nino kldiaSvili levan kldiaSvili roland qarTveli
saerTaSoriso sityvaTa ganmartebiTi leqsikoni
(meore, Sevsebuli da gasworebuli gamocema)
saero saskolo gamocema
ps `imedi~ Tbilisi
-2-
winamdebare leqsikoni Seicavs zepir da weriT metyveleba Si yvelaze ufro xSirad xmarebul 5000 saerTaSoriso sityvas. Zvel sityvebTan erTad mis SemadgenlobaSi Setanilia axali sityvebi, romlebic xmarebaSi Semovida ukanasknel aTwleul Si saqarTveloSi sazogadoebrivi, ekonomikuri, politikuri da kulturuli cxovrebis radikaluri gardaqmnis Sedegad. saleqsikono statia Seicavs sityvis etimologiasa da ganmartebas, sityvis gramatikul maxasiaTebels, metyvelebaSi maTi xmarebis magaliTebs, sityvaTwarmoqmnis budes. leqsikoni gankuTvnilia, uwinares yovlisa, moswavleebi saTvis, magram vfiqrobT, misiT dainteresdeba farTo sazoga doeba. leqsikons darTuli aqvs laTinuri sibrZne.
redaqtori gamomcemeli da teqnikuri redaqtori kompiuteruli uzrunvelyofa
avTandil narimaniZe oTar CxaiZe nata narimaniZisa
ISBN 978-9941-0-1586-1 © n. kldiaSvili, l. kldiaSvili, r. qarTveli Tbilisi, 2010 w.
-3-
winasityvaoba
iuza kldiaSvilis _ tragikulad
daRupuli papis _ naTel xsovnas eZRvneba es wigni. nino da levan kldiaSvilebi
gansazRvreT sityvis mniSvneloba da Tqven daixsniT kacobriobas misi Secdomebis naxevrisagan. rene dekarti Cven vcxovrobT swrafadcvalebad enobriv konteqstSi. sa erTaSoriso sityvebis is mZlavri nakadi, romelic moedineba JurnalgazeTebidan, gaJRerebuli radio da teleeTerSi, da romelmac SeaRwia Cvens yoveldRiur yofacxovrebaSi da Ta visufal droSi, ganpirobebulia saqarTvelos sazogadoebriv politikuri cxovrebis yvela sferoSi mkveTri, radikaluri cvlilebebis Sedegad. amasTan mravali saerTaSoriso sity vis mniSvneloba kvlav gaugebari rCeba mkiTxvelisa da msme nelisaTvis, xolo arsebuli leqsikonebi yovelTvis ver pa suxoben mzard moTxovnebs. swored amitom saWiroa leqsikoni, romelSic axali sityvebis mniSvneloba ganmartebuli iqneba sakmarisad martivad da gasagebad. winamdebare leqsikonSi SevecadeT, erTis mxriv pasuxi gagveca farTo wris mkiTxvelTa mzardi moTxovnisaTvis, meo res mxriv ki _ Tanamedrove moswavleTaTvis leqsikonis aseT ma orientaciam ganapiroba sityvebis rogorc SerCeva, aseve Si naarsi, saleqsikono statiis struqtura da TviT leqsikonis saxelwodebac ki. arsebuli analogiuri leqsikonebisgan gan sxvavebiT, Cveni leqsikoni warmoadgens rig damatebiT cnobebs saerTaSoriso sityvebis Sesaxeb: gramatikul daxasiaTebas, da bolos, sityvebs erTZiriani fuZe sityvebiT, romlebic si tyvaTwarmoqmnis budes Seadgenen. saerTaSoriso sityva ewodeba yvela im sityvas, romlebsac ucxo sityvaTa Ziri aqvT da yvela werilobiT enaze erTnairad gamoiTqmis.
-4leqsikonis SemadgenlobaSi Sevida aramarto uaxlesi sa erTaSoriso sityvebi (sekvestri, denominacia, vauCeri, daijesti da sxv.), aramed Zveli sityvebic, romlebic realurad funq cionireben qarTul enaSi (idea, anarqia, virusi, dialeqtika da sxv.), aseve sityvebi, romelTac `meore~ sicocxle SeiZines (anaTema, analoi, ikonostasi, aliluia da sxv.). leqsikonis safuZvelia sayovelTaod xmarebuli Semdegi Tematikuri jgufebis leqsika: 1. sazogadoebrivpolitikuri leqsika (diaspora,doqtorina, genocidi, asimilacia, avtoritaruli, demokratia, inauguracia da a.S.); 2. ekonomikuri leqsika (devalvacia,dotacia,hi perinflacia, biujeti. brokeri, distributori da a.S); 3. kulturis d xelovnebis sferos leqsika (andegraundi, akmeizmi, alegoria, ampiri da a.S); 4. sakulto leqsika (altari, avtokefaliis, dogmati da a.S); 5. sportuli leqsika (bodibildingi, karate, Ziudo da a.S); 6. sayovelTaod xmarebuli samecniero terminologia (adaptacia, vibracia, gradacia, indeqcia, adekvaturi da a.S). garda amisa, leqsikonSi CarTulia produqciuli saerTaSo riso sityvaTa TavsarTebi an rTuli sityvebis pirveli nawili (a..., de..., dev..., inter..., bi..., da sxv.), rac mniSvnelovnad afarToebs sityvebis axsnaganmartebas da gagebis SesaZleblobas. dabolos, leqsikoni dazRveuli ar aris Secdomebis da calkeuli xarvezebisgan, amdenad avtorebi didi madlierebiT miiReben maT da gaiTvaliswineben leqsikonis Semdgomi gamocemisas.
leqsikonis agebuleba
saleqsikono statiis struqtura da Sinaarsi
leqsikonSi sityvebi anbanTrigzea gawyobili, saleqsikono statia Seicavs: 1. fuZe sityvas;
-52. sityvis formebs da gramatikul maxasiaTebels; 3. etimologiur cnobas; 4. ganmartebas; 5. metyvelebaSi xmarebis ilustracias; 6. sityvaTwarmoSobis budes. ukanaskneli ori ganyofileba warmoadgens fakultaturs, e.i. warmodgenilia ara yvela saleqsiko statiaSi.
fuZe sityva
fuZe sityva gamoyofilia asomTavruliT da Savi SriftiT, maxvilis CvenebiT. Tu leqsikonSi arsebobs erTZiriani zedsarTavi saxeli, zmna an arsebiTi saxeli, fuZe sityvis saxiT gamotanilia is, romelic ganmartebas advilad eqvemdebareba, danarCenebi mocemulia sityvaTwarmoqmnis budeSi Sesabamisi niSniT. magaliTad:
investQcia debQuti
¥ investiciis. investori. investireba. ¥ debiutanti. debiutireba Tu sityvebi mniSvnelobiT Sordebian erTmaneTs, eZleva ori fuZe sityva. magaliTad: Qndeqsi. 1. maCvenebeli, sia, nusxa, mag., saqonlis indeqsi; 2. cifrobrivi maCvenebeli, mag., safosto indeqsi. indeqsAcia. infliaciis periodSi Semosavlebis sidi dis SenarCunebis xerxi.
sityvis gramatikuli maxasiaTebeli
sasaTauro sityvas mosdevs misi gramatikuli maxasiaTebeli. arsebiTi saxelebisaTvis misi daboloeba mx. ricxvSi. magaliTad: bAiti; instQtuti.
etimologiuri cnoba
-6gramatikuli maxasiaTebelis Semdeg kvadratul frCxileb Si latinicas mosdevs enawyaros sityva da misi Targmani. magaliTad: konsorcQumi [laT. consortium Tanamonawileoba].
ganmarteba
mravalmniSvnelovan sityvebSi ganmartebas eqvemdebareba sityvis aqtualuri mniSvneloba. magaliTad: dezavuQreba [fr. desavouer uaryofa] _ adre gamonaTqvamis (warmoTqmulis) sajarod uaryofa. kaleidOskopi [fr. kaleidoscope < berZ. kalos lamazi + eidos saxe + skopeö vxedav, vaTvaliereb] _ raimes swrafi cvla, mag., movlenaTa kaleidoskopi.
sityvis xmarebis ilustracia
Tu sityva mravalmniSvnelovania an misma sityvaTgamoyenebam SeiZleba siZneleebi gamoiwvios, saleqsikono statiaSi moce mulia ilustracia sityvaTSewyobis saxiT. magaliTad: absolUturi [laT. absolutus] _ 1. uTuo,udavo,ucilobeli, upirobo, mag., absoluturi monarqia. 2. sruli, srulyo fili, unaklo, srulqmnili, mag., absoluturi smena, ab soluturi umravlesoba. kAnoni [berZ. kanön wesi, rigi, daniSnuleba, danawesi, miTiTeba] _ 1. tradiciuli, sayovelTaod miRebuli wesi, debuleba, mag., dawesebul kanonTa midevna, miyola. 2. dogmati, wesCveuleba, wesi, romelic eklesiam daadgina, mag., eklesiis kanoni. 3. marTlmadidebelTa: sagundo galoba romelime wmindanis sapativsacemod.
r. qarTveli
-7-
SemoklebaTa sia
arab. _ arabuli ars. _ arsebiTi saxeli berZ. _ berZnuli botan. _ botanikuri gadat. _ gadataniTi mniSvne loba germ. _ germanuli gv. _ gverdi das. _ dasaSvebia ebr. _ ebrauli egvi pt. _ egvi pturi enaTmecn. _ enaTmecnieruli esp. _ espanuri esper. _ esperanto zmn. _ zmnizeda Turq. _ Turquli iap. _ iaponuri ingl. _ inglisuri ir. _ ironiulad ist. _ istoriuli ital. _ italiuri ix. _ ixileT kelt. _ kelturi laT. _ laTinuri lit. _ literaturuli mag. _ magaliTad maT. _ maTematikuri mal. _ malaizuri mamr. _ mamrobiTi mdedr. _ mdedrobiTi moZv. _ moZvelebuli mr. _ mravlobiTi mx. _ mxolobiTi norveg. _ norvegiuli pol. _ polineziuri polon. _ polonuri port. _ portugaliuri sak. sax. _ sakuTari saxeli samarT. _ samarTlis sanskr. _ sanskriti sapirisp. _ sapirispiro sauk. _ saukune sinon. _ sinonimi sit. _ sityva _ sityviTi skandin. _ skandinaviuri spars. _ sparsuli t. _ tomi teqn. _ teqnikuri fiz. _ fizikuri frang. _ franguli qarT. _ qarTuli Sdr. _ Seadare Semokl. _ Semoklebuli Cin. _ Cinuri Zv.ebr. _ Zvel ebrauli Zv.skandin. _ Zveli skandina viuri Zv.spars. _ Zveli sparsuli w. _ weli wign. _ wignieri w.w. _ wlebSi holand. _ holandiuri _ praqtikuli magaliTebi _ Scd. Secdomaa ¥ _ zedsarTavi saxeli, naTes. brunva. < _ gulisxmobs sityvebs: `momdinareobs ..., miRebu lia ..., idan~,
-8-
laTinuri anbani
aso qarT. Sesatyvisi saxelwodeba aso qarT. Sesatyvisi saxelwodeba
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn
SeniSvnebi:
a b c,k d e F g h i Á k l m n
a be ce de e eF ge ha i Áot ka el em en
Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Xx Yy Zz
o p k r s t u v qs i z
o pe ku er es te u ve iqs ifsilon (igrek) zeta (zet)
1. xmovnebi _ a, e, i, o, u, y; 2. difTongebi _ au _ au, eu _ eu, ae _ e, oe _ inglisuri [G: ]. 3. asoTa Sexameba: ch – x ph – F rh – r th – t ti – xmovnis win gamoiTqmis rogorc –ci, magram sti, zti, tti – ti;
ngu – xmovnis win gamoiTqmis rogorc –ngv; c – 1. e, i, y, ae, oe –s win gam oiTqmis rogorc –c; 2. sxva SemTxvevebSi, e.i. a, o, u – s, yvela Tanxmovnis win da sityvis bolos –k; s – xmovnebs Soris –z, sxva yvela SemTxvevaSi –s; q – u sTan erTad xmovnis win –kv.
-9-
abo
¥ abelis, abels. aberAcia [laT. aberratio ga daxra] _ 1. (fiz.) gamosaxu a... [berZ. a…, an… ar, ara; lebis gabundovneba an da arc; nu; ver; uo(d), uad; maxinjeba. ... gareSe] _ uaryofis ga 2. (astr.) varskvlavebis moC momxatveli sityvis Tav venebiTi gadaxra caze, rac sarTi, romelic axlavs gamowveulia dedamiwis mo umTavresad berZnuli war ZraobiT. moSobis sityvebs da xaris 3. (gadat. wign.) cdomileba, xis arsebobas an uaryofas WeSmaritebidan gadacdena. gamoxatavs. Abzaci [germ. absatz] _ 1. amorfuli, asimetria. teqstis pirobiTad gamo abAJuri [fr. abatjour] _ sa yofili nawili, romlis farveli, romelic lampas pirveli striqoni cotaTi ukeTdeba mxedvelobis da Seweulia. sacavad, Suqis erTi adgi pirveli a. lisaken misamarTavad, Suq 2. TviT Seweuli striqoni fari ... weris dawyeba a.-iT. Abati [laT. abbus (naT. abbatis)] ¥ uary. uabzaco. _ 1. kaTolikuri mamaTa mo u. teqsti. nastris winamZRvari. 2. saf abiturQenti [laT. abiturangeTSi: kaTolike mRvde riens (naT. abiturientis) vinc li. unda wavides] _ 1. moswav saabato _ kaTolikuri mo le, romelic zogadsagan nasteri da misi adgilma manaTleblo skolas amTav muli. rebs. abAtisa [laT. abatissa] _ ka 2. piri, romelic umaRles Tolikuri dedaTa monast saswavlebelSi Casaricxad ris winamZRvari. emzadeba. Abeli [Zv. ebr. Hével] _ 1. ¥ abiturientis. adamisa da evas vaJiSvili, abiTurienti, abiturenti, abiTurenti Scd. romelic Zmam _ kaenma mok la, abolQcia [laT. abolitio gauq 2. udanaSaulo msxverpli. meba, mospoba] _ (samarT.)
a
abo
-10sabamidan, Tavidan] _ ad gilobrivi mkvidri mo saxleoba, Tavdapirveli, ZvelisZveli binadari rome lime qveynisa an adgilisa. (Cveulebriv iseTi teri toriisa, romlebic aRmoa Cines evropelebma). avstralieli a.-ebi. abrakAdabra [fr. abraca-dabra] _ 1. uazro sityva, romelsac aweren amuletze: Zveli eb raelebisa da berZnebis rwmeniT magiuri Zala hqon da. 2. uazro sityvebis nakrebi, abdaubda. Aborti [laT. abortus] _ or sulobis naadrevi Sewyveta; muclis moSla, muclis mo wyveta. abreviAtura [it. abreviatura laT. brevis mokle: abrevie vamokleb] _ 1. sityvakom poziti, romelic Sedgeba ori an meti sityvis Semok lebisgan. mag: gaero (ga erTianebuli erebis orga nizacia). 2. sityvaTa pirobiTi Semok leba werisas mag: e. i (ese igi). 3. (mus.) sanoto weraSi miRe buli Semokleba. AbsenTi [fr. absinjhe] – abzin
1. kanonis gadawyvetilebis gauqmeba. 2. Tanamdebobis gauqmeba; Ta namdebobidan gadadgoma an gadayeneba. 3. sisxlis sa marTlis saqmis Sewyveta iseT stadiaSi, rodesac braldeba jer iuridiulad dadgenili ar aris. aboliciOnizmi [laT. abolitio gauqmeba, mospoba] _ sa zogadoebrivi moZraoba aSSSi me18 s. bolos da me19 s. pirvel naxevarSi miznad isaxavda zangebis monobis guqmebas. abonEmenti [fr. abonement] _ sabuTi, romelic raimeTi sargeblobis, raimeze das wrebis uflebs iZleva. Teatris a; mkiTxvelis a. ¥ saabonemento; s. ganyofileba (biblioTekebi); abonimenti, saabonimento Scd. abOnenti [germ. abonnent.fr.] _ 1. abonementis mqone piri an dawesebuleba. 2. piri an dawesebuleba, ro melsac telefoni aqvs. abonireba. ¥ abonentis, saabonento aborigEnebi [mx. aborigeni, laT. aborigenes ab origine da
-11dis (abzinda _ mcenarea) arayi. absEntizmi [laT. absens (absenjis) vinc ar eswreba] _ 1. masobrivi Tavis acile ba arCevnebSi monawileobi sagan. 2. kolegialuri organoebis wevrTa sistematuri dausw rebloba sxdomaze. absolAcia [laT. absolatio ganTavisufleba] _ 1. (samar.) sasamarTlos dadgenileba, romliTac braldebuls aTa visufleben sasjelisgan. 2. kaTolikur eklesiaSi: codvaTa miteveba. absOluti [laT. absolutus TavisTavadi, uTuo] _ idea listur filosofiaSi: sam yaros usasrulo pirveli mizezi, sawyisi (absolutu ri suli, absoluturi idea): RvTaebis sinonimia. absolUtizmi [fr. absolutisme < laT. absolutus TavisTavadi; uTuo] _ mmarTvelobis forma, romlis drosac umaRlesi xelisufleba mTlianad da ganuyofelad ekuTvnis erT pirs, monarqs; mefis SeuzRudavi monarqia, TviTmpyrobeloba. ¥ absolutisturi. xelisuflebis a. forma.
abs
absolUturi [laT. absolutus
TavisTavadi; uTuo] _ 1. uTuo. a. monarqia. 2. sruli, srulyofili, unak lo, srulqmnili. a. siwynare. a. umravlesoba, a. smena. absolUturi nuli (noli) _ (fiz.) Teoriulad da saSvebi yvelaze dabali temperatura; _ 273°, 16° C. absOrbcia [laT. absorbtio STanTqma] da absorbireba _ (fiz. qim.). STanTqma, Se wova, Sesrutva. sinaTlis a., bgeris a., airis a. absorfcia Scd. abstinEncia [laT. abstilentia] _ 1. magari sasmelebis smisgan TavSekaveba. 2. sqe sobrivi TavSekaveba. abstrAqtuli _ abstraqciis gziT miRebuli; ganyenebuli, arakonkretuli (sapirisp. konkretuli). a. cneba. abstrAqcia [laT. abstactio mocileba, moSoreba] da abstrahireba [germ. abstrahieren laT. abstratire] ganyeneba, ganzogadeba; sagnis ama Tu im mxaris, Tviseba an kav Sirebis azriT ganyeneba.
abs
-12yofoba] _ (medic.). nebisyofis paTologiuri sisuste. Agava [berZ. agauos saocari, didebuli] _ mcenare, ro melsac aqvs grZeli xor covani foTlebi da mra valyvaviliani mtevani, yvavis mxolod erTxel (615 wlis) da nayofis mom wifebis Semdeg kvdeba. misi samSobloa meqsika; CvenSi aSeneben Savi zRvis sa napiroze. agAmia [berZ. agamia SeuuR lebloba]. 1. dauqorwineba. 2. (biol.) sqesis uqonloba. Agenti [laT. agens (agentis) moqmedi] _ 1. visime, risame warmomadgeneli, rwmunebu li. dazRvevis a. 2. ama Tu im saxelmwifos dazvervis organoebis sai dumlo TanamSromeli; ja SuSi, romelic awyobs daz vervas, diversiebsa da sxv. ¥ saagento _ zogi cent raluri dawesebulebis ganyofilebis an damouki debeli dawesebulebis sa xelwodeba. aeroflotis s., depeSaTa s. agEntura [berZ. agentur] _ agen tTa erToblioba; agentebi
mag: mecnieruli abstraqcia _ Semecnebis procesSi gan xiluli mxaris ganyeneba, mis mniSvnelovnad damaxasi aTebeli Tvisebebis wamo Cenis mizniT. abstragireba Scd. abstraqciOnizmi [fr. abstractionnisme laT. abstractus ganyenebuli, arakonkre tuli] _ formalisturi mi marTuleba me20 s.is. saxviT xelovnebaSi (mxatvroba, qandakeba), romlisTvisac damaxasiaTebelia realuri sagnebis da movlenebis ga mosaxvis uaryofa. abstraqcionisti, abstraqtuli Absurdi [laT. absurdus uazro, uTavbolo] _ Seusabamoba, uazroba, absurduli. a. msjeloba. Abscesi [laT. abscissus] _ (me dic). Cirqis dagroveba ra me organoSi an qsovilSi (Cirqgrova). Abscisa [laT. absissus mok veTili] _ (maTem.) hori zontaluri koordinati koordinatTa sworkuTxa brtyel sistemaSi. ¥ abscisisa. abscisasi Scd. abUlia [berZ. abulia unebar
darazmos isini garkveuli sazogadoebriv politikuri amocanebis Se sasruleblad. agnostQcizmi [berZ. s. a. agr agonofObia [berZ.) muSaoba. nawilakis da gnosis Semec neba.-13(ix. reforma. romlis drosac adamiani ver axerxebs sxvis daux mareblad gadaiaros moe dani. mosavlis asaRebi a. a. amoZraveba] _ 1. winasaarCevno a. furceli. a. agrAfia [berZ.) cnobebi. a. romlis mixedviTac SeuZ lebelia obieqturi gare samyaros Secnoba. na wilaki da grapho vwer] _ (medic.) weris unaris da kargva sruliad an nawi lobriv (Tavis tvinis da avadebis gamo). Txevadi da ga ziseburi). mindvrisa] _ miwaTmoqmede basTan.) dazRveva. romlis mizania zegavlena moaxdinos far To masebis Segnebasa da gan wyobilebaze. agregAtuli: nivTierebis agregatuli mdgomareoba _ (fiz. ¥ agitaciuri. . Agni [sanskr. (s.) avadmyofuri mdgo mareoba _ sivrcis SiSi. miwaTmflobelebTan dakavSirebuli. samiwaTmoq medo. politikuri moRvaweoba. agőnia brZola] _ sikvdilis wina mdgomareoba organizmisa. a. romelic Sedgeba er TmaneTTan SeerTebuli sxvadasxva ti pis manqanis gan. agenti. mniSv. agitatori. (s. didi darbazi da sxv. 2). 2. a (uary. agitAcia [laT.) nivTierebis erT erTi fizikuri mdgomare oba (myari. agrEgati [laT. saagenturo. aggregatus Se erTebuli] _ rTuli man qana. agona moedani da phobos SiSi] _ (medic. moqmedeba. sakiTxi. ¥ agenturuli. agrarius miwisa. (s. agenturisa. agitatio aRZvra. agOnia [berZ. agitireba. a (uary. saagitacio. agrAruli [laT. agni cecxli] _ indur miTologiaSi: RvTa eba. gnostos Seumecnebeli] _ idealisturi moZRvreba. agenturasi Scd.. romelic miz nad isaxavs raimeSi dar wmunebas.
a. sgronomia. ¥ agronomiuli. adeptus miRweuli] lis miRebas Sromisa da . miznad adeqvaturi Scd. adekvAturi [laT. organizmis an Tavdamsxmeli.. adaptAcia [laT. cnebebi. Teba. SemswavlelTaTvis.agr -14- agrEsia [laT. adagio] _ (mus.). [berZ. agros mindori da nomos ka Adajo [at. leqsi. agrokomp(mxedvelobis) adaptacia. xerxebis sistema. (s) fa a dajio. isaxavs saukeTeso mosav Adepti [laT. rac savsebiT See teqnika. kulturaTa damuSavebis a. ¥ agresiuli. (s) dargi. aseTi tempiT Sesrulebuli ebis mecnieruli safuZ musikaluri nawarmoebi an vlebi. misi nawili. politika. sasoflosameurneo sabameba rasme. a. agros mindori] _ sanarCuneblad. teqsti. garemosTan mag: Tvalis agroteqnika. a. a. grZnobis organis SeCveva nawili. adaptatio Se gueba] da adaptireba [germ. pirobebTan arsebobis Se Agro. adequatus] agrotEqnika _ agronomiuli _ (wign. agrEsori _ agresiis momxdeni. (s) ganaTleba. natis~ a. dasxma] _ erTi an ramdenime saxelmwifos SeiaraRebuli Aguti _ kuziani kurdReli.) 1. gamartiveba ucxo enis agronOmia [berZ.. saagrono beThovenis `mTvaris somio. kul tyeebSi. a daJio Scd. binadrobs samxreT da Tavdasxma sxva qveyanaze CrdiloeT amerikis tropi (qveynebze). noni] _ mecniereba miwaT musikaluri nawarmoebis moqmedebis da kulturuli Sesrulebis neli gabmuli memcenareobis Sesaxeb: sa tempi. teqstis adaptacia _ raime agrOnomi _ agronomiis spe teqstis Semoklebagadake cialisti. kulteti. adaptieren] _ 1. rTuli sityvebis pirveli 2. aggressia Tav warmoebis saSualebaTa mi nimumis daxarjviT. soflosameurneo warmo 2. a. dapyrobiTi fsiqikis Segueba garemo omis gamCaRebeli.
veqili). xel advocatus advocane daxmarebis mZRvaneloba. sa advOkati [germ. tes meored mosvla axlo prezidentis a. momxre. 2. amir al-bahr zRvaze uRlis motyueba. adresse] _ 1.) saqmianoba. adulterare pativis axda] _ me arab.) jeli. qveynis Zaxili] _ iuristi. administratiuli Scd. Adresi [fr. administra¥ advokaturi da saadvokaciis. adultére laT admQrali [holand. adiUlteri [fr. romelic calkeuli nawilebis mmar gamodis braldebulis dam Tveloba. damcveli.) in davalebas an saStabo sa glissa da ruseTSi: saz muSaos. sxvadasxva samsaxureobriv ¥ saadmiralo _ (ist. sas a. risme momwyobi. . ministracio. laT warmos mmarTveloba. aRmsrulebeli xelisuf romelTac swamT ieso qris lebis organoebi. a. cvelad an awarmoebs visime qarxnis a. to. adventus mosvla] _ erT_erTi qris administrAcia [laT. (s. Ralati. ¥ administratoruli. a.sardalTan _ sazRvao flotSi [Zv. raime moZRvrebis Teatris a. administrireba. saqmes sasamarTloSi (moZv. admiral.` ceri. administratio marTvagamgeoba] _ tianuli seqtis wevrebi. we administrator mmarTveli] _ rilebiTi misalmeba cno zog dawesebulebaSi: pasu bili moRvawis an raime xismgebeli ganmkargule organizaciisadmi mis iubi beli.. romelic asrulebs vefxistyaosanSi~)].-15- adr _ (wign. momavalSi. (s. Semadgenlobis umaRlesi adjutans (adjutantis) damxmare] _ samxedro wodeba samxedro (samx) meTaurTan. an StabSi daniSnuli ofi sinon. mbrZanebeli] _ meTaurTa adiUtanti [germ. adventQstebi [laT. 1. aSS-is a. praqtika. (s. a.) Tanamdeboba.). ¥ administraciuli. administrAtori [laT. qalaqis a. advokat. niWi. a. amirbari (mag. saadda saub. raime dawesebulebis. adiutant laT. Rvao uwyeba.
(sapiris. avAngardi [fr. adrEsanti [germ. `saaviacio~. Tbilisis a. [berZ. aerOstati [berZ. haerodromi Scd.adr -16 samxedro a. ¥ aerobikisa. mowinave lesTan (an sxv. aérodrome berZ. avant-garde arant.. jgufis klasis. (samx. ram movle nasTan) dakavSirebiT. aerOdromi [fr. romelsac werili. adressant fr. aero. jaris (an flotis) nawili. (moZv. haerovagzali Scd. aër haeri] _ rTuli sityvebis pirveli nawili mniSvnelobiT _ `sahaero~. soxumis a. 80ian wlebSi Seiqmna friad gavrcelebuli sis tema gamajansaRebeli var jiSebisa (riTmuli tanvar jiSi). vis saxelzec adre sia Sedgenili. aerovAgzali _ sahaero transportis mgzavrTa mom saxurebisaTvis gankuTvni li Senoba aeroportebSi. . adrEsati [germ.) raime sazogadoebis. haerostati Scd. aerofloti. aerobikasi Scd.] _ piri. ariergardi). fostis misaRebad da gasagzavnad: sahaero porti.win. sinon. 2.. romelic mowyobilia aucilebeli saSualebebiT mgzavrTa. aerObika [ingl.).. (gadat.rbena] _ TviTmfrinavebis sadgomad da asafrendasafrenad mo wyobili moedani. wyal badiT an heliumiT) gavse buli burTi (qarT. aerOporti ix. depeSas.] _ didi aerodromi. depeSa egzavneba. saerTaSoriso a. romelic midis mTavari Zalebis win salaSqro moZraobis an Tavdasxmis dros. piri. piri. aër haeri da bios sicocxle] _ me20 s. dromos sirbili.. aero. aeroporti. haeroporti Scd. aseve na gebobebis erToblioba. garde dac va] _ 1. aerodinamika. romelic gzavnis werils. aerobics berZ.. 2.] _ 1. haerburTi). 2. adressat fr.) misamarTi. tvirTis.. aër haeri da statos mdgomare] _ haerze msubuqi safreni aparati _ airiT (Cveulebriv. romlebic uzrunvelyofen TviTmfrinavebis safre nosno (frenis) samsaxurs. winaSe.
romlisTvisac da maxasiaTebelia realizmi sagan mowyveta. aventuren] _ uperspeqtivod. avtomobili. moqmedeba. ¥ saavanso. .is 20 iani wlebis xelovnebaTa rigi mimdinareobis dasa xeleba. s. avant _ win. autentikuri Scd. avAnscena [fr. avantura. namdvili. 2. avanturuli Scd. a. auTenturi. avantiUrizmi _ avantiuri avT sadmi midrekileba. ¥ avariuli. ro melsac winaswar uxdian vis me Sesasrulebel samuSaos angariSSi. politika. Avansi [fr. avtentikuri. avantgardisme] – me20 s. gamosaxavs Sinaarsisa da saSualebebis Zieba. angariSi. gemis (xo maldis) mwyobridan (uca bedad) gamosvla. manqanis. authentilcos TviTmyofi] _ (wign. avanturisti. avTentQkuri da auTen tQkuri [berZ. sarwmuno. avanturistuli Scd. brZolebi avangArdizmi [fr. ¥ avangarduli. samsaxuri. rome lic fardis win aris ga moweuli. ¥ avantiuristuli. a. avanturistuli Scd. wamowyeba. TviTmfrinavis. a.) pirvel wyaroze damyarebuli ded nis Sesabamisi. avantiUristi _ avantiuris wamomwyebi an monawile. avenue] _ saf rangeTSi. avAria [it. saavario. ¥ avangardisti. did britaneTSi. aSS da zogi sxva qveynis qalaqebSi: farTo quCa _ prospeqti (gamziri). a. . . s. avTenturi. s.-17nawili. winaSe da scéne scena] _ scenis Ria nawili. TviTmfrinavis a. avangarduli. ¥ avantiuristuli. avaria] _ 1. mdgomareoba. avantQura [fr. avanturizmi.romlis orive mxares Cveulebriv xeebia darguli. avEniu [fr. a. realuri Zalebisa da pirobebis ga uTvaliswineblad wamowye buli saqme. avance] _ misaRebi fuladi Tanxis nawili. ubeduri SemTxveva. ¥ avantiuruli.
kris. [berZ. rac viT (adiT) yvelani!] _ 1. safreni aparatebis erTob nawili. qud] _ avtomobilis Semoklebuli Cveulebrivi moZraoba (frena): aseTi saxelwodebaa.) Avto [fr. aviabQleTi _ TviTmfrinavis bileTi. vita aviakompAnia _ saaviacio sicocxle] _ avadmyofoba. reti. Cveulebriv moy ruleblad. varulTa mier. aviateqnika. avitamQnozi [berZ. rTuli sityvebis pirveli 2. kompania (ix. (zRv. avtobaza.romliTac nawilia. kompania. laineri (mniSv. avis frinveli] _ . ¥ saaviacio Avia.. Avrora [laT.). aviation < laT. 2). haerze di. mobilizacia saswavlo. planerisa da misT. ZvelberZnulSi eosi. Zvel romaul miTologiaSi: cis aviarEisi _ saaviacio reisi. aviatranporti. benzini. Tamasuqis an saqonlis gagzavnas. mZime safreni aparatebis (TviTmfrinavebisa da sxv. ganTia avis frinveli] _ 1. ro aviolaineri Scd.) uwyeba. Tvis fulis. aviomodelizmi Scd. [laT.. aviokampania Scd. rTuli sityvebis pirveli Avizo [it. ara moqmedi modelebis aReba gegmuri davalebis Sesas da gaSveba. atyobineben mimRebs mis aviaxazi. s. aviakampania. Ti. melSic mTeli eki paJi mo nawileobs. (gadat. 2. aviokompania.) mTeli koleqtivis navis. aviAcia [fr. over all! ze avialaQneri _ igivea.avi -18- s. taminebis naklebobiT. moZraobis Teoria da praq avto. mrewveloba. autos TviTon] _ tika. aurora] _ 1. avtoport samoqalaqo a. avtoinJineri. poeziaSi: ciskari. mniSv. avioreisi Scd. aviamodElizmi _ TviTmfri 2. samxedro a. aviafosta. a uar yofiTi nawili da laT. gemze muSaoba. avviso Setyobineba] _ (finans.. ganTiadis qalRmer saaviacio marSruti.. lioba: sahaero floti. gamowveuli organizmSi vi 1). Avrali [ingl. 3.
saqarTvelos eklesiis a. ¥ avtovagzlis avtovagzalisa. Tbilisis a. bios sicocxle. avtokefAlia [berZ. a. ¥ avtokefaliuri.-19- avt avtObani [germ. saqalaqTaSoriso da sa erTaSoriso transportze gansazRvruli marSrutiT moZraobisTvis. avtOgrafi [autographos TviT. romani. av tomobilebis Cqarosnuli moZraobisaTvis. absolutizmi. `daTa TuTaSxias~ a. a. [fr. ¥ saavtobuso. automatos . visime mier Tavisi cxovrebis aR wera. wignze da sxv. sadac xdeba avtomobilebus gamocda an Sejibreba. autos TviT da kratos xelisufleba] _ marTvis sistema. autodrome. ¥ avtografiuli. avtovAgzali _ saqalaqTa Soriso samgzavrosaavto buso transporti (mgzavrTa) momsaxurebisTvis gankuTv nili Senoba did qalaqebSi. rbena] _ specialuri moedani. Scd. (omni) sul yvelasaTvis] _ mravaladgiliani samg zavro avtomobili.is 1500 weli. eklesia. car sazidavi. autobiographi _ 1. sakuTari xeliT gakeTebuli warwera suraTze.] _ 1. eklesiis iuri diuli damoukidebloba. s. cxovreba da grapho vwer] _ sakuTari biografia. autos TviT da ingl. avtOkari [berZ. berZ. berZ. autobahn av avtOdromi tomobili da Bahn gza] _ farTo avtomagistrali. urika] _ TviTurika tvirTis mokle manZilze gadasatanad. TviTmpyro beloba. avtokrAtia [berZ. autos TviT da phalë Tavi] _ TviT marTvadi marTlmadidebe li eklesia. avtObusi [germ. sakuTari xelmowera. raime nawarmoebis xelmowera TviT avtoris xeliT Ses rulebuli. avtOmati [berZ. forma erTi piris (SeuzRudavi) ukontrolo srulxeli suflebianoba. s. avtokefaluri Scd. 2. automobile avtomobili da laT. autobus fr. berZ. rome lic gamoiyeneba saqalaqo. grapho vwer. berZ. dromos sarbeni adgili. mimosvla. autos Tvi Ton. avtobiogrAfia [fr. marSruti.
germ. s. avtomObili [fr. s. avtomAtika _ 1. avtomanqana). moqmedebaSi modis mis CarCoze dayenebuli Si gawvis Zravis meSveobiT. autos TviT da laT. muxruWebi. mobolis moZravi] _ adamianTa gadasayvani an tvirTis gadasatani manqana. 2. romelic fsevdonimiT wers. . avtopQloti _ mowyobilo ba safreni aparatis (TviT mfrinavis) avtomaturi mar TvisaTvis. avtomobQlisti [fr. olqi. afxazeTis a. automobiliste] _ saavtomobilo sportis moyvaruli.avt -20¥ saavtomobilo. 2. autos TviT da nomos kanoni] _ 1. ¥ avtomaturi. respublika. gzebi. autonomia. saSinao sakiTxebs wyvets damoukideblad. sinon. avtomatis. avtoplAstika _ (medic. avtOnimi [berZ. Sida qarTlis a. qarxana. manqana. ¥ avtonomiuri. berZ. ¥ meavtomate. avtomaturad moqmedi me qanizmebis mowyobilobaTa erToblioba. avtomatizirebuli. xelsawyo. s. a. teqnikis dar gi. satelefono sadguri avtomatiuri Scd. cecxlasroli avtomaturi iaraRi. TviTmmarTveloba. romelic moZraobs urelso gzebze. TavisiT moq medi] _ 1. romelic amoqme debis Semdeg raime samuSa os asrulebs TavisiT. 2. automobilisme] _ saavtomobilo sporti. respublika. respublika. aparati. a. automobile. erovnulteritoriuli a. avtomatika. a. (saub. avtomaturi. mrewveloba. iS viaTad orTqlis an eleq troZravis daxmarebiT. automobil. ada mianis Caurevlad. saxelmwifos Semadgeneli nawili. autos TviT da onome (an onyma) saxeli] _ namdvili saxeli avtorisa. aWaris a. manqana. avtopOrtreti _ mxatvris TviTmoqmedi.. avtomobQlizmi [fr. avtomatizireba. avtonOmia [berZ. romelic gamoimuSavebs warmoebis avtomatizaciis meTodebs.) qsovilebis gadanergva sxe ulis erTi nawilidan me oreze raime defeqtis ga mosasworeblad.
lazard SemTxveva. diqtatoruli. nawarmoebs (gamogoneba. autorizer nebis darTva] _ avtorisagan uflebamosilebis micema. piri. wignis s. wigni). vinc cdilobs Tavisi Zalauflebis damtkicebas (damkvidrebas). a. proeqti. a. a . as-sar kamaTeli] _ Zlieri gataceba rameTi. Azarti [fr. aqvs mopovebuli. au (c) toritas mbrZaneblu ri] _ 1. autoritare laT. stili. cecx lgamZle masala. avtOfsia [berZ. mniS vneloba. a. Azbesti [berZ. sayovelTaod aRiarebuli gavlena. Tvalis mi pyroba. ¥ avtoritetiani.-iT nadiroba. romelsac aseTi gavlena aqvs mo povebuli. avtoritAruli [fr. azb Zala] _ 1.) calke pirovnebis an dawesebulebis anabari sazRvargareTis bankSi. samecniero Sromis a. Semoqmedi] _ piri.) gvamis gakveTa sikvdilis mizeze bis dasadgenad.TamaSi. au (c) toritas Rirseba. autos TviT da opsis Sexedva. nebarTva nawarmoebis Tar gmnaze. didi a. a.] _ (medic. cali. avtOstrada [it. autostrada quCa] _ sagangebod naSenebi gzatkecili avtomobilebis Seuferxebel. reJimi.S. s. 2. au (c) tor Sem qmneli. daskvna. 2. avUari [fr. avtorQteti [germ. mecnieri. romelic ar atarebs siT bosa da eleqtrobas. xelmZRvanelobis a. autorität < laT. ufleba. a. asbestos uZrobi] _ TeTri boWkovani minerali. teqnikur da a. proeqtis a. ¥ saavtoro. avtorQzebuli [fr. damaxasiaTebeli Tviseba imisi. xelisuf lebisadmi usityvo morCi lebaze. romanis a. avoir qoneba] _ (finans. swrafi moZ raobisaTvis. da fuZnebuli (damyarebuli) avtoritetisadmi.. avtoritetuli. farTod . riski arab. azartiuli Scd. Targmani. Avtori [laT. ¥ azartuli. mecnierul (samecniero).-21mier daxatuli Tavisi por treti. romelic qmnis mxatvrul.
) gu lisa da sisxlZarRvebis sistemis daavadeba. atleti. ATleti [berZ. azQmuti [fr. ro melsac ara aqvs suni da gemo da xels ar uwyobs wvas. (qarT. a. _ kuTxe. mr. propaganda. aTEizmi [fr. Azoti [fr. agebulebis axalgazrda. aTletiuri. piri. a. myari afhērē Txeli da fafa (medic. attçna] _ berZnul miTologiaSi: sibrZnis. yvelaze gavrcelebuli forma ar teriosklerozisa.) kuTxe. atletiuri Scd. romelic iqmneba mocemul mimarTulebasa da CrdiloeTis mimarTulebas Soris. aTEisti _ aTeizmis mimde vari. romelic iqmneba nebismier mimarTulebasa da adgilis magnituri meridianis sib rtyeebs Soris. 2. athlētēs moWida ve] _ 1. aTerosklErozi [berZ. ¥ aTleturi. azote berZ. sasuqebi. qanseli). Ronieri kaci. a. uferuli gazi. samt gza] _ 1. ¥ aTeisturi. 4.azi -22 a. romelic daibada zevsis Tavidan. rogorc cecxlgamZle masalas. Za losnobas) misdevs.) kuTxe romelsac qmnis dedamiwis romelime wertilis meridianis hori zontaluri da am wertilsa da cis mnaTobze gamavali vertikaluri sibrtye. . sa izolacio saSualebas da sxv. a uar yofiTi nawilaki da zōos cocxali] _ qimiuri ele menti. sinon. (samx. haeris ZiriTadi Se madgeneli nawili. romelsac Rmer Ti ara swams.) dedamiwis zedapirze pirdapiri mimarTuleba. athéisme berZ. (samx. as-sumūt. romelic aTletikas (Cveulebriv. ATena [berZ. magnituri a. a uaryofiTi nawilaki da atheos RmerTi] _ RvTis arsebobisa da yovelgvari religiis uaryofa. azimut arab. athlesis Wi daoba] _ sxvadasxva fizi iyeneben teqnikaSi. (ast. sportsmeni. sklēros mSrali. xe lovnebisa da omis qalR merTi. 2. 3.-iT svla _ mocemuli mimarTulebiT svla kompa siT da gamoTvlili kuTxiT (azimutiT). aTlEtika [berZ.
sanimuSo (Te akv atri. agiassmos kurTxeva] _ (ekl.-iT xatva. sadac aswavlida filosofosi platoni] _ 1. zogierTi umaRlesi speci aluri saswavlebeli. academia saxelwodeba aTenTan axlos mdebare baRisa. wyalSi gaxsnili saRebavi: Cveulebriv Sereuli aqvs mcenareuli webo (qarT.aseTi saRebaviT xatva.) nakurTxi wyali. iceberg Sved. lung filtvi] _ aparati (SekumSuli haeriT gavse buli erTi an ramdenime baloni). wyalsaRebavi) a. si non. aqvareli Scd. ro melic akvalangiT aRWur vili dacuravs wyalqveS. akvalAngisti _ piri. `vefxistyaosanis~ a. aqua wyali] _ 1. a. akvAreli [fr. ¥ akademiuri _ 1. ¥ aTletikuri. romlebic aviTarebs Zalas. akadEmia [laT. Tbilisis rusTavelis saxelobis a. akvAlangi [ingl. saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli a. 2. romelic saSu alebas aZlevs adamians isunTqos wyalqveS (gamo igona cnobilma frangma mecnierma da moRvawem Jak iv kustom 1943 w. sruli. Teatri. aQsgergi [ingl. amtanobas. akvAriumi [laT. saukeTe so (mecnieruli gamocema). ferwera. iseberg] _ zRvaSi mcuravi yinulis mTa. 3. weli. 2. aquarelie. varjiSebi.-23kuri varjiSi. warmateba. umaRlesi samecniero sa xelmwifo dawesebuleba. a. berZ. a. 3. academia sak. ansambli). aiATola [spars. aqualung laT. ZiriTadad wyaroebTan Se jerebuli. saukeTeso.. aquariu wyal sacavi] _ wyliT savse miwis . gamocema. saqarTvelos xalxuri cekvis a.). samxatvro a. a. aQazma [berZ. saswavlo. laT. aqua wyali da ingl. aqvalangi Scd. it. aqvalangisti Scd. acquarello. ansambli.] _ iranSi: Siituri seqtis umaRlesi sasuliero piris tituli. saaTi. aseTi saRebaviT Sesrule buli naxati. polaruli myinvaris monatexi. 2.
akomponiatoni Scd. agreTve ZiriTadi Temis musikaluri nawarmoebis melodiis Tanmxlebi musika. uCveulo an axal klimatur pirobebTan adamianis or ganizmis aqtiuri Seguebis (adaftaciis) procesi. romelsac marjvena xelisTvis aqvs forte pianoseburi klaviatura. akvEduki [laT. akklimatisation] _ da aklimatizeba _ 1. musi kaluri Tanxleba. wylis cxovelebsa da wyalmcenareebs. 2. akompanQreba _ akompanemen tis Sesruleba. sadac aSeneben Tev zebs. avadmyofis gan viTarebis umaRlesi wer tili. akordEoni [fr. aquveductus wyalsadeni] _ xidi. akreditEbuli [laT. aqvariumi Scd. akvatOria [laT. gzatkecilze da sxv. akomponimenti Scd. it. nebismieri wyalsacavis farTobi. Akordi [fr. sinon. Savi zRvis a. (qarT.) vinc daniSnulia warmomad genlad (elCad. sarwyavi an hidroenergetikuli arxi xevze. aqvatoria Scd. despanad) ucxo saxelmwifos mTavro yuTi an xelovnuri wyal sacavi. (di pl. simRera roialis a. belRari). akmç mwvervali] _ (medic).) terciebze gan lagebuli sami an meti musikaluri bgeris harmo niuli SeerTeba. aklimatizAcia [germ. accreob vendobi] _ 1. accordeon] _ garmonis ti pis sakra vi. aquatorium] _ (zRv) navsadguris (portis) sazRvrebSi moqceuli wylis sivrce. akompaniAtori [fr. akomponireba Scd. akkom- . bolo a. mcenaris an cxovelis Segueba axali. Akme [berZ. xeobaze. rom liTac gadayvanilia wyal sadeni mili. akompanEmenti [fr. uCveulo klimatis pirobebTan.-iT. akompanimenti. compagnateur] – akompanementis Semsrulebeli (Cveulebriv pianisti). rkinigzaze.akv -24panemente] _ musika romelic Tan axlavs da harmoniulad avsebs solo partias. aqveduki Scd. accordo] _ (mus. ¥ akompanireba. accorol.
accreditif vendobi] _ 1. (fiz. Jurnalisti. akumulAcia [laT. festivalze da misT. gorakze gaSenebuli. accredo. romelic da Svebulia raime (saerTa Soriso) konferenciaze. romelic akroba tikas misdevs. sportuli Sejibrebebze. akropolis] _ Zveli sa berZneTis qalaqebis cen traluri gamagrebuli na wili. akrobatēs zeviT amsvleli] _ cirkis tanmovarjiSe an msaxiobi. a. vulkanis da sxv.) rwmunebis sigeli. 2. wyvilebi. asruleben erTeulebi. maRlobze. akrostichis] _ legasi. dokumenti. an fra za. organuli da mi neralur nivTierebaTa dagroveba dedamiwis zeda pirze. akrediteba. sameulebi.) risame (mag. accumulatio] da akumulQreba _ 1. wylis. akreditacia. akrObati [fr. akrOstiqi [berZ. (di pl. romelic moicavs xtomebs. Sem naxveli salaros) mier gacemuli dokumenti. akkreditiv. accumulator Semkrebi] _ mowyo biloba. akrobatēo fexis wverebze davdivar] _ sacirko xalovnebisa da tanvarjiSis erTerTi sa xeoba. energiis) dagroveba. sakredito dawesebulebis (bankis. akropOlisi da akropoli [berZ. yiras. bruns da misT. 2. teq. akrobatiuli Scd. akumuliatori Scd. wylis fskerze _qa ris. rom liTac brZanebiT avalebs sxva aseTive dawesebule bebs misces warmomadgenls garkveuli Tanxa. romlis striqonTa Tavkiduri asoebidan gamo dis saxeli sityva. akumulAtori [laT. akredQtivi [germ.). (geol. acckobate < berZ. ¥ akrobtikuli da (dasaS vebia) akrobatuli. . romelSic xdeba eleqtrobis dagroveba Sem dgomSi mis TandaTanobiT dasaxarjavad..-25basTan. naxtomi. avtomobilis a. akrostixi Scd. nomrebi. a. fr. romelic adas turebs di plomatiur war momadgenlis rwmunebebs. aTenis a. laT. akreditirebuli Scd. oTxe aku ulebi. akrobAtika [< berZ. 2.
album] – 1. aldљabr wiladis Sekveca] _ maTematikis nawili.aku -26 Rrubliani a.. fizikis dargi. aparatura. algorithme] _ (maTem. hallegarde] _ Zveleburi civi iaraRi _ Subi. aqvs wagrZelebuli niskarti da grZeli da wvrili frTebi. albatros] _ zRvis didi frinveli. akupUnqtura [laT. ricxvebi. a. brZolaSi iye nebdnen Sveicarielebi da germanelebi (qarT. albQoni [kelt. gantoleba. a. sadgomSi. Albomi [fr. algebra arab. cxovrobs umTavresad de damiwis samxreT naxevar sferoSi. sakoncerto darbazis a. naxazebis da sxv. 2. albAtrosi [fr. akUstika [berZ. gamosaxuleba. sinon. algebrauli Scd. algOriTmi [fr. ¥ akumulaciuri. Alahi [arab. krebuli. Algebra [laT. algoritmi Scd. alláh] – mahmadi anTa (musulmanTa) da ara bulenovani qristianebis RmerTi. romelsac boloze wamocmuli hqonda najaxis magvari piri. a. a. algorithmic language] _ programirebis erT erTi samuSao ena. Algoli [ingl.romelic swavlobs sidideebze moq medebaTa zogad kanonebs am sidideebis ricxobrivi mniSvnelobisgan damouki deblad.) raime amocanis amo saxsnelad saWiro moqme debaTa mimdevroba. erTad akinZuli suraTebis. moqmedebis Sedegad. a. acus nemsi da punqtio Cxvleta] _ Cinuri xalxuri klasikuri medicinis meTodi _ nemsis CxvletiT mkurnaloba. 2. enis a. markebis Casakravad. magari ydis mqone rveuli leqsebis Casawerad. ¥ akustikuri. ¥ algebruli. smenadobis pirobebi raime SenobaSi. ro melic bgeriT rxevas swav lobs. alaxi Scd. fotosuraTebis. alEbarda [fr. . funqcia. STabeWdileba. albion] _ bri taneTis kunZulebis. acusticos sme nis] _ 1. Tbilisis xedebis a. ing lisis uZvelesi saxelwo deba.
allēgoria] _ arapirdapiri xerxiT.-27afTi). fexze mdgomare sauzme. sxvagan] _ (samarT. 2. halleluja. a. rogorc mtkiceba misi udanaSaulobisa. alliance] _ saer TaSoriso kavSiri. allos sxva da engon moqmedeba] _ (medic. alia] _ israelSi sxvadasxva qveynidan ebra elTa gadmosaxlebis. alQmenti [laT. ojaxs moSorebuli piri kanonis ZaliT uxdis Sro misunarmoklebul ojaxis wevrebs (Svilebs. (gadat. alegorasi Scd. alibi sxva ad gilas. mxatvruli . suraTi.) 1. xeivani orive mxriT xeebiT dar guli: sacalfexo biliki parkSi an baRSi. alQansi [fr. misisi pis a. alEia [fr. a.) braldebulis udanaSau lobis dasabuTeba. banketi _ furSeti. a. alErgia [berZ. gaerTi aneba. ¥ alibim.. a. Alia [ebr. ¥ alegoriuli. allée] _ gza. alibma Scd. alebardasi Scd. qaragmulad ga moxatva azrisa mxatvrul literaturasa da saxviT xelovnebaSi. aliasi Scd. aligAtori [ingl. ¥ alergiuli. komplimentebiT. alegoriisa. ebr. dana Saulis Cadenis momentSi braldebulis sxvagan yof na. hallelüjäh adideT RmerTi] _ RmerTis mimarT saxotbo mimarTva qristianul da iudeur RvTismetyvelebaSi. meuRles). aliafUrSeti [fr. iga vurad. Janri. sakvebi romelsac. alilUia Zv. alegOria [berZ. a. ¥ alebardisa. alimentum sazrdo] _ fuladi sax srebi. Cinuri a. marwyvze. mSoblebs. alligator ec el lagarto xvliki] _ niangis saxeoba.) raimes zizRi. organizmis mgrZnobiarobis Secvla mikrobebis an ucxo cilebis ganmeorebiTi ze moqmedebis mimarT. emig raciis procesi.-is damtkiceba. ¥ aliisa. ali koperatiuli a. al ad da litera] _ poeturi. alafourchette Cangali] _ vaxSami. Alibi [laT. aliterAcia [alliteratio.
aloe] _ (botan. lo gikis. alpQnisti – alpinizmis xerxi _ leqsis taepSi er Ti da imave Tanxmovnis ramdenjerme bgeriTi game oreba ganwyobilebis Se saqmnelad. Alo! [ingl. allos sxva. romelsac iyeneben telefoniT lapa rakis dros: niSnavs: gis menT! gismenT! . alkAzari [ec. axalgazrduli a. a. alOgizmi [berZ. alquadi yadi. msvlelobis darRveva. axalgazrda mweralTa a. logikuri gansjis. alOnimi [berZ. alpQnizmi [fr. romelSic moTavsebulia Tanamedrove avtorTa li teraturuli nawarmoebebi. klasikuri nimuSia: karvis kalTa CaxlarTuli CavWer Cavakarabake (rusTaveli). banaki. Se usabamoba. almanachs arab. mis wvens iyeneben medicinaSi.). a. a uaryofiTi nawilaki da logisms gansja. msjeloba] – logikis sa winaaRmdego. alcalde arab.] _ espaneTSi: cixesimagre an mefis sasaxle. AlmamAteri [laT. Alkaldi [esp. sezoni. ¥ alogikuri. sinon. allo! Scd. almAnaxi [germ. alpinQada _ alpinistebis masobrivi asvla maRal mTebze. aloisaA Scd. mTamsvleloba). me ore da onoma saxeli] – vi sime namdvili saxeli.alk -28 alio!. mravalwlovani tropikuli da subtropikuli mcenare: aqvs xorciani mogrZo kide ekliani foTlebi. mTasvleloba Scd. Almanach laT. kalendari] _ araperioduli krebuli. a. ¥ alpinisturi. ¥ aloesi. mosamarTle] _ espaneTsa da laTinuri ame rikis zog qveyanaSi: Temis meTauri da mosamarTle. fsev donimad gamoyenebuli. hullo] _ sityva (Sorisdebuli). romelic su lier sazrdos aZlevs ada mians. alcazar arab. logikis ka nonebis Seusabamo ram. alma mater mwovari deda] _ ase uwodeben studentebi da kursdamTavrebulebi uni versitets. alpinizme `al pebi~dan] _ sportis saxeoba – asvla Znelmisadgom mTis mwvervalebze (qarT. Aloe [berZ.
movercxlisfero_ TeTri msubuqi Wedadi li Toni.) ri torikuli xerxi _ ga dakvriT xseneba raime cnobili istoriuli ambis an literaturuli nawar moebis. (gadat. alUmini [laT. sinon. Aluri [fr. mzadyofna Seswiros Tavisi piradi in teresebi. maRal mTebTan da kavSirebuli (qarT. alternatife – laT. sinon. a. mTamsvleli). aliumini Scd. allune] _ cxenis sxvadasxvagvari svla (na bijiT. Alpuri _ alpebTan da. alternativuli. alternAtiva [fr. altruisme laT. rigiTi nomeri _ 13. saZovrebi. alter – erTerTi oridan. mecnierebis al tarze raimes mitana – ra imes msxverplad Sewirva: miyvana (misvla) altasTan – saeklesio qorwinebaze. oTxiT da sxva). a. altrUizmi [fr. alphabētos berZnuli pirveli ori asos _ αs (alfa) da β-s . wona 26. a. alpiuri Scd. alfAbeti [berZ. mcenareuloba. a.).] _ uan garo zrunva sxvisi keTil dReobisaTvis. romelic eklesiis danarCeni nawilisgan da Sorebulia kankeliT. alumen (aluminus) Sabi] _ qimiuri elementi Al. altituolo simaRle] _ adgilmdeba reobis ama Tu im wertilis simaRle zRvis donidan. Altari [laT. Sdr. alternetuli Scd. ¥ altruistuli. ToxarikiT. proeqti. a. altaria – altus maRali] – 1. maRalmTiani). a. a. tertus gáudens mesame moxarulia] – ori an ramdenime erT maneTis sapirispiro Se saZleblobidan erTerTis arCevis aucilebloba: me same SesaZleblobis arar seboba. finjani. at. sa erTod.-29mimdevari – mTis turisti (qarT. gadawyvetileba. alter da sxv. alf altQtuda [laT. arCevnebi. alUzia [fr. saqcieli.97. ¥ alternatiuli. qmedeba. qristianuli taZris aRmosavleTi na wili. mTasvleli Scd. 2. a. allussion gadak ruli sityva] _ (lit.
2. amalgame arab. ambQoni [< berZ. ambQcia [fr. namsxvrevi raime Tav dacvis nagebobaSi qvemexis. alkimiya] _ Sua saukuneebis mistikuri moZRvreba (mi marTuleba): eZiebda bune baSi ararsebul e. Alfonsi _ kaci. maradi ul siaxalgazrdaves da (beta) saxelis mixedviT] _ anbani. alfaviti. ambrAzura [fr. qalis grZeli sacxenosno kaba. ambrazurasi Scd. alximia Scd. saTofuri).ganekurna yvela avadmyofi da sxva. ambrosia] _ berZnul miTologiaSi: RmerTebis saWmeli. gadaWarbebuli Tavmoyvareoba. ¥ ambrazurisa.) a.w. amAzoni [berz. ambitio] _ 1. amAlgama [fr. si non. amazôn (amazone). pativmoy vareoba. (Zveli berZ nuli TqmulebiT. pretenzia raimeze. anbani. ambition laT.] _ raime liTonis Senadnobi vercxlis wyalTan.ebi marjvena ZuZus ikveTd nen mSvildisridan moxer xebuli srolisaTvis. kerti] _ 1. a. alfavituri Scd. gaumarTlebeli a. saidanac locvebs warmoTqvamen. katalogi. sinon. (samx). ambôn – amaRleba] – marTlmadi debul eklesiaSi: sakur Txevlis win amaRlebuli adgili. saidanac Tavs esxmodnen mezobel qvey nebs). ¥ ambiciuri. `fi losofiur qvas~. ro melsac ukvdavebis.ebi . embrazure] – 1. naRmsatyorcnis an tyviam frqvevi sasroli (qarT. cxenosani qali. ¥ alfabeturi. (qarT.alf -30Savi zRvis pirze cxov robdnen. 2. alqQmia [laT. ambrOsia [berZ.-ebi. 2. dvrili ZuZus Tavi. alchymia arab. kedelSi datovebuli Riobi fanjris an karisaTvis. romelic sayvarlis xarjze cxovrobs [aleqsandre diumas (Svili) erTerTi piesis mTavari gmiris saxelis mixedviT]. romlis saSualebiTac ubralo li Tonebi unda gadaeqcia oq rod da vercxlad. anbanuri. a uaryofiTi mawilaki da mazos amorZali (meomari qali). ¥ amazonis. a.
(qarT. a. a. amETvisto [berZ. iisferi. ¥ amebisa. zneobrivi prin ci pebis uaryofa. moralis moraluri. Ameba [berZ.zneobrivi] _ (wign. Sewya leba. amoibe cvlileba] _ umartivesi. amen. sasamarTlos mier sasjelis sruli moxsna an Semsubuqeba umaRlesi xe lisuflebis dadgenile biT garkveuli kategoriis msjavrdadebulTaTvis. amorAluri [berZ. romelic samedicino dax marebas uwevs iq mimsvlel an saxlSi myof avadmyofs. sinon. amebQazi _ (medic. zneobrivi normebis ugule belyofa. α uaryofiTi na wilakia da mnesis gaxseneba] _ mexsierebis Sesusteba an sruli dakargva. pati eba] _ 1. amoralu roba. amQmia _ (medic. saerTod patieba. moralis.) saxis mi mikis Sesusteba an sruli moSla nervuli sistemis amo daavadebis Sedegad.). amebasi Scd.) 1. Amin [berZ. romelsac ara aqvs mudmivi forma. 2. α uaryofiTi nawilaki. amnEzia [berZ. ar sebobs saerTo da kerZo a. .-31silamazes aniWebs maT (ix. ambulatorius mosiarule. zne obrivi normebis ugule belmyofeli. α uar yofiTi nawilaki da laT. cxovrobs wyalSi. aministia Scd. mkurnaloba. ambulatOria [laT. amnēstia (da naSaulis) daviwyeba. agreTve neqtari). WeSmaritad] _ am sityviT mTavrdeba qris tianuli locvebi. amenOrea [berZ. amorAlizmi _ moralis. romelsac iwvevs ameba. agneziasi Scd. mikroskopuli erTujrediani cxoveli. ¥ ambulatoriuli. adamiani. uzneo. men Tve da rbeô mivedinebi] _ menstruaciis arqona qalis sqesobrivi mwifobis asakSi. amnQstia [berZ. ambulatoruli Scd. kvarcis na irsaxeoba. ¥ amneziis. moZra vi] _ samkurnaloprofi laqtikuri dawesebuleba. amjhystos Trobis sawinaaRmdego] _ naxevrad Zvirfasi qva iis feri an lurji: gamWvir vale.) daavadeba.
is Tavis a.-Sia. avtomobilis a.) rasac kristaluri agebuleba ara aqvs (mag.. nagebobaTa Rirebulebis TandaTanobiTi Semcireba maTi gacveTis Semdeg. ampluasi Scd. qarva. sifarTove] _ 1. (fiz. ¥ amputireba. ampulla] _ her metulad daxuruli minis patara WurWeli. komikosis a. gaqanebis a. Amplua [fr. kiduris a. amortizAcia [laT. amputAcia [laT. amUleti [laT. kiduris) sruli an nawilobrivi mokveTa. vinmes mdgomareoba. fisi. amortizAtori _ amorti zaciisaTvis (mniSv. romelSic wamalia. amostisieren] _ 1. aseTi adamianis damaxasi aTebeli. amputatio mokveTa] _ qirurgiuli operacia _ sxeulis daa vadebuli periferiuli na wilis (mag. saqcieli. qim. gar kveuli xasiaTis rolebi. ¥ ampluisa. amplQtuda [laT. 2) sa Wiro mowyobiloba. s. 2. filtvis a. amplituoto sidide. mina. emploi] _ 1.). ¥ amplitudisa. amorfiuli Scd. romlebic Seefereba msa xiobis Taviseburebebs. gaqanebis sidide. 2.amo -32gadaxra wonasworobis mdgomareobidan. (gadat. manqanamowyobilobaTa. mis sasceno monacemebs. roli. 2. fizikosis ampéseis (1775 1836) gvaris mixedviT]. amorphos] _ 1. Amperi _ eleqtrodenis Za lis sazomi erTeuli [fr. sxeuli. 2. amortizireba Scd. (min.) sxeulis udidesi . Ampula [laT. amuletum arab. uformo. biZgebis. 2. amortizatio Sesusteba] da amor tQzeba [germ. a. mowyobiloba _ amorti zatori.). amplitudasi.] _ raime patara nivTi. sxvaoba barometris an Termometris or simaRles Soris. a. amplitudi Scd. dartymebis Seb rZoleba specialuri mo wyobilobis saSualebiT. amOrfuli [berZ. ¥ saamortizacio.
atareben. amphō orive] amfQtrite [berZ. rom CanTa. adgilebiT. mcenare. maTara. samxedro aRkaz leTze. Ti cxoveli. tanki. Zvel saberZneTsa da rom saxiT.. sa lebsac SeuZliaT wylis qamre. Amuri [fr.. meore saxelwodeba Si: wriuli an naxevrad wri _ kupidoni. avgarozi. TandaTanobiT amaRlebuli amfi. amphibios or . Tanamedrove Ti _ RmerTqal veneras vaJi. 2. cxenis aRkazmuloba (una curviT. layuCebiT. amour laT. sadac imarTe amphibios irgvliv. wyalxmeleTa (qarT. boda sxvadasxa sanaxaoba. mosarTavebi da sxva). amfibia. orive mxares.. berZnul miTo uli usaxuravo nageboba logiaSi: eroti. ise xme laT. sazeTe da sxva. saberZneTsa da romSi: Tixis amfiTeatri. irgv siyvaruli] _ romaul miTo liv da theatron sanaxaobis logiaSi: siyvarulis Rmer adgili] _ 1. dabrkolebaTa gadalaxva 2. amphiteatron-amphi orive mxriv. muloba (garda iaraRisa 3. ormxrivs. gar zRvis qalRmerTi. sartyeli. salamandra). TeatrSi: parteris ukan romelic warmodgenili TandaTanobiT amaRlebuli hyavT mSvildisriani frTo dasajdomi adgilebi. amnicya rogorc wyalSi. sani ymawvilis (Wabukis) 2. wyalxmeleTa lisma.] _ 1.-33- amf romelsac morwmuneebi Tan gvarad mcxovrebi] _ 1.] _ Zvel ormags. TviT da tansacmlisa): salaSqro mfrinavi da misT. avtomobili. amfo. Sana). amor amfiTEatri [berZ. mocvas. viTomda avadm xerxemliani cxoveli. posei Semortymas. viwroyeliani oryura didi amfQbia [berZ.. (mag. ro yofobis `avi Tvalis~ an melic ganviTarebis pir raime ubedurebis Tavidan vel stadiaze sunTqavs asacileblad (asacdenad). romelic xarobs amunQcia [polon. bayayi.. [< berZ. garSemo. giri. amphitritç] _ TavsarTi. sinon. sagnis damokidebulebas: Amfora [amphora – berZ. an ori donis coli. romelic aR _ berZnul miTologiaSi: niSnavs: garemocvas.
) or ganizmSi nivTierebaTa cvlis im qimiur procesTa erToblioba. anAlizi [berZ. norma _ romani. axali sityvis warmoqmnis mizniT. 3.. 1). ukan. analgesia] _ (medic. mecnierebaSi kvlevis meTodi. qimiuri a.) zog organizmSi: sa sicocxlo procesis dro ebiTi Seneleba an Sewyveta gare pirobebis SecvlasTan (mag. siyva ruls. temperaturis Zalian daweva. xelsayreli pi robebis dadgomasTan er Tad aRdgeba organizmis cxovelmoqmedeba. katabOlizmi.. ana gada. anakreOntuli poezia _ po ezia. romelic uaryofs saeklesio ierarqias.) tkivilis SegrZnebis dakargva. sisxlis a. mniS..) ek lesiidan gandevna. risme Seswavla nawilebad daSlis gziT. gr. risame yovelmxrivi gan WurWeli Rvinis. anaconda] – yvelaze msxvili maxrCo bela gveli (6dan 11 mde sigrZis). rom adamiani mo inaTlos mowifulobis asakSi. anAlgia da analgEzia [berZ. zeTis da sxva siTxis Sesanaxad. Rvinos. romelic umReroda mxiarul cxovrebas. sapirisp. anathema dakisrebuli] _ (ekl. raime niv Tierebis Sedgenilobisa da Tvisebebis garkveva (sapir. 2. saqarTvelo Si arakreontul leqsebs werdnen aleqsandre WavWa vaZe. anAgrama [berZ.ana -34asoebis gadajgufeba. anabaptizô xelaxla vnaTlav] – re ligiurseqtanturi mimdi nareoba. romelTa drosac ujredebisa da qsovilebis Semadgeneli nawilebi warmoiqmneba. anabOlizmi [berZ.. ga daadgileba. sinTezi. Se esatyviseba asimilacias. aRorZineba] _ (biol. analysis daSla] _ 1. anabolç aRmavloba] _ (biol. dawyevla. SeCveneba. anabQozi [berZ.. a-ze gadacema. anAkonda [esp. anabiôsis ga cocxleba. anabAtizmi [berZ. anATema _ [berZ. uwylooba) dakav SirebiT. sawinaaRmdego da gramma aso] – sityvaSi . pi ruku. mo iTxovs. orbeliani [Zveli berZeni poetis anakreontis saxelidan].
) cnobe bi. SefardebiTi] _ raRac msgavsi. anarxia. anarxistuli Scd. s. anAlogi [berZ. garCeva. qaosi. Cai. analogeion wig nebis qvesadgami] – mar TlmadidebelTa eklesiaSi: magida. avadmyofis cxovrebis ana pirobaTa Sesaxeb daavade bamde da avadmyofobis gan viTarebis istoria. sufevs. . stiqiu roba. anArqizmi – erTerTi sa zo gadoebrivpo li ti ku ri mimdinareoba. anAmnezi [berZ. anana . a. s. is xavs surnelovan nayofs. analitikuri. a. maTematikuri. romelzedac saRm rTo wignebs deben locvis dros. iq a. anarxizmi Scd. moTxrobis a.) sruli uwesrigoba. xe lisuflebis. anamnesis mo goneba] – (medic. analOgia [berZ. anAnasi [esp. masala. Ta nazomieri. (gadat. Sesatyvisi. Tanabari sagnebisa. areuloba. anarchia umTav roboba. ananas. anus yiTa nawlavi] – (anat).-35xilva. a. anarxiuli Scd. ekonomikaSi. ¥ analizuri. movlenebisa da cnebebisa. ¥ anarqistuli a. maTematikuri analizi _ ix. ¥ saanalizo. xvreli. marTvagam geobis ararseboba. movlenebsa da cne bebs Soris. adgens eqimi avadmyofis an misi axloblebis CvenebaTa mi xedviT. ¥ analogiuri. anal – laT. a. Sexedulebani. analogiasi Scd. anAloe [berZ.gu ranis (brazilia) enidan nana] – mravalwlovani bala xovani tropikuli mcenare bromeliebis ojaxidan. am mcenaris nayofi. 2. anAluri [fr. anArqia [berZ. areuloba] – 1. qimia. anArqisti _ anarqizmis mim devari. yiTa nawlavTan dakavSirebuli. mdgomareoba. analogiisa. analitiuri Scd. analogos Se sabamisi. anarxisti. ¥ anarqiuli. analogia Sesa tyvisoba] _ msgavseba sag nebsa.
romelic ar Seesabameba Tanamedrove cxovrebis pirobebs: moZvelebuli Sexeduleba an Cveuleba. 2. anglosAqsebi _ Zveli ger manuli tomebi (anglebi da anatOmia [berZ. gamoyofa] – 1. anaxronistuli Scd. ¥ anaqronistuli. anatomireba. mecniereba.-ebi istoriul romanSi. movlenis SecdomiT mi kuTvneba sxva droisTvis. sadac kveTen gvamebs. anatomuri Scd. atlasi. ro melic swavlobs cocxali organizmis agebulebas. hangar] – speci aluri nageboba TviT mfrinavebis. angeion sisxlZarRvi da logos moZ Rvreba] – anatomiis na wili. anaxronizmi. anaqrOnizmi < [fr. anachronisme < berZ. Angina [laT. Sveulmfrene bisa da misT.. Tvalis a. angina] – sa xis lorwovani garsis. ana ukan da chronos dro] – 1. qronoligiuri Seusabamoba. anAfora [berZ. sadgomad da mimdinare remontis Casa tareblad. anatomi. anatomē gak veTa] – 1. mRvdlis zeda farTo da grZeli samosi. anglikAnuri: anglikanuri eklesia _ inglisis sa xelmwifo eklesia: protes tantizmis nairsaxeoba.ana -36tis. 3. anatomQuri TEatri – sa mecnierosaswavlo dawese bulebaSi sagangebod mo wyobili sadgomi.. romelic swavlobs sisxlZarRvebsa da limfur sistemebs. Sexeduleba. Angari [fr. a. tvinis a. raime organizmis calkeuli an organos agebuleba. bgeris) gameoreba ramdenime taepis (frazis) dasawyisSi. anatomi. Zveli drois gadmonaSTi. adamianis a. gamokvleva. poeturi da oratoruli xerxi – erTi da imave si tyvis (winadadebis. siyvarulis a. angiolOgia [berZ. (gadat. 2. 2. (lit. a. nuSiseburi jirkvlebis mwvane anTeba. a. epoqisaTvis. a.).). anaphora zeviT aweva. ¥ anatomiuri. raimes agebuleba. anatomQreba – gvamis gakveTa gamokvlevis mizniT. ama Tu im faq .
sa- anT anegdoto Scd. anthrax nax Siri] – saukeTeso xarisxis qvanaxSiri Savi ferisa. anEmia [berZ. sisxl nakleboba anesTEzia [berZ.Si gadasaxldnen britaneTis kunZulebze da dai pyres inglisi. anecdotos gamoqveynebuli] – gonebamaxviluri ambavi sa sacilo daboloebiT.. romlebic me5 s. saerToa. anTropogEnezi [berZ. anthos yvavili da legö vkreb – Zvel berZ. s. upiratesad leqsebi. gautkivareba operaciis gasakeTeblad. Janri. anthologia. anecdote – berZ. androgQnia [berZ. anthropoeidçs] – adamianis msgavsi .-37saqsebi). anEkdoti _ [fr. epig ramaTa krebulebis saxel wodeba] – romelSic mo Tavsebulia sxvadasxva avtoris krebuli. warmoSoba] – an Tropoligiis erTerTi ZiriTadi nawili _ moZRv reba adamianis warmoSobis Sesaxeb. mkvrivia da liTonisebr priala.). anaisthçsia ugrZnobloba] – (medic. SemTxveva. anTrAciti [berZ. anEqsia [laT. ançr (andros) mamakaci da phobos SiSi. andtogynos orsqesovani aner (andros) ka ci da gynç qali] – (biol. qarTuli poeziis a.). anTropOidi [berZ. AnTraki [berZ. mgrZnobelobis dakargva an Sesusteba. anTolOgia [berZ. anegdoturi. anegdoti. antraciti Scd. anthrôpos adamiani da genesis dabadeba. ¥ saanekdoto. animia – an uar yofiTi nawilaki da haima sisxli] – (medic.). si Zulvili] – mamakacebis si Zulvili. anestezia Scd. rCeuli mxatvruli Txzulebani. anne x io Seer Teba] – erTi saxelmwifos mier sxva qveynis an mi si teritoriis Tavis te ritoriisgan ZaliT Se erTeba: dapyroba. ¥ anekdoturi a. anthrax (anthrakos) naxSiri] – Zvirfasi Tvali. androfObia [berZ. mdedrobiTi sqesis ar sebisaTvis mamrobiTi sqe sis niSnebis qona da pi riqiT. adgilobrivi a.
romlis mixed viTac adamiani aris umaR lesi arseba. animal cxoveli] – mxatvari an moqandake. orangutani. anTropocEntrizmi [berZ. aseTi furclebis sa SualebiT cnobebis Seg roveba. a. ¥ animalisturi. centrum centri] – religiuri Sexeduleba. anQmizmi _ [< laT. ro melic Seiswavlis adamianis warmoSobas. ferwera. antropofAgia [berZ.) kvleva-Zieba. antropologia. animAluri [laT. biologiur bune bas.-is Sevseba. enclave] – erTi saxelmwifos teritoria an teritoriis nawili. romelzedac Ca mowerilia sxvadasxva ki Txva garkveuli cnobebis Sesagroveblad. furclebi. ro melic yoveli mxridan garSemortymulia sxva sa maimuni (gorila. ¥ anketuri da saanketo. evo lucias. animal cxo veli] – cxoveluri: cxo velTan dakavSirebuli. ¥ anTropologiuri da saanTropologio. a. anTropolOgia [berZ.) gamokiTxva. a. a. antropologiuri. (s. antroposOfia [berZ. anima su li] – pirvelyofil xalxTa rwmena. Anklavi [fr.-is mowyoba (Catareba). (s.anT -38Seqmnili: igi warmoadgens samyaros centrsa da sa boloo mizans. re ligiurmisTikuri moZ Rvreba. anthrôpōs adamiani da sophia sibrZne] – Teosofiis saxeoba. (s. romelic RvTis adgilas gaRmerTebul ada mians ayenebs. (s. Janri. s. kanibalizmi. romelic Tavis namuSevrebSi umTavresad cxovelebs asaxavs. giboni da sxv. 2. a. RvTis mier . anthrôpos adamiani da laT. animAlisti [laT. furceli. anthrôphagia < anthrôpōs adamiani da phagomai vWam] – kaciWamioba. a. a. antrôpos adamiani da logos moZ Rvreba] – mecniereba. anquêtteê] – 1.) muzeumi. cvlilebebs mis age bulebaSi. Simpanze. rom yvela sagans aqvs suli. saantropologio Scd.). rasebs. a.) monacemebi. Anketa [fr.
anotAcia [laT. svla] – dadebiTad damux mTlianoba] – 1. wesisagan. loeTisa] – dedamiwis Sesaxeb. anOnimi [berZ.. ¥ antagonisturi. raime mTe tuli eleqtruli (sapirisp. indoeTisa da wyna nawilaki da osmç suni] – ri okeaneebis mimdebare te (medic. saerTo 2. romelsac ara aqvs led gadmocema. Anonsi [berZ. annotatio Se a. rasobrivi a. eqspedicia. annonce] – mokle a. anonimiuri Scd. SenobaTa. anodos zeviT Ansambli [fr. zogjer Se zRvaze gasasvleli.. winaaRmdegobani. winaswari gancxadeba mo mavali warmatebis. anōmalia us kompleqsi) wormasworoba] – kanonzo arqiteqturuli a. moSla. a. cekvis a. nagebobaTa anomAlia [berZ. statiis . damkvrelTa. erTianoba. quCebis a. veva. Sinaarsis mok biT da. uaryofiTi lantis.. anônymos usaxelo] – werilis an antagOnizmi [< berZ. samxreTpolaruli mxare: ¥ anonsireba. fsiqololeba). ritoriebs (ubnebs). Tanxmebuloba. Anodi [berZ. brZola] – Se Txzulebis avtori. Txzu politikuri a. simRerisa da ¥ anomaliuri. usaxelo (werili. giuri a.).-39- ant xelmwifos samflobeloe da misT. (mag. antagōnisma kamaTi. vinaoba ucnobia. interesTa Seurigebeli da ¥ anonimuri – xelmouwereli. anomaluri Scd. momReralTa. ant (i) wi naaRmdeg da arktikos Crdi tis. ¥ antarqtikuli. ganaSenianeba. lis yvela nawilis Se kaTodi). normisgan gadax mocekvaveTa jgufi.. saestrado a. pirispireba. at anOsmia [berZ. romlis urigebeli winaaRmdegoba. ¥ ansambluri. moicavs antarqtidas. ensamble erTad. koncer antArqtika [berZ. gastrolebis da misT. niSvna] – wignisa. ynosvis uqonloba. movlena. fasebis darTviT. mierebis darRveva.
romlebic ixmareba mo wamvlis dros. 2. romelic kompi uterul mexsierebaSi po ulobs da spobs mavnebel programebs (virusebs). ro melic aRniSnavs raimes sapirispiros. a. antQkvari [laT.. antimecnieruli midgoma. romelic vaWrobs antikvaruli nivTebiT an agrovebs da swavlobs maT. anti. anti wina aRmdeg da laT. ¥ antenisa antenasi Scd. romelic medicinaSi ga moiyeneba virusebis si cocxlis unarianobis da saTrgunavad (CasaxSobad. biologiuri nivTierebebi. antiquarius] – piri. antidoton (mx). 2. Casaqrobad). gan sja. anaqtartikasi. antithesis dapirispireba] – (lit. vaqcina virusis wina aRmdeg. antithesis dapirispireba] – di aleqtikaSi: amosavali debulebis (Tezisis) sawi naaRmdego debuleba. mikroor ganizmebis mier warmoqmni li nivTierebani. anktarktika Scd. antikvAruli maRAzia _ antikvaruli nivTebis ma Razia: antikvariati. raime mimar Tulebis sawinaaRmdegos.. anti winaaRmdeg da biotikos cocxali] – 1.] – SxamsawinaaRmdego . Antena [laT. romliTac xorcieldeba radiotalRebis gamosxiveba (gadacemisas) an maTi daWera (miRebisas). antenna anZa] – gam tari an gamtarTa sistema. specialuri sakompiutero programa. virus Sxami] – 1.ant -40samkurnalo nivTierebani. romlebic Trgunaven baqteriebisa da sxva mikrobebis zrdas da spoben kidevac maT. larnaki. antikvAruli – Zveleburi da Zvirfasi. antivQrusi [berZ. antQTeza [< berZ. antiTEzisi [< berZ. anti… winaaRmdeg] – TavsarTi (winsarTi). antiqvari Scd. [berZ. satelevizio a. rac mdgomareobs sawinaaRmdego cnebebis SepirispirebaSi. a. suraTi. antidOtebi [berZ. ¥ antarqtikisa. wigni. antibiotQkebi [berZ.) stilistikuri xerxi. antihumanuri aqti. a.
¥ antilopisa. antisemitiuri Scd. a. – ebi. a. antiqvariuli Scd.) visime an erTma neTis sawinaaRmdego xa siaTis. antiseismiuri Scd. filosofia. antisEmiti – piri.). rac silamaziTa da mox denilobiT antikur qan dakebebs mogvagonebs. antilOpebi [fr. 2. antisanitaruli Scd. a. simpaTia). romelic ebraelebTan mtruladaa da mokidebuli (ganwyobili). (wign. ¥ antifaSisturi. ¥ anti paTiuri. antilopa. RonisZiebebi. a. antilopasi Scd. ¥ antisemituri. antisanitAria – sanitariis moTxovnilebebTan SeuTav sebeli.).. a. antiuri Scd. qurcikebi anu jeirnebi da misT. mx. anti pATia [berZ. sxvagvarad _ iudofobi. Zveli berZnuli an romauli (kultura. antisEismuri – miwisZvris sawinaaRmdego (ix. anti patiuri Scd. antipodes (mr. sibin Zure. pirovneba. msof lmxedvelobis mqone adamianebi. antifASisti faSizmis wi naaRmdeg mebrZoli. xe lovneba. antQpodi [berZ. . xelovneba.). anti patia. TvisebiTa.-41 antikvariuli. a. antisemQtizmii (sxvagvarad iudofobi) – ebraelebis siZulvili. sazogadoebrivi wyoba da sxv. a. Cveni sazogadoebis a. (mag. 2. antipatheia] – arakeTilganwyobileba. antQkuri [< laT.). a. saxis an sxeulis nak vTebi). seismu ri. ganwyobileba. pirobebi. antiquus Zveli] – 1. ¥ antisanitariuli.) erTmaneTisken fexebiT miq ceulni] – 1. antilope (mx. siZulvili visame mimarT (sapirisp. (gadat. gamoxtomebi. gamosvlebi. Teatri. de damiwis or mopirdapire ant wertilad mcxovrebni erT maneTis mimarT. a. usufTaoba.)] – wyvilCliqiani mcoxnavi ZuZumwovrebi RrurqianTa ojaxisa (arCvebi.
annularet ga nadgureba. antonyme < berZ. antrecôte] – 1. saRamosa misT or ganyofilebas Soris. Antre [fr. musikaluri nomeri (in termedia). entourage] – (saub. Antraqti [fr. gauqmeba] – rai mes aranamdvilad gamocxa deba. anti winaaRmdeg da ingl. aseTi xorcis mwvadi.ant -42TmaneTs. gauqmeba. 2. antrEsoli [fr. a. sityva. garemomcveli piro baTa erToblioba: garemo. Cveulebriv Zroxis (miirTmeven Semwvars. saxlis zeda naxevarsarTu li. antrEkoti [fr. kargi – cudi. koncertebis momwyobi kerZo piri.. moZraoba. qalaq uruqis mfar veli. entrée] – 1. a. freeze gayinva] – siTxe. Anu – Sumerul miTologiaSi: erTerTi umTavresi RvTa eba. romelsac gayinvis dabali temperatura aqvs. antonimiuri Scd. 2. AntraSa [fr.). entrechat] – sa baleto cekvebSi: msubuqi Sextoma. organizacia. antifreeze – berZ. (mag. ¥ antonimuri. antQqriste [< berZ. antUraJi [fr. entrepreneur] – saTeatro. anti winaaRmdeg da onomo saxeli] – (lingv. Sesveneba saTeatro or moqmedebas. sacirko warmodgenebi. an koncertis. operis or moqmedebas Soris srul deba. maRal oTaxSi gakeTebuli naxevariarusi aivnebiT. neknebs Soris amonaWeri xorci. antreprenQori [fr. 2. anulQreba [laT. entresol] – 1. romelsac sxva sityvis sapirispiro mniSvneloba aqvs. Soris)] – 1. antrakti Scd. romlis drosac mocekvavis fexebi ramden jerme swrafad exeba er . antracte (entre Sua.). didi – patara). 2. antQfrizi [ingl. 2. cirkSi: klounebis nomeri – kome diuri scena (laparaki an pantomima). antichristos] – qristianul sar wmunoebaSi: qristes mTavari mowinaaRmdege. antOnimi [fr. aseTi xorcis mwvadi. Teatraluri a. baletSi: erTi an ramdenime Semsruleblis gamosvla cekviT.
Anfasi [germ. 2. sruli gulgriloba. pirdapir. saxelmwifo a. apatiuri Scd. an uaryofiTi nawilaki da uron Sardi] – (medic. ¥ apaTiuri. rom lebic erT raime funqcias asruleben. – esp. dakveTis. organiza ciis TanamSromelTa er Toblioba. anchovies (mr. bina] – didi. (fiziol. a uaryofiTi nawilaki da patris samSoblo] – (samarT.). 1) erTob lioba. apATia [berZ. apartAmenti [fr. mdgomareoba.. a. anCOusi [ingl. rentgenis a. romlebic emsaxurebian apa mmarTvelobas an meurneobis raime dargs. yvelaze msxvili arteria. apartheidi Scd. qveyanaSi mosaxleobis ZalmomreobiT gayofis po litika. aparTEidi [afr. organoebi. appartement oTaxi. piri. mxedvelobis a. ga mokruli gancxadeba. romelic. qimiuri a. anUria [berZ. Aorta [berZ. dawesebulebis. mTavari. dawesebulebaTa erTobli oba. kinoSi da misT.). aparatebi. a. sametyvelo a. rom yvela bileTi gayidulia. 4.).). eleqtruli a. anschlag] – Te atrSi. 3. 1) aris moTavsebuli. aurtē] – (anat. sa dac aparatebi (mniSv. aparteidi. apAtridi [berZ. Tirkmelebis mier Sardis gamoyofis sruli Sewyveta. apartheid cal calke cxovreba] – rasob rivi diskriminaciis forma. romelic gulTan sisxls awvdis sxva arte riebs da organoebs filt vis garda.). mdid ruli bina. AnSlagi [germ. dafuZne bulia rasobriv diskri minaciaze. qafSia.] – zRvis wvrili Tev zi: xamsa. apatheia ugrZnob loba.. apatia. xelsawyo. aparAtura – (mniS. enface pirisa xeSi] – pirsaxe winidan. telefonis a. ¥ anulirebuli. apArati [laT. apparatus mo wyobiloba] – 1. saministros a. romelic ar . ¥ saaparato – sadgomi.-43 xelSekrulebis. avtotransportis a. romelic meqanikurad as rulebs raime samuSaos.
ro melsac madis aRsaZvrelad (mosayvanad) svamen.-iT damkvidreba. aplodQsmenti [fr.) Scd. (wign.).).) brma naw lavis danamati – Wianaw lavi. apelAcia [laT. rixi. vad. romlis mimarTulebiTac moZraobs dedamiwa mocemul momentSi. gadat.ape -44ganlageba musikaluri sak ravis dakvrisas. romliskenac moZraobs mzis sistema. Apeqsi [laT. sasamarTlo gadawy vetilebis gasaCivreba ins tanciaSi.). apex mwvervali] – (astr. Tandayolili ar qona sxeulis raime na wilisa an organosi. taSis kvra. s. mTvaris (an dedamiwis xelovnuri Tanamgzavris) orbitis wertili. 2. ¥ apogeisa apogeasi. apendQciti (medic. gafurCqvna.). aplAzia [berZ. a uaryofiTi nawilaki da plasis warmoqmna] – (biol. ornamen tis Seqmna sxvadasxva feris qaRaldis an qsovilis naW rebis dawebebiT (da kere biT).). saCivari. ayvaveba. aplikAtura [laT. cis wertili. wertili cis Tavze. Aplombi [fr. iTvleba arc erTi qveynis moqalaqed (qveSevrdomad). s. taSi risame mowonebis niS nad an misalmebis gamosa xatavad. appendix da namati] – (anat.). apEndiqsi [laT. apOgea [berZ. Sveuli] – sakuTar Tavze didi war modgena. apogeion miwidan daSorebuli – apo gareSe da ge miwa] – 1. a. ¥ saapelacio. (astr. movargeb] – TiTebis . appellatio mimarTva. saCivari] – (sa marT. rac Canas la parakSi an qcevaSi. morgeba] – naxatis. aplomb Sveuli mdgomareoba. darbazSi gaisma a. romelic yvelaze metadaa daSorebuli deda miwas. aplikAcia [applicatio mideba. apendiq sis anTeba.). aplodismentebi (mr. 1. aperQtivi [fr. applico mi vadeb. apogeia Scd. applaudissement] – (wign. apéritif] – sus ti spirtiani sasmeli. 2. misi aR niSvna notebze. risame gan viTarebis umaRlesi wer tili. igivea rac apolidi.
ro gamowveulia cxvirSi sis melsac ar scnobs eklesia xlis CaqceviT an tvinis .). moZRvrebisa apoTEozi [berZ. saidumlo] _ iseTi veba. gadat.zevsis Svili.). Zvel saberZneTsa da gamodebiTi dacva. (wign. logi apolOgeti [berZ. ro sobrivi scena. (wign. ambis. gamocxadeba] _ `axali aRT visame an risame dacva. an werilobiT). vartyam. apolOgia [berZ. apokolypsis va. mefis gandideba. sabazro ekonomikis a. xelovnebisa da sasrulze~. an Sarl degolis politikis pirovnebis gandideba. 2. apoqlçxia apokali ps[isi] Scd. Seqeba (zepirad tianulisaeklesio wigni.). sxv. apologia dac apokAlifsi [berZ. apologEtika [berZ. dasacavi. apollôn] – Seicavs mistikur winaswar berZnul miTologiaSi: si metyvelebas `qveynis da naTlis. qeba – romSi: romelime gmiris an dideba. sityva] – (wign. ¥ apokalifsisi dasaSvebia. RvTis zeimo koncertis bolo ma metyvelebis dargi. ueWveli.). bolos darTuli. gaRmerTeba] – 1. romelic apOloni [berZ. apologêtikos dacviTi] – damcveli ro kurad aucilebeli. Ti. apo- da amitom ar Sedis saRmrTo werilSi. gmiri. a.-45- apo apoliqtQkuri [berZ. damblis dacema. lis a. varetianeb] – (me apOkrifi [berZ. risme Tav 3. deiktikos damamtkicebeli] – sarwmuno. uecari dadambla faruli. winaswarmetyvelebis Rmer a. melime ideis.). Seqebulia xalxi. ga qmis~ erTerTi wigni: qris marTleba. apoplEqsia [berZ. raime sazo qristianuli religiis gadoebrivi movlena da dacvas. romelSic melic miznad isaxavs gandidebulia. dadgoma. –aleqs moskoviCi.) speqtaklis an sa gētikos damcveli] – 1. (ist. apolo2. Tbilisis 1500 wlis iubi¥ apologia. (Teat.S. apthēosis da a. apokryphos da dic. rac bibliuri Txzuleba. raime movlenis.
apostasia] – (wign. mociquli] – 1. (gadat. moZRvrebis. aprobAcia [laT. Ari [fr. Zlieri mRelvareba. fasi ani qaRaldebis kursis awe va (sapiris. d’artaniani (de artanianis nac vlad). misi moZRvre bis gamavrceleblebi. aJitAcia [fr. aprQori [< laT. apostropheberZ. m –s (heqtaris 1/100). apopleqsuri Scd. ¥ aprobireba AJio [it. aurzauri ra ime ambis gamo. ¥ aprioruli _ cdisgan da moukidebeli. axali meTodis a. apOstrofi [fr. apostAsia [berZ. apostolos despani. 2. naqargi. a jour gamWoli. arAbeski [ix.). apOstoli [berZ. romelic ismeba ga motovebuli xmovnis ad gilas. a priori dasa bamidan. birJaze. da dastureba gamocdis. agiotage] – di di aRelveba. cdamde. xelTaTmani. ieso qristes yovel 12 mo ciqulTagani. aJiOtaJi [fr. aposrophos gverdze an ukan moqceuli] – mZimis msgavsi striqonzeda ni Sani. dambla. arabeskebi] – klasikur sabaleto cekva Si: moZraoba romlis dro sac sxeuli eyrdnoba erT sisxlZarRvis dacobiT. fr. Tavgamodebuli gamavrcelebeli raime ide isa. Jeanne d’Arc (nacvlad de arc -isa) da aqedan qar TulSic: Jana d’arki. agitation] – (wign. Se mowmebis Sedegad. imTavidanve arsebuli. oficialurad gamoxatuli mowoneba. are – laT. atyda a. a. ¥ apopleqsiuri. aRgznebuli mdgomareoba. a.).). mtkiceba. dizauio). a. a.apo -46woneba] – 1. aggio] – (finans. warsulidan] – wi naswar.). damtkiceba. zedapiri] – miwis far Tobis sazomi: udris 100kv. sasoflo – sameurneo kulturaTa naTesebis ga mokvleva saukeTeso Teslis SesarCevad. aJUruli [fr. sinaTlis gamtari] – gamW virvale (qsovili.). Zveli rwmenisgan gandgoma. 2. fu lis niSnebis da sxv. aprobatio mo . saoqromWedlo nakeToba da sxv. area farTo bi.
samediatoro sasamarTlo. arbitre – laT. ] – didi. arabesco arabuli] – 1.). ¥ argumentirebuli. qurduli a.).). uqoCro grZel boloiani TuTiyuSi: mwvane da wi Teli SeferilobiT. arbQtraJi [fr. it. 2. romelic mohyavT risme dasamtkiceblad. romlis cvlilebac aris damo kidebuli meore sididis (funqciis) cvlilebaze. patarpatara literatu ruli an musikaluri na warmoebTa krebuli. a. mecnieruli a. arranger wesrigSi moyvana] – (mus. arbiter] – msaji sportis zog saxeobaSi. am mniSvnelobiT mx. saxeli: miwis Txili). ro melic Sedgeba geometri uli figurebisagan. argumentatio] – 1. sti lizebuli foTlebisa da misT. Arbitri [fr.-47fexs. arbitrage] – sa dao sakiTxebis gadawyveta arbitrebis saSualebiT. arachion abla buda] – erTwlovani zeTova ni mcenare parkosanTa oja xisa. argUmenti [laT. (maTem. arAqisi [berZ. damajerebeli a. zevidan parks aqvs ZarRvebis ablabudisebri qseli. nayofi iWmeba. sWirdeboda. argot Jargoni] – (lingv. arabesquos – esp.). lo gikuri mosazreba. damoukidebeli cvladi sidide. 2. argumentebis erToblioba. .. Argo [fr. debulebis a. ¥ argotizmi. Arara da Ara [amer. (evropaSi Sevida ara beTidan). 2. msjeloba. ar ixmareba. argumentum mtkiceba] – 1. aranJQreba [< fr. Widaobis a. argumentebis moy vana. (wign. meore fexi ki gaS verilia ukan. rTuli ornamenti. araxisi Scd. sabuTi. arg moxaluli a. argotikuli. (qarT. arabEskebi [fr. erTi wyeba sakravebisaTvis (an xmebisaTvis) daweri li musikaluri nawar moebis gadakeTeba sxva sakravebisaTvis (an xmebi saTvis). pirobiTi ena ro melime socialuri an pro fesiuli jgufisa.. gavr celebulia amerikaSi. cxenosnobis a. argumentAcia [laT.
2. a. arthron sax sari] – (medic) saxsrebis anTebiTi daavadeba. politikuri brZolis a. zevsisa da heras Svili. (lingv.1). brZola imarTeboda. ¥ arenisa.idan moyolebuli ix mareboda.) moRvaweobis dargi. Zvel romaul amfiTeatrSi. S. oratoriaSi. sadac gladiatorebis da a. qviSa. mcenaris an cxovelis calkeuli sa xeoba. Arena [laT. Areopagus – berZ. moedani qviSiT moyrili. me 19 s.). asparezi. 2. erTi xmisaTvis Sesasrulebeli vokaluri nomeri. (gadat. (ist.] – 1. (gadat. zogjer iron. Arenda [polon. aria] – (mus. Arçs] – berZnul miTologiaSi: omis RmerTi. kantataSi.) saerTo saxelwodeba. Tanamedrove saberZneTSi: umaRlesi sasamarTlo. arenda. Araios pagos aresis bor cvi] – 1. wiaRiseuli d a. 3. arena.) ama Tu im enobrivi movlenis gavrcelebis are.. ijara. 3...). ariElebi [sanskr. ArTriti [berZ. gadasaxadi aseTi xelSek rulebis mixedviT. arealis – area mo edani.S. Aresi [berZ. iranelebs. gaavrcelebs are deda miwaze. ¥ ariasi Scd. romlis sxdomebic omis .arg -48RmerTis aresisaTvis mi kuTvnebul borcvze imar Teboda. saerTod. arenasi Scd. sivrce] – 1. cirkis mrgvali naxerx dayrili moedani. Cveuleb riv operaSi. areOpagi [laT. Aria [it. arEali [laT. av toritetuli adamianebis Sekreba raime sakiTxis ga dasawyvetad. 2. 2. indo evropul enebze molaparake xalxebis aRsaniSnavad. ama Tu im movlenis. sarbieli. arias] _ indoiranul enebze molapa rake tomebisa da xalxebis (indoelebs.-ze arian klounebi. uZravi qonebis daqiraveba saTanado xelSekrulebis dadebiT.) Zveli aTenis umaRlesi sasamarTlo. rac argumentacia (mniS. faSistur germaniaSi am sityvas mieniWa tendenciuri da antimecnieruli mniSv neloba [uZveles Zegleb Si indoiranuli xalxebi argumentQreba _ igivea.] – 1.
a. (ist. a uaryofiTi nawilaki da rhythmos riTmi] – (medic. klasobriv sazo gadoebaSi: umaRlesi wo deba gabatonebuli klasis priviligirebuli fena. aristokratia] – 1.-49(mezobeli an dapyrobili xalxebisagan gansxvavebu lad) Tavis Tavs uwodeb dnen `arielebs~. a. a. ro desac Zalaufleba dide bulTa mcirericxovani klasis xelSia (mag. aristokratuli unda ga varCioT aristokratiulisgan (ix. ¥ ariTmetikuli. adamiani. aristokratiis war momadgeneli. . arQeta [it. ariErscena – (Teatr. ¥ aristokratiuli. adamiani. zeda fena. romelic miekuT vneba sazogadoebis privi legiur nawils. (sapirisp.. aristocrate] – 1.) scenis ukana nawili. 2. romelic mie kuTvneba didgvarovanTa wres. Seurigebeli mte ari ri Tavisi Zmis – keTili RvTaebis. ariTmEtika [berZ. arQmani [berZ. ¥ aristokratuli. amocana. arriérre – garde. zeda fena. avangardi). Zvel saberZneTsa da romSi). oTxi a. aristOkrati [germ. finansuri a.) gulis moqmedebis (muSaobis) normaluri rit mis darRveva. romelic swavlobs ricxvTa Tvisebebs da maTze moqmedebas. arietta] – (mus. _ arriérre zurgidan da garde dacva] – jaris (an flotis) nawili. warmoSobiT a. 2. romelime klasis an so cialuri jgufis privi legirebuli nawili. 3.] – Zvel spar sul religiaSi: borotebis RvTaeba (sparsulad – anhra – mainiu). moqmedeba. aristokrAtia [berZ. saloni. didgvarianebi. ormuzdisa. arQTmia [berZ. manerebi. a.) saxelmwifo mmarT velobis iseTi forma.) mci re aria. ariErgardi [fr. arithmetikē – arithmos ricxvi] – maTematikis nawili. Aristokrat fr. aristokrati). romelic mTavar Zalebs boloSi mih yveba da icavs maT uknidan Tavdasxmisagan.rac niSnavs sruluflebian adamianebs].
wisqveSa wylebTan. sahaero a. umu`qalaqi megidas mTasTan~. varangelozis mier (ieso a. Soris. sa safrangeTis provincia ar haero) ZalaTa erTobli tuas (Artois) saxelidan] oba. adamianTa didi raodenoba. armada floti] arsEnali [fr. aromatiuli Scd. SevarTa a. sadesanto a. aristokrati). TviTm 1. gan (ix. keTilsurneleba RvTiur da satanur Zalebs (surneleba). di SenaerTi. arquebuze] – Zve moqmedi armia – frontze leburi patruqiani Tofi. da sadac satana ¥ aromatuli da aromatiZleuli iqneba miqael mTa ani. saxelmwi codnis a. romelic lulidan itene 4. si wnevas. armagEdoni [ebr. Armada [esp. arsenal – arab. RvTis metyveli ioanis ga aröma (arōmatos) surnelovani mocxadebis mixedviT unda nivTiereba] – sasiamovno moxdes saboloo Setakeba suni. iaraRisa da saWurvilis frinavebis an tankebis di sawyobi. harim giddin avtomobilistTa a. palestinaSi sadac arOmati [fr. 2. aromate < berZ. – rac dakavSirebulia mi a. divizia. arkEbuzi [fr..ebSi).-Si gawveva. artésien < (saxmeleTo.). non. sadac xSirad xdeboda sab ¥ saarmio. gadat. . kerZod saxmeleTo Seiara lebic ganicdian bunebriv Rebuli Zalebi (qarT. risme didi rao Armia [fr. iaraReba] – 1. raime niSnis boda (xmarobdnen me – 14 mixedviT gaerTianebuli – 16 s.] – – samxedro gemebis. rZolo Setakebebi] – adgili s. sazRvao. jaris SenaerTi. myofi jarebi. Crd. fos mTeli SeiaraRebuli artezQuli [fr. qristes mier).ark -50- 3. gadat. rom 2. Cai. armée – armer Se denoba. jari). (wign. romelic aristokratiuli unda gaSedgeba ramdenime korpusis varCioT aristokratulisan diviziisgan.
da mSobiarobis) mfarveli qalRmerTi. naRmtyorcnebis da logiaSi: apolonis da. 2. brZolaSi. a.) sametyvelo orga TologiaSi: apolonis da. Artemis (Artemidos)] – berZnul mi artikulAcia [laT. ricxvs. iaraRs da mis gamoyenebas arterialuri Scd.).) (wign.) jaris gvareoba. sada mSobiarobis) mfarveli zenito a. damxmare sityva. saswavlebemosvlis gzebze (rkinigza li. < article – laT. dargi.-is divizionis organos da qsovilis (Sdr. Artikli [fr.-Si msaxurobis.). artezQuli wylebi – miwis . vena).-51- art gansazRvruli a.. qalRmerTi. artillerie] – 1. samxedro mecnierebis aseTsave arxze da misT). mzveravi oceuli..) ityvian mi s. yovelgvar cecxlsasrol a. s. sxvadasxva cecxlsasroli artEmida [berZ. xSirad. 2. didi Rvrulobas an ganusaz da natifi ostatoba xelov Rvrelobas. romelic ¥ artistuli da saartisto win uZRvis arsebiT saxels a. noebis moqmedeba an mdgo cxovelebisa da nadirobis mareoba ama Tu im bgeris (Semdeg – qalwulobisa warmoTqmisas. da gamoxatavs mis gansaz artQstizmi – (wign. artilEria [fr. (s) monacemebi. niWi. sisxli. artēria] – 1.-is lidan sisxls awvdis yvela mzvervi. brunvas. Artisti [fr. qveSa wylebi [berZ. (ant. (gadat. artiste] – (ingl. misT. virtuozuloba.. romelic swavlobs ¥ arteriuli. sanaosno mdinareze. articalatio] – (lingv. romelic gu a. a. 3. articulus] – zogierT enaSi: msaxiobi. haubi temidos)] – berZnul miTo cebis. ¥ saartilerio. aseTi SeiaraRebis mqone artEria [berZ.) saerTo saxelwo cxovelebisa da nadirobis deba. nebaSi. ze. agreTve. ganusazRvreli a. sanapiro a. a. sqess. cecxli. Artemis (AriaraRis (qvemexebis. sisxlZarRvi. (Semdeg – qalwulobisa tanksawinaaRmdego a.
risame pirveli saxe. (s. arqQeli [berZ. archaios Zveli. [berZ. 2. 2.. ¥ arqeologi. Zveleburi. niSan Tvisebis umaRles xarisxs aRniSnavs. a. arqAuli [berZ. romelic. arqi. romelic Zveli xalxebis kulturasa da yofacxovrebas swavlobs Semonaxuli nivTieri Zeg lebis mixedviT. a. (enaTm. TavsarTi (win sarTi). archiereus mRvdelmTavari] – mRvdel mTavarTa (episkoposisa da pianistis a. arqiepiskoposi. amosavali forma. Zveli. arqiZneli. a. arxaizmi Scd.. archaois] – rac Soreul warsuls ga nekuTvneba..). archaios Zveli da pteryx frTa] – (paleont. rTuli sityvebis pirveli nawili. (s. saarxeologio Scd. arxeologia.) ganaTxari frin veli. arqeo. archetypon] – (wign. Zve li drois gadmonaSTi.) moZvelebuli. mTa vari] – 1. arqeolOgia [berZ. archi ufrosi. arxeologiuri.) aqspedicia. uZvelesi. arqimandriti. arxauli Scd. arqEti pi [berZ. Arfa [germ. archaios Zveli] – uZvelesi era de damiwis geologiur isto riaSi. mxatvruli kiTxvis a. harfe] – uZvelesi droidan cnobili simebiani sakravi. moZvelebuli movlena. archaisme – berZ. archaios Zveli] – 1. aseTi Zeglebis mosapoveblad arqeologebi gaTxrebs . arqAizmi [fr. archaios Zveli da logos moZRvreba] – mecniereba. ¥ arqeologiuri da saarqeologio. frinvelTa klasis erTerTi yvelaze Zveli warmomadgeneli. arqeoptEriqsi [berZ. Zveleburi] – rTul sity vebSi uCvenebs am sityve bis damokidebulebas siZve lesTan. yo veldRiuri xmarebidan ga mosuli sityva. gamoTqma an garamatikuli forma. [berZ.. stili. sawyisi. romelic saeklesio codnas da ierarqias aR niSnavs.arf -52awarmoeben..) gaTxrebi. arqEuli Era [berZ.
dawesebulebis an calke piris werilebis. arqiteqtura). saarqiteqtoro. niWi.. 3. ama Tu im adgilas geologiuri agebulobis suraTi. havais a. arqiteqturuli. archivum –berZ. arxiteqtoruli. iv. si non. javaxiSvilis a.sadac inaxeba Zveli werilobiTi Zeglebi da sabuTebi. architektonikç samSeneblo (xelov neba)] – 1. arqivis mcveli. sadac inaxeba Zveli sabuTebi. marTl madidebeli eklesiis ber Ta umaRlesi saeklesio wodeba. architektura] – 1. archimandritēs – archō win mivdivar da mandra farexi] – 1. archi Tav sarTi. niSnavs: dasawyiss. saarxivo Scd. kompozicias. didi monastris winamZRv ris sapatio tituli. 2. saxelmwifo a. arq arqi pElagi [berZ. saarxiteqtoro Scd.). arxi pelagi Scd. arqitEqtori – arqiteqtu ris specialisti (qarT.-53mitropolitis) zogadi sa xeli. xuroTmoZRvari). xarisxiT episkoposze ma Rali da mitropolitze dabali. ¥ saarqivo. fotosuraTebis da misT. raime dawesebulebis gan yofileba. ufross da pelagos zRva] – erTmaneTTan ax los mdebare calkeuli kunZulebis jgufi zRvaSi. archiepiskopos] – mRvdelmTavari. arqimAndriti [berZ. krebuli. xelna werebis. Arqivi [laT. (geol. 2. masalebi. saxelosno. arqiteqtOnika [berZ. ¥ arqiteqtoruli. 2. arqitEqtura [laT. arxivi. mTavarepiskoposi. arqiepiskOposi [berZ. damTavre buli saqmeebi da misT. sxvaa (ix. architectura – berZ. . s. arqivarQusi – arqivis gamge. arxiteqtori. dawesebuleba. literaturuli an xelovnebis nawarmoebis calkeuli nawilebis Ta nazomieri ganlageba. rac qmnis mTlianobis da dam Tavrebulobis STabeWdi lebas. archaios Zveli. uZvelesi] – 1. a. s. saarqiteqturo. mTavars. s. fakulteti.
asamblEa [fr. a.). si non. asambleasi. s. archôn (archōntos) mmarTveli. arqtikasi. a/manqana.) fizikuri da nervuli nagebobis daproeqteba. gadawyveta. asenizAcia [fr. Zegli. ¥ arqiteqturuli. gaeros generaluri a. ¥ arqtikuli. ¥ saasenizacio. assembler] – damxmare programa ope raciul sistemis Semad genlobaSi. assamblage] – zvris sxvadasxva ganakveTze . asEptika [berZ.] – veluri cxvari. Arxari [Turq. asTEnia [berZ. a uaryofiTi nawilaki da sçphikos lpobis gamomcvevi] – (medic. asamblaJi [fr. arxiteqturuli. astheneia] – (me dic. romelic gars ekvris poluss. assenbliée kreba] – raime saerTaSoriso or ganizaciis wevrTa kreba. arcticus berZ. ufrosi] – (ist. nagebobis stili (qarT. a. arktikos CrdiloeTisa] – dedamiwis Crdilopola ruli mxare. ¥ asambleis. Sua da centraluri aziis mTebSi. a.. proeqtis s. gotikuri a. a. yinuli. aadvilebs Semdgom teqno logiur operacias – ke pavs. gavrcelebulia samxreT cimbiris. arxiteqtura.). eqspedicia. saarqiteqturo. a. aSe neba da mxatvruli gafor meba. Arqtika < [laT. Zveli qarTuli a. xuroTmoZRvreba). sa operacio iaraRebis da mar lebis gamoxarSva orTqlSi gatareba. arktika Scd. umaRlesi Tanamdebobis pi ri Zvel saberZneTSi. saarxiteqturo Scd.arq -54dakruli erTi an ramdenime yurZnisagan miRebul axal Rvinis markebis urTi erTSereva cqriala Rvi noebis dasamzadeblad. s. asEmbleri [ingl. ¥ arqtikisa. asambleia Scd. 2. aTen Si. samuSaoebi. hava. Arqonti [berZ. ansambli. assainissenent gajansaReba] – sibinZuris gatanis RonisZiebaTa sis tema: raime adgilas hi gienuri pirobebis gaumjo beseba. programirebis ena.
Asketismus berZ. profesoris a. 3. (lingv. saukeTeso sportsmenzedac ityvian. . mezobel bgerasTan. ukiduresi TavSekaveba. a. 2.-55medic. as. assimilleren] – 1. assorti SerCeuli raime specialurad SerCe uli narevi. romelic exmareba specialists muSaobaSi (mag. sisuste. asimetriuli Scd. assignation] – (moZ. uaris Tqma yovelgvar am qveyniur siamovnebaze. Sokoladis a. asQstenti [laT. ¥ asimetriuli. ro melmac garkveuli raode nobis mtris TviTmfrinavi Camoagdo. piri. 2. 2. (wign. Asi [< fr. 2. kiko. assortiment] – sxvadasxva saqoneli (na warmi).) romelime xalxis erovnuli Taviseburebebis moSla da misi gaTqvefa sxva xalxSi. figura. asthma] – gamow veulia gulis an grZnobebis daavadebiT. cxovreba. sxe ulis daTrgunvas da am gziT zneobrivi sasufevlis miRwevas.). umcrosi maswavleblis Tanamdeboba umaRles sas wavlebelSi. saxelganTqmuli mfrinavi gamanadgurebeli. Asketi [berZ. asimEtria [berZ. tuzi] – 1. (biol. ¥ asketuri. ascētē rameSi movarjiSe] – askeptizmis mimdevari. damswre] – 1. AsTma [berZ. mimsgavseba] da asi milQreba [ger. asymmetria] – simetriis uqonloba an darRveva. eqimis TanaSemwe leqciaze an gamocdaze da sxva. asignAcia [fr. Asorti [fr. kaTedris a. sahaero brZolebis virtuozi.) qaRaldis fuli.romelic qadagebs ukidures TavSekavebas. a. asimilAcia [< laT. askētēs] – 1. religiuri moZRvreba. asimiliacia Scd.) organizmis mier gareSe nivTierebis SeTvi sebis procesi. assimilatio msgavseba. damsgav seba. uRonoba. askEtizmi [germ. asortQmenti [fr.) erTi bgeris sruli an nawilobrivi damsgavseba aso meore. assistens (assistentis) damxmare.
aCvenebs dasrulebulia Tu ara moqmedeba.). sinon. (wign. 2. s. Astartç – Zv. aseTi an iseTi Sesruleba.] – sirielTa da finikielTa mTavari qalRmerTi. mi wis. SenaerTi. ada mianTa an organizaciaTa gaerTianeba. Astarte [berZ. a. ¥ saaspiranto. usrulo a. astēr varskvlavi da eidos saxe] – (astr. aspirAcia [laT. asteroQdebi [berZ. ¥ asociaciuri. asocirEbuli [germ.(qarT. amxana goba.] – aspirantebis momzadebis sistema. kavSiri. aspekti Scd.). sakiTxis ganxilva sxvadasxva a. 2. SeerTeba] – 1. war modgenaTa Soris.) zmnis kategoria. iseTi kavSiri. msgavsebis mixedviT. asociAcia [laT. aspectus Sexe duleba. sruli a. aspiratio amo sunTqva] – (medic. daswrebuli a. aspQranti [laT.). risame jgufi. ebr.-iT. (gramat.asp -56ganizaciisa (qveyana. assotiotio vu erTeb. assozieren asociaciis wevrad gax doma]: asocirebuli wevri – arasruluflebiani wevri raime saerTaSoriso or . a. molekulaTa a: 3. Aspeqti [laT. mecnier muSakTa a. (fsiq. rodesac erTs meoris gamowveva Se uZlia. Tvalsazrisi. romlebic brunaven mzis mdidari a. aspirans (aspirantis) vinc eswrafvis rasme] – piri. avtomobilis a. rome lime qveynis organizacia). saxe] – 1. romelic samecniero – kvleviTi an pedagogiur moRvaweobisaTvis emzadeba (umaRles saswavlebelSi an samecniero – kvleviT dawesebulebaSi). aspirantus – laT. mcire planetebi.).. aspirAntura [germ. nayofierebisa da siy varulis mfarveli. romliTac ganixilaven sagnebs. as tartis kultma gavlena moaxdina saberZneTis kul tze – afroditisa. raime da avadebis Sedegad sxeulis RruSi dagrovebuli si Txis an haeris amosrutva (SpriciT an ufro rTuli xelsawyoTi). mov lenebs da sxv. saxe). gamocdebi. kavSiri.
dakvirveba. moZRvreba astronomiul gazomvaTa meTodebis Sesaxeb (cis mna asf TobTa zusti mdebareobis gansazRvra. astronomQuli ricxvebi _ iTqmis Zalian did. ro melic swavlobs cis sxe ulebs. astronOmia [berZ. a. romelic Seiswavlis cis sxeulebs fizikur Tvi sebebs da qimiur Semadgen lobas. astrolOgia [germ. drois gazomva da sxv. astrologia] – mecniereba. prognozi. mra valniSna ricxvebze.). ¥ astrofizikuri. astro varskvlavi] – balaxovani dekoratiuli mcenare. astrAluri [laT. ¥ astronomiuli.moZraobis kanonebs da sxv. uar yofiTi nawili da sphzô vZger] – (medic. rac kosmonavtika. rac kosmonavti. sulis xuTva (Jangbadis naklebo bis gamo). .). astralis] – varskvlaviseburi: vars kvlavisa: cis sxeulebTan.-57garSemo. a. mnaTobebTan mistikurad dakavSirebuli. abasTumnis a. astrofQzika – fizikis na wili. amerikeli a. astrOnavti _ igivea. umTavresad marsi sa da iupiteris orbitebs Soris. sinon. weli. ¥ astrologiuri. astron varskvlavi da metreô vzomav] – astronomiis erT – erTi mTavari nawili. astron varskvlavi] – rTul sityvebSi aRniS navs `varskvlavuri. [berZ.. asfQqsia [berZ. wi Teli da TeTri usuno yva vili. varskvlavTmcodne oba). ro melic cdilobs iwinas warmetyvelos adamianis momavali varskvlavTa gan lagebis mixedviT (qarT.-ebi. maT agebulebas. astromEtria [berZ.. Astra [berZ. vars kvlavisa~. astronAvtika [berZ. romelic dakav Sirebulia varskvlavebTan. observatoria. astronomia. astronomia – astron varskvlavi da nomos kanoni] – mecniereba. astro. asphyxia. aqvs iisferi. astron varskvlavebi da nautikē zRvaosnoba] _ igivea. war moSobas. a.
w. msofli¥ ateliesi. – Zv. li Cemodani dokumentebis dawesebulebis TanamSrogadasatanad. di plo 2. kino an te brZanebiT mxrebze ekida legadaRebisaTvis. atelier] – 1. 2. atAvizmi [< laT. atlas (Attlantis)] xelosno.. romelic raime dargis spe profesoris a. miTis mixedviT. modebis atelie – samker Atlasi – 1. pis. dabali di plomatiuri xelfasis garkveul nawils rangi sagareo saqmeTa sa iRebs misi ojaxis romelime ministros uwyebaSi. vris an moqandakis sa Atlanti [berZ. valo.). (biol. attestatio mow ataSisa Scd. mowmoba samecniero an ra matiur warmomadgenlebTan ime specialuri wodebis myofi Tanamdebobis piri. romelsac zRvis sadgomi foto. wevri. ¥ saatestacio. Soreuli atEstati [laT. atestAcia [laT. co oficialuri sabuTi sas cxal organizmSi iseTi wavleblis damTavrebis Se niSnis gamovlena. `di p melTa a. attachélifikaciis. ¥ ataSesi.] _ patara brtye gansaZRvra. attestos va mowmeb. geografiuli rukebis krebuli. kavSirSi ase ewodeboda sa 2. komisia. e. tats 1962 1994 wlebSi. samxedro mosamsaxuris 2. papis mama. miniWebis Sesaxeb. maxasiaTebelia misi So simwifis atestati – sabWoTa reuli winaprebisaTvis. atavus pa . rac da saxeb. codnis donis case fr. saqarTvelos a. berZ. mxat s.ata -58- ateliisa Scd. cis TaRi (kamara). AtaSe [fr. cialistkonsultantia. (gadat. winapari] – 1. specialurad mowyobili titani. vamtkiceb] – 1. atElie [fr.). saerTod risame Sualo ganaTlebis ates gadmonaSTi. lomati~. romlis mixedviTac samxedro a. satelevizio a. sabuTi. attaché] – 1. 3. moba] – visime saqmiani kva AtaSe–kEisi [ingl.
birTvuli). audientia mos mena] – oficialuri miReba saxelmwifos maRali Ta namdebobis piris mier. garemocva megobruli a.) sagnis an movlenis ZiriTadi arsebiTi Tvi seba. ¥ atmosferuli. atraqcQoni [fr. garemo pi robebi. airisebri sxeulebis wne vis sazomi erTeuli. naleqebi. ana orTqli da sphaira sfero. (wign. atmos. 2. atrQbuti [laT.bir Tvi] – 1. tabulebis. naxa tebis da misT. a. efeqturi sacurao an saestrado nomeri. Atoli [ingl. saqa nela. audencia Scd. 1. attributum Tviseba. Atlas (naT. (wign. dedamiwis an sxva ciuri sxeulis (planetis) airisebri garsi. atmOsfero [laT. audit] – or ganizaciis. ¥ atomuri (qarT. iaraRi. krebuli. me20 s. 2. firmis dawe . audiEncia [laT. tiri da misT. audiovizuAluri [laT. a. elCis a. – ebi. –ri meTodi. risame damaxasiaTe beli niSani. Atlantis) – sa xelis mixedviT. [miTologiuri atlantis – berZ. 3isaTvis). attraction] – 1. saxalxo seirnobis adgi lebSi (parkebSi) mowyobili gasarTobi: karuseli. Atomi [berZ. niSandebuli a.-s zeda fenebi. 3. 2. a. kuTvnileba] – 1. (mniSv.). a. v.mde miaCndaT nivTierebis aud ganuyofel nawilakad (aqe dan saxelwodeba). sinon. 2. naxazebis. anatomiuri a. audire smena da visualis mxedvelobiT] – mxedvelo bisa da smenis erTdroul aRqmaze dafuZnebuli. (filos. aUditi [ingl. yinulmWreli. atomos ganuyo feli] – qimiuri elementis umciresi nawilaki.).-59os a. romelic gamosaxuli iyo pirvel am gvar krebulze]. enebis Seswavlis a.romelic Sedgeba atomgulisa da eleqtronebisagan. gadat. atmosfera Scd. atoll < maldi viuridan atolu] – rgoli seburi marjnis kunZuli (romlis SuaSic moqceulia laguna). wneva. a. prezidentTan.
). Afiqsi [laT. universitetis a. afiora Scd. aRtacebis. vneba] – Zlieri gancdis (gan risxebis. epilefsiis an isteriis dros – simptomebi. – ebi.. Aura [berZ. yalTabandoba. moedani. romelsac . auditorium] – 1. affixus mimagre buli] – (lingv. raime SejibrebaSi erT erTi bolo adgilze myofi gundi an sportsmeni.aud -60gamarjvebis Sansi ara aqvs. auctionis) zrda. 2. xiluli SeiZleba iyos Saravandedis saxiT. s. (medic. Afeqti [laT. raime qonebis. Auli [Turq. autsider] – 1. leqciis. afEristi – piri. romelsac aqvs gramatikuli (da ara sag nobrivi) mniSvneloba. mravalricxovani a. fulis Sovna motyuebiT (sinon. TaRliTi. sadac kiTxuloben leqsebs. ¥ aferisa. aura niavis qrola] – 1. romelic aferas sCadis (TaRliTobs). vaWroba. saauqciono. s. autsaQderi [inl. TaRliToba). Afera [fr. sebulebis finansuri moR vaweobis forma. s. cxenebis a. affecfus su lieri mRelvareba. adamianis sulis gamov lineba. autOdafe [port. 2. wignebis a. auktion < laT. aferasi. moxsenebebs da misT. didi oTaxi an darbazi. romlebic win uswrebs da avadebis Secvlas: xSirad gamoxatulia niavis qrolis SegrZnebiT. (sp. doRSi: cxeni.] – sajaro vaWrobiT. affaire] – saxifaTo. auqcQoni [germ. darbazi. moxsenebis msme nelTa erToblioba. rodesac es qoneba (nivTi) rCeba yvelaze met safasuris gadamxdels. vaWroba. aui] – CrdiloeT kavkasiis mTielebis (agreT ve Sua aziis zogi xalxis) sofeli. auditOria [laT. saso warkveTilebis) gamovlena. ¥ auqcionisti. 2. mag. N 100.) sityvis nawili.. bneli ram wamowyebiT fu lis mogebis mizniT. auctio (laT. auto da fe sarwmunoebis aqti] _ ere tikosTa da maT TxzulebaTa saWiro dawva inkviziciis ganaCenis mixedviT.). nivTebis ga yidva. sityvaSi – a-Sen-eb-s – a-. a. avtomobilebis a.
Stabis oficris. afrOdite [berZ. romelic daibada zRvis qafidan. romelic Seicavs mniSvnelovan azrs.-ebi. kvar cis nairsaxeoba.-61-eb. acceleratio] – bavSvTa. Aphroditē] – berZnul miTologiaSi: siyvarulsa da silamazis RmerTi. AfiSa [fr. adiutantis. aphorismon gamonaTqvami. rusTvelis a. a. aqEronti [berZ. saparado for mis (mundiris) nawili _ bunikebiani wnuli samxre zonari oqromkedisa an sirmisa.da s afiqsebia. romelic amoqme debs am mowyobiloba. romelic awesrigebs saw vavi narevis miwodeba kar buratoridan Sigawvis Zra vas cilindrebSi brunvaTa raodenobis Sesacvlelad. farTod gaxmaureba risame. aCqarebuli zrda – ganviTareba. ayiyi. aqselerAtori [< laT. aqsElbandi [germ. aqs naxevrad Zvirfasi qva. leqciisa da misT. sibr Znes. afficta] – sajarod. mozardTa sqe sobrivi momwifebis da si maRlis momatebis (agreTve gonebrivi ganviTarebis) aC qareba. gansazRvra] – daxvewili. afOnia [berZ. Acheron (acherontos)] – berZnul miTo logiaSi: mdinare miwisqveSa samefoSi. 2. attershock] – Zlieri miwisZvris momdevno susti biZgi mTavari keris maxloblad. aphônia simunje] – xmis dakargva saxmo si mebis an nervuli sistemis daavadebis Sedegad. accessoire] da . koncertis. Aqati [berZ. lakoniuri ga moTqma. ¥ aforizmuli. mowyobiloba. Achselband] – zogi qveynis armiaSi: ge nerlis. aqsesUari [fr. aqselbanti Scd. afficke gancxadeba] – msxvili asoebiT dawerili an dabeWdili gancxadeba warmodgenis. afOrizmi [berZ. pedali. aqselerAcia da aqcele rAcia [laT. saqveynod gatana. stili. achatçs] – minerali. aTetErSoki [ind. Sesaxaeb: gamoakraven xolme xalxis TavSeyris adgilebSi. accelero avaCqareb] da aqcele rAtori 1. afiSQreba [fr.
3. ar aris damtkicebuli. (gram. romelic ar saWiro Sedis yvela saxis mate ebs damtkicebas. risme damadasturebeli aqtuAluri [laT. 3.). furceli. li. ¥ saaqto (mniSvn. gadat. ama Tu im mecnierebaSi . moTxovnebi sapirisp. 2. nawili. mniS s. moqmedi nawili. winave. rialuri faseuloba (fu ¥ aqsiomuri. samoqalaqo mdgomareobis wvrilwvrili sasceno niv a. debu lansis nawili.. vnelovani. romelic TviTon tiani warmodgena. amosavlad miRebuli de erTaqtiani baleti. monawile keTili nebis a. dawesebulebaSi. 2.). debulebis dasamtkiceb koleqtivis yvelaze mo lad.) zmnis moqmedebiTi RerZi da metreô vzomav] – gvari. da wesi. udavo] – 1. velTaod miRebuli. actualis] – oficialuri sabuTi.aqs -62- mr. raime uri). saqoneli da sxv. gadat. didad mniSvnelovani Ta .) meorexaris mesame a. sivi). pativiscemis saaqto darbazi – sxdomaTa Rirsi. Teatraluri warmodgenis Tebi. xovani. axiôma sayo vis).) da a. iniciativiani da geometriuli a. calkeuli moqmedeba. darbazi. (wign. 2. axôn 3. rac 4. (buxhalt. sazeimo kreba saswavlo axlavs mTavris ZiriTads. ueWvo. damatebiTi ram. oba. 2. WeSmariteba. adamiani. activus moqmedi] – 1. raime organizaciis. a. aqtiani (mniSvn. pasiAqti [laT. aqsesuarebi – 1. risame kuTvnileba. 3isaTvis). ucxromeli (sapirisp. oraqbuleba.). warmoebis ba cxadi WeSmariteba. 3isaT aqsQoma [berZ.. naxazze sagnis gamosaxvis ¥ aqtiuri – energiuli. magram aucilebelia sxva Aqtivi [laT. aqsonomEtria [berZ. pa aqsiomaturi Scd. romelSic leba. (Teatr. TavisTavad 2. actus] – 1. (wign. a.
kapitali. actEkebi – meqsikis indielebi. max vili. 4. S. Tambaqo da sxv. sazogadoeba. 2. ritmuli maxvili. saaqcio wamowyebis monawile. di plomatiuri a. 3. atkenazi] – ev ropeli ebraelebi. didi gamoyeneba aqvs teqnikaSi. āsik. xazgasma (mxatvrul nawarmoebebSi. accentus] – 1. action] – farani qa Raldi. ufero siTxe. s.) calke bgeris (rit muli gagrZeleba. Aqcia2 [laT. Aqcizi [fr. Taviseburi warmoTqma. romelic ukravs Tars.). kompania. saaqcio.) xmis aweva sityvis romelime marcvalze. (gadat. ¥ saaqcio. ASuRi [Turq. tembris Secvala da sxva). s. (lingv.. (mus. Saqari. wirvis dros mRvdeli ixsenebs gansvenebulebs. saWirboroto.-63namedrove moTxovnilebaTa Sesabamisi. qristes ukanaskneli serobis mosa gonebeli saRamo.). acetum Zmari] – organuli naerTi. aqcia 1) mflo beli. actio moqmedeba] – (wign. aqciOneri [fr. arab.) raime miznis mi saRwevad wamowyebuli moq medeba. saaqcionero Scd. romlebic rveulSi uweria. politikuri a. sityvaSi da a. s. āsiq mijnuri] – upiratesad mus limanur qveynebSi: mgosani. romlebmac Seqmnes didad ganviTarebuli kultura. rac SeiZleba axasiaTebdes ara mSobliur enaze molapara kes. Aqcenti [laT. aSqEnazi [ebr. . actionnaire] – aqciebis (ix. ARapi [berZ. sazs an qamanCas an sxva sakravs da zed amRerebs sakuTar leqsebs. agapamo didi pativiT miReba an gacileba] – mosaxsenebeli. accise] – arapir dapiri gadasaxadi farTo act moxmarebis sagnebze. dividendis) miRebis uflebas. ro goricaa Cai. statiaSi. Aqcia1 [fr. CvenSi ga igivebulia qelexTan. acEtoni [laT. rolic mis mflo bels aZlevs saaqcio sazogadoebis kapitals mo gebidan garkveul nawilis (wilis.
bagage] _ mgzav 3. risame arsebobisaTvis sa gadasatanad. socialuki. bAgeti [fr. 2. me18 s.Si a. base < berZn. pirobaTa er ieroglifuri damwerloba. (wign. vagoni.) sa cdilobdnen aeSenebinaT fuZveli. samSeneblo Tebi matarebliT. mTeli dedamiwis zurgze] turistul-saeqskursio b. baal < Zv. mooqrovili) xis Tamasa CarCoebisTvis (su raTebisa. babilonis caTambjeni koS materialuri b. mTavari sawyobi.. aurzaurze [bibliuri badmingtoni Scd. sayrdeni risame. SfoT burTs _ volans. masaslebis b. 4. ebraelebisa da sxv. maRla gaWi nayofierebis warmarTuli muli badis Tavze CogniT RvTaeba.ebis saxelmwifo dai pyres espanelebma. âchûnd maswav lebeli] – mahmadianebSi: sjulis mcodne. axUndi [spars.. bAali [berZ. gemiT. (raketiT) isvrian korpis babQlonis gOdoli _ iTqmis an plastmasis Zabrisebur areuldareulobaze. bageti agreTve ga moiyeneba binis Werisa da b kedlebis mosaxatavad. ze. RmerTma auria maTi enebi. amiT ganrisxebulma ri b. TviTmfrinaviT da misT.) msgavsi TamaSi. baguette] _ mxat vrulad gaformebuli (Se Rebili. s.axu -64- s. Tavmosayreli an dasay amitom erTmaneTisa aRar rdeni punqti raime moqme esmodaTra da gaifantnen debisaTvis.] badmQntoni [ingl. SefuTuli niv sasursaTo b. badminton < inglisis erTerTi qala _ Zveli semitebis (finiki qis saxelidan] _ CogburTis elebis. gadmocemiT msoflio war Rvnis Semdeg adamianebi bAza [fr. ganyofileba (sadgurSi). faseulobaTa. bAgaJi [fr. ebr. Wiro materialurteqnikur ¥ sabagaJo. basis safuZveli] _ 1. . ris bargi. portretebisa) da karnizebisaTvis (lavgar dani).
. filosofiuri Sexedulebani da maTi Se sabamisi dawesebulebani). rom lebic gankuTvnilia Se naxvis. bai ¥ bazilikisa. bazilikasi Scd. Savi feris. bayadére < port. swor kuTxa. batiskafi Scd. qveynis SeiaraRebuli Za lebis sayrdeni punqti Tavis an sxvis teritoriaze. baidarka. basis safuZveli] _ 1. bAzisi [berZ.] _ indoeTSi: sakul to taZris mocekvave qa li. Cveulebriv. baiaderi sxvaa (ix. 5. agreTve moxetiale mo cekvave qali. sawarmoo urTierTobaTa erTobli oba. manZili avtomobilis Rer Zebs (xidebs) Soris.). ¥ sabazo (mniSv. monacemebis baza _ mona cemebis erToblioba. baTQskafi [berZ. baiaderisa baiaderasi Scd. iyeneben samSeneblo saq meSi. baidarasi Scd. bAzalti [laT. 2. baiAderi [fr. ugumbaTo taZari. 2. 7. 1. bazaltes] _ vulkanuri warmoSobis qa ni. basilica < berZn. bazQlika [laT. sazogadoebis ekonomi kuri wyobileba. 6. nedleulis b. b. marTaven orlapotiani niC biT. baQdari [< rus. yovel baziss aqvs Tavisi Sesaferisi zed naSeni (politikuri. s. baidarisa. dagrovebisa da damuSavebisaTvis kompiute ris meSveobiT. samxedrosazRvao b. sawyobi. Байдарка] _ viwro da msubuqi sportuli erT an oradgiliani navi. avtomobil `kolxidis~ b. gav rcelebuli iyo gviandel antikur xanaSi da Sua sa ukuneebSi. msubuqi mrewvelobisaTvis. bathos siRrme da skaphos gemi] _ zRvis siR rmis gamosakvlevi aparati (Wurvi). keramikul da minis mrewvelobaSi. reformebisaTvis. saaviacio b. re ligiuri. basilikê mefis sax li] _ wagrZelebuli. risame sa fuZveli. urbnisis b. fundamenti. 3isaTvis).-65Toblioba. mesaqonleobis sakvebi b. .
bayali _ aseTi sxvavebiT) saqonliT movaWre. romelsac kom deba.) pirveli safexuris kurs TavaSvebuli drostareba. bitis toli. gamoTvliT 2. byte] _ infor li. . WurWeli. benzinis b. damTavrebuli. kaci. ze sakvebis (saWmlis) dasa bakEnbardi [germ. Saqari. fxvieri Cai (dawnexili Ca Zvel qarTulSi ixmareboda: isgan. _ loyebze datovebuli da wylis b. sagobi. fqvili. s. sadac es saqoneli iyi vis nawili. baccalav¥ bakenbardebiani. (sinon. Zvel demiuri xarisxi. bayram dResas bakAlea [rus. Бакалея < arab. (gadat. ¥ bakaleisa. mTlianobas. ropis bevr qveyanaSi bakqanAlia [laT. burRu bAiti [ingl. saerTo saxel xelwodeba (`didi bairami~ wodeba iseTi sasursaTo da `mcire bairami~). bacchanalia udablesi samecniero aka < Bacchus baxusi] _ 1. baQrami [Turq. bakaleia. piuteri amuSavebs rogorc ¥ sabakaleo. s. baixao. saqoneli. baccarat < geogr. 2. fila Caisagan gan sabaylo. bakAlavri [laT. 2. saqonlisa.bai -66- wauli] _ muslimanTa ori bakkãl sunelsaneleblebiT mTavari dResaswaulis sa movaWre] _ 1. makaronis nawarmi da maciis sazomi erTeuli. orgia. bac < holand. yava. saTavsi siTxis Sesanaxad bAkara [fr.] _ baixis Cai _ (maRaziaSi). nikapze gamoparsuli wveri. umaR saberZneTsa da romSi: Rvi les saswavlebelSi: or nisa da lxinis RmerTis safexuriani swavlebis dResaswauli. maRazia an maRaziis seq teqnikaSi manqanuri sity cia.. rogoricaa Cai. reus] _ 1. ganyofileba bAixi [Cin.] _ saukeTeso xarisxis romelic gamoiyeneba gem broli. bAki [fr. avzi). Backenbart] rigeblad. varcli] _ 1. sax. baixaos Cai Scd. 2. 8 sxv. bak bakaleasi. liTonis bakaleio Scd. dasavleTi ev b.
(mus.. mTavari sacirko sanaxaobisaTvis. zRvis Relvis. li xvinWa da RorRi Spa . ¥ . gadat. lisi).-s aRwevda. uReli. balaxani _ aivani] _ balAnsiri [germ.simZime). saxeldaxelo. s. savalgasavlis Sefardebi Relva rva b. rkinigzis vakisze dayri baladasi Scd. aRricxva. Балаган < spars.-67- bal bAli1 [fr. cekvao saRamo (sinon. Tokze b. b. wliuri b. sinon. miwisZvris. ballade] _ 1. rome naxaoba lic rgolebs gadascems ¥ balaganisa.) bAlansi [fr. saxalxo seirnobaze) 2. balagnuri. bAlada [fr. TxrobiTi xasiaTisa.. angariSi. wonasworobis dacva. aqtiuri b.-is gadayra. regulatori (mrgvali sa TviT aseTi sanaxaoba. mej s.. s. mxruli. bali2 [fr.) vokaluri an ins trumentuli nawarmoebi nebis raime movlenis (qaris. oTx b. balancier mxa nageboba Teatraluri da ruli.. balansQreba [fr. miwisZvra. ball] _ didi sa ¥ sabalanso. gamo balagnisa. ¥ sabalo. ballast] _ 1. 2. balancer] _ s. legendaruli an asvlis mosawesrigeblad istoriuli Sinaarsisa. ¥ baladisa. mcire bAlasti [ingl. zomis satrfialo leqsi tvirTi aerostatis haerSi zRapruli. `moyme samtkiceblad (qarT. iyeneba sasworebSi. sazom Scd. (saub.. qanqaris (icodnen Zvelad bazrobeb Semcvleli. Sileris b. an gemis wonasworobis gan qarTuli-xalxuri b. xelsawyoebSi da misT. cekvebi.) uxamsi sa vi berketi manqanebSi. fr. balAgani [rus. balancier 1. balance] _ Semo Zalis sazomi erTeuli. pasiuri b. Ti nusxa. ze.-is Sedgena. ukuqceviT moZraobas.. droebiTi (slange) < fr.. uReli] _ 1. b. baliani. ebi. ormxri 2. kaba. aseT pirwonis saxiT) jibis da nagebobaSi gamarTuli zRvis saaTebSi. balle burTi] _ bu 2. da vefxvi~.
) 1. baletmaQsteri [germ. karavi. tebi.) zedmeti. mocemuli Teatraluri war 2. romelic Seicavs sxvadasxva baldAxini [it. baletmeZravis muSaobis damTav . iye qali. Tulmokazmuli Cardaxi dabalzAmeba _ (gvamis) gaJ svetebze. nebdnen cixesimagris ked ¥ balerinisa. cekva. bAlzami [berZn. `Jizeli~ kuTxiT gasrolili mZime ¥ sabaleto. gadat. datani. traeqtoria. qoreografi. raketa. ¥ balistikuri.bal -68- lebisaTvis mdgradobis mi isteri Scd.-is ostaartilerio Wurvis. ballet. ballet b. rizontis mimarT garkveuli adanis b. farduli] _ iyeneben medicinasa da teq (moZv.. ballô gadavisvri] _ _ 1. bAlista [laT. ballistik < bAleti [fr. romelic Se lovneba. s. cekviTa da mimikiT gad kanonebs. balsamor] _ 3. Teoriuli meqanikis dar modgena. it. moZraobis 2. tyviis. (Zv. romelic swavlobs ho musika. micvalebulis gasasvene romlebic icaven gaxrwni beli Cardaxiani etli (si sagan [sinon. iswavlis gasrolili sa qarTuli b. sacemad. romelsac axlavs gi. (wign. romelic frenaSi baletmaistrisa. balErina [it. baldacchino fissa da eTerovan zeTebs. lebis dasangrevad. mecniereba. meister] _ baletis damdgme balistiuri Scd. mdidrulad mor nikaSi. balistQkuri rAketa _ ¥ baletmaisterisa. b. 2. balleto] berZn. qvenebs. farda. usargeblo ram. balQstika [germ. ballista < berZn.) Semurva] non. zogi mcenaris sqeli wveni. saTeatro cekvis xe 1. naRmisa da misT. balerinasi Scd. musika. katafalki). ballerina] _ ba ballô gadavisvri] _ Zvelad: letis msaxiobi mocekvave lodsatyorcni manqana. RenTa iseTi nivTierebebiT. sxeulis moZraobis kano s. s. li reJisori.
kibis b. balneum abano da berZn.. romelic Seiswavlis mine raluri wylebisa da ta laxis samkurnalo gamo yenebis meTodebs. xumroba. mogrZo foT lebi da mogrZo fqvilovani tkbili nayofi. originalurobas mok lebuli. balneolOgia [laT. erTerTi jiSis vaSli.-is joxi. b.. bumper Zlieri dartyma] _ avtomobilis mowyobiloba (nawili). bAmbuki [fr. bambou < malaiuri bambu] _ tropikuli da sub tropikuli mcenare. . Jangbadis b. 2. b.) kurorti. banderQlia [esp. ban ¥ balustradisa. b. b. ¥ balneologiuri.-is bileTi. banAluri [<fr. ballon Rru sfero] _ miwis. balUstrada [fr. banderrila] _ bafTebiT Semkuli pata ra Subi. baliustrada. b. balustrada < it. b. msjeloba. liTonis. terasis b. bAnani [esp. sadac iaffasiani adgilebi iyo. aqvs damuxluli magari Rru Rero. rezinis an sxv. banderillero] _ espaneTSi xarebTan qveiTad mebrZoli. romelsac iyeneben xarebis brZolaSi (korida Si). bAmperi [ingl. gogirdmJavas b. banal] _ siax les. balmaskAradi _ bali2 da maskaradi. aivani Scd.-is skami.-69rebis Semdeg ecema Tavi suflad vardnili sxeulis traeqtoriiT. banano] _ 1. (s. aqvs msxvili. b.-is pirveli rigi.] _ rikulebiani moajiri. qandara ewo deboda). rome lic SeiaraRebulia bande riliiT. bAloni [fr. sabalneologio. logos moZ Rvreba] _ medicinis dargi.. banderilQero [esp. balcon] _ mayu rebelTa adgilebi Teatris Sua da zeda iarusebze (Zvelad sul zeda iarusis balkons. mesame iarusis b. masalis daxuruli WurWeli siTxeebisa da airebisaTvis. ro melic amcirebs avariuli dartymis (dajaxebis Zalas. tro pikuli balaxovani mcenare. bAlkoni [fr. balustradasi Scd.
baptizô vnaT lav] _ protestantuli qristianuli mimdinareoba. saxelmwifo b. bAri1 [ingl.ban -70- bandEroli [fr. gadat. bank-note] _ sabanko bileTi. is. uaryofs bevr sa eklesio wess. bAptizmi [berZn. dgomela . am wesiT SefuTuli gzavni li. bAnkroti [fr. gavrcelebulia ZiriTadad aSSSi. germ. kompiuteruli monacemebis b. bancerotte gatexili banki] _ 1. gadat.romelic imarTeba visime pativsacemad an raime movlenis aRsaniSnavad. gakotrebuli piri. 2. vinc sruli marcxi ganicada. banco banki] _ fa 1. Cveulebriv. banquier] _ bankis patroni an msxvili aqcioneri. Senaxuli informaciis er Toblioba. Bankerott < it. komerciuli b. ¥ sabanko (mniSv. banderolle] _ bAnko [it. sadac. rom mxolod mozrdili adamia nebis monaTvlaa dasaSvebi. 1saTvis). romlis mi xedviTac banki awarmoebs fasiani qaRaldebis yidva gayidvas. baObabi [eTiop. si an kursi. s. Semok ruli savaWro saqonelze (xeluxleblobis niSnad). bileTi. safosto gzavnilze Se mokruli qaRaldi. 2. warmoiSva XVII saukuneSi. xarobs tropikul af rikaSi. valauvali. operaciebi. bAnketi [fr. s. bAnkiri [germ. banqueroutier. bAptisti _ baptizmis mimde vari. s. darbazi. bAnknoti [ingl. valis gadaxdis unarmoklebuli.. 2. zneobrivi b. romel sac aweria misamarTi. bar] _ patara kafe. banque] _ 1.] _ giganturi xe _ `maimunis xe~. msxvili sakredito dawesebuleba. aRmoCnda uunaro. banquet] _ sazeimo wveuleba. romelic oqros monetis magivrobas eweva. saqme. Bankier < fr. isxams kitris msgavs did nayofs. miaCnia. bAnki [fr. s. sxvadasxva daculi. Semnaxveli b. wignis gagzavna b.-iT.. warmoebadawesebule ba an banki. qaRaldis lenti. ¥ sabanketo.
-is ageba. ucxouri eni dan saWiroebis gareSe Se mosuli sityva. moajiri. gadat. barbaros ucxo] _ ama Tu im bune bisaTvis Seuferebeli si tyva an gamoTqma. barbaros] _ 1. ZiriTadad alko hols. romelic odnav aris amoburcul brtyel zedapirze Tavisi sava raudo moculobis naxe varze naklebad (Sdr. romelic Seqmnilia sxva enis norme bis mixedviT. mor benlebma. araromaeli). 2. dabrkoleba. bAraki [berZ. mamakacis xma. barytonos uxeSxmiani] _ 1. bar-relief dabali reliefi] _ skulpturuli gamosa xuleba. baraque] _ dro ebiTi msubuqi sacxovrebe li nageboba.5 lmde). zRu de. cxenosnebma da sxv. aseTi xmis mqone momRerali. (ist. saSualo tenorsa da bass Soris. 3. barus simZime] _ at mosferuli wnevis sazomi erTeuli. barrel patara kasri] _ inglisSi. baraJQreba _ TviTmfrinavebis patrulireba haerSi mtris aviaciis Tavdasxmisagan obieqtebis dasacavad. risame. b. barQtoni [it. sinon. (qarT. romelic unda gadalaxon (mag. barbArizmi [berZ.5dan 163. gadalaxa (daZ lia).) Zveli ber Znebisa da romaelebis sityvaxmarebaSi: ucxouri (araberZeni.-71Seeqcevian saWmels da sas mels. barQeri [fr. saqcieli. b. 2. dabali tixari. barriere] _ 1. baritono < berZ. veluri ada miani. Tarji). cxenma b. barmEni. barbArosi [berZ. morebi da sxv.) quCis brZolebis dros. 2. saSualo zomis spilen . horeliefi).). raime moq medebis Semaferxebeli ga remoeba. bAreli [ingl. aSSSi da zog sxva qveyanaSi: te vadobis da moculobis sa bar zomi (daaxloebiT 115. ukulturo. barricade] _ Tav dasacavi Caxergili didi sagnebi (miwiT savse tom rebi. barikadi Scd. bAri2 [berZ. barQkada [fr. 3. b-ze brZola. barelQefi [fr. ¥ barbarosuli.
de koratiuli wvrilmanebis saWarbe. mfri navebisa da kosmonavtebis sawvrTnelad da sxv. barkas] _ 1. bAroni [berZ. aseTi simReris stili instrumentuli an vokaluri nawarmoebi.. damaxasiaTebelia grandio zuloba. barocco iCxibi. venecieli menaveebis (gondolierebis) simRera. iyene ben navsadgurebSi gemebis sabuqsired. sinon. didi mravalniCbiani navi. RvlarWniloba. barOmetri [berZ. kar Wapi). barkarolasi Scd. 2. barkArola [< it. barkarola < barka navi] _ 1. 2. bArkasi [holand. romelic buqsiriT moZraobs (qarT. romelSic qmnian atmosferoze dabal (an maRal) wnevas. baros simZime da camera oTaxi] _ rTul si tyvebSi uCvenebs mocemuli sityvebis damokidebulebas simZimesTan. stili. ¥ barokuli.. wnevasTan.] _ baronis coli an qa liSvili. patara damxmare gemi. baro Tavisufali] _ dasavleT evropis qveynebSi Tavadaznauruli tituli. Sedis sasule orkestris Semad genlobaSi. baroco araswori (margalitis formaze)] _ me1618 ss. barometri. grafze dabali. saxanZro b. barOnesa [ingl. ¥baronesisa baronesasi Scd. baron < Zv. germ. baroness < fr. vercxliswylis b. wvrilmani ga dazidvebisaTvis (qarT.bar -72- Zis Casaberi sakravi. iyeneben amindis cvlilebis prog nozisaTvis. bAroko [it. si non. ¥ barJisa. iyeneben safreni aparatebis xelsa wyoTa gamosacdelad. bArJa [fr. ¥ barkarolisa. . baros sim Zime da metreo vzomav] _ atmosferuli wnevis sa zomi xelsawyo. baro. Caikovskis b. RvlarWnili < port. baros sim Zime da camera oTaxi] _ her metuli kamera.is mxatvruli stili evro pul xelovnebaSi (gansa kuTrebiT arqiteqturaSi). [berZ. karapa). barge] _ satvirTo gemi. b. barokAmera [berZ.
-73 barJasi Scd. batalQoni [fr. bastQoni [fr. dvrini. b. brZolis sce nebis amsaxveli. bArteri [ingl. batterie] _ 1. batalle] _ (wign. bataillon] _ sajaro qveganayofi. gamagrebuli adgili. saqonelgacvla] _ sagareo vaWrobaSi: gawo nasworebuli vaWroba. ¥ batareisa. batariasi. . orTqliT gaTbobis b. batArea [fr. dasayrdeni.) brZola. saqonlis b. barter gacvla gamocvla. basso] _ 1. ci xesimagris galavanis ku TxeebSi datanebuli xuT kuTxedis formis nageboba. romelic warmoadgens erTmaneTTan SeerTebul ramdenime sav sebiT erTgvar nawils. b.-is cecxli. rom lis drosac valutis ga daxda ar aris saWiro da Tanabrad Sefasebuli saqo neli icvleba erTmaneTSi. satanko b. saidanac cecxls uSendnen Semoseul mters. ferwera. (s. 2.. batAlia [fr. Scd. ro melic warmoadgens ram denime qvemexis pozicias. 2. bastQlia [fr. msroleli b..) garigeba. dabali registris simebiani an sasule musikaluri sak ravi. sazenito b. 3. gadat.) gacvla.. bani. mowyobiloba. bataria. 3. ro melic 34 aseulisagan Sedgeba (qarT. bAsi [it. sinon. bastion] _ 1. sacecxle b. ele ments. mamakacis yvelaze dabali xma. aseTi xmis mqone momRerali. baTalioni Scd. burji. (s. batareia. bat 2. aTaseuli). ram denime qvemexisagan Semdgari saartilerio qvedanayofi (Sedis saartilerio divi zionSi). bataille brZo la] _ omis. galvanuri b. batAluri [<fr. safrangeTis didi revoluciis dasawyisSi 1789 wlis 14 ivliss aiRes ajanyebulebma. bani. ¥ barteruli da sabartero b. b. es dRe iTvleba safrangeTis erov nul dResaswaulad. bastille] _ cixe simagre da saxelmwifo sapyrobile parizSi me14 18 ss. Janri xelovnebaSi.
] – orkuzi ani aqlemi. 2. bathos siR rme da sphaira sfero] _ 1. brasis nairsaxeoba. romelsac SeuZlia daSalos da mospos baq teriebi.bat -74 baqterialuri Scd. bakteria Cxiri] _ erTujrediani mikrosko puli organizmi. bEgi [Turq. mikro biologiis nawili. baqteria baqteria da logos moZR vreba] _ mecniereba. b. bacchusi < berZ. mrgvali an wag rZelebuli formis puri. zRvis siRrme. bacilasi Scd. foladis sferuli kamera. romelic Seiswavlis baqteriebs. ¥ baqteriologiuri. baqtEria [berZ. bAcila [laT. nayinis b. ¥ qarT. daavadeba. rac `mfarvels~ niSnavs. bAxusi [laT. akrobatebi da sxv.] – TurqeTSi da aR mosavleTis zog qveyanaSi: memamule. Sokoladis b. drostarebis. ¥ baqteriuli. batôn joxi] _ 1. bacillum Cxiri] – Cxirisebri baqteria tuberkulozis b. batoud] _ horizontalurad gaWimuli bade. b. feodali. batoni sxva warmo Sobisaa. daviT-b. bAtuti da bAtudi [fr. plagos mWameli. butterfly pe pela] _ sportuli curvis xerxi. ¥ bacilisa. igi modis laT. batErflai [ingl. bakchos] – romauli miTolo giaSi: Rvinis. rom es sityva TiTqmis ucvlelad aris Semosuli rogorc formiT. mxiarulebis RmerTi. grZeli. baqteria baqteria da plagein. bAtoni [fr. batoni (`batonis” mniSvnelobiT ixmareba saxelis Semdeg) igivea rac bei. baqteorologiuri Scd. baqteriOfagi [berZ. baqtrQani [Turq. romelzedac xtomebs asruleben tanmo varjiSeebi. baqtrini Scd. sakonditro nawarmi patara joxis formis. ise SinaarsiT: patroni. . laboratoria. mSTanTqmeli] – vi rusi. aRsaniSnavia. romliTac Cadian zRvaSi siRrmeebis gamosakvlevad. mikrobis saxeoba.. baqteorologia. baqteriolOgia [berZ. batQsfero [berZ. pat ronusidan.
basic] – programebis erTerTi ZiriTadi teqnikuri ena saswavlo miznebisaTvis.is dasawyisSi aSenebul calke saxlebSi. ¥ beletristikuli da (da saSvebia) beletristuli. ¥ bezesi. mis foTlebsa da fesvebs far Tod iyeneben medicinaSi (tkivilebis gasayuCebel saSualebad da sxv. belEtaJi [rus. belladonna saucxoo dama. saukeTeso sarTuli. damaxasia Tebelia xmis yvela regist .) simReris Sesrulebis tradiciuli italiuri manera. romanebi) (sinon. belEtristi – mwerali be letristikuli nawarmo ebTa avtori (sinon. bEkari [fr. beletrQstika [< fr.] – avi suli. belser kocna] – aT qvefili cilisa da Saqris gan damzadebuli msubuqi namcxvari. bezisa Scd. belAdona [< it. бельэтаж < fr. bellesletres sityvakazmuli mwer loba] – mxatvrul TxrobiTi literatura (moTxrobebi.Si da me20 s. eSmaki.-75- bel bedUini [germ. amfiTeatrsa da benuars Soris. germ.). bEkoni [ingl. sasaxleebSi). Smaga. meore. badawin] – momTabare arabi. mzeTunaxavi] – Sxamiani mravalwliani balaxovani mcenare. bacon] – sagan gebod gamoyvanili damari lebuli an Sebolili Ro ris xorci. b.romel zedac SedarebiT maRali oTaxebi da darbazebia (me19 s. novelebi. bel kargi. beQsiki [ingl. bEze [< fr. bElkanto [it. TeatrSi pirveli iarusi. prozaikosi). baseball] – burTis sportuli TamaSi CogniT cxracxra kacisgan Semdgar or gunds Soris. beelsebul < ebr. proza). lamazi da elage sarTuli] – 1. becarre] – (mus) sa noto niSani. bazburTi. romelic auq mebs wina diezs an bemols da aRadgens notis pirvan del simaRles. bel canto mSvenie ri simRera] – (mus. beQsboli [ingl. beduine < arab. gavr celebulia aSSSi da ing lisSi. belzEbeli [berZ. ketburTi.-is loJa. b. 2. nawarmoebi.
romlis Semosava li gadaecema mas (aseT RonisZiebas zogjer hqvia SemoqmedebiTi saRamo). notis saxelwodebis Sem deg niSnavs: naxevartoniT dabla. feTqebad niv TierebaTa da sxv. bengaliuri Scd. damaxa siaTebeli suniT. 2. bemolle] _ (mus. bEnzoli [fr. bEnzini [it. ro gorc gamxsneli rezinis mrewvelobaSi. bge ris simsubuqe da silamaze. berdana Scd. iyeneben saRebrebis. ameri kuli gamomgoneblis gva ridan] – Zveleburi erTsa teniani SaSxana. bensol] – ufero sawvavi siTxe. aorTqlebadi siTxe. saRamo. s. warmo ebaSi. romelic Sedgeba nax Sirwyalbadisagan. s. bEta [berZ. romelic gamocemu lia didi tiraJiT. bestseller < best saukeTeso da sell gayidva] – yvelaze ufro gasavliani wigni. warmodgena. bgeris naxevartoniani dadablebis niSani.) 1. ga moiyeneba: rogorc sawvavi Sigawvis ZravebisaTvis. ¥ sabenefiso. berdenka.-is loJa. benEfisi [fr. krekingi) an myari mi neraluri sawvavisagan. berdanka.) ufe ro.bem -76(ix. baignoire] – Teat rSi: pirveli iarusis lo Jebi parteris doneze. benUari [fr. advilad aalebadia. benzina < laT. bEtagamosxQveba – eleq ris Tavisufali floba. romelsac iReben qvanaxSiris an nav Tobis gamoxdiT. me dicinaSi da sxv. benzoe] – (teq. bErdani [< sakuT. koncerti. bestsEleri [ingl. s. zeTisa zeTovani Teslebisagan. si bemoli bengAluri cEcxli – piro teqnikuri narevi. gamarTuli mis erTerTi monawile msaxiobis pativ sacemad. b. bEmoli [it. Zvlebisagan – cximis misaRebad. sax. benefice mogeba sargebloba] – warmodgena. beta] – berZnuli anbanis meore asos saxeli. benzini miiReba navTobis gamoxdis Sedegad . romelic iwvis kaSkaSa aliT (indo eTis istoriuli olqis – bengalis saxelis mixed viT).
grapho vwer] – 1. biAndria [laT. bibliogrAfia [< berZ. athlon asparezoba] _ (sp. ¥ bibliuri. bi. monografias darTuli hqonda b.ro melSic CarTulia rkinis (foladis) armatura. si tyvisa da biblion wigni] _ wigni ZeglTaZegli. bis orjer da berZ.. silis. bi. bibliasi Scd. bQblia [berZ. ebr. ormagi < bis orjer] _ TavsarTi (win sarTi). biblion wigni da berZ. binomi. beton < laT. bis orjer da berZ. RorRis. mecnieruli sis tematizebuli aRnusxva da aRwera wignebisa da sxva gamocemebisa.-77tronebis nakadi. bEtavErsia – kompiuteruli programis winaswari sa sinji versia. bib biATloni [laT. bEtoni [fr. ro melic Seicavs ebrauli da qristianuli religiis safuZvlebs (ebraelTa da qristianTa saRmrTo wig nebis krebuli _ Zveli aR Tqma da axali aRTqma). othēr (andros) qmari] _ orqmrianoba.-is filebi. bi nadrobs tropikuli af rikis mtknar wylebSi (sxvanairad: hi popotami).. . b. xreSisa da misT. 3.. bilingvizmi. behemoti Scd. bibliis. `vefxistyaosnis” b. rTul sityvebSi aR niSnavs `ori nawilisagan Semdgari~ an `aqvs ori niSani~. narevi romelic gaSrobisTanave Zalian myari xdeba.-is qarxana. codnis dargi aseTi aRwer aRnusxisa Sedgenis xerxTa da meTodTa Sesaxeb. behEmoTi _ [Zv. begemoti. b. rkinabEtoni – betoni. betumen bitumi] – saSeni ma sala – wyalSi areuli cementis.)] _ didi tanis sqel tyaviani ZuZumwovari. 2. raime sagnis. behēmoth (mr. [laT.) zamTris Tanamedrove orWidi _ TxilamurebiT rbola 20 kmze SaSxanis mizanSi sroliTurT. romelsac mwarmoebeli SezRuduli raodenobiT yidis masSi arsebuli Secdomebis da saboloo gamarTvis miz niT. sakiTxis Se saxeb arsebuli literatu ris sia.. biblia (mr.
universitetis b. romelic or we liwadSi erTxel imarTeba bQznesi [ingl. bibliografQuli iSvi AToba – iSviaTi wigni. dawesebuleba sadac Tavs uyrian da inaxaven wignebs. (qarT. bQgudi [fr. biblioTEkari _ biblioTe kis (wignTsacavis) muSaki. bigoudi] – Tmis da saxvevi patara milaki (tya visa. 2. komercia. biEnale [< fr. (s. (s) ganyofileba. saqme. papiloto. business saqmiani. hqonda. ga mocema (wigni. .bib -78 biblioteka. ¥ biblioTekuri da sabiblioTeko. bigAmia [laT.) saZiebeli. bison] – gareuli xari. romelic bizness misdevs. Jurnal gazeTebs sazogadoebrivi sargeblobisTvis sajaro b. romelic mogebas iZleva. students mdidari (rigi ani) b. bidon] – sarqvliani WurWeli cilindrul for misa siTxeebisaTvis. bakani sxe ulis zogierTi nawilis Casabanad. erovnuli b. businessman] – piri. dasaqmebuli] – ekonomikuri an samrewvelo saqmianoba. gamocema. gamos qorwineba] – orcolianoba an orqmri anoba. bidet] – qalTa perso nalis WurWeli. s. ro melic iSviaTobad iqca) bibliOTeka [berZ.) orwliani] – saerTaSoriso gamofena. bQzoni [laT.). gaerTi anebuli raime niSnis mi xedviT da gamocemuli er Tnairad. visime kuTvnil wignTa er Toblioba. qsovilisa da sxv. beW durs mimsgavsebuli xeli (naweri). bis orjer da berZ. (saniv Te) bitoni Scd. s. sabiblioteko Scd. biznEsmeni [ingl... bibloTEkuri xEli – zedmiwevniT gakruli. nivTis b. bibliotheke] – 1. bienale (mdedr. bibliotekuri. bQdoni [fr. wignTsacavi). 3. katalogi. b. bQde [fr.. si non. moswavlis b. wignebis seria. gavrcelebulia Crdi ¥ bibliografiuli da sabibliografio b. rqis b.
Teatraluri (saTeatro) b. nomos nawili. biologia. ¥ sabileTo. bilQngva [laT. (qarT.) ori algebruli agamosaxulebis (wevris) jami an sxvaoba. mTlianad (gayidva an yidva saqon lisa). aqvs garkveuli valdebuleba.cxov reba] – rTuli sityvebis pirveli nawili (TavsarTi. s. bis orjer da berZ.. biografia. binocle <laT. salaro. 3. partias. sabuTi (qaRaldis an muyaos patara naWeri). (qarT.. sinon. iyeneben sxvadasxva feTqebadi niv TierebaTa asafeTqeblad xmeleTze da wyalqveS. durbindi). . bQleTi [fr. studentis b. bQnokli [fr.) – orenovani (or ena ze Sedgenili) teqsti. bikford-is (17741834) in glisuri gamomgoneblis gvaris mixedviT] – cecx lgamtari zonari – nelw vadi patruqi. bQTumad – erTad. romelic aR niSnavs `sicocxle”s da `biologiur”s. ufaso b. bikfOrdis zOnari [< sak. bikini < geogr. samxedro b. cxovreba da grapho vwer] – visime cxovrebisa da moRvaweobis aRwera. baraTi raime teqstiT. savele b. biogrAfia [berZ.. romelic adastu rebs rameTi sargeblobis uflebas. sax. 2. TviTmfrinavis b. bini ori da oculus Tvali] – xelSi dasaWeri ormiliani optikuri xelsawyo Sori sagnebis kargad dasanaxavad. orwevriani) bio.. billet] – 1. [berZ.. cxovrebis gza. sagamocdo b.] – qalis ornawiliani sabanao kostumi. moswavlis b.. bio mosawvevi b. latariis b. romelSic mo Tavsebulia denTi. romelic odnav faravs sxeulis zo gierT nawils.... bilingua] – (fi lol. Teatris b. sax. bQnomi [laT. bioadaptacia. si non. bios si cocxle. visame cxovreba. sabuTi (Cveulebriv pata ra wignaki). winsarTi). bios sicocxle.-79loeT amerikaSi. bQkini [ingl. wevri] – (maTem. romelic adas turebs rom misi mflo beli ekuTvnis raime organizacias.
biologiis nawili – fizikis ganyofileba. biosQnTezi [berZ. ¥ biologiuri. i. WavWavaZis b. biOnika [< berZ. polis qalaqi. ¥ biografiuli da sabiografio. sayureebi da misT. bios si cocxle da synthesis Seer Teba] – sxvadasxva qimiuri nivTierebis warmoqmna cxovelis an mcenareul organizmSi nivTierebaTa cvlis Sedegad. mi si ganviTarebis kanonzomi erebebs. ¥ bioqimiuri. sadac xdeba msxvili fi nansuri da savaWro gari gebani. b. bis orjer da berZ. bionikisa. b. bijouterie saiuveliro nawarmiT vaW roba] – qalis mosarTavi araZvirfasi qvebisa da me talisa (saiuveliro nawar misgan gansxvavebiT) – mZi vebi. mecnierebani. bioqQmia – biologiuri qi miis ganyofileba. b. cocxal organizmSi moqmed qimiur kanonzomierebebs. dawesebuleba. . biofQzika – biologiuri fizika. kvleva. (s) cnobebi. bQrJa [germ. biJutEria [< fr. kibernetikis nawi li. bi pOlidi [laT. sadguri. bios si cocxle da logos moZR vreba] – mecnierebaTa kompleqsi. laboratoria. beWdebi. b. biOsfero [berZ. bion `si cocxlis elementi”] – mec niereba. borse < laT. romelic Seiswavlis biologiuri procesebis gamoyenebas sainJinro amo canaTa gadasawyvetad. ro melic swavlobs cocxali organizmSi moqmed fizikur kanonzomierebebs.) piri romelsac ori an (meti) saxelmwifos moqalaqeoba aqvs. romelic Seis wavlis cocxal bunebas. b. sa xelmwifo] – (samarT. ¥ biosinTezuri. bi patridi.bio -80 biosfera Scd. b. romelic swavlobs cocxali mate riis damaxasiaTebel qi miur procesebs. bionikasi Scd. bousa safule] – 1. fakulteti. biolOgia [berZ. bios sico cxle da sphaira sfero] – sicocxlis gavrcelebis are dedamiwaze.
bisektrisa Scd. bis orjer] – ma yurebelTa SeZaxili Te atrSi. msu buqi namcxvari erTgvari. bis or jer da sexualis sasqeso. raime nomris gameorebis Txovnas (si non. bQti [ingl. iye neben qandakebaSi. bis! [laT. koncertze. pianistma bis-ze daukra.) saerTo sa xelwodeba. Turquli warmoSobisa. ¥ sabQrJo (mniS. b. nam biu cxvaris saxeoba. biUveti [fr. . b. bissectrico < laT. biseqsuAluri [laT. mzaddeba aTqvefil kvercxis.saidanac uSualod iReben mineralur wyals. gudronis. bQskviti [fr.. sainformacio b. cifri] – informaciis raodenobis orobiTi sazomi erTeuli (ix. bissectrix (bissectricis) orad gampobi. s. baiti). bQtumi [laT. SrOmis bQrJa – muSaxels dasaqiravebel Suamavali dawesebuleba. orivesqesiani bisEqtrisa [fr. erTxel kidev. bulletin] – 1.. ¥ biseqtrisisa. seq sualuri] – orsqesiani. qanebi. 2. ¥ bitumovani. ganmeo rebiT). 1Tvis) s. magram amJamad ucxo sityvad ar iTvleba. bitumen mTis fi si] – fisovan nivTierebaTa (asfaltis.) dasaqiravebeli et lebis sadgomi qalaqebSi.-is makleri 2.. bi(nary) TxrobiTi da (digi)t niSani. sasaqonlo b. cieb-cxeleba. gamoxa tavs risame. momkveTi] – (maTem.romelic gadis kuTxis wveroze da kuTxes yofs Suaze. fqvilis da Saqrisgan. biulEteni [fr. mokle oficialuri cno ba sazogadoebrivi mniS vnelobis mqone raime mov lenis Sesaxeb. 2. biscuit] – 1. biTumi sxvaa.-81 safondo b. buvette] – mi neralur wyaroze mowyobil nageboba. (Zv.) droebiTi Sromis uunarobis furceli (ofi cialurad hqvia: saavadmyo fo furceli).) swori xazi. (saub. mouWiqavi faifuri. garigeba. vaWrobis (komerciuli) ter mini. amindis b. nav Tobis da misT. biseqtrisasi.
b. qalis gulmkerdi.biu -82¥ biurokratiuli b. saqarTvelos saxelmwifo b. aparati. gamosawev saxuraviani sa weri magida erTgvari. biusthAlteri [germ. b. kratos xelisufleba. biurokrAtia [fr. romlis drosac qveyanas marTaven xalxs mowyvetili moxeleebi. sawarmos Semosa valgasavals nusxa drois garkveuli monakveTSi. b.-is usulguloba . Tvisebebi. qandakeba. 2. biUjeti [fr. cnobaTa b. bQusti [fr. uj redebi. buste] – 1. b. dawese bulebebs. ojaxis b. 3. zogi organos xelmZRvaneli na wilis saxelwodeba. budget < ingl. sa xelmwifo mmarTvelobis sistema. bureau] – 1. biurokratebi.rac biurokratiz mi (mniS. misca. biuletini Scd. saxelmwifos. gul mkerdze Casacmeli. biurokrAtizmi – 1. eqimma b. saqmisadmi b. biurOkrati [fr. bureacratie] – 1. bureacrate < fr. saqmis arsis ugulebel yofa formalobis dacvis gulisaTvis. 2. sakonstruqtoro b.] – 1. midgoma. siZli ere (kancelariis xeli sufleba)] – Tanamdebobis piri. romelic Tavisi mo valeobis Sesrulebisas formalur mxares aqcevs mTavar yuradRebas (saqmis sazianod). ganyo filebis. igivea. 2. (saub. buream biuri da berZ. Cve ulebrivi aqvs Taroebi. ¥ sabiujeto (mniS.. Caagdo saarCevno yuTSi. am gagebiT biurokratuli Scd. 1). saxelwodeba. saarCevno furceli. zviad gamsaxurdias b. xarjTaRricxva. b. 1isaTvis). 2. 3. amindis b... bustehalter] – qalis lifi. kantoris da misT. romelsac gamosaxavs adami anis sxeulis zeda nawils (Tavsa da gulmkerds) akaki wereTlis b. zogi dawesebulis. gaunaRdes. gadat. 2. ¥ biurokratiuli.) visime piradi Semosavali da xarjebi. daxures. bQuro [fr.
WoWonaqi). b.-ze dabeWdili Suamdgomloba. romelic SeerTebulia fotoaparatTan – gadasaRebi obieqtis meyseuli Zlieri ganaTebisaTvis. bagiri an jaWvi (qarT. turniri (WadrakSi). blQckrigi [germ. blindage] – (samx. biceps orTava] – kunTi mxarsa da idayvs Sors. 2. blitzkrig] – elviseburi omi. romelzedac dato vebulia Tavisufali ad gilebi Sesavseblad. bicepsi Scd. block ing block] – simZimis asawevi umartivesi mowyobiloba – Rariani mbrunavi gorgola Wi. blQndaJi [fr. romelze gadagdebulia Toki. blOki2 [fr. saxel mwifoebis. orTava kunTi). blamanJisa. si non. romelic icavs meomrebs artileriis cecxlisgan. (saub. blAmanJe [fr. b. bloc] – 1. sawarmos an organizaciis saxelwodeba. 2. or ganizaciebis kavSiri erTob livi moqmedebisaTvis. sinon. blAnki [fr. nabeWdi qaRaldis fur celi. ¥ blamanJesi. (teqn. eleqtromowyobiloba (lam pa). blQci [germ. blOki1 [fr. blEizeri [ingl. iyeneben oficialuri miwer mowerisaTvis an raime do kumentis Sesadgenad. bluff] – risame mogoneba. 2. SeTxzva visame blo motyuebis. blitz elva] – 1. qaRaldis furceli. block germ. b. gegma.-is Sevseba. blamanJue dasaSvebia. partiebis. blomanJe Scd. daSinebis mizniT (`TvalebSi nacris Seyra”). bQcefsi [laT. s. romelic xris xels idayvis saxsarSi (qarT. blancmangor] – na Rebis an nuSis rZis Jele. periodi. blictUrniri [germ.) mtkice nageboba. blEfi [ingl. romelic Tavis mxriv . blitzturnier] – elviseburi turniri (WadrakSi).-83 s. rom lis TavSic dabeWdilia dawesebulebis. sxvadasxva feris pijakisa da Sarvlisgan Sedgenili kostumi 2.) raime nagebobis na wili. Ria feris msubuqi spor tuli pijaki. blazer] – 1. blanc TeTri] – 1.) swrafad gaTama Sebuli Wadrakis (SaSis) partia.
romelic aseTi musikis fanjris b. b. romelze mtris jarebs mier. bobsleigh. bObslei [ingl.gz. bobine koWa] – 1.. izolacia masze politiku 3. magnitofonis gorgolaWi. mtruli qveynebis mier 2. alya. armiis da sxv. 4. (samx).) romelime organos anTebis koWa. romel romelime saxelmwifos po Sic ideba gorgolaWze litikuri an ekonomikuri daxveuli kinofilmi. Zafi. (misi arsia avtotransfor ¥ blokaduri. boa gveli] 3. b. amerikaSi. blokQreba [ingl. vanTovlian gzaze speci 3. babina Scd. aluri (24 kaciani samar blUzi [ingl. blues melanqo Tavi (saWiani) marxilebiT. blokade] – 1. romelic ga an sistemis funqciis gamo moiyeneba avtomobilebSi. bObina [< fr. dac exveva mavTuli. ri zemoqmedebis mizniT. (sp. sevda. ekonomikuri b. bobinasi. ¥ bobinisa.-iT naSeni saxli. maturi). cilindrebis TanxlebiT sruldeba. TviT marxili aseTi Se guri sasimRero da sacek jibrebisTvis . marxili] _ bilobaTa sistema matare 1. lia. TiSva. aguris formisa. blOkada [ingl. garemocva doli an lilvi. qsovili da sxv.) sasignalo mowyo sled mxtomare. (medic. eleqtro mowyobiloba – 3. to block] – 1. b. gavrcelebulia tropikul b. cekva. seqcia). blokadis mowyoba. bOa [fr. romelzedac exveva firi. (rk. mrgvali kolofi. naRveli] – zan 2. sxvadasxva manqanaSi: koWa. detalebisgan (si sevdiani xasiaTisa.blo -84- Sedgeba sxvadasxva elemen vao musika lirikuli da tebisgan. boa < laT.) Sejibreba mTidan belTa mimosvlis reguli swrafad daSvebaSi yinulo rebisaTvis. moZraobis winaaRmdegoba. qalaqis simagris. bob 2. non.-is moxsna. saSeni masalabetonis di – msxvili maxrCobela gve di zomis xelovnuri qva li 4 metramde sigrZisa. 2.
bOlero [esp. iyeneben upiratesad Tboeleqtro centralebSi da sxva. boiler] _ (teqn. wyvil Ta espanuri cekva simRerisa da kastanietebis ayolebiT. bombArdiri [germ. sax. bombe] _ feTqebadi nivTierebiT gatenili sas roli yumbara (Wurvi). agreT ve kulturizmi). bOmbi [fr. b. boQleri [ingl. vokaluri) am cekvis ritmiT 3. boQkoti [ingl.) qvabi.) CineTis imperatorebis tituli. qalis mokle. boycott sak. bOkali [fr. cxeli wylis misaRebad. musikaluri nawarmoebi (instrumentuli.. bombardier] – (gadat. 2. bodibQldingi [ingl. romelSic wyali cxeldeba specialur milebSi gatarebuli or Tqlis saSualebiT. bodybuilding sxeulmSenebloba] _ fizikuri varjiSebis sis tema. bombardQreba – zarbaznebis (qvemexebis) daSena an TviT mfrinavidan bombebis Camoy .-85- bom bogdQxani [monR. rodesac irlandielma arendatorebma C. aTletizmi (ix. ro melsac mocemul Cempio natSi yvelaze meti burTi (goli) aqvs gatanili. saaviacio b. boy biWi da scout mzveravi] – evropisa da amerikis zog qveyanaSi: sabavSvo da axalgazrdobis sportuli organizaciis wevri. bolis (bolidos) satyorcni Subi] – (astr.) didi metismetad kaSkaSa meteori. romelic misi gamoyenebis adgilze miedineba.. boyscout < (ist. (pirvelad gamoiyenes 1879 w.-is gamocxadeba. musika am cekvisaTvis.) fexburTeli. rac kulturizmi. 2. uaris Tqma saxelmwifos parlamentis arCevnebSi mo nawileobaze. boikots uari uTxres damorCile baze)] – 1. cecxlgamCeni b. usaxelo ze da tansacmeli bOlidi [< berZ. bolero] – 1. or ganizaciebTan. politikur an ekonomikuri brZolis xer xi – calkeul pirebTan. bogdohan] – boQskauti [ingl. igivea. bocal] – mozrdili fexiani Rvinis sasmisi. saxelmwifo ebTan urTierTobis sruli an nawilobrivi gawyveta.
Ria satvirTo vagonis da misT. sax. bordure] – 1. trotuaris b. gamosayofad.iT) Scd. satvirTo avtomobilis. qvis filebis zoli quCis an gzis napirebis gaswvriv trotuarebs gazonebis da misT. bonze < iap busso RvTis mouravi] – iaponiaSi. (qarT. . borduri Scd. buraq boraki. gemis bortze – gemze. kosmosuri xomaldis bortze – kosmo sur xomaldSi. mflo beli] – 1. CineTsa da aziis zogierT sxva qveyanaSi: budistebis mRvdeli an monazoni.-ebi. (araofic. arSia). bonbonniere] – kanfetis an parfiumeriis lamazi kolofi. bord] – 1. Spale ris da misT. bombonQeri [fr. sinon. bambanierka. bOri2 [germ. Sindisferi.bon -863. b. bOrti [fr. bOna [fr. qsovilis. wiTe li Rvino erTgvari. 2. mepatrone. Rvinisferi. bor(ax) < arab. bonne] – bavSvebis aRmzrdeli qali.-Tan mdgari turistebi. bOri1 [laT. bOstoni [ingl. gemis gverdis kedeli. bordQuri [fr. warmoebis di reqtori. bord germ. romelic Sedis bevri mineralis Se madgenlobaSi. kostumi. kideebze Se movlebuli zoli. qimi (1 mniS. bOnza [fr. gadaxsnili b. 2.) samkauli teqstis garSemo. 3. xel mZRvaneli.] – cekva erTgvari – neli valsis saxeoba (sxva ra.-ebs talRebi exeTqeboda.) mTavari. TviTmfrinavis bortze – TviTmfrinavSi. am kedlis zeda kide. Zaris kedeli. banbanerka Scd. ¥ bonzisa bonzasi Scd.pijakis marjvena an marcxena napiri (RilebiT an kiloebiani). 2. mtris poziciebis b. xaliCis. (polig. 2. gvarjila] – qimiuri elementi. bobrer burRi] – foladis burRi. romelsac iyeneben kbilis saeqimo saqmeSi. paltos. bOsi [ingl. dabombva. ufrosi. b. bOrdo [geogr. gemis b.] – 1. boston < ge ogr. boss holand baas patroni.
botanQkuri bARi – baRi da dawesebuleba. bouling] – keglis sportuli saxe sxvaoba.). bogema. braconnier] .-is xelmZRvaneli. musikosebi. 2. botforti. bra [fr. cignuroba] – msaxiobebi. mxatvrebi. b. aRtacebis gamom xatveli SeZaxili. bradikArdia [berZ. brasi Scd. taqikardia). romelTac ara aqvT arsebobisaTvis saWiro mud mivi Semosavali da uTav bolo cxovrebas ewevian. 1809-1852) gvaris mixedviT]. bradys ne li da kardia guli] – (medic. bras xeli] – 1. boUlingi [ingl. brAilis SrQfti – amobur culwertilovani Srifti usinaTloTaTvis [frangi pedagogis l. eleqtrolampa. Salis Zvirfasi sakosti ume qsovili. botfOrtebi [fr.) guliscemis Seneldeba (Sdr. bottesfortes] – maRali Ceqmebi erTg vari. geografia. banqos TamaSi erTgvari. botUlizmi [< laT. b. 3. ¥ bohemuri. brisa.) mZime mo wamvla ZexveuliT. xorciT an bostneulis konserviT. botane mce nare] – mcenareTa Semswav leli mecniereba. bravo friadze] – mowonebis. saxo maldo samuSaoebis xelmZ Rvaneloba da sxv. romlebsac yeli ga farToebuli aqvs muxls zemoT. TevziT. botulus Zexvi] – (medic.-87nairad: valsbostoni). bravo! [it. bogemuri Scd. bootsman < bad navi man adamiani] – sazRvao flotSi: umcrosi meTauri (zemdegi). icvamdnen Zvelad kavaleristebi. bOcmani [holand. brakonQeri [fr. ke delze damagrebuli sanaTi. b. bOhema [fr. romelsac evale bra ba sameurneo samuSaoebis xelmZRvaneloba gemze (wesrigis damyareba. brailis (braille. sadac sa Cveneblad da saswavlosa mecniero miznebiT gaSene bulia sxvadasxva jiSis mcenare. mwer lebi. 2. kedlis Sandali. yofa. boheme – cignuri. ¥ botanikuri. botAnika [< berZ. mx.
brQgada [fr. romelic nadirobs (Tevzaobs) akrZalul adgi lebSi. briOlini – Tmaze wasasmeli kremi erTgvari. brahma] – (mi Tol. Browning sa kuT. romelic mxarze gadadis. breakdance < break texa. brAhmani – indoeTSi umaR lesi kastis wodebis war momadgeneli. breQkdAnsi [ingl. brandmaQsteri [germ. brEteli [fr. sa jariso SenaerTi. alublisgan). brandmeister] – (moZv. brandmauer] – kapitaluri xanZar TsawinaaRmdego (cecxl gamZle) kedeli Senobebs Soris (qarT. lifze da misT. cecxlamridi).) saxanZro razmis ufosi. brEndi [ingl. mkvrivi (wyalgauvali) wyalgaumtari qsovili. Zvelad _ brahmanizmis qurumi. brasse] – sportu li curvis erTerTi gav rcelebuli saxeoba. brandmAueri [germ. breve] – romis pa pis mokle epistole. bretelle] – qalis perangze.) gemze Ruzis amosa zidi jalambari. xe lebs da fexebs vusvamT simetriulad da erTdro ulad Signidan ganze. sax. брезент < ho land. braad spil] – (zRv. piri romelic unebarTvod Cexs tyes. SemoklebiT _ breiki.) induizmis samebis um Tavresi RvTaeba. rome lic sportul elementebs Seicavs. brAsi [fr. brASpili [holand. braUningi [ingl. sinon. brakoneri Scd. mtvreva da dance cekva] – swrafi tempis Tanamedrove cekva. brandy < dan] – TeTri Rvinisgan gamoxdili da muxis kasrebSi davar gebuli alkoholiani sas meli (dabali xarisxis ko niaki): amzadeben xilisganac (vaSlisgan. polkze – piri. _ konstruqtori] – erTerTi sistemis pisto leti. brEve [laT. brigade] – 1. presenning] – xeSeSi. romelic miaCniaT samyaros da yvela . brandmeisteri Scd.bra -88arsebis Semqmnelad. brAhma [sanskr. dakerebuli qsovilis zo nari an bafTa. brEzenti [rus. akrZalul vadebSi an akrZaluli saSualebebiT.
meCaieTa b. koleqtivi. 2.. bridge] – qaRal dis erTgvari TamaSi. nawili gadsaxlda uelssa da SotlandiaSi. me8 s. briquette] – Cve ulebriv guris saxiT daw nexili raime fxvieri ma sala. erTgvari. broker] – mak leri. gudis yveli) brQtebi – kelturi tomebi. brQji [ingl. . matareblis momsaxure per sonali. brQji [ingl. welT.-89didi. xolo dRisiT zRvidan xme leTisken (zRvis brizi)] brQketi [fr. broQleri [ingl. naxerxis b. welTaR. brOkeri [< ingl. 4) xelmZRvaneli. britaneTis kunZulebis ZiriTadi mosaxleoba Zv. brigAntini [fr. 4. briefing mok led gadmocema] – xanmokle TaTbiri an preskonferencia JurnalistTa viwro wri saTvis.mde. brilliant] – gansakuTrebuli wesiT da waxnagebuli almasi. bro brQnza [rumin. brigantire < it.. brigantina Scd.. gamyolebis b.)] – Sarvali. brigadier < fr. brQzi [fr. 3. brinza] – gan sakuTrebul wesiT amoyva nili cxvris yveli (Sdr. satorpedo katerebis b. satanko b. Zvelad iyenebdnen cxenosnobisTvis. erTi ti pis samxedro xo maldebis SenaerTi. brQfingi [ingl.] – brigadis (mniS. agreTve bretaSi (kontinentze). Suamavali vaWrobaSi. brigAdiri [germ. broil Sewva] – msxvil mefrinveleobis meurneobaSi garkveuli we siT gamozrdili saxorce qaTami. zeinkalTa b. mux lebs qvemoT viwro. brilQanti [fr. nayinis b. me56 ss. romelic RamiT xmeleTidan zRvisken qris. magram diviziaze mci re. Cais b. romelic asru lebs garkveul sawarmoo davalebas. brise] – susti sa napiro qari. maTi nawili gaanadgures anglosaqsebma. brigantino] – Zveleburi oran Ziani ialqniani xomaldi erTgvari. 3. gav rcelebulia inglissa da amerikaSi. Ceq mebSi Casatanebeli.dan ax. breeches (mr.
Zroxis. romlebiTac haeri Cadis filtvebSi: ¥ bronquli. Cveulebriv rbi li garekanis mqone. brUto [it. brochure] – pa tara wigni. romelmac aRmoaCina am da avadebis mikrobi]. brudErSafti [germ. cxvris. bUda [sanskr. popularuli b. brutto uxeSi] – (vaWr. b. oqros b. broSka Scd. saqonlidan ada mianze gadadis [ingliseli eqimis Bruce-is mixedviT. broche] – gulze dasabnevi samkauli.-Ta skola. brOnqiti – (medic.) saqonlis saerTo wona (WurWlianad.) sasunTqi mili] – traqeis ganStoebani. bruderschaft Zmoba] bruderSaftis daleva – Zveleburi sur vilCveuleba – orni svamen Rvinos erTdroulad da amiT umegobrdebian erT maneTs (gadadian SenobiT laparakze) (qarT. bronxiti Scd. vaxtanguri). zogadad TviT am religiis damaarsebeli: sakia muna buda – princi gautama. bronxebi. brOnqebi [berZ. s. sax. bruceloza Scd. me6 saukuneSi CrdiloeT indoeTSi da gavrcelda CineTSi. brOSura [fr. ¥ sabrokero. bronqaluri. koreaSi. neto. brucElozi [< sakuT. Roris) gadamdebi daavadeba. firma. brOSi [fr.] – saqonlis (Txis. misi damaarsebelia – sakia muna sxvadasxva garigebaSi. . buddha – ganaT lebuli] – budisturi re ligiaSi adamiani. tibetSi. bronxuli. s. sinon. jirkvlebi. iaponiaSi da aRmosavleTis zog sxva qveyanaSi. bronxialuri Scd.bro -90sapirisp. kantora. bronchos (mx. b. welTaRr. budisa Scd. romelmac miaRwia sulier srulyo filebis umaRles dones da Tavi daaRwia xelaxal gan xorcielebaTa usasrulo jaWvs. ¥ budasi.) bronqebis lorwovani garsis anTeba. bUdizmi – msoflioSi erT erTi gavrcelebuli re ligia (qristianobasa da islamTan erTad) romelic warmoiSva Zv. bruciliozi. SefuTvianad).
broSura] – mxatvru lad gaformebuli megzu ri. bukinQsturi – naxmari an bul Zvelad gamocemuli. bUi [holand. prospeqti2) da misT. msxvili naqsovi. gamofenis b. boudoir] – Zve lad mdidarTa saxleb Si: qalis lamazad mo wyobili sastumro oTaxi axloblebis misaRebad. religia. budUari [fr. iSvia Ti wignebiT vaWrobasTan dakavSirebuli. bUketi [fr. qalaqis xedebiani b. booklet wig naki. ¥ budisturi. < fr. bUla [laT. 2. bUeri [holand. romis papis mbrZanebuleba. taZari. bUkle [fr. passament arSia] – oq romkedis an sirmis farTo arSia. boeir] – yinul ze sasrialo ialqniani saWiani msubuqi navi an plaTforma. Cais b. b. bUkleti [ingl. reklama. maRazia. bukolika mwyemsuri poezia] – poe ziis Janri. romelSic ga idealebulia mwyemsuri. bUzmenti [germ. boquet] _ 1. tansacmelze mov lebuli. weri li an sigeli. beWedi. romelic aseT do . (moZv.-91buda – princi gautama. b. bulla] – 1. sporti. buklisa Scd. bUdisti – budizmis mimde vari. posament. sa erTod sofluri cxovreba. boei] – wylis zedapirze mcuravi msxvili sasignalo tivtitva. bukQnisti [fr. bouquiniste] – naxmari an Zvelad gamoce mul wignebiT movaWre. risame gemos an surne lebis erToblioba.) Taiguli.. bukOlika da bukolQkuri poEzia [berZ. bukmEkeri [< ingl. 2. prospeqti (ix. ro melic ramdenime gverdad aris dakecili da erT mTlian furclad iSleba. pastorali.romelsac Zirze figurebi aqvs gakeTebuli. boucles kululebi] – Salis an bambis qsovili erTgvari. b. bookmaker wignis Semdgeneli] – doRSi sanaZleos moTave (agrovebs da iwers sanaZleod dade bul Tanxas). ¥ sabuero. ¥ buklesi. s.
bUrgi [germ.) aurzauri. bulanJisa. xvimiri).] – 1. qvanaxSiris b. boomerang < avstraliel aborigenTa enidan] – avstralieli to mebisa da zog sxvaTa sa tyorcni iaraRi – erTgvari moxrili (joxi). bUmi [ingl. bUlvari [fr.] – wkapze datovebuli.) hokeiSi: sajarimo Saiba. bullet] – (sp.bul -92romelsac centridan miatareben mowinaaRmdegis karSi Sesagdebad. 2. b. bulvari] – rac navaraudevia. bollwerk] – farTo xeivani qalaqis quCebis gayolebiT (Cveu lebriv Suaze). blanJe Scd. bunker] – 1. bUnkeri [ingl. rac ga miznulia obivatelebis. TviTgantvirTvadi saTav si fxvieri da natexi ma salebisaTvis (qarT. bUldogi [ingl. 2. . sakuT. romani. ix. bulAnJue [< fr. bUngalo da bEngalo [ingl. sinon. ¥ bulanJesi. bumErangi [ingl. buldOzeri [ingl. TviT traqtori aseTi mowyobi lobiT. (gadat. inglisSi: erTsarTuliani koteji. aqvs brtyeli drunCiani mokle didi Tavi msxvili TaTebi da farTo mkerdi.. kombali. mrgvlad SekreWili (Se mokvercxili) wveri. romelic win ukeTdeba muxluxa traq tors miwis samuSaoebis Sesasruleblad. bulldozer] – mowyobiloba. sensa cia. boom] – 1. sax. 2. meSCanebisaTvis. b. romelic gatyorcnis Sem deg (Tu mizans ver moxvda) ukan brundeba. warmo ebisa da vaWrobis aCqare buli zrda. presa. bulvAruli [< fr. bulasi Scd. ¥ bulisa. specialurad mowyobili rkinabetonis miwisqveSa TavSesafari. bulldog] – erTgvari ZaRli. bungalow < ind. bUliti [ingl. burg] – Sua sau kuneebSi evropis qveynebSi: kuments azis. indoeTSi: msubuqi verandebiani Senoba qalaqgareT. boulevard pir velad – saqalaqo (qala qis) RerZi < germ. uxamsi ge movnebisaTvis. kombainis b.
burimisa Scd. moxaratebuli b. 2. burJuAzia [fr. bUfeti [fr. msxvili b. butterbrod puri karaqiT] – puris naWeri. Txeli naWeri an wasmulia karaqi da sxv. buf butErbrodi [germ.) namdvils mimsgavsebuli. ¥ burimesi.-93gamagrebuli koSki. burJuasi Scd... b. partiebi. burlesque] – komikuri. sufris WurWleulis. cixe simagre. bUrime [fr. romelzec dadebulia yve lis. butaforuli Scd. bourgeois] – bur Juaziis warmomadgeneli. buttafuori] – Te atris TanamSromeli. vagzlis b. romlis xelSic aris samuSao da sawarmoo saSualebani. b. bUrJua [fr. bUrdeski [fr. mebufetesi Scd.] – Teat raluri warmodgenisaT vis saWiro sagnebi (ave ji.)] – literaturuli TamaSi wi naswar mocemul riTmebiT iumoristuli leqsebis SemTxzveli. ¥ burJuisa. sa dac yidian sauzmeulsa da sasmelebs. loris. skolis b. sasadiloebsa da restor nebSi: magida an daxli. b. vagonze – dajaxebis. parodiuli po eziis Janri. WurWeli. 2 momuSave. wyobileba. ro melsac abaria butaforia. dartymis misa Rebad. butafOria [< it.. ¥ mebufetisa. iaraRi da sxv. . ¥ burJuaziuli. buffet] – 1. boust-rimes (mr. tansacmeli. bourgeoisie] – klasi. sauzmeulisa da sasmelebis Sesanaxi ka rada. bufEruli saxelmwifo – (polit. buffer] – zam bariani mowyobiloba lokomotivze. buterbroti Scd. butAfori [it. romelTagan TiToeuli cdilobs mis gamoyenebas meoris sawinaaRmdegod. pistoleti. Zexvis. bUferi [ingl. mebUfete – bufetSi (mniS. patara sasauz me.) patara saxelm wifo. ¥ butaforiuli. moqceuli or erT maneTisadmi mtrulad ganwyobil saxelmwifos So ris.
maxrCobela g. daWirxnili g. romelic miiswrafis gavrceldes da Tanabrad moicvas sivrce qarT. angariS sworebasa da aRricxvis Teoria da praqtika. davTari. ¥ gaziani. tivebis da misT. buchhalter] – buxhalteriis specialis ti. dawesebu lebaSi.. binebis g. kursebi. 2) energiiT momaragebaze gadayvana qalaqis g. iyeneben saTbobad (zogjer gasanaTebladac). karWapebis. fizikuri sxe uli. gaziseburi (airiseburi) sawvavi. mgvrgvinavi g.. boegseeren buqsireba] – 1. 2.4 ls. bUqsiri [< holand..romelic gankuTvnilia masze gamob muli araTviTmavali ge mebis. g gabArdini [fr. avtomobilis g. bUci [ingl. nivTiereba. g. s. gabardine] _ Salis qsovili.. airi).. amerikis Seer Tebul Statebsa da zog sxva qveyanaSi. ¥ buxhaltruli.. gasawevad. udris daax loebiT 35. TviTmfrinavis g. ¥ sabuRaltro. bUSeli [ingl.2 36. gemi. ¥ sabuqsiro. cremlsadeni g. gazifikAcia [fr. 2. 1 mniSvnelobiT upiratesad ixmareba airi. ¥ sabuRalterio.. gaz] – 1. navTobis g. bushel] – fxvi eri sxeulebis sawyao inglisSi. gAzi [fr.. sinon. Txevadi g.buq -94 s. mTavari b. b. boots (mr. gemis g. buxhaltEria – 1. gabarit] _ zRvruli garSemoxazuloba sagnebisa. angariSsworebis ganyofi leba sawarmoSi. gemi. romeliTac gemi eweva masze gamobmul sxva gemebs da misT. bagiri. wyali. gabAriti [fr. 2. romliTac umTavresad wyalgaumtar paltos keraven. niWi. s. bunebrivi g. ufrosi b. . gazeification] gazificireba _ gazis (mniS..)] – spe cialuri fexsacmeli fex burTis saTamaSod buxhAlteri [germ.
sagalantereio. galantikos 2.mde) dasavleT ev nivTebi (Zafebi. (krekingis procesi. . galantereia. gazoline] _ 1. sawvavi siTxe. samxedro xomaldi. me 1718 ssSi: didi zeimi namedrove safrangeTis mefis sasaxleSi. galerasi Scd.-95- gal gazOlini [fr. mokled ¥ galaqtikuri. da Tanabrad SekreWili. s. Zv. tyveebi. xelTaTmanebi. Scd.-ebi. italiisa da belgiis galantErea [fr. misgan Semdeg iReben benzins).). galera] _ Zvelad saWiro sxvadasxva saxis (me18s. fabrika. galant] _ didad Tavaziani. saRamo gala da uli saxelwodeba. g.ro sagalanterio. Cveulebriv. Tiani sistema Cveni g. ropaSi: mravalniCbiani xis qinZisTavebi. maRazia.: deko da maSasadame. galanterie] teritoriaze) me71 ss. galleria] _ 1. benzinis saxelwodeba aSS rZiani] _ varskvlavTa er Si. farTobi. 1) da welTaR. saqoneli. romelSic Sedis mze Si. quCebSi da sxva. sazeimo sanaxaobaze (gala gAlebi _ im keltebis roma koncerti. galErea [it. galAqtika [< berZ. monebi. iTqmis did da cis ikankledi. Crd. dedamiwac) raciuli mizniT daTesili sxva g. (varskvlavTa sis gAzoni [fr. piradi moxmarebisaTvis gAlera [it. jili damnaSaveebi.romlebic misT. galantereasi. savarcxlebi. romelzedac ase Cveni galaqtikis qarTuli Ti balaxia daTesili. grZe li daxuruli derefani. sinonimebia irmis naxtomi gAla [fr. ¥ galerisa. – tualetisa (mniSv. lentebi. zrdilo iReba navTobis gamoxdiT biani adamiani. gala] – 1. ¥ sagalantereo. rogorc wilad iyvnen katorRamis gasayidi saqoneli. galanteria. gazon] _ baReb tema. balaxi. romelic mi galAnturi [fr. hal melzec meniCbeebad umetes stuxebi da sxv. ¥ galantereisa. ro Rilebi. nisleuli.) cxovrobdnen galiaSi (Ta 2. s. s.
suraTebis galerea _ speci aluri sadgomi samxatvro xelovnebis nawarmoebTa gamofenisaTvis. galvAnuri _ qimiur reaqci is Sedegad miRebuli (eleq truli deni).) didi wyeba rigi (ti pebis. galeria. Seicavs ski pidars.-is gayvana. metreô vzomav] _ susti eleq truli denis sazomi xel sawyo. romelic cno bili iyo parizis komu narebisadmi 1871 w. generlis Galliffet-isgan. 4. TviT mamlebis Cxubi. gadat. galereisa. galQpoti [fr. galette] _ patara zomis namcxvari erTgvari.gal -96- melic aerTianebs Senobis sxvadasxva nawils. literaturuli gmirebis g. (saub. galvanometri [galvano berZn. gallera] samxreT amerikis zog qveynebSi: 1. kanifolsa da wyals. romelic sdis wiw vovani jiSebis merqans Wrilobidan. qandara. mamlebis CxubisaTvis. romelSic qimi uri reaqciis Sedegad mii Reba eleqtruli deni. eleqtruli denis gatareba rameSi.) SuSabandi. g. portrete bisa). ro gorc sanaxaobisaTvis mo wyobili adgili. samxedro nage bobebSi). galvAnuri elEmenti _ xelsawyo. galipot] _ fisi. 2. iyeneben laqebis da samzadeblad. 2. galvanizAcia _ mudmivi eleqtruli denis gamo yeneba samkurnalo an teq nikuri miznebisTvis galvanQzeba _ 1. miwisqveSa grZeli da viw ro gasasvleli (samTo samuSaoebSi. (wign. galereia Scd. sinon. gAleti [fr. raime sagnis zedapiris liToniT dafarva eleq trolizis saSualebiT. qarT. galQera [esp. 5.) TeatrSi. gAlife [afr. galvAnuri batArea _ erTmaneTTan SeerTebuli galvanuri elementi [ita lieli mecnieris Galvanis (17371798) gvaris mixedviT). galereasi. (moZv. Tavisi simkacriT] _ samxedro . 2. cirkSi: zeda iarusi (iaffasiani adgilebiT). 3.
gAraJi [fr. romelic uzrunvel yofs rasme (qarT. frangul yaidaze agebuli gamoTqma ama Tu im enaSi. gambuxial] _ wvrili (47 sm) cocxalmSobi Tevzi. 2. magram mravalgvarad cvla di sagnebisa. g. gangster brbo. galifisa Scd. gamasi. sinon. ¥ gamisa. romliTac Sua saukuneebSi aRniSnavdnen solo bgeras musikaSi] _ 1.) Tanmimdev ruli wyoba erTgvarovani. organos an sxeulis nawilis kvdoma sisxlis mimoqcevis darR vevis Sedegad. s. gallicisme] _ franguli enidan nasesxebi sityva an gamoTqma. gametς meuRle (coli)] _ (biol. gamma saxelwodeba γ (g) asosi. gAngrena [berZ. gAngsteri [ingl. s. gadat. werili. ferTa g. gametςs meuR le (qmari). gambit] _ Wadra kis partiis iseTi dasawyisi. galQcizmi [fr. aSSsa da zog sxva qveyanaSi Txevadi da fxvi eri sxeulebis sawyao sxva dasxva tevadobis (3.5 lmde). banda. gar rodesac Setevaze swrafad gadasvlis mizniT TeTrebi swiraven figuras an paiks. xrova] _ bandi ti. sawindari). Senoba av tomobilebis sadgomad da . Se irwymeba. garage] _ gadaxu ruli adgili. xolo zemoT Zalian ganieri.-ebis dakvra. gangraina] _ cocxali organizmis rome lime qsovils. gallon] _ ing lisSi.) cxove luri an mcenareuli or ganizmis sasqeso ujredi. vada. garAntia [fr. gAma [berZ. bgeraTa aRmavali an daRmavali Tanmimdevroba erTi an ramdenime oqtavis farglebSi. movlenebisa.-97Sarvali. ¥ sagarantio. gambUzia [esp. gAmeta [berZ. romelic anadgurebs malariis koRos matlebs. garantie] _ pi roba. gamma Scd gAmbiti [fr. mZarcveli ¥ gangsteruli. gAloni [fr. galifesi. (wign. ganayofierebis dros sapi rispiro sqesebis ori g. muxlebis qveviT viwrod SemoWerili.5 dan 4. ga farToebuli.
sagardErobo _ igivea rac garderobi (mniSv. sazRvargareT. magram erTnairi mo xazulobisa da xasiaTis Sriftis kompleqti. gastronOmia [fr.). Sekazmva] _ xorcis an Tev zisgan momzadebuli kerZis sakazmi (bostneuli. megarderobesi Scd. farexi Scd. ¥ garniriani. gardErobi [fr. gArniri [fr. ¥ sagastrolo. Gastrolle < Gast stumari da Role roli] _ sxva qalaqidan an qveynidan sadme Casuli msaxiobis an msaxiobTa koleqtivis gamosvlebi. ¥ megarderobis. romle bic ganlagebulni arian dasaxlebul punqtebSi ga magrebul raionSi. gaudeAmusi [laT. garderobe] _ 1. megardErobe _ garderob Si (mniS. kar tofili. mogzauroba. samsaxuri. 2). ¥ sagarnizono. 2. s. garnizon] _ samxedro nawilebi. mimsvlelTa zeda tansac mlis (halstuxisa da misT. speqtakli. makaroni da sxv. Teatris g. garnQzoni [fr. 3. ¡s. erTi adamianis mTeli tan sacmeli. maRazia. garnQturi [fr. gastrOlebi [germ.) sxvadasxva zo mis. TeT reulis) sruli kompleqti. g. 2. msaxiobis g. 2) momuSave. kartofilis g. s.] _ msaxiobi. katleti. avejis. repertuari. ansambl "rusTavis" g. gastronome < berZ. gaudeamus SesakeTeblad.) Sesanaxi sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi. Tbilisis g. rogorc savaWro saqoneli. romelic gastro lebs marTavs gastrOnomi [fr. (poligr. tansacmlis karada. garnir morTva.upira tesad sauzmeuli. gastronomie] _ sakvebi produqtebi.gar -98erTi daniSnulebis mqone sagnebis (mag. gastrolQori [< germ. garniture] _ . ¥ gastronomiuli. gastēr (gastros) kuWi da nomos kanoni] _ gastro nomiuli maRazia (winaT ase eZaxdnen gemriel saW melebis mcodnes da moyva ruls). g.
farTofarfliani Calis qudi erTgvari. geiton mezobeli da gamos qor wineba] _ (bostn. istoriis damxmare dis ci plina. simReriT. ebr. gelertehr swavluli] _ (wign. gEa [berZ. genealOgia [berZ. romelic swav lobs calkeuli gvarebis istoriasa da adgens sag vareulo nusxebs 3. espanelTa SeuRleba indo el qalebTan: pampaSi (ix. romelic warmoiqmna me1617 ss. 2. CogburTis partiis) nawili.] _ iaponiaSi msaxi obi qali.) mcena reTa erTi da imave eg zemplaris yvavilebs mier urTierTdamtverva. game TamaSi] _ sportuli TamaSebis (mag. gehinom hinomis veli] _ jojoxeTis cecxli.) wignebiT ganswavluli. gelErteri [germ. 2. gEena [berZ.-99movilxinoT] _ Zveleburi studenturi simRera laTi nur enaze. geQzeri [island. qov boi. ar gentinasa da urugvaiSi: eTnikuri jgufi. heizeri Scd. (biol. gEimi [ingl. geena. . romelzedac amok veTilia raime warwera an gamosaxuleba. saidanac periodulad amo ifrqveva wylisa da orT qlis Sadrevani. romlis movaleo baa mayureblebis (mdidarTa sasaxleSi stumrebis) gar Toba maxvilsityvaobiT. geyser < germ. maT Soris RmerTebi da adami anebi.) cxovelTa an mcena reTa gvarebis warmoSoba. gemma] _ Zvirfa si qva.Si. romelic taimebisgan gansx vavebiT dgindeba miRweuli gen qulebisa da ara drois mi xedviT. pampa) mcxovrebi mwyemsi. ¥ geiSisa. gvaris tomis istoria. geitinomAgia [berZ. cekviT da a. gAuCo [esp. qvesk nelis qalRmerTi: misgan warmoiSva yvelaferi. geiSasi Scd. genealogia] _ 1. Gς da Gaia] _ ber Znul miTologiaSi: miwi sa da miwisqveSeTis. praqtikul saqmiano basa da mowinave mecnierebas mowyvetili adamiani. gEiSa [iap. gEma [laT. S. magram cxov rebas. heiβ sxeuli] _ vulkanuri warmoSobis cxeli wyaro. gaucho] _ 1.
ri. mag m. vari] armiis umaRles me ganzogadeba. mTa raime zogadi princi pisadmi. kerZo genErali [fr. warmoqmna. msof agreTve erTa Tanamegobro lioSi sul 50ze meti ge . general-gubernatori. g. ¥ genezisuri. ro. (ix. Ca gebda generalgubernato saxvis istoria. britaneTis koloniebSi. umaRlesi] _ zog qveyanaSi: revoluciamdel ruseTSi: umaRlesi samxedro wode erTi an ramdenime guberniis buleba. wvrilmans. gansakuTrebuli samxedro 2. genetikuri Scd. kavSiri. tabula. ram sageneralgubernato geneturi. romelsac gana _ warmoSoba. (medic. neralissimus yvelaze mTavari. kaze gamoiyofa mTavari general-polkovniki _ mesa da yuradReba ar eqceva me wodebuleba. armiis generali _ generlis generalisQmusi [laT. Tesva mTel organizmSi. generalis saerTo. romelsac aniWeben ufrosi. generalgubernatori _ 1. genetika).) avadmyofobis gan debuleba. -100bis saxelmwifoebSi: didi britaneTis mTavrobis mier daniSnuli samefo xelisuflebis umaRlesi warmomadgeneli. warmoSoba. genealogQuri xe _ oja xis sagvareulo nusxa rome lic garkveulad aris war sageneralguber nA to modgenili ganStoebuli xis saxiT. général < movlenaTa daqvemdebareba laT. xuleba damuSavebis pro general-leitenanti _ meo cesSi.gen ¥ genialogiuri. TaurTa Semadgenlobis wo 2. geumaRlesi wodebuleba. kartografiuli gamosa pirveli wodebuleba. damsaxurebisaTvis. seTSi: msxvili adminis genEzisi [berZ _ genesis da t ra c i u l t e r i t o r i u l i badeba. general-maiori _ generlis 3. wyaro] erTeuli. ro _ revoluciamdel ru genialogia Scd. generalizAcia _ 1. romlis drosac ru re wodebuleba.
is wodeba hqonda a.. genos jiSi. war rad gaigonebT TiTqos gemomSobi] _ manqana. g. Sesaxeb. mwarmoebeli. mag: litöt < laT. gengegma). genetikos warmomSobi] _ mecniereba generlebi. yofil sabWoTa velobis centraluri or kavSirSi _ ioseb stalins gano. gegma (Semok. ZiriTadi. generalisimusoba mianiWa g. adamianis g. genera2. brZola (omSi).. qalaqis g. terialuri sawyisi cocxal dekoraciebiT. generalis saerTo. ase mag. eleqtroenergiis g. g. g. generalis] da cvalebadobis kanonebis _ mTavari. mcenareTa g. gaCena. mTavari] _ armiis umaRlesi meTaurTa Semadgenloba. da nareebis. danadgari. ¥ genetikuri. warmoSoba. mudmivi denis g. rac Scd. generaluri konsuli g. generalQteti [germ. romelic neralisimusebs wodebas meqanikur energias gardaq aniWebs saerTaSoriso ormnis eleqtrul energiad. anali_ mTavar qalaqebSi myofi zi. suvo generaluri Stabi _ rovs da kidev 3 sxva mxedar umaRlesi samxedro mmarT TmTavars. g. konsuli. ganizacia. genEtika [< berZ. problemebi. ioseb stalins ¥ generatoruli. wevri.. rom xSimSobeli. generaluri repeticia gEni [berZ. [laT. mce umaRlesma sabWom 1945 w. cxovelTa g. (18791953). gvari] _ ukanaskneli repeticia _ memkvidreobiTobis ma warmodgenis gamarTvis win. generator aRsaniSnavia. prokurori. generAtori [laT.-101- gen neralisimusi iyo: ruseTSi da grimebiT. geneturi Scd. sabWoTa kavSiris umaRlesma sakanonmdeblo organom _ generAcia [laT.. organizmTa memkvidreobisa generAluri . generatio da badeba] _ 1. mineralebis erTi potsdamis konferenciaze gvaris an saxeobis yvela is warsdga am wodebiT. cxovelebis.kostiumebiTa organizmebSi memkvidreuli .
da Taviseburebebs sxvada sxva qveyanasa da raioneb genOcidi [berZ. cxovelTa g. (s.) mecnierebani. im mecnierebaTa im Tvisebis memkvidreobiT kompleqsi. geni uzrunvelyofs ama Tu aRvwer] _ 1. erovnuli an religiuri niadagebis g. Si. Sesaferi. fizikuri geografia _ geniAluri _ 1. Ta da cxovelTa samyaros. genius] _ geniiT _ mecniereba. mxatvari firosmani.. g. mTeli wavla.. winaSe. (reliefs. geowilebad)] _ mecniereba. geniosis damaxasiaTebeli. klimats. . geōgraphia < qromosomaSi _ TiToeuli gē dedamiwa da graphō vwer. kavSirebuli da moicavs gEnia [laT. damiwa da daizō vyof (na geografia. genos gvari. [berZ. romelic swav dajildoebuli pirovneba. motiviT. garemo. iTvleba umZimes ¥ geografiuli da sageodanaSaulad kacobriobis grafio. niadagebs da sxva). poetebi. genius] _ udidesi fizikur da ekonomikur SemoqmedebiTi niWi. gē miwa] _ rTuli wera. tomi da caedo vklav. xalxis gaJleta rasobrivi. ieso qriste _ kacobriobis misi ganviTarebis pirobebsa geniosi. g. sityvebis pirveli nawili mniSvnelobiT `exeba deda geodEzia [berZ. aRgeo. romelic swavl obs adamianTa sazogadoebis jildoebuli. geografias. mcenareTa g. vxo 2.. g. ekonomikuri geografia genQosi [laT.. logia. geniiT da mecniereba.gen -102- informaciis matarebel geogrAfia [berZ. romlebic erT gadacemas cocxal orga maneTTan mWidrod aris da nizmebSi. geōdaisia de damiwis dayofa < gē de miwas~. momcvel bunebriv pirobebs g. lobs warmoebis ganlagebas. mcenare 2. dedamiwis zedapirze ri cav] _ mosaxleobis cal same gavrcelebis Ses keuli jgufebis. rusTavelis g. nawarmoebi. g. g. geodezia.
-103romelic swavlobs deda miwis formebsa da zomebs saerTod (umaRlesi geode zia) da adgilze iRebs zo mebs dedamiwis zedapiris asasaxavad rukebsa da geg mebze (topografia). geomEtria [berZ. aqvs didi xasxasa yvavili. observatoria. eqspedicia (an: aqcia). xelsawyoebi. procesebi. meTodi. geometria miwismzomeli] _ maTematikis nawili. g. geopolQtika _ politikuri gep strategiis geografiul TvisebaTa Seswavla.is mTeli formulaa: geografiuli garemo _ adamiani _ saSinao da sagareo politika. epoqa. g. . g. g. gē dedamiwa da logos moZRvreba] _ mec niereba. aqsioma. g. ¥ geopolitikuri. geolOgia [berZ. geOrgini _ balaxovani de koratiuli mcenare. gadaReba. g. Ziebis meTodebs. aSinaureben da geSaven sanadirod (qarT. ¥ geofizikuri. amocana. ¥ geometriuli. dedamiwis qer qis cvalebadobis istorias. ¥ giorgini Scd. problemebi. g. dedamiwaze organuli si cocxlis istorias da sa sargeblo wiaRiseulis sabadoebs. g. g. romlebic Seis wavlian dedamiwis fizi kur Tvisebebsa da masSi mimdinare fizikur pro cesebs. ¥ geologiuri. romelic swavlobs sxeulebis sivrciT for mebsa da maTi gazomvis me Todebs. geofQzika [berZ. SeerTebisa da gadaadgilebis kanonebis Sesaxeb. [rusi botanikosis Георгиs (1729 1802) gvaris mixedviT]. azomvebi. g. ¥ geodeziuri da sageodezio. guēpard] _ didi mtacebeli cxoveli katebis ojaxisa. ruka (da ara ruqa). g. geoqQmia _ mecniereba de damiwis qimiuri Sedgeni lobisa da masze qimiuri elementebis gavrceleba ganawilebis. g. g. gē deda miwa da physikē fizika] _ im mecnierebaTa komp leqsi. gEpardi [fr. romelic swavlobs dedamiwis agebulebasa da elementebs.
aqvs surnelovani foTlebi. Gestapo (Se mokl. gerb. hermeticus] _ mWidrod daxuruli. gerontolOgia [berZ. laT. germEtuli [fr.. g.ger -104 g. gQboni [ingl. gEstapo [germ. ro melsac iyeneben rogorc fulis gadaxdis niSans sa buTebis gaformebisaTvis. saqarTvelos saxelmwifo g. . SeuRwevi. Rerbiani. sazRvao g. avaza). sagvareulo g. gaum tari. romelsac Zalian grZeli sinon. gerUsia [berZ. gibbon] _ maimuni. safuTavi. herb] _ saxelmwifos. gerbQani qARaldi _ qa Raldi. zogisgan iReben aromatul eTerzeTs (qarT. romelic gamosaxulia dro Sebze. liTonis furcelze. Tbilisis g.) Geheime Staatpolizei] _ faSistur germaniaSi (1933 1945) saidumlo saxelmwifo policia. sadac iZulebiT iyo dasaxlebuli adamianTa garkveuli rasobrivi an religiuri jgufi. gErani [< berZ. ¥ gerbiani da sagerbo. (s. gâuri < arab. grusia] _ Zvel saberZneTSi: uxucesTa sab Wo. ghetto] _ zog qve yanaSi: did qalaqSi sa gangebod gamoyofili uba ni.. guardia] _ jaris saukeTeso rCeuli nawili.. mArka _ marka. zo gi saxeoba dekoratiulia. germetiuli Scd. saRerbo Scd. gEto [it. g. Tavadaznauruli an burJuaziuli wodebis ganmasxvavebeli niSani. qa laqis. nemsiwvera). beWdebze da sxv. sinon. g. ebraelTa g. SefuTva. Rerbi.) beWedi. gerôn (gerontos) moxuci da logos moZRvreba] _ mecni ereba sicocxlis gaxangr Zlivebis Sesaxeb. ¥ gvardiuli. gErbi [rus. giAuri [Turq. hermetique.-is kapitani. zangTa g. geranos Rero] _ balaxovani mcenare. gvArdia [it. nawili. g. romelsac iyene ben aqtebisa da sabuTebi saTvis.] _ musulmanTa samyaroSi _ saerTo saxelwodeba yvela ucxoelisa.. герб < polon.
am saxis ornamenti. глаголица] _ Zveli slavuri erTerTi anbani. gynς (gynaikos) qali da logos moZRvreba] _ medicinis nawili. gla gimnAzia _ gimna zia. amocanebi. warmoeba. 2. qalis sasqeso organos da avadebebs da maTi mkurna lobis meTodebs. jaWviviT erT maneTSi Cawnuli yvavilebi. girlanda] _ 1. mecnierebi] _ garkveu li ti pis saSualo saswav lebeli. gladiator] kl. girlandi Scd. girlianda. gQga _ TavsarTi. sadac ikribebodnen filosofo sebi.). aswavlidnen kla sikur enebs (Zvel berZnul sa da laTinurs). gQdi [fr. foTlebi totebi. giliOtina [fr. giga baiti = 1 mlrd. mSenebloba. gingine RrZili) _ (medic. ¥ giganturi. Semdeg skola. guillotine] _ adamianis sikvdiliT da sasjeli (Tavis mosakve Ti) manqana. g. (qarT. goliaTi. si non. gymnasion satanvarjiSo moeda ni. . romelsac aqvs mamaka cis meoreuli sasqeso niS nebi (viwro menji. ginAndri _ [berZ. gQrlanda [fr. Zalian didi. glagOlica [rus. SemoiRes saf rangeTSi 1792 w. uzarmazari Senoba. gladiAtori [laT. rome lic swavlobs qalis or ganizmis Taviseburebebs. baits. gimnAzia [< berZ. romelic sazom erTeulebTan mier Tebisas aRniSnavs maT mi liardjer gazrdas. sinon. (Sdr. gingQviti [< laT. gQganti [berZ. wveri da sxv. Zalian didi tanis adamiani an cxoveli (mag. guide] _ turistebis gamyoli (qarT. meurneoba da sxv. gigas (gigantis)] _ 1. bumberazi). yvavilwnuli). (safrangeTis didi revoluciis dros) doqtor giliotenis wina dadebiT. guirliande < it. nageboba. kirilica).) RrZi lebis anTeba. gynς(ē) qali da anςr (andros) mamakaci] _ qali. eqskursiamZRoli). romelSic realuri saswavleblebisgan gansx vavebiT. g. 2. ginekolOgia [berZ.-105wina kidurebi aqvs.
glans (glandis) rko] _ sasis nuSiseburi jirkvlebi. glaukôma] _ (medic.romelic magrdeba vertikalur sayr denze da brunavs Tavisi RerZis garSemo glOria [it. politika. amitom wyal Si Rrmad ar jdeba da misrialebs wylis zeda pirze. dideba] _ 1.) raime (Cveu lebriv Zveli) teqstis leq sikoni. glObusi [laT. glasisi. glossanium] _ (filol. romelSic axsnilia moZvelebuli da gaugebari sityvebi. glykys tkbi _ Zvel romSi: specialurad gawvrTnili mona an tyve. svamen cxlad. mTel dedamiwas moicavs. Sesivebuli g. g-ebis amokveTa. gliase Scd. glasisa. glUkoza [< berZ. glease. glOsiti [< berZ. gleikOmetri [berZ. glitvAini [germ.) enis anTeba. g. 2.) rac mTel msoflios. glossa ena] _ (medic.gla -106matoriani navi. romelic cirkis arenaze iaraRiT xelSi ebrZoda sxva aseTive adamians an mxecebs amfiTeatrSi. problemebi.. glAndebi [fr. glAse [fr. glisseur mosriale. aviTarebs did siCqares. romelSic Sezavebulia Sa qari da saneleblebi. glandes < laT. romlebic war moiqmneba sagnidan Rrubel ze an sqel nislze dacemuli Crdilis garSemo. gloria brwyinva. globAluri [fr. glacé gayinuli] _ nayinSereuli rZiani yava. g. molivlive] _ swrafmavali . glQseri [fr. atmosferoSi feradi rgolebi. optikuri mov lena.) Tvalis mZime da avadeba. globus sfero] _ dedamiwis modeli. sayovelTao. glosarQumi [laT. glaUkoma [berZ. kaTolikuri mesis meore nawili _ qebaTa qeba. global] _ (wign. glükend wein cxeli Rvino] _ mo duRebuli wiTeli Rvino. rac mdgomareobs TvalSigniTa wnevis awevaSi. tkbili Rvino da metreo vzomav] _ xel sawyo RvinoSi Saqris rao denobis gasarkvevad (Sesa mowmeblad). xSirad iwvevs dabrmavebas. gleukos maWari.
golkQperi [ingl. romelic miiReba sinaTlis talRebis dasmis (dadebis) gziT gOlfi [ingl. 2. romelic icavs miwisqveSe Tis grZneulobas. golf] _ 1. saxeebiani mkvrivi deko ratiuli qsovili (avejze gadasakravad. idealistur fi losofiasa da iudevlobaze dayrdnobiT. gnoseolOgia [< berZ. Se dis saxamebelsa da zogi sxv. gnosis codna. gamosaxuleba 2. gOlgoTa [arab. goraki pa lestinaSi. gobelin] _ xeliT naqsovi kedlis xaliCa.) satanjveli ad gili. golOgrama [< berZ. ¥ gnoseologiuri. gobEleni [fr. goalkeeper] _ (moZv. ro melSic Caqsovilia raime suraTi. nivTierebebis Semadgen lobaSi. spor tuli TamaSi _ specialuri joxis dartymiT sxmuli re zinis burTs miagoreben da cdiloben Caagdon fosoSi . Semecneba da logos moZRvreba] _ Semecnebis Teoria. ierusalimis axlos. gûlgûethâ Ta vis qala] _ 1. Canaweri] _ moculobiTi gamosaxuleba. gnom] _ dasav leT evropul miTologi aSi: maxinji qondris kaci. gliukoza Scd. sadac sikvdiliT sjidnen da sadac saxarebis mixedviT jvars acves ieso qriste. gnOmi [germ. gnostQcizmi [< berZ. fardebisTvis da sxv.] _ mcoxneli ZuZum wovari cxoveli antilopis gvarisa. iyeneben medicinaSi. formebs da meTodebs. samyaros warmoSobisa da ganviTarebis Sesaxeb qris tianul religiur dog matebze.-107li] _ yurZnis Saqari. romelic swavlobs Semecnebis SesaZleblobebs.) mekare (fexburTSi. hokeiSi). cdilobda Seeqmna moZ Rvreba RmerTis Sesaxeb. gnu [afr.) gobelini Scd. tanjva (“golgoTaze asvla”). mis wyaroebs. (gadat. sakonditro warmoebaSi da safeiqro mrewvelobaSi. gnostikos SemecnebiTi] _ adrindeli qristianobis religiur filosofiuri mimdevroba. gavrcelebulia gol aRmosavleT da samxreT afrikaSi. holos wona da gramma aso.
gOrJeti [fr. gOngi (ingl. gonorrhoia. 1. haerburTis kalaTi mgzav rebisaTvis. gonOrea [berZ. aerostatisa da diriJablis saTavsi adamianebisa da xelsawyo meqanizmebisaTvis megOndole _ igivea. ¥ gondolisa. 2. ga mouvali mdgomareobis Se saxeb [Zv. gondoliera] _ veneciuri gondolierebis simRera gOnori [laT. gonς Tesli] _ sasqeso jirkvlebi. gOrdias kvAnZi _ (wign. mokle Sarvali. romelsac ukraven grZelTaviani jo xiT.S. megondolisa.) iT qmis rTuli. ampartavnoba. frigiis mefem gordiam (gordias) dax larTa kvanZi. 2. gondolQeri [it. iyeneben aseve signalis misacemad. ¥ gondolierisa. rac gondolieri. megondole). gorgette] _ me liis an sxva nadiris bewvis . sper matozoidebs). gondolierasi Scd. Zneli amocanis. brtyelZira veneciuri navi. gOndola [it. gorilla] _ ada mianis msgavsi yvelaze didi (2 mmde simaRlis) maimuni.gon -108- (gavrcelebulia inglissa da a. gondolasi. gong < malai uridan) _ sartymeli mu sikaluri sakravi _ brin jaos TefSi. gonos Tesli da rheo mimdinareoba] _ veneriuli daavadeba _ Sardsadeni milis Cirqovani daavadeba. tri peri. romlebic warmoqmnian sasqeso pro duqtebs (kvercxebs.) meniCbe (qarT. berZnuli le gendis mixedviT. sinon. didi warmodgena sakuTar Tavze. erTniCbiani grZeli. honor pativi] _ qedmaRloba. binadrobs centralur af rikaSi. daxlarTul saqmis. gOrila [ingl.SSi). aleqsandre makedonelma gaxsnis magier maxviliT gakveTa igi]. romelsac aqvs manJtebi muxls qvemoT Sesakravad (Sarvaligol fi). 3. gondoliere] _ gondolis (mniSv. gondola] _ 1. gonAdebi [< berZ. romelsac aqvs aweuli fi guruli cxviri da maRali kiCo. winda _ muxlamde sigrZis. megondolesi Scd. gondolQera [it.
¥ . Zvlis. CuqurTmebisa da vitraJebis siuxve da sxv. gravQori [fr. gotikuris mniS. gaZli ereba] _ erTi safexuridan meoreze TandaTanobiT ga dasvla. germ. TaRi. graveur] _ gra virebis specialisti (sinon. minis da sxv. ¥ gravitaciuli. qaRaldze. TandaTanoba.-109sayelo. gravQura [fr. gamoirCeva wvetiani da te xili moxazulobiT. kuTxis an rkalis sazomi erTeuli. sinon. gradus nabiji. raime magari masalis (li Tonis. yinva. 2. gofrQreba [fr. SrQfti _ laTinu ri Sriftis nairsaxeoba. Tunuqze da misT. taZari. 5 g. sxeulTa g. temperaturis sazomi er Teuli. got. gothique. kuTxe. siTxis simkvrivis sazomi erTeuli. (qarT. gravure] _ 1. gravQreba [fr.) gluv zedapirze amokveTili an amoWrili . msoflio miziduloba). 15-g. g. gOtika [fr. yinva. damaxa siaTebelia maRali da wve tiani nagebobiT. gravitAcia [laT.. Gotik] _ xuroTmoZRvruli stili gvian Sua saukuneebSi dasavleT evropaSi. rac gamoixateba sxeulTa ur TierTmizidulobiT. qvis. siTbo. avadmyofs sicxe hqonda 37.) ma teriis Tviseba. graver] _ naxatis an warweris amokveTa raime magar masalaze.iT ixma reba agreTve goTUri. g. Tvisebebi. 60-g. gavr celebuli iyo gansakuTre biT germaniaSi.. gradAcia [laT. gravitas simZime] _ (spec. xarisxi] _ (piro biTad aRiniSneba pawawina wriT ricxvis zemoT mar gra jvena mxares _ 1°) _ 1. safexuri. xis.isriseburi TaRebis. g. Tan mimdevroba. grAdusi [laT. 20 g. g. gradatio Tan daTanobiT amaRleba. 4. aqaqi). gradusiani. alkoholuri sasmelis (spirtis) simagris erTeu li. udris wrexazis 1/360 nawils.5 g. romelsac qalebi atareben. 3. stili. arqiteqtura. ¥ gotikuri. gaufrer] _ talRiseburi nakecebis ga keTeba qsovilze.
xma] _ ruporiani aparati. uzarmazari. g. granatasi. ro melic Seiswavlis sityvasa da winadadebis agebulebas (Sedgeba ori nawilisgan: morfologia da sintaqsi). grAnti [ingl. telegrama. fonograma. gramma aso. g. g. romelzedac ara sagadasaxado SeRavaTebi vrceldeba. di adi. nageboba. granum xorbali] _ magari kristaluri qani. xelis g. g. grandiose] _ Zalian didi.gra -110- naxati. Canaxa zisadmi. gramafoni Scd. 2. Graf] _ dasavleT evropaSi da revoluciamdel ruseTSi: Tavadaznauruli memkvidreobiTi tituli. gramme] _ masis er Teuli wonaTa metrul sis temaSi. .-is Zegli. aseTi naxatis anabeWdi qaRaldze. Canaweri da phone bgera. demonstracia. Secdoma. ¥ graviurisa. udris erTi kuburi santimetri wylis masas. gramOfoni [berZ. g. lapa raks). grammatikē] _ enaTmecnierebis nawili. amerikis SeerTebul StatebSi. g. mecniereba ama Tu im enis agebulebis Sesaxeb. mindvris Spatisa da qarsisagan. grAfi [germ. grAmi [fr. fugasuri g. Zvir fasi saSeni masala. grant] _ miz nobrivi daxmarebis Sede gad gamoyofili fuladi Tanxa. gramAtika [berZ.. . firfitebi. fr. granati Scd. romelic gadmoscems fir fitaze meqanikurad Cawe rili xmas (musikas. ba ronze meti. didebuli. romelic Sedgeba kvarcis.grama [<berZ. grAniti [it. gramma Canaweri] _ rTuli sityvebis dabo loebebSi aRniSnavs am si tyvebis damokidebulebas raime Canawerisadmi. gegmebi. ¥ granatisa. kana dasa da zog sxva qveynebSi.. granite < laT. grAnata [it. wesebi. saartilerio g. veeberTela. sAgrafo _ msxvili adminis traciulteritoriuli er Teuli inglisSi. graviurasi Scd. grandioso. ¥ gramatikuli. grandiOzuli [it. granata] _ gasas kdomi saartilerio Wurvi.
-is gamocema. grafasi Scd. gräfin] _ grafis coli an qaliSvili.grAfi [< berZ. sapoxi masalebis da sxv. barografi. moSavo an Savi minerali. graphō vwer] _ rTuli sityvebis dabo loebebSi aRniSnavs am si tyvebis damokidebulebebs Camwer pirTan an Caweril saganTan. 2. graphikē xazva. grafolOgia [< berZ. Graphit] _ 1. g. graphō vwer germ. ferwera da g. atmosferuli wnevis cvalebadobis g. 2. matarebelTa moZraobis g. am mineralis Rero fan qarSia Casmuli. iyeneben fanq rebis. avtobusis mimosvlis g. g. graphē xazi] _ Sualedi or vertikalur xazs Soris (tabulebSi. grAfiki [berZ. graphikos xazvi Ti. sveti. xatva] _ 1..-is mixedviT muSaoba. scenografi.. avtografi.. daxazuli] _ 1. grafika) specialisti mxat vari. warmoebaSi. aseTi xelovnebis nimuSebi. ¥ grafikuli. (lingv. ¥ grafiniasi. grAfika [< berZ. grAfiti [< berZ. elteqnikuri nawar mis.). . saaTebisa da wuTebis mi xedviT). graphō vwer da logos moZRvreba] _ Teoria. xazebiT StrixebiT (usaRebavod) xatvis xelovneba. sakantoro davTrebSi da sxv. romlis mixedviTac .) xelnaweri an nabeWdi niSnebis moxazu loba.-111- gra meTodi. amocanis gadawyvetis g. grafQnia [germ. naxazi. 2. ¥ grafisa. romelzedac mrudeebis saSualebiT naCvenebia ri same ganviTarebis an mdgo mareobis raodenobrivi maC veneblebi. cocxali metyvelebis (bgeraTa) gamoxatva weriTi niSnebiT (asoebiT). risame moZraobis dawvri lebiTi ganrigi (dReebis. transportze: muSaobas mimdinareobis. dasamzadeblad. grafiniisa Scd. ¥ grafikuli. grafQkosi _ grafikis (ix. xelovneba. qarTuli g. cecxlgamZle tige lebis.. naxSirbadis nairsaxeoba. grAfa [berZ.
gratia mSveniereba] _ sinarnare.. rac saWiroa ama Tu im rolis Sesasruleblad. iyeneben gzebis. grQmasa [fr. grigoriAnuli: grigoria nuli kalendari. gracia) aRsavse. grQli [ingl. msaxiobis saxis Secvla specialuri saRebavebiT. Gregorianus] _ welTaRricxvis . grazioso] _ graciiT (ix. greifruti dasaSvebia. mSe neblobaSi. romelSic Caflulia moxaluli nigo zi.-is mocileba. < griller Sewva] _ specialuri ka rada (gazis an eleqtro ge neratoris mqone. g-iT TamaSi. mTxzve lobisadmi. grAcia [laT. griliaJi Scd. moZraoba. grapefruit] _ citrusovani xexili erT gvari. 2. narnari. grader] _ miwis saTxreli da sasworebeli manqana. moZraoba. grimo naoWebiani] _ 1. g. graciasi Scd. wveris. grQlaJi [fr. grQmi [fr. greQderi [ingl. g. grafomAnia [< berZ. aerodromebis da sxv. ulva Sis dawebebiT da sxv.gra -112sistema (`axali stili~). moxdeniloba mixvramoxvraSi. am mcenaris nayofi. saxis aseTi SecvlisaTvis saWiro cximovani saRebavebi (fanqrebis saxiT) da sxva dasxva dasawebebeli. graphō vwer da mania miswrafeba. sigiJe] _ avadmyofuri mis wrafeba werisadmi. aromatuli da momwaro tkbili gemoTi. Txili an nuSi. SemoRebuli iqna 1582 wels romis papis gregor (Gregor) XIIIis dros iuliusis ka lendris (`Zveli stilis”) nacvlad. greQpfruti [ingl. grimaco] _ sa xis manWva ganzrax an uneb SesaZlebelia adamianis xe liT (naweriT) misi xasiaTis gageba. grimes < it. ¥ graciisa. xelis Seswavla adamianis xasiaTis gasar kvevad. moxalva] _ Sokoladis kan feti erTgvari. grillage Sewva. moxdenili. romelSic mowyobilia gisosebi an mbrunavi Samfurebi xorcis didi naWrebis Sesawvavad). grigori anuli welTaRricxva [laT. grille fr.is gakeTeba. graciOzuli [it. g. cekva. g.
lomarwivi). Griff] _ 1. grippe] _ mwvave infeqciuri daavadeba. gryphus] _ antikur miTologiaSi fantastikuri cxoveli. grQpi [fr. grimasisa. grosmaQsteri [germ. anTeba. virusuli g. grOgi [ingl. wigns Tavze qonda mecnierebaTa akademiis g. Tanamdebobis pi gro ris xelmowera. Stempeli. wodebuleba. grQfi1 [< berZ. qarT. ¥ gri piani g. g. aqvs Roris tani. rac grifi1. gryps laT. ¥ grosmaisteruli. grQfi3 [fr. grQfoni [fr. grOti1 [fr. grQfi2 [germ. sinon. avadmyofi ¥ gri puli da gri pozuli. grimasasi Scd. rom lisTvisac damaxasiaTebe lia sasunTqi organoebis anTeba. 2. sagrimQoro _ TeatrSi: oTaxi. grog] _ magari sasmeli _ Saqriani cxeli wyliT Sezavebuli romi. gitaris g. gamocema. beWedi. didostati). parkebSi. yaimi. . 2. ro melzedac TiTebs aWeren mis gayolebaze daWimuli simebis xmis simaRlis Se sacvlelad. sinon. griffe] _ 1. raime sabuTze an gamoce maze gakeTebuli warwera. g. grosmeisteri Scd. grotte] _ gamoq vabuli zRvis flatovan napirze. grimQori [fr. agreTve gamoqva bulis msgavsi xelovnuri nageboba (Cveulebriv ba RebSi. sadac grims ikeTeben an ukeTeben. ¥ grifiani. grosmaistrisa. griffon] _ igivea. arwivis frTebi da arwivis an lomis Tavi (qarT. si mebiani sakravis yeli. filtvebis g.-113lied. g. Sua saukuneebSi dasavleT evropaSi: sasulierorain duli ordenis meTauri. exi).. movlenebi. koniaki an arayi. romelic eniWebaT umaR lesi kvalifikaciis mo Wadrakeebs (qarT. grimeur] _ Teatris muSaki. aseTi xel moweris anabeWdi. ¥ grosmaisterisa. sinon. Grossmeister] _ 1. romelic msaxiobebs grims ukeTebs.
¥ groteskuli. groot] _ swo gubErnia ri ialqani grot anZaze. grOti2 [holand. roli. niadagi. губерния < laT.. gUTebi _ erTerTi Zveli germanuli tomi. fantastikur gazviadebul. iReben navTobis gamoxdis narCenebisagan (krekingis procesi). miwa. 3. qviSis g. saRebavis pirveli fena na xatis tiloze an ramdenime ferad SeRebil saganze. stili g. grOtanZa _ ialqniani ge mis yvelaze maRali (cxvi ridan meore) anZa. guvernQori [fr. sagubernio qalaqi _ gu berniis mTavari qalaqi. gouvernante] _ bavSvebis aRmzrdeli qa li (Cveulebriv ucxoeli) TavadaznaurulburJuazi ul ojaxebSi. wyalsa da weboSi gaqnili saRebavi. gouverneur] _ bavSvebis aRmzrdeli ka ci (Cveulebriv ucxoeli) TavadaznaurulburJuazi ul ojaxebSi. 2. damaxinjebuli komikuri sa xiT. gUdroni [fr. ¥ guTuri. aseTi saRebaviT daxatuli suraTi. guTuri Srifti _ ixileT gotikuri: gotikuri Srif ti. guvernantka Scd. gubernAtori [laT. grotesque. s. gubernator mesaWe] _ 1. . iyeneben sagzao mSeneblobaSi.] _ ruseTSi ZiriTadi administraciulteri to riuli erTeuli. amerikis SeerTebul Sta tebSi: Statis mmarTveli. koloniebSi: umaRlesi Ta namdebobis piri. guvErnanti [fr. g-is wylebi 2. gUaSi [fr. grottesca] _ literaturasa da xelovnebaSi: adamianisa da sagnebis gamoxatva ucnaur. grUnti [germ. ena.-is ostati. g. romelSic Sereulia TeTra. ruseTSi guber niis mmarTveli. grund] _ 1. aseTi xerxiT Seqmnili nawarmoebi. g. 2. mmarTveloba. ¥ sagubernio. gouache] _ 1. g. goudron] _ Sa vi fisovani nivTiereba. grotEski [fr. it. saxuravis da saizolacio masalebis warmoebaSi da sxv.gro -114[rus.
iyeneben teqnikaSi. ZiriTa dad kalciums. gemosmoyvare. g. digest] _ 1. gutAcia [laT. gUrmani [fr. romlis drosac adamiani ver arCevs zogierT fers. dAni [iap.] _ iaponiaSi: Ziu doistebis ostatobis xa risxi. piris pativis moyvaruli. so usis danamatiT. danAelTa saCUqari _ iT qmis mzakvrul saCuqarze [homerosis eposis mixedviT danaelebma (berZnebma) troas alya moxsnes da mis mcxovreblebs saCuqrad dautoves uzarmazari xis cxeni. dalai-lamasi Scd. gulias] _ un gruli warmoSobs kerZi _ moSuSuli da Senelebuli xorcis wvrili naWrebi.-115- dan gulQaSi [ungr. pirveli gamocema Jurnal gazeTebidan amokrebili Semoklebuli teqstebiT. 2. fizi kosis Daltonis saxelidan] _ mxedvelobis nakli. tyavis msgavsi. ¥ daltoniki. d daQjesti [ingl. daltOnizmi [< ingl. gourmand] _ kar gi saWmelebis mcodne da moyvaruli. gutta wveni] _ wylis gamoyofa wveTebad mcenaris foTlebidan. raimes mokle gadmocema. romelSic isxdnen SeiaraRebuli meomrebi]. gutAperCi [ingl. gutapirCi Scd. dAmokles mAxvili _ iTq mis mudmiv safrTxeze [Zve li berZnuli Tqmulebis mixedviT sirakuzelma ti ranma dionisiosma erTerT nadimze Tavisi adgili da uTmo Tavis moSurnes _ da mokles da mis Tavze ZuiT dakida maxvili]. yovel dans Seesa bameba sxvadasxva feris sartyeli. is dros mcenare gamoyofs zedmet marilebs. gutta-percha < malaiuridan] _ zo gierTi webovani mcenaris gamagrebuli wveni. danaQdebis Sroma _ iTq . dAlailAma _ tibetis uze naesi mmarTveli da reli giuri winamZRoli lamai tebisa. ¥ dalai-lamisa. metwilad mwvanesa da wiTels. gulaSi Scd.
daqveiTeba.. bolo dros TiTqmis mTlianad Seaviwrova budizmma da sxv. daqtiloskOpia [germ. gauqmebas da sxv. Daktyloskopie < berZ. de. dAuningstrQti [ingl. gadataniT ase uwodeben inglisis mTavrobas. daRmasvla. [< berZ. 18091882) saxelis .dan -116mixedviT].. vuyureb. daqtilo. am danaSaulisaTvis Rmer Tebma maT daakisres uZiro kasrebiT wylis avseba]. dAcani _ budisturi salo cavi (lamaitebisa). daqtilolOgia [berZ. dancing-hall sacekvao darbazi] _ sa cekvao darbazi. ga moyofas. londonSi: quCa. Downing Street] _ 1... dens (dentis) kbili] _ kbilis eqimi.. kbilis teqnikosi. romelsac safuZvlad daedo brZeni daoZis mier dawerili wigni `dao de Zini~. decentra lizAcia. ingliseli bunebis metyvelis Carlz darvinis (Darwin. demobilizAcia. vaTvaliereb] _ TiTebis ana beWdis mixedviT pirovnebis dadgenis meTodi. dentiste < laT. 2. religiebma. mag: daqtiloskopia. mcenareebis da cxovelebis saxeobaTa warmoSobis Sesaxeb bu nebrivi SerCevis gziT [me 19 s. 2. daktylos TiTi da logos sityva] _ yrumunjTa TiTebiT la parakis xerxi: xelis anbani..] _ TavsarTi.] _ Zveli Ci nuri religia. romelzedac moTavsebulia sagareo saqmeTa saministro da premierministris rezi dencia. resto ranSi. [laT. daktylos TiTi] _ rTul sityvebSi aRniSnavs am sityvebis da mokidebulebas TiTebTan. mis dausrulebel da una yofo Sromaze [berZnul miTologiaSi: argosis me fe danargs 50 qalmada naidebma (Danaides) mamis brZanebiT qorwilis Rames daxoces TavianTi qmrebi. die. da cema.Tavidan mocilebas. daOsizmi [Cin. daktylos Ti Ti da skopeo vxedav. dAntisti [fr. darvQnizmi _ moZRvreba co cxali bunebis istoriuli ganviTarebis. (moedani) Cveulebriv kafeSi. romelic aRniSnavs: 1. dAnsingi [ingl.
-Si ar ixmareba.). ix.. paeqroba. dawesebulebis an organiza ciisa. rasac iZleva wyaro drois garkveul erTeulSi.). (biol. 2. laT..] _ TandaTa nobiT gauareseba raime Tvi sebisa. debiUtanti [fr. débutant] _ piri. axalgazrda mwerlis d. borjomis wylis d. fizikuri an iuridiuli piri. azrTa gacvlagamocvla.. aur zauri. navTobis da sxv. 1) aqvs. mx. kamaTi. pirveli sajaro gamosvla raime samoRvaweo asparezze. uwesivroba. débauche] _ Cxubi. msa xiobis pirveli gamosvla scenaze. agreTve de.). ro melic napirzea damagrebu li. swrafad gaiTamaSes. debats] _ raime sakiTxis sajaro ganxilva. Wadrakis partiis sawyisi stadia.. début] _ 1. debarkAderi [fr. mowinaaRmdegeebma d. cxare d. sadac SeaqvT yvela Ri rebuli faseuloba. débarcadére] _ mcuravi navmisadgomi. agreTve de. dacema. degradAcia [fr. sabuRaltro angariSebis marcxena mxa re. dégradation < berZ. organizmis biologiuri da fsiqologiuri niSnebis daqveiTeba. débit gamosavali] _ airis an wylis. 2. cematyepa. gauvnebleba (adgilisa.] _ momwamvleli nivTierebis gan gawmenda. deg dEbiuti [fr. romelsac debiuti (mniSv. debQtori [laT. dEboSi [fr. debiti sxva (ix..-117 degradacia. gauareseba: ga dagvareba. debeti sxvaa (ix.). agreT ve am angariSze ricxuli vali da gasavali (sapirisp. degenerAcia [fr.). tansacmlisa. . krediti). ayalmayali.. debAtebi [fr. débet marTebs] _ (buxhalt. siTxis raodenoba. debitor] _ (bux halt. movale. daqveiTeba. degazAcia [ix. oTxi mxedris d. cocxali orga nizmis ujredebis an or ganoebis daSlis procesi. dEbeti [< laT. gradus safexuri.). romelsac vali aqvs mocemuli sawarmos. parlamentSi.... dEbiti [< fr. arteziuli Wis d. navTobis WaburRilis d. dégéné rafion] _ 1.
). [fr. deeskalAcia _ eskalaciis sapirispiro moqmedeba _ ag resiis. rac mdgomareobs imaSi. Rvinis daWaSnikeba. meTodi. orden ze da sxv.. degustare gemoze gasinjva] _ degustaciis specialisti. mokle gamonaTqvami. dez. (finans.idan] _ Tav sarTi. degressio ukan daxeva] _ 1. wylis da sxv. farze. Cais d. désgan. devise] _ 1. Ria devalvacia). ¥ deduqciuri. 3. romelic Cve ulebriv gamoxatavs visi me qcevis an moqmedebis sa xelmZRvanelo azrs. CaTvliT. saomari moqmedebis . daskvna. w. 2. anda brun vaSi myofi fulis niSnebis oficialur kurss sweven dabla (faruli devalvacia) oqrosTan an romelime ucxo saxelmwifos valutasTan SefardebiT. ideas. kleba. sunamos d.). deadweight] _ (zRv. mokle gamonaTqvami an sityva. dezinfeqcia. Dvalvation] _ fulis reforma. d. dEvizi [fr. dedvEiti [ingl. degrEsia [< laT. heraldikaSi: mikle war wera gerbze. gadasaxadiT proporciuli dabegvra ufro mcire Semosavalze dabegvris procentis Sem cirebiT.. induqcia). romelic aRniSnavs risame ganadgurebas. Zeglis proeqti wardgenili iyo d. moci lebas da sxv. romelsac avtori awers konkursze warweril namuSevars Tavisi saxelisa da gvaris nacvlad. sunis. d. deductio gamoyvana] _ logikaSi: msjelobis xer xi _ zogadi debulebidan kerZo daskvnis gamoyvana (sapirisp. devalvAcia [germ. 2. dégustatio] _ raime produqciis gemos gasinjva. gemis sru li tvirTmzidaoba (tvir Tamweoba) yvela aucilebeli maragis _ saTbobis. degustAcia [fr. degustAtori [< laT. TandaTanobiT Semcireba.deg -118TandaTanobiTi Seneleba. rom ga ufasurebul fulis niSnebs iReben mimoqcevidan da cvlian srulfasiani sak redito bileTebiT (e. dedUqcia da deduqcQreba [< laT. feris Se mowmeba misi damzadebis dros.-iT `merani~.
cnobebi. activus moqme Sualeba. désgan. dezaqtivAcia [fr. dés gan. déserteus] _ biT.-119- dez dezabQlie [fr. igi ar eTanxmeba Tavisi [fr. ze dezodorAcia [fr. swori _ avadmyofobis gamomwvevi mimarTulebis dakargva an mikrobTa mospoba specia warmodgena raimeze. déshabillé] _ televiziis saSualebiT adamianebis Sesacdenad. cudi sunis mocilebis sa idan da laT. darRveva. désinfectipn] rientation] _ Secdena. borotganzraxuli d. rom deba. dés da ministraciuli. désgan. sinon. odor suni] _ dapiridan (ix. integratio] _ mTelis da da sxv. organoebis norma nawevreba Semadgenel nawi luri saqmianobis (funqci lebad. disci plinis jarSi gawvevas. romelic moi poveba celeba gazeTis. agreTve aq (cudi) sunis mospoba an tivacia). onirebis) moSla.) gancxa_ visime gancxadeba. radios. mianisagan. romelmac TviT neburad miatova samxedro dezorganizAcia [fr. odor suni] _ ada bulis moqmedebas. idan da laT. va (dnm) _ rTuli organu idan da informer Setyobineba] li naerTi. . binidan da sxv. saSinao Cacmuloba. rwmune dezodOranti da laT. dezorientAcia [fr. dés organisation] _ sazogadoebri samsaxuri an Tavi aarida vi wesrigis. d. dés warmomadgenlis. ad dezintegrAcia [fr. désodezinfEqcia [fr. adamiani. daSla. sameurneo laT. nagebobis da misT. yovel cocxal ujredSi. (s. erTerTi nukle _ yalbi cnobebis gavr inmJava. dezavuQreba [fr. dezoqsiri bo nuk le Qn mJa dezinformAcia [fr. CaxSoba qimiuri saSuale dezErtiri [fr. saxelmwifo. ekonomikuri kavSirebis d. mocileba sxvadasxva sag nis. luri saSualebebiT (qarT. gausnebovneba). dezinformacio. désavouer] d. saSinao ¥ dezinformaciuli da satanisamosi. di] _ radioaqtiuri WuWyis ¥ dezodorireba.
drois aseTi monakveTi. leqsebi. qarTuli xelovnebis d. décadance] _ kulturis daqveiTeba. decanus aTisTavi] _ 1. d. dekanozi. décade < berZ. naxati. de-faqto). gitaris zeda d. dekadentoba). de-iured cnoba. aRi arebda RvTis. sa zogadoebrivad raime mniS vnelovani movlenisadmi miZRvnili. dEizmi [< laT. d. magram uar yofda mis Carevas bune bisa da sazogadoebis ganviTarebaSi. ¥ dekadenturi. Decke] _ zogi si mebiani musikaluri sak ravis korpusis nawili xmis asareklad da gasaZ liereblad. rac duaieni. decadentia dacema] _ me19 s. 3. dekAdansi [fr. rogorc samyaros pirveli mize zis arsebobis. 4. ¥ dekisa dekasi Scd. Zvel romSi: jaris aTis Tavi. romelic sazomi erTeulis saxelTan mier Tebisas aRniSnavs mis aT jer gazrdas: 1. décadent dacema. ianvris pirveli d. dEkada [fr. kaTolikur da anglikanur eklesiaSi: ufrosi mRvdeli.dei -120aTdRiani monakveTi: aTi dRe.is dasasrulisa da me20 s. politeqnikuri universitetis avtomeqanikuri fakultetis d. drois . dEka2 [germ.). is dasawyisis xelovnebasa da literaturaSi: mimdina reoba. dekas (dekados) aTeuli] _ 1.. dejaure] _ for malurad. umaRles saswavlebelSi: fakultetis xelmZRvaneli piri. dekAni [laT. formalizmi. dEka1. iuridiulad ka nonis safuZvelze (sapirisp. upiratesad mis birTvSi: mTavari rolis asrulebis organizmis niSanTvisebaTa memkvidrul gadacemaSi. 2. dekadEntoba [fr. deka aTi] _ Tav sarTi. [berZ. mis ticizmi. 2. igivea.. deQure [laT. < laT. pianinos d. deus RmerTi] _ religiurfilosofiuri moZRvreba (me1718ss. romlisTvisac dama xasiaTebelia uimedoba. daSla. dekalitri = 10 litrs. da cema (ix.
gasagzavn fuls an fasian de..] _ kvalifikaciis. xeliT: TviT dokumenti. kanonisa. kanoni dekolonizAcia _ koloni aris gamocxadebuli.). Canawerebis gauqme princi pebis mTavrobis sa ba gamomTvlel manqanebSi. qa sakiTxze. pro pakets. declaratio d. dekodQreba [laT. mawanwalebi). deklarAcia [< laT. de da fr.. kaba. 2.pirobiTi brZa aqtisa. (finans. cema. declamatio ora monawileobas ar iRebs sa torul gamoTqmaSi var zogadoebriv cxovrebaSi: jiSi] _ literaturuli moralurad daqveiTebuli nawarmoebis gamometyvele da gaxrwnili. lic axlavs sazRvargareT dekvalifikAcia [< laT. declapiri aRniSnavs. rome meTaurobiT. erTi an ramdenime saxel mwifos gancxadeba saerTa dekolorizAcia [laT. qonebis raodenobis Sesaxeb. xelmZRvaneloba dekanis 4. Soriso politikis raime dekOlte [fr. isaTvis Tavisuflebis mi mTavrobis d. gancxadeba] _ 1. safosto dokumenti. ix. liTac aseTi aqti. Sic sazRvargareT mimavali deklamAtori [laT. biT kiTxva: mxatvruli ki quCis qalebi. wavlebelSi: fakultetis savaWro d. elementebi. sabaJo d. oficialuri.rom dekoderi. décolte] _ 1.. mxat deklasirEbuli [< fr. lis tansacmeli. dévruli kiTxvis ostati. (mag. sabaJos dokumenti. Tu ra Zvir mator] _ msaxiobi. romelic faseuloba miaqvs Tan.. Txva. classé] _ vinc mowyvetilia deklamAcia da deklamQre Tavis klass da sakuTar ba [< laT. ZiriTadi nebebis. sazeimo gamocxadeba raime code] _ gaxsna. romel mocdilebis dakargva. ro 3. deklamaciiT gamodis. gadasaxadis ga melsac guli Rrmad aqvs damxdelis gancxadeba Ta amoWrili da ar faravs . fesiuli codnisa da ga 5. qurdebi.-121- dek dekAnati _ umaRles sas visi Semosavlis. maTxovrebi. decoloratio] _ gauferuleba.
delikAturi [fr. mSvidobis Sesaxeb. sakiTxi. win daxedul mopyrobas mo iTxovs. s. morTvis spe cialisti. dekoratiuli sxvaa (ix. décoration] _ moqmedebis adgilis gafor meba scenaze ferwerulad an arqiteqturulad: scenis mowyobiloba. kanoni. dekoraciebis mxatvari. d. delegAcia [laT. brZanebuleba. zrdilobiani d. délicattesse] _ gansakuTrebiT gemrieli. lamazi. mcenareebi. efeqturi. daniSnuleba] _ delegatebis jgufi.) mxatvroba. da wesebulebisa. d. dekoraciuli sxvaa (ix. rome lic warmomadgenelia ro melime organisaciisa. scenis d. dekrESendo [it. delikAtesi [fr. yels. sanukvari saWmeli. mxrebs. (qarT. gaformeba. detalebi. (s. konferenciis d. d. delEgati [laT.dek -122sadekreto (an dekretuli) Svebuleba _ Svebuleba or sulobisa da mSobiarobis gamo. décoratif] _ adgilis damamSvenebeli.) bgeris siZlieris TandaTan Semcireba. ¥ dekoraciuli da sadekoracio. délicat] _ 1. . saxelmwifos da sxv. Ria nawili aseTi kabisa. Tavaziani. decretum] _ umaRlesi xe lisuflebis dadgenileba. d. sadgomebis (binebis) lama zad miwyobis. 2. kreSendo). delegatio gagzavna. sul ufro da ufro xmadabla (sapirisp. sinon. saxelosno. delegatus wargzavnili] _ arCeuli an daniSnuli warmomadgeneli romelime organizaciisa. rac frTxil. saxelmwifosi da sxv. vaza. mkerdsa da zurgis zeda nawils. adamiani 2. dEkreti [fr.). dekorAtori [fr. dekoratQuli [fr. TviT amoWrili. d. décorateur] _ 1. dekoracia). ¥ dekretuli da sadekreto. yrilobis d. dekorAcia [fr. décret < laT. pirveli moqmedebis d.. decrescendo] _ (mus. d. nugbari). 2. iseTi.
2. saxeli) da laT. TalSi: saxelmwifo saz Rvris mdgomareobisa da demAgogi [berZ. deiphis (delphiRisagan. piri.). delta (ber krebaze misi gamosvla iyo Znuli anbanis me4 asos _ sruli d. qsovilis mkvda deltoplani Scd. sebSi. delta berZnuli anbanis me4 aso Δ] _ mdi demagOgia [berZ. xazi. démagōgos] _ politikani. rogorc planeriT. romelic delfinarQumi _ zRvis pi yofs erTmaneTisagan meomar ras mowyobili didi akvari mxareTa jarebs dazavebis umi. romlebsac swavloben. motyueba cru dapirebebiT. deltAplani [berZ. dapireba. planum ¥ demagogiuri. aqvs sam kuTxedis formis mzidi demarkAcia [fr. xerxi. sakiTxis aramarTebuli ¥ deltisa. dros. d. delimita- wrvTnian da aCveneben mayu rebels (ix. faq tebis damaxinjeba. xazi _ 1. ndobis mosapoveblad).-123- dam delimitAcia [laT. romelic winaswarganzraxuli dama daserilia am mdinaris to xinjebiT raime miznis mi tebiT [berZnuli aso deltas saRwevad (xalxTa masebis (Δ) saxelis mixedviT]. saxelmwifo sazRvris zedapiri (warmoadgens xazis dadgena adgilze frans): mis qveS moTavsdeba (specialuri sasazRvro sportsmeni da mofrinavs niSnebis saSualebiT). mdinare nilosis d. gaSuqeba Segnebulad. nos)] _ zRvis ZuZumwovari. masSi hyavT delfinebi. deltasi Scd. Δs. sibrtye] _ martivi sasporto d. démāgogia] _ 1. agreTve okeanatio] _ saerTaSoriso samar riumi). ¥ sademarkacio: sademarkacio veSapis nairsaxeoba. safreni aparati. dēmarcation] _ 1. ri ubnebis gamijvna jansa dElfini [berZ. dElta [berZ. 2. . romelic mimarTulebis gansazRvra demagogiuri xerxebiT iZens mowinave saxelmwifoebs popularobas xalxTa ma Soris SeTanxmebiT. (medic. naris SesarTavTan warmoq farisevlobiTa da faqtebis mnili nariyi are.
demEreji. demilitarizAcia da demi litarQzeba [< fr. dEmarSi [fr. demOkrati _ 1.) elCis d. gancxadeba da misT. dEmetra [berZ. demurrage] _ (zRv.) kanonzomierebas (qarT. ganTavisufleba. demogrAfia [berZ. rom hqondes sam xedro mrewveloba da si magreebi. erTi saxelmwifos mTavrobis mimarTva meori sadmi (nota. gamoTvla. romelic yofs dapyrobil qveynis teritorias saoku pacio zonebad. 2. sinon. démilitarisation] _ saerTaSoriso xelSekrulebiT. xalxTaRweriloba). samxedro mosamsaxureTa daTxovna. hyavdes dadgenil raodenobaze meti samxedro Zalebi: ganiaraReba. demokratiis momxre.-ebi. mrewvelobis d. politika. demilitarizEbuli: de militarizebuli zona _ teritoriis aseTi zoli or saxelmwifos Soris. dēmos xalxi da graphō vwer] _ mecniereba. migraciis da sxv. miwaTmoqmedebisa da nayofierebis mfarveli qalRmerTi (romaul miTo logiaSi mas Seesabameba cerera). SeiaraRebuli jarebisa da saxalxo meurneobis gaday vana saomari mdgomareobidan samSvidoboze. romelime saxelmwifosaTvis akrZal va imisa. Dēmētēr] _ berZnul miTologiaSi: mi wis. romelic Se iswavlis mosaxleobis Semadgenlobas da misi moZraobis (Sobadobasik vdilianobis.. 2. demokrAtia [berZ. fraxti) portSi gemis gac denisaTvis.). demokratiuli partiis wevri. demokratia . memorandumi.) gadasaxadi.dem -124- 2. armiis d. d. amerikeli d. demUreji [ingl. démobilisation] _ da demobilQzeba _ 1. d. dēmarche] _ (di pl. droebiT sasazRvro xazi sadavo teritoriaze. romelsac uxdis gemis pat rons damfraxtveli (ix. ¥ demografiuli. romelSic akrZalulia sam xedro obieqtebis qona da samxedro Zalebis yola. demobilizAcia [fr. xazi.
vi msvleloba raime sazo gadoebrivpolitikuri gan dEmosi [berZ. lika s. modebis 2. ti suli. damtkiceba] _ obrivi dacema. zne ratio Cveneba. respub2isaTvis). (am forma. ¥ demokratiuli. agrematis. momwvevi. qce wileoba. s. va. démontage] _ manqanis. koleqtivis yvela wevris erTianobis d. nawilebad daSla (remon demOnstranti _ demon tisaTvis.. demOntaJi [fr. gardaqmna xatveli. nizaciis princi pi. sxdoma d. koleqtiuri muSaobis orga d. ralisation] da demoralizeba demonstrAcia [laT.). dēmos] _ 1. romlis 3. da demonstrireba [germ. wyobileba. sxva adgilas ga straciis (mniSv. 2. daimōn] _ boro me mowyobilobis da misT. d. romlis drosac mniSvnelobiT ixmareba ag umaRlesi xelisufleba reTve demonstrireba). Tanasworuflebiani mona 4. xalxs ekuTvnis. saxelmwifo saprotesto d. demokratiis safuZvelze (sinon. 1) mo dasatanad da sxv. d. gafrena. rai demOni [berZ. suliT dacema.-125- dem < dēmos xalxi da kratos xe wyobilebis gamosaxatavad. nawile. moqmedebis unaris dakar Demonstrieren] _ 1. sazogadoebis. romelic risame demonst demoralizAcia [fr. (mniSv. dēmorirebas (mniSv. demokratizAcia _ sa demonstracQuli _ ga xelmwifos. politikuri mmarTvelobis 2.. ¥ sademonstracio. protestis gamom kanonis da misT. sajaro Cveneba risame. qarxnis demonstrAtori _ piri. 2) axdens. risame sajaro gamoxatu drosac uzrunvelyofilia leba. d. kinofilmis d. masobri gva. kla sobriv sazogadoebaSi: mo . satana. gamomwvevi moqmedeba. lisufleba] _ 1. darbazi. gademokratiuleba). moraluri gaxrwna. avtomobilis d.-ad datova. demonst_ 1.
xalxi. dēnationalisation] _ 1.) dakargva. dandy] _ natifad. dēnonciation] _ (di pl. baRi (parki). zogjer TviT Rirebulebaze naklebadac (konkurentebis gandevnis mizniT). nacionalsocialisturi partiis wevrebs saero da wesebulebebSi samsaxurs ar aZlevdnen. samecniero. monebi demosSi ar Sediodnen. buCqebi da lianebi. dendron xe] _ specialuri baRi (dendrologiuri baRi). dumping] _ (ekon.xalxis masebi.) Zvel berZnul qa laqsaxelmwifoebSi: Tavi sufali moqalaqeebi.dem -126organizaciebis ganadgure bis. saxelmwifos mier na cionalizebuli (ix. 2. denazification gauqmeba. nacionalso cialisturi partiis da mis mier kontrolirebadi .). romelime saxelmwifos saxleobis araprivilegi rebuli fenebi. an botanikuri baRis kuTxe. dEmpingi [ingl. denonsAcia da denonsQreba [fr. 2. sas wavlo da kulturulsa ganmanaTleblo mizniT. dendron xe da logos moZRvreba] _ bo tanikis nawili. ukanasknel modaze Cacmuli mamakaci. ganadgu reba] _ RonisZiebaTa komp leqsi. militaristuli moR vaweobis an propagandis aRkveTisa da germaniis po litikuri cxovrebis de mokratiuli princi pebis safuZvelze gardaqmnis pi robebis momzadebisaken. saqonlis gayidva ucxoeTSi Sinagani bazris fasebTan SedarebiT bev rad iafad. romelic xeebsa da buCqebs swav lobs. ¥ dendrologiuri. dendrolOgia [berZ. (it. erovnuli TaviseburebaTa (enis. franti. dEndi [ingl. gadasayari eqsporti. kul turis da misT. dendrarQumi [< berZ. sinon. denacionalizAcia da de nacionalQzeba [fr. d. denacifikAcia [< ger. yovelgvari nacistu ri. romelic mimarTuli iyo faSizmze gamarjvebis Semdeg germaniaSi nacizmis aRmofxvris. sadac dargulia sxvadasxva saxeobis xeebi.). nacionalizacia) qonebis dabruneba uwindeli pat ronebisaTvis.
d.) kanis bunebrivi feris dakargva.). farexi Scd. kreditorisaTvis gadasacemad (anda Sesana xad _ Tu kreditori uars ambobs miRebaze). kbilis mTavari Semadgeneli nawili. 2.) piri. safrangeTSi: msxvili administraciul teritoriuli erTeuli. dEpeSa [fr.-iT gamoZaxeba. denominatio (de da laT. dEpo [fr. pigmentacia). depOnenti [< laT.-is gagzavna. depopulAcia [fr. departAmenti [fr. saelmavlo d. dēpartament] _ 1. deponens (deponentis)] _ (finans. mosaxleobis Sem cireba kleba. sax. pigmenti] _ (biol. deportAcia [laT. amerikis SeerTebul Sta tebsa da SveicariaSi: sa ministro.-is miReba. sa dac dganan lokomotivebi da matareblis (agreTve tramvais. dēpēche] _ te legrafiT an radioTi ga dacemuli saswrafo cnoba (sinon. zRvisiqiTa d. depigmentAcia [< laT. depozitum Sesanaxad mocemuli ram] _ (finans. d.). metropolitenis da sxv. depOziti [< laT. denominAcia [< laT. nominatis) fasiani qaRaldebis nominaluri Rirebulebis dacema. Deportieren] _ adamianis ga Zeveba misi mudmivi ad . ix. depopulation] _ (spec. dēpôt] _ Senoba. romelsac warmoebisa an dawesebulebisagan ergeba Tanxa da raime mizeziT ar miuRia garkveul vadaSi.) vagonebi da sadac maT ukeTeben mimdinare remonts. Semnaxvel salaroSi da misT. telegrama).) Tanxa an fasiani qaRaldebi Setanili sakre dito dawesebulebaSi (ban kSi.-127gancxadeba saerTaSoriso xelSekrulebis moqmedebis Sewyvetis Sesaxeb. fulis gaufasure ba. gamowveulia epidermisis dep ujredebSi pigmentis gaq robiT (ix. dens (dentis kbi li)] _ Zvlismagvari niv Tiereba. departAmenti _ ame rikis SeerTebul Stateb Si: sagareo saqmeTa sami nistros saxelwodeba.-ebi. dEntini [laT. d. deportatio] da deportQreba [germ.
d. dermato. dEsanti [fr. paraSutistebi. derma (dermatos) kani] _ rTul sityvebSi aCvenebs am sityvebis damo kidebulebas kanTan an ka nis daavadebebTan. krebis davale biT. [< berZ. derby sak. gilsamyofelidan da sxva adgilas iZulebiT dasax leba. d. tyavi] _ xelovnu ri tyavi. polki. s. mowinaaRmdegis teritoriaze brZolis sa warmoeblad (gemiT. ¥ sadesanto. romelic moqmedebs raime organizaciis. depUtati [laT. dermatolOgia [berZ. arCeuli piri. 2. dermAtini [berZ. 2. su lierad daZabunebuli fsiqikuri mdgomareoba. deputatus] _ 1. 2.). medEsante _ sadesanto ja rebis samxedro mosamsaxure. (me dic. da niSnul an arCeul pirTa jgufi. 2).-is gagzavna. derma (dermatos) kani. (ekon. wignis ydisaTvis da sxv. d. dēputation] _ deputatTa (mniSv. d. dawe sebulebis. s. sax. sahaero d. TviT mfrinaviT da sxv. deprEsia [laT. daqveiTeba. depressio daT rgunva. derma kani da logos moZRvreba] _ medicinis dargi. jarebis gadasxma mtris teritoriaze. s.. rome lic kanis daavadebebs Se iswavlis. dermatolo giis specialisti. iyeneben avejze gadasak .) qveynis sameurneo cxovrebis Seferxeba. romelmac raime davaleba unda Seas rulos. arCeuli warmomadgeneli. xomaldi.-is miReba. dErbi [ingl. daTrgunuli. dermatOlogi kanis daava debebis eqimi. parlamentis d. operacia..) ga dasxmuli specialurad momzadebuli jaris nawi lebi. arCeviTi saxelmwifo dawe sebulebis wevri. deputAcia [fr. daCagvra] _ 1. m.-is Semadgenloba. ¥ dermatologiuri. descente daSveba.] _ samda oTxwliani cxenebis doRi. sazRvao d. modu neba. gadasxma] _ 1.dep -128ravad. klinika. desantis monawile. muSambis msgavsi.
TviTneboba. d. manqanis. tirani. mTelis nawili. detAluri _ dawvrilebiTi. mxatvruli d. romelic sxvebs aiZulebs mis nebaze iqceodnen da sxvis survils arafrad ag debs. Zalebi. 2. avtomobilis d. destabilizAcia da desta bilQzeba [laT. mtar vali). de (ix. yurZeni. romelsac sadilis Semdeg Seeqcevian (sinon. situaciis d. me qanizmis. d. d. sinon. pozicia. aSSSi da sxva qveynebSi: samZebro poli ciis agenti (qarT. dessert] _ xili an tkbileuli. ¥ sadeserto. 2. maZebari). romlis xelT iyo ganusazRvreli uflebebi. kino filmi). d. raime SeTanxmebis miRwevas (sapirisp.-ebi. destructio] _ raime normaluri struq turis moSla. ¥ despoturi.. dEstruqcia [laT.). detectio gaxsna] _ 1. garCeva.. konstruqciuli). winadadeba. Zvel aRmosavleTis monaTmflo belur monarqiebSi: umaR lesi mmarTveli. despotēs] _ 1. dEserti [fr. dētail] _ 1. inglisSi. Carozi). sazogadoebis d. kOvzi _ kovzi. despOtizmi _ SeuzRudavi xelisufleba. detEqtivi [ingl. mmarTveloba. destruqcQuli _ rac xels uSlis Semdgom mu Saobas. d. deteqtQuri _ aseTi nawar moebi. aRweriloba. moTxroba. dEtali [fr. 2. sad. s.-ebze yuradReba ar gaumaxvilebia. darRveva. romelic Seicavs . medesantesi Scd. (gadat. xelsa wyos nawili. d.-129¥ medesantisa. deteqtiuri nawarmoebi (romani. d. TviTneba adamiani. de da stabilizacia)] _ sta bilizaciis moSla: myari mdgomareobis ararseboba. dEspoti berZ. detective < laT. sisastike. d. xasiaTi. wvrilmani ram. momxsenebels d. (sinon. det mdgomareobis d. analizi. rome lic zomiT metia Cais kov zze da pataraa sufrisaze.
sityvis Semadgeneli nawi lebis gamosayofad.det -130vgrgvinav] _ feTqebadi niv Tierebis meyseuli aaleba. zarali. rom lis dakiTxvac warmoebs. detEqtori _ spe cialuri mowyobiloba. mowyobiloba. dartymiT. metyveleba. mokle xazi (). deficit ak lia] _ 1. romelic ixmareba sityvebis SesaerTeblad. rac gamowveulia sxva niv Tierebis afeTqebiT an Ser yeviT. d. aR momCeni] _ 1. d.. siTbos. detektivi. sinaT lis. saidumloebiT mocul da naSaulis gaxsnas. defQciti [< laT. romelic Tavisi afeTqebiT iwvevs sxva feT qebadi nivTierebis deto nacias. romel sac iyeneben risame asafeT qeblad. devisio gayofa] _ patara.. proeqtis d. 2. wvrilmani d. d. birTvul ga mosxivebis) gamosavlenad. agreTve sityvis gadasatanad Semdeg striqonze. egzemplari. amnTebi. artur konan doilis d. moTxrobebi.-ebis aRmofxvra. detEqtori [ingl. de-iure). 2. zadi. ded-mama. filmi. dEfisi [rus. definition] _ cnebis zusti gansazRvra misi yvelaze arsebiTi niS nebis saSualebiT. de facto] _ faqtobrivad. ¥ defeqtiani. radiomimReb Si: mowyobiloba maRali sixSiris rxevebis dabali sixSiris (smeniT aRsaqme li) rxevebad gardaqmni saTvis.ebi. avtomobili. d. detector < laT. gasavlis metoba Semosavalze. Dēfect laT. sinamdvileSi. detuo . defectus] _ nakli. wignis d. da naklisi. Deφuc < laT. detektiuri Scd. defeqtiuri Scd. dEfAqto [laT. detonAcia [< laT. romelsac iyeneben risame (mag.naklovaneba. detector gamxsneli. gamoxa tavs maZebarTa Tavze ga damxdar faTerakebs. romani. d. definQcia [laT. (sapirisp. detonAtori _ 1. xarvezi. fistoni. sicr. saxl-kari. feTqebadi nivTiereba. im piris fsiqikuri mdgoma reobis Sesamowmeblad. dEfeqti [germ.
gafuWeba.. nedleuli. dadgena avadmyofis yo velmxrivi gamokvlevis Se degad. deflower < laT. Saqris avadmyofoba. medi cinis dargi. diAgnozi [< berZ. yoveli meaTe damnaSavis sikvdiliT das ja wilisyriT. 2. diagnōsis gamocnoba. . decimAcia [laT. decimus me aTe] _ (ist. di. d. diAbeti _ avadmyofoba. [berZ. mcdari d. deflorAcia [ingl. mmarTvelobis d. deformAcia [laT. romlis damaxasiaTebelia gaZlierebuli wyurvili da uSaqro Sardis Warbad gamoyofa. dēflōrātio] _ 1. 2. d. 2. u. gansazRvra] _ avadmyofobis gamocnoba. diagnōstikos gamomcnobi] _ 1. xerxemlis d. S. romlis drosac SardSi gamoiyofa Saqari da sis xlSi Saqris raodenoba (Semcveloba) matulobs. d. di] _ TavsarTi mniS vnelobiT `ormagi~. diAbeti _ avadmyofoba. raime saqonlis nakleboba bazarze (rodesac moTxov nileba sWarbobs miwodebis). sxeulis d. saqoneli. qalwulobis. yoveli meaTe dia adamianis dasja damnaSavis mounaxaobis SemTxvevaSi.).-131 biujetis d. deformatio] _ da deformQreba [germ. deformieren] _ risame formis Secvla... diabētēa] _ im sneulebaTa saerTo sa xelwodeba. difTongi. dezentralizieren] _ 1.. damaxinjeba. romelic swav lobs daavadebis niSnebs da diagnozis dasmis meTo debs. decentralizAcia [fr. swori d. decentralisation] _ da de centralQzeba [germ.-is dasma.. umankoebis ubiwobis. centralizaciis gauqmeba an Sesusteba. ro desac centraluri xeli suflebis zogi funqcia gadaecema mmarTvelobis adgilobriv organoebs. ¥ deficituri. TviT mmarTvelobis sistema. dakargva. romelTa dama xasiaTebelia Sardis War bad gamoyofa. yvavi lebis mowyveta. diAbeti [laT. diagnOstika [< berZ. saTadarigo nawilebis d.
). š.-ebi daviT kldiaSvilis moTxrobebSi. dialektikē sa ubris. diakritiuli Scd.). mimarTuleba. bunebisa da sazogadoebis marad moZrav da cvalebad movlenaTa Semecnebis mec 2. rom unda warmo iTqvas sxva bgera da ara is. 2. romelic aerTebs mravalkuTxedis or aramomijnave kuTxis wveroebs. adamian Ta sazogadoebisa da az rovnebis cvalebadobis. dialeqtika). romelic am asoTi uniSnod gadmoicema. guruli d. dialEqtika [berZ. damatebiTi niSani asos Tavze an mis qveS. diakritQkuli [berZ. d. . diAdema [berZ. d. fSauri d. didēma] _ 1. sinon. moZraobisa da ganviTarebis zogadi kanonebis Sesaxeb. diAleqti [berZ. mag. naxazi. ¥ dialeqturi. dialeqtikuri sxvaa (ix. romelze dac laparakoben ama Tu im kuTxeSi (qarT. ¥ diademisa. kamaTis mimarTviT] _ mecniereba _ filosofiuri moZRvreba bunebis. fr. diakritikos ganmasxvavebeli] _ diakritikuli niSani _ (enaTm. diagramma naxazi] _ 1. diAgrama [< berZ. 2. diademasi Scd.. Zvir fasi TvlebiT gawyobili Tavsaxvevi an gvirgvini _ uzenaesi qurumebis (mefe ebis) xelisuflebis niSa ni. d.dia -132miuTiTebs. Wadrakis dafaze figure bis ganlagebis grafikuli gamosaxuleba. dialeqtos] _ (enaTm.: rus ё. diagōnios kuTxidan ku Txisken mavali] _ swori xazis monakveTi. daavadebis adreuli d. diagonalis < berZ. romelic TvalsaCinod gamoxatavs raime sidideebis Sefarde bas. kilokavi). leqsikoni. qalis Zvirfasi samkauli _ Ria (saSuble) gvirgvini. diagnozis dasma. Cex. produqciis zrdis d. ç. kilo. diagOnali [laT. saerTosaxalxo enis ganStoeba. metyveleba. ¥ diagonaluri. d. dialEqtizmi _ dialeqtis damaxasiaTebeli (kuTxuri) sityva an gamoTqma salite raturo enaSi.
proeqcia)mowyo bilobis saSualebiT. romelic da werilia saubris formiT. pozitivus da debiTi] _ fotografiuli suraTi minaze an sxva gam Wvirvale masalaze. sruli. dQana [laT. sibrtye. diAspora [< berZ. meTodi. diAlogi [berZ. literaturuli nawarmoebi an misi nawili.). d. romelic dialeqtebs Seiswavlis. uki duresi (winaaRmdegoba. diametris (ganakveTis) xazis gayo lebiT risame Suaze gam yofi. 2. (wign.-is moRvawe. rome lic misawvdomia ama Tu im sakravis an momRerlis xmi saTvis. da pirispirebuloba da sxv. dialeqti). dialeqtiuri Scd. interesebisa da sxv. Diana] _ romaul miTologiaSi: nadirobis mfarveli qalRmerTi.). moqmedebisa. mocu loba (codnis. diapozitivuri Scd. d.. swori xazis monakveTi.-is detali. monologi). 15 m-ia. raime mrgvali sxeulis. dia 2. diapAzoni [< berZ. diaspora gabneva] _ xalxis (eTnikuri erTobis) mniSvnelovani na . diametruli _ 1. didi d. ¥ diapozitiuri. d. Sav-TeTri d. cirkis arenis d. atlasi. (sinamdvilis Semecnebisa da gardaqmnis mecnieruli Teoria da meTodi). d. sivrcis ganak veTi. saTavsis.) zoma.-is xma. d. diapasōn `yvela simisa~] _ 1.) sxvadasxva simaRlis yvela bgeris erToblioba. dialeqtolOgia _ enaT mecnierebis dargi. dia gam Woli da laT. firfita. 2. gadat. gadat. diametraluri. 2.). feradi d. diapozQtivi [berZ. saubari or an ramdenime pirs Soris (Sdr. ¥ dialeqtologiuri. ¥ dialeqtikuri. (wign. dialeqturi sxvaa (ix. azrovneba. diAmetri [< berZ. diametros ganakveTi] _ 1. dialogos] _ 1. eqspedicia.-133nieruli Teoria da meTodi. iyeneben sademonstraciod sapro eqcio (ix. 5 sm d. d. diametriuli Scd. (mus. farTo d.romelic aerTebs wrexazis or wertils da gadis mis centrze.
d. damoZRvris midrekileba. ganrideba] _ 1. d. optikur xelsawyoebSi: obieqtivis nawili _ nax vretiani gaumWviri firfita. didaqtiuri Scd. didaktikos samoZRvro] _ damrigebloba.) kunT myesovani (kunTovani) Zgide. gamaZlierebeli. damoZRvra literaturul nawarmoebSi. dQeta [berZ. rac didaqtivizmi ¥ didaqtikuri. dia gavliT.. samxedro da saxelmwi foebrivi mniSvnelobis obieqtebis dangreva. d. saWmeli. TxzulebaSi. gaWimva] _ (anat. ¥ dieturi. didAqtizmi [< berZ. dieleqtruli. diastolē gaganiereba. diversio gadaxra. skolaSi swavlebis Teo ria. dielEqtriki [ingl.). mkacri d. d. romelic erTmaneTisgan yofs gulmkerdisa da muc lis Rruebs (qarT. didak- . diAfragma [< berZ. gamWoli da chronos dro] _ (lingv. moSla mowinaaRmdegis zurgSi. diaphragma tixari] _ 1. qarTuli d. d. antena. igivea. SuasaZgidi). dieleqtriuli Scd. wilis yofna Tavisi qveynis farglebs gareT. romelic zRudavs optikur sistemaSi gavlil sxivTa konas. didAqtika [< berZ. enobriv movlenaTa ganviTarebis istoriuli Tanmimdevroba. nivTiereba.-is dacva. peda gogikis nawili _ moZRv reba swavlebis Sinaarsis. divErsanti _ diversiis Cam deni piri. d. fotoaparatis d. meTodebisa da organiza ciuli formebis Sesaxeb. diAstola [< berZ. (anat.).) gulis moqmedebis erTerTi faza _ moSveba moduneba. ¥ dieleqtrikuli. (ix. SeRwevadoba. romelic mosdevs mis SekumSvas (sistolas). Wkuis damrigebloba. 2.romelic ar atarebs eleqtro dens. diaita cxovrebis wesi] _ kvebis garkveuli reJimi. amerikaSi. diaqrOnia [berZ. sinon. agreTve izolatori). d. 2. princi pebi.dia -134tikos samoZRvro] _ 1. divErsia [< laT. sasadilo dietiuri Scd. dielectric] _ (fiz.
d. divQdendi [laT.) mxatvroba. samuSaoebi. divertQsmenti [fr. romlis mizania mowinaaRmdegis yuradRebis gadatana dartymis mTavari mimarTulebidan da sxva mxares.) qaRaldis fulis niSnebisa da sxva fasiani qaRaldebis kursis daweva (sapirisp. msrolelTa d. romelic mZime Txevadi (dizelis . ¥ dizaineruli da sadizainero. d. s. divizQoni [fr. ro melic Sedgeba ramdenime polkisa an brigadisagan. satanko d. divQzia [fr. interierebs. divizion] _ msxvi li sajariso SenaerTi. ro melic Sedgeba sxvadasxva nomrisagan da imarTeba ZiriTadi warmodgenis Sem deg. disaggo] – (finans. moqmedeba. d.S. dizaQneri [ingl. aqti. yoveld Riurad saxmar nivTebs da a. Diesel < sakuT. es Tetikuri siamovnebis momgvreli sayofacxovrebo Tu sawarmoo ansamblebs. division] _ samxedro qveganayofi sara keto. avejs.) laboratoria. d. aJio).-135aseTi aqtebis Cadena ro melime qveyanaSi ucxo sa xelmwifos agentebis mier. d. dizAJio [ital. (s. mxatvruli konstruireba. (s. ¥ diversiuli. jgufi.. designer] _ mxatvarkonstruqtori. design proeqtis Sedgena] _ mxatvruli pro eqtireba produqciisa (sag nebisa). teqnikuri esTetikis spe cialisti. ¥ dizainuri da sadizaino. romelsac mrewve loba uSvebs. (s. germaneli mecnierisa da inJinris Alfred Dieselidan] _ Sigawvis Zrava. dividendum gasayofi] _ mogebis na wili. dQzeli [germ.) firma. mcire maStabis samxedro operacia. romelic apro eqtebs Tanamedrove. divertissement gamxiaruleba] _ Te atraluri warmodgena. 2. saartilerio da jav Sansatanko nawilebSi (Zve diz lad _ kavaleriaSic). d. dizAini [ingl. romelsac iReben aqcionerebi maT mier da bandebuli kapitalis pro porciulad. sax.
rome lic misdevs mecnierebis an xelovnebis romelime dargs ise. xotba. 2. dizentEria [berZ. Zvel berZnul TeatrSi: ormoqmedebiani drama. moyvaruli. romelic Sei cavs or. meqanikis dargi. 2). 2. romel Tagan erTerTis arCeva aucilebelia. sagundo simRera Rvinisa da mxiarulebis RmerTis dionises pativsa cemad: mogvianebiT: saxotbo lirikuli leqsi. rac dinamika (mniSv. dynamis Za la] _ igivea. UmReris (ugalobs) _ zedmetad aqebs. ¥ diletanturi. 2. romelic saqonlis yidvagayidviT aris dasaqmebuli. ro melic fasian qaRaldebs yidis.diz -136- sawvavi) sawvaviT muSaobs. rodesac ori arasasurveli SesaZ leblobidan aucilebelia erTerTis arCeva. avtomobili. erTi CanafiqriT gaerTi anebuli ori romani an ori dramatuli nawarmoebi. dysenteria] _ nawlavebis mwvave infeq ciuri (gadamdebi) daavade ba. diletante < laT. dideba. d. orgvari mniSvneloba. iseTi viTareba. firma an piri. rom ara aqvs sa fuZvliani momzadeba. dealer < deal vaWroba. 3. dilEtanti [fr. . biznesis keTeba] _ 1. dilemasi Scd. difirambi Scd. dynamikos moq medi. dezinteria. dQlema [berZ. ¥ dilemisa. msjeloba an daskvna. (wign. delectare] _ piri. warmodgena] _ 1. dilēma < di ori da lemma gzavneli. romelic swavlobs sxeulTa moZraobis kano nebs maTze moqmed ZalebTan dakavSirebiT. dQleri [ingl. dithyrambos] _ 1. dizinteria Scd.). safondo biuros wevri. diTQrambi [berZ. sazeimo. ¥ dizeliani. ze rele mcodne. dinAmizmi [berZ. dilOgia [berZ. orazrovneba. di (s) orjer da logos sityva] _ 1. erTmaneTis gamom ricxav debulebas. Zvel saberZneTSi: himni. (log. Zlieri] _ 1. d. dinAmika [< berZ. d.). 2. gadaWarbebuli Seqeba. msjeloba.
¥ dinastiuri da sadinastio. gav rcelebulia avstraliaSi. sanaxaoba] _ 1. (s.. moZraobis siWarbe. [berZ. safrangeTSi. ¥ dioramisa. dynasteia] _ erTi da imave gvaris mo narqebi (mefeebi). dQngo [ingl. dioramasi Scd.. iyeneben samxedro da sam TosainJinro saqmeebSi. 2. saqarTveloSi.) interesebi. dynamis Zala da metrēo vzomav] _ meqanikuri Zalis sazomi xelsawyo (qarT. diOnise [berZ.). dia gamWoli da horoma xedi.). bagrationebis d. romlebic TanmimdevrobiT cvlian erT maneTs taxtze naTesaobis dio da memkvidreobis uflebis safuZvelze. naxati. d. romlis wina plan ze moTavsebulia mocu lobis mqone sagnebi. piesa. dingo < avst ral. diofizQtebi [berZ.-1372. dinamOmetri [berZ. Dionysos] _ ber Znul miTologiaSi: Rvinisa da drostarebis RmerTi. movlenebis d. dynamis Zala] _ Zlieri feTqebadi nivTiereba. ga moigona Svedma inJinerma da mecnierma alfred nobelma (18331895 ww. energiasTan. (wign. dinamo. dinamiuri Scd. statika). diOrama [berZ. dynamis Zala] _ rTuli sityvebis da sawyisSi aRniSnavs am si tyvebis damokidebulebas ZalasTan. zevsisa da semeles Svili (romaul miTologiaSi mas Seesabameba baxusi). ¥ dinamikuri.] _ veluri ZaRli. burbonebis d.. siuJeti. d. Zalis sazomi). dinamometria. gamWvirvale qsovilze an mkrTal minaze orive mxri dan daxatuli suraTi. risame moZraoba. dinAmiti [< berZ. romlis mTavari ZiriTadi Semadgeneli na wilia nitroglicerini. sinon. dinAstia [berZ. deinos sa Sineli da saura xvliki] _ gadaSenebuli uzarmazari qvewarmavali. d. dyo ori . 3. ro melic sagangebo ganaTebis Sedegad gveCveneba moculo bis mqoned. cvale badoba. dinOzavri [berZ. gadat. ganviTareba (sapi risp.
moqmedebis Sesaxeb sxvebTan urTierTobaSi. 2. gadat. festivalze warmatebiT ga mosvlisaTvis. (s.romlebic aRiareben ieso qristes or bunebas _ adamianursa da RvTiurs (sapirisp. (s. saerTaSoriso po litikis gansaxorcieleb lad. xarisxis d. 2.. s. sadi plomatio sxvaa (ix. ¥ di plomatiuri da sadi plomatio. ro melic di plomatiur saq mianobas eweva da muSaobs ucxo saxelmwifoebTan ur TierTobis sferoSi. mowmoba. dQplomi [fr. d.di p -138berZ. da phisis buneba] _ (ist. adamiani. mTavrobis oficialu ri saqmianoba saxelmwifos sagareo. romelic di plomiT (mniSv. piri.) urTierTobis damyareba.1) aris dajildoe buli.) fosta. romelic moxerxebulad iqceva. ¥ di plomaturi da sadi plomato. monofizitebi). diploma furceli. diplôme < berZ. do kumenti (orad gakecili)] _ 1. s. (s. moqmedebs sxvebTan urTierTobaSi. d. diplomAtia [fr. ityvian moxerxebuli saq cielis. naSromi. romelic eZlevaT raime konkursze. di pkurQeri _ di plomati uri kurieri (ix. qristianuli religiis warmomadgenlebi. gamofenili eqsponatebis maRali xaris xisaTvis. d. romelic sadi plomo naS roms amzadebs. sigeli. 2. 2. ¥ sadi plomo. Tanamdebobis piri.).. di plomatia)..) niWi. di p. studenti. (saub. raime wodebule bis an samecniero xarisxis mikuTvnebis Sesaxeb.). diplomete < . di plOmanti _ 1. kOrpusi _ ama Tu im qveyanaSi akreditebu li ucxoeli di plomati uri warmomadgenlebi er Toblivad. di plomatiuri). diplōma `orad dakecili (ga kecili) furceli~] _ 1. diplomatie] _ 1. mowmoba saswavleblis dam Tavrebis. universitetis d. di plomatiuri. mecnierebaTa doqtoris d. proeqti. di plOmati [fr.
romelic xelmZRvanelobs orkestrs. s. dirEqcia [laT.. dissertatio kvleva. romelic disertacias icavs.. avtosatransporto sawarmos d. gamoyofa. gunds. dirQJori [rus. sinon. disharmonia. (xmovnebis win diz. dis < berZ. directio mimar Tuleba] _ sawarmos.. di plomati). directio pirdapiri mi marTuleba] _ zemdgom (umaRlesi) organos saxel mZRvanelo miTiTeba. dis. skolis d. wonaswo robis darRveva. ¥ sadiriJoro fakulteti. romelsac sajarod icavs avtori samecniero sabWos sxdomaze kandidatis an doqtoris samecniero xa risxis mosapoveblad. disbAlansi fr. Teatris d.-139- dis di plomatiuri kurieri _ Tanamdebobis piri. sadoqtoro d. dissertans (dissertantis) mkvlevari] _ pi ri. Dissertation < laT. di plomAtika _ istoriis damxmare disci plina. dayofa.romlis Sesruleba aucilebelia. dirQJabli [fr. dirEqtiva [fr.-is dacva. disbalansi. dirigeable] _ di plomatiuri proto koli _ (ix. msje loba] _ mecnieruli naSromi. directive < laT..) [laT. ro melic Seiswavlis istori ul sabuTebs (qarT. dirEqtori [laT.. dawesebulebis an saswavleblis xelmZRva neli. disertAcia [germ. di plomaturi sxvaa (ix. diriger marTva] _ musikosi. director < dirigere gasworeba. s. Дuрuжёp < fr. warmarTva] _ sawarmos. haerze ufro msubuqi.) balansis. dys] _ Tav sarTi mniSvnelobiT `ga yofa. saopero an sabaleto speqtaklis.romel sac ama Tu im ucxo qveya naSi miaqvs di plomatiuri fosta. romlis korpusi airiT aris savse: marTuli aerostati. pulti.. saavi acio Zravis mqone sahaero xomaldi. . (konservatoriaSi). da wesebulebis an saswavleb lis xelmZRvaneli organo direqtoris meTaurobiT. d. sigelTmcodneoba). disbalance] _ (wign. uaryofa~. disErtanti [< laT.. protokoli).
dQsko [berZ. sinon. ¥ diskoTekisa. diskos] _ (saub. ¥ disidenturi. diskoteka Scd. 2.mTva ris moxazuloba. asimilacia). dis.dis -140disquette] _ magnituri (la zeruli) diski informa ciiT kompiuterze dasamu Saveblad. moZraoba. literatura.) rTu li organuli nivTierebis daSla organizmis cxovel moqmedebis procesSi. 2. d. agreTve disko). discotheque. laT. s. s. kvali fikaciis CamorTmeva: kva lifikaciis dakargva. dys.romelic ar iziarebs qveyanaSi gabatonebul ide ologias da ibrZvis mis winaaRmdeg. .).. dis (TavsarTi. fr. (lingv. cudi pirobebi ¥ sadisertacio. d. disQdenti [< laT. bavSvis (biWis) maRali sa simRero xma. bakmi). diskos] _ mzis. 2. dijei. Tvisebrioba da facio vakeTeb] da diskva lificQreba _ 1. (biol. piri. romelic ar aRiarebs qveyanaSi arse bul sarwmunoebas: rjul gandgomili. sxvagvarad mo azrovne. sityvaSi ori erTgvari bgeridan erT erTis cvla: ganmsgavseba (Sdr. naSromi. diskvalifikAcia _ [ix. comfort komforti] _ (wign. diskos mrgvali firfita da thēkē sacavi] _ 1. 2. dQsketi [ingl. diskOTeka [ingl. sportsmenisaTvis Sejib rebaSi monawileobis Ca morTmeva. laT. axalgazrduli klubi. sity vas aZlevs uaryofiT an sawinaaRmdego azrs) da ingl. discothéque < berZ. ka fe da misT. disimilAcia [laT. aseTi xmis mqone momRerali biWi. Tema. discantus] _ 1. diskoTekasi. gramafonis firfita (ix. piri. dQskanti [laT. fr.). disque < berZ.). sadac ukraven firfitebs da cekvaven. diskOmforti [berZ. 2. qualificatio kvali fikacia. diskette. gramofonis firfitebis sacavi. dQski [fr. dissidens (sissidentis) vinc Tanaxma ar aris] _ 1. simrgva le: (qarT. disk JOkei _ ix. dissimilis ara msgavsi] _ 1.
dispersio ga fantuli.). (lit. (gadat. muSaobisa. dispansaire < laT. sxvadasxva mJReri] _ (mus. rasobrivi d. rac ar ewyoba. tuberkulozis d. paeqroba. discriminatio gansxvaveba] da dis kriminQreba _ calkeuli pirovnebis.) iseTi ram. (geol. 2. ¥ sadiskusio.) dedamiwis qerqis dis Sreebis gadaadgileba. oponentis d. visi me an risime Rirsebis. diskriminAcia [< laT. prestiJis Seb Ralva. garCeva] _ raime sa dao sakiTxis sajaro gan xilva. leqsTwyobaSi: arasruli. klubi. xo maldebis ganawileba nav sadgurSi. Tanas woruflebianobis. av toritetis. S. saubarSi d. dissonance < laT. arazusti riTma. _ daSla. 3. Seitana erTma uadgilo replikam. dispErsia [laT. Sexmatkbilebas. saxelis gatexa. romelic xor cieldeba dispanserebis da poliklinikebis saSuale biT. konsonansi). gab neva. discreditieren] _ (wign. mo cileba. das venebisa. sakiTxi. adamianTa jgu fis.). qim. ganTavisufleba] _ samkurnalopro fi laq ti kuri dawesebuleba. flotis. dispAnseri [fr. bgeraTa arahar moniuli Sexameba (sapirisp. dislokAcia [fr. uflebis SezRudva. romlis mizania (mkurnalobis garda) daavadebaTa winaaRmdeg wi naswari zomebis miReba. ar egueba raime er Tians. ndobis dakargva. Seu Tanxmebloba. s. (samx. dispancer darigeba. 1. s. warTmeva mospoba. dislocation gadaadgileba] da dis locQreba _ 1. gabneuli] _ (fiz. 2.) ja rebis ganlageba qveynis teritoriaze. keTilxmovnebis darRveva. dispanserizAcia _ janm rTelobis dacvis RonisZie baTa sistema. disOnansi [fr. . discrēditer saxelis gatexa] _ da diskreditQreba [germ. dayofa.). diskUsia [< laT. dissaans sxvadasxva xmani. discussio gan xilva. saxelmwifos da a. kamaTi. Seuwyobloba. diskreditAcia [< fr.).-141cxovrebisa.
brZaneba jarisadmi brZo distilAtori _ distili lis dasawyebad. (spec. (s. dispropOrcia [fr. s. dispetCerisaTvis gankuTv teritoriuli ubani. paeqroba mecnierul. dispatcter] _ muSaki. obis msvlelobas erTi d. CerTan dakavSirebuli. vkamaTob] _ sajaro niadagSi.). ¥ dispersiuli. gzatkecilze da sxv. jaris tilaciis Txevadi produq an flotis sabrZolvelad ti. manZili startsa da sadispetCero _ 1. 3.dis -142- portion < dys da proportio] _ proporciis uqonloba. nigzaze. centraluri punqtidan. navTobis d. manZili. (sp. ganlageba. mTe TeTri sinaTlis sxivis lis calkeuli nawile daSla speqtris calkeul bis. eleqtrotabloze informacias iZleva teqstis. bgeris d. dQsputi [< laT. naxazis saxiT. zaciisaTvis saWiro aparati.). dispro- sQnaTlis dispErsia _ . 1. moZrav avtomobilebs Soris. distillatus wveTebad Camosuli] _ dis ganlageba] _ (saamx. 2. kamaTi. display Cveneba] _ d. dispet finiSs Soris. TviTmfrinavis d. gavlisas).). ekranze. mokle d. Sualedi risame raobas an sawarmos muSa Soris. erTmaneTTan Seufar ferad sxivebad (prizmaSi debloba. garidebis d. dQsplei [ingl.-ze. dispEtCeri [ingl. disputo vmsje lob. centraluri s. dispozQcia [laT. literaturul an sxva xa siaTis Temaze. tabulis.).-is ufrosi. d. marTva.-ebia navTi da 2. mowyobiloba (kompiuteris ¥ distanciuri da sadistannawili). administraciul 2. samsaxuri.) bombi. analizi. distantia] _ rigebs transportis moZ 1. me1819 ss.. rki nili sadgomi oTaxi.: werilobiTi benzini. (s.romelic kineskopis cio. d. romelic awes distAncia [laT. dispositio distQlati [< laT.
samxatvro d. mecnierebis damoukidebeli codnis dargi. distilAcia [laT. Dűne] _ qarisgan motanili qviSis borcvi (520 m simaRlisa) zRvis. saswavlo sa gani. bgeraTa keTilxmovnebis darRveva. 2.) sasjeli. romlis dacvac savaldebuloa ama Tu im koleqtivis yvela wevrisaTvis.-143 u. mtkice d. disharmonuli Scd. musika. diffamo saxels vutex] _ (samarT. ¥ disci plinuri da sadisci plino (mniSv. uTanxmoeba.. wylis d. RviZlis d. (maTem. traqtorSi da misT: meqanizmi. avtomobilSi. diferencQali [laT. gamoxdiT gawmenda (siTxisa). ¥ udisci plino (mniSv. dif dys da harmonia Tanabgeradoba. (s. qsovilebis.) visime saxelis gamtexi. Tan xmoba] _ 1. (mus. mdinaris napirze. dQuni [germ.. (s.). maTematikuri d. dQubeki _ umaRlesi xarisxis makedonuri Tambaqo. SeuTan xmebloba. ortaepedi. risame ramesTan Sesaba misobis darRveva. discQplina [< laT.-ebi.-ebi. distrOfia [berZ.-is dacva. distillatio wveTva] da distilQreba _ disharmOnia [berZ. 1isaT vis). tbis. d.. . organoebis an mTeli organizmis kvebis darRveva. dys (uar yofis aRmniSvneli Tavsar Ti) da trophē kveba] _ (medic.) wesdeba (armiaSi). d. 1isaTvis). romlis saSualebiTac ori uka na (wamyvani) Tvali sxva dasxva siCqariT brunavs mosaxvevebsa da uswormas woro adgilebSi. Sromis d.) harmoniis. distichon] _ (lit. d.-ebi. elenTis d. dQstiqi [berZ. sabunebismetyvelo d. filologiuri d.) ortaepiani strofi. moswavle. 2. gamoxda. isciplina moZRvreba] _ 1. ¥ disharmoniuli.) damoukidebeli cvladi si didis nebismieri nazardi. mtkiced dadgenili wesi. differentia sxvaoba] _ 1. Se marcxveneli cnobebis (nam dvilisa Tu mogonilis) ga moqveyneba presaSi. difamAcia [< laT.
mravalgvar. ormagi. bgera] _ (enaTm. tolEbani _ gantolebani. da _ (fiz. difTEria [fr. mEtria _ geometriis na xorxis. marcvlad Serwymuli ori xmovani (qarT. tarifi. TandaTanobiT SeRweva me ore nivTierebis atomebis diferencQuli _ araerT ¥ diferencialuri (mniSv.) sinaTlis. si saSualebiT. axal enebad. gansxvavebuli (sxva dasxva pirobebSi).) organoTa mraval sinaTlis d. non.) enis daSla. sasaubro me tyvelebaSi ixmareba ag diferenciAluri gan reTve difteriti. ganviTarebis procesSi. xunagi). romelic Seiswavlis wovani garsebisa da xa geometriul obieqtebs di xis anTeba. erT cvladebs. traqeis lor wili. diferencQreba _ 1. mtvreva] _ (fiz. diffractio texa. 1isaTvis): diferencialuri aRricxva _ umaRlesi maTe matikis nawili.). erTi nivTierebis yofa dialeqtebad da Sem atomebis an molekulebis deg. differentia gansxvaveba] da diftongi Scd. maT warmo dQfTongi [berZ. phthongos ebulebsa da damoukidebel xma. romlebic Seicavs saZe bar funqciebs. . (biol. xmovani). dabrkolebaTa Semovla.danawevreba difrAqcia [laT. erTmaneTisgan bgeris Tu sxva talRebis gansxvavebul nawilebad. mier gzaze Sexvedrili elementebad. 2. gavrceleba.dif -144- gvari. organizmis ferencialuri aRricxvis saerTo mowamvla (moZv. diphthongos < di (s) orjer. or diferenciAcia [< laT. difteria. gafarToeba] 3. d. diphterie < berZ. sinon. ferovnebis warmoqmna or ganizmis individualuri difUzia [laT. difteriti Scd.romelic Se iswavlis warmoebulebisa da diferencialebis Tvise bas da xerxs. diphthera kani] _ mwva ve gadamdebi daavadeba (upiratesad bavSvTa) ro diferenciAluri geo melsac axlavs cxviris. gantolebaTa sistema.). raime meTodis dayofa. diffusio gabneva. (lingv. d.
dQqtori [< laT. bgerebi. romel ¥ sadiqtoro. dicto vu qveynebisaTvis Tavisi pi karnaxeb da berZ. dicte] – igivea. 1. 2). romelTac moxveva. 2. leviziis muSaki. dictatura] – d. saxelmwifos erTpirov naweris kvlav warmoeba nuli mmarTveli. kestri erTgvari. diqtAtori [laT. misi mmarT saerTo saxelwodebis _ Divelobis dro.landis mixedviT]. difuziis gziT miRebuli. rac diktatura Scd. ZalauflebiT. Sekruleba da sxv. diktatori Scd. xdeba zepiri metyvelebis diktati Scd. dictat < laT. warmoiSva 2. aRWurvilia SeuzRudavi diktofoni Scd. airebis d. ti saxelmwifos saSinao an 1. dQqti [germ. Ca 1. dictator] – saWiroebis SemTxvevaSi. romelsac niSnavda sena ¥ difuziuri. ¥ diqtatoruli. usa mikrofonTan kiTxulobs marTlo SeTanxmeba. reJimi. gadat. siTxe. dictor mo dikti Scd. phone bge robebis moTxovnebis Tavze ra] – aparati.-145- diq (molekulebis) SualedebSi 2. d. laparake] – radios an te dQqtati [germ. ri. meqanikuri Cawera da Semdeg. romelic (aRdgena). xie . Zvel romSi: diqtatoris [aSSis samxreTis Statebis Zalaufleba. Sereuli. axvevs meores. (wign). 2. d. romelic dictatus nabrZanebi] – 1. bundovani.. diqtAtura [laT. aramkafio. xel teqsts. (ist. teqsti. gabatonebuli klasis Se uzRudavi saxelmwifo Za diqsQlendi _ saestrado or laufleba. fanera (mniSv. samxedro d.. sac erTi saxelmwifo Tavs s. politika – ufro susti diqtOfoni [laT. . aRWurvili Tanamdebobis pi siTxeebis d. diktori Scd. sagareo safrTxis dros.) Zvel romSi: ga maTi Tburi moZraobis Se nusazRvreli ZalauflebiT degad.
2. romelsac miiCneven uryev WeSmaritebad yvela droisa da istoriuli pi robebisaTvis. dogmAtizmi – (wign. Semokl.. 2. romelic Sedis narevis Se madgenlobaSi. dObermanpQnCeri [ingl. dosis] – 1. dOza [berZ.) .romelic dogmebs emyareba. dictio warmoTqma. do] – musikaluri gamis pirveli bgera. ix. dQjei [ingl.) arakri tikuli azrovneba. 2. brmad miRebuli de buleba. romel sac mihyavs saRamo. dogaressa] – (ist. Txevadi an airisebri niv Tierebis asarwyavad. dogmebiT moazrovne. dOgmati [berZ. dosis da metron zoma] – xelsawyo ra dQqcia [< laT. zusti zoma nivTierebisa. ultramokle talRebis (FM) diapazonSi musikalur gasarTobi stereoradio gadacemebis wamyvani.zogjer barmenis rols asrulebs. romelsac iReben dausabuTeblad. diskoTekaze piri. doberman pincher < sak. sax. cvlis melodiebs. romelmac ga moiyvana es jiSi pinCerisa da germanuli nagazis Sej varebiT). dobermani] – erTgvari jiSis ZaRli (germanuli moZaRle dobermanis gva ris mixedviT. am bgeris aRmniSvneli noti. do [it. kargi (cudi) d. dozAtori [< berZ. mtkicebis gareSe. doza] – mowyobiloba fxvieri. dog ZaRli] – didi da Ronieri sasamsaxuro ZaRli erTgvari.diq -146dausabuTeblad.) doJis meuRle dOgma [berZ. DJ – disc jockey disk jokei] – 1. erT jerze an erT dReRameSi misaRebi wamlis raodenoba mcire d. dogmaturi RvTis metyvelebis specialisti. dogAresa [it. dOgi [ingl. ganusje lad mtkicebis gareSe. dogma] – (wign. dogmasi Scd. dogmatQkosi [berZ. ¥ dogmisa. dogma (dogmatos)] – religiur moZR vrebaSi: ZiriTadi debu leba. dogmatikos] – 1. dozQmetri [berZ. gamoTqma. gamoTqma] – metyvelebaSi sityvebisa da marcvlebis warmoTqmis mkafioobis xa risxi.
dokumentaluri Scd. dominatus batonoba. namdvilad dom momxdari ambebi. 3. erTxelisufle bianoba] – romis imperiis gviandel periodSi (me3 s. qveyanaSi. 2. romelic ik vlevs radioaqtiuri pre paratebis gamosxivbasa da aqtivobas. kreb. doku mentebiT dasabuTeba ri same.-147diaqtiuri gamosxivebis ra odenobis gasazomad. sabuTi). 2. domesticus saxlisa. werilobiTi cnoba (sinon.-ebis Semowmeba. dokumentebi.-is momzadeba. domQnanti [laT. sadac gemebs aremonteben (gemis wyalqveSa nawilis wmenda. d. dOlari [ingl. Sinauri] – gareuli cxovelebis moSi naureba. d.) maJoruli an mino ruli gamis mexuTe safe xuri. maga liTi. domQnati [laT. dOkeri [ingl.-ebis gaficva. dokumentAcia – 1. sinon. domestikAcia [laT. muSa.. dokUmenti [laT. romelSic gadmoce mulia faqtebi. avstraliasa da zog sxv. monacemebi. (fiziol). dook] – navsadgurebSi: nageboba. teqnikuri d. masalebi. mtkicebis xerxi] – 1. risame damadasturebeli mowmoba (qarT. romelic cvlis an aferxebs sxv. d. SeRebva da sxv. d. d. dOki [hol.-ze xelis mowera 2. istoriuli d. documentum samoZRvro mowmoba. kana daSi. docker] – nav sadguris muSamtvirTavi. romelic dokSi an verfSi muSaobs. refleqsebs. dozimEtria [berZ. ¥ dokumenturi. dokumEnturi fQlmi – filmi. sabuTi). (mus. sizuste. centralur ner vul sistemaSi: droebiTi gabatonebuli refleqsi. d.). dosis doza da metreo vzomav] – teqnikuri fizikis dargi. risme ZiriTadi ni Sani.-ebi.is bolodan ax. ZiriTadi gabatonebuli idea. dominans (dominantis) gabatonebuli] – 1. d. dok ingl. wel . dollar] _ fu lis erTeuli aSSSi.
romelic me Taurad scnobda inglisis mefes (d.) britaneTis imperiis SemadgenlobaSi Semavali saxelmwifo. piri. erTvis saxels win da niSnavs `qalbatons~. batoni] – 1. romlis raime or ganos (mag. dOmkrati [< germ.. ro melic Tavis sisxls iZle va avadmyofisTvis gadasas xmelad. dominQoni [ingl. ase mimarTaven espaneTSi qals da mama kacs. sasuliero pirisadmi mi marTva italiaSi. Tirkmels. kompleqti 28 saTamaSo firfitisa. amaRleba garemocul ad gilebze. romelic una yofod ibrZvis ganuxor ciebeli idealebisaTvis. dominari] – 1. romlis drosac SenarCunebuli iyo respublikuri weswyobile ba. avtomobilis d. romelzec das mulia – erTidan eqvsamde – wertilebi. – servantesis (15471616) romaniT `donkixot la manCelis” gmiris donki xotis saxelis mixedviT] – gulubryvilo. hidravlikuri d. taZris d. saqcieli. don < laT. dominion samflobelo.ebi iyo kanada. donkQxoti [< kreb. dominus qalbatoni.xelisufleba] – (ist. kaTolike berebis kapiu . meocnebe adamiani. dominieren < laT. samaskarado kostumi – sa xeloebiani da kapiSoniani farTo wamosasxami. 2. dOmino [fr. dOnori [fr. donneur < laT. dono vaCuqeb] – 1. av straliis kavSiri da sxv.): imperatoris Se uzRudavi xelisuflebis reJimi – gansxvavebuli princi pebisagan. domino < it. 2. dammekract] – meqa nizmi simZimeTa asawevad mcire simaRleze. holand. batonoba.. damkrati Scd. Warboba risame. esp.] – 1. ¥ donkixoturi. aseTi firfi tebiT TamaSi. don [esp. reformistuli ideebis d. TaRr. 2.dom -148Soniani wamosasxami. it. xelis d. d. aseTi kostumiT morTuli piri. 3. piri. daumkraft. doña. dOna. 2. garemocul adgilebze. `ba tons”.) dominQreba [germ..
) gadaunergaven sxvas. doktori Scd. d. dOqtori [laT. ¥ sadoqtoro. doctor mas wavlebeli] – umaRlesi sa mecniero xarisxi (romlis miniWebis pirobebi sxvada sxvanairia sxvadasxva qve yanaSi) filologiur mecnierebaTa d. akrZalulia sa erTaSoriso saxelmwifo sportuli oganizaciebis mier. dawesebulebas.-is miReba. miReba] – nivTiereba. doge] – Sua sauku neebSi: veneciisa da genuis respublikebis meTaurTa tituli. doctrina] – mecnieruli an filosofi uri Teoria. sistema. am wodebulebis mqo . d. s. romelic eZleva sawarmos. dOsie – [fr.-149guls. dotatie mo marageba. doc ¥ dosiesi. teqnikur mecnierebaTa d.] – ar Siyobas gadagebuli ma makaci. dOpingi [ingl. organizaciis zaralis dasafaravad an sxva miz nebisaTvis. dOqtrina [laT.. aRWurva] – sa xelmwifo fuladi dax mareba. samxedro d. ramis mom cemi an gamRebi piri an or ganizacia. doping < dope narkotikis micema. dossier] _ raime sakiTxTan. dOcenti [< laT. d. dOJi [it. mususi (mravali dasavleTevropul litera turul nawarmoebis gmiris don Juanis saxelis mixed viT). dotAcia [< laT. donJUani [< kreb. aseTi dokumentebis Semcvleli saqaRalde. ¥ doqtrinisa. erTad Sekrebili. disertacia. saerTod.-ze kontroli... romelic mcire xniT aRagznebs. docens (docentis) aswavlis] – umaRlesi sko lis maswavleblis sa mecniero wodebuleba da Tanamdeboba (profesorze naklebi da asistentze ma Rali). doqtrinasi Scd. Tavdapirvelad iyenebdnen sacxenosno sportSi. Sedgena. saqmesTan da kavSirebuli dokumentebi. simxneves matebs sportsmenis or ganizms. esp. dosiisa Scd.
kreb.] – rkinigzis uri ka. 2. dramatUrgia [berZ. ojaxuri d. gadat. 2.-is Taviseburebani. draisine < sa kuT. .dra -150mdgomareobis dasabuTeba (rac damaxasiaTebelia dra misaTvis). drAkoni [berZ. dramatul nawar moebTa Seqmnis Teoria. drakon gve li] – zRapruli cecxlis mfrqveveli frTosani gveli (qarT. dramAtizmi – 1. Saqarmoyrili an Soko ladiani samkurnalo abebi. dramAtuli wre – (mokled: dramwre) – Teatraluri TviTmoqmedebis wre. drAma [berZ. tabletebi. drEzina [germ. 2. ¥ dramatuli (mniS. gadat. drAJe [fr. 2saTvis). Teatri. d.-is kursi. dramatiuli Scd. gveleSapi). rac zneobriv tanjvas iwvevs. cxovrebaSi momx dari mZime SemTxveva. draJisa Scd. dramatul nawarmoebTa erToblioba qarTuli d. d. romelic relsebze moZ raobs Sigawvis ZraviT an xeliT. dramAturgi – mwerali. d. ro melic dramatul nawarmo ebebs wers.. d. ulmo beli kanonebi [Zveli ber Zeni kanonmdeblis drakonis (Drakon) saxelis mixedviT]. drakOnuli kanOnebi – ukiduresad mkacri. wre. d. skolis d. drezinisa. simZime. sax. erTgvari wvrili kanfeti mrgvali formisa. (wign. ibsenis d. 2. 1isaT vis). dragee] – 1. nawarmoebi (mniS. warmodgena] – 1. siuJetis d. ubedu reba. SemTxveva. ¥ dramaturgiuli. moqmedebis.. romelic da werilia dialogebad da gankuTvnilia scenaze da sadgmelad. lite raturuli nawarmoebi se riozuli (arakomediuri) Sinaarsis. drama moqmede ba. ne (am Tanamdebobaze myofi) piri. Teoria. ¥ draJesi. sinon. dramaturgia] – 1.) mdgomareobis ukiduresi daZabuloba. Seqspiris d.
] – 1. drQblingi [ingl.] – galiis. 2. (zRv. ro melic SehyavT sxeulis RruSi an Rrma WrilobaSi Cirqis. yinulis horizontaluri moZraoba qaris an dinebis gavleniT. dromadaire < berZ. arxebis an miwis qveSa milebis sistemis saSualebani. drEifi [rus. siTxis dawreta specialuri milis an marlis grZeli naWris saSualebiT. m. druide < kelt. sinon. (qarT. (medic. siTxis da sxv. modrEife – dreifiT moZ ravi (mniS. dualis or gvari. drUidi [fr. yQnulis drEifi – zRvaSi: 1. milebis sis tema. drQadi [berZ. drainage < ingl. m. dryas (driadas)] – berZnul miTologiaSi: tyis nimfa. (medic. duaQeni [fr. dribling] – fexburTSi: burTis os taturi tareba. xels d. duAlizmi [< laT. romelic samyaros ..-151 drezinasi. da sawretad. TviTmfrina vis acdena kursidan qaris an wylis (haeriT) dinebis gavleniT. kuTxe gemis svlis mimarTulebisa da mis RerZs Soris. sinon. prevmatikuri d.) naxvretebiani re zinis an minis mili. дрейф < holand. eleqtruli d. drimAderi [fr. naraqlema).) Wrilobidan Cirqis. drEli [germ.. daWaobebuli niadagis amoSroba (amowreta) Txri lebis. dormas (kamelos) swra fad mrbolavi aqlemi] – erTkuziani aqlemi (qarT. arxebis. sadguri `CrdiloeTi polusi”. (zRv). yinulebi.). drizina Scd. feria. curva. 2. druQdizmi – Zveli keltebis religia. drieren] – 1. gaorebuli] – filo sofiuri religiuri moZ Rvreba. britaneTisa da ir landiis keltebis qurumi. doyen] – di p lomatiuri korpusis (ix. ¥ modreifisa. 1). moZravi gemis. drEnaJi [fr. 3. Drell] – burRis sabrunebeli meqanizmi (pa tara naxvretebis gasake Teblad). dua 2. modreifesi Scd. saxvretela). di plomatiuri) meTauris mamasaxlisi. aseTi Txri lebis.
filosofia. (sapirisp.). dUeli [fr. TeatrSi: msaxiobi. meaTe d.. duellum omi] – orTabrZola raime iaraRiT. dUblaJi [fr. sadubliaJo Scd. 3. dekartis d. romelsac iuri diulad dednis Zala aqvs. mo nizmi).-Si mokvla. saWiroa romelimedan sau keTesos SesarCevad filmis montaJis dros.dub -152(mus. S. ¥ sadublaJo. raime nivTis meore cali (muzeumSi. ori nawilisgan Sewebe buli Zvirfasi Tvali. rac dub lireba (mniS. duel < laT. dubliaJi. d. doubler ga ormageba] – 1. dUbli [fr. doubleur] – 1. ori erTdrouli dacla orluliani sanadiro To fisa. pirveli d. msoflmxedveloba. kinofilmis sxva enaze gaxmovaneba. 2. fexburTSi: saTadarigo moTamaSe. 4. risme or egzemlplarad gakeTeba. saamqro.-Si brZola. TeatrSi: romelime rolis ZiriTadi Semsruleblis Secvla sxva msaxiobiT. 2. 4. ro melSic zeviTa nawili namdvilia. 2). safuZvlad aRiarebs or erTmaneTTan sawinaaRmdego sawyiss – materialursa da idealurs. dublikatus gaormagebuli] – raime we rilobiTi dokumentis me ore cali. s. . d. double] – kinema tografiaSi: filmis epi zodis xelaxla gadaReba. doublage gaor mageba] – igivea. ¥ dualisturi. d.-Ta matCi. dublQreba [< fr. 3.) ormagi registri organSi. risame piris ga daReba. bib lioTekaSi.-Si gamowveva. d. dUbleti [fr. zednadebis d. dublQori [fr. erTis da igives meored keTeba. 2. d. romelic speqtaklSi cvlis ama Tu im rolis ZiriTad Semsru lebels. koleqciaSi da a. doublet < double ormagi] – 1. dublQkati [laT. garkveuli wesebis dacviT. erTnairi samuSaos Sesruleba visime paralelurad. xolo qvemoTa yalbi.
dulcineisa Scd. dulcinea saxe li. romelic Searqva ser vantesis romanis mTavarma gmirma don kixotma Tavis satrfos glexis gogo – aldonsas. духоборы sulisaTvis mebrZolni] – Zv. dulcQnea [esp. duraliumini Scd. faliaSvilis `abesalom da eTeridan~: violinos da violonCelis d. duetto] _ 1. romelic metad mZime Wri lobebs iwvevs. seqta ar cnobs qristianul (marT lmadideblur) dogmebs. myari da alumini] – aluminis msubuqi da myari Senadnobi spilenZTan. dUCe [it. parlamenti. udris 2. dUimi [holand. duxobOrebi [rus. duim] – sigrZis sazomi. – (fiziol. ori Semsruleblisgan (mom Rerlisa da damkvrelisgan) Semdgari ansambli. musi kaluri nawarmoebi ori xmisa an ori sakravisaT vis.] – duelis monawile. duumvQrati [laT.. dUeti [it. z. duce beladi] – ase uwodebdnen italiaSi fa Sistebis liders – muso linis (ix. mamris Teslis dUmdUmi _ mskdomare tyvia. . ufro sworia dulsinea] – xumrobiT an ironiiT iTqmis visime sat rfoze (qalze). faSizmi). rusuli seqtanturi mimdinareoba. dUma [rus. sakanonmdeblo an ad eakulAcia [gviand. duumviratus < duo ori da vir kaci] – Zvel romSi: ori piris mmar Tveloba (duumvirebis). ¥ dulcineasi.-153- eak duelQanti [germ. we sebis udides nawils. sxv. douzaine] – Tormeti erTgvari sagani.). CvenSi ixmareboda metruli sistemis SemoRebamde. duellant < laT. laT. 2.54 sms. latio amonTxeva. дюжина < fr. abesalomisa da murmanis d. gadmonTxeva] ruseTs f. dUJini [rus. gadmonTxeva. дума] – ruseTSi: e warmomadgenlobiTi kre ba. duralUmini [laT. mag niumTan da zog. ele mentTan. ejacuministraciuli funqciiT. dura maga ri.
Egzema [berZ. qimiur mrew velobaSi da sxv. egzogenuri – gvari.. romelic qiriT muSaobs samonadireo meurneobaSi. egzistenciAlizmi [laT. Cirqgrovebi: icis qavili.. egzo. exô gareSe da gamos qorwineba] – Cveuleba. romelsac iReben rezinuli SenaerTebis vulkanizaciiT. war moSoba. profe sionali monadire. 2. erTgvarovani sagnebis (mag. Egeri [germ. ekzempliari Scd. Jur nalebis) calke aRebuli cali. exemplar nimuSi] – 1. `gareSe~. emsaxureba moyvarul monadireebs da Tvalyurs adevnebs nadi robis kanonebis dacvas. egzEmplari [laT. romlisTvisac damaxasiaTebelia. saaviacio.ebo -154mRvdelmTavari. exsistentia arseboba] – mimar Tuleba Tanamedrove fi losofiaSi. sico cxlis azris dakargva da SeZena da misT. eklesiis moSorebiT cal ke agebuli an eklesias mi Senebuli mcire nageboba. ebonos Savi xe] – magari ma sala. buStukebi. wignis ori e. 2. 2. ebonite < berZ. euktçrion] – 1. ekzema gamonayari. misi ZiriTadi Temaa pirovnebis bediRbali Tanamedrove samyaroSi. exô gareSe] – rTuli sityvebis dasa wyisSi aRniSnavs ~ gareTa~. maimunebis iSviaTi e. cxovelTa da mcenareTa calkeuli warmomadgeneli. bugrebi. farTod iyeneben eleqtro teqni kaSi. rwme na da urwmunoeba. bugarebi] – kanis anTebiTi daavadeba. wignebis. egzogAmia [berZ. saZvale.) zogi qveynis (ker Zod ruseTis) armiebSi: gan sakuTrebuli msroleli nawilebis jariskaci. [berZ. exalchos] – marTlmadidebelTa cal ke saeklesio olqis an damoukidebeli eklesiis . Egvteri [berZ. samRvdelo. ebOniti [ingl. egzaltAcia [laT. egzArqosi [berZ. eklesias mimdgari sagva reulo sasaflao. (ist. Jäger] – 1. exaltatio] – ukiduresad aRgznebuli an aRfrTovanebuli mdgo mareoba. egzempliari.
-155romlis mixedviTac akrZa lulia qorwineba erTi da imave gvaris an Temis war momadgenlebs Soris. ucxouri] – (wign. ego] _ adamiani. egOisti [fr. e.] _ 1. buneba. egzoterQkuli [berZ. égoiste laT. egzotiuri Scd. ego me da centrum centri] _ egoizmisa da individualizmis gamov lenis ukiduresi forma. edelvAisi [germ. exōtikos ucxo qveynis. risame. risame xelmZRvanelobiT. rac da maxasiaTebelia Soreuli. ad gilsamyofeli. egzOtika [berZ. égoisme laT. Edemi [Zv. visime. Edelweiss] _ mTis balaxovani mcenare. adamianis (adamisa da evas sacxovrebeli).). 2.) visime. warmodgena. rom igi qveynierebis centria. ego me] _ Tavisi piradi inte resebis sazogadoebriv da sxva adamianTa intereseb edi ze win dayeneba (sapirisp. e. naklebad cnobili qveyne bisaTvis. ¥ egoisturi. egocEntrizmi [laT. ekzotika. qveynebi. gareSe] – rac saidumlos ar war moadgens da gankuTvnilia yvelasaTvis (iTqmis re ligiuri wesebis. mistikur moZRvrebaTa. Ediqti [laT. aRmosavluri e. e. miwis kurTxeuli (madli ani) kuTxe. moTavise. Egida [berZ. TavkerZa. e. bibliuri legendis mixedviT _ miwiuri samoTxe. sinon. Secodebam de. aigis (aigidos zevsis faris saxelwodeba]: vi sime. saqcieli. ¥ egzotikuri. ebr. alpuri edel vaisi _ ikeTebs qaTqaTa TeTr yvavils (amJamad Zal ze iSviaTia). ikeTebs moyviTaloTeTr yvavils: gavrcelebulia evraziaSi (wina aziis ga moklebiT). eCokaci (sapirisp. uCveulo. egOizmi[fr. risime mfar velobis qveS. altruizmi). magiur for mulaTa Sesaxeb). exôterikos garegani. romelsac egoizmi axasiaTebs (qarT. ekzot[iku]ri. mcenareebi. altruisti). egidis qveS _ (wign. edictum] _ sxva . sakuTari pirovnebiT ga taceba. Tvalwarmtaci Taviseburebani.
romlis wyalobiTac qris tianoba romis imperiis saxelmwifo religiad ga mocxadda Cv. 2. eTerovani zeTebis Semcveli. evgEnika [< berZ. maxarobeli. rom lis mixedviTac adamianis sicocxlis umaRles mizans warmoadgens bedniereba (gancxroma). sadac raime safrTxea mo salodneli (saomari moq medebis an stiqiuri ubedu rebis dros). ganvi Tarebis procesi. qarxnis e. evolUcia [laT.. evkAli pti [berZ. romlis nawils aZleven morwmunes eklesiaSi. (filos. nakurTxi wyali da misT. euangelion saxareba] _ rasac Tavisi sarwmunoebis safuZvlad mxolod saxareba miaCnia (iTqmis qristianuli re ligiis zogierT mimarTu lebis Sesaxeb). jaris gamoyvana brZolis velidan. ganfena] _ 1. TandaTanobiT raodenobrivi cvlileba. misi mem kvidruli bunebis gaumjo besebisa da srulyofis Se saxeb.. evacuatio dacva. evgenQkuri [< berZ. kargi gvarisa] _ moZRvreba adamianis modgmis. eugehçs ke TilSobiluri warmoSobisa. eulogia daloc va] – nakurTxi sefiskveri. evangElisti _ 1. evolutio gaSla. 313 w. revolucia). 2. eudiamonia bedniereba. saxarebis avtori. romis imperatoris.eva -156- dasxva saxelmwifoSi: umaR lesi xelisuflebis (mefis. daWrilebis e. evlOgia [berZ. adamianis e. . evangelikuri sazogado ebis wevri. evdemOnizmi [< berZ. gancxroma] _ antikur xa naSi da Semdeg eTikaSi: moralis ganmartebisa da dasabuTebis princi pi. `milanis ediqti~ _kon stantine didis ediqti. welTaRr. (sapirisp. dawesebulebaTa qonebis gamotana im adgilidan. evakuieren] _ adamianebis gamoyeneba. eu kargad da kalyptos dafaruli] _ swrafad mzardi avstrali uri xe. dacarieleba] _ da evakuQreba [germ. imperatoris. netareba.) brZanebuleba gansakuTrebuli mniSvne lobisa. evakuAcia [laT..).
Semadgenloba. e.. 1isaTvis). gogirdis e. eqimis e. ga remomcveli sahaero sivrce. e. eTiuri Scd. dithēr] _ 1. romelic swavlobs xalxTa yofacxovrebas. saqcieli. evoluciOnizmi _ 1. 2. ethnikos to mobrivi. ETnarqi [berZ. zeTebi.-157ro melic amzadebs Tviseb riv cvlilebebs. mudmiv ganviTare bas ganicdis. sadac vrceldeba ra diotalRebi. evoliucionuri Scd.-Si gadacemuli musika. 3. warmoadgens ufero aqrolad siTxes da aqvs damaxasiaTebeli mwvave (mZafri) suni. ¥ evoluciuri. filosofiuri moZRvreba. teqnikaSi. ēthika (mr. istoriuli mecnierebis dargi. e. jgufi. saeTero dro _ radioSi. revoluciur gadatrialebas.)] _ 1. moZRvreba. morali. e. eTn e. ¥ eTerovani (mniSv./ ethnos xalxi da graphô vwer] _ 1. eTnogEnezi [berZ. ro melsac iReben wylis mox leCiT spirtis an fenoli sagan.) gvaris. iyeneben me dicinaSi. saeTero (mniSv. ETeri [berZ. e. ETika [berZ.-is suni. romelime sazogadoebrivi jgufis. xalxTan da kavSirebuli. romelic gan viTarebis procesSi uar yofs naxtomisebr Tvisebriv cvlilebas. tomis mamamTavari. procesi.. profesiis war momadgenelTa yofaqcevis normebi. eTniuri Scd. berZnul miTologiaSi: ha eris yvelaze zeda da gam Wvirvale fena. romelic zneobas Seexeba. tomi da meTauri] _ (ist. 2. ¥ eTikuri. televiziaSi: dro. ethos xalxi da Jenesis warmoSoba] _ xal xis. organuli nivTiereba. evoliucia. eTnogrAfia [berZ. moZR vreba. . 2. haeri. mosaxleobis e. romelic gamoyofilia raime gadace misTvis. saxalxo] _ ama Tu im tomTan. romlis Tanaxmadac yvelaferi arsebuli evo lucias. mecnieruli e. ethnos xalxi. tomis warmoSoba. eTnQkuri [berZ. 2saT vis).
`sak rebulo~] _ saydari. sartyeli. ¥ ekvatoruli.).) muzeumi. eifOria [berZ. romelic ar See sabameba obieqtur mdgoma reobas. ukmayofilebis grZnoba. (qarT. e. Ekleri [fr. équiper] _ yvela saWiro nivTi (ta nisamosiT. Se kavSirebul Tavdapirvel teritoriis.. `kreba~. gantolebani. xalxTmcodneoba). wignis Sinaarsi amqveyniur amaoebazea: `ama oeba amaoebaTa da yovelive amao~. e. ro melSic erTiandeba yvela WeSmariti morwmune. ama Tu im xalxis an to mis yofacxovrebisa da kulturis TaviseburebaTa erToblioba.) eqspedicia. e. eqvivalenti. sinon. ro melic gars uvlis de damiwas (orive polusTan Tanabar manZilze) da yofs . ekvilibrQstika [fr. enisa da kul turis erTobis safuZvel ze. Cndeba alkoholis. qveynebi. ¥ ekvivalenturi. taZari: ieso qristes sxeuli. eqspediciisa).). warmosaxviTi wrexazi. ekvAtori [laT.) < European currency unit valutis evropuli valuta. e. édair] _ tkbili Rvezeli erTgvari. romel sac gulad kremi aqvs. eklesQaste _ Zv. Ta nabari Rirebulebis raime. eqvivalenturi Scd. morfinis mcire dozebis zemoqmedebis da sxva mize zebis Sedegad. eklEsia [berZ. euphoria < eu kargad da pherō vitan] _ aRgznebuli. aRTqmis mci re wigni. ethnos xalxi] _ adamianTa istoriulad Ca moyalibebuli metnaklebad didi da mcire jgufi.eTn -158mas CrdiloeT da samxreT naxevarsferoebad. 2. mxiaruli gan wyobileba. (s. ekvatorialuri Scd. ¥ eTnografiuli da saeTnografio. auquivalens (auquivalentis)] _ (wign. ekvivAlenti [laT. ecu (Semokl. Ekiu [<laT. miewereba solo mon mefes.) momarageba (mag. e. xelsawyoebiT da sxv. aequator ga Tanasworebuli] _ (geogr.ruka. maT nivTier da sulier kulturas. e. ja riskacebisa. (s. hava. ETnosi [berZ. e.
urneobis marTva] _ 1. TeoriaTa. usaf e. TeTri zedapiri. sameurneo moRvaweobis ra xiluli moZraoba wlis ime dargis struqtura. oikonomike meojaxeoba] _ 1. uprinci po Seer romlebic Seesabameba sazo Teba. ekle . e. aseTi xarjvis Sedegad siaTmcodneoba] _ moZRvreba miRebuli sargebloba. naSromi. ro melzedac warmoebs mzis. momWirneoba). ganviTarebas. dogmebze da ¥ ekonomiuri. eklEqtizmi [<berZ. sio ganawesze. sinon. mdgomareoba. e. rogorc ieso sawarmom mniSvnelobani e. 2. ekonomia). saekle miiRo. e. e. manqana. e. mocemuli SexedulebaTa. bismieri. nansurmaterialuri mdgo ekolOgia [berZ. ekonomiuri (ekonomikisaT ekonOmia [berZ. fi ganmavlobaSi.). e. oikonomia me vis) Scd. saavtomoZRvreba] _ mecniereba. samSoblo da logos mrewvelobis e. ¥ ekonomikuri. sameurneo Soris da garemosTan. mTis raionebis e. (meqanikuri). qristes sxeulze. geografia rTxoeba. e. 3. mecniereba.). saxalxo meurneoba (qvey eklQptika [berZ.-is reJimi. moRvaweobis raime dargs. nareTa da cxovelTaA da 4. li. romelic Seiswavlis mce soflis meurneobis e. sxv. cis sferos didi wre. mSenebloba. gadoebis sawarmoo ZalTa ¥ ekleqtikuri. écran] _ 1. eklektos amorCeuli] _ sxvadasxvagvar ekonOmika [berZ. oikos sax mareoba. eklesiaze. romelzedac uC (qarT. ¥ ekologiuri. e. politika. problemebi. ekleiptikē < nisa. wonasworoba. (ix. 2. e. eklesiolOgia [berZ. romelic swav mokidebulebas urTierT lobs sawarmoo. ga mozogviT xarjva risame Ekrani [fr. garemo. sazogadoebrivi wyobilebis ideur mimarTulebaTa ne warmoebiTi urTierTobani. raionisa da sxv. misi ekleipsis dabneleba] _ (ist. krizisi.-159- ekr e. mobilo transportis e.
élégant] _ moxdenili. oecumenicus msoflio saeklesio < berZ. (gadat. narnara. zedapiri. sevdiani. elAini [berZ.. 2. elaion] _ 1. eldOrado [esp. 1948 w. sa qarTvelos eklesia gamo vida am sabWodan. elasticos] _ 1. ararsebuli qveyana.) < elegos saCivari. ¥ elegiuri. (gadat. Seiq mna protestantuli da marTlmadidebluri ekle siebis msoflio sabWo. Cacmuloba. moZraoba. sartyeli. 2. rac anugeSebs. ekranizAcia _ kinosuraTis Seqmna Teatraluri xelov nebis an literaturis ro melime nawarmoebis safuZ velze. elEgia [berZ.) is. amSvidebs.) zRapruli simdid risa da saswaulebis qve yana. i. Civili] _ 1. romelzedac iRe ben Suqur gamosaxulebas. elastQkuri [laT. 2. (gadat. elevo maRla vwer] _ marcvalsacavi. 3. Elada [berZ. e. ameri kaSi pirveli espaneli dam pyroblebi.is bolos. poezia. e. e. ro melic dawerilia wyvil wyvil taepebad. natifi. ze iTunis zeTi. viTom mdidari oqroTi da TvalmargalitiT. oikumenē dasaxlebuli mi wa] _ saeklesio moZraoba. romel sac eZebdnen samxr. W. romelsac ek lesiaSi iyeneben. lirikuli leqsi. elasturi Scd. hellas (hellados)] _ saberZneTi. elegeia (mr. Caisaxa me19 s. romlis mizania yvela qristianuli eklesiis ga erTianeba. koxta. elevAtori [laT. moqnili. 2. 2. televizoris e. e.) msubuqi. ro melic aRWurvilia me qanikuri mowyobilobiT veneben kinofilmebs. antikur poeziaSi: gark veuli formis leqsi. elegAnturi [fr. elasticus < . drekadi. elastiuri. ekumEnizmi da ekumenQkuri moZraoba [laT. WavWavaZis `oTaraanT qvrivis~ e. sevdiani lirikuli musi kaluri nawarmoebi. amirejibis `daTa TuTaSxias~ e.ekr -160berZ. farToformatiani e. eldorado oq rosi] _ 1.
wesebi. _ rTul winada debaSi sityvis pirveli Semadgeneli nawili. ro melic aRniSnavs am sity vebis damokidebulebas eleqtrobasTan. rac mxo lod risame safuZvels exe ba. WeSmariteba. aileron] _ pa tara frTa. 3.-ebi. maTematika. elEqsiri [élixir surnelovani zeTi.. yofaqcevis e.. rogorc raime socialur donis wev rze. elementAruli _ 1.. mendeleevis qimiur e. dawyebiTi. esencia < arab. yvelasaTvis xelmisawvdo mi. e.-161marcvleulis misaRebad. sazogadoebis progresuli e. ucxo e. d. elementum stiqia. electorate < laT. kosme tikaSi. iTqmis adamianze.ro melic Cveulebriv qimiuri meTodebiT ar iSleba Se madgenel nawilebad. romelic saWiroa ele misi wonasworobis dasaca vad frenisas. gasaniaveblad.) martivi nivTiereba. romelic erTsa da imave kandidats an partias uyris kenWs arCevnebze. gasaSrobad da gadasatvirTad. codna. . elementaluri Scd. pirveladi] _ 1. eleqtOrati [ingl. avtomobilis e. 2.. ubralo. eTero vani zeTiT da misT. soflis meurneobis e. 4.Ta perioduli sistema. rkinigzis e.-ebi. galvanuri e. TviTmfrinavis frTebis boloebis moZravi zedapiri. dam zadebuli magari nayeni: iyeneben medicinaSi. qimiuri energiis xarjze mcireZaliani eleqtruli denis misaRebi xelsawyo. ri same Semadgeneli nawili.. elexir] _ mcenareuli nivTierebis naJuri an spirtiT. e. (qim. eleqtriki Scd. elector] _ amomr Ceveli mosaxleobis jgufi. eleqtrQkosi _ eleqtrobis specialisti. eleqtrofikacia. eleqtro. martivi. elEroni [fr. elEmenti [< laT. mSrali e. e. eleqtrifikAcia da eleq trificQreba _ eleqt ruli energiis danergva saxalxo meurneobasa da yofacxovrebaSi. 2. eleqtroficireba Scd.
CarTes. spilenZi. eleqtromAgniti _ rkinis gamoiTiSa. xelsawyoebSi: muxti. gamomTvleli . Rero. uTo. denis gavlis Semdeg. e.-is raoba. ganaTeba.-is gamoyeneba ¥ eleqtrolizuri. ro (qim. e. ēlectron qar e. e. (ix. eleqtroni brunavs eleqtruli denis CarTvis dadebiTad damuxtuli bir (gamoTiSvis) adgili. romelsac iyeneben sa ron qarva da lytos xsnari] _ xalxo meurnebasa da yo qimiuri nivTiereba. Rero da misT. Rumeli. Tvis garSemo. rome facxovrebaSi. e.) nivTierebis daSlis melic Sedgeba damuxtuli procesi Semadgenel na nawilakebisgan: eleqt wilebad mis xsnarSi mud ronebisa.-is gayvana. talRebi. va da hodos gza] _ 1. Scd. lic iSleba Semadgenel na romelsac iReben am ener wilebad masSi eleqtruli giis saSualebiT. mate qarva da lysis daSla] _ riis (energiis) forma. uar¥ eleqtronuli. ron qarva] _ atomis Semad romlis saSualebiTac geneli elementaruli na eleqtruli deni Sedis si wilaki. dadebiTi e. elEqtrodi [berZ.-ze.eleqtrOlizi [berZ. (anodi). telegrafisa da ba eleqtroni (`eleqtronis telefonis aparatebSi da Suqi~. uaryofiTi eleqtruli 2. deni. ēlectoba. e. gamtari elEqtroni [berZ. protonebisa da mivi eleqtruli denis gav misT. eleqtroni). e. sxv. e.ele -162- elEqtroba [< berZ. 2.). `eleqtroni anTia~). qarva] _ 1. e. masze daxveuli gamxolo e. ganaTeba. lisas. movebul mavTulSi gatarebuli lenebi. ¥ eleqtromagnituri. (kaTodi). energiis erTerTi saxe eleqtrOliti [berZ. ēlect(firfita. fizika. e. e. romelsac aqvs TxeSi an gazSi. ēlectron ron fisi. iyeneben eleqtrul me2 mniSv. romelic magnitdeba ¥ eleqtruli. e. e. yofiTi e. teqnikaSi. ēlect. deniT. moZRvreba e. manqanebSi.iT xSirad ixmare manqanebSi.
instituti. e. elQnisti _ Zveli berZnuli enisa da literaturis spe cialisti. eleqtrotEqnika _ 1. émail] _ 1. romelic miiReba elifsis brunviT erTerTi Tavis RerZis ir gvliv (garSemo). 2.). rodesac ayvavebu li iyo Sereul berZnul aRmosavluri kultura (aleqsandre makedonelis monarqiis daSlidan _ 324 wlidan.-163manqana. eli psiuri Scd.). ¥ eleqtroteqnikuri. (ix. elifsOidi [berZ. Elfi [germ. ema eleqtronulis mniSv. élite rCeuli. eli psoidi Scd. e. elifsiuri. sa ukeTeso] _ sazogadoebis an misi nawilis saukeTeso warmomadgenelTa erTob lioba. mec niereba eleqtronuli pro cesebis Sesaxeb. Sekruli mrudi an wiri. ro melic dakavSirebulia eleqtronuli energiis praqtikuli mizniT gamoye nebasTan. Elita [< fr.).). wuni] _ (maTem. mowyobiloba. teqnikis dargi. romlis mier saber ZneTsa da da aRmosavleTis dapyrobamde _ I saukunemde Zv. eleqtrOnika _ mecnierebisa da teqnikis dargi. e. Zveli berZnuli enidan ama Tu im enaSi Sesuli sityva an gamoTqma. xelovnebis moRvaweTa e. 2. .)] _ germanul miTo logiaSi: adamianebisadmi keTilad ganwyobili su li. elleipsis elifsi da eidos saxe] _ (ma Tem. zedapiri. welaRr. mi niseburi gaumWviri masa. Elf (mamr. romlis yoveli wertilis manZilebis jami ori mo cemuli wertilidan (ori fokusidan) warmoadgens mudmiv sidides. elQnizmi [< berZ. eleqtruli). epoqa. ¥ eli psi. elleipsis gamoto veba. hellēnismos] _ 1. eleqtroba. Elifsi [berZ. sazogadoeba. Elfe (mdedr. nakli. romelic dakavSirebulia eleqtro nul mowyobilobaTa Seqm nasa da gamoyenebasTan. ¥ elituri da elitaruli.iT eleqtruli (`eleqtruli gamomTvleli manqana~) Scd. Emali [fr.
embrQoni [berZ.-idan dabruneba. emanAcia [< laT. romliTac dafarulia kbi lis gareTa nawili. 2. cxovreba. emigro ga davsaxldebi] _ 1. ufleb rivad gaTanasworeba. Tavisi samSoblodan iZulebiTi an nebayoflobiTi gadasaxle ba sxva qveyanaSi (am mniS vnelobiT ixmareba agreTve emigrireba). aRniSnavs RvTaebrivi sa wyisidan samyaros mTeli mravalferovnebis gamoS las.-is qvabi. ucxo saxelmwifos kuT vnili qonebis (upiratesad gemebis) dakaveba politikur garTulebaTa gamo. emigrans (emigrantis) vinc gadasaxlda] _ adamiani. ufro sworia Ami ra [arab. Sezidvis an gazidvis akrZalva romelime saxel mwifoSi. embargo dapa timreba. embryon] _ Canasaxi (adamianis an cxo velis). romelic emig raciaSi imyofeba. ¥ emigraciuli. Emblema [berZ. emansi pAcia [laT. Emiri. emblēma amo burculi samkauli] _ ra ime sagnis gamosaxuleba. e. e. e. romelic Tavisi samSoblodan sxva qveyanaSi gadasaxlda. 2. e. emancipatio] da emansi pQreba (wign. ¥ emigrantuli. Embargo [esp. romelic swavlobs embrionis ganviTarebas. gamosxivebas.) _ gaTavisufleba vinmeze da mokidebulebisagan. minanqari). romliTac faraven li Tonis nawarmis zedapirs daJangvisagan dasacavad. . e. cxovreba. amir] _ zog mus limanur qveyanaSi: mTavris. qalTa e.ema -164romelic gamoyenebulia risame simbolod. TeTri mkvrivi nivTiereba. sinon. emQgranti [laT. 2. e. sa qonlis. akrZalva] _ 1. emigrAcia [< laT. moZraoba. agreTve silamazisaTvis (qarT. emanatio gamodineba] _ religiur filosofiuri termini. embryon Canasaxi da logos moZ Rvreba] _ biologiis nawi li.-Si yofna. embriolOgia [berZ. ganZeulobisa da misT. ucxo qveyanaSi cxovreba aseTi gadasaxlebis Sede gad.
. energEtika _ meurneobis dargi. romelic gavr celebulia mxolod gar kveul geografiul areSi. emQsari [laT.).). endon SigniT] _ rTuli sityvebis dasawyis Si aRniSnavs `Siga~. endon Sig niT da gamos qorwineba] _ Cveuleba. sixaruli da sxv. qaRaldis fulis ga moSveba.[< berZ. arsebobda sa zogadoebis ganviTarebis adrindel safexurze. émotion < laT. romlis mixedvi Tac qorwineba dasaSvebi iyo mxolod erTi da imave sazogadoebrivi jgufis (tomis. romelic moicavs energiis resursebs. emQsia [laT. emissio gamoSveba] _ (finans. Endemi [<berZ. ori erTmaneTSi gauxsneli siTxis narevi. emissarius] _ piri.. gavrcelebulia avst raliaSi. adamianis grZnoba. mRelvareba] _ (wign. endēmos ad gilobrivi] _ mcenare an cxoveli. iyeneben foto teqnikaSi.) wev rebs Soris. Emfaza [< berZ.) daZabuloba zogi bgeris warmoTqmisas. endogAmia [berZ. gvaris da misT. e. `Sig niTa~. erTgvari SuqmgrZnobiare preparati. sityva warmoTqma. endo. emUlsia [laT.-165mmarTvelis tituli.). sxvadasxva rito rikuli xerxis gamoyenebiT. romelic araoficialurad igzavneba sxva qveyanaSi sa idumlo politikuri da valebiT. 2. fasiani qaRal debis. u. endomenuri. emovere aRgzneba. (lingv. misi sxvadasxva saxeobis gamo . EndSpili [germ.) metyvelebis emociuri ga momxatvelobis gaZliereba.siraqle ma] _ didi zomis morbenali frinveli kazuarebis raz misa. ¥ uemocio. emOcia [fr. emocionaluri Scd. sulieri mRelvareba (SiSi. adamiani. Emu [< port. Endspiel] _ Wadrakis partiis bolo stadia. emulsus gamowv dili] _ 1. ema wero. emphasis ga ene momxatveloba] _ (lit. rasac aRweven intonaciis Sedegad.ro melSic erTi siTxe Setiv tivebulia meoreSi wvril wvrili wveTebis saxiT. ¥ emociuri.
energeia moqme deba] _ 1. gardaqmnas. eum] _ 1. me qanikuri moZraobis da sxv. kar gad dacocavs xeebze. ¥ energetikuli. entomon mweri da logos moZR vreba] _ zoologiis na wili.ainigma (ainigmatos) gamocana] _ (wign. enolOgia [berZ. miwis. sinaTlis. qalaq nifuris mfarveli. eleqtrobis. 2. Enoti [rus. iTvleboda agreTve haeris. enthusiasmos] _ aRfrTovaneba. monazoni. enkaustikē < enkaiō amovwvav] _ sanTelSi gaxsnili saRebavebiT xatva. enkEnia [berZ. oinos Rvino da logos moZRvreba] _ meRvi neoba. enErgia [berZ. patara mtacebeli nadiri: aqvs xSi ri bewvi.ene -166- muSavebas. ZalRone. entuziasti Scd. enTuzQazmi [berZ. ga moucnobi. . nayofierebis Rmer Tad. e. am cxovelis bewvi. Zala. materiis erTerTi ZiriTadi Tviseba _ misi moZraobis zoma. ¥ entomologiuri. entuziasturi Scd. kiTxva. ¥ enTuziasturi. entuziazmi. materiis moZraobis maragi (siTbos. entomolOgia [berZ. cvilovani ferwera. energetQkosi _ energetikis specialisti. e. e. 2. e. enkrAtisi [berZ. saxiT). sistema. energetiuli Scd. binadrobs tyeSi. adamiani. enTuzQasti _ enTuziazmiT aRsavse. e. Enlili _ Sumeruli miTo logiis umTavresi RvTaeba.) saidumloebiT moculi. resursebi. romelic saWiroa dasaxuli miznis misaRwevad. gada cemas da gamoyenebas. e. gata ceba. didi e. ¥ energiuli (mniSv. muqi yviTeli fe ris. enkaUstika [berZ. mxneoba. energetiki Scd.-iT muSaoba. gamoiCina. romelic mwerebs swavlobs. muSaoba. enigmAturi [< berZ.] _ mowese deda. moqmedebis unari. 2isaT vis).] _ taZarT ga naxlebis yovelwliuri dResaswauli.
marjvena gverdze da sakidi. encQklika [< berZ. Senobaze. epi Eosi [berZ. qce va. enciklopEdizmi _ farTo. epQgrama [berZ. stili. enkephalos tvini] _ (medic. epQgoni [berZ. epigramma war wera] _ 1. (mraval mxrivi) codna. enciklopEdia [fr. epArqia [berZ. epigramasi Scd. gakeTebuli warwera prozad an leqsad. ¥ saenciklopedio. Wadrakis e. puSkinis e. Eôs] _ berZnul miTologiaSi gariJraJis qalRmerTi. Tavis tvinis anTeba. enciklopeduri Scd. teqnikuri e. e. poezia. romelsac epis koposi ganagebs: saepisko poso. qarTuli e. Enqi _ Sumerul miTologiaSi erTerTi sam umTavres (en lilTan da anusTan erTad) RvTaebaTagani.. mimarTva yvela ka Tolikesadmi politikis. encyclica] _ romis papis weri li. ¥ epigramuli. romelic arRvevs saer TodmiRebuli zrdilobis wesebs. 2. Sumeruli samebis erTerTi i postasi. mokle satiruli leqsi. e. gamokvleva. Zvel saberZneTSi: Zeglze. entifAliti [< berZ.-ebi. statiebi. saCuqarze da misT. Enqeri _ samRvdelmTavro Se samoseli. religiis. Semoqmede biTi damikidebuleba (xe lovnebaSi. mecnierebaSi da sxv. romelsac aklia originaluroba. sakiTxebze. eparohia] _ sa eklesioadministraciuli erTeuli. epQgrafi [berZ.romelSic codnis yvela an romelime calke dargi aris warmodgenili. s.). ¥ enciklopediuri.).. epAtaJi [fr.-167 e. e. moralis da misT. epigonos STamoma vali] _ raime mimarTulebis mimdevari. encyclopédie] _ mecnieruli sac nobaro gamocema leqsiko nis saxisa. mravalmxrivi ganaTleba codnis sxvadasxva dargSi. e. raime SokSi Casag debi.. epigraphē . épatage] _ skan daluri gamoxtoma. larusis e. epigramisa. leqsikoni.
epidEmia [<berZ. e. romanis e. ¥ epidemiuri. mudmivi e. damamcirebeli e. episkopos rames vuyureb] _ umaRlesi sasuliero wodebuleba warwera] _ 1. sinon. momxdari ambavi. epQlogi [berZ. epilogos <epi Semdeg da logos sityva] _ mxatvruli nawarmoebis das kvniTi nawili. episkOposi [berZ. momxdari. araZiriTadi. epilēpsia] _ qronikuli nevruli daava deba. epQTeti [berZ. bneda. epidēmia] _ raime gadamdebi senis far Tod gavrceleba. am dros avad myofs goneba ekargeba da emarTeba krunCxva. warweraTmcodneoba).epi -168nawili. teqsti. gamonaTqvami. `kacia-adamians?!~ e. Zvel saberZneTSi: safla vis qvis. e. Zeglis warwera. gamoxatavs nawarmoebis (misi nawilis) ZiriTadad ideas. romelic xasiaTdeba perioduli moulodneli SetevebiT. ¥ epigrafikuli. gri pis e.. `ramdenime suraTi anu e. avi zne. 2. epiteti Scd. rome lic daerTvis sagnis an movlenis saxels da aZlevs mas met gamoxatulebas. e.. epigraphē warwera] _ mecniereba Zve li warwerebis Sesaxeb (qarT. amamaRlebeli e. daavadebani. romelic wamZRvarebuli aqvs raime nawarmoebs an mis nawils. epigrafiuli Scd. mxatvruli nawarmoebis . romelSic mokled aris gadmocemuli moqmed pirTa Semdgomi be di. epilEfsia [berZ. 2. umniSvnelo. CarTuli e. mokle citata. piesaSi. epigrAfika [< berZ. raime SemTxveva. arasistematuri. roli kinofilmSi. ¥ epizoduri-SemTxveviTi. masala.. yaCaRis cxovrebidan~ (ili as cnobili poemis saTa uri). romlisTvisac da maxasiaTebelia erTgvari damokidebuleba. e. epitheton] _ msazRvreli sityva. epQzodi [berZ. episodion] _ 1. prologi da e.ad aqvs xalxuri gamonaTqvami: `moyvares pirSi uZraxe mters _ pirsukano~.
rasac sulieri mama daadebs morwmuneebs. Txro biTi literaturis Janri (dramisa da lirikisagan gansxvavebiT) _ romani. stili. saxelwodeba. epQcentri berZ. epitimion sas jeli] _ saeklesio sasjeli. romlis saxelisagan war modgeba xalxis. Epoqa [<berZ. epiuri Scd. epopeisa.-169qristianul eklesiaSi. epitafiisa epitafiasi Scd. gadat. (wign. epos sityva. epistrophē ukan gamobruneba] _ rito rikuli xerxi _ erTi da imave sityvis. epQstrofi [berZ. epochē gaCereba] _ drois xangrZlivi mo nakveTi. xana). miwisZvris e. epi-ze da laT.) didi. feodalizmis e. ambebiT (qarT. epitAfia [< berZ. epoqAluri _ (wign. Eposi [< berZ. omis e. an gamoTqmis gameoreba. epOpea [berZ. epo epOnimi [berZ. epikuri Janris didi mxat vruli nawarmoebi. mo Txroba. epistolē] _ (samRvd. simRerebi. epopeia Scd. antikuri e. epitaphios (logos) saflavszeda sityva] _ warwera saflavis qvaze. mniSv nelovani ambebi. 2. am wodebulebis mqone piri. centrum centri] _ ad gili dedamiwis zedapirze. epistola < berZ. poemebi. Tanamedrove e. epitQmia [berZ. epopeasi. ¥ epikuri. atomuri bombis afeTqebis e. sinon. Cve ulebriv eparqiis mTavars mieniWeba.. epiphanys ga mocxadeba] _ ieso qristes gamocxadeba. homerosis e. mo Txroba da sxv.). poema.. epQstole [laT. naTloba ior danes wyalSi ioane naT lismcemlis mier. romelic xasiaT deba RirsSesaniSnavi mov lenebiT. . we rili. adgilis an misT. epônymos] _ piri. epifAnia [berZ. e. xalxuri sagmiro Tqmule bebi. romelic moTavsebulia ra ime damangreveli ZaliT ke ris Tavze an mis qveS. simRera] _ 1.. 2. e.) ama Tu im epoqis damaxasiaTebeli: didad mniSvnelovani. sagmiro e. epopoiia] _ 1. gzavnili..
epoxa. ¥ erotikuli. erōs (erōtos) siyvaruli] _ yvelaferi is. Erato [berZ. (geol. didi ganswavluleba. xana. romelsac xelSi kiTara uWiravs. mwvalebloba). movlena.) lorwovani garsis zedapiruli dawyluleba. eractio gaswo . saidanac iwyeba welTaRricxva: welTaRri cxvis esa Tu is sistema. rac dakavSirebulia sasiyvarulo damokidebu lebasTan. eretQkosi _ eresis mimdeva ri. 2. cdomi leba.). momenti. aRmoCenebi. 3. Rrma codna mecnierebis romelime dargSi. periodi: epoqa.). erozio gamoWma] _ 1. Eresi [berZ. wesisgan gadaxveva. (qarT. drois istoriuli monak veTi. upiratesad satrfialo poeziisa: war modgenili hyavdaT qalad. Era [laT. erOtika [berZ. e. liTonis e. erOtizmi [< berZ. erudQcia [laT. qristianuli e. e. Eroti [< berZ. liTonis zedapiris daSla meqanikur zemoqmedebis an eleqtruli ganmuxtvis Se degad. 2. erEqcia [laT. re ligiuri moZRvreba. (gadat. 2.era -170reba] _ mamakacis sasqeso asos gaberva da gamagreba sqesobrivi agznebis dros (sisxlis gaZlierebuli mowolis Sedegad). metismeti vnebianoba. movlena. (medic. aera] _ 1. erOzia [laT. sinon. grZnobadoba. epoxaluri Scd. eratô] _ berZ nul miTologiaSi: muza lirikuli. codna] _ (wign. dedamiwis isto riis yvelaze didi qro nologiuri monakveTi. hairesis] _ 1. ro melic ewinaaRmdegeba gabatonebuli religiis sa eklesio dogmatebs. erôs (erōtos)] _ berZnul miTologiaSi: si yvarulis qalRmerTi. eruditio swav leba. kosmonavtikis e.). niadagis e. erôs (erōtos) siyvaruli] _ gada Warbebuli sqesobrivi aRgznebadoba. Semecneba. gabatonebuli an sayovelTaod miRebuli Se xedulebebisgan. gandgoma. ereTikosi Scd. 3. niadagis ngreva da wa recxva Rvarebisagan.
warmoebis e. estetiuri. agreTve par be. 2. escalator] _ ganuwyvetliv moZravi ki mrewvelobaSi. eskalAcia [ingl. musikalu 2. estetika. esEncia [laT. esquisse] _ 1. SegrZneba] _ 1. tisa.) mSveniereba... naswari monaxazi (naxa ¥ esTetikuri. mSvenierebis ganuyreli gafarToebis. trirebuli xsnari.) dekoraciebis e. (wign. naRmosani. Teoriebi e. esTeatraluri proeqtisa da Tetiuri Scd. iyeneben kvebisa da farmacevtul eskalAtori [ingl. socialuri eskadrQlia [fr. e-ebis gasamxedrosazRvao flotis mofena gemebis didi SenaerTi. mfrinavebis ramdenime esEisti _ eseebis avtori. essei Scd.-171- esk Ese [fr. esei. ruloba risame.. omis e. li formis (ara sistema ¥ saeskadro. filosofiuri. essentia arsi] _ ¥ eskadriliisa. escalation aR masvla (aRsvla) kibis dax filosofiuri moZRvreba marebiT] _ (wign. problemebi. Sedgeba. formaTa Sesaxeb mxatvrul gaZlierebis strategia. esTEtika [< berZ. turmecnieruli xasiaTis) s. _ samxedro aviaciis qve ¥ esesi.) agresiis xelovnebis. ganayofi. metros e. ar e. agresiis e. mxatv fliqtis e. raime nivTierebis koncen eskadriliasi Scd. romelic TviT esse. SemoqmedebaSi. ¥ eskadrisa. wi yofis e. qiteqturuli proeqtisa. essai] _ Tavisufa armiaSi meore msoflio omis periodSi.) Eskadra [fr. aRzrda. escadre] _ 1. romelSic gan xilulia literaturuli. eskadrasi Scd. escadrille] da sxv. Eskizi [fr. narkvevi. aisthēsis grZnoba. literaturuli. samxedrosahaero Zalebis ri nawarmoebis an misi SenaerTi zogi ucxo qveynis . kon2. rgolisgan (razmisagan) esseisti Scd. sxv. (zRv. fiumeriaSi. skulpturisa. eseebi. mr.
eqskorti Scd. romelze dac dedamiwis zedapiridan garkveul simaRleze gayva nilia gza sxva (qveda) gzis Tavze. esquimau] _ na yinis briketi. espAnderi [< ingl. espand gafarToeba.gadaRebuli TviT mxatvris (an ostat gra vioris) mier gakeTebuli formidan. romelsac gveli exveva (berZnul miTologi aSi mas Seesabameba askle piosi). motociklistebis e. sinon.. espAdroni [fr. ¥ estakadisa.) 1887 wels laTinurisa da yvelaze ufro gavrcelebuli da savleTevropuli enebis ma salis safuZvelze. naxazi. ga moxatavdnen dayrdnobils kverTxze. xmaroben kun Tebis gasamagreblad. estacade] _ xidi seburi nageboba. Aesculapius] _ romaul miTologiaSi: mkurnalobis RmerTi. si nawilis winaswari reaqcia. risame Tanxmlebi sam xedro dacva (qarT. espodron < esp. gaWimva] _ sa tanvarjiSo iaraRi _ erT maneTTan rezinis CaliCebiT an zambarebiT SeerTebuli saxelurebi.) gzis gar kveul monakveTze cvlis daTqmul niSans (qarT. Espada [esp. estakadasi Scd. estafette < it. avJandi] _ 1. badragi). Eskimo [fr. safarikao daSna. espada] _ igivea. estampe] _ raime gamosaxulebis anabeWdi qaRaldze. espada daSna] _ (sport. romelic Cve ulebriv SokoladiT aris dafaruli. curvaSi da sxv. Estampi [fr. gunduri Sejibreba sirbilSi. espEranto [esper. specialisti. rac matadori. s. esperAntisti _ esperantos . romelSic morbenali (mo curave da sxv. estAkada [fr.). eskUlapi [laT. esperanto moimede < fr. esperer ime dis qona] _ xelovnuri sa erTaSoriso ena. stafetta < atafta uzangi.esk -172mcodne. ¥ saeskizo. Eskorti [fr. romelic Seqmna polonelma eqimma poliglotma lazar zamen hofma (18591917 ww. rkinabetonis e. estAfeta [fr. escorte] _ vi sime.
dad genili sazomi erTeulis zusti nimuSi. TviT niSani (patara joxi. ¥ estafetisa estafetasi. etaJerka Scd. ¥ etalonuri. 2.). amanaTrbeni). xelsawyo.-is msaxiobebi. ¥ saetalono.). (gadat. etiketka Scd.-173non. amaR lebuli adgili. 2. e. s. etAloni [fr. esqatolOgia [berZ. Etapi [fr. metismetad zusti sazo mi. e. Estrada [fr. 2. eti metris e. risame gan viTarebis. ¥ saestrado. 2. Taroedi). etQketi2 [fr.. étiquette] _ Tavis daWerisa da Tavaziani mo pyrobis wesebi. étagére] _ avejis saxeoba _ erTmaneTis Tav ze ramdenime rigad mowyo bili Taroebi (qarT. stadia. etQketi1 [fr. warmoadgens bevri religi is (maT Soris qristianobis) Semadgenel nawils. gadat. erTiani droisa da s. étiquette] _ igivea. estafeti Scd. koncerti. risame sazomi standarti. romlis ZiriTa di saxeobaa calkeuli nom rebisagan Sedgenili kon certi. estrado ficarnagi] _ 1. xelovneba. sixSireTa saxelmwifo komisia. . orkestri saTvis da sxv). raime gzis. distanciis calkeuli monakveTi. romelsac gadascemen erTmaneTs erTi gundis sportsmenebi aseTi Sejibrebis dros. étape] _ 1. raime procesis calkeuli momenti. etAJeri [fr. eTiketi. rac iarliyi. scena SemsruleblebisaTvis (msa xiobebisaTvis. simRerebi. romelsac iyeneben sxva xelsawyoebis Sesamowmeb lad. eschatos ukanaskneli da logos moZ Rvreba] _ mistikuri moZ Rvreba msoflios da ada mianis saboloo bedze. étalon] _ 1. sinon. mefis karze da sxv. (wign. sazafxulo e. paketi da sxv. kilogramis e. s. estafetis bolo e. romlebic gamodian mayurebelTa wi naSe. mniSvnelovani e. estrade < esp.). romlebic miRebulia di plomatTa wreebSi. 3.
gul modgineba. xerxi. romlis ganac warmoiSva enis esa Tu is sityva. (wign. savarjiSo musikaluri pi esa dakvris teqnikis asaT viseblad. Semadgenlobasa da Tavdapirvel mniSvnelobas. Eqo [berZ. ganaTebis e. 3. sityva warmoTqva. studium cda. saSualeba. Sopenis e. moRvra] _ (geolog. efekti. echō] _ bgeris arek saerTaSoriso e. xanmokle.-is dacva. e. romlis mizania STabeWdilebis mox dena. e.eti -174nuri ganlageba.. ekonomikuri e. effusio daRvra. xmauris e. efUzia [laT. ararealuri. suraTis e. e. romelic swavlobs sityvis warmomav lobas. romelsac vinme an rame axdens vinmeze. sityvis ZiriTadi mniSvneloba] _ (lingv. amosavali sityva. kritikuli e. Wadrakis figurebis xelov . magmis amofrqveva dedamiwis zeda pirze. 2. mkurnalobis e. Efeqti [laT. romelic naturidan aris Sesrule buli saRebavebiT. 2. effectus] _ 1.). Tavgamodeba] _ 1. efEmera. saxviT xelovnebaSi: wi naswari monaxazi. ¥ efeqturi.-ebi. raime moqmedebis. efektiuri Scd. STa beWdileba. didi iyo.. virtuozuli xa siaTis patara musikaluri piesa. etymon WeS mariteba. 4. étude < laT. mizezis Sede gi. sityvis ZiriTadi mniSvneloba da logos moZRvreba] _ enaTmec nierebis dargi. swrafmavali. 3.). romelSic TeTrebma mcire ZalebiT unda i povon erTaderTi swori gza mogebis an ya imis misaRebad (Wadrakis amocanebTan gansxvavebiT svlebis raodenoba gansaz Rvruli ar aris). efemEruli [berZ. efekturi. etymologia < etymon WeSmariteba.). moRvaweobis. etQmoni [<berZ. mcdeloba. etimolOgia [berZ. zomebi miiRes. ara myari. ephēmeros erTdRiani] _ 1. moCvenebiTi. mcire zomis literaturu li an mecnieruli narkve vi. etQudi [fr.. 2. raime iluziis Seqmna.
exclusive raimes gamok leba. 2. Eqskursi [laT. sinon. excavator < laT. eqskluzQuri [fr. amoReba. excavo amovtex] _ miwis saTxreli manqana. romelic eqskavators mar Tavs.. exclusif. e. naxmevi) exo Scd. gamgzavreba] _ 1. axlo myofi sakiTxis gasa Suqeblad (qarT. nivTierebaTa cvlis gamo uyenebeli an mavne narCenebis organizmidan gamodevnis procesi. ingl. `yofili~. eksgumacia Scd. Camovida soxumidan. Temidan gadaxra] _ ZiriTadi gadaxveva sxva. eqs. wiaRsvla). daTva liereba risame saswavlo. excursus gadax veva. daTva lierebis monawileTa jgu fi. varZiaSi. ex –dan da humos miwa] _ gvamis miwidan amoReba sasamarTloeqs pertizis Casatareblad. excemos gamovyof] _ (fiziol. ko leqciuri gamgzavreba. TbilisSi e. radio an teleprogramas). saganmanaTleblo an gar Tobis mizniT. egsgumacia. eqskliuzivi Scd.) (qarT. sinon. eqskliuziuri. gaseirneba sadme. eqs eqskluzQuri intErviu _ aseTi intervius gamoqvey nebis ufleba ekuTvnis mas mediis romelime organos (gazeTis.-175vla SedarebiT Sors myof sagnebze (kedelze. eqs-ministri. gansakuTrebuli] _ is.. ex…] _ pirveli Se madgeneli nawili rTuli sityvebisa mniSvnelobiT: 1. gamoyofa. rac vrceldeba sagnebis SezRudul wreze. mcxeTaSi. eqskUrsanti _ eqskursiis monawile. tyeSi. eqsCempioni. gamosvla. meeqskavatore _ mZRoli. mokle e. eqskluzivi. eqs-prezidenti.. excursio was vla. aseTi gamgzavrebis. meekskavatore Scd. 2. e. ekskavatori.). excretum. meeqskavatoresi. . [laT. eqskrEcia [< laT. amoZ roba. baTumidan. ¥ meeqskavatorisa. Jurnalis. gamoZaxili.. eqskavAtori [ingl. eqskUrsia [laT. eqsgumAcia [laT.
samecniero e.) axali teritoriebis dapyrobisken miswrafeba. expertus ga mocdili] _ specialisti. s. eqsperimentaluri Scd. s.. expansif < laT. ro melzedac aRniSnulia pat ronis gvari. gabeduli e. s.. arqeologiuri e. expunsio] _ vinc Tavis grZnobebs ver faravs. eqspedQcia [laT. romelic eqsperiments (mniSv. e. agresiuli politikasa kuTari politikuri da ekonomikuri gavlenis gav rceleba sxva qveynebSi. exlibris wig nebidan] _ mxatvrulad ga formebuli niSani. ¥ saeqsperimento. 2. eqsperimentAtori _ piri. razmi. ¥ saeqskursio. TviT aseTi jgufi. idan da patria samSoblo] _ neba yoflobiTi an iZulebiTi gasaxleba samSoblodan. eqspansQuri [fr. ¥ eqsperimentuli. eqsperQmenti [< laT. expeditio] _ adamianTa jgufis gamgzav reba specialuri davalebis Sesasruleblad. eqslQbrisi [laT. avtobusi. ekonomikuri e. cxovelebi. Cveulebriv. eqspedQtori [< laT. s. savaWro bazis e. 1) akeTebs. Tanxebi. expansio ga farToeba. romelsac akraven wigns ydis SigniTa mxares da.-is wevrebi. s. expedire gagzavna] _ muSaki. eqspatriAcia da eqspat rQreba [laT. experimentum] _ 1. polaruli e. ¥ saeqspedicio. romelic iZleva daskvnis raime sakiTxis ganxilvis dros. ex gan. iarliyi. advi lad amJRavnebs. 2. marSruti. Eqsperti laT. ¥ saeqsperto. biuro. politikuri e. gamokvleva. brwyinvale e.eqs -176miReba. sasamarTlos e. eqspAnsia [laT.. gavrceleba] _ (wign. fostis e. moqalaqeobis gamocvliT. e. monacemebi. cda. saerTod. e. romlis saqmea risame gagzavna da . samecniero cda. qimiuri e. s.
Eqsporti [ingl. expertise] _ savali nawili. eqspluatacias uwevs visme. daskvna. rkinigzeexportare gatana] _ saqonlis bis e. 2. miT ganlageba dasaTvali ¥ eqspluatatoruli. musikaluri nawarmoebis samedicino e. 2isaTvis). s. xelovnebis nawarmoebTa. yidad (sapirisp. ereblad. (s. s. exponatus nayofis miTviseba (qarT. export < laT. Rebad: dayovneba. expositio . eqspozQcia [laT.) saqoneli. sinon. moebis saSualebaTa. Sic gadmocemulia mTavari eqspluatAtori [< fr. ganmavlobaSic fotoapara eqspluatAcia [fr. eqsploa4. iTvisebs sxvisi Sromis na mrewvelobis produqtebisa yofs (qarT. avtomobilebis e. gatana sazRvargareT gasa ¥ saeqspluatacio (mniSv. opera eqsploatacia. yvlefa). cema.-177- eqs axsna. s. komisia. gadmocema] _ 1. reba. _ sagani. gamofena. romelSic eqspertebis mier raime sa aRwerilia ZiriTadi moqme kiTxis ganxilva daskvnis debis winare viTareba. importi). (fotogr. eqsploatatori. nage samuzeumo e. raturuli nawarmoebis Se eqspErtiza [fr. bobaTa da sxv. eqsploaticiebi. avtomobilis e. romelic saCveneb 2. misacemad. xarjebi. romel e. myvleda sxv.-d gadato.). romlis tatoruli Scd.-ebi. exploitation] tis obieqtivi Riaa gadasa da eqspluatQreba _ 1. e.) dro. saCveneblad gamofenili] sinon.. axali sacxo¥ eqsportuli da saeqsporvrebeli saxlis s. war zeumSi an gamofenaze. raime mizniT gamoyeneba lad aris ganlagebuli mu (bunebriv simdidreTa. saeqsploatacio Scd. garkveuli siste feli). lite s. exTemebi. eqsportiuli Scd. samuzeumo eqspontebis. visime mier sxvisi Sromis eqspOnati [laT. sasamarTlo Sesavali nawili.. ploitation] _ piri. romelic 3.
amasTan erTad. exporte] _ eqs eqspresiOnizmi [fr. romelsac si (Cveulebriv. eqspres. express sasw eqspropriAcia [fr.eqs -178uli. saxumaro Cveulebriv sareiso avto xasiaTisa). musikaluri na busebze naklebi gaCereba warmoebi da sxv. . literaturaSi. iTqmis agreTve samgzavro gancdebis asaxvas. bieqturi SemoqmedebiTi 2. warmoiqmna me20 sauk. grZnobebis resaTvis sakuTrebis da. eqspresia. sareiso avtobusze. lad saxeldaxelod. (samarT. ex –gan da proprius neli nawili rTuli si sakuTari] _ 1. romelic Eqspresi [ingl.. misi su lod did sadgurebSi. mier qonebis iZulebiT Ca `operatiuli~. moumza aqvs da eqspresze meti. expromtus romelsac aqvs iSviaTi ga mza.. exporteur < laT. expressionisme < expression gamoxat portis organizatori. eqspresimdgomareobis CamorTmeva. gamomxatveloba] _ mi tani. marTuleba xelovnebasa da navTobis e. expressio] _ ga 2. morTmeva (sasyidlis mice eqspresiuli. `saswrafo~. swrafi. express < laT. saz RvargareT saqonlis gam va. rebi TavianT ZiriTad amo romelic miZraobs didi canad Tvlidnen mxatvris siswrafiT da Cerdeba mxo Sinagani samyaros. ingl. tyvad) da naxevareqspresi Eqspromtad _ moumzadeb Scd. [ingl. Eqspromti [laT. visime xe Cereba. miT an usasyidlod). gancdis Zala.is pir expressus gaZlierebuli] _ vel naxevarSi: misi mimdev 1. eqsprEsia [laT. erTi klasis mier meo momxatveloba. socialuri ¥ eqspresiuloba. aRZvris. eqsportQori [fr. deblad warmoTqmuli si naxevradeqspresi (erT si tyva.) sa tyvebisa mniSvnelobiT: xelmwifo xelisuflebis `momentaluri~. samgzavro matarebeli. gemze. qveynebi. expropriarafo] _ pirveli Semadge tion < laT. liT arsebuli] _ saxel nAxevrad Eqspresi _ saqa daxelod SeTxzuli leq laqo avtobusi.
tismetad da sensus grZnoba. . do eqstradQcia [fr. extra] _ TavsarTi mniSvnelobiT: 1. sa (sapirisp. kavSirebulia raodenobriv axirebuli. nels saSualebiT. _ 1. rebis e. eqstErni [laT. Sinaarsis laT. preparati. extractus gamoRebuli. gareSe da mokled. e. (gadat. cxovelis garegnuli Sesa eqstrAsensi [laT. eqstra. e. idan. externus ga SegrZneba] _ e. extradition < kumentis da sxv.idan. e. romelic mqone piri. extravagant] _ sayovelTaod mi misuli aRfrTovaneba. romelic am saswavlebelSi ar iricxeba Tavisi Tvisebebis gamo da ise abarebs gamocdebs. gamowuruli] `metad~. soflis meurneoba. Rebuli wesebisaTvis. extraordinarius] _ (wign. 2. vinc am ex gan. `ukeTesi~. gansakuTrebuli. iReben samkurnalwamlo 2. Eqstraqti [laT. gafarToeba. `biovelis~ reSe] _ piri. exterieus] _ eqstraordinaluri Scd. extensivus mebisaTvis Seuferebeli: rac farTovdeba] _ rac da araCveulebrivi. yenebiT (xelis dadebiT) universiteti e. `metismetad~. `umaR mcenareuli da cxoveluri lesi~. extra me xedaoba da agebuleba. ex gan. intensiuri) gangebo. (da ara xarisxobriv) zrdasTan.-ad daammkurnalobs zogierT daa Tavra. `saukeTeso~. qsovilebidan raime gamxs eqstrasensi. gareSe da statis saxelmwifos kanonebi da simSvide.). SekumSulad gadmo traditio gadacema] _ (samarT. [laT. w.). e. ucxo saxelmwifosaTvis gadacema im pirisa.-179- eqs Eqstazi [laT. SemTxveva. avadmyofuri aRtaceba. extasis < berZ. mdgomareoba] _ arRvia. romelsac eqstremaluri. karaqi. (iT nivTierebebis gamowurviT qmis zog saqonelze). ucnauri. ukiduresi. Txzulebis. `gareSe~. eqterQeri [fr. Cai e.. bazaraCveulebrivi.. benzini. Tavdaviwyebamde eqstravagAnturi [fr. vadebas. nor eqstensQuri [laT.). gafarToebasTan eqstraordinAruli [laT.
e. ¥ eqstremistuli. Eqscesi [laT. e. sasacilo xerxebis Semc veli.-is ufrosi. 2. e. échafaud] _ (Zv.). gansakuTrebuli. extractio amoReba. excisio] _ (me dic. champion < fr. e. cekva. excentrique] _ 1. Sexedulebebi. Seiqmna e. pirobebi. idan da humos miwa] _ saf lavidan gvamis amoReba sa samarTlosamedicino ga mokvlevis mizniT. ukiduresi. ukiduresoba.). extremus ukiduresi] _ ukiduresi zo mebis momxreoba (Cveulebriv.). araCveulebri vad. eqscQzia [laT. ukiduresad eqstrAqcia . eqstrEmisti _ adamiani. ukiduresi zo mebis miRebis momxre. extrême < extremum ukiduresi] _ (wign. sacirko nomeri. excessus gamos vla. eqstrEmuli da eqstremA luri [fr. ro melzedac xdeboda sikvdi liT dasja.. triuki. [laT. rac Cveulebrivs scildeba. amokveTa. metismeti (Tavisi sirTuliT. samxedro e.). e. 2.. politikaSi). idan. champion mebrZoli] _ yofi li Cempioni. eqstrEmizmi [laT. gadat. mdgomareoba.) mkveTri < laT. ex yofi li da ingl. gadaxra] _ 1. ro melsac ukiduresi msof lmxedveloba (Sexeduleba. kbilis amoRebis operacia. risame normaluri mimdinareobis darRveva.). siZneliT. (Teat. saSiSroebiT. ex gan. ex –gan. eSEloni [fr.). échelon] _ spe cialuri daniSnulebis matarebeli masobrivi ga dazidvebisaTvis. gamoReba] _ (medic. eqscentrQkuli [fr. (wign. amaRlebuli ficarnagi. eqshumAcia [laT. gareSe da centrum centri] _ bgeriT an mxedvelobiT kontrastebis. azri) aqvs.eqs cema. e. eqscentruli. ekscentruli Scd. adamiani. Zalebi. e. eSAfoti [fr. -180Taviseburi. eqsCempQoni [laT. TavSeukaveb loba. e. wremadsuloba. mwvave Sexla moxla.. situacia.
-181-
val
v vAbanki [fr. Va banque] – 1.
vabankze TamaSi banqoSi – fsoni, romelic mTel banks udris. 2. (gadat.) riskis gaweva vAgzali [ingl. Vauxhall] – mgzavrTa momsaxurebisaT vis gankuTvnili Senoba rkinigzis did sadgurze. Tbilisis v., vagzlis morige. sAzRvao vAgzali – amave daniSnulebis Senoba saz Rvao portebSi. ¥ vagzlisa. vagzalisa, sadguri Scd. sadguri – matareblis (an sxva transportis) gaCerebis adgilia (saTanado Seno biT), xolo vagzali – ara yoveli sadguris, aramed didi (Cveulebriv sakvanZo) sadguris Senobaa (did qalaqebSi). vAgoni [germ. Wagon] – sat ransporto saSualeba – relsebze moZravi Tvlebi ani sazidari. matareblis v., samgzavro v., satvirTo v., v.-is gamyoli, metropolitenis v., funikulioris v. ¥ savagono.
s. depo. ronoda Scd. vAza [fr. Vase] – lamazi moyvanilobis WurWeli tkbileulobis, xilis an yvavilebisTvis, agreTve de koratiuli (sinon. larnaki). brolis v. vakAnsia [fr. Vacanse < laT. Vacans daukavebeli, Tavisu fali] – daukavebeli Ta namdeboba (dawesebulebaSi), Tavisufali adgili (sas wavlebelSi). institutSi ori v.-aa. vakAnturi [fr. Vacant (e)] – daukavebeli, Tavisufali (adgili, Tanamdeboba). profesoris v. Tanamdeboba. vakantiuri Scd. vakUumi [laT. Vacuum sica riele] _ (fiz., teq.) airis Zalian gauxSoebuli mdgo mareoba, TiTqmis carieli sivrce. ¥ vakuumuri. v. sivrce. vakumi, vakumuri Scd. valEntoba [laT. Valens, valentia Zala,(Valentis) Zalis mqone] – (qim.). atomis Tviseba Seu erTdes sxva atomebis gar kveul raodenobas
val
-182-
mudmivi v., cvladi v. vAleti [fr. Valet msaxuri] – figura banqoSi. valpUrgiis RAme [kreb. Zv. germ.] _ wminda valpurgiis dResaswaulis (pirveli ma isis) winaRame, rodesac, Zve li germanuli xalxuri crurwmeniT hartis mTis umaRles mwverval brokenze imarTeba kudianebisa da jadoqrebis Rreoba. valpurgis Scd. vAlsi [fr. Valse germ Walzer] – 1. didad gavrcelebuli wyvilTa cekva; musika am cekvisaTvis. 2. am cekvis ritmis sakon certo (saorkestro, sa fortepiano da sxv.) nawar moebi. Sopenis v.-ebi. vAltorna [rus. валторна < germ. Walthorn samonadireo buki] – spilenZis sasule sakravi – spiralurad mox rili mili, romelic bo loSi farTovdeba. mevAltorne – valtornis damkvreli. ¥ valtornisa, mevaltornisa. valtornasi, mevaltornasi, `valtornaze ukravs” Scd.
valtOrnisti _ igivea, rac
mevaltorne (ix. valtor na). vAluta [it. Valuta farTo Ri rebuleba] – 1. ama Tu im qveynis fulis sistema; fu lis erTeuli, romelic safuZvlad udevs am sis temas. 2. ucxo saxelmwifos fuli. mtkice v., oqros v. ¥ savaluto. s. operaciebi. valiuta, savaliuto Scd. vAmpiri [fr. Vampire, germ. Vampir] – germanul da sla vur TqmulebebSi: 1. cru rwmeniT; micvalebuli, ro melic RamRamobiT dgeba saflavidan da adamianebs swovs sisxls. 2. Seubralebeli, sisxlis msmeli, ulmobeli adamiani. 3. erTgvari Ramura; gavrce lebulia tropikul ameri kaSi. vandAlebi [germ. Vandalen] – 1. Zveli germanuli tomi, ro melmac me5 s.is Sua wlebSi dai pyro romis imeriis na wili, gaZarcva romi da gaanadgura mravali kul turis Zegli. 2. (gadat.) istoriul ZeglTa da kulturul faseulobaTa
-183gamanadgurebeli adamianebi (sinon. barbarosebi) vandAlizmi _ istoriuli Zeglebisa da kulturul faseulobaTa ganadgureba (sinon. barbarosoba). vAnili [fr. Vanille esp.] – 1. tropikuli mcenare; isxams grZel wvril nayofs. 2. am mcenaris gamxmari sur nelovani nayofi; iyeneben kulinariasa da parfiume riaSi. v.-is fxvnili. ¥ vaniliani. v. namcxvari, v. orcxobila. varQanti [laT. Varians (variantis) cvalebadi] – 1. risme nairsaxeoba, saxecvlileba. proeqtis ramdenime v., v.-ebis gaTvla (Wadrakis partiaSi). 2. raime nawarmoebis an misi nawilis erTerTi redaq cia. `ieso qriste – kacobriobis raindi”- is pireli v. variAcia [laT. Variantio cvli leba] – 1. (wign.). igivea, rac varianti (mniS. 1) 2. Cveulebriv mr.Si varia ciebi – musikaluri nawar moebi, cekva da sxv; rac war moadgens ZiriTadi Temis
vaq
gameorebasa da damuSavebas sxvadasxva cvlilebebiT. piesis v.-ebi, Tema v.-ebiT. ¥ variaciuli aRricxva – ma Tematikuri analizis erT erTi dargi. varQete [fr. Variete] – msubuqi Janris (estradis) Teatri. varietesi. varietisa Scd. vAsali [fr. Vassal laT. Vassalus] – 1. Sua saukuneebSi da savleT evropaSi: memamule, feodali, romelic damoki debuli iyo ufro msxvil feodalze (siuzerenze). 2. gadat. (wign) vinmeze da mokidebuli, visime xelq veiTi piri an saxelmwifo. ¥ vasaluri. v. damokidebuleba, v. saxelmwifo. vatQkani [laT. Vaticans bor cvi (goraki) tibris mar jvena sanapiroze romSi] – kaTolikuri eklesiis re ligiurad mi nis tra ci uli centri; am eklesiis meTauris romis papis – rezidencia; warmoadgens calke saxelmwifos q. ro mis centrSi. vAqcina [laT. Vaccinus Zro xisa] – preparati, romesac iyeneben infeqciur daava
vaq
-184¥ vegetarianuli. v. saWmelebi, v. sasadilo. vegeterianeli, vegeterianuli Scd. vegetarianEloba [laT. Vegetarios mcenareuli] – kvebis sistema, romlis mixedviT dauSvebelia xorcis Wama. vegetatQuri [laT. Vegetarius] – (biol.) rac cxovelebisa da mcenareebis kvebasTan aris dakavSirebuli.
debaTa winaaRmdeg asacre lad. vaqcinAcia – (medic.) vaq cinis Seyvana adamianis an cxovelis organizmSi; vaq ciniT acra. vAxti [holand. wacht] – (zRv.) 1. morigeoba gemze. v.-ze dgoma 2. gemis eki paJis nawili, ro melic morigeobs; drois monakveTi, rodesac erTi cvla morigeobs. v.-is meTauri, Ramis v. ¥ savaxto. s. Jurnali, s. samsaxuri. vaxta Scd. vAxteri da vaxtiOri [germ. wachter] – morige da raji dawesebulebaSi, sa warmoSi. vaUCeri [ingl. Vaucher xel werili, gasamarTlebeli dokumenti] – igivea, rac saprivatizacio Ceki. ¥ vauCerisa. vahAbizmi [sakuT. sax. kreb. arab. wahha seqtis damaarse beli] – islamis religiur politikuri moZRvreba. vegetariAneli [ingl. Vegetarian – adamiani, romelic xorcs ar Wams da mxolod rZis produqtebiT da mce nareulobiT ikvebeba.
vegetatiuri organoebi
– mcenaris kvebisa da zrdis organoebi (fesvebi, Rero, foTlebi).
vegetatiuri gamravle ba – mcenareTa gamravleba
arasqesobrivi gziT
vegetatiuri nervuli sistema – (fiziol.) ner
vuli sistemis nawili, ro melic awesrigebs saWmlis momnelebeli, sisxlis mi moqcevis, sasunTqi da sxv. Sinagani organoebis moqme debas. ¥ vegetaciuri _ sxvaa (ix. vegetacia). vegetAcia [laT. vegetatio] – (biol.) mcenaris sasicocx lo moqmedeba, misi zrdis procesi. ¥ vegetaciuri da savegeta-
-185cio. v. – (s) periodi. velo... _ sityvis Semokleba `velosi pedis~. velOdromi [laT. velox (velocis) swrafi da dromos sarbie li, rbola] _ sportuli nageboba velosi pedebiT SejibrebisaTvis (sinon. treki). velOriqSa _ riqSa (mniSvn. 2), romelic velosi pedze zis da ise moZraobs. ¥ veloriqSisa. veloriqSasi, velorikSa Scd. velosQpedi [fr. vēlosipēde] _ or an samTvliani manqana, romelic moZraobaSi moh yavs zed mjdoms pedlebze fexis daWeriT. velosi pedis gamogoneba _ (saub.) iseTi risame ga mogoneba, rac didi xania, cnobilia, gamogonebulia (inJinerTa wreSi cnobilia erTi faqti, rodesac erTma vaigamomgonebelma skams centrSi gamoaba fexi _ aqaoda gamomgonebeli mer qvaso. ¥ savelosi pedo. s. sporti. velosi pEdisti _ velosi pediT mavali, savelosi pe
ven
do sportis mimdevari. velOsporti _ savelosi pe do sporti. velOtreki [ix. treki] _ igivea, rac velodromi. vEna [laT. vena] _ (anat.) sis xlZarRvi, romliTac sis xli organoebidan da qsovilebidan miedineba gu lisaken (Sdr. arteria). ¥ venuri. v. sisxli. vEndeta [laT. vendetta] _ sis xlis aRebis adaTi (upira tesad sardiniasa da kor sikaze). vEnera, vEnusi [laT. Venus (Veneris] _ 1. romaul miTo logiaSi: siyvarulisa da silamazis qalRmerTi. 2. dedamiwasTan yvelaze ax lo myofi planeta; Cve ulebriv Cans gaTenebisas da mzis Casvlis Semdeg. ciskris varskvlavi. venEruli [< kreb. laT. sne uleba (daavadeba)] _ infeq ciuri daavadeba (sifilisi, gonorea da sxv.), romelic Cveulebriv sasqeso or ganoebis gziT gadadis. veneriuli Scd. vEnzeli [< polon. vçsel kvanZi] _ erTmaneTze mxatvrulad
ven
-186mominuli v. verandiani, verandisa. v. saxli. verandasi Scd. verbAluri [laT. verbalis] _ zepiri, sityvieri. v. saSualebebi. vErdiqti [fr. ingl. verdict < laT. vere dictum sarqveli] _ (samarT.) sasamarTlo procesze nafic msajul Ta gadawyvetileba msjavr dadebulis braleulobis an udanaSaulobis sakiTxze. gasamarTlebeli v., gasamtyunebeli v. vErlibri [fr. vers libre Tavi sufali leqsi] _ leqsis erTerTi saxeoba; agebulia upiratesad intonaciur sintaqsur safuZvelze da yuradReba ar eqceva taepSi marcvalTa raodenobasa da maxvils (sxvanairad: TeTri leqsi). vErmuti [germ. Wermut] _ das pirtuli Rvino, romelsac aromatis misaRebad dama tebuli aqvs zogierTi ba laxis (unTavresad abzin dis) nayeni. vernQsaJi [fr. Vernissage] – samxatvro gamofenis gaxsna, agreTve misi gaxsnis dRe. vErJe [fr. Verge] – qaRaldis ¥
gadaxlarTuli inicialebi (saxelisa da gvaris pir veli asoebi). vEntili [germ. ventil sar qveli] _ 1. (teq.) milsa denebSi, aparatebSi da misT.: siTxis an airis sa regulacio (Casaketi da gasaSvebi) sarqveli. 2. (mus.) sasule musikalur sakravebSi: erTgvari sarq veli bgeris simaRlis Se sacvlelad. vintili Scd. ventilAtori [< laT. ventilator gamniavebeli] _ mo wyobiloba daxurul sadgomebSi haeris gasaw mendad. ventiliatori, vintilatori Scd. ventilAcia [laT. ventilatio] _ daxuruli sadgomis gani aveba ventilatoris saSua lebiT. ¥ saventilacio. s. mili, s. mowyobiloba. ventiliacia, vintiliacia, saventiliacio, savintiliacio. vEranda [port. ingl. veranda < ind.] _ Ria an daxuruli aivani saxlis garSemo an misi erTerTi kedlis ga yolebaze.
-187saxeoba badis magvari mo xatulobiT, paraleluri xazebis ori sistemisgan Semdgari. vErsia [fr. Version laT. Versare saxis Secvla] – raime faq tis, ambis erTerTi axsna, gadmocema, ganmarteba (ram denimedan). axali v., ukanaskneli v. vertQkali [laT. Verticalis mwvervalisa] – vertikaluri, Sveuli xazi (sapirispiro, horizontali). vertikAluri – rac horizon talur sibrtyesTan qmnis marT kuTxes; Sveuli (sa pirisp. horizontaluri). v. xazi vErfi [holand. werf] – gemebis saSenebeli an saremonto sawarmo. vEsta [laT. Vesta] – 1. roma uli miTologiaSi ojaxu ri keris mfarveli qal RmerTi. 2. (astr.) yvelaze kaSkaSa mcire planeta. vEsterni [ingl. western dasav leTisa] – saTavgadasavlo kinofilmi, romelSic moq medeba viTardeba CrdiloeT amerikis dasavleTis Sta tebSi me19 s.Si.
vet
vestibQuli
[fr. Vestibule] – didi darbazi sazoga doebrivi Senobis sxva na wilebis Sesasvlelis win. Teatris v., sasaxlis v., metros v., vestibuli Scd. vetErani [laT Veteranus mo xuci, Zveli jariskaci] – 1. Zveli gamocdili meomari: omgadaxdili mebrZoli 2. Zveli damsaxurebuli mu Saki, moRvawe. Sromis v., Teatris v. veterQnari – veterinariis specialisti; saqonlis eqi mi (Zv. sinon. beiTali). ¥ veterinaruli da saveterinaro. v. (s.) instituti. veterinAria [laT. Veterinarius saqonlis momvleli] – mec niereba cxovelebis daa vadebaTa da maTi mkurna lobis Sesaxeb; cxovelTa mkurnaloba ¥ veterinariuli da saveterinario. v. (s.) punqti, v. (s.) daxmareba. ixmareba agreTve veterinaruli da saveterinaro, rac veterinari-s zedsarTavi saxelebia. veterinaluri Scd.
vet
-188-
vEto [laT. Veto
vkrZalav] – 1. saerTaSoriso da sa xelmwifo samarTalSi; ak rZalva, romelsac adebs erTi saxelmwifo organo meoris gadawyvetilebas; vetos ufleba Cveulebriv aqvs saxelmwifos meTaurs parlamentis gadawyvetile baTa mimarT. 2. saerTaSoriso samarTalSi: sxvadasxva qveynis warmo madgenelTagan Semdgari kolegiuri organos (sadac sakiTxebi wydeba erTxmad) erTerTi wevris gancxadeba imis Sesaxeb, rom igi wina aRmdegia umravlesobis ga dawyvetilebisa; xorciel deba xmis micemiT. v.-s ufleba. vetos dadeba – risame ak rZalva vEqsili [< germ. Wechsel gamocvla, Secvla, daxur daveba] – saTanadod ga formebuli savalo xel werili, romelic Seicavs valdebulebas gadaixadon garkveuli Tanxa daTqmul vadaSi; (qarT. sinon. Tamasuqi). veqsilolOgia – [laT. Vexillum droSa] – mecniereba, romelic droSebs, maT war moSobas swavlobs.
vEqtori [laT. Vektor wamyvani]
– maTematikuri an fizikuri sidide,romelic xasiaTdeba ricxobrivi mniSvnelobiT da mimarTulebiT. ¥ veqtoruli. v. sidide. veqtori Scd. vQagra [laT. Viagra] – (same dic.) mamakacis impotenci is sawinaaRmdego prepara ti, damzadebulia qimiuri nivTierebebiT; gamoiyeneba mxolod eqimis daniSnule biT; viAduki [fr. Viaduc < laT. Via gza da duco mimyavs] – xe obaze, xevze gayvanili xidi, xidiseburi nageboba. viAkreme [laT. Viacreme] – (sa medic.) partniorTan qalis seqsualuri kontaqtebis dros disharmoniis sa winaaRmdego preparati; damzadebulia floris – mcenareTa samyaroTa sa fuZvelze; absoluturad uvnebelia. vQbrami – mTaSi sasiarulo an saTxilamuro sqellanCiani fexsacmeli. vibrAtori [laT. Vibrare rxeva, qanaoba; kankali] – rxeviTi moZraobis warmosaqmneli mowyobiloba
-189-
viv
vibrAcia [laT. Vibratio] – dre
sxivuri milakis ekranze rTuli satelevizio, radi kadi sxeulis rxeviTi moZ olokaciuri da sxva sig raoba; arxeva, TrTola. nalebis gamosaxulebasTan vibrQoni [fr. Vibrion] – baq kavSirze. teria erTgvari videomagnitofoni, vide qoleris v. osignali, videotelefoni. vibro... [< laT. Vibrare rxeva, kankali] – rTul sityvebSi videOkli pi [ingl. Video televizia da clip amoWra; uCvenebs mocemuli sity amonaWeri] _ telegadace vebis damokidebulebas maSi: CanarTi, romelic Sed rxevasTan. genilia swrafad cvladi vibrOfoni [< laT. Vibrare sxvadasxva suraTisgan, rek rxeva, kankali da phone xma] – jazSi – dasartymeli in lamisgan da romelsac xSi strumenti rxeviTi bgere rad axlavs musika. bis gamosacemad. videomagnitOfoni [ingl. vQgvami [ing. Wigwam < Crd. Video televizia berZ. magneamerikis indielTa erT tis magniti da phone bgera] erTi enidan] – Crd. ameri – aparati, romliTac xdeba kis indielTa (kerZod al satelevizio programebis gonkinebis) sacxovrebeli magnitur lentze Cawera da gumbaTiseburi qoxi. ake Semdeg maTi kvlavwarmoeba Teben xis totebis ler videomagnitofoni Scd. wmisgan. videotelEfoni [ingl. Vivideo...1… [laT. Video vxedav] – deo televizia da berZ. tele rTuli sityvebis pirveli Sors da phone bgera] – te nawili mniSvnelobiT `vxe lefoni, romelic molapa dav” rakis xmasTan erTad mis videokli pi, videotelegamosaxulebasac gadmos foni. cems. video...2 [ingl. Video tele v.-is ekrani. vizia laT. Video vxedav] – vivi pAria [laT. viviparus co rTuli sityvis pirveli cxalmSobi vivus cocxali Semadgeneli nawili; mi da parare Soba] – (biol.) uTiTebs eleqtronul cocxlad (da ara kvercxis
viv
-190vi qaRaldis patara baraTi, romelzedac dabeWdilia misi patronis gvari, saxe li, wodeba, misamarTi; ga dascemen xolme meore pirs – gacnobisas masTan stum robisas da zog sxva Sem TxvevaSi. vizuAluri [laT. visualis] – mxedvelobiTi; TvaliT warmoebuli. v. dakvirveba. vikQngebi [skand. viking (mx).] _ skandinavieli meomari mez Rvaurebi me811 ssSi. vQkonti [fr. vikomte] – dasav leT evropis zog qveyanaSi (inglisSi Cvens dromde): Tavadaznauruli tituli, saSualo baronsa da grafs Soris; am titulis mqone piri. vQla [laT. villa] – mdidruli saxli qalaqgareT; mdidru li adgilmamuli, agaraki. ¥ vilisa. vilasi, villa Scd. vQmpeli [holand. wimpel] – 1. boloSi orad gayofili grZeli da viwro alami, romelic aRmarTulia sam xedro gemis anZaze (gemis erovnuli kuTvnilebis aR saniSnavad). 2. patara samkuTxedi alami
dadebiT) Soba. vivisEqcia [laT. vivus co cxali da sectio gakveTa] – cxovelis cocxlad gakveTa raime organos funqciis Seswavlis mizniT. vQza [laT. visa naxuli] – 1. saxelmwifoSi Sesvlis, iqi dan gamgzavrebis an mis teritoriaze gavlis ne barTva, romelic iZleva am saxelmwifos mTavroba (aRiniSneba pasportSi). 2. Tanamdebobis piris war wera raime dokumentze, rac niSnavs, rom es piri icnobs dokumentis Sinaarss da eTanxmeba mas. vQzavi [fr. vis-à-vis] 1. (zmni sarTi) visime pirispir, pir dapiri. 2. visime pirdapir mdgomi an mjdomi piri. vizQoni [germ. vision] – (wign.). adamianis warmosaxviT, war modgeniT Seqmnili arare aluri ram; moCveneba. vQziti [fr. visite] – mcire xniT misvla vinmesTan Cve ulebriv oficialurad. v.-is dro, prezidentis v. ¥ savizito. s. kostiumi. savQzito bAraTi – mkvri
-191-
vio
risame niSnad. violasi Scd. 3. TviTmfrinavidan Camosag viOlino [it. viollino] – yve debi grZellentiani paketi, laze maRali tembris mqo kolofi an mili, romelSic ne oTxsimiani sakravi, ro moTavsebulia mfrinavis melsac xemiT ukraven. pataki, an fosta. koncerti v.-s orkestrisaTvis. vindsErfingi [ingl. windsurfing, wind qari surfing, surf pQrveli viOlino _ mTa zvirTcema] – sportis saxe vari violino orkestrSi. oba, afrian specialur da viOlinos gasARebi – faze rbola. (mus.) sanoto striqonis vinEgreti [fr. vinaigrette vidasawyisSi dasmuli erT naigre Zmari] – civad saW erTi niSani, romelic meli kerZi – wvrilad miuTiTebs maRal xmebze. daWrili sxvadasxva bost meviOline – violinos neuli, kartofili, kirkaJad damkvreli musikosi. moxarSuli lobio, erTma ¥ saviolino; neTSi areuli, rac ZmriT, saviOlino kOncerti– zeTiT da sxva sakazmiT simfoniuri nawarmoebi, ro aris Senelebuli. melSic mTavari partia gan vinQeti [fr. vignette] – wignis kuTvnilia violinosaTvis; (Zv. xelnaweris) TavSi an aseTi nawarmoebis Sesru boloSi darTuli samkauli leba. – raime naxati, ornamenti. ¥ meviolinisa. vinietka Scd. meviolinesi Scd. `violinos ukravs”, `viovinCEsteri < [sakuT. sax.] – lino daukra”, `violinos erTgvari sanadiro Tofi damkvreli”, (gamomgoneblis gvaris mi `violinoze ukravs”... Scd. xedviT). vQola [it. viola] – Zveleburi violOnCeli [it. violoncello] – violinos ti pis, magram sakravi – violinos wina masze didi oTxsimebiani pari; gavrcelebuli iyo sakravi; aqvs fexi, romli dasavleT evropis qveynebSi Tac dakvris dros iatakze me1518 ssSi. idgmeba. violisa.
vir
-192¥ virtuozuli. v. dakvra, v. TamaSi. vQrusi [laT. virus Sxami] _ gadamdebi daavadebis ga momwvevi uwvrilesi mik roorganizmebi, romelic Zlivs Cans an sul ar Cans mikroskopSi. ¥ virusuli. v. gri pi, mcenareTa v. daavadebani. virusolOgia [laT. virus Sxami da berZ. logos moZRvre ba] – mecniereba romelic virusebs Seiswavlis. vQski [ingl. whisky kelt. (ga lebis) uisge wyali] – ara yi inglisSi da aSSSi; damzadebulia qeris ala osagan. Sotlandiuri v. vQskoza [laT. viscosus webo vani] – 1. sqeli, blanti niv Tiereba, romelsac iReben celulozisgan; iyeneben xelovnuri abreSumis, ce lofnis da sxv. masalebis dasamzadeblad. 2. xelovnuri abreSumi. v.-is perangi. ¥ viskozuri. v. abreSumi. vQsti [ingl. wist] – 1. banqos TamaSi erTgvari. 2. kartis garkveuli kombi
ixmareba agreTve Celo da violinCelo. vQraJi [fr. virage mobruneba] – 1. mobruneba, moxveva dag verdebiT, mrudxazovani moZ raoba (TviTmfrinavis, avto mobilisa, gemisa da sxv). TviTmfrinavma v. gaakeTa, TviTmfrinavi v.-Si Sevida (e. i. mfrinavma v. daiwyo). 2. saavtomobilo gzis velo trekis an sportuli bi likis monakveTi, romelic SigniT aris daxrili (av tomobilis, velosi pedis, motociklis da sxv. mrud xazovani moZraobisTvis). cicabo v. virQlizmi [< laT. virilis ma makacis] – qalebSi meore uli mamakacuri sqesobrivi niSnebis (ulvaSebis, mamaka curi agebulebis, boxi xmis ...) warmoqmna. virtuAluri [laT. virtualis] – rac SeiZleba gamovlindes saTanado pirobebSi. virtUozi [it. virtuoso] – 1. msaxiobi, romelic srul yofilad flobs Sesrule bis teqnikas (upiratesad musikosze iTqmis). 2. saerTod adamiani, rome lic didad aris daxelov nebuli Tavis saqmeSi.
romaul miTologiaSi. viceprezidenti. draJe.-ebi. B. sadac gamofeni lia sxvadasxva nivTi. bosto nis TamaSSi. vitAmini [laT. viqtorinasi Scd.. ma Raziis didi fanjara. musikaluri v. vodEvili [fr. quCaSi. Semc vlels.. viqtOrina – TamaSi erTgva ri – codnis sxvadasxva dargTan dakavSirebul ki Txvebze pasuxis gacema. ro melSic gamofenilia gasa yidi saqonlis nimuSebi. sasicocxlo Zalebis aRdgenisaTvis.. vQceprezQdenti – pre zidentis moadgile. maRaziis daxlze mowyobili v. vice. ammoniakon niSadu ri. ga vod marjvebis qalRmerTi.. viqtOriarEgia [laT. P … ¥ vitaminiani.). vitaminebi A. izrdeba ekva torul samreT amerikaSi. victoria] – 1. literaturuli v. Victoria Regia] – wylis didi mce nare dumfaras ojaxidan 2 mde diametris mrgvali foTlebiT. C.. gazeTebis v. fisovani gemfisi (amiaki)] – sxvadasaxvagvari qimiuri Semadgenlobis organuli nivTiereba. da fa da sxv. vita sicocxle da berZ. baRis erTgvari msxvili marwyvi. [laT. igivea rac viqtoriare gia. vitrage] – feradi minebisagan gamoyvanili suraTi an ornamenti (sark melSi da misT. 3. vitrine] – 1. ase Ti nivTierebis Semcvleli preparatia. vaudeville] – . yuTi. v. gemovnebiT gaformebuli v. vQtraJi [fr. ¥ viqtorinisa. aRniSnavs moadgiles.-193nacia preferansis. ma gier] – rTuli sityvis pir veli Semadgeneli nawili.. 2. muzeumis v. viqtOria [laT. vQtrina [fr. 2. vice nacvlad. mominuli karada. evropaSi viqtoriaregia gamohyavT oranJereaSi. vQceadmQrali – erTer Ti umaRlesi samxedro wo debuleba sazRvao flotSi. romelic auci lebelia organizmis nor maluri sasicocxlo moq medebisaTvis. admiralze dabali da kontradmiralze maRali.
v.) – mogzauroba.voi -194gaWenebul cxenze varjiSi – Sextoma – Camoxtoma. ugulebel yofs obieqturad arsebul pirobebs. sasimRero. vOltmetri _ eleqtrowre dis or wertils Soris ar sebuli denis Zabvis sazomi xelsawyo. wolfram] – qimiuri elementi. voltiger] – . realurad arse bul viTarebas. vOtumi [laT. voQaJi [fr.) ufro sworia voli. vokAlisti _ profesiona luri momRerali. voluntarius nebisyofisa] _ TviT neburi gadawyvetilebani. voluntArizmi [laT. vOlframi [germ. zooparkis v. ro melSic sasimRero kuple tebi da cekvebia CarTuli. axla iron.) burTis miReba (dartyma) ha erSive (CogburTSi da sxv. v. romlebic ugulebelyofis obieqturad arsebul pi robebs da sazogadoebrivi cxovrebis kanonzomiere bebs. voltiJQreba [fr. vocalize] – (mus. ndObis (undOblobis) vOtumi – parlamentSi xmis micemiT miRebuli ga mokle komikuri piesa. volQeri [fr. vOlani [fr.) momRerlis xmisTvis gankuTvnili uteqsto sa varjiSo. (erTi an ormoqmedebiani msubuqi piesa). v-Ta konkursi. wolley] – (sp. xelovneba. musika. sruldeba mxo lod xmovani bgerebis gad mocemiT. vokAlizi [fr. SesaZleb lobebs. volant mfrinavi] – frTebis an talRovani CarCos mqone msubuqi Zab riseburi burTi badminto nis saTamaSod. ro melic Tavis saqmianobaSi xelmZRvanelobas mxolod sakuTari nebiT. voliuntarizmi Scd. vayage] – (moZv. movercx lisfro Zneldnobadi li Toni. vofum survili] – parlamentebSi: kenWiseburi miRebuli gadawyvetileba. voliere] – Semo Robili adgili cxovele bisaTvis. vocale xmovani] – simRerasTan dakavSire buli. vokAluri [it. vOlei [ingl. voluntAristi _ piri. voliuntaristi Scd.
sakiTxis v.. salve salami!] – erTdrouli dac la ramdenime Tofisa. ¥ vualiani. vulcanus cecxli. zEbra [fr. dama xinjeba. Vulcanus cecx li. romlis mwvervalze dro dadro an mudmivad amoif rqveva gamdnari qanebi (la va). gam Wirvale qsovilis an badis naWeri. vulgAruli [laT. vulgaris ubralo Cveulebrivi] – ukiduresi gayalbeba. 2. holand. vulgaris Cveulebrivi. zebras TeTri zolebi aqvs Sav fonze Tu Savi zolebi TeTr fonze (piriqiT)? zEbu [fr. mTavrobis ndobis (an undoblobis) v.-195dawyvetileba. aqvs Savi da TeTri zolebi. gaxurebuli gazebi da ferfli. vunderqindi Scd. voile] – wminda. manerebi. samsza] – xa verdovani zedapiris mqone rbili tyavi (qarT. vundErkindi [germ. залп < laT. vulgarizAcia [laT. romaul miTologiaSi: ce zeb cxlisa da mWedlobis Rmer Ti: (berZnul miTologiaSi mas Seesabameba hefestosi). v. zebre. romelic ukeTdeba qalis quds saxis dasa faravad. zebu] – kuziani xari. z. vulgArizmi _ vulgaruli. bavSvisas wauli] – araCveulebrivi niWis mqone bavSvi. gamoTqma. zamSa Scd. vUali [fr. romliTac gamoxatulia mTavrobis an mis romelime wevris moR vaweobis mowoneba (armo woneba). nati). ali] – 1. v. zAmSi [polon. ingl. qali. . uxeSi. binadrobs afrikaSi. wunderkind saocari bavSvi. vulkanolOgia [laT. ali da logos moZRvreba] – vulkanis Sem swavleli mecniereba. zebra kongos enidan] – cxenis magvari gareuli cxoveli. saliteraturo enaSi nax mari. vUlkani [< laT. konusuri mTa. zar baznisa (qvemexisa). mdabiuri] – uxamsi. z zAlpi [rus.-is fexsacmeli. uxeSi sityva an gamoTqma. v.
gadat. nuli. zOili _ ityvian usamarTlo RvarZlian kritikosze [Zv. zuid-oost] _ 1. zodQaqo [<berZ. iTvleba RmerTebis da adamianebis mamad da mefed. zeus] – berZnul mi TologiaSi: uzenaesi Rmer Ti. samxreT aRmosavleTi. zodiaki. zet] – laTinuri anbanis bolo asos (z-is) saxeli. sûd-ost. ziqquratu] – safexurebad agebuli sa kulto koSki Zveli meso . zEro [fr. Zv. zikUraTi [aqad. romelTac aqvT upiratesad cxovelTa saxeebi: verZi.) rac gan kuTvnilia sahaero mizanSi (TviTmfrinavebisTvis da sxv. zodQaqos nQSnebi – aR niSvna Tormeti Tanavar skvlavedisa. zodiaqi Scd.) Tormeti ekli ptikis Tanavarskvlavedi. zEti [fr. cecxli. zuiden] – 1. kuro. cis sferos umaRlesi warmo saxviTi wertili damkvir veblis Tavze. RmerTi cisa. didebis z. zQudi [germ. mwvervali. sûd-west. quxilisa. 2. ho land.) saxelis mi Sinauri cxoveli. samxreTdasavleTis qari.) risame gan viTarebis umaRlesi safe xuri. sûd.zev -196potamiaSi (babilonsa da asiriaSi). welTaRr. s. zQudOsti [germ. zôdiakos (kyklos) cxovelebis (wre)] – (astr. holand zuid-west] _ 1. s. Rriankali da sxv. holand. zero nuli] – nuli qula.) sasrolad. samxreTaRmosavleTis qa ri. samxreTis qari. samt (ur-ra’s) gza (Tavisa) – 1. romelTa gavliTac moZraobs mze wlis ganmavlobaSi. lomi.-Si iyo. 2. 2. zQudvEsti [germ. samxreTi. romelic gavrcelebulia aziasa da afrikaSi. berZeni ritorisa da so fistis zoilis (me4 s. zenith arab. 2. samx reTdasavleTi. mze z. zEniti [fr. sazEnito – (samx. elvisa da wvimisa. romle bic ganlagebulia didi wris gaswvriv. (wign. zEvsi [berZ. maTematikaSi ixma reba ucnobi sididis aR saniSnavad iqssa da igrek Tan erTad. artileria.
. zõon cxoveli] _ rTuli sityvebis pirveli zor nawili mniSvnelobiT `cxo velTa samyaros exeba”. warmodgena ori sawyisis _ sikeTisa da borotebis brZolaze da sxv. gadat. ira . TaTbiri. zOndaJi [< fr. 2. z-is gaSveba. ¥ zonaluri. niadagis mo sinjva. z. z. laboratoria. z... zOna [berZ.-197xedviT _ usamarTlod ak ritikebda homerosis `iliadasa” da `odiseas”. z. azerbaijanSi da zog sxva qveyanaSi gavrcele buli religia. sonde saceci] _ 1. saartilerio cecxlis z. techne ostatoba. zoli. dazverva. zOndi [<fr. misTvis da maxasiaTebelia cecxlTay vanismcemloba. qirurgiuli z. spartakiada. zootEqnika [zõon cxoveli da < berZ. z. sazRvrebi. romelic cxo velTa samyaros swavlobs. iranSi. sasazRvro z. ¥ zooteqnikuri. zoologQuri parki (mok led: zoOparki) _ parki (baRi). akrZaluli z.ol qi] _ raime saerTo niSnis mixedviT gamoyofili siv rce. saeqimo xelsawyo _ wvrili mili an Rari. Wrilobis z. romelic atmosferos zeda fenebSi avtomaturad iwers mete orologiur monacemebs. muzeumi. instituti. xelovneba] _ mecniereba sa soflosameurneo cxovel Ta moSenebis. raioni. 2... zoroAstrizmi _ Zvel Sua aziaSi. zOo. z.) winaswar ri same garkveva. z. sondage] da zondQreba [germ. gadmocemiT z. kuWis z.is Seqmna miewereba Zv. zone sartyeli. sadac Tavmoyrilia saCveneblad da mecnieruli dakvirvebisaTvis nairnairi cxovelebi da frinvelebi. arqtikis z. ro melic SehyavT adamianis sxeulis Rruebsa da ar xebSi gamokvlevis an mkur nalobis mizniT. sondieren] _ zondiT risame gasinjva. zoomaRazia. zoolOgia [berZ. (wign. ¥ zoologiuri. sahaero burTi. [berZ. zõon cxo veli da logos moZRvreba] _ mecniereba. avRaneT Si. momsaxureba.. movlisa da gamoyenebis Sesaxeb.
zuzuna). TEza [fr. Theos RmerTi] – religiuri moZRvreba. (s. Thema] – Txrobis. Summer] _ eleq truli xelsawyo xmovani signalebis misaRebad (qarT. qarTuli T. SoTa rusTavelis saxelobis akademiuri T. sinon. aqedan _ saxelwo deba). TAlmudi [Zv. thaleia] – berZnul miTologiaSi. TEatri [berZ. romlis WeSmariteba unda damtkic des. TEzisi [berZ. Sedgenilia bib liis (`Zveli aRTqmis”) wignebis ganmartebaTa sa fuZvelze. romelic axorcielebs warmodgene bis dadgmas. hegelis idealistur fi losofiaSi: ganviTarebis procesis pirveli safexu ri. 2.) sazogadoeba. xelovnebis dargi – dra matul nawarmoebaTa sce . TEizmi [berZ. romelmac Seqmna qveyana (samyaro) da ganagebs mas. zUmeri [ger. T. (s. ebr. mzis abazanebi. (s. T (s.) instituti. T TalasoTerApia [berZ.) xelovneba. Theatron] – 1. T. komediis mu za. Tezisi.) Jurnali. dawesebuleba. lo gikaSi: debuleba. savele telefonis z. T. Thesev berZ. sezoni. T-is mTavari reJisori. Thalassa zRva da Therapeia] – zRvis haviTa da zRvaSi ba naobiT mkurnaloba. talmūδ moZ Rvreba < lāmaδ swavleba] – ebraelTa religiuri.. romelic aRiarebs rom ar sebobs gansakuTrebuli gonieri arseba – RmerTi. saubarisa da nuli religiis winaswar metyvelis zaratuStras (berZnuli wyaroebiT _ zo roastrs. (s). TAlia [berZ. aseTi dawese bulebis Senoba.zum -198naze warmodgena – ganxor cieleba. gamokvlevis. sa yofacxovrebo da samarT lis wesebisa da kanonebis krebuli. Thesis] – 1. Thesis debuleba] – ix. TEma [berZ. 2. ¥ Teatraluri da saTeatro. T.
2. Tematiuri Scd. berZnul miTologiaSi RmerTi. ro melic amuSavebs codnis raime dargis Teoriis sa kiTxebs. vfiqrob] – maTematikuri debuleba. erT xelSi sasworiTaa da meoreSi max viliT. Theogonia RmerTebis warmoSoba] – miTebi RmerTebis warmo Sobis Sesaxeb. TeOria [berZ. T. manqanebisa da meqanizmebis T. im ganzogadoebul debu lebaTa erToblioba. sazogadoebrivi praqtikis logikuri ganzogadoeba.kvleva] – 1. Tematiuri Scd. albaTobis T. TeOrema [berZ. gegma. ¥ Tematuri.-199misT. gamocdilebis.. T-is damtkiceba. romelic gamoxa tulia Tvalebze saxvevi ani qalis saxiT (miukerZo eblobis niSani). 3. TeoretQkosi – piri. leqciaTa T. Zv. piTagoris T. TeolOgia [berZ. Theos RmerTi da kratos xelisufleba] – mmarTvelobis forma. Themis. 2. theōrēma < theōreō vixilav. TeokrAtia [berZ. Semecnebis T. moxsenebis T. Theologia] – moZRvreba RmerTisa da religiuri dogmatebis Se saxeb. T..) marTlmsajuleba. (gadat. gamofena. TeogOnia [berZ. ¥ Tematikuri.-is msaxuri. TEnebi [ingl. RvTismetyveleba. themidos] – 1. fizikis T. fardobiTobis (relativobis) T. saliteraturo T. Theoria dakvirve ba. romlis marTebulobas ad genen mtkicebis gziT. sagani.. TEmida [berZ. rom lis drosac politikuri Teo Zalaufleba samRvdeloebas ekuTvnis. mefis dide bulni.ro melic asaxavs bunebisa da sazogadoebis ganviTarebis kanonzomierebas. im wesebis debulebebis . rom lebic qmnian raime mec nierebas an mis erTerT dargs.. Thegh da thene] – inglisSi. SotlandiaSi: didgvarovnebi. istoriuli T. sakiTxi. mxatvrul nawarmoebaTa T.. TemAtika – TemaTa erTob lioba..
(geol. . musikis T. romelic mimdinareobs zemaRali tem peraturis farglebSi da xels uwyobs am temperaturis SenarCunebas didi energiis gamoyofis gziT. siTbo] – rTuli winadadebis pir veli Semadgeneli nawili. thermos Tbili Therme sicxe. TeosOfia [berZ. zogadi. Termodinamika. Therme sicxe. Wadrakis T. ¥ Terapiuli. Termo. cnobari. Terapevtuli Scd. Termometri. Therapeia] – me dicinis dargi.. mxeci da logos moZRvreba] – zoologiis nawili. Theosophia RvTis sibrZne] – religiui mistikuri moZRvreba. fizika. ganyofilba. T. aqvs Zli eri gamanadgurebeli Zala. romelic am sityvebis da mokidebulebas aRniSnavs temperaturasTan. Therapoutes] – Sinagan sneulebaTa eqimi. romelic swavlobs ZuZumwovar cxovelebs. Termoregulatori.Teo -200- erToblioba. T.. T. 2. gamokvleva. ¥ Teoriuli. Therme berZ. ganekuTvneba masobrivi ganadgurebis (mospobis) iaraRs. romelTa Ses wavla gvexmareba ama Tu im dargis dauflebaSi. T. thermos cxeli] – 1.. 4. siT bo] – 1. rom lis mixedviTac SesaZle belia zeSTagonebis gziT RvTis Semecneba da miRma samyarosTan urTierToba. omis saSiSroeba. saavadmyofos T. TermobQrTvuli [berZ. TermobirTvuli re aqcia – atomuri birTvebis sinTezis reaqcia. siTbos Tan. Sexedulebani (praq tikuli moqmedebis sapi rispiro). TermOmetri [berZ. TermobirTvuli iaraRi – birTvuli iaraRi. romelic Se iswavlis Sinagan sneule bebs. T. TerApevti [berZ. 2. [< berZ thermos Tbili 1. thçrion cxoveli. Therme TErmebi [laT. TeriolOgia [berZ. Zvel romSi: sazogadoebrivi aba noebi. Sinagan sneulebaTa mkurnaloba araqirurgiuli meTodebiT. TerApia [berZ.) miwisqveSa Tbili an cxeli mineraluri wyle bi. ganyenebuli msje loba. momzadeba.
Thrombos Se nadedi] – (medic. Zi riTadad deteqtiuri.-201siTbo da metreō vzomav] – temperaturis gasazomi xelsawyo. mistiuri Si naarsisa. Thor] – skan dinaviur miTologiaSi: We qaquxilis RmerTi. miwaT moqmedebis mfarveli. thermos Tbili. TOmizmi – kaTolikuri fi losofiis mimarTuleba. Termiuli Scd. TrOmbi [berZ. Tro romlisTvisac damaxasia Tebelia aristoteles fi losofiis Segueba qris tianuli sarwmunoebis moTxovnebTan [misi damaar seblis. TrQleri [ing. talisman < arab. thermos Tbili. TOri [skandin. TQlisma [fr. uf ro iSviaTad. Triller Jruan telis momgvreli] – li teraturisa da kinos Jan ri. cxeli] – specialuri Wur Weli.) sisxlis .) saxelis mixedviT]. romelic cru rwme niT. Ebr. 2. vercxliswyliani T.. Teologiisa da fi losofosis Toma aqvinelis (Thomas Aquinas _ 12251274 w. mozardi. haeris T. siTburi). liTonTa T. TErmosi [berZ. eb rauli saxelwodeba bib liis pirveli xuTi wig nisa. T. samedicino T. anu 11dan 19 wlamde: yrma. ga marjvebis momtani iyos – jado. TermOsfero [berZ. sinon. romelic icavs masSi moTavsebul produqts ga ciebisa an gaTbobisgan. romlis avtoroba miewereba winaswarmetyvel moses. TOra – [Zv. visi asakis ricxviTi mniSvneloba inglisurad gamoisaxeba sufiqsiT teen.w. romelzec es teqstia da werili da. damuSaveba. Teenager] – is. warmatebis.. wylis T. pergaments gragnili. reJimi. romelic sina gogaSi inaxeba. Tilsam] – raime patara nivTi.) rac dakavSirebulia siTburi energiis gamoyenebasTan teqnikaSi (qarT. cxeli] – (spec. TineQjeri [ingl. ebraelTa salocavi sina goga.] – 1.. xasiaTdeba siuJetis mZlavri ganviTarebiTa da mudmivi daZabulobiT. TiTqos adamianis bed nierebis. Zv.
yenicari axali iarliki Scd jari] – osmaleTSi (me1413 s. yankee] – ameri kelebis (aSSis mkvidrTa) Qaxta [ingl. denoba.iag -202- amerikelebma Searqves. ixmareboda agreTve engiplastebis erToblioba. Cinuridan nasesxebisa). gamo isaxeboda ori pirisaxiT. yo velgvari dasawyisisa da dasasrulis RvTaeba. sigeli. iAnusi [laT. trombi Scd.) danaleqi qanebisa. sarTuli. SvobaSi tyved wayvanil da pirveli (meore) i.Si): privilegirebuli iArusi [rus. i romelTagan erTi win hqon da moqceuli.s. yacht] – sasporto an saseirno turistuli metsaxeli.-is logamahmadianebul qristi Jebi. Cari. anTagan (kerZod qarTvel 2. ianQCari [Turq. 3. yard] – inglisuri sigrZis sazomi erTeuli. meore ukan. iAgdtaSi [germ. mokle romelzedac aRniSnulia wiTelyviTeli Wreli bew saqonlis dasaxeleba. Qanki [ingl.] – iaponur dam etiketi) werlobaSi: wminda iaponuri 2. saerTod rigi. meore da a. jenus] – romaul miTologiaSi: drois. fasi da sxv. romelic mas gemi. jagdtasche] – Qardi [ingl.) monRolTa saxanoebSi: ieroglifebi (gansxvavebiT xanis werilobiTi brZaneba. yarlik brZa neba] – 1. Senadedi. saqonelze. romelic Cndeba sisxlZarRvebSi an gulis RruSi.). wyeba. .S. iAmato [iap. CanTa nanadirevisaTvis. Te atrSi: mayureblisTvis gan qveiTi jari. (geol. (sinon. jaguara] – didi samxreTame iArliyi [Turq. jaguar < mrav.produq rikuli mtacebeli cxo tebze dakruli furceli. udris 3 futs (91 sms). romelsac pir kuTvnili sarTuli (pir vel xanebSi adgendnen bav veli. Tagan). iagUari [germ. ярус] – 1. rao viT. veli katis ojaxisa. (ist.
Qgreki [fr. iEhova.] – ZenZeruki. iAbako – ciskris locvis nawili. idEal-i [fr. iaxtis tarebis specialisti. niCbosnobas da misT. ignora ar vici] _ (wign. Qahve [Zv. romanis ZiriTadi a. mcneba] – umaRlesi mizani adamianis moqmedebisa. vaJiSvili] – nawilaki. iAxtsmeni [ingl. ganzraxva. maTematikaSi ixma reba ucnobi sididis aR saniSnavad iqssa (X) da zetTan (Z) erTad. i. idea warmodgena. romelic win daerTvis mamis saxels an sagvareulo saxels da ud ris qarTul Zes. ¥ ideisa. cneba] _ 1. samyaros Semqmneli (biblia). Qbisi [berZ. romelic gansaz Rvravs risame Sinaarss.] – iudaizmis uzenaesi RvTa eba. igrec < berZ. Ca nafiqri. romlis wevrebic misdeven sawylosno sports – af rosnobas. ideal < berZ.-203 ialqniani i. iAxtklubi [ingl. gegma. ibn Ze.) ugulebelyofa ide visime. hidalgo] _ Sua saukuneebis espaneTSi: azna uri. i. yacht-club] – sasporto organizacia. Qglu [ingl. ideasi Scd. y] _ laTinuri anbanis bo lodan meore asos _ Yis saxeli. warmodgena mowinave i. ZiriTadi azri. Qdea [berZ. risame. kargi i. mouvida TavSi. indielTa erTerTi tomis) enidan] – kanadel eskimosTa sacxov rebeli Tovlis marTkuTxa blokebiT aSenebuli gum baTiseburi formis mqone qoxi. ideia. igloo < algon kinebis (Crd. ebr. ignorQreba [< laT.-ebi 2. yachtsman] – sportsmeni.. yajari (frinve li). ganaxorcieles. mowi nave ideebis erTguli. idea warmodgena. amer. i. 3. mTavari. moRvaweobisa. ibn [arab. ibis < egvi pt. Qdalgo [esp. azri. hidalgo Scd. gonebaSi arse buli visime an risime xati. adamiani. faqtebis i. idEuri _ viTomda mowinave ideebiT gamsWvaluli. xelovneba. motoriani i. .
identicus] – idealizireba Scd.ide miswrafebisa. bune (gansxvavebiT asosgan. warsulis i. Se maRali idealebis erTgu xedulebaTa sistema. sa ideAluri _ 1. poli (mniS. melic bgeras aRniSnavs).) savsebiT msgavsi ri same. romelic raime ebrivi jgufis ideaTa. vidre sinam vis. taqti. risame imaze ukeT same erTmaneTTan damTxve warmodgena. indentificare gaigiveba] – ri sime. saukeTeso samagaliTo.ideolOgia [berZ. idealizmis – romelime klasis. lebis erTguleba. sisufTave. politikaSi. ideogramebisgan Sedgeba ¥ idealisturi. tikuri partiis. suraTi aRweres. ra igiveba. moZRvreba] ideAlisti _ 1. ideAlizmi [fr. i. idée fixe] _ . sakiTxebi. cnobiereba. 2. idea cneba materializmis sapirispiro.) mxo marTalSi. rac lia da am idealebiT xel vlindeba cnobierebis mZRvanelobs Tavis cxov sxvadasxva formaSi – fi rebaSi. idea cneba lebani. pirobebi. xelovnebaSi da lod ideebSi. i. idealisme] i. (filos. losofiaSi. idealiser] – vi identificQreba [Sdr. – 1. sazogado 2. bebis miwera. mesTvis idealuri Tvise TiTebis anabeWdebis i. i. 1) mimdevari. vinmesTvis. ganyenebuli. Qde fQqsi [fr. idEnturi [< laT. adamiani. da logos sityva. da gramma Cawera. i. cifrebi. Targmani. warmodgenaSi sxv. xolo materia. suli aris pir romelic cnebas gamoxatavs veladi. arsebuli. -204- i. msgavsebis dalageba. saqmianobaSi. ro ba. yofiereba – meoreuli. ideOgrama [berZ. i. pirobiTi werilobiTi niSani. laT. Sexedu. 2. filosofia. erTerTi ZiriTadi fi losofiuri mimdinareoba. maRali zneobrivi idea ideogramebia mag. ga dvileSia. i. Canaweri] – romlis mixedviTac idea. ¥ ideologiuri. Cinuri damwerloba. idealizAcia da idealQ zeba [< laT. srulyofili. i. Tvalsazrisi. (wign.
Qdo [esper. Jesus ieso qriste] _ 1. (gadat. `iesos sa zogadoebis~ wevri. i. i. ¥ idiliuri.) akviatebuli azri. idQlia [berZ. ier QdiSi [germ. idiOtia [< berZ. regveni. eidyllion] _ (wign. ye yeCi. da- . idQoti [< berZ.) iTqmis fa risevel. hierarchēs wminda meTauri] _ marTlmadidebel eklesiaSi: kaTolikospat riarqi. nivTierebaze da a. orga nizmis avadmyofuri mgrZno biaroba zogierT sunze. `tans aiyris~ idiosinkrAzia [< berZ.-205(wign.] _ iaponuri fulis erTeuli.S. idiōma Tavise buri gamoTqma. idiôtēs uvi coba] _ (saub. iezUiti [< laT. (wign. hierarchia] _ (wign. wode bulebaTaA daqvemdebarebis wesi udablesidan umaRle sisaken. mitropolitisa da episkoposis saerTo sa xeli.) suleli. ierArqia [< berZ. ojaxuri i. Sereva] _ 1. iüdisch ebrauli] _ aRmosavleT da centraluri evropis ebraelTa ena. rome lic XVI saukuneSi da aarsa espanelma egnate loiolam. verag. Qeni [iap.) gamoTqma. i. orpir adamianze. gon naklulobis umaRlesi xa risxi. `guli gautydeba~. i.-Ta ordeni.w.) raimesadmi usi amovneba. ¥ ierarqiuli. ido STamomavali] _ erTerTi xelovnuri ena. kaTolikuri ordenis e. idiôtēia uvi coba] _ Wkuasustobis. `sityvas banze aagdebs~. 2. 2.) myudro. gadat. idQomi [berZ. romlis mniSvneloba ar udris mas Si Semavali sityvebis mniS vnelobaTa jams. gamoxatva] _ (enaTm. idios Taviseburi da synkrasis areva.) TanamdebobaTa. aumRvreli cxovreba (xSi rad iTqmis ironiiT). esperantos varianti. iErarqi [berZ. `yurebs Camoyris~. sapnis qafze. `ierarqiuli kibe”. uSfoTveli. suraTi. `ena mucelSi Cauvardeba~. romlisganac yovelgvari sisaZaglea mo salodneli.
gode mraval qveyanaSi. ro QvriTi [ebr. egvi pturi. egvi pteli qurumebis mier)] _ 1. ieRovas mow. isolateur meebi _ religiuri orga ena] _ 1. sadac dakavebulia moadgiled dedamiwaze.-ebi. aseTi melic warmoadgens Zve niSnebisagan Sedgeba Zveli li (bibliis) ebrauls. ivrit ebrauli ena] _ dRevandeli israe melic gamoxatavs cnebas. laT. xatwera. ieRovElebi. wesCveulebebs da dogmebs. maT So ba. zusti gadaReba. kis gareubanSi. gamoZiebis qveS myofi pi . izogrAfia [berZ. gaugebari niSani. lis saxelmwifo ena. xelmoweris weri. nivTiereba.izolAtori [fr. i. Cinuri da zogi sagangebod aRdgenils. figuruli niSani. ierarxiuli Scd. aqvs ganusazRvreli uf ierarxia.ier -206- mokidebuleba. nabari da graphô vzer] _ 1. (gadat. ieRove ierusalimis dangrevis gamo lebi uaryofen marTl moTxrobilia bibliaSi]. isos Ta 2. rome nizacia. hieroglyphika grammata wminda TviT yovladwminda samebis niSnebi (qvaze amokveTili dogmasac. madidebluri eklesiis ierOglifi [< berZ. `ieRovas mowmeTa~ organizaciebi arseboben ieremQada – moTqma. na visime naweris.) Znelad gasarCevi. Cinuri i. orga vadebul pirTa samyofad. damwerloba. nizaciis prezidents. gansakuTrebuli gancal bruklinSi. (moZv. winaswari gamoZiebis i. lebebi. organizacia kevebuli sadgomi ucnobi daaarsa biznesmenma Carlz an infeqciuri seniT daa raselma 1872 wels.) xatebis mxatvroba. romlis godeba mea planetaze). sxva enis damwerloba. _ melsac Tvlian ieRovas cixe. romlis Stabbina lic cudad atarebs eleq (centri) imyofeba niuior trodens. aso. ro marcvals an bgeras. ro 3. Civili. kerZod 2. 2. ¥ ieroglifuri. wuwuni [winas ris saqarTveloSic (sul warmetyvel ieremias sa daaxloebiT 6 mln mow xelidan.
adamianebTan urTierTobis saSualebis mospoba. ikarosuli Scd. iluzOruli [laT. wmindanebis gamosaxuleba. Qkosi _ kondakTan erTad sakiTxavi grZeli muxli. eikön gamosa ilu xuleba. izoliatori Scd. 2. warmodgenebi. romelic fo kusebs (ix. illusion mcdari warmodgena. (wign. ganuxorcielebeli imedi. ga mijvna. mefokuse). illusionniste] _ msaxiobi. izogi psi Scd. 2). sax. saxe] _ marTlma didebelTaTvis RmerTis. Seqmna raime gamosaxulebisa.] _ iaponuri de koratiuli xelovneba _ yvavilebiT. ikAruli TamASebi [< ge ogr. iliuzionisti Scd. imedi. cdomileba] _ 1. ¥ saizolacio. illuminator gamnaTebeli] _ 1. gamoiyeneba daujdomel locvebSic. optikuri i. sinon.) iliuzia Scd. Qkona [berZ.] _ sacirko akro batikuli sanaxaoba erT gvari. moZraobis i. izolAcia [fr. calke ga moyofa. gadat. i. ikEbana [iap. saizoliacio Scd.) ilu ziis Sedegad gaCenili.. gegmebis. to tebiT da misT. saSiSi damnaSavis i. ganmxoloeba). garemosTan.-207rovneba sasamarTlomde. izOhifsi [berZ. macdunebeli. raime safariT gamtaris dacva energiis dakargvi sagan (qarT. i. iliuzoruli Scd. s. moC venebiTi. izoliacia. 2. gamocalkeveba. naxatebis . foTlebiT. ga nuxorcielebeli. rukebis. lenti. isos Tanabari da hypsos simaRle] _ igivea. isolation] da izolQreba _ 1. romlebic Tayvaniscemis obieqtebs Seadgenen. mcdarad aRqma grZnobaTa mcdarobis Sedegad. 2. rac horizontali (mniSv. iluziOnisti [fr. ilUzia [fr. ocneba. iluminaciis mowyobis spe cialisti. aseTi xe lovnebis nimuSebi. 3. illusorius macdunebeli] _ (wign. izohi psi. iluminAtori [laT. sinamdvilis damaxinjeba. fokusi2) akeTebs (sinon.
risame dasamtkiceblad. imanEnturi [laT. nawar moebis teqstebisa. misTvis niSandoblivi. aranamdvili. .-ebi. naxazi (teqstSi CarTuli. ilustrAtori _ mxatvari. mimsgavseba visime. imitAtori _ msaxiobi. TviT aseTi naxati. misi bunebidan gamomdinare. iliustracia. romelic xang rZlivad dasaxlda ama Tu im qveyanaSi. romelic suraTebs xatavs wignis.ilu -208asaxsnelad moyvanili Tval saCino magaliTi. dasuraTeba (wignisa. imitAcia [laT. sailiuminacio Scd. `vefxistyaosnis” i. Junalisa. frazebi. s. naxatebiT. ilustrAcia [laT. kanonebi. kos mosuri xomaldis mrgva li fanjara. 1) xelovnebas. imQgranti [laT. am mniS vnelobiT ixmareba agreTve ilustrireba). sadResaswaulo i. imigrAcia da imigrQreba [laT. mixvramoxv risa da sxv. magram namd vils damsgavsebuli. nimuSi. immigro Sevsaxldebi] _ ucxoelTa Sesvla ama Tu im qveyanaSi mudmiv sac xovreblad. illuminierem] – dekora tiuli sazeimo ganaTeba sxvadasxva ferad (Senobe bisa. ¥ saimigracio. imitatio] _ 1. movle nis Sinaganad maxasiaTebeli. ¥ sailustracio. s. 2. iliuminacia. immigrans (immigrantis) vinc Sesaxldeba] _ ucxoeli. romelic her metulad aris daxuruli. gayvaniloba. Jurnalisa da misT. imâm win mdgomi] _ mahmadianTa sulieri wi namZRoli _ moZRvari. illuminatio ganaTeba] – da iluminQreba [germ. 3. leqsikonis s. imanens (immanentis)] _ sagnis. 2. `vefxistyaosnis” i. romelic nawarmoebis SinaarsTan aris dakavSirebuli). 3. gamferadebeli mxatvari. iliustratori Scd. ro melic flobs imitaciis (mniSv. quCebisa). TviTmfrinavis. iluminAcia [laT. mibaZva. ¥ sailuminacio. risame xmisa. Qmami [arab. iliuminatori Scd. suraTebiT gaformeba. illustratio] – 1. sailiustracio Scd. gemis.
msxvili koloniuri sa xelmwifo. imperAtori [laT. ¥ imperiuli. saxelmwifo.. 2. i. monarqiuli saxelmwifo. romelsac saTaveSi impera tori udgas. (gadat. Qmiji [ingl. gadargva] _ 1. i. kategoriuli moTxovna. zogi qveynis monarqis (me fis) tituli. garegnobiT. i. adamiani. i. kolonia. rac did STa beWdilebas axdens Tavisi SesaxedaobiT. didi britaneTis i. ruseTis i. imperator mbrZanebeli. 1) SeZenis politi ka. braldeba] _ qvey nis prezidentis Tanamdebo bidan gadayenebis procedura konstituciis sawinaaRmdego moqmedebisaTvis. iaponiis i. s. image saxe] _ miznmimarTulad Seqmnili saxe. in –Si da plantatio dargva. mniSvn. umaRlesi ZuZumwovari cxovelebisa da adamianebis Canergva saSvilosnos lorwovan garsSi. imperiAlizmi [fr. romis i. imperiale. impEria [laT. omi. di liJansis meore sarTuli. karlos didis i. impQCmenti [ingl. dinastia. imperQali [fr.. 2.) Zvel romSi: mxedar TmTavris sapatio tituli. zraxvebi _ gaTiSe da ibatone. saimperato imp ro] _ Zvelad omnibusis. . sardali] _ 1. margalitis i. ¥ imperialisturi. ¥ saimperio. brZaneba. i. implantAcia [laT. 2.) vinc.-209 tyavis i.) brZanebiTi kilo. daJinebiTi. impeachment gakicxva. s. (ist. sadac mgzavrTa dasajdomi adgilebi iyo gamarTuli. imperAtivi [< laT. saxelmwifo. imperiAlisti _ imperia lizmis warmomadgeneli. impozAnturi [fr. imposant] _ (wign. 2. igivea. imperialis < laT. imperialisme < laT imperium xe lisufleba. imperium umaR lesi xelisufleba] _ 1. gerbi. imperativus brZanebiTi] _ 1. ¥ saimperatoro. rac transplanta cia. mi si momxre.. Zalaufleba] _ qveynebis dapyrobisa da koloniebis (ix.
s. improvisation < it. romelic or ganizebas uwevs koncertebs. calkeuli msaxiobebis gas trolebs. baJi. biZgi. i. STabeW dilebebi. impotentia uZlureba] _ mamakacis sqe sobrivi uZlureba. musikaluri piesa da sxv.imp -210bieqturi gancdebi.S. niWi. SezRudvebi. importiuli Scd. ro melic imports awarmoebs. sa xeldaxelod SeTxzva da misi maSinve Sesruleba (wi naswar moumzadeblad). 2. 2. saxeldaxelod SeTxzu li da Sesrulebuli mxat vruli nawarmoebi (leqsi. ¥ saimporto. impresiOnizmi [fr. impotEncia [laT. musika). mxatvrebi. musikaluri nawarmoebis da a. import] _ sa qonlis Semotana sazRvar gareTidan (sapirisp. improvizAcia [fr. leqsis.saqoneli. Teatralur warmodgenebs. impresiOnisti _ impresio nizmis mimdevari. eqs porti). s. leqsi.) moZraobis raodenoba. ¥ importuli. impresArio [it. i. cvedno ba. ¥ improvizaciuli. musikosis) ufaqizesi su . cdilobda gad moeca mxatvris (mwerlis. brwyinvale i. i. Qmpulsi [laT. improvisatore] _ improvizaciis ostati. saRamo-koncerti. impressionnisme < impression STa beWdileba] _ mimarTuleba xelovnebaSi me19 saukunis bolo _ me20 saukunis da sawyisSi. i. rac iwvevs raime moq medebis Sesrulebas. imponieren] _ dadebiTi STabeWdilebis moxdena.). importQori [ingl. ¥ impresionistuli. Sesruleba.-ebi. impressario] _ kerZo piri. improvisazione] _ 1. i. importer] _ piri an organizacia. improvizAtori [it. nervuli i. mxatvroba (literatura. ¥ improvizatoruli.) Sinagani miswrafeba. Qmporti [ingl. ganagebs. (fiz. impulsus] _ 1. (wign.. i. i. rac udris sxeulis masisa imponQreba [germ.
romelsac morCenili arian Crdi xmaroben Tmis. mzadeba. dicus indiuri] _ muqi lur 2. inasi.) eleqtrul impul s. (medic). munitatis) ganTavisufleba axlad gamosuli wignebis i. xelfasis i.. gierTi tropikuli mcena di plomatQuri imunQ risagan. frCxilebisa lo da samxreT amerikis da sxv. moZraoba. . Sromis nayofiTviseba – ar daavaddes ama erebis i. index] _ 1. ¥ sainauguracio. remonia. teti – di plomatiuri warmomadgenlis. impulsiT gamowveuli. s. mowiTalo mosaxleobas. maT romelsac qimiuri wesiT ze zogierTi kanonis gauv iReben. RonisZiebani. ramisgan] – 1. Tu im gadamdebi sneule Qndigo [esp. 2. winaT iRebdnen zo rcelebloba. sebTan dakavSirebuli. buCqi. Qndeqsi [laT. visac midrekileba aqvs tis saxelmwifos saTaveSi imoqmedos impulsis zegav oficialurad Cadgomis ce leniT. hena] – 1. nebis xelSeuxebloba. kontinentis zog raion 2. indigo < laT inbiT. same sia. dasnebovnebis mimarT. (fiz. misi binis indiElebi _ saerTo saxel wodeba tomebisa. (samarT. 3. i. ¥ inisa. romlis foTlebis Si [saxelwodeba warmod ganac amzadeben am saRe genilia kolumbis Secdomis bavs.. maCvenebeli.. or ganizmis Seuvaloba Sxamis. i. generatori. inaugurAcia [ingl. zeimi. risame imunQteti [< immunitas (imCamoTvla. tion] – aSSSi: axali preziden 2. saqonlis i.-211- ind da siCqaris namravls. amJamad Se yviTeli saRebavi. ri impulsiuri Scd. misi fasebis i. Seadgenen amerikis mkvidr Qna [arab. xna Scd. impUlsuri _ 1. risame cifrobrivi an asoiTi maCvenebeli. SesaRebad. inauguara i. pirovneba.) ama Tu im pirov ji saRebavi nivTiereba. romlebic xelSeuxebloba.
i. individializmi. gasazomad. i. lakmusi. indQvidi [laT. romelic fers garkveuli individis dama icvlis mJavasTan an tutes xasiaTebeli. pirovnebas ganasxvavebs indiferEntizmi _ indife sxvebisagan. mecnierebaSi ixmareba ag indikAtori [laT. 2. riTac erTpirovnulad indiferEntuli [laT.romelic SehyavT listuri Scd. individunuyofeli] – (wign.) i. rac TiToe rom mis mier aRmoCenili uls exeba calcalke. Zo. salo indiurisagan _ induri cxovrebeli saxlebis i. ZiriTadi mosaxleoba). i. Taviseburebani. incesis gamosamJRavneblad dividuum ganuyofeli] – 1. monaCeveli damokidebuleba ra cemebi. calkeuli piris mier war indielebisagan unda gavar moebuli. nizmi (cxoveli.) saxelwodeba sxva piris interesebs dayeneba dasxva saxis xelsawyoe sazogadoebis.. romelTac iyeneben interesebze maRla. koleqtivis bisa. xsnarSi masSi mimdinare pro individuAluri [< laT. individia2. (zedsarTavi sityvebisa in mSenebloba. indiffe- . ¥ indiuri. sargebloben.) damou um ganuyofeli. ker qveyana aris indoeTi]. ¥ individualisturi. i. midgoma. momsaxureba. (teq. indica vuC reTve individuumi. calke adamiani. Sesrulebuli CioT indoelebi (indoeTis arakoleqciuri. imesadmi. individuum ga individUumi [laT. fizikuri sidideebis (mag. doelebi da indoeTi). uZvelesi kultura. fsiqologia. romelsac egona. wnevis. rac calkeul Tan SeerTebiT). veneb indicator maCvenebeli] _ individuAlizmi _ calke 1. individialuri Scd. datvirTvis da sxv. pirovneba individumi Scd. xo i. gansakuT kideblad arsebuli orga rebuli] _ (wign. 3. nivTiereba. rentuli.ind -212- Sedegad. ganur i. i. mcenare): rac individi. gulgrili. Sroma.) igivea. meurneoba. (mag.
i. deduqcia). moebis saSualebebsa da indoevrOpuli Enebi _ mo iaraRebs (sinon. slavuri sagnebs (sinon. germanuli. umoqmedo. qarxno mrewveloba. indUizmi [kreb. iners (inertis)] rebi. romanuli i. italiuri). Tolikuri eklesia romis ¥ induqciuri.) mianoba] _ samanqano teqnikiT gulgrili. somxuri da sxva danergva saxalxo meurneo jgufis enebi. xuri. adamiani. ligia _ brahmanizmis forma.-213- ine rens (indifferentis)] _ (wign.) raime gamtarSi eleq wyaloba] _ codvebis mi truli denis aRZvra (magni tevebis sigeli. hin dustria. brahmanizmisa da budizmis calkeuli debulebebidan daaxloebis Sedegad. msubuqi (mag. logikaSi: azrovnebis me Seiqmna Sua saukuneebSi Todi _ kerZo faqtebidan. i. uintereso. toni. urdu). mokidebuleba. Ce mrewveloba). germanikuli (mag. osuri). industrializAcia _ inglisuri. indulgentia 2. (fiz. inductio] _ 1. espa nuri. (mag. i. indoevropiuli Scd. indUstria [laT. ¥ industriuli. polonuri). i. indulgEncia [laT. portugaliuri. iranuli (mag. msxvili samanqano teqnikis berZnuli. moebs farTo moxmarebis sparsuli. ga aRWurvili safabrikosa nurCeveli. franguli. qveynis i. romelic awarmoebs war indeferentuli Scd. _ umoZrao. damZime industria _ industria. zogadi daskvnis gamotana (sapirisp. romelSic Se msubuqi industria _ in dis induri enebi (mag. didi ojaxi. ukrainuli. msjeloba.] _ induri re indUqcia [laT. i.Sveduri). qveynebi. rusuli. papis saxeliT. romelsac turi velis cvlilebebTan Sua saukuneebSi yidda ka dakavSirebiT). industria saq . mZime mrewnaTesave enebis erTerTi veloba). dune. deni. bis yvela dargSi. industrialuri Scd. indUsebi _ induizmis mimdev inErtuli [laT.daniuri. romelic awar di.
in -Si inErtuli aQrebi (gaze bi) _ airebi. s. rome lic fuls abandebs. (lit. ¥ sainventaro s. investQcia da investQreba [germ. re. invErsia [laT. komisia. . qviSa. s. inventarium aRwera] – yvela im nivTis.. banki. invEntari [laT.).ine usicocxlo. inertiuli Scd. i. inventarizAcia – inventaris aRwera. omis i. debs raime saqmeSi. saskolo i. 2. invEstori – piri. romelsac met naklebad dakarguli aqvs Sromis unari (daSavebis. sanam gareSe Zala ar gamoiyvans am mdgo mareobidan. reinvestQreba – [ix. -214 sasoflo-sameurneo i. inTronizAcia [laT. argoni da sxv. i. sainvensticio Scd.. sagnis erToblioba. kapitalis grZel vadiani dabandeba raime sa warmoSi (upiratesad sazR vargareT). inertia umoqme doba. s.) winadadebaSi si tyvaTa Cveulebrivi rigis Secvla stilistikuri miz niT. rac romelime dawesebulebis. avadmyofobis an moxuce bulobis gamo). Sromis i. invensticia. invalide] _ adamiani. investition < ing. inErtuli masAlebi _ betonis Semavseblebi (qva. Cadeba] – fu lis dabandeba. invAlidi [fr.. inversio gadasma] – 1. programebi. s.]. davTari. ¥ sainvesticio. invest dabandeba. sawarmos an organizaciis qonebasSeadgens. ¥ sainventarizacio. Cadeba raime saqmeSi.-is kanoni. i. romeli. inErcia [laT. moZraoba. adamiani. romlebic sxva nivTierebebs ar uerTdeba (heliumi. ¥ inerciuli.). xreSi da misT. neoni. uZraoba] _ sxeulis Tviseba _ SeinarCunos Ta visi uZraobis an Tanabari sworxazovani moZraobis mdgomareoba. atmosferos haeris tempe raturis mateba (nacvlad klebisa) qvevidan zeda fe nebisaken.
s. nemsi. saWiro momentSi damo ukidebeli aqtiuri moqme debis unari. ¥ iniciativiani. 2. dalocvis ceremonia. jgufi. thronos taxti (me fisa)] _ axlad arCeuli patriarqis an papis taxtze ayvanis ceremonia (qarT. initiatio sai dumloebaTa Sesruleba] _ pirvelyofil sazogado ebaSi: Wabukebis gandobis. kunTSi an venaSi (qarT. SeSxapuneba). si non. injectio Seg deba] _ (medic. iniciAcia [laT. inquisitor] _ 1. ineqcia. Qnkaso [it. intronizacia Scd. initiative < initiare dawyeba] _ 1. i. inicQali [laT. incasso] _ (finans. Zvel xelna werebSi teqstis pirveli mTavari aso. iniciAtori _ piri. romlebic cxovrobdnen Tanamedrove perus teritoriaze. s. 2. Taosnoba raime saqmeSi. episkoposi. me15 sSi maT Seqmnes maRali kultura da saxelmwifo (inkebis saxelmwifo). wamomwyebi. sinon. gamoiCina. inkvizQtori [laT. s. romel mac iniciativa gamoiCina. iniEqcia [laT. ¥ sainiciativo. aRsaydreba). di di zomis da mxatvrulad gaformebuli. 1532 w. iniciAtiva [fr. romel sac romis papisgan (Sua . saineqcio Scd. i.-215da berZ. kabineti. adamiani.) mcire ra odenobiT samkurnalo xsna ris Seyvana kanqveS. Cveulebriv. inciatori Scd. initialis sa wyisisa] _ 1. sasargeblo saqmis i. Qnkebi _ indielebi. moTave risame.) saTanado dokumentebis wardgeniT fulis miReba mrwmuneblis davalebiT. ink inciativa. romelic organizaci ebisagan iRebs fuls bankSi Sesatanad. inciativiani. inkasAtori _ Tanamdebobis piri. isini dai pyres espanelma dampyroblebma (konkista dorebma). ricxvSi _ inicialebi). saxelis an gvaris pirveli aso (xSirad ixmareba mr. ¥ sainieqcio. sainciativo Scd. ris Semdeg isini iTvlebodnen dasrulebul mamakacebad.
incubatio ga – umaRlesi xelisuflebis . romelic ukiduresi bacia. gamoCenamde. inkubAtor-i [< laT. ¥ inJinrisa. naobis gaumJRavneblad. incubo. lovnurad gamosaCekad. insignQebi [laT. marTlopoliciuri orga 2. inquisitio ga inkubacQuri (an: sain moZieba] _ 1. sxvis saxels atarebs. (s. monaqmni.. (gadat. leba] – (lingv. lesi teqnikuri ganaTlebis i. samxedro i. ukiduresad sastikad ep 2. kvercxebidan fisgan) dakisrebuli hqon wiwilebisa da misT. dakiTxva. ucnobi] _ piri.) sasamarTlo. saqme. inovatio ganax eretikosebs.)] inkubAcia [laT.-konstruqtori.) axali war 2. inJeneri. incubare gamovCek] _ aparati inJinerisa. i. awva ruli periodi – dasnebov lebs mas. mis papis mier daarsebuli Canasaxis kvercxSi ganviTa kaTolikuri eklesiis sasa rebisTvis saWiro dro.) tanjva. gamo da sarwmunoebriv sakiTxTa Ceka inkubatorebSi (am mniS gamoZieba. wameba.Si: ro kubAcio) perioduli – 1. ¥ inkviziciuri da sainkviinJQneri [fr. romelic i. s. sisastikiT uswordeboda inovAcia [laT. bis pirveli simptomebis i. rac inku nizacia. insignia (mr. ingenieur] – umaR zicio. mogzauroba. avto i.) adamiani. (medic. mqone piri. inkvizQcia [laT. boba. enaSi.-gamomgonebuli. (gadat. inkOgnitod _ Tavisi vi ¥ sainJinro.ink -216- saukuneebis espaneTSi ki me moCeka] _ 1. tanjavs. sainJenero Scd. (medic. rTuli s.) igivea. teqnikis ama Tu inkOgnito [laT. nage i. malavs Tavis vinaobas da mSenebeli i. axali movlena wvaleba. incognitus im dargis specialisti. me1319 s. romelic inkubireba). sainkvercxidan wiwilebis xe Jinero. nebis momentidan daavade ¥ inkvizitoruli. vnelobiT ixmareba agreTve 2.) avadmyofobis fa yroba visme.
instiqti. s.) mixvedris unari.. saavtomobilo i. Tavdacvis i. komisia. gauwies. maRal yeliani wiTeli fexsac meli. daTvaliereba. magram aracnobieri moqme debisadmi. Qnstinqti [< laT. organoebis calkeuli sa fexurebi. ins inspirAcia [laT. ganaTlebis ganyofilebis i. skolis i. inspEqtori [laT. 2. imperatoris) niSnebi – porfiris samosi. inspectio daTvaliereba] – 1. instiqturi Scd. i. waqezeba. ciliswameba. zogierTi umaRlesi saswavleblisa da samecnierokvleviTi da wesebulebis saxelwodeba. ¥ instinqturi – nebisgan damoukidebeli. kverTxi da sxv. pedagogiuri i. sam xedro. spilos Zvlis taxti.-217(mefis. ¥ sainspeqtroro. enaTmecni- . insinuatio] – monaWori visime saxelis gasatexad. sanitaruli i. siTxisa). ¥ sainspeqcio. cxoveluri organizmis Tandayolili midrekileba mizanSewonili. instilatio] – (medic. umaRlesi i. zedamxedvelobis organo ebi. safinanso i. s. instQtuti [< laT. Semowmeba.) CawveTeba (wamlisa. institutum danawesebi ram. 2.-iT mixvda. (gadat. dawe sebuleba] – 1. inspector zedamxedveli] – Ta namdebobis piri. inspiratio] – da inspirQreba – visime Segulianeba. instictus ganzraxva] – 1. umaRlesi magist ratis.. i. instAncia [laT. inspEqcia da inspeqtQreba [laT. s.. raime dawesebulebis. instilAcia [laT. rome lic zedamxedvelobs da kontrols uwevs daqvemde barebul organoebsa da pi rebs. insinuAcia [laT. alRo. moZraoba. pirveli i. organizaciis an visime moq medebis sisworis Semowmeba zedamxedvelobis an inst ruqtirebis wesiT. instantia uSu alo siaxlove] – erTmaneTis daqvemdebarebuli saxel mwifo mmarTvelobis. sasamarTlo da sxv.
¥ sainstituto (mniS. 2.ins -218- erebis i. Qnsulti [< laT. intEgrali [< laT. insulinum] – kuWqveSa jirkvlis hormo ni. raime li teraturuli nawarmoebis (romanis. qirurgiuli i. insulto vxti] – (medic. omis i. ostatobas aswav lis. instructio da rigeba] – saxelmZRvanelo miTiTebani. prezidentis i. usafrTxoebis teqnikis i. foladi. insUlini [laT. curvis i. instrUmenti [laT. Sekreba. romelic awes rigebs garkveul sferoSi sazogadoebriv urTierTo bas. iyeneben diabetisa da zogi sxva daavadebis sam kurnalod. pirebi. ¥ instrumentuli da sainstrumento. (wign.) uflebriv normaTa erToblioba. 2.) tvinSi sisxlis mimoqcevis mkveTri darRveva. risame Sesas ruleblad saWiro wesebis krebuli. (s. instrumentAlisti – raime musikaluri instrumentis damkvreli musikosi. instrUqcia [laT.) musika. gadat. Cxubis i. instrumentum] – 1. instructor momwyobi] – 1. 2. s. s.. musikaluri i. in-ze da scena scena] – 1. integer mTeli] – (maTem. 1Tvis). daviT kldiaSvilis `samaniSvilis dedinacvali”. saerTo s.. romelic raime speci alobas..) mTe li sidide. 2. Tanamdebobis piri. Tvalis asax vevad.) risame mo wyoba. sxvadasxva saxis sakravi. i..-ebi. raime samuSaos Se sasrulebeli iaraRi.. instrumentaluri Scd. gaTamaSeba visame mo satyueblad.-s i.. qarxana. moTxrobis.) ga dakeTeba scenaze dasadgme lad. rasac Tan sdevs uecari gu lis wasvla da dambla. romelsac evaleba drodadro Seamowomos mi sadmi daqvemdebarebuli or ganizacia – dawesebulebani. ansambli. romelsac ga nixilaven rogorc Tavisi . avtoskolis i. (wign. qorwinebis i. inscenQreba [laT. i. ilia WavWavaZis `oTaraanT qvrivis” i. piri. instrUqtori [laT.
i. intilgensi.SeerTeba (raime nawilebisa). intligenromlis elementebi (an maTi turi. i.-219usasrulod mcire lebis jams. intelligenkonstruqciulad ganuyo tia mixvedriloba] – gonebri felia. intelegentuniaturuli mowyobiloba. vi aRqmis unary. rome 3. ne. integratio SromiT dakavebuli adami aRdgena] da integrireba anebi. integrAluri sqEma (an: i. pirovneba. teqnikis. i.) erT mTelad qceva. qceva. unari. integrAluri ARricxva – maTematikis dargi.) enaTa (dialeqtTa) lic Seiswavlis ganusaz daaxloeba urTierTgav Rvreli an gansazRvruli lenis Sedegad.) cialuri momzadeba mecni mocemuli funqciis integ erebis. romelTac aqvT spe [germ. mikrOsqema) – mikromi intelgenti. intlinawili) erTmaneTTan eleq genturi Scd. gaerTianeba. i. romlebic ucnob funqciebs didi i. integrAluri geomEt Sroma. romlebsac ga Segnebuli. truladaa SeerTebuli da inteligEncia [laT. zo rovne] – inteligenciis war gierT ricxobriv maxasi momadgeneli. goneba. sibrtyeebis. ganaTlebuli. saSualebiT ¥ inteligenturi. kulturis . adamianis azrovnebis unari. ria – maTematikis dargi. intelQgenti [laT. integralis Tvisebebsa da intEleqti [laT. integriren] – 1. intellectus] – misi gamoyenebis ares. ¥ integraluri. integrAluri gantolE gonebrivi ganviTarebis do bebi – (maTem. intelligens (intelligentis) mcodne. (lingv. Wkua. kulturuli moTvlian integrirebis adamiani. (wign. intiligenti. 2. Seicaven integralis niSnis ¥ inteleqtualuri. gonebrivi integrAcia [laT. garegnoba..-is mqone axalgazrda. moaz wirebis. SigniT. aTeblebs. ri. (maTem.. Seiswavlis wertilebis. nawi int ralis povna.) gantolebebi.
i. u. akademia. s. radioTi. ¥ saintereso (mniS. u. visime i. intesification] – (wign. interest mniS vneloba aqvs.-ebi. s. samxedro i. aRZvra. inter.-s micema. sa cnobili pirovnebis sau bari JurnalistTan. intervidenie. intErventi – intervenciis monawile an organizatori. miswrafeba. 2. televiziiT gadasacemad. intensio. aTprocentiani i. zogado moRvawis.). intEresi [laT. nayofie rebis momcemi. 1isaT vis).ebis damcveli. interventio] _ erTi an ramdenime saxel mwifos Careva romelime qveynis saSinao saqmeebSi. 3. pirovneba. mniS.. intensifikAcia [fr. i. interiewer] – sferoSi. daZabuli. soflis meurneobis i. intErviu [ing. interview] – po litikuri. intensiuri. inter] – pirveli Semadgeneli nawili rTuli sityvebis mniSvnelobiT `internacionaluri”. s. mniSvnelova nia] – 1. sargebeli. sivrce or sa gans Soris.) risame qceva ufro intensiurad (ix. moTxov nileba. risame gagebis. ukeTesi Sedegis. intervQueri [ing. kinofilmi. mizani. ¥ uintereso (uary. s. ro melsac abaria SeiaraRe buli Zalebis momaragebis saqme. intervEncia [laT. 2.-s aReba. saubari.. cno . mogeba. samsaxuri.. i. azri. Sroma. i. dampyrobi. xuTwuTiani i. i. datvirTva. gamoiwvia. i. intendant] – samxedro mosamsaxure. gaZlierebuli. s.int -220bismoyvareoba. polkis i. kores pondentTan – presaSi ga mosaqveyneblad. 2. erovnuli i. drois Sualedi. z. s. intervallum] – 1. ¥ saintendanto. gacnobis. samecniero Sroma. [laT. manZili. warmoebis i. intErvali [laT. internacionalizmi. Seiswavlis survili. intensQuri [fr. SemoqmedebiTi i. intensi < laT. ambavma i. intEndanti [fr. wigni. daZabuloba] – 1. 2).
brZola Sovi nizmisa da nacionalizmis winaaRmdeg.-Si swavlobs. internus Sinagani. komunisturi partiis himnad aRiarebuli. SigniTa] – kursdamTavrebul eqimTa (romelime samkurnalo da wesebulebaSi) staJireba. int intErnati [< laT. same dicino institutis stu denti. romelic 23 wliT movlinebulia romelime samkurnalo dawesebuleba Si kvalifikaciis asamaR leblad. internationale] – 1.romelic vinmesgan iRebs intervius. interQeri [fr. romelsac sruli kursi aqvs damTavrebuli da di plomis miRebamde er Twlian praqtikas gadis klinikaSi. internAtura [< laT. intermezzo] – (mus. zogjer damoukidebeli sa orkestro nomeri operaSi. 2.-221(wign. 2. romelzedac asa xulia Senobis SigniTa na wili. intermEdia [it. 2. saavadmyofoSi. 3. SigniTa] – 1. intErmeco [it. naxati. cxovelis Sinagani agebu leba. saswavlo dawesebulebas Tan arsebuli saerTo sa cxovrebeli moswavleebi saTvis. skolis i. internaciOnali [fr.) Jurnalisti. SigniTa] – 1. internacionAluri – sxva .) mcire musikaluri piesa. Qnterni [laT.) simRera. internus Si nagani. interinus Sinagani. romlis mizania codnis srulyofa. sadac moswavleebi cxov roben kidevac (sxvanairad: skola-internati) i. memarcxene mi marTulebis saerTaSoriso gaerTianeba. skola. internacionAlQzmi [fr. ar qiteqturulad da mxatvru lad gaformebuli. SigniTa] – 1. specializaciis gaRrmaveba. internationalisme] – yvela xalxis Tavisuflebisa da Tanaswo robis dacva. Se nobis SigniTa nawili. intermedio sa Sualedo] – dramatul an saopero nawarmoebSi Car Tuli patara scena. socialisturi i. interieur Siga. 2. frangi kompozitoris pier degeiteris (XIX s. (arqit. Cveu lebriv komikuri xasiaTi sa.). eqimi.
int -222(wevris) werilobiTi Seki Txva mTavrobisadmi raime saqmis an faqtis Taobaze. interferEncia [laT. interpelAcia [laT. meomari saxelmwifos xe lisuflebis mier mis te ritoriaze mcxovrebi mtruli saxelmwifos moqa laqeebis dakaveba da maTTvis Tavisuflebis aRkveTa omis damTavrebamde. internus Sinagani] – 1. risame azris axsna..) bgeriTi. interpretAtori – (wign.) piri. ganmarteba. kosmosuri xomaldis i. 2. romelSic SesaZlebelia informaciis Senaxva an moZieba calkeul personalur kompiuterTa satelefono qselTan Seer Tebis saSualebiT. romelic risame in terpretacias iZleva. kanonis i. 2. sinaTlis i. 2. sxvadasxva xal xis warmomadgenlisgan Sem dgari (qarT. inter Sori si da net qseli] – msof lio ganfenilobis kompiu teruli qseli. beThovenis me-9 simfoniis axali i. sinaTlis an eleqtruli talRebis urTierTgaZliereba an urTierTSesusteba erTma neTze damTxvevis dros. yovelgvari zeddeba. dasxva erovnebis xalxebis kuTvnili. interpretatio] – da interpretQ reba [germ. interpretieren] – (wign). rolisa msaxiobis. i. sinon. inter Soris da ferens (ferentis) matari. eki paJi. Taviseburi SemoqmedebiTi Sesruleba raime mxatvruli an musikaluri nawarmoebis. saerTaSoriso). romlebic am qveynis teritoriaze Se vidnen. intErpoli [ing. sityvebi. interpellatio Sewyvetineba sityvisa] – parlamentis deputatis . (fiz. Semsru lebeli – musikosis mier. intErneti [ing. ga daxlarTva. interpretAcia [laT. ganmmartebeli. gadamtani] – 1. 1. internQreba [< laT. interpol] – sisxlis samarTlis poli ciis saerTaSoriso orga nizacia. bgeris i. neit raluri saxelmwifos xelisuflebis mier gana iaraReba da dakaveba meo mari mxareebis samxedro nawilebisa.
Tqvam] – 1. mulmelodiuri wyoba.-ebis li. daZabuli ganviTareba ro manSi. 2. i.-is mqone adamiani. toxikon Sxami] – or Scd. intrigant] – piri.-ebi mefis karze. ganizmis mowamvla Sxamiani Qnfanta [esp. uSualo. romelic emyareba moxatavs. rome teloba. gu introspEqcia [< laT. kiTxviTi i. megobruli. (fsiq. adamianis grZnobebTan. intoqsikAcia [laT. metyvelebis rit TviTdakvirveba. i.) Sesrulebis sizuste. urTierToba. warmoTqmis manera. intriga. intrigue] – 1. gamoxdoma. i. stiqiuri lic mTqmelis grZnobas ga grZnoba. ta] – mixvedra. Qntriga [fr. xmis intuQcia [laT. fa ruli saZraxisi moqmedeba. infante] – es paneTsa da portugaliaSi xrikebi raime miznis mi (monarqiuli mmarTvelobis saRwevad. intonazione < alod Tavis cnobierebis laT. intime < laT. spectio vixedebi SigniT] – i. i. alRo.) adamianis mier uSu intonAcia [it. (lit. Si rTuli i. Sinauruli. 3. infarctus ga rebulad daxlarTuli da tenili. mowyoba. kavSirebuli.-223- inf intQmuri [fr. gavsebuli] – sis . adrindel gamocdilebas. 1) awyobs. nagani] – 1. qali. dros): ufliswulis titu i. i. 2. raduli. Qnfanti [esp. saubari. intimus yvelaze Rrma. SorsmWvre 2. romelic intrigebs yarosTan. intro liTadi. bgeris siwminde (simaRlis ¥ intuiciuri. mniS. uaRresad pi mimarTavs. in Si intuitiuri. dramaSi. siyvarulTan da (ix. SegrZneba. ¥ intriganuli. i.) siuJetis gansakuT Qnfarqti [laT. infanta] – infanti nivTierebiT (toqsinebiT). sulier sam intrQgani [fr. intono xmamaRla warmov mdgomareobaze dakvirveba. intuitio Wvre awevdaweva warmoTqmisas. (mus. mixedviT). Tema. intuituri da berZ.
romlebsac lis) formati. gaufasureba imis gamo. infrAbgera [laT. in folio < qveS. biuro.romlebsac aRiqvams adamiani an specialuri mo inflAcia [laT.-s Teoria. rac saWiroa sa i.) jojoxeTuri.) dabali inSi da folium furceli] – sixSiris rxevebi (wamSi gamocemis (wignis. biT. imaze meti. zmnis ganusazRvreli for 2. romelic Seiswavlis samecniero informaciis struqturasa da zogad Tvisebebs. cnoba. infinitius] me mdgomareobis Sesaxeb. ¥ infeqciuri. qve] – (fiz. infernAluri [laT. infaqti Scd. Sesaxeb. informatique. agreTve mis da muSavebas. rom ¥ informaciuli da sainmimoqcevaSi gamoSvebulia formacio. risa infinQtivi [laT. jadoqrobis. informAtika [fr. germ. gadacemas da infernAluri mkiTxAoba gamoyenebas adamianis – qiromantiis. saqmianobis sxvadasxva sfe spiritizmis. daavadeba. infliacia Scd. (s. читать. infectio] – informAtori – piri.) biuleqonelbrunvis moTxovnile teni. Jurna 20ze naklebi). infernalis] – (wign. saerTo terebis saSualebiT. s. saxelwodeba. momxdari ambis. nekromantiis. informAcia [laT. inflatio gaberva] wyobiloba. rac udris adamianis smenis organo . gulis kunTis i. robebis SeWra organizmSi.inf -224- xlis miwodebis Sewyveta arteriebis Seviwroebis an maTi dacobis Sedegad. infEqcia [< laT. (s. infra infOlio [laT. saavadmyo– 1. daavadebis gamomwvevi mik cnobebis mimwodebeli. masSi mimdinare procesebis rus. i. – (gramat. i. rome lic informacias iZleva.) cnoba. cnobebi garesamyaros da ma. писать. roSi personaluri kompiu alqimiis da misT. informatik] – disci p lina. i.) zogierT enaSi: sagazeTo i. Setyobineba raime fo. – qveyanaSi qaRaldis fuls i. dabeWdo Tabaxis naxevars. informatio] i. visime.-is nakadi.
spirtSi gax .-s kristalebi saTvis saWiro xelsawyo. RvTa qve]: infrawiTeli sxivebi ebasTan SeerTeba. gvemis gziT SeiZleba ze infrawQTeli [laT. varjiSi. moi poveben um xlis aRreva. infra qveS. orTqlad qce lebis emsaxureba samrew ul an gafrqveul samkur velo da sasoflosameur nalwamlo nivTierebaTa neo warmoeba. (gamosxiveba) – grZeltal iogi Scd. ioeides iisferi] – romelic cxovrobs mtknar 1. azrTa mokreba. Tavresad zRvis wyalmcena incidenti Scd. mZafri sunis mqone muqi da mlaSe wylebSi (Sdr. Ta kompleqsi. Qodi [berZ. nacrisferi (ruxi) qimiuri ameba). infusus ra yogurd] – mawoni xilis wve meSi CaRvrili] – umartivesi nis danamatiT. mdebareobs. meurneobis im sasunTqi gzebis mkurna dargebis kompleqsi. i. SesunTqviT. infuzOria [< laT. reba. (erTujrediani) cxoveli. melic TvaliT ro tema. infrastrUqtura [laT. incestus] sis nivTiereba. Wvreta. inf.. obieqtebi. bunebriv ZalebTan. elementi – kristaluri Qncesti [laT.-225ver aRiqvams.) zurgis nageboba Teba. inhalAtori – inhalacii i. yoghurd < Turq. speqtrze optikursa ¥ ioguri. da radiotalRebs Soris i. qalaqis i. qve da struotura age visunTqav] – (medic) zeda buleba] – 1. Rvreba.inhalAcia [laT. reebidan. rom TviTWvretis da TviT i. 2. iod ingalatori Scd. romelic amtkicebs. romelic uz ganWvreta] – 1. ¥ infrastruqturuli. Qoga [< sanskr. rom loba airad. Seer 2. inhalo Se ra qveS. induri re runvelyofs SeiaraRebul ligiurfilosofiuri moZ jarebis moqmedebas. es nivTiereba. Rovani eleqtromagnituri 2. ar Cans. (samx.-is ganviTa ingalacia Scd. fizikuri varjiSebis sis gamosxiveba. joga. iOgurti [ing.
ionizAcia – 1.) individualuri. TviT dagiravebuli uZravi qoneba. 2. (fiz.isgan: `mamisa”. hipotheke gi rao. fr. i pOdromi [berZ. 2. 2. hipostasis pi rovneba. hipochon] – avadmyofuri SiSi. arsi (termini SemoiRes aristoteles mim devrebma).) samkurnalo niv Tierebis Seyvana sxeulSi ionebiT. i pOstasi [berZ. rodesac naTeli sagnebi bnel fonze ufro didad Canan. arsi] – 1.) optikuri movlena. `Ze-RmerTi”. i pOTeka [berZ. i poqOndria [berZ. gamow veuli Tavis janmrTeloba Si daeWvebiT. qristianul moZRvrebaSi: samebis TiToeul pioni (qristianuli dogmatis mi xedviT sameba Sedgeba sa mi i.) ionebis warmoqmna. windi] – 1. (fiz.ion -226- snili. `suliwminda”).) aRgznebis an Sekavebis procesis gavr celeba centralur nervul . (medic. sesxi. iyeneben medicinaSi rogorc sadezinfeqcio sa Sualebas. romelic Seicavs mniSvnelovani ra odenobiT ionebsa da Ta visufal eleqtronebs. ionOsfero – atmosferos zeda nawili (100dan 400 kmmde simaRleze). hippodromos < hippos ncxeni da dromos sarbieli. mdogvis sunis mqone. aRe buli uZravi qonebis dagi ravebiT. 2. irradio Suqs gamovcem.) damuxtuli atomi ana tomTa jgufi. Qpriti [< kreb.] – momwam vleli nivTiereba. (fiziol.) tkivilis Segr Znebis gavrceleba natken ubans an organos daSore bul nawilakSi. 3. (medic. rbola] – spe cialurad mowyobili ad gili cxenosnobaSi Sesa jibreblad. romlebic war moiqmneba am nivTierebaSi eleqtrodenis gavliT. `Zisa”. Qoni [berZ. hi podromi Scd. gamovasxiveb] – 1. (filos. `suliwmindisagan” `mamaRmerTi”. iradiAcia [< laT. ion mimavali] – (fiz. vidre sinamdvileSi arian. romelSic er Ti an ramdenime eleqtroni normaze meti an naklebia. realurad arsebuli ram.
(ant. krunCxvebi ruli. (botan. CilebiT. sistema. namdvileSi ararsebuli. cxviris.) zambaxi. Qslami [arab. sxva ¥ ironiuli. eirōneia] – fa tirili. ismailQtebi [Siitebis meS ¥ sairigacio. lo yvela faraonis RvTaebrivi gikis cnebebiT auxsneli. ist iracionAluri [laT. erTgvari yavisferi pata istablQSmenti [ing. i. ararealuri. irrealis] – si lad. Isis . i.) egvi p tionalis ugunuri] – (fi tur miTologiaSi: nayofi los. da mmarTvelobis mTeli 3. 2. mSobeli. kuri daavadeba. organoTa (piris. Qsida da Qzida [berZ. nobadobis da misT.) Tvalis feradi gamoirCevian mamisadmi mor garsi.). islam Tavis Se wirva. egvi ptis bisaTvis miuwvdomeli. morCileba ala irigAcia [laT. sicili. Rimili. (medic. nagebobani. axasiaTebs irOnia [berZ. hystera saSo] radi garsi] – (medic) Tva – funqciuri nervulfsiqi lis feradi garsis anTeba. dasxvagvari moSlisa. vide mamis – ismailis sa s. arxi. s. odnav SesamCnevi da agreTve fsiqikis SegrZ cinva.) Si Qrisi [< berZ. iris cisartyela] ituri seqtis mimdevrebi. muslimanoba). – 1. mobana WrilobaTa an Rru ¥ islamuri. 2. respublika. Qriti [< berZ.) wyliT an samkur rcelebuli mahmadianTa re nalo xsnarebiT morwyva ligia (sinon. iris Tvalis fe istEria [< berZ. istabra kanfeti oTxkuTxa kve lishment] – xelisuflebisa rebis saxisa. xelidan] – (muslim. irrigatio] – 1. warmodgenili hyavdaT ZroxisTavian qa ireAluri [laT. swori nawlavis da sxv.) kanonzomierebas erebisa da dedobis mfar moklebuli da amitom gone veli qalRmerTi.-227sistemaSi. hisadmi] – msoflioSi miwis xelovnuri rwyvis erTerTi yvelaze ufro gav RonisZiebaTaA sistema. irro- (Isidos) < (egvi pt.
Zeglebi. historia da grapho vwer] – mecniereba. 3. romani. i.. iuvEliri [holand. religiis i. geografia. ebr.. istoriisaTvis mniSvne lovani. iudevElebi – pirvelad: iudeis (Zveli palestinis) mcxovrebni. 2. iudAizmi – iudevelTa re ligiuri sistema. romelic iTvleba iudevelTa miTiur winaprad]. sinamdvile mis ganvi TarebaSi. historia] – 1. Semdeg: saer Tod ebraelebi [bibliuri patriarqis iudas saxelis mixedviT. Sua saukuneebis i. Teatris i. jubilaeus (annus) < Zv. iubilisa. universitetis i.. istorQuli – 1. i. (qeren hayōßē cxvris rqa) saiubileo (we li)] – calke piris moR vaweobis.ist -228romelic swavlobs adami anTa sazogadoebis Sesaxeb istoriuli codnis gan viTarebasa da saistorio wyaroebs. juwelier] – oqrovercxlisa da Zvir fasi qvebisgan samkaule istOria [< berZ. ieso qriste – i. 2isaTvis) s. i. iubilei Scd. s. gamokvleva. organizaciis arsebobis romelime wlisTavi. 4. sazogadoeba. mecniereba codnis raime dargis ganviTarebis Se saxeb. aseT wlisTavTan dakavSirebuli zeimi. saistorio (mniS. saqarTvelos i. filosofiis i. i.] – CineTis respub likis fulis erTeuli. saRamo. i. s. vinc. istoriaSi Sesuli. iUani [Cin. iwyeba Sumeridan (semiuel noa krameri). faqti. TariRi. ¥ iubilesi. istoriogrAfia [berZ.. musikis i. rasac safuZvlad udevs istoriul ambebi. ¥ saiubileo. 3. rac namdvilad iyo. arsebobda i. i. iUbile [laT. i. pirovneba. 2. pirovneba. dawesebulebis. kacobriobis i. TariRi. procesi. msaxiobis i.. mecniereba adamianTa sa zogadoebis ganviTarebis Sesaxeb. rac movlenebs Seiswavlis. . maTi Tanmimdevruli ganvi TarebiT. i.
humoreske] – iumoriT gamsWvaluli pa tara mxatvruli nawarmoebi iun (moTxroba. iunkarebi. saoqromWedlo). maRazia. ¥ iungisa.-is ganyofileba gazeTSi. Scd. s. junior axalgazrduli. mr. ¥ iunkrisa. iumOristi – iumoristuli nawarmoebis avtori. um ciresi matrosi. uwyi nari xasiaTis damcinavi da mokidebuleba raimesadmi. oqromWedeli). fufunebis sagnebis da mamzadebeli ostati. iUnkeri [germ. si non. ymawvi li] – (zRv. iumOreska [germ. ¥ iumoristuli. juno (junonis)] – romaul miTologiaSi: mTvaris. iunkerebi Scd.) 1. i. junker] – (ist. iunkerisa. romelic gemze emzadeba matrosad da swavlobs zRvaosnobas. grigorianuli).iulQ usis welTARricxva [laT. humoristuli. biWi.. i. iungasi Scd. ¥ siuveliro (qarT. moqmedebda `axali stilis” SemoRebamde (ix. mefis ruseTSi: saSualo samxedro saswavleblis moswavle. 2. i. feodalur prusiaSi: msxvili miwaTmflobeli aznauri. Se moRebuli iqna 46 wels Cvens welTaRricxvamde romis imperator iulius keisris dros. Qumori [ing..-229bis. iuliosis . humor] – 1. i. romelic ofic rad emzadeboda. iUnona [laT. Jurnali.) 1. s.-s grZnoba. memamule. 2. i. aseTi nivTebiT movaWre (qarT. zogjer ixmareba – humoristi. xelovnebaSi: risame ga moxatva sasacilod. iTvleba iupiteris meuRled (ber Znul miTologiaSi mas Se . junge biWi.-T laparaki. nawarmi. qorwinebisa da da badebis mfarveli. 2. Wabukuri] – Wabuki sportsmenebi (1820 wlisa). cisa da miwis qal RmerTi. Qunga [germ.. iulQusis kalEndari. komi kurad. zogi qveynis flotSi. sinonim. julianus] – welTaRricxvis sistema (`Zveli stili”). iuniOnebi [ < germ. zogjer ixmareba – humori. da satira. musikaluri pi esa).
am iuriskonsuli Scd. samarTalmcodne). saxelmwifos teritori laze didi planeta. debulebani. juris prudentia samarTalze iuridQuli konsultA zrunva] – 1. aseTi ufleba. (ist. da misT. romaul miTologiaSi: cis. sasamarTlo praq iuridQuli pQri – or tika. justitia samar . ganyofileba. sinon. sinaTlisa da wvimis iurisdQqcia [laT. Sekrulebebi. iuristTa profesiuli moR lebliv sakiTxebSi. daxmarebis gaweva samarT 2. saxelmwifos i. hyavs 12 Ta romelzedac vrceldeba namgzavri. iuridiul mec cia – advokatTa kolegiis nierebaTa erToblioba. jurt] – centra toriaze. jurisconsultus] – iuristi. jupitr] – 1. an mopasuxed da sxv. Seesabameba zevsi). dados xel iustQcia [laT. gansjadoba). romel rebeli – quCis karavi sac abaria uflebrivi konusis an naxevarsferos sakiTxebis gadawyveta dawe moyvanilobisa sebulebaSi da gamodis mi iuridQuli [laT. mzidan uli samarTlebrivi sfero. sinon. mis teriQurTi [Turq. ganizacia an dawesebuleba. sasamarTlo saqmis war (berZnul miTologiaSi mas moebis ufleba (qarT. lur da Sua aziis xal xebSi: gadasatani sacxov iuniskOnsulti [laT. romlis moR (qarT. uzenaesi RvTaeba – 1.) mzis sistemis yve 2. gamovides sasamarTloSi mosarCled iupQteri [laT. nebasTan. rigiT mexuTe. vaweoba.iup -230- esabameba hera). juridicus si interesebis damcvelad sasamarTlosi] – rac da sasamarTloSi an arbitaJSi kavSirebulia uflebriv. juridictio] RmerTi. samarTalvaweobaa mosaxleobisaTvis mcodneoba). ikisros val sinon. normebis Seswavlagamoye iurisprudEncia [laT. 2. des qonebas. romelsac SeuZlia flob iUristi – iuridiul mecnie rebaTa specialisti (qarT. samarTlis normebTan.
echidna] – 1. rac kabalistika kabalQero [esp. ichtnys Tevzi da logos moZRvreba] – zoologiis nawili. rac gamow veulia mkvebavi arteriis dacobiT an daviwroebiT. Tqmuleba] – 1. iSQasi [berZ. kanoniereba] – 1. monuri damokidebuleba vin meze.-231Tlianoba. ixtiologia Scd. k kAbala1 [arab. zogjer ixmareba iseTi vi sime saxels nacvlad ro melic ucnobia an romlis dasaxelebac ar undaT. gabbālah gad mocema. iRUmeni – marTlmadidebeli monastris winamZRvari. maTematikaSi ixmareba ucnobi sididis aRsaniSnavad igreksa (y) da zetTan (z) erTad. ¥ kabaluri. laTinuri anbanis bolodan mesame aso Xis saxeli. sasamarT lo warmoeba. ebr. 2. caballero] – espaneTSi: aznauris titu li. kabalQstika [Zv. kabalasi Scd. aso X] – 1. kAbala2 [Zv. agreTve omisa da SuRlis qalRmerTi (Seesabameba fi nikiur astartes). ixTiologia. am titulis mqone pi ri. iqTiolOgia [berZ. iSEmia [berZ. Sua saukuneebSi: ebraelTa . ber Ta wodeba. daavadeba. kabalisa. Qqsi [laT. sasamarTlo uwyeba. k. gabbalāh gadmocema. 2. erTgvari Sxamiani gveli avstraliaSi. xelSekruleba. Tqmuleba] – igivea. viWer da hiama sisxli] – (medic. ischô vikaveb. Qqedne [berZ. ebr.-is saministro. rome lic Tevzebs Seiswavlis. marTlmsajuleba. ischias barZayis tkivili] – sajdomi nervis anTeba. i. 2. kver cxismdebeli ZuZumwovari cxoveli. sasamarTlo dawesebule baTa sistema.) adgilobrivi sis kab xlnakleboba. kabâla] – sruli. QSTari – aqadur (asiriul babilonur) miTologiasa da religiaSi: mTavari RvTaeba – nayofierebisa da xorculi siyvarulis.
yurZens. Znelad gasarkvevi ram. sanapiro naosnobis flo melic isxams muq lurj ti. k. specialuri saTamaSoebis kAbeli [holand. (s) gemi. sigrZis erTeuli zRvaosnobaSi kablOgrama [câblogramme] _ wyalqveSa kabeliT gadace 185. simRe 2.2 m.. jiRvreba da masTan dakavSi xuri). televizia. wiTeli Rvino am jiSis Jo. naosnoba.kab -232- mistikurreligiuri moZ lebisa.). imarTeba sxvadasxvagvari direqtoris k. saidumloebiT moculi. kabernet] – 1. cabine] – patara sa zidvebi. k. eleqtruli sadeni. (saarCevno magiuri Zala aqvs. navis k. qerelis bagiri 150330 mm diametriT. xazi. metulad izolirebuli fizikis k. oTaxi. warmodgenebi (cekva. ministrTa s. ka Seiqmna ministrTa k. erT an erTi saxelmwifos nav gvari jiSis vazi (safran sadgurebs Soris. mowyobili raime ra da misT. zog qveyanaSi: mTavrobis sazRvao k. sa muSaod an samedicinod gan restorani estradiT. sadac kuTvnili oTaxi. naosnoba napiris siaxlo mebze. geTidan Semotanili) ro 2. s. kAbare [fr. wevrTa. mfrirebuli wesCveulebani. k. (s. kbilis saeqimo k. Tavsi specialuri daniSnu . ministrTa erTob ¥ sakabelo. iseTi ram. vani.) 1. kabEltovi [holand. yurZnisa. kabini Scd. cabaret] – patara kabQneti [fr. (sinon. iyeneben ge kabOtaJi [fr. bellouw] – (zRv. rentgenis k. ves erTi da igive zRvis kAberne [fr.. rasac TiTqos xmis misacemi k. sabWo. bundo ubanze).. avtomobilis k. telefonis k. telegrafis 3. cabotage] _ 1. muli depeSa. ¥ kabotaJuri da sakabota2. kabel] – her Tvis.) gadakAbina [fr. cabiret] – 1.. (TviTmfrinavSi).. telefonis k.. 2. 2. lioba: mTavroba.
-233- kav kabriOleti [fr.-ebi. qalis motrfiale Tayva korpusis) moswavle. ¥ kavaleriuli da sakava kinoJurnalis k. ase uwodeben umciresi asa kavAleri2 [it. musika. vinc garkveuli 2. 1. nismcemeli mamakaci. teqnikuri k. deniT (ordenebiT) dajil kAdri [fr. quadrille] – eqvsi kAdastri [fr. ¥ sakadro. kinofilmis calke scena kavalEria [cavalerie] – cxeno sani jari. nebulia drama. cavaliere] – or kis (1516) moWadrakes. (s). politika. kadris oficeri. cadastre < Sdr. maRali erTcxeniani or 2. romelic ruli samxedro saSualo qalTan cekvavs. dargis muSakTa Semadgen kavalEristi – kavaleriaSi loba. sxvavebiT. myofi samxedro piri. k. cabriolet] – xelmZRvaneli k. romelsac asrulebs er estri] – risame aRwera. kAdeti [fr. 2. figurisagan Semdgari cek berZ.-ebi. kAdrili [fr. romelSic gaerTia k. polki. kavAlkada [fr. cadet] – 1. kino an dovebuli piri fotofiris calkeuli su didebis ordenis k. cekva.Si.-ebi. an epizodi. raTi. saswavleblis (kadetTa 2. kAdrebi [fr. cadres] – 1. cadre] – 1. Seiqmna XVII s. s. lerio. romelsac ko Semadgenloba (maTgan gan fo ara aqvs. kaci. Ria (asaxdeli saxuraviT) drois ganmavlobaSi gadis msubuqi avtomobili. deklamatia.-ebis denadoba.-ebi. 2. musika am nacemTa krebuli. TmaneTis pirispir myofi risame Sesaxeb arsebul mo ramdenime wyvili. raime k. samxedro samsaxurs). caluciamdel ruseTSi: daxu valiere] – 1. re va. saavtomobilo departamentis k. cekvisaTvis. sia. cavalier it. erTad momavali . cavalkade < it. cavalkada] – 1. revo kavAleri1 [fr.-ebi. sajariso nawilebis mudmivi Tvala etli. kAbuki [iap. katastichon furceli.] – iaponuri Te samxedro-sahaero ZalTa atri.
2. (geol. qalaqgare res torani saestrado garTo biT (ansambliT).) 1. binadrobs CrdiloeT avst raliaSi da axal gvineaze. zaporoJieli k. casus kazusi.-ebi.-Ta divizia. mag: filtvis kaverna tuberkulioziis dros. Zve lad ukrainasa da ruseTSi: Tavisufali adamianebi (yo fili ymebi) romlebic gaq ceuli iyvnen qveynis gana piras.) saseirnod gamosu li cxenosanTa jgufi (ka cebisac da qalebisac). SemTxveva] – (samarT. 2. kazEmati [fr. kAzusi [laT. kavalkadasi Scd. sasacilo). sasamarTlo praqtikaSi: rTuli daxlarTuli saq me. Rru] – 1. casuistiqne < laT. casematta] – 1. 2. cavatina] – opera Si: patara lirikuli aria. Rru. donis k.) yalbi an saeWvo debulebis mtkiceba sxva dasxva xrikiT.) qanSi gaCenili si cariele. kazuQstika [fr. kAverna [laT. saqarTveloSi maT yazaxebs eZaxdnen. kanonis zo gadi muxlebis miyeneba sxvadasxva iuridiuli Sem TxvevebisaTvis (kazusebi saTvis). casemate < it. rome lic Cndeba raime organoSi qsovilebis daSlis Se degad. k. kAzino [fr. 2.] – mou naTlavi. caverna gamoq vabuli. 2. (gadat. 2. romelTaganac dgeboda samxedro nawilebi. kazUari [fr. raime SemTxveva (araCveulebrivi. casus] – 1. maTi STamomavali glexebi. ¥ kavalkadis.-ebi. (moZv. kaTakmEveli [berZ. casino < it. kazAkebi [rus. kavAtina – [it. casino] – samorine. (samx.kav -234Si an samxedro gemze. казаки] – 1. casoar < malai uridan kasuvari] – didi zo mis morbenali frinveli.) saar tilerio cecxlisagan da aviabombebisagan Tavdasa cavi nageboba cixesimagre . mefis ruseTSi: erTi ada mianis gancalkevebiT da samwyvdevi sakani cixe simagreSi (Cveulebrivi patimrebisaTvis). mosanaTlad mom zadebuli morwmune. cxenosanTa jgufi.
saidanac kiTxuloben leq ciebs. katodi Scd. kaTEteri [berZ. kATedra [berZ. kaTOlike [berZ. Zvel ber Znul filosofiaSi (pi Tagora. katheter zon di] – samedicino xelsawyo – mili. kATeti [berZ. romelSic RvTismsaxurebas episkoposi asrulebs. kaTArsisi [berZ. kaTalikosi. kaTolQcizmi _ qristi . kaTolikesi. kathetos Sveuli] – (maTem. kadhedra skami. zogjer ixmareba kaTolikosi.-is gamge. moxsenebebs.-235- kaT kaTalQkosi [berZ. kateti Scd. k. kaToliki. msoflio] – pi ri. katharsis ganwmenda] – 1. kathodos qveviT svla] – uaryofiTad damux tuli eleqtrodi (sapirisp. 2. aristotele): esTetikuri gancda `sulis ganwmenda”. anodi). kaTolikeebi. kaTolQkosi _ ix. agreTve somxurgrigori anuli eklesiis..) marTkuTxa samku Txedis erTerTi gverdi. 3. igi vea rac kaTedrali. saavtomobilo transportis k. 2. (ekl. mRvdeli. kaTolikebi Scd.) sulieri ganwmenda. (wign. ¥ sakaTedro da kaTedraluri: sakaTedro (kaTedralu- ri) taZari – mTavari eklesia. romelic meoresTan qmnis marTkuTxeds. kaTolikisa Scd.-is sxdoma. herakle. savarZeli] – 1. kateteri Scd. umaRles saswavlebelSi: mecnierebis romelime dar gis profesormaswavle belTa. mecnier muSakTa ga erTianeba. platoni. ¥ kaTolikuri.) eparqiis gamgis (epis koposis) Tanamdeboba. romelic SehyavT sxeulis arxebsa da Rrueb Si (umTavresad saSarde buStSi) maT gamosarecxad an dasaclelad. romelic kaTolicizms aRiarebs. meTauris (patriarqis) umaRlesi ti tuli. msof lio] – saqarTvelos mar Tlmadidebeli eklesiis. katholikos sayovelTao. mr. k. k. 3. froidizmSi: fsiqoTerapi is erTerTi meTodi. kATodi [berZ. amaRlebuli adgili (specialuri dgami). katholikos sa yovelTao.
kakafoniuri Scd. kakauti] – 1. k. xma] – mosasmenad arasasi amovno Sexameba bgerebisa. am xis Tesli `kakaoparki”. kainos da zoç sicocxle] – uaxlesi era dedamiwis geologiur istoriaSi. Savi k. ¥ kaiutisa. k. gavr celebuli sabavSvo saTa maSo – optikuri xelsa anobis erTerTi Ziri Tadi mimarTuleba (mar Tlmadideblobisa da protestancizmTan erTad). kakofOnia [< berZ. compagnie sazogadoeba] – saerTo sadgomi gemze. 2. ¥ kaTolikuri. k. sadac mgzav rebi (samxedro gemze – oficrebi) sadiloben da isveneben. kakafonia. 3. ¥ kakofoniuri. kalos kargi. noyieri sasmeli. kakafonuri. akayuman] – erTgvari niangi (5 mmde sigrZis). caiman < karib. lamazi eidos saxe da skopeo vuyureb] – 1. kalAmburi [fr. kajuit Sved kajuta] – patara oTaxi gemze mgzavrebisaTvis da gemis eki paJis wevrebisaTvis. gamoiyeneba Sokoladis da samzadeblad. kajuit kaiuta da fr. kaleidOskopi [berZ. kAkadu [germ. calembour] – sityvebis TamaSi: emyareba erTgvari bgeriTi Sedge nilobis. kakadu < malaiuri . arakeTilxmovaneba.s meTaurobs romis papi. cacao < actek. magram sxvadasxva mniSvnelobis mqone sityvis komikur gamoyenebas. kAiutkompAnia [holand. kaQmani [esp.kai -236kakatua] – qoCriani TuTiyuSi erTgvari binadrobs avst raliaSi da wynari okeanis kunZulebze. kaiutasi Scd. mosdevs mezo zour eras. kAkao [esp. iyofa mesameul da meoTxeul periodebad (am ukanasknels miekuTvneba Tanamedrove epoqac) kaQuta [holand. kakaos Teslis fxvnili. eklesia. kakophonia < kakos cudi da phōne bgera. tropikuli mcenare (xe). musika. romelic mzaddeba kakaos Teslisgan wyliT an rZiT. binadrobs centralur da samxreT amerikis mdinareebsa da Wa obebSi. 38 mmde simaRlis. kainozOuri Era [berZ.
romelic Seiqmna me16 s. calendarium < calendae (Tvis yoveli pir veli dRe Zv. 3. ni derlandebSi inglissa da zog sxva qveyanaSi [am sar wmunoebis Semqmnelis – Jan kalvinis (Calvin – 1509-1564) saxelis mixedviT. gadat. dReebis da Tveebis mixed viT winaswar ganawileba raime saqmianobisa.) kalendaris (mniS. moxa tulobani. ogr. saSualo k. k. weliwadis dReebis aRri cxvis sistema. maz weras.) ambebis. romelSic Cans swrafad cvladi feradi simetriuli saxeebi. sax. 2. kaligrafia niSnavs la kalendarisa Scd. calvasos < ge rafiuli – lamaz nawers. magidis k. ¥ kalendaruli (mniS. Wurvi. mecadineobis k.-is Tofi. 2. k. kalQgrafi – kaligrafiis ostati. grigorianuli k. kalendrisa. romSi)] – 1.. 2.. kedlis k. kal mcire alkoholiani. SveicariaSi da farTod gavrcelda safrangeTSi. aqvs” – Scd. msxvili k. xolo kaligkalvAzosi [fr.-237wyo – mili. kalvQnizmi – erTerTi pro testantuli sarwmunoeba. ba – (sp. 3isaT vis). ta bula an wignaki romelSic Tanmimdevrulad aris Ca moTvlili weliwadis yve la dRe da moyvanilia sa intereso cnobebi. kAlibri [fr. Sivas coli. (wign. tyviis an Wurvis Sua na wilis diametri. iuliusis k.] – vaSlis Rvino. kaligrAfia [berZ. calibre] – 1. yalibi am mniS. sportul SejibrebaTa k. cecx lsasroli iaraRis lulis Rrus diametri. xeli (naweri). xels. . kAli – induizmis qalRmerTi. gegma.obiT Scd. mov lenebis swrafi cvla kalEndari [laT. kalendAruli SejQbre ¥ kaligrafiuli. calligraphia < kalos kargi da graphō vwer] – lamazad da mkafiod weris xelovneba. 3) mixedviT warmoebs (gan `lamazi kaligrafia sxvavebiT amxanagurisagan)..
(enaTm. k. sakvebi. kalorQmetri [laT. calor siTbo] – siTbos raodenobis sazomi erTeuli. Se madgenlobaSi. saSrobi. kalkuliacia Scd. koloriferi Scd. kalOria [laT. car cis. sinon.). kalkulAtori [ing. marmarilos. TabaSiris da sxv. roliTac zo maven raime sxeulis mier gamoyofil an STanTqmul siTbos raodenobas (kalo riebiT). kalka Scd. saTbobi. 2. misi xorci iTvleba Zvirfas sakveb produqtad. calx (calcis) kari] – qimiuri elementi. celorifere < laT. movercxlisfro mbzinvare liToni. k. calor siTbo da berZ. rac saWiroa erTi grami wylis erTi gradusiT gasaTbobad. livu). `rogorc wesi” kalkia rusuli gamoTqmisa: `как правило~. calculator gamomTvleli] – mci re zomis magidis an jibis eleqtronuli ga momTvleli manqana martivi gamoTvlebisa da programe bis Sesasruleblad. calque] – 1. calmar] _ zRvis moluski Tavfexianebis kla sisa. didi kaloria – siTbos is raodenoba. oTaxis k. kAlki [fr. mcire kaloria – siTbos . gamW virvale qaRaldi an qso vili naxazis piris ga dasaRebad (qarT. ¥ kaloriferuli. calculatio] – saqon lis Rirebulebis an fasis gamoangariSeba. k. kolorimetri sxvaa (ix. wylis k.kal -238is raodenoba. kalorQferi [fr. k. kalcQumi [< laT. ¥ kaloriuli. kAlmari [fr. romelic Sedis kirqvis.. ukeTesia vixmaroT `Cveulebriv~. calor siTbo da fero momaqvs] – sahaero gaTbobis. gaTboba. kalkulAcia da kalkulQre ba – [laT. ventilaciisa da Srobis sistemebSi: mowyobiloba haeris gasaTbobad. metreo vzomav] – xelsawyo. rac saWiroa er Ti kg wylis erTi gradusiT gasaTbobad (udris 1000 mcire kalorias). kalkuliatori Scd.) sxva enis normebis mixedviT nawarmoebi sityva an gamoTqma.
cameo. k. kAmera [laT. mera darbazi. 2. avtomobilis k. it.] – induizmis pan . bargis Sesanaxi k. sakani). melzec reliefurad aris 4. камбала < fin] mera TaRis yvelaferi. ro mtversasruti k.-239- kam kameasi. rabis k. saltis SigniT. oTaxi. aseTi qviT gawyobili bro saberi garsi rezinisa. vilis isrebs. kAmbuzi [holand. ga 2. ¥ kameisa kAma [sanskr. romelsac erT dawesebulebaSi: sad Tvali cal mxares aqvs. saxelidan] – marad viSnus da laqSmis Svili: mwvane dekoratiuli mce warmodgenili hyavT ymaw nare. xelsawyos. nagebo kAmea [fr. cixeSi: oTaxi patimarTaT gemis samzareulo. palata < berZ. monarqis kari] kameliasi Scd. qamea. camera TaRi. zogi formis Tevzi. kambalasi Scd. TeonSi: siyvarulis RmerTi. broSSi. daxuruli sivrce raime meli qvabiTurT. vis (qarT. camena] – romaul miTologiaSi: mecnierebisa trigebiT gavlenas axdens da xelovnebis mfarveli saxelmwifo saqmeebze pira qalRmerTi (kamena gaigive di gamorCenis mizniT. camelia < kreb. ¥ kamariliisa. qva an niJara. kamariliasi Scd. gomi specialuri daniS ¥ kambalisa. romelic ada ala foTlebi da msxvili mianebs gulSi esvris yva wiTeli an TeTri yvavilebi.-is konservi. kamElia [fr. sva tomobilis. tyavis burTis anda av amokveTili CuqurTma. sadezinfeqcio k.. da misT. 2. rac – zRvis sarewao brtyeli TaRis qveS aris] – 1. cambis SigniT. qameo Scd. kombuis] – 1. Si.. < sak. meo] – 1. velosi pedis men beWedSi. gemze: Tujis an rkinis Ru 3. manqanis. romelic Tavisi in kAmena [laT. aqvs tyaviseburi pri vilis saxiT. – sasaxlis jariskacTa jgufi. kamarQlia [esp. sinon. nulebisa. am mcenaris yvavili. camarilla < ca¥ kameliisa. bulia berZnul muzasTan). cakAmbala [rus.
mcirericxovani msmenele bisaTvis. cxovreba. TviT fotografiul. maud – k.kam -240nime SesrulebisaTvis gan kuTvnili. mamakacis Zveleburi samosi. kammwolle] – daCeCili matyli wminda Salis qsovilebis dasam zadeblad. agreTve gundis mier simReris Sesrulebis dros. musika. aseTi nawarmoebis. romelic magar sxeulze dartymisas gamoscems gar kveuli simaRlis bgeras. erTi an ramde . momRerali. kinomatografiul an sate levizio aparati. k. k. dolis monawilis (Jokeis) zeda Casacmeli. camerton] – foladis drekadi orTiTa xelsawyo (Canglis msgavsi). aseTi musikis Semsrulebeli. orkestri. kammerdiner] – aznaurulburJuazi ul yofacxovrebaSi: bato nis piradi msaxuri.. zogjer bargis Sesanax kameras `sakans” uwodeben. 2. k. cammerherr] – revoluciamder ruseTsa da zog sxva monarqiul saxelmwifoSi: erTerTi wodebuleba samefo karze. pirfareSi). poezia. kamerReri Scd. foto – an kinoaparatis (te leaparatis) SigniTa nawili. kAmvoli [germ. romelic TviTmfrinavTan erTad iRu 5. sinon. k. moaxle. rac Scd. k. kamQkaZe [iap. kamEristi [fr. iyeneben musikaluri sakra vis awyobis.-is fabrika. ic vamdnen rogorc Jilets. kamerdQneri [germ. k. iaponeli mfrinavi TviTmkvleli. Cveulebriv usaxelo. camera oTaxi] – 1. `sakani” mxolod cixis kameras hqvia. 3. 2. matyli. kamEruli [< laT. camisole] – 1. ¥ kamvoluri. kamErheri [germ. kamikaze RvTis qari] – 1. kamErtoni [germ. viwro wrisaTvis gankuTvnili. xelze mosamsaxure mamakaci. camerista < camera oTaxi] – TavadaznaurulburJuazi ul yofacxovrebaSi: qal batonis xelze mosamsaxure qali (qarT. kameriunkerze meti. kamergeri. cameriste it. kameristka Scd. kAmzoli [fr. romelSic ideba firfita an firi.
< it. kompania sxvaa (ix. brZolis veli] – 1. kandeliabri Scd.) raimes miRwevis gza. candidatus visac TeTri tansacmeli acvia < candidus TeTri. arxi). camouflage Se niRbva] – (samx.-is qseli. wesi. (gadat. muSaoba. s.).-is gamoyeneba. mdinareebis da tbebis dasakavSireblad (qarT. dafarva laqebiT. kandQlabri [fr. nava . (gadat. kaminos kera. kampagna mindori.) saerTo strategiuli mizniT gaerTianebuli sao mar operaciaTa erTobli oba. zamTris k. zolebiT da misT. s. 1isaT vis). kAmini [germ. romelic mimdina reobs garkveul periodSi raime mniSvnelovani amoca nis Sesasruleblad. rom gaZneldes maTi cnoba.Ra ri] – 1. kanalizAcia [fr. ro gorc Tovli (Zvel romSi saxelmwifo Tanamdebobis maZiebeli TeTr togas icvamda)] – piri. mdinaris k. romlis sa SualebiTac gaedineba Txe vadi sibinZure da Camdinare wylebi. romelic iseT qmede bas (saqciels) sCadis si cocxlis riskTan rom aris dakavSirebuli. (ist.).. muSaobis k. ¥ sakanalizacio. qalaqis k. xelovnuri kalapoti zRvebis. kandQdati [laT. kamufliaJi. candelabre] – didi Sandali ramdenime sanTlis (an eleqtronaTu ris) Casamagreblad. omi.-241peboda me2 msoflio omSi. s Wa.) TavzexelaRebuli kaci.) SeniRbvis erTerTi saxe qvemexebis. ruseT-iaponiis k. kAnali [< laT. sinon. kampAnia [fr. 3.. kavSiris xazi. k.mowyobiloba informaciis gadasacemad. tankebis. k. satelevizio k. Senobebis da sxv. kampagne laS qroba. komufl[i]- kan aJi Scd. ¥ kampaniuri (mniS. 2. (samx. kamin < berZ. Tesvis k. kamUflaJi [fr. 2. canalisation] – miwisqveSa arxebisa da mi lebis sistema. 2. rome lic dasaxelebulia. ise. milebi. canalis mili. saarCevno k. keria] – buxari. qseli. TviTmfrinavebis.
2.. barba rosoba. iyeneben laqebis. saafTiaqro da zog sxv. kandidAtura – visime uf leba an SesaZlebloba iyos risame kandidati (mniS. 2. canon mili] – Rrma da viwro xeoba. s. (gadat. canibal] – (wign) kaciWamia. kanon wesi. dasaniSnad. kAnkeli – taZris nawili. kongresis wevrobis k. agreT ve violinos da misT. kanibAlizmi (wign) 1. kanonadasi Scd. colophonia chetine kolofonis fisi (kolofoni qalaqi mcire aziaSi)] – moyviTalo – wi Teli miwisebri nivTie reba. s. canister] – ben zinis an sxva siTxeebis gadasatani WurWeli.kan -242Raldis. Cveuleba an wesi raudebia raime Tanamdeboba ze asarCevad. ¥ kanistrisa kanistrasi Scd. qa . sxv. patara samxedro xomaldi erTgvari. sadme misaRebad da sxva. dawesebuli k. qvemexi] – ramdenime qvemexis xSiri srola. kanQbali [fr. rCilvis dros. kanonerka Scd. dogmati.-is midevna.) mxecoba. debuleba. miwe riloba] – 1. ¥ kanonadisa. staJi.) sisxlismsmeli adamiani. miyola. canoe < samxreT amerikis indielTa enidan] – mokleniCbiani sportuli navi erTgvari. k. canonniere < canon zarbazani. parlamentis wevrobis k. (gadat. kanoisa Scd. tradiciuli saerTodmiRebuli (sayo velTaod miRebuli) wesi. kAnistra [ing. ¥ kanoesi. kanQoni [esp. kanQfoli [berZ. qvemexi] – momcro. warmoebaSi. canibale < esp. 1). kanOneri [fr. kAnoe [ing.-is dasaxeleba. kAnoni [berZ. sakravebis xemze gasasmelad. rome lic hermetulad (mWidrod) ixureba. kanOnada [fr. romelSic cal muxlze dgebian da ise usvamen niCbebs. agreTve ixmareba kolofoni. 2. literatura. canonade < canon zarbazani. ¥ sakandidato. ve luri. kaci Wamioba. barbarosi.
dakanoneba kAnti [germ. kanonisieren < berZ. (Zv. saeklesio kanonad damtkiceba. kamfeti Scd. raime masalis zoli. k. 3. Sokoladis k. TiToeuli mxare. ka Tolikur eklesiaSi: gun dis mgalobeli 2. canfetto] – sakon ditro nawarmi – sxvadasxva formis kvebis produqtis saxiT damzadebuli tkbi leuli.. ¥ sakancelario da kance- . Sarvali. kAntata [it. 2. eklesiis mier wmindanad visime Seracxva. kanonizAcia da kanonQzeba [germ. 2. ¥ kantiani.) soflis sammarTvelo.) arCevnebi. cantare simRera] – 1. safrangeTsa da belgiaSi: qveynis administraciul teritoriuli erTeuli. kAntori [laT. sakantono k. qsovilis viwro zoli. eklesiis k. romelic ganagebs saqmis warmoebas. 2. 2. cancellaria] – 1. ¥ kantatisa. 2. marTlmadideblebSi: gun duri galoba romelime wmindanis pativsacemad. konfeti sxvaa (ix. kAntoni [fr. wignis ydaze. institutis k.). qudis k. k (s. 3. k. raime sazeimo SemTxvevis gamoa dawerili. protestantul eklesiaSi: gundis lotbari da mas wavlebeli. kancelAria [laT. kAnfeti [it.) xelisufleba. cantor mgalo beli. canton olqi < kan provans canton kuTxe] – 1. (s. agreTve orga nisti. Se movlebuli risme kideze. ¥ kantonaluri. Zveleburi lirikuli leq si. sinagogaSi: mTavari mga lobeli.-243romelic eklesiisgan aris dawesebuli. guliani k. momRerali] – 1. rome lic Sedis Sveicariis res publikis SemadgenlobaSi. kantata < laT. kante] – 1. kanon kanoni] 1. dawerili ra ime Temaze an siuJetze. dawesebulebis ganyo fileba. tansacmlis kideze movlebuli an na kerSi Cayolebuli. gundisa da or kestrisaTvis. didi sa zeimo xasiaTis vokalur musikaluri nawarmoebi so listebis. kantatasi Scd.
kapillaris bew visa] – uwvrilesi sisxl ZarRvi.kan -244to darbazSi momuSave. ¥ kapitalisturi. Tvalyurs adev nebs wesrigs da sxv. kapQlari [laT. kaTolikur da anglikanur eklesiaSi: samlocvelos mRvdeli. ingl.) fulis mniSvnelo vani raodenoba. nivTebi.. kApela [it. warmoebis k. wre. kanzler < laT. k.. kAncleri [germ. romelic qmnis zed met Rirebulebas. kapelmaQsteri [germ. romlis drosac warmoebis saSu alebani SeiZleba ekuTvno des kerZo pirs. capella samlocvelo. samrewvelo k. s.] – TeTri cecx lgamZle Tixa. ¥ kapelisa. am wodebulebebis mqone piri. kapitAlizmi – politi kurekonomikuri. sawarmoo urTierTobani. momReralTa gundi. saqarTvelos saxelmwifo k. kapitAlisti – kapitalizmis laruli. egvteri] – 1. samuSao. 2. saeklesio momReralTa gundi. kaOlini [Cin. kapelmeisteri Scd. 2. kapelmaistrisa. (saub. ¥ kapelmaisterisa. zog sa xelmwifoSi: wodebuleba. (arqit. cancellarius] – 1. warmoebaSi. kapeldQneri [germ. kopellmeister] – samxedro sasu liero orkestris diriJo ri. ro melic mayurebels Tavis adgils uCvenebs. qaRaldis da sxv.) mimowera. germaniaSi 1871 wlidan premierministri. s. s. kapelasi Scd. (k. iyeneben fa ifuris. capitalis fr. 2. capellanus] – 1. kapelldiener] – TeatrSi an sakoncer . kapiliari Scd.) kaTolikeTa sam locvelo. sistema. romelsac akuTvneben umaR lesi Tanamdebobis pirebs. sazoga doebrivekonomikuri wyo bileba. kapQtali [laT. mTavari] – 1.. finansuri k. Rirebu leba. 3. 2. yidis programebs. kapElani [laT. zog qveyanaSi: armiis mRvdeli. capella < laT. agreTve samrek los mRvdlis TanaSemwe.
romelsac eyrdnoba saxuravi (gada xurva). k. ara msubuqi. ro melSic zevidan Casacmels (paltos. Senoba vaSingtonSi..-is boga. 2. fendamentu ri.. didad mniSvnelovani. gemis ufrosi meTauri. k. 3. sinon.) ukan daxeva siZneleTa winaSe. k. kapQteli [laT. remonti.. TavianTi poziciebis daTmoba. 2. gadat. gundisTavi). fexburTelTa gundis k. capitalis] – 1. k. capitulatio] da kapitulQreba [germ. kapitulianturi Scd. ¥ kapitulanturi. (sport.) ko lonis zeda nawili. kapitulAcia [laT. kapitAluri (mzidi) kede li – ZiriTadi kedeli (Se nobis. Senoba. usityvo k. ¥ kapitnisa. rome lic kapitulacias axdens an mxars uWers raimes. nageboba. 1) mflobeli. politika. safuZvliani.) gundis meTauri (qarT. k. kapiUSoni [fr. romSi: erTerTi goraki. k. Soreul naosnobis k. rusi uf rosi leitenantis momdev no. ro melSic sxdomebs marTavs aSSis kongresi.nagebobisa). capitaine < laT. naSromi.-is TanaSemwe. kapitAluri rEmonti – sruli remonti romelic exeba Senobis. sawvimars. kap kapitolQumi [laT. mu zeumebi da sxv. capitulieren] – 1.-245warmomadgeneli. armiis k. kapitiulacia Scd. 2. kapQtani [fr. kapitAluri [laT. capuchon < cappa qudi] – Tavsaburavi. (wign. Tavi. capito- lium] – 1. kapitUlanti – piri. saomari moq medebis Sewyveta da Tavis aRiareba damarcxebulad. Zvelad am gorakze moTavsebuli iyo iupiteris. Carxisa da sxva ZiriTad nawilebs. cixis k.. 2. wyalqveSa navis k. oficris wodeba. mosas . avtomobilis k. romelzedac aSe nebulia sasaxleebi. capitellum pa tara Tavi] – (arqit. kapitulianti.. minervas da iunonas taZari (SemdegSi TviT am taZars ewoda kapi toliumi). caput (capitis) Tavi] – 1. kapitanisa Scd. kapitalis (mniS.
Wirveuloba. cappuccino < cappuccio kapiuSoni] – 1. caramel] – ma gari kanfeti erTgvari. TviTmfrinavis k.) igivea rac kapriCo. carabinier it. kapiSoni. kAprizi [fr. karAbini [fr. kapUcini [it. carabine] – mok leluliani msubuqi SaS xana erTgvari.-is Zafi. karabQneri [fr. k. capriccio] – vir tuozuli musikaluri piesa Tavisufali formisa. carabiniere] – italiaSi: Jan darmi. romelsac Tavze grZeli Tma aqvs kapuSoni viT. ro melic gavrcelebuli iyo xmelTaSua zRvis qveyneb Si. karabina. ¥ kapiuSoniani. karavelasi Scd. ¥ karavelisa. ucnauri aCemeba. amerikuli maimuni er Tgvari. yarabini.”. aseTi boWkos qsovili.kap -246- xams. capote] – asaxdeli saxuravi. 2. capsula patara yuTi] – 1. specialuri garsi Txevadi an fxvnilisebri wamlebisaTvis. Caikovskis `italiuri k.) aqvs mikere buli an mibmuli sayeloze ukana mxridan. karAmeli [fr.” rimski-korsakovis `espanuri k. qurTuks. carambole] _ biliardis wiTeli burTi. sxvadasxva meqa nizmisa. kAprali [fr. 2. karAmboli [fr.. kapriCio dasaSvebia. capral] – zogi qveynis armiaSi: umcrosi meTauri. kAproni – xelovnuri boWko. romlisTvis damaxasia Tebelia wveris tareba da kapiuSoniani kaba. caravelle esp. k. kapiSoniani Scd. Cve ulebriv guliani. franciskanelTa ordenis erTerTi ganStoebis wev ri. kristefore kolumbis k. yarabina Scd. germetuli kabina kosmo navtebis dasaSvebad. . avtomobilis k. caravella. kApriCo [it. labada. caprice] – (mus. carabela < berZ karabos ge mi] – Sua saukuneebSi: 34 anZiani ialqniani gemi. kApoti [fr. kAprisi [fr. caprice] – axi rebuli survili. karAvela [it.. kApsula [< laT..
kafetEria [ing. k. (qarT. kAfe [fr. catenaccio ur duli] – (sp. Sorenkeci). katOrRuli – Zalian mZime. axalgazrduli k. katçchçsis darigeba. romelsac iReben zogierTi tropikuli mce naris rZiseburi wvenisgan an amzadeben xelovnurad. katEnaCo [it. quarantaine kAtreni [fr. aseTi patimrebis adgili. esp. nostradamusis k. sinon.-idan gaqceva. gadamdebi sneuleba daavadebulTa da maTTan axlos myof pirTa droebiTi izolacia epide miuri daavadebis gavrce lebis Tavidan asacileb lad. katarRa < berZ. cxovrebis muSaobis piro bebi).-Si gagzavna.. cafe chantanet `momRerali kafe”] – res torani estradiT. yavas da sxv.-is momRerali. kachel] – gamomwvari Tixis fila. kaUCuki [ing. kafeSAntani [fr. sva men Cais. cautter] – patara gemi erTgvari (qarT. satorpedo k. cxovreba. cautchiuc < perus indielTa enidan.. cafe] – patara resto rani. sazRvao k. k. romlis kargi piri moWiqulia. oTxi pwka redisgan Semdgari leqsis strofi. cafeteria] – kafe erTgvari. kAteri [ing. saxanZro k.sadac msa xiobebi asruleben msubuqi xasiaTis simRerebsa da cekvebs. iye neben rezinis warmoebaSi. .) sabuqsiro k. кафель < germ. sinon.. katexQzisi [< berZ. iyeneben ked lebis mosapirkeTeblad.) gaZlierebul dacviTi TamaSi italiur fexburTSi.-ebi. kAtorRa [berZ. katergon gale ra] – patimroba.-247- kaf karAntini [< fr. sadac Cveulebri vi TviTmomsaxurebaa. kAfeli [rus. ¥ kafesi. drekadi niv Tiereba. quatrain] – oTx ormoci (dRe)] – 1. rasac Tan axlavs gadasaxleba da mZi me iZulebiTi muSaoba gan sakuTrebiT mkacr pirobebSi. k. Semecneba] – qristianuli RvTismety velebis mokle gadmocema kiTxvapasuxis saxiT. taepiani leqsi. caucho] – elastiuri. autaneli (Sroma. sadac sauzmoben.
yelsaxvevi). saTa maSo erTgvari – boTlis moyvanilobis xis figurebi. kEgli [germ.) muclisa da saSvilosnos gakveTa bavSvis amosayvanad. feri. 2. sakeisro gakveTa – (medic. kapsula. ketebi Scd. keQsari [berZ. kEdari [berZ. capsula fr. Tbili k. ¥ sakeisro. kedi. mx. ¥ wablisa. romlebsac awyoben mwkri vad da garkveuli manZi lidan xisave burTiT cdi loben maT waqcevas. romelsac aqvs sqeli xor covani Reroebi da maTze eklebi (foTlebis nac vlad). simRerebi. kaSAloti [fr. TviT es TamaSi. kaSnisa. w. kaktusi Scd. cachalotte didTaviani Tevzi] – zRvis ZuZumwovari kbi lebiani cxoveli veSapebis qverazmisa (razmisa). kafsula. kaSni Scd. kegElbani [germ. ag reTve am xis nayofi.-is waqceva. k. kEdebi – rbil rezinisZiriani sportuli fexsacmeli er Tgvari. libanis k. sasaqmebeli k. kedarisa. kAfsuli [laT. ¥ kedrisa. kASne [fr. keisarisa Scd. kAqtusi [laT. capsule patara kolofi] – Jelatinis an saxameblis bude romelSic erT jero baze dasalevi wamalia mo Tavsebuli. Caesar (iulius keisris sa xelidan)] – Zveli romis imperatoris tituli.-ebis gawyoba. Kegel] – 1. sinon.kaf -248- ¥ kafeSantanuri. kAStani [laT. Kegelbahn] – keglis saTamaSod mowyo bili spiraluri sadgomi an ficarnagi. ¥ kaSnesi. k. kaktos] – tropikuli mcenare. rodesac SeuZlebelia mSo . kapsuli Scd. kedri Scd. Cache-nez < cacher damalva da nez cxviri] – yelze Semosaxvevi qsovili (qarT. cactus < berZ. Castanea wabli] – xe wifelis ojaxisa. k. Kaisar < laT. keisrisa. Cacholot < port. wablisferi. Kedros] – wiwvo vani xe fiWvisebrTa oja xis.
kangaroo < avst melsac iyeneben wyalqveSa ral. xidis Tosani ZuZumwovari.-249- kes biaroba [legendis mixedviT seba. bili banaki. ¥ keramikuli. kepi] – 1. 1saTvis) Scd.. varsferos Tanavarskvla kElia [laT. sas kEsoni [fr. romelsac aqvs cxenis tani da adamianis gulmker romis imperatori iulius di da Tavi. Tanamedrove kunZulebis. mamakacis saCixiani. kEpi [fr. britaneTis. sadgomi. belgiis (mog 2. romelic `me Tqven ver gagigeT~. toriebze. caisson] – wyal tumro. kepka (mniS. Kallner] – germa qudi. meTu namedrove safrangeTis. wnevis mkveTri cvlilebiT kEntavri [berZ. dadis naxto k. agreTve.) daavadeba. gamomwvari Tixis wleulis dasawyisSi Ta nakeTobaTa warmoeba. melsac wina fexebi ukanaze ¥ kesonuri. ro kEnguru [ing.lud (safrangeTis armiaSi). SeuRwevi didi kamera. bermonazvnis sacxovrebeli oTaxi monasterSi. keramikos Ti Cvens eramde pirveli aTas xisa] – 1. kEltebi – indoevropuli to mebi. mokle aqvs. samuSaoebi. kEmpingi [ing. (kreb. `me gamowveulia atmosferuli Tqveni ar mesmis~). keisari daibada aseTi ope 2. qarxana. mebiT (kenguru avstraliel kesonuri daavadeba – (me aborigenTa enaze niSnavs dic. Cella oTaxi] – vedi.. xanaSi da sxv. formis qudi erTgvari oficianti restoranSi. nakeTobani espaneTis. k. vaza.] – avstraliuri Can samuSaoebisTvis (mag. kentauros] – 1.) cis samxreT naxe raciis Sedegad]. Camping] – av k. Sveicariis. teri qarTuli k. (emarTebaT wyalqveS momu berZnul miTologiaSi: ar .) gamomwvari Tixis vianebiT.. neobis xelovneba. ro burjebis amosayvanad).) das xv. Crd. (astr. antikuri k. niasa da zog sxva qveyanaSi: 2. romlebic saxlobdnen kerAmika [berZ. winafriani rbili kElneri [ger. fitoturistebisaTvis mowyo lebi. k.
quasistellar radiosource kvazivarskvlavuri radi owyaro] – metismetad So reuli kosmosuri obieqtebi. 2. kephale Tavi] – Tevzebis ojaxi. figura. ro melic Seicavs ucnobs meo re xarisxSi. quadrates oTx kuTxedi] – 1.-Si. kvadratuli fesvi (mocemu li ricxvisa) ricxvi. k. quadrinnale (mdedr. romelSic erT mwkri vad abamdnen oTx cxens da romelsac meetle dgomela marTavda. romelic oTx weliwadSi erTxel ewyoba (Sdr. xuTis k. kosmonavtebs). kvAdriga [laT. gadat. kEtCupi [ing. wris kvadratura – 1. cakes (mr. trienale). kEqsi [ing. kvadrQlia [esp. Se mokl. bienale. kvadrAtura [laT. ocdaxuTia. wris gadaqceva toldid kvadra tad (gadauwyveteli amo cana).] – erbo zelili tkbili namcxvari erTgvari. romlebic binadroben tropikul da Tbil zRvebSi. k.) namravli. .) oTxwliani] – sa erTaSoriso gamofena an festivali. 1Tvis). kvadratiuli Scd. Cveulebriv qiS miSCarTuli. (maTem. Saveebs. cuadrilla] – koridis (xarebis brZola) monawileTa parade. ¥ kvadratuli (mniS. ketchup] – to matis sawebeli. romelic miiReba ricxvis Tavis Tav ze gamravlebiT. kEfali [berZ. romelic ors udris. kvadratuli gantoleba – algebraSi: gantoleba.) farTobis sidide kvadratuli erTeulebiT gamosaxuli. rom lis Tavis Tavze gamrav lebisas miviRebT mocemul ricxvs. kvadriEnale [< fr. ¥ kvadragisa.. keksi Scd. kvazErebi [ing. quadriga] – an tikur qveynebSi: orTvala etli. 3. sami ayvanili k. tolgverdiani sworkuTxedi. 2.) xarisxis maCvenebeli. oTaxis k. magida. (maTem. quazer mx. ityvian saerTod gadawyvetil rameze.ket -250kvadratuli frCxilebi – kuTxovani frCxilebi [ ]. kvadratuli sazomi – far Tobis sazomi erTeuli. kvadrigasi Scd. kvAdrati [laT. quadratura] – (maTem.
sobrioba da facic vakeTeb] – 1. risame saqmianobisaTvis. kvalitatQuri [< laT. (ianvari. kvArteti [it. kvartEroni [esp. kva ¥ kvanturi. qualitas (qualitatis) Tviseba] – (wign. Taviseburebebis mixedviT. k. aR moCenilia 19601967 wleb Si. k. marti). kvalifikAcia [laT. sinaTlis kvanti – igivea. kvAkeri [ing. qalaqis nawili. sagnis an movlenis gansazRvra misi Tvisebebis. qualitas Tve. kvalitaturi Scd.) Tvisebrivi (ix. q. meTodi. Sefaseba daxasiaTeba (am mniSvnelobiT ixmareba ag reTve kvalificireba). k. angariSi. profesiisaTvis visime mom zadebis xarisxi. ag reTve kvalitatiuri). 1isaT vis).-251romlebic warmoadgenen mZlavr radio da optikuri gamosxivebis wyaroebs. ¥ kvartaluri (mniS. qvanti. kvantitaturi. 2. qalaqis didi masivis uba ni. romelic daibada TeTrkanianisa da metisis qorwinebis Sedegad. muSaki s. 3. Teoria. quartal < laT. kvantitatQuri [< laT. sakvalifikacio. kvartalisa. 2. kvartlisa Scd. ¥ kvalificiuri. pirveli k. qvanturi Scd. qvantitatiuri Scd.) raodenobiTi (ix. we liwadis meoTxedi (sami Tve). rac fotoni. k. k. Tbilisis nucubiZis platos k. musikaluri . kvAnti [laT. quantum ramdeni] – raime energies umciresi raodenoba. quartetto < quartos meoTxe] – 1. k. komisia. meTodi. kadrebi. k. quaker] – wevri inglissa da aSSSi gavr celebuli erTerTi qris tianuli seqtisa. meqanika. ag reTve kvantitatiuri). kvalifikaciuri Scd. quantitas (quantitatis) raodenoba] – (wign. Teber vali. kvArtali [germ. quartus meoTxe] – 1. romelic moqceulia oTx gadamkveT quCas Soris. cuartenor < cuarto meoTxe nawili] – ada miani.
cure] – safrangeTisa da zog sxva qveyanaSi: ka Tolikuri eklesiis sam reklo mRvdeli. clavecin] – Zveleburi simebianklavi Sebiani musikaluri sakravi. saqarTvelos saxelmwifo k. romelsac aqvs kvar cis milaki. piesa. quarz] – ufero minerali. kiuris. romelSic oTxi Semsrulebelia. musikaluri nawarmoebi aseTi ansamblisaTvis. klaviSebian sakravTa sa erTo saxelwodeba. yvelaze gavr celebuli dedamiwis qerqSi. soliciumis orJangi. s. kvEreqsi – mokle locvebis wyeba marTlmadideblur RvTismsaxurebis dros. fortepianos winamorbedi. kvArci [germ. klaviatur < laT. romelze TiTis daWeriTac amoZravdeba meqanizmis ber ketebi (fortepianosi. irlandielebsa ansambli. k. sa orkestro piesis. sa beWdi manqanisa da sxv. k.kva -25220 ss. kQuri – radioaqtiurobis sazomi erTeuli [frangi qimikosebis colqmar pier da mari kiurebis (curie. sakravebi.) roialis TeTri da Savi k. gadaReba forte pianosTvis. qvarci Scd.-ebi. ¥ klaviaturisa. 2. kQqsi [ing. sabeWdi manqanis k. cuvette menji. operisa da misT. kiurs Scd. clavis gasaRebi] – klaviSebis sistema.) – gvaris mixedviT]. kvarcis lampa – eleqtruli lampa. iyeneben medicinaSi das xv. kQure [fr. klaviAtura [germ. gadamrTveli. gamoscems ult raiisfer sxivebs. klAni [kelt. kicks (mr. klavEsini [fr. ¥ sakvarteto. akordeonis k. me19 .. ¥ klaviSebiani. klawisz < laT. clan] – Sotlan dielebSi. klaviaturasi Scd. clavis gasaRebi] – firfita. beThovenis simebiani k. kiurisa Scd. klAviri [germ. klAviSi [polon. kiuresi. 2. ¥ kiurim. kiUveti [fr.-ebi.)] – bili ardSi: mocaruli dartyma. klavir] – 1. fortepianos k. kudi] – gzis orive mxares gayvanili ru.
erTnari damokidebuleba. klAsi [laT. risame xarisxi. ¥ klasobrivi (mniS. `k. . maTematikaSi: ricxvis sami mezobeli Tanrigis erTob lioba. klasQkosi [< laT. k. `k. gvari. pirveli k.-is fexburTeli.-s ukravs”. klAsika – literaturisa da xelovnebis klasikuri sa nimuSo nawarmoebTa erTob lioba. pirveli k. ferweris k. 3isaTvis). 1Tvis). gvarovnuli Temi.-is kaiuta. oTaxi. 7. samedicino oTaxi skola Si. me-2 k. davaleba. mcenareTa da cxovelTa klasifikaciis msxvili er Teuli. saklaso (mniS. meaTe k.-ze damkvreli” Scd. gemis kaiutis (agreTve matareblis vagonis) ti kla pi. mecnierebis didi moRvawe. klasifi kacia. 8. literaturis. maRali k. 6. s. klAseri [fr. TamaSis k. moswavleTa jgufi (kon servatoriaSi. s. fexbur TSi).-ss Seadgenen erTeulebi. saerTo interesebis mqone didi sazogadoebrivi jgu fi. 3. me-20 s. 5. done. kliaseri Scd. 2. warmoad gens boloSi odnav gafar Toebul mils.-253da sxv. (mag. classeur saqa Ralde] – sakoleqcio mar kebis Casawyobi albomi. classicus pirveli klasis] – xe lovnebis.-is vagoni. romelsac aqvs sarqvelTa sistema. romelsac aerTianebs sawarmoo saSualebebTan. gansxvavebuli mowyo bilobisa da fasis mixed viT. keltur tomebSi.-is qarTuli k. classis Tanrigi] – 1. `k.-is moswavle. 4.-is Soferi (mZRoli).-Si Sevida. maswavlebeli k. aTeulebi da aseulebi. pirvel k.. 2. ZuZunwovarTa k. klArneti [fr. samxatvro saswavlebelSi) fortepianos k. 9. winaaRmdegobani. daukra”. muSaTa k. momzadebis done. ro melsac wlis ganmavlobaSi saerTo saswavlo programa aqvs. clarinette] – xis Casaberi sakravi. moswavleTa jgufi.
sanimuSo. k. k. rac gamowveu lia zogierTi fsiqikuri daavadebiT. k. klEma [germ. klasQkuri – 1.ti pobrivi. klAqsoni [ing. klaxon] – avto mobilis. jgufebad. klepto vi parav da mania miswrafeba. claustrum daxuruli saTavsi . klasikosis. magaliTi. klasikosebis mier Seqmnili. ¥ klerikaluri. klaustrofObia [laT. klErki [fr. Tanri gebad dayofa. k.is dasawyisSi: mimarTuleba xelovnebaSi. SesaniSnavi. saukeTeso. romelic cdilobs gaaZli eros eklesiis roli. klerikAlizmi [< laT. klasifikAcia da klasi ficQreba [laT. klassizismus] – me18 s. k. Zvel berZenTa da roma elTa damaxasiaTebeli. cne bebis) ganmasxvavebel ni SanTvisebaTa mixedviT klasebad. nawarmoebi. clericalis saeklesio] – po litikuri mimarTuleba. 2.kla -254da berZ.mom Weri] – specialuri momWeri sadenis misaerTeblad an misamagreblad xelsawyo ebTan. phobos SiSi] – daxurul SenobaSi marto yofnis akviatebuli SiSi. filologia.ebi. partia. aparaturasTan da eleqtro manqanebTan. vinmesaTvis an ramesaTvis damaxasiaTebeli. Zveli berZnuli da laTinuri enebisa da antikur literaturasTan dakavSirebuli. klemme giragi. sigiJe] – gadaulaxavi avad myofuri midrekileba qur dobisadmi. srulyofili. meqanikuri sasignalo sayviri. k.Si da me19 s. clerk ga damweri. 3. literatura. klasQcizmi [germ. clericus] _ klerikalizmis mimdevari sasuliero piri. ganaTleba. sa zogadoebis politikur da kulturul cxovrebaSi. klerQkali [< laT. an tikuri. clerc ing. mwerali < clericus qarTuli literaturis k. romlisTvisac damaxasiaTebelia antikuri nimuSebisadmi mibaZva. classis Tanrigi da facic vakeTeb] – sagnebis (movlenebis. kleptomAnia [berZ. motociklis da misT.
saparikmaxeros k. sadme mimsvleli (moZv.-255sasuliero piri] – 1. zomieri k. k. klienturasi Scd. klientebi. ¥ klimaturi. Tbili k. rodesac qreba sasqeso jirkvlebis moqmedeba (Cve ulebriv 4554 wlis asakSi). si non.. klima (klimatos)] – ama Tu im adgilas mete oroligiur pirobaTa er Toblioba. havas Seiswavlis. rome lic klinikaSi muSaobs da mkurnalobasTan erTad awarmoebs mecnierul kvle vas. clinch] – (sp. mTis k. klimakter kibis safexuri] – gar damavali periodi qalis sicocxleSi mowifulobis asakidan xandazmulobisaken. piri. 2. romelsac emsa xurebian. klQenti [laT. mkurnaloba. saf rangeTSi. klQmati [berZ. k.) ix. kli klima (klimatos) klimati. romelic klimats. sadac mkurnalobasTan er Tad warmoebs samecniero da saswavlo muSaoba. piri. k. ¥ klienturisa. mudmivi k. klimaqterQumi [< berZ. klimaqtoriumi. hava da logos moZRvreba] – mec niereba. kliEntura – klientTa er Toblioba. . cliens (clientis)] 1. inglissa da aSSSi mo samsaxure savaWrosamrew velo sawarmoSi. k. havai. bankis k. klimax] – (me dic.-ebi. gamokvleva. belgiasa da ho landiaSi: saqmis mwarmo ebeli.notariusis an advokatis kantoraSi da sxv. maRaziis k. romlis saqmesac ad vokati an notariusi awar moebs. ¥ klinikuri. amindis reJimi. klQnika [berZ. klQmaqsi [berZ. myidveli. romelic emzadeba notariusad.-ebi. muStari]. 2.) kriv Si: wesis darRveva erTgvari mowinaaRmdegis xelebis daWera an mis sxeulze Se moWdoba.SemkveTi. pirobebi. klQnCi [ing. klimatololOgia [berZ. staJiori. klimaqsi. klinQcisti – eqimi.. kurorti. klinike (techne) mkurnalobis xelovneba] – samkurnalo dawesebuleba.
cliche] – liTonze. rac mis winapars. gena. ofilmi. nagvis dasay klUbi [ing. clip sarWi] – sa de. zogierTi saxeobis cxo reklamo an musikaluri velebSi: ukana nawlavis xasiaTis xanmokle vide gafarToebuli gasavali. buli. klOuni [ing. romelSic klounebi klOaka [laT. ¥ kliSesi. clips (mr)] – 1. naxazi da misT. monawileoben. mcenaris an cxovelis (finans.) unaRdo angariS genetikurad identuri da sworebis erTerTi forma. yari] – (biol. sibinZuris. wisqveSa arxi qalaqebSi. kleros] – 2. damWeri Sarvlis aWimis klonQreba [berZ. (gadat. clearing < cleklOni [berZ. romelSic Ser romelic saerToa kuWnaw wymulia xiluli da bge lavis da Sardsasqeso or riTi efeqtebi. ganoebisaTvis. romelic ab klQfsi [ing. klon amona boloze. klQringi [ing. club] – sazoga reli adgili.) gaxrwnilebis bu . romlis drosac STamomav qvaze an xeze amokveTili lobas aqvs igive genetiku naxati. doebrivi organizacia kul 3. gacvla: yvelaferiyvela usqeso gamravlebiT miRe ferze. organizmisa. 2. soluturad identuria sayure. nergvis gziT.kli -256- klQpi [ing. organizmi. klon ganStoeba] ar angariSis warmoeba] – – 1. clown] _ cirkis TuTiis k. romelic damWeriT ujredis birTvis donori magrdeba yuris bibiloze. 4. cloaca] – 1. xumara. klounadasi Scd. 2. erTgvarovani STamomavloba. kliSE [fr. romelic mi eklesiaSi: amaRlebuli Rebulia klonirebis. kloUnada – sacirko warmod kliSisa Scd. ri kodi. iyeneben dasabeWdad. vegetatiuri gamravleba.) usqeso an kli psi Scd. Zvel romSi: sibinZuris mi ¥ klounadisa. klQrosi [berZ. anu adgili mgalobelTaTvis ujredis birTvis gada (kankelis win).
klumba Scd. sinon. gavrcelebulia aRmosavleT avstraliis tyeebSi. knecht] – (zRv. koalQcia [< laT. kiserze aqvs laqebi. code] – pirobiTi niS nebis (simboloebis) sistema. ¥ saklubo. binadrobs xeze. koala < avstral. ¥ koaliciuri. knOpi [holand. kObra [port. muSaoba. sinon. mTavroba. knExti [holand. CanTosani daTvi). saTvaliani gveli). saTvalebiani gveli Scd. 3. koalasi Scd. coalitio gaerTianebuli] – saxelm wifoebis an partiebis ga erTianeba. qurTukis Sesakravi k. sadac yvavilebia darguli. knoop] – 1. gavrcelebulia cxel qveynebSi (qarT. ikvebeba foTlebiT (sinon.-ze TiTi daaWira. knopka Scd. aseTi orga nizaciis Senoba. dasamagreblad (qarT. s. ¥ kobrisa kobrasi Scd. romel sac sulxansaba orbelia nis leqsikonis mixedviT hqvia – goWa. . k. romelTagan erTi jdeba meoreSi. Wikarti). clump jgufi (xeebisa)] – raime figuris saxis mqone kvali. romelsac iyeneben infor maciebis gadasacemad. cobra] – didi gve li.) boZkinti gembanze an navsadgomze bagiris Ca mosacmelad. ¥ koalisa. sportuli an sxva xasiaTisa. kavSiri saerTo miznebis misaRwevad.. Sedgeba ori nawilisagan.] – patara CanTosani ZuZu mwovari. dasa muSaveblad da Sesanaxad. antihitleruli k. liTonis an plastmasis sa kinZi erTgvari.-257tu rulsa gan ma naT leblo.. yva vilnari. kod kOala [ing. moZravi Rilaki denis CasarTavad da raime me qanizmis asamoqmedeblad. kobra ar aurioT kobrSi (Tevzia erTgvari). eleqtrozaris k. politikuri. klUmbi [ing. metad Sxamiani. axalgazrduli k. sadgomi. xelTaTmanis Sesakravi k. pata ra farToTaviani lursmani magar raimeze qaRaldis da misT. 2. k. sportuli k.. kOdi [fr.
morses k. koka-kolasi Scd. kok] – gemis da faqturiT. samxedro operaciis k. kOkakOla [ing. gavrcelebulia aSS sa da sxva qveynebSi. coca-cola] – ualkoholo sasmeli erT gvari. saqarTvelos samoqalaqo k. collage dawebeba] sani mwyemsi aSSis dasav – 1. kOdeqsi [laT.) literatu kOka [esp. 2.) ricxviTi an aso iTi mamravli algebrul gamosaxulebaSi. kolaboraciOnizmi [< fr. nebSi..) – sidide. romelic gansazRvravs fizikuri sxeulis raime Tvisebas. (fiz. (maT. teqnikuri xerxi – raime sa ¥ kovbouri. ¥ koduri. coefficiens (coefficientis) xelis Sewyoba] – 1. cowboy] – cxeno kOlaJi [fr. 3. iseTi masalebisa.q..) sidide. – burTisebri baqteria. (wign. gafarToebis k. kolaboraciOnisti – meo margi qmedebis koefi re msoflio omis periodSi cienti (m. kOvboi [ing. mzareuli 2. colaboration TanamSromloba. misgan gansxvavdeba feriTa kOki1 [holand. gadat. saxviT xelovnebaSi: leTSi.. coca < perus indielTa . enidan] – tropikuli buCqi.. romlebic kavboi Scd. mxatvruli nawarmoebi.k. sisxlis samarTlis k. saxelwodeba. xaxunis k. filmi. ¥ koka-kolisa. erToblivi moqmedeba] – meore msoflio omis peri odSi dasavleT evropis qvey nebSi: samSoblos mtrebTan TanamSromloba faSisturi okupaciis dros. kokkos marcvali] aris Sesrulebuli. fuZvelze. romlis foTlebidanac iReben kokains. codex wigni] – kanonTa krebuli. koeficQenti [laT. ro melic mTlianad am xerxiT kOki2 [berZ. dasavleT evropaSi: piri. cifruli k. fonze dawebeba k.kod -258- asoiTi k. romelic gviCvenebs Tu romelic TanamSromlobda energiis ra nawili iqceva faSist dampyroblebTan manqanaSi sasargeblo mu maT mier okupirebul qvey Saobad.
k. sadac Tavs uyrian risme Semdgomi ganawilebis miz niT. kolEgia [laT. ¥ kolegiuri – (wign. kolEqtivi [laT. gadawyvetileba. kolEnkori [rus. profesiis Tanamdebobis mixedviT. 2. collega] – amxa nagi samsaxuris. kolEqtori [laT. saredaqcio k. 2. color feri] – saRebavis feri. kolegialuri. advokatTa k. saerTo miznebiT intere sebi. collapsus vinc goneba dakarga] – (medic. saministros k. sxva k. bambis qsovili erTgvari.) sul sxva saqme. dawesebuleba. iyeneben qimiur laborato riebSi. 2. коленкор < fr. zogi profesiis pirTa ga erTianeba. didi milsadeni. Tanamdebobis pirTa jgu fi. sabiblioTeko k. ufro patara. kOlba [germ.) sisxlis wnevisa da gulis moqmedebis daqveiTeba er Tad. kolben] – maRal yeliani minis WurWeli. collegium] – 1. Seferiloba.) ara erTpirovnuli. sxvebTan SeTanxmebuli.-259ruli montaJi formiTa da SinaarsiT sxvadasxvagvari masalisa. skolis k. ¥ kolegisa. aseve saerTod fe ri. kOlega [laT. calancar SeRebili bam bis qsovili] – 1. kOlafsi [laT. kOleri [laT. ¥ kolenkoruli. milsadenebidan Semosuli . weboTi gaJRenTili. kalenkori Scd. amxanaguri. romlebic qmnian admi nistraciul. collector Semkrebi] – 1. misi toni da sisqe. rasac xSirad sdevs gonebis dakargva. (gadat. romelic gaer Tianebulia avtoris Cana fiqriT. xelmZRvaneloba. kol k. romliTac miedineba sxva. iyeneben wig nis yuaze an ydaze gadasak ravad. romlebic gaerTianebulni arian saerTo saqmianobiT. ag reTve swavlaSi (umaRles saswavlebelSi). kolegasi Scd.. ¥ koleqtiuri. saTaTbiro an ganmkargulebel organos. collectivus krebiTi] – adamianTa jgufi.
collectionneur] – koleqciis Semkrebi. s. collisio] – 1. kOlika [berZ. maswavleblis gasaubreba studentebTan maTi codnis gamosarkvevad. kolEqcia [laT. kOlie [fr. gogirdi. sakanalizacio k.. kOli [ing. in teresTa Sejaxeba. suraTebis k.) nivTiereba. (wign. webo da sxv.) ¥ koloiduri. koleqciOneri [fr. kolloquim saubari. miswrafebaTa. college] – 1. wylis k. koliisa Scd. . briliantis k. romelic gamow veulia msxvili nawlavis anTebiT. 2. safosto markebis k. 2. kolibrs Scd. Cveulebriv Zvirfasi mo sarTaviT (yelsakidi. kolike nawlavis daavadeba] – muclis Rrus mwvave spazmuri tkivili. xsnari. colibri] – Zali an patara Wreli Citi. kOliti [germ.-ebi. kolibrma. collectio kre buli] – erTgvari sagnebis krebuli. kolon msxvili nawlavi] – daavadeba. mineralebis k. romelic saSualo ganaTlebasTan erTad pro fesiasac iZleva. saqarTveloSi: saswavle beli. (lit. kolitis < berZ. kolOidi [berZ. kolQzia [laT. airebi an siTxeebi. k. kolibris. gamoiyvanes me18 sis dasawyisSi Sot landiaSi (sxvanairad: Sot landiuri nagazi). bi nadrobs centralur da samxreT amerikaSi..kol -260¥ koliesi. kolokvQumi [< laT. in glisSi. k. qronikuli k. collie] _ sasamsaxuro jiSis ZaRli.) sapirispiro Sexe dulebaTa. saxamebeli.) cxovrebiseuli kon fliqtisa da brZolis asaxva mxatvrul literaturaSi. cxovrebiseuli k. kOleji – [ing. collier] – yelsabami. ¥ sakoleqcio. gasaubreba] – 1. fizikaSi. k. romelic ar kristaldeba da romlis xsnarsac ar gadis mcenareul da cxove lur apkSi (aseTebia cila. kOlibri [esp. aSSsa da zog sxva qveyanaSi: umaRlesi an sa Sualo saswavlebeli. far Ruli).. ¥ kolibrim. markebi. Tirkmelebis k. kolla < webo da eidas saxe] – (qim.
kolOnia [fr. ro melzedac ismenen da ga nixilaven moxsenebebs gar kveul Temebze. moskovSi me-17-18 ss.. 1isaTvis). koloniis (mniS. romelic cxovrobs ucxo qveyanaSi. pingvinebis k. Cagvra. romelic eqsploatacias uwevs koloniis (mniS. kolOnisti – 1. kolonia mniS. kOlona [fr. maRa li sveti. erTi erovnebis adamianTa jgufi. 3) wevri. 2. 4. 3. kalona Scd. kolOncifri [germ. axalSeni).-ebis ganTavisufleba. 2. qarTvelebis k. triumfuli k. qveynebi. ucxo qa laqSi.-2612. kolumneziffer] – (poligr. .-ebi. 2. kol Sroma-gasworebis k. qveynis dapyroba da misi gadaqceva koloniad (ix. romelic dapyrobilia im perialisturi saxelmwifos mier da iZarcveba misgan. k. colone] – 1. kolonizAtori – piri. politika. 1) mosaxleobas. politika. k. (ist. tankebis k. 5. raime mizniT Tavmoyrili adamianTa erTad cxovreba. frinvelebis an mwerebis didi jgufi sadme. koloniis (mniS. qveyana. ¥ kolonizatoruli. fizikosTa k.) wignis gverdis aRmniSvneli cifri (ricxvi). kolonistebiT dasaxleba carieli adgilebisa. k. sinon. colonne < laT..) dapyrobil qveya naSi dampyroblebiT da saxlebuli adgili (qarT. 2. colonia dasaxleba] – 1. ¥ kolonialisturi. samecniero TaTbiri. k. kalonia Scd. kolonizAcia – 1. ¥ koloniuri da kolonialuri (mniS. rom lebic ganlagebuli arian an moZraoben erTmaneTis miyolebiT.-Si. jaris k. 2) mcxovrebi (qarT. 1). adamianebi an sagnebi. k. biologTa k. koloniAlizmi – imperia listuri saxelmwifos mier sxva qveynebis koloniuri Cagvris politika. WianWvelebis k. Zveli berZnuli k.-ebi Savi zRvis sanapiroze. sinon. koloqviumi Scd. moaxalSene).
figura. gadat. rac Rrma Zils mogvagonebs. gvari sistemis revolveri. gadat. k. da valeba gansazRvruli for miT. commande] – 1. uzarmazari. brZaneba. 2. Sua saukuneebis sasuliero raindul ordenebSi: erT . fexburTis k. naTeli k. k. kamanda Scd. fersazomi). romlebic gansazR vrul amocanebs asrule ben. epoqis k. rac ga moirCeva sxvadasxvagvar ferTa kargi SexamebiT.-ebi. kolorQtuli – 1. kolumbarQumi [laT. mkafiod gamoxatuli. colossal berZ.kol -262- kolorQmetri [laT. avtogadarbenis k.) ugono mdgomareoba. samxedro mosamsaxureTa. mniSvnelo vani. zog qveyanaSi iaxtklubis Tavjdomaris wodebuleba. am wodebulebis mqone piri. xelmZRvaneli. warmateba hqonda. rac qmnis mTlianobas. kOma [berZ. punqti. sacxenosno Sejibrebis. kOlosi [berZ. ¥ sakomando. raime udidesi. color feri] – 1.) Za lian didi. Taviseburi naTeli. k. moxuci. koma Rrma Zili] – (medic.] – erT feri da metreo vzomav] – Seferadebuli xsnaris feris an koncentraciis gamosarkvevi xelsawyo (qarT. 2. kolOriti [it. avtogadarbenis da misT. sax. kalorimetri sxva (ix). istoriul romanSi. uzarmazari qandakeba an sveti 2. peizaJi. xSirad gamowveulia cent raluri nervuli sistemis dazianebiT. sasaxle. colorito < laT. kolosAluri [fr. velo. columbarium pirvelad samtrede] – kremaciis Semdeg ferflis urnebis sacavi. warmodgenas k. 2. mecnierebis k. kolossos ] – (wign. s. commandeur] – 1. kolossos didi qandakeba] – 1. color kOlti [< sakuT. gankarguleba.) risame Ta viseburebaTa erToblioba. suraTSi ferTaSexameba. sinon. k. komAndori [fr. kOmanda [fr. moto. (wign. ieri. 3. 2. sportsmenTa oganizebuli jgufi.
. komediOgrafi – dramaturgi. qarTveli k. 4. wvril sawarmoTa gaerTi aneba. combinatio] – 1. kosmonavtis k. giorgi erisTavi.. sawarmosTan. (s) siuJeti.-ebi. . 2. poligrafiuli k. xrikebi raime miznis misaRwevad. TamaSi (WadrakSi). maqinacia. kombQnati [laT. ungruli nagazis jiSis ZaRli.. kombinAcia [laT. 2. komoedia ] – dramatuli nawarmoebi. kombinizoni Scd. rac komikosi. molieris k. saswavlo k. romelic komediebs wers. rTuli Canafiqri. ferebis k. k. zog sportul TamaSSi: saerTo CanafiqriT gaer Tianebuli sxvadasxva ile Ti. sxvadasxva dargis samrewvelo sawarmoTa ga erTianeba. ¥ kombinaciuri. opera. bavSvis k. saWadrako. commedianto] – (moZv) igivea.. kombinirEbuli – ris kom binaciac (mniS. samkervalo k. kom eSmakuri k. komedQanti [it. klasikuri k. 1) moxda.-263erTi umaRlesi wodebuleba. kombinEzoni [fr. Sexameba. combine] – manqana. TeTri banjgvliani kombAini [ing. romelsac aqvs sasacilo siuJeti. (s) Janri.. puris asaRebi k. kombinirEbuli sAkvebi – sakvebis narevi saqonli saTvis komEdia [laT. k.. ¥ komediuri da sakomedio.. combinaison] – mTliani SarvalxalaTi. k. 3. qvanaxSiris k. kartofilis amosaRebi k. cifrebis k. samTo k. romlis mizania upi ratesobis mopoveba da gamarjveba. Sofris k. sayofacxovrebo sawarmoTa k. sxvadasxva safexuris sas wavlebelTa gaerTianeba qarxanasTan. am wodebis mqone piri. Sewyvile buli] – 1. 3.. k. combinatus gaormagebuli. fexburTSi. comoedia < berZ. k. musikaluri k. risame urTierTganlageba. kombAineri – kombainis mZRo li.. (soflis meurneobaSi). romelic erTdroulad ramdenime manqanis samuSaos asrulebs.
am dawesebulebis sadgomi. sakomendanto saaTi – igivea. rodesac da matebiTi axsnaganmartebis gareSec gasagebia yvelafe ri. commentarius]. Cveulebriv mr. Se noba. navsadguris k. commersand] – piri.Si. ro melsac saTaveSi komen dantis (mniS. qalaqis k. komErsanti [fr. komEntari zedmEtia – (wign. gazeTis k. sportuli k. raime teq stis axsnaganmarteba. romelic komercias misdevs. msje loba risame Tobaze. romelic rkinigzebze Tvalyurs adevnebs jarebis samxedro mosamsaxureebisa da sam xedro tvirTis swored ga daadgilebas. samxedro piri.. commercium] – kerZo vaWroba. komEntari [laT. 2. commedare davaleba. komEndanti [fr. komentAtori [laT.-ebi. cixe simagris an gamagrebuli raionis yvela jaris uf rosi. rkinigzis sadguris k. komman- dantur] – dawesebuleba. rac komendantis saaTi. teqstis k. komentaris (komentarebis) avtori.-ebi. komendati. 4. mibareba] – 1. 3. komentariebi Scd. saerTod vaW . 2. samxedro mo samsaxureebis mier disci p linis dacvas sazogadoeb riv adgilebSi.) ityvian. romelic risame komentarebs iZleva. mindoba. sakomendato komendAtura [germ.kom -264Scd. komErcia [laT.. commandant < laT. banakis k. ro melic Tvalyurs adev nebs sagarnizono da saya raulo samsaxurs wesierad Sesrulebas. 2) sasamsaxuro sad gomi. ilia WavWavaZis TxzulebaTa k. samxedro meTauri.. saerTo sacxovreblis k. sazogadoebrivi Senobis gammarTveli. commentator] – piri. cixesimagris k. 2) udgas. komentArebi – 1. komendantura Scd. axsniTganmartebiTi an kritikuli SeniSvnebi. komEndantis sAaTi – qu CaSi gamosvlis akrZalva saomar mdgomareobis gamo sakomendanto – komendantis (mniS.
(s) operaciebi.-d gamoiyureba. saarCevno k. sasacilo k. saeqimo k. commissio da valeba] – 1. komisarQati [fr. kudiani var skvlavi). kOmilfo [fr. sinon. 2. komedia). komivoiaJuri Scd. adamianTa jgufi. comissarius uflebamosili] – Tanamdebobis piri. Sesaxedaoba.rogorc unda] – maRali wris. savaWro operaciebi. saxelmwifo mmarTvelobis organo. k. kOmeta [berZ. . mzis sawinaaRmdego mxares mimarTuli. komivoiAJori [fr. commis voyageur] – savaWro firmis agenti.kudiani (varskvlavi)] – ciuri sxeuli erTgvari (qarT. preis kurantebi (preiskuranti) katalogebi. k. sasacilo xasiaTi.sazogadoebis (saero) zrdilobis wesebis Sesabamisad. commissionnaire] – piri. romelsac erTi ad gilidan meoreze daaqvs saqonlis nimuSebi. komQkuri – 1. romelsac aqvs naTeli zolebisagan Sem dgari erTi an ramdenime kudi. opera. komisiOneri [fr. (s) garigeba. ¥ komerciuli da sakomercio. k. k. rac ko mediuri (ix. komQsari [fr. debs xelSek rulebebsa da sxv. romelic garkveul funqciebs asrulebs. ro melsac mTavrobisgan gan sakuTrebuli an mniSvne lovani rwmunebebi aqvs miniWebuli. ¥ sakomisio: sakomisio ma Razia – maRazia romelic Suamavlobas eweva yidva gayidvaSi (komerciul saq mianobaSi). k. commisaire < laT. igivea. commissariat < laT. kOmizmi [berZ. romelic Sua mavlobas eweva savaWro garigebaSi garkveul gasam rjelos fasad. mdgomareoba. kometes (aster) Tmiani. komQkosi [berZ..-265roba. <] – risame ko mikuri. comm il faut ro kom gorc saWiroa. niWi. 2. komikos] – ko mikuri rolebis Semsrule beli msaxiobi. gadat. k.] – zogi saxelmwifo da administraciuli dawe sebulebis saxelwodeba komQsia [< laT. romelsac mindobili aqvs garkveuli davalebis Ses ruleba.
msubuqi. komQteti [fr. 2. Srifti. k. comite <laT. sasacilo] kompensAcia [laT. compensatio] – 1. . codnaze damyarebuli. yovelTvis CrdiloeTisken 3. k. risame asanazRaureblad kompAnia [fr. kOmpaqtdQski [ing. saeqsperto k. (qarT. sfero. rasac kompetEncia [laT.) < comic komikuri. azri. saxsrebi. – mWidro. comdros.kom -266- xulebis. compact 2. aRdgena organizmSi. k. comics (mr. romlebic erTad atareben kompetEnturi [< laT.). kompAqturi [laT. kiTxva xdeba lazeruli aRmasrulebeli k. (medic..) jgufi adamianebisa. petens (competentis) saTanado] kampania sxvaa (ix. sxivis saSualebiT. romelic k. kOmiqsi [ing. SekumSuli. melTa jerovani codna mo kompakturi Scd. saaqcio k. romelsac uxdian komikuri Scd. risame anazRaureba (am – patara ilustrirebuli mniSv. Tanxa.gamosa an Tanamdebobis piri. s. Tonis diskis saxiT. – safuZvliani codnis mqo kOmpasi [it. (saub. masa. rom romelic xelmZRvanelobs lidanac Canaweris amo raime saqmianobas. 2. organizacia. gadasavlo Sinaarsis. epoveba visme. k. aris mimarTuli. 2) mqone. k. kompas fargali] – xelsawyo. compusso < holand. tia] – 1. ne raime dargSi. komisia. mewarmeTa savaWro an sam 3. av qveynis mxareebs. msajuleba. Cveulebriv saTav fuladi k. compagnie] – 1. specialisti. teqstis) Canaweri mowyobiloba Txeli li comittere] – arCeviTi] organo. ro k. sinon. sakiTxTa wyeba. compactus] kompententuri Scd. competencota adgili uWiravs.) darRveuli funqciis rewvelo gaerTianeba.iT ixmareba agreTve wigni an naxatebis seria kompensireba). ¥ sakompensacio. romliTac gansazRvraven 2. nitebuli isari.romelSic uflebamo kompaqturi da disc diski] – silia raime dawesebulebis informaciis (bgeris. sazRauri). kompetenciis (mniS. aqvs damag toritetuli.
komplEqcia [laT. Sexameba] – saganTa. moyvaniloba komplQmenti [laT. romelic qmnis musikalur nawarmoebs. compositus] – sityva. naSromi. sakomputero Scd. tanis (sxeulis) age buleba. agebuleba. rome lic agebulia sxvadaxva avtorisagan nasesxebi ma salebiT da ar Seicavs da moukidebel gamokvlevasa da daskvnebs. mag: ded mama. ¥ kompleqturi. complexio SeerTeba. Sveulmfreni da sxv. k.. meqanizacia. personaluri k. naxatis k. SekavSireba] – (wign). (s) teqnika. wignebis k. eqspedicia. sinon. k. saqebari risame Tqma vinmesaTvis pir Si (qarT. ¥ kompiuteruli da sakompiutero. Jurnalebis k. kom kompleqtAcia – risme komp leqtebis Sedgena. romanis k. operis k. compositio Sedgena] – 1. kOmpleqti [laT. kOmpleqsi [laT. kompozQtori [< laT. compilatio Zarcva] – 1. qaTinauri) kompOziti [laT. complexus kavSiri.-267 sasamarTlos k. saWadrako kompozitori – piri. compositos Semadgeneli] – piri. k. romelic erTze meti fuZisgan Sedgeba. complectus sruli] – garkveuli daniS nulebis saganTa sruli ri cxvi. kompiUteri [ing. sruli Semadgenloba. moqmedebaTa. kompentencia Scd. ¥ kompleqsuri. (s) sistema. komputeri. nakrebi. computer] – eleqtronuli gamomTvle li manqana (egma). romelic adgens sa Wadrako amocanebsa da eti udebs.-is klasi (konservato riaSi). komputeruli. risa me Semadgeneli nawilebis Tanafardoba. 2. musikalur nawarmoebTa Seqmnis Teoria.-s scildeba. (s) centri. movlenaTa. 2. Tvi sebaTa erToblioba. compliment] – sasiamovno.. kompozQcia [laT. arqiteqturuli k. kompilAcia [laT. aseTi naSromis Sedgena. k. sawarmoo procesebis k. k. . urTierTgan lageba. k. es sakiTxi Cvens k..
kOmposti [ing. k. komprEsia [laT. compresse] – qsovilis.) risame Semadgeneli nawili. compromissum] – urTierTdaTmobis gziT miRweuli SeTanxmeba. uary.kom -268liT dasvelebuli). nomers da misT. dakompostQreba da kom postQreba – komposteriT aRniSvna TariRisa da misT. dakompostereba. kOmuna [fr. alublis k. magram kompostireba. composteur] – aparati. ¥ kompromisuli. compromette] – (wign.) vinmesaTvis saxelis gatexa sxvis Tval Si. meur. komprEsori [laT.gazis an sawvavi narevis SekumSva Sigawvis Zravis cilindrSi. compressio] – (teq) haeris. atmis k. ukompromiso. s. mTlianoba. gadawyvetileba. tilos naWeri (Cveulebriv wyliT an wam . k. componens (competentis) Semadgeneli] – (wign.. klasi (konservatori aSi). kOmpoti [fr. romlebic erTad Sro moben da Tanasworad iyo fen SromiT miRebul pro ¥ kompoziciuri (mniS. compressius SekumSva] – narevis saSu alebiT gazebis an haeris SesakumSi manqana (agre gati). compote] – Saq rian wyalSi moxarSuli xili an kenkra. romeli rkinig zis bileTze da sxva do kumentebze aRniSnavs Ta riRs. komprOmisi [laT. ¥ sakompozicio (mniS. ro melTac saerTo qoneba aqvT.) organuli sa suqi – neSompalisa da mi wis narevi. kompromentireba Scd.-ebi. kamaTi. kompOnenti [laT. 1isaTvis). compost] – (sof. Senadnobis k. commune < laT. ¥ kompresoruli da sakompresoro. ro melsac ideben mtkivneul (daSavebul) adgilze sam kurnalo mizniT. komSis k. komprometQreba [fr. (s) danadgari.. k. communis saerTo] – gaer Tianeba adamianebisa. u. kompOsteri [fr. kOmpresi [fr. kampoti Scd. 2T vis).
komunAluri – qalaqis meur s. niWierebiT. – WkuiT. communisme < laT. tabeluri. partia. pArizis kOmuna – 1871 komunikAcia [laT. WoTa xelisuflebis eko nomikuri politika sa kongeniAluri [laT. sastumro. communis saerTo. commuto] – 1. vagoni. visime . saerTaSoriso sa romelSic ramdenime ojaxi kiTxebze. rome 2. komUnike [fr. ¥ komunikuri. k. xazebi. sistema (wyobileba). mowyobiloba. cnoba. komUnari [fr. yofil sabWoTa kavSirSi. con er moqalaqo omis periodSi Tad da genius goni. comfort] – yo facxovrebis moxerxebul agreTve aRmosavleT ev pirobaTa erToblioba. mowyobiloba eleq zogado] – utopiuri. mSenebloba. ke ropaSi. gadoebriv sakuTrebaze. communique] – mTavrobis oficialuri komunAluri bQna – bina. amarTla da XX saukunis ¥ komfortuli da komfor90wlebSi daingra. romelsac lic dafuZnebulia war iyeneben telefonis xazebis moebis saSualebaTa sazo xeliT SesaerTeblad.-269duqtebs. communard] – komunikisa Scd. samxedro komunizmi – sab k.). saSualeba. partiis wevri. communiwels parizSi ajanyebuli katio] – erTi adgilis meo mSromeli xalxis mier Seq resTan damakavSirebeli mnili revoluciuri mTav gza an kavSirgabmulobis roba (iarseba 72 dRe). (ist. cxovrobs. k. kOmforti [ing. SromiTi k. ¥ sakomunikacio. k. sa trul wredis SerTvis da zogadoebriv – (poli ganrTvisaTvis an denis mi tikur) – ekonomikuri marTulebis Sesacvlelad. komUnizmi [fr. am sistemam ver ga Tilmowyobiloba. neobasTan dakavSirebuli. kon ¥ komunisturi. suli] (19181920 ww. sa komutAtori [< laT.) parizis komunis wev komUnisti – komunisturi ri.
conglomeratus Semgrovebeli. 2. rodesac isini inarCuneben TavianT Tvisebebs. konglomErati [laT. orTqlis. Semk vrivebuli] – 1. conglomeratio] – risame nawilebis an sagnebis iseTi SekavSireba. kondesireba Scd. msgavsi.) sxva dasxva nawilis an sagnis meqanikuri. konglomerAcia [laT.. congruens (congruentis) Tanx vdenili] – 1. congregatio] – 1.kon -270organizaciaTa gaerTianebis. 2. kondQteri [laT. ro melic am sagaloblebs Seicavs. kongregAcia [laT. kondakion] – mokle saeklesio sagalo beli. 2. kondensatio] da kondensQreba [germ. congressus Sexvedra. aparati. romelSic namuSe vari orTqli civdeba da wylad iqceva. eleqtroenergiis dasag rovebeli xelsawyo. 2. saerTod: Sesabamisoba. Ta nazomiereba. raime sazogadoebriv . mSvidobis momxreTa msoflio k. kavSiris saxelwodeba. kondesatori Scd. kondensacia. plasti. kreba] – 1. (geol. k. kongrEsmeni [ing. kenWebisa da qve bisgan. 2.) naleqi qani. condenso vasqeleb. 2) wevri kongruEntuli [< laT. SemTxveviTi na erTi. konditor < Sesaferi. airis gadayvana Txevad an magar mdgomare obaSi. vamkvriveb] – 1. 2. kondensieren] – (spec. kOngresi [laT. ¥ konglomeratiuli. amerikis SeerTebul Stateb sa da laTinur amerikis bevr sxva qveyanaSi: sakanonmdeblo organos (parlamentis) ag reTve. (wign. energiis k. saeklesio wigni. kondensAtori [< laT. kOndaki [berZ.) dagroveba. kaTolikur eklesiaSi: erTgavri wesdebis mqone monastrebis gaerTianeba. saerTa Soriso TaTbiri yriloba. avtomobilistebis k. kondensAcia [laT. ro melic Sedgeba sxva nams xvrevebisa. romis papTan arsebuli administraciuli organo. congressman] – kongresis (mniS. (maTem) geomet riuli figurebis damTxveva erTmaneTze dadebisas.
moqmedebis k. koptireba. saqoneli.) si ¥ kondiciuri. urTierTSefardeba. genili norma. saqoneli. ¥ kooperaciuli. koptacia. sakonditro Scd. sadamatebiT arCevnebis Ca Saqarlamo).-ebi. erTad da ordinatus mo esa Tu is sagani. melime arCeviTi organos s. maRazia romelic tkbile gadawyvetilebis Sedegad uliT vaWrobs (sinon. kavSirebulia tkbileulis damzadebasTan da vaWrobas kooptAcia [laT. cooperatio sibrtyeze an sivrceSi. Sromis geografiuli k. kopkondQcia [laT. ¥ kooptirebuli. Sevseba axali wevrebiT ganyofileba (maRaziaSi). s. da igive an erTmaneTTan koordinieren] – raime moqmede dakavSirebul sxvadasxva bis. wesrigebuli] – (spec. debis specialisti. astroorganizaciis Taviseburi nomiuli k. nawarmi.savaW samecniero samuSaoebis k. coordinatio] da koordireba [germ. koperaciuli sakOnditro – 1. sabinao k. tarebis gareSe. . tkbili Rvezelebis momxmareblo k. koleqciuri sawarmoo. s. fabrika. konditio] – dad tirebuli Scd. romelic gansazRv k. [laT. satebis. ro da sxva gaerTianeba. rac da Scd. bevri adamiani erTad mo nawileobs Sromis erTsa koordinAcia [laT.. forma.] – tkbileulis (tor sarewao k. romlis drosac kordinati Scd. ¥ konditerisa. koperacia. dide.-271- koo arab. Tesli. co rasac unda Seesabamebodes koordQnati -Tan. konditrisa. kooptireba. cooptatio damatebiTi arCeva] – ro Tan.. standarti. ravs wertilis mdebareobas kooperAcia [laT. saqmianobis SeTanxmeba. ro qveiTi jarisa da tankebis melic iqmneba misi wevrebis (mepaieebis) saxsrebiT. 2. TanamSromloba] – 1. k.. kanditeri. kanfetebis da misT) damza k. maRazia. an kandidatebiT sakuTari 2. procesSi (operaciaSi).-ebi.
TviTmfrinavidan da misT. piri. corrector gamasworebeli] – gamomcem lobis an stambis muSaki. depeSebis da misT.kor -272 korespodenti. romelic koreqturas (mniS. gazeTis. gegmebSi k. kordinireba Scd. correlatio] – urTierTdamokidebuleba. cnoba. Jurnalis. kordinacia. sasazRvro k. saerTod koreqtivis Ses worebis Setana rameSi. korEqtivi [laT. romelsac gan sxvavebiT akademikosisgan (namdvili wevrisgan) ara aqvs gadamwyveti xmis uf leba. kOrdoni [fr. cordon] – 1.) qve mexebis damiznebaSi Ses worebis Setana meTauris saTvalTvalo punqtidan. erToblioba. wevr-korespodenti Scd. korespOndenti [germ. kordebAleti [fr. s. korespodencia Scd. sworeba. romelic adgilebidan gzavnis cnobebs Tavis re daqciaSi. .. korEqtori [laT. dacva.. 2. 2. romlebic asruleben ma sobriv da jgufur cekvebs. < fr. Sesworebuli] – nawilobrivi Sesworeba an Secvla risime. 2. wevrkorespOndenti – aka demiis wevri. yarauli aris gan lagebuli. koreqtQreba – 1. Jurnalis an radiotele viziisaTvis gagzavnili we rili. mamxilebeli k. Sefardeba. k. corps de ballet] – baletis msaxiobebi. radio televiziis TanamSrome li. romelsac vinmesTan miwer mowera aqvs. punqti. werilebis. correctus gas worebuli. gazeTis sakuTari k. sabaJo k. adgili. korrespondent. sa sazRvro an gadamRobi razmi. s. (samx. kores pondentis mier gazeTis. sadac aseTi raz mi. sakorespodento. ¥ sakorespondento. correspondentia] – 1. ¥ sakoreqtoro. korelAcia [laT. mizanze dakvirvebis Sede gebis mixedviT.-is iqiTa mxare. 1) akeTebs. 2. correspondant] – 1.. korektireba Scd.-ebis Setana. tyis k. korespondEncia [laT.
k. pasuxi. gasworeba. derefani. (qarT. 2. corrosio amo Wama] – 1. xelovnebis k. 2. adamiani. Tavaziani. kornQSoni [fr. coriandrum] – erTwliani balaxovani mce nare mzesumziris ojaxisa. sakoreqtoro sxvaa (ix. sadac koreqtorebi muSaoben. nabeWdi. ¥ sakoreqturo. korQdori [fr. kordebaletis mTavari msaxiobi. korEqtura [laT. sakorektoro Scd. korEqtuli [< laT. correctura rac unda gaswordes] – 1. didad gamoCenili moRvawe raime asparezze. koreqtura). binaSi da sxv. k. saqcieli. k.. korekturuli. rogorc sanelebeli.) wesieri. Zvel berZnul tragediaSi: gundis xelmZRvaneli. winamZRoli] – (maRal fard. talani). axalgazrda nazardi da gamxmari nayofi. kor kOrida [esp. k. koridasi Scd.). korektori. sakoreqtoro – oTaxi. ¥ koreqturuli. ¥ koridisa. s. 3. gamoiyeneba. karidori Scd. vagonis k. sakoreqturo sxvaa (ix. korEqcia [laT. korektura. korQandri [laT. koreqtori). to corner kuTxeSi mimwyvdeva] – fexburTSi: sajarimo ku Txuri dartyma karSi (ku Txuri dartyma an mokled: kuTxuri). koryphaios bela di. TviT aseTi anabeWdi. corridor] – grZeli gasasvleli (Seno baSi. kOrneri [ing. mopyroba. korektuli Scd. corner kuTxe. kOrife [berZ. sax. liTonis daSla qi miuri procesebis Sedegad. correctio] – Sesworeba. Secdoma.-273 ars. sinon. corrida] – espaneTsa da zog qveyanaSi: masobrovi sanaxaoba – xarebTan brZo la. .) 1. k. sakorektoro Scd. korOzia [laT. ro melic gamoiyeneba mwnilis Casadebad. stambaSi awyobili teqstis anabeWdi SemCneuli Secdo mebis gasworeba. correctus gamarTuli] – (wign. mecnierebis k. cornichon] – pa tara mousvleli kitri.
saavadmyofos axali k. adamianis an cxovelis sxeuli. (ix. paJTa k. kOrteJi [fr. sazRvao k.kor -274JurnalisTa k. kadetTa k.) sazeimo sxvla.) materiis nawilaki.-ebi. xma roben xerxemlis zogi da avadebis (mag.-ebi. inJinerTa k. korporAcia [laT. mefed kurTxeva. kOrseti [fr. korpuskul[i]aruli Scd. cortage] – (wign. corsage] – qalis qvedatanis qamari erTgvari. (sacxovrebeli masivisa). coronatio] – gvirgvinis dadgma. risame ConCxi an garsi TviTmfrinavis k.) TabaSiris. corporatio gaerTianeba] – jgufi ada mianebisa.. (medic. oficerTa k.. tyavis an sxva magari masalis bandaJi tanis zeda na wilze Semosakravad. romlebic gaer Tianebuli arian qonebrivi an wodebrivi interesebis erTobiT. korpUskuli [laT. procesia.. revoluciamdel ruseTSi: saSualo samxedro saswav lebeli. calkeuli Senobanagebo baTa kompleqsi. msxvili sajariso Senaer Ti. qarxnis k. universitetis k. satanko k. saaTis k. court] – CogburTis saTamaSo moedani. kortebi. 2. corpusculum sxeulaki] – (fiz. 6.. (geol. corpus sxeuli] – 1. 2. 3.. gamrudebis) samkurnalod. romlis mixedviTac sinaTle warmoadgens gan sakuTrebul nawilakebis (korpuskulebis) nakads. 4. kOrti [ing. cxenis k.. koronAcia [laT. di plomati). romel sac qalebi ikraven welze (kabis qveS) tankenarobis gamosaCenad. di plomatiuri k. corset] – 1. msrolelTa k. .) qanebis cvlileba haerisa da wylis zemoqme debis Sedegad. kOrpusi [laT. ¥ korpuskuluri: sinaTlis korposkuluri Teoria – Teoria. farTo drekadi sartyeli. mr. 2.. 5. gemis k. erTi specialobis. me-5 k. kOrsaJi [fr. mTavari k.. rai me erTi oficialuri an samsaxurebrivi mdgomareo bis pirTa erToblioba.
romelic yvela sisa Zagleze awers xels.) erTerTi trigo nometriuli fuqcia – da matebiTi kuTxis sinusi. korumpirEbuli pQri – piri. kosmos kosmosi. k. kOrund-i [germ. kOrtesi [esp. korund] – Za lian magari minerali. corruption < laT. samyaro da dromos sarbeni adgili. kosmolOgia [berZ. coruuptio mosyidva] – Tanamdebobis pirTa da po litikur moRvaweTa mos yidva qrTamiT.-275 avtomobilis k.-is kabineti. kosmonAvtika [berZ. astronavtika). rome lic swavlobs ciuri sxe ulebis warmoSobasa da ganviTarebas. safiro ni. samyaro da logos moZRvreba] – moZRvreba samyarosi. saidanac uSveben kosmosur xomaldebsa da dedamiwis xelovnur Tanam gzavrebs. kosmos kosmosi. kosmeturi Scd. misi saxesxvaoba: lali. kosmogOnia [berZ. simrude] – (maTem.) erTerTi trigono metriuli funqcia damate biTi kuTxis sekansi. pirisaxisa da sxeulis kanis movla – galamazeba. kortesebi Scd. kosmEtika [berZ. amisaTvis saWiro nivTie rebani. kosmetiuri. korupcia Scd. kosmogonia samyaros warmoSoba] – as tronomiis nawili. mimdevari. kosmos kosmosi. co erTad da secans gadamkveTi] – (ma Tem. kosEkansi [laT. k. rogorc erTi mTlianis Sesaxeb. saSualebani. 2. kosQnusi – [laT. kos samkurnalo k. rbena] – saTanadod mowyobili mo edani. kosmopolites msoflios moqalaqe] – kosmopolitizmis momxre. samyaro da nautike zRvaosnoba] – kosmosSi frenis Teoria da praqtika (sinon. kosmetiko (techne) morTva – mokazmvis xelovneba] – 1.. korUfcia [ing. topazi. kosmopolQtizmi – ideo . co erTad da sinus Runi. cortes (mr.)] – espaneTis parlamentis sa xelwodeba. ¥ kosmetikuri. kosmOdromi [berZ. kosmopOliti [berZ.
kos
-276tangens Semxebi] – (maTem.)erT erTi trigonometriuli funqcia – damatebiTi ku Txis tangensi. kotangesi Scd. kOteji [ing. cottage < cot patara saxli] – patara sacxov rebeli saxli, Cveulebriv, qalaqgareT, agarakze. kotQreba [fr. coter] – (fi nans.) saqonlis, fasiani qaRaldebis, ucxouri va lutis sabirJo fasis dad gena. kOtoni [fr. cotone] – bamba. kofEini [laT. coffeinum] – samkurnalo nivTiereba, romelic aumjobesebs sis xlis mimoqcevas, gulis moqmedebas; moi poveba yavis marcvlebSi, Cais foTlebSi da zog sxva mcenareSi. kOqsi [germ. koks] – myari (ma gari) saTbobi, sawvavi, ro melsac iReben qvanaxSiris an torfis uhaerod gaxu rebiT. koksi Scd. koqtEili [ing. cock tail mam lis kudi] – 1. sasmeli, ro melsac akeTeben magari sas melebis (koniakis,liqioris, Rvinis) SereviT, Saqrisa da saneleblebis damatebiT.
logia, romelic ayenebs `msoflio saxelmwifos”, `msoflio moqalaqeobis” ideas. ¥ kosmopolituri. k. ideebi. kosmopolitiuri Scd. kOsmosi [berZ. kosmos] – sam yaro, rogorc erTi, orga nizebuli sistema. k.-is aTviseba, k.-Si frena. ¥ kosmosuri. k. sivrce, k. sxivebi, k. xomaldi. kosmiuri Scd. kostQoli [polon. kossiol] – polonuri kaTolikuri ta Zari. kostQumi [fr. costume] – 1. mamakacis Tanamedrove tan sacmeli – pijaki da Sarva li (agreTve Jileti); qalis zeda tansacmeli (Jaketi da qvedatani an Jaketi da Sarvali). 2. saerTod tansacmeli. samuSao k., sacurao k., sportuli k., Teatraluri k., samaskarado k. ¥ sakostiumi. s. qsovili (materia). ¥ sakostiumisa. sakostiumesi, kostumi, sakostume Scd. kotAngensi [laT. co erTad da
-2772. (medic.) sxvadasxva wamlis narevi. rZiani koqteili – rZis an naRebis, nayinisa da xilis wvenebis narevi. kokteili Scd. kOSmari [fr. cauchemar] – 1. mZime sulis SemxuTavi sizmari (qarT. sinon. maj lajuna). 2. gadat. sazareli, saSineli ram. omis k. ¥ koSmaruli. k. sizmari, k. sanaxaoba. kOhorta [laT. cohoros (cohortis)] – 1. Zvel romSi: qveiTi jaris razmi legionis me aTedi nawili. 2. gadat. (wign.) saerTo ide ebiT, saerTo miznebiT mWid rod SekavSirebuli jgufi. erovnuli ganTavisuflebisaTvis mebrZoli k. ¥ kohortisa. kohortasi, kogorta Scd. krakovQaki [polon. krakowiak] – polonuri erovnuli cekva swrafi tempisa; musi ka am cekvisaTvis. krakaviaki Scd. krAteri [berZ. krater Tasi] – Zabriseburi CaRrmaveba vulkanis Tavze, saidanac amoifrqveva lava.
kre
krAxi [germ. krach] – 1. gakotre
ba (bankisa, sawarmosi). 2. gadat. (wign.) sruli mar cxi. k. ganicada. kreaciOnizmi [< laT. cretio (creationis) Seqmna] – idea listuri mimarTuleba bio logiaSi, romelsac miaCnia, rom samyaros, dedamiwis, sicocxlis warmoSoba, or ganuli samyaros formebis mravalferovneba RvTis Se moqmedebis Sedegia. krEditi1 [< laT. credit swams, sjera] – sabuRaltro anga riSebis marjvena mxare, sa dac SeaqvT yvela danaxarji faseuloba, agreTve am an gariSze ricxuli yvela va li da gasavali (sapirisp. debiti). krEditi2 [laT. creditum sesxi, vali] – 1. saqonlis an fu lis micema sesxad. saxelmwifo k., grZelvadiani k. 2. (finans.) garkveuli xar jebis gasawevad gacemuli Tanxa. saxalxo ganaTlebisaTvis gacemuli k.-ebi. ¥ sakredito. s. dawesebuleba. kredQtori – piri an da
kre
-278-
wesebuleba, romelmac gas ca fuli an saqoneli kre ditad (ix. krediti2). krEdo [< laT. credo mjera, mwams] – (wign.) mrwamsi, rwme na, msoflmxedveloba. politikuri k., mecnieruli k., visime cxovrebiseuli k. krEveti [fr. crevette] – zRvis patara kibo. krEzusi – ityvian xolme uT valavi simdidris mqone pir ze [lidiis (mcire aziaSi) legendaruli mefis saxe lis (Kroisos) mixedviT]. kreQseri [holand. kruiser] – didi swrafmavali samxedro xomaldi, gemi, romelic Se iaraRebulia mZlavri ar tileriiT, torpedoebiT, naRmebiT. krEkeri [ing. craker] – 1. Txeli xmeli namcxvari; xraSuna puri. 2. kartofili, Semwvari sif rifana firfitebis saxiT (Cifsis msgavsi) krEkingi [ing. cracking] – 1. mZi me navTobproduqtebis (mag; mazuTis) gadamuSaveba spe cialur danadgarebSi ben zinis misaRebad. k. procesi. 2. aseTi gadamuSavebisavis saWiro danadgari.
krematorQumi – kremacii
saTvis mowyobili Senoba. kremAcia [laT. crematio dawva] – micvalebulis gvamis daw va specialur RumelSi. krEmli [rus. Кремль] – Zve li ruseTis qalaqebSi: qalaqis SigniTa cixesi magre: Sidacixe; me19 s.is meoTxedidan warmoadgens qalaqis administraciul centrs, istoriulmxatv rul ansambls. moskovis k. krEoli [fr. creole < esp. criallo] – laTinur amerikaSi: pirveli evropuli (espanu ri da portugaliuri) ko lonizatorebis STamomava li. krEpi [fr. crêpe] – 1. abreSumis an matylis qsovili, romel sac xaoiani zedapiri aqvs. 2. Savi gamWirvale qsovili erTgvari. krEtini [samxr. fr. dia leqtizmi crétin mosulelo, saerTo fr. crétien] – go nebasusti, fizikurad da gonebrivad ganuviTarebeli adamiani. kretQnizmi [fr. crétinisme] – gonebis siClunge. krESendo [it. crescendo] –
-279(mus.) xmis, TandaTanobiT gaZliereba, sul ufro da ufro xmamaRla (sapirisp. dekreSendo). kreSCendo Scd. krQzi [fr. crise] – (medic.) sisxlZarRvebis droebiTi spazmuri SekumSva, romelic warmoiqmneba uecrad. hi pertoniuli k. krQzisi [berZ. krisis] – 1. mZafri gardatexa, cvlileba. daavadebis k. 2. mwvave mdgomareba,romelic win uswrebs gardatexas. finansuri k. 3. saxelmwifoSi saqonlis pe rioduli Warbwarmoeba, rac iwvevs warmoebis Sekvecas, wvril mwarmoebelTa (me warmeTa) gaRatakebas, umu Sevrobis zrdas. samrewvelo k. mTavrobis krizisi – sa xelmwifoSi: mTavrobis Secvla, gamowveuli mwvave politikuri uTanxmoebiT. krizQsuli – 1. krizisis gardatexis mdgomareobaSi myofi, arsebuli. k. asaki. 2. Zalian Zneli, gamwvavebuli saxifaTo. k. momenti, k. mdgomareoba.
kri
krizQsuli temperAtu ra – (fiz.) temperatura,
romlis drosac qreba gansxvaveba siTxesa da orTqls Soris. kritikuli Scd. krimQnali [laT. criminalis danaSaulebrivi] – sisxlis samarTlis danaSauli, ga dacdoma, Secodeba. kriminalQstika [< laT. criminalis danaSaulTan dakav Sirebuli] – iuridiuli mec niereba, romelic swavlobs sisxlis samarTlis dana Saulis kvlevis meTodikas, taqtikasa da teqnikas. kriminAluri [laT. criminalis] – sisxlis samarTalTan da kavSirebuli; danaSauleb rivi. k. SemTxveva. kriminalOgia [laT. crimen (crimenis) danaSauli da berZ. logos moZRvreba] – mecniere ba danaSaulis Sesaxeb, ro gorc socialuri movlena. ¥ kriminogenuri k. situacia. kri pto... [< berZ. kryptos sai dumlo, faruli] – rTuli sityvebis dasawyisSi uCve nebs romelime dafarul mdgomareobas, moqmedebas,
kri
-280-
xSirad Seesabameba qar airisebr an Txevadi mdgo Tuls _ `saidumlod...” mareobidan nivTierebis kri ptodepresia, kri ptokristalur mdgomareobaSi grama. gadasvlis dros. marilebis k. kri ptogrAfia [berZ. kryptos saidumlo, faruli da gra- kristalogrAfia [berZ. phos vwer] – pirobiTi, sa krzystallos kristali da grapho idumlo weris xerxi, ro vwer] – mecniereba romelic melic gasagebia mxolod kristalebs Seiswavlis. adresatisaTvis (pirobiTi ¥ kristalografiuli. k. sistemebi. saidumlo niSnebiT wera). krQJi [rus. крыж < polon. kriterQumi [< berZ. kriterion msjelobis, gadawyvetis krzyz jvari] – 1. kaTolikuri saSualeba] – (wign.) ni jvari. SanTviseba, romlis mixed 2. xmlis jvriseburi vada. viTac rasme afaseben, gan 3. zogi saxelmwifos dro sazRvraven; sazomi. Saze gamoyvanili patara WeSmaritebis k. fari. krQstali [berZ. krzystallos] – krQtika [berZ. kritikē garCevis, gansjis xelovneba] – 1. ri magari sxeuli, romelsac same ganxilva, garCeva nak bunebrivad aqvs mravalwax lovanebaTa gamovlenis, Se nagis forma. fasebis mizniT. marilis k.-ebi, almasis k. k. da TviTkritika. ebi, yinulis k.-ebi. 2. (saub.) uaryofiTi msjeloba kristAluri – 1. kristale visime, risame Sesaxeb, visime, bisgan Semdgari. risame naklovanebaTa Cve k. banebi, k. tuvi, nivTierebis neba. k. mdgomareoba. k.-is qar-cecxlSi gaata2. gadat. wminda gamWvirvale res. k. wyali. 3. mecnieruli Semowmeba, ga 3. (gadat.) (saub.) faqizi zne mokvleva risame utyua obisa, umwikvlo, spetaki robisa; raime teqstis ana (adamiani). lizi. kristalizAcia – krista 4. literaturuli Janri, lebis warmoqmnis procesi,
-281miZRvnili mxatvrulli teraturuli, mecnieruli da sxv. nawarmoebebis gar Cevisadmi. krQSna [sanskr.] – induizmis RvTaeba; Tayvans scemen ro gorc viSnus erTerT gan saxierebas. krOketi [fr. croquet, ing. crocket] – 1. sportuli TamaSi erTgvari; xis CaquCebiT cdiloben xisive burTebi gaiyvanon garkveuli wesiT mavTulis ramdenime karSi. 2. am TamaSisaTvis saWiro sagnebis kompleqti. krOli [ing. crawl] – sportuli curvis yvelaze swrafi xerxi. krOnosi [berZ. kronos] – ber Znul miTologiaSi: titani, uranosis (cisa) da geas (dedamiwis) Svili, zevsis mama. kronStEini [rus. кронштейн < germ. krogstein] – iribi brjeni kedelze, svetze da sxv. – karnizis aivnis,Taros da misT. gasamagreblad. krOsi [ing. to cross gadaWra (gzis)] – sportuli sirbili an rbola winaaRmdegobaTa gadalaxviT uswormasworo adgilze. saTxilamuro k., samoto-
kru
ciklo k., saavtomobilo k. krOsvordi [ing. cross-word] – sityvebis gamocnobaze agebuli gasarTobi amo cana – kvadratebad da yofili raime figura un da Seivsos asoebiT ise, rom horizontalebisa da vertikalebis gayolebiT gamovides sityvebi (ga moigones niuorkSi 1913 wels). k.-is Sedgena, k.-is amoxsna. krUizi [ing. cruise] – sazRvao mogzauroba wriul mar Srutze (turistuli, ga sarTobi...) krUpi [ing. croup] – (medic.) xorxis lorwovani garsis anTeba, romelsac Tan sdevs sulis SexuTva. krUpie [fr. croupier] – banqos da misT. saTamaSo saxlis (kazinos) Tanamflobeli an mosamsaxure, romelic xel mZRvanelobs da Tvalyurs adevnebs TamaSs. krUSoni (ufro sworia kri USoni) [fr. cruchov patara doqi] – TeTri Rvino, ro melSic Sereulia koniaki, an romi da CaTlilia axa li xili (mag. atami).
kub
-282-
kUbi [berZ. kybos] – 1. geomet
reuli. ¥ kulinaruli. riuli sxeuli – wesieri k. ostatoba. eqvs waxnaga, romlis yvela kulinariuli Scd. (ix. kuwaxnagi kvadratia. linaria). 2. (maTem.) sami erTgvari Ta namamravlis namravli; ri kulinAria [laT. culinarius sagvareulosi] – 1. saWmlis, cxvis mesame xarisxi. kerZebis damzadebis osta oTaxis k. udris 64-s. toba. 3. (maTem.) xarisxis maCvenebeli, k.-is kursebi. romelic udris sams. 2. saWmelebi. xuTi aviyvanoT k.-Si. k.-is ganyofileba (gastro ¥ kuburi (mniS. 2saTvis). nomSi). k. metri. ¥ kulinariuli da sakuli kubiuri, kubikuri Scd. nario. kUbizmi [fr. cubisme]–ukiduresi k. (s.) nawarmi. formalisturi mimarTuleba kulinaruli sxvaa (ix. kusaxviT xelovnebaSi, rome linari). lic realuri samyaros sag nebis gamoxatulebas cvli kUlisi [fr. coulisse] – Cveu lebriv mr.Si: kulisebi da geometriuli figurebis – Teatris scenaze: deko (kubis, konusis da misT.) kom raciis brtyeli nawilebi, binaciebiT (Caisaxa safran romlebic ganlagebulia geTSi me20 s.is dasawyisSi). scenis gverdebze (verti kUbmetri – kuburi metri. kalurad) erTimeoris mi kUbriki [holand. koebrug] – yolebiT. kulisebSi – 1. gemze, saerTo sadgomi, sa scenis ukan. cxovrebeli eki paJisaTvis. 2. gadat. (wign.) saidumlod, kUkluqsklani [ing. ku-kluxfarulad. klan] – amerikis SeerTebul kulminAcia [< laT. (culminis) StatebSi: saidumlo rasis mwvervali] – (wign.) udi tuli teroristuli or desi aRmavlobis an daZa ganizacia. bulobis momenti risame ku-kluks-klani Scd. ganviTarebaSi. kulQnari – kulinariis os ¥ kulminaciuri. tati; daxelovnebuli mza
-283-
kum
kultura). k. momenti, k. wertili. 3. gaSeneba, moyvana raime mce kUloni [fr. coulant] – qalis narisa. samkauli – erTi an ramdenime Cais k. Zvirfasi Tvali, ZewkviT 4. TviT gaSenebuli mcenare. yelze gasakeTebeli. teqnikuri k.-ebi, subtrokUlti [laT. cultus] – 1. reli pikuli k.-ebi, saSemodgomo giuri msaxureba RvTisadmi k.-ebi. da amasTan dakavSirebuli ¥ kulturuli (mniS. 1saT wesCveulebani. vis). apolonis k. (Zv. saber k. done, k. urTierTobani, ZneTSi), qristianuli k. k. adamiani (mniS. 3,4isaTvis) 2. gadat. (wign.) Tayvaniscema, k. mcenareebi. visime, risame gaRmerTeba. ¥ uary. ukulturo (mniS. kanonis k., pirovnebis k. 1saTvis). kultivAtori [fr. cultivateur] u. adamiani, u. saqcieli. – moxnuli niadagis Rrmad kultUrizmi [fr. culturisme] gasafxvierebeli sasoflo – fizikuri varjiSebis sis sameurneo iaraRi. tema; aTletizmi. traqtoris k., cxenis k., kulUari [fr. cuoloir] – parla xelis k. mentSi, organizaciaSi da kultivAcia – niadagis da sxv.: darbazi, oTaxi, sadac muSaveba kultivatoriT. deputatebi, delegaciis wev kUltura [laT. cultura] – 1. rebi ikribebian Sesvenebis sazogadoebis miRwevaTa dros, sadac warmoebs ara erToblioba sawarmoo, sa oficialuri Sexvedrebi, zogadoebriv da sulier azrTa gacvlagamocvla. cxovrebaSi. mr. [fr. cuoloirs] – kuluarebSi materialuri k., Zveli – gadat. (wign.) ityvian ara xalxebis k., erovnuli k., oficialuri saubrebis Se k.-is moRvawe. sulieri k. saxeb politikur, sazoga 2. done, romelsac miaRwies doebriv wreebSi. raime codnis, Cvevis, moqme kUmisi [Turq.] – cxenis [an aq debis dauflebisas. lemis] daduRebuli rZisgan metyvelebis k., Sromis k., damzadebuli sasmeli. fizikuri k. (mokled: fiz-
kum
-284-
kUmrinis
– bibliuri xelnawerebi,rom lebic aRmoaCines mkvdari zRvis sanapiroze, vadikum rinis da sxva mRvimeebSi. xelnawerebi Sesrulebuli iyo arabul da Zv. ebraul enebze. kunstkAmera [germ. Kunstkammer] – Zvel droSi: sxvadasxva iSviaTi sabunebismetyvelo, istoriuli, eTnografiuli Tu arqeologiuri sagnebis koleqcia; aseTi koleqciis sacavi. kUpaJi [fr. coupage] – sxvadasxva Rvinis erTmaneTSi Sereva gaumjobesebis mizniT. kUpe [fr. coupe] – ramdenime mgzavrisaTvis gankuTvnili ganyofileba matareblis vagonSi. ¥ kupesi. kupisa Scd. kupQdoni [laT. cupido (Cupidonis)] _ romaul miTolo giaSi: siyvarulis RmerTi, romelic warmodgenili hyavdaT mSvildisriani frTosani biWis saxiT; amu ri. kupQura [fr. coupure] – nomi naluri Rirebuleba qaRal dis fulisa, obligaciebisa
xelnawErebi
an sxv. fasiani qaRaldisa. aslariani k., asdolariani k. kUpleti [fr. couplet] – 1. leq sis, simReris strofi 2. mr. kupletebi – satiruli an iumoristuli xasiaTis simRera saWirboroto Te maze. saxumaro k.-ebi. kUponi [fr. coupon] – fasiani qaRaldebis mosaWreli ta loni procentebis misaRe bad. obligaciis k. kUranti [fr. courant mimdinare] – koSkis saaTi, romelic rekavs da Tan asrulebs raime musikas, aseTi saaTis musikaluri meqanizmi. kurantebi mx.is gagebiT (mag. `rekaven kremlis kurantebi”) Scd. kUrare – [< karib.] – Zlieri Sxami, romlis miReba icod nen samxreT amerikelma indielebma zogierTi ad gilobrivi mcenaris nor Ci ylortebisa da fesve bisgan; iyenebdnen isrebis mosawamvlad; iwvevs kun Tebis damblas da sikv dils; amJamad iyeneben me dicinaSi (mcire dozebiT) samkurnalod.
-285-
kur
rort kurorti da berZ. logos [laT. curator moZRvreba] – medicinis dar mzrunveli, meurve] – piri, gi, romelic Seiswavlis ku romelsac mindobili aqvs rortebis samkurnalo Tvi visime, risame meTvalyure sebebs. oba. k.-is instituti. studentebis k. ¥ kurortologiuri da sakurQeri [fr. courrier] – dawe kurortologio. sebulebis Sikriki. k. (s) kvleva-Zieba. di plomatiuri kurieri – ix. di plomatia (Semokl. kUrsi [laT. cursus srbola,mim dinareoba] – 1. moZraobis di pkurieri). mimarTuleba, gezi (gemisa, kurQozi [fr. courieux (mamr.) TviTmfrinavisa da sxv.). coirieuso (mdedr.) sasacilo, yinulmWrelma k. aiRo arsaseiro] – ucnauri, sasa qtikisaken. cilo, saseiro ambavi. Sem 2. gadat. (wign.) mimarTuleba, Txveva. gezi (politikaSi da sxv.). ¥ kuriozuli. swori sagareopolitikuri k. SemTxveva. k. kurdQuki [Turq. kuyruk kudi] 3. fasiani qaRaldebis Rire – kanqveSa cximovani da buleba. nagrovi kunTTan, zogierT laris k., dolaris k. cxvris jiSebSi. (qarT. si 4. romelime mecnierebis an misi non. duma). calke sistemuri gadmocema kUrorti [germ. kurort sam umaRles saswavlebelSi; kurnalo adgili] – adgili, saxelmZRvanelo, romelic aseT gamocemas Seicavs. sadac aris bunebrivi pi robebi mkurnalobisTvis, maTematikis k., fizikis k. 5. umaRles an specialur sa dasvenebisaTvis da mowyo Sualo skolaSi: swavlebis bilia sanatoriumebi, da esa Tu is weli. sasvenebeli saxlebi. mexuTe k. studenti. saqarTvelos k.-ebi, kli6. swavlebis an samkurnalo matiuri k., k. baxmaro. proceduraTa dasrulebu ¥ sakurorto. li cikli. s. sezoni. saSualo skolis k., takurortolOgia [germ. ku-
kurAtori
kur
-286Tan xmovnebis (iSviaTad): mag. qarTuli xmovnebi `o”, `u” warmoiTqmis labiali zaciiT. ¥ labialuri. labQluri [laT. Labilis] – aramtkice, aramdgradi, mer yevi, moZravi. labQrinTi [berZ. Labirinthos] – 1. Zvel saberZneTsa da eg vi pteSi: mravali saTavsis Semcvleli, Znelad gasagne bi, daxlarTuli Sesasvle lgamosasvlelebis mqone Senoba. 2. rTuli, daxlarTuli gan lageba quCebisa, Senobebisa da misT. 3. (anat.) yuris SigniTa nawi li, omelic asrulebs sme nisa da wonasworobis fun qcias. labirinti Scd. labOranti [laT. Laborans (laborantis) momuSave] – labo ratoriis, samecniero da wesebulebis samecniero – teqnikuri TanamSromeli. labaranti Scd. laboratOria [laT. Laboratorium] – dawesebuleba an misi ganyofileba, sadac asruleben eqsperimentul samecnierokvleviT samu Saos.
laxiT mkurnalobis k. 7. mr. kursebi – moklevadiani saswavlebeli, romelic iZ leva momzadebas raime viw ro specialobaSi. kompiuteris k.-ebi, saSofro k.-ebi, stenografiis k.-ebi. kUrsanti – 1. piri, romelic kursebze (ix. kursi. mniS. 7) swavlobs. 2. samxedro saswavleblis k.ebi. kUrsivi [laT. cursiva gakruli xeli] – daxrili sastambo Srifti, rac xeliT nawers waagavs. laTinuri k., qarTuli k. kUrsori – kompiuteris dis pleis ekranze moZravi sa niSni, romelic aRniSnavs aqtiur wertils da rom lis saSualebiTac xdeba marTva.
l la [it. La] – musikaluri gamis
meeqvse bgera: am bgeris aRmniSvneli noti labializAcia [laT. Labialis bagismieri] – (lingv.) bge rebis momrgvaleba bge rebis warmoTqmis dros – xmovnebis (xSirad) da
-287 qimiuri l. ¥ laboratoriuli da salaboratorio. l. (s). WurWeli, l. (s.) analizi, l. (s.) gamokvleva. labaratoria, labaratoriuli, salabaratorio Scd. lAgi [holand. Lag] – 1. gemis svlis siCqarisa da gavli li manZilis gasazomi xel sawyo. 2. gemis borti. lAguna [it. Laguna] _ 1. wyal mcire yure an tba, rome lic zRvisagan aris mowy vetili. 2. marjnis wriul kunZulebze, e.w. atolebze, Sinagani wyalsatevi. ¥ lagunisa. lagunasi Scd. lAdani [berZ. Ladanon] – aro matiuli fisiseburi niv Tiereba, zogierTi tro pikuli xisa, romelic medicinaSi gamoiyeneba da RvTismetyvelebis dros mosawevad. ¥ ladanuri. lAva [it. Lava] – gamdnari da gavarvarebuli generaluri masa, romelic amoifrqveva vulkanidan. ¥ lavisa.
laT
lavasi Scd. lavQreba [holand. Laveeren] – 1. ialqniani gemis svliT curva ise, rom qari xan er Ti mxridan uberavs, xan me oredan; saerTod gemis svla kursis (mimarTulebis) xSi ri cvliT wyalqveSa qvebis, TavTxelebis da misT. gver dis asaqcevad. 2. (gadat.) moxerxebulad gverdis avla siZneleebi saTvis; raimesTvis Tavis arideba; mdgomareobasTan marjved Segueba. lAvra [berZ. Laura] – zogi di di mamaTa monastris sa xelwodeba. ¥ lavrisa. lavrasi Scd. lazAreTi [fr. Lazaret, it. Lazaretto] – samxedro nawil Tan arsebuli patara sa avadmyofo, hospitali. polkis l. lAzeri [ing. Lazer] – xelsawyo sinaTlis paraleluri da mZlavri konebis misaRebad. laTQnuri – Zvel romTan (romaelebTan) dakavSire buli. l. ena, l. damwerloba. laTQnuri amErika – Sua da samxreT amerikis qveyne
gverdis msaji.. stili. almiT an SeZaxiliT aniS lakonuri Scd. bewvi. . azris gamoTqma CogburTis. l. l. Guardia moebSi. rogorc indikators (ix. samgzavro l. lAkmusis qARaldi – lak laQneri [ingl. navi. tiv] – 1. laT. ¥ laibgvardiuli. LeitmoxreT amerikaSi.lAkmusi [laT. tani da it. saokeano l. Leib sxe meordeba musikalur nawar uli. saRebavi leib gvardia Scd. qiul saxelmwifoSi: privi 2. (gadat. laibgvardieli. nebs mTavar msajs burTi sa Tu moTamaSeebis mdgo lAma1 [esp.lai -288- bis saerTo saxelwodeba. romanis l. ro ligirebuli jari (pirvel melic araerTgzis meorde xanebSi _ monarqis piradi ba. jis TanaSemwe. romelic lAibgvArdia [germ. SejibrebaSi: msa l. gvardia)] – zog monar operis l. lakOnizmi [berZ. llama] – momcro sa sapalne cxoveli aqlemebis mareobas. grZnobis an sagnis aRmniSv neli motivi.tani da laT.) raime azris. laibgvar. 2). ¥ lakoniuri. mniS. warwera. leib-medikosi Scd.-is saRebavebi. didi samgzavro TviTmfri indikatori. am nivTierebiT gaJRenTili lAibmedQkosi [germ. didi swrafmavali qaRaldi. pasuxi. Linesman] – – (wign). romelsac iyeneben gemi. Lakmoes < diuli – iwereba erTad. aqvs Zvirfasi xazis msaji. 2. leitmotivi Scd. polki.) ZiriTadi azri. dacva). Tema. Leib qaRaldi mJavis moqmedebiT sxeuli. medicus wiTldeba. mcenareuli nivTiereba. karis eqimi. (ix. gavrcelebulia sam laitmOtivi [germ. Lakonizmos] laQnsmeni [ingl. medikosi)] – monarqis moqmedebiT lurjdeba. ojaxidan. xolo tutis (ix. l. < Line xazi musis xsnariT gaJRenTili liner] – 1. romelic l.] – lurji. zog sxv. fexburTis da mokled da mkafiod. (mus.
lampQoni [fr. qvaze amomW reli] – (wign. lamasi Scd. Lancea Subi. Lampion] – qa Raldis an minis farani gasanaTeblad. sa zeimo – samgloviaro xasi aTis nawarmoebSi. lArgo [it. Landschaft] – dedamiwis zedapiris xedi. sasuqad da sxv. 2. lAmpasi [fr. laminAria [< laT. iyeneben sa qonlis sakvebad. l. Lancete < laT. Langousto] – zRvis didi aTfexa javSni ani kibo.) 1. lAnceti [fr. laringologi. termini. lAngeto [fr.-ebi. mTiani l. generlis l. wiTeli l. l. lAma2 [tibet. lamina fir fita] – (zool. l. laringologia. laringoskopi. larQngiti [berZ. erTerTi saxeobaa `zRvis kombosto”. ¥ landSafturi.ebi. lapidAruli [laT. romelic sakvebad gamoiyeneba. iluminacii saTvis. lamaisti. ferwera. Blama umaRlesi] – tibetsa da monRoleTSi: lamaistebis budistbermo nazoni. lAndSafti [germ. stili. romelic me7 saukuneSi warmoiSva tibet Si. lamAizmi – budizmis saxe sxvaoba tibetsa da mon RoleTSi.-289¥ lamisa. Largo faruli] – (mus.) mokle da mkafio. Lampas] – ganieri feradi zoli. oroli. vidre adajo). lAngusti [fr. simfoni is. nela . umaRlesi sasuliero piri – dalai-lama. zonebi. romelic da kerebulia formis Sarvlis gverdiTi nakeris mTel sigrZeze garedan. larynx Clayngos xorxi] – xorxis an Teba. Languette pa tara ena] – xorcis kerZi viwro (Txeli) da grZeli lar amonaWrebisgan damzadebu li (dakepili).) wablisferi wyalmcenare. romelic aRniSnavs nel temps (ufro nels. iyeneben upiratesad amaRlebul. Lapidarius qvis mTleli. zogjer: sonatis. raime adgilis saerTo xe di. laxvari] – Zveleburi qirurgiuli dana. kvartetis da sxv.
nobelis premiis l. Lacto vawoveb lactare rZis micema] – rZis ga moyofa sarZeve jirkvlebis mier. liafsusi. Legatus gagzav nili. lEgati [laT. lazo] _ cxovelis dasaWeri yul fiani sasroli Toki (qarT. romelzedac damagrebulia qvemexis lu la. mamuli] – (wign. latarea. sin. qamandi. latAria [it.. lAfsusi [lT Lapsus davardna. l. lAfeti [germ. laqtAcia [laT. lAckani [germ. Lafette < fr. legalizAcia – legalur mdgomareobaSi gadasvla an gadayvana. partia. latareia Scd. sagdebeli). waugebeli l. metyvelebaSi). gazeTi. romis papis di plomatiuri warmomad geneli. latifUndia [laT. paltos) mkerdis na wilSi. pianistTa saerTaSoriso konkursis l. mcdari nabiji] – (wign. Legato dakavSire Semsrulebeli nawilis sa xelwodeba. 2. RvTa eba _ viSnus toli. literatura. Legalis] – ka noniT aRiarebuli. a. lAqSmi [sanskr. Laureatus dafnisgvirgvinosani] – pi ri.] – induizmis panTeonSi: silamazis. a. organizacia. nebadar Tuli. .las -290 lapsusi. romelsac miniWebuli aqvs gansakuTrebuli premia xelovnebis. l. l’affus] – dazga. elCi] – 1. Lotteria] – niv Tebisa da fulis gaTamaSeba bileTebis saSualebiT. siyvarulisa da simdidris qalRmerTi. iatak qveSa. Tvlebiani l. adgilmamuli.. Zvel romSi: Tanamdebobis piri provinciis mmarTvel Tan. laurEati [< laT.) uneblie Secdoma (nawerSi. aralegaluri – rac kanoniT ar aris daSvebuli. teqnikis dargSi.) msxvili kerZo adgi lmamuli. lEgato [it. mecnierebis. liapsusi Scd. bed nierebis. Latifundium latus farTo da fundus miwa. Secdoma. Latzcha yulfi] – gadanakeci pijakis (kos tiumis. Lasso < esp. legAluri [laT. lAso [fr. rusTavelis premiis l.
) legionis (mniS. Legionnaire] _ 1. leTargQuli ZQli – igivea. letargia. Legitimus kanonieri. 2. mdgomareoba. Leukos TeTri laima sisxli] – (medic. igivea rac polki. Labourist < labour Sroma] – muSaTa par tiis wevri inglisSi (ag reTve avstraliasa da zog sxva qveyanaSi). 2) jariskaci. Lady] – did bri taneTSi: lordis meuRle. sinon. romelzec aRniSnulia pirobiTi niSnebi. legQoni [laT. (ist. Leden tyavi] – bambis qsovili erTgvari. xalxuri saxelwo deba: saRaTas Zili). 2. liderini. 2. l. Lethargia] – avadmyofuri mdgomareoba. romelic hgavs Rrma Zils (qarT. Seu darebeli. legitimAcia [laT. ledErini [germ.-291buli] – (mus. l. 3) wevri. letargiuli Scd. ¥ leiboristuli. (ist). 3. Tqmuleba). leibOristi [ing. suramis cixis l. warwera monetaze an me dalze. leikEmia [berZ.) qro nikuli daavadeba. rac unda waikiTxon] – 1. ga dabmiT (upauzod) gadasvla. Zvel romSi: msxvili sajariso SenaerTi. l. partia.) erTi bgeridan meoreze TandaTanobiT. romlis Tvisac damaxasiaTebelia sisxlSi leikocitebis ra odenobis mniSvnelovani zrda. dakanonebuli] – raime uflebasTan rwmu nebis kanonierebis aRi areba an damtkiceba. geografiuli rukis nawi li. rac leTargia. Legenda is. araCveulebrivi. gadmocema. tyavs mimsgavsebuli. Legio (Legionis)] – 1. legendAruli da legEn duri – 1. l. lEdi [ing. liderini Scd. 3. iyene ben wignis ydaze gadasak ravad. zog qveyanaSi: sagangebo samxedro nawili an samo qalaqo organizacia. legionis (mniS. legendis xasi aTisa. . l. am uflebis (rwmunebis) da lei madasturebeli sabuTi. legiOneri [fr. gaTxovili qali. xalxuri zepiri gadmocema (qarT. ¥ leTargiuli. leTArgia [berZ. mTavroba. lEgenda [< laT. gmiroba.
gar rivi ltolva qalisadmi dacvlili winaprebis su [Zveli saberZneTis kunZul lebi. letAluri [laT. Lexikos sity li kanoni. Lēmma] – (maTem. lesbosis (Lesbos) saxelis 2. romelic berZ. arendaze gascems miwas leitEnanti [fr. Lemures (mr. aSSsa da zog sxva qveyanaSi: ufrosi l. dasamtkiceblad. Landlord] – msxvili ingliseli me xlZarRvi. romSi gardacvlilTa qalis arabunebrivi sqesob sulebis moCvenebebi. da flotSi. Lend-lease < ¥ letaluroba. maimuni. dnen sesxs an arendiT aZ qarTuli enis l. Zv. panTera). Sedegi. kvebis produqtebs da . `vefxislevdnen SeiaraRebas. arendiT micema] – aSS kon gresis mier 1941 w. miRebu lEqsika [< berZ.)] – lesbOsuri siyvAruli – 1. aqvs Savlaqebiani yviTeli ¥ lemisa. ZarRvi] – (fizi mamule. Leopardus < damxmare Teorema.) sisxlis TeTri bur ar marTavs meurneobas da Tulebi. Leukos sxv. meore sauzme (naSuadRevs). lebs. TeTri kytos ujredi. l. Leopardos] – didi mta aucilebelia mxolod sxva cebeli cxoveli ZuZumwo Teoremis (an Teoremebis) vari katisebrTa ojaxisa. Leutenant] fermerebze. romlis safuZ visa] – ama Tu im enis an ro velzec me2 msoflio omSi melime mwerlis sityvaTa mokavSire qveynebze gascem maragi. – oficris wodeba armiasa lEnCi [ing.lei -292- leikocQtebi [berZ. bewvi (sinon. saqonels. patara cxoveli. primatebis razmisa.. lEma [berZ. lEmuri [laT. masa tyaosnis” l. momwvevi. l. Letalis sa binadrobs afrikasa da sikvdilo] – sikvdilis ga aziis tropikul tyeebSi. sasikvdilo. romelic TviTon ol. naxevrad mixedviT]. sis lEndlordi [ingl. lemasi Scd.) leOpardi [laT. Launch] – inglisSi. doza. lend sesxis micema da lease leTaluri Scd. lEndlQzi [ing.
erTerTi teqstobrivi re daqtorTagani. qarTuli enis l. mwerlis l. ¥ saleqsikono. (s. (s. darbazi).-is kiTxva. leqsQkoni [berZ. XX saukunis cnobili qarTveli l. lEqcia [laT. studentTa sasaxlis l. lektoriumi Scd. inglisur-qarTuli l. leqsikolOgia [berZ. Lexikos sityva da logos moZRvreba] – enaTmecnierebis dargi. ro melic swavlobs leqsikas. leqsikOgrafi – leqsikog rafiis specialisti. dawesebuleba. romelic Se muSavebulia personaluri kompiuteris momxmareble bisaTvis. wigni. Lexikon si tyvani] – 1. qarTuli enis ganmartebiTi l. l. leqtorQumi [laT.. s. ¥ leqsikografiuli da saleqsikografio.) muSaoba. l. aseTi gadmocemis Canaweri. Lexikos sityva da grapho vwer] – leq sikonebis Sedgenis Teoria an praqtika.-293¥ leqsikuri. romelic sajaro leqciebis mowyobis saqmes ganagebs. sityvebisa da gamonaTqvamebis maragi. orTografiuli l. ¥ leqsikologiuri da saleqsikologio.. l. didi qarTveli l. lektori Scd. s. lEqtori [laT. masala. leqsikOlogi _ leqsiko logiis specialisti. Leqtorium] – 1. mdidari l. 2. leqsikogrAfia [berZ. qarTuli l. sulxan-saba orbeliani. 3. 2. Taviseburebani.) Sromebi. romelic leqciebs kiTxulobs. ¥Lleqciuri. Leqtor mki Txveli] – piri. . l. (s. muSaoba. sadgomi (Senoba.) ganyofileba. Lectio kiTxva] – saswavlo sagnis an raime Temis zepiri gadmocema.-ebi: akademikosi arnold Ciqobava da profesori mixeil WabaSvili. Semadgenloba. romelSic anbanzea gawyobili ama Tu im enis leq sityvebi da mocemulia ma Ti ganmarteba imave enaze an Targmani romelime sxva enaze.-ebis kursi. sadac sajaro leqciebi imarTeba. l..
2. or ganizaciaTa. moswavlis codnis SefasebaSi. Liane(s) < lier Sekvra] – xviara da mcocavi mcenare.lia -294qoanalizis erTerTi Zi riTadi cnebaseqsualuri Jini. romelic aerTianebs par lamenturi wyobilebisa da demokratiul Tavisufle baTa momxreebs. liberalizmis (mniS. Ligare. gaerTianeba. libido survi li. Jini] _ fsi . saaTebi. lianasi Scd. libero Tavisufali. ¥ liberaluri. l. miswrafeba. l. s.) ityodnen Tavisuflad moazrovne adamianze liberAlizmi [< laT. lQana [fr. politikuri partiis. ¥ lianisa. 2. ligaturisa Scd.-ebi. pirTa. (moZv. sityvieri teqsti operis da zogi sxva musikalur vokaluri nawarmoebebisa. liberaluri partiis wevri. froidma). romelic upiratesad gavr celebulia tropikul da subtropikul tyeebSi. propaganda. lQbido. [laT. erTa liga saxelmwifoTa saer TaSoriso gaerTianeba pir vel da meore msoflio oms Soris. 1) momxre. sa zo gadoebrivpo li ti kuri organizaciis meTauri. saxelmwifoTa kavSiri. liga] _ (wign). librEtisti [it. partia. ¥ ligaturisa. po litikuri mimdinareoba. 2. ligAtura [laT. Cveulebriv mr. raime sportul Sejibre baSi dawinaurebuli piri l. baletisa da misT. ligue laT. s. Liberalis Tavisufali] – 1. mokle Sinaarsi. upiratesad aracno bieri (termini SemoiRo z. damoukidebeli] _ fexbur TSi: `Tavisufali mcveli”. parlamentis fraqciaTa l. mavne Semwy narebloba. lQbero [it. lQderi [ingl. darbazi. lianebi. leader] _ 1. uaryofiT movlenebTan Semrigebloba. gadabmuli notebi. lQga [fr. libErali _ 1. ¥ saleqcio. 2. ligatura kav Siri] _ (mus). it. libretista] _ libretos avtori. libreto] _ 1. operis. lQbreto [it. xel mZRvaneli.
udris daaxloebiT 4. lieue] _ sigrZis Zve leburi franguli sazomi. ¥ salikvidacio. trestis l. wera kiTxvis ucodinarobis l. l-is Zexvi. sfero] _ dedamiwis qerqi _ 3080 km is sisqis. saWme lad momzadebuli (Sdr. qonebis gamoyenebisaTvis davalianebis TandaTanobiT gadaxdiT (dafarviT). romelic Semdeg frankiT Seicvala. filtvebi. mimdina re] _ bankebisa da sawarmo . komiria. 2. litografia. lQvrea [fr. visame. laqiebis. 3. satransporto saSualebebis. sawarmoo da niSnulebis nagebobebis da sxv. liquide Txevadi. livreia Scd. litografiuli Scd. mxatvruli l.-295an gundi. liTotropia. ¥ liesi. 2. liTo. yaurma). [berZ. ¥ livreisa livreasi. safexburTo Cempionatis l. lithos qva da grapho vwer] 1. liTOsfero [berZ. liquidus fr. lQveri [ingl. lQvri [fr.. liE [fr.5 km/s. risame (mag. livree] _ Sveica rebis. Lithos qva] _ rac qvebs. dawesebulebis) saq mianobis Sewyveta. am wesiT miRebuli ana beWdi. l. elenTa). mTis qanebs Seexeba. lithos qva da sphairo burTi.. risame mospoba. lQzingi [ingl. liquidation] da likvidQreba [germ. likvidUroba [< laT. livre] _ Zveleburi franguli vercxlis fuli. lik (TirkmelebSi). liquidieren] _ 1. liver RviZli] _ dakluli saqonlis Sig neuloba (RviZli. ¥ liTografiuli. s. mosir muli. sa warmos. portreti. liTogrAfia [berZ. liisa Scd. likvidAcia [fr. romelzedac winaswar xataven. gauqmeba. pretendentTa turniris l. meetleebis formis tansacmeli.. daxurva. leasing] – grZelvadiani arenda man qanebis. sawarmo an saamqro sadac beWdaven aseTi wesiT. beWdva specialuri brtyeli qvis zedapiridan. guli.
sinotive] – uferuli siTxe adamianisa da ZuZumwo vari cxovelebis sxeulSi. Linguistique < laT.lil -296- ebis unarianoba droulad Seasrulon TavianTi fu ladi valdebulebebi. SemosazRvrulia ori mrudxaziani. rome lic gardatexs sinaTlis sxivebs. ¥ linzuri. Lingue ena] – mecniereba enis Sesaxeb (qarT. limfaturi Scd. Cveulebriv sferuli zedapiriT. SigniT Seminu li tixris mqone msubuqi avtomobili. Linum ti lo da oleum zeTi] – sqeli magari qsovili. l. gansakuT . limes (limitis) zRvari] _ norma. lQmiti [laT. lingvQstika [fr. fulad qcevac SeiZleba. jirkvlebi. sinon. limnolOgia [berZ. ¥ likviduri. enaTmecnieri). qondriskaci. ¥ limfuri. ¥ lingvistikuri da (dasaS vebia) lingvisturi. sinon. lQmfa [laT. mikroskopis l. mimoqceva organizmis yvela qsovilsa da ujredSi. ramiT sargeb loba. sviftis roman `guliveris mogzaurobaSi”]. lQnza [germ.. ris ganaRdebac. importis l. tbis mcodneoba limUzini [fr. Linse] – optikuri mina. gamokvleva. eleqtroenergiis l. romelTa Sesaxeb moTxrobilia j. enaTmecniereba). Lympha sufTa wyali. lQngvisti – lingvistikis specialisti (qarT. Limousine] – daxuruli. rome lic swavlobs tbebs. romlis farglebSic SeiZleba ri same xarjva. l. lilQputi _ aranormalurad patara tanis adamiani (qarT. limen yure. l. sinon. teleskopi. lili puta Scd. limnç tba da Logos moZRvreba] – hidrologiis dargi. lQmani [berZ. linolEumi [laT. Cve ulebriv samkurnalo ta laxiT mdidari. juja) [fantastikuri qveynis _ lili putiisebri cic qna mcxovreblebis saxel wodebis mixedviT. nav sadguri] _ yure mdinaris qvemo dinebaSi an mlaSe tba zRvasTan axlos.
werilobiT nawarmoebTa erToblioba. linoliumi Scd. l.. lQnCis sasAmarTlo (kano ni) – brbos mier dasja (cema wameba. proza. Lira] – fulis er Teuli italiasa da Tur qeTSi. Lynch vinme planta toris. romelic lirikul leqsebs wers. ro melic gamosaxavs poetis grZnobebsa da gancdebs. drama) er Toblioba. qarTuli klasikuri l. raime sagnis Sesaxeb ar sebuli nawarmoebTa erTob lioba. mxatvruli nawarmo lit ebis Txrobis Sewyveta da avtoris piradi gancdebis CarTva. lirQkuli wQaRsvla _ (wign).-297rebuli narevi nivTierebiT gaJRenTili. nikoloz baraTaSvilis leqsebis l. teqnikuri l. ¥ lirikuli. literAtura [laT. mwerali. lira1) dakavSirebuli] – 1. lirQkosi _ poeti. romelic kompiuterma mogvca. 2. lQra1 [berZ. mxatvrul nawarmoebTa (poezia. STagonebis simbo lod. imarTeba didi dRe saswaulis (an saero gan sacdelis) dros. 2. romlis drosac eklesias gars uv lian. listing siaSi Setana] _ monacemebis dabeW dva.. lQra2 [it. iyeneben iatak ze dasagebad. lQrizmi _ lirikuli xasiaTi. literAtori _ piri. Litteratura] 1. axali qarTuli l. mxatvruli literatura _ igivea rac literatura (mniSv 2). lQstingi [ingl. am saxis poeziis nawar moebaTa erToblioba. lirikuli Sinaarsi risame. 3. samedicino l. litAnia [berZ. literatUruli da sa . poeziis saxeoba. Lyra] – Zveli ber Znebis simebiani sakravi. romlis profesiaa literaturuli saqmianoba. akakis l. litaneia] _ sa yovelTao locva. mokvla) gamoZiebisa da gasamarTleblis gare Se (ing. liriuli Scd. Carlz linCis gva ris mixedviT. poezia.]. lQrika [berZ Lyrikos lirasTan (ix. iTvleba poeturi Semoq medebis.
Lykeion aTenSi koro mis (oles. literatUruli (sali terAturo) Ena – saerTo saxalxo enis damuSavebuli forma. 3. konsulis. romelsac aqvs gark veuli formebi. licEumi da lQcei – [< berZ. lQtraJi [fr. avzis l. sadac aris literAturo _ rac da kavSirebulia mxatvrul literaturasTan. melifte – piri. raime sameurneo – komerci uli moRvaweobis nebarTva. diqtatoris) Tanmxlebi pi ri. lifti). Litra girvanqa] _ siTxis sazomi erTeuli. udris 1000 kub. misi mcveli. saqonlis sazRvargareT gatanis an Semotanis nebarTva. raimeTi SeRavaTianad an ufa sod sargeblobis ufleba.. liftiori). gamogonebis. am ne barTvis damadasturebeli sabuTi. rac me lifte (ix. litUrgia [berZ. Licentia ne bis darTva] – 1.). lQtri [fr. . licEnzia [< laT. lQfti [ing. rZe. lQtra _ qarTuli sityvaa da niSnavs Tixis patara viw royelian wylis WurWels. erTi l. l. Leiturgia RvTismsaxureba] _ mTavari qristianuli mRvdelmsaxu reba. (s. lQqtori [laT. Litre berZ.) nawarmoebi. savaWro markis gamoyenebis ufleba. Lictor] – Zvel romSi: umaRlesi Tanamde bobis piris (mag. satvirTo l. meliftesi Scd. Liquer] – tkbili magari (alkoholiani) sas meli. Litrage] _ raime WurWlis tevadoba rac litrebiT izomeba. (s. liqQori [fr. sms. (am mniSv. 2. skolabaRis) saxelwodeba. liftQori _ igivea. litra Scd.lit -298 samgzavro l. licEisti _ liceumis mos wavle. Jamis wirva. romelic lifts emsaxureba (sinon.) wreebi l. ¥ meliftisa. Lift] _ mraval sarTulian SenobebSi mo wyobili vertikalurad moZravi eleqtro manqana. litUrgika _ moZRvreba mRvdelmsaxurebis wesebis Sesaxeb.
safrangeTisa da dasavleT evropis zog sxva qveyanaSi: saSualo saswavlebeli. movlenaTa l. azri. mizanSewoniloba. 2. aso ciaciis da a. goneba] – 1. lObi [ing. ¥ liceumis. daskvna. Logos far doba. Sefardeba da arithmos ricxvi] – (maTem. l. rom lebic zewolas axdenen parlamentis wevrebze gan sazRvruli wreebis inte resebisaTvis. logOti pi [berZ. sabunebismetyvelo l. ¥ logariTmuli. emblema. Lobby kulua rebi] – kontorebisa da agentebis sistema. riCardsonis roman `klarisa harlous” is gmiris saxelis mixedviT] logarQTmuli saxAzavi – iaraRi sxvadasxva martivi gamoTvlis Sesasruleblad. lov lOgika [berZ. loRika. mwerlis s. lOgosi [berZ. sxva mistikuri cnebebi. Zvel berZnul materialistur filosofiaSi (heraklites Tan) sayovelTao kanonzomi ereba. mec niereba azrovnebis forme bisa da kanonebis Sesaxeb. lovElasi [fr. metyveleba da paideia aRzrda] – mecniereba metyvelebis sxvadasxva nak lisa da maTi mkurnalobis Sesaxeb. martivi gra fikuli aRniSvna. oficia lurad da araoficialu rad moqmedi jgufebi. ¥ logikuri. rom miviRoT mocemuli ricxvi. lobizmi.-299totele aswavlida] – 1. kanonzo miereba risame. dawesebulebis. Logos sityva da typos anabeWdi] – raime formis.S. cneba. RvTaebrivi goneba da misT.-ebis cxrili. gamoTvla. loRikuri Scd. logopEdia [berZ. Logos sityva. Logos sityva. lobireba. Logikē] – 1. logAriTmi [berZ. l. dialeqturi l.) maCvenebeli xarisxisa. . 2. romelSic unda aviyvanoT ricxvi (fuZed wodebuli). l. gantoleba. l. idealistur filosofiaSi: sulieri pirvelsawyisi. Lovelace ing. lobisti. saqarTveloSi: saSualo saswavlebeli romelime sagnebis gaZlierebuli swavlebiT. 2.
erTguli. lokAuti [laT. bgeriTi talRebis an radiotalRebis saSua lebiT. lOzungi [germ. Localis adgilob rivi] – 1. lokAtori [< laT. romelic Tavmoy rilia romelime gansazRv rul adgilze. loialuroba. Localis] – (wign. rac aseT erTgulebas ga moxatavs. s. sax. Locomotive < laT. aparati. 2. ing. damokidebuleba. 2. Loco gan valageb] – 1. risme adgilis Semosaz Rvra. po litikur moTxovnas (qarT. raimes gavrcelebis SezRudva gansazRvrul zRvrebSi. romelic gamoxatavs saxelmZRvanelo ideas. orTqmavalisa da Tbomavalis saerTo saxel wodeba. motio moZraoba] – Zalovani man qanebis. lokAluri [laT. brigada s. romelic gansaz Rvravs sxeulis adgil mdebareobas misgan arek lili. loiAluri [fr. Locus adgili. rom . Lozung] – mokled gamoTqmuli mimar Tva. l. Loyal erTguli] – 1. ¥ salokomotivo. omi. l. depo.) rac garkveul ad gils ar scildeba.saidanac Sua saukuneebSi gamodiodnen – qalebis motrfiale mama kaci. 2.loz -300lis saSualebiTac arkveven sxvadasxva obieqtis adgil mdebareobas. lokomOtivi [fr. ad gilobrivi. lOmbardi [geogr. mowodeba). 3. sinon. lokalizAcia da lokalQ zeba [laT. romelic sesxs iZleva Zvir faseulobis an moZravi qo nebis dagiravebiT [italiis provincia lombardiis sa xelis mixedviT.] – sa xelmwifo an komerciuli sakredito dawesebuleba. vinc keTilsindisierad eq ceva visme an rasme. aparati. Lock out vin mes win karis daxurva] – mflobelebis mier sawar moebis erTdrouli daxurva da masiuri ganTavisufleba muSamosamsaxureebisa ga ficvebis Sewyvetisa da ma Ti moTxovnebis uaryofis mizniT. arsebuli sa xelmwifo xelisuflebis momxre.
stum rebisaTvis das xv. qaman di] – mavTuli an Toki. Lonye Toki. l. saqoneli (auqcionze). sa TamaSo kartis “lombenis” saxelwodeba] _ banqos sa TamaSo asakeci magida. lOcmani [holand. lOjia [it. stadi onze: adgili. Senobas mikruli Ria aivani. 2. Loggia] – 1. lOti [ing. lOJa [fr.-Ta palata. lUza [holand. lOto [fr. romelSic bur Tebze faraven amoZaxebul cifrebs (an naxatebs). mayu rebelTa darbazSi ramde nime kacisTvis gamoyofili adgili. luz lOmbenis mAgida [moZv. saqmiani garigebis dros. loji Scd. gamoyofili presis muSakebisaTvis. lotto] – saTamaSo. auqcionze gasayidi saqonlis sazomi erTeuli. sxdomaTa darbazSi. TviTon es gasayidi nivTi. Lot] _ 1. Lorgnette] – sa xeluriani dasakeci saT vale. lOrdi [ing. ¥ lociisa. lojiasi.romelsac gareTa kedlis nacvlad aqvs Ria kolonada an Ta Ri. sawylo gzebisa da sanapiroebis aRweriloba. losQoni [fr. lOcia [< holand. Loto < it. lociasi Scd. Luza] – bili ardis magidis kideze da kidebuli Wrili. xa verdiT gadakruli. romlis qveSac mimagrebulia bade burTis Casagdebad. 2. Lotion] – erT gvari surnelovani wyali. Lootsen gemis tareba] – zRvebis. masonTa sazogadoebis gan yofileba. ro melic gamobmulia cirkis msaxiobis qamarze saxifaTo triukebis gakeTebis dros. 3. lOnui [fr. ¥ lojiisa. lOrneti [fr. 2. meore iarusis l. . Senobis nawili. romelSic yrian la tariis bileTebs nomrebis gasaTamaSeblad. Lord] _ inglisis umaRles TavadaznaurTa memkvidreobiTi tituli. lotOtroni – mbrunavi doli.-301mevaxSeebi). Loootsman] – saxifaTo da Znelad ga savlel raionebSi gemebis gatarebis specialisti. Loge] – 1. rac saWiroa gemebis usafrTxo tarebi saTvis.
luminis- luTErani – luTeranobis . welT. naTeba. Lustre] _ Werze Ca xedviT. scenaze da sxv. Louisd’or sa mareoba. lunAtizmi [laT. oduli aRwera. – qalaqis parki sxvadasxva ¥ luTeranoba. ganaTebis sazomi erTeuli. l. romelzedac ulebrivi nadimebiT). Luik] _ CasaZ reblad). Lustracja] ruli. sinon. mawanwalebi da mocenda me16s. luna mTva luteranoba Scd.luT -302- cenciuri. men (luminis) sinaTle] – WaRi). Luna-park] Rvrebis safuZvelze.] – Zveleburi mZinare adamiani sxvadasxva franguli oqros fuli. Luan sanTelia (qarT.). qarTulSi winaT ixmare boda loTrangoba. lUqsi1 [laT. ramdenime eleqtronaTura luminescEncia [< laT.) raime sxeulis civi liustra Scd. gasarTobebiT. analizi. mimdevari.) saxelis mi lUstra [fr. romlis drosac kuT. gembanze. saxeli. luminiscenturi Scd. lunaticus] lu natizmiT daavadebuli. gamowveuli eleqt lustrAcia [poln. qimiuri an sxva pro – saxelmwifo qonebis peri cesebiT. saxis atraqcionebiTa da l. eklesia. romi Wrili (mag. luminiscencia. ww. (fiz. moqmedebebs asrulebs me qanikurad (gauTviTcnobie lUki [holand. lukUlusis nAdimi – mdid ruli nadimi [romauli lUpa [fr.Si germa misT. lampa. re] _ avadmyofuri mdgo luQdori [fr. niaSi martin luTeris moZ lUnapArki [germ. Lux sinaTle] – l. Zv. lumpenproletarQati luTerAnoba – protestan [germ. romelic aR (maTxovrebi. romelic cnobili mosakidebeli gasanaTebeli iyo simdidriT da araCve mowyobiloba. ¥ luminescenciuri.) lunAtiki [laT. Loupe] – gamadidebeli sardlis Lucallus-is (17756 SuSa. Lumpenproletariat] _ tobis erTerTi ZiriTadi deklasirebuli elementebi mimarTuleba.
mAgistri [laT.-is amofrqveva. evropis zog qveyanaSi: qa ¥ magiuri.) arxi. am magmasi. ro liucQferi [laT. ime qselis (mag. rkinigzis. Sua saukuneebSi: bermonaz m. Tavrebuli. ci paliteti. qanebi. 3. eleqtrogayvanilobis.. .) vulkanis moqmedebis zog qveyanaSi: erTerTi sa Sedegad dedamiwis siR mecniero xarisxi. m. te nomeri – l. m. muni m. qalaqis axali qristianobaSi: eSmaki. (s. misi filosofiis m. 2.) xelisufalni. magister uf mAgma [berZ. ¥ magistraluri da samagisdacemuli angelozi. mTavari xazi ra tegoriisa.. sinaTle. magistratus (mr. meore safexuris kursdam m. komfortulad magQstrali [laT. ol. ferre tareba] – mTavari m. magmatiuri Scd. Lucifer si melzedac Cveulebriv ga naTlis matarebeli. Zala.-303- mag lUqsi2 [fr. (s. umaRles saswavlebelSi warmoiqmneba amofrqveuli orsafexuriani swavlebis qanebi. m. mmarTveloba] – dasavleT jadoqroba. magistralis mTavari. gacivebiTa da gamagrebiT 2. joxeTis mbrZanebeli. m magQstrati [laT. (s. mAgia [laT. vnuri an rainduli orde ¥ magmisa. magia] – jadosnoba. jo m. legrafis) sistemaSi.) gazsadeni. kaiuta – l. dnari silikaturi masa. liuqsi Scd. umaRlesi ka ZiriTadi. Luxe fufuneba] – titulis mqone piri. misnoba. mowyobili.satana.) kabeli. Lux cxovelebuli moZraobaa. Zvirfasad. ¥ magmuri. qalaqis farTo quCa. am xaris rmidan amotyorcnili gam xis mqone piri. warmmarTveli] – 1. (sastumroSi). m. magma comi] – (ge rosi maswavlebeli] – 1. maRazia – l. sityva. laqis mmarTveloba. nis meTauris tituli. tralo.
magnatus di debuli] – msxvili kapi talisti. magneto. mausoleum < berZ. (mavzolis akldama mAgnati [laT. madrigal] – maxvilgonivruli patara lirikuli leqsi. sinon. mavzolEumi [laT. magnolOgia [fr. mausoleion – kariis mefis – mavzolias ganTq muli akldama] – didi ar qiteqtoruli nageboba saf lavze. Cveuleb riv miZRvnili qalisadmi. magnitOfoni [berZ. magnEtizmi _ (fiz. miRebu lia sxva mraval qveyanaSi. mademoiselle] – qaliSvili. 2. finansuri kapitalis m. magnolia] – maradmwvane xe an buCqi. maestro] – sa patio wodeba did xelovnis (diriJoris. mxatvris). erTvis agreTve saxelsa da gvars. mAgniti [berZ. ¥ magnituri. er Tvis agreTve saxelsa da gvars.mag -304aqvs TeTri surnelovani yvavilebi. Zvelad – ucxoeli aRm zrdeli mdidar ojaxebSi.) magnitur movlenaTa erToblioba. romelsac aqvs unari miizidos rkinis an fo ladis sagnebi (moZv. memamule. mewarme. miaqcieT yuradReba: magniti. mAdami [fr. magnētis] – rki nis madnis an foladis na Weri. mAgneto [fr. dedamiwis m. magnéto] – eleqtromagnituri xel sawyo sawvavi narevis asanTebad (naperwklis war mosaqmnelad) Sigawvis Zra vas cilindrebSi. madame] – 1. magnitafoni Scd. magnētis magniti da phone bgera] – aparati magnitur firze bgeris Casawerad da Semdeg mis kvlav sawarmoeblad. . qal batoni. mAdera – erTgvari magari Rvino. mademuAzeli [fr. andamati). magram – magnetizmi. mimarTva gaTxovil qalisadmi safrangeTSi. m. xarobs Tbil qveynebSi. maEstro [it. miRebulia sxva mra val qveyanaSi. kompozitoris. mimarTva gauTxovar qalisadmi saf rangeTSi. madrQgali [fr. veli. agreTve moWadra kis.-ebi. xelovnuri m.
me4 tike] _ mecniereba samya saukuneSi mcire aziaSi. lica – dasaxeleba kunZul mAzurka [< polon. adamianze [bibliuri pat [umaRles RvTaebis – ahu riarqis maTusalas saxelis ra mazdasi (ormuzda mixedviT – romelmac yve `naTeli sawyisi”) saxe laze didxans (969 wels) lidan. polonuri erovnuli cekva. hon – avesta]. – mazoxis gvaris mixedviT. q. mazdeAnoba da mazdEizmi maTmatika Scd. afrikis (egvi ptis gamoT maT. maTemAtika [berZ. mathēma- . gamoyenebiTi m.w. oba. damaarsebeli am icocxla]. sinon. romelTa mizania fun Ti dampyrobi arabebis qciebis kvleva usasrulod evropuli saxelwodeba. mxatvruli keramikis saxe musika am cekvisTvis. hqondaT mazOxizmi _ sqesobrivi ieroglifuri damwerloba ukuRmarToba erTgvari [av axal welTaRricxvis da strieli mwerlis zaxer sawyisSi. maiolica < majoromelmac aRwera igi]. amocana. – antikur xanasa da Sua ¥ maTematikuri. formebis Sesaxeb. maiOlika [it. `wmin xalxebisa. romlebic da” wigni mazdeizmisa aris cxovrobdnen meqsikis. religiisa aris miTiuri winaswarmetyveli zoroas mAia – jgufi enobrivad monaTesave indieli tra – zaratustra. ros raodenobriv damoki galikarnasSi). mcireTa meTodebiT. debulebaTa da sivrciTi tutanhamonis m. durasisa da gvatemalis mazdeianoba Scd.-305- mai aSenebuli iqna Zv..maTUsala: maTusalas xnisa – ityvian Zlier xnier cxlTayvanismcemloba). mauros muqi] m. mazurek] – maliorkasi (maiorka)] _ 1. anAlizi – erTob vlebiT) ZiriTadi mo lioba maTematikis darge saxleobis. teritoriebze. – Zveli sparselebis re ligia (qarT. elementaruli m. saukuneebSi: CrdiloeT m. umaRlesi mAvrebi [< berZ. ce. agreTve ma bisa.
agreTv uvargisi qa Raldi. sax.) dispanseri. mackintosh < sakuT. makiavElizmi – politika romlis mixedviTac dasa xuli miznis misaRwevad ga marTlebulia yovelgvari saSualeba [florenciis respublikis politikuri moRvawisa da mwerlis ma kiavelis (14691527 w. modeli. msxvils. makentoSi. ¥ maiolkisa. ciebcxeleba. wignis m. (s. romlebic kvlav qaRaldad unda ga damuSavdes. ianiCari). didi] – rTuli sityvis pir veli Semadgeneli nawili.. mAketi [fr. sabirJo . maquette] _ raime nakeTobis nimuSi Semcire bul zomisa.] – wyalSeuvali (garezinebuli) qsovilis sawvimari erTgvari... (saub. maiolkasi Scd. gadat. makrokOsmosi [berZ. makros didi da kosmos samyaro] – var skvlavTa samyaro. makler] – Su amavali savaWro. wignebi.mai -306garigebaSi. birJis m. makulo vsvri] – 1. niSnavs dids. maliaria. samaliaro Scd. makulature laT. 2. kapitnis momdevno. saxlis m. ¥ malariuli da samalario. major ufrosi] – armiaSi: oficris wode buleba. makulAtura [germ. aseT nawar moebTa erToblioba. mAmluqi [arab. maquillage] _ kos metikis saxeoba – feris wasma saxeze. malAria [it. [berZ. makros grZeli. mAkleri [germ. makentoJi Scd. m. makQntoSi [ing. maQori [laT. mikrokosmosi). dekoraciis m. (sarkaliT). 2. maliariuli.uniWo nawarmoebze. romelic dafaru lia gaumWvirvale WiquriT. literaturaze.) ityvian mdare xarisxis. mamluq – mo na] – Sua saukuneebSi egvi p teSi: Turqi da kavkasiuli (maT Soris qarTveli) tyve monebisagan Semdgari sul Tanis piradi gvardiis ja riskaci (Sdr. malaria] – cieba. makro. am wodebulebis mqone ofi ceri. beW dvis dros gafuWebuli qa Raldi. makQaJi [fr.. kosmosi (Sdr.) sa xelidan]. feradi gamomwvari Tixis nawarmi.
nam . ebr.-s wveni. mAnanis fAfa – am burRu lis moxarSviT damzadebu li fafa. jarebis an flotis moZra oba. 2. mandEizmi – religia. мамонт] – ga daSenebuli cxoveli spi losebrTa ojaxisa. SemovliTi m. 2. mAndati [laT. vercx lismoyvareoba. fandi. 2. kongresze – de legatebis rwmunebulebaTa Sesamowmeblad. mAngo [fr. xriki. romel Sic Sereulia iudaizmis. manis burRuli. xSiri bewvi da mox rili eSvebi. manEvrebi – 1. man mandArini [esp. (gadat.) angareba. mandarin] – 1. hqonda grZeli. fafa Scd. xarobs aziaSi. mamonas simdid re < arab] – 1. am xexilis surnelovani tkbili nayofi. warmoiSva meso potamiaSi Cveni eris da sawyisSi [naTeli Zalis mandadhaias saxelis mixed viT]. konfe renciaze. maradmwvane citrusovani xexili.] – bibliuri legendis mixed viT: sakvebi. mAnevri [fr.] – 1. mAnanis bUrRuli – xorb lisgan damzadebuli wmin da burRuli. mAmonti [rus. manoeuvre] – 1. mananasi. 2.-307 ixmareboda agreTve mama(e) luki. mAnana [berZ. mandatum da valeba] – visame rwmune bulebis damadasturebeli mowmoba. am xexilis narinjisferi surnelovani tkbili nayo fi. m.) didi taqtikuri mecadineoba. romelic iqmneba yrilobaze. mango < mal. romelic ze cidan ucvioda ebraelebs udabnoSi svlis dros. veraguli moqmedeba. ¥ mananisa. zoroastrizmisa da Zveli babilinuri religiis ele mentebi.) eSmakuri. (gadat. mAmona [berZ. maradmwvane citrusovani xexili. (samx. Zvel aRmo savleTis zog xalxSi: sim didris RvTaeba. gadaadgileba saomari operaciebis dros. samandato: samandanto ko misia – komisia. deputatis m. manna < Zv.
Cveva. manQfesti [laT. 3. SemoRo bili moedani an specialuri didi Senoba. mAneJi [fr. s. ¥ samanevro. Tavis daWeris wesebi. vasufTaveb] – xelis frCxi lebis sagangebo gawmenda gaprialeba. manicure < laT.man -3082. moqme debis. adamianis avadmyofuri fsiqikuri mdgomareoba. arena). romelsac acvia axa li fasonis tansacmeli saCveneblad (modebis de monstraciis dros). (gadat. manifestus aSkara] – 1. sieSmake. qcevis Tavisebureba. ro desac mTeli misi grZnoba da goneba raime erTi ide isaken aris mimarTuli. manēge] – 1. sagazafxulo m.-ebi. elmavali. piri. mosaxleobisadmi gansakuT rebuli mniSvnelobis mqone movlenis gamo. mani pulAcia [fr. romlebic fexs idgamen. manikuri.). (wign. umaRlesi xelisuflebis werilo biTi mimarTva.-ebi. maniere] – 1. mAnera [fr. 2. cocxali m. manipulation] – 1. (mr. dvil saomar pirobebTan miaxlovebuli. patara gadasatani SemoRo bili moedani bavSvebisTvis. 3.-ebi. yofaqcevis normebi. kargi m. 2. visame Semoqmedebis TviseburebaTa mxatvruli nawarmoebis Sesrulebis xerxebis er Toblioba. mAnia [berZ.) oini. (rk.-ebi. manEkeni [fr. sazRvao m. 2. Zlieri midrekileba rai mesadmi. romelime avtoris. gandidebis m. romelic gan kuTvnilia cxenebis saxed nad an cxenosnobis saswav leblad. cudi m.) sadguris xazebze lokomotivebisa da vagone bis moZraoba matareblebis Sedgenis mizniT. mannequin] – 1. mulani (sinon. manus xeli curo vuvli. ateli ebSi). manikiurebi Scd. mania vneba. . sigiJe] – 1. cirkis wre.gz.) raime rTuli moq medeba. 2. yalTabando ba. rTuli xerxi xeliT muSaobisas. mowodeba. 2. manikQuri [fr. adamianis sxeulis formis figura tansacmlis saCve neblad (maRaziebSi.
) lo gariTmis wiladuri nawi li. maJ 3.) zogi uxerxemlo cxovelis kanis naoWi. mantisasi Scd. ¥ mantisisa. 2. politikuri partiis. berZ. (zool. mAnto [fr. da qanebul saxuravis qveS. ¥ mantiisa. koteji. romlis bgerebi qmnis did mcire . mansarde < sak. msoflios yvela xalxisadmi.) warmoebis forma. manufAqtura [laT. gAnsarda [fr. musikaluri wyoba. mantiasi Scd. (geol.] – sacxovrebeli sad gomi – saxlis sxvenze. mantion] – 1.). manufaqtura] – 1. ¥ manufaqturisa. (ekon. manufaqturasi Scd. manuscriptum] – xelnaweri. m. manUskri pti [laT. 2. monometri Scd. mamos ara mkvrivi da metreo vzomav] – xelsawyo siTxis an gazis (airis) wnevis gasazomad. mAntisa [laT. mantissa dama teba. monazvnis m. manOmetri [berZ. sa zogadoebrivi organizaci is werilobiTi saprogramo mimarTva. grZeli wamosas xami. safeiqro mrewvelebis na warmi. ro melic faravs sxeuls. manteam] – qalis farTo palto. mAntus reAqcia – (medic. mAntia [gvind. mis saxeloze mibmuli an mikerebuli. dasaSvebia – mansardi. 2. farTo. ¥ mansardiani. romlisTvisac dama xasiaTebelia xelis iara Rebis gamoyeneba da Sromis ganawileba muSebs Soris. kapitalizmis m. Cveulebriv bewvisa. manifestAcia [laT. mogeba] – (maTem. manUeti [fr. majeur] – (mus. mauchette] _ pe rangis maja. manifEstanti _ manifesta ciis monawile. moluskis m.) kanis sinji organizmis tu berkulioziT daavadebis dasadgenad. periodi.upiratesad Zveli.) sfero dedamiwis qerqis qveS. manifestatio gamocxadeba] – masobrivi svla quCaSi solidarobis an protestis gamosaxatad. sax.-309 m. ¥ manufaqturuli. mAJori [fr. qsovilebi.
(gadat. minori). rom xarobeli daeca da mokvda lis drosac arCeulTa ri (gardaicvala)]. mianis fsiqikuri da fi sastikad idevnebodnen ink .) uilajoba. majoritaire < majorite umravlesoba < laT. romelic xmaTa umrav lesobiT airCeva. 490 w). moSveba] – 1. jariskaci) da miitana ga proporciuli warmomadgenmarjvebis ambavi (Zv. damaxasiaTebelia mxne. majoritaire < majorite umravlesoba < laT. politikaSi da sxv. major didi] – parla mentis deputatobis kandi dati. arCevnebis sistema. romlebmac ofi mArazmi [berZ. 2. gacurva. maraTOneli _ sportsmeni. major didi] – 1. mxiarul elferi (sa pirisp. elebi. umravlesoba miiRes.) ityvian. zikuri moqmedebis sruli daqveiTeba moxucebulobis an xangrZlivi qronikuli avadmyofobis Sedegad. maraTOnuli rbEna – Se jibreba sirbilSi 42 kmsa maJoritAruli warmo da 195 mze [Zveli saberZne madgEnloba – warmomad Tis sofel maraTonis (Magenlobis sistema.) rac da kavSirebulia Zalian did distanciasTan.] – didi cimbi didatebi. romlis rathōn) saxelis mixedviT. marasmos dauZ cialurad miiRes qris lureba. maJorQtari [fr. marranos] – Sua saukuneebSi espaneTsa rodesac vinme mxiarul gu da portugaliaSi: ebra nebazea. maJOrSia – (gadat. xelov nebaSi. sa drosac deputatobis kan idanac aTenSi surbiliT didati iRebs xmaTa um mivida maxarobeli (elini ravlesobis (sapirisp. maraTOnuli _ (sp. umrav lesobis daqvemdebarebas. (ix. amis Semdeg ma 2. ada tianoba (kaTolikoba). maJoritAruli [fr. uuna roba (mecnierebaSi. romelic maraTonul rbe naSi aris daostatebuli. marAnebi [esp. rac Se exeba umravlesobas. romlebmac xmaTa ruli iremi. TaR. m. wel loba).).maJ -310- terciebisgan Semdgar akords. proporcia). cxvSi xvdebian partiis kan mArali [Turq.
muJuJisa). welTaRr. sagerbo m. mwnili.-ebis koleqcia. m. (gadat. marionetka Scd. marinus sazRvao. mArka1 [germ. markka] – fulis erTeuli germaniasa da fineTSi. markEtingi [ing. mariOneti [fr. niv Tierebebis erTmaneTSi Se reviT. mArina [it. m. marionette] – 1. konverti. marinade] _ 1. margArini [fr. 2. marixUana – narkotiki erTg vari. biznesis . mar marginAlia [< laT. romelic garegnulad karaqs gavs da damzadebulia sxvadasxva cxoveluri da mcenareuli cximisa da zogi sxv. marke] – safos to gadasaxadis niSani – patara oTxkuTxi qaRal di. marketing < market bazari] – biznesis Ro nisZiebaTa erToblioba ama Tu im saqonlis gasasaRebad sabazro pirobaTa Seswav lisaTvis.) ityvian pirovnebaze an mTavrobaze romelic usityvod asrulebs sxvis nebasurvils. margo (marginis) kide] – wignis an xelnaweris kideze. marka2 [germ. zRvisa] – su raTi. ¥ marionetuli. marQaJi [fr. Zv. arSiaze moTavsebuli saTauri an SeniSvna. am pirobebze zemoqmedebis xerxebi sa qonlis gayidvis sferos gasafarToveblad. pikuli kitris m. me18 s. mark. mwnileuli. marQnadi [fr. ro melic zonarze an Zafzea Camokidebuli da ise aTa maSeben (zevidan). wveni (mwnilisa. mariage qorwili] – banqos TamaSSi: erTi da imave feris papa da qali erTi moTamaSis xelSi. ¥ markiani. aseTi niSani sxvadasxva sabuTze dasak ravad. margarine] – sakvebi cximebi. mArduqi [Sumer] – qalaq ba bilonis mfarveli RmerTi. mTavroba.-311viziciisgan. romelzedac zRvis xedia gamosaxuli. safosto m. m. fin. marina < laT.. 2. romelzedac raime gamosaxulebaa da fasia aRniSnuli. Teatris Tojina.dan – babilonis panTeonis uze naesi RvTaeba.
markSaQderi [germ. agreTve mware forToxlis wvenisa da zogi sxva kom ponentisgan. mArkizi [fr. marqueur < marquer aRniSvna] – piri. Cveulebriv kanfe tebis saxisa. TavadaznaurTa ti tuli. 2. marquis] – da savleT evropis zog qve yanaSi. marselQeza [fr. marmelade] – xilis wvenisgan SaqriT damzadebuli sakonditro nawarmi. grafze maRali da hercogze dabali mArkiza [fr. mArtini [it. romelic frontze moklulebsa an daWrilebs Zarcvavs. martini] – koqte ili. mzis sistemis erTerTi didi planeta mzisgan da Sorebis mixedviT rigiT me oTxe (qarT. romelsac aqvs energiuli mkafio ritmi. sax. mArSi [fr. marqSaideri. marixi). marche] – 1. marmaladi Scd. marqSeideri Scd. gankuTvnilia mravali adamianis erTad filosofia. saf rangeTis didi revoluciis dros). marquise] – mar kizis coli an qaliSvili.). romaul miTologiaSi (omis RmerTi). markQori [fr. marmEladi [fr. marodQori [fr. marselioza Scd.mar -312lic omis dros Zarcvavs mosaxleobas. marseillaise – safrangeTis qalaq – marselis mixedviT] – franguli revoluciuri simRera (Seiqmna 1732 w. romlis Sedegad iq ca safrangeTis erovnul himnad. mArsi [laT. markizisa Scd. < geogr.romelic mzaddeba ver mutisa da inglisuri arayis. sityvebi da musika ekuTvnis samxedro inJiners reJe de lils (17601836 ww. markSeideri. bazarTkeTeba. rome . 2. ritmuli svla mwyobrSi. moralurad gax rwnili jariskaci. mars] – (astr.. geodeziur ga daRebisa da wiaRiseulis swori eqspluataciis spe cialisti. sazeimo m.) 1. ro melic biliards emsaxureba. ¥ markizasi. sinon. TamaSis dros angariSs awarmoebs. marauder] – piri. markscheider] – samTo inJineri – samTo damuSavebis. musikaluri nawarmoebi.
beli punqtebis aRniSvna mAsivi [fr. TviT sacxovrebeli m. massa gunda. uformo comisebri nivTi samgloviaro m. masAJisti – masaJis keTebis TviTmfrinavisa.-ebs! aznaurTa winamZRols sa (ix.) ase ewodeboda Tavad codna m.-iT mkurnaloba. ereba. melsac ara aqvs mkafiod s. (qarT. erTiani < laT. gadafrenis naWeri] – sustad dana m. romelic 3. zela samkurnalo an kos mArSruti [germ. maxasiaTebeli.. samxedro wodebuleba ge 4.. mravali erTgvarovani gansazRvravs mis inerciul sagnebis. moculoba. turistuli m.. Cveulebriv mr. m. qarTveloSi (oqtombris gadatrialebamde).. kisris m. obieqtebis Cana da gravitaciul Tvisebebs. mAsaJi [fr. – mSromeli mosaxleobis aviaciis mTavari m. Taflis m. (ist. romlisganac rebeli kvartali qalaqSi.. 2. m. ama Tu im sagnis Semad melic egms mexsierebaSia geneli nivTierebis rao Senaxuli). svlagezi).-313- mas svlis dros Sesasruleb Sedgeba sagani.) ma vani didi sivrce. massiv mZlavri. Tujis gamdnari m. massa] – 1. lad. marschrute metikuri mizniT. 3. teriis erTerTi ZiriTadi tyis m.. wevrebuli mTianeTi. sinon. agreTve masobrivi). geografiulad erTgvaro mAsa [laT. marSuti..-is keTeba. salaSqro m. wylis m. werebis erToblioba (ro 2. marechal] – 1. matareblisa. denoba. 2.) gasaCere specialisti. . – masebi nerlis zeviT. karaqis mArSali [fr. xalxi. < fr. marche da route gza] – m. samwyobro m. taqsi. _ sacxovnivTiereba.. (fiz. winaswar dasaxuli gza (adamianebisa. samarSuto Scd. sqeli narevi. ro ¥ samarSruto. sxeulis raime nawilis da marSalisa Scd. massage] – adamianis ¥ marSlisa. farTo masebi. gamosaxuli Txemi.
romelic arsebobs ada fenebisaTvis aris gankuT mianis cnobierebis gareSe vnili. gadat. sazogadoebrivi – sain msoflio m. mastos ZuZu] – ¥ samaskarado. 2isaTvis). m. mascarade] – gasarTobi saRamo. maStaburi Scd. svetebi. matEria [laT. mason `Tavisufa li kalatozi”] – mimdevari TiaT niRbebi da acviaT re li gi urfilosofiuri gansakuTrebuli. maskAradi [fr. (filos. radios. klavs xars. mAstiti [< berZ. kostiumi. rac mosaxleobis farTo ba. m.mas -314- masQuri – didi. masculinus mamrobiTi] – mAsStabi [germ. formacio masobrivi saSua ¥ masStaburi (mniS. moxmarebis . bevrisaTvis xelmi da misgan damoukideblad. bevri adamianis kvla] – toreadori.romelic monawileobiT Seqmnili. boxi xmis. masiuri sxvaa (ix. te m. romlisganac m. (mag. s. naxazze. sarZeve jirkvlebis anTeba.). lebebis (presis. cekvebi.) saerTo maStabi. demonstracia.) zoma. erT santimetrSi gaCena. Masstab] – 1. mZime. romlis monawileebs uke mAsoni [fr. saxasiaTo mimdinareobis (masonobisa). saxelwodeba. 100 km. ulvaSebis. masmEdia [ing. gamoSveba. m. (1:100). gegmaze mdedrobiTi sqesis indi mocemuli xazebis sigrZis vidisaTvis meoreuli mam Sefardeba namdvil sigr robiTi sqesobrivi niSnebis ZesTan adgilze. maskulinizAcia [<laT.) m. matador < matar masObrivi – 1. mSenebloba. biblioTeka. rasac didi raodenobiT m... masobrivi sxvaa (ix. S.) obieqturi realo 2. organizaciebi.-is mecnieri. rukaze. mass media 2.). m. matAdori [esp. daSnis gadamwyveti CacemiT Sesrulebuli.] – komunikaciis vneloba. mejlisi. kari. ZuZus anTeba. gaqaneba risame. sagnebi. m. sawvdomi. saqonlis m. materia] – 1. 3. mniS < laT.. nivTiereba. (wign. 2. tansacmeli. leviziis da a. awarmoeben.
idealizmis sapirispiro. (poligr. matriArqati [laT. suli – meoreuli (meoradi). m. saxiT. colqmrobasTan dakavSire buli. matrix dasawyisi. materiAlizmi [fr. simbolis. melodiis da a. Tvalsazrisi. wyaro] – 1. ¥ materialisturi. sakostiume m.is qsovili. mAtrica [germ. materiAluri _ 1. saarsebo saSualebebTan dakavSirebuli.ro desac gvarovnuli jgufebi iqmneboda qalis xaziT na Tesaobis safuZvelze da qals eWira gabatonebuli mdgomareoba (ix. qonebrivi. Cadeba] – mosabez rebeli radio da sate levizio reklama xSirad ganmeorebadi lozungis. sulieri). 2. yofiereba aris pirveladi. 3. m.) liTonis CaRrma vebuli forma Sriftis Ca mosasxmelad. g. cnobiere bisagan damoukideblad ar sebuli. gvari. matriarxati. buneba. ¥ matriarqaluri. m. matrAkaJi [fr. sakabe m.-315Sedgeba fizikuri sxeule bi. su raTis.) garkvuli wesiT ganlagebuli maTematikur sidideTa cxrili. mater (matris) deda da berZ. cno biereba. m. (poligr. matrQkuli [laT.) muyaos CaR rmavebuli forma ste reoti pis Camosasxmelad. (maTem. keTildReoba. Matrize < laT. filosofia. fizikuri (sapirisp. 2.-is agebuleba. matrona] – Zvel romaelebSi: sapatio qali.. . matriarxaluri Scd. matérialisme] – erTerTi ZiriTadi filosofiuri mimdinareoba. m. samyaro. matrimoniAluri [laT. mdgomareoba. nivTieri. matricula Ria sia] – umaRlesi sas wavleblis studentis CaT vlis wignaki. matraquage daWedva. matrimonium (matrimonialis) qorwineba] – qorwinebasTan. m. agreTve patriarqati). 3. arche mat Zalaufleba] – pirvel yofiligvarovnuli wyobi lebis adreuli periodi.S. xalxis m. xolo idea. romlis mixedviTac mate ria. mAtrona [laT.
) ra ime ukiduresi moTxovnis wamoyeneba. rodesac yvela monawile xvdeba erTmaneTs orjer an metjer. logikuri an eTikuri princi pi. avtomobilis m.mat -316nelobiT gadidebis. romelic gamoxatulia mokle formiT. sax.. match matCi da revanche revanSi. maqsimAluri [< laT. maqinAcia [laT. ojaxis deda. rom Seni qcevis maqsima sayovelTao kanonad iqces”. maqsimAlizmi [< laT. qvedaweli. machinatio xriki. matCrEvanSi [ing. maqsQmumi [laT. [fr. imanuel kanti . mAqsima [< laT. zRvruli (sapirisp. S. xriki. machete] – didi dana. minimaluri). maximal] – mniSv . match] – Sejibreba sportis romelime saxeobaSi or mowinaaRmdeges an or gunds Soris. mACete [esp. fraziT.. princi pi] – qcevis wesi. maUzeri [< sak. gadaWarbebu loba. saWadrako m. titulis aRsadgenad. matCtUrniri _ Sejibreba WadrakSi. maqsi qvedatani. xelfasi. maximus udidesi] – (wign. mAtCi [ing. rode sac erTerT mxares matCis mosagebad mxolod erTi burTis mogebaRa aklia. maxinacia Scd. m. udidesi. maxima (sententia) ZiriTadi wesi.] – pisto leti erTgvari. maqsimAlisti _ maqsimaliz mis mimdevari. mAtCboli [ing. eSmakoba] – arake Tilsindisieri xerxi risa me misaRwevad. match matCi da ball burTi] – CogburTSi: iseTi mdgomareoba. romliTac Saqris lerwams Wrian. mAtrosi [holand. matroos] – rigiTi mezRvauri. maximus udidesi] – yvelaze didi. maximum] – yvelaze meti raodenoba risame (sapirisp.`imoqmede ise.. safexburTo m. sa magieros gadaxda] – Wad rakSi: eqsCempionis mier axali msoflio Cempionis saWadrako turnirSi gamow veva. minimumi) xelfasis m. maqsi. datvirTva. gagrZe lebis da a.
-317- med mAca [Zv. mAhatma [sanskr. megas didi] _ 1. Tanamedrove indoeTSi: didad gamoCenili. medaille] _ niSani . iyeneben mxatvrul nakeTobaTa (ave jis da sxv. romelic sazom erTeulTan mierTebisas aRniSnavs mis milionjer gazrdas. meg(a).. ornamenti moxrili da sxvadasxva mimarTulebiT swori kuTxiT gadamkveTi xazebis saxiT. gandi. `RvTaebrivi ze adamiani”. indur miTologiaSi: msof lio suli. maccâh] – umarilo mEandri [sak. Megas di di da polis qalaqi] _ didi mravalmilioniani qalaqi. mahagoni] – zogi tropikuli xis mer qani (`wiTeli xe”). megapolisi (didi qalaqi). maxaraja. muslimi. maxarajasi Scd. rTuli sityvis pirveli Se madgeneli nawili. muslimanoba. mahAraja [sanskr. muslimani. mEdali [fr. Cveulebriv konu sis formisa. bgera] _ adamianis xmis gamaZlierebeli didi rupori. 1 megatona = mi lion tonas. sa Tayvanebel pirTa tituli. am titulis mqone piri. 2. nili mdinaris meandris (amJamad menderesa) saxelis mixedviT mcire aziaSi] – 1. megapOlisi [berZ. mTavris (Tavadis) umaRlesi tituli. mahmadQani _ mahmadianobis mimdevari (sinon. romelsac ebraele bi religiuri Cveulebis mixedviT acxoben. romelic raRac didze miuTiTebs. māharādjā] – indoeTSi. (geol. sax. m. musulmanoba). musulmani).. 2. islami. ebr. gansa kuTrebiT pativcemuli. mahatmâ] – 1.) dasamzadeb lad. TavsarTi.Si (sinon.) mdinaris kalapotis klaknili. mahmadiAnoba – religia. romelic sxvadasxva qa laqebisa da dasaxlebuli punqtis Serwymis Sedegad warmoiSva da xasiaTdeba bunebriv garemoze didi gavleniT. [berZ. Megas didi da phone xma. _ daklak xmiadi. maharajisa. ro melic arabuli gadmocemis mixedviT daaarsa winas warmetyvelma mahmadma (mu hamedma) me7 s. megAfoni [berZ. 2. mahAgoni [laT.
s. iZlevian rogorc jildos. spiritebis rwme niT: piri. oqros m.. raime didi movlenis an gamoCenili moRvawis xsov nis aRsaniSnavad. Suaka ci.). Wvreta. warmoadgens mrgval an ovalur brtyel budes. romelic gardac vlilTa sulebTan amyarebs urTierTobas. mediator Suamavali] _ 1. medaillon] _ saoqromWedlo nawarmi. ¥ medianisa. meditAcia [laT. romelzedac raime re liefuri gamosaxulebaa. medaliori Scd. qalis sasimRero xmis SuaTana registri. ro _ liTonis mrgvali firfi ta. medalQeri [fr.). 2. s. . ixmareba agreTve mediki. universiteti. medalQoni [fr. ¥ samedicino. eqsperimentuli m. medQumi < [laT. medalisa Scd.). m.-is muSaki. medailleur] _ medlebisa da liTonis fu lis (monetebis) Camosxmisa da Wedvis specialisti. ¥ medlisa. wrfis monakveTi. romelic samku Txedis wverodan mopirda pire gverdis Sua werti lamdea gavlebuli. daxmareba. Medusa] _ zRvis labiseburi cxoveli.med -318(moZv. mEdrese [arab. patara Txe li firfita. medianasi Scd mediAtori [laT. romelsac yelze ikideben.) wamali. dafiqreba. ro melSic Casmulia raime ga mosaxuleba. romliTac instrumentze ukraven. meditation] _ (wign. eqi mi. Suamavali adamianebsa da sulebs So ris. medQana [laT. medQkosi [laT. (mus. medQcina [laT. medikAmenti [laT.. medicus] _ me dicinis specialisti. momrigebeli.). medicamentum] _ (spec. madrasa < darasa Seswavla] _ mahmadianTa sa Sualo (iSviaTad umaRlesi) sasuliero saswavlebeli. medius Sua Tana] _ 1. medicina] – mecnierebaTa erToblioba adamianTa daavadebebis mkurnalobisa da Tavidan acilebis Sesaxeb. mediana Sua. 2. ivane javaxiSvilis saxelobis m. SuaTana] _ (maT. mEduza [berZ.
methodos meTodi da logos moZ Rvreba] – 1.. xerxebis erTob lioba. gamokvleva. meSveobiT CarTuli kompiuterebs So ris. 2. istoriis m. mel meTOdisti romelime sagnis swavlebis meTodikis spe cialisti. eqsperimentuli m. kaeSani... erToblioba meTodebisa.) Tanmimdevruli. methodos] _ Teoriuli gamokvlevis an risame praqtikuli ganxor cielebis xerxi. xeTa rgva da sxv. romlebsac iyeneben calke ul mecnierebebSi.. ¥ meTodikuri. meTodiuri Scd. meTodiuri Scd. raime me TodTan dakavSirebuli. meliorAtori _ meliora ciis specialisti. saxelmZRvanelo. samecniero kvlevis . meTodolOgia [berZ.m. misalliance uxamsi kavSiri] _ uTanas woro qorwineba wodebriv sazogadoebaSi. moZRvreba Semecnebis mecnieruli me Todis Sesaxeb. methodike] _ 1. risame praqtikulad Ses rulebisTvis saWiro me Todebis.). sevda. inglisuri enis m. melancholia] _ naRvliani ganwyobileba. ¥ meToduri _ 1. pedagogikis nawili – moZ Rvreba swavlebis meTodebis Sesaxeb. melioratio gaumjobeseba] _ Ronis ZiebaTa sistema (Waobebis amoSroba. analizi. mowinave m. maTematikis m. m. meTodologiuri. mSrali miwebis xelovnuri morwyva. mezalQansi [fr. romelic miz nad isaxavs miwis araxel sayreli bunebrivi piro . kabineti. mETodi [berZ. (wign. m. melanqOlia [berZ.] ¥ meduzisa. meTOdika [berZ. 2. m. 2. meliorAcia [laT. meduzasi Scd. qarTuli enis m. m. mEili (an imEili) [ing E-mail (electronic mail) eleqtronuli fosta] – kavSirgabmulobis erTerTi saxe: informaciis gadacema satelefono qsel Si modemis (ix.-319melsac aqvs sacecebi [ber Znuli miTologiis frTo sani urCxulis Medusa-s saxelis mixedviT.
romelic daWimul mdgo melOdrama [berZ. simReris si raime sakiTxis Taobaze. melxiorasi Scd. dana-Cangali. ro niT. lic gamoirCeva gazvia ¥ membranisa. _ 1. dasamzadeblad. dramatuli Janri. melos sim mareobaSia da amis gamo Rera da drama drama] _ 1. Rera] _ simReris hangi. 2.mel -320- bebis gaumjobesebas misi tragediis muza. am Janris na randum rac unda gvaxsovdes] warmoebi. SeerTebuli telefonis m. lia mTavrobis Tvalsazri sigiJe] _ musikis. Membrana apki] sasiamovno. (moZv. Declamation WurWlis. cocxali ujredis gare 2. moqnili. _ 1. romelSic gadmocemu Rera da mania miswrafeba. debuli emociurobiT mo membranasi Scd. lo. melOdia [berZ.-is gadacema. melodQuri _ mosasmenad mEmbrana [laT. 2. wyisSi uCvenebs am sityve Maillechort frangi gamom bis damokidebulebas musi goneblebis maios da So kasTan.. ki ¥ melxiorisa. ta. rkinasTan melodeklamAcia [berZ. melo. Txeli firfi m. melsac aqvs suros gvirgvini da tragediuli niRabi. [berZ. melos da manganumTan Senadnobi simRera da laT. raime dawesebulebis mox melpOmene [berZ. musika. Melchior fr. Melpomene] senebiTi baraTi an axsna _ berZnul miTologiaSi: . rigis saxelebidan] _ spi lenZis nikelTan. rome damcavi apki. drekadia. melos simRera] _ rTuli sityvebis dasa melxQori [germ. warmod nayofierebis gazrdis miz genili hyavdaT qalad. m. di plomatiuri dokumen melomAnia [berZ.. drama. melos sim ti. memosentenciebiT. melodia sim m. motivi. didi siyvaruli.). ralurdamrigebluri memorAndumi [laT. melomani. simRerasa da musikasTan. keTilxmovani. zusti meqanikuri deklamacia] _ mxatvruli detalebis da samkaulebis kiTxva musikis TanxlebiT.
gamo Cenili sportsmenis xsov nisadmi miZRvnili. sportul asparezobaTa momwyobi. ixmareba agreTve menajeri. ¥ memuaruli. romelic xels uwyobs war moebis efeqturobis zrda sa da danaxarjebis Semci rebas. literatura. ¥ menzurisa. romelic aRmarTulia vi same.] _ moxetiale po etimusikosi Sua saukune men ebSi safrangeTsa da ing lisSi. memorialis samaxsovro] _ rac gakeTebula. m. 3. samarTavi princi pisa da meTodebis erToblioba. m. memoires] _ mogonebaniliteraturuli nawarmoebi. aqvs pitnis mZafri suni.). (saWad rako turniri). dafa. muzeumi. menestrel < provansi. SinmousvlelTa m. mEnzura [laT. sportuli Sejibreba. arqiteqturuli nageboba. 2. sportuli klubis an cal keuli sportsmenis patroni. inJineri das sxv. risame xsovnis uk vdavsayofad. organizatori. patroni] _ 1. memoriale sa maxsovro Canaweri] _ 1. memuArebi [fr. sazRvargareTis qarTvel patriotTa m.-321ganmartebiTi cnoba. daviT kldiaSvilis m. Ca nawerebis dRiuri. memorQali [it. mEnToli [laT. menEjeri [ingl. memoriAluri [laT. romliTac gad mocemulia avtoris mo gonebani piradsa da sa zogadoebriv cxovrebaSi momxdari sxvadasxva ambis. . manager uf rosi. Seqmnila vi same. menEstreli [fr. mensura sa zomi] _ saafTiaqo an la boratoriuli (danayofe biani) WurWeli siTxeebis asawyavad. menthe pit na da ol(eum) zeTi] _ gam Wvirvale kristaluri niv Tiereba. movlenis Sesaxeb. menzurasi Scd. iyeneben medicinaSi. risame xsovnis aRsa niSnavad. viqtor gogliZis m. mT. management] _ warmoebis marTvis xelov neba. daqi ravebuli profesionali mmarTveli (sawarmos di reqtori. menEjmenti [ingl. parfiumeriaSi da sxv. 2.
gomeris poemis pilarul milSi moTavse “odiseis” mixedviT] _ xel buli siTxis Cazneqili an mZRvaneli. ri.) muxlis saxsris (Sig mEri [fr.men -322- tis) Wkua. meridianus saWmelsasmeli. kafeSi). sadilisTvis. parizis m. meniskos naxe mEntori [berZ. ro yovelTviuri] _ qalis yo melic gadis dedamiwis po velTviuri bunebrivi sisx lusebze da marTi kuTxiT ldena saSvilosnodan. romaul miTologiaSi: mentAluri [laT.) war menstruAcia [laT. mTavari] _ xrtili. erTi mxridan Sezneqili da meore mxridan gamozneqili mentOruli _ damrigeblu mina. munici paliteti. mens (men- menQngiti < [berZ. Mercurius marsi] xerxi. meTauri. Mentor tele makis. cxvris matyli. meriis meTauri. (meningos) tvinis garsi] _ azrovnebasTan dakavSirebu (medic. nazbewviani 1.. kveTs ekvators. saSuadReo] _ (geogr. mayor < niTa da gareTa) saxsarSiga laT. ingl. ka zrdeli. mentalitate merQnosi [esp. dam amozneqili zedapiri. pirovnebis an sazogadoebis qsovili. 2. mairie] _ qalaqis fasebis aRniSvniT (resto TviTmmarTvelobis organo. furceli. baraTi.). mEniski [berZ. mentalQteti [fr. am matylis 2. azrov neba] _ (wign. aseTi jiSis ganwyoba. rigebeli. azrobrivi. 3. jgufis azrovnebis wesi. azriani. < laT. gonebis niri. 2. mentalis gonebrivi] _ merinos)] _ 1. sauzmisTvis Tbilisis m. wvril. mensdruus mosaxviT wriuli xazi. sasadiloSi. 2. parizis m. ranSi. gamzrdeli. maire. gonebrivi. meninx . an vaxSmisTvis SerCeuli meridQani [laT. _ 1. mErkuri [laT. Teba. romelzedac saWmel Tbilisis m. tvinis garsis an li. gonebrivi cxvris jiSi. odiseis Svilis gam varmTvare] _ 1. menu] _ 1. qalaqis munici palitetis mEniu [fr. sasmelis siaa Camowerili mEria [fr. merino (mr. goneba. major didi..). (anat.
). metamorphosis] _ (wign. mEsa [it.. vaWrobisa da mogzaurTa mfarveli. (astr. metabOlizmi [< berZ. muxlis modreka da welSi Rrmad moxra locvavedrebis dros. marixi). masiah mi roncxebuli. 2. metamOrfozi [berZ. saxecvlileba. metabolē Secvla. 2. aseTi gadatanis Sedegad gaCenili meoreuli kera daavadebisa. metallurgio liTonebs vamuSaveb] _ 1. risame erTi formis sxva formad gadaqceva. Savi m.). messe] _ 1. romelic cnobili iyo veragobiTa da garyvnilobiT].] _ safrangeTis pirveli sa mefo dinastia (me58 ss. kaTolikuri RvTismsaxureba. romelic swav lobs liTonTa samrewvelo warmoebasa da maTi pirve ladi damuSavebis xerxebs. .). mZime mrewvelobis dargi _ gadnobili liTonis mi Reba da misi pirveli da muSaveba. metagnoia mo nanieba] _ (ekl.). musikaluri gunduri na warmoebi am RvTismsaxure bis teqstze. sinon. RmerTebis Sikriki (Zvel berZnul miTologiaSi hermesi). metAstazi [berZ. feradi m. mEsia [< Zv. 2. metastasis gadancvleba] _ 1. sax. mzesTan yvelaze ufro axlos myofi (qarT. ebr. Cveulebriv organisa da orkestris TanxlebiT. zogjer amboben metamorfozasac. mesAlina _ ityvian amora luri yofaqcevis qalze [romaeli klavdiusis me same colis Messalinas sa xelis mixedviT. mecniereba. wirva. metalUrgia [< berZ. mzis sistemis pla neta. sisx lis limfis nakadiT baq teriebisa da simsivnis ujredebis gadatana. cvlileba] _ met (fiziol. mxsneli] _ iudevelTa da qristianTa religiaSi: RvTaebrivi mxsneli kacTa codvebis gamosasyidad (Seracxaven ieso qristes). gardaqmna. rac da saSvebia.) organizmSi niv TierebaTa cvla. merokQngebi [sakuT. metAnia [< berZ. 2.-323vaWrobis RmerTi. rac iwvevs daavadebis kerebs axal adgilebSi.
romelic SemoiWra dedami 2.met -324- metafQzika [berZ. agreTve meteoriti). bas. rogorc erTxel da samu metEori [berZ. (ix. wils. ro mecnierebas. meteo. Semdgom] _ ros movlenebs. mari sityva an gamoTqma. analizs. m. [berZ. metēorite] _ rkinis an qvis sxeuli. rac kosmosuri sivrcidan. sebebisa da masSi mimdinare warmoadgens brahmanizmis.). metAfora [berZ. nawilakebi.). meteocnoba. ro am gamoTqmis gadataniTi melic Camovarda dedamiwaze mniSvnelobiT xmareba. lenebs (RmerTs.. misi agebulebis. damoukideblad. Sedare ¥ meteorituli. meteōros ha erSi molivlive] _ kosmo damod mocemuliT. romelic swav melic. romelic ga fad moZraobs. Semecnebis meTodi. meteoronixilavs erTmaneTisgan logiuri. amgvarad nax m. sadguri. sxeuli. meteorologia (meteora atmosfe dasaxleba~] _ religiur ruli movlenebi da logos mistikuri moZRvreba moZRvreba)] _ 1. meta physika feruli movlena] _ rac exeba dedamiwis atmosfe fizikis Semdeg. misT. idealisturi filosofiu wis atmosferoSi da swra ri moZRvreba. uaryofs suri warmoSobis gavarva sagnebisa da movlenebis rebuli mnaTobi sxeuli. emyareba msgavsebas. sxvavebiT. dialeqtikisgan gan lobs am movlenebs. sityvis meteOriti [fr. agreTve meteori). (ix. m. movlenebs ga meteopirobebi. Sinagan winaaRmdegobas. metaphora ga datana] _ (lit. agreTve 1. dakvirveba. meteora atmos . mowyvetiT. nixilavs cdis miRmur mov ¥ meteoruli. Tvi gadasaxlebis Sesaxeb m. metemfsQqozi [berZ.. mecniereba gardacvlili organizmis dedamiwis atmosferos Se sulis sxva organizmSi saxeb. religiis Semadgenel na ¥ meteorologiuri. suls da m. metem-sychosis `sulebis ga meteorolOgia [berZ. fizikuri procesebis Sesa induizmisa da zogi sxva xeb.
metropolQteni [fr. . m. meti zaciis Sedegad miRebuli cxoveli an mcenare.) moZRvreba leqsis zomisa da leqsTa wyobis Sesaxeb.) taqtis Zlieri da susti nawilebis simetriu li ganlageba. Cveulebriv miwisqveSa.). rigis mimcemi.s. 2. mEtisi [fr. ¥ metruli. ufrosi ofi cianti. la boratoriaSi zusti gazom vebisaTvis. metra. romelic war moSobilia sxvadasxva rasis warmomadgenelTa (upiratesad TeTrebis da indielebis) qorwinebis Se degad. métre < berZ. igivea rac metropoliteni. 2. metro Scd. metron zoma da nomos kanoni] _ meqanikuri xelsawyo. metropolis] _ 1. metrOnomi [berZ. mEtrika1 [berZ. ayeneben musi kaluri nawarmoebis zusti tempiT Sesasruleblad. métro] _ (Semokl. metron zoma] _ 1. romelic ganagebs Wamasmis saqmes. metrolOgia [berZ. m. matre d’hôtel] _ 1. (lit. metrdOteli [fr. metropOlia [berZ. métropolitain] _ saqalaqo rkini gza. udris 100 sm. ufrosi msaxuri. 2. erTeulebi. adamiani. leqsTawyobis zoma.-325- met metizAcia [< berZ. mEtri2 [berZ. mEtri1 [fr. mEtro [fr. amonaweri. gan mkargulebeli restoranSi. mEtrika2 [polon. métisation] _ sxvadasxva jiSis sasoflo sameurneo cxovelebis Sej vareba hibridis gamosay vanad. 2. metrikē < metron zoma] _ (lit. (mus. ¥ metrikuli. romelic darty mebiT aRniSnavs drois mci re Sualedebs. metron zoma da iogos moZRvreba] _ mecniereba zomawonis Se saxeb. kapitalisturi saxel mwifo Tavisi koloniebis mimarT. mētis] _ 1. metron zoma] – sigrZis sazomi Zi riTadi erTeuli sazomTa metrul sistemaSi.). metryka] _ dabadebis mowmoba. Zvel saberZneTSi: qalaq saxelmwifo (polisi) Ta visi axalSenebis (ucxo qveynebis teritoriaze da arsebuli koloniebis) mi marT.
saaTis m. -326- daadgilebis) Sesaxeb. interesebi. tTan dakavSirebuli. lie. samuSaos Sesasruleblad. Mm. m. soflis meurneobis m. maT remon avtomobilis m. manqana mowyobileba raime m.. (gadat. viw ulTa gadanacvlebis (ga . Secdoma. mēchanikē (tēch mexanizmi. demoni (gamoyvanilia canaTa gadasawyvetad. meqAnizmi [berZ. Zalebis Se mexanizatori Scd. bis muSaobas. m. meqanizAcia da meqanQzeba mexanika. [< berZ. gamoyenebisxva nawarmoebSi). moZraoba. 2. Aamwevi m. miwis saTxreli 3.) risame faruli romelic emsaxureba manqa rTuli mowyobileba. romelsac wvrilme _ mecniereba sivrceSi sxe sakuTruli. ravebeli Sinagani mowyobi 2. manqanebisa da meqanizmebis loba. ¥ meqanikuri. mexanizireba Scd. meqanizmis qana. aparatis mamoZ m. nē)] _ mecniereba manqanaTa Sesaxeb] _ 1. mexanikuri Scd. (gadat. romelic Tvalyurs soflis meurneobis m. mebiT. iaraRi] _ 1. meqanikis spe iaraRi] _ warmoebis aRWur cialisti. Teoriuli m. мещан] _ ada miani. saSualebiT moqmedi. saxelosno. meqAnika [berZ.-ebi. goeTes “faustSi” da bevr samSeneblo m.mef Tbilisis m. Ti m. meqanizireba. moqmedeba. fizikis nawili mESCani [rus. 2. Mmexaniki Scd.) aracnobieri. mechanē manqana. xerxi. teqnikis dargi – moZraobisa topheles] _ Zveli germanuli da ZalTa Sesaxeb moZRvrebis legendis mixedviT: boroti gamoyeneba praqtikul amo suli. damzadebasTan. mexanikuri Scd. 3.. mechanē man meqanQkuri _ 1. piri. va manqanebiTa da meqaniz avtomeqanikosi.-ebi. qarxana. saamqro.. Mg. meqanizAtori _ specialisti. uneb m. adevnebs manqanameqanizme mexanizacia. meqanQkosi _ 1. mefistOfeli [berZ. Mephis2. m. xelsawyos. manqanis. nebsa da meqanizmebs.
uJmuri. mfar velobda ganTqmul poetebs _ vergiliuss. migratio gada saxleba] _ 1. zurgis tvinis anTeba. ¥ migraciuli. cxovelebis miz sezonuri m. mECeTi [arab. Tevzebis s. mizErere [laT. mizanTrOpia [berZ.) cxovelebis gada adgileba erTi adgilidan meoreze. miseen scéne] _ scenaze ganlageba. gzebi mQgreni [fr.. domine! (miwyale me RmerTo didiTa wyalo biTa SeniTa!). 2. misanthrôpos] _ piri. iransa da TurqeTSi: par lamenti. horaciuss da sxvebs]. ¥ samejliso (mniSv. m. mizAnTropi [berZ.-327ro TvalTaxedva aqvs.) Teoria. myelos (Zvlis) tvini] _ (medic. gadasaxleba qveynis SigniT an erTi qvey nidan meoreSi. pawawa. mEjlisi [< arab. 1isaT vis). misērere Se wyaleba. msaxi obebis ganlageba scenaze warmodgenis ama Tu im mo mentSi. kacTmoZule. bali). sazogadoebas ga urbis. samigracio.). cekvebi. miEliti [< berZ. 2. didi wveuleba. hëmikrania _ Tavis qalis naxe vari] _ Tavis tkivilis mud mivi Seteva gulisreviTa da pirRebinebiT. . mecEnati _ mecnierebisa da xelovnebis mdidari mfar veli [romaeli politikosi moRvawis Mecenas (Mecenatis)is saxelis mixedviT. madžlis kreba. masðid masjidi] _ muslimanTa samlocvelo saxli. saerTaSoriso m.. (s. am bgeris aRm niSvneli noti. adamianTa siZul veloba. mizAnscena [fr. mi] _ musikaluri gamis mesame bgera. didi sacekvao saRamo (sinon. migrAcia [laT. misanthrôpia] _ adamianisadmi si Zulvili. misereri Semiwyale] _ ormocdameaTe fsalmuni: mizerere mei. Tevzebis m. s. umniSvnelo. TaTbiri] _ 1. romelic ada mianebs. migraine berZ. Sinagani m. mosaxleobis gadaadgileba. mizEruli [laT. mi [it. (biol. miser Rari bi] _ Zalian patara.
rTuli sityvis pirveli Semadgeneli nawili. siwmindisa da simarTlis RmerTi. mQTra [spars. [berZ. litrage] – mikrolitraJiani avtomobili – patara msubuqi mQTi [berZ. makrokosmosi). daavadebebis gamomwvevi m.-ebi. mikrokOsmosi [berZ. 2. Tqmuleba] _ Zveli xalxuri Tqmuleba. gadmocema Rmer Tebsa da legendarul gmi rebze. romelic sokoebs swavlobs. 1 mikrometri = metris memi lioneds. mikrolitraJQani [berZ.). mikēs so ko da logos moZRvreba] – bo tanikis nawili. antikuri m. mikro. mikros patara. mithologia] _ 1.. am titulis mqone piri. mythos gadmocema. m. mikros patara..miT -328miuTiTebs: mikrosamyaro _ atomuri zomis obieqtTa erToblioba. zogjer ixmareba agreTve miTosi. mikado] – iaponiis imperatorTa tituli. mQkrobi [berZ. miTebis Semswavleli mec niereba. mikolOgia [berZ.ebi. ¥ miTuri. rac ga napirobebulia adgilis Ta viseburebiT (tyiT. samyaros Seqmnisa da sicocxlis warmoSobaze. gadmocema. miTolOgia [berZ. pawawa da kosmos samyaro] – umciresi sidi deebis (atomebis. m. siuJeti. pirovneba.. laboratoria.) samyaro (Sdr. romelic mikrobebs swavlobs. berZnuli m. romlic sazom erTeulis saxelTan mi erTebisas aRniSnavs mis memilioned nawils.mindvriT. mikros mcire da fr. qarTuli m. ro melic raimes mcire zomebze . mikrobiolOgia – mecni ereba. pawawa da bios sicocxle] – mikroskopuli erTujre diani organizmi. miTebis erToblioba. sinaTlis. miTiuri Scd. mQkado [iap. m. m. WaobiT da sxv. mikros mcire] – 1. ¥ miTologiuri. indoeTsa da zogi sxva qveynis religiaSi: mzis. 2. TavsarTi. ¥ mikrobiologiuri. eleqt ronebis da misT. mikroklQmati – patara sivrcis klimati. mitrâ] – Zveli ingis. m. leqsikoni.
mikros patara da cheirurgia < cheir xe li da ergon muSaoba] – qi rurgiuli operaciis ke mil Teba mikroskopis qveS Zalian patara qsovilebze. milQardi [fr. mokrOfoni [berZ. pawawa da phōnē bgera] – mowyobiloba. pawawa Zvlebze. m. my(s) kunTi da algos tkivili] – (medic. pa wawkintela.85 km-s) mQledi [ingl. sisxlZarRvebze. gamokvleva. miledy] _ in glisSi: didgvarovani ga Txovili qalis. saxmeleTo m. rac mxolod mikroskopiT SegviZlia davinaxoT. lordis me uRlis xseneba anda misdami mimarTva.) kunTebis tkivili. million] _ aTas . milliardaire] _ (fulis raime erTeuli) miliardad (miliardebad) Rirebuli simdidris pat roni. milAgia [berZ. m. mikros pa tara. m. sazRvao m. 2. mikrOskopi [berZ. milQmetri _ metris erTi meaTasedi nawili. mQkroni [< berZ.analizi. m. milQoni [fr. mikroskopiuli Scd. inglisuri m. mikros pa tara. organizmebi. ujredebi. mikros pata ra. mQli [laT. mQli [ingl.-329avtomobili (sxvanairad: mcirelitraJiani avtomobili).. bgeriT rxevebs gardaqmnis eleqtrul rxevebad mis did manZilze gadasacemad an gasaZliereblad. mikros kopis saSualebiT Sesru lebuli. romelic sazomi er Teulis meaTased nawils aRniSnavs: 1 milimetri = metris meaTaseds. mikroskOpuli – 1. mikroorgAnizmi _ Seuiara Rebeli TvaliT uxilavi mcenare an cxoveluri or ganizmi. milliard] _ aTasi milioni (1 000 000 000). miliArderi [fr. romelic. pawawa da skopeô vu yureb] _ optikuri xel sawyo TvaliT uxilavi sagnebis dasanaxad.. pawawa] – metris memili onedi nawili. mille aTasi] _ Tav sarTi. mikroqirUrgia [berZ. (udris 1. mile] _ gzis sig rZis sazomi erTeuli (rig qveyanaSi sxvadasxva sidi disa).
m. 2. SeiaraReba. mQlordi [ingl. sim Rera. memiliOnedi _ milion Ta naswor nawilad gayofili mTelis erTi nawili. millionaire] _ (fulis raime erTeuli) milionad (milionebad) Rirebuli simdidris pat roni. 3. sa dac Serwymuli iyo impro vizaciuli dialogi. ¥ milioniani. memilQone _ rigis mixed viT milioni. am organos ad gilobrivi sammarTvelo. m. mQmi [berZ. mQmika [< berZ. aseTi warmodgenis msaxi obi. rome . mimarTva mosamarTlisadmi (inglisSi). ¥ militaristuli. ¥ memilionisa. cekvebi. memeilionesi Scd. qalaqi. SeiaraRebis gaZlierebisa da omisaTvis mzadebis reaqciuli poli tika. Seqmnili saxelmwifo cxovrebis gan sakuTrebul pirobebSi. militArizmi [< laT. inglisSi: lordis xseneba anda misdami mimarTva. mgzavri. mnaxveli. ubani. gamofenis m. militAristi _ piri. politika. pantomimis Semsrulebeli msaxiobi (amJamad). s. milQcia [laT. mimos] _ 1. militaris samxedro] _ 1. 2.mil -330lic militarizmis poli tikas misdevs. aramudmivi jari. saxelmwifo. m. mimikos mim baZvelobiTi] _ adamianis grZnobebis. m. gancdebis. Milord] _ 1. gazeTis m. miliOneri [fr. Zvel saberZneTsa da romSi _ saxalxo warmodgena. militarizAcia _ saxel mwifoTa ekonomikuri da sazogadoebrivi cxovrebis daqvemdebareba dapyrobiTi omebis momzadebis mizne bisTvis. yofil ssrkSi: administraciuli organo sazogadoebrivi wesrigisa da uSiSroebis dasacavad. gan wyobilebis gamoxatvis xe lovneba saxis kunTebis sa Tanado moZraobiT. agresiuli samxedro wre ebis politikuri batono ba. militia samxed ro samsaxuri] _ 1. jer aTasi (1 000 000). tiraJi. 2. ¥ samilicio. 2.
mecnierebis.-ebi. meteorite bis SemadgenlobaSi.) minimaluri an miniaturuli: iTqmis Za lian mokle kabaze. wylebi.) adamianis unari _ Tavisi Sexedulebebis da farvisa. ¥ mimikriisa. ferwera. mimicry dams gavseba. sasuqebi.] _ 1. mimQkria [ingl. mineralOgia [fr. patara literaturuli an musikaluri nawarmoebi. minAreTi [arab. mQnerva [laT. kabineti. 2. xe lovnebis mfarveli (berZ nul miTologiaSi mas See sabameba aTena). ¥ mineraluri. minārat] _ me CeTis koSki. mimiuri Scd. miniatura] _ 1. agreTve Zalian pa tara avtomobilze. qveda tanze. refleqsebi. m. m. nivTiereba. m. Subertis m. miniatQura [fr. Minerva mim baZveli] _ romaul mi TologiaSi: sibrZnis qalRmerTi. mimikriasi Scd. minimAluri [< laT. sxva cxovelebTan da mcenareebTan. minErali [< fr. romelic Sedis qanebis.. mibaZva < berZ. ¥ mineralogiuri.-ebis Teatri. ¥ miniatiuruli.) zogi saxeobis cxo velebisa (mag. miniaturuli. miniatura.-331¥ mimikuri. (biol. garemoebaTa misa dagebisa. mQni _ (Semokl. saidanac mueZi ni muslimanebs salocavad mouwodebs. feradebiT mo xatuli mTavruli aso an suraTi Zvel xelnawerebSi. miniature it. miniatiurasi Scd. (gadat. minéral] _ bu nebrivi qimiuri naerTi an elementi. minimus umciresi] – yvelaze nakle . mimos mimbaZ veli] _ samxreTis qveynebSi gavrcelebuli mcenare: aqvs patara yvavilebi. m. m. mQmoza [< berZ. faqizad Sesasrulebeli patara xati raime nakeTo baze. 3. qameleoni) da mcenareebis TavdacviTi Segueba _ formiT an feriT damsgavseba garemo sagneb Tan. m. minéral mi min nerali da logos moZRvreba] _ mecniereba mineralebis Sesaxeb. miniatiurisa. 2. m. madnis.
rodesac horizontTan Cndeba dedamiwaze arsebu li sagnebis cru gamosaxu lebani. umciresi (sapirisp. (moZv. miOziti [< berZ. janmrTelobis dacvis s. udris gradusis 1/60 nawils. ministre] – mTav robis wesi. 2. mis [ing. m. atmos feros optikuri movlena. mQnuti [laT. aRmosavleTis zog qveya naSi: mdivani. maqsimaluri). 3. m. qaliSvili. iranSi: umaRlesi moxelis an mecnieris sapatio saxe li. minQmumi [< laT. mi- . rac auci lebelia raime specialis tisaTvis. 2. 2. mQnistri [fr. 10 (an -10) gradusi. maqsimumi).min -332nute Semcirebuli. xelfasis m. 2. minutus germ. romelic me Taurobs ama Tu im sami nistros. kuTxisa da rkalis sazomi erTeuli. mirage] – 1. minus nakle bad] – gamoklebis an uar yofiTi sididis niSani () maTematikaSi. mQnistrTa kabQneti – mTavroba. udabnoSi. codnis. mQraJi [fr. mQnusi [laT.) wuTi. mQrza [spars. aRiniSneba ni SaniT ' cifris marjvniv. plusi). Miss] – inglisurenovan qveynebSi: gauTxovari qalis xseneba an mimarTva misadmi (Cveulebriv saxelTan an gvarTan erTad).. iranSi. raodenoba.. yvelaze naklebi rao denoba risame (sapirisp. am titulis mqone piri. Mirzâ] – 1. mys (myos) kunTi] – (medic.) gulis kunTovani kedeli.patara] – 1. m. mwerali. mys (myos) kunTi da kardia guli] – (ant. teqnikuri m. ganaTlebis m.) kunTebis anTeba. (gadat. saarsebo m. miOkardi [berZ. qaliSvilo! bi. temperatu raze miTiTebas niSnavs: nu lis qvemoT (sapirisp. saswavlo sagne bis erToblioba. saministro – saxelmwifo mmarTvelobis centraluri organo.) moCvenebiTi ram. samefo saxlis wevrebis tituli. agronomiuli m. romelic ganagebs ama Tu im dargs. minimum] – 1.
romlis mixedviTac arseboben ze bunebrivi fantastikuri Za lebi da TiTqos SesaZle belia maTTan urTierTobis damyareba. meeting] – ma sobrivi kreba politikuri da sxva saWirboroto sa kiTxebis gansaxilvelad. samxedro m. Suasaukuneobrivi m. mudmivi di plomatiuri warmomadgenloba despanis meTaurobiT. mQstika [< berZ. mQtingi [ing. Mittelspiel Sua TamaSi] – Wadrakis par tiis Sua nawili. midrekileba mistikisadmi. mQsgiTi [arab] igivea. Mister] _ ing lisurovan qveynebSi: mama kacis xseneba an misadmi mi marTva (Cveulebriv. romelsac ixuraven mRvdelmsaxurebis dros. (gadat. gvarTan erTad).) ganzrax visime Secdena. 2. batono! mistEria [berZ.-333 miss Scd. mQsia [laT. Sua saukuneebSi dasavleT evropaSi: drama. motyueba. m. mystification < berZ. mQster [ing. rwmena. qalbatono! missis Scd. mQsis [ing. mystikos sai dumlo] – 1. romelsac hqonda bibliuri siuJeti. mistifikAcia [fr. di plomatiuri delegacia sagangebo davalebiT. mitElSpili [germ. (wign. antikur qveynebSi (saberZneTSi. daakisres.] – (wign. misiOneri [fr.) idumali ram. mitra] – umaRles sasuliero pirTa (agreTve damsaxurebul mRvdelTa) maRali mrgvali Tavsarq meli. mas didi m. Mistress] – inglisu rovan qveynebSi: gaTxovili qalis xseneba an misadmi mimarTva (Cveulebriv gvar Tan an saxelTan erTad).) saidumlo reli giuri wesebis Sesruleba. missionnaire] – qristianul eklesiis mier wargzavnili mqadagebeli religiuri propagandis ga sawevad da sxva rjulis morwmuneebis mosaqcevad. mystēria sai dumloebani] – 1. mQtra [berZ. . mistiuri Scd. rwmena. batoni. rom Si da sxv. ¥ mistikuri.) sagangebo davaleba. 2. mistQcizmi _ mistikaze dafuZ nebuli religiur idealis turi msofliomxedveloba. 3. qalbatoni. missio gagzavna] – 1. rac meCeTi. mit 2.
mobilQzeba [germ. mobilisation miUridi [< arab. ro melSic gamoyenebulia Ta mQCmani [ing. aramuslimanis ulmobeli sayovelTao m. MobilimiurQdizmi – islamis yve sieren] – 1. romelic farCis qsovilis miUzikli [ing. muzikli Scd. mooqrovil an mo wodebuleba. mQqstura [laT. miuslé] – Sampan mexsierebis qalRmerTi. aseTi Janris kinofilmi. komediuri xasiaTisa. koqteilis Ziebebis warmatebiT Sesas mosamzadeblad kvercxis ruleblad.] – miuri < laT mobilis moZravi] – da dizmis mimdevari.mit -334- dasalevi wamali. mnemOsine [berZ. mobilizAcia [fr. qveynis yvela Zalis m. met- . musical] – mosarTavad gamoiyeneba. ro veva namdvili samxedro melic religiis mTavar samsaxurSi omis gamo dogmatad aRiarebs yvela cxadebasTan dakavSirebiT. ro uris boTlis saxuravis melsac zevsisgan SeeZina mownuli| mavTulis badu cxra muza. umaRlesi wodebuleba. muzevvere yal bi] – 1. am wodebule vercxlili metalis Zafi. Tadarigis sam laze ufro mebrZoli re xedro valdebulTa gaw aqciuli mimdinareoba. gadat. Mnēmosynē] – berZnul miTologiaSi: mQuzle [fr. piures. zemdegTa Semadgenlobis qoreografiis saSualebani. (wign. mobilis] – mitropOliti [berZ. masobrivi Ronis kremis. 2. bis mqone piri. amocanis. ra.) Zalebis an mQqseri [ing. ix musikalurscenuri na mareba agreTve naZvis xis warmoebi upiratesad mosarTavad. aTqvefiT da sxv. romelic warmoadgens sxvadasxva ropolitēs] – marTlmadidebe nivTierebis narevs. gaJletis ideas. mixer Semrevi] – saxsrebis Tavmoyra raime eleqtruli xelsawyo comis. midshipman] – sam xedrosazRvao flotSi: namedrove yofiTi musikis. mixtura] – mobQluri [laT. li da kaTolikuri ekle siis episkoposTa umaRlesi mQSura [arab.
2. 2.).. moZravi. modem] _ kom piuteris periferiuli mowyobiloba. ra ime nakeTobis sanimuSo eg zemplari. (fiz. romelic ar exeba mis arss. m. rasac sayovelTao warma teba aqvs garkveuli drois ganmavlobaSi. m.. 2.-ebis Jurnali. mOdeli [fr. varcxniloba. samwyobre] da modulQreba _ 1. romlebic aseT gemovnebas Seefereba. tansacmlis nimuSebi. – magus berZ. modification] _ sagnis an movlenis iseTi saxecvlileba. modeliori Scd. misani. m.. tansacmlis m. modifikAcia [fr. (mus. avtomobils m. modis Sesa feri. Tanamedrove] _ realizmisadmi mtruli mi marTulebaTa saerTo sa xelwodeba xelovnebasa da literaturaSi. modernizAcia da moder nQzeba [fr. garkveul sazogadoebriv wreebSi mokle xniT gabatonebuli gemovneba Cacma – daxurvisa da yofacxovrebis sxva garegnul formebisa. bgeris simaRlis Secvla. avtomobilis m. raime sagnis Semcirebuli nimuSi an sqema. simRera. modulAcia [laT. mode] – 1. TviTmfrinavis m. modelQeri [fr. moderne uaxlesi. maRali sixSiris rxevaTa Secvla ufro da .-335moZraobis unaris mqone. m. sawarmos m. mr. 2.-ze Cacmuli. modeleur] – raime nakeTobis damza debis specialisti (sinon. modēle] – 1. spars. modulatio mwyobroba. gamoiyeneba satelefono qselSi Car Tvisas faqsebis. meilebis misaRebad da internetSi Sesasvlelad. mOduri – 1. nimuSi risame dasamzadeblad. xomaldis m. magos laT. mOdemi [ingl. mOda [fr. kostiumi. mod memodele).) er Ti tonalobidan meoreze gadasvla. mOgvi [Zv. modErnizmi [< fr. mCxibavi. m. magi] – magi. modernisation] _ risame Secvla Tanamedrove moTxovnebisa da gemovnebis Sesabamisad.
m. mOlberti [rus. mSvidobiani urTi erTobis saSualebas. 2. cxovrebis wesi. saxis Sed genis xelovneba. molEkula [fr. mOloxi _ ityvian iseT risa me Sesaxeb rasac bevri ada mianis msxverpli sWirdeba [finik. mOdus vQvendi [laT. modus vivendi] _ 1. masa (wona). sxvadasxva feris minis. molekulasi. az rovnebis nairsaxeoba. molUskebi [< laT. molek mefe: mzis. xmovan kinoSi: bgeris mi er gamowveuli eleqtro rxevaTa gardaqmna si naTlis konad. xerxi.). (log. ce cxlisa da omis finikiuri RmerTis saxelis mixedviT. romelzec mxatvari aTav sebs naxats muSaobis dros. rbil sxeuliani cxovelebi. mosaique] 1. mOdusi [laT. ¥ molekuluri. su raTi an saxe. romelsac aqvs yvela misi qimiuri Tviseba. Teoria. 2. saxis misaRebad. 3. Sedgeba atomebisgan. m. zRvis m. m.). ¥ mozaikuri. erTmaneTTan mWidrod mowyobil feradi kenWebis. Мольберт germ. (filos. bali sixSiris rxevebiT. 2. moluski. molluscus rbili] _ uxerxemlo. xelovneba. marmarilos. miwiszeda m. mOla [arab. mx. aramudmivi mdgomare oba an Tviseba. romelic Sed genilia cementis fenaze damagrebul. romlis saSualebiTac xdeba bgeris Cawera kinofirze. filebi. mozAika [fr. fizika. TviT masala aseTi suraTis. saxe] _ 1. 3. m. romlebic or mo winaaRmdege mxares Soris droebiT mainc iZleva nor maluri. molekuliaruli Scd. sagnis gardama vali. pirobebi. modus zoma. maulâ batoni] _ muslimanTa religiuri kultis msaxuri. patarpatara naW rebisagan. emalisa da misT. m. aseTi suraTis. arsebobis saSualeba. rom lis umetesoba niJarebSia moTavsebuli.mod -336 m. romelsac msxverplad ada mianebs swiravdnen]. ¥ molekulisa. molécule] _ nivTierebis umciresi nawi laki. . molbertt] _ xis sayrdeni..
monasteriuli. monarxiuli Scd. monos erTi da aner (andros) qmari] _ er Tqmrianoba.. monAndria [berZ. moniteur. mOnizmi [< berZ. monarqistuli Scd. m. konstituciuri m. rodesac xdeba rame. samonastro. saxelmwifo. Mmonetasi Scd. monarchos] _ saxelmwifos erTpirovnu li mmarTveli (mefe. samonasterio Scd. dro. erTi wami. Tvalis daxamxameba. romelsac aqvs Tavisi meurneoba. ¥ monarqistuli. romelsac mo narqia miaCnia saxelmwifo mon xelisuflebis erTaderT mizanSewolil formad. (s.-337 moliuskebi Scd. Monasterion] _ bermonazonTa saekle siosaadgilmamulo or ganizacia. materias an suls. aTonis iverTa m. Temi. (s. monarxisti Scd. monArqizmi _ politikuri mimdinareoba. 2. sruldeba raime moqmedeba dadga xelsayreli. rodesac sa xelmwifos saTaveSi udgas erTi pirimonarqi. mOneta [laT.) monarxi Scd. m. momentAluri _ Zalian swrafi (moqmedeba). Sexedulebani. oqros m. m. m. impera tori. monQtori [fr. Sahi da sxv. romelsac mmarT velobis erTi forma aqvs.) kompleqsi. drois Zalian mcire mo nakveTi. absolituri m. moneta] _ li Tonis fulis niSani. TviTmp yrobeloba] _ mmarTvelo bis forma. ¥ monetisa. ¥ monastrisa. monarxia. mOmenti [laT. . gasrolis m. spilenZis m.) wesebi. m. saxel mwifo. monArqisti _ monarqizmis mimdevari. romelic samyaros safuZ vlad aRiarebs erT sawyiss. momentum] _ 1. monAsteri [berZ. monArqia [berZ. ase Ti religiuli Temis ekle sia da sacxovrebeli na gebobani. ¥ monarqiuli. wami. ¥ monastriuli. monArqi [berZ. monarchia erTmmarTveloba. monasterisa. M monarxizmi. monos erT] _ filosofiuri moZRvreba.
mon
-3382. cxovelebSi: mamlis Se wyvileba mxolod erT de dalTan erT an ramdenime sezonis ganmavlobaSi. monOgrama [berZ. monos er Ti da gramma aso] _ ori an ramdenime asosgan SeTxzu li niSani. monagrama Scd. monogrAfia [berZ. monos er Ti da graphō vwer] _ vrceli, mecnieruli naSromi, ro melSic damuSavebulia er Ti raime sakiTxi an Tema. ¥ monografiuli. m. gamokvleva. monoTEizmi [berZ. monos erTi da theos RmerTi] _ religia, romelic erT RmerTs aRiarebs; (qarT. si non. erTRmerTianoba). monOliTi [berZ. monos erTi da lithos qva] _ mTliani qvis lodi; misgan gamoTlili sagani (mag. qandakeba). monolQTuri _ 1. rac mono liTs warmoadgens. m. sveti. 2. Mgadat. (wign.) SemWidrove buli, erTsulovani. m. koleqtivi. monoliti, monolituri Scd. monOlogi [berZ. monologos] _ sityva, romliTac dra
ingl. monitor, laT. monitor gamafrTxilebeli] _ 1. te legadacemis procesis sa kontrolo televizoris ekrani (satelevizio moni tori, telemonitori); igi vea, rac displei. 2. samxedro javSniani gemi. 3. mudmivi meTvalyureobis aparati; kerZod saavadm yofosaTvis gankuTvnili m. avtomaturad aRniSnavs avadmyofis mdgomareobis yvela parametrs. monitOringi [ingl. monitoring] _ mudmivi meTvalyu reoba raime procesisadmi sasurveli Sedegis Sesa bamisobis gamomJRavnebis mizniT an pirveldawyebiT varauds. mono... [berZ. monos erTi, er Tiani, erTaderTi] _ mniS vnelobaTa erTianobis, er Tobis, erTaderTobisa da a.S. monokultura, monoJRera. monogAmia [< berZ. monos er Ti da gamos qorwineba] _ 1. qorwinebis forma, romlis drosac mamakacs SeiZleba hyavdes mxolod erTi co li da qalsmxolod erTi qmari (qarT. sinon. erTqorwineba).
-339matuli nawarmoebis per sonaJi mimarTavs Tavis Tavs, sxva moqmed pirebs an mayurebels (ix. agreTve dialogi). hamletis m., glosteris m. (uiliam Seqspiris nawar moebidan: `hamleti”, `riCard III). mOnomi [berZ. mo(nos) erTi da nomos nawili, wevri] _ (maTem.) erTwevri (Sdr. bi nomi, polinomi). monopOlia [berZ. monopōlia] _ 1. risame warmoebis an gayidvis gansakuTrebuli ufleba, rac ekuTvnis erT pirs, pirTa jgufis an sa xelmwifos. 2. (gadat.) upiratesoba, pir veloba raime saqmeSi. 3. msxvili gaerTianeba, rome lic warmoiSva warmoebisa da kapitalis koncentraci is Sedegad meurneobis ro melime dargSi gabatonebisa da maqsimaluri mogebis mi Rebis mizniT. kapitalisturi m.-ebi. ¥ monopoliuri (mniSv. 2is Tvis). m. kapitali, m. gaerTianeba. monOrelsi [berZ. monos erTi da relsi] _ sayrdenebze
mon
gamarTuli (kiduli) cal relsiani rkinigza. ¥ monorelsuri, monorelsiani. m. gza. monOstiqi [berZ. monostichos] _ (lit.). damTavrebuli az ris Semcvleli erTstri qoniani leqsi; Cveulebriv aseTia xolme andaza, gamo cana, aforizmi, raime war wera. monotOnuri [berZ. monos erTi da tonos toni, bgera] _ erTferovani, mosawyeni. m. xma, m. simRera. monOfTongi [berZ. monos erTi da phthongos bgera] _ (lingv.) martivi, calkeuli bgera (sapirisp. difTongi). monofizQtebi [berZ. monos erTi da physis buneba] _ (ist.) qristianuli religiis war momadgenlebi, romlebic aRiareben qristes mxolod erT bunebas _ RvTiurs. monpAsie [fr. montpensier sa kuT. sax.] _ xileulis kan feti erTgvari. ¥ monpasiesi. monpasiisa, monpase, mompase Scd. jerjerobiT ixmareba agreTve monpansie. monsenQori [fr. monseigneuer]
mon
-340-
_ feodalur da monarqiul 2. eleqtromowyobilobis, eleqtrogayvanilobis spe safrangeTSi: princebis, cialisti (sinon. eleqtroepiskoposebis da sxva maRa montiori). li rangis pirTa tituli (amJamad ixmareba umaRlesi monUmenti [laT. monumentum] _ didi Zegli. kaTolikuri samRvdeloe SoTa rusTavelis m. bis warmomadgenelTa mi marT). monumEnturi Zalian didi, grandiozuli. mOnstri [fr. Monstre] _ m. Senoba. (wign.). urCxuli. monumentaluri Scd. mOntaJi [fr. montage] _ 1. manqanebis, nagebobaTa awyo mOrali [fr. morale zneoba laT. moralis zneobrivi] _ ba, gamarTva garkveuli geg 1. im wesebis, normebis er mis, naxazis mixedviT. Toblioba, romlebsac gan axali manqanis m. sazRvravs adamianTa urTi 2. risame sxvadasxva nawilis erTdamokidebulebasa da SerCeva da gaerTianeba erT mTlianad. yofaqcevas ama Tu im sazo literaturuli m., musikagadoebaSi; zneoba. luri m., kinosuraTis m. 2. zneobrivi daskvna, zneob rivi gakveTili, romelic memOntaJe _ montaJis spe raimesgan gamomdinareobs. cialisti. ¥ moraluri (mniSv. 1Tvis). aparatis m., kinofilmis m. m. princi pebi. ¥ samontaJo. s. samuSaoebi. moratOriumi [< laT. moratorius damayovnebeli] _ 1. sa samOntaJo _ sadgomi, sa Sinao an sagareo valdebu dac risame montaJs awar lebaTa Sesaxeb gadadeba moeben. mTavrobis mier raime sa kinostatiis s., televiziis centraluri s. gangebo mdgomareobis (mag. ¥ memontaJisa. omis, stiqiuri ubedurebis) memontaJesi Scd. gamo. 2. garkveuli saxis iaraRis montQori [fr. monteur] _ 1. (mag., raketebis, kosmosur manqanaTa amwyobi da dam saSualebaTa) gamocdisa dgmeli (sinon. memontaJe).
-341da maTi sadme ganlagebis SeCereba. mOrgi [fr. morgue] _ spe cialurad mowyobili saTavsi gvamebis Senax visa, amocnobisa da Sekve TisaTvis. morganatQkuli [laT. morganaticus]: morganatikuli qorwineba [fr. Mariage morganatique] _ samefo saxlis wev ris qorwineba ara samefo gvaris qalTan (rac taxtis memkvidreobis uflebas ar aZlevs arc cols, arc Svi lebs). mOrze [< kreb.] _ TviTCamweri eleqtro magnituri mimReb gadamcemi telegrafiuli aparati, romelic gamoigona fizikosma morzem 1837 wels; telegramis miReba xdeba qaRaldis lentze morzes anbanis (niSnebis kodis) saSualebiT tireebisa da wertilebis saxiT; gada cema xdeba telegrafis ga saRebis meSveobiT; pirveli eleqtruli telegrafiuli aparati gamogonebuli iq na ruseTSi. p. l. Silingis mier 1835 w. m. anbani (kodi). mormOnizmi _ religiur seqtanturi momdinareoba,
mot
romelic Seiqmna amerikis SeerTebul StatebSi 1830 w. warmoadgens mraval RmerTianobisa da qristi anobis narevs [miTiuri wi naswarmetyvelis mormonis saxelis mixedviT]. mOrsi [rus. морс < germ.] _ xi lis wvenisgan damzadebuli gamagrilebeli sasmeli. mOrfema [< berZ. morphe forma] _ (lingv.) sityvis mniSvne lobiTi nawili; fuZe da afiqsebi (prefiqsebi, sufiq sebi, daboloeba). mOrfi an mOrfini [< kreb. berZ. Morpheus Zilis Rmer Ti] _ narkotikuli (tki vilgamayuCebeli da Zi lismomgvreli) saSualeba (opiumis alkaloidis Za lian Zlieri momwamlavi da misi mTavari elementi). morfolOgia [berZ morphē forma da logos moZRvreba] _ 1. mecniereba organizmebis, organoebis, niadagis agebu lebis Sesaxeb. 2. gramatikis nawili,romelic swavlobs sityvaTa formebs; romelime enis sityvaTa formis sistema. ¥ morfologiuri. sityvis m. Semadgenloba. mOteli [ingl. motel < motor
mot
-342amJamad es sityva moZvele bulia; mis nacvlad ixma reba qarTuli _ Zrava. ¥ Zravasi. Zravisa Scd. motorOleri [germ. Motorroller] _ orTvliani moto ciklis nairsaxeoba, masze patara. motOcikli [fr. motocycle] _ or an samTvliani manqana, romelsac aqvs Sinagani Zrava da moZraobs urelso gzebze. ¥ samotociklo. s. sporti. motocQklisti _ piri, romelic marTavs moto cikls, mihyavs motocikli. mocQoni [germ. Motion < laT. motio (motionis) moZraoba] _ siaruli, seirnoba jan mrTelobis gansamtkiceb lad an dasvenebis mizniT. mOher-i [ingl. mohair < arab.] _ 1. angoruli Txis matyli, naxevrad wminda, TeTri, Zlier mbzinvare; misgan am zadeben umaRlesi xarisxis xaliCebs, fardagebs, triko taJs da sxv. 2. am matylis rbili narTi da qsovili. mohikAnebi _ Crdiloameri kel indielTa erTerTi
da hotel _ sastumro (motorista hotel) avtomobilebis sas tumro] _ saavtomobilo gzis piras mdebare sastum ro mgzavrTaTvis; avtopan sionati. moto... [laT. motor moZra obaSi momyvani] _ moZrao bis, motorizaciis mniSvne lobiT. motorali, motoboli. mOtivi [fr. Motif] _ 1. ra ime moqmedebis mizezi; mo sazreba, sabuTi risame sa sargeblod. gaugebari m. 2. simReris kilo, hangi. Zveleburi m. motivQreba da motivAcia _ motivebis, mosazrebis moyvana risame dasamtki ceblad, dasabuTeba (Sdr. argumenti). motOdromi [fr. moto(cycle) da berZ. dromos sarbieli] _ specialurad mowyobili adgili motociklebis Se sajibreblad an gamosac delad. mOtori [laT. motor] _ man qana, romelic nebismier energias gardaqmnis meqani kur energiad. ¥ motoriani. m. navi.
-343tomi, amJamad amomwydari; cxovrobdnen mdinareebis konektikutsa da hudsonis napirebze. ukanaskneli mohikani _ ityvian risame ukanasknel an uxuces war momadgenelze. [amerikeli mwerlis fenimor kuperis (17891851) romanis “uka naskneli mohikanis” mixed viT]. muEZini [arab. Mmu'addin] _ me CeTis msaxuri (mola), rome lic minareTidan mouxmobs muslimanebs salocavad. mUza [berZ. musa] _ 1. berZnul miTologiaSi; TiToeuli cxra qalRmerTTagani, rom lebic iTvlebodnen mec nierebisa da xelovnebis mfarvelad. 2. poeturi STagonebis wyaro, agreTve TviT poetis STa goneba, Semoqmedeba. galaqtionis m., SoTa rusTavelis m. muzEumi [germ. Museum < berZ. museion muzebis taZari] _ dawesebuleba, romelic ag rovebs, icavs da gamofens dasaTvaliereblad xelov nebis Zeglebs, samecniero koleqciebs, istoriuli mniSvnelobis sagnebs da sxv.
mul
istoriuli m., xelovnebis m. ¥ samuzeumo. s. eqsponatebi. mUla [arab. maulā batoni] _ 1. saxelwodeba romelsac muslimanur qveynebSi aZle ven mecnierRvTismsaxurebs, maswavleblebs, kanonmdeb lebs. 2. musulmanTa religiuri kultis msaxuri. mUlaJi [fr. moulage] _ sagnis naturaluri zomis modeli (TabaSiris, sanTlis da misT.). mUlati [esp. mulato < arab.] _ zangisa da TeTrkanianis SeuRlebis Sedegad Sobili adamiani. multi... [laT. multum mrava li] _ mravladoba, mraval jeradoba. multimilioneri. multimEdia [laT. multi mra vali da media] _ infor maciis Senaxvisa da de monstrirebis sxvadasxva audio da vizualuri xer xebis erToblioba. multimediuri. multi plikAtori _ multi plikaciis specialisti. multi plikAcia [laT. mul-
mul
-344sinon. mTis balzami). mUndiri [rus. мундир < fr.] _ samxedro an samoqalaqo (specialuri) formis tan sacmeli. oficris m., rkinigzis muSakis m. munici palQteti [germ. Munizipalitat < laT. municipium TviTmmarTveluri Temi] _ zog qveyanaSi: qalaqis an soflis TviTmmarTveloba. ¥ munici paluri. M m. arCevnebi. mUri [berZ. myrrha < arab. murr] _ surnelovani fisi zogi mcenarisa. mUsi [fr. mousse] _ tkbili saWmeli, damzadebuli xi lis sirofisgan, romelsac damatebuli aqvs mananis burRuli an Jelatini. mUsika [berZ. musikē] _ xelov neba, romelic sinamdviles asaxavs bgeriTi mxatvruli saxeebiT; amgvari xelovne bis nawarmoebi; aseve nawar moebTa erToblioba. simfoniuri m., klasikuri m., jazuri m., z. faliaSvilis m., m.-is gakveTili, m.-is Teoria. M ¥ musikaluri da samusiko. m. (s.) xelovneba, m. (s.) saswavlebeli.
tiplicatio gamravleba] _ ki nogadaReba suraTebis an Tojinebisa, romlebic ga moxataven moZraobis cal keul momentebs; am wesiT gadaRebuli filmi. ¥ multi plikaciuri. m. filmi. ¥ samulti plikacio. s. Tojinebi, s. SemoqmedebiTi gaerTianeba. mUltfilmi _ multi plika ciuri (ix. multi plikacia) filmi. mUmia [arab. mumija] _ gax rwnisgan dabalzamebiT (an bunebrivad) daculi adamianis gvami. ¥ mumiisa. mumiasi Scd. mUmie [arab. spars. mum cvi li] _ fisismagvari bu nebrivi produqti bio logiuri warmoSobisa; Jonavs kldeebisa da mTe bis napralebidan; warmo adgens uformo magar an drekad naWrebs; ori aTas welze metia. iyeneben xal xur medicinaSi kuWnaw lavebis, sasunTqi gzebis, SardkenWovan, kanis daava debaTa, bronqialuri as Tmis, tuberkuliozisa da sxvaTa samkurnalod (qarT.
-345-
nad
musQkosi _ 1. musikis speci
alisti. 2. romelime musikaluri ins trumentis damkvreli. mUskati [fr. muscat] _ 1. vazis jiSi erTgvari; isxams sur nelovan yurZens; am yurZnis Rvino. 2. tropikuli xe; isxams sur nelovan nayofs; iyeneben parfiumeriaSi, medicinaSi, kulinariaSi. mUslimi, muslQmani [spars. musliman arab. muslim islamis erTguli] da musUlmani [Turq. müslüman] _ igivea, rac mahmadiani. ¥ muslimuri, muslimanuri, musulmanuri. m. religia, m. wes-Cveulebani. muslimoba, muslimanoba da musulmanoba _ igivea, rac mahmadianoba. mUsoni [fr. mousson < arab.] _ qari, romelic periodulad icvlis mimarTulebas, za fxulobiT uberavs zRvidan, xolo zamTrobiT _ xmele Tidan. n mUstangi [esp. mustango ingl. mustang] _ gavelurebuli Si nauri cxeni (gavrcelebuli nAgani – erTgvari sistemis iyo CrdiloeT amerikis pre revolveri. riebSi). nAdiri [arab.] – cis sfe mutAcia [laT. mutatio cvli
leba] _ 1. yovelgvari nax tomiseburi ganviTareba risame. 2. (biol.). raime axali ni SanTvisebis uecari gamov lena cxovelebsa da mce nareebSi. 3. ymawvilis xmis Secvla (daboxeba) asakSi Sesvlis gamo. mUfTa [rus. муфта < germ. Muffe] _ orive mxridan xe lis Sesayofi saTburi, Cve ulebriv xmaroben qalebi siciveSi. mUfTi [arab. mufti] _ musli manTa iuristRvTismetyve li, yuranis ganmmartebeli; umaRlesi sasuliero piri. mUSketi [fr. mousquet < esp.] _ Zveleburi patruqiani msxvilkalibriani Tofi (dasavleT evropis qveynebis armiaSi). muSkEteri [fr. mousquetaire] _ muSketiT SeiaraRebuli jariskaci.
nav
-346erTeulis mmarTveli. naQloni [ing. nylon] – sin Tezuri boWko, abreSumis msgavsi; am boWkos qsovi li. neilonic ixmareba. nAmazi [spars. namaz] – mus limanTa locva, romelsac dReSi xuTjer asruleben. nAndu [esp. nandú] – erTgvari siraqlema; gavrcelebulia samxreT amerikaSi. nAno – TavsarTi, romelic sazomi erTeulis saxel Tan mierTebisas aRniS navs mis memiliarded na wils: 1. nanowami = wamis memiliarded nawils. nAosi [berZ. naos] _ da cEla [laT. cella] – antikuri taZris mTavari sadgomi (samloc velo), sadac moTavsebuli iyo RvTaebis qandakeba. nArgile [spars. nârgile] – aR mosavleTis qveynebSi gav rcelebuli Tambaqos mosawevi mowyobiloba, ro melic wylis WurWlis, tya vis grZeli milisa da Cibu xisgan Sedgeba. nArkozi [berZ. narcôsis ga SeSeba] – (medic.) narko tikuli saSualebebiT ga mowveuli Zili, rasac Tan
ros wertili, romelic ho rizontis qveS aris da sa winaaRmdegoa zenitisa. nAvi [berZ. navis gemi] – (arqit.) bazilikis, eklesiis erT erTi grZivi nawilTagani, romelic gamoyofilia sve tebis rigiT. nAvaxa [esp. navaja] _ civi iaraRi erTgvari – grZeli dasakeci dana (ician espa neTSi). navigAtori – naosnobis (mniS. 2) specialisti. navigAcia [laT. navigatio] – 1. gemTa mimosvla (qarT. sinon. naosnoba, zRvaosnoba). 2. wlis iseTi dro, rom lis ganmavlobaSic SesaZ lebelia naosnoba. zamTris n., n.-is saxelmZRvanelo. ¥ sanavigacio. s. atlasi, s. xelsawyoebi. naQada [berZ. Naias (Naiados)] – berZnul miTologiaSi: wylis (mdinaris, nkadulis, wyaros) nimfa. nAibi [arab. Nâi'b] – 1. zog musulmanur qveyanaSi: ro melime ufrosis an sasu liero piris moadgile. 2. Samilis saimamoSi: admi nistraciulteritoriuli
-347axlavs cnobierebisa da mgrZnobelobis dakargva. narkomAnia [berZ. narcôsis ga SeSeba da mania miswrafeba; sigiJe] – narkotikebis xma rebisadmi Zlieri, avadmyo furi midrekileba nArta [rus. нарты (mr.) da нарта] – grZeli da viwro marxili, romelSic irmebs an ZaRlebs abamen; didi gamoyeneba aqvs ukidures CrdiloeTSi. natrQumi [laT. natrium] – qi miuri elementi, TeTri fe ris rbili tutovani li Toni. nAtura [laT. natura] – 1. co cxali nimuSi, romelsac xataven, gadaiReben da sxv. n.-is xatva. 2. bunebrivi pirobebi, adgili (pavilionis gareSe) sadac warmoebs kinogadaReba. 3. saqoneli, produqtebi da misT. rogorc fulis nac vlad gadasaxdeli saSua leba. 4. (wign.) adamianis xasiaTi, temperamenti. ¥ naturuli. n. gadaRebebi. ¥ naturisa. naturasi Scd. naturalizAcia [laT. natu-
nat
ralis bunebrivi] – saxelmwi fos mier ucxoelis miReba moqalaqed, qveSevrdomad; sxva saxelmwifos moqala qeobis miReba. naturAlizmi [< laT. naturalis bunebrivi] – mimarTuleba literaturasa da xelovne baSi; warmoiSva sabunebis metyvelo mecnierebaTa ze gavleniT me19 s.is bolos. cdilobda sinamdvile da adamianTa urTierTobani aesaxa obieqturad. ¥ naturalisturi. n. mimarTuleba ferweraSi. naturAlisti _ 1. piri, ro melic bunebas swavlobs (qarT. sinon. bunebismetyveli). norCi n. 2. naturalizmis mimdevari. naturAluri [laT. naturalis bunebrivi] – namdvili, bu nebrivi (sapirisp. xelovnuri). n. Tafli, n. Rvino, n. Cai. natUrmorti [fr. nature morte “mkvdari buneba”] _ naxati, suraTi, romelzec gamoxatulia usulo sagne bi: yvavilebi, xili, nanadi revi, gawyobili sufra da sxv.
naf
-348 e. sakiTxi.
nafTAlini [< berZ. naptha
navTobi] _ TeTri kristali nivTiereba mZafri suniT; iyeneben teqnikaSi, agreTve saleulis da bewveulis dasacavad CrCilisagan. naftalini, navTalini, navtanili Scd. nAcia [laT. nation xalxi, eri] _ (moZv.) eri. nAcizmi [germ. Nazismus] _ germaniis faSizmi. nacionalizAcia [fr. nationalization] da nacionalQzeba _ kerZo sakuTrebis (miwis, mrewvelobis, bankebis da sxva) usasyidlod gadacema saxelmwifo sakuTrebad. fabrika-qarxnebis n., miwis n. nacionAlizmi _ 1. erovnuli gansakuTrebulobis da upi ratesobis qadageba. 2. politikuri moZraoba da monebul qveynebSi ucxoeli dampyroblebis winaaRmdeg sruli erovnuli damo ukideblobis mosapoveb lad. nacionAluri [laT. natio (nationis) xalxi, eri] _ erov nuli. es sityva gavrcelebulia magram sjobs vixmaroT erovnuli.
neandertAleli adamQani
_ Tanamedrove adamianis uSualo winapari; cxov robda adrindel da Sua paleoliTSi [xeoba Neandertalelis saxelis mixedviT (germaniaSi q. diuseldor fis axlos], sadac 1856 w. pirvelad aRmoaCines ase Ti adamianis ConCxis na wilebi]. negAtivi [laT. negativus uar yofiTi] _ SuqmgrZnobiare firze an firfitaze aR beWdili gamosaxuleba, ro melSic naTeli adgilebi Savad aris gamosuli da piriqiT. n.-is gamomuSaveba. negatQuri _ 1. negativis saxisa. n. gamosaxuleba. 2. (wign). uaryofiTi. n. movlenebi (sapirisp. pozitiuri). negativuri Scd. negroQdebi [esp. negro Savi da berZ. eidos saxe] _ (an Trop.) SavkanianTa rasis warmomadgenlebi. nEgusi [eTiop. Negus Negesti mefeTa mefe] _ eTiopiis (abisiniis) imperatorTa
-349-
nei
tituli (me19 s.is dasas rad qceva, neitralurad rulsa da me20 s.is da gamocxadeba raime terito sawyisSi. riisa. nevr(o)... [berZ. neuron ZarRvi, 2. visame an risame Zalis, gav lenis Sekveca, mospoba. nervi], neir(o)..., _ rac da 3. (qim.) mJavas da tutis ur kavSirebulia nervebTan, TierTqmedebis reaqcia,rom nerviul sistemasTan. lis Sedegad miRebul niv nevralgia, nevropaToloTierebas ara aqvs arc mJavas, gia. arc tutis Tvisebebi. nEvrozi [< berZ. neuron nervi] neitralQteti [germ. neutra_ (medic.) centraluri ner litat] _ saerTaSoriso samar vuli sistemis daavadeba, TalSi: saxelmwifos iseTi romelsac Tan sdevs Sinaga mdgomareoba, rodesac igi ni organoebis funqciis ar monawileobs omSi da moSla, nivTierebaTa cvlis meomari saxelmwifoebis procesebis darRveva da mimarT erTnairi pozicia sxv. ukavia. nevrolOgia [berZ. neuron neitrAluri [laT. neutralis nervi da logos moZrvreba] _ saSualo] _ 1. iseTi (sa mecniereba, romelic swav xelmwifo), romelic neit lobs nervul sistemas da ralitets icavs meomar mis daavadebebs. mxareTa mimarT. nevropaTolOgia [berZ. ne2. iseTi (qveyana, teritoria), uron nervi pathos tanjva da sadac saerTaSoriso Se logos moZRvreba] _ mecniereba TanxmebiT ar SeiZleba omis nervuli sistemis daavade warmoeba, samxedro Zalebis baTa Sesaxeb. ganlageba. N neiroqirUrgia _ qirurgiis saxelmwifo, n. teritoria dargi _ centraluri da n. wylebi. periferiuli nervuli sis 3. vinc ar exmareba arc erT mxares (davaSi, brZolaSi temis daavadebaTa mkurna da misT.). loba. 4. iseTi (nivTiereba, wamali), neitralizAcia da neit romelic arc argebs, arc ralQzeba _ 1. neitralu vnebs organizms.
). iyeneben Suqreklamebis mi lisebr naTurebSi. neos axali da phobos SiSi] _ (wign. [berZ. arc mJavas damaxasi aTebel reaqcias. SiSi yovelgvari siaxlisa.. 2. 2. neOfiti [berZ. ro melic miznad isaxavda pla tonis filosofiis wina aRmdegobrivi elementebis sistematizacias da maT Se erTebas aristoteles mTel rig ideebTan. neos axa li da logos sityva] _ (lingv. (gadat. n. Nneoromantizmi. neoplatOnizmi _ antikuri filosofiis idealisturi mimarTuleba (me36 ss. nEptuni [laT. neos axali] _ si axlis mniSvneloba. n-is Suqi. nephunus] _ 1. nEoni [berZ.) raime moZRvrebis da (misT. neo. neoreAlizmi _ 1. neofObia [berZ. ufero da usuno airi. neos axali] _ qi miuri elementi.) axali mimdevari. neoceratOlusi [berZ. nekrOpoli 1. nephytos] 1. keras (kernatos) rqa da odus kbili] _ avstraliuri Tevzi. micvalebuli da logos sityva] _ visame gar dacvalebis gamo gamoqvey nebuli statia.) atomis bir TvSi Semavali nawilaki. romelic sunTqavs layuCebiTac da filtve biTac (ormagad msunTqavi). raime religiis axali mim devari.).ro melsac ara aqvs eleqtruli muxti. anaTebs wiTlad. arc meore] _ (fiz..nei -350- 5. neutrum arc erTi. neutron < laT. adgili sadac dasaflave bulia gamoCenili adamia nebi. (qim.) enaSi axlad gamoCenili si tyva an gamoTqma.-is reklama. neolOgizmi [berZ. 2.) rac ar iZleva arc tutis. mimarTuleba italiur ki nosa da literaturaSi. neos axali. axlad rjulmiRe buli. mimarTu leba filosofiaSi _ idea lizmis erTerTi saxesxva oba. romelic Seicavs cnobebs misi cxov rebisa da moRvaweobis Se saxeb. romaul miTologiaSi: . nekros mkvdari. sasaflao. sxvanairad: rqakbila. nekrOlogi [berZ. damaarsebe lia platoni (204270 ww.). N neQtroni [ingl.
-ebi. uwvri lesi boWkovani warmonaqmni adamianisa da cxovelis organizmSi. niveler] _ 1. bude an patara Cemodani. qali. sistema. ixmareba agreTve nerviuli. nivEliri [fr. nEcke [iap.) sa qonlis wona uWurWlod da SefuTvis garSe: sufTa wo na (sapirisp. dedamiwis zedapirs simaRleTa gansazRvra zo . nEqtari [berZ. zedmetad mgrZnobiare. sagzao n. mxedvelobis n. smenis n. romelic ukvdavebas. siamovnebis momgvreli. mzidan rigiT merve planeta mzis sistemisa. ber Znul miTologiaSi. nervebi _ aseTi war monaqmnebis erToblioba. susti n. mr. iyeneben sxvadasxva sam kaulis gasakeTeblad. nEfriti [berZ. nivelQreba [fr. 2. n. 3. 2. bruto). qceva. xeze an Zvalze WriT gakeTebuli patara figura. n. nervebisgan Semdgari. nesEseri [fr. nervus] _ 1.. warmoadgens boWkoebis erTobliobas.-351zRvis RmerTi. nectar] _ 1. 2. 2. (medic. ad vilad aRgznebadi. momwvano an TeTri minera li.] _ iaponuri skul pturis miniaturuli na warmoebi. nephros Tir kmeli] _ 1.) Saqrovani wveni. necesaire auci lebeli. maradiul sia xalgazrdavesa da silama zes aniWebs maT.). sistema. romli Tac nivelirebs axdendnen. nEto [it. qsovili. (geol). netto] _ (komer. romelic gaRizianebas ga dascems periferiidan Tavi sa da zurgis tvins an pi riqiT. Rmer Tebis sasmeli. romlis mdgoma reobazedac aris damoki debuli adamianis saerTo mdgomareoba. (poet. nErvuli 1.) Tirkme lebis anTeba. 2. n. (botan. saWiro] _ ko lofi. Ggadat. romelsac gamoyofs zogi mcenaris yvavili. nErvi [laT. niveleur] _ geo deziuri xelsawyo. romelSic mo Tavsebulia movlisaTvis (tualetisaTvis) an xel saqmisaTvis (WrakervisaT niv vis) saWiro nivTebi. metismetad kar gi ram.
RvTa ebriobisa (berZ. qalis avadmyofurad aweuli sqe sobrivi aRgznebadoba. udidesi netareba. sinon. niU2 [ing. nirvâna gaq roba] _ budistebis misti kuri moZRvrebis mixedviT. qristianul da budis tur xelovnebaSi. iyeneben rogorc feTqebad nivTierebas. romelic aRniSnavs `axals”. rogorc simbolo wmindanebisa. wyal gierT amorCeul wertilTan an zRvis donesTan Sedare biT.-ebi. romelsac Seicavs Tambaqo (frangi di ploma tis Nikot-is saxelis mi xedviT. nimbus] _ sikaS kaSis gamosaxuleba RvTis. azotmJavas da gogirdmJavas naerTi gli cerinTan. sax. nQnZa [iap. sax. ag reTve (umciresi dozebiT) rogorc samkurnalo prepa rats _ sisxlZarRvebis ga safarToeblad. nQrvana [sanskr. iyeneben saTevzao badis na pirze gamosaTrevad. Saravandi.). mstovari] _ profesionaluri jaSuSe bi. niUansi [fr. new] _ geografiuli saxelwodebebis TavsarTi. nimfomAnia [berZ. gansxvavebis mos poba. warmoiTqmis n. nQke [berZ. 2. wmindanebis Tavze. nitron gvarjila da glykeros tkbili soda. gaTanabreba.romelsac aRweven adamianuri zrun visa da miswrafebaTagan sruli TavisuflebiT. nikOtini [fr. nitroglicErini [< berZ. nu SiSveli] – xelov nebaSi: SiSveli sxeulis gamosaxuleba. niufaUndlendi [geogr. romlebic daqiravebulni arian gan sakuTrebulad rTuli spe cialuri davalebebis Se . Saravanduli). nuance] _ sul mcire. sigiJe] _ (medic). umniSvnelo gansxva veba rameSi. (gadat.e. nQmba [laT.nik -352sasruleblad. Nikē] _ berZnul miTologiaSi: gamarjvebis qalRmerTi. risame elferi. niU1 [fr.] – didi grZelbewviani sa samsaxuro ZaRlebis jiSi.] _ narkotikuli niv Tiereba. RvTismSoblis. azotmJavas marili] _ Txevadi zeTovani nivTiereba. adamianebi. nicotine sakuT.i. nymphē Za la da mania miswrafeba. romelmac pir velma Seitana Tambaqo safrangeTSi me16 sSi). mzveravi.
nomenklAtura [laT. niSa Scd. niRilisti Scd. meTodebi. 10 wa mis ganmavlobaSi ver dge ba da amitom iTvleba da marcxebulad. niche] – kedelSi SeR rmavebuli saTavsi risame (mag: larnakis. novella] _ patara moTxroba.). romelic ixmareba mecnierebis.). erTi valdebulebis meoriT Secvlis Sesaxeb. uaryofiTad. prog resuli princi pebi. kote marjaniSvili. ideebi. skeptikurad ekideba yvela fers. krivSi: mdgomareoba. rome lic mkveTrad.). nOvela [it. n. wamowyeba. nomenclatura saxelTa nusxa] – 1. nQSi [fr. monRo lebis mier dapyrobili te ritoriebis garkveuli ad ministraciuli erTeulis mmarTveli. sia terminTa da saxelwo debaTa. N ¥ novatoruli. novatio ga naxleba.] _ (ist. niRilizmi.-353waRebulTa gadsarCenad da sxv. magram 10 wamis ganmavlobaSi Se iZleba adges brZolis ga sagrZeleblad. n. cvlileba] _ sa moqalaqo samarTalSi: mxa reebis SeTanxmeba maT mier nom nakisri. novelasi Scd. n. krivSi: mdgomareoba. romelsac axali. damokidebuleba raimesadmi. niRilisturi Scd. novAcia [gv. novAtori [laT. ¥ nihilisturi. ama Tu im dargSi. knock-down] – (sp. rodesac mokrive mowina aRmdegis dartymisgan Zirs aris davardnili. nihQlisti _ adamiani. xerxebi Seaqvs moRvawaobis raime sferoSi da gana xorcielebs maT. novator ganmaaxlebeli] _ adamia ni. warmoebis da sxv. nokdAuni [ingl. knock-out] _ (sp. scenis n. laT. qandakebis. rodesac mokrive mowina aRmdegis dartymisgan Zirs aris davardnili. xelovnebis. nihQlizmi [< laT. nokAuti [ingl. nOini [monR. nihil ara feri] – yvalafris xelaRe biT uaryofa. ¥ novelisa. . avejis) dasadgamad.
sabuTi. calke ganyo fileba (abanoSi). n. telefonis n. rac gamo xatulia ama Tu im fuladi RirebulebebiT. nominalis saxelobiTi] _ 1. nomokAnon i [berZ. nomriani. danomvra. erTgvarovani sagnebis rigis maCvenebeli ricxvi (xSirad win uZRvis niSani N an #). musikaluri ga mis mecxre safexuri. saqo nelze.) cxrastriqoniani strofi. 1).nom -354dis fulis niSnebze. ¥ nomriani (mniS. 2. n.. romelic dasaxelebulia jildos pretendentad raime nomina ciaze. ¥ nomenklaturuli. raime sanaxaobis (koncer tis.. nOna [laT. bileTis n. 2. nomQnali [< laT. unomero Scd. sagani. nominAluri [laT. romelic aRniSnulia fa sian qaRaldebze. nomQnanti – pirovneba an pi rovnebaTa jgufi. rasac.) mecxre] – 1. nona (mdedr.. saxlis n. visac mxolod sa xeli hqvia risame. qaRal . nominAcia – raime dargi an Tviseba. adgilebis d. romlisTvisac mie niWeba gansakuTrebuli jil do raime konkursze. unomro. danomrva – nomrebis dasma rameze. bileTi. 4. u. nomokanon] _ marTlmadidebluri ek lesiis wesebis krebuli. n-ia saukeTeso moklemetraJiani filmi. Tanamdebobis pirTa wre. rameze (raime saqonelze) aRniSnuli. n. magram asrulebs Tavis daniSnu lebas. nOmeri [laT. 2. nominalis saxelobiTi] – Rirebuleba.. xelfasi. nomerisa. 3. 2. Jurnalis n. n. romelsac aqvs gar kveuli rigiTi ricxvi. nomerus ricxvi] – 1. warmodgenis. (mus. saxlebis d.) cxrasafexuriani intervali. fasi. ¥ uary. romelTa personaluri da niSvna an damtkiceba Sedis romelime umaRlesi or ganos kompetenciaSi..) nawili. calke iTaxi (an oTaxebi) sastumroSi. 3. (lit. ¥ nomrisa. romelic calke sruldeba. redaqtori.
ulebrivi. rac risame normebs gan kuri sistemisadmi. maragi. normatio conformism ardaTanxmeba] – 1. 1) Sesabamisi Cve Scd. sevda). romlebic me811 ss. nonetto] _ 1. CrdiloeT germanuli to 2. normatuli Scd. Ti grafikuli niSani. n. adgens. temperatura. maRali n.-ebi. sisulele. same saSualo sidide.-ebi. simaRle. Non. arsebuli wesis miuRebloba. risame nostAlgia [berZ. medo sawinaaRmdegod teqnikuri n. runebis SeuZleblobiT samarTlis n. cxra normAnebi [skand. ri dabruneba da algos tanjva. . mowesrigeba] – maCvenebeli mcdeloba. dakanonebuli ram.-ebi. nOnsensi [ing. norma am sityvis xmareba saerTod lis sworxazovani] – 1. nOrma [laT. samSoblos raturo enis n.-355- not nOneti [it.normAtivi [laT. normAluri [< laT. tkivili] – (wign. n. sinon. Sromis 2. musikaluri bgeris pirobi n. romelTa mixed dajdes winaaRmdegoba gau viTac warmoebs raime mu wio umravlesobas da imoq Saoba. roba.-ebi. sazRvravs. nota niSani] – 1. fsiqikurad jansaRi (ada bgera. northman Semsruleblisgan Semdgari CrdiloeTis adamiani] – ansambli. gramatika. radac ar unda normebisa. temperamenti. nonkonfOmizmii [ing. bunebrivi. ga gamomuSavebis n. musikaluri nawarmoebi cxra mebi. miani).-ebi. nor raime sevdis aRsaniSnavad mis (mniS. ebriv(ekonomikur)politi 2. nayofierebis n.) sevda. nonsense] – uaz n. arbevdnen evropis qveynebs. nostos Sin dawesebuli raodenoba. rasac ris kritikuli damou normativis saSualebiT ad kidebloba oficialuri genen. ideologiisa da sazogado detalebis n. saerTod aRiarebuli az normatQuli – 1.Si xmisa an sakravisaTvis. nOti [laT. salite(qarT. TviT 2. norma] – 1. mowveuli samSobloSi dab 2.
-ebiT dakvra. nUdizmi [laT.. romelic sul 2. SeTanx mebis dros damatebiT aRi niSneba (SeiniSneba). notarQusi [laT. wigni. (saub. SeniS vna] – erTi qveynis mTavrobis werilobiTi di plomatiuri mimarTva meore qveynis mTav robisadmi. nota niSani. damowmeba. romelic qadagebs SiSveli sxeulis kulturas. ¥ notariuli da sanotaro. romelSic Txili an nu Sia CarTuli. nota sxvaa (ix). Sopenis n-ebi. ¥ sanoto. noqturne] – pa tara lirikuli musikalu ri nawarmoebi. nOuhAu [ing. nu SiSveli] – gaSiS vlebuli cocxali natu ra. noqtQurni [fr. notarius mwerali. (s. romelTa gadacema salicenzio xel Sekrulebis da sxv.not -356 n. nouveauriche axali mdidari] – mdidari – metiCara. nOta [laT. saWadrako n. notatio SeniSvna. qaRaldi. notAcia [laT. s. mr. (spec. gamocdileba.dokumenturad gaformebuli da daculi kanonmdeblobiT. nu [< fr.-ebs ukiTxavs (Wkuas ari gebs. n. nuvOriSi [fr. aseTi teqstebis Semcveli rveu li.) risame pirobiTi werilobiTi aR niSvnebis sistema. nougat] – sakonditro nawarmi. n. nudus SiSveli] – mimarTuleba.. musikaluri n. me2 mniS. Wkuas aswavlis). mdivani] – Tanam debobis piri. notarialuri Scd.iT zogjer xma roben natacias rac Scd. iuridiuli aqciebis damowmeba da ga formeba. know-how vici rogor] – teqnikuri codna. noqturna.) kantora. aRniSvna] – 1. saprotesto n. warmoebis sa idumloebebi. niSani. romelsac evaleba sxvadasxvagvari dokumentebis. noqturni Scd. n-ebis gacvla. tkbili blanti ma sa. s.. . nUga [fr.) Wkuis darigeba. SiSveli sxeulis gamo saxuleba. notebi – aseTi niSnebiT Cawerili musikaluri na warmoebis teqsti. n. Wku is swavleba. 2.
15 gradusi n. danomv ra. n. cifrobrivi niSani 0. o oAzisi.] – adgili udabno Si. sidide. romelic swavlobs Zvel monetebs (liTonis fuls). nutria] – mRrRneli cxoveli. obe numizmAtika [< laT. axladgamdidrebuli. obEliski [berZ.) Teoriulad dasaS vebi yvelaze dabali tem peratura – 273. mniSvnelobis da kargva ramesaTvis. sadac wyalia da mcena reuloba. aqvs Zvirfasi bewvi da dieturi xorci. nomeracia Scd. sxva Ta gakotrebis safuZvelze. o-ebi afrikaSi. numizmatiuri Scd. nutriasi Scd. oAzi [berZ. n. romelic calke ar aRniSnavs sididis arse bobas. numisma (numismatis) liTonis fuli] – istoriis damxmare mec niereba. kabineti. agreTve medlebs. nullificatio mospoba < nullus araviTari] – Zalis.-s qveviT.-357cota xnis win gamdidrda spekulaciiT. gradusia. socialuri cvlilebebis Sedegad.16°C. ordenebs da misT. nUli da nOli [laT. nutriisa. numeratio] – rameze nomrebis dasma TanamimdevrobiT. nuncQusi da nUnci [laT. oasis < egvi pt.romelTan mimarTebiTac iangariSeba risame temperatura. nuntus] – romis papis war momadgeneli romelime sa xelmwifos mTavrobasTan. n. romelic sanaxev rod wyalSi cxovrobs. pirobiTi sidide. nullus araviTari] – 1. zrdis maT aTjer. nulifikAcia [laT. temperatura. ¥ nulovani da nolovani. romelic warmoad gens zeviTken TandaTanobiT ganviTarebul svets. 2. saxlebis n. n. absoluturi nuli (noli) – (fiz. gauqmeba risame. koleqcia. xolo Tu raime ri cxvs miwerili aqvs marjvniv. . nUtria [esp. obeliskos] – Zegli. haeris temperatura n. numerAcia [laT. ¥ numizmatikuri.
2 dakavSirebuli). miukerZoebeli. dakvirvebis o. o. observAcia [laT. Sefaseba. 2. sadac SeniSnulia es daavadebani). obrogAcia [laT. obiEqturi – 1. romlebic Se iZleba dasnebovnebuli iy vnen Savi WiriT. abasTumnis astrofizikuri o. piri. sawarmo. objectum sagani] – 1. observatorium < observo vakvirdebi] – Senoba da samecniero da wesebuleba. msgavsi xasiaTis dakvirvebisTvis. обыватель] – adamiani.) movlena.obi -358 fotoaparatis o. 3. o. obligAcia [laT... o. rac warmoadgens raime moq medebis adgils. geo fizikuri da sxv. yvaviliT da yviTeli cxe lebiT (Cveulebriv iseTi da saxlebuli punqtebidan Ca mosulTa. ag reTve yvelaferi is. sinamdvile. romliskenac aris mimar Tuli visime moqmedeba. obieqtiuri Scd. observatOria [laT. 2. materialuri sinamdvile (sapirisp. samyaro. obieqtTan (mniSv. o. kanonzomiereba. rome lic erTi an ramdenime linzisgan Sedgeba da dak virvebis obieqtis mxaresaa mimarTuli.) Cvens gareSe da Cveni cnobierebisgan damoukideblad arsebuli garesamyaro.. (wign. o. objectivus sagnobrivi] – optikuri xelsawyos nawili. daskvna. o. Seswavlis o. obivAteli [rus. obQeqti [laT. qoleriT.-is aRmarTva. (wign. sagani. . SinmousvlelTa o. miudgomeli. observatio] – 1. granitis o. adamiani. 2. yu radReba da sxva. obrogatio] – nawilobrivi cvlilebebis Setana Zvel kanonSi. mikroskopis o. 1. subieqti). o.romelic mowyo bilia astronomiuli. TavdacviTi o. izolacia (specialur sadgomebSi moTavseba) im adamianebis. obligatio valdebuleba] _ saxelmwifo sesxis bileTi.) dakvirveba. obiEqtivi [laT. romelic mok lebulia sazogadoebriv TvalTaxedvas da cxovrobs mxolod wvrilmani piradi interesebiT. (filos. mSenebloba.
Oda [berZn. obstructio Seferxeba. bneleTis mociquloba. odiOzuri [laT. arasasurveli. 2. TavgadasavlebiT mdidari xetiali. antimins] _ igi vea. obscurans (obscuranris) damabnelebuli] – mecnierebisa da ganTlebis mteri. detali. 2. selis an abreSumis oTxkuTxa qso vili wm. saxotbo leqsi. spirtiT gazavebuli. zRvaSi gemis adgilsam yofelis gansazRvra sana piro obieqtebze an ciur sxeulebze dakvirvebiT. aRwerilia odiseis itakis mefis – mogzauroba. o. dabrkoleba] – sxdomis. obskurAntizmi [laT. xmauriT. odekOloni [fr. odiosus si Zulvili] – (wign.bneleTis mociquli. odQsea [< berZ. parfiumerul higienuri saSualeba. obstrUqcia [laT. romelSic Sedioda istoriuli ambavi an piri. ovale da ovum kver cxi] – wagrZelebuli Ra ris moxazuloba. adekaloni Scd. kurTxevis Semdeg trapezze deben da iwyeba ziarebis saidumlo. rac antiminisi. CarCo. poemis Semqmnelad iTvleba naxevradmiTiuri poeti – gomeri. ovAcia [laT. Zvel ber ZnebSi: sazeimo lirikuli leqsi. obscūrāntionis] – mecnierebis da swavlaganaTlebisadmi. Zveli saberZneTis epikuri poema. usagno sityvis warmoTqmiT da misT. kulturuli progresisadmi mtruli damokidebuleba. obskUranti [laT. romelic kvercxis sigrZiv Wrils mogvagonebs.) vinc an rac uaryofiT damokide bulebas iwvevs. ¥ ovaluri. romelsac gundi as rulebda. nawilebis an zi arebis saidumlos gamo saxulebiT. Odiki [berZ. eau de Cologne `kelnis (qalaqi germaniaSi) wyali~] – surnelovan niv TierebaTa xsnari. ōdē] – 1. ieso qristes saflavSi Casvenebis deta lebiT. metismetad usiamovno. grZeli. o. Ovali [fr. trape zis gardamoxsna.reaqcioneri. Odysseus] – 1.-3593. visime ga mosvlis CaSla wamoZaxi lebiT. ova odekaloni. ovatio] – mowo . krebis.
Olimpi [berZ. okUlisti [laT. ozo suni maqvs] – damaxasiaTebeli sunis mqone airJangbadis sami atomis naerTi. wylis stiqiis RmerTi. o. mikroskopis o. okkupieren] – romelime saxelmwifos SeiaraRebuli Zalebis mier sxva qveynis teritoriis dakaveba. iyeneben wylis da haeris gasawmendad. oligarxia. war moiqmneba eleqtronuli ganmuxtvis Sedegad (Weqa quxilis dros) da mzis ul traiisferi sxivebis moq medebiT. okeanarQumi – okeanis (zRvis) piras mowyobili wyalsacavi – zRvis cxovelebze dasak virveblad. mmarTveloba. ocularis Tva lisa] – optikuri xel sawyos nawililinza an linzaTa sistema. ¥ okeanisa. okEane [berZ. 2. occupatio] da okupQreba [germ. kontinentebs Soris moqce uli wylis didi sivrce. berZnuli miTologiaSi. okeanesi Secd. oligArqia [berZ. finansuri o. aRtacebis koleqti uri gamoxatva mquxare xan grZlivi taSiT. wynari o. TviT es jgufi. okupAcia [laT. oligos patara da phēn Wkua] – Tan dayolili Wkuasustoba. rodesac banki ixdis klientebis Ceks mimdinare angariSis narCenis zemoT (eZlevaT yvelaze saimedo klientebs). Ozoni [< berZ. mouwyves. orators o. oligarchia] – msxvili monopolisturi kapitalis mcirericxovani jgufis warmomadgenelTa politikuri da ekonomikuri batonoba. maT Sesaswav lad. Olympos] – . romelic mimarTulia damkvirveblis Tvalisaken. okUlari [laT. of Talmologi. ovErdrafti [ingl. okuliari Secd. okeanos] – 1. ura nosisa da geas Svili. oligofrEnia [berZ. oligarxiuli Secd. atlantikis o. ¥ oligarqiuli. okUpanti okupaciis monawi le. overdraft] – moklevadiani kreditis forma.ove -360- nebis. oculus Tva li] – Tvalis eqimi.
omnQbusi [laT. олифа berZ. homard] – zRvis didi kibo erTgvari.).kanafis da sxva. olimpuri sxvaa (ix. RmerTebis krebuli. olimpieli sxvaa (ix.. olim piuri TamaSebis monawile sportsmeni. ¥ olimpiadisa. olimpiuri TamaSebi (ix. Omari [fr. olimpQuri TamASebi – Tanamedrove saerTaSoriso Sejibreba sportis ZiriTad omn saxeobebSi (imarTeba 4 we liwadSi erTxel saberZne Tis olimpiadis msgavsad). olimpQuri sOfeli – sacxovrebeli saxeobis kompleqsi olimpiuri Tama Sebis monawileTaTvis.) Olifa [rus. gav rcelebulia atlantikis okeaneSi. ombudsman] – saxalxo damcveli. olQmpeli – berZnul miTo logiaSi: RmerTi. olimpiadasi.). olim pi). olimpQada [berZ. 3. omnibus yve lasaTvis] – (moZv. aRuSfoTebloba. mxatvruli TviTSemoqmedebis o. ¥ olimpiuri. 2. moswavleTa Sejib reba romelime saganSi. olQmpiuri sxvaa (ix. moswavleTa respublikuri maTematikuri o.) didi sim Svide. Cempioni. kerZod. TETri olimpQada – ase uwodeben zamTris olimpi adas. olimpoze mcxovrebi. omelette] – fqvilsa da rZeSi aTqvefili kvercxebisgan momzadebuli erbokvercxi. olimpiada). aqve). o. ¥ olimpiuri: olimpiuri simSvide – (wign. Omleti [fr. ixmareba agreTve olimpo. aqvs gemrieli xorci. olimpQeli _ (saub.-361berZnul miTologiaSi RmerTebis samyofeli) am saxelwodebis mTa saberZ neTSi). olimpeli sxvaa (ix. ombUdsmeni [Sved. romelsac iyeneben zeTis saRebavebis da laqebis da samzadeblad.) cxeneb . sportuli. Teatraluri da sxva xasiaTis Sejibreba. aleipha zeTi] – moxarSuli zeTi (selis. Zvel saber ZneTSi: oTxwliani Sualedi olimpiur TamaSebs Soris. Olympias c Olympiados] – 1.
) qalis sakvercxis anTeba. enaTmecnierebis nawili. Opera [it. ¥ onkologiuri. romelic iyenebs optikur efeqts Seqmnils saxeebiT da moxatulobiT). romelic swavlobs . onomQstika [berZ. Teatraluri warmodgena.) specialuri angariSi. instituti. romelic sakuTar saxelebs swavlobs. bali – cifrobrivi aRniSvna ri same. omOnimi [berZ. op-art < optical optikuri xelovneba] – modernistuli mimarTu leba saxviT xelovnebaSi. xili. onomastikos saxelwodebasTan dakav Sirebuli] – 1. romelsac dahyavda mgzavrebi garkveuli marS rutiT. xolo mniSv nelobiTa da warmoSobiT gansxvavdeba misgan. on(ontos) arse buli da genesis warmoSoba. Onkoli [ingl. ama Tu im enaSi arsebuli sakuTar saxelTa erToblioba. onAnizmi – sqesobrivi mo TxovnilebaTa arabunebrivi xerxiT dakmayofileba sas qeso organoebis gaRizia nebiT (sqesobrivi aqtis ga reSe) [bibliuri legendis personaJis – onanis – saxe lis mixedviT]. homônymus] – sityva. ganviTareba] – (biol. ontogEnezi da ontogenE zisi [berZ. oofOriti [< berZ. o. 2.) or ganizmis individualuri ganviTareba misi Casaxvidan sicocxlis dasasrulamde. ro melsac xsnian bankebi sa windriT _ im pirobiT. Oparti [ingl. on call mo TxovnisTanave] – (finans. bali – mcenare. TeatrSi Sesasruleblad gankuTvni li musikalurdramatuli nawarmoebi. onkolOgia [berZ. o. onkos – amoburculoba da logos moZRvreba] – medicinis dargi. oophoron sakvercxe] – (medic. romelSic moq Sebmuli mravaladgiliani kareta. romlis bgeri Ti Semadgenloba emTxveva sxva sityvas. opera] – 1. saavadmyofo. bali – sacekvao sa Ramo. rom sesxi daifareba yovel mo mentSi erTerTi mxaris (bankis an klientis) mo TxovniT.omo -362simsivneebs da maTi mkurna lobis meTodebs.
1isaT vis). Θs. operaciulis (ix.-363medi pirni mRerian orkes tris TanxlebiT.. `daisi~. mniSv.-is msaxiobi. operacia). o. Θs. 2. sadac opera cias akeTeben. instrumentebi (mniSvn. uSualod praqtikulad Semsrulebe li risime.. opion yayaCos wveni] – xaS xaSis moumwifebeli na yofis rZiani wvenisgan mopovebuli Zlieri narko tikuli nivTiereba. saoperacio – saavadmyo foSi: saTanadod mowyobi li sadgomi.. operaciis ga keTeba. xmis operatori – kino filmis xmis Caweris spe cialisti. romelSic aseTi warmodgenebi imarTeba. o. operatos moqmedi] – kinosuraTis ga daRebis specialisti. praqtikuli amocanebis swrafad gadawyvetis una ris mqone. o. opozQcia [laT. qirurgiuli moqmedeba zogi daavadebis an Wrilobis samkurnalod. 1isaT vis). romlbic gaer Tianebulia erTi mizniT. qmediTi). safosto o. operAcia [laT.-is Teatri. erTi amocaniT.-is gakeTeba. savaWro da sxva calke moqmedeba. sinon.-is gegmis Sedgena. operatio moq medeba] – 1. gulis o.. ganyofileba.. o. o. darbazi. 2. sabanko o. o.iT (`operatiuli Careva~) Scd. o. operatQuli – 1. xelmZRvaneloba. opositio da pirispireba] _ raime or . o.-is Teatri. saomar moqmedebaTa er opo Toblioba. organoebi. Tbilisis o. 2..i. [qarT.-Si wavidnen. sadesanto o. ¥ saoperacio (mniSvn. cekve bi da laparaki enacvleba erTmaneTs. safinanso. klasikuri o. opQumi [laT. 3. o. 2isaTvis). operAtori [laT. ¥ saopero. xelovneba. o. opEreta [it.-is solisti. Teatri. operetta] – komi kuri musikaluri nawarmoebi. romelSic simRerebi. kalmanis o. kino operatori.-ebi. ¥ operaciuli (mniSvn. o. Careva e. o. s. opium < berZ.
¥ optimisturi. opOnenti [laT. kreb. Θo. (diser taciis dacvis dros). xelsawyoiaraRebi. o. naTeli mxareebis danaxva. sasurveli] – (samarT. vadebi. optatio arCevani. optimum sa ukeTeso] – (wign. partiebi. ¥ oportunistuli. uka nonoba. romelic Tavis Se xedulebebs. o. partiis SigniT arsebuli o. pa eqrobaSi gamodis visime mosazrebis.) mo qalaqeobis amorCeva. romelic erTi saxelmwifodan meoris mflo belobaSi gadadis.. optos xi luli. romelTa moqmedeba emyareba sinaTles. opoziciOneri – opozi ciis monawile. optimus saukeTeso] – yvelaze xel sayreli. xilvadi da gramma Cawera. vinc an rac im yofeboda visime an risime mxedvelobis areSi am uka nasknelis sikvdilis win (is. dasabuTebis winaaRmdeg. pesimizmi). Tesvis o. ¥ opoziciuri. romelic kamaTSi. mxne ganwyobileba. optimus sa ukeTeso] – yvelaferSi kargi. optimAluri [< laT. optOgrama [berZ. oportUnisti oportuniz miT gamsWvaluli adamiani. Optika [berZ. opportunisme] – Semguebloba. imedianoba. saukeTeso. mimdinareoba. ganwyobileba. rom momakvdavi adamia ganizaciis SigniT arsebuli jgufi.opo -364zikis nawili. oficialuri o.) yvelaze ufro xelsayreli pirobe bis erToblioba. politikas upi rispirebs umravlesobis Se xedulebebs da politikas. optikē] – 1. opponens (opponentis) vinc ekamaTeba visme] – piri. oportUnizmi [fr. yvelaze Sesaferi. (sapirisp. o. ase Ti ufleba Cveulebriv eniWeba im teritoriis mo saxleobas. parlamentis o. pirobebi.momavlis rwmena. 2. optAcia [laT. optQmumi [laT. romelic swav lobs sinaTlis movlenebs da Tvisebebs. Canaweri] – Tvalis baduraze asaxuli sura Ti imisa. optQmisti – optimizmiT gamsWvaluli adamiani. optQmizmi [laT. fi .
¥ saoranJereo.-ebi erTmaneTs cvlidnen. xomaldis samoZrao gza. xelovneba. sadac qu rumebi winaswarmetyveleb dnen. o. orAkuli [laT. frena. piri. sinon. ¥ oratoruli. mWevrmetyveli). winaswarmetyveleba. o. ornJereia. oratOria [it. romel sac TiTqos RvTaebis STa gonebiT qurumebi gadascemen SemkiTxvel morwmuneebs. ¥ oratoriuli da saoratorio. orbita] ciuri sxeulis. oranJErea [fr. optos xi luli da metreo vzomav] – saTvaleebis (linzebisa da CarCoebis) keTebis saqme. Orbita [laT. o. oranJereasi. o. oratori). o. oratoruli sxvaa (ix. aRmo aCina haidelbergis univer sitetis profesorma kiunem 1881 w. ¥ orbituli. . optomEtria [berZ. (s. o.).-365nis Tvalis badurze aRi beWdeba yvelaferi. dedamiwis o. orAtori [d. ¥ oratoriisa. orangerie] – Seminuli saTavsi.) nawarmoebi. romelsac exer xeba sajarod sityvis war moTqma (qarT. adamiani.-is pomidori. o. taZari. orangutangi _ ixmareba. saTburi). oratoriasi. o. niWi. orangUtani [malaiuri orang utany] – adamianis msgavsi didi maimuni. orb ¥ oranJereisa. (s. s. mTvaris o.. Scd. sinon. oraculum ga monaTqvami. winaswarmety veleba orare mboba] – Zvel saberZneTSi. sadac mo aSeneben mcenareebs (qarT. solist momRerlebis da orkestri saTvis. adgili. saoranJereio Scd. romelic sajarod warmoT qvams sityvas. agreTve kosmo suri aparatis. 2. rac dainaxa man sicocxlis ukanasknel wamebSi. oratorio] – didi musikaluri dramatuli na warmoebi gundisa. o. 2. meurneoba.-is yvavilebi. orator] – 1.) libreto. kosmosuri sadguri. romSi da Zvel aRmosavleT qveynebSi: 1. kargi o.
ro ¥ orbitisa. niWi. sasuqi. cocxali. orRanisti Scd. rac organizacia (mniSv. buneba. koncerti. romelsac organizaciuli muSaobis unari aqvs. organizAcia [fr. mowesrigeba. organQzeba [germ. orgaô davi berebi. 2. s. piri. mowyoba risame. romlebic haeri saberve liT iWirxneba. orRani. organisme] – 1. s. cocxali mTlianoba (ar seba an mcenare). 1). susti o. romelic Seiswav lis naxSirbadis Semcvel naerTebs. orgAnizmi [fr.romelic risame organizacias axdens. samSeneblo o. organiuli Scd. risTvisac sasicocxlo procesebia damaxasiaTebeli. komiteti. organon iaraRi] – 1. orgAnisti – organis damkv reli musikosi. organisieren] _ igivea. orbitasi. aseTi daSlis procesi. o. ¥ saorgano. Orgazmi [< berZ. ¥ organizaciuli da saorganizacio (mniS. Sedgeba milebisagan. saorRano Scd. aRvigznebi] – uki duresi aRgzneba. Organo [berZ. . 2. romelime adamianis fizi kuri da sulier TvisebaTa erToblioba. 1isaTvis). organisateus] – 1. orgAnuli qQmia – qimiis nawili. organon musi kaluri sakravi] – sasule klaviSebiani musikaluri sakravi.org -366 o. 2. mcenareuli da cxoveluri organizmebis daSlis Se degad warmoqmnili. (s. o. ¥ organizatoruli. niWieri o. romelic SeTanxmebulad moqmedi organoebisagan Sedgeba. mcenareuli o. organizAtori [fr.-ebi. s. orbiti.) sakiTxebi. Organi [berZ. Sromis mecnieruli o. o. organisateur] – piri. cxoveluri o. organizmis nawili. sazogadoebrivi gaerTia neba an saxelmwifo dawe sebuleba. muSaoba. musika. romelic warmoiSoba sqesobrivi aq tis damTavrebis momentSi. orbitaluri Scd. umartivesi o. periodi.. o. orgAnuli – 1. s.
romelic mu Saobs ganyofilebis gamgis xelmZRvanelobiT. ordo (odinis) wign. ordQnati [laT. Orderi [germ.. mkurnali eqimi. poliklinikisa da misT. iezuitTa o. orgia] – 1.) rac arafriT ar gamoirCeva. mmarTvelobis o. ordinatos ganmkargulebeli.-ebi. ordinaluri Scd. ordalio] – Sua saukuneebSi: braldebis mow mis wameba gaxurebuli San TiT.-ebi. ordinAruli [laT. wregadasuli dros tareba. binis o. Orgia [berZ. praqtikuli samedicino aspirantura. vaxtang gorgaslis o. romelic risame nebarTvis. Zvel saberZneTsa da romSi Rvinis da mxiarulebis RmerTis – dionises (baxu sis) dResaswauli. TavaS vebuli.-ebi. safinanso o. mduRare wyliT da misT. sxvadasxva xa risxisa da saxelwodebis niSani. . romelsac xelisuf leba ajildoebs gansakuT ore rebuli damsaxurebisaTvis. orEoli [fr. qeifi. ordinAtura – 1. perioduli beWdvis gamo cema (gazeTi. `literaturuli saqarTvelo~ _ mweralTa kavSiris organo. ordere brZaneba] – werilo biTi gankarguleba. Ordeni [laT. klinikis. 2. mxedvelobis o. momwyobi] – saavadmyofos. sabuTi. 3. or ganizacia.] – 1. 2. Cveulebrivi o. Sinagani o. sazogadoeba. ordinarius] – (wign. risame miRebis uflebas iZleva. 2. ordinAtori [laT. misi damnaSveoba – udanaSaulobis gasarkve vad.) erTerTi sam ko ordinatTgani.-367melsac garkveuli daniS nuleba aqvs. kaTolikuri eklesiis or ganizacia. SemTxveva. 2. Tu wamebas gauZlebda gasamarTlebulad CaTvlid nen. ordinatis we sierad ganlagebuli] – (maTem. Order < fr. ordAlia [laT. ordinatoris Tanamdeboba. aureole < laT. romlebic gansazRvraven wertilis mdebareobas sivrceSi. Jurnali). saxelmwifo an sazogado ebrivi dawesebuleba.
naTeli ciali mnaTobi sa ganis irgvliv. Tanmimdevruli. miRebuli wesebi. si araCveulebrivi. original Tav wignis s. orginaruli Scd. orientation orientacia] – Tavdapirveli egzemplari. o. adamiani. romelic robebSi garkvevis unari. orphos Θo. xvavebuli. non. Secdoma. Sedegad Seqmnili. mania. originalis < oriEntiri [rus. garemomcvel pi dicinis nawili. misT.). gansa kuTrebuli. romelic kargad romanis o. fr.warmatebis nalis Tavdapirveli] – 1. roleqsiqoni. dadgenili da sayovelTaod TviTmyofadi. koSki da masala. ar hgavs. entirebis garkveva. romelic sxvas mdebareobaSi gasarkvevad. (samx. ориентир < origo warmoSoba] – 1. Sexeduleba. swor da graphō vwer] – weris 2. (gadat. truqcia. rac an vinc sxvas ara hgavs. ucnauri. orthodoxos marTlmorwmune] – (wign. swavlobs da mkurnalobs swori o. xe. calke mdgo xelnaweri da grafikuli mi sagani.) raime saki ri da paideia aRzrda] – me TxebSi.) uZravi. gadat. moukidebeli Semoqmedebis warmatebis o.) raime moZRvrebis. origi2. s. (qarT. (mag. orTodOqsuli [< berZ. romelic vinmes Targmani.-Si wakiTxva. gans . Taviseburi. qarTuli o. sivrceSi ori mimdevari. gegma. orthos swo 2. o. miaxloebiTi. laT.) didebis. origQnali [< fr.gansakuTrebuli. deformaciebs. kons¥ orTografiuli. da axlavs. fasi. politikaSi. (wign. orTogrAfia [berZ. Taviseburi. orientAcia [fr. literatura. dedani. xerxemlisa da kidurebis saorientacio – winaswari. `daTa TuTaSxia~ o. o. ara atmosfero. 3. orTopEdia [berZ. marTlwera). Cans da gamodgeba adgil 2. Sexedulebis ganuxrelad orientieren] – 1. orientation] da orientQreba [germ. o. dapirveli. originAluri < [laT. aranasesxebi.orT -368- aureolus mooqrovili] – 1. piesa.
mcenareebis ga Osana [berZ. ostrakismos wili. ottomene orogEnezi da orogenE otOmani < Turq.-369- oto nesis warmoqmna.] – rbili divani. sulad – ahura – mazda). rac sastumro. Orisis] – Zvel egvi pitur re orniTolOgia [berZ. romlebic erTad asruleben musikalur nawarmoebs sxva orogrAfia [berZ. qoTnis namt Seiswavlis. upiratesad sur samkauli] – ferweruli. [fr. rebis an stilizebuli cxovelebis.] . CuqurTma). orchidion] – tropikuli da subtropi da sikeTis RvTaeba (spar kuli balaxovani mcenare.-is diriJori. moqmnis procesi. ganviTareba] – mTaTa war – koleqtivi musikosebisa. ornitologia. orphis saTesle jirkvali] mamakacis saTes geba geometriuli figu le jirkvalis anTeba. ornis ligiaSi: mcenareulis. ornamentum yvavilebi. romelic Θsimfoniuri o. moZRvreba] – zoologiis na ostrAkizmi [berZ.Oteli [fr. ornamentaruli Scd. Ormuzdi [berZ. oros mTa da ge- Orkestri [fr. ebraelebis da qristiane ¥ ornamentuli. bisa. oros mTa da grapho vwer] – fizikuri geo dasxva sakraviT. grafiis nawili.] – Zvel spar sul religiaSi: sinTlisa orqQdea [berZ. natexi] – gandevna. ga ¥ orniTologiuri. warmoSoba. orchostre berZ. gamokvleva. nelovani. giuri Scd. vrevi. ebra mosaxulebTagan (qarT. si ul. hōsanna Zv. osQrisi da ozQrisi [berZ. efs swavlobs. moxatuloba. o. ro zisi [berZ. grafikuli an skulpturuli samkauli. aqvs originaluri formis ornAmenti [laT. locavi sityvaa – SeZaxili qarTuli o. hotel] _ igivea. romelic Sed Orqiti < [berZ. romelic frinvelebs ostraka doqis.. mTva (ornithos) frinveli da logos risa da nilosis RmerTi. ornitolo. sasuliero dedamiwis zedapiris reli o. hōsāná! miSvele!] – sa non. samarTleba visime. o.
gvredi] – (ma Tem. o. okto rva da hedra fuZe. oktava Scd. Offizios] – (wign.) formalurad mTav robisagan damoukidebeli. rvawaxnaga. 2.. romelic armiisa da flotis meTaurTa Semadgenlobas ganekuTvneba. samsaxuris sam yofeli. firmis saqmianobis sawarmoebeli adgili. oktagonon] (maTem. o. ochlos brbo.iT Scd. Oqtanti [laT. sammarTvelo. Ofisi [ingl. Jurnali da misT.) merve] – (mus. rom lis drosac firidan saRe bavi gadadis jer rezinis zedapirze. o. octava (mdedr. aficanti Scd. viziti. ofset] – (po ligr. us(ôtos) yu ri da phone bgera] – smenis gasaZlierebeli xelsawyo (maTTvis. office] – rai me uwyebis. mekavSire o. ofQceri [germ. flotis o. kantora. aficeri Scd.) beWdviTi or gano. miReba. kafeSi). oficQanti [germ.) intervali mocemul bgerasa da misgan merve bgeras Soris. otOfoni [berZ.) fexburTSi: TamaSgare mdgomareoba. offiziant] – saWmelsaWmlis mimtani (restoranSi. bina. xolo iqidan ki qaRaldze. uaryofa. mowveva. romelic Se mosazRvrulia rva sibr tyiT. oficialis Tanamdebobrivi] _ 1. oqlokrAtika [berZ. officier] – piri. o. magram sinamdvileSi misi Tvalsazrisis gamomxatveli (gazeTi. Ofseti [ingl. ofsAidi [ingl. off side] – (sp.) Θam sityvis xmareba `oficialuri~s mniS.) rvakuTxedi.) sxeuli. Octans (Octantis)] . oqtAgoni [berZ. oqtAedri [berZ. mTav robis an Tanamdebobis pi risgan momdinare. oficQozi – (wign. mdabio da krantos xe lisufleba] – brbos xeli sufleba. oficiAluri [laT.) beWdvis xerxi. Oqtava [laT. visac smena ak lia). oficiOzuri [germ.oto -370- melsac Tavsa da boloSi aqvs muTaqebi.Θ rac yvela wesis dacviT xdeba.) ofici ozuri (ix. sasadiloSi.
pavillon] – 1. p. quCebSi). – 1. kino an fo togadaRebebisaTvis. oqtroirEbuli konsti tUcia [fr. p amaRelvebeli. patetikuri ritmuli moZraoba. 2. octorom] – adamiani. xmis CawerisaTvis da sxv. pAdre [it. ochra] – bunebrivi mineraluri saRebavi yviTe li an wiTeli feris. sityva. Pagina gver di] – wignis an xelnaweris gverdebis numeracia. romelsac gamoscems saxelmwifos me Tauri warmomadgenlobiTi organoebis (parlamentis . indo eTSi da sxv. yvavilebis p. toni. pablQsiti [ingl. Oxra [berZ.) paTosiT aRsavse. p. pathos da avadeba da logos moZRvreba] – cnobiloba. sinon. savaWro p. pa [fr. pagoda < sanskr. gadadgma. pavilQoni [fr.) monawileobis gareSe. romelic romelic publicisturi ga swavlobs organizmSi sxva mosvlebiT. miiRweva. iaponiaSi. oqtOroni [ingl.. pAgoda [port. nabijis Scd. ro melsac 1/8 zangis sisxli aqvs. publicity] paTolOgia [berZ. paT paginAcia [< laT. (qarT. mravaliarusians. pas] – cekvaSi: calkeuli paTetiuri.] – budisturi sa kulto da memorialuri nageboba (taZari) Soreuli aRmosavleTis qveynebSi (CineTSi. Senoba gamofenis eqspo nantebisaTvis. popularoba. pathetikos] – (wign. paTetQkuri [berZ. feradkaniani. ¥ oxrasi. msubuqi nageboba (baRebSi. esp.. sagamofeno p. .. Octoyer Cuqeba] – konstitucia. Jangmiwa). padre mama] – ka TolikebSi: mRvdeli. mecniereba. aseve masmediis dasxva daavadebebis war saSualebebis gamoyenebiT moSobasa da mimdinareobas. oxrisa Scd.).-371– cis samxreT naxevarsferos Tanavarskvlavedi. romelic war moiSva TeTrkanianisa da kvarteronis qorwinebis Sedegad. warmoadgens koSks. mgznebare.
saidumlo p. aRmafrena. mgznebareba. p. saqmiani qaRaldi.) aRfrTovaneba. p. 3. palanquin < sanskr. Paket] – konverti. palatium sasaxle] – 1. pAi [Turq.-is eqimi. paTologQuri anatOmia – mecniereba. patologiuri Scd. zogadi p. romelSic Cadebulia ofi cialuri. 2. palAntini [fr. sisxlZarRvebis p. 2.paT -372ropaSi: raindi mefis ama laSi. patologia. qvEda pAlata – pirveli sakanonmdeblo instancia zogierT qveyanaSi. pAlata [laT. romelic swav lobs daavadebis Sedegad organizmSi momxdar cvli lebebs.] – aziis. pATosi [berZ. saavadmyofoebSi: oTaxi. mepaiesi Scd. romelSic avadmyofebi wvanan. TEmTa pAlata _ inglisis parlamentis qveda palata. fir maSi) misi TiToeuli wevris mier Setanili wili.-iT laparaki. Paladin] – Sua saukuneebSi dasavleT ev . Sesasvleli p. p. pAlasi [spars. lOrdTa pAlata _ in glisis parlamentis zeda palata. pathos] – (wign. zogi saxelmwifo dawese normisagan gadaxras. ¥ mepaiisa. aranormalu roba. p. pay xvedriTi wili] – saerTo saqmeSi (mag. palantine] – qalis wamosasxami bewvisa an xaverdisa.) avadmyofuri pro cesebi. mepAie _ pais mflobeli. palAdini [fr. #5. zog qveyanaSi: warmomad genlobiTi organoebis an maTi calke Semadgeneli nawilebis saxelwodeba. simaxinje. pelasi] – uxao ormxrivi xaliCa xeliT an manqaniT nakeTebi. firmis m. zEda pAlata – umaRlesi sakanonmdeblo instancia zogierT qveyanaSi. palAnkini [fr. (gadat. normisagan gadaxra organizmSi. ¥ paTologiuri. pAketi [germ. movlenebi. afrikisa da samxreT amerikis zog qve yanaSi: mxrebze dasadgami taxtrevani didebulTa sa tareblad.
mxatvris SemoqmedebaSi.. ¥ paleografiuli. saSu aleba. (gadat. paleogrAfia [berZ. romelic uzrunvel yofs dasaxuli amocanis mxolod nawilobriv gada wyvetas. muzeumi. ¥ paleontologiuri.. paleontologia. palma] – Tbili qveynebis maradmwvane xe. palaios Zveli da graphō vwer] – mec niereba. paleontolOgia [berZ.). sawer masa las da sxv.ro melsac mxatvrebi xmaroben saRebavebis Sesazaveblad. romelic mimarTulia ama Tu im piris. finikis p. qoqosis p. pAmfleti [ingl. paleo.-373bulebis saxelwodeba. teqstis p. politikuri mov . wignis p. pamphlet] – sarkazmiT ganmsWvaluli publicisturi nawarmoebi. paliAtivi [fr. – mniSvnelobiT Zve li. pampa (mx. pAmpa da pAmpasi [esp. 2. atlasi. wamali. ¥ pampisa da pampasisa. romelsac droebiT amsubuqebs avadmyofis mdgo mareobas. (gadat. pAlma [laT. palpatio gasin jva xeliT] – (medic. swori dauto tavi tani da wverze jgufad Sekrebili maraosebri an farTisebri msxvili foT lebi. palpAcia [laT. sinon.) avad myofis organoebis xeliT gasinjvis meTodi. swavlobs maT ganamarxebuli naSTebis mixedviT. palQtra [rus. naxevarzoma.. 2. pampas (mr. palliatif] – 1. p.) RonisZieba. romelic Seiswav lis Zveli xelnawerebis garegnul mxares (asoTa moxazulobas. Sexamebis Tavisebureba cal keul naxatSi an.)] – veli (velebi) samxreT amerikis zomier sartyelSi. warmoadgens Zneli pam mdgomareobidan droebiT gamosvlas. palette] – 1. magram ar kurnavs mas. p. Txeli ficari.) (qarT. палитра < fr. pampasi Scd. saerTod. aqvs naxvreti – marcxena xelis cerze wamosacmevad.) fenebis Sexameba. aqvs maRali. analizi. palaios Zveli onkontos arseba da logos moZRvreba] – mecniereba gadaSenebul cxovelTa da mcenareTa Sesaxeb. damwerlobaTmcodneoba). p. albomi.
romelic RmerTs aigivebs bunebasTan. romelic cvlis kibes da ga moiyeneba avtopmobilis Se sasvlelad. panAgia [berZ. sazeimo si tyva] – 1. pan. panAcea [laT. kalTa] – damreci baqani Senobis SesasvlelTan. pirveli qristianebi devnis gamo RamiT asrulebdnen am ce remonials.) (wign. penie douce damreci ferdobi. ¥ panegiristi. farTofarfliani saza fxulo qudi erTgvari. yoveli. xelovnuri abreSumis qso vili erTgvari. sityva. galoba. panama < geogr. amitom ewoda `yovel Ramisa~. panaRia. panageia. romelsac marT lmadidebeli episkoposebi ZewkviT ikidebdnen gulze (tansacmlis zemodan). romelic edeba mosaxleobis did na wils. berZ. pnegyrikos sadResaswaulo. romelic TiTqos yvela SemTxvevaSi Svelis adamians. panTEizmi [berZ. pAndusi [fr. ¥ panagiisa. (gadat. `yovel Ra misa~ da nix – Rame] – mar TlmadidebelTa sulis mo saxsenebeli wesCveuleba. panagia] – pata ra xati (Cveulebriv RvTis mSoblisa Zvirfasi qvebiT Semkuli). panacea < berZ.) aRtacebuli da uzomo qeba. romelic yvela daavadebas Svelis (Zv. panamerikanizmi. sax. pannychida panixis. . panASvidi [saS. panegiruli. pan yve laferi da theos RmerTi] – religiurfilosofiuri moZRvreba. panaceasi. panamerikuli. panegQriki [berZ. [berZ. 2. yvelaferi] – sityvis TavsarTi mniSvne lobiT `yovlis momcveli.. mTel rig qveynebs. p.) uebari sa Sualeba. yvelafers rom exeba~. pan. panaxidos: pan – yvela. panaceia Scd.] – 1. qalRmerTis Panakeias saxelis mixedviT)] – (iron. pandEmia [berZ. oratoris saqeba ri sityva visime an risime miZRvnili.pan -374panakeia wamali. 2. berZ. panagea. winaaRmdeg. pAnama [fr.. pamdemia mTeli xalxi] – epidemia. qeba. panagiasi Scd. xolo lenis da sxv. ¥ panaceisa. locva. politikuri p. mTel qveyanas.
pAnTera [berZ. romelSic gamofenilia naturaluri zomis sanTlis figurebi. pan yvelaferi da horama xedi. panoptQkumi [berZ. Zvel sa berZneTsa da romSi: yvela RmerTis saxelze agebuli taZari. laT.) kuWukana jirkvali. aseTi SiSiT gamowveuli mRelva reba. pAnkroki [ingl. pantera Scd. sa dac gamoCenil adamianebs asaflaveben.. panikos tyis. pankrEasi [berZ. romelsac Semovlebuli aqvs ornamenti an romel zec Cveulebriv moTavse bulia ferweruli an skul pturuli gamosaxuleba. pansQoni [fr. Punk rock pan < punk biWi da rock rxeva] – axalgazrdaTa Soris popularuli musikaluri forma. 2. sanaxaoba] – 1. panOrama [berZ. panneau] – 1. mTawmindis p. romelic axloa adreul rokenrolTan. romlis wina plani moculobiTia. panTerasi. panis saxelidan] – uecari SiSi. panther] _ igivea. didubis p. 2. kedlis an Weris zedapiris nawili. pankreas] – (anat. biWi] – axalgazrda adamiani uCveulo. 2. ye yeCi. panTeris. areuloba. romelime poliTeistur religiaSi: yvela RmerTis erToblioba. pAnika < [berZ. pan yve laferi da optikos mxedve loba] – muzeumi. qalaqis p. Pantheion. ¥ panikuri. eqstra vaganturi qcevis wesebiT. berZnuli p. tiloze gamosaxuli sura Ti. SiSi. 3. sasaflao an akldama. raime vrceli midamos xe di. romelic mudmivad aris gakruli kedlis raime na wilze. mrgvali Senobis SigniTa kedelze moTavsebuli su raTi. Cveulebriv zevidan.-375bunebas ganixilavs rogorc RvTaebis gansaxierebas. Punk CerCeti. ganTavsebu lia zevidan. p. pAno [fr. pAnki [ingl. RvTaebis. sadac dam qiraveblebi uzrunvelyo filni arian kvebiTa da . Pantheon] – 1. panTEoni [< berZ. pension] – 1. romelic moicavs adamianTa jgufs (an calke adamians). rac leopardi. kerZo sastumro.
pAperti [berZ. xarobs . msgavsebisa. romel Sic damsvneblebs eZlevaT adgili Ramis gasaTevad. mefis ruseTSi _ paJTa korpusi: TavadaznaurTa saSualo samxedro saswav lebeli. Papa < berZ. papQrusi [laT. [berZ. pApi [laT. para gverdiT. 2. ax los. Wili). page] – 1. am mcenaris Reroebisgan damzadebuli saweri ma sala.. para. pAJi [fr. Sua sau kuneebSi dasavleT evropaSi: axalgazrda aznauri (vaJi). parabElumi [laT. pappas mama] – romis papi kaToli kur eklesiis uzenaesi me Tauri. romelsac xmarob dnen egvi ptelebi da sxv. papyrus berZ. kuror tze).) Cauketavi moduli. Zveli xalxebi (maT So ris qarTvelebic. p. 2. parapetros] – ga lerea an parmaRi marTl madidebluri eklesiis Se sasvlelis win. erTgvari tro pikuli lerwami. iqve] – mniSvneloba siaxlovis. pensionnat] – 1. parabole] – (maTem. erTgvarovnebisa. papyros] – 1. paJTa korpusis aRsazrdeli. romlis moqmedi pirebi azrebsa da grZnobebs JestebiT gamo xataven. ¥ pantomimuri. parAbola [berZ. pantomimos msaxiobi. pansiOnati [fr.) aseT ma salaze Sesrulebuli xel naweri. para bellum `emzade omisaTvis~] – pis toleti erTgvari. scenebi baletSi.. 2. keTilSobil qalTa p. av tomobilis gasaCereblad da sxva (Cveulebriv. 2. romelic mxolod sxeulis moZraobiT Tama Sobs] – usityvo Teatra luri warmodgena. romelic msaxurad edga fe odals an mefes da gadioda raindobisaTvis mzadebis pirvel safexurs. romlis yoveli wertili Tanabrad aris daSorebu li mocemuli wertili dan (fokusidan) da mo movliT (momsaxurebiT). erTgvari sistema. sinon. dasasvenebeli saxlis na irsaxeoba. revoluciamdel ruseTSi: daxuruli saswavlebeli saerTo sacxovrebliT.pan -376gansakuTrebiT afrikaSi (qarT. pantOmima < [berZ.
wignis. Suamdgomlobas sTxoven ¥ saparado. 3. usa (maTem. paradis < berZ. parAleli [berZ.-is gavlegeba saR azrs (zogjer ba. sazrdoobs. xazi dedamiwis zedapirze.) ro 1. statiis nawili. paragraphos] romelic sxvisi SromiT – 1. mrTelobisaTvis.) movlena. ro melic SeiZleba Seudardes romelic mkveTrad gansx sxva msgavs movlenas. RvTismsaxurebis saxeoba. (gadat. p. iseTi parAziti [fr. p. mgzavro p. arebulisagan..) paraleluri xazi. aRlumi). parAklisi [berZ. parki. ucnauri] – azri.) moCvenebiTi. Seda vavdeba sayovelTaod aRi reba. wmindanebs Sewevnas da sinon. sokoebi. raklisis gadaxdis dros fizkulturelebisa) (qarT. romelsac TavSi Cveuleb ¥ parazituli. parasitos] – (swori xazi da sxv. sazeimo. nomris win. bisaTvis. gadat. organizmi (mcenare an melic erT sibrtyezea mo cxoveli) romelic sxva Tavsebuli da erTmaneTs organizmze (organizmSi) . parAgrafi [berZ. parade] sazeimo locva cocxalTaTvis. xmauri. parakleton wesdebis pirveli p. parAdoqsi [berZ.-ebi da meridianebi.-377- par cemuli swori xazidan cxovrobs da mis xarjze (direqtrisidan).) adamiani. riv § niSani uzis rigiTi p. paradoxos ara Cveulebrivi.. fuZvlo. ekvadoris pararelurad paradeisos baRi. arsebobs s. cxovrobs. jan parAduli – 1. parAdi [fr. p. 2. parAdizi [fr. TviT es niSani. paraklisi samSvidobo. mxolod erTi SexedviT).-is gavleba. msjeloba. parallelos] – 1. forma.muqTaxora.. 2. ganwyobileba. manugeSebeli] – saeklesio 2. Sepirispireba. sa gavlebuli warmosaxviTi moTxe] _ qandara TeatrSi. 2.. ewinaaRmde istoriuli p. (gadat. moulodneli. pa daTvaliereba (jarebisa. paralEluri – 1. p. uflis mimarT. (wign.
] – (di pl. dama xasiaTebelia bodvebi. 2. paraliz < berZ. romelsac iRe ben navTobisagan. ¥ paralizeba. romelic Sedis maTematikur formulaSi da Tavis mudmiv mniSvnelobas inarCunebs . paraffine < laT. romlis mopirda pire gverdebi erTmaneTis tolia da paraleluri. paralElizmi – (wign. paranOmia [berZ. p. paralizebuli. (fiz. paranomia ukanonoba] – kanonebSi ar sebuli winaaRmdgoba. parapher laT. parAnoia [berZ.) rac ramesTan erTad xdeba erTdroulad. (gadat.) sidide. (maTem. 2. xidis p. dublireba. parapetto < parare dacva da petto mkerdi] – risame gaswvriv gakeTebuli moajiri. parafQreba [fr. paranoia si giJe] – (medic. dacemis mdgo mareoba. gameoreba. parAmetri [berZ.) winaswari (mxo lod inicialebiT) xelis mowera oficialur xelis ar gadakveTen. p. swori] – specialuri pa raSuti planirebuli fre nisaTvis amomavali sahaero nakadebis gamoyenebiT. zog jer halucinaciebic.. parallelepipedon] – (maT.) sru li damTxveva. paralelOgrami [berZ. parApeti [it.) erTgavri fsiqikuri daavadeba. parallelogrammon] – (maTem.) moqmedebis unaris dakargva.) oTx kuTxedi. muSaoba. paralelopi pedi Scd. saxlis saxuravis p. kiduri.] – sanTlismagvari TeTri an moyviTalo niv Tiereba. romelsac aqvs para leluri da toli mopir dapire waxnagebi (parale logramebi). parAfini [fr. parAplani [fr. p. planus brtyeli. 2.par -378mxolod mocemuli amoca nis pirobebSi.) eqvswaxnaga sxuli. xelisuflebis p. mura nax Sirisagan da sxv. teq.) raime sagnis an movlenis ZiriTadi sidide an sidideebi. parametrō vu fardeb] – 1.) dambla. (medic. parAlizi [polon. paralysis moduneba] – 1. ori firmis muSaobaSi. (gadat. paralelepQpedi [berZ. planer pla nireba laT.
mgrZnobelo bis formebs.-379moweramde (saerTaSoriso xelSekrulebis). parsavs Tmas da sxv. s. ro melTa axsna ar xerxdeba grZnobis organoebis moqme debiT. (kacebis p. parachute] – safreni aparatidan adami anis gadmosaxtomi. parASuti [fr. gonebrivi zemoqmedebiT da sxv. parikmAxeri [germ. perruquet] – sxvisi an xelovnuri Tmisgan gake Tebuli Tavsaburavi. warmoSoba] – (biol. ¥ saparaSuto. kosmosuri xo maldis dabla dasasmeli mowyobiloba. sinon. tvirTis CamosaSvebi.) sqesobrivi gamravlebis erTerTi forma – kvercxis ganviTareba ganayofierebis gareSe. . romelic paraSutiT xteba xolme (Cveulebriv TviTm frinavidan). romelmac aristrokatiul sazogadoebaSi SeaRwia da aris adamiani aradidgva rovani warmomavlobisa. dalaqi).). romelic uz runvelyofs informaciis miRebis iseT xerxebs. xelSekruleba. pArvati _ induizmis erT erTi umTavresi qalRmerTi. ¥ saparikmaxero. pAri [fr. parvenu] – metiCara. pAriki [fr. cocxali arsebis zemoq medebis formebs iseT fi zikur movlenebze.is moZv. parTenogEnezi [berZ. ZiriTadad Seiswavlis: 1. romelic kreWs. 2. pari] – sanaZleos pirobebi.is erTerTi Semadgeneli nawilia telepaTia. p. p. romlebic xdeba organizmis miRma. parthenos qalwuli da genesis da badeba. haerSi ixsne ba qolgasaviT. TviTmfrinavidan p-iT gadmoxtoma. ¥ parafirebuli. paraSUtizmi _ saparaSuto sporti. sporti. damaxasiaTebelia bevri uxerxemlo cxovelsa da mcenarisaTvis. riTac wamgebi pi ri asrulebs raime valde bulebas. Sivas coli.kun Tovani Zaldatanebis gare Se (surviliT. peruekmacker] – ostati. par paraSUtisti – adamiani. parafsiqolOgia – kvle vaZiebis dargi. parvEniu [fr.
vis). (ekon. -380- ra marTkuTxa an sxva for mis gluvi ficrebi iatakis saparikmAxero – saloni. paritas Tanasworoba] parkets amzadebs an agebs. transportis saSualebaTa p. taqsebis mentarier] – parlamentis wev p. farexi (me2 mniSvniT) parOdia [berZ. sadalaqo).] – (medic. yvavilnarebi. satiruli xasiaTis mibaZva pArketi [fr. oben (kacebis s. dgomis da movlaremontis adgili. Scd.os moZv. parlament parler laparaki] – saxelmwifos moednebi. vakis p. 2. p. romlisTvisac damaxa garCevisas.romelic laT. Tavis kankali da sxv. paritat < mepArkete – muSa. xelisufleba. saTamaSo parlAmenti [fr. ¥ saparlamento. inglisis 2. p. bileba. p. saloni. zona.-is iataki. – 1. dasagebad. park] _ 1. aseTi ficrebiT dagebuli sinon. zoologQuri pArki (Se ¥ parlamenturi.) sxvadasxva qvey ¥ meparketisa. s. organo. s. parQteti [germ. komisia. pata visime an risame susti mxa . weswyomoklebiT zooparki) _ ix. parodia] – 1. s. gaprialebuli p. ¥ saparko (mniSvn. parquet] – 1.) mxareTa Tanas parkQnsonis daavAdeba. parlamEntari [germ. sadac parikmaxerebi muSa p. parlamentaruli Scd. 1isaT s. (TbilisSi). saqarTvelos p. [sa kuT.) Tavis worobis princi pi raime tvinis qronikuli daavade uTanxmoebis. parla avtobusebis p. 2. roTi. nis valutis Sefardeba oq meparketesi Scd. mamakacTa da qalTa s.. iataki. (samarT. romelSic mowyobilia xeiv nebi. konfliqtis ba. zoologiuri. arqiteqtura. arCevnebi. nairnairi gasar umaRlesi sakanonmdeblo Tobebi da sxv. respublika.par s. didi baRi. sax. siaTebelia kidurebisa da pArki [ing.. ri.
romel pArprizi – avtomobilis wi sac asrulebs erTi mom na saqare mina. axlos da odus (odontos) kbili] – (medic.. axlos da us (otos) yuri] – 4.-is me-10 rigi. ba. lebis ryevasa da dacvenas.) RrZile pArtia [fr. romlebic romelic amaxinjebs imis scenis doneze odnav dab arss. poli bis qronikuli daavadeba. para Tan.) garegnuli mibaZva. (sp. 2. tikuri organizacia. laa gamarTuli. nawarmoebis nawili.-381- par reebis gakilvis mizniT. p. Θgadadebuli p. parole sityva] – Tavmoyrilia an gamoyofi daTqmuli saidumlo sityva lia raime mizniT. rodesac moWidave xali Cazea daCoqili da xelebiT parodOntozi [berZ. saqonlis garkveuli rao (medic. tenoris p. rasac baZaven. ¥ parodiuli. parOtiti [berZ. 2. yurebelTa darbazis sa 2. parti] – 1. mravalxmiani musikaluri yura. jirkvlebis anTeba. razmi. kvlavuri manZilis sazomi ¥ partiuli (mniSv. ro romelsac Tan sdevs Cir melic gamoxatavs raime qovani anTeba. parodiisa p. Rerali an erTi sakravi. adamianTa jgufi. saxurSi. leTi. Tan.) ybayuris (sanerwyve) denoba. nawarmoebi. epidemiuri parotiti – yba 5. mosacnobad (samxedro sam geologiuri p.-is bi parodiasi Scd. muSaki. koleqtivis interesebs.) WidaobaSi: mdgomareo p.. avtomobilebis didi p. varZlebis rigi. Janri. lebriv Wadrakisa).) vars abesalomis p. par (allaxis) roialis p. pArseki < [berZ. vis). konspiraciul or 3. erTi xeli TamaSi (Cveu ganizaciaSi).. p. solo (operaSi. iwvevs kbi sazogadoebrivi jgufis. partere] – 1. para – eyrdnoba mas. disci plina. 1isaT erTeuli. da sec(unda)] – (astr. Te p. (gadat. pArteri [fr. saerTo an fraza Tavisianebis ga samuSaoTi da sxv. atrSi an konoTeatrSi: ma . p. baletSi). romelic pAroli [fr.
(qarT. partnQori [fr. romelsac iye neben kosmetikuri da hi gienuri mizniT. partner] – 1. brZola. romlic qris subtropikuli sartyele bidan ekvatorisaken. s. romelic xasiaTdeba note bis swrafi monacvleobiT. passes] – xelebis erTgvari moZraoba avadm yofis saxesTan _ hi pnozis mdgomareobaSi mis gadasay vanad. bileTi. parfumeria. ebr. partiuli (ars. romelsac Cveulebriv aqvs gasasvlelebi paralelur quCebze. partenaire < ingl. daxu ruli galerea. p. wevri. xalxis dResaswauli. s. partizaneli Scd. p. notebis wigni. 2. partisan] – mo nawile SeiaraRebuli brZo lisa. amxanagi ra ime saqmianobaSi. si non. Zneli p. pAsaJi [fr. raime Ta maSis. inanTeuli). 2. partikulArizmi [laT. parfumerie < pafum sasiamovno suni. umetes SemTxvevaSi virtu ozuli xasiaTis. ¥ partizanuli. partitura] – mravalxmiani musikaluri nawarmoebi yvela partiis erToblioba. paseq _ `ga mosvla~. pAsebi [fr.romlis ori ve mxares aris maRaziebi da.) – de mokratiuli p. suna . erT erTi monawile. romelic Seicavs aseTi na warmoebis yvela partiis Canawers. p. inanTi] – surnelovani nivTierebani. pAseqi [Zv. passage] – 1. saqoneli. romelsac awarmoeben dampyroblebis winaaRmdeg damoukidebeli razmebi mtris zurgSi. saparfumerio. musikaluri fraza. `gverdis avla~] – ebr. parfiumEria [fr. ¥ saparfiumerio. cekvis da misT. fabrika.-iebi miusxdnen Wadraks. partQtura [it. particularis nawilobrivi. p. sax. Secd. Tanamonawile. cal keuli] – saxelmwifos zogi nawilis miswrafeba gancalkevebisaken saerTo saxelmwifoebrivi intere sebis sazianod. Passat] – tro pikuli qari.par -382mo. partQzani [fr. razmi. musikaluri nawarmoebis nawili. s. maRazia. pAsati [germ.
roca egvi p tis RmerTma angelozi mouv lina mZime misiiT – moekla pirmSo kacTa da cxovelTa. suraTis CarCo. pAsia [laT. uvado p. avtomobilis p. aqtivi). ix. wignebSi. . graviurisaTvis. passiepartout] – 1. 2. macivris p. p. passeport] – 1. wnevisa da meqanikuri Zab vis erTeuli. aqtiuri. mobiluri telefonis p. vnebebi.. umoqmedo] – 1. 2. passio tanjva. (gadat. monawile. ¥ sapasporto. mkiTxaobis an girao bis saxe. sazRvargareTis p. gadarCnen ebraelebi.) warmoebis vadebisa da val debulebaTa erToblioba (sapirisp. ganyofileba (polici aSi). patience moTmena] – kartis gaSla dadgenili wesiT. pAskali [ing. p. sayofacxov rebo sagnis da misT. wvaleba. Jini] – siyvarulis sagani. pasta] – raime nivTi erebis comiseburi pasta. paskvQlanti – paskvilis avtori. adamiani. pasquillo] – cilismwamebluri. vneba. raime manqanis. araenergiuli (sapi risp. maT ka rebze samsxverplo kravis sisxliani niSani hqondaT gamoxatuli da sasjeli ar SexebiaT. Paskal] – 1. passivus vnebiTi. pAspartu [fr.) uaryofiTi mxare risame. sa registracio mowmoba.. pasQuri [laT. Pasquill < it. visime vinaobis. pAsta [it. muyaosgan gakeTebuli portretisaT vis.) vnebiTi gvari zmnisa. statia. pasQansi [fr. p.-383dakavSirebuli egvi ptidan gamosvlasTan. (gadat. pas 2.. moqala qeobis damadasturebeli oficialuri sabuTi. kom piuteruli saswavlosa warmoo teqnikuri ena maRa li rangis programebisa. pAsivi [laT. ¥ paskviluri. 3. Seuracxmyofeli nawarmo ebi. pAskvili [germ. (buxhalt. Jini. aqtivi). passivus] – umoq medo. 2. JurnalebSi Casmuli sqeli qaRaldis furceli ilustraciisaT vis. wa meba. pAsporti [fr. Scd. paskvilianti. s.
magram SenarCunebul iqnes produq tis gemo. am Janris nawarmoebi. patQsoni [fr. pAstori [germ. mamasaxli si. Pastor < laT. aseTi funqciebiT Sesru lebuli naxati. pAteri [laT.romlisTvisac da maxasiaTebelia bunebis wi aRSi mwyemsebis cxovrebis idiliuri asaxva. pasterizAcia da paste rQzeba – sakvebi pro duqtebis gacxeleba imde nad. romelic emyareba am funqciebis ga moyenebas. pastOrali [fr. rodesac moTamaSes ar SeuZlia mori gi svlis gakeTeba ise. pastorale] – evropul literaturasa da xelovnebaSi [me14 _ me18 ss. patens (patentis) Ria. pAsteli [it. pAsqala [berZ. aSkara] – 1. 2. Pesach gavla] – (ekl. mowmoba. rbili feradi fanqrebi ferwerisaTvis. pater mama] – ka TolikeTa mRvdeli. ebr.) krebuli wesebisa. 3. pAti [fr. 2. amzadeben dawnexili saRebavis fxvni lisagan. pastello] – 1.pas -384yovel calkeul wels.): Janri. avtokefaliis mqone marT lmadidebeli eklesiis umaRlesi sasuliero piris tituli. romelic iZleva kerZo vaWrobis an raime saqmianobis uflebas. ro melic adasturebs gamom goneblis gansakuTrebul uflebebs gamogonebaze. patisson] – er Tgvari gogra. rom daiRupos mavne mikroorganizmebi. vitaminebi da sxva sasargeblo Tvisebebi. iyeneben mwnilad Casa debad. rom mis mefes ar Seuqmnas qiSis safrTxe (iTvleba yaimad). patriarches mamamTavari] – 1. ro melTa mixedviTac arkveven. brtyeli ya bayi. 2. gvarovnul sazogadoebaSi: gvaris ufrosi. am titulis mqone piri. ferweris teqnika. patrQarqi [berZ. pat] – mdgomareoba Wadrakis TamaSSi. `dabadebis~ mTavari personaJebis saer To saxelwodeba adamidan abramamde. kbilis p. Pastor mwyemsi. Tu rodis modis aRdgoma . pAtenti [laT. mowmoba. moZRvari] – protestantebis mRvdeli. 3. pascha aRdgoma < Zv. bibliis pirveli wignis.
patriarxaluri Scd. uSiSroebis gark veul zonaSi. mamuliSvili). p. saqcieli. Cvili bav Svebisa da zogierTi sxva kategoriis avadmyofebis saxlSi samedicino momsa xurebis sistema. patrQoti [berZ. sinon. risame fuZemdebelze. ma sobrivi gaRatakeba. patriOtizmi – samSoblos pau siyvaruli.) aseTi razmis wev ri. patriarxati. sapatriarxo Scd. mamuliSviloba). poezia. pAtruli [fr. Tavisi qveynis erTgu li. romelsac uyvars Tavisi samSoblo. ¥ patriotuli. rome lic Tvalyurs adevnebs wesrigs. pAuza [berZ. erTwuTiani p. matriarqatis momdevno.romlis drosac sa meurneo da sazogadoebriv cxovrebaSi mamakaci iyo gabatonebuli.) an samxed ro gemi. p. . rogorc Sedegi mzardi eqsplua taciis. dakvris. patriotes Tanamemamule] – adamiani. Tavisi xalxis erTguleba (qarT. meurveoba. pausis Sewyveta] _ xanmokle SeCereba mety velebis. 2. pirvelyo filigvarovnuli wyobi lebis forma. sinon.-3854. romelsac patri arqi meTaurobs. masobrivi umuSev robis da inflaciisa. mi liciisa da sxv. patrOnaJi [fr. mzrunveloba. mcire SeiaraRebuli razmi (samxedro qveganayofisa. pauper Ra ribi] – siRaribe. p. ¥ patriarqaluri. meurneoba. s. paupErizmi [laT. eklesia. ¥ sapatriarqo.) – patriarqis sagamgebelo. ¥ sapatriarqo (ars. samSoblosadmi Tav dadebuli (qarT. Tavisi xal xis. patrOnati [laT. simReris. Θ patriarxi. kverTxi. patronage mfarveloba] – fexmZime (or suli) qalebis. 2. grZnoba. patriArqati 1. patronatus] – mfarveloba. p.) ityvian moRvawe obis raime dargis uxuces warmomadgenelze. (gadat. muSaobis dros. TviTmfrinavi. (saub. sax. patrouille] – 1.
romelic did ciuri) omebis winaaRmdeg. ga momzadebuli saWmeli. avtomobili. fexi] – avtomobilis.] paidagogos mniSvnelobisa. Cve skvlavedi. kaluri sakravis da sxvaTa it. wvrilmanebs. pacifism < laT. revolu te] – adamiani. pEgasi [berZ. sa ganuxrelad icavs forma xalxo aRSfoTebis Caqroba lur wesebs da amasve moi dasasjeli RonisZiebiT. daSoSmineba] – ajanyebis. tis) vnebuli. damsaxurebuli p. pASteti [germ.) cis CrdiloeT na xevarsferos didi Tanavar Soriso xelSekruleba. (tkivilisagan)] – avadmyofi p. pegasos] – 1.-is aRmzrdeli ratifikacia. pedliani. musi pacQfizmi [germ. mniSvnelobas aniWebs saqmis pacifikAcia [laT. gadaWarbebuli sizus sani merani. pactum] – saerTa 2. pastete] – wmin p. pedant < it. . te. damaokebeli] – li ¥ pedaliani. aRmzrdeli. pacificus fexis berketi. pedalebiani. Tavisi mkurnali eqimis mi pEdali [fr. maT So pedlisa. beraluri mimdinareoba. ulebriv didi politikuri pedAgogi [berZ. ber pedAntizmi _ pedantis Tvi Znul miTologiaSi: frTo seba. pedanmaTavisuflebeli. dad dakepili xorcis.paq -386- pAqti [laT.. (astr. p. pedris samarTliani omebis lebiani Scd. damSoSminebeli. pedale laT. romelic ilaSqrebs yo ¥ pedalisa. ¥ pedagogiuri. paidagogike] – mecniereba aRzrdis. Tev zis an sxva produqtebisgan pedagOgika [berZ. Sewuxebuli ¥ pedagogikuri. naTlebisa da swavlebis pacQenti [laT. pacificatio garegan mxares. velosipedis p. Txovs sxvebisagan. debeli. winaaRmdeg (erovnulgan pEdanti [fr. sabWo. damamSvi roialis p. velgvari omebis.] _ maswavlebeli. mecnierebani. pedis marT. paciens (pacienSesaxeb. pazifismus. Tavdausxmelobis p. p. Θ pakti Scd.
pEnia [laT. [pol. pElengi1 [pol. peQzaJi [fr. pEnalti [ingl. pelErina [fr. mamaTmavloba.. pedikQuri [fr. peiling] – mwyobri an sabrZolo ga nawesi. peiling] – ku Txe kompasis isris mimar Tulebisa da mimarTulebas Soris.-ebi. naxati. penali Scd.) xel sawyo. paidarest] – pelEngi2 pederastiis mimdevari. penis] _ mamakace bis sasqeso organo (aso). bunebis suraTi. pediAtria [berZ. agreTve fexze koJrebis mocileba. paiderastia biWebis siyvaruli] – sqesob rivi urTierToba mamakacebs Soris. 2. ix. Cveulebriv. ¥ penaltis. radiopelengatori. poena sasjeli] – jarima fuladi valde bulebebis aradroze Ses rulebisaTvis (valebis gadaxdis vadis darRvevi saTvis). qarTvel mxatvarTa p. . romlis drosac TviTmfrinavebi an TviTm frinavebis rgoli. kal TiT). romelzec bunebaa asaxuli.romliTac Cans moce muli sagani an ismis xma. romelic.-387- pen pedErasti [berZ. vasufTaveb] – fexis frCxilebis sagangebo gaw mendagaprialeba. pédiocure < laT. pedQatri [berZ. tyis p. suraTi. romelic swavlobs bavSvTa daavadebebsa da maT mkur nalobas.) fexburTSi: TerTmetmetri ani sajarimo dartyma.. pelengAtori – 1. ra ime adgilis saerTo xedi. zRvis p. (zRv. gamoiyeneba ku Txuri mimarTulebis (pe lengebis) gasazomad kom pasiT gemidan mxedvare sxvadasxva sagnebisa. 2. soflis p. welamde ar swvdebaT. pEnisi [laT. erTad ewyobian erTimeoris miyo lebiT kuTxiT (beqiT. penalty] – (sp. pélerine] – mokle mosasxami. pederAstia [berZ.romelic dayenebulia gemis kompasis kardalis saxuravze. pais (paidos) bavSvi da iatreuô vmkurnalob] – bavSvTa eqimi. pais (paidos) bavSvi da iatreuo vmkurna lob] – medicinis nawili. pes (pedis) fexi da cuko vuvli. paysage] – 1.
penitEncia [gviand. mqone piri. – aSSs samxedro Semokl. qa lebma j. lobis gasaberi tyavis bur ¥ sapensio. fuladi uzrunvelyofa mo [ingl. Ti. golsuorTim da lis dilis xalaTi msubuqi k. pince-nez] – saTvale. TeTri qsovili (zewris jeli da berZ. pensionnaire] – piri. poena sas 2. enitentia monanieba] – (samarT. s. pensio gadaxda] – dasacavad. punxucebulebisa. pen kalami da amave dros 2.pen -388- pensnisa Scd. pensiOneri [fr. narkvevi. romelsac sapa vreba] – mecniereba sasje rikmaxeroSi afareben kli ents kreWis. dasonskotma 1921 w. sisxlis samarTlis sasje vaSingtonTan axlos). po- . uwyeba. essay. parsvis da lisa da cixeebis Sesaxeb. ro lis moxdis wesi Tavisuf melSic moTavsebulia ame lebis aRkveTis saxiT. xuTkuTxiani Senoba (q.) pentAgoni [ingl. Pentagon < berZ. TavadaznaurTa umaRlesi romelsac sayure rkalebis fenis warmomadgenlebis wo nacvlad aqvs zambaraki debuleba. dros tanisamosis pEnsia [laT. rikis SeerTebuli Statebis pEnklubi [ingl. asaki. gadat. ¥ pensnesi. penthAuzi [ingl. qsovilisa. aarses ingliselma mwer pEnuari [fr.iapo niaSi (agreTve safrangeTSi iRebs. peignoir] – 1. am wodebulebis cxvirze dasamagreblad. penolOgia [laT. 1848 wlis revoluciamde): pEnsne [fr. sami sityvisa: peom. a. Pen-club < Tavdacvis saministro. romelic pensias pEri [fr. wignaki. penthouse] _ romani] – sxvadasxva po izolirebuli feSeneblu litikuri mimarTulebis ri bina mravalsarTuliani mweralTa gaerTianeba. novel – leqsi. romelsac mokriveebi s. logos moZR magvari). da saxlis banze. urtyamen varjiSis mizniT. penitencialuri sistema – – 1. misT. pentagon xuTkuTxedi] sasjelTan dakavSirebuli. pair] _ inglisSi. laT. invalidebi penCQngboli ching-ball] – msxlis moyvani sa da sxv.
perigeia Scd. rome veuli periodis. gansakuTrebuli we omis Semdgomi p. p.) aTwiladi. oTekaSi). rac gamodis drois gar mixedviT.) brtyeli geomet periOdika – perioduli ga riuli figuris gverdebis mocemebi (gazeTebi. masalaze Sesrulebuli romlebic meordeba usas xelnawerebi. romelic yvelaze axlosaa elementTa p. ar atarebs (pergamentis qa p.-is ganyofileba (bibli perQodi [berZ. (qarT. p.) – (iwyeba. periodos] – 1. p. aTwiladi – axlos da ge dedamiwa] (maTem. gu dayofa. sax. aseT 2. romel – (astr. daRaldi) [mcire aziis q. gamonis (Pergamon) saxelis 2. Jurna sigrZis jami.. drois monakveTi. cia. p. lis garsi. rulo aTwiladebSi. etrati).. garkveuli lic cximsa da sisveles drois Semdeg meordeba. peri irgvliv. 1. periOduli – 1. lebi). tyavi.) mTvaris (an de Sic usasrulod meordeba damiwis xelovnuri Tana raime cifri an cifrebis mgzavris) orbitis wertili. perikardios] – periodizAcia – periodebad (anat. perQgea [berZ. Jurnalebi). qarTuli literaturis perQmetri [berZ. mecnierma d. xbos. romlis peri pEtia [berZ. romelic Seqmna rusma ¥ perigeisa. mendeleevma perigeasi. per avadebis p. wvimebi. sistema – qi dedamiwasTan. mkvrivi qaRaldi. (18341907). moulod .-389- per pergAmenti < (geogr. (maTem.) jgufi sivrceebisa. viTardeba da mTav rdeba). perQkardi [berZ. gulis perangi. batknis an Tiknis zafxulis p. (sapirisp. ayvavebis p. kvadratis p. Semowmeba. gamocemebi (gazeTebi. Seteva.-Si Sexveuli karaqi. p. miur elementTa klasifika apogea). perimetron] istoriis p. jgufi. kveul monakveTSi. – (maTem. siT damuSavebuli. rac gark 2.) gulis garemo. peripeteia] – ganmavlobaSi raime xdeba uecari cvlileba. sinon.
romelic didxans sZlebs. ¥ periferiuli. nervuli sistema. perQskopi < [berZ.). cxovelTa mefe _ nacvlad perkUsia [laT. aseve uazro da sasacilo. romelic aRweriT gadmoscems sxva gamoTqmis an sityvis azrs (mag: saqarTvelos dedaqa laqi – nacvlad Tbilisisa. percussion] – (medic. p. raime mdgo mareobaSi da sxv.) muc lis apkis anTeba. gamoCenili. qveynis ga napira mxare.) momWeri _ Rru organoTa (saylapavi milis. centridan daSorebuli nawili risame. perlustro vaTvaliereb] – fostiT gagzavnili werilis fa ruli gaxsna saxelmwifo organoebis mier (cenzuris. nawlavebisa da misT.-Si muSaobs. zedamxedvelobis da misT. peristAltika < [berZ. peritonaion muclis apki] – (medic. peritOniti [berZ. periphereia wre.) kedlebis talRi seburi ritmuli SekumSva gafarToeba. perron] – rkinigzis .per -390lomisa). permanens] – Tmis dax veva (eleqtrobiT da sxv. periskopeo irgvliv vixedebi] – opti kuri xelsawyo sakanidan.] – gamoTqma.) avadmyofis gasin jva sxeulze TiTebis an specialuri CaquCuis ka kuniT. pEroni [fr. gamocemuli xmis xasiaTiT eqimi arkvevs Si nagani organoebis mdgo mareobas. perQfrazi [berZ. pErli [fr. wrexazi] – 1. saTvalTvalad. raionebi. p. perlustrAcia [< laT. p. permanEntuli [laT. permanent < laT. Perlamutter margalitis mwarmoebeli] – Zvirfasi nivTiereba. mudmivi. mizniT). kuWis. peristaltikos] – (fiziol. perlAmuti [germ. periphrasis < laT. perifEria [berZ. perle] – raRac mSvenieri. 2. tankidan da misT. neli garTuleba visime cxovrebaSi. wyalqveSa navidan. permanens (permamentis] – rac ganuwyvetliv grZeldeba. ro melic warmoadgens zo gierTi niJara _ margalitis Sres. permAnenti [fr. centridan da Sorebuli adgili.
personnage] – mxatvrul nawarmoebis moq mTavrobis mier. p.. xazebi. perso p. romanis p.). gamofena. perpen a. Tac piradad sargeblobs pErsona grAta [laT. piesis p. romelic meore ve profesiis adamianTa er swor xazTan an sibrtyesTan Toblioba. nalTan dakavSirebuli. rac visme pi perpetuum mobile mudmivad radad ekuTvnis. p. medi piri. romlis Seqmnis idea ewi mxatvris p. mowveva miiRo. didaturac sasurveladaa miCneuli am saxelmwifos persOnaJi fr. personali] – raime dawese perpendikUlari [laT. perpendikuliari. rac mxolod mocemul perpEtuummObile [laT. 2.. persona grata sasurveli pi rovneba] – ama Tu im sa personAlia [laT. bis Casasxdomad da gadmo persOnali [laT. nikosTa p. saqme. p. personalis piradi] citata leqsikonis. ¥ perpendikularuli. inJiner-teqqmnis swor kuTxes. . erTi da igi swori xazi. sawarmos piradi pendicularis Sveuli] – (maTem. personalis sasvlelad. romlis kan cnobil pirovnebas.) Semadgenloba. vinme. xelmwifoSi di plomatiur enciklopediis an cnobarisa. ri – patara zomis (samagi pErsona [laT. romelTanac mata sasurvelad aris miCneuli. sibrtyeze. pirs Seexeba. pErsona non grAta [laT. sawarmos p. moZravi] _ mudmivi Zrava. romli pirovneba. komikuri p. p. naaRmdegeba meqanikis kano personAluri kompiUte nebs. rebeli Cerdeba mgzavre uaryofilia. warmomadgenlad gasagzav romlic eZRvneba romelime ni pirovneba. samedicino p. loba.-ebi. perbulebis. Semadgendikuliaruli Scd. li pirovneba] – pirovneba.-391- per (metropolitenis) sadguris romlis kandidatura ara baqani. quCebi. do) kompiuteri (ix. persona non grata arasasurve dadebiTi p.-ebi. persona] – piri. personAluri – 1.
-s. perche] _ grZeli saxuleba risme.) mdgomareobaTa moCvenebiTi movlenaTa Cveulebrivi cvalebadoba. romelsac iyeneben 4. Woki. ¥ uperspeqtivo (mniSv. mxazvelobiTi geometriis akrobatuli nomrebis Se nawili. winadadeba. 5. visime an pesQmizmi < [laT. sagnebis sididis. am sityvas xSirad xmaroben mkafioobis moCvenebiTi cva risame SemadgenlobaSi momlebadobis Sesabamisad. metnaklebi daSorebiT. Θ vaJa xSirad mimarTavs p. pessimus . momavlis gegmebi. wamowyeba. formis. igavebSi da sxv. peseta] – fulis erTeuli espaneTSi. perturbatio 2. perturbAcia [laT. p. rac gamowveu msvlelobis moulodnenli lia damkvirveblisgan maTi darRveva. zRaprebSi. centraluri proeqtirebis saSualebiT sibrtyeze sxe pEseta [esp. perspektiuli. uperspektivo Scd.: ¥ perspeqtiuli da perspeqcxovelebis.) cis sxeulis gzis quCis p. (astr. u. rac xdari cvlilebebis mniSv.ganpirobebulia damkvir iT. am Scd.-is mqone axalgazda facio vakeTeb] – (lit. sagnebis. Secvla sxva sxeulebis mi 3. perspekrac damkvirveblisgan mniS tuli. vnelovnadaa daSorebuli. xedi. wesiT Sesrulebuli gamo pErSi [fr. rac. veblisgan maTi (sagnebis) pertrubacia. 2isaTvis). ze sididis. perspektova– 1. Secd. wesrigis moSla. moculobiTi sagnebisa da zidulobis Zalis gamo. ni. (wign. perspective] perspektiva. aSla] – 1. vis). va. kargi p. perspEqtiva [fr. peretrubacia metnaklebi daSorebiT. moxazulobis. sivrcis gamosaxva sibrtye SeSfoTeba. panorama risame. TiTqos maT adamianuri p. ganviTarebis p-ebi. persona risame SesaZleblobani mo mavalSi. bis movlenaTa iseTi daxat p. ulebis gamosaxvis wesebs.) rda. axalgazrda. 2isaT sinon. arevdareva. gapirovneba). 2. Tvisebebi hqondeT (qarT.per -392- personifikAcia da perso nificQreba [laT. bune tovani (mniS. romelic swavlobs sasruleblad (cirkSi). gegma.
pefsi-kolasi Scd. pygmaios `muS tisodena~] – centraluri afrikis dabaltanianTa to mis warmomadgeneli (qarT. petArda [fr. pianino] – forte pianos erTerTi saxeoba. sevdianoba. romelic fers aZlevs co . qveynebSi. optimizmi). . kuWis wvenis fermenti. pestis gadamdebi seni. Tofis wamliT gatenili qaRaldis Wurvi. petQcia [laT. unda: `pianinos ukravs~. pQgmei [berZ. petitio] – weri lobiTi koleqtiuri Txovna xelisuflebis umaRlesi organoebisadmi. piAnola [ingl. pQgmenti [laT. pianola < fr. sin.. pepsi-kola. juja kaci). ¥ pefsi-kolisa. peso] – fulis erTe uli laTinuri amerikis zog (espanurenovan) qveynebSi. `pianinoze ukravs~. romelic avtomaturad ukravs for tepianios. pepsis] saWmlis moneleba] – 1. roialis) damkvreli musikosi. sasig nalo asafeTqebeli Wur vi. `pianinoze daukra~.-393yvelaze cudi] – yvelaferSi cudi. pEfsini < [berZ. uimedoba (sapirisp. piAnisti – fortepianos (pia ninos. koleqtiuri pig Suamdgomloba. p. pygmentum sa Rebavi] – saRebavi nivTiereba. pesQmisti – pesimizmiT ganm sWvaluli adamiani. `pianinoze damkvreli~ Scd. Wequra). romelic saWmlis monelebisas Slis cilas. pētard] – 1. pesticQdebi [laT. mTavrobis meTaurisadmi.. Savi Wi ri da caedo vklav] – qi miuri saSualebani mavne organizmebis winaaRmdeg sabrZolvelad. 2. romelsac iyeneben feirverkis mosa wyobad. ganwyobileba.] – mowyobiloba. pEso [esp. bneli mxareebis da naxva. aseTi fermentisagan dam zadebuli wamali. 2. romelsac udeben li andagebze matarebels mis gasaCereblad mosalodne li katastrofis Tavidan acilebis mizniT (qarT. si non. gulgate xiloba. pEfsikOla [ingl. gavrcelebuli aSS sa da sxv. piAnino [it. pepsi cola] – ualkoholo sasmeli er Tgvari. ¥ pesimisturi.
saorkestro p. saWmeli). mokrZalebuli da mokidebuleba vinmesadmi. sammoqme debiani p. eleqtro sadgurSi gaZlierebuli datvirTvis saaTebSi). Sebo Wili] – ganviTarebis erT erTi manki. sinon. pQeta [it. pietas (pietatis) RvTismo saoba] – Rrma pativis cema. mkveT ri moklevadiani aweva mu SaobaSi (mag.. Sopenis p. pedestali. Scd. romelzec dgas Zegli. mimzidveli. konstantine gamsaxurdias p. 3.-ebi. ro melic SubiT aRizianebs xars. pygē gava da pagos damagrebuli. sapatio piedestali – sami sxvadasxva sinaRlis mqone dasadgomi. piquant] – 1. piēdestal] – mxatvrulad gaformebuli safuZveli. kvarcxlbeki). romelzec gamosaxu lia jvridan Camoxnili ieso qristes datireba. pieta] – (xelovn. macdunebeli.) cocxa li organizmis qsovilebis SeRebva pigmentebiT. 2. 2. `daviT aRmaSenebeli~. pigmentAcia – (biol. picador < pica Subi] _ xarebis brZolis cxenosani monawile. pQesa [fr. romlis drosac ormagi nayofi (tyupebi) Se xorcebulia erTmaneTTan gavis areSi. piedEstali [fr. pic. pikAnturi [fr.) naxati. pietat < laT. dramatur giuli nawarmoebi scenaze warsadgenad. pQki [fr. postamenti. organizmis -394qsovi moebi. (sinon.pig cxali lebs. patara musikaluri nawar . umaRlesi wertili. cxare gemosi (sawebeli. pikAdori [esp. mTis maxvili mwvervali. sveti da misT. interesis. qarT. ramesadmi. cnobismoyvare obis aRmZvreli (araCveuleb rivi intensiurobiT). sa qalaqo transportis moZ raobisas (dilas _ pikis saaTebSi). 2. pigopAgebi [berZ. romelzec dge bian xolme prizis misaRebad zog sportul SejibrebaSi pirvel sam adgilze gamo suli sportsmenebi.] – 1. Θ granitis p. Θ istoriuli p. piEteti [germ. peice] – 1.-ebi.
romelic marTavs safren aparats (TviTmfrinavs. p. iyeneben mizanSi yumbaris zusti moxvedris mizniT. (wig.-Ta ufrosi. mfrinavi. patara sadarajo razmi. pQngvini [fr.). 2. – wvrilad daW rili da damwnilebuli bostneulis narevi. p. kitris mwnili. 2. Sve ulmfrens. pilote] – piri.) adamiani. pQkniki [ingl. pilOtaJi [fr. sa TuTi sagnebis asaRebad. pick-up] – patara pQkuli [rus. pQko [fr. pionnier] 1.. p. teqnikaSi. xelovnebaSi. pikQreba1 [fr.) Teslze amosuli mcenareebis ga dargva erTmaneTis daSo rebiT ufro mZlavri eg zemplarebis misaRebad. ¥ mopiketisa. romelic sa zomi erTeulis saxelTan moxsenebisas aRniSnavs mis metrilioned nawils. teqnikaSi . pineau] – franguli vazis jiSi.) TviTmfrinavis didi siswrafiT Zirs daSveba. pQketi [fr.-os Rvino. laboratoriebSi da sxv. gaficulTa an demons trantTa jgufi. pQno [fr. пикули < ingl.). saqveiTo –samgzavro avto mobili. kargad curavs. piquet palo] _Θ(sof. pickles (mr.-395- pio pQkapi [ingl. xarobs Cven Sic. gav rcelebulia antarqtikaSi. romelmac pirvel ma SeaRwia gamoukvlevel qveyanaSi da dasaxlda iq. pikQreba2 [< fr. pinguis] – zRvis di di frinveli. romelmac mecniereba Si. piquet] – 1. mopiketesi Scd. iye neben medicinaSi. mopikete – piketis monawi le. meurn. piri. picnic] – qalaq gareT jgufurad gaseirneba (Cveulebriv dasasveneblad da saWmelsasmelad). pQnceti [fr. pilotage] – safreni aparatis marTvis ostatoba: TviTmfrinavis manevrireba haerSi sxvada sxva figuris SesrulebiT. piquer] – (avi ac. pinguine < laT. pQloti [fr. cxenosanTa p. pincette] – patara zambariani maSa wvrili. pico mcire sidide] – TavsarTi. frena ar Se uZlia. romelic icavs gaficvis adgils an demonstrantebs. piOneri [fr..
da sxv. piramidasi. ro melic Sedgenilia erTma neTze Semdgari adamianebi sagan. piJamosi Scd. pQpeti [fr. ¥ piramiduli. koxta axalgazrda kaci. frantuli. piJamo. pQroga [esp. fr. pirata < berZ. ¥ piJamisa. ixmareba siTxis amo saRebad da wveTwveTad gamosaSvebad (qarT. romlis fuZe warmoadgens mraval kuTxeds. peiratēs] – zRvis yaCaRi. sinon. 3. 2. pyr cecx li da metreô vzomav] – ma Rali temperaturis gazom vis meTodi. pyon Cirqi da rheô movlenebi] – (medic. pirogasi Scd. romelsac TavSi ukeTia rezinis bu niki. verxvi.] _ indielebis (kerZod. ¥ pirogisa. pirogue karib. sawveTuri). piramidi. nageboba. xeofsis p. pQrkes reAqcia (medic.-iT.) kanis sinji organizmis tuberku lioziT dasnebovnebis da sadgenad. pipette] – minis waw vetebuli milaki. xis mTeli mori sagan SigniT amoWrili an amowviT gakeTebuli navi. kanibebis) viwro da grZeli navi.pio -396samkuTxedebs. romelsac gadakruli aqvs xis qerqi (an tyavi). pyramis (piramidas)] – 1. me kobre.) Cirqdena. ¥ pioneruli p. pQrati [laT. pQJama [ingl. p. agebdnen Zvel egvi pteSi faraonebisaTvis. pQJoni < [fr. wamowyeba. agreTve acviaT avadmyofebs (saavadmyofo Si). piOrea [berZ. piragua. pirAmida [berZ. akrobatikuli figura. romlis fuZe oTxkuTxaa. TvalSi wamlis CawveTeba p. icvamen saSinaod (Cveulebriv. piramiduri Scd. piramidisa. loginSi da sawolad). pijamas] – Sar valxalaTi rbili qso vilisa. (maTem. pigeon mtredi] – Tavqariani. p. xolo waxnagebi – saerTo wveris mqone . aseTi fromis uzarmazari qvis akldama.) mra valwaxnaga sxeuli. pi petka Scd. risame wamomwyebi. piromEtria [berZ. gakafa axali gzebi.
cali fexis TiTis wverebze sportuli TamaSi. piroutte] – cekvaSi pQngpongi [ingl. romelic ganivad ga rili sibrtye notebis da yofilia baduriT or nawi sadebad. pyr ce kartofilis p. pirUeti [fr. graphô narevebis damzadebasa da vwer] – damwerlobis uZ gamoyenebasTan (raketebSi.. romelic dakavSirebulia sacecxle piqtogrAfia [laT. viT. mocema naxatebis saSuale p.-397- pio pQrosis gamArjveba _ ity sufTaveba] – saWmlis sakazmi gaxexili bostneulis an vian iseT gamarjvebaze. toba. roialze pQoni [laT. pupitre < laT. sadgurebSi: zRvaSi SeW rili saporto nageboba pQjaki [ingl. Paeōnia] – mcenare an misT. pictus daxatuli da berZ. gan xelis mokle cecxlsasro sazRvruli wesebis dac li iaraRi. nikis dargi. tikalur joxze.)] – nav pQca – [it. piers (mr. ri Scd. xilis masa. pea-jacket] – ma makacis kostiumis zeda na orive mxridan gemebis mi wili. bostneulis. pirotEqnika [berZ. velesi saxeoba – sagnebis. pirotexnikuba. Cveulebriv pQure [fr. damagrebulia ver lad. pistolet] – rom faneris raketebiT. ro azelili kartofilis sa melsac didi msxverpli xiT. vaSlis p. arsi mdgomareobs imaSi. Rvezeli erTgvari. xelovneba] – teq piurisa Scd. xdeba celuloidis piUpitri [fr. bebiT. ping-pong] – magidis CogburTi (tenisi). puree < purer ga didi yvavilebiT. narevi. pistOleti [fr. pQrsi [ingl.) movlenebis. foierverkebSi da sxv. burTis gadasrola magi pulpitam] – specialuri dax daze. cxli da techne osta ¥ piuresi. romlis sruli Semotrialeba. sadgomad. pizza] _ italiuri kerZi. saerTod gaxexili dasWirda. xatovani damwerlo pirotexnika. moqmedebis gad ¥ piroteqnikuri. zogierTi . baias ojaxisa.
p. cTomili). protopolazmis mcdari saxelwodeba. plAneta [berZ. plasma gamo naZerwi] – 1. plagQati [laT. plAzma [berZ. romelic mzis garSemo brunavs da mzis areklili SuqiT anaTebs (qarT. agreTve plagiatori). jiSi gamoiyeneba rogorc dekoratiuli mcenare. laT. aparati. mcire p. s. romelSic dadebiTad da uaryofiTad damux tuli nawilakebis sim kvrive erTgvaria. rom liTac gumbaTisebur ek ranze aCveneben planetebis da sxva ciuri sxeulebis moZraobas.romelSic imarTeba samecnieropopu laruli leqciebi astro nomiaSi. plakat] – ke delze gasakravi feradi naxati. romelSic es apara tia dadgmuli da. s. leqsi. ¥ saplanero.pla -398¥ plakaturi da saplakato. planetarium] – 1. kosmonavtikaSi da misT. plAneri [fr. (ix. plagiAtori – plagiatis Camdeni. am mniSvnelobiT xSirad xmaroben plagiats. romelic gaSvebis Semdeg haeris aR mavali talRis zegavleniT mifrinavs da Tavisi wonis gamo TandaTan dabla eS veba. planeur] – haer ze ufro mZime umotoro safreni aparati.) ferwera.) ionizebuli airi.-ebi. (fiz. sporti. rac Scd. sinon.. plagiatus mota cebuli] sxvisi nawarmoebis Tavisi saxeliT gamoqveyneba. Senoba. planetarQumi [gviand. 2. miTviseba. 3. p. plAkati [germ. `literaturuli qurdoba~.-ebiT Sejibreba. Tavis nawarmoebSi sxvisi nawarmoebis gamoyeneba avtoris dausaxelebelad. sisxlis Txe vadi nawili. 2. xolo am nawilakebis qaosuri siTburi moZraoba sWar bobs maT mimarTul gada adgilebas garegani aRZ ruli velis moqmedebis Sedegad. (s. molivlive p. romelsac axlavs morige saagitacio an sa reklamo teqsti. . planertus] – ci uri sxeuli. planErizmi – sportis sa xeoba – planerebiT frena. saxelosno. s.
plage] – wylis gaS lili napiri. gamomsaxveloba. plAtina [esp. msxvili kapitalisturi samiwaTmoqmedo meurneoba (pirvelad erqva iseTs. plantAtori plantaciis (mniSv. rukis satarebeli brtyeli CanTa. Saqris p. foladisferi ke TilSobili liToni.. p. didi gamoyeneba aqvs eleqtro da radioteqnikaSi. plantAcia [laT. pliaJi Scd. planQreba [fr. Sdr. 2. qobuleTis p. 2) patroni. romelic swavlobs sib rtyeze mocemul figurebs.. (geol.-is xelovneba. ¥ plastikuri. geologiuri gegma. plAto [fr. planer] – pla neris an motor gaTiSuli TviTmfrinavis TandaTano biT Zirs daSveba. p.romelsac cal mxares aqvs gamWvirvale zedapiri. 2. miwis gadabruneba). romelic ga moiyeneba sabanaod da mzis abazanebis misaRebad. plAstika [berZ. platina] – qimiuri elementi. p. plastilina] – saZerwi masala. mzaddeba Tixisa da sanTlisgan. plAnSeti [fr. plAJi [fr. saiuve liro saqmeSi. sadac mohyavT speci aluri sasoflosameurneo kulturebi. plateau] – zRvis donidan SedarebiT maRla mdebare vake.-is mrewveloba. plAntaJi [fr. plandage] – (sof. miwis didi far Tobi. ro melzec damagrebulia qa Raldi adgilis gegmis da saxazavad.-is madani. antikuri p. planchette] – 1. plastQlini [it. plastiuri Scd.. Warxlis p. meurn) miwis Rrmad damuSaveba (vazis an xexi lis dasargavad.. sa dac iyenebdnen monebis Sromas – amerikasa da ko loniur qveynebSi). qa nis vazelinis da zogi sxva nivTierebis SereviT. planum sibrtye da berZ. plastelini Scd. bambis p. plantatio rgva] – 1. p. plastike] – xe lovnebis saxeoba. Cais p. metreô vzomav] – geometriis nawi li. romelic qmnis moculobiTi formis nawarmoebebs. romelsac ci . 3.-399- pla planimEtria [laT.) ficari.
placenta kveri. mom yoli. platonizmTan dakavSirebuli. plafond] – 1. mxolod sulier miswra febebze damyarebuli ara xorcieli (siyvaruli).) plAcdarmi [fr. 2. mcire xniT matareblis ga saCerebeli adgili or sad gurs Soris (sinon. sadac mzaddeba da iSleba saomari operacia. p. mTawmindis p. mo xatuli an reliefiT Sem kuli Weri. platOnizmi _ 1. platOnuri – 1. avtobussa da sxv. Zv. gemis kaiutaSi an salonSi.. ganyenebuli. plAckarti [germ. 2.) sivrce. 4. ¥ plackartiani. Platzkarte] – bileTis danarTi samgzavro vagonSi sawoli adgilis dasakaveblad.) da misi mimdevrebis idealisturi filosofia. baqani). teritoria. Zveli ber Zeni filosofosis pla tonis (727347 ww. Pleias (Pleiados) Svidi _ Zveli berZeni po cabo ferdobebi aqvs. dabali bortebis mqone satvirTo vagoni (sinon. . (samx. plEada [berZ. romelic Se iZleba gamoyenebul iqnes sawyis punqtad saomari moqmedebisaTvis visime wi naaRmdeg.) partiis. 3. plAfoni [fr. mowyo bili zed Werze an kedelze (upiratesad vagonis kupeSi. 2. plate-forme brtyeli forma] – 1. romelic viTardeba orsuli qalis (an make cxovelis) organizmSi da uzrunvelyofs Canasaxis kvebasa da sunTqvas. plAci [germ. eleqtruli sagani.) or gano. 3. Tbili vagonis p. baqani). platonuri siyvaruli. maRali p. vagoni. wel TaRr. daTvalierebis da parade bisaTvis. borjomis p. Ria.pla -4002. Platz] – moedani samwyobro samecadinod. plAtforma [fr. place d’armes] – 1. plAcenta [laT. plaTforma Scd. SafarTxeli] – (med. rki nigzis sadgurSi liandagis gaswvriv mowyobili baqani. partiis saarCevno p. rasac praqtikuli miznebi ara aqvs. sazogado ebrivi jgufis politikuri programa. (wign. 2.
plOmbi [germ. . plumbum. plenarius sruli] – raSic raime or ganizacia. bu nebis realur ferebs. plebeius] – 1. sxdoma. pleadasi Scd.tyvia] – 1.-is mowyoba. player < play moZraobaSi moyvana] – kom paqturi magnitofoni Cana werebis aRdgenisaTvis. plaid. s.. xeluxleblobis niSania. plEneri [fr. Zvel romSi: dabali wreebis war momadgeneli. pleiada. sakiTxi. Plombe < laT.] – didi da sqeli Sali. mSromelTa wre ebidan gamosuli adamiani. plebQsciti [laT. plo plEvra [berZ. plEbei [laT. plEbsi [laT.) apki.) erTi epoqis ga moCenili moRvaweTa jgufi. beWdiT CaWyletili tyviis patara naWeri.) plebeebi. arCeviTi organos yvela wevri monawileobs. romelic faravs filtvebisa da gulmkerdis Rrus kedlebs. plEnumi [laT. dabali wodebis warmo madgeneli. plomb. haeris garemos. umaRlesi sasamarTlos p. haerze. plebs] – (kreb. pleura gverdi] – (anat. romesac awyo ben mniSvnelovan saxel mwifoebriv sakiTxis gadasawyvetad (sinon. ¥ pleadisa. plein air sufTa haeri] – ferwera gareT. Se fuTul saqonels da sxv. plEeri [ingl. zustad gadmoscems bunebriv gare moebas. romelsac adeben daketil kars. plebiscitum xalxis gadawyveti leba] – saerTosaxalxo kenWisyra. sadac yvela wevri esw reba. iyeneben loginis gadasafa reblad. Cveulebriv kubokruli da foCebiani. piradad Tavi sufali adamiani. referendumi). 2. fr. Ria cis qveS. Θ konferenciis p. p. plEvriti (medic. qarTvel moWadrake qalTa p.-401ettragikosis jgufis saxe li] – (wign. romelsac pirveli xanebSi araviTari politikuri uflebebi ar hqonda. plenum sruli] – arCeviTi xelmZRvaneli organos plenaruli sxdo ma. plEdi [ingl.) plevritis anTeba. plenAruli [laT. ¥ saplebiscito.
plUtoni [berZ. podagra] – (me dic. miwis wiaRis mflobeli. pnevmatQkuri [berZ. p. miwisqveSeTis RmerTi. plus metad] – Sekrebis (momatebis) dade biTi niSani (+) maTematikaSi. pliusi Scd. p. ber Znul miTologiaSi: zevsis Zma.plo -402kratos xelisufleba. sahaero] – SekumSuli haeriT moqmedi. pliuralizmi Scd. (astr. plUsi < [laT. romel sac urevia raime xili.) idealisturi moZRvreba. saiqios mbrZanebeli. p. pluton] – 1. qarTuli 2. (polit. nivTiereba. da . (filos.. rac Scd. Plutokratia < plutos simdidre. temperaturaze mierTebisas niSnavs: nuls zemoT (sapi risp.iT zogjer xma roben bJens an brJens. 2. plOmbiri [fr. pnevmOnia [berZ. g. pneumatikos sasunTqi. leq sebi. tabiZis p. 2. rom mas safuZvlad udevs mTavari erTmaneTTan daukavSirebeli sulieri arsi. (-) minusi). romlis drosac saxelmwifo xelisufleba aqvs gabatonebuli klasis mdidar fenas. me2 mniSv. plombirêes saf rangeTis qalaq plombires sax.) saxsrebisa da qso vilebis daavadeba. tumbo. 15 (an +15) gradusi. mixedviT] – naRebisgan damzadebuli nayini.) saxelmwifos mmarTvelobis mravalpar tiuli sistema. siZli ere] – politikuri weswyo bileba.) mzis sistemis me cxre mzidan yvelaze uf ro daSorebuli didi pla neta. ¥ pnevmaturi dasaSvebia. plutokrAtia [berZ. poEzia [berZ. pnevmatiuri Scd.) filtvebis anTeba. podAgra [berZ. pluralis mravlobiTi] _ 1. Sokoladi da sxv. wve ni. poiesis] – sity vieri mxatvruli Semoqme deba leqsebis saxiT. plurAlizmi [< laT. rac gamowveulia organoebSi nivTierebaTa cvlis darR vevis Sedegad. romliTac av seben dazianebuli kbilis Rrus. CaquCi. pneumonia pneumon filtvi] – (medic. romelic uaryofs samya ros erTianobas da amtki cebs.
maRali wris p. maRali baqani. ¥ poeturi. Semoqmedeba. `basianis brZola~.pOza [fr. mosuli.. p. moklebalniani sanadiro 4. 2. pozQtivi [laT. rac pozitivizmi. rac pozitivs warmoad qarTlisa~. pOeti [berZ. asaTianis p.) dadebiTi (sapirisp. visame an risame mdgomareoba. baraTaSvilis p. cdaze. sasurveli p. visi qcevis garegan efeqt 3. gilebi sinamdvileSi arse 3. sakiTxis p.) brZolis dros ja mareoba. mecnierebani. pirTaTvis. romelzedac gansxvavebiT) gadaRebuli aSenebdnen antikur (upira sagnis naTeli da muqi ad tesad romaul) taZrebs. gadawyveta. poiema] – Txro pozitiuri filosofia _ biTi mxatvruli nawarmoebi igivea. msjeloba. adgili naturisaTvis. 4. `bedi 3. fSavelas p. buli adgili savarZlebiT (wign. positius] – 1. . senato negatiuri). sxeulis esa Tu is mdgo 2. pozQcia [laT. SaSSi: figurebis ze. poseur] – ada samxedro moqmedebaTa ra miani.. gens. rebsa da sxv. p. positivus da moqandakeTa da mxatvrebis debiTi] – fotografiasa da saxelosnoSi: amaRlebuli kinematografiaSi: suraTi. p. n. p. rebis ganlagebis adgili. niWi. faqtebze damyare leqsad. v. Zv. pose] – adamianis ebze brZola.-403- poz xalxuri p. romis cirkSi: amaRle pozitQuri [laT. pozQori [fr. ganlageba TamaSis ama Tu poQnteri [ingl. romelic leqsebs Txzavs. pOdiumi [laT.) Tvalsazrisi. romelzec (negativisagan 2. pOema [berZ. mowinave p. sazeimo p. kedeli antikuri cirkis bulis Sesabamisad aris ga asparezis garSemo. positio] – 1. romelic zrunavs Ta ioni. imperatorisaTvis. pointer] – im momentisas. ganlageba. (samx. WadrakSi. buli. podium] – 1. (meZebari) ZaRlis jiSi. `baxtrioni~. poietes] – mwerali. gamoxatuleba. (wign. l. gadat.
rodesac mamakacs SeiZleba erTd roulad ramdenime coli hyavdes. p. poligQnia [< berZ. sinon. sinon.pol -404valqmrianoba). sinon. Jurnalga zeTebis da misT. polAruli [laT. romlis drosac qals SeiZleba er Tdroulad ramdenime qmari hyavdes. p. mrewveloba. Rame. eWira. sapirispiro. 2. polyglôttos] – bevri enis mcodne. p. ¥ poligrafiuli da sapoligrafio. rodesac TiToeuls SeuZlia erTd roulad ramdenime meuRle hyavdes. polygonos mravalkuTxiani] – specia lurad mowyobili adgili sxvadasxva iaraRis. p. polygrafia mravalnaweri] – teqnikis dargi. azrebi. poly bevri] – rTuli sityvebis TavsarTi. polQgoni [berZ. yinulebi. 2. kamaTSi swori p. Tavisi p. p. (s. samxedro wvrTnisaTvis (qarT. sabrZo lo tenikis gamosacdelad. polEmika [fr. sa winaaRmdego. polemikos mtruli] – kamaTi raime mecnieruli.) sruliad sxvagvari. daicva. poly bevri da enēr (andros) qmari] – qorwinebis forma. (qarT. p. polusTan (mniSv. polygynēs mravalcoliani] – qor winebis forma. polusTan ar sebuli. romelic uCvenebs simrav les raimes rTuli Semad genlobisas. (s. azri raime sakiTxSi. poligAmia [berZ. romlis saqmea wignebis. paeqroba). poly bevri da gamos qorwineba] – 1. beWdva. poligrAfia [berZ. sasroleTi).. gadat. polemique < berZ. [berZ. mravalcolianoba). qorwinebis forma. sinon. eqspedicia. polQgloti [berZ. poli. upiratesoba (WadrakSi). polaris] – 1.) kombinati. p. ¥ poziciuri. poliAndria [berZ. saraketo p.) da kavSirebuli. (wign. (qarT. literaturuli p..) baza.. 1. mra- . erTi mamlis Sejvareba er Ti sezonis ganmavlobaSi ramdenime dedalTan. p.-Si miiRo monawileoba. literaturuli Tu po litikuri sakiTxebis gan xilvisas (qarT.
uflebis ganawileba ram polQtika [berZ. lorwovani garsebis (cxvi ris Rrus) keTilTvisebiani rac Scd. iwvevs damblas. xelisufleba] – mraval p. kratos buli. xe raionuli p. mwifo. mraval 2 RmerTianoba (sapirisp. mo. simsivne. poliklQnika [berZ. policeman police policia da man ada loba] – samkurnalopro miani] – zogierT qveyanaSi: filaqtikuri dawesebuleba. iyeneben samrewvelo da sa romelic erTi boloTi mi yofacxovrebo nawarmis da magrebulia moZrav saganze.mtkice da elastiuri. politeqnQkuri [berZ. nawlavRruiani cxoveli. sa .) zurgis tvinis ruxi nivTierebis anTeba. bavSvTa mwvave infeqciuri polieTQleni _ sinTezuri daavadeba. farTod pOli pi [berZ.-405- pol poligrAfisti poligrafi – (medic. muzeumi. policieli. nivTiereba erTgvari. mwifo da sazogadoebrivi poliomiEliti [berZ. is specialisti.) uwodeben (`celofnis parkio~ amboben). lovneba] – teqnikis sxva stomatologiuri p. p. dasxva dargTan dakavSire polikrAtia [berZ. samzadeblad. poly bev 1 ri da theos RmerTi] – re pOlQsi [fr. qonebis da sxv. swavlexelisuflebianoba. romeilic mraval dazRvevis mowmoba. police] – si cocxlis. bavSvTa p. lofans (ix. universiteti.. polis qalaqi da klinike mkurna polQsmeni [ingl.pOlisi [berZ. poliTEizmi [berZ. wesrigis dam romelic samedicino daxma cveli. 2. rebas uwevs momsvlel da Sin mwoliare avadmyofebs. poly bevri da techne xeloba. politika saxel denime pirze. xelis ba. p. polis] – Zvel saberZneTSi: qalaqi saxel noTeizmi). polios saqmianoba. polypus] – 1. ligia. saxelmwifos nacrisferi da myelos tvini] marTvis xelovneba] – 1. RmerTs aRiarebs. xolo meore boloze aqvs am nivTierebas xSirad cepiri..
sxva adamianeb Tan urTierToba. polQcia [germ. ubani. ¥ sapolicio.] – adamiani. legioni). musika am cekvisaTvis. gazeTi.. polihQmnia [laT. p. politQkani [fr. 2. xelmwifo xelisuflebis. p. politeia qalaqis administracia] – gansakuTrebuli administ raciuli organo. politolOgia [berZ. ¥ sapolitiko.. polymnia] – berZnul mitologiaSi: lirikuli poeziis mfarveli muza. msrolelTa p. p. pOlki [rus.) moqmedeba risame misaRwevad. ¥ policiuri.pol -406bis probelemebs. polifOnia [berZ. ¥ polifoniuri. moRvawe. partiis an sazogadoebrivi jgufis moRvaweoba Sidasa xelmwifoebrivi marTvisa da saerTaSoriso urTier Tobis dargSi. pOlka [Cex. saSinao p. zedamxedveloba. saaviacio p. polyphônia – mravalxmianoba. p. s. warmoSobili xalxuri cekvisagan. (saub. politQkosi politikuri moRvawe. p. Sexedelebebi. saSinao politikisa da sa erTaSoriso urTierTobe . romelic Seiswavlis sazogadoebis politikur organizacias da politikur cxovrebas. polychrômos mravalfera] – mravali feris gamoyeneba (xuroT moZRvrebaSi.romelic Cveulebriv Sedis diviziis an brigadis SemadgenlobaSi.. xSirad angarebis miz niT. s. intrigani. qandakebaSi). Polizei berZ. -is meTauri. romelic princi pul politikur sa kiTxebs cvlis wvrilmane biT. ¥ politikuri. politika da logos moZRvreba] – mecnierebis gansakuT rebuli dargi. romelsac hyavs SeiaraRebuli razmebi saxelmwifoSi wesrigis da samyareblad. brZola. poliquan < berZ. polyhymnia < berZ. полк] – samxedro nawili. damokide buleba. sagareo p. p. (sinon. simRerebi. poliqrOmia [berZ. politOlogi – polito logiis specialisti. polka] – Cqartempiani sabalo cekva.
TamaSi cxenebiT. ga daadgileba. bet. dacema. pop Semokl. Ti sityvisa mniSvnelobiT 2. nitis an eleqtromagnitis popΘkultura. am wer gamarTuli droebiTi xidi. < ti rebis dros brwyinvaleba. aseT navze si wertilTagani. gaqroba pOni [ingl. am pOmpa [laT. romelime RonisZiebis Cata pOlo [ingl. polo berZ. mag `masiuri~. burTiTa 2 da yvanjiT (qarT. pompa sazeimo msvleloba] – gaTvlili wodebulebebs (rangis) mqo sazeimo garegan efeqtze. dedamiwis Ziriani navi. ne oficeri. dadebiTi p. pompeuse] – zarzeimis xasiaTisa. saxlis tisaTvis gamiznuli. lebSi xdeba da xsnian su pontQveqsi [laT.. sinon. suli] – ucabedi xmauri. pOntoni [fr. ponton] – brtyel polos RerZi] – 1. Poltergeist fuZis angelozi.. popmusika. pOlusi [laT. uaryofiT p. pOparti [ingl. pop. pony] – patara sagnebisa. cxenburTi). [ingl. pompEzuri [fr. pop-ansambli. sapirispi ro. ori bolodan erTerTi. pop art Se 3. polus < berZ. tilidan axlos mdebare pantoni Scd. – oficris wodeba vice poliusi Scd. полковник] sxvavebuli ram. efeq saxlis angelozi. qurumTa umaRlesi lis sulebiT.) ukiduresad gan . sax romSi. (gadat. kolegiis wevri.-407- pop polkOvniki [rus. eleqtruli wredis. polkovnikze meti da ge 1 neralmaiorze naklebi. pompe] – wylis tumbo. `popularuli~. fuZis an – uzenaesi qurumi Zvel saxlis angelozebiT.] – gunduri sportuli didebuleba. avtomobilis p. pular popularuli] – Tavsar (ix. romlebic sax cxenis jiSi. agreTve polaruli). adgili. pOmpa [fr.. poltergEisti [germ. pontifex] lebis oinebiT. romelsac iye brunvis warmosaxviTi Rer neben droebiTi xidis say Zis erTerTi ori ukidure rdenad wyalze. < po CrdiloeTis p. fufuneba. samxreTis p. sawinaaRmdego ram.
romelic risame populari zacias eweva.S. leqcia. bevri saTvis advilad gasagebi.) liTonis mzidi kon struqcia (berZ. uwma wuri suraTebi. xalxuri] – 1. ¥ saporto. sayovelTaod mo wonebuli.pop -408- mokl. popularizAcia [< laT. portatis < laT. portatQuli [fr. porto Tan damaqvs] – patara. qalaqi – baTumi. xalxuri simRerisa da misT. portatif] – patara zomis. saqonlis SefuTvas da a. WiSkari < laT. < popular art popu laruli xelovneba] – popΘxelovneba. iyenebs Tavisufali. 2. xeliT gadasatani organi. p. xalxuri] – risame farTo masebSi gavrceleba. s. rac aeroporti. populiaruli Scd. literatura da sxva. rac sayovelTao pa tiviscemiT. portAtivi [fr. Porta] – 1. pOrtali [fr. pOrti [fr. didi Senobis mTavari Sesasvle li. popularis saxalxo. p. Tan satareb . bWe. gamosaxulebas. pornos gar yvnili da graphô vwer] – sqe sobrivi aRviraxsnilobis da garyvnilebis gamoxatva (literaturaSi. foTi. Portal kari. realur sagnebs. rome lic Sedgenilia sxvadasxva popularuli operis. Jurnalisti. popularis saxalxo. nebismieri kombinaciis Se saqmnelad. xelmisawvdomi. pOpuri [fr. p. pot-pourri] – mu sikaluri nawarmoebi. kinematografiaSi). msaxiobi. (teq. rek lamas. ope retis. mxatvruli mimdinareoba. arqiteqturulad ga formebuli. sahaero porti _ igivea. mxatvroba Si. port] – navsadguri. mowonebiT sar geblobs. 2. romelic ma sobrivi kulturis meTo debis. aso ðs formis). yvelaze metad ufro gavr celebuli iyo me15 sSi. popularizatori Scd. populiarizacia Scd. vinc. pornogrAfia [berZ. motivebisagan. xalxuri simRerebis p. warmoadgens zogi manqanis nawils. popularizAtori piri. bevrisaTvis xelmisawvdomad qceva. stilisa da Temebis imitacias axdens. mar tivad gadmocemuli. populAruli [laT.
portveini Scd. porTvaini.. grafikuli. pos 2. portvAini [germ. porter] – Savi ludi erTgvari. pOst. p. poste] – 1. p.) pirovnebis daxasi aTeba. portiere] – ka ris an fanjris farda sqe li. p. portefeuille] – didi oTxkuTxa CanTa (sa ketiani da saxeluriani). garkveuli adamianis an adamianTa jgufis ferwe ruli. radiomimRebi. Ca saweri davTari da sxv. saidanac . pOrtreti [fr. pOrtie [fr. pOrtmone [fr. [laT. p. magari da momwaro. msgavseba. skulpturuli p. Zo weuli. advilad gada satani. satareblad. fotoaparati. krest sabmeli. ferweruli p. porte-monnate] – safule qaRaldisaTvis ganyofilebebiT. poseQdoni [berZ... p. (gadat. portier] – sastum ros mosamsaxure. Canaxati. p. ferwera. portativuli Scd. abaria fosta. skulptu ruli an fotografiuli gamosaxuleba. post Semdeg] – aRniSnavs: `raimes Semdgo mi~. Portwein] – magari Rvino erTgvari. mZime qsovilis. pOrteri [ingl. romelsac mefeebi icvamdnen sazeimo SemTxvevebSi (samefo Za lauflebis simbolo). personaJis garegnobis aR wera literaturul nawar moebSi. porphyra] – wiTeli feris grZeli xa verdis mosasxami. postinfeqciuri. pOrfiri [< berZ. Porzellan] – faifuri. porTfeli Scd.-409lad marjve. magnitofoni. p.. sabeWdi manqana. romelic Tvalyurs adevnebs wes rigs Sesasvlelsa da ves tibiulSi. wignebis da misT. 3. portrait] – 1. tyavis p. porTveini. miTologiaSi: zRvis RmerTi (romaul miTolo giaSi Seesabameba neptuni). aRwera. portatuli. porcElani [germ. postimpresionizmi. sadarajo punqti. portQeri [fr. pOsti [fr. ¥ portretuli. Poseidôn] – berZn. qaRladebis. pOrtfeli [fr. saguSago.
potentia Zala] _ 1. postAmenti [laT. postulatum mosaTxovni. pragmAtizmi [< berZ. postskrQptumi [laT. post scriptum dawerilis Semdeg] – (wign. rac piedes tali.rac praqtikulad sasargebloa. romelsac win uzis laTinuri asoebi P. sakontrolo p. SemoqmedebiTi p.) minaweri werilis bolos (xelmoweris Sem deg). ro melic axasiaTebs sivrcis mocemul wertilSi arse buli sxeulis energiis ma rags. risame sim Zlavris xarisxi. erTgvari mimarTuleba is toriis mecnierebaSi. (wign. unari. ¥ potenciuri. postUlati [laT.pos -410moxda. ministris p. warmoiSva impresionizmis krizisis Sedegad.. p. sapasuxismgeblo Tanamde boba. saWiro] – (wign. saTvalTvalo p. p. qveynis ekonomikuri p. 2. energia. ifar gleba ambebis gadmocemiT da ar xsnis istoriuli ganviTarebis obieqtur ka nonebs. postamentum] _ igivea. romelic SeiZleba gamovlindes sa Tando pirobebSi. pragma. risame ganxorcielbisaTvis saWi ro SesaZleblobaTa er Toblioba. potentia Za la] – (wign. potencialuri Scd. potencQali [< laT. post Semdeg da fr. romelic aRiare bulia raime Teoriis amo saval debulebad dasabu Tebis gareSe. 2. (fiz. samxedro p. postfAqtumi [laT. ganxorcielda.-ze dgas. romelic WeS maritebad aRiarebs imas. icaven an uTvalTvaleben visme. potEncia [laT. mimarTuleba. impressionnisme < impression STabeW dileba] – franguli ferwe ris ZiriTadi mimarTuleba me19 saukunis bolos da me20 saukunis dasawyisSi. pragmatos – moqmedeba] – 1.S. SesaZleblobani. rac ukve raRac . 2. post factum gakeTebulis Semdeg] _ imis Semdeg.) mtkiceba. postimpresiOnizmi [laT. p. rasme.) sidide..) faruli SesaZ lebloba.) gadat.
adamianTa preambulasi Scd. miani. prae praktika. prAidi [ingl. cesis Semadgeneli nawili. praktikuli Scd. predQkati [laT. preAmbula [fr. preambule wi nasityvaoba] – raime saka ojaxi. – 1. ebisaTvis. prezentAcia [ing. ganizaciis wesdebis p. presentation] studentebis sazafxulo p.) Semasmeneli. daxelovneba telegadacema raime axali raime saqmeSi. materialur samyaroze lis saxelad. muzeumi madridSi (espaneT p. rac Scd. prAqtika [berZ. praqtQkosi – Tavis specia . mosaqme] – 1. romliTac isini zogjer iyeneben krebis dad zegavlenas axdenen obieq genilebis Sesavali nawi tur. prezervAtivi [< laT. (gram. rac msjeloba 2. p. Si).. preiskurant] – Sesavali nawili. mecadineoba. pride] – (spec. filmis.) lomis. saqmianoba. nonmdeblo aqtis an saer praiskUranti da preiskU TaSoriso xelSekrulebis ranti [germ. servare dacva] – damcavi sa Sualeba veneriuli daava praqtQkanti – piri. – sareklamo xasiaTis wve pedagogiuri p. swavluli. praktikos saq ¥ preambulisa. war kargi p. logikuri. gamocdileba. koncerti.-411- pre prAdo [esp. da gardaqmnian mas.) is. Prado] – samxatvro lobaSi praqtikuli gamoc dilebis mqone. rome debebis sawinaaRmdegod da lic praqtikas (mniSvn. Senobis. wignis. sadgenad farTo sazogado ¥ praqtikuli. an sxva 3. moqmedeba. 2) orsulobis gafrTxilebi gadis. Teoriuli codnis gamoye Si aris naTqvami msjelobis neba da saqmeSi ganmtkiceba. (lit. sawarmoo p.. p. rogorc sasawavlo pro 2. saganze. gasayidi saqonlis fasebis gaerTianebuli erebis orcnobari. uleba.-aa saWiro. or ucxo enis Sesaswavlad ganizaciis da misT. vefxvisa da misT. saTvis. praedikatum] Teoria da p. praktikosi Scd.
krebis. saWadrako federaciis p. prelUdia [< laT. ganviTarebis uZvelesi xana. presidiumi Scd. 3. mecnierebaTa akademiis p. warma tebisaTvis.) fondi. aSS-is p. (samarT. baletis. kinofilmisa da sxva.. premQeri [< fr. praesumptio] – 1. (s. musikaluri nawarmoebis Sesavali. sinon. saqarTvelos p. 2. sazogadoebis. (s. praesidens (praesidentis) TavSi mjdomi. igivea.) raime faqtis aRi areba sarwmunod. firmis da sxv. prezQdenti [laT. saerTaSoriso p. prezUmfcia [laT. s. premiér pir veli] _ 1. prEmia [laT. operis saorkestro p.) risame dasawyisi. win mjdomi] – 1. upiratesad fortepianobisaTvis. premiére] – pirve li warmodgena Teatralu ri piesis. winaistoria). firmis p. ¥ premiuli da sapremio. premQera [fr.pre -412- prezervAcia [laT. win jdoma] – 1. zogi organizaciis. operis.) anazRaureba. patara damoukidebeli mu sikaluri piesa. romlis Sesaxeb werilo biTi Zeglebi ar moi poveba (qarT. yrilobis da misT. 2. dawe sebulebis arCeviTi xelm ZRvaneli organo. praeludo winaswar vukrav. konkursSi gamarjvebisaTvis. 2. pirveli p. (gadat. dacva ri same. Sesavali. mTavari rolebis Sems rulebeli msaxiobi. sanam ar dadasturdeba misi mcda roba. premialuri Scd.. p. arCeviTi xelmZRvaneli or gano. praemium jil do] – fuladi an nivTie ri jildo raime dargSi damsaxurebisaTvis. arCeuli garkveuli vadiT. 2. mecnierebaTa akademiis p. . konferenciis p. arCevnebi. (wign. meTauri. p.) varaudze damya rebuli mosazreba.. praesidium TavSi jdoma. zogi didi samecniero da wesebulebis.) Senaxva. prezidQumi [laT. praeservatio] preistOria – sazogadoebis – (wign. rac pre mierministri. Sesavals vukeTeb] – 1. 2.. ¥ saprezidento. respubli kuri saxelmwifos meTauri.
-413- pre saqarTvelos p. saubari vitaminiani p.. rame. lisuflebis organos an ¥ prestiJuli an saprestiJo. qimiuri an farmacevtuli preskonferEncia [ingl. presbyteros jdomare. tri] – mTavrobis meTauri. upira festivali.damzadebuli la presskonference] – saxelmwi boratoriuli an safabriko fo.-is gamoxmiér pirveli ministre minis maureba. yvela Tav 2. (s.) pre farTo sazogadoebisaTvis riebi] CrdileT amerikaSi: saintereso sakiTxebze. praetendens prEsa [fr. sazoga wesiT.. raime uflebis ma prEmiermQnistri [fr.-is muSaki. saswavlo aRmdegis moqmedebis wesis miznebisaTvis da sxv. uxucesi] – mRvdeli. gavle tramalebi stepis msgavsi. (s. p. p. iodovani p. tesoba. praeparatus prEsingi [ingl.. presse] – periodul (praetendentis)] – piri. meurneo kulturebi. pre- . pressing] – momzadebuli] – 1. doebrivi moRvawis (an moR samedicino p. p. prerogAtiva [laT. mTel moedanze. prairie da (mr. ndoba. zomieri klimaturi sar prEstiJi [fr.) avtoriteti. (wign. politikuri. produqti.) kuTrebuli ufleba.. vaweTa) Sexvedra. mcenaris sportul TamaSSi: davis an cxovelis organizmis erTerTi yvelaze ufro nawili. daurRvevlad. 3. rameze. na.) profesiebi. rom sadac mohyavT sasoflosa liTac sargeblobs vinme.. prero xelmZRvanelis p. msoflio p. presis warmomadgenlebTan prEria [fr. momzadebuli ga aqtiuri forma – mowina mokvlevisaTvis. p. ministrTa kabinetis Tavm presvQteri [berZ.-iT gativa] – saxelmwifo xe sargebloba. rome gamocemaTa (Jurnalgaze lic pretenzias acxadebs Tebis) erToblioba. prepArati [laT. prestige] – tyelis vrceli velebi. pativiscema. Tanamdebobis piris gansa p. qimiuri analizisaTvis damsxmelis winaaRmdegobiT momzadebuli nivTiereba. pretEndenti [laT.
) sityvis martivi fuZis (Zi ris) win moTavsebuli afiq si. raime p. (samarT. risame moTxovna. p. pretEnzia [laT.) sasamarTlos an saxelmwifo xelisuflebis sxva organos adrindeli gadawyvetileba. ukmayofilebis gamoxatva. adamiani. misi mmarTvelobis organo. praefixsus wini dan mimagrebuli] – (gramat. p. u. romelic miRebulia nimuSad sxva msgavsi sakiTxebis gadawy vetis dros. 1isaT vis). TavsarTi. prefeqtis kancelaria. prefEqtura [laT. pretenciozuli Scd. u. 2. 2. privatizAcia [< laT. praeferentia] – or an met qveyenas Soris dadebuli xelSekrulebiT erTmaneTisaTvis minWebuli upiratesoba. 2. sacxov rebeli saxlebis. tran sportis saSualebaTa da sxvaTa gadacema kerZo pi rebisaTvis. ¥ saprivitazacio. toni.pre -414erTeuli. risame mopovebisaken swrafva. nawarmoebi. p. SeRavaTi (mag. praefectura] – 1. precendenti. prEfiqsi [laT. vaWrobis ganviTarebis miz niT). u. praefectus uf rosi] – 1. raime Tavisi uf lebis gamocxadeba.-ebi aqvs. zog qveyanaSi: policiis ufrosi. ¥ uprecedento. ¥ pretenziuli (mniSvn. uprecendento Scd. didi p. sarCeli. ar yofila. romelic departamentis saTaveSi dgas. rome lic warmoadgens nimuSs an gamarTlebas Semdegdro indeli msgavsi SemTxveve bisaTvis. wayeneba. saCivari.-Ta turniri (WadrakSi). ¥ upretenzio – ubralo. sa da. prEfeqti [laT. zog qveyanaSi: admi nistraciulteritoriuli . safrangeTSi: Ta namdebobis piri. SemTxveva. SemTxveva. miwebis. praetensio] – 1. precEdenti [laT. Ziebeli. 2. privatis kerZo] – saxelmwifo sawarmoTa. preferEncia [laT. praecedens (praecedentis) winamava li] – 1.
primAdona [it. ganuviTarebeli. komisia. ganu viTarebeli movlena imave xnis gvian moxdenili. p. p. ¥ prizmuli. festivalis mTavari p. pirvelyofi li] – 1. obieqtebi. rac privilegiuri (ix. romelSic sxivebi gadatydeba da iS leba Semadgenel ferebad.) aseTi formis gam Wvirvale sxeuli. p. privilegium] – gansakuTrebuli ufleba. fondi. rom lis ori erTmaneTis para leluri da toli waxnagi (fuZe) warmoadgens mraval kuTxedebs. s. p. ubraloba risame Sesru lebaSi. 2. simarti ve. primitif yvela ze adreuli] – yovelgvari pirveli dawyebiTi. p. meurneoba. privilEgia [laT. pri prizmi. upira tesi mdgomareoba. teqnika. s. romelic miniWebuli aqvs visame sxvebisagan gansxva vebiT.-iT sargeblobs.-415 s. prix] – jildo ra ime SejibrebaSi gamarjve bisaTvis. pirvelo ba. primQtivi [fr. primatus] – upi ratesi mniSvneloba. primitivuli Scd. 2. p. privilegirEbuli _ igivea. metismetad gamartiveba. mina. prizmatuli Scd. prisma] – 1. p. rTuli movlenis. Cveuleb riv samwaxnaga. romelic ga moiyeneba teqstebisa da ga . (fiz. upiratesoba. printer] – kompiuteris periferiuli mowyobiloba. primitQuli [laT.) mravalwaxnaga sxeuli. kristali. privilegia). azrovneba. prQzma [berZ. (maTem. primadonna] – operaSi da operetaSi mTavari partiebis Semsru lebeli momRerali qali. ¥ saprizo. primitQvizmi – 1. ubralo. xolo danarCeni waxnagebi (gverdebi) – para lelogramebs. prQmati [laT. sakiTxis gaubraloeba. prQnteri [ingl. primitivus Tavdapirveli. s. marti vi. adgili. 2. Ca morCenili. uf ro metad ganviTarebul movlenasTan SedarebiT. iyeneben optikur xelsaw yoebSi. ararTuli. prQzi [fr. mdgomareoba. ¥ privilegiuri.
) gamomdinare.. gamogonebaSi. prince < laT. moZRvrebis. pro] – mniSvnelobiT iyo momxre. 2. rTuli Teoriuli an mosaxulebebis qaRaldze dasabeWdad. visac ara viTari princi pi ara aqvs. germ. dasawyisi] – 1. welTaRr. princeps pirveli] – dasavleT evropaSi: samefo saxlis wevris tituli (qarT. principium sa wyisi. ZiriTadi Tavisebureba ri same mowyobilobaSi. upiratesoba. pirveloba mecnierul aR moCenaSi. Tvalsazrisi. pro.. 2. 2. p. mimarTulebani mecnierebaSi. princQpuli 1. prOblema [berZ. prQnci pi [laT. p..magram xelisufleba faq tobrivad ekuTvnoda erT pirovnebas _ imperators.qcevis ZiriTadi wesi. dargis p. mtkice p. Prinz fr. 2. u. meore naxevarSi Seq mnili saxelmwifo wyo bileba. ga mokvlevaSi da misT. 3. princi pidan (mniSvn. princQpati [laT. ufliswuli). adamiani. prQncesa [fr. [laT. rome lime Teoriis. princesse. romlis drosac SenarCunebuli iyo zogi respublikuri dawesebule ba..-ebiT xelmZRvane lobs Tavis saqmianobaSi. I s.prin ci pze damyarebuli.. ganviTarebis p. p. prinsessa Scd.] – mefis qaliSvilis an princis meuRlis tituli. principatus] – Zvel romSi Zv. mecnierebis ZiriTadi de buleba. avtomobilis moZraobis p. rwmena. kamaTi. p. priorQteti [germ. sakiTxi. ¥ princesasi. gadawyvetileba. problema] – 1. lazeruli p. kritika. ganuxrelad Semsru lebeli. politika. melnis p. Prioritat laT. upiratesi mniSvneloba. imoqmedo vinmes interesebidan gamomdinare. prior pirveli] _ 1. moqmedebis. adamiani. u. msjeloba. uprQnci po – 1. ¥ prioritetuli. 2) dam cveli.pri -416 p. prQnci [germ. rac araviTar princi ps ar axlavs. Prinzessin < laT. 2. princi pis (mniSvn. sinon. . princi pialuri Scd. p. u.
s. momavali ganviTarebisa da Sedegebisa arsebuli mec nieruli monacemebis sa fuZvelze. samyaros warmoSobis p. programma pro gancxadeba] – 1. 5saT vis). soflis meurneobis ganviTarebis p. radio _ da tele gadacemaTa Sinaarsi. 2.-ebi. . gancxadeba. furce li. marTva. wi naswarganWvreta movlenis. (saub. 3saTvis). 1.) ityvian Zne lad gadasawyvet. ¥ problemuri. prOgnozi [berZ. danadgarma. or ganizaciis an calke piris moRvaweobis Sinaarsisa da miznebis gadmocema. momavali muSaobis. eleqtronuli gamomTvleli manqanis p. moRvaweobis Sina arsi da gegema. mecnierebis ganviTarebis p. ¥ uproblemo – martivi sa kiTxi. ¥ saprogramo (mniSvn. u.monarqiuli partiis p.. s. sicocxlis warmoSobis p. sakiTxi. ¥ programuli (mniSvn. Teatraluri. qarTuli literaturis p. s. 3. konstituciur . Propst] – lu Teranuli eklesiis ufrosi pastori. prObsti [germ.. koncertis p. Seswavlas. ro melic saWiroebs axsnas. gansaxor cielebel rameze. ga dawyvetas. 2. telegadacemaTa p. p. moqmedebis gegmadavaleba. laboratoria. sabWo. p. sacirko war modgenis. s. saswavlo sagnis Sinaarsis mokle gadmocema. 2.. dokumenti. SemsrulebelTa gvarebi da sxv. gamokvlevas. amindis p. prognosis] – winaswari ganWvreta.-417praqtikuli sakiTxi. ¥ saproblemo. samoqmedo p. 4. Sed gena. me-12 klasisaTvis. dedamiwaze. romelzec CamoTvlilia Sesasrulebeli nomrebi. sakiTxi. romelic unda Seasrulos manqanam. Teatraluri p. aRzrdis p. gadat. prOgrama [berZ.. 5. politikuri partiis. prognozQreba – risame prognozis SemuSaveba. ixmareba agreTve problematuri.
rZis p. 2. p. nawili. mowinave. sagani. prodUqcia [laT. productio] – 1. produqciuli Scd. 5saTvis) Sedgena manqanisaTvis. Sroma. programa) speci alisti. mecnierebis p. ariTmetikuli p.. romelic axorcielebs finansur kon trols da zogjer filmis .. warmoebis produqtebis erToblioba an nawarmoebis calkeuli produqti.ebi (navTi. aRmavloba (sapi risp. na yofieri. mr. Producer] – kinofirmis patroni. progressio win svla] – (maTem.. maRalxarisxovani p.pro -418gadamRebic aris. progresQuli – rac Tan daTanobiT izrdeba. moRvawe.benzini. romelic miRebulia adami anis Sromis Sedegad. produqtebi – sursaT sanovage. kino kompaniis meTauri. prOeqti [laT. prOduqti [laT. dasamzadeblad an rekonstruqciisaTvis dasa muSavebeli gegma.nivTiereba.karaqi da sxv.). progresuli sxvaa (ix.. progrEsuli – progresis xelis Semwyobi. Sromis p. progrAmisti – daprogrami rebis (ix.). mza p. aqtis.) garkveuli wesiT cvalebad ricxvTa mwkrivi. Tbilisis centris rekonstruqciis p. progressus] – winsvla. 2. samecniero p.. kacobriobis p. progresiuli Scd. gonebrivi Sromis nayofi. projectus win gamoweuli] – 1. miwaTmoqmedeba. geometriuli p. p. Zlier deba. produseri Scd. Teatris p. productus] – mwarmoebluri. navTobis gamoxdis p. p. regresi). prOgresi [laT. gadat. 2. productus Seq mnili] – 1. produqtQuli [< laT. xidis p. progrEsia [laT. risame asa gebad. progresi). raime dokumentis.. daprogrAmeba – programis (mniSvn. beWdviTi p. anazRaureba. teqnikuri p..-ebi (yveli. kuburi gantolebis d. dizelis sawvavi da sxv. ucxo enis Seswavlis d. prodiUseri [ingl.
¥ provokaciuli. saqmianoba. p. provincia] saqcieli. mizniT iwvevs akrZalul ¥ saproeqcio (mniSv. 1. p. (qarT. proeqtQreba – risame pro 2. Teatri. instituti. tizmi.. eqskursiaze wasvlis p. 1) Sedgena. piri. rasac mohyveba periferia. s. (moZv. p. 1saT provinciAlizmi [< laT.) romaelebis mier dap dadgenilebis p. pirTa jgufis. administraciulterito Sedegi. loba. provincialis provinciuli] – s. proEqcia [laT. ganzraxva. savaraudo teqsti.-419- pro dadgenilebis winaswari. provokAtori [laT. mebebisTvis. SezRuduloba. organi msxvil kulturul centrs zaciis) waqezeba iseTi moq daSorebuli adgili. romelic Separulia brtyel zedapirze. simZlavre. wamqezebeli. qalaqi. 3.) siv tos gamomwvevi] – 1. gegma. provincialuri Scd. (maTem. pravakatorulaT. davaleba. (ist. (spec. ¥ provinciuli. CamorCeni avtosawarmos p. umaRlesi ganaTlebis provokAcia [laT. ¥ provokatoruli. 2isaT moqmedebas. Saki. patara p. projectio win. gamowveva] – gamcemluri provQncia [laT. provQzori [germ. p. provocatio mqone farmacevti. vis). interesebis eqtis (mniSvn. .-ze wamoego.) dedaqalaqs an ris. ¥ saproeqto (mniSvn. xelmwifoSi. (moZv. 3. rac dialeq s.-is centri. rulebis p. olqi. xelSekyrobili teritoria. 2. kuTxe. Tvalsazrisis. provocaSors gaweva] – 1. gegmili). raime organizaciaSi provo sinon. pravokatoruli Scd. mZime (zogjer damRupveli) 2.) igivea. provisor] – afTiaqis mu li. s.. Provisor < pravakatori. aparati. visime (calke pi – 1. riuli erTeuli zog sa samxedro p. faruli rciTi figurebis gamosaxva agenti. vis).) gamosaxulebis ga 2. romelic Ralatis dacema ekranze. kaciis mosawyobad.
saxelmwifo bralmdebeli sasamarTlo procesze. ro melic prozaul nawarmo ebebs wers (sinon. proletarus] – 1. 2. kbilebi . romelic zedamxed velobs kanonebis Sesru lebas. prokOnsuli [laT. romelic gakeTbeuli aqvT dakarguli saTanado bunebrivi sxeu lis nawilad. ¥ p. procla- . pravokacia.. mierTeba] – sxeulis xelovnuri nawili (xeli. mowodeba politikuri xasiaTisa (Cve ulebriv aralegaluri). fexi. p. romelic ganagebda umTav resad gadasaxadebis akre fas saxelmwiofo xazina saTvis. prothesis mi mateba. s. pro-consul] – Zvel romSi: provinciis mmarTveli.). prOza [laT. Tanamdebobis piri. prozaQkosi – mwerali. prokurAtori [laT. poe ziisgan gansxvavebiT (sinon. gauleqsavi literatura (romanebi. procureur laT. zedamxedveloba. ¥ prozauli. proklamAcia [laT. prokurAtura – saxelmwifo organo. prolEtari [laT. risame axali da Tavdade buli damcveli. Zvel romSi: moqalaqe. visac axlad aqvs mi Rebuli romelime sarwmu noeba. prosa] – TxrobiTi. ¥ saprozeqturo. prozEqtura [laT. beletristi). moTxrobebi). ro melsac warmoebis saSua lebani ar gaaCnia. prōsectus gakveTa] – samkurnalo da wesebulebis paTologiur anatomiur ganyofileba.romelic zedamxedvelobs kanonebis zust Sesrulebas. Ra takTa wodebis warmomadge p. 2. prozEliti [berZ. beletristika). prOTezi [< berZ. pilate (biblia. procuro vzrunav] – 1. axali aRTqma). sa dac gvamebs kveTen. mowodeba. 2. nawarmoebebi. generaluri p. prosēlytos] – 1. ¥ saprokuroro.. prokUrori [fr. pravakaciuli Scd. provakaciuli.pro -420matio mowodeba] – saagita cio furceli. daqiravebuli muSa. procurator] – Zvel romSi: moxele. protezi Scd.
gatio] – (samarT. Tan erTad iyeneben saTbo bad da Sigawvis Zravebis prOlogi [berZ. TviTmfrinavis p. jerme gazrdiT an Semci p. garkveuli Tanafardoba promulgAcia [laT. gagrZeleba. mowyobiloba. prolongation brunvisas warmoqmnis wevis < laT. codnis gavrceleba maseb p. propolis < parati. moqveyneba. pro proletarQati proletar prOpani – organuli naerTi. ukuproporciuli: ukupro- . prolomgare gagrZele Zalas (qarT. propeller] agreTve epilogi). narkotiki. imdenjerve. tumbo. skis webo. yuCebeli samkurnalo pre prOpolisi [berZ. promulrisame nawilebs Soris. prologos] – sawvavad. waweva] – samecniero xaris propOrcia [laT. promotio win dindgeli. propaganda toloba. 1. rebiT TviTonac icvleba propagAndisti – piri. sinon. Si saTanado axsnaganmar 2. literaturuli nawarmo ebis Sesavali nawili (ix. agebuleba. ventilatori. 2. romelic prolongAcia [fr. Senobis nawilebs Soxelmwifoebrivi aqtis ga ris. gav propOrciuli1 – 1. lic sxva sididis ramden ¥ propagandisti. ¥ propeleriani. erT rcelebuli] – raime Sexe maneTTan swored Sefarde dulebis. p. promEdoli – tkivilgama p. maTematikaSi: iseTi.) ori Sefardebis propAganda [laT. proportio] – xis miniWeba. miiReba navTobisgan. buli nawilebis mqone. pro win da polis qalaqi] – promOcia [laT. moZRvrebis. – ramdenime frTis mqone `vefxistyaosnis~ p. propEleri [ingl. sahaero ba] – raime moqmedebis vadis xraxni). sidideebi. rac unda gavrceldes. (maTem. romelic risame propagan p. rome tebiT. ideis. das eweva.) raime sa p.-421neli. muSaoba. butan Ta klasi.
prostitutio Sercxvena.. mimoxilva] – 1. prostatēs win mdgomi] – (anat. samecniero nawilSi. prorektori Scd. mokle Sinaarsi. rusTavelis p. praJektori Scd.pro -422– saxelmwifos meTauris (monarqis an respublikis prezidentis) ufleba – ga dados parlamentis sesia (sxdoma). prostAtiti – prostatis anTeba. prOJeqti [project < laT. saxel mZRvanelos da sxv. xelmZRvaneli] – reqtoris moadgile. prostAta [berZ. Cveulebriv farTo da swori quCa. frazeologiuri leqsikonis p. prorEqtori [laT. etimologiuri leqsikonis p. prospekti Scd. prospEqti2 [laT. projectus win gasrolili] _ ga nuxorcielebeli proeqti. wabilwva] – porciuli sidideebi. amasTan yo veli sia iRebs adgilebis raodenobas miRebul xma Ta proporciulad (sapi risp. prorogAcia [laT. mimoxilva] – 1. proJEqtori [fr. prospectus xedi. 2.. ganmartebiTi leqsikonis p. universitetis p. prospectus xedi. ganzaxva. prorogatio gangrZoba. praJeqtori. ro melTagan erTis gadideba iwvevs meoris imdenjerve Semcirebas da piriqiT. sareklamo xasiaTis sac nobaro gamocema. proporcionaluri Scd. (sa mecniero naSromis. prospekti Scd. maJoritaruli warmomadgenloba). projectus] – mZlavri (sarkeebiani) gasanaTebeli xelsawyo. daviT aRmaSeneblis p. proJektori. qalaqis didi. romlis drosac xmis micema xdeba partiis kandidatebis siis mixedviT. gaxangrZliveba] . romelsac realu ri safuZveli ar gaaCnia.). raime gamocemis dawvrilebiTi gegma. prOspeqti1 [laT.) winamdebare jirkvali. pro ma gier da rector mmarTveli. romelSic mocemulia saqonlis aRwe raSeZenis pirobebi. mogzaurobaTa biuros p. prostitUcia [laT.. projectous < laT. proporcQuli2 warmomadgen loba – arCevnebis sistema. (TbilisSi).
proteqtOrati [ingl. nota.-423qalebis mier sakuTari sxe uliT vaWroba. oficialuri gancxadeba raime gadawyvetilebis. protokoll.. ¥ saprotesto. uxalisoba. protEstanti – protestan tizmis mimdevari. . pirveli furceli (romel sac awebebdnen gragnils da. [berZ. prOteJe [fr. mfar veloba.Si re pro formaciis dros. prokuroris p. prototi pi. protoena. ro melic Zlier saxelmwifos saSualebas aZlevs daimor Cilos susti. protokultura. prostratio] – daZabuneba. sefiskveri. gauwia. prOtesti [germ. 2.-is gancxadeba. romelzedac aRniSnuli iyo TariRi da gadamweris saxeli)]: di plomatiuri protokoli _ im wesebis erToblioba. protectio] – gavleniani piris mier vinmesTvis ukanonod aR moCenili daxmareba. ga remosadmi interesis dakar gva. protEqcia [laT.. pirveli. rogorc protesti kaTolicizmis winaaRmdeg. protestor vemowmebi] – 1. protorenesansi. protestAntizmi – qristia nuli sarwmunoebis erTer Ti ZiriTadi mimarTuleba (marTlmadideblursa da kaTolicizmTan erTad). s. s. protos pir veli] – mniSvnelobiT – pirveldawyebiTi. proto. demonstracia. meZaveoba. protOkoli [berZ. warmoiSva me16 s. p. prostrAcia [laT. raime movlenisadmi ukma yofilebis energiuli ga moxatva. ¥ protestantuli. p. protectorate < laT. p. protege] vinc visame proteqciiT sar geblobs. dad genilebis winaaRmdeg. eklesia. protector mfarveli] – saxelmwifoTa damokidebulebis erTer Ti Tanamedrove forma. ufrosi saeklesio wode bebSi. Protest < laT. prOsfora – hostia _ patara kveri. rac gamowveulia (Se degia) sruli fizikuri da nerviulfsiqikuri Zalebis dakargviT avadmyofobis Semdeg.
profEsia [laT. romelic Se iswavlis msxvili nawlavis (da masTan erTad swori nawlavis) daavadebebs. specialoba. saoqmo Scd. ¥ profesiuli. inJinris p. xe lovnebis Zeglis da sxv.) _ cxoveluri da mcenareuli ujredebis nivTiereba. profesionaluri Scd. protOplazma [berZ.. profesiis muSakTa gaer Tianeba.. profanatio] – upatiuri. daviT kldiaSvilis moTxrobebis gmirTa p. warmoqmnili] – (biol. pirveli saxe. prOfani [laT. 2.-ebi. p. profanAcia [laT. romelic Sedis atomgulis Semadgen lobaSi. daxelovneba. SebRalva. namdvili pirovneba. romlis mixedviT avtorma Seqmna literaturuli saxe. protOti pi [berZ. p. prOtoni [berZ. romelic gamoiyena nimuSad sxva avtorma. misi damaxinjeba.) nivTierebis dade biTad damuxtuli elemen taruli nawilaki. ¥ saprotokolo. dedani. profesiuli kavSiri (mok led: profkavSiri) – na warmoebis raime dargis. kvali] – 1. prôtos pirveli da plasma gamonaZer wi. ganyofileba (sagareo saqmeTa saministroSi).) mimarT. risame pirveladi nimuSi. uvi ci. prôtos pirveli] – (fiz.: ideis. rome lic warmoadgens maTSi mim dinare sasicocxlo proce sebis safuZvels.pro -424yiTa nawlavi da logos moZ Rvreba] – klinikuri medi cinis nawili. prôtos pir veli da typos niSani. professio] – adamianis ZiriTadi saqmia noba. moZRvrebis. interesebi. s. ro melmac raime saqmianoba ga ixada Tavis profesiad (gan sxvavebiT moyvarulisagan). Seuracxmyofeli damokidebuleba sayovel Taod aRiarebuli movlenis (mag. proktos . profesiOnali adamiani. profanus] – ra ime dargSi ucodinari. proqtolOgia [berZ. eqimis p. p-is arCeva. romlebic unda daicvan mTavrobebma da maTma di p lomatiurma warmomadgen lebma saerTaSoriso urTi erTobebSi.
an sagnis gamoxatuleba. kabineti. asedi nawiliT. 1. prophysedi nawili (aRiniSneba % laktikos dacviTi] – risame niSniT).rodesac iReben wiTelas p. ga lificiur maswavleblebs saformeblad saWiro moq (agreTve samecnierokvle medeba. Weben umaRlesi saswavleb procEdura [fr. 3. romlebic xmis micemis p. professeur formisaTvis] – risame Ses maswavlebeli] – samecniero ruleba formalurad. teqnikaSi. lis.. (qarT. gakaJebis calkeuli prOfili [fr. teqnikaSi da sxv. 2.) sakiTxi. xasiaTebel niSanTa erTob lioba. xelSekruxelmZRvaneloben samecni lebis xelmoweris p.-ebi. p. erokvleviT muSaobas). p. meurneobis ZiriTad dama s. am 2. acra. 3. sxeulis mov wodebis mqone piri. xidis p. xasiaTi. remonti. procedure] – 1. lebis yvelaze ufro kva risame Sesasruleblad. saxis procesi (abazana.) wesebi. mZRoli. p. 2isaTvis). profil] – 1. sinon. raodenoba. eqimis mier daniSnuli mkurnalobis. mo wodebuleba. Tavidan acilebis Ronis 2. TanamSromlebs.). prOforma [laT. mrewvelobaSi: ¥ proceduruli (mniSvn. . wylis p. pro centum asis magivrad] – 1. saxedaoba gverdidan. gzis p.-425- pro p. romelic gani ZiebaTa erToblioba (me zomeba raime erTeulis me dicinaSi. danaSaulobafuls yovel as erTeulze Ta p. raime Tuleba. profesiis. risame vertikaluri Wri 1isaTvis) da saproceduro li. Semnaxveli banki iZleva p. RonisZiebaTa miRe viT dawesebulebaTa mecnier buli Tanmimdevroba. inJineri. masaJi. romelsac ani saCveneblad. (mniSv. sididis an raodenobis mea profilAqtika [berZ. sargebeli). pro forma profEsori [fr. specialobis. saqmianobis mimar prOcenti [laT. Semosavali. Se kompresebi da sxv... p-(s. dargebSi). (s. ¥ profilaqtikuri.
laT. processus svla. pUeblo [esp. 3. risame movlenaTa Tanmimdevruli monacvleoba. pubertAcia [gviand. procEsori [ingl.) kodeqsi. marTavs srul gamoTvliT process. ¥ procesualuri da saproceso (mniSvn. 2. fqvilis. ¥ publicisturi da (umjo besia) publicistikuri. Publication < laT. sam gloviaro). sesxi. Pudel] – oTaxis ZaRlis jiSi. romelic uz runvelyofs TviT gamoT . ¥ publicisturi. publicatio] – calkeul nawarmoebTa. naSromTa ga moqveyneba.. sasamarTlo saqmis garCe va. pUdeli [germ. 3isaT vis). ¥ uprocento (mniSvn. pudding] – ku linaruli nawarmi. (s.-s wliurad. saswavlo-aRmzrdelobiTi p. publicQstika [germ. publQcisti – mwerali. sadResaswaulo p. processio moZ raoba win] – mravalricxo vani xalxis svla risame aRsaniSnavad (sazeimo. ro melic publicistikas mis devs. publicus sazo gadoebrivi] – sazogadoeb rivpolitikuri xasiaTis literatura Tanamedrove aqtualur sakiTxebze. moRvaweoba. 2isaTvis). publikAcia [germ. p. p.. pubertatio] sqesobrivi momwi febis periodi. processor] – egmis centraluri mo wyobiloba. damatebiT. werili. Janni. prOcesi [laT. madanSi rkinis p. p. p. beWdva.pro -426vliT operaciebs. teqnologiuri p. akeTeben burRulis. p. Sefardeba. u. rZis da misT. pUdingi [ingl. daavadebis aqtiuri mimdi nareoba. procEsia [laT. samgloviaro p. xaWos an sxva masalisgan – Saqris. ¥ procentuli (mniSvn. 2isaTvis). kanoniT dadgenili we si sasamarTlo saqmis gar Cevisa. Semadgenloba. Pueblo] – aSSis samxreTdasavleTiT mcxov reb miwaTmoqmed indielTa anabarze or p. mimdinareoba] – 1. p.) vada. Publizistik < laT. risime gan viTarebis gza. 1. kvercxis. (s.
pUlsi [laT. samedicino p. Cai da sxv. 2.. punctuel] – zedmiwevniT zusti. arteriebis kedlebis ritmuli feTqva.) moZraobis. pulverizAtori [laT. wesi. rac ga mowveulia gulis moq medebiT. . cxovre bis raime tempi. punch < ind. diriJoris (an: sadiriJoro) p. eleqtrosadgurebis p. p. 3. punktualuri Scd. punqtuAluri [fr.] – magari sasmeli – romi. gankuTvnilia raime saqmianobisaTvis.) sasveni niSnebis dasmis sistema. sofeli. adamiani. punqtuAcia [germ. sadgomi. miswrafeba zneobrivi siwmindis dac visadmi (zogjer moCve nebiTi).. sadispeCero p. mesame Tavis me-5 punqti. Cveulebriv isin jeba majaze (qarT. raimeTi mniSvne pur lovani adgili. gausinjes. majiscema).-427tomebis saerTo saxelwo deba.. Punktuatia < laT. 2. pUrizmi [fr. Pult] – 1. purus wminda] – 1. pUlti [germ. moswavlem p.-is kargi codna gamoamJRavna. strategiuli p. punctum wertili] – (gramat. pUnqti [laT. adgili. pulvis (pulveris) mtveri. stendi da sxv. punktuacia Scd. marTvis p. 2. (gadat. Puma < peruel indi elTa enidan] – mtacebeli cxoveli katebis ojaxisa. raimesaTvis gan kuTvnili. daba da misT.-is wesebi. Sa qari. p. ro melSic urevia wyali. aku ratuli. fxvnili] – mowyobiloba siTxis an fxvnilis gasafrqvevad ha eris nakadiT. oficialuri dokumentis an raime teqstis patara nawili. pUma [esp. pulsus biZgi] – 1. dasaxlebuli punqti – qa laqi. purism < laT. sinon. magida. punctum werti li] – 1. p. maRal fexze gamarTuli daxrili CarCo an ficari notebis dasadebad.. romelic mowyobilia. Sesakrebi p. ro melzec ganlagebulia xel sawyoebi risame muSaobis avtomaturi marTvisaTvis. pUnSi [ingl.. romelic nomriT an asoTi aris gamoyofili. saTvalTvalo p.
жакан. gendarmefafisebur masad).. ¥ Janruli da Janrobrivi. saTvis. jgufis. genre] – xelovnebis laT. jalousie] – daraba ¥ Jargonuri. nacrisferi TuTiyuSi. lirikuli J. romlebsac _ msxvili tyvia daTvze sa xmaroben raime profesiis. wris warmomadgen JAko [fr. . J. iAkani [rus.. aqvs yviTeli gan. JAkani. sityvebi. nadirod. dargis nawarmoebTa sa romelic mkacrad (xSirad xeoba. purus wminda] – adamiani. JelAtini [fr. gelatine] – gam romelic JandarmeriaSi Wirvale webovani nivTiere msaxurobs. jasmin] – dekora ganlagebuli firfitebisa tiuli buCqi. gamoTqma. mwifo gadatrialeba. kuli ro wyobis policia. maxasiaTebelia esa Tu is siuJeturi da stilistikuri pUtCi [germ. medicinaSi. qurdebis J. saTavgadasavlo J. J J. jakan] xelovnuri). brZola enaSi ucxour si sakuTrebuli policiuri tyvaTa Warbad Semotanis jari samZebro saqmianobi winaaRmdeg. bisas iqceva labad (sqel JandarmEria [fr. iyeneben rie] – zog qveyanaSi: samxed teqnikaSi. JAluzi [fr. ro mowafeTa J. jacquot] – patara lebi. sax. sakuT. an Stori. erTmaneTis paralelurad JAsmini [fr. mezRvaurTa melic afrikaSia gavrce J. avtomobilis radiato da TeTri surnelovani yva ris safari. JArgoni [fr. purQtani [ingl. gendarme] – piri... puritan < JAnri [fr. nairsaxeobani. J. ba. romelic Sedgeba J. PPutsch] – saxel niSanTvisebebi.-Ta korpusi.pur -428- 2. romlisTvisac da moCvenebiT) icavs zneobas. romlis xsnaric gacive J. jargon] – Tavi seburi sityvebi (xSirad якан litv. mZRolebis lebuli. gan nariaSi. vili. JAndarmi [fr.
biseburi saWmeli. misT.-429- Jur JEle [fr. metyvelebisas). JonglQori [fr.] – mcoxneli xalebiani cxove rZiT da misT. gicleur] – avto JurnAlisti – literaturu mobilis karburatoris nax li muSaki. gelee] – tkbili la vretiani detali sawvavis dozirebisaTvis. sistema (metropoliten marjved isvris haerSi da Si). gurzebs jaWvis bolo rgoli.-ebiT laparaki.. liTonis patara mrgvali JOkei [ingl. marjvebisaTvis. TefSebs. Tonis patara niSani (an me musikaluri konkursis J. monetis Semcvle leobs. jury] – specialistTa ulebriv. (s. rom da sxv. li Sejibrebebze. Cekze da dicinaSi. J. giraffe arab. romelic mzaddeba xilis wveniT. JiuriSi. J. iWers ramdenime sagans JvAkagAlsi [hol.. Jiuris. cirkis msaxiobi. JiurSi Scd. liTac jaWvi saimedod ¥ Jonglioruli da saJongaris mimagrebuli gemis lioro. geste] – xelis gamom gadacemis Sesaxeb. jongleur] – ¥ saJetono. romelic doRSi monawi firfita.-is aZleven risame saxsovrad Semadgenloba. sxva pirisaTvis misi JEsti [fr. JiklQori [fr. JEtoni [fr. romelic Jurna . romelic aniWebs premiebs raime konkursze. grZeli kiseri da grZeli Jelis Scd. iyeneben me JQro [fr.) war wera Tamasuqze. giro] – (finans.. jockey] – mxeda ri. JQrafi [fr. Jiurs. jgufi. li.-is gadawyvetileba. li (mag. avtomatebiT sar geblobisaTvis). an raime SejibrebaSi ga Jiurim. Jiurma. J.). xatvelobiTi moZraoba (Cve JQuri [fr. korpusTan. fexebi. saiubileo J. romelic s.] – Ruzis (burTebs.] – balaxovani rikaSi. gamofenebze.) nomeri. romelsac J. romelsac aqvs Zalian Jelesi. dali erTgvari). gavrcelebulia af JEnSeni [Cin. brinjaos J. mcenare: izrdeba Soreul aRmosavleTSi. 2. jeton] – 1.
. rac amJa 2.) raime sxeulis radi moragbesi Scd. radiatio] – 1. Sigawvis Zra (ieso qristes eZaxdnen Ta vas gasacivebeli mowyobi visi mociqulebi). ragoût] – wvrilad r. ra – egvi ptur miTologiaSi: radiAluri – radiusis saxiT. rAgu [fr. 1989 wmde oaqtiuri (ix. gunduri TamaSi. sxivisebri). moZRvari radiAtori [laT. Tbogadacema. ganlagebuli (qarT. centraluri gaTbobis ga moTamaSeebi cdilovben Se saxurebeli xelsawyo. ragbi). Zi. loba. adamianebisa da RmerTebis sxivuri. agdon didi ovaluri burTi wylis r. rAgbi [ing.. ridan radiusebis mimarTu rAgbisti igivea. radiAcia [laT. eTika.Jur -430- listikas misdevs. bobis r. gansazRvra] – Semoklebu radiosa da televiziaSi. (ix. ¥ radiaciuli. J. risame gavrceleba cent mad Scd. maswavlebelo] – ebraelTa kultis msaxuri. moRvaweoba. rabbi Cemo gegmareba. sxviseburad. qalaqis r. daWrili xorcisa da bost J. rac moragbe lebiT. quCebi. sinon. radio ga mosxiveba] – 1. rAdari [ingl.) gamosxiveba. radiusis mimarTulebiT mzis RmerTi – samyaros. ixmareboda regbi. . (fiz. orTqliT gaTmowinaaRmdegis karSi. neulisgan gakeTebuli ker ¥ Jurnalisturi. radar < Radio JurnalQstika – literatu Detecting and Ranging radio rulpublicisturi moR Ti aRmoCena da manZilis vaweoba JurnalgazeTebSi. mOragbe – ragbis moTamaSe. ¥ moragbisa. darAbini [Zv. Semqmneli. romelSic 2. li saxelwodeba mowyobi lobisa radiotalRebis sa SualebiT raime obieqtis aRmosaCenad da adgilmde r bareobis gansasazRvrelad. ebr. rugby] – sportuli avtomobilis r. r.
momxre. radiomauwyebloba – masob is momxre. fesvebis anTeba. aseTi xerxiT am saxis ga radQkali2 [laT. rasac Tan tromagnituri talRebis ga sdevs elemtaruli nawi dacema da miReba. 2. gadamWreli. radicalis Zi a. Tanmimdevruli r. – pirveli Semadge damwyveti. sxv. gamosxivebis da . eleq gulis daSla. ukiduresi. radioinJineri. radioabonenti. gamovasxiveb] – 1. bunebrivi bgerebis. romelic uCvenebs am r. Sor manZilze signalebis. bgeriTi gadacema. xelovnuri r. radicarati.. r-Si SesruRebis niSani (√¬). gadamwyveti musikaluri programebis. radiaciasTan. sakiTxebis gadawyvetisas. radiare vasxi qimiuri elementis atom veb. radioaqtiuro radikUliti [laT.) ga radio2. patara Ziri. ga li. rivi informaciis erTerTi memarcxene r-ebi. radikalizmis mimRebi mowyobiloba. 2. uki neli nawili rTuli sity duresi. radicalis Zire dacemebis samsaxuri. gadacemis mizniT. da a.S.. radioaqtiUroba – zogi rAdio [< laT.). mauwyeblobis gadasacemi reuli] – 1. vebisa. cvlilebebi. Teoriuli da praqtikuli radiosTan dakavSirebuli. zomebis sityvebis damokidebulebas miReba.. patara fesvi] – radioizotopebi. – rigi sityvebis Sedegi.) zurgis tvinis nervTa elementebi. agreTve leba. romlebic lakebis (eleqtronebis da sivrceSia gavrcelebuli. romelic aRniSnavs ra damWreli zomebis miReba diosTan kavSirs (mniSv..) fesvis amo r-Ti miReba. pirveli Semadgeneli nawi radikAlizmi Zireuli. uli] – (maTem. r.S. saSualeba – sainformacio. radiosTan. moqmedebis. radicula basTan. 1.. radio(med. Sexedulebebis Teatraluri warmodgenebis momxre.-431- rad radQkali1 [laT. TviTon fesvis amoRebis radio1. lis ZiriTadi] – (wign. radioaparadikAluri [< laT. radikaluri parti 3.) gamosxiveba.
radiOgrama – Setyobineba. gadamcemi ra diosadguris adgilmdeba reobis gansazRvrisaTvis. radiopelengi). fizikis na wili. radioproJEqtori 1. biosferoze ma ionizebel gamosxivebaTa moqmedebis Sesaxeb. radiopelengatori). gadamcemis mier ga mosxivebuli eleqtro mag . iye neben radioaqtiuri madnisa da wylis dazvervis dros. agreTve maT biologiur moqmedebas. daSla. radiare da locus adgili] – sxvanairad radari – da nadgari obieqtebis adgil mdebareobis aRmoCenisa da gansazRvrisaTvis. uranis r. 2. radiopElengi radios meSve obiT gemis an TviTmfrinavis kursis gansazRvra. radiobiolOgia – mecni ereba mcenareul da cxo velur organizmebze da saerTod. ra- diare da locatio ganlageba] – radiotalRebis saSua lebiT obieqtebis aRmoCena da maTi adgilmdebareobis gansazRvra. radium da berZ. rome lic dafuZnebulia radio aqtiurobis gazomvaze. radiokOmpasi – radiomim Rebi mowyobiloba. romelic radioTi gadai cema. r. gamosxiveba. romelic gamoiyeneba eleqtromagnituri talRe bis meSveobiT. romelic Seiswavlis sxivuri energiis gazomvis wesebs. (ix. logos moZRvreba] – medicinis dargi. radiomEtria – 1. romelic mowyobilia proJeqtoris xerxiT.. ra diosadguri mimarTuli gadacemisaTvis. ¥ radioaqtiuri.rad -432- r. rome lic saSualebas iZleva ganvsazRvroT miRebuli eleqtromagnituri talRe bis mimarTuleba (ix. romelic Seiswavlis maionizebul gamosxivebaTa gamoyenebas sxvadasxva daavadebebis diagnostikisa da mkurna lobis mizniT. radiopelegAtori xelsa wyo. radiolokAtori [laT. ro melic orientirebulia radiosadguris gamosxi vebul signalze. radiolOgia [< laT. r. sasargeblo wiaRiseulis dazvervis meTodi. nivTierebani. r. radiolokAcia [< laT.
kompleqsuri aparatura. radioproJeqtori). qveynis r. radiotEqnika – 1. qarxnis r. rac radiograma. romelic axorcielebs maT gamoyene bas kavSirgabmulobisaTvis. 2. radium sxivi] . mecnie reba. radiotexnika. radiosAdguri 1. 2. ma Ti gamoyofisa da koncen trirebis meTodebs.s. rogorc sinaTlis sxivebi aireklebian proJeqtoris Cazneqili sarkidan. soflis r. rac saSualebas iZleva swrafad iqnas mowi naaRmdegis TviTmfrinavis aRmoCena da ucabedad misi ganaTeba. tele viziisTvis. radiolokaciuri sadguris SeerTeba sinaTlis proJeq torTan. saSualebani. radioaparaturiT aRWurva risame. radioreflEqtori (ix. radQumi [laT. radiolokaciisTvis. radiostUdia – Sesabamisad mowyobili sadguri. pirve lad gamoiyena rusma fi rad zikosma a. radiofikAcia da radio ficQreba – radiosadgu rebisa da radio danadga rebis qselis ganviTareba. teqnikis dargi. romelic Seiswavlis radi oaqtiuri izotopebisa da elementebis Tvisebebs. TviTmfrinavis da sxv. popovma (1886).. r. ¥ radioteqnikuri.. radiotexnikuri Scd. mZlavri radiogadamcemi danadgari farTo gadacemisaTvis. 2. radioqQmia – qimiis dargi. romelic Sedgeba radioga damcemisa da mimRebisagan radiomauwyeblobis gansa xorcieleblad. romelic morzes anbanis niSnebs ga dascems eleqtromagnituri talRebis meSveobiT. saida nac radiogadacemebi ewyo ba. romelic swavlobs maRali sixSiris eleqt romagnitur rxevebsa da radiotalRebs. manve gamoigona radiosig nalebis smeniT miRebis xerxi telefonis yurmilis meSveobiT (1899).-433nituri talRebi airekleba specialur refleqtoris zedapiridan imis msgavsad. radiotelEgrama _ igivea. radiotelEgrafi – umav Tulo telegrafi.
s. jarebi. rAka [laT... kidobani] – qristianul ek lesiaSi – saflavi. kolofi. Casas venebeli – kubo. r-is centri. rAketa1 [germ. mxaris. rAketa2 [fr. 3. Tbilisis vakis r. q. Telavis r. raca yuTi. radi oaqtiuri TvisebTa mqone liToni. danadgari. sasig nalod da sxv. goris r. sxivi] – 1. – qimiuri elementi. ¥ raionuli da saraiono (mniSv.) centri.) komiteti. reixstagi Scd. SimSa.) winamxris erTerTi Zvali.rad -434didi saxazavi. ¥ s. am monakveTebis sigrZe. radQusi [laT. re aqtiuli Zravas mqone saf reni aparati. SuSxuna). samrewvelo r. r. res publikis. ro melic aerTianebs wrexazis (an sferos zedapiris) ro melime wertils centrTan. (anat. 1isaT vis). kosmosuri r. r. romelic haerSi gamoscems sxvadasxva feris sinaTles. romel Sic inaxeba wminda nawilebi wmindanebisa. meterologiuri r. r. r.) konferencia. raquette] – tariani ovaluri CarCo. raQxstagi [germ. (qarT. sinon. olqis an didi qalaqis Semadgenlo baSi. (s. raQsSina [germ. 2.. Rakete] – 1..) gazeTi. Senoba. romel sac cal boloze mokle lartya aqvs. Reichstag] – germaniis parlamenti 1945 wlamde. wiTeli jvris r. iyeneben foirverkSi. romelzec badea gaWimuli burTis da sartymelad (CogburTis. (maTem.) swori xazis monakveTi. 2saTvis).. (s.) risame gavrcelebis an moqmedebis are. denTiT datenili hilzi. raime niSnis mi xedviT gamoyofili adgi li. (s. mcire administraciulte ritoriuli erTeuli. (s. 2. rayon sxivi. radius mina TvalSi.. saraketo (mniSv. sadac sxdomebs marTavda es par lamenti. samiwaTmoqmedo r. 2. raQoni [laT. badmintonis TamaSisaTvis). (gadat. sazenito r. aviaciis moqmedebis r. Reischine] – .-is aReba. sxivuri Zvali. ra diusi] – 1.
rAkursi [fr. wodebuleba.-is kapitani. ralis. ralSi. rumsteaks (mr. ralli Scd. rAmSteqsi [ingl.)] – Semwvari xorci (Zroxis barklis naWeri). TviT es ga sanaTebeli mowyobiloba. ralma. sagnebis gamosaxva perspeqtivaSi. raccourcis Semok leba. Tanrigi. mxatvroba Si: figurebis. rals. rampe] – TeatrSi: grZeli. mravadRiani saavtomobilo r.-ebi. di plomatiuri r. rAmpa [fr. rang] – xarisxi. raliSi. rAndevu [fr. RmerTi viSnus avatara.Sekveca] – 1. fasiani qaRaldebis (aqciebis. ramAzani [arab. . mefe. pirveli r. laTinur amrikaSi: karmidamo. ise uZravi kameriT. dabali barieri avanscenis gaswvriv. ¥ ralim. TviT es rap marxva. rome lic faravs darbazis mxri dan scenis gasanaTebel mowyobilobas. 2. randezvous] – (moZv. sinon. aqvs grZeli da moqnili oTxwaxnagovani piri (amJamad xmaroben mxo lod saswavlo da sportul farikaobaSi). rAli [ing. romelic cxov robs gasesxebuli kapita lis sargebliT. rAnCo [esp. ob ligaciebis) SemosavliT. rentier rente ren ta] – piri. foto da kinogadaRebaSi: operatiuli xerxi – obi eqtebis gamosaxva mxedve lobis sxvadasxva werti lebidan rogorc moZravi. Cogani). rally] – erTgvari sportuli Sejibreba av tomobilebiT (avtorali) an motocikletebiT (moto rali). aSSis dasavleTSi: mesa qonleobis ferma. romlis ganmavlobaSic morwmuneni inaxaven marxvas mzis amos vlidan Casvlamde.) paemani. 2. rApira [fr. rAntie [fr. rancho] – 1. saxl kari. rAma induri epoqis `ramao nas~ umTavresi gmiri. rAngi [fr. Sexvedra. ramadân] – mu sulmanuri mTvaris kalen dris mecxre Tve.-435magidis CogburTSi – patara mrgvali xis niCabi (qarT. mayureblebisagan daSore buli nawilebis dapatara vebiT. rapiere] – saCxvle ti iaraRi.
rafQnadi [fr. gawmendi li. round] – 1.] – kacobriobis is toriulad Camoyalibebuli jgufi. rom lis ganmavlobaSic ibrZvi an mokriveebi. rafinQreba < [fr.rar -436levs iuridiul Zalas. navTobis r. gansxvaveba.) krivSi: drois monakveTi (Cveulebriv 23 wuTi). ratusz] – ev ropis zog qveyanaSi: qala qis TviTmmarTvelobis Se noba. Teoria. ratifikAcia [fr.) ase uwodeben mZime da xangrZlivi saerTaSoriso molaparakebebis calkeul etapebs. raffinade] – gawmendili natexi Saqari sxvadasxva formisa. (wign. natifi. r. ¥ rasistuli. saxis Taviseburi nakvTebi da sxv. romelic xelmowerilia misi war momadgenlebis mier. rAsa [fr. ratiofizienen] – saxelmwifo xelisuflebis umaRlesi organos mier damtkiceba xelSekrulebisa. ratification] da ratificQreba [germ.) gawmenda minarevebi sagan. faSizmis r. romelic agrovebda da asrulebda epikur simRerebs. Raritat < laT. r. zeTi. ratuSisa. ratuSasi Scd.) daxvewili. r. rati fikacia xelSekrulebas aZ . 2. Zveli wigni). rAsizmi – antimecnieruli. ¥ rasobrivi. rAtuSa [holand. srulfasovani da arasrulfasovani rase bi. reaqciuli – burJuaziuli Teoria da politika. rAfsodi [berZ. (gadat. 2. rhapsôdos] – Zvel saberZneTSi: moxeti ale momRerali. gadat. niSnebi. raritus] – Zalian iSviaTi nivTi (mag. rafinadis dmzadeba Saqris fxvnilisgan. (sp. rom lis mixedviTac TiTqos ar seboben adamianTa `maRali~ da `dabali~. rAundi [ingl. raffiner] – 1. rafinirEbuli 1. rarQteti [germ. r.. kanonebi. (qim.romelsac axasiaTebs memkvidreobiT gadacemuli zogi araerTi niSanTviseba: kanisa da Tmis feri. samuzeumo eqs ponati. rasiuli Scd. 2.
. ro melsac rafsodi asruleb racionAluri [laT. kveba.. re] – musikaluri gamis racQoni [germ.. romelic aRniSnavs: piruku. dRe-Ramis r. feri misawvdomia..] – TavsarTi. losofiuri rwmena imisa. geas Svili. romelic dawerilia xalxu 2. mizan da a. raukan. mizanSewo da. (astr. rEa1 [berZ. miTologiaSi: uranosisa da warmoebis procesebis r. Zvel saberZneTSi: epikuri gonebas miiCnevs. Sewonilad. moSliT. listis ungruli r. norma garkve niSvneli noti. mowyoba gonivrulad. xelaxla. re. r. teqnologia. nili. agreTve noli. rationalis] – gonivruli. 2. Ta raluri marilebis cvlis vadi. berZnul srulyofa. Ratio] – sak meore bgera. feodali.S. r. [laT. am bgeris aRm vebis ulufa. re. codnis erTaderT wyarod 2. rhapsôdia] – 1. nawarmoebis nawyveti. darwmu nebuloba adamianis gone instrumentuli nawarmoebi. gamoyeneba. f.. fi deda. rAqiti [berZ. r.) mTeli an wiladis ba. miwaTmoqmedebis r. reeqsporti. nervuli sistemis ganvi Tarebis darRveva.-437- rea rafsOdia [berZ. gaumjobeseba. . Tavidan. racionalizAcia < [laT. re [it. Semecnebis Teoriis mimar ri simRerebisa da cekvebis Tuleba. tionalis gonivruli] – risame reinvestireba. mag.romelic WeSmariti Temaze. Rea] – 1.) planeta saturnis rom SemecnebisTvis yvela Tanamagzavri.. romlisTvisac damaxa (dadebiTi da uaryofiTi) siaTebelia Zvlebisa da ricxvebi. gamow rAja [sanskr. uli vadisTvis. rhachis xerxe racionAluri rQcxvebi mali] – bavSvTa daavade – (maTem. raja] _ indoeTSi: veulia organoebis mine Zvelad mefe. bis usazRvro ZalaSi. kronosis coli. zevsis. demetres da zogi racionAlizmi [laT. ratiosxva olimpoeli RmerTis nalis gonivruli] – 1. saxsrebis rapsodia Scd.
WeSmari ur reaqciaSi moqmedi (mo ti. risame gayidva. risame gan r. sebuli nivTi. (s. 2. materialuri 2. re – debaze.) Sromisunarianobis ¥ realisturi. xolme signalebs. namdvilis marTal asaxvas. mimarTuleba mxatvrobaSi. ¥ sarealizacio.. punqti. reabili s. sicocxlis aRdgena. dabru WeSmariti] – namdvilad ar neba (mZime avadmyofisTvis). Scd. aRdgena mkurnalobis Sede r. gare zemoqme reanimAcia [laT. romelzedac abamen swor saqonlis r.) sareanimacio ganyo kulturis yoveli sagani. laT. xelaxla da animo (mniSv. amocana. nam da (agentis) moqmedi] – qimi dvilad arsebuli. r. fulad qce va. rac reaqcia kvlav. re winaaRmdeg da ago risi ganxorcielebac Se vmoqmedeb] – raime saxis saZlebelia. vada. fileba (saavadmyofoSi). xelovnebaSi: mimarTuleba. s.) anZebze . rac sinamdviles Seefereba.) gavacocxleb] – 1. reagQreba [germ. fasiani qaialqnebs da aRmarTaven Raldebis r. reagieren < 2. ¥ reanimaciuli da sareanirealizAcia [< laT. rEa2 [holand. cxovrebaSi ga rianimacia. 1. Zala. nivTieri] – 1. sxvadasxva saSualebebiT reAlia [laT. reabilitAcia [laT. gegma. stili.) kritikaze r. igivea. ra] – (zRv. (saub. tatio] – da reabilitQreba reAlizmi [laT. r. beWdilebaze.rea -438- gegmebis r.. realis macio. (medic.patiosani saxelis. usafuZvlod Selaxuli vili] – literaturasa da Rirsebis. CamorTmeul uflebaTa aR romelic miznad isaxavs si dgena. reAgenti [laT. r. pasuxi STa r.) ganyofileba. nawarmoebi. 2. realis] – 1. namdvili. sariaminacio tareba. ganivrad damagrebuli Zeli. nawile) nivTiereba. (medic. realis namdvili. gamoxmaureba. r. gad. realis namd 1. re – winaaRmdeg reAluri [laT. xorcieleba.
iqmneba axali nivTiereba. samedicino reaqciOneri [fr. romelSic saZiebo si r.).-439- reg ¥ sareaqcio (mniSv. romelic moqmedebs sna. ski ptra. ime moqmdebis sapasuxo moZ msxvili feodalebis mono raoba. tio aRdgena] – 1.) 1. reJimi. ganmaTavisuflebeli moZ raobisa da sazogadoebrivi regAta [it. `sagnebiT~. sxvadasxva saxis samuSao ebisaTvis. regata] – didi Se progresis daTrgunvis po jibreba niCbiani. (teq. Zrava. mefis xelisuflebis ma velze. revoluciuri da erovnul da misT. `sag moiqmneba.) ori an ramdenime niv Semosavalze (mag. r. reaqtQuli – (fiz. reAqcia [fr. 2. sxvadasxva ti pis fizikur qimiuri reaqciebis safuZ regAlia [laT. mag. warCinebis niSani (ordeni 3. TviTmfrinavi. ingl.) war r. reactif] – qimiuri . niSnebeli sagani (gvirgvini. rac aseT Zalas iyenebs. moWrisas. poliuri ufleba garkveul 2. progresis mteri. xre. moZraoba. asoebisa da sxva reAqtori [fr. reactor] – aparati an danad r. an motoriani navebiT. romelsac iye s.-is amoxgari.). reactionaire] – politikuri reaqcis mom analizebisaTvis.. namuSevari produqtebis reAqtivi [fr. qimuri r. Sua saukuneebSi: mefeebis. 2isaT vis). tyva an fraza mocemulia naxatebis.. taxti da sxv. niSnebis kombinaciiT. r. nebis~ daxmarebiT~] – gamo r. ra 2. regalis samefo] – 1. neben laboratoriebSi reaqcionuli Scd. `nivTebis~. r. fulis Tierebis urTierTqmedeba. rac ukuZalis moqmedebiT war rEbusi [laT. 3. r. nivTiereba. kolba. gazeTi. moebaSi ukve gamoyenebuli.).-is Sedgena. 3isaT regenerAcia [laT. ¥ reaqciuli (mniSv. cana. (qim. politika. ialqniani litika. maRaroebis damu romlis Sedegadac warmo Savebisas da sxv. rebus `nivTebiT~. reaction] – 1. reacteur.. regeneravis). atomuri r.
registrAtori – dawesebu lebis muSaki. dadgena. romelic vi same. registrum] – 1. (biol. mo wesrigeba. regionis qveya na. ekonomika. rodesac saxelo an mxari . (teq.. regQstri [laT.. deputatebis r. 2.-is dacva. qorwinebis r.. risame sia. konferenciis. 2. registrAtura – dawesebu lebis ganyofileba.-is darRveva. Casa weri davTari.reg -440- Tavdapirvel TvisebaTa aR dgena. qarTulSi miiRo mniSv neloba qveynis calke ra ionebisa. maRali r. rEgenti [laT. ¥ regionuli da regionaluri. poliklinikis r. monarqiul qveynebSi: saxelmwifos droebiTi mmarTveli (mag. regQoni [laT. raioni] _ romelic moicavs qveynis ramdenime msxvil erTeuls an ramde nime qveyanas. r.) mgalobeli gundis lotbari (diriJori). qsovilis. registrAcia [< laT.. regens (regentis) mmarTveli] – 1.) dakarguli an da zianebuli nawilebis (or ganoebis. reglament] – krebis. garkveuli wesebi sadmi daqvemdebareba. 2. ujre debis) aRdgena organizmis mier. r. yri lobis Catarebis wesi. amierkavkasiis r. r. reglan] – pal tos an kabis iseTi fasoni. mag. registrum sia] – siaSi. r.) RumelSi Semavali gazisa da haeris gaTboba ukve gamoyenebuli wvis produqtebiT. rEglani [ingl.. reglAmenti [fr. olqi. reglamentation] da reglamentQreba _ risame zustad gansazRvra. namuSevari zeTis r. samxreTaRmosavleT aziis r. musikaluri sakravis an momRerlis xmis bgeriTi diapazonis ganakveTi. ityvian: `saqarTvelos ama Tu im regionSio~. risame registracias axdens. konferencia. maCvenebeli. davTarSi Cawe ra. sadac registracia warmoebs. 3. kuTxeebisa. miwisqvesa biZgebis r. aRricxva. mefis mcirewlovanebis ga mo). (saek. reglamentAcia [fr.
redacteur] – 1. romli Tac dafarulia mTvaris zedapiri. teqnikuri r. _ jazis erTerTi wina morbedi. 3. redactio wes rigSi moyvana. romelic awesrigebs meqanizmisa da misi nawi lebis muSaobas. ukuqceva. amerikel zangTa sacekvao musikis forma. regressus] – (wign.-is moadgile. mowesrigeba. amerikeli salonuri da samejliso wyvilTa cekva. taqti] – 1.-441erTi naWriTaa gamoWrili. temperaturis r. regulo va wesrigeb] – garkveuli wesiT warmarTva. mowesrigeba] – 1. mimdinare. 2. Jur nalis. piri. gazeTis gamocemas. quCaSi moZraobis r.. regolit] – mtvrisebri masala. romelic gamosacemad am . red regulQreba [laT. ukusvla. regOliti [ingl. s. regtime < rag nawyveti da time dro. redaqtQreba _ igivea. rac redaqcia (mniSv. mecadineoba. regressio uku svla] – zRvis ukan daxeva. 2. 1).. r. regulAtori (teq. rEgresi [laT. honorari. gasworeba.. raime nawarmoebis teqstis saxesxvaoba. TanamSromelTa jgufi. redAqcia [laT. xelnaweris uZvelesi r. xelnaweris r. operis axali r..) ganviTarebis Sefer xeba. r. tempi. r. romelic Camoyalibda me19 sis meore naxevarSi. regtAimi [ingl. reguliatori Scd.literaturu lad damuSaveba. 1) ukeTebs raime teqsts. daqveiTeba (sapirispiro progresi). reguliaruli Scd.. romelic wignis. siCqaris r.. wylis donis r. sistematuri. redAqtori [fr. dasabeWdad momzadeba (teqstis). mTavari r. Zravas r. xelnaweris r. regrEsia (laT. literaturuli r. regulAruli [laT. ¥ saredaqtoro. 2. radio da telegadacemas xelmZRvanelobs. fasebis r. piri..) mowyobi loba. regularis wesieri] – Tanabrad da swo rad warmoebuli. romelic redaqcias (mniSv.
rac risame garantias iZleva. r. revanchisme] – omSi damarcxebisaTvis sa magieros gadaxdis sababiT axali omis momzadebis po litika.) valdebuleba. rEestri [rus. 3. 4. rEversi [laT.) sityvawarmoeba fuZis game orebiT. misi Semcireba an sruli gaqroba funqciis dakargvis Sedegad. 2. liTonis fulis an medalis ukana mxare.) manqanis brunvis mi zadebs wigns. xelmoweris r. ¥ redaqtiuli. revanche] – sama gieros gadaxda brZolaSi an SejibrebaSi damarcxebi saTvis. (biol. saqmeebis da dokumentebis Casaweri Jurnali. TavTavi. reemigrAcia _ imigrantebis samSobloSi dabruneba. revalvAcia [fr. s. revalvation] – (finans. (teq. rEvanSi [fr. ¥ revanSistuli. teqnikuri r. qaTami – qaTmis. kolegia. (qim. reduplicatio gaormageba] – (lingv. reverence] – 1. 2. mawoni – mawvnis. . wamwami. iron. zedmeti mowiweba.red -442rejestr laT. damuSaveba. (lingv. 2. r. 3. sazogadoebaSi: (qalis mi er) Tavis dakvra marjvena muxlis odnav CaxriT. sadac xelnawerebs amzadeben dasabeWdad. reduco ukan vabruneb] – 1. zurgi (sapirispir. gamomcemlobis ganyo fileba. Sesusteba. gazeTi `jorjian Taimsis~ r. dawesebuleba. aversi). (ekon.) bgeris dasusteba an mis sruli dakargva. 4. реестр polon. aRwera.) valutis kursis aweva (sapirisp. gazeTs da misT.. nusxa. ¥ saredaqcio.) nivTierebis ganTavi sufleba Jangbadisgan. revAnSizmi [fr. revEransi [fr. sia. politika. rTulis Secvla martiviT. reversus ukana. 2. -isaTvis mzadeba. (gadat. regestrum] – 1. mTavari r.) organos agebulebis gamartiveba. sadac aseTi muSaoba warmoebs. redUqcia da reducQreba [laT.) pativiscemis gadaWarbebuli gamoxatva.. Semcireba. devalvacia). reduplikAcia [laT. Sebrunebuli] – 1.
keuli scenebisagan. 2. brZola. revisio gada gauqmeba. moZraoba. Teoriis urTierTobaSi momxdari debulebaTa gadasinjva da Zirfesviani gadatrialeba. Semowmebis mizniT. winandeli patronisTvis.) organizmSi iseTi niSanTvisebaTa gaCena. mecnierebaSi.. saxelmwifodan Tavis qve 2. r. romelic Sedgenilia cal ¥ revoluciuri. r. revolution] – 1. revoliuci– gulisa da sisxlZrRvTa onuri Scd. saxsrebis da kun revoluciOneri – revolu Tebis daavadeba. romelsac ciuri moZraobis monawile. ¥ revmatuli. sinjva] – 1.) qonebis dabruneba yanaSi. romelime dawe sebulebis. buxhalteriis r. texa. an Teatraluri warmodgena. gamowveva] – 1. revocatio romlebic ar hqoniaT mis gawveva. r. revue] – saestrado samecniero-teqnikuri r. reumatismos] revoliucia. sistemis. revQzori – Tanamdebobis 2. mTavroba. dens. qanizmi. magram (di pl. Cveulebriv Tan axlavs . gardaqmnebi. reversio dabru revmatiuli Scd. revokAcia [laT. uaxloes winaprebs. (vaWr. r. raime moZRvrebis.) winaT gacemuli gankargulebis. brZanebis revQzia [laT. r. romelic revizias ax leba. revErsia [laT. rEviu [fr. organizaciis an revOlveri [ingl.) elCis an sxva war hqondaT ufro Soreulebs. sazogadoebrivpolitikur 2. (biol. teqnikaSi. revolUcia [fr. (samarT. gadatrialeba cod nis raime dargSi. revolver] Tanamdebobis piris muSao – xelis cecxlsasroli bis gamorkveva moqmedebis patara iaraRi. (gadat. bisagan. revmAtizmi [berZ. tkivilebi.) Zirfesviani cvli piri. nomre r. xelovnebaSi da sxv. Secvla. kulturuli r. aqvs doli sisworis da kanonierebis (mbrunavi savazne).-443- rev marTulebis Semcvleli me tkivili. momadgelis gamowveva sxva atavizmi. neba] – 1.
resident] – 1. romelsac saWi roebis SemTxvevaSi Caabamen brZolaSi. rezidEncia [laT.-is proeqti. romelic miRebu lia krebaze. rEzervi [fr. r. romelic mudmivad ucxo qveyanaSi cxovrobs. raime sakiTxis gan xilvis Sedegad. dad genileba.rez -444momadgeneli ucxo saxelm wifos garkveul raionSi. ¥ sarezervo. rezervUari [fr. ¥ reziumesi. gancxadebaze r. rezQdenti [fr. r. s. daskvna.ebi. uflebis datoveba.-is miReba erTxmad. reservo vi naxav. rom kvlav daubrundebian raime sakiTxs.. Tanamdebobis piris gankar guleba. 2. reserve] – 1. moxsenebis r. yrilobaze da misT. rezQume [fr.) meTauris gankar gulebaSi datovebuli ja ris nawili. 3. vzogav] – 1. saqmian qaRaldze warwerili. resume] – Sromis. s. prezidentis sazafxulo r. romelime qveynis moqalaqe. reservoir] – siTxis an airis maragis sa Tavsi (Sesanaxi nageboba). umaRlesi mTavarsardlis r. rezEqcia [laT. rezerve bis (maragis) Seqmna. 2.-is dadeba. (samx. batalioni. residentia ad gilsamyofeli] – mTavrobis an maRali administraciuli Tanamdebobis mqone piris adgilsamyofeli. saxelmwifo sasursaTo r. mokle Sinaarsi.) gonivruli safuZveli ri revoliucioneri Scd. raison] – (saub. sam xreT afrikasa da avst raliaSi: adgili. rEzoni [fr. reziumisa. dazvervis saidumlo war . rezume Scd. resectio mokve Ta] – (medic. 2. inglisur enaze. Resolutio gadawyvetileba] – 1. rezolUcia [laT. 2. ri same maragi. statiis da misT.) raime daava debuli organos sruli an nawilobrivi amokveTa. naSroms erTvis r. rezoliucia Scd. sadac iZulebiTi wesiT arian da saxlebuli adgilobrivi mkvidrni. moxsenebis. fondi. rezervAcia [laT. CrdiloeT amerikaSi.
adamiani. hqonda. mecnieris gamokvlevas didi r. 1. avtobusis da misT.) gamoxmaureba. adgili. gadat. s. 2. kontingenti. violinos r. rEidi1 [holand.) sxeulis bgera dobis gamowveva masTan mbgeri sxeulis mier. Tviseba. rezonQori [fr. rEisi [rus. Reise mgzavroba. daari gos. (samx. pirveli jgufis sisxls uaryofiTi r. partizanTa r. gza. 2isaTvis).) sazogadoebrivi aqtivistebis jgufis mier raime obieqtis mouledneli Semowmeba. reede] – gemebis RuziT gasaCerebeli marjve adgili navsadgurSi an mis maxloblad. 2. r.) zogi sagnisa da sadgomis unari gaadidos bgeris Zala da xangrZli voba sadgomis SigniTa ze dapirebis mier bgeris arek vlis Sedegad. 3. azri.-ze mdgomi kreiseri. resultatus asaxuli. gamoZaxili. romelsac uyvars gansja zneobis Sesaxeb. r. Tana bgeradoba. reQteri _ inglisis sain formacio saagento. sadgomis r. rxevebi.) Sedegi. rEzusfAqtori – antigeni. damoZRvros. рейс germ. as wavlos. (fiz. 2. resonance] – 1. s. raiting Se faseba] – visime Sefaseba. mogzauroba] – garkveuli marSrutiT ma vali gemis. r. Sefaseba vinmesTvis raime rangis. raisonneur] – 1.) moZravi jarebis SeWra mtris zurgSi. rezOnansi [fr.-iT Seicavs adamianTa 15%. (spec. piesis an romanis moqmedi piri. rezUltati [laT. (gadat. romelic avtoris po zicias gamoxatavs da sxva personaJebs aswavlis. saavtomobilo gzebze. Tanrigis mikuTvneba . ¥ sareiso.-445same. reQtingi [ingl. (wign.areklili] – (wign. romelsac Seicavs adamianTa rei 85%is eriTrocitebi. ¥ rezonansuli (mniSvn. s. reidi2 [ingl. ¥ sareido. ¥ sareido. TviTmfrinavis. raid] – 1. avtobusi.
rekvQziti [laT. mizidvis reqviemi Scd.saxlis nomeri. urom 2. s. Requiem] – dakavSirebulia SantaJTan.rei -446- (mag. (samarT. politikur sarbielze. plakati. daSinebasTan. 2. zia. radio da gundisa da orkestrisaT telegadacema an sxva Ro vis. romlis saxelwodeba.) dawesebulebis mi sportSi). rogoricaa: safos reQtUzi [germ. filmi. rEketi [ingl.-Si monawileoba. ukmayo elementi (mag. kaTolikuri RvTismsa gamoZalvasTan. Seqeba. saCivari. reketiri. lebrivi moqmedeba. telefaqsis no sportuli r. saxsenebeli mesa (wirva). samgloviaro musikalu ri nawarmoebi solistebis.. romelic rekvQemi [laT. r. 1.. yurebelTa da sxv. 2. cxenosnis meri da sxv. xurebis erTerTi saxe ZalmomreobasTan. popularobis in samarTis yvela Semadgeneli deqsi. saxelwodeba. mizniT. ganyofileba. s. koratiuli gaformebis na ¥ sareklamo. anda warmoadgens de niT. preten gacemis adgili da TariRi. aucilebeli] – 1. modgenis msvlelobis misi popularizaciis miz dros.1 gan cxadeba. totebic mWidrod ekvris dawesebulebis dasaxeleba.) nivTebi. rEklama [fr. romlebic cnobebis gavrceleba. – micvalebulis sulis mo r. reclame] – . telefonis. fexebs. diul Zalas. quCis viwro Sarvali. requisitum Teatraluri r.) pretenzia saqonlis lisodac igi kargavs iuri dabali xarisxis gamo da .) sworad Sedgenili dokumentebis aucilebeli reklamAcia [laT. 3. saWiro. nawili. filebis gamoxatva. ma mocartis r. (spec. Reithosen] – to indeqsi. visime an risime Sesaxeb (Teatr. racket] – danaSau reituzebi Scd. 2. sWirdebaT msaxiobebs war misTvis saxelis moxveWis. (vaWr. reclamatio ukmayofileba] – 1. wils. nisZieba momxmarebelTa. saTanado xelmowera). qalaqis.
meTauris cnoba saomari momqedebis mimdinareobis Sesaxeb. xelaxla da construo vaSeneb] – 1. r.-447zaralis anazRaurebis mo Txovna. (s. axali r. curvaSi. (s. relais] – avtomaturi xelsawyo. ¥ rekorduli da sarekordo. (s. rEle [fr.-is damyareba. axlad ageba Se morCenili gadmonaSTebis aRweris mixedviT. saukeTeso Sedegi. . ¥ sarekomendacio. (s. recomendation] – visime muSaobis. 2. Reconquista] – me815 ss. rekredQtivi [germ. temperaturis) cva lebadobaze da mcire sim Zlavris saSualebiT Car Tavs an gamorTavs denis gacilebiT ufro mZlavr damxmare wyaros. visime sabrZolo gmirobis werilobiTi daxasiaTeba jildoze warsadgenad. Zabvis. rel rekreAcia [laT. msoflio r. ro melic miiRweva sportul SejibrebaSi an muSaobaSi. relAcia [laT. saqmianobis dadebiTi weri lobiTi (agreTve sityvieri) daxasiaTeba samuSaoze an raime organizaciaSi misa Rebad.. rekomendAcia [laT. romelic auqmebs akreditivs.) darbazi. risame pirvandeli saxis warmosaxviTi an realuri aRdgena.) aRdgena Zalebisa. rekOnkista [esp. rEkordi [ingl. rekonstrUqcia da rekons truQreba [laT. ¥ rekreaciuli da sarekreacio. r. r.) mosavali. avtomobilis r. wnevis. relatio cnoba.) maCveneblebi. moxseneba] – 1. mTavrobis sigeli di plomatiuri warmomad genlis ukan gawvevis Sesa xeb. romlebic adami anma daxarja SromiT saq mianobaSi. Recreditiv] – 1. 2. r. werili. sabuTi. record] – umaR lesi. s. re kvlav.) dro. romelic reagi rebs raime danadgaris erT erTi parametris (mag. Recreatio aRdgena (ZalRonis). das veneba] – (spec.Si: pirineis naxe varkunZulis xalxebis mier arabebisgan dapyrobili te ritoriebis brZoliT ukan dabruneba.
amoburculi gamosaxuleba (dazianebulisa. rasac remonti unda gau ulebriv wmindanTa naSTebi: keTdes.. romlebic toris SeniSvna (Cveuleb ganageben samyaros da. reliquiae] (mr. mili. kapitaluri. moRalate.) s.. mahmadiasa da qcevis mokle daxa nuri r. romelic lebsac Tayvans scemen. renego uarv 2. r. gafuWebulisa. dablobebis. reliqvia Scd. remonter Seke adgilebis) erToblioba. gacveTi sibrtyeze.. sulebisa). gandgo (sagvareulo) r. ¥ religiuri. reba. amoweuli. nivTi. remarque] – 1. Tayvaniscemis sagani (Cve 2. relief] – 1. remontTan r. personaJTa garegnobi qristianuli r. relQkvia [laT. s. samuSanarCenebi] – 1.). romelmac rogorc gansakuTrebiT uRalata Tavis rwmenas da Zvirfas saxsovars.) relQefi [fr. SeniSvna. mTagoriani r. zRvis fske binis r. saaTis r. dakavSirebuli. saojaxo davida. de avadmyofobis movlenaTa damiwis zedapiris us droebiTi Sesusteba an gaq wormasworobaTa (mTebis. mowinaaRmdegis mxareze ga istoriuli r. saxli. siaTebas. amoburculi. religio] – rwmena rEmarka [fr. religiuri oebi... romelsac inaxaven yof] – adamiani.remQsia [laT. Teba] – SekeTeba. Cavardnili rEmonti [fr. dResaswauli-ieso qris. frCxilebSi). tansacme s. lisa. ris r.rel -448- relQgia [laT. sarEmonto – 1. li da sxv. aRdgena 2. renEgati [laT. minaweri. kapitaluri remonti _ ¥ reliefuri – zedapirze ix. saxelosno. roba. 2.). bunebrivi Zalebisa (Rmer dramatul nawarmoebSi: av Tebis.. rom riv. ruka. wminda nawilebi. sar Seicavs scenis mowyobilo wmunoeba. . remissio Semci tes aRdgoma. Sesusteba] – (medic. bas.
) gaSuqeba. reparatio] – fuladi an naturaluri gadasaxadi.-449- rep renEsansi [fr. momgebiani.romelic brundeba (an dabrunda) samSobloSi repatriaciis gziT. Se mosavliani. rom maT mflobels ar sWirdeba mewarmoebrivi saqmianoba. renommee] – visi me Sesaxeb Seqmnili Sexe duleba. repatrians (repatrian(tis)] – emigrantebis. rente – laT. repatrQanti [laT. aqvT gaumWvir sagnebSi SeRwevis unari. aRorZinebis xana. uZravi] – xelsawyo denis da Zabvis regulirebisaTvis. sarentgeno. rEnta [germ. romelsac iZ leva kapitali. romlebic warmoadgenen mokle eleqt romagnitur talRebs. gadakeTeba. miaqcieT yurdReba: mogebiani da ara momgebiani. aseTi sxivebiT gasaSuqebeli aparati. parlamentis wevris r. reOstati [berZ. ¥ rengenuli. (s. fr. Renaissance aRor Zineba] – me1416 ss. repatriAcia [laT. igivea. reorganizAcia da reor ganQzeba [germ. Rente. rEntgenis sxQvebi – uxi lavi sxivebi. rentere – regularuli Semosavali. rheo mive dinebi da statos mdgomare. repertUari [fr. ltolvilebis dabruneba samSobloSi. reparAcia [laT. saministro r. gardaq mna. 2. rentabel] – rac gaweul xarjebs amarTlebs. repatrians (repatrian(tis)] – piri. tyved wayvanili pirebis. rEntgeni _ 1. adamianis organizmis r. rEnome [fr. romelsac ux dis omSi damarcxebuli qveyana gamarjvebuls mi yenebuli zaralis asanaz Raureblad. repertoire] – . reputacia. sargebliani.Si evropis rig qveynebSi (pirvelad _ italiaSi): kulturuli da ideologiuri ganvitarebis periodi. rac ren tgenis sxivebi. romlisTvisac da maxasiaTebelia mecnierebi sa da xelovnebis ayvaveba. qoneba an mi wa ise.sameurneo Tval sazrisiT mizanSewonili. rentabEluri [germ. reorganisieren] – risame struqturis Secvla.
garkveul periodSi dadgmuli dramatuli mu sikaluri da sxv. repetQcia [laT. repressio daT _ ix. TeatrSi: sityvebi. aiTvisos raime codna. TeatrSi. reportQori [ingl. dasja. sikaluri piesis romelime replantAcia [laT. gamoqveynebuli gazeTSi. nawarmo ebTa erToblioba. 2. re – nawilis gameoreba. sarepetecio rEprizi [fr. ¥ repetitoruli. romelic am zadebs reportaJs. wamoZaxili. gameorebis sanoto niSani. oratorisTvis adgi lidan mocemuli mokle Se niSvna. . 2. ganoebis mier miRebuli s. darbazi. reporter] – Jurnalisti. transplantacia)] – (me dic.rep -450- 1. dasasjeli zoma. msaxiobis mier Sesrule buli rolebis erToblio ba. replique. xelaxla) da (trans) plantatio 2. amoRebuli kbilis kvlav Casma Tavis fosoSi. aseTi (TavsarTi.. generAluri repetQcia reprEsia [laT. komisia. s. saxlis maswavlebeli. gegma. estradaze da misT. (ix. representent] – (wign.-is ganaxleba. ¥ sarepertuaro. generaluri. na warmoebebis winaswari Ses ruleba mayurebelTa winaSe gamosvlamde. rgunva] – saxelmwifo or ¥ sarepeticio. rEplika [fr.) 1. it. repetecia. vinc imeorebs] – piri. niSnavs: kvlav. 2. mokle saxumaro nomeri. koncertis r. ga dacemuli radioTi. repetQtori [laT. reprise] – 1. repetitoroba. repetitor is. r. repOrtaJi [fr. ro melic exmareba vinmes sas wavlo kursis CatarebaSi.) warmomadge neli. replica] – 1. reportage] – cnobebi dRis ganmavlobaSi momxdari ambebis Sesaxeb. piesis r. s. reprezEntanti [fr. fexburTis matCis r. sxeulis moWrili (mokveTili) nawilis mike reba da Sezrda. romel sac warmoTqvams personaJi sxva personaJis sapasuxod. repetitio gameoreba] – dramatuli. mu Scd. tele viziiT. musikaluri da sxv.
(fsiq. reaqciuli r.. (polit.) sa zogadoebrivi warmoebis ganmeorebiTi procesi. Selaxuli aqvs. reptilis mxo xavi. manqanis muSaobis r.-451romelsac asruleben klo unebi an cirkis da estradis sxva msaxiobebi. namuSevari. r. s. reJQsori [fr. respodens (respodentis) < respondeo pa . respeqtabEluri [fr. r. damdgmeli. respiro vsunTqav] – mowyobiloba (filtriani. reprodUqcia [laT. s. mcenareTa siTburi r. Sromis. pirobebi. naxe varniRabiani) sasunTqi or ganoebis dasacavad mavne airebisa da mtvrisagan. reprodUqtori – mowyobi loba radiogadacemaTa xmis gasaZliereblad. rEJimi [fr. fakulteti.) mexsierebaSi Semo naxuli risame aRdgena.. kvlav warmoeba. kvebis da sxv. ¥ reJisoruli. ¥ sareJisoro. 2. Se xeduleba. niRabiani. réputation] – visime (an risame) RirsebaTa da naklovanebaTa Sesaxeb Seqmnili saerTo azri. produco warmoeba. xmamaRla molaparake. respiratio] – sunTqva. mZromi] – (zool. sxvadasxva gamosaxulebis (suraTis. ganawesi. ekon. reputAcia [fr. demokratiuli r. mmar res Tvelobis wesi. dasve nebis. respectable] – pativsacemi. Teatris mTavari r. saparlamento r. arse bobis pirobebi.-iT sargeblobs.-is dacva. naxatis. sa xelmwifos wyobileba. cxovrebis.) qve warmavali. ¥ sareJimo. sabeWdi teqstisa da misT. 3. respirAtori [laT. s. mtkiced dadgenili wesi. darbaisluri.. régisseur mmar Tveli] – speqtaklis.. gax seneba. regime] – 1. kargi r.) xelax la gadaReba da gamravleba fotografiuli an polig rafiuli saSualebiT. respirAcia [laT. muSaobis. moqmedebis. reptQlia [< laT. kino filmis dadgmis samxatvro xelmZRvaneli. respOndenti [laT. nawarmoebi. kargi r. 2. re – xe laxla da productio. 3. kvebis r. Rirseu li. moTxovnebi. vawar moeb] – 1.
qveynis ekonomikuri r. telegadacemaTa r. samuSaoebi. Zveli freskebis r. radiosadguri. retorta ukan moxrili. restavrAcia [laT. forma. mowyobiloba. ¥ saretranslacio. gadaxrili] – si Txis gamosaxdeli labo ratoriuli xelsawyo (apa rati) erTgvari.. s. restaurienen] – 1. Zveli damxobili politi kuri wyobilebis aRdgena. retransliatori Scd. . satelevizio r. (s. restauratio da germ. saqarTvelos r. s. xelovnebis nawar moebis. resUrsebi [fr.res -452- suxs vaZlev] – visac Seki TxvebiT mimarTavs Jurna listi. r. rEtorta [laT. Sigawvis Zravas muSaobis (narCeni) resursi.-is prezidenti. restaurant] – kargad mowyobili sazoga doebrivi sasadilo. ¥ sarestavracio. romlis drosac xelisuflebis umaRles organoebs irCeven gan sazRvruli vadiT.. saxelosno. respUblika [laT. retransliacia. resursi. retranslAcia – (spec. dro Ta viTarebaSi dazianebuli risame (arqiteqturuli Zeglis. saretransliacio Scd. fuladi saxsrebi. retranslAtori – (spec. r. bunebrivi r. taZris r. rediosignalebis r. s. respublikanuri Scd.) aRdgena pirvandeli saxiT. aseTi mmarTvelobis mqone qveya na. ressources] – 1.. 2. restornisa Scd. respublica] – saxelmwifo mmarTvelobis forma. arqeologiuri niv Tebisa da sxv. marTvis r. ¥ restoranisa.) retranslaciisaTvis saWi ro danadgari. restavrAtori restavraci is specialisti.) – ra dio an telegadacemis miRe ba da gadacema Sualeduri punqtis (retranslatoris) saSualebiT (ix. 2.) konferencia. mx. agreTve translacia). restOrani [fr. ¥ respublikuri da sarespubliko.. risame maragi.
nervuli sistemis monawi refErati [laT. reflEqtori [laT. biuleteni.-is mowyoba. avireklav] referEndumi [laT. refleqti r. piruku da 2. niero naSromis.) cocxali or tografiuli anabeWdis (po ganizmis uneblie reaqcia zitivis). Cvenebaganxilva garkveuli TanmimdevrobiT. misT. gadasawyvetad. reflecto referatiuli Scd. Jurnali. wyobiloba. komisia.. romelSic ga r. retros1. moZraoba. ukan mivmarTav.negativis an diapo garegan gaRizianebaze. Tanamdebobis piri – momxse spectare yureba] – Zveli (da nebeli. Sinaarsis mokle gad ¥ refleqsuri. retro. gasaxurebeli xelsawyo. s. gadmocema. r. r. sxivebis amreklavi mo dum rac unda moaxsenon. retrogra- . qili sarkis saSualebiT. s. xorcieldeba centraluri saRebaviT da sxv. rEtuSi [laT. reflexus asax va] – (fiziol. kiTxulobs. refleqsiuri. dus ukan mimavali] – prog olqi. referee] spor tuli Sejibrebis msaji. gamokiTxva da kenWisyra romelic Sedgeba eleqt didad mniSvnelovani sa ronuli lampisa da amrek xelmwifoebrivi sakiTxis lavisagan. uwyeb. mocema. ukanve. konsultanti gark zogjer axali) filmebis veuli sakiTxebis Sesaxeb. rac rEferi [ingl. re refErenti [laT. Refero va leobiT. teleskopi. retouche] – fo rEfleqsi [laT. resis mowinaaRmdege. 3.-453- ref ¥ saferendumo. (referentis) momxsenebeli] – retrospEqtiva [laT. ubani. igivea. referen– 1. moxsenebis r. uri. wignis da upirobo r. romalic referats picere ukan yureba < retro ukan. Referens aqcioneri. s. ¥ referatuli. piriqiT. refleqtoruli Scd. movaxseneb] – samec pirobiTi (SeZenili) r. rac zitivis Sesworeba fanqriT.-is Sedemosaxuleba miiReba Cazne gebi. auwyon] – saerTosaxalxo 2. retrOgradi [laT. piri.
warmodgenis. dadebiTi (uaryofiTi) r. Senareve (fiz. 2. Secvla. rectilesi ganaTlebis r.) taepebi. meTaurobiT. 1.) kupleturi formis recEnzia ganxilva. refractio] – 1.ref -454- rEforma [fr. macivris nawili.. rateur] – 1. vagoni. programa. ¥ sareformo. romel Tveli klasi. marTlwesrigis r. refda misT. kinosuraTisa refriJerAtori [laT. arsebuli Sic daculia temperaturis po litikurekonomikuri.. saero da sasuliero ad Tvalis refraqcia – Tva mi nistraciulsaswavlo lis unari gardatexos si xelmZRvaneloba reqtoris naTlis sxivebi. fr. rEfreni [fr. specialuri gemi. reJimi. dasazidad. refrain] – rektorati Scd. samecniero naSromis. ri romelSic orTqldeba si Txe da temperatura dabla same gardaqmna. gamokvleva] – vokaluri nawarmoebis na literaturuli nawarmo wili. tificQreba – Txevadi refrAqcia [laT. ficatio gasworeba] – da req s. meordeba.) dedamiwis atmos Tveli. cis TaRze. xelmZRvaneli] – feroSi mnaTobTa sxivebis umaRlesi saero da sa gardatexa. [laT. (lit. 2. recensio 2. (mus. rector mmar 2. kritikuli Sefa rigerare gacieba. Suqtexa. ris Sedegad mna suliero saswavleblis Tobebi ufro maRla Cans xelmZRvaneli. refrigéseba werilobiT. iwevs. datexa.. misamReri. meordeba. reforme] – 1. romlebic leqsSi garkveuli wesiT recEnzenti – recenziis av tori. umaRreqtifikAcia [laT. narevebis gayofa. (astr. rEqtori [laT. gankuTvnilia male saxelmwifoebrivi wyobi fuWebadi produqtebis ga lebis Sesacvlelad. romelsac axdens mmar avtomobili da sxv. . vidre sinam reqtOrati _ umaRlesi dvileSi arian.) sinaTlis sxivis gar bisgan gawmenda. romelic ucvlelad ebis. politikuri gardaqmna.
recidQvisti [laT. r. (samarT. aRmoCenilia uklebliv yve la cocxal organizmSi.). romlebic ax denen cilis biosinTezs. 2. rivQera [it. mi TiTebebisa. rhythmos Tana zomiereba] – erTnairi an msgavsi bgeraTkompleqsebis gameoreba leqsSi. Wavli da sôma berZ. receptum aRebuli] – 1. ribonukleQnmJava (rnm) [laT. afTiaqSi warsadgenad eqimis mier Sedgenili baraTi.. rigor sim kacre. recEptori [laT. agreTve avad myofis mier misi miRebis wesi. rigOrizmi [< laT. rEcepti [laT. sanremo da sxv. Saqris damzadebis r.-is wardgena afTiaqSi.) TiT qos gamqrali movlenis da bruneba.) grZno badi nervuli boWkos da boloeba. erT erTi nukleinmJava. mtkice dacva raime princi pebisa. Wavli da (ix.-455gazeTSi gamoqveynebuli r. rizAliti [it. rQTma [berZ. zneobis wesebisa. recQdivi [laT. nukleinmJava)] – rTu riT li organuli naerTis. orga nizmSi monawileobs cilis biosinTezSi. ribes naka di. da savleT evropis udidesi sakurorto raioni (nica. taepebis bolos. tortis r. gameoreba. kani. 3.s. (medic.) avadmyofis Seb runeba.-is gamowera. romelmac ganmeorebiT Ca idina danaSauli da adre ukve iyo nasamarTlevi. r. TiToeuli ujredi Seicavs aTasobiT an aTiaTasobiT r. sisastike] – mkacri. (wign. romelic iRebs gaRizianebas. romel Sic aRniSnulia wamlis Se madgenloba. risame damzadebis wesi. recidivus rac meordeba] – 1. ribosOmebi [laT. . receptor mimRebi] – (fiziol. Riviera] – xmel TaSua zRvis sanapiros zoli safrangeTsa da italiis teritoriaze. recidivus rasac imeoreben] – adamani.) danaSaulis gan meorebiT Cadena. ribes nakadi. 2. sxe uli] – ujredis SigniTa nawilakebi. risalita Sveri li] – Senobis fasadis win gamoweuli nawili.
ricochet] – musikaluri r.. rhis (rhinos) ¥ ritualuri da sarituacxviri] – (medic. misi axali versiis Seqmna ix. gagzavna.. rimmessa fulis gadacema. niali. li. leqsis r. lorwovani garsis anTeba. gakeTeba] – mxatvruli fil r. moZraobaTa swrafad moZravi sxeulis r. klde (zogjer amoweuli riskis gaweva – alalbedze zRvis donidan).] – 1. ritualis] – (wign.) – cxviris lo. Riff] – wyalqveSa neli safrTxe. rQniti [berZ. r. elCis miRerebisaTvis. vleoba. muSaoba.) wesCveulebaTa er Semokavebuli kvadratuli Toblioba (sinon. Tanamedrove teqnikuri Se riTmi. r. saxifaTo mdgo saxifaToa naosnobisaTvis. risqus] – mosalod rQfi [germ.-iT wamosuli burTi. (gadat. rQmesa [it. Cabareba] ritOrika [berZ. ritmiusaZleblobebis gamoyene li Scd. rQski [fr. Sinagani r. (s. r. ceremoformis moedani (Cveulebriv. mecniereba oratoruli xe romliTac unda miiRon fu lovnebis Sesaxeb. ra rQqSa [iap. asxleta raime zedapirze 2. rimEiki [ingl. biT.). rQngi [ingl. saSiSroeba. remake xelaxla ¥ ritmuli. zomieri perioduli monac ritmi sxvaa (ix.). ficarnagze) krivSi Sejib saqorwino r. (s. mis xelmeore gadaReba da tanvarjiSi. aRmosavleT . rhythmos] – 1. rhçtorikç] – mWevrmetyvelebis Teoria..) scesurdo.. ring] – TokebiT ritUali [laT.) awyobili mimdina moxvedris Semdeg. riTma sxvaa (ix. aerobika. Tanabarzomiereba ri r. reoba.) yoveli Tamasuqi. rikOSeti [fr. same. bis r.). riTmiuli. rQtmi [berZ.) wesebi. braga. – (finans. mareobaSi Cadgoma. nebi. romelic moqmedeba.rik -456- ime elementebis Tanabar gargani r. r. moZraoba.
`roalis damkvreli~.~. rok-ansambli. roiAlisti – roializmis mimdevari.-457da samxreT aziis zog qve yanaSi: msubuqi orTvliani etli. rikSa Scd. cxenebis. rQcari [germ. for tepianos erTerTi sa xeoba.). naxi ris Segroveba] – 1. TviT adamiani. royal samefo] – klaviSebiani mu sikaluri sakravi. motocikletebiTa da msubu qi avtomobilebiT Sejibreba sxvadasxva eqscentrikuli rok triukebis CvenebiT. rac rok-n-roli. mZime r. `roalze ukravs. rok-opera.. rok-jgufi. igivea. Ritter < Zv. amerikis SeerTebuli Statebis da savleTSi: kovboebis os tatobis Cveneba (jiriTSi. mamaci. avtomaturi mo wyobiloba. feodalur evropaSi – piri. 2. rOkeri1 [ingl. rocker < rock darweva.. romelic mo tocikliT dadis quCebSi . romelic ekuTvnoda samxedroTavad aznaurul fenas. 2. rock n roll – rokn roli] – 1. rOdeo [esp. Tavganwiruli. xarebis daWeraSi. `roials ukravs~. igivea. 2. mkacri. – rokmusika xma maRali xmiT. rok. mefis xelisuf lebis erTguli. rac rok musika. germ.. romelic gan kuTvnilia adamianis Sesac vlelad rTuli teqnikuri operaciebis Sesrulebis dros. rOki [ingl.. brun va] – axalgazrduli jgu fis wevri. rOboti [Cex. qanaoba. – pirveli Semadgeneli nawili rTuli sityvebisa. rock-and-roll qa naoba da darweva. Scd. aseT etlSi Sebmuli. Tav dadebuli. fr. рояль. Robot < robota monuri Sroma < rob mona] – avtomati. roQali [rus. romelSic adamiania Sebmuli. romelic aRniSnavs – exeba rokmusikas. 2. swrafi ritmiT. riter mxedari] _ 1. didsulovani. ¥ riqSisa. romelSic simebi horizontalurad aris ga daWimuli. riqSasi. ke TilSobili adamiani. brunva Semokl. rodeo jogis. `roiali daukra~. Zroxis swrafad mowvelaSi da sxv.
rum] – magari.Si safrangeTSi. romance] – 1. d. rococo] – ar vis). r.) samijnuro urTier roki] – adamiani. xelovnebaSi: mimarTuleba. 2. risame idealizacia. spirtiani sasmeli..-is daswavla. r.-is mTavis wesebs.) is. romelsac msaxiobi ga oTxedis literaturasa da nasaxierebs. mTavari r. damaxasiaTebelia natifi romAnsi [fr. warmoiSva romaniuli Scd. vari gmiri. baironis r. qiteqturuli da dekora r. arayiSvilis r. poezia. istoriuli r.-ebi. istoriaSi.-ebis ganawiromelic gvixatavda pirov leba. baraTaSvi r. li leqsi. Tavisuflebisa da damoukirOmani [fr. rokiT.-ebis Sesruleba. role] – 1. rac qmnis emociur.-s stilis aveji. 2isaT rOkoko [fr. me18 s.. rocker < rock 2. (gadat. r.-uli urTierToba. pa tara musikaluri nawarmo rTuli formebi.is pirveli me ri. r. rOkeri2 [ingl. patara sasimRero liriku r. moqmedi piris sityvieri nul grZnobebs.rok -458- mayuCis gareSe. siyvaruli. stili. li siuJetebis mqone didi . lirikuli simRera. dagisagan.. roman] – 1. 3. pirovnebis r. mijnuroba. rTu deblobisaTvis brZolis r. 2. r. romelic Toba qalsa da vaJs Soris.romelsc romAntika – (wign. rOmi [ingl.) rameSi monawilebis ¥ romantikuli. lis r. masala piesaSi. romantiuli Scd. piesis an kinofilmis moqmedi pi romAntizmi [fr. ¥ rokokuli. ebi. (gadat. romantisme] _ 1. n. rOli [fr. mniSvneloba. xarisxi. 2. ar icavs TxrobiTi mxatvruli na gzebze moZraobisa da qce warmoebi. gatacebulia rokmusikiT. amaRlebul amzadeben Saqris lerwmis damokidebulebas raimesad daduRebuli wvenisa an ba mi. me19 s. ¥ romanuli (mniSv. tiuli stili.
] sparsul da tajikur poeziaSi: fi losofiuri an samijnuro xasiaTis oTxstriqoniani rum leqsi. romAnuli [laT. moldavuri. rudQmenti [laT. rac rota ciuli manqana. (polig. rudimentaluri Scd. rOqi2 (ist. rumi nuli. Tavganwirva. grafa. Rottweiler < geogr. rokh sabrZolo etli (koSkiT)] – WadrakSi: mefisa da etlis erTdrouli svla. rubrica < ruber wiTeli – kanonis saTauri (romelic iwereboda wi Teli saRebaviT)] – 1.. triali. rubQkoni [laT. romlis drosac etli da mefe gadadgildebian erTimeoris gverdiT. rudimentaruli. wrebrunva. . qveganyofileba. gan yofilebis saTauri (ga zeTSi. franguli. romanus ro mauli] – rac warmoSobila Zveli romis kulturidan an dakavSirebulia masTan. 2.-459¥ romantikuli. rUmba [esp.) iulius keisarma gadalaxa Tavisi jariT – miuxedavad senatis akrZal visa da daiwyo samoqalaqo omi]. brunva. espanuri.). romelsac organizmis istoriuli ganviTarebis procesSi dakarguli aqvs Tavisi pir vandeli mniSvneloba da srulad ar viTardeba. r. JurnalSi da misT. Rubico (Rubiconis) gadalaxva] – uryevi gadawyvetilebis miReba. romanuli enebi – xalxu ri laTinurisgan warmo Sobili monaTesave enebi: portugaliuri. rUbrika [< laT. spars. italiuri. rubAia [arab. r.) igivea.) organo. xasiaTi. (Zv. rotAcia [laT. sax.] – sasamsaxuro ZaRlebis jiSi.) roqis spa – da qiravebuli jari. romelic 49 w. sawyisi] – (bi ol. welTaRr. ga damwyveti nabijis gadadgma [mdinaris saxelwodebis mi xedviT. nawili. 2. igive robaia. rumba] – cekva meq sikuri warmoSobisa. notatio] – 1. rudimentum Canasaxi. rOqi1 [spars. rotvaQleri [germ. Wad rakSi aseTi svla mxolod erTxel xdeba. r. ¥ rudimentuli. organo.
amerikaSi. roeper] – . fexsacmeli. welTaRr). netis gadamcemi sadguri. romelSic Si monawileobisagan Tavis saerTo misamarTiT Tav aridebiT an misi arakeTil moyrilia erTgvarovani an sindisieri SesrulebiT. welTaRr. sAvana [esp. sqe r. (gadat. sAboTi [Zv. CamorCeniloba. moTxovnilebis dasakmayo fileblad. de sadis (de sad – 17401814) ¥ ruporiani. sax. politikuri mimdinareoba sAbvei [ingl.] _ ideologiur erTi epiTeti. s tanjviT siamovnebis miRe ba. sabOtaJi [fr. routine] – SiSi si ixateba miswrafebiT – tki axlis. xmis gamaZlierebeli mili sAdizmi [fr. lili an xis lanCis mqone ¥ savanisa. sakvoQaJi [fr.rup -460- ¥ sagisa. sagasi Scd. sabotage] – wi sAiti [ingl. sabana] – tropikuli sAbo [fr. site adgili] – naswarganzraxuli CaS monacemTa erToblioba in la. inter sAga – [Zv. rUpori [holand.). 2. savanebi. ro Tqmuleba. msgavsi informacia. Tqmuleba. landiuri xalxuri sagmi ician iaponiaSi. Zveli skandinaviuri da ir sAke [iap. sobrivi ukuRmarToba.) sxvisi wvalebiT. vili miayenos partniors. cvlilebis winaSe. ax. aparati. saxelis mixedviT] – 1. mwerlis markiz konusis formisa. skandin. Zv. 2. gamo rUtina [fr. mr.] _ iudaizmSi: RmerT iehovas (iahve) erT sadukevElebi [berZ. uZraoba. ropolitenis saxelwodeba – 1 s. savanasi Scd. (gadat. CafuSva muSaobisa mas ternetSi (ix. saddukaioi sakuT.] – brinjis arayi. ebr. Sab awamos Tavisi sqesobrivi loni.) saerTod. saga] _ 1. sac CanTa da voyage mgzavroba] – xelis legenda. subway] – met iudeaSi (me2 s. sabot] xisgan gamoT veli.
) rCeul pirTa wre. 5. (moZv. 4. stumris misaRebi vrceli oTaxi mdidrul saxlSi. bostneuli mcenare. sakrAluri [< laT. wminda. cecxlis stiqia. tradiciuli. dasasvenebeli oTaxi gemze. sadac ewyoba gamofe nebi. romlebic iW meva umad. sacramentum kurTxeva] – 1. s. ¥ salaTisa. saldo] – (buxhalt. sad gomi. 2. naxto mi] – akrobatiuli naxtomi. aqvs mkrTali mwvane far To foTlebi. 2. salon] – 1. zogjer xorcisa da Tevzisagan. salaTasi. literaturis s. re ligiur kultTan dakavSi rebuli. kartofi lisgan. samxatvro s. 2. sAlto [it. maRazia. ZmriT da misT. tansacmlis s.. TviTm frinavisa da sxv.-461samgzavro CanTa. salto xtoma. salato mariliani] – 1. sastumroSi da sxv. politikuri s. poezia.. musika. salaTi Scd. daWrili kitri da pomidori xaxviT.) tradiciiT ganmtki cebuli. kudiani wyalxmeleTa cxo veli. sakramEntuli [laT. saRmrTo. Sekazmuli. . iWmeba civad (sinon. salAmandra [berZ. romelic garegnulad sal xvliks miagavs. romelsac amza deben wvrilad daWrili bostneulisgan. 3. xe lovnebis nawarmoebebi. sAldo [it. sacer (sacris) wminda] – religiur kul tTan da ritualTan dakav Sirebuli. tabucuni). romelic sistematurad ik ribeboda visime saxlSi. sakvaiaJi Scd. mgzavrTaTvis gankuTvnili adgili (avtobusisa. (wign. Sua saukuneebSi gavrcele buli cru rwmeniT: cecx lis suli. s. ritualuri. s. 2.) ¥ salonuri (mniSvn. sAlaTa [it.) sxvaoba Semosavalisa da gasavalis (debitisa da kreditis) jamebs Soris. 4isaT vis). 3. saTanadod Sekaz muli. sadac iyideba mxatvruli saqoneli. kerZi. maslaaTi. mwvaniliT da misT. 3. romlis drosac haerSi ma lays akeTeben. sAloni [fr. salamandra] – 1. Cveulebriv Se kazmulia zeTiT.
summit mwvervali. feodalur iaponiaSi: privilegiuri samxedro wodebis warmo madgeneli. – saartilerio jgufi. sambo esp. ¥ sasalute. samûm] – mSrali. sanatio mkurna loba. piki] – mravalmxrivi saer TaSoriso Sexvedra an TaT biri umaRles doneze. bankis s. saartilerio s. ¥ sanireba.) gamafrTxilebeli sam kurnalo RonisZiebebi piris Rrus gajansaRebisaTvis. s.-is mkurnaloba. romlis drosac dasaSvebia Zlier mtkivneuli ileTebi. musika am cekvisaTvis. cxeli qari arabeTisa da CrdiloeT afrikis udab noSi. RonisZiebaTa sistema sa warmoebis. sanatorium] – samkurnalodasasve nebeli dawesebuleba. romelic warmoSobilia indieli ma makacisa da zangi qalis saltomOrtale . sAluti [fr. sAmiti [ingl. salut] _ samxedro misalmeba sroliT. sanAcia [laT. 2. sasaliute Scd. samba < afrik. zambo] – adamiani. sAmbo1 [rus. bavSvTa s.sal -462Sereuli qorwinebis Sede gad. 2. rac salto.] – brazilieli zangebis cek va. (me dic. trestebis. [it..] – 1. romlis drosac misi sxeuli haerSi malays ake Tebs.-ebi. gakotrebis sa winaaRmdegod. Самбо (Semokl. ¥ sanatoriuli. igivea. Tavze xelaRebu li nabiji. fei erverki raime sazeimo Ta riRis aRsaniSnavad. sanatOriumi [laT. samUrai [iap. 2. rake tebis gaSvebiT da qvemexebis zalpiT. gajansaReba] – 1. borjomis s. sAmumi [arab.S. almis aRmarTviT (mag: gemze da sxva). sAmba [ingl. salto mortale sasikvdilo naxtomi] – 1. saliuti.) Самозащита Без Оружия Tav dacva uiaraRod] – spor tuli Widaoba. iaponiis agresiuli sam xedro wreebis warmomad genlis saxelwodeba. naxtomi akrobatis ma Rali moednidan (simaRli dan). sAmbo2 [ingl. s. riskiani. banke bisa da a.
yveli da misT. s. zedmeti grZnobiereba. gadaWarbebuli gulCvilo ba. sAnsara [sankr.is meore naxevarSi: literaturuli mimarTuleba. s. romlisTvi sac damaxasiaTebelia gan sakuTrebuli interesi adamianis Sinagani samya rosadmi. romelTa Soris moTav sebulia raime sauzmeuli (karaqi. Sanscrit sanskr.] – Zveli induri samwerlo ena. 2. romelic garegnu lad mkveTrad gamoxatavs Tavis emociebs. sanitarus jan mrTeloba] – sisufTavisa da mosaxleobis janmrTe lobis dacvis RonisZiebaTa sistema. mizani – uzenaesi mdgoma reoba. ixmareba agreTve _ sentimentalizmi.-463- san sangvQniki [laT. rodesac suli adis RvTaebis rangSi. santimentAlizmi [fr. eqimi.). cent asi] – TavsarTi. daTvaliereba. gadaWarbebiT gul Cvili. ¥ sanitariuli. me18 s. agreTve nirvana (qanaoba. sanitAria [laT. sanitaire] – umcrosi samedicino muSa ki. santimentAluri [fr. romlis mixedviTac sansara yoveli cocxali arsebis maradiuli mogzau robaa. ganTavi sufleba sansarisgan). ena. bunebisadmi. sandwich] – puris ori Txeli naWe ri. s. xelnaweri. sasicocxlo Zala] – metismetad xali siani. romelic Svelis avadm yofebs. mdgomareoba. sanQtari [fr. daWrilebs. ¥ sanskrituli.01 metrs. sAnti [fr. sAndviCi [ingl. ixmareba agreTve . sinam dvilis idealizaciisa da gadaWarbebuli grZnobie reba mis gamoxatvaSi. santimetri = 0. sentimentalisme] – 1. sAnkriti [ingl. qalaqis s. sen timental] – zedmetad mgrZno biare. s. Zexvi. sanitaruli Scd. erTi sxeulidan meo reSi gadasvla. alagebs samkurnalo dawesebulebis sadgoms. romelic sazomi erTeulis saxelTan mierTebisas aR niSnavs mis meased nawils: 1. igivea ra sendviCi. sanguis (san- guinis) sisxli. xetiali] _ induisturi da budisturi cneba. sicocxliT savse adamiani.
sarkOfagi [berZ.) kbilana. eSmaki. zemoqmedebis zo ma kanonis darRvevisaTvis. satelles (satellitis) Tanamgzavri. saerTaSoriso samarTalSi: zemoqmedebis zoma. mitingi. mTvare dedamiwis s. didi saxelmwifos s. nebarTvis micema.) pla netis Tanamgzavri.] – avi suli. satanas < Zv. 3. mowodeba. (teq. ekonomiuri s. iZulebis. . sArkoma [berZ. magram sinam dvileSi emorCileba sxva saxelmwifos. sArkazmi [berZ. 1isaT vis).-ia. Tanam zraxveli] – 1.) speqtris susti zoli Zlieri zolis mezoblad. sanqcionQreba – sanqciis (mniSvn. wamyvan kbi lanaze. sAnqcia [laT. Tanxmoba. 4.-ebi. sârî] – aRmosavle Tis qveynebSi (indoeTSi da sxv. u. 1). sanctio dakano neba] – 1. romelic formalurad da moukidebelia.): qvis kubo. saracEnia [laT. berZ. prokuroris s. romelic mibmulia meore. satEliti [berZ. nebarTva. RmerTis moRalate angelozi. saflavis qva kubos formisa. sarkasmos] – (wign. romelic viTardeba Se maerTebeli qsovilisagan. saxelmwifo an mTavroba. 3. sanqcireba Scd. sarkophagos] – Zvel qveynebSi (egvi pteSi da sxv. rac mas iuridiul Zalas aniWebs. adamiani. ro melsac garkveuli wesiT ixveven tanze. romel sac mimarTaven xelSekru lebis damrRvevi saxelmwi fos mimarT. (astr.) avTvisebiani simsiv ne. s.de) qsovili. Rimili. sarkôma] – (me dic. mweriWamia mraval wliani balaxi. s. zemdgomi instan ciis mier raime aqtis dam tkiceba. patara akldama. mis nebasur vils. 4. qveyana. (fiz. romani.san -464mwvave ironia. ¥ usanqcio (mniSvn. dadastureba. 2. sAtana [berZ. s. sarracenia] – mcenare. ¥ sarkazmuli da sarkastuli. sAri [spars.) RvarZliani dacinva.): qalis samosi – grZe li (45 m. qalaq-sateliti – Tanamed – sentimentaluri. 2.
agreTve 2. Jurnali. vruli. miwaTmoqmedebis mfarveli Wadrakis erTdrouli Ta(gaigivebuli iyo berZnuli maSis s. romelic mzidan me6 sEgmenti [laT. qalaqiTanamgzavri. nawili. xma] – spilenZis xerxi – uaryofiTi sazo sasule musikaluri sakravi. sauna] – finuri da qordiT aris SemosazR abano. s. hi pnozis s.) erTerTi sigrZiv mogzauroba. miTologiis kronosTan). sax. segregatio ..Si kontinentidan gada gaSenebuli patara qalaqi. kupletebi. 2.-ebi kinoSi. sAqsebi – germanuli tomebi. sapheiros] – romlebisganac Sedgeba zo lurji an iisferi Zvirfasi gierTi cxovelis organiz qva. (maTem. uzogavi dacinva. ro veul monakveTSi. vreli~ da a. siansi Scd. Saturnus] – 1. me8 s.. ganuwyvetliv drois gark sAturni [laT. namdvilis asaxvis erTerTi phône bgera. plakati. s. ganlagebuli nawevarTagani. gadoebrivi movlenebis da klarnetis monaTesave. berZ.. Scd. ukravs~.) s. seance] – risame sa satirQkosi – satirul na jaro Cveneba an Sesruleba warmoebaTa avtori.-465- seg rove didi qalaqis max romelTa nawili me5 – me6 loblad garkveuli gegmiT ss. pedicia. saqsafoni. maul miTologiaSi: xvnaTes pirveli (meore.. gakicxva. sferos nawili. mi. (zool. dRis vis da nayofierebis RmerTi. segregAcia [laT. lurji iagundi. Segmentum mo nakveTi] – 1. `saqsofons ukravs~. `saqsofonze damk s. romelic rkaliTa sAuna [fin.S. sAtira [laT. saxlda britaneTSi. is bolos isini dai pyres frankebma. s. mzis sistemis didi pla neta. `saqsofonze ¥ satiruli. satira] – litera turasa da xelovnebaSi: si saqsOfoni [sakuT. safQroni [berZ.) wris adgilzea. nadiroba. sEansi [fr. ro sAfari [suahilis enidan] – melic gadamkveTi sibrtyiT afrikaSi: monadireTa eqs aris gamoyofili.
secretus gamo nayofi] – (fiziol. 3. sEkansi [laT. navigaciis s. xileulis) mwi fobis. saison] – 1. sEkreti [laT. seiner] – patara sazRvao TevzsaWeri gemi. s. safe] – uZravi. gamokvlevebi. romelic yvelaze ufro Sesaferia raime saqmianobisaTvis. 2..sed -466¥ seismologiuri. atmis s. Zvirfa seulobis. ruka. s. s. an specialuri saTavsi. romelic marTkuTxa samkuTxedSi udris hi pote nuzis Sefardebas kuTxis kaTetTan.. sadgomi – fasiani qaRal debis. seismiuri Scd.. weli wadis erTerTi dro oTxi dan. xelsawyo. seQsmuri [< berZ. Semosvlis dro. risame (mag. aqvs ori an sami rigi dasajdomebi. seismos miwisZvra da logos moZR vreba] – mecniereba (geo fizikis nawili). Teatraluri s. ¥ sezonuri. (samarT. cecxlgamZle karada an yu Ti.) saxelmwifo xelisuflebis mier raime kerZo qonebis gamoyenebis SezRudva an akrZalva. kerZod – miwis Zvrebs. pe riodi. samuzeumo eqspo natebis da misT. monacemebi. yurZnis s. s. secans gadamkve Ti] – (maTem.) raime qsovilis mkvdari nawili. dasvenebi saTvis da sxv. seQneri [ingl. 2. romelic Seiswavlis dedamiwis qer qis ryevebs. zamTris s. samuSao. s. sEifi [ingl. s. dokumentebis. seismos mi wisZvra] – miwisZvris mov lenebTan dakavSirebuli.. (medic. ya daRa. sedan] – daxu ruli msubuqi avtomobi lis ti pi. seismolOgia [berZ. romelic moscilda saR nawils. sequestrum] – 1. sEzoni [fr.. s. Sesanaxad. sEdani [ingl.) niv gamoyofa] – rasobrivi dis kriminaciis erTerTi saxe – feradkanianTa iZulebiTi gamoyofa TeTrkanianebisa gan. raioni. blis s.) kuTxis erTer Ti trigonometriuli fun qcia. sEkvestri [laT. weliwadis nawili. . sazafxulo s. sadguri.
secularis saero] – saeklesio da samonastro sakuTrebis gadaqceva saxelmwifo sa kuTrebad. Tesli.. romlis saSualebiTac xde ba telefonis mocemuli xazis ramdenime an yvela abonentis erTdrouli ga moZaxeba. semQnari [laT. s. pirveli (meore) s. jgufuri mecadineoba kva lifikaciis asamaRleblad. sekularizAcia [< laT. s. secundans (secundantis damxmare] – 1. SerCeva] – cxovelTa da mcenareTa axali. seminaria). aTdRiani s.-467Tiereba. ¥ sasemestro. filosofiaSi. sEmestri [laT..) sekrEcia [laT. selEqtori [laT.. nerwyvi. seminAria [laT.) or ganizmisaTvis aucilebel nivTierebaTa (sekrecebis) gamomuSaveba da gamoyofa jirkvlebis mier. seminariuli da saseminario sxvaa (ix. seminarium sanerge] – 1.romelic mTvares swavlobs. umaRles sas wavlebelSi: jgufuri praqtikuli mecadineoba maswavleblis xelmZRvane lobiT. Wadrakis da zogi sxva Sejibrebis monawilisa. kuWis wveni . sadguri. selEqcia [laT. s. . secretio ga moyofa] – (fiziol. selenelOgia [berZ. romelsac gamoi muSaveben jirkvlebi (mag. ¥ seminaruli da saseminaro. Suamavali da TanaSemwe kri vis. mowme da Suamavali du elis TiToeuli monawili sa. seleqciOneri _ seleqciis specialisti. sēlēne mTvare da logos moZRvreba] – astronomiis dargi. ¥ seleqciuri da saseleqcio. gaum jobesebuli jiSebis gamoy vana xelovnuri SerCeviT. sekUndanti [laT. gamocdebi. 2. s. semestris eqvs Tviani] – saswavlo wlis naxevari umaRles saswav lebelSi. SejvarebiT. selectio gadar sem Ceva. seminarium sanerge] – saSualo sasu liero saswavlebeli. 2. mudmivmoqmedi s. selector da maxarisxebeli] – aparati. ¥ seminariuli da saseminario.
ganaTleba. sEnati [laT. santimentaluri. semirAmidas bARebi – msof lios erTerTi Svid saoc rebaTagani _ `dakiduli ba Rebi~ babilonSi. alpebSi arsebuli monastris SaintBernardis saxelis mixedviT. romelsac kargi ynosva aqvs. s. [bibliuri noes erT erTi Svilis semis saxelis mixedviT]. rom lebic gavrcelebuli iyo wina aziis CrdiloeT da aRmosavleT afrikis na wilSi: arabuli. cnoba. didi. babi lonuri. TviT es ambavi. señor] – espa neTSi: batoni. seniori (Cve ulebriv. gvarTan an sa xelTan erTad) – batoni. señora] – espaneT Si: qalbatoni. Zlieri STabeWdileba. it. señorita] – es paneTSi: axalgazrda gau Txovari qali. sensatio] – 1. senQori [esp. ebrauli. semenaria. sentimentAluri _ ix. semituri enebi – monaTesave enebi. Zvel romSi: umaRlesi xe lisuflebis saxelmwifo organo. batono! (Sdr. senioritisa Scd. rac raime ambavma. senQora [esp. s. siniora). seniOrita [esp. qalbatono (Cveulebriv gvarTan an sa xelTan erTad) (Sdr. semQturi – semitebTan da kavSirebuli. s. arameuli. 2. siriuli. SemTxvevam mo axdina. senbErnari – jiSiani. senatus < senex mo xuci] – 1. seminaruli da saseminaro sxvaa (ix. romelTa mowyobac miewereba legen darul dedofals _ semiramidas. . safrangeTsa da zog sxva saxelmwifoSi. sasemenario Scd. it. asiriuli. siniorina). sensAcia [fr. ¥ sensaciuri da sasensacio. ¥ senioritasi. parlamentis zeda (sakanonmdeblo) palata aSSSi. sadac gamohyavdaT am ji Sis ZaRlebi mTaSi gzada karguli adamianebis mosa naxavad. senAtori – senatis wevri. qaliSvili (Sdr. seminari). aRmoCena. 2.sem -468Ronieri ZaRli. semenariuli. siniori). it. finiki uri.
TaTbiri. serenata] – 1. serenadasi Scd. serEnada [<fr. ebr. separAtuli [laT. separatisme] – 1. seraphim (mr. sikvdilisa da gankurnebis) RvTaeba. swrafva gamoyofisaken. romelnic egvi pteSi cxov robdnen an palestinis ga reT iyvnen gafantulni da aRar icodnen ebrauli. msjeloba] – moraluri xa siaTis gamonaTqvami. romelic Semecnebis erTad erT wyarod SegrZenebebs. mravalerovan qveynebSi: erovnul umciresobaTa swrafva saxelmwifosagan gamoyofisa da damoukide beli saxelmwifos Seqmni saken. ¥ serenadisa. separAtisti separatizmis momxre. `sa mocdaaTi~] – Zv. Sua saukuneeb Si italiasa da espaneTSi: satrfosadmi miZRvnili sa mijnuro simRera. sensus SegrZneba] – filosofiuri mimarTuleba. serApisi [berZ. zneob rivi darigeba. im ebraelTaTvis. separatio] – gamoyofa. gancalke vebuli. separatus] – gankerZoebuli. separAcia [laT. sensualisme septuAginta < laT. aRTqmis (bibliis) Targmani. ebraulidan ber Znulze. sErveri [ingl. [laT. separAtizmi [fr. Serapis] – eli nisturi egvi ptis mTavari (sicocxlis. separatuli zavi _ omis dros koaliciaSi myofi saxelmwifos mier mowina aRmdegesTan dadebuli za vi Tavisi samxedro mokav Sireebis Tanxmobis gareSe. romel sac misi fanjris win as rulebda axalgazrda kaci gitaris an sxva simebiani sakravis akompanimentiT. 2. sentEncia [laT. 2. sententia azri. gancalkevebisaken. kameruli musikis Janri. it.)] – qristianul religiaSi: eqvsfrTiani angelozi umaR lesi ierarqiisa. serenade. aRqmebs miiCnevs.-469- ser sensuAlizmi [fr. server momsa . serAfimi [Zv. rac ierusalimidan mefe pto lomeosis miwveviT aleq sandriaSi Casul 70 gan martoebulma Seasrula 70 dReSi Zv. s. separatiuli Scd.
sertificat] – 1. gamoSveba. s. erTgvari sagnebis rigi. ri gi] – 1. sEria [laT. zogi saxelmwifo sesxis bileTis saxelwodeba. darba iseli. mniSvnelova ni. 3. adamiani. mZime. service] – suf ris.ser -470 s. aseTi adamianis damaxasia Tebeli Tviseba. romelSic aRniSnulia saqonlis xarisxi. serpAntini [fr. sagareo vaWrobaSi: sabuTi. seriOzuli [fr. 2. serpentarQumi [laT. serieux] – 1. werilobiTi cnoba. saqmisadmi s. fasiani qaRaldebis. maskaradis. (saub. feradi qaRaldis grZeli da wvri li lenti. Cais s. yavis an Cais WurWlis sruli kompleqti adamian Ta garkveuli raodenobi saTvis. 2. serQali [ingl. romelic axlavs saqonels da. daavadeba. s.. sayuradRebo. karnavalis dros. fasi da sxv. 1isaT vis). sakiTxi.) saSiSi. jgufi. 2. didi kinofilmis erTgva rad damoukidebeli nawili. serpEntini [laT. dafiqrebuli. 3. s. sufris s. damokidebuleba. saxifaTo. doku mentebis Tanrigi. . mdgomareoba. serpentinus gvelis] – mixveulmoxveu li gza mTaSi. ¥ seriuli (mniSvn. sertifQkati [fr. xure] – mZlavri kompiuteri. series mwkrivi. serial rac mwkrivs qmnis] – mravalse riiani kino an telefilmi. dinji. Tormeti kacisaTvis gankuTvnili s. 4. avtomobilebis s. mowmoba. romelsac is vrian mocekvaveebi balis. romelic qselSi gadacemis rols asrulebs. wigni. s. sErvizi [fr. serpentin < serpent gveli] – 1.. filmis pirveli (meore) s. serpens (serpentis) gveli] – Sxamiani gvelebis mosaSenebeli ad gili maTgan Sxamis misa Rebad. 3. service] – mo saxleobis sayofacxovrebo momsaxureba. sErvisi [ingl. movlenaTa Tanmimdevruli rigi. rac cif rebiT an asoebiT aris aR niSnuli. naxatebis s.
set] – (sport. umaRles saswavleblebSi: gamocdebis Cabarebis peri odi. sagnebi. sEqtanti – seqtis wevri. sxdoma.) gancalkavvebuli. sErfingi [ingl. (gadat.) partia CogburTis TamaSSi. serTifikati. setter] – grZel bewviani monadire ZaRlis jiSi. osirisis Zma da mkvleli. secta moZRvreba. okeanis zvirTebze. vadebi. sEsia [laT. surfing zvir Tebze sriali] – wylis sportis saxeoba – Sejib reba specialuri ficriT (serfbordiT) srialSi zRvis. romelsac iyeneben serfingSi. sEqta [laT. egvi ptis religiasa da miTologiaSi: udabnosa seq da ucxo qveynebis RmerTi. kompiuteruli kursebis damTavrebis Sesaxeb. sexus sqesi da berZ. TviT es gamocdebi. samecniero s. parlamentis s.-471 s. sEti1 [ingl. qafplastisa). . sertifikaTi Scd. sagamocdo s. sessio sxdoma] – 1. sEqsi [laT. skola] – 1. s. seqsolOgia [laT. 2. seqsopaTolOgia [laT. masTan da kavSirebuli fsiqikur reaqciaTa. sEti2 – Zv. surfboard < surf (zRvis) moqceva da board ficari] – grZeli da viwro ficari (korpisa. s. ¥ sasesio. romelsac perio dulad atareben warmomad genlobiTi organoebi da sxv.. sexus sqesi] – sqe sobrivi urTierToba or sawinaaRmdego sqesis ada mianebs Soris. sErfbordi [ingl. romelic gamoirCeva dogmaturi SexedulebebiT. logos moZRvreba] – samecniero kvlevisa da codnis dargi sqesobrivi cxovrebis Sesaxeb. darbazi. sEteri [ingl. sexus sqesi da (ix. romelic ganudga gaba tonebul eklesias. s. karCaketili jgufi adamia nebisa. sekta Scd. religiuri Te mi. Seiswavlis sqesob riv moSlilobas – diag nostikis. mkurnalobisa da profilaqtikis mizniT. 2. gancdaTa da qce vaTa erToblioba. paTologia)] – klinikuri medicinis na wili.
kerZo s. s.-ze wakiTxuli moxseneba. romli Tac ityobinebian rasme. maRaziaSi. 3. av tomobilis. romelsac garkveuli eko nomikursocialuri niSnebi axasiaTebs. sEqcia [laT. dawesebulebis. am bgeris aRmniSvneli noti. fexsacmlis s. saxalxo meurneobis nawili. svAstika [sanskr. CineTis.) krivSi: gverduli dartyma Sori manZilidan. raime dawesebulebis. 3. zusti drois s. germanelma faSistebma Ta vianT emblemad gamoiyenes. pirobiTi niSani. ganyo fileba. muSaoba. gadascemen raime gankar gulebas. SemosazRvruli ra dialuri xazebiT. sektanti. organiza ciis ganyofileba.. sectio gakveTa] – 1. . or ganizaciis nawili. moZraoba.. swing] (sport. iaponiis da zog sxva qveynebis xelovnebaSi. saxlis marjvena s. raime mTlianobis (mag. s. radiatoris s. si] – musikaluri gamis meSvide bgera. romelic SemosazRvrulia rkaliTa da ori radiusiT. 3isaTvis). sa berZneTsa da romSi: winas warmetyveli qali. s. 2. stadionis samxreTi s. kadrebis s.) wris nawili. svinAqsari [berZ. vaWrobaSi. sector] – 1. sibyla] – Zv. aRicxvis s. sagzao ¥ seqtanturi. 4. sEqtori [laT. 2. konferenciis qve ganyofileba. Tavdacvis s.seq -472¥ seqciuri (mniSvn. iyeneben RvTismsaxurebis dros. romelic gvxvdeba Zveli indoeTis. ubani. sektori Scd. sQbila [berZ. si [it. yriloba. svynaxarion: svinaqsis krebuli] – wmin danTa cxovrebis an qris tianul dResaswaulTa aRweriloba. sektanturi Scd. svastika] – sworkuTxad moxrili bo loebis mqone jvari – or namentuli motivi. sportuli s. seqciOneri – maRaziis seq ciis gamge. raime farTobis nawili. Signal] – 1..-ebi. nagebobis) na wili. sQgnali [germ. (ma Tem. svQngi [ingl..
symbiôsis Tanacxovreba] _ (biol. xelwodeba.. ¥ sasignalo. gazeTSi Semosuli s. romelsac sadme s. signalebis ¥ silosisa.-473- sim s. sagnis. misacemad. rodesac mze. syzygia Se erTeba.)] 1. laTinuri ameri da sxva damaxasiaTebeli mo kis qvveynebSi da sxv: Su xazuloba (konturebi). mzesumzira. silhouette < sa ¥ sasignalizacio. saxlebis s. s. silUeti [fr. sarkinigzo s.-ebi. sizigQebi [berZ. Zalian cxela). TviT nageboba aseTi si losis dasamzadeblad. daxatuli sQdri [fr.) simbiozis erTerTi qonlis wvniani sakvebi.) ori fazis – misi dabadebis sxvadasxva saxeobis ori da gavsebis – saerTo sa organizmis Tanacxovreba. koSki. tranSeaSi. romelsac amzadeben da . symbiôn (symbiontis) vinmesTan. alami. monawile.. iyeneben.] – 1. alur nagebobaSi (koSkSi. 2. same erTferi konturuli gamosaxuleba. siesta] – espaneTSi. figuris italiaSi. gebulia erT swor xazze. Tan erTad mcxovrebi] – (bi sQlosi [esp. xelsawyo. s. simindi. s.-ebi. rodesac yvelaze Si an sibneleSi aRiqmeba. signalizAcia – 1. qucmacebuli sakvebi mce 2. sxva feris formaze. visime an ri s. mTis s. kuT. rac sasargebloa TiToeuli dedamiwa da mTvare ganla maTganisaTvis. s.-is micema. kulturebi. am dros zRvis moqceva yve simbQonti [< berZ. silos (mr. rames laze maRalia. 2. raketa. ¥ sasilosisa. mowyobiloba signalebis sasilosesi Scd. sax.) gafrTxileba raime nareebis damJavebiT speci arasasurvelis Sesaxeb. avtomaturi s. 2. (gadat. s. sa ol. wyvili] – mTvaris simbQozi [< berZ. nagebobis.-is damzadeba. s. burus Semdeg. ro adRis dasveneba (sadilis melic Sor manZilze. sistema. ormoSi). sQesta [esp. s. cidre] – vaSlis (an gamoWrili da dakruli) Rvino.
mtredi mSvidobis s. sQmptomi [berZ. s. sQmbolo [berZ. sympathia Ta nagrZnoba] – Sinagani keTi li ganwyobileba vinmesad mi (sapirisp. symmetria] _ raime mTelis nawile bis Tanazomieri. adamiani. u. simbolikasi Scd.. Tana . simpaTuri. symptoma dam Txveva.-a. moqmedeba da sxv. s. simbOlika – kreb. niSani. saqarTvelos s. simpaTQuri – simpaTiis ga momwvevi. simpATia [berZ. adamianis sxeulis nawilebis s. saerTaSoriso s. usimpatio Scd. simEtria [berZ. simboloebi. proporciuloba risame ganlagebaSi. (droSa. kosmosis torsuli velebis Sesaxeb. Suagulis mimarT. rac miRebulia ama Tu im mecnierebaSi. ideis pirobiT niSans war moadgens. simbOlizmi [fr. symposion wveuleba] – saerTaSoriso TaTbiri raime samecniero sakiTxze. adamiani. ¥ simetriuli. romelic raime mcnebis. garegnoba. ¥ simptomuri da simptomaturi. figura. 2. s.sim -474zomiereba. symbolisme] – antirealisturi. ¥ simbolikisa. s. quCebis s. ¥ usimpaTio. dagegmareba. simpaturi. s. raime sididis pirobiTi aRniSvna. simpozium < berZ. krizisis momaswavebeli s. naxati. simpatiuri.. simetruli Scd.-is dacva. niSanTviseba] – raime movlenis (Cveulebriv raime daavadebis) damaxasiaTebeli garegnuli niSani. simpatia.is bolos da me20 s. anti paTia). mimzidveli. simboliuri Scd. symbolon] – 1. propor ciuli ganlageba centris. mxatvrul xer xad acxadebda simbolos rogorc sagnebisa da mov lenebis miuRweveli arsis gamoxatvis saSualebas. ¥ simboluri. albert ainStainis formula E=mc2. gerbi). dekaden turi mimarTuleba litera turasa da xelovnebaSi me 19 s. simpozQumi [laT. sagani.-ebi. simboloTa erToblioba.is dasawyisSi. s.
avadmyofobis) mogoneba visime motyuebis mizniT. boWko. gvarTan an sa xelTan erTad) – batoni. kvlevis s. simulieren] – risame (mag. analizi). bgeraTa harmoniuli Sexa meba. esp. s. sinEkura [< laT. syndrome Tavmoyra] – (medic.-475 s. sQnTezi [berZ. TanaJRera. (moZv. symphonia Ta naJRera. synthesis Seer Teba. siniori (Cve ulebriv. s. qimiuri nivTierebis miReba martiv nivTierebaTa an elementTa SeerTebis gziT (sapirisp. synagoge kre ba. romelic did Sromas ar moiTxovs. sakrebulo] – ebraelTa samlocvelo saxli. samecnie ro kvlevaSi: mecnieruli kvlevis meTodi. simuliacia Scd. Tbili adgili. umaR lesi saxelmwifo dawese buleba. sinedrQoni [< berZ. (ist. Cve ulebriv Sedgeba sami an oTxi nawilisagan. meTodi. signore] _ ita liaSi: batoni. sabWo. sinTetikuri. raime nawarmoebis teqstSi naxmar sityvaTa sia. analizis monacemTa ganzogadeba. simulans (simulantis)] – piri. TaTbi ri. 2. didi musikaluri nawar moebi orkestrisaTvis. sinAgoga [< berZ. sinaRoRa Scd. ¥ sinagogisa. Tanaxmianoba] – 1. kon kordansi. ¥ sinTezuri. s. simfOnia [berZ. sadac Sediodnen religiuri winamZRvrebic. simUlanti [laT. simulAcia [laT. 3. synedrion kreba. qsovilebi. 2.) kreba. taZa ri. romle bic erTmaneTisgan gansx vavdebian musikis xasiaTi Ta da tempiT. . Sexameba] – 1. gadat. kauCuki. sinQori [it. batono! Sdr. sinagogasi.) raime daavadebis damaxasiaTebel sin simptomTa erToblioba. simulatio] simulireba [germ.) iude aSi: uxucesTa sabWo. sine cura uz runvelad] – Semosavliani Tanamdeboba. seniori. sintetikuri Scd. sQndromi [berZ. movlenebi. 2. sabWo] – 1. romelic simulacias mimarTavs simiulanti Scd.
an Zalian axlosaa masTan. Sdr. amin Sdr.] – (lingv. sityvebi. qaliSvilo! logiur pirobebTan. synonimos] _ marTkuTxa samkuTxedSi. siniorinisa Scd. synchroliCa~ da `noxi~. pirobebi. liaSi: qalbatoni. signora] _ ita .sin -476- s. sinus Runi. seniorita. kreba mniSvnelovan saek sQnusi [laT. sQntaqsi [berZ. dis mdgomareobasTan. romelic daspecialebulia amindis prognozirebaSi.sinqrOnizmi [< berZ. esp. s. ¥ siniorinasi. synodos kreba] matikis nawili. sinqrOnia [< berZ. s. analizi. visac SeuZlia yvelaferi siniorina (Cveulebriv. syntaxis] – gra sQnodi [berZ. seniora. qaliSvili. ud sityva. antomovlenis. romelic mniSvnelo ris mopirdapire kaTetis biT sxva sityvas emTxveva Sefardebas hi potenuzasTan. esp. erTad mimoixilos] – rac gvarTan an saxelTan erTad) dakavSirebulia meteoro – qaliSvili. procesis zusti nimi). 2. damTxveva droSi. ba (Sdr. signorina] _ italiaSi: axalgazrda ga sinoptQkuri [< berZ. romelic – 1. marTlmadidebeli ek Seiswavlis sityebis erT lesiis kolegialuri or maneTTan SeerTebas da wi gano. xelTan erTad) – qalbato ni. qalbatono! sinoptQkosi – meteorologi. sinQora [it.) kuTxis erTerTi vetad. procesebi. `aaSenebs~ nismos] – ori an ramdenime da `aagebs~ (sapirisp.) bgeriTi SemadgenlobiT ki enis statikuri mdgomareo gansxvavdeba misgan. diaqronia). siniora sinOptika – mecniereba amin dis winaswari gamocnobis (Cveulebriv. nadadebis agebulebas. erTdro ¥ sinonimuri. trigonometriuli funqcia sinOnimi [berZ. `xa. synoptikos uTxovari qali. protestantul eklesiaSi: ¥ sintaqsuri. gvarTan an sa Sesaxeb. sasuliero da saero pirTa winadadebis s. `Wkua~ da `goneba~. siniOrina [it. mag. simru lesio saqmeebis gadasawy de] – (maTem.
saarCevno s. eleerTad moduRebuli xilis. 5. Tanave ukan gordeboda]. ¥ sirofiani. mas maRal mTaze unda aego rebina mZime qva (lodi). moxsenebisa). lat. wyali. alublis s.. jgufuri cekva erTgvari. siropi. mentTa perioduli s. systema] _ 1. mecnieruli kvlevis s. lestinaSi da iq ebraelTa RmerTebis gadawyvetilebiT saxelmwifos Seqmna. 2.. ro sQrena [berZ. sQrofi [fr.. saswrafo daxmarebis avmeTodi. romelic gamoscems mkveTr. xedviTac xdeba rame. Tan saxanZro avtomobilebis mimdevrulad gatarebuli s. s. ymuilisebr xmas.] – fiis s. romelic icis pedagogiuri s.. seirēn. sazogadoebrivi wyobile sinon. s. 4. nervuli s. roulad xdeba. buli nawilebisa.-477- sis uli mimdinareoba. usrulebul da unayofo sinxronuli Scd. lavi. ba. erToblioba princi pebis. s. samxreT evropaSi (qris 3. aRzrdis s. mTlianoba erTmaneTTan CrdiloeT amerikis udab kanonzomierad dakavSire noebidan). sinqrOnuli [< berZ. organizaciulad gaerTia . sirenasi Scd. sirocco < arab. emanuel kantis filososQroko [it.. romelTa mi tombilis s. Targmani sQsifes SrOma _ iTqmis da (mag. synchronos] – rac ramesTan erTd sQrtaki [berZ. vaJini). sirop] – SaqarTan mzis s. mZime Sromaze [saberZneTis siOnizmi – msoflios yvela (korinTis) miTologiuri ebraelis gadasaxleba pa mefis saxelis mixedviT. syrtaki] – berZ. kenkris sqeli wveni (qarT. sQstema [berZ. ¥ sirenisa. wesebi. kapitalisturi s. sirQusi [berZ. moqmedeba. simelic mwvervalze atanis ren] – sasignalo sayviri. iakob gogebaSvilis cxeli qari. seirios mwveli] romelic raime moZRvrebis – yvelaze kaSkaSa varskv safuZvels warmoadgens. siropiani Scd..
mecadineoba. sistematikuri sxvaa (ix. konstruqcia. situAcia [fr.-is ganviTareba. ganuwyveteli. sistemAtika – biologiuri mecniereba. ¥ siuJeturi. sistemuri . 2. mecnierul dakvirvebaTa s. situation] – Seq mnili pirobebis erTobli oba. mkurnaloba. rac Seadgens mxatvruli nawarmoebis ZiriTad Sina arss. City] – 1. sistematiuri Scd. suite] – musika luri nawarmoebi. sQstola [berZ. 1. an romelsac miRebuli aqvs samefo si geli. ¥ sistematuri da sistemuri. s. 2. s. siUita [fr. sQti [ingl. systematisation] – sistemaSi moyvana risame. piesis s. suita Scd. s. s. 6.) gulis moqmedebis erTerTi faza – SekumSva. nebul dawesebulebaTa er Toblioba. magram saerTo ide urpoeturi CafiqrebiT da kavSirebuli nawilisagan. aSSSi: adgilobrivi TviT mmarTvelobis mqone.. s. cotad Tu bevrad mniSvnelovani qalaqi.-is TviTmfrinavi. romelic axdens mcenareTa da cxovelTa klasifikacias. s. siUJeti [fr. katalogi. sistemizAcia [fr. romelSic aris saepisko poso kaTedra. sistematiuri. mdgomareo ba. sistema). jgufebi. s. mopovebuli masalebis s. sujet] – erTob lioba moqmedebaTa. systolē] – (anat. mecnierebaTa akademiis s-is instituti.sis -478sxvaa (ix. sis temaze dafuZnebuli. rac ganuwyvetliv meordeba. ambebisa. romelic Sedgeba ramdenime damouki debeli. axali s. 1) aris dakavSirebuli. kategoriebi. rac sistemasTan (mniSvn. gadmocema sakiTxisa. ¥ sistematikuri. teqnikuri mowyobiloba. dakvirveba. garemoeba. s. did britaneTSi: mniSvnelovani. priviligirebuli qalaqi.. sistematika).
gaxmaurebuli samarcxvino SemTxveva. Cxubi. suJeti. war moadgens bavSvTa da mozar dTa organizaciebis muSa obis safuZvels. instiqtebSi da misT. sinon. Siphilus < berZ. skAndali [fr. sifQlisi [< fr. ¥ skandaluri da saskandalo. ayalmayali. it. skAlpeli [laT. skandQreba [< laT. sxvadasxva xelsawyoSi: da nayofebiani saxazavi an ci ferblati. astronav tebis da sxva. saS. scalpellum] – patara qirurgiuli dana. scandale] – 1.). damarcv liT warmoTqma. suJeturi Scd. aTricxva sistema. . qarga. skaphē etli. surrēalisme zerealizmi] – erTerTi uki duresi formalisturi mi marTuleba. sasiamovno s. Sesafaseblad an gansasazRvravad. romelic miRebulia raime sidideTa gasazomad. s.) SemTxveva. warmoiSva did britaneTSi me20 s. s. kosmonavtebisa. de boSi. surprise] – mo ulodneli saCuqari. eqimis frankastoris (14831553) mi er sifilisis Temaze da werili laTinuri poemis moqmedi piri] – gadamdebi veneriuli daavadeba (qarT. aTaSangi). skaUtizmi [< ingl.-479 s. kaci] – hermetiuli Cacmulo ba (kostiumi) myvinTavebis. atyda. siureAlizmi [fr. mTlianoba. scando av divar] – mkafiod. surprizi Scd. romelic uar yofs gonebisa da cdis rols xelovnebaSi da Semoq medebis wyaros eZebs qvecno bierebis sferoSi (sizmrebSi. laT. 2. scala kibe] – 1. politikuri s. skAla [laT. lanZRvagine biT. halucinaciebSi. aurzauri. siUrprizi [fr. quCaSi s. skAfandri [fr. mou lodneli sasiamovno amba vi. 2. scalp] – Tavis kani Tmebianad. scaut mzve ravi] – skolisgareSe aR zrdis erTerTi yvelaze gavrcelebuli sistema. (s. sys Rori da philos megobari. navi da anēr (andros) adamiani.is dasawyisSi. scaphandre < berZ. ska skAlpi [ingl.
skEtCi [ingl. skOCi [ingl. toni. 2. skateboard skvEri [ingl. square] – patara skate ciguraoba da board fi cari] – gorgolaWebiani pa tara ficari. skQptra [berZ. scotch] – Sot landiuri viski.) skleris (ix. mefis Zalauflebis erTerTi ni Sani. skrupulOzuri [laT. romelic uaryofs obieqtu ri sinamdvilis Semecnebis SesaZleblobebs.ske -480- skeQtbordi [ingl. skepsis ganxilva.) Tvalis kak lis gareTa TeTri garsi. . 2. sklEriti (medic. undobluri damokidebuleba. sketch monaxazi] – saxumaro Sinaarsis mqone mcire saestrado piesa.) sxvadasxva organos avadmoyofuri gam kvriveba. scepticisme < berZ. Scotland Yard] – londonis poli ciis centraluri sammarT velos saxelwodeba. ¥ skeptikuri. sklera) anTeba. s. skEtingrQnki [ingl. skeibordi Scd. ro melic skepticizmiT aris ganmsWvaluli.) magari] – (anat. sklērôsis ga magreba] – (medic. skēptra] – samefo kverTxi – monarqiuli xe lisuflebis simbolo. dawvrilebiT. sazogadoebrivi baRi qa laqSi. gan sja] – 1. sklEra [berZ. rasac iwvevs funq ciuri elementebis daRupva da maTi Secvla SemaerTe beli qsoviliT. skeptiki Scd. daeWveba risame sisworeSi an SesaZ leblobaSi. scruptulosus] – 1. skeptQkosi – adamiani. zedmowevniT zusti. idealisturi fi losofiuri mimarTuleba. skatingrink] – mosfaltebuli mo edani an xis iataki gor golaWebiani cigurebiT sarbenad. sklErozi [berZ. sklēra (mdedr. romelzedac orive fexiT dgebian da ise moZraoben. skQfi [ingl. ro melic morTulia Zvirfasi qvebiT da xraxniT. skiff] – grZeli da viwro sportuli navi. damokidebuleba. skeptQcizmi [fr. wvrilmanuri. s. kritikuli. skOtlandQardi [ingl. yvelafers eWvis TvaliT uyurbs.
slaks (mr. sinon. wris 2. skuphia] – 1. smaragdos] – minerali. qan giganturi s. sinon. gamosaxuboloSi gafarToebulia. slang] _ igivea. Si: sityva an gamonaTqvami. er slEngi [ingl.) skUfia [berZ. skUteri [ingl. Zravis mqone marxili. slAqsi [ingl. Sarvali. s. romelic niCbis gvari. qveynebSi (fineTSi da sxv. slide sriali] – 1. leba. Zvirfasi qva tiani rbili qudi (Savi mwvane ferisa (qarT. portreti. sculptura] 2. mosmis dros srialebs win . sarbol navSi: moZravi smiTvEsoni [< sakuT. igivea. patara mrgvali ufarflo lis) mtvris svets (xmeleT qudi. wve smAragdi [berZ. romelic aCens xurni. melsac atareben marTl madidebeli eklesiis msa smErCi [rus. ro zurmuxti). romelsac romelsac xmaroben gar kiduli Zrava aqvs. patara gliseri.-481- smi skUlptori – [laT. saSualebas aZlevs sportsmens ukeTesad ga – xelovani. simaR 3. ze) an wylisas (zRvaze).) qariSxali. gav adamianebi. niCbebi. rcelebulia CrdiloeTis amerikuli s. slalom] – zamTris sportis saxeoba lisgan gamoZerwili. xisgan gamoTlili an swrafdaSveba specialurad liTonisgan Camosxmuli mowyobil rTul trasaze. rac diapozitivi. qvisa – mTidan TxilamurebiT gan. – xelovnebis nawarmoebi – Tixisgan an sxva masa slAlomi [norveg.)] – ¥ skulpturuli.] Zveleburi revolveri erT dasajdomi. смерч] – (geogr. kveuli profesiis. uzarmazar (8001500 m. romlis totebi s. sculptor] da ukan. figura (qarT. slAidi [ingl. sinon. scooter] – 1. sax. rac Jargoni. inglisur ena Tadgiliani sportuli navi. dakeba). an iisferi xaverdisa). moqandake). skUlptura [laT. romelic skul moiyenos fexebis Zala da pturas (qandakebas) qmnis rac SeiZleba Sors mousvas (qarT.
baromelTa mcxovreblebic ga letis s. Wvartlisagan did qala qebsa da samrewvelo cen sol [it. melsac daxvewili gemov solQduri [fr. adgili. smog < smoke kvam . naSromi. snObi [ingl. kar vinmesTan SeTanxmebuli. musikosi an mocekvave. – xepre. vi moaqvs. sniper] – msro solarQumi [laT.) nebis. sOdomi da gOmora _ iTqmis sOlisti [it. samkurnalo gadanakecebi aqvs. smOgi [ingl. s. aurzauris Se romelic marto asrulebs saxeb (ori bibliuri qa raime partias.. tlanqi. s. solide] – (wign.w. ukulturo s. smOkingi [ingl. kursebi. smoking (jacket)] – Savi maudis pijaki. pretenzia aqvs da amiT Ta s. gundis s. romelic cdilobs zustad solidAruli [fr. saldafoni Scd. am bgeris aRmniSvneli noti. snob] – adamiani. romelic Sobis fexburTs amerikis warmoiqmneba bolisa da kontinentze. piri. солдафон] ¥ sasnai pero. mecnieri. ganaTleba. safuZvliani. – saimedo. qedmaRlobs. manerebis da misT. snaQperi [ingl. megobruli. specialurad mowyobili ¥ snai peruli. mis mexuTe bgera. solarium < sol leli. li da fog sqeli nisli] – sOkeri [ingl.. solaris romelsac Ria guli da ab mziani] – mziT dasxiveba reSumiT gawyobili grZeli (Cveulebriv. s. solarizAcia [< laT. sol] – musikaluri ga trebSi. srola. areul rali. dareulobis. mizniT). soker] – ase uwodeben evropuli warmo Savi sqeli nisli. soldAfoni [rus. solista] – momRe didi garyvnilebis. laqis saxelebis mixedviT.smo -482- moirCeodnen garyvnilebiT). operis s. romelic kargad mze] da aerosolarQumi aris dauflebuli mizanSi – mzis abazanebis misaRebad zustad srolas. er gi tonis wesebi. samxedro piri. ro Tsulovani. solidaire] – daicvas moda da e.
sonetto] – ToTx zogadoebrivi wyobileba . romelic mo soltQsoni – Signeulisagan xarSuli (an Semwvari) iW damzadebuli Zexvi. souzi Scd. saswavlo sagani. soprano] – 1. – saxelmwifoebrivi da sa sOneti [it. lis yvelaze maRali sasim sOlo [fr. smenis gansaviTareblad. demokra¥ somnabulizmi. sonata < laT. socialis amxanaguri sazo xeteba] – mTvareuli. warmoTqmiT. romelic Sedgeba ori oTxtaepiani < laT. somnus Zi li da ambulare dadis. solitarius martoxela] da ori samtaepiani stro – beWedSi. warmoebi erTi an ori sak ravisaTvis. socialis sazogadoebrivi] an 3 nawilisagan Semdgari. nare JRera] – musikaluri na s. solfEjio [it. (ver) solitaire mettaepiani leqsi. souce] – 1. Cveulebriv 4 sociAlizmi [fr. raime kaluri varjiSi – notebis SeWamandis sqeli wveni. momRerlis an sOsisi [fr. dae sOcialdemokrAtia [laT. aseTi xmis mqone momRerali romelic gankuTvnilia er qali. smenis ganviTarebuli vo sOusi [fr. Ti sakravis. so¥ social-demokratiuli. somnAmbula [laT. sasiski Scd. 2. solfeggio] – 1. sOnata [it. wvrilad daWrili xorci 2. fisagan. socialisme < laT. mRera maTi saxelwodebis tomatis s. partia. wvrili Zexvi. soucisse] – patara mocekvavisaTvis. gadoebrivi da [berZ.-d. wevri. 2. Casmuli msxvili brilian sOprano [it. solo] – musikaluri Rero xma. meba.-483- soc solQteri [fr. qa ti. mimdinareoba. sombrero] – es panuri farTofarfliani sOcialdemOkrati – soci aldemokratiuli partiis qudi. sOmbrero [esp. nawarmoebi an calke partia. romelic Ta da kartofiliT momza gankuTvnilia moswavleTa debuli SeWamandi. broSSi da misT. somnambutia] – erTerTi politikuri luri.
aR. winaaRmdeg (1 s. sinon. lebeli rameTi. qorvaspArtaki [laT. spartakQada – 1. an saerTaSoriso masStabiT. s. beladi romis imperiis s. aRr. partia. wyobileba. s.soc -484- erTgvari. romelic metismetad sociolOgia [fr. s. welT ¥ socialisturi. (Zveli berZnuli saxelmwi spAgeti [it. Spartacus] – Wari). monebis farTo ajanyebis ¥ spekulanturi.) – saxelis TierTobasTan (qarT. fasebi. spasmos] – yelis. odnen mkacr pirobebs. didi spor sociAlisti _ 1. romelic spekulacias eweva (qarT. ¥ saspartakiado. urTierTobani. saswauli. 2. sinon. gamokvleva. sparring] – (sp.)] ita fos – spartas – saxelis liuri warmoSobis wvrili mixedviT. kunTebis krun ¥ spartanuli. CxviTi SekumSva. vis da misT. anze. s. amta saylapavi milis. socializ tuli Sekibreba saxelmwifo mis mimdevari. spartAneli _ iTqmis adami s. qeebic bavSvobidanve eCve spAzmi [berZ.) Tavisufali sawvrTneli spekUlanti – piri. Tobs mkacri cxovrebiT s. socialis] tis sxvadasxva saxeobaSi – rac dakavSirebulia [Zvel romSi monaTa ajan adamianTa erTobliv yebis beladis – spartakis cxovrebasTan da maT ur (1 s. socialisturi partiis didi fizkulturuli dRe wevri. kuWnawla nobas). w. Zv. s. brZola. .). s. romlis moqala makaroni erTgavri. sazogadoebrivi). masobrivi Sejibreba spor sociAluri [laT. spAringi [ingl. mdgomareoba. dazRveva. mixedviT]. Zv. Tavs iwr ¥ sociologiuri. gadamyidveli. spaghetti (mr. sociologie] TavSekavebul cxovrebas – mecniereba adamianTa sa eweva da kmayofildeba mxo zogadoebis ganviTarebis lod arsebobisaTvis auci zogadi kanonebis Sesaxeb. amtanoba. 2. Teoria.
spelaion dargSi. Taviseburi] – sagnis. analizi. saswavlebeli. spEqtakli [fr. farulad daTva nebi. mov sadi plomo s. s. speciAluri [laT.-485- spe wilebad daSlis Sedegs spekulianti. specialiste] s. gansakuTrebuli. saspekuliacio Scd. romelsac spe spekuliacia. suni. xe mamrobiTi sasqeso ujredi lovnebis raime calke dar (qarT. Taviseburebani.. speculatio mzis s. lenis damaxasiaTebeli spektakli Scd. specificus Teatraluri warmodgena. rac mas spEqtri [laT. adgens raime sinaTlis wamlis s. lacio. xazebi. . spectacle] – specQfika [laT. sagangebo spermatozOidi [berZ. mRvimeebs. gamoqvabuli da logos moZRv saavtomobilo transporreba] – mecniereba. Seiswavlis gamoqvabulebs. leqsikoToblioba. spekuliantalRis sigrZis. mixedviT.-is ZiriTadi fedazverva. mag. spektri. xalx. nierebis an teqnikis raime speleolOgia [berZ. spectrum] – sxvebisagan ganasxvavebs. calkeul Semadgenel na specifiuri Scd.. speqt¥ spekulaciuri da saspekuraluri. spektraluri Scd. romelic warmo ¥ specifikuri. Senoba. spektruli. speqtri. teqnikis. s. s. fasebi. sperdaniSnulebisa. mecnierebis. – adamiani. speciAlisti [fr. ufro Zvirad. sinon. anu fenis turi Scd. spekuliacicialuri codna aqvs mec uri. romelic tis s. la mniSvnelobaTa er enaTmcnierebis s. spekulAcia [laT.. optikuri grafiis s. ri). ma (spermatos) Tesli. cxoveli da eidos saxe) – 2. zôon s. s. liereba] – saqonlis Ses ¥ speqtruli.) raime sididis yve samecniero muSaobis s. (fiz. muWugTan dakavSirebuli. saqoneli. yidva da ukanono gayidva s. specialis] – 1.
romelic gviCvenebs avtomobilis. spQrali [laT. rome lic kisrulobs raime RonisZiebis Catarebas. romelic Tanda TanobiT sididiT rig mzard bruns akeTebs wertilis an RerZis garSemo. parlamentis Tavmjdomare. mowyeniloba (s. romelic mayurebels ucxadebs msaj Ta gadawyvetilebas. ri same mowyobas Tavisi da finansebiT. sokoebis. spQkeri [ingl. li] – micvalebulTa sule bis gamoZaxeba da maTTan urTierTobis damyareba. rome lic erTerT am xazis mag varadaa moxrili. speaker] – 1. spOra [berZ. spiritus su tociklo treki] – (sp.) mo tociklebiT rbola widian trekze. spontAnuri [laT. romelic suls ganxilavs rogorc sinamd vilis pirvel sawyiss. romelic arsebobs materiis gareSe da misgan damoukideblad. naRve li. agreTve rbola yi nulze. 3.) sevda. agreTve mis mier gav lil manZils. speedway. spOnsori [ingl. . mavTuli an zambara. spontaneus TviTneburi] – garegani gav lenis gareSe. spirituAlizmi [< laT.s Zve lad.spi -486- spQdvei [ingl. miwis an balaxis trekze. gan sakuTrebul usxeulo sub stancias. spining] – sportuli saTevzao xel sawyo. organizacia (zog jer kerZo piric). idealisturi moZRvreba. 2. splQni [inlg. spiritualis sulieri] – religiur filosofiuri. TavisTavad. (maTem. romlis saSualebi Tac ankess Sors isvrian. sponsor] – firma. spora Tesli] – zo gi mcenareuli organizmis (wyalmcenareebis. (sp. WanWikisebri xazi. samo spirQtizmi [laT. aSSSi: warmomadgnelTa palatis Tavmjdomare. Sinagani mizezebiT warmoq mnili. 3. spQningi [ingl. mo tociklis moZraobis siCqa res. xveuli] – 1.) krivSi: piri. spiralis < spira Runi.) brtyeli mrudi (usasru lo) xazi. spleen elen Ta] – (wign. speedometer] – xelsawyo. xsnidnen elenTis daavadebiT). spidOmetri [ingl. 2.
risame ganmtkiceba. stabilis myare. sprint] – (sp. sport] – fizikuri varjiSi organizmis gansa viTareblad da gasakaJeb lad.-487xavsebis) mikroskopuli Ca nasaxi. stadQoni [berZ. ¥ sprinteruli. Seneleba. ucvleli mdgomareobis sta Seqmna. moedani sirbilSi SejibrebisaTvis] _ nagebo ba sportuli Sejibrebi saTvis. arasayovelTao. stadialuri Scd. stagnAcia [laT. s. pirveli s. sprinter] – sportsmeni. sporAduli [< berZ.) sportsmeni. ciguraobaSi. stabilizAcia [laT. kostiumi. stadion (sigrZis sazomi)] – safexuri. s. sprQnteri [ingl. ganviTareba. Sedgeba fexburTis mindvrisa da sarbeni bi likebisagan da garSemor tymulia mayurebelTa tri bunebiT. sacxenosno s. s. sporadikos gafantuli] – rac dro dadro (aqaiq) iCens Tavs. stagno vaCereb. stabQluri [laT. fasebis s. ganviTarebis faza. rbola. vaWrobis da misT.) venuri sisxlis Segubeba.. Seferxeba. spOrtsmeni [ingl.. inventari. staieri). stadion as parezi..) Sejibreba mokle distanci aze (sirbilSi. bolo s.). ¥ stadiuri. myari. ciguraobaSi. romelic saWiroa ma Ti gamravlebisa da gavrce lebisaTvis. mdgradi] – risame mya ri. Cveulebriv aqvs Se jibrebis xasiaTi. avtosportSi . aramudmivi. sportsman] – piri. mtkice. fasebi. s. s. perio di risame ganviTarebaSi. 2. ucvleli. ¥ sportuli da sasporto. staQeri [ingl. romelic daos tatebulia grZel distanci aze SejibrebaSi (sirbilSi. sprQnti [ingl. siCqare (Sdr. sportiuli Scd.) warmoebis. romelic sprin tSia daostatebuli. umoZraos vxdi] – 1. stAdia [berZ. stabilis] – mudmivi. s. ekonomikis s. saavtomobilo s. mdgomareoba. (ekon. s. stayer] – (sp. romelic siste matiurad misdevs sports. spOrti [ingl. (medic. mdgradi. velosportSi da misT.
romelic gaCenilia CamonaJoni kiriani wylis wveTebisagan. distancia. adgili. tra faretuli. moedani. pasuxi. станица] _ ka zakTa didi sofeli. stalagmos] da stalAqtoni [berZ. romelic warmoqmnilia Ca moJonil kiriani wylis wveTebisgan. stalaktos] _ gamoqvabulSi: sta laqtitisa da stalagmitis SeerTebiT warmoqmnili sveti. standartiuli Scd. . s. da sxv. sprinteri. formis. s. start] – 1. 25 wlis s. niSani. ¥ sastarto. saidanac iwyeba Sejibreba raime manZilis dasafaravad. (gadat. norma.) Sablonuri. starter] – 1. s. pistoleti. sawyisi momenti (siswrafeSi) spor tuli Sejibrebis an saf reni aparatis afrenisa. xarisxis da misT. saxelmwifo s. stalAqtiti [berZ. risame sazomi. stAnica [rus. stalagmiti). rasac zomis. aveji. (Sdr. standard] – 1. s. stalagmos wveTi] – gamoqvabulis Ziri dan konusisebur svetebad aRmarTuli Sverili. stalaktos CamonawveTi] – gamoqvabulis TaRidan konusisebr svetad CamogrZelebuli Sverili. s. stArti [ingl. 2. ti pobrivi nimuSi. stArteri [ingl. raketa. stApeli [holand. stAJi [fr. Sabloni. stalAgnati [< berZ. (gadat. starts aiRebs – daiwyebs Sejibrebas. s. stalAgmiti [< berZ. finiSi). morbenlebi s. 2. Temebi. s. rome lic warmoqmnilia TaRidan Camonadeni kiriani wylis wveTebisagan (Sdr. stalaqtiti). trafareti. stAndarti [ingl. ¥ standartuli – 1. ¥ staieruli. s.sta -488safuZveli. 2. (Sdr.). ti pobrivi. stage] – SromiTi saqmianobis xangrZlivoba. mixedviT unda See sabamebodes raime nawarmi. stapel] – wylisaken daqanebuli beto nis moedani gemebis asagebad da wyalSi CasaSvebad. detalebi.-ze dadgenen.) araoriginaluri ram. stalaktiti Scd. Sdr. standar tis Sesaferisi.
stAtori [laT. s. mecniereba. msaxio bi.-489piri. Zravas asamuSaveb lad. monacemebi. dinamika). JurnalSi an ga zeTSi moTavsebuli mcire moculobis publicisturi an mecnieruli nawarmoebi. wonasworobis mdgomareoba (Sdr. s. romelic startis sig nals iZleva. 2. stAtusi [laT. sasoflo-sameurneo s. stAtua [laT. statuetka Scd. statistQkosi – statistikis specialisti. parlamentis wevris s. paragrafi iuridiul dokumentSi. stAtisti [< berZ. cifrebi. s. Teoria. eleqtro agregati avto mobilis. 2. nawili.raime sabuTSi. ro melic naturaluri zomisaa an masze didia. romelic sxeulis wonasworobis ka nonebs swavlobs. statos mdgomare] – usityvo role bis semsrulebeli. status mdgoma reoba. status quo] – . wylis s. masobrivi scenebis mo nawile. meqanikis nawili.). 2. statuti sxvaa (ix. statiuri Scd. statistic < laT. stAtuskvo [laT. romelic swavlobs raodenobriv sta cvlilebebs adamianTa sa zogadoebasa da saxalxo meurneobis ganviTarebaSi. statUeti [statuette] – patara statua. ¥ statikuri. Zravas) uZravi nawili. Cveulebriv iyeneben oTaxis samkaulad. ¥ statistikuri s. kre bulSi. stAtia [rus. statike] – 1. faifuris s. Статья] – 1. viTareba] – saerTa Soriso samarTalSi: samar Tlebrivi mdgomareoba. done. di plomatiuri s. status mdgomareoba] – 1. Tavi. wneva. TviTmfrinavis da misT. siaSi. leqsikonSi da sxv. mosvenebiTi. stAtika [berZ. statistiuri Scd. statua] – adamianis an cxovelis qandakeba. stator uZravad mdgomi] – eleqtruli man qanis (generatoris. statQstika [ingl. 2. romlis Sig niTac brunavs rotori. masobriv movlenaTa aRri cxva am mecnierebis meTo dis gamoyenebiT.
sawolebiT aRWurvili samkurnalo dawesebuleba. stelasi. aramoZravi. status-qvo Scd. staciOnari [laT. statut] – wes deba. sagamofeno s. s. wignebis s.. Stellage] – ram . parlamentis sxdomis s.-is kursebi. saga ni.) mwvave tkivilis Se teva gulis areSi. saerTaSoriso samarTalSi: raime garkveul momentSi (winaT an amJamad) arsebuli mdgomareoba. stEndi [ingl. stElaJi [germ.sta -490denime sarTulad gamarTu li Taroebi. statusi sxvaa (ix. stele] – qvis fi la. 2. romlebzec warwera an reliefuri gamosaxulebe bia. ¥ sastendo: sastendo srola – srola sanadiro an sas porto TofiT – mfrinavi samizne TefSebisaTvis. kinoTeatri. sta cionaruli (mniSvn. angariSi. stationarius mdgomare. ¥ stelisa. stenos viwro da gramma aso] – stenografiuli Canaweri.). 1) ti pis dawesebuleba. saavadmyofo (gansxvavebiT poliklinikisgan). stenOgrama [berZ. romelzec gamofenilia sxvadasxva eqsponati. 2. rac dakavSirebulia saa vadmyofoSi xangrZliv yofnasTan (sapirisp. s. s. s. ¥ stenografiuli. stacionaruli – 1. masalebi. moxsenebis s. ambulatoriuli). s. stAtuti [laT. biblioTeka. stenogrAfia [berZ. debuleba risame. mudmivi. stenos viwro da kardia guli] – (me dic. Canaweri. Canaweri. mkurnaloba.-Si moTavseba. stacionaluri Scd. uZravi] – 1. s.-ebi. stand] – dafa. biblioTekis s. s. stEla [berZ. stenografuli Scd. gulis angina. sistema. stenokArdia [berZ. ordenis s. stenogrAfisti – steno grafiis specialisti. stella Scd. s. stenos viwro graphô vwer] – gan sakuTrebuli niSnebisa da Semoklebebis gamoyenebiT zepiri metyvelebis swra fad Caweris wesi.
Zveli miniaturebis s. s. stereos ma gari da typos anabeWdi] – 1. vaJas poeturi s. axali s. Zveli s. ucvleli. fraza.) formebis mibaZva. stilbô vkaSkaSeb. binti. Tavisebureba. s.. stQleti [it. rac trafareti. rZis s. 1. vbrwyinav] – sinaTlis si kaSkaSis saerTaSoriso er Teuli. s. степь] – utyeo.. pasuxi. stile < berZ. s. mikroorganizmebis mospoba duRiliT. sterilisation] da sterilQzeba – 1. 3.. enobrivi xerxebis erTob lioba. 2. balaxiT dafaruli siv rce mSrali havis zonaSi. 2. sterQluri [laT.. welTaRricxvis sistema.-491- sti stEpi [rus. qi miur nivTierebaTa ze moqmedebiT da sxv. iyeneben didtiraJian gamocemebisaTvis.swo ri. stQlisti – saliteraturo enis kargi mcodne. qirurgiuli instrumentebis s. saSua lebiT. enobrivi Tavisebu rebani. (wign. gamoxarSviT. Tavisebureba. stereoti puli – rac xSirad meordeba. daviT kldiaSvilis mwerluri s. liTonis mTliani sabeWdi forma. romelic warmoad gens anawyobis an kliSes pirs. sterilis] – sterilizaciis gziT gaw mendili. ¥ stiluri. adamianis an cxovelis ga nayofierebis unaris mos poba. sti- . stiletto] – sam waxnagovani piris mqone pa tara xanjali. piri. qcevis an moqmedebis manera. 4. stilizAcia [fr. 2.) igivea. muSaobis s. xelmZRvanelobis s. ro melic asworebs raime na warmoebis stils (ix. stereOti pi [berZ. nawarmoebis s. trafaretuli. xelovnebaSi: mxatvrulad gaformebis damaxasiaTebeli niSanTvi sebaTa erToblioba. stQli [fr. Sablo nuri. s. stylos] – 1. bamba. gadat. damuSavebuli. nairsaxeoba. stQlbi [berZ. sterilizAcia [fr. Tanamedrove arqiteqturuli s. stylisation] da stilQzeba – xelovnebaSi: raime stilis (mniSvn.
kargad cnobili. Sromis nayofierebis gazrdis s. bort gamyoli. enaTmecnierebis nawili. wyali. stimulus] – ra ime moqmdebisaTvis xalisis aRmZvreli mizezi. romelic Se iswavlis mxatvrul nawar moebTa stils. fondi. sti pEndia [laT. sti plCEizi [ingl. biZgi. stQqiuri – 1. stilQstika [fr. stQqia [berZ. stiuArdesa [ingl. antikur filo sofiaSi: bunebis erTerTi ZiriTadi elementi (haeri. 3. ubedureba. xanZari. ¥ stilistikuri da (dasaS vebia) stilisturi.ro melic sti pendias iRebs. ara organizebuli. steplechase] . romelic eZlevaT studentebs. stewardess] – stiuardi qali. gazeTis s. xelfasi] – yo velTviuri fuladi dax mareba.) rbena an doRi grZel distanciaze dbrkolebaTa gadalaxviT.sti -492– (sp. damangreveli Zala (qa riSxali. stoicheion ele menti] – 1. stoQkosi [stoikos] – 1. stoi cizmis mimdevari. `stilistikurs~ xmaroben `stiluris~ (ix. miwisZvra da misT. s. ro melic bunebis yvela mov lenis safuZvlad miaCn daT. li. sxvanairad: stiqioni. miwa an cecxli). mecniereba. 2. steward] – oficianti samgzavro gemze an TviTmfrinavSi. stQmuli [laT. (gadat. sti pendianti. 2. s. Taviseburebani. stiqiiT (sti qioniT) gamowveuli.) visime moqmedebis. stiUardi [ingl. s. stylistique] – 1. sayvareli saqme. s. gare mo. gamosvlebi. s. romelic Seiswavlis gamom xatvelobiT saSualebebs. mniSvn. stili) gagebiT. ¥ sasti pendio. dakvirveba. Segnebuli xelmZRvanelo bis gareSe mimdinare.). are. aspirantebs. cxovrebis. stipendium jamagiri. 2. sti pendQati – moswavle. 3. wyaldi doba. bunebis mZlavri movle na.). zogjer `stilisturs~. stependia Scd. rac Scd. stependianti Scd.
2. ¥ stomatologiuri. kom binaciebi keTdeba saerTo. stratum fena. winaswar mofiqrebuli geg mis mixedviT. (gadat.) iTqmis TamaSis siste mis Sesaxeb. stratum fena. s.) fexburTSi: centraluri mcveli. (gadat. stress daZabva. SiSvldeba. stoma (stomatos) piri] – (medic. mdgomareoba. ybebisa da saxis daavadebebs. Sre da berZ. travmis da misT. stratEgia [berZ.) piris lorwovani garsis anTeba.)] – specialuri boWkosagan . sfero] – at mosferos zeda fena (zRvis donidan 812 km). ¥ stresuli. strategia] – 1. sphaira bur Ti. ro melic warmoiqmneba ara xelsayreli mizezebis (si civis.Sre da berZ.-4932. sadac aswavlida filosofosi zenoni] – 1. strOpebi [ingl. s. stOperi [ingl. stomatolOgia [berZ. (gadat. stratOsfero [laT.) gaWirvebisa da gan sacdelis mtkiced amtani adamiani. daZabuloba] – organizmis daZabuli mdgomareoba.) gaWirvebisa da gan sacdelis didi amtanoba. stratQsfero [laT.is bolos). me7 s. SimSilis. stoQcizmi [aTenSi porti kis (karibWe) Stoas saxel wodebis mixedviT. romlis dro sac calkeuli svlebi. sfero] – dedamiwis qer qis zeda nawili. romelic troposferos zeviTaa. strEsi [ingl. 2. 3. didi samxedro obieqtebis Catarebis mec niereba da xelovneba. stoma (stomatos) piri da logos moZ Rvreba] – medicinis dargi. wel TaRr. (sp. strop (mx. romelic Seiswavlis kbi lebis. poliklinika. sphaira burTi. stopper] – (sp. romel Sic msaxiobi qali Tanda TanobiT ixdis tanisamoss.) sapasuxod. romelic naleqi qanebisagan Sedgeba.) sazogadoebrivpo str litikuri brZolis xelm ZRvanelobis xelovneba. omis momzadebisa da warmoebis. stomAtiti [berZ. piris Rrus. strQptizi [ingl. striptease] – warmodgena. erTerTi mniS vnelovani filosofiuri mimdinareoba Zvel saberZ neTSi (warmoiSva Zv.
gancda. specialuri sadgomi. obieqburebani. cvlilebebi. obieqturobis uli s. aRnagoba. 2. sSi Sinaarsobrivad da dokumenturi filmebis s. piraduli. Ti. 6.). leqsi. studio] – 1. ¥ studenturi. struqturaluri Scd. stUdenti [laT. 3. Tavisepirovneba (sapirisp. midgoma. romle gi Teatraluri koleqtivis saxelwodeba. mikerZoebi an moqandakis saxelosno. structura] – Cawera gramofonis firfi risame Semadgeneli nawi taze an magnitofonis fir lebis urTierTmimarTeba ze. mxatvrebs an msaxiobebs am subieqtiuri Scd. sadac xdeba xmis strUqtura [laT. sawarmo. (filos. cnobeli da gardamqmneli. subieqtis damaxasiaTebeli. gadacemebi (radiostudia. saswvleblis moswavle. dentis) mecadine] – umaRlesi subiEqturi – 1. agebutelestudia). mxatvris 2. araobieqturi. sawarmo.subQeqti [laT. biTac adamiani (an tvirTi) Teatris s. arqona. rogorc nizaciuli s. s. (filos. qvemdebare.) msjelobis sagani. cnobiereba. romelic uSvebs Suts. ritmulad gaerTianebuli 5. ti). axalgazrda msaxiobTa zo . subictum] – 1. s. zadebs. s.). qoreografi. wlebi. Sexeduleba. orga. analizi. niadagis s. poemis s. agebuleba. stUdia [it. mikerZoeba. leba. warmoebs radio an tele ¥ strofuli. (log. saopero s. wyoba. adamiani. (gramt..str -494- dagrexili Tokebi.). s.. s. enis s. romelic s. studens (stu3. s. s. materialuri samyaros Sem ¥ struqturuli. s. saswavlebeli. 2. saTeatro s. sadac ramdenime striqoni. strophe] – leq kinostudia).. (qarT. sinon. s. kinofilmebs (sxvanairad: strOfi [berZ.subieqtQvizmi – piraduloba. xmis Caweris s. cxovreba.. Camoekideba gaSlil para 4.
firmebs. 2. fiz.) myari moaxdina am ukanasknelze. saCuqari. ¥ subtropikuli. sutroposferosagan. mareba. kulturebi. mikroorganiz nentis didi geografi an po mebisaTvis). sub qveS da tropikebi] – dedamiwis organoebs. substratum] – s. hava.) raime movlenaTa ¥ suveniruli. sam saxurebrivi disci plinis sUbtitri [laT.) sakvebi garemo da ix. rebis mkacri sistema. devna meore enam. (biol. sub qveS da stratosfero] – (Txevadi mdgomareobis ga atmosferos fena. sub qveS da fr. litikuri nawili. romle mwifoebs. bordinatio] – (wign. stratosferos gamoyofs subordinAcia [laT. subtil] – (sa ub. (filos. kadris qveS warwera.) ufro sebisadmi umciresobis subtQluri [fr.) enaTa Seswavlis samxreT-aRmosavleT aziis dros: ena. sUbstrati [laT.-ebis maRazia. kontinenti] – konti (Cveulebriv. . rome subsQdia [laT. substantia arsi] – risame safuZveli. romelic gamo s. calke sferos ori fizikurge ul pirebs an sxva saxel ografiuli zona. 3. s. roemlic motovebiT). s.) nazi agebulebisa (iTq samsaxurebrivi daqvemdeba mis adamianze). souvenir] – sa maxsovro nivTi. sublimo va melmac garkveuli gavlena maRleb] – (qim. saxsovari. romelsac saxel mwifo uwevs adgilobriv subtropQkebi [laT. substAncia [laT. magram ro sublimAcia [laT. aqrola. wifo s. (lingv. arsi. suvEniri [fr. 1.. subsidium] – lic ucxo enis mokle Tar fuladi an nivTieri dax gmans warmoadgens. nivTierebis airisebur mdgomareobaSi gadasvla substratOsfero [laT. sub qveS saerTo safuZveli. sufsidia Scd.-495- suv subkontQnenti [laT. bic CrdiloeTiTa da samx skolas gamouyves saxelmreTiT akravs tropikebs. titre titri] – kinofilmis dacva.
Sedge ba ramdenime aTasi moTx robisgan. 2. meTaurobiT. sunna] – muslimanuri `wminda Tqmuleba~. zemoT. sUlTani [Turq. Tavze] – pirveli Se madgeneli nawili rTuli sityvebisa.] aRmosavleTis zogi musli muri qveynis monarqis ti tuli. zeadamiani. zeviT. romlebic miewe reba mahmads. sûra] – muslimanTa wminda wignis – yuranis calkeuli Tavi.. nawarmi. supermArketi [ingl. sUperyda – qaRaldis yda. umaRles Tvisebas an maRal gaZlie rebul moqmedebas. suverEnuli – suverenitetis mqone (saxelmwifo). Siizmi). supErmeni [ingl. supermarket < super. romelTac axasiaTebs wyliT mdidari xorciani foTlebi an Reroebi. superlaineri. ¥ sasuveniro. agava da sxv. mTavars. daumarcxebeli. suvEreni [fr. superrazmi. superman ze adamiani] – 1. sUra [arab. sultan < arab. super. suverenQteti [germ. sUmo – [iap. romelic yuranTan erTad sunasac aRiarebs (Sdr. ro melic darwmunebulia Ta vis upiratesobaSi sxva adamianebTan SedarebiT. [laT. ze. ki nomebrZolisa da sxv. umaRles xarisxs. romelic Semokruli aqvs wigns garedan. Souveränitit < fr. supermoduri. s. surdus yru . souverain] – umaRlesi Zalauflebis mpyrobeli. sukulEntebi [< laT. univermaRi..). surdokAmera [laT. aloe..] _ iaponuri erov nuli Widaoba. sUna [arab. maRazia. mouxelTe beli gmiri deteqtivisa. super zeviT. ze da market bazari] – didi (Cveulebriv produqtebis) TviTmomsaxurebis maRazia. 2.suv -496- s. romelic aRniS navs: 1. sUnizmi _ islamis mimarTu leba. succulentus wvniani] – mravalwlovani gvalvagamZle mcenareebi (kaqtusi. souverainite] – sa xelmwifos sruli damou kidebloba. adamiani..
mavlobaSi (maTi SerCevisa momsaxurebis s. gamoxatavs risame mowyo suflQori [fr. sphinx] – 1. bolo sqEma [berZ. 1isaT sxvis nacvlad moTavsebuli] vis). imyofebian xolme martoo 2. 2.-ebi. sfEro [berZ. s. romelic sarTi. erTi Tviseba aqvs.) yalbi. in mwoliare lomi (faraonis duri wminda (saRmrTo) da Zlierebis gansaxiereba). romelsac tatebi. romel aseTi formis mqone sxeuli. Scd. agreTve. baSi xangrZlivi drois gan gavrcelebis are.-s radiusi. dianobis mistikurasketuri 3. eg 2. ro melsac namdvili sagnis. produqtis mxolod zogi sferiuli. s. surrogatus ¥ sferuli (mniSvn. dax televizoris s. forma] – 1. sphaira] – 1. risame gadmocema.. (gadat. (wign. viwrocxviriani maimuni pa sUfiqsi [laT. iuridiuli (Semdeg. romlis yve 2. dedamiwis s. linza. s. schema garegnoba. suffixus bolos vianebis saxisa. s. tani lomisa aqvs.-497- sqe da kamera] – kosmonavtikaSi: la wertili Tanabrad aris bgeraTSeuRweveli kedle daSorebuli centridan. romelic me8 culi vinme an rame. ekrani. s. s. gavlenis da wvrTnis dros).] – mahma mkerdi qalisa. aRwera . (gadat. Tavi da sUfizmi [< arab. nawilebis urTi mokarnaxe (TeatrSi). mimagrebuli] – (gramat. erTkavSirs.) 5. souffleur] – bilobas. falsifici vipteSi: uzarmazari qvis fi rebuli ram. zedapiri. erTgvari pepela. sfQnqsi [berZ. saukuneSi warmoiSva. surOgati [laT.) risame moqmedebis. Suli zedapiri.] – Zv. traq frTosani arseba.) saidumloebiT mo mimarTuleba. bis mqone sadgomi. 4. – 1. gura – adamianis Tavis mqone sUtrebi [sanskr. risame Semcvleli. sityvis Ziris Semdeg mo Tavsebuli afiqsi. Zv. sxeulebi. naxazi. berZnul miTologiaSi: samedicino) wignebi. Sic momavali kosmonavtebi birTvi.
Teatraluri moRvaweoba. am dafaze dakidebuli Je mbrunavi s. nazodi. usagno s. risame gadmocemaSi. lmadidebel da kaTolikur s. gadmocema. teraturuldramatuli na sqolAstika [berZ.4isaTvis). gverdis qveda nawilSi tAbeli [germ. s. piesis yoveli moqmedebis metabele _ sawarmos. garegnoba. sqOlio [berZ. ganmarteba. tabella cxrili] – specialuri scEna [laT. romlis mixedvi swavluli] – formaluri. monacemebi. metyveleba. s.s. mxatvruli nawarmoebis nawarmoebis s. gamosaxvaSi. romanis s. kino ¥ sqemuri da sqematuri. gamoTxovebis s. Tac idgmeba kinofilmi. cxovrebasa da praqtikas ¥ sascenaro. s. Teatraluri war gamocxadebisa da iqidan modgenisaTvis gankuTvnili wasvlis aRricxvisaTvis. tonebi. 4.sqe -498- zogadad. masala.is ostatebi. Tabelle < laT. 3. marjabaSi.-ebi. aris moTavsebuli. schisma] – marT (mniSvn. moTxrobis. scenario] – li nawilis gamoyofa. scaena < berZ.-is novatori k. xelovneba. sovrebeli s. niSvili... msjeloba. eklesiaSi: ganxeTqileba. Teatri. dasamax sqematiuri Scd. klebis s. xazi. erTiani eklesiidan raime scEnari [it. scholastikos warmoebi. mowyvetili codna. romelic la. skene dafa muSamosamsaxureTa karavi] – 1. ro t melic ZiriTadi teqstis qveS. s. . (romanis.. ¥ scenuri da sasceno sqQzma [berZ.. 2. scholion] – SeniSvna. tabuliT aRricxavs samu pirveli moqmedebis finaSaoze gamocxadebas da iqi luri s. amaRlebuli moedani. dawe calkeuli nawili.) calkeuli epi telefonis aparatis s.. trafaretuloba azrovne s. 1. gamosv sebulebis muSaki. sqemAtizmi – gaubraloeba. fakulteti. suraTis .
sagnis akrZalva. 2. imavis gameoreba sxva sityvebiT. 2. tAiga [Turq. Takelage < holand. epiteTi. traqtiri.. tautologie < berZ. ruseT Si. dafa] – specialuri fari an ekrani. restoranSi. tak tavtOgrama [berZ. CineTSi da sxvagan). tavtolOgia [fr. romlis yvela sityva erTi da imave asoTi iwyeba. sadac sauzme.] – xSiri.-499dan wasvlas. gemis xelsawyoebis (gem sarTavebis. taverna] _ italiasa da zog sxva qveyanaSi: sami kitno. ZiriTadad wiwvovani tye evropis. tAblo [fr. romelic icis samxreTaRosavleT aziaSi da wynari okeanis dasavleT nawilSi (iaponiaSi. tabu] – 1. grigali. . ¥ metabelisa. sadili da sxv. gemis yvela gemsarTavi afrebis marTvis mowyobiloba. tabouret] – xis ubralo uzurgo skami. tauto igive da gramma Cawera] – leqsi. taburetka Scd. logikaSi – msjeloba. yvelasaTvis es iyo t. trosebis) er Toblioba tvirTis awevisa da gadaadgilebisaTvis. vagzlis t. cimbiris t. iakut. takElaJi [germ. moaqvT garkveul dros da saerTo menius mixedviT yvelasaTvis. t. romlis darRveva crumorwmuneobrivi war modgenis mixedviT TiTqos gamoiwvevs ubedurebas. tAverna [it. tAbu [polinez. saerTod raimes mkacri ak rZalva. moqmedebis. pansionSi: saerTo sufra. taQfuni [ingl. tAbldoti [fr. ¥ tavtologiuri. aziis da amerikis CrdiloeT nawilSi. romelzedac qvey ndeba sxvadasxva Suquri informacia. ze bunebrivi Zalebisagan mov lenil sasjels.] – gamanadgurebeli qariSxa li. tabUret-i [fr. daado.. typhoon < Cin. stadionis t. pir velyofil xalxebSi: raime sityvis.] – 1. table d’hôte] – sastumroSi. t. metabelesi Scd. 2. tauto igive da logos sityva] – 1. tableau suraTi. ro melSic qvemdebare igiveo biTia Semasmenlisa.
3. (arqit. tangens Semxebi] didi erTeuli. icavs sad da tyviamfrqvevebiT aris goms garedan haeris SeRwe aRWurvili. mZime t. baraTi. Tavisi Za romelic marTkuTxa samku liT danaSaulis fardi] TxedSi udris mocemuli – gvarovnuli da monaTm kuTxis pirdapir mdebare flobeluri sazogadoebis kaTetis Sefardebas meore samarTalSi: sasjelis zo kaTetTan. sazidi gemi. talanto] – 1. romelic zustad See tangesi Scd. sabameboda miyenebul zi ans (`Tvali Tvalisa wil. romelsac eyrdnoba gumbaTi.) maxvili kuTxis talQoni [laT. ruli an mravalwaxnaga na s. di tvirTis (upiratesad navTobproduqtebis) gada tAmburi [fr. tAnkisti _ samxedro piri. 2. (gadat. biani sabrZolo TviTmavali 2. tAloni [fr. nis) SurisZieba.) wyvilad. Seteva. wili. lizebuli masala. divizia.tal -500- tAlanti [berZ. romelic satanko jarSi tAmponi [fr. – (maTem.-Si gamosvla. talio (taliotrigonometriuli funqcia. oradgiliani velosi pedi. tango] – salonuri neltempiani cekva qalva kbili kbilis wil~). talon] – patara t. nebSi. tambour] – 1. rac risame miRebis uflebas iZleva.) Senobis cilind ¥ satanko. visgan. gansa Jisa. s. musika cekvisaTvis. tandem] – 1. kuTrebiT mkveTrad iyo ga moxatuli xamurabis kano tAndemi [ingl. tampon] – steri msaxurobs. tAngo [esp. romel sac deben WrilobaSi. rkinigzis samgzavro vago tAnki [ingl.. tank] – muxluxe nis daxuruli baqani. saTavsi – Senobis Sesas manqana. tAnkeri [ingl. msubuqi t. ma. sisxldenis SesaCereblad 2. antikur samyaroSi gavr an Cirqis Sesawovad.RruSi gansakuTrebuli niWi.romelic qvemexebiTa vlel karTan. . celebuli fulis yvelaze tAngensi [laT. tanker] – Txeva benzinis t.
musika am samarSruto taqsi _ iseTi cekvisaTvis. tachys verc wyals svamda. win gamoSverili wyalq tAqsa2 [fr. mwifenayofian xexilis qveS. zustad sikaluri nawarmoebi. tarif < arab. vian autanel tanjvaze. taqsi. veli. lili manZilis safasurs. berZnul miTologiaSi: li diis mefe. t. rantô damangreveli] – 1. (qarT. таран < berZ. tadaoba Ziudo.). dadgenili marSrutiT...] – raime saxis gadasaxadis Tebma miusajes saukuno (an sazRauris) ganakveTi tanjvaidga yelamde wyalSi. tachos siC sasurveli mizanTan. ro iaraRi (icodnen Zvelad). kasrebi da misT.-501- taq tantAlosi [berZ. ro (Sdr. am cekvis tempis mqone mu gadahyavs erTi.. sinon. romelic uCvenebs gav tarAntela [it. Tantalos] – didi Sxamiani oboba. taxi] – dasaqiravebe nebdnen mtris gemze dar li avtomobili. veSa nawili. tarAntuli [it. taxe] – nixri. desac vinme axlos aris taqOmetri [berZ. (samx. tarantola] – ¥ taqsim. такса germ. t. brunvis siCqaris gasazomi tAra [it. safuTavi masala (yuTebi. magram qare da metreô vzomav] – ver aRwevs mas. tara] – saqonlis Se xelsawyo. melsac grZeli tani da 2. feni Wilobi. tAtami [iap. italiuri xalxuri swraf msubuqi t. qaRaldis t. bradikardia). yofaSi. magram verc xils Wamda da taqikArdia [berZ. Dachlis sangrevi sabrZolo shund] – patara ZaRli. Zvelad iye tAqsi [fr. taran-tella] – 1. romelsac mgzavrebi 2. nixri). satvirTo t. cxov robs miwaSi. romelsac di minis t. romelsac Rmer tArifi [fr. ked tAqsa1 [rus. swrafi da kardia guli] – tantalosis tanjva _ ity (medic.) gulis aCqareba.) samxedro gemis mokle fexebi aqvs.di gamoyeneba aqvs iaponiis is sawyobi.] _ iatakze dasa tomrebi. taqsis (`taqsis ga- .ze imarTeba Wi tArani rus. aqvs mricx tymisaTvis. tempiani cekva.
telegrafi. taqsSi. SeniSvna. tyavi] – cxovelTa fi tulebis damzadeba. taqsamotori Scd. telEgrafi [berZ. Taktike] – 1. t. tAqti2 [fr. ¥ taqtiani. momzadeba. taqsomOtori _ igivea. Tavis daWeris unari.. sazRvao brZolis t.-ebi. ornawiliani t. tēle Sors da gramma aso] – (moZv. takti. [berZ. adamiani. telEgrama [berZ. jarebis t.] – 1. takt da tactus Se xeba] – zomierebis grZnoba.. taxis mo wyobiloba da derma ka ni. tēle Sors da grafo vwer. Semdeg. t. me19 smde – saxelmwifo sapatimro. 3.. igivea. parki. metruli mu sikaluri erTeuli. raime meqanizmis samuSao ciklis nawili. erTmaneTis momdevno Ta nazomieri moZraoba. taqsidErmia [berZ. (samx. t. tele. taqss.mde – me fis cixedarbazi. tAqtika [berZ. taktika Scd. Ta vaziani moqceva visime mi marT. romelSic am wyvdevdnen gansakuTrebiT saSiS damnaSaveebs. s. ¥ sataqsomotoro. teleskopi.) brZolis nawarmoebis Teoria da praqtika. 2. ¥ taqtikuri. kavSir gabmulobis sistema. saqcieli. uvertiuris daskvniTi t.taq -502- mouZaxes~). telestudia. tēle Sors] – pir veli Semadgeneli nawili rTuli sityvebisa mniSvne lobiT: 1. tAqti1 [germ. magram sayovelTaod vrcel deba: taqsma. Sor manZilze an ganxorcielebadi manZil ze. Tower] – lon donSi: me1617 ss. tAueri [ingl. tactus Sexeba] – 1. rome lic uzrunvelyofs sade nebiT cnobebis miRebas da . ¥ taqtiani. darty mebi.). Sigawvis Zravas dguSis t. Takt < laT. telekamera. amJamad istoriuli muzeumi. amocana. sityvis `satelevizio~s Sesabamisi. t. taktiani Scd. rac depeSa. rac taqsi. oTxtaqtiani Zrava. 2. taqsiSi.
-is programa.-is lenti. kavSiri. t. marsis t. kabeli. visio xedva] – uZrav da moZrav gamosaxulebaTa bgeriTi gadacema Sor manZilze da ekranze miReba eleqtro da radiokavSirebis saSua lebiT. tēle Sors da laT. tēle Sors da pathos grZnoba] – movlena. s. sawarmoo procesebis marTva Sori manZilidan kavSirgabmulo bis saSualebaTa gamoyene biT. feradi t. television < berZ. ¥ sateleskopo. romelsac aqvs sa beWdi manqanis ti pis kla viatura. televisor berZ. visio xedva] – aparati sate levizio gadacemaTa da ma Ti bgeriTi Tanxlebis mi saRebad. s. telemeqAnika – 1. telepATia [berZ. s. t. ramac gavrceleba ver hpova. 2. dakvirvebebi. gadacema. planetebi. s.-is Senoba. t. tel ¥ satelevizio. t. linzebi.-is sistema. . t. televQzia [ingl.-503swraf gadacemas Sor man Zilze eleqtruli signa lebis saSualebiT (morses kodi). telEskopi [berZ. romelic axorcielebs de peSebis miRebasa da gada cemas. romelic gamoixateba erTi piris nevrvulfsiqikuri mdgomareobis Sesaxeb in formaciis gadacemaSi meo re pirisaTvis Sor manZil ze. tēle Sors da skopeô vuyureb] – ast ronomiuli optikuri xel sawyo cis mnaTobebze dak virvebis sawrmoeblad. ¥ teleskopuri.. televQzori [ingl. t. ¥ satelevizio. romelic aseTi mar Tvis saSualebebsa da me Todebs swavlobs. s.-is aparati. s. antena. teletAi pi [ingl. 2. s. feradi t. 5060 wlebSi ixmareboda agreTve – telexedva.-is ekrani. filmi. t. tele Sors da laT. mecnierebisa da teqnikis dargi. saxelosno. ¥ satelevizio. teletype] – telegrafis asosabeWdi aparati. kavSirgabmulobis sawarmo.
mgznebare t. raime sxeulis. elsmeni Scd. f. aseTi kavSiris abonentis nomeri..-ma dareka. temperAmenti [laT. ¥ sateletai po.-is aparati. aseTi kavSiris ganxorci elebisaTvis saWiro aparati. temperatura swori Sefardeba.tel -504daurekes. msaxiobi. sxva gvarad faqsi] – 1. tEleqsi [ingl. t. faqsimi luri kavSiri nabeWdi in formaciis gadasacemad.-iT . tEmbri [fr. temperAtura [laT. musikaluri sakravisa).-is uvertiura. temtus dro] – 1. mgzne bare. temperamentiani – cxoveli temperamentis mqone. TviT informacia. romlebic vlindeba garesamyarosTan adamianTa urTierTobaSi. t. telefax tēle (graph) telegrafi da facs (imile) gaakeTe msgavsi. telEfoni [berZ. saer TaSoriso ubnebze iyeneben sixSiriseul telegrafis arxebsa da radioarxebs. t. 2.-is xma. sadguri. sasiamovno t. saqalaqTaSoriso t. energiuli. done. tempo < laT. nor maluri mdgomareoba] – 1. 3. darbazi. s. telex] – saa bonento telegrafirebis saerTaSoriso qseli. qseli. nivTierebis siTbos xarisxi. aparatura. 2.-is gadacema. temperamenuntum Tanazomieri na revi] – fsiqikuri wyobis Taviseburebani. cekvebi. ¥ satelefono.-ebi. f. romelic mierTebulia sig nalis micemisaTvis tele fonTan. tEmpi [it. s. t. mis qcevaSi.-is miReba. mrewvelobis ganviTarebis t. swrafi t. s. timbre] – akus tikuri Tavisebureba (xmis. tēle Sors da phone bgera] – teqnikur mowyobilobaTa sistema laparakis sadenebiT ga dasacemad Sor manZilze eleqtruli energiis saSu alebiT. s. musikaluri na warmoebis Sesrulebis sis wrafis xarisxi. t. romelic gadacemulia aseTi kavSi riT. 4. telEfaqsi [ingl. risame mimdinareobis gan xorcielebis siswrafis xa risxi.
tEnori [it. saxelmwifos t. tenore] – 1. tendEncia [ger.. sicxe). tErmini [laT. terminus saz . saqarTvelos erTiani (ganuyofeli) t. mamaka cis yvelaze maRali sasim Rero xma. saqarTvelos t. tErasa [fr.) avadmyofobis dros: sxeulis siTbos maRali done (qarT. haeris saSualo t. rogorc jan mrTelobis maCvenebeli. tEnderi [ingl. tendenciozuri Scd.. romelsac Tavs axveven mkiTxvels. risame ganviTarebis mimarTuleba.. progresuli t. ro melic uSualod ebmis or Tqlmavals. cvlilebani. normaluri t. wylis duRilis t. tEnti [ingl. ¥ teritoriuli.] – iaponiis impera toris tituli (misi ufro cnobili titulia mikado). teritorialuri Scd. terasebi – ferdobze kibekibe gaCe nili an gakeTebuli hori zontaluri an odnav da qanebuli baqnebi.ebaze gaSenebuli xexili. tender < tend momsaxureba] – 1.-505 wylis t. terasse] – 1. midrekileba. sa cxovrebeli saxlis miSene buli Ria aivani. 3. msmenels. t. (saub. 2. qarxnis t. Cveulebriv mr. done. reJimi. 2. qalqis t. Sigawvis Zravis t. gansakuT rebuli ti pis vagoni wylisa da sawvavis Sesanaxad. 2isaT vis). 2. Tendenz laT. 2. territorium] – garkveuli sazRvrebiT Se mofargluli miwis sivrce (nakveTi). romelsac aqvs boZebze dayrdnobili saxuravi.. winaswar SemuSavebuli calmxrivi azri. aseTi xmis mqone momRera li. teritOria [laT. zrdis t. tendo miviswrafi] – 1. 2.. Ria konkursi raimes yid vis an romelime saqmis Ses rulebaze uflebis mosapo veblad. sinon. miswrafeba. Cardaxi mzisa da wvimisagan dasacavad. tent] – tilos farduli. terasi Scd. ¥ tendenciuri (mniSvn. t. ¥ temperaturuli. sazRvrebi.. kritika. adamianis sxeulis siTbos xarisxi. t. ter tEno [iap.. aweuli t.
mowyobi loba gamoTvliTi sistemis SemadgenlobaSi. bolo sadguri (rkinigzis. terminAluri [laT. terminolOgia [laT. teretenthinos] – fisovani wveni. terminalis dasasrulis momaswavebeli] – (wign. saboloo. komisia. tErori [terror SiSi. gankuT vnilia sistemaSi infor maciis Sesatanad da iqidan gamosatanad.-is msxverpli. ¥ saterminologio. faSisturi t. aqti.. Terminologia. ¥ teroristuli. terpEnTini [berZ. teqnikuri t.) sicocxlis uka naskneli stadia. terOristi _ individua luri teroristuli aqtis momxre da monawile.) bolo. vyof] – (astr. t. metroplitenis). avto-satraqtoro t. termino sazRvars vavleb. t. sakonteQnero termQnali – sazRvaosavaWro navsad gurebSi: saTanado meqaniz mebiT aRWurvili adgili. terminaluri mdgomareoba – (medic. termQnali [laT. saTerminologio Scd. ro melic wiwvovan xes sdis Wrilobidan. leqsikoni. 2. Termini Scd. filosofiuri t. romelic zustad gadmoscems codnis raime dargis cnebebs. ¥ teroristuli. ¥ terminologiuri. sasazRvro mdgomareoba sicocxlesa da sikvdils Soris. terminus sazRvari da logos moZRvreba] – codnis garkveuli dargis terminebis erToblioba. Terminologiuri. organizacia.ter -506Tanamgzavris zedapirze.. t. t. terOrizmi – teroris po litika da taqtika. saSine leba] – politikur mowi naaRmdegesTan angariSis gasworeba ZaladobiT (mok vliTac ki).) sinaTlis (dRis) da sibnelis (Ramis) saz Rvari planetis an misi . ZiriTadi ned leulia ski pidarisa da Rvari] – sityva.. maTematikuri t. s. terminalis saboloo] – 1. terminAtori < [laT. sadac xdeba gemebze dasat virTi da gadmosatvirTi konteinerebis damuSaveba.
.. test] – mokle amocana. romlebsac iyene ben raime saqmeSi. 3. t. Sro mis im iaraRebisa da sa SualebebaTa erToblioba. texnikuri Scd. intervali pir velsa da mesame safexurebs Soris. tEsteri [ingl. violinos dakvris t. iye neben medicinaSi. terpsQqora [berZ. t. warmodgenili hyavdaT qalad. . teqnikasTan.-507kolofinis misaRebad. romlebic gamoiyeneba ma terialur faseulobaTa Sesaqmenlad.) samstriqoniani stro fi sonetSi. tester] – xel sawyo risame (mag. ¥ testuri. tEsti [ingl..-ebi.. samTo t. (poligr. warmoebis pro cesTan dakavSirebuli. inJinrebi da t.) igivea. mis gamoyenebasTan dakavSi rebuli. t. texnika.. erToblioba profesiuli xerxebisa. techno osta teq toba. (mus. dokumentacia. tErceti [it. meqanikur mo wyobilobaTa da iaraRebis erToblioba. manqanebis. teqnQkosi 1. samSeneblo t. saSualo teqni kuri ganaTlebis mqone spe cialisti. usafrTxoebis t. terzetto] – 1. teqnikaSi (laqsaRebavebis dasamza deblad).-is ganviTareba. CamorCeniloba. t. musikaluri gamis mesame safexuri. mid rekilebisa da SesaZleb lobaTa gamosacdelad. Wadrakis TamaSis t. teqnQkuri – 1. tercia mesame] – 1. t. samxedro t. manqanebis da meqanizmebis muSaobasTan. gamocdebi. t. romelsac xelSi lira uWiravs. intelegencia. xelovneba] – 1. 2. 2. 2. 2.. romelsac aZleven gamosacdel pirs misi go nebrivi ganviTarebis. eleqt ronaTurebis vargisiano bis) Sesamowmeblad. tEqnika [berZ.. progresi. sasoflo-sameurneo t. mowinave t. tErcia [laT. (lit. Terpsichora] – berZnul miTologiaSi: muza cekvisa da gunduri galobisa.) sasaTauro Srif ti erTgvari. rac trio. avto-satraqtoro t.
textum kavSiri. tiegel] – cecx lgamZle WurWeli. Cais t. forma. tQpi [laT. qu rumebis Tavsaburavi (ro gorc Zalauflebis simbo lo). simReris t. tvQsti [ingl.). geologiis dargi. tEqsti [laT. 2. tQgeli [germ. teqstolOgia [laT.) Senobis nawilebis urTierTganlagebisa da misi formebis. axali t. forma.-meqnikosi.. texnologiuri Scd. t. TviTfrinavis axali t. t. teqnikis dargSi momuSave piri. procesi. nivTie rebas. romelic swavlobs dedamiwis qer qis moZraobasa da defor maciebs da maTTan dakavSi rebul Tvisebebs.-is danergva. ¥ tigelisa.-ebi... texnologi Scd. (arqit. nimuSi] – 1. logos moZRvreba] – filosofiis dargi. romel Sic adnoben an axureben sxvadasxva masalas. teqnolOgia [berZ. sabuTi da misT. texnologia. romis papis gvirgvini. tQara [berZ. ¥ teqnologiuri. saxe. 2. avtomobilis awyobis t. tiara] – 1. Zvel aRmosavleTSi: mefeebis. typus anabeWdi. norCi t. techno ostatoba. texnikosi Scd.. texniki. xelovneba da logos moZRvreba] – sawarmoo procesebis erToblioba warmoebis garkveul darg Si. tektoniko mSeneblobis xelovneba] – 1. sagnebis.. twist] – cekva erTgvari. SeduRebis t. Txzuleba. `vefxistyaosnis~ t. warmoebis xerxebis mec nieruli aRwera. teqnOlogi – warmoebis ro melime dargis teqnologiis specialisti. rome lic kritikulad swavlobs literaturis Zeglebs da istoriul dokumentebis . 2. textum da berZ. proporcie bis Sefardebis Tavisebu rebani.. inJiner-t. depeSis t. tiglisa Scd. teqtOnika [berZ.teq -508teqstebs maTi mecnierulad gamocemis mizniT. movlenebis garkveuli jgu fis nimuSi. SeerTeba] – dawerili raime (literaturuli nawarmoebi.
tyrannos] – sas tiki mmarTveli. titAnuri _ (wign. ityvian Zalian did moaz rovneze. miTologiis uk vdavi uzarmazari arsebis Titanis saxelis mixedviT]. monologi. romelic moqmedebs TviTneburad da ZaladobiT (sinon. titaniuri Scd. tirage] – 1. titre] – warwera kinofilmis kadrze. tQraJi [fr. ro melzedac mocemulia saTa . despoti). titulus] – 1. 2. ¥ tiranuli. grafis t. tirannia] – TviT nebobasa da Zaladobaze damyarebuli mmarTveloba (sinon. beWdviTi gamocemis egzem plarTa raodenoba. tQrada [fr.-509avtomobilis axali t. movlena. t. typos ana beWdi da logos moZRvreba] – sagnebis an movlenebis klasifikacia maTi saerTo niSanTvisebebis mixedviT. Cempionis t. t. qimiuri elementi. mxatvrul literaturaSi. didi t. tQtri [fr. geniosze. feodalur da burJuaziul sazogadoebSi: sagvareulo an boZebuli sapatio wode buleba. tQrani [berZ. 2. ti tanebi – berZnul miTo logiaSi: ukvdavi arsebebi. saerTod raime sapatio wodebuleba. wignis pirveli gverdi. qarTveli qalis t. sesxis an latariis mogebaTa ga TamaSeba. 1isaTvis). t. Sroma. 3. proeqti. romlebic Seeb rZolnen olimpiel Rmer Tebs. ti pQkoni [berZ. t. gamocemuli wigni. tirAnia [berZ. gigantebi. ¥ ti puri da ti pobrivi (mniSvn. 2. replika. tirade] – paTosiT warmoTqmuli grZeli fraza. 3. t. ti piuri Scd.) uzarma zari [berZ. romelSic ganzogadebulia adamianTa garkveuli jgufis Tvise bebi. magaliTi. mxatvruli saxe. Titan] – 1. typicon] – sa eklesio wesebis krebuli. tQtani [berZ. 2. Zala. despotizmi). xelisufleba. tit saxelmwifo sesxis morigi t. ti polOgia [berZ. fola disferi magari liToni. tQtuli [lat. t.
mxatvrobaSi: feris esa Tu is SesamCnevi sxvaoba (qarT. saubris esa Tu is ieri (qarT. typhlos usinaTlo da paidagôgiks] – pedagogikis dar gi. tQfozi [it.] – un gruli TeTri sadeserto Rvino. tOni [berZ.-ebi. (mus.) `tifi anebi~] – ase uwodeben ita liaSi fexburTis gulSe matkivrebs.] – CrdiloeT ame rikel indielTa sabrZolo iaraRi – msubuqi najaxi. gaSeSeba] – ram denime mwvave infeqciuri daavadebis saerTo saxel wodeba. tOna [fr.) gansazRv ruli sididis Sualedi or mezobel bgeras Soris. tonos xmis amaR leba] – 1. rwmenis Semwyna rebloba. romis sruluflebian moqalaqeTa zeda tansacmeli – grZeli wamosasxami.ro melsac Soridan sasrolad iyenebdnen. tifosi (mr. tomahawk indielTa erTerTi enidan algonk. naTeli t. dabali t. 2. 3). naxevartoni – musikaluri intervalebis sazomi erTe uli – simaRlis mixedviT umciresi manZili bgerebs Soris. rac tituli (mniSvn. sax. muqi t.-ebi. 3. tolerans (tolerantis)] – (wign. tolerAntoba [< laT. ¥ togisa. tOnaJi [fr. togasi Scd. maRali t. satransporto saSuale baTa. ¥ satitulo: satitulo furceli _ igivea.) sxvi si azrebis. tQfi [berZ. 2. ge mis (gemebis) wyalwyva an tvirTmzidaoba. tOga [laT. gadasvlebi. elferi). t. avtoris gvari. tomOhavki [ingl. transportis tvirT mzidaoba. sinon. sinon. tonne] – wonis er Teuli zomaTa metrul sis temaSi: udris 1000 kgs. kilo).. weli da sxv. tOkai [< geogr. romelic amuSavebs usinaTloTa da cudad mxedvelTa swavlaaRzrdis sakiTxebs (meTodebs). ¥ tonaluri. . tiflopedagOgika [berZ. mediduri t. typhos gonebis dabneleba. toga] – Zv. gamoce mis adgili.tif -510- uri.-ebi. tonnage] – 1.
sasuqad. t. tOrsi [it.is gasazaveblad. leqsikologiis nawili. topiaria me baReoba] – sabaRo deko ratiuli xelovneba da buCqebisaTvis sxvadasxva cxovelis. Torf] – Waobis mcenareTa xrwnis Sedegad warmoSobili mkvrivi masa. topOnimi – raime geogra fiuli adgilis (soflis. torpedo eleq truli skarosi (Tevzia er Tgvari)] – TviTmoZravi da TviTmarTuli wyalqveSa Wurvi sigaris formisa. koleji. torso] – adamianis tani ferweraSi. mindvris da a. tOrfi [germ. mTis. romelsac iyeneben arayisa da misT.) nervuli centrebisa da kunTovani qsovilis aRgz neba daRlilobis gareSe.S. topiAria [laT.] _ indoeTSi: ve loriqSa. tOnusi [laT. tOsti [ingl. piramidebisa da misT. 2. tonic] – ual koholo gaziani sasmeli. tonstUdia – kinowarmoebaSi: xmis Casaweri studia. totalisteur] – 1. tyis. iyeneben sawvavad. rome lic aCvenebs – romeli cxe . romelime adgilis geografiul saxelTa er Toblioba. tOnga [ind. romelic Seiswavlis dedamiwis ze dapirs. tot toponQmika [berZ. topos ad gili da onyma saxeli] – 1. toriadori Scd. tonos daZabva] – (fiziol. t. torsi. toreados < toro xari] – espaneTSi: xarebTan brZolis monawile.) saxelwodeba. topogrAfia [berZ. formis micema. romelic swavlobs geo grafiul saxelebs.-5113. tOniki [ingl. 2. doRze mowyobili meqanikuri mricxveli. misi gazomvis da gegmaze an rukaze gamosax vis xerxebs. ¥ topografiuli. topos ad gili da graphô vwer] – geo deziis nawili. ruka. raime saqonlis gamoSveba woniT. toast] – 1. tOrpedo [laT. cecxlze gaxuxuli damk raxuli an gamomSrali pu ris Txeli naWeri. adamianis gamosaxuleba TabaSiriT qandakebaSi. sad RegrZelo. tosti. toreAdori [esp. totalizAtori [fr. tonus < berZ.
tragikomEdia – 1. (gadat. t. toxikon Sxami da logos moZR vreba] – mecniereba. t. ro melsac gamoyofs zogi mik roorganizmi. ¥ satragedio (mniSvn. totalitAruli [fr. rome lic swavlobs Sxamebis Tvisebebs da maT moqmedebas organizmze. amave dros. SemTxveva. satraRedio Scd. s. toqsiuri Scd. toqsQkuri [< berZ. ubeduri SemTxveva. biuro. t. toxikon Sxami] – Sxamiani nivTiereba. mZime gancda. ¥ tragediuli (mniSvn. rac Cveulebriv gmiris daRupviT Tavdeba. ro melSic asaxulia mZafri konfliqti. 2isaT vis). romelic iRebs sa naZleos da gamarjvebuls uxdis saTanado Tanxas. 2. 5isaT vis). tOqsini [berZ. traRikuli. toxikon Sxami] – Sxamiani momwamv leli. datrialda. 2. tragedia] – 1. daRupva. totAluri [fr. sa yovelTao. aq araferia! traRedia.) saSineli ambavi. samwuxaro da. traditio gada niT ra sanaZleoa dadebuli. t. traRediuri. traRikosi Scd. reJimi. toqsikolOgia [< berZ. 2. ris drosac aSkara teroristuli diq taturaa. omi. ¥ tragikuli (mniSvn. tradQcia [laT. msaxiobi. 1isaTvis). doRze an sxva sportul sanaxaobaze gamarTuli Ta maSi fulze. Seqspiris t. t. totall] – (wign. agreTve zogi cxoveli da mcenare. mobilizacia. t. tragQkosi – tragediuli rolebis Semsrulebeli msaxiobi. dramatu li nawarmoebi.tot -512dramatuli nawarmoebi. igive totalitarizmi. .-ebi. tanjva. t. romelSic Sexamebulia tragediisa da komediis elementebi. Janri. Zlieri xasia Tebisa da Rrma gancdebis Sejaxeba. t. totalitaire] – sadac. ojaxuri t. tragEdia [berZ. saxelmwifo.) yovlismomcveli. nivTierebani. sasacilo mdgomareoba an ambavi. t. t.
trAversi1 [fr. travmatolOgia [berZ. trajectorius gadaadgilebasTan dakavSi rebuli] – sivrceSi moZravi raime wertilis an sxeulis gza. trAversi2 [fr. mowyobiloba wyalqveSa naRmebis aRmosaCenad da mosapoveblad. rac ga mowveulia garegani zemoq medebiT (daWriT.. iqidan mcenareebisa da cxovelebis amosazidad. TviTmfrinavis kursis perpendikularuli mimar Tuleba. 3.-513cema. trauma] – or ganizmis daSaveba. traverse] – ge mis. dazianeba da logos moZ Rvreba] – medicnis nawili. tralebiT aRWurvili Tev zsaWeri gemi. trauma (traumatos) Wriloba. trAmbleri [fr. romelic swavlobs trav mul dazianebasa da misi mkurnalobis meTodebs. traeqtOria [laT. trAleri [ingl.-ebi. Txroba] _ istoriulad Camoyalibebuli. daJeJviT. traverse] – ga nivi Zeli. traektoria Scd. trawler] – 1. mowyobiloba zRvis fske ris gamosakvlevad. samxedro gemi. gankuTvnilia ma Rali Zabvis eleqtrodenis misawodeblad anTebis san TlebisaTvis. daSaveba. dResaswauli. . 2. tra xelis t. tom riseburi didi bade gemidan zRvaSi Tevzis saWerad. ¥ travmuli da travmatuli. Taobidan Taobaze gadacemuli ada Tebi. trAli [ingl. rome lic gadis mTagrexilis Txemze da moicavs ramdenime mwervals. dawviT da misT. trAvma [berZ. traversée ga dasvla] – alpinistebis ga dasvla marSrutiT. Wurvis t. 2. t. t. kosmosuri aparatis t. ¥ tradiciuli.). erovnuli t. trawl] – 1. romelic eyrdno ba vertikalur kolonebs. trembleur] – karburatorSi Sigawvis Zravis anTebis sistemis xelsawyo. trAverzi [fr. romelic aRWurvilia traliT da gankuTvnilia wyalqveSa naRmebis mosaspobad. kadoni. yofaqcevis normebi.
vla. gadacema pirobiTi asoebiT t.. sivrceSi moZraobas. portatuli radiomimRebi. aleduri punqtis gavliT okeanis donis aweviT). 2. gadacema raimes meSveo biani xelsawyo eleqtro biT.) sayrdeni.-idan.. transe] – fsiqikis romelsac aseTi xelsawyo aSlilobis erTerTi for aqvs. ma. rodesac adamians cno ¥ tranzistoruli. an erTi saxelmwifodan me (sapirisp. rome Zisa da simaRlis gasadi lic aRniSnavs: deblad. vali punqti raime moqmede 2. transcgavliT. gadasvla] – tvirTis transgrEsia [laT. iqi bisaTvis. viza. gamowveulia xme meoreSi gzad mdebare Su leTis daweviT (an. laTinuri t. (gadat. da ara am enis weris siste ¥ t. trans ze. regresia). roba. gamWoli] – asaxleti nageboba an mo pirveli Semadgeneli nawi wyobiloba xtomis sigr li rTuli sityvebis. tran transalpuri. [laT. transkontinentaluri (tran 2.) mimosvla. signalebis gasaZliereblad transkrifcia. xtoma t. tremplin] – 1. transgressio gadazidva an mgzavrTa ga gadasvla. gadaadgileba] – dayvana transportis raime xmeleTze zRvis gadmosvlis saxeobiT erTi punqtidan procesi. 1. s. biereba dabnelebuli aqvs da t. (s. igi avtomaturad asrulebs trAnziti [laT.) ro ¥ tranzituli da satranzimelime enis bgeraTa zusti to. wyalSi dakveTas.) matarebeli. mis ga saTxilamuro t.tra -514- trAmplini [fr. vaWmis saSualebiT. da gardasaqmnelad. trans. tranzQstori [ingl. Semdeg. riptio gadawera] – (enaTm. s. oreSi mesame saxelmwifos transkrQfcia [laT. Ta mxares. sistor] – 1.. Si. raimes ganlageba iqiT. radiomimRebi. amosa skontinenturi). transitus gas rTul moZraobas. naxevradgamtare 3. (s. saerTaSori- .. iqiT. iSviaTad. trAnsi [fr.
transliterAcia [laT. gadasazid da gada sayvan saSualebaTa esa Tu is saxeoba. transporto gadamaqvs] – 1. televiziis saSualebiT. t. ¥ satransporto. stadionidan. transportQori [fr.. satransiliacio Scd.. transplantAcia [laT. rac konve ieri. transpAranti [fr.Carxebis.. transparent] – 1. translatio gadacema.. ¥ satransmiso. tran- . gavliT da littera aso] – (enaTm. transpOrti [< laT. transkri pcia. sazRvao t. transporteur] _ igivea. sahaero t. uxazo sawer qaRalds udeben qveS.) niSnebi. 2. saSualebani. transliacia. romelzedac msxvili Savi tra xazebia gavlebuli. fonetikuri t. saxalxo me urneobis dargi. musikis.] erTi damwerlobis asoebis gadacema sxva dam werlobis asoebiT. gadmocema] – me tyvelebis.. qaRaldis furceli. saavtomobilo t. gamo saxulebis da misT. sadesanto t. s. trans iT.. s. saqalaqo (qalaqis) t.-515so t.) qsovilis an organos gadanergva mkurnalobis mizniT. transmQsia [laT. lilvi. koncertis t. ¥ transkrifciuli da satranskrifcio. Sor manZilze gadacema radios. inglisuri t. meqanizmebis moZraobis ga dasacemad. rom weris dros striqonebi swori gamovides. transkri pciuli. s. magistrali. samxedro flotis damxmare gemi jaris gadasayvanad da tvirTis gadasazidad. transiliacia. ¥ satransliacio. 2. satransliacio. romelzedac raime ga mosaxuleba an teqstia. sarkinigzo (rkinigzis) t. s. transpOrtiri [< laT. satranskri pcio Scd. transmissio gadacema] – mowyobiloba Zravadan manqanebis. transplantatio] _ (medic. Rvedi. romlis daniSnulebaa adamianebis gadayvana da tvirTis gada zidva. (s. translAcia [laT. CarCoze gamoWrili gamW virvale qsovili an qaRal di.
tranfert] – (finans. tranforieren] – (wign. transformo gardavqmni] – apa rati. idealistur filosofiaSi: cdis gareSe arsebuli gan yenebuli – logikuri. Rrmad da grZlad gaWrili Txrili. (samx.) rasac algebrulad ver gamoiangariSeben. 2.) viwro Rrma Txrili. 2. transcendens (transcendentis) rac sazRvars scildeba] – 1. saxelobiT fasian qaRal debze uflebis gadacema erTi piris mier meoresaT vis. tranfusio] – (medic. ¥ satransformacio. (maTem. aparatura. imanuel kantis idealistur filosofiaSi: rac dafuZne bulia Semecnebis aprioruli. trAnSea [fr. 4. idealistur filosofia Si: cdis gareT arsebuli. transfErtuli (finans.) – gadasagzavni.) 1. romelic eleqtruli denis Zabvas gardaqmnis (zrdis an amcirebs). romelic mTlian xazad aerTebs TavdacviTi po ziciebis yvela sacecxle werts. rac algebrulad ar gamoisaxe ba. transfUzia [laT. trAnsferti da trAnsferi [fr. 3. trancendEnturi [laT. 2. transformAtori [< laT. fex burTelebis) yidvagayidva. ¥ satransformatoro. tranformatio] da transformQreba [germ.) (sisxlis) gadas xma. 2. moqalaqeobis avtomaturi Secvla. sportsmenebis (mag. Sedgeba sa xazavis da gradusebad da yofili naxevarwrisagan. tranchēe] – 1.) gardaqmna. . saxecvlileba. transformAcia [laT. sangrebis SemaerTebeli sporto gadamaqvs] – naxazebze kuTxeebis asagebi da gasa zomi xelsawyo. cdisagan damoukidebeli formebis aRiarebaze. s. transcendens (transcendentis) rac sazRvars scildeba] – 1. jixuri. saxelmwifoTa Soris mo saxleobis gacvla saer TaSoriso SeTanxmebis sa fuZvelze.tra -516 s. transcendentAluri [laT. ucxour valutis an oqros gadagzavna erTi qveynidan meoreSi. SemecnebisaTvis miuwvdome li.
kavSirgabmu lobis xazis. sazRvao t. (gadat. kargad nakeTebi). gacveTili forma. trApi [holand. trApezi [berZ. logos moZRvreba] – kriminalistikis nawili. 2. . mwu xareba gardacvlilis an raime sazogadoebrivi uZ lurebis gamo..) erTxel da samuda mod miRebuli. milsadenis da misT. frazebi. trawler] – zRvis TevzsaWeri gemi tra lebiT aRWurvili.. sasule. 3. romelic swavlobs damna Savis mier danaSaulis ad gilze datovebul kvals. sufra. nadimi. Savi tansacmeli an Savi detalebi tansacmelze. gza (Cveulebriv mTavari. firniSis da sxvaTa mosaxatavad. sadili. trace] – 1. saavtomobilo t. mza nimuSi (sinon. trapeza] – 1. avagoT t. trafAreti [it. trap] – kibe (gemisa.. warwerebis ga sakeTeblad (daadeben ra ime zedapirs da zevidan wausvamen saRebavs). agreTve TviT mfrinavis. 2isaTvis). satanvarjiSo iaraRi – wyvili TokiT Camokidebuli horizontaluri RerZi. traforetto gaxvretili] – 1. TviT sakurTxeveli. traUleri [ingl. trAqti [germ. safosto t. xazis. trace kvali tra da berZ.-ze varjiSi.) didi. Te atrSi – scenis qveS Casas vleli). ¥ tranSeisa. farTo gza. baqo-jeihanis navTobis t.-517t.) sasunTqi mili. Stampi). tranSeia Scd. tranSeasi. fr. t. sasilose t. TviTmfrinavisa. trAuri [germ. tracheia] – (anat. trAqea [berZ. romlis mxolod ori gverdia paraleluri. trapEcia [< berZ. 2. wveuleba. t. 2. Trauer] – 1. trAsa [germ. magida. Txeli fir fita.. trapezion magida] – 1. ¥ trafaretuli (mniSv. xerxi. Sabloni. Trakt] – (moZv. iyeneben kedlis. Txrilis. oTxkuTxedi ma gida. eklesiaSi: sakurTxevlis taxti. t. gazsadenis t. uwyveti moZraobis t.-ebi. gemis moZraobis mimarTuleba. Trasse. romelSic amoWrilia raime saxe an asoebi. 2. 2. sahaero t. trasolOgia [fr.
training] – wvrTna. ¥ satreko. igivea. trust] – erTi . trailer] – 1. velorbola. stadionis t. trias (triados) sa meba] – 1. (gadat. romelsac aqvs safexurebad amaRlebuli rigebi mayurebelTa dasas xdomad.. samSvidobo t. trillo] – morakrake. wvrTnis reJimi. avtomobili. Ze RmerTi. mecnieruli Sroma. aSSsa da zog sxva qveyana Si: sacxovreblad mowyobi li avtomisabmeli. amaR lebuli adgili oratori saTvis. suli wmida – ai sameba. treQleri [ingl. 2. tribune] – 1. trQbuni [laT.romelic karg trakti Scd. (fiz. mama RmerTi. rac traileri. s. traktati Scd. 2. saerTaoriso t. trEki [ingl. romelic gan kuTvnilia mZime tvirTisaT vis. romelic gansazRvravs mov lenaTa ganviTarebis sam stadias. 2.) elementaruli na wilakebis xiluli kvali raime gamzom xelsawyoSi.) sameba. trEsti [ingl. ityvian gamoCenil sazoga do moRvaweze. iyeneben mogzaurobaSi. 2. hegelis idealis tur filosofiaSi: ideis samsafexuriani ganviTareba. istoriuli t. sikeTe. igivea. mTrTolavi xma – swrafi mravaljeradi cvla ori sxvadasxva xmisa. trEnaJi [ingl. varjiSoba. 2. Zvel romSi: sxvadasxva Ta namdebobis piris saxelwo deba. samxedro t. tribUnali [laT. nageboba. trQbuna [fr. tribunus] – 1. trEningi [ingl. 2. rac velodromi. tribunal sam sjavro] – sagangebo sasa marTlo. train wvrTna] – wvrTna. WeSmariteba. sameuli. samSeneblo t. saavtomobilo t. trQada [berZ.. trEli [it. saerTaSoriso xelSekru leba. silamaze – ai sameba. track] – 1. tractatus gan xilva] – 1. trAqtati [leT.tra -518ti pis ramdenime sawarmos gaerTianeba. romelSic ganxilulia cal keuli sakiTxi.
2.)] – saerTaSoriso gamofena an festivali. trimUrti [sanskr. ¥ satrikotaJo. xolo merve – me ores. romlis meoTxe da meSvide striqoni imeorebs pirvels. vulgaruli. t. tri ptixi Scd. triptychos sammagi] – 1. samkaredi an mokled karedi.-519oratorad da publicistad iTvleba. ¥ trigonometriuli. . trigonon samkuTxedi da metreo vzomav] – maTematikis na wili. trQo [it. musikaluri nawarmoebi sa mi sakravisa da sami mom RerlisaTvis. trQptiqi [berZ.] _ indu izmis sameba: brahma. sinon. triolet] – (lit. medudukeTa t. 2. tricotage] – 1. siaxles. gamsaxurdias t. CanafiqriT ga erTianebuli sami suraTi. trigonometruli Scd. trigonomEtria [berZ. k. aseTi naqsovisagan dam zadebuli tansacmeli an TeTreuli. tabulebi. romelic sa erTo CanafiqriT aris ga erTianebuli. tri trilQoni [fr.-is TeTreuli. uxamsi. trio] – 1. s. aseTi fexsacmlis Zirze damagrebuli fola dis wriapebi. triEnale [fr. Siva da viSnu. trillion] – aTasi miliardi (1 000 000 000 000). trQkoni _ alpinistis fex sacmeli. 2. sami mom Rerlisa an sami damkvre lisagan Semdgari ansamb li. t. trilogia] – erTi avtoris sami Txzuleba. trivial] – 1. trikOtaJi [fr. 2. manqaniT uqslod. originalobas mok lebuli.-is seqcia (maRaziaSi). triOleti [fr. fabrika.) rva striqonuri leqsi. romelic Seiwavlis samkuTxedis gverdebisa da kuTxeebis Sefardebas. samad mosakeci xati (qarT. ro melic sam weliwadSi er Txel imarTeba. `mTvaris motaceba~. triennale (mdedr. trilOgia [berZ. t. saxalxo t. triviAluri [fr. windurad damzadebuli qsovili. gacveTili.
Tirkmela. rion] – marTlmadideblur gankuTvnilia meqanizmebisa eklesiaSi: salocavi leq da tvirTisaTvis. ¥ triumfuli da satrium2. t. WiSkari (an TaRi) – raime t.) sami piris SeTanxmeba amaRlebuli. tyeebi. ek trQumfi [laT. asvla (tronze aRsay dreba). (gadat. triceps samTa TaRr. t.) msvleloba. saswaulis an wmindanis pa tivsacemad. trQumi [holand.Si (Zv. romlis mizani iyo umaR lesi Zalauflebis xelSi trOni [berZ. (mxris. am warmatebiT rebuli. triumvQrati [laT. ufro cxeli sartyeli.tri -520- msgavsi TaRiani nageboba. warmosaxviTi wre gamowveuli zeimi. rulad morTuli savarZeli 2. triumfuli (satriumfo) ¥ tropikuli. tropagembanisa da fskers Soris. sebi an galoba raime dRe trumi Scd. akrobatuli t. brwyinvale samxreTiT 23°27’iT daSo gamarjveba. gankuTvnili raime mizniT erToblivi mefisaTvis. trium] – ge mis SigniTa saTavsi qveda trOpari [gviand. moRvawe] – 1. triumvi. (s. wel trQcefsi [laT. soko. triumphus] – vatoridan CrdiloeTiT an didi warmateba. didi gamarjvebis aRsa sicxe.triUfeli [germ. xerxi. kanfetisa. trOpiki [berZ. wvivisa). t. moRvaweobisaTvis. berZ. thronos] – mdid Cagdeba. mamakaci. faluri. am wreebs Soris moqceuli fo. saxelwodeba Sokoladis kaci. dedamiwis zedapirze. tropikos (kyklos) mosabrunebli (wre)] – 1. adgili – dedamiwis yvelaze t. niSnavad agebuli WiSkris trQuki [fr. ratus < tres (trium) sami da vir 2. taxti. ixmareba agreTve triumefeqturi ileTi. Truffel] – 1. Zvel romSi I s. truc] – marjve. trumeau] – kedlis maRali sarke. qveynebi. .): sami politikuri da va] – (anat.) samTava kunTi samxedro moRvawis kavSiri. trQumo [fr.
tropos mobruneba da sphaira burTi. 2. ornamentuli samkauli. saWiro oTaxi. xorcmeti] – 1. moduri t. rome lic azianebs filtvebs. bana luroba. sapirfareSo. romle bic gamoyenebulia saweri magidis sayrdenad. 3. tuber korZi. tun tropOsfero tUberi [laT. mrgvali nageboba afiSe bis da gancxadebebis gasak ravad. nadavli. tuberkUlozi [laT. romelTa nac icvamen. xorcmeti] – zogi mcenaris miwisqveSa gamsxvilebuli Rero an fesvi. troubadour] – me1113 ss.-521[berZ. trUizmi [ingl. trOfei [fr. Cac muloba. 2. sinon. tungo Scd. saxsrebs da sxv. . romlis Teslisganac iRe ben maRali xarisxis teqni kur zeTs. sadac mudam sicivea. romelic gamoxatavs sa Wurvels. trophée] – 1. tUmba [< berZ. tuberculum korZi.) – tropikuli xe. tumboCka Scd.] – 1. 2. omis dros gamarjvebulis mier xelT Cagdebuli saWurveli da sxva samxedro qoneba. Wleqi). sagzao t. tuAleti [fr.Si: provanseli (provansi _ ist. tUndra [< fin. romelic umRerda raindo bas da siyvaruls. truism] – sa yovelToad cnobili. abjarabgars. romelsac sawolTan dgamen. tuberkuliozi Scd. ori dabali karada. patara ka rada. kartofilis t. 3. sabaleto t. t. tunturi] – deda miwis arqtikuli sartyelis samxreTi zona – utyeo siv rce. (qarT. ag reTve Zvlebs. sasunTqi sistemis midreki leba infeqciisaken. Truppe] – Teatris an cirkis msaxiobTa ko leqtivi. sarkiani magida. trubAduri [fr. olqi sam xreT safrangeTSi) poeti. kaklis xis t. 2. sfero] – dedamiwis atmos feros qveda nawili.. gac veTili WeSmariteba. irTvebian. trUpa [germ. morTuloba (upi ratesad qalisa).-is dispanseri. gadamdebi daavadeba. tUngi (Cin. toilette] – 1.
romelic turizms misdevs. ris. t. tournēe] – 1. msaxiobTa an sportsmenTa sagastrolo mogzauroba romelSic misi yoveli mo garkveuli marSrutiT.. t. turnier] – spor tuli Sejibreba. sportis saxeoba – jgufuri uli pianistisTvis kla laSqroba organizmis gaka viSze TiTis dakvris da . tUrne [fr. wylis t. wyalqveSa an sam To nageboba rkinigzis.tun -522- tUneli [ingl. tUfi [germ. sezoni. touriste] – piri. tUrbina [fr. saTvis. orTqlis t. tunica] – usaxelo turistul mogzaurobaSi an moklesaxeloebiani pe monawileobs. cxrili. wisqveSa.. nawile erTxel gamodis.) TiToe 2. saTxiulamuro t. tourbine < laT. sagzuri. mogzauroba ama Tu im mxa iyeneben saSen masalad. samTo t. rangi. tour] – raime Se jibrebis. romelsac Zv. tUrniri [germ. Sexeba] – 1. ame saWadrako turniris pirrikaSi. touchē < toucher saerTaSoriso t. tUSe [fr. romelSic turbineus grigalisebri] – yvela monawile erTmaneTs Zrava. roma elebi icvamdnen togis (ix. konkursis SesarCevi t. veli t. qarTvel msaxiobTa t. airis an wylis energias saWadrako t. s. konkursis nawili. t. marSruti. tofus] turbini Scd. – vulkanuri warmoSobis tUrizmi [fr. 2. sayvanad da sxv. qveynis gacnobisa da erevnis t. toga) qveS. tUnika [laT. dasvenebis mizniT. evropis garSemo.. mnis. an danaleqi forovani qani. tUri [fr. romelic orTqlis. pianistTa turnisa Scd. miznebi tUristi [fr. fexburTis Cempio¥ turnesi. tourisme] – 1. meqanikur energiad gardaq ¥ saturniro. saavtomobilo gzebis ga t. (mus. natis bolo t. ¥ turistuli. Tuff < laT. mogza uroba wriuli marSrutiT. TiTojer xvdeba. tunnel] – mi Jebis mizniT..
ultra. moTxovna. aRniSnavs risame farglebs u uvertQura [fr.. wiTeli t. Tusche] – spe cialuri wylis saRebavi. ¥ uvertiurisa. [laT. Cveuleba. rac gamocemul bgeras aZlevs gansakuTrebul elfers. dasvenebis dRe paraskev saRamodan or SabaT dilamde (romelsac Cveulebriv atareben qa laqgareT). ultumaturi Scd.) klasikur Widao baSi: moWidavis orive beWiT erTdroulad xaliCaze Se xeba (da gadagoreba). ga daRma] – rTuli sityvis pir veli Semadgeneli nawili. (sport. ultra iqiT. nawarmoebi] – didi forma tis mdidruli. ult uzurpAtori [laT. usurpator] _ is.-523maxasiaTebeli manera. gamoyeneba. t. Tusch] – mokle musikaluri misalmeba. ¥ ultimatumuri.. u. iyeneben saxazavad. . 2. UvraJi [fr. saxatavad da sa werad. tUSi1 [germ. Cveva. ultimAtumi [gviand. daukres. romelsac Seus ruleblobis SemTxvevaSi mohyveba di plomatiuri ur TierTobebis gawyveta da Zalis gamoyeneba. uxvad dasu raTebuli gamocema. Savi an feradi. usus] – 1. usurpatio] – ukanonod xelSi Cagdeba (Zalauflebisa). u. uvertiurasi Scd. u. xmareba. t. Uzusi [laT. rac damarcxebis niSania. ro melsac upiratesad sasule orkestri asrulebs. week-end < week kvira da end bolo] _ `kviris bolo~.. tUSi2 [germ. sxva Teatraluri warmodgenis musikaluri Sesavali. miTviseba (sxvisi uflebebisa). ouvrage samuSao. ultimatum] – kategoriuli moTxovna. vinc ukanonod Caigdo xelSi Zalaufleba an mi iTvisa raime.-iT xazva. 2. ouverture] – operis. `daisi~-s u. laT. uzurpAcia [laT. xelisufleba. wamouyenes. uQkendi [ingl.
TvaliT ar aRiqmeba. oqsfordis u. u. rac bevr rasme moicavs. gadaRma] – bgera. 2. universQteti [laT. romelsac aqvs sxvadasxva sabunebismetyvelomaTema tikuri da humanitaruli ganyofileba (fakulteti). gaerTianebuli] _ unitaruli saxelmwifo _ ise gareT myofs.gadaRma] _ ultramokle talRebi _ radiotalRebi. univErsumi [laT. universum] (filos. ¥ ultramoklisa. ultra iqiT. romelic gankuTvnilia zo gad sa gan ma naT leb lo da samecnieropolitikuri codnis asamaRleblad. universAluri [laT. kulturis saxalxo u. u. eqsponati. yvela arsebuli. universQada [universi(teti) da (olimpi)ada] – studen tTa saerTaSoriso spor . 2. ukiduress. eqsperimenti. erTiani. warmoadgens Zalian maRali sixSiris drekad rxevebs. maRazia (mokled: univermaRi). mra valmxrivi. universiadasi Scd. unicum erTa derTi] – Zalian iSviaTi ram. Tbilisis iv. u. codna. saxarato ConCxi. ultramokle (talRebi). unitaire – mTli ani. ultra iqiT.ult -524tuli Sejibreba. rasac mravamxrivi daniS nuleba. ¥ sauniversiteto. saxelwodeba dawesebule bisa. romelTa sigrZe 10 metrze naklebia. romelsac adamianis yuri ver aRiqvams. saxelmZRvanelo. ultrAbgera [laT. unicum er TaderTi] – rac unikums war moadgens. u. ultraiisferi. universalis sayovelTao] – 1. ultra iqiT. unitAruli [fr. javaxiSvilis saxelobis u.. Zalian iSviaTs. gadaRma]: ultraiisferi sxivebi – maRali sixSiris eleqtro magnituri rxevebi optikur da rentgenis sxivebs Soris. saSualeba. umaRlesi saswavlebeli da samecniero dawesebuleba. s.) mTliani samyaro. unikAluri [laT. ultrAmokle [laT. unQkumi [laT. u. gamoyeneba aqvs. ultramoklesi Scd. ¥ universiadisa. ultraiQsferi [laT. universitas (universitatis) erToblioba] – 1. u.
Uranos] – 1. WurWeli an yuTi. romelSic inaxa ven micvalebulis kremaciis (dawvis) Sedegad darCenil ferfls. ekonomikisa da kulturis Tavmoyra did qalaqSi. (astr. u.). berZnul miTologiaSi: cis RmerTi. ro gorc nedleuli. romelic ar aris dayofili federaciul elementebad (Statebad. zeca da graphô vwer] – (astr. soflis u. romelsac aqvs Wri li biuletenebis Casayre lad faruli kenWisyris dros. Cvrebi. 2. geas (dedamiwis) Svili. terminebis u. risame narCenebis Casayrelad. urbanizAcia [fr. unifikAcia da unificQreba [laT. Urna [laT.-is Cabareba. utilitArizmi [< laT. unus erTi da facio va keTeb] – saerTo normaze gadayvana. urbanQstika – xuroTmoZRv rebis dargi. romlebic gamousadegaria. urbanus qalaqisa] – 1. afrodites erTerTi epi Teti. magram var ga gadasamuSaveblad. urbanisation – < laT. urAnosi [berZ. Utili [laT.-525Ti saxelmwifo. uranos ca. urna] – 1. taxtidan Camoagdo Tavisma Svilma kronosma.-is Segroveba. qaRaldi da sxv. 3. uti- . specialu ri yuTi. qalaqis cxovrebis Tavise burebebis gavrceleba. 2. Urania] – berZ nul miTologiaSi: 1. 2. mxa reebad da sxv.) Tanavaskvlavedebisa da SeuiaraRebeli TvaliT uti xiluli varskvlevebis aR wera. utilis sasargeblo] – narCenebi (jarTi. utilizAcia [laT. 2. romlis saqmea Tanamedrove didi qalaqe bis daproeqteba da mSeneb loba. uranogrAfia [berZ. ast ronomiis mfarveli muza. gaerTianeba. urAnia [berZ. mosaxleobis.). WurWeli. warmodgenili hyavdaT qa lad. romelsac xelSi glo busi uWiravs. romelic dgas quCebSi papirosis nam wvavebis. utilis ga moyeneba] – gamoyeneba ri same.) mzidan rigiT meS vide planeta didi mzis sistemisa. u.
gegmebi. risame.i. Object gamoucnobi mfrinavi mefabrikesi Scd. f fantazia. ganuxorcielebeli ocneba. ide obieqti (gmo) – mecniereba alisturi filosofiur `gamoucnobi mfrinavi obi eTikuri moZRvreba. fabrica saxe sazogadoebis Seqmnis Se losno] – samrewvelo sa saxeb. romelic Sei yvelaferSi naxon sargeb cavs specifikur varjiSebs. mefabrike _ igivea. ufo (mr. rac fabufolOgia [ingl. ukidu f. ralis safuZvlad iTvleba USu [Cin. gazviadeba. utopiuri socializmi – fa [it. rom xelovneba. ileTebs. fexsacmlis utrQreba [< germ. ¥ utopiuri.w. u ar da topis adgili mis gareSe. 2.. rac ar emyareboda warmo. nonebis codnas. loba. fa] – musikaluri gamis moZRvreba sazogadoebis meoTxe bgera.) metismetad gaxazva ¥ fabrikuli da safabriko. damaxinjeba.. romlis eqtebis~ (e. yofas. u. (s. samxedro xe sargeblobis princi pi. gamorCnen rasme.) warmoeba. sportis saxe. brZolis ileTebs sxva utOpia [xelovn. romelic uSvebs upi sazogadoebis evoluciuri ratesad msubuqi da kvebis ganviTarebis obieqturi ka mrewvelobis saqonels. . `mfrinavi Tef mixedviTac adamianis mo Sebis~) Sesaxeb. am bgeris aR Zirfesviani socialisturi mniSvneli noti. komiresobamde miyvana da maTi teti. flobde u.) fantastikuri ram. utopia da dasxva saxis iaraRTan da berZ. ganuxorcielebeli ocneba. ararsebuli adgili] – uwyobs xelovnebis srul 1. sity. (wign. ufos) Unidentified Flying ¥ mefabrikisa. (wign. utrieren] – f. qaRaldis f. miswrafeba imisaken. romelic xels (e. s. makaronis f.uto -526- litas sargebloba] – 1. gardaqmnisa da idealuri fAbrika [laT. lovneba] – CineTis samxedro 2. UFO anda rikanti.
2. iyeneben ke naxevarfabrikati Scd. ro fAkeli [< berZ.) 2.-Si Sevida. va erTdroulad xdeba. phasianos (orroni. warmoebis sabolo (xoxobi) qaTmis ojaxisa. romelic Semdeg sa ulia TabaSiri da sxva bolood unda damuSavdes. movlenis an procesis gan viTarebaSi. romlis wakiTx ris keTilganwyobilebiT. sanaTi. nis) fazisis (frinveli) < fabrQkati [laT. Ti xis masa. naxevrad fabrikati – nawi lobriv damuSavebuli pro faQansi [fr. Fakelzug < molaparakeba garkveul Fakel CiraRdani da Zug svla. mizezi raime Tili sawvavi siTxiT. . favorite (mdedr. phasis sac erTi mxridan Semoxve gamovlena] – (wign. vruli nawarmoebis Sina arsi. sinon. ¥ fabuluri. kompiuterul mexsierebaSi < laT. ro veli adgilis dakavebisa. favOriti [fr. f. qaSanuri). romelSic Sere duqti. Txroba. file] – 1. romanis f.-527- fak fabrQkanti – fabrikis pat f. fazAnebi [berZ. romelic monacemTa ganuyofeli er sargeblobs gavleniani pi Toblioba. faience] – 1. melsac meti Sansi aqvs pir Sekvra] – lampari. ramikul nakeTobaTa dasam fAbula [laT. masSi asaxuli ambebi. 2. ti. f. plastikis yda an parki qa Raldebis Sesanaxad.) calke uli aqvs ZenZi (Cla) gaJRen uli stadia. fAili [ingl. fakElcugi [germ. fabulisa. fabricatus dam Phasis axlandeli md. istoria. am masis nakeTobani gamom wvari da moWiquli (qarT. Txeli fabulasi Scd. phase < berZ. Sedgeba joxisagan. melic kaSkaSa aliT iwvis. fabula] – mxat zadeblad. damTxvevebi. od damuSavebuli produq Zvirfasi gareuli frinveli. nivTierebani. rioni zadebuli] – mza safabriko saqarTveloSi] – frinveli nawarmi. adamiani. romel fAza [fr. favor keTilganwyobi garkveuli wesiT Caweril leba] – 1. raime SejibrebaSi: sport smeni (doRSi – cxeni). nanadirevi. phakelos kona.-is WurWeli.
mimarTva vinmesadmi. istoriuli faqtebis f. familaruli Scd. Tayvans scemdnen Zveli xalxebi (`falosis kulti~).fak -528 bagrationis f. facultas (facultatis). 2. falseto] – 1. SesaZlebloba] – umaRlesi saswavleblis ganyofileba. 2. indoeTSi: moxetiale beri. saojaxo] – me tismetad Sinauruli. familiaris ojaxuri.. urTierToba da sxv.). ro gorc bunebis mwarmoebeli Zalis simbolos gamoxa tuleba. fAlanga [berZ. risame xarisxis gauarese ba. unarianoba. samedicino universitetis samkurnalo f. 2. falsifikAtori – falsi fikaciis Camdeni. Rvinis f. romelic fokusebs akeTebs. f. fAlosi [berZ. toni. Fakultat < laT. fakUlteti [< germ. sadac aswavlian garkveul momijnave samecniero dis ci plinebs. falsifizieren] – 1. fleSi (fleSebi). phallos] – mama kacis sasqeso organo. Zvel saberZneTSi: qveiTi jaris sabrZolo wyoba – erTmaneTTan mij rili mwkrivebi. mom Rerlis xmis gansakuTrebiT maRali registris bgera. teqnikuri universitetis avtomeqanikuri f. fakultAturi [fr. procesi] – CiraRdnebiani svla. (fleSebi). phalanx (phalangos)] – 1. . fAkiri [arab. 2. facultattif < laT. familiAruli [laT. fAlceti [it. mamakacis Zalian wvrili. faqir Raribi] – 1. universitetis sxvadasxva f. gawvrT nil cxovelebs aCvenebs da sxv. facultatis unarianoba. istoriis f. davriSi. moxetiale muslimani beri. Cais f. arasaval debulo. falangebi – TiTebis mok le lulovani Zvlebi. mouri debeli (qceva. f. warmodgenili asarCevad. SesaZlebloba] – SesaZlebeli. moqmedi dro da dro. risame gayalbeba. gamyalbe beli. kursi. falsifikAcia [laT. qalisebri xma.. falsifico vayalbeb] da falsificQ reba [germ..
ararealuri ram. fantasmagOria [berZ. brmadmorw muneoba. fAntomi [fr. moCveneba. brmad morwmune. kinofilmi. zebunebrivi am bebi. fanfaron] – mkvexara baqia. fantAzia [berZ. fanatisme] – 1. f. 2. romani. gamogoni li. rwmena.) raime saqmiT an ideiT ukiduresi gataceba. relogiuri rwmeniT ukidu resi gataceba. phantasia war mosaxva] – 1. farvAteri [holand.-529- far fanabEria [holan. fanaberia] fantAstika – 1. namdvili f. fantOmuri – tkivili (me dic. f. ¥ fanatikuri. gulzviadoba. mediduroba. mdidari f. dakavSirebuli. warmosaxvis produqti. fantastikuri – fantastikiT (mniSv. warmodgenis unari. phantasma moCveneba] – 1. 2. bodviTi Cvenebani. yoyoCoba. 2. fantastiuri. fantône berZ. fan tastikaze damyarebuli. SemoqmedebiTi warmosaxvis. moC venebiTi ram. romlebSic aRwerilia ga mogonili.) – tkivilis grZnoba amputaciis Semdeg araarse bul kidurebSi. fanatiuri Scd. ararealuri. sxeulis an misi nawilis modeli naturaluri sidi disa. Zalaze ucnauri. zRapruli. 2. fanAtizmi [fr. (gadat. fantasturi Scd. fanfAroni [fr. bRenZiaoba. literaturuli nawarmoebi. oc neba. trabaxa. kudab zikoba. 2) gamsWvaluli.-ia. fanaticus gaSmagebuli] – fanatizmiT Sepyrobili adamiani. fAntasti – mwerali – fan tastikuri nawarmoebebis avtori. ampartavnoba. pharaôch < eg vi pt. phantasma moCveneba da vlaparakob] – fantastikuri warmodgena risame Sesaxeb. fanatQkosi [laT. f.] – Zveli egvi ptis me feTa tituli. farAoni [fr. iyeneben TvalsaCino ebisaTvis samedicino sas wavlebelSi da sxv. varater] . fantastikuri mov lena. fantaziasTan – qedmaRloba.
f. romelsac devnid nen da kriWaSi edgnen mas. farse] – 1. phare kunZuli fa rosis saxelis mixedviT aleqsandriis (egvi pte) ax los.romelic Seiswvalis samkurnalo wam liT saSualebaTa mopovebas. saxalxo Teatris saxeoba. fAri [fr. farenhAitis Termometri – Termometri. f.) sanaosnod gamosa degi wylis sivrce. romelsac farmacevtu li ganaTleba aqvs.) – visame pozici aze. avtomobilis f. koleji. fArsi [fr. (s. visime farvaterSi svla (yofna da sxv.) gamokvleva. damzadebas. f. sastikad dasajes kidec is jvarze gakvriT. visame gavlenis qveS yofna. WeSmaritebad acxadebda sakuTar Sexedulebebs. pharmakeia wa mali] – mecniereba. ebrZo da elinistur kulturas. rac far macia.saiqio cxov rebisaTvis zrunvas. farmAcevti – afTiaqis muSa ki. motociklze da a. II sdan ax. farmacEvtika [berZ. es seq ta arsebobda sadukevelTa gverdiT Zv. ebr. pharmakos wamali da logos moZRvre ba] – mecniereba. farmakolOgia [berZ. w. farmAcia [berZ. sinon.S. kenti] – Zv. mxilebul iqnen saRvTo we sebis. ¥ farmakologiuri da safarmakologio. Senaxvisa da gacemis wesebs. pharmakeutike] _ igivea. romelic – (zRv.religi uri seqtis wevri. farisEveli [Zv. qadagebda wesebis mkacrad dacvas. gzis gasanaTeblad. ¥ farmacevtikuli da farmacevtuli. ebraelTa polit. II smde. romelic Seiswavlis samkurnalo nivTierebaTa moqmedebas organizmze (qarT.far -530aRsrulebaSi ieso qristes mier. farmacevtiuli Scd. mxolod garegnul . f. xolo wylis duRilis wer tili +212°iT. ganaTleba. wamalTmcodneoba). feruSim – gamoyofili. cnobari. romlis skala zec yinulis dnobis wer tilia aRniSnuli +32°iT. romelic ganTqmuli iyo Zvelad Tavisi SuquriT] – eleqtruli fari avtomo bilze. w.
faxsimile ga akeTe msgavsi] – xelnaweris. fason] – 1. fatalis] – (wign. . fAuna [laT.) TiTqos gangebiT faq gardauvali. facade] – Senobis gareTa mxare. fatalis sa bediswero] – (wign. movlena. romlis mixedvi Tac aris Sekerili raime (tansacmeli. obieqtebis swra fad cvalebadi da damaxin jebuli gamosaxulebani. fArSi [rus.-531farTod iyo gavrcelebuli Sua saukuneebSi dasavleT evropaSi. vodevi li erTgvari uxamso Sina arsisa. winaswar gansazRvruli be dis gardauvlobis rwmena. gverdiTi f. visime xelmoweris zusti piri. ¥ faunisa. fAsoni [fr.) cinikuri xumroba.. am gziT miRebuli Setyobineba. SemTxveva. fAtumi [laT. fax < laT. fatum] – (wign. ukana f. raime nakeTobis garegnuli Sesaxedaoba. fauna] – cxovelTa samyaro (Sdr. f. sabediswero. farce] – dakepili da Sezavebuli xorci an sxva ram produqti saWmlis mosamzadeblad: sateni. fatAluri [laT. romlis drosac horizon tze Cndeba Soreuli kun Zulebis.) bedis weris (fatemis) arsebobis. manera. factum gakeTe buli] – namvilad momxdari ambavi. wi na xedi. 3. фарш < fr. modeli... (saubr. 2. fAsi [fr. sabuTis. msubuqi komedia. flora). zRvis f. fata morgana] – miraJis nairsaxeoba. mTebis. (gadat. fAqsi [ingl. fAqti [laT. faunasi Scd. SemTxveva. face] – winamxare. forma.) gardauvali bedi. fax simile Seqmeni msgavsi] – mo wyobiloba brtyel gamosa xulebaTa cifruli saxiT gardasaqmnelad da sate lefono xaziT maT gada sacemad. tropikuli f. masxroba. fAtamOrgana [it. 2. fatAlizmi [< laT. faqsQmile [laT. wina f. forma. qalaqebis da sxv. fAsadi [fr. 3. bediswe ra. fexsacmeli).) raime garkveuli xerxi.. saqarTvelos flora da f.
sazogadoebaTa kavSiri. ¥ faqturisa. féderalisme < foedus kavSiri] – 1.faq -532axorcielebs Sovinizmisa da rasizmis politikas. mniSvnelovani f. fASisti – faSizmis momxre. gasayidi fasi da sxv. fexburTis f.-ebis ganzogadeba. reJimi. f. sxv. factor mkeTe beli. mxat vruli nakeTobis zedapiris Tavisebureba. fASa [Turq.. ro melSic aRniSnulia saqon lis saxelwodeba. faSasi Scd. viTareba. pasa] – umaRlesi samxedro an samoqalaqo wo debuleba Zvel osmaleTSi (TurqeTSi). fAqtori [laT. federation < laT. politikuri mimdinareoba. faqtiuri Scd. feEria [fr. faSisturi organizaciis wevri. f. egvi pteSi da zog. monacemebi. ¥ federaciuli. partia. f. fASizmi [it. ¥ faSisturi. saxelmwifo. calkeul organizaciaTa. fascismo] – yve laze ufro agresiuli po litikuri mimdinareoba da aSkara diqtaturis forma. f. muslimanur qve yanaSi. federAlizmi [fr. faqturasi Scd. romlis drosac ramdenime damou kidebel saxelmwifosgan Seqmnilia erTi mTliani saxelmwifo. f.. féerie < fée feria] – 1. risame struqtura. ¥ faSisa. federAcia [fr. fAqtura [lT. 2. naxatis f. movlenis mizezi. 2. f. Teatraluri an sacirko sanaxaoba zRapruli Sina istoriuli f. gasayidad gagzavnili sa qonlis darTuli sia. ¥ faqtobrivi. foederare kavSiri] – 1. factura damu Saveba. agebuleba] – 1. f. sa xelmwifo wyobilebis fe deraluri sistema.raodenoba. saWadrako f. damyarebuli federaciis princi pze. 2. saxelmwifo Sekvra. ¥ faSisturi. masala.) raime procesis. wyo bilebis forma. romelic cdilobs aseTi sistemis Seqmnas. . mwarmoebeli] – (wign.
mcenareTa ayvavebas. rogorc mudmivi ganaxlebisa da aRorZinebis simbolo). feixoasi. feeriuli – feeriis xasi aTisa. faex (faecis) na leqi) – adamianis Sardisa da ganavlis narevi. romelic sikvdilis moaxloebisas TiTqos Tavs feo iwvavs da kvlav aRdgeba Tavisi ferflidan. codna. ¥ fenomenuri da fenomenaluri. phainimen movlenili] – (wign. feixoisa.-533arsisa. ¥ feodaluri. fenOmeni [berZ. f.. dadgmuli sxvada sxva scenuri efeqtis gamo yenebiT. Feijoa] – subtro pikuli xe. momxiblavi. Zala. warmodgena. f. Tema. iSviaTi. 2.) momxiblavi. feixoia Scd. moma jadoebeli sanaxaoba. rac ganpirobebulia weliwadis droTa monacvleobiT. feuilleton] _ iumoristuli an satiruli nawarmoebi saWirboroto sakiTxebze (Cveulebriv sa gazeTo statia). fEniqsi [berZ. romelic feleto nebs wers. fEixoa [esp. frin velTa gadafrenas). phaino vuC veneb da logos moZRvreba] – biologiis nawili. (gadat. feOdali [laT. mexsiereba. weris f. ikeTebs mwvane wvnian momJavotkbil na yofs. f. feletOnisti – gazeTis muSaki. fenolOgia [berZ.) manera. araCveuleb rivi movlena. feodAlizmi [fr. fekAlia [laT. f. cocx ldeba (ixmareba. rome lic swavlobs mcenareTa da cxovelTa sicocxlis periodul movlenebs (mag. momaja doebeli. am xis nayofi. f. f. f.) stili. (s. ¥ feletonuri da safeletono. (s.) raime TvalsazrisiT gansakuTre buli. aristokratia. feodalis] – feodalizmis dros feo dis – mefis an ufrosi fe odalis mier miniWebuli miwismfobeli sxvadasxva (Cveulebriv samxedro) sam saxuris fasad.] – sazogadoebrivi . phoinix (phoinikos] – zogi Zveli xal xis miTologiaSi: frin veli. feodalisme < laT. felEtoni [fr.
fer
-534ujredSi da xels uwyobs organizmSi mimdinare qi miuri reaqciebis daCqare bas. fermentAcia [< laT. fermento viwvev gafuebas, gaRvivebas] – gafuebis, gaRvivebis pro cesi. fErmeri [ingl. farmer < fr.] – fermis (mniSv. 1) patroni an moijare. ¥ fermeruli da safermero. f. (s.) meurneoba fertilUroba [laT. fertilis nayofieri] – organizmis unari, warmoqmnas STamomav loba. feSenebEluri [ingl. fashionable] – didi gemovnebiT mowyobili; moduri. f. sastumro. feSenebluri Scd. festQvali [fr. festival] – xe lovnebis ama Tu im dargis miRwevaTa Cveneba, daTvali ereba sazeimo viTarebaSi. Teatraluri f., musikaluri f., qarTuli kinofilmebis festivali. ¥ safestivalo. s. programa, s. afiSa. fEtiSi [fr. fétiche < port. fetiso jadosnoba] – 1. usulo
wyobileba, romelic win uswrebs kapitalizms da, romlis drosac feodals mTlianad ekuTvnis warmo ebis saSualebani da ara srulad ekuTvnian miwaT moqmedi yma glexebi. ¥ feodaluri. f. wyobileba, f. saxelmwifo. fEria [fr. fée < laT. fatum bedi] 1. keltebis da romenuli xalxebis rwmeniT – mded robiTi sqesis idumali ar seba, romelic zecaSi an miwis qveS binadrobs da, romelic adamianebTan Se dis kontaqtSi, afrqvevs maT sikeTes an borotebas Tesavs. 2. jadoqari, sulis Camdgme li. keTili f., boroti f. fErma [fr. ferme] – 1. kerZo meurneoba, sasoflosame urneo sawarmo sakuTar an ijariT aRebul miwaze. 2. calke meurneoba, romelic misdevs mecxoveleobis ra ime dargs. mefrinveleobis f., merZeveobis f. fErmenti [laT. fermentum] – organuli nivTiereba, ro melic warmoiqmna cocxal
-535-
fig
avgarozi, amuleti, sagani, TrTola, gulis cimcimi. romelsac pirvelyofili fQbroma [< laT. fibre boWko] tomebi miawerdnen zebuneb – boWkovani SemaerTebeli riv, magiur Zalas da Tay qsovilisa. vans scemdnen. fQgaro [sakuT. sax.] – qalis 2. (gadat.) iseTi ram,rac brmad mokle da farTo, usaxelo swamT, rasac eTayvanebian, Casacmeli. aRmerTeben. fQgura [laT. figura, saxe, fetQSizmi [fr. fétichisme xeli] – 1. sibrtyis an siv port.] – 1. fetiSebis Tay rcis nawili, romelic Se vaniscema, usulo sagnebis mosazRvrulia daxSuli kulti. xaziT; garkveuli wesiT 2. (gadat.) brmad Tayvaniscema ganlagebulia wertilebis, risame. xazebis, zedapirebis an sxe fTiziAtria [berZ. phthisis ulebis erToblioba. Wleqi da iatereia mkurna geometriuli f.-ebi (sam loba] – medicinis nawili, kuTxedi, piramida, konusi romelic swavlobs fil da sxv.). tvebis tuberkulozs da 2. adamianis sxeulis moyva misi mkurnalobis meTo niloba, misi garegnuli mo debs. xazuloba. fTOri [berZ. phtora daRupva, moxdenili f. mospoba] – qimiuri elementi, 3. adamianis an cxovelis mwvave sunis mqone ufero skulpturuli an grafiku airi. li gamosaxuleba. sanTlis f.-ebi. fQasko [it. fiasco] – (wign.) 4. mdgomareoba, pozicia, ra sruli marcxi; kraxi. ime moZraobisas (mag., cekvis, axalma wamowyebam f. gaciguraobis dros, TviTmf nicada. rinavisa – frenaSi). fibrilAcia [< laT. fibra umaRlesi pilotaJis f. boWko]: gulis fibrilacia 5. WadrakSi: saerTo saxel _ (medic.) gulis kunTis wodeba mefisa, lazierisa, calkeuli boWkoebis daq etlisa, kusi da mxedrisa saqsuli – erTmaneTs da (paikebisgan gansxvavebiT); Sorebuli SekumSva; gulis
fid
-536 f. movlena, f. cdebi. 2. adamianis organizmTan da kavSirebuli (sapirisp. su lieri). f. nakli, f. dasja. 3. kunTebis moqmedebasTan dakavSirebuli (sapirisp. gonebrivi). f. Sroma, f. varjiSi. fizikuri kultura – adami anis sxeulis yovelmxrivi srulyofa da gamagreba fizikuri varjiSebis saSu alebiT. fizioTerApia [berZ. physis buneba da therapeia mkur naloba] – fizikuri, buneb rivi saSualebebiT (haeriT, wyliT, eleqtrobiT da sxv.) mkurnaloba. fiziolOgia [berZ. physis bu neba da logos moZRvreba] – 1. mecniereba, romelic Seis wavlis cocxali organiz misa da misi funqciebis sasicocxlo nawilebis moq medebas. 2. organizmSi mimdinare sa sicocxlo procesebi: adamianis f., mcenareTa f. ¥ fiziologiuri. f. procesebi, cxovelTa f. Tvisebebi. fizionOmia [fr. physionomie < berZ. phisis buneba da
farTo gagebiT: saxelwo deba Wadrakis kompleqtis TiToeuli qvisa, koWisa. figUruli – 1. rTuli mo xazulobis mqone. f. namcxvari, f. Sokoladi. 2. rac sruldeba figurebiT (mniSv. 4). f. sriali yinulze. figurAluri – xatovani (Tqma, gamoTqma); igavuri, qa ragmuli, gadakruli (la paraki). fidEizmi [fr. fidéisme < laT. fides rwmena] _ idealisturi moZRvreba, romelic reli gias, rwmenas aniWebs upira tesobas mecnierul cod nasTan SedarebiT. fQesta [esp. fiesta] – espaneTis da sxva espanurenovan qvey nebSi: dResaswauli, zeimi. fQzika [berZ. physyke] – mec niereba, romelic Seiswav lis bunebis movlenaTa zogad kanonzomierebas, ma teriis Tvisebebsa da age bulebas da misi moZraobis kanonebs. Teoriuli f., birTvuli f., f.-is kursi, f.-is gakveTili. fizQkuri – 1. fizikasTan dakavSirebuli.
gn̅omon̅ mcodne] – 1. adamia nis pirisaxe: saxis gamome tyveleba, xasiaTi, saxe ri same. 2. gansakuTrebuli Tvisebe bis erToblioba, romelic gansazRvravs adamianis pi rovnebas. fQkusi [laT. ficus] – oTaxis dekoratiuli xe; aqvs sqeli tyaviseburi foToli. fil..., ...fil [berZ. philos me gobari, mosiyvarule, phileô miyvars] – 1. rTuli sityvebis dasawyissa da boloSi,romelic aRniSnavs moqmed pirs da iTargmneba rogorc `mosiyvarule~, `moyvaruli~, `megobari~. filatelisti, bibliofili. 2. ganyenebuli sityvebis da sawyisSi aRniSnavs umTav resad `siyvaruls~. filatelia. filAnTropi [berZ. philanthropos < phileo miyvars da anthropos adamiani] – (wign.) qvelmoqmedi, mowyale, kacT moyvare. filantropi Scd. filanTrOpia [berZ. philanthropia] – (wign.) qvelmoqmedeba, kacTmoyvareoba. ¥ filanTropiuli.
-537-
fil
f. sazogadoeba. filantropia, filanTropuli, filantropiuli Scd. filarmOnia [berZ. phileo miyvars da harmonia harmo nia] – sazogadoeba an dawe sebuleba, romelic awyobs koncertebs da eweva mu sikaluri xelovnebis pro pagandas. filatElia da filatE lizmi [berZ. phileo miyvars da ateleia gadasaxadisgan ganTavisufleba] – safosto markebis Segroveba, maTi koleqcebis Sedgena. fQle [fr. filet] – 1. frinvelis xorcis an Tevzis naWeri, romelsac Zvlebi aqvs gac lili. 2. suki. filQali [laT. filialis vaJiSvi lisa] – raime dawesebulebis erTgvarad damoukidebeli ganyofileba, romelic sxva gan aris ganTavsebuli (mo Tavsebuli). bankis f., muzeumis f. filiAcia [fr. filiation] – (wign.) risame ganviTareba Tanmimdevrulad, evoluci urad. ideaTa f. filQgrani [it. filigrana <
fil
-538 qarTuli f., inglisuri f., espanuri f. ¥ filologiuri da safilologio. f. (s.) Jurnali, f. gamokvleva. filosOfia [berZ. philosophia < phileô miyvars da sophia sibrZne] – mecniereba bunebis, adamianTa sazogadoebisa da azrebis ganviTarebis uzo gadesi kanonebis Sesaxeb. antikuri f., kantis f. ¥ filosofiuri da safilosofio. ¥ f. (s.) disci plina, f. (s.) sistema. filofOnia [berZ. phileô miyvars phônç bgera] – koleqcione robis saxeoba – musikaluri firfitebis Segroveba. filOqsera [berZ. phyllon fo Toli da xeros gamxmari] – vazis mavnebeli mweri. fQltri [fr. filtre < saS. laT. filtrum qeCa, nabadi] – xelsawyo an nivTiereba si Txeebis, airebis gasawmen dad minarevebisgan. meqanikuri f., firfitovani f., badiani f., Sigawvis Zravas zeTis f. fQltrati [fr. filtrat] – 1. fil trSi gatarebuli siTxe.
laT. filum Zafi da granum marcvali] – 1. saiuveliro nakeToba, romelic mogva gonebs dawnul nawarms, dawnul maqmans, arSias wvrili oqros, vercxlis, spilenZis da sxv. mavTuls. 2. wylis niSani qaRaldze. 3. qaRaldi gamWirvale saxiT, moxatulobiT, naxWiT. ¥ filigranuli. f. qaRaldi, f. broSi, f. beWedi. filQpika – mkacri mamxile beli sityva, visime wina aRmdeg [Zv. berZeni orato ris – demosTenes – sityvebis philippikass mixedviT, rom lebic mimarTuli iyo me fe filpe makedonelis wi naaRmdeg]. filQsteri [germ. Philister] – SezRuduli gonebisa da farisevluri qcevis adami ani, romlis intersebi Se mofarglulia yoveldRi uri wvrilmanebiT; meSCani, obivateli. fQlmi [ingl. film] _ igivea, rac kinofilmi. filolOgia [berZ. phileô miy vars da logos sityva] _ im mecnierebaTa erToblioba, romlebic Seiswavlian ena sa da literaturas.
-5392. mdinaridan miwis qveS ga suli da gafiltruli, da salevad vargisi wyali, fSa, fSani. filtrAcia [br. filtration] – 1. filtrSi gatarebiT gaw menda (siTxis, gazisa). 2. siTxis gaJonva forovan garemoSi. fimQami [berZ. fhimima] – 1. keTilSobiluri nivTiereba mosawevad, sakmeveli, aseve aromatiuli boli (kvamli), romelic am nivTierebis wvis Sedegad warmoiqmneba. 2. (gadat.) aRtacebuli (aRfr Tovanebuli) qeba (SeZaxeba), pirferoba, mliqvneloba. f. vinmesTvis moweva. fQnali [it. finale] – 1. risame bolo, daskvniTi nawili; daboloeba. piesis f., operis f. 2. sportuli Sejibrebis bo lo nawili. saqarTvelos Tasis gaTamaSebis f. fexburTSi. ¥ finaluri da safinalo. f. (s.) scena, f. (s.) Sejibreba. finAlisti – (sp.) finalis (mniSv. 1.) monawile. finAnsebi [fr. finance] – fuli, rogorc sameurneo brunvis elementi.
fio
saxelmwifo f.-ebi, f. saministro. ¥ finansuri da safinanso. f. (s.) operacia, s. organoebi, sawarmos f. (s.) mdgomareoba. mx. finansi ar ixmareba. finansiuri Scd. finAnsisti – 1. safinanso saqmeebis specialisti. 2. kapitalisti, romelic msxvili safinanso opera ciebs awarmoebs. fQniki [berZ. phoinix phoinikos] – finikis palmis nayofi; indisxurma. finikis palma – palma, ro melsac aqvs didi frTisebri foTlebi; isxams uwvno tkbil, yuaTian nayofs. fQniSi [ingl. finish damTavreba, daboloeba] – 1. siswrafeSi sportuli Sejibrebis bo lo nawili. 100 metrze rbenis f. 2. aseTi Sejibrebis bolo punqti. f.-Tan axalbeda morbenali miiWra pirveli. ¥ safiniSo. s. boZi, s. lenti, s. xazi. fQordi [norveg. fjiord] – zRvis viwro yure, romelic xmeleTSi Rrmad aris SeW rili, Cveulebriv aqvs ma
fir
-540-
Rali, cicabo, kldovani napirebi. fQrma [it. firma xelmowera] – savaWro an samrewvelo sawarmo; sawarmoo gaerTi aneba. ucxouri f.-ebi, saavtomobilo f. safirmo – rac uSualod aris dakavSirebuli ama Tu im samrewvelo dargTan an sawarmosTan. s. maRazia, s. nisani. fQrmani [spars. firman] _ ira nis Sahis, TurqeTis (osma leTis) sulTnis da zogi sxva mahmadianuri qveynis mmarTvelis brZanebuleba. fQrni [ger. firn] – msxvilmar cvlovani mkvrivi Tovli, romelic grovdeba mTiani raionebis Cavardnil adgi lebSi (Tovlis mijnis ze viT) da polarul qveynebSi; warmoadgens gardamaval stadias Tovlis da yinuls Soris. fQski [laT. fiscus] – (wign.) saxelmwifo xazina. fQstula [laT. fistula] – (me dic.), romelime Sinagani organodan gareT gamomava li mili (bunebrivi an xe lovnuri).
fisharmOnia [ger. Fisharmoni-
um] – klaviSebiani da sa berveli momcro sakravi. fisgarmonia, fizgarmonia Scd. fiuzElaJi [fr. fuselage] – TviTmfrinavis korpusi. fQqsi [laT. fixus mtkice,uZravi, ucvleli] – 1. saqonlis dadgenili fasi. 2. zustad gasazRvruli Tan xa raime saxis samuSaos anazRaurebisa, gasamrje losi. fiqsAcia [fr. fixation] da fiqsireba [germ. fixieren] – (wign.) – risame aRniSvna (Cawera, Caxatva, Caxzva) an daxsomeba. miwisZvris f. fiuCEruli [ingl. futures transactions] – birJaze swrafi garigebebi, romlebic da kavSirebulia nedleulis, oqrosi, valutis, finansur da sakredito dokumentebis yidvagayidvasTan garigebis momentSi dafiqsirebul fa sebSi, drois garkveuli Su aledis Semdeg operaciis Sesrulebisa (23 wlamde). f. operaciebi. fQqcia [laT. fictio] – ganzrax SeTxzuli, gamogonili, ara
-541namdvili ram, rasac Cve ulebriv iyeneben garkveuli mizniT. ¥ fiqciuri. f. angariSi, f. Tamasuqebi. fiqtiuri Scd. flAgmani [holand. vlagman] – 1. samxedro xomaldebis msxvili SenaerTis sarda li. 2. didi samxedro xomaldi, romelzedac imyofeba raime SenaerTis sardali da ro melzedac aRmarTulia misi alami. 3. flotis yvelaze didi an saukeTeso gemi romelime zRvaSi, naosnobaSi. ¥ saflagmano. s. xomaldi (gemi) _ igivea, rac flagmani (mniSv. 2, 3). flAgStoki [holand. vlaggonstok] – alamis aRsamarTavi latani (gemze, Senobaze da sxv.). flaQeri [ingl. flier CorTma vali cxeni] – sadoRe cxeni, romelic did simardes iCens mokle distanciaze. flAmingo [portug. flamingo] – wylis didi frinveli, romelsac aqvs movardis fero TeTri bumbuli, grZe li kiseri da fexebi; gav
fli
rcelebulia tropikebSi da subtropikebSi. flAngi [fr. flank, germ. Flanke] – marcxena an marjvena mxare mwkrivisa, mwyobrisa, fron tisa, jarebis ganlagebisa (agreTve sportuli moedni sa, Wadrakis dafisa); (qarT. sinon. frTa). frontis marjvena (mar cxena) f., f.-ebidan Semovla, mefis (lazieris) f. flEgma [berZ. phlegma] – 1. metismeti gulgriloba, auRelveloba. 2. (saub.) ityvian flegmatur adamianze. flegmatQkosi [berZ. phlegmartikos] – adamiani, romelsac neli aTvisebis unari aqvs da susti aqtiurobisa, Zne lad gamaRizianebeli, momT meni da gulgrilia. flESebi [fr. fléche isari] – (ist. samx.) sabrZolo mwyob ri blagvi kuTxis magvari; savele simagre cocxali Zalisa. bagrationis f. borodinos brZolaSi 1812 w. flQgeli [germ. Flügel frTa] – mTavari Senobis gverdiT miSenebuli an didi Senobis ezoSi mdgari patara sa
fli
-542-
cxovrebeli saxli. flQrti [ingl. flirt] – msubuqi trfiali, arSiyoba. fliUgeri [germ. Flügel frTa] – xelsawyo (Tavisuflad moZravi alami, firfita an isari) qaris siCqaris da mimarTulebis gasazomad. flugeri Scd. fliuorogrAfia [laT. flouor mxedveloba,dineba da graphô vwer] – rentgenelogiuri kvlevis meTodi adamianis sxeulis organoebisa – ga Suqebuli ekranidan gamo saxulebis fotofirze ga datanis mizniT. fliuorografi. ¥ fliuorografiuli. f. kvleva. flomAsteri [ingl. flowmaster] – fanqris saxeoba, av tokalmis msgavsi; sawerad (saxatavad...) aqvs forovani Reri, romelic gaJRenTilia specialuri saRebaviT. flOra [laT. Flora] – mcena reTa samyaro (yvavilTa, ga zafxulis da siymawvilis romauli qalRmerTis – Floras saxelis mixedviT). Sdr. fauna. saqarTvelos f. da fauna. tropikuli f.
flOrini [it. Florino] – ho
landiis fulis erTeuli – guldenis – meore saxeli. flOti [holand. Floot] – qvey nis samxedro an savaWro gemebis erToblioba samxedro f., savaWro f., Savi zRvis f. sahaero floti _ TviTmfri navebis erToblioba (sinon. aviacia, aerofloti). flotQlia [esp. flotilia] – 1. ama Tu im mdinaris, tbis, daxuruli zRvis samxedro gemebis SenaerTi. kaspiis f. 2. specialuri daniSnulebis gemebis razmi. sanaRmo f. fOie [fr. foyer kera] – TeatrSi, kinoSi da misT: darbazi, sa dac imyofebian mayureblebi sanaxaobis dawyebamde da antraqtis dros. ¥ foiesi. foiisa Scd. foiErverki [germ. Feuerwerk] – feradferadi SuSxune bis gaSveba haerSi (raime zeimis dros). feierverki Scd. fOkusi1 [germ. Fokus < laT. focus kera] – 1. (fiz.) garda texili an areklili sxi
-543vebis gadakveTis wertili. gamadidebeli minis f. 2. wertili, romelSic foto an kinogadaRebis dros sag nis gamosaxuleba suraTze maqsimalurad mkafiod ga modis. fOkusi2 [< germ. Hokus pokus] – marjve ileTi, tri uki, rac Tvals atyuebs da mayureblebis gancvifre bas iwvevs moCvenebiTi ze bunebriobiT; damyarebulia xelis simardeze, moqnilo baze, raime kanonzomierebis codnaze. f.-ebis keTeba, f.-ebis Cveneba. mefokuse – msaxiobi, rome lic fokusebs akeTebs (sinon. iluzionisti). ¥ mefokusisa. mefokusesi Scd. folQanti [germ. Foliant] – didi formatis wigni, Cveu lebriv Zveleburi. fOlklori [ingl. folk-lore] – xalxuri zepiri Semoqmedeba (zRaprebi, leqsebi, andazebi, gamocanebi da sxv.). (qarT. sinon. zepirsityviereba). folkliori Scd. fOlga [holand. folga < laT. folium furceli] – liTonis sifrifana furceli, ro
fon
melsac iyeneben sakvebi produqtebis SesafuTavad, saamkinZo saqmeSi, sarkis warmoebaSi da sxv. fonAcia [fr. Phonation < berZ. Phônos bgera] – sametyvelo bgerebis warmoTqma. fonendOskopi [berZ. phônç bgera, endon SigniT da skopeç vuyureb, vakvirdebi] – samedicino xelsawyo gulisa da filtvebis mo sasmenad. fonEtika [berZ. phonetikos bge risa] – enaTmecnierebis na wili, romelic enis bgeriT Semadgenlobas Seiswavlis. ¥ fonetikuri. f. transkrifcia, f. gamokvleva. fOni [fr. fond] – 1. ZiriTadi feri, romelzedac raimea gamoxatuli. wiTeli f. 2. risame (mag., Senobis, qanda kebis) ukan arsebuli siv rce. cis f. 3. gadat. (wign.) garemocva, sadac rame xdeba; garemom cveli pirobebi. romanis istoriuli f. fOndi [fr. fonds] – 1. raime miznisaTvis gankuTvnili fuladi saxsrebi.
fon
-544Soris arsebuli sicariele (qarT. sinon. svreti). ¥ forebiani da forovani. f. Tuji, f. miwa. mx. fori. porebi, pori, porebiani, porovani Scd. fOreli [germ. Forello < Sved.] – kalmaxi. fOrvardi [ingl. forward] – fexburTis, hokeis gundis wevri,romelic TavdasxmaSi TamaSobs. fOrzaci [germ. vorzatz] – furceli, romlis erTi na xevari wignis ydazea Sig nidan gamokruli; ydas akavSirebs akinZul furc lebTan. fOrinOfisi [ingl. Foreign Office] – didi britaneTis sa gareo saqmeTa saministros saxelwodeba. fOrma [laT. forma] – 1. sag nis garegnuli saxe, moxa zuloba (qarT. sinon. moyvaniloba). lamazi f.-is larnaki. 2. Sinaarsi garegnuli gamo xatuleba, garegnuli mxa re. f.-is da Sinaarsis erTianoba. 3. risame organizaciis saxe, ti pi, sistema, romelic gan
xelfasis f. 2. risame maragi. wignebis f., muzeumis f.ebi, sabinao f. ¥ safondo. s. qaRaldi, s. samSeneblo masalebi. fono..., fOni [< berZ. phonç xma, bgera, xmauri, metyveleba, sityva] – rTuli sityvebis dasawyisSi da bolos aR niSnavs am sityvebis damo kidebulebas xmasTan, bge rasTan. fonometri, telefoni. fonOgrama [berZ. phônç bge ra da gramma Canaweri] – xmis, bgeris Canaweri firze, firfitaze da misT. fOra [it. fora winaswar] – 1. zogierT sportul Sejib rebebSi,TamaSebSi: winaswar ganpirobebuli upiratesoba, romelsac Zlieri moTamaSe aZlevs susts. 2. (gadat.) upiratesoba rai meSi, romelsac Tavisi ne biT aZlevs erTerTi part niori meores. f-as micema. fOrebi [berZ. poros (mx.)] – 1. saofle jirkvlebis wvri li nasvretebi kanis zeda pirze. 2. nivTierebis nawilakebs
-545pirobebulia garkveuli Si naarsiT. saxelmwifo mmarTvelobis f. 4. risame saxesxvaoba, nairsa xeoba. gri pis msubuqi f. 5. risame dadgenili nimuSi. saarCevno biuletenis f., samedicino f. #1., f.-is mixedviT Sedgenili dokumenti. 6. mowyobiloba raimesaTvis garkveuli moxazulobis misacemad (sinon. yalibi). tortis f. 7. sxvadasxva kategoriis pir TaTvis dadgenili nimuSis tansacmeli. samxedro f., moswavlis f. formaluri – rac mxolod formas (mniSv. 2) icavs da angariSs ar uwevs saqmis namdvil viTarebas. saqmisadmi f. midgoma. formAlizmi – 1. garegnuli formis dacva rameSi saq mis arsebiTi mxaris sazia nod; formaluri damokide buleba ramesadmi. biurokratiuli f. 2. xelovnebisa da litera turaTmcodneobaSi: mimar Tuleba, romelic mxolod
for
formas aniWebs mniSvnelo bas. ¥ formalisturi. saqmisadmi f. damokidebuleba, f. nawarmoebi. fOrmati [germ. Format] – wig nis, qaRaldis furclis, ba raTis da misT. zoma. didi f.-is wigni. formAcia [laT. formatio warmoeba; saxe] – (wign.) adamianTa sazogadoebis ganviTarebis safexuri, ro melsac axasiaTebs sawar moo urTierTobaTa garkve uli sistema. feodaluri f., sazogadoebriv-ekonomikuri f.-ebi. formQreba [laT. Formare] – Camoyalibeba; Sedgena, da kompleqteba. fOrmula [laT. Formula] – 1. mokle da zusti sityvieri gansazRvra risame. `gaTiSe da ibatone~ _ Zveli romaelebis politikuri formula. 2. raime sidideebis, elemente bis, risame Semadgenlobisa da misT. gamoxatuleba (ri cxvebiT, asoebiT, specialu ri niSnebiT.). maTematikuri f., qimiuri f., ZmarmJvas f., gogirdmJavas f.
s. iRblis RvTaeba. Vorposter] – vatoriaSi). brZoliT gadalaxva. forcage] – aC romelSic mTavari partia qareba. rkolebis (mag. bednieri SemTxveva. fOrsingi [ingl.. piesa. Fortuna] – 1. (samx.. Sekreba. fort] – (samx. Postamt] – fortepQano [it. farTo warmomadgenlobiTi fOrte [it. Ti nawarmoebis Sesruleba. forsmAJori [fr.) `fortepianoze ukravs~. Formular] – . ase myinvaris dnobis f. iRba calkeuli cixesimagre sab li.. fOrsaJi [fr. forte] – (mus.) mowinave posti. – simfoniuri nawarmoebi. va.. avanposti.) 2. kreba. s. mdinaris) savele f. fOrti [fr. ¥ safortepiano. acileba SeuZlebelia. rZolo gamagrebaTa siste fOrumi [laT. rom bani. fortifikAcia [laT.) Zlier. fortificarisame tempis gaZliereba. baraTi. klasi (konser fOrposti [germ. risame daCqareba. unda: `fortepianos ukfOrsireba [fr. lis gansazRvra da Tavidan fOrtuna [laT.) raime bunebrivi dab nagebobani. krivSi: ganuwyveteli Sete Scd. formuliari Scd..) viTareba. fOstamti [germ. nageboure] – (wign. forcer gaZli ravs~. tio] – samxedrosainJinro 2. ga romaul miTologiaSi: bed daulaxavi dabrkoleba. xmamaRla (musikaluri na axalgazrdaTa saerTaSowarmoebis Sesrulebis Se riso f. ¥ safortifikacio.. (samx. pianoforte] – qalaqis mTavari safosto formUlari [germ. s. forum] – (wign.) maSi. force maje s.for -546- klaviSebiani simebiani mu sikaluri sakravi (pianino. piano). saTvis (roialisaTvis). ereba] – 1. bibliografiis saaRricxvo roiali). mowi safortepiano koncerti nave pozicia. saxeb). (sapirisp. samuSaoebi. forcing] (sp. gaZliereba (raime gankuTvnilia fortepiano princi pisa).
. specialuri optikuri aparatis (fotoaparatis) saSualebiT SuqmgrZnobiare masalaze gamosaxulebis miReba. fotogrAfia [ingl. suraTi. frazeolOgia [berZ. fotOgrafi – piri. . sinaTle da graphô vwer] – 1. ¥ fragmentuli. fragmentum] – 1.) sinaTlis SiSi. Sav-TeTri f. photography < berZ. frAgmenti [laT. 2. ¥ fotografiuli. phôs (phôtos) sinaTle da phobos SiSi] – (medic. garegnoba. fOsfori [berZ. narCeni. ¥ fosforuli.cxo velTa ZvlebSi. teqstis an raime nawar moebis nawyveti.. f. ga mometyveli. (ix. cxovelisa da mcenaris qsovilebSi. TeTri f. Suqi. f. kinofirze. f. rac kargad gamodis fo tosuraTze. f. fotogeniuri Scd. Phosphoros sinaTlis gamomcemi] – qi miuri elementi.. 2. arqiteqturis an qandakebis Zveli nawarmoebis natexi. fotogEnuri [photography < berZ. naTeba. mokle (grZelgrZeli) f. f. Phrasis gamoTqma] – dasrulebuli gamoTqma.-ebi. kinosuraTis f.-ebi. frAza [berZ. am gziT miRebuli suraTi (fotosuraTi). mo i poveba zog mineralSi. xelnaweri. ¥ frazeologiuri. baletis f. f. foxtrot] – swraftempiani cekva qal vaJisa. fotografia). aparati. phos (photos) Su qi. fra feradi f.-ebi. f. saxe. f. fOqstroti [ingl. sityvaTa Taviseburi SeerTebani. fotofObia [berZ. romlis specialobac suraTebis ga daRebaa. f. wiTeli f. fragmentaluri Scd. xelnaweris f. madani. genos gvari] – vinc. leqsikoni.-547dawesebuleba. qarTuli enis f. marilebi. ¥ fosforovani. Phrasis gamoTqma] – ama Tu im enis mtkiced Camoyalibebuli gamonaTqvamebi. saxelosno aseTi suraTebis misaRebad. 3. advilad aalebadi da sibneleSi ma naTobeli nivTiereba. f. mJava.
uxamsi. f. frigidUloba [< laT. f. frit Semwvari] – bevr cximSi Semwvari. frEska [it. Fräulein] – surTuki. Frant < germ. safasuri. romelic partiis ZiriTad xazs ar iziarebs. kartofili f. 2. ¥ freskuli. frAqcia [fr. fractio xaxuni] – xaxunis ZaliT . f.. Fräūlein] – mefis karze dedoflis an princesas mxlebeli gauTxovari qali TavadaznaurTa wridan. frAnti [holand. friqcQuli [< laT. zRvis didi tropikuli frinveli. germanuli qaliSvilisadmi mimarTva. 2. dajgufeba. frEgati [fr. romelsac ukan grZeli da viwro kalTebi aqvs (icvamen upiratesad sazeimo SemTxvevebSi. fraqcionuli Scd. daqiravebuli (dafrax tuli) gemiT gadaziduli tvirTi. Tevzi f. 2. ofi cialur miRebaze da sxv. agreTve gamoiye neba saxelTan an gvarTan erTad. фрейлина germ. sa yaraulo da wyalqveSa na vebis winaaRmdeg mebrZoli gemi (Zvelad: samanZiani ialqniani samxedro gemi). vodanis coli.). siyvarulisa da ojaxuri keris qalRmerTi. freQlina [rus. parlamentSi: erTi partiis wevr deputatTa dajgufeba Tavisi partiis politkis organizebulad warmarTvis mizniT. fri [fr. fuqsavaturi. ¥ fraqciuli. frivole] – urigo. Frigg] – germanul miTologiaSi:L qorwinebis. Frégate] – 1. frac] – gulamoWrili freilEini [germ. Fracht] – 1. dajgufeba partiis SigniT. Sebrawu li.fra -548- frAki [fr. mxatvroba. frQgi [germ. brZola. araseriozu li.] – Cacmadaxurvas ga dayolili mamakaci. Wer ze. rfesco] – wylis saRebavebiT daxatuli su raTi axlad Selesil (jer kidev svel) kedelze. fraction] – 1. ge miT tvirTis gadazidvis qira. frAxti [germ. frivOluri [fr. frigidus civi] – qalis sqesobrivi gulgriloba.
-is Stabi. psychç suli da iatreia mkurnaloba] – me dicinis nawili. adamianis qce vis mamoZravebel Zalad miiCnevs biologiur ins tinqtebs. 2. adamaSvilis f. rac ga moixateba gare samyaros asaxvaSi. dasavleTis f. fsiqiAtri _ eqimifsiqiat ri. fsiqionAlizi fsiqologi isa da fsiqopaTologiis mimarTuleba. simRerebi. Taviseburebani. fsixika. SesaZleblobaTa erToblioba. javaxiSvili – m.. fsAlmuni [< berZ.) gva ris mixedviT]. psalmos saxotbo sagalobeli] – religiuri sagalobeli.-549mbrunavi. politikuri moRvaweebi da sxv. kldi aSvilis f. romelic cdilobs adamianis axsnas sqesobrivi instinqtebis . f. s. front] – 1. procesi. misi koncefcia utopiuri aRmoCnda. aracnobier (um Tavresad seqsualur) swraf vas [avstrieli eqimisa da fsiqologis zigmund fro idis (Freud. f. 18561939 ww. adamianis sulier ZalaTa. pseudôny- mos] – gamogonili saxeli an gvari. brZolis ve li. fsiqiAtria [berZ. msaxio bebi. fsQqika [< berZ. yvelaze msxvili samxedro SenaerTi omianobis dros. roland qarTveli – r. mxatvrebi.. ¥ frontuli.. da sxv. psychikos su lieri] – tvinis gansakuT rebuli Tviseba.-ze moxalised wasuli axalgazrdebi. f. f.-is sardali. f. frOnti [fr. saomari moqmedebis are. nawilebi. m. fsalmunebisagan Sedgeba daviTiani (bibliis nawi li). fsixikuri Scd. f. fsi froQdizmi _ fsiqologiuri mdgomareoba. rogorc marqsizmleninizmi. vaJa-fSavela – luka razi kaSvilis f. romelic swavlobs fsiqikur daa vadebebs da maTi mkurna lobis meTodebs. romelsac zogjer irqmeven mwerlebi. fsiqiuri. ¥ fsiqikuri. ¥ safronto. fsevdOnimi [berZ.
lieri aSliloba. fUnqcia [laT. wkeplisa da yareba froidizms. qikis aranormaluroba. fsiqolOgia [berZ. hi pnozuri f. (biol. li da pathos tanjva] – fsi movaleoba. (wigni) roli. sanerwyve jirk- . f. Tbilisis f. fsixologia. fsiqikuri Taviseburebani. mTavari. mowyobili rkinigzis xa sulieri samyaro.) organizmis an sxe fsiqopaTolOgia – saerTo ulis romelime organos moZRvreba fsiqikur daava moqmedeba: sxeulis ama Tu debaTa Sesaxeb. f. misT. im organos daniSnuleba.. TodiT. adamianis fsiqi fundamEnturi [laT. ¥ fsiqologiuri. funikulori Scd. (mag. gamokvleva. ucnauroba. fUete fr. 2. psychç su mniSvneloba. didi fsiqikuri zemoqmedebis me moculobisa. funiculaire] f. fouetté < fouetter gulis f. fsixologiuri Scd. romelic exmareba rac gamowveulia Tavis mocekvaves brunvaSi an moZ tvinis dazianebiT. mecniereba fsiqikuri fundamentaluri – dasaS moqmedebis kanonzomiere vebia. funikulQori [fr. su f. fundakaSi. 2.) 1. raime aranormaluroba. mentum saZirkveli. RrmaSina fsiqoTerApia – mkurnaloba arsiani. safuZvliani. zi. 2. qneviT)] – klasikuri cekvis paTa jgufi.-is kursi. em cema (maTraxis. raoben sabagiro weviT. safuZ veli] – (wign. psychç universitetis f.. avadmyofuri mdgomareoba. moZraoba. fsiqopATia [berZ.-ebis ganawileba. daniSnuleba. – 1. bisa da formebis Sesaxeb. romelzec vagonebi moZ bavSvTa f. raobis SecvlaSi. biblisuli da logos moZRvreba] oTeka. – mTis cicabo ferdobze 2. functio Ses ruleba] – 1. psychç suli] – siaTebelia fexis qneviT 1. ZiriTadi. hi pnoziT). moTxroba. damaxa fsQqozi [berZ.fsi -550- qvecnobieri gavleniT.
¥ funqciuri (mniS. kapasi qali. (maTem. ro melic sazogadoebaSi did aRtacebas iwvevs. safuraJesi Scd. mTel tra diciul xelovnebas da mis xerxebs da cdilobda Seeq mna axali. f.. vagoni. s. футляр < germ. futliari Scd.-551vlebis f. futurum myofadi. fUrori [laT. Furia mZvinvareba] – Zvel romaul miTologiaSi: SurisZiebis erTerTi Rmer Ti. anC xli. saTvalis f.). futurolOgia [laT. gitaris f. fuq fUtlari [rus. funqcionaluri Scd. fUJeri [fr. fUqsi [germ.. f. futUrizmi [< laT. baza. bude). Rvinis da misT. Zirmagara. furUnkuli [laT. TiTqosda Tana medroveobisaTvis Sesaferi stili. furor mZvinvare ba] – sajaro warmateba.. Futteral] – raime nivTis Sesanaxi kolofi an SaliTa (qarT. furunculus] – kanis saofle da cximovani jirkvlebis Cirqovani an Teba.) damoukidebeli cvladi sidide.-ebi. Wirveuli. boroti. dasalevad. fougere] – maRal fexiani mozrdili Wiqa. . trigonometriuli f. Fuchs melia] – bi liardSi:L SemTxvevviT mo gebuli (RuzaSi Cagdebuli) burTi. literaturasa da xe lovnebaSi: formalisturi mimdinareoba. algebruli f. romelic kacobrio bis momavals swavlobs (sxvanairad: socialuri prognostika). fourage] – cxenis. 3. saqonlisa da frinvelis sakvebi (marcvleuli. fUraJi [fr. violinos f. bo kali limonaTis. 3isaT vis). logos moZRvreba] – sociologiis dargi. safuraJisa. analizi. momavali] – me20 s. fUria [laT. romelic uar yofda realizms. sinon. Tiva da sxv. ¥ safuraJe. damokidebuleba. futurum momavali da berZ. s.
madac qveynis dasasrulis 2. qamelEoni [berZ. xmauri. rac xiliazmi. usis xelovnebaSi: fantastikuri . Zv. RvTis su qAosi1 [berZ. chamaileon] xaosi. igivea. qAosi2 – sruli uwesrigoba. kuri mniSvnelobis mqone qAnTri [ingl. q. nabzari. qArtia [berZ. aluri elementebis grova. moZRvreba. Svilis – qamis saxelis mi 2. feva. country sityv. q. mokla laferi arsebuli. moZraoba. belerofontma. romlis Tanax Sesruleba q. chartçs laT. ¥ qaosuri. qaotiuri. stilze. chiliasmos < chilias aTasi] – religiuri da stilze. Zv. – xvlikis msgavsi qvewarma xaoturi – Scd. vali. Chimaira] – 1. Secvlis Sedegad. 2. xaosuri. zogi dokumentaciis sa soflisa] – 1. samyaros materi romelsac aqvs lomis Tavi. sa egvi pturi. mdinareebze gadahyavda gar qamQturi – enebi – afrikaSi dacvlilTa sulebi. Sua saukuneebis evropis areuldareuloba. ro xelwodeba. charta) qaRaldi] – 1. bneliT moculi uf cxlismfrqveveli urCxuli. skruli. romelic kanis fers icvlis garemo pirobebis qAroni [berZ.qam q -552- temoba. naxeTqi] – berZnul miTolgiaSi: usasrulo qQmera [berZ. gavrcelebuli erTi jgu fis enebi: berberuli. romelic miwisqveSa samefos xameleoni Scd. melic stilizebulia ame rikul xalxur melodiebze qilQazmi [berZ. wliani mSvidoba. saxelmwifoebrivpoliti xedviT]. Charôn] – ber Znul miTologiaSi: menave. Txis tani da gvelis TaviT romlisganac warmoiSva yve dasrulebuli kudi. amerikuli xalxuri simRe win dedamiwaze iqneba aTas ra. kopturi da berZneTsa da romSi: papi sxv. chaos naprali. berZnul miTologiaSi: ce sivrce. musika.. enaTesavebian semitur rusis an pergamentis grag enebs [bibliuri noes meore nili (xelnawerebi).
formulebi. romeic riTadi dargi – mecniereba. (s. araorganuli dastaqaroba (wign.. reaqcia. taqroba (moZv. mkurnaloba qimuri nivTie xirurgia. ¥ qloriani da qlorovani.) da dosq. chemeia] – bunebis cheis xeli da ergon muSaoba] metyvelobis erTerTi Zi – medicinis nawili.. qiromAntia [berZ.) ganuxorcielebeli qQrurgi qirurgiis specia ocneba. qimiasTan dakav qlOr-i [berZ.. Seiswavlis daavadebaTa romelic ikvlevs nivTiere operaciuli gziT mkur baTa Sedgenilobas. elementebi. saxirurgio Scd. wmenda. q.) klinika. xirurgiuli. agebu nalobis meTodebs. fantazia. cheir xe . dasta4. chloros mwvane] Sirebuli. iyeneben teqnikaSi. organuli q. – zogi momwamvleli nivTi q. bis mixedviT. berZ. momw q. (gadat. mrewveloba.) mak_ infeqciur daavadebaTa rateli. erebis dasamzadeblad.) da dostaqari vani Tevzi erTgvari. fantastikuri. rac dakavSirebulia qimiis sanitariaSi da sxv. mkur lebas. qirUrgia [berZ. ciuli meTodebiT [sinon. ¥ qirurgiuli da saqirurqimiaTerApia [qimia da gio. beli. q. (moZv. 3.)].)]. (zoolog. 2. q. therapia mkurnaloba] q. Tvisebebsa da urTi naloba ZiriTadad opera erTgardaqmnas. qimQuri – 1. naerTi. rebebiT. – qimiuri elementi. da am meTodebiT proeqtebis agreTve samxedro saqmeSi damzadebasTan. cheirurgia < qQmia [berZ. Teoriuli q. listi eqimi [sinon. la airi.-553- qlo arsebis (urCxulis) skulp li da manteia mkiTxaoba. vanomoyviTalo maxrCobe q. tansacmlis q. turuli gamosaxuleba (mag. (s.) zRvis xrtilo qari (wign. qimEruli – ganuxorciele xirurgi Scd. winaswarmetyveleba] – mki parizis RvTismSoblis ta Txaoba xelisgulis xaze Zarze). rogorc meTodebis gamoyenebasTan dezinfeqciis saSualebas.
chole naRveli da stereos magari] _ organuli nivTiereba. romlis drosac foTlebi da ylortebi kargaven mwva ne Seferilobas. romelSic yvela xmas erTi da igive ritmi aqvs. zogi cxovelis (agreTve adamianis Canasaxis) xerxemlis dre kadi elastikuri Rero (e. chlôros mwvane da phyllon foToli] – saRebavi nivTiereba (pig menti). wyali. choreia cekva da graphô vwer] – cek vebis. romelic aerTebs mrudi xazis (mag. erT atomiani spirti sterinebis jgufisa. sicocxlisaTvis . me dicinaSi iyeneben dasaZine bel saSualebad. icum) Wi anWvelmJava] – qloris Sem cveli Taviseburi sunis mqone aqroladi siTxe. (botan. 2. xerxemlis simi). qlorOformi [qlori da laT. cholericus < berZ. qoreogrAfia [berZ. chlôros mwvane] – 1. qOlera [berZ. qOrda [berZ.) sisxl nakleboba – hemoglobinis mniSvnelovani daqveiTeba sisxlis wiTel burTuleb Si. simwvanis seni. 2.-ebi. baxis q. romelic mwvane fers aZlevs mcenaris foTlebsa da sxva nawilebs.. qnEseTi [ebr. xorali Scd. q. Kneset] _ isra elis saxelmwifos umaRle si sakanonmdeblo organo. chorde simi] – 1. xolera Scd.) swori xazi (wrfe). rkalis.qlo -554saSiSi. qolEriki [laT.w. moi poveba cxove lur organizmebSi. (canfus) Choralis gunduri (sagalobeli)] – mravalxmovani sagundo na warmoebi. qlorOfili [berZ. kiri. qlorocetofEnoni – Zli eri cremlmdeni momwamvle li nivTiereba. sabaleto speqtakle q. wre xazis) or wertils.) mcenaris daavadeba. (maTem. qlOrizmi [< berZ. qolestErini [berZ. chole naRveli] – qole rikuli temperamentis mqo ne. q. (acidum form. cholera] – kuW nawlavis mwvave gadamdebi daavadeba. kalciumi. kaTolikeTa da pro testantTa religiuri sa galobeli. (medic. qOrali [< laT. ficxi adamiani.
qarTuli literaturis q. christianismus < berZ. saRebavi da soma sxeuli] – . indis kakali. WeSmariteba. romelic ze cidan daeSva dedamiwaze adamianTa codvebis gamo sasyidlad da jvarze ga akres. palma erTgvari. choros] – momRe ralTa fundi. am palmis nayofi. martivi.) xelovneba. xelmZRvaneli] – momRe ralTa gundis xelmZRvane li (qarT. q. Semdeg ki aRsdga da amaRlda zecaSi (biblia).. lotbari). qarTuli q. sarwmunoeba.)] – 1. ¥ saqrestomaTio. q. saqrestomatio. clora qveyana da episkopos episko posi] – 1. masala. welTaRricxvis I s. christianus] – qristianobis mimdevari.. qOro [berZ. saxeli _ RmerTkacisa. q. qro s.) saswavlebeli. Meister os tati. xormeisteri Scd. kakali. choros gundi da germ. qromOsoma [berZ. xoro Scd. (s. Christos – sity. cxebuli. qOqosi [esp. ¥ qoreografiuli da saqoreografio. rogorc qrestomaTiaSia.romelic warmoiSva ax. chresto – matheia] – saxelmZRvanelo – rCeuli nawarmoebaTa an maTi nawyvetebis krebuli. qristQani [laT. ¥ qristianuli. klasikuri q. mTavarepiskoposis TanaSemwe. xormaisteri. qresTomatia. qresTomatiuli Scd. 2. umrevlo episkoposi. qormaQsteri [berZ. qrizAnTema [berZ. q. 2. romelic ikeTebs kalaTebad Sekrebil sxva dasxva Seferilobis yvavi lebs. (s. qrestomatia. kokosi Scd.-555bis dadgmis xelovneba. magaliTi. naTeli. isxams msxvil gemriel yuaTian nayofs magari naWuWiT. mironcxebuli] – religia. chrisanthemon] – dekoratiuli mce nare. q. sinon. qormeisteri. cocos (mr.. q. qrestomATia [berZ. qorepiskOposi [berZ. qrestomaTiuli _ iseTi.Si da mieca misi damaarseblis _ ieso qristes. saskolo q. qristiAnoba [laT. chrôma feri.
welTaRr. literaturuli nawarmo ebi. (biol. axali ambebis ganyofileba (gazeTSi). q. ucxoeli da phobos SiSi] – ucxoelebisa da yovelive ucxouris siZulvili. mxatvrul films win uswrebda q. qsEroqsi [ingl. qsEnZi [polon. qrOnika [berZ. qserogrAfia [ingl. 4isaT vis). mudmivi (Cveulebriv iTqmis daavadebis Sesaxeb. romani-q. romlis saSua lebiTac xdeba qserogra fikuli gadacema. ¥ qronikaluri (mniSv. chronikos dros Tan dakavSirebuli] – 1. revmatizmi. xenos ucxo. nabeWdis ti pografiuli wesiT mSra lad gamravlebis procesi. 2. xçros mSra li da graphôs vwer] – na weris. qsenofObia [berZ. ucxoeli da philia siyvaruli] – ucxoelebisa da yovelive ucxouris siy varuli.qro -556_ istoriuli movlenebis Tanmimdevroba drois mi xedviT. naxazis. xenos ucxo. Xanthippç] – berZeni filosofosis sok rates (469399 Zv. filmi. q. xerox < berZ. 3. ¥ qronologiuri. q. qsAnTi pe [berZ.). xerography < berZ. kapasi dedakacis aR mniSvnelad. q. matiane).) ujredis birTvis is nawili. qronolOgia [berZ.) coli. 4. romelic iRebeba da yvelaze ufro mkafiod Cans ujredis gayofis dros. qsenofQlia [berZ. dokumenturi kinofilmi (Cveulebriv moklemetra Jiani). ambe bi. sa zogadoebrivi movlenebis Cawera qronologiuri we siT (qarT. romlis saxeli dar Ca avi. daavadeba.] – poloneTSi: kaTolikeTa mRvdeli. sinon.] – aparati. romelSic asaxulia mimdinare sazogadoebrivi cxovrebis movlenebi. saxelmZRvaneloSi movlenebi gadmocemulia q.-is ganyofileba. romelic Seicavs sa zogadoebrivi an saojaxo ambebis Tanmimdevrul gad mocemas. qronQkuli – xangrZlivi. princi piT. chronos dro da logos moZRvreba] .
mxatvris funji. cxovreba. gerbi. y. wmunoebis mimdevar xal yarAkul-i [uzbek. qsifopAgebi [berZ. da xuWuWbewviani tyavi gar rac jixadi. karakuli. Senobebi. buli. . ¥ yarakulisa. Savi tba] – mokle gavrcelebis mizniT. romelic far lis drosac ormagi nayofi Tod iyo gavrcelebuli (tyupebi) Sexorcebulia er anbanis mqone xalxebs So TmaneTTan gulmkerdis an ris. qarukül Savi xebTan muslianebma islamis vardi. manTa sasuliero msajuli. qalam < berZ. y. reaqciuli `wminda omi~. yuranis moTxovniT. qâdi] – aRmosav 2. ro s. ler viTarebis erTerTi manki. nagebobani. xipos xmali. yAdi [arab. RErbi – ix. kveuli jiSis axlad mo gebuli batknisa. yAzarma [it. palto.) erT xalxSi: safasuri. karakulis Scd. ¥ yazarmuli. ktitôs] – (ekl. maxvili da phagos damagre yAlami [arab. savleTis qveynebis zogi qtQtori [berZ. melic. xis ma salaze amoWra. Yazāwa(t)] – y. ti pis Senoba. dis areSi (aqidan – saxel yAlimi [Turq. xeze gakeTebuli graviura.SeboWili] – nayofis gan Kalamos lerwami] – 1. RazAvaTi [arab. ro mnaTe. caserma] – sam xedro nawilebis sacxov R rebeli Senoba. urgadi. melsac uxdis sasiZo qalis mSoblebs. gravireba.-557- yar qsilogrAfia [berZ. igiva. leTis qveynebSi: musli aseTi graviuris anabeWdi. xylon xe y da graphô vwer] – 1. misi xmliseburi gamonazr 2. kazarma.rom wmis kalami. kazarmuli. Kalim] – aRmo wodeba). sayazarmo. sakaunda awarmoon sxva sar zarmo Scd. mosamarTle.
eSmaki.] – franguli TeTri Rvino.miTebsa da samarTlis normebs. romelsac ayeneben pinos jiSis yurZnisagan. kislak sazam Tro saZovari. ¥ Sablonuri (mniSvn. yUli [ind. gadat.forma raime erTgvar nakeTobaTa dasamzadeblad (qarT.] – zog xalxSi: kultis msaxu ri. chambriére] – grZeli maTraxi. nimuSi] – 1. jadoqari. afrikisa da sxva qveynebis xalxSi: religiis forma.yiz -558nimuSi. SAgreni [fr. champighon soko] – qamasoko. Cin. SampAnuri – mSxefare Rvino. Sampaniuri Scd. sax. SampinQoni [fr. maneJze. Stampi). chagrin < it. yulma Scd. SamberQeri [fr. satana. frazebi. mebar guli. Savi muSa.) gacveTili . sazamTro sadgomi] – sofeli Sua aziaSi. romelsac iyeneben cirkSi. pro vincia Champagnes sax. Samanizmi). S. 2isaT vis). Targi). nimuSi. trafareti. amerikis. SaQTani [arab. Kizilbas wiTeli Tavi. romelsac brmad baZaven (sinon. yQSlaRi [Turq. S. SAmani [tungus. Solti. SAbloni [germ. ¥ yulim. eqimbaSi (ix. – manjur. sinon. pasuxi. échantilon WaSniki. Schablone < fr. yizQlbaSi [Turq. romelic Seicavs mus limanuri religiis dog mebsa da debulebebs. mi xedviT). yUrani [arab.] – aziis zog qveyanaSi: mtvirTavi. S SAbli [fr. chablis < geogr. avi da keTili sule bis kulti. SamAnizmi da SamAnoba – CrdiloeT da Sua aziis. kiSlaki Scd. zigrino] – sagangebod gamoyvanili rbili xorkliani tyavi. 2. romelic gkeTebulia nax SirmJava airiT (safr. saitan] – musli manur religiaSi: boroti suli. (wign. kuli. Al-qur‘ân] – wig ni. wiTelqu da] – ase eZaxdnen sparsel dampyroblebs saqarTvelo Si me1617 ssSi.
chantage] – saxe lis gamtexi faqtebis (nam dvilis Tu mogonilis) ga momJRavnebis muqara (raime sargeblobis miRebis miz niT). uvici. Sansoniisa. asax sneli sityva gamoicnoba misi calkeuli nawilebis gamocnobiT. SAntaJi [fr. gaiZve ra. xSirad uxamsi Si naarsisa.Tvi sebebi. SarQaTi [arab. 2. chansonnier] – safrangeTSi: estradis mom Rerali (kaci). champooing da bana (Tavis)] – surnelovani Txevadi an fxvieri Tavsa bani saponi. Sansone Scd. aseTi simReris Semsrule beli qali. SansOneti [fr. Saradasi Scd. rameSi warma tebis SesaZlebloba. SansOnie [fr. SarlAtani [fr.) dedamiwis teqtonikuri sa farveli. charlatán] – uxeSi matyuara.-559- Sar SAmpuni [ingl. charriage] – (geol. ro melSic daculia garegnuli msgavseba da karikaturu lad aris Secvlili da xazgasmuli yvelaze ufro damaxasiaTebeli niSnebi. ¥ Sansoniesi. Sansonetka Scd. romelic ama ve dros xSirad simReris avtoricaa. . chapiteau] – didi brezentis karavi. aqvs. gamarjvebis kargi S. chansonette pa tara simRera] – 1. charade] – Tama Sigamocana erTgvari. charge] – visime an risame satiruli an iumo ristuli gamosaxuleba. chance] – risame gan xorcielebis. SarQaJi [fr. romelsac asru leben kafeSantanebSi. romel Sic sacirko warmodgenebi imarTeba. moZravi cirki. SArJi [fr. ðari’at] – zogierT muslimanur saxelmwifoSi: muslimanuri samarTlis re ligiur da iuridiul nor maTa erToblioba.ro melic warmodgenebs aseT karavSi marTavs. ¥ Saradisa. patara simRera. ðarif] – mus limanur qveynebSi: mahmadis STamomavalTa sapatio wo deba. SArifi [arab. SArada [fr. SAnsi [fr. mcodned. speci alistad Tavis gamsaRebe li. SApito [fr.
qarTuli literaturis SAsi [fr. SahQnSahi _ iranSi: monarqis tituli. ðeih] – arabul TviTgvema. Zrava. rbili da bisaTvis. – daqanebuli zurgis mqone Sasma.-ebi. shaker] – koq teilis mosamzadebeli SAhseivAhsei [spars. mobilis ZiriTadi nawili. chef-d’oeuvre] – bobis piri. icemen xmals an laxts da 2. asafrenad da da maRalxarisxovani. erTgvari. TviTmfrinavis nawili. yvela meqanizmi safrangeTSi: erTerTi Ta da detali. RvTismety sein!~ (amiT gamoxataven veli da samarTalmcodne. TviTmfrinavma S. gvaris meTauri. gamouSva (aikrifa). kavaleri] – feodalur Zara. ostatobis udi ogr. vadaznauruli wodeba. SeQkeri [ingl. chartreuse ge sanimuSo nawarmoebi – xe lovnebis. xalxuri musikis S.Sar -560- SArtrezi [fr. erTerTi xalifis Svilis SErifi [ingl. borblebi. chevalier raindi. shake rxeva. tituli. musika am cekvi saTvis. romelic asru .] mus WurWeli. iyeneben sajdomad. garkveuli we roa aerodromze moZrao siT gamoyvanili. sax. vah hu suliero piri. SAhi [spars. ðâh] – aRmosav leTis zog qveyanaSi mefis SEiki [< ingl. muslimanTa umaRlesi sa iZaxian: `Sah husein. chaise longue] ¥ Sasim. lissa da aSSSi: Tanamde SEdevri [fr. limanebis (Siitebis) re ligiuri ceremonia – SEixi [arab. chereau Tikani] – Tiknis tyavi. am titulis mqone toka] – Tanamedrove cekva piri. avto S.] – erTgvari li desi miRweva. chassis] – 1. fexsacmlis sapired. sheriff] _ ing huseinis wamebas). romelzedac damagrebulia SevAlie [fr. savarZeli. Sasis. ceremoniis qveynebSi: 1. monawileni Tavsa da tanze soflis mamasaxlisi. romelic saWi SEvro [fr. qiori. romelSic naxev rad wamowola SeiZleba. SEzlongi [fr. 2. Sass Scd.
-ebi. 2. dasakeci tixari. SEribrEndi [ingl.-iT gayofili oTaxi. romelic aRiarebs mxo lod yurans da uaryofs sunas (Sdr. koncerti. ufrosi. Sefobis xasi aTisa. s.-561lebs administraciul da sasamarTlo funqciebs. romelic sistema tur daxmarebas uwevs raime koleqtivs. pirobiT niSanTa sistema saidumlo werisaTvis.] _ induizmis erTerTi mTavari RvTaeba.). restornis. Sveicrisa Scd. ¥ Sveicarisa. Sef-mzareuli – mTavari mzareuli (did sasadiloSi. Schweizer] – sastumros. moC venebiTi. 2isaT vis). SQfri [fr. rasac Sefobas uweven. daSifrva – SifriT (mniSv. saregistracio pirobiTi niSani (wignebze. chiffre] – 1. SQki [fr. xelmowe rebze.. Tejiri). jgufuri S. s. saSefo – 1. sunizmi). schizô vxleC. s. policiis S. Simpanzisa Scd. SizofrEnia [berZ. chef] – 1. azri] – erTerTi mZime fsi Sif qikuri daavadeba. sabavSvo saxlis S. SEfi [fr. individualuri S. SQrma [ger. muSaoba. zo gi sxva dawesebulebisa da sacxovrebeli saxlis me kare. organizacia an piri. chic] – (saub. cherrybrandy < cherry alubali da (ix. ¥ Sifriani (mniSv. S. brendi)] – alublis na yeni. si non. 1) – dawera risame. SQva [sanskr. SQmpanze – [fr. . binadrobs ekvatoruli af rikis tyeebSi. chimpanze afr.] – adamianis msgavsi maimuni. meTauri. SQizmi _ islamis mimarTule ba. skola. warmoadgens anjamebiT er TmaneTze gadabmul qso vilian qaRaldgadakrul ramdenime CarCos (qarT. vCexav da phrçh goneba. alublis liqiori. garegnuli brwyin valeba. S. s. SveQcari [germ. ¥ Simpanzesi. daxmareba. restoranSi). werili. 2. Shcirm] – gada satani. 2. SefobisTvis gankuTvnili. dokumentebze).
vinc Sous organizacias awyobs. Sortebi Scd. SkvAli [ingl. show sa naxaoba. show] – warmodgena. Schnaps] – arayis saxelwodeba germaniaSi. Sliageri Scd. pozicia. chauffeur] – avto mobilis wamyvani. speqtakli.) or ganizmis funqciebis saerTo mZime moSliloba. po pularuli saestrado sim Rera. rasac iw vevs Zlieri fizikuri da zianeba. shorts (mr.)] – mokle Sarvali erTgvari. SoUmeni [ingl. S. . choc] – (medic. SOferi [fr. Schleife] – qa lis kabis Zalian grZeli ukana kalTa.) sayrdeni] – rkinigzis vakis ze dagebuli xis an rkina betonis Zelebi. SnAfsi [germ. SovQnizmi [fr. Saragza. business saqmianoba] – komerciuli saqmianoba. SOse [fr. show Cveneba da man kaci. SlagbAumi [germ. spada] – didi. romelic dakavSirebulia saestrado sanaxaoebis mo wyobasTan. S.) gzatkecili. melodia. mZRoli. lozungebi. chauvinisme] – reaqciuli ideologia da politika. Schlag baum] – gzis gadasaketi mowyo biloba rkinigzis gadasas vlelTan an sakontrolo gasaSveb punqtebTan. SlEifi [germ. mWreli maxvili. Sexedulebani. basri mCxvletavi iaraRi. squall] – xan mokle qariSxali. romlis mizania erovnuli siZulvilisa da SuRlis gaRviveba. adamiani] _ is. S. an fsiqikuri Ser yeva. SOu [ingl. SifriT gaSifrva da amoSifvra – SigniT (an ucnob enaze) dawerilis amokiTx va. SovQnisti – Sovinizmis mim devari. Schlager] – se zonis mSveneba. velikorusuli S. moduri. ¥ Sovinisturi. SOrti [ingl. SlAgeri [germ. romlebze dac gardigardmo amagreben relsebs. SoubQznesi [ingl. Spalk (mr. propaganda. SOki [fr. S. SpAlebi [holand. romelic Zirs eTreva.Skv -562- diplomatiuri werilis d. SpAga [it. chaussée] – (moZv.
qaras la. muqi S. Spill] – konusuri an piramiduli sveti Seno bis Tavze. wvrili S. msxvili S. Stab] – 1. qarTuli S.-563 mx.iT bugeli an biugeli Scd. romelsac brmad hbaZaven (sinon. spalier] – na xatebiani qaRaldis farTo zolebi. zRvis wvrili Tevzi.) saerTod. Sprottte] – 1. dawesebulebis oTxkuTxa beWedi.. Spali. StAnga [germ. Stampfe it. me3 mniSv. romlebsac akraven sadgoms (oTaxis.. darbazis . meurneoba. Schrift] – sas tambo asoebi da sxva niS nebi garkveuli zomisa da moxazulobis risame. jarebis marTvis organo. StAmpi [germ. am Tevzis (agreTve zogi sxva wvrili Tevzis) kon servi. Stampa beWdva] _ (Stempeli). fexburTis karis boZi. SpAleri [germ. Stamm] – xis tani (fesvidan varjamde). diviziis S.) mza nimuSi. burTi S. raime teqstis asawyobad. 3. S. Stange] – 1. maTi anabeWdi. SrQft-i [germ.. SprQci [germ. naTeli S. SprOti [germ.-is ufrosi. pasportSi Cartymuli S. misi anabeWdi. erTjeradi xmarebis S. romlis boloebzec wamoc mulia liTonisave mZime diskoebi. 2. stambis s. 2. 2. gadat.. troleibusis Tavze gamar Tuli denmimRebi. (wign. (gadat. StAbi [germ. generaluri.-s moxvda. qaRaldi. S. Spalieri Scd. (tramvais den . trafareti.-ebi. 1. stiqiasTan brZolis S. generaluri Stabi _ ix. S. StAmbi [germ.) kedlebze.isaT vis). Sabloni). SpQli [germ.. Spritze] – Rru nemsis mqone dguSiani ci lindri wamlis Sesayvanad organizmSi. Sta 2. 1.. risame xelmZRvaneli organo. romlis boloebi exeba sakontaqto sadens.. ¥ Stampiani (mniSv.-ebiT azrovneba. spor tuli iaraRi (simZimeebis awevaSi) – liTonis keti. reJisoruli S. ¥ saSrifto.
romelsac aRmarTaven xolme sasaxleze. s.-ebs miaqcies yuradReba. 2. s. ialqani. Rrubeli. uTos) rTaven qselSi. gadat.. (aSSSi). saStormo.) risame dama xasiaTebeli Tviseba. niuiorkis S. prezidentis . (indo eTSi). s. pinjabis S. iyeneben anabeW dis misaRebad. Stempel] – xelsawyo. saxelmwifos meTauris (im peratoris. rac rozeti. qari. samxedro xomaldze da sxv.-ebis Semcireba. 2. stil] – wynari. S. erTeuli. 2. Tanamdeboba. ¥ saStato.-ebi. (saub. romlis saSualebiTac mas Tan SeerTebuli eleqtro xelsawyos (mag. Stopsel] – 1. s. StUrvali [holand. calkeuli wvril mani. Stat] – dawese bulebis TanamSromelTa mudmivi Semadgenloba.) piri. StAti1 [germ. StEfseli [germ. Streikbrexeri Scd. StEmpeli [germ. romelzec ra ime naxatis an warweris ukuRma gamosaxuleba amo burculia.-Si Caricxes. StOri [germ. (wign. misi iq yofnis dros.. Standarte] – 1. naxatSi saintereso S. StAti2 [germ. StAndarti [germ. StQli [holand. wvri li xazi. Stepseli Scd. Strich] – 1. ¥ Stormuli. Stat saxelm wifo] – zog qveyanaSi: ad mi nistraciulte ri to ri uli erTeuli. Storm] – qariSxali zRvaze.-ebis gavleba. TviT misi anabeWdi.) alami. S. romelsac aqvs TviTmmarTveloba. StrQxi [germ. S. mxare.. . lampas. StraikbrExeri [germ. avstraliis S. Zveli ruseTisa da zogi ucxo qveynis armiaSi: kava leruli nawilis droSa. StOrmi [holand. ro melic gaficvis dros mu Saobs sawarmoSi da amiT gaficulTa interesebs Ra latobs. jorjias S.Sta -564liTonis Cangali an Reri. store] – fanjris farda erTgvari. momen ti.. stuurwiel] mimRebebs ewodeba). s. Streikbrecher] – (moZv. uqaro amindi. Ruza. S.) igivea.
-565- Cek – saWis borbali gemze.] – Zveli C induri TamaSi. mxolod Tvalebs utovebs fasiani qaRaldi. nelebiT dasaxlebuli kvar tali. romelsac mus asarebad. sandali. Ta musulmani qalebis msubuqi maSobdnen oTxni. savleT aziis) qalaqebSi: Ci kombainze da sxv. Sturm] – gadam wyveti ieriSi mowinaaRmde CAlma [Turq. laqi] – sxvadasxva qveynis . upiratesad or wilis ijariT aRebis Se an samanZiani. safreni aparatis gzis < geogr. StUrmani [holand. luri dokumenti (sabuTi). StUrmi [germ. romelic sa xes da tans ufaravs maT da CEki [ingl. traqtorze. saxvevi. chain jaW romelic Seicavs werilo vi da word sityva] – kros biT gankargulebas bankis vordis nairsaxeoba. specia gamosaxeds. samejliso cekva erTgvari. wyalqveSa na CArlstoni [ingl. Chinatown mflobels masSi naCvenebi < China Cinuri da town qa fulis raodenoba (suma).] – amerikuli kvlevis specialisti. skär] – patara akompaniasa) da damqira kldovani kunZuli. CaQnvordi [ingl.] – qsovilis grZe gis gamagrebuli adgilis li naWeri. gemTmflobelsa (an avi SxEri [Sved. mimarT gadauxados Cekis CaintAuni [ingl. sax. limani mamakacebi ixveven Tavze garkveuli wesiT.. cheque < check ga sinjva. charter] – kosmosuri xomaldis S.Si Zv. Charleston vis. gakontroleba] – 1. vebels Soris dadebuli xelSekruleba mTeli gemis SxUna [ingl. Soreuli naosnobis S. Stuurman] – gemis. welTaRr. (upiratesad samxreTaRmo TviTmfrinavze. Wadrakis winamorbedi (warmoiSva CAdri [Turq. CArteri [ingl.). safari. candyr karavi] – me5 s. saxeb garkveuli vadiT (an garkveul reisze). scooner] – ialq (TviTmfrinavis) an misi na niani gemi. CatUranga [sanskr.
champion mebrZoli] – sportsmeni an sportuli gundi. safexburTo C.-is salaroSi gaxvreta. sxvag varad vauCeri – 1.Cel -566- saprivatizacio Ceki. romelmac gaimarjva pirvelobaze gamarTul Se jibrebaSi sportis raime saxeobaSi. CQpi [ingl. rome lic gadaxdil unda iqnes. sakaso taloni fulis ra odenobis CvenebiT. chips (mr. fasiani saxelmwifo qaRaldi mini maluri RirebulebiT. Cekisa. in tegraluri mikrosqema. zanzalakisebr xmebs. gotikuri da Ci nuri xelovnebis motivTa kombinacias. didad iyo gan viTarebuli me1819 ss. romelsac iyeneben Cqari gadaRebis dros. CiCeronesi CiCeronisa – Scd. CempiOnati – Sejibreba Cem pionis wodebis mosapoveb lad. saWadrako C. warmoadgens rokokos. ¥ saCeko. caQtnoti [germ. Sebrawuli kartofili. Wadrakisa da SaSis TamaS .)] – Txlad daWrili da Semwvari. agreTve qviTari salaroSi fulis raodenobis CvenebiT. gidi. CElo _ igivea.Si. rac violino. celesta < laT. chip] – eleqtronuli. kompiuteruli teqnikis um niSvnelovanesi detali. sax. eqskursiamZRoli). Zeitlupe] – specialuri kinogadasaRebi aparati. C. cicerone] _ ita liaSi (upiratesad): piri. c caQtlupa [germ. romelic turistebs aZlevs axsnaganmartebas RirsSesa niSnaobaTa daTvalierebi sas (sinon. ga moscems naz. Zeitnot > Zeit dro da Not saWiroeba] – 1. rome lic gadaxdil iqna saqon lis SeZenis dros.. CiCErone [it. 2. Chippendale < sakuT. CQfsi [ingl. Ci pendEili [ingl.] _ inglisuri avejis stili. WadrakSi. rome lic gaicema moqalaqeebze saxelmwifo sakuTrebis privatizaciis procesSi reali zaciisaTvis. caelestis ciuri] – saorkest ro klaviSiani sakravi. champion < fr. CempQoni [ingl. msoflios C. CElesta [it.
reba.) – sa 2. romlisganac Sedgeba 2. xelovnuri ab reSumis. [Svedi astronomisa da fi cEdenti [< laT. asafeTqebel niv celQbati [laT. romelsac yinulis vis kuTvnil uflebas dnobisa da wylis duRilis gadascems sxva pirs. cedo vuT zikosis Celsiusis (17011744) mob] – samoqalaqo samar gvaris mixedviT] _ Termo TalSi: piri.-Si CavarsxvaTa SesafuTavad. wertilebs Soris 100gra cEdra [< it. romelic mii Ca] – 1. forToxlis an limonis gam mcenaris ujredis garsi. produqtebis. iyeneben lodiaSi. . citrusebis (limonis. damzadebisas.) pauza musikalur me da Reroebisagan. rac Scd. nivTiereba. nivTie da. _ amboben). oficialur le wyalgauvali masala. cedro limoni] – 1. for celUloza [fr. loba. Toxlis da misT. xmari kani: iyeneben rogorc iyeneben nedleulad sxvada sanelebels (sakonditro sxva samrewvelo nakeTobaTa da sxv. ujredisi. rodesac spe melic miiReba celuloidis cialur saWadrako saaTeb damuSavebiT. (mus. qaRaldis. cEzura [< laT. romelic Ta metri.-Si moxvedra.) kanis ze cellula ujredi] – 1. celsQusis TermOmetri ceitnoti Scd. ro SejibrebaSi. iyeneben sakvebi ze TamaSoben). phanos svlebis mosafiqreblad naTeli] – Txeli gamWvirva (Cveulebriv. polieTilenis (ix. liero pirTa dauqorwineb celulozisa. wamlebis da c. xelad (`celofanis parkio~ arqona. rodesac celOfani [cellulose laT.-Si yofna. (lit. dna. dusiani skala aqvs. c.) pauza leqsis Reba zogi mcenaris qimiu striqonSi.-567- cel Si: mdgomareoba. cellulose laT. caelibatus < TierebaTa da sxv. c.. (gadat. rad damuSavebuli merqnisa 2. dasamza caelebs uqorwinoba] – sasu deblad. nawarmSi). Seferili fena. < celmoTamaSes ar hyofnis dro lula ujredi da berZ.) drois ukmarisoba. caesura gaxle 2.
samrew cEnzura [laT. qonebrivi qalaqis c. ze) saxelmwifo zedamxedve 4.-is narevi. romelic rasme ganagebs. censura] – beW velo.. romelsac aqvs raime namdebobis piri. Zentner] – zomaTa metruli sistemis li. zogi iseTi dawesebulebis lobis sistema. census] – piroba. nawili).cel -568- ucenzuro – sazogadoebaSi celulozasi Scd. sityvebi. Zement] – mine raluri nivTiereba – fxvni cEntneri [germ. xazebis gadakveTis cEnzi [laT. cenzuras axorcielebs. c. ganaTlebis c. pirovnebas isargeblos ama 2. raime RerZis. guli).. anekdoti..-is qarxana.. romelic adgilisaTvis. centri] – 1. ujredi da berZ. qveynisaTvis. uxam celulOidi [laT. centrum < berZ. cEmenti [germ. c. . c. saTa fulis erTeulis measedi maSoebs da sxv. kulturuli da sxva dviT sityvasa da masobrivi mniSvneloba. wertili figuraSi. linzis c. c. udris 100 areviT) miiReba qvisebri kilograms. qalaqi.. Suaguli. cellula si. romelic saSualebas aZlevs wrexazis c.. risame Sua nawili. sinon. informaciis sxva saSuale raionuli c. Sua Tu im politikuri (mag. administraciuli. misgan amzadeben cEnti [ingl. an ganyofilebis saxelwo samxedro c. televizia ciuli c. miuRebeli. cEntri [laT. samrewvelo c. censor] – Ta punqti. eidos saxe] u.. sa adgili (qarT. 3. – magari. asakobrivi c. iyeneben samSeneblo saqmeSi.-is iataki. cent] – aSSsa da zog sxva qveynebSi: xurda foto da kinofirebs. Semkvreli masa. politikuri debis Semadgeneli nawili. advilad aalebadi nivTiereba. u. romlisganac (wyalSi wonis erTeuli. SuaarCevno) uflebiT. kentron wveri (cirkulisa). c.. moednis c. saga fuli (mocemuli qveynis lenterio nawarms. administrabebze (radioze. didi dasaxlebuli cEnzori [laT. uwmawuri.
centrAluri 1. vinc mkacr kontrols awe sebs vinmes mimarT. xel mZRvaneli. xelisufleba. cErberi [laT. . aseuli). nostradamusis c. gamoTvliTi c.) nervuli sis temis ZiriTadi nawili. mmarTvelobis c. mTel sistemas em saxureba. raioni. cer centrQfuga [germ. Zentrifuge] – manqana. 1) dakavSirebuli. gaTboba. c. 2. 3.-569 satelevizio c. savaWro c. kosmonavtebis varji SisaTvis. wertili. is. samxedro qvedanayofi. c. legionis nawili. centuria < centum asi] – Zvel romSi: 1. centrAlizmi – mmarTvelo bis an organizaciis iseTi sistema. sagadamxdelo (sagadasa xado) c... Cerberus < berZ. cepElini [kreb.] – diriJablis ti pi. romelic pir vel xanebSi 100 kacisgan Sedgeboda (Sdr. centraluri nervuli sistema – (anat. qarT. romlis drosac adgilobrivi organoebi emorCilebian centralur xelisuflebas. moqalaqeTa jgufi. centralizireba Scd. 4. (gadat. Kerberos sakuT. iye neben sxvadasxva xelsawyos gamosacdelad da mfrina vebis. mrisxane da fxizeli yarauli. xelmZRvanelobis c.] – 1. c. saarCevno komisia. 2.. moedani. berZnul miTologiaSi: avi ZaRli. sax. centrs. rome lic iqmneboda mosaxleobis dayofisas qonebrivi cenzis mixedviT. kompiuteruli c. saxelmwifos c. romelic miwis qveSeTis samefos Sesasv lels icavs. umTavresi. mTavari. ro melic Sedgeba Tavis tvinisa da zurgis tvinisagan. centrTan (mniSv. gaerTianeba. c. romelic centri danuli Zalebis moqmedebiT meqanikurad yofs narevs Semadgenel nawilebad. centUria [laT. c.) mZvinvare. centralizAcia da cent ralQzeba – erT centrSi Tavmoyra.. 2) arsebuli..-ebi. centrSi (mniSv. rac mTel sistemas amoq medebs. 2. qalaqis c. Zv.
gavrcelebulia xazi] – 1. c. c. tropikul da subtropikul procesTa. romelic garkveuli we sunis mqone ufero momwam sebiT. ceremoganaTleba. mowiweba. moqmedebis wesi. salami. cEce [bantuenidan. nialis] – oficialurad miRe buli wesi ceremoniis Ca civilizEbuli – vinc. cErera [laT.samuSaoTa erTob afrikaSi: saRaTas. mac kulturuli da poli sadResaswaulo c. 2. raime movlenaTa. wre veli buzi. c. miaRwia ama Tu im sazoga ¥ ceremoniuli. Zilis da . maciam. 2. qalaqo] – (wign. rituali). laJvardovani] – mwvave imi. ceremonQali [laT. cxalmSobSi sisxlis mwo cQkli [berZ. Tanamedrove ubodiSo. afr. civilis sa miwaTmoqmedebisa da nayo moqalaqo] – samoqalaqo sa fierebis qalRmerTi (berZ marTali. ceremoniebi – (saub. uceremonio – mouridebeli. ra tarebisa (sinon. antikuri c. dones miaRwia. nul miTologiaSi mas See civQluri [laT. Sexvedra. doebrivekonomikurma for c. qveyne bis Tanamedrove kultura. civilis samoqalaqo] sazeimo SemTxvevebisaTvis..) samoqalaqo. gegmiT tardeba. romelic civilizAcia [fr. c.cer -570- ceremOnia [laT. winaswar Sedgenili lavi (Sxamiani) gazi. Kyanos muqi lur ji. – 1. oficialuri xasiaTis ze cQani [berZ. msoflios mowinave. civilis samo sabameba demetra). caeremonia zogi sxva daavadebebis gav rcelebis gadamtani. sazogadoebrivi da ma 3. romelsac dacva qcevaSi. Careva sxvis saqmeSi. sazogadoeba. Tayvanis cema] – 1. tikuri ganviTarebis maRal ¥ ceremonialuri.) ga terialuri kulturis gan daWarbebuli pirobiTobis viTarebis done.] – co ara samxedro. qveynebi. Kyklos wre. u. civilisation miRebulia an dadgenilia < laT. Ceros (cereris)] – romaul miTologiaSi: civilQstika [laT.
gulaxdiloba. Zirkular . 3isaTvis). grigali. cQrki [laT.. Kyrikos] – adamiani. leqciebis c. c. c. 2. geometriuli sxeuli. romelSic gaerTianebuli arian akrobatebi. ganviTarebis dasrulebul wres.. ganviTareba. WurWeli.-is dguSi. 2. SekiTxva. ro melic warmoqmnilia mar TkuTxedis brunviT misi erTerTi gvrdis garSemo.-ma gadaiara. cinQkos-i [berZ. c. warmodgena. sawarmoo c. (Zvelad). manqanebi. circus] – 1. ¥ sacirko. programa. cQnizm-i [berZ. mrgvali Senoba. cQkloni [berZ. Zravas c. 1isaTvis). c. kaci. cxo velebis mwvrTnelebi da sxv. c. Sesasrulebeli. ¥ ciklonuri. aseTi formis mqone detali an mowyobiloba. romelsac Tan axlavs uxvi naleqebi da Zlieri Rrublianoba. klounebi.ebi. c. ¥ cilindruli (mniSv. nomrebi. cQlindri [berZ. avtomobilis c. c. 2. ciniki Scd. romelsac cinizmi axasiaTebs.. gad mosacemi risame wyeba. Kynismos] – Tavxeduri gulaxdiloba. s. geologiuri c.-571lioba. 2isaT vis). cilindriani (mniSv. cirkUlari [germ. moxetiale c. 3. ¥ cikluri (mniSv. c. c. maRali cir da viwro farflebiani. vabruneb] – 1. Teat raluri xelovnebis saxeoba. saerTo niSniT (mizniT.. mamakacis qudi cilindris (mniSv. ¥ cinikuri. cilindriani da cilindrosani (mniSv. Kylindros < Kylindô vagoreb. c. romelic qmnis risa me moqmedebis. s. romlis arenazec imarTeba aseTi sanaxaoba. 1) formisa. Rumeli. tanmo varjiSeebi. c. 1isaT vis). pasuxi. Te miT) gaerTianebul nawarmo ebTa. Kyklon mbru navi] – atmosferuli gri gali. Sigawvis Zravas c. s. ¥ cinikuri. koncertebis c.
cQstiti [berZ.-ebi (1.] – 1. kirros limo nisferi. milebi. gadat.-ebi. rom lis Zara warmoadgens ci lindrul rezervuars si Txeebis gadasazidad. cirkuliari Scd. romelic eg zavnebaT daqvemdebarebul dawesebulebebs an xelqve iT Tanamdebobis pirebs. navTobis da sxva siTxeebis Sesanaxad. cQrozi [berZ. citati Scd. sity vasityviT moyvanili adgi li. arabuli c. 2. rac am organos funqciis dar Rvevas iwvevs. sadireqtivo gankarguleba.-ebis plantaciebi. (wign.) risame mTa vari dasayrdeni punqti (qarT. s. 2. sisxlis c. c. ¥ sacirkulacio. kulturebi. cisterni Scd.cir -572- laT. sinon.. citAdeli [fr.). citrUsebi [laT. burji). II. RviZlis c. rZis c. rkinigzis c. 3. . cisterna wyal sacavi] – 1.) raime organos SemaerTebe li qsovilis gazrda. didi rezervuari wylis. 4 da sxv. Zvelad: qalaqis SigniTa cixesimagre (qarT. man darinis da misT. cQtata [germ. Sidacixe). citrus (mx. romelzedac isrebi (an isari) moZraobs. sacirkuliacio Scd. cQfri [polon.-ebi (I. ricxvis aRmniSvneli ni Sani. IV da sxv.-ebis gaSeneba. circulatio da zirkulieren] – wriuli moZrao ba.). c. citadelle < it.)] – limonis. romauli c. cirkulAcia da cirkulQ reba [laT. Zitat] – raime teqstidan ucvlelad. cittadella < citta qalaqi] – 1. vagoni an avtomobili. Zifferblatt] – saaTis an sxva raime xel sawyos danayofebiani fir fita. III... c. cirkuliacia. circularis wriuli] – werilobiTi. haeris c. yviTeli] – (medic. benzinis c. sinon. filtvebis c. cQsterna [laT. cerozi Scd. 2. Kystis saSarde buSti] – (medic. cifra < arab. saerTo saxeli. ¥ citrusovani. forToxlis. cifErblAti [germ.) saSarde buStis anTeba.
Zugzwang] – WadrakSi: figurebis gan lageba. moadgile] – (ist. romelsac mosdevs mdgomareobis ga uareseba da partiis wage bac ki. x xAki [hindi enis Khāki miwis feri. cifrebi – risame maC venebeli. 2. xalaT-Sarvali. ZQudo [iap. xal Z ZabUtoni [iap. mr. chalifa nacvali. cUnami [iap. xaks Scd. cOkoli [it. ricxvebiT gamoxa tuli. egvi ptis x.] _ iaponuri Wida oba Tavisufali stilisa. ¥ xakim. ¥ xalifisa. Se nobis gareTa kedlis qve da nawili.) – 1. Khāk miwa. WuWyi] – 1. astronomia). moya visfro mwvane. x. romelic saZir kvels eyrdnoba da cotaTi gamoweulia kedelTan Se darebiT (qarT. eleqtronaTuris liTonis nawili. xSirad icis wynar okeaneSi. xakisferi – moyavisfro mwvane. feoda . 2. xakis. am qso vilis tansacmeli (upira tesad samxedro forma). sinon.) umaRlesi tituli zogi qveynis mus limanTa mmarTvelisa. astronomiuli cifrebi _ (ix. talaxisferi < spars. qerqi citrusisa. xalifasi – Scd. cUgcvangi [germ. sa zamTrosi. cUkati [polon. sakontrolo c. romel sac xalifa marTavda. romliTac is ix raxneba vaznaSi.-5732.] _ iaponiaSi: iatakze dasajdomi brtyeli baliSi.] – giganturi (15 20 m simaRlis) talRebi. zoccolo] – 1. saxalifo – qveyana. saZirkveli). nesvisa. xakma.-ebi. xAlifa [arab. xalQfati (ist. sanapiroze iwvevs did ngrevas. moyavisfromwvane mkvrivi qsovili erTgvari. romlebic Cndeba okeaneSi wyalqveSa miwisZvrebis Se degad. Cukata < cukier Saqari] – daSaqruli xili an kani. romlis drosac aucilebelia iseTi morigi svlis gakeTeba.
han] – (ist. haggi] – musulmanis gaukeTeben. xalxo cekva. kavSiris saxel 3. (saub. romelic CineTidan da piri. jota] – espanuri sa jAdo [sp. xEremi [Zv. sadac Teokratiuli nebSi: saxelmwifo gadatri xelisufleba iyo. gadat. xUnta [esp. saxa xuntasi – Scd.xan -574- lur muslimanur qveynebSi: samTavrobo xelisuflebis organo. . j.] – musulmani. gakeTeba.] – Zv. qveyanaSi: sxvadasxva ga j. 2. xinj adamianze. romelmac gaakeTeben) – Tilisma. veSic xalifa idga. ro dinareobs.] – 1. zogierT laTinuri amerikis qveynebSi: aRmasrulebeli jadObazi [sp. SeboWavs adamians (visac xOja [arab. erTianebis. rac jadoqari. anaTema. am titulis mqone xe. gadat. saxelmwifo wyobilebis 3. ro piras – kavkasiaSi. ebraelur j religiur yofaSi – gankveTa. xOta [esp. – nayofismomcemi tituli. iseTi ram (nivTi.) ityvian ma wodeba.] – saxelwodeba ramdenime saxis xisa. rac da laTinuri amerikis zog jadosnuri. lifo. Rame. Sua saukuneebSi: mTavarTa iaponuri x. laTinuri amrikis zog qvey sistema. alebis Sedegad Seqmnili 2. rcelebulia Savi zRvis xAji [arab. melmac religiuri mogzau roba Caatara meqaSi. saxelmwifo. espanuri 2.) igivea. junta] – 1.] _ igivea. arabebis dapyrobaTa Sede samxedro mTavrobis sa gad Seqmnili feodaluri xelwodeba. vis saxelzec sapatio tituli. xAni [Turq. wamali). (saub. agreTve gav melsac xani marTavda. ebr. samxreT iaponiidan mom saxano – qveynis nawili. abano mosavleTis zog qveyanaSi zis (akalmexis) ojaxidan.) aR xUrma [spars. rac viTomda avnebs. xaji gaakeTa. romlis saTa ¥ xuntisa.
is bolos warmoiqmna aSS keTeba. rac ja musikis sinTezis gziT. vinc gamoir jEzve [Turq. moadgens mTlian masas. romelic gavrcelebulia jentlmenuri SeTanxmeba – kavkasiaSi da Sua aziaSi saerTaSoriso SeTanxmeba. doqroba. Cezve yavadani] – Ceva daxvewili manerebiTa yavis asaduRebeli patara da CacmadaxurviT (zogjer taniani WurWeli. amgvari musikis Semsrule ¥ jadosnisa.) – jados ga li stili. gentlman] Sekvra SeuZlia – jadosani. seba. jadOsnuri 1. Rimili. jAme [arab. j. jAzi [ingl. meCeTi. jazz] – 1. ro grZneuli. (Zv. inglisSi: mamakaci. Si afrikuli da avropuli jadOsani _ igivea. romelic war lebrivi. wamali. 2. datani. [ingl. (s. romelsac deben dauwerlad. jam] – xilis sqe dos Zala aqvs – saswau li muraba. . hangi. (Sdr – jixvi). warmtacad. (gadat. ojaxis gareuli cxoveli. sityvis patroni. doqari. j. j. vamen Tavze CamocmiT. romelsac ara aqvs jadOsnurad – momajadoeb sayelo da Sesakravebi.] – gazelis ¥ jentlmenuri. profesiu zepirad. rac ja ¥ jazuri da sajazo. 2. Pame’] – sakrebulo 2. jeQrani [Turq. jumper] – naqsovi ze j. gadoebaSi miRebuli qcevis jadOqroba – jadoqris Tvi wesebs da normebs. ironiiT).) musika. melic zustad icavs sazo cekvis j. ic lad. qceva. – 1.) momxiblavi. xendros j. romelsac viTomda jadoTi jEntlmeni [ingl.) rasac ja jEmi [ingl.) jEmperi taci.-575- jen jadOoba (Zv. beli orkestri. vaJkaci. romelic XIX s. iTqmis Tavazian mamakacze. warm jEmpri da (moZv. jadOqari [sp.] – adamiani. agreTve imaze. j. jempre Scd. jadOsnoba _ igivea.
] – tropikuli da subtropi kuli uRrani tye (upirate sad indoeTSi). jeep] – yvelganma vali msubuqi avtomobili. džihad omi rwmenisaTvis] – yuranis Tanaxmad `wminda omi~. agiografiuli Scd. hAdesi [berZ. jentlementi. jungle sanskr.)] – viw ro sportuli Sarvali spe cialuri qsovilisa. jentlementuri Scd. jQni2 [ingl. jUngli [ingl. jQujQcu [iap.jin -576junglis kanoni _ ityvian aSkara Zaladobasa da TviTnebobaze. jentlemeni. hadçs] _ berZnul miTologiaSi: 1. jQpi [ingl. hagios wminda da graphô vwer] _ qristianuli literaturis dargi _ wmindanTa cxovre bis aRwera. jeans (mr. jentlemenuri. demoni. specialuri berketi video TamaSebis samarTavad. agiografia. jingOizmi [ingl. habitus] _ (wign. jQnsi [ingl. miwisqveSa samefos mbrZanebeli. jinn] – arabul da sparsul miTologiaSi: go nieri fantastikuri arseba. h. h habQtusi [laT. `ur wmunoTa~ winaaRmdeg. agreT ve muslimanur qveynebSi mowodeba brZolisaken sam Soblos dasacavad. romelic Sedgeba cecxlisa da haerisagan da. . Txzuleba. h. ¥ hagiografiuli. gin] _ inglisuri arayi. mwerloba.) garegnuli Sesaxedaoba cxo velisa. jQni1 [arab. juice wveni] – xi lis wveni (sasmelad mom zadebuli). agreTve adamianisa. jinsebi Scd. jOistiki – kompiuteris pe riferiuli mowyobiloba. junglebi Scd. mcenarisa.] – uiaraRod Tavdacvis (agreTve Setevis) Taviseburi ileTebis sis tema. jingoism] _ inglisuri ukiduresi So vinizmi. jQxadi [< arab. romelsac aqvs unari gadaiqces adami anad an cxovelad. boroti suli. jUsi [ingl. hagiogrAfia [berZ.
sinon. Hantel] _ sa tanvarjiSo iaraRi _ Tu jis ori birTvi. gamaki Scd. har hambUrgeri [ingl. raime sportul SejibrebaSi (mag.. yelsaxvevi).) hAmaki [fr. gamofuSviT). ri same mwyobri SeTanxme ba. hamburger < Hamburg steak hamburgis bifSteqsi] _ dakepili bif SteqsiT Semwvari funTuSa. hAlstuxi [germ.-5772. araqisis h.bina. rbenaSi). harâmchâne ak rZaluli saxli] _ mdidari muslimanis sasaxleSi misi colebisTvis gamoyofili saxli. handQkapi [ingl. galstuki Scd. handikap] _ 1. hAvbeki [ingl. 2.Sexameba. jojo xeTi. halva] _ aRmo savluri tkbileuli. xalva Scd. smeniTi. halucinatio motyueba. hAlva [arab. halucinAcia [laT. hAnteli [berZ. Halstuch] _ qsovilis grZeli naWeri. ro melic gamowveulia tvinis moqmedebis darRveviT (eCve nebaT ararsebuli sagnebi. ganteli Secd. harAmxana [arab. hamac] _ badise burad moqsovili Camosaki debeli sawoli. ro melic damzadebulia zogi zeTovani gaxexili an dana yili Teslisgan an nigvzi sagan. romlebic erTmaneTTan mokle mrgvali tariT aris SeerTebuli. h. SedarebiT susti monawilisaTvis mi cemuli upiratesoba. nigvzis h. romelSic sxvada sxva asakis cxenebi monawi leoben. .) fexburTis an hokeis gundSi: naxevarmcveli. romelsac ikeTeben yelze. xmebi da sxv. harAkiri [harakiri < hara muce li da kiri gaWra] _ iaponi aSi samuraebis TviTmkvle lobis xerxi _ mucelSi xanjlis gamosmiT (gamo fatvriT. harmonia Tanazomiereba] _ 1.-ebiT varjiSi. war moadgens magar masas. harmOnia (berZ. doRi. ynos viTi an SexebiTi aRqma.Secdoma] _ mcdari mxedvelobiTi. half-back] _ (moZv. miwisqveSa samefo. xeebze gabmuli h. perangis sayelos qveS da win ikraven naskvad (qarT.
h. h. sitkboeba. garmonia. ferTa h. be ladoba. garmoniuli Scd. romelic muslimanTa rigebSi RvTis mosaobis gmirobad iTvle ba. gegemoniuli Scd. gegemonia. batonoba.. Cangali). hArpuni (holand. helios mze] _ rTuli sityvebis pirveli nawili mniSvnelobiT `mzes exeba~. mdgomareoba. hASiSi [arab. hçdons siamovneba] _ eTikis ide alisturi mimdinareoba. roli.-Si Casves. harpeon] _ satyorcni iaraRi (barji). Hçbe] _ berZnul mi TologiaSi: siWabukis qal RmerTi. haUptvaxti [germ. [berZ. Hauptwache] _ dapatimrebul samxedro mosamsaxureTa sadgomi. heliotropi helioTerApia [berZ. hAsi [iap. am titulis mqone piri. romel sac iReben induri kanafi sagan. ferebi. ¥ hegemoniuri. bgeraTa h. hegemonia] _ (wign. h. zevsisa da heras Svili. gauptvaxta Scd.w. heliofizika. hedOnizmi [< berZ. garmonuli. romelsac iyeneben veSapeb sa da did Tevzebze sana dirod. hçlios mze da herapeia mkurnaloba] _ 2. hEbe [berd. ¥ harmoniuli. romelmac mesa . romlebsac saWmlis asa Rebad da pirSi Casadebad xmaroben (Sdr. gauptvaxti. erTsulovneba. olimpze RmerTebs neqtarsa da ambrozias mi arTmevda xolme.har -578moiloca. bgerebi. harmonuli.). h. hegelianEloba _ moZRvreba germanuli filosofosisa hegelisa (1770_1831 w. hAji [arab. helio. hagg] _ mesaSi locva muslimanTa `wmin da adgilSi~ qanaanSi an medinaSi muhamedis aklda masTan (kubosTan).. haðið] _ narko tikuli nivTiereba.] _ iaponiaSi: Cxirebi. sapatio tituli mus limanisa.rom lis mixedviTac cxovrebis mizans warmoadgens udidesi siamovneba. hegemOnia [berZ. h.. ro melmac daamuSava idea listuri dialeqtikis Te oria.) xelmZRvaneloba.
) sisxldena.) Crdilis moyvaruli mcenareebi. wyalba dis Semdeg yvelaze msubuqi inertuli. hemQsfero [berZ. romelic exeba mzis energiis gamoyenebas sam rewvelo da sayofacxovre bo miznebisaTvis. Hçlios] _ ber Znul miTologiaSi: mzis RmerTi. hemoTerApia [berZ. hemoglObini [berZ. haimorrhoia sisxldena] _ buasili.) sisxlis Sededebis unaris dakargva. haima sisxli da philia midrekileba] _ (me dic. haimorrahagia] _ (medic. romlis mi xedviTac mze warmoadgens centrs da mis garSemo moZraoben planetebi. rac iwvevs sisxlis denas mcire dazi anebis drosac.) moZRvreba.w. hemorAgia [berZ. haima sisxli da therapia mkurna loba] _ (medic. hemOroi [berZ. ufero da usuno gazi (airi).) sisxlis gadasxmiT mkurnaloba.) Tavis tvinis naxe varsfero. romelsac gadaaqvs Jan gbadi da amdenad didi mniSvneloba aqvs sunTqvi saTvis. 2. hemOstazi [berZ. haima (haimatos] sisxli da logos moZRvreba] _ mecniereba.) sinaTlis moyvaru li mcenareebi. hematolOgia [berZ. haima sisxli da laT. hçlios mze da laT. centrum centri] _ samyaros heliocentruli sistema _ mzis sistemis Se saxeb kopernikis (14731543 w. hçlios mze] _ qimiuri elementi. haima sisx li da stasis SeCereba] _ sis xldenis SeCereba. dedamiwis an cis naxe varsfero. heliotEqnika _ teqnikis dargi. heliofQluri [berZ. hemofQlia [berZ. helQosi [berZ. hcmisphairion] hem _ 1. ro . hçlios mze da phileô miyvars] _ he liofiluri mcenareebi _ (botan. helQumi [berZ. (anat. globus birTvi] _ sisxlis wiTeli nawilakebis (eriTroci tebis) Semadgeneli nawi li (saRebavi nivTiereba). heliocEntruli [berZ. hçlios mze da phobos SiSi] _ heli ofoburi mcenareebi _ (bo tan. heliofOburi [berZ.-579mzis sxivebiT mkurnaloba.
Herkules]. gerbTmcodneoba. Rmer Tebis Sikriki.) gmiruli Sinaarsi. herba ba laxi] _ specialurad Seg rovili da gamxmari mcena reebis koleqcia. hErakle [berZ.. Sromis h. agreTve sisxlis daa vadebebs. hermafrOditi _ cxoveli an adamiani.romelsac orive sqesis niSnebi aqvs. gzebisa da vaWrobis RmerTi.romelic xels uSlis sisxlis Sededebas. zevsis meuRle. kamera. welTaRr. gmiruli mxare risme. heroiuque gmi ruli] _ (wign.hep -580- melic swavlobs sisxlis Semadgenlobasa da Tvise bebs. herbarQumi [< laT. rom haers sru liad ar atarebs. herOini [laT. romelic gerbebs swavlobs. herOika [< fr. Hçrostratosis saxelis mixedviT. mxatv ruli nawarmoebis (kino filmis. heraldus macne] _ damxmare istoriuli dis ci plina. hEra [berZ. happy end] _ `keTili bolo~. herAldika [laT. brZolis h. romelic . (Zv. hermEtuli [fr. Hçraklçs] _ ber Znul miTologiaSi: zevsis Svili. qorwinebis mfarveli. naxevrad adamiani _ naxevrad RmerTi. romanis) keTili dasasruli. hepArini [< berZ. hermetiuli. mi TologiaSi: qalRmerTi. dagmanuli. h. hErmesi [fr. germetuli. araCveulebrivad Ronieri gmiri [laT. uRirsi saq cieliT ganTqmuli saxeli [berZ. heroinum] _ narkotikuli saSualeba (morfinze Zlieri). Hermes] _ ber Znul miTologiaSi: saZov rebisa da jogebis. hçpar RviZli] _ nivTiereba. Hçra] _ berZ. herpeton qvewarmavali da logos moZRvreba] _ zoo logiis dargi. herpetolOgia [berZ. erTerTi yvelaze ufaro popularuli. germetiuli Scd. hEpiEndi [ingl.) dawva artemida efeselis Sesa niSnavi taZari]. herOstrates saxeli _ saZ raxisi saqmiT. hermticus] _ rac ise mWidrod aris daxuruli. hermetique < laT. romelmac saxe lis ukvdavyofis mizniT 356 w.
geqtari. hibridizAcia _ mcenareebis an cxovelebis sxvadasxva saxeobis Sejvareba gaum jobesebuli jiSis. udris 100 ars anu 10000 kv. ektari Scd.saxeobis misaRebad. romelic Seiswavlis janmrTelobis SenarCunebis pirobebs.. heqtari. gibriduli Scd. Hçphaistos] _ berZnul miTologiaSi: cecxlisa da mWedlobis RmerTi. ¥ hibriduli. hEtera [berZ. hibrida narevi. Sromis h. hEqtari [fr. ¥ heqtarisa. hQbridi [laT. hefEstosi [berZ. Tesli. hygiaino janm rTeli var] _ medicinis na wili. sexsualis sqesobrivi] _ 1. romlebic iTva liswineben sisufTavis. romelic sazomi erTeulis saxelTan mierTebisas aRniSnavs mis asjer gazrdas. gercogi Scd. hig gektari. heqto. sapirispiro sqesis damaxa siaTebeli niSnebis gaCena. damoukidebel cxovrebas eweoda. Herzogin] _ hercogis coli an qaliS vili. eqtari. gibridi. hErcogi [germ. sqesobrivi ltolva sapirispiro sqe sis individisadmi. im RonisZiebaTa sistema. gercoginia. hercoginiasi. najvari] _ mcenareTa da cxovelTa sxvadasxva sa xeobis Sejvarebis Sedegad warmoqmnili organizmi. hectare] _ miwis farTobis sazomi erTeuli (metruli sistemisa). Herzog] _ da savleT evropis qveynebSi TavadaznaurTa erTerTi umaRlesi tituli. heqtOlitri [berZ. heteros sxva da laT. samyura. h. romelic Tavisufal. . hetairon] _ Zvel saberZneTSi: ganaTlebuli gauTxovari qali..m. hercogQnia [germ. _ TavsarTi. piradi h. higQena [berZ. hekaton asi da fr. 1 heqtolitri = 100 litrs. heqtrisa. heteroseqsuAlizmi [berZ. h. 2. janmrTelobis dacvas.. litre litri] _ siTxis an fxvieri nivTierebis sa zomi (metruli sistemis). gercoginiisa Scd.-581qvewarmavlebs swavlobs.-is wesebi. h.
hydôr wyali da graphô vwer] _ mecniereba. mdi nareebi. moZraobasa da Tvisebebs. romelic swav lobs da aRwers dedamiwis zedapiris wylebSi. hidravliuri. gidravluri... tanvarjiSi. hidroenergetika. hydôr wyali] _ rTuli sityvebis pirveli nawili mniSvnelobiT `wyals exeba~. hidroenergEtika _ mecni erebisa da teqnikis dar gi. romelic swav lobs wylis cxovelebsa da mcenareebs. romelic swav lobs da aRwers dedamiwis zedapiris wylebs. hidrOlizi [berZ. hidrogrAfia [berZ. h. hidrobiolOgia _ biolo giis nawili. cvari. hydôr wya li da lysis daSla] _ (qim. pirobebi. h. Zrava. wnexi. gigienuri Scd. hidrobiologia. romlis mizania wylis energiis gamoyeneba eleq truli energiis sawarmo eblad. [< berZ. romelic akravs dedamiwas (okeaneebi. romelic swav . abazana. hidrolOgia [< berZ.. gidravliuri.) wylis moyvaruli (mcenare). hidraulikos wylisa] _ mecniereba si Txeebis wonasworobisa da moZraobis kanonTa da maTi praqtikuli gamoyenebis sa SualebaTa Sesaxeb. nisli. hidrAvlika [< berZ. zRvebi. gidravlika. avtomobilis h. gigiena. gidravlikuri Scd. ¥ hidravlikuri _ rac siTxis wnevis ZaliT moZraobs.hig -582lobs miwisqveSa wylebis warmoSobas.). TrTvili da sxva. tbebi. hygros teniani da phileô miyvars] _ (botan. hydôr wyali da meteôrôs haerSi molivlive] _ atmosferoSi wylis orTqlis produqtebi. hydôr wyali da logos moZRvreba] _ mecniereba. hidrometeOrebi [berZ. muxruWebi. hidravluri. hidrOsfero _ wylis garsi. h.. ¥ higienuri. higrofQluri [berZ. hidrogeolOgia _ geolo giis nawili.) rTuli nivTierebis daSla wylis zemoqmedebis Sede gad. h. hidro. hidrolizi. h.
agreTve wylis stiqiis mav hiperbola.) ortotiani mrudi. luri ganviTareba.-583- hi p hidrotEqnika _ mecniereba. raime organos metismeti simRera. simbolo. papirosis qaRaldis masra. rac hipertoniuli da romelsac TambaqoTi te avadebis ZiriTadi mizezia. hipertrOfia [berZ. hyper avadeba). gilzi. hiperinflianebel moqmedebas.) Sorsmxedveloba. dameteba~ (sap. gilza Scd. hyper ze zeviT. metismetad da trophç kveba] _ hQmni [berZ. romelic ganaxor cielebs am amocanebs sa hipErbola [berZ. himnolOgia _ sasuliero . poezia. resursebis gamoyenebas sa mniSvnelobiT `normis ga meurneo saWiroebisaTvis. va.) wylis SiSi. teqnikis cia.. cecx da ôps (ôpos) mxedveloba] _ lsasrol iaraRSi: pata (medic.romelic miRebulia gadideba avadmyofobis di rogorc saxelmwifoebrivi di datvirTvis an sxva mi an socialuri erTianobis zezebis gamo. [berZ. hydôr beWdilebebis gaZlierebis wyali da phyton mcenare] _ mizniT. ra cilindruli mili. gebobaTa saSualebiT. 2. hymnos] _ sazeimo 1. (maTem. hipo). romelic miiReba sibrtyis hidrofObia [berZ. (medic. romelic swavlobs wylis hiper. dargi. dic. mcenareebi.. ro melSic Tavsdeba feTqebadi hipertOnia [berZ. ze metismetad. hyper ze. metron zoma hQlzi [germ. (gadat. zevidan da tonos daZabva] _ nivTiereba. im mxares] _ TavsarTi. hipertonia. nian.) wyalSi mcxovrebi 2. hyperTanado (hidroteqnikur) na bolc gazviadeba] _ 1.) risame aranorma gimni Scd. (botan. cofi (da hipermetrOpia [berZ. hydôr wya saSualebiT konusis gadak li da phobos SiSi] _ (me veTisas. hyper ze. Hulse] _ 1. mxatvruli xerxi _ me tismeti gazviadeba STa hidrofQtebi [berZ.) sisxlis wnevis awe 2.
.. romelic Tvalyurs adev nebs musikis. mdebareobs swori kuTxis hipo. hypoteinusa] < berZ.hi p -584- hQpi [ingl. romelic gi pnotiziori Scd. romlebic axal ris daqveiTeba. msjeloba. h. hipos cxeni h.] _ hipnozis specia _ (maTem. hypo qveviT da dedamiwa] _ sicocxle. _ igivea rac behemoTi. ¥ hipoTezuri. Zili.-iT mkurnada logos moZRvreba] _ mecni loba. hypo qve viT. dabla da dynamis Zala. ereba cxenebis Sesaxeb. h. gazrda dajgufebebs ga nekuTvnebian da uaryofen hipOTeza [berZ.) marTkuTxa samku listi. lis ueWveloba jer ar tansacmlis sisadaves (ub aris damtkicebuli. da tonos daZabva] _ (medic. axleebs] _ axalgazrda Zliereba] _ moZraobis una adamianebi. raloebas). gi pnozi.-is seansi. napralebSi. Txedis gverdi. hipilOgia [berZ. hypothesis va saerTod miRebul qcevis raudi] _ raime movlenis wesebs da upiratesobas asaxsnelad wamoyenebuli aZleven mawanwalur (mom mecnieruli varaudi. hQpnozi [berZ. potetiuri. hyppotamos] h. hipnoziOri [fr. hippy < hip melic mimdinareobs miwis qveSeTSi. gimdgomareoba. ¥ hipnozuri. gi popotami Scd. rom Tabare) cxovrebis wess. 2. ro gviandeli. sisxlis wnevis daqveiTeba. _ 1. gamoqvabulebSi. hi pofunqcia (sap. hypo qveS normis qveviT dawevas.. gi poteza Scd. mdgomareoba. hipotetiuri. [< berZ. romelic uCvenebs hipotOnia [berZ. dedamiwis warmoSobis h. gi pnozuri Scd.). slengi (Jargoni) _ piri. hippie. hipOgia [berZ. hypnos Zili] h. hipopOtami [berZ. hypo qveviT] _ pirdapir. hypo qveS da gç hipOqsia [berZ. hi per.).. zemoqmedeba vinmeze aseT mdgomareobaSi mosaqcevad. TavsarTi. hypnotiseur hipotEnuza [berZ. modis si hipodinAmika [berZ. ZilTan miaxloebuli hipoteza. oxi (genium) . laT.
heat] _ 1. hOldingi [ingl. hidžra(t) gaqce va] _ muslimanur qveyneb Si gavrcelebuli welT aRricxva (kalendari). xobi Scd. TeatrSi) da sasveneblad. giti Scd. aferxebs sisxlis Sededebas. hirUdini [< laT. ba toni. sexsualis sqesobrivi] _ arabunebrivi sqesobrivi ltolva Tavi sive sqesis pirisadmi. homoseqsuAlizmi [berZ. hom hOkei [ingl. 2. xoli Scd. ro melsac gamoyofs samedici no wurbelis sanerwyve jir kvlebi. holos mTeli. hockey] _ yinulze burTis TamaSi erTgvari. homos msgavsi da laT.is dasabamidan iTvleba 622 weli (Cv. rode sac mahmadi da pirveli mus limanebi meqadan medinaSi gadasaxldnen (gaiqcnen).). . hQjra [arab. homoplAstika [berZ. hOboi [germ. h. homos msgavsi] _ (medic.-585Jangbadi] _ Jangbadis nak leboba sisxlSi. romelsac misdeven Tavisufal dros. hologrAfia [berZ. hOli (ingl. hOlderi _ mflobeli. hObi (ingl. goboi Scd.). sruli da (foto) grafia] _ moculobiTi la zeruli fotografia. mosacdelad. golografia Scd. hall] _ didi sadgomi. Hoboe] _ xis mu sikaluri Casaberi sakravi erTgvari. hQti [ingl. adgilmamu li.) sastumroSi. hiruodinis wurbela] _ nivTiereba. hobby] _ rameTi gataceba. Tir kmlis) gadanergva meori sadmi. xokei Scd.) erTi adamianis raime organos an qsovils (mag. romlis monawi leebic garkveul manZils saTiTaod gadian. sazo gadoebriv SenobebSi. (mag. aCemebuli saqmi anoba. welTaRr. velo da motosportSi: Sejibreba. samflobelo. Cveulebriv. (sport. kanis. 2. sacxe nosno sportSi: cxenis gar bena mokle manZilze. holding Cab Rujva] _ 1. wesis darRveva krivSi _ erTerTi monawilis mier meoris xe lebis an tanis daWera.
romelic amoburcu lia brtyel zedapirze Ta visi savaraudo moculobis naxevarze metad (Sdr. ¥ sahonoraro. rome lic rukaze an gegmaze aer Tebs erTi simaRlis mqone adgilebis wertilebs (si non. geodeziaSi: mrudi. vertikaluri). horelQefi [fr. gorizonti Scd. xazebi.] _ egvi ptur mi TologiaSi: mzis RmerTi. fondi. yoyoCoba.-ze gemi gamoCnda. ¥ hormonuli. honorarium sapatio jildo] _ fuladi gasamrjelo. hOri [egvi pt. bareliefi) horQzonti [berZ. 2. gonorari. Horizontale] _ 1. romelic iTvlebida fara onis xelisuflebis mfar velad. sibrtye. pativi] _ gazviadebuli warmodgena sakuTar Rirse bebze. 3. qedmaRloba. dedamiwis ze . izohifsi). xazi. hOnori [laT. hOrmoni [berZ.hon -586dapiris nawili. TvalTaxedva. haut-relief] _ skulpturuli gamosaxu leba. h. wylis simaRle (done) (mdi nareSi. tbaSi. horizontAluri [germ. h. warmod genili hyavdaT Sevardnis (SevardnisTaviani adami anis) anda frTosani mzis diskis saxiT. horizontalu ri xazi (sapirisp. mxatvrebs da sxva. hôra dro da skopeô vuyureb] _ varskv honOrari [laT. honor Rirseba. 2. monawileobs cocxali organizmis funq ciebis regulirebaSi. h. horOskopi [berZ. horizôn (horizôntos] _ 1. gorizontaluri Scd. miaCndaT osirisisa da isidas Svilad. hormos ma moZravebeli] _ (fiziol. cis dasalieri. romelsac gamo yofen Sinagani sekreciis jirkvlebi. h. preparati. romlis gayolebazec ca TiTqos dedamiwas exeba. mediduroba.) nivTiereba. sagonoraro Scd. s. ixmareba agreTve hormonaluri. romelsac gaSlil adgilze xedavs damkvirveblis Tvali. romelsac aZ leven (xelSekrulebis sa fuZvelze) literatorebs. zRvaSi).
hurQebi (spars. romelTac sdevnida rwna mikroorganizmebis moq kaTolikuri eklesia da medebis Sedegad. _ msoflmxedveloba. cxeni. ka mareba sursaTiT. mtredi) TavisiT mliT.-587- hur lavTa ganlagebis cxrili.) _ yuranis mixedviT. ganaT gospitalizacia Scd. hyguenots] _ me humifikAcia (laT. mdidari qvey dabruneba] _ movlena. humanisme < marad norCi lamazi qalebi. ro nebis mier gaRatakebuli desac saxlidan Sors way qveynebisaTvis gaweuli dax vanili cxoveli (ZaRli. saqcieli.s. metyvelod. medikamentebiT da sxv. hymus ni adagi da facio vakeTeb] _ 1617 s. deba. hugenotebis xocvaJleta moewyo 1572 w. tansac ta. upiratesad maniuri Scd. mecnierebani. ro romelsac astrologebi melic gamsWvalulia ada adgenen Suasaukuneebidan mianis siyvaruliT. toriis SeswavlasTan (sabu hospitalizAcia _ saavad nebismetyvelo da teqnikur myofoSi dawvena (avadmyo mecnierebaTagan gansxvavebiT). h. humanitAruli [fr. kac rovnebis bedis sawinaswar Tmoyvareoba. humanus adamianuri] . h. muslima `barTlomes Rames~. humanita¥ hospitlisa. gumanizmi. h. nur samoTxeSi mcxovrebi humAnizmi [fr. hospQtali [germ. homing Sin viTarebuli. h. Hospital] humaniuri. h. samxedro. misi moyolebuli ama Tu im pi Rirsebis pativiscemiT. leba. gospitali xalxis kulturisa da is Scd. gu_ saavadmyofo. hugenOtebi [fr. ignebs gzas da Sin brun gumanitaruli Scd. Hûri arab. fisa). mTavroba. laT. saTnoeba. adamiani. daxmareba _ gan hoUmingi [ingl. ¥ humanuri.ebSi safrangeTSi: niadagSi cxoveluri da protestantebi (kalvinismcenareuli narCenebis gax tebi). ire] _ rac dakavSirebulia hospitalisa.
-588- danarTi .
-589- laTinuri sityvebi da gamonaTqvamebi adamiani var da araferi adam ianuri CemTvis ucxo ar aris. HÓMO SUM. NIHIL A ME ALIÉNUM PÚTO HÓMO SÁPIENS IN LÓCO ÉCCE HÓMO! ÁLIBI ÁNNI CURRÉNTIES (A. adamiani.C. rogorc gonieri ar seba adgilze ai kaci! alibi – sxva adgilze ama wlis araferi ar unda gagikvirdeT (araferi ar aris sakvirveli) ara orjer erTi da igivesaT vis (ar SeiZleba orjer pa suxisgeba erTi da igive dar RvevisaTvis) araraisgan – araferi arasasurveli piri ar SegviZlia – kategoriuli uari aris zomiereba sagnebSi yve laferSi zomiereba.) NIL ADMIRÁRI NON BIS IN ÍDEM EX NÍHILO NÍHIL PERSÓNA NON GRÁTA NON PÓSSUMUS ÉST MÓDUS ÍN REBÚS . yvela fers aqvs sazRvari. HUMÁNI.
gamomdinareobs SeniSvna gaugebaria gaSlilia – naTelia gaZlev. cezar. raTa Senc momce STÁTUS QUO SIC! SIC TRÁNSIT GLÓRIA MÚNDI ÍTEM CONDÍTIO SINE QUA NON HIC RHODÚS. (romaeli gladiatorebis mimarTva impe ratorisadmi brZolis win).-590arsebuli mdgomareoba ase! ase qreba miwieri dideba. axali adamiani (metiCara) bolos gamarjoba! gamarjoba. SALÚTANT MORITÚRI TE SAPIÉNTI SAT REPETÍTIO EST MÁTER STUDIÓRUM AD NOTÁNDA NON LÍQUET EXPLÍCITE DO UT DES . gamgebi gaigebs gameoreba codnis dedaa. HIC SÁLTA HÓMO NÓVUS IN FÍNE SÁLVE! ÁVE CÁESAR. brZolis win gesalmebiT Sen. aseve aucilebeli piroba aqac rodosia. aqac gadaxti – aq gamoiCire Tavi (ezopes iga vis mixedviT).
e.-591gaxsovdes sikvdili gemovnebaze ar daoben/kacia da guneba (gemovneba ar aris sakamaTo sagani). ET NOS MUTÁMUR IN ÍLLIS A DÍE PER ÁSPERA AD ÁSTRA FÍDELIS ET FÓRTIS ÚNUM ET ÍDEM ID EST .i.) FÍNIS DÍVIDE ET ÍMPERA AB ÓVO DE JÚRE DE FÁCTO FÍAT LÚX! SÍT TÍBI TÉRRA LEVÍS! TÉMPORA MUTÁNTUR. samar TliT. da sxva dasasruli dayavi da ibatone! dedis saSodan dasabamidan deiure iuridiulad. formalurad defaqto – faqtiurad da iyos sinaTle! de msubuqi yofiliyos SenT vis miwa! droni icvlebian da masTan erTad Cvenc vicvlebiT dReidan ekliani gziT varskvlavebisa ken! erTguli da guladi erTi da igive ese igi. MEMÉNTO MÓRI DE GÚSTIBUS DISPUTÁNDUM NON (EST) ET CÁETERA (ETC.
orma gad aZlevs visTvisaa xelsayreli? vkZalav zogadad. da amiT gulze momeSva vidre vsunTqav. ÉRGO SUM DÉXI. varsebob frangi filosofosis dekar tis sityvebi (15961650) vTqvi. ukamaTod (ironiulad) kanoni kanonis ZaliT kanoni mkacria. PÁRA BÉLLUM FESTÍNA LÉNTE EX CÁTHEDRA LEX ÍPSO JÚRE DÚRA LEX. vimedovneb vinc swrafad gascems. ET ÁNIMAM LEVÁVI DUM SPÍRO. omisTvis emzade iCqare nela kaTedridan gansakuTrebu li avtoritetiT. SPÉRO BIS DAT. SED LEX . magram kano nia CÓGITO. QUI CÍTO DAT CÚI PRÓDEST? VÉTO GRÓSSO MÓDO LIBÉRTAS DE VÍSU SI VIS PÁCEM. rogorc TviT mxilveli Tu mSvidoba ginda. amdenad. miaxloebiT Tavisufleba TvalnaTliv.-592vazrovneb.
romelic iyo gansazRvrul momentamde mgdomareoba. sruliad gulwrfelad. an.-593keTili rwmeniT – ndobiT. ga nuzraxvelad keTili survilebi konsulebo fxizlad! –romis senatis miTiTeba konsulebi sadmi – frTxilad.. gesli anad maswavlebelma ase Tqva maSasadame mgdomareoba. visac SeuZlia ukeT gaakeTos mesame gza ar aris an .. mzad iya viT dasacavad piradad. omamde me me rac SevZeli is gavakeTe. ironiiT. oridan _ erTi romelic iyo BÓNA FÍDE PIA DESÍDERIA CÁVEANT CÓNSULES! PRIVATÍSSIME CÍRCULUS VITIÓSUS CUM GRÁNO SÁLIS MAGÍSTER DÍXIT ÉRGO STÁTUS QUO ÁNTE STÁTUS QUO ÁNTE BÉLLUM ÉGO FÉCI QUOD POTUÍ. jadosnuri wre – gamouvali mdgomareoba marilis marcvliT namceciT gonebiT. FACIÁNT MELLÓRA POTÉNTES TÉRTIUM NON DÁTUR . kerZod – saidumlod mankieri wre.
damsaxu rebisaTvis _ TÉRTIUS GÁUDENS VÉNI. ar gqondes mo mavlis imedi msgavsi mSobeli deda – umaRlesi skolis kursdamTavrebulTa gamonaTqvami o driebav. gavimarjve iulius cezaris sityvebi minaweri micvalebulze an kargi unda Tqva.-594mesame moxarulia mivedi. ÁUT NÍHIL GAUDEÁMUS PRO ET CÓNTRA POST FÁCTUM CÁRPE DÍEM AD MÓDUM ÁLMA MÁTER O TÉMPORA. o zne – Cveulebav orjer – meored oqros Suaguli pativis gulisaTvis. Sem deg mowyvite dRe – e.i.) DE MÓRTUIS ÁUT BÉNE. vnaxe.S. VÍCI POST SCRÍPTUM (P. O MÓRES BIS ÁUREA MEDIÓCRITAS HONÓRIS CÁUSA . an araferi movilxinoT – studentebis Zveli laTinuri simReris da sawyisi momxre da mowinaaRmdege (momxdari) faqtis mere. VÍDI. gamoiyene yoveli dRe.
mrwamsi samarTalma unda izeimos. rwmena.-595platoni Cemi amxanagia. romc daingres qveyana samni Seadgenen kolegias sasurveli sasurveli piri saukeTeso formaSi – yvela wesiT saqmes bolo agvirgvinebs saqmis SuagulSi – saqmis ar sSi saSiSroeba dayovnebaSia AMÍCUS PLÁTO. WeSma riteba ki megobari – aris totele rac iupiters epatieba. naja xiT ver gadaSli rac maqvs Tan vatareb – ber Zeni brZenis biantis gamonaT qvami – adamianis WeSmariti simdidre misi Sinagani Rir sebaa rjuli. NON LÍCET BÓVI LÍTTERA SCRÍPTA MÁNET ÓMNIA MÉA MÉCUM PÓRTO CRÉDO PÉREAT TÍTIA MÚNDUS. is ar epatieba xars rac kalmiT dawerilia. SED MÁGIS AMÍCA (EST) VÉRITAS ARISTÓTELES QUOD LÍCET JÓVI. FÍAT JUS- TRES FÁCTIUNT COLLÉGIUM DESIDERÁTA PERSÓNA GRÁTA IN ÓPTIMA FÓRMA FÍNIS CORÓNAT ÓPUS IN MÉDIAS RES PERÍCULUM IN MÓRA .
) CÓRAM PÚBLICO PÓPULO. ufrosi ucnobi miwa – Seuswavleli. CÓRAM yvela simarTliTa da usamarT lobiT – kanonieri / nebadar Tuli da arakanonieri gzebiT yvelas Tavisi yvela omi yvelas winaaRmdeg – ingliseli filosofosis hobsis aforizmi (15881679) PER FAS ET NÉFAS SÚUM CUIQUE BÉLLUM ÓMNES ÓMNIUM CÓNTRA .-596saxelmwifo _ saxelmwifoSi sinaTle aRmosavleTidan modis sruli SemadgenlobiT swavlebiT vswavlob sxva me – axlo megobari da Tanamoazre ukuniTi ukunisamde unda movusminoT meore mxa resac – kamaTSi da a. win sayovelTaod.S. xalxis STÁTUS IN STÁTU EX ORIÉNTE LUX IN CÓRPORE DOCÉNDO DÍSCIMUS ÁLTER ÉGO IN SÁECULA SAECULÓRUM AUDIÁTUR ET ÁLTERA PARS SÉNIOR TÉRRA INCÓGNITA ÍPSO FÁCTO ÁNTE CHRÍSTUM (A. gamoukvlevi dargi faqtis ZaliT qristeSobamde Riad.C.
Senze laparakoben SeniSvna Senc.-597“Seican Tavi Seni!” markus iulius ciceronis gamonaTqvami Senze zRaprebs yvebian. ma rad ukvdavi wveTi qvas xvrets – ovidiusi wignebsac aqvT TavianTi bedi wili nayaria – arCevani moxda – iulius cezari NÓSCE TE ÍPSUM! DE TE FÁBULA NARRÁTUR AD NOTÁTA TU QUÓQUE. brut! – iulius cezar is sityvebi. BRUTE! ERRÁTA ERRÁRE HUMÁNUM EST IN STÁTU NASCÉNDI EX ÚNGUE LEÓNEM ÍGNI ET FÉRRO AD NÓTAM ÉXEGI MONUMÉNTUM GÚTTA CAVÁT LAPIDÉM HABÉNT SUA FÁTA LIBÉLLI ÁLEA JÁCTA EST . rodesac Tavis mkvlelebs Soris dainaxa misi megobari bruti Secdomebi Secdoma adamianisTvisaa dama xasiaTebeli Casaxvis mdgomareobaSi – aR mocenebis momentSi Citi frTiTa. qali TmiTa – lomi brWyalebiT icnoba cecxliTa da maxviliT cnobisaTvis Zegli avige xelTuqmneli.
cxovreba (adamianisa) – mokle xeli xels bans jansaR suli sxeulSi – jansaRi CÓNTRA IN STÁTU QUO ÁNTE ART LÓNGA.-598winaaRmdeg winandeli mdgomareoba xelovneba mudmivia / xang Zlivia. IN CÓRPORE . VÍTA BRÉVIS MÁNUS MÁNUM LÁVAT MENS SÁNO SÁNA.
`ucxo sityvaTa leqsikoni~. WabaSvili m.-599- leqsikografiuli wyaroebi 1. redaqtori). 1983. 3. bagaliSvili g. saskolo gamocema. III gamocema. bakur sulakauris gamomcemloba. Пухаева Л. “Словарь иностранных слов”. 6. (mT.. Петрова Д. `ganaTleba~.. 4.П. `qarTuli enis ganmartebiTi leqsikoni (erTtomeuli). Tbilisi. Sps `kenari~.И.. `ucxo sitvaTa leqsikoni~. Москва. С. 1999. и др. Ciqobava arn. gamomcemloba qarTuli enciklopedia. “Просвещение”. 1986.В. Смолницкая Р.. “Русский словарь иностранных слов” (Словарь для школьников). Москва. `ucxo sitvaTa leqsikoni~. . Кудрявцев Т. Tbilisi. Одинцов В. Tbilisi. kikaliSvili r. “Словарь иностранных слов”. (redaqtori). 1985. Лёхин И. и др. “ЮНВЕС”. WabaSvili m. Tbilisi. 2001. 6. 5. 1949. 2001.С.В. 2. Москва. WabaSvili m. 12-е издание. ortomeuli. “Госиздат” иностранных и национальных словарей.
........589 leqsikografiuli wyaroebi .................................................................................................................................................................................................................................................-600- sarCevi winasityvaoba .................................................................7 laTinuri anbani .3 leqsikonis agebuleba ...........................699 .......................................................................................................................................................................................................................................8 saerTaSoriso sityvaTa ganmartebiTi leqsikoni ..........................2 SemoklebaTa sia ............9 danarTi laTinuri sibrZne .........
-601- SeniSvnebi .
-602- SeniSvnebi .
-603- SeniSvnebi .
tel. 70.. 8(95) 919792 gamomcemeli: 8(99) 509266 ps `imedi~ misamarTi: Tbilisi. 8(97) 076690. abaSiZis gamz.NINO LEVAN ROLAND KLDIASHVILI (YOUNGER) KLDIASHVILI KARTVELI (KLDIASHVILI) EXPLANATORY DICTIONARY OF INTERNATIONAL WORDS saredaqcio kolegia: mT. 8(93) 799069 . redaqtori redaqtori stilistkoreqtori teqnikuri redaqtori mxatvruli redaqtori iana roze irma qobulaSvili roland qarTveli oTar CxaiZe gia dvaliSvili AN SekveTa # tiraJi 200 wigni gamodis avtoris xarjiT telefonebi: avtorebi: 8(57) 263495. ir.
Documents Similar To leqsikoni
- საქართველოს საკანონმდებლო ტერმინთა ლ ე ქ ს ი კ ო ნ ი
- `Qurdul Sityvata Ganmartebiti Leqsikoni
- პროფესიული უნარების ტესტი _ დამატებითი ინფორმაცია და ინსტრუქციები
- ნათარგმნი ესსეები - 2
- სალიტერატურო ენა და ცოცხალი მეტყველება
- როგორ ვწეროთ უკეთესად
- სექსი და ინტიმურობა
- დეილ კარნეგი - როგორ მოვიპოვოთ მეგობრები და ვიმოქმედოთ ადამიანზე
- უცხო ენების შემსწავლელი კურსები !
- 50 წიგნი
- თანამედროვე ქართული ენის მორფოლოგია
- თოფურიას ტესტების კრებული
- Kartuli Enis Istoria
- ნათარგმნი ესეები - 1
- ინგლისურის თემების შაბლონი
- ბარბარიზმების ქართული შესატყვისები
- დიმიტრი უზნაძე - ზოგადი ფსიქოლოგია
- 545 ინგლისური წესიერი ზმნა
