Dây kéo khóa, có thể bạn chưa biết

Gần 100 năm kể từ khi được phát minh, dây khóa kéo luôn được coi là một trong
những “cỗ máy” đơn giản nhất của thời hiện đại với hai bộ phận chính, đó là móc
gắn và con trượt.

Trong cuộc sống hiện đại của chúng ta, dây khóa kéo đã trở nên hết sức hữu ích trong sinh
hoạt với ứng dụng rộng khắp từ quần áo đến giày dép, lều, túi ngủ, ba lô, ví, va li…. Và gần
như ai cũng sử dụng dây khóa kéo để đóng mở, tháo gắn các vật dụng của mình một cách dễ
dàng.

Gần 100 năm kể từ khi được phát minh, dây khóa kéo luôn được coi là một trong những “cỗ
máy” đơn giản nhất của thời hiện đại với hai bộ phận chính, đó là móc gắn và con trượt. Móc
gắn là một bộ phận được dùng để gắn hay bám vào một bộ phận khác. Còn con trượt có một
rãnh nghiêng dốc dạng chữ Y và khi di chuyển nó sẽ đẩy các móc gắn qua bên trái hoặc phải
với một lực vuông góc với hướng nó đang chuyển động.

Mỗi sợi dây khóa kéo có hai dải răng được gắn cố định, các dải răng bao gồm những móc gắn
và chỗ lõm nằm xen kẽ nhau. Khi ta kéo con trượt từ phía gốc qua hai dải này thì hai dải răng
sẽ nhập vào nhau trong rãnh của thanh trượt với một góc tương ứng. Sau đó độ nghiêng của
thanh trượt sẽ ép cho móc của dải răng bên này sẽ gắn chặt vào chỗ lõm của dải răng bên
kia một cách tuần tự khiến chúng dính khít lại với nhau. Để dây khóa kéo hoạt động tốt, các
móc gắn phải có cùng kích cỡ và hình dạng với những chỗ lõm đồng thời tất cả đều phải được
định vị chính xác trên hai dải răng. Và khi hai dải răng đã được gắn chặt lại với nhau, chúng
tạo thành một vật kết nối vô cùng an toàn, tiện lợi và rất khó kéo rời ra trừ khi chúng ta kéo
con trượt theo chiều ngược lại để đẩy hai dải răng tách ra hai bên. Ngày nay, dây khóa kéo
vẫn được làm từ kim loại, nhưng thường được làm bằng nhựa hoặc nylon để nhẹ và tiện dụng
hơn.

Mặc dù nghe có vẻ đơn giản nhưng ít ai biết để có được chiếc khóa kéo như ngày nay, các
nhà sáng chế đã phải mất hàng chục năm để phát minh, cải tiến và phổ biến mọi người biết
đến rồi sử dụng. Loại khóa kéo đầu tiên được ông Whitcomb Judson, một kỹ sư ở
Chicago phát minh lần đầu tiên vào năm 1893 nhưng với cơ cấu khá phức tạp. Mãi
đến năm 1913, ông Gideon Sundback một kỹ sư người Thụy Điển nhập cư sang
Canada đã cải tiến lại chiếc khóa kéo và chế tạo ra một chiếc máy hiện đại để sản
xuất dây khóa kéo hàng loạt.

Với phát minh đột phá này, ông đã được cấp bằng sáng chế vào năm 1917. Tuy nhiên, phải
đến những năm 20, 30 của thế kỷ 20 nó mới bắt đầu được sử dụng rộng rãi trên trang phục
của trẻ em và quần tây nam. Cho đến nay, không ai còn phủ nhận vai trò của dây khóa kéo
khi nó xuất hiện ở khắp mọi nơi, trong quần áo, hành lý, đồ da và vô số các vật dụng khác
nhờ việc đóng và mở hết sức dễ dàng, tiện lợi, nhanh chóng vừa làm tăng kích thước vật
dụng, kết nối hay tháo rời các bộ phận trang phục và cả trang trí.

Chính vì lẽ đó, dây khóa kéo dù đơn giản đã trở thành một vật dụng tối cần thiết cho mọi
người trên toàn thế giới với ước tính hàng ngàn cây số dây khóa kéo được sản xuất trên thế
giới mỗi ngày.