REPUBLIKA E SHQIPRIS

INSPEKTORATI I LART I DEKLARIMIT DHE KONTROLLIT T PASURIVE

KOMENTAR LIGJOR Nr. 4

Botimi i ktij Komentari u mundsua nga OSBE Prezenca n Shqipri Tetor 2007

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

PRMBAJTJA

faqe

1. 2.

Prshndetje e Inspektorit t Prgjithshm

Si mund t evidentojm, parandalojm dhe zgjidhim konfliktin e interesave (Raste konkrete)

2-5

6 - 20

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

Prshndetje e Inspektorit t Prgjithshm

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

REPUBLIKA E SHQIPERISE INSPEKTORIATI I LARTE I DEKLARIMIT DHE KONTROLLIT TE PASURIVE

T nderuar prfaqsues t njsive vendore! Takimet tona besoj se i kan shrbyer m mir qllimit q Inspektorati i Lart i Deklarimit dhe Kontrollit t Pasurive, n bashkpunim me OSBE-n, ka ndrmarr pr ndrgjegjsimin e zyrtarve t zgjedhur vendor pr zbatimin e ligjit, pr parandalimin e konfliktit t interesave n ushtrimin e funksioneve publike. Ligji Pr parandalimin e konfliktit t interesave n ushtrimin e funksioneve publike, sht n vijim t ligjit Pr deklarimin dhe kontrollin e pasurive, t detyrimeve financiare t t zgjedhurve dhe t disa npunsve publik dhe njkohsisht sht instrument pr t evidentuar edhe rastet, se kur nj zyrtar publik mund t ndodhet prpara riskut t rnies n konflikt interesi. Dshiroj t them se ligji nr.9367, dat 7.4.2005 Pr parandalimin e konfliktit t interesave n ushtrimin e funksioneve publike e ka parashikuar Inspektoratin e Lart si Autoritetin Qendror Prgjegjs pr zbatimin e tij. Kompetencat, roli dhe prgjegjsit e Inspektoratit t Lart t Deklarimit dhe Kontrollit t Pasurive rregullohen kryesisht n Kreun VI t ligjit, e prkatsisht n nenet 41 e 42 ku jan renditur nj sr detyrash dhe prgjegjsish, si jan: Drejtimi, prmirsimi i politikave, i mekanizmave t parandalimit dhe shmangies s konfliktit t interesave. N kt drejtim, jan br prpjekje q t unifikohen politikat dhe mekanizmat q do t aplikohen nga institucionet e zgjedhura e n trsi ato publike pr parandalimin e konfliktit t interesave. Cilido institucion i zgjedhur publik, n varsi t natyrs s aktivitetit t tij, duhet q t parandaloj vet mundsin e rnies n konflikt interesi. Pr kt arsye, cilido nga Ju nn autoritetin e funksionit ligjor, duhet t ndrtoj edhe mekanizmat e brendshm nprmjet akteve, rregulloreve pr t br t mundur funksionimin normal dhe kujdesin pr t evituar rast pas rasti e n kohn e duhur do veprimtari t kundrligjshme. Ndrtimi i politikave t qarta dhe t unifikuara pr parandalimin e konfliktit t interesave, prbn nj detyr parsore pr institucionin ton e njkohsisht edhe pr Ju, duke synuar aplikimin e standardeve t njjta pr do rast, e par kjo n raport me vendin, pasojn, funksionin dhe shkaqet e lindjes s konfliktit. N ndihm t ktij qllimi, do tu vij vnia n dispozicion nga ana e ILDKP-s e manualeve unifikuese pr kuptimin sa m t leht t rastit analog t ndeshur gjat veprimtaris s njjt institucionale, do t keni konsulenc nga cilido punonjs i ILDKP-s, si edhe nga stafi i ekspertve tanim t njohur pr parandalimin e konfliktit t interesave. ILDKP n tr kt periudh, verpimtarin e saj, t drejtat dhe detyrimet e zyrtarve e t autoriteteve prgjegjse, i ka vn vazhdimisht n vmendje t organeve t medias me qllimin e mir q pr gjithka dhe gjithkush t bjer n dijeni t krkesave ligjore, e pr rrjedhoj t msoj se nga mosprmbushja n kohn e prcaktuar nga ligji, domosdoshmrisht mbetet t zbatohen edhe masa administrative. Nj element tjetr i puns s ILDKP-s ka qen dhe sht forcimi i kapaciteteve pr administrimin e konfliktit t interesave n institucionet publike. Nga eksperienca e deritanishme, jemi munduar q t realizojm trajnim t Autoriteteve Prgjegjse, kudo ku ato ndodhen. N nj periudh afro 4-vjeare jemi mbledhur disa her me qllim zbatimin sa m mir t ligjit, ofrimin e shrbimit
KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

t konsulencs ndaj subjekteve dhe rritjen e cilsis s shrbimit ndaj Inspektoratit t Lart. Me qllim ruajtjen e vlerave t deritanishme pr t gjitha trajnimet e kryera, kemi krkuar dhe kmbngulur pran t gjith titullarve t institucioneve vendore e t administrats publike n prgjithsi q Autoriteti ose strukturat prgjegjse (drejtorit, njsit e burimeve njerzore apo njsi t ngarkuara a t ngritura posarisht, sipas nevojs dhe mundsive t do institucioni, sipas piks 2 t nenit 41 t ligjit nr.9367, dat 7.4.2005), t mbeten dhe t respektohen si autoritet q do t merren drejtprsdrejti me evidentimin, zbatimin dhe parandalimin e konfliktit t interesave. Kshtu, hartimi i programeve t trajnimit dhe ngritja profesionale e tyre do t jet nj proces n vazhdimsi e pr rrjedhoj, do t bj m t leht prgjegjsin pr titullarin dhe gjith institucionin q prfaqson, por m pozitive do t jen raportet e tyre me Inspektoratin e Lart. Element tjetr i puns son sht edhe monitorimi, kontrolli dhe vlersimi i zbatimit t ktij ligji n trsi pr parandalimin e konfliktit t interesave n institucionet publike, si edhe t respektimit t ktij ligji n raste t veanta apo rast pas rasti t konfliktit t interesave. Si institucion qendror prgjegjs, Inspektorati i Lart duhet t zhvilloj edhe n aspektin e vlersimit t puns s Autoriteteve Prgjegjse pran institucioneve vendore publike, pr mnyrn e zgjedhjes, masat e marra, procedurat e aplikuara dhe pasojat e krijuara. Nj gj e till mund t sjell edhe vshtirsi, por ne mendojm se zbatimi i ligjit dhe garantimi i parimit t shmangies s konfliktit t interesave do t jen nj qllim dhe synim i institucionit sa her q do t paraqitet nj gj e till. N kt monitorim, duhet t mbahen n konsiderat nga ana Juaj edhe elementt e krkuar ligjor sikurse jan: Regjistrimi periodik i interesave private t zyrtarve, sipas kreut II, Seksioni 2 t ktij ligji; Respektimi i modelit t deklarimit rast pas rasti t interesave private, si edhe t regjistrimit t t dhnave q lidhen me nj konflikt t till; Kshillimi i zyrtarve t veant, t eprorve, t institucioneve eprore, me krkesn e tyre, pr raste t caktuara t shfaqjes s konfliktit t interesave dhe pr shtje t etiks t lidhura me to, si edhe pr regjistrimin periodik t interesave. Nisur nga praktika e deritanishme m duhet t prsrit se procesi i kshillimit sht nj nga instrumentet kryesor pr parandalimin dhe shmangien e mundsis s rnies n konflikt interesi. Ne krkojm t ndrtojm struktura efiente dhe profesionale, t cilat tu japin mundsin dhe tu ofrojn t gjith zyrtarve informacionin e nevojshm dhe kshillimin prkats pr do krkes t tyre, n mnyr q n asnj rast dhe me asnj mnyr zyrtari t ndihet i painformuar apo i panjohur me detyrimet ligjore, t cilat n nj koh t dyt mund t sjellin pasoja t dmshme pr t dhe pr institucionin q prfaqson. Ndr kompetencat m t rndsishme q Inspektorati i Lart kryen aktualisht dhe do t vazhdoj t kryej, sht edhe verifikimi dhe hetimi administrativ i deklarimeve periodike t interesave dhe verifikimi e hetimi administrativ i konfliktit rast pas rasti t interesave; si edhe t ndalimeve e kufizimeve t interesave, t prcaktuara n Kreun III t ktij ligji, me krkes t institucionit publik a epror, ose kur e konsideron t nevojshme, edhe me nismn e tij. Aktualisht, verifikimi dhe hetimi administrativ realizohet pr nj numr t madh deklarimesh t pasuris dhe detyrimeve financiare t zyrtarve. Me daljen e ligjit nr.9367, dat 7.4.2005, ky proces ka nj rikonceptim dhe mundsi m t madhe pr t hetuar, duke i dhn m shum mundsi institucionit t Inspektoratit t Lart t Deklarimit dhe Kontrollit t Pasurive t hetoj dhe auditoj si brenda, ashtu edhe jasht vendit.

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

Ligji Pr parandalimin e konfliktit t interesave sht nj instrument shum i mir dhe plotsues i procesit t deklarimit t pasurive dhe i realizimit t transparencs e bashkpunimit me publikun e gjer n luftn kundr korrupsionit. Kto ligje, s bashku me institucionet e tjera shqiptare, me shoqrin civile, me organet e medias dhe me publikun, do t shrbejn si nj ndihmes dhe lehtsi pr institucionet q Ju do t drejtoni mbi votbesimin e marr nga zgjedhsit n kryerjen sa m mir t detyrave tuaja. ILDKP-ja sht n detyrim dhe n predispozicion ligjor pr bashkpunim n zhvillimin e njohjen sa m mir t puns dhe problematiks s ligjit pr pandalimin e konfliktit t interesave dhe deklarimit e kontrollit t pasurive. Ju faleminderit!

INSPEKTORI I PRGJITHSHM FATMIRA LASKA

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

Si mund t evidentojm, parandalojm dhe zgjidhim konfliktin e interesave

(Raste konkrete t zgjedhura nga seminaret dhe trajnimet)

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

Rasti 1

Zyrtari LN i bashkis X, sht caktuar antar i komisionit t nj tenderi. N kt tender paraqitet edhe shoqria A, n t ciln ky zyrtar ka aksione. Pr kt arsye, zyrtari jep dorheqjen si antar i komisionit t tenderit dhe zvendsohet me nj zyrtar tjetr. Shoqria A vazhdon t jet pjesmarrse n tender duke qen e prfaqsuar nga bashkshortja e zyrtarit, q ka dhn dorheqjen. Pyetja: A sht zyrtari i larguar n konflikt interesi n kt rast dhe a ka t drejt shoqria A t marr pjes n tender? Prgjigje: Kufizimet pr zyrtart ndryshojn sipas funksioneve. Pika 2 e nenit 21 t ligjit nr.9367, dat 7.4.2005 prcakton se Kur zyrtari sht n funksionin e kryetarit a t nnkryetarit t bashkis, .. t antarit t kshillit prkats ose sht zyrtar i nivelit t lart drejtues t nj njsie t qeverisjes vendore, ... ndalimi (i lidhjes s kontratave) ... zbatohet vetm n lidhjen e kontratave, me bashkin, ... ku zyrtari ushtron kto funksione. Ky ndalim zbatohet edhe kur pal n kontrat sht nj institucion publik, n varsi t ksaj njsie. Ekziston nj ndalim i natyrs absolute, q lidhet vetm me kategorin e zyrtarit, pra me funksionin e tij dhe nuk varet aspak nga kompetenca apo jo thelbsore e prcaktuese e zyrtarit n lidhjen e kontratave, madje ky ndalim zbatohet edhe nse zyrtari nuk merr pjes apo nuk ka mundsi t marr pjes n lidhjen e nj kontrate. N bashki, kta zyrtar jan: 1. kryetari i bashkis; 2. nnkryetari i bashkis; 3. antart e kshillit bashkiak; 4. zyrtart e nivelit t lart drejtues t ksaj bashkie1. Kjo do t thot q, zyrtart vendor t siprprmendur jan t prjashtuar nga mundsia e lidhjes s kontratave me institucionin vendor ku ata ushtrojn funksionin. N variantin e par; nse zyrtari LN2 i dorhequr nga komisioni i tenderit, kryen nj nga katr funksionet e lartprmendura, sht n konflikt interesi, n qoft se shoqria, n t ciln ai ka aksione, merr pjes n tender. Shkronja b) e nenit 26 t ligjit nr.9643, dat 20.11.2006 Pr Prokurimin Publik prcakton se Autoriteti kontraktor refuzon nj ofert ose krkes pr pjesmarrje n tender, nse ofertuesi ose kandidati sht n kushtet e konfliktit t interesit. N kt rast, shoqria A duhet skualifikuar nga pjesmarrja n procedurat e mtejshme t prokurimit. N variantin e dyt; kur zyrtari i dorhequr kryen funksion specialist n bashki, pra nuk ushtron asnj nga funksionet e prcaktuara m sipr, prsri konflikti i interesit ekziston i natyrs relative (sht konflikt i rastit). Pra, pr zyrtart e tjer t bashkis, ndalimi i lidhjes s kontratave sht i natyrs relative. Ndalimi i natyrs relative nuk sht gj tjetr vese konflikti rast pr rast i interesit, pr nj vendimmarrje q prfundon n lidhjen e nj kontrate.
Koncepti nivel i lart drejtues i nj zyrtari t nj njsie t qeverisjes vendore, lidhur me nenin 21 pika 2, ka kuptim relativ brenda pr brenda atij institucioni, sipas prcaktimit statutor t vet institucionit. Ky koncept sht i ndryshm nga nj institucion n tjetrin. 2 Duke prezumuar se zyrtari LN sht nj nga katr zyrtart e prmendur m sipr.
1

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

Pika 3 e nenit 21 t ligjit nr.9367, dat 7.4.2005 prcakton se ...ndalohet lidhja e kontratave ndrmjet nj institucioni publik apo do institucioni publik tjetr t varsis, nga njra an dhe nj individi, personi fizik a juridik, apo ndonj form tjetr ortakrie, nga ana tjetr, kur plotsohen, njkohsisht, kushtet e mposhtme: a) zyrtari, q ushtron funksionet n kt institucion publik ka kompetenc thelbsore dhe prcaktuese n vendimmarrjen e procesit t vlersimit t ofruesve dhe t ofertave apo n prcaktimin e termave t kontrats; b) ky zyrtar ka nj interes privat, sipas prcaktimeve t nenit 37 t Kodit t Procedurave Administrative ... Zyrtari LN sht zyrtar i nivelit t ult ose t mesm. N kt rast, arsyetimi duhet t bhet n baz t piks 3 t nenit 21 (cituar m sipr). A ka zyrtari LN kompetenc thelbsore n prcaktimin e kushteve t kontrats? Cili sht roli i tij n prgatitjen e procedurave t tenderit etj.?3 Nse prgjigjet e pyetjeve a) dhe b) jan pozitive, ather zyrtari LN sht n kushtet e konfliktit t interesit dhe shoqria A nuk mund t lidh kontrat me bashkin. N kt rast, mnyra e vetme e zgjidhjes s konfliktit t interesit, sht mosprfshirja e zyrtarit LN n vendimmarrje. N t kundrt, nse zyrtari LN prfshihet n vendimmarrje, kontrata do t jet e pavlefshme. - - -

Rasti 2

Vjehrri i kryetarit t bashkis X, ka pjes n kapital n nj shoqri q ushtron aktivitet n fushn e ndrtimit. Kjo shoqri paraqitet pr konkurim n bashkin, ku sht kryetar dhndrri i njrit prej bashkpronarve. Pyetja: A mund t lidhet kontrata mes bashkis dhe ksaj shoqrie? A sht n konflikt interesi kryetari i bashkis? Prgjigje: N rastin konkret, zyrtari klasifikohet si zyrtar i nivelit t lart drejtues, sepse sht kryetari i bashkis dhe rrjedhimisht prfshihet n ndalimin e prgjithshm t parashikuar nga pika 2 e nenit 21 t ligjit nr.9367, dat 7.4.2005. Vjehrri sht person i lidhur dhe pr t gjen zbatim i njjti ndalim, si pr vet zyrtarin. Neni 24 prcakton se Rrethi i personave t lidhur me zyrtarin, n zbatim t ndalimeve t prcaktuara n nenin 21 pikat 2 ... prbhet nga bashkshorti/ja, fmijt n mosh madhore dhe prindrit e zyrtarit e t bashkshortit/es. Pr rrjedhoj, kjo kontrat nuk mund t lidhet dhe nse sht lidhur, ajo duhet t konstatohet e pavlefshme, duke u zbatuar njkohsisht sanksionet prkatse mbi personat prgjegjs. Gjithashtu, duhet t rregullohen edhe pasojat, q kjo kontrat mund t ket sjell. - - -

Kryetari i bashkis X, sht njkohsisht dhe kryetar i KRRT-s, si dhe personi i vetm q mund t nnshkruaj lejet e ndrtimit. KRRT-ja shqyrton krkesn e vllait t kryetarit t bashkis, pr dhnie leje
3

Rasti 3

Pr t gjykuar nse ka konflikt rast pas rasti duhet t ndiqen 8 hapa metodologjik, t cilt jan shpjeguar hollsisht n faqen nr. 17 t Manualit t ILDKP-s dhe ITAP-it Pr parandalimin e konfliktit t interesave.

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

ndrtimi t nj pallati banimi, n truallin pron e trashguar e kryetarit dhe pjestarve t tjer t familjes s tij. Pyetja: A sht kryetari i bashkis n konflikt interesi n rast se nnshkruan lejen e ndrtimit, t dhn pr vllain e tij? Prgjigje: Leja e ndrtimit do t shqyrtohet (do t jepet ose jo) nga KRRT-ja, e cila sht organ kolegjial. N kt organ kolegjial kryetari i bashkis ka vetm nj vot. Megjithat, pr t shmangur konfliktin rast pas rasti t interesit, kryetari i bashkis duhet t shmanget nga vendimmarrja pr dhnien e lejes s ndrtimit. Prsa i prket nnshkrimit t lejes s ndrtimit, kryetari i bashkis nuk sht n konflikti interesi, pasi pika 6 e nenit 37 t ligjit parashikon se Zyrtari lejohet t ushtroj funksion dhe t kryej detyrn me kusht q konflikti i vetm i interesit i pashmangshm sht ai n dukje kur plotsohen kushtet e mposhtme: a) kur ai sht i pazvendsueshm n ushtrimin e funksioneve;... b) dhe kur: i) nuk sht i mundur as tjetrsimi i interesit privat, ...pr shkak t natyrs s tij (si lidhje familjare, komunitare etj.); ii) nuk ka kuptim, q pr nj rast konflikti t till, ai t jap detyrimisht dorheqjen nga funksioni. N nj rast t till, vendimet e ktij zyrtari i nnshtrohen nj kontrolli dhe vlersimi t veant nga institucionet e ngarkuara me ligj pr t kryer kontrollin e ktyre vendimeve. Vendimi dhe rezultatet e kontrollit bhen kurdoher publike. - - -

Rasti 4

Shitja e pronave publike tek nj zyrtar i bashkis, a mund t trajtohen e njehsohen me rastet e pjesmarrjes n tender. Kjo, n vshtrim t ekzistencs ose jo t konfliktit t interesit? Prgjigje: Rastet e shitjes s pronave publike tek nj zyrtar i bashkis, do t trajtohen si rastet e pjesmarrjes n tender, prsa i prket ekzistencs ose jo t konfliktit t interesit. Analiza e rastit do t bhet si n rastin 1, t trajtuar m sipr. Krkohen t dhna pr funksionin e zyrtarit. Ekziston nj ndalim i natyrs absolute pr zyrtart e mposhtm: - kryetari i bashkis; - nnkryetari i bashkis; - antar i kshillit bashkiak; - zyrtar i nivelit t lart drejtues t bashkis; Pr nivelet e tjera t zyrtarve, trajtimi do t bhet sipas natyres relative, pra analizohet roli, detyrat, kompetencat konkrete t zyrtarit n procesin e ankandit/shitjes s pronave publike, sipas hapave metodologjike t shpjeguara n Manualin e ILDKP-s dhe ITAP-it Pr parandalimin e konfliktit t interesave. - - -

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

Bashkia e qytetit X njofton se do t liensoj 20 taksi t tjera pr qytetin. 30 persona paraqesin dokumentet n bashki. N prfundim t fazs s par konstatohet se t gjith kandidatt i plotsojn kushtet p tu liensuar dhe njri nga kta sht vllai i kryetarit t bashkis. Pyetja: N rast se kryetari i bashkis lienson vllain, a sht n kushtet e konfliktit t interesit? Prgjigje: N kt rast, do t arsyetohet si n shembullin e trajtuar n rastin 3. Pra, kryetari i bashkis nuk sht n konflikt interesi, n baz t piks 6 t nenit 37 t ligjit nr.9367, dat 7.4.2005. - - -

Rasti 5

Rasti 6

Zyrtari A pr shkak t funksionit q kryen, mbart detyrimin pr deklarim t interesave private periodike n ILDKP. Pyetja: Nse ky zyrtar, po brenda t njjtit vit kalendarik, emrohet n nj detyr tjetr, (sipas s cils vazhdon t mbetet subjekt deklarimi n ILDKP), a duhet t ribj deklarimin e interesave private? Prgjigje: Zyrtari nuk do t plotsoj apo t prsrit deklarim periodik (pr t njjtn periudh), por nprmjet Autoritetit Prgjegjs (drejtorit t burimeve njerzore), t institucionit ku ka kryer e do t vazhdoj t kryej funksionin dhe/ose kalon n nj institucion tjetr, duhet t njoftoj me shkrim Inspektoratin e Lart t Deklarimit dhe Kontrollit t Pasurive (ILDKP-n) pr ndryshimin e funksionit a t institucionit t zyrtarit. - - -

Rasti 7

A mundet kryetari i bashkis t ket liens pr ushtrimin e nj aktiviteti privat? Prgjigje: Kufizimet pr kryetarin e bashkis jan parashikuar n nenin 29 t ligjit nr.9367, dat 7.4.2005 Pr parandalimin e konfliktit t interesit... dhe jan t njjta edhe pr kryetarin e komuns dhe t kshillit t qarkut. Sipas ksaj dispozite, kryetari i bashkis: - nuk mund t jet drejtues i organizatave fitimprurse4, q ushtrojn veprimtari brenda territorit t juridiksionit t bashkis; - nuk mund t jet antar i organeve drejtuese t organizatave fitimprurse, q ushtrojn veprimtari brenda territorit t juridiksionit t bashkis; - nuk mund t ushtroj veprimtari private, q krijon t ardhura n formn e: o personit fizik tregtar;
Termi organizat fitimprurse prfshin t gjitha format e organizimit n shoqri tregtare (sh.a., sh.p.k., komandite, kolektive), n forma t thjeshta t organizimit sipas Kodit Civil, si dhe n forma t tjera t prhershme apo t prkohshme t organizimit pr qllim fitimi, t cilat nuk krkojn domosdoshmrisht fitimin e personalitetit juridik, pr efekt t regjistrimit (kontrata angazhimesh, konsorciume t prkohshme etj.).
4

10

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

o ortakri personash fizik tregtar t do forme; o profesione t lira t avokatis, noteris, ekspertit t liencuar; o konsulentit, agjentit a prfaqsuesit t organizatave fitimprurse, q ushtrojn veprimtari brenda territorit t juridiksionit t bashkis; o nuk mund t jet i punsuar, me koh t plot, n nj detyr tjetr. Pra, kryetari bashkis nuk mund t ushtroj nj aktivitet privat, q lidhet me liencimin e tij si ekspert. - - -

Rasti 8

A mund t jen dy vllezr antar t t njjtit kshill bashkiak?

Prgjigje: Ligji nr.9367, dat 7.4.2005 nuk parashikon ndonj ndalim t shprehur pr kt rast. Megjithat, pika 2 e nenit 5 parashikon se Kufizimet e interesave privat, t prcaktuara shprehimisht n kt ligj, zbatohen s bashku me kufizimet e t njjtit interes privat, t prcaktuara shprehimisht n nj ligj tjetr, sipas parimit, q zbatohet ai kufizim q sht m i rrept. Ligji nr.8652, dat 31.7.2000 Pr organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore parashikon n nenin 25 t tij se Nuk mund t jen antar t t njjtit kshill personat q jan me njri-tjetrin bashkshort, prindr e fmij, vlla e motr, si dhe vjehrri e vjehrra me nusen dhe dhndrin. Pr kt arsye, dy vllezr nuk mund t jen antar t t njjtit kshill bashkiak. - - -

Rasti 9

Nj drejtor n bashkin X, sht edhe antar i kshillit bashkiak. A sht e lejueshme kjo? Prgjigje: Edhe ky rast trajtohet nga ligji nr.8652, dat 31.7.2000 Pr organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore. Neni 25 i ligjit trajton rastet e papajtueshmris me funksionin e kshilltarit dhe shprehet se Funksioni i kshilltarit sht i papajtueshm me: a) ...; b) ...; c) funksionin e npunsit t administrats s komuns ose bashkis prkatse; sht e qart se, zyrtari q ushtron funksionin e drejtorit n bashki, nuk mund t jet edhe antar i kshillit bashkiak. - - -

Shoqria tregtare B merr pjes n nj tender t organizuar nga bashkia e qytetit X. N kt shoqri sht aksionere edhe vjehrra e kryetarit t bashkis, e cila ka n pronsi vetm 1 % t aksioneve t shoqris. Me shpalljen e tenderit dhe dorzimin e ofertave, nj nga konkurrentt ngriti pretendimin se shoqria
KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

Rasti 10

11

tregtare B nuk mund t marr pjes n tender, pr shkak t konfliktit t interesit dhe ndalimit t prcaktuar nga neni 21 i ligjit PKI. Pyetja: A ka t drejt konkurrenti n pretendimin e ngritur? Si do t procedohet m tej? Prgjigje: - N pikn 2 t nenit 21 t ligjit nr.9367, dat 7.4.2005 PKI, ekziston nj ndalim absolut pr kryetarin e bashkis n lidhjen e kontratave me bashkin ku ushtron funksionin. - I njjti ndalim ekziston edhe pr personat e lidhur me kryetarin e bashkis, t prcaktuar n nenin 245 t ligjit. Pr rrjedhoj, kjo kontrat nuk mund t lidhet dhe shoqria tregtare B nuk duhet t lejohet t marr pjes n kt tender. - - Zyrtari A sht punsuar n bashki, n pozicionin e specialistit n Sektorin e Statistikave. Menjher pas lidhjes s kontrats s puns, Drejtori i Burimeve Njerzore t bashkis, i cili sht njkohsisht edhe autoriteti prgjegjs i bashkis, i krkon zyrtarit A nnshkrimin e autorizimit, n baz t ligjit Pr parandalimin e konfliktit t interesave.... Zyrtari A refuzon nnshkrimin e ktij autorizimi me arsyetimin se sht zyrtar i nivelit t ult pra, nuk sht subjekt i deklarimit t interesave private n ILDKP dhe rrjedhimisht nuk duhet t nnshkruaj asnj autorizim. Pyetja: A ka t drejt Autoriteti Prgjegjs n krkesn e tij ndaj zyrtarit A? Prgjigje: Autoriteti Prgjegjs i bashkis ka t drejt n krkesn e tij ndaj zyrtarit A. S pari, ligji prcakton n pikn 2 t nenit 10 se do zyrtar, jo m von se 30 dit nga hyrja n fuqi e ktij ligji ose nga data e fillimit t marrdhnieve t puns n nj institucion publik, sht i detyruar t lshoj nj autorizim, n favor t institucionit publik ku ushtron funksionet, nprmjet t cilit ai e autorizon kt institucion q t kryej kontroll dhe t siguroj t dhna vetjake pr zyrtarin, kudo ku ato jan regjistruar. Ky autorizim ka t njjtn vler edhe pr do institucion epror. Kjo dispozit prcakton qart detyrimin e do zyrtari pr t nnshkruar kt autorizim. S dyti, autorizimi, i lshuar n baz t nenit 10 t ligjit, nuk duhet ngatrruar me deklarimin e interesave private n ILDKP. Vetm nj pjes e zyrtarve, t prcaktuar n nenin 14 t ligjit PKI dhe n Udhzimin nr.7, dat 21.2.2006 t Inspektorit t Prgjithshm6, mbartin detyrimin pr deklarim t interesave private n ILDKP. S treti, pr kt duhet prdorur modeli i autorizimit i miratuar nga ILDKP-ja dhe i botuar n Komentarin Ligjor nr.2 t muajit shkurt 2006. - - -

Rasti 11

Neni 24 (pika 1) e ligjit nr.9367, dat 7.4.2005 Pr parandalimin e konfliktit t interesave n ushtrimin e funksioneve publike parashikon se Rrethi i personave t lidhur me zyrtarin, n zbatim t ndalimeve t prcaktuara n nenin 21 pika 2 , prbhet nga bashkshorti/ja, fmijt n mosh madhore dhe prindrit e zyrtarit e t bashkshortit/es. Ky Udhzim sht botuar n Komentarin Ligjor nr. 2 t muajit shkurt 2006.

12

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

A duhet t ket autoritet prgjegjs Kshilli Bashkiak, pr administrimin e rasteve t konfliktit t interesave? A mundet autoriteti prgjegjs i bashkis t trajtoj rastet e konfliktit t interesave t antarve t kshillit bashkiak? Prgjigje: Kshilli i Bashkis sht institucion i pavarur nga bashkia, rrjedhimisht Kshilli mundet t ngrej strukturn e tij t administrimit t konfliktit t interesave. Megjithat, edhe autoriteti prgjegjs i bashkis mund t trajtoj rastet e konfliktit t interesave t antarve t kshillit bashkiak, vetm n rastet kur delegimi ksaj komptetence sht parashikuar shprehimisht n rregulloren e Kshillit. N do rast, autoriteti prgjegjs i bashkis nuk mund t ket kompetenc t marr masa administrative ndaj antarit t kshillit bashkiak. - - -

Rasti 12

Rasti 13

Sekretari i Kshillit Bashkiak, a mund t jet antar i Komisionit t Vlersimit t Ofertave n bashki? Prgjigje: N baz t nenit 37 t ligjit nr.8652, dat 31.7.2000 Pr organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore, sekretari i kshillit sht pjes e administrats s Kshillit t Bashkis, rrjedhimisht nuk mund ti ngarkohen detyra q i takojn administrats s Bashkis. Pra, Sekretari i Kshillit Bashkiak nuk mund t jet antar i Komisionit t Vlersimit t Ofertave n bashki. - - Antart e komisionit t prokurimit plotsojn dokumentacionin, n t cilin sht prfshir tashm edhe deklarimi pr ekzistencn e konfliktit t interesit. N kto raste, a sht i nevojshm plotsimi i deklarimit rast pas rasti t konfliktit t interesit? Prgjigje: Deklarimi i konfliktit t interesave nga antart e komisionit t prokurimit bhet para fillimit t procedurs s prokurimit, sipas modelit t miratuar pr kt qllim. Pr kt arsye, nuk sht i nevojshm t bhet deklarim tjetr. - - -

Rasti 14

Rasti 15

Nse nj antar i Kshillit t Bashkis sht aksioner n nj shoqri tregtare, e cila merr pjes n tenderin e organizuar nga kjo Bashki, a prbn ky rast konflikt t interesave? Prgjigje: N pikn 2 t nenit 21 t ligjit nr.9367, dat 7.4.2005, ekziston nj ndalim absolut pr antarin e Kshillit
KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

13

t Bashkis n lidhjen e kontratave me bashkin, ku ushtron funksionin. Pr rrjedhoj, kjo kontrat nuk mund t lidhet dhe shoqria tregtare nuk duhet t lejohet t marr pjes n tender. - - -

Xhaxhai i kryetarit t bashkis sht pronari i Beta sh.p.k., e cila ushtron veprimtarin e saj n fushn e ndrtimit. A prbn konflikt t interesave pjesmarrja e Beta sh.p.k. n tenderin e organizuar nga bashkia? Po nse Beta sh.p.k ka lidhur kontrat me bashkin nj vit m par, a mund t vazhdoj kjo kontrat t jet e vlefshme? Prgjigje: - N pikn 2 t nenit 21 t ligjit nr.9367, dat 7.4.2005, ekziston nj ndalim absolut pr kryetarin e bashkis n lidhjen e kontratave me bashkin ku ushtron funksionin. - I njjti ndalim ekziston edhe pr personat e lidhur me kryetarin e bashkis, t prcaktuar n nenin 24 t ligjit. - N rastin konkret, xhaxhai nuk klasifikohet si person i lidhur me zyrtarin, rrjedhimisht pr t nuk gjen zbatim i njjti ndalim q ekziston edhe pr vet zyrtarin. Analizimi i ktij rasti duhet t vazhdoj n baz t kufizimeve t tjera, t prcaktuara n pikn 3 t nenit 217 t ligjit dhe konkretisht; Pyetjet q shtrohen n kt analiz jan: 1. A ka zyrtari kompetenc thelbsore dhe prcaktuese n vendimmarrjen e procesit t vlersimit t ofruesve dhe t ofertave apo n prcaktimin e termave t kontrats? 2. A ka zyrtari nj interes privat, sipas prcaktimeve t nenit 37 t Kodit t Procedurave Administrative? Vetm nse prgjigjia e dy pyetjeve t msiprme sht pozitive, ather nxjerrim prfundimin se kryetari i bashkis ka konflikt interesash. Prgjigjia e pyetjes s par sht pozitive, pasi kryetari i bashkis sht titullari i institucionit, q organizon tenderin. Pr tiu prgjigjur pyetjes s dyt duhet analizuar neni 37 i K.Pr.A., i cili prcakton se Asnj punonjs i organeve t administrats nuk mund t marr pjes n nj proces vendimmarrs administrativ apo n nj lidhje kontrate ku administrata q ai prfaqson sht pal n rastet kur punonjsi ka ose/dhe dyshohet t ket kushtet e mposhtme: a) ka nj interes personal direkt apo indirekt n shtjen n fjal; b) bashkshorti apo bashkjetuesi ose t afrmit e tij deri n shkall t dyt kan nj interes direkt apo indirekt n shtjen n fjal;
Neni 21, pika 3: Pavarsisht prcaktimeve t bra n pikat l e 2 t ktij neni, ndalohet lidhja e kontratave ndrmjet nj institucioni publik apo do institucioni publik tjetr t varsis, nga njra an dhe nj individi, personi fizik a juridik, apo ndonj forme tjetr ortakrie, nga ana tjetr, kur plotsohen, njkohsisht, kushtet e mposhtme: a) zyrtari, q ushtron funksionet n kt institucion publik ka kompetenc thelbsore dhe prcaktuese n vendimmarrjen e procesit t vlersimit t ofruesve dhe t ofertave apo n prcaktimin e termave t kontrats; b) ky zyrtar ka nj interes privat, sipas prcaktimeve t nenit 37 t Kodit t Proc. Administrative,
7

Rasti 16

14

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

N kt rast, duhen analizuar dy nnshtje t tjera: - interesi personal i kryetarit t bashkis; - lidhja familjare deri n shkall t dyt. N baz t kodit t Familjes, xhaxhai sht lidhje familjare n shkall t tret, pra nuk plotsohet kushti i prcaktuar n shkronjn b) t nenit 37 t K.Pr.A. Rrjedhimisht, prgjigjia e pyetjes s dyt t piks 3 t nenit 21 (A ka zyrtari nj interes privat, sipas prcaktimeve t nenit 37 t Kodit t Procedurave Administrative?) sht negative, pra kryetari i bashkis nuk ka nj interes privat, sipas prcaktimeve t nenit 37 t K.Pr.A. Pr kt arsye, meqnse nuk plotsohen njkohsisht t dyja kushtet e prcaktuara n pikn 3 t nenit 21 t ligjit PKI, konkludojm se pjesmarrja e Beta sh.p.k. n tenderin e organizuar nga bashkia nuk prbn konflikt t interesave pr kryetarin e bashkis. Megjithat, analiza duhet t vazhdoj pr t par nse rrezikon t shfaqet konflikti n dukje i interesit. Pr kt qllim, duhen br pyetjet e mposhtme, jo m nga kndvshtrimi i zyrtarit ose eprorit t tij, por nga kndvshtrimi i nj perceptimi t mundshm t publikut. - far mundsish ka q akti t ndikoj interesat private t ktij zyrtari n favor t tij? - far mundsish ka q interesat private t zyrtarit t ndikojn negativisht rolin e tij n vendimmarrjen pr kt akt? - A ka nj lidhje t fort shkak-pasoj ndrmjet interesave dhe aktit, e till q vendimmarrja publike t mund t jet, pr kt shkak dhe vetem pr t, nj vendimmarrje e padrejt? Me fjal t tjera, zyrtari ose eprori q analizon kt rast duhet ta vendos veten n pozicionin e nj individi fardo nga publiku, normalisht t informuar dhe t arsyeshm dhe ti bj vetes pyetjen e mposhtme: A do t kishte ai (individi nga publiku) besim n vendimmarrjen e zyrtarit n fjal nse do t kishte dijeni pr interesat private dhe ndrthurjen e tyre me detyrn e ktij zyrtari?8 Si sht theksuar edhe n shembujt e trajtuar m sipr, duhet patur kujdes pr mosprsritjen e shpesht t ktij rasti. N qoft se Beta sh.p.k. merr pjes vazhdimisht n tenderat e organizuar nga bashkia dhe shpallet fitues, ather kjo do t kompromentonte vet kuptimin e kryerjes s detyrave e t ushtrimit t kompetencave nga kryetari i bashkis. N kt rast, konflikti i interesit nga nj konflikt i rastit rrezikon t kthehet n konflikt t vazhdueshm interesi dhe kontrata duhet t anullohet, duke u shoqruar me dnimet prkatse dhe rregullimin e pasojave, q mund t prfshij edhe dorheqjen apo shkarkimin nga detyra t kryetarit t bashkis Prgjigje e pyetjes s dyt: Kontrata e lidhur para nj viti mes bashkis dhe Beta sh.p.k. sht e vlefshme, pasi sht lidhur n prputhje me legjislacionin n fuqi. - - -

Rasti 17

Zyrtarja A, sht antare e Entit Rregullator t Telekomunikacioneve dhe ka deklaruar se, bashkshorti i saj sht i punsuar n shoqrin e telefonis celulare Alpha Mobile Communication sh.a., n pozicionin Drejtor i Drejtoris s Shrbimit t Klientve.
8

T analizosh nga ky kndvshtrim do t thot t pranosh gjykimin se nj person normal nga publiku, sado i avancuar t jet sistemi i informacionit, do t absorboj dhe do t ket gjithnj n funksion t gjykimit t tij pr shtjen n fjal, m pak informacion se zyrtari apo eprori i tij, pra, me fjal t tjera, n gjykimin e ekzistencs s konfliktit n dukje t interesit, duhet t konsiderojm t dhnat q kemi mbi qndrimin e opinionit publik pr shtje q lidhen me rastin konkret, por pa e absolutizuar at. Zakonet dhe normat e pranuara t moralit jan gjithashtu nj udhrrfyes i mir.

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

15

Pyetja: A ndodhet zyrtarja A n kushtet e konfliktit t interesit? Prgjigje: Enti Rregullator i Telekomunikacioneve si organ rregullator i telekomunikacioneve, mbikqyr kuadrin rregullator t prcaktuar nga ligji nr.8618, dat 14.6.2000 Pr telekomunikacionet n Republikn e Shqipris si dhe ndjek politikat e zhvillimit t prcaktuara nga Kshilli i Ministrave. Alpha Mobile Communication sht nj nga operatort, i cili ushtron veprimtarin n sfern e juridiksionit t ERT-s. Bazuar n shkronjn a) t piks 6 t nenit 21 t ligjit nr.9367, dat 7.4.2005 Pr parandalimin e konfliktit t interesave n ushtrimin e funksioneve publike, bashkshortit dhe t afrmve t tjer deri n shkall t dyt t subjektit A, i ndalohet lidhja e do kontrate me operatort q ushtrojn veprimtari n sfern e juridiksionit t ERT-s. Kontrata e puns ndrmjet bashkshortit t zyrtares A, nga njra an dhe Alpha Mobile sh.a. nga ana tjetr, sht e ndaluar shprehimisht nga ky nen. Pr sa m sipr u njoftua subjekti A, e cila u paraqit n Inspektoratin e Lart t Deklarimit dhe Kontrollit t Pasurive dhe sqaroi se: - Bashkshorti sht punsuar n Alpha Mobile sh.a, q n janar 1996 si inxhiner elektronik. Aktualisht sht Drejtor i Drejtoris s Shrbimit t Klientve n Alpha Mobile sh.a. - Me njohjen q ka pr ligjin e siprcituar, nuk e ka ditur dhe nuk ka dijeni se punsimi i bashkshortit n Alpha Mobile sh.a. prbn konflikt interesi. Gjithashtu, subjekti A ka njoftuar ILDKP-n se si zgjidhje t konfliktit t interesit, ka pranuar vetprjashtimin paraprak nga procesi i vendimmarrjes, n rastet q kan t bjn me operatorin Alpha Mobile sh.a. Mirpo, zgjidhja e paraqitur nga subjekti A nuk prmbush krkesat e ligjit nr.9367, dat 7.4.2005, pr arsyet e mposhtme: - Ndalimi i parashikuar nga pika 6 e nenit 21 sht i natyrs absolute dhe lidhet vetm me funksionin e zyrtarit dhe nuk varet aspak nga kompetenca apo jo thelbsore e prcaktuese e zyrtarit n lidhjen e kontratave, madje ky ndalim zbatohet edhe nse zyrtari nuk merr pjes apo nuk ka mundsi t marr pjes n lidhjen e nj kontrate. - N lidhje me antart e autoriteteve rregullatore, ligjvnsi ka zgjeruar sfern dhe llojet e interesave q aktivizojn ndalimin e parashikuar n pikn 6 t nenit 21, prfshir dhe zgjerimin e rrethit t personave t lidhur (deri n shkall t dyt). - Numri i vendimmarrjeve t Kshillit Drejtues t ERT-s sht i madh. do vendim ka impakt n tregun e telekomunikacioneve dhe ndikon drejtprsdrejti n mbarvajtjen e ktij tregu dhe t operatorve t veant. Vetprjashtimi paraprak i antares A vetm nga vendimmarrjet q kan t bjn me Alpha Mobile, nuk e liron kt zyrtare nga konflikti i interesit, pasi ligjvnsi me kt ndalim absolut synon jo vetm parandalimin e konfliktit t interesit, por edhe garantimin e zbatimit t nj sr parimesh, si p.sh. konkurrenca e e lir, mbrojtja e interesave publik, rritja e besueshmris s publikut n institucione etj. Madje pr konkurrencn e lir shprehet edhe vet ligji nr.8618, dat 14.6.2000 Pr telekomunikacionet n RSH. Neni 1 i ktij ligji prcakton se Ky ligj rregullon veprimtarin e telekomunikacioneve n RSH dhe synon t mbroj interesat publik dhe t krijoj nj mjedis rregullator transparent, q ndihmon nxitjen e investimeve dhe konkurencn e lir. M tej, n pikn d) t nenit 9 prcaktohet se Kujdeset (ERT) q konkurrenca ndrmjet operatorve t telekomunikacioneve t mbshtetet n parimet e transparencs, t mosdiskriminimit dhe t ndershmris. Pjesmarrja e antares A n vendimmarrjet e ERT-s, edhe n rastet kur nuk vendoset drejprsdrejti pr operatorin Alpha Mobile, sht n konflikt interesi. Kto vendimmarrje, prbjn edhe thelbin e detyrs s ktij

16

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

zyrtari, duke e vendosur kt t fundit n gjendje konflikti t vazhdueshm t interesave. Pr kto arsye, ILDKP-ja i rekomandon zyrtares A zgjidhjen sa m shpejt t konfliktit t interesave, n baz t nenit 37 t ligjit nr.9367, dat 7.4.2005 Pr parandalimin e konfliktit t interesave n ushtrimin e funksioneve publike. Pas ktij rekomandimi t ILDKP-s, subjekti A ka kthyer prgjigje, duke e zgjidhur konfliktin e interesit n kt mnyr: - Dorheqje nga funksioni publik si antare e ERT-s. Kjo dorheqje i sht paraqitur Kryetarit t Kuvendit t RSH-s. ILDKP-ja vlersoi zgjidhjen e dhn nga subjekti A, si veprim i kryer n prputhje me ligjin nr.9367, dat 7.4.2005 Pr parandalimin e konfliktit t interesave n ushtrimin e funksioneve publike. - - -

Rasti 18

Bashkshortja e Kryetarit t Kshillit t Komuns X, sht e punsuar n administratn e po ksaj komune. Pyetja: A ndodhet Kryetari i Kshillit t Komuns X n kushtet e konfliktit t interesit, pr shkak t punsimit t bashkshortes s tij n administratn e komuns? Prgjigje: Prcaktimi i ekzistencs s konfliktit t interesit krkon t analizohet nse, pr shkak t lidhjes familjare, njri nga zyrtart mund t bjer n konflikt rast pr rast t interesit, qoft edhe n dukje. Kryetari i Kshillit t Komuns X, sht kryetari i nj organi t zgjedhur kolegjial. Ai nuk merr vendime i vetm. T gjitha vendimet merren duke respektuar parimet dhe procedurat e prcaktuara n ligjin Pr organizmin dhe funksionimin e qeverisjes vendore. N do rast, Kryetari i Kshillit t Komuns duhet t zbatoje nenin 30 t ligjit nr.8652, dat 31.7.2000 Pr organizmin dhe funksionimin e qeverisjes vendore q prcakton se 1. Kshilltari nuk merr pjes n shqyrtimin dhe miratimin e aktit t kshillit kur ai vet ose bashkshorti, prindrit, fmijt, vllezrit, motrat, vjehrri, vjehrra, dhndri e nusja e tij, kan interes pasuror ose do interes tjetr me shtjen q diskutohet n kshill. 2. N do rast konflikti interesash zbatohen dispozitat skualifikuese, t parashikuara n Kodin e Procedurave Administrative t Republiks s Shqipris. Nse Kryetari i Kshillit t Komuns X merr pjes n vendimmarrjet q kan t bjn me bashkshorten e tij, do t ndodhet n kushtet e konfliktit faktik t interesit. Sa m lart n hierarkin e komuns t jet e punsuar bashkshortja, aq m i madh sht numri i vendimmarrjeve, nga t cilat duhet t vetprjashtohet paraprakisht Kryetari i Kshillit t Komuns. Mosmarrja pjes n nj numr kaq t madh vendimmarrjesh t kshillit mund t cnoj edhe vet thelbin e detyrs s ktij zyrtari (kryetarit t kshillit t komuns) dhe mund t shkaktoj probleme n funksionimin, quorum-in dhe vendimmarrjet e kshillit. N kt situat, n kushtet kur konflikti rast pr rast i interesit prsritet n mnyr t shpesht, rrezikon t kthehet n konflikt t vazhdueshm t interesit, i cili duhet trajtuar n prputhje me nenin 37 t ligjit Pr parandalimin e konfliktit t interesit, pra njri nga dy zyrtart duhet t heq dor nga funksioni publik. - - KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

17

Rasti 19

Kryetari i komuns sht njkohsisht drejtor ekzekutiv i B sh.p.k., e cila ushtron veprimtarin jasht territorit t juridiksionit t komuns. Pyetja: A ndodhet kryetari i komuns n kushtet e konfliktit t vazhdueshm t interesit, pr shkak t pozicionit t tij n sh.p.k.? Prgjigje: Rastet e konfliktit t vazhdueshm t interesit pr kryetart e komuns, bashkis dhe qarkut jan trajtuar nga neni 29 i ligjit Pr parandalimin e konfliktit t interesit, i cili prcakton se Kryetari i bashkis, i komuns dhe i kshillit t qarkut: a) nuk mund t jen drejtues ose antar t organeve drejtuese t organizatave fitimprurse, q ushtrojn veprimtari brenda territorit t juridiksionit t tij; b) nuk mund t ushtrojn veprimtari private, q krijon t ardhura n formn e personit fizik tregtar, ortakri personash fizik tregtar t do forme, profesione t lira t avokatis, noteris, ekspertit t liencuar, si dhe t konsulentit, agjentit a prfaqsuesit t organizatave, t prcaktuara n shkronjn a t ktij neni dhe nuk mund t jen t punsuar, me koh t plot, n nj detyr tjetr. Meqnse B sh.p.k. ushtron veprimtarin jasht territorit t juridiksionit t komuns, kryetari i komuns sht n prputhje me shkronjn a) t nenit 29. Sigurisht, territori ku ushtron veprimtarin B sh.p.k. duhet t jet pasqyruar n dokumentet e ksaj shoqrie, ashtu si prcaktojn ligjet pr shoqrit tregtare. N vijim, duhet par nse kryetari i komuns sht i punsuar me koh t plot apo t pjesshme n B sh.p.k. Nse sht i punsuar me koh t pjesshme, kryetari i komuns nuk sht n konflikt interesi. sht e rndsishme q kjo t jet pasqyruar n kontratn e puns dhe n dokumente t tjera t shoqris. - - -

Rasti 20

N mars 2007, AM zgjidhet Nnkryetar i Kshillit Bashkiak t qytetit. Para nj viti, shoqria tregtare T&N sh.a., n t ciln djali i zyrtarit AM sht aksioner dhe zotron 3 % t aksioneve, ka fituar tenderin e pastrimit t qytetit. N muajin korrik 2007, kjo shoqri krkon nj shtes fondi prej 20 % . Pyetja: a) A prbn konflikt t interesave, vazhdimi i kontrats s Bashkis me shoqrin tregtare T&N sh.a., nga momenti i zgjedhjes s AM-s n Kshillin Bashkiak? b) A prbn konflikt t interesave miratimi i shtess s fondit prej 20 % ? c) A mund t rinovohet kjo kontrat? Prgjigje: a) Kontrata mes Bashkis dhe T&N sh.a. pr pastrimin e qytetit, sht lidhur n vitin 2006. N kt vit, AM nuk ishte antar i kshillit bashkiak t qytetit, rrjedhimisht kontrata n momentin e lidhjes ishte n prputhje me ligjin9. Zgjedhja e babait t njrit prej bashkpronarve, si antar i kshillit bashkiak nuk passjell pavlefshmrin e lidhjes s kontrats. Pra, ekzistenca e kontrats nuk lidhet me ndonj
9

N kt rast, sht prezumuar se nuk ka ekzistuar asnj shkak tjetr q on n lindjen e konfliktit t interesit. Pra, analizohet vetm lidhja familjare mes antarit t kshillit bashkiak dhe aksionerit t sh.a.-s, si faktor q mund t oj n lindjen e nj konflikti interesi.

18

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

vendimmarrje t AM-s n cilsin e kshilltarit. N momentin e lidhjes s kontrats, AM nuk ka qen zyrtar, ndaj t cilit zbatohen ndalimet e parashikuara n ligjin nr.9367, dat 7.4.2005 Pr parandalimin e konfliktit t interesave n ushtrimin e funksioneve publike. Pika 2 e nenit 21 t ktij ligji, ndalon vetm lidhjen e kontratave, nga momenti q AM, mandatohet si antar i kshillit bashkiak e mbrapa, pra prej muajit mars 2007 e n vazhdim. Respektimi i kontrats s Bashkis me shoqrin tregtare T&N sh.a. sht n prputhje me ligjin Pr parandalimin e konfliktit t interesave... b) Miratimi i shtess s fondit prej 20 % nuk prbn nj kontrat t re t bashkis, por sht plotsim i kontrats ekzistuese t ksaj bashkie me shoqrin T&N sh.a. Gjithsesi, miratimi i ksaj shtese do t bhet nga Kshilli Bashkiak i qytetit, antar i t cilit sht edhe ati i njrit prej bashkpronarve t T&N sh.a. Pjesmarrja n vendimmarrje e zyrtarit AM, n kt rast do t jet n konflikt interesi, n baz t ligjit nr.8652, dat 31.7.2000 Pr organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore. Pika 1 e nenit 30 t ktij ligji prcakton se Kshilltari nuk merr pjes n shqyrtimin dhe miratimin e aktit t kshillit kur ai vet ose bashkshorti, prindrit, fmijt, vllezrit, motrat, vjehrri, vjehrra, dhndri e nusja e tij, kan interes pasuror ose do interes tjetr me shtjen q diskutohet n kshill. N kt rast, konflikti i interesit mund t parandalohet nprmjet vetprjashtimit paraprak t zyrtarit AM nga procesi konkret i vendimmarrjes n kshillin bashkiak. c) Rinovimi i kontrats do t thot rilidhje e kontrats mes palve. Shpeshher, rinovimi parashikohet n kontrat. Por, lidhja e kontrats edhe nj her mes palve, do t thot t zbatohen ndalimet e parashikuara n ligjin Pr parandalimin e konfliktit t interesave..., pr shkak se nj rrethan ka ndryshuar: ati i nj prej bashkpronarve sht antar i kshillit bashkiak. Sipas piks 2 t nenit 21 t ligjit PKI Kur zyrtari sht n funksionin e antarit t kshillit..., ndalimi zbatohet vetm n lidhjen e kontratave, me bashkin ... ku zyrtari ushtron kto funksione. Ky ndalim zbatohet edhe kur pal n kontrat sht nj institucion publik, n varsi t ksaj njsie. Gjithashtu, n baz t piks 1 dhe 3 t nenit 24 t ligjit PKI Ndalimet dhe kufizimet pr zyrtarin, t prcaktuara n kt seksion, zbatohen edhe pr personat e lidhur me t. Pra, nse kontrata rilidhet do t jet n kushtet e konfliktit t interesit. Nse T&N sh.a. do t marr pjes n tenderin e organizuar nga bashkia, ather konflikti i interesit mund t parandalohet n nj nga mnyrat e mposhtme: a. Zyrtari AM t jap dorheqjen si antar i kshillit bashkiak; b. T&N sh.a., n baz t ligjit Pr prokurimet publike, t prjashtohet nga pjesmarrja n tender; c. Djali i zyrtarit AM, bashkpronar i T&N sh.a. t transferoj pronsin e aksioneve. - - -

Rasti 21

Zyrtari BT sht antar i KRRT-s s Bashkis. N muajin qershor 2007, KRRT-ja shqyrton nj projekt, i cili zbatohet nga shoqria ndrtuese X sh.p.k., n t ciln sht aksionere bashkshortja e zyrtarit BT. Pyetja: A prbn konflikt t interesave ky rast pr zyrtarin BT? Prgjigje: KRRT-ja sht organ kolegjial dhe merr vendime me shumicn e votave. N kt organ kolegjial, zyrtari BT ka vetm nj vot. Megjithat, pr t parandaluar konfliktin rast pas rasti t interesit, antari BT duhet t shmanget nga vendimmarrja pr dhnien e lejes s ndrtimit. N kt rast, konflikti i interesit mund t parandalohet nprmjet vetprjashtimit paraprak t zyrtarit BT nga procesi konkret i vendimmarrjes n KRRT, pr dhnien e lejes s ndrtimit.
KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7

19

Megjithat, duhet patur kujdes pr mosprsritjen e shpesht t ktij rasti. N qoft se X sh.p.k. merr vazhdimisht leje ndrtimi dhe zyrtari BT shmanget vazhdimisht nga vendimmarrja, ather kjo do t kompromentonte vet kuptimin e kryerjes s detyrave e t ushtrimit t kompetencave nga ky zyrtar. N kt rast, konflikti i interesit nga nj konflikt i rastit kthehet n konflikt t vazhdueshm interesi dhe zyrtari BT duhet t jap dorheqjen nga funksioni i tij publik. - - -

Rasti 22

Zyrtari MN sht Kryetar i Bashkis. Ka qen aksioner i shoqris ndrtuese Y sh.a. dhe n muajin prill 2007 ka shitur aksionet. N muajin shtator 2007, kjo shoqri paraqitet n tenderin e organizuar nga Bashkia. Pyetja: A prbn konflikt t interesave ky rast? Prgjigje: Zyrtari, n rastin konkret Kryetari i Bashkis, klasifikohet si zyrtar i nivelit t lart drejtues dhe rrjedhimisht prfshihet n ndalimin e prgjithshm t parashikuar nga neni 21, pika 2. Pra, Kryetari i Bashkis nuk mund t lidh kontrat me Bashkin, t ciln drejton. Por, n kt rast, Kryetari i Bashkis i ka shitur aksionet dhe nuk sht m pronar apo bashkpronar i ksaj shoqrie, rrjedhimisht ky zyrtar nuk sht n konflikt faktik interesi. Megjithat, analiza duhet t vazhdoj pr t par nse rrezikon t shfaqet konflikti n dukje i interesit. Pr kt qllim, duhen br pyetjet e mposhtme, jo m nga kndvshtrimi i zyrtarit ose eprorit t tij, por nga kndvshtrimi i nj perceptimi t mundshm t publikut. - far mundsish ka q akti t ndikoj interesat private t ktij zyrtari n favor t tij? - far mundsish ka q interesat private t zyrtarit t ndikojn negativisht rolin e tij n vendimmarrjen pr kt akt? - A ka nj lidhje t fort shkak-pasoj ndrmjet interesave dhe aktit, e till q vendimmarrja publike t mund t jet, pr kt shkak dhe vetem pr t, nj vendimmarrje e padrejt? Me fjal t tjera, zyrtari ose eprori q analizon kt rast duhet ta vendos veten n pozicionin e nj individi fardo nga publiku, normalisht t informuar dhe t arsyeshm dhe ti bj vetes pyetjen e mposhtme: A do t kishte ai (individi nga publiku) besim n vendimmarrjen e zyrtarit n fjal nse do t kishte dijeni pr interesat private dhe ndrthurjen e tyre me detyrn e ktij zyrtari? Si sht theksuar edhe n shembujt e trajtuar m sipr, duhet patur kujdes pr mosprsritjen e shpesht t ktij rasti. N qoft se Y sh.a. merr pjes vazhdimisht n tenderat e organizuar nga bashkia dhe shpallet fitues, ather kjo do t kompromentonte vet kuptimin e kryerjes s detyrave e t ushtrimit t kompetencave nga kryetari i bashkis. N kt rast, konflikti i interesit nga nj konflikt i rastit rrezikon t kthehet n konflikt t vazhdueshm interesi dhe kontrata duhet t anullohet, duke u shoqruar me dnimet prkatse dhe rregullimin e pasojave, q mund t prfshij edhe dorheqjen apo shkarkimin nga detyra t kryetarit t bashkis.

20

KOMENTAR
N r. 4 , Te t o r 2 0 0 7