LAYAS, LAYAG, LAYA SA

PANITIKANG FILIPINO
 MAPAGPALAYANG
PAGLALAYAG SA
PANITIKAN

Ikalawang
anyo ng
paglilibing ng
ninuno:
61 cm. inilalagay na
lamang dito
ang mga buto
ng yumao.

Manunggul Jar
2,800 taon
 PAGLALAYAG BILANG
KAMALAYANG
METAPISIKAL
Esensya ng
paglalakbay o
paglalayag ang
dekorasyon ng
banga. Mistulang
artikulasyon ng
paglalayag ang
paniniwala ng
mga ninuno sa
buhay sa kabila
ng kamatayan:
kamatayan bilang
isang uri ng
paglalayag.
 PAGSUSULAT BILANG
PAGLALAYAG

Baybayin =
sinaunang
paraan ng
pagsusulat ng
mga Tagalog.
Pansinin na ang Nasa esensya ng
baybayin ay lugar ang
salitang Tagalog mismong pagiging
din para sa malapit sa tubig at Tagalog = taga-ilog, Pampangga =
pampang o paglalakbay sa pampang, Mandaluyong = daluyong,
dalampasigan. tubig Makati = kati ng tubig, Pasig =
dalampasigan, Sugbuanon o
Cebuano = tagapagsisid
 PANITIKAN BILANG
PAGLALAYAG
 Itinatawid tayo ng Panitikan sa iba’t ibang ugnayan:
panitikan at kultura, at mga proseso ng paglikha at
pagtanggap sa panitikan.
 Itinatawid tayo ng Panitikan sa iba’t ibang antas ng ahensya:
pagbasa at pagsulat, indibidwal tungo sa kolektibo
 May tukso na iligaw tayo ng pagkatuto sa panitikan sa mga
pormularyo: balarila, talasalitaan, atbp.

 May tukso na iuwi ang panitikan sa mga pribadong interes

lamang at walang kinalaman sa nangyayari sa tunay na buhay.

 May tukso na tingnan ang panitikan bilang isang investment

lamang

 Sa katunayan may kakayahan ang panitikan na itawid tayo

mula sa ating realidad tungo sa mapagpalayang kalagayan.
 PAGBASA BILANG
PAGLALAYAG

 Pagbasa sa panitikan
bilang pagtawid sa mundo
at artifact ng mismong
teksto (historical
positivism)

 Pagbasa sa panitikan na
inuuwi ang teksto sa
kasalukuyang panahon at
mga posibilidad
(developmental
positivism)
 PAGBASA BILANG
PAGHAHANAP NG
KAHULUGAN

 Kahulugan = nagmumula sa  Understanding =

salitang hulog, kahulugan
bilang kalagayan ng mga
nahuhulog na bagay. Ang
nauunawaan ay yaong may
bigat at ang hindi  Pagpapaliwanag =
nauunawaan ay nanatili sa
alapaap.
 Iba-iba ang
pagkakahulugan bagaman
pumapasok ito sa isang
dialektikal na ugnayan
pangingibabaw sa mga
bagay na ibig unawain.
Hango sa imahen ng
“under” at “stand”
explanation: isang akto ng
pagbibigay-liwanag, dahil
ang hindi nauunawaan ay
may kadiliman
PAGBASA BILANG
PAGHAHANAP NG
KAHULUGAN
PAGBASA BILANG
PAGHAHANAP NG
KAHULUGAN
SULIRANIN NG PAGBASA
 Filipina college student Tracy
Isabel Borres recently interacted
with the indigenous Filipino Aeta
tribe on an Ateneo de Manila
University field trip. She posted
nasty things about the tribe on
her Face book page, for only her
friends to see. She thought the
posts were funny.

 One of Tracy’s Face book friends

did not find the posts funny. She
found them so unfunny that she
took screenshots and circulated
them via email. The screenshots
are now making the rounds on
Filipino mailing lists.
 TUNGGALIAN NG
PAGBASA

May dalawang
pagbasa sa
billboard na
ito: ang
pagbasa na
ang kinse
anyos sa
patalastas ay
tumutukoy sa
brandy at ang
di-hayag na
pagtukoy nito
sa kababaihan.
PAGBASA BILANG
PAGLALAYAG
 MAPAGPALAYANG PAGBASA TUNGO
SA PAGBABAGO AT PAGBUO NG BANSA

 Naglalatag ito ng mga kalagayan para sa

pagbabagong kultural kawing ang anumang
panlipunang pagbabago.
 Etikal ang hangarin ng panitikan at pagbabasa:
etikal dahil nais nito ang pagpapalaya sa
nakararaming naghihikahos, kalutasan ng mga
suliraning pandaigdig, at katarungan para sa lahat.
 Isang uri ng reipikasyon ang pagtalaga sa panitikan
bilang pansining lamang at walang kinalaman sa
ating realidad.
 PANGKATANG GAWAIN

 Ipaliwanag kung paano nakikita ang

esensya ng paglalakbay sa buhay at
paniniwala ng katutubong Pilipino at
sa atin ngayon. Magbigay ng mga
konkretong halimbawa.