Вы находитесь на странице: 1из 136

lk/tLsf] rfn

-uLt ;+u|x_

sf]dn k|;fb >]i7 dNn


s[lt M lk/tLsf] rfn -uLt ;+u|x_
s[ltsf/ M sf]dnk|;fb >]i7 dNn
k|sflzsf M sf]lxg"/ >]i7 dNn
;+:s/0f M k|yd, @)^^
k|lt M !))!
© ;jf{lwsf/ M n]vsdf
d"No M
sDKo'6/ ;]l6ª M Zofd xl/ dxh{g-n=k'=vf]sgf !_
zzLsnf /fO{
ISBN : 978-9937-2-1831-3

PIRATI KO CHAAL
A Collection of Lyrics
by Komal Prasad Shrestha Malla
;dk{0f

lr/:d/0fLo k"j{h,
k'Ho a'af tyf cfdf
:j= s[i0fk|;fb >]i7 dNn
:j= v8\ss'd/L >]i7 dNn
/
k'Ho ;;'/f a'af tyf ;f;"cfdf
:j= xl/ljqmd xdfn
:j= 1fg' xdfn 7s'/fgLdf
of] s[lt ;fb/ ;dk{0f .
d]/f] b'O{ zJb
d]/f] efjgf / cleJoQmLnfO{ zJb / jfSodf lnlkj4 ug]{ of]
afns k|of;sf] ;kmntf jf c;kmntf lgSof]{n ug]{ / /;:jfbg ug]{
sfd s'/f Kof/f >4o kf7s, >f]tfx?sf] csf6\o cg'u|lxt kfg]{ s'/f
x'g eg] cIf/, zJb, jfSonfO{ a]x'nL >[uf/df kf7s >f]tf ;dIf
k'¥ofO lbg] sfd rflx ;ËLtsf/ afBjfbs, ufos / ;+rf/sld{sf
x'g eGbf ;f]x|} cfgf OdfGbf/Ltfsf] s'/f x'G5 xf]nf .
hLjg ;/ntf, hl6ntf / dfld{stf sf] efj ;ËLgLnfO{ dfof
k|]d :g]x cfb/ ;Ddfgn] l/emfpg', kmsfpg' / dfof lk|t a;fpg'nfO{
s] eGg' knf{ eGbf sljtfsf] csf]{ gfd uLt nfO k9]/ ;'g]/ a'em]/
x[bo d'Uw kfg'{ klg kf7s >f]tfs} sfd x'g\ . d}n] t cfkm\gf] efjsf]
p8fg nfO{ zJb / jfSodf ;d]6]/ ;+u|lxt zJb / jfSosf]
;+ufnf]sf] gfd lk/tLsf] rfn /fVg k'u]sf] 5' o; x[bo efjsf]
;+u|xdf ;+snLt ofqLsf] sl/j #% aif{sf] n]vg ofqfsf] cjt/0f
;fgf, 7"nf lttf ld7f efj cleJolQm >4o kf7s >f]tfx?s} cd"No
;+klt / d]/f] cgj/t n]vg ofqfsf] Ps v'6\sLnf] 7fg]sf] 5', o:tf
;of} ;'6\lsnf] kf/ ug{ hLjg /x] ;Dd k|of;sf] k}tnf rnfO /xg
oxfFx?s} dfof / xf};nfsf] ck]Iff klg /fv]sf] 5' .
cGtdf oxfFx?sf] xft xftdf, dg, dgdf kl/ro, OR5f, td;'s,
td;'s-cl8of] ;+u|x_, lkm/fbkq, g]tfx?sf] dx+uf] ahf/, qmdzM
uLt sljtf ;+u|x k'¥ofO lbg ;xof]u ug'{ x'g] ;a} >bo z'e]R5's
k|lt hGd hGd cg'u|lxt 5' / of] lk/tLsf] rfn uLt ;+u|x k|lt
dfof u/L ;xof]u ug{' x'g] >4o bfh' vu]|Gb| g]kfnL, ;'dg v/]n,
uf]kL k|;fO, ;'/]z h+Ë zfx, ;lrbf /f}lgof, Zofd xl/ dxh{g, s'df/
kf}8\ofn, ;kg /fO, /If /fO, ljdn a/fn, Gx"o" ah|frfo{ /f]zg
ld> nfO{ ljz]if wGojfb lbg rfxG5' . k|sfzg tkm{ 3r3Rofpg]
k|]/0fsL vfgL d]/f] cwf{ËLgL sf]xLg"/ >]i7 dNnsf] hGd hGd l/0fL
5' . wGojfb Û
sf]dn k|;fb >]i7 dNn
n08g, a]nfot
;kmntfsf] sfdgf
slj sf]dnk|;fb >]i7 dNnsf] kl5Nnf] s[lt …lk/tLsf]
rfnÚ uLt ;+u|xsf] ¿kdf k|sflzt x'g nfu]sf] va/n] d cToGt
v';L ePsf] 5' . ;flxTo ;fwgfdf lg/Gt/ ;lqmo >]i7 dNnsf
o;cl3 …td;'sÚ -@)^$_ / …lkm/fbkqÚ -@)^^_ sljtf;ª\|x,
td;'s sljtf;ª\u|xsf] >Jo Pnad / …OR5fÚ uLt Pnad
k|sflzt eO;s]sf 5g\ .
slnn} pd]/b]lv ;flxlTos ultljlwdf ;+nUg slj >]i7
dNnn] g]kfnL ;flxlTos If]qdf cfkm\gf] 5'§} :yfg agfO;Sg'ePsf]
5 . ;'b"/klZrdsf] 8f]6L lhNnfdf hlGdP/ sf7df8f}F /
nG8g;Ddsf] ofqfsf qmddf pxfFn] ljleGg kl/j]z, e"uf]n /
ultljlwsf] cWoog ug'{ePsf] 5 . oxL cWoogsf qmddf k|fKt
cg'ej, cg'e"lt / 1fgnfO{ ljZn]if0f / dGyg u/]/ of] uLlt;ª\u|x
tof/ kfg'{ePsf] d}n] dx;'; u/]sf] 5' .
cfkm\gf] d'n's / ;dfhaf6 6f9f /x] klg pxfF g]kfn /
g]kfnL ;dfhsf x/]s kIf;Fu kl/lrt x'gx' 'G5 . d'n's /
d'n'sjf;Lsf] ;j{tf]d'vL lxt lrtfpg] slj tyf uLtsf/ >]i7
dNnn] o;cl3sf s[ltdf h:t} o; s[ltdf klg g]kfnL ;dfhdf
kl5Nnf] ;dodf b]lvPsf ljleGg ljs[lt, lj;ª\ult, /fhgLlts
bfpk]r / dfofk|Lltsf >[ª\ufl/s efjnfO{ ;dfj]z ug'{ePsf] 5 .
;dsfnLg g]kfnL uLt;ª\uLtsf] If]q ;d[4 x'Fb} uPsf] 5 .
lxhf]cfh x/]s lbg gofF uLt;ª\uLt g]kfnL ;fª\uLlts e08f/df
;ª\u|lxt eO/x]sf 5g\ . k|ljlwnufot x/]s If]qdf gofFgofF k|of]u
eO/xsf 5g\ . of] qmd a9\bf] 5 . ;+;f/sf w]/} d'n'sdf g]kfnL
uLt 3lGsPsf] d}n] ;'g]sf] 5' . o;sf] k|rf/k|;f/ eO/x]sf] 5 /
x'g' klg kb{5 .
d pxfFaf6 ;flxTo / ;+:s[ltsf] If]qdf o;/L g} lg/Gt/
of]ubfg k'lu/xg] ljZjf;sf ;fy pxfF / pxfFsf] s[ltsf] k"0f{
;kmntfsf] sfdgf ub{5' .

-nf]s]Gb|axfb'/ rGb_
a}t8L -xfnM nf]sGynL, eQmk'/_
slj sf]dn dg 5'g] uLtsf/ x'g\ .

wf/f k|jfx sljtf sf]g{ ;Sg] slj sf]dn ljut s]xL


aif{ b]lv uLtsf/sf ?kdf klg cfkm\gf] :yfg :yfkLt ug{
;kmn /x]sf 5g\ . dgnfO{ s]nfP/ efjdf ptfg{ ;Sg]
pgsf] ;flxlTos k|ltefn] xf]nf pgsf uLt /rgfx?df
efjgfTds tf}n / ;[hgfTds lgvf/ cToGt cf]hk"0f{ 5g\
. vf; u/]/ ;+lutsf/n] noa4 gul/Gh]n;Dd uLt
/rgfx?n] k"0f{?k lnPsf x'b}gg\ / tLgnfO{ klg sljtf g}
dfGg ;lsG5 . o; cy{df klg pgsf uLt/rgfdf n's]/
a;]sf dg leqsf rGrn pef/x? sljtf s} ?kdf k9\bf
klg :kl;{t x'G5g\ / uLtsf] cfsf/ lng yfNb5g\ . h;n]
ubf{ slj sf]dn k|;fb >]i7 dNn Ps zLif{ dg5'g]
uLtsf/ x'g eGg hf]sf]xLnfO{ klg s/} nfUb5 . o; cl3
k|sfzgdf cfPsf] pgsf] æOR5fÆ uLt PNjdn] kfPsf]
Vofofltn] klg pgnfO{ Ps nf]slk|o uLtsf/sf ?kdf
k':6\ofPsf] 5 .
rf}yf] s[ltsf ?kdf xfd|f ;fd' cfpg yfn]sf]
ælk/tLsf] rfnÆ uLt ;+u|xdf slj tyf uLtsf/ sf]dn
k|;fb >]i7 dNnn] cfkm\gf !@@ j6f ;'Gb/ uLt /rgfx?
;dfj]z u/]sf 5g\ . dfof k|Lltsf] ;]/f]km]/f] leqg}
uLtx?sf] pJhgL a9L ePsf eP klg s]xL ehg\ / s]xL
/fli6«o uLtx?sf] ;d]t ;dfa];Ln] s[lt ;Gt'lnt /x]sf] 5
/ aRrf b]lv a'9f;Dd x/]s lsl;dsf kf/vLx?sf nflu
dg k;Gb /x]sf] 5 . h'g k':ts leq k;]/ kf7s
au{x?n] cg'e"lt ug'{g} x'g]5 . oxfF d k':tssf]
gfdfs/0fdf ;'lDkPsf] uLt lk/tLsf] rfn af6 s]xL k+lQm
pB[t u/L clnstf rrf{ ug{ rfxG5' .
afbnn] 3'D6f] xfnL kxf8 5]s] h:tf]
lxdfndf lxpFls/Ln] gfRb} 6]s] h:tf]
dg} lvNg] dg} km'Ng] df]xgL em}F rfn
oxL xf] sL dfoff hfn lk/tlsf] rfn======
o; cg'Ifbdf uLtsf/ slj sf]dn k|;fb >]i7 dNnn]
kl5Nnf b'O{ k+lQmx?df Pp6f o:tf] If0f h'ga]nf s;}k|lt
lbn leq dfofFsf] pJhgL x'g yfNb5 / dg rGrn eP/
dl;gf /zd\dL e'jf em}F km'?? pF8\g yfN5 / clg
lk/tLsf] cfef; x'gyfn] kl5sf] dgf]gd\ t/Ëx?nfO{ 5f]Kg
vf]h]sf 5g\ eg] cl3Nnf b'O{ k+lQmx?df rGrn dfofFsf]
?kGbg\ afbn;Fu u/L sNkgfsf] dgf]/d dfw'o{tf
cfsfzdf pFlePsf 5g\ / dfofF k|Lltsf] af6f]df cfpg]
kxf8 h:tf h'g\;'s} afwf c8\rgx?;Fu klg h'Wg] c7f]6
AoQm ub}{ lxdfn h:tf] :jR5 / zLif{ dfoFfsf] kl/sNkgf
u/]sf 5g\ eg] o;} k+lQmdf dfofF k|Lltsf] k|tLssf ?kdf
lxpFls/L zJbsf] k|of]u u/L g]kfnL ;flxTodf Pp6f dL7f]
gofF zJbsf] k|j]z klg u/fPsf 5g\ . o; cy{df uLtsf/
slj sf]dn k|;fb >]i7 dNn g]kfnL ;flxlTos
zJbfjnLsf kmfF6df Ps cflj:sf/ssf?kdf klg
cfkm"nfO{ pEofpg ;kmn /x]sf 5g\ .

cGtdf g]kfnL ;flxTo ljsf; kl/ifb o"=s]= sf


;xcWoIf tyf k|:t't s[lt lk/tLsf] rfn s[ltsf n]vs
slj tyf uLtsf/ dNndf z'esfdgf ;lxt c? gofF
s[ltx? kfpg] ck]Iff AoQm ub{5' .
Olt !* ;]K6]Da/ @)!) z'ed\

;'/]z h+u zfx


;+:yfks tyf dxf;lrj
g]kfnL ;flxTo ljsf; kl/ifb, o"=s]=
:yfklt !((%, n08g
z'esfdgf

k|:t't uLt ;+u|x lk/tLsf] rfn sf n]vs tyf slj


sf]dn k|;fb >]i7 dNnnfO{ o; k|sfzgsf] 3l8df
cToGt v'zL Joqm ub}{ d]/f] JolQmut / ;+:yfsf] tkm{af6
;d]t xflb{s z'esfdgf ck{0f ub{5' .

ef]lnsf lbgx?df klg o;/L g} gofF gofF s[ltx?


k|sfzg x'Fb} hfpg / g]kfnL ;flxTosf] cfsfzdf uLtsf/
slj tyf o; kl/ifbsf ;xcWoIf sf]dn k|;fb >]i7
dNn rlDsnf tf/fsf] ?kdf rDsFb} hfpg\ eGg] rfxgf
JoQm ub{5' .

xl/ l;+x yfkf


cWoIf
g]kfnL ;flxTo ljsf; kl/ifb o"=s]=
:yfklt !((%, n08g
;ftf} sfo{ ;ldlt
ljifo;"rL
ljifo k[i7
cfvfFdf cfO/xg] !
cNem]/ x'b}g @
dfof cd/ x'G5 #
x] sfG5f x] sfG5f $
cfh slg o:tf] lbg ^
cfpm cfpm &
cfvf el/ *
dnfO lsg (
dfofn' ltdLn] !)
afrf s;d !!
cf;' af]Sg g;ls !@
d]/f] ;kgfdf ltdL !#
kfgL gkbf{ !$
;Demgfn] ;tfpFbf !%
s;d d]/f] !^
dfofn' ltd|f] !&
cfpFb} 5' dfof !*
d'6'df xf] d}n] !(
lbnsL d]/L /fgL @)
Pp6f dfofn'sf] @!
cfhef]ln dfofF;Fu @@
cfp5f} ltdL @#
af]ln n''6\of] @$
gflr b]p @%
lk/lt lk/lt @^
rf]vf] dfof nfpg vf]Hbf @&
dfof nfpg 8/ 5}g @*
af]Ng x'Gg @(
gu/ k|Zg #)
ltd|f] rf]vf] :k;{sf] #!
l;Gb'/n] #@
lsg xf]nf ##
ltdL;Fu af]Ng} k¥of] #$
lk|tdf #%
dfof sDkgL #^
sNkgfdf ltdL #&
la5f]8sf] cfF;' #*
ltd|f] dfof #(
o:t} t xf] lhGbuL $)
slt rf]6 6'6] $!
;';]nL ahfP/ $@
Pp6f k|]dkq $#
clnslt lkPs} 5' $$
6f9f6f9f $%
sxLF dfof 5 eG5g\ $^
lkpgnfO{ dfof $&
dfU5' ltdL;Fu $*
3/ agfpm $(
uug xf];\ %)
afn'jfsf] 3/ %!
Wjhf b]z cfkm\g} xf] %@
dfof gd/f]; %#
sfF8f eof] eg] %$
lng' / lbg'df %%
d]/f] Kof/ xf} %^
dgkf]v/L %&
sf]xL 5f} %*
dg 5 %(
d}n] dfof ^)
cfpm xf;f}F ^!
ltd|f] lht eof] ^@
kfgL;Fu ^#
dnfO{ xfF:g] dg ^$
rfxdf pbfpF5f} ^%
rflxFb}g ltd|f] dfof ^^
gkmsfpm ^&
ltdLn] h] ;'Gof} ^*
tfn ulx/f] ^(
nf} h'6]/ /f]Sg'k¥of] &)
rflxG5 &!
t/fO{ d]/f] &@
ufpF af]s &#
rGb| / ;"o{ af]s]/ &$
k'5]/ cfF;' cfdfsf] &%
rflxG5 &^
g]kfn cfdf -df6f]_ ltd|} xf] &&
g]kfnL hft &*
w]/} eof] w]/} &(
emf]k8Lsf] cFWof/f] *)
s;}n] eG5 *!
k"j{b]lv klZrd;Dd *#
af9L /f]s]/ *%
of] cfFvfdf d]/f] *^
xfd|f] kxf8 xfd|f] *&
s] xf] /ut < b]zn] dfu] **
a'4 / ;Ltf *(
w]/}w]/} cfF;' kf]v]F ()
d]/} xf] eg]/ (!
dfofn'nfO{ w'sw'sLdf (@
v} t k|e' (#
gkmsfpm ($
s]xL 6'qmf (%
d[To' (^
dfof (&
;kgf (&
sf]lz; (&
d]/f] a]xf];L dg (*
;kgfdf ltdL ((
glr/ of] 5ftL !))
ltd|f] dfof !)!
s] ef sf] !)@
s] s] lnof] !)#
km'n]sf] 5 !)$
dnfO{ rNg' klg 5 !)%
o'un uLt !)^
;kgLdf cfpF5 !)&
lgbdf ltdL !)*
dfofsf] x'ndf !)(
/ut w]/} !!)
eh g/gf/L !!!
lhGbuLsf] kfgfdf !!@
d]/f] b'Mv !!#
/ftsf] k|x/ !!$
;w}F;w}F !!%
w]/} klg !!^
w]/}n] rf]nf !!&
sf] xf] Tof] !!*
xhf/f}+ gh/df !!(
dnfO{ xfF:g] dg !@)
ablnP dfofn"x? !@!
rfxdf pbfpFbf !@@
cfFvfdf cfO/g]
cfvfdf, cfO/g] cfO/g], xhf/ t:jL/df
Pp6f t:jL/ 5fO /xof] 5fO /xof] lbnsf] dem]/Ldf
5d 5d gfR5, emg emg ufp5 s:tf] ld7f] tfn
olx xf] ls, dfofhfn dfofhfn, lk/tLsf] rfn .

afbnn] 3'D6f] xfnL kxf8 5]s] h:tf]


lxdfndf lxpls/Ln] gfRb} 6]s] h:tf]
dg} lvNg], dg} k"mNg] df]xgL em} 5fn
olx xf]sL dfofhfn dfofhfn lk/tLsf] rfn .
cfvfdf ==================

cw]l/nfO rfbgLn] xf;L kLP h:tf]


em/gf af]Nb}, wlt{ r'Db} gfrL lbP h:tf]
kmsfpg] km;fpg] xf] ls dfemLhfn
olx xf] ls dfofhfn, dfofhfn lk/tLsf] rfn .



1
cNem]/ x'Fb}g

cNem]/ x'Fb}g, aNem]/ x'Fb}g


a}/L /}Ú5 dg
s] u/L ;Dxfn"F af8'nLsf] tg .

6f9f6f9f 5l/Psf] lxdfnsf] nfnL


cfFvf lrDnL x]g'{k¥of] d}n] o;}kfln
/ftn] 5f]8]g, laxfgL ePg
sfnf] eof] lbg
s] u/L ;Dxfn"F af8'nLsf] tg .

5fdL5fdL x]5'{ 5ftL lsg eof] vfnL


efu]h:tf] nfUof] a}F; ?vf] lbof] afnL@
lbg t ePg, lt;{gf uPg p8L/G5 dg
s] u/L ;Dxfn"F af8'nLsf] tg .

:j/ M s'GtL df]Qmfg


PNad M OR5f
;ª\uLt M GÅo' ah|frfo{



2
dfof cd/ x'G5

dfof cd/ x'G5, dg{ ;Sb}g


tf/f em/] klg, h'g emb{}g .

;kgfn] lhGbuLnfO{ lh:SofO/xG5


ljkgfdf vf]hL lxF8\bf x/fO/xG5
dgn] st} dgsf] gftf tf]8\g ;Sb}g
tf/f em/] klg h'g emb{}g .

d'6';Fu} 9's9'sL of] v]ln/xG5@


xfjf klg x[bodf lhl:s/xG5@
of] dgn] Tof] dgnfO{ e'Ng ;Sb}g
tf/f em/] klg h'g emb{}g .
dfof cd/ =========

:j/ M ;'lSdt u'?ª


;ª\uLt M Gxo" ah|frfo{
PnjdM OR5f



3
x] sfG5f, x] sfG5f
s]6L M x] sfG5f@ lsg dnfO{ af]nfsf] <
cfpg t dg 5}g
s]6f M x] sfG5L@ lk/tL ufF:g af]nfsf]
yfÚ5 ls yfÚ5}g <

s]6f M sfG5fn] eg]sf] ;'lGbgf}


dgdf s'/f u'lGbgf}
clxn] t ltdL dflGbgf}
kl5 t ltdL kfpFlbgf} .

s]6f M clxn] t dfof nfpFlbg


kl5sf] s'/f yfxf 5}g
rfp/] dfof lglDt d
sfnLnfO{ af]sf] eflSbg
x] sfG5f@ lk/tL ufF:g k/]Úlg
clxn] t dg 5}g .

s]6f M x] sfG5L@ lk/tL eGg] s'/f] of]


kl5 t ldNb}g
dfofsf] af]nL ga'em]
l;Gb'/ yfKg gem's]
s:nfO{ yfxf 5 x]/
ef]lnsf] lbg x'G5 s] <

4
s]6f M ef]lnsf] lbg s] xf]nf
h] h] x'G5 ToxL xf]nf
/f]sL /f]sL lk/tL
nfpFb}g x} of] vf]nf
x] sfG5f@ r]kf/]sf] dfofdf
dnfO{ e/ 5}g .

s]6f M x] sfG5L@ dfof t d]/f] rf]v} xf]


glnP s/ 5}g .

s]6f M lsg dnfO{ af]nfsf] cfpg t dg 5}g


s]6f M lk/tL ufF:g af]nfsf] yfÚ5 ls yfÚ5}g <

:j/ M /fds[i0f 9sfn


/ kljqf ;'Aaf
;ª\uLt M Gxo" ah|frfo{
PnjdM OR5f



5
cfh lsg o:tf] lbg

cfh lsg o:tf] lbg, ef]Ug' k/]sf]


d]/} dfof d]/} 5fofF vf]Hg' k/]sf] .

cfsfz klg cFWof/f] 5, cfFvfel/ afbn


x[bodf pnL{pnL{ cfpF5 Joyf knkn .

cfh lsg 5ftL lk6L ?g' k/]sf]


cfzfnfO{ cfF;'n] g} w'g' k/]sf] .

/ft ?G5 lbg v'N5 v';L 8'a]sf]


htf x]5'{ cfF;'n] g} b]V5' ?em]sf] .

cfh lsg of] dgn] a;fOF ;/]sf]


cfsfz wtL{ olt 6f9f lsg a;]sf] .

:j/ M /fds[i0f 9sfn


;ª\uLt M Gxo" ah|frfo{
PnjdM OR5f



6
cfpm cfpm

cfpm cfpm ltdL cfpm


d'6'leq ;hfpF5'
ltdLnfO{ kfP/ d
cfkm" cfkm}F x/fpF5' .

a6'n]/ km"nx¿
Pp6f dfnf ufF:5' d
ltdLnfO{ r9fO{ Tof]
v';Ln] d /dfpF5' .
cfpm cfpm=========

;d]6]/ ls/0fx¿
cfkm\gf] af6f] nfU5' d
ltdL g} xf} nIo d]/f]
r'Db} d d':sfpF5' .
cfpm cfpm ========== .

:j/ M GÅo' ah|frfo{


;ª\uLt M Gxo" ah|frfo{
PnjdM OR5f



7
cfFvfel/

cfFvfel/ ltdLnfO{ r'krfk /fv]sf] 5'


d'6'el/ ltdLnfO{ 9's9'sLem}F ;fFr]sf] 5' .@

sltnfO{ 9fF6] d}n] ltdL;Fu dfof nfpg


cfkm}FnfO{ /f]k]F d}n] ltdL;Fu km'lnlbg .@

lhGbuLsf] kfgfel/ ltd|f] gfd n]v]sf] 5'


d'6'el/ ltdLnfO{ 9's9'sLem}F ;fFr]sf] 5' .@

;kgfdf 6]sL ca ljkgfdf cfpg] u/


cfuf] klg lglnlbG5' dfof dfq nfpg] u/ .@

xhf/ 9f]sf aGb u/L Pp6f 9f]sf vf]n]sf] 5'


d'6'el/ ltdLnfO{ 9's9'sLem}F ;fFr]sf] 5' .

:j/ M ;kg /fO{


;ª\uLt M Gxo" ah|frfo{
PnjdM OR5f



8
dnfO{ lsg
dnfO{ lsg xfG5f} ltdL
cfFvfsf] lt/n]
d t ca d5'{ Sof/]
ltd|} lk/n] .

dfemLh:t} hfn xfGg]


df]xgLn] tfGg]
d rflxF j/j/ cfpFbf
cfkm" k/ efUg] .@
xfo Û d]/f] d'6' 3f]Rof] dfofsf] lem/n]
dt ca d5'{ Sof/] ltd|} lk/n] .
;kgfel/ v]Nb}v]Nb}
ljkgfdf cfpg
jfrf s;d lsg vfg'
cfpm dfof nfpg .@
;lSbg x} kL8f vKg PSnf] of] lz/n]
dt ca d5'{ Sof/] ltd|} lk/n] .

:j/ M l;t' v/]n -n08g_


;ª\uLt M Gxo" ah|frfo{
PnjdM OR5f



9
dfofn' ltdLn]
dfofn' ltdLn] cfF;'df af]Nof}
d k'5\g ;lSbg
n8fOFdf d 5' s] yfxf x]/
kmls{G5' kmls{Gg .
;'Tg' / p7\g' d?e"lddfly
kfn'jf e]l6Gg
vfg' / lxF8\g' afn'jfdfly
lkof; d]l6Gg .
otf / ptf lj:kmf]6 x'G5
e"ld g} yls{g]
cfsfzel/ af?bsf] w'Fjf
s;/L kmls{g] <
kl;gf;Fu} tof/ 5f}F xfdL
/ut aufpg
d[To'nfO{ s'NrL a9\b}5 kfOnf
ljho kfpg .
;fgL / 7'n], cfdf / afaf
cfF;'n] gaf]n
of] cfuf]eGbf rsf{] 5 dnfO{
cfF;'n] gkf]n .
:j/ M /fds[i0f 9sfn
;ª\uLt M GÅo' ah|frfo{
PNjd M OR5f

10
jfrf s;d

jfrf s;d x/fOlbof]


v';L d]/f] hnfOlbof]@
Tof] kfkLn], Tof] kfkLn]
5n u/L 5n u/L dfof d]/f] e'nfOlbof]
jfrf s;d x/fOlbof] .

PsfGt of] dgleq


;'6'Ss pm ;'6'Ss pm kl;lbof]
dfof a:g] 7fpFel/ 3fj}3fp agfOlbof]
Tof] kfkLn] Tof] kfkLn]
5n u/L 5n u/L dfof d]/f] e'nfOlbof] .

cd[t egL ljif 3f]nL


cfFvfel/ cfFvfel/ cfF;' lbof]
x[bodf kL8f /f]kL d'6' d]/f] laemfOlbof]
Tof] kfkLn] Tof] kfkLn]
5n u/L 5n u/L dfof d]/f] e'nfOlbof] .
jfrf s;d =============

:j/ M /fds[i0f 9sfn


;ª\uLt M GÅo' ah|frfo{
PNjd M cf>o


11
cfFz' af]Sg g;ls
cfFz' af]Sg g;ls, glb
agfO{ lbof} ltdLn]
Joyf, kL8f ;d]6L,
;fu/ agfO{ lbof} ltdLn] .

km"n eP/ cfsf;nfO{


afbn 5f8]/ ltdLn]
afw afWg ;lsg clxn]
d'6'df af9L yKof} ltdLn] .

;kgf h:t} rl/ alg


dg} 5f]8L uof} ltdLn]
v'zL n'sfO{ Joyf lbO{
d'6' km'6fO{ lbof{ ltdLn] .

:j/ M ;kgf kl/of/, gfu]Gb| >]i7


;ËLt M a'n' d'sf?d

12
d]/f] ;kgfdf ltdL

s]6f M d]/f] ;kgfdf ltdL k|Llt ufF:g cfpm


ha ;kgf c:tfpg vf]H5 ljkgfsf] bLk hufpm .

s]6L M d]/f] ;kgfdf ltdL k|Llt ufF:g cfpm


ha ;kgf c:tfpg vf]H5 ljkgfsf] bLk hufpm .

s]6f M x'G5g\ dfG5]x¿ w]/}w]/} dfof ug{]


t/ d eg] ltd|f] dfofdf, dfofsf] Zjf; km]g]{ .

s]6L M ltdL j;Gtdf km"n ag]/ cfpm


ha hLjg leH5 cfF;'n] dfof agL ;'sfpg cfpm .

s]6f M dfof dfofn' x'G5, lIflthnfO{ l5rf]nL a:g]


t/ d dfof u5'{ ;w}F 9's9'sL eO{ rNg] .

s]6L M ltdL dfof ag]/ cf]7n] r'Dg cfpm


clg dfofsf] dfnf pg]/ cFufnf]df cFuflng cfpm .

s]6f M d]/f] ;kgfdf =============

PNjd\M ;ËLt vf]Hb}5'




13
kfgL gkbf{

kfgL gkbf{ v]t} afFemf] ef]


ltdL gx'Fbf hLjg sfFr} ef]
lzlz/sf] kftem}F em/L hfg] ef], em/L hfg] ef] .

sfF9f klg km'NYof] xf]nf ltdL ;fy x'Fbf


dg klg v'NYof] xf]nf b'O{ aft x'Fbf
yf]kf cfF;' lg lsg ;fu/ ef]
ltdL gx'Fbf d]/f] hLjg sfFrf] ef]
lzlz/sf] kftem}F em/L hfg] ef], em/L hfg] ef] .

sxfF uof] ltd|f] Zjf; ;'uGw e} r'Dg]


lghL{j Tof] nf; klg cgfo;} p7\g]
lbpF;} cfsfz of] lsg sfnf] ef]
ltdL gx'Fbf d]/f] hLjg sfFrf] ef]
lzlz/sf] kftem}F em/L hfg] ef], em/L hfg] ef] .

PNjd\M ;ËLt vf]Hb}5'



14
;Demgfn] ;tfpFbf

;Demgfn] ;tfpFbf nfU5 o:tf] gzf


atf;n] p8fpFbf a9\5 w]/} Joyf, a9\5 w]/} Joyf
eGg g} ufx|f] eof] ltdL gx'Fbf .

lsg la/fgf] dgsf] ;x/


b'V5 d]/} dg b'V5 /x/
To;}n] xfF;f] p8fof]
of] dgnfO{ kf;f] nufof]
eGg g} ufx|f] eof] ltdL gx'Fbf .

lsg cd[t ag]sf] hx/


olt ;fgf] dg 7"nf] /x/ -nx/_
s:n] xf] /Lt rnfof]
d'6'df xnrn dRrfof]÷a9fof]
eGg g} ufx|f] eof] ltdL gx'Fbf .

:j/ M /fds[i0f 9sfn


;ª\uLt M Gxo" ah|frfo{
PNadM gfd



15
s;d d]/f]
s;d d]/f] pkxf/ of],
dfofn' d]/f] Kof/ xf]
rfFbgL lbn lsg xf] cfh
cWof/f] /ft ef] <

ha kjgn] dnfO{ vf]H5


;DxfnL d p8\g ;s'
k/fO{ hf] cfkmGt ef]
d'6'df ;fRg ;s'
dgdf zflGt a]lx;fj xf];\
;'gf}nf] xfd|f] ;+;f/ xf];\ Û
km"n]/ km"n aOnL uof]
atf;] Tof] ;kgf ef]
s;d d]/f] pkxf/ of]

ha v'zLn] dgnfO{ 5'G5


d'6'df d afWg ;s"
cfFz'df h] auL lbof]
lj5f]8 elg e'Ng ;s"
lz/sf] Hof]lt rDs]sf] of]
p7]/ ;fyL cfsfz 5f]j;\
;lhjtf xf];\ k|]dsf] of]
ldng xfd|f] k|f0f xf];\
s;d d]/f] pkxf/ of] .

l/ldS; PNjd M kl/ro


:j/ M ;kg /fO{


16
dfofn' ltd|f]
dfofn' ltd|f] gog, ;Dxfn ltd|f] jbg
ltdL xf;, of gfr ltdL d]/f] hLjg@

d]/f] of] hLjgsf] xf] af6f],


d]/f] d'6'sf] w8\sg ltdL
d]/f] jbgdf 6]sL glxF8
TofuL lbG5' hLjg d cfh
ltdL xfF; of gfFr ltdL d]/f] hLjg@

hLjgsf] b'Mvdf xf] dnfO{


;fy b]p x} lbof] hnfO{
kv{ ltdL ofb cËfnL
afrL lbG5' d ltd|} nflu
ltdL xf; of gfr ltdL d]/f] hLjg
dfofn'====

l/ldS; PNjd M kl/ro


:j/ M ;kg /fO{



17
cfpFb} 5' dfof
cfpFb} 5' dfof, klv{ a; ltdL
d ;Fu h] 5, ;fydf af]sL
af6f] 5 sl7g, cfpFb} 5' sf6L
ltd|f] Tof] dfof d'6'df /fvL
dfof gf}nf], ofqf xf] ;fyL
xfF;f} ufcf} aGwg af6L
cfpFb} 5' dfof klv{ a; ltdL

;fu/ slt ulx/f] < lgnf] lgnf] x]/


ltdLnfO{ lbg] dfof cfsfl;Fbf] /x]5
cf;f p7fO{ lIflthdf x]/
d'6'df w8\sg ;':t/L af]N5
cfpFb} 5' dfof klv{ a; ltdL

kfgL h:tf] ;Ënf], cfFvf vf]nL x]/


kjgdf ltd|f] dfof s;nfO{ vf]hL /xG5
afx' vf]n lk|lt uf:g ldng xfd|f] cd/ x'G5
cfpFb} 5' dfof klv{ a; ltdL .

l/ldS; PNjd M kl/ro


:j/ M ;kg /fO{

18
d'6'df xf] d}n]

d'6'df xf] d}n] ltd|f] gfd n]v]sf]


/ft lbg km]l/ ltdL vf]hL lxF8]sf]
nfU5 /ft cem} nDjL /x]sf]
lsg ;a} v'zL cfFz' e} ax]sf] .
d'6'df xf] d}n] ltd|f] gfd n]v]sf]===

p8fof] x} d]/f] ;x/f g} ;fyL


sxfF ;a} vf]h' dg eof] a]xf];L
laxfgLsf] ls/0f dnfO{ 5'G5 lh:sL
jL/x / rf]6n] d cfkm}+ hn]sf]
d'6'df xf] d}n] ltd|f] gfd n]v]sf]===

of] hLjgsf] d':sfg, cw'/f] cw'/f]


d]/f] lbnsf] lzlj/ ck'/f] ck'/f]
sxfF d}n] /fVg] kL8fnfO{ afwL
;fy 5' eGg] ltdL x/fof} x} ;fyL
d'6'df xf] d}n] ltd|f] gfd n]v]sf] .

l/ldS; PNjd M kl/ro


:j/ M ;kg /fO{


19
lbnsL d]/f] /fgL
lbnsL d]/f] /fgL 5flt lr5f}{ lsg lsg lsg eg lsg===
dgsf] Joyf kf]vL af9L klx/f] Nofof} lsg lsg lsg eg===
dnfO{ ;tfpg] hjfgL, p/f7 phf8 lhGbufgL===
;an] eG5 kfun dnfO{ lsg@ eg lsg===
dgsf] Joyf===
ltdL dfg of gdfg, d x'F ltd|f] w8\sg
d x'F uLtsf] ;/ud, d x'F ltd|f] hLjg
Tof] /ftf] /ftf] cf]7df, ld7f] ld7f] nfnL
l;Gb'/ ltdLnfO{ lbpFnf l;pFbf]df ;hfpnL
cgf}7f] 5 x} of] b'lgofF xfF;f} v]nf} of] hLjgdf
dfof lk|lt ufF;L cd/ kf/f} x'G5 eg eg
lbnsL d]l/ /fgL===
ltdL ufpF of gfFr d x'F ltd|f] rog
d lbnsf] kjg x'F d ltd|f] gog
of] rf]vf] rf]vf] a}+;df xfF;f} v]nf} xfF;f]df
;fy ltdLnfO{ lbpnf 3/jf/ agfpnL
P hLjgsL laxfgL cfpg ;fgL gfgL
ltd|f] d]/f] Pp6f n]vf} sxfgL x'G5 eg eg
lbnsL d]/L /fgL===

l/ldS; PNjd M kl/ro


:j/ M ;kg /fO{
Pp6f dfofn'sf]
Pp6f dfofn'sf] dfofn] df¥of] dnfO{

20
h:tf] cfFvfsf] ufhn h:tf]
h:tf] cfsf;sf] afbn h:tf]
h:tf] cw]/L /ft h:tf]
h:tf] dgsf] tfk h:tf]
h:tf] af6f]sf] af; h:tf]
h:tf] ;';]nL :jf; h:tf]
rf]6df xf] Ps el/ofsf] af;
Pp6f dfofn'sf]===

Pp6f dfofn'sf] dfofn] df¥of]


h:tf] ;'Vvf ju/ h:tf]
h:tf] ;'s]sf] ;fu/ h:tf]
h:tf] ufOg]sf] uLt h:tf]
h:tf] p7]sf] lk|t h:tf]
h:tf] dgsf] a}/fu h:tf]
h:tf] lge]sf] lr/fu h:tf]
pn]{/ cpfg] dgsf] kL8f
Pp6f dfofn'sf] dfofn] df¥of] dnfO{ .

Pp6f dfofn'sf] dfofn] df¥of] dnfO{


h:tf] cfFz'sf] e]n h:tf]
h:tf] dfofsf] hfn h:tf]
h:tf] em/]sf] km"n h:tf]
h:tf] kfgLsf] d"n h:tf]
h:tf] lge]sf] ljZjf; h:tf]
h:tf] ;"o{sf] k|sfz h:tf]
hLjgdf xf] Pp6f cw'/f] k|of;
Pp6f dfofn'sf] dfofn] df¥of] dnfO{ .

l/ldS; PNjd M kl/ro


:j/ M ;kg /fO


21
cfhef]ln dfofF;Fu
cfhef]ln dfofF;Fu
af]Ng ;lsb}g
dgs} s'/f kf]v"F eg]
cfF;' /f]lsb}g
s] ePsf] of] dnfO{ lsg ePsf] <

;'t] klg dg rN5


a/flnFb} x/kn
htftt} cFWof/f] 5
5}g st} emndn
s] ePsf] of] dnfO{ lsg ePsf] <

ltd|f] d]/f] lxhf]sf] Tof]


;Demgfdf 8'Nbf
dfof b'V5 s7} d]/f]
dg;Fu v]Nbf
s] ePsf] of] dnfO{ lsg ePsf] <



22
cfpF5f} ltdL

s]6f M cfpF5f} ltdL rf}tf/Ldf e]6\g slxn] <

s]6L M l;l//L dgsf] xfjf rN5 hlxn] .

s]6f M rf/}lt/ kxf8df u'/fF; km'n]sf]


8fFkm] d'gfn lxdfndfly gfRb} e'n]sf]
of] lbndf ltdL dfof km'N5f} slxn] <
cfpF5f} ltdL =====

s]6L M gbLgfnf cd[t af]sL ufpFb} ax]sf]


of] cfFvfdf ltd|f] tl:a/ ;w}F v]n]sf]
Tof] dfofn] of] dfofnfO{ afFW5f} slxn] <

s]6f M 5ftLleq d'6';Fu} /fV5f} hlxn]


cfp5f}F ltdL =====

PNadM
:j/M


23
af]nL n'6\of}

af]nL n'6\of} ofqf n'6\of}


lhGbuLnfO{ hnfOlbof}
d]/f] km"nsf] af;gf n'6L
sxfFsxfF afFl8lbof} .

ltdLnfO{ e]6\g vf]h]F


dlGb/af6} eflulbof}
uNtL s] x'g\ eg eGbf
g t ltdLn] af]lnlbof} .
af]nL n'6\of}======

v]Nbfv]Nb} yfls;s]F
lht n'6L xf/ lbof}
bLk afnL 8fsL x]/]F
g t ltdLn] Kof/ lbof} .
af]nL n'6\of}, ofqf n'6\of}=====



24
gflrb]pm

s]6f M gflrb]pm gflrb]pm gflrb]pm


5Dd 5Dd kfph' ahfO{
xf] xf] sfG5fnfO{ af]nfO{ -;dfO{_ .

s]6L M ;fFlrb]pm ;fFlrb]pm ;fFlrb]pm


rf]vf] rf]vf] -dL7f] dL7f]_ of] dfofnfO{
xf] xf] df]xgL nufO{ .

s]6f M xftdf afnf rDs]sf] laGbL


;hfpg' l;pFbf]nfO{
a'g]/ dfof Nofpg] 5' 8f]nL
n}hfg ltdLnfO{ .
gflrb]pm ======

s]6L M g;f]rL lsg r]kf/] u5f}{


hGtL ;fy NofpgnfO{
ldnfpg dg rnfpg lbn
;f]wL cfpm afafnfO{
xf] xf] of] sfG5L nfgnfO{ .



25
lk/tL lk/tL
lk/tL lk/tL lk/tL
kxf8h:tf] cUnf] cUnf]
;fu/h:tf] ulx/f] ulx/f]
lk/tLsf] kx/fdf
lk/tLsf] 5x/fdf
lk/tL xf], ltd|f] d]/f] gfpF
lk/tLsf] dfof 3/ agfpm÷bLk hnfpm .
xf]=== xf] === xf]========
lk/tL lk/tL lk/tL
u'/fF;h:tf] /ftf]@
dfofhtf] tftf]@
lk/tLsf] cfFvfdf
lk/tLsf] efsfdf
lk/tL xf] ltd|f] d]/f] gfpF
lk/tLsf] dfof 3/ agfpm÷bLk hufpm .
xf]=== xf]=== xf]====
lk/tL lk/tL lk/tL
dGb dGb lr;f] kjg
d:t d:t dL7f] w8\sg
lk/tLsf] rfFbgLdf
lk/tLsf] laxfgLdf
lk/tL xf] ltd|f] d]/f] gfpF
lk/tLsf] dfof 3/ agfpm÷bLk hufpm .

26
rf]vf] dfof nfpg vf]Hbf
rf]vf] dfof nfpg vf]Hbf
la6'nf]sf] aft nfUof]
hft wd{ x]g]{x¿sf]
gd]l6g] o:tf] bfu nfUof] .

olt 7"nf] auf}Frfdf


xhf/ km"n km'n]sf 5g\
/ut /ftf] ;a}sf] x'G5
lsg gftf e'lnlbG5g\ .

d}n] lxF8\g] af6f] ;a}


cfh lsg la/fgf] nfUof]
rf]vf] dfof nfpg vf]Hbf
la6'nf]sf] cf/f]k nfUof] .

aH5g\ 306 dlGb/df


d}n] eg] hfg} x'Gg
eujfg\ ;a}sf ;femf x'g\
t/ d}n] 5'g} x'Gg .

hft wd{sf] of] 3fF6Ldf


Ho'Fb} dfg]{ kf;f] nfUof]
rf]vf] dfof nfpg vf]Hbf
la6'nf]sf] aft nfUof] .

27
dfof nfpg 8/ 5}g

dfof nfpg 8/ 5}g 8/ 5}g


dfofljgf hLjgsf] 3/ 5}g
rf}tf/Ldf cfpm a;f}F lbn vf]n]/
u'/fF; km"n lz/df l;p/]/ .

lxdfnsf] 5xf/Ldf 8fF8f dL7f] x'G5


laxfgLsf] atf;df dfof l76f] x'G5
lbn vf]n dfof a'g]/
ufp, a];L, eGHofª\ r'd]/

gbLgfnf snsn aUbf


dg sf]dn x'G5
8fFkm] gfRbf sf]onL ufp5 lbn emndn x'G5
lk/tLsf] /Ë 5/]/
afwL xfn afx' vf]n]/



28
af]Ng x'Gg

af]Ng x'Gg tLtf] dL7f]


gh/ k/]5
d kfkL ls pm kfkL xf]
lgwf] ug'{ 5 .

vfnL xft cfPsf] d


vfnL xft hfg' 5
xfF;f] 5}g cw/df
cfF;' k/]5 .
d kfkL ls pm =====

/f]O{ /f]O{ v';L vf]Hbf


ofqf a9]5
cfh ef]ln x[bodf
lk/ u9]5
o:t} u/L lhGbuLdf rNg'k/]5 .
d kfkL ls pm =====



29
gu/ k|Zg

gu/ k|Zg To:tf]


gxf];\ pQ/ -hjfkm_ ;:tf]
gk/f];\ xf/]/ afFRg
afFr]/ d/]sf] h:tf] .

af6f]df ePsf] sfF9f


s'Nr]/ glxF8L x'Gg
gaf]Sg] b'Mv / kL8f
Tof] hLjg, hLjg x'Gg .
gu/ ======

dgsf] /f]unfO{ dfg{]


dg} xf] cf}ifwL pkrf/
k/]nL k'5]/ lhTg]
cfFtsf] rf]vf] ljZjf;
gu/ =======



30
ltd|f] rf]vf] :kz{sf]

ltd|f] rf]vf] :kz{sf] dL7f] dft nflu/xf];\


gx6fpm ltd|f] xft, a? To;}sf] nflu /xf]; .

lk/tLsf] y}nL vf]n, d]/f] nflu kl5;Dd


k'sf/]5' O{Zj/nfO{ afWg ;s' hGdhGd .
ltd|f] rf]vf] ======

rflxFb}g cf}F;L dnfO{, k"l0f{dfsf] h'g b]pm


dgn] dgnfO{ afFlw/fVg] lk/tLsf] w'g b]pm .
ltd|f] rf]vf] ====

5ftLleq xfF;v]n v]nfpFb} d]/f] d'6'


ltd|f] dfofleq dfq} hLjgsf] nIo e]6"F
ltd|f] rf]vf] ====

dfofsf tL y}nLx¿ lk/tLn] vf]nL b]pm


laxfgLsf] nfnLh:t} w'sw'sLdf af]nL b]pm .



31
l;Gb'/n]

l;Gb'/n] l;pFbf] eb{}, afFWg] dg lyof]


ltdL;Fu d]/f] dfof ;f6\g] dg lyof]
s] u/]/ vf]n"F dg, s] u/]/ vf]n"F
s] u/]/ af]n"F eg, s] u/]/ af]n"F <

dgsf] snd rnfpFbf ltdL dfq b]Vbf


s] kf] xf]nf g;f]w]/ ltd|f] gfd n]Vbf
s] u/]/ vf]n"F dg, s] u/]/ vf]n"F
s] u/]/ n]v"F eg, s] u/]/ n]v"F <

5ftLleq d'6';Fu ltd|f] 5fofF vf]Nbf


s] kf] xf]nf of] dfofnfO{ ltdL dfof km'Nbf
s] u/]/ vf]n"F dg, s] u/]/ vf]n"F
s] u/]/ af]n"F eg, s] u/]/ af]n"F <



32
lsg xf]nf

lsg xf]nf ?g'eGbf xfF:g cK7\of/f]


To;}n] t xf] ls xh'/
dg'{eGbf lhpg' cK7\of/f] .@

cfFv} v:bf l;/fgLdf g u'gf;f] st}


6'qmf6'qmf d'6' x'Fbf g hf]l8G5 s7} Û
>fkeGbf lsg xf]nf cflzs cK7\of/f]@
To;}n] t xf] ls xh'/
dg'{eGbf lhpg' cK7\of/f] .@

lk/tLsf] dfnf ufF:g] ;kgfsf] xft


x'Gg /}Ú5 ljkgfdf dL7f] To;sf] cfFt
lsg xf]nf b'MveGbf ;'v cK7\of/f]@
To;}n] t xf] ls xh'/
dg'{eGbf lhpg' cK7\of/f] .@



33
ltdL;Fu af]Ng} k¥of]

-l/;fPgL_ ltdL;Fu af]Ng} k¥of]


dfof klg vf]Hg} k¥of]
kmsfpg ltdLnfO{
cfO ne o" t eGg} k¥of] .

gf8L gfk ug{} k¥of]


r'/f afnf lsGg} k¥of]
8f]nL lnO{ cfpgnfO{
cfO ne o" t eGg} k¥of] .

kGr} afhf aHg} k¥of]


l;Gb'/ kf]t] lbg} k¥of]
ltdL ?Fbf cfF;' k'5\b}
cfO ne o" t eGg} k¥of] .

3'D6f] ltdLn] xfNg} k¥of]


dfof klg ;f6\g} k¥of]
xf/] klg lht] klg
cfO ne o" t eGg} k¥of] .


34
lk|tdf

lk|tdf ltdL;Fu} afFlwg]@


lhtdf ltd|f] v';L xfF:g]@
b]pm dnfO{ af; ToxfF
d'6'df 9's9'sL eO{ gfRg] .@

km'Ng ;s"F d
hxfF ltdL ;hfpF5f}
v'Ng ;s"F d
hxfF ltdL k'¥ofpF5f}
/fv dnfO{ ltd|f] gh/df, hxfF ltdL /dfpF5f} .
lk|tdf ===============

l;h{gf ag"F d
hxfFhxfF ltdL pbfpF5f}
lt;{gf d]6\g ;s"F d
hxfFhxfF ltdL ltvf{pF5f}
afFw dnfO{ ltd|f] lbndf
hxfF ltdL dfof km'nfpF5f} .



35
dfof sDkgL

dfof sDkgL, ltdLnfO{ ltdLnfO{


dfof nfpF5' lg
sDkgL sDkgL, dfof sDkgL .

;]o/ xfn dfofsf] krf; k|ltzt


ldnL xfN5 dfof ltdLnfO{ ;o k|ltzt .

;Dem dfof 3fd xf], ;w}F laxfgL


jfrf aGwg lk/tLsf] dL7f] hjfgL
sDkgL sDkgL dfof sDkgL .

dfof c6n ljZjf; xf] d'6' v]nfpg]


dfof dw'/ d':sfg xf] dg nf]Eofpg]
dfof sDkgL, ltdLnfO{ ltdLnfO{
dfof nfpF5' lg
sDkgL sDkgL, dfof sDkgL .



36
sNkgfdf ltdL

sNkgfdf ltdL ;kgfdf ltdL, ;kgfdf ltdL


hLjgsf] gf}nf] ;+;f/, P dfofn' ltdL .

/ª\ufO{ b]pm hLjg wtL{, OGb|]0fLsf] e]ifdf


km'nfO{ b]pm dfof km"n, x[bosf] b]zdf
n'sfdf/L v]nL b]pg, ljkgfdf kf}8L -v'Nb}_
dfof lk|t ufF;L b]pg, d'6'leq bf}8L -gfRb}_ .
sNkgfdf ltdL =====

vf]nL b]pm ldng cfsfz, lk/tLsf] v]ndf


rnL b]pm dL7f] Zjf;, dfofn'sf] lbndf
k|]d jiff{ al;{b]pm, cw/nfO{ eg{
lxdr'nLem}F 6lNsb]pm, zLtn kjg 5g{ .
sNkgfdf ltdL =====



37
la5f]8sf] cfF;'

la5f]8sf] cfF;' xf]Og, ldngsf] xfF;f] b]pm


dfofsf] y'Fuf a6'nL, lk|tsf] Zjf; b]pm .

gx'g\ st} kL8fx¿, dfofn' gh/n] x]bf{


x[bo cfsfz v'ln/xf];\, ltdLn] k|]d ubf{
laxfgsf] nfnL a6'nL, j;Gt axf/ b]pm
dfofsf] y'Fuf a6'nL dfofn' ;+;f/ b]pm .
la5f]8sf] cfF;' xf]Og=====

zlQmsf] jfrf afFWb} dfofsf] elQm b]pm


:g]x / k|]dsf] gfp rnfpFb} lk|tn] afFwL b]pm
dfofsf] gbL axfpFb} lk|tsf] lsgf/f b]pm
la5f]8sf] cfF;' xf]Og, ldngsf] xfF;f] b]pm .



38
ltd|f] dfof
ltd|f] dfof rflxof] eg]
eg lk|o sxfF vf]h"F
d]/f] dfof afF8\g'k5{
ltdL 5}gf} s;nfO{ ;f]wF" .

yfls;S5' r9\bfr9\b}
Tof] psfnL
n8\g ;S5' embf{emb{}
Tof] cf]/fnL
ysfOnfO{ la;fpg], la;f}gL g} 5}g eg]
sxfF a;F"
?g' kbf{ cfF;' k'5\g] dfofn' g} 5}g eg]
slt ?g'
ltd|f] dfof====

xfl/;S5' n8\bfn8\b}
ltdL e]6\g] o:tf] v]n
9Ng ;S5' xfF:bfxfF:b}
ltd|f]h:tf] 5}g lbn
dfof km'Ng] af/Lx¿ 5}g eg]
sxfF km'nF"
cfkm\gf] sf]xL 5}g eg] o:tf] b'Mv
sxfF kf]vF" <


39
o:t} t xf] lhGbuL
o:t} t xf] lhGbuL
lKnh s] xf] g;f]w
lhGbuL xf], lhGbuLdf w]/} s'/f gvf]h
o:t} t xf] lhGbuL
ef]Ug'k5{ afFr]/ .@
;fpg] e]n aU5 l5gdf
lemDSofpFbf k/]nL
le/}eL/sf] ofqf g xf]
;fF3'/f] of] -dflg;sf]_ lhGbuL .

lk/ Joyfsf] wgL of]


v';L dfq 5fgL lxF8\5
g;s]/ afF8\g kL8f To;}n] t wgL x'G5 .

rfxgfsf] kf];fsn],
nfh o;sf] s] 5]S5 <
;fu/df v]Nbf klg
lkof;nfO{ s] d]6\5 <

cfuf] lgNg ;S5 o;n]


lk/ lxdfn kufNg
g;s]/ yflnlbG5 5x/fem}F s/fpg .



40
slt rf]6 6'6]
slt rf]6 6'6]
slt rf]6 km'6]
hf]l8P/ rnfpFb} 5'
p:t}p:t} rf]6 xf] eg]
dnfO{ dNxd agfpm .

klUnP/ au]sf] x]/]


w]/} lgdf{]xLn]
hn]sf] 8F9]nf] e]6]
lzv/ r9\g]x¿n]
ax]sf] hn]sf] z]if of]
n]pm sfd nfU5 eg] .

cfkm\gf] / cfkmGtsf] cy{


d}n] vf]Hg} 5f8]F
xf/ a6'nL hLjgsf] lhtsf]
…s;LÚ nufpg ;f]r]F
;lsg d}n] hfFRg
;S5f} lnP/ hfpm
of] hLjg sfd nfU5 eg] .
slt ====


41
;';]nL ahfP/
;';]nL ahfP/
af]nfPsf] xf] ls
kmsfPsf] xf] ls
kmsL{ x]/]F d}n] klg
n'Sof] df]/f]
8/fP/ xf] ls
nhfP/ xf] ls <

dfof eP klg lbGg


lng klg s]xL lnGg
;'a]bf/sL d x'F 5f]/L
sfnL 5}g d 5' uf]/L
gnfu x} d]/f] kl5
l;7L ahfO{ n'sLn'sL .

w]/} ayfg af6f] 5]S5g\


cl/ª\ufnem}F 6f]Sg vf]H5g\
7"nf7"nf cfFvf t5{g\
sf]xLsf]xL kl5 k5{g\
sf]xLsf]xL n'sL a:5g\
cfl;s df]/fx¿ .


42
Pp6f k|]dkq

Pp6f k|]dkq n]v]F


of] cfFvfdf ltdLnfO{ b]v]F
5fdL x]/]F of] 5ftLnfO{
w'sw'sLdf ltDnfO{ e]6]F .

xfjfh:t} p8\b} ltdL


Zjf; yKb} v]Nbf
hLjg rDSof];\ h'gh:tf]
cf]7el/ v]Nbf .

sNkgfdf ltdLnfO{ e]6]F


;kgfdf w]/} e]6]F
;fOgf] s] xf] ltd|f] d]/f]
Pp6f k|]dkq n]v]F .

km"nh:t} km'Nb} ltdL


dudufO{ p8\bf
hLjg v]N5 cfsfzh:tf]
5fof /}Ú5f} k5\ofO{ lxF8\g] .


43
clnslt lkPs} 5'
clnslt lkPs} 5'
clg kf] t lhPsf] 5'
;DemL;DemL sNkLsNkL
dfofn'nfO{ vf]h]s} 5' .
xfF;f] v';L o:t} /}Ú5
w]/} yf]/} b'v]sf] 5'
;d]6]/ jfrf s;d
lk|t dfnf a'g]sf] 5' .
sxLFsxLF km'n]s} 5'
sxLFsxLF em/]s} 5'
dfofn'nfO{ vf]Hbfvf]Hb}
cfkm}FnfO{ e'n]sf] 5' .
clnslt ====
;'vb'Mv k9\bfk9\b}
sfF8fdfly 9n]s} 5'
dfofn'nfO{ vf]Hbfvf]Hb}
leqleq} hn]sf] 5' .
clnslt ?em]sf] 5'
sxLFsxLF an]s} 5'
dfofn'nfO{ vf]Hbfvf]Hb}
6f9f6f9f p8]sf] 5' .
clnslt ====

44
6f9f6f9f

6f9f6f9f g;Nanfpm
afbnleq cndlnP/
cfpm v]n 5ftLleq
d'6';Fu n6kl6P/ .

al;{b]pm dfofsf] jiff{


aufpg lg/fzfnfO{
pbfpm /ftdf klg
;kgfdf ;dfpgnfO{ .

bLkdf dfof yk]/


lk|tsf] Hof]lt lkmFhfpm
dfofn' dfof /ª\un]
lg/Gt/ d':sfO{ /ª\ufpm .
6f9f6f9f=====



45
sxLF dfof 5 eG5g\
sxLF dfof 5 eG5g\
sxLF 3[0ff 5
sf]xLsf]xL xfF;L lxF8\5g\
d]/f] eg] cfkm\g} kL8f 5 .

sf]xL eG5g\ ;a} cfkm\gf]


w]/}w]/} 5
sf]xL w]/} tfnL kfpF5g\
d]/f] eg] lbn} vfnL 5 .

lhTg]x¿ ;w}F lhT5g\


lht}lht 5
v';Lx¿ cfkm\g} eG5g\
d]/f] eg] xf/} ;fyL 5 .



46
lkpgnfO{ dfof
lkpgnfO{ dfof b]pm
lhpgnfO{ dfof b]pm
dft]/ dfofsf] gzfdf
dfofd} lhTg b]pm
dfofd} xfg{ b]pm .

;kgf gxf];\ dfof


ljkgfdf efUg]
;Fu;Fu} lxF8\bf klg
cw'/f] e} yfSg]@
lkpgnfO{======

5ftL xf];\ dfof


em/gfnfO{ yfKg]
kjgsf] lk/tLnfO{
w'sw's ub{} gfKg]
lkpgnfO{ dfofb]pm
lhpgnfO{ dfof b]pm
xfF;]/ dfofsf] gzfdf
dfofd} lhpg b]pm
dfofd} dg{ b]pm .


47
dfU5' ltdL;Fu
dfU5' ltdL;Fu
;xf/f b]pm dnfO{
d b'Vb} u/]5', d 6'6\b} n8]5'
;Dxflnb]pm cFuflnb]pm, d]/f b'Mv kL8fnfO{

;lSbg To;} xfg{


p;sf] lht x]/L a:g
;lSbg p;nfO{ dfg{
p;sf] gfdsf] s}b ef]Ug
d em/gf eP5', d cfF;' au]5'
;Dxflnb]pm cFuflnb]pm, d]/f b'Mv kL8fnfO{

p;sf] v';L afF8\g


;lSbg To;} xfF:g
;lSbg p;sf] lhtdf
d'6' km'6fO{ afFRg
d km"n ;'s]5, d kft em/]5'
;Dxflnb]pm, cFuflnb]pm, d]/f] b'MvkL8fnfO{ .



48
3/ agfpm

d uLtdf hLjg n]V5'


ltdL ;ª\uLtdf hLjg ufpm
d kjgsf] hLjg vf]H5'
ltdL afFw]/ d'6' rnfpm .

ljZjf;sf] af/ nufpFb}


hLjgsf] kl/efiff agfpm
hLjGt d'6' rnfpg]
ltdL hLjgsf] af6f] ;dfpm .

d[To'nfO{ /f]Sg ;Sg]


ltdL cd/ lsNnf agfpm
hLjg;Fu v]ln/xg]
hLjgsf] ltdL 3/ agfpm .

k|of;df d lht vf]H5'


ltdL sfFwdf sfFw ldnfpm
d hLjg kfgL agfpF5'
ltdL lk|tn] hLjgsf] 8'ª\uf rnfpm .


49
uug xf];\

uug xf];\ ltd|f] dfof v'nf@


wtL{d} x]l//x'Fnf, xfjf e} e]6'Fnf
;fFrL /fv x[bodf w8\sg agL v]ln/x'Fnf .

jiff{t xf];\ dfofsf], leh]kl5 g;'Sg]


dfof p7f];\ ;u/ 5'g] afbn g5]Sg]
dfof km'nf];\ ;w}F;w}F cf]OlnP/ gemg]{ .
uug xf];\=====

dfof v]nf];\ cª\ucª\u slxNo} klg gb'Vg]


ljZjf;n] afFlw/fvf];\ dfof ufF7f] gkm'Sg]
clUn/xf];\ dfof ;w}F slxNo} klg gem'Sg] .



50
afn'jfsf] 3/

afn'jfsf] 3/
Ps} lbgdf 9Nof]
dgsf] df]xgLdf
cfFwL x'/L rNof] .@

afFWg klg g;lsg]


a/flng] dgnfO{
;fFRg klg g;lsg]
hnL hfg] tgnfO{
dfofn'sf] dg
PsL l5gdf hNof]
dgsf] dem]/Ldf
cfFwL x'/L rNof] .
afn'jfsf] 3/=====



51
Wjhf b]z cfkm\g} xf]
hxfF uP klg xh'/
g]kfnL uLt ufpFm
cfkm\g} e]ifdf cfkm\g} b]zsf]
Wjhf kmx/fpFm .
;u/dfyf xfF;L x]5{
ljsf;sf] af6f]
/ut xf]Og kl;gfn]
dudufpF5 df6f] .
hxfF uP klg =====
dL7f]dL7f] 5l/b]pm
ljsf;sf] /ª\u
afFr clg arfOb]pm
b]zsf] cª\ucª\u .
hxfF uP klg =====
dfof 5/] dfof km'N5
df6f] ;fFRr} xfF:5
efOefO ldnL a;]
b]z / Wjhf afFR5
d'6' v]N5 v';L /f]k]
dGb kjg;Fu}
hxfF a;] klg xh'/
Wjhf b]z cfkm\g} .
hxfF uP klg ==========

52
dfof gd/f];

b'Zdgsf] dfof klg db{} gd/f];\


;kgfdf clNemP/ ?g gk/f];@\
lh:sL lxF8\b} lgdf]{xLn] ;tfO/Úg] xf] ls
nª\sfdf em}F cfuf] nufO{ hnfOlbg] xf] ls Û

lxpF kUNof] 5ftLleq lk|t 6'6]kl5


au]sf] Tof] d]rL sfnL d]/} cfF;' xf] ls
;w}F;w}F l;/fgLn] leHg' k/]kl5
sxfF /fVg' dgsf] Joyf lk/ pn]{kl5 .
b'Zdgsf] dfof======

kjg rnf];\ dL7f]@ dfof vf]hL@


vf]Hbfvf]Hb} lhGbuL g} vfOlbg] xf] ls
gk/f];\ x} xfg{ slxNo} dg}{ k/] klg
g6'6f];\ x} doflk|tL lbnn] afFr] klg .
b'Zdgsf] dfof======



53
sfF8f eof] eg]

sfF8f eof] eg], ;fg} e'n laemfpF5


snsnfpFbf] lbn klg leqleq} rx¥ofpF5
/x/sf] ;fu/n] hLjg klg aufpF5
lsgf/fdf km\ofFSof] eg] 3fp agL ;tfpF5 .

km'nfpg /x/nfO{ cfF6n] l;FrfO ubf{


;'sfOlbG5 cf];n] leqleq} ;bf{
v8]/Lsf] tfkdf wtL{ kmf6]h:tf]
sxfF km'N5 /x/ dgn] cfF6]h:tf] .

s'g af6f] lxF8\g' klx/f] v;]kl5


slt 5ftL lk6\g' kL8f k;]kl5
kjg klg ef/L nfUg] /}Ú5 xfF:g
/x/ klg yfNg] n'sLn'sL 8:g .



54
lng' / lbg'df

lng' / lbg'df s] km/s 5


h] lbof} tL ;a} lkmtf{ lnof}
vf]h]/ v';L s;/L ldN5
h] h] lyof] Tof] klg n'l6;Sof} .

elGbg ltdLnfO{ bf]ifL


d cfkm" lgbf]{ifL 5' eg]/
;lSbg ltd|f] ljZjf; ug{ klg
dfof xfd|f] km'N5 eg]/ .
lng' / lbg'df =======

lzlz/ xf] ls hLjg


eml//x]5 kftem}F ;'s]/
r9fpg s] 5 d;Fu afFsL
dfofnfO{ arfpm eg]/ .
lng' / lbg'df =========



55
d]/f] Kof/ xf}

d]/f] Kof/ xf} ltdL


axf/ xf} ltdL
xf} d]/f] ;+;f/
lbnsf] emª\sf/ klg .

cfpm x/fpFm b'j}


dfofsf] 5t d'lg
;f6f}F ;'v b'Mv b'j}n]
xfF;f}F v]nf}F h'gLh'gL .
d]/f] =====

v'nf];\ ;w}F lbn


lgd{n cfsfz agL
a9f];\ dfof ;w}F
lbnsf] ;'jf; agL
cfpm /dfpmF b'j}
dfofsf] dfof agL
d]/f] =====


56
dgkf]v/L

dgkf]v/L Tof], dfofn] e/


c¿nfO{ h] u/ h;f] u/
dnfO{ eg] w]/} dfof u/ .

vfnL 5g\ d]/f d'6'sf sf]7fx¿


v'nf 5g\ d]/f lbnsf 9f]sfx¿
k:b} lbnsf 9f]sfaf6
d'6'df dfof e/@
c¿nfO{ h] u/ h;f] u/
dnfO{ eg] dfof u/ .

ha h'W5 gh/ ltd|f]


gh/n] gh/nfO{ ;f]Wg] u/
xf]nfg\ dfof ug{] w]/}
t/ d]/} Zjf; km]g{] u/
ge'n d]/f] dfof
x'Fb}g c¿sf] e/
c¿nfO{ h] u/ h;f] u/
dnfO{ eg] w]/} dfof u/ .


57
sf]xL 5f}

sf]xL 5f} ls hfGg] a'em\g]


gf8L 5fldb]pg
nfu"efu" km'skmfs u/L
lgsf] kfl/b]pg
of] a}F;nfO{ s] /f]u nfUof] lgsf] kfl/b]pg .

5ftL b'Vof], d'6' b'Vof] leqleq b'Vof]


g;s]/ yfDg kL8f, lbnsf] dfof p8\of]
knkn Zjf; km]b{} kmsL{ cfpg
lj/x / kL8fnfO{ p8fO{ n}hfpg .

ef]s nfUof] Kof; nfUof], s:tf] dft nfUof]


hjfgLsf] /ª\u rf]/L dfof stf efUof]
knkn xfF;f] v';L lnO{ cfpg
cfF;' k'5L hLjgsf] bLk hufpg .
sf]xL 5f} ls =====



58
dg 5
dg 5, v';Lx¿ afF8\g
/fhL x'g'k¥of] ltdL afFl8g
dfofnfO{ ltdLn] a'em\g'k¥of]
dfof;Fu} ltdL klg ;fl6g .

kjgem}F ;dfpm d'6'


lg/Gt/ 9's9's u/L v]Ng
kG5fO{ afbn x[bosf]
d':sfpFb} dfof 5/L af]Ng .

x'F+b}g kL8fdfly kL8f yk]/ gfRg


/fhL x'g'k¥of] ltdL klg ;Fu;Fu} dg{ afFRg .
dg 5 =====

ls/0f 5b{} pbfpm


v'nf];\ dfof cfsfz ;w}F
afFw]/ lk|tLsf] ufF7f]
dfof km'nf];\ sNkj[Ifem}F
gxf];\ l;/fgL dfq ;fyL
cfF;'sf] d"No a'em\g]
/fhL x'g'k¥of] dfof ltd|f]
v';Ln] cfF;' k'5\g] .



59
d}n] dfof

d}n] dfof lbPsf] 3f]if0ff u/]F


ltdL dfof kmqmfpg] k|0f u/
km'nf];\ dfof of] o'uo'u
dfof k|]d cd/ kfg{] Tofu u/, tk:of u/ .

km'nf];\ dfof ;'uGw 5/L


x[box[bosf] au}Frf el/
g/f]lspg\ st} kfOnfx¿
;ª\nf] dfofsf] ofqfel/@
d}n] jfrfaGwg u/]F, ltdL o;nfO{ ljZjf; u/
d}n] dfof =====

kjgn] r'ld/xf];\ lg/Gt/


;w}F d'6' d'6' r'd]/
afFrf];\ dfof sNksNk
hLjGt rfFb ls/0f 5/]/ .



60
cfpm xf;f}F
cfpm xf;f}F ufpmF /dfcf}F
xft xft ldnfcf}F
ufpFb} gfRb} hGd lbgdf z'esfdgf r9fcf}F
z'esfdgf z'esfdgf hGd lbgsf] z'esfdgf Û

v';Lsf] df};d rnf];\


lhGbuL sNksNk km'nf];\
cflzifsf x'nx¿ j;Gt af]sL em'd'g\
hoho ufpmF /dfcf}F .
cfFtcfFt ldnfcf}F
ufpFb} gfRb} hGd lbgdf z'esfdgf r9fcf}F .
z'esfdgf =====

lrGtf lk/ hnf];\


O{Zj/n] knkn r'df];\
hLjg cfsfz v'nf];\
rfFb ls/0fem}F lhGbuL rDSof];\
;'v ;d[l4 r9fcf}F
xftxft ldnfcf}F
gfRb} ufpFb} hGd lbgdf z'esfdgf r9fcf}F .
z'esfdgf =====



61
ltd|f] lht eof]
ltd|f] lht eof]
d]/f] xf/df
gzf t xf] of]
nfUof] ltd|f] Kof/df .

/dfpF5' v';L e}b]pm dnfO{ /dfpg


g6'6f];\ k|Llt of], ltdLaf6 x/fpg .
d xf/]F t s] ef] <
ltd|f] lht ef]
gzf t xf] nfUof] lk|tsf] .

km'nf];\ dfof ;w}F


d':s'/fpFb} -x[bo kmfF6df_ ;fy;fydf
cf/f]x cj/f]x x'G5 g} Kof/sf] hftdf
d xf/]F t s] ef]
;w}F /xg]5' ltd|f] ;fydf .



62
kfgL;Fu

kfgL;Fu ;fFrf] 5
3§ rnfpg]@
of] dfofnfO{ vfFrf] 5
d'6' rnfpg]
ca km\ofFS5' dfofhfn
dfof ;dfpg] .@

u'/fF;sf] km"n km'n]


jg} /dfOnf]
of] dgdf ltdL km'n]
tg} /dfOnf] .

gu/ x} sfd To:tf] dfof n'sfpg]


of] dfofnfO{ vfFrf] 5 d'6' rnfpg]
ca km\ofFS5' dfofhfn dfof ;dfpg]
of] cfFvfnfO{ bf]if gb]pm
tL/ nfUbf ltdLnfO{ .
kfgL;Fu ===========



63
dnfO{ xfF:g] dg

dnfO{ xfF:g] dg, dnfO{ ufpg] dg


ltdL;Fu} gfRg] dg, gfRg] dg
lk/tLn] lk/Ln] afFWg] dg
;Fu;Fu} afFRg] dg, ;Fu;Fu} dg{] dg .

k|]dbLk aln/xf];\ kl5;Dd o:tf]


rfFbgL / ls/0fn] d'xf/ vf]n]h:tf]
5lNsP/ k|]d ;fu/ x[bosf] kmfF6df
km'ln/xf];\ dfoflk|t ulxl/P/ cfTdf .
dnfO{ =========

rf]vf] ljZjf; dL7f] k|eft lkmhfpFb} lbndf


o'uo'u xfF;LxfF;L afFrL /fv"F lk|tdf
vf]nL vf]nL x[bonfO{ dfof lkmhfpFb}
dgn] dgsf] dfof ;f6L jfrf ;hfpFb} .
dnfO{======



64
rfxdf pbfpF5f}

rfxdf pbfpF5f} rfxdf d':s'/fpF5f}


v} s] x'G5, km]l/ ltDnfO{
gegL x/fpF5f}, g;f]wL x/fpF5f} .

h:tf] nfU5 5f]k]s}


ltd|f] dfofhfnn]
nfU5 nfU5 kmsfPs}
df]xgLsf] rfnn] .
rfxdf======

x'g\ ls xft sdhf]/


of] dgsf] dfq
5f]8L hfg] Tof] dgn]
agfO{ lhpFbf] nf; .

dfof xf];\ d':s'/fpg]


dgsf] 9f]sf vf]Ng]
g;fg;f 5'Fb} 5'Fb}
w'sw's ub{} af]Ng
rfxdf =====


65
rflxFb}g ltd|f] dfof

rflxFb}g ltd|f] dfof, ef]ln lkmtf{ ug{


dfof b]pm To:tf] dnfO{ tof/ xf]pm dg{
cfF;'nfO{ k'5\b} -k'5\g]_ dfof d':sfgdf af]N5 -af]nf];\_
g;fg;f bf}l8P/ x[bodf vf]N5 -vf]nf];\_ .

atfl;g] dfof x'G5 ;kgfem}F vNnf]


rf]vf] dfof ;w}F x'G5 kfgLh:t} ;ª\nf]
x[bosf] cfsfzdf ha dfof pbfpF5
lk|t efjdf al;{P/ kL8f ;a} aufpF5 .
rflxFb}g =====

/ft af]sL lxF8\g] dfof leqleq} lgbfpF5


;lNsP/ leqleq hLjgnfO{ hnfpF5
dg;Fu v'Ng] dfof hxfFtxLF km'N5
lk/tLdf afFlwP/ w'sw'sL e} v]N5 .
rflxFb}g =====



66
gkmsfpm

gkmsfpm ca dnfO{
d ca gf;f] ePsf] 5'
kfk nfU5 g5f]8 of] gf;f]
d ca kf;f] e} a;]sf] 5' .

;lSbg s]xL ltdLnfO{ lbg


gdfu Joy}{ lbn b'V5
glxF8 d]/f af6fx¿df
Tof] wgLn] ltdLnfO{ /f]S5 .

;'Gb/ au}Frfdf gh/ 8'nfpm


;'ulGwt km"n ToxLF ldN5
rnfpm k}tfnf j;Gtleq
hLjg cfkm\gf] cfkm}F km'N5 .



67
ltdLn] h] ;'Gof}

ltdLn] h] ;'Gof} ;a} s'/f, ;xL gx'g ;S5


xNn}xNnfdf clNemof} eg] km]l/ dgd'6fa x'g ;S5
kTof/ u/]/ c¿ gu/ w]/} k|Zgx¿
a? lr/ of] 5ftL x/]s k|ZGfsf] pQ/ ldN5 .

uNtLx¿ eP xf]nfg\ To;nfO{ dfkm ug{ x'G5


la/fO{ lxF8\g]sf] af6f] la;{]/ gofF af6f] lxF8\g ;lsG5
km]l/ e'n gxf];\ eg]/ jfrf s;dsf] /]vf sf]/]/
hLjgsf] ofqfnfO{, gofF af6f]df lxF8fpg x'G5 .

bf]ifx¿ eP xf]nfg\ ca bf]if gbf]xf]l/pg\


lgbf]{if cfFvfx¿df cfF;'n] af; ga;'g
v';Lsf] kjg ;d]6]/ hLjg rnfpg ;lsG5
e'n bf]if s'Nr]/ ljZjf;n] dfof km'nfpg ;lsG5 .



68
tfn ulx/f]
tfn ulx/f]
gbL ulx/f], gbLeGbf ;fu/ ulx/f]
ulx/f] ulx/f] ;fu/eGbf
d]/f] b]zsf] dfof ulx/f] .

cfsfz ulx/f]
kftfn ulx/f], kftfneGbf :ju{ ulx/f]
ulx/f] ulx/f] :ju{eGbf
d]/f] b]zsf] dfof ulx/f] .

efiff ulx/f]
e]if ulx/f], e]ifeGbf b]z ulx/f]
ulx/f] ulx/f] b]zeGbf
d]/f] b]zsf] dfof ulx/f] .



69
nf} h'6]/ /f]Sg'k¥of]

cfFwL x'/L w]/} rNof] w]/} rNof]


af9L klx/f] w]/} uof] w]/} uof]
gkm'6]/, gn8]/ nf} h'6]/ /f]Sg'k¥of] .@

kxf8sf] 5ftL klg l5ofl5of eO;Sof]


cd[t af]sL aUg] gbL /utn] /ª\lu;Sof]
ufpF 8'Aof] ;x/ 8'Aof] b]z 8'Ag yfln;Sof]
gkm'6]/ gn8]/ nf} h'6]/ /f]Sg'k¥of] .

uugr'DaL lxdfn klg 89]nf]df kl/;Sof]


hGde"ld, sd{e"ld rf/}lt/ kmfl6;Sof]
d]rL hNof] sfnL hNof] Wjhf hNg yfln;Sof]
gkm'6]/ gn8]/ nf} h'6]/ /f]Sg'k¥of] .



70
rflxG5
rflxG5#
g]kfnL efiffkg rflxG5
g]kfnL e]if rflxG5
g]kfnL e} afFRgnfO{ g]kfn cfdf rflxG5 .
gbL / gfnf au]sf]
jL/n] lsNnf afFw]sf]
t/fO{ kxf8 lxdfnsf]
cd/ km"n rflxG5
rGb| / ;"o{ af]s]sf]
a'4n] zflGt /f]k]sf]
rf/ hft 5QL; j0f{sf]@
sd{e"ld rflxG5
g]kfnL e} =====
u'/fF; km"n km'n]sf]
;lxb lje"ltn] a'g]sf]
a|Xdf lji0f' dx]zsf]
kfjg e"ld rflxG5
kGr} afhf ah]sf]
l;Gb'/n] cfdf ;h]sf]
rf/ hft 5QL; j0f{sf]
tkf]e"ld rflxG5
g]kfnL e} ====


71
t/fO{ d]/f]

t/fO{ d]/f] kxf8 d]/f] lxdfn klg d]/f]


ToxL d]/f] ;]/f]km]/f]
d g]kfnL 5f]/f] .

rf/ hft 5QL; j0f{ /ª\uLrª\uL km"n


/ut Pp6} dfof Pp6} g]kfnLsf] lbn÷Pp6} /}Ú5 lbn
em/gfsf] 5ª5ª ufpF5 8fFkm] d'gfn
;femf d'6' efiff e]if ;femf b]z g]kfn
rGb| ;"o{ Wjhf d]/f] kGr} afhf d]/f]
ToxL d]/f] =====

gbLgfnf snsn g]kfn emndn


lxdfnsf] Hof]lt;Fu 3fd h'gsf] v]n
kfjg e"ld tkf]e"ld sd{e"ld g]kfn
a'4 ;Ltf O{Zj/sf] hGde"ld g]kfn
b]z d]/f] e]if d]/f] jL/ ufyf d]/f]
ToxL d]/f]=====



72
ufpF af]s

ufpF af]s, ;x/ af]s, b]z af]Sb} p7


zflGtdGq 5b}{5b{} a'4 af]Sb} p7
p7 jL/ p7 jL/, sfFw hf]8L p7 .

uf}tdh:t} p7 ltdL, zflGt /f]kL p7


;Ltfh:t} p7 ltdL, sflGt d]6L p7
p7 jL/ p7 jL/ Wjhf af]sL p7 .

k'vf{h:t} p7 ltdL, lsNnf afFWg p7


lxdfnh:t} p7 ltdL, ;w}F xfF:g p7
p7 jL/ p7 jL/ dfof hf]8L p7 .



73
rGb| / ;"o{ af]s]/

rGb| / ;"o{ af]s]/


;hfpFb} dfof d'6'df
l;h{gf u/f}F ldn]/
kl;gf 5b{} df6f]df .

ufF;]/ dfnf nufpm


u'/fF; km"n pg]/
zflGtsf] Wjhf kmx/fpm
g]kfnL dfof a'g]/ .
rGb| / ;"o{ af]s]/=====

dª\un Wjlg ahfpm


kfjg e"ld l;ª\ufb{}
ljZjdf g]kfn p7fpm
g]kfnL cfdf xF;fpFb} .



74
k'5]/ cfF;'
k'5]/ cfF;' cfdfsf]
yKg' 5 Zjf; ltdLn]
x] jL/ ;k"t Û vf]lnb]pm
ljsf;sf] af6f] ltdLn]÷d'xfg ltdLn]

uf]nf / af?b 5/]/


cfdfsf] d'6' gkm'6fpm
/utsf] xf]nL v]n]/
cfdfnfO{ lhpFb} ghnfpm .
k'5]/ =====

zflGtsf] kfOnf rnfO{


;Ltf / a'4 af]nfO{ b]pm
rGb| / ;"o{ kmx/fO{
zflGtsf] dlGb/ agfO{ b]pm .
k'5]/ =====

kl;gf 5/L df6f]df


l;h{gf km"n km'nfO{ b]pm
v';Lsf] bLk hnfO{
cfdfsf] d'xf/ xF;fO{ b]pm .
k'5]/ =====


75
rflxG5

efiff rflxG5, e]if rflxG5


g]kfnL eO{ afFRgnfO{ g]kfn rflxG5 .

lgd{n uug zLtn kjg b]z r'Dg] dg


t/fO{ kxf8 lxdfnsf] l;ª\uf] Pp6f tg
dfof rflxG5 5fofF rflxG5
g]kfnL e} afFRgnfO{ g]kfn rflxG5 .

n]s n]s u'/fF; xfF:g], a];L a];L gbL v]Ng]


zflGt xf] wg
O{Zj/sf] cd/ nLnf oxL df6f]sf a'4 ;Ltf
km'ln/xf];\ hLjg .

dfg rflxG5 zfg rflxG5


g]kfnL eO{ afFRgnfO{ Wjhf rflxG5 .



76
g]kfn cfdf ltd|} xf]
g]kfn cfdf -df6f]_ ltd|} xf]
g]kfn :ju{ agfpm
rGb| / ;"o{ xfF;]sf]
g]kfnL Wjhf kmx/fpm .

zflGtn] dfof g/f]k]


l;h{gf ;a} ;'Sg] 5
o'4 / qmflGt g/f]s]
/utd} lxdfn 8'Ag] 5 .
u'/fF; km"n ltd|} xf]
ufF;]/ dfnf nufpm
k'vf{n] afFw]sf] lsNnfdf
zflGtsf] dlGb/ agfpm .
g]kfn cfdf=====

pHofnf] st} x'Fb}g


g]kfnL bLk grDs]
g]kfn km"n km'Nb}g
g]kfnL jL/ gnDs]
a'4 / ;Ltf ltd|} xf]
dfg / zfg ltd|} xf]
kl;gf >d /f]k]/
ljsf;sf] d"n km'6fpm .
g]kfn cfdf =====
77
g]kfnL hft
g]kfnL hft
g]kfnL efiff
g]kfnL xf] gfpF
t/fO{, kxf8, lxdfnsf]
g]kfn d]/f] ufpF .@
ufO{ / 8fFkm]
ax'wd{
l;ld|ssf] /ª\u
;Ltfsf] 1fg
a'4sf] zflGt
v]N5 d'6';Fu .
kGr}afhf
u'/fF; km"n
ho ho g]kfnL uLt
u'Daf, dlGb/
dl:hb, rr{
g]kfn Wjhfleq÷l;t .
cNnfx, h];;
a|Xdf, lji0f'
a'4, lzjsf] cª\u
kljq kjg
cd/ w8\sg
rnf];\ sNksNk .

78
w]/} eof] w]/}
w]/} eof] w]/}
nf} a'4 cfFvf vf]n, nf} a'4 cfFvf vf]n
P a'4 t/fO{
P a'4 kxf8
P a'4 lxdfn
nf} zflGt af]n, nf} zflGt af]n .
ge'Ng] zflGtdGq
nf} km]l/ l;sfpm
g?Sg] zflGt kfOnf
nf} km]l/ rnfpm
P a'4 efiff
P a'4 e]ife"iff
P a'4 hft wd{
nf} zflGt af]n, nf} zflGt af]n .
of] kfjg e"ld, of] 1fg e"ld
h'gL h'gL rDsfpm
of] tkf]e"ld, of] hGde"ld
a|Xdf08} nDsfpm
P a'4 xftx¿
P a'4 sfFwx¿
P a'4 dfg zfg
nf} zflGt af]n, nf} zflGt af]n .


79
emf]k8Lsf] cFWof/f]

emf]k8Lsf] cFWof/f] l7s} 5


dxnsf] pHofnf] vf]lHbg
d hGd]sf] df6f], d lx8]sf] af6f]
Hofg} r9fpF5' a]lRbg .

uf]/]6f] af6f] dL7f] 5


km/flsnf] af6f] /f]lHbg
g]kfnL gfd g]kfnL hft
Hofg} r9fpF5' km]lb{g .
emf]k8Lsf] ====

t/fO{ kxf8 lxdfn} 7"nf] 5


ljzfn kmfF6x¿ vf]lHbg
g]kfnL efiff g]kfnL e"iff
Hofg} r9fpF5' e'lNbg .
emf]k8Lsf] =====



80
s;}n] eG5

s;}n] eG5
xL/fnfO{ /fd|f]
s;}n] df]tLnfO{
d eG5' xh'/
Tof]eGbf /fd|f]
g]kfnL 6f]kLnfO{ .

lxdfnL lz/
g]kfnL jL/
;+;f/d} v'n]sf]
8fFkm] / d'gfn
gfr]sf] df6f]
u'/fF; km'n]sf] .

s;}n] eG5
jf;gf /fd|f]
s;}n] km"nnfO{
d eG5' xh'/
Tof]eGbf /fd|f]
g]kfnL lbnnfO{ .

81
gbL / gfnf
af]s]/ cd[t
;+;f/ lkm/]sf]
o} df6f]af6
a'4n] zflGt
ljZjd} 5/]sf] .

s;}n] eG5
rGb|df /fd|f]
s;}n] ;"o{nfO{
d eG5' xh'/
Tof]eGbf /fd|f]
g]kfnL WjhfnfO{ .

g]kfn gfd
g]kfnL hft
;'Gb/ g]kfn÷lxdfn
rr{ / u'Daf
dlGb/ dl:hb
================== <<<<<<<<



82
k"j{b]lv klZrd;Dd
k"j{b]lv klZrd;Dd
gbLgfnf au]sf]
yl/yl/ efiffe]ifdf
g]kfnLn] v]n]sf]
d]/f] klg hGde"ld
ltd|f] klg hGde"ld
cfpm h'6f}F cd/ agfcf}F .

3f]Rg] sfF8f efFRg} k5{


å]if Oiof{ TofUg} k5{
d]rLb]lv sfnL;Dd
zflGt km"n km'Ng} k5{
kl;gfsf] l;h{gfdf
d]/f] klg hGde"ld
ltd|f] klg hGde"ld
cfpm h'6f}F cd/ agfcf}F .

Clif dxlif{sf] 1fg


jL/x¿sf] dL7f] zfg
;lxb lje"ltsf] dfg
df6f] e/L rDsg} k5{

83
t/fO{ kxf8 lxdfn;Dd
xL/f df]tL kmNg} k5{
Pstfsf sfFwx¿n]
rGb|;"o{ af]Sg}k5{
d]/f] klg hGde"ld
ltd|f] klg hGde"ld
cfpm h'6f}F cd/ agfcf}F .
–-g]kfnL ;Gb]zdf
k|sflzt_



84
af9L /f]s]/
af9L /f]s]/ t/fO{ p7fcf}F
klx/f] 5]s]/ kxf8 arfcf}F
g]kfnL jL/sf] lz/ xf] lxdfn
rDsfcf}F ;w}F;w}F rDsfcf}F .
sf6df/ ug{' x'Fb}g ca
p7fcfF} df6f] ldn]/ ;a
g]kfnL gfd xf], g]kfnL hft xf]
eflifsf w]/} efiff xf];\ Ps
hf]8]/ sfFw efOrf/fdf
rGb|;"o{ kmx/fpFb}
t/fO{ kxf8 lxdfn xf] g]kfn
rDsfcfF}, ;w}F;w}F rDsfcf}F .@
wfgsf afnf eP/ em'nf}F
u'/fF; km"n eP/ km'nf}F
gbL / gfnf ag]/ v]Nb}
-xf]:6]df x}F;]_ kl;gf 5b{} l;h{gf ub{}
a'4sf] zflGt /f]k]/ dgdf
;fsf/ kf/f}F ;lxbsf] ;kgf
rGb| / ;"o{ kmx/fpFb}
t/fO{ kxf8 lxdfn xf] g]kfn
rDsfcf}F ;w}F rDsfcf}F .


85
of] cfFvfdf d]/f]
of] cfFvfdf d]/f] g]kfn v]n]sf] 5
of] 5ftLdf d]/f] g]kfn a;]sf] 5
hxfF uP klg d]/f] g]kfnL xf] gfpF
hxfF a;] klg d]/f] g]kfn xf] ufpF .

l;h{gfsf] j;Gtdf oxLF km'lng\ ;Ltf


zflGt dGq 5b{} p7] df6f]el/ a'4
rGb| ;"o{ kmx/fpFb} lxdfn xfF;]sf] 5
lxdfnsf] cfFugel/ 8fFkm] gfr]sf] 5 .

of] cfFvfdf d]/f] g]kfn v]n]sf] 5


of] 5ftLdf d]/f] g]kfn af]n]sf] 5 .

oxLF x]/ Oltxf;df jL/x¿sf] syf


xfF;L x]5{ ljZjnfO{ d]/f] ;u/dfyf
u'/fF; km"n dudufpFb} d]/f] eG5 g]kfn
d]rL sfnL d]/f] dfof cd/ / ljzfn .

of] xftdf d]/f] g]kfn p7]sf] 5


of] cfFtdf d]/f] g]kfn a;]sf] 5 .



86
xfd|f] kxf8 xfd|f]

xfd|f] kxf8 xfd|f] t/fO{ xfd|f] lxdfn


oxL xfd|f] dlGb/sf], b]z g]kfn
oxL xfd|f] k|f0f xf], b]z g]kfn .

hft hftdf km'n]sf 5g\ efiff e]ifsf wgL


cljefHo ;fj{ef}d b]zsf zflGtsfdL xfdL
xhf/ xhf/ gbLgfnf hn;|f]tsf] wgL
;w}F xfF:5g\ jL/ ;k"t rGb|;"o{ d'lg .
xfd|f]====

tkf]e"ld, sd{e"ld k'0o 1fge"ld


a'4 ;Ltf hlGdPsf] of] kfjg e"ld
afFr arfpm /f]k]sf 5g\ x[bosf] kmfF6df
xfF;]sf 5g\ jL/x¿ xf]:6] x}F;] cfF6df .
xfd|f] ====



87
s] xf] /ut < b]zn] dfu]
s] xf] /ut < b]zn] dfu]
Hofg} klg lbg ;S5f}F
>d klg /f]Kg ;S5f}F
kl;gfnfO{ 5g{ ;S5f}F
s] xf] /ut < b]zn] dfu]
Hofg} klg lbg ;S5f}F .
xfdL g]kfnL xfdL g]kfnL .
hfthftsf km"n xfdL
t/fO{ kxf8 lxdfnel/
afnf agL em'nLe'mnL
u'/fF;em}F km'nLkm'nL
efOefOsf] sfFw hf]8L
rGb| ;"o{ kmx/fpFb}
s] xf] /ut < b]zn] dfu]
Hofg} klg lbg ;S5f}F .
xfdL g]kfnL =====
jL/x¿sf] ;kgf x]b}{
a'4 af]Nb} zflGt 5b}{
d]rL–sfnL lsNnf afFWg
efOefO ldnL xfF:g
/fli6«otf hf]ufpg
zq'nfO{ eufpg
s] xf] /ut < b]zn] dfu]
Hofg} klg lbg ;S5f}F .

88
a'4 / ;Ltf
a'4 / ;Ltf hGd]sf] eGy]
of] e"ld g]kfn xf]
;;fgf ufpF
;;fgf 7fpF
To;}n] ljzfn ef] .

cv08 Kof/f] t/fO{ kxf8


lxdfn g]kfn xf]
Tof] d]rL–sfnL
hfthftsf km"n
km'n]/ ljzfn ef] .

of] tkf]e"ld, of] kfjg e"ld


1fge"ld a'4sf]
;+;f/el/ 5/]/ zflGt
To;}n] ljzfn ef] .

cd[t af]sL gbL / gfnf


lg/Gt/ au]sf]
Wjhfn] ;w}F km/km/ ub{}
g]kfn af]s]sf] .


89
w]/}w]/}F cfF;' kf]v]F

w]/}w]/} cfF;' kf]v]F


w]/} k9]F c~h'nLdf
afFw afFWg w]/} vf]h]F
5ftLdfly lqz"nLdf .

y'g5]s ubf{ub{}
cfFvfel/ afbn 5fof]
leqleq} d8fl/Fb}
d';nwf/] d"n km'6fof] .

cfFwL t'kmfg w]/} rNof]


cfzfx¿ p8fpFb}
af9L klx/f] w]/} uof]
dfofnfO{ aufpFb} .

/x/x¿ ;a} auL


;fu/df k'lu;s]
;'v aUof] zflGt 6'6\of]
hLjg of] ;'lslbof] .=



90
d]/} xf] eg]/

d]/} xf] eg]/ x]/]F Psgf; 6f]nfO{


wf]sf gxf];\ eg]/ af]nfPF lbn v'nfO{
lgDtf u/]F pgLnfO{ dfofF af8\5' eg]/
k|Llt afFwL o'uo'u xfF;L afFrf}F eg]/ .

rf]vf] x]/fO;Fu dL7f] ldng x'G5


kvL{ a;]5' pgnfO{ yfxf 5}g slxn] cfOk'U5
5}g s'g} cFWof/f] af6f] d;Dd cfOk'Ug
x[bo 9f]sf vf]N5 x[bodf af; a:g
d]/} xf]========

gxf];\ Tof] dfof;Fu rf]6 yKg] lt/x¿


au]/ dfof sf6\b} yKg] lk/x¿
jfrf aGwgsf] kmfF6df km'nf];\ dfofkm"n
cd/ ldngsf] d'6' rnf];\ o'uo'u .
d]/} xf]========



91
dfofn'nfO{ w'sw'sLdf
cfF;' k9\5' c~h'nLdf
nfU5 aUof] lqz"nLdf
ge]6]sf] w]/} eof]
dfofn'nfO{ w'sw'sLdf .
slt b'v]F slt xfF;]F
lhGbuL of] agfpFbf
slt n8]F slt p7]F
kfOnfx¿ rnfpFbf .
lhGbuLsf] ;fu/df
nfU5 ?s]F dhwf/df
ge]6]sf] w]/} eof]
dfofn'nfO{ w'sw'sLdf .
cfF;' k9\5'=======
slt xf/]F slt lht]F
w'sw'sLnfO{ rnfpFbf
st} afFr]F st} d/]F
rf]vf dfof nufpFbf .
lhGbuLsf] /x/ lxF8\bf
nfU5 9n]F au/df
ge]6]sf] w]/} eof]
dfofn'nfO{ 9's9'sLdf .
cf;'F k9\5' =====


92
v} t k|e' -ehg_

v} t k|e' < 5f]8L sxfF n'sL a;]5g\


Wofg u/ >4f elQm x]l//fVof 5g\ .

rfFb pgL ls/0f pgL dflns pgL x'g\


hGd d[To' dfof k|]d ;a} pgL x'g\ .
v}t k|e' < =====

k|e'nfO{ b]Vg]x¿ :ju{ k'Ub5g\


cfTdcfTd pgL xfF;L a:b5g\ .
v} t k|e' < =====



93
gkmsfpm

gkmsfpm ca dnfO{
w]/} ca]/ eO;Sof]
s;/L lbg' ltdLnfO{ dfof
h] lyof] c¿n] g} nlu;Sof] .

cGhfgsf] pm dfG5]
ca t d]/} eO;Sof]
ltdL;Dd k'Ug] k'nx¿
dfkm u/ ;a} eTsL;s] .

cfF;' emf/L gb''Mv ltdL klg


dnfO{ b'Vg 5fl8;Sof]
ltd|f nflu d]/f] hLjg
;f]r kftem}F eml/;Sof] .



94
s]xL 6'qmf
-Ps_
b[li6sf] pT;'stf
ToxfF k'u]g5
lsgls cj}wflgs nfu]5 dgnfO{
af/x¿ l5rf]Ng]
/, cltqmd0fsf] kfOnf rnfpg]
To;}n] ;s]g5
dg ToxfF k'Ug
Psnf; PsfGtdf 6f]nfpFb}
cnkq k/]5
sNkb} sNkb} .

-b'O{_
klxnf] e]6df
af]Ng ;s]g 5g\ d]/f gh/x¿
gh/ p3f/]/ Û cw/df
/, s]xL dfu]g 5
t/ Tof] cfqmf]lzt
gh/sf] xfpefp b]v]/
r'krfk
;Demf}tf ug{ k'u]5
cfkm\g} k/]nL;Fu
5f]lkb]pm eg]/ .

95
d[To'

hGd
/ d[To'sf]
e]6 gx'g'
clg
;'v
/ b'Mvsf]
qmd rln/xg'
lhGbuLsf]
;Demf}tf x'g ;S5
hGdb]lv
d[To';Ddsf] b"/L
g gfKg ;lsG5
g hfFRg ;lsG5
c1ft /x:osf] k|tLs
dfq xf] d[To'
g o;nfO{ RofTg ;lsG5 .
g o;nfO{ ;dfpg ;lsG5



96
dfof -d'Qms_

ltdLnfO{ e]6\g,
;f]w xfjfnfO{
d sxfF sxfF p8\g] u5{' <
vf]hL u/ 5ftLleq
d}n] slt dfof 55'{ .

;kgf
cfFvfel/,
ltd|f] tl:a/ v]Nbf
d'6';Fu gftf a9\5
lgbel/ ;kgf v]Nbf
ljkgfsf] 3fF6L /]6\5 .

sf]lz;
hLjgdf,
nfnL yKg cfpF5f} eg]
cfF;'nfO{ /f]Sg} knf{
w'sw'sL;Fu v]N5f} eg]
lk|t 8f]/Ln] afFWg sf]l;; unf{ .


d]/f] a]xf];L dg -uhn_


97
d]/f] a]xf];L dg of]
;Dxfn ltdL g}
yk]/ Ps d'7L Zjf;
lbndf====== a; x}
cFufn====== ltdL g} .

dfofsf] x'ndf
d 5fofF s] x'F / <
n8]5' d 9'ª\ufh:tf]
lzlz/em}F gfª\luP/ .
d]/f] =====

leh]5' d b'Vb} b'Vb}


Psgf; 6f]nfpFb} PSn} Û Psgf; d cfF;' emfb}{
a9fO{ b]pm tL xftx¿
oL cfF;' k'5\gnfO{ .
d]/f] =====



98
;kgfdf ltdL

;kgfdf ltdL emkgfdf ltdL


hLjgsf] gf}nf] /ª\u P dfofn' ltdL .

k'Ub}g x} k'Ub}g x} hlt dfof 5/] klg


b'Vb}g x} b'Vb}g x} hLjg of] x/] klg
dgel/ ltdL, tgel/ ltdL
;'v b'Mv hLjgsf] P dfofn' ltdL .

dg km'Ng] kmfF6kmfF6 rf]vf] ljZjf; ltdL


d'6' v]Ng] cfFtcfFt dL7f] Zjf; ltdL
;kgfdf ltdL sNkgfdf ltdL
hLjgsf] gf}nf] /ª\u P dfofn' ltdL .

5]lsGg x} 5]lsGg x} hlt 9fSg vf]h] klg


5f]8\lbg x} 5f]8\lbg x} 9fF6L efUg vf]h] klg
hLjgsf] gf}nf] axf/ P dfofn' ltdL
cfFvfel/ ltdL, xfF;f] el/ ltdL
;'v klg ltdL, b'Mv klg ltdL .


99
glr/ of] 5ftL

glr/ of] 5ftL ca


d'6'nfO{ b'O{ 6'qmf kfg{
lht]s} ltdLn] x/ lbg
;lSbg ca d xfg{ .

em'SofO{ 5f8]/ uof}


;'gfpFm of] syf s:nfO{
yk]5f} rf]6 kL8f s:tf] -o:tf]_
d'l:sn ef] afFRgnfO{ .
glr/ of] =====

;f]r]y]F tL ;kgf d]/f


v';Ln] ljkgfdf cfpF5
d'6'sf] Joyf / rf]6
d]6]/ hLjg km'nfpF5 .
glr/ of]=====



100
ltd|f] dfof

ld7f] ld7f] ltd|f] dfof


dnfO{ lbO{ x]/
3fp rf]6sf] cfnL sfGnf
;a} l5rf]n]/ .

rn]s} 5 lhGbuL of]


xf/lhtsf] v]ndf
gauf];\ x} hLjg of]
la5f]8sf] e]ndf .
rf]vf] rf]vf] afrfs;d

;lSbg x} s;d vfg


5f]8L hfgnfO{
t8\kLt8\kL lj/xL uLt
/f]hL ufpgnfO{ .
ltd|f] ======



101
s] efsf]
s] efsf] xh'/nfO{
lh:sL n'sL lxF8\of}
glbP/ dfof ltDn]
of] dgnfO{ tf]8\of} .

vf]n vf]n lbnsf] sGt'/


of] dfofnfO{ /f]Sg
ltdLljgf ;lSbg x}
ca dfofF afFRg .
s] efÚsf]======

dgsf] ;fu/ 5lNs/fÚ5


ltd|f] tl:a/ af]sL
cfh dfof nfpm xh'/
ca]/ x'G5 ef]ln .



102
s] s] lnof}

s] s] lnof}, s] s] lbof} w]/} s'/f yfxf 5


yfxf kfP/ s] u¿F, ;'gfpg' Joy}{ x'G5 .@

hxfF hfpmF vf8n e]6\5', p8L hfpmF afbn b]V5'


v';Lsf] s'/f gu/ d;Fu, lhGbuL of] /]l6Ps} 5 .

rnfpF5' of] d'6' ha;Dd kjgn] n'sfdf/L v]N5


hNgb]pm hnfpF5', l;ª\u} lhGbuL v/fgL e} p8fpg' klg
5.



103
km'n]sf] 5

ltd|f] dfof
of] x[bodf
ulxl/Psf] 5
kfkL geg
of] dfofn]
ltd|f] x/]s s'/f
n'6]sf] 5 .

ltdL xfF:bf
d xfF:5'
ltdL b'V5f}
d b'V5'
To;}n] t
d]/f] hLjg
ltd|f] dfofdf
;w}F km'n]sf] 5 .



104
dnfO{ rNg' klg 5
s]6f M dnfO{ rNg' klg 5
dnfO{ v]Ng' klg 5
cfFvfdf rn"F <
d'6'df v]n"F <
xf] ==== eg g eg ca d s] u¿F <
s]6L M dnfO{ km'Ng' klg 5
dnfO{ kmNg' klg 5
dfof 5/L km'n"F <
lk|t el/ km'n"F <
xf]===== eg g eg ca d s] u¿F <
b'j} M dnfO{ rNg' klg 5=====
snsn axg] ;ª\nf] kfgLh:t}
cª\ucª\u g;fg;f alx/x'F /ftf] /utem}F
dfoflk|tsf] syf n]Vb}
dfofFn] 8;"F <
dfofn] s;F" <
xf] ==== eg g eg ca d s] u¿F .
s]6fM dnfO{ em'Dg' klg 5
dnfO{ /Dg' klg 5
gfrL em'd"F <
xfF;L /d"F <
xf] === eg g eg ca d s] u¿F <


105
o'un uLt

s]6f M cfFvfdf v]Ng]sf] s] xf]nf x} hft <


dfof lbP ;hfpFy] of] d'6'sf] dfem .

s]6L M cfFvfdf v]Ng]sf] g;f]w x} hft


dfof afx]s s] v]N5 /, of] cfFvfsf] dfem .

kfgL aU5 lsgf/ sf6L dg sf6L dfof


;Fufnf]df km'N5 dfof, la;]{ nfU5 5fofF
dfof km'n] xL/f /Tg d"No x'Gg To;sf]
dfof 6'6] d"NoxLg tfdf lkQnh:tf] .

b'j} M dfof x'G5 lk/tLsf] afFwL /fVg] /fhf


To;}n] t dg} dgsf] rDsfpF5 tfh
dfof t xf] lglnlbg] sfnf] sfnf] /ft
x'Gg x'Gg lk/tLsf] To:tf] s'g} hft .
cfFvfdf v]Ng]sf] =====



106
;kgLdf cfpF5

;kgLdf cfpF5 sf] xf] < ljkgLdf x/fpF5


dfof xf] ls 5fofF xf], v} lsg laemfpF5
dfof xf] ls 5fofF xf] v} lsg k5\ofpF5 .

l/;fPsf] eGg' klg bf]if lbg' dfq xf] ls


lk/tLsf] s'/f klg l;;fem}F kf] km'6\g] xf] ls
gvf]h]/ 3'sL{ nfpFbf lbn hNb} ;lsG5 ls
cfkm\g} 5ftL 5fdL vf]Hbf kf]lvPs} e]l6G5 ls .
;kgLdf =====

g;lsg] lsg /}Ú5 v';L kf]vL au/ k'g{


al;{P/ cfF;' aUbf g;lsg] /}Ú5 /f]Sg
7]; nfU5 3fpdfly kL8fdfly kL8f yKg
cfFvfel/ afbn p7\bf ;lsPg s]xL b]Vg .
;kgLdf ====

Psl5g dg xfl;FlbFbf atf;n] p8fpF5 ls


gh/nfO{ grfO{ x]bf{ vf]nfh:t} ;';fpF5 ls
3fdnfO{ RofkL /fv lhGbuL g} hnfpF5 ls
ljZjf;nfO{ lkmhfOlbFbf 9'ª\ufh:t} 6f]nfpF5 ls .
;kgLdf ====

107
lgbdf ltdL

lgbdf ltdL cfof} eg]


x'G5 d ;kgfdf vf]H5'
lhl:sb} tGb|fdf d':sfof} eg]
Ps lbg zflGtsf] ;f; km]5'{ .

slNkGg w]/} ca
km]l/ ;kgfem}F x/fpg ;S5'
lbn ;fu/ 5NsfpF5' a?
lsgf/f r'Db} /dfpF5' .
lgbdf ====
5fofF ag]/ k5\ofof} eg]
x'G5 d dfofdf vf]H5'
dfof ag]/ d'6' rnfof} eg]
x'G5 d To;df w'sw'sL yK5' .



108
dfofsf] x'ndf
dfofx¿sf] x'ndf
dfq ltDnfO{ e]6\g ;s"F
a6'nL k|]dsf] Gofgf]
lk|o;L ltDnfO{ afFWg ;s"F .

g/f]lsof];\ dfofsf] ofqf


8'nf}@F k|]dsf] ;x/df
a'em]/ k|]dsf] nIo
v'nf}@F cw/ cw/df .
dfofsf] ====

;'Gb/ xf];\ hLjgsf] au}Frf


dfof kmn]/ dudufpg]
hLjgsf] /ª\u xf];\ To:tf]
rfFb ls/0fem}F hudufpg] .
dfofsf] =====



109
/ut w]/}

/ut w]/} gkf]v


df6f] /ª\luG5
d]rLsfnLjf;Lsf]
hLjg ;lsG5 .

Wjhf ;w}F kmx/fcf];\


em'Sg x'Fb}g
efOefOsf] gftf of]
6'6\g x'Fb}g .

ca]/ ca gu/
ljwfg agfpg
efUo cfkm\gf] cfkm}Fn]
;w}F km'nfpg .

efuaG8f gu/
b]z sf6]/
afFr arfpm b]znfO{
hLjg Tofu]/ .
/ut w]/}====


110
eh g/gf/L -ehg_

eh g/gf/L
eujfg\sf] gfd
pgL g} x'g\ dftflktf
pg} rf/wfd .

pHofnf] cFWof/f] pgL x'g\


kfk k'0o klg x'g\
;'v b'Mv pgL x'g\
hGdd[To' klg x'g\ .
eh====

cfF;' k'5\g] pgL x'g\


yKg] xfF;f] klg x'g\
of] ej;fu/ kf/ ug]{ pgL
hLjg ;f/ klg x'g\ .
eh =====



111
lhGbuLsf] kfgfdf
lhGbuLsf] kfgfdf s] s] n]Vof] p;n]
;S5f} k9\g kl9b]pm d]/f] xh'/ ltDn]
kfOnf rfn d':sfpFb} dfo} dfof 5g{
dgsf] afbn x6fpFb} dfofk|]d eg{ .

;ª\uLt e/ lhGbuLdf dgn] dgnfO{ r'Dg]


uLth:t} lhGbuL of] ufpFbf dL7f] x'g]
cª\ucª\u g;fg;f /x/df v]n
5ftLleq d':s'/fpFb} w'sw'sLem}F af]n .
lhGbuLsf] ====

d':s'/fcf];\ dfof km"n lbnsf] eL/df klg


;hfOb]pm o'u o'u k|Llt lem/df pgL
gxf];\ s'g} hfnem]n cfFvf sf];L x'g]
n]lvb]pm dfof dfq slxNo} gd]l6g] .



112
d]/f] b'Mv
d]/f] b'Mv ltDnfO{ b]vfO{
slt b'Mv lbg' ltDnfO{
slt rf]6 b'Vg' aufpFb} cfF;'
of] lhGbuL hnfO{ .

cFWof/f]df kfOnf
slt rfn"F To;}
km]g{ vf]Hbf ;f;
km'N5 5ftL d]/} .

s:tf] v';L xfF;"F


cfkm\g} 5ftL lk6\b}
dl/;s]F lhpFb}
ltd|f] af6f] x]b{} .



113
/ftsf] k|x/
/ftsf] k|x/ eP klg x'G5
Psl5g ;kgfdf ltdL cfpF5f} eg]
ljiffn' gh/n] x]/] x'G5
of] dfofnfO{ x[bodf ;hfpF5f} eg] .

rf]6x¿ ;xg ;S5'


ltdL dfofsf] ofqf rnfpF5f} eg]
cfFvfaf6 Psl5g axg ;S5'
km]l/ ltdL d':sfpF5f} eg] .

dbxf]; x'g /fhL 5'


dfofsf] gzfdf 8'afpF5f}F eg]
ljif lkO{ afFlrlbG5'
ltdL km]l/ k|Lltn] Ao'FemfpF5f} eg] .



114
;w}F;w}F

;w}F;w}F ltdLnfO{ e]6\g] u5'{ ;kgLdf


ltdL eg] efuL lxF8\5f} ge]6]/ ljkgLdf
eg lk|o sxfF k'Uof} < cgfof;} lsg n'Sof} <

sf] 5 of] lhGbuLdf d':s'/fO{ ;'jf; 5g{]


sf] 5 of] lhGbuLdf kL8f ld6fO{ v';L eg{] <

cfpm dfof v';L af]sL lhGbuLdf km'lnb]pm


e'nr's dfkm u/L x[bodf v'lnb]pm
;w}F;w}F ltdLnfO{ e]6"F eG5' ljkgLdf .



115
w]/} klg
w]/} klg yf]/} x'G5
c;Gtf]ifn] ubf{
yf]/} yf]/} w]/} x'G5
;Gtf]ifn] x]bf{ .

slt 6f9f cfsfz Tof]


dgn] bf}8L 5'G5
olt 7"nf] wtL{ klg
xhf/ kN6 3'D5 .
w]/} klg ====

c;Gtf]if t xf]
w]/}nfO{ yf]/} b]Vg]
;Gtf]if t xf]
yf]/}nfO{ w]/} b]Vg] .

dgn] 5'G5 cfsfz


sf]xL x'Gg /f]Sg]
dgn] u/] ljZjf;
s'/} x'Gg 6'6\g]
c;Gtf]if t xf] =====


116
w]/}n] rf]nf

w]/}n] rf]nf abln;s]


w]/}n] dfof n'l6;s]
n'l6Psf] d ofqL x'F
hfg] a]nf eO;Sof] .

eL8df d'xf/ em'n'Ss v'Nof]


sNkgfdf dg emg} 8'Nof]
a/flnFb} af6f] d}n] e'nL
k'Ug] sxfF ;fFem} k¥of] .

;fu/ eg{] cfF;' em¥of]


kL8f a9\of] d'6' hNof]
af]nfO/Xof] kfl/ dnfO{
demwf/df 5' cFWof/f] eof] .



117
sf] xf] Tof]
sf] xf] Tof]
k|]dkq n]Vg]
xhf/f}Fdf
dnfO{ dfq b]Vg] <

lh:Sofpg dfq
o:tf] -n]lvPsf]_ n]Vof] ls
cab]lv gn]Vg' x}
cGt st} n'sL
dnfO{ lrGg ufx|f] ef]
s;f] u/L lrGg]
sf] xf] Tof] k|]dkq n]Vg] <

sNkgf 5 To;df ulx/f]


;kgf 5 ef/L
p;n] dfof k7fPsf]
;To xf] ls hfnL
d]6\g ufx|f] eof] ;Gb]x of]
s;f]/L d]6\g]
sf] xf] Tof] k|]dkq n]Vg] <



118
xhf/f}+ gh/df -uhn_

xhf/f}F gh/df Pp6} gh/ gzf eof]


lkpFb} glkPsf] gzfn] cfh of] bzf eof] .@

ulb{g dfof e}uf] egL ts]{/ lxF8\g vf]h] klg


Tof] t x[bodf clNemP5 hlt e'Ng vf]h] klg .
xhf/f}F =======

xFl;nf] d'xf/ 6nkn cfF;' yf]kf@ b'vL lbof]


rf]6sf] cy{ yfx} lyPg, htf 5fDof] alNemlbof] .
xhf/f}F =======



119
dnfO{ xfF:g] dg

dnfO{ xfF:g] dg, dnfO{ ufpg] dg


ltdL;Fu} gfRg] dg, gfRg] dg
lk/tLn] afFWg] dg, afFWg] dg
;Fu;Fu} afFRg] dg
;Fu;Fu} dg{] dg .
ljZjf;sf] lbof] afnL x[bodf a:g
lkmFhfP/ v';L kjg 9's9'sLem}F af]Ng
dnfO{ af]Ng] dg, dnfO{ v]Ng] dg
ltdL;Fu} gfRg] dg, gfRg] dg
lk/tLn] afFWg] dg, afFWg] dg
;Fu;Fu} afFRg] dg
;Fu;Fu} dg{] dg .=
snsn g;fg;f /utem}F 8'Ng
cª\ucª\u sNksNk ;'vL@ km'Ng
dnfO{ e'Ng] dg, dnfO{ e'Ng] dg
dnfO{ af]Ng] dg, dnfO{ v]Ng] dg
ltdL;Fu} gfRg] dg, gfRg] dg
lk/tLn] afFWg] dg afFWg] dg
;Fu;Fu} afFRg] dg
;Fu;Fu} dg]{ dg .

120
ablnP dfofn'x¿ -uhn_
ablnP dfofn'x¿
t/ p;sf] dg ablnPg
xhf/f}F gh/ x]/]F
d]/f] dfof eg] e]l6Pg .@

5fd]F cfkm\g} 5ftL


9's9'sL ;dfpF+5' eg]/
e]l6g ToxfF klg sf]xL
v} sxfF dfof uof] g;f]w]/ .
ablnP ========

b'v]sf 7fpFx¿ w]/}


dNxdk§L u/]F lgsf] kf5'{ eg]/
vf]n]F x[bosf 9f]sfx¿
lk|tn] afFlw/fV5' eg]/ .
ablnP======



121
rfxdf pbfpFbf

rfxdf pbfpFbf, rfxdf d':s'/fpFbf


k|]dsf] efjgf af]n x} af]n x} .
lng' / lbg'sf] lx;falstfadf
lbnsf] Tof] 9f]sf vf]n x} vf]n x} .

cfF;'nfO{ ;'sfpg], dfofsf] ls/0f xf];\


dgnfO{ xF;fpg], dfofn' lbn xf];\
k|Lltn] afFw]/, knkn v]n x}@
k|]dsf] efjdf xfF;]/ af]n x} af]n x} .

lj/x d]6fpg] df]xgL ¿k xf];\


dfofnfO{ hufpg] cd/ bLk xf];\
k|Lltn] afFw]/ knkn v]n x}@
dfofnfO{ ;f6]/ gfr]/ af]n x} .@



122

Вам также может понравиться