12 BIS MAANDAG 23 AUGUSTUS 2010 DE MORGEN DE MORGEN MAANDAG 23 AUGUSTUS 2010

BIS 13
Ze zijn jong, ze zijn hip, ze zijn kleurrijk en ze luisteren naar maffe muziek. Ziedaar de clichés over de jeugd van tegenwoordig. Maar wie zijn ze
echt, die jongens en meisjes van de zogenaamde M-Generatie, genoemd naar het woord Millennium, geboren ten tijde van de val van de Berlijnse Zomerreeksen van De Morgen
Muur, opgegroeid in een wereld zonder grenzen, waarin iemand uit Australië maar één muisklik ver zit, en waarin je afspreekt via sms en chat- Elke week de hele zomer lang
boxen. Wij gingen op zoek naar die jeugd in de skinny jeans, de sneakers en de grote brillen. Vandaag: waarom jongeren meer dan ooit werken.

DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG Babysitten is niet echt

populair bij migranten

Veel werken, veel geld

Een compleet ander verhaal dan in de
rest van Vlaanderen krijg je te horen als
je je oor te luister legt bij jeugdwerkers
in migrantenwijken. Vierentwintig pro-
cent van de jongeren in Brussel studeert
verder na het middelbaar onderwijs,
maar in gemeenten als Schaarbeek,
Laken, Molenbeek, Anderlecht en Sint-

verdienen en het dan

Gillis varieert dat van 5 tot 16 procent.
“Al die jongeren die niet verder stude-
ren komen dus in de gewone arbeids-
markt terecht”, vertelt Dirk De Block,
jeugdwerker bij jeugdhuis Centrum-West
in Molenbeek. “En daar is tewerkstelling
voor migrantenjongeren een groot pro-
bleem. Onze gasten zijn niet het meest
begeerde publiek bij werkgevers.”

snel weer uitgeven

Het enige wat migrantenjongeren
gemeen hebben met autochtone jonge-
ren is dat ze geld willen verdienen om
zaken te kopen. Misschien nog meer dan
die anderen. “Het is typisch voor arbei-
derswijken dat jongeren zeer snel een
eigen brommer of een eigen auto wil-
len”, legt De Block uit. Maar daarvoor
geld sparen door te gaan babysitten of
afwassen is niet meteen een optie.
“Babysitten is niet echt populair in de
Durf nog eens beweren dat de jeugd plannen ze afhankelijk van hun persoonlijke wijk”, aldus De Block. “Dat is meer iets
van tegenwoordig lui is. Werken doen situatie. Zo zijn er steeds meer die het hele voor de Vlaamse middenklasse. En als ze
jongeren. Meer dan ooit. En niet jaar door werken.” willen gaan afwassen, dan is dat vaak in
alleen tijdens de zomervakantie. Dat komt werkgevers op zoek naar werk- een markt waar ze met twintig of dertig
Jawel, de meerderheid doet niets krachten vaak goed uit, zelfs al zijn ze niet in vechten voor hetzelfde werk.”
liever dan tijdens het weekend fuiven, de eerste plaats op zoek naar goedkope werk-
tijdens de zomer reizen en tijdens de nemers. “Studenten zijn flexibel”, vertelt Jan
winter snowboarden, maar tussenin Denys, socioloog en arbeidsmarktdeskundi- Toch nog tijd over
gaan ze ook babysitten, afwassen, ge van Randstad. “Ze werken in omgevingen
opdienen, hamburgers bakken, en op tijdstippen waar ouderen hun neus voor vrijwilligerswerk
folders uitdelen of platen draaien. voor ophalen. Zelfs werkzoekenden.” Jongeren mogen dan al meer tijdens
‘De huidige generatie jongeren denkt Het aantal studenten met een job is gigan- het jaar werken, dat gaat niet ten koste
niet aan overmorgen’, aldus reclame- tisch groot geworden, zo meent Denys. Meer van hun vrijwillig engagement. Uit een
man Fons Van Dyck. ‘Ze leven in dan 50 procent van de studenten werkt tij- studie van Randstad bleek dat vorig jaar
het hier en nu. Ze willen veel geld dens de zomer. Ongeveer 30 à 40 procent 21 procent van de jongeren (tussen 15 en
verdienen en wat ze vandaag werkt ook tijdens het jaar. Dat is een niet te 25). Dit jaar steeg dat tot 28 procent.
verdienen, wordt morgen uitgegeven.’ negeren groep, vindt hij. “Ze vormen een “Meestal zijn ze actief in een jeugdbewe-
essentieel onderdeel van onze economie. Het ging”, vertelt Eva Hambach, directeur
DOOR BRECHT DECAESTECKER is zelfs zo erg dat onze economie niet meer van het Vlaams Steunpunt Vrijwilligers-
zonder hen zou kunnen.” werk. “Maar het kan net zo goed een

H
et moet heerlijk zijn om
negentien te zijn in het
jaar 2010. Vier dagen Rock
Werchter, met vier dagen
wereldacts. En daarna nog
Tomorrowland en
Pukkelpop. Elke week
nieuwe computergames
waarin je van de ene fabel-
achtige sprookjeswereld
in de andere achterbuurt van Los Angeles tui-
melt, machinegeweer in de aanslag. Een eigen
gsm, waarmee je altijd en overal naar al je
vrienden berichten kunt sturen. Een eigen
laptop, waarmee ze foto’s kunnen bekijken
die gisterenavond nog genomen werden tij-
dens dat geweldig plezante feestje. Een eigen
iPod, waarmee ze altijd naar al hun favoriete
muziek kunnen luisteren. En natuurlijk, in de
zomer op reis naar zo-ver-mogelijk-istan. En
elke winter gaan snowboarden.
Het moet heerlijk zijn om negentien te zijn in het
jaar 2010, maar ook kostelijk. Vier dagen Rock
Werchter. En Tomorrowland. En Pukkelpop. En
nieuwe videogames. En een gsm-rekening, een lap-
top, een camera, een iPod, een snowboard, een reis
naar de zon én naar de sneeuw... Dat kost allemaal
geld. Veel geld. Om nog maar te zwijgen over kle-
ren, skateboards, fixed gear-fietsen, gitaren, een
collectie sneakers... (schrappen wat niet past) Niet
alle ouders willen of kunnen dat betalen. Dus moe-
ten hun kinderen werken. Een vakantiejob alleen
volstaat niet meer. Anno vandaag werken jongeren
het hele jaar door. “We waarschuwen wel eens dat
de kinderarbeid is teruggekeerd”, lacht Tom
Palmaerts, trendwatcher bij het hippe bureau
Trendwolves. “Maar dan gewillig. Jongeren willen
zelf werken.”
De wet heeft zich ondertussen aangepast aan die
nieuwe trend. Vroeger mochten studerende jonge-
ren amper 23 dagen per jaar tijdens de zomer wer-
ken. Nu mogen ze 23 dagen werken tijdens de
maanden juli en augustus en nog eens 23 van sep-
tember tot en met juni, zonder dat hun sociale
zekerheid in het gedrang komt en zonder dat ze
belastingen moeten betalen. Wat ze bruto verdie-
nen steekt uiteindelijk ook in hun portemonnee.
Een dag meer werken kan echter niet, anders moet
ook op alle voorgaande gewerkte dagen belastin-
gen worden betaald. Tenzij het natuurlijk niet offi-
cieel gebeurt en ze tijdens het weekend nog wat
gaan babysitten of afwassen of platen draaien, zon-
der contract. Bij de regering die voor de zomer ten
val is gekomen lag trouwens een plan op tafel om
die twee keer 23 dagen te veranderen in 50 dagen
die het hele jaar door gebruikt kunnen worden,
maakt niet uit in welke maand. Dat plan ligt in de
koelkast en kan er pas uit als ons land een nieuwe
regering heeft.
“Studenten werken al twintig jaar”, vertelt
Brigitta De Baets, verantwoordelijke van de job-
dienst van de KU Leuven. “Maar er is de voorbije
jaren wel een verschuiving geweest. Vroeger werk-
ten ze enkel tijdens de zomermaanden of school-
vakanties. Nu gaan ze op zoek naar een job en die
Eigen vrijheid kopen
Als jongeren zo vaak werken, dan komt dat
niet zomaar uit de lucht gevallen. We hebben
het hier over de M-generatie, geboren na
1989, na de val van de Berlijnse muur, opge-
groeid met computer, gsm en euro, en
genoemd naar het woord Millennium, het
tijdperk rond het jaar 2000 waarin ze zijn
opgegroeid. Niet weinig als kinderen van
gescheiden ouders.
“Minstens een op de drie jongeren is vroeg
met een echtscheiding geconfronteerd”, ver-
telt Fons Van Dyck, directeur van think/BBDO,
een afdeling van reclamebureau BBDO.
“Daardoor hebben ze leren omgaan met een
grote verantwoordelijkheid. Meer dan 60
procent besliste als kind mee over het gezins-
budget. Ze zijn snel gaan beseffen dat ze baas
over zichzelf moeten zijn als ze onafhankelijk wil-
len zijn, op reis willen gaan, een laptop willen
kopen, of bepaalde kleren. Ze gaan niet werken
omdat het gezinsbudget te kort schiet, zoals vijftig
jaar geleden het geval was, maar wel om geld te ver-
dienen, waarmee ze hun vrijheid kunnen verdie-
nen. Ze hebben geleerd om managers van hun
eigen leven te zijn. Het zijn goede onderhande-
laars. Dat hebben ze altijd moeten doen met hun
ouders en grootouders.”
Met andere woorden: ze hebben geleerd dat ze na
wat aandringen wel naar Rock Werchter mogen,
maar dan alleen als ze het zelf betalen. Hetzelfde
geldt voor een snowboardreis, de gsm-rekening,
een eigen computer... En ook al krijgen anderen
daarvoor toch vaak geld van hun ouders en groot-
ouders, jongeren hebben meer nodig, toch als ze
zichzelf willen profileren tegenover hun genera-
tiegenoten. “Ze willen net dat ietsje meer betalen
voor dat ene paar sneakers die niemand anders
heeft”, vertelt Tom Palmaerts van Trendwolves. “Ze
kennen de financiële waarde van bepaalde zaken,
ze zijn zich daar erg bewust van, maar ze zijn ook
bereid om daarvoor te werken.”
Het gat in de markt
Jongeren hebben dus meer geld dan vroeger,
maar dat dient gewoonlijk niet om op een spaarre-
kening te zetten. “Ze sparen wel even”, vertelt
Palmaerts. “Maar er is gewoonlijk een doel: een
nieuw snowboard, materiaal voor een fixed gear-
fiets, muziekinstrumenten...” Ze leven in het hier
en nu, voegt Fons Van Dyck daaraan toe. “Kledij
voor jongeren is altijd al een belangrijke uitgave
binnen het gezinsbudget geweest”, vertelt de mar-
keteer. “Maar nu zijn ook ervaringen belangrijker
geworden. Ze gaan graag op reis. En als ze uitgaan,
willen ze een mojito of een baccardi breezer,
drankjes die wel wat geld kosten. Wat ze vandaag
verdienen, geven ze morgen uit.”
JAN DENYS (RANDSTAD):
Jobstudenten vormen
een essentieel onderdeel
van onze economie.
Die zou zelfs niet meer
zonder hen kunnen
Het grootste deel van de jongeren zoekt om al
die redenen een job, een kleine bijverdienste
links of rechts. Anderen zoeken meteen naar het
gat in de markt. Tom Palmaerts: “Als je aan jonge-
ren vraagt wie hun helden zijn, dan hoor je vaak
Mark Zuckerberg, de oprichter van Facebook, of
Larry Page en Sergey Brin, de mannen achter
Google. Zij hebben getoond dat het mogelijk is
om op jonge leeftijd, of als student, veel geld te
verdienen. Hetzelfde geldt voor Lily Allen of Arctic
Monkeys, muzikanten die via MySpace zijn door-
gebroken. Jongeren denken vaak: ik hoef niet
meer alle traditionele stadia van een carrière te
doorlopen, het is mogelijk om plots succesvol te
zijn. Het is niet voor niets dat ze momenteel in
Hollywood een film over Zuckerberg aan het
draaien zijn. Dat spreekt tot de verbeelding. Je
ziet dat ook bij jonge kunstenaars. Vaak zijn ze
niet geïnteresseerd in musea en tentoonstellin-
gen. Veel belangrijker is hoe ze hun werken kun-
nen verkopen, om er iets aan te verdienen. Zo pro-
beren jonge tekentalenten aan de bak te komen
als ontwerpers van videogames, omdat ze weten
dat daar opportuniteiten liggen.”
Kortom, als jongeren werken, dan is het in de eer-
sportclub of een jeugdhuis zijn. Plaatsen
waar de taal van de jeugd gesproken
wordt.”
Eens vrijwilligerswerk, altijd vrijwilli-
gerswerk, zo blijkt. “Sommige mensen
stoppen hun engagement bij de jeugdbe-
weging als ze gaan studeren, al gebeurt
dat meestal niet bruusk”, vertelt
Hambach. “Maar later nemen de mensen
meestal ergens anders een nieuw enga-
gement op.”
ste plaats om geld te verdienen. “En niet om in het
verlengde van de studies al voorbereid te zijn op de
arbeidsmarkt”, legt Jan Denys uit. “Er zijn er niet
zoveel die van hun studentenjob gebruikmaken
om het beroepsleven te leren kennen. De belang-
rijkste reden is op korte termijn relatief veel geld
verdienen.”
Maar wat nu ook de motivatie is, de ervaring is
er, en ze is aardig meegenomen. “Voor studenten
is het vaak de enige keer dat ze in contact komen
met laaggeschoold werk, wat hoe dan ook een
interessante levenservaring is. Het werkt verrij-
kend als je weet hoe het is om in een fabriek te
werken, als je dat een keer voor een paar weken
hebt gedaan. Het staat ook goed op je CV. Het
bewijst dat je niet te beroerd bent om de handen
uit de mouwen te steken.”
Morgen:
Do it yourself

Wim Coemans (24):
‘Mijn eigen bedrijfje zorgde voor aangenaam drinkgeld’
Niet elke student
gaat op zoek naar een
job in een café of in
de lokale McDonald’s. Sommigen star-
ten gewoon meteen hun eigen bedrijf
op. Wim Coemans (24) uit Lommel, bij-
voorbeeld. De Limburger studeerde al
twee jaar toegepaste economie in
Hasselt toen hij zijn eenmansbedrijf
Webdesign Coemans oprichtte, waar-
mee hij websites ontwierp. “Het was
een hobby”, vertelt hij. “Maar als ik dat
voor andere bedrijfjes deed, dan wilden
zij een factuur. Dus kon ik niet anders
dan een firma oprichten.”
Hoe beter het ging met het bedrijf,
hoe minder met de studies, dus ging hij
marketing gaan studeren, waarvan hij
voor de zomer zijn diploma haalde.
Sindsdien probeert hij fulltime van
Webdesign Coemans te leven.
Tijdens zijn studies moest Wim vooral
opletten dat hij niet te veel ging verdie-
nen, vertelt hij. “Anders waren mijn
ouders hun kinderbijslag kwijt. Het
ondernemingsklimaat in België laat dan
niet toe dat je als student in bijberoep
veel geld kunt verdienen. Laat ons zeg-
gen dat het voor wat aangenaam drink-
geld zorgde, waardoor ik me als stu-
dent weinig zorgen moest maken, maar
ook niets meer dan dat.”
Rondom hem zag Wim wel veel stu-
denten een doorsneejob uitoefenen.
“Dat was gewoonlijk in de horeca of tij-
dens het weekend in een kledingzaak.
Zij deden dat vooral om op stap te kun-
nen gaan of te reizen of een eigen auto
te kopen. Ik deed het niet in de eerste
plaats om het geld, maar omdat het een
ideale basis was voor wat ik nu kan
doen. Want ik doe nu wat ik graag doe.
Profvoetballer worden was me toch
nooit gelukt. Dit is the next best thing.”
(BDC)
Katrien Cleemput (23):
‘Het is handig om wat opzij te hebben’
Katrien neer je jou het makkelijkst
Cleemput kan vrijmaken. Daarna stu-
klust bij in ren ze een bericht. Iets als:
de Kinepolisbioscoop in ‘Kan je dinsdagavond,
Kortrijk. Een droom van een woensdagmiddag en zon-
job, zegt de 23-jarige uit dagmiddag werken?’
Dendermonde, die het Vervolgens antwoord je
derde jaar toegepaste psy- gewoon wanneer je wel en
chologie volgt, nadat ze niet kunt.”
eerder al een diploma Ze doet het omdat ze bin-
regentaat wiskunde heeft nen de bioscoop vaak
behaald. “Bij de Kinepolis ander werk mag uitoefenen
kun je gewoon je lessen- en omdat al haar collega’s
rooster afgeven”, vertelt ze. ook studenten zijn, en dus
“Dan kijken ze daar wan- gewoonlijk ook jonge en
toffe mensen. Maar in de
eerste plaats werkt ze in de
bioscoop om wat bij te ver-
dienen. “Het is altijd handig
om wat opzij te hebben”,
vertelt Katrien. “Momenteel
heb ik niet echt geld nodig
en ik leef ook helemaal niet
duur, maar misschien beslis
ik volgend jaar dat ik een
mooie reis wil maken, of
dat ik alleen wil gaan
wonen, en dan is het toch
goed als er al iets aan de
kant staat.” (BDC)
Sofie Vanspeybroeck (20): Ine Blomme (21):
‘Ik ben niet erg goed in sparen’ ‘Sparen voor eigen huis en auto’
Wie Sofie mannen van de Charlatan hebben van muziekinstallaties bij een ver- Als je ziet een metaalfabriek in van wat ik verdien door te wer-
Vanspeybroeck, daar zelf ook een tent, en ze von- huisfirma. Het is haar niet meteen hoe druk Ine Zwevezele. Tijdens het jaar is ken. Het geld van het babysit-
studente beeldende den het bizar dat een meisje dat om het geld te doen, ook al komt Blomme bezig ze niet alleen leidster bij de ten geef ik wat vaker uit, maar
vormgeving aan de school Sint- werk deed. Ze zeiden: ‘Als je zin het goed van pas. is, dan kun je niet anders dan scouts, ze gaat al zes jaar lang als ik een studentenjob uitoe-
Lucas in Gent, een keer diep in de hebt om bij ons te werken, moet je “Als student beeldende vormge- toegeven dat heel wat jonge- babysitten en heeft drie jaar fen, komt dat gewoonlijk hele-
ogen wil kijken, moet zich haasten maar eens komen praten.’” ving moet je veel kopen, zoals een ren zoveel mogelijk proberen elke zondagochtend gewerkt in maal op een spaarrekening. Ik
naar café Charlatan, zowat het hip- Sofie werkt in de eerste plaats in laptop en een reflexcamera. De te werken om zoveel mogelijk een groente- en fruitwinkel. spaar voor later. Voor een
ste etablissement van de Artevelde- de Charlatan omdat ze het graag meeste van mijn medestudenten geld te verdienen. De 21-jarige Toch doet ze dat niet om al eigen huis en een eigen auto.
stad, gelegen aan de Vlasmarkt. doet. “Het is een machtig café en zoeken dan ook een job om dat uit het West-Vlaamse Lichter- dat geld uit te geven aan rei- Mijn zus en ik hebben samen
Vanspeybroeck werkt er twee à drie de collega’s zijn zalig.” Ze zou naar allemaal te betalen. Daar gaat ook velde volgt vanaf september zen, uitgaan en kleren. “Ik reis een autootje van onze ouders
avonden per week, sinds ze werd eigen zeggen niet in elk café gaan het meeste van mijn geld naartoe, een lerarenopleiding aan de graag en ik ga ook wel graag gekregen, maar die is dertien
ontdekt door de eigenaars van het werken. En mocht de kans haar niet als het niet naar festivals en optre- Arteveldehogeschool in Gent, uit”, vertelt ze. “Maar ik krijg jaar oud. Vroeg of laat valt die
café op het festival Feest in het geboden zijn, dan zou ze misschien dens gaat. Sparen doe ik niet. Daar haar vierde jaar in het hoger ook nog wat geld van mijn stil. Ik kan maar best een beet-
Park. “Ik hielp daar bij het opbou- nergens werken, behalve af en toe ben ik niet zo goed in. (lacht)” onderwijs, maar momenteel ouders, waardoor ik meestal je voorbereid zijn op die dag.
wen van tenten”, vertelt ze. “Die met het helpen van het opbouwen (BDC) doet ze nog een vakantiejob in maar een deeltje nodig heb (lacht)” (BDC)