie respondere, parati semper
direxerimus, quales tua? promolioni novimus expe- tibi proficiant ad comnioduinet liono-
tamen efficerequoe
dire, quia postmodumquamplures eoruin nos rcni in devotione ac fidelitate sedis
consulere curaverunt cui mallemus eos super ira- niaiienli. aposlolicseper-
perio adba?rere, quosdam per iterala scripta fui- Daltim Laterani, II Non. Dccembris, pontificatus
mus exhorlali, videlicet Aquilegensempalriarcham, noslri anno
tiiidecimo.
Magdeburgensemarchiepiscopum, Adolfum quon-
dam Coloniensem, Spirensem episcopum, regem CLXXI.
Boheniia?,Auslria?ac Zaringiae duces et quosdam NOBILI VIRODUCIZARINGl^.
Ex affectu sincerae dileclionis et gratiae quem
alios, ul libi potenier faveant el palenter, in iis et
aliis salagentes honorem luum indefessa sollicitu- circa liiain personam gerimtis provocamnr ul, ctim
riinepromovere. Quocirca serenitalem regiain nio- cbarissimiisiu Clnisto lilius nosler illusiiis rex Olto
nemiis atienlius et hortamurquatenus prima, media, in imperatorein Romanorum clectus raaguilice jara
et novissima tua bona soli Altissimo ascribendo, procedal de corde puro, conscienlia bona et fide
talem circa singula sludeas le habere quod honoris non ficta, consilittm libi demus qualenus ei Jirmi-
tui proeessus, qui, operanledivina gratia et noslra ler adhaerendo, poteuler sihi laveas el patenter;
cooperanle solliciludine, prospere jam dirigitur, quoniam procul dubio tibi magis credimus expedire
feliciter consummeiur,de pleniludine gratia? noslrsu ut rei finenipraevcniens,nou exspectans, nunc, au-
securus quod ad omnia qu;e libi noverinius expe- lequara invalescat in loto, quasi ex discrctionis
dire diligeus sludium impendemus et operara effi- proposilosatagas id effieere quam demum, cuni in-
cacem. valuisset oniiiino, in necessilalis arliculo forsan
Datum Lalerani, u Non. Decembris, ponliGcatus ideni cogereris iniplere. Credimus eniin quod erga
nostri anno uudecimo. te laliter se habebit quod merilo sibi poteris essc
CLXIX. devolus, et nos, a quorum sanisconsiliis deviaturus
Q
' ipse non creditttr ad tui dileclionemeum efficaciter
EIDEM. iiiduccmus.
(73) Cum de matrimonio conlrahendo inler le ac Datum Lalerani, Non. Decembris,etc, ul supra.
priniogenilam quondam Pliilippi ducis Suevisein CLXXH.
noslra praesentia tractarelur, tuis et ipsius consen- CAMERAGENSI EPISCOPO.
tienlibus nuntiis iia ul
providimus, potestatem di-
spensandi stiper linca consaiiguinilalis, quoele ac (74-)Lilteras luas plenas exstiltationis et gaudii
illam conlingit, commilleiemus legatis qui erant palerna heiiignitate recepimus, per quas de piomo-
in Teuioniam regressuri. Licelauiem, eodem duco lione, quinirao quasi de conlirniatione proniolionis
charissitni in Christo filii iiostri illiislris regis Otlo-
defiincio, dispensandi necessitas ex niajori parte
in Romanoruin imperatorem eleeti, non solum
ccssaverit, quia tamen adhuc ad illam aspiras, si- nis,
cut per tuas nobis Iitleras inlimasti, nos ex illa desiderata nobis verumeliain insperala gaudia nuii-
liasti : iliud in niajori exsultalione duccntes quod,
gralia speciali qtiam ad luatn regalem pcrsouam et sicut
habuimus el habemus, quod tunc eircumspecta de- per easdem litieras inlelleximus, idem rex
in viruni quasi alterum inimutalus, in jusiificaiio-
liheraiioneprovidimiis, eiiam nitne proviria circiim-
spectione volumus adimplere, commilteiidolegalis j, 1 nibus Domini magis soliio delectatttr. Sperantes
nostris duobus vel uni, quos aul quem ad pra'sen- igilurquod gralisenoslroenoningralus existas, quain
liam luain pro ncgotiis Ecclesiseac imperii propo- circa te sinceram exislere multis experiinenlis co-
suimus deslinare, ut si urgens necessilas vel evi- gnoscere poluisii, et quod prsefalum regem inler
dens ulililas postulaveril, super hoc auctoriiale praecipuosiionorissui fauiores habere te deceal prin-
nostra dispenseni. cipalem, fralerniiatem luain monemusaitentius et
Datum Laterani, Non. Decembris,elc, ul in aiia hortamur, per apostolica lihi scripta mandanlcs
CLXX. quaienus circa lalusejus sluriiosedulserecordalionis
el exliortationis insistas iil iu legem Dominisuain
SPJRENSl EPISCOPO. dirigens voluntaiem ac in ea nocle dieque medi-
Gratum gerimus et accepliimel tuam in Domino lans, cultui divino se sedulum, apostolicaesedi de-
prudentiam cdmineudamiis quod pro reverentia voitini, et respicienlium se qtiieti gcrere procuret
beali Pelrt el nostra charissimo iu Christo lilio inleiitum ; ita quod sollicitudotua clareat in effectu
(73) Vide supra episl. 153, 178.
(li) Vide Godefrid. monacli. Sancti Pantaleon. ad an. 1208-1209.
45S9 INNOCENTIIIII PP. 1160
et nos eam dignis in Domino valeamus laudibus A ^ mus. Prselerea memoralum nuntium latorem prae-
comineudare. sentiura.dilectum filiumG., clericum luuin nobilitali
Datuni LMerani, Non. Decembris, etc, ut supra. liiee propensius commendamus qui, quanlum in
CLXXIIt. ipso fuit, nihil omisit de contingentibus super iis
MAGDEBURGENSI ARCniEPISCOPO. quae apud nos ei commiseras proinoveiida, quinimo
Lilleras tuas plenas exsullationis et gaudii pa- ad promotionem eornin fideliter instiiit et pru-
lertta benignilaie recepinms, per quas de promo- denter.
lionc, qtiinimo qttasi consiimmatione promotionis Datum Lalcrani, ut supra, anao unriecimo.
cliarissiini in Chrislo filii noslri illustris regis Ollo- CLXXVI.
nis in Roiiianoritm iinperalorem electi, uon solitni ILLUSTRl REGIBOIIEMI^E.
desidcraia noliis veriimctiam inspcrala gattriia iiiin- Super eo quod a nobis de negotio imperii per
tiasli. Sper.inles igiiur quod gratia? noslraenon in- liiuin nunliiim el litteras requisisli, serenilati tu;c
graius exisias utinatia, usquelaiidibus, commendare hoc duxinius responderidum, de corde puro, con-
grattini el acceptum gerentes quod pro sedis apo- scieniia bona et fide non ficta consiliuni libi dantes
sloiie.i!revcreutiaeidcm regi coelerisfactus proevius qiiatenus ctim chaiissinius in Christo filius noster
adhoesisti. B
I illustris rex Otlo in Romanorum
imperatorem eh>
Dattim Latcrani, etc, ut in alia. ctus magnifice jam procedat, poteiiter ci faveas et
In euindemmodummagistro Gerlando, ttsque co- patenter;
quia procul dubio, elc, ut in alia, usque
gnoseere poitiisti, devolionetn tttam nionemiisatien- cogereris implere, pracsertim cum adhtic ex jtira-
lius et liorlamtir, per aposlolica tihi scripla man- mento sibi proesliio teuearis. Credinius eniin
quod
dantes quatenus, eic, ut in alia, usqut commcn- crga le, elc, usque inducemus.
dare. Datum Laieraui, xi Idus Decembris, pontificatus
Daliiin, etc, ul supra in alia. nostri anno undecimo.
CLXXIV. CLXXYII.
MAGISTRO IIENRICO SCOLASTICO SANCTI GEREONIS. ILLUSRTI REGIOTTONI 1NROMANORUM IMPERATOREM
Recepiuius liueras plenas exsullationis et gaudii, ELECTO.
perquasde proinolionc,'quiniino,elc,sicuiin prima, Jiicundus luorum nuntiorum ariventus ita nos
i(sgi(enonsoiitm riesiderala nobis verum eliam in- est in ea qua lenebamur a?griiiiriinis moleslia con-
sperata stint gandia mintiata. Sperantes igitur quod solalus, ut ex gratis rumoribus quos de luis succes-
elc, SICHI iij prima, usque laudibus commendare. sibus lulerunt quadam medicinali virlule nos fece-
Q
Datum Lateraui, etc, ui supra in aliis. rit de languoris doloribus in sanitatis gaudia respi-
CLXXV. rare. Licet aulem super negotiis pro quibus lalores
NOBILl VIRODUCIAUSTRI/E. pracsentium, viros ulique providos et tideles, ad
Nimlium el littcras luas palerna benignitale re- nostram prxsenliam deslinasli consueverint secun-
cepiinus; et cum inter alios piiucipes personam dum morem antiquum, maxime pro pelitione im-
tiiam sincera diliganms in Dominocharilaie, peti- perialis coronos, magni prineipes ad sedem apo-
tionem luam, in qtiantiiin honeslas potuit graliaei siolicani destinari, quia tamen hoc fuit magis in
proeslare favorein, ciiravinms exaudire, Tu ergo» nioduin consultalionis quaiii petilionis propositum,
litlcris quas super episcopalus ncgotio deslinamtisi et quod nondum est faclum arihuc polerit fieri,
nlaris (75), si vidcris expedire. Alioquiu, cum proi nos, qtti, ut luo rieferre possimus liouori, hoc
causis imperii legalos ad partes illas iniiiere dispo- oequanimiler fcrimus ex gralia speciali, audilis et
namus, dummodo status ejus laliter, sicut crerii- intelleclis pelilioiiibus quas iideni niinlii tuo nobis
mus, dirigatur quod eos oporleat deslinari, si a lej nomine porrexerunt, super earuin aliquibiis lille=
fuerit postulaluin, exsectitionem eis praelibali ne- ras fieri mox proecepimussieul novimus expedire,
goiii comniitteuius, quemadmodum aliis qui dudum D ac per legatos nostros, quos ad tuam regalem prse-
ob slaiuin rernni in morle priucipis immutnlumde: sentiam evesligio destinamus, gralum responsiim
arrcplo legationis ilinere recesseruui meminimus tibi cttm Deo lam super negotio matrimonii (70)
commisisse. Cselerum super eo quod nobis de ne- quam cliam super aliis impendemus, cum eos el ob
golio imperii tam per Iitleras quam nunlium imi- boc inter coetera specialiler providerimus desli-
niasti, hoc libi duxiinus respoudendum, de cordci nandos ul ad negolii lui robur ipsi, qtti vice nostra
puro, conseientia bona ct Dde non ficla luie pru- fnngeniur, circa singula quse conliiigenl aiixilium
dentise consulenlcs qualcnus cum charissiinus ini libi conferant opportunum , ef ex cortini adventu
Chrislo filiusnosler illuslris rex Otlo, in Romano- honorificenlia libi major aecrescal. Arieo naniqtie
rum imperatorem electtis magnificeproceriere j'ami tuuni zelamur honorem ut honori nostro repuleinus
incceperit,polenter ei faveas elpatenter; quia pro- accrescere quidquid per nos luo regali accrescit ho-
cul dttbio libi magis credimus cxpedire ul rei linemi nori, firmam gerentes de tua serenitate fiduciam
praeveniens,clc, ul supra episl. 271, usque inducc- quod idipsum de nobis zelanter affectes.

(75) Vid6 lib. x, epist. 52. (70) Vidcsupra epist. 155.

nr,l REGISTRUM DE NEGOTIOROMANTIMPERII. 1161
Dalum Laterani, Non. Januarii, pontificatus no- A laudem et gloriam nominis sni, ad onorem et
stri anno undecimo. profeclum tam Ecclesioe quam imperii ac lotius
CLXXVIH. populi Christiani; quia, sicut veraciler intellexi-
EIDEM. mus , cum soecularis virtutis augmento, incremen-
Cum olim ex officii noslri debiio de pace in impe- tum qnoque spirilualis virlulis mirabililer susce-
rio reformanda solliciludo nos indefessa pulsaret, pisii, ut de le voce Dominica gloriari possimus
de cuj'us scissura ipsi non lantum imperio, vertim quod invenimus virum secundum cor nostrum.
etiam orbi pene toli grave periculum imminebat, Ecce, fili charissime, sic anima nostra conglu-
consilium nobis incidit ut per legatos noslros de linata est aniinse tuse, sicque cor tuum compagt-
nialrimonio conlrahendo inter te ac inclyta?"recor- naium est cordi nostro, ut idem per omnia velle ac
dationisPhiJippi ducis Suevise primogenitam tracta- sentire credamur, quasi cor unum et anima una; ex
reiur (77). Poslmodtim autem eodem duce a fitio quo qtianta sperelur ulilitas provenlura, nec cala-
Belial nequiter inlerfecto, cum adhtic de scissura? nius sufficit scribere, nec Jingua referre, nec etiam
periculo non minus quam anlea timeretiir, libi no- animus cogitare. Nobis enim duobus regimen huj'us
stras lilieras destinavimus ut ad confirmationeni sseculiprincipaliler est comniissum: qui si unanimes
Iiiijusmodi malrimonii secure proccderes, si libi B fueriinus e't coneordes in bono, profecto, sicutpro-
cognosceres expedire. Interim autein cuni jam, Do- pheta testatur, sol et luna in ordine suo stabunt,
mino imperante, ventis et mari tranquillitas redire eruntque prava in directa et aspera fient plana, cum
coepisset, ei redeuntihus ad cor mullis ac libi fide- nobisduobus, favente Domino, nihil ohsistere vel
titer adhaerentibus, de pace spes firmior haberelur, resistere possil, habenlibtts duos gladios, de quibus
per tuas a nohis Iitleras postulasli ut eum inter te et aposioli dixerunl ad Dominum : Ecce gladii duo hic
memoratam puellam linea consanguinitatis existe- (Luc. xxn); elde quibusDominusrespondit apostolis;
rel, super vcstro dispensare conj'ugiodignaremur. Satis est (ibid.), quia nimirum ponlificalis auctoritas
Cui nos meminimus respondisse quod licet necessi- et regalis potestas, ambse videlicel in nobis supre-
tas dispensandijam ex inagna parte cessassel, super mse, quse per illos duos gladios designanlur, plene
hoc lamen vicem nostram nostris eramus commis- sibi sufficiunt ad suum officiumfeliciler exsequen
suri legatis, quos pro causis Ecclesise ac imperii dum, si utraque pars per reliquam fuerit potenler
disponebamus ad luam proesenliam in proximo de- adjula. Equidem sic expedit el oportet ut ulraque
slinare. Quia igitnr super dispensatione matrimonii per reliquaui cfficaciler adj'uvelur, quatenus stalus
praelibati, quod dieeris jam jtirasse, nobis ilerum mundi, qui superabundante malitia quasi versus est
cum mulla inslantia supplicasti, forsau prudenter « in ruinam, per nostrse sollicitudinis studium reslau-
intelligens per praemissum consilium, in quo nulia retur, resecatis vitiis et virtulibus propagalis. Unde
de consanguinitatis Iinea menlio habebatur, non jugi nohis esl vigilantia providendum ne inimieus
esse super consanguinitatis linea dispensatum, sed liomo possil inter nos superseminare zizania, dis-
hoc tibi consultum ut ad malrimonii consummatio- sensionis scandatum vel suspicionis scrupulum in-
nem procederes legilime quidem, dispensatione vi- gerendo; quoniam ad hoc maluiii nequiter operan-
delicet praeobtenta, ul sic et quantum ad conscien- dum multi procul dubio sunl parali, oiunes videlicet
tiain el quantum eiiam ad Ecclesiam matrimoniui» qui mala vellent impune commiltere, quiqtie deside-
ipsum legitimum haberelur, venerabili fratri nostro rant in aqua turbala piscari: a quibus aurem luam
llugolino Osliensi episcopo et dilccto filioLeoni ti- prorsus averlas. Pullulanle namque discordia inter
tuli SancloeCrucis presbytero cardinali, apostolica? regnum et sacerdolium, ulruinque pariter propter
sedis legatis, dedimus in prseceptis quaienus inqui- reliquum dissimulabat et susiinebat insolenliam ma-
sita et cognita veritale, si urgens necessitas el evi- lignorum : quibus concinnanlibus dolum etacuenli-
dens utiliiaspro pace in imperio reformanda hujus- bus linguas ad malum, disserisionis materia susci-
modi maiiimonium conlrahi postularini, ipsi aucto- r, JJ piebat jugiter incrementum in grande rertim dispen-
ritate nostra suffulti super illo conirahendo dispen- dium et grave periculum animarum, utriusque pro-
sent. Nos autem quod ab eis super hoc provide feclu, scilicet tam regni quam sacerdolii, multipli-
factum fueril ratuni habebimus, et decernimus illud ciier impediio. Cum ergo per Dei graliam vera pax
inviolabiliter observandum. et firma concordia inler Ecclesiam et imperium nune
Dalura Laierani, xv Kal. Februarii, elc, ut in existat, ad tollendam in postertim omnera dissensio-
alia. nis et snspicionis materiam qused.im ad prsesens a
CLXXIX. le, fili charissime, dtrximus postulanda, qtiseutique
EIDEM. debes sine dilficullate concedere, utpote ralioni con-
Benedicius Deus, qui per suam misericordiam sona et saluli; pro certo sperantes quod longe ma-
ineffabilemnoslrum circa le desideriuin ex majori jora in futuro coneedes, cum nihil unqtiam a te ob-
parte complevit, et sicul pro cerlo confidimus, non linere velimus nisi quod le deceat imperliri, luum
cessabit omnino doncc adimpleat iliud ex loto ad[ per omnia zelanles honorem et commodum procu-

(77) Vide supra epist. 153.

PXTROL. CCXVI. 3T
i!'<53 INNOCENTIIIII PP. HG4
rantes. Aflea igilur obtiiienda el exsequenda, quan- A el invidia?sauciati livoribus sese passim alter alter-
liim cuin Deopossnmus, lam illa quoenuper per luos utriim trucidabant. Yocaveral enim Dominusexer-
nuuiios postulasli quam et alia quse pcr leipsum cituum in te lempus in quojuxla vaticinium sancti
duxeris poslulanda venerabilem'fralrem nostrum viri vir non parceret fralri suo, etquasi carnembra-
Htigolinum Ostiensem episcopum et dilecium filium cliii sui unoquoque voranle, Manassen Ephraim, et
Leonem liluli Sancta? Crucis presbylerum cardina- Ephraim offenderet Manassen. Hinc igitur non lu
lem, aposlolica?sedis legatos, viros utique providos sola.quinimo pene lotus offendebatur populus Chri-
et honestos, quos inler cseieros fralres nostros spe- stiaiius. lugehtibus equidein viis Sion, ideo quod
ciali diligimus charilate, ad (uam praesentiam desti- non essent qui solemnitates Dominicas visitarent.
namus, sereniialem regiam rogantes atienlius el Ora Deumcanentium ex magna parte conclusa lor-
nionenles qualenus eos sicut personam nostrara de- pebanl, ctiltuquedivinoper usum bellicumminoralo,
vole suscipias et benigne perlractes, ipsorum salu- hoslilibus impendebatur excubiis quod spiritualibtis
bribtis monilis el consiliis acquiescens, plenam de vigiliis debebatur. Denique terra sancta debita sibi
ipsis tanquam de nobis fiduciamobtinendo quoniam et lugebal et lugel suffragia defuisse; quae pro pec-
ad tuum commodum el honorem efficaciler aspira- * catis nostris in extremam neeessitaiem pcrducla,
hunt. Ad ha>c, regalem rieposcimus excellenliam operas et impensas quibus ipsa juvari potuerat in
qualeuus clericos ct Ecclesias diligas et honores, domesticoecladis exciriiumfrustra perlransisse de-
inaimieneas et defendas, ul devolus ac pius princeps plorat. Ul de malis cseieris laceamus, quae praeter
in oinnibus comproberis. multiplicem desolationemregni dudum in seipso di-
Daltim Laierani, xvn Kal. Februarii, ponlificatus visi universam quoque Dei Ecclesiam offendebant.
nosiri anno iindccimo. Nos autein pericula lot et tanta videntes, niniiaque
CLXXX. scandalizantiumcharitate pernsli, .duro compassio-
ARCHIEPISCOPIS ET EPLSCOPIS, ETDILECTIS FILIISABBA- nis eorum frixorio frigebamur; ac scienles opera
•TIRUSET ALIISECCLESIARUM PRJELATIS INTECTONIAjuslitise pacem esse, juslitise non defuimus, donec
CONSTITUTIS. Dominus de cceloprospcxit el multo a' nobis shidio
• Cnm aoceplamangelus dudum phialam iracundia? procuralse inilia pacis dedit, potens adhucinlanlum
Dei plenain in populos Teutonicos effudisset, efliisa eam sua gralia dilalare ut juxla prophetaritis elo-
est conlenlio super principes eorumdem; qui diutur- quiiim populus suus in pulchritudine pacis sedeat et
nilate schismatis et hostililale conlriti, quasi de lor- plehs ejus in j'ustitiselabernaculis acrequieopiilenla
culari suse contribulaiionis expressum calicem irse p," quiescal. Quia igilur plagam qtta?de novo circum-
Dei profundum et.lalum non solum ipsi bibcre, ve- ligala esl negligi non oporlel, eo quod cusloriita
rtiin etiam alits propinarunt. Dominus autem, qui polest ad perfeclain sanitatem proficere, neglecta
cogil.it consilium, non afflictionis,sed pacis, repro- vero in deteriorem corruptelam redire, venerabilem
hans consilia principuin , el cogitationes dissipans fratrem noslruin Hugolinum Osliensem episcopum
pnpulorum, ab eis landem discordia?causam abstu- et dileclum lilium Leonem liltili Sanctse Crucis
ILt,ipsosque ad viam concordiserevocavii. Quapro- presbyteruni cardinalem, aposlolica? sedis legatos,
pter nos , qui ex officii npslri debilo ad hujusmodi viros utique providos et lioneslos, quos inter csete-
scandalum removendum indefessa solliciludine la- ros fratres nostros speciali ciiaritale diligimus, ad
boravimus, non possuinus non gaudere quod fidelis parles ipsas duximus deslinandos, qui more pru-
Dominusspcranles in se tenlari ullra quam possent denlium medicorura, proul quoevis morhi cura po-
sustinere non pertulil,et in ira misericordia?memor poscerit, vintim scianl el oleum superfundere, ac
1'aclusflagclluindignsesua? indignalionis avertil,Ja- p.ice jam ex parle in iinperio relonnaia, salagiint
ciens ita niullos ipsius disciplinaproficere quod exer- unumquemque perfectius informare; commissasibi
citatis per eam pacalum videtur fruclum jusliiia? pariter potestate dissipandi et evellendi, aedilicandi
reddiriisse. Jam per Dei graliam non pcenitet nos D ] nihiiominus et plantandi quse utrorumlibet horum
conslaiiter cursum ccepti cticurrisse cerlaininis, jam opera noverinl inriigere. Quocircauniversitaiem ve-
Jeliciier Dominuslabores nostri consuinmavitagonis, slram rogamus attentius et monemus, per aposto-
jain illa Ganialieiis sententia nostrum probal a Do- lica vobis scripta praecipiendomandantes quatenus
mino processisse consilium, jam humana vis impe- eos, imo nos in ipsis, cum dcbito suscipientes ho-
dire non poluit ccelestisvoluntatis effectum. Nam nore, providis monilis el mandatis ipsorum effica-
Altissimus id disposuit; et quispoiuitinlerrumpere? citer intendalis. Alioquinsentenliam quam luleriiif
Omnipotens hoc decrevit; et quis valuil immulare? in rebelles ralam habebimus et usqtie ad satisfaelio-
jEmuIabiuis liactenus le ad invicem, Teutonia nem condignam, auclore Doniino, facieinusinviola-
nmnis, ct in partes divisa, muluis te animositalui» biliter observari.
tuarum simultaiibtis conterehas. Immisso namque Datum Lalerani, xvn Kal. Februarii, anno unde-
desuper in te spiritu circumferebare vertiginis et cimo.
erroris freno, quod juxla prophetani erat in maxil-
lis populoruin, abriticia pcr graves circuilus duce-
baris. Filii quippe lni foederafratema dissolverant,
1405 REGISTRUM DE NEGOTIOROMANIIMPERII. 1166
CLXXXI. A lioni veslra? per apostoiica scripta prsecipieudoman-
ARCHIEPISCOPIS ETEPISCOPIS INTECTONIA CONSTITUTIS.dam.us quatenus, inquisila et cognita veritate, si
(78) Cum olim ex officii noslri debito de pace in urgens necessitas et eviriensutilitas pro pace in im-
imperio reformanda sollicitudo nos indefessa pulsa- perio reformanda hujusmodi matrimonium conlrahi
ret, de cujus scissura ipsi non tanmm imperio, ve- postularinl, vos auctoritate nostra suffulti super illo
rum eliam orhi pene loti grave periculum limmine- contrahendo dispensare curetis. Nos aulem quod a
bat, consilium nobis incidil ut per legalos nostros vobis super hoe providefaclum fueritratum habebi-
de malrimonio contrahendo inler charissimuin in mus, et decerninius illud inviolabiliter observaa-
Christo fllium nosirura illuslrera regem Oltonemin duin.
Romanorum imperatorem electum et inclyta? recor- Datum, ut supra.
dationis Pbilippi ducis Sueviae primogenitam tracta- CLXXXIIL
rciur. Postmodum autem eodem duce a filio Belial EISDEM.
iieqttiter inlerfecto, cum adhuc de scissurae peri- (79) Plenam gerentes de vestra discretione fidu-
csilo non minus quam aniea limerelur, prsefato regi ciam, negoiium Papembergensis episcopi sub hac
nostras litteras destinavimus utad consummalionein forma duximus committendum ut si super necc
"
iinjusniodi matrimonii secure procederel si sibi co- clarse memorise Pbilippi ducis Sueviae, accusatore
guosceret expedire. Inlerim autcm, cum jam, Do- contra eum legitimo comparente, culpabilis coram
mino imperante, ventis et mari tranquillitas redire vohis fuerit comprobatus, vos eum sublalo cu-
ccepissei, et redeuntibus ad cor multis ac eidem juslibet contradictionis et appellationis obstaculo
regi fideliter adhsereutihus, de pace spes firmior ab omni officio et beneficioecclesiastico deponatis.
haberetur, idem rex per suas a nobis lilleras poslu- Alioquin indicatis ei purgationem canonicam; in
lavit ut cura inter ipsum et memoralam puellam qua si forte defecerit eadem ipstirn censura dam-
Jinea consanguinitatis existeret, super eorum dispen- nelis. Quodsi legitirae se purgaverit, denunlielis
sare conjugio dignaremur. Cui nos meminimus re- eum super ohjeclo crimine penitus innocentem.
spondisse quod licet necessitas dispeusandi jam ex Anle omnia provirientes, ul si quid contra eum vel
iiiagua parte cessassel, super hoc lamen vicem no- ej'us Ecclesiam est perperam atieutaium, in statum
strain nostris eramus commissuri legatis quos pro debitum revoeetur.
causis Ecclesia? ac imperii disponebamus ad ejus Dalum, ul supra in attera.
prsesentiain in proxiino deslinare. Quia igilur dictus CLXXXJV.
rcx super dispensatione matrimonii pra?Iibali,qnod /Q MAGDEBURGENSI ARGUIEPISCOPO.
dicitur jam jtirasse, nohis iterum cum multa insian- Firmam gerimus de tua sincerilale fiduciam ut
lia supplicavit, forsan prudenterintelligens per proe- nostrum desideres beneplacitum adimplere, cum et
niissum consilium, in quo nulla de consanguinilalis nos ad luum profeclum efficaciterintendamus. Quo-
linea menlio habebalur, non esse super consangui- circa fraternitatem tuam rogandam duximus et
nilatis linea dispensatum sed hoc sibi consultum ut moneiidam, per apostoiica tibi scripta mandanles
arimaliimonii consummationem prorederet legilime quatenus ad ea feliciter promovenda qua? venera-
quidem, dispensatione videlicet proeobtenta, ut sic bilis frater noster Hugolinus Ostiensis episcopus et
et quantum ad conscientiam et quanlum eliam ad dilectus filius Leo, liluli Sanctse Crucis presbyter
Ecclesiam matriraonium ipsum legitimum haberetur, cardinalis, apostolicse sedis legati, tibi ex parte
venerabili fratri nostro Hugolino Ostiensi episcopo nostra suggesserint diligens sturiium el operam effi-
et dilecto fiiioLeoni tituli Sancta?Crucis presbytero cacem impenrias ; ila quod in iis tuam devotionem
cardinali, apostolicsesedis legatis, dedimus in prse- experli, grala lihi debeamus vicissitudine respon-
ceptis ut inquisita etcognita veritale, si urgens ne- dere.
cessitas el evidens ulilitas pro pace in imperio re- Datum Laterani, xvn Kal. Februarii, ponliJicalus
formaiida hujusmodi malrimonium conlrahi poslu- D 3 nostri anno undecimo.
larint, ipsi auctoritaleiiosira suffulli super illo con- CLXXXV.
trahendo dispensent. Nos autem quod ab eis super POTESTATIBUS, CONSULIBUS, ETPOPULIS CIVITATUM
hoc provide factum fuerit ratum habebimus, et LOMBARDI^E.
deceriiimus illud inviolabiliter observandum. . Quemadmodumvultis ut charissimus in Chrislo
Datum Laterani, xvn Kal. Febriiarii, ponlificaliis filius nosler iliustris rex Otto in Romanorum im-
noslri anno undecimo. peralorem eleclus jura vest.ra vobis integra et il-
CLXXXH. Isesa conservet, ita vos sibi debetis imperii jura il-
HUGOLINO OSTIENSI EPISCOPO ET LEONITITULISANCM loesa et integra conservare : ad. quse utrinque ser-
CRUC1S PRESBYTERO CARDINALI AP0ST0LICF, SEDIS LE- vanda nos, qui summi Mediatoris, licet indigni,
GATIS. locum obtinemus in terris, lam ipsuin quam vos
Cuni olim ex officiinoslri debito, etc, in eumdem debemus inducere sludio diligemi. Cum igitur
modumut inalidusque legilimum haberctur, discre- idem rex venerabilem fratrem noslrum Walterum

(78) Vide supra epist, 178. (79) Vidc supra epist. 139, et lib. n, episl. 220.
M(T7 INNOCENTHIII PP. HC8
patriarcharn, Aquiieiensem legatum, slaluerit in A . certissinie quod oplalos eventus nostros post Deum
ltalia pro negotiis imperii procurandis, univer- vobis ascribimus, el omnem gloriam qua divina
sitateni vestram rogandam duxiniusel monendam, nos dignata fueril clemenlia sublimare cum Romana
*per apostolica vobis scripta mandanles quatenus ei Ecclesia habere semper cupimus pro indiviso, non
superiisqiia? ad jus imperii pertinere noscuntur immerito perpendenies quod ipsa nullo unquam in
•cflicaciter intendatis, ut sicul pro ipso apud vos tempore suum nohis subtraxeril aiixiliiim et favo-
interponimiis partes noslras, ita, si necessiias po- rem. Siquideni veslra?sanclilati duxinnis intjinan-
stulaveril, pro vobis apud ipsuin partesnoslras inicr- uum a qmbusdam veridica nos accepisse reiatione
ponere deheamus. quod filius imperatoris Henrici damnum et malum
1 Datum Laleraui, vKal. Martii, ponlificatus noslri nobis velit, el ul nostram et imperii turbare valeat
anno xn. quietem, idera quoscunque potest et precibus el pro-
In eumdemmodum polestatibus, consulibusel po- niissis ad hoc iiiducil el hortaiur. Unde cum impe-
pulis civitaium Tusciw ad imperium perlinenlium. rii Iranquilliias et regise emiiientisefinalis proinolio
CLXXXVI. a veslra adhuc, sicut haclenus, prudentia pendere
WALTERO PATRIARCHJE AQUELEGENSI. videatur, apostolalus vestri aijuilatem omni pre-
Gralum gerimus" et acceptum quod ad nianda- cum instantia rogamus et monenius, supplicantes
tum nostrui» charissimo in Christo filio noslro vobis quatenus praefatopuero consilium et auxiliuin
illustri regi Ottoni in Romanorum impcratorem vestrum ad sua conlra nos subtrahatis negoiia, et
electo fideliter adhaesisti, quodque ad mandalum ip- ea quse sihi ad prseseus expedire possint, sicut de
sius suscepisti legalionem pro ipso in Ilalia exer- vohis confidimus, nullalenus faciatis, sicttl nobis et
cetidam, cum pro cerlo credanms quod hujusmodi vobis utile eril, usquedum, Deo auxiliante, nos ad
legationis officium ad honorem et profectum lam partes Italiaeet ad vos veniamus, personaliter vo-
Ecclesiaequam imperii lanquam mediator idoneus biscum cotlocuturi. Sicul enira hucusque inuegoliis
iniendas utiliter exercere. Ut autem id validius imperii per omnia veslris oblemperavinius consiiiis
exseqnaris, ecce juxta pelitionem luam scrihimus et mandalis, sic quoque deinceps quaecunqttejusse-
polestalibus, consulibus et populis civitalura Lom- ritis iion recusaliimus ; el si Deus aliquando optatac
bardiae ac Tuscisead imperitini pertineniium prout praesentioevestrse copiam nobis dederil, nos juxla
ttiagis vidimus expedire. Super eo vero quod de consilium vestrum pro communi commodo el pace
terra comitlissa?Malhildisnobis per latorem prae- Ecclesisecum soepefalopuero ad honorem iinperii
seiiliuin inlimasti, hoc [_Libiduximus responden- n el ipsius componere curabimus utilitatem. Caetera
dum, ut eam ex liiandalo praedicliregis repelas no-' prsesenlium labor dileclus filius familiaris notarius
mine noslro, et ad opus Ecclesia?Romana?recipias, noster magister H. cujus dictis fidem adbibealis in-
si fueril reslilula, cum idem rex eam nohis i-ecupe- duhiiatam.
rare promiserit, sicut apparel ex rescriplo liltera- CLXXXVIH.
rum suarum, quartim lenorem prsesenli pagina 1LLUSTR1 RF.GlOTTONI INROMANORUM JMPERATOREH
tibi niiitiinus interclusum : quem peromnia le vo- ELECTO.
lumus observare, ne conlra promissum ipsius et Cuni charissimus in Chrislq filitisnoster Frederi-
conlrajus lioslruin te forte, quod absil! venire con- ctis Sicilioerex illustris tara ex paterria quam ma-
lingai. Ego Olto, elc, ut supraepisl. 86, usque Lu- lerna disposilione finalisit aposlolicoecura?ac tulelae
dovici. relictus, ipseque lotum regnum Siciliaea Romana
Dalum Lateran , etc, ut supra. leneal el reeognoscat Ecclesia, sicut idem nobis,
CLXXXVH. tanquam vassallus domino, ratioije fidclilalis debot
L1TTER.E REGIS OTTONIS ILLUSTRISINROMANORUMastringi, sic nos eidem, lanquam dominus vassallo,
IMrERATOREM ELECTI ADDOMINUM PAPAM. ratione legalitalis deliemus adesse^ Unde super iis
Reverendo in Christo Palri domino INNOCENTIO D quaead regnum ipsius pertinere noscuiilur nec vo-
sacrosancla? Romanae Ecclesioe-sumino pontifici, lumus nec debemus ei nostrum suhlrahere auxilium
OTTODei ac sui gralia Romanorum rex el sem- vel favorem, cum secundum Aposloium omnibus
per Augustus, salutem etdebilum filialisdilectionis simus in juslilia dehitores. Porro nec ipsi nec alii
aiTectmn. noslrum contra le disposuimus favoremvel auxilium
Nunlii nostri M. nolarius noster el magister impertiri, qtiem lantopere sludtiimus promovere;
Ilug. capellanusnoster, quos ad veslram deslinave- cum pro certo speremus quod, sicut per liias nobis
ramus prsesenliam,ad nos reversi, nobis intimarunt litteras inlimasti, luos optatos eventus post Deum
cum quanta ipsos receperitis alacritaie, et quod nobis ascribas, et omnem gloriam qua tc divina
cxaltalio nostra et honoris noslri promotio, quam dignata fuerit clementia sublimare cmn Romana
pereos intellexistis, el gaudiuin vohis multiplexge- velis Ecclesia pro indiviso semper habere, ahsque
neravit et dc oegriiitudinis moleslia, qua leneba- dubio recognoscens quod deficieiiiibus cseieris, ipsa
mini, personam veslram ad-pristinam reduxii sani- tibi nunqiiam subtraxerii, sed suum semper inten-
latem. Quapropier paternilali vcstra?immensas ex- deril auxilium et favorem. Receptis igitur et inlel-
solventes gratiarum actiones, scire vos voluuius lcclis apicibus quos per dileclum filium laioreni
1169 REGISTRUMDE NEGOTIOROMANIIMPERII. 1570
prsesentiumrcgalis nobis subiimilas destinavit, hoc A , Anconitana, dticatus Spoletanus, terra comilissaeMa-
tibi duximus rescribendum, quod de plenitudine thildis, coitiiialus Britennorii, exarchalus Ravennse,
gralioc noslrae securus, de qua needebuisti nec de- Pentapolis, ciim aliis adjacentibus terris expressis
bes aliqualenus dubilare, luain secundum Deum in mullis privilegiis imperatorum et regum a lem-
exerceas poteslatem ; cum qno si corde pulo recte pore.Ludovici, ut eas haheal Romana Ecclesia in
processeris, ipse in viam salulis et pacis diiiget perpettium, cum omiii juiisdicl.ione, districtu, et
gressus tuos. honoresuo. Yerumtaraen cttin ad recipiendara coro-
Datuin Lalerani, vi Idus Manii, pontificatus noslri nara imperii vel pro necessitatibus Ecclesia?ah apo-
aniio duodecimo. slolica sede vocati veueriinus, de mandato sumnii
CLXXXIX. pontificisrecipieinus procurationes sive fodrum ab
SACRAMENTUM FIDEIABOTTONE EXHIBITUM. illis. Arijutores etiam erimus ab retinendum et de-
In nomine sancta? et inriiviriuaeTrinilatis. Otto fendendum Ecclesia? Roniana? regnum Sicilia? ac
quarltts, divina favente clementia, Romanorum rex cseterajura qua?ad eam perlinere nosctnitur, lan-
et semper Augiistus. Recognoscenles ab eo nostra? qtiam rievolus filius et catliolicus princeps. Ut au-
promolionis donum misericorditer processisse a quo lera ha?comnia memorato sanctissimo Patri nostro
est omne dalum oplimum etomnedonum perfectum, H Innocentio sacrosancta? Romanse Ecclesiae stimnio
ipsum ejtisque vicarium et sponsam ejus sanclam ponlifici ejusque successoribus per nos et noslros
Ecclesiam disposuimus et decrevinius magnifice ho- successores Romanos imperatores el reges obser-
horare, ul qui nobis in prsesenti lemporale contulit ventur, finnaque el inconcussa semper permaneanl,
regnum, in futuro quoque tribuat sempiternum. prsesens privilegium conscriptum niajeslaiis nostrae
Proinde vobis,revendissime Pater etdomine, summe aurea bulla jussimus communiri.
pontifex Innocenli, quos pro inultis beneficiisnobis SIGNUM DOMINi 0TT0NISQUARTI RONANORUM REGIS
impensis sincerissimo veneramur affectu, vestris- INVICTISSIMI.
que calholicis successoribus et Ecclesioc Romanse Ego Conradus Spirensis episcopus vice domini
oinnem ohedientiam, honorificeniiamet reverenliam Siffridi Maguntini arcbiepiscopi el totius Germa-
semper htimili corde ac devoto spiritu impendemus nia? archicancellarii, regalis aulae cancellarius, re-
quam prsedecessores noslri reges el imperatores cognovi.
catholici veslris anlecessorihus iuipendisse.noscun- Acta sunt haec anno Dominica? Incarnationis
lur ; nihil ex iis votentes dimiiiui, sed magis augeri, miilesimo ducentesimo nono, indictione duodecima,
ul noslra devotio clarius enilescat. Jllum igitur ab- n rcgnante doinino Oltone quarlo Romanorum rege
olere volentes abusum quem interdum quidam pra?- u glorioso, anno regrii ejus undecimo.
decessorum nostrorum exercuisse dicuntur in ele- Datum apud Spiram, xi.Kalend. Aprilis.
ctionibus prselalorum, concedimus et sancimus ut CXC.
electiones praelatorumlibere ac canonice fiant, qua- LITTERffl 0TT0NISREGISADDOMINUM PAPAM.
tenusille prseficiatur Ecclesia?viduata? quein toltim Reverendo in Chrislo domino et Patri suo dile-
capituluin veImaj'oret sanfor pars ipsius dnxerit ciissimo INNOCENTIO sacrosanctse RomanaeEcclesiac
eligeudtiin, duinmodo nihil ei obstet de canonicis sumrno pontilici, OTTODei gratia Romanorum rex
iustitutis. Appellationes autem in negotiis etcausis semper Augustus, salulem in Doniino et lolius fi-
ecclesiastieis ad aposlolicam sedem lihere fiant, lialis dileclionis pleniludinem.
eorumque prosecutionem sive processum niillus im- Cum nos omnem honorem nostrum, quem obti-
pedire proesumal. Illum quoque dimittimus et refti- nen.!o Roiiianum iniperitim, licet cum niulto Iabore
tamus abusiim quem in occupandis bonis deceden- et sudore, posl Deum vobis ascribimus, non im-
tium prselatorum aut etiam Ecclesiarum vacantium merito nobis de vobisest prsesumeuduinet in sancti-
nostri consueverunt antecessores coramitiere pro late vesira est confidendum quod vos de omni
molu propriae volunlalis. Omnia vero spirilualia jr» prosperitate el salute noslra sub affectu paternae
vobis el aliis Ecclesiarumpraialis relinqnimus lihere dilectionis nobis congaudere debeatis. Signifieamus
disponenda, ut qua? sunt Coesaris Csesari, et quoe igitur vcstra?sanctiiali quod nos juxla honorem no-
sunt Dei Deo recta distributione reddanlur. Su- strum el imperii feliciter dispositis et ordinatis in
per eradicando atilem hoerelicse pravilalis er- Alemamiia nostris el imperii negotiis, cumexercitu
rore auxilium dabimus et operam efficacem. Pos- forti el glorioso montes magnos transivimus, et
sessiones etiam quas Eeccsia Romana recupera- jam ad Padum transmeavimus, processuri ad vos
vit ab antecessoribus iioslris seu quibuslibet aliis ul recipiainiis a manu vestra benedicta benediclio-
anle detenlas liberas et quielas sibi dimittimus, et nem et consecrationem diadematis imperialis. Re-
ipsam ad eas retinendas hona (ide promittimus ad- ceptis denique iiunliis vestris, quos ad nos transnii-
jtivare. Quas vero nondum recuperavit, ad recupe- seratis, videlicet Andrea subdiacono el clerico ve-
raiidum pro viribus erimus adjutores ; et qti#cun- stro, et Thurantlo fratre hospitalis Sancti Joaunis ,
qtte ad inanus nostras devenient, sine diffieititateei auditis quoque omnibus iis quse ipsi nobis ex parle
restiluere satagemus. Ad has pertinet lota terra vestra prudenter et discrete proposueriiiit, el iis
quoeest a Radicofano usqne Ceperanum, niarchia ])Iene iuielleclis, habito consiliopriucipumel fidelium
1171 APPENDIX AD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1171
nostrorum, nuntios nostros, honeslos et solemnes A observaturos promittimus, et firmiter et inviolabi-
latores praesentium, dilectos fideles noslros, vide- liter faciemus observari.
licet Conradum Spirensem episcopum el regalis Daium in caslris in Montemalo, iv Non. Oclob.,
aulaenostrae eancellarram, Cunradum Brixinensem indiclione decima tertia.
episcopum, Joannem Cameracensem episcopum, et CXCHJ.
Henricum Mantuanum episcopum , et magislrura SUMMO PONTIFICI.
Henricum scholaslicum Sancli Gereonis in Colonia, Reverendo in Chrislo domino et Palri suo san-
Gunzelinum senesehalcum noslrum , Cunonem ca- ctissimo INNOCENTIO sacrosancta? Romana? Ecclesise
merarium nostrum, H. deFinabuche, viros ulique summo ponlifici, OTTODei gralia Romanorum im-
salutera et filialisdile-
providos et honestos, ad prsesenliam vestrae sancli- peralor semper Augustus,
talis duximus deslinandos, verbum nostrum ad vos ctionis plenitudinem.
deferendum ipsis plenissime committentes. Man- Desiderium nostrum jamditi in corde nostro con-
damus igilur vobis et omni precum vos instantia ceplum per misericordiam Dei et per gratiam ve-
nunc est adimpletum, videlicet qtiod faciem
1'Ogamusut vos iis omnibus fidem indubilalam ad- stram
hibeatis quse ipsi ex parte nostra vestrse proposue- vestram vidimus desideratam, et quod a manu
B vestra benedicta gloriose coronam suscepimtts im-
rint paternilali.
CXCI. perialem. Super quo el Deo et vobis, qui vicem
ejus geritis, elsi non debilas, quas lamen possumus
ILLUSTRI REGIOTTONIIN ROMANORUM IMPERATOREM
graliarum exsolvimus aetiones. Yertim cum apud
ELECTO. vos essemus et apud Viterbium et hic Ronioe, tan-
Qtiantum auxilii et favoris impenderimus tibi, ttim spatium lemporis habere non potuimus quod
charissimc fili, ad imperium obtinenduin lotus pene nos super iis ad plenum vobis loqui non poteramus
orbisagnoscit, et opera prolestantur quse perhihent quse honorem Dei et salutem sacrosancta?Romanae
teslimonium veritati, tesle Veritate qua? dicit : Ecclesia?et quietem neeessariam loiius Ecclesia?
Arbor ex fruclu cognoscilur (Malllt. xn), id est, respicere viderentur. Summum igitur desiderium
charitas ab cffectu. Licet ergo ferventes el efficaces super iis loqui vohis habentes, mandamus vobis et
fuerimus ad ttium promovendura honorem tain in humillima et devotissima vos precum rogamus in-
principio quam in medio, longe lamen ferventiores slantia ul vos principaliter propter Deum et pro
el efficaciores csse desiderai»us in Jine, ut ex salute lolius Ecclesiseel DopuliChristiani in aliqtio
omni parte cognoscas dileclionis affeclum quam r loco nobis et vobis congruo Ioqui nobis dignemini.
ad luam regalem personam iiabemus; pro certo Tanltim enim desfderium est cordis nosiri vobis
speranles quod tu semper lantse dilectionis memor loquendi quod antequam remaneat lani salubre ne-
exislens, graia nobis curabis vicissimdine re- golium, quod provenire potesl ad commodum et
spondere; cum etsi tua nohis devotio valde sit salutem universa? Dei Ecclesia?, nos ipsuni corpus
necessaria, nostra lanien dilectio multum sil libi uostrura periculo morlis supponere non formida-
omni iempoj'e opporluna. Recepimus igitur lio- mus, et sub periculo persona? noslree ad vos urtiem
norabiles tnoe sublimitaiis nuniios honorifice ac inlrare decrevimus. Attenrial lamen sancliias vestra
henigne. Quibus diligenter auditis, gratum solito quod magnum pericultim in inlroilu in urbem loti
more curavimus dare responsum. Ut autem in- Ecclesioepossel provenire.
lentionis nostra? propositum ttibi plenius innote-
CXCIY.
scal," millimus ad luam regalem praesenliam di-
OTTONIILLUSTRlROMANORUM IMPERATORI SEMPER
Jeclos filios nobilem virum Petrum urbis prae-
fectum el magistrum Philippum notarium nostrura; AUGUSTO.
fidem arihibeas iis libi ex Si commode posset fieri, procul 'dubio expediret
quihus super qua? parte ut ad
noslra duxerini proponenda, pi-ovidens diligenter invicemToqueremur ; sicut tti ipse desideras,
ul consilium nostrum exsequi non postponas. D et nos etiam affectamus. Sed pensatis omnibus cir-
cumsUnliis, non videmus qualiter hoc ad praesens
CXCH.
commodevaleatadimpleri propter multiplicescausas,
OTTODei gralia Romanorum rex et semper Au- quarum aliquas per latorem prsesentium"magistrum
gustus. Joannem capellanum luiim imperiali prudentia? in-
Nolum fieri volumus universis praesentem pagi- timamus. Rogamus igitur et moneinus tiiam iinpe-
nam inluenlibus quod nos juramenla securitatis ve- ratoriam diguitatem quatenus hoc pro malo non
nerahilibusPalribusnosiris Innocenlio papa?et car- habeas, ctim non voluntatis affeclus sed necessitatis
dinalibus sancla? Romatia?Ecclesiseel rerum ip- artictilus sil in causa. Verum qnod per nos ipsos
sorum el loiius populi Romaniin coronalione nostra, ad praesens personaliter effici nequit, per aliquem
illuc eundo, ibi slando, el iude rerieundo, quaeprin- fidelemelprovidum iiiternunliuin poteritadimpleri,
cipes, comites, barones,nobiles etalii imperii fideles qui iitriusquereportet ad allerqm' quantuinlibet se-
de^mandato noslro el in noslra fecerunl prsesenlia, cretum meniis arcamim. De negolio vero terra?
JMlaIiabemus, et ea secnndum quod in scriplo dis- quod dilectus filius S. camerarius noster ex tua
linclum^et bona fide utrinqtie est inlellecluni, nos nobis parle proposuit, hoc libi duximus responden-
1173 PRIMA COLLECT. DECRETAL. INNOCENTII. 117i
dtim, ul et lu niodiim excogiles ad iuum et no- A Dalum Lalerani, v hltts Octobris, pontificatus
slrmn redunrianlenihonorem, et nos excogitahinms nostri anno duodecimo.
inoduraad iuumet noslruin commodumperlinentem.

APPENDIX AD REGESTA.

PRIMA COLLECTIO DECRETALIUM

INNOCENTII III

Ex tribus primis Regestorum ejns libris composita a RAJISERIOdiacono et monacho Pom-

posiano, nunc prioaum in lucem edita ex. vetustissimo codice ms. S. Theodoriji Re-
mensis.
(Bnluz. Enist. Innocentii 111,1.1, p. 543.)

PR^EFATiO. B VIII. Quod tempus suspensionis a sex mensibus pet

Venerabili viro, scientia et mortim honestale Laleraneuse concitium in ecclesiasticis beneficiis
praiclaro, domino Jo. Dei gratia sacerdoii et mo- IX.confcrendis posilis suppetat.
De procuralionibus non augmenlandis.
nacho, reverendo domini papse capellano, RAWERIUSX. De
riiacoiiusel lnonaclius Pomposianus, post secundos procurationibuslegalorum apostolicwsedis.
vita? prsesenlis successus, aelernse felicilatis gau- XI. De decimis.
diutn oblinere. ''f3 XII. De nuntiis Hospilalariorum c.rucefalso signnlis,
Cupiemes nonnulli, qui de diversis et ulliinis XIII. el inicis qui officiumprwdkalionis sibi usurpaut.
etiani miindi partibus ad aposiolicam sedein acce- De hwrelicis el eis qui eos receptanl.
dnnt, auriire sapienliam noslri temporis Salomonis, XIV. De falsariis.
XV. De rescriptis et eorum inlerprelationibus.
ucc non et mulii alii honesli viri atque prudenles,
qui nobiscum prsesenlialiler conversautur, juslilias XVI. De abrenunlialione.
et ju.iicia ipsius in scriptis habere, me vobiscum XVII. De,circumvenlione.
pariter suis precihus indtixerunl ut aliquod lempo- XVIll.' De his quw vi melusvecausa geruntur.
ris spaiium aliis occupationibus meis subripiens, ' XIX. De licitis el illicilis juramenlis. ,
in eis orriinandis expenderem et in uno volumine XX. De notoriis el canonica purgatione.
sub certis litulis compilandis. Quorum volis, mea? XXI. De inqnisilioue culparum,
coniiitionis consideraus famiilaliim, sicut flehui, XXII. Quie probaliones in Simonia productw reci-
lam devote quam humiliter obedivi, et ad latidem piantur.
<;lgloriam nomiuis ejus, legentiumque profeclum, C XXlll. De leslibus aA exceptionesprobandas et infa-
quseque optima ex registris ejusdem, primi vide- XXIV. miam alicujus pnrgandam productis.
licet, secundi, et lertii aniii, defloraus in hoc opu- De testibus anie litem conteslaiam productis
sculo plenis^ima, quantum ad decretales el decreta et appellaiione.
|iertinel, atictoritate congessi; licet qtncriam,quia XXV. De crimine usurarum.
tiiversos in se conliiiens casus, inlereirienda du- XXVI. De restitulione.
xerim, ttt snb competentibus sibi tilulis locarenlur. XXVI!. Si quis deficial in exceplioneprobanda.
Ex senieniiis aulein et quibusdam epistolis partes XXVIII. Quod judiciarius vigor gralis sil omnibus
illas quse ad jus faciunt duiitaxat accipiens, prae- exlnbendus.
missis competenier aptavi; dictumque opusculum, XXIX. De senlentia el re judicata.
quia plus cseteris iustitislis ul me, licet aegrolum, XXX. De senienlia-excommunicaiionis.
vix quiescere permiseiitis, et arclioris mibi estis XXXI. Dehis qui excommunicatiad ecclcsiasticosor-
vinctilo charitatis astrictus, vobis piimo direxi. dines promovenlur.
Tittilos autem ejusdem sub uno aspeclu locavi, ut XXXII. De his qui minoresordines et subdiacona-uni
ari inquisilionem ctijusctinqtie rei quam coiilinet vel duos sacros siinul recipiunt.
aliquod videar coinpeudiiiinatiuSisse. XXX.IU.De clerieis qui favorempiignantibusprwstiou
ct homicidiis vel non sponle commissis.
1 Si personw divinw proprium nomen possinl lia- XXXSV.De hissponle
bere. qui ad ecctesiamconfugiunt.
XXXV. Quod monasleriamonachorumpossinl in ca-
II. Quod sacerdotitimmajus sit regno. 1) nonicas regulares converli.
!!!. De primalu aposloliccasedis. XXXVI. Si regulares ad swculares ecclesiuspossint
IV. De electioneel qualitale eligendorum. in prwlatos assumi.
V Ne translatio eleclorum in episcopos,posl confir- XXXVII. Quod canonici regulares ad religionem
miUiunem, prwler assensum Jiomani pontificis Hospitalariorum transire non possint.
fiui. Dev:io et habitus susceplione,
Yl Quod melropolitanusex jttsla causa potest vices XXXVIII.
XXXiX. De mulriinoKio.
suas m consecralioneepiscopi suo suffraganeo de- XL. De legitimisfiliis.
legare.
Yli. Ne simplices sacerdoles quw solis episcopis
comjietuntex consuelndinesibi tisurpent.
1175 APPENDIXAD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1176
TITULUSPRLMUS. >
A\. divina proprium nomen polerat liahuisse. Nain ea-
Si personw divinw proprium nomen possint habere. tdem res, sive negotio sive nalura dicatur, diversis
JNNOCENTIUS PAPAIII PETROCOMPOSTEI.LANO ARCJIl- modis
I significatur in Deo, nunc absolute, nunc re-
EPISCOPO. Ispective. Sicul enira natura divina respeclive signi-
(1) Apostolica?servilutis officium, qtio sapienti- Jicalur lioc nomine: Dominus,sic nolio relativa si-
bus suiuus et insipientihiiBdebitores, usque adeo gnificarelur absolute nomine proprio, non lanquam
menlem noslram variis occupalionibus aggravat, personalis relatio, sed lanquam proprielas singula-
oblundit ingenium, el deprimit intelleclum, ut vix ris. IUuditaque nomen proprium significaretquidem
consultalionibus tuis, procsertimsuper lam sublili et relationem, non lamen existeretrelativum ;qnia non
sublfmi materia, nos permiserit respondere. Verum cam sigiiificarel rcspeelive, sed absolute. Si lainen
quoniam illius charitatis sinceritas, qua te inler riicalur quod nulla proprielas est in persona divina
iralres el coepiscoposnostros speciali proerogativa qua? non sil nolio relativa, quod plerique non di-
diligimus, non perniiilil ut quidquam tuse fralerni- cunt, asserentes proeler relationes a;;as in perso-
lati negemus quod facluri essemus ad inslanliam nis divinis existere notiones, qui super hoc facilius
alieujus,quasi liirantes Iiorulas occupationibusipsis, responrierenl. Similis aulem qusesiio poiesl de hoc
qua? nohissolito plus incuinbunt, el olium utcunque ^B noniine, persona, moveri, secundum quod supponit
caplanles, ut non otiose tuas videamur lilleras au- hypostasini, non iisiam. Sed simili qusestionisiniiiis
divisse (quamvis in lalibus, j'uxla verbum aposloli cst solulio adhibenda. Porro cum tres dicantur
Jacobi admonentis ut cum quis indiget sapientia, csse notiones in Palre, videlicet innascibililas, pa-
poslulet a Deo, qui dat omnibus affluenter cl non ternitas,inspiralio, non absurde posset inquiri quse-
improperal, et dabilur ei, magis recurrendumsit nam illarum significarel proprium nomen Patris
ad orationis suffragium quam ingenium rationis) ; qtiasi propria qualitale. Si tamen unam significaret
quod nobis Dominus inspiravit tuis consultationibus earum, qua? non polius aliquam qua?est illa, cur
respondenius. Credimus igitur hsecvocahula : Pater ctiam magis unam quam aiiain, ct utrum quaralibet
tlFiliuset Spirilus sanclus, non esss propria, sed significaret earum. IIujus autem quaeslionissolutio
communia, tanquam nomina relaliva, personas uti- pendet ex illa vcleri quaeslione qua dicitur ulrtim
que appellanlia, sed significantia nationes, quamvis personales proprietates sint ipsa?personse, utrumve
adinterrogalioiiem hujusmodi : Quis genuitFilium ? tres tanlum proprielales sint in tribus persoijjs,
Paler respondeatur ; quia secundum llieologicam aut etiam utrumque vel plures; et secundumdiver-
diseiplinam, per lianc interrogationem de propria sitatem opinionum divcrsis niodis hoscqusestiosol-
qualiiate non quoeritur, sed de personali proprie- vetur. Piuprium <|uoque nomen essentia?commune
tale. Unde curii quseriturquis genuil Filium, Pater foret ad tria nomina propria personarum abTnvicem
congrue respondetur ; quia utique nomen persona- remoliva, quia naluram rei nalura nominis seque-
rum Palrem appellat, sed significal notionem qua? relur, quse res cum ipsa sit singularis, est lameii
Palris personam dis-Linguil.HaJjeni euim singula? tribus personis communis.
facultales proprias rationes, nec in eis in uno modo Quoesisli prseterea utrum proprium nomen filii
significant noniina semper et verba, sicut lua 1'ra- convenirel homini qui est Chrislus, et utrum possit
ternitas non ignoral: qua?non solura esl in his suffi- proprium nomen liominis illius inveniri, quasi da-
cienler inslructa, verum etiam alios sufficieiilcr lum ah ejus propria qualilate, qua? locum acciden-
instruxit. Utrum autem persona? divina?proprium lis lenere videlur in Christo.cum et sine ipsa quan-
Jiomen possint habere quaesivisli. Porro cum in doque fuerit et cum ipsa, quamvis accideus vere
persona divina non sit nisi relatio vel essenlia, si non sit, cum ad quid soleal responderi, ulrum etiam
persona divina proprium nomen baberel, illud uli- unum proprium nomen secundumunain naturam,
que relationemvel essentiam designaret. Si relalio- et allerum secundum alterai», et terlium forle se-
nem, essel igitur relativum. Non ergo proprium, D I cundum utramque posset habere. Sed hujus qtise-
cuni relativum proprium esse non possit. Si auterai stionis solutio maxime pendet ex illa difficiliquae-
essentiam, essetergo essentiale. Quocirca propriumi slione qua dicilur quid praedicel hoc noirien, liumo,
non existeret, cum essentiale sit tribus commune. de Chrislo. Nam secnndiim illos qui dicunl quod
Sic ergo videtur quod nec persona nec natura di- ipsuin de illo praedicat hahitum, hoii posset pro-:
vina proprium nomen possit habere. Sed cum pro- prium noinenhahere qtiasi datum ex propria qt ali-
priuni sit pronoininis pro proprio nomine poni, ett tale, cum secundumeorum sententiam ex aninia el
tam persona quam natura divina pronomine de- carne Cliristi nulla constel substantia vel persona,
signelur, persona cura dicilur : Ego hodie genuii nee niagis posset inveniri propriuni nomen illitts
lc (Psal. n); natura, cum dicilur : Ego sum qui :i quod aequipollerethuic terlio : Isle homo, quam isli
sum (Eseod. m); profecto videiur quod proprium n lertio, Ilic Ivutnanalus,cum secunduin eos alteruni
nomen possit habere, cum sit etiam res discrela. sit alterius sequipollens.Porro secnndum illos qui
Ego vcro solebam concedere, quando scholasticis s dicuntquod hoc nomen, homo, deChtislo praedicat
sludiis incumbebam.quod tam persona quam naturaa speciera, ita quod Christus est duo, ununi aelernum
(1) Edita ab Anl. August. in Addendisad leiliara Collect. decretal.
 1177 PRIMA COLLECT.DECRETAL.INNOCENTH. 1178
sectindura divinam naluram, et aliud lemporale A j esset propriuin nornen personoe,ctim ipsum iritnis
seeundum humanam, facile polesl nomen illiits ho- personis univoce conveniret. Sed in divina natura
niinis inveniri, nec esset super hoc difficilerespon- posset habere proprium iiomen personse, quoil non
dere.Cselerumilliqui dieunt quod hoc liomen,liomo, siguificaret nalurani, sed, ut prscdiclum"est, notio-
de Chrislo reverasecundum speciempra?dieatur,ipse neiu quasi propriam qualilatem. El per hoc novcris
lamen Chrisius est unum solum, quia Yerbura non quoestionem illain esse solulam,- ulrum videlicel
honiinemsed humanitatein assumpsil ul esscl homo, unum nomen secundum unam naluram, et alleruin
difficiliushuic quaestioni respondCnt.L'nde posilo secundum alteram, et lertium secundum ulramqiu',
qnod hoc nomen, Jesus, sit proprium nomen illius possit habere; Iicel hoc nomen, Emmanuel,quod in-
hominis impositum ei ex sua propria qualitate, ut terpretatur nobiscumDeus, secuiidum utramque na-
aequipolleathuic lertio, isie homo, coguntur conce- luram ei compelere videatur. Sed hujusmodi noniina
dere quod Jesus ab seterno ftiil Deus, non lamen non lai» pro impositionenominis improprii dici vi-
dicttisah oeiernofuit Jesus. Et licet hoe nomen, Je- dentur quain pro appellatione vel inierpretatione
stts, rion sit accidenlale, dicitur lamen ad similitu- qusenulli alii conveniret. Sicut autem plcrisque vi-
dinem accidentis, quia nalura nominis naturam delur quod res exirapraedicamenlalesproprias qua-
rei, sicul praediximusimitatur. Unde licet illa pro- R ' lilales non habent, quibus tamen,plerumqiiepropria
pria qualitas substantialis sit Chrislo, qui tamen nomina imponuntur, praesertim illi qui negant for-
Christus aliquando fuit cum illa, et aliquando sine mas formis inesse, sic forsan et persona; divina?
illa, oporlet jn multis de illa tanquam esset acci- propria nomiiia possent habere qua? dislincte qui-
dentalis proprielas responderi. Pasito igitur, gralia dem et discrele appellarent ipsas persouas, sed non
disputaridi,nos anle tempus Incarnalionis exislere, signiflcarenl in eis proprias qualilales. Hsec ergo
cogimur quidem concedere quod Jesus erit et est, tibi scholasticomore respondemus. Sed si oporteat
iion lamen Jesus est et erit, neque Jesus est vel nos more apostolieo respondere, simplicius quiriein
non est, sed non Jesus esl. Nam hoc nomeri,Jesus, sed cautius respondemus, quod liumana morlalitas
suppoiiitpersonamFilii, quse semper esl,uta?terna, propritim nomen secundum proprietalem ipsius
el circa illam significat propriam hoininis qualita- quod videlicel cerlum et delenninatui» tum expri-
lem, qua?non semper existit, ut res temporalis. Et meret inlellecluni, non posse imponere Deo sive
ideo ralione persona?suppositae,qua?semper existit, persona? sive naturse divinae,cuin Deus lanquara
ha?cpropositio non est vera : Jesus nonest. Sed et iiicomprehensibiliset immensiis non possit in hac-
ratione significalsequalitatis, quae nondum existil, mortali vita certa determinaiione vel delerniinaia
ha?csimiliter non est vera, Jesus est. Hanc tamen ^ certitudine comprehendi, cum quid non sit possit
'
concedimus, non Jesus est, quia negatio praecedens iiilclligi, sed qtiid sit non possit agnosci : sicut ipse
exslinguit, secundum interposila separat. El ideo dieil de se : iVojinie videbit homoet vivel (Exod.
concedimusexstinclurani, sed separativamnegarnus. xxxm). Et Joannes inqiiil de illo : Deumnemo vidit
Nec esl ha?cpropositio quasi vel posiliva falsi, nu- uiiquam(Joan. i), quod non de corporali sed de in-
gatoria, vel incongrua, Jesus est vel twn est, sicut tellecluali visione debet inlelligi, cum nec in hac
nec isla, Anticitristusest vel non est, cum id pro- vita mortali nec in illa vita perenni Deus corpora-
prii nominis proprielas non suslineat. De Anlichri- liler videatur, quia non est corpus sed spiiitus.
slo tanien concedinius quod Anlichristus non est. Inhabiial enim lucem inaccessibilem.Et ideo invc-
Sed de Jesu omnino negamus, cum persona quae stigator maj'eslatis oppriinetur a gloria, quanlum
supponitur illo nomine sii, etsi proprietas qua? si- accedit ad cor allum. et exaltabitur Deus. Quod
gnificatur illo nomine non existat. Verum hoecquse- bene significatum est Moysi,qui stans in pelra vi-
stio valde difficilisest, et inler theologicas qusestio- . dit posleriora Dominiiranseunlis. Quia sicul-homo
nes magisest dispulahilis, hinc inde copiosashabens visus a tergo seitttr ulique quod sil homo, sed
et validas raliones; de qua non est ad pra?sens am- jj j qttis homo liesciittr, ita quidem quod Deus sit
plius prosequenduni, cum nec de illa principaliter modo scimus, sed quid Deus sit ignoramus. Unde
sit qusesitum.Licet aulem hoc nomen,Jesus, secun- ciim requisitus esset a Moysequod est nomen ejus,
dum interprelationem ipsius videattir iniposilumab respondit : Ego sum qui sum. Sic dices filiis
effectu, quod angelus oslendit, cum ait: Ipse enim Israel: Qui esl misit tnead vos. Hoc mihi nomen
salvumfacietpopulumsuum a peccaliseorum(Mdllh. esl in wlernum (Exod. JII), non propriam sed com-
i), quia tamen evangelista teslalur quod post dies m.iuiem appellationem respondens, qua? tameu
oclo.dim circumcidereiur puer, vocatum est no- convenit ei soli secundum propriura vel appropria-
nien ejus Jesus, quando solebal proprium nomen ttim potins intellecium, qui solus essentialiter est,
imponi, negari non debel quin ipsum sit proprium cui non esl aliud esse quam qttod est ipse. Non-
nomeiiiltitis, datum nihilominus ex propria quali- enim lneminimusnos in divina Scriptura propriuni'
lale, quod inve.niripolest in niuttis exemplis circa nomen Dei Iegisse, nisi proprium forte dicatur quia;
liberales eliam facultales. Porro secundurn natttram non convenit alteri, j'uxla queni modura Deus pro-
divinam filius proprium nomen non babel, nisi for- prium nomen hahei, quod videlicet convenil ei soli,
san haberet proprium nomen naluroe; quod non ut hoc iiomen, Adonay,quod ipscse dicil Abraham,
 H79 APPENDIXAD REGESTORUMPRIORES' LIBROP. 1180
Isaac et Jacoli ntiiiiine indicasse. CompreheiisoresA forma Dei esset, non rapinam arbitralus est esse se
autem, qui Deum facie ad faciem contemplanlur, oequalemDeo, sed se exinavit formam servi acci-
nominuin significaiione non indigent, quia rem piens, in similitudinem hominum factus, el babilu
ipsam pleno per se conspiciunl iiuellectu, cogno- invenlus ul homo. Hinc est quod Deus sacerdoles
scenles sicut ct cogniti sunt, non per verbum im- vocavil deos, reges aulem principesappellavit. Diis,
inanuni inslructi, scd per verhum divinum edocii, inquit, non deirahes, el principipopuli tui nonmale-
nec excilati pcr vocem, sed certificati per speciem, dices (Exod. xxu). Et servo qui maluerit remanere
illa videlicet iniellectuali specie visionis de qua cum dominodicil ut offerat eum.diis, id est sacerdo-
Filius inquit ad Palrem : Hwc est vita wlema, tit libus, et perforabit aurem ejtis subula, el eril ei ser-
cognoscanlte solurjiverumDeumet quem misisliJe- vus in saeculum. Sed et propter digiiitalem officii
stim Clmstum (Joan. xvii). Quia igitur illud necesse sacerdos angelus appellalur, dicenle Domino per
iion fnit. et nobis utile non fuisset, ideo propria prophetam: Labia sacerdotis cuslodiunt scienliam,
iioniina divina?non sunl imposita n)aj'estali; sed et legemrequires ex ore ejus, quia angelus Dei est
cum pronouiina de illa dicunliir, magis profecto (Matuch. ii). Dictiim est eliam, non a quolibel,
dicunlur ad discretionem alterius qnam ad deler- sed a Deo, non cuilihel, sed 'prophela?, non utique
minalionem ipsius; ciim jiixra sapienliam cujusdani H de semine regio, sed de sacerdotibus qui erant iti
sapienlis verior sit rie ccelo negalio quam affirma- Anathol: Constitui tesuper genieset regna, ttl evel-
tio. Sugas igitur niel de' petra e.t oleum de saxo las et deslruas, mdifices el planles (Jer. i). Simile
durissinio, setnper habens nostri memoriam in tuis dicilur Petro, sed excellentius. Tu es, Jnquit, Pe-
orationbtts apud Denm. trus, el superhancpelram wdificaboEcclesiammeam;
TITULUS II. el: Quodcunqueligaverissuper lerramerit ligalum el
Quod sacerdoiium tnajtis sit regno. in cwlis, el quodcunque solveris super terram , eril
IDEMNDNTIIS DUCISPIIILIPPI. solutum el in cwlis (Malth. xvi). Illi dictum est:
In Genesi legimus quod Melchisedech fuil rex Constilui te super-genlesel regna. Isti diclum est:
et sacerdos, sed rex Salem, et sacerdos Altissimi, Tues Petrus, ete. llli riicluin est: Evellas, ete. Isli
civitatis videlicet rex, et Divinitatis sacerdos. Sane dicilur : Quodcunqueligaveris, etc. Et qvodcunqne
si distat inter civitatem et divinilatem, dislat uli- sotveris,etc. Illi dictum est: Netimeasafacie eorum ;
qne inter regem et sacerdotem. Nam etsi Melchi- quia ego tecum sum, ut erudmte (Jer. i). Istiriicilur :
scdech in Jiguram Christi prsecesseril, quod babel Porlw inferi non prmvalebttnladversuseam (Mallh.
in veslimento el in femore suo scriplum : Rex re- p{ xvi).Principibusdaiurpotestasinlerris, sacerdolibus
gum el Dominusdomitianlitim, sacerdosin wternum auleiii potestas tribuitur et in coelis. Illis solummo-
sec.undumordinem Melchisedech(Psal.ax), adnotan- do super corpora, islis etiam super aniinas. Unde
duin concordiam qua?inler regnum el sacerdotium quanlo dignior est anima corpore, lanlo dignius esl
dchel existere, proplerqtiod el ipse Christus secnn- sacerdotium quam sit .regnum. Petro legitur vas
dum naturamcariiisassiimpioedestirperegali pariter ostensum qualuor linteis submissum de roelo, in
el sacerdolali descendil, ad nolandum lameii pne- qtio continebanlur omnia animantia, volaliiia, qua-
eniinentiam quam sacerriotium habet ad regnum , drupedia et reptilia, munda pariler et immtinda; et
cum Abraham redird a csederegum, dcdil Melchi- diclum est ei : Macta et manduca (Act. x).Macl.i
sedech ex omnihus riecimas,'qui henedixit ei profe- vilia et manduca virtutes. Macta errorera el man-
hens panem cl vimim. Erat enim sacerdos Altissimi. duca fidem, quasi evellas, sedifices,el plantes]; quia
Dignior attiem estqtii deeimas recipit quam qui tri- singuli singulas haljent provincias, et singuli reges
btiil, etminor qui beneriicilur quam qui beneriicil, singula regna. Sed Petrus, sicul plenitudine, sic [et
juxta quod probal Aposlolus, qtii de hoc ipso loqui- laiitu(line,pra?eminetuviversis;quia vicarius estejus
lur dicens : Sine ulla conlradiciione tninusa meliore cnjusesl terra et plenitudoejus, orbisterranini etiini-
benedicitur(Ilebr. vn). Qtii volens ostendere sacer- D versi qui babitanl in ea. Porro sictit sacerdotium
doliiimevangclictimdigniits esse Levitico, probat il- dignitate prsecellit, sic et anliquitaie praecedit.
luil perhocquod Levi fuil in hitubis'Abrahse deci- Ulrumqtte, lam regnum qtiam sacerdolium, con-
inaiiis quamlo AlnalianiriedilriecimamMelehiseriech stitutuni fuit in populo Dei; sed sacerdolium per
quasi minor majori. Licet attleni tatn reges quam ordinationem divinani, regnuin autem per exlor-
sncerdotes ungnniur ex lege divina , reges lainen sionem hnmanam. De sacerdolio namque prsccepit
ungiiiitur a sacerdolibus, non sacerdotes a regibus. DomiuusMoysi; Applica, inquil, ad me Aaron fra-
Minor esl atitem qui ungitur quain qui ungil, et di- Irem tuum el filios ejus de medio filiorum Israel, ut
gnior esl iuigcns qiiam uncttis. Propier quod el saccrdoliofungantur(Exod. xxvni). Deregno verodi-
ipse Cbristus, cui diclum est per Prophetam : Un- cil DominusSamueli: Audi vocem popuiipetenlisra-
ait le Deus, Deus luus, oleo twlitiwprw consorlibus gein. Non enim le abjecerunt, sed me, ne regnem w-
luis (Psal. XLIV\Patrcm ungeniein asseril se unclo per eos (I Reg. vm). Verum irster Moysemet Sa-
niajorem.Pater, iuquii,majormeest (Joan. xiv).Nam muelein, inier Aaronprimum sacerdolem et Sau-
Paler esl ungcns seciiiidiiin qnod Deus, Filius au- !em piiuium regem, fuerunl tenipora judicuni, in
tcni esl unclus in qiianlui» est liomo. Qui ciim in qtiihus mulii annj flcxerunl. Ne quis auteni ohji-
 1131 PRIMA COLLECT. DECiiETAL. INNOCENTH. 1182
ciat quod elsi sacerdotium praecesserit regntnn in A rum in Belliel, fanumque construxil et oedilicavit
populo Jtidaeorum,regnum lamen prsecessit sacer- altare, constituens sacerdoles non de levitis. Vc-
dotium in populo genlium (nara Belus ccepit .nit prophela in sermone Domini, ct. Jerohoani
primo regnare super Assyrios posl turrem Babclet slante super allare et thus j'aciente, inter csetera
divisionem linguarum tcmpore Saruch proavi Alfa- dixit: lloc eril signutn quod loculus esl Dominus.
hse,ciiiNinusfiliusejussuccessitin regnum, qui civi- Ecce allare^scindelur, el effundetur cinis qui esl in
tatenimagnamconslruxit, quam asuo nomineNinivem eo (III Reg. xm). Quod cum rcx audissel, exten-
appellavit. Sed el de Nemrod dicit Scriptura quod dil maniim, et ail: Apprehendiie euin (ibid.). Et
principium regni ej'us existil Bahylon), responde- , exartiil manus ejus, quam extenderal contra ipsum.
nius profecto, secundum fidem hislorise, quod et Altare quoque scissum est, el effusus est cinis.
hos praecessitNoe, qui fuil reclor arcae, quasi sa- Ecce statim a Deo vindicalum est schisma contra
cerdos Ecclesioe,Sedne liguram pro veritaie men- sacerdotium siiscilalum, divisio vero regni perman-
dicare videamur, proponainus in medium quod sil inier Judseamet Israel usque ad iransinigratio-
Moysesde illo lestatur : JEdificavit, inquit, Noe al- nem el caplivilalem Jttd.ticam. Porro qitod accidit
tare Domino,et oblnlil holocauslum super allaw in veteri teslamenlo, contigit in novo. Et ne ionge
(Gen. viii). Sem quoque primogenitus ejus dicilur B petanlur exempla, divisum est simul regnuin el sa-
fuisse sacerdos, quem Judocitradnnt fuisse Melchi- cerdotium tempore Innocentii papoeet regis Lotha-
sedech et vixisse usqtie ad tempora Abrahse. De rii. Contra Innocentium intrusus esl Anacletus,
Cain quoque.natus esl Enoch, qui primus civitatem eontra Loiharium vero Conradus. Sed prsevaluit
oedificavit.Sed de Seth natus est Enos, qui coepit uterqiie Catholiciis, Innocentius videlicet et Lotlia-
nomen Domini invocare. Sed ulrumque praecessil rius, quoniam Innocenlius coronavil Lolhariiim,
Abel, qui obltilit de primogenitis gregis sui et de et succubuit uterque schismaticus, Anacletus vide-
adipibus eorum munera Domino; el respexit Do- licet et Conradus, quia veritas praejudicat falsitati.
iiiinus atl Abelet ad iiuinera ej'us. Yerum in regno Deinde schisma divisit Ecclesiam tempore Alexandii
et sacerdotio non sohim causam institutionis sed cl et imperium in unitale permansit lempore Frederici.
ordinem processus notare debemus. Conlra ulriiin-, Sed idem imperator, non ut defensor, sed ut perse-
que siquitlem in principio molum est scandalum et cutor Ecclesioe,schisma fovil et favil schismalicis.
siisciialnm esl schisma. Contra sacerdolinm Aa- Porro schisina periitcum schismalicis, et lomenlurui
ronschisma inoveruiil Chore, Dalhan, cl Ahiron, cum fauloribus est confusum. Nunc autem Ecclesia
cum complicibus suis; sed statira eos ultio divina per Dei gratiam in unilale consislil, et imperiuni
daranavit, quia quosdam ignis, alios terra vivos peccatis exigenlihus est divisum. Verum Ecclesia
absorbuit. Contra regnum autem Saulis schisma non sic 1111 retribuit quemadmoduin illud Ecclesise,
movil David, nen tamen lemeritale propria, sed quia super ejus divisione condolet et compalilur,
auctorilale divina : qui licet diu fuerit Saulis per- pro eo maxitne quod principes ejtts maculam posue-
secutionem perpesstis, demum lameii praevaluii, runt in gloriam el infaniiam in lionorem, Iibertatem
quia manus Dominierat cum iilo. Quiri esl lioc quori et dignilatem ipsius pariter'confundeiites. yertiin
schisma conlra sacerdolium non prtevaltiii, sed ad apostolicain sedem jampridem fueral recurren-
succubuit, schisma vero molum contra regem non dum, ad quam negotium islud principaliter et fina-
succuhuit, sed prsevaluil? Magna? rei niagnum est liler dignoscitur pertinerc; principaliter, quia ipsa
sacramenlum, et forsitan instantis lemporis est pa- transtulit impcriuin ab Oriente in Oecitlentein;
rabola. Sed aliud intendere videamus. Dicamus finaliter, quia ipsa concedit coronam iniperii.
quod ideo schisma contra sacerdotium non prseva- IBEMALEXIO CONSTANTINOPOLIS IMPERATORI.
luil, quia sacerdolium iusliiutiim fuit per ordina- (2) Solitaebenignitatis affeclu recepimus lilleras
lionem divinam ; schisma vero praevaluil contra quas per dilectuinfilitimJ. arcbidiacoiiiiiu Durachii,
regem, quia regnum fuil exorlum ad petilionein jrj virum providum cl fidclem, imperialis nobis excel-
humanam. Sacra vero Scriplura docente didicimus lentia dcslinavit, per quns intelleximus quod litterse
quia non esl sapientia, non est consilium conlra quas per dilecium filium J. capellantim noslruni
Deuni. Cseterum lempore procedente divisumest tunc apostolica? sedis legalum libi iransmisimiis,
simul regniim et sacerdotium. Nam post ohiluin imperio tuo proesentata?tueranl et perlecta?.Mirala
Salomonis divisum est regnura, et dua?tiibus so- est imperialis sublimitas, sicut per easdem litteras
lummodo Roboam adhseserunt. Caeteraevero tribus nobis intiniasti, quori le visi fttiinus aliquaniiilum
secuta?sunt Jeroboara. Sed qui pauciores obtinuit, increpare, licet non increpandi aninio sed affectu
ipse hahiiit Jerusalem 'sedem regiam, lemplum potitis couimovendi qttod scripsiiiius nieminerimus
ct sacerdotiuin. Reliqua autem, quoniam his oni- nos scripsisse. Huic autem tusearimirationi non cau-
nVnis cartiii, etsi plures haberel, sicul regnum sain sed occasionem prsebuit, sieui ex eisdem con-
divisii, voluit etiani dividere sacerdolium; el fecil jccimtis liiter-is,quodlegisti bealum Petrum aposto-
duos vitulos aureos, quoruni uiiura in Dan, alte- lorum principem sic scripsisse : Subjecti estole omni

(2) Cap. 1 De major. cl obed. in iertia Collcct.el in Gestis liuioc. 111.

 1183 APPENDIX AD REGESTORUMPRIORES LSBROS. USi
liuiuatuc creaturw propter Deum, sive regi lanquam A dotem inixit, et cui propheta sacerdoiinm recogno-
prwcellenti, sive ducibus tanquam a Deo tnissis ad scens : Moyses,inquit, el Aaron in sacerdolibus ejus
vindictam malefiictorum, laudem vero bonorum (I (Levit. vn). Quod vero de Jesu, id est Josue, ad
Petr. u). Volens enim, de quo nos rationabilius coinmendandam prselationem ejns scripsisli,
magis
iidniirainur, imperaloria celsitudo per lioecet alia secundtim spiiitum quam litieram debet intelligi,
qua? induxit inipeiium sacerdotio dignilate ac po- quia, socundiim Aposlolum, Liitera occidil, spiritus
teslate praeferre, ex auctoritate prsemissa triplex auiem vivificat (II Cor. m), pro eo quod ipse veri
trahere voluit argiimentum : primum ex eo quod Jesu figuram expressit, qui populum stium in ler-
lcgilur, subjecti estote, secunduni ex eo qtiod sequi- ram promissionis" induxit. David etiam, quamvis
lur, regi tanqmm prw.cellenli,terlium ex eo quod diadema regium ohtineret, Abiathar sacerdoti non
est subseqiienter adjtinclum, ad vindiclam malefa- lam ex dignitate regia quam auctoritale proplietica
clorum, laudem vero bonorum.Per primum subesse imperabat. Verum quidquid oli.in fuerit in veteri
sacerdotiuin, per secundum imperium praeeminerc, teslaraenlo, nunc aliud est in novo, ex quo Chri-
per teriiuni imperatores tnra in sacerdotes quam in stus factus est sacerdos in aeternum secundum ordi-
laicos jurisdictionem, imo etiam gladii poieslatem nein Melchisedech,qui se non ut rex, sed ut sacer-
accepisse praesumens. Cuin enim et boni quidai» H ' dos in ara crucis ohlulit Deo Patri, per
quam genus
sint sacerdotes, el quidam eorum malefaclores exi- redemit huinanum, circa illum prsecipue qui suc-
stant, is qtti secundum Aposloluin gladium portat cessor esl apostoli Petri et vicarius Jesu Ghrisii.
ad vindictam malefactorum, Iaudem vero bonorum., Potuisses aulem praerogativam sacerdotii ex eo in-
in malefiicienles presbyteros excessus prsesumptos telligere potius quod dictum esl, non a quolihel,
nltore potest gladio vindicare, cum inter presbyteros sed a Deo, non regi, sed sacerdoti, nec de regia
ct alios apostolus non distinguat. Verum si et per- stirpe, sed de sacerdotali prosapia descendenli, de
sonam loquentis et eorum ad quos loquehatur ac sacerdotibus videiicet qui erunt in Anathot: Ecce
viui locutionis diligentius atlendisses, scribentisi conslilui te super gentes el regna, ul evellas et dissi-
non ey.pressissestaliter intellectum. Scribebat enimi pes, wdificeset plantes (Jer. i). Dictum est etiani in
apostolus subdilis suis, et eos ad humililatis me- lege divina : Diis non delrahes, el principem poputi
ritum provocabal. Si enim per id quod dixit subjecti; tui non tnaledkes (Exod. xxn), qua?sacerdotes regi-
estote, sacerdotio imponcre vohiit jugnm subjectio- hus anteponens, istos deos et illos principesappel-
nis el eis auctorilalem praelationis conferre quibus tavit. Prselerea nosse dehueras quod fecit Deusduo
eos subjeclos esse monebat, sequiltir ex hoc quod (_ Hiagnaluniinaria in firmamenlo coeli, iuminare ma-
eiiam servus qttilibetin sacerdotes imperiutn aece- jus ut praeesset diei, el luminare mihusutpraeesset
pissei, cum dicalur omni humanw creaturw. QuodI nocli, utrumque magnum, sed altertim niajus, quia
autem sequitur: regi tanquam prwcellenti, non nu- nomine Ccelidesigiiatur Ecclesia, juxta quod Verilas
gamus quin praecellat in lemporalibus impei'alor, ail: Simite esl regnum cwlorumhomini palrifamilias,
illis duniaxal qui ah eo recipiunl lemporalia. Sed[ qui summo mane conduxil operarios in vineamsuam
pontifex in spiritualihus antecellit, qtise tanto stini (Matih. xx). Per diem vero spiritualis accipitur, et
leiiiporalibus digniora quanto corpori est animai per noclem carnalis, secundum propheticum teslimo-
proefererida. Licet nec simpliciler dictum fuerit, nium : Dies diei eruclat verbum, et nox nocti judical
stibjecti estote, sed addittun propter Deutu; nec pure. scienliam (Psal. xvm). Ad firmanientum igilur cosli,
scriplum sit: regi prwcetlenli, sed interpositumi hoe esl universalis Ecclesise, fecil Deus duo lumi-
(orsilan non sine causa sit lanquam. Quod autemi naria magna, id esl duas magnas inslituil dignilates,
sequilur : ad vindiclam malefaclorum, laudem vero, qua? sunl ponlificalis auCloritas et regalis poteslas.
bonorum, intelligendum non est quod rex vel im- Sed illa quoeprseestdiebus, id est spiritualibus, ma-
peralor superomnes, etbonos et malos, gladii pote- jor est; qua?vero noctibus, id est carnalibus, iniuor;
staiera acceperit, sed in eos soluinmodo qui utentes5 D ! ut quania est inter sohm el lunam, tanta inier pon-
giatlio, ejtis sunt jiirisdictioni cominissi, juxla quodI lifices et i'eges differentia cognoscaltir (5). Hoc au-
Veritas ait: Omnes qui acceperint gladium, gladio, lem si prudenter attenderet imperaloria celsitudo,
peribunl (Maith. xxvi). Non enim potest aul debell non faceret aut permilierei venerahilem- fratrem
qiiisquam servuui alterius judicare, cum servus suo> patriarcham Conslantinopolitanum,magnum quidera
domino, secundum Apostolum, slet aut cadal. Ad1 el hoiiorabite membrum Ecclesiae, j'uxla scabellum
id etiam induxisti quod, licet Moyscs et Aaron se- pedum suorum in sinistra parte sedere, cum alri
ciiudum carnem fratres exsiiteriiii, Moyses lamen! reges et principes arcbiepiscopiset episcopis suis,
priiiceps populi, el Aaron sacerdolii polestate prse- sieut debent, reverenter. assurgant et eis juxtif se
erat, et Jesus successor ipsius imperium in sacer'. lionorabilem sedem assignent. Namet piissimus Con-
dotes accepit. David quoque rex Abiathar pontificii stanlinus qijaiilui» honoris exbibuerit saeerdolibus,
praeeminebat. Cteterum licet Moysss dux populii lua, siciit credimus, prudeniia nou ignorat. Nos au-
fuerit, fuit etiam el sacerdos, qui Aaron in sacer- tem, etsi non increpando scripscrimus, pomissemus

(3) Vide supra lib. i, epist. iOI, et lib. u, episl. 29i.

 1185 PRIMA CO.LLECT.DECRETAL. INNOCENTII. 1188
tamen ralionabilius increpare, cum heatns Paulus A IOEMNOBIl.IBUS VIRISACERBO PRIORI ET ALIIS
apostolus episcopum inslruens ad Timoilieumscri- RECTORIBUS TUSCI.ii ET DUCATUS.
psisse legatur : Prwdica verbum, insta opportune (4) Sicut universitatis conditor Deus duo magna
importune,argue, obsecra, increpa in omni patientia luminaria in firmamenlo cceli conslituil, luminare
el doclrina (II Tim. iv). Non enim os nostrum de- majus ut praeesset diei, el luminare minus utpra?-
bet esse ligatum, sed patere debet ad omnes, ne esset nocti, sic ad Jirinainentum universalis Eccle-
sectindumprophelam simus canes mtili non valen-. siac, quoecoeli nomine nuncupatur, duas niagnas
tes latrare. Unde correclio nostra tibi non debuil inslilttit dignitates majorem : qnse quasi diebus ani-
csse molesla, sed magis accepta ; quia palcr filium mabus processet, et minorem, qiia? qtiasi noclibus
quem diligit corripil, el Deus quos amat arguil et pra?esset corporibus, quae sunt pontificalis au-
casiigal. Debitum igitur pasloralis officii exsequi- ctorilas et regalis polestas. Porro sicitt luna lti-
mur cum obsecramus, arguimus, increpamus, el men sutim a sole sortitur, qua?revera minor esl il'o
non solum alios, sed imperatores et reges opporlune quantilate simul el qttalitate, silu pariter et effeclu,
et importune ad ea studeamus inducere qua?divina? sic rcgalis polesias ab auctorilale ponlificali suoe
siini placita maj'estati. Nohis enim in beato Petro sorlitur dignitalis spleitriorem; cujns conspeclui
sunl oves Chrisli commissse,dicente Domino: Pasce quanto niagis inlia?ret, lanlo majori lumine deco-
oves nieas~(Joan.xxi), non dislinguens inter has ratur, el quo plus ah ej'us elongatur aspeclu, eo
oves et alias, nl alienum a suo denionstraret ovili plus deficlt in splendore. Ulraque vero poteslas sui
qui Petrum et successoresipsius magistros non re- primatus sedera in Italia meruit obtinere, qua? dis-
cognosceret et paslores. Ut illud lanqtiam notissi- posilione divina super universas provincias obti-
mtim omitlamus quod Dominus inquil ad Petrum el nuil principalum. Et ideo Iicet ad universas pro-
in Petro dixit ad successores ipsius : Quodcunque vincias nostrse provisionis aciem extendere debea-
ligaveris super terram, etc. (Mailh. xvi), nil exci- mus, specialiler lamen Italise paterna 1109convenit
piens qui dixit: Quodcunque.Verum his diutius insi- sollicitudine providere, in qua Christiana?religionis.
stere nolumus, ne vel conlendere videamur vel in fiindamentuii) existil, el per aposlolica? sedis pri
hujiismodi delectari, cum si gloriari expediat, non matum sacerriolii simul el regni prsceminetprinci-
in honore sed onere, non in magniludine sed solli- palus.
cimdine sit polius gioriandum, cum et Aposlolus TITULUS 1H.
in infirniitalibus glorietur. JNovimusesse scriptum: De primalu sedis aposlolicw.
Omnisqui se exallal humiliabitur, etc. (Luc. xvin.) IDEMrATRlARCILE CONSTANTlNOPOtlTANO.
El iternm : Quanlo major es, humilia le in omnibus (5) Aposlolicsesedisprimatus,quem IIOIIhomo sed
(Eccli. 111).Et alihi : Deus superbis resislil, humili- Deus, imo verius Deus homo conslituit, multis qui-
bus dat gloriam(Jacob. iv). Propter quod exaltatio- dem el evangeliciset apostolicis lestimoniis c.ompro-
nem noslram in humilitale ponimus, et humililatem battir, a quibus poslmodum consfituliones canonicoe
nostram exaltationem maximam repulamus. Unde processerunl, concorditer asserentes sacrosanctam
etiam servos, non sohim Dei, sed et servorum Dei Romanam Ecclesiam in bealo Pctro apostoloruni
nos esse scribimus et fatemur, et tam sapientibus principe consecralam quasi magistram el matrem
quam insipienl.ihussecundum Apostolum debilores. caeterispraeeminere. Hic enim cum inlerroganti Do-
Ulrum autem iinperatoriam excellenliam ad bonum mino quem homines dicerent esse Filium hominis,
ei uiile per litieras nostras duxerimus invitandam, aliis opiniones referentibus aliorum, ipse, velul verus
ulrum justa libi suggesserimus et honesta, lua cel- inter caelerosprimus, ctim esse Chrislum Dei viv1
siludo discernat, cum nonnisi ad unitalem Ecclesia? Filium respondisset, audire promeruil: Tu es Pe-
ac lerra? Hierosolymitanaesubsidium nos le memi- trus, el super liancpetram wdificaboEcclesiamtneam
nerimus inviiasse. Inspiret igilur nienli tuoe is qui (Maltlt. xvi); et post pauca : Tibi dabo claves regtti
nbi vull spiral, et qui habet corda principum in ]D cwlorum (ibid.). Nam Iicet priinum et praecipuum
manu sua, ul consiliis noslris et monitis acquicscas Ecclcsia?fundatnenlum sit unigenilus Dei Filius Je-
et id agas quod ad honorera divini nominis et Chri- sus Chrislus, j'uxla quod dicit Apostolus : Quia fun-
stiana? religionis augmenlum et salutem anima?luse damentum posilum est prwler quod alitid poni non
merito deceat provenire. Nos autem, quidquid tti polesl, quod esl Chrislus Jesus (I Cor. m), secundum
egeris, quod expedire noverimus faciemus. Utinain lamen et secundarium Ecclesia? fundamentum esl
autem illum egregiuni praedecessoremluum inclylse Pelrus, etsi non tempore primus, aoctorilate tamen
recordationis Manuelem imperalorem satageres in praecipuus inter cseleros; de quihus Paulus inquit
devolione sedis apostolica?verbis et operibus melius apostolus : Jam non eslis hospiies et advenw, sed
imilari, utper ejus auxilium elconsilium, sicut illi, eslis cives sanclorumet domesliciDei, superwdificali
sic libi et imperio ttio melius provenirel, saltem super fundamenlum aposlolorum el prophelarum,
ainodo supplens quod hactenus neglexisti. Prsedi- ipso summo angulari lapide GhrisioJesu (Ephes. n).
ctus aulem archidiaconus quod a nobis auriivit ex- Quos et fundamenta esse in montihus sanctisDavid
cellenlia?lua; polerit fideliler inlimare. propheta leslatur. Htijiis etiam primatum Yeritas
(i) Lib. i, episl. 401. (5) Lib. n, epist. 209, et in Gestis Innocenlii III.
1187 APPENDiX AD REGESTORUMPRIORES LIBROS. - H8R
per se ipsam expressit, cum inqnil ad eum : Tu vo- X aliis atlrihulum esse recognqscesligandi et solvendi
caberisCephas (Joan. 1), quod elsi Pelrus inlerpre- a Domino facultalem; ul quod nbn alii sine ipso,
talur, caput tamen cxponitnr; ut sicut caput inler ipse sirie aliis possel ex privilegio sibi collato a Do-
coelera memhra corporis, velut in quo vigel pleni- niino concessa plenitudine poteslatis. Ad quod ni-
ludo seiisuum, ohtinct principatum, sic Petrus inter mirum videtur illud non incongrue pertinere quod
apostolos, et successores ipsius inter univcrsosEc- ipse solus legilur inlerrognsse Jesum : Si peccaverit
clesiarum priclalos, prxrogaliva proecelleret digni- in me frater tneus, dimillam ei usquesepties?(Malth.
tatis ; vocatis sic coeteris in partem sollicitud'-is ut xvm.) El ei soli legilur Jesus respondisse : Nou
nihil ei de potestalis plenitudine deperiret. Huic dico lui tisque seplies, sed usque septuagies seplics
Doniinus oves suas pascendas vocabulotcrtio repe- (ibid.). Quia profeclo univcrsiiatis septenarius est
tilo commisit; ut aliemis a grege Dominico cense- lmmerus, eo quod omne tempus sepienario diertim
retur qui eum eliam in successoribus suis noluerit numero noscitur comprehendi. Septenarius ergo
habere pastorera. Non enim inter has oves et illas numeius^in se ipsum multiplicatus, in hoc loco
distinxit, sed siinpliciter inquit: 1'asce ovesmeas significat universa universorum peccata , quia
(Joan.xxi), ut omncs omnino inielligantur ei esse solus Peirus c"potest non solum oinnia sed oni-
commissa?.Jacobus enim frater Domini, qui vide- B nium criinina relaxare. Demum post passionem
balur columna esse, Hierosolyma sola contentus, suam Dominus Pelro dixisse Iegitur : Tuttiesequere
ut ibi semen fratris prsemortui suscilaret ubi fuerat (Joan. xxi): quod utique non tam de seqoela perfe-
crucifixtis, Petro non solum universam Ecclesiara rendaepassionis quam credila? dispensationis debet
sed lolum reliquil saeciilumgubernandum. Quod ex intelligi, cuin el Andreas et quiriamalii proeler Pe-
co ctiam evidenter apparet, quia cura Domiuus ap- trum sicut Dominus fuerint crtieifixi ;.sed solum
paruisset in littore discipulis liaviganlibus, sciens Pelrum substiluit sibi Dominus el in officiovica-
Petrtis quod Dominus esset, se misit in mare, et ritimet in raagisterio successorem. Undepostascen-
aliis navigio venicnlihus, ipse sine beneficio navis sionem Domini Petrus, velul successor ipsius, re-
ad Doniinuinfestinavil. Cum enim mare miindum gere cospitEcclesiam, ad complepdum duodenarium
designel juxta verbum Psahuista? dicentis : Hoc discipulorum numcrum Ioco Juda? prsevaricatoris
mare tnagnnm ei spaliosum, illic replilia quorum non ex verbis proplieta?aliui» inslituens etfaciens sub-
est numerus (Psal. cni), per hoc quod Pelrus se rogaii, et recepto Paracleio, discipulos non musto
misil in mare, privilegium expressil ponlificii sin- repletos, sed Spiritus sancli gratia illustralos, ex
gularis, per'quod uuiversum orbem susceperal gu- verbis Joelis apertitts comprobavit. Hic poenitenliam
bernandum ; cseteris aposlolis vehiculo navis con- agerejussit, et baptizari credenles. Hic inlerdisci-
leniis, cuin nulli eorum universus fuerit orbis puios, curando claudtim, primus fuil miiaculum
commissus, sed singnlis singula?provineisevel Ec- operalus; et in Ananiam et Saphiram uxorem ipsius
clesiacpotitis deputala?.Iterum etiam, til. se unicuna lanquam primus etprseeipuus inter eos, quia men-
Christi vicarium designaret, ad Dominum super lisi fueranl Spiritui sancto,' morlis sentenliam pro-
aquas mirabiliter ambulantem et ipse super aquas miilgavit. Hic Simoniacsepestis radicem contra pri-
lnaris mirabiliter ambulavil. Nam cum aqua?multa? mitivam Ecclesiam puIJulantem apostolica lalca
sinl populi multi, congregaliones aquarum sint ma- succidit, solus in Simonem Magumsenieniiam dam-
ria, per hoc quod Pelrus super aquas maris inces- nationis promulgans, licet non ei soli sed omnibus
sit, super universos populos se potestatem accepisse comniuniier pecuniam obtulissel. Ipseprselerea ciim
nionsiravit. Pro eo Dominus se orasse fatetur in- iii eum menlis cecidisset excessus , vidit co?lum
quiens in articulo passiouis : Ego pro le rogavi, Pe- apertum, el descendens vas quoddam, velut linleum
tre, ut non deficialftdes lua. F.l tu aliquando conver- inagnum, quatuor initiisde coeloin lerrara subniilli,
sus confirmafratres luos (Luc. xxn); ex hoc innuens quia omnia quadrupedia el serpenlia lerrse ae cceli
inanifesie quod succcssores ipsius a fide catholica D volalilia continebat, Et cum facla esset vox dicentis
nnllo iinqiiam lcmpore deviarent, sed revocarent ad eum:S«r<je, Peire, macia el manduca, responiii:
magis alios, et coiifin»arenl eliani haesitantes; per Absit, Domine,quia, nunquamimmundael communia
hoc sic ei confirmandi alios poleslaiem indulgens manducavi. Et voxad eum facta est secundo : Quod
ul aliis necessilalem imponerel obsequendi. Quod Deus purificavil, lu ne communedixeris (Aci. x). Per
et luncPeirtis agere coepil cum quibusdam ex di- quod innuilur niauifeste quod Petrus praelatus fuerit
scipulis abeunlibus retro, et Durus esl litc sermo populis universis, cuni vas illud orbem et universi-
(Joan. vi) dicentibus, cum dixisset Jesus ad duode- tas conientoruin in eo universas significel lani Ju-
cim : Nunquid et vos vullis abire (ibid.), solus ipse daeorumquam gentium nationes.
icspondil pro cseleris: Domine, ad quem ibimus? Qui licet postmodum ex revelatione divina ab
verba vilw wternwhabes, etc. (lbid.) Huic prasterea Antioehia fuerit iranslalus ad UrbeiB, non lamen
dictum in Evangclio el audisli ssepius el legisti: concessum sibi primatum deseruit, sed secum po-
Quodcunqueligaverissuper lerram, etc. (Matth. xvi). tius calhedra?transtulit principaturn, cum Dominus
Quod si omnibus etiam aposiolis simul diclum esse eut» nullatenusminorare volueril quem Roma?proe-
reperias, non lamen aliis sine ipso, sed ipsi sine videral martyrio coronandui». Sane cuin ipscpost-
 1189 TRIMACOLLECT. DECRETAL. INNOCENTII. 1190
moduni (irao Dominus potius , qui se in eo paii as- A omnibus(Eccli. m). Et iterum : Principem le consit-
seruit, Venio,dicens ad eum, Romamiterum cruci- luerunt; noli exlolli; eslo in illis quasi unus ex illis.
figi) Romanam Ecclesiam suo sanguine consecras- Deusenim superbisresislit, humilibusautemdat gra-
set, primalum calbedrse successori reliquil, totara tiani (Eccli. xxxn). Sed quia per ha?c et alia, sictit
in eo transferens plenitudinera potestatis. Propatre credimus, quae lua non debet fralernitas ignorare,
siquideni nati sunlei filii, quos Dominus constiluit aposlolica?sedismagisleiiiim recognoscens, eain su-
principes super omnem lerram. Sane cum per na- per quibiisdam dubitationum articulis consulere de-
vem Pelri Ecclesia figuretur, tunc Petrus juxta prse- crevisti; quod ulique gralum gerimns et acceptum,
ceplinn Dominicum navem duxit in altum, laxans el tuam exinde prudenliam commendainus; non
pr.Tdicalionis retia in capturam, cum ibi posuit quod exlimemus nos quasi sufficienies ex noiiis, setl
Ecclesia?prineipalum ubi vigebat sseeularis potenlise nostra sufficentia ex Deo est, qui dat oinnibus
altil.udo el imperialis monarchia residebal, cui fere aJSiienler, et non improperat, qtti lingtiasinfantiiiin
singitla?nationes, sicut mari flumina, tribula solve- facit disertas, et aperit ora mulorui».
hanl cerlis lemporihus constiiuta. lpse quidem pri- Quaesivisli enira dubitans, et addiscere volens,
mus Judseos, ipse quoque primus gentiles posl as- qua ratione Romanam Eeclesiam unam eiuniver-
censionem Christi convertit ad fidem, ut super B salem in nostris Iilteris vocaremus, vehil in quas-
ulrosque iideles se priraatum accepisse monslraret, dam species specialissimas j'am divisam, cttm et
ciim ipso die Penlecostes ad verbum exhortationis utius sit pastor et unum ovile , licet sub uno pasto-
ipsius circiter tria millia Judaeorum haplismi cepe- ruin principe Christo plures sint constiluii pastores.
rint sacramenlum, acdeindeCornelium centurionem Nos autem inquisitioni lua? taliter respondemus,
- el suos
quasi primitias gentiuip ad revelationem quotl Ecclesia dttabus ex causis universalis vocatur.
angelicam baptizavit. Cum autera inter aposlolos lulelligentia namqtte diclorum ex causis est assu-
ad consultalioneni credentium magis fieret conqui- menda dicendi, cum non res sermoni sed rei sit
siiio iiirum oporteret circumcidi fideles et legem sermo subjeclus. Dicilur enim universalis Ecciesia
Mosaicamobservari, Pelrus principali frettis aucto- qtiaede universis constat Ecclesiis, quae Graecovo-
rilale respondit: Quid lentalis Deum, imponereju- cabulo catholica nominaliir. Et sccundum hanc
gum super cervicem disciputorum, quod ncquepalres acceptionei» vocahuli Ecclesia Romana non est
noslri neque nos porlare poluimus ? (Act. xv.) Cifjus KiiiversalisEcclesia, sed pars universalis Ecclesiac,
senleniiam siibseculus aposlolicum super ipsa quae- prima videlicet et prsecipua, veluti capul in cor-
stione decreium Jacobus promulgavit. Paulus etiam r pore; quoniani in ea plenitudo poleslatis existil,
postquam abiil in Arabiam, el ilerum rediit in Da- ad caelerosautem pars aliqua plenitudinis deriva-
inascuni, deinde posl tres annos rediit Jerosolymam, lur. Etdicilur universalis Ecclesia illa una quse suh
ut Pelrum videret, cum eo "ivangelium quod in se conlinet universas. Et secundui» hanc nominis
gentibuspraedicaveratcollalurus, ne forte in vacuuna ralionem Roinana tantum Ecclesia universalis nun-
cuireret aul eliain cucurrisset : cui eliam singula- cupatur, qupniam ipsa sola singularis privilegio
ris apostolatus privilegium i'ecognoscens, anlono- dignitatis cseteris esl prselata ; sicut et Deus univer-
nmstice scribit de illo : Qui operatus esl Petro in salis Domintis appellatur, uon quasi j'am divisus in
apostolalum, operdlus esl el mihi inler gentes (Galat. species specialissimas aut eliam suhallernas, sed
n).'Ut Euleni quem Dominus cseteris prsefecitpri- quoniam uniyersa sub ejus dominio contincntur.
viiegio dignitatis, prse ca?teris quoque virtutis pri- Esl enim una generaiis Ecclesia, de qua Yeritas
vilegio decorarel, taniam ei contulit poteslatem, inquit ad Petrum : Tu es Petrus, et super haiic pe-
quod ad umhram ejus sanahantur infirmi ut in eo iram wdificaboEcclesiammeam (Matlh. xvi). Et sunt
intelligatur esse complelum qUodDominus dixerat: mulla? particulares Ecclesia?, de quibus Apostolus
Qui crediiin me, opera quw ego facio et ipse faciet, ail: Instantia tnea quotidiana, solliciludo omnium
ei majora horum faciet (Joan. xiv). Ilaec aulem non " Ecclesiarum (HCor. xi). Ex omnibus una consistil,
idcireo praeraisimusut nos, qui ei, licet indigni, tanquam ex*parliculaiibus generalis; et una prse-
successirausin apostolatus officio,extra nos ambu- eminct omnibus ; quoniam , cum unum sil corpus
lare velimus m magnis n.ut super nos in mirabili- Ecclesioe,de quo dicit Aposiolus : Omnesunum cor-
bus exallare, cum a Dominodictumesse noverimus: pns sumus in Chrislo (I Cor. x), illa, velul capui,
Omnis qui se exaltal humiliabilur, et qui se humiliat cseleris ^membris excellit. Queesivisti etiam, el te
exuliabiiur (Luc. xiv). Undc cum inter discipulos asseruisli non modicum dubitare, cupiens addiscere
ejus quoestiode majoritate fuissel exorta, respondil: causam, quam acceptabis sine contradiclione ratio-
Qui major est inler vos, erit omniumservus; et qui nem liabentem, cum David de Jerusalem dicat in
prwcessor,lanquam ministralor (Marc. x); seipsura psalmis matutinis : SIOJIdicet : Homo et homo fa-
in ejpemploproponens, quia Filius hominis non ve- ctus est in ea, et ipse fundavil eam Altissimus(Psal.
nit niinistraii, sed minislrare (Mallh. xx). Propier LXXXVI), ulpole in qua Chrislus dignalus est con-
qijod el ipse Peirus aiebat: iVotJquasi dominantes, versari, praedicare pariler el riocere, ac nostram
scd forma facli gregisex animo (I Petr. v). Nam et operari salutein, in ea nostrse ponens fidei funria-
afia dicil Scripfura : Quunio major es, htimiliate in nienluni, propter quod deherel maler merito nun-
4191 APPENDIXAD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1192
ctipari, ciim cx ea doclrina processerit Salvatoris, ^A plius eleetioni consenserint et conscnliant, licel
cur maier omnittm Ecclesiarum Ecclesia Romana cautiim reperiatur in canone ut liinc alter de allera
dicalur „ qua?a Jerosolymitana Ecclesia orthodoxae eligaiur Ecclesia, cum nullus in propria reperiusfue-
fideisacranienla recepit, cuin Apostolus eiiam in- rit idoneus, quia lamen hoc in favorem inlrodu-
qiiiens se usque ad Hlyriciim Evangeliumpraerii- ctum est clericorum, et cuique licel renuntiare juri
casse, qttod quas: a Jerusalem inccepit evidenler quod pro se iiosciliir introduclum, vos, qui dtia?
psleiulat. Licel. atilem ex praemissis inlelligatur et parles eratis el amplitis, cum quod dtiae parles
Imic iiiquisiiioni responsum, ciim Ecclesia Romaiia capilttli faciunt, totum facere doceatur, in hac
maler dicatur, non ratione lemporis, sed ralione parle j'uri quod pro vobis facere videbalur renun-
potitts dignitalis. Nain ctsi secundum Joannem tiare poluistis et electionem de persona alterius
Andreas primus veneril ad fidein quam Petrus, pra?- Ecelesia? celebrare, praesertim cnm illud decrelum
laltis est lamen Pelrus Andrese, cum el iu aposlo- loetimvideatur habere quando clericis reniientibus
lorum calalogo semper priintis quasi praecipuus et ijivitis per alicujtis violentiam poteslaiis extra-
praemiltaiur; non quod Pelrus sit prior tempore, rieus ingeritur ex adverso (7) : propler quod sequi-
sed poiior dignitate, ad omnem lamcn dubielatem lur in decrelo , ul sit facultas clerieis renilendi,
toilendam lua fraternilas debct dislinguere secun- si se viderint praegravari, el quos ingeri sibi vide-
rium diversas nominis rationes inter Roman.un et rinl ex adverso, non timeant refulare. Praeterea
Jerosolymitanam Ecclesiam, quod iila dicenda sit ciu» scdes apostolica .caput omnium Ecclesiariim
mater fidei, quoniam ab ea sacramenla fidei pro- exislat, el Roraanus ponlifex juriex sit ordinaritts
cesserunl, ista vero dicenda sil mater fidelium, singuloriim , quando de ipsa quis assumitur in pra?-
qnoniam privilegio dignitatis universis fidelibus esl latum alterius, ei objici posse non videlur , propter
pra?lata. Sicul etiam Synagoga maler dicitur Ec- capilis privilegium quod oblinel plenitudinempole-
clesise, quoniam ipsa prsecessil Ecclesiam, et Eccle- statis, quod de alia Ecclesia eligattir, cum a capiie
sia processit ab ipsa (juxla quod eadem dicit in membra reputari non debeant aliena. Item cum post
Canticis : Filii malris mew pugnaverunl adversum appellationem emissam, non ut fieret electio , quia
tne ; rursumque paululum cum periransissem, inveni talis appellatio nulla fuissel, sed ut fieret canonica,
qtiemdiligil anima tnea ; lenui eum, nec dimitlam, diclus archidiaconus Teatinus cum suis faitioribiis
clonecintroducamillum in domumtnairis mew [Cani. choruni exiissel, el vos ilJosut interessent eJectibni
i]),nihilomimis lamen Ecclesia mater est generalis; facienda? vobiscum curassetis sollicite revocare,
quae novo semper fetu fecunda concipit, parit el Q ( quoniara ad eleclionem faciendam accedere nolue-
iiutrit. Concipil calhechizando quos inslruil, parit runl, alienosse fecisse videnlur : propler qnod ele-
baptizandoquos abluil, ntilrit conimiinicando qitos ctioni a vobis concordiler celebrala? de jure non
relicil. De qua Prophela dicil in psalmo : Habitare posse conlradieere videhaniiir ; praesertim cum
facit slerilem in domo mairetn filiorum Iwlantcm idem archidiaconus postea requisilus responderit
(Psul. cxu). Et alius ilem propheia : Leva, inquit, quod in prsescntia nostra vellel suum ei praehere
in circuilu oculos tuos, el vide, omnesisli congregali consenstim. El ideo cum secundum statula Latera-
venerelibi. Filii' iui de longevenient, el filiw luw de nensis concilii, appel.lationeremota, semper id de-
lalcrc consiirgent(Isai. LX). beat praevalere quod a phiribus et sanioribus fuer.it
TITULUSIV. otdinatum, nisi forle a paucioribus el inferioribus
De clectioneet qualilale etigendorum. aliquid ralionabile fuerit objeclin» el oslensum , a
ARCIUDIACONO ET CAPITULO CAPUANIS. vobis celebrata electio, tanquam a majori et sanioii
(6) Cum olim nohis, etc. Cura ex utriusque partis parte , non ohslanle contradictione el appellalione
asserlione conslarel inlerpositai» fuisse appellatvio- paucorum, debehalet poleral rationabiliter confir-
uem canonicam, quando ne fierel eleclio nisi ca- mari, cum id quod objectum exslitit et ostensura,
nonica secundum niandati nostii tenorem ad no- D rationibus oraeinissis appareat rationabile non
slram fuil audientiam appellalum, videri poleral fnisse.
quod post eam medio tempore nihil dehuerit inno- His laliter allegatis, quanquam conlra personam
vari: unde talis electio judicanda eral irrita el ina- illius alterius quam elegislis nihil tinquam dicluin
nis, ulpote posl appellalionemcanonice inlerposilam fuerit vel objeelum , quia tamen verbum Apostoli
aiientata. Sed econtra, eum appellatum fuisset, noni. dicenlis : Nemini cito manum imponas (1 Tim. v),
ut nulla fieret electio, sed ut fteret canonica, sii debemus altendere diligenier , ad ea quaecirca per-
faclum eleclionis fuil canonice suhseciitiiin , noni sonara inquirenda fuerant duximus ex offieiono-
uliqtie conlra forinam appellationis hnjusniodi scdI stro, sicul decuit, procedendum. Et quidem cum
magis secundum eam videbatur esse processum. Ett tria sint in persona electi praecipuerequirenda, vi-
ideo licet posl appellalionem, non taraen fuitcon- delicel setas Iegiliina, moruin honeslas , el littera-
tra hanc electio celehrata, propter quod non erali tura sufficiens,Jicet de honesiate morum, tanquam
aliqualenus inilanda. Nam cura dua?partes el am- ei qui nobiscum est aiiquandiu laudabililer conver-
(6) Lib. ii, episl, 277, el lom. VIItal. sac, pag. (7) Cap. Ntttlus, disl. 61.
400.
 1193 PRIMA COLLECT.DECRETAL.INNOCENTII. 1194
salus, possinuis Tpsi laudabile tesiimoiiium perhi- A snit, et eam peniius per sedem apostoticam confir-
here, illius quoque litteratura?, licet non eminentis, mari, praesentaio nobis elecliotiis decreto subscri-
lair.en coiivenieiuis exislat, tit pro defeclu scienlioe ptio»ibus eligenlium rohorato. Quidam autem suf-
(sicul plenius inlelleximus ab his qui eam melius fraganeorum tuorum , quod per Iitleras tuas vide-
cor,rioveruni).abelectione non deberet cxcludi,de baris obscure aliquanlulum innuisse , per suas
legiliina lamen xtate plene scire nou potuimus ve- litteras in aliquibus expresserunl, asserenies eum
rilalem, de qua nec vos, ul accepimns, aliquidco- filiumfuisse cujusdammilitis, et ab eo ex quadam
gitastis, cum a muliis cujus selatis cxisleret curavc- ingenua et non conj'ugata susceptum. liiterim vero
rimus indagare, a ivemine unquam audivimus qtiod idem magister ex insperalo ad prsesentiam nostram
anrium aetalis trigesimum altigisset. Cum aulem accessit, et ei quod nohis de nativitate ipsiusper
secunduin pra?dicti staluta conciliinullus debeat in Iitleras aliquorura suffraganeorum luorum fuerat
episcopum eligi -qui trigesimum a?lalis non egerit intimalum adj'ecit quod nunquam palcr ejus uxo-
annum, licet senectus venerabilis sil non diulurna rem habueral, sed matri ej'us virgkiitalis florem
nec numeroannorum computala, sed cani sint sen- praripuerat quasi fttrtim, et ipsa infra quadrien-
sus hominis , et aetas senectutis Yita immaculaia; " nium a nalivitale ipsius matrinionium non conlra-
quia tamen post illa tria qua?Salomon asseril diffi- xit. Nos ergo cum fratrihus noslris super hoc
cilia, quartum quasi repulat impossibile, viam vide- habilo diligenli traclaln, releclis canonibtis , quos-
licet viri in adolescenliasua , tanquam investigari dam invenimus qui non legitirae genitos promoveri
non possil, nos Eeclesia? pariter el persona?provi- vetant ad officium paslorale.causam forie trahentes
dere volenles, et tam raliones quam catitiones ob- ex lege divina, per quam spurii et manseres usque
servare, hahilo super hoc cuni fratribuEnostris di- in decimam generalionem in EcclesiaDei prohihen-
ligenti iraclaui, quia pmposilum vestrum providum tur intrare. Invenimus autem quosdam alios qui
intelleximus, et ideo propler urgeniem necessita- undecunque genilosnon prohibenlad sacros ordines
tem. el evidentera utilitatem Ecclesia? Capuanse, promoveri, dummodosihi merita suffragentur, as-
quam in hae parle polius approbavimus, volumus serenles quod culpa parentum non est filiis impu-
ipsum lirmiler perdurare, prsefatum subdiaconum landa.
nostrum de communi fratrum nostrorum consilio Et ad hocprobandum inducunt quod DominusJesus
vobis in procuratorein concedimus , liberam admi- non lanlum ex alicnigenis, sed etiam adulterinis vo-
nislrationem ei lam in spirilualibus quam in tem- rait commistionibus nasci, qui est sacerdos in aeter-
poraiibus committentes. . numsecuiidumordinemMelcliisedech.Hietiamdivinse
IDEHARCHIEPISCOPO CANTOARIENSI. Scriptura? videnlur inniti, qua dicilur : Fitius non
(8) Iunotuit olim nobis tam per lilteras luas quam portabit iniquHatem palris, etc. (hzech, XVIII),ct
quonimdam suffraganeorum tuorum et dilectorum per quam anliquum videtur proverbium removeri,
iiliorum prioris et convenlus YVigorniensisEcclesia? quo inlcr filios Israel dici solebat : Patres comede-
quod eadein Ecclesia deslitula pastore, dicti prior el runt uvam acerbam, el denles filiorum obstupescunt
conventus djlectum filium magislrum Mag. Ebora- (ibid.). Quidam vero canones ad concordiamdiscor-
censem archidiaconum in pastorem aniniarum sua- dantia revocanles, repugnantiam canonum praedi-
rum unaniiniter elegeriini, et cum ejus tibi fuisset clorum sopire quodammodovidebanlur, conlinenfes
electio praesenlata, confirmalionem usque in ad- quod illegilime geniti, si religiose fuerint ant iu
ventura ipsius qui absens eligebalur et inscius dis- coenohiisaut in canonicis conversali (9), a sacris
lulisli: qui landem, quod factnmfuerat audilo, ad iuinisteriis minime removentur. El inter illcgitimc
praesentiam luam devolus accessit, et praeter opi- genitos quidam asserunt eos solos a sacris officiis
nionem omnium , qui nihil obstare credebant quin prohibendos qui palernam inconiineniiam imilan-
sialim concors el canonica deberel electio confir- tur. Et ii quoque videntur aucloritate divina? Iegis
mari, spontanea et secrela libi confessionemonstra- ]D innili qna dicilur : Ego sum Deus zelotes, visilans
vit quod conscienlia ej'us aliquanlisper ex nalalibus peccata patrum in filios usquein lerliam et quarlam
esset lsesa, el quod ad lanlse dignilatis apicem pra?- generationem in his qui oderunt me (Exod. xx);
ter iudulgentiam apostolica?sedis nollet aliquate- quasi dicat, in his qui circa me paternum odium
nus promoveri proposuit, eliamsi promoveiitem imitantur. Verum canon concilii Laleranensis a
benignijm et Jacilem invenirel. Tu autem, sicut vir bona?memoriseAlexandropapa prsedecessorenostro
providus et discretus , intellecla conscienlia ejus , editus in synodo generali, primis (oncoi'dans cano-
noluisti protinus ad confirmalionem procedere; sed nibus, non solum lales velat in episcopos promo-
nobis et rei seriem intimasli per litleras tuas, et veri, verum etiam eligenlibus certam poenam in-
per eas ipsius magistri merita el scientiam commen- fligil, imo ipso faclo eamdem pcenam ipsos asserit
dasti. Capitulum aulem ejusdem Ecclesia?quareper incurrisse, ul secundum hoc canon esse lala? sen-
te fuissei clectionis ipsius confirmatio protelala se tenlia? videalur, cujus tenor talis est (10) : Ne vi-
jgnorare per litteras suas nobis transmissas expo- delicet quod de quibusdam pr.o necessilate temporis
(8) Cap. 4 Deelecl. in lertia Collect. (10) Concil. Later. sub A!ex. III, cap. 3.
(9) Dist. 5(3.
PATROL. CCXVI. Jb
J39S APFENDSXAD REGESTORTJMPRIORES LIBAROS. 1198
frtctinr!etl in exemptumtrahatur a posleris, nuttns in \ scholiscognoveranl, apprabatse. Faciehant eliam aJ
cpisiopuin eligalur uisi qui de tegilimo sit nalus ma- id non modicum concors capituli YVigorniensisele^
irimonio; circa finei» subjungens : Clerici sane si clio, petitio populi, assensus principis, votum tunm,
conlra formam islam qitemquamelegerinl, et eligendi suffraganeorum snffragia, ,et humilis devoiioconfi-
Utncpotestate privalos, et ab ccclesiaslicis beneftciis lentis, qui sponte ac humililer suum maluil confiteri
tricnnio noverint se esse suspensos. Sane prsedictus defeclum quam lsesa conscienlia thronum aseendere
canon, qui non per eura qui canones non nosset pastoralem. Habilo igitur cum fratrihus noslris sn-
anliquos, sed per ilhim qui plene noverat canonicas per omnibus diligenti tractalu, intelligentes Wigor-
sanctiones, in concilio multorum jurisperilorum est , niense capitultim eumdem magislrum non.humiliier
editus, et ipsius approbalione concilii roboratus, poslulasse, sed improvide potius' elegisse, cum ad
naiig de non legilimo matrimonio omnem videlur in obtinendum dispensationis beneficium procedenduia
cpiscopos promovendi aditum exclusisse, ctim id fuisset, non per eleclionem prohibilam, sed per po-
etiam ad consequenliain irahi prohibeat quod pro stulationem permissam, electionem ipsam praedieti
necessilale innuit prioribus leniporibus esse fa- canonis aiicloritate cassatam denuntiamus irrilam
clum, Iicel nihil aliud quam necessitas dispensan- ei inanem, parcentes non modicnm Wigorniensi ca-
tcm ad dispensalionem inducat. Pra?lerea eleclio- * pitulo qtiod eis nec poenam infligimusexpressam in
nem lalium innuit nullam esse, dui» eiiam poenam canone supradiclo nec probare cogimus innocen-
slatuit eleclorum, ut tunc eligendi se noverint po- tiam quanv allegant. Et quamvis post cassationem
lestate privatos, quod nihil esset si tunc non occur- hujusmodi nobis a niullis fuerit humiliier suppiica-
rerel eleclio facienda : quod Jieri non posset priori lum ut propler causas praediclas dignaremur cum co
clecltone seu etiam noniinatione durar.te. Ex quo misericorditer dispensare, cum ad dispeiisandum in
patel eleclionem hujusmodi per ipsum canonein ir- lalibns nullus se casus habilior posset offerre, quia
ritalara.j tamen pra?diclocapituloiiberam facultaiem eligentli
Qnamvis autem etst canon isle illegilime genitos vel postulandi volnmus reservare, supplicalionem
fortius prosequatur, nobis lamen per eum ariempta hujusmodi, quoe nomine capituli non fiebat, ciim
non fuerit dispensandi facultas, cum ea non fueril non ad postulandam dispensationem sed petendam
desii-
prohibentis intenlio, qui successoribus suis nulhim confirmationem ipsitis fuissent capiluli niinlii
potuit in hac parle prsejudiciumgenerare, pari post nali, ad prsesens non dnximus admitlendam, decer-
eum imo eliam eadem poleslalefuncinris, cum non nenles irritum ct inane si quid super ordinalione
babeat imperium par in parem, sed ea lanium fue- -. ipsius episcopatus anle susceplionem litterarumno-
lil mens ipsius ul quia ex eo quod aliquando ex dis- strarum fuerit aitenlalum. Volumus igitur et man-
pensatione pro necessitate temporis factum fuerat damusquod per,Caniuariensem provinciam ex parte
quidam gratiam in licentiam excedentes, et inde su- noslra faeias distinctius inhiberi, ne quod de miiltis
juentes exemplum, se licite credebanl eligere lales, in eadem provincia, quod sine pudore non dicimns,
el indifferenler hujusmodi eligebanl, talia fieri pro- inordinate noscilur esse factum, de caetero contra
lfiberet. Unde gravem electoribus poenam inflixit. formam prsescriplam nullatenus attentetur. Sed si
Deliberavimus lamen cum fratribus nostris utrum Wigorniensecapilulum eumdem magistrum proptcr
in tali casu et cum lali persona deberemus raiseri- praerogativam merilorum ipsius duxerit postulan-
corditer dispensare vel juris potius servare rigo- dum, postulationem ipsius aposlolicse sedi pra?sen-
rem. Inveuinras enim a honse memoriee Urbano tare procuret.
papa proedecessore noslro in casu multo difficiliori 1UEM BISUNTINO ARGniEPISCOPO ETSUFFRAGANElSEJDS.
cum Cenomanensi dispensatum eleclo, qui fuerat (11) Cum ad nostram nuper nolitiam devenisset
filius sacerdotis, et Legionensi episcopo, qui post quod II. qui se pro abbate Luxoviensi gerebat, non
consecrationern suam fuerat humiliier et sponle ante fuerit monachus quam eleclus, nos atlendenles
confessus quod fuisset ex matre non legitima pro- D quod conlra regulares tradiliones istud fuerit atten-
crealus quam pater ejus vivenle uxore propria co- talum, cum nullus spem vel promissionem habens
gnovisset. Sed idem Urbanus inhibuil ne id quasi ul abbas fial debeat monachari, electionem de ipso
jjro regula in posteritm ad consequentiam trahere- faclam de consilio fralrum nostrorum curavimus
titr. Videhainr enim quod cum illegiiime natis initare. Quocirca mandamus quod tam monachis
fuisset aliquandiu dispensaluin, et cx certa causa quam aliis fidelibus monaslerii memorali studeatis
forsan in po9terum dispensandum., i.n lioc casu de- ex parte noslra districtius jnhibere ne praefato H.
beret celerius dispensatio indulgeri, illi personae ullam obedientiam vel reverentiam propler j'ani di-
•videlicetqtiae minus impcrfeclionis, plus perfectio- ctam electionem audeant exhibere. Ei si quid in eo-
nis habebat. Multa enim in lioc casu dispensalionem dem monasterio disponendo pcrperam attentavit,
inducere videbantur, litterarum scientia, morum nullitis^volumushabere robur Jirmilalis, sed penilus
bonestas, vita?virtus el fama persona?,multipliciter irrilari.
a quibusdam eiiam ex fralrihus nosiris, qtii eum iu

{!!) Lib. i, epist. 523.

{.97 I-RIMA COLLECT. DECRETAL. INNOCENTH. 1193
1DEM ROTHOMAGESSI ARCHIEPISCOrO. A confirinalioncm canonioam inler personas eligen-
(12) Per noslras poslulasti litteras edoceri utrum lium el electi conjugitim sil spirituale conlraclum:
clericus aliquis ad vacantem Ecclesiam, in qtia jus cui profeclo episcopalis dignilas nil addit, cum qtiis
ohtinel paironalus, seipsum, si idoneus est, valeat episcopali proediluspoteslate , nulliiislainen Eccle-
prsesentare. Cum igitur nullus se ingerere debeal sia?possil episcopus esse , quemadmodum de illo
ad ecclesiaslica? prselationis olfieium, inqiiisilioni eonlingil qui oneri pontificall renuntiat, non ho-
ttia? laliter respoiidenius quod nulius se possit ad nori. Undecum non majus sit vinculum episcopi ad
personatum alicujus Ecclesiaepraesentare, quanlum- Ecclesiam qtiain electi, maximecum fueritconfirma-
cunque idoneus sit, et quihuscunqiie sludiis et me- lus.imoidempenitusetnou aliud, idem jusobiinetin
ritis adjuvetur. ulroqiie. Sicut ergo episeoporum iranslatio, vel eliam
IDEMCAPITULO PENNENSI. depositio sicet electorum cessioposlconfirnialionem
Qnoniam elccltts a vohis ante confirmalionem ratione spiritnalis conjugii soli est Romano ponlifici
ohtentam administralioni episcopalus se irreveren- reservata. Licet usque ad lempora isia quod cautum
ler immiscuit, et tam a clericis quam a laicis j'ura- fueral de episcopis, expressum non fuerit de eleclis,
menia recepil, non allendens quod, secunduni Apo- proplcrexpressam tamen similiiudinem vel ideniiia-
B
stoltim, nemo sibi debeat honbreni assumerc, sed tem polius , nemini poteral videri dubium sublililer
qni vocatur a Deo tanquam Aaron, nec donum intuenti, cum idem judicium de siniilihus sit haben-
scieniia?pontificis conveniens fueral asseculus, cum dum. Sed neque illud quod in canone legiiur de
j'uxla verbtim Dominieum: Qui fecerit el docueril, eleclo, ut si nltra quinqiie menses per suam negli-
magnus vocetur in regno cwlorum (Malih. v), post- gentiam reliquerit Ecclesiam viriuatain (1S), necibi
quam nobis eunidem praesentastis eleclum, suffi- nec alibi consecrationis donum percipiat, imo me-
cienli examinatione praemissa, eleelionem de ipso tropolitani sui cedat judicio , aliter inteHigeiitibus
factam, exigente justitia, duximus irritandam. polerat suffragari, cum non inlelligatur Ecciesia
viduata quasi sponsum non habeal, sed quia ctim
TITULUS V.
Ne translalio eleclorum in episcopos,posl confirma- sponsus ejus nondura sit consecrattis , adhuc quoad
tionem, prwter assensum Romani pontificis fial. quiUdam quasi viri manet solatio desliiula. Sicut
IDE3IDECANO ET CAPITULO ANDEGAYENSI. juxta communem modum loquendi illa dicilur Eccle-
sia viduaia qua? licet episcopum liabeat, inutilem
(15) Inter corporaiia el spiiitualia eam cognovi-
mus exislere differenliam, quod coi-poralia facilius Umen perhihetur habere. Nec quod de cessione
dcstruuntur quam construantur, spiritualia vero fa- iQ subscquilur, et slatutum fuil ad poenam, irahi de-
ciliiis construuntur quam deslruanlur. Unde juxta het ad gratiam;ul sicutmelropolitani judicio electns
canonkas sancliories episcopus (14) solus honorem dejicitur, ita eliam ad aliam Ecclesiam possit trans-
dare polesl, solus aiifer.re non potesl. Episcopi quo- ferri,pra?sertinicumnecsineauctoritaleRonianiPon-
lificis flal cessio vel dejectio niemorata, qui ut pos-
qtie a metropolitanis suis nuinus consecralionis re-
ex canoneillo, metropolitanis indulsit. Uude
cipiiinl, qui tanien non possunl nisi pcr Romani senl,
si circa*transIationem idem iieri voluissel quod de
pontificis senlentiam condemnari. Cum ergo fortius
sit spirituale vinculum quam carnaie, dubilari non cessione duxerat, et de translaiione poterat expres-
debet quin omnipotens Deus spirituale conju- sisse , et quod non est sanctorum Palrum decrelo
sancilum , superstitiosis non est adinventicnihiis
gium quod cst inter cpiscopum ct ecclesiam suo
tantum judicio reservaverit dissolvendum , qui dis- prajsumendum ; praesertim cum nunquam intelliga-
soltilionem carnalis conjugii quodest inter virum et ttir prohibitum quod non invenitur expressum. Sane
feminam suo lantum judicio reservavil, proecipiens nos, etc.
ut quod Deus conjunxil honio non separet. Non IDEMBITURICENSI ARCniEPISCOPO.
enim humana sed divina potius poteslaic conjugium (16) Ne si universis ttniversa licerent, par vide-
spiriluale dissolvilur cum per translalionein vel D returin singulis juridiclio singulorum , et ex hoc
rieposilionem aut eliam cessionem aucloritale Ro- Pelri navicula sine remige flucluaret, Doininusno-
mani pontificis , quem conslat esse vicarium Jesu steream ad simililudinem humani corporis figuravil,
Cbrisii, episcopus ab Ecclesia removelur. Et ideo ponens Romanam Ecclesiamcapnt e]us, et ad siitun
tria hsec qua? praemisimus, non lam conslilulione . el ipsius obsequium caeteras secundum varia officia
canonica quam inslilulione divina soli sunl Romano dignitatum et pro membris adaptans, non utomnia
ponlifici reservata. Sicul autera episcopus conse- membra eumdem aclum haberent, seddum penna-
crattis sine licentia Romani pontificis suam non de- nereut in unius corporis unitate , sic ad implendam
bet Ecclesiam derelinquere, sic et electus confirma- legem Christi alier alterius onera supporiarel utca-
tus proeter ej'us assensum suam descrere nequit Ec- piti suo, in quo esl pleniludo sensuum, suis vicibus
:Iesiam, cui est matrimonialiter alligalus, cum non deservirenl, necejussibi officiumalicujus prsesuinp-
debeat in dubium revocari quin post eleclionem et tionis audacia usurparet. Hiijus autein Domin" ct
(12) Lib. i, epist. 264. (15) Vide lib. i, epist. 447.
(15) Lib. i, episl. .f>52. (1G)Lib. i, episl. 117.
(14) Cap. Episcopus, dist. C7.
 1199 APPENDIX.AD REGESTORUMPRIORES LIBUOS. 1208
inagislri omnium magislerium sancti Patres dili- A j re. Qnod si ultra quinquemenscs per suam negtigen-
gcntius altendentes majores Ecclesisecausas, uipole liam relinueril vidtiatamEcclcsiam, ncc ibi necalibi
ccssiones episcoporum elsediiim translaliones, sine consecraiionisdonum percipial, imo meiropolitanistti
apostolicsesedislicenlia fieri velucrunl; uleaqnaesola jiulicio cedat. Cum recle inlelligenti dubium esse
obtinet plenimdinem polcstalis de his disponerel, iioii debcal quin in alio casu loqualur, nc forle quod
nec licerelalicui de cpiscopatu ad cpiscopaluni sine est staluium ad pcenamtrahalur ad.graliam si per
ipsius auclorilale transire. Quod venerabilis fraler hoc nielropolitano licerel eum quem elecluni in
noster Turoueiisis archiepiscopus ininus quam ho- episcopum coufirmaveral, ul ad majorem episcopa-
noti suo expediret atlendens , posuit sedem suam lum transiret, absolvere. Sed el hujusmodicessio,
quodammodoad aquilonem,el palris thalamura vio- quse potius cst dicenda dej'ectio, non fil s.iueRo-
lavit, magislrum W. de Cliimilegio, qui in Alhri- niani pontificis concessa licentia, cnjus fines nemini
censi Ecclesiaelectus fuerat, el per niclropoliianum licet excedere, qui per illam constitutionem melro-
suum postniodumconfirmalus in ca diutiusminislra- politanis indulsil ut eos qui consecrari contempse-
rat.in AndegavensemEcclesiamtraiisferrepraesumens rinl post praefinilum tempus cx iliius constilulionis
et iu ipsa cpiscopuraprselerauciorilalem sedis apo- licentia possinl dejicere, ut niinquam de cselerova-
slolica? consecrare, cum dubium esse non debeat " leanl consecrari. Nec dicilur Eeclesia viduala quasi
quod post electionemel confirinalioiieinepiscopatui sponsum non habeat, sed quia cum sponsus ejus
Albriccnsi sacrameniali conjugio fuerat alligatus, ac nondum fuerit consecratus, arihuc quoad qusedam
per hoc secundum Apostoli verbum quoereresolu- quasi viri manel solatio deslituia. Ne vero novum
lionem non dehuit nisi lantum ab eo quem illius aliquid slaluere super hoc videamttr, quod contra
constat esse vicariuni qui dicil in Evangelio: Quod venerabilcm fratrem noslrum pairiarcham Antio-
Deus conjunxil homo non separel (Mallh. xix). Unde cheiium el L. Tiipolilanum dicltim episcopum in
idem quoque inagislcr de Chimeleio lnijtis non esl simili casu sedcs statuit apostolica prseseiiiibus
credendus prsesumptionisimmunis, qui sponlc pas- litteris Jideliter duxirhus exprimendnm { 18 ) :
sus esl taliler se transferri. Ne igitur tanta proe- Anliochenopatriarchw. Cum ex illo generaliprivilc-
siiniplio remancai impunila , cl ex hoc accrcscat gio quod beato Pelro et per cum Ecclesiw Romame
aliis audacia delinqueiidi, fraternitali luoeper apo- Dominusnosler indulsil canonica posltnodummana-
stolica scripta mandanius quaienus Iicel hoc faclum verint inslilula continentia majores Eaclesiwcausus
viriealur esse iioloriura , quod etiam ipsius archi- tvSe ad sedem apostolicam perferendas , ac perhoc
(-piscopi nuntii non prsesuinpserunl iu nostra proe- _ Iranslationes episcoporum, sicut depositioneseorum
sentia diffiteri, ad abundantiorem taraen cautelam, el sediummutaliones, ad summum aposlolicw sedis
inquisila diligentius veritate , si verum est quod as- anlistitem de jure pertineant , nec super his prwler
serilur, diclum arehiepiscopum a conliniiatioiic ct ejus assensum aliquid debeal allenlari, mirnmur non
consecralione episcoporum, memoratum vero W. a modicutnet movcinurquodlu, prwdecessoristuiexet:i-
ponlificatisofficiiexsecutione, donecsuperhoc aliud pla seculus,qui molu propriw volunlalisMamistanen-
slaltiamus, omni contradictione et appellatione semin Tharsensemdicilur translulisse quondam Apa-
cessante, aucloritate noslra suspendas. miensemelectumin Tripolilanamecclesiamiranstulisli;
Inquiras pneierea diligentius veritaiem si venera- nec tibi suffecitdicli prwdecessorislui prwsuinpiionem
liiiis frater noster Rothomagensis archiepiscopus solummodoimilarifimoeiiamininjuriamnoslramipsins
diclum W. ul sic Iransirel absolvit. Quamvis hoc iransgressusexcessum, novo quodammodopromotio-
ipsum non videatur aliqua posse lergiversatione ce- HJSgenereparvificasii majorem, el magnutn quodam-
lari, cum ipsius nobis littera? fuerint praesentatoe, modominorasti,episcopare\archiepiscopum, imopotius
perquas cuin liberura et absolulum ad regimen An- dearchiepiscopareprwsumens, cum dictus prwdeces-
degavensis Ecciesia?transmitiebai. Et si pra?missis sor tuusdiclum archiepiscopumdeTharsensiecclesiain
veritas suffragatur, eumdem archiepiscopura pari D Ecclesiamtranstuterit similis dignitatis. Litel eniin
posnacum alio percellcre non omitlas, ne sit iinmu- diclusL.nondumfuisselinarcliiepiscopumconsecralus,
nis a pcena qui non esl alienus a culpa. Sicut enim confirmationislumenmttnus receperai, el archiepisco-
alioruin j'ttra vohinius illibala servare , sic j'ura palia, quanlum ei licueral , ministiarat; sicut ipsius
nostra nolumus violari , cum charitas exigat relalioneuobisinnoluil, quise ValeniensemepiscOpum,
erdinala ul post Deum prinio uos ipsos ac deindei CHJJIin nosira essel prwsenlia conslilulus, asseruil
proxinios diligamus. llluri atitem in defensionem confirmasse. Ne igitttr perpelrandi similia cwteris
crroris et excusalionem excessus nemo debet indu- audacia prwbealur, si lantus exccssusreliclus fuerit
cere quod sanctoe mcmoria?Pelagius papa consti- impunilus, le ab episcoporumconfirmatione duximus
- luil, inquiens inter caetera : Si consecrandi episcopi ; stispendendumquousque super hocaliud ttatuamus.
negligeniia(17), provenerit ut ullra tres menses Ec- L. dicto Tripolilanoepiscopo.Ctimexitlo etc, ut su-
clesiavidttata consistat,communioneprivelurquousqite ; pra usque fiiovemurquod cumin ApamiensiEcclcsia
aut lococedataul consecrandumiwn diffcrat seoffer- in archiepiscopumfuisses cleclus., et confirmatimie

(17) Cap. Quoniam, disl. 100. (18) Lib. i, episl. S0.

1201 PRIMA COLLECT. DECRETAL. INNOCENTIL 12fl.
suscepla, qnanlum libi ticueral, archiepiscopaliami- A fi presiiyteris apud Conslantiiiopolini conslitutis di-
nistrasses, sicul ex tua relatione innoluit , qui olim stricte prohibeas uo talia de csetcrosua temerilale
apud sedem apostolicamconslitulus venerabilemfra- prsesunianl, quse licet non sinl a (idelibus conteni-
trem noslrum Valenknsem episcopum le confessuses nenda, tutius esl lamen ea sine perieulo cx neces-
conftrmasse, in Tripotilanam le transferri fechti, silale, quse legem non habel, omitlore, quam ab his
novo quodam promotiouisgenere non protnolus, sed quibus ea conferre non licel ex teineritate, qu;e
polius minoratus, Ne ergo perpelrandi similia cwleris lege damnatur, non sine gravi pcriculo inaniier
audacia prwbcalur,si tatilns excessusfueril impunitus, conferantur, cuin nmhra qiixdam oslendatur in
le ab exseculione pontificalis offuii duximus suspen- opere, veritas auiem non suheal in effeclu.
dendtimdonec super hoc alind statuamus.
TITULUS VIII.
TITUHJS Yl. Quod tcmpussuspensionisa sex mensibusper Laiera-
Qilodmetropolitauiisexjusia ciutsapolesivicessuas iu ncnse concitium in ecclesiaslicis beneficiis positis
consecrationeepiscopi suo suffrugaueo detegare. suppelat.
IDEMTUROXENSl ARCHIEPISCOPO. IDEMPE. SANCT^E MARI^1NVIALATADIACONO CAR-
(19) Quod sedem aposlolicam consulis super his DINALl, APOSTOLIC/ESEDISLEGATO.
qusedubia libi existunl, gratuin gevimns et acce- B ' (21) Venienlem ad aposlolicam sedem venerabi-
pium, el lua exinde frateruitas videtur merito com- Iem fratrera nostrum Eboracensem archiepiscopum
mendanda, cum lex divinae constitutionis eaindem benigne recepimus et mulliplices euravimus que-
sedein lotius posueril orbis lerrarura magistram, relas auriirc. Conquerebatur aulem iiitcr caelera
utquidquid dubilaturab aliqito, ab ea landein ejus- quod cum ad euin in Eboracensi Ecclesia et in aliis
dem ralio requiritur. Nos siquiilein decrevisli pro- suis collatio pcrtineat proebendarui», tempore su-
vide cousulendos utriim si forte aliqua infirmitale spensionis ipsius, et poslmodum etiain quidam se
vel alia causa j'usla delentus aliquem siiffraganeo- proelor ej'usauctorilatem in ipsas iulruseranl, et in
rum luorum consecrare non posses, alicui coepisco- boc et in aliis juri ej'us non inodicum derogant. Vo-
porum luorum vices tuas licilum tibi committere lentes igitur eidem archiepiscopo per luoe soliicitu-
esset, et ulrum electus qui pro consecratione insla- dinis industriam provideri, de fralrum noslroruui
rel, ab eo eui vices luas taliler commisisses, deberet consilio discretioni luaeper apostolira scripla man-
licite consecrari. ln quo lale damus lua? consulla- dasnusquaienus eos qui praebendas vel dignitates
tioni responsiim, quod in tali ariiculo conslilulo et Ehoracensis Ecclesise vel aliarum Ecclesiarum a:I
was vices, iitdiclum est, commiltere tibi licel, et donalionem ejus spectantes prseter aucloritalcnt
consccranriiis debet muiius consecralionis ab eo acceperunt ipsius, ad eas resignandas moneasdili-
recipcre cui eas duxeris cominiilendas, dunimodo genlius et inducas, cum eas non possinl salva eon-
Caiholicus habealur et inipedimentuin ex substra- scientia detinere. Quod si monitis lnis acquieseere
ciione graliae sedis aposlolicicmui obsistat. forte noluerinl, eos ad id per excommunicaiioiiis
scntentiai» et substractionem aliorum beneficiorum
TITULUS VII.
Ne siinplices sacerdotes qita; solis episcopis compe- suoruni non obslante confirmatione a sedeaposto-
lunl ex consuetudiuesibi usurpent. lica obterita sub forma communi qua? confirmat
IDEMVICARIO APUDCONSTANTINOPOLIM. beneficiaet pracbeudas sicul jtisle ac pacifice possi-
(20) Quanlo de benigniiaie apostolica?sedis locum dentur, appellatione remota coiupclbs, nisi forsau
ohlines celsiorem, lanlo libi est sollicitius curan- aliqui praebendasipsas vel speciali mandato aposlo-
(liini utte talem cxhibeas iu agendis, non deciinans lica? sedis vel aucloritale Laleranensis concilii ah
ad dexleram nec ad sinislrain, quod nou ininus re Ehoracensi capitulo sunladepli; sic tamen ultem-
quam nomine vices apnslolicasgerere videaris. Per- pus suspensionis in sex niensihus nullalenus coin-
venit sane ad audieuliam iiostram quori quidam putetur, cum illa Laleranensis concilii conslilutio
siniplices sacerdotcs apnd Conslaniiiiopoliinea sa- D conlra negligentes tanluin et desides fuerit promul-
c.ramenla prsesumunl fidelibtis exhibere qua? abi gata. Et ut si volueril, non tameii valueril, archi-
apostoloium tenipore rite fuerunl solis poniificibus: episcopns ipse in conferendis praebendisuti propria
rcservata, ut est sacramentuin coiiliriiiaiiouisquod potestate, a qua etsi fuerit stia culpa suspensus, non
chrisinando renalis soli debenl-episcopi per maints; tamen ad ipsmn capitulum ex illa ctilpa pr&>beu-
impositionem conlerre, ad excusaiuias cxcusationes> darum erat donatio devoltila, sed ad illui» tempore
in peccatis et sui erroris fomenlum solam cousue- suspensionis ipsius praebendariimdoualio pertinebat
tudinem pra?lendetiles', cum diulurniias temporis: qui proptcr ejus negligenliam et desidiam polerat
peccala non niinuat sed augmentet, qu;e tantoi praebendasdonare. Tempus eiiam quo ad aposioh-
grayiora existunl quanto iiifeliccin aniinam diutiusi cam sedem accessit, aptid illam permansit, vel
i recessil ah ipsa, intra sex menses nullatenus
rieliiicnlalligatam. Volenles igitur hoecet alia qiia?
ociilos divina?majestatis oilenduulde agro Doiniuico» computetur. Semeslre quoque lempus , non a
exslirpari, manriamus qualenus omnibus Lalinis> tempore vacalionis praebeudarum, sed ifolilix'polius*
(19) Lib. II, epist. 77. (21)Lib. n,cpisl. 60.
i?.0)Lib. n,episl. 212..
1203 . APPENDIXAD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1204
ipsius archiepiscopi et conimonilionis ad personam A j veslris possil in parle ista gravaminibus provideri,
cjus a capitulo facloe, cum in privilegio quod a aueioritaie vobis praesentiuinindulgeinus ne ultra
praedecessore nostro idem eapitiiltinfdiciiur impe- primani mansuram in procuralione ipsius silis ul-
trasse fiat meulio de conimonitione eanoriica prre- terius proedictisfralribtis ohligati, sed expcnsisillis
mittenda, volumns compulari. Illud aulcm om- qua?suffieere consueveranl sinl conlenli, nisl forte
nino frivolum reputamus, si qui forte se dicant ex facultatcs Ecclesia? veslroe in lantum excreverint
donatione regia quasdam ex illis oblinuisse pros- quod sine gravamine, ampliato fralrum numero, ad
lienriis,quasi regalis sublimilas tempore suspensio- solvendumdebitum procurandi extendi possit quan-
ids archiepiseopi prsebendas ipsas sua potuerit litas expensarum. :
auclor'<aleconferre. 1DEM ABBATI ETCONVENTUI
IDEMEriSCOPO SANCTI ANDRE.S. (24) Cum ad quorunid.ini malitiam coercendtimia
(22) Sicut nobis lua fralernilas inlimavit, mona- concilio Lateranensi mtilla ftierit deliberaiione sla-
chi quidam el canonici regulares Ecclesias qua? ad ttilum ul archiepiscopi, cpiscopi, arcliidiaconieliaiii
eortim procscnlaiioncmpcriineul in luo episcopatu ct decani certum evectionTsnumertim et persona-
habenles propriis usibus deputare nituntur, nec ibi rum in Ecclesiarum visilalionibus non excedani,.
volunl ad eas, cura vacaverunt, personas idoneas ^ quia, sicut audivimus, quidam ex prsedictis perso-
prsesenlare, quin potius occasione concessionis nisidin Ecclesiis vestris nequaquam observant,
quortiniriam episcoporum vicarios in eis pro sua snper eo commodilati vcslra? salubriter duximus
j.iistiluunlet destiluunt voluntaie, admissos ilapen- providendum. Ideoque disereiioni veslra? praesen-
sionibus onerantes quod uec Ecclesiis competcnier lium auctoritalc concedimus ut si prsenominala?
possiint pra? paupertate niraia deservire, nec cpi- persona?numcrum evectionis el persoiiarum in con-
scopo in episcopalibus respondere, nec hospilalita- cilioconstiltitum, cumEcclesias visitanl, excedere
lem, sicut convenil, transeuntibus impcrtiri. No- forte praesumpserint,el pro illis procurationem exe-
leuies aiilem ut status Ecclesiarum debilus et anti- gerinl, liherum sit vobis auctoritale apostolica de-
i|tiiis per alicujits insolentiam suhvertatur, nianda- ncgare. Et si propler hoc in ecclesias vestras vet
inus quatenns, nisi a j'urisdiclione tua exempta?sint clericos vcslrosaliquaiu senlentiam promulgarint,
Ecelesiiesiqjradiclsc,prsemissosexcessus studeas ra- ipsam aucloiilate apostolicadecernimusnon lenere.
tionabiliier emendare; et nisi praefalacpersonseinfra TITULUSX.
tenipus in Lateranensi concilio consiitului» ad De procurationibustegalorum aposlolxcwscdis.
vacantes Ecclesias libi personas idoneas praesenta-
Q IDEHPR1UICERI0 ET CLERO MEDIOLANENSI.
rint, ex tiinc tibi Jiceat appellatione remola in eis-
dem ordinare rectores, qui eis et prseesse novcrint (25) Cum instantia noslra quolidiana sit, seciin-
ct prodesse', ita quod ex hoc nulluni patronis in. dum dchiium aposlolieseserviliitis, oinnium Ecde-
siaruni sollicitudo conlinua, quotiesipsarum nego-
posterum praejudiciumgeherelur.
tiis promovendisnon possumus personaliter immi-
TITULUS IX.
nere, pcr fralres nostros ea expedire, compeilimur,
De procurationibusnon attgmenlandis. quos a nostro lalere destinamus, illitts exemplum in
IDEMABBATI ET CONVENTUI BELL/EVILL^. hac parte seculi qui discipulis suis in mundui» uni-
(25) Qtianlo Crealori noslro suh religionis habitu versuni transmissis, ipse in meriio lerrae salutem
astrjc.iieslis devolius famulari, taiiio sollieitiusnos fuit personaliter operatus. Hinc eslquod cumnuper
coiivenit providere ne per immoderali honorisgravi- dilectura lilium R. lituli Sancti Petri ad Vinculapre-
latem aliquatenus possit in vobismonaslici profectus sbyterum cardiiialem, aposloliea?seriis legaltnn, pro
ordinis impcdiri. Accepimosautem, vobissignifican- negoliis Ecclesise in Lombaj'diam duxerimus desti-
Liljiis,quotl ab ipso domus veslra?fundationis exor- iiandum (26), et is vestram civiiatem ingressus pro-
dio de fundaloris volunlate processit ul Jiatiibus: curationes a vobis exigeret quoe consiicverunl apo-
saneli lrenaciprocurationem unam annis siugulis slolica?sedis legalis el nunliis exhibcri, vos non
liberaliter exhiberctis, cum lerras vel redditus noni ailendeules quod dicitur ab Apcstolo : Si vobis spi-
teneatis ab eis propler quos hujiismodi procuratioi rkualia seminavimus, non esl magnum si carnalia
ipsis debeal exhiheri. Veruni tunc lemporis propter vestra melamus(I Cor. ix), ne vos ad onus pror.ura-
fratrum el servientium paucilatein domum veslrami tionisarclaret, nisi a canor.icis majoris ecclesia?se
exhibita procuralio non gravabat, cum firies leviurai facerel antea procurari, sedem apostolicamappella-
non excederet expensarum. Sed nunc lanluiu ibii slis, et sicul idem cardinalis persuas nobis lilteras
excrevit numerusservitqrum el fralrum quod adI inlimavit, in aliis eliam non modiciimiiijuriosi ftii-
faciendam procuralionem vix modo quatuor mar- slis : propter quod dilecli (ilii prsrposilus Sar.cli Na-
clia?sufficerentquaepro una sufficienter fieri con- zarii el A. canonicus Sancli Siephani syndici et
uevit. Ut ergo per apostolica? solliciiudinis ctirami procuratoies vestri adsedem aposlolicam veiiietiies

(22) Lib. n, epist. S. (25) Lib. i. epist. 568.

(25)Lib.n, episl. 155. (26) Yide lib. v De concordia sae. et imper,, cz$.
r/2's)Cap. Cum adquorumd., Decxccss, pralat. 51, § i ct seq.
15405 PIUMACOLLECT. DECRETAL. INNOCENTII. 1206
ut super hls slatuercnius ordinem el mensuram ex A ritualia non minislrant, monitione praeinissa dislri-
parle vestra suppiiciler poslulabant. Licet autem ctione qua convenit compellatis; ila lamen quod si
pro eo quod pra?diclocardinali vel polius nobis in de agris in eorura paroehia constitutis frucius per-
Ipso conlumaciter resislenles, j'uxta verbtim Domi- cipitint et in ultramarinis paitibus ratione prsedio-
nictim: Qui vos recipil me recipit, el qui vos spernit rum decimaepersolvuntur, de ipsis eis decimascum
me spernil (Luc. x), necessaria denegastis, non pro inlegritate persolvanl.
vobis sed potius conlra vcs meruerunt exaudiri, EP1SC0P0. '
IDEM VERCELLENSI
quia lamen palernani alFeclionem, qua nobis est (28) Tua nobis fraternilas inliniavitquod quidam
proprium de Romanoe scdis clementia misereri laici tua?dioecesiset aiii pinres episcopaluum ad-
semper et parcere, offensietiam depouere non va- jaccntium dccimas Eeclesiis et clericis luis perver>
lemus, de consilio fralrum noslrorum laliter in hu- sis machinalionihus sublraliere molitintur, et con-
jusmodi duxiraus respondendum, quod cum omnes cepta?perversitatis audaciam non curanl satisfactione
Ecclesia?Iegalis el"nuntiis aposlolica?sedis prccura- debita emendare. Quidam enim ex eis semen et
liones impendere teneanlur, ab eorum praestatione sumplus qui fuerint in agricultura primilus dedu-
nullam prorsus habere volurnus excusatara, nisi cendos, et de residuis impendendain esse decimam
forle per speciale privilegiumsedis apostolicae,quod B asseveranl; alii vero deportione fructuum quam a
non credimus, sit exempta, etsi longissimo tempore colonis accipiunt partem decimse separantes, eam
procurationis obseqiiium non impenderit, cum in capellis suis vel aliis ecclesiis seu etiam pauperibus
talibus prajscripiio sibi Jocum nequeat vindicare, coiiferuiii vel in tisus alios pro sua volunlale con-
cum nos a provisione pastoraiis sollieitudinis circa verlunl. Nonnulli clericorura vitam tanquam abomi-
omnes Ecclesias nnnquam omnino cessemus. Sane nabilera detestanles decimas eis ob hoc sublrahere
in his exigendis eum modum et ordinem volumus non verentur. Quidam insuper asserentes se posses-
ohservari ul nulla ecclesia vel praelalus se- indebite siones et otnnia j'ura sua cum orani honore atqne
prsegravari rationabiliter conqueratur. Si vero de districto per imperialem concessionera adeplos, de-
communi coIJectalegatorum et nunlioriim nostro- cimas sub hujusmodi generalitate delinere praesu-
rura expensas duxeritis faciendas, quod vohis non niunt. Occasione prselerea veteris decimationis,
duximus inliibendiim, ex hoc nobis et nostris nul- quam asserunt sibi concessam, aliqui decimas nova-
Jum pra;j"udiciumvoliimus generari quo niinus pos- lium sibi non metuunt usurpare. Yerum si ad eura
sinl a quocunque malueriiil procuraliones sibi de- a quo bona ctincta procedunt assertores hujusmodi
bitas postulare, ila quod si exactus ullra suam n debitum respectura haberenl, jtisecciesiasticuin di-
gravatus fueritfacultatem, sibi ab aliis restauretur. niinuere non conlenderent, nec decimas, qua?Iribtita
Nuntiis tamen noslris in necessariisexhibendis pa- sunt egentium animarum, praesumerent delinere.
reat quicunque fuerit requisitus humiliter el devote, Cum enim Deus, cujus esl terra et plenitudo ejus,
ita tamen quod in fraudem nil penitus atlenlelur, orbis lerrarum et universi qui habiianl in ea, de-
nec per communes rninistros procurationis obse- terioris condilionis esse non debeat quam dominus
quium, si noluerinl, recipere compellantur. Qui leraporalis, cujus slatutum dcbilum de terris quas
vero conlumaciler eis duxerit resistendum, omni exhibel aliis excolendas, non quidem deductis sum-
prorsus appellalione remota per ecclesiaslica?distri-' ptibus, aut semine separato, necessarium esse rii-
ctionis senleuiiam compescatur. gnosciturcum jntegritate persolvi, niniis prolecto
TITULUS XI. videlur iiiiquum si decima?, quas Deus in siguum
De decimis. universalis dominii sihi reddit praeeepit suas esso
1DEMSVDONIENSI, BERITENSI ET BIBLIENSI EPISCOPIS. decimas elpiiiuilias asseverans, oeeasioneproemissa
(27) Signilicavit nobis venerahilis fraier noster vel excogitata magis fraude diminui forte valerent.
Acconensis episcopns quod ciim post recuperatio- CumqueDeo debita sil solutio decimarum, in tan-
nem civitalis Acconensisad inhabilandum in ea se D tum ut ad eas clericis exhibendas, quibus eas ipse
contulissent quidam qui ante generalem occupalio- pro suo cultu concessit, laici, si moniti forle nolue-
nem terroe sanctse in aliis civitalibus regni Jeroso- rinl, ccelesiaslica sint districtione cogeiidi,pra?lexlu
ly.nilani perpeluam elegeranl mansioneni et in ea nequitiaeclericorum nequeunl eas aliis, nisi quibits
residenliam feceranl aliqtianlam et adhuc eliam ex manriatodivino debenlur, pro sua?vohmiaiis ar-
resideant in eadem, praelali praedictarum eiviiaiura bitrio erogare, cuin nulli sil licitum aliena cuicun-
eos ad solvenda sibi ecclesiaslica jura ecclesiastica que concedere praeierdomini voliintalein, quanquain
Oislriciionecompellunt. Quia vero transgredi non per sollicitudinem officiipastoralis clerici sint a sua.
debemusterminos a palribus nostris constilulosaut nequilia coercendi. Et ctim decunctisomnino pro-
fnlcem in messem mitiere alienam, niandamusqtia- ventihus decima>sinl solvendae, sicul colonus de-
lenus prsedictorum locoruin prsclatos ut sibi nullnm parte fructu-umqusesibi reinanel raiioue culturiCj
in proediclosAcconenseshabitatores j'urisdiclionem sic el dominus de porlione quam percipit ratione
nsurpenl, nec ab eis teinporalia exigant quibus spi- terra? decimam reddere Sine diiiiinutione leneiur.

(37) Lib. i, epjsl. 516„ (28) Lib. II»cpisl. 1k%

12U APPENDIXAD REGESTORUMPRIORES LIBR.0S.. 1208
Porro cuin laicis nulla sit de spiritualihus rebus A bioequoestiones, ut qumjura constituft, eaciemquo-
concetlendi vel disponendi facullas atlribula (29), que jura distingual; rie qiia?diversa cerntintur, vi-
imperiaiis concessio, quantumciinqtie generaliter deantur adversa. Sane, sicul ex lilleris vesliis
fiat, neminem poteslasoluiione decimarumeximere, accepimus, cum ex una parle capitulum Sancii Ste-
qiioedivina constitutione debenlur; nec occasione phani el capitulum de Salis, et cx alia moriaehi de
decimationis anliquse, licel in feudum eoncessae, de- Pratea , super deeima quadam quam a monacliis
ciinsesuntnovaliiimusurpanda?; cura in lalihusnon ipsis pelebant in vestrum compromisissent arbi^
sit extendenda Iiccnlia, sedpothis resiringenda. tiium, et vos parlibus convoeatis cognosceritis de
IDEMPISTORIENSI EPISCOPO. causa, monachi proponebani donalionem ipsius de-
(50) A nohis tua fraternitas requisivit utrum ab cimoe sihi a quodam milite faetam et venerabilis
illis exigere decimasdebeas qui possessionesjdantvel fralris noslri Bituricensis archiepiscopi dioecesani
recipiunt ad .ifficliiin,ciim alii se conentur per alios ej'us aceeriente consensu confirmatam fuisse seque
excusare qtto minus coganlur ad decimas persol- aucloritate Hieronymi munitos exsiitisse, qui scri-
vendas. Cum igilur quilibet decimas soivere tenea- bens ad Dainasum (33), ait : SJ aliqnando fuerint a
lur, nisi a prseslatione ipsanim specialiter sil exem- iaieis maie detenta quw divinijuris esse noscunlur, et
plus, fralernilali inae duxiraus respondeiitlum quod in usum transierint monachorum, episcopotamen loci
a dantibus possessiones et recipienlibus ad afficiura illius prwbenleconsensum, conslabunteis omnia per-
de fructibus quos percipiunt decimeesunt solvendoe, pelua firmitate subnixa. Econlrario pars aliegabat
nisi ab eis aliquid oslendalur quare ab hnjusmodi adversa consensum episcopi sine cleri consensu mi-
sinl immunes. nus suflicere, auctoritaie Leonis papsedicentis (34) :,
JDEMEPISCOPO ABULENSI. Ne quis episcopusde rebus Eeclesi-wquidquumdonare
(51) Ex parle dilectorum filiorum capituli Abu- vel commulare vel vendere audeat, nisi forte aliquid
lensis fuil in audicnlia nostra qtieriinonla recilala horum faciat ut meliora prospiciat, el cum loiius cleri
quod cum homines tuse dioecesisin castris et in ipsa consensuatque traclatu id eligat quod non sil dubiutn
civitate inorantes de tribus parlihus fruguni lotius Ecctesimprofuturum. Quia vero super his auclorita-
agriciiltura? suoe,molendinorum etiam, et hortorura, libus dubilantes sedem apostolieam consulere v.o-
el rurieoloede quarla parte parochialihus ecclesiis, luistis, huniiliier inquirenies titrum quando decinia
a quibus ecclesiastica percipiunl sacramenta, deci- possidetur a laico, si conferalur Ecclesia?, ad con-
mas solvcre teneantur, Jicel minislri eeciesiarum firmandam donalionem consensus episcopisine cleri
ipsarum fece niillos habeant redditus, prseler deci- Q ( consensu suJiicial, nos devotioni veslra?laliler re-
mas, unde valeanl stistentari, domini pra?dictor»ra spondemus, quod monendiisest laicus qui decimam
horlorum et molendinorum ipsa tradunt Saracenisi detinel ut eam reslilual Ecclesia? ad quam spectat.
in grave detriiuenliiin Ecclesiarum et proejudicium i Quod si forsan induci nequiveril, et eam cuni dioe-
cxcolenda, qui nolunl Ecclesiis, sicut olirii Cbri- cesani consensualteri Ecclesia?assignarit, prsesertim
siiani solebanl, freti polentia et favore illorum ai religioso conventui, constabit ipsa donatio perpetua
quibus illis excolenda traduntur, decimas exhibere. firmitale subnixa. Ancioritales.enim proemissse,licet
Volentes igitur ipsis Ecclesiis et earum miiiistiis5 diversae, non sunt lamen adversse; cum aliud sit
super hoc, proul couvenil, providere, mandamtts; alienare quod ab Eeclesia possidetur, et aliud quoil
quatenus nisi Saraceni illi ad commoriilionemtuamj deiinelur a luico ad usum ecelesiasticum i'evocare.
cum ea integiitatequa Christiani solebant praedictas ; In alienatione vero, juxta Leonis papa? decretum,
decimas Ecclesiis voluerinl exhibere, eis faeiascom- consensus episcopi sine cleri consensu non sufficit.
iiiuniouema Christianis super mereimoniis renniA ii In revocatione aulem, j'uxta responsum Hieronymi,
venalium ct aliis penitus denegari, Christianos illos,t sufficiiconsensus episcopi, cum per utrumque uiili-
qtti talibus conlra formam aposlolici mandati com- lati Ecclesiaeconsulatur. Nam et in Laleraneusi con-
niunicare pwsumpseriiit, a sua proesuinptioneperf D cilio (35) est inhibitum ne quoelibet religiosa per-
censuram ecclesiasticam appellatione remota cora- sona ecclesias et deeima de inaiiibns laicornm sine
peseens. consensu episcoporum recipiat. Per quod recle datur
1DEM R. ARCHIPRESBYTERO, R. MAGISTRO SCROLARUM (, intelligi quod sufficil consensus episcopi ul liciltun
ET P. DEVICO CANONICO SANCTI ACSTREGISILI BITU- sit Ecclesia? decimam de manu recipere laicali. Hoc
niCENSis. autem de his decimis intelligimus quse fuerinl in
(32) Cum apostolica sedes , cui licet imraeritii feudum eoneeSsse.
prsesidemus, universis per orbera Ecclesiis non hu- IDEMABBATI ET CONVENTUl LEUMENSI.
mana sed divina sit insiituiione praelata,justuin estt Exposuisti nobis tu, fili abbas, in nostra praeseiilia
et conveniens ut ad eam tanquam ad magistram ett conslilulus quod cum possessionesquoedaiiiad tuiiiii
liiatrem super diversis juris articulis referantur du- aliquando monasieriuin devolvuntur, quaruni deci-
(29) Cap. Tua. 1, De judic., in lerlia Colleet. (35) 16, q. I, cap. Quoniam.
(50) Llb. li, epist. 227. (54) 12, q. 2, cap. 52.
(51) Lib. ii, episl. 70. (35) Concil. Lateran. sub Alex. III, cap. 41.
(52) Lih. j, epist. 312.
1200 PRIMACOLLECT.DECGRETAL.INNOCENTII. 1210
inas mililes et alii Iaici a dioscesanis episcopis vel A missa causa asserunt non leneri, nolumus excusar'
ecclesiis in feoduratenent perpeluo possidendas, et quin eos ad respoudendum sublalo appellaiionis im-
vos eas propriis sumplibus el laboribus excolatis, pediinenlocompellas.
illi qui decimas ipsas habere noscuntur in feoJuni, TITULUS-XIII.
a vohis eas exigunt et extorquent contra privilegia De hwrelicisel eis qui eos receplant.
ponlificum Romanorum. Propter quod cupientes in IDEMUNlVERSIS CIIRISTI FIDELIBUS TAM1NURBEME-
ea qua deecl viros religiosos tranquilliiale vivere, TENSIQUAM EJUSDIOECESI CONSTITUTIS.
non qusestionum tumultihus agitari, lu, fili abbas, (57) Cum ex injuncto nobis apostolatus officio
pro inonaslerin tuo a nobis liumiliier poslulasli ut facti simus secundiimApostolumsapieiittljus.et insi-
tibi daremiis licenliani deciinas a laicis redimendi, pientibus debitores, pro universoriuu salutc nns
cuin vix aut nunquam ad eos ad quos de j'ure perti- oporlel esse sollicitos, ul et malos retrahamus a vi-
nuerant valeantulteritis revocari: quihus et vos non liis, et honos in virtutibus foveamus. Tunc aulem
tenemini decimasde terris illis exsolvere, cum vobis opus esl discretione maj'ori cum vitia suh specie
per privilegia Romanorum pontificum sit indullitm virtutura occulte subintrant, et angelus Satana?se
ut de laborihus veslris, quos propriis manibus aut in angelnra lucis simulate transformat. Sane signi-
sumptibus colilis, nullus a vobis exigere decimas " ficavit riobisvenerabilisfrater nosler Melensis epi-
aut extorquere prsesumat. Cum ergo petitionibus scopus per litleras suas quod tam in dicecesi quain
itlis favor sil apostolicus exhihendus per quas nulltis in urbe Melensilaicorum et mulierum niultilurio
lscdiluret alter-isuhvenitur, nos tranquillitati veslrae non modica iraclaquodammododesiderioScriptura-
paterna volentes sollicitudine providere, ut deci- ruin, Evangelia, Epislolas Pauli, Psalterium, Mo-
ntas quas laici laliter a vobis de possessionibusve- rale Job, et plures alios libros sibi fecit in Gallieo
stris exigunt el extorquent, sublato appellationis sermone Iransferri, translalioni hujusmodi adeo li-
obslaculo redimere valealis, devotioni vestra?auclo- henter, ulinam autein et prudenter inlendens, ut se-
ritate praesentiumindulgemus; ita tamen quod con- crelis conventionibuslalia inter se laici et mulieres
sueta servitia, qua? Iaici pro decimis illis Ecclesiis eructare preesumant et sibi invicem prsedicare, qui
tenebantur impendere, occasioue vendilionis hu;us- etiam aspernantur corum coiisorlium qui se simili-
modi minime denegentur. bus non immiscent; el a se reputant alienos qui au-
TITULUS XII. res et animos talibus iion apponuiil : quos cum ali-
De nunliis Hospilalariorum cruce falso signalis, el qui parochialium sacerdotum super his corripere vo-
laicis aui officiumprwdicationissibi usurpant. r luissenl, ipsi eis in faciem restiterunt, conantes ra-
1DEM ARCHIEPISCOPO LUNDENSI. tionem inducere de scripttiris quod ab his non de-
(36) Tuarura nos lenor lilterarum edocuit quod bent aliquatenus prohiberi. Qtiidam etiam ex eis
fratres hospitalis Sancti Joannis Iaici et illitlerati ad simplicitalem sacerdolum suoruin fastidiuut; et
parles illas niillunlur pro eleeinosynis colligendis cum ipsis per eos verbum salutis proponitur, se me-
quas populus ex devolione pro sustentalione pau- lius habere in lihellis suis el prudentius se posse id
perum prsefato loco raittere consuevit. Quia vero eloqtii suhniurinuranl in occulto. Licet autem desi-
noii sufficiuntper se loca omnia circuire, sibi cieri- derium intelligendi divinas Scripiuras et secuiidum.
cos, sacerdotes, Iaicos etiam rudes, non religiosos, eas studium adhoriaudi reprehendendiiranon sit, sed-
sed in nequitiis exercitatos, assumunl, eorum pecto- potius commendaiidiini, in eo lamen apparent me-
ribus crucis charactereni imponenles. Quiriamprse- rito arguendi quod tales occulta convenlicula cele-
terea cum uxoribus suis in domibus propriis com- branl, officiumsihi prsedicalionis usurpant, sacer-
moranlur; quos eo quod eos de suis aliquid confe- dolum simplicitatem eluduiil, el eorum consortiiitii
Tunt annuatim, ila emancipare contenriuut ut aliis aspernantur qui talibus uon inhaerenl. Deus eiiiin
secundum leges terra? de sibi objeclis respondere lux vera, qua? omnem hominem in hunc munduiii
minimeteneantur. Verumquia privilegiummerentiir D venientem illuininat, in lantuni odit opera tenebra-
amiltere qui permissa sibi abulunlur potestate, man- rum titaposlolos suos in niundum universum prse-
danuis qualenus si quos clericos aut sacerdotes seu dicaluros Evangeliunnfomiiicrcaturoe missurus, eis
Iaicos a praedictisfratribus pro colligendis eleemo- aperte praeceperit,dicens : Quod dico vobis in lene-
synis cruce falso signatos inveneris, his a quibus bris, dicite in lutnine, et quod in aure audilis, prwdi-
inissos ipsos fuisse constilerit, per lolam provin- cale super lecta (Maah. x); perhoc manifesle denun-
ciam tiiam nostra frelus auctoriiate exhortationis tians quod evangelica proedicatio non in occultis
hujusinodi ofliciuminterdicas, missos, etiamsi laici conventiculis, sicut hoerelici faciunt, sed in eccle-
fuerint, cxcommunicationis mucrone percellas; si siis juxla moremcalliolicumest publice proponenda.
clcrici vel presbyteri fuerinl, ab officiobeneficioque Nam juxta teslimoniuni Veritalis, omnis qui male
suspendas; nulla prorsus privilegii beneficio vel agit odit lucera, et ad luccm non venil, ne ejus
aposlolico remedio prsevalente. Alios vero,.quos ad opera arguantur. Qui autem facit veritatcm, venis
respondendum aliis secundum leges terrse pro prac- ad tucem, ul manifestenlur opera cjus; quia in

(56) Lib. i, episl. 450. (37) Lib. n, episi. 141.

1211 APPENDIXAD REGESTORUMPRIORESLIBROS. 1212
Deosunt facta. Propter quod cuin ponlifex interro- A gelista tesialur : Quia fuit homomisttts a Deo cui
gasset Jesuin ric discipulis snis et de docirina cjus, nomen erat Joannes [Joan. i]), poiest et dehel uli-
respoiiriit: Ego palam locttlussum tnundo,ego sem- que ralione proevia responderi quod cum inleiior
per docuiin Sgnagogiset in lemplo,quo omnesJudmi illa missio sit occulla, non sufficit cuiqu.im nude
conveniunt,elin occullolocutussumnihil(Joan. xvm). tanlum asserere quod ipse sil tnissus a Deo, cum
Porrosi quis objiciatquodjuxta pra-ceptum Domi- hoc quilibet hsercticus asseveret; sed oporlet ut
nicum non est sancium dandum canihus, nec mar- astrual illam invisihilem missionem per operalio-
garila? mittenda?sunl anle porcos, cum et Clnisltis nem miraculi vel per Scriptura? leslimonium spe-
ipse quidem non oinnibus, sed solis apostolis dixe- cjale. Unde cuin Dominusmitlere vtilet Moysemin
lil : Vobis dalutn esl nosse mtjslerium rcgni Dei, ^Egypluinad filios Israel, utcrederelur eiquod mit-
cwterisautemin parabolis (Luc. vm), inlelligat canes teretur ab ipso, dedit ei signum ul converlerel vir-
el porcos non cos esse qui Sanclum gratanter acci- gam in coluhrum et colubrum iterum reformaret
piunl ct margaritas lihenter acceplant, sed illos qui in virgam. Joanncs quoque Baplista missionissua?
Sanclum dilacerant et margarilas conlemnunt, speciale lestimoiiium prolulil de Scriplura, respon-
qualcs sunt qui evangelica verba et ecclcsiaslica sa- B dens sacerdolibus et levilis qui missi ftieranl ad
cramenta non ut Catholici veneranlur, sed ahomi- inlerrogandum quis esset el qualiler baplizanrii sibi
nanlur polius ul ha?relici, oblalrantes semper et officium assumpsisset .' Ego vox clamanlis in de-
blaspheinantes ; qnos Paulus apostoius post primam serlo : Dirigile viam Domini, sicut dixit Isaias pro~
et secundam commoniiionem docct esse vitandos. phela (ibid.). Non esl ergo credendiim ei qui se dicit
Arcana vero fideisacramenta non sunl passim oin- missum a Deo, cum non sil missus ab homine, nisi
nibus exponenda, cum non passim ab omnibus pos- de se speciale proferat iestimoniiim de Scripluris
siql inlelligi, sed eis tanlum qui ea possunl fideliter vel evidens miraculum operelur. Nam el de his qui
coucipere inlelleclti. Propter quod siniplicioribus niissi leguntur a Deo evangelista testatur quod ipsi
inquit Aposlolus : Quasi parvutis in Christolac po- profecli praedicaverunt ubique, Domino cooperanle
lumdedi vobis,non escam (I Cor. m). .Majorumest el sermonemconfirmante sequentibus signis. Licct
enini solidus cibus sicutaliis ipse dicebat: Sapien- auteni scientia valde sit necessaria sacerdolibus ad
liam loquimur inler perfectos. Jnler vos aulem-nil doctrinam, quia juxla verbum prophelicui» : Labia
judicavi me scirc nisi Christum Jesum el hunc cruci- tacerdotis custodiunt scietiliam, el legem requirenl
fixnm (1 Cor.u). Tanta est eiiim divina? Scripiura? cx ore ejus, qttia angetus Domini exerciluum cst
profiinditas ulnon solum simplicesel illiiterati, sed p (Mulach.n),non est tamen simplicibus sacerdotibus
eliam priidenles et docli, non sufficiant plene ad ctiam a scholasticis detrahendum, cum in eis sa-
ipsius intelligentiam indagandam. Propter qtiod di- ccrdolale niiiiisteriuni debeat honorari. Propler
cit Scriplura : Quia mulii defecerunttcrutantes scru- quod Dominusin lege praccepit: Diis non detrahes
linio (Psal. txin). Unde recte fuit olimin lege di- (Exod. xxn), sacerdotes inlelligens, qui propter
vina statutuin ut besliaqua? montem letigeritlapide- excellenliam ordinis et officii dignilalein deorum
tur, ne videlicct simplcx aliquis et indoctus proosu- nomine nuncupantur. Juxla quod alibi dicil de
inat ad Riibtilitatem Scripinra? sacrse pertingere servo volenle apud dominum remanere, ul dominus
vel etiam aliis prsedicare. Scripium est enim : Al- offeral eum diis. Cum enim j'uxta verbiim Apostoli
tiora le ne qumsieris (Eccle. m). Propter quod dicit servus suo domino stei aut cadat, profecto sacerdos
Apostolus: Non plus sapere quam oportel sapere, ab episcopo. cirjus esl correclioni subj'ectus, dehet
sed sapere ad sobrielalem(Rom, xn). Sicut cnini in mansueliiilinis spiritu castigari, non aulem a
inulta sunl memhra corporis, omnia vero meinbra populo, cujus est corrcciioni praeposilus, in spi-
non eumdem aclum habent, ita niulli sunt ordines rilu superbia? reprehendi; cum j'uxla prace-
in Ecclesia, sed non omnes idem liabenl oiHciiim; ptum Domini pater el mater non debeant male-
quia secundum Aposlohim, alios qtiidem DonrinusD dici, sed polius honorari : quod de spirituali palre
dedit aposlolos, alios prophetas, alios jautcm doclo- multo fortius debel intelligi quam carnali. Nec quis-
rcs, etc. Cnm igitur ordo doclorum sit qu.isi pra?- quara sua? proesumptionis atidaciam illo defendat
cipuus in Ecclesia, non debet sibi quisquam indif- exemplo, quod asina legitur reprehendisse proplie-
Jerenler praedicalionisofficium usurpare. Nam, se- lam, vel quod Deniinusait: Quis ex vobisarguet mc
cundum Aposlolum, quomodo pioedicabuntnisi mit- de peccaio? el si male locv.tussum , testimoniumpe-
lantur. El Verilas ipsapraecepil, dicens : Rogale rltibe de malo (Joan. vm), cum aliud sil fralrera in
dominummessis ul mittat operarios in messeinsuum se peccantem occulte corrigere : (quod utique qui-
(Matth. ix). cunque tenetur efficeresecundum regulam evange-
Qiiod si forle quis argute respondeat quod ta- licam, in quo casu sane potest inlelligi quod Ba-
les invisibiliter miliiiniur a Deo, elsi non visibili- laam fuit correptus ah asiija), et aliud patrem suum
ter miltantur ab honiine, cum invisibilis liiissio etiam delinqueutemreprehendere manifeste a.cprav
iiitillo sit dignior quam visiliilis, et divina longe cipue fatuum pro simplici appellare : quod uliqiie
melior quam humaua (unde Joannes Raptista non nulli Iicet secundiim cvasgelicam veritatem. Nain
legitur missus ab homme, seri a Dco, sicttl evan- qui etiam fratrisuo riixerilfalttc, reus ertt gelienuas
 1213 PRIMA COLLECT.DECRETAL. INNOCENTH. 12U
ignis. Rursiis aliud est quod proeiatusse sponte, de A qtiod occulta conventicula celebranl, officiumsihi,
suaconfisus innocentia, subdilorumaccusationisup- etc. usque non inhserent, maiidamus qiialenus eos
ponit (in quo casu proeniissumDomini verbuni debet commonere diligenlius studealis, rationibus et
intelligi), etaliud esl quod subdilus, non lam animo exhortaiionibus innitenles ul ab his in quibus appa-
corripiendi quam delrahendi, exsiirgil lemerarius rent reprehensione notahiles omnino desistanl, nec
' in prodatum, cum eum potins mane.il necessilasob- officiuin sibi vindicenl alienum. Inquiralis etiam
scquendi. sollicite veritatera quis fueril aclor translationis
Quotl si forle necessitas poslularii nt sacerdos, illius, qua? intcntio ir.insfereniis, quae fides ulen-
lanquam inulilis aul indignits, a ctira gregis de- tiuin, quae causa docendi, si sedem aposlolicam et
heat removeri, agendum est ordinate apud episco- catbolicam Ecclesiam veneranltir; ut super his et
pum, ad cujus ofliciumtam institulio qtiam destitu- aiiis qua? necessaria sunl ad indagandam plenius
tio sacerriottim noscitur pertinere. Illud aulein, verilalem per lilteras vestras sufficienler inslructi
taiiquam rie supercilio Pharisoeorum procedens, quidslalui deheat melius intelligere valeamus. Re-
debet ab omnibus aspernari, quod lanqiiam ipsi soli vocandi aulem eos ct convincendi sccundum Scri-
sinl jtisli, cocteros aspernantur; cum et hactenus pturas super his qua? reprehensibilia denolavimus
ab initio nasccntis Ecclesisemulti fuerint viri san- viam vobis in Iitteris qtias coinmuniter illis dirigi-
cti qui nec tales fuisse legunlur nee lalibus adha?- nius aperimus.
sisse, cum de novo tales surrexisse legantur, quod IDEM CLERO ET POPULO VITERBIENSI.
nisi conteiiti sint doccri potius quani docere, ad (59) Vergentis in senium soeculicorruplelam non
illos forsitan pertinebil quibus Dominusait : Nolite solum sapiuni elenienta corrupta, sed et dignissima
fieri pluriesmagislri (Jac. m). Nos ergo, filii, quia crealurarura ad imaginem el similitudiriem coridiin
patemo vos affectu diligimus, nec sub proelexiu conditoris, praelata privilegio dignitatis volucrihus
verilalis in foveam decidatis erroris, el sub specie creli ct hestiis universa? lerrse, lestatur; nec tan-
virttitura in laqueuin \itiorum, manriamusquatenus lum eo quasi deficiente j"am deficit, sed inficit ct
ab his quse superius reprehensibilia denolavimus inficitiir scahra rubigine vetustnlis. Peccat enim
el linguam et animum revocelis, fidem calliolicam ari extremum homo miserrimus; et qui non potuit
et regulam ecclesiasticam observanles, ne vos ver- in sui et niundi crealione in parariiso pei-sislere,
bis fallacibus circumveniri vel etiam circumvenire circa sui etorbis riissolutionemdegeneral, el pretii
contingat, quia nisi correclionem nostram et ad- suoe redemplionis circa fines saeeulorum oblitus,
monitionem paternam receperilis humiliter el de- C dum variis ac vanis qua?stionumse nexibus inge-
vote, nos postoleum infundemuset vimim, severi- rit, se ipsum laqueis susefraudis inneciit, et incidit
talem ecclesiasticam apponenles; ul qni nolue- in foveam quam paravil. Eece etenim iniinico ho-
rint obedire spontanei, discanl acquiescere vel niine messi Dominica?superseminante semen ini-
invili. qiuini, segeles in zizania pullulant vel polius pol-
IDEMEPISC0P0 ET CAPITUL0 METENSI. luuntur, iriticum aresc.il et evanescil in paleas, in
(58) Sicul Ecclesianu» proclatis iiicumbitad ca- flore tinea, et vulpes in fruciu demoliri vineam
piendum vulpes parvulas, quse dcmoliri vineani Domini moliunlur. Nova siquidem sub NovoTesla-
Domini moliuntur,prudenteret diligenler inlenderc, menlo Achor progenies de Spoliis Jericho rcgulani
sic est eis summopere praecavendumne ante mes- auream palliolumquefuranlur, et Abiro, Dathan ct
sem zizania colligantur, ne forsan cura*eistrilictim Chore soboles deleslanda novis ihuribulis fermen-
evellalur. Sane sicut non dehet haerelica pravilas lalum thymiama novis voluit altarihus ariolere,
tolerari, sic enervari non debet religiosa simplici'- du:n nox nocli scientiara indical, duin caecusprse-
las; ne vel paiienlia nostra hsereticis andaciam bel caecoducatum, dura hsereses pullulanl, et queui
subininislret, vel simplices impalientia nostra con- divina? reddit hoereditalis experlcra, sua?consiituit
fundat, ul nobis dirupiis couvcrlaiitiir in arcum per- D hsereticus hseresisct damnalionis hseredem.Hi sunl
versura, el in ha?reticosde simplicihus conimuleti- caupones qui aquam vino commiscent ct virus dra-
tur. Sane significasti nohis per lilleras luas quod conis in aureo calice Babylonis propinant, hahen-
l.iui in dicecesiquam in urbe Metensi,elc. ul supra les secundum Aposlolui» speciein pielatis, virtu-
iisque in occulto. Quia vero in dubiis non est de lem autem ejus penitus abnegantes. Licet autem
facili sententia proferenda, cum quod vel iidem er- circa vulpes hujusmodi parvulas, species quidem
reivtin lide, vel a doctrina discrepent salutari, no- habentes diversas, sed caudas adinvicem colligatas,
bis per luas lilteras, fraler episcope, non duxeris quia de vanitale conveniuiit in idipsum, diversa
exprimendum, ctim opinionera et vitam eorum pe- praedecessorumnostrorum temporibus emanaverir.t
nilus ignoremusqui sacras Scripturas laliter trans- institula, nondum tamen usque adeo peslis potuit
tuleruul, aut eorura qui docent laliter j'am transla- mortificari mortifera quin sicut cancer amplius
tas, qtiorum neulrum potest fieri sine scienlia serperct in occulto, et jam in aperto suoevirus ini-
litlerarum, licel in his argiiendi nierito vjdeantur quilatis cffundat, dum palliala specie religion's ei

(38) Lih. it, eri.M. 112. ("0) Lih. ii, episi.2.

1215 APPENDIXAD REGESTORUMPRIORESLIBROS. 1216
niulios decipil siinplices, el quosdain seducil astu- A ; servata, qtianlo magis qtii oberranles in firie Do-
tos, factus magister erroris qui non fueral discipu- mini Dei Filium Jesum Chrislum offendunt,a capite
lus veritatis. Ne atitem nbs, qui licet circa horam nostro, quod esl Chrislus, ecclesiastica dehent
undecimam, inter operarios lamen, imo super ope- dislrictione praecidi el bouis temporihus spoliari,
rarios vineoeDominiSabaolh sumtis a palrefamilias cuni longe sit gravius aeternam quam lemporalem
evangelico deputati, et qnibus ex officio pastorali lsedere majestalem. Nec hujus severitatis censuram
sunl oves Christi coramissa?, nec capere vulpes orthodoxorui» eliam exhaeredatio filiorum qtiasi
demolientcs vineam Doniini nec arcere lupos ab cujttsdammiserationispraetextu debel ullatenus im-
ovibus videamur, et ob hoc merilo vocari possi- pedire, cum in mtiltis casibus eliam secundm»divi-
mus canes muli non valentes Iatrare, ac perdamur num judicium filii pro pafnbus lemporaliler pu-
cum malis agricolis, et mercenario comparemur, nianlur, et juxta canonicas sancliones quanribque
contra defensores, receptalores, faulores el cre- feralur ullio non solum in auclores sceleruuised
dcnles hserelicorum aliquid severius duximus sla- et iu progeniem damnalorum. Decerniinus ergn,...
tucndum; ut qui per se ad viam rcctitudinis revo- nostrseiiihibitioniset coiistituiionis, etc.
cari non possunt, in' suis sallem defensoribiis et TITULUSXIV.
fautoribus ac eliam credentibiis confundanlur; et H De falsariis.
cum se viderint ab Iiominibus evitari, reconciliari IDEM REMENSI ARCHIEPJSCOPO ETEJUSSUFFRAGANE1S.
desiderent unitati. De communi ergo fralrum no- (40) Dura ssepemandata e.linsiiiutiones iuterdum
slrormn consilio, assensu quoque archiepiscoporum iniquas a sede aposlolica emanare niulli argiiunlet
et episcoporum apud sedem aposiolicam existen- miranlur, et in hoc ei culpam iniponunl in quo sin-
tiuin, dislriclius inhibemus ne quis haereticos re- cerilas ejus culpa? prorsus ignara per innoceniiain
cepiare qiiomodolibetveldefendere aut ipsis favere excusalur. Nos eleuim circa negolia majora fre-
vcl credcre quoquoniodo praesumal; praesenli de- queutius occupati, et curam iiiiivorsoriiniex officio
creto firmiler slaluentes ul si quis aliquid horum nostro gerentes, per quod suinus omnihus debito-
faccre forte prsesumpserit, nisi primo secundove res cum oninibus apud nos inslantibus inconlinenti
coranionitusa sua super hoccuraverit pracsumpiione silisfncere non pnssiinus,quidam, eo quod a semiia
cessare ipso jure sit factus infamis, nec ad pu- j'ustilia?oberrantes, aul ultra quam permittil honc-
blica officiavel consilia civitaliim nec ad eligendos stas sua?peiitionis licenliam extendenles, exaudiri
aliqtios ad hujusmoriinec ad testimoniumadmitia- non possunt, in inotum proprium volunialisirrtini-
ttir. Sit etiam intesiahilis, nec ad hseredilatissuc-.Q puni, et adsua ingenia falsilatis et artes perditionis
eessionemaccedal. Nullusproutercaipsi cogatur su- cum animi exquisila inalitia recurrenles , per falsa?
per quocuiiquenegotio responderc. Quod si forsau asluliara speeici candorem ptiriiatis aposlolicaede-
judex exsliterit, ejus senleniiam nullam obtineal nigrare ac depravare nituntur. Ex cujiis falsilaiis
firmitalem, nec causa? aliqua? ad ejus audienliam ingenioquot et qiianta mala proveniant, eum per
perferanlur. Si fuerit advocalus, cj'us patrocinium eam et iunocenies quandoque damnentur,, et rei ab
nuilatenus admittatnr; si tabellio, iiistruineiilacon- objectis criminibtts absolvaulur, nec noii el aposlo-
fecla pcr ipsum nullius penilus sint momenti, sed lica?sedis laedaturatictorilas, ipsa rei evidens nv.t-
<umauclore daiuiiaioriamnenlur. In similihuseliam litia proteslalur. Licet autem Iiujusmodifalsitas ali-
idera praBcipimusobservari. Si vero clericus fuerit, quandiu possit cum operibus lenebrarum abscondi,
ah oinni officioet beneficiodeponalur; ul quo ma- lamen quia^peream beatis apostolis specialiter in-
jor est culpa, gravior exerceatur vinriicta. Si quis fertur injuria, ille a quo iu persona eoriun Roniana
autem tales, postquani ab Ecclesia fuerint dcno- Ecclesiaauctoritalem super universas ecclesiasacce-
tati, coniempseiit evilare, anathemalis se noverit pit (unde et bulla noslra, per quam lolius Christia-
senientiam incurrisse. In terris vero noslra? lempo- nitaiis negotiaaguntur, capitum ipsorum charactere
rali jurisdiclioni subjcclis bona corum slaluimus D proesigiiatur)perniciem tanli sceleris non palilur in
publicari. El in aliis idem Deri praecipimusper tantuin praejudiciumeorum diutius occullaii. Acci-
poleslaics cl principes sseculares; quos ad id exse- dit enim uuper in Urbe quod quidain hujusinodi
quendiiin, si forle negligenlesexisterenl, per ceu- falsitatis astuliam perniciosius cxercenles in suis
suram ecclesiasticam appellalione poslposita com- fuerunl iniquilatibus comprehensi, ita quod bullas
pelli voluniuset mandamus. Nec ad eos bona ipso- tara sub noinine nostro quain bona? nicmoriseC.
riim ulteritis revertantur; nisi hisadcor redeuntibusi papa?praeriecessorisnoslri, quas falso confiiixerant,
ct abneganlibus hserelicorum coiisoriiuni aliquisi et quamplures lilteras hullis signaias eisdem inve-
volueril niisereri, ut lemporalis saltem poena cor- niiiius apud cos. Nos autem lionori Romana?Ec-
ripial qiiem spiritualis non corrigil disciplina. Cumi clesiieel utiliiati oinnium paterna voleiitessollicitii-
enim, secunriuiiilegilimassanclioncs, reis !aesa?nia- dine proviriere,de consilio frairum nostrorum sta-
jestatis punitis capite, hona confiscenlur ipsorum,, luimus et sub cxcomuiiiiiicaiionispoenaet suspen-
corum filiis vita solunimodo ex raisericordia cou- sionis ordinis et beneficii districlius inhibemui m

(40) Lib. u, episi. 2od

 1217 PRIMA COLLECT. DEGRETAL.INNOCENTII. 1218
quis apud sedem apostolicam de caeteroliiieias A semper el in omnibus imitaii possumusqtiin aliquid
noslras nisi a nobis vel de manibus illorum rccipiat aliqnando in nostris suhrepat operibus quod niinus
qui dc mandato noslro sunl ad illud officiura depu- circumspecla?providentia?valeal impulari, quod ta-
'lati. Si vero persona lania? auctoritaiis exsliierilut men non ex indusiria vel conscieniia certa, sed in-
deceat eum per nuntiura litteras noslras recipere, lerdumex ignoraniia vel nimia occiipatidne contiii-
nunliiii» ad cancellariam noslram vel ad nos ipsos g'l. Significaslis siquidem nobis per lilleras vestras
niillat idoneum, per quei» litteras aposlolicas juxta quoricum quaedaravobis fuissenllitlera? prsesenlalse,
Ibrinam prsescriplam recipial. Si quis autem in hac per quas vobis districle praecipere videbamur ul J.
parte mandali nostri transgressor exstileril, si laicus de Ciinil. clericum ecclesisevestra?in canonicura
fueril, excommunicationisubjaceal, si clericus, of- reciperetis et fratrem, nee aliquem alium in cano-
Jicii sui et beneficii suspensione damnetur. Verum nicuin vocaretis donec ipsa? prsebendaebeneficium
quia, sicul a falsariis ipsis accepimus,tam atl partes plenarie fuisset adeptus , earum tenore diligenter
veslras quam ad caeleras regiones per lilleras trans- inspecto vix eas credidistis de nostra conscienlia
missas ab eis sua? iniquitalis falsiias muliipliciier processisse, vel si etiam processerint, per nimiam
est diffusa, fraternilati vestrseper aposlolica scripta iinportunitatem fuisse ohlenlas. Coeterum cura eas-
mandamus qualenus provincialeconciiium evocetis, B dem littcras, sicut viri providi et discreti, ad nos-
in quo soleniniler et regulariter staluatis ul per sin- tram remisissetis piaesentiain, ul ex earum inspe-
gulas parochias puhlice proponatur quod si quis a clione plenius nosceremusutrumex noslra conscien-
sede aposlolica litteras impetravit quarum tenor liaprocessissenl, plus in eis invenimus quam vestra
possit esse suspeclus, et eis uti voluerit, ul stalu- fuisset in eis discretio suspicala. Nam licet in siylo
tam po?nam evarial, prirao fiat collalio de falsa diclaminis el forma scripturae aliqiiantulum coepe-
bulla cumvera, et si eam inveneril falsitate uo- riinus dubilare, bullara tamen veram invenimus,
lanriani, episcopo dio?cesano, abbali, vel archidia- quod primum nos in veheinenlem admiralionem in-
cono loci easdem lilleras non differal prasenlare; duxit, cum litleras ipsas sciremus de conscienlia
qui veritale compcrta illum qui tales lilteras repor- naslra nullatenus emanasse. Bnllam jgilur hinc inde
lavil, si laicus est, excommunicalioni -subjTcial,si diligentius intuentes, in superiori parte, qua Jilo ad-
clericus, eum ab officiobeneficioquesuspendat. Ad haerel, eam aliquanlulum tuinenlem invenimus; et
liicc adjicienles staluimus ut generalem excommu- cura filuin ex parle lumenli sine violentia qualibet
nicalionis senientiam promulgetis, quam per singu- altrahi fecissemus, bulla in filo allero remanente,
las parocliias facialis frequenlius innovari, quod si filam ex parte illa fuitab ipso sine qualibel diflicul-
quis falsas Iitteras se cognoscilhabere, inlra xv dies lale avulsura; in ciijtts suinmilale adhtic eiiam in-
litleras illas aul destiuat aul resignet, si poenamvo- cisionisindicium apparehal, per quod liquiriodepre-
luerit excommunicalionis evadere, quam , nisi for- hendimus bullam ipsam ex aliis litteris extraciani
san in mortis arliculo, sine speciali mandato uoslro fuisse ac illis per vilium falsitatis inserlam. Cum
a qiioctinque nolumus relaxari; nec eliain, si pra?- ergo lanltis excessus relinqui nori deheat impunilus,
sumpla fuerit conlra hoc absolulio, quidqnam ha- niandamus quatenus dictum J. nisi infra xx dies
beat linnitaiis, ne forle post leinpora nostra falsitas post haruni susceplionem a vobis coiiiinonitusad
inleriin occultata cuiquara valeat praejudiciumge- prsesenliam iiostram cum lestimonio litierarum
nerare. Caeierum ad majorem illius nolitiam falsi- veslrarura salisfacturus accesserit, extunc ab omni
lalis habendam, ul fieri possit bulla?falsa?cum vera ecclesiaslico benelicio et clericali officio, sublato
collatioproesenlibuslilteris un.lm de bullisfalsis cum cujiislibetconlradiclionis et appellationis obstaculo,
vera bulla diiximus apponendam, districtius injun- suspendatis; vel si beneficio caret, anathemalis
gentes ut quascunque lilteras iuvenerilis hac vel euin vinculo innodetis; cura ab hac culpa non de
alia falsitate uolandas, si quid actum occasione il- facili sit credendus immunis, cum nec per fratres
larnm, appellalioncposlposila irrilelis, ita quod hu- D nec per consanguineosnostros nos, licet soepiusro-
jusmodi falsitas nullo lemporis spatio valeat excu- gatos, poluisset inducere ut super hoc nostras vohis
sari, elportilores earum landiu faciatis sub arcta lilleras mitteremus. Ex quo fraudem auctoris, elsi
cuslodia detineri donec receperitis super hoc nostrse principalis falsarius ipse non fueril, sufficienter
bencplacilum voluntatis. agnoscere poluisset praesertimcum eo lempore prae-
1DEM ARCHIDIACONO ET CANONICIS MEDIOLANENSIBUS. sens fuisse dicalur quo conlra falsarios publice con-
(41) Llcet ad regiraen apostolica?sedis, qua?dante stiluimus, inter caetera, sub pcena excommunicatio-
Dijminouniversarum Ecclesiarum maler esl et ma- liis firmiler inhibentes ne quis litteras apostolicas
gistra, insiifficientes nos viia el scientia reputemus, nisi de manu noslra vel bullaloris nostri reciperet,
quanlum tamen Dominus riobis sua miseralione illis duniaxat exceplis quibus propter excelleniiara
concesserit, ab his proposuiraus ahslinere per quse dignitalis indulsimus ut per nunlios fideles et nolos
nobispossit merito derogari; quanquam ex infirmi- id ipsum possent efficere. Ut atiiem varietates hu-
lalis humana? defeclu non sic forniam perfectiouis j'tismodi falsilatis, quas hactenus deprchendhrus,

(41) Lib. i, episl. 349.

12n APPENDIXAD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1220
vos ipsi de csetero deprehendere valealis, eas vohis A I eontinenlia quam in dictaraine manifeste depreliei:-
prasenlibiis litlcris duximus exprimenrias. Prima dimus falsitaiein, ac in hoc sunms non modicui»
species falsiiatishaccest, ul falsa bulla lilteris appo- admirali quod lu lales lilleras a nohis credideras
uatur; secunda, ut filum de vera bulla exlrahatur emaiiasse, cuin proesertimscire debeas sedem apc-
ex lolo, et per aliud filum immissum falsis lilleris stolicam in suis litteris consueiudinem hanc tenere
inseraiur; tertia, ul Jilumab ea parle in qua charta ut universos patriarchas, archiepiscopos et episco-
plicalur incisumcum vera bulla falsislilleris iinmil- pos fralres, cscteros auleni, sive reges sint sive
tatur stib eadem plicalura cum filo similis canapis priiicipes, vel alios honiines cuj'uscunque ordinis '
restauralum. Quarta, quod a snperiore parle bulla? filios in nostris lilteris appellemus. El ciini uni lan-
altera pars fili sub plumbo rescinditur, et per idem tum persona? Iillera? apostolicse diriguntur, nun-
filui» litteris falsis inserta reducitur infra pliimbum. quam ei loquimur in plurali, ut uos, sive vester, et
Quinla, cum littcris bullalis et reririilis aliquid incis similia in ipsis litteris apponantur. In falsis autem
per rasurara lenucra immiltatur. Eos etiam acrimino libi Iilleris prsesenlaiis in salutatione dilectus in
falsitatis non repulamus immunes qui contra con- Ciirislo filius vocabaris, cum in omnibus lilteris
slilutionem nostram praemissam scienter lillcras quas tibi aliquando transmisimus te videre potueris
nostras nisi de noslra vel bullatoris noslri raaiui ' a nohis fralrcm venerabilem appcllalum. Propler
rccipiunl. Eos quoque qui accedentes ad bullam fal- quod sic te esse volumus in similibus cireumspe-
sas litteras caute projiciunt, ut de vera bulla cum cium ut per falsas litieras nequeas denuo circum-
aliis sigilleutur. Sed hse duoe species falsitatis non vcniri vel falli; sed hic Iitteras apostolicas studeas
possunt facile deprehendi nisi vel in modo diclaminis diligentius intueri, tam in bulla quam in filo, lam
vel in forma scriptursc, vel qualilate charta? falsilas etiam in charta quam in stylo, quod veras pro falsis
Cognoscalur.In cseleris autem diligens indagator vel falsas pro veris aliquo modo non admitias.
falsilatem poterit diligenlius intueri, vel in adjun- Scire nainque te volumus qnod cum .ssepefalusDo-
clione filoruin, vel in collatione bullse, vel motione, miuicus olim ad aposlolicam sedem accessisset,
vel ohtusione; prceserlim si bulla non sit oequalis, nos cum fralribus noslris examinanles diligenlius
sed alicubi inagis sit tumida, alibi inagis depressa. causam ipsius, eum ad le ctim noslris litteris duxi-
1DEM ANTIBARENSI ARCUIEPISCOPO. mus remittendum; qiiarum rescriplum nunc libi
42) Quain gravi pcensesubjaeeal qui lilieras apo- sub bulla nostra mittimus introclusuin. Sed ipse,
stolicas falsare nou timent et veras a nobis imjie- tanquam homo iniquus , sicul ejus opera manife-
tratas litteras occullantes, falsis uli lilteris non ve- .Q slant, veras iilteras supprimens, quas ex benigni-
rcntur, fraternitatem luam credimus non lalere. tale sedis apostolica? concesseramus eidem, falsas
Ad audientiam siquidem nostram ex litteris charis- libi non limuit litleras prseseniare. Cselerum quia
simi in Christo filii nosui Wlcan. Diocli»?regis il- dignum est ut qui noluil benedictionein, prolonge-
luslris, neciion el lenore lilterarum luarum quas lur ab ea, et pracfalus Suacensis episcopus non
dilecto (iliotJ.capellano noslro apud Durachium di- sine labore maximo se curavit nostro conspectui
rexisti, noveris pervenisse quod cum Dominicus prsesenlarc, praedielo Dominieo,. lanquam qui de
quondam Suacensis episcopus, qni corara eodem sua justitia diffidebat, et remordebal eum pra?dictoe
capcllano el, dilecto filio S. subdiacono nosiro lunc conscienlia falsilalis, miniuie veniente, imo,licet,
in partibus illis gerentibus legationisofficiiimfuerat tit dicilur, itcr arripuerit veniendi, ac promiserit se
de homicidio accusatus, et in concilio apud Antiba- venlurum, ad partes lamen Ungariaese iranstulil,
rim poniificalera resignaveral dignitatein, ad no- til nostram prsesenliam declinaret, volentes et il-
strani olim pra?senliamaccessisset, a nobis rcdicns lutn de sua prsesumplionepunire et ssepe nominalo
quasdam tibi litteras proesenlavil, quas de verboad episcopo palerna pietate succurrere, fraternitati
verhum in litleris jam diclo capellano J. ex parte tua? per aposlolica scripta mandamus el districle
lua direclis perspeximus conlineri, quibus sibi as- D prascipimus quatenus si forle occasione lilterarum
serebat a nobis ponlificale officiumresliluitim. Tu illarura in aliquo processisli, irritum denuniians
vcrolillerisillis firiemadhibens venerabilem fralrem penitus et inane, jam diclum D. si denuo venire ad
noslrum G. qttein in Suacensem episcopumelectum partes illas pra?sumpserit, omni dilatione, occa-
canonice dicctis consecrasse ab eadem ecclesia re- sione, et appellalione poslposila in aliquo facias
niovisti, praefnto Dominico occasione lilterarum monasterio dislricti ordinis ad agendam posniten-
fatsarum. in ipsa Ecclesia restiluto. Proefatusautem liam arcle recludi. Pra?nominatumaulem G. epi-
rex, sicttt suis nobis liiteris innotuit, non credens; scopum, si praemissis verilas sulfragatur, in suo
dc noslra conscienlia lilteras illas emanasse, tai»i loco et dignilate sublato contradictionis et appella-
ipsura Dominicuinquai» praefalumepiscopuranoslro' tionis ohstaculo reslituas et facias in episcopatu suo
prsccepit conspectui praesenlari, huniiliter petens; pacifice permanere, illos ecclesiaslica districlione,
rcscripto apostolico edoceri quidqnid duxerimus de compescens qui se (ihi duxerint lemeritale quali-
ipso ncgoiio slaliiendum. Nos vero rescriptum littc- bei^opponendos.
raruni f.tlsarum diligenliusiniuentcs, in eis tam in
(42) Cnp. Quam gravil., De faliariis, in lerlia Collect.
1221 PRIMACOLLECT. DECRETAL. 1NK0CENTH. 1222
Decretumejusdemin constituiione Lateranensit A dicui» el movemur quod quoiies ad te vel ad aliquos
pala'ii promutgatum. tibi subjecios nostras lilleras destinanius, te super
(45) Ad falsariorum malitiam confutandam jam eis mirari rescribis, ac si mandaremtis aliquid in-
alia vice recolimus aposlolicas lilleras deslinasse, lioiieslum. Ideoqtie mandamus quatenus cum ad te
in quibiis falsilalis modos, ne qtiis se posset per vel ad luos littera? apostolicsediriguntur, earum le-
igiiorantiam excusare, meminimus plenius distin- norem diligenler allendas, et quod mandalur in eis,
xisse. Quia vero nonriiinquam evenit ut falsas lit- dum tameh nec pcr suppressionem..veriialis aut
lcras exbibentes, postquam super his fuerint re- expressioncm falsitatis obtenta? fuerint, facias ef-
darguti, ad excusationem suam dicant se lmjus- fectui mancipari.
modi litteras per alios impetrasse, de communi IDEMELECTO, DECANO, ET MAGISTRO N. DE LEVENTIES
fratrum nostrorum consilio duximus slaluendum CANONICO CAMERACENSI.
ul qui litleris nostris uti voluerint, eas prins exa- (46) Causam qua? inter Pracmonstralenscm tl
minerit diligenter; quoniam si falsis litleris usos se Piimiensem ecclesias superpossessionibus de Anapia
dixerint ignoranter, eorum sera poenitentia evilare vertitur discretioni vestra? commisisse meminimus
uequibit pcenas inferius denolalas. Nos enim omnes Jine canonico terminandam. Sed quia in litteris illis
falsarios, qui per sevel per alios vilium falsitatis 13animadvertimus fuisse iusertum quod si alicrnlr.i
exercent, cum fautoribus et defensoribtis suis ana- . pariium legitime citata praesentiam vestrain adire
themalis vinculis decrevimus innodatos, slatuentes vel judicio parere conlemneret, vos niliiloininus
ut clerici qui falsarii fuerinl deprehensi, per eccle- proesentis partis probationes recipere el quantum
siasticum judicem degradati soeculari potestati de jure possetis in causse cognitione ac decisione
tradantur secundum conslitutiones canonicas pn- piucedere minime lardarctis, nos volentes ut
niendi, per quam et laici qui fuerint de falsilale clausula illa , quanlum de jure poteritis, qtia? ante-
convicti legilime punianlur. Qui vero snb nomine quam de prohatioijum receplione mentio fierel
nostro litteris falsis iiluiitttr, si clerici fuerini, ofii- fuerat inserenda, clausulam illam de prohationum
ciis el beneliciis ecelesiaslicis spolienlur; si laioi, receplione proecedat, discrelioni vestra? pe? apo-
tanditi maneaui excomniunlcaiioni subjecii donec stolica scripta mandamus qualenus ipsam ihtclli-
salisfaciant competenter ; ita lamen ttt in isiis et gentcs ihidem, in eadem causa juxta tenorem litle-
in illis maliiia gravius quam negligentia puniaiur. rarum noslrarum procedere non lardetis, attenle
Qtiod et de his qui falsas impetranl lilteras stalui- proviso ut si occasione clausula? mcnioralse aliquid
IIHISobservandum. constiterit in alterulrius partis praejudicium atten-
TiTULUS XV. G tatum, id viribus decrevimus carilurum.
De rescriplis el eornm interpretalionibus. IDEMCLUNIENSl EPISCOPO.
ISEMUNIVERSIS ARCHIEPISCOPIS ET EPISCOPIS ETALIW (47) Cum M. Ferrariensis canonicus, elc. Et
ECCLESIARCM PR.ELAT1S. infra : Cum in constiltttione prajdicla et confirma-
(44) Ne promolionis nostra? primilias Domino lione sedis apostolica?vel fuerit vel esse debuerii,
negarenius, qui ei universa opera noslra con- sicut consnevit, expressnm , nisi iii tanlum excresce-
secrare lenemur, siatim posl eleclionem noslram rent Ecclesiw facultates quod pluribus possinl suffi-
tam pauperuin quam aliorum apud sedem aposlo- cere competenter,el cum idem canonici in deroga-
licain existeniium pelitionibus intendere coepinius lionem stia?conslilutioiiis ad vacaturas prsebendas
et eorum negolia promovere ; ne si olio lanlo lem- quatuor receperinl uhra numerurii constitutum ,
pore vacaremus, corpus el aniinus ex otiositate tor- antiquis canonicis prxbeudas cum integritale per-
perent. Verum qnoniam insolitum fuit haclenns ut cipientibus consueias, siiperexcrescenles reddittis
siib dimidia bulla ad lot et tam remotas provincias praedictis canonicis appeliatione remola facias assi-
lilterae apostolicaeniiltereniur.el ex hoc lillerx ipsa? gnari; ita lamen qnod si ex eis pares cum aliis po-
diutius quarn vellemus possent ex alicujus duhita- JJ luerini sortiri praebendas, quod super fuerit in
iione suspendi, ut quorum inlerest parcanms labo- communes canonicorum usus, sive ul prius slalue-
ribus el expensis, universas lilteras quse ab electio- rant, sive aliler proul melius videbitur convertatur,
nis nostrae die tisque ab solemnilatem consecra- revocatis in irrilum omnibiis qusecunque ab alteru-
lionis siib bulla diinidia emanarnnt, parem eum tra partiuiij in prsejudicium alterius post motam
illis firmilaiem obtinere decernimus quse in bulla qiiaestionemcoram episcopo Ferrariensi circa pra>-
integra diriguntur. bendas vel possessionesfuerint innovala.
IDEMMEDIOLANENSI ARCIliEPISCOPO. TITULUS XVI.
(45) Cum adeo scripta sedis apostolica?modere- De abrenunlialione. ,
mUrut ex cerla scienlia nihil in eis faciamus apponi 1DEM SCFFREDO AUGUSTENSI PR^POSITO.
quod de jure debeal Teprehendi, niirainur non mo- (48) Ex ore sedenlis in throno, etc. El infra :

(45)Cap. Ad falsarioruni, De falsar., in tertia Col- (46) Lib. i, epist. 62.

lect. (47) Lib. i, epist. 58. —
(44) Lih. i, epist. 83. (48) tib. i, epist. 290. Cap. ex ore., De his qua?
{45) Lib. i, epist. 279. fi. a maj. par. capituli.
19?5 APPENDIXAD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1224
Quia B. de pracposilura ipsa non fuit aliquatenus A te super privilegio cl aliis scripiis facta nuilum libi
inveslitus, elsi mandattim fucrit ul de eadem vel successoribus tuis aut etiain monasterio et
investiretur, de qtia eliamsi invcslitus fuissct, per duahus capellis de Pigavia pra?j'udiciumvoluilgene-
hoc quod A. reverentiam exhibuit qua? debetur rari.
praeposito,juri suo renunliasse videtur; nos alten- TITULUSXVII.
dentes sibi de jtire non iioluisse compelere ut per De circumventis.
appellalionem ob id inlerposilam communem ordi- IDEMLUCENSl EPISCOPO ET ABBATI DEMOLON.
nalionem Ecclesiaeimpedirel, inieiligenles eliam te Cuin illius vicem i;on suffraganlibusmeritis gera-
a majori parte lam dignilate qnam numero eorum mus in terris de cnjus vujlu prodil judicium et
quos jus eligendi conslabat habcrc eleclnm fuisse vident oculi ajquitalem, elc. Ei infra : Si vobiscon-
canonice in prsepositum, eleclionem liiam auctori- siiteril ahbatem ipsum Cellae-novsead sedem aposto-
lale aposlolica confirmamus. licam, aniequam episcopus in eum suspensionis et
IDEMABBATI ETCONVENTUI DEPIGAVIA. excommunicationis et in monasterium inlerdicli
(49) Cum bona?memoria?Ce. pap;e, eic. Et infra : sentenlias lulerit, lcgitime appellasse vel esse a
Cum judices delegali parles ad suai» prsesentiani * jurisdictione ipsius Auriensis episcopi exemplum,
auctoritaie apostolica evocassent, memoratus epi- 1 co non obslantc quod ahbas ab episcopo, sicut dici-
scopus Mersburgensisdelegatos ipsos suspectos sihi tur, circiimveiiius praeter fratrum suorum consen-
proposnil, et causas suspicionis multiplices assigna- sum ei obedientiam repromisit, ctim fraus et dohis
vil. Consequenier eliam eorum volens judicium ei patrocinari non debeant, sententias illas judicetis
declinare, sedem aposiolicam appellavit. Sed rever- appeliatione reiuola penitus non tenere. AHoquin
sus posimodum, coram eisdem sacramentum calum- fadaiis eas per censuram ecelesiaslicam inviolabili-
iiia? proestiiil, lesles proriuxit, petitis dilationibus et ter usque ad salisfactionem congruam observari.
obtenlis. Ipsi ergo j'udices procedentes in causa, Quod si forte abbas ipse in exemptionis probatione
auditis iilriusque parlis raiionibus ct plenius inlel- defecerit, nec legilima se poieril proescriplione
lectis, gesla omnia sigillorum suortim niunimine tueri, licct probet se ante dictas senlentias appel-
rohorata ari sedem aposlolicam deslitiarunt, lerini- Iasse, niliilominus tamen monasterium ipsum Au-
iiiii» parlibtis imponeules qno recepturoesententiam riensi judicetis Ecclesioesubjacerc, in cuj'iis dioecesi
apostolico se conspectui personaliter prsesenlarent; est fundatum. Simiiiter eo in appellatioiiis proba-
ad quem tu personaliter accedens, episcopuspro se tione deficiente, si vobis de exemptione vel legitiiria
misit dilectos fiiios II. et B. rcsponsales, qui gesta („ prsescriplioneconslileril, tam abJjalem qiiam mona-
qua? delegali Iransniiserani nec piiblicari debere slerium ab ejusdem episcopiet ecclesiicipsius siiper
dicebant nec fidemeis penitus adhibendam, cttm et lioc iinpelitione penilus absolvalis.
a suspeclis judicibus el posl appellationem legilime, IDEMAIlCniEPISCOPO ET PR^LPOSlTO SANCTl ANDRE,E.
interpositain recepta fuerint et dcscripla, parte tua, (50) Cum universorum Jidelium ab ipso Doinino
conlrarium postulatile. Quia vero niemoratiis epi-. Jesu Chrislo pastorali sit nohis eura commissa, so.l-
scopus, eo quod juramentum proestititde calumnia, licitudini nostra? dignoscitur experiire ut sic debea-
et a delegaiis inducias poslulavit, et lestes corami mus quoslihet in suis ralionibus confovere quod
eis produxit, appellationi renunliasse videtur, ct, aliortnn jura in conspectu Ecclesiaedispendium non
corum examini consensisse, nos habito fralrum[ sustine;tiit, sed firma el illibata debeant permanere.
consilio in praemissaincidenti quoestioneinlerloculii Intelleximus siquidem dilecto filio G. canonico
fiiimus quod deberent qnoecoram proediclisjtidicibusi Sancii Joannis in Leodio referente quod eum el
gesta fuerant publicari, ul secundum lenorem ipso- ipse et L. clericus, ducti qtiadam animi levitate,
rum noslra landem senlenlia formaretur. Et infra: permutaiionein proebendarumsuarum inter se tra-
Quia larn per confcssiones quam per atlesiationess clare ceepisscnl,quia utilitalem utriusque imminere
constitit quod fide hinc inde dala comproinissuin i D credebaiil, tandein idem L. clericus occasione dictoe
esl in arhilrium archiepiscopi memorali Magdebur- perniutationis, pra?bendaejusdem G. quara in eccle-
gensis, nos de consilio fratrum nostrorum ipsumi sia BeatacMaria?Namurcensis habebat, cuidam suo
arbilrium decrevinnis observanduin, iilis duntaxatt consaiiguineoassignala, praebendam sancti Bariho-
excoplis capilulis qua? contra libertatem ipsius nio- lnmaei,quam ssepedicloG. promiserat, nequaquam
iiaslerii et duaruin capellarum ejusdem in arhiirioj voluit resignare; etsic idera G. (ut asseril) sua spe
sunl expressa; cum elsi sponle volueris, de jurej reinansil omnino frustratus. Cura igitur deceptis
lomen nequiveris sine licenlia Romani pontificis s et non decipienlihus jura suhvenianl, fratis eliam el
renuntiare privilegio vel iiidulgentiis Iibertalis quse e dolus nemini debel patrocinium impertiri, Iicet ipsi
nionasleriuni illud indicant ad jus et proprielatemi de se non possent ecclesiaslica beneficia permutare,
Roraana?Ecclesia?perlinere, pra?serlim cuni jn ulii- ut lamen siinplicilati venia tribualur, discretioni
mae commissionis litieris contincatur expressum i> vcslra? per apostolica scripla mandamus quatenus
quod prscdecessor nosler C. super rcnunliatione a si vohis coustiierit proctaxalum G. taliter fuisse
(49) Lib. i, episl. 517, 518. — Cap. Cum lempore, , (50) Lib. i, cpisl. 84.
De arbitris.
 1215 PRIMA COLLECT. DECRETAL.INNOCENTH. 1225
deceplum, ab ipsa Namurcensi prscbenda,qu.nii diu A nune per Dei gratiam liherlati pristinae resiiliiliis,
dicitur possedisse, amoto eonsanguineo ipsius L. vel parattis esl pecuniam reddere creditori; licet ipse
qtiolibel alio illicito detcntore, eamdem snblato prorsus eam recusarcl recipere, qnia ci nori cam
appellationis obslaculoG. faciatis reslilui memorato, slnluto termino persolvit. Cum igilur pacium cora-
et eumdem ipsius pacifica possessionegaudere. missoria? sil in pignorihus improbaiinn, et, quan-
TITULUS XYTll. luin in eo fuit, praediclus R. j'uramcnti debiltim
De Itis qum vi metusvecausa geruntur. adiinpleverit, cuni per eum qtiem ccrtum et fidelem
IDEMDECANO ET SUBDECANO LINCOLNtEHSt. iuintium sperabat pectiniara remiserit lermino con-
(51) Ad audienliam noslrara dileclo filio ma- siitulo, ct dum in imperiali fuit caplionc detenlus,
gistro He. siguificanie pervenil quod cum ecclesiam satisfaccre non potiieril creditori, devoiioni veslros
de Chevele aiictoriiafe sedis apostolica? canonice prseseniiuraaiicloriiatc manriamus qiiaienus si proc-
fuisset adeplus, el aliquandiu pacifice possedisset, missis verilas suffragaliir, proediclum creditoreni,
gratissimo landem regis meln quod eam resignarel ut sorie conienins exislat, pensionibus praefali pi-
jnrare coactus, eam in eorum ad quos perlinebat gnoris computatis in sorlem, el domum ipsam ct
manibus resiguavit. Qui.iv-eroqua?vi mettisvecausa horlum pra?fato R. omni postposita dilalione resi-
fitint, carere debenl robore lirinitatis, mandanms '* gnel, per censuram ecclesiasticam paclo vel lali
quatenus si etimdem mngislriim eo metu ad resi- j'uramenlo nequaquam obslanle, admoniiione prae-
gnationem facicndam vobis constiieril fuisse co- missa, sublalo conlradiciionis et appellalionis ob-
actum qni poiuerit vel debueril cadere in constan- staculo, compeltatis.
lem, non obstante jur.imento prsediclo, quo non ad IDEM ARcnmpiscopoARMERIENSI [Ameliensiepiscopo].
repelendum sed ad resignandum solummorio tene- (55) Sicut noslris esl auribus inliinalum, Ecclesia
batur, pracfatam ecclesiam ei per censuram eccle- dudum Tudertina vacanle, ipsius canonici ei vene-
siaslicam sublato appellationis obstaculo restitui rabilis frate.r noster episcopus vitlens quod cum eis,
facialis. dtim in minori essel officio consiimtus, juramenti
IDEMMASSILIENSI ET AGATENSI EPISCOPIS. qusedamin damnum episcopalisjuris fecertinl prius
(52) Cum dileclus (itiusabbas de Ferendillo (53), quam de ponlificis eleclione tractatus aliquis habe-
ete. Et infra : Quia constitil nohis de volo emisso retur; quoeulrum servari debeant, cura ex eis prx-
et prsestilo jiiramenlo a canonicis insularum quod scrlim coniingeret episcopales reddiius ininorari,
regulam Cisterciensem observareiil, non obstante tanquam vir providus el discrelus olim nos idein
violentia qua?proponebatur illata, cum nequc me- (p duxil episcopus consulendos. Nos crgo saluli cjus
lum niortis conliiiiieril, neque corporis cruciatum, paterna volentes sollicitudine proviriere, pro j"ura-
ct ideo non dcbuerat cadere in constantes, nec lione incauta impoai sihi fecimus poenitenliam co:i-
obsistenle dolo quo se proponeh.ini fuisse seductos, gruentem. El nihilominus altendeiites quod jura-
cum lalis dolus non lam ad circumvenlioncmabba» mentum , non ul essel iiiiquilalis vinciihim, fuerit
tis de Floreia quam ad faluitalem eorum debeal inslilutum, et quod non jtiramenla sed pcrjuria pd-
relorqueri, snper reslitulione pelita silenliiim de tius sunl dicenda qua? conlra ecclesiaslicara ulilila-
consilio fralrum nostrorum duxiraus eis senlenlia- tem allentanlur, fraternitati tua? per aposlolicu
liter imponendum. scripla mandamus quatenus pcrsonaliler ad Ecclc-
TITULUS XIX. siam Tuderiinani accedens, quod in damnum epi-
De licitis et illicitis juramenlis. scopalis juris repereris taliier altenlalum, nostra
IDEMHUGONI COMITI ET MARSUCTO PISANO CANONIGO. suffullus aucloritate in statum debitum appellatione
(54) SigniJicanle dilecto filio Ruheo cive Pisano remola reducas, faciens qnod decreveris, etc.
ad nostram noverilis atidientiam pervenisse quod 1DEM ILHJSTRl REGIARAGONUM.
cum domuin suam ctiiu horio Gal. Pisano civi pro (56) Ex lenore lillerarum liartim nobis iunoltiit
CCLII librispignori ohligassel ei promisissei, caulione D quod quidam consiliarii tui, quin imo polius dece-
prsestitajurainenli, quod nisi domum ipsam staluto ptores, tuum animum induxerunt nl jurares , irre-
inter eos lermino recolligerel, cumdem credilorem quisito assensu populi, usque ad certum tempus
iillerius super ea mininie molestaret, infra statu- palris lui conservare monelam, qua? lamen circa
lum lempus per cerlum cl fideleranuntium pecu- mortem ipsius fuerat legilimo pondcre defraudata.
niam remisil, quam idem nunlius, infideliter agens, Quoniam autem eadem nioneta est adeo diminula et
sicul ei injnnclum fuerat, non persolvil. Cumqtie . minoris valoris cffecta quod grave propter hoc in
postmodum praediclus R. ab impcralore captus pa- populo scandalum generatur, lu quod egeras iu-
riter et detentus multa pericula siisiiiincril ei labo- discrele, discrele cupiens rerocare, ac necessitati
res, nec dicto G. satisfaccre polucrit, ut debcbal, populi satisfacerc, ab observatione juramenti proe-
t
(51)Lib. n.epist. 282. pignorih.
(52)Lib. II, epist. 91. (55) Cap. Sicut nostris, De Constilulionib. iatir*
(53) Leg. Floreim. Nam causa abbatis de Feren- tia Collect.
tillo exstat lib. i, episl. 377. (56) Lib. it, epist. 28.
(54) Lib. i, epist. 33. — Cap. Significante^Du
PATROL.CGXVI. 30 .
1227 APPENDIX Al) REGESTORUMPRIORES LlBROs! i»2S
dicti, ex quo lihi ct regno luo meluis grave peri- A convicium non fueral seuteniia proferenda. Sed'
culum imminere, poslulasti suppliciter a nobis ab- ecce in quo allerum judicas-, le ipsum condemnas,
solvi. Supcr hoc vero diligens indagator veritale cum tuum non fuerit de superioii temere judicare,
comperta potuisset facile inlueri quod non tam et in eo quod excusationem luam imo potius accu-
cral absolutio necessaria quam interpretatio requi- sationem nostram allegas, tertium membrum omise-
renda. Quoniam cum juramentura fecisti, monetam ris, cum in manifestis non silordo judiciarius re-
aut falsam aut legitimam esse credebas, Si falsam quiren^us. Yerum utrum excessus tuusfuerit mani-
(quod de regia serenilale non credimus), juramen- festus, conscientiae tua? relinquimus discernendum,
tiim fuisset illicitum el nullatenus observandum, et cum non poluerit esse -occultum quod tam publice
pro eo lihi esset pcenilenlia injungenda, cuni ju- facttim fuit et per totam Teotoniam pubiicum. Ta
ramentuni, ul cssel iniquilatis vinculum, non fueril etiam confessus videris de criniine, cum in liltcris
institutum. Si vero ipsam legitimani esse credebas, ad nos directis, quas adhuc apud uos in teslilnonlum
jtiramentum licilum fuit, et usqiiequaque servan- reservamus.HerbipoleSisei»te pra?sumpseris episco^
diim. Et ul irreprehensibiJiter observelur, consuli- puiu appellai'e.
mus cl mandamus ut reprobata moncta qua? a legi- „ IDEMARCHIPRESBVTERO SANCTI
ANDREJEPALLIANENSIS.
limo ponderefuer.il diminula, alia sub nomine (59) Quam sit grave crimen in clericis gloriaii
patris lui moneta cudatur, quam ad Iegitiraam po»- cum malefecerint et in rebus pessimis exsultare
<lus reducas, secuiiduni eum stalum quem lempore nullus sana?mentis ignorat. Accepimus sane, quod
palris tui habiieril meliorem, ita quod et anliqua uoii sine dolore referimus, quod cum Rieiiis de Ser-
inouela, quse ab illo stalu falsala non fuerat, cura rone R. filiain suam cuidam Joanni nomiiie tradide-
ea pariter expendalur, per quod dispendium vilari ril in uxorem , Petrus diaconus ecclesiaa Sancti
possil et juramenliim servari. Pelri, filius sacerdotis, non erubuil puWiceproliteri
TITULUS XX. se prsedictai» feminam carnaliter cognovisse. Unde
De codemet notoriis et canonica vurgalione. factum est quod praedictus vir ad propria eam re-
IDESINEAPOLITANO ARCHIEPISC.OPO. mitteret cui fueral mairimonialiier copulala. Qua-
(57) Ad nostram noveris aiidienliaui venisse quod pronler per apostolica scripta mandamus quatenUs
dudiim a le quasi per exlorsionein lale fuit praesli- si tibi conslilerit de prsemissis, omni coniradictione
luni juramentmn quod in omni causa deberes ordi- et appellatione cessanlibus prsafatura ah officio et
nem judiciaritim observare. Yerum quoniam secuii- beneficio suspendere non postponas, compellens vi-
diim traditiones canonicas luanifesta accusalione iC rum ul uxorem suam recipial, eique sicut jtisluiu
non inriigeni nec in eis est ordo judiciarius obser- esl officiumexhiheat maritale.
vandiis qui debei. in aliis observari., neque lu , IDEMEXONIENSI EPISCOPO.
qnando sub praemisso tenore jurasti, hahebas in (60) Tua nos duxil fraternilas consulendos si de
iriente ut propierea venir.as contra canonicas san- clericis publice coiicubinas habenlihus, qiii qiiando
ctiones, alioquin non jiiranientum scd peijurium conveniuntur a te, se esse.conciibinaiios diffiientur,
polius exslitisset, nec aliqua ratione servandum, nec apparel contra eos lcgiiiinus accusator, cre-
nos jiiranienluiii luuni benignius volenies inlerprc- dendum sit leslimonio bonortim virorum inlcr qiio.;
tari, ita quod consonet canouicis insiitutis, fralcrni- vivere dignoscuiilur. Nos igitur consultationi lur
taii tna? auclorilale prsesenliutu inlimamus qtiod in laliler respondemus, quod si crimen eoium ita pu
iiianifesiis et noloriis ralione juranienli proemissi blicnm esi til nterilo debeal appellari notorium, in
non crcdimiis le leneri servare suhtililalem ordinis eo casu nec accusator nee leslis est necessarius,
judiciarii, quam in his non servari per omnia ipsa cum hujiismodi crimen ntilla possil. lergiversatioii6
quoque juris ratio poslulal el requiril. Uudevide- celari. Si vero publicum est, non ex evidentia, sed
Iiilur, nec immerito, sublililer intiienli de ordine D ex fama, in eo casu ad coiidemnationcni sola tesii-
jtiiiicioriim procedere iit-in procmissisnon per omnia monia non sulficiiint, cum non sit teslimoniis, sed
orrio jiidiciarius obscrvetur, quanquam et secundum teslibus judicandum. Sed si de clericis illis lalis
approhatum inlellectum Scripturse clivina? recte haheatur suspicio ul ex ea scandalum in populo
possil inlelligi quod jurasli lu in omnibus causis generetur, licet conlia ipsos non apparuerit accu-
ordineni judiciatiuin observares, in illis videlicet in sator, tu lamen eis canoiiicain potes piirgalionciii
quibus est ordo juriieiarius observandus. Sic ergo indicere : quam si praestare noluerint, vei defccerint"
Jaciens et jiiramcnli lenorem servabis, et instiluta in praestanda, eos canonica poteris animadversione
canonica non omittes. punire.
IDEMC. OUONDAM IIILDESEMENSIEPISCOPO. 1DEM SENONENSl ARCniEPlSCOPO.
(58) Miramur non iuodicum et non sine ratione (61) Quoniam ex dictis lestium niuha erai prse-
Hjovcmur quod contra nos ausus es poncrc os in sumplio conlra decanum Nivernensem, utpote ciini
ccehim, asserons qnoJ conlra tc nec cilalum nec esset manifeste probalum eum familiariiaiem hae-
(57) Lih. i.episl. 115. (60) Lih, ii, epist. 205.
(6'8) Yidc lih. II, cpisi. 204. (G'i) I.ili. ii, cpist..02.
(59) Lh. i, Ojiisl. 143.
1229 PIMIA COLLECT.DECRETAL. INNOCENTH. 1250
relicorum non solum habuisse, sed. eliam caplasse A mentibtis evcllalur. Quorisi forsan m purgatione
scienter, cum publica etiam lalioraret infaniia, et defecerit, eum ecclesiaslica?dictrictionis mucrone
tanlum suscilalum esset scandalum conlra ipsum percellas, el ab officiobenefieioque deposilum ad
quod non posset canonica piirgatioue deleri, nec agendam poenitenliam in arclum monaslcrium re»
ipsum absolvcre, nec purgalionem quam.obtulccal irndere non omillas.
ab initio, el lunc eitiani offerebai,recipere noluisii, IDEMBlSUNfiO ARCUIEPISCOPO.
sed ipsum-cum litteris liiis ad sedem duxisli apo-
stolicam destinandum, intelligens quod ex concessa (62) Licet inbeato Peiroapostolorumprincipe li-
nobis plenitudine poteslatis cilra poenamcanonicam ganriiatque solvenriinobisa Dominosilatlributa fa-
dispensare possumus et ultra eara ligorem sevcri- cullas, qnam in subditisjuxla eorum exigenliam mc-
tatis attingere. Cselertim ei poslmodm» in noslra ritorum exercei-e libere debeamus, exemplo tamen
proeseniia constituto communem audientiam itt con- illius qui omnes salval et neminemvull perire, li-
sistorio nostro concessimus, ubi se muliipliciler benlius ad absnlvenduin inlendimus quam ligan-
nisus est excusare, illud proeserliuiallcgans, quod dum, etsi noiiiiulla?sintculpse in quibus esl culpa
cum non apparenteaccusatore legitiiiiopurg.ilioiieiu relaxare vindiclam. Sane cnm olim ex litleris G.
B
offerrel, tesles contra etim non fiieruul aiiquaie- decani, C. canloris Sancti.Stephani, Joannis Sali-
iius admiltendi. Nos igilur lilterarum scienliam nensis, T. deGrahi, et plurium aliorum canonico-
et honestatem morum in le pariter aliendenles, Ii- rum EcclesiseBisuntinsead apostolica?sedis audien-
cel ecclesiaslica consiituiio tales ab officio lanttira tjam pervenisset le varia crimina commisisse, ac
usque ad purgatiouem canonicam doceal suspen* ab eis fuisse per easdem lilteras super perjurio ct
dendos, quori tamen etiam eum a beii.eficioproptcr crimine Simonia?et incestu delatum, felicis rccor-
immanitalcm criniinis, ut credinuis, suspendisli, dationis C. papa pracdecessornosler servaia judi-
noluinus improhnre; nec.illud etiam propter cau- ciaria gravitate tibi' cerlum lerminum assignavit
sam improliamus eamdem; quod licel nullus quo, responsurus ohjectis, aposlolico le conspectui
contra eum accusator Iegilimus compareret, ad de- prsesentares. Cum aulem lu juxia tenorem factoe
lergendam lamen hujus pestifera? niortis irao mor- libi citaiionis ad sedem apostolicam accessisses, lo
tifera? pestis radicem, cx officio luo fama publica el dilectis filiis Jo. el C. archidiuconis apud sedem
rieferenle vohiisti plenius inquirere veritalei». At- aposlolicam consiiiulis, exspectavimus aliquandiii
tendentes autem vulgalam iiifainiani, grave scan- Si qui forsan conlra te prociderenl, et qu;e de le
daluni et vehementein siispicionem ex testium di- ., litteris inlimaveiant, proponerent in scrihendo.
ctis ohortam, quia contra eumdem decanum facere Caeterumctim nec unus etiain appareret qui te im-
videbantiir, cura propter eorura quod libet ei esset peteret depraediclis, ne aliquid de contingentihus
purgatio iiijiingcnda,et servantes ct mollientes ri- omiltere videremur, praedlctis archidiaconis vocatis
gorem 1'rairuiu iiostrorum archiepiscoporum el epi- ad praesentiam nostram, et in noslra et fralruni
scoporuniapudseriem apostolieamexisleiiiium, pur- noslrorum prsesenlia coustilutis, quaesivimus dili-
gaiionem qnarlseriecima?manus sui ordiuis ci dti- genler.si quid super prsedictis adversus le pro se
ximus injuiigciuiam.Ipsum igilur ad te cum litle- vel aliis proponere velleut, el quod scripserant, le-
ris aposlolicis rcmitlenies, ut ibi purgarelur ubi gilime demonstrare. Ipsi autem quod non proposiio
nosciiur infamaius, niandamus qiialenus aseitis te- accusandi hoc scripserant respondcrunt; sed quia
cuni Nivernensi ct Parisiensi episcopis, indiclam ei lu snper quibusdam ineorrigibilis videbaris, qnse-
a nobis purgaiionera accipias, ita taiuen ut qui ad dain de le sedi aposloiicoeduxerant inliinanda, sed
ejtis purgaiionem accesscrint conipiobandain, sint nuiilius.qtiipro litteris impetrandis accessit, man-
fide catholici, vila probati, qui conversatioiicm et dali formam praesunipsilexcedere. Nos igilur famre
vitani ipsius nou lani moderno lempore noverint lua? consulere cupientes, dictis canonicis contra ie
quain transaclo. Purgalione vcro recepta, benefi- D supcr praedictis silcnliiim duximiis imponcndiim,
ciura ei restiluere non poslponas, ne cogalur viclus ne te de cerlo eis super ipsts accusare lice;it velinfa-
in cleri opprobriiim mendicare. In peenam auicm niare, illius sequentes exemplum qui cnm mulieri
familiaritatis illius quani cm» hsereticis sdenter dixissel : Nemo le condemnavil, mulier ? ei illa :
habuisse dignoscitur, euin ab officio vohiinus ma- Nemo, Domine. Nec ego, iiiquil, te condemnabo.
nere suspeiisiiin,donec scandalum sopialur; ita la- Vade,jam amplius noli peccare (Joan. vm). Quia
iiien ut puhlicc famiiiariialem lnr.relicorum abjuret. vero proediclicanonici ciira vinculum inscriptionis
Prsecipiasinsttper ipsi dislricle ul in prsedicta et desistere voluerunt, eis de juris permissione id non
aliis villis circunipositis profiteatur et prsedicet duximus imputandum. Ne "aulem in absolutione ,
fttlemcailiolicam, ac confuiidat et delcsielur haere- lua niniis procedere vidcamur, quamvis potius in
licam pravitatem, sic dcinceps vitam suam bonis odore bona? opiivionis coepiscoporuiti nostrorum ,
adornans operihus ut infamiaconverlatur in faniain, qttam eorui» infami.a deleclcmur, venerabili frairi
et omne scandalum el suspicto de calholicorum nostro Cabilonensi episcopo et dileclo Dlio abbati

(62) Lib. i, ep. 276.

 *K1 APPENDIX AD REGESTORUMPRIORES I.IBROS. 1234
«lelirmitate inquisilionem fainoetua? duximus com- A prelio recepti qtii potius graiis recipi debuisscut,
ntitiendam. imo eliam ad religionis observantiain invitaii. Du-
TITULUS XXI. bitas igitur ulrum quia multitudo rcpcrialur in
De inquisitione culparum. causa, severitali sit aliquid detraliendtim, an in
I»EM HEAPOLITANO ARCHIEPISCOPO ET C. SANCTI lales exercere debeas rigorem ca.nonicoedisciplinse.
LAURENTII IN LUC1NA PRESBKTERO CARD1NALI APO» Nos igilur inquisitioni luse laliter respondemus,
STOLICiE SEDISLEGATO. quod si adversus eos qui labe fucrint hujusmodi
(63) Nihil est pene quod magis debeal formitlare maculati accusatio coram te fuerit canonice insti-
prsclatus qnam vilium negligenlia?; quia, si juxta tuta, poslquam crimen ordinc fucrit judiciario com-
lestimonium veritatis de omni verbo otioso in die probalum, tam in danies quam in recipientes cano-
judicii redditurus est rationem, quanlo magis de nica?scveritalis exerceas uliionem. Quod si rie lioc
omni bono negleclo, cmn eum etiam qui opus Del tibi per solam inquisilionem constiterit, eos qui
fecerit negligenter Scriplura? divinsesententia ma- per Simoniacam pravitatem in locis lalibus suiit
'edical? Heli namque summus sacerdos, Iicet in se recepli, ab illis amotos ad agendam poeniteniiam
jpso bonus exislerel, quia tamen filiorum excessus ad monasteria dirigas arcliora. Abbatibiis autem,
efficaciter non corripuil, el in se pariter et in ipsis Irj abbalissis, prioribus, prselalis quibuslibel, et olii-
animadversionis divina?vindictam excepit, dum fdiis cialibuseorumdeminjungas poenitciilianicompeten-
rjns in bello peremptis, ipse de sella corrucns tem, et donec illam peregerinl, eos a sacrorum
fractis cervicibus exspiravit. Ad corrigcndos igittir ordinnm exsecutione suspendas. Studeas autcm
subditorum excessus tanlo diligentius debel prsela- omnibus per Canluaricnsem provinciam sub inter-
IIIS assurgere quanlo damnabilius correclionein niinalione 3nsihematis, auctoritale tam tua quain
eorum negligeret; contra quos, ul de notoriis ex- noslra, districlius inhibere ne talia prsestnnani uhc-
ccssibus laceatur, etsitribus monitis procedere pos- rius allentare, sed illutl dtmlaxat gralanler acci-
$il, per accusationem videlicel, denuntialionem et piant quod siue taxalione fueril gratis oblatum,
inquisilionem ipsorum; ut tamen in omnibtts dili- injungens episCopisul hanc ipsara formatn per suas
gens adhibcalur cauicla, sicul accusationem legiti- dioscesesstudeant observare.
niam pra?cedere debelinscriplio, sicel denunlialio- TITULUS XXII.
nem charilativa corrcclio, et inquisilionem clamosa Qum probationes in simonia productw recipianlur.
ItEMPRIOHI SANCTI VICTORIS,MAGISTRIS E. BONONIENSl
debelinsinuaiioprsevenire Descendam,inquil Domi-
nus, el videboutrum ctamoremqui venit ad me,opere ET VH. MEDIOCENSI CANONICIS.
jam compteverint(Gen. xvin). Tunc enim clamor C (65) Licet Heli sacerdos in seipso, etc. Etinfra.
pervenil ad praelattim, cum per publicam famam Cum igilur de abbate Pomposiano ea nobis fre-
aiti insinuaiionem frequenlem subdiloriim sibi re- quenter insinuata fuissent qua?ab honestate regulari
Jcruntur cxcessus; ettunc debel desceudere el vi- niinium dissonabant, inquisitionem eorum viris prii-
dere, id est, millere el inqtiirerc iilruin clamorem deiitibiis commisimus faciendam; qui cuni minimc
veriias comiietur. Si autem juxta canonicas san- processisscnt, ad iteratura ssepeclainorera de com-
clioncs, si quid de quocunque clcrico ad aures proe- muni fralrura nostrorum consilio cilavimus ad
lali perveueril quod euin juste possit offenderc, prsesentiam nostram abbatem et monacbos, ut per
r.on facile credere debel, nec ad vindictam eum nos ipsos causa morhi plenius inquisila, plagam
res accendcre debet incognila, sed coram Ecclesioe ipsam melius curaremus. Eis igitur ad nostram
sua? senioribus riiligenler esl verilas perscrulanda, prsesentiam accedentibus, quidara ex monachis
ul si rei poposcerit qualitas, canonica districtio nohis ipsuni ahbalem deSimonia, perjurio, dilapi-
dalione ac
culpam feriat delinquenlis, non tanquam idem sit cui» idem insufficientia detuleruril. Contra quos
abb.is exciperet quod denunlialionem
aiiclor, accusalor et judex, sed quasi fama defe-
rcntc vel denunlianlc clamore officii sui debitum D hujusmodi fralerna correctio secundum regulam
- exsequatur, eo j evangelicam non prsecesseral, el idem constanlcr
semper adhibiio moderamine, ul assererenl
juxta formam judicii, senlenlia? quoqne form.i di- quod correclionem hujusinoilipraemisi..-
cteliir. senl, licet ad id probandum duorum monachorum
IDEMCANTUARIENSI ARCMEPISCOro. juramenta fuissent exhibita, quia tamen super hoc
ipso necdum conlendere desistebanl, nos, ul pne-
(64) Dilecins filius magister Andreas nuiilius luiis diximus, frequenlibus clamoribus cxcilali, ex olli-
pro parte tua fecit in audientia noslra proponi quod cio nostro maluimus inquirere de prsemissis, omncs
citm Canluariensem dioecesim seciindnni consuelu-
omninomonachos, qui vel ipso vel cum contra ipsum
dinem pra?dccessorumlunrum visilas, ut qtia? cor- abbalem accesseranl, juramenli
vinciiloaslringentes
ligcnda sunl corrigas, ct statuas qua? secundum ul de propositis plenequam scirenl exponerent veri-
Deum videris statuenda, in inonasleriis cl canonicis
lalem; quorum deposiliones in scriplisreriacloeciim
icgtilaribus et religiosis locis pullulassc repereris publiralsefuissenl, superillis cceperunt muliipliciier
Siraoniacam pravitalem, ita ut in eis multi sint
dispulare. Quia vero lum ex assertione monacUo>-
(65) Lib. n, ep. 280. (65) Lib. ii, episl. 2G0.
bit) C.np. Dileciut, De Simonia.
 I2l3 PIUMACOLLECT. DECRETAL. INNOCENTII. «3*
mm, tum. ex abbalis coiifessionecognovimus quod d A dcbenl andiri nec cogi testimonium perhibere, ut-
Idctti abbas non modicam summam pecunise reli- pote super quo deponerenl non juralu Si vero cum
ctam a praedecessore suo totam expenderat, el ini ad probandam.exceptionem pereinptoriam ah alter-
alia suniina majori monasterium obligaveral, nos5 ulra parlium iiiducuiitur, reliqua pars super princi-
emn juxia canonicasel legilimas sanctiones proplerr pali etiam cos deponere forte petierit, et ut cogantur
has et aljas prsestiinpiionesquasi de dilapidalionei supcr toto negotio dicere veritaiem, sacraniento
suspectum ab adminislraiione ablialia? duximus, s. eos postulaverit obtigari,ad id sunt sine duhiiatioue
suspendendum. Et quia per lestes Simonia multis5 cogendi, nisi forsan sufliciens proriuciio tesliuni
modis conlra ipsnm abbatem videbatur esse pro- super principali facta jam fuerit^ vel renuniiaium
bata, ipse contra tesies mullas excepiiones propo- a partibus, vel deposiliones teslium fuerint pttbli-
suit, super quibus ulriiiqne fuit mtiltipliciter dispu- calae. llli vero qui ad purgandam alicujus infaiiiiam
latuni, aliis assercntibus in ciimine Simonia?,sicutt iiiducunlur, id solum lenentur juramento firmare,
in crimine laesa?majeslalis, omnes indiJTerenlerlaini qnod veritatem eum credanl ju.ramei.iio.dicere qui
i.nfamesquara criminosos non solum ad accusan- purgalur.
diim sed ad teslificandiim eliam admillendos, cum1 _ TITULUS XXIV.
J
ad inslar puhlici criminis el laessemajeslalis pro- De testibus itnle litis conleslalionem productit et
cedat accusatio Simonise, mullis super hoc e.t legi- appellatione.
busetcanonibus allegatis; aliis e conlrario respon- IDEMADBATI SANCTIPR0CULI ET MAGISTR0 I. CAN0NIC0
dentibus qttod Jicet hsec duo crimina quantum ad1 BONONIENSI.
accusatiouem quasi paria judicentur, differunl la- (67) Ad lioc Deus in apostolica secle nos conslir
men in mtiltis, cum alia poena in uno et alia pro al- tuit totius Ecclesise magislratum ul qnia sccunduni
lero inferalur, et inter personas accusalorum elL Scriptura? sentenliam fecit Deus hominem rectuin,
lesiium sil utique disiingiiendum, ciim rton per ac- sed ipse se infinitis immiscuil qusestiouihus, ad eain
cusalores seJ lestes crimina comprobentur, multis; nodi quseslionum difficilesreferantur, suo reclo.ju»
sup.T hoc et rationibus et argninenlis induelis. Nei dicio dissolvendi. Ad aposlolattii quippe npslri no-
vero vel innocentia?puritas confusa succumbal, vet tiiiam lilierarum vesirarum insinuatione per.vcnit
Siinonfa?pravilas effugerel impunita , nos sequitate quod cum causa qua? inter B. et R. uxorem ejus
pensaia, nec omnes excepiiones contra lesies oppo- veiiilur a, dilecto filio nostro G. Sancla? Marioeiu
sitas duximus admitlendas, nec repellendas dttxiimis Porticu diacono cardinale, tunc apostolicaesedis le-
uuiversas, sed illas dunlaxal probandas admisimus . galo, vobiscommissafuissetfine dcbilo terminanda,
qua?forteprobatse non de zelo justiti.se, sed de mali- yiroipsoad vos ad iiislaniiam mulieris saepius con-.
gnitatis foraile procedere viderentur, conspirationesi vocalo, landem R. patruum suum in causa ipsa
scilicetel inimicilias capilales. Caeleras autemexce- cpram vobis consliluit responsalem.Qui assignata
ptiones appositas, ut furti, adulterii et hujusmodi, sibi die ul libello responderet uxoris (quo viruni a
propter, immanitatem hacresis Simoniaca?, ad cujus separaiione tori, et ul dotem suara reciperet, de
comparalionein oninia criniina quasi pro nihilo re- adulterio accusabat), qui (palruus scilicet) donec
putaniur, dnximiis repelleudas; quoijiam etsi fidem advocatus ejus, qui absens erat, rediret, inducias
teslium debililarenlinaliquo, non iame'n evacuarent poslulavit. Quibus ad diern cerlam qbtentis, ilerum
ex toio; pr«sertim cum alia contigeril adminicula propter eamdem causam dilationes similes impelra-.
suffragari. Ad probandas ergo exceptiones admissas vit. Cum autem lerlio dilaliones hujusmodi cum
abbas quoddam protulit inslrumentuin, elc. instantia petens, obtinere non possel, puhlice prp-
TITULUS XXIH. clamavil se nunquara coram vobis ajiter. responsu-
Dt teslibus ad excepliones probandas et infamidtn rum, nec quod aliter vobis suam praesentiam exhi-
alicujus purgandam produclis. beret. Unde duobus fere mensibus sic impedilo cau-
1DEM ARCHIEBISCOPO. I) sa? principio et progressu, cum vobis dictus pro-
(66) De testihus qui ad exceptionem probandam curator illudere videretur, lesles mulieris liabilo
a parlibus inducuntur lua nos duxit fraternitas con- consilio recepistis, el allegalionihus insuper pra?-
sulendos, ulrum cogcndi sint super principali etiam buislis auriieniiam. Quo facto, riictus procuralor
negolio ferre leslimoniuni verilali, et an illi sint ad prfesenliam vestrain accedens dixit se res-
sicut cseteri lestes examinandi disliictequi ad pur- pondere paratiuu, velle negotio interesse. Qui
gandani alicuj"us infaniiam inducuntur. Super lioc sibi, die siatula, cum videretur libello de quo
igitur fraternitatem tiiam in Domino pluritnum prsemisimus responsurus, resiiiutionem uxoris ex
commendantcs , qua? in dubiis apostolica?sedis vult parte viri prius fieri postulavit, •el ne secus fieret,
certificari resc.riplo, taliter ad proposita responde- ad sedem apostolicam yocem appellalionis. emisit.
nnis, quod si tesies inducli jam sint ad exceplionem Yerum quia mulier ipsa. dicebat se Virum habere
*'ilu'.nmodo'comprobandam, cum super ea tantum suspectum, vel quia in domo ejus coacla fuerat Se
juraverint dicere veritatem, super principali non adulteraiam coram pluribtis confiteri, vel quia me-

(o"6)Lib. i, episl. 515. (67) Lib. i, epist. 36J.

im . APPENDIX AD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1256
reuicem publice delinebat, ex qtia etiam prolem A j medio et etiam prorogaii ; et qtiod ab initio sponie
susceperat, sicut evidenlia facti et fama vicinia? recepit lerminura breviorem, imputare sibi potest
demonstrabat (siiper quo etiam lestes produxeral, et et debet, cum ex hoc videatur amplioris benefieium
arios parala eralad hoc ipsum prohandui» indueere), contempsisse. Unde talis non audietur appellans,
ab ipso procuratore qusesistis an vellel de mulieris nisi adversus eum modus exseculionis canonicus
impunilate cavere. Qui dixit super Iiocse de consilio excedatur. •
responsuruni. Sed ad diem slattilam neque respon- IDEMSANCTI AUGUSTINI ET SANCTI GREGORII PRIORIBUS
dit, neque se vestro conspectui praesentavit. Quin CANTUARIENSIBCS.]
etiam ad illum diei» citalus se asseruil, nisi prius (69) Bilecli filii J. et H. nuntii Ecclesia? Gantua-
advocatus ejus rediret, nullalenus responsurum, riensis nobis humiliter retulerunl quod cum pro
sicul nuntius vesler juramenlo firmavit. Unde ite- causR quae iuter priorem el monaelios et venerahi-
rum lestes mulieris deprudentium virorum consilio lem fratrem noslrum Canluariensem archiepiscopum
receprslis, et attestalionibus publicatis diligenler verlitur, ah ipsis priore et monachis njiltereniur,
audistis qua? fuerunl ipsius nomine allegata. Quia idera archiepiscoptis posl iter arreptum in eos ex-
vero cuni de ferenda sententia cum j'urisprudentibus communicalionis sentenliam promulgavit. Cum au-
tractaretis, diversorum invenistis diversa consilia "* tem plus sit ad sedem apostolicani facto provocare
(quibusdam dicenlibus appellationi simpliciter defc- quam verho, et ipsis propter prsediclam causam ad
rendum, aliis antem appellalioni deferendum non Rpmanam Ecclesiam venientibus intelligalur ad se-
esse ; nonnullis eliani asserentibus appellationem dem apostoKcamprovocatum, mandamus qualenus
nullalenus lenuisse, cum mulier non sil viro resli- si verum esl quod asseritur, diclos Jl. et H. appella-
ttienda suspecto, nisi de impunitate sufficientiprse- tione poslposita denunlietis excommunicationis vhi-
stita caulione), vos in tanta varietate nos consulere ctilo non teneti.
voluistis quatiter essel in hoc-negotioprocedendtim. Ex decrelis ejusdem.
Nos ergo de fratrura noslrorum consilio consultationi Licei is cui causa committilur appellalioneremota.
vestra? taliter respondemus, quod licet ordo jiidicia- non possil eam alii sine provocalionis obslactilo
rius in aliis conlroversiis observandus, in matrinio- delegare, si tamen delegalus aut j'udex quisquam
nialibus causis non usquequaque servettir; quia nontam cognilionemquam exsecutioijemad aliquem
tamen in pra?senti negotio non esl actum de fp?dere cerlum artieulum alterum deputaveril, ab eo, nisi
malrimoiiii', sed de crimine adulterii, per q.uod ad modum excedal, non.liceat appellari, dummodo de
scparationem conjugum non ad'conjunctionem in- {• | partium deputelur vel recipiatur assensu. Quod si
lenditur, cum lite non contestata testes fuerint re- delegatus a nobis vel lilis exordiura, vel causa?
cepli, et atleslaliones publicatae, sive deferendum finem, nedum totum ncgplium, ei duxerit commit-
sive non deferendum appellatiorii fuissel, non est ad teijdum, ab ipso.tanquam a j'udiceIiciteprovocelur,
diffinilivai»sentenliam procedendum, poluit tamen cum el Iis ante judicem debeal conteslari, et causa
ptcfalusR. propter contumaciam excommuiiicaijo- per judicium diffiniri.
nis vinculo innodari. TITULUS XXV.
IDEM CONSTANTIENSI EPISCOPO. DEOFBICIO JUD1CIS
DELEGATI.
(68) Quid ad consultatio.nemquam, elc. Et infra. (70) Ssepeconlingit quodcum ad nostram audien>.
Si autem quod a nobis pos.ltilasti,utrum appellationi tiam appeilalur, propler defectum panis alterius,
sil clerici defereudum qui purgationem indiclam neque per se neque per resppnsalem idoneum appel-
sibi per sententiam, et ad ipsius receptionem terml- lationem 'inlerposftam proscquentis, vel forsan ex
num competentem, pula viginli dies vel amplius sine malilia responsalis mandaluin procuratorium occul-
conlradictione recipiens, et ad diem veniens conse- taniis, lites quoede facili poterant terminari, rema-,
quenter appellat, causam non exprimens appellandi, neanlindecisse, cum frequenterjuris qusesliomovea-
nec sil locus nisi suscipienda?purgalioni el exsecu- D lurcuj'us apud nos probationes necessariae non exi-
tibni sententiae,a cuj'us Ialione ac purgalione inj"un- stunl, et inlerdum etiam facli qusestiode levi pos-
cla ullra decennium dicitur effluxisse, taliter credi- sel partibus prsesenlibus comprobari. Unde licel in
mus respondendum, quod cum post viginli dierum Laterauensi concilio fuerit consiitutum ut si in quo>
spatium sententia in auctoritalem rei transeat j'udi- cunque negotio aliquis appellaverit, et eo qui appel-
catae, qui ad provocalionjs subsidium infra id tera- laiiis fuerit veniente, qui appellavit venire neglexe-.
poris non recurrit, appellandi sibi adifum deneg.i-- rit, competeritein illi recompensationem faciat ex-
vil, cum per hoc videalur per iiiierpretationen>jurisi pensarum, ut hoc saltem limore deterritus in gra-
latae sententia? paruisse, prsesertitn ubi causa noni vamen alterius non facile quis appellet. Quia tamen
redditur appellandi : eed nec exsectitionem ipsius. i. propler hoc qusesliqnes nihllominus prorogantur,
sententia?ideo convenit retardari, ticel ad hoc agen-. volentes ut linis Iitibus imponalur, el ne fraus et
diirri quadrimestre lempus regulariter sit statutttm,, dolus alicui suffragentur, de consilio fralrum no-
quia id arctari potest nonnunquai» a sedente inl strorum pra?sentidecretq statuiraus ut si liuj'usmodi
(68) Lib. i. ep. 543. — Cap. Quod ad, De sent. ett (69) Lib. i, epist. 351.
fe jud, (70) Cap. Swpe, De appelt'.
1257 PRIMA COLLECT. DECRETAL.INNOCENTII. 1438
appellalio vel a judice recepla, vel a parte fueri.l A i appellatione remola compellas, aute usurarum.sohi-
approbala, post lerminum appelbiioni prsefixum, tiouem, ab earum exaclione desistere vel reslituere
edicti peremplorii yires obtineat, ita videlicel ut ex ipsas poslquam fuerint persolula?, ne de dolo et
ttinc in absenlem partem procedatur ac si perempto- fraude sua conlingat eos commodum reportare qui
rie vocatus ad judicium exstilisset. Quod si forsan ad hoc prseslari faciunt juramenlum qtiod super
inlerposila provocatio nialitiose recepta vel appro- usuris non valeanl molestari.
bata non fuerit, cum constiterit legilime provocalum, IDEMNARBONENSI ARCHIEPISC0PO ET SUSTFRAGANEIS
nihilominus eam vigorem volumus oblinere. Salvis EJUS.
corislituiionibus de provoeatioiiibus post senlentiam (74) Posl innumerabile', etc. Et infra : Judseos
promulgatis, quihus appellationes suas prosequi non ad remitlendas Christianis usuras per principes. el
curanlibus posl terrainum appellationi prosequenda? saccularem compelli prsecipimus polestatem, et do-
praefixum rala maneat sententia qua? fuerat appel- nec eis remiserint, ab universis Christi fidelibus
lalione suspensa. Qtiidquid autem contra citalionern lani in mercimoniis quam in aliis per excommuni-
percmptoriam posset ab absenle proponi, adversus cationis sententiam eis jubemus conitiiunionem
appeilaliunem hujusmodi valeat allegari. Si quis oinnimodara denegari.
autem lermitnu» appellalionisprseveniens lacita ve- B TITULUS XXYII.
ritate litteras reportarit, et careat impetratis, et De reslilutione.
poenani coiilumacia?non evadat. IDEMMEDIOLANENSI ARCHIEPISCOPO.
1DEM MAGISTRO APOLLINARI. (75) Ad hoc unxit nos Deus, etc. Et infra : Dile-
(71) Brevi sedem aposlolicam seiscitatus es quse- cius filius abbas de Scocula postulabal a nobis ut
stione ulrum illequijura alicujus Ecclesiae servare sententiara reslituiionis pro eo deberemus auctori-
ae pro posse defendere juramento lenelur, si neces- tale apostolica confirmare, et poss.essionesibi cum
sitate imminente sub dehilo j'uramenli ad hoc fuerit fructibus restiluta faceremus eum absque molesla-
requisilus, el nolens hoc facere, ad sedem aposloli- lione gaudere. Nos igitur iritelligentes quod fVero-
cam duxerit appellandum, perjurii realum incurrat. nensis] venerahilis episcopus abbatem in possessio-
Nos aiilem quaesiionilua? tajiter respondemus, quod nem causa rei servandse soluinmodo decrevisset iu-
in hoc articulo appellantem a perj'urio talis appella- duci, sicut eral consentaneum rationi, ulpote co-
lio non excusat; imo, nisi aliqua difficultasobsislat, rara quo.super proprietale lis non fuerat commota,
propter quam non possit requisitus Ecclesia?sub- et quod per M. quondam archiepiscopum non sle-
yenire, culpa perjurii polius irretitur. ,r tisset quin salisfationem infra annum oblatam
TITULUSXXVL prsestiterit el contuinaciam, si qua prsecesseril,
De crimine usurarum.. expurgarit, attendentes eliam abhatem ipsum per
IDEM OMNIBCS PRjELATIS INREGNO FRANCI.ECONST1TUTIS, subreptionem veritalis el falsitatis expressioneni
(72) Quam periculosum sit vilium usurarura di- litteras a Bobiensi et (Ferrariensi episcopis impe-
screlionem veslram non credimus ignorare, cum trasse, petitionem ejus non esse admHlendam res-
prseter constilutiones canonicas quoe iu eorum odium pondemus et ipsum scriptis carere mandavimus
emanartinl, per prophelam delur inlelligi eos qui qua?per mendacium impetravit.
suara danl pecuniam ad usuram a tabernaculo IDEM ARCHIPRESMTERO ET CANONICISSUTR1N1S.
Domini repellendos, et tam in Novo quam in Veteri (76) Dilecli filii clerici conventualium ecclesia^
Teslaineiilo prohibilse sint usurse, cum veritas ipsa rum civitatis ejusdem apud nos suam de vobis dei-;
praecipial, Mutuum date, nil inde speranies(Luc. vi), posuere querelam quod cum in episcoporum eleclio:-
et per prophetam dicatur : Usuram el omnemsuper- nibus faciendis ipsi ae prsedecessores eorum cou-.
abundaniiam non accipias (Ezech. xvm). lnde est sueverint inleresse, vos eis invitis, renitenfibus, et
quod universilalr vestra? mandamus quatenus ma- exclusis ad faciendam eleclionem procedere pra?-
nifestos usurarios, eos maxirae quos usuris publice D sumpsislis, quam ob hoc non confirmandam. sed.
renuntiasse constiterit, cum aliquis eos convenerit infirmandain polius asserebant. Partibus ergo, etc.
de usnris, nullius permitlatis appellalionis subter- Nos ergo auditis allegationibus et rationibus par-
fugio se lueri. lium, et depositionihus ipsis diligenter inspeetis,
IDEMMUTINENSI EPISGOPO. quoniam liquido deprehendimus lestes veslros in
(73) Dudumexparte lua recepimus qusestionem, perhibendis teslimoniis varios exlilisse alque a.d-
quodquidam usurarii lua? di.oecesiseos quibus danl versus jidem allestalionis sua? coram diclis cardi-
pecuniam ad usuram praestare faciunt juramentum nalibus vacillasse, sicut ipsi. nobis, postea retule-
quod usuras non repetant, et snper his quas solve- runt et quod negoliationem quodam modo aslruere
rint nullam moveant quseslionem. Nos igitur inqui- satagebanl, probare volenles jus eleclionis ita qul-
sitioni tuae laliter respondemus, ut usurarios ipsos dem ad se spectare quod ad adversarios minime
liioniiioneprsemissa el per censuram ecdesiastieain pertineret; per testes vero partis adversa? fuit siiiTi-
(71) Lib. l, epist. 589. (74) Cap, Per mtserabit., Dc usuris.
(72) Lib. I, epist. 3^9. (75) Lib. I, episl. 37.
(75) Cap. Tuas dudnm, De usutis. (76) Lib. n, eoist. 283.
 1333 APPENDIXAD REGESTORUMPftiORES LIBROS. »40
sienter otlenstim qtiod in trium episcoporumele- A I luqusmodi continereSimoniacam pravitatem, quain
tionibus, dc quibus prsemissum est, clerici praesen- persequi volumus, tit debemus, ipsum ab omni
tes arifitertint el vocem habuerunl eligendi, pra?- ordine clericali per riiffiniiivamscnleniiam duximus
inissam elcctionem factam eis contradicenlibus ct ab omni officio ct beneficio ecclesiastico deponen-
exclusis decrevimus irritandam, clcricos saepedictos dum.
in eam quasi possessionem quam ante conirover- IDF.M BURGENSI ET PALETENSI
EPISCOPIS.
iiam motam habueranl reducenles. Verum quo- Olim nos dedisse nieniinimus in mandatis ut
niara in quseslioneprsedicta quidquid juris ulraque venerabilem fralrcm nostrum Ovelensemepiscopum
pars in cleclionehabebat deductum in judicium vi- ad debilam restitutionem parlis Zamorensis diorce--
debalur, cum jure civili sit caulum id venire in cis, quam tencbat, cum perceptis iructibus cogere-
judicium, non de quo aclum est ul veniret, sed id lis, si dilectum filium fratrem Raynerium, prius-
non venire de quo nominalim acltim est ne veniret, qnam super hoc mandalum apostolicum adimpleret,
«tsecundum statula canonicaelectionesepiscoporum viam ingredi conlingerel omnis camis. Verum
ad cathedralium ecclcsjaruin clcricos regulariler quia inanis esl actio quam inopia dehitoris excludit,
perlinere noscunlur, nisi forle alihi secus oblineal mandamus qualenus non prius episcopum ipsuin ad
de consuetudine spcciali, nec ex eo quod clerici " resiilulionem fructuum compellatisquam ipsetaliter
antedicti se inter eligenles Sutrinos episcopospro- fuerit restilulus ut restituere possit quod percepit
baverint terlio exslilisse, j'us eligendi propter brevi- de proventibus alienis.
lalem lemporis usque ad praescriptioiiemlegitimain IDEMNARNJENSI EPISCOPO.
non producli sibi acquirere poluerunt,.et actore (79) Dilecms filius abbas de Ferenlillo conqne-
non probante, qui convenitur, elsi uihil praeslite- rens dc nobilihusviris dominis de Aravo suam pro-
rit; obtinehil, ab eorum impetilione super eleclio- posuil quaeslionem quod pra?fali nobiles, nulla.
uibus faciendis vos duximus absolvendos, praidiclis yequisitionepraemissa, manu armata ad caslra mo-
ecclesiarum clericis super hoc silentium perpetuum naslerii Ferentilli venientes in proedisaniinaliuin et
imponenles. damnis aliis usque ad cccc, vel Luc. damuificare
1DEM CANONICIS BETHLEBEMiTANIS. diclui» ccenobium prsesumpserunt, de quihus justi-
(77) Cum super electione Bethlehemitanensiinter liam sibi fieri poslulabal. Cui citra lilis conlesta-
R. subdiaconum noslrum et P. eanonicum sepulcri tionem sub foraia cxceptionis ftiil ex adverso
Dominici nuper in nostra prsesenlja quoestioverte- respotisum quodper ipsius doluin el violeiiiiain
relur, ulroque se pro electo gerente, cum primus r< castrum sacraiuin amiseranl, et in aliis inuliis usque
eliam a venerabili fralre noslro patriarcba Hiero- cenlum marcas-se spolialos dicebani, petentes prius
solyniitano fuerit confirniaius, alter vero favorem restilui quam ipsius peliiioiiibus responderent.
regium oblineret , cis dilectum filiiim P. basilica? Verum ex "parle ahbalis. fuit laliler replicatum,
duodecim aposlolorum, J. lituli Sancti Slcphani in quod libello suo secundum regttlamjuris, qua dici-
Cceliomonte presbyleriim, et G. Sanctac Maria? in tur ut qui prior appellal, prior agat,* dehebat
Porlicu diaconum cardinales dediinus auditores, in primilusresponderi, nec pro damnis illatis reslilu-
quorum proesentia recepiis utrinqiie leslibus, et lio poslulari, sed ad ca debebal aclio compelens,
eorum depositionibus ptihlicalis, qua? hinc inde iuteniari. Coelerumex parte abbatis regulam intro-?
allegala fuerunl nobis el fratribus noslris relulerunl ductam adversa pars in miUuis pelitionibus locum
fideliter el prudenler. Nos vero lam per relalioncs liabere dicebat, cum causa? vicissim tractata? una
«ardinalium quam per gcsta de causa? merilis sttfli- postea sentenlia terminantur. Nos vero dislinguen-
cienter instructi, communicato fratrum noslrorum dum esse putanles ulrum spoliationis quoesiio ab
consilio jara diclura subdiaconum nostrum, qui se eisdem nohilihus sit objecta in modum aclionis ad.
probaverat per saocularem potentiam spolialum , reslilulionem pelendam, an in forma exceptionis
restituendum decrevimus juslitia mediante, Verum D ad intenlionem adversarii repellendam, cuin ea in
quoniam lam possessorium quam petilorium dedu- modtim actionis proposita intelligantur diversae
ctum fueral in judicium, cl lam reslilulionis quant petiiiones sese minime contingenles, ac per hoc
electionis qua?slio plenius aclitata, constilit npbis. juxta regulam juris prsemissam quse prius essct
electionem ulriusque minus canonicam exstitisse, proposita, prius-foret iracianda, quanquam in idem
cumjudex de qua re cognoverit, et pronuntiare judicium amba?deducta?vicissimque traclatae simul
debeat juxta canonicas sanctiones, ulramque duxi- essent eadem sententia terminanda?. Sed qttoniam
mns senientialiler irritandam. Cajterum quoniam illa quoestiofuit ab eisdem nobilibus tantum in
W. canonicus Beihleheinitanensis fuit in jure con- modum exceplipnis objecta , pronuntiavimus ut
fessus (78) quod pro pra?stando alterius electioni probationes eorum super ipsa exceptione primilus
consensu quingentorum Saracenalorum obligatio- audirentur, et ea probala legitime non cpgereniur
nem receperal et promissum et mediator exstitit abbali respondere super. petilionibus memoratis
Simoniaca?pravitatis, >iosintelligenles conlractum donec restituerentur ab ipso, cum spoliatus spolia-
(77) Cap. 0'utn tuper, De ca,v.pass. (79) Lib. i, epist. 377.
(78) Cap. %,De confess,
 1241 PRIMA COLLECT, DECRETAL.INNOCENTH, 12«
lori non cogatur ante restilulionem ullalenus A nolentibus etiam parlibus, contendilis delinere,
rcspondere. Spolialione lamen in modun?lantum non altendenles quod ad hoc vobis et aliis clericis
excepiionis probala , non est per hoc restitutio siinl ecclesiaslici redditus depulati ut ex ipsis ho-
facicnda; qucmadmodumcuminmodum excepiionis neste vivere dehealis, ne vos oporteat ad lempo-
aliqtiod testi criraen olijicilur, ut sic a testimonio. ralia lucra rnanus exlendere vel ad iniqua miinera
repcllalur, etsi crimen contraeum civiiiter probatum oculos inclinare. Cum igittir opr.ra veslra lncere
fuerit, non ideo sibi pocna infligilur ordinaria, sed dcbcanl Iaicis in exemplum, nec vos deceal inslar
ejus dunlaxat lestinionio non credilur, quod ea saecularium ad lemporale compendiumjuris occa-
ratione contingii, quoniam in ipstim actio non pro- sionem arripere, universilati vestra? praecipiendo
cedil. Tesies eliam quorum lestimoninm reproba- mandamus quaienus ab lmjusmodi exactionihiisde
tur, inter infames, quasi cx falso leslimonio, non caelero abslinenles vigorem jiidiciaiiiini gratis stn-
habenlur. deatis Iitiganlibus imperliri, non obstanle quod in
TITULUS XXVIII. fraudem a qtiibusdam proponilur quod id exigatur
Si quis deficiat in exceplioneprobanda. nomine assessorum, cura nec justum juriiciuni ju-
(80) Finem lilibus cupientes imponi, ne partes dici vendere liceat, el venales seutenlia? ipsis eliam
ultra niodum gravcntur laboritms et expensis, prae- H sa?cularibuslegibus reprobentiir.
sertim cum de beneficiisetofficiis ecclesiaslicislili- TITULUS XXX.
g.ilur, quse sine dispendio diu vacare non possunt, De senlentia el rejudicala.
prossenti decreto statuimus ut posiquam intentio- IDEMDECANO ET CANCELLARIO LAUDUNENSI.
neni suam altera pars fundaveril, si reliqua forte (82) Sicut nobis veslris litteris intimastis, cum
voluerit legilimam exceplionem opponere, quam causa quae inler H. suhdiaconum et V. presbyterum
nolil ant nequeal in coiitinenti probare, quia fre- super qtiicunque frumenli modiis vertebalnr, qui
quenter ad impediendum vel differendum proces- dicebanlur ipsi H. per annos singulos exsolvendi,
siini excepliones hujusmodi per excogitatam mali- cx delegalione noslra vobis commissa fuisset, et
liam opponuntur, ad solvendas alleri moderatas partibus in vestra proesenlia couslitutis idem H.
expensas ex tunc in j'udicio faciendas, cum acce- restilulionem sibi fieri postularel, adversarius se
ptis induciis in probatione defecerit, condemnelur; ad hoc non teneri respondit, cum alia vice super
ct si solvendonon fueril, alias secundum arbilrium hoc coram judice convenlus fuerit el sentenlialiter
discrcti judicis punialur; ul hoc sallem limore absolutus : quod ostendere voluit duorum lestimo-
perlerritus non faciJe quis in gravamen alterius Q nio sacerdotum, ex qiiorum deposilionibus vohis
falsas excepliones opponat. conslilit quod tnagister A. ex parie venerabilis fra-
TITULUS XXIX. tris nostri episcopi Laudunensis V. presbylerum
Quodjudiciarius vigorgratis sil omnibusexhibendut. per judicium absolvit ab impetilione subdiaconi
IDEMPR.CLATIS ET CLERICIS LOMBARDI*. memorali. Verum quia lestimoiiium eorum quasi
(81) Ctim ab onmi specie mala praecipiatAposlo- nurie prolalum fuerat, ut de allegalionibtis el le-
lus abstinere, nos, qui, licet indigni, constiluii su- stilius qua?judicem movere solent ad sentenliam
miis.a Deo super genles et regna, ul juxta verbum proferendam nil se scire dixissenl, varialum fuit
propheticum evellamus et deslruamus, a?dilicemus inler jurisperitos a quibits consiliuin postulaslis,
et planiemus, summopere dehemus saiagere quate- aliis assereniibiis lale lestimoniurn non valere,
nus evellamnsvitia ct plantemus virtules, destrua- aliis scnlienlibus quod valeret. Unde in hac am-
mus iniqua et aedificemushonesta, sicque nostra biguitale quid tenendum sit sedem duxislis aposlo-
sollicitudine meriiante prava transeant in directa. licam consulcndam. Cum vero in pluribus locis,
et aspera vertantur in plana. Licet autem hujus in quibus copia prudenlium habelur, id moris exi-,
noslrse sollicitudinis Iabor generaliler debeat ad stat, ut causa? qua? judicem moveant non exisli-
omncs exlendi, quiajsapientibus sumus et insipien- D raantur in senlenliis proferendis, vobis taliler re-
libus debilores, specialiter lamen ad clericos, qui spondemus , quod cum ex depositionibus lesiium
dormire debent a vitiis, u.t sint penna? columba? praediclorum consliterit vobis senlenliam a judice
deargentatse, ne quid in illis appareat quod obfu- suo fuisse prolatam, propler auctorilalem judicia-
scel candorera ecclesiaslica?purilalis. Sane ad au- riara praesunii debet omnia legitime proeessisse.
dientiara aposlolatus noslri multorum assertione IDEMARBATI SANCTI ZENONIS.
pervenit quod cum ex delegalione nostra causas (85) Cum inter vos ex una parte, etc. Et infra :
suscipitis perlraclandas more saecularium stiper Quanlum ad litiganles ipsos jus ex senleiitia fa-
riecima litis, vel parte alia, pro diversa lerrarum ctum fuit poslquain in rem transiit jtidicatam,
coiisuetudine, prseter expensas viclualium, cum li- eliamsi contra jus conslitutionis expresse lata non
liganlibus receptis pignoribuspro salario convenlis, fuerit, verilate geslorum sermonibus pnevalenle,
qua? postraodum usque ad solulionem pecunise. qua? prsesumuntur rile per omnia celebrata.

f80) Cap.5, Dedolo el conlum. (82) Lib. ii, epist. 48.

(81) Lib. i, epist. 376. (83) Cap. 13, Deeent. ctrejudic.
*<}.« APPENDIX AD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1254
. TITULUS XXXI. A interdicto parliculari se asserant. non arctan, as-
Dc senlenlia excommunicationis. serenles illud interdictum generale dunlaxal qtiando
IDE.tfABBATI ET CONVENTUI SANCTl GERMANI regnum vel saliem provincia tota subditur inierdicto,
ALTISIODORENSIS. Propter quod el jtistitia ssepius deperit, etpraelaio-
(81) Gravis cx parie veslra fuil in audilorio rum sentenlia? coiitemnuiilur, cum in aliis inter-
nostro querela proposita quod venerabilis fraler dictis promplius divina celebrentj el suspensis
uosier Altisiodorensis episcopus el presbyteri ejus- organis aliorum, ipsi pulsatis campanis et ajjertis
dem dicecesis honiines vestros absque manifesia janiiis quoslibel passira recipianl ad divina. Ne
et rationabili causa, non servato juris orriine, ex- autem diversa interpretatio-discordia? causam inier
commuiiieationi subjiciunt pro sua? arbilrio volun- vos ulterius el odii fomitem valeat ministrare,
tatis. Volentes igilur gravamini vestro paterna vel qtiod interdiclum dici debeal generale ampdo
solliciludine providere , si praediclus episcopus et in dubium revoeeiur, significatioiie vohis praesen-
preshyleri in bomines vestros excommnicaiionis tium intiuiamus quod cum in privilegio de regnp
senieniiait) absqiie manifesta et rationabili causa et vel provincia nihil expresse dicatur, nomiiie lerra?-
juris ordine non servalo dtixerinl promulgandam, " non solum .regnum vel provinciara inlelligi volu-
eam decernimus non lenere, et vos auciorilate " mus, verura etiaui villam el caslrura, ut et in his.
apostolica divina eis officia celebretis. locum haheat quod de gencrali dicitur inlerdiclo,
' IDEMASS1SINATENSI videlicet ut cum villa vel caslrum generali subji-.
EPISCOPO.
(85) Sicut nohis tuis litleris inliniasti, cum ali- ciiur interdicto, praescripta privilegii forma debeat
qtios tua? dicecesis clericos yel Iaicos cnlpis suis observari.
cxigenlihiis exeommunicationi supponis, ipsi posl- IDEMNIDRONENSI [NIDROSIENSl] ARCHIEP1SCOPO.
modnra ad te, ritilia satisfaclione prsemissa, sine (89)Quodin dubiis nostro postulas certificari rescri"-
tesiiiiionialihus lilteris redeuntes, diciinl se absolu- pto, utjttxta illud luse discretiouis arbilrium mo-
lioitis heneficium recepisse. Quibus si credi debeal deieris, fraiernttatem tuam diguis in Dominolau-
in hac parte, per nos inslrui simpliciter postulasli, dibus coinraendamus. Sane consuluit nos tua
cnni proptcr causaiii hirjusmodi, sicut dicis, tua?, fralernitas utrum allare in quo excommunicatus
senientia? a suhdilis coiiiemiiantur. Nolentes itaque. divina celebrare prsesumpsitreconsecrari deheal, et
siialiiiis hominum indulgere, fralernilali tua? taliier an sil communicandum excommiinica.io qui quod
respondemus, quod nisi excommunicati a te super siarel niandato Ecclesia? jiiraloriam praestitil cau-
absoiutione sua lilteras nostras vel illius cui \ices Q _ lionem, sed nondiim absolutionis beneficitim est
nostras in hac parte commisinras reporlarini, ant adeptus, et si excQmmunieatoeommunicare aliquis,
alio inoriolegitimo de illorum tibi absolutione con- cl qui etiam tenealur. Quaesivisii eliam qua? poena
sliterit, iu eoriim absolutioni fide non liabila, ipsosj his fuerit injungenda qui excommunicalis volenles
pro excommunicatisul prius habeas et facias evitari. communicani, vel itiviti. Ad ha?c auleni fraiernilali
1DEM ARCHIEPJSCOPO, DECANO ET PR.42CENT0RI lua? taliter respondemus, qtiod nec altare in quq
LUGDUNENSI. excommunicatus celebrat debet, nisi aliud interve-
(86) Cum pro causa quse inter dil. fil., elc. nial, consecrari, nec excommunicato , licet quod
Ei infra : Si vobis constjterit F. axcliidiaconura ohy slet mandato Ecclesia?juramenlo firmarit, commu-
duplicem causam excommunicaiiim fuisse et ex- nicari debct, donec fuerit per Ecclesiam absolutus,
p.ressisse lanluni alleram in Jiiteris quas superr alioquin postjuramenturii non esset absolutip neces-
absolutione sua ab apostolica serie obtinuit, ipsumi saria. Uirum autem si absolutionis beneficiura non
lanqu.am excommunicatijm salisfacere Ecelesia?suae D contemplus religionis, sed articulusnecessitaiis ex-
de .".Itera,monitione praemissa, per censuram eccle- ;. cluserit, lali vel saltem in morle communicaresi:
siasiicaiii appellatione remota cogalis. licilum, quia minime per tuas litleras r,equisisti,.ad
IDEMCOLIMBRIENSl ET ALIISEPISCOMS PORTUGA-D I praesensnon duximus respondendum. Nulltis aiiieni
LENSIBUS. oinnino nominaiim excommunicatp scienter com-
(87) Cum in partibus vestris peccatis exigentibus s niiinicare tenetur, nisi quaedam persona? qua? per
ssepe contingat diversa loea interdicto supponi, illud Gregprii pajiae capitulum Quoniam multos
quando generale vel pai-ticulare dici debeat inter- specialiter ex.cusaniiir. Illi autem qui nominalim
dictum, apud vos accepimus in dubium revocari,i exeommunicalis prsesuinptuose participant, praeler
cum 111 i qui ab Ecclesia Roraaua decorari privilegioo personas dicto canone denolaus, nisi ab eorurapar-
meruerinl, videlicet ut cum generale interdietum n ticipatioiie commonili forle desliterint, excommuni-
lerra? fuerit (88), liceal eis, clausis januis, nonn cationis sunt vinculo innodandi. Secus autem si ei
pulsatis campanis, exclusis excommunicatis et in- i- scienter communicant qui cum particjpibus suis est
terdiclis, suppressa voce, diwna offieia celebrare, 3, vinculo excommunicalionis sentenlialiter innoda-
(84) YideGesla abbalum S. Germani Ailissiodor.,
., (87) JLib.i, episl. 55i.
c. 13. (88) VideRaluzii notas ad concil. Narbon., an.
(85) Lib. n, epist. 166. 1090.
(SUi)Cap. 27, De sent. excoium. (89) Lib. i, epist. 581.
 12£5 PRIMA COLLECT.DECRETAL.INNOCENTII. 1*245
lus. Tunc enim et ipsi senlenliam excommunica- -A 1DEM LACR...EPISC0P0.
tionisincurrunl. Altare vero in quo tabula cui con- (91) Nuper a nobis tua fraternitas requisivit
secrationis benediclio poniKicaliininisterioadhibe- quid sil de illis laieis senlienduni qui clericos vio-
tur, si mota fueril vel enormiter fracta, debei noni> lentcr, sine hesione tamen, in custodia detinenl
immerito consccrari. Nec negamus quinoleum nonu puhlica vel privata, vel etiam delrudunt in vin-
consecraiui» consecrato possit oleo commisceri. cula, utrui» in canonemlatse sententiaeincirianl, ut
Clerici auieni qui exeommunicati,vel ab excommu- ipso facto sint vinculo excominunicationisinnodati,
nicatis scienter ad ordinessunt promoti, debent abi> sicul illi qui manus in clericos injiciunl temere vio-
ordine sic suscepto deponi. lentas, et utrum qui nominalim exeommunicatis
IDEM DOCTORIBUS DECRETORUM BONONIENSIBUS. scienter communicaiit, absolvi ab excommunica-
(90.) Inier alia qua?venerabilis frater noster Ni- tionc possint per confessionem a simplici saeer-
drosiensis archiepiscopusdudum apostoiatui nostro> dote, vel episcopi seu archipreshyleri sit ah eis
proponi fecit humiliter consulendo , illud etiam, sii absolulio expelenda. Nos igilur inquisitioni tna?
beiie meminimus,inquisivit, utrtim excommunicato ) laliler duximus. ex ordine respondeiidiim, quod in
coiiiraiinicarequis el qui etiam leneanlur. Cui su- primo consultationis articulo non crediinus laicos,
per illo recolimus articulo respondisse quod nulltisi B1 poenam excommunicationis evatiere , qtiamvis eo-
omnino norainaiim excommunicatotenetur eommu- rura facto corporalis loesio non ftierit subsecttta ,
nicare scienter, nisi quaedampersonaequseper illudI ciira qtiain violentia saepiuscirca clericos neqniier
Gregoriipapsecapittiluni Quoniammultosspecialiler perpetratur. In secunda vero qtiaeslione creditnus
excusanlur. Verum ex hac nostra responsiones dislinguendum,an is qui noiiiinaiim exconimunicaio
magna quibusdam, sicul accepimtis, exorla estl scienter communicat, in criniine conimiinicetcri-
occasio dispulandi; aliis concedentibus quod ex- minoso, ei consilbxm iuipendendo, auxilium vel
comniuiiicaio communicare lenentur persona? in, favorem, aut alias in oralione, vel osculo, vel
pi'sedicto capitulo nominata?, praeserlimqusepriusi orando secum aut etiam comedcndo. In primo qui-
ad communicationemeorum ex debilo tenebaniur, dem arliculo, cum lalis et coinnuinicct crimini et
aliis asserentibuseos excommuuicatiscommunicare, participel criihinoso , ae per hoc ralione damnali
licite posse, si velint, non tamen ex hoc cx necessn criminis videatur in eumdemdelinquere qui dain-
laleteneri. Utigiiur undejus prodiit, inlerprelalio navit, ab ejus superiore merito delicli lunc erit
procedat, ambiguilalem hujusmodi laliter duximus absolutio requirenda, cum jnxla canonicas sanctio-
absolvendam,cum quod qinedam personae in proe-* nes facienles et consentientes pari poena pleclan-
inisso capitulo denolata?illis in quos laia fuit ex- tur. In secundo vero casu, a suo episcopo vel pro-
communicalionis senlentia subscquenier ante pro- prio sacerdote poteril absolniionisbeneficium obti-
lationem ipsius obsequi lenerentur et familiariter ncre. Quamvis enim et lunc non judicis sed illius
adhaerere, neqtie postmodumad contrarium lenean- sententia excommunicatocommunicans sitligatus,
tur, ctim adliuc ipsum debitiim duret benelicio quia lamen conditor canonum solulionera ejus sibi
canonis id agente, priore r.on sunt obnoxietale specialiter nou retinuit, eo ipso concessisse videtur
solulee,sed ad familiare tenentur obsequium,el ila aliis facullalem relaxandi. Is qui juxta priinum nio-
per conscquenliani ad communionem quoque te- dum excomraunicato communicat, cum juramento
nenlur, sine qua illud nequeuut exhihere. Id aiilem debet absolvi. Qui vero j'uxta secunduin nioduni
non ad omnes personas capituli credimus referen- illi participal, reconciliari poterit sine juratoria
dum, ut videlicel ohnoxietaii hnjusmodi sint sub- caulione. Verumsi difficilesit cx aliquajusla causa
jeclse, cum viatores, peregrini et mercatores a quod ad ipsum excommunicatorem ahsolvendus
communione talium personarum, nisi articulus accedat, concedimus indulgendo ut prsestita juxta
necessilalis immineat , debeant ahstinere, sicut formam Ecclesia?cautione quod excommunicatoris
ejusdem canonis serie colligilur manifeste, sed ad D I mandato parebit, a suo absolvatur episcopo vcl
illas duntaxal quselalibus aretiori tenentur obno- proprio sacerdole.
xielale coiistricta?,quihtis laraen in his pro quibus ' IDEM SPlRliKSI,ARGENTINENSI, ETWARMACIENSI
sunt excommunicatione notata?,.ut in criminibus, EPISCOPIS.
communicarenon debeant, sed ah eis penitus absii- Quanta? proesumptioniset temeritatis exislat in
uere. Unde prudenler in prsemissa consuliatione rectores Ecclesiseinanus injicere violenlas iri Evan-
respondemus, non omnes personas, sed quasdai», gelio Dominusprolestalur, qui se in ministris suis
qua? per illuin Gi'egoriipapa?canonem specialiter asserit, et in apostolorum principe alibi sc perhi-
excusanlur, ad communionemhujusmodiproemisso buit iterum crucifigi. Hoc eliam poena?qualilas
modo leneri. Utrum autem et illa? persoiia?propter manifesle declaral, cum excominunicalionisin ipso
atrocitatem facinoris severius puniendi, a commu- aclu feriat delinqtienles, si non solum in fratres et
nione talium per excommunicalionis sentenliam coepiscoposnostros, sed et in niinoris ordinis cleri-
debeanl aliquando prohiberi, quia quaesitutnnon cos violentiam prsesumpserint operari. Ne autem
exstitii, responsumnon fuit. solosviolentisehujus actores aliquorumproesumptio
(90)Cap. 51, Desent, excorn. (91) Lib. n, epist. 66.
1517 APPENDIXAD REGESTORUMPRIORES LIRHOS. 1243
crederet talitcr punicndos, facienles el consen- A num debeat jttdiciuinimitari, cuiiietiamin inlerfecto '
lienles pari po?na canonica censura conrienin.it pra?diclomauifesta poenitentia?signa praecesserint,
(92), eos eliam rielinquenlibus favere inlerpretans et propter hoc absolutus apud Detiinesse credatur,
ipii, cum possint, manifesto facinori desinunt ob- absolulusab Ecclesiasit habendus. Sed e eontrario,
viare. cum cx sola ctdpa ligetur quis, quoad Deuin, apud
IDEMB. MAGISTRO SCHOLARUM ET WALBERT0 CAN0N1C0triiimphalem Ecclesiam, ex sola sentenlia ligeiur,
TARVISINO. qtioad honiinem.apud Ecclesiaminilitantem,quanrio
vinculiim culpa? remittilur, absolvilur aptid Detim,
eo
(95) Stiper quo nos veslra discretio requisivit, sed apud homiiiesnon absolvitur nisi quando viu-
videlicel quid faciendum sil de his qui captioni cultim senienlise rehixalur.
bonaenieriioriaeDelunensis episcopi, ex qua diguo- Alioquiu Ecclesia?ab-
solulio nullalenus necessaria viderelur, si in sola
Kcilur a qtiibusdamaliis crudelissime interemptus, cordis conlrilione
se riiabolicoinslinctu interfuisse faienuir, si ad Ec- pr.uter sacerdolale officiumrigor
relaxetur ecclesiaslica? disciplinse.Nos Igitur con-
clesiara redire voluerint, iu qua sint forma recU
sultalioni luae de consilio Jratriii» nostrorui» bre-
piendi ab ea, vobis lalitcr respondemus, quod cum viler
tam enorme Dagitium debita velimus severilaie B necfallil respondemus,quod judiciuin Dei verilali,quae
nec fallilur, semper innilllur; judicium au-
ptmire , ne facilitas veniaeincenlivuin prsebeat de- tem Ecclesia?nonnunquam opinionernprosequilur,
linquendi, si cnmmuiiionifideliumreconciliari desi- quam et fallere soepe contingit el falli, el propter
deranl, ad sedem apostolicam veniant absolvendi, quod coiilingit inlerdiim ut qui ligatus esl apud
nisi forle arliculus mortis immineat, vel hostilitas
Deum, absolulus apud Ecclesiam sit, el qui liber
imperiiatcnpitalis: qtiibus in utroquecasu, recepla esl apud Deum,ecclesiaslicasit sententia innodatus,
secundumformam Ecciesia?sufficienlissimacaulione
Yincuhimergo.quo peccator ligalus est apud Dcum,
quod vestris debeanlobedire mandatis, absolulionis in culpa? reiiiissione dissolvitur. lllud autem quo
bcneficium noslra aucloriiaie potestis impendere , est apud Ecciesiam, cnm senlenlia remilli-
ita lamen quod opportunilaie recepta, suscepluri Jigaius
lur, relaxatur : quod in suscilalione Lazari sermo
mandatum, ad sedera apostolicam accedere non
evangelicusmanifcslat, quein prius DominussuscU
posiponant. tavit, et apostolis proecepitpostmodum solvere su-
IDEM ABBATl SANCTI ANDRE.B. scilalum. Unde quanluinciinqiie praediclusse,jtira-
(94) A nobis est sa?peqnaesitum utrtim si aliquis liiento pr.usiilo quod Ecclesia? mandalo pareret,
cxcomniunicatus,in quo indicia fuerinl poenitenlia?C humiliare curaveril, quanlumcunque in eo poeni-
manifesla,necpereumsleleriiquomiiiusi'econcilietiir tenlise signa praecesserint,quia lamen morle pra?-
ccclesiaslica?unilali, non susceptobeneficio absolu- venlus absolulionisnon poluit beneficiumoblinere,
lionis deccsserit, pro absoluto ab Ecclesia sil lia- quamvis apud Deum ahsolulus fuisse credatur, nonr
bendttset utrum pro lali recipienda sil eleemosyna, dum tamen habendus esl absolutus apud Ecclesiam
el a fidelibus sit orandum. Ut autem quod intendi- Polesl tainen el debelei Ecclesia?beneiiciosubveniri;
inus per suppositionem exempliapertius exprima- sicul cum de ipsius viventis poeiiiieniia per evi-
mus,quidampresbyler et canonicus regularis, sicut denlia signa consiiteril, defuncloeliam absoiutionis
per tuas nobislitteras inlimasli, cum publica labo- beneficitim impendatur. Nec obslat quod Ecclesia?
raret infaraia quod ad quamdam conjiigatam acce- legilur atlribula poleslas ligandi ac solvendi hoi»U
deret, inarilus ej'usdem inulieris el consanguinei nes super lerram, tanquam non possit solvere et
ejus in em» manus injecerunt temere violentas : ligare sub terra sepullos, et quod legitur ne coin-
propter quod per episcopumdenuntiati sunl excora- nuinicelur morluo cui non est communicatumet
inuiiicaiionissententia? stibjacere. Veruin ipsi post- vivo; cuni etsi communicatumnon fueril, coinmu-
moriumad etimdem episcopumaccedentes, prsestitoi nicandura lameu illi fuisset, qtiem non conlemplus
in manibus ejus quod parerenij'udieio Ecclesia?cor-. 1*religionissed necessilatis arliculus impedivit, et in
poraliter j'urainento, in mandatis receperunt ab ipsoi cerlis casibus a canonibus denotatis ligasselegatur
quodpropter hoc aposlolicose conspectuipraesen- Ecclesia mortuos et solvisse. Ut autem in uno pa-
tarent. Cumqiie unus illorum se ad iter accingeret: riler eodemque negolio et servemus rigorem et
veniendi, a quibusdam suis semulisest peremplusi mansuetudinemostendamus,statuimus ut illius nior-
et extra coemeterium Ecclesia? tuinulalus. Et licetl tui absolutioa sede aposiolica requiralur, qui, cum
conlra interfectores amici elconsanguinei interfcctii viveret, ab apostolica sede fuerat absolveudus.Alio-
graviter sint commoli, eis lamen omnem rancoremi rum autem absolulionem ex praemissacausa caete-
reinitlereiil et offensam,dunimodo interfecti cada- ris indulgemusa quibus, cum viverent, fuerant ab-
ver traderelur ecclesiastica? sepultura?. Viderelurr solvendi.Absolulionisaulem forma servetur, ut fiat
igitur forsan in hoc casu quibusdamquod cum sa- cum poanitenlialipsalmo et lam oratione Doniinica
crameiUumnon necessilatis arliculus sed conlem-- quam alia consuela.Hseredestamen ipsius ad salis-
plus religionisexcludat, et judicium Ecclesia?divi- faclionem faciendam pro ipso, si commonitiparere
(92) Dist. 83, c. Error. (94) Lib. u, epist. 61.
(95) Vide lib. n, ep. 27.
1149 PRIMA COLLECT. DECRETAL. INNOCENTH. 1250
nolueriul, per disirictionem ecclesiastieam cora- A . lulum quod monachi cl canonici regulares, quo
pellantur. cunque modo se in clausiro percusserint, non
TITULUS XXXII. sint ad aposiolicam sedem miltendi, sed secunduni
De his qui excommunicati ad ecclesiaslicosordines providenliam et discretionem abhatis diseiplina?
promoventur. sulidanlur, et si ahbatis discretio ad eorum corre-
IDEMEPISCOPO SANCTl ANDRE.E. ptionem non sufficil,provirientia est riiopcesaniepi-
Significante venerahili fratre nostro Andegavensi scopi adhibenda, et alibi dical quori de sserulo fu-
c.piscopoper litteras suas nos accepisse cognoscas gientes, qui religiouis habilum in monasterio rece-
quod cum R. clericus nalione Scotus in sua dioecesi perunt, et inter caitera postmodum confiieniiir se
maneret gratia sludiorum, in praeterila Quadrage- tale commisisse delictum per quod ipso actu ex-
sima ordinationi sna?, licet sub inierminaiioneana- communicationis senleutiam incurrerunt, sine li-
ihcmaiis esset inhibitum quod ad eam non accede- cenlia Romani pontificis abbas nec potest nec debet
rel ignotus aliquis vcl eliam non vocalus, ingerere absolvere, quamvis prscsumpiioiiem delinquentiuin
se prsesumpsil lam inopia consilii quai» lubrico debila possit animadversione punire. Nos tamen in
minoris aetaiis deceptus, el ita in suhdiaconumest religionis favorem, ut evagaudi maieria subtrahatiir,
promotus. Cumque per ejusdem clerici confessio- R uberiorem eis gratiara exhibere volenles, quod
nem lacrymabilem ad ipsius et dilecli filii P. San- etiani talibus ahsoliitionis beneficium valeant im-
cla?Marise in Via lata diaconi cardinalis, tunc npo- pertiri, eorum abbatibus indulgemus, nisi excessus
stolica?sedis legati, notiliam quae praemisimusper- ipsorum exslilerit difficilisel enormis, utpote si ad
venissent, praefatus episcopus de mandato ipsius mulilationem membri vel effusionem sanguinis est
cardinalis eum a vinculo excommunicationisabsol- processum, aut in episcopum vel abbaiem violenia
vit, sicut suis nobis lilteris intimavil, quoerens sil manus injecla.cum excessus tales et similes sina
quid essel super hujusmodi faciendum. Nos igilnr scandalo nequeant praeleriri. Si vero claustralis
simpliciiatem clerici altendenles, fraternitati tua? aliquis in religiosam personam allerius claustri
per aposlolica scripta duximus intimandum quo- mauus inj'ecerit violenlas, per abbatein proprium
niam si qnod in le deliquit se faciendo per alium el ejtts qui passus est injuriara absolvalur. Quod si
in subdiaconum ordinari, ei duxeris reiniltendum, clericum percusserit ssccularem, nonnisi per app-
nisi aliud quid pbsistat canonicum, el in ordine slolicam sedem, ut scandalum evitetur, absoliitip-
suscepto de niansueludine minislrare polerit el ad nis poleril gratiam promereri. Si autem et hos ad
alios eliam proinoveri. Q ordines promoveri conlingal, jtfxla prsemissam di-
EJUSDEM. striciionein, qui scienter in coiilemptum ecclesia-
(95) Cum illorum absolutio qui pro violenla ma- stica? disciplina?se fecerint ordinari, ab exsecutione
niium inj'eclione in clericos labam exconimunica- suscepti officii decernimus manere suspensos. Cirra
lionis incurrunl, proeterquamin quibusdara casibus reliquos vero facli memoriara vel juris peritiam non
a prsedecessoribus nostris exceptis, sedi duntaxal habentes, monasterioruin ulilitaie pensala, posl iu-
aposlolica? reservelur, nonnnlli ecclesiasticamne- junclamregularempoeniieiitiara el peraclam.abbatcs
gligentes sentenliam in excommunicatione positi ipsorum poterunt dispensare, nisi grave fuerit et
ecclesiaslicosordines accipere non formidant. Quid notabile faclum, aul is qui fecit adultus fuerit et
auleni fieri debeat de hujusmodi, apostolicum sac- discretus, ul violenler et valde conlra oblivionem
pius oraculum imploratur. Circa quos credimus, vel ignorantiam praesunialur. Proecipimus auiem
sicut reperilur in subdjtis, distinguendum, quod abbatibus ut formain istam diligenter observent, nc
lales vel sciunt excommunicationis sententia se ir- privilegiiim mereanlur amittere si concessa sibi
retitos, vel non recolunt faclum pro quo in canonem ahusi fuerinl poteslaic.
Jaia?sententia? inciderunt, vel faclum quidera scien- • TITULUS XXXIII
tes, juris ignari, nesciunt inde te teneri. Primos, :D De his qui minores ordines et subdiaconaium vel
si fuerinl sa?culares, a subreptis ordinibus cense- duos sacrt/s ordines simul recipiuul.
mns in perpetuum deponendos. In reliquis casibus IDEMEPISCOPO... ET ABBATI SANCTiE LKUCAD1.E.
tam archiepiscopi quam episcopi absque mandato Accedens ad pra?senliam noslram dilectus (ilitis
scdis apostolica?speeiali dispensandi facultalem se D. pauper sacerdos sua nobis insiiiuaiioue mon-
uoverinl non habere, quibus esl etiam absolulo ta- siravit quod cum primos qualuor ordines el suh-
litini inlerdicta, et majora inlelliganiur illis probi- diaconatum a bona? memoria? Exoniensi episcopo
bila quibus vetita sunt minora. Poterunt lamen ha?c insimul recepisset, et poslmodum , eo defuncio, a
Romani poniilicis auribus iuliinari, ulab eo secun- successore ipsius in diaconum fuissel promoius, ac
dnm rigorem vcl aequilaiem responsum prodeat, demum ipso defuncto, a vencrabili fratre • nostro
prout sua discretio videril faciendum. Quod si clau- Exoniensi episcopo fuerit in presbylerum ordinatus,
sirales hujusmodi fuerint, licet a bonoe niemorise quia eidem episcopofuit quorumdam relaiione sug-.
Aiexandro papa pracdecessore noslro fuerit consti- geslum ipsos pra?falosquatuor ordines el subdiaco-

(95) Cap. 32, De seul. exc.

 1251 APPENDiXAD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1252
natum lnsimul recepisse, eum officio beneficioqueA t ineiiant, sed non pugnanl. Ad lisecfralerniiati ttiai
privavit, licel dilectus filiusP. capellanus Sahclse laUter respondemus, qttod quia lam sacerdoles qui
Mariae de Barrinovo in praesenlialua, fraier epi- gubernant naves ad ptignam.quam qui personaliter
scope» lcsiimonium perhibueril quod lot simul idem exercent pugnaeconfiictum, et bi qui alios incitant
sacerdos recepil ordines, de ordinaloris sui bene- ad pugnandum, enormiter peccant, derigore eano-
placilo processisse. Cum igilur in Iioe prsefalus nico credemus deponcndos.
sacerdos dignoscalar polius ex ignorantia quam IDEMAHCHIEPISCOPO ET ARCHIDIACONO SENONBNSI.
astutia deliquisse, prsesertim cum ordinalor suus
eidem insimul duxcrit lot ordines conferendos , et Exposuit nobis dilectus (ilius M. presbyler de
a
secundum apostolum facilius consequi valeal indul- Stabulis quod cnm olim invitatus quibtisdampne-
risde manu uniusillorum arcum receperilel sagit-
gentiam quoniam ignoranter deliquit, discrelioni
vestras per apostolica scripla mandamus qualenus tam, el eam dirigere voluerit in arborem quse ob:
manu errante, sagitta eadem discurrens per
prsefato presbytero, si verum esl quod proponitur, slabal,
officiumbetieficiumquefacialis restilui, nec permil- aerem puerum qtiemdam valde distanlem motlicum
tatis propler lioc a quoquam molcstalione iudebila vnlneravit in capite, propter quod idem puer prost-
* modiimcreditur expirasse. Quod cum idem presby-
B
fatigari.
IDEMJE. MUTINENSI EPISCOPO ET MAGISTRO CB.TIIEO- ler bona; mcmori* G. pradecessori luo, frater ar-
L0GOSUEDIACONO NOSTRO MODIOCENSI CANONICO. cbiepiscope, sponle curasscl humiliterconfiteri, ipse
et confessionemipsius altendens, su-
(96) Litteras vestras recepimus responsivas super poeniieniiani
inordinala ordinatione A. Imolensis electi, quem pcr bcnefieio ecclesise de Stabulis, quam in archi-
fili archidiacone, adeplus fuerat, nii-
G. Bononiensis episcopus prsecedenli Sabbato in diaconalu luo,
ul ipsum quoad viveret
diaconum, et sequenti Doininica coniinuato jcjunio sericorditer dispensavil
in presbyterum ordinavil : in quoqiiantum uterque possidcrel, mandans eidem ut ad sedem apostoli-
eviilenter atten- cam aceederet mandalis super officio aposiolicis
deliquerit, intelligil qui prudenter ex volunlale, sicnl
dit. Si eniin utrumque ordinem eodem die illi con- pariltirtis. Quia vero in hoc non
ferri non licuil, pari non licuit ralione unum ordi- asserit, sed casu deliquil, discretioni vestrac per
nem uno die cl alterum altero jejunio continuato aposlolica scripla mandamus quaienus si verum est
faclam cum eo misericordiam allcn-
conferri; cum propler coniinualionem jejunii fi - quod asseriiur,
ctione canonica, sive niane diei Domiriica;trabalur denles, qtiod a dic'o archiepiscopo factum est ra^
ad Sabuaium, sivenespere Sabbati ad diem Domi- ( lum habentes el firmum, eum snper beneficio prse-
nicam referalur, profecto mane cum vespera, seu dicto propler hoc nullatonus molestetis aut palia-
mini ab aliis moleslari.
vespera cum mane, ad eumdem dicm perlinere di- '
cetur. Nam si, quanlum ad hunc necessilstis arti« IDEMLINCOLNIENSl EPISCOrO.
culum perlinel, mane ad unum diem, el vespere (98) DileclusfiliusA. capellanusin noslra praesenlia
referrelur ad alterum, ctir esset continualio jejunii conslilulus sua nobis conlessione monslravit quod,
nccessaria , ctim et Sabliato ante cocnam el Domi- cum quadam corporis molestia gravaretur, iia quod
nica anle pninilimn inielligamus esse jejunii? Ne somni ct cili desiderium raptum viderelur ab eo,
aulem si facium linjtismodi sub silentio transire- ut 'comedendi appeiitum aliquantiilum excilaret,
rous, id alii licitum repulanles similia facere atteu- equum quem nulricrat ascendit : qui cum non
larenl, et sic facti pcrversilas traherelur a poste- plene parerei habenis, sed prajier scssoris arbitrium
, ris in cxemplum, praefatum Bononiensem episco- suis calcibus lasciviret, ipse, ut ejus refrenaret
pum, ul puniattir in quo deliquit, a cnllalione dia- impettim, et freno vim iniulii, el equum calcaribus
conii scilicet et piesbylerii, allerum vero ab exse- slimulavii, cumque fracto freno equus quasi pro-
ciiiione sacerdolalis oflicii volumus manere suspen- prio relicius arbilrio curreret festinanter, ei mulier
sos, donec de ipsis aliter disponamus. Ut igilur ^ quaadamveniens ex obliquo et infanlulum bajulans
mandalum apostolicum debiluni consequalur elfe- ohviavil; in quam equus irruens, procul projecto
clum, per apostolica scripta man.damusquatemis sessoie, piieiinn prsedictumoppressit, el capellanus
quse praemissa sunt faeiaiis lam ipsis episcopis ipse ex repenlino casn vix morlis perioulum evita-
quam per Bononiensemet Imolensem diosceses pu- vit; sed atl ultimum co'nvatescens, divina celebrare
ilicari. poslmodum non prsesuinpsil. Quia vero nobis non
TITULUS XSXIV. constitit de prsemissis, fraternitati lua? per aposto-
De liis qui faiorem prastanl pugnaiuibus,el homici- lica scripta mandamus qualenus super his inquiras
diis spontevelnon spouteconunissis.
diligentius veritaiem, et si rem inveneris lalitcr
IDEMNIDROSIENSI MICHIEPISCOPO. processisse, cum idem capellanus nec voluntale nec
(97) Quod in dubiis, elc. El infra: Sane consulnit actu homieidium perp.etraverit, nec dedeiil operam
nos tua fraterniias quid de presbyteris sil agendtim illiciiserei, non impedias quo minus divina poEsit
qui gubernant naves ad pugnam , et his qui alios officiacelebrare.
(96) Cnp. 13, Dc lenvp. ordin. (98) Cap. 15, De bomic.
(97) Lib, i, epist. 381.
1253 PRIMA COLLECT. DECRETAL. LNNOCENTH. 1254
1DEM PAPUANO EPISCOPO. A diacouus de eo quod contigerat tristis effcclus, ab
(99)Significastinobis per lilleras luasquod cum II. adiniiiislratione cessavit, et iiondum expleto biennio
clericus cum archipresbytero Sancti Fidanlii eqni- habiltitn induit monachalem. Uiule a nobis peliit
tarel, equus eui insidebal tam se qnam ipsum pro- sttppliciter cdoceri ulrum posset in officiodiaconi
jecft in aquam. Unde clericus ipsum graviter cal- ministrare, el si hoc ei liceret, an posset ad majo-
carihus slimulavit. Equus vero, ut lillerarum lua- rem promoveri. Licel autem, si prsemissis verilas
rum verbis ulamur, cum exsliterit bucca durus, suffragalur, praefalus diaconus stiper abbatis inte-
prseter volunlalem sessoris raplus in cursum et rilu non videalur fuisse culpabilis, quia tamen bo-
rnale parens habenis, quamdam mulierem, quam narum menlium est culpam agnoscere ubi ciilpa
obviam habuit, ex improviso pedibus interfeeil. non est, quod ab adminrstratione officii se propria
Cumque nos ab eodem clerico fecissemus inquiri voluntale suspendit vel habitum regularem |iuduii]
ulnim equi vitium prius scivissel, illud se asseruit sibi non ad peccalum ascribimus, setl ad merilum
ignorasse. ldeoque fraternilati luse per apostolica repulamus. Quocirca fralernilali vestraa per aposio-
scripta mandamus quatenus inquiras super his di- iica scripla mandamus qtialenus, si prsemissanove-
ligemius verilalem, et si rem inveneris laliler pro- ritis verilale subnixa, sa?pediclum diacomim non
cessisse, ad majorem caulelam injungas eidem cle- B solum in diaconatus officioministrare, sed eliam ad
rico pcenilentiamcompelentem : qua peracla, nequa- ordinem presbyleraius ascendere, si aliud canoni-
qttam impedias qiiominus et in susccptis minislrcl cum non obsliicril, liberam concedatis auclorilate
ofdinibus ei ad niajores valeat promoveri. apostolica facultatem ; prseserlim, si stiper hoc nou
IDEMMETENSI EPISCOPO. ftierit respersus infamia, cum ei non debeat iinpn-
(100) Ex litleris luse fralernitatis accepimus quod tari quod conlra prohibitioiiem ejus expressam , eo
cum laior piiesentium N. presbyter fenum vellel de causam vel oceasionem non dante, aitsti saerilcgo
curru deponere, perlicam superius alligalam, cum propouitttr a consangiiineisalteiilatiim, divina Seri-
neminem circacurrum videret, projecit in lerratn, plura teslaute qtiod aiiima qtioe peccaverit ipsa
et cuin feno insisteret deponeiido, quidam prope niorieltir, filius non ponabit inii|uitalem pairis,
ipstim accedens puerum quemdam juxta curruni netpue paier iniqnilatem filii, quamvis hoc ipsutn
reperit semivivum, in quo praeler modicum livoris veritts ad seternam quam ad lemporalem referatttr
in fronle nihil invenire potuil lsesionis. Nosauietn vimlictam.
ab eodem qusesivimnssacerdole si priusquam dtji- IDEM RECTORI, JUIllCtBUS,CONSULIBUS ET POPULO
ceret perticam, circumspexissetsollicite an esset ali- BENEVENTANO.
quis juxta currum : qui quod diligenler circum- Cum impuuitas scelerum parere consueverit au-
spexisset asseruit, sed quod vidissel aliquem dene- daciam delinquentli, sic malefaelorum excessus ani-
gavit. Ari teigitur remittenies eumdem, fraternitati madversione sunt debita ptiniendi ut et ipsi posni-
luse per aposlolica scripta mandamus quatenus si teant de cominissis, ct cseteri qui audierinl, suani a
res ita se liabet, nisi contra eumdem presbylernm consimilibusmelu poauserelraliaut voluntalem. Li-
grave scandalum sit exorlum, vel tania laboral cet enim ex aposlolicse servitutis offieio soliicitti;'o
infamia quod, deficiente accusatore, oportet ei ca- nobis immineatgeiieralis, de illis lamen qtii spiii-
nonicam purgationem indici, ipsum libere permittas lualiter el lcmporaliternostise sunl juridiclioni stib-
exsequi officiumsacerdolis. jccti nos oporlet sollieilius cogitare; qualenus stib
IDEMOSCENSI ET TVbASONEKSI EPISCOPIS. nostro regimine boni digna recipiant pisemia meiir
Diaconus et monachus Sancii Joannis de Pinna lortim, et malos debitse ultionis poena castigel. Au-
sua .nobis insinuatione fmonslravii] quod cum in divimus equidem, et non poltiimus non mover;,
steculari adiiuc habitu constiiutum iu eeelesia tle quod G. filius R. civis Benevenlani diabolico ine-
R.iguloquoddam beneucium obtinenleni abbas ip- briatus veneno, Dei et nostro timore posiposilo, ol
sius Ecdesise iilum eodem beneficio spoliassel, co- pj honore civiialisBeneveiilanseabjctlo, I. D. S. dtny
gnati el amiei ejus abbali saepius supplicaruni ttt consuialus fungerelur officiointeifecil, et paler ac
beneficium resiitueiei memoralum : qno noleute frater interfectoris, qui lam atroci sceieri perso-
ipsorum precibus actjuiescerc, irali plurimum el naliter iuterfuisse dicuntnr, licet in prsesemia vestra
commoti, nocte quadaui in domo diaconi cou- se nostro juraverint conspectui proesenlate, ad nos
venerunt, et coena facla dixeiunt quod vindi- tamen, sicul credimtis, non veneriini, inio lam pr<E-
ciam volebant sumeie dc abbate. lnhibiti au- dictus homicida quam ipsi in civiiaie Benevcntana
tem expresse a diacono ,ne abbatem occiderent non metuunt.sicttt audivimus, commoiari. Volentes
tvel aiiquid ei facerent unde ordinis sui discrimen igitur ul malefactorem prsedictum cl fautoresipsiiis :
incurrerenl el aiiima: detrimenluin, in cuiu nihilo- debiia pcena percellat, et civitas Benevenlana si -
minus irrnerunl, et plagis imposilis abierunl seini- milem in poslerum valeat evitare jacluratti, prse-
vivo reliclo, unde post dies aliquot spiritum eslia- setitium auctoritate statuimus ul niemoralus hoini-
lavit. Ab illo anieni tempore usque hodie prsediclus ci.la de caeteroBenevenianam civiiatem non au le&t

(99)Cap. 50 cod. (100) Cap. U eod.

 4253 . APPENDIX AD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1238
inlroire, wc hoereditalispalernae percipial aliquam A hibere, possint in mclius reformari. Ex parte si-
poriionem; imo pars ejns, si patrem praemori forte quidem lua tiosiris cst anribus imimalum quod cum
coniigerit, ad opus curise reservelur, nec unquam bonae memorise An. anlecessor luus monasierium
in eadein civilate praevalealaiiquod officiumgerere Sancti Stephani prolomartyris silum in loco qui
dignilalis, nisi forte fueril illi concessuni ex indul- dicilur Keu concessisscl fralribus Sancti Abraham
gentia sedis apostolicoegenerali. Hocetiani de futu- de valle Ebron, monaehis nigri ordinis propter
ris lemporibus decrevimus observandum de illis dissolulionemsuatn inde remotis, et iidem fratres
qui judices, consules regalenses, vel alios ministe- Sancti Abraham bona ejtis dilapidando, et ducendo
riales curiae vulnerare aut inlcrficere qualibet le- vitam ninlium dissoluiam, ipsum deduxisscril ad
meritatc prsesument. Palrem autem et fralrem ho- nimiam paupertalem, bonaememoriaeC. papa proe-
inicidoejam dicli landiu extra civitatem veslram decessor noster et nos eliam libi dedimus in man-
proecipimus pormanere donec ad pracsenliani no- datis tit restittilioni ejusdem monasterii pr:>vidcres,
stram accedantel ad vos ctim litlerarum noslrarum tuo cominittentes arbiirio ulruin proedicli fralres
lcslimonio reverlanlur. Sancli Abrahae lolerandi, an monachi nigri essent
in
TITULUSXXXV. ™ ipso monaslerio reducendi. Tu vero, sicut acce-
De his qni ad ecclesiamconfugiunt. pimus, fralres Sancli Abraham propler dissolulio-
1DEM REGICORRACIjE. nem suam inde penilus abjecisli, et nos per peti-
(lOI)Inleraliaqusenobis regalisprudeniia suislil- lionem luam duxisli super provisione ipsius mona-
leris iniimavil, quid deillis lieri debeaiquimaleficia slerii requirendos. Ideoque mandamus qualenus si
perpetraiites confugiunl ad ecclcsias, ut pro reve- per monachosEcclesiamiftamvideris reformaii non
rentia Ioci sacri debitas pcenas valeant evitare, posse, in ipsa Ecclesia canonicos instiluas regula-
sollicile requisivit. Nos ergo tuis inquisitionibus res, qui senindum regulam beali Auguslini devo-
respondentes juxla sacrorum canonum instiluta el ttnn ibi Dominofamulatuin impendahl, el pcr enrum
tradiiiones legum civilium, ila duximus in liujus- religionem locus ipe iu melius luo facicnie refor-
niotli disiinguendum, quod confugiens ad ecclesiam melur.
vel liber vel servus exislil. Si liber, quanlumctin- TITULUSXXXVII.
que gravia maleficia perpeirarit, uon est violentcr Si rcgulares ad swcularesecclesiaspossiiuin prw!a'.os
ab ecclesiis extrahcndus, nee inde donari debetad assumi.
mortemet pocnam, sed rectores ecclesiarum obti- IDEM URALDO PLEBANO SANCTI GAVINI
nere vitam et membra (102), super eo lamen quod r (104) Quod Dei limorem prae oculis habeas "cx
iniqne fecil est lcgitimecomponendum. El hocve- fruciibus tuis colligitur evidehier, cum opera quse
vum, nisi publicus lairo fueril vel nocturnus popu- facis testimoniuin peihibeam verilati. Unde lutoi
lalor agrorum, dum ilinera frcquenlaia el in pu- proposiliim in Dominocommendamus. Sane, sicut
blica strata obsidel aggrcssionis insidiis, pro faci- jamduduni auribus nostris insonuit, quondam desi-
noris magniludine, cuni el coininunem ulililatem, derans ad frugein vitae melioris transire, officitim
impediat et nocere omnibiis moliatur, ab ecclesiat plebani resignaiis, corain fralribus Sancii Vicloris
extrahi potesl, impunilate non prseslila, secundum! Bononiensis promissionem de lua conversione fe-
canonicas sanctiones. Si vero servusfueritqui cor.- cisli, neque professionem solemnem emiltens, ne-
rngitadccclesiam (105), pnslquam de impuniiatestiai que habittim religionis assumens. Sed nobilis vir
(lomintisejus clericis juramenlum praesliierit, adI comes Albertus et parochiani plebis ejusdem ailen-
servilium domini sni redire compelliiur et invitus,( dentes le laudabiliier prsefuisse, ac de recessu ttio
alioquiu a domino poteril occupari. Tu ergo, filii eidem loco jacturam non modicam immineie, desi-
charissime, cum in regno ttio aliquid liorum con- derium tuum haclenus rclardarunt, a vencrabili
tigeril, juxla praemissam disliucliouem sic proce- fratre nosi.ro Florenlino episcopo impetrantes ut
derc sludeas quod honor Ecclcsiarum et emunitas; D minislrares ibidem. Iloc eliam dileclus filius noster
scrvctur illoesa, el lnalignaudi facultas pravoevo- P. basilicaeDuodecimAposlolorumpresbyier cardi-
lunlalis hominibus auferaiur.. nalis, tunc npostolicaesedis legatus, pensala ulililate
TITULUS XXXVI. plebis proponilur annuisse : quod jam dicti comes
Quod monatteria monnchormnnossim in canonicos t el populus a nobis raium haheri suppliciler postu-
regulares converii. laruui; proesertim cum de licenlia prioris Sancii
IDEMCOLOCENSI ARCHIEPISCOPO. Vicloris Bononiensisdignoscaris liaclenus id fecisse.
Cum nobis, licet immeriiis, iu aposlolicsesediss Licei auiem in Lateranensiconcilio de monaehis
specula consistentibussit universarum Ecclesiarunii cavealur ne singuli per villasel oppida seu per
EOlliciludocommissa, de statu illarumsolliciuidinenii quascunque parochiales ponanlur ecciesias, sed in
nos convenil gercre diligenlem et providere attent«e majori convenlu aut cum aliquibtis fralribus ma-
' ut per fratres et coepiscoposnoslros, cum non pos- neani, ne soli inter saeculareshomines spiiitualium
simus tibiquc nostram prsesentiam corporaliter ex- hostium confliclumcxspeclent, Salomone dicente;
(101) Cap. 7, De imm. eccl. (105) Concil. Aurelian. i, e. 3.
(102) Lib. v Capiiular., c. !"53,el Addil. Ui, c. 50 (104) Cap. 5j Da slatu monaclu
I2S7 PRIMACOLLECT. DECRETAL. INNOCENTII. 12SS
VK soli; quia si ceciderit, non esl qui sublevcteutn A sospitale suscepta, posl quindecim annos el ultra,
(Eccle. IV),quia tamen islud de canonicis regulari- videntibus ct scientibus venerabiU fratre nostro ar-
bus specialiter non cavetur, qui elsi a sanctorum chiepiscopo et dileclo filio priore et canonicis Eccle-
monachorum consortio non ptilenlur sejuncli, re- siae Nazarensis, a quibus habiiuni susceperat regu-
gult» tamen inserviunt laxiori, et per antiquos ca- larem, tu, liceteo lemporequo habilum susceperat,
nones eliam monachi possunl ad parochialium in Ecclesia Nazarena prioris solliciludinein exer-
ccclesiarum regimen in presbyteros ordinari, ex ceres, immemor eornm quoe facta fuerant circa
quo debenl praedicalionis olficium, quod privilegia- ipsum, in Aronensem eum eanonicum suscepisii.
liimest, exercere, sic annuendiim duximns poslu- Quia vero quid super hoc facere debeas, per nostras
laiis, ut plcbaui exercens officium, si commode.fieri exposiulas litieras edoceri, fraiernitati moe duxi-
poleril, unum canonicum regnlarem tecum habeas mus respoudendum, quod si regularem habilum se
ad caulelam, cujus in his quse Dei snnt el regularis poslulanie suscepit et ad observaiionem religionis
observantiae tam consorlio quam solalio perfruaris canonicx sua se professione ligavil,ad resiimenriuni
TITULUS XXXVIII. Iiabiiniu ecclesiastica est districtione cogendns,
Quod canonici regulares ad religionemhospilalario- cum quod lanlo temporc exlra canonicam mansit,
rum transire non possint. non in cxcusationem ejus, sed in majoris transgres-
IDEMCI. LUBUSSENSI EPISCOPO. sionis augmenlum merilo valeat allegari.
Referente dilecto filio fratre V. hospitalario no- IDEMEPISCOPO ET CAPITULO TRAGURIENSI.
siro esl aposlolatui reseratum quod ctim a lem- (106) Sicut tenor vestrarum Iitlerarum nobis ape-
pore juvenlutis suse secundum inslituliones canoni- ruil, cum P. lalor pracsenlium in sacerdolali esset
corum regularium Aurowasiensis Ecclesise beali officioconslitulus, et lanla rerum lemporalinm in-
Augiistini regnlam professus fuissel, et in ea ultra digenlia laboraret quod nec sibi nec suis progenilo-
decennium permanehs, sacros ordines usque ad sa- ribus seu fratribus in necessitatibus propriis posset
ccrdotium suscepissei, juventute postmodtimimpel- aliquatentis providere, proprii corporis laboribus et
lenle, ctiriositate polius quam religionis amore devi- maris periculis mullis se non dubilavil exponere, ul
ctus, lerram Hierosolymilanam et alias videre de suo labore et acquisilione honesta suam et
desiderans, ab abbale suo non lam volunlariam sub suorum posset indigentiam relevare. Contigilautem
eadem condilione licenliam obtimiil quam exlortam post haec quod ipse longe a vestra civitate consi-
til si bonae memoriaeAlexandrum papam praedeces- stens lam gravi ccepit aegritudine Iaborare qnotl
sorem nostrum inveniret in viam, causam itineris „ cxlra se positus desperaret de vita pracscnti; ci
sibi exponeret, et juxta mandalum vel procederel cum in lali essel arliculo consiilulus, a quodam
vel rediret. Verum ipse, neglecla conditione, proce- sirnplici monacho indutus fuit habilu monachali, et
dens suscepit habitum hospitalis, in cujus servilio ad monasleriiim deporlalus. Deinde, paucis diebns
usque ad hsec lempora fideliter laboravit. Sed cum elapsis, cum jam esset in principio suse convalescen-
ordo prsemissus districtioris sit observanlia» quam lise, deposuit habitum, el de licenlia ejusdem Ioci
secundus, prudenter atlendens quod de laxiore abbalis monasterium reliquit; et cupiens progeni-
ascendendum sit ad ordinem arcliorem, non autem torurii indigenliis subvenire, a vobis supplieiier
de arctiore ad laxiorem sit ratione aliqua descen- poslulavit ui, sicut prius, posset in sacerdolali offi-
dendum, ad se,jDomino inspiranle,reversus, ad bo- cio minislrare el vobisciim pariter conversari. Quid
num redire desiderat quod dimisit. Cum itaque non autem super his vobis fnerit faciendum sacro apo-
niediocriter delinqual qui minus bonum tnajori stolicoe sedis oraculo humiliter petiistis edoceri.
bono prseponil, fralernitali luae per apostolica scri- Nos igilur vestroe consultationi laliter duximus
pla maiidamus quatenus, inquisita super proemissis respondendum, quod licet ista tluo inler se repu-
diligentius veritate, si rem inveneris ita esse, prse- gnanlia vidcanlur, ut scilicet qtiisquam sil exlra se
falo fratri V. licenliam auclorilate aposlolica proe-]D posilus, et de praesenti vita desperet, si lamcn eo
beas ad primum ordinem redeundi. lempore quo positus extra menlem asserittir, indu-
TITULUS XXXIX. lus fuil habilu monachali, cum alienaltis non sen-
De voto et habilus susceplione. liat, ac per hoc non valeat consentire, presbyterum
IDEMACONENSI EPISCOPO. proefalumdenunlietis ab observaiione monaslici or-
(105) Sicut nobis est ex parte lua propositum, dinis absoluturn, nisi postquam menlis suae faclus
quidam clericus cum oegriludine nimia laboraret, estcompos, voluntate spontanea professionem fe-
quasi de morle securus, et de recuperanda sospilate ceril monachalem.
desperans, habitum canonicorum regulariiim peliit IDEMPISANO ARCHIEPISCOPO.
et accepit, ca in suscepiione habilus exprimens ac 1
(107) Ad apostolicam sedem, qtiae, disponenie
promitlens quae solenl in hujusmodi repromitti. Sed Domino, cunctorum fldelium est magistra, super
necad Ecclesiam transiit, utpolc infirmilale grava- diversis articulis qiioeslionesdubiae referuntur, ut
lus, nec bonis suis uti cessavit. Poslmodum vero quod ab ea fuerit super earum solulione responsum,
(10S)Lib. 1, epist. 517. (107) Lib. i, episl. 455.
(100*Lib. i, epist. 36.
PATROL.CCXVI. >0
 1559 APPENDIXAD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1260
iudnbitanter ab omnibus tenealur. Ex parte siqui- A I conlinebat quod I. canonicus Acheruntinus infirmi-
dem tua lales nuper suscepimus quseslioues, quod lale gravatus volum ut fierel monachus se asseruit
ciun monachum lieri anle unius anni probaiionem emisisse : undc nictuens ne voto decederet non
regulaiis inslilutio interdical, monachi et moniales completo,junciis manibus tibi se reddidil in mona-
in lua dioecesi constituli lam clericos qnani laicos chum et in fratrem ; alii quoque in abseniia ttia
uliiiisque sexus, sanos pariter el infirmos, religio- sese in manibus sacerdotum monachos se fieri de-
nis habilum volenies assumere, nutu etiam aliquo voventes, sani facti ad vomitum redierunt; ct cum
profitentes, interdum absque omni professione re- familiares monaslerii tui antea exstitissenl, qtiia
cipiunt, quandoque professionem illico facienles. non ftierunt ad anliquam familiarilaiem admissi,
Unde multa mala noscuntur saepiusprovenire, cum adversarii facti sunl pro amicis. Ulrtun ergo lalia
inlirmi ad nionasterium jam translati et emissa lacta dissimulare valeas, ne fiant deteriores, an
professione, postquam de infirmitalibus convalue- compellendi sinl ad complenda promissa, per nos
rint, babitum religiouis abjiciant, et ad propria re- poslulas edoceri. Nos ergo inqiiisilioiti ttiae laliter
vertanlur. Contingil etiam tales in propriis domi- respondemus, quod cum monachuin facial non ha-
bus remanere, cum monachi per eos, dum vivunl, hitus, sed professio rcgularis, ex quo a convcrtentio
noiunl stia monaslcria proegravari. Sani etiam sic "' votum emiuiiur et recipitur ab abbate, ut lalis fiat
absqne probatione rccepli relro aspicientes, matri- monacbus el reddat Domino quod promisil, erit
monia contrahunt, rejecto habitu regulari; de qui- utique non immerilo compellendus.
bus si babilum religionis assument ante unitis anni IDEMCLIXBONENSI ET COLIBBRIENSi EPISCOPIS.
probationem vel temporis competentis, ulrum facia (109) lnsinuante V. nobili muliere nostro est apo-
professionc a talibus vel omissa, debeant monachi stolalui reseratum quod dudum puella et i'n annis
-reputari, cl si conjugatus converti desiderans sit teneris constiluta M. Sacracii accepit in virum : post
recipiendtis in monachum nisi uxor perpeluam con- cujiis obilutn a quibusdam curialibus fuil regi Le-
tineniiam rcpromiilal, certificaii a sede aposlolica gionensi pro reliclaecopula supplicalum. Qtiod diiiu
•posliilasli. Nos ergo qusesiionibus luis laliter ex ad consanguineorum ejus notitiam devenisset, ul
ordine respondemus, quod licet tempus probalionis maritum acciperel, ei sub allestatione regia sugges-
a sanctis Pati ibus sit indullum, non soltim in favo- serunt. Ipsa vero quod lunc nollet nubere prole-
rem conversi, sed eliam monasterii, ul el ille aspe- stanie, consilium accepit ab eis qtiod voiiimemitte-
ritatcs istitis et isitid mores illius valeat experiri, rel casiilatis. Hoc atiiem in manibits cujtisdain de
quod ulrinque diligenter esl observandum, praeser- („ fralrtbus Sancti Auguslini eo fecit adjecio lenore,
lim cum ab utroque de rcliquo cerla nolilia non ut in domo propria cum omni sua suhslaniia rema-
habelur, quia tamen anle tempus probationis re- neret. Sane in ejtisdem ordinis habitu bienuio post
gulariler prsefinitum is qui converli desideral, ba- mansii, licel id se invitam fccisse el coactam asse-
bituni recipit et profcssionem eiuillit, abbate per ral lam metu regio quam parenlum. Post haec ei-
se vel per alitim professionem recipiente monasli- dem regi quae fcceral indicavit. Quod approbans
cam cl monaclialem habitum concedente, uterque. veluil ne quis ea nolenle doinum iulraret ipsius vel
lenuntiare vitlelur ei quod pro se noscitur inlrodu- exinde aliquid asportaret. Inteiim vero lempore
clttm, obligelur quidem per professionem emissam modico elabenle, P. ctirialis regias lilteras secum
pariter el acceptam ad observanliam regularem, el porlans, el F. Farnandi, dicloemulieris doinum in-
vere monaclius esl censendus, quia multa fieri pro- trantes, ut ipseP. vi saltem eam ducerct inuxorem,
hihentur: quoe,si facla fuerint,obtinent firmilatem. acceperunl ab ipsa quod si eam idem P. duceret,
Prohibenduin esl tamen abbalibus ne passim ante. ipsius manibus inleriret. Post hoec vero, dimissis
tenipus piobationis quoslibet ad pTofessionemrcci- domo et omuibus quoe habebal, in donio cujiisdani
piaul, el si conlra fonnam prsescriptam quoslibet Judoei per tres, in ecclesia vero Sanclae Mariae de
indisciele receperint, animadversione sunt debila D Ociga per sex lalitans septimanas, ita quod exinde
corrigeudi, cutn in subsidium fragililatis humanaei propter necessilaies humanas egredi non auderet;
spaliutn probationis sil regulariler inslitulum. Cumi tandem se coactam videns et omnibus destitutam,
aulem vir et uxor una caro sint per copulam con- el attendens niltilominus quod invita voluiu emise-
jugalem effecli, nec una pars converti possil adl rat, eo dimisso de parenium consilio P. Michaelis
Deum el altcra in soeculo remanere, profecio noni publice ftiitmatrimonialitercopulata, dequo qtiatuor
csl aller conjugum recipiendus ad observanliam re- sustulit lilios temporeprocedenle. Verum quia salu-
gularem nisi reliquus perpetuam conlinentiam re- lem animseomnibusdesideral anleferre, ac metuens
promitlal, vitam quoque debeal mutare, nisi forte» quod liujusmodi conjunctio licita non existat, quid
ejus sit aetatis ut sine suspicione iiiconliuenliaeva- super his tenere debeat, edoceri rcsponso nostro
leal remanere. suppliciier postulavil. Nos ergo atiendenies quodin
IDEMABBATI DEFLORE. emissione voti quod prsestitit nulla vel modica co-
(108) Porrectum nobis ex parle lua pelitoriumi actio adfuissel, quam patieutia el perseverantiase-

(108) Cap. 15 De rcgul. (109) Lib. ii, episl. 252.

1261 PRIMA COLLECT. DECRETAL. 1NNOCENTII. 1262
quentis temporis penitus promulgavit, et quod se- A i ulililatem lerrae quomodolibel aUenlelur. Unde per
quens conjunclio poiius iniqua fuit et violenler viros religiosos et probos dispensalionem hujus-
exiorta, mandamus quatenus, si praemissis veritas modi volutnus provideri. De mulieribus aulem hoc
suffragatur, praefatam feminam ad male dimissum credimusobservandum, ut quae remanere noluerint,
religionis habilum resumendum et servandum quod viros suos sequanlur eunies; cseteraevero, nisi fbrte
vovit monere ac inducere procurelis, et si opus fue- sint diviies, quaesecum in suis expensis possinl du-
rit, per censuram ecelesiaslicam coercere. cere bellalores, votum redimant qtiod voverunt, aliis
IDEMCANTUARIENSI ARCHIEPISCOPO. ad lerrse sanctaesubsidium singulis secundurn pro-
(110) Quod super bis sedem apostolicam consu- prias facultates diligenter inductis.
lere decrevisti quorum exsectitio speetatadofficium (111) Qttaesistipraeterea quid agere debeas circa
paslorale, fraternitalem luam in Domino commen- illos qui dicenles se ab aposlolica sede redire, su-
damus, speranles quod per responsionem nostram per absolutione sua ignota cardinalium sigilla re-
instruclus ea diligentius exsequaris. Quaesisti sane portanl, cum eis super impedimentis exposiiis, non
de his qui, pro succursu terroe sanclse signo crucis fuisset delevi credendum. Ad quod fraiernitati lua;
assunipto, propler inlirmitatem vel pauperlatem aut laliler duximus respondendum, quod cum nos, si
aliam juslam cansam volum peregrinalionis non B ' quando talibus litteras apostolieas indulgemus, illis
possunt utiliter adimplere, quid libi sit faciendum, qni personas et facultales eorum plenius cognove-
cum per aposlolica scripta sine dislinctione recepc- rint scribamus ut super impedinientis expositis, in-
ris in mandatis ul eosqui signum crucis assumplum quisita diligentius veritate, slaluant circa illos quod
abjeceruni, ad resumptionem ipsius et exseeutionem animarum saluli et succursui terrae sanctae magis
voii per censuram ecclesiaslicam appellatione re- noverint expedire, atteniius providentes, sicut su-
mola compelleres, non obstanle aliqua indtilgentia, perius conlinettir, ne quid in fraudem voti fallaei-
si forte a prsedecessorenostro fueral impetrata.Nos ter confingalur, si tales per veritalis suppressionem
auieni inquisitioni luse laliler respondemus, quod aui falsilatis expressionem litieras non solum car-
debilcs etinopes magis illuc in defectuiii quam ad dinalium sed et noslras, nec soltini dubias, sed et
profeclum accedunt, cum isli pugnare non possintet certas consiiterit impelrnsse, carere volunius impe-
illi mendicare cogantur, nisi forle sint nobiles et tralis, el eis in nullo proisus obslanlibus ad exseeu-
magnates qui suis secum expensis bellatores addu- lionem vel redemplionem voii compelli proecipimus,
cuul, vel arlifices e.tagricoloe, qui de laboribus suis appellatione remoia, sicul superius est expressum.
sibi possunt acquirere necessaria et lerrae subsidia r„ TITULUS XL.
minislrare, quamvis n.onmulti talium propler bre- De malnmomo.
vilatem possessionum et paucilatein inhabitantium IDEMPARISIENSI EPISC0P0.
ibi sint opportuni. Unde credimus dislingtiendum Cum omnia orta occidanl el aucia senescant, ne
inter illos qui temporalem et eos quiperpeluam im- operum Domini primitise penilus deperirenl, posuit
pedimenli causam credunlur habere, -qttod pritnis Deus sementetn juxta species suas in aliquibus crea-
est indulgenda dilaiio, secundis autem est redem- lorum, ut quse super cursum temporis deficerent in
ptio injungenda, ac rerum facullate pensata, quas scipsis, in sua semenle proficereui, et in reparatione
possunt aul qtias facturi essenl expensas, persona- sui generis uberius prosilirent. Sie etiani, nehomo
rum praeterea recompensato labore, in subsidium ad imaginem Dei factus, et tam volucribus cceli
terrae sanctae transmillant, exsequentes per alios quam piscibus maris et universis aitinianiibus quse
quod per se nequeunl adimplere. Rursus inter illos, moventur super terram munere divino praelalus, in
qui pro defensione lerrae sanctse volum peregrinalio- slerilem cineretn sterilis ipse rediret, formala mu-
nis emillunl, eteos, quibuspro salisfaclionesuorum liere in auxilium ejus de latere dormienlis audivit:
criminum iler peregrinationis injungitur, credimus Crescileei multiplicnleet replele lerram (Gen. i). Cum
distinguendum. Quocirca primos plus terroe sauctoe D I ergo exluncAdse posterilas sibi invicem jungi con-
succursus, et circa secundos plus labor itineris, se- sueverit fcedere nuptiali, usque adeo in hoc ipsi
cundum inlentionem voventisvel pcenilentis, debet comparala esl etiam post lapsum parenlis dexlera
attendi. Unde, si quis hoc modo voventiumest inu- Conditoris ut, juxta illud evangelicum : Quod Deus
lilis ad pugnandum, quamvis habilis ad eundum, conjunxil homo non separet (Mallh. xix), non bu-
melius est redimere votum quani expensas consu- manse adinvenlioni, sed divinse aucloritali polius
niere: quod el de pcenitente qui, propter debililalem ascribatur raatrimonii sacramentuin. Propter quod
non potest iter injunclae peregrinationis implere, licet inler homines conlrahatur, significatur lamen
sane valel intelligi; non autem de illo qui, quamvis in Cbrislo conjunctio Ecclesiseet animae fidelis ad
sit impotens ad bellandum, polens est tatnen ad Chrislum juxta illtid Apostoli : Hoc autem dico ma-
eunduin. Super his autem diligens esl adhibeuda gnum sacramentumin Christo el in Ecclesia (Ephet.
discrelio, ne qufd prece vel pretio, amore vel odio, v). Unde quantum in nobis est Ecclesisefiiiis debe-
sive occasione quacuuque contra salutem animaevel mus summo studioproecaverene, si quis impie agens

(110) Cap. 8, Devoto et vo. red. (111) Cap. 7, Defideinslrum.

1203 APPENDIX AD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1264
in seipsum parlem sui corporis, quia scindere eam A 1 sila ulique poenilenliade fide mcntita, mulieri eitiem
flinnino non polesl, a se forsan avellere alienlaiil, mtbendi cui volueril in Doniino liberam tribtias fa-
jinimam siiam divinse bonilatis amplcxibus efficiat culiatem.
;:!ienam, el propter lioc lolam Ecclesiam (anto am- IDEMMCTINENSI EPISC0PO.
plius sibi reddal offensam quanlo providum minus (114) Ex parte lua recepimus quod de eonsueln-
figurain desponsationisejus ad Chiistuni, qtiantum dine diu in Mulinensi oblinuit civitate ul si quis
etiam in ipso fneril, maculaverit. Haec auiem non jurasset aliquam , el citra carnis copulam despon-
nd inslriictionetn, ctc. sasset, si consequenler desponsasse!aliam, et ctiam
IDESlFERENTINO EPISCOPO. cognovisset, primo cognita adjudicareiur viro , non
(112) Sicut ex lilleris tuae fralernilaiis accepi- quoe prius exslilit desponsata. Ne vero lurpis sit
mus, cum L. parochianus luiis P. mulierem se du- pars quoe suo non congruit universo, et Ecciesia
'Clurain in coiijtigeinin manu pairis ejtis P. jiiranlis Miilinensis teneal humiiiier et observet quod beati
qtiodeam ipsi iraderet in uxorem, proprio jiiraniento Pelri sedem el suam metropolim sequi viderit et
lirmarit, necpcrvirum sieieril, sedper mulierem po- docere, in matrimoniis de coeterocontrahendis illud
litis.quoininusmatrimonialisinler cos soletnnitas sit .* te volumus observare, ut poslquam inlcr personas
sccuta, qualuorposlmodum vel quinqnc annis elapsis, legilimas consensus mutuus intervenerit de prse-
idem L. G. nmlierem per verba de praesenti, ut ejns senli, qui sufficit in lalibus juxla canonicas sanciio-
consangiiinei assertint, desponsavit. Propler quod nes , el si solus defuerit, caetera etiam cum ipso
frater priCtliclaeP. suam deposuit in tua praesentia coitu celebrala fruslrantur; et si personae jnnctae
qiiaeslionem.Quia vero qtiitl super his agentliim sit legitime cum aliis poslea de facto contrahant, quod
nostro positilas responso doceri, fraiernitati inac prius de jtire faclmn fuerit, non poleril irrilari.
laliier respondemus, quod si tibi consliieril qtiod IDEMMADEBUBGENSI EPISCOPO.
idem L. P. mnlierem per verba de ruluro, G. vero
(115) Discretioncm luam in Domino commenda-
per verba desponsaveril ds praesenti, imposita ei mus quod in his quse dubia repulas vel obscura se-
poenilcnlia competenti , quia primam fideni irrilam dem consulis apostolicam, ul in eis de cseteroipsius
fecit, nisi forsan jtiramento cerluui lerminura infra auctoritate procedas. Sane in audientia nostra fuit
quem diciam P. ducerel in iixorem praefixeril, nec ex parle tua propositum quod quidam vir cum mii-
per eum steteril qnin ad statutiim terminum malri- liere quadam Iegilime per verba rie proesenti con-
monium consunimaret, secundum contraclum legi-
traxit, quam poslmodum a se incognilam cuidam
limtim judices, el ad illttd servandum eum , si opus *-* I
consanguiriet)suo iradidil in quantum polerat reni-
fueril, ectlesiaslica dislriclione compellas, nisi for- leniem. Ille vero cum
ipsa, licet invila, mairimonii
•san aliud quid obslileril quod ipsum debeal impe- solemnia celebravii. Sed
mulier, quam cilius fuit red-
tlire. Quod si forie per verba de ftituro sponsalibia dita Iibenati ,
attftigit ab eo, et se priori viro vel
cum ulraque conlraxit, jiiramenlum primtim , sicul
priorem sibi restittii cum inslanlia postulavit. Nos
licile factum est, ipsum servare compellas, de se- igitur inquisilioni luoelaliter respondemus, quod et
cundo ei poeniienliaminjunclurus. Quod si de his viro
pro tam turpi facinore quam gravis esl poeni-
libi non constat ad plenum, tandiu adbuc cognoscas lentia et mnlier ipsa propier publicam
injtingenda,
de causa donee super his sufficienlitis inslruaris. honestalem esl commonendasollicite ut nec
priuium
Quod enim in alteslationibus quas ad sedem aposto- repetat, cujns
licam desiinasli do compaternitale habetur, non fa- consanguiiieus eam , licet invitam ,
cognovit, nec redeal ad secundum, cui non polesl
cit ad causam, ciim neuler conlrahenliuin sil illa1
praeier reatum adullerii commisceri, sed in cottti-
:
«persona qua medianie, intcr parenles eorum com- nenlia maneat donec prior fuerit viam universsecar-
paiernilas est conlracta. nis ingressus. Quod si forsan ad id indttci nequive-
1DEM MARSICANO EPISCOPO. -. ril, vir prior redire cogatur ad ipsam el marilali
'M3) Significastinobis per litteras tuas quod ctim eam affeclione tractare, cum adtillerium ei non
U. vir 0. mulierem prius carnaliler cognilain de- possit objicere qtii eam adulterandam tradiriil, proe-
sponsassel, eam posimodum non cognovit, imo ipsai serlim invitam. Nam, etsi sectmdum evangelicam
ad paries alias transcunle, sibi aliani copulavit, ex vcrilalem nunquam nisi propter caiisam fornicatio-
qua filias el filiosjam suscepit. Yerum, quia eademi nis aul vir uxorem aut uxor possil dimittere virum,
O. ad te reversa, vel virum ipsum sihi restiiui poslu- non .lamen seinper propter eamdem cattsam vel uxor
iai, vel dari licenliam contrahendi, el tu quid super• virum vel vir dimitiere valeat uxorem , cum possit
Iiis fieri debeat nosiris quoeris litleris edoceri, fra- exceptione vel replicatione legitima impediri. Sed
tcinitati tuoelaliler respondemus, qtiod si dictus vir nec affinilas, qusepost conlraclum legilimum inler
eain dcsponsavit per verba de praosenti, ad ipsami virum et uxorem iniqtie coulraliiliir, ei debet ofli-
cogendus csl de jure redire. Quod si forsan in de- cere quaehujus iniquilaiis paniceps non existil, cum
aponsaiione ipsius verbis usus est de fiiluro, impo- suo jttre non delieal sine culpa sua piivari. Quan-
(112) Lib. i, epi-l. 29. (114) Cap. Tur.s, De spon. duo.
(113) Lib. i, cpisl. 48. (liSj Cap. 6, De eo qni cogtiov.
1205 PRIMA COLLECT. DECfiETAL INNOCENTII. I26G
quam a quodain pradeeessoium noslrorum dicatur A & luae per apostolica scripta mandauius quatcnus, si-
in simili casu fuisse distinclum , ulrum videlicet res ita se habet, proediclamR. ut rcccdal a proefato,
auulleritim vei inceslum manifestum fuerit an occul- Vilali, cui per adulterium est conjuneta, nec prse-
iuni, aliis asserentibus iuler gradum proximum vel scriplum monachuni impeial quo minus regulare
remoiumesse potius dislingiienduni (116). voium valcat adimplere, per censuram ecclesiasti-
IDEMARELATENSI ARCHIEPISCOPO. cam sublato appellaiionis obstaculo cogere noir
(117) Cuin apud sedem apostolieam, cui, licet im- oniiltas
nteiiti, proesidonius, lotius ecclesiasticoe disciplinae IDEMMANUAXENSI EPISCOPO ET ARCniDIACONO BAXGO-
rcsideat magislratus, dignum est el consonum ra- RANENSI.
lioni ul quoiies eirca negolia variael diversa quid- Poslulavil a nobis dileclus filius princeps Norwa-
qnain dubiiaiionis emerserit, ad ipsius judicium iiae ul de concessione nostra sibi liceret (iliam dile-
recurratur : quoe,disponente Domiuo, inler omnes cli filii principis insulartim subarrlialam ab ipso
Ecclesias obiinere meruit principatum. Sane con- accipere in uxorem, nonobsiante quod patiuc ejus
suluisii i;os pcr iiuntios et liiteras luas utrum miitus eadem infra nuhiles annos exstitit desponsaia , cum
et surdus alicui possit malrimonialiler copulari. Ad tamen a neiilro tradticta fuissel. Verum , qiiouiam
quod fraterniiaii luoe taliter respondemus, quod cum ^* nobis conslaie non poluit cujus aeialis puella tem-
proliibitoriuin sit edictum de matrimonio conlra- pore subarihationis vel desponsationis exsliterit, et
liendo, ut quidquid non prohibelur, per consequen- cui antea fueril, puta nepoti vel patiuo, desponsata,
iram admittalur, ct sufficiat ad matrimonium solus cum secundum diversilales faclorum jura etiam sint
consensus eorum de quorum qtiarumque conjunctio- diversa, in inijusmodi certum non poluimus dare
nibus agitur, videiur quod si talis velil contrahere, responsum, quoniam jtixla canonicas sanciiones in
sibi iiou possil vel debeat denegari quod cum verbis rebus ambiguis non esl absolutum judicium pro-
non possint, signis valeanl declarare. ferendum. Quoeirca, mandamus quatenus sollicile
IDEMVlVARIENSl EPISCOPO. 'nquiraiis ulrum puclla seplcnnium nou atligerit
Accedens ad proesentiam noslram B. mulier la- quando subarrhala exslilil a nepote vel pairuo.
Irix pra;sentium sua nobis insinuatione monstravit dcsponsala. In utroque namqiie istorum casuum,
quod cum N. yiro Iegiiime conjuncta in lapsum quia tam subarrhatio quam desponsatio de jure non
carnis, insliganle diabolo, incidisset, tandem quotl tenuit, quas non potest septennium prsevenire ,
•jeuier eorum repelerel «Ileruin niuluo jurarunt, et qttod factum est a palruo primo vel postea nou
Lcet ipsa continentiam obscrvarit, vir (Jimeii ejus rP obstanle, nisi aliud quid impediat, puella eadcm
nequaquain voluit contincre. Quocir^k fjftternilati legitime contrahere poleril cum nepote. Si vero
tuoeper aposlolica scripta mandamus qtfalenus nisi tam subarrhalionis qtiam desponsationis tenipore
contmoniii coiitinciiliain curaverint observare, lu, septennis exslilit vel majoris aoiaiis, cuin ex^
si res ita se habcl, proefatum virum ut eam recipiat lunc incipiant placere sponsalia, si prtecessit de^
el marilali affeciione pertractet monitione praeniissa sponsalio patrui, non potuit conirahere cum ne-
per censuram ecclesiasiicaiu, appellaiione remota, pote; quoniam secundum traditioncs elobservaniias
compellas, cum nec adulteritini ci possit adulter op- regulares nullus poiesl sponsam consanguinei stii
ponere, nec eliam juramenliun obsistat quod de non accipere in uxorem, el ii duo casu.snon ad imparia
repetendo, nou autem de non recipiendo, praesiituin judicanlur. Si aulem subarrhatio facla cum nepolc
fuisse narratur. praecessit,quod secnltnii hiit poslea non tenenle,
IDEMNITINIENSI EPISCOPO. catn-per secundtim faciam non potuerit primuui
(118) Constitutiis in praesenii.inostra Kngo Viia- dissolvi, quod quaniutn ad sponsalia sorliliim ftie-
lis. lator prsesenHum bamillima nobis iibinuatione. ril firmitatem, volentibus personis principalibus
»!>nSiravi'tquod, cum esset in acolyihatus ordinc matrimonitim inler eos poteril consummari. Si vero
constilutus, quamdam puellam R. nouiinc in faciei D ! neposcam anie septennitim subarrhavit, et palruus
Ecclesioeduxit uxorcm , cumque ali(|uandiu cohabi- in seplennio vel post sepienniuni desponsavit, ide»i
tasseui insimul, et ipse eam carnaliier cognovisset, nepos eam propler raUonem proemissamducere hon
orla discordia inter eum el amicos puella?coram te, poterit in uxoiem. Sin vice versa, eam sibi legi-
[liabiio] diligenli iraclatu, praedicta puclla fuit cui- lime polcrit.
<iamalii Vitali noinine copulaia, ct lu iiiemoraluin IDEMCONRADO ET PETROQUONDAM FlLllSMALEBRAC
llugonem usque ad gradinn sacerdolii ordinasli, et (119) Ad dissolvendum quod factum fuit inler
eiilem Ecclesiain concessisti. Cuni autem eum stia I. filium nobilis viri L. de Monumenio et S. filiam
conscienlia remorderet, el de consilio qiiorumdam quondam Matlbseide Forlibrachio super mairimonio
religiosorum habitum Cislerciensis ordinis assum- conlrahendo, accusatione super consanguiiiitate
psisset, tandem N. abbaii suo omnia praedicta reve- proposila, el tam ex parte juvenis quam ex parle
lavit: qui eum commonuit diligenter ul snper h.oc: puellaeconsanguiniiaiis gradibus coiupuiaiis, cuin
saluti sute animoe provideret. Ideoque fraternilali eam vellelis idoneis teslibus comprobare, de con-
(116) Cap. Super eo, De consang. (118) Cap. 5, De conv. conjug.
(117) Lib. i, epiit. 353. (119) Lib. i,episl. 525.
1207 APPENDIXAD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 12G8
silio fratrum noslrortim pronuntiavimusinter diclos A talioni lusede communifratrum noslrorum consilio
juvenem elpuellam ncc malrimonium nec sponsalia respondenles, distinguimus, licet quidam praedeces-
fitissecontracta, cum constet puellam nondum ad sorum nostrorum sensisse aliler videantur, an ex
septennium pervenisse. Quoeirca nec accusalio lo- duobus infidelibusalter adfidem calholicam conver-
cum babebal, cuin non csset quod posset legitime lalur, vel ex duobus fidelibusalter labalur in hoe-
accusari : denunliari non poteral consanguinitas resim vel decidat in gentiiitalis errorem. Si enim
ul interdiceretur matrimonium conlrahendum. alter infideliumconjttgum ad fidem catholicam con-
IDEMMENFICENSl EPISCOPO. verlatur, altero velnullo modo vel saltem non abs-
Aliquo dubitaiionis scrupulo emergenle, ea qua?. que blasphemia divini nominis, vel ul enm pertra-
inceria videnlur sancli Patres ad sedis aposlolicos hal ad morlale peccalnm, ei cohabilare volente, qui
decrcveritnt oracultim perferenda. Quorum siqui- relinquitur ad secunda, si volueiit, vota transibit.
tlem vesligia laudabililer imilattis, a nobis inquirere Et in hoc casu inlelligimus quod dicil Aposlolus
stiiduisti ittrum inlcr duos parochianos luos malri- (122) : Si infidelisdiscedil, discedat: frater enimet
moniiiinquod, puella probante, infra nubiles annos soror non est servitutisubjectus in hujusmodi (I Cor.
se diiclam a viro fuisse, de consilio dilecii filii P. vn), ct canonem in quo dicitur quod conttimelia
SancUe Mariaein via lala diaconi cardinalis, tunc B Creatoris solvit jus maliimonii circa eum qui relin-
aposlolicie sedis legali, per divortiisenlenliam di- quilur. Si ergo alter fideliumconjugum vel Iabatur
remisli, possis redinlegrare licenicr, cum eadem iu haeresim vel transeat ad genlililalis errorem,
puella jam nubilem oeialem aitingens consensum non credimtis qtiod in lioc casu is qui relinquiltir,
>ulliibe:U,et nullus ex eis ad alia vota se duxerit vivente allero, possit ad sccundas nuptias convo-
transfereudiim. Ad quod tibi taliler respondemus, lare, licet in boe casti major appareat conlumelia
quod uisi aliam causam ralionabilem inlervenire Creatoris. Namsi malrimonium verum, quod inler
cognoveiis, secttrus atl copulam ipsius inaliimonii fidelesexislatnon lainen est ratum, inier fidelesau-
libi patct absque aliqua tlubiiatione processus. lem verum quidem el ratum exislit, qitod sacra-
IDEM ROSAN. ARCniEPISCOPO. mentuin fidei, quod semcl admissum nuiiquam
(120) QtiOiisuper liis articnlis qni tibi aliquam amillitur, ratum efficiJ conjugii sacramenlum, ni
dubiiaiionem indiicunl noslrnm ducis consilium re- ipsum in conjugibus, illo dnranle, perduret. Nee
qtiirendum,ctad ea cxsequendaquseofficiumposlu- obstat qttod a quibusdam forsan objiciiur, quod
lahl paslorale, apostolicsesedis procuras auxilium infidelisrelicttis non debeal stiojure sine ctilpapri-
invocare, snlliciludincm luam dignis in Dominolau- vari, ctgjj^in muliis casibus Iioc conlingat, ut si
dibus commendamus,el poslulalionibustnis gralo ani- aller cotoawi, incidatur. Per hanc aiitem respon-
mo respondemus.Signilicastisiquidemnobisquod ini sionem q*uormriaammalitiscobviatur qui iu odiunt
dioec.esilua palerelfilius niatreinet (iliam,duocognatii conjugiiin, vel qtiando sibi iuvicem displicerent, si
duas cngnatas, aviinculnset nepos duas sorores du- eas possent in lali casu diinillere, siinularenl hsere-
cunt in conjugiiim. Super qtto laliier tihi duximus5 sim ut ipsi a conjugihus nubentibus resilirent. Per
respondenduin, quod licet omnes consanguinei virii hanc ipsam responsioncm illa solvilur quocsiio,qua
sint affines uxoris, el omnes consangtiinei uxoris3 qtneritur utrum ad eum qtii vel ab baeresivel ab
affines sinlviri.inlcr consanguineos lamen viri ell infidelilale reverlitur, is qui permaiisii in fide re-
consanguineos uxoris ex eorunidem, viri videlicett direcogalur.
et uxoris conjtigio nulla prorsus affinitas est con- IDEM LIVONIENSI EPISCOPO ET EISQUICCMIPSOSUNT
tracla propler quam intereos matrimonium debeatt FRATRIBUS.
impediri. (123) Deus, qui Ecclesiam suam nova semper,
IDEM FERRARIENSIEPISC0P0. elc. Et infra. Quia vcro in matrimoniis contrabendis
(121) Qnanlo te novimus in canonico jure peri- disparesl ritus eorum a nostro, cum in consangui-
tum, tanio fraternitalem itiain amplitis in Domino o ]D nitale vel afiinitale disiinclionem canonicam non
commendamusquotl in dubiis qtiaeslionumarticuliss attendanl, et reliclas fralrum indislincle sibi con-
atl aposlolicam sedem recurris, qtioe, disponente e sueverinl copulare, ne propler hoc a bono piopo-
Domino, cunctorum fidcliummaler esl et magistra, i, silo, sicut haclentis, retrahanlur, cum nec qnidam
ut opinio,quam in eis quondam habueras, dum n eorutn voluerinlcredere nisi reliclas fralrum eortim
alios canonicijuris periliam edoceres, vel corrigalur;r pateremur retinere, nec vos eos, nisi lales dimiiie-
l>crsedem apostolicamvel probetur. Sane tua no- i- rent, rccipere voluerilis ad baplisma, propter no-
bis fraternitas suis litloris inliniavil quod alteroo vitatem el infirmilatem genlis ejtisdem coiicedimus
conjtiguni ad haeresimtranseunte, qui relinquilur ir ut nialrimoniis coniractis cum reliclis fratrum ulan-
ad secunda vota transire desideral et filios pro- j- tur, si lamen fralribus decedentibussine prole, ut
creare: quod ttlrum possit fieri de jtne, per easdemm defunclisemen jtixta legem Mosaicam suscitarent,
l- cum lalibus contraxerunl, ne tales sibi de cpetero,
ins dtixisti litteras consulendos, Nos igitur consttl-
(120) Lib. n, cpist. 261. (123)Cap, Deus qui De divor. el cap. 6, Devil.
(121) Lib. ii, episi. 50. ei lion.
(122)Cap. Siinfidelis, 28, q. 2
 1269 PRIMA COLLECT.DECRETAL.INNOCENTIL 127»
poslquam ad fidem venerint, copulent prohibentes. A . senl facile revocari, fideles hujusmodi matrimonia-
Ad licc, sancloeniemorisebeali Gregoriipapseprse- liter copulati libere possunt et licite remanere con-
decessoris noslris adhoerentes vestigiis, ne popuius jiincli, cum per sacramentum baptismi non solvan-
Livonicnsis a bono quodccepitausteriora meluendo lur conjugia, sed crimina dimillanlur. Et, quoniam
recedal, ut in quarta et ulterius generaiione matri- pagani circa plures insimul feminas affectmndivi-
inoiiium contrahant donec in fide plenius soliden- dunl conjugalem, ulrum posl conversionemomnes,
lur, ctimeis aucloriialeaposiolica dispensamus,non vel quam ex omnibtis relinere valeanl, non imme-
ea inieniione concedenies hoc ipsis ut postquam rito dubiiatur. Quia vero tam palriarcboe quam alii
flrina radice in fide fuerint solidati, lalibus con- viri jnsii ante legem pariler et posl legem mullas
jtingantur. Nam secundum Aposloli verbum : Lac uxores insimul habuisse Ieguntur, nec cuntrarium.
dedi vobis potitm, non escam(I Cor. m), illis modo, apparet in Evangeliovel lege proecepium,nequepa-
non posteris lempoiibiis lenenda concessimus, ne, gani subjiciunlur inslilulis canonicis post invenlis,
quod absil ! exuralur bonum quod adhue est in- quemadniodumesl prosmissum,videlurquod el nunc
firma radice planialuin, sed firniettirpotius el usqtie juxla rilum siium Iicite contrahant cum diversis,
ad perfeciioneni lideliier conservelur. Cum autem quorum coiijuncliones legilimas unda sacri bapli-
sacramenlum conjugiiapud fideles et infideles,etc. B smaiis non dissolvil, et ita patriarchariim cxemplo
El infra decrelum gaudeamus usque crimina dimit- ad fidcm Cbrisli pagani conversi coiijugiorumplu-
ttinlur. Ca'lerum,cuin pcenilcniiaminlam secundum ralilate gatidebunl. Verum absonum hoc videtur et
quanlitalem excessus quam poenilenlis conlrilio- inimicunifidei Christianoe, cum ab initio una cosla
iiem el discreli sacerdoiissit arbitrium moderanda, in uiiain feminam sil conversa, et Scriplura divina.
pensala qtialiiate personoesuper fornicatione, adnl- lestelur quod : Propler hoc relinquelhomopalrein et
terio, boniicidio et aliis criminibus, consideraiis matrem et adhcerebituxori sum, el erunt duo in car-
circuinslanliis omnibus, el proeseriim noviiale Li- ne una [Gen. n). Non dicit ires vel plures, sed duo.
voniensis Ecclesioe,cotnpetentem pcenilenliamde- Nec dicii, adharebit uxoribus, sed uxori. Untle La-
linqiieuiibus injungatis, pioul salnii eoium videritis mech, qni pltires simul uxores legiltir babuisse, re-
expedire. Aposioli autcm vesligiis inboererilesdi- prehenditur in Scripturis eo quod ipse priuius re-
centis, ul prsediximtis: Lac dedi vobis poium, non probandam bigamise speciem inlroduxit. Licet au-
escam, paulalim, eos inslruciis in fide, confessionis tem de hiijusmodi non qusesieris, volentes lamen
formain, oraiionem Dominicam el Symboluin ip- lam te qiiani alios super his etiam reddere cerliores,
stim solliciliuseriocenies.Inicrim lame^iw-poris et , el quod vcritas prsevaleat falsilali, sine dubitatione
u
sangtiiuis Doininici sacramculuin^^^A fonie qualibet proleslamur quod nulli unquam licuit plu-
bapiismatis consuelis fesiivitatildl^MBmoriis ar- res insimul tixores habere, nisi cui divina fuil rever
liculo tribuatis. latione concessum : quoemos quandoque inlerdum,
IDEMTIBERIADENSI EPISCOPO. eiiam fas censetur, per quam sicut Jacob a nven-
(124) Gaudemusin Dominoet in polentia virtulis dacio, Israelilaea furlo , et Sarnsonab hoinicidiu,
ejtis, et Palri Itiminiiin,a quo esl oinne dalum op- sic et isli ab adullcrio excusanttir. Sane juridica
limum et omnedonuiu perfecttim,uberesgraiiarum haecsententia probatur eiiam testimonio Veritatis
exsolvimusaciiones quod, sicnt nobis luis lilleris in Evangelioprotestanlis : Quicunquedimiserituxor
iiilimasii, diebus istis novissimis, ille, qui non vult remsuam nisi ob fornicalionem, el aliam duxerit^'
niortem peccaloris, sed ut converlalur elvivat, quod moechalur(Matth. xix). Sic ergo , uxore dimissa,
ad fidcmChnslianam venireht mullorumpaganorum dttci alia de jure non polest. Forlius etiam ipsa re-
cordibus inspiravit. El, qtioniam uxores acceperant tenta. Per quod evidenter apparel pluralitaiem in
in secundo, lerlio, vel ulleriore gradu sibi convin- uiroque sexu , cum non ad imparia judicenlur,
ctas, uiruni sicconjuncii debeant post conversionem circa ruatrimonium reprobandam.Caeierum,prolem
suam insumul remanere vel ab invicem separari, D I de hujiismodi conjunctionibus nalam, quae secun-
edoceri per rescriptumaposiolicumpostulasti. Super dum opiuionem eorum matrimoniali contraliunlur
quo frateruilali tuselaliler respondemus,quod cum affeclu , post fidem receplam, utililale publica sua-
faciainentum conjugiiapud infidelesexislat,quem- denle , legitimam volttmus repulari (12o). Qui vero
admodum ostemiit Aposlolus,dicens : Si quisfra- secundum ritumsuum legitimamrepudiavii uxorem,
lerinfideleinliabel uxorem,et hcecconsenlil habilare cum tale repudium Veritasin Evangelioreprobave-
cum illo,non dimittal illam (1 Cor. vn) , elin prae- rit, nunquam, ea vivcnte, aliam liciie poierit, etiain
niissis gradibus a paganis quoad eos licile sil con- ad fidemCbrisli conversus,habeie, nisi post conver-
traclum, qui in consiitulionibus canonicis non ar- sioncm ipsius illa renuat habitare cum ipso , atit
cianiur. (Quidenim ad nos, secundumeumdemApo- etiamsi consential, uon lamen absque contumelia
siolum, de hisqui foris sunl judicare ?) in favorem Creaioris, vel ul enm pertrahat ad morlale pecca-
praeserlim Chrislianae religionis et fidei, a cujus lum : in quo casu restitulionem pelenli, quamvis
perceptioneper uxotes deseri se Umeules viri pos- de injusla spoliatione conslaret, restilulio negare-

(124)Cap.8, De diyor. (125) Cap. 15. Quifilii sintlegit.

1271 APPENDIXAD REGESTORUMPRIORES LIBROS. 1272
tur; quia secundum Apostolum frater aut soror non jX suram ecclesiasticammonitione praemissa,nisi aliud
cst in, hujusmodi serviluti subjectus. Quod si con- rationabililer obstet, faciaiis ad hsereditatem ad-
versum ad fidem el illa conversa sequatur ante- milli, ct nullam super hoc pcrmitlaiis moleslalio-
quam propler causas praedictaslegitimam ille ducat nem indebitam sustinere.
uxoiem, eam recipere compellelur. Etquamvis, sc- IDEMVDBONTINO ARCHIEPISCOPO
ctindum evangelicam veiitatem, qni duxerit dimis- (126) Per luas nobis litleras inlimasli quod Racd.
sam moechetur, non tamen dimissor poleritoppo- a Ceresia ex muliere quadam, quam secundum opi-
nere fornicalionem dimissae, pro eo quod nupserit nionem majoris parlis viciniae in concubinamhabe-
alii posi repudium , nisi alias fueril fornieaia. bal, prole suseepta, el quamdam prius, et aliam,
TITULUS XLI. ea defuncta, duxit uxorem, et ea ex qna susceperat
De legilimisfdiis. prolem, virum sibi alium copulavit. Processu vero
ItDEM OVETENSI ET BURGENSI EPISC0PIS- tcmporis idem R. in prsesenlia mullorum firmavit
Ad nostram noveris audienliam pervenissequod... proprio jurainenlo quod eam quam habere visus
quoudam pater dilccli filii.. archidiaconi Ovelensis fuerat coneubinam , prius ailidaveral in uxorem
nialrem ejus, qu;e uxor consanguinei sui exsliterat quam ex ea filiam genuisset, et cum post juramen-
lerlio sibi gradu consanguinilatis conjuncti, sole- B 1 tuni illud per sex annqs et ultra vixissel, dtim age-
mniter duxit el publice in uxorem, et eam maritaii ret in extremis, eum quem ex ipsa susceperat, fi-
affectu cognoscens,ipsum qui modo esl archidiaco- lium legitimum appellavit, instituit in lesiamenio.
nus elquosdam alios genuit atilequam inter eos cs- Cum autem luae fuisset inquisitioni et decisioui
set divorlii sententia piomulgata. Verum , quoniam commissum an lilius sic suscepius lcgiiimus essct
viro et femina sublalis de niedio,iguoralur si scien- liseres ipsius R. el ad ejusdem patrimonium admil-
ter conjuncii fiierint vel ignoranter, idem archidia- lendus, lu, praeter id quod ex quadam decrelali bo-
conus dubitat, lanquani liomo providus et discretus, nae memoriae Alexandri papae proedecessorisnostri
ne sibi ex boc possit in poslerum praejudiciumcirca slanduin esse super hoc verbo viri et mulieris cre-
spirilualia vel temporaliagenerari. Nos igitureidem debas, lesles a lilio ejusdem R. producios provide
archidiacono benignitate paterna providcre volen- suscepisli, quibus legitiine coniprobavil diclum R.
tes, fralernitaii veslrae per apostolica scripta nian- malrem sitain in capella Sancti Sergii affidasse :
damus quaieuus, si prsemissis veritas suffragalur, propter quod eum ipsius R. hseredem esse Iegili-
non obstante quod de ignorantia est prsemissum, mumjudicasli. Nos igitur, altendeiiles quod plusest
ei aiictoiilaie nostra suscipiendi sacrosordines con- quod iijljiijj^ale agitur quam quod^inuilate conci-
cedatis liberatn facullatem, cum alias idoneus cen- pilur,.^^Bft^ictus R. quam ea, quam ul concti-
tealur. binam htnBMflWum ad alia vota transivit, videa-
1DEM EPISCOPO ET ARCHIDIACONO LEMONEONENSI.tur ex ipso facto qiiod matrimoniuniinler eos fuerit
Justus laicus cum labore niaximo ad pracsentiam denegasse, quia lamen desponsatio per lestes legi-
nostram accedens humiliter corani nobis exposuit limos coniprobata eos matrimonialiter fuisse conjun-
quod cum P. Perches ex concubina sua per simpli- clos ostendit , sive desponsatio ipsa fuerit de prse-
cis fornicalionisamplexuin filias stiscepisset, tandern senii, ut per coiisensum legitiinum et verbis de
eamdera concubinam ad cominoniliunem Ecclesisc praesenliexpressum, sive de fuluro, ul per sequen-
sibi malriinonio copulavil; scd qttidain, ut e3S ab lcui carnis copulam malrimonium inter eos fuerit
haBrediialepossent excludere, ininus legitimas repu- celebralum , non tam decretali dieli prsedecessoris
lanl, eo quod ante mairimonium sunlsusceptoe. nostri, quse in casu dissimili loquilur, quain induciis
Quia igiiur proles hoc modo suscepta sacris consli- probationibus innileiiles, le processisse legitime
lutionihiis legitima judicatur, ctim favore sequentis lespoiidemus , el scnientiam tuam auctorilaie apo-
mairinionii excuselur, discretioni vesirse per apo- stolica confirmamus,el pra;senlis scripti patrocinio
sioliea scripla mandanuis qualentts dicias (ilias, cu- p commuiiinius,auctoritale libi ptDesentiuminjungon-
jtts alieram prsdalusW. sibi Iegitiinecopulavit uxo- tes ut senienliam facias nionitione prxraissa per
rem, tanqiiam legilimas aucloritaie nostra per cen- censuraui eccicsiasticain inviolabililer observari.
(J2C) Lib. i., episl. 522.
 1273 ELENCHUSEPIST. DECRETAL. INNOC.III RELAT. LNCORP. JURIS.
ELENCHUS
Efiistolarutu decrelalium Iimocentii III quae relatae sunt in corpus juris canonici.
A Cumex injuncto. De novi op. nimtial.Lib. 1, epist.
Abbate.Deverbor.signific.Lib. 15,epist. 53.
Accedens.Decrim.falsi. Lib. 1, epist. 436.
Aecedentes.Deprcescript.Lib. 1, epist.569.
Accepimus.Depurg. canon.Lib.16,epist. 158.
Ad aposloiicam. De reguiar.Lib. 1,epist. 455.
Adaudientiam. Dehisqucevime.ca. fiunt.Lib. 2, epist.
282.
Ad audienliam.De jurejurando.In ierlia collaZ^te.
Lib 1, epist. 556
Adaures.Depcenis.Lib.1, epist. 57.
Ad dissolvendum.De despons.impub.Lib. 1, epist.
325.
Adfalsanorum.Defalsariis. In lerlia colieclione. Col-
lectio liainerii,tit 14.
Ad liocDeus. Ut li. noncontcst.Lib. 1, epist. 562.
Adhocunxit. De sequesl.possess.Lib. 1, epist. 57.
Aduostram.Decousuelud.Lib. 1, epist. 571.
Ad nostram.Dejurejur.Lib. 1, epist. 415.
Ad petitionem.Deaccusat.Lib. 15,epist. 1.
Ad reprimendam.Deojf. ordinarii.Lib. 1. epist. 228.
Amullis. Deail.elqual. ord. Lib. 10,epist. lOi.
A nobis.Dedecimis.Lib. 2, epist. 229.
Anobis.Desenl.excomm.Lib. 2, epist. 61.
B Curaolim.Deconsuetud.Lib. 11, epist. 2i8
Bomememoriae. Deeleclione.Lib. 2, epist. 11.
Brevi.De jarejur. Lib. 1,epist. 589.
G Cumolim.Depriviieg.Lib.2 epist. 79.
Lausam.Derenunliat.In tertiacollecliom^/j^, epist.
Causamquse.Derescriptis.Lib.^^^^^^^^B
Causam.Desent. rejudic. LibmV^B^B^r
Consequenter.DeclericoexcomBMMMMK 62.
Constilulis.Deleslibus.Lib. 16,e^^^HI^^
Conslilutus.Deconvers.conjug.ColleefloRainerii,tit.
40.
Cnnslitulus.Verescriptis.Lib. 1, epist. 338.
Contingit.Desent.ex-comm. Lib. 15, epist. 202.
Cumab omui.Devitael Iwn cler. Lib. I, epist.576.
Cumadeo.Derescriptis.Lib. 1, epist. 279.
Cuniadmonasterium.Deslaiumouachor.Lib. 5, epist.
82.
Cumad noslram Deelectione.Lib. 1, epist. 525.
Cinnadnostram.Deinslitul.Lib. 10,epist. 80.
Cumad quoTumdam. De exccss.prailat. Lib 1, epist.
110.Lib. 10, epist.88, et cnlleclioRainerii,tit. 9.
Cumanobis.Deleslibus.Lib. 1, epist. 256.
Cumapostolica.De his quaifi. a prail. Lib. l'„ epist.
515.
Cumapudsedem. De spons.el malrim. Lib. 1, epist.
533.
Cumcausa.Deoff.jud. deleg.Lib. 1, epist. 592.
Cuntconlingat. De cet. el qual. ordin. Lib. 13,epist.
127.
Cumcontingal.Decausapossess.Ib:d.
Cumcontingat.De rescrtplis.Ibid.
Cumdilecla.De rescriplis.Lib. 11,eplst. 265.
Cumdilecti.Dearbilris.Lib. 10, epist.51.
CumdilecU.Decan.possess.Lib. 10, epist. 31.
C.urndilecli.Deelectione.Lib. II, epist. 45.
Cumdilecti.De fide inslrum.Llb. 10, epist. 51.
Cumdilecli.Depurg.canon.Lib. 10, epist. 188.
Cumdilectus.Deaccusat.Lib. 10,epist. 58.
Cunidiiectus,De consuelud.Lib.11, epist. 205.
Cumdilectus.Dehis qucevi melusve.Lib.2, epist. 91.
Cnmdilectus.Deord. condil.Lib. 1, epist. 377.
Cumdilectus.De purg. canon.Lib. 15, epist. 12.
Cumdilectus. Desuccess.ab intestalo.Lib. 1, epist.
217.
CumEcclesia.Decausapossess.Lib. 2, epist. 283.
Cumecclesiasticoe.De exceplionibus.Lib. 1, epist.
59.
Cumex illo. Detranslat.episcopiLib. 1, epist. 50.
Cumex injunclo.Delicercttcis.Lib. 2, rpist. 111.
1271
452.
Cum1, et A. De senl.et rejud. Lib. 11, epist. 276.
Cumlllius.Desenl.el rejtul Lib.1, epist. 109.
Cumillorum. De senl.excomm.ColieclioRainerii,lit.
52.
Cumin dioocesi.Deusuris.I.ib. 10, epist 61.
Cumin jure. Deeleclione.I ib. 11,epist. 176.
Cumin jure. De ofj.jud. deleg.Ibid.
Cumiu parlibus. Deverb.sighific.Lib. 1. epist. 55i.
Cum in prasseutia.De sent. et re jud. Lib. 14, epist.
15.
Cuminslantia.De censibus.Lib. 1, episl. bCS.
Cuminler. De electione.i.ih.%episl.30.
Cuminter. Veelecliane.Lib. 2, epist. 190.
Cuminter. Desenl.et rejud. CoileclicKainerii,lit.30.
Ci.min tua. Dedecimis.Lib. 13, epist. 184.
Cumin tua. De sponsalibus.Lib. 13,epist. 181.
Cumin tua. Delestibus:\bid.
Curo,intua. Quiinalr. acc. possinl.Ibid. ,.
Cuii M.Ferrariensis.Deconslilut.Lib. 1, episl.98.
CumMarllias.Decelebr.miss.Lib. 5, epist. 121.
Cumnobis.Deelectione.Lib.2, epist. 277.
Cumnonliceal.De prwscript.l.ib. 2, epist. 150.
Cumolim.Dearbilris.Lib. II, epist. 146.
Cumolim.Dedolo.et conium.Lib.1, epist. 564.
Cumolim.Deoff.jud. deleg.Lib. II, epist 265.
Cumolim. De praiscripl.I.ib. 11, epist.107.
Cumolim.Desenl.elrejud. Lib. 1, epist. 267.
Cumolim.Deverb.signif.Lib. 10, epist. 66.
Cumomnes.Deconslilut.Lib. 1, epist. 192.
Cumpro causa. De senl. excomin.CollectioSainerii,
tit. 31.
Cumpropler. Dejurcpairon.Lib. 1, epist. 521.
Cumpro quajstione.Deconc.prcbb.Lib.5, epist. 71.
Cumsecundum.Deprcebendis. In teriiacoileclione.
l.ib.
414.
1, epist.
Cumsecundum.De prcabendisLib. 1, epist.76.
Cumsuper. Decausaposs.CollectioRainerii,lit. 27
Cumstiper. De off.jud. deleg.Lib. 2, epist. 58.
Cuflitempnre.Dearbitris.Lib. I, epist. 317.
Cumlibi. Deleslam.Lib.5, epist. 59.
Cumlibi.I)everb.siguif.Ibid.
<\im venerabilis.Deconsuelud.Lib. 11,epist. 75.
Cumvenerabilis.De relig.dom.Lib. 12, episl. 95.
Cunivenisset.Desacr.unct.GestaInnoc.III, cap. 76.
Cumuniversorum.De rer. pennut.Lib. 1. epist. 81. .
D
Dehomine.Decelebr.miss.Lib 11, ppi;t. 146.
Deinfideiibus.Decons.el affin.Lib. 1, epist 514.
De monialibus.Desenl. exconun.Lib. 5, tpist. 1.
De testibus. De teslib.Lib. 1, epist. 515.
Deusqui. Dedivortio.CoileclioUainerii,tit. 40.
Deusqtti. Devil.et liou.r.lericor.Ibid.
D:leclifiiii.Deappell.Lib. 1, epist. 551.
Dilectofilio.Deuppellat.Lib. 10,epist. 189.
Diieclofilio.Depraibend.Lib. 13,epist. 72.
Diiecto iilio. De suppi. negl. pnvlal. Lib. 15, episk
157.
Dilectofilio.De lestib.Lib. 11,eptst. 235.
Dilectus.Deconcess.vrceb.Lib. 11,epist. 107.
Dilectus. Depceuis.Lib. 15, epist. 196.
Dileclus.De Sinwnia.ColleclioHaineni.lii. 21..
Diiectus.Delemp.ordin. I.ib. 15,episl. 195.
Dileelus.Dehomicidio.CollectioRainerii,tit. 51-.
Discretionem.Deeo qid cognovii.ColleclioRainerif,
vit.40.
Duosimul. Deoff.ordinaru. Lib 1, episl. 515.
Dura saepe.Defulsuriis.Lib. 1, epist. 235.
E
Ecclesia. Deconslitul.I.ib. 2, epist. 239.
Kdoceri.Deresaiplis. I.ib. U, epist. 5.
Kolibculius. Desen: no:icruin. Lib. !0, ejiist.73.
1275 ELENCHUS EPIST. DECRETAL.INNOC.III RELAT. 1NCORP. JURI3. 1270
Etsi necesse. De donal. int. vir. el uxor. Lib. 2, P
Spist.75. Pastoralis.De causapossess.Lib. 8, epist. 40.
Kxconscienlia.Decrim. falsi. Lib. 1, epist. 404. Per nostras. Dejure ptslron.Lib. 1, epist. 204.
Kx lillerarum. De cuclor. el usu pallii. Lib. 12, Per luas. Quifil.si. lcgilimi.Lib. 1, episL.522.
epist. 18. Per venerabilem.Qui.fil. si. legitimi. Lib. 5, epist.
Ex litleris. Deconsuelud.I.ib. 1, epist. 422. 128.
Ex liLleris.Deexcess.prcelal.Lib.11, epist. 187. Petiistis. Deprivilegiis.Lib.13, epist. 162.
Kxlitleris. Deliomicidio.CoileclioRaineriiliL.51. Pelrus Diaconus.DeIwmicidio.Lib.1, epist.325.
Kx liltrris. Dejureiurando.Lib. II, epist. 274. Plerumque. Derescriptis.Lib. 11,epist. 273.
Kxlitteris. Deo/f.jud. deleg.Lib. 10,epist. 178. Porreclum.Dereguiarib.Lib.1, epist.524.
Kx ore. Dehis qum fi. a maj.par. capituli. Lib. 1, Possessiones.Dereb.Eccl.alien.l.ib. 1, epist. 106.
epist. 290. Post eleclijnem. Deconcess.prceb.Lib.5, episl.53
Kxparle. De appellat.Lib. 5, epist. 22. Posl miserabilem.Deusuris.ColleclioRaineriilit. 26.
Kx parte. Decorp. vilialis.I.ib. 1, episl. 19. Post (ranslalionem.De renuniial.Lib. Ii, epist. 2i9.
Kx parte. De fentiis.Lib. 11,epist. 1U5. Postulasti.De
Kx patte. Dehis qumfi. a maj. par. Capiiuli. Lib. 1, foro compel.Lib. 16,epist. 26.
PosLuiasli. D ehomicidw. ibirl.
epist. 259. Poslulasii.DeJudmis.Lib. 15, epist. 118.
Kxparte. De prlvilegiis.Appendixlibri 11,pag. 295. Poslulasti.Dejure palron.Lib. 11, epist 258.
Kx parle. l)e reslit.spoliai.Lib. 11, episl. 206. Poslulasti. De rescriptis.I.ib. 16, epist. 165.
Kx parle. Deimnpor.ordin.Lib. 1, episl. 232. Postulalis.Deconcess.prceb.I.ib. 14,epist. 140.
Expcwuisi. Deregularili.Lib.Lib. 5, episl. 10.
Kxposuisli.De cdrp. vitiutis. 1, episl. 507. ProposuisLi.Deconsea: F.cdes.Lib. 1u, episl. 75
E-xlenore De concess.prceh.Lib. 11,episl. 188. Proposuit.Deconcess.prceb.Lib. 1, episl. 127.
Kx leuore. De consanguinitale. In quurla collcclione. Q
Lib. 12,episL.61. Qua;in Ecclesiarum.Deconsiitul.Lib. 2, episl.7.
F Quaesivisii. Desent. excommunicationis. In quarla col-
Finemli:ibus.De doloel conlum. ColleclioRaMierii, lectione. 16, epist. 118. L ib.
tit. 28. Qilaliter.Decler. nonresident.Lib. 5, epfst.16.
G Qualiler.De eleclioiie. Lib. 2, epist. 183.
Quamgravi. Defalsuriis.In tenia colleclione. Coileclio
Gaudemus.De divorlio. C ollectio Rainerii, tit. 40. Raincrii LiL.14.
I Quamperniciosum.Deusuris.I.ib. 1, epis!.299.
Quamsitgrave. Deexcess.prceiat.1ib 1, epist. 145.
Innotuit. De cleclione.In terlia colleclione.Colieclio Quamvisad abolendam.DeSimoniu.In secundacol-
Rainerii, til. 4. leclione.Lib. 1, epist. 261.
In qtiadain.Deceleor.Miss.Lib. 12, epist. 7. Quanto.DecensibusLib. 1, epist. 135.
De
lnquisitioni seni. excoinm. I .ib. 11, epist. 269. Qiianlo.Decottsuelud.l.ib. 2, episi. 212.
lnqtiisilionis. D eaccusal. L ib. 13,episl. 191. Quanto.De divortiis.Lib. 2, episL50.
Insinuante.Quicler. velvoventes.Lib. 2, epist. 232. Quanlo.Dejurejur. Lib 2, epist. 28.
In laiiluni.De Simonia.Lib. 2, episl. 104. Qtianio.Deoff.ordinarii.l.ib 1, epist. 80.
lnteileximus.Deaduller.Lib. 11,epist. 70. Quanto. Detranslal episcopi.I.ib. I.episl. 555.
Inlelleximus. De ail. qual. el ord. praific. Lib. 15, Quemadmodum. Dejurejw: l.ib. 10, epist. 114.
epjst. 4. Quiacirca. Debignnis. I.ib. i(i, episl. 118.
InLer alia. Dc immun.Ecclcs.Colleclio Rainerii, tit. Qnia^tR^tteconscmg. el affui.ibid.
55.
Ip'.cralia. Desenl.excomm.CoileclioRainerii.lil. 51, Qw^^^^^^^iiilegiis verb. I.ib. 10, epist.
DeInmsUil. l .ib. 552. Qv^^^^^^^^^e signific.
I?.lercorporalia. I, epKt.
Inter dileclos. Dedonalionib. Lib. 11, episl. 270. De senl. el re judicala. Col-
Inier dilectos.Deexcess.prtvlal.Lih II, episl. 264. Qunq^^^^^HHem.
leciio Rafl^^Pl^i.
Inier ri.leetos.De fideinslrum.Lib. 2, epist. 57. Quod Dei. I)e slaiu monaclwr. Colleclio Rainerii,
Inter monaslerium.Desenl.et rejud. I.ib. 2, episl. 81. til. 37.
InLeropera. Desponsulib.Lib. l.epist. 112. Quod in riubiis.Dededic. eccles.Lib. 1, episl. 381.
Inl.er qualuor. ue clei: non resid. GeslaInnoc.III, Quodiu riuLiiis.De pxnis. Ibid.
cap. 102. Quoriin dubiis.Derermnliul.IIid.
Inter qttaiuor. Decier. peregrhtis. Ibid. Quodin dubiis.De senl.excomm.Ibid.
InLcrqiiatuor.Demitjor elobed. Ibid. Quodsedem.Deoff. ordimrii. Lib. 2, epist. 77.
lnLerqualiior.i)e retig. domib.ibid. QuoJ super. De fide instrum. Colleclio R3inei1i,
lnler sollicitudines.D'epurg. canon. Lib. 2, epist. 63. lil. 59.
L Quodsuper. Devotoel voiired. Ibid.
Quod super iis. De consang.cl afftn.Lib. 2, epist.
l.icet. Deaccusat.Lib.1, epist. 277.
Licet. De(alsuriis.Lib 1, episl. 5i9. Quoniam.Vllilenon contestala.Lib. 11, epist. 266.
I.icel. Deoff.jud. ord. I.ib. 10,epist. 171.
Licet. De off.iegali.Lib.5, epist. 67. R
Licet. De regularib.Lib. 11,episl. 178. Ranntius.De sent.elrejudic. I.ib., 10, epist., 123.
Licel. De UansUd. Lib. 2, epist. 278. Requisisli.Velestam.Lib.11, epist. 262.
I.icet Heii. DeSimonia.Lib. 2, epist. 260. Responso.Desenl.elexcomm.Lib. U, epist. 267.
Licelundique. De off.jud. deleg.Lib. 11, epist. 271.
Ligneis.Deconsec.ecclcs l.ib. 15,epist. 166. S
Lilleras. De temp.ordin. ColleclioRaincriilit. 53. Sicut.De suppl.negl.prtvlnt.Lib. 2, epist. 5.
M Sicul.Ne clericielc. Lib. 14, epist. 129;,
Sicut ex lillerarum. De homicidio.Lib. 14, epist.
Magnae. Vevoloel volired. Lib. 1, epist. 69. 107.
N Sicutex litteris. Despons.el malriin.I.ih. 1,'cpist. 29.
Sicutnobis. Dereqularib.Lib. 1, episl. 517.
NovaquKdam.De pcenit.Lib. 15, epist. 187. Sicutnobis.Desehl.el rejudic. Lib. 2, epist. 48.
Novimus.Deoerb.signific.Lib. 11,epist. 257. Sicutnobis.Desenl.exconmt.Lib 2, epi-it.166.
L ib.
Nuper. Desent.excomm. 2, epist. 06. Sicutnostris.De consitutionibus.In teriia colleclionc.
O CollectioRaineriitit. 19.
Sicul lenor. Deregularib.Lib. 1, epist. 56.
OblaUe.Ve appellal.Lib. 12,epist. 81. Sicut liis. DeSimonia.l.ib. 2, epist. 172.
Omcii.Deelectione.Lib. 11, epist. 262, Significante.Ve pignorib.Lib.1, episl. 55.
Officii.De pamil. Ibid. Significasli.Dehomicidio.Lib. 12, epist. 59.
Oflieii.I)esent.excoinm.Ibid. Significasii. DeIwmicidio.CollectioRaineriilit. 31.
Olficii.Deleslamenlis.lbid. Significasti.Deoff.urchidiac.Lib. 2, epist. 185.
Olim. Derescriptis.Lib. lb, epist. 6. Significasti.Desponsal.et malrim.Lib. 1, epist. 48.
Olim. Vereslil. spolial. Lib. 1, epist. 259. Sigmficaslis.De eo qui du. in malrim. Lib 1, epist.
Olim intcr. De reslit. spolial Lib. 5, epist. 100. 102.
1277 ORDO RERUM QU.E IN HOC TOMOCONTINENTUR.
Significavit.Delestibus.Lib. 12, epist. 12.
Sinere. Desenl.etexcomm.-Geslalnnoc.III. cap. 87. 40.
Solita?.Vemajor.el obed.GestaInnoc.III. cap. 65. et
colleclioRainerii(it. 2.
Solieitudinem.De appellat.Lib. 10, epist. 165.
Suamnobis.DeSimonia.Lib. 1, epist. 220.
Super eo. Decensibus.Lib. 10,epist. 76.
Super quibusdam.De verb. signif. Lib. 12, epist.
154.
Suscitata.Dein int.reslitut.Lib. 13,.epist.60
T V
Tuafralernitas.De aduller.Lib. 11,epist. 101.
Tua?fraternitatis.Decler. nonresident. Lib. 10,epist.
61.
Tuanobis. Dedecimis,Lib. 2, epist. 212.
Tuanos. Deconsang.et affin.Lib. 14,epist. 159.
Tuanos.Decognal.spiril. Lib. 5, epist. 7.
Tuanes Decolmbil.cler.et mulier. Lib. 2, epist. 63.
Tua nos. DeSimonia.Lib. 10, epist. 169.
Tuam in Domino.De tempor. ordin. Libv 11, epist.
275.
Tuamnoncredimus.In quintacompilat.lib. 2, lit. 5,
cap. 1. Appendixlibri 16,pag. 845.
Tuarum. Deprivilegiis.Lib. 1, epist. 430,
1278
Tuas dudum.De sponsaduorum.ColleclioRainerii lit,
Tuasdudtim.Deusuris. CaliectioBaineriilil. 26.
Tuis quasstionibusDe prcebendts.Lib. 11,epist. 46.
Tuis quseslionibus.De leslibus,Ibid.
u
Ut nostrum.De appellat Lib. 1, epist. 568.
Ut noslrum.Veoff.arcliidkc Ibid.
Ut noslrum.Ut eccles.beneficia.Ibid.
Vacante.De prcobendisLib. 16, epist. 166.
Yeuerabiiem.De eleclione.Regisir. de negolio im-
perii, epist. 62.
Venerabili.Pe verb.signifie.I.ib. 1, epist. 222.
Veniens.Deaccusat.Lib. 5, epist. 28.
Veniens.Decognal.spiril Lib. 1, epht. 580.
Veniens De conn.conjugal.Lib. 12,epist. 15.
Veniens.De e.oqui duxil.Lib. 11, rpist. 277.1
Veniens. Dejurcjut: Lib. 1, opist. 587.
Veniens.Deprcescript.Lib. 15,epist. 7.
Veniens.Qutmatrim.accus.Lib. 5, epist. 51.
Vergentis. DelicerelicisLib. 2, epist. 1.
Volens.De purific.poslpart. Lib. 1, epist. 563.

ORDO RRHUII

QILE IN HOG TOMO COKTINENTUR.

INKOCENTIUSIII K.OMA.NUS PONTIFEX. XIX.—Frisiensiepiscopo,et pra?positoet decanoMos-

Frisiensisdioccesis.— De homicidiocasisali. 30
REGESTORUM SIVE EPISTOLARUM LIBERDUODE- burgensiXX.—Claromonlensi episcopo. — Utriimlicealbona
CIMUS. __ sua dare Ecclesiepro beneficiooblinendo. 51
— Ponlificalusannoxu, Christi12G9_^^flH^^ •—
XXI. Hugoniabbali ecclesise SancUe Marise
de Ged-
—
I. AbbatiSanrli TheorioriciReu^^^^^^Mris et
' deeauo denvrde eji.sque fralribiislam pra^seulibusquamfuturis
et cantnriMajorisecclesiie^j^^^^^^^H con- canonicainvilamprofesiisin perpeiuum.— L'e conlirma-
ilagralione eeclesiaeRihodiinoniis.^^^^^^^^^V 9 lione privi.egiorum. 51
—
II. PalriarclneAquilegensien^^^^^^^HKno. — XXII.— Joannide DominicoJudici Sabinensi.—Ut
De libera peregrinationead iocas:m^_______^^ 11 lesies examinetin qu::damcausa. 53
—
III. Clericiset laicisperegrinis^HWnda civitale XXIII.— AsculanoRapolanoetT.avellinoepiscopis.—
Cretaamoranlibus.— Deeodemargumento. 12 De accusatioueariversusepiscoptimPotenlinum. 33
—
IV. NobiliviroHenricocomiliMaltaj.—-Denegotio — —
XXIV. Ratisponensiepiscopo. De relbrmandis
Cretseet de IaudibusejusdemHenriei. 12 abusibusin clero. 35
V. —Nobri RicardogermanonostroSoranocomili.— XXV.—Eidem.—De clericis non residenlibiis. 55
Ei confirmatcaslrumSoranum. 13 XXVI.— Abbati et conventiiiSancliMedardiSuessio-
VI. —Arcliiepiscopo et abbali SancliSlephaniet priori nensis.— Ul puerum quemdamad ruonasteriumadmit-
SanctiTh?odoriJanuensis. — Scribitureis pro ecclesia lant. 55
S. Mariaede Caslello. 15 —
XXVII. lilusLriregi Fraiiciso.— De succursu Terra;
VII.— Ferrariensiepiscopo.—Respondetad ejus con- Saiiclie. 56
sulta. 15 XXVIII.—PalriarchnsJerosolymilanoetmagisLrisHos-
VIII. PalriarchasHierosolymitanoapostolicsesedis pitalisacTempli.— Millitureis pecunia.
— 57
—
legato. De (ranslalioneepiscopiYporiensisad palriar- —
XXIX. JoanniabbaliS. liertini, etc. — Hanc episto-
clialumAnlioclienum. 18 lam ex notisclirenologicislibrou resiituimns.Lstnuncin
IX.— Cislerciensi,de'Firmitate, de Ponliniaco,de boc libroordine58bis. 58
Claravalle,de Morimundn, et universisCislerciensisordi- — —
XXX. Milonisubdiacono. Dispensaturcum eo su-
•—
tiisabbatibus. De hegolioinlerdicliAnglieani. 19 per rieleclunalalium. 58
X. — Londoniensi,Eliensiet Wigoruieiisiepiscopis.— —
XXXI. Hugoni de Saduranorecloriecclesise de Vo-
De eailemre. 21 lobrica.—Suscipilttrsubprotectioneapostolicae sedis. 59
X-I— Rofrido,tituli SanctorumMarcelliniet Pelri, XXXII.— ArcMcpiscopo etcapiLuloSlrigoniensi.Con-
presbylerocardinali,Casmensi abbali,etmagislroRoberlo firmalureis— donatiofaclaa rege Hungaria:-. 39
—
de Alberlo. Commillilureis causaquaedamMarsicana. XXXIII. Abbatiet conveutui S anctiB^ertini.Deelec-
22 lione abbatis Alciaciensis. 40
XII. —KicolaoAlexandrinopatriarchae.—Litlera con- XXXIV.— EpiscopoSanctiAndreae.— De lestibusad-
soiatoriascribitur 23 millendisin accusationematrimonii. 45
—
XIII.—EpiscopoPataviensi,et abbatide Bovingarden- XXXV. Kobiliviro E. comiliIrsuto. Suscipitur —
berg Palaviensisdioecesis.— De eo qui monachusfactus sub protectioneaposlolicajsedis. 44
cst consensuuxoris 24 XXXVI.—Meldensi episcopo et archidiacrnoParisiensi.
XIV.—HtibaldoarcbiepiscopoRavennati.—Decorrec- —EiscommitlilurcausacamerariiCarnotensis. 45
tione monasleriiS. Adelberti. 24 —
XXXVII. Igniaceusiet Ciara^vallisabbaliousCisler-
— —
XV. Abbalirte Tilieto. Eum bortaturut eleclioni ciensisordinis, Remensiset Laudunensisdicecesiim,et
de se factseconsentiat. 25 decanoRemensi.—Adversusiniquasexcommunicaliones.
—
XVI. Episcopoet archidiacono Cumanis.—Dedissol- 46
vendomatrimoniocujusdam. 29 XXXVIII.— Decanoet magistrisR. et P. canonicisAn-
XVII. —Archiepiscopo sanctaeR. E. cardinaliet capi- tiochenis,et universisclericisin caslroCursariicommo-
liilo Mediolanensi. De negolioDurandide Oscaet so- ranlibus.— Ut patriarchamsuumsuscipianlreverenter.
—
ciorumsuorum. 29 46
XVIII.— Petro Composlellanoarchiepiscopo.— Con- XXXIX.— Nobiliviro comitiTripolilano—Utpalrlar-
ccdilurei ut palliouli possitextra provinciam. 50 chamAntiacheuumbabealcommendatum. 48
1279 ORDO RERUil 1280
XI,. —Decanoet eapituloBiturieensi.— De eleclione LXXIX.— PatTiarclueCdnslanlinopolitano. — Super
archicpiscopi Biluriceusis. 48 injectionemanuumviolenta. 85
—
XI.I. Archipresbytero et capituloCarganica; —
ecclesiae. LXXX. Poteslatiel poptilo Urbevetanosalutem et
— Ul Bartholonueum r ecipiant in canonicuin. 49 spiritum consiiiisauioris.— RedaiguuUurde pncsurap-
XLU.— JoanniStrigoniensiarchiepiscopo et successo- tione.
—
&i
ribus ejus canonicesubslituendisin peipetuum.—Deton- LXXXf. AbbatiSancliFeiicis,et G.de Bagnoloca-
Crniaionepiivilegiorum. 50 nonicoBononiensi.— Respondelurad eorum coi.sulta.
XI.III.—Archicpiscopo et capituloSLrigoniensi. —De 84
eademre. 51 LXXXII. — Abbaliet monaciiis SancliBenediclisupra
el
XLIV.—Episcopo magistris P. CircatoriMajoris F .c- Padum — Super eleclione, visilatioueet correcticne.
clesiieetcanonicoSancliSalvalorisMetensis.—Ut J. mo- 86
nacliumcoganlad moiiasterium suumreriire. 52 LXXXIIf.—Nobiii
—
viro Pelro duci el. populoVeneto-
XLV.—lllustri ut
regiArmenise.—Persuaueturtreugas rum. Moneteos ut rerieantad obsequium. 88
iuaat cum comile Tripoliiano. 5i LXXXIV. — Guidoni s ubdiacono e l capellanonostro. —
XLVl. — Abbaliel couventuiSancliBenedieliFloria- Confirmatur ei ecclesiaS. Laurenlii. 89
—
censis. Ul bonaalienatarevocarepossint. 56 — —
LXXXV. Cephaludensiepiscopo. Dantur ei quse-
XLVH.—Eisdcm.—Coiilirmatur compositio faclacum dam monita. 90
arcliiepiscopo Seuouensi. 57 PROCKSSUSNEGOTII RAIMUNDICOMITIS TOLOSAN!.
XLVIII. -- Abbali el fratribus Sancli Benedicli super CAP.I. —Pruna obligatio comilis facla apud Vaientiam
I/gerim. —Conlirinatur eis quoddamprivilegiumAlexan- 90
dri papa;. 57 —
£ CAP;II. —Formajuramenticomilis. 190
XLIX. — Eisdcm. — Ut Burgenses suosuon deprimant CAP.111. Mandalaante absolulionem. 91
onere servitulis. 58 CAP.IV. — Mandataposlabsolutioneni. 91
—
L. — AbbaliSanctiBenedicliFloriacensis. De limi- —
CAP.V. Juramentaconsulum. 92
taiioneparochiterie Villari. 58 —
CAP.VI. Haecest indulgentia. 93
LL—AbbatietconventuiBealiGermaniAulissiodorensis. —
CAPVII. Formapacis. 94
— Utlicealillisrevocarebonaalienala. 58 CAP.VIII.— Juramenlumquodprwslileruntcustodes
Lll. —Abbatiet conveuluiSancliBenedicliFloriacen- caslrorum. 94
sjs. — Ne Ecclesiajillorumpossint inlerdicivelexcom- —
CAP.IX. Juramentumpro principibuscrucesignalis
municari. 59 et exercitu. 95
Lllt. —Episcopo,et Stephanocanonico, et Joanniar- CAP.X. — Juramentumbaronum. 95
chipresbyleroSaucliJoannisSutrinensis. — Conlirmalur CAP.XI. — Prasceplabaronum. 96
seiiteutiaqusedamlalapro ipsis. 59 —
CAP.SXIL Obligaliocaslrorumbaronum. 96
—
LIV. Archidiacono —
et W. et R. primiceriisCiviten- CAP.XllL Eademobligalioproaiiisbaronibus. 96
—
sibus. Confirmalur senlenlia quEedam. — 60 CAP.XIV.— Mandatumepiscopisfactum. 97
LV.—Consulibus el civibusJanuensibus. Ut treugas LXXXVI. — Archiepiscopis et episcopisel abbalibcset
ineantcuin Pisanis. 61 aliisecclesiaruniprslaliset.universispersonisecciesiasli-
—
LVI. Slephano,Caniuariensiarchiepiscopo, S. R. E. cis quibushocscriptumab apostolicse sedislegalis fuerit
—
cardinali. DeelectioneepiscopiLincolniensis. 62 exhibilum.—De subsidiopraestando crucesigaalis. 97
LVIL— Episcopoel abbaliSanctiVedasliAlrebalen- LXXXVII. —Rrgensi cpiscopo, et abbatiCistercicnsi,
sis. — De excommunicaLioiie regis Angiite. 6 't et magistroMiloni uotarionoslro,apbstoiica3 scdislegatis
—
LVIII. Ad*'\ 6i — De eodemargumenlo. 98
—
LIX. AbbaLiSanct»Triuitalisd<?Maioleone. — lrre- —
LXXXVIH. Universisfidelibusconslilutisin terris
gularem esse qui alium lelhaliler percussit. 64 nobili_M*ijfc^lversus Provincialesharelicos suntcruce
—
LX. Fralri Aslorgiomonac.ho de MansoAdseCister- signty^^^^^^^adem maleria. 99
—
ciensisordinis. De mouachoqt;i medicinamexercuit. L^^^^^^^^M^ro Miloninolarionostro
66 sedisa____________M.ur
apostolicas
ei ut cceptumnegoliumperse-
LXI.— Priori S. HoncraliArelatensis.— De causa qualu^^^^^Hv
quadammattimoniali. 66 XC.^^^^^^Vlt. comiliTolosano.—Horlalureum
— —
LXIl. ScholaslicoEremensi, Ei confirmalursua ut perse^m^Pmo. 100
scbolnslria. 68 —
XCI. SU?pnaiio Cantuariensiarchiepiscopo, S. R- K.
— —
LXIM. Illustri regi Otloniin Romanorumimperalo- cardinali. DeeleclioneepiscopiLincoluiensis. 101
rem eleclo.—AdversusWaldemarumepiscopumSieswi- XCII.— Abbatiet convenluiFarsensi.— Absolvunlur
ceiisem. 69 ab itnpelill ne episcopiSabinensis. 101
—
LXIV.— EpiscopoConcordiensi. Utadmiltatcessio- — —
XCIIl. Eisdem. De eademre. 105
nem episcopi Tcrvisini. 71 —
XCIV. Paduanoet Cenelensiepiscopis,et abbati
— —
l.XV. CapituluTervisino. De eadem re. 72 SancliMarlinide CoileCeneteusisdicecesis.— Scribilur
LXVl.— Terraconensiarchiepiscopoet sulfragaueis pro archiepiscopoDuraciensi. 105
.ejus. — De—negolio Dur.indirieOsca. 73 XCV.— Albaniensiepiscopo.— De eademre.
—
Narboucnsiarchiepiscopoet suffraganeis XCVI. NobiliviroMichalicio
106
—
LXVIl. Cuminiano Romaniaj.
ejus. •—Deearienire. 73 Supereademrnateria.
—
106
LXVlll.—Terraconensiarchiepiscopoet suffraganeis XCVH. AbbaliSancliPetri de Lingrariga,et archi-
' — Super
cjus. —
eoriem. 74 diaconoDuraciensi.— Deeademre.
—
107
LXIX. Duratidode Oscaelfralribus cjus reconcilia- XCVIII. Marlinoabbatiet fratiibusmonasteriiSanctaj
unilali.— Deeademre.
lis ecclesiaslicaj >75 Maria?de Serena.— De revocalionealienalionum. 107
LXX.—Pra?pr.silo et capituloSanctiMichaelisde Buc- XCIX.— Kpiscopoet F. et V. archidiaconis Salaman-
caleonisC.onslantinopoliLan. — !-uscipiuntursub prolec- linis. —Coiiiinnatur senleutialala prouiouasLcrio Colim-
lione sedisaposlolic*. 77 briensi. 110
LXXI.—Willelmode Ullraportupresbytero. Con- — —
C. Canoiiicisregularihus ecclesiaeBeali Petri de
Crmalui'sibibeueficium. 78 Torgalona.— De cauonicisinstiiuentiisin ecclesiispa-
LXXH.— Pravposilo et capituloSanctaeMaria?de Bla- rochiaiibus. ... l^
—
keruaCoiislatilinopolilan.Suscipiunlcrsub prolectione —
Cl. SolTridoPisloriensi,episcopo,ejusquesucces-
aposlolica;scdis. 78 soribuscanonicesubslituendisiu perpetuum.— De con-
LXXIII.— Archiepiscopoet maori praposiloet capi- Crmationeprivilegiorum. 113
Ut
tulo Maguiilitiensi.— PelrumViterb.inducant pos- in CU.—Lundensiarchiepiseopo. —Deconversione in- F
sessionemprtebenda?. Mogunl. 78 land*. 116
LXXIV.— CuslodiMogitnlinensi, et pra?posilo et de- —
CIII.—Illustii regi Daciae. Suadeturut.pugnet ad-
canoPingueusiMagunliuensis —
diuucesis. Deeademre. versuspaganos. 118
79 —
CIV. Oltoui, illustriRomanorumimperalorisemper
LXXV. llluslri regi Ottoniin Romanorumimperato- Augusto.— De eodemargumenlo.
— 117
renielecto.— De peregriuisliberandis. 80 CV.— Litteraemissajdominopapas.—De negolioTerrra
LXXVI. — Palriarchaj Aquilegensi. — De eadem re. SancUe. 118
i 81 —
CVI. LitterasmagislriMilonismisssead dominumpa-
LXXVII.—Cremonensiel aliis episcopisin quorum pam.—— De negoliofideiin Provincia. 124
di(icesi'susperegrini redeunlcsde trausmarimsparlibus CVII. Dominopapa?.—SuperfaclocomilisTolosani.
—
tleliueiitur. Deeadem re. 81 126
J.X.VVIII.— Illustriregi Otlouiin Romanorum impera- Formajurameniibaronum,civitatum,aliorumlocorum
—
torcnie.ecto. Ccnimcr.dat civilalcmFlorentinam. 82 domiuopapaedanda. 127
 1281 QVJE IN HOCTOMOCONTINENTUR.
CVIII.—Dominopapae.— De vicloriahabila conlra canonicoRemensi.—Exsecutoriasuperquadamecclesia
)ia?reticos. 157 164
CIX. Dominopap». De expugnatignebaaretico- CXLVII.—Fulconi priori
— — et r.onventuiSanctiMarlini
rum. 141 de CampisParisiensis.— Adjudicalureis medletas pro-
(X — AdnlphoquondamColoniensiarchiepiscopo. — veiiltiumEcclesiaeS. Jacobide Carnificeria. 166
Coiiiirmalurei pensio250marearum. 142 CXLVIIL —DecanoAtrebalensi —Respondelvrad ejus
CXI.— Priori et fralribus Jerosolymitanihospitalis consulta. . 169
—
Sancti jEgidii. Confirmalur eis donaliofactaa comile — —
CXLIX. CapituloTullensi. De electioneepiscopi.
Forcalcariensi. 145 169
CXII — NobiliviroPoncioLugdunensi. Dalur ei — —
CL. Catalaunensiepiscopo,et de.InsulaCistereieu-
facultasconferendidecimas. 146 sis et FlabonimontisPraemonslralensisordinum abbalibus
—
CXIII. Constantinopolitano palriarehae.—Utqueni- riore. —
Tulleiisis dicecesis. Ejusdemargumenli cum supe-
damcanonicumrecipifaciat. 147 170
CXIV.— VarissiensiTltebano,el Larissensiarchiepis- CLI.—Judioibus,consulibus,et universopopuloBene-
copis.— DeUdeliLate prassiandaimperatori. 147 ventano.—Iiiseonfirmalurremissio
•— fiddautiartim. 171
CXV.—Archiepiseopo.Varissiensi, et episcopoSolim- CLil. Narbonensiel Arelatensiarcbiepiscopis.—
briensi,et decanoSancta?Mariaede BlalcernaConslanti- De negotiocomitisTolosani. 171
nopolitano.— De ab
pra;positis imperatore — constiluUs. 147 el
CLHI.—EpiscopoRegensi, magistro TheodisioJa
CXVI.— Patriarcha?Constantinopolitano. Deeadem nuensicanonico.— Super eodem. 173
re. 148 —
CLIV. NobiliviroR. comiti Tolosano. Declaran- —
— —
'CXVII. Eidem. Nonlieere palriarchae uniresedes tur quidam articuiimandatorumMilonis. 175
episcopales. 148 —
CLV. Fragmentum. 174
CXVI.I1.—Otloni —
illuslriRomanorumimperatorisem- —CLVI. Cislerciensiabbali apostolicassedis legato.
per Augnslo. — De negotioepiscopiBambergensis.149 Ut absolvatcivesTolosanosa censuris. 174
—
CXIX Magunlino archiepiscopo,et episcopoHerbi- CLVII. — Ultislribus et
regibus principibttset univer-
et abbati Fuldensi Herbipolensisdicecesis.— sis Dei fidelibusregno Dacia?circumpositisCatholicam
e eademre.
Solensi, 150 servanlibustuiilatem.— Rex Dania?suscipitursub pro-
CXX.— Salzburgensiarchiepiscopo..— De eademre. leclioneseriisapostolica?. 176
150 CLVIII. —^Bono Senensi cpiscopoejusque sttccessoribus
CXXI— Nobiliviro duci Auslria?.— De eademre. canonicesubslituenriis in perpeLuum. —De confirmali^ne
151 privilegiorum. 177
CXXIII.—Nobili viroSimonide Monteforti,comiliLe- —
CLIX. Kanerioplebanoplebisde Lornano. Susci- —
cestriie, vieecomiti B iterrensi. — Conlirmatur e i omnia pitur sub—proteciioue sedisapostolic.ae. 178
faciaper legalossedisaposlolicae. 151 —
CLX. Kidem. Supereodem. 179
— —
CXXIII. Nobiiivirode Monteforti. Respondelepi- —
CLXI. PresbyteroDietajuvae recloriecclesiaeSancti
stola?109. 152 Pauli. — De confirmatione privilegiorum. 179
CX"XIV. — Otloniillusl.riRomanorumimperatorisem- CLXII.— Spinelloreclori eccle.liaeSancti Georgii
per Augusto. — UtopemferatSimonideMonteforti.155 Senensis.— ConQrmatursenlenlia episcopiSenensis.
CXXV.— IllustriregiAragonum.— De eademre. 154 179
—
CXXVI. Abbatibuset aliis ecclesiarumpnelatisin CLXIII. — —
Eidem. Ejnsdemargnmenli. 180
partibusNarbonensibus, Bilerrensibus, Tolosanise t Albi- CLXIV. — Guidoni rectoriecclesiaeSanctiMatthaei Se-
—
gensibusconstitutis. De bonisha;reticorumconflsea- nensis. — — De confirmalione privilegiorum. 180
tis. 154 CLXV. Joannirectori ecclesiaeSanctiAndreaeSe-
CXXVTI — AbbaliSanctiVictoris,et SaiictaeGenovefae nensis.— Ei confirmalurcoilatioipsiusKcclesiae. 180
et SanctiVictorisprioribusParisieiisibus-'--
'" UCTtueantur CLXVL— Priorimonasleriide HiUelinge, ejusquefra-
RnbertumMalivicini, '. ; 155 tribus lam praeseutibusquam futuris regularem vitam
CXXVUI. Eisdem. DesimiliareujieiiU^.. 156 professisin perpetuum.— De confirmationeprivilegio-
— —
CXXIX.— Nobilibusviris barombpW^ttPntibusqui rum. 181
cumnobiliviroSimonede Monteforti.db signatorum exer- CLXVII. — Priorissaea cmonialibus de Campcsseia. —
citu remanseruut.— Inducunturut assiStantSimoni de Ejusdemargumenti. 183
MonteforLi. 156 — —
CLXVIH. Argenncnsiepiscopo. Super factoco-
CXXX. — Abbatiet Sancti
priori — Victoris, et priori mii.isTolosani. 185
Sancta?GenovefaeParisieusis. De eleemosyniscou- — —
CLXIX. Kidem. Quisint dicendihaeretici. 183
cessispiis locis. - 156 CLXX.— Archiepiscopoet SancliAndreaeet Sancti
CXXXI.— Abbali Cislerciensiapostolica?sedis le- Severini decanis Burdegalensibus. — Scribitur ei pro
gato.— De quodampriviiegioconcesso11.Maloviciho. episcopoAgennensi. 184
157 CLXXI.—Eisdem.— Deeademre. 184
—
CXXXII. Abbatide VallibusCisterciensisordinis. — —
CLXXIL EpiscopoVasalensi,et priori SanctiMacha-
Ut accedalad Simonemde Monteforti. 157 rii et archidiacono VesalmensiBur egaleusiset Agen-
CXXXIII. — NobiliviroRoberto de Malovicino,matri nensisdiuecesum. — Utha?reticiprivenlur terrisquas te-
et uxori ejus. — Kjusdemargumenticum epistola 150. nent ab Kcclesia. 185
157 CLXXIJI.—Agennensi —
episcopo. Ejusdemargumenti
—
CXXXIV. MonialibusParrasii Crsterciensisordinis. ciimepistola170. 185
— Ejusdemargumenli. 157 CLXXIV. — CapituloecclesiaeSancti CaprasiiAgen-
CXXXV. — G-alteropresbyteroeccZesiae de Coroeron. nensis. 185
— De eodemargumeuto. 158 CLXXV.—Capitulo ecclesiaede Manso.—Super eodem.
—
CXXXVI. Arelatensiarchiepiscopoet suflraganeis 186
De
ejus.S— negolio haereticorum. 158 CLXXVI. — Priori MediciniCluniacensisordinis.—
CXXXVII.— Consulibus Arelatensibus.—Super exstir- Supcr eodem. 186
pationehaBrelicorum. 160 —•
CLXXVII. Episcopoet S. de Aunesarchidiacono
—
CXXXVIII. EpiscopoSegandino.—Indicitur ei pur- Oscensibus, el decanoTirasonensi.—De eleclione epi-
galiostiperquodam facinore. 160 scopiPampilonensis. 186
—
CXXXiX. EpiscopoSegobiensi,et Palentinoelecto, AfPENDiXLIBRIDUODECIMI.
et archidiacono Segobiensisdieecesis. CLXXVIII.—Episcopo Regensi,Cisterciensi
— Deeademre. Septempubliceiisl 162 magislro Miloni, a posto;icaesedis legatis.— Eis
abbati,et
commit-
CXL.— Constantinopolilano ^-
patriarchae. Cassatur lilur lutela civium Montispessulani. 187
promissio factaVenelis. 162 CLXXlX. — Michaeiiabbali Sanc.tiMichaelis de Ver-
CXLI.— Kidem.— De deciniiss^lvendis. 165 ruca,ejusquefrairibustampraesenlibus quam fuluris re-
— —
CXLII. Kidem Armanonessetribuendainfideli- gularemvitam prolessisiu perpeluum. De conlirma- —
bus. 165 tioneprivilegiorum. 187
— —
CLIII. Eidem. De exemplionearchiepiscopiPa- CLXXX. — iiilectisfiliisdoctoribuset universisscho-
tracensis,— 165 laribusParisiensibus.— Confirmat eorumstatuta. 190
CXLlV. ArchiepiscopoEracliensi et Salimbriensi CLXXXI. — BarLholoma>o episcopoThealino,ejusqut,
episcopo,et decanorie BlakernaConsUinlinopolitano.—successoribuscanonicesubsliluendisin perpcluum.—
Kiscomrnittiturexsecutiocujusdamseutentia?. 164 De conlirmatione privilegiorum. 191
— — —
CXLV. Eisdem. de monasteriispatriarchalibus. CLXXXII. Roffrido,lituli SanctorumMarcelliniet
164 Petri presbyterocardinali,abbatiCasinensi.— Dantuiei
—
CXLVI. Archiepiscopo et decanoet P. de Lagerio qtia3dam monila. 1J3
12S5 ORDORERUM 1284
LIBERDECIMUS TERTIUS.— Pontificutus annoxm, imperatore. 227
Clirisli1210. —
XXXV. Hemanveliinterpreti M. quondamConstan-
— et
I. Silvanpclensiepiscopo, abbatiLaliniacensiPa- tinopolttaniimperatorisillustris.—Conlirmatur ei donatio
risiensisdhccesis,et decano Silvanectensi.— Commiltl- factaab imperalore. 227
tur eis causaabbjlisCorbeiensis. 193 XXXVI.— Abbati et conventuiAcapni.— Suscipitur
II — Sanci Pelri l.aliniacensiset Caroli-Lociabbali- sub protectionesedisapostolicae. 227
bus Parisiensiset Silvanectensisdicecesum,et decano —
XXXVII. Heracliensiarchiepiscopo, et Cardicensjet
—
Silvaueclensi. De eodemargumenlo. —
. 198 Termopilensiepiscopis. Maria sub
III. — Episcopoet decano fet R. de Sancto Medanlo protectionesedisaposlolicae. imper. suscipitur 228
canonico ilvaneciensibus. — De eodemnegolio. 198 XXXVIII.— Eisdem.— De eademre. 228
— —
IV. R. abbaliSancli MartiniLaudunensisPraemnn- XXXIX. Eisdein.—De liberlate monasteriorumre-
slratensis ordiuis.— Ut monasieriisui sollicilamcuram galium. 228
gerat.— 198 — • —
XL. Eisdem. Decuslodiamonasleriorum-Montis-
V. RodericoTolelano archiepiscopoHispaniarum Sancti. 229.
primjti, ejttsque suceessoribuscanonicesubstiluendis XLI.— Termopilensi et Cardicensiepiscopis. — De
—
in p rpcluum De eonfirmalioiie privilegiorum. 199 libertate— cleri. 229
—
VI. Arehiepi-icopo Atheniensi,et Thermopilensiet —
XLII. Eisdem Ut archiepiscopusLarissenusde-
Sidoniensiepiscopis.—Ut Ecc.esiaCorinlhiensisredu- sistat ab indebilisexaclionibus. 250
caturad ritumLatinorum. 201 —
XI.III. Abbali Sancti Ambrosii, et archidiacono
— —
VII. Episc.opoVinetensi. De exemptionernona- Mediolanensi. — Ut relaxent interdictumPergamense.
sterii. 202 250
VIII.— Abbati et monachisRotonensibus.— Super —
XLIV. EpiscopoGalipolensi,et Sancta?Sophiaeac
eodem. 20"4 de Blakernadecanis Conslanlinopolitanis. — Pro clero
— —
IX. CapituloTolelano. Ut procuratoremsui sub- ConstanLinop. adversuspalriarcham. 250
diaconimillantiu possessionemc.anonicalus. 204 — —
XLV. MorelloTullensi canonico. Confirmaturei
— —
X. Hispanoecclesia?Toietaiue decano. Super prasbenda. 251
eodem. 205 — —
XLVI. CapituloTullensi. Supere.odem. 233
XI.T- FernandoGondisalvimagisiromilitiaeBeatiJa XLVIl.— Neopalrensiarchiepiscopo,et episcnpoCi-
cobi,ejnsquefralribusclericiset laicislam praesenlibus thoniensi, et Avelensi electo. — Confirmaiursenlenlia
quam fuluris commuuemvilam professisin perpetuum. quaedam. 234
— De confirmalione privilegiorum. 205 —
XLVIU. DonaloCassel'ensiarchiepiscopo,ejusque
XII.—Cenadiensi episcopo, et abbalide CikedorQuiu- successoribus canonice subslituendis in perpeluum.
quecclesiensis —
dieecesis. Scribiturpro episcopoQuin- — Recipiuntursub p otec.tionesedisaposlolicae. 254
quecclesiensi. 211 XLIX.— MagistroNicolaoMisnensiet BurcardoWrci-
XIII. — ArchiepiscopoNeopatrensi.el Termoppensi nensi canonicis.— Commiltitureis quaedam causa.
episcopo,et elecloAveleiensi— De eleclioue archicpi- 255
scopiThcssaliniccnsis 213 L.—Nobili MulieriA. sorori nobilisviri marchionis
XIV.— It. et A. Aiheniensibuset magistroG. Dimi- Misnensis.— De causa divnrtii cum rege Bohemia?.
censi canonicis.—De congrua portione canonicorum 255
Thebanorum. 213 —
LI. Ranulphopriori et conventuihospitalisSancti
XV.— Thebanoarcbiepiscopo.Mandalurei ne vexet Thomaemarlyriset BeatiAntoniiabbatisde Porta Mileti
cauonicos.
— 216 de Cadomotam pra»senlibus —quam futuris ppgularem
XVI. Atheiiiensiarchiepiscopoet suffraganeisejus„ vilamprofessisin perpeluum. De confirmalione privi-
— Ut Latinisriet proprios saccrdotes. 216 lejdorum. 242
XVII.— Prareplori et fralribusHospilalisSancli-Sam- LII. — R. de Sonrebi clerico.—Ei confirmalurprae-
sonisCoiislantiuopolilaiii.— Confirmatdonafactaab im- bendaliboraceii^is. 244
peralore.— [217 LIII. -^_L||^ —
Ferentinali episcopo. Concedilur
XVIII. Palriarcha?CoiislaiiLiiiopolilaiw. —De ordi- quidam[oMr^Wlonstruendomolendino. 243
nanriisex onniinalione. 217 —
LIV. Niciejisfepiscopo,el LirinensiClar.slrali e.tde
XIX.— Decauode lilakerna, et magislris P. Momi- MogenisprinribusAnlipolilana? dicecesis.— Utmulierem
niacocanloriel G. eanonicoSancliPauli Constantinopo- quamdamadmarilumsuumredire cogant. 245
—
lilaids. Supereodem. 219 LV.—MonachisSanc.liJuliani.et... persona?ecclesiae
— — —
XX. Jo:inuiTuronensiarchiepiscopo. Confirmatur SanciiDionysiide Ambasia. Coulirmaturquaedain ccm-
compnsitiofaciainler archiepiscopum Turon.eL abbaLcm positio.
— —
216
Cormaria. 219 LVI. Canonicis SanctiFlorentini. Super eodem.
XXI.— Abbalide Sicheni Halberstalensisdieecesiset 247
—
MaioridecanoHalDerstalensi. Commiltilureis poslu- —
LVII. Episcopoet magislroFIo. archidiacono Zamo-
latiomarchionisIiiandcbiirg. —
220 rensiet abbalideMoreroladiti^cesisZamorensis. Com-
XXII.—Missinofundaloriel Iralribus leprosorumde miil.ilinqui.-iilioneni super excessibuscanonicorjmPortu-
— sub
Missino. Uecipiuntur prolecliouesedis apnslolica?. galensium. 248
221 LVIII.— Burgensiepiscopo.— De libertatemonaste-
—
XXIU. Klerto et capilulo Coronensi.— Confirmat rii Oniensis. 249
remissionemcrusliea?. 221 —
LIX. Zamorensiet Legionensiepiscopis.—De ea-
—
XXIV. Palracensiarchiepiscopo,et epiicopo Moto- dem re. 250
nensi,el Coroneusieleclo.— ScribiLuradveisusquosdam LX.— Zamorensiepiscopoet magistrisMaurilioarchi^
praesumplores. 222 diaconoToletanoet MicliaelicanonicoSegobiensi.— De
XXV.— ThesaurarioThebano, et R. Alheniensiet eademre. 232
—
T. Thebanocanonicis. De archidiaconatuAndrevil- — —
LXI. Eisdem. De negotio capellae S. Maria;de
lensi. 222 CaslroSoris. 252
XXVI.— UniversisLalinis episcopisin Acbaiaconsti- LXII.— Eisdem.— De causa monaslerii de Ortega.
—
tulis. Ul contentisinlsuis lerminis. 225 254
—
XXVII. Pnelalisecclesiarumin Achaiaconslitutis. —
LXIII. Archiepiscopo EcclesiaeNarbo-
et sulfraganeis
— Ne quis ex omniuiiieelurex levi causa. 223 nensis. De uegotioDurandide Osca. «
•— 256
XXVIII.— Thesaur.rin, el TcrricoeLW. de Mirabello LXIV.— Priori et capituloBeala?Marisede SalisBilu-
canonicisTbebanis.— Conlirmalurslalulum de inslil.u- ricensis.—Confirmalslalutaecclesiaede Salis.' 257
lione persoiialtiuin. 225 — —
LXV. Illustri regi Danorum. Recipitur prote-sub
— e t
XXIX. OddoniPatracensi, Terric.oel.W. de Mi- clionesedisapostolicae. 258
rabellocanonkisThebanis.— De consecrationeepiscopi —
LXVI.— llluslri reginaeFrancorum. Decausadivor-
Amiclensis. 224 lii. v-i-: 258
XXX.— Kisdem.— Super eodem. 224 —
LXVII.— Eboracensiarchiepiscopo. De negotio
XXXI.—Aniipolilanoepiscopo.—Confirmalurcon- *Eboracensi. 259
conliainilainler ipsumet abbalemLirinensem. 22i —
LXVlil. Episcopo,et abbatiSancliJoannisin Vineis
XXXII.— Abbati eLmonacbis " Lirinensibus.— Super el decanoSuessionensi.— Eis commiltiturcausa pra?-
eoiiem. 226 bendaeCasletensis. 260
XXXIII.—MariaequondamConslanlinopolitanae impe- —
LXIX.- FralribusmonasteriiOniensis. Confirmalur
ratrici illusLri.— CoufinnaL donalionempropternuptias. concordiafaclaiuter episcopumBurgens,et monasterium
. .- 226 Oniense. -62
XXXIV. — Eidem.—Confirmatdonalionemfactamab LXX.— EpiscopoZamorensi,et Mauricioarchidiaco.no
 1285 QU^E 1N IIOC TOMOCONTINENTUR. 1286
Toletano, et magistro Michaelicanonico Segobiensi.
— De recipiendisleslibussuperprsesrriplione. CV.— Nobilibusviris comestabuloRomaniae,W. de
262 Larissa,dominode Ariniro,et domiuode Valestino, e
—
LXXI. Aureiianensiepiscopo, et Eleemosyna?Ci- aliisbaronibusacmiiii.ibiisprovinciae Larissena?.— Scri
sterciensiset Bonaevaliis abbatibus.— Deeleclioueab' bitnreis ut resliluantbunaEcciesiael.arissenae. SO.i
balissieS. Aviti. 263 CVi.— Archiepiscopo Larisseno.— Ut sublevet pau-
LXXII.— HerveoTrecensi rpiscopu. — De quariam pertatemepiscopiCarriicensis. 500
pnebendaTrecensi. 264 —
CVII. ComestabuloRomania?, riominode Armiro,A.
LXXIII.—Kpiscnpo,et I. archidiacono,et magistro de Plaerio, et aliisbaronibusel populisl.atinis et Gr.eeis
N. de Duacocanonico Calalaunensi.— De eademre. in Cardicensidieecesiconstitulis.— Scribilurpro eodem.
267 500
LXXIV.— Roffensiet Saresheriensiepiscopis.— De CVIH.— HiuslriConslanlincpolilano —
imperatori. De
dolaiitioB. regina?Anglnrum. 268 ablalisresliluendisepiscoiioCilrensi. 501
— —
LXXV. Episcopo.et magislroFlorenlioarchidiacono CIX. KpiscopoSidoniensi,et elecloNazorescensi,et
Zamorensi, et abbalide MorerolaZamorensisdicccesis. procuraloriDimicensi.—De ablatisrestiluendisecclesiie
—Scribilurpro episcopoPorlugalensi. 270 Cardicensi. 501
—
LXXVL Porlugalensi episcopo. — De eadem re. CX.— Archiepiscopo Thebano,et Davaliensiet Sydo-
—
272 niensi episcopis. De Iibera polestalelestandiiu favo-
—
LXXVII. Durandode Osca, et Willelmode S. An- rem Ecciesiarum. 502
tonino,eorumquefratribusin lideCitliolicapermanenii- .—
CXl. Sydoniensiet Cardicensiepiscopis, et eleclo
bus. — De negolioDurandide Osraet sociorum. 274 Nazorescensi.—DeablalisrestilueudisKcclesia? Cilrensi.
LXXVIII.—'Archiepiscopo el suffraganeisTerraconen- 502
—
sis ecc'esiae. De eademre. 274 f.XII.— ol ppiscopo1)a-
LXXIX.— Priori el canonicisSanctaeCatharinaeWa- valiensi, etArchiepisc.rpo Neopalrensi,
•—
electo Cilrensi. De decimis solvendis.
terfordensis.— Rec.ipiuutursub proteclbne aposlolica? 502
sedis. 275 —
CXIII. ArchiepiscopoKeopatrensiet priori Sancli
—
L.XXX. Hugoni RaymundicanonicoEbredunensi. Demelrii Thessalonicensis , et procuralori,episcopatiis
—Absolvitur ab i-npetilionecujusdammulieris. 276 Dimi-ensis. 305
LXXXI.—Roberto abbali monasleriiSancti Marlini CXIV.— Cardicensi,Synoriiensiet Termopilensiepi-
Troarnensis,ejusqiiefralribustam praesenlibusquam fu- scopis.— De subjeclionemonasteriide Sciro. 503
luris, regularemvitam prefessisin perpetuum. Rec.i- — —
CXV. lllustri Conslantinopolilano
' impcralori.—De
piuntur —sub proleclionesedisaposlo.icae. _ 277 eademre. 505
LXXXII. Gneznensiarchiepiscopoet universis suf- CXVI.— Archiepiscopo Neopatrensi,et episcopoSulo-
—
fraganeisejus. De statuio quodamfacto a ducePolo- niensi, et electoNazorescensi. 304
nia?. 279 CXVII.—llluslri Coiislanlinopolitano imperalori. —-
LXXXIII.— Freriericoilluslri regi Sicilia?.— Ut Ca-. De tuitioneepiscopiCardicensis. 504
tban, episcopumrecipiatin graliam. 280 CXVIII.— Salzburgrnsi et Magdeburgensi archiepi-
—
LXXXIV. Constaiiliae illustri regina? Siciliae.— De scupisel abbatide PigaviaMerseburgensis .dimcesis.—
donationeei faclapropler nuptias. 281 De mairimouiofilia?marchinnisMisnensis. 5.-5
— —
LXXXV. Turonensiet Burriegalensiarchiepiscopis, CXIX. Magislroet fralribusJerosolymitanihospila-
et episcopoPictavensi.— Redditur prislinussialuspre» Iis.—Confirmatdonationemfaclam a rege Annenia?.
shyteropmnilenli. 282 305
—
LXXXVL NobiliviroSimoni de Monleforli,comili —
CXX. ArchiepiscopoNenpatrensi.et priori Sancli
X.eeeslria? —
vicecomitiBiterrensieLCarcassonensi. Con- DemetriiTlicssalonicensis, el procuraturiepiscopalusDi-
firmatei civilalemAlbiensem. 282 micensis.—CommiitilureiscausaepiscopiCardicensisad-
LXXXVIl.—Regensi— episcopoet abbati Cisterciensi versi-sHospilalarios. 507
apostolicae sedis legalis. Kis commillitvices suas in —
CXXI— Mabilia?mnlieri Januensi. Utfructus pi-
causa(idei. . 285 gnorisin sortem cumputenlur. 508
— —
LXXXVIU. Eisdem. EiscommittffiWaceusaiio ad- — et
CXXII. Calhoiico,arcliiepiscopis episcopispcr
versusarehiepiscopos. • 285 Arrneuiamconsiilulis.—Datur eis prhilegtum. 510
. — De ecclesia —
LXKXIX. —Archiepiscopo Strigoniensi. CXXIII.—KpiscopoCremonensi. Decontroversia
constitucndain fundoRomanae£ci.iesia?. 281 pro principaluAntincheno. 510
XC.— Abbatiet conveiiluiSancli Germanide Pratis CXXIV. — UnivprsisabbatibusNigriordinisper Rolho-
Parisiensis.— DemurisurbisParis. 281 magensemprovinciamcousiiiulis. — De capiLuloceie-
•—
XCI. Eisdem.— Confirmatureis privilegiumLucii branrinsemelin anno. 512
papa?. — 283 —
CXXV. Ma^islroel fratribushospitalisTeutonicoriun
XCIf. SanclaeMariteDolensiset Sanc!iJoannisAn- Accotiensi.— Ne aiba paliiadeferanl. 312
geliacensisabbatibusBituricr-nsis et Xanclonensis dieeee- CXXVI.— Super eodem.. •—
515
sum, el archidiacono Bituricensi.— Scribilur adversus —
CXXVU. Rolhomagensi archiepiscopo. Respondet
episcopum Piclavensem. 285 ad ejusconsulla, 515
XCIIl.— Eisdem.— Adversuseumdem episcopum. CXXVllL—Gnesneusiarchiepiscopo.—Le Prussis
287 novilerconversis. 515
XCIV.-—Universisarchiepiscopis et episcopisad quos —
CXXIX.— Joanni episcopoAlbanensi. Confirmat
—
litlenp islceperveuerint. De negolioValdensiumcon- quamdamsententiam. 516
versorum. 289 CXXX.— EpiscopoParisiensi.— Ut praebcndareser-
XCV.DecanoetcanonicisWaterforden.•—Recipiunlur vala conferaturconsanguineopapae. 517
sub prnleclionesedisaposlolice. 295 CXXXI.— MagislroPeregriuo capellanonostro. —
XCVI.— AbbaliSancla?Maria?Rotunda?.— Pineta ei Supereodem. 518
adjudicantur. 295 •CXXXII. — Turonensi archiepiscopo,et episcopoEn-
XCVII.— EpiscopoCardieensi,—Recipilursub prole- golismensiet abbaliGralia?Dei Cisterciensisordinis.-—
ctionesedisaposlolicae. 295 Scribituradvc-rsuscanonicosCelleuses. 518
—
XCVIII. Illustri Constanlinopolitano imperatori.— CXXXIII.—Pelro Nigro canonicoSancti UrsiniBilu-
De libera poteslate lestandi in favoremecclesiarum. ricensi.— Recipitur sub proteclionesedis anostoiica?.
296 520
XCIX.— Eidem.— De restitulioneablatorumfacienda CXXXIV. — Novariensieleclo. — De causa episcopi
ecclesiis. 296 Albiganensis. 520
— —
C- Eidem. Deeodemargumento. 297 CXXXV. — Archiepiscopoel cap:lu'.oM.gdeburgensi.
CL—Archiepiscopo Neopatrensi etpriori SancliDeme- — Conlirmalurrjua?dam concordia. 522
trii Thessalonicensis et procuratori episcopalus D imicen- CXXXVI. — Atheniensiet Nenpalrensiarchiepiscopis,
sis. — Scribiturpro episcopoCardicensi. 297 et episcopo Davaliensi.— Scribilur pro Templariis.
—
Cil. Archiepiscopo Neopatrensi, et episcopoDava- 523
liensi,et Avaloneusielecto.— Ut bonaablata restituau- CXXXVII. — Eisdem. De eoriemargumenlo. 52i
—
tur Ec.c:esiis. 298 CXXXVllI. — De eleclione archiepisccpiTbebani.
CIII.— Arcbiepiscopo N eopatrensi et Nazorescensi et 52-1
Cilrensielectis.— Scribiturpro archiepiscooo Larisseno. CXXXIX. — CasloriensietZaraloriensiepiscopisEccle
| 299 sia?Thebana? s — Ul elecloThebanoobedien;
ulfraganeis.
CIV.— Sydoniensiet Cardicensiepiscopis,et eleclo liam praeslenl. 523
Naznrescensi. — Ut Dimicensisepiscopusad Ecclesiam CXL.— Priori Sancli.loannisin MonleBononiensi,et
suain redire coaalur. *9U 4"-eiiinrp.slive.ro
de OimooGailanoMutinensisdicocesw.
 1287 OUDO RERU.VI 1288
ct G riocloridpcre!o-nmBononia? commnranti.— Adver- paniac.— Confirmalurcompositiofacta"cumrege. 530
susabbatemSancliBanholomasiFerrariensis. 325, CLXXXI. — Episc.-poTiburtino.— Quodfiliuscensen-
••—
CXl.I. Al.Rigensiep scopo.— Confirmalur qua?dam dus est queni pater et rnater publice recognoverini.
compositio. 526 550
—
CXLIl. Wolcuinomagistro Pt fratribusmililia?Chri- —
CLXXXII. Abbali Sancli Vicloris,canc.ellario,el
—
sli in I.ivoniaconsiilulis. Super eodem. 527 decanoSancLiMarceliiParisiensis.—Coulirnialur epislola
CVLIII.—Magislro fralribus militia?Templi. — 147;librixn.
et 551.
Confirnviiur eis ecelcsiadataa legalo. 527 CLXXXIII.— Archiepiscopis e.tepiscopisperHispaniam
CXLIV.— Kisdem.— Coulirmatdiversasposscssiones. conslilulis.— De subsidiopraestando regibus adversus
528 Saracenos. 555
— •—
CXI.V. Eisdern De eodemargumento. 528 —
CLXXXIV. Constantiuopolilano palriarchae.— Ne
— —
CXLVi. Eisdem. Ejusdemargumenli. 528 GraecifaveantMichalicio. 553
CXI.VII.— Fralribusmilitia?Tenipli in Romania.— CLXXXV. — Salimbriensiepiscopo,et SanclaeMaria?
ConfirmatdouationeinViridarii. 529 de Blakernaet SancliCeorgiide MangoniadecanisCon-
— —
CXLVIII. Eisdem. ConlirmatdonumPasalani. stantinopolitanis. — De unione Ecclesia?Medensiscum
, 529 Verisiensi. 555
CXLIX.— Eisdem. — Confirmatdonum Paliopolis. CLXXXVI. — Salimbrensiepiscopo.— De dividendis
529 provenlihusecclesiaslicis. 555
— —
CL. Eisdem. ConfirmatcasaleLafiuslan. 550 —
CLXXXVII. Palentino et Burgensi episcopis, e.t
—
CLI. Tcrmopilensiepiscopo,et electo Citrensi, et abbalide morimundoCisterciensisordinis. 556
priori Sancti Demetrii Thessalonicensis. — Scriliiturpro CLXXXVIII. — Nobiii viro comili Tolosano. Ut—
Templariis adversus episcopum Cit^niensem. 350 baerelicos d e lerris suis 556
CLII.— l.arissenoet Neopalrensiarchiepiscopis,et C.LXXXIX. — Nobiliejiciat.
viro Simonicomili Leicestriae,
p.lectoCilrensi. — Pro iisdem adversus marchioriissam dominoMoutisfortis.— Utcensumexigatapostolicaesedi
Montisferrati. 550 denitum. 557
CLIll.— Davaliensiel Zaratoriensiepiscopis,et eleclo • CXC.•—Phiiippoillustri regi Francorum.— Ut rega-
Nazorcsceitsi.—Pro iis.lemadversusdominumNigripon- lia restiluat episcopisAurelian.et Aulissiodorensi. 557
tis. 351 CXCI.—Archiepiscopoet sulfraganeisKcclesiae seno-
—
CLiY. Archiepiscopo Neopatrensi —
et episcopoDava- nensis. Sup"r eodem. 559
—
liensi, et Nazorescensiclecto. Pro iisdcm. 351 •—
CXCII. Alheniensi,Neopatrensi, et Sarissenoarchie-
— e l et
CLV. Canlicetisi Davaliensiepisoopis,et electo piscopis, Davaliensi,Sermopilensi,Avaloneusi,Sydo
Zaratnriensi.— DecausaTempiariorumcumarcliiepisco- niensi, Gasioriensi.etZaraloriensiepiscopis,etThebano,
po Palracensi. 531 Cilrensi,Nasorescensi,et Valacensieleclis. — De resi-
— —
CLVI. Kisdem. Ejusdemargumenli. 352 gnationibus ecclesiarumfactis per nobiles Thessaloni-
—
C.LVIL Episcopnet cantoriZair.orensi,et abbalide censes. 360
—
MoreroladicccesisZamorensis. Confirmaturelectio —
CXCIII. S. G. potestati, conciliariis, et universo
cantoris. 353 populoPisanis.— Ne Oltoni imperaloriexcommunicato
CLVIII.— Midnensieiecto,et abbatiI.esburnensiMo- dent favorem. 360
nasterieni direcesis,let custodi Monasleriensi — De CXCIV. — Gimmundomiliti Alatrino.— Clerici de-
translalioneepiscopiOsnaburgensis. - 554 funclipatrimoniumpertiiiet ad ejus haeredes. 562
— —
CLIX. ArchiepiscopoPalracens'. Ut canonicosS. —
(;XCV. Loaniensiet Findarensi episcopis,et abba-
Rufliinslitualin ecclesiaPalracensi. 556 li de MagioLimiricensisDicecesis.— Cassateiectionem
— —
CLX. Abbatiet conventuiSancliRuffi Super eo- episcopiYinilieensis. 563
dem. 557 —
CVCVT. Kpiscopoet Gervasioarchidiacono Suessio-
—
CLXI. ArchiepiscopoI.arisseno,et episcopoCilho- nensi, et abbati Vallis-Clara;Cislerciensisordinis Lau-
niensi. — ContranobilesAchaiaedelinentes bona eccle- dunensisdioecesis.— Prorumpens contrajudicemarbilrio
siastica. 558 superiorispunitur. 566
— —
CLXII. Eisdem. Super eodem. 559 CXCVII.—wfriori et fralribus SanctorumQuatuor
CLXIII.— Eisdem.— Ejusdemargumenti. 359 Coronalorum. — Conflrmalurconcordia. 567
—
(XXIV. Eisriem.— Super eodem. 5!0 CXCVIII. — Magistro et fralribus mililiae Templi in
CLXV.—Ar.hiepiscopoPalracensi.—Ejusdemargumen-
' Hungaria — constitutis. — Confirmaturcommulalio. 568
li cum epislola165. 540 CXCIX. Eisdem. — Coulirmaiiiureis donaliones
—
CLXVI. Decano,archidiaeonode Leseo,el magistro factaea rege Hungariae. 56S
Ilugoni canonico —
Cabilouensi. De liheroaccessulaico- CC. — Abbali et —
conventuiSimigicnsi. Recipiunlur
rum ad nrdinemCislerciensem. 541 sub protectioue B.Petri. 568
—
CLXVII. Patracensi arehiepiscopo.—De sustenla- —
CCI. MagislroPelro Boiolcanoni.oLemovisensi.—
tione ballivi. -5i! Confirmaturei praebenda. 569
CLXVIII.—Abbati ot conventuiAltaecumbae. —De —
CCll. MagistroAndreaescriptori nostro canonico
monacliis railtendis ad archiepiscopumPatracensem. Lemovicensi. Supereodem. 571
541 CCIII. — Abbati et coiiventuiSanctiStephaniDivio-
CLXIX.— Nobiliviro GavcridoprincipiAchaiae;— De nensis Lingonensis dicecesis.— Adversus Herveum
muniendaccclesiaPalracensi. 342 canonicum bivionensem. 571
—
CLXX. Larisseno archiepiscopo,et episcopo Citho- —
CCIV. AbbaLiel convenlui SancUBerhini. Nihil —
niensi.— UtarchiepiscopusPatracensisfruatur terra de esse dandumpro benedicLione abbaLum. 572
Larsa. 542 —
CCV. Eisdem. — Ne non
benelicia vacantia promil-
CLXXL— Kisdem.— Desatisfactionefaciendaarcliie- lantur. 372
piscopoPa!racen,i. 545 — —
CCVI. Eisdem. Confirmatquasdampossessiones.
— —
CI.XXIl. Kisdem. De reverentia exhibendapr;e- 575
latis. 515 —
CCVII. Universis ruonachis obedientiarummonas-
CLXXIII.— Eisdem.— Ut possessionesresliluantur terii Saxivivi.— De reformationemonasteriiejusdem.
Ecclesia?Patraccnsi. 513 573
—
CI.XXIV. Monolhonensiet Amicliensiepiscopis.— —
CCVIII. Abbati de BievallisCisterciencisordiuis
De piis legatisRcclesia? Patracensis. 5i4 Eboracensisdioecesis,et decano et IhesaurarioEbo-
Cl-XXV. — De Claromariscoet de Longoviilariabbati- racensibus. — Ecclesiaquaedamdeputaturuslbushospi-
bus Cislerciensisordinis,et decano Mosteroli,Morinensis lalitat.is. 574
—
et Ambiancnas-diocccsum.De reformationemonasterii —
CCIX. Morinensiepiscopo, et Morinensiet Sancti
S. .Ixnlcci. 544 AudomariMorinensisdioecesisDecanis.— De cougrua
-"""CLXXVI. — AbbalictconventuimonasteriiPancla?Ma- portionedandacapellanis. 575
riaede CarrazeluCisterciensisordinis. — Confirmatcon- APPENDIXLIBRITERTIIDECIMI.
cessionemregis Legionensis. 5t5 CCX.— ArchiepiscopoRavennalensiet suflraganeis
CLXXVll. AduiphoquondamCo'oniensiarchiepisco• ejus. — AdversusOttonemimper.
— 575
—
po. Conc.edunliir ei quaeilamgratia?. 546 — —
CCXL Aulissioiiorensiepiscopo. De erectiooe
—
CLXXVIII- Magistris. Palmarioet Ricardo canonicis novarumparochiarum. 576
Lucanis.— De.presbyterocontrasentenliamlatamtergi- Guillielmi,Aulissiodorensis episcopi,epistolaad omnes
versante. — 547 Cdeles. 5'7
CLXXIV. Composlellano archiepiscopo.— De redu- —
.LIBER DECIMUSQUARTUS. Ponlificatusarmo
cendismonialibitsin monasleriumrieLorbano. 5iS Cliristi1211.
iv, —
—
CLXXX. Nobili mulieri Biancha?comilissaeCam- 1. EpiscopoBasiiiensi,et de Luzilaet de Tannibach
 mo QUA 1N HOCTOMOCONTINENTUR. 1290
abbatibus Cisterciensisordinis, Constanliensiset Basi- XXXVIII.— Vivariensiepiscopc.— Super eodem.
i liensis dioecesum.— Confirmatelectionem pra?positi 411
i Constantiensis. 377 —
XXXIX. Uticensi episcopo et abbati Cisterciensi
II. — Waltero praeposito Constanliensi.— Super apostolica? sedis legalis.—Neindebitapedagiaexigantur
eodem. 379 411
—
III. Archiepiscopo Toletano et Tirasonensi,Colim- XL.—Eisdem.—Desententialata contraRoncelinum.
—
nriensi,etZamorensiepiscopis. De subsidiopra?stando 411
regibus adversusSaracenos. 379 — —
XLT. Capiluloecclesia?Romanensis. Conflrmanlur
IV. — Aldefonsoillustrireei Castellaa.—Supereodem. eis regalia dona. 411
380 XLII. — Eisdem. — Conflrmantureorum staluta.
—
V. Primogenito Cbarissimiis Christo fllii nostri 412
—
A. iiluslris regis Castellae. Super eodem. 381 —
XLIII. Gneznensiarchiepiscopo.— De confirmatione
—
VI. Abbatiecclesia?sanclaeCrucissila?super fluvium privilegiorum. 412
Anglia?juxta oppidumejusdemnominis,ejusquefratribus —
XLIV. EpiscopoquondamHalberstatensi,et abbali
tam praesentibusquamfuturisregularemvitam professis de,Sichem.— Scribiturei pro archiepiscopoGneznensi.
—
in perpetuum. De confirmatione privilegiorum. 581 415
—
VII. RaynaldoBrancaleoniSitino. — Recipitursub —
XLV. Abbatissa? Auregniacensi.— Ne monasterium
proteclionebeat.i Petri. 582 temere excommunicetur. 415
VIII. — llluslri regi Portugalensi. Redarguitur de —
XLVL Abbatissa? —
ac conventuiAuregniacensi. Ne
quibusdam excessibus. 383 quidexigatur pro benedictioneabbalissa?,etc. 414
IX. — Composlellanoarchiepiscopo.— Super eodein. — et
XLVII. Abbati conventuiSancti Quintini Belva-
OoO censis.— De electioneabbalis. 414
—
X. Eidem.—De negolioepiscopiColimbriensis cum —
XLVIII. EpiscopoBrixinensi,el Aquilegensidecano,
Egitaniensi. 386 et magislroHug. canonicoRatisponensi.— De causa
XI. — Archiepiscopoet snfiraganeisecclesia?Seno- * capituliGurcensis. 415
nensis.— De clericispromolisab episcopisnonsuis. 587 —
XLIX. Abbati et conventuimonasteriiCauriensis.—
—
XII. Abbatissa?et monialibusAurigmacensibus. — Recipiuntursub protectioneapostolicae sedis. 416
Ne benelicianon vacantiapromittantur. 588 — —
L. Sororibusde Murcedo. Conflrmaturquoddam
XIII.— Henricoelecto Sancti statutum. 416
— Ejus electioconflrmatur. StephaniHerbipolensis. 588 —
LI. NobiliviroWladislaonato quondam Nobilisviri
XIV.—Ratisponensiepiseopo,etde SanctoEmmeranno OddonisducisPolonia?.— Recipitursub protectionebeali
Ralisponensi et Pnveningensi Ratisponensisdioecesis Petri. 416
—
abbatibus. Super eodem. 590 —
LII. ArchiepiscopoSenonensiet suffraganeisejus.
—
XV. Archiepiseopo Senonensi,et Nivernensiepiscopo, — De episcoporumAurelianensiset Autissiodo-
et magistroRobertode CorzoncanonicoParisieusi.— De rensis.negotio 417
presbyteroLingonensi a ccusatode haeresi. 591 LIIl. — Turritano —
archiepiscopo. Datur episcopo
XVI. — MagistroGiliberlo canonicosanctorumapos- Sorranofacultascedendi. 421
— —
tolorumConstantinopolitano. Conflrmalurei praebenda. LIV. Abbati et conventui Reomensi. Adversus •—
592 exaclionesepiscoporum. 421
—
XVII.—A. canonicoSanctaeSophiaeConstantinopoli- LV. AbbatiTheologi, et priori Cisterciensi. De —
tano. — Deeodemargumento. 592 reformationemonasterioReomensis. 421
—
XVIII. Hugoniabbati monasterii Sancti Salvatoris LVI. •—Sancta?columba?Senonensiset SanctiGerma-
Karroffensis,ejusque Fratribustam pra?sentibus quam ni Autissiodorensisabbalibus,et decanoAutissiodorensi.
futurisregularemvitam professis in perpeluum. — De — Ejusdemargumenlicum epistola 54. 422
confirmationeprivilegiorum. 592 LVII.— Toletanoarchiepiscopo.— Excusat quod non
XIX.— Hugoniabbati et conventuiKarrofensi.— De possitde primatiajudicare. 423
electioneabbatisAndrensis. 595 — —
LVIII. Illuslri regi Porlugaliae. Confirmatejus
—
XX. Fralribus militiae Templi Sancti Philippi de testamentum. 425
PlanoAuximanae —
direcesis. De concordiainler epis- LIX.— Sancio illuslri regi Portugalensi.—[Super
et
copum —TemplariosAuximanos. 397 eodemet aliis. 424
XXI. Cantori, magistro, E. de Hennin. et Her. LX. — Compostellanoarchiepiscopo, etBracarensi
— —
Pediargenti canonicisAtrebatensibus. De quadam electo, et Zamorensiepiscopo. Ut laciant observari
pra?benda Ariensi. 599 testamentumregis. 425
— — —
XXII. Abbatiet conventuiFossaenovae. Confirma- LXI. GuidoniabbatimonasteriiSanctiJoannisReo-
tur compositiofactacumPipernensibus. 401 mensis,ejusquefratribustam praesenlibusquam fuluris
XXIII.— Priori et convenluiAndrensi.— De fide- regularemvitam professisin perpetumm.— De confir-
j"usssione velita monachis. 402 mationeprivilegiorum. 425
— —
XXIV. Eisdem. Ut eis liceat divina offlciacele- —
LXII. Guidoniabbatimonasterii Sancli Michaelis
brare temporeinterdicli. 403 de Tornndoro,ejusquefralribustam praesenlibusquam
XXV. Abbatiet conventui Sancti Auberli Camera- futuris regularemvitamprofessisinperpetuum.— Super
—
censis.— Confirmateorumpossessiones. 404 eodem. 427
XXVI.— Abbati et conventui Sancti Quintini Bel- — —
LXIII. Electo et clero Laudunensi. De non te-
—
vacensis. Ne beneficia non vacantia promittantur. mere excommunicando. 429
404 —
LXIV. Palriareha?Jerosolymitanoapostolicaesedis
XXVII. Abbatiet conventuiSanctiEligii Noviomen- legato. — De excommunicalioneregis Armeniae. 430
—
ts. — Super eodem. 404 LXY. — PatriarchaeAntiocheno.— De eademre.
—
XXVIII. Petro illustri regi Aragonum. Revocat— 451
donationesab eo factasin minoriaetale. 404 — —
LXVI. Joanniregi Jerosolymitanoillustri. Super
—
XXIX. Episcopo Lingonensiel nobili viro duci eodem. 452
Eurgundiae.— De reformalionemonasteriiS. Benigni LXVII.— Decanoet conventuiCasinensi.— Deelec-
Divionensis. 405 tione abbalisCasinensis. *52
XXX. — Lingonensi episcopo. — Super eodem. —
LXVIII.— Ulustriregi Avoguiae. Hortaturaddefen-
407 sionemterra?sanctae. 453
XXXI.— MagistroNicolaoMisnensiset Arnaldode LXIX.— Nobiliviro soldanode Alapia, ad veritatis
StendalHalbestatensisdirecesis canonicis.— Ejusdem pervenirenoliliam, et in ea salubriter permanere.—
argumenli— cum epistola 49librixm. 407 Commendatei patriarchamAntiochenum. 454
•XXXII. Auxitano archiepiscopo.— Ut cedat oneri —
LXX. — Petro palriarcha?Antiocheno. Ut duas
episcopali, 408 praebendascreare possitin suaEcclesia. 454
XXXIII."--Sopereodem. 409 — —
LXXI. Eidem, De processionibusdandis in em-
—
XXXIV. Uticensiepiscopoapostolicaesedis legalo. phyteosin. *5S
— De electioneepiscopiCarcassonensis. 409 LXXll.— Eidem. — Hortatur eum ad constantiam.
XXXV.— Uticensi episcopo et abbati Cislerciensi 435
aposlolica?sedis legalis. — Ut comitatumMelgoriensem LXXIII. — Nidrosiensiarchiepiscopoet 'snflraganeis
recipiant. — —
410 ejus. Super dissensionede regno Norwegiae. 436
XXXVI. Arelatensi archiepiscopo et suffraganeis LXXIV.— Neapolilanoarchiepiscopo.— Quidliceat
ejus. -r- De sententia lata contra comitem Tolosanum. temporeinterdicti. 437
410 LXXV.—CyrinoscriniarioUrbis.—Ne graveturab ali-
XXXVII. — Eisdem. — Supereodem. 411 quo obacta ruptajussu papae. 438
FATROL,(XX VI. **
 1291 ORDO RERUM 1-292
LXXVI.— Cremonensiepiscopo,et Albanensieleclo canonicoThebanis.— Ejusdemargumemt cum epislola
sedis legato,nec nonet abbatide Columba.— 155 libri— xm. 471
aposlolica?
Ut Feirariensi Ecclesiaeidoneum pastorem prcoflciant. CXII. Avelonensiepiscopo , et dileclofiliothesaura-
—
438 rio et T. canonicoThebanis. Confirmalurcompositio
— —
. LXXVII. ArchiepiscopoRavennati. Ut caslnmi faciainter archiepiscnpumet capitulumAtheniense. 471
Argenta?custodiat. 439 CXIIL—Arcbipresb.yleroSaiictiLaurenlii, abbaliSancti
LXXVIII.— Albanensielecto aposlolica?sedis legato. GerninietBaneta?MariseNova?et SanctiAngeli de Spala,
— De excommunicalione Ollonisimperatoris 439 SanctiSlephanide Plalea Fraianorum.;—Confirma(ureis
LXXIX.—Polestati et populo Bonouienii, spiritum relaxalio— procuralionum. 472
—
consiliisanioris. Ut relinquantpartes Ottonis. 440 CXIV. AbbaliSancli Stephani Bononiensis, et ma-
—
LXXX. Albanensielecto,apostoiica? sedis legato. — gistro GregoriodecrelorumdocloriBononiaeconimoranli.
De aeriificalionecastriFcrraria?. 440 — Ul sospemlantepiscopumAlexandrinum. 472
LXXXI.— KpiscopoCapdaquensi,el abbatiCavensiSa- —
CXV. Nobilimulieriiilra?SancliiquonriamregisPor-
lernitana?dicccesis.— De eleclione episcopiPolicaslren- lugalensis.— Recipitursub protectionesedis apostolica?.
sis. 4i0 475
LXXXII.— EpiscopoUlicensi apostolica?sedis legaTo, CXVl.—ArchiepiseopoCompnstellano, et Ulixbonensi
et P. rie MonteLauroAquensiarchidiacono,et magistro et Kgitaniensi — episcopis.— Stiper eodem. 474
ThedisionuntionoslrocanonicoJanueusi.—De reforma- C.tVII. NobilibusmuiieribusTarasia? —- regina?et S.
tione monasteriiMassiliensis. 443 filiabusS. quondamregis Portugalensis. Supereodem,
LXXXIII.— Priori Sancli Hilariidc Cella,et B. Sancti 474
Petri et magistroStephano— GaschetSancta?MariasMajo- CXVIII.— Compostellanoarcliiepiscopo,et Zamorensi
ris canonicisPictavensibus. De quodamrecipiendoin et Astoricensiepiscopis.— De eodem. 475
canonicmn. i 445 CXIX.— Priori et conventuiSancli A'incentiiUlixbo-
LXXXIV.— Andrej?illustri regi Ungariae. De dis nensis. — Confirmalurcomposilio1'actacum episcopo
— •
cordiainler ecclesiasStrigoniensemef Colocensem.417 UlixbonensL 475
—
LXXXV. Ultrasilvanoepiscopo —Confirmalur elec- CXX.^— Abbali,superinri el sacrista?Allobatia?Ulixbo-
lio praapositiScibiniensis. 4i8 —
nensis dioecesis. Super eodem. 475
LXXXVI.—NobiliviroPetro Anibaldisenescalconos- —CXXI.— Lundensisarchiepiscopoet episcopoRigensi.
»ro.— Conceditei dominiumet regimeu castriCorani. De dispensationeoblentaper falsitatem. 476
448 —
CXXII. Caesarauguslano el Tyrasonensiepiscopis,et
• LXXXVII.— Hugonjabbali et conventuiMajorisMo- R. Lain archidiaconoJaccensi Oscensisdice.cesis. — De
nasteriiTuronensis.— ConfirmateismonasteriumFontis electioneepiscopi P ampilonensis. 476
Grardi. . 449 CXXIII'.—Episcopoel dileclisfiliisabbaliSancliVic-
LXXXVIII.— Episcopoet decano et cantori Andega- toris et cancellarioParisiensi.— Scribiturpro monachis
vensibus.—Super eodem. |451 Vezeliaccnsibus. 478
i LXXXIX.— Henrico Gneznensiarchiepiscops. De — CXXIV. —Episcopo, et dileeiisfiliisabbaliSaneli Lupi,
electioneepiscopiPoznaniensis. —
451 et decanoTrecensi. Pro iisdem. 479
XC. — LpiscopoSalimbriensi,et Varisiensielecto, et CXXV.— Gebennensiepiscopo,et dilectisDliisabbati
TheodericocanonicoConstantinopolitano. — Conlirmatur de Abundantiael priori de Cmidamina Gebennensisdiee-
eiectio episcopiNicomediensis.' —
455 cesis. Committilureis inquisitiocontraarchiepiscopum
— —
XCI. Fralribus militiaetempli de Aventino. Con- Bisunfinum. 479
firmatur quaedamtransactio. 455 —
CXXVI. Episcopoet dilectis filiis abbatiSancfiVic-'
—
XCU.—Abbali etmonacbis Cripta?Ferrata?. Super toris, et magistroRobertode CorzoncanonicoParisieusi.
eodem. 456 •—Scribilurpro monachisVezeliacensibus. 481
XCIII.— Patriarcha?Gradensi,etepiscopoCastellano. —CXXVll.—Senonensi archiepiscopoet suffraganeisejus.
— De electioneepiscopi Durachiensis. 456 Super eodem. 484
XCIV.— Archiepiscnpo et decannSancto-
Heracliensi,— CXXVIII.—ArchiepiscopoSenonensi, et episcopoet
rum QuadragintaConstanli.nopolitano De abbatisEc- dilecto filiodecanoTrecensi.—De negolioepiscopiAu-
clesia?et Sophiaereslituendis. 456 relian. et camerariiregis. 483
—
XCV. Ebredunensiarchiepiscopo,et Uticensiapos- —
CXXIX. EpiscopoEsculano.' — Ne clerici sint tabel-
loiica?sedislegalo et Regensiepiscopis.—De absolulione liones. — 486
Roncelini. 457 CXXX. Albanensielecto,apostolica? sedis legalo.—
XCVI.—Pisanoarcbiepiscoposuper eodem. 458 Ut juiiiores canonici cogi possintad forlioremgradum.
—
XCVII. CapituloSancla?Sophia?,ac universispra?la- 48-7
—
t.is conventualiumecclesiarum Constantinopolitanarum. CXXXI. Illuslri regi Francorum.j— Delibertate tes-
— De eleclione patriarchaeConstantinopolilani. 459 tandiin favoremecclesiarum. 48-7
XCVIII.— EpiscopoZaratoniensiel decanoThebauo, CXXXII. —Abbaliel conventuiSanctiGermanide Pra-
et cantoriDavaliensi.—Delegat inquisitionemcontraepi- tis Parisiensi.— Conflnnaturquaedamsenlenlia lala 488 pro
scopumKeopatrensem. 460 eis.
XCIX.— Abbatiet conventuide Flore. — Conflrniatur CXXXllL— MagistroRobertode CorzoneanonicoPa
eis EcclesiaCalabromariae. —
461 risicnsiet conjudicibussuis. Dantur iuducia?ad exse-
C. -r-Archiepiscopoet decanoet canloriCusentinis.— culionemvoti. 495
Super— eodem. 46i CXXXIV. — Hierosolymitano p atriarcha?aposloiicae se-
Cl. Nobiliviro C. judici Turritano. — Adversus dis legalo. — De electione archiepiscopiNicosiensis.
Oltonemimper^Siciliaeinlriantem. 465 494
—
CII. Turritanoet Arborensiarchiepiscopis.— Quod —
CXXXV. Abbaliet conventulSancliVedastiAlreba-
consiliumtribuantjudiciCalaritano. 465 tensis.— Confirmatur quaedam compositio. 494
CIII — Turrilano archiepiscopo.— De malrimonio CXXXVI. — PraeposiloecclesiaeSanctiEvasiide Casali,
ejusriemjndicis. 463 ejusquefratribustam praesenlibus— quamfuturisregularem
CIV.—Hierosolymitano patriarchaeapostolica? sedis le. vitamprofessisin perpetuum. De confirmalioise privi-
gato. —— Decausacomestabuli regniCypri. 466 legiorum. — 495
—
CV. Patriarcha?Anliocheno. Derevocandauxore CXXXVIT. CapiluloSanctiEvasii de Casali. De —
0. delmpera. 466 subjectioneKcclesiaePacilianensis. 496
CVf,~- Priori et fratribusSancti Bartholomaei de Tri- CXXXVHI. — Episcopoetcustodi Argenlinensi. Ne —
sulto Carthttsiensisordinjstanj praesentibusquamfuturis vulgaria iudiciaexerceantura presbyteris. 502
—
erometicamvitam professisin perpetuum. De confir- CXXXIX. P. praspositoEbredunensisubdiaconono-
—
matione privilegiorum. 467 slro. —— Recipitursub proteclioneB. Petri. 502
CVII.— Prioriet fratribnsCarthusiensibus.— De pre- CXL. P. subdiacononoslro pra?posito,et capitulo
sbvteroqui causavitaborsum, 469 Ebreduuensi.— De supplenda negligentia praelatorum.
CVIJI.— Universisarchiepiscopiset episcopisad quos 503
litteraeistae pervenerint.— De terminandispacificeiili- CXLI.—Abbatiet conventuiCorbeiensi.—-Conflrmatur
bus Carthusiensium et Cisterciensium. 469 quaedamsentenlia. 503
CIX.— Charissimo in CbrislofilionostroHenricoillus- CXLII.— Universisepiscopisin quorumepiscopatibus
triC.onstanlinopolitano imperatori,—UlcaslrumdeSitum malefactoresCorbeiensismohasterii commorantur.—Ad-
vestituat Templafiis. 470 versus malefactoresmonasleriiCorbeiensis. 504
CX. — Thebano capilulo. — Confirmatremissionem CXLIII.— Abbati et conventuiSancti MagloriiParl-
Crustica?. 470 siensis. — Ne quid exigatur pro inslaHalioneabbatisr
CXI.— Archiepiscopoet dilectis ftliisdecano et T. 504
1295 QU,E 1N IIOC TOMOCONTINENTUR. m t
CXLIV.—PrioriGrandimonlensi.— Confirmanlurqure- . — Coustituiturlegatusapostolicaesedis. 555
damstatula. 504 XV.— Toletano et Compostellanoarchiepiscopis.—
CXLV.— Priori et conventuiGrandimontensi. —Supcr De bel o—adversusSaracenos. 555
reformationeejusdemmouaslerii. — 505 XVI. Pelro abbali monasterii Sancli Angeli quod
CXLVI.— Patriarcha?Alexandrino. Consolaturcap- siliiuiest in suburbibPistoriensi, ejusque fratribus tam
tivosChrisfianos. 506 profsentibusquam futuris regularem vitampiofessis in
CXLVII.— PatriarchaeHierosolymitano apostolica?se- perpetuum.— De eonfirmatione privilegiorum. 554
dis legato.— De commutalionecaptivnrum. 507 —
XVII. Episcopo Lingoncnsi, et abbati Villarier.si
CXLVIIl. Universiscaptivisin Alexandriaet Baby- Melensisdieeeesis,magistroN. canonicoVirdunensi.—
—
loniaconslitutis.— Super eodem. 509 De quadampraebendaMetensi. "558
CXLIX.— Magistroel fratribusmilitia?Chrisliin Riga. XVIII.— G. Thessalonicensi archiepiscopoejusque
— Differterectionem episcopalissedis. 1509 successoribuscanonice substituendisin perpetuum —
CL. — AbbaliSancliVictorisParisiensis.— Interpre- Eum conslituit primatem et legatum sedis apostolicae.
talur quoddamprivilegiumeidemabbati concessum.510 555
CLl.— Decanoet capiluloBeali Auiani.— Quisresi- XIX.— EpiscopoHavelbergensi,et de Sichemet de
dere censendussil. 510 I.apide Sancti MichaelisCistercieusisordinis abbatibus
CLU.— AbbaliSancli Salvatorisde BredaGerundensis Aiberstaleuis dicecesis.— De reslitutioue praebenda?.
dieecesis,et magistrisVitali subdiacono noslro et Ar- 558
naldo canonicisllerdensibus..— Delegat correctionem —
XX. Magnntinensiet Magdeburgensiarcbiepiscopis
monasteriiS. Cucufatis. 511 aposlolicaesedis legatis.—De conservandisbeneflciis
CLllI. — Electoel praeposiloColocensibus.— Confir- eorum qui ab Otlone recedunt. 559
matur electio pra?positiCibiniensis. 515 XXI — Nobiliviro Gaufridide villa Ardnini principi
CLIV.— lllustri regi Castellae.— Consolatureum in Achaiae.— Scribiturprocanonicis ecclesia?Patracensis. 559
tribulationesua,et dat indulgeulias. 513 — —
XXII. Eidem. De possessionibusresliluendis Ke-
—
CLV. Senonensiarchiepiscopoet suffrsganeisejus. clesiaeLandrevillensi. 500
— Super eodem. 514 XXUI.— CapituloPivereusi-—De quadampraebenda.
CLVl.— Illustri regi Hungaria?.— De concordiainter 561
EcclesiasStrigoniensemet Coloceusem. 515 —
XXIV. A. illuslri regi Portugalensi et haeredibus
—
CLVII. Sancta?GenovefaeParisiensis et BoniRadii ejus in perpetuum.—Recipilur sub protectione sedis
CisterciensisordinisdioecesisAulissiodorensisabbatibus, apostolica?. 562
et decauo Aurelianensi.— De quadam vendilioneinfir- XXV.— Nobili viro Guidonide Polenta.— Recipitur
mandavel confirmanda. 518 sub prolectioneB. Petri. 565
CLVIIl.—Aurelianensiet Autissiodorensiepiscopiset — —
XXVI. Thebano archiepiscopo. De Sublevanda
—
magisiroW. de ViennsecauonicoAulissiodorensi. Be- paupertale episcopiZaralouiensis. 564
neficjorumsuperfluilasdamnata. — 520 XXVII.— Nobilivivo M. Dominode Gravia. — Ut
CLIX.— Gebennensiepiscopo. Respondetad ejus qunsdammalefaclorescorrigat. 564
consu la. 520 XXVIIL—Archiepiscopoet capitulo Thebanis.,—De
—
CLX. Episcopoet dilectisfiliiset canonicisParmen- non recipiendisexcommunicalis. 564
sibus. — De praebendacollationipapaereservata. 523 XXIX.—Kpiscopo,decano,et cantoriDavaliensibus. —
APPENDIXLIBIUDECIMI QUARTI. Ut quisque finibussuissit contentus. 565
CLXl.— Hugonipriori et. conventui Andrensi.— Ut XXX.—ArchiepiscopoThessalonicensi,eteleetoDet-
beneficianon vacantianon promitlantur. 523 niciacensi, et tbesaurario Sancti Demetrii Tliessaloni-
CLXII.—Eisdem.—Confirmat quamdamredemptionem censi. — Delegatcognilionemde injeclionemanuumvio-
reddituumeeclesiasticorum. 523 leuta. 565
CLXIIl.— Philippoiilustri regi Franciae.—De negotio XXXI.-v- Episc.opoTavrinensi,et praepositoSanctiGau-
comitisTolosaui. 524 dentii Novariensis.—CassatOtlonisimp. sententiamin
CLXIV.— Decanoet capitulocapella?ducisDivionen- episcopumCumanum. 566
sis. —Conflrmanlur —
eis bonaconcessaa duce Burguudiae. XXXII. Abbati monasteriiSancli Severini, ejusque
525 fralribuslam praesenlibusquamfuturis regularemvitam
CLXV.— Joanniabbatiet conventui.SanctiPauli. — professisin perpeluum.— De confirmalioneprivilegio-
De confirmationeprivilegiorum. 527 rum. S66
APPENDIXAD LIBRUMXIV. 529 —
XXXIII.— Salimbriensiepiscopo. Ut exhibeat sa-
Kpistolaelnnocenliiin causaBrochardideAvenis. 529 cramentaecclcsiaslicaquibusdamexemptis. 568
—
LIBERDECIMUSQUINTUS. Ponliftculusunnoxv, —
XXXIV. Oeeanoet capiluloSancli Macutide Barro.
Ci.risli1212. — Recipiuntur sub prolectioneB. Pelri. 568
I. — CapituloLingonensi.— De revocandispossessio- XXXV.— Praeposito,cuslodi,et sclioiaslicoMonasle-
nibusalienatis. 559 riensibus.— De eleclionepraepositiBunnensis. 568
II. — Kisdem.— De eleclionedecani. — —
541 , XXXVI. ArchidiacouoPapiensi. Ne judices ab
III. — Magdeburgensi el Maguntinoarcbiepiscopis,et Ottone dati procedant. 569
eoram sulfraganeis.— Contra Waldemarumintrusum XXXVII.— Abbatide NonanlulaMulinensisdicecesis.
Bcemensein. 541 — C.onfinnat reservationemvacaturaepvaebendae. 569 —
IV. —Kpiscopoet capitulo Pictavensi.— Confirmalur XXXVIII.— Episcopo et capiluloXanctonensibns.
quaedam concordia. 542 De quadampra?bendaXanctonensi. 570
V. — Klectoet monachisSanctaeMaria?de Peroallo.— XXXIX.— ArchiepiscopoSennnensi.— Scribilur pro
Recipiunlursub proteclioneB. Pelri. 544 episcopisAnreiianensiet Aulissiodorensi. — 570
VI.—G. de Vallibus,magislroG. etP.de Fimiis ca- XL.— Philippo iliustri regi Francorum. Ejusdem
nonicis Laudunensibus.— Quod clausula Si esl ita ad argnmenticum superiore. 571
omniarescriptireferlur. 544 XLI. — Archidiacouo,succentoriet magistro R. de
VII. — Colocepsielecto, et Soksardiensietde Sekud- Remiscanonicisparisiensibus.—De jure patronatusKc-
wor Cisterciensisordinis abbatibus Quinquecclesiensis clesia?de Sanctis. S74
dioecesis— Dirimit litem inler episcopumVesprimien- —
XLII. — Tbessalonicensiarcbiepiscopo. Dimitria-
sem et abbatemS. Martini. 545 censis electusabsolvitura vinculo.— 575
VIII.— Priori el fralribusde Balneolis.— Confirmat XLIII.— CapiluloPanormitano. De electione epj-
eornm bona. 548 scopi. 878
IX. — EpiscopoMagalonensi.— Ut de terris in comi- XLIV.— Atheniensi et Thebano archiepiscopis,et
talu Melgoriicognoscat. —
519 decano de Tbebis. Ut ablata restituautur Ecclesiae
X. — Abbatiet priori SanctiVictoris.et magislroG. Motoniensi. 576
—
CornulocanonicoParisiensi. De corpore B. Lupi ar- — —
XLV. Bituricensiarchiepiscopo. Adversusepisco-
chiepiscopi Senonensis. 549 pum Burdegalensem. 576
XI. —Morimontensiet SancliSlephaniDivionensisab- XLVl.— EpiscopoMolhoniensi.— De residentia 578 ca-
balibusLingonensisdicecesis,et Majoriarchidiacono Lin- nonicorum.
gonensi. — Ut cognoscanlde falsitaielitterarum. 550 XLVII.— ArchiepiscopoPatracensi,et episcopoAmi-
XII.— R. de BellovidereCamerarioet S. de Berov.et clensi. — Adversus decanumMolhoniensem. 579
S. de BurgoGuarin.canonicisCarnolensibus. — Deinter- XI.VIII.— Archiepiscopoet B. archidiacono,P. cau-
dictoprolatoab episcopoAurelianensi. 550 tori Thessalonicensibus. — De causa Ecclesia?Calido-
XIII.— PoteslaliOrtanensi.— Contranobilemquem- niensis. 57J
dam detinentemcaslraEcclesiae. 552 XLIX.— ArchicpiscopoArelatensi, et.Sancli- — jEgidii
XIV.—Lundensi arcbiepiscopoapostcrlicae sedislegalo. elPsalmodiiabbatibusNemausensis d ioecesis. De els-
 £93 ORDORERUM IS90
ctioneabbalisSancliVictorisMassiliensis. # 580 "~LXXXIV.— KpiscopoAriminensi— Slaluta Othonis
L. —Philippensiareliiepiscopo. —De revoeandisalie- decernunturirrita. 605
nalionibus. 581 — —
LXXXV. Eidem. Ejusdemargumenli cum supe-
LI. — BalduinnarchidiaconoThessalonicensi.— Ei riore. 605
confirmatarchidiaconalum. 582 —
LXXXVI. Prinriet capituloDominiciSepuicri Jero-
LII. RadulphoThesaurarioCilrensi. Ei confirmat solymitani.——
— — COnfirmalur qoaedamcompositio. 603
thesaurariam. 582 LXXXVII. Decano, thesaurario,et magislroschola-
—
LIII. Archiepiscopo Thebanoet Davaliensiepiscopo, rum Niveruensibus. — De procurationequaedebelur pro
etdecano Davaliensi.— Ut abbatos Gra?ciobediantar- visilatione. 605
chiepiscopo Corinlhiensi. 582 —
LXXXVIII. Bituricensiarchiepiscopo. De cou-—
— —
LIV. Cleroet populo Nazarocensi. Ut obediant gruaporlionepresbylerorumparocbialiutn. 6u6
episcopo Sidoniensi. 582 LXXXIX.—AbbatirieMaceneira Visiensisdi-jeeesis,
—
L'V. Joan. episcopoMotboniensi,ejusque successo- canloriet P. Roderici canonico Colimbriensmus. — De
ribus canonicesubstituendisin perpeluum.— Recipilur remolioneabbalis. 607
sub proleclionesedisaposlolicae. 585 XC.—Massiliensi episcopo.—De negolio Durandi de
—
LVI. WillelmoPhilippensiarchiepiscopo,pjusque. Oscaet sociorum. 607
successoribuscanonicesubslituendisin perpetuum.— XCI.— Durandode Oscael Durandode Naiaco.— Su-
Recipitursubproleclionesedis apostolica?. 584 per eodem.
— —
607
LVIL—AruulfoSarrensiarchiepiscopo,ejusquesuc- XCII. Illuslri regiAragonensi. De eodem. 608
—
ce^soribuscanonieesubstituendisin perpeluutn. Reci- XCIII.—Narbonensiarchiepiscopoet episcopoUticensi
pilur sub— proloclionesedis apostolica?. 585 aposlolicae sedis legalis.— Super eodem. 608
LVIII. GualteroCorinlhiensiarchiepiscopo,cjusque —
XCIV. Januensi archiepiscopoet suffraganeisejus.
successoribuscanonice substituendisin perpetuum. — — Super eodem. 608
lloripitur sub proteclionesedis apostolica?. §86 —
XCV. Sanc.liMartiniCanonicensis[leg. Canigonen.]
—
LIX. Jacoboarchidiacono Coiinlhieiisi.—Confirmat et Sancta?MariaeKleclensisabbalibus,et W. decanoin
ei archidiaconatum. ' 587 Confluenli,Narbonensiset Heleuensisdicecesum.— De
LX.— Thebano arcbiepiscopoet Zaratoniensiet Da- decimistribuendishospilali. 609
—
valiensi episcopis. Commiltitureis qua?damcausa. —
XCVI. Durandode Osca, et Durandode Naiaco,
588 Guillelmo SanctiAntonini, Jo. Narbouensi,et B. Biler-
LXI. ArehiepisropoPatracensi et Amiclensiepi- rensi, et aliis pauperibusCalholicis.— Recipiuntursub
—
scopo.— Ut suffraganeiCorinfhiensesobediaiitsuo ar- proteclioue —
sedisapostolicae.
—
609
chiepiscopo. 588 XCVII. Episcopoet capiluloPetragoricensi. Ut J.
LXIf.— CapituloCorinthiensi.— Ut obediant arclii- de VeLeriMorolioin canonicurarecipiant. 609
episcopo— suo. 588 XCVIII. Landon.Collisde Medioet G. filio ejus. —
—
LXIII. Episcopode Jacinlho.— Ut obediat eidem Profertursententiapro eis. 610
archiepiscopo. 589 —
XCIX. Nobilibusviris R. et A. de Canosa. Ut —
— —
LXIV. EpiscopoCephalonia?. Siipereodem. 589 monasterium S. AngeliresliluaUr Cruciferis. 612
LXV.— Nobiliviro Gaurridode Villa Arduini. Ut — —
C. Archiepiscopo Atheniensi.— De non temereex-
resliluat bonaKcclesiae Corinthiensi. 590 communicando. 612
— —
LXVI. Nobiliviro0. de Rocca. De eodem. 590 — —
Cl. Eidem. Ul ducere possit eam quampriusco-
—
LXVIL Sancta?Maritein Regula et SancliPauliab gnovitper adullerium. 615
—
batibuset pra?posiloImolensi. Judices sa?cularesnon CII. — RaimundoUlicensi episcopo et Narbonensi
possecognoscere de decimis. 590 elccto apostolica? sedis legatis. — De negolio comitis
LXVIII.— Abbatiet fratribusSanctasMaria?deParvo Tolosani. 615
Ponte Brundusin.Praemonstralensis —
ordinis. Coufirmat CIII.—Militibusetpopulo caslriMelgorii. Horlatur —
donalionemeis faclam. 591 eos ad obedientiam. 614
—
LXIX.— Thessalonicensiet Philippensiarchiepisco- CIV. Mariaeilluslri regina?Aragonensiet homini-
pis, et episcopoSithoniensi.— Scribitur pro episeopo bus Montispessulani. — DedominioMontispessulani.613
Cardicensi. 591 CV.— ArchiepiscopoTarantasiensi,et episcopo Ge-
LXX.— Abbati et fralribusde Locedio.— Restituilur bennensi,el abbali Sancti Mauriliide Cablasio.— De
eis qria?dam possessio. 59.4 pravismoribusmonachorumMonlisJovis. 615
LXXI.—Nobiliviro Gaufridode VillaArduiniprincipi — —
CVL Phi.ippoillustriregi Francorum. De divcrlio
Aehaiae.—Kjusdemargumenlicum epistola69. 595 Philippiregis. 617
LXXII —ArchiepiscopoLarisseno.— EcclesiaDimi- CVIl.— Fratri Guarino.— Super eodem. 618
triac.commendaturepiscopoCardicensi. 596 CVIII.— Philippoillustri regi Francorum.—De ne-
—
LXXIil. ArchiepiscopoLarisseno, et episcopoSi- gotio episcoporumAurelianensisel Aulissiodarensis.
thoniensiet archidiacono Termopilensi.— Adversusar- —
619
chiepiscopum Patracensem. 596 f.lX. Autissiodorensiet Aurelianensiepiscopis.—
—
LXXIV. Illustri Conslantinopolilauo imperatori. — Supereodem. 620
Ne foveatexcominunicalos. 596 —
CX. Baiocensiet Constantiensiepiscopis,et abbati
LXXV.— Archiepiscopo Thessalonicensi,et Cardiceusi de Persenia.— De removendisepiscopoet priore Ee-
et Sithoniensiepiscopis.— De restiluendisabbatiis et clesiaeSagiensis. 620
aliis. 597 —
CXI. BernardoabbatimonasteriiSancti Peiri Psai-
—
LX.XVI. Cardicensiet Sithoniensi episcopiset ar- modiensis,ejusquefratribustam praesenlibusquam fu-
chidiaconoDavaliensi. — Deliberlale lestandiin favorem turis regularem vitam professis in perpeluum.— De
Ecclesiarum. 597 conlirmalione privilegiorum. 620
—
LXXVII. ArchiepiscopoThebano, et Davaliensiet —
CXII. Episcopo,et abbati SanctiJoannis, et arclii-
Zaratoniensiepiscopis. De thesauro EcclesiaeCorin- diaconoParniensibus.— De electioue archiepiscopiMe-
—
thiensis. 598 diolanensis. . 622
_ LXXVIII. — Episcopo,decano ct archidiaconoDava- — et
CXIII. Archiepiscopis episcopisper regnumFran-
HeDsibus. — Utde pecuniaepiscopo credita cognoscant. ciaeconslitutis.— Deconcubinariisabsolvendis. 625
598 CXIV.— Nobii viroJacoboconsobrinoet marescbalco
LXtlX.— Amata?abbalissa? monasteriiSanctaeMaris nostro.— Concediturei in feuduniquoddamcastrumEc-
er.SanclorumMatihaeiaposLoliel Anloniiin locoqui di- clesi.eRomanae. 62i
citur Fonsadlumumin Kscu'anadioecesicouslituti,ejtis- —
CXV. EpiscopoMurano. — Scribitur adversus epi-
que sororibustam praesenlibusquam fulurisregularem. scopumMelfiensem. 625
vitamprofessisin perpeluura.— De confirmatione privi- — —
CXVI. Lugdunensiarchiepiscopo. Nemocogi de-
legiortim.— 599 bet iuvilusad monachatum. 627
LXXX. Thessalonicensiet Philippensiarchiepisco- CXVIl. — G. abbati monaslerii Sancli Angeli de
P's, et episcopoSithouiensi.— Ejusdemargumenlicum Plano Firmanaediuecesis.— Eumreslituit sua?abbaliai.
epistola69. 600 628
LXXXl.— AbbatiSanctiPauli. — De divisioneparo- — —
CXVIII. Lingunensiepiscopo. Respondetur ad
chiarum. G00 ejus cnnsulta. 6>J
—
LXXXII. Helenensi — De negoliojuranrii -—
CXIX. Decano,et magistroHenricoeanonicoTre-
do Oscaet sociorum. episcopo. 601 censibus, el IhesaurarioVillaeMauriTrecensisdirece-
LXXXIII.— Kpiscopo,et abbati Sancti Victoris, el sis. — AriversusmonacbosS. GermaniAutissiodorensis.
cancellarioParisiensi.— Scribitur pro comite Niver- «51
nensl. 602 —
CXX. Abbati Sancti Cosma?. de Vicovario,ejusque
 1297 QU.E IN HOC TOMOCONTINENTUR. 129S
Jritribusiam prsssentibus q uam futuris regularem vilam CLVI.— MagistroMaximonotarlo noslro. — De ele-
professis in perpeluum.— Recipiuntur sub protectione 655
ctionepatriarchaeConstantinopolitani.
—
CLVIL Abbaliel conventuimonasteriiSanctiMichae»
675
sedis apostolicae. — — Confirmaturquaedamunio.
CXXI.— Glasggensi et Brechinensiepiscopis. De lis Clusini.— —
682
electinne— episcopiDunkeldensis._ 65i CLVIII. Raineriomilili de Vico. Remiltitur ei
CXXII. PopuloMediolanensi,spiritumconsiliisanio- infamia. 684
ris. — AdversusOllonemimperatorem. 655 —
CLIX. Episcopoet P. et A.archidiaconisAuriensi-
CXXIII.— Trecensi episcopo,et abbati Clarevallensi bus. — Eis —
commilliturqua?damcausa.
—
68i
Cisterciensisordinis Lingonensis dioecesis,et magistro CLX. Abbati de Tilieto. Aibiganensesreveren-
—
HenrieocanouicoTreceusi. De negolio episcopprum tiamexhibeant archiepiscopoJanuensi. 687
Aurelianensiset Aulissiodorensis. — 653 CLXI. — Xanlonensi et
episcopo, priori Snlbisiensi
—
CXXIV. Atrebatensi episcopo. Ejusdemargu- Xantonensis d ioecesis. — De ordinanda ecclesia Sulbi-
menti eum epistola63libri xiv. 656 siensi. 687
—
CXXV.— Nobili viro W. militi de Tigne. De jure —
CI.XII. Episcopoetcapitulo Tripolitanis. Respon —
palronatus. 657 det a.deorumconsulta. 688
CXXVI.— Bituricensiarchiepiscopo.—Dejurisdictione — —
CLXill. Eisdem. De slalo numero canonicorum.
ecclesiaslicaburgi Dolensis. 639 688
CXXVII.— Archiepiscopo Bituricensi, et episcopoLe- CLXIV.— Sidoniensiet Accorensi episcopis,el Ihe-
movicensj,et abbatiDalonensiCisterciensisordinisLemo- saurarioAcconensi. — De-eaaemre. C89
Vicensisdicecesis.—De eleclione abbalis Tutellensis. —
CLXV. Leonardopresbytero de SanctoElia et fra-
6i3 tribus eius. — Confirmatimmunilatem. 689
— — et
CXXVHL Angeloabbatiet conventuiSancti Alexii —CLXVT. Archiepiscopo capitulo Bisunlinensibus.
de Urbe. — Conlirmatillis vineas montis Avenlini. Kespondetad eorum consulta. 690
643. CLXVII.—Nobili viroSimonideMonteforli comitiLeice-
—
CXXIX.— Magistroet fratribusmilitiaeTempli.— De striceet vicecomiliBiterrensi. Ul P. Marcumcancella-
violentamauuuminjeclionein clericos, — 643 riaesuaepraelicerepossit. 690
CXXX.— Bituricensiarchiepiscopu. Adversusar- — et
CLXVIII. Narbonensiarchiepiscopo episeopoUti-
chiepiscopumBurdegalensem. 644 e.eusiaposlolicae sedis legalis. — Commendateis eumdi-m
CXXXI.—Fratribus Jerosolymitanihospitalisetmililia? M2rcum. 091
conslitulis.— Ne interdictos —
CLXIX. UniversispraelatisEcclesiarumEcclesite
Templi in Remensidioecesi 6i5 Romana?censualiumper Narbonensem, Arelatensem,
velexcommunicalos tradantsepulturae
—
CXXXII. Rodulphopresbytero. Danturei monita. Aquensem,et Ebredunensemprovincias, et Albiensem,
—
645 Rutenensem, Caturcensem, iet Agennensemdioeceses
CXXXIII.— Fratribus HierosolymilanihospiLalisin conslilulis. — De eademre. 692
Hiberhia conslitutis, 646 —
CLXX. Narbonensi.archiepiscopoaposlolica?sedis
— —
CXXXIV. JoauniRedostonensiepiscopo. De Grae- legato et suffraganeis e .jus.— Super eodem. 692
co episcopoad Eeelesia?unitatemreverso. 647 (XXXI. — Nobili viro Simoni de Monteforticomifi
— —
CXXXV. Eidem. Ut Graecos h orleturad unitatem v
Leiceslriae, icecomili Biterrensi. — Accipitmunusejus.
Ecclesia?. 647 693
CXXXVI. —
— Boianensiepiscopo. De quodaminslru- —
CLXXII. Toliusprovinciaeet Montispessulani,San-
mento corroso. 647 cli yEgidii,et ArelalensisdomorummilitiaeTempli ma-
CXXXVII. Bernardoprimo et fr.tribus ejus. For- gistris. — Ut pecuniamaposlolicamtradant thesaurario
— —
ma religionisquamtenent describitur. 618 templi Paris. 693
CXXXVU.I. — Populo Alexandrino, spiritum consilii — —
CLXXIIi. Magalonensiepiscopo. DecomitatuMel-
sanioris.— Ut ab Oltone imperalorerecedaul. 650 goril.
— —
695
—
CXVXIX. Cremonensi episcopo apostolica?sedis CLXXIV. Raymundo et Heliae de Caturcio. Ejus-
legato. — dem
Confirmatdepositionemepiscopi Vicentini. • argumenti cum 171
epistola sup. '694
650 CLXXV.— MagistroPeLroMarcosuhdiacononostro.—
CXL.— EpiscopoAurasicensi.— Delegat causamma- Super eodem. —
634
trimoniimulierisbigamae. 651 CLXXVI. Narbouensiarchiepiscopoet episcopoUli-
—
CXl.L Norwicensiin Hlbernia commoranli, Cluan- censi apostolic» sedis legalis. — De censu Simouisde
fcrtensiet Enactunensiepiscopis.—Adversusepiscopum Monteforli.— —
69i
Waterfordeusem. 652 CLXXVIf. EpiscopoGebennensi. Eum transfertad
CXLII.—Cremonensiet Vercellensiepiscopisaposlo- EcclesiamEbredunensem. —
694
licaesedislegatis,et Reginensi eleclo. —Ut Brixiensis CLXXVIIL Gebennensiepiscopoin archiepiscopunx
episcopusa— d cessionemcogatur. 656 Ebreduuensemelecto. — Deslato numerocanonicorum,
CXLIII. Abbali monasteriiSancta?MariaeDolensis, 693
fulurisregularem —
CLXXIX. Capitulo,clero et populo Trojanis. De —
ejusquefratribustampraesentibus quam
vitamprofessisin perpetuum.— De confirmalione privi- electione episcopi
— Trojani. —
606
legiorum.— 657 CLXXX. Cleroetpopulo Foietanis. Super eodem.
CXLIV. Trecensi et Meldensi— episcopis, et abbati 696
Latiniacensi Parisiensis dicecesis. Conflrmatursen- —
CLXXXI. Patriarcha?Antiocbeno.— De querelis ad-
lentia iata contraGaufridumpriorem de Charitife. 662 versus eurnexcitalis. 697
CXLV.— Asloricensiepiscopoet Palentinensi electo. Indicitursupplicatiogeneralis.
— —
698
«--Ut partibusassignentterminurocompetentem. 667 CLXXXII. Dominopapae. De bello Saracenicoiu
— —
CXLYI. EpiscopoCremonensi. De negotio Ber- Hispania. — 699
uardi primi et sociorum. 668 —
CLXXXIII. Illustri regi Castella?. Respondetepi-
CXLVII.— Universis abbatibusin goneraliCisterciensi stola?soperiori.
—
703
—
eapituloconstitutis. De libera prsedicatione verbiDei CLXXXJV. EpiscopoBeliacensi—Respondetad ejus
inPrussia. 668 consulfa. — 704
CLXVIII.—NobilibusvirisducibusPolonia? etPomera- CLXXXV. PatriarchaeJerosolymilanoaposlolicae se-
niae.— De— eademre. —
670 dis legato. Quodindulgentiasit strictomodoaccipien-
—
CXLIX. Cameracensiepiscopo. DedecimisEccle- da. 706
sia?con&tituendis. 670 — —
CLXXXVI. EpiscopoPictavensi. Eum bortatur ad
—
CL.— Episcopoet decanoel canloriAlvebafensibus. emendationem. 70.7
Causa?cognilionemad tos remiltit. 671 CLXXXVII. — Conrado Metensi episcopo,imperialis,
—
CLI. PraeposiloSancti LaurenliiLaudensi^et— I. et aula?cancellario. — Conceduntur sibi plura privilegia.
A. canonicisde Cavennachodicecesis Laudemsis. Ut 709
excommunicalionissenteutiae mandentur exsecutioni. —
CLXXXVIH. Nobilibusviris Vivlano,Caillardo, et
672 aliis ddminisScuriensiscastri..— Eis conceditmullapri-
CLII,— Priori et conventuiLateranensi.— De limili- vilegia. — et
709
busEcclesiasLateranensis. 673 CLXXXIX. Consulibus populo Mediolanensibus,
CLIII.—MagistroMaximonotario nostTO.—Utpos- spiritum consilii sanioris. — Redarguunturde quibusdiim
sit absolvereexcommum.ealos. 674 excessibus. 710
CLIV.— Universoclero Constantinopolitano. — Ut — —
CX.C. EpiscopoParmensi. Dispensatsuper cogna-
pareant.notario legatoaposlolico. 674 tione. 715
CLV.— Illustri Constantinopolitano —
imperatori. Ei —CXCI. —EpiscopoGebennensi,et Vieunensisacristae.
commendateumdemnotarium. 675 Respondelad eorumcoiisulta,. 7Jjfe
J2'!3 ORDORERUM 1300
CXCII. —EpiscopoetabbatiSancliVedastiAtrebalensis, f.CXXVI.— Maguntinensijrchiepiscopoaposlolica?se-
—
Ct magistroH. de AtrebatocanonicoAtrebalensi. Con- dis legalo.— Ei dat cerla mandata. 73?
flrmalurquaedamsenleiilia. 717 CXXVIL-—Episcopo etdecanoetcantoriParisiensibus.
CXCllI.— PruliacensiCisterciensis ordiniset Sancta? — De relaxandoinlerdictocapella?regke. 758
Columbae et Sancli Satyri abbalibusSenonensiset Bitu^ CCXXVHI.—SanctiJoannis Angeliacensiset Sanc.li
—
ricensisdioecesum. Ejusdem argumenti cum epistola FlorenliiSalmurieusisabbalibusXantoneii«iset Andega-
141. 718 vensisdkeeesum, et magisiro Slepbano decano Sancli
CXCIV.— Nob;Hmulieri — MaIhilda?,quondam nxori HilariiPictavensis.—Varia ' litis
' implicila?capila decidit.
Philippi, comilisFlaudrensis. Juspatronatusconcedit, 758
collalionemnegat.— 722 —
f.CXXIX. CapituloBeati MartiniTuronensis. De —
prebendarum — 764
CXCV. EpiscopoTcrvisino. Ei coneeditadmiuis- immunilate— monasleriiBellimontis.
trationem lemporalium 725 CCXXX. Senonensi, Rotomagensi,Tnronensi, et
CXCVI.— Abbali Sancti Remigii, H. archidiaconoet Burdpgalensiarchiepiscopis,et eorum su.ffraganeis.—
magistroG. canonicoRemensibus.— De eleclione• epi- 723
Scribittirpro monasterioVindoeinerisi.
—
766
scopiVirdunensis. CCXXXI. AbbatimonasleriiSancta?MariaeSilva?Ma-
—
CXCVII. MagistroMaximonotarionostro. el Ventu- joris, ejusquefrafribustam praesenlibus— quamfuturisre-
raiihesaurarioVeronensi, subdiaconisnostris, et primi- gularem vitamprofessis perpetuum. De confirma-
in
ccrio Gradensi.— De negotioepiscopi —
Tervisini. 726 tioue privilegiorum.
—
767
CXCVIII.—Pisloriensiepiscopo. Confirmatconsue- —
CCXXXII. Abbati Anianensi. De releyandapau-
tudinemquamdamEcclesia?Pisanae. • 728 pprtate moaasterii, 770
—
CXCIX. EpiscopoMeldensi,SanctiPharonisMelden- —
CCXXXIII. CanluariensiarchiepiscopoS. B. E. car-
siset de LaliniacoParisiensis dicecesum abbatibus. — Ad- dinaliet coepiseopissuis cum ipso pariter exsulantibus.
versus fraudemCrucesignatorum. 729 — Eos consolaluririafflictione. 771
CC.— ArcbidiaconoGrandensi, et archipresbyteroCa- f.CXXXIV. —Joanniillustri regi Anglia?,spiritumcon-
pilisAge.risClugieusis dicecesis. Ei confirmaturplebana- silii sanioris.— De negotio archiepiscopiCantuariensis.
—
lus de RivoallQ. 750 772
—
CCI. Abbati Sancli et
Felicis archipresbytero Capi- Paciset reconciliationisleges. — 774
tis Ageris Torcellanae'elClugieusisduccesum. Simi- — —
CCXXXV. CapituloMelphiensi. Ut alium episco-
lisargumeiili. 730 pumeliganl. 777
— —
CCII. Morinensiepiscopo. Adversuseos qui abu- —
CCXXXVI. Slephano Cantuariensiarchiepiscopo,S.
tuntur privilegioclericali. 731 Bj.E.cardinali,WillelmoLondoniensi,EustachioEliensi.
—
CCIII. Abhaliel priori Cislerciensjbus, et decanoca- Aigidio Herefordensi et HubertoLincolniensiepiscopis
pellaeducis Divioriensis, Cabilonensiset Lingonensisdica? — Pacta iniquadenunliatirrita, 780
cesum. — Scribiturpro decanoDivionensi. 732 — —
CCXXXVII. Kisdem. De negotio arcbiepiscopi
— —
CCIV. Illustriregi Cypri. De electione episcopj Cantuariensis. 780
Nicosiensis. 753 CCXXXVHI. — —
Eisdem. Super eodem. |781
—
CCV. Ep;seopoet priori Sancti Petri et archidiacono l CCXXXIX, Eisdem.— Super eodem.
— 781
Matisconensibus.— Scribitur pro decano Divionensi. CCXL.— EpiscopoMagalonensi.—Deerigendisnovis
754 parochiis. 782
— —
CCVI. Capilulo Nicosiensi. Ejusdem argumenti LIBERDECIMUSSEXTUS.— Ponlificatusanno xvi,
cum epistola204. 754 C/in'sli1215..
—
CCVII. Patriarcha?el capitulo,Anfiochenis. Ne — I. — Zamorensiet Portugalensiepiscopis, et magistro
quidexigaturpro confirmatione e lectionis. 755 —
FlorentioarchidiaconoZamoreiisi. Delimilalione epi-
CCVIIl. — Illuslriregi Cypri. — Ut a Christianorum op- scopatuum Egitanel Cclimbriensis, 782'
pugnalione desislat. 736 — —
II. Regi Armeniae. Euni ' redarguit de quibusdam
—
CCIX. Magistrpet fratribusmilitiaeTempli. — De excessibus. 784
eariemre. 757 III. Remensiarchiepiscopo'etsulfraganeisejus. —
—
CCX.— Patriarcha?Jerosolymitanoapos,to!ica? seriis De coercendajuranditemerilate. 786
legaloel suffraganeisejus. —Ut populosin regis'fide IV. — EpiscopoFlorentinensi,et priori Camaldulensi
confirment. 758 et magislroB. plebanocastriFlorenlini. —De 'electione
— —
CCXI. Uluslri regi Jerosolymitano. Horlalur praepositiArelini. 787
eumad defensionemterra? sanctae. 738 V. — et
Burdegalensi, episcopoAgen-
CCXII.— ArchiepiscopoNarbonensi apostoliea?sedis nensi, etArchiepiscopo abbafiClariacensiAgennensisdiuecesis.— Ad
legalo, et episcopo
— Regensi, et magistroThedisiocanoni- versus— archiepiscopum Auxitanum. 789
£0 Januensi. De reconcilialione comitis Tolosani. VI. Universisabbatibuset prioribusCluniacensis or-
—
759 dinis ad generale capitulumconvenientibus. Hortatur
—
CCXIII. Nohiliviro SimonicomitiMontisforlis. — Ut eos ad melioremfrugem. 791
restifuat ablata vassallisregisAragdnum. 741 VII.—Patriarcba?Hierosoiymitano apostolicae s edisle-
—
CCXIV. Npbili viro Simoiii c omitiMontisfortis. —Ut — De causaregis Armeniae. 792
galo.
regi Aragonumfaciathomagiumde civitateCarcassonen- VIII.—EpiscopoLiciensi, —
el priori SanctaeMariaeBoc-
si. 743 ca?MaturaeHydrunlinensis. De quodammonachoreci-
—
CCXV. ArchiepiscopoNarbonensi apostolicaesedjs piendo. . 793
—
legato. Commcndatur ei negoliumfidei adversus Sara- — —
IX- CapituloSuessionensi. De redemplionedeci-
cehos. 741 marum. 795
—
CCXVL MagislrisLambertoet Jacobo de Lauduno X. — Lundensiarchiepiscopo apostolicaesedislcgato —
—
el Jacobode Maideires. canonicisVirdunensibus. De AdversusquemdamfalsUriilegatum. 794
portionecongruapresbyterorum pa.rochialium. 745 —
XI. — Veglensiepiscopo, De modo procurationis
—
CCXVIL Berlholdoarchidiacono et Arnulfoet Au- episcopalis. 794
herto canonicisMetensibus. '— Ejusdem argumenli. —
XII. DecanoSanctiHilarii, et SancliPelri et Sancti
746 HilariisubdecauisPictaviensibus.—.Ativersusepiscopum
CCXVin.— EpiscopoGlascuensi.— De clericispromo- PiClaviensem. , 795
tis ab episcopisnonsuis. 74Q XIII.— PrioriSanctaeRadegundisPiclaviensts—Eum
f CXIX.— NobilivirocomitiTripolitano.—De eleclio- fovetin causasua. —
798
ne abbatisSancliPauliAntiocheni. 747 XIV.—;EpiseoppHeredefordensi, Ne beneficiaden-
—
CCXX.— N. abbaliet conventuiSaxivivi. Confirmat tur eis— qui suntsufflcienterbeneficiali. sedis 80,0
quoddamarbilrium. 747 !i XV. EpiscopoCremonensiapostolic.a? legato.—
CCXXI.—JMaria; illustri reginae
' Aragonum.—Decaua Ecclesia VicentinacommittiturelectoIleginensi. 80,0
sa divortii. 749 —
XVI. Electo Reginensi et priori Sancti Georgiiiu.
CCXXU. — Litteraead dominumpapammissa?per Pe- BradiaVeronensisdlcecesis,et Venlura?subdiaconono-
trum RermundidominUmde Andusia. '—De negolio co- slro canonicoVeronensi.— De correctionemonasteriide
milis Tolosani. 754 Vangaditia. 801
—
CCXXIII. Vercellensiepiscopoapostolicae sedis lega- XVII.— Arcbiepiscop.o et
Senonensi, episcopo Niver-
—
to, et arclndiaconoPergamensi. Adversusquemdatn nensi, — el decano Sereberiensi docenliParisius sacram
falsislitteris utentem. 755 paginam. De quodamcanonicoLingoriensisuspectode
— —
CCXXIV. Andreaeillustri regi Hungarise. Dantur baeresi. — 801
ei induciiead solvendumvotum. 757 XVIII. EpiscopoArgentinensi,et abbati de Bongar-
CCXXV. — Eidem.— De negotio episcopiBambergen- feu et priori de Salem Argenlinensiset Conslantiensis
Sis» 757 diijeccsum.— DeeieciioneabLaiissa? Buchaugiepsis.805
 1501 QU;E 1N IIOCTOMOCONTINENTUR. 1503
XIX.—PatriarcbaeGradensi,et episeopoCastellano.— Melgorii. g_7
AdversusepiscopumTervisinum. 804 LVL—Archiepiscopo Remensi. — De relaxandascn
XX.—Archipresbytero de GravalonaNovariensis dioe- tentia excommunicatiouis. 857
cesis.— De interdicfisenlenliarelaxanda. 807 LVII.— Archidiaconoproeposito,et H. de Novavilla
XXI.—Archiepiscopo Salzeburgensi, et Salzeburgensi canonicoAmbianensibus. — De absolutioneMajoriset
et de Rerlhlhersgadme Salzeburgeusisdiuecesis praeposi- Juratorum Laudunensium. 858
—
lis. Eis commiitilurquaedam causa. 807 —'
LVIII. CapiluloAlexandrino.— Confirmatsenten-
XXII.— Nobiliviro coraitiNiveruensi,spirilumconsi- tiamlegalorum. 859
lii sanioris.—De eausa^monasleriiVczeliacensis cumco- LIX.—Kngolismensiepiscopo.—Utpauperidiaconb
miteNivernensi. 810 beneficiumassignet. 860
—
XXIH. Archiepiscopo et abhatjSancli PauliNarbo- LX.— De.cano et capituloEboracensibus. —Ejusdem
nensis,et priori Fontisirigidi,Narbonensisdioecesis.-^ argumenti cumepistola54. 860
AdversushominesMontispessulani. 811 LXI.— Abbatiet conventuiNonantulanis. — De
XXIV.— Marbacensi et de SalemabbalibusBasiliensis Drmalioneprivilegiorum. ' con-
861
el Constantiensis dicecesum, el H. cellerarioBasiiensi.— LXII.— WaradiensietNitriensiepiscopis,el abbalide
Quodspolialus restilueodusest aitfejudicium. 812 Egris Cenadiensis dicecesis.—Utdirimantconlroversiam
—
XXV. Abbaliet conventuiVindocinensibus.—Laudalsuperdecimis. 865
reformalionispropositum. 814 LXIIL—Episcopo Lingonensi, et abbatiMorimundensi
XXVI.—Sleswicensiepiscopo.— Rescribit ad ejus Lingonensjsdicecesis.— Canonicapurgatioindiciturar-
consulta. 815 chiepiscopo Bisunlino. 866
—
XXVII. Episcopoet capituloMassiliensi. Ut man- — —
LXIV, AbbatiSancli Flqrentii Salmuriensis. — De
dalarioaposlolicoassignentpraebendam. 816 primaliaBiluricensi. 866
XXVIII.—UniversisChristiCdelibusper Magunlinen- LXV.— Episcopisper Burdegalensem provinciamron-
sem provinciam constitutis.— De uegotioTerra?Sanelae. stilutis. — De eademre. HCt
LXVI.—Abbatide MellioPataviensisdioecesiset prae-
XXIX.—De Salemet P. quondamde Novocastroab- positoSanclaeCrucisAugustensis.—De iustitulioneepi-
batibus,et decano Spirensi,et praeposito.Auguslensi, ex- scopalusin insulaChiemensi. 868
—
secutoribus. Snpereodem. ,822 LXVII.—Prapositoet fratribusMonlisJovis.— Con-
XXX.— Archiepiscopo et episcopis,abbalibuspriori- firmatureisdomusVallisSuisionis. 869
bus per Viennensemprovinciamconslitutis.— Indictio LXVIH.— Pra?posito et capiluloGurcensibus. — Con-
conciliigeneralis. 823 Grmatquamdampermutationcm. 869
—
XXXI. Arctiiepiscopis. episcopis, a bbatibus, p riori- LXIX. — Conrado episcopoquondam Halversladensi et
bus, caeterisqiie clericis per regnumFrancia? constitulis. abbati de et
Sichem, pra?posito de Hildeburgeroden Hal-
— Super eodem. 827 verstadensis dia>cesis. — De concessioneprabendss.
XXXII.-^Boberto titnli SanctiStepbaniinCoelio Monte 870
presbyterocardinaliapostolica? sedislegalo.—Supereo- LXX.—Abbatide PiguaviaMersburgensis dicecesis.et
dem. 827 praeposilo Magdeburgensj. —Adversus episcopumRilde-
XXXIII.— Illustri regi Francorum.—El commendat shemensem. 871
legalumapostolicum. 827 LXXI.— Eisdem.— AdversusepiscopumHalbersta-
XXXIV.—Palriarchae Alexandrino.— Consolalur eum tensem. 872
et invitatad conciiium. 828 LXXII. — Praeposito et capiluloBrivalensibus.—Deci-
XXXV.— Duciet populoVenetorum.— De negofio ditlitemquamipsibabebanlcumepiscopoClaromontensi.
Terra?Sancla?. 850 873
—
XXXVI. AlbertoJerosnlymitano palriarcha?apostoli- LXXHI. — Pra?posito et capituloecclesiaeSanctiJuiia-
caesedis legato.— De negolioTerraeSanctae,et ul ac- ni Brivalensislampraesentibus quamfuturisinperpetoum.
cedalad conciliumgenerale. 850 — Deconfirmalione privilegiorum. 874
—
XXXVII. NobiliviroSaphildinosoldano Damasci e t LXXIV. — St. magistroscholarumBrivatensi. Dis- —
Babyloniae, timorem divini nominis e t amorem.—Ejusdempensalsuper defeclu natalium. 873
fere argumenticumsuperiore. 851 —
LXXV. Archiepiscopo et capituloComposlellanis. —
XXXVIII. —Abbalide BazacoXantonensjs dioccesis, et De collalionepraebenda?. 875
de
Eliae Graecia Ehgolismensi canonico. — De collatione LXXVL — Lillera? —
regisAngiiae. Approbatcondilio-
pnebendarum. 852 nesabsolutionis. 876
DE NEGOTIOCOMITUM —
TOLOS.E,CONVENARUM LXXYII. Lilleraeregis Angliae. Super eodem. —
FUXIET GASTONLS RKBEARNO, . .873
XXXIX. — De negolio comilisTolosani. 833 LXXVIII. —Littera?regisAnglia?addominumpapam.
XL.—De eademre. 8'5 — Supereodem. 881
XLI.—Super eodem. 856 — —
LXXiX. lllustriregi Angliae. Respondelepislolae
—
XLII. Epistolapraelatorumqui fueruntin concilio superiori. 881
ppudVaurum, a d Innocentium, 839 LXXX. — e t
Archiepiscopo episcopis,abbatibus,prio-
XLIII. — Ut abstineanta defensionehaereticornm. ribuset aliisecciesiarum praelatisperAngliamconstitutis.
842 — Deeademre, et de legalioneepiscopiTuscufani. 882
—
XLIV. Ut deleatreliquiashaerelicorum. 843 l.XXXI. — Cantuariensiarchiepiscopo S. R. K. cardi-
XLV.— De negoliocomilisTolosani. 844 naliet coepiscopis suis.— Deeademre. 883
—
XLVI. DeabsolutionecomitisTolosani. 844 —
LXXXII. Comitibus, barrnihus,aiiisqnemagnatibus
—
XLVII. De juramentocomilisTolosani. 845 per Angliamconslitutis.—Ejusdem argumenticumsupe-
Consulum Tolosae juramentum: 846 rioribus. 884
ProfessiocomitisFuxensis. 847 LXXXIII. — Illuslri regi Francorum.—De eademre.
ProfessiocomitisConvenarum.. 848 884
ProfessioGastonisdeBearno. 848 LXXXIV. —Archiepiscopo Senonensi.—^DeJudaeoad
XLVIII — Illustri regj Aragonensi.— Suadeturut fidemf hristiconverso. 885
faveatha?reticis. 849 ~-
LXXXV. MonaehisCisterciensis ordinisel hospitala-
— de e l
XLIX. De Refloriiset Palmi ahbatibus, priori riis Quinquecclesiensis —
dioecesis. De immunitatedeci-
e t
de Refloriis,Bracarensis Tudensis d icecesum.—De se^ marum. 886
peliendoexcommunicato qul pcenilentiae signa dederaL —
LXXXVI. Praepositoet canonicisSanctaeMaria?in
852 VineisJanuensibus.— Confirmat illis parochiam. 887
L.—Archiepiscopo Maguntinensi apostolicaosedisle- LXXXVII. — Pefroillustri regiAragonensium..—Con-
gato. — De negotioepiscopi H erbipolensis. 855 firmal privilegium ab Urbano II, concessum. 888
LL—Novariensi —
capifulo. DeeleclioneepiscopiNo- LXXXVIII.—GpiscopoCameracensi. Dispensatsu- —
variensis. 851 per defeclunatalium. 889
LIl. — De Spinaet deUrsariaabbatibusPlacenlinensis LXXXIX.—StephanoCantuariensi — archiepiscopoS.R.
et Aufiensisdioecesum. —De absolulioneregisrortuga- E. cardinali. De IegationeepiscopiTusculani. 890
lia?. 855 XC. —PatriarehaeHierosolymilanD aposlolica?sedis
—
LIII.—Abbalide CarrariaPaduana?dicecesis,et arciii- legalo.— Ne quidexigaturprorebgionisingressu. 890
presbyleroPaduano.—Adversus impelrantemrescriplum XCI. NobiliviroPetroZianiduciYenelorum.—Res-
per obreptionem. 836 pondetad variaejus postulala. 891
—
LIV.—Klecloet capituloLaudunensibus.—Utfruclus XCII. Palracensiarcbiepiscopo. Scribitpro epis- —
pra?benda? conferanlconsangiiineo p apae. 857 copoCefalonensi. 893
LV- —Nobjliviro RainruritlpPelet — De comJJaUi XCIiI-»Gebcunensi electo.—De votoreddcndo 893
 1503 ORDOREKUM 1361
XCIV.— EpiscopoNarniensi.—Non valerescntenlias CXXXII.— Dublinensiarchippiscnpo el Norvrieieniet
a
lat:is judicibusexcommunicalis. 894 Winloniensi episcopis,et nobilibusvirisGuillelmoSares-
XCY.— Polestaliet populoVLerbiensibus.—Confir- beriensi,G. filioPelri Essexiae,B. Bolonia?, R. Ceslri.-e,
mat eis quamdamimmunilalem. 894 W. Vuarannis, W. MaresealloPembrocia?,R Li Bigot
XCVI.—Archipresbylero et clericisecclesia? Sancla? Norfolcia?,W. Arunde li, Guillelmode Ferr. et sacro
Creeiliae — a
Transliberiiiae. Kos absolvit potilione qua- Wintouiae comilibus,et R. filio W. Brigerte,R.
dampecuniaria. 895 de RosG. lilio Raufredi,R de liogeri;
Morluomari,P. fiiioHe-
XCYII.—Episcopo,archidiacono,el cantoriDavalien- brrii, et W. de Albiniaco.— De eademre. 925
—
sibus. De electioneepiscopi,Nazaroscensis. 897 CXXXIII.— NicolaoTusculanoepiscopo,aposlolica? se-
—
XCVIH. KpiscopoAmyclensi,electo Kernicensi,et dis —
legalo. Deabsolutione regisAngl. 926
priori Palracensi. — De retracfandasentcntiainterdicti. CXXXIV.'— K idem.— Deeademre. 926
898 CXXXV. —Archiepiscopo et episcopisctnobilibusvi:is
XCIX.— Abbaliet convenluide ValleSancliPetri Cis- baronibiis,mililibus,nec uon el universispopulisper An-
terciensisordinis. Cominilliturei exsecutiocujusdam gliamet Walliamconstitufis.— Supereodem.
— 926
senlenlia?. 899 CXXXVI.—Robertolituli Sancti Stephaui in Cudio
C. — Abbatiet convenluidc AlbaCisterciensis ordinis. Monle presbytero cardinaliapostoica?sedis legalo. —
— Confirmanlur eis quaedampossessiones. 899 Super eodem. 927
— —
CI. PraepositoFerrariensi. Eumadmonetsuiofii- CXXXVII.— NicolaoTusculanoepiscopo,apostolica? sc-
cii. 900 dis —
legato. — Supereodem. 927
— —
Cll. Nobiliviro marcbioniEslensi. De Marcbia —
CXXXVIII. Eidem. Supereoriem. 928
Aneonitanarevocanda. 900 CXXXIX. — Neapolilanoarchiepiscopo.— Deaccusa-
CIII.— Archiepiscbpo,judicibuset consulibusBene- tiniieadversusarchiepiscopum Surrentinum. 928
—
venlanis. D.enegofioThomasiide Aquino. 900 CXL.—Kpiscopo —
Taurinensi. Ut recipiatcessionem
—
CIV. Illustri Constanlinopolitano imperatori. — Ei episcopiA quensis. 932
commcndatlegatum. 901 CXLL— CapiluloMediolanensi.— Dat eis archiepis-
CV.—Universisarchiepiscopis,et episcopis,abbalibus, copum. 9o2
prioribus,el aliis ecclesiarumpraelalisper —
Conslantino- CXLII. Priori et conventuiFarsentibus.— De elec-
politanum imperium —
constilutis. Super eodem. 902 tioneabbalis. 953
CVL — Gaufridoprincipi Achaiae.— Super eodem. CXLIIl.— C. Ferrariensi pra?posito.— Constituilur
903 rectormassa?Ficaroli. 954
— —
CVII. H. langravioThoringia?. Ei justitiampro- —
CXLIV. AbbatiSancliPelri Altissiodorensis, decano
mittit. 904 Trecensietsacrista?Altissiodorensi.— Ut civesSenenen-
CVIII.—C.decanoSpirensi.—Respondetad ejus con- ses salisfaciantKcclesiae. 954
Bulla. 904 —
CXLV. De Claro Mariscoel de Longovillariabbalw
— —
CIX. Decanoet capitulo Spirensibus Approbat bus, el decanoChrislianitalis de Musterolo,Moriuensiset
quamdam commutationem. 905 Ambianeusisdioecesum.—DereformalionemonasleriiS,
CX.— GregorioSanctiTheodoridiaconocardinaliapo- Judoci. 956
slolica?sedis legato.— Transfertarchiepiscopum Baren- CXLVL— Willelir.oabbati Gemblacensismonasterii,
seinad ecclesiamPanormilanam. 906 e.jusquefratribuslampraasenlibus quarafulurisreligiosam
— —
CXI. EpiscopoRalisponensi. Denumeroevectio- vilamprofessisin perpetuum. Deconfirmatione — privi-
num. 906 legiorum. 957
CXII.— Albanensiepiscopoaposlolica? sedislegato.— — et
CXLVII. Episcopo archipresbyteroetB. canouico
De eleclionepalriarchaeConslanlinop. 907 Florenlinis.— ScribiturprojudiceCalaritano. 959
—
CXIII., Priori el convenluiCamaldulensibus.— De —
CXLVIII. AbbatiSancti MauriciiAgaunensisSedu-
reformaiionemon.isteriide Vandagitia. 908 nensisdiu?cesis.— De diaconopromotoextra tempora.
CXIV.— Nobiliviro comitiGuidouispiritumconsilii 939
sauioris. — Ut a Cttmaldulensiuminjuriis abstineal. CXLIX.— EpiscopoSuessionensi,abbati Longipontis
909 CislerciensisordinisSuessionensis ditucesis,et G.decana
— — —
CXV. Episcopoet capituloCardicensibus. Confir- Suessionensi. De negoliocomilatusCampania? et Bra?i.
mat quamdamcomposilionem. 910 9i0,
• — —
CXVI. EpiscopoNarniensi. Ejusdem fere argu- —
CL. Patriarcha?Jerosolymilano apostolicaesedisle-
menli cumepistola94. 913 gato, et Tyrenensi archiepiscopo.— De malrimonio
CXVII.— Patriarcha?Gradensi.— Commendat marcbi- Erardide Brena. 941
onemKstensem. _ 913 CLI. — Nobilimulieri Blanchae, conntissae Campaniae,
CXVIII.—Archiepiscopo Lundensi "aposlolica? sedis ac Theobaldo nalo —
ejus. Ejusdemargumenticum epi-
—
legato. —Respondet ejusad cousulta. 914 slola149. 942
OXIX. Abbati priori, et cuslodiSancli NicolaiRi- CLII.— MagislroBadulphoclerico —Confirmatur seu-
gensisdicecesis.— Ut causa?sibi commissa? diligenlerin- tentialata pro eo. 942
tendant. 916 — —
CLIII. ArcbiepiscopoToletano. De dicccesibns
CXX.— Arcbiepisc.opo, et
deeano, praeposilo Lunden- recnperatis a Christianis. 9io
—
6ibus. De inslilutione novi episcopalusin Livonia. —
CLIV. Nobiliviro Herveocomitiet Mathildiuxori
917 ejus comitissa? Nivernensi. —Dispensatsupercognalione.
CXXI.— Abbali,priori, et cellariode MonleSanctiNi-
colaiRigensisdicecesis.— Ut protegantneophytos. 918 CLV.— Decanoet capituloEboracensibus.— De ele^
—
CXXII. Abbalide Golhlanda,et de Norlhlanda,et de clione episcopi. 94i
SulherlandapraepositisLundensisdireeesis. Danlur — CLVL JoannicanonicoSancli Petri Leodiensis—
—
conservatoresfralribusmilitiaeChrisli. 918 Ei adjudicatpraebendam. 915
CXXIII.—Magistro et fratribusmilitia?C hrisliin Livo- —
CLYII. Magislro et fratribus hospitalisTeutonico-
nia conslitutis.— Confirmatcis possessiones. 919 rum. — Decimasillisdonatasconlirmal. 9i5
— —
CXXIV. UniversisChristi fidelibusper Saxoniam CLVIII. Lingonensiepiscopo,el abbati Morimun-
constitulis.— Quod subveniantepiscopoEstiensiprserii- densi Cisterciensisordinis Lingonensisdicecesis.—De
canti fidem. 919 purgationecanonicaarchiepiscopiBisunfini. 945
CXXV.—Episcopo —
Monasleriensi. Recipitursubpro- CLIX.—Abbaliet conventuiVirziliacensi. —Approbat
tectionesedis aposlolicas. 920 concordiam initamcum comiteNivernensi. 946
CXXVI.— Abbalibus,arcbidiaconis, decanis,prioribus, CLX.—Capilulo Tervisino.—De n egotioepiscopi T er-
et aliis ecclesiarumpraelalisper Saxoniamconstitutis. — visini. 948
Eis commendatepiscopumKstiensem. 920 —
CLXI. ArcbiepiscopoSlrigoniensiet universisepi-
CXXVII. — —
Estiensi. Confirmatejus ordi- scopisin Hungariaconslitulis.—Adversuseos qui manus
nalionem. Kpiscopo 921 injiciunlin clericos. 950
—
CXXVIII. DilectisfiliisniilitibusChristiin Livonia. CLXIL—Albanensi episcopoapostolica? sedis legalo.
—Eis commendat eumdemepiscopum. 921 — Scribiturpro monasleriode Chortato. 951
— —
CXXIX. EpiscopoEstiensi. Eximitur a jurisdic- —
CLXIII. Episcopoet capitulo Massiliensibus. Ut •—
lione metropolitaui. . 922 assignenlRaimundoscriplori. 952
CXXX.— Joanniillustri regi Anglorum.— Ejusdem praebendam CLXIV. — Nicolao Tusculano episcopoaposlolica? sedis
argumenti— cumepislola78. 922 legato.—DerelaxandointerdictoAnglia?. 953
GXX.Y.I Joanni illusfri Anglorumregi, ejusque de —
CLXV. KpiscopoWralislaviensi.—Vicariaperpe-
sua uxore liberishaeredibus —
in perpeluum. Ejusdem" tua esl beneficium. 954
argumenticumepisloia70. 92-3 CLXVI.—Eidem.—Sectiopra.'bcndarum quomodoin-
 QVJE IN HOC TOMOCONTlNENTUR. f5(K>
telligaturvetita. 9;>* X. — TeslimoniumRoberti cardinalisde eadem re.
CLXYII.—Ebrodunensi,Arelatensi, Aquensi,et Nar- — 979
boneusiarchiepiscopis, et eortim suffraganeis, e l abba- XI. Liltera?ejusdem de incestuoso malrimonioco-
tibus,prioribus,deranis,arcbidiacouis, e t aliis ecclesia- milis Henrici. 980
rum pr.a?latisin Ebrodunensi,Arelatensi Aquensi, et XII.— AbbasPhulliacifecit hujusmodiinquestamsu-
Narbonensiprovinciisconslitulis.— Kis commendatle- per parenlela iuler Erardumel Philippamfiliamcomitis
gatum. 953 Henrici. 981
CLXVIII. £i"Sancti Atbanasii caeterisque abbatibuset XIII.—Inhibifio Honorii papae III factacontraErardum
monachisMonlis-Sancti. — Recipiuntur sub prolectione de Brenaet Phi.ippamuxorem. 982
sedisapostolieae. 056 XIV. — Prohibet papa ne regina Cypri audiatur ln
—
CLXIX. Praeposito et Sancta?Maria?
capilulo- i n Yi- causa successiouisdonecprobeturesse legilima. 984
neis, Jauuensibus. — Eis conservat jura parochialia. XV. — Ad Philippumregem, ne audialin causasucces-
958 sionisdonec terminetur causa natalium regina?Cvpri. "
CLXX.— Petro SanctaeMaria?in Aquirodiaconocardi- 985
—
nali apostolicaesedis legato. DevicecomilatuNemau- XVI. —T.udovico regi, ne ipsosauriiatin causasucces-
sensi. 958 sionisdonecterniineturcausanatalium. 983
CLXXI.— Eidem.— De absolutionequorumdamnobi- XVII. — Charla Erardi de Brena qualiler quilavit
lium. 958 Theobaldocomili Campaniaeet reclis ha?redibusejus
—
CLXXII. Petro Sancta?Maria?in Aquirodiaconocar- quidquidclamabalex parte Philippaeuxorissuaeiu comi-
dinaliaposlolicae sedislegato.— De absolutioneTolosa- talihusCampania? et Bria?. 986
norum. 939 •XVIII. — Littera? ejusdem Erardi et Philippaeejus
CLXXIII.— NicolaoTusculano episcopoaposlolicae uxoris, quibus promittuiitsigillare ad voIun:alempa-
sedislegato, et P. subdiaconoet familiarinoslro.-—De triarchaeHierosoiymitanipacem et concordiamfactam
denarioB.Pelri in Anglia 960 inter ipsoscomifissam et flliunl. 987
CLXXIV.-—Tusculano sedis
episcopoapostolica? Iegato, XIX. — Coufirmalio pacis inita? inter parlcs supra-
et Norwicensiet Wiutoniensiepiscopis.— Scribilurpro dietas 988
Richardode Marisco. 961 —
XX. Litteraeregina?Cypride renuntialionecomila-
—
CLXXV. Tuscuianoepiscopoaposloliea? sedis ,egato. tuum Campauiae el Briae. 988
—Supereodem. 961 XXI. — Littera?Ludoviciregisde renunlialionereginaa
CLXXVI.—Richardo de MariscoarcbidiaconoNorthum- Cypri. 991
briae.—.Recipilursub proteclioneB. Petri. 962 KXCERPTA DK REBUSGALLICIS. 992
—
CLXXVII. Palriarchaeel capituloAnlioehenis. De — RKGISTItUM DOMINlINNOCKNTII' III SUPERNE-
pra?benda quadam Antiochena. 962 GOTIOROMANI IMl-KRIl.
CLXXVllI. — Grimaldoel sociis suis crucesignatis.— I. — ArchiepiscopoMoguntino,episcopoSabinensi-—
Ut votumsuumexsequantur. 962 De eiectioneimperaloris. 995
—
CLXXIX. Nobiiiviroduciet consiliariisVenetorum. II. — Universistam ecclesiasticisquam saecularibus
— Ut navigiacommodentcrucesignatis. S65 principibnsAlemanniae. — De eodemargumenlo. 997
—
CLXXX. Archiepiscopiset episcopisper Lombar- —
III. Lilleraeregis Ollonisad D. papam. 999
diamel Tusciamcunslilulis.-— Super eodem. 904 —
IV. LilferaeregisAngliae. 1000
—
CLXXXI. ArchiepiscopoLundensi apostolica?sedis V. —Litlera? rcgis Angliae. 1001
legato. — Ut veniatad concilium 965 VI. — Litferae Joannis Rusea?Mediolanensis
CLXXXII. — Rigeusi episcopo.generale.
— Quod EcclesiaRi- potestatis.
1002
gensisnullimelropolilanoest subjecta. 966 —
VII. LitteraeBalduinicomitisFlandria?et Hanovrioe
APPENDIXLIBHIDECIMISEXTf. et marchionisNamurciae. 1005
—
CLXXXIII. SanctiPelri de Monasterioet de f hantila VIII.— LitteraeA. comilisde Dachsburgel Metensis.
prioribusBituricensis et Nivernensisdioecesum,et the- 1003
—
saurarioNivernensi. De subjectionemunasteriiMena- —
IX. LitteraeColoniensisarchiepiscopi. 1003
tensis. 965 X. — Litleraeprincipumac baronumAlemanniaecle.ri-
CLXXXIV. — ArchiepiscopoRavennati, et episcnpo corumel laicorum. 1001
Ciemonensi.— Ut Bonouiensemepiscopumcompellant XI. ColonieiHi archiepiscopo. 1006
aii cessionem. 966 XII. — Litfera?Phi.ippi. 1007
— —
CLXXXV. Roberto tiluli SancliStephaniin Ccelio- XIII. LitleraePhilippiregis Francorum. 1007
Montepresbyterocardinali, aposlolicaesedis legalo.— XiV.— LitterseprincipumAlemanniae. 1008
Scribilurpro comitissaCampania?. 967 XV.— PrincipibusAlemanniae. 1010
EpislOlaHonoriiIII, in qua contiiieturcompositiocujus —
XVI. Coloniensiarchiepiscopo. 1011
meiniolit supraepist. 98, nunc primumedila ex veteri —
XVII. LitteraePbi ippi ducisSueviae. 1012
codicems.bibliothecae Colbertinae. 968 —
XVIII. Responsiodomini papaefacta nuntiisPhilippi
De controversiade comitatibusCampania? et Briaeiulcr in consistorio. 1012
Blanchameorumdemcomitatuumcomitissamliliumque XIX.— Litlera?Otlonisregis. 1015
ejus Theobaidumex una parte, et Erardum de Brena —
XX. Littera?Oltonisregis. _ 1016
uxoremqueejusPhilippamex alia parte. 971 —
XXI. Universistam ecclesiaslicisquam saecularibus
I —EpistolaInnocentiiIII de vetitisnuptiisErardi et pnncipibusAlemanniae. 1019
Phiiippa?. 975 XXII. — Maguntinoarchiepiscopo,episcopo Sabinensi.
II. —Kjusdemepistolaad arehiepiscopum Caesariensem
nl pra?dictainhibitiopublicetur in regno Hierosoiymi- XXIII. — Nobiliviro duci Brabanliaoet uxori ejus.
tano. 974 1022
III. — Quod Gaufridusthesaurarius domus Temp:i XXIV.— PrincipibusAlemannia?. 1022
accepitlitlerasdomlnipapaesuper negotiodominiKrardi —
XXV. Episcopo Osfiensiapostolica?sedis legato.
de Brenaet domiuae1'hilippae DliaeHenrici quondamco- 1025
milisTrecensis,quis reddiditpatriarchae —
Hierosolymilano XXYT. Trevireusiarchiepiscopo. 1025
et archiepiscopo Tyreuensi. 975 XXVII.—Magunlino archiepiscopo,episcopoSabinensL
—
IV. LudovicusprimogenitusPhilippi regis Franco-
rum significalregi Jerusalem quod comes Theobaldus ' XXVIII.— Illustri regi,Anglnmm. 1024
nondebet trahiin causamdo lerra palrissui, donecim- —
XXIX. Deliberalo domini papaeInnocenlii super
pleveritviginli unumannos. 975 facloimperiide tribuseleclis. 1025
—
V. Littera?PhilippiregisFrancorumde eademre ad XXX.— Coloniensiarchiep.scrpo et suffraganeisejus,
papam— Innoceulium. 976 et nobilibusvirisprinc.ipibusin Co:oniensiprovinciacon-
VI. Innocenlii1Uepistoiaqua excommunicari man- stilutis. 1051
rialfatitoreset coadjuloresErardi de Brenael Philippae XXXI.— Universistamecclesiaslicisquamsaecularibuc.
ejusuxoris. 976 principihusAlemanniae. 1055
—
VII. Seribitur praelalisFranc.iaeul Erarduma sua XXXII.—Illustri regi Ottoniin Romanorumimperatore.
pr«?sumplione eompescant. 978 eleclo. '105.i
—
VIII. Mandalurut comitissaet Erardus Bomamve- XXXIII.— Universistam ecclesiasticisquam saeculari-
iiiiintautmitlant. 978 bus principibusAlemannia?. 1036
IX.— Testimoniumreceptum ab abbalibusArrema- XXXIV.— Eleclo et cpitulo Ilildesemensi. 104
rensis monasterii et Qttinciaciet Vallislucenlissu XXXV.— NobiliviroAlberfncnmilide Thaisbnrg.1041
P':r linea consaiiguiuitalisinler Erardumel Pbilippam. —
XX.XVI. Nnbili\iro comilide Vianna. 1012
979 XXXVII.— NobiliviroGuarncrode Bolland. 1015
1507 ORDO RERUM 1368
XXXVIII.— Magdeburgensi archiepiscopo 1013 bus principibusAlemannias.* 1102
XXXIX.— Coloriiensiarchiepiscopo. 1043 —
XCVII. Illustri regi Danorum. 1103
XL.— NbbiliviroduciBrabautiae. 1044 —
XCVUI. NobiliviroduciSaxouia?. 1105
XLI. — HenricocomiliPalalinoRheui. 1044 XCIX.— DuciBrabantiae. HOi
XLII.— PatriarchaeAquileiensi. 1045 C. —Colouieusiarchiepiscopo. 1105
XLIII.— DuciZaringire. 10i5 Cl. — Ulustriregi Danorum. 1106
—
XLIV. DuciBohemia?. 1046 —
CII. SuppanisBohemia?. 1106
—
XLV. Argentinensiepiscopo. 1046 —
CIII. ArchiepiscopoSalzburgensi. 1107
XLVI.— Archiepiscopis,episcopis,prioribus, et aliis CIV.— Praeneslinoepiscopoapostolicaescdis legato.
ccclesiarumprselalis. . 1047 1107
XLVII.— Dlustriregi Francorum. 1048, —
CV. Illustri regi Ottoniin Romanorumimperatorem
XLYIU.— Ostiensiepiscopo,apostolica?sedis legato. electo. 1107
1049 CVI.—LitterasOttonis-regis. 1108
XLIX.— Illustri regi Anglorum. 1050- CVII.—lllustriregi Otloniin Romanorumimperalo-
L. — Begi Francorum. 1051 rem eleoto. 1109
LI. — LitleraeepiscopiPraenestinidominnpapae.1051 CVHL—Arehiepiscopis, episcopis,abbatibns,ducibus,
LII. — LitleraemagistriPhilippinotarii domiuopapa? et aliis principibnscliarissimoin Chrislo filionoslro il-•
1033 luslri regi Otloui,in Romanorumimperaloreraelecto,fa
LHI. — Lilteraeregis Ottonis. 1054 ventibus. 1110
LlV. — Lilteraeejusdemad dominumpapam. 1035 CIX.— Arcbiepiscopo Magdeburgensi, spiritumconsilii
—
LV. Coloniensiarchiepiscopo. 1055 sanioris. 1111
—
LVI. EpiscopoPraeneslinoapostolicae sedis legato, —
CX. EpiscopoPataviensi. 1114
magistro Philippo nolario, et ^Egidioacolytho nostro. CXI.— Nobiliviroduci Brabanliae. 1114
1058 —
CXII. Maguntinoarchiepiscopo. 1116
—
LVII. Illuslri regi Ottoniin Romanorumrege eleclo. CXIII.—Maguntinoarchiepiscopo,et Cameracensiepi-
1059 scopo,et pra?positoBuunensi. 1116
LVHI.—Trevirensiarchiepiscopoet sulfraganeisejus, CXIV.— Aquileiensipatriarchap. 1118
et universo clero in Trevirensi provincia constitulis. CXV.— SalzburgensiarchiepiscopO 1118
1061 CXVf.—Archiepiscopo Magttnlino,episcopoCamera-
LIX.—Paderburnensippiscopo. 10(>2 censi, etscholasticosancliGereonisColoniensis. 1119
—
LX. Jnanniiliustri Anglorumregi. 1002 CXYTL—Prioribus et universoclero et populo Colo-
LXL—Litleraequorumdampriucipum faveutiumparti niensibus. 1121
Philippi.— 1063 —
CXVIII. ArchiepiscopoMaguntino,episcopo Came-
LXII. NobiliviroduciZaringiae. 1065 racensi,et scholasticoSancli Gereonisin Colonia. 1122
—
LXIII. Liltera?regis Francorumad dominumpapam. CXIX.— Universistam ecclesiaslicisquam saeculari-
iOC8 bus principibuset aliis per Teutoniamconslii.ulis, charis-
LXTV.— Philippoillustri regi Francorum. 1068 simoinChristo filioiioslroilluslriregi Ottoni,inRoma-
—
LXV. llluslri regi Ottoniin Romanorumimperato- norumimperatoremelecto, faventibus. 1123
rem electo. 1072 —
CXX. Maguntinoarchiepiscopo,et episcopoHilde-
—
LXVI. Nobili viro duci Brabantiaeet uxori ejus. semensi. 1124
1075 —
CXXI. Nobiliviro Henrico PalatinoRheni. 1124
LXVII.— Coloniensiarchiepiscopo. 1073 CXXII.— NobiliviroLandgravioThuringiae. 1125
—
LXVIII. Trevirensiarchiepiscopo. 1074 CXXIIL— Majori decano et sanclorum apostolorum
LXIX- —Joanni regi Anglorumillustri. 1075 el SancliGereonis pra?posllisColoniensibus. 1125
—
LXX. Salzburgensiarcbiepiscopo. 1075 —
CXXIV. Eisdem. 1125
LXXI.— KpiscopoLingonensi. 1077 CXXV.—Paderburnensi episcnpo. ' 1126
LXXII.— Ad"\ 1078 CXXVI.-- Archiepiscopo Trevirensi. 1126
LXXIII.-_ Ad'". 1078 —
CXXVII. Pra?posito,archidiaeono,canonicis,et mi-
—
LXXIV. Ad"\ 1081 nisterialibus— ecclesiissTrevireiisis. 11-27
LXXV.—Trevirensiarchiepiscopo. 1081 CXXVHI. Illuslriregi Olloui in Romanorum impe-
LXXVI.— KpiscopoPraeneslinoapostolica?sedis le- ratoremelecto. 1128
galo. 1082 —
CXXIX. Illustri regi Anglorum. 1128
—
LXXVII. JuramenlumOtlonisregis illuslris in Ro- —
CXXX. Prioribuset capellanisColoniensibus.1128
manorumimperaloremelecti. 1082 CXXXI.— Illustri regiAnglorum. 1129
LXXVIII.— Coloniensiarchiepiseopo. 1083 CXXXII. — Eidem. 1129
LXXIX.— UniversisprincipibusAlemanniae. 1084 CXXXIII. — Illustri regi Ottoniin Romanorumimpe-
LXXX.— Coloniensiarchiepiscopo. 1085 ratoremelecto. 1150
LXXXI.— Littera?Ollonisregis in Romanorumimpe- CXXXIV. —Eboracensiarchiepiscopo. 1151
ratoremelecti. 1087 CXXXV. — Brunoni archiepiscopo,majori decano et
LXXXII.— IUustriOttoni regi in Romanorumimpe- magistro H. scholastico Sancti Gereonis Coloniensis.
ratorem electo. 1088 1151
LXXXIII._Ad"\ 1089 —
CXXXVL Scriplum Philippi ad dominumpapam.
I.XXXIV.—Praenestino episcopoapostolica? sedis ie- 1152
gato. 1089 ~
CXXXVII. Aquileiensipatriarchae. 1136
LXXXV. — Universistam ecclesiasticisquam saecula- CXXXVIII. 1137
nbus principibusAlemaimiae. 1091 CXXXIX. ——HlnstriregiOlloni.
Salzburgeiisiarchiepiscnpo. 1157
—
LXXXYI. Litteraecardinaliumad universoslam ec- —
f.XL. LitteraePhilippiducisSueviae. 1159
clesiasticosquamsaecularesprincipesAlemanniae. 1092 —
CXLI. Universistam ecclesiasticis
quam saeculari-
LXXXVII.— Archiepiscopis, episcopis,rectoribus,po- bus principibus Alemannia?. 1140
testatibus,consulibus,marchionibus, c omitibus et aliis CXLII. —— Processus legatorumaposlolica? sedis. 1142
nobilibusLombardia?. 1093 CXLIII. PhilippoduciSuevias. 1142
—
LXXXVTII. Ferrariensi,Papiensiet Placeutino epi- CXHV.—HugoiinoOstlensiepiscopo,et Leoni lituli
scopis. 1094 SanclaeCrucis presbytero cardinaliapostolica?sedisle-
—
LXXXIX. Potestati et consulibusMediolanensibus. gatis. 1142
__ — 1091 —
CXLV.—ehdem. 1145
XC. Salzburgensiarchiepiscnpo. 1093 CXLVI. HugolinoOstiensiepiscopoet Leoni tituli
XCI.— Illustri regi Oiloni in Romanorumimperalo- SanctaeCrucispresbytero cardinali aposlolica?sedis le-
rem eleclo. 1096 gatis. 1115
—
XCII. Archiepiscopis,episcopis,ot aliisecclesiarum —
CXLVII. Eisdem. 1143
praelalis, rectoribus, polestatibus,consulibus,marchio- —
CXLVUI. Eisdem. 1144
nibus, comitibuset aliis nobilibasconstitulisin Lombar- CXLIX. — Eisdem. 1144
dia 1097 CL.— lllustri regi Ottoniin Augustumelecto. II45
—
Xf.III. Eisdem. 1100 —
CLI. Eidem. 1145
XCIV.— Ferrariensi, Papiensi, Placenlino et Man- —
CLIL Dorninopapae. 1145
tuann episcopis. 1101 CLIII.— Illustri regi Ottoniin Romanorumimperato-
•
XCV. Potestati et consiliariis Mediolanensibns. remelecto. 1147
1101 —
CLIV. Arcbiepiscopo ct efiiscrmw^ntTraganeis Mag-
—
Xt.vL Universistam ecclesiaslicisquam ssculari deburgensisecciesia?. 1148
 1309 QVM LN IIOC TUMO CONTINENTUR. 1510
CLV.— Universisprincipibustam ecclesiasticisquam legare.—TdemTuronensiarehiepiscopo. 1201
mundanisin Teutoniaconstilulis. 11.18 TIT. VII.— Ne simplicessacerdolesquaesolisepisco-
CLVI.— Illustriregi Bohemia?. 1149 pis compeluntex consuetudinesibi usurpent.— Idem
CLVII.—Salzburgensi arehiepjscopo. 1149 VicarioapudConslanlinopolim. 1201
CLVIII.—Nobiliviroduci Zaringia;. 1149 TIT. VIII. — a
Quodtempussnspensionis mensibusvr
CLIX.— Joanniillustriregi Angliae. 1150 per Laleranense consiliumin ecclesiasticis beneficiispo-
CLX.—Litlerae -
Ottonisregis in Romanorumimpera- sitis suppetat. Idem Pe. SanctaeMariaein Via Lala
toremelecli. 1150 diaconocardinali,aposlolica? sedislegalo. 1202
CLXI.— Illustriregi Ottoniin Romanorumimperalo- IdemepiscopoSanctiAndrea?. 1203
rem electo. 1151 TIT.IX. — De procurationibus non augmentandis. —
CLXIf.—Eidem. 1152 Idemabbalielconventui Bellaevillae. 1205
CLXIII.— Archiepiscopo Magdeburgensi. 1152 Idemabbatiet conventui. 1204
CLXIV. — Herbipolensieleclo. 1152 TIT.X.—Deprocurationibus legatorumapostolica? sedis.
CLXV.— Philippoilluslrire.giFrancorum. 1155 — Idemprimicerioet cleroMediplanensi. 1204
CLXVI. — AdulphoquoudamColoniensiarchiepiscopo. TIT.XI.— Dedecimis.— Idem Sydoniensi,Beritensi
1155 et Bibiiensiepiscopis. , 1205
CI.XYIf.— Patriarchae Aquileiensi. 1156 IdemYercellensi episcopo. 1206
CLXVIII. — Illustri regi Oltoniin imperatoremRoma- IdemPistoriensiepiscopo. 1207
norumelecto. 1157 Idem episcopoAbulensi. 1207
CLXIX. — Eidem. 1157 IdemR. Archipresbytero,R. magistroscholarum,et
CLXX.— Spirensiepiscopo. 1157 P. de Vico canonicoSancti AustregisiliBituricensis.
—
CLXXI. NobiliviroduciZaringiae. 1158 1207
CLXXII. —Cameracensi episcopo. 1158 Idemabbatiet conventuiLeumensi. 1208
CLXXIII. — Magdeburgensi archiepiscopo. 1159 TIT. —
XII. De nunliis Hospitalariorumcruce falso
CLXXIV. — MagistroHenrico scholaslicoSanctiGe- signatis,et laicisqui ofiieiumpraedicationis sibi usurpant.
reonis. 1159 — ldem archiepiscopoLundensi. 1209
CLXXV. — Nobiliviroduci Anslria?. 1159 TIT.XIIL De h*reticis et eis qui eos receptant.—
—
—
CLXXVL Hlustriregi Bohemia?. 1160 IdemuniversisChrisli fidelibustamin urbeMelensiquam
—
CLXXVH. Illustri regi Ottoniin Romanorumimpe- ejus dioecesiconslitutis. _ 1210
raloremelecto. 1160 Idem episcopoet capiluloMetensi. 1213
CLXXVHI. — Eidem. 1161 Idem cleroet populoViterbiensi. 1214
CLXXIX. —Eidem. 1161 TIT. X IV.— De falsariis.•—Idem Remensiarchiepi-
—
CLXXX. Archiepiscopis et episcopiset dilectisflliis scopoet ejus suffraganeis. 1216
abbatibuset aliisecclesiarumpraelalis in Teutoniaconsli- Idemarchidiacono et canonicisMediolanensibus.1217
tutis. 11G3 IdemAnlibanensi archiepiscopo. 1219
—
CLXXXI. Archiepiscopiset episcopisin Teulonia DecrelumejusdemincoustitutioneLateranensis palatii
constituti.s. 1165 promulgatum. 1221
CLXXXII.—Hugolino Ostiensiepiscopo,et Leoni ti- TIT. X V.— De rescriplis et eorum interpretationibus.
tuli Saucfa?Crucispresbyterocardiualiapostolica?sedis — Idem universisarchiepiscopiset episcopis et aliis
legatis. 1165 ecclesiarumpraelalis. 12.1
—
CLXXXIIf. Eisdem. 1166 IriemMediolanensi archiepiscopo. 1221
—
CLXXXIV. Magdeburgensi archiepiscopo. 1166 canonico Idem clecto, decano,et magistro N. de Leventies,
CLXXXV. — Potestatibus,consulibus, et populiscivi- Cameracensi. 1222
tatumLombardiae. HP6 Idem Cluniensiepiseopo. 1222
—
CLXXXVI. Walteropalriarcha?Aquileiensi. 1167 —
TIT.XVI. De abrenuntiatione. — Idem SuffredoAu-
CLXXXVH. — Litteraeregis Ottonisilluslris in Roma- gustensipraeposito. 1222
norumimperatoremelectiad dominumpapam. 1167 Idemabbaliet conventuide Pigavia. 1225
—
CLX.XXVIII. lllustriregi Olloniin Romanorumim- — —
TIT.XVII. De circumvenlis. ldem Lucensiepis-
peratoremelecto. 1168 copoet abbatide Molon. _ 1224
CLXXXIX. —Sacramenlum fideiab Ottoneexhibitum. Kidem archiepiscopoet praepositoSancli Andreae.
1169 1221
—
CXC. Littera? Ottonis regis ad domiuumpapam. —TIT.XVIII.—Dehis qua?vi,metusquecausageruntur.
1170 Idemdecanoet subdecanoLincolniensi. 1225
CXCI.— Illustriregi Ottoniin Romanorumimperato- IdemMassiliensi et Agathensiepiscopis. 1228
remelecto. 1171 TIT.XIX —De licitis etillicilis juramentis.—Idem : 1225
—
CX(TI Lillera?Ottonisimperatoris. 1171 Hugonicomitiet MarsuetoPisanocanonico.
CXCIII. — Summopontifici. 1172 Idemarchiepiscopo Armeriensi.[Ameliensiepiscopo."]
CXCIV. — OttoniilluslriRomanorum imperatorisem- 1226
perAugusto. 1172 Idemillustri regiAragonum. 1226
APPENDIXAD REGESTA. —
TIT.XX. De eodemet notoriis et canonicapur-
PrimacollectioDecretaliumInuocenliiIII ex tribus gatione.— IdemNeapolitano archiepiscopo. 1227
primisregeslorumejuslibris,compositaa Raineriodia- Idem.C. quondamHildeshemensi episcopo. 1227
cono et monachoPomposiano,nunc primumin lucem Idem archipresbyteroSancti Andrea? Pallianensis.
edita ex vetustissimocodicems. S. TheodoriciRemensis. 1228
1173 IdemExoniensiepiscopo. 1228
Prasfalio. 1173 IdemSenonensiarchiepiscopo. 1228
—
TIT.I. Si persona?divinaepropriumnomen possint IderaBisunlioarchiepiscopo. 1250
—
habere. Innocenliuspapa111Pelro Compostellauo ar- TIT.XXI. — De inquisitioneculparum. — Idem Nea-
chiepiscopo. 1175 politanoarehiepiscopoet C. Sancli Laurenliiin Lucina
—
TIT.II. Quodsacerdotiummajussit regno. — Idem presbyterocardinaliapostolicae sedislegato. 1251
nunliisducisPhilippi. 1179 IdemCantuariensiarcbiepiscopo. 1231
IriemAlexiof.onslantinopolis imperatori. 1182 TIT.XXII. — Qua?probationesin Simoniaproductae
—
Idem nobilibusviris acerboprioriet aliis rectoribus recipiantur. Idem priori Sancl.iVictoris,magislrisE.
Tusciaeet ducalus. 1186 Bononiensiet — Vh.Mediocensi canonicis. 1232
— —
TIT.III. De primatu sedis apostolicae. Idem pa- TIT.XXIII. De teslibusad acceptionesprobandaset
triarcha?Conslanlinopolitano. 1186 infamiamalicujuspurgandamproduclis.— Idem archie-
TIT.IV. — Deelectioneet qualitateeligendorum. — piscopo. . 1233
Archidiacono et capifuloCapuanis. 1191 —
Jrr. XXIV. De testibus ante lilis contestalionem
Idemarchiepiscopo Cantuariensi. —
1193 produeliset appellatiune. Idemabbati SanctiProculi
Idem Bisunlino archiepiscopoet suflVaganeis ejus. et magistroJ. canonicoBononiensi. 1254
1196 IdemConstanliensi episcopo. 1233
IderncapituloPennensi. 1197 Idem Sancti Augustiuiet Sancti Gregoriiprioribus
—
TIT.V. Ne translatioelectorumin episcopos,post Cantuariensibus. 1236
conlirmationem, praelerassensumRomanipontiflcisliat. Ex decrelis einsdem. 1236
— Idemdecanoel capituloAndegavensi. 1197 TIT.XXV.— De ofliciojudicisdelegali. 1236
IdemBituricensiarchiepiscopn. 1198 Idem magisiro Apollinari. 1237
TIT.VI. —Quodmelropolitanus jusla causa potest —
TIT.XXVI. Decrimineusurarum. Idemomnibus—
e,x 125J
vicessuas in consetratioueepiscnpisuo sufTraganeo de- pra?!atisiu regnoFranciaeconstilulis.
1311 -ORDO RERUM QUiE IN HOGT0MO COXTINENTUR, .- ift
IdcmMutinenslepiscdpo. •' 1237 ridem Paduanoepiscopo;<t:~'^ 1252
ldem Narbonensiarchiepiscopoct suffraganeisejris. TiiemMelensiepiscopo.,.;';:;'. 1255
1258 IttemOscensiet Tyrasonensiepiscopis. 1233
TIT.XXVII. —De restitutione.— IdemMediolanensi Idem rectori,judicibus,.corisulibus etpopulo Beneven-
Brchiepiscopo. 1238 tano .''.; 1234
ldemarchipresnyteroet canonicis'Sutrinis. 1258 —
TIT.XXXV. Dehis qui ad ecclesiamconfugiunt.-~
IdemcanonicisBelhlehemilanis. 1259 Idemregi Corragia?. 1255
et
ldem Burgensi Paletensiepiscopis 1210 TIT. —
XXXVI. Quod monasteria monachorum ppssint
Idem.Narniensiepiscopo. 1240 in canonicos regulares Converii. — ldemColossensi ar-
TIT.XXVIII.—Siquisdeficiatin exceplioneprobanda. chiepisoopo. • 1255
1241 —
TIT. XXXVII. Si regulares ad saecnlaresecclesias
TIT.XXIX. Quodjudiciarinsvigor gratis omni- possint in praelatos assumi.— Idem'Ubaldoplebano
— sit
bus exhibendus.— idem praelaliset clericis Lombardia?. SancliGavini. 1236
1241 —
TIT.XXXVIII. Quodcanoniciregularesad religio-
—
TIT.XXX.—De sententiaet rejudicata. Idemde- nem Hospilalariorumtransire non possint.—IdemCi.
canoet cancellarioLandunensi. 1242 Lubussensiepiscopb 1257
Idem abbaliSancli Zenonis. 1242 TIT.XXXIX.— De votoet habitussusceptione. —Idem
TIT. XXXI.— De sententia excommunicalionis. — Aconensiepiscopo. 1257
Idemabbaliet conventuiSanctiGermaniAllisiodorensis. Idemepiscopoet capituloTraguriensi. 1258
1243 TdemPisanoarchiepiscopo. 1258
IdemAssisinalensiepiscopo. 1243 Idemabbali de Flore. 12:^9
Idemarchiepiscopo, decanoet prascentoriLugdunensi. Idem Ulixbonensiet Cohimbriensiepiscopis. 1260
1243 TdemCantuariensiarchiepiscopo. 1261
et
IdemCobimbriensi aliis episcopisPortugalensibus. TIT.XL.—Demalrimonio.—ldem Parisiensiepiscopo.
1243 1262
IdemYidronensi[Vidrosiensilarchiepiscopo. 1244 IdemFerentinoepiscopo. 1265
IdemdoctoribusdecretorumBbnoniensibus. 1245 IdemMarsicanoepiscopo. 1265
Idem Laur... episcopo. 1246 Idem Mutinensiepiscopo. 1264
IdeniSpirensi,Argenlinensi,etWormaliensiepiscopis. IdemMagdeburgensi episcopo. 1264
1246 IdemArelatensiarchiepiscopo. 1263
Idem B. magislro scholarumet Walberlocanonico IdemVivariensiepiscopo. 1265
Tarvisino. 1247 IdemNitinieusiepiscopo. 1265
IriemabbaliSancliAndrea?. 1217 IdemManuanensiepiscopoet archidiaconoBangora-
—
TIT.XXXII. Dehis qui excommunicaliad ecclesia- nensi. 1266
—
stieosordinespromoveiilur. IdemepiscopoSancliAn- IdemConradoet Petro quondamfiliisMalebrac. 1266
dreae. 1219 IdemMelficensiepiscopo. 1267
E.jusdem. , 1249 IdemRosan. archiepiscopo. 1267
TIT.XXXIII.— De hisqui minoresordinesetsubdiaco- IdemFerrariensiepiscopo. 1267
nalumvel duossacros ordines simulrecipiunt. Idem — Idem Livoniensiepiscopoet eis qui cum ipsosunt fra-
episcopo...et abbaliSancla?Leucadiae. 1230 tribus. 1268
Idem/E. Mulinensiepiscopoet magistroUb. fheologo IdemTiberiadensiepiscopo. 1269
subdiacononosfroMbdiocensi canonico. 1251 — —
TIT.XLI. De legilimis flliis. Idem Ovetensiet
TIT.XXXIV.—De bis qui favorempraestantpugnanti- Burgensiepiscopis. 1271
bus et homicidiisspbnte vel non sponle commissis. — Idemepiscopoet archidiaconoLemoneonensi. 1271
ldem Nidrosicnsiarchiepiscopo. 1231 Idem Ydrontinoarchiepiscopo. 1272
Idemarchippisc.opp archidiacono Senonensi. 1252 ELE^-CHUS EMSTOLAHCM DECBETALICM INKOCEKTU Iil quas
Idem Lincolniensij episcopo. 1252 relalae sunt in corpusjuris canonici. 1273

FINIS TOMIDU CENTESIMlDECIMI SEXTI.

Kx lypis L".MIGNE,au Pelit-Montrouge.