Google là câu chuyện huyền thoại về những con người dám mơ

ước, dám sáng tạo và khát khao biến hoài bão thành hiện thực.
Bài học của Google về việc nắm bắt các cơ hội, chuyển hoá ý
tưởng thành những sản
phẩm thương mại, khát vọng cháy bỏng mang lại giá trị cuộc
sống từ phát triển của khoa học công nghệ, sẽ là nguồn khích lệ
cho thế hệ trẻ xông vào hiểm nguy để trưởng thành và cống
hiến.

Biến điều không thể thành có thể

Chúng ta thường chọn làm những việc khả thi, cụ thể, giới hạn với
nguồn lực có sẵn, điều đó có thế giúp doanh nghiệp sống sót nhưng
không thể làm nên những bước nhảy đột phá, những câu chuyện
thần kỳ.
Tinh thần của Google là quan tâm đến những điều được giả định là
không thể, những vấn đề được cho rằng thiếu cơ sở để thành công.

Chính những giả định đó đã làm cho nhiều người bị giới hạn bởi trí
tưởng tượng, nhưng đối với những nhà đổi mới thì điều không thể
là một cơ hội để thám hiểm, quan trọng hơn việc xem có thể làm
được hay không là tìm giải pháp cho bài toán.

Khi Larry và Sergy, hai sáng lập viên của Google, đang làm luận
án tiến sỹ, họ phát hiện ra những nhược điểm của các phần mềm
tìm kiếm vào thời điểm đó, như Alta vista, Yahoo, Netscape. Họ
đã sáng chế ra thuật toán mới có tên là Page Rank giúp người tìm
có được kết quả chính xác và trung thực. Sau đó, Larry và Sergy
cũng chỉ mong muốn bán kết quả nghiên cứu của họ với giá 1 triệu
USD cho Alta Vista, nhưng họ đã không thành công trong thương
vụ này. Điều đó không là thất bại mà đã thúc đẩy họ triển khai sản
phẩm vào thực tế với mong muốn đầu tiên là có được nhiều người
dùng nhất. Sau sáu tháng vất vả, hai thanh niên tuổi 23 không nản
đi tìm các nguồn vốn để mở công ty.
Những nỗ lực của họ đã đền đáp, một nhà đầu tư công nghệ cao
và cũng là người có kinh nghiệm khởi sự doanh nghiệp với Sun
Microsystem đồng ý đầu tư cho họ với số tiền 100.000 USD. Sau
đó, Google còn phải vượt qua nhiều thử thách khác để trở thành
công ty có giá trị hơn 200 tỷ USD như hiện nay.

Nếu hai sáng lập viên đồng ý bán công nghệ của họ cho Alta Vista
thì thế giới hiện nay có thể không có câu chuyện thần kỳ về
Google. Như vậy, đôi khi những lời từ chối, những kết quả không
như mong đợi là
nguồn thúc đẩy sáng tạo và kích thích đổi mới. Tuy nhiên ý tưởng
và quyết tâm chỉ là điều kiện ban đầu, để kết quả sáng tạo được áp
dụng thành công thì đòi hỏi sự tổng hợp của kỹ năng và tri thức.

Đổi mới là sự tổng hợp

Sự nhầm lẫn lớn với những người khởi nghiệp kinh doanh lần đầu
và cả đối với doanh nghiệp đã thành công là chỉ cần có ý tưởng tốt,
hoặc công nghệ tốt là đủ để thành công. Mặc dù các nhà sáng lập
Google làm luận án tiến sỹ về khoa học máy tính, nhưng ngay từ
thời trẻ họ đã được nuôi dưỡng từ môi trường toàn diện. Larry và
Sergy đều trưởng thành từ gia đình có truyền thống học tập, bố mẹ
họ đều là những giảng viên, nhà nghiên cứu cả về khoa học và
công nghệ tại trường đại học danh tiếng của Mỹ, Michigan,
MaryLand. Họ đã được tiếp xúc với máy tính khi còn đang ở giai
đoạn sơ khai. Ngoài ra họ còn được đào tạo với nền tảng kiến thức
tổng hợp. Larry không chỉ thông thạo về các vấn đề kỹ thuật, mà
còn tìm hiểu sâu về các vấn đề xã hội, chính phủ, chính trị, mọi
thứ. Tại trường đại học, họ đã được tham gia những khoá học về
kỹ năng lãnh đạo bởi triết lý giáo dục ở đây nhấn mạnh đến tư duy
độc lập, tự giác hành động, và khuyến khích đổi mới.

Bên cạnh kiến thức đa dạng, môi trường học tập - nghiên cứu của
trường đại học Stanford nói riêng hay ở nước Mỹ nói chung luôn
đi sát với thực tế. Hầu như không có khoảng cách giữa kinh doanh
và nghiên cứu, giữa tiền bạc và tri thức. Các sinh viên luôn được
hỗ trợ tối đa không chỉ để bảo vệ tài sản trí tuệ mà còn khơi gợi các
nguồn vốn đầu tư để nhanh chóng áp dụng trong thực tế. Như vậy,
chính sách thúc đẩy, môi trường thuận lợi sẽ giúp hạt mầm sáng
kiến nhanh chóng nở hoa, phát triển thành cây trái ăn ‘được’

Sự thành công nhanh chóng của Google còn có góp sức rất lớn từ
Giám đốc Điều hành tài ba Schmidt. Một Giám đốc Điều hành hội
tụ cả khả năng tư duy chiến lược về mặt công nghệ để có thể dung
hòa với tư
tưởng của các nhà sáng lập và tài năng tổ chức, điều hành, lãnh
đạo. Khi đó có hai công ty đầu tư mạo hiểm đầu tư vào Google, họ
muốn một nhà điều hành xuất sắc để giúp Google hiệu quả hơn về
thương mại.
Nhưng họ đã gặp phản kháng rất mạnh từ Larry và Sergy những
người muốn Google hoạt động như một trường đại học. Doerr,
người đại diện cho quỹ đầu tư, đã dùng rất nhiều cách trong đó có
cả việc mời những người "nặng ký" trong thế giới công nghệ như
Chủ tịch Inel, ngài Andy Grove hay Giám đốc Điều hành Amazon,
Jeff Bezó. Cuối cùng, Schmidt đã vượt qua được bài kiểm tra của
hai sáng lập viên bằng chứng minh mình là hội tụ cả khả năng
nghiên cứu của một nhà khoa học, kinh nghiệm của một Giám đốc
Điều hành tài ba.

Tóm lại, đổi mới thành công không chỉ cần khả năng sáng tạo, vì
đổi mới, quá trình áp dụng kết quả sáng tạo nhằm đem lại lợi ích
và giá trị cho người dùng, cần tri thức rộng, chính sách, môi trường
thuận lợi, kể cả khả năng tổ chức - điều hành.

Giải quyết mâu thuẫn

Đi từ doanh nghiệp có 2 người đến hơn 10.000 nhân viên, Google

luôn phải giải quyết các mâu thuẫn một cách không thoả hiệp. Họ
cần có tiền đầu tư để phát triển nhanh doanh nghiệp nhưng không
muốn mất kiểm soát hoạt động công ty để giữ được triết lý, tầm
nhìn ban đầu. Họ thu lợi nhuận từ quảng cáo nhưng không làm sai
lệch kết quả nhằm đảm bảo sự trung thực và công bằng cho kết quả
tìm kiếm. Google luôn phát triển nhanh nhưng tạo ra sự ổn định,
quyết liệt trong đối đầu trong cạnh tranh nhưng mềm mại trong
hành động.

Sau hơn 6 tháng hoạt động, mặc dù bước đầu đã chứng minh được
chất lượng tìm kiếm vượt trội và số lượng người sử dụng tăng
nhanh, xong thuật toán tìm kiếm của Google dựa trên sự kết hợp
giữa tốc độ xử lý thuật toán và dung lượng của phần cứng khiến
cho công ty cần nhiều máy tính hơn để đảm bảo khả năng cập nhật
và đánh chỉ số các trang web, đồng thời mở rộng hoạt động của
công ty. Larry và Sergy nhận thức rõ nhu cầu tài chính để mở rộng
năng lực tìm kiếm và hoạt động kinh doanh nên giải pháp thu hút
vốn đầu tư là cần thiết, tuy nhiên họ tránh mắt trái của đầu tư mạo
hiểm là làm sao có thể thu hồi vốn nhanh nhất bằng mọi phương
pháp sẽ làm mất đi tầm nhìn và giá trị cốt lõi ban đầu đề ra. Hai
sáng lập viên đã khôn khéo trong việc thương lượng và lợi dụng
tâm lý sợ bỏ mất vụ đầu tư tiềm năng, sau này sẽ đạt được doanh
thu không lồ của các quỹ đầu tư, họ đã mời hai quỹ cùng đầu tư
hơn 25 triệu USD vào công ty nhưng vẫn giữ bằng được quyền
điều hành kiểm soát công ty để tránh khả năng phá hỏng tầm nhìn
của các sáng lập viên và mục tiêu dài hạn là tạo ra đột phá công
nghệ.

Các website muốn quảng cáo về sản phẩm và dịch vụ của mình
được đặt ở một vị trí riêng và được xác định là nhà tài trợ để không
làm mất đi sự tin cậy và chính xác của kết quả tìm kiếm. Bên cạnh
đó, Google kiếm được lợi nhuận ngày càng cao từ hoạt động quảng
cáo thông minh như khách hàng sẽ tự động đặt giá cho từ khoá lựa
chọn. Mỗi lần người sử dụng Internet bấm chuột vào các quảng
cáo mà Google đăng tải là một lần Google có thêm tiền và càng
ngày mức quá quảng cáo càng tự động tăng do chính sự cạnh tranh
của khách hàng. Việc ra đời Gmail với dung lượng 1GB và vô số
các chức năng vượt trội như lưu thư đã gửi, tự động cập nhật danh
sách email, ... khiến cho Gmail chiếm số lượng lớn khách hàng từ
mail của Yahoo, không chỉ có như vậy, bằng thuật toán tìm kiếm
Google có thể phân tích nội dung email để tìm được nhu cầu của
người dùng nhằm cung cấp từ khoá đáp ứng nhu cầu tìm kiếm,
việc này khiến
cho cả khách hàng cảm thấy được lợi nhiều hơn và người tiêu dùng
cũng có được thông tin cần thiết.

Trong nghành công nghệ thông tin thì tốc độ thay đổi sẽ là động
lực chính cho sự phát triển, Google luôn đẩy mạnh tốc độ thay đổi
nhưng vẫn tạo ra sự phát triển ổn định nhờ việc cân đối giữa phát
triển các
sản phẩm và dịch vụ mới đồng thời với phát triển về mặt nhân sự
và tài chính đặc biệt là tiền mặt. Nhân sự và văn hoá doanh nghiệp
là một nguồn lực quan trọng nhất Google, kết hợp giữa chính sách
tuyển dụng linh hoạt, cạnh tranh và văn hoá sáng tạo, Google liên
tục phát huy nguồn nhân lực nhằm phát huy năng lực lõi và tạo
dựng lợi thế cạnh tranh. Duy trì được tốc độ phát triển nhanh như
hệ thống doanh nghiệp vẫn hoạt động ổn định, bền vững là nhờ
Google luôn phát triển dựa trên năng lực lõi về khả năng tìm kiếm
và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Để thành công, một sản phẩm mới lạ và ưu việt, quy trình làm việc
hiệu quả, những nguồn nhân lực chất lượng là chưa đủ nếu thiếu đi
một chiến lược cạnh tranh khôn ngoan. Google luôn nhận thức rõ
về các người chơi trong cuộc, ai là bạn, ai là đối thủ, ai là người hỗ
trợ, do đó họ biết cách kết hợp, mua lại những công ty làm bổ sung
thêm năng lực của họ như Ask Jeeves, xây dựng liên minh bền
vững với AOL, quyết tâm đối đầu và phá vỡ thế độc quyền của
Microsoft. Sự mềm dẻo trong cạnh tranh cùng với tầm nhìn ra,
Google không chỉ tạo dựng một hình ảnh thân thiện, tiện lợi, năng
động với người dùng mà còn mở rộng lợi thế cạnh tranh thông qua
các đối tác chiến lược.

Chiến lược thống nhất sự đa dạng

Chiến lược kinh doanh là giao điểm của tầm nhìn, nguồn lực và
hoạt động thực tế. Chiến lược kinh doanh phải thể hiện được tầm
nhìn xa và sát thực về sự phát triển của bản thân doanh nghiệp và
nghành công
nghiệp, đồng thời biết khai thác tối đa năng lực lõi để nắm bắt các
cơ hội mới cũng như tổ chức hoạt động kinh doanh từ nghiên cứu
phát triển, tiếp thị, chăm sóc khách hàng, quan hệ với người dùng
một cách nhất quán.
Google liên tục đưa ra các sản phẩm mang lại nhiều tiện ích và gia
tăng giá trị cho khách hàng, như Google Earth, Google Desktop,
Google Image, Google Book, vv... Tất cả các sản phẩm và dịch vụ
này đều dựa trên năng lực lõi là thuật toán tìm kiếm độc quyền và
năng lực sáng tạo đổi mới của đội ngũ nhân sự, cũng như danh
tiếng về chất lượng được tin cậy.

Ngoài những sản phẩm tạo ra chức năng mới tiện dụng nêu trên,
Google cũng phát triển các sản phẩm hay dịch vụ hướng khách
hàng, gần gũi với ngôn ngữ của các quốc gia. Các sản phẩm của họ
tạo ra sự thân thiện trong giao tiếp với khách hàng. Mỗi quốc gia
có Google theo ngôn ngữ của chính nơi đó. Thêm vào đó là các
phần mềm dịch thuật, thống kê, lưu trữ quá trình tìm kiếm mang lại
nhiều lợi ích cho khách hàng. Tuy nhiên họ không bao giờ quên
mục tiêu lợi nhuận bằng việc nghiên cứu nhu cầu từ thông tin của
người dùng để đáp ứng nhu cầu thông tin và tạo doanh thu từ
quảng cáo.

Google nhấn mạnh vào năng lực nhân sự là nguồn lực thiết yếu
cho chiến lược phát triển trong nghành công nghệ thông tin đầy rủi
ro và bất ổn. Họ có những sách lược tuyển dụng độc đáo như tổ
chức cuộc thi tại trường đại học, giải các câu đố hóc búa để tìm ra
những người thông minh, chính sách cho nhân viên được dùng
20% thời gian làm việc để phát triển dự án mình quan tâm. Các
chiến lược nguồn nhân lực hỗ trợ cho giá trị mà Google theo đuổi
và hoà hợp với văn hoá sáng tạo & đổi mới trong doanh nghiệp.
Google là một ước mơ có thật về những con người có tri thức, có
ước mơ đã biến sự sáng tạo của mình trở thành sản phẩm tiện lợi
nhất cho nhân loại. Cho dù mang ý nghĩa đạo đức, lý tưởng gì đi
chăng nữa, Google vẫn là một công ty hoạt động dưới quy luật của
thị trường nên những bài học về biến những điều không thể thành
có chỉ trở thành hiện thức khi mà quá trình đổi mới được hỗ trợ bởi
tri thức rộng, chính sách hay, môi trường thuận lợi, cùng với chiến
lược nhất quán và liên tục giải quyết mâu thuẫn trên chặng đường
phát triển.