Хөрсний судалдах шингэний шилжилтийг эсэргүүцлийн

мониторинг датаны 3D инвершинээс гаргах нь

Онол

Өнгөн хөрсөн дэх цэвэр усны жижиг plume.н шилжилтийг 2 туйлын

потенциал хэмжилт болон гадаргуун эсэргүүцлийн томографийг
хэрэглэж хэмжсэн байсан. Цөөхөн удаа солбилцол дээр потенциал
хэмжигдэхүүнийг тогтоосон туршилтаар аажим үргэлжилэн урссан
шингэний концентрацийн байрлал(loci) байж болох маш бага
эсэргүүцэлтэй бүсийн систематик хөгжүүлэлтийг харуулна. Энд
боловсруулагдсан потенциалын процент нь өөрчлөгддөг бөгөөд
эсэргүүцэл 3-d өөрчлөлтөөр 13%-с 40% хүртэл эсэргүүцэл багасахад
зурагны хамгийн дээд потенциалыг өөрчилдөг. Үр дүнгийн загварчлал нь
хэмжигдсэн өгөгдлийг хэрэглэсэн эсэргүүцлийн багасалт ба өсөлт зэрэг
олон хэсгээс бүрдэнэ. Эсэргүүцлийн багасалтууд нь дээр дурдсан
шингэний шилжилт ба урсгалын эх үүсвэрийн орон зайн холбоог
харуулна. Эсэргүүцлийн өсөлт нь ерөнхийдөө өөрчлөх процессын method
болон зах ирмэг орчмын дүрсийг харуулдаг. Хэдийгээр тийм боловч
гаднах давхаргад зарим харьцангуй эрс өсөлтүүд нь бусад уналтуудын үр
дүнд үүсэх шингэний ууршилтын байдлаас шалтгаалсан байж болно.
Олон хэсгээс тогтох үр дүнгийн загварчлалууд нь monitoring шингэний
урсгалд энэ аргын хэрэглээг хязгаарласан байх. Гэсэн хэдий ч
эсэргүүцлийн уналтын үр дүнгийн загварчлал нь үүнээс маш энгийн
мониторин техникүүдэд боломжгүй шингэний шилжилтийн нарийн
хэсгийг харуулдаг. Туршилтанд усны оруулсан таамаглалтуудын
эзэлхүүнтэй буурсан эсэргүүцэлтэй эзэлхүүний харьцуулалт зөвхөн
шингэсэн нүх сүвшилтэд 0.5 %-р өссөн байдаг. Нарийн үйл
ажиллагаагаар гарсан лаг шавар болон шаврын тархалтаар хамгийн
бодит хянагдсан өнгөн хөрсний бүсэд шингэний урсгалийг харуулсан.

Танилцуулга

Эсэргүүцлийн өөрчлөлт нь байгаль орчинд геофизикийн электроник

мониторонг аппрат хэрэгслийн үндсэн дээр нийтэд нь судалгаа хийсэнээс
өнгөн хөрсний судалдах ус ба бохирдуулагчийн шилжилтээс шалтгаалж
байгаа юм.жишээ нь 1983онд green house and harris, Kean et al 1987 ( Asch
and Morrison 1989, Bevc and Morrison, 1991). Логик бодолтууд
 Туршилтын дүрслэл

Энд Van et al.н (1991) өгөгдлийн үр дүнгээр гарсан талбайн туршилтын

дүрслэлийг бүрэн гаргасан. Энд би хувиргалттай холбоотой хэсгүүдийг
үзүүлсэн. Туршилтын төхөөрөмжүүд нь 200х200м-г мужийг бүрхсэн (загвар1)
25 электродууд бүхий дөрвөлжин төхөөрөмжнүүдээс бүрдэж байна. бүх
төхөөрөмжүүд Колорода голын дээгүүр голын хурдасын дээр байрласан бөгөөд
хөрс нь лаг шавар ба шавраар тусгаарлагдсан хайрга ба бэхжигдээгүй элснээс
бүрдсэн. (Harding-Lawson Associates, 1986 hydrologic assessment Report ) .
газрын доорхи усан дээр суурилсан туршилтууд дээр мужийн урсгалын чиглэл
нь хээрийн туршилтын ойролцоо 45м гүнтэй ус зүүн өмнөд хэсэгрүү байсан.
(P.Hamilton, personal communication8 1991) . Энэ хээрийн туршилт нь зураг 1т
үзүүлсэн том далангуудаас доош 100м платан дээр суурилсан шүүрэлт илрүүлэх
системийн хяналт шиг зохион байгуулалттай. туршилтын цорын ганц зорилго
нь хэмжилтийн потенциалын өөрчлөлтүүдээс гаргасан нэг далангын доорхи
жижиг шүүрэлтийг харуулж байна. Талбайн хяналтын масштабын шугам,
хоорондоо 50м-н зайтай электродууд нь шүүрэлт илрүүлэх системийн гаргасан
боломжит дээшлэх хэмжилтэнд сонгогдсон. Van et al. (1991) энэ туршилтын үр
дүн мэдээллэсэн бөгөөд тусгаарлагч электродуудаар илрүүлэгдснээс илүү бага
урттай хэмжээтэй шүүрэлтүүдийг харуулсан. Томографикаас хамаарсан
шинжилгээ нь аль ч туршилтанд хийгдэж байгаагүй нэмэлт зүйл юм. Тэгээд
гадаргын доорхи шингэний тархалт нь нийлмэл конформациар үзүүлэгдсэн
бөгөөд хэдийгээр найдвар төрүүлсэн ч гэсэн таамаглал хэвээр байсан.
Хоорондоо зайтай электродуудын гүйдэл болон хүчдэлийг ашигласан
туйлуудаар потенциалуудыг бодитойгоор хэмжсэн ч , боловсруулагдсан өгөгдөл
туйлаас туйлын хэмжилттэй ижилхэн байна. Тандалт хийгдсэн хүчдэлд эдгээр
зайтай электродуудын contribution.ууд нь хүснэгтэндэх туйлуудаас илүү жижиг
болдог ба туйлаас туйлын таамаглал геометрээр батлагдсан. Гадаргын
томографын методондох электродууд дэс дарааллаар бүгдэнд нь гүйдэлийн
соорсыг хүлээж авдаг байдал шиг потециалын датаг цуглуулсан байна.
Тэгэхлээр нийт 600 потенциалын хэмжилтийг талбайн үндсэн шугам болон
дараагийн судалгаанд авч үзжээ. Хэрвээ туйлаас туйлын бүтэцийн таамаглал нь
хүчинтэй бол хэмжилт бүр нь дамжуулагч болон хүлээн авагчийн туйлуудын
эсрэг байх тохиромжтой үеийн хуулбар байх болно. Хоёр талын (copy болон
жинхэнэ) хэмжилтийн дүгнэлтэнд 15%-с бага байх үед потенциалын өөрчлөлт
нь 5%-с их байдаг гэсэн үр дүн гарч байна. Эдгээр нь ихэнх тохиолдолд
хамгийн бага тандалт хийгдсэн потенциалын хэмжигдэхүүн байдаг. Нэвчилтийг
танилцуулахын өмнө бүхэл бүтэн 600 хэмжигдэхүүний үндсэн шугамын
судалгаа нь явагдсан байдаг. Дараагийн monitoring судалгаа нь үндсэн шугамын
судалгаатай харьцуулагдаад потенциалын ялгааг процентоор тооцож гаргадаг.
Мониторинг судалгаанууд зураг 1 дэх 8 дахь электродын хажууд байгаа
шүүрэлтийн даланруу Колорадо голын ус 397м3 –р цөөн хэмжилт явуулахад
дараагийн 9 хоногт нэмэгдсэн байсан.ус бүрэн шүүгдсэний дараа мониторинг
судалгааг 21 ба 34 хоногийн дараа дахин давтаж хийдэг. Потенциалууд
цөөрөмөөс хоорондын зай нь өсөх үед хэмжигдсэн. Мониторинг судалгаа2 нь
хамгийн бүрэн бөгөөд 105 жигд шалгагдсан хоёр талын хэмжилтүүд шиг сайн
тэмдэглэгдсэн 300 нэгэн төрлийн потенциалуудаас 255 нь байна. бусад
мониторинг судалгаанууд 49-120 нь потенциалуудыг агуулдаг хүснэгт 1. Van et
al (1991). Мониторинг судалгаанд хамгийн их нь потенциалын өөрчлөлт 5-10%
хооронд байсан. Потенциалын хэмжилтийн алдаа нь 1-3%.

Үндсэн шугамын загварчлал

Үндсэн шугамын судалгаагаа 3d эсэргүүцлийн моделруу шилжүүлээд тэр нь

мониторингийн судалгаанд хэрэглэдэг. Ингэж хувиргахад 16-25 цаг
зарцууллагддаг ингэж хувиргахдаа sparc 20ажлын талбар дээр хийгддэг бөгөөд
35х32х27 grid.тэй байдаг. Энэний дотор дахиад 19х19х10тэй дэд тор байгаа
хэмжигдэхүүний хүснэгтийг агуулдаг бөгөөд тэр хүснэгт нь нэг төрлийн
12.5х12.5х5м гэсэн блок хэмжээтэй 50 м гүнд байдаг. Дэд тор нь геометрийн
хэмжээст торыг үүсгэдэг тэр нь тухайн нөхцөлд хангалттай зай үүсгэдэг.

1. үүнийг хэдий хэр хугацаанд ямар хэмжээтэй явагдаж байгааг энэ

туршилтыг хийснээр нарийн дүрсэлж
 Инженерний барилга байгууламжид далан хиймэл нуур цөөрөм орно.

Байгаль экологид рашаан ус, байгалийн нуур цөөрөм гол ус гэх мэт орж байгаа.

2. шингэний мониторинги датагаар 3д инвершинийг хэрэглэхийг оролдсон

Энэ туршилт нь эсэргүүцлийн мониторинг датаны 3d урвуунаас хөрсний
судалдах шингэний шилжилтийг гаргасан.
3. Энэ туршилт нь алдаа ихтэй, нарийвчлал багатай үр дүн гаргасан. 1995
оноос сайжируулж эхэлсэн.

4. Энэ туршилт нь эсэргүүцлийн мониторинг датаны 3d урвуунаас хөрсний

судалдах ус шүүрэлтийг гаргасан бөгөөд ингэснээр аливаа инженерний
барилга байгууламжийн суурийн чулуулагийн болон байгаль экологи,
хөрс чулуулгийн ус шүүрэлтийг дүрслэх боломжтой.

Энэ туршилт нь хөрсний зонндох шингэний шилжилтийг эсэргүүцлийн

инвершинг хэрэглэж харуулсан бөгөөд үр дүн нь усны шүүрэлт болон
эсэргүүцлийн минимумын үргэлжилсэн хөгжүүлэлтийн холбоо нь өндөр
шаардлагатай болохыг харуулсан

Эхний судалгаагаар 114м/куб гаруй ус нэмэгдсэн нь

ажиглагдсан.
М3