y'11»
'' '"•{'
1 >;: l'.^;n- •
.V.
uU'
''.<
( l.
r,
>•
"
f
/1
^'fV
. V
• .-.y.
^^i
•. ^ ••r -.'•rj
':-, .•l»Ti"
'/.
-.,1
r.rr-x ,
Digitized by the Intemet Archive
in 2011 with funding from
University of Toronto
http://www.archive.org/details/patrologiaecur65mign
PATUOI.OGIJ^
CIJRSUS COMPLKTUS
SKll HIIM-IOTIIKCA IIMVKHSM.IS, INTKCHA. INIKOH.MIS, CO.MMOHA. ffKO.NOMICA,
OMNIIIM SS. PATRIIM. DOCTOIUDI SCRIPTOIIIIMOIIE ECCLE.SIl.STI(,OIlliH,
IVK LATI.NOKUM, HIVK UU.«i:UIIUM,
OVi An A>:vn ArosTOi.icn ai> A^riATKM iNNncF.Niii iii (ANNo i2ir.) rnn i.atims
ETAl) CUNCILII II.nHENilNI TF.MroHA (ANNO VM) I'Hn (JHAlCIS FLUHLtUL.\T
1 :
KKCUSIO CIIIIOINOLOGICA
OMNIIIM QVM EXSTITKHK MOMiMKNTOlllI.M CATIIOl.IC.f: THADITIOMS l'i:il OUINDKCIM i'HIOia
KCCl.K.SLl.: S^:CULA KT AMIM.IUS,
JUXTA KDITIONKS ACCUnATIAfllM Afl, INTKH HK CUMQUR NONNULLIB C0DICIBU8 MANUiCHIFTIB COLLATAS, rEXQUAM
DII.IOKNTKII CASTKIATa; DISSKIITATIONIIIUS. COM MKNTAHII», VAMIISOUK I.KCTIONIIIUR CONTI.NENTEB ILLUHTIIATA ;
OMNIIIUS OPKHIllUS PUST AMPLISSIMAS KIIITIONKS QV M THIIIUH NOVIHHIMIP HyRC.ULIH DKIIENTUII AIIHOLUTAS
DETKOTIS AUl.TA INDICIIIIIS PAHTir.UI.AIUHUS ANALYTICIS, Sl NliLLOH SIVE TOM08 BIVE AUCTOBEH ALICUJU»
;
HOMKNTI SUIISKQUKNTIIIUS. DONATA CAPITULIS INTHA IPSUM TKX7UM HITK DISP0HITI8, NECNO.N KT
;
TITULIS SINIIULAKUM PAOINAKUM MAlUilNKM SUPKHIOHKM DISTINGUKNTIHUH HUIUKCTAMUUE MATE-
RiAM siCiNiKicANTiuus, adohnata; OPERIHUS CUM DUIIIIS, TUM APOCHYPHIB, ALIQUA VEBO
AlICTOHlTATE IN OHDINE AD TKADITIONKM ECCLESIASTICAM POLLENTIKUS. AMPLIKICATA ;
DUCKNTIS KT AMPLIUS LOCUPLETATA INDICIHUS; AUCTOHUM SICUT ET OPKHUM, Al.PH AHKTICIS. CH RONOLOGICtS,
8TATI9TICIS, SYNTIIKTICIS, ANALYTICIS, ANALOC.ICIS, IN QUODQUK HKLICIUNIS PUNCTUM. D0<;MATICUM. MORALE,
LITURr.lCUM, CANONICUM, DISCIPLINARE, IIISTOHICUM, ET CUNCTA ALIA SINE ULLA EXCKPTIONE BED PR.«-
;
8GHTIM DUOnUS INDICIHUS IMMENSIS ET 0ENEHALIKU9, ALTKRO 8CILICET MKKLM, QUO C0N8ULT0,
QUIDQUIU NON SOLUM TALIS TALISVE PATEH, VERUM ETIAM UNUSQUISQUE PATHUM, NE UNO QUIDEM
OMISSO, fN QUODLIHET TIIKMA SCRIPSERIT, UNO INTUITU CONSPICIATUR ALTERO SCHIPTU H/E
;
i?ACH/E, EX QUO LECTORI COMPKRIRE SIT OHVIUM QUINAM PATRE3 ET IN QUIUUS OPERUM
SUORUM LOCIS SINC.ULOS SINGULORUM LIDRORUM S. SCRIPTUR/B VKRSUS, A PRIUO
OENESEOS USQUE AD NOVISSIMUM APOCALYPSIS. COMMENTATI SINT.
EDITIO ACCURATISSIMA, CiETERISQUE OMNIDUS FACILE ANTEPONENDA, SI PEHPENDANTUR CHARACTERUM NITIDtTAS
CHART.V QUALITAS, INTKORITAS TEXTUS, PEHFECTIO CORR JCTIONIS, OPERUM RECUSORUU TUM VARIETAS, TUM
NUMEHUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM CO.MMODA SIKIQUE IN TOTO PAIROLOGIiB DECURSU CONSTA.NTER
8IM1LIS, PRETll EXK.UITAS, PRyESERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA. METHODICA ET CHHONOLOGICA
8EXCENT0UUM FRAGUENTOUU.M OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPARSOHUM, PRIMUM AUTEM
IN NOSTRA DIBLIOTHECA, EX OPERIUUS ET MSS. AD OMNE^ .«TATES, LOCOS, LINGUAS FORUASQUE
PERTl.NE.NTIKUS COADUNATORUU.
SEKIES LATINA,
IN OUA PRODEUxNT PATRES, DOCTORES SGRIPTORESOUE ECCLESI.E LATLYi;
A TERTULLIAxXO AD LNNOGEiNTIUM III.
AGGURANTE J.-P. MIGNE,
Oibliotheote Cleri iiniversie,
SIVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGILOS SClENTIi ECCLESIASTlOiE RAMOS EDITORE
>aa8«M*T-
PAmOLOGl^ LATiy^ TOMUS LXV.
FELIX IV, PROSPER EX MAXICII.EO COXVERSUS, BOMFACIUS II, MONTAXUS,
S. ELEUTHI^RIUS, S. KULGENTIUS, S. REMIGIUS REMEXSIS.
i^-O»
PARISIIS
APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES,
IN VIA DICTA: AVENUi: LU MAL\E. 208.
Clichy. — Ex typis PAUL DUPOIST, 12, vi4 dicla Bac-d^Asnieres. 26.3.93,
THE INSTITUTE OF KEDI^r^/AL STUDIES
'
I
SJECIJLVM VI. ANM Ki«-R:i3.
s. ful(.i:ntii
EPISCOn RUSPLNSIS,
FELICIS IV KT BONTFACII II
SlJMMonrM PONTIFICUM,
SS. ELEUTIIEUII ET REMIGII
TOUNACENSIS RKMKNSISQUE EPISCOPORUM,
PROSPERI EX MANlCHyEO CONVERSI,
MONTANl KPISCOPI TOLKTANI,
OPERA OilllVIA,
EX MEMORATISSIMIS EDITIONIBUS MANGEANTII, MAISSI, GALLANDU, MARGARIM DE U BIOE,
FRANCISCI DE LORENZANA DILIGENTER EXPRESSA;
AGGTJRANTE ET DENUO REGOGrs OSCEISrTE J.-P. MIGNE
Bibliothecsc Cleri Universse
SIVE
CURSUUM C0MPLET0RU5I IN SI^GULOS SCIENTI.E ECCLESIASTIC£ RAMOS EDITORE
»-©^«-<=
TOMUS UNICUS
— »-0» <-i— -
PARISIIS
APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES,
IN VIA DICTA : AYEyUE DU MAmE, 208.
SjECULUM VL ANm 525-533.
ELENCHUS
AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO LXV CONTINENTUR
FELIX PAPA IV.
Epistoli-e el decreta. CoL 9
PROSPER EX 3L\MCH.E0 CONVERSUS.
Fidei catholic* Professio. 23
BONIFACIUS PAPA II.
Epislolae. 29
MONTANUS.
Epistolae. 51
S. ELEUTHERIUS.
Elrutherii Vita, auctore Guiberto. 59
Sermoiies. 83
S. FULGENTIUS.
Vita Fulgentii a quodam ejus discipulo adornata. 117
Libri tres ad Monimurtt. 131
Libri tres ad Trasimundum. 223
EpistoIcT. 303
De Trinitate. 497
(^ontra sermonem Fastidiosi Ariani. 507
i)e remissione peccatorum. 527
De incarnatione Filii Dei. 573
De veritate pricdestinalionis et grati» Dei. 603
De fide. C7i
Pro fide catholica. 707
Serniones j^onuini. 7i9
Inslrumcnta fidei ratholirne. 749
Excerptuni ex libro 111 liincmari necnon ex libro lil Ratrami. 833
Scrmones duo inediti. ibid
Liber de pra'deslinatione et gratia. 843
Sermoncs LXXX, paucis exceptis, supposilitii. 853
S. HEMIGIUS HEMENSIS.
Epistola* quatiior. 963
Testamentum. 969
MAHCKLLIMS COMES.
Chronicon (in lioc tomo niemoralum, cdilum aulcm Patroloyice tom. LI, col. 913). 975
>ci<;^«H>-<
ANMS IIOMINI DXXVI-llXXX
FELIX PAi^A IV.
rVOTITIA.
Ex libro puntinoali.
{(i) VcWx nnliono Sainnin<(Siimnilii),ox pnlro f.ii- \ Satiirnini.via Sularia,(|uaiii a solo rnfocil.Oui ctiarn
Ktorio,(/>)HO(lit iinno.s i moiisos 2 dios i:{(un.l? tn, 2 ordinutusestcum usquead teriipora
qiiiote.et vixil
(1. l;i, H 24 Jiilii ttn. 5J7). Kuit aiitom toinporibiia Athularici.llic lecit urdinulioneBduns in urbeFlomu
'riieoilorioirogi3ol('/).lu8liniuni Aiigusti.aconsuliitu per inensom Fcbruarium ct Martium :prP8bylf ro»
Mttl>iirli(Mavortii)us(|ueiidconsiiiiiluni l.ampiulii ct 55, diaconos 4, opisoopos pordiversu locu 2'.), Qiii
Dri^stis.ii (lio IV i.luiiiii .iuli.iriiiii iisijuc in (iifom iv etiani sepultua estin busilicabeuti l'ctri upostoli.iv
idus ()tiobris.lliclei"illiasilicain snncloruin Gosma! idu9 t)ctol)ri8(obiil temporibuu Athalarici regis bub
ct Dttmiani inurbe Roma.inloco qui appellttlurvia dieHOctobris.quisepultusestapud beatum Petrum).
Sacra.juxta toinplum urbis Uoma>.IIuju3 tcni[)ori- Et(c) cessavit epiacopatus dies 3.
bus conauinptaestincendio busilicasanctimarlyria
Variantos sivo nolas qu;c ad utrainquo pa}j;na3
* mavit.nercbusccclesiasticis Ippcsquas prnmulgavit
oram poslLulibipum Mansi o.xscripserul.nos plorum- ipsius saltem nomine Constantinopolitani episcopi
que iulra parenthesos iu texlu posuimus.aliqiioliea odidorunt,ut major earum esset observantia :vel si
ad calotMn iiagiuarum astoris-co iuadixo. Kd.t. quas sancivil, lecit illud non quod silii muniis
ille
(a)Ff'//.r)T[ieoiioriciisintorloi"torJoannis,u3urpato epi3C0(iiassumeret sod potius ut Iraereticos cano
;
sibi |uro lomero oiigfndi et iiominandisedis aposto- numcontemptoresauctoritateimperatoria coercoret.
lica^opi^copum •postquam hacderequiuquaginta et B Cum
ex hoo tccdere Gothi arroguntiores lacti jiira
octo diorum inlerregno disceptatuir. esset, Folicem Ecclesiarum invaderent.etclericos passim ad laica-
viruin in llomanocloro probatissimum nominavitine iiatribunallia traherent.Folix pontilex unacum Ro-
qua occasionosua.' voliiiitali lesis-li posset.Accidit ea manoclerodehis apud ipsum regem vehenienter ex-
nominatio.nominatiquo a toto clero larta approba- poslulavit qui ubi eos benigne budisspt.huii aoi-
:
tio.vigosina (luarla Julii,an.L)omini 526 Justini im- teique tractasset,ex ipsorum sententi» sanctionem
peratoris anno impeiii nono. Theodoiici logis 34 odidit, qua adoo nefaria el inconcessa, temereque
anno rogni llaba-.Sod absqno diiatione Deiis aucto- pra^sunipta.fieri oninino prohibuit Ips-a constitutio
rom tanli sceleris Thcodorioiim ^amim .barb-irum, exstat apud Cassiod., lib. viii, cap. 24.
durumqiietyrannum repentina vindicta ccclilns im Iiionysius Exiguus.qui prinins anativilato Chritti
missa prostravit.et post acceleratum diiumexitium annoF numpraie coepit.canonesque Gra^corum male
ad inloros porpotno oIogavit.Accidit, iinquilProco- translatos eloganlioii l.atinitato rlonav.t.a srcundo
pius de Heilo Gdlhorum lib.i.cnm coonanti illi mi- nnno Felicis.qui ost Christi 527,cycli.n' paschalem
nislri apposuissont mirK mugniludinis piscis caput exorsus, eum ad 95 annorum curricula pcrdnxit
dococtum.Symmachinuper occisi caputilli visum l'"ragmentuni illius cycli recitat Marianus Scotiis in
Inorit pradixispt exstantibusinFerioreinlabro denli- chronicis sub consulatu Mavortii anno qiiarto'Errat
buset torveiniuenlibus ooulis luribnndesibi ot acer- Binius) pontificatus Felicis. qui estt.hristi .52'.». Ju-
be comminari ;(]ua visione lerritusin morlium inci- slinianusimperatorcodicemdenominesnoJustiniu-
deril.et nonlongepost morluusruorit.Rerert S Gre- noumappellatum absolutum conlirmavitei volgavit.
poriuslib.ivL)iul..cap.30,quod quid-.msolilarius vi- C Ususesl hacinreoperaimprimisTribonianihominis
dorit eum inter Joannem papam ot Symmachumpa- ethnici auriqueoupidissimi,apud quemjustitia vena-
Iricium.quus occidorat,discinrtum etdiscalceatum, lis erat.Ne mireris ergo si impios imperatoresZr-no-
etvinctis manibusdeductum in Vulcaniollaiiijactari. nemet Anastasiumspntent'apontificis.concilii Con-
Succossil illi m regno Itulice Athala! icusextilia ne- stantinopolitani et Justini e catalogo imperalorum
pos,qui ex.ictOa Romanis lidi-liialis juramento. prc- abrasos.penitusqupdamnatoj.insigni pielatis titulo
cibus episcopornm regnum suum stabiliri por litle- in codice nominatos repprias.SEv.BiMUs.
rasexpetivit.Hujtis tempore S.Ephrem Anliochense (/)) Stdii (in)iof i\ Annis^ mensilius2 etdiebuslS
Kcclesifetactusest episropus. Jnstinus moibo j^enio- sedisse. colligitur ex priucipio et lir.e ponlificatus.
quegravatus.cuir. summa eequitate et relitiiorie im- Sf.v.Binmus.
periuiii usque ad nonum annum adxinistrasst t con- (c) ( Ab cbitu Felicis
efsavit episcopattts dies ires]
sulens luturis roipublicai commodis.cum consensu usque ad electionfro Bonilaciisecundi tres diesin-
otiussenatusJustiniHnum exsororenepotom impe- tPrcesseriint.iiuod alicibi leijitur sedes vocasseuno
triisuccessorem delegit.Principio imperii Agapetus monso et quindocim dio^us intelligendum est de
;
iliaconu8S.R.Ki!clesi;v'scriptoeum admonuit.qnomo- temi ore illo,quar.do post schi^ma sublati;m BonWa-
doseinadministratione imperiigenere deberet. Ini- cius cognitus est ab oranibuB legitimus pontifex.
lacum .Vthalarico aliisquenationibus pace etconcor- Sev. BlNlUS.
dia fuiem catholicam edictiset sanctionibus confir- (a) Jtiftini.Us Luc. 490.
Patrol. L.W. 1
n FELICIS PAP^ IV 12
FELIGXS P^FJE IV
EPISTOLyE ET DEGRETA.
EPISTOLA 1'RIMA (OLIM III). A Po>ilific<di liavennateusiumepi^coporumvulgato a Cl.
FRLix PAPA IV AD C.E3ARIUM ARELATENSEM. Baccliinio,ct rcruxo ac ud 1)1$. coil. reccnsito u Muru-
De luicis 'id aaicr /olium ante probationem noa pro- lorio Rer. Ital. lom. II, part. i, ad vitam S. Ecclcnoe
movcndis. Ravennatensis episcopi ('onstitutum quoddam Felicis
Dilectissimo fratri C.Tsario Pelix. pap(B siTvavit, datum occaaione dissidii cujusdam in
Legi quod inter frilernitalem vestram estconsti- Eccle/^iam.et clericos ditionis suce.En illud :
lutum.non licere ex laica conversalione
ad officium CONSTITUTUM FELICIS IV.
sacerdotale ante probationom temere promoveri : DE ECCLESIA HAVENNATENSI.
de qua reetiam nd nospervenit opinio,aliquos post Fo!ix(lV, Mun.)episcopu3 urbis Romae.
ordinationem ad vitaBsaecularis mores fuissolrans- I.audanda est decessorum nostrorum sollicitudo
gresJos.Et licet sit talis nclanda prnesumptio,pIug de pace et quicteccclesiaslica(constitutum, MuB.),
tamen esl periculosa neglcctio.Qui enim potest ve- quia pastor qui advigilans continere debetconlen-
nienti raalo resislere, et hoc dissimulans fieri per- tiones, aut damnat, aut corrigit. Oportet in hunc
rtiiltit,ip?e ma^jis mali auctor operis approh;\tur. ipsumtramitem nobisamltulanlibussimiliscum eis*
Nemo sfl itique per anli(juam consetudincm ."^peret conppic,i;quiaquorum per Dei niisericordiamlocum
eruere;quiaquaB illiciteinchoata sunt,sidamnentur g gerinius.ipsorum sequi nos decet exempIa.Exinvi-
in posterum, suos fructus generare non possunt. dia sacerdotibus Ecclesiae Ravenn.ilis talia conlige,
Nara qiiod gr idibuseruditur.si sinp perfectione do- runt,qufe(quod,MuR.)omniumcathoIicorumanimos
clrinfe ad suum pervcniat conslitulura, crrat per contri.stasse noscuntur, altercaliones, scdiliones
examinalionfm,quianon ;noc ho- rt^cipit firniit.iteni pravilKtes,qua3 omnem disciplinam ecclesiaslicam
ncrem quis per timorem potest servare.qui in ejus dierumpere nilerentur. Ista nos iterum verura
gloriam semel labore pervenit. Et laus inanis cui l)ei tiraorem ante oculos habentcs, ut nec illicitis
tribuitur laedit,ad elationem nulriens mngis qnam audaciam demus excessibus,el non abjiciamus
provosans ad ojtcram vcr.-e virtutis.Vas electionis per constilulum nostrum ordinare.quod juslumest
ad suum vernacuIumTiniotheum scribitdicens: Ne- secundum Salomonem dicentem: Non dures (dares,
tnini cito mnnus impo.%ucris.nec communicaveris pec- MuR.) traiisitumaqu.r.V.rgr.receaaenles capitulis a
catis eiliini'! {I Tim. v). Quid sibi vult : ne cilius fratre nostro (deest. Mcr.) Ecclesio. et a prcsbyte-
imponas manus Quia dignitas qua5dalur,id(;oda-
? ris,eldiaconiltus,pt clericis(clero, Mi]R.),et notariis
tur,ut duret immobiiis.Debet eiiim,antequamcon- Ecclesiic Ravennatis nobisoblatis.prffisenlibus fra-
ccdalur,longa eub deliberatione traclari.Unde ma- tre et consacerdote. nostro Ecclesio, et ejus clcricis
giglor qui el.:!montorum. ignoralinit'a?Undc guber- „ iiiferiusdesignati«,quod rationi vidimus convenire,
nalorqiii inter naulas suaservitia non monslravil ? censemus eos clericatus olficiumdebere susoipere,
Ignorat qusenHm ratio magistris debetur qui ad quorum vitnmetronversalionem parrorumcinonum
obedienliam aua corda non flexit.unde quemad.iio- non possit impugnare auctoritas. Clericos vero se-
durn in domo t)-;! conversari debeat postcris sit cundum snnct rum ratrum rogulas volonlos dun-
cxemplum.^it in omniliusclcricis.et in his rnaxime taxaleli1enuntiatoa;qiiantumad prosb\ torosol dia-
qiii punt ad sacordotia deligcndi,aposlolica' inoni- conos porlinet.slalutisjuhemus temporibussolem-
tionis eloqiiiurn.qui ait : Oporlet et lesfimoniumha- niter promnveri. DeRavennatiim vero et Classicano
bere bnnum ah his qui foris xunt (/ Tim. iii). Qua- rum Kcclesia, antiqua consuotudo servelur. Clorici
prnpler coiiiinnni consonsu.sub obscrvalione vene- vorovelmonachiadindebitumoblinpndum onlinem
rabiliumcanonuiii.ordinandum eligile sacerdotom: vol lorum,potenlinm patrocinia non requirant,per
ut ct de nostra simus salute solliciti.ol illorum uti- ([•.i.T.niit non faciendo ingratus, aut faciendo inju-
lilnlibus ronsnldnius.qui ruerint ad hunc ordincm slus vidonlur opiscopns. Qiiarla pntrimonii Rnven-
diligenler ndsrili.Dcus te incolumem ciislodiat,l'ra- natonsis Kccloeiir.hoo eet Iria millia solidurnm.so-
ter carii-simo. Data iii nonas Februarias («) post Iili3onigalionibu3clerici9omnibus,vpl<|uibiisproga-
consnlatuni Mavorlii viri ciarissimi (anno Chriati rieslsidilnm.compleatur.Siquidtamenexpensioni-
528). bus vol h.Tereditaiilius crescore, Domino nostro vo-
Agnrllus Ravcnnulcn.\is,riiini sarculi .scriptor,in suo lente ronligent, eodom Domino mediante, eliam
(oj /'oW co.isuliitum W.;i'()r<if)Vuigali P.G. M. sou diooAroUlonsi voraloctiono.disnisp.TBnntnmtmgpp,
BoKTil v.G.QufT Idliia subsoriplio siisiionsos<lii>iiim ol roddila aiirlori siio oi.isloja.id osl Felioi IV, ou-
hnbuit doctos.cuni Pflicii» III lemporibus.cui
viroii jus annus pocundus in eum inciflil, qui luit
post
bjpccpiatola proplorRoolii mnsulnlum Irilturbatur, 'cnpiilHtum Mavoilii, id est in annum C.hrisli 528,
C.T^nni.qiii o(iisci'[iii9 nonilurn enit.roiigruere no- qiio CroHnruis nnnurn agebal in opiscopalu Hio 25
men non po-ao intollit^v.rcnt.ol riinlracum FclicelV. (imo 2'.^, rura ad cum .jam ab ann. 602 scripserit
cui rongru»?rol Cfpsnrii episcopatus.Roetii consula- Symmacbus papa). Jac Sirmondus.
tum minime convenire.Nunc vero, rcstiluta ex co>
j:j KPlSTOli/1-: K'V DKCMKTA u
(liiurlm |)orli(.!)i luljlcianliir (pnillclal, Muii. ) ,»^0 A •oriijllonH •uncipwint. ut (^uotieni «xeK«rit cauM,
ttllMIMI llt lircvilMIH (ir(litluliH, l|llilll Hlll^ltllM (liHlrl lldolitnr pruloraiitiir, conlrudanl, at(|ue r«ctpi«ot.
builitr liiliMi^ noii pONHit BiicitiKliini iiioritu, »0- Uinniu timtcncunt juHHione nt ordinalione opi»copi
ciiiKhiin loou,i]iii oninia DtniH Hncuniliiin Jiihliliain aui ooHilom JuliAiiiuH nnii oro. IdGO nnlrn linivnrit
ol iimMsnriiiii cotisliliiit ila iit iinif^iinlMiiiKi cxlra doHrnlionda Hunt nccloniaHlicA docuatonlu, nc ullo
noccHHitiiUiii) intirniiluliHUittcaiiMiin iiloncamallarlH iitodo,Mut Huecoptu poronitt, aut U:w\ntrr. t\\jin Hunt
omnia huo onicio vi^iluntor oliBPrvol. Ilcililitun
in
nocoHHuria ulililutibiiH occlotkltHticii cibiborl noa
(o.\ooptu, Muii.) voro |)riodiorufn nivo uccoBuionBS
poHnint. ijui tumon Nuoobeerfaa-
notarii in ofilcio
proplorrci liiiiiiliariHcx|icnHaH,vi)lcxcniii,ifita<(livor- tcH,Htroniti, uonHoi|uantur nino imminutionc com-
8i8oll'crimtitr,t^lconvivia(|nii'c.iMcxhilioro,vc,l |iri>locl inodu Hibi, vol prioriltue huIh antii|uituM deputata.
IpHi otiam,Blcut nxi^it ratio, ot anti(|ullaH o rdinavit
Bui, vol inoriio, vol pro advenicnliuin HiiHCopliono,
libollon.ot 8»curitut(>« totiun putrimoiiil eccluaiuKli.
necoaso OHt,opi8Copo conHtiluiinua dolioro prollcero.
ri,(|ti(iritiiiintorftHtHubHcri|io>4opiHCopi munu.contra-
Nulluin oonjurnlioncm,niilliiinronvonticulitm,(iiiod
danl.(JitibuH voro oiim HOsculuriH cnnverHutioniHbo-
vol iipud luicos rsHO non potcHt impuniliim in Kcclt!-
minibu.s nullam noci^ssitulem rci ramiliaria loleran-
sia Dci, iillnH lacoro lcnlcl cx clcro. Nain sicul nos
^''.'"' ''^'^•«''•"«t''^' J"»-'". ?''""''«. v«' urbana,vel ru
optamua no suporna niisoricordia patiatur admitti, B
Hlica diiln fliiiit,opiHCO|)i sollicitiidino pcr cos, qui-
sio^aiijuiH tentavorit,aontial uucloritulomcanonum,
el occlosiuHlicaiiiiii!<ciiilinani Hnctiiidiiin A|tnsti>lum
bua JusHorit clericos nd dominium icvocetKccloHie,
diconlom : F,.ct'C:lr>ttfs iii rouspfctii uiintitiin corrigc, noc (leinceps,prffiter caiieam auperius comprehen-
ut resiitui timorem A(i/»(M//<.Morenntur boni luude^n, sam.dare prfBHumat. .Maslalo vero archidiaconus
Ecclosiffi R.tvcnnatis commoda ejusdom (oidem,
(jui in oporibus Doi vigi!ant;sonlianl aircclum pro-
MuR.)loco Jiixla anti(juamcnns*uetu(lincm dcpulata
prii SHCordolii.tiui por obedienliain suum vidontur
sine imminutione percipiat, sicul eos qui anlc eum
ornare proposituni; glorientur nmorc ponti-
ilc sui
fuerunt.claruerit consecutos. Monaateriu vero viro-
ficis, nui in siiis olliciis ab oporibus Dco placitis
ruin sive ancillarum Deiabepiscopo ordinentur,ut
ouincjnsobsoiiuiis aon de?istunt;9icutdivinaloquun-
omnibus ratio, justitia, pax et disciplina Borvelur.
tur oloquia: />/(/» M$ est operarius mercede au(j. \d pa-
trimonium veroEcciesitccx corumepiscopijudicio...
A nobis hajc loci nostri exigit ralio non tacere (ta-
ceri,Mun.),fratri noslro Ecclesio ea imminet cuslo-
ex dero persou.T eleclaj cum solaliis quic pro no-
dire, quia pacem generat cum canouibus servata
tilia dcputaverit opiscopus sub idonea fidojussione
justitia.Dejuslitia caritas procedit.per quam !'eum
miltanlur.quorum lldes fueril.etindustriacompro-
videmus, et per cujus gratiam haec possumus prae-
bala,ut et alimonia pauperum fraudem nnn palia- C cepta servare. In nullo ergo esse convenit negli-
tur, et quuititas palrimonii EcclesicC latere non
genteSjSed vigilantes ad omnia, ut taleutum, quod
possit, etunusquisque ciericus sub tiniore Dei, et
nobis est creditum, cum boni operis aui:umento
proprii sacerdolis de his qnse sibi commissatuerint
(iinsumpnlo, Mun ), ipsi omnium bonorum datori
exponat (idditer raliones. Illud vero quod omnino
redlamus Recognovimus. Coclius.
acreligiosodehet exsecrari proposito, nosnecopor-
Felix episcopus Ecclesia? catholicae urbis Roraa;
tebat loqui, nec verbis cxponere. I*ervenil ad nus
hiiic constituto intcr partes subscripsi.
aliqoos de clero spectaculo interesse, quae res ila
NOMIN.\ PRESBYTER0RUM.DlAC0N0Bt'M,VKI,Ct.EniCORUM
crudelis est, ut animas catholicorum pro sui exse-
RWENNATENSIS ECCLESl^, QUI R(^MAM VENERINTCUM
cratione conturbet.ut quos in domo Dei divinuelo- EPIsr.OPO.
quia reeitantes audivit, eosdem contra mandata in Patritius presbyter. Faustinus acolytus.
spectHCulisaspiciat convenire.In his disciplinacon- Stephanus presbyter. Romanus acolytus
funditur, divina prsecepta caicuntur. Unde oportet Constantinus presbyter. Severinus acolylus.
episcopura et de hacparte sollicitudinem gerere,ut Servandus presbyter. (Andreas acolytus. Mor.)
si non faciunt, non faciant in futuro,et si faciunt, (Honorins prepbyter. Petrus lector.
juxtadisciplinam ecclesiaslicamcorrigantur.Si qui ]) Mur.) Marcus lector.
vero de clero prsedia urbana, vel rustica ad Eccle- Exuperantius presbyter Asterius lector.
siam pertinenlia detinet, eisdom libellis snb justa Clemens diaconus. Petrus aller lector.
pensionis festiinatione factis statuiraus collocanda, Ursus diaconus. Andreas lector.
hac ralioi)e(ut exinde,MuR.)quod in quo raodissuis Felicissimus diaconus. Marinus defensor.
solcnt accipere ipsi retineant.quod superest eccle- Vigilius diaconus. Majoranus notarius de-
siasticisinferantcompendiisproluturum.Circspra;- Neon diaconus. fensor.
diaurbana,vel rusticacaeteraque mobilia proaniraae Joannes diaconus. Herraolaus primicerius
suie meicedeafitlelibus no.iiinalim diversisbasilicis Stephanus diaconus. defensor.
derelicta, vetus consuetudo servetur. Notarii vero Gerontiussubdiaconus. Honorius cantor.
juxta ordinem m ttrJculae, primi^^erii, secundicerii, Honorius subdiaconus. Tranquillus cantor.
tertius.quartus, quintus, sexlus, seplimas, suo pe- Petrus subdiaconus. Antonius cantor.
riculo in conspectu presbyterorum, et diaconorum Vitalis subdiaconus. Meliius cantor.
Qocuiuenta ecclesiasiica, sub fidelium brevium de Julianus acolytus.
15 AD EPISTOLAS FELICIS PAP^ IV. 16
NOMINA PRESBVTEnORUM.DUCONOHUM QUI ROMAM VE- A ex ManichfEo ciroa hsec tempora conversi, legendis
NFHUNT CUM VICTORE PREsBYTKRO ET MASTALONE apud l.alibfjum tom. V, pag. 800 Ven. edit. Deni-
DIACONO. que Semipelagianorum dogma exagiiat concilium
Laurenliu^ pn s^byler. Florus Ipctor. Arausicanum ii anno eodcm ,^29 habitutn. IIis in
Rusticu? prosbyler. Repiiratus lectur. anteccssum auimadversis, modo epitome illa pro-
Viclor presb.vter. Luminosus lector. mpnda,quam profero ut est incodice cum numera-
Thomaa prcabyter. CaUinnius lectori libus notis singulis canonibus ascriptis; quae sane
Maptiilus (liaconus. Ysaac leclor. nota? ciim numcrorum scricm minitiie quidein con-
Magnus Hiaconus. I.aurenlius horrearius. tinualam,Keil ordineru iuterruptuni seivent, apcrto
Paulusdiaconus. Petrus decanus. satia indicio dcmonstrant e majori aliquo excerpto
Agnellus diaconus. Stephanus decanus. ea quaj ibi dantur decerpta fuisse.
Maurus subdiaconus. Vindemiu.s acolytus. KX EPISTOI.A
Stephanus acolytus. Golos acolytus. FfcLICIS AD SICILIENSE8 EPISCOPOS.
Vincemalus acolytus. Llassianus acolytus. XVII.(ajArianos incatholicafidevenienles pcrma-
Thomis lector. Laurentius acolytus. Los impositionisrecipianter[/e^.per manuiimimpo-
Laurcnlius iector. Stephanus acolytus. sitionem recipiant].
B
AD SEQUhNTEMEPISTOLAM AD.MONITiO. XVIII.(/;)Omni doniinicodiecommunicarebonum
Antiiuam illam canonum epitomen.quam in ve- est.si se abstinent a peccato.
tustissimo Lucensi codice nongentorum annorum .XXIV. (c) Sine invitatione Dci nullus ad salutem
nactus sum, evolventi, occurrit synopsis epistolaj venit.
cujusdani Fclicis ad Sicilienses episcopos, quo sub XXVIII. (rf)VIa!uin non esse a Deo factum.
titulo canones 8 colocantur. Cum vero in iis cano- XXX. {e) Bonae sunt nuptiae.
nibus qusdam agnoverim quae ad Arianorum resi- XXXl.lVlelior est continentia.
pi^centiumrec^ptionem in [''cclesiani pertitient,aliii NOT.E IN EXCEKPTA SUPEKIORH EPISTOL;*: FELICIS.
vero quae Pclagianorum vel Semipelagianorum hje- (a)/lriaHo,?,elc.ltci Siricius papa ad Heimericum
cap.
resim jugulabant,ao tandcra quffidam inManichaeo- \ .
{b)Umni Dominico die,eXc.^(^ communione diebus
rum dogma de malo a Deo producto invecto ; haec
feslis qu.-Epro consiieto iMorc accipi diebus illis
omnianonnisicumFiilicelV congruere possecensui. oblinuprat, vidc concilium Emeritense anno 666,
Primo enim h.xresisPelagiana cum Felice II cohse- cai). 14.
nequ.iquam potesl diii enim post decessum {c)Sine invilatione Dei. Vide concilium Arausica-
re ;
damnari coepit.Eo igitur
num II cnp. 19.
Feiicis II innotescere ac
(li) Miilnm uon esse a Deo factum. Vide anathe-
pontifice retnoto.Felix III, et Felix IV succederent.
p
matismos a Prospero Manichaeo signaios. cap. I.
A III cur epitome haec noslra removcatur id
Felice et 2.
suadet. quod ejus tempore Manich.cos Ecclesiam {e]Bona; stint nnplix, melior est conlinentia, Vide
Augustinum toto lib.de Bono conjugali(a).
turbasse nullibi legimus. Vicissira aulem cum Ke-
lice IV omnia congruunt.Ariani qui Africam et Ita- EPISTOLA ATIIALARICI REGIS
liam infcstabant, ut ex concilio Vasonsi anno 529, DE ELECTIONE FELICIS.
id esl sul) P'elice IV celebrato cap. 5 discinius. De (Ilanc ppistolam videais infra inter opp. Cassio-
Maaicha;is planutn est exanathematismis Prosperi dori.Variarum lib. viii, epist. xv.)
(rt) Hoo ipsutn excertum epislohe P^elicis ad Si- quam pumdem de dogmalibus librum degignari.
cilien^es io Vnrononsi codice.")9 micti Billfriiii fra- Nomon vero Felicis ideo pr.plixnm censeiit quod
tres Hniinadverluul senlentias sub hoc tituloallatas in codice, unde h.rc breviator dcsiimpsit, Ptatim
conlulis'»*^' se ciitn libro ile Doipnulibwi
Ecclcsiiisltris posl Fclicis lllepistoUm ad Sicilii'n>pm succedprcnt
edito in a|) ifind. Inm. VIII S. Aiignslini, .•ilijiic ex \'idc Hallcrin. Oper. S. Lconis tom. II I, png. 271.
numf>ri.s a; n; us ipsi-' CDn.perisNt; nihil aliud hiece Mansi.
AD EPISTOLAS FELIGIS IV.
EPISTOLA II. [Olim I.] D Magno munero (5. Lco. rp, .54) mispricordia Dei
FF.LIX PAPA IV AD OMNES EPISC0P03. toliusEcclcsi.-B catholicin multiplicils siint gaudia,
(H.TC ft sequens ppislida voOeia; vitio iHborint.) cum Ecclpsiarum slatus covigctordine quo aposto-
I.Qii 1(1 mis\iiriim rr/i?'"^!'»" nlibi f]'i'iin in Dco liict-
lorum succe99i)re.s illum statuerunt.Et oum antirjui
li% locii iion (lclfcat firri id.m' niiiiiiin roiiifiilirit ne-
cetniai hostis astiitia euTn turbaria>(no9Cimus,non modico
II. Dp rcri siurum xacraiionis dubilatione quid lit conlristamur miprorfi.Oiiaiii ott causatn^fatreshor-
agrnffum.
lamur mnnpmus el n.igilamus,ut a tramilc aposto-
Dileclissimis Iratribus omnibiin episcopis per
instilulionis nci|ua(juam reccdati9)/./cw,<;/).H4),
lioic
diversas provinciaa constitutis Felix episcopus ia
nec a capitc di8sideatis,scd fidem et ordinem quem
DomiQO ealulem.
n API-KNDIX. 18
iipoHliili ot ii|)(iH(olici viri nlatuKniiil ul>8i|U(i ullu X Doo. porfncit, ol lompluiii cum nUari, «t rtllquvArl
haitiiliili(Ui(^ luDiiiiliH.NiKii ! (oluiiinnMilicuJuH mn- dlvluum ruUuni pnragunduiii, conHAnrBvU,ln libr«
Kiiin iloiiiUH ruoiiiit, i|iHa piiiilni iIoiiiuh iiiitiimn l\i-gutii inlor rinlora Ingitur ila : /HdiHcani (inquil
Hliiliil, Hin (<l voH, i|Ui coluiiinni KculitHiin UHtiH,Hi SuloiiKiii lioiiiino • (/// /lr(/.viiij ' i/ In hat>i-
InlKiriirtiii i ('iiip(M'iliH, Hanclii KrcloHiii, i|iini por voh « luciiluiii tiiiiin, lorli<inliiiiiiii (lii ;>ufn ; "ita
ro^ilui , lalicHCil rl liiliitiir. Ilirc. MriilrnH) i|iiin iticii oto. .IiihI. )« Holiuiii tiium iii Hnmpitfrnum. Coo*
valilo liiiinnila hiiiiI, rt Hiniiiiin iiiiiili>rniiiiiin pini- « vortit(|ur< rA.\ l'noi(;in nuarn, nt b<;nndislt urnoi ee>
Hiin(la,at(|uon(«(lanlcavuii(|((.lpHa(Miiiii purnn V(<rilUH •• cloHiif iHraol. OmniHonim «>rcln«ia Uranl Htabit,
uil : ViM rsii\ «i/ li-rr.r; i/ikk/ xt xdl ri'nnurnt,in quo '• ol nit:UciiiulicluH DuminuH \W,uk lHruol,i|ui locu-
Sdlirlur (Miilllt.y/)! Iilcn (ouriHHiiui) vuh iiiuiico, (|(iiii « tiiH (!st oru (luo ud Duvid |iutruiii m)'uiri,ol in nia-
dobitor HUin vohi^, ol viililn voh ilili^u. Kl (|uan(Jo ••nibiiH oJuH |)('rrocit,dicon»:A diu (|ua eduxi popu-
bona audio do vobiH, nimiH huiii KitviHUH: ot pron- t liim inciim iHriinl dn i1<:gyplo,non olexl clvitolcm
Ira i|iiaiiilo iiialu, ntiiiiH oontiirliatiiH. K^o voro, (dlo univorHiH tribiibuH iHraol.udn lidcnrrturdoiniia,
iluuinviH a voliiH pcr lnn|.;a torrHriiiii at.|no iiiarin (• ot PHBol noiiinn nionm ibi ; Hcd »dc^;i D.»vid, ul
intorvulla di><,iiiiiclUH eiui, huhi laiiicn oinnino vu- meum l8rutd.Volijil(|uo !>»-
•< cHaot Hupor |)npiilum
bi-^ coriii> ciiiijiiiicliiH, libiuo ilc lioatiludino vcHlra
B « vid pater iiiouh (citiduaro doiiiurn nuinini liomini
orira mc mi>ili.>( (unnilios conliilo, (]uiu ciiiii mo vi-
•• Doi I«!rael,ot ttilPoininuH ud Duvid patrcm meum:
oinBini diiiixiti.-^, u mo lon;;o non 0'«liH. llndi' ^'raliuH
« Quod cogil.iHli in cordotuo mdillcurfl ddinurn, no-
rororinuiH illi graoo Hinupi (Luc. .\iv ; Mdtlh. xiii),
« niini moo,bpno ipsum mcnto Iraclanii.
focisti.boc
ox inodioi doHpicabilis>]un sominis
(]ui Hfieoio, itn
« Vorumtnmon non rKdilirubis domum sed flliis
tu
rnmi-^ ox oadotu radico surgoiililiUH, alquo 8o dis-
tuis, qui e^tredictur do ronibua luiH,ip8o rcdilicabit
londoniibiia, u.-^inioiiuaiiuo ditVusij, nt in oia vo-
« donum nomini meo.tjjnlirinuvit Doaiinus 9(>riiio-
latiliu ccjcli (ounctu) nidilicont ^ralia^iuo sit (or-
« netTi8uum,(iueni locutua est, stelitque jiro David
;
mento illi quod tribus furinio salis loliua humuni
• patrc meo.et sedi super tlironnm Iirael.sicut lo-
goneris inussuin in unilute conspersit alquo pur-
:
« cutus est Dominus. Et aedificavi donum nomini
vo lupidi.qui abscissus csl de nioatesino nianibus, locum or-
« doiiiini Dei Israel. Et conalitui ibl
el occupuvil univcrsuin fuciem orbis torra\qui ad
«cae.in quu foeilus Domini o.-^t^quod pcrcussit cum
hoo se usquequaiiuc distendit, ut omni huuiano
(1 patribus noslris, quando egressi sunt dc terra
gonore in unitatom redacto.loliuscorpus perlicere-
« .1i]gypti.Stetit aulem Saloraon unte altare Domini
tiir Kcclosia^, atqno ita ad tolius compagis pcr-
« in conspeclu ecclesiae Israel, et exp;indit manus
tineretcominodum membrorum parliulis ista dis-
« suas in coelnm, et ait Domioe Deus Israol, non
tinctio.Undenos quoquea nobisnon longe sumus: ^
:
est similis tui in cibIo desuper, el super terram
quia in illo qui ubique est u num su mus^yonn.xx). Aga-
<i
« deorsum, quicustodis pactum et inisericordiam
mus crgoei gralias.quia solutisinimicitiis in carne
« servis tuis, qui ambulaol coram le in toto corde
sua fecitnt in omni orbeterrarum unus essotgrex,
< suo. Qui custodiati servo tuo Dovid patri meo
etunumovilesubse unopastore, semper memores
« qnae locutiis Ore locutus es, et inunibus
es ei.
qnid uosegrej^ius pr.-edicator admoneatdicen9:.So//t-
vinculo puci.^^^Eplies. " perlecisti.ut ha^c dies probal.Nuno igitur.Domine
eili serv.ire uiiilatem spirilu.t in
iv). Sanclilatis vestra'scripta,quaeail scdem apostoli- « Dous Israel.conserva David famulotuo patri meo
cam misistis super quibusdam consultis, quasi ad « quee locutus es ei, dicens Non auferotur de te :
caput.ul iniie acoiperetis responsa,unde omnis Ec-
« vir corara me, qui sedeat super ihronuin Israel,
clesia totius religionissumpsit exordium,gratanter « ita tamen, si custodisrint filii tui viara suam, ut
suscepi, et breviter vobis rospondere curavi. « ambulent coram ine, sicut lu arabulasti in
I. De ecclesiarum enim consecralione,el de mis-
« conspectu raeo. Et nunc, Deus Israel, firraentur
garum celebrationibus,non alicubiquam insacratis « verba tua, quae locutus es David servo luo pa-
Domino locisabsquemagnanecessitatetieri deben', « tri meo. Krgone putandura est quod vero Deus
liquet oranibusquibussunt notaNoviet VeterisTe- D « habitet super terram?Si enira coelura et ciDeli cce-
stamenti praecepta.TfibernaculuiTi vero Mosen Do- « lorum te capere non possunt, quanto magis do-
mino pr8ccipientefecisse,et sacrass^^^^curamensa et al- K mus haec, quara aedificavi ? Sed respice ad ora-
tari ejus,et OiBlerisvasisutensilibus addivinumcul- « tionem servi tui, et ail precesejus. DoraineDeus
tum expleiidura legimus(iVum.vii):et non soluradi- « meus.,\udi, Doraine.hyranum et orationera,quam
vinispr.-eceptisacprecibuseasacrasse^sedetiamsan- « servus tuus orat corara te hodie : ul siut oculi
ctioleiunctione,Dorainojubente,perlinissenovimus. « tui aperti super doraum hanc nucte et die,3uper
Qualiter auteiu hi-cc facta 9int,etquoraodoipsasacra « domum de qua dixisti Erit nomen raeum ibi,ut
:
non quam sacerdotes
alii sacra unctione delibuli, « exaudias orationem.quam orat in loco isi.o ad te
Dominoque cum vestibus sanctis sacrali, et levitae « servusluus; ut exaudias deprecationera servi
tractabant,ferebant, erigebant,et deponebant,inip- « lui, et populi lui Israel, quodcunque oraverint in
sis instilulionibus, quae(Domino jubente)perMosen « loco isto,et exaudias ir. loco habitaculi tuiiucoe-
conscriptaesunt.inlege Dorainireperitur.Qualiterer- « lo,et cum esaudieris,propitius eri». Si peccaverit
goDavid regum piissimus amplilicaveritcultura Dei, « horao in proximum suura.et habuerit ali(]Uodju-
ettemplumDorainiaedificarevoluit.sedpropter mul- « raraentura.quo teneatur astrictus,etvenerii prop-
lura sanguinera, quera effcderat, prohibitus est.et « ter juraraentumcoramaltari tuoiodomum tuara,
ipsecoUegeratexpensas.Salomonqueliliusejusidip- « tu exaudies in coelo, et facie9,el judicabis servos
8um,quodip3efacereoplaveral,juventeet auxiliante « tuo9,condemnan9 impiura,et reddens viamsuam
19 AD EPISTOLAS FELICIS PAP^: IV. 20
« siippr caput ejus, justilicansque justum, et re- A << quoseduxistideterrajEgypli.demediofornacisfer-
" retribuensci secundum justitiamsuam.Si fugerit « refe.ut sint oculitui aperti ad neprecalionem sor-
" populus tuus Israel inimicossuos (luia peccatu- « vi tui cl populi tui Israel,et exaudies eos in nni-
« riis C9t tibi et npentes pn)nitentiam,ut confitenles « vorsid.pPL. .juiLius invocuveriut te.Tu eQiiii tepa-
« nomini tuo, venerinl, et oraverint, et deprecati " rasti eos in boereditatera deuniversis populister-
« te fuerint in domo hac,exaudi in ccelo,et dimitte « raj.sicul locutuses perMoscn servum tuum.quan-
« peccatum populi reduceseos in ter-
tui Jsrael,et << doeduxisti patres nostrosde terra jEgypti (.fi^yp-
« ran. quam dedisti palrihus eorum. Si clausum << to),DomineDeus.Factum est autem,ciim comples-
« fueritccrlum et non pluerit propter peccatum co- « set Salomon orans Doininura omnem orationera
« rura,et orantes in loco isto pccnitentiara egerint << et deprecationem hanc.surrexit de conspectu al-
« oomini a peccatis suis conversi fuerint
tuo, et « taris Doraini.Utrumque cnim genu in terra Cixe-
« propter ainictionem suam,exaudi eos in coelo,et << rat.et manus expanderatad cocium.Sletit ergo,ct
« dimittp poccala servorum luorum,et populi lui << benedixit omni ecclosiae Israel,voce magiiadicens:
ostende eis viam bonam.per quam ain-
« Israel, et t< Benedictus Dominus, qui dedit requiera populo
«bulent,etda pluviam super terram.quam dedisti « suo Israel juxta omnia quae locutus est:noaceci-
t populo tuoinpossessionera.Fames sitobortafuerit "dit ne unus quidem serrao in omnibus
p (ex orani-
• in terra,aut peslileritia.aut corruptusacr.autceru- « bus bonis) q\irc locutus est per Mosen servum
«go, aul locusta,vel rubigo, et afdixerit eum ini- « suura. Sit Dominus Deusnoster nobiscum, sicut
" micus ejus portasobsidiens,omnis plaga,universa « fuit cum patribus nostris,noo derelinquens.neque
« inlirmitas.cunctaque devotatioet i'i:precatio,qua! « projiciens, sed inclinet corda nostra ad se, ut
« acciderit orani homini de populo ,tuo Israei; si « ambulemus in universis viis eju3,et custodiamus
« quis agnoverit plaganr. cordis sui, et expanderit « mandata ejus, et cocremonias, et judicia, r^ua-
« maoua suas in domo haf!, tu exaudies in ccelo.in « cunque mandavit patribus no8tris,et sintsermo-
• loco habitalionis tuaB,et repropitiaberis,et facies, « nesmei isti, quibus deprecatussum coram Domi-
« ut des unicuique secundura omnes vias suas.sic- « n», appropinquantes Domino Deo nostro dieac
« ut videris cor ejus (quia tu nosti solus corom- « nocte, ut facial judiciura scrvo suo, et popuio
« nium filiorum horainum)
ut timeant te cunctis
;
» suo Israel per singulos dies, et sciant omnes po-
« diebus quibus vivunt super faciem terrie, quam « puli terrae, quia (»ominus ipse est Deus, et non
« dedisti patribus nostris. In super el alienigena, « est ullra absque eo. Sit quoque cor noslriira per-
« qui non est de populo tuo Israel.cum venerit de « fectura cum Domino Deo nostro, ut ambulemus
« terru longinqua propter nomen tuum (audietur « in decretis eju9,etcustodiamus mandata ejus sic-
« enim noraen tuum raagnum.et manus tua fortis, « ut et hodie. Igitur rex et oranis Israel cum eo
" et brachiura luura extentum ubique), cum vene- " imraolabant victimas coram ()omino.Mactavitque
« ritergo, et nraverit in loco hoc, tu exaudies in « Salumon hoslias pacificas,quas immolavil Dorr.i-
« coelOjin firraamento habitaculi tui,etfacie8orania « no, boum viginti duo millia, et oviura centura
« pro quibus invocaverit te alienigena, ut discant <i viginti millia, et dedicaverunt templum Domini
M universi populi terrarura noraen tuum tiraere, «rex et filii Israel. In die illa sanctificavit rex me-
« sicut populus Israehet probent quianomen tuum «dium atrii,quod erat ante domum Domini. Fecit
« invocatum est super Horaura hanc, quam oedid- « autem holocaustum, et sacrificium, et adi-
ibi
« cavi. Si egressus fuerit populus tuus ad bellura n pem pacificorura quia alturo oeneuni quod
;
« contra inimicos suos, per viam qiiocunque misc- « erat coram Domino, minus cral, et capere ur^n
« ris eos,orabunt tc contra viam civitatis quam ele- « poteral holocaustum.et sacrificium.et adipem pa-
«gisti,et contra domum quanr. a^dificavi noniini tuo, « cificorum. Fecit ergo Salomon in tempore illo
« et exaudies in cndo orationem eorum et preces « fpstivitalem celebrem, et omnie Israel cum co,
« eorum, et facics juilicium eorum 0"od si pecca- " multitudo magna ali inlroitu F.math
usque ad ri-
" verint tibi (non est enim homo qui nnn peccef). « vum .Fgypli coram Horriino Deo nostro septem
• et iratus tradifleris eos inimiris suis, et captivi D • diebus et septcm dielius. id cttt quatuordecim
" diirti fuerint in terram iniraicorum longe vcl " diebus, ct in dio octava dimisit populos. » Judaii
• propc.cl egerint painitrtntiam in corde suo in lo- ergo loca in qiiibus Domino sacrilicabHnt divinis
« co ca[)tivitati9, et ronver.-ii deprccati fiierint to in habfl)Hnt3uppIicalionil)iisconsp.rrata(8upplicatiorii-
« cofitivilate sua, flicpntos :l*occaviniU9, inique pgi- bii8 consecrabant), nrc in aliis quaiii in Deodicili^
" mup, impie gessimus, et reversi fuerint ad loci» munera Dominooftcrebant.Si enim Judxi.qui
« te in universo universo suo, et tota anima sua, iimbra? leKis doserviebant, hajo faciebant, nuillo
« in tprra inimicnrnm Piioriim, nd qunm caplivi magis qnibiis veritas patpfacln est (n) templ.i Do-
« ducti fuerant, et nravcrit to contra viam tcrraj mino a'diliraro,t'.t (pruut ir.cliiis pf)HF>umus)ornaic,
« flUffi, qunrn dedisli patribua eoriiin, et civitntis eaque divinis precibua, et sanctis unctionibus auifl
« quam clegisti, ot templi quod {eriificuvi nomini cum altaribus et vasis.vc.Htibus quuque,et reliquis
« luo; f xaudies in cmlo, in firmamcnto solii lui, ad flivinum culluni pxplf;iidiim utcn.ailibus, devote
orationcrn eorum et prercs porum, et lacies pt ^olcmnitor sacrare, ctiion in aliis locisquani in
« Judicitim eorum, populo tuo, qui
et propitiabpris Dotnino sRcratie abepisropis, et non a chorepisoo-
« peccBvil tibi:et omnibus iniquitatibu8eorum,qui- pifl, qui saepo prohibiti 8unt,ni8i(ut praidictunie.st)
• hns pr.Tvaricatisiinl ir. |p;et dabis miacricoriiiam summa exigcnte ncresgitate, missa» celebrarp,nec
" curam «ia.qui eo.s f«|)tivos haliuerint^utiniserean- sacnlicia uirprre DumiDudpbeimis.Ftlioc si suiiima
• turp''. Pnpulus cnira tuua cst, ot htcredilas tun. nrrpo-aitfisagerecompulerit.nonin doraibu8,quiain
(a) U Jtuh. addit lib. iii, cap. o^. ct gralia et veritas pcr Jaum dala esl. Mansi.
21 APPFAniX', tt
Hii.rin onnonlhiiin«cpi(lciiiinfli.iiilhii(«<.lU.ril|.rolii- A " "•;nt«« ««loto •«lornn«i. V|.|«.i«n«qui« mtlum pro
l.itn Hiiiit, Hiwl in liilDM-nnciillN, iliviiiJN iiricil.iiH « mnlonlicui rcrdlnt '
*r<t
plilltllioillllH lliniliH, Xlin IIIIMItlH llillllino i*.U'll|llH,Ot » Otaiiiiiiiiiiiiivianiii,nt III
inHuiTii II nciii.no 11 |HinlilloibuH (lclil.iitiit,pri)auinriiH • iiilflrmi»iilon<inrnl«. In .
j
|nl |ira<llxiiiii o«t) nocoHHitutfi, nl iion pro liliitu ou- " 0"lenimvolunt*Hl)niir)Chri».lMjr«ijirM.mfilhu«»O'
JilHi|iiMiii rl |ii^rilln a^Mliir. (StMtntiiiii) Hntiun cr^o « blH Spiritiim nolitociHtinKUflri*. proph«tlMnolitit
oiit, iiiiMHain iiiMi rantarc {Conril. fiuis. lil>. i, rnp " H|icrncrr';oiiinirtniilcm prol, ,'
Kl ; el Capilitl. VII, M:U),uulnon uuiliro (S. llreijor. u nKtn. Abomni Hpnciiwiiala iil :;,
ep, IH, lih. iii), i|iinin In illiH looin nlti liori non opor- " nouHpici«Honrlillo«!t vonpnromnit.ul pl-
Iflt : nhi (ul Ha>|)i>ili('tiiiii •hI) |iro Miiniinn conlin^ut < rituHVflHlor, Pttnima, otrorpunHinfl iiufreln Intrl-
no{MM<«il(ito, (|ii<iniiui noccHHiliiH iion tiulict lo^itin. « vcntiil.oiinninotlriJnHiiClif
llnilo Horipluin ont : yiile tif offrrnx hitliu-nuild lua T)) " DntacnloiKlM Murlii, I.i... .,.,«
in otntii loro quem qucm rleq-nt
viileris, se<l in loro clariMsimiH conHulibun (anno CK.
Dominux DrHxtiius [Ifrut. x). Kt in Kxodn l«»Kilur :
Yos viili^tts, f/i<»(i (/* nrlo loculus sum fohis /V«« :
l-:l'lSTul.\ 111 nl.lM ii^.
fucielis ilros ivurntros, nrr deos uurros litcirlis vohis; i.
Al. HAUl.SAll.
allare de terra [arirtis tnilii, rl ol]rretis super illud
holocnusfit el paritica feslra otus vcslras et Itoves in Lnuilnl in rn ituilium rullumifur i;i rcilriinm, i/uoitque
;
sltrfii.i liunorft viinnmque fjnm/inm rrli,/i',i,ii i.i.tl.
omiti loro in quo mrmoria fuerit nnminis tnci {F.rod. hatirnl.
xx) Kl aicul non alii (|iiiiin Bacrnli Doniiiio .'^uccr-
dotos debciit inissas cnntaro, noc anoriflciu siipcr
Singularo mcmbrum Eccle»iaB, *
tus rclif^ionia
«nipliliidinom existcrc, cl a nobis reverenlisHiino
altaro olTerro : sio neo in aliis ({uam in pro^rutis Do-
coli, t>atiH ost omnibua mnnifcatum.
mino inncrtttia locis niisHas cnntarc nul sacrincia of- In ipso cnim
apice nobililalis, multo nobiliorcm LlccbtHia; devolio-
forrolioobit. Si autcm, iil lepiliir in concilio Laodi-
ne.Ti impondis, et magis i;i'ta Christiagnilione priB-
cen9i(#a; ver.%ionr Dionysii F..vi!iui) capilo 20,ciuod(a)
coptis ejus oblemperas, et in fide potius exsultaa,
hi i|ui non sunt ab episoopis ordinati lam in eccle-
siis qnttin in doniihns oxorcizare non possunl,
quam tanti generis nore juctaris. Suinma virtus
inullo iuai!;i3(»i/«M.v)inajorisgrndii3 minisleria, nisi
(Summae virtulis) est vicisse gloriam carnis, et
abois qui ad cos gradus sunt sacrati quibus funpi uiagna est Chrisli gralia (magnas gratiae) nobili-
dobent oificin ngi vol sacrilicia olTerri licet. Quod tatPin moribim superesse, domina filia merito illu-
autom(iit paulo supcrius prajlibatum est) oblaliones
^tris. Certa igitiir existens.dilcctissima^vitfle hujiie.
in domibus offerri non debent, in eodem concijio ^ .'^"^'"'^""q"^ s""'- spa''» aeternis di»ini.-,que olficiia
capite 58
^""Slrare contende, utqui insignem teprie8titil,red-
(/>; prohil.itum habotur, ita : Non oportet
»n domibits obliiliones celehrari ab episcopis et prcsbtj- ^^^ *^'b' 1^^'" 8«'cula clariorem.
««•ri.v. Solemnitates vero dedicationum eccipsiarum Ouapropler tuam
hortamur diiectionem, ut bo-
etsacerdotum per singulos annos solemuiter sunt num,quodcc£pisti,8emperimplerenondiirera,« ;qui.-»
cclcbrand», ipso Domino exempla danto, qiii ad fe- "°° laudatur initium, sedlioig. Sapientiam enim te
stum dedic.itiouis templi,omnibus id faciendo dana hortamur diligere et scrutari, ut rationabiliter et
furmam, cum renquis populis eamdem leslivitatem sapicnler dispouas et judicesea quae tibi commissa
ceiebraturus venit, sicut scriptum est Facta sunt ;
sunt,(1icenteDoraino per prophetam : « Erudimini,
encimia iu Hierosolijmis^et /lieinserat ; et amhulidnit «quijiidicatisterrara. Timeergo Dorainum,etmao-
Jesus in templo, in porticu Salomotiis(Joan. x): Qund « data ejus serva, et dilige eum totis visceribus, et
autem octo dierura s'nt encsenia celebranda; in libro « proximumtuumsicutteipsuTi.Deusaltissimuscre-
Regum (/// lu'(]. viii), peracta dedicatione templi, « avitsapientiarainSpiritusancto,etvidit,etdinume-
reperies (reperielis). « raviteaterram.etmensus est.eteffuditillara super
II. De ecclesiaruin vero consecratione j(S. Leo, (< omnia opera sua, et super omnem carnem secun-
epist.92, cap. 15) quoties dubitatur, et nec certa D « dumdatumsuum praebuitillamdiligentibus se.Ti-
scriptura, neccerti lestcs existunt, a quibus conse- « morDomini.gloriaetgloriatio.et corona exsultatio-
cratio sciatur, absque ulla dubitatione scitote eas « nis.TimorDomini delectabil cor,etdabitlselitiamet
esse consecrandas,nec lalis trepidalio faciatdeterio- « gaudium in longitudinem dierum. Timenti Domi-
rationera quoniam non monstratur esse iteratura
:
«numbeneeritinextrerais,etindie defunctionissuae
quod nescitur factum. His, fratres,tostiraoniis Scri- tbenedicetur.Dilectio Deihoaorabilissapientia;qui-
pturarum apostolica auctoritate contlrmatis, con- «busautem apparuerilinvisu, diligunt eam in visio-
sultis vestris breviter respondisse sufficiat.Vobista- « ne,etinagaitione magnalium suorum.Initium sa-
men prjevidendum omnibu3prapdicandum,ut
est, et » pienliaetimorDomini;etcumfidelibusinvulvacon-
illicita nonagantur, Domini praecepta conserven-
et « creatus est,etcumeiectis feminisgraditur, et cum
tur, et tideliterperagantur. Rogamus autein vos, fra- « juslisetfidelibusagaoseilur.TiiuorDomini, sciea-
tTcs,\x\. dictaapostolicireplicemus," corripiteJnquie- « ticereligiositas.Religiositascustodiet,etju5tificabit
« tos,consolamiai pusillanimesjsuscipiteintirmosjpa- « cor, jucunditatem atque gaudium dabit. Timenti
(a) Burch. inserit «».
* Qw^ sequuntur descripta sunt ex epist. l.S Inno-
(/)) Cap. 59; centii quae est ad Julianam. Tom. III, p. 25,
23 PROSPERl EX MAMCllitO CONVERSl. 24
(< Dominura bene crlt, el in diebus consummationis A " fnim confusio adducens pocratum, ct cst cr.m-
E?t
« iliiu^benelicelur.PlenituilosapienliiKesltimereOo- « fuftio adduciiis gratiam cl gloriam. Ne accipias
«minum, et plenitudoaructibus illiu>. Omnem do- « faciera adversus faciem tuam, nec advcrsus ani-
«mumilliu9implebitagenerationibus,f^treceptacuIa « mam tuam mcndacium. Non reverearis proxi-
« alhe^aurisillius. Coronasapientis!, timorDomini, « mura tuum in casu tuo, iiec retineas verbum in
« replcns paceuict galutisfruclum; ctviriit, eldinu- « temporesalutis. Non abscondoa sapientiam tuam
« meravii.eam.utraqupautemsuntdonaDei.Scientiara « in dpcore ejus. In lingua enira agnoscitur sapien-
« etintellectum prudentiae 8apientiacompartietur,pt « tia, et sensus, et scientia, et doctrina in verbis
« gloriam tenenliumseexdllal.Radixsapientia" estti- ' veritatis (verbo sensati), et firmamenlum in ope-
« mpreDominum.et rami illiuslongaBvi. In thesauris « ribusjustitiae. Non coniradicas veritati ullo modo,
«sapientiaB,intellectU3 etscienlia;religiositas:exse- « et de mendacio ineruditionis tuse confundere.
« crutioautem peccatoribus,sapientia.TimorDomini « Non confundarisconfiteri peccata tua ;el nesubji-
« expellit peccatum namqui sine timoree3t,non po-
;
« cias (e omni homini pro pecc&to. Noli rcsislere
« terU justificari.Iracundiaeniin animositatisillius, « contra facieiii putentis ; nec coneris contra icLutn
« subvcrsioillius eet. Usquein tempussnslincbitpa- « flurainis. Pro justitia a^onizare pro anima tua.
« ticns.etpostea redditiojucunditatis.Honus sensus p « et usque ad mortem certa pro justilia, et Deus
« usquead tcmpus abscondetverbailliu9,ellabianiul- « expugnabit pro te inimicos tuos. Noli citatus esse
« torum cnarrabuntsensum illius. In thesauris sa- « in lingua lua ; el inutilis et reniissus in operit,us
« pienti.T! significatiodisciplinae ;
exsecratio autem « tuis.Noliessesicutlcoindorao tua.evertensdomrs-
« peccatoriculturaDei.Fili,concupiscenssapientiam, « ticostuos,et opprimcns subjectos tibi. Non sil tibi
« servajustitiam,etDeu3praei)ebitillam tibi. Sapieu- « manustuaporrcrlaadaccipiendum, ct ad dandum
. tiaenimetdisciplina.timorDomini ;ethoc,quod be- " collecta. » His (ulla t?cripturarura auctoritJitibus
« neplacilume6til\i,fideset mansuetudo,etadimplc- sempersta recta, et a via veritafis ne avertaris, ut
« bitthesaurosilliu.^^.Contumaxnonsis.etincredibilis gratiam Deiacquiras,et bonorum hominumaniicitia
« tinroriDomini.etneaccesserisadillumduplicicorde- fruaris lantoque tua voluntas (mens) faeilius ab
:
« Ne fupris hypocritainconspectu boiiiinum,etnon amore hiijussajcuU oxeat, quantoet impellitur,dura
• scandalizerislabiistuis. Attendeinillis,neforteca- vocatur. Nam nos ct praesentes vos videre rupimiis,
« daset ponasscandalutr animaetua;, et adducas in- et abscnlibus perepistolam saltem colloqui diside-
« bonorationem tibi, et revelet Dcus absconsa tua. ramus. Unde et optamus, ut vos bealus Petrusapo-
« Pro fide etjustitia, acpro saluteanima; cortn sem- stolorum princeps ad sua liinina feliciter perducat.
«per,etproadjutorio(ratrumviriliterage,utaDomi- ^i quatenusinomnipotenlisgratia perfrui vestra pr»?-
« norecipiasremunerationcm. »Scriptura estenim sentia mereamur. (a)Data xn calandas Noveriibris
(Ecch. iv) : Ftlii, conserva lempui, et devila a mnlo. ann. 530 exeunte Octobri sedebat Romae Boni-
Pro anima lua non conlnndari$ dicrre verum. (facius, non Felix), Larapadio et Oreste viris clariss.
coss,
Dafaxu calend. Novcmbris.
(a) ] Ilaec chronologia hoc mense Bonifacius.jam ponlifex creatus erat, ut
menstrua mendosa est (sed pI tota e[)ist.ficfa). Nam patPt siipra. Skv. Binius.
EDDKM TEMPORB.
PROSPER EX iM ANICIL EO CONVERSUS
PROSPERI ANATIIEMATISMI
.ETFIDEI CATIIOITCK niOFIvSSK).
CAPITULA PANr.TI *UOUSTINI QVM DEnKANT PUBUGA VOCE D III Qui rredil partcm Doi ligntam et iniquitatnm
nELEOIRE ET MAMI PriOPRIA SUn.^^CRIBKnK I>C QUIBUS lonori in d.xmonibus, el in omnilius nnimiilibus.lru-
Sr«PICIO F.ST Ol'OD MANICH.H SINT.
ctuumquc^friictiruraqiic^ircnoribu.o.ot perescasMa
Qui credit duas csse iiaturas ingpuitas divcrsis
I. Dich.rorum oloctorum soKi utquo purgari ;utore-
principiis existentcs, unam bonain, quod est Dcus, datur pars Dei pollula tcnor: in ciirumeribus, in
ar.prain mal.im,quaiii non crcavit Deu.^.sibi inviceiii mclunibus, et radioulis, et porris, et quibuscun-
adver.i^antes, onathcma sil (/h codire Gcrva.*iavoUiL- quo vilissimis horhiilis (hcrbis), el ei subvcniri.
bentem principcs suo?, ct raala sua quoj non creavit cum nb cloclis ManicliiToruin ista odiintur. an,)-
Ocus,anath. sit). thema sit.
II. Qui rredit duas naluras bcllum intor se gcs- IV.Quicredithominumprimum(qiiiP8tnppollntu8
Bisso : fl [iiirtem nutiir.rDei in podcm I.pIIo prinri- Adnm) non n Dco factum, .'^rd a [irincipibus tonc-
pibus tencbrnrum, ct oiunibus gentibus ail malam brarum gcniluni. ut pnrs Dci, ouae in eorum mem-
naturam pcrtinentibus ab eis
fuisse permixttim et bris captiva loncbatur, copiisius et abundantius in
lericri cnlligRtam.npprc^sam^inquinatam, perquod eo tpnerplur, analhema sit.
et cr/^di (arjt DpinnturHni ps<«p mutabilem etcoin- V. Oiii crorlit 00 inodo crcntum hominom. quod
quiiiabilfm, anatberoa sit. masculi et (eminfle principes tenebrarum concubuis-
S;i ANATIIKMATISMI KT IIDKI IMloKK.SSK). 2«
KUiil, ol fi^liM «iiOH iiinjori |)riiiot|ii Irni-lduiinu lin- A ntnil.iiii,fit li(irior<iin i-U.vrl liici i
diHKi'nl,i"liilo iiiiiiirH("iunt"i|iHHi't,i I (miiii huu (imJiiKi' diviiiiluliiiuscriliil,otniiii«i«Mili<. , 1
r(iii(MiluiiKMi't,iiii|iin llHox iliit Alliintrii) i|ii('iii blaM- «d iiiiniNloriuiii liumanuiii u liou.ino cutll ae ierrm
phoiiiant pitlriMi. Ailm «PiioruHHiU.ligiinn in illo niu- oonditiiMi,analhoma ll.
Hniiin [lartrm I)('i,i|uni li^ata liirral in niiiiiibiiH fn- XIV. Qni crclil omnoiii curiKMn imi,
tiliiiH |iriiu'i|iiim ti>iii'lirariim, (Hkih ri maniluoiiniloH BorpcnlKim, vidotlliiim Pl nnloliluj:; ,
;. oiii
iloitoniiit , aiialliiMiin Hit i]u/c iii riiiiiidu kiint, iior) o Dno voro crnalom, «(! a
lonobrHrum li^aloH^iHHO principibiiB tpnobrurum, anulbomo »it.
VI. Qui crcdil principi*!!
bubontoH in »e colliKalam in
,\V. (jui Byniboluin vel orotionorn Vinnirli •
ii) cuilo vclul Hpbirra,
vilulom MubHtaiilium,b(i(; non iliilonlanH.Bcd vcncruiiH, mil ricordurl, ..... .
.
(ui^iiHliiH ali|iio ui)|:oribiiM
lilicrarutc mcmliritt coiuiii, proicrro voliiciit, anuiliMiiiit Hit.
eut purlcm Doi.ot moilu
XVI.QiiicrpdilanimaNhurnitnnBextubatar.lia Dei
oum bculurt i'alcr,(jiii liiciiluH r.uvcH habclilivornoriii
lunum, Hun« esflo.ot corfmro bumaim a principo tonebrnrum vcl
el bubilacula, iil c8t holoni ot virtiitcs
factu vcl (l.iri, nnatlKMi.n t>il.
IninhllKurul in lominuH pulcliruH.ijaaH opponiloon-
XVII.niii criMlit dKiliolum non cii§e a Dco raclurn
oupiMccmluH muMOtiliH principiim tcnobrariim;ot in
muHculos pulcbroH, *iuo3(ip|.(initcoi.cupiHcendos
B «nK''>"«n bonum. ol proprii vohintato per nu-
pcrbiaiu lapsum fuctum eBse diabolum, eumdem-
fominifl principuin toncbrurum,ul per ippaiu roncu-
pisrontiuni Bolvutur cx oi» vilalirt Hubrtluntiu.id o»l «luc uHHcrit non eBwo intor ri:Ii<|iios ungfioH a Uoo
purs Pci, c.n-um mcn)bris libcinla por^clur,
cl cx croalum, scd scmper cnnlnrniim Dco fuiHHC, ona-
anulbcmu sit.
thomn Hil.
XVIII. Qui credit Munem, sivo Manich.-Bura, qui
Qui crcdil pnrtoiu Doi, iiun> do admixliono
VII.
euprnscriplu oinniu nnuthemato et dimnutione
(|ni'
(oommixlioiiP gontis tcnebrurum non poluoril libo-
sunl dij^nu praedicavit.Spiritum sunclum habuisae
ruri at(iuo purpari,damnari oam, olin a«lcrnum nf-
Purnclctuin,cum eauinniadocere nonpotuilSpiritua
figi (ulfici) borribiii fjlnbo, in (luo globo inchulilur
veritatis.sed spiritus fnlsitatis, analhema sit.
gens tcnobraruni, acnlhoma sit.
XIX. Anathema ctium ipsi Muni.vel Munich.to,
Qui oredit lopem quro dula cst per Moysem
VIII.
qui omncs supradictas impielatc9,';t ulius sncrile-
non 6880 R bono et vero Doo dntam.el (nec) Spiritu
Dci boni et vcri locutos prophctaa (^ui fuerunt in
gas ct dumndbiles fubulus docuil et conscripsit, et
canone Scripturariim divinu- crodendas miseris persuudereconatusest^intendene
populo Israol, el in
spiritibus seductoribus,et doctrinis daemoniorum et
runi habenlurapud oatholicam Ecclesiarn, anathe-
ma sit. C inendaciliM|Uorum.
XX. .\nalhema Adimanto,et omnibua discipulis
IX.Qui crcdit non hnbuisse vcram carnem Filium
ac sectatoribus ejus;et , sicut jam diclum est, qui
Dei Jesum Chrislum^neque cx seminc David natuiu
in eum Spiritum Paracletum venisse credit, ana-
essedo virgineMaria.neque verum corpushabuisse,
thema sit.
neo veram carne mortem fuisse perpesaum, et a
XXl.Omnibus eliam supradictae perversitatisau-
niortuis resurrexisse, sed tanlummodo spiritum
ctoribus, et doctrinae, vel legi eorum, vel omnibus
fuissc (sine carne),sic autem in carne apparere vo-
secretis,et catholicse fidei contrarii3,orationibus ac
luisse.ut et caro putaretur quae non eral;alque hoc
sacrilegiis eorum, et cunctis scricturis eorum qua;
modo contradicit Evar.gelio, Doraino ipso dicente :
citra canonem habentur Eccle^iae, quas fides recta
Videte mauus ineas et pedes meos : palpate ti videte,
non suscipit, anathema sit.
quitt apiritus ossa et carnem rion ha''et, sicutme vide-
ABJURATIO ET PROFESSIO PROSPERI.
tis habere [Luc. xxiv). Qui ergo sic confilelur Chri-
In Christi nomine, ego Prosper hanc chartnlam
stunt Deum verum.ut inlcgrum etiam hoininem ne-
anathema
anathemathis Manichaorum relegi,et di-
get.anathema sil.
cens omnibus suprascriplis erroribus, manu pro-
X.Ouicunque advenluni Spiritus Paracleti, quem rj pria sub3cripsi,et repudialisomnibuseorum impie-
Domiuus in l^vangelio prnmittit esse venturum in tatibus.fide plenissima doclricis eorum et traditio-
apostolos, posl ascensionem Domini.in die Pente- me
nibus anathema dixi el dico ; et iii.aecunque
cosles,non statim credit impletum;sed post multoy Lcclesia catholica coufiteturcredereet sequi in om-
annos in Mane vijl in Adimaalodiscipuloejus venis- nibus sub testificatiooe divina polliceor atque pro-
se credit, analhemasit.
mitto.Not. sub die xiii calendas Decembris, OI,v-
Quicunque carnem hancquam gestamus.id
XI.*
brio Juniore viro clarissimo consule (anno Christi
est corpora humana, resurreoturam negat, ana-
526).
thema sit.
NOTA JACOBI SIRMONDl. S. J.
XII. Qui aniinas humanas transfundi iterum in
In codice Ecclesiae Lugdunensis,qui haec capitula
aiiis corporibus velanimalibus credit.anathemasil. nobissupi.editavit.suLijiciunturconciiinCarpentora-
XIII. Quicunque solem et lunam naves esse cce- ctensi sed consiilum ordo exigit ut anltcedant.
:
lestes dicil, ad animas vel Dei substantiam transte- Olybrius enim anno Christi 526 consularum gessit,
'Qui sequuntur articuli non leguntur io e.Gerva- pendice penulliraa ad tom. X operum omnium S.
siano.exceptis 18 et 19, quemadmodum nec in ap- Augustini.
27 rFmSPERI FA' MANICII .«) CONVERSI ANaTIIRMATISMI ET FIDEl PRQFESSIO. 28
Mavortius anno sequcnli.Uig porro simillima sunt, A lum timuit. Quid tu gloriaris quia non times bo-
pauciora quaG^pud 8.Aiif(ii.«linmn lunioX
nisi 'luofi
minem, cum Deum talem tibi fingas qui tenebras
in apnendice legunlursub hoclitulo:Commo»i7o/'ium
B. Augustmiad Ecclenam {wiivcrmm Ecclesiam deUi-
(imuit,iit commisceret boniira ot malum.Noli autem
natum] sub qua caulcla Manickiti,si conversifuerint, animo
exlolli magnos faci-
sicut scripsisli.quia vos
suscii-i dehcanl. mus eo quod impedire voUimus venenaveslra,ne ad
OBSERVATIO PHILIPPI LABBE, S. J. homines pestilentia serpat.Non enim apuslolus quos
In vcteri codice.qui est in bibliotheca coliegii Ger- cane3nppollat,m;igno9 facitcum A\c\i.Cavele cnnes;
vasiani Parisiis, dicilurque fuissc libcr prioratus
aut illos mapnos faciebat.quorum sermonem dice-
S. Salvii episcopi et martyris ad Valentianas in
marchia Francias scriptus lempore Hugonis prioris, bat serpere ut ran^«r. Itaque denuntio tibi innomine
post iibrum S.Augustini de Haeresibns ad Qundvul- Christi.utsi paratus es solvere quaestionem.in qua
deum episcopum proxime sequuntur nonnuiia, quae dofecit prajcessor tuus Fortuna(us,et ita hinc ierat,
lucem concilient praecodenti opusculo. utnon redirot nisi cum suis disputatione collala in-
ITEM AUGUSTINOS EPISCOPUS ECCLESIiE CATHOLICE veniret quid contrarespnndere po3set,disputes cum
Jamanalhemavi Manichaeum,et doctrinam ejusel fratribus. Si autem ad hoc non es paratus, dis-
spiritum qui pereum tam cxsecrabiles blasphemias cede hinc et noli pervertere vias Domini et illaquea-
locutus est,quia spiritus seductor erat,non verita- D re,et venenis inficcre animas infirmas,ne adjuvante
tis, sed nefandi erroris, et nunc analhemo supra- doxtera Domini nostri quomodo non putaveris eru-
dictum Manichaeumet spiritum erroris ipsius. Ego bescas.
Felix qui Manichaeo credideram nunc anatbemo eum COMMONITORUJM SANCTI AUGUPTINI EPISCOPI ECCLESI.E
et doclrinam ipsius etspiritum seductorem qui in CATHOLIC.ir, QUOMODO SIT AGENDUM CUM MANICHiEIS
illo fuit, qui dixit Deum Patrem suum genli tene-
QIH CONVERTUNTUR, ETQUOS POENITET HUJU8 NKFANDI
ERRORIS.
brarum miscuissenaluram,et eam turpiterliberare,
Cum anathematizaverint eamdem haeresim Mani-
ut virtutes suas transfiguret in feminas contra ma-
chaeorum secundum forraam infra scriptam; libel-
sculina daemonia, ita ut postea reliquias ipsius
lumque dederit unusquisque eorum confessionis et
partis suae configat in a^ternum labe toncbran m. '
pocnitenti.-p su*-, atque anathemis eorum petens
Has omnes et caeteras blasphemias Manichaei ana-
inecclesia vel catechumeni,vel pccnitentis locum,si
themo.
libellus ejus*' episcopo placuerit.eumque suscepe-
Ego conversus unus ex Manichaeis scripsi, quia
rit,det ei epistolam cum die et consulo,ut nullam de
si discpssero antequam gesta subscribantur .«^ic
superioretempore moIestiara,vel dopublicislogibus,
suum habendus ac si Manich<eum non anathemati-
vel de disciplina ecclcsiastica patiatur. Et post ip-
zaverim.
p sum dicmsi aliquibus indiciis Manichaeus apparue
Felix conversus ex Manichaeis dixi sub testifica-
rit,8entiatjustiliaeseveritatem,quaetalibusrcbu8ad-
tione Dei me omnia vera confiteri, de quo scio esse
hibendac3t,id ost,utah ojus consortio.vel amicitia,
Manichaeos vel Manichacas in partesCaeearienses Ma-
vel quacunquc sociotate christiani seabstineant se-
riam et Lampadiam uxorem Mercurii argentarii,
cundum apostolicam disciplinam (aucloritatcm).
cum quibus otiam apud eiectum Eucharisuni pariter
Commendentur autem qu' episiolas ah episcopo
oravimus,C.-Eeariam ot Lucillam (iliam suam,Can-
acceperint religio^^is catholicis vicinis vel cohabila-
didum commoratiir Thipasa, Victorinam, Hi-
qui
qnorum
toribus suis, sive clorici;', sive Inicis, per
spanam,Simplicianum AntDnini palrem,et Paulum
ergasecuram frcquententaudicntiam sermonisDoi,
et flororem suam qui fuil Hippone.quas etiaiii per etquorum lestiraoniopns-oinl innoteacere.Nec facile
Mariam ct l.ampndiam scivi essc Manich.Tas. Hoc
admittanturad baptigmum si catechumeni 9int,nec
tanlum scio.Quod si aliiid inventum fiiorit me scire
ad rcconciliationcni, si ptEnilcnli.T locum acce-
supra quam dixi, me reum ego ipse confiteor.
pcrint, nisi pcriculo mortis urgcnte, vel si oos
COMMONITORIUII 9ANCTI AU0U9TINI EPI8C0P1 AD PRE3BY-
aliquanlo tompore probatos esse cognoverint epi-
TKRUM MANICH,tUM. scopi per eorum lestimonium quibus fuerint com-
8ine cauHatcrgiversaris.cum longe apparcat qua-
niendati.
lissit. Qui tftcum iocutisunt fratres, indicavcrunt " Forma erpo, socunduni (fuam dchent hanc haEre-
mihi.Bene quia non times Tiortem, sed eam mor-
sim qiii corrigunlur,anathematizarp, istaest.
tem debes limere qiiam tibi ipse facis (alia do Deo I. (jui credit duas esse nnturas, ctc ,
qux paulo
blasphemandn.otquod intolligis mortom islam visi-
nntc sunf e.rcusa nnnnullit omi^sis, u( in nota nrti-
bilcm quam omnes homines norunt Bcparntionem culi XI slri'lim ohscrvnvimus.
esBo mentis a corpore non est magnum intelligere.
ITEM FORMA EPlPTOL-f!*", QUAM DAT EPI8COPU8
8cd qiiod adjuniris do veslro soparalionom esse boni CONVERSIS ISTA F.ST.
a malo.si mer.s bonum csl, et rorpiis mnliim, qiii Ononinm (o Manirhfroriim andiloroin pmnitot fiiis-
ea commiscuit non esl boniisidiciti» qnia Dciis bn- 8c,si''uf ipsc cnnfcssiis «>8 anatbomndiron'» hlnsphc-
nus isla rommiBcuit, Ergo aul malua esl, aut ma- miia ct impiissimao atquc immundissim^^hflfrosi on-
* MondoBf in editis
nppendicibu? tom. X operum gata de quodnm epi^copo ipsius .«*r/,i». Indidem quo-
3. Aii^iistini legitur polcns. qiio gravia^^ima ausluliimis mendn,ut ex collatione
" IIt>cvox,peni(u8 necessarin.abost ab cditia. colligos.
'**
M' ndo'c n«bet appcndix tom.X linctenus vul-
TJ BONIKACIUS V.\V\ II. MiTHIA. :m
••-'•-
ruiii.cx i]iio tn non ninl (IHriH tulliclioa nlvtitii ffl- \ iiinnuilflrio, vrl in
'
-•nl
nit, liuliiOiiH liiini' niiitdiliitii ikImm-miih iom i|iii tibl |i('iiiliiH i|iHii NU|)or>
toiii|)iii'iH |irn)torili nrrorfliii, i|iiiintiini iul iiitiin) ptuoiitur.iii oon fuerinl baptiuii, vel reconci >
nernriuiii portinol nnclain, (ilijirionduiii |iiiluvprint, tur, hI pionitflnlin lunum accRperint, ofl aei-rpd-
i|Uii< HCI i|itll rnt ilii* illn nl i-diiiiiiin illn. ciln littcrin loco.in qulhut rucrant couimfln'iiiti,fi<
iilocliH vcni Miiiiii'l)ii'(iMiiii (|ui »11 ciinvorti (liiMint Kcnint.
H(l OHthnlictiiii liiloii),ntiiiini»i ol ipHinflcuniliiiiinupo- ExfiUcil rommonilorium hrali Auyuiltni tpitropi
riortMii rorniniii oiiiiiiloiii iHoroHim i(niitlioii)ati7.iivO' Ae h:eret\ Munirha^orum luh exteerattone anuih' -
rint, iinn laciln ilunilio huiiI litlcno ;
mciI outn l)oi malts.
«orviH OHHO (lclicluitil, sivn ilrriciH, hIvo lniciH, in
ANNIS DXX.K-U.XXXI.
liONIIACIUS PAIV\ II.
[\()nri\
Ex libro pontifloali.
(rt)Bonifaciiis nalioiio Uomanus,cx pfttroSigisbnl- B reclusii.qiiasi^ifjdamnansDioflcorum.etcongreffavit
do,(/»)sp(lit «nnos 2 dieSvfi.Kuit aulcui lemporibiis clorum.cui tamen inp.pisfopatu nulltis subHcripuit,
Athaliirici rejjis hiurotici, et (a) Justiniani Augusti. dum plurima multitudn fuissc cum Dioecoro. Hic
Hiccum Dioscoro onlinulur siib contontiono. Qiii prpsbyteri9,et diaconibua.et subdiaconibus, et no
Dioscorns onlinatur in basilica Constanliniana,Bo- fariis scutellas de adrptis hcereditatibus nbtulit, el
nifacius voro iii basilicu Julii. Kt fuit dissonsio in alimoniis multisin periculofamisclero subvenit.(c)
oloro ct sonatu dics 29 (/»). Eodom tempore dofunc- Hic congregavit synodumin basilicabeatiPelriapo-
tus e?f Dioscorus pridie idusOctobri9(c).lp»isdiebu8 sibisuccessorem or-
sloli,et lecit con9titutum,(<:)ut
Bonifacin? z»Io etdolo duclus.cum grandiainarilu- dinaref.Ouoconslitutocumchirographissacerdotum
dine sub vinculo anaihematiaet chirographi recon- et jurcjurando, antc confessionem beati apostoli
ciliavitclerum,i|uemchii'ographumeccle8ia;archivo Petri in diaconum Vigilium constituit.Codem tera-
• Vide not. '
col. 9. tum,non nisi unoanno etduobusdiebus pontiticem
((i)fioM/7af(ii$]Posl interrepnnm triduanum inba- fuisse oportuit.SEv.BiNMiis.
((•}lpsis dirhus Bomlacius, etc.] Post obitiini Dios-
siliCH Juiii aniio Doinini 4:^0 ^rv29 inelius), qoi est
qu;»rUisJustiniani,ct,sccundus Alhalarici rcjiisltali.K cori.Bonifacius nimio zelocommotus eumdeniDiod-
Bonifacius II genercGothus.creatus est pontifo.K t5 corum,tanquamsimoni;i» criminepollutuni,analhe-
die Dclobiis.Contra cum in schismate electus est in
*-• niatis sententia condemnavilrct ad evitanduin dein-
basiiicaConslantinianaDioscoriisiliequfniHormifda cppsfuturi schismatis ppriculura.convocatasynodo,
ponlilex unacuinGerm moPtJoanneepiscopip,.(liisve VigilinradiaconuinsuccessoremslbidPSignavit.Qiice
presbyteris el diaconis adJustinianum imjieraforpm cum post spraotos afreotus sacris canonibus adver-
Constantinopolim ablcgavit.quique desimoniselabe sari cognovissPt,secuiido coogregalo concilio, rcs a
infamatus injiista sententiacondemnatus fuil.Cau- se perperain gestas plane irritavil,laclumque erro-
sain schismalis dedisse videtur rex Alhaiaricns, neuni [leracta poenitenlia, expiavif. Successores Bo-
qui dum forlasse exemplo anlecessoris sui ponli- nifacii.Agapetns ei Silverius.res inhac synodoges-
ficem desii:naret ac prassenfaret.ex clern alios sibi tas conlirmarunt.SEv. BiMus.
sulTravanfes.aliosMdversantes habuit.Accidit autem {d)Dumniws Dioscoruvi] Ob causara pecuniariara,
singolari Dei benelicio, ut schimastico cita morte Dioscoruni velut simoni iCuracBonifaciocondemna-
praevento schisma exstinclum fuerit. tura fuisse.apertescribitur in epistolaJustiniani im-
Inilio pontilicatus Ronifacii Belisarius dux mili- peratoris ad Joannem jiapara scripfa.et ad Vigilium
tum imperialium cum exercitu suo a Pftr?is indis- dafa.qua sic ait Dioscortis, cttm nihil tn fidem pec-
:
crimen adduclus est, cnm quatuor annis feliciter castet. tamen solum jiroyler ecclesiasticam ordinem,
contra eos pugiiasset. Genles maritimas, quarura post tnortem ab cadem Ecclesia Riimana analhoiiati-
subsidium contia Persas implorarat.ex i lololatri? iiitus esi.Si igilur nihil in fidem peccanies episcopi,
Christianas reddidit.Procopius de Bello Pers.libro propter solum ecclesia^icum ordinem,et propter cau-
i.Theodorico Francorum regi Theodebertus filius sam pecuniariatn analhematiet f.ost mortem subjiciuK-
Theodorici.et Clodovei nepos successit.Ex Procop. D tur, quanto tnagis Theodorum, etc. Dioscorum, in-
el Gregor. Turonensi.Baro anno .^SO.n.^Q.De Boni- justa sentenliacondemnatura.Agapetus absolvif,ut
facio scribil Ado in martyrologio, quod ecciesiam pafet apud.Voasfasiura in VitaejusciemAgapefi.SEV.
S, Michaeiis archaogeli nomine constructam in BlNIDS.
summitate circi dicaverif.SEv. Binius. (c)Hic congregavil sunodum] Cum Gothorum reges
{b)Sedil annos duos dies 2i))Verius anno(Errat hic (a)Ms.cO(i.Luc.490, Justini.
Biniusiuno etiiuobus diebus.Namcum fateatur hio (b\ldem cod.,\.xviii.
ipsuni 17 Octobris annopost consulatumLampadii, (c)Idem cod., fecit constitulum cum chirogrnphis
qui est Christi 531, defunctum esse, consletque iis sacordotum, et jusjurandum ante confessioncm apo-
qua; suprainitiohurum adnotationuradixi.etipsum stoli Petri in diaconum Vigilium consiituit. Eodem
15 Octobris.anno Domini 530,pontificem essecrea- tetnpore.
31 BONIFACII VXVM TI. 32
synodo.hoccensiierunlsacerdo
lior^-fa^riii.l.iiterum \ sacerdoturaet clerietsenatusinccndio consumpsit.
tesoDines propter reverentiam ?anct.T siedii?:ot quia (ft)Eodem tempore venit relalioabAfrisepiscopis de
contra canones hoc (ueral factum.olquia culpaeum conslitutione, et ut cum con«ilio sedis apostolicae
respicicbat, ut successorein sibi ronstitueret, ipse omnia Carthaginensis episcopus facerel.Qui lionifa-
Bonifacius papa rpum se conFessus est raajestatis, ciussepultus est in basilicabeati Pelri apostoli,sub
quodduconumVisfilium sna subscriptionechirogra- die 17 mi-nsis Octobris,(a)post consulatum Lampa-
phi unle coniossionem beati aposloii Petri consti- dii.Et(c)ce3i?avil episcopatus menses 2 dies 15.
tui39et,ac ipsum constitutum in praisenliaoninium 8ev. Binius.
impiesibiu8urp;i9sentRomani pontificiselectionpm, (c^Cesnavit episcopntus menses 2 dies 5] Ex hoc
adpjusmodi prfpsumptamet vi usurpatamlicentiam mensiumetdiprum numerodicpndum foretJoannem
exGothonim ma ibus extorquendam BonifaciusKc- fuccessoremBonifacii crealumcsse pontificpm ipsis
clesiaeconsuitumPsscjudicavit,utnuilorelicto sf dis calondis Januurii, secundo anno post consulatura
vacantis loco.snccessorem sibi eligcret. Quod licet Lampadii etOreslii-.quem priniounnopost dictorum
quamdam justitis prje sp ferret,pnsleata-
speoiein consuIatumBcnifaciosubrogfttumriiissenontantiim
men ab omnibus est rpprnbatam.SEv.BiNius. ipse sibi contrarius fatPlur Anastasius,sed etiam in-
(a^h^odem tempore (ncfa itcrum .?;/>JO(io] Secundam scriptio in titulo EudoxitB, qua; est in ecclesia S.
synodumRomanaminleliigit.quaacta prioris conci- PPtri ad Vincula.idein manifeste iiidicat.VidpBaron.
liiresciditet irritavit.SEv.BiMus. B an.53l,n.8.SFV.BiMU3.
{h)Eo'lemtemp-ire venit r^/a//o]Praererathis tempo- (a)Idem cod. ,roH5u/a/u.
ribus r,HrthaeinPn.«i Krclesise fieparatn? episcopus.
EPISTOLvE ET DEGRETA
EPISTOLA PRI.MA (OLIM II). nostri apostolicaesedisantistites.itaratione proben-
BONIFACIUS PAPA II AD CiESARIUM ARELATENSEM. turdisscruissclatissimautnulli ullcriusdebcret esse
I'JHS rogatu confirmai ea quse in synodo ,4rausicana ambiguum,fidemqiioquenol)is ipsam venire degra-
lueranl dclinUa. tia,siiperscdcndum duximusresponsionemuliiplici,
Dilectissimo fratri'Ca;8ario Bonifacius. maxirre cum secundum eas quasex Apostolo dire-
Per filium nostrumArmcnium presbjterumetab- „ xisti sentcntias,quibus dicit^iJ/t.^prjcordiamcoHifrw-
batem Iillpras tuse fraternitalis accepimus^quas ad lus sum, ut fid'lis essem [l Cor. vii\- et alibi Vohis :
nosutapparel insciusadhuc sacerdotii mihi com- datum csf p^o Chrislo,non solum ul eumcredatiSyVe-
niissi sub ea qua in l)eo tenemur carit;>tedixeras rum cliam ui pro eo paliamini {Philip,^); evidenter
:
quibus credideras postuIandum,ut id quod a beatas appareat fidem, qua in Christo credimus, sicut et
recordationis decessore nostro papa Kelice pro ca- omnia bona, singulis hominibus cx dono supernae
tholica; fidei ()opo3ccras(irmilale mca cxplicaretur venire grali.Tj, non cx humanic potestTlc nalurae ;
inslantia.Scd qoia id voluntas superna disj^osuit.ut quod etiam fraternitatem tuam, babita roIl»tione
quod per nos ab illo se|)aravera3,a nobis potius im- cumquibusdam s&cerdolibusrialliarumjuxtafidem
petraresipetitioni tuae.quam laudabili licrisolli^itu- gaudemu'* si-.nsis?c cathoIicam:in his scilicct in qui-
dine concepisli,catholicuiii non distuiimus durere- bus uno,sicut indicasti.consensu dirfinierunt fidem
sponsum.lndicas enim(quod aliqui episcopiGallia- qua inChrislo crcdimus, gratia Divivitatis praeve-
rum,cura caiteraJHra bonaexUeiacquieverintgratia nicnte conrerri;abjicienlesptiam nihil esse prorsus
provenire,fidPm tantum, qua in Christo crcdimus, secunduniDcuin boni.quod sincDel quis grutia aut
naturae esse veliiil^dicant),non Krali.T;pt hominibus velle.aul incipcre.aut opcrari, aut perficere possit,
ex Adam, quod dici nefas cst.in libero arbitrio rc- dicenfe ipso Salvatore noslro:.Sf>j^ mc nihil potestis
raansisae non eliara nunclabest hsec proposiliou c. /ii('ffr«.Cprtume8tenim atquccalholicum,quiainom-
Palalino et alii»)in hingulis misericordi.Tdivintpla- nibus bonis.qunrunicapulcsl fides,nolpnte9 nosad-
^itate confprri:postuIan3 utpro ambi^uilalelollen- hiir ii.ispricoidiadivinaprajvenittt.aut vclinius^insit
ila confc.-sioneiii vestrum, qua vos c divprso lideiii nobiscum voIiiiiiii3;sc<j>ialuri'liuiii ulinfidp(lMiP,rx.
reclara in Ghristo,totiu6quebonae voiunlalis initium, c. Pal) durcmus, sicut David pror.hela dicit Dcus :
juxla c.ilholicani voritatcm, per prajvenieritem Dei mcus, i^iiscricordia ejus pnpvruiet mciP.ial.hWu) ; et
graliam 8inguU>ruin delinilis scnsibusinspirare.au- iivrvn.:}! i.^ericordia mca cum ip',o esl{rsnl .L\\:ivm);
ctoritalc sedia aposlolica; (irmaremus. .Ntquo idco, et alibi:.HJ*<'nror./in cjus .iuhscquctur mc[Psat.xxu).
cum dc hac re multi Patres.elpra" caelerisbcataBre- Simililcr etn.PauIusdicit:,-!»/ i^uis priordcdil,eietre-
' ordationis Au^uslinus C|)i8Copua, sed et majurca trilmetur illi^quonium c.t ipso,et peripsum, etin ipso
Cnnrjn6o«i/Vi<:i'M.<lTprtiumppislnlflr» hujusexem-
' va»a prant in antiqui? exemplaribus.ex quorum ve-
plum vidiinu» in rodirpT'>lianoF,iipoIi!»mcnj»i;mpn"i- stigiis h.rr priii virleljnntiir: nuns O'! uos.ul ajiparct,
iiitqup p.jiisdeni (^ypnanus diaronus in vita sancti in hujun adilu sacerdolii mihi commissi suh (a.ctc.
Cesarii.lib.i.sub IJDcm.JAr, Sirmondus. Jac. Sirmondus.
* Qunt ad not, *uh ea\ Quaedain lioc locu depra-
an KIMSIOIMi KT DKCHKTA.
niint iiniiiiii {Hoiii. x\). Diiilo tiiiniH no i|ui i-niilru \ hor i/Jium erat lapiinlim,
ttneiiM, rWi/ Heuiiletlertt,rt
Hnitiiiiil ikiliiiii'Hiiiiii',iiH(|iio (M)VolUHli crrorlHiftliuo icire cuju» titet hoc donum (Sap viM).I)flui U^ Inro-
rolii|iiiiH |irat^ritvun,iilitiir.l)riHliniii)oiicrriiuiill)iii lutiiiMii cuNtiiilial/riilar ouriiiaime. Data vtii,calflO*
hriicllcio, himI Dulurai vniiiii; «l ipHiiiH iiuliirii* lio iliiH l''cl<ru(irlun, * l.iiinpBdid ntOri-tlA virla cUrli%U
i)iiM),i|t)oii Aiiiit |iiuioiiliti)OMniliiriin|)ruvututi),uiirlo iiiiH coiiNuliliUH (niino Clir. fiiK).
riMi) iioHlr!!' Iiiii<i (liciinl iiiii^iHHHHK <|uiiin lUiriHtiiti), hTKIMlANI Al) H(»NIFA( II M I.IUKLM TllEH.
nitt^ iiilollinant»>ol)oti)ini('iorfloluiniirn ncntt^ntinjdl- LIBELLUS Pr\IMU8.
oonli:iV*i/i(» i'('Mi/ al mr.nim lin/iim lufril tlli aVntrc Dotiiino iiKMi bnticio ur pcr oiiinin : ii'i, i:t
mi'o{Joivi. vi), Sol ol II. l'uulo Hiinui oitHiMli^ro clu- ruvornlviMicrdndo (lutri pnlrutii univnrti.;.. ,
. . ..trchoj
t))ui)li uil lliil>rii)oi«: Cun'iim<is a>i firopositum »oi>it HonirucKi {Hiinifaciui cdila liabcnl nx iiimh «.Htrpha-
ceriamen, aniiirienfes in auelort-m fiiiei,et ronsumma- nuHcxiguu^ npinuopuH.
torem Jrsum Chrislum (llriir. xii). Uunt cuin Hinl, Noti irriiliiinubili iimus liducia adcuncc ignorani
invoniro non |tossiiiitiif*iiuii| inl rroiionilurti iti r.ltrin- ni(;uiii nicdiocritulom, nrd rtim animii conlrita ot
lo,^4in(^ Dci ^ruliii, lioiiiiiiiio (i«|iiil(>nl vnliinluti.ruin Hpiritn huii.iii,ot ciiin niultis iarrytiiin hanc mcam
ChriHluM uiiclor consutntnnior jno ail llili'i.U»u|)ro- vobin uirorroHupplioutionom idooaccpptabilem caHfl
plor ulVoolucongruo H.ilutanlOM,»u|)ruHori|)tun) con- coraiii to, lioatiHHinio patcr, qiiuniam ct
exiMlimo :
l^
ro.^^.sionoiii vcslrain coii.-^oiilancain callioliciH 1'alrutn antca ol hi qui DoocumiacryiiiiBBuppiicab ml.tan»
rcguiis Hpproltftiiiiii*. llloManlitin i|ui pnrcoilcnlcliilo (juam cum hiilncHUtnniatibiisctariclibuM.atque tau-
ctMtcrn, siciit indica», volnnt (llilo Hocuniiit lococic- ris.sed cum doccm miiiibua agniH pinguibuB,cnnfi-
ti'ru,»icul in(iicaH,bona volunl)^rulin3 (iepnlnro.sua donles orobant : Cor entm contrilum et humiliatum
proro8.si(inccoiiHlringitmis,iitn)iiUoina^is(li)nop,'ra- f)eus non spernct (Pia/.D.Krgo noc tu ipsP.Banctia-
ti«3 otiain li(icnicuf.;iinliiru8cril)cio,prieli'r (luain ni- pator, me inultis circunulalum maliB, ct od
siiiio
hilP8tboni,i]uo(bccundninDouinqnililjotvulculope- Deum soiummodoatque vestram patcrnaconsuetu-
rari,9iciil boului^apostolus dicil :Oinne quod ex fiie dine piotatem respicientem habetis despectui.Quo-
noncst iicniiiun csl {Hnn. xvi), Onod cuin ila sit, niam niiliug occicsiasticiis ordo iilam veslrum.quaj
uot nulluin boniim graliie doputabunt, si oi lidem a Salvatore omniuin ctprimo pustorcvobiB estcoi-
8ubtrahoroinoliunliir;aul si i|Uodbonume88edicunt lala, potpst pra;ce!lere potestalem, exiguum estvei
de gratiu,ipsa ucoessuriu deputan- hiimile inquo providentia vcstra respicit.Qiiantum
lidcs erilgrutio^
nutcmipsa
du.Si cniin nihil boni esl sinofide.liilos vos apud Doumomnos praeceliitii^^tanto vos nccesse
vonire nogotnr oxgruliu.niillum.quod absil,bonum est cogitare, qiiia hiTC probatio Dcum amantium,
erit.gratiiP dopntandum*.Ait eniin Jacubus aposto- p ut post Deuin paleretdoctorsanctajEcclosia^Petrus
lus Omne donum bonum,et omne donum perfeitum
: vestr.-vettotius mundi testatur.Onia Domino diconte
desursum cst de.^icendcns a Palre iuuiinum {Jac. i). t.ertio:.^mas mc "{ pasce oves ineas [Joan. xxi), Iradit
Scdel ipsi rutonlur,ut dicis.ilonacivlora donari pt^r priusvobis mandata ostendens, et per vo9 deinde
graliani ;ip>a autem bona per lidcm subsislorenon omnibus per universum munduin sanctis Ecclesiis
ambigunt universa. Ipsa crgo necessario lidos orit condonavit.Denique per hocquia venerabiieselTecti
gratiffi doputanda, a qua bonum, quod grati,T3 Iri- ante vos.etquanti sanctam illamsedeni hal)ere ine-
buunt.sopararo non possunt.His itaque hroviteras- ruerunt.corpore quidem inRomana gloricsadegen-
signutis, contra roliquas Pclagianiorrorisineptias, tes civitate. spiritu autem eaqua;
agebantur rite
qurts illa videturepi8toiacontinere,quam aquodam omnia ornantrts et transgressi.etpiurimi excorpore
tibi manda8li8acerdotetransmi8san,re9pondondum Ecclpsiae ab inimicorura calumniantium v;olontia
noii duxiniu?:qnia speramusdo misericordiadivina, suntliberati aDeoet venerabiliapostolicaspde. Unde
qu od ila pormini.itoriuin lu.e fratornitatis atquc do- deprecor. judicate humilcm, ct pauperem, sicut
ctrinam,inumuium,quosdissentiremandasti,digna- scriptum e9t(P.vrt/.Lxx.xi)./u«/j^.'«/^.Mihienim insae.
bitur cordibus operari, ut ex hoc oinnem bonara cuiari vita erat anteaprovinciiiis ordo militiae,me-
voluntatem non ex se,sed ex divina ccedant gratia diocritersicut erat moam vitam humilitcrtransibana.
prutlcisci.cum se senserint id jam vclle defendere, " Sed quia Procio beataj memori<e quiescente.quita-
quod nitebantur perlioaciter impufinare. Scriptuni ctus fuerat Larissaea; Ecclesia; episcopus.oportebat
est enim -.Prceiiaralur volunla.^ a Domino{Prov. \ix, eidem praesulein Ecclesijeordinari.decretum factum
juxta LXX) ; et alibi : Scio quia non possum esse con- estcommunitertam cieriquam populi,metropolitani
'
Addit cod. Pal. ; Eteuim omne boniim donum stenii dicitur dala wikalendas Februarias Lampaiio
constnt esse diviuiim. sicui scri/jtum esl : Omne, etc. ct Orestc V. V.C. C. c ss., an:osc. 530; sed cura
'
Lampadio el Orestc conxHlibus] Non potuit his FolixlV dic 18 mensisSeptembris illius anni mort&-
consulihiis Jannano inense scrihere Bonifacius.qui litalem expleverit.suspicatusestSirmondusmendiiaa
juxta.Anustasuim m^^nse tanlumOclobricodeinanno in notam consularem irrepsisse, et leg^-ndu'!»,;'^^/
crbalus est pontilex. Ouare menduin irrep.-it.et ie- consulutum Lainpadii et Orc^tis, qua annus 531 in-
goiidum l'orla9se,poslcon?iilatiim Lampadii clOre- signitus uiit. At Bmifaciu? II m
iis Iittorisdicens,<^fl-
slio, qui luit aonus Christi 531, Jac. Sirmo.ndus. tholirum non di^tutiniusdare rsspi n\«m, eam eman-
OBSIittVATlO P. A^TO.NII P.AGI AD ANN. CHRI.STI 529, datione n evertit,el iis verbis indicat clausulum il-
NUM. 11. lam addititiam esse, floccique faciendam.
Heec epistola tam iaeditioneSirmondi,quamHol-
35 BONIFACII PAP^ 36
alque eorum quorum assensus eral actui necessa- A cuerunt.vel tempestatem qusenuncviljemese immi-
rlus,ctsecundum priscamconsueludinem tnbuseie- net,aut quajminantur.quiasaeviora existunt.ne
illa
clis, Aiexaniiro Scialensi preshylero, et... presby- quismeprotervuinaulaudacem essejudicelaliquadi-
tero, ac me esiguo : meliori teslimonio sorlilocle- centem detantoactalisEcclesiKprsesule.Si veroista
clionis p.ilmam promerui. Sed ego conscius niei, tacuero.ut n:ihiest(Lege
vx milii eU, HARD.),unde
indignum me tantonegolio esse judicavi;totumau- enim habeo auxilium?sed magni Dei et Salvatoris
tem Dei graiiae aiqueciementiae libenterasscnsi,ad nostri Jesu Christi,et vcslrae beatitudinis^et pietatis
latronematquepublicanumelaliahujusflnodiplurima serenis&imi imperatorismecommittensjudicio,tace-
e.xempla respiciens ;
quos ab extremis maiis et, ut renonpolui.Cumergonieaaccusatio&dsanctissimum
dicenlum est,ab ipso fundo malorum subito Deus archiepiicopum Epipbanium pervenisset(rursu8 ac
eripuit, animabar et queedam mibi data est spes
;
saepiusveniampelo dehisquffidicturus3um,istanon
proterviffi vel audaciae^sednecessitalis essejudicetis
boni proposili.Igitur ex omnibusin me electionem
contulcriint.indocrctoparitersubscribentes.Etquia sanciissimi palres), commonitorium,sicut ipsi vo-
cant,faciens ad nomen Andreae viri religiosissimi,
ordinationem secundum priscamconsuetudinem non
diaconis et notariis sanctae suae Ecclesise.ad Thes-
alibi.sed in eadem civitate Tieri oportebat.convenit
sancta provinciaesynodus.et totiuscivitatis posscs- B s"''*^"^ direxit provinciam: praecipiens me a sacro
recedrre rainislerio.ut pole non secundumcanones
sores, omneque corpus Ecclesiae, et communi om-
ordinatum ;nulla accusalionum probatione.necca-
nium teslimonio nihil consuctudini detrahente, in
nonicaevocatione usus.aliosepiscopos ejusdem pro-
Ecclesia sumordinatusepiscopus.Tantamenim ala-
vinciffi et clerum sanctae nostrajEcclesiae ameacom-
critatem reiistiu?habebat,factumqueamplectebatur
munione susppndit,et quod est novissimum, nec
Probianus Dei amator,Demetriadae civitatis episco-
cibosaulquaesuntnecessiiriade rebusecclesiasticis
pus, ut etiam provocarel ii» Ecciesia Dei laudemin
me habere permisit ; sed quae in convictis solent
meae humilitatis exercere personam.Et ut nihil de
fieri,haec in me antequamaliquaexaminatio judicii
me ipso dicente.ex his qui mevoluerunt atqueele-
proveniret exercuissedignoscitur.Etenim in hisqui
gerunt, datur inlelligi, secundum Deum ordinatio
ifeveradelinquunt pIurimfemisericordiaesuntabEc-
i?t I provenit Quapropter deprecor.beatispimp pater,
clesiis constitulae.Haec ergo Andreas vir religiosus,
ul mansuete haeoaudire difrneris.non enim laudem
qupm suggessi superiu8,iii me jussus estexercere.
labiorum raeorum diligens, sicut scriplum est.haec
Utqucejns judicio,quime acommunionesuspendit,
auggero :qunniam qui in se gloriatur, apud Deum
responsurum meam praesentiam exhiberel, Eusta-
probatus esse non potest :sed ut vobis ista cogno-
thium Gomfiensis civitalis episcopum, atque Elpi-
scpntibus caluinnia quf« adversus me excitata nst C j-
j, i j- dium rru
• ,
u
Thebanum, j
•
o.
.
u
sed et Stpphanum Laminensem,
.
» t
evidenter appareat.
ippt
^^ Quantavero deinde dixerint et .... .. -• •, u- .
quasi magis meae illicitae ordinalionis.panler exni-
provinciales episcopi, et sanctac clerus Ecclesiae
berc jussus cst.Demetrium autein et Probianum vi-
ostendens sepro mea electione gaudere.supernuum
ros reiigiosos, qui anteamagna pars meae fuerant
judicavi vestris auribus.Quicscenteigilur bonorum
electionis alque ordinationis habens apud se isqui
omniuminimico.etDeomeanon rcspicienlepeccala, me ad causamcompellebiit.in meam perniciemom-
etnulUm perturbationomsuatinebatEcclesia,cterat nino fovebat.Me aulem pra'dictusvir rcligiosus An-
caritas omnium celansdelictum.sicut scriptumest. dreas ibidem non invenit,quiaad Thessaloniccnsem
Sed nescioundeincitati Antoniu.atimoratusprcsbytpr magnamcivitalem fucrain pauIoanteprofpctus.'clpro
atque di?pensaior, et Probianus dpfamator Deme- aiitem.et quanlosalios potuit repprire conj^regalis,
episcopus illum dico, beatis-^iine,
triadae civilatis :
commonitoriuni eis relegit, et epistolam adeosdi-
Proljianura.qui aliosfeslinanlesmeaslaudesdicere rectaui.Erant autem adclerum taleslitters factxab
reppellens, ipse in Kcclesia Deo tiliilos meae lauilis eodera sanctissimo viro:ge8taque confecit apud de-
excrcuil.paritcrDemetrium Dei an-.atoremScialcnsis fensorem exempla exiguis meia
civitalis, qiiortim
civitalis epi^<copum:Pt aliossuaB portionissuadcnles libpllir> subdc.re ncn omisi.Factus est autem brevis
esse parlicipes, nec aubscriptiones quae in dccreto D dc sacris vasis atque rebusecclesiaslicisetaliquiab
cnnlinenturerubegcentes; nec Probiiinus suam lati- ecclesiasticorum sollicitudineab Antonio viro reli-
demellotiusKcclcsi.T lostimoniuin.scd nec illaqti.-c Andrcm,
gioso.qiii eonnivpbalubiqtic viro religioso
dixcrunt vcl egerunt,(iuoniodomeam amplectentcs siint rpnioli:qui pradictus Andrcas adThcssaloni-
fieri ordinationem.quomodo et ante ordinationem cpnsem mafinam civitatem veniens,mihi,et Elpidio
gralam mearo silii fuissp pprHonam;quomodoelcp- alque SlP|>hano praedictisDciamatoribus episcopis,
lebrainrn ordma ioncm libenter liilisse ad regiam ; qtiic jiissaatque intprminatasunt.ostpndit.Ego vero
urbem subito piorccti sunt.et quamdamcomponpn- nec arcusalorum nec aliqnoriim couittus metuens,
tcsaccusalionem snnctissimoejusdem civilatisarchi- sed ad Deum solummodo.et ad \eaea sanctaeEccle^
cpiscopo EpiphanioqiiPTPlas depoflucrunt;dicente3, 8i«5, etiid principalumsanctarum Ecclesiiirumlradi-
meam nrdinationpm sancliscannnibusminimecon- ti.m vobis respiciens.mox int.Tnela dixiut si opnr-
venirp;9peranle9 nt in meo Inro alter siibroparetiir tcrct me ad aliqucm aecusantoiii re9poiii!crc,autde
cpi9Coj)U9. Er>;(j is-l.» me incipienle dicerc.anguslia mea or'linationc aliquid judicaredignatur.causam
me ulique detioel.Si enim dizcro quse in mc exer- rae dicere ncrcsse est; sed alibi, apud quem eacro-
:n K1*18T0L/E BT DIJCUKTA. 8U
rum ortiKinmn liix riiHl(tililur,i)liiMi|iJo haolonuucon- A •"'"• FJ iillu martu. Si'-»
HUiUuild i(uvuliii', iiKdnoriiiin Iuciiuih vonlrl minoli «nnrtm LariNnwin Ki;
i!A|)ilis, ol ii|)i)tl()lii'ai uiuliri ; ilirnnH.voH OMHn iloini- iiiui)ii|)rii|irlnNuhann|iHi,**liloniino meoMnrliiNirno
noA liii|urt oxiiininiitioiilH ; HU|)|ilioatiri nihil inniixUv ui' |inrii'iinin hraliNaimo.ntinin vrnTnnrliNaininpalri
liKH) uovi llori, aiit i|U(i(l |ioliif<l liouo ci)i!i|iiiHilu pulruin ol univursttli |ialrittrrh(B UuQiftolo decti-
illMlurlmro. Nhiii (lui lorun iiiilii mnodii roinunniriHot nuvi.
ad voH boatiriHiino.-'. Jiiilirii iloininoB, mI hnic non dl- AhumlanliuR Uninnlrla'ln rivdaliM epiHCopui «ur-
xlHHOin?So(l noo hno Holuin dixi, hoiI aliijua rauMa' KonH n conflflHHU dixit Prtelnriniltflre noo polui tu-
:
[iroluliirn (loruipoiita optciKli.Si^nillraiit aulrrn inttt dinns noinen Prohinni Ih dr iiuo inilur Prrihinnm
KCrila (|iwo laclii Hiiul, (lua- lociH ('xlgUiH lihclliH ad- ipsi" cM (|iii ininin KcclrHiarn lnvuKit,olme v«:iili;nto
Junxi. t't ilecroluin in iiio l.i(lu;not tituloH hnidiH. ail hoiititndinnra vcBlram curn litlrriB eplNCOpi,cap-
K^o(|nidiMnarhili'al)arl)anc rKhtinlhi^ilulioniscauHaB tunnuhHontiam meuinpcr ton^nritatomlocurn nieurn
inou) O8H0 poluiHso, si vohiH, (luihiiH a Uoo (laluin ost iiHUipnvil, ol Horundum HanctoH cunone» noii dohet
Ju(licuro,nouiinatis iiicoiniioloiiH no pornona auhlri opi><co[)U» nominari: advcr.xun qucin ro({o hcatitudi-
hcrul, l^oii <:U fniin lh'us }wrtuib(i(ionis, seil puris nom voHlr«m,ulflodiHupoHlolicinmihi diacipliiiaBuh-
(/ Cor. Noo luco (|ui(loin vol uliu ud (iniotom n voniut. nonifuciuB epiflcofiufl dixil Et libcllo ohlatl
xiv,:^i<). :
moam sulliooro potuoruut Hod invilUH ad ro^rium . rncilatio.ol prosocutin rrutriH et cocpiscopi no»tri
urhoinHumdoiluoluH.Kt ui^i quiiluinliineutCHDoum, Ahuniluiitii i^oHtiH indalur etHiqmiHunt aliudcside- ;
ol ropositain prontissiuuoin visilatiouc ciirccrum ramuM u^inoHCcrc. Thoodosius Kchinienaifl civitatis
pro?picieiitosat(;ucox8poclanto8,nioam pnesenlium opiHcopusprovinci.TThesflaliicperinterprctemdixit:
ndosso piomittorpiil, vinolus uliquo ruoraui hoino Kl aliuin lihellumidom aandiBHimus Stephanas mo-
nulluin nooens, sicut arhilrur, niai cur olif^eutihus tropolitanus opiscopuH ad hcatitudinom voBtram pfT
me conscnsi, ot spoi Doi ino coininilieus ordinari mpum dircxilohseiiiiium ;(iucm petoul vcstri sensi-
proinerui : ol quiu liducialiler dixiqiiodsi oportoret bu9 relegi ccnseatis Boniraciusepiscopns dixit : L
exftminHlioneiu uliquain ricri, ab eo licri dcborel qui hclius quem ofTorl, siiscepluy a notariis recitelur.
esl hujuso.vaiuiiiationisdoininusconslitutus: ctalia Cuinque susceplus fuisset, Menas notarius recita-
qu;e iu nio tacta sunt, aliiuo excrcori non duhilo. vit.
Coiupellor autoni, ot nec uliquod tompus respiratio- LIBELLUS II
nis habeo; nccqiiispromo cogitet in tantiscladibus, Domino meo sancto ac beatissimo et revera ve-
potoro reperiro. Detorioravero ab his qui niinanlur nerando palri patrum et archiepiscopo atque pa-
nio sustiucre conlitcor, damnalionciu, e.xsiliuin,
liuin, et triarchse Bonifacio 'lala supplicatio a Stephano pxI
quanta) criniinum sunt vicissitudines immerenter ^ guo.
exspecto.Quapropter unicuin nunc a vohi8,et vestrae Quffl antea in spe eranl, el metuere ac Iremere,
apostolioiBSodi oonlidons, rempdium postulo ; Spes cl sanctam apo^tolioam vpstram spdem invooarefa-
eiiiiHt ul divinum dicil eloquium, non i-onfuiuletur ciebant,lifec cumapprehendiasont alque constringe-
[Rum. v). Quod si quis esset qui proesideret, qucin rent meara miserain vitiim.ampliusraagis vestram
sancti canonos in hoc negotio judicem esse decerne- bpatitudinem appellare compellunt.E^ct? tempus ac-
rent.oporlcbat, sicut exisiinio, eum prius de accu- cepial>ile,ecce nunc dies salutaris {I Cor. vi). Libera
satorum vita judicare et oognoscere ;
quia aecusulo- meah a persequentibus Pripe me
inimicis lueis.et :
res esse non possunt illius qui, quamvis humilis, etenim circunspersaestaquamihi usqueadanimara,
episcopalus honorem promeruit. Sed quia propter venerabilis pater.etabyssusnovissima circumdedit
iiduciiun vestri,sicul dixi,ofTendi,hffiC suntpromeis mc : ascendat ex corruptiooe vita mea, sicut scri-
parlihus prfemissa,el in quibus malis superiusno- ptum est.Si eniiu miseratione^Deinon praevenerint,
minavi,sum conslilutus ideoque supplico voliis, si
; ego quidem opus tactus sura,quale ipsi voluerunt,
qua est Dei inisericordia, si (]ua pietas.si qua dile- inimicorum meorum.Ploro autem alque Iugoo,quia
ctio transite, el hicipsum in sancto Spiritu,spciin- tum etiaraecclesiasticus ordo periclitatur.Quoniam
dum beatumapostolum.auxilium mihi ferenles, ve- D enim secundura multara miserioordiam Dei,qui ho
strietveslrorura decessorum illius beat;Bsedisrecor- minibus peccalaminime reputal,in civilateLarisas,
danles,quia nullum unquam abuliquoinjustenoceri quge est provinci» Thessaliee, eleclus sum atqueor-
passi sunt.Siquidem cito succurratis oppresso,con- dinatus episcopus ex his quidara qui me elegerunt,
;
fido mea iualis meise a celeritate salvari : si autem, etssepiusscripti.^suissuam electionem firmaverunt,
quod absit, mea peecala vestram luoraverint pieta- ut dignus sacerdotio judicare. videntes mei studii
lem,sallem?ialiquid abinsidiantibusvelociterfuerit esse.antiquam consuetudinem iu nostris sanclis Ec-
aclum,et sic sanclis canonibus adesse vos convenit, clesiis revocare, separantes me apud beatissimum
etexsequi in his qu» prictermissa sunt Hoc enim praesulemsanctceregiaeurbisEcclesiieaccu?averunt.
opusvestrum est,beatissime.die acnoctusanctorum Ille aulemaccusationemsuscipiens, nihil anteUiscu-
Patrum.etvenerabilis alque apostolics vestrtesedis tiens de his quae oportet requiri de episcopo accu-
leges atque constituta in omnibus quidem Ecclesiis, sato, conlinuo meabomni ecclesiastico ministerio
preacipueautem ia vestralUjricaaa proviacia custo- separavil :aliquemde religiosis clericis sauclaesuae
:i9 BONIFACII PAP.E II EPISTOLiE ET DECRETA 40
Ecclesise ciim litteris.quas commonitorium norai- j^ sus et in secundis eadem erunt acturi : et suspicor
nint.ad provinciiimThessaliam dirigens.Etcumista qui.inon usqne ad hoc acquiescant;sed etiam circa
nec ci'ilitati ncc mundani? legibus conveniant, nec corpus mea! miseriae suos exerant inimicitias;ut me
ordo canonum hoo fieri evidenler admittat, ut ante obeunte nullus possit accusatorexistere.Nam cum
cxaminationem judiciivindictaprocedat;olimquam relictafuisset sententia, mox in custodiam Deiama-
roaximcdivina pra?dicantoScriptura:/lu(/i7H?M i«anem toribus sacrae Ecclesia) defensoribus datus sum.Sed
ne admillax ; sedtamencum venit-setin Thessaloni- aliquiDeum limentes.etmeam miserantesmiseriaoQ,
cam virr«jligiosissimus,qui praeceptum deferebatet quod essem undiquedestitutus,in sua fide suscepe-
aliqua mecum per contentionem exercere voluissst, runt.multam pro me quantitatem pecuniae promit-
continuo ei dixi : Apo=lolicam sedem.id est vestram tente3,quia non recedcrem,sed observaturum eose
ber.titudinem. causas nostra» provinciac et audire in regia civitate hunc habentes magnopere tracta-
;
convenitet finire.Sed re^iae urbii< sanciissimus ar- tum omnes qui adversum rae ista concinnaverunt.ut
chiepi9copusnoniiuiescens,etiammecontracanones non possim ad vestigia vestrae bealitudinis convo-
exhiberi pr;ecepil. Etcum venissem conventum fa- lare,el pro Dei mandato aliquam misericordiam a
«iens episcoporum qui ibidcm commorabnnlur, boc vobis percipere.Deprecor igitur vos,miseremini ho-
denuo allegare non distuiit, sancti ac beati capitis p mini humili et extcrnato animo, adjuvate me per
vestri sedem apostolicam imploran3,et consuetudi gratiam quaj vobis a Domino est collata. Si enim et
nem qufBUsqne hactenus in noslra tenuit provincia, alia peccata dimittere potestatem a verbo Dei perce-
nondebere supplicabam, ne auctoritas
convelli : et pistis, divina dicente Scriptura, quia quod in terra
sedis apo3tulicae,qu;cul a Domino nostro JesuChris- solverilis,hoc et in ccelisesse solutum (.Ua///i. xvi)
to el a sacris canonibus dala est,ila et per antiquam quanto magis hibebitis potestalem in his quae ad-
consuetudinem servataest,in aliqno violaretur. Sed versum me acta atque decreta sunt ? TUnenim derc-
nec a sua voluil inientione recedere sed assumens : lictus esl pauper,pupillo lu exadjutor [Psal. ix) ;
quia
audientiam ununi stiidium habuit,utinsanctisThes. ego ab omni humana spederelictus esse cognoscor.
saliae provinciae Eccleslis dominus alque judex esse Et alia manu. Stephanus exiguus huic supplicationi
tempestalem respi-
videatur.E>,'0 igitur fluctuanlem mea; subscripsi.
ciens, ad sanctum tulissimum vestrum {)ortum Bonifaciusepiscopus dixit : Quac lectasunt ecde-
confugi.ot pclilionemfacien8,h*cipsa suggerens ad siasticis indantur annalibus. Et a^tjecit : Quoniara
vestram beatituilinem destinavi ; supplicans, ut in diei pars major exempta est,futura sessione,si qua
rae piettttemDci et sancta; Ecclesi.e, quae periclitan- alia superesse credis.intimare non differas.
tibussemper succurrit^oplendas.Senlientes autcm, ~ SESSIO SECUNDA.
ut arbitror, mea3 vitae in^idialores.quia non despi- Post consulatum Lampadii et Orestis vv.cc. sub
citis quaeacta 6unl,sed exsequimini^sicutsanctitatis die v iduum Decembriura in consistorio beati An-
vestrae mos est,et ordinem sanctarum Eccles'arum drese apostoli.praesidente venprabili viropapa Boni-
conatu usi s-unt,utanlequfim aliqoa
vindirati.-»,onini facio.una cum SabinoCannsiac civitalis.Abuidantio
ordinatio veslra provenial, suam perOciant volunla- DemctriadiB civiiatis,Caroso Centumcellensis civi-
tem Cura igitur nihil prorobaium de me fuisset, nec talis.FeliceNumentanae civitaiis episcopis; residen-
ulla culp;i esset canonica* ultionis digna inventa, tibus etiam Sanctiilo, Mercurio, VivuIo,Petro.Even-
sentenliam protulerunt, et cnndemnanles me a sa- tio.Albino, Urso,Pt;lro, Epiphanio, Benedicln.Servo
cerdotali oTioio surpcnderunt : curii mc constet non Dei.Oaudioso, Petro.Valenlino. Rcnalo, Florenlio,
demissum luisse prorneisplenius parlibus allegare; Ililario, Paulo, Bacauda, Innocentio, Andrea, Gau-
scd et petcnti aliqua mcae caiisaj protutura osten- dioso, Philippn, C.rescentione, Libertino, Januario,
dere,non esse permissuin.Ouapniptersupplicubam, Sebasliano, Cyriaco, Vivulo, Dulcilio, Joanne,Pul-
ut noii antc. sentfntiadictrctur quitm qu.T acli sunt lione, Androa, Monn, Laurentio, Soleuco, Ru&tico,
ad vns Ijcatissimos referatur, ut indc vestra rausa? Coclestino.Barbaro, Laiirentio.et Redempto prosby-
diacusdio servarelur.Quod diclum magis eos adver- toris.astantibus quoqiie Tribuno, Agapito, Dunato
8um mo ampliiis incitavit;putanies dc sacrarum cc- D ct Probo diaconibiis; Triluinus archidiaconus dixil
closiarum regiaMjrl)is juro aliqiiid minui,{|uod eso Thco.lo.^^iusEcbinieiisiHcivilatiseiiiscnpusprovinciae
apostoliram vcstram sodem visus sura nominassc. Thossalia^^siciit pr.rtorita scssiono oonsliluislis.ob-
Elcnim dixi, quia auctoritas Bcdia apostolican, qiia) scrvat :
(|iiiil Jubctis ? Bonifacius episcopus Eccle-
a Deo et Salvatore nostro sumino «postoloriim data si.TB cHlholifflD urbifl Ilnma3 dixif : Vcniat. Cum in-
eBl.omnibiis sanctarum Kcclpflinrnm privilegiisante- gressiis liiisset.noniraciiis opiflcopus dixit: liigros-
ccllit,i,i ciijiisconfoHsionPomnos miindirequioscunt aupquiii dcsiderat prnso{jiialur.Thco(lo.»iusEchinion-
KcclcsiflB.Sontenlinigitur lecta juslam denuovestram sis civitatis episcopus prnvincisB Thessaline por in-
andiontiam implxravi.npud qiiam niilla ciijuslihot tcrprelem dixit : Elpidius Stophanus et TimolhouB
discftptatin vcntrnm po!e<t diaturbare jiisl'li«m:8od venorabilo<>opi«copi fr.itrcsmoiThc.csali.T provincia\
timor Doi qui ineal in vobis, ipse unicuiqup sua fa- por me olTorondus »acra' benfitudini ves^lraB preces
cit pervas jiira reslitui.Arbilror autem.venerabilefl, deslinnpsenccunlur; cas quoque menfrerenle voliie
quia dcHpirlenlp» ilH qiiT olim in rae ge8scrunt,rur- recitari priEcipite. Bonifacius epibcopus dixil : Ha3C
41 Al) SCKIPTA IIONIKACII 1'AIM: II AIMMCNMIX. 4S
olitiii (liailiiluii(itai'iir(a-ltuliui)n|iuniliilur.(:itini|ue A (liritinrii Uotninutn noklruin auiiir«e( acJorAro era«
• Ui>0(^|itu liiiHHot, M(MiuN iiiitaniiH rocituvit. (liiniin ; H|icruiitnit iit inii' uinuiii priiiio*
LIBELLU8 III. nciii,i|uuiii ruiii oaiiiKi (I ' ' - '
ui
Dmuiiiii miHlni ttaiii^lu cl licatiMHiiiio, ct rt^vcru |)l(!nii |iorrcxiiiiUN,ii.iiiiii.> n-
vunoraiuli) i*alri iiutruiiict urcliiciiihUii|i(i,nuiiirHcio Kruaoiii(]n)luliunocurri|{onto(*,rcbuMieiiiiuccurrKa-
|>atriat'cli(n,KI|)iiliuH,Stc|it>uiiUB ut TiinuthuuM cxi- tc.t,ri)'iiui|iuin(iuro(|iKnAfi)ini,(|Uiu</c/^rri/«;;iri7ujno«>
^ui OtiiH0(^|li. /tT(/'ia/,(:xi.ii) Biciit in pBulini') dir' ' '
|ui
NoccHHitatct* i|iiio iKiH conHlrin^cbunl utini vcHtra in an^ualiH uniiiii HU|>|ilir,il>ul:i|h >ur
cognuvil l)i<alitiiilo;()tparvutii coiiiiionontoH librlluii ,
vir, (lui vcdii apOHlulicw Juh cunludire ronler.deof
BHnctisHimo imtcr, (hi(liiiii iiiulu i|ua' pcrtuliniUH.ct tunta viriUH oil puriculu suBtinoro.upOHlulic.i auclO'
Baivioraqua) ox»[icctaiiius(lccliirunlcfl Hij^niliramuB; rilulc hud rcntituulur ofllrii),proj-| i ln fulu- '
ot i|iiiu voluiiluli iitiiuo iiiinis coruni (|ui aitvcrnuB ruin ut coiihucIuiId Hancluruiii lc . uin noatnB
nosialunioliunluraorvionloHunumhubonlstutliiiiii, provincia' nullutcnuH convollAlur. Qui ai non Oci
ut SlophunuHDoiumatoropiHCopnli privctur oriicio. iniHcricordia ol vcBtrajuvaniina noe prffivcnerinl,
Scd ailliiic co loiiiicuto altcrnimliu8dctori()raBi;,'ni' lcrtiiiHnut iiiinrtiiHLUiiliuMHiir.iliH dcporlanBvenici,
Hcaus vcnil.Facliitciiim prioribiiH.audiontoHaunclis- j» (juiu noii usiiucudStcphanumlici umutorcm (>orurn
simus ri\i![iio urbia Kcclobia) pr(08ul,ot (|iia}oum co conquioscitinlontio,8udctaliiH plurimisiBturaciont,
rucrttt Hancta synodus, in prislinu voluntuto porsi- ut nonanlc^iuioscenttiuum utudcfTcctuin dcsidoria
8lonloH,oriiiuoriiiilanobi»Slcplianuin Doi umatorcin sua [lorilucunl./''/ «//a mtiiiti. Klpidius cxiKUUH cpi-
paslorciuiioalroruiu((i/.noslrum)clsancl;o LuriHHa;a3 scopussuncticTlicbana-lLccIcsiajsupplicanaperJoan-
Koclosiai, quiu oel niotropolilunii civitus provinciiD ncm prcsbyterum racum, (juia pr.x' dolorc manua
Tho8SttlitB,comdoiunationi3 sontenliam componcn- mcffi8ubscribere non potui,me JubenteBubscripsit.
tos siout cis coiiiplacuit.adjcccrunl non licerc euin Timothou3cxiguu8epi?copus8ancla;Dioc.X'8arien8i8
ttdThcssaliam prolicisci provinciam.Sed prajdiclus Ecclosia) supplicuns t-ubscripei. I^ulricius cxiguus
l^oi ainulor vir saspius inler acla conlosliitua osl prosbytersunclaiDci LaminunsisKccleaia; adrcgiam
sanctissimumrcgiajurbisprffisulcm.ctsynodumquao urbem vcniens pro pcrsona Slcphani sancti epi8Co-
cuni eo convencral.quia non licot cosislam audicn- pi mci, ipso jubente supplicans subscripsi.
liain ussuinoro.ol quauunaxiiuc aluiuid dccorucre, Boniracius episcopus dixitiyu.-c lorjn gunt tran-
8od aposlolica.' sedis id convenire beaLiludini. Uli scrilianlur.bll adjcciliSi quid esl aliud,8Ugt;eralur.
aulem contemncnlcs ejua conteslationcai.et quam TheodosiusEchiniensiacivitatisepiscopusThessalias
niaxime indc amplius incitali.iiumisericordem sen- provinciae per intcrpretem dixit:Ex reloctione libel-
tonliam prolulerunt.lllum quidomsic pulavcrunt a '-'
lorum veslracognovitbcatitudoqu,i;act suntcontra i
aancla noslra Kcclosia removenduiu ;
jus aulem in sanclos canones et ordinjUioiicm deccssorura ves-
nosLra provincia sibi facere pra}parabant:ut exem- trorum.Nam constat venerandos sedis vestrae pon-
plo isto nomo audcat do sanclaruin Ecclosiaruin tifices^quamvis in toto niundo scdes apostolica Ec-
nostrarunijuro iiuidquamdicere.ncc mcmoriam t'a- closiarum jure vindicet principatum ct solam
sibi
cero auLiquilatisvol eorumiiua! usijue hactonuste- ccclesiasticis causis undique appellare nocessesit,
nueruut.Qua; studii eorumest.ut subordinationem specialilertamengubernationisua; IllyriciEcclesias
et jua sanctiu regiio civitalis Ecclesiai uos miseros vindicasse. Et nota sunt vobis omnium pnceden-
eriiciant.Proquibus oninibus lugentes die ac noclu tium scripta pontificum ;veruntamcn quarumdam
omniumSalvatoriJesu ChriHtoDeoncstro lacrymas episLolarum exemplariaprofero,quaruni fidcm fieri
fundimus.et naiscram nostram praetcndimus cani- exvestro nunc scrinio postulo.
tiera,supplicantes neuos manibus eorum tradi
in Bonifacius episcopus dixit:Prolatae epistola? rcci-
puliamini.Pro his enimetvestram appellamus bea- tentur.et scriplorum fidesinsedis apostolicae requi-
tiludinem et aposlolicara sedem;etper eam terbea- ratur scrinio.Cumque susceptafuissent exemplaria
tumPetrumat luesancLcoEcclesia; primum pasLoreai litterarum, Menas notarius recitavit.
AD SGRIPTA BONIFAGII PAP.E II.
OBSERVATIO PHlLIPPI LABRE, S. J. Q pontificum S Leonis, Hormisda; et Gregorii magni.
IN SEQUENTEM EPISTOLAM. Non est credibile,inquit Bellarm.lib. xi,cap. 257^6
Rom. pont. Gregoriuni a Bonitacio illa verba sum-
Hancfalsamct adulterinam praedicant Baronius, psisse,8iquidem stylusomninoGregorianus est;quo
Bell. aliique viri erudiii, nec ditfitetur ipse biuius argumentoexsulflantur omnespseudo-Isidori rner-
tuiu hic, lum in noLis ad conc.Carth. vi,ubi impo- ces. racessant hffic,inquit Baronius ad IGQctobris,
storem, veteratorem et mendaciorum concinnato- non innititur vel fulciiur paleis Dei EccJesia, quae
rem appellatlsidorum mercaLorem,seu quemalium est columna et firniumentum veritatis,sed detega-
subejuslarvalaLenlem.EtveroidlucemeridianacIa- mus technam et aperiamusimposturam, etc. Eura-
riuseviocunt cumaliaplura,tumYerbo Romanorum dem vide ann. 419, n. 92etseq.;530,num. 5.
Patrol. LXV. 2
43 AD SGUIPTA BONIFACJI PAP^ II APPENDIX. 4i
{a) EPISTOLA II (OI-IM I) A quetquia non aequales sunt.sed in potestate ct or"
BONIFACII PAP.*: n AD EULAUUM ALEXANDUINUM. dincfsicutnostris^dilTertalterabaltcro. Siergo inter
F,Pl>;COPUM hoc qui sino peccato sunt constetistam csse d iKtinctio-
De rcconcilialionc Cnrthagincnsis Ecclesix. nem,quis hominum abnuat,Iibenlcr illornm sc dis-
Bonifacius episcopusEulaliocoepiscopo salutcm. positioni subinittcre?Ilic(hinc)enim pax et charitas
Olim ub inilio tanlnm pcrcepimus a beato Petro mutuascvicecomplectuntur,etmanetfirmaconcor-
aposlolorum principefiduci.-im.uthaboaraus aucto- dia, ac inalternaetDeoplaciladilectionesinccritas.
ritatem universali EcclcsiaB(auxiiianle Domino):^ub- Quiai^'iturunumquodqucsal«britortunc complotur
venire.et quidquid nocivumcstauctoritatc aposloli- officium,cumrueritunusad<[ucmpossitrccurri,pra;-
ca corri}?ere et emendare. Ad hoc cnim divinaj dis- positus:votanostracbaritatem tuam hitcrenolumus,
positi-Miis (dispensalionis) provisio grarlus diversos ncqui particcps fuitsollicitudini3gaudiorum(fructu)
etordines constitiiit csse distinrtos,utdum reveren- reddalur exlorris.Et idoo Carlhaginensera fruclus
tiam minores potioribus exhiberont,et potiores mi- (Conslanlinopolitanam/cge.s'«/;H(///ormi.idam)Ecclc-
noribusdilectioncm impcndercnt.unaconcordia; (ic- siamad communioneranostranrircdisse Dominopro-
ret exdiversitatc conte:itio,e rectc officiorum gene- piliantp)"tradcnlibiissignificaraus alloquiis.ct man-
rarelur (nereretur) administratio singulorum.Neque n datorura,qua;logatisno3trisdedimu3,serierain onni-
enim universitasalia potcrit ratione subsistere,nioi bus fuisse completam.Dc qua parte,ut ad dileclio-
hujusmodi magnus eam differentia; ordo servaret. nem tuara plenius perfecte gaudiura perveniret,
Quia vero quaqua; creatura in uaa eademque acqua- libclli Eulalii * fratris ct consacerdotis nostri Car-
litate gubernari vel vivere non potest, coelestium th<Tgincnsi3 cpiscopi, et Justiniani cleraentissimi
railitiarum cxempla nos instruunt (exemplar nos principisOrifiitissacraruraexcnplariacredimusdes-
instruit) : quia dum sint angeli.sint archangeli, li- tinanda,indicantcs nihilominus per Orientisparlcs
epistola dicilur,a teraporibusBo-
(a) Epistola]EsiC caput omnium Ecclesiarnm puldice profite-
diilica,
nifacii et Coclestini pontilicum, Africanam Eccle- tur.Quid ? ([uod gentiles et Ariani (ut vidcreost
siam.propterinvisum ipsimodum [jrosequend.ne ap- apudeumdcrn Victorem lib.i de Persrculione Vun-
pellationis ad sedem aposlolicam interposilrp.opera dalica,et Grcuor.Tiiron.deGloriH mart.,cap.25)\rri-
Aurelii Carlbaiiinensis episcopi schismate divisam canos calholicos.Uomanos appellarint, nonalia dc
esse ab Ecclcsia Romana, neque ulterius illi com- causa,quam quod cum Romana Ecclesia in fidcet re-
municasse usqtie ad lemporaBonifacii papce secun- pionecommunicarent,eju?quepastorcmChristi vica-
di ; cum Eulalius Carthagincnsiscpipcopus.proin- rium, pari cultu omncs in littcris colerent ct ob-
cunda cincordia et recupcranda Romancie Ecclesiaj servarent.
communionc, praedicto Bonitacio libellum suppli- Cum ilai[ue ex his manircstum sit .Xfriciinam Fc-
cem obtulissct, elsic ad communionem rediissct.
clesiam non modo nunquam a Romanaj EcclesijB
Qua; omnia commcnlitia sunt nt notarie falsa.
Q
unitate ct coiuniunione desci\isse, vorum potius
Nam manilcstum est comraunionem AfricanccEc- eamdem,cliam pcrseculionistempore.velutmatrem
clesiaea Bonilacio I,CcDlpstino eorumque succcsso-
suse aliarumque Ecclcsiarum agnovisse, qiiis falsi-
ribus permultis usque ad Bonifacium II, ne quiilem t.itisnon arguathanc cpistoIam.([uaEulaliu8ali(|uis
aduoius diei spalium,authora;uniu9 raonumcntum Carthapincn;<is episcopuspro integrundaunionc li-
iniercisam fuissc.Vurelius ct qui cura eo vivebant
bellum obtulisac dicitur, qi.acdo omnes episcopi
Cocle?tino communicarunt,ut patet exfine ppistolffl
calholici.regnantcGilimereroge Ariano,e\sulaliant?
synodicp illiusquam exconcilio Africano >id ipsum Quis raondacii non accu^et cam qu.r, scicnte Alc-
dedorunt.ubi sic scribunt •.Dominus nostcr sdnclila- x.indriaiTiinothoo rjuanominis tortio ppiscnpo h.T-
tem vestrum oiro longiort: orantcm pro nobis cuslo- rotiro, (iniritiir ad Eulaliiim Alexandrinum (nullus
dint,'loinine Iralcr.Quiii sano mntuT paci3,conconIia3
hocnomino Alcxandrinus vixit episcopus; ut patet
et cnmmunionis catholirns symbola, in formalis
ex Niccphoro aliis([uo) antistitem transmissa ?Quis
usurpari solitii, ad pontificcm,velut schismaticum doniquo imposturaot frjiudc plonissimam csse non
non Fcripsissent, si a Roman.ne Ecclesife unionc se dicat.(|iia srriijitur Arricanam Ecclcsinm iiltra con-
pr.-nscidisscnt maxiine cum.lcste .-Vugustino^cpis-
:
tum annosschismalicam fui.«se,qua3nequidemuniiip
tola ir.2pt ir.:{ pra3dicta verba ad catholicos dunta- hor.-cspatio RbunitateEccIesiffiKomanajae unquam
xat, non ad schismaticos scribi consucvcrint. Do |traHMdit?Opr»rlebat lalc commcntum excogitaro.iit
Aiit^ustano Aurelii collcga scrihit Coclcstinus ppis- Augustinos», Eugcnios, 1'ulgontios. viros panctitalo
tolaad npisropos Gullio^.capilc^: AHgHslinum.^anrlfe cp|pltorrimn.'<, ruin Aurelio,([uem ipsi schismalis
f
qiii tpmpore per
gatos, ibidem bonorificc accopto.'», communicasso, nis Vandalic.r pro lide catholica obicrnnt, e nintri-
vidercrstpx notisejusd' nconciliisupra.Succossdrea cula Bacra aanctorum tabula expungereposspnt.
cl
Africana! Ecrlesia! opisropn.'^, per Iilloraa qua'stio- Nam intogro adhinc ea?culo, nempe a Bonifacio
si
num divcrsarum Boliitinnfm i)pfentps,|,co pontifpx usquc nd h.Tr tcmporn, Africana Ecclosiain schi-
instruxit :IIilariu3 eosdcm ad Romani concili d-^ci- Bmate porspveravit, nihil ostul intorraaliquis Ipgi-
sioncs rpro[iit S.vmiiiachiispaparolppatos in Sardi- tima coronamnrtyrii imperliri vcl ali*|uoconfessio-
nlam a Trnsamumlo rpge Ariano pavitatquo vcsti- nispr.rmio muiicrari potuerit, cum nnanimi om-
vit.Diimlpmporoperseculionisepiscopis acsaccrdo- nium l'atrum onnscnsucorliim sit,nnllam pnsspcssc
tibus, prnjitor edictura rcgis do aliia ppiscopis in lo- Rchismiilicoriim coronam.utpote (|iKT.nonaliiflqiiani
riirn df fiinctorum non siil.rogandifl,(lostilucrentiir,
in sttdin CTthnlicp Eccle9i<T! Ipgitimc cprtanlibns,
1 111 miiiistros baptismi a!io-
rnncedetur. Vide Uaron. in nolis martyr. die 16
T u prociiravit, iit conslat cx
Octobr. /'. Ilem eaqu.T notavimus siipra in conci-
_
Viclnrolibropnmodppersoculiono Vandalica.Snnc-
lio Carthag. vi, verbo 6V?/ri7^Mm. Si;v. Binius.
tusEupeniufl Gnrlhaginonsis opiscopus.in publico
convontu cura ArianisHcturus.Ecclesiam Romanam, ICpiscopi CP. cl Justini, habet Ilorm., ex quo
teate eodem Victorc libro ii de Pcrsecutione Van- vel maximepatct fraus interpolatoris ridiculi.
i:\ Ai) sciiiPTv noNiiACii 1'AiM': it aim'i:ni)ix. 4«
pliiriiiiDH r|iiMf(i|)o« hIo liiolNNit. Hupor«ftl ut ii udtilt A «llnnu rnrtorlltUH.quiVomprflriilt |irovldii(ilH|»«ots-
ci)Ul«ii»lnnllliun prorlliui» dlvlnilMt «xorul» ronriMlul, lioiio turliinllMiH, diu pai«<^rin«tani pacnin <Ia|>uIm
qualnnuH tin iiliaruiii i|U)ii|Uo liiTlnHiiiriini rnillnii* tniiipt^Hluli* railunnroiil.ul lii rutura poal t.uIq «d
grallnnn ^ruhili iiiiir.Kii \i'ro ipi,iiHlniiillruri)turiivi- propiiniii Hul nxniiipln lond<-iil»M, niM aHrrilioiulum
iiiUM.In «uiruiii Hiu'iiriluliiiii,i|ui Irulcriiilull liin' vni- iiiilultiluiitf r onliin<l<'rrril, •|iii'ii|iii<l |j<)iiiin<) pluci
iii Minl.furaliiH porlorrn nolilluiii,iiliil ip«i «1« «ll'«'C- luiii pualoria pro aun imllaliunn fnoiaiipnt. Il«ncdi-
lu lunla^ roi^rnliMti nobinrum rfiil«BUi«iiiipnrirorili« cniiiun Duiiiinuni.riBlrfH oarinaimi.nuiilrit hoodle»
l)0!ii'llciiM rflcrro luiii ciiH!«t!iil.AiiroliUM fiiiiii praifa- buM IUI»<»<tM'ii|lf<MhUm,cl liif .in
r.arlliaginrnitiH Kccli'»iiii oliiii 0|ii(it'opuH, cuiii viriliiin uiiiiilHmiir,uli|Uit' I
'
, ,.. ...t,
t(u
(A.Tf/.i/.wiAMMi) collonis MiiiH (inMliguulo dluboli)) nu- ipao udjuvantc |)vr ouiitiu cumplcantur.Speruuduni
porliiro loiupt)! iliUM pra^dnco^Moi uin nuBiroruiii Uoni- ciiiiii eet ut id coinpBKein corpuria sui rciiqua,quai
faoii ulijuoi;ti'li'MliuicoiilriiUiiinanuiii KffitvHinmcrr ntlliiic ilivi.^aHunl.mnmbrnlfslinentiet a potioribua
pil : MOil vlilfiiH Ho iiiotU) (iiiorf) ptH'culi8 (poccualiH) Miiiitira iiDii diacropfiit. Ail quud, fuiu mo dilcctio
Aiirolii KulaluisulUmuiiuo Kcr lo»iH'Comiuuiiiono8c- tiia CliriHtiunn^ mIuiIIo raritttlin horlatur,dubct quud
gro^alum.liumiliuns rccogiiovil »o(pccca9MP),pucein invilal seqiii, ot tjuod umundum auadct amplocli.
ol communioiuMii Htiiiiuiui' KoclfMi-u polonM.Miibafri- p Similf III f niiii jaiii llilci curam Korenlcs, p<ir rcli -
lioiiilo una cniii collfj^iM biiiH, iliunimvil apoHltilica ^iohniii patioiiliaiii,|)ar f tlaiii pr<Tmium do boniupe-
uuolorilHlooiiinos bcriplura»i|Uiu Htlvorsus Uomana; ris Mpnraiiius iiiroctu.Ncquo unim dinicuilutibuaest
Koolosiai privilej.:ia lucUo quiniuo ingonio iuorunt. ccdondum.Nun onim luti^atur HSperis llde8,nec ad
KXK,M1'LMI •
PHKCll.M KJUS. cojlorum urdua |)<3r proclivc tenditur, nec remunc-
KT JfSTI.VH.Nl PH.I.UIt.TI lMUNi:iPI3. rHtioiu'111 citra laboria exorcitium quia iiicretur.Un-
(rt) Priiuu suluj esl recUu liilci rogulam cuslodiro de nc lacicntos bona dcliciamus, spcciulilcradmo-
et a oonstitulid Palrum nullalcniiB doviure : elt|uia ncinur etiuin tostanle Psalmista : Benli qui custo-
non potosl Doiuini noslri Jesu Christi prajleruiitli diuul judicium, cl faciunl jusliliam in omni tempore
Bonlenlia.tliconlis : Tu es Pclrus^ctsupcr lnvir pclram [Psalm. cv); quia non initiuni laboria remunorutio-
irdificiiho Ecclesiam mca)n(]latlh. xvi). Kt iui-c quco nem pra-mii con^uevit invenirc,aed tcrminus.Krgo
dicta sunt rcrum probantur crieclibus.quia in sede studium sollicitudinis assuiiiontcs, qiiibus est una
apostolica oxtra maculam sempcr est catholicaser- in communione sucielas et credulitas, qucmadmo-
vatrt relijiio.De quaspo ct lido minime soparari cu- dum dc unitatc sodis apnstolica; et Constantinopo-
pienlos.ft Patrum scquenles conslituta,analhcmati- litanx Ecclesia! pariter ex^iultamus in Domino, ita
zamus omnes qui conlra saacloiu llomanara et -,
de roliquorum quotjue (sicul aiTectione udmones)
aposlolicam Ecclesiam superbiendo ^suas erigunt redintegrationcIa;lemur,elcuremus prffimium [for-
ccrvices sequcntes in omnibus apostolieam sc-
; (e prinuimc/ italegilur in c.JusD.ul lidcm intogri-
dem, et prajdicantes ejus omnia constitula, et per tatcmtiue nostramimmaculatam abomni contagio-
ouinia spero, ul in una communione vobiscura, ne servemus.Nosti enim.lratercarissimcac sanctis-
quam sedes aposlolica pra;dicat,esse nierear,iu qua sime.quia ecclesiaslicaservant vincula concordiam,
est inlegra et vcra Clirisliai:a3 rcligionis et pertec- quaj nos ab haereticorum tueatur insidiis.per quam
ta soliditas, promitlens scqueslratos a communio- etiam canonum cusloditnr integritas (auctoritas).
ne non conseatientessedi
KcclosiitJ catholici«,id est His in robore suo omni circumspectione servatis,
apostolicse.eorum nomina inter sacra non recilanda remedia sperantur. Habet enim ecclesiasticarum
esse mysteria. Quod si in aliquo a professionc mea ordo regularum, et ipsius forma justiliee, ut raedi-
deviare tentavero, his quos damnavi complicera cina rationabilis benigne et fideliter sperantibus
mea sentenlia me esse profiteor. Hanc autem pro- non negetur, nec quisquam est ita ab huraanitate
fessionem raeaui manu mea subscripsi, et Bonifa- discretus, quem non a rigore districtionis inclinet
cio (Ilormisdaiu habet libellus) sancto et venera- cauta simplicitas. Sed ut caute hoc, caeterasque
bili papa3 urbis RomcC direxi, damnans et ante- querelas aul errores alicujus a?vi (rei) valeas expe-
cessores et successoresmeos, et omnesquiS. Ro- D personam meam te in hoc
dire,dilectissime frater,
mance ei apostolic» Ecclesia3 privilegia cassare ni- oportet hujusmodi causis
induere, (^scicntcm in
tunlur.Hinc enim supcrnae raisericordiaB documen- (sicut proediclum est) quid cavendum sit, et ita
lura perdocetur [Uormisdce cp. SO, act. 5, concilii omnia praevidendura, ut a te non ambigas ratio-
CP. sub Mcmia), quando et mundani principes cau- nem dir^pensalionis hujus Deo esse reddendam,ita
sas lidei cura reipublicce ordinatione conjungunt, tamen ut eosquivobis fuerint comraunionesociali,
et Ecclesiarura pra-sules, quod ad dispensationem vel per vos sedi apostolicae veslra nobis scripta de-
suam pertinet,officii memores exsequuntur.Talibus clarent,quibus eliam et quam conlinenliam libello-
eniraindigebat postdiscordia^ procellasreligioChri- rura obtulerint (contineniialibellorura quosoblule-
{a)Prima salu.';] Hsec profossio fidei J ustini esse non quod dala habeatur sub consulatu Jusliniani tertio,
potest.cnm is quatuor annis ante tempus editiB ac cum jam non amplius Bonifacius, sed Joannes Ro-
datffi hujus prolessionis obient.Ju.-^tiiiiani esst^ ne- nuuice Eoclesiae prasideret. Haec prudens colleclor
auit, tum quod ex epistola Horni!sd;e ponlificis ad ppistolarii.m pontificiarum diligenterconsiderans,
ispaniaruiu episcopos,et ex Joannis Conslantiuo- suspectam de obrepuone iidei tornjulaiu explosit.
polilani episcopi,aliisve pluribus mixla sit,adeo ut Baron. anno 530, num. 5. Sev. Binius.
cent oquidam male consutus esse videalur;tum etiam *
Hae quoque a cdllido veteratore confictae.
41 MONTANUS EPISCOPUS TOLbTANUS. 48
rinl), inseralur. Sic quoquo humililalern debemiis ,\ animarum fructu perducat.Dous teincolumemcusto-
lcuerc in aienle.ul intle (laaieu)orfiiiiis iioslri digni- diai.rovcrcndissime Iruler. Amen.Dalum viiikaicn-
laleai serveuius in bonore, qualenu^ in nubis, nec das Oclobris (ba;c talsa conEuium nola) Justiniano
humiiilas limida.ncc ralio s>uperba.Omnipolens
sil lerlium el Oresle (Valenlino ii el Oresle, viris cla-
Dous.carissime, eua lc proicctione cus^lodial, alque rissimis consulibus (anno Christi 530 vel 533).
ad ea?l('stis remuneratioiicm pjilria; (cum) muiliplici
ANNO DOMINI DXXVII.
MONTANUS EPISCOPUS TOLEFANUS
(Ex CoUect. SS. Patrum Tolet.)
PROLEGOMENA.
MONITUM AD LECTOREM, B ab em.Aguirrio in sua Colicclionc conciliorum Ili-
spaniae : postremo a P. Florez ad quamplures rass,
Auspicamur, leclor oplime, a Monlano SS. PP. codices golhicos, ut ipse asseril, collalae, niullo
Toletanorumedilionem,quoniam elota relroanti- emendaliores quara in prioribus edilionibus exhi-
quilalc is primus esl, non qui monumentalilteraria bila; sunl in appendice ad tom. V Hispania; sacnr.
ediderit,sed cujusscripta ad nos usque pervenerint. Ejus nos edilionem seculi suraus, niillis ex noslro
Quis enim dubitet Monlano aliquos prtpcessisse in varianlibus lectionibus adnolalis, quoniHin ms. co-
sede Toielana doctos pra^sules, ac scribendi laude dicem, ad qucm epislolas exigoremus, nullum ha-
prfficIaros?DcAudencio.quem Tolclannmnntistitem buimus. Variantes igilur descriplae sunt cx ipsa
fui3;*e nemo ambigit, scitumost Gcnnadii elogium, Floiczii ediiione :adnolalione3 vero nd imum oram
cap. 14, his verbis : .-fudencius episcopux Hispauus adbibilas ex cm. card. Aguirrio desuiiipsimus,
scripsil advcrsus MiivirhxosetSnhcllianns, el Arianos, quas tamen rioslris animadversionibns ad calccm
qii iiunr vccanlur Do},osiuci,librutn qucvi prcTtilulavit aiiximus, locum obscurissimum epislolae sociindae
de Fide aducrsum omnes Uxrclicns : in quo ostrndil quoquomodo illuslraturi, qui nulli hactenus cdi-
anliqnilatem Filii Dei cooclernalem Patri fuisse, nec tori non negotium facessil. QuoJ vitam Moiilani
inilium Deilatis tunc a Deo Palre accepisse, cum de ejus epistolis praefiginius, non vanum nobis consi-
bcala Maria Virijine homo, Deo fabricanle^concrplus n liuni visum est iniisse, ut de auclore ralionem
el nafus esl. Virum eumdein in Scripluris c.icnitatum prius rcddoremus, quHin ejus reprffisenlaremus
hahenlem ingenium vocaf Trithemius. Sed hoc Au- scrip la. Ilaquo in ca:teris Palribus edendis eamdem
dcncii opus.sicut et alia aiionim, periit. Montanus observavimus melhodum. In Monlano vero, quo-
itaquo, primus occurrit, cujus epislol.-c sa^culo sexto niam oiogium illins a 8. Ildcphonso conscripUim
con9criptaB,atqiie a S.ildeplionso laudiitaB^lomporis brevius est, nos vilae pjus hisloridm paulo longio-
edacitalpm siiperantes.in variis mss.reperlaj sunt, rcm contexuimu9,coIIi{;entcsea quaj ab aliis hi&lo-
ex quibus editae primum a D. Garcia l.oaysa.deinde ricis scripta reperimus. Valo.
MONTAINI VIT\.
Montanus Ecclcsia; Toletana; post Celsum anlisles lldophonsi a.Malc omniuiu ore fcrcbatur, sanctissi-
fluruit tempore Amalarici regis(Jothorum,prn3ruil- n mum prajsulcm putida calumnia ab hominibusin-
que illi nb anno 522 usque ad .531,seoundum seriein viJis appetitum, insigni miraculo suam innoccn-
pra'siiliim Tolelanorurn D. Joanuis Riptist.T Porczii tiain vindirasso, carbonos aoconsos Inndiu in pro-
canonici Toleani, ct ('.lar. LoaysiO, ct Aguirrii, priis vostibus sustinendo quoad sacra mystoria ip-
quam auctiorem ct correcliorem dabimus ad cal- se peragerct quin lamen intcrea vesles vel levis-
;
cem lom. W. simum cepcrint detrimcnlum,igni3ve quidquam dc
Ex sancto Ildepbonso intclligimus.quol quantis- vi sua romiserit. Ciijus simili purgalione poste-
que TJrtutibus eluxerit. Fuit cnim puinma animi rioribus s.rculis S. Anselmum aliosquc sanclissi-
virlulP prn'dilu3, in diccndo eloquenlissimus, in inos virop,Spiritu sancto inspirante,uso3 legimus.
gubernando prudentisflimus, omnibus summis ho- Kloqucntia Montani alque ejus doclrinas splendor
noribua dignu", alque vilm innoccntia commenda- satis npparel cx duahus opislolis.quirad nos usque
tiseimiis ct beatissimus. pcrvcnerunt.Prima Iratribus filii.sqiie dileclissimis
Ex quidcm ojusBanntitatisemincnlia abundccom- lcrritorii Palcntini, allora l). cximio Thuribio scri-
probatur antiquisfima fidclique tradilionc, qua S. pta ; necnon ex concilio Toletano 11, cui praifuit :
4U l'IH>I,Kfi()MKNA. 80
oiijiis niiioniM i|iii HOiltilo |)iM-loK<'rlt, aha iliit)in In \ Ariannriiin (^rcRA (urn intlKnln plRtiidf «l In or(bo<
illiM Hniiiwtilvinlol i|iiaiiiiluiii HiTiiiiininrnNtiiniiiiiiiin (loxnriili^ion*«tM<in<l'i initi'fr«ai aludii t' •-«*
niircit riii-i-tilii rriliiliMitriii, ot (iiilliiiniiii liuii|)iinLiiii tiiicrit. Kxi|iiM irHtxininrn iii hnnc nari. j/O-
porntraiii. litannrii KccloHiniii Tulclununi Klorimn rciliindaro
InHi^iiornil nliHiliiliiopnrnmnoni lliHpiininin .Mnn- iionio non viilot: Kti{iiA in'ifl omnnc intfllliKsnt.quani
liini iiiinion;()t ujiiH HnpiiMitini riiiiin uiloo pnrcrrliuit, morito •<aiii catlioticnm ilixitnl KiifnrMiina Montano
i|iiarti:H IihJiir Hcilin opiHcopiiH in »<:\ ' • ni
iit H^iioiliiH II Tdlotiiiiii linliitii itiinii 'J.'i7 Iidc iiniilo
liiHdrilmltir: .S'{/riiii/ij.< /mtiitit iiicivilnli' ioli-latiit iipud conciiii Tolclnni: nutnpn i|uin |iumIiii !ia-
Mon(aninn rinscoyuin H(npiuHi|iio u fatrilitiit poHtro- liuiM/ot,'|ui Mont«no •imileiiart'Ci«al<|ue orlhocJoxa
iiii) in ctipitu noiiiiiiutiir, n.HMcrumlu, iiei|uonH ooncl- cutltolic/u KcclrHin- liilo vol intur ipsaa crrorurr. lene-
litiiii u !^lonlaiio convocamium, ct niiuil cum ilcbere
liruH inuxin:an(|iin prrHocutionum proccilas nun-
cclchnin. i|tiaiii lioscivorint.
Oolo^intn tribus annis posl pni'rntnin Hynodiiin
l)l)iit MoniunuH unno ullimo Amularici rogii.epi*
trnnHnotiH, in Hynoito ('.ArtlmKinfnHi hnhilu Hub rogo
sooputuB sui nono, Incurnutionis (lominicar)3i: at-
(liinin hiincnnntiin roroicn(laBunt(|u.T(|uampluriml
Ounilomnro anno (UO rcturunl PntroH actn concilii
Tolotnni ii nic imli^iliiti : «/)i/(/ snnctuin )lonlanuin
liiHlorici cuiii noHlrnloH, lum cxlori Iraiiunt dcdirc-
Qu.c vorbu HuporioribiiHu.ijuncttt|.crHpicuoconipro- P^iono Toletanuu (ialliaructn poHtvictoriam deAm»-
IJ
iaricu impiocrudcli(|uecalholicaD Ciotildis vexalore
bnnt non soiuin snpicntinm, voruin otiatn sanctita-
rcportalain. Oi'" cx ro non tcmcra opinamur, san-
tom Monlani in llippnniu rnisao pcrcciobrom.
ctiasiniuni prujaulcm non tum Hcnio (juam dolore
()numvi9 sanclorum Tololanorum fastis non sit
confectum, cum vidiBaeturbemtantacalamitate op-
ascriptup, frainlnri non potost clogin snnrli Ildo-
prossum, Ccclesiam sponsum euamomnivita cariu-
pbonsi, ijiii cnin hcatissimuni saccrdotcm appellut,
rom bon'3 ynus oxspolinlam, Viisa Hacni U8(]ue ad
necnon Palrum C.urtiingincnaium conclamuliono
8oxagintaul)repta,pulina3quindecim,librorum f^van-
sanclum Montanum denominantium.
geliorum thecus omniaexuuro mundissimo
viginti,
Licel virtutum omniiim laudc norneril, ma.ximo
conflala atiiue pretiosiseimiagcmmis orn.ala.oculos
vero zelo liomus Uoniiiu ardcro visus cst.et pro fide
tanta clade detatigatos cluusisse; camquc romom-
ortbodoxu sarlu tecta (ucndu ati[ue sacrorum cuno- nium luctuosissimam mortem illi maturavisse.Pro-
numdisciplinuinstuurunda.contraerrorummonstra coronide dainus verba S. Ildcphonsi, quibus tanti
etpravos usus in Ilispania grassantes nssidue praj- viri elogium expressit, Lib. de Viris iilustr. cap. 3.
liari. id epistolaj jam landata} tostantur,undiquc ze- « Montanus post Celsum prima» scdis provinci.-E
chrisma
lura spirntitos; sivc presbyloros Palenlinos
Carlhaginis Toletanffiurbiscathedram tenuit :homo
oonnciente3,alquealienn3sorlisepiscoposadconse- C ^^ ,f\rta\.e spirilus nitens, et eloquii opportunitale
crandusbasilicas adsciscentes acriter coarguil; sive honoris retenta\it ac disposuit
decorus, regimen
ipsorum lovitatcm alquc vecordiam perstringit, qui condigno coelestiiiue jure, simul ei ordine.Scripsit
abom\nandam 1'riscilliani ba?resim abjicientes.ejus epistolas duas ecclesiasticae utilitatisdisciplina con-
nomen honorare pergercnt; sive dum probatissimo ferlas ^equibusunam Palentiaehabitatoribu3,in qua
presbyteroThuribio auclorilatem suamad hcecmala presbyteros chrisma conficere, episcoposque alienae
coercenda committit. Deni(]uo quanta veneraiione dioccesis alterius territorii Ecclesias consecrare,raa-
Romanorum ponlilicum moniti suspexerit, quanto- gnaperhibetur prohibere aucloritate,sacrarura Lit-
que studioconciliorum sanctorum canones observa- terarnm lestimoniis affirmansid ipsurafieri penitus
ricuraverit, exemplo erit quod ex epistola secunda non licere.Amatores quoque Priscillianae sectae,licet
non improbabiliter conjicimus, atque latius in no- nonoperarentureadem,quia tamen raemoriam ejus
tis adeamexponemus.Gum onim quidam illegilirae amore rotinerent, abdicat etexprobrat,commemo-
electus ac ordinalus episcopus, Ctjlso metropolit ino r.ins, quod in libris beatissimi Thuribii episcopi ad
Montani proedecessore, comprovincialibusque epis- Leonem papam missis, eadem Priscillianorum hsre-
eopis insciis, Ecclcsiam Pulcntinam invasisset. sisdetecta,coavicta,atquedecentermaneatabdicata.
MontaausadToletanamscdem evectus, sontemdiu j) Aliam vero epistolam ad Thuribium reiigiosura, in
impunilum csse non esl passus, neque multorum qua collaudanseum,quodcultaramdestruxeritido-
precibns adduci potuit, ul contra sancli concilii lorum,committiteisacerdotali3auctoritatemvigoris
Nicaeni decreta quidquam de illorum severitate re- perquam presbyteros chrisma confioereet episcopos
mitteret. consecrare
alienae sortis alterius diaecesis Ecclesias
Quae omnia eo magis Montani virtutcra comraen- maiina compescat iavectione. Hic vir antiquissima
dant, quo mirabilius est, pastorem adeointegerri- fideliquerelatione'narratur, ad exprobrationem in-
mum,sana;que Patrum suorum itatenacem doctrinffi famijr tandiu prunastenuissein vestimentoardentes
iis temporibus floruisse, cum .\riana haeresis totam donec coram sedis suae sacro altari totius miss^ ce-
ferc Hispaniam occupaverat, cum Golbis regibus in lebritatem persemetipsum expleret. Peractisautem
thronojactabundaconsedens.Ipsevero non inaliquo solemnibus, nec prunae ignem.nec vestis inventi est
remoto angulolatuerit, verum in mediaipsa Hispa- amisissedecorem.Tunc Deorelatis gratiarum aclio-
nia coram principe haeretico, totoqne uulicorura nibus, per siniplicem naturam ignis convicta est et
Sl MONTANI EPlSCOn TOLETANI 82
fallaciadetestabilisaccusantis.et innocentiabealis- A Amalarici regis. Annis novcm pontificatns tenuit
simi sacerdotis. Gloriosus habilus fuit temporibus dignilatem. »
MONTAINI EPISTOL/E.
EPISTOLA PRIMA'. tantum.ct non dt-lestabilis dici pos sit, fjuai abinitio
nunquani prajter nunc subrepsisse
fidei catbolicae
Dominis Hilectispimis.fratribns .niiisque territorii
probatur, ut id quod per manus sumini pontificis
Palentini Montanus episcopus inDomino «eternam
Trinae Divinitatis invocatio sanclificare consuevit,
salutem.
presbyter ignarus disciplina; conficere sibichrisma
l. Cunctarum Ecclesiarum Domini polissimos (a) praesumeret. IIoc tam\lemens sacer-
si ignaviae est,
prjESules per Ezechielem prophelam {Cap. xxxiii) dos esse non debuit ;est, hunc
si pr<esumptioni3
terribilis illa commonitorii dictio suh spcculatoris schismaticum esse quis ne3ciat,quiinaudilam rem
nominc concutit, dicens: FiH hominh,f;pecululorem pt religioni conlrariam senescenle jam mundo, ta-
dedi le domui Isfael: audiemergo ex orc meo sermo- jjg temerator inducat (c).
nem, annuntiabiseis exme. Si dicenleme nd impium' III. Revolvatiirmanibus vestris, presbyteri, sa-
!tnpie,mortemorieris:non annuntiaveris ei, neque lo-
cralissimusNumeriliber (xi, 16), in quovestri ofTicii
cutns fueris, ut avertatur a via sua impia, et rivnt :
in septuagiotaseniorum personis auspicatur Cst ho-
ipsequidemininiquilatesuamorielur,mnguinemautcm
nor; et invenielis quonim negotiorum vol)is pra^ro-
cjusde nuinu tuurcquiram,et caetera, quae hujus le- gativa conce=sa sit [Adjutores vos DeusK*/) nostri la-
ctionis ordo de admonentis admonitique animis (/>)
secundo dignitatis gradu esse voluit, non
boris
exquircndum ostendit. teir.pratoressacrarumquarumd;imrerumesse(c)per-
IL Ilac crgo voce permotus,huJu9 ofTisiinccossi- misit. SicN.-idahct Abiud ipnem ofrcrentes alionum
tudinem me suscepisse non nesciens, studere curavi, {Lt'vif.\,i,2}, id estsui olficiinon debitum,divinus
necujusquamperditi animamdemanumeaChrislua ignis absumpsit. Sic Chore, Dathan atque Abiron
inquirat ;pra;3ertim cumToletanae urbi metropoli- Moysi (/), Dei gratia, et divinis eloquiis perfruenti
tani privilegium vctus consuetudo tradiderit ;et eo invidentibus, ac dicentibus: ^Non soli {g) tibi Inrulus
magis non solum parochiarum, scd ct urbium cura esl Dominus, rjuia omnis congregaliosanctu esl (.Vum.
hujusurbis sollicitet sacerdotem. Ergo.ut Apostolus XVI, 3), novis schismaticis interitus novte perditio-
dicit: Quid horum vullis'! in virga veniam ad vosfan ^ nis(/i)advenit,utjejunooreinsaliabiIitcrterraabsor
in caritate et spiritu mansuetudinis (/ Cor. iv, 21) ? beret, quos indignatio divina damnasset. Quid me-
Novanamque praisuinptioprajsidentium vobispres- morem Oziam (II Paral. xxvi, 16 et seq.), qui non
byterorum nostros pulsavit auditus, si tamen nova contenlu3regaIibusfascibu3,nefungereturel saerr-
In epistola hac Montanus Toletanm Ecclesi»' me- tibi locutus Dominus, citata fuisse ex translatione
tropolilanae antistcs graviter reprehendit.quod qui- veteri, quam
sicuti Herculor' animo, ct incredibiii
dam presbyieri territorii Palentini, inscii, aut lcme- Ial>ore cocpit restituere saeculo prajcedenli Flaminius
rarii, conficerent sacrum chrisma, cum id solisepi- Nobilius, iitinam eliam perfccissellVide qua> pnemi-
scopis competa*; praeicra, quod nd consecrHlionem simiis tom. I dissert. IV, nuiii. 20 ct sequcntibus.
basilicarua episcopiexlranei adniillerentiir: denique Hanc ipsam Mnntani cpislolam commcmorat, ct
quod intamcm, ct toticsfuUuritum 1'riscillia-
aliqui plures illiuslaudes profcrt S. Ildephonsus lib.iv de
nistarum sccfam inhonore habcrenl..Monet pr.Tler- Viriaillu.^tnbus.dicena: Montanu^postCelsumprimx
ea, utlibros Tlicoribii cpiscopi contra illam soriptos sedis prcvincise Cartfiagims Tolelanx urhisralkedram
lcgant. Sed de iis orrnibns satig diximns supra in tcnuit : liomo ct virtule xpirifus.rteloquiioiiportuni-
nolisad ronoiliumCa!sarauguptanum,Toletanumiet tatc deconis, rc^iimen honoris rclemperavit acdisno-
Ilispanicum gcnerale, atqiie in opislolam celebrom suit, condi<ino c(rlcsliquc jure, simut et or<li>ic. Srri-
sancti Lconis papae ad Thuribium episcnpum Astu- psil epistolas duas cccle.unslicie utilitatis di.sciplina
ricensem.CARD. Ar.uiRRius, cxtom. III Gollcctionis f) confcrtas; c quihus unam Pulentix hahCanlilms, in
maximfE conciliorum omnium Hispaniic. quaprcshyltTOs chrisma conficerc, episcoposquc alicnx
* Non solum tihi locutwi eal Domiuux, quiaomnis diifCcsisiiUcrius tcrritorii ccclcsins consccrarc, miiQna
congregalio sancta est. Hfcc verba allcg.it Montanus perhibetur prohihere auclorit^ite, sarrarum Srrijtlura-
cx cap. XVI Numcror. jiixta velcrcm translationcm, rwn testimonits nlfirmansid ip.<inm fieri penitus nonli-
qua Ecclc^ia una fiiit, donocpnstea lemnore S. nrc- cerc. .\mntores quoque Prisnllian.i; sccl,T, licet non
gorii Magni Vulgnta pr.-pvnlcrc c«i;pit ubiqiic fcre. opcrarcnfurcartcm.qHi'! lanicn mcmoriam cjus amore
Porro priora non babenlur apud Scpliiaginta, ubi retmcrenl, ahdiral el e.rpiobral, commrmornns quoil
solum legilur 'HiTj^itw iv i»(i.Tv, Sxi itija V) suvaYtoYT,
: in libris heatissimt Thcoribii, ipsis ad Lecncm papam
TtivTE; JTf.ot xa" Iv ajToT; Kiv.o;: Sufficidt vohis, quia missii, cadcm Prisriliianorumh.rresis dctccta, rnn-
omnis rnngrrgiitio, omnes snnclt, cl in eis nominus. vicln, atque dcccnter manrai ahdicala. Wre^, ii>i Ildo-
Nec prrrirrrn rxofnnl in H'»hrairn Irxlti jiixfn trinfla- phonsii'' dr rpistola pr.pjnrla. Staliin vrrocomme-
tionem Cagnini, nccin Paraphraste Chabiairo.Ita- mnrataliamijusdcmMontani nunc nobis cxhiben- ii
que mibi dubium non priora illa vcrba, non soli dam. Hucitsque. CAno. aouirrius.
(a)M'\ti9inn..perili.^simos,lA^n}9., Dnmini piissimi. (<•)Editio Loays. nnn habrl cs.^c.
1b) Gerundr.naifl ct Urgellenaia m.-i<>., nnima. if) Urgcllens. et Loays., Moseo.
c\ Lon)s., juriicat. }g) Urgell., Num soli.
n) Loayg., adjutores suos Dominus. (h) Loays., pr.Tdicalionis.
r:j KIMSTOL\ IMUMA. »4
ildliH (ilflclo.ciiiilru JuH ra(ii|uu |jiiliiiilallvu rluluH {a) A ln CliriBto oonnAii.lMmKn noc f>r<.v!ncla' prlvilr^tit,
oultiuriio.olilntlonniii ox(ilalioilii4 itolit ucei-tiolibitH n«-c rrruin l)oniininoicui)tur f«.
ilrliliaiii iilVdi-ru |iiu'ar(il,H|o iilliuiiociuloMll loprii )ioi-- (|uiii Juiii uii i|j«uiii liuJuHCcitioiii taini pariat» {k)
ruDilluir.ul iiiuiirroHacitriloliH rtrr^Mil cx ro uh(|uo ohI. |iIi'oi|uc h
'
, ul !
U(l oliiltiiii |ii<riiiauurol (/') 'M>/.iiiu |iariU>r,(|iiaiiliiiii (juun'Io liillH li . . u<»« 10-
U(l i|inuiuorut,(lovuluuilioiu,Juvui<ciH ualcilruiiUI>iiH, luniuiru (lcboulia, et uul |ior noa, «ut por ouui qui
tii> arca l)i<i luli(>rtUur,nuHlinuru |)aruiituta ilivinituH tiobiH ex rrulribuM ct cooj)iHCO|iia uuatri» viau» fufl-
pi<ri'UH8io illalu ('uiiHuiii|iHit (// /lij/. vt, 7) : oHlun- ril, rl cuiiHccrutiu eccloHiaruiii.Deo «uipice.poterit
duru Hclli('ct voli'iiH,(|uia iiulliH oiuiiiiio raUHlH, iion cclobrari.
Buh occuHiuiio liuiiiililatiii |iru-Huiii(^nliliUH, ilivina VII. iVattoiuu jicrditiHHiuiutn ;l'riaciliianiHt«rura
uUiuiu ut Huoruiiioula ou)leHtiii, al> oo cui non in- Hcctuiu tam noliH iiuutn numinu a vobiH prBeijiue
cuiuliil uriluiuni.cuiitliigi ulii]uul(>iius ilobiMU. novitnuH huuururi. Ito^o, (jum cst iutu dctucntit in
iV.C.uvoiiiit cri^o, cavcanl (|ui nibi puluiil ohho li- (>JuH utnoro Hiipcrnun lubi.quoiu in upurc nun veliB
cituiu (juoil aliis ui)ui^i{noraiil (r) u^ao iHioiluui;no iiuiljiri ? Nuui, ul ji.iucu do ojua HpurciliiH in ooli-
HiiiiiliH 00» ((/) l)oruiii(iuoHiiioiuoraviiuu8,ii(onapor- 'jani vostri doducani, cxcopliH iis ijuto in Div<nit«te
collut. An rur»ituin Hunctoruui Putrum regulua ot n iirofuuuij orupit, ct nre sucrilcKo blaaphemavit, om
constituti()iios'^yiu)dicasij;noratis i|uibuspr;ocipiuu iiiu'u vitioruin in ouilcni roi , voluli in «or-
lur((') paroclionsosprosbjtori luui jicrvilioroa perHO- diutn Hontiiiu couilu\it,ul Hoci npudoromim-
nus,!sod uut por 8oiuotipsos,uut jicr ruolorus sucra- pudoraclufl adulter eriporel (/) ; ei ut ad ceieria
rioruinunuuis vicibuschrisiiia a pra<9idonto 8ibio|)i- norarii ofrcctum raciiiua pervenirot.maleHcii usum
?copo pelaut ? Crodo i|uod (jui pcloro jusi^oruul, pcsla cliam ei a^sipnnnt.Ouid tandom in hoc(m)rcli-
potostalcm conscorandi poiiilus abstuioruut.Provi- giouicoiigruum liilcliscujusquamaiiiinavenoratur,
dobit (/)crgo curitas vcstru, uo posl liujus huinili- qui non solum a aanctis saccrdolibus reriitatuBest,
tHlis nostrjo iulcrdicluiu.douecetconsucluB vobisu vorum otium mundani prinoipcB justilia legem Bua-
Domino pra^puralur aulislos.iiuisiiuainvctita ilcra- rum eum pro memorati sccleris (luolitate damna-
ro privsuuiat.otincipiulgravioroin ecclcsiasticu dis- runl?
triclionis suslinero consuraiu. Ulaturquisque ho- Vlll.Ilunc tulem fuisse.^plenius discet qui bealis-
noris sui concesso privilegio,quodproprium 8cit((/) sitni ac religiosissimi viri Thoribii (n) episcopl ad
ordinis prcsbytcrii non quod summi pontilicnlus
; sanctum papam urbis Rumaa Leonem libros cditoa
est,improbus ministor assumal.Quisquis posl hanc logiljin quibus hanc sordidam haeresim explunavit,
admonilioneni iu luijusccinodi rebus uliquatenus operuit,etoccultam tenebris suis.perfidijfique nube
fueritdeprehonsus.sub anathematis insolubili vin- ^ volatam in propalulo misit. E.\ ipsis etenim libris.
culo so noverit esso damnandum.Cui in hoc ipsum qualiter cavere, quid respondere contra sacrilegos
nonparumhumanilatis concedilur.quod uunc oum possit.pius lcctor invenicl.(o) Unde,quaEso,ut perQ-
Irausire patimur impunilum. diaui cumauctoredamnanles atqueanathcmatizan-
V. 8ane si Dominus voluorit, cum tempus pas- tes.rectae tidei regulam teneati8,et de omnibus su-
chalis fostivitatis advenprit, si vobis ad petendum prascriptis cautiores exhibere vos procuretis, quo
impossibile cst,datis liltcris vestris indicare debe- lacilius nec mihi de taciturnitate possit csse dam-
tis (/»), ct nos sacri hujus liquoris ultro polerimus natio,et vobis deobedientia fruclum ma.vimum co-
Iransmittcre gratiam dummodo (i) non prajsuma- rara Salvatore Deo nostro providere possitis. Pax
tur (j) illicita. Domini cum omnibus vobis. Amen.
VI. Pari ratione rognovimus quod ad consecra-
tionem basilicarum
EPISTOLA SECUNDA «.
avobis episcopi
alienffi sortis
invitontur,el licet sinl uniuslldei copula nobiscum Domino eximio, praecipuoque Christioolas, do-
Hanc commeiuorat S. Ildephonsuslibro citat. de
•
conficere, el cpiscopos alienx sortis alterius disecesis
\'irisilUistribusagonsde MontanoToletana; Eccle- ecclesias consecrare magna rompescat inveclione. Sed
sia'pnosule.Postquam enimde pnocedenliilliusepi- D et statim in^ignem ejus laudem addit.hisce verbis:
stola locutus fuit. ut in nolis ad eam vidimus.sub Hic vir antiquissima fideUque relatione narratur, ad
jiingit: .l//(un vero epistolum (scripsil Monlanus) ad e.rprobratiojiem infamixtandiu /irunas tenuissri in ve-
Th-irihium rcligiosum, in qua collaudans eum, quod siimentis ardentes, donec coram sedis sux sacro altare
culluram dcslruxerit idolorum^commitlil sacerdotalis totius misss> celebritatcm persemefipsum e.vpleret.Pe-
auctoritatcm vigoris, per quam presbyteros clirisma ractis aidem solemnibus, nec prume igne:n,nec vesiis
(a) ItaGer.etUrgell. alii \ero, Potestatis velatus.
; (g) Ita Ger. etUrgell. ; alii habent sil.
(/)) Florez ex ms.
Ita euidit P. nos legendura ; (h) Alii cod., debebitis.
putamus : ad ohitum privutus maneret quod con- : (0 Ita Gerund. et Urg. ; alii dum.
lirmat cditio Aguirriana ; ul munere sacerdotis etre- Prcesumaiur. non habet Loays. editio.
(j)
gni carerft, exosu^ique, elc. {k) Loays., prolata-
{c) Ita Loays., Florez vero, npn ignorantes.
(/) Ita Loays. Florez ex
Gerund. edidit, impuder
(d) Florcz ex Gerund. et Urgell. edidit reos. atus... erumperel.
{e) Florpz ex eisdera mss.inlerserit h^ quod noa ;
(m) Ita Loays. Florez vero ox suis mss. edebat,
probamus, nisi pro fjrxctpiuntur scribatur/jrcrct/':- Qui a tam:n in hunc : non absque mendo.
lur ; quod nullus hahel codox. («) Fior. ex inss. Loays., Theo7-ihii.
(/) Ita Ger. et Urgell. alii, provideril. : (o) Ita Urg. Loays, edidit, invenilur.
55 MONTANI EPISCOPI TOLETANI 56
mino et filio Thuribio * Montanus episcopus. A. bilantium libi animos ad salubrcmregulamelnor-
I. Alumnum te fidei calholicE, et sanctaj reli- mamrcgularis (/) Quaetamen
disciplinaj pcrduceres.
gionis araicum, etiam in actis mundialibus con- ex Palcntino convenlu ad nos pervenerint, celsitudi-
versanlcm valde ct novimus et probavimus. Cum ni vestriT indicare curav : quo facilius por vestram
enim adhuc (loreres in sa;culo, ila claritudinis (a) incrcpalionem ncfanda prajsumplio in poslerum
tuffi vita pcrpatuit.ut sccundum sententiam Domi- conquiescal.
ni et quFB sunt Cacsaris C.Tsari non ncgares.et Dco II. Quidam (ul aJ nos perlatum esl) presbyteri
quae s ua siint, devota nrente pcrsolveres. Jure cle- ausu lemerario res sacras nonlam consecrarcquam
nim auctorem (/») le divini cullus in hcEC praserlim violare praesumunt etcunclis ab initio fidei catho-
:
provincia nominabo.Putasncciuantalibiapud Deum liCtTB sa^cuiis inusitatum sui ordinis hominihus.nisi
maneat merces.cujussolertia vel(c) instantia (rf) et tantumsummis ponlificibusde.bitum, jus consecra-
idololatriac error abscessit,et Prisciliianislarum de- tionis chrismoe,nepcioquo lypo,an demenlia dicam,
testabilis ac pndibunda secta contabuit ? Si tandem indubitanter assutnunl quamsacrilegum sil,
: (juod
adhuc et innomine((?) honorare desistantjCujusper piissimam conscicnliam tuam latere non credo ct ;
tuam admonitionem collapsa esse opera non igno- ideo spero, ut pro enervanda hac ipsa superfluilate,
rant. Namdeterrenorum dominorum lidequid lo- g severissimi sacerdotisauclorilale utaris.ettanltc roi
quar?Cuiitatuumi-npendisti labore.T),utfcrocescoha- teraeratores dislrictiori incrcpatione coerccas. Qui
iiwenta cst amisisse decorem.Tunc Deo relalio gralia- An hic Thuribius iile monachus fucril cujusmeniinit
rxim aclionibHS,per simplicem natnram ignisconvicla lldephonsus,de Firis iUuslribus,in Fita Montani, un
est, et fallacia deteslahilis nccitsanlis. et iunocentia alter notanus sedis apostoUcT n />. Leonepopn missus
beatissimi snccrdoti<. Gloriosus hnhilus fuil tempore in partcs Uispnnix ad Priscillinnam hspresim exsiir-
Amnlanci rcgis. An7iis novem tenuit dignitalem. pandam, ut ronslat e.r concilio Dracarcnsi i in e.vor-
AouinRius. dio [vocahnntur ct uotarii rcgionarii],an vcro epi-
li
* Quisnam hic Thuribius ad quem Montanus
sit scopus Palcnlinus el Asturicensis, non satis coiistat.
9cribit,irnplicata satisqunpstio est.Quidamenim no- Postrem.r .'^ententi/c ncqiiie.^ico, vt er prima epistoln
luntfuisse,nisi unicutnTh^^/Oribium^siveThuribium, patet elscripsisse lihros doctissimos adversus Priscil-
:
cui conveniat quidquid in hac epistola legitur,tam lianos ; et in sccunda episloln cum vocal sncerdotem,
de lihris scriptis adversus Priscillianislns tcmpore fwc csl cpiscopuin: .it severmimi {\nqu\i) sacerdolis
S. Leonis pap;e,(|uam de gestis et pr.nedicationead- auctontas utaris. Lapsus, inqiiara, fuit dnminus
versus laudatores ejus scctffi, hortatu Monlani pr?e - Loaysa ;cum exlestimotiio S.lldephonsi constotsa-
sulisToletani.Sed enim falsain es^e hancopinionem tis hunc Thcoribium tuissecujus meminil illein vita
facile evincitur e\ ipso S. Ildephonso, qui eodem Montani, utpotc scribcntis acl illum lanquam syn-
loco, de Viris illuslribus, palam distinguit inter chronon octoginta circiler anns, poslquam ille al-
utrumque Thuribium.Agens enim de cpistolis Mon- tcr Thuribius notarius,sive cliam episcopus, tem-
p
^ poreS. Leonis floruerat, et memoratoslibros scrip-
tani prapjactisait: Co7n7nemora??.^(Montanus) quodin
lihris heatissimi Tliurihii ad Leonem pnpam missis, seral.
eadem Priscillianorum hxresis detccta,convicta,atque Quinet ejusdem veritalis fidci facitMontanusipse
decenler manent abdicata. .Aliam vero epistolam ad in utra^iue epistola pr/pjacta.In priore enim ad fra-
Thurihiumre/igioxvm (scripsil) inquacollaudnnseum, tres et lilios territorii Palentini.loquensde errnrilnis
quod cullurnm drstruxerit idotorum xommitUt ei sa- et vitiis Priscilliani, ait : llunc talem fuis.^^e plcnius
cerdotalis dignilalcm vigoris, cic.,\n paulo anle scri- discet, qui bealxssimi et reliqiosissimi viri Jhurihii
psimus.Ubi palam dislinguit lldcphonsusduosThu- non Thooribii cpiscopipapam urbis liom;}'
ad S.
ribios alterum episcopum.cl synchronon S.Leoni
: Leonm quihus hanc sorlidam
lihros cditos lcgit : in
papm.ad qnem librosmiscril conlra Priscillianislas haercsim cxplnnavit, apcruit.rf occultnm tenchris .<uis
scriplos allcnim vero posloriorcm non episcopiim,
;
pcrfidi:rquenubcvela(am inpropalulo misit.l^ii loqui-
aed religiosum el pra>ilicatorem adversus idolola- tur Montanusdc iislibris t;inquam olim scriptis a
triam, ad qucm vivenlem scripseril epislolam Tburibiocpiscopo tcmporeS.Loonis papai. At vero in
hanrposlrriorcm Montantis pr.rsnl Tolelnnus. Ila- hnc poslorioricpistola epigraphon adhibct: /)<i/win(5
quo palam cst duos fiiissc Thuribios,nnn unirum. cximio pr.Tcipuoquc (]hrislirol,T,Domino et filio Thu-
Quod ipsutn aperle dfimnnslriiliir cx (ihrcmngra- rihio )lonlanus episcopus. Ubi ot cum lilium vocat,
•phia. juxla quam Thuricius cpiscopus, qui libroa non fratreiii.iiualilcr debcret si cssct episcopua: ct
ecripHit contra Priscillianislas^el niisit ad Lconem tanquam vivcntem alloquiturco tomporc.ocloginta
papam.fioruil ipsius lomporp.ar prnindc circainc- cirritcr annia poslqunm flnrucrat Thuribiusscriptor
"
dium quinli sa;riili nam Leo ab annn Christi 'i'iO
: rt opisrnpiiP Asturicrnsis.
usqiie ad 'i'il scdi aposlolicT pr/pfuil. IJlomillnm, Noc jiivnt Lonysam qiiod Montanus ibidrm ait :
pumdrm Tliiiribium jus.ou ipsiusLennis pap.Tcon- Vl .^cvcnssimi sacerdotis nnctorilnlc i(/nr/<.Indccnim
cilium in Hispanin cplrbrassc annn Chrisli 4'i7, ul futtirum coUigilur.Tlicoribiumjam tunc inlorsacer-
cuiquP nntunirsl.Thiirit)iu^ autcm.smi potinsThco- dolos spu prosbytcros numoraliim, cui pr.Tloroa
ribiuH.ad quem srriptarsl h.-rc cpislolnjnngr pnstc- Mnntnnusvoliili iiioirnpnlitanusdojogat viccssuasad
rior (uit cl floruil sub initium s.TCuliseqiiontis.Cum oa dilccla coorrcnda. Qiiin ot ubi iii hacepisiola In-
emm Mnnlanusadouin vivcMlom acribor.sintcrruoril qiiitur do opisropis. non lilios scd fratrcs appcllat.
ci siilisrripscnl concilio Tnlclnnn ii mra .^><m, id cst Frnlrcs nostri, inquit, aliemv sortis epi.<.copi. Et in
anno <'.hri.>«li rotris ."i,pt S. Ildrphon-
.'j'.'7,.^n)nlariri alia ppisfojn pr.TCodrnti opiscopns nnn appollal.^n-
mi9 nsaoral cum
qlnriosum linhitum luisse temporc cerdoles, ard summos ponliliccs, el onrum disinitatoni
Amnlnnci regis consequens plane esl ut hicTheo-
;
.<iuwmum ponfificnlum. Mitto plcraqtic nlia. ox qiii-
rihius silnclo^inlacircitcrannis poslerior,ac proin- biia id ipsiitn conlirmnri posNcl.Sed sivc hic Thco-
do aliiis oinninn a Thiiriliio ilio pr.TOcdenti. nhiusfuont opiscopus ttinc.sivonnn.dislinctioilliiia
Hincronslal Lmy«im,dnrtis<»imiim licrt.lnpsiim a Thnribio srriptnroa ol opiscnpo Asturicensi est
fuissc in nmisad hnnr ipsamcpislolam.dum dixit : manifcsla. Ihrr Aoiimnns.
(rt) Lony«a. clnritnti^. {d) Itn Urg. alii hahent instinctu.
;
(6) Dce»l nuctnrem in Loaysa. (p) Ger. ct Urg., adhuc ejus nomcn.
{c) Loaysa, atjue. {f) Ger. et Urg.
KIMSTOI.A SKCIINDA. B8
87
'>
Hi podl ilaliim admoiillionrm iiornii ilcrarp primuin- ot ^riHfumoldnm nonqiil'lomr«llor
•'
pHiMiiil, ooiiluiiiiuia coruiu »oiiliM»ll:i ronvonicnll- noiiiiiilH illnnitato con
'*
ilainniiliitiir. rlio, porfonu vaunnlo, N
tll. SiiiHll riiliono ro^novimii», oo iinoil ner«i»l- riiodo,«luma(lvivit,pric»lilurofuiMeconnoicil«.Hoc
n'.lquiifr.
tiidino (•onMmMuniliuinn ImHiliriiriim rrntrrn iionlr' orKo providoro volumuii,ulcon«uetudinom
allenn» Hortin opin-opl in Ioimh inIih invilali convn- iiulla ratiiino"prirtormltl«'ro drln-ir •• idBlhBC
niunt : ot lirnt HJt in tnto orlin HpnniKi' ChriHli lliula- iioHlra admonilio In vohiB mliil pr .
noceMe
muH 111111», ojiiMiinn aiiliHlilrH nna in Itnii llbiila nohi-i oril Domiiii no«trl rxindo uribus lnllm«rr,
oliarilHtla «l unlonnconnoxi nuoillainon privj-
lliloi ;
pnrilProKllionoBtroKrKuni HU(JK'Toro.«l huJuBmodl
iloooHHori noHtro, noiMnm ilinnini^ ol Ira- auHiim pripccpta rulminiHcjUB vd dihlrirti in '
loKinin '
nonBlnovoalrodctriincnloBcvorisBiniovlnil i:
IrihuH noHtrin Carpolaniir vol ('rllilicrlai fpiHi-npiH
voHtor roopiHiMipiiH l'oiMt, iii oxcniplarilMiH charitali laiita oli nim, trihniMito lioinino, cJub chI pialaB, ut
voslra) iliroxiiniiH ; iit i^ciro pnsHitiH improbu pctilio nihildoliociiuo.ljuHanliiiuumcuBtodisBc prohulur,
qualoin pnlniHHul huboro proroclum. immuluri pcrmittat. Divina vob cuBlodiat TriniloH.
IV, Kl C(M-lo mnnicipia, iil ohI .SVi;oi'/ii»i, Rriltnhlo, Amon.
'
Supor liiijns poriodi iiitolli^onlia niliil omiiino |) |H. Qnantum i-rno conjicimuB.rcBilaHohahull Hodo :
ndnolavit(Mnin.riud..\j,MiirriuH.(Jiia>liimiMiiiiipIica- |'alc,iilina varaiito. oIocIiih iiuidani ctordinalufl fue-
lia.><ima aliiiic ilni-iissimiH toiK^liriH rirriiinHi'|ila oin- ral iii illiiis K.rrlcaia' cpiHropiim rontra Ha^^r. cano-
ncH lcrc hariiiii cpislolaruiii cilitori-sinsiniiilcr lorHil. num InnorcnliuH papal in llispa-
di-ciplinaiii, qiiaiii
Contcxins oa pnrto corrnplis«iiiiuis osl. 0'>ft voro rn- nia collnpsam roslnuraro riinionH j)or ciiiKtolarn (<)
lionc illi mcilcnilnm sil, hocopns, hic lahor. Padilho Patros conrilii Tolclani ii ailinonucrnt, ul iollicile
visiim Init, ah illis vcrhis rranmontuiii lciji alloriiiH invi^ilarrnlnoquiseligcrcturautordinarolurinepi-
opistol iM|imilluiiclihrarionjmiinpcriliaattcxuisscl. sropum ah nliis qiiam ah opisropiH pjusdcm provin-
Sod nulla (iruhahil: raliono id iiohis siiadol claris. cio! cuiii auclorilnlo iiiclropolilani, proul jam antca
P. bNorcz pulal sontcnlinm prwcedcntem facilo rc- canon. 4 concilii Nica^ni sanoilum fucrat. Ih ergo
stitni posse, si postilla vorha el fidci uniotiecoutKwi illcgitime elcctua et ordinnlus epiacopus, atquc
Pa-
hiPC aililantnr cx suporiori c|)isl'ila, iii qua siini-
iilia lonlina' Kcclcsiin invnsor ma>;num Cclso nrielropoli-
lom scntciiliain ila conclu.iit Monlanns tamen uec . lano ct ca'tcris comprovincialibus privilc^ium facc-
proviiwia^ privilcijiis, nci rermndoniiui noscmUuruti- rat.lpsum veroMontanussacrorumcinonumzelalor
lilnlihusconvcnire. Plncct nohia ronjectiira. OuaMcro cximiusc pedoinjusteoccupataexpulitjnxtacunon.G
post hrt'o adilit, iit ox|)licet cl. vir illius vocis priri/r- ejusdem roncilii Nicieni, quocautum erat, eumqui-
ijiuni roiiimoilain in loco signilicationem, non ila pnetersenlentiammetropolitanifaclusfueritcpisco-
proharc pos,suiiuis..\iilunial oniin Cdsiimcictorosque pus, episeopum esse non debere. Tamcn non ila
Cnrpetani.T ol Celtiheriio episcopos a Pnientino an-
tistitetcstamenlisui cxsecutores fuisseforsitancon-
-.
lionis acdignitatis rationcm habens tria illi
...
acrilerineumanimaJvertit.quinepiscopaliHordina-
munici
. . .
slilii*os, qui pinin ejus, nescio qunm, vohintatem
f;
pia in eaiiem diirce.-i desitrnaverit, quorum curanr m
ndolTccluin pcrdiicerenl contra quam aliquid a ; gencret, simulqucexeis confiruamcaperctsustenta-
Monlano Palentini poslulaverint, quiiro ab eo fuerint tionem. .
repulsi. Neiiuecnim apparot, inquit.qua nliaralione D.^ec cnm ita cssent, 1'alentini illius 8tudi09i (nec
episcopusinforiorelsuirraganousraelropolilanosuo enimsinemultorumsuffragiotantumfacinusaggres-
et comprovincialibna privilegium fecisse dicipossit. sus fnisset) precesMontano adhibuerunt,eum oran-
Exposilioverbis quidcin spociosa ; cujustamon viin te3,ut pnedictumcocpiscopumin Palenticamsedern
vcrha sequenlia plane infringunt Elcerte, prosequi- ; rcstituere vcUet atque eam nos pulamus esse peti-
;
tur Montanus municipia, id est Segdviam, Britatilo, tionem, quam improbam vocat in haec epistola, ut
et Caucom idcm non quidcm rationahilitcr, scd pro
r pote qn.ne sacror. canun. severitati esset adversa :
nomints diQuitale conccssimus qui modus loqnondi ;
quod ipsum absdubioin cxemplaribus.quaedicit ad
apcrle indicat prfficedentia essc ad haec referenda : eos direxisse, illis luculenler exposueral. Atque ut
non enim scriberet eidem concessimus, nisi antea de simulintelligeret,quam benignecum illoflctumes-
eodcm coepiscopo locutos fuissot. Qnibns omnibus additMonlanuSjSeillamunicipianonrationabi- set,
atlenteoonsideralis, ad h;iec explananda aliam viam aliquo suo merito permotum illi assi- liler, id est,
aggressi sunuis. gnasse.sed solaepisropalisdiiinitatis rationcadduc-
Itaque nos pri\ ilCiiiuin non vultrata significatione tum. In super, ne Palentini animum inducerent illa
accipiendum putaunis,scd potinsproinjustuactione municipiaabEcclesiaPalcolinainreliquum rescissa
oonlra altcrins intentata ita ut privilegium idem n mansura.neveministerindulgentiaelatusproprium
;
sonet ac injuria danuuimvealteri irrog.^lum.Qna si- se pastorem etnon tanlura delegatum putaret, ad-
gnifiratione non semel illis lemporibus fuisse hanc jungit, id solura illi dum viveret esse concessum.
vocein usurpatamnovimusexGlossario Dufresne ad Nec movet nos.ut ab hac conjectura recedamu.",
scriptores medife et infimcc Lalinitalis, verbo Privi- quod legimusSegoviam anno589proprium jara ha-
LEGiiM, ubi h;rchal)et Prnv/ci^iMmidem quo Isupra : buisse episcopum, qui concilio iii Toletano subscri-
/)>'ai'i/('f//nmi,vi(1elicetvoxiumalampartemusurpata, pserit. Quanquara enim ea tunc fuerit Montani vo-
ut si qnulcontra legem) Vita S. Dunstani tora. luntas, ut illatria miinicipia nullatenus ab Ecclesia
IV Maii, pag. 35G Per spiritalem sacri baptismatis Palentinasejungerentur, potuittamen fieriutSego-
utcrum (Kcclesia) aprimi parentis pricileijio regene- vienses commodam nacti occasionem, illo prlmo
ravil. El ex Carpentier in Glossario novo seu sup- episcopo vita functo, pastorem proprium sibi postu-
plemenlo ad Dufresne. Privilcgium idem quod ty- laverint, qui ei succederet, idque non multo negotio
rannis S. Eulogius lib. ii IdeiTiorial. sanctor., fuerintassecuti maxime cum Palentina dio^cesis ita ;
cap. 1 Totampeuelbenam ( Abdarragman) rf/ro /)?-i-
:
araplissimislimilibuscontineretur.utabunopastore
vilegiooccupavit. Eosensu,cum aliquisjiis proprium cop.imode gubernari non posset. Multas enim hujug
alteriussihi arroganterassuniililludquelaedit, privi- modi dioecesum divi.aiones factas illo saeculo siraili
legir.m illi facere dici potest. causa legimus in Provincia Galilxcis:, ut contractic-
Hisilapr;Bjacti3,conjecturamnostramproducimus ribus ep^iscopatuum terrainis uniuscujusquo gregis
eo probabiliorem, quo cumhis omnibus mire con- rationibusmeliusconsuleretur.Atquehaecsatisdicta
sentitquaede totoisto negotio fusescribitidem clar. sint, ut obscurissimo loco lucem aliquam, quoad
auct. tom. VIII secundaeedit. Hispaniae sacrae, pag. fieri posset, adspergeremus.
ANHO DOMIM DXXXI.
S. ELEUTHERIUS
TORNACENSIS EPISCOPUS.
V/rA S. ELl^UTHf^RlI A OUIBBRTO ORD. ML\0/iUM OHDh\ATA
(Ex. Bolland. Febr. l. III.)
Prologus. —
l.Revp.rendopatriaciomino^a^Joanni, A. mihi scribere/durius tantsB dignitatisimperio con-
DeigratiavcneribiliTornacensippisrnpe, Guiber- traire. Nam preces vestras cur imperium non ap-
tus,ori},MneTornacensi, professioneMinor, merito
nellem ?
minimus,(^;3pirituconsiIii tamsapienterarmari, "
quam viriliter animari. Non quia nudalo supplicat ense potens,
Petistia, domine reverende, ut actus etprajconia Sed quia dudum inita farailiaritas, concivilitatis
gloriosi conressoris Christi Eleutherii vel ordinare indentitas, patria, parentela, sanguinig ct affinitatis
debeam, vcl diligentiori lima, vel meliorestylo prae- propinquilas^etca^leraidgcnus^quoGvelreverentiam
senlibuset poslerise.xplanare. Pia petitio, per quam conciliant vel conciliatam continuant, exigunt et
ajtas posthuma tanti pastoris concclebrando perpe- requirunt, ut vestrae voluntatis affectum, vestriaffe-
tuel sanclitatem,et generatio prsesens^ejus inhae- cUis appelens beneplacitum censere debcam impe-
rendove3lij.;ii9,ampliu3innammcturad Dei et proximi riumet praeceptum. Ilocauterr exsequcndumutilius
caritatem.Hisuntcil)iquo9innovnlibusPalrumesse peteretis a personis pluribus setate grandajvis, fide
Bacra pagina protestatur (Proi'. xiii, 2.3), dum san- claris, opcrc vulgalis, ore promptis, memoria tena-
ctorumexemplis posleritasinrormatur.Novi petilio- cibus, omni deniquesublimium meritorura dote po-
nis istiusoriginem exgloriaChristi.qua mirincatur
g tioribus, quos h!ibetis a J manura tam de vestrorum
in sanctis, cx gratia speciali qua vestraj civitatis canonicorura nuraero, quam de vestr.-E diocccseos
patronum sincerius inChristodiligitis,
antis^titein et divcrsis collegiismonachorum. Exsilis enim eloquii
ex providentia pastorali qua clero vestro consulitis, mei mediocritas tenuesadmodiim frugesparit.etad
ex benevolentia singulari quam talis et tantus ad me tanti confessoris gloriara cxprimendam, nullis se-
homuncionem tantilium etpene nullum oslenditis, cundiccspilisfructibusinjiravcpcit.Egoigituretfrau-
derivari. Quare raequasi conipcllilisaut garrirena;- datuslempore,etoccupatusanimo,cuiraagiseHthu-
niis, aut potius ineptire. Ego igitur dum in cnpite milila3appetilui,quam verborumurbanitas volupta-
mometipsuiTi introrsummotior, perincertosaflectus ti,volhi9toricanarratio consuetudini, facio quodju-
distrahorct deduror. Nanrintersoilicitudinesconti- scriem vita? sancli ponlificis, etoffi-
betis, ofTerens
nuas Ipctinnum et intcr labyrinthos inogressibiles ciumcumsuisappendiciiSjSicutexparlevcstraroga-
qurestionum, sermonum paradigmata, consiliorum tu9lueram,miltov(>bi?,etutaperliu9tenorpaginwvi-
nxiomata,quibu9immergoretaIterora89idue,durura deatur, sub certis, ai placet, (r) titulig distingualur.
(a) WaIleroppi8copo26Novemb.anni 1261 mortuo sanctarum, cum ftoma rcdiisset Sanctus.
succcssitJonnnegBuchiavus.vita functu9 2.'"iFcbrua- Cnp. XI. Dc cotiflictu qucm hahuil cum h,rreticis.
rii anni 1266. C Cap. xii. Ue iii.si(iits ct plngis Suncto pcr hxrclicos
[b) S.jquentiadesuntin excu9o;eorum(iueIoco ha- illalis.
belur. s.al. Cnp. xMi. De verbis et cxhorlationibus ejus uovis-
(r) liof^ margini dein nuda ca-
his .subjungimufi, ac simis.
fiitaiiscrihimu.s*,c<plerii!ii morenoatrodistinguirnus. Cap. XIV. Dr Satana, qucmvidit ndslantem, posilus
n h(rc orgo raiiitu auctor dislinxfrnt : in r.rtrrmis.
Cay. I. f)e origine rivitntis Inrndreuxix. Cnp. XV. De mulicre cxca et muln per ipsum illu-
Ciip. II. Hc advcntu et pr.rUirntiniie B. Piali apud tniiinta cl riiriita.
Tonianim. Cap. xvi. Dc rrslitulione .^edis episcnpalis.
Cap. m. Dc rcliqnii$ et semiiw D. Pinli el ortii li. Cap. xvii. Dc revclat>one R. Etcutherii et tnorte
Elrulherii. TliecLv.
C(ip. IV. De hnna indole B. F.leutherii. Cap. xviii. De rcsuscitntione filii vidu.T.
Cnp. v. Dr pr.iscriplione fideliumac ft. Blrulhenia Cap. \ix. De mnrlc muHcris et suscitatione juvenis
Turnncn. in eadcm solcmnitatc.
Dc promotione ft. Eleuthrrii in cpiscopum
Ciip. VI. Cap. XX Dc aliis miraculis codem die faclis.
Tornarcn^cm. Cnp. XXI. Dc ligatione S. FerioH vistlnnlis sepul-
Cap. VII. De lilanin, qme noHicilavit episcopum, el crum Sanrti.
de mortc cl rc.^uscHationr ipsiu.1. Cnp. XXII. Dr solutione ejusdem pcr D. Bleulherium
Cap. VIII. Demodo rovvcrsionis populi loriiaccmis el morte trihuni.
ad fidem per U. Eleuihcrium.
D Cap. xxiii. De suscitatione trihuni.
Cap. IX. fte miroiMlis fuclis illo lempore per B. Cap. XXIV. De rchfione corporis o Blandinio Tor-
Elcuthcrium,
Cap. X. DemiracuHslaclisinottcnsionercliquiarum *
No8 in notaruni fronte cum ciffris superioribuB. EniT.
r.t s. F.r.KimiKuii viTA aim:t(mik Giiiniino 01
('.APiir iMiiMrM. \ lloiillllH a rorlKudiiia ; Iflrtlo Niirvlui a «) Korvlo Mo-
luthuloui ttrn/u urhii TiinmrrtiM.t l^iiinM (ifinkti a nmiioruiii iMK(] nnd prirn'i liUrra rnul«l»alur,ri« for»
S. ;'»((<() illiila.
ttti*n •orvituliH rlo^-t ' " ''ir.
>2.H('«]iMiitoiili*tii|iliKniiliuHi'(iHtiio^rnpl)iait()t clir»» 3 Cumautninpn.i :iolnnipurU(;)Juliui
iiloit t(Mii|)(ii'iiiii,^(mliuiii liinli)riaHulniuiuluH,T(iriin- l^atHurnd oblinflrtilnni (ialliam rtiiltoralur.at in bflllo*
ouin (>alii.ull(<l^i(iirl()f(iii>UM aiilit|uiHHimiirnnl iiotit- riim exnrciliia nccupntuf pcr il' >rar«lur,
Miiniiiii (MVitalciii, (|iiai potDiilin, iiiil)ilitati\ ^loriu, (Jiinu) l«iiiill K''ii'inl* licllniitiMii ..uit,
Hii|)iii' aliHH Hihi liiiiliiiiun Hiii^uiarciii viiHlictil (11^1)1' taiidciii dii(;nltiu triuiiipliavit,(|ul barbarna nationei
laloiii :i|uiu((i)iiiuri C()iiti>riiiiiiu,(luloiljUH a(^uiH(^iir* cl IndomiluH ftublirnavit. Narn
riKUU,rru^il)UH uo|)ioMU,(livitiiH oliloliciiiiohl roforla- (;ai>|>ii)li)r(^« f'.llli'nt»<|ur fi.roi 'l'n))ro»(pir «otirt/ll,
('.ujtisa^or (lilVuHiiH iiiHilviH.piotiiH iii prutiH,petMili(>. (.iiiuiii iliiiiiiluii ('iiKiiiivil .\rabi, ul daUilu •acnt
liicitrll Jiiilii^ii liiii.
HUS (!HI iii piiHtoi il)UD, ol ii\ puHcuiH poooroHiiH.Cu jllK
lluviuH, bcuUU (JicliiH, ipHUiii ullueriH ol oodIIuouh, l<'.t ul egroKiu« ille hi«torioKrapliUH ail : K)iia pont
(jalliuin (tividil ol (iornutiiiuiu, potcbtatorii vidulicel multuiii HHii^uiniH rusionflut paruil (ialliadilioni :
iniponulciii ot rcgKloin.^iv^tllaiio Hi(|iiidoiii oivitiilciii Niiiiiiiiii ili*
Nurviut, ul ctc«i pullutut > cucliu.
l'ri»cuH((/)Tar(iiiiiiiui<,Uuuiaiu)ruiii rox (luiiitiihu llo- .^
(I.ucan.)
mul(),dociiiio rc^ni ttui uiiiiopor lloinunoH a>ililicuHtio
lo(;itur,ot HuiiipluosiM cuntiur^ciiH a'dillciiH ultoriuH SioulmanifoHliuHlcgilurin Hocundo libro JiiliiC»na-
Uoiiifo nomiiio coMsobatur.Aniio .si(|iiiilo n (t) ccnto- riH.(|ui inscribilur bolli Oullicia Hoconfrcti. liHdom
uimo (iu;idi'nj;csimo loi lio nl) Ui l<o coiitlitu civitutiH foro tcinporibus (fc) TuriiuB rox Nerviorum pnpulo
Qjusdoiiadilicutu.sunt Itindnmontu.circutoiupusillud praifuit : TornacuBnomenaccppit Quia
n quocivitae
quo aacrosanctumDomini Tompliim a Clinldnsissuc- eicul Turnus contra iEneum, sio islo contra Julium
consuni oal, cl Jortisalom civitus sunctu por Nuliu- lortilor dimicuvit.
chodonosor osl ovorsu. In diobus illi.s trtins;iiif:ravit * l'08t inortem Julii Cu.'9aris regnanteAuiJUBloCiE-
Ezcchlol, el rex Joachim lo^ilur caplivutu», cl Ro- sare.annoiiiiperii ejuH (luadregesimo 6ecurido,anno
manoruin rox Tarquinius inloromptus. Succossit aborbccondito quinquies millesimo ccnlofiimo no-
oidcm (/) Servius, (|ui minorem Uomam.^^quoB nunc nagesimo nono,et ab Urbe condita scptingontesimo
Tornacuin dicitur.supor contum vijTJnti quintiuo oi- quinquagesimosecuniio^etaprimacondilionc /)Tor-
vilutcs vcloppidu siiL)liii)avil,ul ox iis consus el Iri- naci quingei)lcsimo nonagcsimoferetertio.Dominus
butaoolligcret.quio Romanis postmodum dcslinuret. Jesus Christus in Bethleera de Virgine nascitur, et
Sod insolons lacla orie multiludine viriuin, anno 24 seeundo (t/i) Neronis anno(videIicct circa annum ab
Sci-vii regis tlesiit ab iuif endiis tributorum, et sic ^ incarnalione Domini quinquagcsimuni )a llomanis
annis40ub cjus constitulioiic diotacivilas (juievit in Tornacensis civitas (») reslauratur.
pace.Sed Uomani missis legioaibus in rebelles pn»- 4. Goncurrcrunt apostoli, tain vilae prodigi quam
lium suscitant,et postplurimoshincindc con^iressus laboris, adoxlerasnaliones Christum ubiqueterra- :
anno Sorvii trigesimo quarto sub onere tributorum rum dissominant disseminatus germinal virosca-
:
prislino ropendcndo cum Uomuuis pacera sibi con- tholicoa et lideles. Et dum secundum Prophelam
ciliantetrelormant. Necamplius dicla estsecunda (Isai. xxvii, 6) implent fuciem orbis semine, pur-
Roma, sed Hostilis civitas appcilata est.Sed labente gantur zizaniavitiorum fruges exuberant rnoruraet
;
tempore cum rcgnaret(,7}.\rtaxerxos,qui regnumde- fidei diSciplinEe. Successerunt post apostolosmarty-
slruxit .EjiyptijCivitas Uoslilis destrucla esl,et Elea- res,confossorestoinporiliu3 opportunis raundi tene-
zaroprincipanle Judaiis, vicesirao sexto (/i)Ptolemoei bras illuminantes, radiis veritatis fulgentibus. Sic
regisanao reajdificata, Nervius appellata est. Prius enim ad illuininandam noctem vitae praesentis astra
alleraUoma pro glorioe dignitate secundo civitas ; qusquesuis viribus in ccElifaciem veniuntjdonec in
Alias etiam cap. i, olympiadislOl, U. C. 379.
- cap. u.
Aliiis (/i^Ptoiera.-eo Philomelore regnante, ab Antiocho
(a) Finibusdiocoesis uUra Brug.':s ad mare usque D Epiphane rege Syrb^e occisi sunt Eleazarus et sep-
olim piotcnsis tem fralres Machabaii, circa annum U. C. 586, et
(/>) Scaldisfluvii praecipue, qui urbem secat. 168 ante Christum natum.
(()llinc iiiitium dalur fabulis do origine Tornacen- (OSed annis360. et amplius post obit'jm Servii.
si, qua> ipsis Tornaccnsibus olim in deliciis erant, (/)Anno U. C. 606 Galliamprovinciara obtinuil.ac
sed modo lam ab illis quam exlernis rejiciuntur. l^as sequenti domuit Nervios, quibus Guibertus errore
fabulas ri^-velationi Henrici Canonici utaliqtiam veri tum receplo annumerat Tornacenses.
speciom pr.-e seferrent.appositas fuisse diximns. (i) Et haec anilis fabula Tornacensium esl, cujus
((/) An huic adeo latum imperium, ao postea Jnlio nullum apud Julium C«sarem vesligium.
Coesari.qui Uomanorum primusin Beigicam arma ;/)Haiic seriera annorum, quorura ne vel unicus
Auguslisadhuctorminis regnurn Romanum
intulit ? recte ordinatur, refutare noluriius,quod a plurimis
snb Tari]uinio conclusum. viris eruditis factum.
(e)Anno Urbis conditfe 140 coepit Tarquinius re- (m) Q. Asinio Marcello et M. Acilio Aviola coss.
gnare, ad annum usque 177, ciijus regni tempore siveanno a-rffi CbristianaB 54, mortuo Claudio im-
Judsei in captivitatem abducli sunt. peratori successit Nero.
(/) Servius regnavit abannoU. C. i77ad221, sed («) ActaS. Piati turaprimo conditam traduQt ur-
intra regni Tarquinii limites. beiu Tornacensem.
(y)Artaxerxe3 bellura in iEgyptura movit anno 2
63 S. ELEUTHERII YITA AUCTORE GUIBERTO. 64
matiitinoLuciforum hominepfTulgere ccrnunt. No- A nominellircnrpus.Hicdum suosposteroa informavit
cturnumelcnimspatiumdumdescendentium succc. ad ndem,suasapipntia liberavit acriminecivitatem.
denliumqucstcllarum curiiilius illuslratur, mngno Iste^esl Hirenflpus,qui conressus publice Chrislum,
copli dccore peragitur ; sic certo donec in matulino suscepto(/>)martyriomigravit('eliciterad triumphum.
gloricT Lucifer verus appareat, nox militantis Eccle- 6. Hic(r) filinm reac nomineSerenum genuit, qui
siaj sibi succedentibua erudita doctoribua rutilat e^ divitiarum gloria, parcntum potentia, veritatis sa-
coruJcat.Pro patrihus ergo nati suntfilii.viri scilicet pientia, pietatis alfiuontia plenus fuit. Hujus uxor
apostolici,qui sapienti.-c luce perfusi.et (idci fervore Hlanda tam vero quam proprio nomine vocabatur,
surcensi, diversa mundi climata sunt sortiti. Nam ul putaresjquia corrlis serenitas etsermonis suavilas
sicutThomas sorlitus est Parthos.Malth.-eus .Ethio- quodam spirituali conjugio ditarentur,Etquiaarbor
pes.Barthalom.-eus citeriorem Indiam.Andreas Scy- bona fructum bonum ex se producit.et quod patrem
thiam, Joannes Asiam, Petrus Pontuni,r,elatiam,et viderit (acientem, (ilius idem facit, dcclinantes ali-
caeteri caeteras illustravere provincias ; sic postmo- quanti?per ad vesperam senectutis, dum obcultum
dum Parisiensem populum (a)Dionysius cum
propacandum sociis (idei vacantofficio copulae conjugalis,
adiit,Lncianus Belvacensem e.xpetiit, Ambianensem
munere suscipiunt haeredem, tam bonorum
divino
Quintinus,SuessionensemCrispinus elCrispinianus; o suorum quam pietatis ac fidci snccessorem. Filium
Piatus vero populum Tornaconsem. Qui cum esset autcmjam in Christ?to renatum, et de socro fonte
nobilis genere, sed nobilior fide, Beneventanus ori- susceptum, Eleutherium vocant,et quod esset futu-
gine, prnedicator officio,dulcis eloquio,martyr desi- rus ornamentum'saeculi,quasi nominis('/)interpreta-
dcrio.scd apostoluszelo.gentesindomitas.et incultas tione prajsagiunt et designant. Nonnejam rcnonata
poslmuitam praedicationis instantiam convertit ad videri poteratilla praedicta per angclum futural.i!-
fideidisciplinam.Regnantibus autem Diocletiano et tilia(Luc. i), cum Joannes natns est de juslis paren-
Maximiano,post multagenere tormentorum,tandem tibus etaetate provectis Elisabeth et Zacharia ?(e)Re-
praicisione capitia in codem territorio Tornacensi gnantibus ergo Valentiniano el Marciano imperato-
meruit obtinere desideratum diutius bravium etco- ribus puer Eleutherius Tornaci nascitur,loco scilicet
ronam, relinquens post ejus martyrium filios et ne- oppidano.
potes.quos per Evangelium in Christo genitos sua; *7.Puerautem magistris traditus littcris imbuen-
reddidit glorias participes,et fidei catholicae confes- dus, adolescebat in gratia, crescebat in sapientia :
sores. Creatori carilatis ardorem, sibi castitatis decorem,
CAPUT II.
proximis humilitatis honorem sedulus exhibcbat :
S. Eleutherii orlus, educalio, exsilium, corde pius,ore sobrius, opere strenuus, vultu vcre-
episcopatui.
p cnndus, gestu maturus^affectu devotus,affatu bene-
5. Igitur post hujus venerabilis beati patris ex-
'
voIns,vestitu modestus.gratiosus in omnibus appa-
ccssum, procedente temporc, sed vitio succedentc» rebat,tuntaminse demonstransspeciem honcstatis.
gente multiplicata, sed non magnificatal lajtitia, ut in exterioris dispositione homini legi possct in-
niagna pars populi Tornaccnsis revertitur ut canis terioris habitus grati.i; et vir^utis. Sic enim in exte-
ad vomitum, rt veritatis dcficicntc doctrina, recru- rioris domusvcstibulo cnnjicitur facile bonitns inte-
descilinfidelitas ct pcccatum.Etquoniam cum senio riorJqure latet in domo. Inde est, quod Medardus,
delictanullatenuHmoriuntur,necpceleratemporibus futurus postmodum Noviomensis episcopu»,spiritu
obruuntur, nccoblivione faciniissepelitur mutatus prophetiae pneventus.eumdem forc prirdixit episco-
:
eststalus optimus, periit in Tornaco plurimornm pum Tornaccnsem.cum adhuc idcm Elentherius in
fidcs, ct sicut
pcriplum esl {Osr.r v, 11), co^pil po- scholis positus .Ttntcm apcret pucrilem.
pulus abire po? t sordes. Nam omnis arbor eradica- 8.Sed ethoc multum ejus laudibus proHcit^quod
hitur, quflB a Patre roelesti (qui solus incrpmcntum inter mnlos pnnr bon.T indolis fuit.Sicutenim grn-
voRctabilibiis inysticis tribirt) nnn plantaiur : crgo viorisciilp.T cst, inter honos honiim non cssc sic ;
ramis 8urci8is,fnliispxcua«i3.fruclibii?(iiipdi3porsis mnjoris e.^t pra^conii intcr malos oliam iionum cssc.
succisaHslarbor typicaDanieli9(/)a'Mv),inlantum ut D Indo Jnb mnfrnis olTcrlur Iniidibus {Jnb xxx,29),quia
fugercntvoliicresin ramorumcacuminibus habitan- frator fuit draconum et socius struthionum. Et dc
tes.Surcisaest, nonsimplicitoroxstirpntn, q-iinKcr- Loth dicitur (// Pcir. ii, 8), <|iioniam aspcctu et nu-
mcn radiciim ipsiuspersovcravil, ct piillulavilintcr- dilu jnstns pral, habitans apiid eoa qui dc dic in
ra.Namcumossctoivitnaidololatriaf ludihriofirostilu- dicmanimum justi iniquis operibus cruciabant. Sic
tn,vitiorum9pinipoltsila ropcrtuecstinpo^Mrsapicns, snnctus isle, in nntionis parvjc et perversae medio,
fldc consfiiciius, doctrinee Pinli spclator praecipuus, eicut luminare lucebat in mundo,sicut scriptuni est
Alinf* cap. m,
' censi.
Altas Ciii. IV.
* (r) Pronopotcm appellat cadem Vita
(a) Gnlunliir hi (iHllinruiii npostoli, Diontisius 9 {(i) ingcnuus, gencrosua, libcralis.
"li^EjOipto;,
Octob. . /.uri>inH.« S .laniiHrii, (^ninlinus 'Al ()ctob., («•jMorlui siintVnlcnlinianus anno -iGI .Marciaiius
Cri'pinu^ rl (irispiniitnit^ L'.") Oclfili. anno 'ir»7.Non siint apf osila nominainipcraloruin in
(/»)Marlyrium silont Acla hiotpniis data llliid nn- ms.niit nliia Aclis.iiti ncqiicFianci nnliqiii sclcbant.
nuitur in Vitn Eleutheril px breviario Ms. Torna- Natus est S. Eleutherius an. 456.
(ir^, S. KLKIIIMKIUI VIT\ Al-CTnUi: (il lliKkK). 66
iii amuriH Cmiliot) (Cnnt. ii, 2) ; Hioiit iillim» iiiliT \ vi.ltilmnlur roiliiMe loci»|.f)rii j)ro(j|iol«rui»i(/lf»«//
|iiiiuH, Hio niiiUMi iiiim iiiliT llliuN. H|)imi nni inlnr ciim hul) /oroljabcl rrMMlillcan-tur IriDpluin. '.
«|iimiH, iiitor iiii|(iifl()H liii|(iiiit(iH,lili(iiii inlni- liliii, liiio,)m'(imla iihh iinuh'itiutiij prolriihil 4<1 .M ''> '
inl.'riliHfi|.lim»U)i |tucillt'iirt ; hpiiiu iiit.M- liliu, Suul ruiii coiiHiiloranilu tiiiiporu, cum \rirliab.i
iiit.ir |iriii)holati : hu.I cuiii iiH ((ul oilorunl ixkuuii Huuitiliiip<Tiuiirovocanl,leKiralapiiaH(;riKuni,'coovanl
oriit puuillcuri, ul Hic liliuiii iiil«<r H|iimiH. cjrriMiioiiiuH, inun<liinlHurra, .laiiinn I
>
\). I''ucluiii cHt udt.iiii iii .lioliiiH iIIIh, iit IriliiiiiiiH nin oxiiiiio virtiitis coiiipcn.ii.j rcli
(ii)Scun(lim'iisiB..|Ui ol Ti)rnuc.mni prmcrut clvltali, tiiUHKccluiiiaMiaHr(Mitiflinlunliani,|>'> i
con^roj^uliHHonlonbuHpopuli.cuiiiolTronulaiiiullitu- Htatuiii,vi.lobi(nu<«conHimil«intiuiinlilalitnio<luluni.
(linopu^uiiiHiniiloouriiorotiucoiiiiiiuni.ulHiniHlulcc- u .|(io HuiiipHit uccloHiuTornacenBis oxoriln:
iii (iimliliiiniH uul H. xdiA imlillcrontcr oiiim-H llil.'i ^ronuir. Non do lul.iriljUH cjdh arvina prui-wii,
t",liriHliuniMcultoio>ul.urlio Tornuco cuiii i^iK.nmiiu (|uumlo niilluH propriiiiii alii|iiiil UHHorcbut. He.l nn
p(<llorontnr,oUuiHoiniiiiiopo»HO»8ioniliu8privarcn- plubH bumilia volul acepliula per liccntiiD campot
tur. Propollunlur i^ilur injuriumdhriHtiSorunu»
u.l \3\i,n, v»l horescB dyHcola periculis Bub-
(cr} lelre per
ot IJIumlu ol unicuH ooriKii liliuHKIouthoriuaub urbo ilorutur.Thfo.loruHin primuin c()ihco[)uniT
Tornuci, propriia lunluti pos^ossioiiibuH, (losliluti •' b,.|[i u puucia ll.iulibuH conlirmutur. So<l '/ : .il
pi'»)iliia ol i,'lori.i lomporuli. Sed virtutia oxorcilium, divinoporcu88us8piculu, 1'aucorunidicruin Itinpore
.[uod lutuorat in proHporiluto, inaKia ac niugia inno- evoluto. Sicpurapuslasiaj vilium primuaangoluscor-
luit inu(iV(M'8itut.'. Siconim iiii^mMitu roiiolorolalius ruit; sicSuul |.riiiiU8 llebrujurum rcx proptcr pcc-
nosciunt nisi commotu : sic aroinutu (/)) rrujjruntiam cutiim iiiobeiiicnti;i} rcprobalujj (uit(/ /{<</, xv) : h;c
nonc.\punilunt, uisi luorintigno succensa : aicgrani primus opiscupuaTornaconsis ultione divina pcrcei-
ainapia virlus lUHiuaquamcoguoacilur, nisi Ihecuva- litur, ut secundum Sapientia olo<{uium pegtilcntc
liilo conloratur: non oontritum lovecsl, contrilu;n muictatopurvulu3sapientiorhubeatur(/'ror.xix,J5).
umplius inardcscil et Hcriiiioniam lutcntis encr{,M;e Nain cum
c>i^no conccdutur misericor.lia, potentes
vohombiilorostendit.Sicinpcrsecutionc virlusanimi polentcr supplicia patientur. Sed qui sedes superbu-
deoluratur sio quod lutebat in parentibua ot lilio,
: rum everlit, et bumiles pro eisdeni conatiluit, Eleu-
luculontius aperitur. Undo aliu lilteradicil {Pialm, thcrium in episcopum oli{.'i procuruvit, el ejus ele-
\iA, y) : In dio manduvil Dominus miscricordiam clione conlirmata pnr (f/j
suminum pontificem, ^tu-
suam,(<-)etin noctoiieclaravit.Donum cniin Dci t,M'a- luitoconsocratuscstinepiscopufnTornacensempost
tuitum, quod in tomporo soronitatis infunditur, in Theodorum (h).
tribulationibus deciaratur. Scd quid paleis ad triti- C.\PUT III,
oum ? dicit Dominus {Jercm. xxiii, 28). C jlorluna Eleuthcrio reuftcitnta ; cnri, clnudusje-
S.
lO.Utigilur disjungcrcatur cl locis, qui disjunge- prosus sauuti; Tornaccnces at Jidcm convent; pec-
bantur ot aotibus, mota est persecutio quasi ventus, catuin Chlodovco regi indicatum.
Etsiculinvalescinle ventorum turbine vculilatis pa- * 12,SublimalusEleutheriusinfuIapastoraIi,honis
leis, et adullerinisgrunis, ctvucuisjamjam rojectis, operibus implevit pontiliccm, cujusoKicium mereri
poslrcgyrutionesinuliipliccsgranasolidacongluban- magis studueratquam mercari, vivens ordinabiliter
tur ad iovicem, utuniusmassa;quamdum insepara- proximo, sed humililcr in praesentia
sibi, socialiter
bilemraciantporlionem, ((i)sicacivitatercgia elimi- Creatoris corapositus ad mores, fervidus in dile-
:
nati christicokB et Gdeles, non divisi sed uniti, aon clione, raansuetus in societate, stabilis in promisso,
contriti sed excili, vividius glomerantur ad Eleuthe- ad patientiam, pronus ad concordiam, rigidus
fortis
rium et parentes, et in loco, qui Blandinium appel- adcensurara. Eratenirainjudiciisreclus,in jubendo
latur, basilicam in honore B. Pelri construunt et discretus, dispensatione industrius, in agendo
in
aedificant : ubi ad Serenum mulli gentilium familia- strenuus, in auxiliando sollicitus, in consiliis fidus,
ritutisantiqucegralia, necnon et pro meritoruni ejus in responsionibus circumspectus. Qui dum oratione
excellentia contluentes, reliclo gentililatis errore, sua reliceret quadam (/) vlce spiritum, ecce vesana
renati fonte baptismalis,idololalricB sordes abjiciunt, q quaedam tribuni filia Scandinensis, qure latenter eum
catholicK cultum suscipiunt, ritum mutant.
fidei dilexerat, ab antiquo vexataspiritu libidinis oppor-
^ 11. Refulgentejam soie, qui prius eratinnubilo, tunilatem nacta solitudinis, verecundiae toliens si-
serenitas aspiravit, coctu fidelium in ecclesia con- gnaculum, irruit in secretum Iocum,intcrrumpit il-
gregato. Gratulabatur Ccctus fidelium orthodoxorum lud divinum alloquium.Proh pudor! FateturafTectura,
Alias cap. v.
' actibus, motn est persecutio in Christianos. Uesunt
Alias cap. vi.
- in ms.
^ Alias cap. vii. (e) Excusum, terrse.
(a) Excusum, Scandiensis ; !i\\h\, Scandiniensis el (/)Pas?im fulmine percussum, etobsuperbiam, vo-
Scaldiniensis, ad Scaldim fluvium. lunt. Aliqui laudanl, Gatullius ait tradi etiam mar-
(6) Excusum, fragraniix non extendunt. lyrem obiise.
[c) Editio vulgata, et in nocte canticum ejus. {g\ In allis Aclis Romam profectus dicilur.
(d) Repetuntur in excuso haec verba ante posita (/il Anno 487.
Ut igilur disjungerenlur et locis qui disjungebantur et (i) Excudum, luce.
67 S. ELEUTIIEmi VITA AUOTOIIE GUIBERTO, 08
petit concnbitiim. turbat in pontifice pectoris sabba- A bus.velut de quoflnm fontfi copiosissimo ubcrtiin ef-
tismum. Sed ecce aller Joseph. qui relicto pnllio, lu- fundil. Quam dum ollert sanctus pontifex in ministe-
git, etegressusest foras, relinquens feminae vegtem, rium holocausti statim refert [d} xeniumin signiim
ne relinqueret castitalem. At illa protecta pallio, munerisimpetrati. Nam promissione mox cerlifica-
pot^tquam eampalubriterpontifoxsanctusadmonuit tur angelica quoi ejus oratio cst exaudita.
et corripuit, spirilum exhalavit. 16. Ergo quia per omne nageilum Jerusalcm eni-
13.Audiens tribunus filic-c niiserabilom obitum diiur, et per vexalioncni intellecliis acies aperilur.
obstupcscit. Sed si Christi lidcm verocordeprofitcri rnox super paganosmanus Domini pestem exagge-
voluerit, B.EIcutheriusdedivinaconfisosmisericor. rans aggravatur.Prodire non possiint in publieun-,,
dia, suscitandam ejus liliam repromittit. Annuit pa- cogunlur da3tnonia negare rcsponsum, linaliter de-
exmoremissarum solemnii6,terram
ter, ctcelebratis cernunt gentiles tribunum occidere, si non in omni-
sanctus baculopercutitpastoraii etdum patri fidem
: bus voluerit Elenlherio conseotire. Qui venientes ad
faceresuperpromisso nititur, factuscst ternp motus aanctum, lacrymisfusis, prostcrnunt sepedibussan-
horribilis. Quid plura? Patris Implelum esl illud Isai.-e vaticinium:
infidelitas cerlis indi- cti pontificis.
ciisaperitur. Pernoctans ijiitur sanctus in oralione, filii eorum, qui humiliaveruntle,
Venient ad tecurvi
manecoeptumaggreditur. Sed iteratoterrae motu pa- el qui detrahebant tibi, adorabunt vestigia pcdum
B tuorum (Isni.
trisinfidelitasconfirmatur. Qui cornpunctusad tem- lx, 14). Post hnec indicto scptum die-
pustertioredit, pedibus pontilicis se prostravit, rea- rumsolemnijejuniOjdie octava tribiinuset populus
turaapcrit,fictionemostendit,recipitliliam inChristi induti saccis, excunt de Tornaco. Quos numero si-
nomineperB. Eleutherium suscitatam. Quoc catechi- gnatorum etelectorum sanctus ascribit characlere
zatafideiruJimenti8,sexquedierum purgatajpjun'o, baplismatis et fidei sacramento. Narn volentcs de
regeneraturin Christo quamBlanda venerabilisma-
;
tenebris prodire ad lucem, et amplecti suavissimam
ter cpiscopi de sacro fonte suscepit, Blandns nomcn Christilegem,3Uteconversionisprimitias baplismali
eidem imposuit. Quae tribuni filia postmodum Blari- lavacro necesse esl consecrari, quatenus in novam
dinio nomen dedit. Ilanc pater ad infidelitatem re- anirna^innocentiametvitae infantiam renascantur in
diens, multis afTecit molestiis eo quod esset fidelis. aquis rcgenerationis deposita vctustate peccati. Ce-
Sed virgo Christum hicrifaciens, patris (n) abdica- lcbrataest ergocum gaudio dies illa solemnisquiiito
tione ereplutn sibi patrimonium parvipendens, per- calendasOctobris,cumagentilitaliserrore perEleu-
severans in fide, (h) quievit in'pace. Sepulta in villa therium conversus est ad fidem catholicam popuhis
Blandinii pridie (r)crtlenda8 Junii ante B. Petri sa« Tornacensis. H.tgc est dies, quam nulla debct deicre
crarium et altare. oblivio,sedexuberarc vox laudis et gratiarumactio ;
* 14. Volens autem Dominus gonerare sibi popu- ^ cumtam indignationecjuam miserationecunversaest
lumsubstaotivu.Ti, corripuitTornacensespestenior- tanta populi multitudomodo mirabili et stupcndo,
tissiibit.-c.ciua percussit ibidem aliquos paganoruri). sicutscriptumcst )/sfl/. lx, 10) In indignatione mca :
Latebantvulneruiiisigna^nescieliatureffectumcausa, percussi te, et in reconciliationc mea misertus sum
sentiebatur funerum pcena, qucBrebalurinefficax me- tui.Sanctus ergo pontifex post haec in:.:reditur cum
dicina. Nam quodam noctis crepusculo cum armis gloria civitatcm, quem populus universus excepit
BlandiniuiM pergunt, sanctiim oranlem invcniunt, cum debita reverentia sicut patrine defensorem.
catenis vinciunt, Censonno CnRsari tribuno sistunt, * 17. Latuerat diu lucerna sub modio, qu.r jam
lervirgis CiTsum incarcerant ct recludunt. Sed ea- posita super candelabrum ccepit amplius illustrare
dem Docte visitans eum
angelus, eidem assistit, domum. Nam duraexpiipastorisprajsentia populus
viam qua Blnndinium pergat,
fores carc»>ri3 aperit, gratulubatur, crescitamplius exsultationis materia,
oslendit, vincula disrumpil, vinctum educit; quia (e) caecus adductus ad pontiticemillustratur: et
15. Eductusgratiasagil, etdiom postmodurn mis- infusa sibi luce fidei (f) cjecitas interior emundatur.
sarum vacal soleruniis, factua in exstasi, positus in Cfecum etiam aliura, nomino Manlilium, in die do-
excessu mciitis, obsccrat pro tril)unn, Deum prcci- miniri Natalis illuminat (lui dcstitutus tempnrali sli-
bus sollicitat pro salute populi TornacensiH. Cons- [) |)Pndio,desolatus ductoris suffragio, petens elccmo-
titutus cst in ill.i iiicnlisafreclione, et expcrtapaucis s.vnam in ecclesia mendicaliaf. Increpatur ut taccat
orationisdulcedirie, qu.nB sensuin humanum omnino B prwtercuntibus : niisero compatiens sanctus coico,
Iranscendit, quam ncc sonu.s vocis, nnclmgiia» mo- proposilnceci illius evnngelici pnrabola {l.itr. xviii),
tus, nec enuntiatio vcrbonim ulla distinguit, sed «|uirognlusut taceret, clamabat ampliu8,signo cru-
qiiam devola rneris infusirme C(i>lestie illiistratalu- impresso, restituitei visum et die
cis oculis cjus :
mJDis, angelicis, non humanis designat elnquiis, sed quo lux vcra venit in mundum ad illuminanduin
conKlobatis in unum sensibus, et mortificalis ulTecti- omnemhomincm,8aDCtu8,quiteslimoniumpcrhibc-
'Alias cap. viii. (d) Ms., e.rcniHm, donum hoapitale.utxcniMnj, cui
• Alias cnp. ix. morc Callico e pra^ponitur. Do eo legendus Hos-
!a) M* abdicalinncm cl creplum.
, wevdua in Onoiiiaslico.
h) Post plpiiHm patris conversionein, ab co sc- (e) Hxcusum, ctp/uj. In uliis iigilur otuim de caeco
pultn, iit alii Iradtint. iltuminalu,
(c) Ms., pridii: ulusJumi. Idem, rarilas.
(f)
(itl S. lCtDUTIlKllll VITA AUUTUiil!; (ilJlUbllTu. 7Q
l)ul (lo UkuIiio, uouIoh cmcl ii(iorult, iitnxlorititi |inr< \ vrrlmra iini|iialinn(iir. ita ut
iloiol oiiHiilnlciii, iil iuliwiuH )i^iniH('(u'ol vorilaloui. rtrliciii (iiii siiiliiiitiiiiii ul III'
(:iau(luuiutiaiiiuuullvilututiuiiolu0,<i)virluliiuiilituil iuu-uronliir.Udclinuii(4ui(lciii(irilln«tiont«tucarino,
liro^roHHiviiK (iruiHiilutilo |>u|)a Aiiii
IH^ INnilill!» i|lli(laill tKiHlllKi, ir|)lik |mi cn.ipn i, (ll (lyHciiliiH roiliixit ail liii
vi^iit uLiiMiiiiiaUilmul) oiiiiiiliUH i<hI i'i)iiluiii|ilurt.lliu cuiii (iiiiuiiuni : vl ijuia li , i
Jaooliutuiljniiuuiii uuoUuiiu, i|Uat luiic totn|ioriii iliuo- luiii (|(iuil ucctiUiuH qhI uuuroluiii, ({uarlodoclino lui
biitur Muiitiliit, |iraii4ti)luiitiulo(:tuiu Uol ('uatillouui, priHHulutun annu viilenn vipiircaiii obiilcin iiialrii
iil(il)ii)MiiiTaiii(iiiliiiii n«nniiiiralioiiinucci|)ori;l,nuciii KocluHiii) vii(i-('ra •livi<lrnloiii, ct idulnt 'i i
u\Hi>cotavuriil |iur tlioH circilur (louiJru^iulu. (Jiiciii uiiiKuiiili Kilii iJoi ((')li>xiuutiH liiiK iiH III,
Haiicluti uti(iiui('iit*, ut cuiti|iuti(Mti» roguuuravil uiuIa obtalrantoin, Uuiit/i- jaiii |>ra)Hi(luutuiii 8yiiitiiaclium
lia|jtiauiutiH, ulcurnicutitulitltuuulictuiii iiitc^nu hu- adiit, soniionun cuthulicoH oiilont ubtullt, «t •uscC'>
niUtlirt. Uui j^iuliu ^uiictilalia itliilj^diiti, uH. Moilunlo pltirt ab ooiloiii liunoritico, revcrtiut ad iiiilaliA con-
poHliiioiliiiii priiiiuHulibad iiiHlilulu» cstuivilulitj.Wil- luilit Iworutiuus.ot cunvortil.
tiiiulcliulur orgo iimgiH ct iiiut;id udorbuni noiiituii) li . lu (liubuH uutcin illin invaluit(r)4cephaloru(n
ojuHuilvilani ({ciiiiuiii ; lu.x olunlutis i(>8iua KccloHiui .. htBresJH : rovnrlitur iiontilex ChriHti I(i>iiiaiii,clanno
rcjilcbat lioitii»<|)li(oriutu prroHiilatuH Hui (/')viceHimu (|uinio,iiiortuo Jani H :
I'.). C',i^ii.-4 faiiia coiiipulit Ludovicuiit rcgciu, ut nutclio ropcnt (/'Iprn-sulantom lIuriiiiB.Jam oum «la >
iittrurctprxauliscivilalcin.liisccliaiti ost b^rancuruiu rtupi^r KcrloHiv 8U<e ncgotiiH bcnigne contulit, et a
rox Ludovicua primua a 13. Hotuigio baptizulus.Uo- puparoliquiasvoncrubilos,Muri<'» scilicel .l^i^yptiucic,
loolabutouiuiiiirubililtM-aiuiiropnovlicunteiuKlcullic- cum ii.Stophani prutomartyris humero,pius pastor
riuiu.cl luuinorilor roliiicbal soriuunem sa[)ionLia' impotrnnH, has ad nntuliu iloporluvit,ct dum rcvcr-
salo condiluiu. llic pcccutuni postlavicruiu buplisiui terotur, occurrenti sibiTiirnacensi clero cl populo
commisorat quod contiteri vorccundia prohibcbat. cum debita'venera(ione,mon(em S.AndrcsQ.qui tunc
Ouud sanclus vidoaa in spirilu regi dctulit. Uc.v dicobatur mona Thesauri abscondili, logitur ascen-
pudore sulVusus ol lucryinis,illicu rcutum cognuvit, (li3so;clcum reverenlor oslondercl reliquius populis
ot obsocrans rox ul inlcr iniss;o aolcmniu sancLus qui adorant univcr:ii3,circiimfultit eas immcnsitaa
(>ju8 lierel udvucatus, pru ipsu voniam impelravit, clarilntis:et laboranlibus in turba duabus mulieri-
sicul roi prubuvit oventus. Nam mano consocrans bu9 et quatuor viris aigritudine quje vulgo dicitur
l)ominicicurporiseLsaiiL;uiniTsacraii]enLum,lucisiii saceripnis.anlevirosposuit protomartyrishumerum,
ocolcsia olacilus fulsiL per unius horio spaLium.ubi ante n.uliores vero caput -Kgjptiacaj gloriosuin.
pcrniinisLeriutu angolicu.nsaacLusaccepit(|ualiLali3 ^
Procubucre otnucs, iiitcntiqne ora tencbant,
culpaj notiLiam.eL quanLura ad veaiam, certitudinis
arguinenlum. CertiticaLus ergo rcxpor scripLum ab ot excitanssanctuspopulimultitudine.-nailorandum,
angelu rcvolaLum Lam deculpaquam de venia,Deo sanctos obsecrat, ut snccurrant, protestatus cum
gralias agens et ad propria remeans, sancLo Uci tiducia,non cessaturam ab oratione multiludinem,
conlulit graLuiLo multadona. Siccrgo lucerna super donec ourati fuerint qui laboranl.O mira viricons-
candelabrum posiLat'ulsitmiraculis,quipusLmodum tuntia.procedonsde corde puro.et conscientia bona,
ditYulsiL amplius sajcularibus docuinenLis. et lide ncn tictalVeroomnia possibiliasunt crodenli.
Unde ad tant;>; vocis ettlcaciam sunt omncs commu-
C.\PUT IV.
niter liberati. Ecce data est voci suae tanta virtutia
5. Elculhcrii iduera lioiuana, snnodiis hahita, op- efticacia, quod car^ quam ajnritudo corroserat,
pugnali haTCtici, vnlnera illi ab his inflicta.
quam erysipelas consumpserat, cst otiam (diclu
* 20. Quoniam, ut ait Aposlolus {1 Cor. xi, 19), mirabile) continuo resliluta.
hiBrcses esse oporLet, ut qui aDoininosunt probaLi *22.Jara tempus advenerat,jam meritorum digni-
liant eL hominibus maniiesli,surrexerunt in diebus tas exigebat, ut post muUipIicera pugnae victoriam,
illis hicreses, unilatera divinaj esseatia;, mysLeriuiu D vocarelur miles emeritus ad coronara. Sic enim cx
incarnaliunis Filii.processiouemSpirilus sancli ue- legis civilisjustitia ascripti militcs sacramento,pro
struenLes. Posl verborum auLctu jurgia, corporum republica lideliter militantes,oIim expletis armorum
' Alias cap. x. Hsec in prioribus Actis referuntur adSymma-
(e)
* Alias cap. xt. chum, aut loco 25 legondus est 30 aliusve annus,
Idem, prograsui.
(a) aut cerle aliul iter instituit anno 25 ordinationis.
Gelasio 19 Novemb.anni 49Sdefunclosucces3it
(h) (/) Ita L(i«/ra?JftiS.archiepiscopus Canluariensis,
Anaslasius: sub hoc converLit Tornacensesac postea pra^suUintibus antecessoribus suis, posses:>iones quas-
hreresis accessit, ut Acta alia habent. liam in siia tenuisse jt)ossf5-<(0);^dicitur in VilaGun-
(e) Ms., exiiialibus dulfi Roffensis epi?copi apud Seldenum,in notis ad
((OExorta est posLconcilium Chalcedonense,contra Ead. merum pag.197, lin. 7. Hinc prsesulatus, qoa
quod EuLycheti tavebant non admiltentesduarumin voce usi Kucherius, Beda aliique, ducla a Latino
Christo naturarumdistinctionem.Acephalis adjun- pr;«sul, qui primus erat Saliorura. In excuso po-
ctus ost Anastasius imperator, cujus tempore sede- situra prc&sidentem.
runtOelasius, Anastasius, Syramachus, Hormisda:
71 S. ELEUTHERII VITA AUCTOKE GUIBERTO. 72
exercitii9,legiliruis slipendiia solvebanlur,elprcedii9 ^ diebu3,quod qui audlcrit,linniant aures ejus.
in illis
undc viverent resignalis eisdem,tHndem ad propria Exierunt in dolo viri sanguinum et dolosi,et unani-
mittebanlur. Certimen tamen forte dcdit ei Deus, mitcrimpetum feccrunt in ministrum altaris, san-
ut vinceret, et linis {iloriosior appareret. Jam quu- clum pontificem, Christum Doraini,civem cajli.CiP-
dragintafermelaboraveratannis in officioregiminis teraquisprosequatursiccisoculis?In «nanibuseorun;
pastoralis. Novem siquidem annis Ecclesiam Blan- vasa morlis.latebrosae mcnlis hominibus post anguli
dmiensem, iriginta et uno rexerat Tornjxcensem. latebrasoccultatis.AtpaterEleutheriusChristihobtia
Resuscitavit eiDorainus adversarios perlinaces hfe- mox futurus.annorum numeros meritoruratitulojam
relicos.catholici dogm^tiset Christi nominisinimi- grandaevus pariteretprfficlarus(agebatenim septua-
cos.Sed qiioniam in animarum grassabantur perni- gesimum sextura annum) cum (a) Athanasio diacono
ciem, pastor bonus eorum non ferens inquietudi- et Atidoeno fideli discipulo.B. Mariae Virginis egre-
nem,ex decretosumini pontificis pepulit a septis ct diebalur templum. Et ecce generalio prava atque
mcenibus duntaxat qui redire nolebant
civitatis eos pcrversa, semen Chanaan
non Juda, viperarum
et
ad ecclesiastica; gremium unitatis. Sed ne pcenam progenies,scelestae factionis satellites caput illud
propriae iniquitatis ascriberent sacvitiae polestatie.ut angeiicis reverendum aspectihus non vcrentur pro-
Scripturarum auctoritas frontes obtereret impudi- fundisvulneribusarare.sulcareet(/')vorrere,etfaciem
B
"
Cds,diem addispulandum defidecatholicastatuunt, illamad coclestispulchritudinisfiguratamimagmem
synodum episcopus convocat, ut hajreticos superet notisturpibusdeformare.Quidparricidaenefarii.quid
et confundat.et confusis indicat silontium et impo- fraudulentisicarii.virumegregiumde gregecatboli-
nat.Convocatis igitur utrimque partibus.exaurgens corumcximitis,quipcr incensam deprecationem al-
in medium,et manu silentium indicens,fidem con- logans pauloante ferventer obsecrabatintemplopro
fitetur catholicam et exponit publice pastor bonus. vobis ? Sed illi minutatim ictibus ileratis et plagis
23. Exponit enim qua veneratione Deus Pater impositis cultorem in vinea.pontificem ante eccle-
dicatur, quo sacramento Jesus Christus Dominus siam,patronum in fundo,pastoremincau!is,palrem-
noster ejus Filius habealur,qua perfectione sanctus familiasiosuoprajdio relinquentesserainecemabie-
ejus Spiritus nominetur, quomodo beata Trinitas runt,el ut conformarentur Dominicae passioni,disci-
uuum in sub3lantiii,sed etipsa personaliter estdis- puli, relicto paslore, fugerunt.
tincta, quis partus Virginis, quae Verbi in carne 25. Audiens ergo quod faclum est Censorinus,in
nativitas, quod sacramentum crucis, quaj utilitas maleficos vehementiusexcandescit, eleos sublatu-
d:vini ad inferos descensus.qua; resurreclionis glo- rus dc medio truculentissimo crucis tormento pro-
ria el animarum de inferis captivitas revocata,quis ponit. Publicae namque justitiae interest ul crudeli
jtiamascensus in coelum et exspeclatio JudicisalTu- C supplicio deleantur qui ncc Deum timent,nec Ec
turi,quid Ecclesia.qua; adversus eam conventicula clcsiaj deferunt, nec sanclosdiligunt,nec censuram
vanitatis,quffl peccalorum remi3sio,quae carnis re- canonum reverentur. Sed o mira patris et inolita
surrectio.quae vita aeterna^quis interitus sempiter- pietas Dei Filium imitans pro malofactorum salute
!
nus.Haec autem omnia dilTusius prosequitur scrmo judicem deprecatur, qui tandem ejusprecibuset re-
ejus.Quid plura? Fidcm unanimiter calholici confi- vercnlia temperatur. quantus luctus fidelium !
tenturjha-retici conlunduntur,confusi lugiunt.et ad quanta pra;cipue lamenta et gemitus egenorum! Lu-
argumenta nequiliae se convertunt.Dedit ergo cer- gent promiscui sexu3 viri et feminae, plangentcs
tanti victoriam.qui ccrtandi dcderat audaciam,et communediscrimenomnium, imo et proprium sin-
vincendi fiduciam.Sic ergo Goliam robustum terri- gularum.
Lilibusarmisetingenti formamunitum pastor David CAPUT V.
uno lapidis ictu prostravit,exterorum castra turba- Exlrenms S. Eleutherii morbus, niors, tniracula.
vit,Allophylos etTugavit. Jam enim septuagesimum ' 26. Flebat ergo Racbel filiura uteri sui.nec po-
primumagebatannum.cumadeptusesttriumphum. terat consolari.
•21. Vulpes Samsonisclsi faciesl cganlurhabere Nau) qiiis cam ni^i ujeuli^ inops in funere uati
Flere vetet 7
diversas.habent laraen caudas od invicem colligaias j)
(/ud. XV, 4). Videntes damnationis eeterneB
aulem filii In illis prascipuecruentis exsequiis.quibus debetet
quomodo procedentc teniporis tractu catholicorum compassionfm aniraus, et irrigationom oculus, ct
Ecclesia Tornaccnsis mcritis ct virtutc Horcret, et uitioncmjudiciaria manus.Dcfertur pontilex in san-
eidem de dic in diem prospcritas arrideret,college- guinesuo manibu8 bajulorumaddomum propriam,
runtconciliuraadversusEleutherium.quomodoeum \a locum, qucm supra dixinius, oppidanum.Jubct
dolo tenerent et occiderent,et perirct.Dicebant cnim: stratum sibi construi cilicinum.ct quinquc supcrvi-
Quid facimus.quia hic bomo multa signa farit ?Si vens hebdomadibus, ut sanctilas ejus cxcoUcnter
dimittimus cum 8ic,probroducimur,contpmnimur, cmincat.inillotcmporisinterstitioca^cumilluminat,
exsufflamur venile,occidamu9 eum, et eo mortuo
;
olTiictosetafreotosvariisacgritudinibuspluressanat.
diiatabilurnomennoBtrum.Factumcstigiturverbura Et jam in apiritu priescius mortis suaB,cum vicinam
1 Aliaa cap. xii. («) Excusum, Anaslasio.
* Aliaa cap. xiii. (h) Ms., nocere.
7M S. KI.KlITIlKKll VITA AUCTOHK OUIUKUTU. 74
0(ir|ioiiHr('M.tliili(Hiom«llonJiMol,in<li.avili«.liiluiili- \ riiiii llr-niitii «Ul ll.l.n fiiii.lmiioiiluiu. ln<lo 1
liiiHf uuiiicxildiii liiiiiiiiMirit, «iMnilt.in lioli.luMiit.la hii boutUM ponlitux l'ilrulliiTiiiM iii uilromii 11,;' :<i •-'
(l(*oitro.u-)ii-iir|i(ir.>.i,il.M^itrniM.>r^iiHiul.iiiii^riitiir(iin. cciTninnit An.loanuin, Julifll ul poit Iptlua ptlna
Hiuulox|iurioiilia.lnclHriivil|)nr»vii|onHarKiiii)nnluii). DXonHnuin (lilnului llliua Moidmiii nccnlnrflt, nt riiuni-
27. Vi lonrt or^.) .|u.iii IrunHirot .lo ho.^ indinl) nil innnta lldoi, .|Ui» HntictuM conli-crril, n.i '
nli-
pntroDi, cdin .liloxiHHot hiiui, iii (Inuin ililoxil mx*, llct lloiiiracio ruprieMctitfl. Kl tlnrutn t ;.jit ail
vorlitt |iriiii)iM)Hii) in.irliHurlu-ul()HU|i.'r iiioi ol luvuin orntioniH duluodinem. viilit a •iniatriii Hntonnm os-
priiMluluiu. Moiiolftoii supor unitiilu HC(Uitu.lu, p.uni- «iHlontom. Vololial onim inlorrump(>ro normonflm
ttMiliit Citoiunda, otiHtitalu dili^uuila, patioiitia uc(]iii* orantiH, vul lorroru Huiit priuMuntim oontur! <
rotida, vaiiitalo sioouli conloinnou.ti), ot |ii)Ht tii.iriitn rilutti oxodiitlH ; Hud funuHlua illo lurnrur ni., il
oxtiortulidiioin Hubnuctit V(d-liit) |)rolixi(iriliUH ulilutii iti irritiitn ui duntnxal, in (|uo niliil repurturuM iTut
do Diviaitulis ot liutnanitaliH lldo Hortiionom. Mnx propriuiii vul rtinoHtum. (Juoin HanctuB olijur^fnn'*
inter doloroa curpori» ol nuuroroH niontis, volut in verbiH, conruHUin oxpollit oHtonno nnncl^u cruciM
.(uoduin tnoditdllio conHtittituH, ^utnituH iudit ct flu- Hi^nncdlo. Ilinc inonciiiur, trutrofl, ul, cutn pxtromu
Id» ; ul in Hu tididcni corporo palions, KccioHin! voro (l')liiti llniH iintninot liora, oxvrccrcnoH dcbcnt ortitio
ooi-duconipaticns.convorHUHadDoininutnlldoinHiinm «onlinu»»- Si onim iid iKnota vol poaita locu non
ij
vorbis ignitiH rooilnl, pr.) uiiiieiij ol initnioiH Douin in hoc mundn Irunnirc dlHponiinuH, modo non pruxi-
obHCCrul; Kcclcsiuin Torniiconsod), ulooM^iui spo- moruin ornlionlbuH coiniiienduinuH, inodo noB ipHO»
cialilor ol dovoto Ipnoronl outndcin in iiioinoriu Du- in ipso profoclioniH urticulu continua Inrrytnnruiii
idinorocoiiiinondut. Vidit<ti,in(|iiit,Doinine,ngonoin inundutione perlundimus^obaecrantpa Doum,ut pla-
incum, nu9ti dosidoriutn inouin : ogo oniin jatn doli- cidiailinerunicongrcHsibuHpropereinuH.KtainuHtani
lior, ct vittin uiiivcr!».!' carnis iiiL;rcdior : lcmpu!' est slddioso muncntcs ndhuo in sajculo islud nt.'iinu.'»,
ut turra) coinincniloH, Ooniino.corpus modm. Sicut quunlu stddiosius in lino tuliu tncerc nos dclioniuH 1
cervusdcsidorut uiiduin tonlis, viulor lincni ititieris, 30. Unde et beatus praesul inccasanter orabat ad
sorvdH romunurationcm oporia, ila sanolus porlVui Dominum, rocommendans in manus ejusHpiritum
conHpoolil)UsS:ilval()ris.Nonno nobisdixisco videlur suutn : et perceplo corporis et sanjiuinis Dorninici
hoc vcrbo cuin londorotiir prolixior cjus agonia, sacrainento, coronu laureatus immnrcescibili, cum
desidorio Ibror, corporca tnolo rotruhor? Hanc sar- immenso luniinp, cunctis qui aderunl videnlibuset
cinum temporo prolixo portavi, diusuper populum gaddentibus.trunsiilinvitatusadcpulasparadisi.Sic
niihi crediluin vigiluvi vellcni ub huc obcdientia
: preiiosa margarita quondam ab huniinibus concul-
liberari, gravi niniis indumenlo, quod geslo, c.xspo cata, i.unc thesuurizalur in coolis, honoratur ab an-
liuri, sulililiorc vestiri : in te, Doniine, contido, te ^ gelis, Iruitur proesentia Trinitatis, divrnn thesauro
viderede8idoro,tereq;iiro,tesemperin terrispositus regio, digna palatio, digaacojlo ; necumpliua erga-
coldi.cui metotitdilcctionedevovi liherame.IJomino :
stdlocluudilur, paupertate preinitur, exsiliorele^ra-
Deds ineus, qui esin s;eculordm s-pcula bencdictus. tnr, sed libere coniemplatur. HicestenimB. Eleu-
28. Et L^cce mox cerlum oxudditionis indicium, por therius, proprius apostolus Tornacensis evangelico
aspectnin soilicet anditdm. Fulgorenim magnus
et ministerio.martyrsanguineproprio.Martyremeniin
apparuit vox de C(e1o velut alarum aqdiloe sonuit
: causa lacitet poena cadsafuitineo mHrtvriilibfrtiiS
:
Eiedtlieri, tuii est exaudita deprecatio, dii:nus est tidei catholic», pojna luit acerbilas passionis illata\
enim operarius cibo suo ; Confessorem euin nihilominus reddidit rigor absti-
Trinilatem ealholice col-
laudasli. virililer etsollicite decertastinunc vero nentite, vigor poenitentiae Virginem mentis puritas,
: :
fmaliter exauditionis etficaciam reporlasli quod et carnis integritas, quibus emicuit gratiosc, nunc
;
ccepisti, pertice,serve meus, ne posl honum tlnem vero floret in patria gloriose.
ducatur in irritum. Liber bonus evacuabitur, sed 31. Hujuscorpussepulturae tradiditgloriosus pon-
restaurabitur. in ignis incendium jacietur, sed vo- tirexNoviotnensis etconfessor Christi Medardus, ei-
luntas Domini est, ut post hsec Ecclesiae revelelur. deminTornacensis populi regimen proxime succes-
His dictis, vox audila cum claritate visa disparuit. D surus,etsolemnibu3 procuratisexsequiis.quaemagis
Sanctusautcmingraiiarumactionesmirabilitermox sunt vivorum solaiia, quam subsidia mortuorum,
erupit.Ouasquivideredesiderat,sermonesejus,quos illud venerabilesanctiSpiritusorganumdecommuni
propriis locis factoscausavitandee prolixitatis omi- consilioin B Petri Blandiniensis ecclesiaest sepul-
simus, dilif,'enter legat. tum:ut,qui fidem puer interinfideles tenuit.adoles-
* non pigros semper legimus
29. Sollicitudiue cens eamdem docuit, pro quaveteranus occubuit, in
exstitisse sauctos quoniam haereticorum sermo
; et, illius tumularetur ecclesia, cujus fides perseverabit
serpit utcancer, libroset sermones multiplices con- in saaculum illibata.
strnxerunf, ne fidei vallum irruraperetur, vel perti- * 32. (a) Vere pretiosa est ia conspectu Domini
naciter, vel latenter, et ideo per dooumenta sancto- mors sanclorum, sicutin die depositionis confesso-
* Alias cap. xiv. catum ab Heidilone episcopo, et post elevalio-
* Alias cap xv. nem corporis ac miracula tunc facta narratur, et
(a) Hoc miraculum in VitaEleutherii exmsis. Cor- melius. Nam S. Eligiuset Amandus saeculo septimo
nelii Duynii el Toniacensi dicitur scriptori indi- floruerunt, ac mortui sunt, illeanao665, hic anno
Patrol. LXV.
75 S. ELEUTHERll VITA AUCTORE GUIBERTO.
ris Chrisli factum est manifestum. Quaedara enim \ videnlia, quod dignitas cathcdrae Tornacensis in
mulier ca>caet inula,dumanlealtareducit»r,ducta B. Medardo perdita, per Medardi filium fuit Tor-
dimillitur, dimissa soporatur, soporatacuratur. So- nacensibus restiluta .
poralas quidem modicum,visioncmvidit,(juae aurem
CAPUT VI
exteriuscidem aperuit, dum revelavit interiusintel-
Etcvatio corporis S. Eteulherii, mortuus resuscilatus,
lectum. Quid plura ? Locutionis usum mulier recu-
Xgri sanati.
peravit et visum. Apparuil enim mulieri nlorio?us
*34.Igit()rinilliusnuentistempori3intercapedine,
pontifexEleutherius cumChristi martyribusNirasio
quo duae diftiTc diceceses leguntur unilae, preesidebat
etPiato,sancti&(jueconfes9oribus tligioet Amnndo;
Ileidiio, vir multo pra?ditus prfEConio, (<) vigesimus
qui signum crui ismulierisimpressitoculis,et quasi
sexlus a B. Elputhcrio, cujus tempore grassata le-
baculura igncum ori ejusinjiciens, curavit aegrilu-
giturNormdnnicarabiesin(rf)Tornaco.Temporibus
dines patientis. Cliristi confessor et martyr, nie-
autem dicti pontificis, mirificavit araplius Domiiius
rito vcnerabiii? Eleutheri, qui gemino gratiae privi-
sanclumsuum : rpvrlavit Christi fijejibus confesso-
legio miiitatitem Ecclesiam illustrasti, fra^ilitatis
......
nostrcE defectus oculo respice piclalis
dio palronatus, noslros, pater, expone gemitus
° ante
:
.1
et tui pr.Tsi-
T>
**
remEleutherium,nonsuslinensamplius(c)occultari
tam vcnerabilis glebam corporis, tam preticsum
aeraruim,
. ,.,
, .
tam nobile margaritum, etcujus spiritus
.
divina? pr.t^entiam niajestatis, ut exuti tuni jae mor-
jam gloria coronatus fulgebat in coelis, ejus corpus
talis onere, liberati concupiscenliae carnalis inquie-
sepullura3tradituiii,8ingularigratiavenustatumjam
tudine, tui t-imus participes bravii et coronae, prae-
spirabat in terris. Factum est igitur, ut quaedara
stante Domino.)esu Christo.cui cumPatro et Spiritu
Tornacensismatrona,nomineThecla, nobilisgenere,
sancto et omnis honor et gloria sine fine. Amen.
morum nobilior dignitate, dum purgatis sensibus
' Tornacensis Ecclesiae venerabilis
33. Regimirii
cordis ot mento qiiiesceref.etoculis corporis obdor-
Christi confessor et pontifex Eleulherius annis qua-
raissei, abriperetur in spiritu, et fieret in excessu.
dragintaquinquelegiturpraefuis^^equi nalur.-psoluto
Videbatur enira sibi videre quasi per somnium ho-
debito, ro?lo quoquere<idito spirilu, fidelem meruit
minem dealbatum, blanduni, aiiiabilem, alacrem et
habere successorem, beatum scilicet Medardum No-
modostum adnionetur secrclius ab codem ut pergat
:
viomensem episcopum, quem, dum adhui: viveret,
Blandinium. repertura B. Eleutherii reliquias inte-
debilitatf confractus ctsenio,(a)proconsecrandisec-
corpora sepuliasani-torum. Admoneturnihilominus
clesiiset ordinibuscelebrandishabueratadjutorem
uteatad episcopum Heidilonem^eteidenisibi factarn
et sic procedente postmodum prolixions tcmporis
referat visioncni. Quaedum dilVertexsequi quod ju-
spatio, prretuit unicus tantum pontifex in Noviomo
C betur,succedcnlibu3noctibus,eadem sibivisiotertio
pariter et Tornaco. Annis enim aniplius quani «o.x-
praesentatur :
centis proprio viduala pastorc legiturcivitas Torna-
Theclasoror, quaetesuspensaminsomnia terrent?
cenHi;».Sed benedictus Dei Filius.quidispen liiscora-
Nonestinsomnium velsomnium phanla9ticum,quod
patituranimarum,disperso3Colligens,ct lapsos eri-
vidisti, sed magis describendum oraculo, vel verius
gens scrundum modum et ordinem opportunum.
limpiilissiruie visioni.
Anno ^iquidein incarnalionis Doininicae millesimo
cetjtesimo quadrage?imosexto.praesidentepapaEu- Ilnerent iutixi pectore vnltusi
Verbaque, nec placidam tnembris dat cura quietem.
genio, pulrocinante H. Bernado, restitutus est pro-
prius ppiscopus in Tornaco. Tunc enim Anselinus, Wo. Qund igitur vidit terl'o repotitum, factumest
cccl<>si»lJ.MedardiSue9sionensisduduinnionachiis, eiccrtitiidinis argumentum. Manefacto Thccla con-
merilo JaniaB otvitae conspiciius, cum jarn pliiribus surgcnsapgrelilur profectionem, exsequitur visio-
annis abl>Htisgcs9isset olficium in ecclosia B. \"\n- nem,oevelatnpi<lilonipontifici visionem^convocan-
centii Laudunonsis. Roma; [p) est in episcopum ab turprfe8nlp8urhiumvicinariim,celebraniursolomnia
Eopenio conscrratus. qui post rcstitutioncm cathe- votivamisstrum, ot, oratione fiisa fcrvcntius.omnes
regiminis id Tornaco primu.^^diiinitatrm habuit
drali." tam promiscui sexus qunm ditTorentis status, ciim
infulatus; et sicdivina gestum credimus esse Pro- D limore reverentiaj ad locum veniunt destinatum.
'
Alias ciip. XVI. Vilcrtn ix cileuriax Auguati imticl. 9, inrnrnatinnis
* Alia:*cap. xvii. Domitiir.r. im. H
U>, puntificalus vero itomiui papx
084. iili t) I*o.briiarii ad hiijus V'ilam probavimus. In Euiieuii anuo 2.
tituliscapitum postpr.Tl.iiKKiom positi.>»intcrponoba- ((•) CnnsulcGalliam Christianam ClaudiiRobcrti.a
tup hic rap. xvi titulus f)«r trnnslnlione rorporis
: quo ctiam xxvi statiiitur Hedilo.
S. Elruthmi nd rinlntem Tonirtrrtnem, quod oaput (djChrnnicondoNorthmannoriim gostisfid an.896
ultiiiio loco pKSitum est, for.>-an ab alio crrorcm Gui- dediiclum tomo II Chosnei pag. ?^2~ ad an. 880 haec
berli emandanle. tradit: yortlimanni Tortiacum nviiatem et otnnia
(nj Wivc. oadoin cx chronico ms. Tornaccnsi rofert mnnastena .'iupra Scaldis (^uviutn ferro cl igni deva-
I)uz«'liniis : silent voiiistinrcs scriplores, In excusa stnnl, iutrrfeclis aceolis terr^ atque captivnlis, etc,
legitiir. I Cognntiis pluribuR calamilatKm Tornacensibua illa-
('') 1 'T« Qiiadrngpsimap. At bulla tam prns»o<initiir lib. ii. cap. 70.
separajnnis cpi9<'opaliim Noviomensis el Torna- («) Excusum, occullam.
censis exslat apud Cugnatum lib. iv, cap. 46, data
77 8. KI.KIITIIKUII VITA AIICIOMK (UllUKHTO. 7H
Kpiarnplvpro Hitrculoii linhnnlnflin niiinlliutr()iii|io- A iMmr innrluuii Jnrflbnt in Inctulo 0|ot, et Incubuit
toutun.iidiiHi rlloiliiMiloM lliOHiiiiruin, ^itvlHl aunl vi;- Kliaoua u|ior pUflrum,poaull(|Ufl o« auum aupor oa
hoinioUnr, oum InvtMiorr Hi«|i(ilcriiiii : ol, olflvalo oJua.nloruliiH MuaH HU|irrociili)»iiJua,pl manua auaa
oiH-porn (In Hiirniplin^i), ^niiiitMliir liflilin tnm In Hupnr mnniiH nJtiH, nl incurvavit ho nupnr i>um, el
popolii i|tiniii iii clorii. onliiriiotn cMlcuro puorl. Oa aiquldnMi lilaiula* propi-
3(J. Thoclii viMd poroipioMH rovolationU huio hII- linlioniaot obHflcratinnla nd Onum ociiloa plir tniaa*
poiwlium, (irnnH ondoii. horn iloiiii^rniiH porrt*xil ml rnlloniH ot inuniin eriicaciH opRralioniH ndhihuit,dt
Doiiiiniiin pDfliiiiiiin poroopit ii pni-Hiiln Diiininicl nio niorluiiH roHiirntxit.Sitr oliam nui ducia inMl^Miln
oorporiH HikcrniniMiliiiu. iflix mulrniKi* linn^iliia, roMiiviihanliir in inililo, (lui didunrlum ihj rirddidil
non inloriluH, do (|iio jocnntltilor iiii,>rimiH Hniiclo- unicuiii miitri hiijd. Acccpit lt<i(|uo iiiulior do roaur-
riiin oxoroitus Inuron roronnUiM. A fncio tiuirloiii roclionclllium auum Rovlroacit coinmuno^niidiiim,
innliliii> jiiHln rollocln ohI oI inptn, no mnliliu forHun cninmondnturpnncli iinlro(^inium,romprid>nlurnJiia
iolollocloiii ipsiuH imiiuilnrol HnncliluM, pit!tjiH ol potoHUia pcr indicinm mulliplici-
' IV7. Duiii nic jii^iB Holoiiiiiilna londcriilur, occo tor maniroHtum.O mira honitna ot atupcnda, diim in
^nudii mntoriaronovntiir.lntruviloninumiliorviduu, cndom aolemnituto Huarilutur jnvonia, rr.oriturquo
pro doriuicto lilio dcnolnln. t.iiioin cnm misiasol in g luntroiin ! Soriplum csil onim do Dotnino fOru/. xxxii.
n^ruin cnnsa ciistodioiuli pccoris, pnorum diiMiiiin lUt): lCgii occidnm.cl cgo vivore facium pcrculiom, :
impotiit, cujiiii ornt Himilitndo ol Hpociod ul looniB, ot annabo. tod utrobiijuc pictae, dum Juvenis rcvo-
qui do sullu procodcn» clrugiens, impelonsel occi- cahntur ad gratiam, matrona vero nobilis ct Jam
dcii», illico fiigit, t>t iii Intchrosn nciuorn so rcccpil. (Ihriato aponso nuhilis vocabatur nd gloriam.
Cognitn inator misorn IriBtis cvcntus ticric, roHululn .}'.>. (Juid inlor hn^c, rrnlrcs, animadverlilis ? r.iai
muiiobri mollitio, goinitihus indulgct ol Incrymis^cl quod de mortuis liquidum argumcntum.quod
lichat
crcbris suspiriis intnbcscil, ut, elsi matrom nescifih, ad ejus Iransierat Sanctus consorlium qui vits et
mnlrcm ngnoscas: mnnirosta doloris afrcctnm, ot in morlis hahet imperium ? Aul ccrtc.quia fldes resur-
mododolcndi Incrymaruin cxcossnm.ot aicut Jacob, reclionis proprin csl cutholicae religionis, deccbnt ut
lilium p.\islim«nsn bcsliu dcvor«tuni,plancliini uge- fidos.quamSunclii8docucratverbo,ineju9elevaiione
batconlinuom.Pucrunicus non comparebat, et ideo conrirmaretur exemplo; nam si suscitatus est mor-
nuilicr solalinm non habcbHt. Versaesl soleninilas tuus,et nos gimilitcrresurgemus.Suscilaiiomortuo-
in mti^rorcm, in compassionom Inlilin. Clerusct po- rum resurrcclionis est qur.lecunque vestigium, eo
pulus internumlncryiuiscgcrcbatdolorcm.ot indullis quoil ulrobique revocatur ad vitam quod luerat vila
paulisper suspiriis, rccuperata spei (ii) fiducia, B. n privatum. Scd tamen suscitationis et resurrectionis
Eleutheriumdeprecatur,utejusfiliussuscilelur.Gom est diflerentia, cum suscitatus revocaturad tenipus
pati-^ns clerus et populu!5, idcm (lagitabat volis et ul itcrum mi^'ralurus evita in resurrectiore vero ;
prccibus. Veresecunduin scntcnlium Domini [Matlli. vitahumanaperpetuabitur in 8eternum,vcl in gloria
xxi,22):Impossibilecstorationes plurium nonexau- vel in poena.Sive hoc aliquis,sive aliud dixeril,cerli
diri. Benediclus ncmpeDominus.qui posttempesla- sumus juvenem resuscitatum ad Dei gloriam et ad
tcmtranquillumrncit, et post luctum conaolalionem sancti pontificis etfioaciara comprobandum. Undeet
inducit: oubilo siquidcm rcpulso lristiii;i%protinu3 de Laz;>ro rcsufcilando legitur (Jo(in. xi,4): Inlir-
introduxitserenum laetitiae Motus est tcrriB locus.in mortem,sed ut per eam Filius
mitrts haec iion est ad
quo pucr jacebat exanimis, ct suhito circumfulsit hominis clarificetur. Et si quid eorum quae Dominus
eiim claritas immcnsa de calis. Resuscitatus est facero non disponit aliquis sanctorum rogaverit,
puer, lanilicata est mulier, niagnilicalr.s est in po- nullo nuido fieri Uominus id permitlit. Ex quo plane
pulo gloriosus Chrisli pontifex et minister, et post concluilitur ut si quid aDominosanclorum precibus
eju3resurrectionein,quimortuusfuerataperirecoBpit obtinetur, eoruin in coelis efficacia dechretur.
beati pontilicis pietatem, ct ilatam eidem a Domino ' 40. Sed ccce, dum niiraculis quae dies sanctua
coeliius potestatem.Quid enitniilius potcnti;rpolest eiLVutionisatlulil vacabimus.digressionemaliquan-
objici.qui Omnipotentem concordem habet ejus per ^ tulam passi sumus. Nam et fluvius dum per alvcum
omnia voluntati? Quid enim mirum si sancti jam in concavas ex latere contingit, in e&s
defluit, si valles
anima Christo conlormes effecti pro disponsatione illico sui impetuscursum diverlit, et in Hlveum post-
prffisenti circa res corporales mira fiiciunt, ipso moduai serefundil. Venatoribusetiam solet contin-
praestante. cujus gratia jam participes ejus divini- gere ut desiatant a bestia, quatn sectantur,si forte
tatis existunt ? viderint aliam exinopinatostatim eraergere. Repetat
*38.Vereprophetamagnus indiedeclaralionissufe igiturfluviusalveiconsuetamviam,venatorsectatam
surgens aoparuit, qui HVnm vidua^ tam soleiiiniter bestiam, stylus materiam inchoatam. Nemus etiam
suscitavit. Nonne jam implebaturin Sancto spirilus contra legetn teinploDominipIaDtamus.si tantum
in
Elisei, cura filius suscitatus redditus fuisse legitur verborum foliisinsistamus. Certuuaestenimquoties
Sunamitidi? sicut scriptum est {IV Reg. iv, 34) : in foliis segetis eulmi profioiunt, minori plenitudine
* Aliiiscap. xviii. [n) Excusum, (idei.
' Alias cap. xix. {b) Ineodem haec iaierponuntur, in civilale yaim
* Aliaa cap. xx. filium viduse.
79 S. ELEUTHElllI VITA AUGTORE GUIBl.RTO. 80
spicaruin grana turgescunt.Isitur in illa dipsolem A dicii, sic innoccntia destruitur, ubi tyrannizans
ni, quam sunius hartcnus prosecuti, l)ominu3 ad sajvitia debacrhatur.
sancti pontilicisdeciarationem duobus csecis oculo-
* 42. Non obliviscitur misereri Deus, .=ed Justum
rumrpstituii visionenixonlinuanlurgaudiagaudiid, in tribulatione libcrat, cum probaturpcr patientiam
dum succcdunt ad invicemaignusignis.Eiideuicnim ejijfl Nec conturbat justum, quidquid eidem
virlus.
dielresparalylici.suntcurati.dunireddiluradinslru- accidcrit, sed imminenle tenlationis articulo se ad
menta sensuum transitus spiritui animali, et sic Dominum in oralioneconvertit.Unde PVriolus mor-
raerabris stupidis et insensibilibus restituitur ple- tisexspectans spntentiam.dum ante Blandiniensem
oarie sensus et niotus. Claudus ctiani in virtute de- transiret Erlesiam, ubi congregitu? erat clerus et
ficiens progresbiva, consolidatis plantis et basibus, populus adsancti confessoris Eleutherii memoriam
statim exsilicns ambulabat. Mulier eliam flu.xura celebrandflra, ad orationem convertitur, et Christi
sanguinisdiu passalejritur ipso die sancli confesso- confessorem loto cordis affectu suscitans dcvolis-
ris prpribus ab ajgrituiiine pristina liberata. Haec 8imedeprecatur,etcommemoran3 raartyrii bravinm,
iuitur el hujusmodi.tam ardua, tam insolila, supra conl'esPoristitulurr,virgiiiitatispraeconiumillibatum,
spem et facultatem admirantium existentia, mani- postulatauxiliumopportunura.OSancte,inquit.prae-
festantexpresserevercntiam, quaesancto fiebat pon- sul Eleutheri, si vera sunt qu£E de tuis audivi me-
tifici. Doraino placuisse, qui sic suum
declaravit ritis,oppre?so subveni; vinctum libera per tuae pie-
sanctum, ulin nccessilatibus existenles portus sola- tatis mysterium. His diclis, desatellitum manibus
tiura invenirenl, ad cujus patrocinium fugerent.si- liber evadit, et ad ecclesiam concilo gradu pergit
cut ad auxiliuin opportunum, et dura staret ante ^epulcrum beali confessoris in
ecclesia,vincula,quibus tenebaturadstriclus.repen-
C.APUT VII.
Ope S. Elcutlicrii Ferwlus vinctu^ xolvitur,Liberlinus tino motii soluta sunt, et catona divisa.
a morle suscitatur. 4.1. Tuuc ))efiteB Erpbi. sceleris coDlaKia, monetra
InfHnii, civps Plulonis, morli.s aliimni,
1
41. Crebrescei^ant de die in diem Christi ma- Tarlarfum cliuos pgressi, funflunlur iu orbpm,
pnalia, fulgcbant luce clarius miracula [ler Sancti Conciliuiu deforme movpul, glouierautur in unum.
merita, concurrcbal ad Hlandinium catervatim fre- Qui nec Dto gloriam, nec loco reverentiam,npc mi-
quentia pcpulorum. Odor bonus occullari non pote- seromisericordiam.necinnocentijustitiam.exhiben-
rat, Hcd de gente in gentera pertransiens, de
regno tes, et qui insordibusfuerantampliussordescentes,
ad populum alterum exhalabai. Inodorem enimun- proh nefas lcatenam iteratocollo ejus injiciunl.ma-
guenlorumSanctiTornacen.«eterritorium visilabant nus vinciunt, ut abscedata septis ecclesia?, flijgellis
Secundo igitur elevationis ip pt minis concitant et propellunt.
alienigena; peregrini.
siusanno.sacerdosquidam.ncmineFeriolut^.aVienna L Ouiil tale inimanes unqnam (je.asisse fernulur
Vel SiuoD rniiicn pinu vel rupe profundn
Tornacum venerat perpgrinus. Qui cum cs^et inun- ScyroD, vel Phalaria tauro, vel carcere Sylln ?
ctus oleo pietatis et profusus cderius ad opera cari- OmnesFanguinem siliuntinnncpntem,oranesunani-
tatis crga raiseros misericor.iiter se agebat, super miter pari voto conligere crucis patibulo sanclum
quem perituri benedictio veniebat. Erat autem in
Domini sacerdotera.
diebusiliisLiberlinusquidarLtribunuspopuliTorna- Quis furor, o cives, quse lanta licentia ferri ?
censis.llic homiucui (lucmdam, pccuaj njortisaddi- Stans auttmi ante sppulcrura bcati confessoris Ferio-
ctum.slipatus populi iiiuititudinc.pertrahebatmise- liis intcr tiraoris ct lidiici.-B terrainos constilutus,
rabiliter od tormentum. Intuens eum FerioIu.>', et snncli prtcconia replicat, rpplicana obsecrat, obse-
patienli compassus, devote tribunum olisecrat ut crans impetrat,irapetraii8 liber exsultant.etex inti-
darnnalo miHf rirordiler condcscendat. !lle vcro mo- niiH Dominosabbatizat. Positus igitur inter hosliura
nitis acrior prccibusquc insolenlior es^t fftctus. ct t cuncos timcns.ct Irc.mens.ad ca'lum elevans oculos,
offenpioncm animi loquebatur sine causa et tilulo : confessorera Domini dcprecalur.ut humililntis ejiia
vu!tu8 irrulionabililer inDamrantus 09 enim lurbi- ; oralio non spernulur. gloriosc, inquit, pontif<'x
dum, corpus Ircpidum, Irucc." ociiii, spiimu canile- Christi Eleulheri. tu niandam tribuui filiam.divino
gcen3,facic.slerveacen.^.clamorimmanis,nrcpHrrens D bcneplacito luo merilo suscilnsti palrem virgmis.et
;
opprobriia.salisindicare polerant pns.-ionem cordis populum Tornaccnsem jugo fidcicntholican aubmi-
irali.et converttUB nd satidlites Ite.inquit,
: et arripite sihli. Per teraulierisviduaBliliuslegiturmirificpsus-
Bacerdolpm hiinc sarriipgiim, et vincliiin cntenis Hd citaliis: lc ra>ci.tt' muti mirificant, lua miruciilorum
patibuli duritc cruriolum. Vcre serundum judiccn) opcra Deum lauilnnt. Ttiam, palcr, invoco piclalcui,
populi cl ininistpr ejus.Undeet dum supfibiretim- ut tunm ilprum mununi inihi sentinra adjutricem.
pius.puuperinjuttteduris CBlcompedibusobligatus. Miruui visu :ri'penlerntpnapolvilur,80luln Irangitur,
8<'mpprvirlus eptcontr.iria vitiosis.sacrilegis exosa frartn prosdit, prosiliens tribunum in media facie
8anclUny,cor-iipti-i inlegritns.luxiiriosis frugnlitas, pcrrutit, ot percu3>uin occidit.
crudel.bus dura miiicricordia ped pt impiis piclfls
;
DiverKo inleren miscentur mnenia luctu.
^ 44. ticd uxor tribuiii praecipue iortuito cruciatur
DOD ferenda. Sic judicant impii sedentes in locoju-
' Alias rn\t. xxi. * Alias cap. xxiii.
* Aliaa cap. xxii.
81 8. KI.KIITIIKIUI \'\T\ WUVmWK (iDIUKUTO m
flvontii, mi|iiH Holtirtin i-nrpiiH oxHtiiifltl ilrriTtur A iiiiillo tflm|ioro HnnflliiH In pitrl» n».
lUiiiiiliiiiiiiii : Hliitiiltiif iiiiln Hi'|iiilrriin. liniitiHniini 47.LlhflrllniiH auloin Iriliuiiua l«n'iom oluto na-
conroHHiirlH, trlnln |ilnriiliim Hi)it,liir|in pnrtioiiliim tunn (jnliitii In Hanota confKNHinno.iQ Udo caiholira,
iilifiilH. H. KliMiihnriiim lininililtir oliHiTr^inl nl pro iii Hpc C'imiiiuni,in cnrilul" non M' *
HiiNoitiitiono iiiortili (liivotiH oraliiiniliiiH ivxrilniil rl miiii Hpinium rommcnd ivil,iil rini.
invittint. %u\ huikUI niritiiH iiiiiii|iiiiiii rxriilil, i|iiiu Huro tril)unoHcnnil'ni»'nHiiii M.MarimV
jiiin l)«iooon|imnliiH,iitHl rrn^ililiitiH(ii) Hyiiiploiiinln, Hin roi|uinHcil:nl iit cahhoI iimno llMmaiilutii, flvonr*
rnritnliM vii«riMn moii ulijmMt. Nnni In i|iii>iiiiUiii ilivi- Hcul hiiiiiiniiin roinMinntiiiii, rnlnna, d
niiiii niiilnliiK ulTnr.liiiii,(|iiiil poHnnl Hnprro.ipiiil ««Inr- (li('tiiiii ViiMinum «lcluln n»t in
chI, rci ^... i
f^iri iiiiHoriH,iiiHi piiiin ? Nnni ni DmiHonriluH «Ht, mnmoruliiliH ofllcux urpumnn'ufii.
(|iiant(i qiiiH Dno propiiiH conjiin|{itur,tAnlo caritato CAPllT VIII.
|)lnnior i'om|)roliuliir. (Uim igitiir iinn pro triliiinn Tmmlatio rorporn S. HinitUern in urftfm
iornitictiwin
ncnlnHiinplorun^nl niiHirirorilinm conrnMHoriH.liilMit
iinmnnxu ciuriluH nx siipiirniH, ot vox iiiHiipi-r owt
'
48. Knctum eat in diolius illis mlroru'um nulla
uuditn (Ifl ocdIIh. ()rntn,ini|iiit, iiroHliylnrum.ut orcl
tnmporiHnnliqiiiinto ilolnndum.(.llnreitr«>bant magit
pro Lilinrtino Dominiiin Johuiii ('.hriHtiim.Assiston- D ot ir nniBmorilnconrosHoriH.luudiiliantiir in ooTji^no-
li>M lunninom (iiiiiliMii vi(liM'iinl,V(irom lumon nihilo- liuCre itori>«.CivoHi><ilur Tornacon8o.-4,ii,incli corpo-
miniiH uudicriint.lnHtnnloHinitiir oruticjni,crohriu3 ri«nli9entinm nm[iliuHnon forontoH.HIandinium pro-
roli(]uiu9 confcHSoria Forioluesupprdefunrti corpua porunt, cccloHium intrnnt, rcliqiiiaH oanctaa inve-
niiint.inventnH (iccipiuni,arccptuh doferunt.iil inec-
impo.^-uit, ot post horum undocimam, (|iii morluus
ruornt, rosiirroxil. clcsiaH.Muria! Virginia oas cxponuot mngnilicontiut
etrccondnnl SiconimdedivinuJuHtitia rredimuHor-
4!^. Cotiliciicro oiihu>» inteiilii^iio ora tcucljunt.
dinntum.utquipersocutionopraasontelatiieratapud
cum cn qii;o morluu^ vidcrul uudicbant. Rcrcrcbal
Illundinium.iliidpm acriperctquasi lnientcrn Hopul-
ois occuraua dmmonum.divcrsitalom pa3narum,qu«;
tune liicum.Ktqiii poxlmodum pontilicatu.^sidlicitu-
non solum juxta vorbum prophoticum.sed otjuxta
dinem ndministraveral in propalulo.rlaresrentibus
vorsum poeliciim^iMisuinoxccdebunthumnnum.Un-
pjus meritis collocaretur clarius in Tornaco. Civeo
doMuntuunus iilo |ioctarini o^rcgiusait {.Khi'id.\i) :
erpo prajdicti, aancti corporis sccum fereniea reli-
Nou niilii si linguiw (•cnluni sinl, orHi|iic ccntum,
urbom rum
quias, revcrtcbantiir ad l.ptitia, sicut
Ferren vo.x.oimies scclcriim coiinireuilcr^» rornias,
Oiuoift pcciirtruin pcriiirrerc noiiiina pos.-^iui. exultare victores sunt soliti capla jiraida.
Uoferobal freqiienler idem Iribunus animuj sua» 49. Intuentos aulem habitalores illius territorii
p tri-
slcm exitum,et formidabilom, et catervam dsmo- ^ Tornacenses reliquias cum violentia deferentes.
cerlamiiia puuna!
ipsi iu
num attonlius exspectantem.yui cuai in occursum Succedunt.aiiiinasque in aperla pericula mittunt.
properaspcnl pavcnlis anima\prohibiti sunttam ab luteudunl acrei» arcus amentnque torqiieiit.
archangclo Michacle,quam ab Eleiilhcrio confesso- Slernitur ecce .<oliiui telis,fnii:ii,-i a-pera snrjjit.
Ergo sagilta volal piaenuntia iiuirtis, et liostem
ra.Sic ergo da;moncs sunt frustrati.quia missa ost Impeluosa petil quam totis riribus actam,
:
animacorpus propriumet reverti.
revisere Motu reflexo reversam in secum vulnere cepit.qui
46. Solebat etiam idem Libertinus Iribunus inler sagittam emisit.
c®tcra rocitare, quod gloriosi confessoris notitia Contixi propriis telis turbautur ajtrestes :
nniitoruin spatiis tomporum velut oblitterata fieret Pipritat t.ffixus vagiuse mucro, nec extra
De fac.ili prodit longo torpore quiescens,
temporibus,cum mun-
et deleta;8ed in novissimis
Deuegat officium vario (lelirus in ictu.
dus ad senectam vergeret,in novam adolescentiam Mira res. Quidam insectantium vulnerati, quldam
memoria redoreret.Quod jam nostris pro parle tem- percussi,quidam aulemin viasemia-
etiani cfficilate
poribus impletum cernimus et dolemus.Quin imo, nimes sunt relicti Et quia nullus civium vulnus
sidigna voxestbeneticium capienteni obligatumad excepit, Deogratiarum actiones exsolvunt.et sic ad
anlidora se quaslibet profiteri.etsi nihil dignumcon- propria revertentes.
fessori Christi possimus retribuere, qui civitatem ^ Leetitiaque fremunt, animosque ad sidera tolluot.
Toroacensemel ejus confiai,isoiiddvitinfide,(amen 50. Et ita cum tolius gaudio civitatis in ecclesia
in co|iiosis actionibus gratiarum deberaus ejusme- Dei genitricis Mariae collocatum est corpus glorio-
moriam in cordium nostrorumpenetralibussigiila- sissimiconfessoris.Occurrebant Sancti reliquiispa-
re.(.,)uod si non leceriiiuis,vereor nevel indevotionis ralysi laboraules;vociferabantur in plutea seJentes,
staUiam.vei iniiratitudinis simulacrum adoremus. qui reliquiarum quinque numero
attactu viginti
Infausta haec prodigiorum soboles, quarum prima consecutiduntplenarie sanitatas.Porrigebactur mi-
informis,secundainfamip,ulraquesinelaude,neutra racula de die in diem Sancti meritis. Unde et illis
est sine sorde.Indevotionis eniui obscuritas, et in- diebus caeci septem consecuti sunt beneficium n-
gratitudinis obscenitas beneticia praeterita sepeliunt, sionis,praestante Domino Jesu Christo,qui cum Pa-
praesentia corrumpunt,futura repellunt.Harum fa- tre et Spiritu sanctovivitet regnat insaecula saecu-
ctum est incuria, ut non fuerit in honore debito lorum Amen.
' Alias cap. xxiv. (a) Iq excuso^ syntheomata.
SM S. KLEUTHEHll TORNACENSIS EPISCOPI 84
SERMONES S. ELEUTHERII.
Bsrxnfiio^r-j
'fSRRMO, SEU CONFESSIO DR SS. TRINITATE. A rus Deu-.cujus Trinitas in personis veneranda eal*
DileclisBimi.Dominum omnium Christum Jesum iinitas in substantin ndoranda e-^t.Trinitas perfecta
?oofitente9,8anclamqueTrinilatemunilftteveneran- ^'loria, regnum senipiternum, re^num percnne et
te9,ip9i soli subjecti estote, Deum immortnlpm ti- iiidividuum. Nunquim enim doluit Filius Patri,
mete,cui esl honor in saecuia scmpiterna. Trinilas aut filio Spiritus, S.Pater .rqualis Filio unigenito :
.sanctaneus.iinupDeussiquidpmPalerVerhi viventis, Filius per Patri inRenito secundiim poli-ntiam
])errectu9 perfecti genitur opI, qui ncque nb aliqiio divinilati3:minor Tutoin in suacepliouc nostr.u hti-
initium habuit.neque Inaliquu liiieinronlinpl)il.Qui manilalls Spirilus qiioque sanctus non minor Pa-
enim ralione Pater ingenitus filii unigeniti al) aiio Ire et Filio,8ed mocrentium,
cofBternus consolator
f??e hnberet, qui a et o) erat, et csl.Uniciia outem fortitudo frHgdium,9cptiformis,sempiternu9 et gra-
Filius Dei ex uno Pitre Deo nasji voluit,'iuip?t sa- tia; verus vera imago pa-
l.ir)iitorsubtillimiis.Filiu8
pientia Patria.perquem omnia crenta 9unt qii.T e.xi- tcrn.T lucis.et verus splcndor internffi.claritatis.vo-
atant, quw fiorent, qusB floruerunt:quffi nnscentiir, lena omnes homines ad agnitionem suinominisper-
qu.T peribunt.Filius verus rle Pntre vero.JEternus d«> vcnire.propter snliitem eorum et peccatoriim ablu-
aBterno,immortnli9 de immortali.incorruplibilis rfe tionem do rrrle^tibusad terrpna desrendit.Inc.irna-
inorruptibili.invit^ibilip r]e invisibili.et unus Spiri- n tus est, hnmo factus est,pa?su8 esl. deindc laclus
tu9 sanctus.in quo pennanet perfecta vita creHen- obediensHsquead morlem.De cujuHobedienlii Pau-
tium.in quo sanriitan et sanctitalin fon» et minifllrn- liis npnstolus ntlpslntnr, dicens : Cum esset Filius
tor verfle .Tilifiralionisiper qiiem Deiis in ornnrTre- Dci diiliril e.r liix qu.r paxsus rsl obedicntinm: et con-
dpnles el super omne8,el Filius, qui pcr nmncs. iummatus fnrtux cxl omnihux obtempera>itihux sibi
Quamvis vero Pater n nullo espc haboiit, Filiusque cauia salutisiTlrm(r,appella{us pontifex a Ueosecun-
ab lp»u oriri obtinent.et SpiriluseancliiA ub utroque dumorilinrm ilelchisedech.ldem etiam Christus die
procedat non lam^-n hi tres dii sunt.sed unusot ve- torlia ft raortuifl resurrexit deinde in ccbIos, unde
HS SKllMUNKS. 96
il(iH(i(Miilorul,NKiH<i)iiil,til(;ii|)tivitHloii) iioHlratiindrnl- \ Hori|)liir«it onrdA pnr' •
:- • • •
"to
ritliil) virliitoHiiiiiliixil (wi|ilivani,(>iiiiii'Mi|^itiin'utliii- 0(ir|iiirii |irii|iriiii(!4i n , ^
iluAi lldcl Horvi(5nlnii crcd iiil illiini liidiiviHiliiriiin.nl pAHNKinnin.iirntiiianlfliii L)nl )tronrnnibii»b<>mlnlbui
tiiurtuuH nl viviiH jiiiliciitiiriiiii.llliiHaiilniri i|ul(<liri- iiinrlxiii ^UMlavit, InidniiH ctintii )>r<)|iriuiii oirpuM,
'
bIiiiii oiuiviirtlliilniii vul ('oiiuiiiilitltilniiiaHHnruiitHiin- (|iiitiiivi>4 tuilurnlitnr >; '
' ' r-
Oln nt ('alliii|iniiiiiiitllintiiatiziir('di<b(U Kiutlnniii.l^iltir Iniiniiri.Niiiii iil iiiui i
lioiiii) raolUH,id Ant unriiein d)* Haiirln Vlr^iim Mnriu rnbili virlulo luri.nliiroHllin ibiil rni ;< i
HUHui|)ioi)s,(|uuiiiviHfuotuH Hi l In aHHiiiiiplioiiucariuH culniimt.ut priuH incariinauaprirnoKnDiluii axmor
('tHMii^iiinlH laiiinrnd (|ti(iil nrMl.llcim iialiiraHcilicnt tiiiH (li-rnt.nt (irimillii-diiriiiintiliiKii v .
i
ol vurilutoporHiHloiiN.Nnooariiuiiidii'itnitiili<iluliHiia- liiuiiaiuu nalurai ad iiioiirrU|jti()ni'« t .: ... , i .«
turai(ioH800onvnrHaiii;ii('(< iii HiiliHtatitiatii carniHin- l>oi jiro otiinibiiii.ut dictiiiiiant tiioilcni f(iiHlHvit,4t
Hcparaliiloin Doi vorbinHHnntiatiiooiiiiiiututain.lnHO- terliiidinroBur^ensHnvinHimaHraut^ptinrorril oxnpo-
paraliiliH t<iiiiii,ot itioiuiuMutaliiiiH^otiiioonvcrtiliilM linvit.Kt idcu.liont dioalur i|i<o<l pnr hoiiiinoin fncta
pst,iiloini|iio scciindiiiii SoiiptiiraH ptirmnncl hmiu ont resurtootio inortuoriim.tnnian inl»»llikf('r»' dfibntis
iuiHoiniiipotoiis,(|uio!4ll)nno(lictiiHinHiuculoriini Hir- hotniticin rncluin, Vt>rbum porquod cx L)co fst, ot
oula.Non pot08leHHt>ina|or,noii potniitosanininor;non » Pum morlu» imporiiiui nsHo dpstruotum. Ul nutPm
iiuijjiutiiilino lcriniiiari,iion tnmporn com|)rehoiitli. Honpliira nttojtatiir, yfnief novtssimis lemporibui
Uiiiid cnim ra'ln8tocst,voldiviniiiii,n!jt hiiin (luanli- uniii Filiu% cl notniuun in (jlona 1'utri.i.ul )H'l'cet or-
tnto, ot sinn molo oo^nosoitur;nc(|iinullis toriiiinia bfin «« ^i;i/ii//«<e..Sccc8«arium (juoiiue chIuI cmdnliH
rontinolur.\'orbuin DcisocundumHuliaiatenliumoon- incurnaliunPtii Uomini nuHlri Johu Chri.tti.nativita-
litomini.iinum ndorntc l'"iliiim ct Doiiiiiuim no.<»trum tem,circumoiHionom, nppnritionetn,Kvnnf^elia,pa8-
JcHum Chrirttum, nnndclcrminaln, ncc 8oorFum po- »ionein, mortoiii,re8urrcclionem,el in calos ii«ccn
nitn Dnum ct hominnm.vcliil invioom sihi dignilaliH sionem.llflno cHtenim liile^rcola.Scd Deuro <|Uonintti
ct auolorilatie unilate conjiinctum ; neo Ghrislum corne unituin Juxta subsistentiiim virgo concopit,
Bpocialilor nominnln Deum iitfr^uw.quodex Deoeat, virgopcperil.idcirooenmGhristipcnitricem profilea-
ncc alium simiiitor C.lH-isliimspccialilcriniidc mu- miiii:nonqiiod verlii nntiira oxi.^itfmdi principiumde
lioro nalus est.Unum aulcm tanluui (ihrisluiii Dei curne Borlilu sit, cnim in itrinripio Verbum, et
Erat
Pfttria verbum cum propria cnrne oogno8cite,veno- Verbum erat apud Deum, et Oeus erat Verbum-.cl ipae
rcmini, adorato. Unus enim est Christus Filius et est con(litor8.oculorum,Pateruniver3itati8. Trcjyut-
Dtni8, non vclut qu«jlil)ct conjunclio hahealur in deni suul qui tf^limoaium dnnt ia cit'lo,Puter, Ver-
unilatcdignitatisotauctoritatishonunisacDiji.Nun- bum et Spirilus sanct us:lii tres unum sunt .\i:,\ivir om-
quidnnm potostnaluraiinirosola dignitatisiequali- ^ nium crealorem unumin substanlid,Trinitatem in
tfts? absit. Paslor etenimdominici gregis Petrus,et personiscontitemini.utadcoBlestiagaudiapervenire
virgoolectus Joanncs evangeiistnetaposlohi8,ad al- mereamini.nbi florent merila sanctorum, quorum
tomtumffiqualissunl dignitatis :propter qnodCUiri- gaiidiiimetexsultatio nondesinetuj^queinscmpiter-
stidiscipulietveritalis tostcsidoneivocantur.Uorum num,rognanteDominono8troJesuChri3to,cum Patre
tamen utorque non unus ost. Vos ergo, filioli mei coicterno, cooperante gratia Spiritus sancti, cuisit
charisinii. nequo Deum aut Dominum, Christi ver- laus^imperium.peromniasaeculasffioulorum Amen.
bum.Doi Patris asserite ;ne iternm npertiusinduos TRaNSITUS S. ELl-.UTHKRU KPiSCOPI.
dividiitis uniun ('.hri-slum et Doininum,et insacrile- Inillistemporibusdum beatus EieutheriiisTorna-
pii crimen incidatis. Deum illiseipsum facienteset consisEcolesitepontifex praeessetsecundus.litigalio
Dominuin.Unitus quidem,sicutidiximus,Dcus Ver- magna inter Tornacenses clericos exorta est. Qui-
buin carni secundum subsistentiam. Deusquidera damcnim b,Tretici quasdam propriaehiereseosnovi-
eptomniumdominator.universitatiscreatoromnium tales proferebant, et priedicationem veritalis de-
etpretiosissimosanguinesuoredemptor hominum. slruere conabanlnr,audentes raysteriom divinaedia
Evidenter autem denegat unilatem, qui dividit in pensationis corrumpere,etnegantes paranjmphum
duos Christos eum quiunus est:ille apostataesl,et D coelestem partum virjinis nuntiasse-Alii autemhae-
vere intelix, vere porpetuo crucialui subjiciemius. reticiconrugioneminducenles.eLuuam carnisetdei-
Illidiabolusetangeliejusinrapinamconsurgunt.ilii tatisnaturara esse malecomponentes. divulgabant
inaligni spiritus in receptionem animse ocourrunt: taliconfusionedivinam naturam unigeniti passibi-
tormenta illiinnumorabilia prffiparantur. et mala, lem.et purum homioemesse qui debeatissima virgi-
quK in vila suaegerat.oculisejusproponuntur.lgi- neMarin natusc3t,impudenter as5erebant..Alii voro
tur.ne in haec lerri bilialocadeveniatia.confitemiui Spirituisanctoadversabantur.Alii uutem Deo devoti
quod unusintelligaturJesus ChristnsFiliusDei uni- et serviente, credebant veritati,non obedientes fal-
genitus.unaservilutecumpropriacarnevenerandus. sitati.Tanta autem litigatiointerillos erat.utetiam
Confiiemini pura mente.laudate perfeclo cordo.glo- hapretici catholicos Ecclesia? Tornacensisfiliosinva-
rificate benigno ore, qui ex Deo Patre natus estFi- derent.et in fluvioquidiciturScaldaraultosobtrun-
lius unigenitusDeus.(juamvis.j uxta naturatn suam catos submergerent.Eodem temporebeatus Torna-
e.xperspasfionisexstiterit.pronobistaraen secundum censis Ecclesi® antistes Romam ierat.etsecuui ca-
87 S. ELEUTHERil TORNACENSIS RPISCOPI S8
pnl Maria /£gyptiacsp asportaverat.lpsumenimab \ terno.per quem et cumquoomniRquae coaliuentur
Ecciefria Romana beaii Fetri apostoliocculte acce- in CQclOjTel in terra, aut in mari fecit Pater.Hortor
pit, el m Ecclesia Christi penitricia Mariae detulit. ergo vo3,dilectissimi,crcdite Doininumnoslrum Je-
Hoc moilo igiturvir Dei a Romaregressuscum ma- suin Chnstum propter salutem hominum et s.Tpculi
gnaexsullatione universi populi suscipitur.Eisul- liberationem de coBlis descendisse, incarnatum,ct
tantclprici.eldalmaticisinduti.beatopastori suoob- hominem es.'5C passum sub Pilato praiai.ie.PrcBtcrea
viam procedunt.sed eximi^rovisogaudium omniura die terliaainortuis resurrexisse.el ilorum incoelos,
geniinatur.lpseenim ponlirexreliquiasbeatfB Mari.-p, unde descenderat, ascendisse.Ha^cdecreta.filii mei
qu<T;totettaniamala sustinuit,a(Terebat.Gumaulem charissimi, tenere ct observare debetis.llis vos de-
Nerviam oortam intrarolin eodemloco miraculum voteoporletobtcmperare,si gaudia vultis promereri
magnum a Deo manifestatum est. Occurrentibus coelestia.Hisdogmatibus et decrrlis antiquorum Pa-
enimpopulis gaudentibus, simililer clericorumag- truraobedite,coQsiderante.?et lucidissime inlurntcs
minibuSjpalliatus.beatusantistesconscendensmon- quid sit incarnatura essc, ei hominem factum Dei
lem,qui dicebatur Mons Ihesauri abscondili, nunc verbum.Vos enim asserere non debetis, quod na-
autfiin dicilur Mons S..Andrese,reliquia8 sanctaeMa- tura Dei immulata sit,sed magis quod copulaverit
ria; iiigypliacae, el Humerum beati Slephani proto- g sibi animaralionabilicarnemanimalam.Chrislugque
martyris omni populo oslenilit. Subito autem circa Dei Filius irreprehensibiliter, ine(Tabililer,3ubstan-
reliquias capitis sanctae Mariae quaedam claritas de tialiter homo tactussit.et filiushomiuisetiam silap-
ccDli>adveniensapparuit:quaeetiam abomnibus visa pellatus.ItaqueChristus Jesusquianteomniasaccula
esl.donec intraret pcclesiam Christi genitricis, Su- ex aeterno Palre natasest, cliam ex muliere, id est
per Humerum autenc beati Stephani.lucidior clari- beata Virgine Maria carnaliter procreatus est, non
ta!» in modum circuli quasi argentei visa est. Cura quod ccelestis ipsius naturade sancta Virgine sum-
veroecclesiam lotiuspopulivallatuscalervaintraret, pseritpxordium.uecpropterseipsam necessehabuit
qualuor viri,dua; mulieres magna infirmitate peri- na3cisecundo,postillamgloriosamnativilatemqiiam
clitabantur.quae vocatur ignis gehennai.Tunc virDei habuit exPatre.Non enim est competens, sed magis
pielate molus,capul ante mulieres, huraerum autem quod JesusChrisius Doniinusnoi-
«itullum aflTirmare
anle viros posuit, dicens : Oremus omnes. Procum- ter.qui anle omnia saecula est coa;ternup Patri,post
benlibus aiilem et orantibus illis ait : Sancie Sfe- generationfui Patris alleriusindigucrit,utper illam
phane protomartijr, succurre his hominibus : Snncta quam in vir;;;ne assurapsit, esse inciperet. bancta
Maria miserere hujus femitteisexus. Nonenim profe- autem calholica univprsalis Ecclcsia affirmet et cre-
to surgemus ab oratione, donec sani efficienlur. Ad „ dat.quod propter salutem hoininumet pcccatorum
hanc vorem omnes liberati sunt.Caro autem.qiiam ablutionem sibi naturam ccpula^erithunianam el ;
in ipsa infirmitate perdiderant,restiluta est in ipsa processeril ex ulero virginaIi,ulero impoUuto, sed
liora. Mutus quoque assistens locutus eat,dicens : ab angelis dignissime coelestibus conservato. Ideo
Ecce reliquix beali Stephani el sanclx Mnrinp. Tnnc asserunl illum catholici Patres, et nos auctoritate
omnes obstupefacti admirabantur.Illis temporibus majorum carnaliler esse nalum.Qui benignus etmi-
reliqui.T sanctorum nec in auro vel argentn pone- sericors omnes volens ad semitam dcilatis conver-
bantur.Ha;c acta sunl nonis Uctobris. Beatus siqui- tere,pxip90 virginali et incontaminato utero,ut su-
dem Eleutherius jam Tornacensem Ecclesiam trigin- pra diclum est, secum conjiinxit carnem,et genera-
la annis et uno rexerat,Blandiniensem vero nnvom. tionem suslinuit carnalem.suae carnissuam facicns
(jui audieng filio Kcrlesiee perturbatos in.ioluit.De- nativitalcm. Dcindecrrdile ipsuni crucilixum esse,
inde aiictoritate Romani papae decrevit, quatenus et lertia die a mortuis resurrexisae :non qnia Deus
omnep ab ipsacivitateejicerentur^utChris-
baeretici Verbum insu.inatura subPilatoprTside sitcolaphis
tiim Dci Patris Kilium iinani': rconfiterentiir.If^i-
'
csBsu.'». deinde patibuln cnicis aftixus, aul quia pro
tur a praisule coacti,diem competentem elegorunt, nobis transfixiones lanceae atqiie clavorum.ot tanta
inquasynodum suam antistps Christi Eleutheriua vulnera sustinuorit (Deus n.nmque incorporalis et
convocaret. Advenitdies in quo synodus convocata D extrapassionpn:est),sed qnia corpusillud,quod pro-
erat,advenerunt etiam filii catholici, h.Trelicnrnm prium factiim»"sli|isius hnc pronobissnslinuit.HoRC
sectam confundentes, adfueruntet mmnulli haere- omnia idcircndiriturproomnihusbominibusad pec-
ticorum illis contradicenles. Exsurgons autcm ralorum redpmptioiictn passus essc.In elenim ror-
sanctua vir Dei Bleutheriu8,et nranu laciens silen- pore quod paticbatur, inerat Deus. qui nnllo mndo
liudiait: Omnci Dominum Pntrtmct Filium ejus, pali potcrat. Similiier morlcm ipsiup inlelli^erc de
cum Spirilu sancto rotifitCDlr.x auililc. betis.Naliiralilrrenim inrorrupiibilccslel immorta-
SIIRMO DETIUNITATE 1p vivificans Dei verbum. Sed qnoniam gratia Dei,
Credilflin unum Deum.Patrcm omnipotentpm, et /roprium corpus ipsius, juxta senientiam doctoris
in Kilium pjup unicum Dominum no-itrura Jesiim gpntiiim Pauli, morlcm gwlnvil, ideo Hicitur Deus
r.hriHtnm.qiii ox Den Pfltre nntuBeat Filius unigo pro nobis morlem cssc papsng.non qiiii mnrlem ipse
nilii9,i'ninpnsii9 do immenBo.innraorlalis dc inunor- oxpcrtiip fuisset.qiianlum ad nnturam ippiusperlinet
t^li, invisibilis de ihviBibili.fipmpiternns de sempi- (idoneum siquidem non P9set,8ed incptum aseerer»
89 ^KIlMONKS. 00
hor),«nil i|iiml,iilHiiporiiiH rllxlmnn, voni rarolpiiiim A, H|ijrltiiiiiiunctm prooA«lll HplridM Anlrna«nrtuarnl«
iiiiirtciiiKiirtlaverll.llu onriiiii|i><iuHrnHiirnt'nlolltiriim rnruln pnr rnnniit «nRliirnm •poBtrdiiroin rarlroa,
roHurroutioiicin nHnrriln, ii(in i|uiu In ciirrii|ili(>n<'m Dituin Klorillonliai Jn»uni Clirintum, poil'(iiani pnr
Cfloiilit, Hoil i|iiti(l i\|iiHiloiii ri)r|)iiM Hurroxil. llai)iio, KlorioHiiiii rcttiirrnctionrin »<iAin i indr pro
(lllccliHsiiiii, ilc|iriu'(»r rriitcriiitnliMii vtiHtrmii (|iihIc-
lili(M'utioiin nniniarutn no«tr.iri)iii ..r.i .,^.
miH Iiriiiii viwuiii, (jI Filiiiiii oJiiH JoHtitii CliriHtuin onndlt; idvoiinobiant nonntilliHcntl. o
Doniintiin noHlriiin dovolo ven(^rr>niini,(ulor(ilolioni- tiiH omdilur Drun nnlurn riialrna, prr Hpiritum
incnto, coiillloniini lacrynn)- iiuiii virliilcH ct KliirioHn tiilraculu f<rnliliUN prruni-
gnooordojdudulo |>iira
hIh HUHpiriiH.non «iriit liominoiii oiiiii vcrlx» Klorill- vorHiiin orhciii di(i()i'rijiii dninonHlranH Didc diridiiit
cuntoH, 110 induciilid i|iiaii)iliiin Mpocicin iliviMioniH, DoininuH nonlnr Jchuh IIIiriHtiiH.(/U(a i/r wro arci/n,/,
Bod unuinoloiimdom honornlo: quia non oHlcorpuH et annuutinhil votii».i^et\ nflr|iia(|imin idctn Hplrltu»
uum (oum (luo oliam ipHO aHHidol 1'ulri) n Vn-ho
HnnctiiH allrriUH pnrllcipnllono potrn§ aut aapinns
alionum Nco clinmd(d)cti8conlcHtftri,t|iiHHi aHHJdcn- dicitur,(|iiin i»crlccliiHCHt pnr omninrt inotnnibu»,
tiliUH duoliiisllliiH.Sfd unooumcurno |>cr nnitatciii. ol niillo poinluH indiKrnH h.ino. Nain pntcrn» vir-
Prioloroa lldoH voHlra crodnro dohol (]Uod ChriBluH lutiH el Bapiontlas C(r|pHliH, id phI Kilii.Spirilu»
DominusnoHlor inodiulorDoiothoniinum IttcluH oBt, y nanctua crcditur. ct idcirco ipBB re ol virlulc Buh-
ol roeonciliator ad piiccm Dco Palri pro nohiH,(»lTo- Hislcnln virtiis nt Hnpiotilia comf)rohalur. Dilrrli.-
rons 8c iii oilorom siiavilaliM.ldco cnim dicchnl por Bimi fralrc9,h/Dc ost lidcH rccla,et omnibuH calho-
proplicluin Sacrifiriuni rl oblulioncm notuisli: /lo/o-
;
licis viris lenonda, quam ni»i quiHquo nrmitrr ct
eausta pro peccalo twn lihi placuerunl, corpus aulrm rectocredidorit.non potorit a conHorlio dinholilihn-
perfeciili mihi. In rtipilrsrriptum rst dr mr,ut [(ire- rnri.Unum in Miihslanlia.trinutii in pcrHonis confl-
rem rolttulalrm luam, Drus. 1'ropriuiii onim corpus tcumini,iil ud ca-lestn rcgnum pervenircet n'trrni9
non pro inodorcmsiia-
ao ipsoohlulit.scd pro nohis bonis perenniter gaudcro nicreamini; ubi gnudent
vilatis. Fralrps veslrum ullra duhilct,
mei, quis angeli.lnetantnr apostoli, exsullat martyrum lutba
apiniin voriimctimmaculalnmprnsalutehumnnigo- gloriosa.plaudit confessorum el virginum caterva,
noris iminol;itum,el ab impiis Judicis crucili.xum? qiios Kedemptor inundi pcrcnni laurca coronal,
Ipsoost.qui nos pcr admirabilcm virtutemel incfVa- qui vivit et regnat Deus, oninipotens, invisihilis,
bilcin potentiamdivinitiitissuaj redemit,rebellesque iPternus,incorruptihili8,cui cst honor,lau8,dccus et
el siiperbos Judajos ievicit,et clauslr;i gchcnna' cx- impprinm,potcstas indeficipns.inajcctap immarcei?-
spoliavil.cducens de vinculisoaplivatos.pmittens do cibilis.gloria perpcset virtus inolTabilis cnm Pntrc
lcnehrarnni lociscarcerttl.os,clamante8 et dicenles: etSpirHu sanclopcrinrinitas.-HcolasTculorum.Ameo.
Olriumphatorhonosniculi.opiedebellatordiabolicffi Si quis aulem hisdecretis coniradixeris a Patre,
fraudis.te nostra.clemcnlissimeJesu.inhis tormen- et Filio, et Spirilu sancto, anathema sit. His dictis
toruni poenis cxspcctabant lamenta, te, misericors be,iiusponlirexEleutheriussedil.C.itholiciaulemviri
Christc, flebilium in caiiginosis locis conclamabant qui ad sanctam synodom cnuvocati erant, vocem
suspiria.Eccf.advenistiqueraabantiquistemporibus cum gaudio levantes glorificabant Deura, dicentes:
exspectavimus.Libera nos quem in terra positi olim Trinitafem in uniiate veneratiuret colimus.unita-
dovotecoluimns.Ipseest qui posldestrnctionemdia- tem in substantia profitemur,et devote adoramus,
boli.et libcrationem sanctorum de tenebris claman- econtra confundantur haeretici, deindc a sacra sy-
tiuin die tertia resurrexit, etascendcns in regnuni nodo recedunt confusi. Synodo autem ad propria
coeleste sedet ad dextram Dei Patris.Ipse est Filius reverlenle, sanctus pitnililerEIeutherius ad aulam
Marioe,qu3B virgo de Spiritu sancto concepit.quEe in suam.qnae oppidano loco continebatur.cum ca-
in
virginitate illibata Deum et hominem peperit, quae tholicis viris jam septuagintaet uno existens anno
partum VirgoelMaterSalvatorisperman-
etiair. posi regressusest.Intereaper qninque annos Tornacen-
sit.Qui se, utsupra dictuni est.hostiam iramacula- sisEccIesia.quibussacerdossupcrvixitinvictissimns,
tam, hostiam Deo Patri placentem obtulit. Si quis a catholicis viris suhlimatnr.Inlerim autem hapreti-
autem dixerit.quia tam pro se ipso.quam pro nobis D corum pars confnnditur.Ouid facerent ^ Consiliutn
sacrificium se Deo obtulerit,non extremnm eflugiet inieruni,quid de illo fierit exi|uisiprunl,et dicebant:
supplicium,sed pcenas in interitu cum impiis dabit Siitapra^valueritapudnos.vitanostra eonteranetur;
8eternas.DeSpirituquoquesancto,cumdiscipulissuis si autempraBvaluerimus.victoriam laudis adepti eri-
diceret: llle «iC(7a?-j7i(Vj6t7,hoc,filii,sentientes nnum mus.Sic illisin nna dierumeolloquentibus.eccebea-
Christum etFiIiura,non veliitalteriusgloriaegentem, tusponlifox.cum A'hanasiodi;iconopt.Audoenofideli
confilemini gloriam a Spiritu sancto consecutum: discipuloab ecclesia beatae Mariae Tornacensis egre-
quiejusdemSpiritus niesuperior,memelioripso est. diebatur; quem videntes baeretici post angulum oc-
Licet vero in substantia sua Spiritus ejus sit,et in- cultati(multis enimmodisinsidiabantnr eildiceb;int:
telligaturin persoua proprietas.secnndum id quod Ecce destructor legis nostra>,venite occidamus eum.
Spiritusejus est.et Filius.tamen ab illo non est alie- Igitur fuslibus arrectis duriter ceciderunt eum, et
nus.Appellatusenim est Spiritus veritatis.et veritas relicto semivivc ante ecclesiam,plagis iinpositis oc-
Christus est. Igitur a Filio sirailiter, sicut a Patre culte abierunt. Discipuli similiter, relicto pastore
91 S. ELEUTHERII TOKNACENSIS EPISCOPI 02
suo.fugprunt.Quod audiens Ccnsorinus Gaesar.om- A. buit, sapientiam obtinuit, et virtulem non amisit.
nes patiliulo crucis aflixipset.nisi oralio viriDei ^nc- Verbum perhibent Patrescalholiri Dei lortitudinem,
valnissot : til per urbein tumultus populi, clamant Dei sapientium,quafn seinperfuissenonduljitamus.
juvenes, lugent malronae, et virgines cinere asper- Ut autem eertius abinitio ipsam fuisse sapientiam
guntur,senes praesulem spmivivum viderecertantes, credamu3,qu:d dical aperte. audiamu9:/igro exore
ip?p. autiMii exanitnis jacebat, ct a sancto ejusdera AldMtimi exivi. Cum enim Aliixsimus firmamenlum
capite, et ut ab utroque latere sanguis cmanabat. slabiliret, firmarel lerium, cl fons utjnxde projunJo
Tuncacivibus urbis parato.ulipse rogaveral.stralu abiisn erumperel, ego in allissimis cum Patre eram,,
cilicino,intra domutn suam delatus est:qui quinque cumifiso omnia disponenx.El iterum dicilur: Omnis
postea vivens |.er hebdomadas, in ipsa infirtnilate snpienliaa Domino Deo esl, et cum ipso fuilsemper,
Cbcum il.uminavit, el nonnullos inlirnios curavit. ei est anlc xvum. Ut etiam ipse Pater ostenderci ab
IgiturlinisdierumbeatissimiEleulheriiappropiavit, iniiio Verbum fuisse, apertius pronuntiat dicens :
fratres suos et verae religionis cultores advocavit,et Eruclavit cor meum Verbum bonum
xuv, I). {Psal.
palamcorpusetsanguinemChristipercepil.i-eeadem Crcdimus illum sicesse Deum,ut Patersemper [.er-
hebdomada e curcere corporeo transmigralurum maneat: 'luoniam Verbutn. Sapienlia et Fortitudo
praedixit.Qiiid facerent? Palrem suutn coeiestiadesi- n ejus pst Filius. Siquidem de partu Mariae Virginis
j :j.i :.„ j /••u-:..:.,
derare videbant, ipsumque jam deserere Christia
i : " prophetajsunt
u.i :-.: r> »:..:i„»- c^r^u-:»»:
i
pra^coniati.Denativitate enimChristi
nosdeflcbant.quos blaiide allocutus ipse sit; Finem Isaias propheta perhibet.dicens Ecce virgo in utero :
univcrsx carnis iugrc.ssurus,a Domino promissa niilii concii'iet, et pariet filium, et vocabitur consilinrius,
fjaudin aetermt percepturus,korlor vos,cliarissimi,odia Deus forlis ; cuju^ potesias et imperiitm permanebit in
fugite,concordia>n seminale, srhismata dissipnle,vir- sempilernum (Isai. ix, 7). Unigenitus itaque Patris
tulem ex^equumint,mala tempornnea projudicevestro ingeniti Christus secundum carnemexsemineDavid
piLiamini,qnaifinns dignum pipniii^ntix frurtiim Chri- natus ept,ractushomo visibilis.cujusPalcr Deusest
slo exkibire mereamini. Omnis etenim komo fcnum, invisibilis.Npcessarium quidemerathurr.anogeneri,
cnro aulem ejus tU stipula agri. In mtilutino vireus ut quem Pater abinitio invisibilem genuerat,virgo
f}orescU,in vesiiere nnda labiturel vilescit. Patienles conciperet.virgonobis visibilem produceret, etvirgo
csfote, casti permancte, Donunum timete, in omntbus post partiim permaneret, essetque in Deo (forte a
bonis prrseverale.Audistis enim Dnvid dicentem: Ho- Deo) Christiisante omniasapculagenitussine mulie-
tno vanit'Ui similis factus est.ltaque pulvis sumus,in bri concubitu ex ccelesti Patre.-etperfectushomoex
judicio resurgrmus ante tribunal Chrisfi, teste Scri- utero virginali nasceretur, absque carnali patre.In-
phira.omnes nslabitnus.His dictis.tanta clarilas op- grediensnamquesanctusSpiritusvirfiineam pudici-
pidanum locum, in quo iiatus erat, alfiilsit^ul om- aulam,talem Christura, hominem factutn ex ea
'-'
tiae
nesqui adexsequias tanti Patris venerantfactiquasi fecit procedere,qui peniita restauraret, et omnium
in excessumentisspiritum ejus ab angelo elevariin delictarelaxaret,quiinnncensiDnocenteras8npuinem
niibe viderent,et cumclaritate nubiscoelospenelra- suum proredemptionehumanajfragilitafis effunde-
re, et claritatem cum ipeo volantem, nullalenus ret,etperhominem visibilem Deusinvisibiiis unige-
apparere. Sic unda sacri sanguinis pprfusa verus nituiiisuum visibilem hominibu8pra?senlaret.Itaquc
rnartyr et confessor in pace abiit. Pridie kalendas Jesus Christussecundumcarnem natusetoctavadie
Julii. circumcisusest.lncujuscircumcisionecarnis,quem-
Hajc actasunt ab hirrcticis septiino calendarum admodum circumcisio finem dedit, ita per baptis-
Juniiet in ipso annt» beatusKleulherius obdorinivit mum Christi consecratio baptismatis exordiuin
in paie, regnanle Doinino nostro Jesu Christo, cui habuit. Ipsum enim aqua Jord.inis abluendo non
est honor etpotpstas per omniasaecula saeculorum. sanctificavit, sed easdem aquas Filius Dei ingre-
Amen. diendo purilicavit. Igitur ut Paler pcr prophetas
SKRMO DE INCAR.NATIONE DOMlNI. suos prnedixcrat.virgo concepit,ct creutura creato-
PaternaauctoritasfratPrnam charitatem cohorla- rem suum terris edidit. Ipsum tertia die post pas-
tur ul credat, ot ut a malis cesset clementer expo- D sionein resurrexissp, et in cipIos ascendisse, vidcn-
sluUt.Clamamiis.npmo inortali.-i obaudit.Christum tibiis apostoli». pprhtbens. De ciijus gloriosa pas-
invocamus Chrii»tu9 coele^tis exnndit.Verumtampn 9ii)iiePaiilu9 apostolus ad Philippensesscribensait
infidelesfi.lelitPriHidianl^iiiBipienlessapienterintel- Qui cum in forma Dei esset, non rnpinnm arhiiratus
ligant.Credimus Deum Patrem omnipotentcm^visi- esl esse *e acqualem l)eo, sed semetipsum exinanivit
biliumelinvisibiliuincrealoreni.AdnramusChrisfiim formofn servi acripieni, iu sunilitudtnrm hominum
pcrfertum perfccli filium.Venoramur Paraclituin ab factus,el kabiln invenlusut homu: humili(ivH.<>cmeli-
utroque procpdentemSpirilura.Oupinadinodum Pa- psum obediens usque ad morlem, mortemnuletn cructs
lerabsque initio eit, aic etiam Kilius, cujiis Pafer {Philip. i). Nos ergo de Deo id seniientes nondici-
I)eu9 pflt.sinn principin permanpt.UnigPnitus Piim mufl piinim hominpm, qui de Virgine Maria natua
.ib ingcnito dPsrrmflenB^sPinporDeua fuit.qui sem- cst, noc separafim allprum lilium hotniniF,rtllorum
|,er liliua.cujus Palrem Ueuin esse confitemur.per- FiliumOci priedicamus, ne aliam personam carnis,
inanBit.Antequam iniindu!>fierot,V«rbum Pater ha- aliamDciintis faciamus.eed in Verbo Doi et incarne
U3 BKHMONKS. 114
l^nnltiiiiiHiMniiKiuinitiituraiiioaMtMlalunUoolimuH. X (lix<*r«lsa«i(iillorii Al(iiiii(no,()«riu|iflriil«fn «Upfua,
liiotluin|iiilaiiia|)(MiiiMiN,iliiiilili>rI)(^iVarliiiniournlM ru,(ioriHul lii(>,qun'ri( i|ufl((i(invor«t Non (|u0ril ho«
et HaiiKiiiiiiMi<X(ir(iiiiin li»t)iiiMMii,«U nuHtruin corpiiM iiiiiiciii inllilnlri(i,iiiin irnrunduui, i.
'
I -•' i,,,,
Hiiiiin M|nirii»lil('r IVciHMo, cl |)(irrncliiiM liDiiiiinMn <lii HUiil, Hcil i|iiicrit liuiiiiloin, i;
virWMin pioccKHiKHO, inin taiucn (ilijcclu ( (nlcMti I)ci- Vdl nlli|IUlIII llo IOc(!lc*ilM I I" i.lHla
tiito, iil illuiii gunorMlinMMin uiniltorct (|ii.iin linlioliul invidiiH liiKiiiociii lio |>araili»u Dui i-Jucludi iu bano
i<x ictorn*) l'alrc. iloo ulii|iiu rulin outhdlir^ii* llilcl (i)iMuriu((i ol convnllc((i lacr)((iuru(u ((iiiil.Gt liculudi
lc?*liilui'. In liiii! ri'li^,'ii)ni> Hiinclort l'nlroH, ('l jloi clo- Joli u U(io lon^ii ruccrii vuiuit, nor (joluit I m
cloH militoH vcro»(|ui"if;otilt.la;il'niHHoi!itliciiniiH.(|ui irininciil.itu ct Biiii|ilici viru iluilur ; Vtrlu >, </i
vcraoilcr inulrom Doinini nostri Jouu C.lirihti vir^i- luinhis ejui, el polcilas iii unibttieo ejut. I«itur pcr
nein i;rciliilcnint : iu>n(|iii.i |)oiluii naliirni|U(i Vurlii |iriiiii hoiiiini4 ln(il>eiliiMitia(n, ia (Dudduro idlrovil
iii i|) noxortlintn nc. i'|it!ril, Hfiliiooil.iDiiun rnliona- inorHct iiiiHorii: iior tiiilulciii vcro itcrundi hirnir)!*
l)ili c.\ oju.^iloin vir^ini.-t impollnln alvt) llliul Hacrii- iii^rchHU cHt buluH ct Imliliu. Slcliu hoIimii dciiil;Vir-
tiH>4imun)0t)r|)ii»('l)riHlianiitialiiin iiutum Hil,ciii I)ci gii Dcuiii boniiiioiu ubHquo buiiiine viigu flori;(ii ;
Vcrl)iimntiiinntum!>uliHl.inliiili(or8cimiiHi'Htionulum partiirivil. hi IMariu virKonon p('rmttasii>«cl.non uli-
cariuililcr. llinc do oo PaiiliiH apo.Ntolu" ud ThcHHn (|iii' Kiliiim DcinciiuipBct. ()(]uumi Inudundn vir).'iiii
Jj
Idnicc.nj^os scribins ail .'
IjSi eiiiiii (/« vohis annuii- luh! Ail bcutibHimuH IriuiuH Ejciit vir^jo de raduc J
:
tinntf iiu>ileiii introilHni lialiuninin^ afud vo.t et ijuo- se, el fliis de radice ejus asceudel [liai. xi, 1). Vir^iiu
tDcdo conver.ueslii nd DiUm a .\iinulttcnx,xervire Deo (iiulcr CHt Chrinti, (>i(uplcx, bu(niliH ul iianincululu,
r/i'>> el iuro, el cxinrtare {•'iliuin rjax de cvlis, ijuein nulli)gcrininocxtrinscciiHcuha)rcnt>^, etad Dci iiiia-
susritavit, Jcxuni, qai rriituil no.t a v, ntura ira. Nos gincm fccundu nnione. Ncce»f«riuni rfivrracrul bo-
Imius lidci cuilorcs.McChriHtiuna! lo^iti
ori^o yaiicliP miniliUH.ul virgo Doi Kiliumconcipcrct,Satiin.iM|iii-
goclatorospronicnuirsccunilnmsubslunliumUciVcr- demmulocjtum,nubiaaulein liucluo.<*u(n.Dc illoilore
hum oarniunilum, uiuimiiao Chrislum D-uin, cum- qucm virfia Jesse protulit, scriplum ciit : fij/o floi
diMni|uo bomincm cuin proprin cnrne ntloranilum. campi ei iilium cf>»/ni//!uw. Si viri^initus virgini non
Tcstiimurvcro cordc, pcrhilioimis puramcntc.coiili- proilcHscl,pro()hctuViigiiii!in de Virgincna?cituruin
lcnuir modesto ore, Filiuin Dei crucilixuin carne, non signilicusset. Optima tainen eat contiRenlia vi-
niorlcm perlulissecarnejactumqiiocx morluis pri- dualis.meliorautcmcastitusvirginulis.Alilcraulem
mogenitum, sccundum i^uod in ipso pcrinnncl per- lex Moysi dala erat. Scriptum cst enim: Bealusqui
fccta vita credcntium, i|ui ot Deui-, omnium vivi habet semen in Sion. Et Maledicta sterilis qu,v non
ficator est fidelium. parluril. El ulibi /Vo» eral in tribubus eorum infir-
p :
H«ec, dilectissimi , scribo, ut pax ot concordia Ec- mus. Iiilcge vero Domini noatri Jesu Chrisli dicitur:
clesiaruni congorvetnr.ctindissolnbileclarilalisvin Lietare slerilis : nec te lignum arbitreris aridum,
culum permaneat, donaquo divinaj largilatis non Habrbis locum pro (iliis el liliabus tuia in ieternuin.
minuantur.Trinitalem in unitate veneramur et cre- Nuncetiam qni infcrnusest, fortioreflicitur,lestanle
dimus PalremFiliumquesio initio fuisse, ut proce- Apostolo, quiait:Li/»en<er gloriabor ininfiimitatibut
dentem ab utroque Paracletum conlitemurel coli- meis, ut inluibilet m me rirtus Chrisli. Igitur quia
mus, non Ircs deos, sed unum tantummodo Deum: Chrislus anteomniusajcula, exaeterno Patregenitus
persolvamus dcbita, ul nobis relaxare
cui lidelitor est.divinae virtutisinefTabilesacramentum luit.Quam
nostra non dedignetur crimina Domirus ac Redem- vero ex virgine nobis visibilia, ul bomo, apparuit,
ptornoster, qui tanta in servis suis miracula mira- humanfe gratia salutis exstitit. Mors mundum in-
biiisoperatur, et majorahorum videbimus, adjuv;in- Evam vita vcro perdila restauratur
gressa est per ;
te illo cujus majeslas et pulchriludo, immarcesci- perMariam.Postquameum Virgoin ulero conccpit,
bilis gloria, virlus et honor inaestimabilis perma- Virgolumenquodillurainatomnpmbominemvcnien'
net in saicuia saiculorura. Amen. tem in hunc mundum parturivit C.ujus principatus :
super humerum ejus, qui est Deus fortis, palerfuturi
SERMO DE NATALI DOMINI. D sxculi [Isai. ix,7;. Maledictio adversus omnegenus
Eoce nunc tempus acceptabile, esse nunc diessa- humanumprolata solutafuit.Quisautem hoc divini
lutis. Ecce in his diebus impletum cernimus quod secretum, quod Virgo in
consilti posset aestimare
voce Isai;? prophet» dicitur : Ecce virgo concipiet et utero acciperel, Virgo Deum ante omnia a Patre
pariel filium, et vocabitur nomen ejus Emmanuel. Ecce genitum sine inatre parturirct ? Deusque invisibilis
Tirgo concepit absquevirilisemine, virgo parturivit per hominem visibilem appareret, el conditicnc hu-
absque aliqna carois infestatione.Ejusdem enim fiiii manae mortalitatis mortem suscipiens, nuUa corpo-
nalivitalehuraaniieplebisli.ietitiaaugmentatur:cuju3 conceptus de oiiginali utero
reae gv'uerationis lege
orlu inimicus noslree substantiae moeror confundi- humana sub lege prodiret, ipsaque ejusde.n Mater
tur Illeetenimadversariusnoster,quidilucuIoulLu- virgoincorruptapermaneretVItaqueChristusabsque
cifer oriebatur, qui in paradiso Dei deliciarum cibis malreantesoeciilanatus deinvisibili palre.nec sibi,
delectabatur,ceciditdec(Eloet audirepromeruit:Si- sed bumano generi recessarium, sinecarnali patre
cutaquilae.i:ultalus fucris,iiidea Domino Curpiterdetra- secundo naseiturex visibili malre. Et qui.iporiclita-
heris. llle quidem inimicushumante substanti»,qui bamurperi.rinQ8emulieri8iQobedientiam, oportebat
95 S. ELEUTHPIRII TORNACDNSIR EPISCOPI 96
ut salvftremur per feminam. GauHeat genushuma- A possit,paupere8nutrial,hospitaIitatemsectetur,nu-
num.Cirislu^^pnim nascitur, et vilibus pannis obsi- dum vel vestimonto cooperiat. Cura autem
vili
tns in pr.-Esepi animalium ponitur. Vilitas quidom Chrislus de tcrris ad ca-ios ascendere, de intcrno ad
pannnriiinma£;numetinenarrabilepslsacramenturr. superinratransire vellet, ul discipulissuislon^eantc
lUaenim vililas pannoruma magis adoratur.ipsique praB'lixerat, mortem pertulit, utmortuos peccatoli-
puero m pra>sepio jacenti, ct super angelicam crea- beraret. Praedicavit, iitviamsaiutisnobisostenderct.
turam re^manti, aunim.lhu.t ctmyvrhn ofTertnr.Au- Resurrpxit, ut vivificatos vivere liiceret. Cujus,
rumdpcet regera.thurisoblatio mafjnum sacerdolem, carissimi, nos sequentes vestigia non plac^amus
myrrba vpromortuorumsepulturam.Aurumqnidem nobismetipsis, sed Deo pt proximo.Sic enim Jesus
sifinifioat Filium Dei ex Virt;inenatuni, jam in terra cum pacpm annunliaret populo, discipulis ait: Non
regnare.Thus .ero sunimum sacerdotcmsepronobis veni faceve coluntatem meam, npd illiwi qiii mi^it
hosliam Patri coelesti ofToro. Myrra vero eiimdem m?. Cumoniiii Tilius hominis voiunlatem iJei adim-
VirginisFiliura prosalutehumani generissepeliri et pleret, Judae dicebant ilium peccare in Deum, qui
resurgero.PannierfioquibnsVirgomaterinrantcmcir- potius filiiim non recipiendo quem miserat.Patrem
cumligat, noptrascirauspssepeccamina.diceniepro- expmbraverunt, et ideoFilium Dei qui nilcommi-
pheta : Vere infirmilales nosira lulit, et /'<'<:carn
g serat, crucis patibulo sine causa afrixeruDt.Poccata
nostra ipseportavil.Ver hos viles pannos manilestum ergo peccantium ceciderunt super Chri.-lum,qui in-
pstipsum nostrasuscepissedelicta.Quod aiitenn po- nocens inventus quasi blasphemusoccisusest.Dein-
nitiirinmpdio duoriim animalium, inaestimabileest do victoT I)oininus.(esusexs|)oIiaQslocalf'nebraruni.
Dci mysterinm. Ecce impletum est qundvoco Aba- unde descenderat
tertia dic resurrexit, et in ccelos
cuc prophetae dicitur: l)omine,audivi awtilum luum, feliciterascendit.Quomodoautemhumanitas ascen-
el timui ; consideravi opera tua, et cxpavi : in medio dit, nisi quia Deitas prins descendit in inferiores
duorum nnimaliu»i. Bcnoautem Filiushoniinis inlor partes terrae, uthnmanjc unirelur n.iturae?Descendil
viliaponi'.iir animalia. Ipse est enim vita hominum, enimroelestisDpitas, ut ascenderetRedemptoris hu-
paslua angeinrum.etpabiilum juraentorum.Oporte- m.initas. Ipsc est una eade.mque persona. Semper
bat ergo nt iile quicrat panis vivus, inter duo ani- eniminPatrCjSemper apud Palrem, semperfuitcum
malia in runis va^iipns milleretur.Ipse ost enim qui Patre Postascensionem qnoquehumanitatis Spiri-
ait : Er/o .•ium panis vivus, qui de C(vlo descendit.\\)se tumsanctumin if;iiei3lingiiis apparenlemdiscipulis
estAgnus mundns,cuji;sillibatumcorpus postquam misit. Spiritus quid«ra Filii virtus est, quffi de illo
asacerdote fuerit attrectatum, et ab omni (ideli po exibat,et sanabatomnes. Dicilur tamena Palrepro-
piilocomestum^permanctillsBSiimetinconsumptum. cedere, etad ipsum referri solet de quoetipse est, :
Postquam ergo impletum est qnoddeparlu Virginis ^ et quod ipsius est. Ipse namque Christus pcrhibet.
prophelse prod iderunt, et patriarch;c pra;conati siint j dicons Mea doctrinanonesl vica, sefl ejus qui misit
:
omniajuecompleta quae per Gabrielem angelum de m<'. APatreenim habet FiliusutsiDeus.Bst enim de
Christo oportebat fieri. compptens fuit ut novus DPo,Deus. Ab illo habet ut de ipso procedat Spiritus
h.)n)o procodens dehomine iTiundiis,virgoexutusde eanctus. Igitur, fratrescarissimi, debita \i uorationc
vir^ine, iiovam sibi acquireret familiam: ut qiii in frequentemus ailventum Domini iiostri Jesu Christi.
coelo adorabaturab angelis, angelos etiam sibi insti- Fugiamussuperbiam.ne in infernum obruamur, ut
tupret in terris. Deinde baptizari voluit a Joanne, mali angeli. Supcrbia enim horao inflatiir,avaritia
rex a milite, Dominus a sorvo. Non quod aliqua quatitnr, ambitione dolectatiir. Nolite de divitiis
comniisisspt facmnra, spd ut nostra por pjus b.T- s.t^cularibus gloriari; nolite aliis praefprri.necogila-
ptismumdelereniurppccamina.lpaiimenimaquanon tio mala subrepat; et qui nunc auratas vestes cun-
mundavit, sed eam ingre>isii siio, qui iiaplizabaf in cupiscitis hacfeniis aedere in sordibus placeat,uf et
Spirituetveritafe, lionpdixit. Doinde populo annun- vos Chrisfo plaoeatis honor cum Patre
: cui est
tians vprbnm vil.Tcet veritatis quosdam fert csse di' invisiliili per omnia s.rcula smculorum. Amen.
sripulos, alios autein evangelislHS. Gemini namque SKRMO IN ANNUNTIATIONIS FKSTUM.
fratres, id esl Jacobus ct Joannes, relicto patre sno D I)c tripartita solemnitate lieatissimse VirginisMa-
ZoliPdTnel n.tvi,SalvatnrpmHeqiicnlPsciirim fami- rim, fratres carissimi, in qiia angelus annuntiaf,
liffl ct affeclura sangninis unanimitcr postponontes Virgoconcipif, unigenitud ingcniti Kiliuscarnovesti-
rcliquerunl. Post h.-ec multi alii discipuli.quibus « tur, pauca diconda sunf, quamvismultimodo laudc
Domino Jeaudicturn esl : Si qui^ vull post me venirc, dignussitqui nuntiat, digniorqua» per aurem conci-
uimegrt scm-Aiputm^et t<dlnl .rurrm suam,et srquatur pit: digiiiasiiiiusaiitoiiiqui nuntial, dignior (lua» per
me. Sic enim Srriplura continet divina.NVmo inilos aurt'm ronf ipit; dignissimusautem illc quiconcipi
cum iixore pergit ad priBlium. Si quis viiltsequive- tur. Hmcpst dies salutifpra.debitaveneratione a no-
itigin omnia rclinqiia, neqiie post
ItPdemploris, his celebranda, qu.T lorrona coplestibus ronciliat ;
fergum qiiPmadmndum iixor Lnlh porspoxit.rospi- in qiinad los RedoiiiploriHdivinifas doacondit,uf ad
rial yemo cnim mitten.t miinumnd aralrum, el re-
: Cdlos nostrn ronaccndcrct humaiiitas.Ilffic ost illa
spicieni retrn, nplus ett rcijno Dci. Si quis vero ha- solemniadipa qum ab angelo aumit exordium,qua-
bet unde animam suam a fraude inimici redimere liter Virginom de Virgine nasciturum nnntiavit.qua-
\n SKtlMUiNhb. W
hinr Virnmoiii YiriiiH Aliit-^iiiiMilMiiiiliiiivil, (|iii»liii'r \ trn IuiM^k tiu nnnnWraitnAnnitn
iiH^<iiii'oulal)iliH I><uir4 tii^MiuliiH cnl coii rtuMuri I , i|in lltl 1'ir.iiiM nniiii ilii(i(,.1i"', tfiiriu, n i
i>Hi inltiriiiiiii liiiiiiMi i|iiiii| illiiiiiiiiiii tiiiinfliii hotniniMii Ixiitniii Virgini rxhiliuil. ('.:irn auUini dixit, Crtitia
vi>nliinloii) iii liiiin^ iiiiiiiiliiMi li.nnrHl dinH iolomiiiit /i/ff>ia,oHlnn<li( flXcluMninflikfl lil«rn arntflnliani, per
«liim (lort ili« litrri^ ml nii|iitrn(i lulnllil o( flnvir, iin i|iiiiiti iiriiiii |HronloH lnniftt u fiiu fucd «nnt
hU|iiM' oinliiM (iiiloriiiii liDiiorillcit Hiililiiiiitl, ul viiIiih liit iiii pujioriin' hiMioilicliotii» KrulMin.i.rr j
|iriuriiuiH siTinti iliicltiriiliil. KJooUi Hii|uiiioiii priino hflrall « nnrvliutn Intrn |)ara(ii«uiii introducti Hunt.
hoiiiinu |)or li^nuiti rtoiuntliu ii Doitiino voliliiiii ot Cuin autiMii protullt : Itftirdirla tuin mulieribui, tt
iiironnriio miHliiliiiii,riillui'iailiiMnoiHiiii liiiniiooH por heufliilui fruitui ifiitin lui, iintitiiiiluiii rruclum
illorohrus vilioruiii t'riiiiili'Hiloco|»i(, tli<ci|)ion(io cu- viMilriH 1'juH hcni-iiiclutn <;xpro0iiil,n«d oinniutn i{ua-
pliviivil.ol oiipliviindi) iii loiiohriii oxiorioreBdoinor- cutii|uo n(>(]iiont('H Muriutn VirKinom in virifinilate
Hil. Ihi nuluit ut slriiior tiiMiliuin auditur, loHlunlfl pcrtnuiiberlnt. O VirKO honodicta, o Virgoa Condi-
Doiiiitio. Cuin onlm nloriii iliuholi fxcilnHHol Hiiihi- lorornundi piToloctn! illiitn (|iii otito oiniiia »«icul«
lioiioin.unihitioprovoctt.sHol invidiutn,i;onus hutnu- ^cnitiiH 0!(t,uh><']iic. tnatrouha!tornol'ulre,concipicH.
niiin ilo lorrin hiI ciuIoh (rutiHforri (lolchtii.Nuin iiuiti tiiitcr oirccla HhHiiuo nlicujun viri copulationfl. Ibi
niihornhililor dooidorut, Holaliuin ?un< mitjeriro nihj n oniin nuricul.i uxor ruit.anKelicuH auleni»«rnio iiia-
ptM- hoc inlprohul.Con.siiloran» i^ilur iMitorporditio- ritun rx!»(ilit.Vir^o cnticipio», Pl pnni pMriuin virgo
niuiihniiiuiiip:cncria[)cr8orponlisfall:(ciatn,n)iin'hiM) pcrnianchiH, cl Kilius Dci ii lc dcBcendtit, ut rjui
lihcKirc dignatiis cst por utii^oniti Kilii Hui iiicurna- a^^ccn.-uruacriil cutii HUhliiiiituliHpotentiH cl clariiii-
liononi,ut(juoniam roininu por exhnrtnlioncm d.-ptno- tis bu.o gloria ad Oricntem.convcrtat gratiarn muje-
nitiiojeclii erat do sedihus parudiai,; er aalululionein atntis suie nd (>ccidentcm.Non tcconlundulaudilui',
un^oli ^^lori.MU iticrproliir exci|ioro immortulitatis. non pcrlurhotconcoptus.Nonestonirn istfconcffitus
Ucccpit l"]v,iinc.\horlalio initiiici,conrortuvil Murium neccHsiluH.sed Dei iriasliniatiilis poieBtas.Ve^tictur
aaliilalio Gahritlis.Nuntiat ungolu.- ul lallaciu dia- carne.et in luovirginali utero se rccondet.et Filius
boliiipslruatur:obunihratur Virgo virlute Altissinii, Dei lilius hotninis esse incipiet.periiianenasemper
nunliiinlt^ un^clo, ul tcminii dmlom
roparclur jam
quodiTal Incommulaliilcmnanviuoillumcrodinius,
d'-ccplaa Salana' nunlio.Incori uptibilis Dous carne scd miscriconlitcr assumon< quud noncrat.ut in tc
voslilur ot tlesccndil.ul per hanc secundutn homi- comprohondi po9.sil,(|uctn lotusorbis bajulare non
neiu Jesumasconderelvelu8homo,qui,rrucluincon- poliiit.Per hunc conceptum non niinorabitur virgi-
gruo guslaio.ad hanc miscriuni el convallem lacry- nalis castitas.sed magisin tc ampliabitur castitalis
luariim devenit. Lcgitur natnque quod cum mulicr inlo^r.las.Maler ("ondituris t-iCla es.ciim ipse esset
decepissel virum suum.dioluin sit ei a Domino: In ^ apud Palrem:el cum nasceretur ex te Matre maDsil
rft)/i)rt! paries filios,et (vi virum conversio tuu, el ipse apud Putrem.Seniper etiim cum Palre.quia absqae
dominiil<ilur tui. Hioc tria incoiiimoda paliuntur, princiiiio, non haltet initiutn temporalc. Sr^mpcr
quacunquc M.iriae virginilaletn non imilatitur:ac si enim cuin Patrc.qui permanel absque initio etfine.
01 Dominus dicercl:Quando ad virum convcrsio tua Facla es scala coelestis.virga Aaron prae caeteris (lo-
orit.servituli illiu8subjicieris;cumautem parturies, ruisti.id est prae cscteris virginilale dignasplenduis-
doloris et Iristiliio dctrimentu patioris. Ha?c autem li. Facla os scala in qnam gluria coilestisdesccn-
tria oxcludunlur u folicitato Virginis .Maria?, et non ditad inferiora, qualPiiushiunililas ad cojli subve-
taulutn ah ipsa V'irgino,sed ab omnihus qua'cunque heretur alliora. () nova et inaudita conjunctio l
suum Christo devoverint virginitatem.Venite igitur ioelTabiliset miranda permistioIQui enini omniaex
virgines, quaj Virgini virginitalem vovelis, vovete nihilo creaverdt,creHtiir;qui capi non poterat.com-
Virginicorporis inlcgritatem.quaj Domiuoillibalam prehendiliir ;
qui oranos diviliis aifluentes facit,
exhihuil castitutom.Quanti ergo ineritieaderaVirgo pauper eltlcitur ; Christus, qui perfectus est, eva-
ruerit.audiie.Non eniin tantum meruit allucutione cuari dignatur. Dicilur enim seevacuasse a forraa
angolica visitari.sed inira claustra vir^iiialis uteri Dcitatis in tempore, ut ditaremur ejusdem coelesti
illum comprehendere qui nullo ir.odo poleratcom- D pertectione. Ergo, iratres carissimi, Virginem de-
prehciuii.MaLLr nostra Eva Iribus malis aggravatur, precemur ut homiiiihus Dcum conciiiet, et terrena
beata vero Maria ab his e.\cluditur, et tripartita fe- ccelestibus concordet.Interveni.it pro prffiteritis,ex-
licilateltetatur.Saiutaiione etcnim angelica confor- orans Filium proluluris.O Virgo.danon tantumci-
tatur, conlortala bcnedicitur, et plenitudine gralias bumcorporalem,sedan|;elorum panem inlra tniute-
fecunda esse nuntialur.Sic enim scriptum est : Mis. riciauslradc.scendentem.facutlimean usFilium l»ei.
sus esf angehis ad virginem. Har\c esse virginein con- Inilium enim sapicnliae limor Domini. Si enim quis
fitemur,do qua in Isaia legitur:£j:iV/ virgade rat/ice timet Dominum.mandata ipsius custodiet deinde :
Jesse (id est, Virgu Maria), et flos de radice ejus carnalis purgatio sequetur,ut divini luminis radios
asceiidet, id est Chrisius. Ipse enim in Canticis can- considorare valeamus.ro;^tquainenim CHrnalispur
ticorum perhibet dicens : Ego flos campi. Et ingres- galio nobis (iabitur, illuminatio cordis nostri se-
sus ad eam dixif.Ave, gratta plena, Dominus tecum. quetur. .\udi itaque, et inclina aurem ad prece;
Benedicta tu in mulieribus,el henediclus fructiis ven- nostras. Virgo,quae merito a nobis laudaris, quoe
99 S. ELEUTHEIUI TORNACEXSIS EPISCOPI ICO
post partuni virgo permaneas a nobis venerari9,ora X <!"' propler salulem humanae fragilitatis ad exinani-
pro nobis D<'um,ul proDbeat consitantiam, largialur tioncmsponlaneamse iiiciinavit,obtulitquidein pro-
palientiam:ut concordia firmetur.toleranlia dugea- prium corpiis, non pro se, eed pro noslra redem-
lur,ut cum vener.t dolor moGroris et miseriae,cala- ptione, aelerno Palri hostiam veram, hostiam Ueo
milalis et trislitiae^uos Filio tuo unigenito digneris placentem in odorem suavilatis.Quoenim SHcrificio
praesentare.qni est unus t)ous:quem in substanlia vel oblatione cgeret, cum ]il)erabomni peccato, ut
UDum,in personis trinum confitemur^qui inomnes, Deus, existeret ? Qaodsiomnes percaverunl, etegenl
et super omnes.etin on:nibud nobis qui ex parte ;
yralia D^-^peccatisnamque et malis facinoribus hu-
exquiritur,cx parte autem cognoscitur:qui non vult mana scgrotavitnatura:ipse vero non ita, iicet
nQortem peccaloris^sed ut a via sua mala converla- gervi imaginem accepent, elmorlem spontanea vo-
tur.Ora,.it perfeclum luraen efficiamur ; ul collau- luntate ausceperit.De Palre D. N. Jesu Christi sen-
demus te in gluria Filii tui : cui est honor et po- tiebalDaviJ propheta cu m dicebtt: /{e^i^^ rnt/ii lasti-
testas, per oinnia sapnila Scxculorum. Amen. liam salularislui, et spirilu principali confirma me
ORATIO iJKATI ELtUTHERII {Psol.L). Pater enim principium omnium est, cum
ANIMAM AGENTI8 AD DECU PRO FIDE ET ECGLE9IA quo omnia Fiiius lecit, Rex regum, pater universi-
TORNACENSI. tatis^etrelormalor sieculi labenti?. Inter haec verba
i^
Catholica fides non tres deos, sed nnum Deum sancti viridolorvulnerumatqueaniini ipsumduriter
credit el confiletur^ndorat el veneralur.Unilas per- coarctabat.Quid tacerel?lmminere obilus sui diem
manet in Trinitale:pcrrectaTrinita8 consistitin uni- videbat,et ecclesias quas intra muros construxerat
tate.Deus verus,idem D. N. Jesua Christus, de Pa- lapsuras esse sciebal. Itaque cum fletu conversus
tre vero secundum divinitalem nalus esl;juxla hu- oravit dicens:
manitatem vero de virj^ine illibata genilus est. Ab Omnipotens, clementis^ime Deus, qui in tribns
utroque Spiritus sancius, qui corda incredulorum sanclts palriarchis tuis.Abraham videlicet, IsHac et
adaiinilionem veritaiis converti faciat,procedit Fi- Jacob,voluisti trina invocalione gloriosum noraen
liusperPatningenito.Spiritns sanclna a^qualis Filio luum inviicari.utperunigenitumFiliumluum Jesurii
ejn?demunigenito;Filiu9 8eternum lunien dcaeterno catholicae (idei cultores eximii agnoscerent, et per-
luraineprocessit^luccrnaindeficiensabilla invisibili ferte crederent.quod in TrinitaLe perfecta Deus sis
claritateeffulsit^cumVirgoMaria aelerni JudicisMa- Pater ingenitus,aequalis Filio unigenito.atque com-
terpraenuntialadeSpirilu sanclo concepit.el Virgo par Spiritui sancto : Pater verus,qui Filium verum
in castilatepcrmanens Dei Filium terris cdidil, et ante mundi consliluiionem et antererum slabilita-
post admirabilem partum in virginitate Consietens tem genuisii^qui Spiritum sanclum ex le proceden-
Christum Jesum divino lacle nutrivit. sancla illa ^ tem de ccelis ut corda discipulorum tuorum corro-
pronuntiatio angclica! Mitlitur an.-elus Gal)riel ad horaret, et nomen Christi hominibus clarifioaret,
Virginem myaticae reinesciam. Mater Redcnipturis Iransmisisli^cujus vera Triniias co )>«iptit in unitale,
ancillae assimilalnr^cum ab illa angelo rcspondetur; unaD-iilas pprnianel in Trinitatc,par Filio, sequalis
ait enim Erce ancilla Dommi, fiat milii secundum
: Spirituisancto.Nihilenim maju9tibi,nihil rainusal-
verhum /Muw.Igiliir Filius Dei caro lactus.ut Fermo teri.Esenim idemnbique Deu9,ubique tua mnje.«ta3,
angeli adiiDpliMctur, de gloriosa Virgine nafcitur tuum imperium, tua potentia, qui omnia ex nlhilo
divina insfiiralionc: in praisepe Jacitur, deinde pa- perUnigenilumtuumlormasti:quidP9cendensin ule-
storibu;' ab angclo nunliatur.Omnia regit regnaos rum incontaminatae Virginis formamservitutisnos-
in coclo, parvulusque Dei Filius jacet in praescpio. Iraedignatuses accipere,et perfectus Deus perfectura
A malre virgincnuliitur.ct a magis cum muncribus hurainem induere, ut hominibus snbveniret factus
adoralur.Qui ut liumilitatcm potenti.T, et inugnifi- caro,et nnn credentes ad viam veritalis converteret,
cenliam divinitatis sna; nobis oslendcret, omnia,ul incarnatus homo Qui post partum Virginibpuercol-
homo absqiie crimine,dignatus est po9si'lere. Pec- looalusin cunabiiishumilitatemconditionissibimet
calum non hal'nil,morteiii portnlit, ct nobis morle pxhibuit qui pasloribus vipilantibus, magisquo
:
sua vitam imraorlalis cxhibuit.O mira unigenitiDei D Elhiopia!slellapr.n'unteosten9Useslabanpelisgau-
nal.vitaflO mirandrt filii hominis pra^dicatio in- dentibu9:qiii tentalionesdiaboli et pro nobis oppro-
!
audita lanlijuvcnis sapientialProdieral in synago- bria cxteraque lorraenta sustinuil.ut nos a Ia;queis
gis Filius Dei, omncfqi.o scribag ct Ingis doctores visibiiiumcl invis^ibilium hnstium liberaret,nostro-
per 8pirilum Banctum coiivincit :non tamen ei ali- riimijiiccriminum maculasdetergeret^crucMpatibu-
quam Bccundum qiiod FiliuB Dei cs^t.eodcm Hpirilu lum pcrtulit,ut nosad gloriam cnelestis curije.qnam
infercnte virlutera. Filius enim qiii a:lerno 1'alri per Adam perdidimu9,renovaret et filius hominis ;
coaclerniis eHl.niincimim allcrius auxilio rguil, qiiia incarnalu8PPt,n( filiu.«>hor)inum filin9Deiccplc9tiun>-
pcrfeclns ept, ct in sa-cula sflErulorum bcncdictua. (]ue bnnorum pnrticipes facercl : Tibi supplico, qui
HapientessapienliaramiindoinauditamadTirantur. auclor nostraj resurrectionis exstilisti^ul nobis in-
Quam ol) cnusam Filium bominis Judo^i a Juda im- troitum coclestpm aperires.et imperium diaboli cap-
pio el scpleratisisimo Iradilorc tradilnm n.igellant, tivare9,elascondens inccBlumadmirabili virtutetua
et opprobriis insequuntur. Ilaquc Chrialua Jesus, captivitatera noetram duccres captivara: qui raorte
SRnMONKS. Of
IIH
luuiuorluiH viliiiii,olru|tlivmiM rO'l<li liHtMiirilrliim. \ mun.lnvii j.-prn.MH.. ur.,Mi i
miH.<ri...r.lll«r u|.|..>ll... ul iir||.ivit. Ju.l.fiii.|iir .li.r|..l .-
T.» iil.<moiil.w mv...n., l..
T..raur.Mi.^.i«K.ioloHiiH..niaiiliiiii|.t)lulinpii p»rviUlo noH errditn, <tllum v.rtullbuiol miraouht cradera
nuliliiniUH.ot mniiiii linltiluruln Maiir.lormnulioinnl
.iolmliB.IJiiuii ttni in Chriilo l-lliut D«l,'ju» icut iii
'
(loroii.laH.^ii- vurii.il.' rilnii. I»r| ...il .nvii.il. ili«: '.ri
iii.Hiiolulioiio .luMuoMiini roni.flrvoH fll ,
OvrH iiuHH |muculti. |ti<rHOiilo« hIuh r^l vlHiliiln.liniuil.^tniiii. Ii ,. jiit
l.hmrH i'l i'\ii.llii«.
.
oLHUl)»oculiirii»4,iiHtlur iiiulliiiiHiii^^riifriilii.iiomou-
Di-n» i.orrcrlu», ul oxliibtjrcl |.crr.'cUni ««lulcm ho-
Hcittul .luiii luili» 0H,l'ulcr niiHoricordi» niiniltUM.Kl do b|tlrilu Muncto nudiaiiiu*|>r<.|thet«ui
luiiiaH :iil
Drunlnm nl .lironlom Spirtfuin *ancliim luum tif
ol |)iolKliH;(lutor »oionliujolvoriluliH.llliHuiil<Mii<|ui
:
iMoiMilif^num rumulum luiiiii iih.juo m.I morlom kIu- iiufrnna me. TiMiionlaliH i|uidcm niOKiini cnt acpii-
ilii8olliiHLiLiuHinHoruliBiinl,l..>niK'>"i'«diil^!'>."'«5'l"" ""•> Kiliinn a Pulro, Pnlicm u Filio: H(tirilun) «an
HHiicliB luiH in horr.-iim luuiiidiKnoriB c.niKre-
cliim <|uu>i uun prorodrntcm ab ulroqun.lnncpiiru-
oum
UouH.qui momoriani iiipaiii liiliHoiiim l)cuH i!t incoiivcrtiltliHol iini.uMBil.ilinesl.
KHro.llliaotiHm,iiiiHHiiiic
.lovtilooi.luorinl,liir|;iii>ll.lom,r(.nfor Hmiciliiim.clp- KiliiiH, iit Hii|.ra ihctuni obt.irijuuliM l'atri : spirilu.*
Ihlo c.ulholicH,|.i() rc- HtinctuH ncc Hui.erior, ncc iitciior ipao eat, «.i par
iufnliHHimo l).'us,i|mililor pro
l'utri,iR(iuoli» Kilio,prni-cdcna ab ulroque:8pirilUM
limono Uhri!<liHnH dclcctHri.clomcnlla luu non i^no- ^
ral. Omnui siiiuilem nuila etnperlaiuul oculis tuis. Bancluiu umnipotciiHDcuB miailin inunduni,ut Fi>
Kooo nunc loiiipua roHolutionia mo;i' Hp|.rc|.iniiuat. lium HUiini clHrilicurct in^'onitu8 uni^cnitiim. Quii
.Ktcrno Pous.^iuid rHciam ? Milte mo ut j»c(|nHr Du- vcruCliriHtii.i Kiliiis Ooi humanu miraruli faci.bal,
vid diconloii.: Sicul cerfus dcsideral ad fonlcs ai/ua- loproaos curubat, mortuoB HUHcitnbat, ut cctcra
rum, ita desidcrut innma mra ad te, Deus. Et iloruin mundo inaudits, ci nd do.iionstrutionem Deilalis,
Silivit anima mca ad Dcum viritm quaudo ve- virtulo (.roprii SpirituR •alcbntiir.Hl) ipso glorificari
uil ;
:
uiaiti, rl ai'}Hircl>o ante faciem /)<•«? Si potcat lieri, dicchulur.Vcrumlnmcn non calidoncum allirn.ari',
pcrmiUo ino .issimilHri M. Joh.dicenli : Comparatus ciuod D.N.Jesus Christussil a Hpiritu auncloclarill-
sum luto et assiivilatus sum favilUc el cineri. Iii tc calus, ul polcqui pereumalienu virlulPiisusruerit,
oonlido, I)eu3 inous, lo quiero, to viderc dosidcro, et pcrcumdcn S()iritum virlulpm contra immundoa
i]i)oin sempiM' in lcrri» posiluscolui:cui me totadi- spirituH assumpserit; sed polius dobpmu.s confitcri
lccLione ilcvovi,l'bcrH mc.qui csbencdiclus insfccu- pjusilcni Spirilum pcrquem tam prfcclaru miracula
la pivculoruin. fecit.Afnrmare etiam convenitomni credenti,illuin
Kt mox, ilerum prorumpens in laudes Dei, ait ohlniioncm vel sncriflcium non pro se, eed pro ro-
Kiliuiu ilhiiu csse peihibet lidcs calholicii,cui per dompliune humanigi^ncrisobtulis-sePatri.cumnulli
meus es iu, ^ ol.latione eguerit.qui ppccatum incontaminatiis ne-
proplictaiu clainut Puter.eldicit: tthus
cijo liodie genui le.F.l iterum : Tecum principium ia scierit. Propterea credat et aHirmetfides catholica
die virtuiis tucc iu splendoribus sanclorum, ex utero vivilicalricemet propriam ipsius Verbi carnem esse
ante lucifcrumgenui /<'.Ipse esl JcsusChrislusnomi- factaiii.Vita enim naturaliter.ul Deus exislens.quiu
nusnoftcr Pulriicqu.ilis invisibilis.procedens do in- propriecarni unitus.est.vivilicalricem eam prolessus
de.-Btemo.immorLalisde immortali:
visibili.Mllerius est.Quia vero d\c\l:Amen amen dico vohis,nisi man-
quinaturum humanitalisuostrjB ju\ta subsislentiam ducaverilis carneni Filii hominis,et tiberiliiejus san-
sibimet uniens e.\ ipsucorporcaet virginali alvo su- guinem,non haliebilis vilum ,Tternam:Qcin tanicn eum
stinuitnativitatem Non quod necessario gioriosa illu utuniushomini^debemus cxistiiuare.Juxtanaturara
nativilule eguorit, sed ut ipsas nostric substanti<E enim suam quomodo posset esse vivificatrix curo
sanclilicarel primitias^quatenusetiam dura Christus unius hominis?Fi)giat infelix JudaBus:destruaturqui
curne unilusabenodicta Virgiue Mririaprocessissct; nativiLalcin Christi denegat haereticus. Coll.iudant
illa tuni miseru maledictio.iiuie adversus onine ge- Deumin personis trinum,insubsistentiavero unum
nus hnmanum prolala fuerat,cessaret,nec ulLerius Ueum fideles: quera miseri in ira exspertant poenis
unimas el inorLalia corpora morti destinaret.etque infernalibusdati,qiiorumfonsortiogaudentraalian-
ut verum esse monslraret,quod vocc prophetie (.rifi- D autem exspectactpro rerauneratione labo-
geli,justi
(lixerat Absorpta est mors in victoria.Ei alibi: Ab-
: rum,quorura collegio Uei firatuianLur angeli.adju-
stulil Deus oinnem lacrymam ab omni facie ipse est : vant illo cujus beneficia pr;estanLur inlirmis, per
Christus filius Virginis Mariifi,qui surdis auditum, quem gaudiura datur atflictis:cui sit decus, impe-
cificis visura restituii;siccispedibusmaredeambula- rium,potentia,cum Palre ingenito et Spiritu sancto
vit, daemonia effugavit, ventos et r.i.aria placavit, per infinita Scecula saeculoruai. Amen.
ANNO DOMINI DXXXIII.
SANCTUS FULGKF^THJS
HUSPENSIS EPISCOPUS.
EPISTOLA DEDIGATORIA.
/llnstrissimo Ecclesios principi D. I). Carolo Mauritio Le Tellier, Remensium archiepiscopo
ac duc', sanctce sedis apostolicoe legato nato, Delgicce secundce primati, prtmo Francioe pari,
capel/w regls pnpfecto, etc.
(i't ratio b''mficinrum ceiset, quorum nnbiUssimoe tucB genti debitnr sum, ea sunt in te, illu-
strissime arrhiprcesul, propter quoe hanc o/ierum sancti Fulgentii novam editionem tibi dicari
opnrtuit. Nam cum doctrinae sanclnrum Pntrum universoe te /autorem eximium adhuc exhi-
buisti, tutn pnrsfrtim eurutyi scriptis indiilgcre studio luo, patrocinioque visns es, in quibus
ex<tat\t disciphnoe monumenta. Idque adeo non usurpas vel captandce oblcctationis, vel
vetcis
innnis glnrioloe aucupnndoe studio, ul ex en maximoe utilitates in Chnstiatiam rempublicam
redundarint. yam exemplo tuo el sacrarum Littfrarutn amutores excitnvisti ad ecclesiusticoe
anXiqwtatis mpinoriatn vestigandam attentius, et pnstores animarum induxlsti ad priorum
Ecclesioe siPCulorum consuetudines curiosius observanda^. Neque enim sasis episcopaii muneri
fecisse arbitratus es, nec piovmcioe tuoe vicis, pagis, urbibus, tocii omnibus totics perlustra-
tis, et pastnnbuit nvibusque ad exsequenda rite Christianve pietaiis o//icia qua commomndo
swiviter, qun vehementcr exhortando cnmptilsis nec institudo apud /iemos clericorum semina-
;
rin, quos aleres de tuo maximatn partem, et ad rei sacrce ministerium per vtros idoneos cu-
rares informari nec sacraram cedium exo nntione, refectione, structura
; uec sublevata pns- :
sim familiarwii cqentium calamitate nec suhversis hoereticorum
; Sedanensium scholis, ei
ma^fistroriim in eis dorentium regaii stipendio, de ipsius regis concessionp, in doclorum
cathniicorinn alinvtnta ciniveno ncc denique ;
onmibus of iciis archiepiscopalis curce plenis^itne
defiingendis nisi tnam
: pro commisso yrege soUicitudinem faceres quodammodo perpetuame
et ad titos succnsores imitnndnin transmitteres, dvscriptis et cotnpactis in unum cnrpus, quoe
li^monsiutn dicecesi fx ins'itnto apprimc Christiann regendoe nccessaria judicasti. Nam coetera,
qitcr in lucn tntius regni qnotidie .suscipis apud regem Christianissimum, per eam qua polhs
usqurquafjue gratia ; apud hnminum
eruditurnm conventus. quos soepisstme convocas a/nid ;
cieri Oallicani comitia pro divinnrum rerum tuenla majestate, pro asserendis tcciesice Galli-
cana; jurihus, pro docfrinoe purioris deftnsione, qnid attinet cnmtnemornre, cum iVi oculis
omniiim vfrsentur ? Itnque dum illustrissimus Galliarum cancellnrius parens tuus in mnde-
randis per universum reynum judicits, principi ac cioibus fiietn npprobat sunm, quatn variis
maximisque puhltca; rei mini^teriis into vitoe decursu exercilam retinet etintnnum plenus animi
rohnrisque in scnectute sutnma dutn ilhistrtssitnus marchio frat<r tuus belli pacisque admi-
;
nistrandis rcbus pnternum in principptn obspquiutn neinnlalur, tu sacrarum continendis rntin-
nibns tnvigilns, ar potissimnm inxtitutis Eccleiitv ad antiqua' pietatis exempla revncandis. Hoc
agfbas nuper in (iaUicano episcnpnrum cnnvntu aUer pia^.ses constitutu^, cutn politicoe aucio-
ri/atis jttrn ad ecclesiasticce pntestatis mnmfnia en tetnperamfntn dirigebas aplnhasque, ul, ad-
hibitis cnutinnihiis, qitns cinn sutnma dirnidi grnvitnte nfferebas, neulrn qutdqnam alteri offi-
cere, ninhtn miittio pf<sspnt ndjuvari: qiiamplitrimum in eoq>ie et filii reverentts in sediin pon-
:
iifiriiim, et subiiti ohsrqui-ntis in regi'm animutn prcetiiisli. Fave igitur, illuslriss. archi-
prirshl, Inbori no*trn, ct htec npera snncii Fulgintii einrndnta rccens aique in Iticem denuo
prndeuntia nominis tui pnlrocinio tuere, hnc est, nssrre tiii suffrng ilione judicii, ejiLS doctri-
nam rpisrnpi, cujus npnslnhcum sludtum rehgionis augendo!, (xrmandoe, excolendoe, agendo,
sentiendoque imitari coniendis.
Tibi addictissimus ei obsequentissimus,
GUILLKLMUS DespREZ.
lo.n S. KlJl.dKNTIIIS lllISPK.NSI.s, IMIol.li.oMli.MA, 106
iMU)ij:(;(),Mi.iNA.
IMl.KIWTIO.
OinniliiiH ipiiiliun Piitnim «criplin oii iIoh inn»!, \ «ot lihcruiiutiKliUircm 'hjeclionettloefmrfipotnionei
ntnoiiHiio inriitrH voriluliH liil^uro pi<r%(rinf<nnt, i'()/i/i)('-rM..Vc iilijciUiiiiiiim (|iiii|(Mii iiilra tiiin bftrlm.
Koil HiiiHil inliiniiin i|iiinniiitin ;:ioliiliH hoiihiiiii ror- rli^H,liiiiii)l)>>ciirilui>;ronpijii!ii(iiii;n niliiloinioua Iiku-
iIiImih lo^ontiuni inHonint. lliuiilHoio t.inionon ullitiH lontm,pt tt(| Piilriim iiuporiorun) doclrinain cinci •.
proprin miigls liius illn riioriti(iinm KulKinliiyCujiin Illnc ohI qtioil illuinScriptuMiloi'uin,/>omi;iui crca-
ox Hrri|)tiH is CiiriluliH Hpinil ariior, «mi npirilii* vil iiu' itiiliutnrinnnn luiti um,nt>\\ ilc /i'tf-rna,n<'ilil4
uliorlnM oxuniliit.ut pfilus l)i>o plomiin nnn intrlli- tompurnli Cliri.iti ^oncraliono inti!iii)^'i;n(liiin docrt;
gna moilo, ncd HontiiiH. (|iioiii tnmon nunincuniiiiodapo^tcrioroHad a-tcrnuiii
AngUHtinidiHoipiilum BciiiH.nonmngis ox conBcn- Vorbi gonprutionwiii rcrcrunl,crei\n'li vcrbo non dc-
siono ilo^mnliim inmin o\ similituilino virtuliiiii, tcrrili.iMim llnbr.iM pulitiH fdincntijuod liab<<t editio
vnriiH(|uo in^onii nv mortiin (irn(imi'ntis;i[uibi>H illu Vulg.(tn,/>«mt(iiii i)otsi'(tU iiicinitiuin viaiuin *uurum.
totiim .AupuHliniim oxprcsHit. Huic libro .«-iibjungcinli uunt trcs ad Tranimun-
Knt ijuidom Au^UHtini stylus alii|unnto cuUii)r,cl dum, (]uoruin orcanioncm ipbO exponit in liininc.
n s;vctili stii vitiisinlnclior.rum Kulgonlioniin^itiam F(<'.ix (|iiiduiii rcnia ininislcr ncscio (juod Hcriptum
ctirr rtipril nl^Hlcrf^crc a.rculi stii situm ;)it idciiiin nd rulpcntiumn ri-jjcdcluloral raptim (ic rcHtinanlfr
iitrisntio mcnlis vigor.idcm nctiir.on, idciu spntcn-
p loRcndum.Hcu iiliandum iiolius, alntim^jue exlor.^c-
tinrum pondus, cadom ingcnii felicitas,cadfm in rnt huio tamcn ut quam primuin n Kulgcntiorc»-
trnctandis Srripluris diligcnlia, dc.xlorilas.nrilucn- pondcrotur rcx nibilomiiuis pcrurj,;cbat. Nunquani
tia, cailoin nioruni jrquitas, suaviUs.mansiictudo, comparatn eonccrlutio luit.Quis enim
ccrto iniquiurt
idoin carilatis ardor c.x scriplis cmicans, idcm pro unqiiam libro rcsponderc jussua eatcujus lectiono
voritalo zolu3. Neo dispnroa ulriquo hosles.Num ct prohiberctur ? Pugna; tamen conditioncm accepit
.\upustino rroquens cum Arinnis luctalio ruil.et Fult^cntius, ne, ut ipsc loquitur, aw/ /a.5/i(/io /umr-
Fulgcnlium h.Tch;crosis per totam vilam excrcuit : ilus, aut taciturnitd/is culpa cbilrictus putaretur. Et
cum Scmipclagianis orientibtis conflictus Augtisti- qii.TCunque ex 8ubit;tr;a illi lectione inmcmoriam
no fuit, cum iisdom adullis Fulgcntio,pari ulrobi- haisprant tribus iibri accrrimn repulit.
quo successu. A nentro onim hic error in totuna Ho3 quidam .\rianorum opiscopua nomine Pinta
comprcssus cst, sic tamen ab utroquc revictus et rercllcrc aggressu3,a Fulgent'oiteinegregie confu-
doprcssus cst,ul utrique tota Latinorum Ihcologo- tatus est. Cailcrum quoininus il!ud scriplum esse
gorum cohors scmper adjunxerit. credam quod hii.jtis edilionis p. 535 hunc titulum
Eum igitur cum inter Eclesias scriptores locum Pintam Aria-
prjerprt : Pro fidc calhttlica aiiversm
merito Fulgcntius obtineat, mnltis ecclesiastica- «um.multa itip dcdiicont. Primum quod ntillahio
rum liltorarum amantibus a<gre crat ejus opcra ^ Pintae,nec librorumadTra^^imunlum.ncctotiuahu-
tam incurioso ndhuc habita, ut alienorum potius jiisconcerlationis mentio. Doinde quod illa quain
scriptorum acccssio fuerint quam inproprium col- afTert oixooujicj intcrpretatio Fulgontio Graece noa
locta volumon suojuresteterint.Quod cum einenda- lcvitcr erudito non satis convcnit. Itaque longe
tuin cuperet vir clarissimus,de tota Ciallia ac de lit- probabilius tun^ Sirmundus tum alii hoc opus Ful-
tcris prajsertim bene meritu.<,novam Fulgentii edi- gentio abjudiciint, tametsi illud et in Arrica et in
tionem,proeaquapollebat auctoritale.quamprimum persecutione Vandalica scriptum constet.
adornari prsecepit.llsec illa est quoe nunc in Inccm Non multo post Arianorum invidiain Sardiniam
prodit: in quam mihi eorum qui editioni prmrerunt iiorum pulsus, libros ad Monimum aggressus est.
roj^atu aliquid prceraturo nihil potius visum est, Erat is ex prsecipuis ejus amicis, virtutia etiam ac
quam uteorum qua; supersnnt Fulgentii operum crudilionis landc prffistans. Al cum in sancti Au-
brevem quamdam seriem instituerem, eorumque gustini doctrina rudior esset, in eam venerat opi-
occasioncs ct arijumenta strictim exponerem. nionem,ut ad bonum,sic ad malumhomines a Deo
Fulgentius igitur ex regio procuratore mona- prredestinari, in eamquc sententiam quaedam Au-
chu3,tum monasterii prseposilus,deinde presbyter, gustini loca torqucbat sed Fulgentio plus quam ;
mox episcopu8,ac continuo cura aliis .\fricceepis- D sibi credens, rem lotara ejus judicio permiseral ;
copis in Sardiniam relegatus; atque inde aTra- enixe rogans sentiendum esset
ut quid de ea re
simundo, nescio quem litterarura araorem pra se prsescribere non gravaretur. Id Fulgenlius primo
ferente,ob singularem ingenii eteruditionis famam libro luculenlerexsequitur.Negat ex Augustino ho-
revocatus in Africam post primum illum e Sardi-
: mines ad malum praedestinari.cum Deus haec lan-
nia reditum,pro Ecclesise tum defensione.tum ins- tum prfedestinet qufe ipse facturus sit ex quo fit ;
titutione varia scripsit. ut sicut mala fac^^re a Deo alienum est,sic item ad
Prima ejuslucubratioeavideluresse cnjus inhac mahim prsdestinare;sed quiamalorum poenamalum
edillone hic titulus esl:SanctiFulgentii contra Aria- nonest.sed malipotius medicina. ad poenam recte
Patrol. LXY.
S. FULGENTIUS IIUSPENSIS. 108
107
\ uon terteris, ci munlum mUcmmcndo calcas, a quo
hominesdici prsdeslinatos docel.licclDcus ad
cul-
Cumililigerescalrabaris.Quamviscnim Christus xqua-
pamneminem prwdeslinet. Alque hoc primi libri
C3t,quem de Pr;edcslinalionc librum lilcr sit pro cunclis fidclihus mortuus,et pequale cunc-
argumenlum
nonnulla.toti tis bencficium redemptionis impcnderit, dicenle Apo-
Fiorus appellat. Secundo pratcr alia
nec verum esse slolo, Quicunque enim in Christo baptizali cstis,Chri-
Trinitati sacrificium ducet ofTerri,
slum induislis; non est Judxut neque Grxcus,non esl
quod Ariani pertendebant soliPalri sacrificari.Ter-
refcllit argutias. servus ncque liber, non esl masculus neque fcmina;
tio vdirias eorumdom Arianorum
a Mo- omnesenim vos unum estis in Christo Jesu : lamen
Dc Remissione peccatorum libri duo.his
I
convcrsio votentium sxculi multummilitat acquisHio-
nimum subjungendi sunt.quos in exsilio scriptos
veniHra pec- nibus Chrisli.Sicut enimmulti fralres,amici,clientes,
claret ex ejus Vita. In his Fulgentius
Ecclesiam a Deo concedi docet, ac subdili,noti parller et ignoti, talium auctoritatc ad
caiorum nec extra
spatium agendaj mundanx dileclionis excitantur ardorem,[el eo magis
necexTa vitam;3olum cnim viloc
igne sxcularis concupiscentiae succenduntur,quosubli-
cum fruclu poenitcntiae a Deo prseslitutum.
palet qua tnes sseculi dileclione mundana lihentcr caplivos tcnc-
De ea autem venia loqui Fulgentium
ri conspiciurd, ita quotics ille qui respicil lerram, et
quisexinju3tofitju3lU3,exirr.piopiu3.C,^terumulrucD
quaedara temporaria; facteamtremcre,quiiangilmontcs,ctlumtgabunt,dum
1u«lis po«t hanc vitam pffinae g
terrenis rebus inlenlacorda misericorditer respicit, ct
exsolvends supersint.quarura liberatio prccibus et
Fulgenlius ncutram considerulionc judicii sui tremcrc compellit... in ta-
bonis operibus impetretur.id
lium tremore plurimi conlrcmiscunt,ct in taliumcon-
in partem attingit.
versione mttlli ad sub.ndiummisendionisdivinai con~
Ad idem gecundi exsilii tcmpus referrideberitva-
fugiunt. lla fil ut quisunl in culminc constiluti, aul
riae epiatolae, quae hoc
ordine scripta; videntur.
Probam Ro- plurimos secum perdanl, aul sccummullos in via sa-
Primo loco coUocanda cst quam ad
lutis acquirant.Magna talcs vcl jcnamanct^simultis
manam virginem dedit.et genere et virtutibus cla-
familia, in qua tara prxbeantmalx imilationis laqueum,aut gloria,si rnul-
ram. Erat illa ex Aniciorura
tis ostendant sanclx conversalionts exemplum. Ncc
ProbK noraen frequens quam
con3ulatus;i»pretisque
fueratdeliciis.virginilatera Deosa- minus notanium quod habetde duplici su-
idera
quibusinnutrita
modo perbia. Damnnbilis c.f/, inquil,con/j5 humani supcr-
crarat, Roraanisque
puellis non caslitalis
humilitalis exeraplo, hiaqua jacil bomo quod Dcus in hominiOus datnnat;
laude prffilucebat, sed etiara
sed illu dcteslabilior qua sibi Iribuit honto quod Deus
quaruravirlutumstudio,sspecumFulgentiocgerat
aliquid sibi tum de
hominibus donal; damnabilis quisubstantia sxctdi
per qucmdam Dei scrvum ut
scriborc dignnrelur. '"«/' "'«'"^ fed damnabilior qui spirittiaUbus donis
viVeiVilate tum de humililate
fratribus obsequi so- ^ superbtts cffcrltir.
Paruit Fulgentius. Chrislo in
traclutum adProbam ins- Ro.iqunrum Fulgontiiepislolarum tempus incer-
lius eldeislo ar-umcnto
tum.illiusquc praese.rtimquajprima censetur.Cujus
lituit epistokrum quidem censum relalum.scd
in
appellat. argumenUim, satis perplexum. Nupla cuidam viro
auem' tamen ipse libellum
mtilier accepla, inquit Fulgentius, in gravi raorbo
EiusderaiterahortatuduosdcJcjunioctOratione
esscpu- manus impositione.pccnitentiamsccundum morcm
librosscripserat: quos quidam nihil aliud
epistolam, quae dc Oratione et
quam quartam quem habetChristiana rcligio percgerat.cuipoeni-
tanl
At lUa tentiaj anncxum erat continentiaB votum, a mariti
Compunctione cordis ad Probam inscribitur.
tamon voluntatc suspensum. Id viro adhuc juvcni
cum in explicanda Chri^tigralia.humililateetcom-
cordis iola versctur.ncc dcoratione
quid- scrupulum injecerat,de quoad Fulgentium relulit.
punctione
quam separatim habeat, horum librorum titulo (ic Nodum ergo Fulgenlius generaliductrina dissolvit:
respondet. Nec mutuura consen-
a marito nec ab uxore citra
Jejunio scilicel ct Oratio/je non satisapte
Galla?nomen,quam ut aFul- sura conlincntiara rilcvovcri possc.C«lcrum sicjuis
Non minus illustrc
sanclo Grcgorio vovcnti con3cnscrit,ci mutandi propositi jus non cs-
gentiolilteris compellatam, sic a
sc.praestaudumqueprorsuscuiijueessequodDeopro-
laudatam non improbabiliter Baronius exislimat. --.r r . r - .
Symmachi consulis filia.ct consuli nupta,mox D miscrit.aliiiualicet neccssilatecorapulsus-.necaliud
Hjec
intraannura.vidua.raundi illecobras semcl cxpcriri tunc contra carnis tentationesremcdiura.quam pre-
mcdicis, ct si cum,et strcnuaj contra concupiscentiam luctJB.Ncc
Balis habuit, ac dissuadentibus licct
contincntiam seiiueretur, nb nimium calorom,bar- dcfuturum divinilua auxilium ubi plcna fueritcon-
frustra minantibus, stalim a viri morle tinentiae voluntas, ct ab orationo at^iue operibus
bam non
monaBlcrium se abdidit :quo coniperlo Fulgcn- bonis non dcstiteril vera cordis humilitas.
in
oam ctdcvirin.ortn consola- Subiiciciida huic vidolurcpistola ad Eugyppiura
tiu9 scriptia ad iitkeris
tu* esl, dc viduitalis etatu ct olficiis
crudiit. sivc Egyppium nbbatcmsimul ctprcsbyterum non-
anlorc Theodoium Romanumsc- nullis lucubrationibuB ciarura. Ab hoc acccptam
Siraili cnrilalis
bencdiclioncm, hoo ost, quoinadmodum interpre-
natorem el conaulcm, qui sajculi fastum Christo
po3thnbucr«t;in8aiiclopropos lomuIlismoniliBCon- lor; miinusriilum,multa Fulgcntius grali animi
firmnvil.ExquibuRislndm-iritocommcndallJaronius.- testificitiono rcmuncralur ct mullo caritatis ar-
;
Multumgau .coquodjam sxcularisdilcclioni^nejcibut dorc succcnBua incommcDdaDdacaritate totus cst.
lou PUULEUUMKNIA. ItO
lCpiHtola al ViMiitiiliKin oxlfrnaiiiol i^iinliiiii l''iil- \ cxii^'itiitu,lun(utiii|uo ti')ij
'
fl,
Kuiiltu rutiiiniiiicuiuuiluiii Ji.iiiili luiuiliuritaiiiiimoi niibJuuiinu II p()tilitlu>< " %.
liUrt uuiico!«HU ufl.lliio pccoulapiiHl liu|itiHiiiuin coio- loriii uavotiHii,iutiu>t>|ii .-«v
niissu puuiiilnnlia ilolDri poKHudooul.nil Hpoiiivoiila'( buluHil.lllud Imiluiii olisorvarnnoatriett iniliiuli.
HUil piiMiilnntiat ciiiijuiinluiii lii)rliiliir,vHri|Hi|uu iion ^^cyth.iHni '•itiiniuiibi Kni ,
i,^
mmliHuil piniiitiMUiuiii vdcui I ol ulli('i,iii(|uibuHCur- <'piHCiiporui...v.. .t.iiin KurdiiiiuoxHMM.nuifii Mir«-
puria inliniiilutoH tioii poslriunu Iucuohho, ul (|ui, ^iu Hibi ciinoiliaru hIuiIuihho.
ahuttnmlo sauitate titfirmitafcin iiobi» pepertmu», per llui|uevurluntounnu5JO «ufi^l reddita eit I*elri
iii(innitiiti'in snitit(iti$ brnrfiria repitrnnns. diucoiii otHociorutiiojiiH iiomino.Dulmno.Kiilfr. nllo
Kpirtlt)liHucconsolur lrurtulu^*uil |)()n:iLiitiiiioi'"l'lo c;rloriHqui< conruBtDriliUH in Sardiniaoxiulunt;ltuii,
CuJuH occuHio riiil propo^iilutii illi uli AriiitiiH org'!- i|iui'duiil cxpo^itiu lii|i'i ud rpi.^lnlni u.iidntli CHMCin*
lurtiluni (|uo Putrciii iiiujoruui.Kiliuiii tninorcin ulti- iiula.aildiliHprccibus,ut AfricaniPutro.^ quld do to-
cerulondebanl.ln hoopriniutn luuilat prohnlquc Kiil- tuliaccuntrovcrrtiuBcntircni rotcribcro diRnarentur.
Rontiua nuoil.olsi ci non/«<Ti7 rd^poudfuili /.icu//(i.< Alquo ntquu do ro ai^crrlur plcniii» noHnciil, •uani
i'tTi/(i/(.v /(iwi«'H finna crrilttlitai i»i corde i/miuj /a'/'- ipHi hciilrntium do (JiriHti tuiii pcr«oiia,tum gralit
tnanserit.MoxrKloincalholicutndounain tribuDpcr- n accurutu oxpununt, furmulam unuj Trinilale fnssui
•onianuturu.doindolncuniutioniHiluclrinuinrpjuclis esl a culuinniiB vindicant;po4trcmoPclngium,C0Dlo-
erroribua luciiloiitcr cxponit. stiiim ct Juliunum aimul(|nc I''nuati iibrna analho-
Nil ootnniodiuB liis cpislolis subjici pulCBti|uuin iiiulc percelluiil.
truolulusa i''ulgonlio,in cuuaHMuxontiuna cluboruti: NondofugoruntArricaniPntreBdoflde inlorrogoti
non illiquidoiuunolotnporoncccontinentor scripli, de liderc8|)undere,9uum({ucde propoaitis quKetioni-
80(1 proptcr inuicrifo conjuiiclionctn miniino scpu- bus sensum cxpromerc.Ac do Incurnationequidcm
rnndi. Uorum arji;utnciiluin o.\ islius controvcrsioj prajclaro 3ubtiliteri|ue di.«putnrunt,de illa vcro for-
hieitoriu pctonduin, o ({ua hic pauca libubimus. iiiulu,u/Ma- de Trinilatc passus f.t/,minug acule,cum
Ouia isto Maxentiusct cujus lucrit upud oruditos cjus loco, quaai cjuedem sensuB, hnnc locutionem
non salis conslat.Noiiueenim aiulicndus Usseriua, usurpent, HH(i de Trimtatc pcnvnacrucifixa rW;quam
qui illuiu euindcincstic vuUcuni AnliochcnoJoanno tanicn ita scnsudivcrsnmexistimabantqui huicfor-
cujus Gcnnadiusin Calalogoineminit.cuin ncc aetaa muhc nnus de Tnnilate jiussus esL iniquiorcs erant,
utriu8((uonecsententiaconveniat.Monachorumcerte ul cum illam admittcrcnt, banc fundilua rcpudia-
Scythiiu dux fuil sivc dofent-or.iisdcm quilius illi scn- rent.
sibns implicatus.non tamcn Soylha:eam ciiima se _ Atqueulmonachorum?criplio inagna cxparte jn
opinionom ipsomclamoliristuduil..\bbalis sibi no- explicandograliieprajfleslinationi^^que. mystcriovcr.
mcn et lilulum sumpsit.at id adversariis suis non subai ur,sic Africanorum
patrum responsio in iisdem
pcrsu.isit,quitacilumab ipso monasteriisui nomcn capitibusconrirmandismanicndisquoraultoest.Oaod
itemquc abbalissuhquoprorcssioucmcmisiesol in- utriqueoadecau3nopportunumncces«ariumque pu-
vidioso olijecLavcrunt.In Occider.tcccrLenalum aul taverunt,quia,(lelatisConstantinopolira Fauslilibris
educatum stylus arguit non plane rudis,gonuinam magnaehincintcrtnultoaexort.Te lilea crant:duraalii
istius acvi Latinitutem rdrercns. Augustinidoctrinamquasinovaminauditamque re-
Iniiuxerant autcm sibi in animura illi monachi spucrent, alii, in quibus monachi Scythae, strenue
Scylha> eorumquefaulorMaxentiuSjhaeresiin Neslo- illamdefenderentFaustumquevehemcnleroppupna-
rianamet Eutychianamnon satisexcludi posse,nisi rent.Ea vero dogmata quo loco habuerint oslendit
unus e Triuitate passtts asscrereluv. Multos tamcn totius responsionis clausula, in qua sic loquuntur
offendit hujus locutionis novilas,nec couciliorum, episcopi : Hujiis prxdestinalionis verHatcm qua nos
nec Leonis Magni,nec ecclesiastici ususauctorilate antc mundi ronslilutioncm prxdestinatos in Chrislo
nixa3. Brevique totusOriens in partes scissus,hanc teftalur Apostolus,si quis detrectai cordis credulilate
formulam probantibus damnantibus. At
aliis, aliis
rccipere,veloris confessione proferre,si ante uUimutn
nihiIoscgniusScythivmonachi,nihil de vehementia " diem vilxprxsentisimpietatis sux conlumaciam.qua
remittere, instigante Maxentio, prajfervidi ingenii Deo vivo et vero rebellis ot>sistit,non rtbjccerH,mani-
viro,et inquo moderationen: nonuiilli desideiarunt, festumest eum non pertineread eorumnumerumquos
jurean injuria,nihil definio. Dcus in Christo ante mundi eonstitulionemgraiis ele-
Itaque primumadlegatos subidtempusConslan- git ac prxdestinavit ad regnum.
tinopoliraab Hormisda Romano pontilicemissoshce NecsatisfuitScythismonachis hanc ab .Africanis
causa delata,mox a uionachis illos causa; su;» ini- episcopis5criptione.Ti(licuisse,sedcura nihilominus
quion^sexpertisRoraamadipsumHormisdam trans- Constantinopolihaecontcntioneseffervesce.f-ent^ipso
lata est,missiqueea de re Romam a nionachis le- Fausli libros ad eos tuittendos curaverunl.Quibus
gati,quorum Petrus diaconus fuit. Fulgenliusegregiamresponsionemopposuitseptem
Non esthuJuslocireferrequemexitumRomaemo- libris comprehensam,inquibusprofundam viri cal-
nachorum legatio habuerit,quovepactoillorum do- lidiiatemdetegebat,elinfestacatholic3efideidogmata
ctrina tt formula ab llormisda primum nonlcvilcr pondercScrip'urarum ao Patrum elidebat.Athujus
111 S. FULGENTIUS RUSPKNSIS. 112
praestanlissimi opcri3,et inlorFulgentiilibroslonge A 7""^ fimilis tnilii dala est niictoritas dignitatis ?
pnecipuijacluramlandiudolebunlecclesiasticacerii- Aut vel ipsa saltr.m conversationis innocenfia talisest
ditionis amantes, quandiii tanlo et tam expetendo mihir
thcsauro temporum injuria fraudabuntur. Superiorcs Fulgcntii lucubrationes ul poluimus
Vix hoc labore defunctus erat Fulgentius, cum cerlistemporihusassignavimus.Sunt aliajinquibus
Trasimundi morte.quaeanno 523c9ntigit,episcopo- idemproestare nonlicuit.inquibus primum occurrit
rum Africanorum mutata sors est.Ensenim Hilde- Petrum. Eratautcm
cgrcgiii? traclatus de Fido ad
ricusin catholicam fidem propensiorabexsiliorevo- Petrus non diaconus.nt perperam in titulohnclenus
catos 3edibu3sui8restituit,acnovorum ipsisepisco- diclus es(,nonmonachiis,iit a Blondello(/)f /'rjwic/u
porumin demorluorumlocumsufficiendorum facul- p. 'll^^primum.post incaute a Noricio creditus est,
latem concessit. ?ed vir militaris.qui Hierosolytnam profectiirus,ct
Hicreditus aliam Fulgentio vitam.oliorum iabo- ne quid sibi hajrcticirpravitatissubreperctmctuen?,
rum occasiones attulit. fidei regulam a Fulgcntio nngilarat.Hujus ergopie-
In his primum obtinent locum tres de Veritate tati morem geslurus Fulgentius,sed lemporis cxclu-
prccdeslinalionis et gratiaelibri ad Joannem,credo, sus angustiis.post ubcriorem de Trinitale,Incarn.v
Maxcntiuin et Venerium Constantinopolim niissi, g tione,angelorumethominum creatione lapsuqne.ac
quorum tertium Chilfletius Jesuita.vir delitteris sc variis aliis capilibus disputalionem ;ad extremum
doFulgentio prseserlimbenemeritus.primuspublici fidei doginata iUiidragiataarticulisastringit,quibus
juris fecit. quisquis obloqui ausus fuerit, eum pro h;crelico
Addiderunt episcopi anle cxsulc3,tum vcroinpa- hfibondum dcnuntial.HffC illa rpt,opinior,fidci rc-
triaui reduces, egregianiepistolamadcosdem Joan- giila quam sibi a Fulgontiomitli Ferrandug postula-
nemcl Venerium,in qua prgecipuaChristiant-egratise veratjCt qnameodcm nominedcsignat Isidorus.Diu
dogmata ad Augustini n.entemelplaciladiligcnter tamcnillelractatus Augustinioperibusadmixtus est
cxponunt; hos autem libros in conciiio Parisicnsi at posimodum variisargumentis ac prjcsertimstyli
anni 82.3 et Aquisgranensi anni 836 laudatos re- colore Fulgnnlio cruditarum consensu reslitutus,
peries. imo sub cjus nomine dudum a Bertramo laudatus
Ex prolixo in Fabiauum opere duodocim libros est. In scriptum putat Norieius.propter
Sardinia
complexononnulladcnumcxccrpl^.sed longiu?cula eam quam in opcriscalcchabetpersccutionum mcn-
Chilflclius edidit.Erat aulem Fabianus non medio- tionem ;sed non satisfirmaconjcctura. Potuitcnim
cris nominis Arianus, qui cum Fulgcnlio alicub' ct prajteritarum mcminis3C,et futuras animo pra:-
congressus.sparsis super eo colloquio falsis rumo- sagire.
ribus, eorum refellendorum ipsi necessitaicm at- Inccrlitcmporis traclalibusaccenscridebent tum
tulit. Felicem notarium, tum de
lihclius dc Trinilatc ad
Ad idem tempus refcrri debet scriptus ad Viclo- Incarnatione Filii Dci ad Scarilam.
rem libor adversus Fastidiosum. Hic quondam ca- occasionem dedil Fclicis postulatio, qui
Priori
thoIicu?,imomonachu3,etin monastorio presbytcrii h.TPrnticnrum convictui ac?ermonibusexposilus,ncc
di^nitatcm adoptus.carnis illecebris turpissime vi- snlis ad iilos rcfellondosinstruclus.a Fulgentio do-
ctus.profcssionein primum,mox lidem quoquepe- ccri voliiit quo pacloillis reslsli possit. Cui tampio
nitus abjecerat.et ad Arianos defeocrat.llujus orgo desidorioobsecutu9Fulgentius,nonmodocathoIicani
sermoncm sibi a Viclore missum refcllens Fulgen-
de Trinilate fidom adversus Arianorum argumonlu
tius noutiquam consequcnsesse ducctex essenliaii
egregie dofendit.sed dealiis qnoquefidei capitihiis
Patris ot Filii et Spiritus sancti conjunctione.ut si-
pr.Tclaredisscruit.In hocoperocujusdam Patrisloca
mul cum Filio PateretSpirilas sanclushumance 30 tacito nomino laudata reperics,quorum pleraque
naturae copulnrint. saltcm Aujrustini sunt.
Postremus Fulgcnlii labor iliecst quo Rcginico-
Alterius opcris argnmontum sic narratipso Ful
milis rogatuduo cxplicare statuorat :primumquid
|v t^ontiiis.ipsitismet Soarila' vorbis .7)«^ ail mensnni,
decontrovcrsianuperiiiter Alcxandrinos Eutychia-
inqytW, ChriUiarirafliolicT Errlrsix filii Evcnli deDri
nos cxorta scntiondum esset, utrum Chrisli corpns Inrarnnlione Uicutio nasrerctur ,unus ex convivis hcr
statim ab Incarnatione corruptionis oxpors cxsli-
de hinirnationc asstruit, quoniam non Deus Palrr
lissct, an tale dcmum post rosurrcctionem faclum
rariirm itirlnil,scd solnm Dri Filin<!. El alius di.ril :
fuisset ;dpindc quid militari viro servandun) ad re- carncm
Ipsr Dni^ qui unus cst in Iribu^ dignalus est
tincndam colcndamqufi in co vit«> genore pielatom. assumerc,ut nosfram servilutem,qHn per Iransgressio-
At nccdumabsnlutapriorihujus operis pnrte adcoe- nrm patris noslri Adwohlignti drlinclamur,ad lilKr-
Icsto regnum ovocatus ost. tafrm /irr^Hrrrr/.IIujnscnnccrtationis arbitriimpla-
Po8toju3mortem(itanagilante Rogino)Ferrandu8 cuitolit^iFuI-icntiumquemafnuonti luminedonatuni
diaconua inchoatum opus absolvit.multis prius in- novcrnnt.Addila estaliade viliumet noxiorumani-
dignum scprofessuaqui Fultjcnlii succcssor haboro- mnlium.qualia sunlmusca; el scorpioncs, procrca-
lur..Vun'/HiVi, inqnit,A»r rrplrlus tum sapirnlia sinil tinnn qn.Tstio, qiinm convivnrum nonnulli Dco nb-
illcySnnqnil cilcn milii JacuUas clcqnii? ^un- judirabant,nlii assercbant.
ii:i PKnl.K^iOMKNA, 114
I)o iitriii|(io or|^'o capiln iiniiiiliiro Kiil^riiliuN iIih- \ Iiiuiin |i. .'iTJ.olouaula liii voriiiH eipmim,
|iiilal lioii tiarlatii (Uii liliiliiH oHt <lt} hiiartnitioiie et uii /'iiMti/iui/i,AuKUitliniini iinrn rt'il<.lct:no(ti!. ..^....-i
rilium nnimntiuni Au> lort^ iul SiiiriUtm. lllu uilnii Ful|/t'iiliii;n«a iIgiii i|ui do lalr<iiir,p r<'>7,
Ouiu HU|iiM-Mii)t ail Kcrraiuliiiii illiiciiiiuin r|iliitolii) ol i|ui do Pontftconlo insorihilur, p.
leu litjri,(|ii()riiiii |iriiiii> l''iil^iiiitiiiK rM»i|ion(iol |iro- lioiluohiiM ud culooni aditiltn.p '•<>'«, <i(ii<l •aiiliin-
poHitiH II l<'i>rraii>li) (|iimHtioi)lliiiH do i>orvi .T'.ihio|iiH duiii pcciiliuri nolu loclorcin tiioiiurri] i|iji huic edl-
|ia|iliHii)o.lH oiiiiiiliiis (atoiliuiiioiioruiii oIIIciih o^rc- tiuiii prfrruiTUiit.
^'io runctuH.iiiox lolhali inorho oorroptusin nxlrumo In upponiliconi conjcrli nunl varii, (|uorum noo-
[loiio halilu ati lju|iliHnii iucuiu lioiuluH cnt, ihii|un niilli AuKUitlini tinl,(|ui<luiti Chryiiulogi,alii anliqui
t>ino V(i(*o, nino inotii, iiiii)istriH i|iia.si iiro inrunlo utictoriH Arricuiii, hoij pcrpuruin oiiincs Kulgcntiu
roH|)on(lonlil)UH,ii)ct)touhuoiitiHHiiiiuHliu|iliHiiiuiiiac- trihtili.
coporut, Htutiini|uo aino ouchariHlio) parlioipatione MiruH purro pugnus i;dil ThiM)|ihiluH Ilaynaudui
oxcoHHorut vivis.Hino duptox Forrundo Hcrupulus ut lilirtim do PrindoHlinaliono ot(!rMliain iipp<;ndi-
uliortiiH nst.Priiiiuii) un uilullo suriicoro (iti Hultiloin coin pridoni conjcclutn a-^sorul l''iilKi:nl.(i, ijuaHi in
poasct ulitnu coiilossio ; licindo un (jui ucccplo au- Sardinia Hcripltiin.At potior iiiulto lk>IIarmini,l'os-
cranionlo huptiHiiii mortia velocitute pra'ppditi car- ii
sovini, Lovuniensiumque docloruin aucloritoB hoc
iiomDoniini iiiunducuro non potnerunt,8ultiti8Com- optis Fulgentio uhjudicantium,imn suHpocti aucto-
potOS CHSO |)t)9H(Mll,CUI)l nolu lidclillllS CHSCtlt vcrliu ris fiHuo contcndontium.Purum ccrtc vorisimilc e»l
Sulvatoris.iVii/ inunduraveriiis luirnfin l'ilii hotnini^ ut post librum hoc titulo 9criptum,tribuduliia a so
el bihi^rilis ejns sanifuitietn, non lialiebilis viiinn in scriptis cuindcm pcne titulum indidisecl.
i'(i6«.l)ocori ergo sludobut Forrundus Buporistoca- Ex his colligi licet FulKcntii opcra tritariam pro
pilo.iWiM»! noceal, <iuanlutn noceal, an otinnno ni/iil triuin tcmporum ralionc dividi posec.
notwai, si quis ba}>ti\a(us in noiniiw irinitalis sa< ro l'rimum tcmporis spatium iliud esl quod a primo
cibo potuijuc fraudctur. in Alricam ali exsilio reditu ad sccundum exsiliuin
Duplicom huncquiEstionoin soparutimI'\ilp;cnliu3 nuxit:huic assignanda suntox ante diclis opera se-
Pxpondil:uc priori quidem rcspundct.sincoruui hap- quciilia ;
fisini dosi.lcrium prius habilum sulliccro.duinnio- Contra Ariano3 liher unus,ad decem objectiones
do uiihuc vivo, tutnptsi niliil scntienti, baptisnius deccni rcsponsioncs continens, p. 51.
conferatur; ultcri vcro.nemini baptizalorum fraudi Ad Trasimundum libri tres, p. 69.
osseqnod mortepraiventuseucharistiaB parliccpaes- Secundum spatium totum secundi exsilii tempua
so no(iuiverit,cum per ipsuiu baptismum.si minus complcctitur : cui ascribenda sunt opera quaj se-
sacrainentOjSaltem re sacramenli donHlus sit.t^um '-'
quuntur :
enim vim esse liaptismi.ut corpori nos cujus caput Ad Moniinum iibri tres, p. 3.
est Christus inserat,ac verum ejus membrum efli- De Reiniasione peccatorum ad Euthymium libri
iat:q(Ke incorporatio ipso eucbaristiffl sacramento duo, p. 360.
signilicctur. Ad Probam epistolaj duffi: quarum prima est de
Altero ad Ferrandum scripto, propositis ab ipso Virginitate et Humilitate, p.I63;allera de Oratione
quatuor de Trinitate quajstionibus respondet.et uni et Compunctione cordis, p. 177.
de duobus ealicibus in ciEua datis:quod propterea Ad Gallam consolaloria de mariti Morte et de
de Quinque Qiuestionibus inscribitur. Statu viduit.itis epistoia una, p. 151.
Atque hfflc de Fulgentii scriptis quae librorum Ad Theudorumde Conversione a saeculc epistola
aut epistolarum nomine censentur.Addendum ali- una, p. 186.
quid de sennonibus quos magno numero vel scrip- De Conjugali Debito et Voto continentiaB una,
tos ab eo.vel dictalos oportuit sive ab ip3omet,sive p. 14 i.
ab atiis pr(.>nuntiandos. Ad Eugyppium abbatem de Caritate una, p. 182.
Ex eorum numero sunt qui has inscriptiones Ad Venantiam de Recta Pcenitentia una, p. 190.
proererunt :
f) Tractatus de Fide ad Donatuin, p. 197.
De Dispensatoribus Domini, p. 546. Fulgentii et aliorum quorumdam episcoporum
De Duplici Nalivilate Christi Domini, p.551. Africanorum, ad Petrum diacontim et alios qui ex
De Sancto Stephano protomartyre, p. 555. Oricnte in causa fidei Romam missi sunt,de Incar-
De Epiphania deque Inno^^entum casde, p. 558. natione et Gratia Domini nostri Jesu Chrisli liber
De Caritate Dei et provimi, p. 503. seu epistola 17, p. 286.
De sancto Cypriano, p. 5(36. Tertium tempus,asecundoin Africam reditu post
Hi sancto Fulgentio plane digni. Trasimundi mortem ad vitae Fulgentii finem exten-
Sermo de sancto Vincentio, p. 570, 6(jioioirTi6-:ot; ditur huic assignanda sunt illa
; :
ita luxuriat.ut licet haBc figura satis fuerit Fulgen- De Veritale pra>destinationis et Gratiae ad Joan
tio rainiliaris.euin tamen alteri libentiusquam Ful- nem et Venerium libri ires, p. 434.
geatio tribuerim. Epistolaepiscoporum AtricanorumdegratiaDeiet
Sermonis de loco Michsse.quem habes hujusedi- humanoarbHrio ad JoannemetVenerium,pag. 269.
115 S. FULGENTIUS RUSPENSIS. 116
Contra Kabianum libri duodecim quorum frag- A petendisqueminuscrebrum.At lioc ipso sensus suos
menlo e.x9tant, p. 577. altius animis et clarius inligit.
Contra sernionera Fastidiosi Ariani ad Victorem Ilis nunc brcviter indicanda qua;
prasnoldtis, ea
iibcr unus, p.340. postremam hanc commcndant.
editioneni
Epistola ad Reginum, p. 323. Primum non parvi referre visura estomDiasum-
Incertl sunt temporis opera rai viri scripta separatira jam haberi posad,nec ul
sequentia :
De Fidc seu de Rcgula verae fidci ad Petrum, anteavel in variis demum voluminibus dispersare-
pag. 500. pcriri,vel in immcnsura postrem.i! Palrura Biblio-
thecae pelagus immersa latere.
Dc Trinitale ad Feliccm notarium, p. 328.
Deinde,quod m.ijoris etiam momenli est^cum in
De Incarnatione Filii Dei ad Scarilam, p. 406.
caeleris cdilionibus,dum errata priorum posteriores
Ad Ferrandum epislola ad quaesliones de salule
inconsulte sequerentur,mendarum numerus auclus
iElhiopis moribundi, j;. 216.
potius esset quam imininutus, in bac certo in iis
Ejusdem ad eum Ferrandum dequinque quaeslio-
emendandisrepurgandisque multum laboris impen-
nibus, p. 229.
sum est,multa sensu planc carentia in integrum re-
Alquc hae quidem e Fuigenlii laboribus reliquiffl
" stituta:cujus curac fidem laciunt apposilae ad pagi-
adhuc supersunt.Caeterummulto pluraabilloscrip- narum calcem notula. Alijue ulinam in hoc labore
tanor. conjecturis modo,scd certis indiciis constat.
amplius progredi Iicuisset,eaque mss.copia praeslo
Nampr£clere.\imiumilludcontra Faustumopus,quod
fuisset, quibus permulta quce obscura manscrant
alicubi fortasse in bibliolhccarumangulisdelitescit,
tamenaliquid caeterisin hac
illustrari potuissentlEst
sunt alia quorum inveniendorura vix ullaspesest.
emcndandi diligentia pracivisso,cosqucad hanc ope-
Primum nuspiam exstutvcra iila responsio adver- ram mnjoribus adju.mentia pracstandam excitasse.
sus Pintam,quam tamcn ab ipso soriplam conslat.
Capitum partiiioiies aliquolies immutalas lector
Nuspiame.xstat liber Altercationisquodefidecum
offcndet.sed mutationis causam facile deprehendet:
Trasimundo rege disputavit, a sancto Isidoro me- tanta enlm incuria sectiones illa) olim facta; fuerant,
moratus.
ut non raro eadem periodo in duas partes scissa,
Nuspiam exstat liber de Spiritu sancto ad Abragi- prior pra;cedentis capitis clausulam,allera sequen-
lam,quomuitisScripturarum!ocisSpiritumsanctum tis exordium f,icerct,ac sic tota sententia lucis pror-
unum cum Patre et Filio Deum prnbabat. sus et intellectus expcrs esset.
Nuspiamexstat praeclara epistolaadCarthaginen- Sicubi vero operum liluli nonnihil vel mutati,vel
ses,sublimi, uthabet ipsius Vitae scriptor, exhorta- aucti.tum vel ratio simul addita.ne temere factum
iione pcrspicita, ubi peue cunctos dolos ^
et failacia videri possit; quod aniraadvertcrc est in traclatu
blandimenla^quibus infelices animx seducebanlur ad de ad Pctrum,ubi cxpunctum recte diaconi no-
Fi le
morlem, gravissima conqueslione digessil. men novumque additum tiiulum in nota probutum
Nuspiam exstant duo de Jejunio et Orationclibri est ox ipso Fulgontio;vel si hocquandoquepra;ter-
quosad Probam ab co scriptos constat. missum cst,ipsa sc legenlibus ratio prodet,ct quasi
Nuspiara exstant dua) ad Stopliani.im nubiiem (e- in oculos incurrct. Sic cnira libro de Incarnatione
minam et suo et episcoporum uomine in Sardinia Filii Ueiadditum est in tituloc/ vHiutn animalium au-
acript^.Kx quibua locum Arianus quidam in euum ctore;ium quia istiusoperispars fcredimidia in hoc
sermonem transtulerat. argumcnto versabatur.lum quia rlarius hac acres-
Nuspiam exstat epistola ab ipso scripta ad qucm- sione tractatus illeab alio distinguebatur liunc titu-
dam Joannem ppiscopum;qua luculcnter probabat lum prreferente, de Incamalione cl Gratia.
criminum reum sfficulari judici non esse tradendum. Eruntforte qui mirentur ex mediocri voluminetot
Nuspiani nx.s'antlil'ri decpnr, ad Fabianum,ex qui- operain appcndicem relegata.Sed id non sincjustis
buB nonnisi fragmenla suporsunt. ovidcntibusiiuecausis factuinin oujusqueopcriBfron-
H.TJC deopcribus Fulgcntii prajfari visum.Doqui- tc d';mon8lratumcst;necid privatojudiciotentatum,
bus quia fuerit anliquorum sensus ox Isidoro sciri D sed cruditorum sulfr.igiis diligenler expensis.
pote9t,a quo 'Mcitur in Scripluris divinis copioserrn I)e dunbus sermonil.us ndditis ct quid vidi-retur
diluSfin toijuenii) dulci^, in disscren lo sublilii. Eru- e.^iijosituujjct rea totaadlectorum arbitrium rcmis-
ditia certe nuni stcculi viris non levestudium fuit sa est.
magnas rx ipso lacinias oxcerpendi; tota vero Ec- Addituaest m-s.improssorumquecodicumex qui-
clesia Lugdunensis hoc ipsum elogio dignaturi/Jea- bu9 ha:c edilio emendata est index ad hujus volu-
lus antisles el qloriosus confessor, qui ob admiranda ininis calcom
el vencranda scripta tcmj cr ab l-.rclcsia fidcliter rc- NecoiniltendumhiccBt debitumChifnclioJesuil.T!
ceplus, et intcr scriplorcs ecclcsiusticos laudnbiliter pximineeruditinnis viro.gratianimi te8timonium,ob
numcrutus cst. pingiilareejusde Fulgenlio et do hacpracscrtlm edi-
Est ccrtc .'(ingul.iris in ipso vis ingenii, non vul- tiono morituin. Quas enim ex variis nlim codicilms
gari suavitnte conditi.Sunt tnmcn qui ip.sum a.^^tri- bibliolhcc.rCarlusi.Tad Pnrtasoxscripsoralvariante»
cliorom vcliont et in iisdcm ponlenliis vcrsandis re- in omnia lereFulgenliiopera lectioncs, eas ille be-
117 IMl()IJC(K)MKNA. HH
iii^nlMniinouuin iiH ootunniniouvU t|ui poalroinn litj X Maioiiunt (|uipa>l |)ui)lirtin ulilitaloin prornov«a>
uditioni fliiiuMiliiii(liii oiKii-iui) ilubuiit ; vt i(uiliuiiilli tluiii vol Inntatu.vrlcHVctiisiiiil.Ouw •) minuir«truiu
i|iijtt oxriiilonilu nitiliibiiiil KuIki-iiIii noripla niiriui;- ipauruiii priitin, voluntatia cvrlii « ntutlii nM-rito,
ruiil,Ht*riunui'i-it|ituHiii vuiinruiiilfuliuiiuniHyllaliUin «quia juilicitiua prnliatuni iri nou Ininicrilu ap**
urourulu rutulnrunt. rsro nobi« vldetnur.
S. rUUJKNTlI KPISCOPl HIJ.SPKNSIS VITA,
A (d) quuiliiin ojus iliituipulu ruiiHciipla
AD VILICIANUM KPIBCOPUM HA.ilt^TI K(U.UKNT1I HUC.Cr.HllONKM.
rnor.nnnfl. Dtto dorlorihus cnlliolira- /Vc/ctftr rierex- I) diu vivunt adhuc qnl novorunl enm vel a cerllsiimli
l(in(i,i'i7<i ^»"(1 rt stitin licrlritin.H.fulijrutiusprir- tcstibuHQliquiil ilo pjuH virtutiliurt auiiiorunt.poteiil
cesnor h'rlirmui cpiwoiit. illiprirsrnMmcmoriu vcruin lestinioniumpnrhlbcn?.
1.0inni»NuvlTostun)ontilliloli«i«iiiiuBili8punHtttor,
Quirl agnt venturn progcnifs ? Quid in trunHmarinls
in qiio loiiuilur ('.lirislua.sniu-lo 1'aler Ffliciuno, ut p;»rlibuH lonKo cnnfltituta(ldclium turba? Cum p«r-
oxoinploBUooreili-niluin hiIh rucilo pcrrtuudoul, o[io-
venorint ad nntitinm lectioni», in qua idcm lieatiitBi-
ruin bonorum ouraiii iii:iximuiii ^orit, et quidijuid
rau9 pontifi-x ub.sons loquiliir, mortuuB vivit, «d-
uliii^ cauua
racioiiiluin dicit.ipHo priinitus iacit.Slne
mirnbuntur prolccto Bapicnliuiii undo cognosccnt :
i|uippo nililur doct're Hupiontor.nisi vixnrit innocon- innocontiam?Sicut crgo claracst cjus dc-ctrina, eic
tcr. lUioi(;ilur Kiclf8ia3 culholiciedocloribua necoB-
rlarior flat ctiam vlta. I.oquamur et narrcmu.s frtt-
suria judicuntur : vitu bona el sunu doclrinu. Vita
tribus nostrls quomodo tantu.s ponlifcx vixcrit.
cnitn bona conunendut|8apicnterdocentom,doctrina 3.Ncc timendun" cst ne minoro facundia saccrdo-
Bunn ornat bene vivontcm.Vila bonuf.icil umabilem, tem,qui per univcrsas orbis Ecclesias mBgnumno-
dootrina sana laudabili ni.Vilu bona continuo credi- mcn oblinuit.crgo fociam parvum.CujusIibct cnim
lur imitandH.doctrina sananunquain judicalurcBse sit merili oratio mca, ncc augorc potcrit tanli viri
repudionda. Vitabona tollit oceasioncs detrahcnti- morila.ncc minucrc : sed proliccre tuntummodo ad
bus,doctrinnsanarosistilconlradicontibu8. Propte-
tcstimonium caritatfs, in qua illi scmpcr inhajrcre
rou mihidiulitJsimcboati Fulponlii ponlificisituisci-
dosidcran9,salutiferisejusmonilisad suscipicndam
licet prft'oe9sori3,a tiuo simul nutrili sumus), et no-
professionem nionachorum convcrsus.inillo parvis-
nienotxr.iliamcopitunli.dum rrequentcranleoculos
simomcnastorioquodsibiapudSardiniamproChris-
cordis niei magislcr cgrejiius versaretur,dolebam
ti nomine relcgatus effecerat, ubijam lu presbytcr
tantivirisolaliocaruissepopulosArricanos.Et quam-
(fc)habitas, dicbus ac noctibus,«nte eumpositus vixi,
vis ille gaudiie ccclcstibus obleolandus ad meliora
quando mesupermcletfavum dulcioraccclestisejus
migravorit, apud nos tamen modo similom dccsse
eloquii flumina frequcntcr irrigabant.Kl nisi ste-
(c)
doclorem.sapientiicejus bene consciussuspirabam.
rilitas arontis ingcnii praipedirel, centesimuni,fruc-
2.Dabalur sano flobilirocordationiquKdamrespi-
tum glcbanostri pcctorisulluIisset.Sedindignusego
ralio,quolien9dulcipsimos libros ejus.aut epistolas,
dotanlaplenitudinevixexiguamcaperevalui portio-
aut quos dedit populo prajsente sermones, vel ego
ncm.Tuae tamen paternitatis orationibus fretu3,li-
lcj,'ebam,vel legentes alios audiebam. Verunitamen
belli praesenlis laborem suscipcre cogitavi in quo :
inillispr.Tclarisopusculisingenium viri sapientiam-
omnia qunememoriternobis audienlibusipse refere-
queposseagnosci tacitusconsiderabamicujusuutem
^ bcit.etilla insuper quaj oculis nostris aspcximus.aut
justitia;,probitatisetmisericordi8efuerit,etquomodo
ul jam positi in doclrina illius quemadmodum sint
laudubililer vitam suam (quod tu bene nosti)cumfa-
gcsta non ignoramus,breviter explicabo : nolamfal-
miliuribu.s suislranscgerit.sicut docuit vivens,scire
silatis incurrere nullatenus limens, cuncta quippe
plerosquo non dubitabum, lutere tamen plurimos
senilem tuam paternitatem minime latent.Nec tibi
sentiebum. poslerum vcro, ne oblivionc longa
In
nunc aliqua quasi nescionli dicuntur,sed tuo potius
conversationis ejus bona nescirentur,semper et ve-
teslinionio confirmanda simpliciler [d) digeruntur.
hementius formidabam.Dixi ergo diu cogitans:Ecce
fulgetbeatiFulgentii sana doctrina,quoniam legun- Capi T PHI.M01I. Genus FulgenUi. Mariana mater Ful-
turab omnibuslibri ejus.Quasi ille loquilur,quando
gentii. Fulgentii inst iutio. Patemam domuin gu-
bernatProcuralor ordiitiatur.
codex ejus titulalusnomine legitur : qui autem fiet
ut similiter nolasit omnibus vita ejus bona?Quan- 4. Bealus igitur et vere Fulgentius.nobili secua-
(a) P.Ghiinetio aliisquevidetur quod aFerrando tuerp. editione, habitas. Hinc Joannes Molanus ia
EcciesiiECarthaginensisdiacono.propterrationesab suaad earadomeditionem prfefaiione.scriptam arbi-
ipsoallatasinpneFationeadoucraFulgenliiFerrandi Iralur hanc Vitam ad Felicianum S. Fulgentii suc-
Div'one edila anno IGiO. Alios tamen haB non con- cessorem in nionasterii regimine, non vero in epi-
vincunt, cum Vilae auctor videalur a lalere Fulgentii scopatu.
non discessisse.nec id de Ferrando possit afiirmari. (t") Ms., rigabant, additque hsec,velul paradini rivus
V. BolUuui. 1 Jan., p. 32, 3. jJ aqux abundantius effluebaul verba ex ore ejus, et in
(b) In ms. Colb. nec non in Vita a Chiffl. edita modum tacry.na oculorum ejus rigabanl.
inter opera Ferraadi,M/>i presbyCer habilabasAn An- (d) In posterioribus editionibus,?rfjn^un/ur.
119 S. FULGENTIUS RUSPENSIS. 120
dum caniem genereprocrealus, parenlcs habuil cx A. t»"", hinc inilium sumens impcrandi,et consulendi
numcro ('arlhaginensiiim senalorum.Avus enim (a) uc gubernandi quamplurimos.
ejus nomirie Gordianup.dum rex (6) Gcysericus me- Capot ir. Felicitas monachorum.
moralam Carlh.iginL-m viclor invadcns, scnaloics 0. Acccpla tamcn hac poteslale dum clementer
plurimos, inio cunctos.aniissis oninibus bonis, ad uliliir.rl ncmincm pro ingenila sibi pielate
l.-cdere
Ilaliam navigare compeileret, inter cajteros ctiam (a/. bonilate) desiderat,atque in exigendis pensioni-
ipse imposilam peregrinnlionem libenti voluntule buscrudelitalemjubeturexercere,cocpit88ecularium
suscepit : volens saltem rucuilalibus perditis, non nejrotiorumgravisappareresarcina, etdisplicerefe-
perdere libcrtatem (Frrft? /;/;. i U. Vidoris dc Ptrse- licitas vana:paulatimquelaudabili patientia succe-
rulione Vandalorum). Postcujus obitum duoexfiliis dente,cocpit vila; spirilalis amor exsui-gcre, deside-
ejus, spe recuperandae haereditalis, Africanam pro- rium lectionis insuper,et orationis indelessum cre-
vinciam rcpctentes, manere (c) lamen intra Carlha- scere sludium.Monasleriorum proinde suavissimos
gii!emminiinepotucrunt,domopfopriadonatasacer- greges frcquentiusvisitans.scrvorum Dei morespro-
dolibus Ariani.Sed posscssionibus suis ex parle per positumque discebat. Inter abslinentes, nulla esse
aurtoritatem regiam repelitis(d; ad Bizacium per- gaudia sa3culi,8eil null.i esso etium laediasentiebat.
rexerunt.Ibique in Tellepte civitate unuseorum no- p •» summa abstinentia viventes, videbat, neminem
mine Claudius.ex coiijugc nomino (d)Mariana,Cbri- calumniatorem timere,scd se invicem dilisiere Con-
stiana scilicet ct honesla femina, istum, cui lanta siderabat eliam multos adolescentes perpeluajcon-
gloria dehebatur, feliciler genuit ; cumquc statim, tinentiae deditos.ab omniposseabstinere concubilu.
quasi (/) pnfscius qualiscsset futurus,l'ulgcutium Talitjusapudsemetipsum.cogilutionibus fluctuabat,
nominavit.Quem religiosa maler moriente celcritcr atiiue in ha;c vcrbaprorumpcns,Curobsecro,aiebat,
patre Gr;ecis lilteris imbuendum primilus tradidit: sine spe fulurorumbonorum laboramus.in saeculo?
elquandiu totumsimul Homerum memoriterreddi- Quid nobis aiiquando prajstare poleritmundus?Si
dissetjMcnandriquoque niullapercurreret; nihilde gaudere desidcramus, licot sit meliu3 bene flerc,
Latinis pcrmisit lilteris edoceri : volens eum pere- quam malegaudere quanto nielius tamen gaudenl
;
grinae linguae teneris adliuc annis percipere notio- quorumsicin Deum tranquilla est conscientia,quo3
nem,quo facilius poseet.viclurus inlcr Afros, locu- minime terret exactorisimprobi violcnlia.qui nihil
tionem Gra?cam, servatis aspirationibus, lanquara timent nisi pcccata, nihil agunl nisi unde possunl
ibi nutriius exprimere. 'Jivinaimplcrcmandala Non fatiganlur publicis ex-
!
5. Nec fefellit matrem piam caula provisio. Sic cursibus.non damnarei lamiliaris cogunturaulflcrc
eniin qaotiens ei Graecc loqui pluccbal, posl lon- niiserabiliter.uultimerodeformiter.Operantesmani-
gam (g) desuctudinem locutionis ejus et lectionis, ^ bua suis nonadversanturutilitatibnsalicnis: vivunt
non inconditis sonis verba prolercbat^ut quasiquo- iuter sese pacifici,sobrii,mites,humiled atque con-
tidie inter Graecoshabitare pularemur.Lilterarum cordes.Nulla illis curulibidinis imomagnasollici- :
proinde Gra;carum percepla scienlia, Latinis lille- tudoet jugiscuslodiacaslilatis.Imitemur tam lauda-
ria (quas ma;;istri ludi docere consueverunl) in biles viro3,Rrripiamus hanc bene vivendi constan-
domo cdoctus, arlis etiam grammaticae tradilur tiam. Sii nobis ulile (juod
revelante gralia merui-
auditorio .•
magnitudine ingenii cuncla sibi tradila n^us nicliora coj-noscere. Abjiciamus prislinos
memoriter el veraciter retinens. Inde lumcii do- mores, el mutemus labores. Nitebamur prius in-
nieaticorum neuotiorum urgente necessitate cito t^Jr amicos nobiles upparere nobiliores, nitamur
sublatus, palerna; domus gubernationcm suscepit modo inter servos Uei paupcres elfici pauperiores.
adoiescens, ita se matcrnis imppriis subdcns, ut Si coacli sumus exigere debilores, conemur modo
ibi quoquo Chrisli exisferel imilator, dc ciuo sucra converlere peccalures. Solet eliurn do publicis
Ev!ingcliu conlestnntur, Et. eral suhdilux illis (Lur. exactoribus eflicere Christus Dominus noster ma-
II, 51), id cst parpntibus. riuudcbal vi-ni-rubilis ma- dc lelonio enim vocatu.s ost Mat-
gislros Kfclesiai :
lcr, cl pr.Tclar.i indrile s-apitnlis filii mojrorcm vi- thoius, ul u|'ostolus ticret. Ncqiie nos (i) huic ho-
ri amicsi consolubalur. Ccepprat in illa familia D nori peisonain conveiiire crcdimus noslrum sed :
es9c, qiii amicis obsoqiiium benevnlus redderet, si ille, deposiio orficio exaclionis, nccepit oKicium
inimicoH (/<) rationubiliter repclleret, servos mnn- prH'dioutionis, roihi non licebit, post depositam
8UPlu« el fteviTiis regfret el rorrigeret. palrimo- procurationem, poenilciins a-sumpro l.imontalio-
niufo diligpns colerFl, siibliminribus prjtcs^tulilius n»;m / lUlugiuni noslrum Dcus cst. Nulbi dc a!ta-
OitriesimuH lierct. Cuju» rei gralia, crescente per li-< imliecillitale nasculur excueulio putcns cst :
singulos diea laina eju9,repente procurator ordina- quippe Dcus,qui dal conlinenlium lanlis adolcsccn-
(a) Sic nifl. In rcliquis, denique. (e) Ant., Marriatia
(h) M^., HonoriiU.^. Ant., Ihinericus el Genscricui, ll) Ms. el ant., pr.Tscia. Chilfl., pra^.scius.
el iii margiriP, Geincrirut. (f/)8ic ms. At (;hiin. ct Ant. in margine,coHiMe-
ic) M'<. et Chilfl., manere'jam. ludin' m.
(rf\Ms. pt Ant., lUjinulium. Apud Chilfl. vero, ad (h) M8., rationalniis.
Dii<tcium.\i\f{\\ hal)ciur in niarginc apud Ant.edil. (t)Sic 11.8. ciim Chiin. In Anl. vero, Neque nos
additurque bilhymam. hujus exadoris honori.
tii IMIOIJCUOMKNA. iU
tiliiii, qiioH vliloiiiiiM iti (d) iiioiiiiHtiuiiii vlvero. iiiilil A <lnr«t |iullinoritJ. •! • '^i,'^i«r«,nill m«nliri«,ul Mr*
i|uoi|iio |)OciMiliiri 1'iiiiili'iii ^ruliuiii iliiiiuro. viiR |)i<i lullorn >!' -> .'
ruiir r.n» iiiiiiiiirliua, nul
Mtiltiutnr tnimiistienin vUnm. II. AmjUitt- uiitii|uuiii (lollciaruiii luaruiii rontunlutiinfin •i<:ro'>
C.Ai-uT III
iiuin Idjfiis loiivvitiiur. |)oiili) iiiutiit)i«, iil fliimruiii viliuin iinr.^lig*>iitior aii*
7. 1'iiHl liino viM-l).i iliiitiiiH iii Hiio iioiinro riiiiiiiialu, |iuiutuM, cl vcHtiuii) Noritiiluruiii (/) tuuin aiiiiiiutii
iliiorovil,S|iii'iluHaiictiirovolaiilo,i«i>iuiluri 1)11 Hoiiiiii III) iioii iillonilut ttlijoclio ,'
l'riUH i-Ml,ut hih H4it«!rii laicua
romiiitiuro iloliuiiH,nl illiua vilo) «ociiiH llorii|uuiii iiiiiiiiH ilolicioNuit, nl tuhc rMrnitaii crixlibilfl pulabu,
l.iiiilaliiit. iMiiin luiiiun uo^ituii» lu' Htiliitu iiiut.itio ijiioil roniiiiliuro »a'culu uul vciia, out valnua. A'i
iiioiitiMii Miimilonr|)iiHi|iio |)orliirliui)H,iiitori|)Hu coii- lui)': ill)! JiivciiiH iiuigiH iic inn^iH innariiriiutua.ri-; <!
vlwhIoiiih iiiilia.ffniviHHiimiiii Hiln vi>l iiii|ioi|iiiii'.iitiiiii loiltiH IllUllltlll ttU|l|j|lCltcr UHCIllulUH.HICOCUllit ili
vol Houinlaluiii gi^iiorot, ucoullo urripuit rura rxflr- rutii (tcpuBitm prccubutur : l'utenHciit,'iotuinupat<'r,
(ornjojiiiiiu; iloliiiu- |iuiilulitiii |irof;ru(linii8,nnti(|UO' ilurovoionli racultaloiii, i{ui nolonti tribuil vuliintu-
ruiii Hiiilaliiiiii toiilali.il vilaro ('oiiHiirtia.So^rci^uluH tciii. Pcrdiillo iiic t.iiitiiiii tuin inhmroro vcHli|{iiH ;
trciiiu-ulor tt liirlii», iii poMHoHsioiu' iiropriu.iiCHcicn- ujiori iiiilii iuiuiuiii tiu>uaHterii, pra-bu KunclK a!(iill<
libuH puroiitilius ot clioiUil)UH,i|uuHi |)ri)|)loractiuiiis cutioiiitintljuturiuiii,ruc nio uiiuiii dc diHCipulia tuin :
l.iiioroiu tristi» Bodoliut.ot ibi oraliut,lc^Mbat,Ji>Juiiu- Q etDcuH nuvit (|U()iiiur1o me libcrct nb iniquitatibui
li.(l,i>|iiil iruiii(|uo iiiiiiuKlcrutuiii cii|iiaiii niiniiclial, iiioi'«. lla.'C uudicn;* bcutibHinius uciicx gruvisHi i uiii
ail baliicus poiiilus iioii iicccilciis ; ot huIi ijisa adliiic |)utuvit Hupplic inlcin diutiuH Rppriicrc ; tundciiu|uo
prorcHsiono luica,|)loi\us Juin inonnchua coiivorsubn- tloxiis ad coiiHciilionduui, Muno, inquit, nobiHCurn.
tur. SliipobaiU omnos (]ui novorunlouin, (/))dolicati (ilii, aicut viu cxpcriatnur pauciii diebuB, utrum
:
viri uiirabilciii p.irciinoiiiaiii,caii.sniiu]tio iimtatioiiis verbis fuctu concordcnt.Utinam supcrnuus Bit tinior
luijiisintcrprctaliaiilur cx uii^uslia nalaiu pii.sillani- iiicus, ct prufcssiu tua invcniHtur slubilisl
iiiitatis..\pud illuin voro pcr sin^ulos dics aiuor san- 10. Postqiium igilur supplicanti conaensurn prae-
ctiB prorossionis et mortiliculionis imponsor cura btiitsanctus Fuubtus episcopus, sonuit illicopcr af-
crosccbat. fines et notos, Fiilgcnlium nionachuin factum. Gra-
S. Aliiinando i^:;ilur ubi omniu quo! sibi duravido- tulabuntur bonl, confundebantur mali.Quosdam fa-
I anlurexpertus, udjuloriograliiospiritulis volunluli ciebatvitaejus transacta in dcliciis depperareiquos-
suj« sensit suppotero rucuUutem,bcali Auguslinicx- dam singuiaris in;;enii noti^sima «cientia magnum
pouontis triccsiinum scxtum psalnuuu dispulalione aliquid suudcbanlde projcctu ejus vclociter sperare
commonitus ot compunctus, piiblicare suum statuit Ouidam vcro fLimiliares ejiis, quibus ab infantia ca-
votum mutare geslions hubituiu.no vcl umicabili-
: r> amicus et lidolissimus fuerut, eum itnitari
rissiin.is
tor ad so vcnionles pati cogerctur, cum quibus diu cupionles, ipsi quoque sa;culum contempserunl, et
s;ocularitor ('t') vixerat.Cogitabat autcm vir pruden- se monasloriorum gregibus mortificata voluntute
tissimus convcrsionem sui cordissibisoli ulilemru- junxerunt.
luram, si latoro poluissct ;
publicatam vcro, multis Caput V. Mater ejiis proposito excruciafur. }latri il-
aliis oxcmplum bonuin dimittendi peccata prislina lum videndi copia negatur. Conslantia Fulgentii.
pr.vslilurum. Quis enim mediocris aut pauper fieri 11. Audit hoc nialer referentibus multis, ad con-
monachus eruhesceret.dum Fulgenlium viderct ge- sortia monachoruin fugisse Fulgentium, totiusque
nuini fastus arrogantia recedente, duras abstinen- domusregendaeatquegubernandcecuram penitusdi-
tiae vias patienliaj gressibus ambulantem ? misisse, nec omnino Jam posse de tali proposito re-
Caput IV. Ad Faustuin episcopum se conferl. Fit mo- vocari. Turbatur, expavescit, et amo.-is nimii dcsi-
nachus, Imitantur... alti e.vemp!um ejus. derio concitante, quasi Jara Fulgentius moreretur
i). Fuit autern
tunc temporis episcopus quidam (quamvis benc moreretur, qui sic uioriebatur), cce-
laudabililer praedicandus, nomine Faustus, qui pro lum niraiis lamentalionibus pulsal, et sicut solent
lide catholica non longea cathedra suajussus fuerat matres in funeribus filiorum, uuid-ira nescit habere
rolegari.De mullis enim sacerdolibus hoc ((/) Hune- lacrymarum.liapitur inconsidcralis cursibusadmo-
rici tyrannipersecutoris astutamalignitasordinave- D nasterium furibunda, contumeliis et conviciis san-
rat, ut juxta patrium propriam percgnnalionis in- clum Faiistum nihil dubitans aggredilur.Itcdde, in-
commoduin sustinentes, adnegandum Deum lacile quiens, filium matri,reddedominum servis. Sacer-
flecterentur. In eodem proinde loco ubi relcgatus doles semper multa beneticia viduis praestant.quare
tenebalur, monasterium sibi conslruxerat, in qoo nunc domus vidu^tper te perit ? Cui patienter (al.
spirilalitervivens.apud omnes Ghristianos hoiiora- sapicnter)respondebal cpifccopus mihifilium : Si tu
biliter habebatur. Ad hunc ergo sanclus Fulgentius tulisses, ego te, iiiulier.deberemquanium dolor im-
(luit quippeeinolissimus) alacriter venit, eique vq. peraret arguere ;
modo tu mihijustc contumeliam
tum sui cordisrideliteriiidieavit.(^)Illeaulem sciens facis, quia ego tibi lilium luli. Quando enim tibi
sfficularem omnino juveneiu, verebatur talia cre-
displicet quiaserviturus est Ghristo, bene facis coq-
(n)Ms., in monaiterio.
[e) Ms., lllevero sciens eum sxculariler omnino vi-
(b) Itams. At reliqui, delicativiri, etc.
ei tam venlem.
(c) Ms., CAim quibus nei^uiier diu vixerat.'
(/) In ms., tui animi proposilum.
(d) Ms., Honorici.
123 S. FULGENTIUS RUSPENSIS. iU
tumplias inferensFausto.Sub hi3 etiamsermonibus A minis fulciens,velociter ei corporalem restituit sa-
«pquanimitertolerans, et (a) affaltiliterarrideng, vi- nitatem.
dendi aaltem filium nullam prorsu^ dat licentiam. Caput VII. Portionem substonfin' donatmalri.
Illn sciens quanlum diligeretur a filio, magis anle Tuncanimus viri sapicntis
14. alliori pielate com-
januam monaster!iclamoribusejulabal;etFulgentii motus,cum tota menfe mundum sibi crucifigeret, et
nomen frequentius inclamans, dcsolationem suam ipscmundo cn:c\rix\}s,itcrrcctumajuventulesua{Eccli.
miserabiliter allegabat. Li,20), sicut scriplum est, ambularel ;
portionem
Ha^cprimabeatum Fulgentium tentatio multis
12. subslantiae propriae,quamvis haberet fratrem junio-
viribus impulit,dum(6)suam genitricem.quamsem- rem nomineCIaudiura,per donationem soli contulit
per amaverat, cui maxima devotione scrvierat, au- matri, ut a matre postmodum, si bene servisset,
diretsuisauribus flero.Sursrmtamencorde positus, donarelur et fratri. Sic salnbri consilio superbiam
audichat, et non audiebat ; nec illius preccs advcr- juniorisfratris edomare desiderans, ut qui nolebat
tere dignum putabat.quia pietatem solitam religiosa esschumilis propter pietatem,di8cerethumilis esse
crudelitafe vincebat. Ibi jam futura; patientioein la- proptcrha3reditatpm;raaterquoque sanclissimapost
boribus multip excmplum fidciissimum procbpbat, dicessum dulcissimi filii, cujnsjam non poterat ob-
et similisebrio per spiritalem gratiam faotus,ulrum tj sequio {al. praesentia) lactificari, ejus meruisset be
raater essct quodammodoignorabat Hic oum bcatus neficio -^
--'-- consolari.Quantas
i
tunc ibi universi laudeset
Faustusepiscopus ex toto cordeconversum primitus gratias Domino retulerunt ! cum viderent beatum
approbavit, et cum gaudio caeleris fratribus dixit : Fulgontium, saeculari cupiditate calcata.rebus quas
quemcunque im-
Facile poterit hic juvenis tolerare distrahereet donare pauperibusnon poterat, ne of-
posuerimus laborem, qui potest matornum jam de- fonderet bonam matrem, rcnuntiasse penitus, ul
spicere dolorem.HIa materdum se plangere saepius, Christum invenire mereretur doctorcm:
nec ad sc filinm prodire cognosceret,in codenr. loco Caput viii. Propfer persccutioncm de priori monaste-
cum jam non esso credebat quia ?i ibi osset,((;) non ;
rio migrat. Coabbas eligilur.
fcrrc popsedolorom matris, adhuc virlulis ejus ne- 15. Finitajam erant cuncta qua; eum in convor-
scia putabat. Saepe ergoiens ac redicns, of episcopo sionis primordio vidcbantur affligere.Sed quia hrcc
niolestias.et plurimas afferebat insidias, donec
filio vitanunquam polest sine suis tcntationibus prffite-
tfcdio victa proprinm rovcrtcrelur ad domuai. riri nascitur rursustalispersocutio fidci.qum sanctoe
Capct VI. Abstincntin cjus incredibilis. Proficiendi memoriaa Faustum episcopum cogeret per diversas
desidcrium. latebras commigrare, nec in ipso monasterio jujiitcr
iS.Bcatns ergo Fulgentius supra credibiiem rao sineret requicscere. Tunc beatus Fulgentius timens
dum laboribus abslincntia; se cruciabat,sine vino ct ^ autin illo loco solusremanere, ant do loco in locum
olco mandtiC'ins ct bibens, sic parcc ot tcnuiter, ut frequonlius transmigrare, consullo prius episcopo
incdiff! magnitudo siccatam corporis outem fatiscere Fausto, vicinum monasterium peliit,ubi pauci?,pcd
diversis ulceribus cogeret, ac superducta quam di- simplicibus fratribus Felii nomine abbas pracorat,
cunt impeliginc dilicati corporis pulchritudo focda- amicus ejus ab adolcsccntia cum quo scmpcr etiara
retur. Putabant plurimi tunc boatum Fulgcntium, laicus familiaritor vixerat.Tunc igilur eum Felix ab-
sub occasione ipsius infirmitatis, aut recossuruuisi" bas cuin gaudio suscipif ns.imparemque se ejusvir-
mul a propoSilosanctitatis, autreddendnmdeinceps tutibus sciens,et nomen et polestatem ei tradiditab
topidum, no vel reguKx communis parrimoniam cir batis.lllo plenusstudio humilitatis, (d)oxcusat pri-
stodiret. Illc vcro oontra spem omnium, misoriror- vilogium potestatis et post inultB cerlamina pietatis,
:
Diae Dei prnevenicntis auxilio gubcrnalus, cx infir. ex consensutoliuscongrcgationis.passusviolentiam
mitate corporis ampliores nnimi vires capiebat, e^ caritatis, vix consenlit essc colle<.'a boni consortis.
tanto abstinentior, quanto debilior, de salule per- Ila duo viri sanctissimi, diligentes aequaliler Deum
peluajugiter cogifabat, salulcm voro corporis ar- et proximum, ambo moribus simiIos,ambomcIiorcs
Domini committcbat, hoc pb^rii-que diccns
bilrio proposito.oonvorsalionc «'quales.unus scicnlia su-
:
Scimus omnes ex cpulis vilam solcre scivari, non H perior, jugum bonura KubomandflD congregationis
Bnnitatem posseconlcrri. Nnmul sanetur infirmitas, cxcipiunt.
BicxpIondavidelnrgul.TCupidilas.quare infirmnntur [C\ qiinm folix sorvorum Doi numorus ruil, qiii-
cliam illi qui convivii.'-- laulinribi s quotide saginan- l)U.-ca^poiMl pra'os.-5eFuIgcntius!OqnanlU!iifulpt'l)at
lur .' Tolerahat ergo Infirmitatcm paticnlcr, exerce- illud monastorium.cui diapensalor pcrmanseralFc-
bat abstinenttam salis huiniliter. Parvum nnmquc lix ! habnntsibi nintuis nominibusetiam ipsi non
putans omne quod farinbnl, df die in diem melior minnrislaudisauspicium.FoIixvocnbnturFuIpontius
ficri gosticltat. Hoc proposiluni cordis ojus misc- viam homini currens, ct fnma (c) crosrontr Fulgen-
rntor cl m sorirorfl Dous ndjutorio supcrni juva- tii, cnpieb.U fructum sui culminis Fclix.Unustamcn
(a) Ms., (illnhilitrr uridrns. [fi) Ant. reruMihaf. At Chiin. cum me. ct Anl. in
\h) M? , sanrti^fimnm. margiiic, excusat.
(f) Iii nis., non lolcrc, udhuc i'ir/u/i.v rjus nescia, (c) \\\\..,crebrescente.
non pulabat.
1IB FKOl.KGOMKNA. m
punim, liniiliiH viili'llorl Ktilnrntiun.iliicoiHllrt fralrl A lniliirl ipilil |iri)r
luiHpnciiliariliT vaciilnil, iillrr lii i|iiiiliiliniii) iiiiin»!'' '! • i-ilibim u ...;
ni) Bolliriliif' lahoialiul. Sii|)nrvi'HiniililiUit trnlriltiin, crKO i-ogitationrt n. ^
,
i-
iiiiuit vimIiuiii lliii aini^ularitcr praMlionlial.ulUir liu- loiii|uo ilducinin eunNcirntia, nlhil tlmenlei, «7 bo
hpilulilutoiii (liligiMitor i)rni|)urul)at,itt hiluritor ulln Miiiiul Kradiobnnlur poum lo(|afln(«fl,
robut.Niliil iillor Hiiin (oiihiuisu ullt-riuH rHcioiiM.Hcd C.AiTT X. Siilunlur Arlnuo j>' <• Mim ' '
n
uio uiiibu ciiiliu-iu oruiil iiiipcruuloii, iil 8ul)Uiiiua no Artiiiii. 1'rfirmeni riiriln i , ahhntn or
telix.
rogulu orodoronl onnMlilutoH. Itu duni liinobul Kul-
gontiuin uirondon) Kolix, l<'oliooini]uo Kul^ontiun, Kl ccco ttubitn i]iiafli vbikntlu Hmvianiniir Kciuyti-
•'
inoilillcaliu voliiiilulibuM |irii|)i 11« iitcniiio vivcbat.ot BtatlH invndlt incuutoM, dividil Junclon, lij,'n' i,
do ri-alriitn i|iiitiu.s conHulcbant utiiilato laudubilon, ol foruhbuH vinculiH onorutoH pprduclt ad p;
ol du iiuiluu i|uuin eibi roildobunt inviconi nubjeu- rnmvincto». KfllciunturHubilo a!necrimin«ref,ainR
tiono HubliinuB.UuiH ialiiiH uHootUH explioaro ponHit bolli florto captivi. Oiilh"Hcnim fugicntibufl nihil no-
loi|uoiido virtiitiuii ? OiioH iitiiulu |iu.x adunuverut, crrc potiioruntMatiri, pii-nns int,'prunt Arinni.Tunc
noo bollu vnliiorunt loraliu sopururo. nnlci|iiam tcncrontur, Folix abbuM pnii(.'o« Holidon,
CIacut II. Coyltur /\ty(iin cafit't.ierr cum Fnlice. 1. tindo frutrum flUHlnntabnlur Inopia, «•implicitcr ubi
17. 8od ouiu •ubitu (li) barbariciu Konlin provinc.ia niotUH 8uaHernt(a/. invasnrat) projf5cit,ct cufltodien-
Itirbarclur inciirHU, vidciitoa saluloin tciuporalciu dofl Doi sorvi"*, ipni Doo conimittil.
divini sinRU-
iiifiiv priuHidio vinilioaiidain, luboics illico |)crrcrcu- laris potontin mirnculi Ncnio valuit solidos illos
!
(1,0 poic^riiialioniB excipiuiit, linialui{uo cunbilio projoctos Mopircro, ntilluB pormi^^suacsl victum pau-
)>ro(-t)l ubscodunt, ubi nulla belli nascentia opinio perum panperihus lollcre ped illl eoli qul aic pro-
:
conslrucndi nionasterii prioborol intogruin foculla- handi fuorant tenenttir, lignnlur, nd presbylorunr.
tcin.Promovcnl igitur caatra spirilalia duccsinclyli pcrdiicunlur.Ouibtisorcterribili violcntusprpsbjtcr
cojlostis cxorcitus, et pcr iitnotas Africaj rogioiics inlonnt, f.ur cx vestris refrionibuB occulte venistis
monnchorum suorum caterva comitonte paritcr Chrislianos regcs evertcre / Bcne enim miserChri-
grudluntur, ubiipio facientps gaudium honis, invi- atinnos reges esse diccliat, in qnibus Christnm Re-
diutn nialis.ln lcrrilorio dcniiiuc Sicccnsi dum co- gcm rcgtim mieer.ibiliter exsufflavrrat, et quos Fi-
gilar.t certns scdcs stutucre, rogionis lccunditato, lium Putri aequalem negarc similis Anlichrislo do-
delcctati.vii-orum etiain lidelium (b) devotione aus- cncrat. lllis [f) ad h.TC veracissimae responsionis
ccpti,pro3b,vtcrijuidunseclJBAriancein fundoGubar- vcrba parantibus, inferri pra-cepit verbera pri-
dilla perlidium pr^odicuns, cui nomen quidem fuit mitu!'.
inler hoinincs Felix, sed volunlas adversus Deuni ^ abbas vehementi carilate cora-
19. Igilur Felix
scmper intelii ; nationc barbarus, moribus sajvus, motus, Parcite, ait, fralri Fulgenlio, qui non polest
facuUatibus potens,catliolicorum persecutor acerri- lormentn perferre. Nolite istura cxdere inter ve-
mus, (c) beuli Fulgcnlii nonien in illis regionibus stras manus forsitan moriturum. Converlatur in me
clarum lipri senliens, rcconciliandus multos quos vestra crudclitas : ego scio quid confitcar, in me est
occullo doccpcrut, suspicutur. Nec virum dignum omnis causa. Tunc dilectionis admiratione stupefa-
sacerdolio, vere adhuc esse monachum credidit,sed ctus, removeri paulisper beatum Fulgentium jubet,
eum sub hubitu inonachi, sacerdotis oflicium im- atque illum gravius cedi ministris sffivissimis impe-
plercputat.Elrevcra sacerdotis oUiciumlaudubiliter ral.Tunc hilarianimoFelixabbas verberibus subdi-
Cliam tunc iinplebat, ((/) non aliquos reconciliando, tur. Dolorem quippe cum gaudio sustinebat, quia
sed omnos quos attingere poterat, ad reconciliatio- beatum Fulgenlium nihil Ecce
adhuc pati videbat.
nem salutaribus monitis invitando. Cujus sermo qualis fuit bealus Fulgentius circa amicos, ul usque
duicis et rectus.quia dura quoquc corda moUiebat, ad mort^.rn diligi mereretur. Ista quippe caritas
neo iinmerito huiic [ircsbyicruin sic limero pru sua beatiFeIici3,vita;iIliussanctae magnuin perhibet le-
perlidia compellebat stimonium. Nequeenimsalutem suam pro illiussa-
i8. Arripil igiturpresbyter, insanifuroris stimulis D lute despiceret, nisi sibi primitus, et multis utilem
concitalus, servos Dci crudoliter persequi, et per jocundumque sentiret. Imitenlur utrosque qui pla-
omnes vias custodibus [e) distributis ambulantium cere Deo desiderant. Alios doceat beatus Fulgentius
simplicilerobsi letiliQora.Necessariumquippefuerat sic vivere inter fratres, ut amentur, foveantur, et
albletas fortissimos voluntariis absliQeatiss labori- insumraisnccessitatibusadjuvandi, eiiamsi pericu-
busad oninemtolerantiamprceparatos persequentitim lum non defueril, judiceulur. Sumant alii de bono
tradi paululum manibus.ut marlyrialis agonis par- facto FeIicisabbatisexempIum,meIioribus fratribus
ticipeseffecti,illutadiscerent supplicia toierarc ;pro- et in Dei timore plus proficientibus omnem gratiam
(«) Sic Ant. Chiffl., harharicx muUiludinis ms. ;
(d) Sic ms., etquidem rectius.ut videtur, quara
vcru, Maurorum. caileri in quibus habetur,RO« tantum aliquosreconci-
{b) Ms. noster cum aliquot aliis a Chilfl. \\iis, fa- liando, sed. etc.
vore. Klemque praeferl Ant. editio in ora libri. (e) Ita ms. et codices in notis a Chiffl. laudati.
(c) Sic ms. Cateri sio di3tinguunt,perje(^iWorace;-- Editi vero. deputatis ; in margine, disfributis.
rimus. llic, eto. (f) Ms., adhuc.
1J7 S. FULGKNTIUS RUSPENSIS. 128
b
onsB voluntatis impendere. Quando enim lalis ca- X quoque Arianorum epi.scopu3 dolet
22. Inter alios
rilas inter fratres tuerit, qualis inter sanctissimos mactatum beatum Fulgentium. Etquia
gravi coede
viros fuil, vis totius tentationis facile superatur,ini- parentes ejus cognitos babebat idem episcopus.ip-
micorura vero pertinaciacontinuofranf,'itur. Quam- sumquebeatumFulgentiiinisingnlaritcradhuclaicum
vistuncsaevissimuspresbylereliam de Felicis abha- dilexerat,adversusprHsbyterumsU€ereligioniset pa-
tisinjuriaminime satialug.nec beato Falgentio par- rochice,qui caedis auctorexstiterat, gravitcr conirao-
cendum putavit. vetur, vindicarc beatum Fulgcutium parans.si que-
Capi r XI Vcrbe>niur elinm Fufyentius, Posl verbera rolam de meinorato presbytero doponere voluisset.
cum aliis igtiominiose dimitliiur.
Sed beatus Fulgentiu?,multis ut hoc faceret suaden-
20. Bcatus vero Fuigentius, vir omnino delicati tibus, Non licet, uit, in hoc sa;culo vindictara quae-
corporis, ut pote ex (arnilia natus illustri, violentos
rere Christiano.Novit Dominus quomodo servorum
impetus fuslium repeiitini doloris acorbitate cre- suorum defendat injiirias.Isle presbytersi ^ravissi-
scentevix tolur.-ms, sicut ipse nobis posleareferebat,
mi sccleris inter homines me ugente receperit ultio-
cogitavit pre.»l»yleri furentis ins;iniam vel mollire si
nem,patientiaB nosapud Deumperdidimusretribulio-
posset, vel cei te paululum donec recrudesceret avo- nera:maximequiamultosparvulosscandalizarepotc-
care, quo facilius inter ipsas moras inveniret spa- episcopiArianijudiciumqualiscunquepeccator,
rit,3i
lium respirandi.ne continuala poena omnino intole- P
tamen catholicus et monachusquffiram.NoIens ergo
rabilis fieret. Dico aliquid, ioquendi potestassi
retribuere mala pro malis^et vitam suam sciena ne-
dum
tribuitur, coBderetur, exclamat. Tunc presbyter
cessariambonis,nequam forsanhaereticorum violen-
putans eum confileri velie,jubel quiescere caedentes,
tiam denuo paterentur.ex illa provincia rursus egre-
et sic adhuc ad flagella suspensum loqui praecipit diuntur,et ad vicina provinciae .suae loca celeriter re-
quod volebat.Ubi dum beatus Fulgentius eloquentiae
vertuntur, mugis eligentes vicinos habere Mauros
solita3 sermonibus blaudis suaj peregrinationis est
quam pati molestissiraos Arianos.
narrare aggrcssus historiam, presbyterum facit at" meditaiur ^gypium-
Capit xii. Fulgenlius iier in
tonitum, diuque nimia verborum suavitate delini- Appeilit Syracusas. S. Euialius Syracus'itiui episco-
tum,penetotius crudelitatisreddit oblitum.Miratur pus. Monasierium S. Eulalii. Ab itinere csepto re-
presbyter beati Fulgentii facundiam, probat s-apicn- vocaiur profiier /Egypliorum monachorum schistna.
Ilospes hospiiaiiiatem exrrcet.
tiam,magnumque aliquem virum conjiciens, erube-
23. Juxta civitatem proinde quac (rf) Ididi nuncu-
scit inferre violentiam. Sed ne suis proderet suam
patur.fundare monasteriumincipiunt,ubi parvotem-
superalam fuisse^(a) sa?vitiam, Caedite, ait, iterum
pore Domino servientes insibtcbant operibus carita-
fortiler, et multiplicatis flagellis lacerate verbo-
,,,. . , •. . , „ tis,donecsubitobeatu3 hulgentiuSiEgyptiorum rao-
sum. Etiam me, puto, eeducere coeitat loncro- C .
.,,,'.
., ., " ,,
que inanis fabula; circuitu quid conficere moliatur
nachorum
: . •. j u-i • .-. i
vitas admirabiles legcns, institutionum
•
simulatquecollationuraspiritdlimeditationesuccpn-
ignoro. Recrudescit iterum vesana tor- manus (i)
sus, mcmoratas terras navigio petere statuit: dna-
toris.flagellisque innumeris beatus Fulgenliusexa-
bus videlicet ex causis, ut vel ibi deposiio nomine
ratur.
abbatis, sub regulaviveret in humilitate, vel distric-
21. Tandem prcebyter de illata caede confusus»
tiorisabstinenti.-c legibus subderetur.Et (luiadeside-
virorum laudabilium merita sentit, necapud se eo3
rium suum impediripoteratpublicatura.quaerit pri-
tenere diutius ausus est, sed deformiterdecalvatos
raitusoccasionemproticiscendiCartbaginem.Dehinc
ablatis eliam oninibus ve&limentis, ex domo sua nu
veniensadipsiusmceniacivitatis,uno tantum fratre,
dos inanesquc projccit. Sed nec illa decalvalio viri"
cui nomeneratRedemptus.socioperegrinationiselc-
8ancti8siraisturpitudinem,necnuditasattulit confu.
cto, navim conscendit.Alexandriam petilurus: nul-
eionem : quia («/).quos) tolorala (r) propter amoi em
los forte sumptus tant.x; peregrinalioni npcessurios
rcligionis injuriaprimfejamcontc^sioniedecoravcr.it
secum Deo qui dives est.apem suam
ferens, se.i in
ornamento superna gralia fulcicndos.Processeruii'
firmiter ponens.suaviter cancbat cum David.Oowi-
itaque de domopresbytcri tanquam de locoglorios
, . 1 ... uus vasril me, cl niliihntln deerit (l'sal.\\ii, l).\v,:\-
.:
eiqueper campum ,r..-
certamini8,insignis victona: luureie coronali.Hever-
ubi fuerantcapti.solidos
>• .
quosab-
,
n
U • «
tis ilaque flatu
. ^
prospero consequcnlibus.Syracusa-
,
num contigit fcliciter portuni, Deique summi provi-
batem Feliccm projocisse diximus, intogro ibi nu-
denlia pubernantc ductusestad hanc civitatem.ubi
mero servalns inveniunt, et quasi ex divina mnnu
tuno Kiclfsiam calholicam beatus papa Kulaliiisgu-
restitutos hilariteraccipiunt, agcnte!<quc ineffabiles
bei nubiit.vir eximi.tsanrtilalis.admirabilishospila-
gratias Deo.qui con.oolalur humilcs in oinni tribiila-
lilatis, pcrfoctissimiEcaritatiSjincujuscorde thesau-
lione eorum,rcverliintur ad proximos fratrcs.Hujus
rus sapienlia; spirilalisabsconditus.multos talcnto-
aiitemcrudelissimt tartidetestabilis opinio cunctum
rumdoniinioorum ncgotiationedilabat.Virtulcenim
simulmcrstinratregioncni nuntiatur ctium Cartba- ;
discrctionis super omnia decoratus, monachorum
gine fama.
profesBionem singulariter diligebat habens etiam :
Ms, nrquiliain.
(j) odium roligionis.tamen propterejusdem amoremto-
(b) In aliia, manu.^ srva. lcrata ost injuria.
(f) Ms. ct Bollandup. et Ant. in margine. ;»rnp/fr ((/) In (]uibusdum.V(ij(/»; in uliia, /n(iiV/j.Vide no-
odium rtrumque bene quia etsi ill.ita estpropter
: Inm Chirn ad hunc locum in Ferrando.
m IMlOLKClOMKNA. 1.10
i|'M.' mninHlrilimi |in>|iiiiim,iiii Hriii|ii<r iullirtTnlittl, A niiiuttn Kuiiilln (irfi-lMMjtn virlurn ol h" eoo-
i|U(ilU)i) uli (M'rli'HU(Hticin ii(Uiljiin vuculmt. Kruiiiii .Sid ijiiU lioniti iiioiitlN ' ' - '
tn
24. Ail liiiun iu'Kii luutluH Kul^iMitluitvfliiionii, lutfr vacitt cnritatiH opi rn iimii|)rr < •
.
ir.
_
iiliim poro^rlnoH lMiN|iUiililiiliii dMIcIu lilKUiloroxcipi. viHsimi hon|iUii i|Uod acrrpiral halutaculo, rcBpil
lur; iici|uo taiiioii iliii latorc pcriiiittitur. Mux oiiiiii boHpit ilitnlriii niultiHRiifiprvriiiiMitibii'- ••por-
(Hiciit Miiii iioHl in coiiviviii (ii) Hucoriliiliiiii), iliiiii iln r^riiiirt,i'l •Itf^iuH liidiKiMn niilalio r '
,.,)||.
(liviiiiH robuH orlu ont Hnriiii>,viruiii Hiii^uliuiH hcIuii- cipcic poro^rino^^. Mirutnr nnnclun I
nfi*
tlio louiiliu Huii oontinuu proiiiilit. Iiitollcxil ppiHou- lom nanrti nnimi libnrlu(pin,iiiaKn<><|ue Kiudio •tgl'
piiH ox ornitlii HcriiiimiH, ul rcHponHioniim iuuiloru- natur, diim por iiinniim bcati Kul^rnlii, cuiviclum
liono, Hiil) iiioiutcliico huliitu inii^num lutcro (luclu- (|iiolidinnumniliil babonli minintrnbat,nlirn(!nta mi»
roii; ; iliHtulil ttiiiion oiimilcui vcl (|iiiH OHSct, curvo niHlrnri non bnbcntibiiN vidcrct i:t hI faii ost dicerQ
;
advonisittol, cunvivin pra^aontilius iiitor opiiluH quir- rompnrnlinnA minoruin croHCore •ulirro majores,
roro.1'081 pninilium vcro cum inoriilianiH liori» anlo qiiiimviH oRHPt HnnctuHKulaliuHin pauprribua guber-
vcHpcram in iloiiio huailoiimliulurot, opiHCopu!< pcr nnndis omnino pcrfocluh.oporn tatncn bcati Fulgeo-
roncstrum rc^picicnu.obvcrsaiilcm Hibiuicut ca^lcroH tii roMniilcraiiM, do dic iii d.cm |,I'is iiii'rricorB cffl-
boatum Kul^onliuin vidil.Oucm cunlinuo pcculiari. n ci<'batur et Inr^us
tor vooans, Uo inslilulioniliUM, ait, ct collalionibus Caim T ziit. nufiriifinum ffiiiropum adit, Homnm p<-
loqiii cioporaH, diim prandorcinu». AITcr, obspcro, til rrlii/ioiiif niufi. Minlyiuin iimnumenta tnvitit.
niilii cudiccm, (<i portuH. lllu sino iiiora jussih obo- .'(V l'crH( lo ilnquo pr.c.scnliH hioiniH t(;mporc,cura
diena codicom dclulil,in (1110 quid continerctur vor- voh(^mPiiH t>eatum Pulgcntium commovet, opisco-
bls propriii» JUS8U3 oxponit.Admirutur auBctusKula- pumquiii damUiifiiiian imnoti;inp,quipcr8CCutionii
lius sioicntiam juvctiis.cl lali liospile dclcctatus, cnr violcntinm futricndodeclifinns px Mjzaceno concilio
ox Alrica vcncrit, dili|^cnlor imjuiril. Illo niolucna niivigarut, ibif]uc provincim Sicilia» vicinus in qua-
arroganliflB noluin, ai dosidoriuin suum fuleretur.in- dam brcvissima rommorabaturinsula.vitum mona-
currero : Parentcs, imiuit, moos requiro, quoaillis chi laiidabiliter i;crenp, videre indifrorpnter,ut ejus
in parlibus vivcro peicgrinos audivi. Vere enim pa- admonitionp Si^^cundo firmatus, quid ruccro deberct
reules suos rcquirebat, quonim suavissimos morcs ngno-roret. Hoc autom volebat, non quia ICulalio
imitaricupiebal. Inlellexil episcopusresponsum non ponlifici niiiiuscredcbat.sei iu rcbiisdubiis utilissi-
manirostum.toliusquoitincris ejus peralterum Ira- inum, scmpcr csse multorum consilium sentiebat.
trom(ft)qui simplox, invcstigat causas. Ibi tunc Pcr(n/ l'i>st)muItosil!iqup pedcstris laborcs ilineria
beatusl'"ulgcnliussaIubriterproditu3,verilalemsi n ad ill.im Sicili;c veniensloouTi cui pir.s propinquior
plicitcr coiilitctur,iturunique sead ultimam Thebai-
C illainsula fueral ubi sanctus Rufinianus episcopus
:
das rppioniseremu.n dicit, ut illic,8icut lectio mone- habilabat,modica navicula deportatus.sacerdoti ve-
bat.mundo mortuus viveret,ubimajorabstinentiuin neribili velociter prwsentiilur. A quo similiterne in
numerus assumplioni suae nuUuin gignerel impedi- .Egvplum prolicisci persevcraret admonitus, redire
mcnlum,s«il forto potius pra>beret exemplum.llocte proLinusad proj rium monaslerium, neque tamen
laci8,rrspondit episcopus, cupiens meliora scctari :
apostolorum inp.noriam prretermiltere statuit.
sed scia quoniam Deo sine fide iinpossibile est placere 27. Ocpisioie irritur naviijii feliciorisinventa^Ro-
(Hebr. XI, G).Torras ad quas pergere concupiscis, a mam vcnit,etauclorem sjccularium consonosemper
coinraunione beali Pctri perlida dissensioseparavit. orc Iaudalam,canutque mundi veracilerappellatam,
Omnesillimonachi.quorumpraedicaturmirabilisabs- festinus iugredilur civitatem. Fuit antem tunc in
tinentia, non habebunt tecum altaris sacramenta Urbe maxinuim gaudium, (e)Theoderici regis prae-
coinniunia.Quiil ergo prodcrit afnigere jejuniuscor- scnlia Romani senatus et populi Ijetificante conven-
pus, ubi solatiis spiritalibus indigebit anima, quae tiira.Undo contigit ut beatus Fulgentius.cui mundus
multomeliorest corpore? Revertere, filii, ne vitoe olim fuerat crucifixus, postquam sacra martyrum
mclioris intuitu periculum rectae iidei patiaris. (,') loca venprabiliter circuivit, omnesque servos Dei,
Ecce etcgo quondam juvenis, antequatnme ponti- D quoruminhrevicaperenotitiam potuit, hurailiobse-
ficalis honons gratia proeveniret indignum.diu cogi- quio salulavit, in loco qui Palma Aureadicitur, me-
tavi sanctis?im;c hujus professionis in ipsius provin- inorato Theodericorege concisionem faciente.Roma-
ciaj monasteriis adimplere propositum : sed haec nfe curisB nobilitatcm, decus ordinemque distinctis
causa me prohibuit assumpla perficere. V/") decoratam gradibus aspectaret, etfavores liberi
25. Consentit beatus Fulgentius momentis patris populi castis auribus audiens.qualis esset hujus sae-
consiliosalutari,suaequeintentionisfervoredeposito, culi gloriosa pompa cognosceret.Neque tamen in hoo
suadeturibiapudSyracusampaucismensibusdegere» spectaculo ali^iuid libenter intuetur, (^^necnugisil-
(a) Apud Chiffl. et ms., Sacerdotis. (e) Ant., Thcodorici. Emendamus exms. etChiffl.
(/') Ms. pauloaIiter,per altcrum fratrem, fuit enim propter rationem ab eodem in notis allatam.
simfjle.v, etc. sic ms. retorendo ad nobilitalem caeteri, de- ;
(f)
(c) Sic apnd Chiffl. In Ant., Ego etinm. Ms., Ego coratttm.
enim. (g) Apud Chilfl., inluilus, nugis itlis sxculari'
(a) Chiffl., bonx iitdolis mens. bus, etc.
131 S. FUI.CrENTIUS RUSPENSIS. 132
li3S.«cularibussiipernuaillectusdplectationccnnsen- A oneri-ahjiceret,et sub aliorum regimine constitutus
sit ; sed inde polius ad illam |n) superna» civitatis ipsepotiussubregulaviveretquam vivendi regulam
Hierui^aiom fiesirlerandam fplicitatem vehemcntnr csteristraderetjSecundum praeceptumDomini magis
exarsit.salubriilisputationeprc-EJentossica Imonens: utilejudicans imperanlibusobedire ouamobedionti-
Fratres.QuAMSPEciosA potest esse Hierusalemcffile- bua imperare. Cogitanti vero isla diutius, talissu-
stis.si sic fulget Roma hoc sjpcuIo
terrestris lEt si in bilo sontentia nascitur. Est inmedio vadosi maris(/)
datur tanti honoris dignitas diligrintibus vanitatem, pinu monastcrium Vivecenei littori proximum, (g)
qualis honoret gloriaetpaxprsstabitur sanctiscon- Bcnnefensi autem maxima cx pirte contiguum, ubi
templantibus veritatem ? neqnehortos colcre parvissimi scopuli limessinit
Caplt XIV. In Africom redil. Conslruit mouasterium.
angustus, neque ligni vel polabilis aquae conBolatio
Ciam aliud petit cnnobiam, positu abbalis nomine.
Exercitia S. Pulgcntii. saltcm ministratur exigua ; sed rei utriusqiie per
2S. Miilla his similia boatus Fulgentius illo die sa. brpvissimas naviculas qnotidiesufncientiaprsepara-
lubriterdisputavil, et jam toto corde monasterium tur.In hoc monasterio rigidi propositi disciplinaan-
suum rcviscre cupiens,ad Africam volociter pcr Sar- tiqua servatur,ab infantia sua plurimis usque ad de-
diniam navigavit; vix credentibusprre nimio gaudio crepitam senectutem sanctissime ibi Tivenlibus,8an-
monachissuisbcalumKulgentiumrediisso.Npscicbal B ctanque professioni operacongrua laudobiliter exer-
plane sancta fraternitis quid primitus ngcrcf,utrum ccntibus.Ubi tunc duo prosbyteri peculiares ct me-
de absentia Patris qucreretur, an polius dc pra^scn- ritomirabiles, ctimmaculatae senectutishonorc ve-
tia laitarctur. Nullus tamen ausus est eum quia dis- nerabiles.abbatis oficio fungebantur, nunquam de
ceiscrat culpare, sed cuncti poliiis satagcbant pro connobio rccedcntes,sed ecclesiaslicae dignitali mul-
reditu cjus Dco gratias agere. Jungunlur servorura tos virosidoncos nutricntes.
Dei gaudiia etiam laici ; laetantur omnes honesti ac Ad hoc ergo monasterium clam beatus Ful*
30.
nobiles viri quodbeatus Fulgentlus Africana; Eccle_ gentius pronciscitur, ibiquo in congregatione tam
9iaedoct,or priEdestinatus,non diu
defuissettransma. maxima nomendeponit abbatis etadunatus multi- :
rinis reu'ionibu3occupatu8.Cerlalim deniiiuesinguli tudini monachorum, fulgel quidcm super cajteros
properantampliora prajbcre solulia pielalis(n/. cari- mirabili scientiaeloquentiaquespeciali ; sed subjici-
tatis),quibus fovcrctur aniinus revertentis. Offertur tiir omnibus laudabili hiimilitatc atquc obedientia
denique a quodam nomine (b) Sylveslro, bene Chri- singulari.Memorquippeilliusevangelicflp sententi«B,
atiano et provincIa^jC) Byzaccnse primario, locus ap- qua Dominus noster d\c\i,Nonveni fncere volunlalem
lu3 raonasterio fabricir.do, cujus gieba pinguis ac meam.sed voluntalcm ejtixqui misil me {Joan. vi,38)
mortificat voluntales, .jejnniis insuper
fertilis instituendis horlis oplabili fecunditute con- Q omnes suas
qaod plus eligcndum videbatur.longe ad-
grueret,ct oraiionibus.vigiliis et abstincntinn vacans.tolumquo
hucalurore bcllico constitulus, qnietissimre pacis so cum vitiis ctconcupisccntiis siecularibus crucili-
securitatem plenissimamdarclihonestis plurimis per gcns.manibus suisetiam delectabiliter operabalur.
vicinas possessiones commanonlibus, quoriim fre- Nam et scriptoris arte laudabiliter utebatur, et ex
quens oblatio transaclionem facilliinain monachis palinarum loliis flaliellos sffipissime contexebat (cui
promittebat,ulrcgnum Dei qua^rentibus nulla cura operi, etinm cum fuissct abbas, in suo monasterio
aaecularis tran^aclionis obstrcperet. vacabat),Ieclioni autom incellula frcqucnter coram
29. Libentcr itaque bealus Fulgentius hominis rc-
fratribus insistebal^apud omnes amabilis.honorabi-
ligiosidevotam suscipicnsoblationem, sine mora in lis et jocundus.
loco sibi conccsso monasterium fundat,pIuriinosque Caput XV. Coy»'Kr redire ad abbalis o/ficium, Presbi/-
tcr consccrotur.
adconversioncm piismonitisinvitando.monachorum Scd (|uanla in codem monastcrio tanta
;H. la;tilia,
Dumorura multiplicat, et magnas (djcougregalionis proprio exorla cst rcpentc tristitia. Gau-
in illius(.'i
efficitur. Qui quamvia spirilalia mcditari jugiter
dcbantistiquieumsu9ceperant,dolebantilliquiami-
coucupisceret, ampliori tamen sollicitiidinc (c) dis-
scrant. Nascitur intcreoa nova pugna caritatis. Isli
tcndi compMlilur, otilm sanctum qu.Trensex dilcc antiquum
j^ j^o,.^,^, sociura tei,acilerampleclunlur,illi
tionc vcritati.-<,nogotia multasuscipienaexnecessita
patrem rcddi sibi aupplicitcr doprccantur. Istisoor-
tccaritatia. Undo viclus aliquando contemplatione nari de praiacntia ojus, illi de ubaentia deficere con-
Dieliorura, leclioni cl orationi tantura vacare desi- fitcntur.Ueatua vcro Fulgcntiua magia volcna diaccre
deran.s, cogitavit diu quomodo sarcinara pr.rscntis
(|iiam doccrCiConsentit hic csse ubi fuil inferior et
;
(n) Sic ChifH. rum m^., a qun aboatvox rivilntis.
lendi rompcltitur. Ant. aulcm. Ouamvis sane, elc.
Ant., ad ii.am tuprrnnm llierusaleni /elirilcr rlesiile-
(/) Ilir v.iriant rodice.«!. Nnm Ani, in mnrgine, ,<«-
randam.
tum monastcrtumVinccnsi, eic. Ms.,Junrensi, Ciiilfl ,
{b) M.H. cum nonniillia a Chiffl. luudati.-», SylV''S-
Vincen:(i. Quidnm codiccs (px Chiffl.), Vivecensi ;
trio.
pleriqiio, Vinrrnsi.
(c) Ms. cum Anf. intcxlu, DjiiinliiuT. In mar^'.
(//)Sicn.8. cum aliis a Chilfl. laudatis.In Auf.,
vtro, Ryvircnae, conformiler Cliilfl.
Vcnnrjrnsi, oonlorinilnr nnnnullis codd. ab eodem
{d) Ms., riinvrrsnlioni<..
visis. Cliilll. ipso, llrnelrnsi.
k) 8ic f.hiffl., tx-[ito quo |irn (/i.<r(Vi(/i omer.-
1
(h) Sic apud Chiffl. Anf. in ilHu<! diccssu. Ms.vcro
damus dtstrndi cx ins. (|ui paulo alilcr lcgil a\c,c/-
utraquc vore cnret.
ficilur pater quamvis, elc. .impliori follicitudinc rfiV-
:
IIU i'U()li;gumi:na. 13^
niiii.iJuiiorinv ''
lM>|>i<lul illiir rtiilirn.ultiiiiiifll* |)ti«Hil t'HH««ii|Mjrii)r.
i
,,'! nl,
^ • . f '
'rinic ublialiH ('olidiH lU (iiiuiluiii li atiiiiii t|U<iii ritli- Vcriiinliuuon >
, .
ug
i|uorulilulor oxiioooi(Hi(:)li*('ou»iliuiuHUUidiiH,|)iilri>- <|u(t)rilur,fttina haic lIiirlh«Kinoin parvaniral, alqiia
oiiiiuaaucli l<'uuHll(i|iiHC()|)iiuHulauiiiiiiii)uucliua|)ul- iniJo rurniii rf^iiliB inlanliclio naacarvtur, lU eom*
iml. Illo pritliiiii.i opiMi'ii|iull uiicloi ilulu Mitiiu UOQ pdlonlr |i '
'!«
niuuacliuiii ImiIkoiiUuiii uIIckuI, Hiliii|iii! nuMi.ol ubi ui« clnri' , , ,ijc*
ipao Juii»oril vivoro (loloro coullriiial. Miuulur ox- iibi bflulun KulKenliua nul priniui.aul oluii »loclui
ouu)uiuuiculiui\oii)Ciiutrtt'liuculil>UH;i|iHUii vurol'*ul- esl, ponlqiittiii rninimo poluil invaniri, drfiil aUii
Hci)liuui,uiBioouHouliat,iiiolioiliiMilil)U»Hiiuil(MU pru- hoiiori» i(i) numrDi lironlinin.
uunliuljuilicHuilui)).(.»uitlu)ulla V l)o|ii.i)iliir rurHU» '.\\. itopliiltt j.tni fiKjral iiruviticiH l(yzi>r«>na novit
boulu!» lulKouliUMHtl luouuHloriuiu propriuiu.Hubiro BnopnlolibuH.cl pnuo vix pMiicorum pbbium (•Ibc-
praicipilur ubbuliH olllriuiu.Kl uu iluruiu n dOHido- quoquflcommolA
dr.u rpinniiHrrunl dofitilutm llof^it
rio .spiritali luntulill'.'^ liorol, ri'|)(>ulo ouui HJiconloB B(i'vilia,cuncto>jam ilccrdvprutoxnilio manctpnmloi,
con«ocrul prosbyloruiu.ut iibbulia ot prosbyiori ilo- in ipsun) iiriinitiiflnnhnutnrom.id ost prirnalpm no-
ooMtuH olllcio,U(>u uiuuuHleriuin ruliuquoro.uio in mino Victiirem, pmccilento HPnlnntio.quijnina nnr'
uliu Kccloaia poHSct unliuuri. viHro^iH ex«>iintibun cnplun, ad Cnrtha^inom duc«>
32. Viotus i^itur ot lioiioriB coiupctlibiia viiicliif', n bitiir. Ki umnini) Burco(|i>nlemnjoro trialitia, veraa
cinpit jnm bouUis l''ul,i<i)iitiu8 icnuuniiiiilor iiiouusli'- fuitin publino.'* luotDB ordinatiDnis nHHimi * .
'
"
Ma.
riuiii HUUiu rojj;cro,rniuu(iuc croscoiilo lauilubili, su- 'Iiiuc DcrulliB i)uiiti)H«iloci>nlil)Ui IrariHi- . ,>ua
por omno3 Alricu' proviiiciHS inuotoscoro.iuipsouu- lucicnibcJDrdinatinnis, boatua Fulgentius pulans ca-
lom (a) Nuutoruiu torrilorio tan(]uam propriu.sopi- Ibeilris quam mnxime prnximiB epiecopos haberi
Bcopus honoruri, parulis ouinibu», quamlocuiuiuo proprio.<, ipse rurs)i9 monastprii sui ongrcgnlio-
facullus oriliuumli c|)i«»copum concessissot, bcuto nem guberniire revertilur, nihil dubitana noque
Kul^ontio priujum sacordotium vocibus el mon-
(6) formidans, scd omnino so ponlinculis dignilatis
tibus polere.nec alterum nisi boalum Fulgenlium evasisse sarcinnm gnudon'».
sibi cousocrnri periuittere. Dosiilerium deiiido po- CAPrr XVII. Feiir diuconus l\u<pen.<nm sedfm amhit.
pulorum Deus videbut, ipsum quoque boaluui l''ul- tulycnlius cogitur epi*cop'itum liuspenstm susci-
pcre. Feiix diaconus rejmlsus Fulyentio pmat in-
geuiiuin non lalcbat.
^iilias.
C.vpiT \vi. regio carelur
lnteriliclo nn ordinentur 35. Vcrumtamen alliori consilioDeusnoslcr pra;-
episcopi. Fugit epi^copotum. Posl factam episcojorum dostinala pcrficiens.cui dederat docendi salubriter
orciinoliouem revertitur.
faciiltatcm,doclrina; sahifaris dare jam volebatauc-
c toritntein, ne decsset fidei calholic.-p contra Arianos
Sed quia tunc rogalis aucloritas episcopus ordi-
nari prohibucrat, nec viduatis plebibus providerc
fidi'li??imusprff!ilicator. Iutempore crgolribulalio-
nis abscondere noluit («/. voluit) vas electionis,
paslores lii'ebut, socurus iulci-diclionia hujus lcm-
poralransiijebatjSuperfluumjudicanshonorem fugac per quem disposucrat implere officium praedica-
prjEsiilio recusaro, qucm ncc darc alicui fas erat,
tionis. Erat adhuc llu^i e nobile oppidum.clarissi-
mis hahilaloribus prorsus illustre, cui nullus fue-
uoc accipcre.
lurbapontificum qui rat episcopus ordinatus,quia diaconus quidam Fe-
33. l'oslqu:im vero sacra re-
li.^ nomine,qui ambirevolueratbonorem pontificis,
manserant, communicato inter se consilio,de(inie-
repudialus, in illo loco nec ipse nierebatur, nec al-
runl adversus prccccptura rogis in omnibus locisor-
dioalionos cclebrarepontificum^cogitante? aut regis lerum recipere paiiebatur. Frater quippe ejus ger-
iracundiam, si qua forsilan exislerel, miligandam, manusamicu.-; procurat')ris,perpotentiam s.Teculari3
quo facilius ordiuati in suis locis vel plebibua vive- actionis ministrabat vires ambitionis.Dolor honesto
rent.aut si perseculionis violentia nascerelur,coro- rum mentes [e) vehemens exagitabat, cur-
civiura
nandosetiam fideioonfessione quos dignos invenie- soli romansissentsine patre spirita]i,qui videbantur
bantpromotione,miui9terium vero suum lacilius im- super cseteros excellere nobilitate carnali, (/) cudi
pleluros, alque inter ipsas Iribulaliones propriis D repente fama verax dolentibus nuntiat bcat'jm Ful-
plcbibus solatia praestituros ; fit repeDlecommuuis gentium, qucm tol loca primo sacerdo'io judicave-
assumplio, presbyteros,diacono3,et si quos iuveni- rant dignura, nullatenus lemporc ordinationis in-
ret eleclio, rapere, benedicere, consecrare certa- venti]m,remansissepresbyterum,gloria majoreves-
lim (c) locissingulis properantibus;ne ia tali studio tilum.quod honoris superioris sic calcaverat appe-
aliquis,aul lardus aut novissimus inveniretur.Tunc titum. Illis quibus displicebat superbus ambitor,
beitus Fulgeutius eligentium vota velociori prsve- placet iste laudabilis excusator.Consenlilur abom-
nien3ruga,latebrisincerti3abscondilur,necqu«situs nibus ipsum sibi esse servatum, propterea minime
uUalcousinvenilur. Piebs ipsius loei ubi fuerat rao- tantis plebibus ambientibus ordinatura. Nesciente
nasteriumconslilulum.differresuaiuprorsuselectio igilur beato Fulgenlio,Yictorprimasin itinere peti-
(o) Ant. in marg,, Vinlorum. Vide notam Ghiffl. [d) Chifil., honoris sumeiidi.
(6) Ant Hcnttim Fulgenlium primum sucerdotem.
,
{e) Anl., vehemenlcr angebal.
(c) Ant., in locii. Ms. cum Cbiltl.caret hac parti- If) Sic ms. Caeteri, Tum repente.
cula in.
135 S. FULGKNTIUS HUSPKNSIS. 136
tur a Ruspensibus (fl) ut vicini8 episcopis ordinandi A accepta pontificis dignitatc, prorcssionis prflpteritae
Fuigentium liccntiam donarct. Tunc co annuente, sprvavitinte^ritatem. Servalavero professionis(rf)in-
aegregataviolentaGnultiludinismanu.rppentebealus tegrilas plusornavil pontificisdignitatem. Nunquam
Fulgentius,dolens oculos,in cclla propria reperitur, deniquepretiosave3timenlaquaesivii,aut|quotidiana
invaditur, tenetur, dacilur,el pontifexesse non ro. jpjunia praelermibit, autcondilos auavitcrcibos, vcl
gitur,sed cogitur.Inde ad episcopum.qui admonitus inter hospitcs manducavit,auldiscumbendosaltem
fucrat ordinationem celebrare.pcrduclus,ignoti po- requiescere,etre8olvere rigidum propositum voluit ;
puli conslituilur pater, ita utin illo propheticum sed una tantum vilissima tunica, sive per fpstatem,
illud compleri viderelur oraculum : Po)>ulus quem sive per hiemem patienter indulus,orario quidem,
non cognovi servivit mihi {Psal. xvii, 45). 8icutomnesepiscopi,nunquam utebatur,pellicocin-
36. Nimis autem {b) tiratissimus viri gapientis gulo tanquam rnonachu8ulebatur(/br/c)cingcbatur).
aspectuSjCt favores popuii suffragaDtisaugebat;et a Sic studiohumilitatis arabitionem vestium fugiebat,
quocunquctunc vidcbaturincognilus,humilitate ve- ut nec ipsa calceamenta suscipiens cIericorum,aut
stium blandus,modestoque incessn venerabilisjhabe- {e) ullimis caligis in leropore hiemis,aul caligulia
batur. Cum vcro loqni quidpiam cogenle inlerduni in tempore aeslalis uierelur.lntra monasleriumsane
ratione voluisset.in orcejusomnis turbapendebat, n interdumsoleasaccipiebal,frcqucnternudi3 pedibus
ex locutione lamiliari considerans qualis essetspiri- ambulabal. Casulam preliosam,vel superbi coloris,
talis magistri fulura doclrina.Propterquod ex omni- nec ipse habuil,nec monachossuoshabere permisil.
bus possessionibus ubicuntiue transibat, populus Sublus casulam nigellovel lacliniof^^) pallio circum-
conflucbat ad lavcndum^Rusponsi Ecclesiae.quanto daiusincessil.Quando lemperiesaeris invitabat,solo
serius,tanto ineliorem confitentes provenisse ponti- inlramonasteriumeslcooperlus.Scapulisvero
pallio
ficem.Diaconusporrovidenssiiaeambitionis conatus nudisnunquam anobis visusesl,nec deposilosallim
vanissimos defecisse,quod solum remanere deluso cingulo sonuurn petivit.Suavaulem (^^conlinenliac,
poterat,8aevit,(<:) et traditoribus innumfTis congre- Deo teste, fiduriam goren3,in qua tunicadormiebal,
galis,venienti fulio pacls scandalum (sicut sacer lo- in ipsa sacriiicabal ; el tempore sacrificii,mulanda
quitur psalmus [cxxxix, 0]) \rixta semilam ponil. esse corda potius quam vestimenla dicebal.
Viam igitur per quam vcniebat Dci servus electus SS.Huicbeatissimosacerdoli nullusaliquando ex-
obsedit ambitor infeslus. Sed ubique simplicibus lorsil cujuslibel gcneris carnes accipere, sed sola
subvenit Chrislus, nec impediri potcst ab homino simplicitcr olera,plisanas el ova,quandiu fuil juvc-
sacerdotis ele:tio quam non pnccedit ambitio.Nes- niSjSine oleo ;
postquam vero senuit,superfu80 oleo
cioquo sancti Spiritus admonentis imperio per al manducavil;(/i)deooleumpcrsuasusaccipere,ne ca-
teram viam populus qui pra^ccdobat ambulavit, et Ci
^ ligopraevalensoculorum lcclionisimpedireloffirium
beatumFuIgcntiuni.dnmadhuc hostissedeiretinvia, A vino outem sanus seuipcr abslinuil.Si quando vc-
super suam caihedrara collocavit. Celebrala sunt rocompcllenteinfirmatalis neccssilale vino modico
eodem die divina solemniter sacramenta,et dc ma- uliconnpulsusesl,calicibu8plenisaqua,superrnnden3
nibus beati Fiilgenlii comuiunicansomnis |)opulus (juidpiam meri,ncc saporis cjup,nec cdcris jocundi-
laetus abscessit.Quod postca iiaconus audiens, di- tale fruebalur.Anlequam vigiliaj nunliarenturafra-
vinre voluntali.licettardius.ce.osit.Hunc illico rever- tribus, ipse semper cordc el corpore vigilans, aul
lentem B. Fulgentius benignc, affabiliter clemen- orabat, aut legcbat.aut diclab.il.aul cuicunqiie spi-
terque excepit, ita ut euiu postca prcsb.vterum or- rilali inedilitioni solus vocabni, qiiia se per diem
dinarct Sed ultionem debitam divinajusliti idemons- illiorum Kcclesiaj neccssitatibus occupnri Jugilcr
travit omnino Etenim ipsc diaconus jam
velocitcr. sciebat.Ad agendas cumservis Dei vigilias intcrdum
presbyler intra annum morluus, ct procurator ei descendebal, sed privalas apud se vigilias, aludiJB
con.seiitiens ad penuriam est redacliia. Dedcrunt quibus dixi, mullo laudabilius cxercebat.
enim pcenas temporulis audacicT.quibus pntens est Capit XIX. Nu):qunm tlcgil sitie monachis.
Deus prfTparare in fiiluro gratiam co;lcslis indul- 30. In nnllo autem loco visusest sine monachis
genlia.. Nos istud proplerea vel commemorandura R
habilare propler quod a civibus Ituspensibus
:
putavimus, ut oslcndcremus hinc bcato Fulgrnlio ^"'^ primum bencncium ordinalus episcopus pos-
tuluvit, iil fabricandn monasl^.rio locum congruiim
majorcm crevis^c circa singulos aucloritalcm.dtim
darenl. Tunc ex pluribus civibus obedire feslinan-
cognoscerent in istis vigilnsse divinam severi'alem.
libiiB, oplimo eacerdoli qiiidam nomine Poslhu-
Camt XVIII. Fulgenlio non mutnnl mores.
llonore.i
Vrslilut ejux. (Inmihuf je<peluo nh^tinel. minniis, Christinnissimu?, et inler suos nobilissi-
37.Suscepilinteriin beatusFulifenliuscpiscopatunn miiscivis, agellum propriiim lideliler oblulii, non
aine aliqua ambitione,cum mnxima devnlionp.ma- longe ab ccclesia constituliim : ubi pinis surgenti*
ncnte in rontrMdictoribufl divinauItione.Nec iln fnc- bu3 in pxcelsum. speciosi nemoris virebat amoo-
lU9 eal cpipcopiis.ut pbso dosislcrel monnrhus; sed nilng. Exccplit beatus Fulgenliua libentissime lo-
(n) In Ant., cl vicinis... licilia dalur, desunlque, (d) Ms., inlCijrilalc.
hipr, eo nnnurnle. (e) Itacodiccs nostri. Alii quidara a Chilfl. lau-
(h '
M9.,y
nii.inul/ ni grnvi.^.umu.i vir sai>iensnspcclu. ddti, vilissimix.
(r) In nifl.,.«,7'r»/ rt tnvdux.lnnumrria denique ron-
(f) Ms., laclinio pallido. Forlc non male.
gregatis vcnicnti (ilio pacis, ctc. AnU, innumeris de Ig) Ant., conscientix.
vii* congrcgatis. \h) ChifO., idco pius suasus oleum acciperc.
i:i7 'luii.r.coMrN^ l.tH
oiiin, (MijiiH nlliim llmui nrcnBnnrlii riiliiiii ral.inMi \ mu; |ini<Humor(*tnli<|iiii| inlorf|U»iro nnlentlliii» l'oil
i..:..i ... ; 1 1 1.I...I I,'..il .I..I. .......
I !-....• I • ...iJ
i'iinH|ii<Mi'liiit ,|ii'oiiiiiMi|iin ti(iiiliiiii itlilialdiii l'Vlli'i>in (liilih<M«tioii|ii nutniii I
.
iiMiH moriiit, i|i|i<l<|uld
viMiint VdliiiHUM pnrHiiaMil , (MMii iiiaxiiiiu |)(M)ii lnliiiH <l«llllillO ComillUnil II .1, rliMIU^MlliT alli-KMtl-
(Miii^ro^atidiiiH iiiiilliliiiliiio, iiImi (|iioil |>aiioiHHimi)4 iliim HnnHihoN cnlororu ii, bnatj Fuignnliii diinil*-
fratrnH in illo miiiiiiHtiMi.i i|iiri<li(|iiil, (IIIiIuih iiniiiiin liatiir iliiic ntiaiii i]uan<iocuoqiiR tranniriiirinltlilla-
IVatriliiiH iHiiiiiiK» \'ilali>iii prn^pomiil : tali («) riiriln- rJH il<i II. I<', vrl <in ^iivcrniN qii.KnlKiiilliiiH lntnrr<iK«-
\.\h 1(1^0 iiiiiiiiih(iM'ia iilrai|ii<i |M"i'i'ipiiMiH viviMo, ilt iiaiittir i<piHi-<ipi, rcN|><inil<ira pru omniliu^ ah omol-
({iiaHi iiiHi fiiiHHiMit lociH (liviriu, hIo oaHiMi'. iinunimi- huH imponchatur. tla nicul imnotii* mnmorK» Aure*
iHtn coiiJiincla.Si (]ii(ih uiitem novon monai^hoii, vol iiuH Carthu){inciiHiN iCccioaia* untiatoH inlnr lua pri-
in IhIo, voI iii illo inonaMli^rio (IhriHltiH ai'i|iiirornt, viloKiu m< ruiliil littnraH oxArricuiKi concilio<lan<i«i
toiiipus intcr ho oiMuoraioniH onliiiniin|ui' Mcrvarcnt. ipBO Boluh «crihcrol ; nic intc iiicriiorut ut iittoruu ex
El si (|iiaiiiio iiii 80 viiloiidoH jtilKMililuH iliinlaxat illo concilio iiirii;<>n(ia8 soIuh ipao (iiclornt. Bflxa-
prioriluiH v(Miiront,n()n ii'. hoHpitcH,H('ii (|iinHi iiniiiH giiitu <|iiipp(< (>t pu Hmpiiua
opiHcopoH tunc culcna
poii^»r('^alioniH hominos suscipcrcnliir ; hcali vcro li^uhat <|uortim lin^uu cl in^cniiim hcatui
^'Xbilii,
Fiil^onlii 0|)iH0opi
i
- proviaioniliiiH coiiiiiiiinitcr
- 1
I
^iihcr
n _. cpiHcopUH
l''iil;,'ciiliuH
^ _, ,_ riiil. l>roptcrcui|iiiin(iocun(|ue
„., v....,«
,
^
nnli, patrom spirilahMii aimplioi vonorarontiir nlTo- •> n^Hcrihchanl conHulontihuH, cpiHcnpoiuiii cunclo
ntii aij^ K<>iiKt
otii.'Hic l)cato i''ul^ontio aiiiiFnlii !
h^nlimiil ii\ Hiii^uln iu i>/\tt nn I <i nt\ uiia.
ilis|ionnnto,no Htiq niin n«\irtiitn
nim nomiiia /1 nnKn »« « m iu
dicobantur • lilol.^I*...!
tituio, s^id ..,.!:..... L.— ..<
>
tiuiius be«ti
onpla rcm>iKloriiiii sarcina cloricorum (/») conHolu- Ftil^cntii ^ermo lciiciiulur iii Htyio.
tionom pordorct iiiotittchoriiin. i'J. I'i'u>tcr islasquoi|uopiihlicitractatuscpiptoia8,
(-APUT x.x. Prolruililiir tenlenlinm
iu rTiiliuin. KfiK Hi(|ui!>rortne.xip8isopiscopisahs('ntciii plcbomautim
guiititi frcrnnt f/ii<('();<i. A'owi/ir oinnium eiiisro/io-
corrigcro vel moiiere voluisset, ad liealum Fulgon-
rum rrd'lit res/joniiii litteris. H//iciiciii ncriptorum
Fulgenlii. Montichi et clerici simui (tegwit.
tium siipplicitcr aJced'hat,ot per monaBiorium iio-
10. Intcrea roponto dirii^untur niinislri rP};alisl'u- guajc.jufloniciumsu.udisppnsati.nisimplehat. Omi-
rorifl, ut dctcnlus olinm ipsc cuin c.iUcris in oxsi-
rabilem virum non sihi soli, scd omnibua natum 1
linm Snrdiniain conrcssorChristi nohilis trtidorctur. yolaeum riuspcnsisEccIcsin doctorem meruerat, et
Ahductus er;;o volocitor, licct dolertjl Ecclcsinm parsmaximaconcilii Hyzacenside ipsiussermonevi'-
suam iniIli9adluicclo(]tiiorum9uorummonili3erudi- vehat. Qnicunquc in qualihct sacerdotum exsulan-
tnin.romansurnnunic prolintis do.slitulatu.s.ipicnter tium plcbe tcnlahal inquictus pxistere,vel epiacopi
lamen tnstiliam propiii jussa contemnere, beato Fulgentiodictante
jj;;ui lio majoro vincobal.quod tam
glorios£P conlessionis esso particpps inchoubal corripiebaturabsens.ul satisfactionis reme.lium Co- sic
mitanlibus erponionachissimul et (dericis.magister qu.-crpns.onavig.ito mari continuo fieret praesensel,
p pcr
eprciiius utr:us(]uoprorossioni3 erit nenlibus omni-
ipsum beatum i''ulgontium,cujus eloqucnliam
buslaieis decalhedrn honoris nd locum bealicerla- senserat excommunicatu3,impetraret veniam salu-
hriter humiliatus. Ijise naiiique beatus Fulgentiue
minis.paratus ndem catholicam mentelibera, voce
Ibrti.coram regibus et potcstatibusconlileri. Susco- erat ultor ipse inlercessor: curn colloga ultor, pro
piteumC.irlhaijo venienlem,lruclum(]uenotiliBejus minislro interccssor. Ab ipso proo.dehal giadius,
in paucis (i')diel)us lideliler guslans, ratilta oblulit
unde superborum cervix dura cae leretur et per ;
munera.qtiffl bealus Fulgenlius monasterio ipsura rursus benevolenliae medicina prffibehatur,
illi quod
fabricari delegaveral profuiura donec supplicumfratrum pusilldnimitas sanaretur.
mandavil Ipse vero
navim crui'ili.\o corde et corpore nudus ascendit, 43.1nter ipi-a plane primordiagIorio*i exsilii.mo-
habcns secum plurimasdivitias si:ienli;e singuhiris, nasterium congregare,pauco3 secum ducensmona-
quibus omnes,ubicunque veniebat,indelicicnte lar- chosminime poluit : sine rraterna tamencongrega-
gilate pascebat. tione vitam ducere nesciens.coepiscopos suos.lllus-
'11. Intoralios sane episcoposcum quibusexsilium trem scilicelet Januarium, habitare secum persua-
commune susceperat.lempore ordinalionis erat in- sit volentes. Ouihus unico scrviens cantatis aifectu,
ferior, sed patientiae ol caritatis virtule noninterior similitddinemmignicujijsilaramonasteriimonachis
In rebus enim dubii.*,ubi quam maxirae consilluin " clericis adunatis sapientcr elTecit. Ernt qui|.peei8
''t
pelebatur,si quando iutpr se contessores bcntissimi communis meii^a, coiinuune ceMarium, coraniunis
de conrnuni ulilitatetractab;int.ultimus '|uidem se- oralio.siraul et lectio. Nullus
sesuper alterum inso-
debat verumt;inien ipsius senlentiaMi primas vel
;
lenlereirerebat.iieque propriistratrihu-. ainpliiisaut
omnes qui primalpm sequebantur audire et racere pecuiiarius consulebat.nisi quod iiiajiis illi monachi
cupiebant, qiiamvis inanem gloriam ille, nihil per qui beaium Fulgentium sequehanlur, districtioris
sibi vind'cans,dorerret honorem cnngnium prioribus abstineuliiB regulam custodientes.nibil omninopro-
suis. ('(/) Sic enim cogebatur respondere consulenli- priura pos.~idebant.(e) nec inter alios clericos cleri-
bus, ut paratus esset semper obedire jubentibus, corum more vivebant.Talis erat beati Fulgentii eru-
[a) Ant., Tahvero, in inarg., pr;ec,ifnebatuniri. dire jubenlifjus.ne prxntmpret, etc. Ant., Si" emin...
\b] Apu I Chiin., CMrnm velconsoluiionem postpone- ernt panitus .. iiec rr^.siuwhat.
rel nwiiiirliorum. {e) Non legimus quaj sequunturin mc-. nec apud
(') Chifll. cum ms., in vaurix .<iuis. Chitfl.
(d) In ms., Sz eniin ... ita paratus erat sstnper obe-
Patrol. LXV.
139 S. FILGENTIUS nUSPFNSIS. 140
di 10 qu r s-iiril li bi:« moiit;? ita su' j-i^lorum «ibi A <1irigit. mnra ductn? alqun per-hiclup,
a qtin s-ne
cor la ir;ti- fne! a lei retii-; ve!i'|itiilibLis ii I S[iirilale8 piTvenit CarihaainHm la.'tU!'.Ubi tHmiUiim li.li-lissi-
cojl' stt-.-qu- <lt licias.ul boni prnposiii mnnenlecfn- mus 'ijspeiisatur. erogandi talenia sibi crelitarepe-
auni.niM. s>educerenturinfirinorum Iralrum infrtia, riens ocra8ionem,rccpit in hnspitiolo proprio venien-
nolenlMiir. iinilHri q'i,-c quoliflic, ante orii'os oorum tes* ad se ciitholicos orlhodi-xos dlll^enter dorere,
gert^buiiiir exempla. Quis illius hubilalionis iJigiic rationem reddens qiiomorio Paler et Kilius et Spi-
expliff^l ot audfs^Dodiusill.iiuncCarHlitanaecivita- ritus sanctus, m.tnenle trium per?onarum (lifleren-
lia oraculiim tu l.lliuc euim venieoat alflictua per iia.Deua unus a tldelibus praedicetur. lantaaulem
cipere rpniedium con.«oI<ilioiiis,ibi >:erebantur inier fuit beato Fulgentio iacundi sermonis suavilas,
disc .riirtnles pacis el conoordian pacla fideliH.divi- tanta in vultu ejus micabat biiaritas, ut certatim
nam vulenlibus nudirc diligentius leclionem mi- (ideles universos sancia carilas traheret, vel inter-
nielrab.il ibi Dominus plenis>imae expositionisaedi- roirare doctissimum virum,veiaudire quoties ad in-
ficationrm. D^;l- ctabal nobiles viros.si beri pofsrl, terrogata re.spondebal. Ilie vero verbum Dei sine
qiioliilie bcatuiii Ful^enliuin cernere rlisputanlem cnmmunicans, occurrebal inter-
:
invidi t tabei^senle
libeb-il in-ligrntiam pustinenles inde petere sup- despiciens, nullumrogationibus omnium,neminem
pliciter eleemosynam corponilem, unde doctrinam g judicans improbum.paralus etiam ipae^si cui forte
quoqiie siimerent spirit-ilem.Freqiienter enim bea- Deus pcr Spiritum sanctuui melius revalasset, au-
tus Ful_'ontius quos multa largiendo de temporali dire vel discorp,lenere,?eijui,approbare, sub officio
fume liberabat.renunliare saeculo.sapie.nler admo- ductoris humiiitatem discipuli benignus el initis
nendo,l'aciebat ;etquamvis nihil habentes,habendi exercens. Unde conlingit utmullo doctior etseipso
volunlatem contemnere suadebat, ita cupidus sera- uielior fierel, lucra Christo majora perqnirens.
per acquirendaead coenobium fraternilatis.utquHm- Alios enim jam rebaptizatos errorem suum plange-
vis omniaomnibus nosset essc.monachorum tamen re docebat, el reconciliabat alios autem, ne suas ;
professioni sociare cunctos et optaretet vellet.Haec animas pro terrenia commodis perderent.admone-
fama per dics singulos crescens, Cartliaginensis b.it.Et quos jam perditioni proximos sentiebat, ita
qui-que Ecclesiae popu!o> ad mii.jora gaudia provo- blandis sernionibus leniebat.u* pro(>ler ejus bene-
cabat, ct certijsimis testilius ex illa provincia ve- volenliam verecundarenlur cogitalam implerema-
nientibud bealum Fulgentium cummendabat ab- liliam, reversique velociter agerent poeuitentiam.
sentibus. Confortati alii verbis ejuset doctrinae ejus sale con-
Caplt XXI. Perxecutio regis Trnsnmundi . Trnsnmun- redarguebant Ariitnos haereticos cum omni
dili,
dus nccersil Fulyenlium. Fructus ductrinx S. f'u/- p fiducia.Sic mirabili gralia factum fuit ut per unum
qenlii. sacerdotem,cujus sapientiam rex volueratexperiri,
44.IntereaTrasamundi regisadversus religionem sajiientum numerus apud Carlhaginem crescerel,
calholicam mens implacabilis etira terribilis inter el per ministerium persecutionis tides calholicain-
asperas pp.rsecutionf»3subdolnsquefaclione3,iuibus crementum potius qiiam defectum acciperet.
aequalem Deo PalrinegareChrislum calholicos iiunc Capdt xxii. Responsio B. Fulgentii ad decem obje-
torroribu^ cogebaf,nunc promissionibus invitabat, ctiones A^nnnorum,
8ub iiilentioneplusdecipiendt-e multitndinissimula- ^G.Ha-c omnia rex per occultos nuntios discena
re coepil rationem se siinplicilor inquirore calholicae egrcgii sacerdutisingenium.sapientiam.doclrinam,
religionis.reperiii neminem potans cnjus possetin lidem.pietatiin.mansur-iudinem.continentiam pro-
suiserroribusassertione ronvinci. Proponebatdeni- bal.et convenienter famae suae praeconiis, talem csse
qiie(aUiiulta9incplaruin tendiculas i|iiaGslionum,nPC qualia praedicabatiir agnnscit. Dicta proinde qua*-
si quis ei respondcrc voluisset.aut despiciebat, aut dara, veneno perfidiae plcna, Icgenda ei ccleriter
repellebat, imo quasi patienler audiens. satis (ieri dirigit, responsionem sibi flHjjitans reddi. Susce-
sibi non possc jactabat.Et revera quis hnmo lam ob- pit haec doctisaimus pontifex, el longissimae nar-
dnralo cordi valuiasel Iiimen ostcnderp veritatis ? rationifl incplis perobjectinnum capitula dividens.
El'licii'bat lamcn plurirnns religiosoa (/») aud ix (idei " rcsponsiones sub|ecit breves pro.Subilea, necessa
suae const intia per occa>iiones h ilomino pra^jiarntas rias, auctoritnte te^timoniorum grnves, et totius
studiosi regis convinccre blasphomiaa. Dicilur ta- r.itionis lumine radiantes. Quaa cum mulliaaa-
men requirenti diutiiis qiiia plenissime posset les- pientibus viria diii multuinqne collatas, et ad po-
timoniia cvidpiitibiis vindirare vpritatPiii cnlholici puli fidelis nolitiam pprductaN, rcgi quoque lon-
do^rr.ili!», (r) espe i-iter ppiscopos exsulanles bea- gn exspcctatione susppnso tradidit ingerpndas.
tiim Pulgentium.cii nihil decsset iii scienlin, plu- (Juas rex illo barbarus inlenlissimc perlogens,
riiiiurn redundnret in gratia, qui sapienter et elo- QL'U NiiNOiiAM prredestinalus fiierat ad saliitom,
qiienter rounnti reu:i satisfaccret. laudat aapienliam, mirntur eloquenliam, praedicat
4.5. Pnitinua rex probnrc cnpiens parerdr.tem.cui buniililatein, nequc tamcn mcretur inielligpre ve-
gpnerHliter testimoDium bonum totn religionis nos- ritatem. CarthHginensia autem populus triumphi
Irae pprbiticbat Eccleaia.servum alrenuuincoleriter apiritalia interprpa,propositione3 regia fuiaaecouvi-
(n) M"»., multi%. (c) Ma., Dicitur tandetn rcquirere.... Dicitnr teie
ib) Ant., uudacet. inter.
lil PlloLKd' MFNA. I4S
uliii lailii iiiiiriiiiiro conlUcliir, nl c itlinliriitii lldoni A C.AVi fiv. Ilrrum reUqnlur f^ut^enliu^ Pmti.il em.
KulHanlli I*rtin rflitum luum.
tom|ior oKHii violriotMii, ciuijuiiclia bouli
liiiidiliiiH, ^liiriuliir. W.Sitnf^^mnlWiun litUn rr% i|u««i inagna n<^e«Mi-
{'.AHiT IIMI. l.itiflli tm itit Tioinniuwlutn r^ijtni. I.t lulo ouiimIi i( tiia HMMxiilit.Pl ln>(il'i(i) r iin rur-
b»r H. hili/riitii ni/irnui fiiiliini rfiiavnfiuin Ari>i- niiiiiul ex>»iliiiiii Sjirdiniif rpvi»r«r. . i. irnj-
fl U III
ponts igitur nooln («li^flnim rnx
.
!. ad
47. AilliiH' tiiiiii'U rcx viniiii ildclM-^iiiium |iriiliiiiii
nuvim boatuH Kul^Anliu* populu ignornntn |>«'r4ucl-
(Ifntiluriiiin, ilo uliix luiiti i|iii-Htiniiiliiiti riir>ili« iiili'r>
tiir.S.id rontrario nutii roHMlcntibui f«'nliii,»«iipfr lil-
rii^itl ul iiiti>rr()Kalioiii>in auuin noinol luiilum boutu
tiin InntaA puH).u>* unl iiinraH, ut por di»*» pluriinot
Kul^ontio pnt>co|)il lo^i, ni*i|uu iuoi1itunili,iir(|uu do-
omniH pono d« munii «Jm
illuc clvituH ron»oniret,»'l
ncriboiuli lriliui>iiMriiciillali>m.Timoliuloiiiiiinov>>rl»ii
vulolucionHCominunicnrRt.ibianlPin propholico gr»-
(>JUH cuiivinconilu Hiciit prius HcrmunibuH ujua inae-
tiaporSpiriliiinMnnctiim roplptun,(tf)Jiilinleo viro re-
roronlur, luliiiHqiio jinlicio civituliH violu» osso ilu-
ligioso nimiH atnicto (^ruvitorqiio pro di"rott«ii bpoti
rum proliurotur. Ituutus voru Kul^niiliuB Humcl eibi
pnntillciH iiigoinisconli, DiutiuH. nit, n<rc n'i|i,rito
li>cta \ix rocnloro pra>vult>n«, roHpomlcro ililToroli.it;
roverlomur ad vos; catholicm Ecclcsiap lilxirtate re.
Hod ros|i()mloro ouiii rox iiuijjihuc m.i^iH imporiibul,
II
porutu videbiti»noH liocnutom.qiiieno, «ecretum nH
rosponHioniHur^iioiiHmoruH.ot ruiitolaiii viri Hunctia-
Bpud te, qiiod nimin coritaH indicarp mo coniiuilit.
vimi dirndonliun) Judicuns.Unde idom pontircx dis-
Sic HidJicitf 8om|.(>r bcaluH Kul^;ontiii9 Jaciantiiiro
crotioniH virluto Hiibnixus.noquu lor.sitm por popu-
lugit, noc in donis Hpiritulibus humanam glnriam
liiin monduciu Hpnrgoronlur, quilius linporctur uut
qua3sivit, tcstiiiionio confcieniiiP Hua; contentus, et
iion poluisso.iiul noiuiHso bculum Kul^onliuni rogu-
do sola iiiii-ericorilia I)oi rretus. Unde etiam mirabi-
litius qii»]>lionibu8 obviuro, Irid libellos mirabilcs
'ia ''acero niuiqunm doloclaius.hunr i:ratiam dari sibi
lucil.ubi momorutum rogt>m simplicilor ulloqucii;',
nullatcnus ilosideravit. Se I si quando pelobatur pro
totiuH qiKVslionis (n) serioin quam toiuii uudiUi por-
iiiflrmis ot laborantibu.», vel neces-^ilatcm fempora-
cepor.it.iulo rovonlilaliat.docoiisunimam rationalom
lium tribulatinnum lolprantihu", Dominum dopre-
ChristoDominoinsuscoplionocurnip iiiinime deCuis-
rari, preres suas sub haf devoliono fundobat : Scl8,
so.Tun(>. rcx udmirulione maxiiiia repletus, nibi! est
DoMi.NK.quid inimarum nnstraruin siluti convooiat.
ampliu8intorrogaro(/))..usus, nisi quod imuscxopis-
Pi)8C«>ntibus ergo nobisquod monet noressit.ip, hoc
copisojus, Pinlit nomine, qiiasi ros|ion.iere conatus,
misericordia tua concedat, undespiritalis non impe-
tacerepotiusnoluit qiiam respoiidero aiiquitl poluit.
diatur utilifas. Oralio igltur nostr.-e hiimilitatis. e'
Cui lamon illioo bealus Fulgonlius, altorius operis,
expedil, tune ita a le exaudiatur, ut voliint .s fua (/)
quodadvorsusPintain titolavitdis(Uit:iliono voridica C
principalitercompIeatur.Et freqtienlprquidem Deue
restitlt, etin priinadetonsionesua viclo:? adversarios
omnlpotens oranti sacerdoti suo multa concpsfit;
temero satis ostendit repotiisso certamon.
sed ille nihil propriis tribuens meritis.enriim rofius
Capit IXiv. Liber seu commnniiorinni de Sftirilu
Sfntclo aii Abrngitnm ftre.-ifiytrriiin. fidoi pro qubus ox.»iidiebaluromniadeputabat, ne-
48.neSpiritusan:'tointerroganli pre?b> tcro Abra- que sibi, sed illis concessum hoc esoie dicebat.
gijje por coinmonitorium parvissimum lestimonia C.\PUT XXVI. Rif/iit in Snr/ininm cundis lntnntibus.
protiilit plura, docons eum cum Patre et Filiounura 50. Sed !ic diii moras longissimas fariamiip. unam
Deum simpliciter coiililontlum.CnJus etiiiin comiiio- ejiisspntentiam def.iciendis mirabilibusinseramus.
nitoriisenlentias inler utrumque illios temporis Mirabilia, aiobat, non conferunt homini justitiam,
opus ordinavit oporlere describi; logentibus omni- scd hominum notitiam. Quisquis autom horiiioibus
busndelibuscatholiciset n irantibus.orubefcentibus lueril notus, nisi fuerit jnstus, ad aeternaperveniet
Arianis et dolore (r)conlraipsum murmurantibus: supplicia con.Iemnatus. Ille vero qui misericordiae
donec mal.e suggesiionis occasione re|ierta,volenli cojlesti^ opora jiistificatus, in conspectu Dei solias
euiu regi intra Carthaginem d ulius retioere.dicore- vix 'rit justus, etiamsi p^irum sit hominibus notus,
tur ab imjiiis ct malis lioniinibus Sine caiisa, rox, :
p.
beita sanrtorum gaodia percipiet coronatue.Vir igi-
laboras^nihiltuadiliirentiapnifuMt.In tantum quippe tur iiiirabilis timuit habere laudem ile mirahilibus,
jam doctriiia Fulgenlii episcopi prtevaluit^ut de sa- quamvis [g) anipliori quotiilie miraculo taceret ex-
cerdotibus luis reconciliet aliquantos: proinde nisi hortalionesanctissimamultosinfidoles credore.mul-
cilo subveueris, {(/) religio nostra dollciet ; et qui- tos haereticos reconoiliari mulfos pessimis moribus
cunque a nobis est baptzatus, homousion iterum dediloscontinentisB faciens per
le_'es excipere ; dum
praedicabil publice reconi-iliatus; nec ^i persecutio. ejussaluberrimamonitasobrietateri! discerent ebrio_
nem volueris concitare, timeri poterit regalis ssevi- si, castitatem sectarenlur adulteri, distribuereora-
tia. Multum quippe confortat stabilesque facitom- nia pauperibus avnri rapacesque dncerentur^et ma-
nes episcopos Fulgenlii praesentia. tato proposito, superbis humilitis, liligiosis pax.
(n) Ms.. [otiuf< qiiTi^liorns, quamteiiui audituperce- Apud ChilQ. codd. alii, Juliteo; alii Viliateo,
(t?)
perut, liitera venlilabat. al er VxUeo.
(b) M>., wi<«.s". (/) Ant., fdii-iier.
(c) Ms., in ipso. (.(;)sicms. At Ant., ampliora quotodie miraculv
{d/ Ms., religiuni nostrx, deficiel. faceret exhortalione.
143 S. FULGKNTIUS RUSI»ENSIS. 144
inoliedienMbiisolie-lif^nliHfiiTetrliilrip.T.liliiisplHne A etiHinsi mprereliirarcipero.Hicens mnnachos rlcbere
n>irabililiU3 lieiiUi> FulgHntius puim s^' mperiiperam iisqufPaci-eperintt'3-econlentos Celiruniq li sibi(f:)
dedit, (juibud secuiii comilantibus. in oinni loco et anti-qiian)accipiantpetunt, de.^ideriisadhuccarnali-
tempore gioriosu?, fnvenle aliquando sereni aeris bus 8erviunl,et omnino ni>n perlecte de coclcstibus
trariquiliitale Sijrdmiani reportJit-i.e, rxsulantium cncritnnf,qunndiuquirlsibi nece^sarium sit, ipsi sibi,
coepiscoporum l;ptosanimnsndrliflii,ipfaiiiquo pro- quia non pussunt negotiando, pciendo saltem provi-
vinciiim,cui tanturuiii prsei^entia Siicerdntum trlbue- dcre festinant. Illos quoque veros esse monachos
bat ornaium, praepeniiae sufe luce lepit splendidam ;
dicebat qui, mortificatis (r/) voluntatibussiuis.parati
concurrentibusundiqiie cum siaudio Christianis ho- essent nihil velleaul nolle; sed abbuti? tantummodo
roinibusvidere athlelamChrigti lortissiii.um.quicer- ccnsilia vel prserepta servare. Proplerea sine suo
taminesini;i.larisaeviontisimpelum legisfrcgerat.ad confilio nec eum Iratrem qui prae positi gerebatofli-
divinacastra rediisseiDsignibus laureis adornatum, cium, sinebat nliquid agere. Laborantes fratres el
et antiquis commilitonibus junclum.tanto amplius operacarnaliaindctessisviribusexercenies,li'ctioni9
sin..'uliexhibuisse la."1abiliter humilitatem.quanlo autcm st-jiiium non habentes, niinus dilipebat,nec
sciebiit suam plus eiiiluisse virlulem, memor sine lionore inaximo dignosjudicabat.In quoautem fuis-
dubio Scripturaj monenlis Fili, quanlo magnus es,
:
g setscienliaBspiritaiis afTectus, etiamsi virtute corpo-
humilia W in omnibusM coram Deo invenies gratiam ris destilus operari raanibus nunquam posset, ab
(Eccli. III, 20). eo peculiariler habebatur* dileclus et gratue.
Caput xxvii. Novwn ibi constrnil monaslerium. Veri .53. Ainabat aulem quando coram fratribus dispu-
ruoiiachi qui sint.
tabat, si quis ei quaestiones proposuisset acerrimas,
Si.Noluit plane jam oealus Fulgentius in priore
in quibus cxcellenlissimo laboraret ingenio.licebat-
domomulLisrralribuscorailanlibusiluitiushubitare;
quegener.iliteromnibii9 fratribus etiam nalura sim-
sedjuxta basilicam sancti martyrisSaturnini,procul plicibus, parumveintplligentibus,unde vellertinter-
aslrepitu civitalis vacantem reperiens locum,(a)Bru- rogare;nec priusquam satisfactum sibi confiterenlur
masio {b) Calaritanae civilatis antislite vpnerabili
rationem reddere victus ta^dio vel labore cessabat.
prius, sicut decuit, postulato, novum propriis sum- Erat enim maxima ei et mirabilis gratia, corripere
ptibus iTionasterium fabricavit. In quo quadraginla inquietus cordetranquillo.itaut tunc magis quando
et amplius fratribus congregatis, disciplinae cceno- putabatur ab aliis vehementer irasci, summa in eo
bialisordinemcustodivit illa;sum,neminidanslicen- vigcret regnaretque placiditas. etsine perturbatiooe
tiam professionissanctaeretiulam praiterire,sed prin- perliirbalo similis multos male agentes salut&ri im-
cipaliterbocob9ervandumraonachistraden9,utnul- p^^y perturbabat. Odiens enim vilia, riiligens homi
lus eorum quidquam proprium sibi vindicaiet, sed Ij . .•
nes, tandiu severns apparebat, quandiu
. . j j:--:„i._-
disciplinae
essent ouinibus omniacoinraunia.Dicebat enim fre- spiritalisutilitasexigebat.Aliasautemcircasingulos
quenter, nec debere, nec posse monachum judicari, ita mansuelus luit, et communis et facilis,ul ncini-
cui voluntas h.tbere privatum peculiumpersuaserit. nem fratrum puro nomine clamitaret, nequo cura
Ut enim monachus lautioribus forsitan cibis utalur, tvphosiecularis dominatirnis aliquibus quamvis
interduin co^it infiriiiitas corporis;ut autem cupiat parvulis imperaret.
in quamlibel cxiguis rebus.juris proprii dominium Capdt xxviii. Qiix scripserit Fulgenlius. Hildericus
vindicare, superbac voluntalis et avarce cupiditalis rex cnlhoiicus efjiicopos ub exsilio revorni.
CTidens tpslimojiium est.Distribuebat planeipsecura 54. Scripsit eodera tempore (0 Carthfiginensibus
surnma discrctione servis Dei necessaria vitac subsi- epistolanisublimi exliurtationppprspicuain,ubi pene
dia. singulorum vires infirmitalenique considcnins. cunclo9dolo<!etfuIlaciablandimenta,quibusinlelices
Verumtiimenquibuscunqueplusc.Ttcrisconsulebaf, seduccbanluranim.ii ad mortem. gravi8sima(/')con-
eoshumilitatemcustodireampliusadmonpbat.dicens quostione digessit.Tunc eliam de remissione pecca-
eis, DE SUBST*>T1A coinmuni quisquis aliquid plus toriim consulenti Eulhymio viro religioso duobiis li-
acccipit.omniiim fitdebitor.quurumeatilla substnn- beliis sine mnra respondit. Te.^linioniu quoque praj-
lia:porro debilurem solH.juvat humilitas..Sic elficie- D deslinalionis et gratiiB (y) diirerenlias cupicnlem
bat ne quis Bcandaluro pateretur, quando uni pro- nosse salubriter disputans docuit. Jam familiares
pter infirraitatera plus ilare vidpbntur. epirfola9,in quibus tamen spiritulis .Tdificatioconti-
5J. Erat qiinqiip, ei nimia sollicitudo pr.Tvenire nctur, pl ibi apud Sardiniam commanentibus, et in
cunctoriim monachorum petilioiies.nnte tribiiendo Alricadegciitlbiis,plItoii ani9,pr.<Bcipueseniitorilius,
quidquid Iribuendumruilibelvel necc9sita8,vcl ratio viduisijueac virginibud.quarum fama laudabilisha
manifesla monslrarel. Si quisautem prffisumpsisset bebalur, frequentcr dircxit. Ad Frobim virgincm
priusquam acciperel petere, negabat ei conlinuo, Chri>li, de Jejuniocl Oralioneduos libellos con9cri-
(a) Ex Chiffl. Brimasio ferunl nonnulli; «lii,r»7ju- {e) De hoc opere in Ant. editinne in nr.i libri gcri
ieo hIipt. YiHro.
;
bitiir, fulo rani esse quam ad Donatum habcmux.
{b) Chiin , OiritlilnnsB. (I) Ms., rum qu^^linne.
Anl.. qui >thi pluf. quam indigeant. Ig) In ms , dilfcrenlia.
ic)
d)Ma.. volufjlaliOus suit.
UB IMUH.KfioMKNA. H(i
ptil (»)llii tiitini|iin i\(itiiir riiil pnnii Dfniiiluiit KiMiti- \ nt pritir)<(|nnM, conrmtnrnm hnnlornm trlnmphom
liiiM til oliutii illi ilini liliri i|ii()H l''aiiiiliH n|iiHi-(i|iiiii noliilniii cnlt<bralial.Miiltilii<idiiirniii iiiatirini |id|)ij|i
Oalliiiriitii uoiitra Kraliuin Hiilxluld Hnniioni* roinpu- linntiiiii KulKnniiuni,qiiniii pliin cffieriii ho «orabtt,
(ir(-iilli> P(>lii^iniiti>,Hiii| ouilidlicnH taiiinn Odnciirrnnt alarrllnr rorn|M '<
Niill.raviMiH
voliMiH vi liirl,i)iinHtiitUiti(i|i(ili (iirciiHJH |i|iiriiiiiH fra- (| n( iru II iilmii C.lirintii nnr II III >>...<'.
I
i...t t.i-
tribiiH.aiilicaltiii K(il^(Mitiiiiii|ir()liaii(li (llrif{nri^ntnr. tu raciniiH nixtiiaiiti litinriiiii pr/i-lMrct i|nr In rrirfllo
(jnil)Uii, nn oociilliiiii Hnr|i(<ri<t viniH, Hi<|>lniii liliria triiiNciiiiti.lVdbarn taninn adhuc Doininna cu|ilanf
i|)HA tv i|)()iiilit,|)liiH l.ili()raiiHi>.x|ionori<(|iiaiii oonvin- viriiruiii llilnliiirnuaritatniii,ru|iioiii<tirnliribu<»ainbu-
- tilli
ccro, (|ui i (liiliioH scriiKiimM cjiih rxponcrn.lion nral laiitcH rnir ilnlitnr iniindiivit. Ki 'IuIh o(i 1
•
(h^liriiiitiH Hrmiiiictila cdiivinccrc, (nl. curitulin) nnurrurn vuloal altHi|(in ili", va*
r>r). Mu^iiUH plunn liiijiiH opnrJH laUnr mnrouilntn ritaliH?linmrn8B plnvia nrminnm tcrruit.aut ubae*
ilnbitatn oito siiHrnpil. Mox niiiin iit nat dictatio ip- (|uium((') Bncurddti ndi^ioHO pra^ltnrn prohibiiit;imO
siiiH lliiilii, proliiiiiH chI Idii^iMMiiiun ciiplivitaliH cit- |>olitiH, vcjiit lnvindirtionc rodnHti dnHupiT dniicnn-
toiitt (liHrupta . MiirH cniiii rrasuiniiiKli rc^iH, ct (In.itn, tanlniii iiili!H iiohiliuiii crnvit,ul plunntis Huiil
tuintliiliH lidiiitaH llildnrici rc^nitro iiiuipiontiH, Kc- Hupnr bnntuin Fulncntium j;ralanlnrnxpnn»iii,repel»
oloHiiP cathdlicip por Alricanicdnslitiita* libnrtuloiii > Inrent iinbro», el novuin tabernaculi ^nnuH arllfl-
roHtiluciiM, C.a.^lliii^inctisi plclii prdpriuin ilonavil cloHncaritulo cdmponorcntiimitaloroH coruin i-fTi-cli
antislitcin,cuncliH(iiio in locis ordin.ilidncH ponti- qui,prior:biiH tnmporiH.SalvatoriHiipcrpullumasina
ncum liori clomcntis.xima aiicldrilnto inandavit, coi).-i(l(5iiti,et lliorosolyiiinm venicnti,»ir.iM'rn<'n/n sua
('i.\ri'r x\ii. Fiilijentiui fiotiorifirfnli.isinn' .imsci 'itur (»icut KvanKnliunil()(|uitur)i>i vvtilernehant Mntlh.
et drilmitur. < nrtfinijinr rtfi niiiiir. Dblnln iflorin XXI, K). ritl(< ((iiip[)0 uliqiiid ot inti raci(;t)anl,([ui pro-
rrdhl Fu/i/riiiiiiiii iiiiiiiilinrrtit. .l/i/iMC/iov iiiiiii.ile-
niidnm capiit una-
priis indumoiitid licati Kulgontii
riis ecriesinaticii n<lliihrl. Insignis ejns huiHilitn.t.
nr hn^iuit seriiioties nd
Vixer^o ap()ropini|iianlc ves-
nitnitor prdtei;''biint.
Pliiriitms srriinit /i()./ti'ia.?
;i(>/ii(/i(//i. /-i7)>'i ite^em conlrn hiibiiiiiuni. I ibri ires pere sancla? memorijp HdniracioepiiTopo reprasen-
ile yeriliite fir(rilrsliiintioiit.<! et yr'i'i,r. Suh niorlr"; tnli.bencdix^^runt omnos et Inuduvorunt communi-
innj-ime se ilnt fiiynilrn i.e. Pircniio Fulifentii iii
tor niMim.Tiinc boatus Fulgonliiis pcrdmncs vicos
sutiiitiis et aceii'i>nis iloiorihuf. Fulifcntius muritu-
Cartliagini>nsis civitalis ubiciiiKjuc tninsibal niani-
rus iliitrihuil oiiinin finuiirrihiis. Moritiir S. efiisro-
pui. F/U'< hoiiorifirwH nionutneiitutn. Mauri Rus- biis etoculis demonstrabatur, luudibusque innii-
petise territoriuin fiopulnntur. moris prajdicabalur.
B.nUu^ it.ic[iic Fiiiii'>nliu.-^, pdPlc]uam sa[ ii^nlcr ox- 57.Postqu.im voro domos omnitim diliuontiuin 86
pugniissct P(>laL;iands, Ijclilioatos niornil videre ca- (rf) concilus visitavit,benedixit,ot pundero dipn<itu3
liiolicos. Ind'', quod per oum Spirilus ^ cuin gaudenlibns.iiui priusfleverat ciitn flenlibus,
pcciinduni
aanctiis pr.idixorat, revorsus est Carthasincm cnm conctorum desideria satiavit.VHie (uciens fratnbus
omnihiis conpacordotibiis, undo soUis exiorat.lnve- epressus ost de C.arthagineipfr omn^s prolixi itine-
nit l;Htos,qims roliqucrat nHVslos.lnvonit nimiiex- ris vias puudin majoraroperiens,inoocur8uiii suum
sultalione torvontos, quos reliquerat persecutionia popnlis undiquc tendentibus.cum lucprnis et lam-
violentiain sulTorontos. Invonit habentes spirilalein padibuset arborura frondiliua,'* redd^ntibus pra-
patrom, quos roliqiierat doliMitos viduatHm Eccle- tiam ineirabili Deo qiii boatutn Ku gentium mirabili-
siani mairom.lnvenit exspoctantos so cum giudio, ter in conspectu omnium fecprHt graiiosiim. Per
quos reliqiierat gomenloa in tadio. omnesEicles'astanquam proprius pi^copus snsci- i
56. Tanta aulein fuitdevotio Carthajrinensium ci- piebatur,et sicdo reditii eins omnis H^zacena pro-
vinm, beatuni l''iilgontium revisore cupientium,sic vincia volut plclis una gaurlcbat.Ouem obsecro glo-
univer^^us popnlus oxspectabatardenterqiiom vide- riH^ hu.jus nun aitoleret magnituito .'Beatiim tamen
ratinconspoctustiopugnasseviriiiter.utaliisepisco- Fulgeiilium ad iiKiJoris bun.ilitatis stuilium provo-
pisanleipsuin descendentibus.silens multitudisu- cavit.Veniens namque cumgloria populari.et digni-
por littus slarei, ocuiis ei mentibus inter omnes tateni pontilicis privilcgio specialisvenerationis ac-
episcopos beatum FulgenliuMi (qiiem lamiliariter D cumulans, postquain in calhedraspdit,intor mona-
noveral) qu«rons. et eum a cut'Cii& navilius expe- chos adtiiic habilare desideravil.Et ne vidorpiur ab-
t(^ns, Ubivcro facies ejus apparuit.immensus nasci- balis. Fclicis adventu suominuere potestatein.im-
turclamor,altercautil>nsoranibusquisprimosaluta- perandi raonachis oranem sibi adennit voluntarie
ret (6)agnoscendum.qiiis caput bencd'centisuppo- facultatem.non suam.se allerius volens ipsequoque
I
neret, quis extremis vel saliem digilis luereretur sequi voluntatora. Et qui adhuc monachus dispen-
tangere jrriidientem, quis videre vol oculis procul sationem snsceporatfratrum, jam episcop':s domi-
stantem.Resouabal divinalau^ex onmibus linguis. nari noluit in proprio monasterio sic sollicite c«- :
Ad Sancti quippe Agiloi basilicainse.juens populus vensne Felicem conlristaret abbatem,ut exhibens
(«) Ila Chiin.At vero Ant.,//rt emt notior omnihus dicendum.
gentihu.', ut ituo libri.... onxrantinopoli
;
offcn.^ii a (/) Ms.. sacerdolibus gloriosis.
plttrimis fratrihnsad heatum Pultienttuinprobandum (d) Sic ms CcPieri. p''itlu.'<.
.
dirigereiitur. (e) Chilfl., agentibus Deo gralias ineffabiles.
{b) yis. ,agnoscendo, quis caput supponeret et bene-
147 S. FULGEXTIUS RUSPENSIS. 148
supervenifntibu? hospi(aIilalem,?i quaiiHo velmul \ se fieri minorom qunm «ino carifnto majorem, Su-
lijilicHri piineni.vel ali()uid am()liu8 exhibo.ri necea- phetini postea concilii ploriosum ri>?piciensadesse
silasixpelisset.ftbbatis primo Feliris consilium rc- conventum.precpm siip|ilicemcoram oniniliusfudit,
quiret. In omiii di-nique roncilioByzaceno.d^rebus ut, sibi rursuin se volenle.Onodvultdeus epifcopus
mHJoribus ipjo primuscon?iilebalur; in monaptcrio firae(eri'tur, ut nomine suu posterius rccitatojaslus
propiioiie robus riiininiis abl^atem Feiicem suppli- deinrcps viverot consHCcrddtis aniaio reconciliato.
citer ronsuiebat. Mirali £unt ppi.^^copi humilitatemtalia postulanlis,
58. Parum luit bealoFulgenlio verbiseloperibus neccontristare voluerunt nirerenlem Deosacrifieium
hanchuiiiiiilateni seqiii ac relinere,nisi perscriptu- huiiiilitatis,Hd cusi"dipndain spiritiis societatem in
ramquoque firniaret nihil sc in iilonionaslcriopro- vinculo caritalisUbi sunt nuno illi quibus eminendi
prium vindicare.nfc pro pulepiale,sed pro caritale super caeteros dommatur a(Tecliis,qui se etiam siiis
inler monachoshabitare.Consideransenim virpro- prioribus.intpponunt.indpbita sibi privilp-jia vindi-
viduo ne qiiod servi Dei siinplices [ir<pjudicium po- cantes'-Eccebpatiis Fulj^eiilius.ncc primalum quom
stea palrrentur,oliicerncontradictionis inhacscrip- meruit delpnd^re voliiit, quia sine carilate prior
tuia sucft'SSMribus?uisappusuii,qiiiautiiitali mona- esse alicui minime concnpivit.
choriim Deoservienlinm nihil priEpoPiiit.Emittamen B ^l. Cathnlicae Eoclesiee Hinfjulnris magintpr et
juxta eoclHsiHm domum,cui labricandaj curam ma- doctor.licet intervarias occupafiones hic in Atrica
ximarii diligcn!er iinpendit ne luturo suocessori suo parum vacarot, plurimos
lamon ooclesiastioos ser-
deosselhospilium Clcricorum vorosiqua dcCuorunt mones.quos in populis dicretjscribendos dictavit;
minisleria rcparans.probatos sibi raulto.-^extratri- et ubiounque sprmonem faciibat. omnium aniinos
bus n.ondchis nd ecclesiasticam militiam transtulit; demulcpbat. nec inanog et vanisaimos plau3us,sed
ibi qiioque oaritati oonsulens. ut diim pone omnps compunoiionoin ueneoiins cor !is. Fxspictavit eum
clericosex illomonasterio ordinat, .intiquag familia- sanotae iiiemoritE BonilaciiisppisoopiisEcclosia;Car-
ritatis monente notitia,niillalis aliquandointer mo- thaiiinensi sapud Bnrnos (/i/.Fiirnos.Eorlcsiam de*
nachop et clericos ventilaretur. dicans,duobus dicbus se praesente Iractanlem.quo-
.59.yun)ni;im qunque diligonti;tmpra;buit nequis niam tantnm deloctatus est audire verbum Domini
clericus ambitiosis vpslibus ornaretur, !»c neLOtiis de orc pjup.ut donec illo sprmonein finirt t, ip?e {b)
Sfficularibus ocoupatusHborficioPocIesiasticodiutius terram lacrymis irrigaret, gralias agens Deo,cuju9
vagaretur: jubons omnes non longeab ecclesiado- gratiii semper in Ecclesin cntholica summos excitat
miis haberi', manibiis propriis hortuni colere.psal- praeclarcsque doctcrosMiillajam revprsns decxsi-
lendiquesuaviter aui proniintiandiciirani maximani p lio oondidit nma, ripcem libro3 Fabiani mentiontis
porore. Por singulns septimanas omnes cloricos ac falsa gestri convincensjde veritate priTdpstinationis
vidiias, et quicunque potuisset ex laicis, quarta et pt pratiae libollos tres confpcit,;ili;iqiie mulladiges-
sexln foria 8tatu;t jojunare.qnoti lianis vi^iliis.jeju- sit, quae si quisscire voluerit, i:i ejus monasterio
niip, matutinis et vr^sporlinis orationiliu-' ades«e voraciter scrijita ropetiet.
pr.Toipirns omiiPS. Aliquanlos inquiotos vorbis.ali- 6-.Nobis aulem jam tempus esl dicere quomodo
qu^^iilus vorboribuscoercobal.quDS culpa inanircsta post omnia bon i oppra sua rcquieverit,nd coclo re-
flag.llaricoppprat. Ita vitia runcloruni salubridis- gna translatus.Ante annum ferme quam de isto sac-
pulatione mordebat.ut nullius intorseronp noiiien oulo raporotur, profunda cordis compiinolinne por-
o nii(:« rog"ret meluero, et lalenlia quoquo pocoiita inoliis, roliquit .«ubito ecolesia8'Jcas occu|iationcs.
snlubritor timendo dosprprr.Vcrumia'nen qiinmodo Et de ipso iiioque monasleriosuosecrplo rpcedons,
inter proiirios clcrioos nraorom pop«f' habore oau- ad insulam Circinam paiicis cnmitanlibus fmtribus
telam.qui diulnrnas ptifm finilimnriini plcbiiiiii ri- navipavit.ubi in qnodam tirevi scopul.i. cui nomon
xas et rontentiosa rrrfaminu ..ir.mobal? pso deni- cstChilmi.ulii jaai iiionaslorium fabrioari tnandfivc-
qup Mftximianensis animositatom plebis.nrdinjitura raf.lpotioni et orntioni el jejnniis vaoans,veluti sci-
sibicpiBropiim rpcipcc nolentis.silubii admonilio rot appropiiiqunrosibi novissimnm dietn.sio ex foto
re ?• dnvit.dobiUiiT qiie (inem ^ravissimo scnnlalo ' oorde suo pa-nitcntiam ges?it.El quamvis fotnvita
stiituoiis.ounclai .tereosnn d sieetstilultrilorf aci- ojtis, px qiin monHchorum profcssioncm conversus
flcanH ordinavit. ex tolo cordr siipcepit. pocniicnlijp (uerit tempus,
6(' Iii onnoilio quoque (n) Vincenpi.judioiosacer- in hac iHtiiPn ineula mulionniplius acmuliodiligen-
doliim omninm qui oonvcnprant.ppisodpo ouidam tius.inchoanti similis. momhra sna moriinoavif ,e(
noinino Ouodvi.lideo.qui prmrom ^e illius cxistpre in oonspeotu soliii!* Doi ncvit.Imlc jmim pliirimis de
rtinfli miiliin, Bnip[»osilu« ct [ir/elatiis. ipso die ci nbsoiiliH sacirdolis nr. urmurnnlilius.rarifntis nocos-
tfmfinre lacuit.npo utirtorilHieni ronriln exou^mdo pitnfe ronsfrictiis ilerum desrendit «d monaslprium
minucre voluit.Sei ubi post rofcilnimdolorp hi nsil piium.oonsuoln hominibus religiosis exhiberesola-
epi?ofipuii.,litiieiiP proplcr siiim honorcm uenornri tin.laborofi(|iiodiiris>imop [.ro utilitalibus proximo-
(ratri sriindnlum,itieliuaque judii ans per Ciiritalcm rum longanimiter suslinoro.
(aj Ma., Junrcnu. Ant , Vivecemi. [b) Apud Chiffl., ipse tacrymis genas ngaret.
H\) phoi.k.comkna. ir.o
A.^I.Soil iniiHI iiulrtrn nnxoriiiit itti>H, ol oocn •<ir- A tiiin iii«nibiia nli rrrlnalam eivHallii, qnin Hflrurida
VII 111 llilii|oiiilioniiMl)iiiiilnii>i ri'(|iiiri<liiii.lnoiililonlm iliniliir,iilili'iininrflliqiili(iia|ioiiti)|i>ruriirontl(IUflrflt,
r0|)rnli;ini'('r|ioruliii inllniiitiitlH nro(TriinuM|>KiiHin< ri«i|iiirlnliiM, KortilUN "hI liinMirnl' i|in>«nlum.
noH, iilii Hi>|)tiia.'in>ii proiio ilioliiiH ii>^rilii>linii ratiKti- PriiiniH |>|iin)< iiiflMflrin linHilir i
mt,
luH, Ikk^ MiiiiiM IrciiiiDnlor ili(>i>liMl : |)iiiiiin(>, ilii inilil iibi niilliini miirliiiiin, ii«M|Uf ini»
nioiio hio |iuti(>niiain, iioMtnii iniinlMonlinm. Ni<r uh riiin Hn|irtliriooni>ufltu()<Minnhatiiiitii|iia Mia
ii«to Hr>rinonn ali(|niinliilniii (/>/. Hlii|iiiindii) eonHavll, via dilortinnii ronnvflbiit iinpfldimnnluin roi iKjMm.
Riv(^ ilolor iillli^iMol.rtivn roliriHinciMuiornt^MivnliiMni- liiniN, nmliinnlilin<« uiilvi^rMiHrlvibu<«,et riiin Hunirnt
tn(ii)i|iHHiilv(<ri'l.i'i<r(«nni|(>nlil)iiHiuiloiiui)ciliciHut lu- ilnvolioiir< qiin>rnntibu«, ut ubi vir H.inclUH ct Ui^o
viicriHbalnouribmnlnri>tur:Nun(]uiii bnlnnir.inipiit, HinubiliH rucrnt conHPcrntuii, ibioralionibuxHin^nlo-
ruonrfl polornnl ni> homo inortuliH cxplnto vilie Hiim rninonmpflrfltiumiocnlitnrviijerntiirarijiinrlua. l>ro>
tcmporn nioriuliir ?((i)8iveroproxiinHin morlnm n(<n bavcrunl qui|i|.n Hn>pi(iH (|nrinln boiin illiN oralio
mi'iariim c.uli(liiriim poHHunt rotiinntu ropcllnrn, cnr bnali Kni^jcnlii urn^Hlilnrut. nti|imnlamnlnrflpulnral,
mibi, obsncro, pitrsuaiinliH nt ri^orom diu Hnrvutm siout poHlnn mnniroHliB inriiciin oviiiniil«>r nppnruit,
prornHHioniH in|liiin(ii!(sulv.im?SirMuIutnm suiim hii- non poMt piurimna dioH ancorsitioniH (n/. d»>
({iiuniln
pnrn volonlati llilclilcrcrnilnnH, pi)!«t(]iiamHOson8il n C(<HfiioniH) cjuH, inimica gcnn Mniirorum KuHpiinsa
sinn uliquu (luiiilalionn iliHsolvcniltim, vocann uni- tcrrtloriiim rnjiontn vnxuvit, rapiiiiH,ca>dibuH,incen-
vnrsosclcricoHSitoa pra^snnltbus mon.icliis.iiliociiluB dii^», multa ilfvuHlnnfl, ati)un intr.i ipsnH «•cclesiir pa-
P9l eofl riioonH, Kgo, rraln^s, animarum vcatrariim rietOH quo9 invonire potuit jiiKulana Qui» bculi Ful-
Haliili proH|)iuion8 molcslnaupud vos Ibrsiliinntdifll- gnnlii gratiam non miretnr ? Qnundiu vixil furomra
rilis cxsliii ; «l idoo ohsccro voh ul ignoncal mihi belli civitas illi commisHa non Hensit. Kt cum lota
qnisquis aliqitid dolnl. I-Usi rorsitun geverttuH no!<lra ponn provincia cuplivitulcm Hustincret borribilem,
niodititi Iransgresfu cst debitum, oralc no mihi hoc Huspa fnit incolumis, propter sacprdntMm venerabi»
Dominus impulcl ad pcccalum. CumqiK^ lahu boato leiii, cujus vitu propriis civilms miirus fuit.
Fulj^t^ntioiaci-ymosis sin^iillilitisixpriiii.Miln, ciincti Nec hnc interim prflPtcrcundiim eiiontio judi-
66.
siimil siipcrgcnua cjus cadcrcnt, sctiiper bonum, cavj, qnod duin
ei successor idoneus quffi-erelur,
sempor airabilem, pro oinnium salute, sicut decuit, discordantibug laicis et clnrieis, annuo) prope inte-
invigtlasse clumanles, Provideat ergo vobis, ait, Do- prum prolixitas contenlionis exegit ; san-
et illo die
niiniis Deus mcus pastorem dif^num se. clitas lua snper cathpdram ejiis scdit, quoi[inede-
lU Tttnc imperato silenlio, paulitluni requipvit. functua ^sl. Ornari quippehoc pi'ivile;.iio meruit pri-
Et deindo paiipcrumcuramgercns, reiiiiisitasumma ma solei; nitas cjns dcjiositionis. iit mullo amplius
pecuniir, d<> qui lideli«isimus dispensator qitolidie venerabilis licret per iraudia tiiae ordinalionis. Vis
pgentibns niinislntb.it, lotnin jitsoit expeodiiper autem nosse qnomodo non birtuilis motihiis ista
seipsum meinoriti'rrecolens viduarnm. pupillornra, provpnerunt. sed iiltus oralionibus dcmonslrantur
peregrinorum, citnctorumque illio indigenltum no- esse cnncessa ? R<"cole visionem fid^^lissirnam beati
mina, quiluis quid ^ingulatim darehir propria deli- Ponlianiepiscopi Thenitani, qnani sic ipse narravjt:
beratione conslttnit ; hjtredes in hoc sa^culo non ha- Eunti mihiserundnm pr^ceplum Ddiani firimalis.ut
bens.h.-endilal-MU hujiis benevola» sollicititdinis pau- Rnppcnsi Ecclesife cligercturfintisies. idern lieatissi-
peribusderelinijucns.Sed necsuosciericosdebita be- mus Kulgenttus per 1« m(>iisqiiieiisap, «roit ;ci aira-
ncdictione lrHiid.tvit; Ipsorum quoque paupertati mi- Idli, siculsoiebat.aspeclu saluiansaiiiicabilitnr.Qno,
sericorditer consulens ac secrete omnia prjeordi-
; inquil, nunc sanctitas tua vel"Ciier amltnbit ? Cui
nans.oransjuuiler.et intranfessingiilos beneiiiceiis» respondi. Ui episoopus Ruspi^nsi Ecdcsi e eliijatur.
usqne ad extreinam horain sana mente permansit. Illeverosubridens.Jam.inquit ordinHtusest. XniiDe
Postremo dic lialendarnm Januariarum post perac- apparet iilius orationihus fuissf perrcciuin quod est
tam vesperam, bealum spiritum feliciler in manns visitanle praedictnm^Quiergoconfirmationem nove-
Domini tradidit, annnm sui episcopatus agens vice- rat npcliim clecti vel ordinati, diem iinoqne i]uo in
siinnin iiuinlum, vita; autein totius sexagesimutn D culhedra ronsidere polerat ordinalus lain or mdo
quinlum, stcut multis ante fratribus niorti proxi- scire meruerat. Volisitaque conliouis el lidelt devo-
mus indicavii. tione semper uptamus ut glorise illins lactus parti-
65. ipso autem d'e sanctnm corpus pjns sepeliri ceps in aplernnm. non indiunus tanto pr^cessnre,
miniiiie potuii ; sed in oratorio monasterii conslitu- teliciter vtvas, operisque hujus de perleclione no-
tum, tota nocte illa in |
salinis, hymiiis in caniicis bisci mhominogralias agas, et pro his qu.^eininus
spirilalibus vigilare monacbos^imul elelericosinvi- forti' di' la sunt eloquenter ab omnibus sapit- niibus
tavit. Mane vero poslqiiam nuilliludo maxima popu- lectonbus veniain petas.
lorum de locis liuilimis ad exseqnias venil sacerdo-
(n) Ms., si vero proximat mors, elc.
151 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPEXSIS 152
PROLOGUS S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS
IN TRES LIBIIOS AD MOMMUM.
1 Gmffas ago Domino quod de bono thesauro A debemus. auctor est debili, qui aucior
Itle igitur
cordis hownpToierre (Matth. x\i. 36) nondesinis, est doni. Namseipsum sua largitate dignatus
et
Et liiignn ICnrharis. qnx in bono homine abun- est /acere dfhxlorem, non quia indigens ab aliqno
dat, fiuritatem tuicordix insinuat. Quae lirct divi- accepit, sed quonium abundans Imgiter tribuit.
nitus concessis eloqiientix flxentis exuberet,non ta- Semineceni quifipe suo jumentu ini/iosilum, stnbu-
men tnntum credo set monibus exprimi, quanlum larioque curandum tradens, duobus denariis datis,
scio cordis lui pewlrnlibus rontineri. Oivino ete- ita se debitorcm profitclur^ ut dictret, Si (]iiid
nim ique succcnsus, sic ncbis Jiigiter com/ialcris, supererc^gaveris, (/y) ciiinvenero, redilam libi
til eliam illas liibuldlioncs quae, licet acciderint (Luc. x, 3o). ()uid ett. nutem, si(]iiid ^uppvvrogSi-
nobis, Pomlno tamen adjuvnnti- fuerint superatse, quid a me magis acceperis ? Nam ei
veris, nisi, si
tu sic ens pro noh'S pi'ne semper pnleris, ut quo- ipse qui supeierognbnt in eo quod non acceperat
ties eas rorde rcvolveris, lotics cns pati quodnm- prxcrptinn, sed dabnl e.v carilnle consilium. mi-
modocompellais. Ecce quantum boni carilns ha- sericordiain se profilebatur utique (al. ilaque,
bet, ecce qnanlam Inudem coram Deo et homini- conseculum. Aitenim : De virginibiis aufeni piae-
bus po^^sidel ut dum dolet quod accidit illi quem
, cepUim Doiniiii noii habeo, sed consiliiim do,
amat.frequenlius recordanlo ii.ngis ipsasnstinent. g tanqiifim miserirordiam C'>nsecnlus a Domiiio,
Hoc ergo superest, ut quo l ipsa cnritas /acere ul sim fidelis (/ Co/". vii :25.) Misericordiani est
consuevit, pro nobis jugilcr /aciatis. Qunl autem igitur comecutus, non solum nl erngnndum acci-
est aliurt, nisi ut illum, tnquo nos pure diligitis, perrt, venim etiain ul amplius crogaret. Ecce
ipsum sempei prn nobis onlis? Semper enim rari- qunlis cst Dominus no^iler, ut donnndo debeat, et
tas pio his quos di'igit poscit, dum etiam illa qux quanlo iuagis donnt, lanlo magis eum debitorem
tutn sunt metuit. Metuit nufem non eo limnre quem esse non pigeat. In quantum enim gratts largilur,
tpsa /oras expellit. nam pfrft-cla caritas toras in tanlnm debilor inveniiur. Nec enim potest
miitil timorem (! Jonn. iv. 18), sed illo tiniore aliquir, dehitorem habrre, nisi in eo qiiod ipse di-
quem noii ad limorem, sed ad ainorem hnbere ron- gnntus /uerit gralnita Inrgilntc conferre. /psum
suevit. Tiwet crgo non timido {n) limore (al. igitw pro me jugiler posce, nl mihi largialur
amore), sed caslo. Non cuim tiniet /ormidine cri- reddendi debiti /arullatem, quidonavit, ut in ipso
minis, sed 7-f'bore jmrilatis et firmitate virtutis. caritntis fibi liberam dcbenm servilutnn.
Exigit a me /r.rteren deb quod me relenter,
luin.ih eniin vere tuo rordi, qnod ror meum es(,
Doin>niindjuvanle,spon lei redililwum. Non mini lolinn /nlenr, quoninin, sicnl cnrdi meo, ita cordi
hoc debitiim sic /iro/iteor queuiadmodum d- qno- n tiio alii/uid eedare nnn possuin, reddendt debili
dam luiis Mnromeiiiornl, quod ipse /atebnlur,sed tardilatem illn mihi rnlio procwavit. Qiioniam
reddrre pos:<e n< fiabal : sed illud (al. me
illo) de- adrertus riijusdnni hxretiri vnniloquin respondere
bere /niiiir, in quo ine rrdlere //os^ie nonwgo, sed coin/iulsut sum, qui nnn .\olum uieum nomen. sub
spoiidco. f/isn eniiu mihi donnl unde reddoiu, qui Futiniaui holinni) erroris nota. non duhi-
{a\.
donnvit nt dehcnm. Nisi emm ab i/lo occipereiuus, tnvit Incessere ; quin etinm snnctnrnm Aui/iisUni
non solnm re 1'lere, sedner i/tsum di b e /lO^aemus, ;
et /licrongmi dirln, tnnqunm ine.r /iro/rssinni ron-
Quid mim nobis invireiii, ni.si cnrfntriii dcbentus? traria. in mc roluit relorquere. Cu/un nouien
Quod itlique n. Pi.ulus hxr lo'/iiensfidelibus, eri- nunr lilteris insinnnrp. dislnli, sed potes i/ise /no-
denter iiiten lit: Ncmini (]iiid(|iiain riehi ali.s, 2 rul duhio ncordari. .\am ibi te nohiscum aqud
njpi ul iiivirciii diligjilis xur 8). Quis
(/{inn. Cnrlhnginem /losito, ntihi dicla pJus allnla sunt,
autein falenliir di hitinii.si negit accipium ? Iii 10 gt si 'irne rrroli, eliain in litam notiliam pervc-
igitur, qiiot nxs dibere diciiiins,/iro/ectn iiositrce' neruht ,
nifvl enim te ihi pnsilo legere /lossem,
pisse •' onslrnmus. Dieit qnip/,c //. .X/tnslolns : qmf tibi rerensrnifitmnfferre non /lossein. Eosdrni
(Juid Riiiiii h .licf» .juod non ai-cepisli? t^i anlem igilur lihrllos, Dnminns voltir il, vcst>x cnriln'i
si
accepinii, qiii.l glonariH, qnasi i.om •*cre\trT\* relrritrr deslinnbi. I:'i nnn duhito quod tuenm
{liniii. V, i)) ?Nnin '7 nhn loco tftntur : Q iia tnrditnl-m in Ino debiin dignrri^ /lalieuler /rvre.
carita» l)(*i ddTusn isl in coidibns inistris ptr Qiinninm scinqunntumdclvrteiis, velqunntum nos
Spiriliim sanclnm qiii dalus esl nobiii. Qni rrgn sem/iei ipserom/icllas, ut nns, Domino adjuvinle,
nnbis d- ilt qiind rnlilendo debrnmns. i/isr nohis non iiigent hx>eticis res/iondere.
doiuiliit /nrnlfntrm qna /lossnnms reldi rn quud
(h) <.()(). rnB. Ttiiinn.. lininrr.
(0 H«c verba, cum vcnero, rcddam /i6i',ab9unt a cod. ms. Thuan.
153 AI) MONIMIIM I.ll). I <54
S. rULGElVTII
A!) MONIMIIM LI^IM TIMN.
IMMMIIS. \A\WA\
DE DUPLIGE PRJEDESTINATIONE DKI UNA HONORUM AD GLORIAM, ALTEBA
MALORUM AD PGENAM
Ckvvt iMinuM. Drui ut eum quxinmut unfiinii fl 'i \ (jcliitor (iua'Mli(»tuiin,ilim»n<l pr«MntflpiBlol«ipolui
iiurrfntibu» invemlur. iipiirirc.Uiian) coriliinMilOfniiaiicli AiiKtmtiiii v«rbn,
Sl.illor,iilii;i«,lilM«.iris»imnM.miir.o,qiiniilu.iMlr.
^^^^ ^^ hl.ro di) IVrrcclioni- juKlitim homJniH,*//» /lii
moii-Atrunt ilrii-ctuhilnu liii iiiiimi 8mc.-.rilalrm,hui
,,„,,„/ ,„/^,.,/„„, ,,r.,<ifWP/fl/MUH/.iiilor «11(1 ].
.hil.iltMn(|UM»lii.lus|.iril»liHani..ri!m.lttiUuni no«lr.D
c„^n„Hcitur.Cuiullciuin»tal.in uibiuncturn .i',
: .
n<fl|>..n8ioni»,.|Uoruhi I..MiiKiiiluio,x i.lonlur HrKiii-ro quodtoli
^^^^^ ^^^^^,^^ invoni«.»o,hoc vnl,iU sac, ificio,
hir.iilut.MU.Tun.inumuicomiiu..^.liiMm(h>l.(M.t.<vi- i-.riVmmH/ifnmo/^ri.ln allcra vero opi-
^„^^1 (?»i</<jr/.
<har .iiliK'.M-o.(|uo.l in.iuit^itiunibus luis non ouruvc- p.,«ii„,n HKiui-iliononi inv.»ni Qu,d eM qw.d
^j^^,,^ :
rim rospomhro. Scd cr.>.le
ccloritor mihi sicul in qum nccepit, supernogare
^^,^,^,,/„, ,,„,,/,„, ,i,.n,inis
curituloChris^ti |.oreonum luam no.].iu.iuum in cor.le
potueriilCun^ ergo ha» tantummo.h. .Iuuk 0|.i»tola8
moo oontoioptam.sic rc8i)onsi..!iom mcam. non vo-
invonirom.lertiffi quoque «um protinus r.-conlalu»,
iuntulo.so.ioccupalionum vuricluto.liiulum.Vcrum- qna memini
^^^^^ ^^1,,^ ^ ^^^,^^. , „,,„ f^.^ j,hiul:..in
lamon interipsusoccui.Htione9qna»invilu=?loiciaro ^^^^^^^^ conlinori do .u icto Spir.tu q.Kostionpm: 6ur
compolior tuntum ^lo.lioluo congratulo. .luunt.ii.i ,
,^,,/,,.^^ „ PalrcmHlcndu^adconiecnmdum s.tcrifxcium
tua caritale cielector.l o magis uniplcclcns 8Hnclu..i ^.^,,.^,,,.,^ ,.,ianguinis Domini poslulelur Mib sunl in-
avi.iitatistunc propo.situm.quod sicut vore spir.talis j,,^j,,^ quatuor quiEStiones.quarum trcH ox duabua
no;;otialor.iH/fn,.M.s- /.,./«i/u,Oucracousoctan9,ctcav » luis.iinum voro mPiiioriH suggcrente roco-
p^.jyij.ii^
loslium meroiumqucestusmagisacmugisampiilica- ii,i.(6) gu.id si lortesuntulis (<./ posiiip).qua9 nobis
rodosidorans.primum quod a mo (lagitas del.itum, ,ni3igti goivendas. noc in hoc invenis opere positaa
subin.lcoumulas lonorc qu;ostionum,iit scilicetluo- ^^^ solutas.quffiso ut non ad contomptum vel faeti-
rum commodoriim miiiloL incrcmenlis ipsu nostra^ ^-^^^ rodi-is, sod oblivioni patientcr i!,'norcat:|.r.T?-
nocessilastardilatis.Proiodoconfidoinmisericordia gertim.cum iilam deBj.ir.tu sanclo.quum ogo.etiara
Doinoslri.quia quid mihi hujus inquisilioms uc
si
episloia non inventa, recoiui.siientio prA-terire ne-
dispulalionis opore pro moo mcrilo non conctditur, ,,uivi.Sod quia tu cunctarum (si qu» (orsitan sant)
protuomihidosi.iorioconce.lelur Ncquoeniminqui- gjne dubio m.Mnini3ti.n..n le pigeat.ut te roscrib.Mite
sitionom lua.n Dous inventionis etfectu IVau.luri ul- commemorer. El epero quia in quuntura Uominus
latonussinet.qoi te a.l inquirendum spiritaliter i.i-
a.J.juverit noslra rosponsio subsequetur, si pra?oe-
tlaminavit.cumipsiuslulolepromissumnuiiaraliono dontis vt>slr£B orationis aH.julorio tulciatur.
CvHssetur dicenti^;/V/i/*',f/ accipielis,querilc,el mvc- Capct iu. P'i,na quxslio de }>rxlestinatione. Ver-ba
uiclis;pulstiie,el (ifierieiur vobis (Luc. .xi.U). Inlernus Mimimi de yemma f.rxdfstmntiove.
Primae igitur quae^tionis intHllijenliam,in iilius
igiturMagister, a quo subsid.um doctrins ccelestis
accipimus, non solum inquirontibus nohissuorum C "omine quaesiturus dequo scriplum e-t..]uia Domi-
aporit arcana sormonum, sod ul etiam qu.^ramus, ""^ '<"' saf,ienliam,et u facie ejus scientm et inteile-
'^'"« l^'"^"- >'• ^K hoc conveniontius alque commo-
ipspgratisinspiralairoclum.Quianecesurirepanem
illum,(?UM/r? c.Wo /w(r»di7(yo(m. VI 33). possumus ni-
.
<1'"S arbitratus sum, nt tani vorha tua quam beati
4 fastidientious esurios detur.qui se ad AuguPtini.qu.-u in tua opistola posuisti.rovolverem:
si ab ipso
satiandos esurientes donare dignatur. \b ii^so etiam »t hisrelocl.s.fadlius agnoscatur laM, intentio quam
nobis quod ad lontem sitienles currimus.qui se
est
solutioqugestionis.Le-enti me.inquis.libru -i de Per-
nobis tribuit.ut bibamus.lpse igitur laudandus est fectione justitiae hominis.testimonium prophetae ia
in ulriusque («) muneris gratia;sive cum uos ad se
orrlinem relegens, auditu cauto pedelentim paulu-
.lusrendum dormientes exsuscital.seu cum se inve- l"""» retractuvi.ul-i ait:.Vo« eal qui fariat bonum.non
niendum nobis qu«>rentibus donat. Qui profecto ^.<iu.s<?Msnrf "n«m;P.^a/.xiii.3).Et sine aliqua nebula,
nullatenus invenitur, nisi ipse nos excilet,ut qus- «'"e «''1"» dubitalioneexpressit interpres ipse ve-
^.jj^y,,
rissimus.genos talo essehominum.quod non fariat
Caput II. De eodem argumenio. bonum. illud pr.tdestinalum utique ad inlerilum.
Rosolvensigiturscripta tua.tanqu.imohirographa Atqueui tuussermoprastalisanctiviri fulcireturelo-
raea,ulexhis instruererquot vel quarum tibiessem quio,eadem verba, quae a beato Augustino {dc Per-
(a) Cod ms. Thuan., munere gratix. [b) Cod. ms. Thuaa., forte.
155 S. FULGENTIl EPISCOPI IIUSPENSIS 156
fecl. juxlitix, rap. 13) sunt dicta. subnpcteng : Ait A. ten-js intelligondi conressa.nihil aliud accipiendnm
enim.inquis, iilem glorioaissimus Anguslinus : De existimo in ilio sancii Auguslini !-crmi)ne.qun ad in-
illoenim bono dictum hic debemus arcipere, quod i6t teritumquosdampraedcsiinato-firmal.nia- ad interi-
ait: Daus de roBlo prosppxit suppr filios tiominum* tum supplicii, non delicti; noque ad malum, (inod
ut videal 5 si est inlollieen^.rTut riquirens l>oum injustoadmittnnt.ped udcruciHlunuquemjustissime
{Psiil. xui. 2\ H'ic erga honnm : quod eal requirerc patientur;nPcadpercaiuiti,qnoprimaiad re^urrectio-
Deum, non eral qui ficerel.non erat usque ad unum, nis benelicium,nut nnn accipiunt.aut amittunt,sed
sed in eo genere hominum quod pr.vdestinhium csl ad ad tormentum, 6 quod
illis propria iniquilas male
m/<;riru;/j.Hicdictasancti Augustini determinans, et parit.et aequitas divina bene retribuit;iiPc ad mor-
ad incintcntionem tuarum dirigenslillerarum dicis tem animse primam.in qua nascuntur parvuli,vel in
sentircme jam cur iterum haec inrulrcP,?cilicetquod qnam (sicul beatu.s Jacobus dicit) concupisceni.ia sua
saepius reluctantitemihi,praBile8tinationemnontan- iibstracli et illecli (Jncob. i, li) recidunt criminosi,
tnm in bono dici, sed etiam in nralr>,dum in maio sed ad mortcm sccundam,quam necesse est patian-
preedestinationem te relegisse diceres, ipse docens tur.rotribuente justissimo judico.seu qui ante per-
aiebam ad poenam debitam,non ad malum facien- ceptam gr.itiam baptismi discsilunt de s.Tculo.sive
dum.posse dicialiam praedestinationem.Quod etiam g q'''.'« vacuum grnliam Dei rrcipienles {// Cor. vi, 1)
tu,sicut scripsisti confirmas.Scire te lamen asserifl post acceptum baptismum.usquein finem praesentis
quid et hic respondeam,ut tuear sentontiam mejim vitae malunt 5eri;j rs^^e pcccati,nec volunt.dum tcm-
hocest uUeritum nondici nisi morLcm.l:t adjunpis, pus est acceptabile,et dies salutis converti a via sua
iiiala, ut vivant et ignoranlrs, qunniam benignilas
interim lepisse te hoc,etassever.<>?seetiam praedes- ;
tinaUim popnlum ad interittim.De\n(\e admones ut Dei nd poenilenliam eos adducit, ifisi sccunduni limi-
considerem ipsius loci sermonpm,el utdoctor meo- tiam .tuaiii, el impaenitens cor, Ihcsauriiant sibi iram
rum discipulorum,non ut as^ertor niearuni propo- in die trpe et rcvelationix justi jndicii Dei (Rom u, 4,
5).l)e illa ergo morte.quam silti peccatores manibus
gitionum,taciam vo« sequenda cognoscere.
CAPur IV. Inviicatio auctorii modesin ft llieo'ogicn. et verbis acrersierunt, et s.stimantes eam amicam
Ego quiderii,carissime,quanlum Domino giatui- d€nuxeruni,diritur:A'(;//7(' x,rlare mortem in errorem
tam uraliainlargientemodulum popsum propriaepar- viiae vestrgo, neqne arquiraiis perditivnem unimarum
vitatis agnoscere.sub illo uiio Domino atquo Magi- reslrarum,quoniain Dnus mortem non f'rcit,ncque l3S-
stro, in ejus schola positus,nnn fratrum meorum tatur in perditioue vivorum {Sap. i, 2). Et alio loco
vocari magister aut doclor afTecto.nuorum in veri- autem diaboli morsin-
de hic morte dicilur.' Invidia
tatecondiscipulussemper essedesidero.Quapropter Iroivil in Of-bem tcrraruin. Imilantur autem lum ijui
hocabillo vero Domino ac Mapistro i.ottropopulare C suit ex parte illius (i>a/*.ii,2'i).Quam mortfm ul ab :
non desino,ut ea me.sive per eloijuiaScripturarum opcreacprapdostinatinneDei agno?cerpmusalicnam,
suariim,spu por sermocinationem fralrum condisci- Deus ipt^e sic loquilur per prophotiim.'Conj)fr/imt»i,
pulurunniue rneorum. sive eliam |<er inspirationis et uveriite vos abdinnibwi itnpieluiibiis vfstris,et non
suae internamPUBviorcmque doctrinam(uhi sine so" erunl vobisin poenam iniquilulis.Projici a vobis om-
nis aermonum el sme flomenli? littcrarum en diil- nes iniqiiiiatesvestrns,qu isimpielecislisadversHsme,
cius qi)0 8' crotius voriias loquitur) ea nie docore rl faciie vtibis cor novum elspi' ilum novum.Et ulquid
digni'lur,qu;B sic prop.tnarn^sic ar^seritm.ut in pro- monmini iloiniK l^rnrtfQiioniain nolo mnrlem monen
positionibus atqne aj^aertionibus meis.veritali (quse ti.-j.-sed^nLquoinodo) ut avrrt.itur iose a via sua nuila,
nec fallit nec tallilur) sempor inhaeream, scnpor tt vivat anima ejus {Kiech. xviii.30). lifpc esl mors
obediens conspntienpque rei eriar.Qiioniam ut vori iinpiotaiis, quim non jrril Dms. qn.T> per dinhitlnm
tati obeilirpatqueconsontire valeam.ipsa veritaaillii- iiilrnivil in orbcm lerrnriiin. In hac cum imiianlur
minat.ipsa adjuvat, ipsa confirmat,ab ipsa pnslulo qui sunl ex paite illuis.
doceri multo plura quae iiesrio.a qua accepi pauca Capitt VI. Dfu.f hiiic niurti dnplnm mortem retribuit.
Mor.i nniinx in grfirnna.
quap sci -i.Iogam rogn^tit.praevoniontenc aubgoquentp
Huic uni morti^quam peocatnr sibi per contemp-
miseri ;ordia,qiitTcunqiic salubriter scionda nosciii [)
tiim divinapjussionisinjiiste conriipiscendo arcpssi-
doceat iiie, in me, in
bia quae vera novi custodiat
vit.dnplam Deiis innrtem jiisto judicando rotribtiit;
quibus iit homo tiillur corrigat ine.in quibus veris
hoc osl.primam in sopHralionp anima^et corpnrig,
(voro) tibubo connrmet mp.ol a falsis ac noxis ori-
spcundam in wterna cruciattone anim.T et rorpnrig.
piat nic, ut in cogitalinnibu-i ac Bennonibus mcis
Ac per hoc primhm,iiu8,di8Codcntp anima.carnsnla
quod salubntcr donat, inveniat^et oa laciat de ore
moriUir;8ooiindnm vero.qiiandn rcdions in carnera
raeo procedpre, qunf sint coram ippa principaliler
anima, in oailim el cum eadem. m qua perravit,
(rrnta,et nir finnt liilelibus cunclis accppla.
rarne »,nrquetur;ut cum qiia communiravit mortem
Caput V. fi/".«pon«io n I primnm quiettinTfm quomoffo
mnt qiii'1'im n^l int^rilHm pr;rite\linnti. I'f.ccnti>rum
porcati, qiiod Dei lionitas inierdixit homini, cum
mor» iinn '«/ n Dro firAf/eilinnln. ipsa rnnimunirot mnrlpm siipplirii.qnnd paravildi-
Qijantiim igitiir.ips'» ventato (qua; verum lumen vina justitia pPccatori.l>o hac iiiorto^alvalnrnoster
661) illuminnnte lenebras meas {l'*al. xvii, 29), in dkil.iSolile hmere eos qui occ>dunt corpus, animam
bujus qua!9tiunis 87rutatiune,iucullad mibi eet bac- autem non possunl occidtre. Miigis aulcm eum timele
II
i'ol ad monimum I in ini
qiii ftotfMt rt a»imn>n ft roriiui prrdere in iifhfiniant \ IIm |ii)niinor|iim ipM vntunlanail.nlmilam onrupli
{Mdllli X, VH, (,)iiiii| iTHo iiiilo n.lirniium rmili pn- oatitiniii tintirrn nnn |iiiiiiiit. Ar i)iu in prtrnrnli vKa
rounl.noii ihI illv im ii|iciii .aiil liutiitiin U»"'l '•uIimii Ktulini Mdjiitiiriii inllriiiitnii non rfilal.iii lulurn nu-
in ^rliiMiiiu |irri(uii nuiil.huu rnrll Dni ifi|iiilHi>,oiii lAm.gralim tinnolieln, Inflrrnllalrm nnn habaal. El
luillii |)lii<'i<l pciM-itnlin iiiiqiilliin.Out <i>iim (/<7tf;i( vii- nunororrcPlurrunllniinJuvaininpme<llraminia,tun')
quilah'fii,i>ilil (tuiiiKHn sutnii ( /',i(i/.x.(^).Kt iliril Jonn- vprn rruniiir/ptornn pl«Miilii'l|nn*iiii it.it '^ ,'
tii .
iifH : Quia tntiiitf ijUi fatit fitciulum, rt unijuilatcm l)oiiM,(ticut in praMicBlinnlionn k' ni|i(r r
, <;r
farit ; fl fWtratum fnt iniiiuitas (/ Mi»i.iii,i).El l>«ii« (rrutinm.klrut pripdfl»linufprat,facil.l'r«dPNlinatin-
pnr |»riiphi«l«iii iliril : Quia anivia qu.r ]>erc>ivfrit, nln il/iqiifl ipHiUHinHinuHlur agntlin.oum diRil Hrri|f
i/isu m(iriV/Mf (/ icr/i. xviii, \). Do Kilio milniii Di^i liiru: Kt pr,vi>arnHir viiluntn^ a llmino iProv. viii,
.li)ui,.ilii'il : Siiuiuy qiuailli' ajiimruit, ut ffccata tol- '.^''.itiu.rta l.\\). Non nulotn o'' uliud prirparuta diri-
tfift, et fifnalum in to uon est (I Jinin. lii, J>. Hicut tur,niHi (|uin d.mdu prn-dicitur.A qiioenini pr.rpn-
prHoptuMMiliim in tio iion OHt.ila pocciitum «x ro non riitur pcr bnnitalRm npiiipilornam.nb ipnodalur pcr
PHt.Qiiml rtultuii i'\ Pi» non oHl.upiiH pjus iili.|uo iinti iiiilchituiiigrutiiim.OiiDil ip-o I). niinU" KzrrhipliB V4-
pnt. 7 yuoil HutiMii iiuiiijiitim c«t in o|ioro oJhh, tioiiiiitinno lcHtiitur, diccnn : lhil)0 votiia ror riouum,
nun(|iiiiiii liiil in prnMlcHliniitionn ojuB. fl spinlum novum dalio in vohit.et aufrretur cortapi-
l>
Cahit VIII. Qunmi.d> sunt mnli n Itto jirm^lfttinnti, deum df rarne vestrn, ft dalio vohi» ror tanieum, et
uoit n'l oulnnin. ird iul ficwnnm. Diut snlvandos fifJt-
spirilum vifum dah<i m volnx.Et liicinm,ut in juslifi-
ventt ,ilitiiiUiiiido\ i>ii'iiiit.
calionihus mris amhulelis judina meu ohservetis et
ft
Non orgo priiMloslinati Hunl miili ad hoc i|uuil inalo
faciaiis (Lifch. xxxvi,J(),.Dul erg'» Deus cor novuiii,
operimtur.a iiMuupii^oontia sua iiliblrncti it illrcti,
titinjuHlillcationibuHpJuHaiiibulpiiiuB.quod pprtinet
Hei .iil hoo nuoii juHtrt patinnlur inviti.lVfLMioslimi-
ad hon.-n viiltintatis iiiitium.Uat etium ut jiidicia S
lioniHonini noiuino non uliqiiavolunlatiH huinana'(<i)
ejuH observcmii.Ti laciamus.quod portincl nd bontn
coHClitia necp88ita8 0xpriniitur,seil niisericorset ju-
operationis eircctum.
slaruturioporii^diviiiiHompilcrnudisposiliopne.licii-
d judicium Capct IX. Dio esl et voluntns el boni operis fneul-
tur.Doo aulom misertionliam (/'.mi/. c, 1)
./1
Ins. In Deo fnciemus virtulem, id rst opus virlutit.
cantut Kcolosia, cujiis hoc opus ost in honiine, iit
Qui faoit veritttt--in ve'.it ad lueem. Deus omne opui
occulto voluntalis sute.non tamen injusto^consilio, boHuni m yicbis if.se facit.
aut gratuitam misericordiani preerogot inis-ero,
Unde cognosrimus Dei esse, et ut bonum facero
aut dcbilam jiistitiani roppiidut injuslo.lmo aut nii-
velimu;!, et ut bonum f.iccre valeamus. Cui aensui
sorioorditor dobilori lionol qund si vellet jusle po3-
Divid omnino concordat, i,'ri'tiam bcncvolondi sic
set pxigere,aut juste cum usuris quod suum esl exi- (]
ostendens divina» lurjril^tis d;reclione donari: .4 Do-
gat (Hatth. XXV, 27), et iniquo debilori quod debe-
mino gres.^us hominis dirigeniur, et vtam ejus videt
tur iniquitalibus roddat.Ac sic, aut istum prorsus
{Psalm.xwvi 2l^).0pu3quuque, bunum non nisi aDeo
ip.dignumKiiirnVon/iaprjirHidt.auliliamiradignum
in nobis,et in Ileo a iiobis ficri proteFtatur.dicena:
inveniul.Ipse enimdonat firatisindignogratiam.qua
Confirma hoc. Deus. quol Oferalus es in nobis (Psal.
justilicatusimpius illuminelurmunere bonaevolun-
Lxvn, 29). Et alio loco /n Deo fariemus virlutem
:
tatis. el facultale hon«e ooorationis.ut praweniente
(Psul. Lix. li), id est opus virtntis. Sic autem hic
m.sorici.rdia bonum vello inoipiat, et sub.-^oquenle
pro opere virtulis virtutem dixit Meri.sicut Joannes
misericordia honum quod vult lacere valeat.Uirum-
pro opcre juslitiae^«.s7i/i(im dixit lit^-i.Ait enim: Qui
que autem praedostinando Deus praeparavii in ilia
facii jusliliam.ju.^^lus (Sl, siciil tlle jusius est {/ Joan.
incominulaiiiliviluiitato.inqiiasictulurumelToclum
iii,7).Paulusquoque optat a nobis Uei lieri vulunta-
hominis reuovandi di.^posuit, ul ejus voluntas in
lera, Deus au'em pacia qui eduxit de mortuis
dicens :
opero novo nova esse non possit.
pa.^torem magnumovium.in sanguine tesUimenti rtler-
Caput vm. Gratin Dei hominis merilum et initint ad
justttioin et consumvmt ad gloriam. Quomodo prx- ni.Dominuin noslrum Je^uin.aptet vos in omni bono,
pnratur vo.unias a Doniitio Quid est ut faciatis voluntatem ejus (fiehr. xiii, 28).
Donst eliam firaliam dignoin retributione merce- D aulem farcre voluntatem "jus.uisi facere opera quae
disa>lern3e,ut scilioet sivecum impium piejustificat nobis inspirat et in nobis operatur voluntas ejus.'
justup.quia de ipj^o vpostolus: dicit.t/ sit ipsejusius, Taleal qiiidetinipsius Ri^demptorisnostri serm^ini-
et ju^tificans eum qui e.v fide est Jcsu {Rom ii,2(i); seu bus invenimus.dum veritutem fieri dicit.pro opere
cumjustumju!>te glorilicat piu?.5M7(i^uo,?7H5't^Vajii7, veritatis. Sic enim lc^uitur Omnis qui male agtt, :
illos€lglorificavii(Rom.\\n.3),eud''m sit opentiogra- odit luc' m,et ncn vcnit ad Iwem, ut non urgu intur
tia2,quaBmoritum houiinis bonum.et inili.it ad jusli- opcra eju^.Qui aulcm facit verit.item,venil ad lucem,
liam, elconsuminat adgloriam. Primoinchoans in ut maiiifeMentur ejm opera, quia xn Dco funl facla
horaine voluotatem bonam,deinde eamdem volun- (Joiin. 111,20) Hoc auiem in Deo facimus.quod Deo
tateraadjuvansinchoatam.uteadem voluntas et di- in nobis fncientc datnr nobi>J ut faciaiiius.Quod evi-
vino dono bona sit, el divino adjutorio maiam su- dentcr EpistoU ad H;ebr3Bos ostonditur, uhi cum
in
perare concupiscenliara possit,etUeo perticiente ta- de Ueo dictum esset Aptet vos in cn ni bor.o.ul fa-
:
(a) Cod. ms. Thuan., coactiva.
159 S. FUfX.ENTII KPISCOPI RUSPENSIS 160
ciatis voluntalem eius,coni\Tnio spquitur: Faciensin A. bonaBvilse.illam taraenfuturae vitaegratiam omnibus
vobis fjuod placcat rorain se ttebr. xni,21) Omne igi- prcTsentis teniporis passionilius antf^ponit,dicens :
tur opu8,quori a nobis in Dco fit.D-us in nobislacit. iVon sunt condigncB passioneshujus tempnris aifutu-
Ex ifso enim,ei per ipsum,eli)i ipsosuiUumnia {Ri>m. rain ylnriam qu,v revel>ibilur in nobis (ftom.viii, 18).
xi,36).Ex ipso ergo es-t.et volunlas bona et oporatio Et aiio loco : Id enimquod inprxseuli estmomenta-
bona.Quod Doctor gentiumhis verbis aHirmal: Deus neuin et leve tribulationis nostr,v, supra modum in su-
esl enim qui opsralurin vobis el vellcclper/irrrepro bona hlimtlale cetenium glorue }iondus operatur in nobis.
voluntale [Philipp. ii. lli). Propterea,sicul Saiomon [llCor. IV, 17).
dicit.^um praeparalur votuntas a Domino sic etiam ;
Caput XI. Gratin prceveniendo incipit el subsequendo
cu.ilo'lit opm bonum.ln pr^eftestinniione con'inel'ir
bona opera uostra Paulus a Domino asserit p^^aepa- omnis graUa vocutionis, justificntionis el glorifxca-
rata.hoc est in prfedestinatione disposita.Dirit ita- tionis.
qiie : Grutia salvi fncti estis per fidem, ct hoc non ex Haocgratiam non solum in praesentis vitae justifi-
vobis.sed Dei donum est.Non ex operibus,ul ne qms calione, sed etiam in futuri sscuii remuneratione,
glorietur; ipsiuseniin sumus faclura,i:realiin Christo dicil gralinm permanere,et super nos,hoc estsuper
Jesu,in operibus honvi,qux prsppnravii Dcus,ul in il- omnii bonicujuslibethominismeritainDeibonitale
/;5 ambuleinus (Ephes. ii, 8;. Sicut ergo praeparata « asserit abundare, dicens : (7/ oslendnt in soeculis su
Domino, qua
est per prspdestinationem voluntas a pervenienlibus abunduhtes divilias gralix swe.in boni-
bonum velimus sic etiam opera bona praeparavil
:
late super nos in Chrislo Jesu [hphrs. ii, 7). Gratia
Deus, ut in illia ambulenius. est igitur retnbutio pia.qua Deusin praesenti tom-
pore mnlis bona rotribuit : illis viiielicet quos justifi-
Cavvt X. Pr^pnratur n Ueo per prxlrstinntionem non
solum voluntas, sed et opus bonum et vita xlerna. cat impios, ut deputetur fides ad justitiam. Oe qua
retributione David dicit: Quidrctribuam Domino pro
Attendamusetiamvitamceternum,regnumquecoe- omnibus qux rrlribuit mihi (Psnl. cxv, 12) ? Gratia
lorum divinitus (a) fiJe fidclibus praeparatum.lpse est et illajustarelribuio.qua bor.isbuis inelior.i re-
quippe Ghristus diciuruin ?e dextrisostendit: Venite, tribuens.Deus glonficuturus est justos Bt hoe enim
benedirti Patris mei,percipitf rrgnum quod vobispara- gratiac opus eril. Quia ut hoc mereantur, ipsa prte-
tum est ah ini'io mundi (\,alth. xxv.3i). t^ed et ho3 veniendo.misei icoriiler iuci[)il; ipsa subsequendo,
ipsum opua est gratiae. Ex gratia enim datur non custodit.lsta grcttia inScripturis ntiara miserirordia
solum juslificatia vita bona, sed etiam glotificatis nominatur.De lua dicii David : Deus ineus, miseri-
vita reterna.Quod Pauli tenemu-^ praedicatione com- cordiu ejus praereniel ine {r.<al. lviii, 11). Et alio
pertum, dicenti.« Sti//endium enim peccati mors.
: loco: Misericoriiia laasubiequilur me pcr omnes dies
Gralia aulem Dei, vita xierna in Christo Jesu Do- C vil''V me;e (Psal. xxii, 6). Pra?venit igitur impium.ut
mino vo>ilro (Rom. vi, 23). Cur autein mors sti- fiat justus subsequilur justum,ue fiat imiiiua.PraB- ;
pendium. 9 vita vero apterna gratia dicitur. nisi venit ciECum, ut lumen ijuod non invenit, donet;
quin illa redditur, haec ponatur?Sed 'jbi illam subse>|uilur videntem,ut lumen quod contulit.ser-
Dpus red'lit,opus maluni peccaloris bominis punit, vet.PraBvenitelisu(n,ut sur^'rtl;!-ubse(]uiti)rplevfitum
quod nullatenus f^ciaset homo, nisi disoessisset ne cadat.Praevenit, donans homini boni volunt.-^- .
a l)PO.C!im vero Dtnis vilam aelTnam donat. opus temtsubsequitupbenevolpntem.opprandoinilliiboni
811 urn qtjol inchoavitjiislilicansimpiiim.perMcit glo- operis facultiitem.Hoc igitur ista misf-ricordi.-» I)ci iti
rificans justum Haec autem ulraqne gralia,id cst et homine 3ulisei|iiitiir,qii()'i pri-vfniens ipsa larg tur.
vita bona nt viln «etcrna, in Christo Jt^su Domino no- Elid^o non 9')luin tTrantem ju.-itifican toad vi im re-
stroest.Oc plenilvdine qiiippeelwjt no< omnes nrrrpi- vocnt, s^^d Ptiam bene ambulimtem custodil pt 10
mus,et grfilinm prn fjralia {Jnnn. i, 16), scilicet gra- adjiivnt.ut ad 'lonum glorili.;ationis apt.-rn;*» perdu-
liam '-'Inrlicatinnis aetcrnfle pro gratia |ii3ii(icationig cat.H ••c autcrn oniaia,id psi et vocationis nostrae
indebil-T.ijt gratin justincationisomnp merifum ma- imtia. et juotiticntionis augmpnta, et glorilicalionia
lum dpleat indcbito bMneficio ct mei-iium bnnum
: pr)cmia,inpracdestinalione9einperDpiisnai'Uit:quia
jugironfirmpt auxilio.rui gratiaginrificalionis j'isim r. elin voc.itione.iU in juslificiilione.ot in glorificatione
reddatiirin pr.-Enio. Gralia niitpm otiam ipsa idoo sanctorum. gratije aue opera futura praescivil. Ob,
non injuste dicitur,quia non Bolum donig suis Deus hoc totiim Deo a-<signal Apostolus dicens:.Vttm quns-
dona 9ua reddittsod quia tintum etiam ilii gratia di- Tir.v^cirttelproeiestinnvit conformes firri iinaginis FHii
vin^ rf'tribiili'nis exnticraf ,ut incoir<|> irMbilitpr at- ejiis, ul sil ip\e prininqmilus in mulli frartibus. Quns
qup omnp meritum.qiiamvis honae Plex
incfTab-Iiter aulem pr,7'drstinnvil,hos et nornvil : et fuos vocnvit,hos
l)eo datw hnmnn.-e voluntatis alqne operatinnis.px- eliu.'ilifiravit:qiioi)iu'emjuUifiriivit.iUnsetiflorifiriivit
rfd.it Quamvigenim nonHolumcrpdendiinChrigtum {Rom. viti.29). Vprumtatnen cum simul justificatos
Inm^^n. npd etinm pro illo pntiendi virliitnm a Dco et glorilicntos aiidimus.non simul ol jrslilicationis
nohi* donnri i) Paiilus fipostnlus ostendal. dicens : et glorilicationisopus pr.Tsenti temp(.ri doputemus.
Vflhis rnim dnnalum esl pro Christo.v.nn snlum ut in Justificationis enim gratin in pr.nBaenti dntur.glorifl-
eum credatit,sed ut etinmpro illopntinmini{Phitip.\, cationis autem fiiturascrvatur.fsta est fidei,illa ape-
29),quod utrumque pertinel ad grntiam praescntis ciei (o/. 8pei". Dicit autera Paulus : Quia nunc per
(d) In codd. edilia, fiUe fidelibus, sed a c. ms. Thuan. fide abest.
4(11 Ai) mummi;m i.iu. I.
m
tliim ittiifiiiliiniu^, ni»i prr siirrtrm {II t i'r. v, 7). ^ hllirt. fulurn tUt irn mniltmtnlin *tl n'l f.vn>im.
UimkI riinii iiuMo httiirli nijiril, tiiiu' vli|iil'Uiil.l'ri>- (Jiiiii rrno |li>iiM riiillu .II"'»»»»'!' '
,(
)iti'r i|ti(ii{ l',ri'li<fiin< <li(Mtiii',,li<i/i, /i/i", ri vid> ; t|iiiu hIi<|iiiiI iiulflnM |iroiiiitlMt,niilliu .
*
^
lli|i'h*'\ ainlilii, iiimIi' JiiKiux «'X IIiIm Vivciiit, llitiiriali liii |H (iilur ol>Ml«rulo,r{uu iil i|uo(| |iruiiii*it,aot minui
liT "liril: (,;« ito i<iilrr<i linuit Dotuiuijn irrra vtrruiium • |iMui vtilt.iiut lardiUN.Iiiriiil. Crolndfl poluit, iicul
(/'.xfW.xwi, iil) l!<lt>i^itiir i'!>l iii lioiiiiiin (irilu ilivitiii* voiiiit, (trn>(|i'»tinur»j qiioKrUni •'iKlorin n
i'(<iliwii|itiiiiiirtii(: ruiiKiiioruliiiiiiM, iil iiuiiivinMtilliuliiH ikI |iiiMioMi.So(| quoM |il/i><|(
^: .. r- tinuvil od
('ruilul,i|uiiil lunc^liinllduliiH accipiul. i'rii|)tnrqiioil (iohiinuvitttdJuiititiarn.Uunauuletn prmdeMiinuvitad
l'uuluH uit: i\'ou i/Hul jaiuiictriirrim,ttut jam prrftc- |'(i>nurii,rion pra>(|t>Mtinavit ad culpttm. 1'oiiKct niiim
tus sim [Phtlip. iii. I'.'. pccculuii) Mli(|iio(i i-x pr.i-<l(!KtHiatioiii- iJn r¥»n, %\
pdfitol uli(|ui!t lioiiiiiiiiiii jiiMii>p(,>ccuro.NoiiuM autctn
(iAI>l'T XII. /)|>li\ fevitxr iliciluv ijUiiil fiii iriinuiii fifjnlr-
litiuiirit. /'»ii>/ii.«.«« /'«•! .'»/(1 suul rj- ouiuipotvntxa. lioniinuinJiiMlopercnl.ijuuri.viM eurn junto I)»>um pec-
Inliuiutrpi Jui<lilicHtiunii BHncti ruulttMeuutri flrut, curo p(>rrnittat. JuHte onim (leHi-rilur a lico, qui de-
luillrnlrs .(nuiuit suit ; \t\ illu viiro ^loriliiutioiio vr BiTit Ucuin. Kt i|uiii hoino <lL»*«iri>iiM Dcuni |iercal,
nirute.\ vruirul iu e.v.<iulhilii>ur, porluuies vntntpulos (lc«crciiM |icrcalorcm iJcu» .juHtiliam Bcrv^l, (Juid
.'ii((i.«.ln liao oporarii palrisraiiiiliai« inviiica oporun- uutem ma^is Juntum (]uuui ul iljp (|iii dcsiderio pcc-
JJ
tiir; iii illa uult^iii (lonurii mcrccdoHinc <l(il)iu[)ution- candi jam ppccat, pro oo quod dcMiderana peccure.
tur. Isluiii Dciis iiiinc ilonat, ut initiiiiii incriti lioni ips(> t*ilii n()xiii.s cflicitur, sumtitlpaum pcccatu suo
Hratis iii<lif,'nus uctMpial; illaiii voni in riiturum ropo- la>dcrc pcrmitlutiir?
eilainscrvat. (luu boni morili pra>mium uccipcrodi- In aunctis igitiir c ronat Dcus Justitiam quarn eie
^Miiis possit, i|ui lioni moriti principium, cuin osset }j;rutis ipao tnbuit.gralisacrvavit.grutisqucperfecit.
indigiuis, acccpit. Diocn» i^itur I^uuIih: Quia i/uos inii|iiosuul(MiiC()ii(leiiiiiubil pro iinpictutcvel injusli-
lh'iis ius/ifinivit, illos et <]lonfii'nvit [l{om. viii, 'M)), lia, (]uuiii in ci» ipsc non lccil. In illia cnim opera
non ulruini)ncpra^8cnli vilic(lt>pntat.8cd caliilc(juod suu glorilicul, in islis autem opora non sua cuD<leiii-
rulnrum cst, velut factum lirmal, (juulido prophelu niii. lioc ituque prxdestin.ivit Deus, quod erat ipse
do lloo d\r'\l: Qui (erit quie fulura siuit Inillaquippe fucturus, aut quo<l luerut largilurua. illud vero nul-
immohililatcconsilii sui, srcuudum houiim vlarituui latonus pra'dcslinavil, quod sivo pcr grutiara, seu
(((/ bcnoplacituin) rjiis, quoii /iroposuil iu co iu liis- pcrjuslitiam lucturujipsciion luil. I'roindedilligr;n-
prusalione pleuiludiuislemporum: iustaururc omnia tissime requirendum vidotur, quid in hisDeus ope-
in Chnslo, qufe in r.r/»5, et quce in terra siiut {Epli.\, relur,quos gratis Jui^litlcat; quid etia n in illi3,quos
9, 10); iii ipso c.x .rtcrnitatc dispositionis sikt, in n juslocondcninut.Dicilenime.\iiiiiu3j;enliuniDoctor
pra'dcslinalionc jam rocit,(in;ocunque eirt^otii opcris Si uutem ini^juitits uostra jusliliain Oei commcnlat,
sui,tcmpore congruo faciendadisposuit. Sicut enim quid diccmus? .\uuquid iuiquus Deus, qui iufert iramt
omno l.rcaloria opus sine initio non putuit, nec po- Secundum hominem dico ? absil {liom. iii, 5). Hic
tost liori: sicilla sempitprnavoluiitas ojus, nunqnam aulem iram pro condcinnalione posuit, sicut Llibi
inutabililuti subjacot,quiainitiuniexistendinon ha- Joannes Baplisla dicil: Qui lucrcdulus esl Ftlio, non
bet.Quod HUtemsompersiccst, ut esse non coeperil, vidcbit vilahi, sed ira Uci muuet supcr eum (Joan. i:i,
procul dnbiosic est, ut id quod non esse non possil. 36).Hauc iraii' Phari-aeiset Sadducaeis cum objurga-
VopaigiuiriinniutabililHS,diiinevora vooaluraiterni- lionedenuntiat dicens: Ge-nim-na viperarum,qui$ vo-
tas.inqua wternilatoinconinintabilis voluntatis sus bis oslcndit fugerea [utura ira {Matlh.\\i,1;Luc.\ii,'Iy?
Croatorillejam lecisse dicitur.quod in creatnra muta- AbhaciraiiosDominusCbrislustripuil.quodPaulus
bili, prout opportune (aciendum disposuit,sic rite veridica prajdicationelirmavit.diceusThessalonicen-
disposiluin lacit. Kt ideo quivcunquc promisit, jara sibus: Quomodo conversi estis ad Dcum a simulacris,
factadiciiiius,quiade laciendis dubitaro non debe- servire Uco vivo cl uero, et e.tspeclare Filium ejus de
nius.Abrahani cnini patornoster^sicutail Apostolus) coelis, quem suscilavit a nwrtuis Jesum,qui eriputt nos
inreprovmsioue Deinon hcesilavil diffidentia,sed con-
^,^, jy^ venlura {I Thess. i, 9). Hanc iram, id est pu
forlaiusesttide,dausgliiriamDco.plcnis.<iinesciensquia
nitionem, quae parata est maiis, alio loco inleritum
qua'cu>ujuepromi.\it.]ioienscst et faccre [Rom. iv, 20). Cum enim pux et securitas,
vocat dicens: (/i.ceTiJ'/
Ideo ergo in Dei promissis nulia eslfalsilas,quia in tuuc repeutinus eis suptrvcuiel interitus, sicut dolor
faciendis nulla omnipotenti est diffuniltas. Et prop- Thess. v, 3).
in utero hubtnti, ct non ef]uijient (/
terea ibi nunquam deest 11 volunt»liseirectns,quia Capot. XIV. Anopeia linmmandorum siut prxdestinota
voluntas ipsa non alind inveuitnresse quam virtus. sicut opera fustorum. Initium bonx vJuntatis prx-
Ouidquidautcm vull, polesL, qui quaiitum vult,tan- (lestinntum a Deo. Deus facit ut facinmus bonum.
tum pt.test. Proptereade solo digne dicitur: Omnia 12 Quaeramus itaque utrum credendus sit Deus
quxcunque voluil, fecit {Psal. cxiii, 11). Et iterum : iniqnorum opera praedestinasse.pro quibus eos con-
Sui^cil fnim tibi, cum voles posse {scp. sii 18). Ideo den.net.sicul in sanctis prccdestinasse dicilur, quod
di.\iinus tantam ibi osse virlutem volunlatis.quanla coronef? Cum vero causam condemnationis iniquo-
estvoluntasipsa virtutis.Quiacuisempersubestcuin rura,etgloriticationissanctorumquserimus,nonprae-
volet, posse non aliud esL in illo velle quam posse. desiinatos negamus, vel illos ad piBnam, vel illos ad
gloriam. Sed ulrura, sicut creduntur praedestinata
CAPcr Justa Dei pra-destiyiatio od pce)inm pro
xni.
peccatis. Sanctis gratiam, impiis justitiam Deus ex- divinitus opera bona,pro quibus glorificabuntur ju-
^64
163 S. FULGENTII EPISCOPI UUSPENSIS
giatur, sic facere non possumus, nisi ipsenobis quae
sti, sic crrdenda sint prajdestinata flivinitus opera \
pro quil«u3 in aetcrnnm pnnipnlur injusti ? lurgitus est operctur.
mala
xv. Non debemu» nobis
D.citurcnim.nlibro
iMniurcii.iu II. u .
P.al.noru.n: Infudi
.^ '
pumen- '
C*p.t '/"''.
f";°P^:" f
tfDWwim 7ioslrum nscn'>err. In hnc vln tiemo perf^e-
lur, ct setnen impiorum jieribU, salus aultm
juslo- et im-
ctus nisi spe fulurie glorix. Paulus perfectus
rum a Domino (/'m/ xxxvi, 28). De ulrisque ^t
j,erfectus.
Salvalor.ioslcrrlicit: Tuncilli ibunl in combuaiionem Propterean.illatenus sinimur, imo aalubriter pro-
lelernam, jusli autrm in vitam lelernnm (MalLh.
xxv, hibcmur, tum in nostra quamin nostro opere, Me
46). In utri«sque ergo. il est
justis et injustis, tria i^nquamnoslrumnobisaliquid vindicare.Dicitenim
qufedainconsiderandacxistimo.initium voluntatis. Vas electionis: Quidautem habes quod non accepisU?
prngrcssu.iioperis.finemretribut.onis.Utinhisquffi. ^iaulem accepisti, qmd ghriaris.qunsi non arceperis
Lunqucjusla et bona videmus, ju^lo et bono Deo ^, iv,?)" Etin sancto Evangelio prancui-soris
Qg^
dcmus; ilia autcin Deo indijina noverimus.in quibus dominici vox est Non polesl homo accipere quid-
:
conside- datum ei fuerit de cielo (Joan. iu,27). Ja-
nec bonitatem nec justiliam i.ivenimus. Et guam, nisi
rataoperuMi qualitate, ilia credamus a Dco cobus quoque apostol.is protestatur: Quia omne da-
pisdcsti-
nata.quae ini^ericordia: vel ffiquitali divinffi condigna
^y,„ oplimum. el omne donum perfcctum, desunum est
reper.untur el congrua ilisericors enim el misera- g ^esc^ndens a Patre luminum (/ac.i, n).Quod esl au-
:
torel iuslhs Dominus {Psal. cxi, 4). Ac
primo totius tem magisdonumperfectu.n.quainglorificatiofutura
bonaevoluntalisinitiumabillasempilernaTr.nitate, ganctorum ? Nuncenim divinorum munerum (utita
qusunussolus etverusest l)c'U3,et pra;destinatum ^icam) nondum cst pprlecta perfectio, utpote ubi
confiteiiiurct datum. Uoc cnim liomini gratuita jus. omnisperfectusperferlionJsestindigus.Namqueilie
tilicationelribuil pra^paralu.m, quodinaeternaprae- qui dicit Quofquot [al. quicunque) ergo perfecti
:
de^^tinationftpraeparaveratlribuendum. Ilancvolun- mtmus^hoc senliamus (Philip. in.l5).idem dicit:.Von
tatispnpparationem, superius sanclaeScripturse tes- ^^^^^ -^^^ ncceperim, aut inmper[ec(us sim (Ibid. 12).
timoniodemonstrivi, quodictum est^Praeparaturvo- prgo perfeclus spe futura^ glorilicationis. fuit
^^^j^
praeparalur,
luntas a Domino. Ab ipso ergo voluntas mjtgm imperfectus onere corruptionis et mortalitis.
mieericordiler opc- Qorpus enim quodcorrumpilur, ugijravut animam, et
qui in nobis et velle et perf.cere
Deus esl vnim quiope' dcprimil terrena tnhuhilalio .<iensummullac^gitanlem
ratur. Di'-it enim Aposlolu^:
raiur nobis el vclle et perficcre pro bima voluntate
m ^^^^^ ix,i5). Fuit perfectus exspectalione muncris;
(Philip. n, 13). Loquens Ueus per prophetam,
etiain |uiti,nperiectU8ratigationecertHmin'S.Fi!it perlertus,
se ipsum facere confirmat quod
ndelibus donat ut ^^^^ mente serviebat legi Dei ; tuit imperlVctus,
faciant, secundum illndoraculum, «luod est a nohis ^ ^^^^j p^^„g serviebat legi peccati. Fuit perfertus,
supra jam posilum, qno dicit: ht fuciam ut in jtisli- desiderium hubens dissolvi et esse .:um Christi>(Plidip.
^cationibus meis ambiUelis, et jufliHa mea ob^ervctis ^^h); fuitautem imperfeclus,quia quandiu
luitin cor-
et faciatis fEvcft. xxxvi, 27).
Quid est autem, faciam ^^^^^ peregrinabatur aDomino. Fuit pGrfectus. ple-
ul fnciatis. nisi, mei eril operis
omne bonum quod riissime scicns,quia Deus, quxcunque
}romi.^it, polens
operali:uerilis?Ip5o eri^^o tacil ut Inciiimus, .|U0 in ^^1 ^ facere (nom.\\,\2);autem imperfectu.s.quia
{\n\
nobis opcrante, fit omne bonum quod facimus. De ^j^^g insanctis suis qusedam nondum fecii exomni-
quo dicitur ad Hebrffi.is: i4///d vosin omni bono, fa- ,^yg quffipromisit Proplerquod
pti.iinomnesantiqui
ciem in vobis qnni placcat coram se (llcbr. xiii. 21). -^^^^^ (sicut idem Apostolus dicit). Tcstimonio fidei
pro
Demonstrala itaque Dei gralia in bona vdl.mtate et comprobati, non acceperunt rcpromi.ssioncm, Dco
opeiationchominis.ruturaequoq.ierctributionisglo- ^^^,^ melius providenie, ne sine nobis perficcrentur
riam,qua;donabitursanctis, qiiisdivinajuralicunon i^Hgf,r. xi, 39). Sicut ergo prsecedentps sancli testi-
e39econtendat?cumsivecredentes, siveoperantes, ,j,„niondeici>mprohati.non suntsinesubsequentium
licetn 'Slrasit fides. ct nostra sint opera,
sicut ipse pertcclioncperfecti^sicsuhsequentessancli non poB-
^^^^ gj„p prapcedent.bus perfici. Donum ila.iuo
Secundum frdem luam fint liln. Kt pcr-
Dominus ilicit :
beatU9 JnanncB prffidicat: Hpcc est vicloria quse vin- tecum tunc omnibusdabiturquando sanclis aHc rna
cilmundum, filesnoslra (I J'>an. v. 4). Paulusquo- D piorificalio tribuet.ir. Tuncsic.il Vi rilas
dicit: JwiM
que ita scrihit: Gralias aijo Deo mcn per Jesum (
hri- Palris sui ()liillh. xiii,
fuiggbunl sicut sol in regno
vobif, quia fidcs vcstra enunlinlur etiam hoc donum pi-rfectu.Ti, a
slum pro omnibu^ ^^^ ,||j„p gg^ jgiiur
in universn mundo (Ephes. i. 4)
Op.ra qiioque noslra ^^^^ ^^^ ^^^-^ ,oliug initium. Quod utiquedonum non
Dominus ipsp le9t!»lurdicpn9:SiV/u<rn'/HJUf^/''nco- dirprctur, si non hoc gratia donarctur.
elirttn
ramhominibusulvidcntesvcslrabimnnpcra.glnrificent capct xvi. GmlU Dni^ .nnluiem noslram.
o,.eriilur
Tamen Vera ghria n Dro solo est.
ralrem vesirum qui xn cceUscsl (Mallh. v, 16).
Unus aulPm Dcus est.qu. grn tis c v"- pr.. est -
quiaista cum hlmus non hahPmus ex n„bi9 nala.
L a Deo donata. sicut Apo.slolus dicl:
Z^Z2mmunLrrepn,Lseds,nritumqu.c.Deo
yosm.tcm nal..s, et juslificHt vocalos.cl
glor.hcal jusl.h
S.rut a.it.m, noi.Pst «li.i justifirare nisipsUis
a
«tos.
cere,sicno,.estaliudglorific.re nisiploriosos facere
rst ut sr,umus 13 qu.v a Dro dnnnta sunt nobis (/
ProindP.i,ui«l).,u9suosPtju.t,firat Pt.lonhcat.sicut
ct . 12).otq..ia'qu-cunqueoobiBf«ciendado- grati«ipsiusopusest,cuu.tac.tjuslo9,8icgrati«.ps.u.
nat\iculbaberenoapo99umu8,nisiip8enobi8lar.
lt..l Al) MONIMIJM I.IU. 1. IM
i)|H|x 0111,1'ijiii liirml nliinoHiiM.(jmu firiit nniiio pn- \ r.tlitiiialil li m Dro ju^)iri7, luhlimitur ; ji le ffji-rl,
loMl lialioro voniin iiMUli.iiii.nHi rinTil jiiitdlliiiliiM, iti'liriinitur. /j-aj Uuntlei fitctt, non tncfntl.
hIu noiiio |ii)litt( Imliorii vi«riiin Kliinnin, iiliti lu^Til
Mniiiifi nrKoDniiiilionnruin '•-' ''* -- 'irnruin
^liinlii-atiitf.lJiilu iuili'111 Hilvoru I 1 Mliiriii.Siilvnliir
Vitit t-nim [)fiii'ft\eMl non\t\ii ^•r(frit,
noHlor oiim .liiiiirnrt iiioro(iiirfl ntiloiiili.lJroiiH :()n«-
rt eccti honn vatile (llen. i, \[). In ({nibutf omniliut
«i(it/i< fiotttilis iMj nrilticiiui iiloriam ab iuvurm uc-
i|ii/r roril.rulionnirni rrflnt-jrmn moliorompt-lrrlif»-
ciiiilii: i'! iil-iriitin ifit:» u .id/') Iho eil, uon quitritts
Sio t/iinon poliori
''
oii. (^rciiliirn' niii|ui« volutt
{Joitn. v,44)y lluiioMoiiHiiin hiiliuiiH PiiuIiih nl vpraui-
lionuiii.iil cliuin i.)lliii(i) cr<*nliirw nuHuin
Inr (lii'oii.4 : Mos dutnn sf isuin (iliri^ti liitlifinni (/
HuliHluntialitcr mnliiin. Ac per hor, nuporiui AtBet
Cor. ii,l((),Hi(Mil ^ltiriiiiii vormii ii Doo ohho nnvurul,
inllinoliono m^liuAcrcatuin l>onuin,cnlHumir.umbo-
itii JuHiilwiii) viMuiiiox Doti i<tti«u r<iiillriiiuliliciM)H :Ut
nuin(c{uoil rri'uluin non o«<t,ot u qooonma riiutiiliils
uweniarin illo non luthens miuiiniuttttiainjiu.mx leye
honnii) oroaliini «'hDjiimIi' liorninnrctur. < uju» cti»m
«st.srd tllitin.iiuie r.c fito rst Clirtitt, iiu.r rx /Vo est
aluiniionl
|i'irticip>itiono 1S hcatiim t".Hct,Mi Hurnino bono hu-
justilut 111 liitr \l'liiliii. ili, V) Kt |11uiiivih
niili (liloctiono Bcrvirot. Crcatiir.c (|ui|jpo ralionali
pliiriiiui iltiouii)oi)(ii,i|iiiliU!tclui'OHl noii hiiIudi iiniin)
. , , .
i»1hi lioiilitiiilo nrcpoliiil,ncc nolent ci«»«5,n<;c potcrit,
voluiituliH bonioiiiiu uporutioniH Kruduin.eioil etniin n . , , . .
'
, ,, .. • . . . ,
" niHi iil ULrnoHconx.n qiio nin Holum factn,8C(l ctiatn
ipHutiiHuncloruii) KlorilUatiiintMn.iliviniluHct
ipHutiiHuncioruii) ^ lucnu-
nquorutionHl'»CHt,,'ni'tn,rn ijorom dilectionom cxhi-
.
,
,
uri prorsiMot pt-rllci.tuinon urhitror oliam hujcquiBa
boat bonocroutori quam aibi.Ncquo enimei incste
Dohis po^itu HUiit utruiiquo HuHircro.
pos^ot iillatcnus ruiio.nisi ci poaaet crcatoris inrane
CAHTr icvii. Initiiim oinnis peccnti supirrhin. Casus et
dilcclii>,quiu nic cbt uliu qiim vcr.i pit snpicntia vel
pirnu l.uci/frt. Cnsut fjriini homiiiit.
inti-lligntitia crcaturo] ralionali8,ni8i dilccliocrcato-
Et i(lt'0 jum.ut liht-lli sorioj loiiipcri'iur,malurun)
quoqiio voluiitHtcin, o|)orationciii ac rotrihulioneni
ris, in qua tuDlo magis niinubvc eel dilcctio Bui,
considerare doheiiius.Ut ugnoscunius utrum malos qiiantomai^is miniidve dilpclioricm suocxbihet crea-
lori.Volunlu:' porro crca'ura' rati nalis sine qiiali-
Ofusjustiisnil hoeprcilostiimverilfarioniluinquod ia
non polcsl esso: ncc »\c potevl dili- cunqiic ttiiion?
ois puiiiturusesl lucluni.An idcirco iniqiiosud sup-
gcre.ui amorein suum non velit ad aliquid religare,
pliciunijusto privdosliiiavorit.quiuiMruii) aluopera i
qi"e 'ntcr summum bonum,a quo creuta csl.et inQ-
licct futurupra?8ciret,nonlamenipso prajdestinavil
'''""' ^^oniiui, cui pra^lala cst, mcdio quodam locu
ut tuturnesscnt,quianonipserocilut(ierent llaque
si initium |.cccu(i rcquirilur.nihiluliud nisi superbia
P09ita,prolPCto aul in in(iino bnno necesae esl mise.
rubiliter jdceat,aut in sumrao bono veraciter felici-
invenilnr.Dicit eniin Scriptora: Iniiium oii:nit pec-
cfl/i SfV'fW>ia (Ecr/j.x.iS) Qua^ uliqup luno inilium ^ ^^'"'I"®
rpquiescut.Quodam etenim amore rapitur.
suiEp8i(,cum «ngelus advi rsus Doum elalus.et ipsa ^^" ^^"^ obedientia sublevatur.et crealori bono bene
elatione pro-^tratns.per concupiscenliani (qiia>radix subjii-itiir : sivecuin superbia deprimilur, ut crea-
csloinnium in.ilorumjvolensusnrparequol illi tlalum tura; hon.-E inale dominetur. Sicutenim fit elatioue
H Doo non fuit,a Deo discessit el cecidit, in quo si humilis.sic fit humilitate sublimis.Dicitenim Domi-
stetissel, non cecidissel. Sed per concupiscentiam nus et MagisteriiostHr:Om)ii? gui 55 ex'dlavent,liu-
inalum.quia concupivit plus e.\lra se.niinus factus miliuliilur : et qui se humiliaverit, exnllabilur [Luc.
est in se.Quain concupiscentiain.licetexplere nequi- XIV, 11). Propler quod item scriplum csl :Deus su-
verit opere, tainen retinuit voluntute. Sic ipse sibi perbis resislii,huviilibusautem dut graliam(Jacob.\s,
jain factus est poena, ut supplicium somper esset ^ J^ ^^^^- ^-^)- Neque vero Deus hurailes, quibu»
milo voluntas niula, tanqnam Oieco ipsa csecitas dat graliam.ante datam humiles invenitised dando
sua. Et coucupiscontia peccandi tormentum lieret gratiam.humiles lacil.Hoc ipsum enim,l)eu?(n) per
peccatori, et rebellis, ac refuga, qui illam imper- graliam donat :ut quisquis eam acceperit.humilis
tnrbabilem requiem fugerat, deinceps perturba- fial.Proplerquodipse Unigenilussanctshumilitatis
tioni serviret. atque a bono doinino relinqueretur 'loctor atque lareitor dicit me.quia milii : Discite a
juste, qnem ip^e reliquit injuste. lla factum est D sum et humili^ corde :el invenietis requiem animabus
ut perseverans inordinalus ex se.ordinaretur in se i'estris {Matlh. xi, 29). Hanc requiem perdiderunt,
:
et in eo qui in se ordineni perderet, divini ordinis qui humilitate rejecta adversus vitam sumtumue-
ratio non penret.Hoc el in hiunine contigit, quem runt, et in mortem per superbiam reciderunt. De
ipsediabolusserpeiitiiia callidilate dejecit.Adomnio talibus enim dictum est :Dejecisti eos, rutn extolle-
quippe bono dissentiens.et servonialoconsentieos, renlur xPsal. Lx\i\, i8]. Talibus autem propterea
malaevoluntatisefTectnm plenumadipiscinon potuit Deus resistit.quia in eis superbiam ipse non fecit:
quia ipsa malitia voluntatis a Deo non fuit.Hanc per qaam injustenialunt inpec>;atum cadere,etper
enini,si a Deo non discederetnon huberet. quam juste merentur in peccato (6) permanere.
C.^PCT iviu. Rationntis creatitra beata no7i polest esse Capct XII. Interitux non cx Deo. sed ex superbia est.
nisi Crealorein plus dttiyat quam se ipsam. Voluntas Deus peccali ultor est, non auctor.
(a) Abest a cod. mss. per gratiam. remarun, ut babent m88.
{b) Al.
167 S. EULGENTII EPISOOPI RUSPENSIft 168
qufflex Deo non est, perspicue claret, non ex Deo A iil5,16).nicautem mundi nomlnehominessignifioat
esso hommibus inteiitum malr operationis, sed a mundi istius dilectores :qui non ideo pro dilectione
justo jiiclicc retril)ui malis intcriluin nllionis. M ila iniiniii puniendisunl.quiaaliqiiamsuhstantiamma-
quip('e voliintas non piTlinelail opiiinumcrejitorem lan «liligunt,cum substanlia naturaliter nulla sil
jusUi\-ero[a)tnju\(iangelihominifique-\&mn.\\,\o perti- malii,sed quia dilectionisordinemnontenentes.du m
net ad ajquissimum cognitorem.Ad voluntntem igi- plus justo diliguntmundiim,minus Deum diligunt
lurmalam D^^us homincm non praede.stinavit,qnia quamiiiligere debuemnl.Nonautemaliquid inordi-
homini eam daturus ipsc non fuit.Qiioniodo enim natum Deus fecit^necaliquidinordinatum ficri prae-
Deud hon)ii>em,quem ad imaginemsuamfecit.prae- dcstinavit.qui perapostolum suum irnperat.ut om-
destinaretad malam voluntatem.quam ipse nonfeeit nia honesteet secundum ordinem fiant{l Cor.xiv,^^0).
Itaque peccare in hoc homo ctiepit, in quo a Deo Propter quod etin sanctis eIoquii«,ut peccatumvi-
disccssit.Scriplum est enim :Quiai7iiMam superbicB tetur,caritasordinari praecipitur.Scriptum estenira
apoitaiarc a Deo [Ecdi. x, 14). Et alio loco : Ecce Ordinavit in me caritatem (Cant.u, 4). Huic ordini
omnes qui se elongnni a le, peribunt penlidisti om- :
congraluiatur Apostoius diceiis yam etsi corpore :
nes qui jomirantur abs le [PmU. lwu, 27). Isti ergo absens sum,scdspirifu vobiscum sum gnudens^et vi'
quiseelongant etfornicanlur Deo.uliqiiepeccando '/^«i ordinem vcstrum [Coloss. u, 5). Peccali vero
.1
u
pcreunt [)er suainmalam voluntatem.quaenoncstex initium si attendatur, puto quod nihil est aliud
Deo.Perdet autem illos Oeua juste judicando.quod quamordir.atarumaDeoreruminordinatarationalis
16 competit Den.Non enim eos IJeus judicio perde- crea'urae dilectio, quae sponte perdendo dilectionis
ret,nisi per suasiniquitatesipsiperiissent.Scriptum ordinem.perdidit et salutem.Ad hoc non est a Deo
esl enim: Defecerunl, perierunt propter iaiquilatem pr.Tdestinatarationaliscreatur&.Nequeenimaliaest
suam {lbir/em).l)efeciu3 ergo a summo bono ad in- ejuspr3eJestinatio,nisi futurorumoperurrejusaDterna
flmumbonum,hocest peccatori? propriumet volun- prae|)aratio,inquanulliuscausamali poterit inveniri
tariuTi malum,quonialospipsum perditinjiistus.Et quia ex voluntateDei nunquam processitorigo pec-
quia huic raalo auctor noncst Deiis,?e(i horaopor- cati.
versus.digne itaquehomini.quise perdiditpeccato, Caput XXI. Non prse'leslinit Deus hominem ad pec-
redditur in lorincntis aeternaperditio:ut pereatqui- candum. Prxitestinatio bonorum est ex graluita Dei
misericordio.
dem,qtii perire voliiii.non tamen sic pereat.quem-
1 7 Misericors etenim Dominusetju3lus,de quo alio
admodum voluit. Qui eniiu sic periit, delcctatione
loco scriptum esl:)lisericordium et verilatem dilJQit
peccatorum maneret ia
illectus, ut si possetfieri,
Dominu^ Oeus {Psal. lxxxui, 12). In oranibus ergo
opere peccati perpetuus.juste quidemestin perdi-
op-^ribus e)us,aut justa verilas custoditur, aut
tinnPpeccatidimissu9,qunprnpriaceci.litvoluntHte. ^ pia
misericordia praerogatur.Porro autem,cura negare
Sed nonibituitimpunedimitteiidu9,ne Deuslidelis,
in quo non est iniquitas,(]uiestjustu9etsanctus,si
non possimus a Deo factum hominem bonum,
sidixerimus euma
Deo praedestinatum ad opusali-
pecatorem semperin percntorelinqufiretimpunitum
quod miiluin,nos Deo raisericordi et justo lale opus
peiTatum.Qiiam sentcntiam in
putarptiirilli placere
(quod absit) ascribin.us, ubi nec misericors possit
quibiisdam Deusargu.tper Malachiam prophetam,
inveniri.aec justus.Si enim cura aDeo fierethomo,
qui dicunt Omnis qui farit mnlum.bonus est coram
:
sic erat in praesenti opereDei boniis,ul in pr.pdesti-
Domino, et ipsc in eo plaruit, et ubi cstDens justittx
nationoojiis pssetmalus.procul diibia Dei opere nia-
{Huliirh. II, 17).Jupte igiluresf pubsecufa severitsis
lus futurus erat,a quo ad pecoandum praedesiinatua
judici9,iibi praecnssitinii|uitas peccatorip,(|iiia illius
fiebat.Ubi statim ill<< consequetur absurditas.utdi-
rei Deus ultor est, cujns aiictor non est.id est ini-
cntur, (iui.j Dpus, de quo propheta dicit :Qui jccH
quitali.-^^quam potcst Deus punire.non frtCfre Scri-
quse fulurii sunl {Isai. ix\ in se halmerit (quod
ptum est cnim.Omnisqui jacil pcrcalum,ct inijuita-
tim
absill iniquitatisoriginem.si hominem a 9p fartum
larit, et perralum rsl iniquita^. Et ,^rilis.i/uia ille
apparuil ul }icccata'ollnret,etpccCiilum in
i|-8eprflede8tinaveratpeccatorem:pr.i'de9tinatio enim
eononest.
/-,•••
Omnisqui in ,,, ,
manel.non pcccat{l
eo
, />v
Joa'i\ii,k6)c.
I n. n
Et "
PJus, pr.Tparatu)
•' ' ^^'
est f^
operum
ejus.Kl sicut rompptit
•'^
.
. .
Dpo bonout causa sittolius operis boni,9ic incon-
Iterum : Dcus fidrlis.in quo nnn est iniqHitns,justus
ct ianrlH^ Dominus [Drtit. xxxii.4). Iui(iuilas igilur,
gruum cst ut imputpfur
causa cujiislibet operia
ei
mali. Dfindo nttpndamus quia nulla ratio redditur
quia in Df.o non esf^utique ox Deo non cst.
CaPUT XX. fniqiiitot ex inordinnlo aniore mundi. Per- qua hoinoad pecratuio pripdesfinatnsa Deo crodntur
c ili initium innidinnlnililectin. Si pnim in bisquos Dcus ct Palcr Domini no^trijrsu
Qua^ct autnm ini'|U!tas,nisi malnconcupiscpntia CbrtUt brnrdixil i>i omn\t)enrdirtioncsptrilaii inroele-
qiifimex Dpo non esse Joanncs «i oslolua manilestat .•(ftbus in Christo Jesu, sirul elegit eos in ipso nnfe
dicen9:vS' ^m* dilii/it mtindum.non est cnriias Palris mundi ronslilulioncm.ul cssenf saucti el immarulnti
tn eo.quin omnr qttod est in mtmdo, ronrnpiscenlia P) ronsfcrl)! rjns iu riiritnle,qui prmdrsltttarit pos in
cnrnis est. ct coni upis-enlta ocutorum, et sunerbin adopltonrm Ititorum per Jc-^um Chrislum in ipsum
vtttT, quas non est ex Patre, scd ejcmundo esi (I Joan- {Ephes.\,\,b) ; si ergo in hia causa prxdestinationia
(a) Hjbc vcrb.i, injusli an.jrli hnniini^que, absiin at cod. Thuan.et Victorino,leguntur in cod.Corbeicnsi
10'» Al) MnN'IMi;M I III I
170
quiiHulur, iiou iili(|uii nliii. «ol mitit HnilulU Ufl K luntntwm fnnlam.<|um Mt totlua orlKopMMti.'|uam
miHoilfiirilia i-ii|ii*ritiii', l|iHn n^t imiiiii iIo i|U(i illuU utii|Ufl aiit rt'(ril>ui«an Dniim uoniluiii pacnsnli ho-
IHuliiiuH :.t/Md''<Vi)rx f/ miJdnWor Ihiininut, iongnni' riilnl, niit roiriliuloNn crr lendum ert (icccalori.
viix ft iiiult.i' iniiii'rirorili:i' ; non in finnn iraicrtur, Ilann l(ii'|iin nl nnndiim ';
'
lu Iriliuil,
iniiuinul>ilur:nO'i nnwiUuin \iecca- i|iiin [i|ii<ii| iibailj.itiotor ln .U,i|ui Uim-
nniui' in
.
11'tiiriiuin ;
ln noxlra ftirit nolii\, nrijur scrunduin iniijuitiilc» iiim voliinlntom 'ladil homini bonn.prr (piam p«o-
noilrun relrihuil nohix.Qunt xnrundii allil't<tinein cttli r*nit n>lnrno mrrotur puniri •iip(ilicio, Ki ubi eit,
noatras a noliii Sirut ini- ijiiia /)('iM ntortcin non fccit Sitp, 1.3) 7 Kl i|ula
a lcrra clon^inrit iiii<iuiliili's \^
tiirctur fialer filiis, ila inisciliis fsl Ihnniiia^ timcn- nnii csf 1111711/^1.1 npu-l l)'U'iif '.t i|ijia jutlm l>utni-
an lali- riiM, cl jttiliiiinn liHexil, .riuitatem vtilit lultut eju$
lihus r-ui/t (/'mi/, cii, H|. In liiH oiiiiiiliiiH lol
liiiH l)i)iii!(.(|ii.'o niuiiinuii rolriliuit ii)nliit,i|uiit uliuil 1'sitl. x,H) ? Si nuioiii miilfl' voluntaliit initium pec-
(|uniii iniloliila mitiorlooriliii omiitur? i|iiiiivo Kliini r.itorl hoinini non trihuit, hri| rclriliuil l)<-us,ulab
iliiaiii ^rnliiiiii piotHH iir.riliratiir ? Num ol in od, lioiuino croilhliir co!|)iHHo ]icccutum, n ho autem
qiioil iion xrrunduoi i>rrriilit nostru frrit ni'hix,nc(iue mlilitum mal.D voluntatis iniliuni dicalur,i]uod
tecunduin iniiiuilalr.i no.UraK rctriliuit nohis, j^ra- |i<>roaliim homo faoiT<*|iotuil,ln quovoluntas malt
tiiila maiiiCoHialiir jUHtiliLvilioim|)ioriim. Kl in eo, \]
"f^" f'>'l-' curn iiuIIuh fruolun ini.iuilalin exoriri
(iniiil firut vii.wrctur imtrr f\'iix, iln niiscrtus est po8sil,ni8i quoin rnlix voluntatiii iiiul.i! prolulorit.
Itoiniiius liincnlihn^ cuin, i^ialuila clurrt por iviin- Dc corde cniin (sicul Voritu» ait) txcunl rogitaltone*
il<<in lidoi Jiislilloatiiinom a<loplio lllioriim. No(|uo iwil.r,hoiniridia, iti/utteria,fornicationes,furta,/al*a
(Miim sicut pttor llliid niiaororolur, nini iioliis ^ra- tcsiiinoiit.i, hia;>/igmi.v. Il.rc suit ifit.v Ci inquinant
tia pator rarlns, nos flihi lllios f.iorro dij^narotiir. hominrm {Mat:h. xv, 1'.) . Propter quod Deu» ipse
Quoliiuol rniiH rcccpcrunt cum, drilit i-ts / olr.flnlnn por Juronii.ini humuniu
iimliliuin vdunluliA ob-
sio
/itios Dei /ieri [Joan, i, 11),
jur^al. iit oam
biienam esse perdoi^eut. Dicit
a se
(.".AruT xsn. Neiiio impdcftiiiatur nd perpetroiidn pcc- onim Ergo te plantovi vineam fructifcram, quomo-
:
cntn. do conversa es in amuiludinein vilis tiiirn.r (Jer..i,
HiBC 08l in sanclis causn prwdrstinalionis div",- 21) .\licnum utique a sc vitern dicil non vilio di-
?
ii;o, prn>paratio scilicoljustilicalionis ol ailoptioniu vino! conditionis.sed aversioiic pruprise voluulalis,
indobiliP, qunm qiiin non nierohiitur voliinUis ho- (lUflBJuslc culpulur, pro eo quod aiuuritudiiiera
ininis mala, non osl pr.>tulil,(iuaiii iii oa Deus ipse non fecil. Quouiam
cjiis cansii. nisi sola Ooi vo-
lunUs boiia. ln his iiulcm qiii piit;inliir pra?desti- ipsam rtiiiaiiluilincm.oec l-.x Dei prajdcslinulionc,
nuti, non ad luenda supplicla.scd a'! perpptrandn
peccaia,cum causa prfledestinationis quaeritnr. non
"^
r
noc ex Di'i opere,
-r- -. se
-^ ex
- ' - su* voluntatig
malilia
habuit. Pro qua amaritudine sic eam Deus per 8U- '-'
— 1
invenio quid IS respondere possot, (inisqiiis hiinc pra monioriitum firiiphclam donuo increpat Scito :
assorero meditatur. Nunquid cniiii. siout roclo di- ijuutn liuilum esi Itbirt ainarum reliquissc Duminum
cimus, ttd hoc prasdestinatos saiictos, ut Deo irieis Dcum luum,et non essetiiiiorem meum aj ud te [Ibid.,
inisericordiler opernnte, ex mnlis lierent honi,etex 10). Cuin hoc sit homiui malura et amarum
(;rj;o
impiis jusli.quod onm dicinius, ad Dei gloriam roli(|nisse Dom'nuii,et timorernDoi apudeumnon
dicimus, luiiiquid sio rectc dicore poterimus, ad ess", qiiis ita sit contrarius voritriti, ut putet a
hoc pricdestinatos iniquos, ut Deo in eis, etsi non bono ac suavi Dco (de qno scriptu;n esl :) Quam
misericorditer, saltom justo opernnte, px bonis bouiis Deus iirucl reclis rorde [P.uil. i.x.mi, 1 ) ? Et
lioront inali, aiil ox juslis lierent impii?' .•Vbsit hoc quia tieino bonus nisi solus fl9 Drus {Marc. x. 18),et
a nobis atque ab oninibus Ghrislianis, ut causam dp qno Apo>;tolus dicit Vt cstendat in s.Tculis su- :
cujuslibct peccali quisquam depulare divinse au- pervcnieitUhus abunJaiites divilias grutiie suac in bo-
de.it a?quilati: cum nec maliti;p,nec inipietatis cu- nitate.<iUi:ernos (E/i/ic'.?. 11, 7).Et de cujus suavitato
jusquair. cansa esse possit, nisi in eo qni malus canitur : Guslate et videtc quum suavisesl D.iminus
atiiue impius fuerit. Ut crgo ex malis liant ho- (Psal. xxxTii, '.'). Et decujus elo|uiis (Jenuo praedi-
mines boni, ct ex impiis justi, laudanda est Dei D catur Qiunn : dulcia lauribus mds eloqniu tua, super
misericordia : ut autem ex bonis fi.int horaines niel el favum ori meo^Psal. cxviii, 103). Et rursus:
niali.aul exjustis iniqui, si divinfe praedestinatio- Judicia Dei t<era,jusliiiruta in semelipsis, desiderabi-
nisasseritnr causa, erit (quod absit) vitiiperanda liu suprr nurum ct Liindein pretiosum multu>n,el dul-
Quinimo nec justitia justa dicetur, si pu-
justilia. cio'a supermelti litcum {Psal. xviii, 11). guis ergo
nieadum reuin non invenisse, sed fecisse dica- putet a bono acsuuviDeopriBdeslioatum hominem
tur. Major vero erit injnstilia, si lapso Deus re- aut ad maliliam voluitatis, qua bonum Deum re-
tribuit poenani, quein stantem praedestiuasse dioi- linqucret, aut ad am.iritudinen conturnaoije, qua
lur ad rninam. snaveiii Dominum oon timerot ? Proinde fidelilius
Caput xxin. Mnln hominis volutitas non cst Dei jilan- congruit credere et laleri Deum bonum et justum
tiitio.Suiivis et fionns Doininu^ non ccavit nmnri'H'li-
praescisse quidem p coaturLis h(jmines, quia oihil
nem et malitinin vohtntntis ficrversx. Pra^scivit Detts
hofiine^i tteccnturos, sed eos ad peccandum non prx- enm lalere potuit luturorum(ueque enim vei lutu-
desledinnvit. rae-=sent, si inejus prcBscientia non fi.issenl), non
Quaero autem cur primuin hoiuinem.quera (sic- tampa prtedistinasse quemlibol Lomineia ad pec-
ut scriptum Gii^lecilDominusrectum (Eccles.v i,30), catum, quia si ad peccatum aliqu^d bominem
praedestiaare potuerit ad peccanduin, id est ad vo- Deus prifidestiaaret, pro peccatis hoaiDem non
Patrol, LXV. 6
171 S. FULGENTII EPISf.OPI RUSPENSIS 172
puniivl.Dci enim prvTdPstinalione aut peccatorum A vero sevoritas aliquando contristet.Quo.1 propheta
pr«parata esl pia rcinissio, aut pcccatorum justa nietnons hujusmddi ad Deuni orationein elfundit
punilio.Nun(]uam ii:;ilurDpus ad hcc hoir.inem po- A'e inlrcs :n jwiicio rum servo luo.quia non justifxca-
tuil pr.rd»stinare, quod ipsc disposuerat el pr-E- hitur in conspectu luo oninis vivens {Psal. cxlii, 2).
ceplo pruhibere,ct miserirordia diluere, etjustitia Sciebat enim cunctos pari retinendos punilionis
punire. Iniquos itaque, quns prajscivit Deus hanc vinculo nisi Dei:s,in quibus vellet misericordiam
vilani in pecealo termiiialuros, pr.-edeslinavit sup- fecisse, supere.raltare( judicium {Jacob. ii, 13).Ju3-
plicio iuterminabiii quo sicutcul-
puniendos, in tilicalio {ai judicio) igitur et LMorificatio quae non
panda non est prajscienlia humanae iniquitalis, est homini ex homiue, sed ex Deo, qiiia multum
ila pra?destinatio justissimoe laudanda est ultionis,
sanctis fueratprofutur;i,ideopra;dictaestet proinis-
ul agnosccret non ab eo pra;deslinatum hominem sa.Punilio vero,qua;in setcrnumfuitimpiisoblutura,
ad qnalecunque pcccatum, queni praedestinavit pra'dictacstlantummodo,non proniissa.Quodetiam
peccali nuTilo puiiiendum. divinis faciliusostenditur.Inilloquippe testiraoniis
CAriT XXIV. Deus prsedesHnavit bimos misericorcliler
propheta; loco utrumque pariter invenitur expres-
ail g'ori im. ynnlo^ jusle ad snpp/icium. Deus non sum,ubi Dous per Isaiam eosqni sibi nonserviunt,
omnin promiiit qux prxdixit,nec omnia prxdestiriavit his arguitverbis : Ecce qui serviuntmihi, manduca-
j^
qu.v prxscivit.
bunt, vosvcro esurietii. Ecre qui serviunt wiAr, bi-
Ueuri it;\quo omnia hominum opera, sive bona,
bent,vos vero silielis.Ecce qui serviunlmihi,lxtahun-
seu mahi pritiscivii, quia eum lutere nihil potuit,
tur, vos vero confundemini. Erce qui serviunt mihi,
sed sola bona praedestinavit, quaj sein filiis gratiiB
ex^nllahunl in IxLitia, vos aulem clamabitis propter
facturum esse praiscivit mala vero futura opera
;
dolorem (a/.pras dolore) cordji veslri,eta conlritione
illorum quos nun pryedestinavit ad rec;nuni,scd ad In his omnibus,
spirilus ulutubitis [Isaise Lxv, 13).
interitum prcesciviL potentissima deitate,et ordina-
quiecunque ad iniouorum personam pertinentpra;-
vit provida bonitatc;et quia prascius fuit quod ea-
dicta sunt tantummodo,non promissa.Neque enim
demraala,non3olumip3efacturusnon,e3set,sednec
dicendum est bonitatis largitale promissum, quod
homoinquantumoihumiiiteradhajsisset.ineonobis
intentat {al. intendat) iniquitatis merito severitas
insuperabiiem potentiam prsscientije suajmagisos- inicrendum. Si qua vero ad personam servicntium
tendit.quianec in malis prajdestinationem justitiaj
Deo pertinent,et priedictasuntetpromissa.Tale ali-
suaevacarepermisit.Ostensurus itaqucDeus.quid red-
quid est eliam in illoSalvatoris nostri sermone.quo
dondum [^ra-sciverit, et quid donandum, privdes- nW.Tuncilli ibunl in comhuslivncm xternam,in vitam
tinavil illosad supplicium quosa sepra^scivit volun-
justi aulemxtcrnam ^iVai^/i xxv,it'>).Pra;dixit et pro-
tatismaUevitiodiscessuros.Et praedestinavit ad re- C mi^iit pra^rrium quo fruentur justi,non autempro-
ganm,quosadsepra;scivit nisericordia; praevenien- misit, sed pra;dixit supplicium quo punientur in-
tis au.\ilio rodituroset in se misericordia; subsequen- justi. Neque vero, sicut pra;deatinavit sanctos ad
tis auxilio esse mansuros. In istis iiiisericordiam ju.stiliam accipicndara,sic pra;destinavit iniquosad
custodiens,in iilis justitiam tenens/istis quod pro- c.undemjustitiainumittciidam,quiam?5f;"iV?ors Domi-
misit pi^ tribuens^illis nihilominus quod praedixit nwicL /i/5/u.s,potuitgrati3 a pravilateliberarc quem
justo retribuens. Sic autem Dcus non omnia pro- voluit:pravitatisautemoperator nunquam fuit quia
mi^it qiiajprre lixit, quiimvis prjcdixcritomnia qua; quantum
pravus nunquam aliquis fuit, nisi in
promi&il.Sicut nnn omniapr.Tidostinavit qu.t; proes-
a Deo discessit.Nec disccssurum Deus pra>dcstina-
civit, quamvia omnia pnedestinata prcEsciverit. vit,quumvisdiscest>uruin cognitio diviua pra;scive-
Praeacivitcnim voIuntHleshominum bonaset malas, rit.
sed polna bonas. VX licet in ejus pr.-cdcstinationc
(>APOT. XXVI. Deus de malis impiorum operibus operatur
non fiinrit, ut raalitiara voluntati humanje dcdis-
bonum. Aliter Deus bonos, aliter matos pr.vdcstinn-
sef, fuit tamen in cjus prajdestinatione, quid hu- vil. Mnli iliruntur vasa irr, honi rnsa misericordix.
mana; voluntatia inalitia; reddidisspt.Propler hoc, Cur potius miserirordiiP quani juslitix vasa bonus
Do- '-ocat Aposiolus.
quiasicut f>rsalmi-ta testitur,QO Misrrirors est
^
minus cl jusius \l\utl. cxiv, :>), pricdestinavit jiistos Deus non sit mnlarum cogita
itaquo.licpt auctor
ad gloiiani, iniquos ad pocnam. .lustifieandis ergo tionum, ordinator tamenest malarum voluntatum,
alque glorilicandis praedeslinatum misericordia) et de malo opere cujuslibet mali non desinit ipsc
8U6e opu»gliirificandis|irx'de9tinatiim iiiisericordi.T; bonum (iperari. Ncr in ipsis injustn; voluntatis
8U8R opus prfEiHxit pirilcrclpromisit.lniiniisautein oporibus descrit opcnbus dcserit operum suorum
pr.Tfle^-tinatuin justitia; su.Topus pranlixit tuntum- jnstum nrdinem,qiiia et hoc in ipso ordine habet,
raodo, non promisil. quod 21 mnlam juste descrit voluntatem. Ouani
r.APiTxxv, D'' corlrm nrjufnenlo. tamen sic in suis malis operibusa se discedentcni
giio-l ^i qnisipia-ratrur Deusomniaquidcm pr.T- dcserit, ut ibi pprrnittentis Dei opcratio bona noii
de9tiiialnpra;dixcrit,non tamcnomnia pra^dcstiiiata dcsit.dum ct in pcccnntisvolunlate injusta implet
promisprit.respondpmo.-^proniissioncro riicinonpos- ipsp justitinm, et de malo. quo percnntpm judicul,
se.iiisi cum ad hoc ptjedicitur lacicnilum,
nliquiil (|uilnis ipsp vult boniliciiim pra;ropat. In sanctis
ut po'««*il ei cui prorniltitur prodesse jnm facfum. ipitur porlccturus pst Dominus, quod ut esscnt
Elpromissum scmpRrcssedoni nonsfimpereHSp ju- boni, gratis dcdit. Quod autem daturum se praes-
dicii.cumprooQissi largitae sompcr l«tificetjudicii civit, in a;terna bonitatia dispositione praedesti-
17.1 Al) MnNIMIIM l.lll. 1. 174
iiitvll. IpHuOHl iMiiiii |iniiiloHliiiutio l)nl, •uiii|iUoriiii \ iiiniofiliMii uia Dotnlnui pro oporiliut iiulf rA«l<i«]r«t,
nrilicnl iliH|iiiHiliii liilun i>|Mt|'ii« Dni.fnno uiiliwii lii noii miHiTiODriliiiiii |>i '
itnii Ap.oilnlua
liiii|iiiH piiuiluruH i)Hl,i|Ui)il ut oHHinil inuli, nnn iln ulio liiri) .|i(!it ; Ht ou . , .. , tur, merccM nun
ilit,iii<o eiiH uil iiii(|iiilali<iii alii|iiuiii |ini<ili-Hlinavit, imiiututur lecundum yraliam, ted tecundum iletiiium
i|uia ul iiiii|uo vi<lli<iil,l)oi* oiHilaturuH iiiMo non fuit. (/<<'»!. IV, ij. VuMu iiui|uu iiilturicoriJlaB mJ Inilabilam
Kti|uia iiiiii.n viiliiiiluliri |inrHi)Vi<ran!4iiiii|uiliiH iiiullu Huiit Klorlum pr.i-purulii,i|iiiii ^nttiH Hiinl iiiiiKrricor-
roiiiaiinrn tinii ilnliuit.tulnHuil intorituiii |ira<ilnalinu- iliuiii ('()iiHU(-ut<i.Do i|uiljuH eliuni i|tai) licaluH Apo-
vil,i|ui(i tuliliiiHjuHlu<|uitiitioiiiH HU|i|iliuiiiiii praipi- Hloluaio UH80 fuU liluipht'
loiilatur,iliconi<:(/iii /iriMf
ruvit.OuDil uli(|uu inuiiiroHto DiiiiiinuHipHi) Hormonn muwl iicnecutor el contuineUoiUt,ted miterieordutm
poriiiKMiil, in i<o (|ii()il u hi* oHtntnlil purutuin, non conHrulu.i tum, i/hki mnnrunt /cci in twredulitale
Moliiiii ro^niiin.ubi laitniitiir l)i)ni,Hoil i>t iKiioiii aildi-- (/ Tim. 1, i:{). IIdo uHt upuH Doi in vanin riiiHunuur-
iiiiiii,ul)i ('lurinutnr inuli.lioiiiH nt(<nini ilii-tiiruHOHl,- iliu%ul blaHplinmiH ut pi-rHCCuturibuH ol cuntuinello*
Yenile, benedicli l*alris moi, percipite teijuuin iiuod aiH non ilobituH roililurotur inli*rilu8,HU(l misoricor-
vohis jiitnituin eat a conxiitulioni' inuiidi\}luttfi. xxv, (iia)(l(inurolur^rutuitum munuH.VuHia vcrijirnsnun*
l?A);malirt ttulom (licluruH c^l:ltc,iniilcdirti,in i^inrm (]u<im DouH roijitern.t intcritum.Hi nun npuntunoura
:vle>num,iiui intrnttis cst diuholo ct uiiijcliscjusjhid., i. invonirotur humo Imberij pocuutum, 'juiu ncc D^ui
iO). Koco uil (luod Doiuinu.^ iniiiuiiH nt iiiipiuH pno- poccunti huminijuHtu infurrut iraai,8ihomo ex prs'
V
doHtinavit,i(l ohI ud Hupplioiuni juHtuiii,non ud uli- de»tiiiutiuno Doi cucidiHuut in culpam.Sed (|uia cau-
(]Uoil opus inJiiHtuiii^uil patniuu.non uii culp:un;uil sum c.x propria Ikmi.o hubuil vnlun-
ini.|uitutiH HU(u
|iuiuli()n(Mn,iu)n uil trunH;^'ri;.<si()nom;ud inlorituiii, tuts, pruptcrca M. i\uilus uustiiiuisMi; uHHPrit Ucum
(|iioni irujiisti juilioiH puccHiUibua reddidil, noii ud in multa paticnlia vasa iru',aptuta in interitum. ileec
iiitoriluin,i]uo in so ii-uiii Doi pi^ccunlium iniiiuitua igitur ira,idco tulibna vusis inturitum reddidit.quia
provocuvit. Oiioil lioati Apo^toli pra-iliculio muni- in eis mcrituni vuluntari.i.- iniijiiilutisiiivcnit.Qourido
t'e8tut,i|ui mulos, iiuo^ m ;vtoriuiin duminilurua ost auteni peccanti aervuiru'ii.justubDoiiiinu3 intulisset
Deus,vusa vocut irto, non culpas.Ait enim : Quod si siservua ex Doniini pr;cde8liQatione peccasset ?In
volens Dcusoslcadcre irtim^el notam facerc potenlium hoc ita^juc ista vusuDeus aptavit,in quod prsdeali-
stuiin,SHstiiiuit in tuullu fxiticntin vasa ir;e (tptala iii n;ivit,hoc est in inleriluin, illum utiquu interitum,
iiitcritum,utoslendcrcf divilias (//un.r su.vin tui.\aini- qtioinl^auluiimulisrepcuteauperventurumdenuntiat
sericordi:v, (ju^v pr^viiaruvit in (jlorium'J\om.ix,'.12). dicen8:CMm enim dixerint pax et securiias, tunc re-
Qutoso^Monime carissime, ul luinc .\postoli locum pcntinus eis superveniet intcritus{I lh-;ss. v,3). Quod
diligonter attemlus. Nolum luuiuiuo est, iram Doi si Deu9 tules iii ppcculum priedetstinaret, iion eos
dioi noti posso nisi ubi ereditur hoiuinis iniqiiitus ^ .Apostolus vasa iru) inallet noiiiinure,sed culp£B,nec
priTicessisse.Noquo enimDcus aut iijuuros esse po- in iiiteritum talia vasa,.sed in peccatum dicerentur
tuit,aut injustus.qui posset uiil peccantis hominis aptata. Nunc autem ideo vasa
ir;c dicuntur, ut os-
culpam non auMioseoro, aut non |icccanli Jndiciuic tendatur.in lalibiis ex Doi pr^destinatione non hoc
pnnitionis inlVrrc.Nam el ipse boatusPaulus inini- es~c,ijuod est male ab cis admissum, sed quod est
qnitato hominisjuslitiam Dei pri-edicatcommeniluri, talibns bene reddituui.
ut oslendat,non injusteiram omnipolentis inlerri. Caput xvii. Qunin juste Deus ilexeril mnlos et iiitert-
Ait numque:,S"i' aulem iniiiuilas nostra justiliam Dei luin fis reililil litiijui i,rxi/esliii(iti sunl ad itagnum
commcndat ,quid dicemusfnumiuid iniijuus Ucus, (]ui
iyni^ et Priina mors oniinx in peccato,
su.'ij/iuris.
sfcundn slagno igni^-. Vias inipiorum non novit
in
infert irain!(secundum liomincm Uico) absit,aliu(iuin Doiiiinu^. qiiia eas non fecit. Priiua mors nniniae ab
quomcdo jtidicahit Deus mundum {l\om. ui, 5) .''Non hoiiiine. secun<tn a Deo inferlur. Peccota prjedesti-
iluque tVuslratalisestab eo factainterpuniendosglc- ?iauil Deus non facienda, sed juste punienda.
rilicando^qnc disci'etio,utillos vocarctvasair;e,isto3 Benequippe aDeo redditur.quam-
nialis interitus
autemvasa uusericordia', nisi ut ostenderet.tam in vis silinalusinteriluseisquinuncjustedeseruntur,
vasis iriB quam in vasis misericordiae iniquitatem et postmodum juste torquebuutur. In talibus
enim
propriam pr;ecessisse.Talisest enim Dominusverus, [) Deusjudiciumsuumdesertione inchoat,cruciatione
cujus((i/.cui)et gratuita sit miscricordia, et ira non consummat. Nam et hoc tempore quo discedentes
sit injusta ; ac per hoc,el illos indignos praDveniat rnalos desei'it Dous.non operatur in eis quod ei dis-
bonitate quos jusliQcat,et illos dignos inveniat pu- plicet, sedoperatur per eos quod ei placet, post-
nitione quos damnat ac sic appareat, et in vasis
; modum eis reddilurus quod ab ejusjustitia raereo-
misericordiie, non exipsis, sed ex Deo esse, quod tur. Recipient euim non pro eo quod Deus bene
boni sunt.et in vasis iro), non ex Deo, sed ex ipsis ususesteorum operibus malis.sed pro eo quodipsi
essequod malisunt.Posset enim Apostolus quosdi- male abusi sunt Dei operibus bonis. Tales itaque
xit rasa mi5enconii^,potiusr«sa7H5<i7?a;nuncupare; Deusaptavitininterilum punitionis.quem peccatori
sed si vasa juslili;e vocarentur, forsitan ex seipsis justus judex prsde^tinationejustu decrevit.Non in
habere justitiam putarentur.Nunc antem cuin vasa peccatum quod boiuo non ex pr;edestinatione di-
misericord iiv Aic\t, procul dubio, quid ipsi fuerint, viaa,sed ex volunlate sua, male concupiscendi cce-
non lacuit, 2*J quia quid eis a Deo collaturn sit, pit,et maleoperando perfecit: concupiscentia enim
evidenter oslendit.Si enim perseipsosessent justi, concipiens peperit peccatuni, peccatum vero con-
iVi S. FULGKNTII EPISCOPI RUSPENSIS 176
suinnnlDm tieiuiit mnrtem iJac. i, 15). Non crgo . a Deo babet ilonum et messiset seminis Qijod Pau-
iiiiqni pr' deoiinHlisuntail niorlem aiiimse primnm, lo tesie co-fnovimus^sic enim ait: Qi«i nultm dal se-
ged praeilestinati sunt a-i secunrtam, id ost ad sta- nun st minanti et panem ad mar.ducaynlum praeslahil,
gnum igniset sulpliuris.Deqno beatus Joanr.esdi et mulliplirnbil scmeniestrum,et augehit iicremenla
cil : Et diabolux qui scducehul eo^, misius eslin sf.- jruguin justilia vesirx {II 6'or.ix.lO). Qui vero se-
QTiHm ig„is d sul^'liuris {Apoc xx, 9). Et alio loco : ininat in carne, et de carne melet corruptionem ;
E/ niors cl infernus j^iissi sunt in slagnum ignis.Hxc ideo non laetabiturinmesse, quia non Deum, sed
est mors serwK/a^LI qui^3 iion esl invenlus in lihro seipsum haliuitauctorem in semine.Peccata itaque
vita: scripius,missustyl in sUignum ignis {l'oid., 14). hotninuiu cuncta quidemDeusin peccatonbus prae-
Rureuc' Micit; Uulnis autcm, el infidelib»s, et conta- scivit fulura;ct quia ipse non ea praedestioavit la-
minalis,et homicidis,el impudicis, et veueficis, et ido- Cifinda.juste pra-destinavit judicio punienda. Quod
lis servienfihus, el omnihus mendacibus, pan eorum tliam in ipsis dictis sancti Augustini.quae tuaeinse-
in stuQno ard-nte.ft sulphure, quod esl mors secunda ruisti epistoJK, si consideres, profeclo cognosces,
{Ai'0C. x\i, 8). Fllam secuadam nuncupat morLem qui postquam bonum, quod est re-
dixit:<<Hoc erjro
quaGseiiuitufexsentcntiajuslijudicis.noniliamiiUce quirereDeum, non erat qui facerel, non erat usque
praecessit in mala concupiscenlia peccaloria. Qua ad unum (Psal.LU,^) »sed in eo genere quod prae-
;
"
murteSalvalor quosdain mortuos asserebat.dicens: dcstinalumestad inleritum,statim8ecutusadjunxit,
Dimille vwrluos sepelirc morluos suos {)lallk. viii, diccns 24 « Super hoc eniin respexit Dei prae- :
22). Et Apo.stolus de vidua Quse autem in deliciis scicntia,
: protulitque sententiani. » Nempe satis at-
mortua cst
est vivcns (/ Timoth. v, 6). Ad Ephesios que evidenter his dictis 03ten(iit,quiaDeus peccata
quoquesic loquitur; £t vos. rum aselis worlui de bominum pr;cscientia vidit,quibu3 sententiain prae-
lirtis et peccalis vf-slris, iu quibus aliqunndo ambu- destinationediclavit.Qiiid enim aliud accipere debe-
laslis, serundum saeculum mundi hujus, .<:ecundum hac prolalione sentenliae Dei, nisi paratum
iiius,in
principem potestatis aeris hujus ,spiritus ,qui nunc ope- supplicium peccatori ? Justcaulem est ad punitio-
ralur iii filiis diff}denlix,in quihus rl nos omncs nli- ncm divina aequilalc |iroBdestinalus,qui peccalorest
quaiido conversali sumus, in desideriis camis nostrx, divina cognitionp prajscitus; ut pole, qu: iniquila-
facientes volunlulem carnis et cogilalinnum. Et ern- tem,ad quam a Deo non est praedpstinatus,propria
mus natura filii irx,sicut et cxtcri ; Deusaulem, qui esset voluntale facturus.Ut in quo praescientia Doi
dives est in wi^erirordia, propler nimiam caritntem videbaf luturunc opus injustum.huic perpra;dcsti -
suam,qun dile.xil nos,ei nalionis senteniiam pararet supplicium justiim.
cum essemus morlui peccatis,
comiviftcavii nos Christo [Ephes. ii,l).De hac morto Capct xviii. Confirmntur ex S. Augu^tino nul/im
qua homo est morluus in peccatis dicit Deus Nolo C humanx culpx causam in Deum esse referendnm :
mortem morienlis.sed ut revertnlur n vin sua mala, Quamvis igitur tu ipse,eaeterique tui similes stu-
et vivat anima ejus {Ezech. xvin,32).Quomodo au- dio leg?ndi, vel velocitate intplligendi, ex hoc loro
tem !id mortem pnccati prjedestinasseljpus hominem diclorum sancti Augustini.quae in tua epit^lola po-
credilur, quam ipse ee nolle lestatur? Mors ergo suisti,facillime cogn08catis,quid catholicas habeat
ista morientis, via sua miila pst : qnse quif» m la, iiitellectusde his quos ad inlpritum prajdestinatos
Deo ignota.Srriptum namque pst: Vias enim quie a iiuiliiiius, tamen no tiinliores quiquc hunc tanlnm
dexlris suni.nnvil l)o>iiinuf;i ervfrsx auUin sunl,iiu,T liicum minus sibi pulent in hnc qu.i3^tione suHicpre,
a qoHS I»eu3
sinistris sunt{Prov. iv, -21). Viis orpn, quuque sanrli Augiistini libris quavlam in-
dfi hliis
fecit.novit. qnasnnn ferit. pordit,quia eas nnn no- sprui.quibus docuit humanac iniqiiitaliscausam so-
vit.lJndt^ frriptum est yovil Dominus vinm justo-
: lam psspsiiperbinm,nec ad pprcandum homincs.sed
rum,et iler impiorum i erihit {Psnl. i, (>). lili' igitiir, ad dHmnalionem praedestinaios a Deo, qui ul nor
qui 8cit omniaantpqnam fianl,etcujnsociili inomni a.Ijuventuri» Dpo.in ipsis causa cst, non in Dpo. Ii
loco sppculantur bonos pt maios.cnjnsctiam vultuj librt) ita(]iip gecundo de Baptismo parvulorum i\(
suprr mnla. ut prrdnt de terra memorintn
jiicieiilrs Marrpllinnm srriliHns.irter nlin sic dicit^Ca/i. 17
eorum^finl.www, M), idoo viam inalnin nnn novit, \)
c<Ignurintia if^itnrrt inlirmitas vitia sunt.qnae im
nnn quia scienliam ipsiun alii|nid inoperibns hnmi- pediunt voluntatera.ne movpafurHd racipnduino[iu
num fugil,3»^d quia mortcm moripntisnon recit;ini lionum, vpI ab operc malo abstinendum. Ut au'en
tanipn mortpm mirtuo jnste rctribuit.Priinn igitnr innnt.:'«cnt qiiod ilebat.el snave fint quod non de
I
mors anim»',quam siiii homo intulit,8PPund;B mor- Ipclnbat,grati.T3 Dci cst, qnae(fl/.qu i) hominnm nd
tis p,«t cauS'»:^! spcunla morsqiinm Dpiis hnmini Jiivat voliinlalcp, qua («/.i|ui'i) ut non f.djuvcnlui
red lidil,t>rim(B mortis pst poena.Etquia istam sibi in ipsiaitidpm can8aP8t,non in Dpo, piviMiamnani
hnmoiniDstui^inju-ite intuiitillam ajnslo jiidicpjiisle pr.Tdpslinati sint prpplpriniqiiitHtpm suj crbi.T,siv
percppit,uf qnia m i!»f.i volpnnspmpn miqiiitalisspmi- ronlnipsiim supprbiam judicandiet erndiendi,
nal pp.rratnr impriividiis,in illn mptni friictiim pn- filii aint mispricordia; »llic nlntim sanrtus Augusl
oitioni<* inviiim : Qui rnim seminnt in rnruesun, de I1U9 ipstimonium prophetae subjiinxit,diccns: «Unr
carne mrlet rorruvli<mem:qui aulem sem^nnl in spiri- Jrromias, cum dixis«et, .SViVi. Domine, guoniam nc
tu,rfr spiri'u mrtet vilnn arl rn'ini'r,nl.v],H)..Sid qui cst in hominc vin cjus,ticc vii i rst ut ntnhul/ l.ctdir
semmnt in tpiriiu.et de spiritu metelvitam acternam, gal grcssus suos {Jerem. x, 23,, continuo subjunx
177 Al) MoM.MIiM l.lll. I, 17M
Corriim tnr, Dinitiiif, irnim liitnm m judii'io,ft noii in \ i|iia iiiiilliiin iion rnlin(|iilliir, 'jiiod nmo opnrsnt*
furnnituiK 'l'nni|ii nii ilicnrfl : Hcin iul ('(inii|>lioiuiiii Itri» III iliin n|ii'riitiir.
nioaiii |inrlinoit', i|iiiiil iiiiihim uI)h to n>l|iivoi', ul pcr- C.ArUT III Hfpuntin hruiprrl nil ifuirluni i»fimnm
ofijrriuni' in, Hrtpiihiin nit ifitliiliitn irrimntn l.on-
feolo liiri^itiiltir unwHiiH iiii<i. ViM'iiiitliiiii<'n <))• lioo
oluiiu dr firmdfliuiitlune.
ipHiiiii iHili xlo 1111'iMini ii^'i<rn, t,ttii|iiiiiM iii rwriiri' i|iio
Non ttiilniii iKnoraa otiain pr/rtnrilo t<>mprire illi
inl(|UiiHilaiiiiiiiniHlului>li.HO I tiitii{iiiiiii in juilic.iii|iii>
ItioiilciiliHHiiiio •Nticli Aut(iiNtinii»p«<ri, quod cripait
dooos tiioti r.on Huiicrliiro. llinli; ulibi ilicitur ; Kl
dc pni^doHtinntiono Nnnntoriim, n qui! ^ -'.
(•nlllt
judicin /H« ailjuv'il>u>it mr (/**«/. cxviii, l7f)).«>Suprtt-
i»|iji'ciiuii,i|iiod l»<'itluH Aii^iiHtitiiiHiu I ii> |ir«i-
diotuiii iltii|iir Miirrrlliiiiiiii liili iliii-triniiMinrliis Au*
dcHlinntioiiia divin/r. pnccutoroM, non ud »010111 pra»
KUstiiiUM iiiiiiriiiuiiH,Hri|iiitur olilicit: •Nulliiii|iriiin-
donlinuton dicerrl Jiidiciuiii, NndHiinm «d poroutuin;
doi'ul(iio liiinuinii< in Diiitn rolrraH otitii*aiii,vilioruni
ctiJiiH dicln, i|ui:t ipno rolnri priTvcntiiii ost obilu,
ttaitiqiio oinniiini liiiiiiuiioruiii ruuitu Buporliia lot.»
ProHpor vir, oruilitiiH ot HnncliiH, rccln d<>li<ii(|il lide
In iHliH «uncti A umiHlini ilicliM ultnnili»,i|iin'Hi»,mi cu
ot (a/. reclp dofcndit (ideli, et) copioHo ermooe.
risHiitio. Priiiiiiiii i|uiii iit mut iKimiiii Hiiiljiivciilur u
V.x (]uibiiH(ialloruni oupituliH, utnnn multa nuno po-
Doo.iit ipHiHcuii!<aosrtoilioitiir,niiti iii l»oii,l>ciiiilo,nuitt
iiamiiH, 110 libflliim iHtiiiii, ()uom prnlixuiii fnrere
propter iniqiiituloni ttuporL>ia< prnsdi^^linRti ilicuntiir jj
dispuliindi norcHHiluH co^it, prolixinrcm voliinla4
ilaiiiitunili, (]iioil porlinol ail Juiticium, non ilopru-
lucoro videnlur,diinrum roNponBionum lornduximun
vamli, i]iii)ii portiiict ai| [locoaluin. Tortio otiain con-
inHerondtt. (juartndccimn quippe Cinlloruni oi)Jeclio
Biiioni.iiiiia ntilliUH ciilpa' liutiiati.riti Doiiiii nlcroit-
sic habot (Juod (jui
: ovan^olic/r
'< pnrdiriilioni non
duinHdntonrtlo«usHin,(]im(«/,(iuiH)8iuli(iua poccalo-
crodiinl, c\ fiei pnrdostinalione non crcdant. Kt
ris ini(iuilii8aDoo pra-dcstiitalucrodilnr.ipaiurt ini-
quod DoiiH itn detinicrit,ulquicunquonon crcdunl,
quilutiscausaio pnoitostinaliono (livinaponctur((i/.
cx ipsiiiA conBtitiitiono non crcdant. • Hiiic itaque
constilualiirKQuoil *t& (luum sit Jimpiiim, iniamiiue
pruvitali (iu;o bnnti Aiitriistini dictifl,iionix voritate,
ndoiC.ltrislianju contrariiim, niiliuin puto t'u>!oro
sodoxlivoro objioiobatur^tali i'ro3(ier .sermone res-
Clirisliunum. Ali» quoquo cjusiioni libri loco (Cnp.
pondit :< Inlidelitas non oredeniiiim Kvnn^relio.ne-
19^ momiiratus S. .\umisliiius sic dicil : •> Kxlolli
quaquamexDei priBdestiitationepeneratqr.Bonorum
quippe suporbium propri;c voiunlalis ost bomi-
in
eniin Dcits auctor est, noii majorum. 96 Pra-desli-
num, non oporis Doi. Ncque onim ad lioc cos com-
natio igitur Doi sompor in bono est^autad relributio-
pellit aut adjuvat Deus. »
ncmjusltliffi.autad ilonalionempertinen?praliffi.//nt-
Caput XXIX. Prjeitettinntio sine Dei pr/escienlin <:ise versieenim vix Dominis misericordiaet verilas) Psal.
non fiotest, se.il hene e converso. In peccalis, non n XXIV, iii). Proindo inlldelitas non credentium, non
Uei opus est, seii fiidiciuni.
ad constitutionem Doi.sod nd praescientinm referenda
Et ut manitpsliore diclorum ejus indicio nostra cst. Ou;e non ideonecessilatem noncroilendi intulit,
fulciatur asserlio. aliqnid nobis ponendum est de quia fallideea, qua;ruturaerat, infidelitute non po-
libro qiiem scripsitde pnedestinatione sanctorum, tuit.» Qtiintadecima etiamobjectiohisverbis inserta
quo manifostius ostondit,sine pr;vdeslinaliono pras- est, quod ideiit sit pnnescientia qiiod pr?edestinatio.
scientiani Dei esse posso,pr;odeslinalionom vcrosine Cui Prosper sic respondit : «Qui prrescientiam Dei
pr.TScientia esse non posso ; et quia Deus pnescivit in nullo ab ipsius prsedeslinatione discernil. Quod
etiam qum ipse nonfacit, hoc est, poccata.ln supra tribuendum Deo de bonis, hoc ei eliam do malis
est
memoraloipitur iibro, hfec estejusdem beati.Auiru- conatur ascribere. Sed cum boni ad laigitorerr. co-
stini sentontia ( Lih. i, cap. lO ) : « Prsedesiinalio operatoreraquoeonim Deum,niala autem ad volnn-
est, qu» sinepnpscionlia nonpotesl esse, potestau- tariairi rationaliscrealurae nequitiam referer.da sint,
temesse sineprajdestinatione pra^scientia.Prasdesti- dubiitm nonest, sineulla temporalidifferentiaDeum
n;ifione quippe Deus ea prsescivil, quoe fuorat ipse ot pncscisse simtil, ot praedestinasse, qnae ipso erant
facturus, undedictum est : Fccit qiuv fiilurn sunt.
auctore facionda, vel qu;e malis meritis justo erant
Prfescire autem potensest etiam qu;*ipse non facit, „ judicio retriliucnda: prpescisse autem tantummodo,
sicut qufficunque peccata. Qnia etsi sunt quiPdam nonetiam oraedestinasse, quse non exipsoerantcau-
qiise ita peocatit sunt, ut pocn;p sint oliam peccato- sam operationis habitura. » Nos itaqiie, carissime,
rum, unde dictum est; Tradidit illos Dcusinrepro- hiBC iiiterim p;iuca r\e. libris sancti Augustini.et de
bnm menlem, uf laciunt qu:e ndnconveniunl {Rom. i, responsionbus Prosperi,ob hoc nialiiimushuiclibel-
24), non ibi peccatum Dei est, sed judicium. « Pulo loinserere.utounctisnoverint qoid debeantde prae-
in his dictis beati A«g'istini evidenter ostensum, destinatione sanctorumimpiorumquesentire;simul-
bona opera sua l^eum pcKscisse et pr?edeslinasse, que, tit acpareat ejusdem beati Aiigustini dictis te-
hoc est. sive qu;? aii misericordiam,spu (juaeailjusti- norem nostrffi sententiae coovenire. Proinde quia
tiam pertinent mala vero opera, hoc ost peccata,
; sutTicienter (ut arbitror) iniquos non ad pecoatum,
praescisse tantum, non etiam pra^-lostinasseiquia ibi sed ad sup|)licium pnedestinatos ostendiraus, huic
non oiius Dei ossedicilur, sed jiidiciiim.Ideo in pee- volumini j;*m terminum ilebi^muSjUtadaliarum quae-
cato onns [)oi non est,quia ut peccatnm tioret.prse- stionum disputationem atteniius recenseiidara, lec-
destinalum ab eo non est. Ideo auiem judicium est, toris reaovet ciudium lempenesdistiDcla librorum.
479 S, FULGENTII EPISCOn RUSl'ENSIS 180 pfl
NDLIS. ]M\]i\\ ^Ei]\
TRES QUiESTIONES COMPLEGTENS UNAM DE SACRIFICII OBLATIONE, :
ALTERAM DE SPIRITU3 SANGTI MISSIONE, TEIiTiAM DE SUPEREROGATIONE
B. PAULI.
CAruT rRiMiM. Eiiilogtis cotnpinfiiosus dc firxdesli A. tendant. El qunniam in ipsam sapientiam {al. ipsa
natiouc ju.sloriim cl iniquoium. saj.ientia) percareconvincunlur. ipsius sapientia' in
97 Salis, nlaibilror, Moiiime c.iris.siiDejqufKSlio- cisscrmo CMmpletur, nt dum ippam peccant, in
iu
r.emdcdivcrsilatepricdesUiiHtionis justorn.Dscilicel animassuaspeccalum impictatisadmittant;picnam-
etiniquorum^hocesteorumquosgratuitamisericor- que dicil ipsa Sapientia ; Qui uu'em in me peccant,
dia Dei piasveniensjusliticaniloconvertil^t^lorificalii- im}iiefacinntin unim(i% snas : ct qui nie oderunl dili-
raconvi'rsos;elcorum quo^-ju^laOeisevcrilasinpec- gunt mortem {Prov. viii. 30). Quomodo enim Dei
catis derelin(|uitpuniturridamnatos;sui)eriorsermo riliumnon oderunt.quemunigenitumquidemverbis
(in qiiriDtum Dominus pusillitatem nostram dignatus negarenon possunt, sed eum anatura Patris.incon-
est adjuvare) el pertractali-m continet et solulain, siderataperversitate,dipcernunt'?autqu(imodoinani-
ita ut pleriqnc, iicel in ea soleant non ieviler per- massuasimpienon unigenitum Fi-
laciunt, qui Dei
movcri, facilc posbint, et divinorum librorum testi- liura, Deum scilicet vorum,necgIorificarecumPatre
moniis inslrui et sancli Augustini libris.et Prosperi consentiunt,ncc unoeodemque sacrificiopariter ho-
eruditis!?imi viri responsionibus inlormari, quibus nor.iri pprmilfunf ? Quibus, cum Doi adjutorio (in
agnoscanl piiLMieslinalionfMjDei nihilaliud osse.nisi quantum scries prae*entis operis capit),hrevilcr ro-
pra^paralioneuioperum eju:;, qu;je in ffilcrna suadis- spondontos hanc interrogafionem praemittimus, ut
l^
positione, aut misericordiler se lacturum prajscivit, dicantrUlrumeam fidem DeussuffidonaritEcclcsiae,
uul jusle; et quia in peccalis nec misericordia invc- qna pator noster Abraham Deo credens placuit, et
nitur npcjuslitia, ideoiiueoiuncm iniquorum malHm in quacunctrisgenles terr.nein suoseminebenpdicen-
voluntatem,qna peccunt,pr.i!Scitain,non tMmencsse d,is acrcpit:an aliam sibi religionis normam divini-
a Dco pra;deslinatain, cum ipeam vnluntalem ma- f us profileantur traditam, ut patriarcharum et pro-
lam non alitorcsse habituri, nisi in eo quo tuissent photarum fidero aestimenl ahdicandara ?Et licet ab
aDomino recossuri.Ncc Dcum pnndesliuassedisccs- hac fidt'(siciit demoni-traturapst verifas)omnimodi3
sionein hominis a ee, cum causa ipsius discc?sionis haboantur cxtranei, ipsam tamen Ecclesia; datam
Boia voluntriria esset aversio peccatoris. Ou.x' quia dicunt. ipsanique apud se inviolat.im manere con-
Deum tutura non latuit, in rplerna praescientia pjus tendunt.
procparatam sibi pajnaui justifi rctribulionis invenit
Capct III. cr pntrum fidc determi-
Qiisestio sncrificii
Capdt II. Sicundn qmestin Mp?iiini de snaifirin coiiO' nntur. fnclx Abrnhx et semini ejus.
1'roiitiisioncs
ris et snnyuiiiis (.hristi. H.irctici sun mnlilin ixcX' Abraham conslruxit nilare non soli Pniri, sed et
cnii, Triniiiili/m, ct suf)sti.iit!n, el Polri< vneratione Fifio sncrificn/uru.i. idcm est invocnre in nnmine
diss-}in)!t. l'r,Tmillen in qusestio ile fi :i: Afirn/iJ!. Domxni quod inrornre nomen Domini. A/irahnm iili
-, Dco conslrnTil nltnre qui ei vlsus est. Inrtctum Mn-
Nuncitiiqiisad residua8qua:sliones,ducc Domino, ^ tra lisereiicna iirgumenlum ex sncrificio et fide
indagandas nostra; disputationis dirigalur intcntio. Abruhx.
iiicis anonnuili^tcintcrrogalum d'.' sncriliciocnrpo- Duiii ergo inter
nos et illos sacrificii vertitur quii -
.•isetsaniiuinisGliripli, ijuud nloriqueioli r.ilri exi- sLio, ad illos nibis rccurromlum est patres, (juos
slimant immolari. llanceli.nii j.spri' l:a3rctic.orum Deus, velul luminaria ia iiiundo, ad in:-tructionein
csse quasi italinaroiii intfcirop!i"oncin. Scd novuiii noslrani vera^fiilci clarificavilindicio, quorum lidcm
non esl, ul ha3retici,privali lumiiio verilalis.^Siliis ita di|.'natupest asc inspiratamostendere, uf eoriini
se proposilinnibua veritalem 8upcr;ituro3 arliitrcr.- seDoum iuvpniatur pvidtMitis>-imeiiominare,dicon8:
tur, qiiibus tacillimo s-ii|iorantur : Gloria vnvnjupin l:go .sum Dcus Abralmm, el Deus l.<iaac, el Dcus Ja-
con/uionctn iiiimuni csl qui terrena sapiuiii{l'kilip. cob : hoc mihi nomcn esl sem\iiicrnum el memorialc
111. !'.•'. Iluc crgo seolantea h.orelici, ci sibi, qu.»si in ycncrationcm el (jcneralioncm (Exoii. iii, l,")).Cuni
fiHlmaria ct invictn. vidcnlur proponeic, undesibi ilaquc no:5 (iicimus sacrilicium non soli Patri, sod
conlusioncm nim vident imniinorc. Hed ciim aviMi- siniul unum 1'alri Filioquo (ifTiMri, illi autem Pfifri
tato su|)oranliir,hoc in illis uliquc impl';tiir,ut iindo solicxislim.intiiiimolari.in sacriiiciopatriarcharuiD,
glorianturindeconfundantnr.Non esl igitur miriim. vcr.-o ac Doo placifa! qua;ranuis immolalionis indi-
si illi, qun.s malitia sua( sirut scriptump8l)exc(rca- n cium.Aliilloifnquonobisesf documenloruinsericsin-
to«, vcritas ip.«n ((iu.t Iux csl vcra) doseniit. quo- cho inda.in cu.jiie inv( nifursominc fiilura cunctarum
rumque »r|ii,ilcnlPiii porvcrsi cordis (ibluliim lolri Hontiuiii benodicfioropromi.ssH.dioinfc l'aulo: Abru
errnrisobsrurilaacircumSPpsit.inseparnbilcmTrini- hx dicl.v siinl promissioncs el srmini ejus.Non liicit,
tatem.quHmsubHt inliHlidiversilatedinnaremprmdi- et spminihHS, quasi in mullis,scd qmni in uno.Et se-
Oironondiibitanf.rnn-pqiiRnlpr honorinrrnliir quo* iiiini tuo,quoil cal Chnslus (Gul. iii. 10). El itcrum:
quc iiDpari8(a/. iiDpuri) ulticio impicdissipdrecon- Vl in gciitihus benediclto .ibrnh.c fiercl, in Gliristo
IRI Al) MnNIMIlM l.lli. II I8S
JtitH ul i>iilliiil<iti<nii'>n \i>inlu% iiii ii>ituiin.\ inr fi'li'in \ rrill'iiH^ii rMn '
'i
(Ihtd., i l). Sll i^llur (iiiiiiliii) (i)iii|M'rliilii, illon i'M4« iiculn Klailnt
biMiiMliulioiiiH iliviiui* (iiiiii|miIi>h ol M|iintiiliH gruliin tiu ;(|uiu, ai Dcurii PMlrniii Ai ' , ut
|iurlioi|i(iH, ^it i|iinH ('(KiHlul lliloi Alimlini iii BBcrl- oi •oli iiii(?rlili!ium •«flrttnt iiinitoUlum. iri ro ({Uo4
llcio i'r|iiiriri HiM|iiitr(iH. Ii, lilini linwhiH li'f{iiiiuii : viHiiH iiN>ii'rilur, rionnrit tiiiii|>i in-
yisHM /isl Ihininus /)ru.t Mnalnv, nl itixil <n : Scinhi viniliili Kilio prn'|ioii<'ii(lii-' .
*l,
luo <liil>o liirain isl<iin. Hl iclifuiti^it il>t .ihni/hnnnt- (^t ci i>iu'r<llriuiii nanctiiH I
'-it
Itirti Domino, i/ui ri.wn «•>/ <•«, <*/ reicail inde m mon- 1'ulri KiliuH :n iilii|ii() priB|>onoiHlui ; nrquc cniiii itll
temcoiilnioriend-ni licihcl, rl.vi/ificnvit i/'i tillare Do- Aliratiuni Hnrrilloiuni nnorrct,»! poti< •
i|iif'm'
minot>ro,fl invofiivil iii iiomiiirlhnniiii lhi,iiuieivixus i|iiuiii (iliiini crcilidiHMnl. Ac nic iHti, iii nn-
enl [Oen. xii, 7). l-Ili^iml luiiic lurrolicM i|ii(iil voluiil, Htruiii hiiji:ii iiii|iulHu i|uinHtioiiiH30 itijua-
ut aut Ptilroin rntoantur Alirulun viHiiin, iiul cortn tioniiuin, utrobiijue noci>HHeuHlinen(iacium tuwcre-
cons(>i)tiiiiit iili .Uirahuii) l<'ilio alluro conHlructuiu ;
iluliluti» (n/. inorvdulititlis) n^noncant. Kt utinnm
ulluro voro non olialiuil iiMliliciiri.niHiailofrorcniliiin ronnoHoonloH aliiioiaiit, «»l ml vornm llflcm 'i|iiarn
suiTiliciuiii Doo, VoloriH roHlainonli loclio rrtMiuonlor inanilcr roliollo'* inipu^ii.int) Haliilintor huiinli;'* pa-
inainuat. MoynoH i]uippo ilo Noo juHto niu loiiuitiir : •> cutiquojnm rdoant I Aliraliom enim i|ui non ullori
Et leiltfirnvit Noe altare Deo, «t tani|unin intorrogu Doo. Hod ui i|ui nihi viBiis cst altnrc conBtrnxit. utse-
rolur, cujiis roi ^rulia virjustus illinl ullaro oonHlru- cuiiduiii id i|u<id Hcnliiinl hicnUiri convincantur, nut
xorit, Hoculus (iiljuiixit : l:t uci'rpil <ih oinnthus /ier<>- l*atrcm vidit, uut Kiiio ^ucrilicuvil.
rihus mitnili,^, elah omniliu.s volittilihus mun<lis, et oh- Gaput IV. Isintcquoijuc Deo quiei visus etl construxit
lutil hustiam suprr ultiirr Dco {(ien. viii, ''O). (.llaiot iittiire. Jiicoh itemeidem Den altnre jussu^ cinistru-
Igitur aanolnin qnoiiiio Aliraliam, iiinioiiiii Doi Ijilo- xit. I*<ttriiircharum sacriftcia nostrisconyruuut, qux
lora, ol gonliuin liiloliniu palroin, oli hnc Dco ijui ei fiiint toti Trinilati.
visuH pst loiUlioustfo ailaro, nt ei posHol sncriliciuni HiincDeum qui visus est Ahrahao, ciiique Abra-
oongruro inimolntionisotTorre. No autom, cuin inno- bnm, non ntiquc nri aliud, quam ad oircrcndum sa-
mino Domini Doi dioiUir invooasso.iiuisiiuam oxisti- cririciuni.ajdifioavil ultarc: Isaacqunqnc vidit, etei,
inotallorum Douin in noininc Doiallorius invocalum, paternfT fidei tenax, nllaro construxit, Scriptum est
cum non nomine Doinini Doi,
aliudsit, invocusso in enim do Isaac (hoc liber CJenepeos conlinot) /Iscrn- :
quara invocassc nonion Domini Dei, subsequenter dit autcminde ad imteumjuramenli, etvisu^i e.stei Do-
evidcntiraanitestalionehociiuoquoScripturacuruvit niinus in iita nucte, ct dijcit ei Ego ,sum Deus Ahra- :
divinamonstrarc; paulo poslcnim sic dicitnr: Ahni- ham iiatris tui ne ttmcus, tecum cnim .'>um, et hcne- ;
ham autcm crat onustus vaUle piroritnis, ct ar<ienlo,et ^ ilictivi le,et»iulliplic'ihoscmenluumvroplerAhraham
auro, et abiit illo {al. illuc), undevcucrat, indesertum palrem luum. Et irdificavit ihi Isiiac altare, ct invoca'
usque Bethel, ad lociim ubi fueral tahcrnac tlum ejus vit nomine PowiHi^Gfn. xx,23).ProcuIdubio ejus m
prius, inttc Bcfhcl et inler Atpjp , i>i locum utii altare Domini, ijui ci visus prajsetitia' ^u.i; anxilium, et be-
fecerat inilio, et invocavcral ibi Abraliam nomcu Dci ncdictionisdonum.elmultiplicandiscminispromisit
(Gen. x\u, 4). Cognoscitur itaque hoc luisse invocare augmentum. Jacob quoquo non alteri Deo, sfd illi
in nomine DominiDoi, qnod est invocare nouien Do- qui visus est ei, altare fecisse cognoscitnr. Etquod
mini Dei. Onocirca dicant haTotici, ulruin Fatri an amplius est. non hoc sponto arripuit, sed divinig
Filio Abraham existinient construxisseaItare?quia, obediens pr.Tceptisimplevit. Qncd his vorbis i^ancta
cui altare construxit, ipsius utiquo nomon invocavit. Scriptura tostatur : Dixil auti m Deits ad Jacol> : Sur-
Ipse autem non nisi Deo, qui ei visus est, altare gens ascendeinlocum Bcthel, et inhulntaihi.et fnc ibi
conslruxit.quem h<Teretici Filium diccreconsuerunl allare Deo, qui visiis cst tihi, cum fugcres a facic Esau
nitentes quippc Patris et l''ilii diversam docere sub- fnitris tui {Gen, xxvv, 1). Et subsei|uenler dicitur :
stantiam, ouines corporearum rerum conspicabiles Vcnit aulem Jacoh in Lu.\a qux est in lerra Chunann,
formas(quas «d insinuandamsehominibusomnipo- quse est Bethel, ipseet omnisplcbs qupe erat cum eo, et
tentissima deitas, crealura; totiuii domina, sicut vo- adificavil ihi oUare, vocavit nomen loci illiui Domus
luit,etcongru!.'retempuralibus(n/.temporibus)]ocis Dci ;ibi cnim apparuil ei Dcus, cumfugerct afacie fra-
ac personis noverat, coaptavit) Filio tantiimmodo tris sni Esitu (Ibid., 6). Ecce in ore dnorum ettrium
existimant deputandas : indeasserentes inaiqualem testium verbum fidei nostrae consistit ; ecce amico-
PatriatqueimparemFilium, quod ejus naturacapax rum Dei sacrificioprorsusEcclesiajcalhidiccTconcor-
mutabiiium potuerit essc forinarum. Et tanquam eo dat oblatio, quae sic sacrificat Palri, ut simul omni
naturaliler ejus divinitas visibilis tuerit,
quo se ad sacrificel Trinitali ,
quoniam et sancti patriarchae,
informandas) hoininum mentesvisibili-
infirmas((i/. sacrificium quod Filio jubebantur offerre, sciebant
bus rebus demonstrare non sprevit. De qua re non se Patri simul et Filio placitis obsequiis exhibere.
est nobis hoc opere disputandum. oum praesentis Idcireo autem eis divinitus jubebatur, ut Filio allare
quapstionis hoc tantura deposcat intentio ut quia : construerent.nonquiasacrificandumnonesst^tPatri,
sanctus Abraham iili Deo sacrilicasse cognoscitur, sed ut quod immolabatura sanctis, simul Filio im-
quem visum luisse divina Scripiuratestatur, aul
ei molareturet Patri.nequeutprasponendusesset Patri
Patrera visum Abrahae dicant aut Filio Abrabani sa- Fiiius, sed ne putarelur genitori genitus in aliquo
183 S. FULGENTII EPISCOPI HUSPKNSIS 184
postponenilus. Proinde nuUi dubiunn sit pa-
licet A que videbantur ignari, deinceps scire debent omne
triarchalis sacrificii teslimoniorectitudinem nostrw cujuslibel bonorificentiae etsacrificiisalutarisobse-
Odei comniuniri,ci!iquanf1iu nbduralocordeqiiililiet qiiiiim, rt Piitri ct Filio ct Spiritui pancU»,hcc est
ohnitendurn rx'stimat, a fiHc con^^ortioque pancto- sancla3 Trinitali, ub Ecclesia cathnlica [larilbr e.\hi-
rum alii nusexerrat ,
possemusetdeprophetis tcsti- beri.Incujusutiqueunonominemanifi-stumestean-
monianon imparis firmilatis ac roboris inneclere, rtum quoqcobaptistnacelebrari.Ncqueenim praeju-
nisi totiiis meniorps debiti, ad rcsidunrum
n-dden ii diciurn Filio vel sanctoSpiriliii cnmparalur, dum ad
etiamquaeslionum pnlutinrem ipallcmusquanlocius Patris pprsnnam precalin .ib offerente dirigitur. Cu-
fes'inarp, jus consummatio. <ium Filii ct Spiritussancti com-
r.APUT V. Aliuil leslinwnium r.r prophetis, ut Filio plectilur nomen, oslendit nullum esse in Trinitate
quoque o'']crntur sncrifiruDn. Ohdurnti» luvretio- discrimnn Qnifi dum ad solius Palri» porsonam ho-
ruw qui FiliO non sdrnftnnit. Cidlioltci totioljrrunf nori;: .sermodirigilur, bcnn credentisfide tntaTrini-
Triuitiiii, cliainst H)lius Patris vomen exftrrmant.
Verui' tomon, nc piib noiuuie abuiidaiiliaj quis-
tas honoratur : etcnm ad Pa!remlitnntis,de3tinatur
quimnnspcnuriamdcfpnsionis exislimr-t obcelisse munusomniTrinitati, unoeodem-
intentio.sacrifioii
(a/Tbvel.is3e),unum deprophotistcslimonium pro quenfferturlitantisofficio. Nositaque dumTrinitati,
"1"^ """^*'^''^''"^''^^ ''^"^- """'^^^•^"'''^'""i offeri-
feremu!--, quo possit evidrnler osiondi prophctap B
sanctosdivinitiisinsj.iratos.Sl cerlofidelissiiiioque nius,V!(nisha>rolicorumnonninveamurobjeclis,ciim
vaticiniopr.T»dixi3se, Novi quoqiictemporeTe.«lau)ei)-
ad hoc sequendum, ac rnbuslissinie retinendum, et
diviiiitu? promulpiitis inptruamur oraculis.el prajce-
tispiritaleshostiasnon Patri lantiim.sed etiani Filic
Rfidnlibusnfl'er.'Midap.(fl)Soiihoriia«qiiippedicit:5«.^-
denlinm sancturum firmcMnur exemplis.
tineme dicilDoininus, in rliem resurreclionis mae in Caput VI Terlia qu.rslio Monimi, cur in sacrificiis
sohus Spiritus uiis.fio poslulelur. !S'on ideo minor
testimiiniun- : (juoniiimjiidicium v eum in congregalio-
est Sfiriius sanrlus quod missus esl a Palrc el Fi-
nem genlium rrit, ut rcciiiiam rcges cl effundum super lio.quia el Filiu< nii-^sus est Missio Hliiet Spirtius
eos iram/uroris nici:quouiam in igneaemululionis mex sauiii non est li'Ciiliicr fac'a. Scrijdura d>cet im.-
consumnmhHuroninisterra.quiatunctriiiisfcriinisuper nwnsiiaiem non sulum Patris, ,tcd el Filii el Sjnrtlus
sancli.
pojiuiis lingudin iti progenicsi jus,utinvoceiit omncs no-
rnen Domini elserviimi eisubjugounoa iransflumine 32 Jiiin nunc etiam ilU nobis est deSpiritus san-
/Elhiopiie susciiiiam ohservames me, qni dispcr.sistmt, rli missinnequ.Tslio revolvend.i :(',ur scilicet si omni
uffercntho.^tiustnihiinilloilie^Soihiin.ni.oi.Quyi^hsir., Trinit.!:ti sacrilirium (iffertur, ad sanctifiranduin {al.
rogo, vut cinatinne lucidius? vol qiiod hictcncbri.pa; sacrifiranduni) oblalinni.^nostrfe munus, sanctiSpi-
obsiinationislatil^ulumhaeretica pnteslinfidelilasre C ritus tanluin missio poslulelur: quasi vero (utita
pcrirn, quopo.ssit liimontant.TJ manifestationis elTu- dicam) ipse Pater Deus, a quo Spirilus santus pro-
gnre? Cum tabcrnacuhim suiim posuerit,
pic in soIp cedil, PHorifioium sibi oblatum sanotificare non pos-
Dominus nnn sitqui se absrnndat a
Psnl. xviii, 6), ul sit ;
aut ipsc Filius p^nclific ire nequeat sacrilicium
calore ejus. Quoniain [torte A quo jam)siquissog'a- corporis sui, quod olTerimus nos, cum curpus suum
ciali fri;;nre infidelitalis slupetactus uhscondat. t.ibi ipsesanctificaverit, quod obtulit, utredimoretnos;
propitialioriib pnlesl aiixiliurii snhlrahore, seautein aut ifa Spirilus panctiip ad consocrandum Ecclesifc
non potcst celare yindicliT. Ecco iilc qiii sn oxspo- sacrifiriuin mitlondns sil, tanquam Patcr aut Filius
ctindum in die resnrrectionis auae praecipit, ipsosibi s icrifioiintibusdesit.Primoilaquonieminissimenos
hoatiaa nl) omnibuspentibus ofTerendis osfondit: ut co:ivenit.inhuju3 vorabulomissionisnecinleriorem
agnoscorolur sacrilicinm illud pspo acooplnbiic l>( o, aocipi doborosanotam S(iiritum. nec minorem quia ;
quodco nn-.iini'or PHtriolFilir,8upplex"'T rtfiilelium pi minor, uliqiii iDforior, ct siinferiorutiquo
minor.
puraqun devotio. Ilisnlqii''' hujusmodi tcslimoniis Ilooaulem pr.Tmonuimus,scientcsabha:relicisquani
haeretici rommoniti, utinart non sur.lis auiilijH au- maxime Irpquonterobjectum, ideoSpi-
fidei nostraB
diant, pod veritatem fidci. concessa sild divinilus il- ritum pancliini niinorcm credcndum Patre etFilio,
luminatinne cigDnsoanl, ut rocoptosalutari liimine, n quia et a Palrejiuis.sua est, et a Filio. Porro autom
desin int di^incpps in toiiebris mortiler<r inlidolilalis ai mipso mitlcrs potior est credonilus, cognoscant
errare Qni ciim Filio sacriliciiim non offprunt. ol a in lino suam ronvinci pprfi^iiam. quiasicuta Patre
fld<»pntriarcharumac prnphflnrum niisnrabiliobdu et Filio missiia logitur Spiritua sanclus, sic a Patre
ralionc dn-cisount, impio delini|iionlps, soipsos;) se- pt Spirilu missua invenitnr ef Filius. Oiind ipsp Fi-
metippiadamnalosoHten'lur)f. Apnstnlica quippoom- liua ct I
multo antoquam mittcrctur,
cr priiphelnm,
nem h.Trnticutu lali ro .•nosciturprnnuntiatione cnn- dixit, et poplquam missus est, prupria toslilicatione
demna.''sc9ententin. Qnod el hjpretirus jinst primam firmavit.Nam veniensin Nazareth, elpynapogam in-
elpcciindnin oorreptinnnm sit omninioli.s pvilandus gros^us, oimi triulito sibi ad logenduni libro Isaia3
{Til.iu, 10), en qiiod pjuamodi nnnsoluiii sil siibver prcphclio, illum lucuiii rcvolvcrel iibi srriplum cst:
tan, verum etiam aiio ail jiulirio condcmnatuH. 8i Spirilus Domini svper me, prcpter quod unxtl me,
qui vprocalholicilidoleB, hujussacrnincnli nuncua- evangeliiiire pauperibus niisil me (Luc. iv, 18) red- :
(a) HiicirropRcranlrxmurgincverbaiHla, Prophrtie qii.r idpo ohrasiiiiua, qiiia nec in mas. habenlur, noo
m '>nmtndesdcrificio guodnunc in Lcclesia gcrtlur quidquam aensui cuiilcrunt.
IS» Al) MOMMCM Lllt. II. IHfl
(lllo vojiinmio, vciiliiloui |trn|i|ioliii' llliii» prii"**<nti A '''*'" "' inft^rtium.mli-i.KI «i nitunipnTo f>rnn'ii tmtni
lOHtaliiMChl iill'i<clii (<iiiii|ili'littn ilii-riiM : llotlif itti (i»i/c lurrm, rl liiihiliwrrn in iinffiimo itiiirii,rlrnitn
pl«la txl li.rr Miii lurii in iiuiilnii veiliii (Lwr*. IV.^il). illur mutiui lua ieiiurrt mr,rt leurbil m« destera lua
8oil ct itlio 1'JiiHiliMii |ii'ii|ilintit< liiC'i n lliiinlMti iit(|iin (/'lal. rxxxviii, 7|.
ali ivjii'* S|iii'ilii Hi' iiiiNHiiiti lii« votliitt ( -tiMulil : Kl ('*MT VII. 7"/'i Triintni iihiquf r$l. Sf.irllut
quiiniltiifUf ifiii iliillii iliiiin ijriitim ti^ ilur.
nnnc Ihtniiuusiiiisit iiiffl Sftirilinrjus (\uii xi.viii.lM).
A i*n (|iiiii|iii' Hiiiii^liiii) H|iii'iluni niilli iliHripiiliM.iinto (liiiii (•r^o.Hiriil ilixiiniin.UttJt TriniU» unilMlA fl«U
puriHioiioin Htiiiin liiir iihhIii proniiiitiiil : Cutn uulrm liitiH Hum iiiituriilitrr iinnii-nBa inllni' {un p«rma-
vfiiffil l'(i>iiilrluf ijunu njo mlliumvohis n Vnlrr ^/'i
tiiwil.ot hio loc(ilitornnii(|unin hII ufuinfln niiiir]iinrn
Irrlimnuium iloHlt, iitquu itn Hit uli.ip.o totu, iil \>vv pcr pnrtrH
rilum vrriliilix; ijiii ii Pnlre iirorrdil ,iUr
croHtiirn) toliun particularitnr rlivi'ii, ni>o univerHi-
priliihrhil ilr mr Jihui.w, 'HV,. SnpiMiimniilom ctito-
tatn lulMiH poBMil cronturn) conrjurli, qnolifla Hpiri-
di^ni Spiriliitn («liiintii l'nlroniilli ilodiornt . fnriirlr-
/M.t (iH/r)>i,iiimiii>nH, ^fiirihK .«nKC/n.vr/MCf» mUlrt /'ii-
tunHiinolUH iiil conHocrunduin HHcrillciuin a 1'atrA
pohcitur, priniii chI lnloi rtili priinfi oht cunclia
ter in iioiniue iitrojtle i<os ilvrrhil omuia {Joini.\\\,'^(y. >,
(JiriHliantM iiaiubriter retBntni ila cunlelu, ut Hiincli
A Piilro or>f(t ol n Sjiiriln inir«Mn, ohI l''iliiiH,ol n 1*«-
'
irc ot KilioiniHHniin^tSpiritus.Vorunilttmon noc Fi- ^|''ri«'i» '«'HiHcnuHl.i'- 'Uir •utoxlHtimelur
" -"Ivcnlu.-.Fi.lili' .h .|uippi' .iicil Apo,'oluH .Vc«ci7<i
lii nooSpirituM Hnnoli miBHionom locHlitiT fartnm :
qiii!»i]iuini iloltol (;tiri»>liiiiiiK Hrciporn, hoi| ijlo inio-
iiuiii temiilu»- iieie.sti.i, rt Spiritui l ri hui. lal i/i i'«6ij
8ioi)i-< nomino.opus iiitolii^Hmiismiiniio.^lntionisin- (/ 6'o/'.iii, l'i). Rt aliu loco : Ontntes omni empor.t in
diill.^w.Sio cnim tton loralitor niissuHoslFilitts^noc In- tfiiriiu, et i'i ipso vigilanles {Epkes. vi, 18). Kt ipse
Siivator di. ,'i[Mili9 Huisdirit : Siddl fitis iw.manda-
ralitn- tiiillitur Spirilussiinctiid »iciitncr ipHiiis Pn-
la inen servale,it cyo rogaho l'alrcm, rl aliiim l'nra-
tris cst .|iiO(niatn ((i/.i|u.iiiui') localis advi^ntus (!um
t 'inon Kiliiid iliirrtoriliiissiii^ non Inntiim sniim.soil rlilum ilabil vohi ^lmnneat volnicutn in xtemum,
et Patris protnillat u.lvontiim;Rit cnim:.Sj
Spirilum ventali%,q , •nundus non poliit accifiere,
7»/»5 diliijit
ifuui non vi Irl eiitn.nerxnl c rn: vos aule:n eognoscclis
me,.'<erinonrinmruinseriuthit,etl*atrrmrusdiligrtentn,
ruin.quia apud vo.f manebit ei t/ "(^'>j5 ni/ {Joan.xw,
el lutrum vrnirinus et iitinisioucrn iiiiudrttin farii mux
{IhiiL, '2[\). Sirut orpo p.itor et Filius i)iia.|uam qui-
l.">). Ui.dc et PhuIus eumdeni nos Spirilum adoptio-
dom desunt.cl tamrn ad qiiom voliint.vcniunt (per
nis accepisse sio piffidicat : Aon eniin ccepisiis spi-
rilum .lervilntis iirrum in limore, sedai •epistis Spirt-
fiiHliim enim veniunt.qui pnr potontiam nusquam
dcstint',. sic otiain in missione vel a.lvontii Spiritus
Inin tidi)i>ttonis filiorum,in quo clamam is, .-llriii Pater
8ancti inillns localis iliiiis iiccipiondnsost motns^st^d teraplum Dei {liom. v:ii, 15). Fid.libus ilaijue, qui
noslr)Bcrc.dend>isost9;inrtin(';i(ionisea'eclMs. N.im C
sunt, ettnquibus Spintua Dei inbabitat. imo qui
templuii) sunt Spiritussancti.sicut Apostolusdicit:
silo.'aIilcrserundum '^ciltatem missusestFiiius.aut
loculiti'rmilli3S|>utatiirSpirilU9sanrtn.«,ergoetiain
Nesrilis quia memhra vesira templuiii sunt Spirilu.^
Dens Piiler ioco (qno.i iibsit) credctur inrlusus. F.t
sancti, qui in vnbis est, quem habeli% a Deo [I Cor. vi
ubi esl, quod iinmensitHtem suain nens ipse taliter
19) ? quibus etiamidein afiostolua mHndatutin ipso
nobis insiouat dicens: (celum cstlerram egoimpleo orent atqiie in ipso vi.irilenl.quomodo Spiritussanc-
tus, tanquani ante absens mitti creditur?cum n c
{.ler. xxiii,24), Fiiiiquoqupimmensilatem prophcti-
rusnobis ^(•'.rmo rommcndat. I>e quo sHnctus Jcre- orare condigne ac vigilare aiiquis pos&it.nisi sei; i
mias loquitur Magnus est Spirilus saortus intuderit. Quocirca, sicul dii c
sic : el non hahet /incm :
excelsus et immensus ,(B«rMr/i. iii, -5). Et quia ipse
Apostolus,.S/)i>f7«/i/)U5 spirHaiia compar.mtes (/ Co'
est virtus et sapientia Dei, de ipso utiqne diritnr :
11,13), et io Spiritu, qui utique naluraiit.^r 34Deui
est.nihil corporale, uibil temporaIe,niiiil locaie,ni-
.Altiugit a fine iisqtte ad finem forlilrr, el disvonit
oinniu suavilcr (Sap. viii. Aposiolica qunque
hil mutabile cogitantes, considerare dr^beraus m)-
1).
tenemus prsdicatione rompcrtum. quin in Christo
mine Spiritus sancti Doonunquam doni spiritalis
condita sunt universn in ctrlis ei inlerra, visihiliaet
gratiae nuncupari. Num legimus in librD Regum :
invisibilia, sivethroni, sive dominntiones, sive prin- ^'^"^ essetEliis divino raunere transferendus, -A
[)
cipatns, sive poWslates. Omnin prr ipsum et discipulo, priusquain toUeretur, dedisset fiduci mu
in i<i.<o
creata sunt, et ipse esl ante omnes, et omtiin in postulandi quod vellel.ille spiritum.quenD Elias:).-
ijtso
constant {Coloss. ceperat diiplicem, sibi postuiavit atiribui. Ubi uii-
i, 16). Qiiid ergo est quod implere
sna praesentia neqneat, in quo Apostolus universa que inlelligiinus spiritus nomine donum spirit; lis
in rtclis et in terra. visihiiia et invisibiiia gratiaj designari. Noque enim substantia Spirilus
constare
pronnntiat? Sancti quoque Spiritus emmensitalem sancti potest vel augeri vel
qui sici t est rainui,
Scriplura sic loqnitur ; Suiritus Domtni replevit sine initio et sine terraino sempiternus,sic esl sine
orbein terrarum [Sap. \. 7). Propter quod et David
augmento detrimenioijue perlectus.
sanctne Trinitatis unam Caput VIII. Doria Spi<ttus inncti in nobii a>igeri vet
substantialitor immensi-
minui possunt, iion ipse S^.triius. Sicut idein sol pius
tatem non solutn corde credens ad justiliam.
rninusque diversa itlumninl, ita tt idem t-pirius a
quin etiam ore confitens ad salutem, sic cecinit : diversis diversimoiie recipilur.
Quo ibo n sptritu lu\ et a fane ina quo fugiam? Cnjus tamen flona.sorundumipsiusimperscrula-
Si ascendero in ccslum, tu illic es, et si descen- bilem atque irreprehcnsibilem voluntatem.sicut in
187 S. FULahNTII EPISnoPI HUSPENSIS 188
hominibus posse augeri crediraus, sic in cis posse A Saul quoqueprophetiamhabuit, pI Simon Magus
minui non nogamus. Nain cum dona sunl S()iritu3 crediilit, ct baptismi sacramenlum accepil ; nam et
sancli. rari/as.gaudntm, pax, loiigiinimitds, boiulax, dffimonos, dum creduiit ct contrcir,iecunt,videnlur
brnignitas, fxdes, modestia, cputincnlia [Gal. v, 22) -,
habere fidem,sed nihil cis prodest,quia non habent
cl cum alii dclur pcr Spiritum sermo sapientix,alii carilatem. Multi etiam facultatcs suas pauperibus
autem sermn scienli^ sccHJidtnn cumdnii Spjrilum, erogantcs.quia non curavorunt acquirendai caritatis
alteri fides, in coc/rm Spinlu (/ Cor. x!i,8) ; hcPC U- studium impender.', res quidcm suas donaverunt,
mcn omnia possunlinhominihusot augeriet minui. quod ideonihil eisprofuit,quiaseipso3 perdiderunl,
Unde esl illud quod ipsi aposloli augmentum fidei non acquirendo caritatcm.quam acquirere debue-
sibi a Dominoposlulanl rondonari.diccntr«:A)o»Ji>je, runl.Ilis igitur dcrnonstralur indiciis ibi esse Spiri-
ndaugc)iobixfidcm(Luc.\\u,'^). Incarilatequoquenos tum sanctum ubi cst finis pra"cepti,hoc e9l,caritas
crescere,ippc hcalus dcinonslral Aposlolup,qui ait : de puro corde, el conscicntia l>ona, et fidc non ficta
Veritatcm autem far.ientcs, in carilatc crcscamus, in (/ Timi, 5). Ubi autem cum flde caritas non est,
illo pcr omnia {Ephcs. iv, 15). Qnomodo aulcm in quapcuni|ue dona Spiritus sancti csse posse, ipsuin
caritalc crescimus, nisi cum dono gratia^ gpiritalis vero Spiritum sanclum csse non posse ; ac per hoc,
crementi:maccipimuscaritati8?Cnn<aseHjm/)ej r/if- B nihil prodessc illorum donorum largitatem.ubi sio
fusa esl in cordihus noslrisper Spiritum sanctum, qui aliquoddonumSpirilus habetur,utipseSpiritu3 non
datus estnohis [Rom.v). Hoc sentilur et de ca^teris habeatur.Proinde talcs, ctsi videntur quorumlibet
Bpirilalibus donis.qua? pro uniu-^cujiisquc cnplu,vcl paternorum donorum partiripe3,non lamen siint ha;-
augeri vcl niinui dicuntur in nobis.Qiioniam bilium reditati3patPrn<Teconsortcp,qu')niam5/>tVi/u5snnc/u.?
creirientadetrimenlaquecharismatumjSecundumid ctpignus luvrcditatisnostrx {Ephcs.\, 15). Et in hoc
dicunlur.quodquibusdamseuplusscuminusinsunt. vos Deus cf patcr Domini nostri Jesu C/iristi benedixil
non qi.od in sc vel augori vel miniii possunl.Nam et in omni ()c.ncdiclione spirUati,in ro'.lestibus in Clinsto,
sol tanlus esl cum videtur nb oculis sanis, qimnlus sicul elcgil no^ inipso,aiite mundi constilutionem,ul
cum videlur asauciis.neo ipse minuilur,cura iiiinus essemus sancti ct immaculati in conspectu ipsius in
ab oculis lurbatis percipitur, nec aiigelur.cum am- caritalc.
plius oculip Ranisinfunditur. Quia diversilas illa vi- r.AriT X. R^rie igiiur in sncrificio poncit Ecc/esin nd-
sionis non cx diversitalc solis evenit, scd in divcrsi- vriiium Spirilus snncti. Christi incnruntione nobis pax
cl tmitns cuvi Deo est. Per spiritum snnctum et
tate sanitatis infirinitatisque consistil. Et quamvis
Chrisius nnlus est el Ecclesin rennta. Chri^tus ei
unum minus, alterum magis illuminct,ipse tanicn Ec/fsin. I'er Spiritum snnnum unitns est Clirisii, el
unum nlque idcm in se luinen habet.quod unus mi- () Ecclesix. Per Sfiiritum snnctum nos adifxcamur in
nus.altcr amplius videt.Sic cliam Spirilu siincto, in Chrisio lemp/u>n snnctuiu in Domino.
se sinc augmenlo ac detrimcnto immutabililer per- Dum itaqiie EcclesiaSpirilum sanctum sibi ccclitus
manente, duplicem sibi Eliseus spiritum poposcit, poslulal mitti, donum sibi caritatis et unanimitalis
in eo quod augmcntum spiritalis gratis poslula- po?tulat a Deoconfcrri.Quando autem rongruentius
vit. quam adconsecrandum. t^acrifirium corpnrisdhriati
sanctaEcclesia(qi)aecorpusestChristi) Spiritussan-
Capct <i. Qui dicunlur /< ruli tiiiquis onyelornm. 'Qui
legcm t/nrenl, t nnn fnciunl. Vbi cnrilns, if/i Spiri- cti deposcat ad venlum ? qu» ipsum caput suum se-
tut snnrlu^. ciinduin carnom de Spiritu sancto noverit nalum.
Cum ergo sancli Spiritus ad Banrtificandiiin tnlius Sic enira angclico Mnria inrormetur eloqnio ; Spiri-
Eccle&ia> .sacriliciuinpostulaturadvcntus.niliil aliud lus sanctus .yupcrvcnict in tr,ct virtus Allissimi ohum-
poslulari mihi videturnisi ut pergratiHm spiritalcm hrahit tibi. Ideoquc quod nascelur c.v te sanctum voca-
in corpore Christi fqnod cst P>clc8ia)raritatisui:ilas bilur Filius Dei (Luc. i, 35). Evangolista quoque
jugitPr indi.srupta servetur.ll ir psl oniin principalo Matth.rus codem Spiritu sanclo replotus aflirmal,
Spiritus sancti donum,pinp qua qiiisqiiis /m^i//.'; ho- quia cum dcsponsnta e.^isct matcr cjus M^tria Joseph,
minumaugclorumqueloquilur,velut,TssonansuutC]im ^iriu.^^quam convcnirenl .invcnla isl in utero liabens de
/»fi/i//H /j«M?>H.^,?oniim dare polosl, vilnm hnbere non '-'
Spirilu sancto{)latth.\, <8).Et nd Joscph sic morao-
35 polcst.f.Vs? hnhcal omncm prophcliam.vl noverit rat anpelum in somnis dixisse Joscph, fili David, .•
mtjstcriit 'imnia cl omucm .'ricnliam, elsi habcit r»w- noli timne arriprrc Mnriam ronjuycm tuam : quod
nem fidem,itn ut mnntcs irnnslorat, cnritntcm aulcm cnim in ca vatum est, dc Spiritu sancto est.
non h9bent,nj7/f7 /'.«/. B/s? distriliuerit TM cihos pnupe- Qui vcro est illius incarnationis doininica) my-
rum nmnrs fiirulliifrs nunf^^rt trndidrril corptis sutim storio faclum, nisi ut diviaa unirenliir, el discor-
ut ardcnt,raritnlcm nutcm nnn hH\<ca[,niliil ci prodci^t danlia pucarentur?Te8tis c.-nI enimPuulus dc Chri-
{I Cor. XIII, 1,2, S). Nam quia logem diril Apnstolus, Blo : Quin ipse cst pax nostraqui fecit ulraquc unum
ordinatamper nngclns inmanu medialoris{Giil.u\, i9), ct mcdium parictcm macerix, snlvens inimicitias in
lingiii.-^ loriili Hunt an}rploriim,<(ui in orc,(|u.T logis carnc sun lcgem mnndnlorum dcrrctis cvacunns,
: nt
Bunl (fl/.Iog'-lianl), docebuiit,el adversus Irgom pra- duns condat in scmctipso (nl Somolipsum) in unum
vis op>>ribu9 uiilitabnnl.Di) quilius ipse Snlvulordi- novum /i(»//ii7/r//i.36 fariensparem,uf reconcilictam-
cil : Qu3B dirunl,fncilc, quac nulem fariunt, facerc no' hos in uno corpore Dco; percrurrm inlcrfxciens inimi-
tilc : dicunl cniin et non factunl (Maltli. xxiii, 3). cilias in semelipso : el veniens evangiix,avit pacem.
IHU Ai» M()nimi;m i.iu. ii iw
/iM ifui toiif/f^rtpdifiii himiiii firopr, (/hih <« i>i<i /lu- \ imir, allu loou non ii'l niiu'! Ilcrl loilalur Apnilolu»,
lieiiiiiii aiiilio nirrssutn iii iiiiitSiiintuiut l'iilri iii^Efiln'». iiiRi «(1 cdnNumiiialiiMinrii iiiicloruiii in o|iiia iinoitla-
II, 14). llii(!<M-Kii ritotiiiii oMlcurituto illviitn, iil ox rii, in mdilluilionniii rurporia (ihriiti. Ubi unilalatn
i|i»u S|iit'llu corpUH illiiiH ni|iiliH uHiinl rniuUiiii, iln cJiiHdiim ffidillcaliouliiriplritaliii, i{<m' inciiritati'! r<(ri>
i|ii() i|iMiiiiM'.a|iiil cmI iiiiIiiiii. I'',l (iIi lior iiiCCHnuriiiiii flut, iiiMiniiiinH iiil : Ihitier oci urrntnut oinnn in unt-
iioliiH itHl, iilsiiiil c\ S|iirilii Hitiicto iiutiiHi'<l ('•tiri- lotrm fiitrt rt ni/nttniuii Filii Dei, in viruin perfectum,
HliiH, i|tiHiiil(i DctiH tiiilgniiiluH iii utcro VirKinlH, uni- 37 tn inensuiitm rlttlii pleuitudinm Chrtiti ,itt inmnun
ItiH lioiiiiiii tiiniiniim iionsui iiroreMil da tltiiliiino Miiiuspnrvuli l\u:'tuitntei,rl rircuml«rutnur otiint vruii
siio .'
Hic KccicHiiidumi S|iiriliiH Huncli iulliicrcal f.liri- dorlrin.r, in nniuitiit huniinum, in it*tuttn nd rtfi um
bUi, tumniiMii iinilirr vlrn hiio, cl lumniuiii corpiiH vnitionrni rrroris. Vrritntem nutrin lnncntei in rari-
on|.iiti HUo.Diuituniiii ApoiitoliiH Quin Clirittuscuiiut
:
tute rrescamu» in itlo per uinnut, qui esl i ajiul Cliri'
ttt Hcclt^si.r, ijite sitliuitor corimis. ICl itoruiii Quia : ilus, e.c ijuo lolum corpui comfiactum et connexum
iiinnlirn numux lOriioris ijus, ili' niriii' rju.f iti/rossi- prr omnrinjuiirturam suhminiilriitnmissrrundum ope-
l)us fius,i'ro}itrr Itoirrhtiiiuct lioino iialrriit rl twUrrin riilinnrm tn mciisuriiinuiitu.^rujusijurinrmhri nuytnen-
smm, H mlhivreliit uj:ort su.v, et erunt duo in carno tuin corporis facit in xdilicalionem tui in rnrttnte
ii>ia [nl. CHrrioiii unum)(f'/»/i(fi. v,'jy).Ouu(l oxpoitcn.H {Ephes. IV, l\i).
iidjccil siirriiinriituin fior iniiiinuiii esl <';/" "iWf»i n
rdificnti» »f>ivitnli$ rtrlittim» pettlur
: :
(lAfCT XI. Ilirr
ilico in lllirislo et in Ecrirsin. Iloc UiHliiiionium Vc- ijunnilo piiiii» et tulix ciiimcriitur. Sanctifimtio ln-
hMii^ Tcstaiiionti, ciiin DoininuH uiIvoi.miih PliitriHOOO- inm noitra n totn fit irinitntr, Qui ah umlale Ec-
cleiix recei/unt, Spiritum lauctum amittunt.
runi (ontumcnlu protcricl, hocuIuh adjun.xil : /j/i/Mr
/iM/i non siint iliio.scil tina rnro. (Jiioil rriio Drusron- Ha'c ita(|uc Hpiritulis (udillcatio corjioris CliriBti,
jun.vil,fiiimo iion .<('/iiin / {Miittlt. xix,(i|. lll crno in illo qtiiL' Mt in cunlulo (cum scilicct aocundum ijcati Po-
3tiiicloconn(il)io;(|uod rucltimosl iii lliulumoulcri vir- Iri 8ermoncin,/«/>/</*'.^ vivi ;ediftcatitur in domum spi-
giniiliH.jttmnoiict*sciit(luo,arduimcaro,8pirttaligraliu ritutcm, in sacerdolium sanclum offrrentes spiritulcs
lactunt osil. llou eliu:n iit intlisriiptuiii jn^iter tenea- hosttiis, accrptnhilrs Deo pcr Jrsum (Ihrislum [/ l'clr.
ttir, spiriluliH^raliaopcratur ; (luiaiit cajiitiauo in- 11, 5), lijuc, iiuiuam, a;dilicatio spiritulis, nun^iuarn
lufical hicc iinilus corporis.el ul scieus nuia oinnrs opportuniuspoliturqiiamcumubipso' hriaticorpore
ijui se elongnnl ith ipso perihunl, et i/wia perdd oinnrs (quod est Ecclebia)in sucramento panis et calicis ip-
ijtti lornicanlur iih co, possil ipsa casto ac suuviter sumChristi corpua et sanguis oHeriur Calix enim :
dicoro : Mihi aulcin udli:vrrre Dro iouunt esl {Psitl. (/H6'm bihimus, roinmuniratio tnnguinis Christi ett, et
Lxxii, 27). Kt rursus .iUh.vstl aniniii mea potl tc
: Domini panis (jviin frnnijimus, pariicipatio rorporis
{Psnl. LXii, 9). Ula carilas Doi facit, ({ux dil}iisa cst C est qtioniam unus pnnis, unum rorpus multisumus, :
in cordihtisnostris per Spirilum sunctum,(/ui datns cst omnesifue de tino pane particijiamus (/ Cor. x, lG).Et
nohis (lioin. v, 5). Pcrhunc Spiritu:u s.incliiin tunla propterea petiiiuis ut scilicct ea gratia qua factum
est unitasChristi et Ecclesi;v, ulcum cloclioiiis Vas est ut Ecclesia Christi corpus lieret, eadera gratia
dicat Qiiia Christtis raput est corporis Ecclesi^e (Co-
: ffat ut oiunia raombracarilatis, nianente compage,
toss. I, 18), ipsum tamen corpua Ghristi non dubitet in unitate corporis perseverent.Hoc autem digne pe-
Christum veraciter nppellaro. Dcniquo sic uit ad Co- timus illius in nobisdono Spiritus (ieri, qui estunus
rinlhios scribons Sicut enim rorpus tinum cst, ct
: Spiritus et Patris et Filii quiasanctunaluralisuni- :
mcmbra habet inutta, omnia autem mcmhra rorporis tasetaequalitas et caritas Trinitas, quae unus solus
cumsint inutta, unitm estcorpus,ita ct Christus {1 Cor. et verus est Deus, unanimitate sanctilical,quo8ado-
xii, 12). Et ut ostenderet quia hoc corpus quod sic plat.In illa quippe una substanlia Trinitatis, unitas
est Christi.ut Christus sit, cum multa membra ha- est in origine,aequalitas in prole, in caritate autem
beat, nonnisi gratiasanctiSpiritus unum pcrmaneat unitatisfequalitatisque communio nullaesidivisio ;
atqne consistat, sequitur statim dicens: Etcnim in illiusunitatis,uulla diversitasillius a}qualitatis,nui-
unospiritu omnesnos in unumcorpus baptfi.itisumii.'^. lum tastidium illiiis caritatis ibi cum nihil discre- :
sive Judcvi,sive gcHtilrs.siv" servi,sive tihrri-.etomnes
D pat, quia «qualitas cara et una, et unitasaequalis et
«HM»i.v/)i;-i7Hm«o/ni'?mHA-.(/6.,13 .Ipsaergogntiaspi- cara, et caritas a'(iualisatque una,naturaliter et in-
ritalis perunitatcm pacis el carilatemoorpus Christi commutabiliter perseverat. Quia igilur ex ipsa (si
per diessingulosa?dilicare non desinit.qua," in utero dicendum est) commiinione Spiritus sancti, caritas
Mariajvirginisdo.iurasapiontise.quodestcaptilhiijus unademonstratur Patris et Filii, quam communio-
corporis.labricavit. Unde nos quoque in ipso ffidifi- nem beatusApostolus tali sermone cominendat Gra- :
cari beatus Apostolushis verbis ostendit : Ergo jam tia DominiJesuChristi, etcaritas Dei et communica-
non esiis liospitcs ct aivena', sed cstis cives sanctorum tio Spiritus sancti sit cumomnibus vobis {II Cor. ult.,
et doinesfici Dei, superxdifirati ,<;upra fundamentum 13) ; et alio loco : Si quod folatium caritatis, si qua
apoHolorum prophrtarum, ipso sumnio augulari tn-
et communicatio Spiritus {fhilip. ii, J), propter hoc
pideChrisloJesu inquo omnis xdiftcaiio constructa dicilur :Quia caritas Dei difjusa c?/ in cordibus no-
cresriiin iemplum sanctnm in Domino, in quo et vos stris, per Spiritum sanctum,gui dttusestnobis {Hom.
coofdifiramini in hahitarulum Dri, in .npiritu (Eplies. V, 5)" Spiritus quippp sanctus. qui unus est Patris
II, 19). Hanc Jedilicationem, qua iu spiritu aedilica- et Filii,hoc operatur in his quibus graliam tribuit
191 S. FULGENTII EPISCOPI HUSPENSIS 193
arloplioiiis rtivinre, quort operatus est otiam in illis A. in sola c.itholira EociesiH per manus impositionem
quiinliliro ^rtuiimapostoloruninveniuntureiitiiriem daridiiitur,nimirum hoc intelligi majnrps nnstri
Spirituiu accopis^e.Do. quil)us<dicitur : Miiltitwlitiis voluerunt quod Apostolus : ait Quoninm caritas Dei
autem credenfinm cratcor ct nnima nnn [Act. iv,32) diffusn rst in corditms nostris, per Spirifum sanctum
unum enim corpt animam lecerHt muliitU'lini!» cre- (jui datuf: Subsequenterautein etiam,
est nohis. »
deniium in Deo qui Patris et Filii unus c.et SpintiiH, quod Judas apostolus sua posuit.remotoin Epistola
et cum Patr»! ac Filio unus est Deus. Unde et A[)0- dubitationisambiguo.sanctus Augustii.usexposuit.
stoluphancspirilalem unitalem in vinculopacissnl- Jiidas enim apostoliis dicit :nisuntqui segrrgant se-
licitpdicit esse servandam, sic Ephea'os monens : melipsos, animnles, Spirifum non hahentes. V.i bentus
Obarcro itnqne vos eqo viurfu^ in Dominn, u( di(jne ^ugustinus de caritato Dei, qu.-e diffusa est in cordi-
amfiulrlis vocnlione qua vocalt cslis, runi omni liutni- bus nostris per Spirituin saHClum, qui dntus cst no-
lilate et mansueludiue, cnm patientin, supportantes bis dicit : << Ipsa est enim caritas quara non habent
invir^m in carHale.solliciti servare unitatem Spiritus qiiiabKcclp.siaecatholicaecommunioneprfficisisunt.»
An quisquam dirturusest,aliud PsseSpiritum sanc-
in vinrulo pacis, unum corpus et utius spiritu^{Rphes.
IV, 1), HuncSpiritum discedendo amittunl, si quis tiim pcr manus impositionem redeuntibus hajreticis
aut perfidiadepravati, 3S aut superbia inflatj, ab n dari, quam spiritaii 8;icrificio divinitus tribui? Hoc
unitate corporis Ecclesia; Aegregiintur. Quos Judaa nutcm quisentit, aut dicit, profectonondum intelli-
aposlolus sine hoc Spiritu cssp. evidontcr ostendit, git, qualiter semetipsos exhibeant hostiam vivam
dicens : Hi sunl qui segreganf semctii>sos, animales, sinctam, Deo placcntem, si qni schismaticorum et
Sp^ritum non habenles {Jud. 19). Hi enim quia ani- hfflrelicorum, mortiferum relinquentes errorem. ad
malessunt, ideo Spiritum nonhalient.Propter quod calholicflBveritatisredeunt unitatem, ubi olferentea
Paulus apostolus dicit Animalis homo non perxipit
: sacririciumDeospiritiiincnnlribulatum ipsi sunt ho-
quae sunt Spirilus D«' [ICor. ii, 14). Tales it;iquc fa- stia viv»; sancta, placens 39 Deo. Quia per contri-
cilessuntad diviHionem.quiaSpiritum non habent, tionem humilitaticordisin iinitatem membrorumre-
in quo uno memhraChristi caram servant spiritali- deunt illius sacerdotis qui dilexit nos, sicut dicit
ler unilatem. Unde nuinirpt^tum estapud omnes hx- Apostolns : I'l obtulit semetip.fum pro nobis ohlalio-
relicosSpirilus sancti gratiam uon esse, nec eorum ncm ct hostidtn Deo in odorem suavitali.t (Ephes. v,2.
sacrificia.quandiu ha;retici sunt, po?se Deo placere. Utantcm redeantetppiritnlepacrificium fiant.caritas
neque spiritalisgratiaesancUlicationemsacriliciiaeo. Dei facil quae difTusaest in rordibi s noslris.per Spi-
riim tribni qui ofTerunt ab ecclesiaslici corporis uiii- ritums-unctu.ii qui datusestnobis. Solius itaqueca-
tate disjunrli : solius enimEcclesiaB Deusdelectatur thoiira; veritalis et coinmunionis sacrilicium Deus
sacriticiis, qu!Bsacrilicia(fl/. quam saci ilicium) Deo ^ libenter accipit : quia dum caritatem suam per Spi-
facitunit«sspiritalis:unde(ubietlideiverita3nullain ritumsanctuindiffusam in ea cuotodit.ipsam Eccle-
crcdit in Ti initate distanliam, et pacis tenacitas fra- siam sibi trrntumsacrilicinm lacit.quaeipsumapmper
ternain servat in caritato concordi;<m. popcil gratiam .«piritHlis carilntis nccii.erp per quam
CAprx XII. ('nrilns Dni diffiisa ext in rorr/iftw,? nostris sc poscit hostiam vivam, sanclam, Deo icentem ; !
per Siiiritum sonctum. Qui nd unitntem Ecclesix jugiter exhiberp.
reffpunt, exhihent ^ir ho.^tinm vivnm De» ptnceniem.
(^APtiT XIII. Qunrtn qux<tio Monimi de lupereroqn-
Neqnisaiiteui non putct.dum Ecclesia insacrilicii tione Apostoli. tix/iosino hrnti Ambrosii, libro vii m
prcce Spiritus sancti deposcitadventum, incoi.gruc VI Li4C. Expusitio li. Optati nnte medium libri sexti.
eancti Spirilus vocaliiilo caritalcin inlelligere, ijuaB Scribiti pncterea de illo Apostoli loco, ubi nit :
diffusadst in cordibusnOotrispcrSpirilum sancliiin, D<; niginihu> (lutem pneccptum Dntnini non habeo,
qui dalus cat nolns, coiiimoilum diixiiiius paicruis consittutn uulcm d<K Qnnd consilium iii epistola
definiliouemnostram pr.x-muniroaPiitentiia.Sanclua quain ad te nuperacripsi ad illud pcrtinere memora-
enim Augustinusin librisde naptismo [lib. iii cap. vi quod duobuM denariis a Domino acceptis, fideli»
10), cum quaestioncm dehaerctirorum recpptioni-.-^ine stabiil.irius !<u|)ererogHvit f /,«<:. X, 35). Ciijus loci
baptisiDiiiis iteralione pjiisdem q sen.sum, licet non
viirsurcl, in tortio a sanclo Auguslino positum ila
op<Tia libro, intor alia sic dicit « Spiritus autem a8.-<era3, alios taiiien illustrea viros taliter hoc po-
:
8aii''tu8, quod in sola calholica Ecclesia, per manus suisse confirmaa. Est quidem verum quiasanclus
impositir)ncm dari dii ilur,nimiiuii» ho inlclligi iiia Auguslinu.s hocdicitnb Apostolo su|ioreri)g;itiim,
jorea coatri vi.lucriint,quod Apoatolus ait : Quouiatn qiiod 1 um
secunitum pra^ceptum posaet^si vellct,de
caritus Dci dijjusa esl in cordibu^ nostris, per Spiri Evangelio vivore, maluil lamen non solum sibi, sed
lum sanclum, qui datus c-\l nobis {Hom. v, h). Ipsa ot hi."<qui ciiin illo erant^projiriia manibiia luboraro,
Pnt cniin ciritu.'', quain non habent qui ah Ecclehiae airut Ei.hpsiis vcracilor .licit : Ipsi scilis, quoninm
calbolicucoii riiunionc praccitii («unt.^Atlcnd.^qn.ne^o, (al. (fuomolii) ad cn qux mihi opu.s crant, ct his qui
bculi»siiiiumAugu8tinuii)in rtanctiaScripUirisdivini- mccnm sunt, tninistruvcrunl munas ittx. Et omntn
tus erudlurii.quonio loiMioin loco non suium sancti ostcndi vobis, quoniamsic laborantcs oportcl susctpere
aposloli Paiili. <<ed pliam sanrli Judici apo.^loii scn- infirmos\^Acl. \x, '.ii). Nara el Thosfalonicfnsihus
Riim, in aancli Hpiritus nominc, iiiinilulilpr npiTUit. 8« ribpiit*, Memofct enim estis, in.|uit, fratrcs, lahons
Ail ODiiii f u^i riud : « S^.nlUd uulcui i.uact..^,quod (ul. Laboruin,iilc.) uodn tl fu.iyalionii, nocle etdie
m M) MO.NIMIM MM. II. r.u
opifraiilt^ii,»t<ilittim vt-nlrumfjfnvnrnnui {Ithfu, iii.M).
f^
|j(i»uii h'«c ; •< {)nni\ infnrlora «rca ltic«rn«rai« cl
'<•
naiii tU idl iliti iMllnMit hiiinilini invnt^ilrm iiiniii.ul IrnuiiKirala i'iiiiNlruiiiiliir, «hmiI ci oiiiiiil.
/J'(in|/Wiiii/< fiiirili(iiii!i,siiiif iuhi/i/u /iDUdf t.vinnjflnnii litiH vi-l lii|inr(il!tiii iiiulliiuiJiiiiiiii cunKn K*'^^- - <•
ut uou iihultilur inHc^liitr »un ci Ki'iin{;''/ii* (( Cof. \x, |iropli)i olrouiiicisioneiii nl prmpuliuiu, vmI lri^«rll*
iK). ('.iiiii «1^0 liDO miiicliiH Aii^tiHlliiUH coiii|iotniilHr taiii propler Iritallliuii Nuo, ({uoruiii pru^iinia ropl«-
(it oitii^run |i()hiiiHM(U,iiitii tiiiiii'11 iiii'iiiii|ii<liMiH viilnrl ItiH ••rlorlii*.» In quiiiludtjciino «utiiiii iibruduCivi-
auliiHniiiKriiuiiiilolt(>l,(|iiii(|Hau"liiHAiiil>riiHiiirt Itcuti tato l)oi, iiiHiitoruln] urciu pni IkCi iippurlniiilMiM ng-
Pauli Hti|t(>ii>i'ognlioii(iiii vi>l iii (rnioniUuH uli|iiii KroHHiiH uxpuiii*ru •ucraiiitiiiluiii, poul ttl>qu«,iii liuo
opiHtoliH (<JiiH,vcl iii niiiiio la!ioi'o iii(Mili»Hlcorporia (|uud ili';ilur ljic«tiiuratam «l lricaiiii!ral4ii; trcain
oollocavit. SancltiH uiiloiu OptutuH Mili<vitaiiUH, iii Noo dirboro coiiHtriii,illiiiH uxpoailiotiia <|Uii< iii libris
Hoxto adviTHUH 1'ariiionianuiii lihro, conHiliiiiii do uilvomuii FuuhIuiii Municliusuiii coiiliiiolur,inilidlt
Virf;iniltiiH 1'aiiluiii Hupi<ri<i(>K'aHH(< tdHlalnrliiH vrrliiH: mciiliunciii, liwc Htib.^^rquunltrr ndjicienK: • Kt lleri
VirginiluH uniin vuluntatiH ri^» u8l,noii ii(3('oti!«ilaiid. i|uiduni potcBt,ul ul iiubiH quispiaiii ut uliu« alio ex-
l)oni(|uo «taltulanuH illo upitstolun Pauliiu.iuii ouii- poiutt liaio H|)liUH. liuiii tatiiuii hu quo) dicuntur ud
roHsu>ipi>('t^aloruiii viilti(»riltuHpopiiliisro,iiiiii'nilalua liuiio.du qiiu loi|iii:nur,l)ui civitntfm in hoc iia^uulu
eal, iliiort (lonurioH (|iich i>ri)misH(>t {nl (tnt^arfl) ar- i» muligiii),iun(|uuiii iii diluviu peri*griiimituui,iiiiiiiia
oopnrat,(iuo 8oilio(<l'raHtaiii(<iita.ll(BOpor(iuctrinaiii, roruratilur,Bi ubojiia Honau (jui i8tucunttcripBil,noo
(]UUHiHUuiptUHiiiiponilit. Docuit (iiiuinoiiorunju^iiloH vutt longe Hborraro qui uxponil : exeinpli grilia,
Cliristiani (lolioaiil vivorc.ilo (<j/. a) (|iio ciiui (jti.o- volut si (|Ui8piam i|uod hic Hcriptuiu OHt, inluriura
rorotiii' (|ui(l ilo vir^,'iniltuH pra'ci|ior(>t, rospomlit, hicaiiiorHlaiii ol Iricumci uluni (ul. bicaiiieratu et Iri-
tibi de viryinilms nihil esse mauilnlum (/ (hir.vi\,2b}. nainoralu) tucios oam, nun quod crgu in illu upere
ConfoijBus 691,80 (iuo Te3tamonta,boo est tiuos de- dixi velit intclligi.quia ex omnibu» genlibus Kccle-
nurios oropasso.K.xplicitioranliiiioiluiiimoilosuiiip- sia coiigr('4;ittiir, bicaineruliim diotum. proptcr duo
UiH.HOil (lui saiicium comuienilavoral.proiiiisorul so gcnora liominuin.circumcisionem scilicct et pru:pu-
rodiiiturumnuidquid inouruumplius oro^assel post tium, quos Apostulus et alio inodo dicil, Judxos et
iniponsos duos denarios.Non pripccpta, sod con- Orsccos (Galut. iu) ; Iricumcrutam vero, eo quod
silimn oro^at Pauliis ad virginilalcm. Ncc impe- OMines gentiis do Iribus liliis Noe post diluviuin rc-
dimcnto cst volonlibus.noo nolonled impellit aut paratiu sunt.Scd aiiud dicat ttliquis,quuii atideire-
cogit. gula non uit Hiienuiii.Nam quonium nnn solas (al.
soluin) in inrerioribus mansiones
haberearcam vo-
Caput XIV. Ecce unus locus Apostoli a tribus sanclis
Iriplicitcr esl e.vpositu^.Qum eliain idcm locus ab luit.veruin etiam iil superioribus,et hi-ec dixit bica-
p meratu,et iu superioribus suficriorum.et haecappcl-
uno iloctoredivcrsiinode rcpcrilur exposHus. Vuria
Auyustini c.tposilio dc (ircu Noc. Ulilc csl divfrsos lavillricamerala,ut ahiinosursum versus tertia con-
ctrca unum sensus atlegare, sed non diversa (ide. surgerot habitatio, possunt bic intelligi et tria illa
40Cuin itaquo liic beali Apostoli locus Iripartito qiue commendat Aposio^as.fid^^s^spes.caritas ([ Cor.
sit tnodoalnbud (luosiiomiuavimusvirissanctis ex- xui, 13). Possunt etiam convenientius tres
inulto
po8itus,quisquisunummodumexhi3tribusposuerit, ill«ubertatesevangelica;,tricena,3exagena,centena,
a veritate utique non disseiitit,neque enim necesse ut in inlimo habitet 41 pudicitia conjugalis,supra
est ut quod mullipliciltn' inleiligilur, i:i omnibus vidualis, atque hac superior virginalis, et quid si
scriptis Uiultipliciter inseratur.Nam et ipsi sancli, aliutlsecunduin tiJenicivitalishujus intelligiel dici
quorum niinisteiio L)eusScriplurarun,suaruiii(iigna- potest. Hoc etiam dc exponenda
caeleris quae hic
tu3 est aporire secrela, dixerunt pleraque non uoo sunt dixerim.quia etsi non uno dissernntur modo,
modo lanluin,sed mullipliciler.sine olVensione dun- ad unain tamen catholicaefidei coocordiam revocaa-
la.vaLverae (idei non indecenter inteliigi. Sicut ipse da suiit. »
beatus Augustinus mysterio arc;e Noe lecisseco-
in Ruisus idem beatus .\ugusi.inu3 in libro primo
gnoscituradversus Faustuin :namqueManichceoas- (Cap. 3) de Trinitate asserit utiie esse plures libros
sorente,inlibris Veteris Teslamenti nihil deCbrisli a pluribus lieridiverso stylo,non diversa lide,etiam
D
in c.trne vvras Cutiiro adventu prophcliceconlineri, dequaestionibuseisdem.ut adpluriraosresipsa per-
ostendensi.leinbeatissimusAusustinusnostram ve- veniat,ad aiios sic,ad alios autem sic. Si ergo illa,
teremScripturainpropheticisdeChristositcnilicatio- qnaedearca Noe beatus Augustinus uno loco duobus
nibus plenam,etob hoc divinitusinspiratam.sicin- posuitraodis.aduobus hominibus singuia a?sumpta
ter c£clera ilhid exponit, qnod memoratam arcam singulis ponantur in locis,nonne uterque digne te-
bicameralam et tricameratain Deus imperat con- nax prouuntiabitur voritatis si tamen sic uterque ;
struendara,ut in iibro de Civitate Dei quintodecimo, unum horumsuis ioditum dictis videatur astruere,
duobus modis ejusdem loci mys*.icam explana-
aliis ut illud quod aliter in suis diclis aeque veritati con-
tionem, non doctis humanas sapientice verbis, sed gruum ponit^maiiis pacatus approbetquara conten-
vero (sicut Apostolus dicii) in doctrina spiritus.non liosus impugnet.
minus dulciter quam mirabiliter explicarit.Quod ut
Caput XV. Respon.uo ad qnxstionem Monimi de su-
facilius agnoscatur.uti iusque operis,sicut ab eopo- pererogatione Pauli.
sitasunt.verbasubaectam.IgituradversusFaustum Ouooirca,carissime,licet ille seQSus,qui a me po-
195 S. FULGKNTII EPISCOPI RUSPENSIS 196
situs est.forsitan in sancli Augustini dictis non in- \ galione Apostoli, sivo quod sanctus Ambrosius.scu
veniatur.iiisancli Optati tamenlibris(8icut ipse me- quodsanctus Augustinus,sivequodsanctus Optatus
cum nosli) apertissime positus invenilur.Ncc liiam senserunt.a nobisqiioquesalva veritate fideisenlia-
pru'ientiam latcteorum qu.-c a sanclisPalrilius.qui tur.Quoniam si digiiecredilur,duobus denariis uc-
lidei reclam in doctrina sancLi Spiriius
calholicce ceptis, aliqiiid supererogasse Paulum, in eo qucd
rcgulam derenderuntdiversis modis, vel in exposi- proprii laboria sumptu Evangelium praedicans.sti-
lionibus,velindet'cnsionibussuis,inveniunUirfcsita, paniiium sibi debitum alidelibus non exegit;digne
quiquid a nobis ponalur,ita nos illius lociastruere ctiam supercrogassc aliquid creditur.in eo quod de
veritaticongruuin sensum.ut aiiisPalrum sententiis Virginibus pra;ceptum Doniini non habuit.sed consi-
a^que verilati congruis non denogemus assensum. lium dedit. Utrumque sine dubio illo habens lar-
Neque enim a veritale receditur,si in hac superero- giente,aquonisiaccepisset,supererogarenon posset.
LIBER TEKTIUS.
DE VERA EXPOSITIONE ILLIUS DIGTI EVANGELIGI ET VERBUM ERAT
APUD DEUM.
Caputpri.mum Lciuscarilalis.Aigumeuluw lertii libn D Dei (quod Ueus est) credendum quidem apud Patrem
contra Ariatiox, super illo dirlo Ht Verbum erat :
Ctse, non in Patre esse, et ob hoc nec unius esse
apud Dcum. Ariant putunl flijud esse^apud Deum cum Patre substantioe : quoniam quiquid
apud sic
qtiam in Deo.
aliquem esf, ut in illo non sit.profecto
apud il- sic
42 0uoties,dileclissimcMoiU!ne,(fj)aChri3li famu- lum est,utunius cum eosubslantiae esse non pos&il.
lis virlus coiisideratur ac perpcnditur caritalis.non Ha;c cst eorum ratiocinatio,rationi contraria. Ilasc
minus invenitur mirabilis quam suavis. Quis enini lcgalis disputatio legi Dei intolerabiliter inimica.
eamnonmiretur.autquiseanon ailmodumdelectotur, Caput II. Absurdum est de lieo secundum corporalia
cujussarc.nacum porlalur, non ratigationeaninium dispulare.Apiius fuissct cxemplum de flalu narium,
deb.litat,sed alacritate conforlat?I|isa cnin) cum one- quain de birroin manibus.
rdt,sublevat,etmiromO(lo,quemonerat,nonpermittit Hinc donante Chrisfoaliquid scribere,meus oxci-
comprimi.quemsublevat^iion binitextolIi.Haecmeti- tatu3estanimus,ne virulentis sermonibus parvulo-
bi priEteritumdel)itum,cumDi)n,iniadJutorio,pcrsol- rum pcrlurbelur auditus ;
pertinet enim ad nosfrae
venlem,rursusei(icitdebitorem.Jamenim dequaluor servitutis ollicium,adver3us nascentein peslilentiam
quacstionibusquas mihil miseras pertractandas,illo cujuslibet opinionis mortifera; salubria divinorum
adjuvanle qui sapientiam prajstat parvulis.duos li- _, cloquiorum remedia preeparare llaque cum sanclus
brosalisolvoramcupienstibiredderequoddebebam. .\po3tolu3 sollicite lideles pr;i'moiiat,dicens : Vi-
Sic repentecuJusdamassertionisAriande mcasaures detc ne quis vos decipiat pcr plulosophiain et inancm
perslrinxit opinio.qua; tanto magis inulili estadin- {allaciam,secundumtradilionem hominum,secundum
venlionegenita,quanto magis reporiturah omniin- elemenla mundi, cl rion secuadumChristum: quiu in
tellectu. non solum divinaruin Scripturarum, scd ipsoinhabitat omnis pleniturtodivinilalis corporalilcr
etium ipsius liumanitatis e.xterna. Coinpori quippe {Coloss. II, 8), isti e ccntrario, non solum Drioterito
quariidaa.eosde initioEvangeliisecunduin Jnannem, tempore philosophiiL> mundialis sectaules errorom
insolitam nunc serere (al. iiiserere, nl. quajrere) secundum elemenfa mundi.de Deo existimavorunt
quaeslionem ; ut illud qiind dictiim osl./»; prinripid dispufandum, sed ita sunt totius nunc rcligionis
eral Verbum, et Vcrbum erat (tpitd Deum,et Drus erat obliti, ut cuindc Uco disputant, nec ipsa elementa
^'erbum (Joan. i, 1), ita intelligcndum atque expo- mundi isliuscorporalis attcndunt ac sic,dum ocu- :
nendum putent, ut id ipsum Verbum apud Palrein los intelligentiae etiam contra ea quas videnfur t«er-
esso.non in Palre esse.si-d exlra Patrem esso acri- tinacilor claiidunf, nunquam invisibtlia Dci per ea
piendumc.xisfiinent : ita ut (luidameoiunifquanlum qu.r /acia sunt,inlcUicta ci>nspicitoit. Qald oniin po-
audilucompcri)dumdehis du&buspra-pnsitionibus, test absurdius dici quani uf ctim deDeo quis dispu •
hoc est in et apui, inter eoa oriretur qundam die H taf, non nisi de crassionbus tanfum corporibus
conflicfus, accepto cujuadam birro, et in manibiis docuircnfa dijipufationis a«sumat ? Magnu:n enim
releuto, interrog^isset an in illo csset cum apud il- quiddam sibi ille visus est invenire, cum accepto
lum e>*8et birrus ille, Atque quam ipse retineret. birro et manibus rctonlo interrogasset utrum,sicu t
hunc(hinc) suam (]uasisMntentiam firmafurum hac apud illum esset,ita in illocssct Exinde docerevo-
sermonetnsuum dfifinilione c\n\i9\f!^c,riimiilif]uid in lensquomudinodum birrumapud homincm,sic esse
nobix ei.ie dicitur, intra noi intrlligcnilum,dum vcro Filiuin aj)ud P<Urem,ul quia birrusupuil hominem
apud no3 eae dirilur,e.ttra nos acdpieudum. Et quia C38C possit, in homino aulem esse tioii possif, ifa
birrusillo.quem ipserelinebut.sicapud illum esset, Kilius sit quiiloin apud Patrem,sed iion sit in Patro.
ul in illii non es.sof^nc per hoc.ox oo qiiod apud il- Ilogo ai decorporibus istis conlrcctabilibus aliquid
luin cdsot, non tatnen in illo cssef.exfra illum, 43 incxiMiiplnm dispulans dolcclabatur assumcre.licct
Doninfra illnm »Bpet podfm modo Vorbum (jiioqiie
:
adversus veritatem dispufanti, oiemenla quae a
illi
{c) Ei Chntli Jamule. Sic cod. mss. Tbuan., Vict.
8cd Curbeicasc ms. babel a Christi lamulis.
107 Al) MdNIMIM l.lll. III. 108
vorilitto ructikHunt.non |ii)NH)Mtt iillnliiniiNnuirniKari, A <|"'* ''"'ll '!<* Ofo ; Qnouinm tx ipto et prr ipium, tl
tniniMi iil tiili>riiliilii iilii|iiiil ilirrro viilrrrliir, iil ilo 1« f/M« iitnl nmiiia; ipn ijiorm in taeeula. Atnru lllom.
ouilorirt liico.uM.onr ltirriim,i|Ui'iii (naiiiliUH tt-noliul, XI, 1.1 .' Krco iitiKiln 1'uuluMnxl) '
'-r lliui(i,el
UHtonilil, ot iion HultoMi Miluin, i|iioiii nnriliUH unrpe- In Moo cHno toHlulur, Verl>um !• ! 'Uum etir,
liut, utlonitit Quiu kI hirruH lllo pOHiol
1* dtui -ipuil JounniHovaiiKoliiln pririlioaliona(liKnuacllur;ai au-
illiiii) OHHO.ot non in illo OHHo.lliitiiH IhIo tunion,i|iir(n todi Horuniliim Arianorurn «fltiauui, oinno (|uo<l in
0.X iioro ourpliniiH, ouin oiiiii Hpiruiulo |iori'i|iitiiiiti, nl Hoo oNt, intoriuN ri«t, ot oninn i|uoil apinl Itcum oat,
upuil niH (<Ht, ot in luiliiH oHt : ot i|uiili|uiil ojuHro- oxlcriUH OHt, i|uonin((i AriuniiH t'erhufii, i/uoil ttpud
Hpirunilore(liliiiuiH,ouni roil(tiitoriii)iiH,nocnpuilnoa, Drum est, non in Doo oaap, »0(1 eilnriua caae credit.
noo id nulils l)uboii)uH. An forto (tiulurua OHt.uurla iloc relii|uutu eal utomnibua (|un> in Deo runt ittud
iHtiuHoloinontuii),cutn Hpininiln ucoipinuiH.in iioliiH i|iiod npuilDcimi oNl.inlcriuH pr/rdlri^turilincBulen)
tuntutii otisc, tuii) ultmii upinl non chho? Dicul orgo, rcccplo (quiu do Ncrbo Bpiritutn cbI: Umtint per ip-
(|uHii(lo upiiit noH poHait OHHo, an cu(i) oum roilitiinus, sum factu Jur(/),ipHacrit Hecundurn ArinnoHreclitudo
ut 011 II) nol)iH 1101) lialioiDUH? Sod hoo pulo, quiu lidei, iit pr(i*|io(iondu «io rarlura ractori. Ouia Jam
luu" (lo liirro illo iliccrc utulcbit, Hi tumcn cuiii illi u iion ccriiit in (|uiid prrrci[iitium irnprovidi liornines
(|U() uccoporul roililiilit. Vidcl onitn (|iiia outii tuno \\ cadi):tt, i|ui vnnc lidci r(>HiloiitcH, [icrlidiim dolcn-
upud 80 liabuit, cuinuucopit; poHt(|iiuti) uutom rcd- Huro contendttnt^ Quid cnim uliud talibuH vorbiHagi-
(lidit, upud HU baboro Juti) doHtitit. Sicut onim nc- tur, nisi ut huJiiH dcrenHione aententiic, cooditionia
coptiono fuutuiu c»t, ut (|iui(i lum hubuit. apud ao 811«' ac redcmptionis oMitu, aernclipsnm Kilio Dei,
lialicrot, itu rcdditiono fuctum Cijt, ut (|U(id upud i^u non s-oluiii avjuare, scd ci prn^rerro nudcat croaturu.'
httbuit, not) haboret. l^roiiidosi birrum dixit. non in Miror aiitcni, quomodo non confliderunt, a (|uibua
so esso, sed upudsecsso, hunc tamcn flatum, (^uom illud asscrilur, quarn deteriur ex eo rructus nerandos
(looirciiinrusoaore vlcissimsumimuscli Irpdilitnus, blasphomia» nascutur. Aiunl enim « Quod in Deo :
milii vidclur quiu non dicot.tion cssc upiid lioDiincui, cst,intoriu3cssccrcdcndiim,quod uittcm apud Deutu
cum est in luitiiino, i)uia tuno cutn homu apud se et fst, oxtcrius ajslismunduni. Quocirca si illud quod
in so habot,cum eum accipit spirando. Cuin verore- upud Deum est, et exterius est, non est credendum
spinmdo roddit.sic eum apudseuuD habet.sicutnec unius cum Deo naturae, consequens est ut illud
in sc habet. quod in Deo est, et inlcrius est, uniuscrcdatur cum
OaiHir 111. /•(»/.<«(» est igitur, Verhum quodainid Deum Deo substantia;. » Ad hanc igilur conclusionetn ru-
e.<<l,e.rlra /Vu»! (•,<.<«;, no/* in Deo. Summa atisurditas tiocinatio ista perducitur, ut sicut Verbum, pro eo
iios esff intrrius Deo, exterius.Alia Verbum autem
quod apud Deutn ab pjus naturu separatur.ila
est,
ahsurditas ut factura proponatiir faclori. )lajor item n
ahsurditas sequitur ul creatura unius sit naturce cum creatura, pro 45eo quod est in
Deo, unius credalur
crealore. n.ituraj cum Deo. Unde convincuntur ita senlire,
Frustraigituriniliadisputatione.dehoc quod dic- quibus nos et Filio audeant proferre, et Patri co-
tuin esl : Vrrbum eratapud Deum, asserere voluit nentur scqu ire. Sic totum confundunt qui a veritate
quod in aliijuo est essc semper interius, quod apnd dissontiunt.EccP quibussententiis errorinlidelisaa-
aliquem est esse seinper exterius, cum tlatusi re- scritur. Ecce quibus adinventionibus lidei yeritas ioj-
ceptus in corpus.sic in homine sit,ut apud hominem pugnutur.
sit. Et rursus e corpore redditus, ita non sit apud
C.\PUT w.Dixerunt apud se cogitantes non recte. Apud
hominem.quomadmodum ncn est in homine.Minus se dicere, est idem quod intra se dicere. Similiter
enim attendit in hoc, quod absurdo nitebatur asse- idem est dictre intrii se, et cogitare apud se. Idem
denique estapud secoyitare el cogitare in corde suo.
rere docuinento, quam gravior cum subsequenler
absurditas teneret innexum. Etenim cum dicilur: Sed quibuslibet arietibus Ecclesiara sanctam hae-
In principio erat Verhum, et Verbum erat apul Deum, sumus de Dotuino Deo retici quutere nilantur, certi
et Deuserat Verbum. Si exterius edtoinae quodapud nostro, quoniam civitalem supru montem constttu-
Deura est, et interius esl omne qtiod in Deo est tam subvertere non valebunt. Imo seipsos prorsus
quid illidisputatoriperitissimo restat,nisi utnospo- Q subvertuntet exterminant.qui Deum verum Dei uni-
tiores Filio Dei esse contendat? Dicit quippe Apo- cum Filium contumeliosi? assertionibus exacerliant.
stolus de Deo : Quia in ipso vivimus et nwvetur, et Nec ab injuria temperaot etiam Patris, duraingrati-
sumus [.\ct. XVII, 28). Et alio loco : Unus Deus. Pater, iicentiam reddunt gratiaeSalvatoris. Quapropter con-
ex qiio omnia, et nos in ipso (I Cor. Nunc jam
viii, 6). gruum videtur ut ex aliis Scripturarum locisverbi
quisquis ille est qui sub Christiano nomine non me- hujus inteiligenlia requiratur, ut appareat, utrum
tuit adversus Christum tara temere dispulare, cum quidquidapudaliquemesse'dicitur,debeamus,secun-
audit Verbum esse apud Deum et nos esse in Deo, si duiu illorum sententiam.semper exteriusaestimare.
audel, dicat Verbum esse exterius, ct nos interius. lu libro Sapientiae legimus dictum de quibusdam :
Quod dicondum existimat, ipse de suis dictis ju-
si Dix.runt apud se cogitanies non recte (Sap. ii, I) ;
dicium fcrat neque enim in tali sermone judex
; hujus loci ab Arianis exigimus rationem,utrum qui
qucsrendus est alius, quando ipse qui hoc dicit a apud se cogitat, intra se an extra se cogitet ? cum
seipso sit profecto culpanJus. Quid iterum respon- hominis cogitatio non &oIum extra corpus hominis
debit adversus illam ejusdem beali Pauli senteniiam, non sit, sed nec corporis actio sit. Enim quia id
199 S. FULGENTII EPISCOF'1 HUSPF.NSIS 200
ipsum quod cogitatio dicilur non solum non extra A aliud esse, apud se dicere, nisi in corde dicere.Ait
homin'Mn, sed nec in ipso corpore homiais invcni- cnim: Quo! dicitit in coi-dibus ve$tri% [Psal. iv, 5).
tur.quis non viileal cogilatlonem solius er»9e aniuiffl, Quod si aliler distinguere voluerint, ut ipsum apud
cui per rationaleiii virlutein divinitus datiim cstco- sc.non prfecedenti sernioni.sed sultsequenli conjun-
gitare? In huiniae quippe cogitando dominatur nni- gant, ul praemitlentes dixerunt, interjecto silentio,
mus, operando autem servitium cxhibet corpus.Ibi postmodum inFerant illud quod diclum esi, A iiud se
est enim homini data cogilalio, ubi esl inserta boni coijilanles uon rccte {Sap. ii, l),etiam hinc increpa-
malique discretio. Interior igilur homo cogitationis tioTemSalvatorisaudiant.et cordise&secogilationes
officium gerit, qui etiam intelliiiendi virlutem ad agnoscant; ait en\m:Quid cogilatis mala in cordihus
imaginem Dei creatus accepit. Cum ergo apnd se vcstris {Luc. v, 22)? Alio quoque loco idem Dominus
homo cogitat. non exlra se, sed intra se cogitat, ijuj dorel: Quia dc corde e.xeunl coijilaliones nialae {}tailh.
non extra se cogitaret, etiamsi ad exterioretn homi- XV, 19). Et Quia bonus homo de bono
denuo dicit :
nem cogitatio pertineret. Quanto magis er;;o intra thesaujo cordis sui profert bona et malus homo de :
se cogitat, quandoquidem non exlerior homo, sed malo Ihesauro cordis sui prolerl mula {Matlh. xii,35).
interior cogilat. Qui taiuen secunduin Scriplurae lc- Jamiie cognosount in quanto errore veisentur qui
slimouium apudsccogitare dicitur, quod utique non . Vcruum aj.ud Deum,non interius,8ed exlerius assc-
inexterioris.sed interiorishominis olficio reperitur. rcre moliuntur?
Ait enim Scriptura, sicut siipra jhiu posituin est Gaput v. Apui Deum nota est et apwi homines memo-
bixeruut npud secogilantea non recie. Quid est autem ria ejus. Inlroibo ad cum, et ad eum veniemus et
mansion.un apud cum litriemus.Sir Verbum el apud
apud se dicerc, nisi in corde suo dicerc? Propler f)eum Dco est.Sicidcm ei^t in Deo.et afjud Deum
el in
quod alibi dicitur: Qu,v dicitis in cordihus,vestris et in noH est iniquUas. Unus ct idem spirilus in Moy.^e,
cubilihus veslris compunyimini (Psu/. iv, 5). Diivid et Paulo.
Hoc est ergo apud se dicere, quod est intra se di- Rur.«UH in eodem libro scriptum desapienlia legi-
cere. Unde et Pharisffius ille qui Dominuiii poposcc- mu!?: Immortalis eniin est mfmoria illius quoniam et
rat ad vescendum, cum ingrfcssa raulier peccatrix a}iud Deum notn esl, et apud homines {Sap. iv, 1).
lacrjrais rigaret,et capillispede.' tergeretSaivatoris, Quoinoilo autem apud homines nota esl,8i non mtra
qui inlra sf cogitabat, intra se ulique ilicebat quod homino9,sed extrahomines e^t?Cum nisi in animara
cogitando dicebat. Ait eniiii evangelista : Videns hominis intr.ivcrit, nota homini esse non possit. De
aulem Pharisceus, qui rocaverat eum, aii inlra se di- ipsa quippe sic dicitur, ei permanens in se omnia in-
cent {Lue. vii, 39). Quid est enim nitintrase, nisi noval, et per naliones tn animas sanclas sc traiisfe>-t
cogitavit intra se ? Vcrumtamen Soriptiira doccnte {Sap. vii, 27). Et nt non aliud ajrnoscatur, in ani-
coguoscimus quia qui cogitut inira se, cogitat apud <-"
mas se triislerre. quara in animas intrare. rnrsus
6«. Ideo utique dicitur: Dixvrunl apud se^cogitante^ de illa textus Scriptur.nc sanct.c sio memorat : HiVc
non rede. Allamen ne hoc quod diclum cst apud poputumju.\tumrl semen sine querelalibt-rnvit a nalio-
se, non praecedenti sermnni, se subsequenti velint I nibus qu,v illum comprimebant. Inlravit in animnm
Arianiconjungere, ut nonilicalnr, dixerunt apud so, srrvi Dimini,ct stclil contra reqes hnrrcndos in por-
aed dicalur, dixerunt, et [lostmoilura inlcralur, lentis ct signis {Sap. x. 15). Ilunc introitum suum,
apud se cogitantes; audiant etiam hinc divinaruin quo in aniraas intrat, ctiam in Apocalypsi Joannis
46 tPstimoniHScriplurarum,etcogiinuoant oflirium jnnuam el pubo: si quis
insinuat, (iirens: Ecre sto ad
cogitationis humana;, non ad exterioretn, scd ad in- audicril vocem meam et aperunrit januam inlroibo ad
teriorem homineni pertinere.Evangelista dirit; quia eum et coenabo cum illo et ipse mncum {Apoc. iii. 20).
curn Doinino paralylicus olTerretur, Viden.i Dominus Hoc intro tu Pater et Fiiius ad dilectorem suum ve-
fiiem illorHm,i\u'\ euin pi.r tegulassubmiserant,'/)'.c(/: niunt,i'tman9ioiiemapud cumrariiint:siruti|)seFilius
Confide, fili, rcmiltuvlur peccata lua ; et ecre qui- Inqiiitiir: .Sj i/uis diligil mc.tcrinoncm m um seivabit.
dam de scribis diicrunt intra se: llic blaspbemal. I.t cl Palcr nirus diUgrl cum,ft ad eitinvrniemns,et mnii-
cum vidissel Jesus cogilaliones eorum dixil : Ulquid sionem apud eum fariemus{Joan. xiv. 23). Quod si vn-
coqitalis mala in cordibm ve.ilris (Mallh. ix, 2, 3 ; [) nipntesPaleret Kiliusadciim.Hpiid quemmansionri
Marc. II, 4. 5; Luc . v, 18, <9) ? Quos dixit cvange- faciunl.non intcriii9,8"dpxteriu9 9unt,dicalurnobis,
lista intra se dixisse, ipsos Dominu» dioit in cordi- ubi ad ciim vcnianlet mansionoin apiid cum faciant?
bu8 mala cogilfi9!>c. Quid cstautera maluin cordibus 41 Interim quod intorius in .suis fldelibus inhabiti-t
coqitnre, nisi cotfitare apnd se nnn rccle?Qunmodo- Christi.s, Paulo pr.-ndicTnte cognovimu9,qui ail: /'(
libel ergn hujus locisfnsum Ariani distingiiant, ibi inlcriorc homine hahilnre Christum pcr fidcm in ror-
necesso cst, confiisioncm 9iifP pravitatis invenianl. dihus vrslri%[Ephes.\\\, 17). /\n Corsilan diclnri siint,
Et utinam gic dc errore ronlundnntur, utad verit.i- nlitcrin inleriore homine nostro habitarc Christum
tom ronverlantur. Si pnin. dixerint, pic istum Scri- per lidpm, pI alitpr eum cum Patre vcnipiitem apud
nturip vprsiculum dividendiim. qimd srriptum cst, dilerlorr-m HUiim facere mansionem, ut Chrisliis in-
Dixerunlanudsr. loyiliinles nnn recte,\]l ipsum opud fprim 9oiii9 in inl.Tiorp hominp no^lro inbaliitare
se, prfpcedonti aerranni jungentp.s, sic distinguant pofl9it, P iter aulem exterius ramanens. apiid quem
Dixerunt nnud se, ut pofltMa inlerant, cnqifantes non manaioncm faoit, non solum ipse interius mancre
rerte. Dividico etatim (•onviniuiitnr cloquio, non nc jneat.B^d ptiam Filiumrnmmiinionfl advenlussui
101 AU MONIMUM Lllt. ill. tOI
iiinti iiiti<rli)rif lioiiilno htiltitiiropoHiiil i.ii|)inliat.S|ii '
\ illcit; litlQuilitlcni apud lUum uon uit. (jao t •! tU
I ilutii (imii|iit> Hutirliitii Hic l''iliiiH l)i'l priiiiiiHil lliloll- rnrfiliiii vnlatur ut ot ait' '•;! r» ; •
fi„c |,|g
l>iin MUIH, iil ii|aiit oiiH iiiiiiii<at, ul iii ipHlt bII. Dlcll inlii|iiuiit P«t, ul aut pr<>i \, ,i:<,tArn.
1'iilin : Si tliliiiuit inf, miiiiitiihi inmi »rn>iile,t'tfgo ro' (llrMiil.
yii/-i./'.i//rm. W.(/ii4r,i /».,., i,/,</nm./.i/M7 f<i/MJ,'it m/i- iUvin vt. ApHil qufin non $tt Irantmutalio. Mulla
iieiit voliisfniii iii ,rliiniuin, Siiiiituni vrnliifii, ijuem exriniiln, uhi apii.l /)r.< i , •ir.
mioiilus iioii i>otest arciiiere, ijuii iwn lutlit cuin, ner Kt licot (ot tantixiiuit t<-itliiiiiMii italA liaBrC'
teil euin ; i<os autein rof/niucetis euin, ijuia iipuil ro» tiRoriiinHoiitiintiiicoKiioicaturnullavaritalrsulinixa,
mancliit, et in vohis ent {Joun. xiv, 15). blccu iipuil iKKpiiniloiint lainnn quid (ioillo apoatoli Jacolji loco
(|iio.^ iiiatu»!, iiit<i4 OHlSpirilusHatirliiij. hii-aliircrm) nonliutit, hlii iliril ; Diniic italum optimuin el umne
i|un< liio poliml o.HHii ilivorHiliiH in co t\\n)i\ itinid cos pnfcrtum licrurtum cst, detcendens a l'alre
iloiiuin
mt\nct,vi\.in eiscit ? Kloniin in iino loco uliai|Uopruv luminum, npud qurmnon esttrantmulutiii,nfc vtciui.
posilio ponitur, olSpiritu Huncto utriusquo rci po.s- tudinisolnimbratio (Jacob. i, 17). Apu<i ({uomautptn
HiliilituH assi^-iintur. ul apud (/«.).< inanct, in eis .w7. IranHtiuiluli.) noti osl. proroclo miitaliilitaH r.on cst:
Ituno voro S|iiriloH HuncliiH Hic a|iiiil llilclcH iiiunoliil t't upuil i|iii'tn iiititaliilil.'iH non chI, iMir:iuta()ili'.ai
in ipHiH llilclilius OHHo posttil ; Vorliutn uutoin Dcuti [{
C'*t- llu'c i^ilur iintnutaliilitus, (|uib n|iu.ll)i;u[n est,
»iu apu.l Douin 0(>t, iil iii Doo ohmo non popsil '/ Quiil liicnnt, utruin cxleriusan intcriuseitt ; ai enim iate-
dioutn IiIh (|ni (lo ScriplurissiciliHptituro ilcsiilcraiit, rius cHt, orro hoo rsl in l)co o-so, quoil apu't Deum
utinti<!li^oiiliu>8[)irilulisviutii niiilatotuiH(|U.Tra(it,nt 08S(<.Dcsinunt JKitur pervcrsaHcntire, et Ipslinent
avorlonlcs oculos avoro liituino, jogilor in lonoljris calholicm roctitiidiiii consentiro. Si aiitem hivc im-
doluctontur orrare .'*
Iloc i.iciii (juippo osso apu.l nuitaliilitus, qunjupud Deum eat, non inleriua esse,
Douin, (]uud tist ossu in Dco, sanctA Scriptiira nliis 80(1 oxlcrius credilur, profeelo in Deoeseennn cr«-
qiioque locia ostondil.L^icil eniin Moyscs : Drus fiilc dilur. Rf Deo immiitalnlitoa PBflo nnn creditur,
pi in
lis, in quonon csl iiiii]uitif!,justu^ el sittirtiis Dominus consoqiienter Deus ip>;e miit ihilis pranitcalur. Ht ne
{l)ent. .\xxii, \). David oliani canil ; Quouiam justus hoc in Ftlionsoignnrc audeant (ul. velint). nudiant
Dommus Detis no.^ter, et non esl iiiiijHilns in eo (Psal. in eodein loco Putrem luminum nominatnm.Proinde
XGi, U)). Puulus aiitotii «poslolu^ .ipii'! Dcurn non cutn nuiiiiniisiiiiia a[)iiil D'^iiti' nnn est transmulutio,
esso itiiqiiiluloin dicil. Sic eniin ail: i\'uinquidinii]ui- hocsenliamus sccundura cutbolica; lidei veritalem,
las apud Drum ? ahsit (lliin. ix, li). Eligintm hoc nullaest iii Doo mutalio. Kt cum dicilur. Fer-
qiiia
locu quod voluorint Ariani, et, ut suam supientinm bnm erat apud Deum, non aliud sentiamus qiiam
cvidoiiter ostondatit,dolei;.»libii8i'l proi heticisalque p f^crhum eral in Dro ; ot curn Sapientia in Prover-
«poslolicisdiclis.juiliciii;nt'orant.Mi>y;jes dicit.* /)<'«.'! blisdieil: Erain af.ud illum Ci>wponcnt (Prov. vm,
fidtlis, in qiio non e.^l iniquila.^. Davi.l quoque dicit: 30), non alind sentianius quam eram in illocompo-
Ju^lus Doininus Deusnos/er, ct iion esf iiiiquitis in co. nens. Et cum Deo i]'\c\lur Apud le est foni vilx :
Paulus vero ilicit ; NunquH iniquiius aputi D uin ? (Psal ni, 5), non ^liud intelligamus quim in le est
ahsit. Auli:j;itiirl'ali\uUnr apostolicutn scnsuiniegali fons vilit. Kt cum J iiannes (]lc\l : .innuntidrnus vnbi»
propheticoqucseiisuiconvenirc,aiitdicantaposlolum vilnm .Tiernnm, quxeralapud Putrein, el pnlam farta
Paulum a lei^ali ot |irophetica intelligonlia discre- e^l nobi.'< (1 non aliud intelligamtis-iiiam
Jonn. i 2) :
paro. Paulusfijuidein apo.^loluseunidenirespirilum vitam aelernam qufP erat in Patre vere enim apui :
tidoi habero dicil, quein David beatus halmit, (jupm Deutn esl Deus V.Tbom, quia in Deo e?t Deus Ver-
Moyses sanctus aceepil.siculi|iseLestalur, di-
eliain butn. Et vere apud Deum sapientem est sapientia,
cens Hubenfrs aitlcm euindem spinlum fidei, sicut
; quiain sapienteDeo estsapientia.Ktvereapud Doura
scnptuin t'.s/ ; Credidi, propter quod loiutus sum '
et vivum est vita, qnia in Deo vivo est Dena vita. Et
nos crcdimiis, pro/dcr qwid Ivquimur (H Cor. iv, 13). vere apud Deum verumest Deusverifas. quiain Deo
(Juoniodo aulein nnum spirituin fi.iei habuer-int, si vero est Deus verifar.Et vere apud Dcum fortem est
de lideli Oeo diversa autem senserunt.*' Magna est rv Deus virtns, quia in Deo forti esl Deus virlus. Secl
senliendidiversitas, sidiversum est quoddicit Pau- quid mirum.si hoc est Filioesse apud Patrera, qnod
lus,.Yt)?i csse iniquilatem apud Drum, ab eo qiiod est illiesse in Patre. quin scWicet naturaliter nafus
MoysesetDavid dicuni, Xon esse iniquiUitem in Deo dcPatre perraanent semperin Patre :cum etiam de
Et sidicente Paulo, eumdeni so habere spirifum hominibus lei:a'Tin?(quantm adsubstantiamaftinet,
fidei, quein habuerunt.in porumfidedi-
et prophetse qua naturalifer homines sunt) non aliud esse, cum
versiis est spnsus, mendax (quod ai.sit) Apnsfolus di.-itur aliquid aoud illos esse, quam in illis es?e ?
pronnnliet<.ir,qui in se Cbfistuin loqui festatur !*
-fn Unde lestimonia maniCestissimaproferemus.In Iibro
e.tperimentum,inqnicns,qu,vriiisejus quiin me loqui- Isaiae continetur Ezechiae regis oratio.qnam posf ad-
iur Chri.fli (II Cor. xiii. 3) ? S.^d quoniam vere Ghri- jectos sibi ad vitara anno3quindecim,ad D-^um elTu-
stus in Paulo loculus est, PauJ-jsutiqoe mendax non dit, uhWnler CFPten\9'\c.6\c'\t : Spirilusmeus apud me
est. Ktqiiiacum eumdem spiritum fidei se habere faclus cst.s>'cut lanifica pfo.vi<nans demere telam (l.<!ai.
dicit,non mentitur uterque48 sensns consonans ; xxxvni,12) Quidautem hicaliudintelligitur:Spiritus
invenitur ut qnod Moyses el David di.\erunt iniqui-
: meus apud me, nisi, Spiritus meus in me ? An et hic
tatem in Deo non esse, hoc sit, quod etiam Paulus dicetur spiritum homiais apud hominem esse.io ho-
Patrol. LXY. 7
203 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 204
minc autom non p=pe? C.iim evidenter Apostolus di- A aiitid Aposlolum Pelntm quindecim diebus mansissc
cat : Qttis cnimsrit hommum qux iunt hominis, nisi (Gal. i, 18), jure scil;cel hospilalilatis, et puritate
spiri'us hominis qui in ipiO esl (/ Cor. S^d et
ii.) ? dilectionis.quorura licet per unilatem fieri et carita-
illud qiiodsupra posuimus scriplum : Di.frunt npud nnima una, et cor unum, non tamen sic
lis fuerit
se, coyil'itile.i nnn recle {Sap. ii, 1}. 49 quid est manpit Paulusapud Pplrum, sicut Verbum inanet
liudquam.dixcruntintrasePRursusinlibroSapien- opud Deuin, quia nec sic potest esse homo apud ho-
tiffidicilur Hxc cogitans apud me, el commemorans
;
niinem.sicut Verbum [)eus estapudDeum Patrem ;
in corde meo, quonium immorlalitas esf incogilatione homo enim apudhominem sic est^utnonaolumapud
Quod apud se cogitat, hoc
sapicnli.v [Snp. vui, 17). eum non esse possit, sed etiani, cum apud euin est,
incorde.suocommemorat,quodutrumquedumdicit, in ipso subslantialiter esse non pos.sit. Vere enira
illam utique cogitationem et illamcommemoratio- qui sicapud alium est, extra illum est,quiacum est
nem, non eslerius, sed intcrius sibi inesse monstra- apud illum, sinceritato dilectionis, loco discernitur,
vit.Dicilureliam in Proverbiis : Ftli,non te compre- quantolibet affectu invicem sibi uterc^ue jungatur,
hcndnl cogiudio mnln, qux derelinquil cloctrinam ndo- Sed sic est Verbum 50 apud Deum, sicut cst in
lescentiae, cl teslamenii divini oblita est ;
posuit enim raente verbum, sicut in corde consilium : rum enim
apnd mortem domutnsunm, elapud inferoscumterri « mens apud severbnm habet.utiquc cogitandohabet
genis oxes suos (Prov. ii, ^6). Si ergo cogiialio mala quianihil aliud estapud se dicere qiiam apud so co-
quae apud morlem posuit domum suam,extra mor- gitare. Cum ergo mens cogitat,et cogitando verbum
temest, non in morte, profecto vivit. Et si apud in- intra se generat, de sua subslantia gpnerat verbum,
feros posita noc est in inferno, superest ut illa quae ct sic illud verbum generatde se,ut genitum habeat
nec in morte est; nec in inferno, vitarn habero di- apud se. Noc minus aliquid habet verbum quod ex
catur in cuelo. Ideo enim Dpodicilur Qitin eripuisti : mentenascitur, quam est mensdequa nascitur,quia
animam menm de morlc {Psnl. cxiv, 8),quia animae quanta est mens quae generat verbum, tantum est
perfidem vitam donavit dicens Justus uulem meus : etiam ipsum verbum. Sicutenim de tota mente na-
ex (iic vivil(Rom. i, 17). Et rursus idcircoipsidici- scitur verbum, sic intra totam perraanet nalum.Et
lur : Eriptiisli animam veam ex inferno injeriori quia cogitante mente, non est ejus aliquid tibi in
{Psal. Lxxxv, 13), quia idcirco animaj ab inferno ideoverbum tantum esl, quanta ea verbum non sit,
gratia Dei eripiuntur, ut in ccelisconversentur.Unde qua est, etcum apud illam est, in est raens ipsa de
dicit Apostolus Nostraautem conversalio in ccelis est
:
illa est et qtiod ipsa mens est, boc est verbum quod
{Philip. III, 20). Porroanima,quac per cogilationem de illa et in illa est;etquanta illa est, tantum etiam
malam aptid morlcm fuit, quomodo de morlelibe- verbum esl, quia de tota et in fota est. Tantunique
rata est,s: in morle non fuit?et quomodo ex inferno ^ est ipsum verbum, quanta siinul est et mens ipsa
ereptaest, siapud inferos constituta, in inferno non cum verbo neque enim sicde illa verbura nascitur, ;
fuit ? Cum utiquc si in morte non esset, mortua non ulab ea localitersecernHtur. Nativitas quippc illa,
fuisspt. Per malam {lutem vokinlatem, hoc est, per quae oslendit quid sitetde quasii,ip3aoslendit quod
peccHtum, (|uis nesciat aniraam mori ? cum t)eusdi- extra eara de qua natuui est csse non pn.ssit, nec
Cdt Aniina qu;e peccarerit, ipsn morietur {Exer.h.
:
in aliiino rainussit, sedsic deipsasit,ul apud ipsam
xvni, 20,. Certum est igitur, animam male cogit.m- el in ipsa sit. tantumqup sitileilla, quantura in illa,
tem, cuni apud morlem pst, in morte esae, et cum ct t.intum in illa. quantum cuin illa.
apufl inf''ros est, in infcrno 'Sop. Quid qnod cliam C\riT VIII. Non sunnis nos in Peo sicut in Dro est
Verbtim t)evs. Aliir nns Deus genuil, n/iier Ver.
Snlvatordicit Qu.x impossihiliu funt npudhomines,
; ,
bum. lilmpUemiie hxrciicorum in l^iiittm Drt.
possihilin sunt apud Deum ()lnllh. xix, 26 Luc. ;
xviii, 27) ? Kri/onesic diremus.oinnia Deo possibilia KtquidpmetnosquodammodiidicilScriptura.ctin
csse, ul hoc ipsiim quidem possibile esse, sic dira- Deoesseet apud Dpum esse, sed non quomodo apud
mus apud Deum esse, uldicamus in Deo non esse ? Deum estelinDeoestVerbum Deus,quie8tuni<.'Pnifus
Filiiis dicifnr enim dc nobis.quia in Deo virimus,cl
Qiiid autem posse a[)ud8eDeus habet.siipsumposso :
y. movemur, et stmtus. Et diritur ipsi Deo, si non per-
in fle non hnbet ?
cnverimus, scimus quia apud te sumus deputnli. Vc-
CAPri VII. Son cfeitis i/uin ego in Pnlre, cl Pntrr iu
»iee<l. Vcrbum cit apud Deum, sicut in mente ver- rumtamcn cum hoc de nobis dicitur, non naturalis
hum. unitas nostr.i cum Dpo ostenditur, sed aut polpntia
His alqup liiijiisniodi ftstimnniiprlnref, cum dici- crcaloris inlelligifur, aiit pietns rpdpmptoris. Sic
tur, Vcrbtnn crnt apud Deum, non aliud infelligi de- enim qui crpdimus, in Dpo ei apud Dcum sumiis,
l>ere quam, Verbumerat in Deo.Nam ct ipse Filius,
sicutde Deo geniti, filii Dei sumus. Scriptum est
qui est Vcrbiim Dcus, non polum Patrem in se, sed enim Carissitni, nunc filii Deisumus {1 Joan. iii, 2^
.•
etiair. 8P in Pafre esse fc?falur, diccns Non credis :
El iterum : Voltmlnriegrnuit nns Vcrbo vrritatis (Jnr.
quia egn in Pntre, ct Pate'- in me est {Jonn. xiv. 10). I, prgo Dcus Verbo vcritutis genuil, lilud
18). iNo9
Hoc aulcm Filii r 9?e apud Patrcm, et esse in Palre, uutem Verbum veritatem gcnuit. Nobis potestalpm
oonvidcnliirtalequaleBiqiiishomosit apurl aliquem dpdil niiosDpi fieri;illpaulpn) non ex[)ote8talc Filius
bominp.m.sive jure hospilali («/. hospilalilatis), sivc Dei faclus, sed de Deo naturaliter est Dci Filius na-
caritulis aCTcctu. Num et apostulus Paulus dicil, se tu8. Nos Deus voluDlarie genuit,quiavolunta8geDe-
lOS HRSPONSK) CUNTIIA AKIANOS.
iiitionRmprmoABslt; lii (IiiiuoniliuiitoiiiKiir.flrationB, A n'* unlKonltl Kllil cuntiiuinlllt tempTit •''"• cul noo
luillii ^iMiontiiliH |iiM>coHitit vi)liinliti<,iilil nino liilliu Hiiluiii in 00 i|u(iil «|iu(l Dauiii cit .: .nt, m<1
niiliiriili (iil. iiiiliiraliH) |iorii)iiiint iittitrim nativilui. ctiutiintaiiitrartiliunianamin illuncKorflconlnnHunt.
Sioul orn'» noiiill HiimiH, himI iion niciil iiniKmillurt QiiDH i|iMc IMiUH Dci iinii|iiiiilmi V(iriilculor|ral((navU,
Dciih; (U lllil Mii HUimiM, Hnd iiiiii Hinit iiniciiM ct vo- (liccn« ;
fliii- nfiut ruruin qui i/ilrahunt tnihi apud
riiH Kiliii^; ol ilii hiiiiiuh.moiI iiDti «icut Vcrliiiiii,i|ul hrum, rl ijui tmiuunlur tnala aiivmui itminnin tnfam
voruu o8l Uoiif» : iln iii Doo muiiiiih, ct ii|)U>l Doum {I'kiI. cviii. VO). Qui» enim doteriua Cliriiilo apud
BumuH, 8cil noii Micnl iipinl Dciiin cbI el in Doo fiil l)ctiiii(lctrahlti|tiani(|iiinu(iionNVorliuni Duumapud
Vcrlimn Dcuh, (inl dc Doo nutnriilltor natiiH ohI. DcunionHc.dicit Idciii Vurliuni in Dco onn cfiM-'.'.ADt
QuuniviHcniiu illc KilniH ilioaliir cl n.iHllliiilican.nr, (]uiHiui)pliiiHiiiHlau'lvcrHUM(.hriMli(iiiHiiuri. ioijuilur,
ol illo DcuH ct no9 dii, «l illo gonilu» ol noBgoniti, qiiam i|iii iii C.hriBto humanitm animam diriilelur?
iniilliin) tutuon iliHtut in ro i|uod unum Honurcvidc- cum illud Vcrliiiin, quod Dous oat, sio apud Deum
luf in niiniinc.nnoniiim illc,i|uoil Dcns.iiuod Kiluia, »it, do (]uo cmI, ut pcr unitnlcm nniiirn' in lif.o ait,
i|m)tl llni^cnllua csl, naturalilcr c»t,(|niu dc nntiira ct pcroamdoin unitatnni nuturojunuH cum illo Dpus
PutriH iiatua oat nos uulom, quod dii, quod lllii,
;
sit, ol iilu unima aimul cum carne auucepta rucrit
i|noii ^cniti HumuH, non nntura, sod gratiu Hiinuis, 1) ah unigenilo Doo, ut aimul inChriaVoot aninia not-
qiiia oiim in natiira non lialicrcmns iil lioc otiao [ioh- tni sulvarctnr ol caro. A quo prorul duhio illc acm-
8omus, ^ralis nobis datnm cst ut lioc facti csscmuH. pitcrnum conscqiietnr 8alutem,(|ui inco divin/B hu-
Hunc discrolionom si hn^relioi, miscricordilor Dco manxquu naturoj plcnam cognoveril verilatem.
donanto, 51 pcroi[)ianl, lumon verum vidobunt ot
S. FULGENTII
G0NT!5A AlilANOS LlBKll UNUS,
DECEM AD DECEM OBJECTIONES RESPONSIONES CONTINENS.
Dictuin osl Pnlrcm doscipso, hoc ost dehoc quod significant. Kelaiivum vero illud dicimus, quod ad
ipso cst, inclT.ibililerFiliumgenuisse. Atlaucluni ost alium ugrosccndum relerimus, utdun" unum norai-
quori non extrinsecus, sed ex Doo natum esi. Haec namus, alium demonstremus: sicnt inter homines
^
rcsponsione non indigenl, quia lidei nostr® concor- hsec relativasaepiua nominaoturpateret filius.filius
dant. et piter, socer ct geaer, gener ul socer;nam ideo
Objedio priiua. Quid ad hoc dicUur. Si e.\ Deo paler dicitur, ut filium ^enuisse noscattir, et filiaa
nalus est, est dc intra Denm, sed
non est de in- si ideo dicitur, ut de paire geniius dcmoDstrctur.Nec
tra, nec ex ipso est si niodo vocabula diversa po-
;
in hac diversilatenominnm ioveniturdiversilas na-
nunlur, quid prodest, si ipsa ve.ritas non proli- turaruiii, quoniain uterque similiter homo dicitur,
teatnr. quamvis unus pater et alius filius nuncupelur.Non
f{t.<poniiio. Equidem dum nominantur Pafer et ergo patris et posset una cognosci naiujra, si
lilii
Filiu?,in hisduobus nominibusvocabulorum diver- hccc non essent diversa vocabula, quooiamsi ambo
sitasairnoscitnr^quin polius per ha^c duu diversa vo- vocarentur patres.essent profccto naiura di&similes:
cabnlasiirnilicatur unaulriusqiie naturas quoniani unusqnisque enim ex semotipso constarete' com-
istorum nominum diversitas non naturas dividit, munem substanliam eum altero non haberet, nec
sed veritateni generalionisostendit, ut ex uno vero deitas una esset, quibus una natura non esset;con-
Palre unum verum agnoscAmus Filium exstilisse ; sequons uulem fuit ut duo patres duos filios gigne-
ac sic. dum vera l^atns generatio et vera Filii na- vent, quoniam nisi veradesinguiisproles existeret,
livitas praniicatnr, \n uno genilore 52 et uno ge- U paterni nominis in nulloverita^ appareret. Jamvero
nito non solum unitas subslanliaj, verum etiam in induobusfiliisdediversispatribus natis,licet posset
uno quoqne proprietas possil agnosci person», ne noo esse diversitas relativi nominis, attendatur, si
aut ipse puteturnatus esseqni genuit,aut aliud pu- posset esse oatura communis. Quis non videat, in
tetnr esse qui natus est quani est ille qui genuit. utroque tllii nomen unum esse, sed utriusque natn-
Non enim quoniam in
ipse est Pater qui Filius, ram unam nonesse"? Magis autein unumquemqueQ-
utroqueperson.trum proprietasreservatur.Sed quod lium non cum altero filio, cum quo unum reiationis
Pater est, hoc est et Filius, quia de Deo Deus, de habuil nomen, sed cura patre, de quo exstiterat,
perfecto pert'cctus,deimmensoimmcnsus,deomni- naturain habere coramunem. Sed quid ulterius de
potente omnipotens, de a;terno Patre oatus est Fi- duobus palnbus duobusque tiliis disputetur? cum
lius co.Teternus, eadem vcrilaledicente Omniaqux : istius assertionis veritas personarura diversitaie non
habcl Puter, mea sunl {Joan, xvii, 10).Pater ergo et egeat, sed addocumentum sui tacilius possit unius
filius relaliva suntnomina.quoe naturain gigneniis hominis consioeratione fulciri.qua cognoscatur,re-
genitique non separaat, sed unam sine dubitatione lativanominadiversitatesui iiOQuaturarumdiversi-
207 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 208
taliTH ostenHere.sedad prrsonarum signiiicalionem A Tanloteiiipore vobiscum sum, et noti cognosvifitis tne:
maximepertinere.iit scilicel dum unus oslenditur, Philippe, qui tne vidit, vidit el Palrem-, hoc enim
alterius quoqne persona noscatur; illud autem no- verbo Dominus voluit demon=trare lotum in se in-
men palri semperesse lilioque commune^non qno veniri qnod quaprchatur ncc enim fieri polest ut ;
relalio personalis oslPnditur,?ei1 quo snbstanlialiR senipilcrno et inimenso Palre minus .'iliiiuid Filius
proprielas demonslratur; nempeSelh de Aiiam pa- haheat. inquocorporaliler omuia plenitudo divinitatis
tre natus, d de non genilo genitus, A'Jam patris inhabitat {Colosx. ii, 9). Noii est ergo ignorabilis
dictus est filiu9?lsteergo donec ad virilem perveni- Deup, cum sit inenarrabilis; sed a fi<lplibu3 cogno-
ret aetalcm, ut filium gignerel.paterdici non poluit; scitiir, ametur.quamvisncc humanislinguis.nec
ut
tantum fuit:quando
et priiiyquara gonerarel, filius angelicis.cnarrelur.Nam ignorationemDeinon aliud
autem genuil.eliampater csaejam coDpit.Accedente esse quam d^emonum servitutem Panlusilemonstrat
igitur diversitale paterni nominis, nulla in eo facta apostolus, dicens; Sed tunc quidem ignornntes Deum
e-»t divorsilas naluralis; et cum nnus homo
duo hafc hin qni nalura
non sunt dii, serviebatis [Gal. iv, 9).
cocpisset habcre vocabula, non estin eomutala.aut .^icutergoChrislidivinilatemignorarenondebpmiis,
divisa, velduplicatanatura: fuitenim filiu9,quiade licetenarrarenonpos3imus,itanaiivitatiseju8quam-
patre exstitit; fuit pater, quia filium genuit; nec g vis nulli suppctat enarratio, nonesl tamen fidelibus
tamen ila naturam lilii,in qua natus est, habuil.ut adempia cngnitio Quis enim natum prsdicet.cujus
in ea permanens paler esse non posset; nec aliam nalivitatem io:noraret?Qui9 Filiura dicai.ct genitura
cuni nomine patris essentiatr acquisivit.utfiliisub- nescial? Quis Patrera valeat credere quem non con"
siantiaai, io qua natusfuerat, perilidi3~et;sed quo^l sideret genuisse ? Genuit vere PatPr, etverenatus
verum est, sicut homo (uit, quando filiiis exstitit est Filius. Verara ergoFilii nativitatemdatura nobis
nascenrlo, sic permansit homo. quando paler factus pst agnoscere, licet datura non sit qualiter natus
est gpneranilo; 53 necaliud fuit quara homo,quod fuerit enarrare. Quoniara et propheta non dixit :
erat Adara, de quo ipse est natus. etquod erat Enos, Generationem autem ejus quis agnovil,sed quis enar-
qui Je ipso est genitiis. In Patre crgo Dpo et Filio Quocircidivinamgpnerationem,
ravit{I.<iai. lhi. 8) ?
D-^o, pcreonarum proprietalesprvataimpossibilenon quantum homini fas estjin po digiie cognoscimus,
dicalur, quod documenlu eliam cujusliliet hominis cum. elvenm generationem dicimus.et ipsam gene-
cofnprobatur,sed discernamus quid ad relationem, ralionem, quaevera inenarrabilem praedicamu9.
est,
quid ad substantiam perlinnrp no^catur. Relali mis Filiu? ergovcro dePatria substnntia nntus ajrnosci-
enim sunl noi);ina, Pater el Filiusjsuhstiinti.-E vero tur,dura nalivitas 54 pjus. quoc de inenarrabili Deo
nomen unumest.quod dicitur Deus. Relationis ergo est, inenarrabilis praedicatur ; inenarrabilis enira
noniina singula relinent; subslanliae vero nomen procul dubio esl Filii nalivitas vera, quia una est
unum communilcrpossident, quialicetunusdicatur illi cura inpnorrabili genitore subslantia.
Palcr, et altcrFilius, sic tamen est Fiiius Dens.sic- Olijertio 3. Generationem ejus ita est recte profi-
ut Paler est IJeus ; namque dunhus nominihus
illis tpri, ut dicit ipse Dominus per Scripluras;D6rmMti5
gpneratio vera coznoscitur, isloautem uiio commu- creavit me initium viarum suijrutn,anfe sxcula funda-
ni nnmine 9ub*tantialis unitas demonstratur. vitme (Prov. viii. 22). Fjt sequitur : Et anfe omncs
Ohjectio 2 Ista nunqiiam nns legisse rerolimus, colles qrniiit me. El iterum : /.7.0 a Puirr prodii ct
quae pupcriu? proposila sunt, quia scriptiim est de vcni in hunc mundutn [Jrnn. xvi, 29). Et itprum :
eo : Generalionem ejm quis enarrnhit (Isai. liii ) ? Dominui di.xil ad me, Filius meus es lu, ego hodie
Elqu.Tm nemo, dixitSrriptura, qui enar-
(a<. quiisi) gcnui le[Ps(il. 11, 7). Et pnstiiuam cognilus est in
rel? .Advprtcndi sunt hi hominps. ul dicnntse nog^e carnp, profiictnr de eo evangplista dicens: E/ vidi-
nossp, quia inenarrabilis est generatio ejus,nnn au- vius gloridtn » jus, gloriam l(in(juam Vmgeniti a Pa-
tem ignorabijis. tre plenum graiia et verilaU iJoan. i. 14). Et Apo-
fifsponsio. Scriptum est: Credidi propfer quo'! lo- sfoliis ail ; Qui cst Primogcnitus lolius crcalurar
cttluf snm : el tion creilimus, projiler quod hiquimnr {Colosf. I, Ecce crputura. fundatum ctgcnilum
1.^).
(// Cor. IV, 13| el fidiicialiter profilnmur, quia Filii D profitemur, sino aliqua ambi^uitato irrationabili.
gpneralio inenarrabilia est.ignoraliilis non P9t;ne- R'sp()nsio. In ulraque Christi nativitate non falli-
que enim cnnsequons est utquod non potestenar- tur. qui in (;hri9to Oei, el hominis Filio, et plenam
rari non possit sriri, ciim ipsiim Diuim nullii9va- px Patrc divinitatpm. ct plcnum px malrc hominem
Iraf •narrnre, nec impiinp lampn alinii licpnligno- profit(>tur : alqiic ila in illo utramqu jsubslaniiam
rarc. Ininnlum vero rogno-ipibili-» Deus ppt.nim sit veram psse cogno^-cil, dum quil aptprnilati.vel quid
inennrrahilin.ui quosdamob hoc inpxciipabiles pro- temDoralilali congrual, fiiieli pielnto dixtinxerit.Ne
nnntiet benlufl Apoalolus. qiiin cum coqnovissenl que pnim ii:norare debemus. ipsum in «seculo, se-
D^-um, noHsicut rcutn (jlnriftcavcrunt aul grnlias cge- rundiim cnrnpm crcatum ex liominp.qui sine inilio
runf (nom. 1,21). Nam si n nnbis l)i)minufl nollet seciinHum divinilatem crealor, pst gener ilus ex Pa-
•gnosn, non (\f%\f^*p,l: Si cognovissetis me. el Patrcitt trc: in illn namque nativitate, quae initiumnon ha-
mrum ulique roguovi^sefis {Joan. xiv, 17). Npc Phi- bct. Bempitcrnjp divinitatis majestas agnoscitur; in
lippiim «lircntpm : Dnminr, ostcnde nohis Patrcm,ct liac vcro Fpmpitcrn.T! divinilatis pielas invpnitur ;
tuffieit nobis, bac increpatiuoo oorriperet, dicens: qui cnim non creatus, sed creator de crealore pro-
«01» llKSlMtNSK) roNTIIV MIIANOS. 110
^iMiitiiM, honiliito niiii nrfinvnriil liiiiiiiiiiMii.lpHn pnm. \ iriiliniii prnivpnitor. Qiiixl riiiiNi<|i<riifMliiiii '
iiiimIiiiii ti^l piflaln hiiii nciitiiN cx liiiiiiiiin.Niii* »<uiiiii ubii iiiii|iiii illu divlna nt (•'Inrnu ilcrnoiiMiiu "
(i|iiiH ipNO (Inli^iiutiiH ciil tirri, i|ii(i piiHnol poreiuii natlvilaH, niui iliciliir i|iin(ido iihtut tit, ii<-(l bi.i<-
HtutiiM Hiii oprri» rnpiirari.lliijiin iKiltirrrnittiiiiilM vo- scnipnrponltur.ut (|uid(|uid hoii.olnflnilatU slcrni-
lni)N HapiiMitiii priiMiiiiitiaiK in^Htui iiini.iil Incarna- tutlii(|iiu cogilnrfl voliinnt, nntn nii.iin i|
liimiiHiirtiriiliiriiiiio-^tinilnrrlHurraiiiniitiim.pniphc- tionn coitcpiltir.Kilii mniper rin' '
lico iiiiirn, (|iio niilnnl Hub i-niiiiliuliniin prn<lflrili «ic,rialivilnH Kilii Dm nlrir, iiiilni . i
IninporiH riiluru nikrrari, dixit : Poniiiius rmivil me non aliiid quain aute poniliJfii JuKitrr invfitilur.Vel-
imftuni viariim sunrum in operu sua {Prov, viii, 22). IflniuM aulniii nobiR ifli<pondnri,ulruni hoc «il g>-ni-
(aiiNuni orniilioniH oHtniidit diini nn inilinm vinriim tiiin,i|uod crcnluin? i|iio(l xi iintiru pututur utrum-
Doi, tii opnranJtiH crnitttiiii chhi- ii><n tacuit ; iiuiii ut qiic, dicatur urgo u llcn gnnitUH innriduM.o qiiogc-
ontondiMot, non illiua (vtnriiii* iintivitulitt OMrin,qund nornri non potcMt, ot crratUM. Uicnnlur eliani inrrc*
crnuta dinlur, snd luijtia tninporiH, (]uo cnrnfni diili homincB lilii Dci, quido potnntate Innebraruni
BUHCcpiHHn Dni FilitiH invcnitiir, (|uiil pnnniHrrit nl- non fiicrinl libcrnli ; dicatilur hn-rcdoM ftitiir.'»- l-culi-
tondalur; Ni «lui^Kiccro (iniitiili ('(•/'i.<, .ju.t quiitvUv tU(liiiiH,(|iii lldcrn non rccipinnl Sulvniori<t.Si autcrti,
fi uiit ; i'<tmmenioriif)0. qu,T a s.TCulo sunt, enunliarc .. quod vcium CBt.aliud p»>t crrari.nliiid gcnrrari,di»-
/>td. 21). Hlrgo cuiti (piolidio islu licrcril,
(Ih u Ma>culo cernnlur, in i|uu ChriMluM BuhMtnntia crroluM « Doo
fMct.i priciiionct iiuntiari. oHlcndil ijii.r dictura cst dicattir.ct m (lua cx Pulrc gcniiti« prirdicrtur: num
nobii), non ictcrniluliH cshc, scd tismporiH. Ob lioc et ipHc Siriptiirrr Iociih pcrlucilc qtirErenlibuM nnin-
stulim addidil: Domiiiu^ creavit me iuitium viurum Btrat, in qua crentUB naturn diccndiiB CBt ChriMtUB.
sunrum in opera sua. Quod ergosapientiacrealncHt, In ca scilicet in qua Dominum nominnt.ui vcrilutem
noii anto sa^cuhi, sid n 8a'ciilo csl; (luod uutcm ini- in sc roriiim HcrviiiH ostcndat, sicut et in psulmo lo-
liuin vinrum Doiiiini crcatus ost Kiiiiia, (]uid aliiid quiltir, iliccns: l)omuir,«no .scrvus iuus\ cfjn ser-
esl nisi i|tiod ipso via nobisesl f.iclus.iit eo duccnl- inis tuus el fxliusannlUv tux[l'sal. cxv. in^.E.x ancilla
quo reclore por ndoptionis quam ncccpinius >:ra- ergo natus cst ?ervu<»,qtii ex Puire gcncratus f et Do-
tiam divino munoro ad virtulnm nobis prolcclum minti!:. Propter birnium igitur servi dixit: 0« minui
pnlerel inprcssus ? Qnod ut evidcntius upparcat, de- creuvil mr, non se a Patre riicit crcaturn, ei d a Do-
bcimis Htleiiiloro ad hoc Kiliuin croatura' inilium mino. Nam ubi sccundum divinilalem gcnilus dici-
faolum, non ut novam rursus creaturaiii conderet, tur.Paler continuo nnminattir, sicul verc ipsc dixit:
sed ut veluslale («/. vetustatem; al. vetustam) jam Ego a Patre proilii, et veni (Joau.ww, 42);eiB evan-
pridem perditam ronovarel. Invenitnr enim a[)osto- geli^ta de co: Et vidimus glorKiniejus.glnriam qunsi
los qiHiquo htijus lecissecrealionisinitium.quoruni C Uniycuili a /'alre (Joan. i, li). Vides.iiuia m-n dixit
quod fuerat ante collHpsum, beato
ofticio '•eparavit hic, a Doniino, sed a Patre.Ouod nulem eum Primo-
Jacobo diceute de Deo Palre: f^oluutaric genuit nos grnituni tolius creulura (Coloss. i, 15) dicit Apot^tolus,
Yerbo verilatis.ut simus inilium dliquod rrcalurip r/i.y creatura titique inteillgitur rcparala, non condiia:
{Jarob. 1, 18). Evidenlissimis igilur dcnionstraturin- creattiru liliorum Dei, qua ex servis ejus facti sunt
diciis, hoc 55 non ad conditio-
loco crealionem, frHtresejus qui nos, secundum Aposloli dictum non
nemoiTiniumcreaturarura,scdad reparationemhomi- conltini/itur fralres vocare, dicens: ^arrabo nomen
niini retereniiam :sicut et David sunctus oravit.duni tuum /ralnbu^ meis, in mcdio Errle^.ix lavdulo te.Et
gemini ruissetcrin)iiiisrecordationeperterritus,non ilerum: Ego ero fiden.<; in eum. E/ iterum : Ecce cgo
solum temerati coonubii, sed mariti eliam insontis et pufri. quos milii dedic Dtus: quoniam ego tt fueri
occisi.Dumigiturtaniilacinorisna>vumlacrymarum communic.averunt snuguini et carni, similner et ipse
lluminenieditareturabluere.hocintergeniitus.quos pariiripavit iisdem; ul vermortrm desiruen t rum qui
testes habuit doloris.effudil '.Cormundnmrreain me, habebat morti-i imperium,5G idest diabolum , til libe-
Deus. et si'iritum rerlum inuovn iu vi^ceribus meis rarel eos qtii limore morlis per totatn vtfmn phiiOTii
(Psal. L, 12). rioc esse significans corniundum in se erant servitnti. yusquam enim angelos api>rrhcndit^
creari, quod erat spirituni rectum in ejus visceribus D sedsemen .\brahx a}>}>rehendrl. Unde del>wt ^irr omnia
innovari.Ad hocergo Chrisltis voluit creari.et hiijus fralribusussinulari, ut mi.-cricors ftcr^f, et fideis pon-
creationis apostolos suos initium tleri, ul per euin tife.v ad Deum, ut repropiltnret delicta populi. In eo
posset homo, qui vetustate perierat, innovari.Ante enim, quod passus est ipse et tenlatus, potens est his
sepcuium aulem sapientia lundatnm sc dixit.nt nati- qut tentantur au.tiliari (Hebr. ii, 11 IS). .Audinus
vitalein suam, qua de Patre nata est.immutabilein Christiini hMbentem fratres.audiinuj^.-^emen .\brHhcp;
demonslraret quod enim lunlatum dieitur, nulla
; audimus per morteiin-um qui habebnt niortis iinpe-
ratione convellitur, quod autem non convelIilur,non riunidestruentem;aiidimustantiitum;audimuspas-
nrutatur. Ulautcm nativilasdivinitatisejussineinitio sum, ct dnbitamus Christum PrimogHniluin totius
coj;noscatur,debel attendi quod spquitur:P/ nr.M/un»} creaturae secundum Incarnalionis tirofiteri my«ts-
terram faceret priusquam ahy^sos coustiluerei prius-
, num ? l uni denuo l>ealup.AposU)lus.in qno cuin Pri-
quam procederent fonles uqtiarum. priusquum montes mogenitum dcbemus accipere testimouio sna? pra-
stabilirentur,iinie omm s tiutem crUe.': g- nuit rne {Frov. dicationi? o^leiid tt : 5ciHiu.«,ini!uiens. quouian: dili-
viii, 23-26.) Istud ante cuoi dicitur, ouime prorsus gentibus Deum omnia cooperanlur in bonum, his qui
211 S. FULGENTII EPISCOPI MUSPENSIS 212
tecuiidum propositum vocaii sunl sancli. A'(im quos X faria. est, quoniam hanc Dcus adimptevit filiisnostris.
prxscnit cl pradcslinuvit confonnes firri imuginis resfiscilansJesum ;.5U'h< et in p^almo s^-cun lo scrifjtum
Filii ejus, ul sit ipsePrimogenilus in mullis Iratribus esC: Fihus meuses tu, ego liodie genui te {Act. xni,32).
{Rom. VIII. 28, 29). Qui erpo secundurn deitatsu» Hoc ijjitur quod psalmus aecundum id Aposto-
dixit,
semper Unigenitus fuit sine fratribus, factus est se- ius ostendil ad Fllium dictun), secundum quod a
cundum hominem Primogenitus in multis fratribus. mortuisprffidicat suscitalum. Attendalurergo quma
Quod evidenliusillo rursus Aposloli testiroonio per- mortuis inChristonaturasurrexit, etintelligetur se-
docetur: ubi Primogenitusex mortuisnominatur {Co- cundum quid Chri?tus hodie genitus terminos terrae
toss. I, Quid enim est Primogenitusex morluis,
18). po!<sidendo3 acccpit. Agnoscalur itaque in Christo
nisiprimusexpeccaloribushominibusbomoChristus proprielas utriusque naturje, ut sine crrore possit
Jesus in Dei Filium exaltalus? Natus autem est.non intelligi,et creaius, et fundatus, et genitus: genitus
sic ex peccatoribus peccator, sicut ex hominibiis quippe est et fundatus secundum quod de Domino
homo, sed natus cst homo,susceptn3 a Deo sine ullo inenarrabiliter natus estDominus ; crealus autcm
peccato, ut pcccalores homincs reconciliaret Deo, secundum hunianam i,'enerationomquadeanciilana-
liberatos ab omni peccato. Talem quippehominera tus est scrvus, ut qiiem ante omnia solum Pater ge-
oportuit a Deo suscipi, per quem possent homines g nuit exnatura, pronostrasalute generaretexfrratia.
Deogratuitijustificalioneconjungi.Prjmogenj^KS/gi- Quocirca utramquc deberaus in Christo Dominona-
tur est tolius creatura; {Coloss. i, 15), illiiis profecto tur;imHgnosccre,iitnecadversuscreatoremvideainur
de qua beatum aposlolum Jacobum audivimus superbi, nec beneficii nostri Salvatoris exislamus
paulo ante dixisse Volunlarie genuil nos Vcrboveri-
: {al.existimemur) ingrati, ne apud Salvatorem ipse
talis, ui simut inilium aliquod crealurx ejus {Jac. i, sibi denegct quam qua'rit salutem,quiCreratorisde
^8). De hac creatura dicit etiam Paulns apostoliis :
Deo Patre veram deneirat deitatem.
Si qua ergo in ( hristo nova creatura {II Cor. v, 17). Ohjeciio 4. Sed qui pr.Tsumunt irrationabiliter di-
Dc qua ctiam David praedixerat : Emiiie Spiritum cere de Patris substantia natum esse Filium, do-
tuum,€t creabuntur, etrenovalns faciem tense {Psal. ceant perScripturastamen quomodonon siterroris
ciii,.30i.A!ioquin,si secundum divinam nativilati-m falsa profcssio, qui cum diril inenarrabilemessege-
ChrislusPrimogcnituscrealur<T3totiusaccipilur,qui- nerationcm ejus, asseral eum de Patris esse natum
bus lestimoniis ante omnem creaturam Primogeni- substaniia.
tus ex mortuis (.stenditur? cum dici non possenl f?«/'Owwo.Assertionis defectus agnoscitur,quando
morlui,rui necdum luerantvel creati. Unigenitum quis ila (idei altrrius dpslruere nititur regulam, ut
1
ergoChristum cogno.«cimus ex Patre,Primogenitum credulitatis suic (irniani nclit proterre sentenliam.
profiteamur(a/.profitemur)exvirgine:inillaquipppe Nos idcirco Filium Dei de Patris substantia natum.
nativitate vere est Unigenitus, in qua sine initio de hoc est, de eo quod Pater est, crcdimus el fatemur.
solo Deo solus natus est Deus: in hac autem nativi- Qiioniam quidquid substanlia Dei non est, non pos-
tate Primorjcnilus est totius crcalurx {Culoss. i, 16), sumus ul Deuin vel adorare, vel colere, pr.-cceptum
id est eorum quos in frairessibi per fidem dignatus legissollicitius observantesquo A'\Q.\\.\xT\Audi,lsroel,
est adoptare. Quotquot uutem recepcrunt eum, dedit Dominus Deus iuus Dominus unus e.U. Et, Dominum
eis potesinfem filios Dei fieri, his qui credunt in no- Deum tnum adoruhis.ct illi soli servtes {Deut. vi,'i.l3).
mine cjus {Joan. i, 12). Ilaec generatio in secundo Quem Dcum, non Patrem solum srcdimus, sed Pa-
quoque psalmo cognoscitur prtTedicala.ubi Christus trem, et Filium, et Spiritum sanctuni. Fides cnim
ex persona suscepti hominis dicii : Dominusdixitad nostra, qua unum Deum colimus. et timemus, nec
me, Filius meus cs tu, rffo hodie genui te{P.^al. ii, 7), unione personalicontrahitur.nec subslantiali diver-
Quodul sccundum Incarnationisfutm.Tmysteriun), sitatedi^ijungitur: neaut dcos gcntiliteroolamus di-
dictum esse monstraret, aljn^^xil: l\ luUiame,et versas colendo subslantias, aul Filium et Spirilum
dabotibigenleshxreditntcm tuuincl possessionem tuam cumSabellio denegemus, non servantes inTrinitato
terminos ierrx. Quomodo enim secundum formam personns. Hujus fidei rectam credulitntcm, non so-
Dei terminos terra? possidendospeteret.cum rc^'nuMi D lum prophetica, sed ct apostolica nobis insinuat in
cffiloruni, quod majus est, suis fidelibuspromittatet veiitatc doclrina. Nam Isai.-e {al. Isaias), cum Dei
doDet ? Ille ergoqui perraanens in forma Dei prosa- vidionedignusrfricitur^hujuslideicredulitasintima-
lute scrvorum lactus estscrvus, secundum servilera tur, duobus seraphin terlio clamantibus iSnnctus
formaiii, ut acciperetgenles h.Trcditatem et posses- sanciu.^, sancius [isai. vi, 3); ct semel inferentibus:
sionem, terra; terminos poslulavit.quisccundum di- Dominus Dcus Saliaoth. Qiiid estquod tertio .S(i»(Vh«
vinam nnturam sicut iiniversa, qus in 57 coelo sunl rlicilur,si non Irina est in Divinitate per?ona?Cur
et in tcrra, viaibilia et invisibilia cum Pftlrc fecil, semel Dominus Dcus dicitiir. s-i non una est in Divi-
ita cum Patre semper universa pusscdit. Hanc gene- nitate substantia ? DominuH quoque pcr Moysen vo-
ratinnnm quam psalmus secundus insinuatad Inrar- lcns bencdicere popuUim.hoc boncdicendum tcnore
nationia mystcrium perlinrre,libcr Acliium nposto- mandavit: Sic (inquiens) brncdices poputum tneum,
lorora. Paulo in synngoga loquente. testalur; cnjus el cgo bencdicam eos.Benedical te Dominus, et custo-
vox ad Judacos liujiisccmodi rcperitur Et nnsvobis diat lc; illuminct 5S Dnminus lariem suam supcrte,
:
annuulinmus eam qux al patres noslros repromissio ct mi.^crcaiur tui.Attollal Dommui faciemsuam super
IIM IIKSPONSIO CONTKA AllfANOS. tu
te, el liet tihi fuudm (Nnm. vi, 2:) 'v'(\). Tor Doinmui \ HimI riirHitan liicilur ax vnlunlalff l'«(rlN «ou,,:.
illoilur, ol unun n(Mii|ior DoiiiinuH nuniinHliir, ul iii KilMiiii ; riirntur nr^n utruin n i*anul
Trliiltiit)', (|inu vorui ohI DniiH, nnc oonliiniliitiir|irn- KlliiiinKiMiiilt ?Hi rnlm ex ae ipeoKenuit.noiipotuit
prinliiH |ii<i'rtiiiwiniin,iiniiniiliHl.intiiiliH iinituMilriKXo- vdIiiiiIii. SO ^•'iicrutioDnrn I
'
tur. Iiiiviil i|iii>(|ui< l)iii) |)i<i oiiinia placilnM, hul) liaii ori'(l»Mi' iii |)i<iiiii aliijuiil i|iii. ; ,, ...
oreiliililato |mi|)uIi) li<loli ilivin/p lnnioilictioni* ^ra- vltnr acniiiNHn. IIiiiIh ro^riDMciiiir (|ii' m-
tlnni hiH vorliiH oxnptat inriiinli : Hiui' itinil nof Deuii, iioiii i|iihii>nicn>uliir«in dfl nihilocondiHit volnnlate
Dfus noxlfr, (hiirdiitil »0.1 Deu», rl iiiiitinnl runt om- Hna, Kiliuiii vori) MnliNMintia nonull vul nnl'; .u-
ncs fiiii'f ltin;r (l'siil. l\\\, H). f.iii MiMitiintiii) licntun tiMii aliuiiilo i<'iliiii(|icitur naliiH.aiil exiM>in><j(iN
oonroiilul A|iiiHli)iuH, i|iii ouiii quDilaiii lorn iliiiHMft : oriKo a-Mcritiir, ai:t fMiont HnpflriUN (llcturn iMt; f
I/nim /)('u.i l*uti'r, fx </H0 omtiia, ct non tn ipso : et coplD I)oo, Monippr uli(|ui(l luiHHn contra rflfrulam
ttiiH.s Dominits Jrsus l'.hii\liis, prr tjuem nmnia, et no$ v«rn) llilci pniMliratiir. MratuH (|uippo Apontului
per i/ijiiiMi (/ (,'i»/'. viii. IVK 'I" S|)irilii «anrti) i|iini|uo HCionH Kiliiiiii cx l'alris OMicnlin voriiin Uciiin (;oni-
(licorol ; iV()/i/<i coiiti isture Siiintum .uinrtum Dei, in tuin, »>l oIj Iido (Miiii l'atro iinum liDininum I)i:nm,
i/iii) siijHuti e.Uis in diem redemiitiouis (Ephe.^ iv, HO). npc imiiiomor pra-copti floniinici, qiio proliiliiMniir
('.uni «e (lixii<80 iiKMiiiniHHclc.x Patrc (ii)pcr Kiliiini in n 'IiidIhm iloininis doHervir<>, Domiiio C.hriHtu hIcuI
~
Spirilu Haiiclo, iit liaiic Trinitalom uniim Doum osi^o vcro DcD jir.iiropit Horvionrlutii, ijiionin<i|iiiiliicr
cura
inDn.><lrarct, alio Idcd ail : Qiioniiitn r.r i/'.<i), et per Palr inDVoral honornruliim, ip»o DDmmDdicf.ntu Ut :
ipstitn, et in ipso siint omnia. Kt (|iiuil sin^'ularitor in- omnes honorificent Filium, .%tcut houorilicant Patrem
tulit: ipsiijloria in sieciila s.rculorum (lioin. xi, 36). (Joan. V. Z2\. Quoin vorum Deurn Jonnnes apoHtolu»,
I''x9iil)atantial*rttrisnalum Kilimn.ct lldosChrirttinnn ipFoin sc Dominoloi|iionlc, toslatiiriliccnH: /// «/»«»/5
comnuMuorat.
rooto praiilirat, ot 8a'\rlu Scrlpturu 1'/ vero Filio ejia Jisu 'Jirisl >
Oeut
; kic esl vrru.%
Paulus aposlolusde KilioDoi dicit.OujrMm sil, slpm- i't vita ,rltrna (I 'oan. v, 20).Quocirca vora» (idei
dor gloria', et fiijurasiih^lantiir ejus^Hrbr. i, 3). Do- tenendu est rc^^ula, qun DeiKiliusdc Pntrisaulji^lan-
inimiadcniiodicit ad Jorciniam :Siipcr >nontesticripp tia, hoc csl, do eo miod iptc c.«t, incfritlulitcr sine
plaiictu)n,(b)rl liomincs non audierunt vorcin subst inlix initio natns creditur, et verui* Dciis cuin l»atro coli-
mcv. aooLitiltbus cirli usquc ud pirora(Jcrcm. w, 10), tur, ct isnetur (al. timelur). Quia noc ChristianiB
FdiuniautomPatriaessesubstantiam.Sapienli.-Bliher licitum est, ei qui naturu non est Dous, sicut vero
evidontcr oslondit, dicons : F.sca amjelorum nutrisli Dco st!rvirt' ; nec euiquam fas c9l, Christo un-genito
populum luum, pr^vparalum pancm drrivlopr.rsfilisti Dei Kilio, non sicut vero Deo servire N;im c;im qui
ets, '
omne
sinc labore,
--,
, drleclamenlum
- in se hnbcnirin, ,
servit l^hristo, placere
^
-ir Deo heatus Paulu«,>|--
qui diit
••• •
et omnctn suavitatis sajiorem : subxtmtiamenim tuam (al. his), qui natura non 4mw< rfu. servieodum intor
el dulceilinem tuam, quam in filios habes, ostendebas dixerat, evidcntii^sime nianifest.it, dicens : .Von ett
(Sap. XVI, -0,21). Panoin decoplodatum substanliam Dei reijnumesca, ct pottis, scdjusti/iael pax, cl (/au-
et dulcedineiu Dei os?e Sci-iplura lcsluUir : panein dinm in Sfnrilu sancto. Qui eniin in hocsercd Chnsio,
verodeccolodatum Kilium Dei esse.ipsius Filii verbis placet fJeo (flom. xiv, i7). Quocirca co^^nosc-^ntes
ostcndiiur. qui ait Egosumpanis vivus, qui de ca'lo
: Christum verum Deum esse, non audeamus eum ab
liesrendi ^Joitn. vi. De quo David ail 4).Panem : aequalitafe palerna? substanticesoparaie: vtTusenim
angclorum manduravil homo (P^al. lxxvii. •io). Erce Deusestqui naturaDeus est ; naturaautera Deusesl
desubstanlia Pairis exslitisse Kilium, nousolum ra- qui doitateni e\ iBtcrnitatc vera; nativititis habuit,
tionabilitercredimus,verun:etiamtestiraoniisdppro- non ex(c)graliadonationis possedit Qnod enimnasci-
baiuus.Soripluradiconte :QuidiUgitgrnHonm,dili- tur,corinexumcstgenere;quod veroadoptatnr, sola
git riim qui nalusest ex eo '/ Joan. v, J); quoniam provehitur largitaie.
ndrs vera quod credit, non nescit, etiamsi nondum
meutium, quaesine ra- Objectio 5. Perturbationes
potrst videre quod sperat et credit. Hi vero qui Ki- non tione dicuntur, cuin hortanlur adver:i, veritas
liuin de Patris sutistantia natum denegant, debent videtur ab eis comprehondi, nec jiroliteri ob hoc ;
utiiiuodicere,undearbilrenturDriFiliumexslitisse: D quod absurd"im sit dicere vel credere Patrom et
ulrum denihilo, an ex aliquo '?Si de nihilo exstitit, Filiumingenitosesse. Quisibisuadelistaexcogiiare,
sreatura dicendus est, non creator. Si autera de ali- ipse sevultfraude decipere, qnae quidem exigitillis
^uo dicalur, sic etiam id ipsutu Deus fecit, unde hoc dici qui Palrem ct Filiunue |ualesasserunt esse.
Filium genuit An forte coaslerDum dicitur aliquid Pesponsio. Perturbantquidemmentes, autignavas,
tiabuisse unde possel Filiuiu generare ? Si coitter- autinscias, qui voluerintPatrem ot Filium ingenitos
aum aliquidaestiniatur undegenitusFilius creditur, dicere;sednonhocfaciuntquicognosrunturaequale3
Maichieorunierrorhac a?sertionelirmatur. Si aulem Patrem ot Filium praedicare. In duobus enim inge-
lon fuit aii(]uid unde. generaieturFiiius, nec tamem nilis diversa Divinitas invenituc In uno autem ge-
ie substantia Palris dicilur nalus, hoc superest, ut nito \iil unigenito), ex uno ingenilo,nalurilisuni;as
!videnter e.x nihilo Dei Filium exstitisse faleanlur demonslratur.Duoqui|ipeingenilinonpo.-*suiit unam
luieumindivinitateminoremp:sBdicarecontendunt. habere iialuram, ubi nec unus in uno veram ex se
(a) Abest per a ms. Corb. eoquod non sun: Haec verba aiiduntur in ms. Corb.
(6) Etsupersemiias deserii luctum, quiadefecervntex (c) Ms. Corb., ex urati,e aonatione.
S1& S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS S(6
generalionem invenit, neo iinua ex uno vere in se A Filiussoluslumen appellaricreditur, ipsi Patri, qu'
substantiam nativilatisagnoscit. Nos autem Patrem lumen gpnuit,nomenluminis abnegalur Qui autem
ct Filiuni, nec duos ingenitos liicimus, nec Huos ge- non substontiiiliterpossidet nomen himinis, non po-
nitosappollamus, necpersonalitercnnfundimus.ncc teslbaberesubstanliaiitervnc.ibuUim Dcitatis. Bca-
substanlialitcr spparamus.Eliden ajquales s-neam- tusquippeJoannesapostoIusdicit:(^uoninmDfus/wx
biguitate dicimus.quia diversos a se nullrttenusin- est (I Joun. I. 5). Si ergo qui Deus est lux est, qui
venimu!? : unus unum genuit, unus de uno nalus lux non cst Deus non e?t qnare lumen ex lumin*^ ;
60 est. St quia doincommutatiili Palreiricommuta- credenilus est Filiu?, quia de Deo natus esl Deus, ne
bilis Filius exstitit, et Pater ajternus et perfectus dum P'ilius lumendicitur, Deus Pater intolerabiliter
coffilcrnum perfectumque Filium genuit, propterea blasphemetur. Ac ne putemus Pafrem conjeclurf»
Filius vcram quam habet ex vero PalresubHtantiam, magisquam veritatelucem dicere, neccssehabemus
nec minorem habere potuit,necdiversam.Conlume- hocqunquetpslimoniisapi^robare.lnsanctiseloquiis
lia est quippe divinae nalurao, si Paler Filiuin gene- de Sapienliadicitur : Onviiummohiliianlium{B.\. om-
rans non poluit esse in Filio quantus permanet in nibus mobilibus vel omnium mobililatum) mobilior
seipso, etgcnitori(quod nefasest) potenti^naturalis esl Siipicntia : altingit uuicm ubique propter suam
ndimitur, si Filio paterncE substantiae aequalitas ab- jj
mundiliam ; vapor est 61 (julem virtulis Dei, etma-
negetur, cum banc apostolica doclrlna non taceat, natioqucVilam («) cl'iriialisomnipotentisDeisincera.Et
evangelista Joanne dicente : Proplerea volebanteum ideo nihil inquinamenliin iUnminc.urrit; candorest
Judei inlerficef^e, quia non solum solvebat sabbalum, enim lucis geternx, el speculum sine macula Dei ma-
sed el Patrem suum dicebat Deuw, ^ifualem se faciens jestaHs, et imago boniliitis illius. Candorlucis aeternae
Deo {Joan. v. 18). Quam acqualitatem non malovola Sapientia dicitur, quamluccm aeternam Patremesse
Juda?orumadver3itas(sicut,quibusdaT.videtur) obje- universaChristianitasprofitetur. Quod si fortealiqui
cil, sed evangelistae veridica prorsus auctoritas de- putantistamIucemaeternam,cujusSapientiacandor
claravit. Qui sicut vere dixit Jesum solvisse sabba- est, Patrem accipi non debere, necesse est ut, dum
tum,vereetiam Patrem suumdixissc Deum, ita vere Deum Patrem lucem aeternam denegant, aliamlncem
dixit per professionem paterni nominis aequalera se selernam quaeranl, cujus esse candorem Sapienliam
fecisse divinilali ct omnipolcnliag genitoris. Hanc evidenter ostendant. Sed ipsi noverintquomodo pos-
ffiqualilatem in sc ipse verus Filius praeiJicans et de- sint, aullucemqu.vDeus non sit, autalteram lucem,
monstrans ait Egn et Pater unum sumus (Joan. x,
: pra!ier S;ipicnt,iam, quae lh'o coa^terna sit, invenire.
30 Et alio loco, Omnia qux Pater facil, eadem el Cognoscatur ergo lux esse Pater luminis, ut sallem
Filius facil similiier {Joan. V. 19. Idem ipse dicit sic Filius Patri non dubitetur vel negelur a?quali3.
Pater. rlarifica Filium tuum, ui el Filius clanficet te Unnjam testimonioDeum Patrem lurem esse docui-
{Joan. XVII, 1). Et alio loco: Ut omnes liononficcnt mu?, melius est si id ipsum apostolica quonue prae-
Filium, sicut honorificant Patrcm {Joan. v, 23). Et dicatinne monstremus. Bealus Paulus filins Dci nos
alia mulla, qufle prolixitatem vitantes omisimus. testatur dicens . Quicunque Sptritu Dei aguntur, hi
yflqualem fg itaque Deo per profes.sionem paterni filii sunt Dei : non cnim n:cei>istisspirilumscrviluli.<
nominis facere, unum rum Patre esse, omnia qu;c iteiun) in timore, sed accepislis spiritum adojilionis f-
Pnterfncil, eadcm 5tw»7i/er facere,|clarificatus,etipse liorum, in quo clamumus, Abba, Pater, Ipsc Si'irilu<
clarificare.aequalitale.nsibi paterni tionoriscxigerc, testimonivm reddil spirituinostro quod simusfilii Di
Bicut minori non competunt, sic aBqualtm, remoto (llom. viii, <4, 15. 16). Joannes etiam pvangelist
scrupulo dubilalioni-!, ostendunt. dirit : Quotquotautem {h) credidcrunt in eum dcdit a
ObjeclioQ. Interea dmn do'nmine dicitnr, non in- polcstiilcm filiosDei fieri [Joan). i, 12). Ut igilur Pai;
lelligunt quod scriptura e?'. quin ?»Iiir. ^t Pater lu- . lus Deum, cujus filii sumus, lucem es.semonstrare'
minis, etaliusest qui lumeu o.-. appellalus, ellucet eosdfnr filiosIucisquoqup(iliosappeIlavil,itndicen«
in tenehris, ct tenebraRo.um non cnmprrhcndf.riint. Vosaulcm fnitres hi>n c^lis in tenrbris, vt vosilics iil •
Idcircn dobet adverti quid lcx mandat vel instruit tanquam fur, comprchcndal omm s cnim vos filii luc ;
menleshominum, qiii inter illum auctorem luminig D eslis, ct (iliif/iei{l Thess. v, 45). Et Filiusad disci
et istiid luinen in tcnebris lucens, qiiod illuminal puliis : Ut silis filii Patris vcstri, qui in calis c^
omnem hominem hwnc mundum, per
venienlem in {Matlh. V, .iS). ipsura vcro Filium lucem esse nuIluH
quod vita factusest Filius, ct lux est ostensus homi- polorit .Tbnpgarc, dc qiio evangelista dicit : l\ral /i/
num, illo quod ostenditur factus, non estPater, el veraqu,Tilluminatomncmhnviincm lenientcm iu hur
cqualis cflse non polest. muttdum Joan. i, 9). Et rnrsus El vttn erat lu.x hv :
Ri'.Kpon!tio. Iloc sj-.mper Pafris et Filii demnnstrat miniim, ct lii.r iii lcnebris lucct, et trnrhr.r roni noii
•qualifas. ut quidquid fueritderotjatinni- velhono- coinfirchcnileruid {Ihid., 5). ipsc quoqneFilius luccm
riflcontia; simiil sit ulrique commune. Quo fit iit, se cssc prnpria voce lestafur: Ego sum (inquiens
dnin conlra fidei normara Filiusa Palri.s mqualitalo lu.rmundi {Jnan. vm, 12). UtautemagnoscalurPater
diocernitur.magis Palriqunm Filindclrohatnr.Quod inFilio. luinenin luminerssp.in JoannislesHmonin
hujueloci manilesliusdemonstrat asserlin,qua dum perdocctur, qui ait ; Dcus lu.r esl, ei tenebrx in co
(a) Ms. Corb., cantutis. (/>) Mb. Corb., receperunt eum.
117 IIE8P0NS10 CONTRA AHIANOS. 118
tiOHiHJi/ U///I': ttli|im «iihjiiiuil : .Siih liiminr ainhul.'- \ iliHrrrluin innniitrnl ^ignruliit ((i-iiill<|iio prnmnani
niuj, *i<'i'/ *'l !/'•<'' i'»l "I iinnui(f, soctfliilein luititinim Hicilivoraiiiii iion «11111 |iiiluri riihilunlmiii. AlniverKO
0(< tnvkcm [I Joint. i, T), 7). (jikmI iil pu dii Putifl |)ro(»lnrea 'lirhiji onl Inlvr, u( ^«niriilK-iiii vrrittia
dixitfnu iiioiiHlrurul, uiljiinxil : F.l suuyttii ifsu Filii ni()natrurnliir,n()ii ut |iuiNri<(iir uut iirloraul polior:
ejtts iiiiiuditl »os nli omni pecittto {ll>i., 7). iNilrcin, niiiii Hi polion rn ncoi|»i'ru •1n|.fii)ui.(|urm iiidiniui
qiioiii liicuiii ilixil, iii liiiiiinu tiinin iiHHornit : (Jiiod alininili('i,ri)ti.|ni|lirniiratioiiil'uror|iiiifii S| iridwn.
ergii iHltiil UHii(iiiiiMi,iiiHi luiiifii v)M'(iin,(/i<()'/ illuini- pro uo (|iioi| nliun (lictus (Bt,|)iiiiiirr(n Filin cui.ii
niil omiiifm hominem vfniintcin in hitnc r/iuic/uia teri licul eniniP«trr.(naliu(ii Kiliui riixit.ila l^vra-
:
(]oan. I, U)?()kili*nHiiiii UHt i^itiir Pntrfliii ohho Itiinon, ulclniii ulinin nuncupnvil.Hi |.iurct igltur.i-l hoc (Idfti
iuiit OHt KilidH liiinitn ; (lonuinhtrnlnr i-liiiiii KiliuH vcrilaH rxiK'il, iil innlior piitctnr i|ni nliim ilirilur,
diuH Hicnl ot INiiiTUbt iIk^h, |ir(i|)li('(ii (liciMilu: Iakiii (luoiii iin i',il.'r nliuH chI (liclnn.cl nliuB iViruclcliii^,
yelimle litt dii) in iliein .uilulare ejits {l*$at. xcv, 2). oxhorj.iT)FiliuHHiibjirintur tnibobuB, ut»alleniiic
OutiproptiM' a^noHOiilnr Puti^r OflHoiii Filio luiiiinu,i'l Pnrnolulus ronM|uctur Pntri, (jui pro co quol aliua
FiliUH in Piitru lniiiinu,i|>Hoilu ri' Inniinu iirotuHliintc: nnnciipiiliiH ohI, Filio (lirilnr nnlr^pimi ; ul hnjuH
Ego in Patrc, cl Vulcr in iiie {Jooit. \iv, IJ); lun- CDinniiiniono prononiinis.in l'atrc ct pBrnrlclo rlc-
quHin (iirurot : Kgo in lutnine, ot hinion in niu. F.t
^ nionslrclurconununiorioitotis^ni autcm Paraclcliin,
ubi iion invtMiilnr ilivuraitnH Inniiniti, non ncgc- licnt aliuB dicntur,tnnirn Filio non prajrcrtur, ncc
tur nuinnlitas duKatiH : no dnni Di uh Itix uksc. apoH- Pator idro priTlrrondns ent Filio.qum aliuH dicilur/
toli>'a piiudicalionu dicilnr.iliu qni lunicn csho non hoc cniiii pronominc.pcr^onnr um octcnditnr discrr-
dicilur Uoiis uliutn C8S0 (i|uod nuru8ost)ubnegctur. lio.non naturnj.DiMiiquo no lidc.i umliiguilalc vcri-
tatid rogulatu descrentuu.perdevioecircumferaiiiur
orrorcs, ipsc Dominus
nobia.cl unam eecuni Patre
Ohjectio 7, Omiyiimis (al. Admisinuis, ir/ amisi rctinrro sub?lanliam,ot altcram Bedcmonntravilha-
mns^snpurnuusnUiuncs.qu.islabtidium tion facurent br>reppraonum,diccnsin Rvaiigc|io;£(/o c/Pa/ei-un/im
6? uudiloribnf, ut ad hoc responeum csl.ad qnod snvius {Joan. x, 30). Quod dictum, bi qui divina;
senlunliainqdirebat cxpositioncm. Et quiu inlerPa- «nilatis in Patrecl Filio^i^niflcati-jnom tonuurccon-
trom et Filinm dislantiaquod dicitur non ost, cl tendnnf.non Uii sul)staiitialem unitatem.sed advo-
est, 00 quod inter illoa diflcrenlia non sit^ipse Sal- Inntatis Pludcnt rctVrre confordiam.Quodsi sic iJo-
vator dicit.qui credendus est; Alius cst qui teslimo- minus vellet intolligi,po?set dicere ; Ego ft Pater
nium pcrhibel deme {Joaii. v, 32). Item ipse Filius unum volumus; non.E^o el Paler unum sunius. 8ed
dicit doSpiritu 9uncto:£i alium Punirlcttim miltitm ^ nunc eligal quisque quod velit utrum in Deo 63
;
vflbis (Joau. xiv, iOi. Aliuin dixit Patrem,et aliuai aliud putet esse et aliud vellean boc credat rsse
;
dixil 68se Paracletuin, et cutn non advertunlur di- quod velle,ut ei possit hujus dicti dominici mani-
vinajura etsaoranienta,elliciunturhomines pagani- festitis veritas apparere.Si enimaliam dixerit in Dco
tatis professoreSjCum asserunt Patrem etFilium et voluntatem, quaj velle dicitur, et aliam essenti&m,
Spiritutn sanctum unum esae Deum. quiw osse cognosritur.ad voluntatem referri non pn-
quod secundum essentiam dictum est: Ego et
test,
Paterunum .sumus. Esse enimab essentia dicitur; si
Responsio. Vera fides nunquam superfluas, sed autem hoc in Deo (sicut certum est) putattir esse
rcctas semper babot et habuit rationes,nec ox his quod velle,dum voiuntatis unitas asserilur,substan-
aliquod fastidium uascilur,si modo absqueconten- lialis otiam unitas non negetur, ut et in eo quod
tionisstudio veritasaudiatur,quaG obhocalium dixit dixit unum agnoscatur non aliud esse quam Pater
Patrem,ut personns discerncret,non ut substanlia- est, et ineo quod dixit 5i^mi/s agnoscatur non ipse
lemdistantiamdemonstraret namcuma/nim dixit, : Filius osse qui Pater est.Hanc Patres nostri perom-
osteodit sepropriam haberepersonam; Patretn vero nia Christi sectali doctrinam.unius essesubstantiae
nominans, demonstravit se unam oum eo habere Patrem Filiumque dixerunt.Quod Graecellomousion
substantiam.hoc modo:si enim Pater, qui testimo- ^ dictum st,illa scilicet ratione quoniam in Grsecia
niuin perhibet Filiovere alius est.ututriusque per- nova lunc emerserat heeresis.quae unigenitum sepa-
sona discernatur,vere et Pater est.ut substantialis rare nitebatur a substantia geniloris ad hoc ut ;
nnitas demonstretur QuoJ sivcraest paternitas Pa- quisquis illam doctrinain reciperet, non creatoris
tris, vera est etiam nativitas prolis ; et si est Filii cultore,sodcreaturae potiusappareret.Mirum auteui
vera nativitas.inler Patrem Filiumque substantialis est quodhoc nomine sonus tantum a quibusdam
in
non potest esse diversitas.Veraenim et celerna sub- attenditur, nec dicti intelligeutia investigatur,cum
stantia,dequaveranalivitas exstitit,sicutgenerando pleraque non sint antiquitusdicta.et pro temporum
minui dividique non potuit, ita in se tota pernia- causarumqueopportunitatibus professioni fidei re-
nens lotam se coaeternae veritati oativitatisindulsit, periaoturinserta.Sicut iigenitus Pater,nusquam in
uon solum aequalitas
ut scilicet gignentis genitique Scripluriscanonicislegitur^ettamen secun.iumfidei
absquediversitateconsisteret.sed etiamsineconfu- veritHtom ingeni'-uspr«dicatui:adversusSabellium
sioncdetrimentoquenaturalisunitaspermaneret.Di- scilicetquiPutrem Filiumquenoncommuuionesub-
vinaequippe nativitati3,et nomen,et veritatis sicut stantiae unum inteiligit.sed personali singularitate
SI9 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 220
confundii.Quod sonus.nonsensus consideraturin
si \ Deum dixisse: E.t ttlero ante lucifernm genui ie.quia
verbis.non censeatur Ecclesia nomine calhoiico, inD.;o carnaiis ulerus nun potest crcdi^nesitimet hu.
quod nec in Veteri nec in Novo reperitur posilum jusloci sensum ei tantummodogenerationi quae se-
Teslamento.Si vero haec omnia, cum in nullo sint cundum caruem est coaptandum, cum praecedens
canonico voluniine.digne tamon tenentur in fide, versus divinaemagis intellectum generationis insi-
cur nobis in Homousion putelur probib^^nHum^non nuet.quo Pater dicit ud Filiura : Tccum principium
sonum considerare.sed sensum; nec attendere
dicti {Ibid.), ut agnoscatur Patrem el Filium unum esse
novilalem verbi.sed virtutem iutelligerc sacraraen- principium. Nomen vero M<trt translato vocabulo
ti? Mirum autem eos «jui pro unius substanlisB
est dictum est.quoipsadivinasignificaretur nalura; sic-
credulitate volunt nos homousianos dici, qnomoilo ut corporalibus nominibus incorporalis substantia
se nolunt Triusianos pro tribus et diversis substan- Dei assoiet nominari,ut sensus hominum(/>)consuc-
tiis appellari; quamvis etsi tali nomine censeri fu- tis naluras eune vocabulis ad intelligentiara divinita-
giant,hoc eos tamen eese qualitas suaj credulitalis possit adduci.Dicuntur enim oculi Dei omnia vi-
tis
ostendat.Digne ilaque Patrem etFiIium,etSpiritum dere.sicut scriptum est, Jn omni loco oculi Dei spe-
sanctum.personarum proprietate servata.unura co- culanlur bonos et malos [Prov. xv, 3).Quis autem
limus Deura quoniam fides vera.nectres deos re- p dubitntjtaDeum pernaluramsuam totura videre,sic-
;
cipit, quod faciunt pagani muIlicol.T, nec Deura ut eum per naturae infinilatem omni fatemur im- i
Buura creaturaasserit,quod cultorespra?dicanlcrea- plere? Sed etdiversacorporalium membrorum voca-
turae. bula ob hoc in Deoinvcnimus (utdictum est)nomi-
Objeclio 8. Scelus et valde esse blosphemum ad- nari.ut per barum rerura efficientias substantia; ip-
vertant homines,quisaIutaria praeceptacupiunt sec- siu.s incorpor.ilis proprietaspossit intelli;ii.Sic ergo
tari/nam falsitasprofessionisnunquam prodesseeis ethic se d'\xilexutero Filiuni genuisse.ul quem au-
poterit;quiqiiaeruot(a)injuriando Deumper biasphe- dimus cx ulero genitum,anatiira Patris nullusais-
miara colere vcl venerari. Si ao hominibus non to- timct alienum.Quod autcm ante luciferum dixit,05-
leratur in juriaab ipso Domino auctore qualiter po- tendit Filii nativitatem perpetuam initio temporali
terit tolerari? Osleodit enimcirca infidelessiiam ob- nonessesubjectam :Luciferenim stellajvacahulum
jurgationem.dicendo: Populus hic labiis me hovorat, est,et in initio mun li.curn Deus luminaria et sidera
cor autem eontm longe esl a me {Isai. xxix, 13). condidissel.jussit ea esse in dies,et menses,et tem-
Responsio. Apostolici fides Deuni non injuriat.aed pora,et annos{Gen. i. i'i).quibus nominum circulis
honoral,qiia? divinam substantiam nec minorari po- tempus omne revolvitur./» .'>pleniloribus autem .^anc-
tuisse asserit nec mutari; el ideo Filium aequalem /orum, non recte inlellecta sunl vaticinia propheta-
Patriprapdicat,quoniam unaulriusquesubstanlia64 rum; splendor enira sanctoruu non in officio prae-
perfectionis suae plenitudinerainulroqueconservat. dicationis,sed in resurrectionis claritate consistit;
Tunc erpo Deo inferlur iniiiria,quando perdiversi- de quo splcndore Doniinus dicil Tunc justi fulge- :
tatemdivinitatiscum creatorccolitur creatura; cum bunt sicut sol in regno Patris sui (Malth. xiii, 43).
creationis noraen in eo tantum accipiondum in
sit Hunc splendorem fulurae resurrectionis his vorbis
Filio.quod pro redemptionehominura ex hominibus otiam Daniel propheta commemorat :
£,'/ ,.\uUidor-
homo Spirilum quoiiue sanctum,si crea-
factus est mientixtm in lerra:f)ssura,xn oprrtione e,vsurgent,hi in
turamDominus vellet intelligi,nunquampra;cippret vilnm xlernam,65 et ht in op!>robnum et confusio-
sibi et Patri in sacramcnto baplismatis copulari.di- ne.n perpetuam et inleUigcnte.^ spleiidehunt,ut splen-
:
cens: Ite,docet e omnes ginles,bnpliinntes (ai. bapti- dor firmamenti,et ex justis mulli sirut slellx in SiT-
zale) eos in nomine Palris, el Ftlii, et Spiritus sancti cula {Dnn. xii, 2) hic aoteni splendor tunc sanctis
:
{Matth. xxviii, 19). a Domino tribuctur.quandosecundum Apitsloli dic-
Objfclio 9.1)e generationeautem ejus quoddictum
ium, reformdhit corpus humililalix noslrx conforme
est: Ex utero ante luciferum genui te {Psal. cix, 3), cn^port claritatis sUtV (Philip. iii, 21). In hoc orgo
quiddubitetde carnali nativitale fuissedictum^cum splondore tunc integro sancti intolligent Patrem et
ipsaantescriplioostendattibiadintelligendumqiiod D Filium unum principium esse ncc a seinvicem,vel ;
dicil pro[)heta,quod iw 5/)/enf/or;/)M.? sanctorum ante substanlia.vcl majostate dislare.Licel orgo confilen-
lucifentm genitus sit. El splendor snnctorum {Ibid.) murFiliumsecundum carnem ex utero Virginis pro-
praeconium ostenditur osse prophetarum.et eorura creatum.non tamen ambi^imiis de utero Patris, id
vaticinatio de eo fuisse adimplcla ut manifestaret esl do Palris 8ub-tantiagenituin,imo sic confitemiir
ipsam esse et prophcta dicendo : E.c ulrro antelu- Filium dc(^)iiteroDci verumDeum natum e8sc,sicut
ciferum grnui splendidum contigit, quod per
te, ct de Virginis utero vorum non dubitamus homincm
virginern nasci eum 09 propheticum ante dixit.Quia processisse.ne (qund absit) si de matris substantia
dubitei hanc nutivilatem ita contigisse utScriptura vcrus hnmo natns credatur,pt verus Dciis de Patris
memnrrtl? substanlia dcncgetur,potior ae.^stimclur hiimana na-
Responsin. Muhum fallilurqiii hujusScripturm lo- tura qua; id quod est procreare potuit quam divina
cumdivinsenalivitati noncreditconvenire.itaudiens substanlia, quffl vcrum Deum generare non valuit.
* U».Corh.,ndinjuriandumDeum. f/)i Ms.Corb., consucludinis. (r) Ma. Corb., dc vero Deo.
'W lir.SPONSK) CONTHA AHIANOS ItS
OhjfrtioiO. Non hhI mliilinmn (n/ niriiiiitii) ilcdn- \ i,„ i ,„,.r,,,,ii ri i,ulrl>tiut KmnfKiuiadvrrnittiur ei.
oiiH.ul rnuiiiiliiiM|)ii>|>iiiMiliu!i|iiuluriiinltUiiU'lliniMU ft ilniiil rum iviifiinniir i//m(/ , 14, r/ fif.,. K'<<i in
nnlniuH, ul iilii|iiiiii<lii (iuo (licmiliii" PHiin uihib, iiII-
ipao cHt Dciin.rl pr»ier Ipaiiiii non oil UeuM.il Ipia
(|uiiuiit) li't'H utiUM. Nuii(|ui(l noii (iccurrii lioii«lloli rit DcuH iMrool Holvotor Suprrluii oulrin ii qui
iiiiiiiun, (|iiatiilii uiiiiK Miit) i>hI niiii iliiiiliiiHilcHi^nn- dtxil : Kf/ii Dew.it non fttulntt jnirter mc ' '
l;
luM ? Luiiitit iiiiiicHl ctiiilfiti cx IrilMiri |iiirliliiiHliciiiii Ju\tuii el i>iilviin\uunrtl aliu^ lirnlri- inf. (j in
uniiiii C()n(»lur(\cuiti ii(lliuc((|uo(l pnjuH fli«l)illcilur Juatu8 riil,nini cul Davui dicil: Uilrxiili juititium, ti
(io (M8 i|iioil siu urudiMiduH ohI uiiiih l)cuH,oum non oiltsli iiiiquittitem (Ptal. xuv. H) ?Qitii vitu rot •1>
nil ipHo 1'alor t|ui KiliiiH, non ipHo KiIium i|iii Spiri- vuiiH, nini dc (|0() iin^idiiH iii Hnmni^iid Jniirph lucu •
tuH HnnotiiH; do i|uil)iiH prolitciitur dillcrcnliaH in- liiHOsl, diccnH :Josriilt filt Uuvid, uoli ttincre {h} UC'
tor H» lialicru.lunioroin vcro unuHi|ui8(|iio suuninoii ci}>ere Mnriam ronjuyem tunnt ; enim in ea nalum
ijuud
posHo hal)cro,ni8i maii^nutn |)0cluB eu8 in unoDoo est, dc Siiiritu sanctoesl : parict aulem filium, el i>o-
Invonialur oopuluro. cahi.i uomcit ejus Jcium ; ipsc enim talrum fariet po-
Hesfwu.iio NulliH Irutidihiin.niil propriiflHUt ulic- puluin suum a pccculis roruin^Maltft.i, 20) '! (^ui vcro
niB.dooipilur (|ui liciitriiiuiin nio colit,ut iii Trini- convcnil dicoro : Couvertimiui ad mc, et taloi ertlit,
lute novorit.noo porftonna conrundore, neu suliHtHn- [j quia ab extiemo lcir.r eyo sum Deut,et non ett aliut
tiani Boparuic.Kl illniii unani naturain unum Douni (Isai. .XLV, 32). nJBi Kilio ?dp qtio Duvid dicil, /temi
inlolli^il, in qoa aMcrnitntoiii vcr.c divinilatiH n^no- ntscr.nlur,rt converieiitur ad Dominum nftiiern finet
HCil ; dioiUir ciuiii iioliis: /udi,Isracl, Domiuus Ucus trmv, ct iidoriibuiit iu conspcrlu cjus omiici putrix
tuu.s,Domiim$ uutis esl (Dcut. \i,\). Iiem Doiniuum
: geultum (Psnl. xx\, 38). Qund crgo spqiiilur Per :
Dcuiii tuum adoralm, cl illi soli servies (Ihid., l'.i). memelivsum (al. mciptum)ju:o, qui boc crcdendus
Qiiod si Doiniiuiin Doum soliim Piilrcm accipcro do- e.sl (licerfi.iiifi qui hoc iiioilo invcnilur Abruhae ante
bonius.Filionec ergonccul Doo scrviduuis.noc eum jurassc ? liutic uutctii non l'alrciu, sed Kilium asBe-
adoromu«; quid(]uid onim ad naturam DominiDci runt.qni Filium aPalresocundumdivinamnaturam,
solins non pcrlincl nl Dcus a nobig adorari non dc- minorem prajdicare contondiint. Isle autem Deus,
bct.Quid anlcm dicturi sumus de Fi!in,(]ucm iii cav (|ui per semclip^um jorat, ulrum majorem se hn-
lis ungcli omncsi)uo virlulos ailorunt sempcr ct lau- bcat, Paulus noliis liculns ostend l.qui ad llcbricos
danl, inlantum ut etiam in lormu servi po8iluin,et Bcrihcns.aitAbnih.v namque promitlcns Deus, quo-
:
propler passionom morlis paulo minus ab angelis nuim ncminem habuit per qucmjurarel majorem, ju-
minorutuin,adoraroangclijubeanlur,Moysedicente, ravit per semetipsum, decrns : Nisi bcnediccrts bene-
Lntitmiui, Civii. cum omnci p dicam te. ei mutliplicans mttlliplicaho lc [Uebr vi. 13).
simul cuin co,el adorcnt .
augcUDci {l'.uil.\c\\. 8). (a) llomines quoquc huic Isle ergo Deus.qui per semetipsum jurutquoniam
adorationiDavid divinilus inspiratus,adjungens,ait: ncminem habet per quem juraret tnajorem quid :
Adorabunt eum omncs rcgcstcrrx, omucs geutes ser- sequitur videamub Quoniame.rftibit, inqoit, ex ore ;
viunt {&\. servioit) ci (Psal. lxxi, U). Quomodo weojusttlia,et vcrha ntea non avertenlur : mihi enim
ergo et ab bominibus el ab angclis ndoratur, si incliiiabit (al. incliiiavtl)universitus genu, el jurabit
ab uniusDei substantia separatur? Quomodo illi ser- (al. juravit) omnit lingua per Deum. (Isai. xlv, 23).
vitutem qua) Deo tantum dcbetur audemus exhibe- De CUJU3 ore crgo exiit justitia, nisi ejus de quo
res,si una non estilli nafura cum Patrc? Nam quia dixil Isaias : Egredietur virga de radice Jesse, et flos
unu9eslDous,ila nobis 66 diciturperprophelam ; dc radice cjus ascendet, et requiescet super eum spiri-
Ego Deus, et non est alius piwler me : jusius et sal- tus Domini (Isai.xi, I). Et post paululum : Judicabit
iaus,et non est nlius prxler me •,convertimini adme, in ju.siitia pauperes, et arguet in cequitale pro man-
etsalvi eritis, qnia ah e.vlremo lerrxego sumDeus, et suctis tcrram (al. lerrx) (Ibid., 4). Sequitur deinde,
non est alius. Per rnemetipsum juro, quoniam e.xibit hte Deus,p)\Tter quem non est alius, et dicit : Verba
(al. e.tivil)e.v ore nieo juslitia,et verba mea nonaver- mea non avertenfur. Cujus autem ha^c 67 vox est,
tentttr : milii enim inclinabit (al. inclinavit)tiniversi nisi illius quiioEvangelio d\c\t, Coelum eiterralrans-
tas genu, et jurabit (al. jiiravit) omnis lingua per " ibunt, vcrba autem mea non transibunt {Matth. xsiv,
Dcum (Isai. xlv, 21, c/ scq.). Ecce Deus, qui in hoc 35) ? Item adjungit.Deus iste prceler quem non est
loco se tantum dicens Deum, prseter se alium non alius, ct dicit : Mihi enim inclinavit. (al. inclinavit)
esse testatur.Quodsi quisquam omnem hic noluerit universitas genu,et jurabit (&\. juravit) omnis lingua
Trinitatem accipere, cogetur hanc vocem soli Filio per Deum. Hoc aulem de quo intelligi debeat.Pau-
deputare. Quis enim Deus praetcr quem alius non lus nobis, magisterio Chrisli doctus, ostendit, qui
ost nisi ille cui isaias dicit : Laboravit .Egyptus, el scribens ad Romanos sic ait \emo enim nostrum :
mercalus ,€tiopuin et Sabaim (al. Saba) viri e.xcehi sibi vivit, et enim vivimus,
nemo sibi moritur. Sive
ad te transibunl, tui erunt servi, et post te sequentur Domino vivimus sive morimur, Domino morimur.
:
alligati vinculis, el adorahunt ie,et in te deprccabun- Sive crgo vivimus,sive morimur,Domini sumus (Rom.
tur,quoiiiam in te est Deus, etnon esl Deus prgeter ie : XIV, 7. 8). Et, ut se de Christo dixisse monstraret,
tu eniin es Deus, et nesciebamus, Deus hrael Salva- adjunxit : In hoc : enim Christus^etmortuus est,el re-
(a) Ita ms. At ed.habent Hominum quoque adoru' (b) Ms. Corb., accipe.
tionem.
223 S. rULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 224
iurrexH, tit tnortuorum
vivorum dnminelur. Tu el \ servies.Huic Domino etiam Isaias Propheta dicit :
autem quidjudica^ fndremtuum ? aut luquarespernis Domine, prseler te^aUumnon novimus, vomen tuum
fratrem luum? Omnes enimslabimusanle IribunalDei non.intimus Ilocautem nonieniSalvatornoster osten-
(/?om.xiv,9, 10)?Statiniqueboc[irophelicumsubjicit dit.dicens discipulis suis : lle, dorete omnrs genles,
testimonium, dicens Srriitum esl enim Vwo ego,
: : hapiizanles eos tn nomine pafris el Filii et Spirilus
dicil Dominus,quoni(im mihi flrrlelur omne genu, et sanrli^^Jallh.xxwu, 19). I?lul est nomen Doniini,
omnis lingua ronfUrtur Deo (Isai. xlv, 2i). Ante pracler quem alium non nnvimus, et cujus noininc
tribunalveroChrisliuodastaturosfa/. ustituros) ipse nominalo,a morte ]rberamur,de polesiatc lenebra-
denuo teslaiur, dicens Omnesenim nosmanifeslari : rum68 eruimur, utin regnum Fiiii Iransfrramur.
oporlet anle tribunal Chrisli, ul rerifiial unusquifque 'n Patre cr},'o etFilio etPpiritu sancto unitatem sub.
propria corporis,prout grssil,sive bonum, sive /nalum stantiasaccipimus^pcrsonasconfunderenonuudemns
{IILor.v, 10). Ipsi quoqueomne genu flectendum Bealus enim Joannes apostolus testatur,dicens:r/^5
idem docet apostolus, dicens ; Ut in nomine Jesu sunt qui tesiimonium perhibent iu ccelo, Paier, Yer-
omue genu flectalur, rxlcslium,lerrestrium, el inft:r- bum,et Spirilus; el tres unum sunt (/ Joan. v, 7).
norum : el omnis lingua confUrtur quia Dominus Quod etiam beatissimusmarljrCyprionus.inepistola
Jesus Chrislus in gloria est DeiPatris{l>hilip. ii, 10, jj de Unitate Ecclesiae confitelur, dicens : Qui pacem
ll).Jam nuncomniaqiiae superius dictasunt denuo Ckrislietco':cordtam rumpit adversus Clirislum facit;
,
considereraus. Dicit Deus Ego Deus,et non est alius :
qui ahbi prxler fcclesiam coUigit, ChisH Erclesium
prxter me. Et in persona Filii dicit Isaias Quoniam :
spaigil. Alquc Ecclesiam unus Dei esse
ut unani
in te esl Deus, el prxler le non rst Deus : lu enim es monstrartt,h8eccon!estin) ttstimonia deSt ripturis
Deus, et nesciebamus. Deus Israei Salvator (Isai. inseruit. Dicit Domintis . Ego et Pater uvum sumw^.
ILV, 15). Drus aulem Israel Deus unus Seqnuntur est. El iterum : De Palrc et Fitio ct Sidrilu sanclo scri-
autem caelera quae testinoniis supradictis ad Filium plum est : stint. Nam et in librn de Ora-
Et Ires unttm
ostendinius perlinere ipse eniro per semetipsum
:
tione dominica.ut ostendcret Trinitatem u:-,iusdei-
jurat, nerainera habens raajorem ipse populum ;
tatis,esse nec inter se aliquam diversitatem habere,
guum salvat ipse juste judicat; ipsi nectituromne
;
Daniclem et trcs pueros,ternarumhorarum circulis
genu, cocleslium, lerreslrium,et infernorura ; ipsi revolutis,orationem fundere solilcs memoiavif. Ubi
oninislingu<B confiteliir, a quoest retributioredden- et in trium horarum curriculo.et in unius orationis
da factorura. Ipse ergo,de quo ha!c orania dicuntur, osten- officio,unum Deum esseurinitatera evidenter
per prophetam dicit: Ego Deus.et non esl alius pr3e- dit.Non ergoextribuspariibusnnumcolimusDcum.
ttr me.Nunquidnam Deura istuin.praeterquemalius p 8^d apostulicae fidei re^ulara retinentes, perlect' in
~_i ;i___i
non est, i.':i: :_:. ..i_i__i-.^ viat-„„onrr^r.i«<....^...^I?;i:..~,j.
ita solum Filium accipimus, ut ab eo Pa-
r_-i.-i
etconserapiternum Filium.de perfecloetfempiterno
:.
trem et Spirituin sanctum scparemus? Absit ; hoc Patre, sine initio genitum.et poteslale non impa-
enim impossibileest.Nam iraeter Deuro Patrem Deus rem,et natnra falemur sequalem. Sanctum quoque
Filius non est, quia de Patre est, et in Patre est. Spriritumnon aliuii latemuresscquam Deum.neca
Praeter Patrera et Filium Spiritus sanctus non est, Filio nrc a Patre diversuni, nec in Filio r:. c in Palrc
quia Palris el Filii bpiritus esl,et in Patre et in Filio conlusum. Unus estenim alque idem Patrisel Filii
est.Unde cognoscitur quoniam ista Trinitas unus Spiritus.tolus de Patre procedens,totns in utroque
Dominus Di-us est.de quo dicilur Audi, hrael, Do- :
consislens.nec esl divisus in singuli8,quia insepa
minus Deus tutr, Dominus (al. Drus) utius est (Dcut. rabililer rst utrisque communis.
VI, 4). Et ; Dominum Deum tuum adorabis,et illi soli
S. ri7I.GENTXI
AD TRASIMUNDUM HEGEM VANDALORUM
LIBlil TRi:S.
LIBER PRIMUS.
DE MY8TERI0 MEDIATORIS CHRISTI DUAS NATURAS IN UNA PERSONA RETINENTI8.
Caput
.FUT rRr.rr. L,W a rege rt.stinnlu. FuW.o. H trnrlum.quod nupermihi quoddam volumen.bojulo
Rptponxio l-Hlijp.ntii fx jmtu rrqis. Fnlrm nollens.tr- . . ,
rrrr, e^( fi lem nrgnre. Respondendi neceuitns ett ex
•'elice.pr^rreperiB dcstinari.,)ul.ens me illico re-pon
firjrcr/tto dirino. dere.Cnjus, quia tanta fuit prolixitas.ul ngeretali-
69 TriiimphBlibtis tuis scnBihus, piissime rex, qnanto diutius recmseri.et diurni finis oderat.noclr
neqiiaqiiam crcdidcrimoblivione (rt/.oblivioni)8ub- propinquante,curricuIi,vixejufdem voluminisprin
SS5 AU TIIASIMDNIHIM LIU. I.
ul|ila uilRtmili<lll)itnHli*nlloniH oxnuriiu,|>i)|)()MO'irnm, \ fliatn flrvitli (iiioiliini coinmunlono porttringil (a/.
ulii'l ctJiiclu |il(iini) roiiiMttiDtiiH (ri/. raoiMiHitinnia) or^ pi'i tiriKlt) dicnnto Doinino : C.liimn, nt cei%rt, quati
dllK^ |)lTll'f{(MI la IKK^liH linillH llnhiH H|llllilllll llliHHHl luba rxiilta voccm tu.tm (Ikii. i.viii, 1). (juod Uai»
iniliilldiii; i|iiii(| vrittni) iiiiiiiM(K)tiiitiniH voliintiin oin- ouiii dio:liir m uiio, pliirihiiH impfrAlur: Ipto unign-
nliio Htiktiiit alino^andiiiii, lla iit iinu Bnlloin ml rn- liltu Diiii diHoipulitlo'|ii«nlo: Quol unt vetlrum dieo,
rIiIimi [<orloKiinilii SiM'i|iliiriii iihIiih iirinriipinnfH ullri- omnitius liico Olurc. xiii, 'M). i'ruplpre« noi nliam
hni. K:<i) voro, oiun H|iitliii i|iiiiriiin<lain ilinriiin ordU hcntiiH i'i;triiH ud rcipi)nd''ndum piiratoH' - '
'.«!r«
iKitionoin liii niiliiiiniH |ir.i<Ht<i|ar.'r,'ti'ilniiii'i>|)H,iiilnr- palnrniujuholdiloclionin initinclu: farnh , nt,
rogatiouiH illiuH l(>iioro HiilitraiUD.Hnla riiiHHot n nobis semper ad responden lum omni potrenli vos rationem
flai{ilaturi>H|)nnHi(),|)iiU('a,i|uil)iH,l)o.ninouilJiivanto, lic (x le et spe qua- in vohis est (/ Pelr. iii, 15). Cum
noHtri parvitiiH .siirihnt in}.;i)iiii,ilo nuili^in intnrrogu- oiiini pi.Hcnnli ralioMcm lldci i«pni(|iip noHlrff* |>r«'ci-
liono, (piiitn cx |)"inoi|)i') tnnuitcr cognovi, vnHtrio piniiir rcddcrc.ccijHul jirorHiiH univcrHtc tum dignitt-
r>MM)nHnnilain iniiiiniinliiilinii<nfllinavi,no rorHilunnut tis pxcnptio i]unin pnraona;. Cui enim vcritntia insi'
rastidiu pular(^r tumi(liit«,a(it lanituriiitatiH culpaju- niiatio dnnnganda putnbitiir, cura ee loculura •ino
(U(Virnrol)Htri(!tiiH, i|iiniii vi'«tra cnlHitiidii Hiispicarc- confiisionn cornrn rcpihu'» [irophcla tPHlatur,diccna:
tur, aul su|iorl>ia rnH|)oii8ioiioin non rcd(li<rn, nul l.Oiiueh ir in testimoxiis tuisin ronsjicitu rei/um.et nnn
B confundebar
vnno lldni dirildontia luciiiasn. Nam studio vo.ilro, (i'sal f.xvm. 40)?
clnmciiliH3iiiinre.<c,ooinportutnn9Hpnona!nl)igonpud Ca>'UT II. In respo ilemto hnhcnda est rntio regiae
ooa (iiii ChriHlianiC L^ratiic partici(ialionn rcdcinpli diijnilatis. Dcus ;i/h.« timendus el hmnrandus qunm
rex teiniioralis. Laus barbari rcijis propler sludium
eunt.ponn id otfsn.lidcin iiullo ns3nn'rn.([iiod iicguro-
sapicutix.
Ouippo cum ips(5 uni^nnitus I)cu3 humani gonoris
Qiiocirou,cuin pro noatra fidc,in i|uunlum faculta-
conditoretrcdo iiptor,9iout 9oconfes.<iuruin conlitcn-
loin divinilus accopimus,lihoro respondeiuui^, nulla
t(^m,ita so no.^ituruin ncgantnin.corla prorsus dc-
conlumacisQ seucontumeliie dehemua^uspicioneno-
nuMtialionii tnstalur, diccns: Qui n\tf conf\t''lnlur co-
tari, cum nec nostrn; liumiiitalid, nec re^io! Himus
ram hoimnihus, eum ccrnm Patre
confiiebor el ego
dignilatie immcmorcs, sc-arnusque Deo liiiiorem,
tneo, qui csl in ccelis: qui aulem neijavcrit me coram honorem regihus e.xhihcndui apostolica ila nos
i,
homiuihit.^, luujabo ct rijo cum ro>am Pat>-e mco, qui
pricinoiienle doctrina : l\edditc omnihus debila, et
esf in civlis {Muttli. x, M, 'X\). Ita donuo nruhescen-
paulo poat: Gui tiinorem, timorem; cui honorem, ho-
tom so 8uos(]ue sprmones ipsc 70 (]uo(]un in 9u;i
norem [Hom. xiii, 7). Hujus linions honoriyquema-
iniijestalevenienseruboscot. Cujusdioli normam tali
nifesla ncljiri beatus Petrus a[;oruit discrelione noli-
Lucaasontentiacocnosciturposuisso.uhi hujuscon- .. ,. o , n i , .
„ ,^, '.
., r tiam, dicens: Sici« j^rrj uei omnes honorate, Ira-
.
rusionissic ex.niale flrm itlaciluro silpnliuni.iit cru- , ., , ... , r,
*-•
l . .
•
ternitatem diligile, Deumtimetc, regem autem honori-
boscenteinperditioni iion mancipandom; inter
silc.it
licate (/ Petr. ii, 17). Non aulera parum clempnli»
alia t)ominumhifo dixissecommemorans: Quidenim
tuae dileclionis exhibnt 71 el honoris, quisquis in-
homini (al.
proficil homo), si lucretur universum
terroganti tihi hoc respondet quod ad fidem pertinet
mundum, se autem ip.^iu^n ferdut et dctrimentum sui
veritatis.Compelens igitur mansueiudini tunedeferi-
facidt {Luc. IX, 21) ? causainque hujus perditionis
rau3honorisohsequium,cui regalisapicemculrainis
insiiuians aitjccit: Nam qui me erubuerit (al. erube-
divinacernimusIargilatecoliatnm.Ncc lam^^nquera-
srit), et meos sermones,hunc Fitius hominis erubescel,
quam sapienlem fugit quanto sempiterniis ille Rex
cum vcncrif in majcifate sua, el Patris.el sauctorum
regum Dominus dominantium timore deheat sua-
et
anjelorum. Noc itnmerito lalis scrvus et ahjicitur et
pici, qui tnmporales eliam reges praecipit honorari.
punilur, quoniam uno eodcmque silentio nrmat er-
ilunc si quis paruin meiuit, valde conlemnit; huju3
rorem.qui.terroreseu torpore (o/.teporn) possessus,
qui minoral (a/. non memorat) honorificentiam, au-
silendo non aslruit verilatem. Dominieam quoque get injuriam; nec ingrati refufjit culpam.qui creato-
gloriam qui nou firmarit, evacuat, et divinam con-
ris immensitatem perpetuam et perpetuitatem ira-
tumcliam qui non refutarit, accumulat. Plerumque raensamcreaturarum (.i/. creaturae) putaverii quali-
miU^s ignavusregiacastra.somnolento torpore de- D
tatihus a>stimandam. Uoc benigna mansueludo tua
pressus, oppusinantibus tradit, duin competentibus
procul dubio perspicit, hoc ingenii studiique tui sa-
excuhiis non defendit. Ilaec idcirco curavi quam
gacitas recognoscit; quara vere mirandara quisqtiis
maxime praemittenda, ne superbae responsionis ali- novit considerare pronuntiat, non quod insolitum
quatenusnotare tuapietis velit,cuiipsa respondendi
sit boraineinScripturarum studiisinsistere^sed quod
necessitas officium liberie responsionis iraponit
rarurn hactenus habeatur barbari regisaniraumnu-
nam cum de Deo rcs agitur, non levis realus est, si raerosis regni curis jugiter occupatum tam ferventi
quod ad salutem pertinei tacetur. Ita namque nos
cogno3cend<fi sapienlise delectatione flammari, cum
onortet corde ad justiliam credere, ut orii confessio
hujusceraodi(a/.hujusmodi) seraper infHtigabilesni-
WsLlp&nieradsalvtem^Bom. quoniam verbum
x, 10);
3U9 non nisi vel otiosus quis babere soleat, vel Ro-
Dei non est vinctum Titn. ii, 9). Hucaccedit quod
{II
manus. Per te, cleraentis>irae rex, per le, inquam,
illud divinae praeceptionis oraculum omnis ecclesia-
disciplinaestudia moliunturjura barbaricaegentis in-
stici praedicaloris personam, non tantum fldei, sed
vadere, quae sioi velut vernacula proprietate soles
227 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 228
inscitiam vin licare. Invenlug es qui te ipso polior A. ticepravitalis errores hinc quibusdara multipliciter
exlitisses, dum sic Africano praesiiies molerando ?:ubre^?,\?>?,e,(\yimmngnum}iicialissacrameHlum,quod
regimiai, ut magis desideres animaespalia dilalare manifeslalum est in carne, juslificatum cst in spirilu,
quara regni. Nosti, vcnerabilis rex,et(utnon am- apparuil angelis proedicalum esl gentibus,creditumrst
bigo) lirma tenes sententia comprobatum quanto in hocmundo, assumi^tum est in gloria (/ rjm.iii, 16),
melioribu3inhaereatcommodis(|ui voritateni deside- nonnulli.aut (/>) non sicutest credunt, aut omnino
rat nosse, quam qui, subactis gentibus, lcmporalis non credunt; et ille lapis, qui ab aedificantibus re-
(ines regni cupit latius propagare. probatusincaputfactusestanguli,quibusdam pravae
Caput III. Sludium regi^ crroneum in Jriana credulilatis caecitate possessis, lapis ofjensionis et
perfidiu. petra scandali (/ Pelr. ii 8) efficitur. Unde non im-
Magnura bonum confert inquisitio veritatis, quae merito, cum simeon infantem Christum templi Do-
tamen tuncdesideratononfrustratureffectu.sirectis minum, ad templum suum praecepto suae legis alla-
ad veri cognitionera lineis animus innilulur. Tunc tura {al. illatum), gaudens ulnis meruisset gestarc
eliam veloci proderit in}jenio cucurisse, si tcndentis senilibus {Luc. ii,figuram gcrens praescntis
28), et
ad veritatem gressus nullo pravitatis tene.itur (a/. aevi, carnali senio jum defessi, novum vetulus homi-
teneantur) errore.Qualiter aulem salubrisest credu- B nem sumeret, eum scilicetqui solus posset px pec-
litas seslimanda, qua; putat in eo cultum religionis catoribus (longaevo dicenti : Tu es Deus salvalor
divinncconsislere.ut velnaturali veritatesitprivanda meus, et le expectavi fota (al. toto) die [Psal. xxiv,
djvinitas, dum negatur in ea («/. in re) quod non 5]) non solum inolitara vetustatem deinere, quin
negatur in homine («/. in nomine), vel cura redem- etiamjuventutem, s/fw/r/^ui/a?, renovare(utpotecui
ptionis nostrae perverlitur (a/. praevenitur) incerta cliam apostolicatuba foret veraciter caiiitura: Sicut
confu?ione my9torium,ut Dotiiinum Christiim.Dei et est veritas in Jesu deponere vos secundum (al. sicut)
hominis Filium, vel Oeura de Patre naturaliter ve- pri^linam conversalionrm veterem homincm, qni cor-
rum, vel homincm quis audoat negare perfecium; rumpilur secundum denderia erroris; renovamini au-
aut si subjacuisse divinitas aestimetur passionibus tem spiritu menlis vestrx, et induUe novum hominem,
hominis, vel non totus homo fuisse credatur in vir-
eum («I. novum eum) qni secundum Deumcrealus est
tutibus deitalis? Ac sic non dissimili veritas evacua- in juslilia el sanctilate veritulis [Ephes. iv, 23); iile
tur errore, si, vel inuna persona veri Doi verique igitur Simeon, mundanae cernens adesse salvationis
hominis Christi quod divcrsum substantialiter con- acrenovationiseffectum {nonenim misit Deus Filium
stat esse confunditur, vel in divinitate Patiis et Fi- sutim ut judicetmundum, sed ul salvetur mundus per
et Spii ituo s:incti,substantiali divcrsitatccredita, cura prirnum sp prajsen-
lii
C ipnim \Joan. iii. 17J).
vitae
quod unum alque indivisibile Trinilatis est separa- tis angorihus precarelur absolvi, dicens l\'unc di- :
tur: cum nec divinasimplicitas particularemsibi di- miltis servum tuum, Domine secuiidum verbum tmnn
versitatem ascribi permiltat,72undenon iinmerito in pace: quia viderunt oculimeisalutaretuum.quod rc-
compnsilioni sulijaceat nec rationalis inteliigentia parasli (c) anle faciem omnium populorum; lumcn ad
cultudiversitatis ullatenusegcat, qu.-e unius tantum velalionem grnlium, glorinm plcbis tux hrael[Luc.
et
bimp!ici?8empitcrna?quenaturjE (idem ad salutissuae 11, 29-.34); paulo post hoc de ipso testatur: lcce
plenitudinem sat esse cognosrat, ut pote quas non posUus 7.1 est hic in ruinam et resurreclionem multo-
ignor>;tipsutiiDHU'Tisil)iroele.'*tibiisoraculisiiitonare: rum (Ibid., 34). Ibi prgo male credenlibus ruinam
Audi, lirarl, Dominus Drus lun^, Dnminus {sl\. Deus) pprfidia L'Pneraf. ubi recti credulitas fidcles pxallat.
unus e-U {Deut. vi, 4.)Et Duminum Deumtuum ado- In uno eodrmqiie Giiristo, vero Dei veroque homi-
rahis, el illi soli Nou crunt tibidiiabsque
servies. E\
nis filin, minus perspii-ientium lenebralur hactenus
mf.Sed necillud esthiimanis mpniibusignorandum, lippitulo, in qiio illuminalis veri luniinisclaret ma-
quanto?aIiili3mulctclur(a/.fi.uteiur).Tternffidisppn-
nifcsta co'-'nitio. Inde i-st qiiod Judffius homincin
dio, quisquis veri Dei proprio unigenitoque Filio,
Christiim rxcus vidit, et cecidit, cui jam pridem
({uantumad divinitatis attinet inimensam Bempiler- Isaias non destitit praedicare : Aure audielis, el non
D
namque subslantiam.vel localis motionis.vel cujus- inleUigetis, cl vidcntes videbitis, ct non vilebitis{lsai.
quammutabililatis non motuat iinpiis morlifcrisijue Qnid vero essent non visuri vilentes, subse-
IX, 6|.
contumeliamrogilationibus vel&crmonibusirrogare; cutus ostpndit, dum Deum ex Virgine nasciturum
unde non immerilo Davidicicarminisillo Vi^sit con- evidenti vaticinatione testatur : Ecce, in^iuicns,
demnandus eloquio: Di.Tit insipiens in corde suo, Non virgn in ulero concipiet, st pariel fxlium, et vncabitur
est Deus [Psalm. .xiii, (). Qv\'\n rovera, si localis, non nomen cjus Emmanwl {ifai.wx. 14) quod inlerprc-
immensus; si mntabilis non c:<t Deus. latur cvnngplista dirpns Nnhiscum D'us {Matth. i,
:
Caput IV Err)rcs hivrHicorum e.t mtiln inlclleclu 2.5;. Aiulions ergo Judeus, rcmansit surdus, ot vi-
Patris
cirrn mysterium Incurnalionis. Inde ctiam Cicritas dpns, magis faclus est caecus; a quo nec veri
Judmnrum. unigpnilus Filius creditur,et in-
sempilernu^ alqiie
Certum csl aulem pene omnes (n/. omnis) haere- corruptfE virginitatis ferunditas abnegatur.
(a)Itams.Corb.;at edili habent,t//of ilacondemnal (6) Ms. Corb., aul sicut esl credunt, aut, etc.
cloquium. (c)Abe8t a ma. Corb. ante laciem.
199 AO TIIASIM(INI>IM I IM tao
C \iMrr V. tfcror Mnniih^i eircn cittuem V.hritH. A.x \ itilolli)(Pni iln Patrn DooBubitarilitlttor nitiim illud
lihr» SiiititnU'i> r»lulittur. (loiirtncitur »x ejnitoia Vorbuiiiijuuil,ln|)lfliiituilinotciii|iururncBrufarium,
Joannii. liubitul ((i/ lialiit<tvii)in noliiH.qiioil iirruniluiii ilivi-
Ilinr nliHiiiMuiilclM'!!'^ iii D.tnvoro vtiruti»."oarnoin naiii (|uuiii Iwiliol ux i'alrn hulinlanuain inprmcipio
liiriiiidnl ornilnro (Uiiii liuiiiiiiiiiiii rurnnin nnn vlliu erat. et upudUeum tral, el Deut eral {Joun. i, J).
oul|iio, Hoii n.ilurali croiloiis iirnprioliilo piillntuin, QuiliUH triliiia nvan^i>li«liB lonloiiliia,*! flnipit«rna
(a)nulnru) inuli.iiuuin nilii inoniluoilorllnKul.tanluni Vorbi nutivitufi, o( pnraunuliM inri>nru«n propnota*,
virtuloinc.oourtiillriliiiil.nl.HirroiliiloiilvoriiiiiDourn ntitnliHcrntn NubMtuiitiultH iinilaa l'ulriiil''iliii|uoinon-
voruiii (uniiH usi^niiiiiHiHtio iiuluruni, diviniluloin atrutiir, ul in Vorbo curu ial, citinn) Inclo, nt liabi-
(quuin rulluci|)rolo8i«i(ino(liuit(^)incuin(]ninul>ilonn) tunto iii nobiH.ijuuil <n/irincty)iO0rii<8iMnpi(crnilatis
ournla non crcilut pollnlioniH oxpcrlcin ;ot idco In agnitiu Buspiciiinoin ciepltti nalivilalia aufurret
tihriHlo curniH pliaiiluHiuiiicr;Mloroni.(luil(jtiuin na- quod aputt Deuin erul persori-'! utriuBquc inconfuaa
tnruni.cl (liitiiinlli'iiiilutiMii!niiiiunuiiiuli illu(.i/ &\> propriclu8 uiiiuiii-m Subelliuni crroriB excludercl ;
lllo)Bi!t>coplum inoilioinalivirtutononviilit.Bcniotip- (|tiiid iiutcm Deum erut cBBcntiuliH nominis verilas
Hiiininiscru roinndiosalntiHcxcluitit.Scil Ixco impii- unitatomHubHtunttajgenitoria^enitiquemonBlrarel.
raulcnioiilialuIsilulis.suMcliSpiritUH prn'8ciciilia n- 1( Non unim ilixi l.lou:iiiCH,Di!U8<lictuBe4t Verbum,Heil
yiHlfinlc.priufioHt cxt>tincla(|uutii gcnita,inci)in(|ui- Deu^ erat Vc^bum : ut dum in Ucu Verbu oBHcntia
nubiloiiiHUpicnlia>8tutum his vorbislnslrtiiiionli Ve- divinii) veritus nuturalis oi^noscitur, conijequenler
toris 8oriocommonilunto:()'/i»ii(m Mobilitututn mobi- non nuncupativi,8cd naturaliB nominia veritis pro-
lior est sniiienliu.atliiKiit autrin nbique yroptir suam barctur.VorituH enim nalur»! nunquam privalurno-
muuditiain. Vtiiior r.»/ eniin virlutis Dci, i't eiiianatio minis veritale.Ac sic illa(n/.illi(i3) Vorbi.non prola-
qua^itain elariiati.1 omuipotentis Dei sineera\el ideo tivi.scd substanliHlis vera(a/ veriasima) incurnatio
nihil inquinamentiin illum iKeurrit.Splendor est enim (uiicsalubritcr credilur.si a3lernum Verbum,quod
lueis xteni;v.et ,speeulu}n siue mueulu lici viaje.ffatis, oarnem (fi/.nostrain) suscepitex tempore.non initio
et imago bonilatis illiiis.Et enmsil uiia,omnia potesf; cxistendi sdbdilum, noiipersona cum Patre confu-
ei pernuinens in sc, omniu innorat (Sup. vn, 2-4, 27). 8um,nonaliud(«/.aiium)naturacrcdamusc»3equam
De quasapientijBincoinquinabilitalealqne incarna- Deum.
tionis veriiato securus quidepcctore ipsiussu- illo Caput VIJ. Error alitis negnntium vrrnm in Chritfo
siinut et fntmnnilntt-in. Error nlius eorum
pientiai mysUTiornm caMcstium meruil inteilifien-
ifeil'ttein
qtti ttumanitatis operu in dettntcm re/erunt.
tiam illumiimlushuurire, ti Jueialitor dicit : Omnis
Sunt etiam quidam in eo quamplurimum gratiae
sinrUus qui
'.
'
conhtetur Jcsiim Lhristum
/1 •
eurne ve- n „
ci I
^ Salvatons ingrali,
• •, "
m\^, p.
quod in Chnslo, Dco Bcilijet , .... , .
,
ntsse,ex Deoest. Omnisspiritusqm
,
non conntelur Je^ ^^ r » .
,
, . •
(c)vero homineque perfecto,sic seasserunt accipere
'
. „ .!• i
.
,
suin ClirisUimin earne venis.^e,ex Deo non eat.et hicest
Dei hominisque naturam, ut unara falsam.alteram
Anlichristus [l Joun.iv.l,'^): IVtulcnlje quippe carnis
semiplenam non dubitent in Dei Filio prajdicare
inquinamonta nonsensit.qui ad suscipiendam veram
substantiam. N.im veram Christi deitatem nolunt
substanliam carnis et eamdem mundandam carnis
credere, cujus ex Deo Patre veram nati vilatemne-
fetulonliam venil.Quoniamideo carnem immacula-
gantsubstantialiter ex<titisse,volentes Deo Filio na-
tam dignatus estsumere,ut carnem salvansomnem
turam veri nominis adimere, cui opqueunt nomen
posset curnismaculam submovere, memorato rur-
naluralis veritdlis auferre.Dicunteiiim in unigenili
sus Joanne tesiante Scimus quia ille appariiit,ut
:
Dei nomiiie non naluralem e.\ Patris generulione
peceai.a lollcret, et peeealum in eo non eit{l Joan.iu,
substantiam,8edouncupationemsoliuse88evocabu-
5).Uernm -.In hoe apparuit Filius Dei. ut solvat opera
li donalione concessam.Humanam quoquenoturam
diaboli {IbiA., 8). 7 4 Nam quiaDei opus vinculo te-
sio in Christo credunt,ut quod est melius honiinis
ncbaturdiabolici operis,apparuit FiliusDei ut illud
adimant, quod est inferius,hoc relinquant:el minus
solveret, hoc salvaret.
considerantes tnagnum ptV/(i/is,quod Apostolus me-
Caput VI, Photini hxresis. Ex initio Joannis n?u//t n iiiorat,sacrnrnc«/iim,ab illa Mediatoris mirabili sus-
rv Tr._L.^
confutantur errores. Deus eral Verbum naturafiter
,. .
.
ceptionerationalemnitunturanimamseparare.quam
non nttncupatire solutn.
in Mediatore Dei et hominum penitus asseruni 75
Ignorat etiam Photinus magnutn pietatis, quod non fuisse.Aliud quoqueabistisadjicitur meraorato
Apostolus memorat, .tacramentum {I Tim. iii, 16), errori piaculum,quo confusionisadmittunt teterri-
qui Chrisli exVirgine fatelur exordium:ignoransin raae cauponatum Nam in unitate personae (in qua
uno Christo sicesse credendam veritatem carnisex DeusethomounusChristuSjinconfusibilematquein-
tempore,ut neganda non sit naturalis veritas sem- separdbilem utriusque veritalem naturae commen-
piternee divinitatis ex Patre. Et propterea non cre- dans.verum se Deuradivinisoperibusverumqueho-
ditsineinitiosubslantiliter Deura natumex DeoPa- minemhumanis passionibus demonstravit,impassi-
tre,inquo carnis veritatemconfiteturexVirgine,non bile habensper quod homocreatus estsanu3,passi-
(al Ita ms. Corb., at ras. Victor. habet, naturam {b) Ita ms. Corb.et Victor.;at editi habent inqui-
aliquaiti sibi,e\.c E liti Colon. et Antucrp., naturx nabilem
maliijnam. Basil. vero, naturam malignamsibi men- (c) Abest vero ad ed.Ant.et Basil.; legitur in ms.
daciter [ingit, eique Corb. et ed. Coion.
231 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 233
bileauscipiensper quodsanaretur infirmusjsic isli A quje tamenin sapientianuUatenus proflceret.si na-
nescio qiia (iecpptiono falli;ntiir,ut quidquid Domi turalemintelligcntirtm^quaehominibusrationiscausa
nu?,vcram rorraaeservilis susceplionpm monstrans, concessa non haberet, non quia hoc susceptor
e)^t)
humilitergesMtautdixit.totumad contumeliamdivi- Deus eguit,sed quiahoc pro remedio nostrae salutis
nitalis derivare non metunnt,quam passioni muta- eff^^clus pioe suscoptionis expgit, ut dum caro et
bilitatis(i/.mutabilitatiqur)9ulijiciunt,dum ulrius- anima ralionalisa Deo suscipitur, utraque par''tcr
quenalnrs veritatcm tamdictonim quam operum salvaretur:nam nec caro ipsa fuit a Dei Filiosusci-
maniffsttttionp clarissiniareppiendentem nullacon- pienda.oisidivinafuissetpusceptionesalvanda.Quod
siderationedistinguunt:nonattendenlesubideiions- si Deus carne non egnit.sedutearasalvaret accepit,
tretur infirraitas ab invicta et impassibili virtute
ita nec anima rationali Deus eguit,sed eam salvan-
suscepta.ubi perinfirmitatera resplendeant invictae dam cum carne3uscepit:cujus animae humanae sus-
virt'Jtis in3ignia:alque ita divini mysterii frustra-
ceptionem prophetico more David sanctus intimat
re conantur efTectum.quiarevera homo salvari non
dicens Ecce cnim Deus adjuvat me.et Dominus sus-
:
potuit, si vel susceptor hominis naturaiiter verus
animx wese (Psal. liti, 6).Adjuvit utique
ceptor est
Deo Don fuit, vel in ei veri susceptione aliquid ho- quam suscepit.quam procul dubio, nisi susciperet,
minis defuit. B non juvisset.
Caput vin. MeHntorix dnplex naturn ex Scripluris
demonstrands. Ex verbis Isnise tria in Chrisio pro- CAPrr IX. Ovis errnns peccntor est n Deo aberrans,
Vix Domini justitia, misericordia, et ve-
bantur, ccro, 'jnima, et divinitas. fides,
ritas.
Et ut omnesubmoveaturdubitationisarabiguura,
in una Mediatoris Dei hominuiu bominis Christi
et Necessarium autera reor perfpctam hominis in
persona perteclio divmae huraanaque substantiag Christo suHceptionem evangelicae quoque parabolffi
propheticis est apostolicisque testimoniis demon- recpnsionemonstrandam,ovi?sriliceterratica;,quam
stranda.Isaias,sicut supra memoravimus,dicil:££- propriis humerissubvertara Dominus reportavitad
ce Virgo in uteroconcipiel,el puriet (itiiun,ctvocii bitur domum;cu.ju9 qnserendae David jam pridera flagita-
(al. vocnhitis vel vocahis) nomen ejus Emmanuel. l)at lacrvraabili postulatione subsidium,'li<enp:Er-
Butyrum mel munducabil,priusquam sciat aulpro-
el ravi sirut «vis ^ue periernt. require servum tuum
ferrii maligna. mutabit bonum; (juoninm priusquam {Psal.cxvvi. 176). Cum ergo murmurarPntPharisaei
sciat puer bonum aut malum, non credit malitix, ut et Scribffi dicentps: Quia hic peccatores recipii, ei
eUgat guod bonum esl,el relinqueretur terradesolalu; mnuducntcum illfs{Lur.\v, 2), rpfert evanirplista
quoniam priusquam sciul puer vocare patrem autma- qnod hnnc eis Dominus parabolara dixerit iQuJs ex
trem, accipiel virtulem Damasci,et spolia Samarise ^ mbis hnmoqui hnbefcentum ovs.ef siverdifteril unam
Itai. VII, 14-16). In hoc tesliinonio tola continetur ex; iirs,nonnedi'nittit {fi\.fiimittrf) nonnqinln
novem
salutaris mysterii plenitudo: nam verilas carnis in in dfserlo, el vnUt nd illnm qure p-rierat.donec inve-
\irginaii cnnceptu co;.'nosciti)r,et in cleclione boni nint iUnm ? Et cuminvenerit enm, imvonU{^\. impo-
aiiima intellectu(ilisu3tenditur,et in Emcnanuelno- net) in hum-rro^ ^uo^ giudens; et venien^ domum,
inine vera deitatis natura monstralur^ao si iuvero convocnt nmicos rtvicinns, dicens illis: Cnngratuln-
Deo,nec falsa fuit hominis.necseraiplenasusceiitio. mini mihi.qnia inveniovpm m^nm qufrperirrnKWid .
Dignuin etenim fuit ul in sacramentoredeiiiplionis 40 sep.). Hanc ovpm.in qu^ ppccntoris hnmini« na-
humin.-p, nec veritaa defuisset perfeclioni,nec per- tura sien itur.quali errnre dicemuseTisse ?rordis
fcotio veritati.Nam si vera caroin Chrislo nonfuit, nn corporip?errore pednm an errore mnrum? Non
quid in ulero Virgo conccpit?et si aniraa vel intel- opinor quemquam sic humanfle cogitatispxs' rlcni,
hctus nntura; in Christodpfuissc crodatiir human;e, qni putet hominpm quomndolibet (i/. quemlibef) a
(juid in infantebonum malumquedicitur ignorassc? Dco Inniiinqiiitatc hahitatio^is et non pprversitatc
An illam divinain Filii Dei natfMm ignorantiail.oni cogilnlionis errare. In via Dei non ereasu corporis.
inatiquesubjicimu9,ulhumanain Christortnimam in Bedmentisamhulatur incessu.Via Deifidesest recta,
lenegamus ? Itane credi-ndus est homo susceptusa D qii.-p fnntum via prorsus ostenditur.ut in ea no3
in
Dco quiE Dei sunt aliquatcnus potuisse sapero, in Aporttolus ambulare testelur Per fidem (Inquipns^ :
quo ip a snpienlia cognitione bonimalique dicilur ambulnmus.non per speriem {II Cor. v. 7).Via Do
raruis9i'?Aniina if^ilur humana,quaB ralionis capax mini justitia est, per quam se bcatus D^viddednc-
raluralilcr fucta est, bonum maliiiniiui! in infantc fum essp commPmornf,'licens:5»/)Ta7t/rtm >r/"'r/jo-
C.hristonescissedicitur^qujE sccunduin evangpliram nis edurarit mr.animam mrnm ronvctit uleduxil me
voritatomin puerojesu sapicntiaptgratia profecisse super semilas iuslilir propler nomrn suum (Psal \xn.
narratiir : sicut l.ucas ponit et dicit : Puer aiitem 2). Ki> eliam Domini misrricordin el verilas (Psal.
rre.tcchal, ef conlnrlahalur.plrnus sapirntiap,et gralia XXIV, 10). ppr quas iitique nnn cnrpnris gres8u,FPd
Dei ml in illo {Luc. ii, iO). Rt paulo pngt : Jesus nnim.T mapis ambulntur nfTectu. Ilanc nobis amliu-
profxcichnl 76 sapienlia, selale,cl gratia af>ud l<eum landi doclrinHm beatus Jnannps infimat direnp:(?ia
Nam dicil se in Chrislo manere, dehel quemndmodum
tlle
cl homincs (//>i(i.,52). sicut carnis est a^tale
[ironcere,9iccstanims,aapienliactgratiaprofec:9se, ambulavit, {a)et ipse ambulare (I Joan. ii,0).Qua via
(a) Mi' tddit $ic.
•88 AU TllASIMUiNUUM LIU. i. t84
n|)ra<oi|)ilChrlHtiiN t|)Hn Ni'(|tioiiiltim, clicnnn : Sivii A Christllnt|UPnlla hcc «llcit : Caui • '
i/i l)o-
p(^rli'ilus fxiti, Vittc,i'ni(lr iitntihi (/ur 11 /tiilitfi,rt ilit titliui, i*t rxiullulnt itnnna mtit meo) p; •
'
'I
piiufifirtliux \elhnliehiMhfmuntmincitlo ; W veui,te- qiit(it\. quiit) tiuluii me, vettiim nlum lulutn.el indu,
qunie m<i \)\iiUh. xix, VI). Non flr^o r(ir|)oruli Kri'i>nu titciiiuiit juinttm cireutniledit me, qumi ipvnium ileio-
oto i|iiiH(|ii iiii Hoi|iiiliii' CliriHliiiii, iiiit crriit ii Chri* rafumiiirona, ct quati iiionuim i/< 'ihus
•tu. ('() Ki|iii<liiin lurorlH lni|iiH (|iialiluli'iii |)iiiiiiiiuh inm [hui. i.M, lOj. K(X-<' iiiiini e-it , , . ^i «l
ipuo 8iilviilor(|iio iiontor.iluin S.ii|iliirn)o<» iiK'ru|)ur<!l, H|)()nH»,i|ui i>a otiumonimnm hnl<i;rn Iflalalur :quoia
OHtoinlit, dicfOH .Knalis, ttescintlcsSvriiiluraJi.veiiue iit oHtciiilorol non iito int«lluclu cor
iiuiirfl|itaiii,
Virtiit'm Dri [MaltH. \\\t, 2'^). Proplorna iiti(|<iii iiii- ((|iiiii| propritiiii c.gl uititnm liuinaixi-) 1H iHiUl 'Utn
BUraliilitnr orntltaot, i|iiiH illiiiii, (|iii Dio virtuH uat, curno in Dco (•XHuituitBt] cx |ifrsun.i hnii.iriM i<u»-
neH(Mtjl)uiit.Siout nr^o virltiliM Dui Huioiitiu tonux unt co(jti iiionxtruvit dicon» : Cor meum el carvmen rx-
Oujloatin itini^ria, nicfiit InBoitiu iiiutrr orroriH. (Jnod lultuverunt in Urum vivum (/'»«/. lxxxiii, 2). Qoia
atiaiii ItiMittiH Duviii oHli'ii<lil,ili(v-MH (io (| II liu-iiiu III : voro nitliirif |iriiiiiliuHHUHci|jii!iia Duiiiiiiiih, eicut io
NeiCtcruut, nciiuc intfllcxcruiit, nt tcncbris ambulunl 8110 corporo
unLloruiii lidilium coriiUf.nic in nuc
(
(/*.«(»/. Lxxxiii, 1). Hirt utniio hiijti.sinoiii tofllinioniis aniiiia univcrHoruiii lid-liumaniiiiUHpcr nutura'iinl-
ovidentiiiiiiiuodoinonstraturoviH illiuaorrorcm, non ^ tali>m et grutinm joatillcatiunis accepit : p<:r hane
Boluiit oorpori, 80<l otiuin noiiiia> (lo|iulnn'Uiiii : illu oinnciii [Occlo.^iam incunju(<iuiii sibi pcrpctu/r inror-
«cilicnt ralionp,(|iioiiiiiinolsi ul) hoiiiioo oorporulilcr ruptibililutis ascivil,ctijuHilcHpon8ioniH n - ' - si^
vidoulur alii|iio>l uiliiiilti pcccutuin, cx cor<lo stiinit crumcntum siclidcliHHponsi scrvuBipsivp .[q-
cxonlium, nccoxtrinsecus quiildum perlioilur. iiisi iiiendal, utmentis inteiiigHtur mitn^B c»»e qiiam cor-
hocintrinsfiousiuicitulionisjiidicioporrigultir.Cujus porid dircns Dcsi oiidi enim vos uni viro. virginem
:
roi voriluioin Voritus nobia \yim iiionslruvit, itu dis- caslam exhibcre Christo.Timi-o autem nesicut terperu
oipiilid loqiions : De coriic ciiim eccunl coiiiliUione.^ Evain .^eiiuxit aslutia sua, ila corrumpanlur xinsia
maLv, homiciilin, adullcria, toniicatione^,lurla,lulsa ce.^iiri, et ex^idnnl a stmplicttale, qux est in Chriiio
testimonid, hlar^phcmix Urc sunt qu.Tcointuinantho- (II Cor. XI, 2, 3). Ibieri^ospiriluiis ailuitercorrum-
mincn {Miitth xv. 19 . In hoc igitiir uiiiisqui-<<|iie or- pere (|ua?rit castit.item virgniilis muirimonii, ubi
rul,in iiuo semetipsom inake cogilationis assensione cornit cu;lesti spoiiso lidem cnnnubii debere servnri.
oommaculiit. Inanitcr aulem anim.-ecaslitalem custodiri mandat
Apostolus.si hujus priniitiasconjunctionisin se non
Caput X. £.r varaboU ovis reportat.v prohn/ur tohts
homn a Chriaio suscevlu^. Chrisiu.^i pcr auiinam habuit homo a Dcosusceptiia pritfertim cuin caput ;
suam Ecrlesinm in coiiju.iium rccepit. Chri.stits ca- corpusChridlum Ecclcsiaiique dortor idem gen-
et
pui, Ecclesia corptis rccie dicilur. C tiiitii priedicare non esset, dicens Sfcundum ope- :
Qiiapropter, cumprroristeanimoesimulintelliga- ralionem potenlijt virtutis ejus quam opcralus est in
tur et corporis, absque animarutionali
si Dci Filiiis Chri.<;io Jrsu, .tuscitani illum a moriui.i, constttiiens
{i)soIam accppit honiiniacarncm.inferiorem partom ad dcx'eritm suain in civlestibus supra omnem princi-
illius ovis donium reiiilit,meIiorem vcro(<iU(^d absit) palum, et polestaiem, et virtutein.et domiualionem,
errori perpc.tno dereliquit : nam manircstum est et omnenomenqnoduominnlur, solum in iwc .<x-
tion
qiicioiam hoc revocavit, q<iod propriis hmneris re- cul,\ sed eliamin fuluro : et omnuisubjccit sub pedi-
porlavit. Si toiam se prolitotur ovcm
aiitcin ipse bus ejus, et ipsum dcdil capui suprn omnem Eciic-
propriishumensimpositamUJ^repo-tasse.lotushomo siam, qu:r esl corpus ipsius, plenUudo fjus. le) qui
cognoscalur in Christo. Quoniam tunc est hominis omnia in omnibns adimptct (Ephes. i, 20-2;^). Alio
credemlu redemptio.si in Filio Dci susceptionis hu- quoque loco dicitur ia/. dicit): Vir cuput cst muiie-
manse, idest uvis illius rcportala\ non dcfiiit pleni- ns, sicut Chrisius cnput est Erdesise, ip.'ie Silcator
tudo.liocenim Deiis in nobissalvavit, quod pro no- corporis (Kplics. v. 23). Quomodo ergoaniina EccJe-
bisaccepit; et illam Deus Dei Filiusnaturam lecit siaj i-oterit salvari, si defuit anima Salvatori ? vel
parlicipem saiutis aelerncP, quam sibi conjunxit in iiualis elTeclusliborationis credetur((j/. crederetur)
unitate persona; : illam in cieloste palalium intro- j) seculurus in corpore, qiii non pr.'Eccssit in capite ?
duxit, cum qua sponso? de thaiamo uteri virginalis Nam sicut suis lidelibus dicit : 5« vos Filius libera-
exivit : ipjc enim, <aii^uam sponsus procedens detha- verit,tunc vere liberi eritis {Joan. viii, 36),ita de sa
iamo SHO, exsultavit ut gigas nd currendam vintn quo.jue prononliat Quia factus est sicut homo sine
:
{Psal. XVIII, 6, 7). Quis autetr. moliatur <iicere Vcrbi adjutorio inlcr 'nortuo.'< liber^P.^ial. lxxxvii, 5). Quod
ruisse,nonanimam? cni animae
Dei spons:iin carneni er,;;o capul liberum hoc ctiam liberavit in
fccit in se,
jam pridemdiciumestabipsoDoTiinoperprophetar.: corpure. quia intrans in doraum fortis, atque alli-
El despousabo /e mihi p/ xiernum el sponsabo te ;
giins fortem {V mh. xii. 29), hoc ibi a servitio libe-
tnihi ad iuxiiiiam (al. in jiistilia). et i>i judicio, e/ in ravil, quod primitus in se pro servo suscepit
nec ;
misericoidia, rt pictate ^Ovcrii, 19). Cujus mysteni aliud cst in corpore(/J regntturum. quam qu<id in
Isaiasquoque testis fidelis exstitit, qui ex persona capite praecessit (ul. prucessit)ad coelum.Cujus rei
(d) Ms. Corb.; Bt quidetn. (d) In ms Corb. deest est.
ib\ Ms. Corb., solum. {e) Ms. Corb quia omnia in cr^inibus udiinpleiur.
(c) Abest a ms. Cor. hcec vox itnposUam. Ita ms. Corb. At editi habent regnantiutn.
(/)
Patrol, LXV.
8
235 S. FULGKNTII EPISCOPl RUSPENSIS. 236
creiiulil.itrm fid''liter ac fiducialiler gerens Pauliis A setpnntifex, integer ut essel homo, ex lege lene-
ex-uiinl. el dicit : ycslra nulrm ronvrrsnlio iuralis bdlur.
esl {rhitip. II '<?0). Il>i itaque(H/. utique) .«uuni ani- Est igiturDeiFiliusanimarumnostrarumvisitator
mani c<in wr^ari non ambipit. huinanam animam
ul)i etpaslor, qiii« fieri dignatusest animshumanaesus-
in Chri^ln rcpnjire confuiit : propler quod etiam Co- cepior. cui ex persona riituras susceptionis humanae
loppf.nsfs huiuscemodi(«/. hujusmodijprffriicationis dicilur in psalmo : Su^cipe me serundum verbum
horlaiur rli quio direns : Si toniurrexisli.sla^. con- tuum, et vivam [Psal. cxvm, H6). Chrislus ergo pa-
surrc.rcriii'^) cum Christo, quoB sursum sunt qucerile, slor nosler est, cujus nos oves esse apostolica trsta-
ubi Christus cst in dfxtern Dei sedcn». tur auctoritaa qui tamcn, ut plene susceptorcm se
;
Caput XI. Alia ratio e.x Petro. noslrs nalura; dignareturostendere, non solum pa-
slorem,sed el ovem se non dedignatus est appcl-
Nfc illud cst aliquatenus omittendum.quod cum
lare (al. appellari), ut pote de quo, sancto Spiritu
magno pra^diraiionis miracuio Peiruscomniendat in
actus («/. propheta testatur: Sicul ovis ad
tactus),
Christo, quia prccatumnon79 fecit,nrcinvcntus est
viclimnm ailductus est. et sirut agvus coram tondente
dolus in cre cjus. Sic enim dicit: Christus pro nobis
sine voce, sic von ajirruit os suum{I^ai. liii, 7) et
((//. vobis) moriiius est,vohis rclinqncns extmplumut ;
denuo per) Jeremiam Ego
'^^^' P®'" ("'• sicuf agnus
sequnmini vcsligia ejus ;
qui prccalum nonferit, nrc B :
innocens adductus sum ut immolarer, et nescivi tn
invcntus est dolus in ore ejus{l Pelr. n, 22) Nam si
:
I>ei Filius animam humanam in carnissiisceplione
me cogilaverunlcogilationemmalnmdicentes : Venile,
nnn habtiit, et hoc bcatus Petrus decjus credilurdi-
miUamus liijnum in panem ejus (Jer. xi, 19) ; dequo
laudem eliam Joannes Bapti-ta proclamal Ecce AgnusDei,
vinilatedi.xissp, quid est quod pro maj;no in
:
dicitur Christi, quia divinitasejus immunis esse po- ecce qui tollit veccata {al peccatum) mundi {Joan. i,
cum Deisit proprium, non solum
29). Non dissimilia de, Christo {al. de quo) Pelrus
tuita I ibe peccati,
qiioque ponit apostolus dicens Srientes quod non
non pcccare. sedetiam a peccato salvare: qui pro- :
plerea solus putest donare initulgcntiani, quia soius
corruplibilihus 80 wgento, vel auro redempii estis de
adiiiittpre non potest culpam ideo solus esl vulne- ;
vana veslrn conversatione palermr traditionis.sed pre-
tioso sunguine, guasi agni incontnminuli et itnmucu-
ratorum mt dicus.quia divina nalura nunquam in se
recipit vulinis? Si aiitem hoc adClirisli carncm cre-
Inli Jesu Christi ( l Petr. i. 18, 19). Unus iizitur
ditiirre'erendum.qiiomodo abaniaiabusnoslris ser-
idemque meiliator Dei et hominum, homo Christus
auibus exemplum apostolice
juslitia poterit,
Jesus, ipse pastor et ovis, ipse spimsus etsponsa,
vari
et viclinia, unus idemque et oblator ipsp sacerdos
memoratumsuscpptiothristinondcdil? Sed uloslen-
dcret beatus Pptrus et in anima simul ct in carne n
muncriset munus laclusest oblatori.«,ut nec obiator
a munerisquajitatc desciscpret,uec munus ab obla-
Chrisli prflcccs.«i«sc jnsfitiam, quam nobis imperat
imilar>dam,spcutu9ad)unxil Qui cum mn lcdicerctur, tons merito discreparet. Qui si minus aliquid ha-
:
non remaledicebiil{si\,maledicebal); qiiod propriead buit humanac naturfe, nec personam sumere ponti-
ficis, nec offerri potuit pro peccatis in lpj.'e enim
anim.t! palicntiam pertinet propterquod et alioloco ;
:
dicil:iVn7j rei/dniles matum pro malo, vel mnlrdi- sacerdotio rungi non poterat, si quis homo (al. ho-
clum pro mnlcdic:o, sed et contrurio bcnedirevics :
minum) n.inusaliquidhaliuissptinse, necvitiosum,
quin iii hor vccnii eslis, ut benedictionrm h<Tri ditutis vci imperfectum pecus ad sacriliciumcuiquam licc-
br.l ofrprre ponlificpm vprn noslrum Jesum Chri-
pO'Sulrnlis{\ Prtr. iii, 9). Cujus benedictiunii' Salvn- :
stiim esse quis ainbi^at. quem «ub huc I'«iiliis evi-
tor ni'!-lcr cx rordn prod rc commcndit e.xoidnim
dentpr iippfllalione commpndat Hubrnies nulrm :
dicens : Unnui bonus de hono Ihrsnuro cordis sui pro-
boua {)lallh. xii 3.5). Ci^nstat ergo (inquiens) Ponlifirem mngnum,qui prnrtrnril raelos,
ferl(nl. prr.reret)
in anima benevolentiam esse, undi- benedictionem Jrsum Filium Dn, tenenmus confrssionrm Son rtiim
possimiisn.alediccnlibusrpdhit.frp.Ui aiitpm bcatus hnbrmus poniifirrm qui nnn pnssit romjiali infirmi-
Pelru-.clanima) nobis. et carnis in Christo d>'mon- tnlibus noslris lenlnlum auiem jier omniapro siniili-
;
Btrarct excniplum, rum dixisscl : Qiti cnm maledi tudinc ab^quc jifccato. Adenmus ergo rum fiducia nd
von rrmalcilirebal (al. malediccbal), seciitus ^ ihronum gmtiir. ul miserirwdinm cnnsrqunmur, et
cerrlur,
Cum pnlrrrtur. nou ccmminnbnlur. Com- grntinm invcniamus in nuxilio opiortuno (llrbr. iv,
ndjunxit :
tnendnlml nut' mjudicandi (n) juslr;qut pccrula nostra W. 15. Jfi). Ul MUlem humanjr naturJB hoc pnnlifi-
catiisnrficium dpmonstrarpt. adjecit OmnisnamquB
perluUl in rorpore suo super lignum,ut n pcrcntis no-
:
pontifrx cx hominihus «.?.*frr?i/'/i/«, j>ro hominihus con-
itrit scpnrali, cuni JHslilin vivamus, cujni livnrc sa-
nwir^lis (n\ sumu-') Qui sirul oves ermhnlis ; scd sliluilurtn his qii.r sunl nd Drum, ul olf>rnl ilimu et
nd jinsiorcm. visilutvrcmunitna- snrrifiria p>o prcmlis qui condolerc pnssii his qui
nunc ronviTliv lut rl ;
ignnrant rt cnanl. qitoninm cf ipse circumdaius est
rum.iolrirum (1 Petr. ii, ^S-i."!).
vifirnnlatr. Et jirojucrpu debet qucmudmodum pro
CkVVT XII Chrislus rrclc ct pnslor, et nvis nr agnus pecratis.
j<npulo. iiu rliiim pro scmelipso ol}rrre j>to
dicitur. A liu rulin cx Levitico, quiu Chnsius lum es-
ticc quisquam iumil sibi honorcm, sed qui vocnlura
(fl) lln cdiii. Al mss. Cnrbeiensect Victor. hnbent
Vprum
«ddiln nst in lus. Cnrl).
ivjuste. Ms: ?ori., commendabat autetn se judicanii.
judirniiti se iujusir
tnjusle.
(eadem lorte muDu) particula se et prior Byllaba voois
iin AU TU/8IMUNI)U.M I.IB. I m
DdoJanqiKitn Aaron. Sic tl Chrintut non i^mntifntum \ itKiitt lltinrnturli «uiillo.Blautem totum dehuitlib*-
cliinficnvit u( fionti(i^x ficrft, atii qui loculu\ nt inl tnle |tii-laH,totuiii ilntjuil >•• • diviri» riin)'-ita«.
euin : h^tliii» iiiius «m lu, <*(/(» Itodie u^uui tJ [Hcbr. v, 'rulUlB niKo fuil IHMIIIMIH II I' . .
• I
'«,
1 r>) (Jiioiii tiiiiiiMi |i<iiilillciiiii ilicil prr uiiini* pru quuinNiii in tiito fuil ci)iliviUH cuj. !,«
iniililuiliiix aliHi|iio |i«C(-ulu loiiliiluin. I'(ir qus iiiiiul aci|uir(!ri>lur (iocnptivltacaiitivltatA victoria :
uulcin (iiiiiiiu lcii>iiliiit luoril, KupnriuM iwnlciitor elinl. utj, nrcuniluni prnMlicationlii «iMiiiUtlim •«•n»
unloiiilit tliciMiH:.Vin(/ii(im rfi/m anychn apfinhcuilit, toiitiniii, niplivaiii durotiH cnplivilntnm (f ' tv,
icd scmcn Miruh.r iifiiirthcnilit, llii lc ilrbuilper nm- H),priiii'i|)iiluii i'l potcHliiloii lru'lii<:')rrl n-
nin Iratrihus siinilnn, ut misericor.x ftnrel, et fidcli» tor,paluin triuiiiplKuia illus in »9tooU\f<> (Colou. tt,
ponti/cx ait Deuir.ut rdpropiliiirct dclicta populi. In 15).
eo cuiin quo («I. quod) /irt.i.wi.t csl ipsa et tentutuf,
Caput XIV. Atia ratio a diiinone ptr quntuor mtmhra.
polcnx cit Itis (/ni lcntuutur au.ciliori {llcbr. ii, Ki-
18). Ad extremum liicatur curab illa inr^frabiliiiivini-
(lArur XIII. Alin ratio ex Pnuto, qun Christua et in lato non cum corne ?
fuuril aniiiia> natura susccplu
carne et in aniniii (enliitus eat. iilriim Doo noii lucrit racla? An pecrato iion funrit
II
Si er^'o in co (iiio(<W. qnoil) tcnliitna o»l tonlutis viliutii.^un curnp viliorom univorsali» ino.lM;ina de-
jj
auxiliuiu (loiuit, prolcclo in (]iin lcnlitu» non est 0pexit(a/. dcflpcxerit) ? An peccati vuln(>re Bauria-
tontulis uuxiliuin noii iniiustrul (jiio ronliciliir nt lam onininotonH cururo ncquivitja/.ncquivcnt .'Sod
hi qui Oluiblo sulaiii carnciii huiiiiiniiiiius>.i^nuiil,et horum primum postrcnnm<|no qni Hentiunt, rt ad-
aniinain iicn(\ij;nnt, in iiolA CHrn'! qnaMunl aiixiliuin vcrsus virliiltMn crcalori9,et contru polenlium .^al-
C!iri?li,in aniina vcro roni.incunt (iostiluli : Filius vaturis rebelles existunt.ai vel uliquum crputiiram
Uoi nair.que hou aiijuvat lu honiino, quoii suacepit putant a Deo Don ractam.vel ad salutemnnimsrun-
pro liomiiio. Ouod si ct in unima et in cBrno pro- fcrcnilam potestatciiidiciinloirnipotentisinvulilHm.
increri Chrisli (ielcclantnr anxiliiini, fulcantnr ne- Duobus vcro nicdii9,nec peccatuin consnlerunt ra-
cesso C8l(9icul venlus halict) cl in unimu puriler et tionalia creaturx, ncc meritum ; non inteliigenles
in carne tonlatuin.l!]l aniinai^ilur hum>inu,el c.iro curne sua viliorem ease non posse qnac vitum iribuit
siinul estin Chrislo lenlala. (juod si siiiiui esit in curni.ct illam t,'ruviu3 vulneratam, qu<T! per inlelli-
Chrislo ol .ininia et caro tcnluta, aimiil ost ah eo geiitiam magis poluit resiglpre tenlalori.llla i),'ilur
ulraquo sn9ccptu;ct si ulramqne (ii<;iialu.« 81 est omiiipotens virtus, et pia aapientia, nec despcxit
suscipere,utraiiiquo dignatus e>t sine (Inbilutionc velut extraneam quHm a se noverat Tactam, nec
salvare.Di^num nutnquo ruit,iio»lr«eqtio saluticon- sanandam quam scicbat gravius vulncralam 8|.irevil
vcniens.ul Deiis verus cx vero Patre solus sohslan- ^ «ec eam quain carne poliorem fecit a remediu sa-
liuliler nalus veam honiinis quam ipse fecit ani- lutis exclusit: sed sicuttotum hominem diabolus
mamcarnemquesusciperet.inulraquocum tenlatoro decipicndo percussit, Deus totum suscipipndo
ita
pugnarcl,in ulraque vinceret, ac deinceps in utra- salvavil:§2 iil agnosceretiir idem crcaturae totiuB
quo leiitalis sobministrarot anxilium,ciim in ulra- conditor ct Rcdemplor,qni potuit et qiiod non erat
qoe inlirmis ac moriluris victoriaj prieberet e.xem- facero,et qinid dilapsum fuerat reparare.
plum.lllaquoquPsenlentiasHCrumcnlumMcdiatoria Caput XV. Alin rnlio, ex nomine Mfdi^itons, ut ha-
inanilestodi miinslral.indicio.quamipsaventaspro- bent in »c ti-tnn niilurnm,
lulit,dicen.-< : Venil euim Filius honii>iis satrum (a- Cnnctos [iraeterea qoi salutisesse riipiunt .TfernsB
ccrc et qu.vrere quod perierut^Luc.xix. 10). Atlcnda- parlicipes oportet
atinoscere pariter et tenere non
mus igiturqmd perient terreni
hominis lapsu, et incassum liominemJebum ChrisiumMediatorem Dei
agnoscaaius quid qutesitum luerit liominis cojlestis et bominum nuncupatum,nisi quiaidem Deustotan
aiiventu.Goasi leremusquidin sepoccando((i/. pec- in se naturam^^uscepit homitiis.etidem homototam
calo)vcndideril servus.el apparebitquid suscipione in se habet subslantiam deitatis(a/ divinitatis).Nam
redemerit Doiuinus. Attendamus quid lairo in ho- quia per peccatum homo fuii separatus a beo, iiiter
niiiiis seductione vulneraverit, ut clareat quid me- D Daum irascentem hominemque peccantem taiiouti-
dicus hominis susceptione saiiaverit. Noiine ex
in que iMediatoris(6)debuitintervenire persona.qnaead
carne simul animaque composilus pra?ceptum Dei propitiandum Deum homini totum verumque in se
homo primus Hccepit ? Quod >i in utraque pr.ecep- Deum deDeonatum haberet,et ad reconciliandum
tum Dei cognoscitur accepisse, in ulraque debuit bominem Deo totura verumque in se de bomine
obedienliam praecepti servare.Si autemin utraque natum hominem contineret,atque ila ex uiroqueia
fuit p.irendum praecepto, ab utraque admissa est utroque unus Christus esset, ut plenitolo deitaiig
transgressio: qnoniam sicul est inchoatum animae susceplum non consumpret, sed proveheret homi-
cupiditaie peccatum,sic estcarnali comestioneper- nem,et plenitudo humanitatis nec minoraret im-
fectum : et ideo, quod totus homo reatum trans- mensam, nec mutaret impassibiiem deitatemrac
gressiouis admisit, tolum sibi diabolus capitavit, sic hominis nalura.quae mutata fuerat in dderius,
Quod si tolus tenebatur captivitatis vinculo, totus per illum lota redintegraretur, quo nihil est
(a) Ms. Covh., toto, pro toli. Supple homini. melius.r<>/.-caeteri,rfftHi7.
(b) Ed. cod. Basil. habet,neces5e eralui interveni- (c)Editi habeat immensum.Us. Curb., immensam.
139 S. FUI.GENTII EPISCOPI RUSPENSIS. 240
Proplerease Mediator Dei et how\i\um p]enura \ qma MaterSion dicit-.Homo, el homo factus eslin ea,
Deuin plenumque dignalus est hominem demon- eurndem verum Deum crodit et praedicat, quia ipse
Btrare. fundnvil emn AHimitrtis.QviPm verum hominem no-
Caput xti. Alix quoque rniiones ex ciiversis iicri- vit Joannes.audiens eum <\'\ctn\.&m: Quxrilis me oc-
f)tutx iocis. cidiTi^hominnn^quiverilatem locutu.isum vobis{Ji<an.
Quod si quis ambigit aut omnino non crpdit,eli- VIII, 40), eumlpm verum Deum monstrat, dicens :
gat ulrum sibi oomine an opere veiit quod asspri- Hic est vcrus Deus, el vita aeterna. Verum hominem
n)usd'',monslrari:nequeenimScriptiir.isanctainuno Chrislum recognnscit,quia Verbnm ciro factum esi,
eodemque Christu,aut Uei vocabulum pra^termisit, «//ia/)i7«i;i7injjn/)f.?,pumde75que(a)verunnDeumosten-
aut hominis, evangeiista dicente:/n principio erat dit, quia in prinapio erat Vcrbum, Verlum erat
et
Verbum, et Ver'>um apud Deum, et Deus erut
ertit apufl Deum,et DeuA erat verbum. Quem verum scie-
Ver!ium:hiic eral in principio apud Deum;omnia per bal hommem Pauius.quia voluntariapietate lactus
ipsum fa:.la sunl, et sine ipso faiium esl nihil {Joan. estex niuliere Dominus hominis, et faclus est sub
1,1.2) Et paulo post : Verbum caro faclum esl, et lege Dominus Iegis(Ga/at.iv 4) (sicutipse teslatur :
hahilavitin nobis {fbid., 14). Illud utique Verbum
Quta misil Deus Fjlium suum, factum ex muliere.
carnem factum asserit, quod Dpum esse superius
g faclum suh lege.ei quia factus esl ex semine David
niemoravit,ut ostenderel eunr.dpm vcrum Deum ex secundum carneni;e\. Quorum palres,ex quibus Cliri-
Palre,qui est homo verusex homine. Ostendit praj- slu$ secundum carn^m), eumdem verumDeum confi-
terca inquonatiiraliter sompiternum cr^^damus ex teri non ces9at,dicens:(3m" etl super omnia Deus be-
Dco Patre,et in quo temporaliter ex homine faclum nedictus in sserula.
hominem debeamus accipere.aliud in Pxordio,aliud Caplt XVII. Objectio. quod Christut est caro fnctus,
in subaequentibus monstrans.^ternilasigitur Filii ergo nnima cnruil. Caro pro toto homine. Anima
Dei asperilur,dura Verbum Dcus in principio pne- prQ tolo homine.
dicatur.Ibi Verbum nondicit factum,qund ex Patrc Nequeveroillud Pxadversonescimusopponi.Quod
noverat grnitum; ibi non est temporis nomen, uhi cum Verhum caro factum dicitur,et Faclus est ex se-
sempiternitas,nec initium potPst habere,nec finem. mine David secundum carr.em, et Quorum puires ex
Cum auteni venilur ad carnis vocabulum,tuno Ver- quibus Chri!ilussecundumcarncm,\u supraHictis locia
bum caro dicilur facium, ut agnoscamus eum qui ilaquorumdam carnalissensuscarnisnoniinetenea-
factus non eral,sed natus dePatre seinpererat.lunc tur.Dt.iiUPcepta carne,non credatur Cnristus etiara
fieri voluisse.quando quod fecerat.ractusopussuum rationalem animam suscppisse.Sed qtii sicsenliunt
dignatus est reparare. In hoc facto beatiis quoque minusattendunl Id essplocutionishumana;,quanon-
Paulus,sicul veritasem hnminis.sic verilatemcuravi ^ niinqtiam totum significatur a parte Noverint igitur
tcinporis pro(ileri,dicpns:Cum autem venit pleniludo aliquando carnis tantummodo
in Siripluris sanclis
83 temporis ,mint Deus Filinm suum factum ex niu- nomine,nonnuiiquani animee soliusvocabulo.iotuin
liere.factum. sub lege, ut eos qui sub lege erant re- hominem demon?trari;Cujus rei Teritatem, non so-
dimeri'l,ut adopiionem filiorum reri/.eremus {Gul. iv, lum px Vetere Testampoto, verum etiam ex Novo
4.5, .Doc ipsum, ubiqiie profihelis {nl. propheticis) 84 lacile perdocebo. David carnis nomine totura
Con^Tiii^ns.aiio.^tdlica serv^t auctorilrts, ut tactum Bignificat hominem,dicens:/:xaMrfj. Deus,oralionem
praedicnnsChrislum.et qiiid lacfus sil,p-t unde faclus meavi.ul ie omnif caro venit i(P$nl.i.\\\,b). Quid est
sit evidenter oi-tendat : ut agnogcalur rcruin oiii- autcm ornnis caro. nisi omnis hotno ? Simililer ab
nium Dominiim fcic loriiiam t-u^re(iis?e sorvilcin, ut podem in nlio psalmo dicitur In Uco speriibo, von :
non abunde, sed ex hoinine veram siisepprit c.ir- timeho quirf fticial mihi caro P.sal.LV,b) Et ut ostpn-
nem.Dicit igitur D^vid : Mitcr Ston dicl : h<vto dcrei quod carnis nomine totum hominem deaigna-
et homo firtus esl in ca.rl ipsc fuuiiivii eam Allissi- rpt.paiilo postidentidem dicit In Deo laudabo ver- :
»nu*(P^<i/. Lxxxvi, 5). V^c.c(< in uno Christo, si.Mii una bum, in Deo
Domino) laudabo seimonem, in Deo
(al,
per.«ona indul)itan'er asseritur.sic vcritasDci atqiip speraho.non timebo quid furiat miiii homo{lhid., II).
bominis inconfu^a iiionstralur:quieniin/io/np/(ir/u.s D Hisdirlis Isaitequoque 'lictaconcordant.cum Salva-
est inca. ipsf fundavit rnmAltissimus. Huic dico il- toris nostri advontiim in canie proniiniians, dicit :
lud apoatnlicuoi prorsiis i-.it compHra!idum:(jMf)r»ini l-.nmt pruva m di>ccta, el a*pera in vias planas, et
patre^.ec quibui Chnstus serundum cnrnem, qui eU vilrhit nmnis caro snluinre Dei (Isai. xl, 4, .'>). Quid
tuper omnia Deu-' hencd ctus in s.rcula (Hnm ix. 5). pst niitcm oiiinis cnrn.nisi omnis homo?An torhitan
Qiiol Diivid dirit:/-,"/ homn ficlusctt inen.hnc, Puu- exaiiiinein sicclevnbimiiscarncm^ut illi non dubitp-
lus finiiiit d'Cen-;piifl/ wm pntrrs.r.r quibns (^h'isiut iiiu.'* diviiiHiii Iriliupre visionpm ? In Novo quiqiio
tecnndum carnrm : qiind niiloin David a^scnt : //;.«« Tcst iineiito ipsc huinanigencris crcator etDoniinus
fundiivtt e.am /l/'('i.<imu.i,hocP>iulii9 8ei|uilur,dic,en8: carnisnominPlotuiiirpperiturhomiiiemnBncupasse,
Qm esl supfr omniapeus h^nedictwiin ji,rri//ii.Te8ta- diim Iritiiilationis pxtrema; pramiintians qualitati in
mentum Vclus roncnnit Novn;l>avid Joanni cnnror- h.Tc disri |iiili'' loquttur : F.rit enim tunc tnbulatio
dat et Paulo. Quem verum hominem dicit David; ntagna.quahs non fuii ab intlio mundi usque modo,
(ajEditi babeot Or^um Ms. Corb. ,v«rum.
141 AD THASiNfHNDJTM r.in. I
ni^qite fit^t; et nisi brtviati fnifnrnt i/ifs illi.imn ficrtt A yraiia fli^ctoi/tniia mea ad Palrtim Domini nnttrt Jetu
Sttloa ominxritro', sedfnofidirelrc.iii^ hrrvinhnnlur ilift l.hritti, ex qua omttf palfrnllni in arlii el in itirra
tlli (\lullh. xxiv,'JI),.'t , 22).Aniiii.ii i|iiim|iii) vooalnilo nomni^itur: uhtrt vnl<itiffiinilum ilioitiui <jlirir tujt,
tuliiiii Hi^iiilliJiiri lioiiiiiiiiiii Votviiii ilii(ii)ilniiioiiNlral Vlititle rorrnhoriirt per tptrtlum rjut in inlrrtoi e lu>'
nnrioH 'roHluiiKMiti, iiiiiii ilioiliir : I rmtl ituttfiu ttni- mine{il)hiihitare Chrtttum per filrm tn conlibin vrttrit
vertm iiniin.r ih Jmuih iiiiiiniitr et »riiluiifiiiita{Giiiiet. (Kiiliei III, I i, !.'>). Koufl nt Niiiniain nn<i)iniil,>-t cor
xi.vi,'.'7) lliir«iiHinou(|iiiii 'rijhlniMi-nto./^HiiiM iju.ri un- app' lliit, ulii Chrialiim hulilitru onnlirinnl.U i>ia !!•
qur dehqumt aiite D.iiiiinuiii unlei», in iiinnihux iirir- qiinlo ni^noHritiir VArliiiiii lii^iiin ti'turi) homiriAna
cei>lii lUuiiint i/uit non opoitet fiicere,et ffrrrit unum HiiHCopiHHn, ciiiii proliotur huliit<tliunriii Filii i)o' IQ
dehta; ti quiilem i>nniriis snrenlo», i/ia unrtus est, iiniiiia iiiii^iH i|uam iii carnn inunMtrari ilujun inM*
deliilurrU, H«f (ni. nec) sic iilchs facint, off'eriit(n\. of- parabiliHVfriliiHHacramenti,i|uotoli:iiihominAm RUt'
ferctj i>ro ilelict>> .^uo, tn ifuo iicUiiuit,vitutum ex liohui cipcn^ di^Mi itiiH oHt DiMiH.ft liitiiN in l)i'o iiionitrA-
immACuluLiim Doinino yi^vtl. iv, '^!, .1). Kcon aniina tiirliomo miinore hiiHi:optuH,rt id qiiod de hornine
diuihir, elsitcerdos unclus lioinropH nun<'ii|inliir, iit luitiiralitor not Filium Doi,p( id quod iIh lli-o Palra
ouniuiiiiiuuiuuiiliiiMiM.lutumHiiniil hoininiMiicoKno- Uiituriiliter pnt Piiium fccit hominm nppelinri. di-
BCrtmuH.Niui in Novo ToHlaiiiiMito Iuijim si^nillonlio- n coiilo aii^olo u I Miiriiioi: Siiirilus »anc/ut luiierw niet
nin |ioluil (loosHoioculio .•
»i (|ui'li':ii i uiii mihoIi Sj.i- in te, el vtrtus .iltissimt nhuiiibrabit tihi : ideo quod
ritus aiivoniii liriiiali di8cipuli,roJo('ttt rorniiiiine. ua^cetur ex te siiurlum vocubtlur Fttius Dri \Luc r,
pul)lica> praniicalionis au.spicuronlur ninoiiiin.oun* 35). Marci qiioqunnon diHcordut an»erlio,talo Bcili-
Buounalo PctriaormiMio.iilior Aotuiim Hpostoioriim, cet ICvan<;i|io siio ponentis .'xoniiiim : F.mngelium
Lufu niurHiilo,.sic conlinol Qui crgo rcccjicrunl sfr-
:
Jesu Cltristi Ftlii Dei [)larc. i, l).Njthanaol i|uo.|uo
monem ejus, hniiimti sunl; cl apposito' ^unt in die de quo dixorat : A Nazareth potesl altquid boni
illu antmx ctrctter trta millia (Act. u, 4l).Quih(]ui9 esse (Joan. i, 46)'? ron cunrtatiir iiei Fiiium ap-
hic aiiiiimrum iioraino signifioatos iKMniiios iiililtir pellaro; r.ahbi, inqiiiena,/» es Filius Dei, tuet Hrx
dene^aro, oslemlal neccssoeal (]Uftlitor al) apostolia
plenum piolalis ^uae Israel (Ibiil., iOj L'bi Jc-^iis.iit
Bino corporibus nniiuaJ croriantur t;acramenlum ha- mysteriiim dpmonslrarel,non solum id qiiod d'l*alre
ptismatisaccepisse.Similuhiiio loco(]ui(l(laiii bnatus naturaliter eemper est libenter auilivit,sed eliain
quoqiie Potrus sicin aua ponit Episloia In diehus quodex muliere mispricordiier faclus est evidenti»-
:
Noc,inquiens,rH//i fabrirarctur arca,in quapitiiri, id sime pr.' dicavit, diecns Amcn, nmen dico vobis.vi- :
est octo aniviw salv;e fart,r sunl per aqumn {I Pctr. debilis cuehm ayerium, cl anijelus Dei usrrndentes et
iii,20).Cumsitigiturmanifo9lumScripl;ir.irummore
p descendentes super FHtumhominis (Ibtd ,5i).Propter
totum hominem,aliqiiaii(lo carnis, aliquando solius bancin Christo unitalem personjp,et inconfusam ve-
anima; vocabulo, dosignari, proteclo mon?tralur, ritatemilivin.-Bhuman.pqiiesubstanliaB.unusidomque
cum evangelistadicit :Verbumcaro fiiclum esl,(h] ni- Christus, et Puer ab Isaia dicilur, etFiliiia ac Deus
hilaliud intolligi debere nisi Verbum homo factum. paritorprfEdicatiir,9icut inquit: Puer natusest nobis,
Caput xvui. Medinlur iguur Christu^ tolum hominem filius natusesl nobis: cuins principium super hnmeros
su^repil Propter duas in Christo nitura^ et liomn
ejus, et voiahititr nomcn eju^. Admirabitis, Consilia-
Filius Oei el Dctis Filiu.^ homiuis appcllatur. ht
Chrislo vcra caro el vcra aniina. rius,[e) /)eu5.86 Forlis (Isii. ix 6). In uno Christo
82 Propteroa utique Mcdiator Dei el hoininum non sunt du;e personse.ut alius puer, et alius Deus
homo Christus Jesus ab Apostolo priEdicatur, nam fuerit nuncupatus; sed in una persona est Deus ple-
quia Deus erat Verhum, in eo quod Deus totum ho- nus, el homo'perf'ectu9, quia substantialiter aliud
ininem suscepil pro nobis Yeibnmcaro factum esl,et puer.et aliud Deiis.cumtamcn personaliter non sit
habilavil in nobis. Verbum ullque curo factum csl in
Deus.Unns enim Filiuset puer, alius puer.et alius
et Deus, qii\& puer.qui nntus est nobis,et idem filius
eo quodest unainChristo Oei hominisquo persona:
Babitavit auiem in nobis, quia in Chrislo veratota- qui dattis f.sf »jfi/>?s.vocatur nomen ejus .Admirabilis,
quepermaneldivinahunianaquesubstantia.ViTbum Con^iliiirius.Deus, Forli'<. Hic tamen puer, sicut ve-
enim habilans in honiine.non est mutatum in homi- D ram carnem.sic et veram habuit animam.ul illa
nem.Ubi aulem maxune Verbum potuit habitare, veradivinitastotamhominiset renovandamsu&cipe-
quam in illa substanlia quam ad suam imaginem fe- ret, et susceptam posset renovare naturara, sicut
anima illiiis hominis (luam ^«/.quam)
cit,hoc est.in sunerius est.Luca tpstante.raonstratum: ()iim pner,
puscepil? Quod prophetice fa/. prophetica) per SalO' id e?t Jpi*»!i.vrofiriehal rrla^e el sai'ient''a el gra'ia
monemspirilali ^raliacernimddintimalom.cum di- nimd Deum ethnmines [Iaic. ii.5!). Pr-ipterpa in se
citur: .inimajuili (c) .^edes esl sapienliae i,S«/).vii,27). nec carnis nomen.ni^c Hnimae,l>omiPUs ipsp praeler-
Nam,ut ostendatur ChnstiH animae substanliu
in mi>it ostender^^.carnem (^uidom se ha-i^^re verissi-
speci.iliter habitare,Paii!u:' nobis porrigat su;»» atlo- n.am m'instrans.ciim dicit : Qnod nasc.iiunie.ciirne,
stalionis in veritale subiidium,qui dicil : Uujus rei carn est ijo m. iii, 6V Ciijus plena vpri'as operutn
(a) Ita editi.at ms.Ciirh.hibet di>mnn<iratur serie. Ms. Cnrb.. sele< simfenti.e.
(/i).\bfrHnt ab editishaec verba uP(]ue a1 lineuica- Id) \U<\\.. et hnhifare.
pitis; S'd reslitula sunl ex ms. Corbf^irnsi. ic \nt ei ms^.Cutb., Ueus, Foitis CoKin. et B.isil,
(e) AnLuerp. et Colon., sedes esse. Bd.s\.l.,sedes est. Deus forlis.
243 S. FULGENTll EPISCOPI RUSPENSIS. 244
quoqviemanifestationeresplendiiit.curainfansnatus .\ quamulatiimam suam pnnatquis pro amicis xuis;spe-
non solum cunis involvituret argusto pra'sepicon- ramus ila,Domino adjuvante,tractanfia,ut nppareat
cUidilur,sed ctiam.circumci?ionem su3ripien9,car- veram in Chri^^tocarnis animoeque 8ubslantiam,non
nem veram habere monslratur.Praelerea eliam post solurn vocabuiia,verumetiam manifestisnaluralium
resurrectioni'm discipulos cunrlantes inlormal.di- oKiciorum indiciis demonslratam.
cens : Pulpale el vidrlc.quia spirifui carnem et ossa
Caput XX. Epiloqus primi libri.de divina et humana
non hnhef,siut me videlis hahere{l.uc.\xi\'. 39).Ani- niilura Mrdintoris, in wia pprsona. Argumenlutn
mam quoque suscepiase cum carne, nec nomine suhstquenliuin duorum libiorum.
cessavit inlimare,nec opere, dura dicit : Animom Proindp.,si veritas nostroe salutis in Salvatore cre-
meum pono pro ovibus meis {Joan. x, 15); el Anima ditur,consequenterin uno eodemque Mediatore Dei
mea turbata esl (Joan. xii, 27); et caetera, quae in- et bominum homine Chrislo Jesu divinae huraana;-
ferius oslendenlur.Hanc animam non sineinieilectu que sub«lantiae indivisa et inconfusa perfeclio non
ralionalisusCt-plam aChrisloper Isaiam sicdivinum negetur ;
quoniam Dei Filius.de Pairis subitHutia
demuostrat oraculum Ecce infelliget Puer nieus et
:
genitus,nec serapiiernitatera divina? naturae perdi-
exallabilur,el magnificabilur vehemenfer. dit,dum hoc quod erat temporale pro temporalium
g aeterna salutp suscppit; nec dominio nHluralis nc
Caput xix.Ullimaratio ex Aclibusapostolorum e vera
verae divinitatis curuit qui veritatera forniaj scrvilis
carne el anima Christi.
acceptam interminabili et inamissiliili domino su-
Etquanquaramuitasupersint quibusnostrafirme- blimavit;necverrtvirtu3,cumno9tram infirmitatem
tur assertio,t^men,quoniara ad finem libelli series susciperet,infirmari potuit.qun? vitinm infirmitatis
orationisnostrre feslinat.deActibusquoqueapostolo- ab infirmo submovit : nec imperfectus esse potuit,
rum pvidentissimura hujussacramenti indicembeati qui perfectionemiraperfectoconcessil ; npclocaliter
ponemug apostoIiPetri sermonera.quera de illa mi- ad infernum divinifas Christi descendit, quae sine
rabili musti spiiilalisebriplaleructavit.Ilic(a/.ninc) mole sic uiiique totaconsistitut licet ea carere nul-
etenira.cum.ex.aucloritatfdivinaJud.-Eosinformans. lus locus possit.localitpftameneam locus ullnscon-
(a)Davidicumposui9setEloquium,quoddivinitU3edo- tinere non possit.Kst enim illaDei vera infinilaqiie
ctus ex Christi persona cecinerat,dicens :(fr) Provi- 9ubstantiaine(rabiliterinsinguliscreaturi9tota,etin
debam Dominum coramme semper,quoniam a dexlris omnibus tota; non minoralurin minirai9,nec auge-
est w.ihil.ne commnvear Proplereajocun/iatum est cor tur in magnis non concluditur tempore, non cir-
;
meum, et exsullavit lingua mea, insuper et cnro mea cumscribitur quantitatp.non inilio coepta, non ter-
requiescel {vi\. requiescit) in spe. Quoniamnon dere- „ mino finienda: a qua totus horao,el creatus est ad
liiiques animam meam in inferno,vec dabis sanclum justitiam,etsine peccato su9ceptu3 eslpost ruinam.
luum videre corruptionem.T^oinsmihifecisli vias vitfe, Nunc igitur, quoniam de sacramento Mf^diatoris
adimplehis mc jocundttate cum facie lua {Psat. xv, (quantum ipse.qui Verbum Patris pst, gratiaj ?u<b
8-10). Quod testimoniura psalrai cura beatus Petrug donoffl/. dona) concepsil)di9putationis veritasnihil
commemoraret,ut boo de Cbristo manifeste dictum dereliquitambiguum.quo unus idemqueChristusto-
ostenderet, secutus adjecit: Viri fralres^liceat au- tam naturaliter habere deiiatem rx Patre et totam
denler dicere ud vos depatriarcha Davil.quoniamet hominis naturam babere monstraretur in bomine,
defunctus est,et sepuUus est.et sepul,rum ejus est apud illudesldeincepsprovidondum.quod nonnulloscar-
nosusquein hodiernum 87 diem.Prophctaigilur cum naliter quae divina sunt oogitante8,eo gravius con-
etset,et scirct quia jurrjurando jurasset illi Dcus, de copt.-K fal^^itatis prror(f/) ollnndit.quod divinilHlcm
fruclutumbiems scderc supn srikniC)us.{c) providens Christi.nut localiter do cocln veniss-c, aut ad iiiler-
locutus es( de resurreclionr Chri<ti, qx.a neque dere- num dcscendisso localiler fateantur; quiqiie etiam
licta est anima ejus in inferiw, nvque caro ejus vidil Christum carne passum flrmare non dubitant,
in
i\, 2d-^\).UoG equidfm testrmo-
corrujitionem (Arl. oliam divinitate compassun». Harum ergo rerum lie
nium proptera prffisenti loco duximus inserendum, monstranda; (qiiantum sat. crit) veritati singulos(e)
ui pvidpns norainum rerumque dislinclio carnem dppuiavicurarelibcllos.ul alter immnnsum Kilii Dei
simul et animam docerelinChri9to.C;elprumoppor- HH divinitalem oslendat ; terliua vero mjsterium
tunior «i suus pxhibpbitur locus, cum de mysterio dominica; passionis manifeslisfliraa rcrum claritate
loqupmnr dnminica" pai^iiion\s{lrifra,tib. \\\, rnp.2l, contincat Hunc ilaquo primum lil)pllum, serv.-ila
23 cl 2'«;) ubi etiani illud quod dixit: Tristis est dispulandi temppries claudat, ut ad ea quae sunt
anima mea usque ad mortem; pt A'unr anima mca deinceps disputanda Deus nobis ostium sermonis
turbatn est; el Majorem hac dileclinnem nemo habet operiat.
(a) lla mf». Corb.: nl editi, Davidis lamen posuisset, fundil,
\h) M9. Corb., Prsrvidrbnm, (("iForto logcndum curavi dcpulare ,\c\ potius depn-
(r) M». Cov\i..pr:ividens. tavi libcilos.
{d) Ita ms. Viclor el Corb.; at edili habent eon-
14fl AD TllASINffl.VDHM IJD 11. ti6
ijiu.u srcnxnrs.
DE IMMEN31TATE DIVINITATI3 riLII DEI
CAPUrpiiiMtiM liiroiiiftirfu-uMlnlil.iy i> iiiil,ili\iln>iuir. \ n\''i|||i| I vir (lllXllio i-i|niiiin>-t I i
'
i;l
K^.t('iifiii iiifiiiilit llnino, iiiin plnw i/h«.i/ I'< tr int liiiiin ciijijt oinnt rnruriiiiiiid.i u. 1%
iioii rii(/7(Mrii/, Dvum mpi'i' io mullu minus rotjno-
luinine, uiinllriiiiiniU virtula, ul (a/.nui) i«
aDlornii |Uililloiirot ImpiMiii, inatruiTnl ifinridin v««
Oiiiilios liiiiniindi con<litii>r)ii* inliriiiilaH nninclip-
ritiii, virliiH llrmtri'1 iiiviili.lnin Hf.| tinc nu(i>|Mid
Baii|iri)liiiiisnugnitiiritllnoHiiioliliiriilii|iiiitnniiiiau.n
piirvilnlifi pxrcdcn', (il(|iin, inclr-ilirt illtiiiiiniilii)nii
puHsol lioiiio por Huliiiii hoii.inom.iiiil iii hiiIu (jno-
prd-gnntn Lionrcptii, liomlno po|)«rirn?Nullu mo(lo.(jnifi onini ho:no
liliul
('.Diiiiilorin Hiii «o llciii-iiiptorin
ini|uiHitlonom cnoponl poMHotnxlHtopu modicuH humnni vulncrii>,cuinoinno>
pHrlnpirn, nnlii (al. boIo),
qnHntninarbilrop iinniiitiihiliBilliisnnipitPrnilusTri- in raili(!o vitinlii coinmiinio circiimpi' 'Cvilij
nilalis rcpcriotiir inromprnhtMiHilnlilimtli^^nu mira-
nuturiili^?V(;l (|iialitc.p poHHOl pc.r ho ho ..... ... dilnm
ciilo.iiUii» siii oxrotlil omno vulnopatiH aircrro.ciiJiiB orlii» loncrcliipin vulnnre?
(|iioti .giluro vcl aipore (•
oinno qiiod Hiinin^.lloo no-
po«Hiiinti»,!»ionl «nporiit quovo inodo benoliccnliic lar^itor iinivi^riinliiiRxiste»
bisilivinorumHoriosvohiniinumvepid coprotoHtaliip, rol,(|uom alionin upin indi^uni nalura monslrarol?
iHiiiii (lioenlo: Non fnim (•ogitiitionri me:v cogilutio-
Voriu igiliir ^ululiH exhuusliiH homn diviliiif.ot pe-
nn vrsir:r,nri]ur iw.r mr.r rPiiiii lionoriim possos^ionn privnliiH,lorHiian nnge*
i'»,r ir.t/;vr,.//ri7 noininus.
Quiusirnt exiiitiinlur,i-crli nterni, sirr.t.iltiilivsunt ri.r
lico luit juvumino BuhltivandiiH ; ut illo <|iiidumu8
" lutcai f.tculonlua urgaRtulu ad ruoultatoin purioris
me:vavit^i>e.slris, rtcoijilntiones mf.va roiiitalionihus
vit.o ncqiiivi^<3et aliqiialonuH aHpirure, cnitii juva-
leslris (hiii. i.v,S,l)). Qiito or^o lit)iii.in.T (iiBriplina)
poriti(»?(|iiin vivnritns animi?t|u.r coniis peturopiliilalionihangolicin.quH |iri.>tina.* oirisosionis
.';iig)U!itas,il-
liiisos8Piiti;D(uIo8tTnnilalis,i]iiamnii9 verusotst)lu3 doposuissot illuviom.et amis-ffidndum puntutisre-
esl Dous) oontingeret aroanuin?(ju«> noc coBpit esse, sumeret dignitutoin. Verunitam"n nec ang(»liro po-
noc (it'siiiit;in cujus suhstuntid nihil esl quod non lerit hoc reparalionis iiunua udipisni siilinidio.Aa-
fuit,iiihil potesl non Pssc(]iiod gelicaquippo iialura tunc humini repar.indo iilii|ua-
ruit;i'iijiis nih;l loco
concliiditiir,qiiia loluiii imiiionsununihil iiiilio pr;e- tenus easet idonea.si cadcndi raobilitatp r.unquam
naturalitcr fuisset obstricta:cuin vero sejuvaminis
venitur,quirttotume8t9empiternum;qu!B9ohocprjB-
ecrlim indicio 8empiternam,incpeatam, immutabi- egpnamconsuhstnntiahs ruiiia! documenloleutolur,
lemqno monstravit, profeclocognoscilurmulio minus ad human.T p0£3e
cniii cx nihiln, id est cx eo quod
non ossotcreare potuit quod tai8set;quan]no ratio- redintcgrationiseHicaciam rcdundarc. qu;e («) ppo-
ppisB nequeatslabilitdti sufficepe Suis aulcin ud cu-
nalem cpoaturre suaj parloin hoc pr;« csDtcris gratia;
ppivilcgio sublimavit.ut munere stodiam sihi Siitcsse viribus non incofigrue crcdere-
sibi aetepnitatis et
rationi8 indolto.S9 hinc liqnido tur.si iiulla pars ejus in deterius liibcpciup. Unitaa
siii crealorisac re-
paratoris essentiain sineinitio prorsus esse non am- C enim naturalis, univcpsitatcm cipcumplexa n^tupm
bigeret,cum so,quamvisnon sinoinitio faclam,nun- angplicae,tota procul dubio maneret impassibililatis
quam tamen omnimoda consumendam abolilione
firmamento subnixa, si passioni non t-sse posset
dcincepa cognovisset.Hinc etiam protinus monere- obiioxia, nec unquam patereiur in reliijuu qtiod
lup qnanto inlinitatis attiue incomprehensibilita- perpeli non posscl in toto. Cum vero qure.lani pars
tis oiilmine creatrix omniiim virtuset sapientiamo- ejtis 90 de ccelesti bcatitudinis cuimine in imam
dum creatur;e inlellectualis excederet, cum ipsam perpetuamqiie cernilur devoluta miseriara, bcato
rationalom creaturam pleiia sna; comprehensibilita- Pelro dicente qoia Deus antjclis prcruiiiihus non
:
lisagnitio.creatonquidem comprehensibilis et tini- pepcrril: srd rar.eri'ni.i cuhginis imerni trutidic, ia
ta.sibi taiiien incomprehensibilis atqneinrinita.las- judicio punieados reservari (II Peir. ii, », prorecto
9aret:utcuin natur.sRisuaBiovesligationem.qusB extra cognoscilurunitbrmi cunctos opprimi potuisse rui-
se non intimam sibi cernerel et occult,im,ita
est.et n;e con?ortio,nisi quos veliet a casu iiravilatis vip-
ut cum supr.i se non sit, atque in se sit.tolim so tusilia i1e!en.ierpl(ii/. dercndore).qu s sola naturali-
sicut est, veaiigare non pi;ssil, eo niagis pavescens ter nr.utari depravarive non posset.
admiransquesupern;einlinilatismagniludinein,om- Caput III. vSi)/'j oirtus divina et hoinincm rrparnvit,
nes intt>lligentife lerminos excedentem. cujus pax p. <>/ tinyrtum rwitodicit. Chri>.tu\ virlii.<; ei .'niintntia
Pari.^^.t^hri.^ius naturdlitrr /Jck.v im»irn^u.<, ol-
«'^/
(sicut Paulus (\'\c){) supe>-iit omnem intrllrctum {Plii-
/i>.s/>«it<. seiniiitenius. Sic puici c--<t in Filio si'-ul
Up. IV, 7), cujus etiam judicia ohyssu^ mulla (P.uil. Filius in Potre.
XXXV, 7), solo se ad cognilion^m Altissimi hiimili- Ip^-aigituretiam hominireparandofuit necessaria,
ascensu respiceret provchi.a quo siiperbse co-
tatis qiiianonala stautcm angelum a ruina potuitcusto-
pitationis casuqnon.^am meruit ser.rogHri. dire,nisi ilUt quae lapsum homincm (lo-lniinam po-
Caput n.Nou potuissef angtlica natura liomincm re- tuit repararc Una est in ulroq-ie grana nperaia;
parare, quia et ip.^a cecnlit. in )ioc ut stirjreret, in illo ne caderet in illo oe ;
Sed hoc nunquam prorsus aggredi posset.si vel vulnerareiur.in isto ut sanaretur ALi lioc infirmi-
(o) Ms. Victor., propria stabilitnle.
247 S. FULGRNTFl EPISCOPI RUSPENSIS. 248
tatem repulitjllum inflrmari non sivit; illius esca, A. exclngit,neeum,quem cum Patreunum audireuius,
islius nicdicinaUunc autem qui?quis sanum sapit, nalum minimecrederemus.DeDpoDeuspotuitnascij
Filinm Dei esse non ambigit qui ctit virtus ct snpien- sedimmonsusabimmenfonon potuilsrgrcpari.Natus
lia I alris : sapientia quae cuncta disposuit, virlus enim c.x«>titit,non abscesf-it: lalis esl enim illa dtvi-
quae cnnia creavit; aapienlia quae illuminat,virlus na inenarrabilisque nativitas.ul quemPater genuit
qu;ead|utorium pr(£Stat;sapienlia, quiu immutabi- ex se,haberet in se.Hanc reguiam per Isaiam
fidci
lig virlus, quia in?uperaliilis. Qui omni crealurae
;
nobis unitas ipsius veraedivinitalis oslendit,mcmo-
suae pcr intinitam potentiam naturalcm semper ad- rato propheta dicente Quoniam in le eil Deus, et
:
cst.et immensus nunquam dpcst qui hoc natura- ;
non est Deui prxter te.Tu enim es Deus,ei neacieba-
literin sehabetesse quod Patcr est, et ideo potuit mus, Deus Israel Salcator. Erubescenl et pudebunt
el anRclum in superioribus sl^biliro.^et pro repara- omncs qui adversantur ei, et ibunt cum confusione
tione bpsi hominis ad inferioia de.TCcndcre, firut (Isat. XLV, 16, 17).Qui autem Filio Dei adversantur,
ipse testatur, dicens Descendi de ccelis, non ul (a-
: nisi qui Patrem in ipso,el ipsum in Patre, per uni-
ciam votuntaiem meam, sed voluntatem ejus qui me taleni n^ituralem denegantesse,atque Patrem et Fi-
misii [a) Putris (Ajnn.vi, 38).llunc quidam {al. qui- lium pcr naluralem diversitafem audent perfid* in«
dem).cum audiunt descendi^se, descensionem ejus t> fidelitalis vitio separarc^Sic estenim Paterin Filio
affirmare niluntur localem,quia nesciunl Dei.sicut sicut est Filius in Patre ; unitas ibi naturalis sio
oportet, considerare virtutem,nec valenl agnoscere aequalem demonslrat utrumque, ut immensus im-
sic pro homine Deum hominem factum,ut accepta mensum gignerel.el immensus ex inimensogenitus
homini? roiraa minerct immutabilisdivina substan- immensilatis paternne nihil minus haberet.
tia;nec sic inlplli).'ui)t temporalitpr natum, ut sem- Caplt IV. P-iter per Filnim omnin fecit.
per fuisse leneant sempiternum.Hi sunl qui etiam Quaeso,regnator inclyte.ne ista quae de Deo loqui*
considerare contemnunt qualiter d.iscendfrit, cum mur corporaliter existimes cogitanda.Superat, qui
perseveraret immcnsus,vel qualiter humiliatus sit, fecit, cuncta quse fecit. Cujus est substantialiler
qui manerel aitissimus.Si cnim ejusnatura quaera- sine inilio e?se,soIius eet subslantialiler sine inilio
tur, pst essentialiter Deus, quia In jirincipio erat genuissecujus est per inelTibilem immensitatem
;
Verlium, et Virbum erat ajiud Devm, el Drus erat totum implere quod rpcil.ejus est per unitatem na-
Verhum. Est eliam sempiternus, quia semiiiterna tur.-E lolum Filio ines.se, el lolum Filium in se sen-
Dci virius es-t, atque dirinilas [fiom. i,20). Est im- per habcre.quem genuit. Si non omnia Filiuscum
mcnsus, quia de ipso Jeremias dicit: Mngnusest, el Patre disposuit, non est sapientia, quae dicit; Cum
non habet finem, excelsus et immrnsus (Bar.ni,25) pararet cf^tum, aderam illi.et cum segregabul sedem
Et paulopost.ul hfcc dc Filio sp dixisse dcmonstrri- ^ suam superventos-.quiindn jortes jnciebnt sursum nu
ret, a'1.jccit : Uic Dcus nosicr, et ncn sei<timaliitur bes, et cum stabiles ponebnt fontes sub ccelo (Prov.
alius ad eum. Adinvenit omnem vinm discipliuac, e vm,'28, 29j;et inferius : Quando forlia faciehat fun-
dedit eam Jncob puero suo,et Israel dilecto suo.(b) rost damenta terrse, eratn apud eum disponnis. Quod si
haec in terris visus esl, et cum hominibus rontcrsatus sapientia Patri coaiterna i.on crcdiliir, necesse est
est (V>id., 36, 37. 38).Allissimum vcro qr. is audcat ut cliam Dpus in dispnsitionc coepta mulabilis pr.i;-
Dei 1'ilium denegare? de quo David Ami Mater : dicetur.Si non cuncta fecit Filius.nec virtus debeat
Sion (c) dicef.Homo, et homo fadus est in ea, et ipse appellari. iiec m»nus. Et ubi est quod per prophe-
fundnvit enm Allissimus {Psal. lxxxvi, 5). De quo tam dicilur Cirlum mihi sedes est, terra autem sca-
:
etiam Z»chnrias,nascpnle Joanne, sic prffidicat Et : btllum pedum meorum : quam dnmtim srdifirnbitis
tu, /»«f?r, piopheta Allitsimi vocahcris, prjtbis cnim mihi, dicil Dominus^atit qtiis cst loctis requietionis
anle fadem Domini,[d) parnrr vi<s ejus (Luc.\,16).Si mex ? yonne mnnus men fecil haecomnia (liai xxvi,
ergo docoiuressenatur.iili rD iis.^i imnipnsus, 91 1, 2)? Nam et pvangeli.eta dirit : Omnta per iftsum
si altissimus.si cst ctiam s^^iupiternus.dicUur quid facla sunt, et sine ipsn fncttim est nihil (Joan. i, 3).
mclius Dfo,ijuid majus immen.so.quid supcrius al- Si (e) alicubi deesl Filius.immensus non esljsi iioa
tiasimo.quid anterius sempitcrno? Dcus igitur non D eum 9? Pater corde ruclHVit, Verbum non debet
disiTc.pat a Palrp^immensus non carpt Patris requB- diri;pi dc utern Patri9,hnc cst de substantia Palris,
litat», npc cclsitudinp privatur nltissimus, npccst non pst gcnilus, l.ilso (quod absil) nomine verus
origino postcrior SPnipiicrnus.Nain quia in Dco Pa- Dpus dicitur, de qun teslalur Joinnps quia hic est
tre mhil potest psse mutabile,ex Deo natusesi Deuf; verus Deusxi vila reterna (/ Joan. v. 20) In prin-
qiiia nihil locale.ex immpnso processit immensns; cipio quoque erat Verbum, Verbum erat upud
qiiia in Dp i humile aliquid non cst, allissinuim ge- DrumjU Drus ernl Vrrbum.llic pempitcrnitas osten-
neravit altipainiu3;ct quia initialum nihil in Vrn po- ditiir. hic immensilas invcnitur.hic essentialis na-
lerit rcperiri, sempitcrnum prolulil pempiternus. tura monstratur. Nam quod /n principio erat, nun-
Oeneratio illanon nliqnam (n/.nuIlam)9eparationem qu!tm non ernl, quia sempcr eral; quod vero npud
Patris Filiique monslravil.sed crrorera confusioniB Deum ernt, locale non erat.sed immensum erat,
n) M!". Corb , P.iter. (d) Mfl. forh., prxparare.
b) Edili, Cobm. et Ant., Potthac. (e) Editi alic.ui.
(c) ColoD. et Bdsil., dicit.
140 An TnASIM!'MT)I'Nf I in II. »0
(|iiia com Dniia looulU non lit, VarliuiTi,i|iiorl ri/uai f^ ^rt mtrrnam,(|itliqiil« «meril dcruturarii A' I
Dfum t>iiil, III liifii iioti iMiil ;
i|iiiiil iiiitiiiii ViMliiim n*tVi'riiH|)(Miii«lvila.i«liirn4,|ii«lo»'li' ' ' ' '
Dcun uriit in (Miit'ito iinliUMM-l iiuiiiiiilrt vni iliitf.liiin irtiTiiiiiii Qii(iiiiu'lii «Tgii Jiiatoruiii VI . 1 '
uli(|iio rrut (|uo(lill(i l)om uiiil n|iiiil (|iiain ytrbum vitn i|iNawlornii i)iiAnilu(|Uflnnn Arit7aiil,ul(|uid hio
O0US •''''!/. lul (ir Hiin(;inr(invariiitiuriiiflleufittnuiailvflr«u«tDn-
Cai'I1i v.()hii'i'tii> ilf 1^0 i/iri'/ (//ci/iir, hi |iriiiii|iii»,r/ tmiiciitd riTliiiiiiiiia IdliTittiir.xi I
"
' li
niin niitn i'i'iii''i|'i'iiii ''ri»t Viu limn /,Vi' />/ui /'riin »•
quiiiiildiimiliillntiirfirjl fcriiiei i •
jiittm d /i/iM. \ .rlrnta (7ifi,Wi(.i. Quomoilo veri-
itn
liNi(il|iiHuuriiusintflnii'i?pri>pl«Tflarorpua nuumrM*
tim riUlioliiii C.hristum iiriiirifiium rl findin intrl-
tlgnnt,ptHArvi(utiitutijiciiiiit?uiihnc «n nonin incflr-
liuit-
tuiii pr.iHiimiiiiti'iirri'i(',('t iiiiKiiiiiilni «riiifu ««• don
An forlo.nuiii in priurifno rrfl/ini(livimuH(lirliun,
Hli(|Uiiil 1'Mio i>xiHti'nili iiiiilcliiiiiiin^ii/. iui>l(MiitiH)iiH-
niTcm vcrb(Turc(/ri)r.ix.:^ii).'lili:(i Bibi novorunl noo
Bignnr(i |irinri|iiiim,iU iilfnrtinn inilKi ntittix ('««ti non OBiJo ciilliictulioncm ndvertui cnmem el ianguinrm,
JounncH non otim«H/<?pMMfi/iiMm,H('(l seit adversux prinripntus et ftotetlatet.adversunnuudi
oro(iitiir,()uia
I»» iiriticipio luinso loHlHlurYAlii-it ut iiwcimiulu co- rectoret tenehrumm harunicifilra ipirilalta nequtti.v
gitiitio (iti jtisqii.im iiKMilrm i<U|iii'ntiMiillinnul)'i/.rnn- in rarlrslihus (Ef>lir%. vi. !'<?)? Idc.rco lconi rtigi«rnti,
tin^ut) I ulisit til liii<r in i|iitililiot icthuliH pcrlidiu^
ot indoleHBocirciiitu qiiirrcnli qu»*m di!V()rct(//V/r.
coiitHf;i'i puritutcm llhriHliunm rcli^imiia inllciut !
v,H). rcBiHtunl forliicr in llde ; ut ponlquarn hic la
(>iiis cnim nonconaidcrct illui)ili):noprinci|iium(lici trihulntiiino pHtipntns vi.xorint, conaun pta qtioque
quoii niillo potuil priiicipio pr.fvcniri '/ Nam i|uiil- divinn' promissioniH Hclticloria imigis rctriliutione
(jiiiil unli^quoJlibct principitiiii co^itnro viiltipri9,luio quum vora.uii miscro vivunt.uut omnino non vivnnt?
noccsso 09t vortiiii pnncipiium ralcaris.El quonium Vita namquo Chrinlua dicitur. picut uit Ego sum :
semptT rogitunilo prinuipium.nulluMinvonittermi- vxn, {d) veritas et vita(Joam xiv, 0). hiitium rt finis
num,propliToaillu(l ost (iicendum voreprincipium, Ohristiis dicilur.qiiia aimilitcr tiisedixit : Rrgo sum
qiiod P9lc9»oniiuiitcrsi>inpil«Tiiuin.I]iiiccsl prulcclo alphn et omnja, iiiitium ei fint%{Apor, 1,8 ; h;pc uu-
qiiod ipsc Filius volciisJiKhois immoiisilulciuspmpi- tem vila,9i,eo q'iod inifium dicitur,initio nativitalia
tornitatisauivcertaprorausiiianifestaticneraonstruro pulatursubdita.conai quens est ut eoquod finisi\\c\-
inlorropantihua quia csdet respondit : Principium, tur qiiandoque piitetur finnlilcr ubolendu. Qmliler
quod n loquorvohix {Joini. vin, 2o^. Scd for^itun eo vero sine line victuri sunt qiiilius vit;i (Eterna dabi-
iltiod C9t firincipnim dictus.mtgis pulahitur inilio tur, si vila; ipsius aetcrnitus finictur ?Qtiod si haio
exislondi stibjoctu.-.Quod si o.\ hoc vocabulo quia- omnino absurda sunt, ronseqtientpr veritaa eat ca-
quammolitur pnvjudicium struere ventali.utqucm Iholicii? atqtie apostolicae fidei retinendH,quj' aicut
principii cognoscit vocari nominc,quoddam princi- C C.hristum proptprcafinem nominat.quia non solum
pium nalivitalis existimet habuisse, dubil prolecto in illa subglanliaquanatusest natiiraliter 9em[iiter-
etiam Patri (quod nefas esl) aliquo cxistendi prin- nus ex Patre, sod etiam in ea quam in tempore
cipium.quemcum Filioprincipiumcognoscimusno- sumpsit cxmatrecreditsinefino perpetuum.siceura
minalum.sicut ipse dicil : Tccuw pnncifiium in dic ideo juste pr.-edicat veraciterque piincipiura, quo-
virtu'istuv in .'iplcndorihus sanctorum. exulcro anle niiin in divina quam h;tbet subslantia genitori
luciferum gcnui le. Quid autem respondebit,qui dvj
semper asserit cocPternum Non autem ambigitur
(a) principii nomine asserit Filiu m nativilatis babere vero principio nihil anterius. vero fine nihil posl©-
principium ? riusinveniri. Prinfipnimigitur Christus.quiasempi-
Quod si quis.pro Poquod/irinnjpjMm dicitur,nati- tprnusomniapr£ecedit;/i«j.<Chrislus,quiuperpeluu9
vitatem Filli habere credit inilium.conscquensest universa concludit .p't/icj/;iu/n Christus, quia ipse
utipsum Filium, pro eo quod fxnis dicitur, finem inchoavit pcrficenda;,'ini.s Chri9tus,quia ipse perfi-
quoque asserat habiturum nam Dominus, in- :
cit inchoitta ;
princifiium Christus.quoniam ab ipso
terrogantibus Judi.eis, priucipium so esse firmavit, habent qois non fuerunt utsinl;/i«jj Christug,
dicens: f'rmf!//iu>?i, quod et loquor r<j6i5.Paulus vero quoniam ab ipso habent quaedam qute esse coepe-
Christum finem nominat, dicens Finisenim Irgis : j)
runt ul semper sint.
Cfiristus ad juslitiam omni credenti {Rom. x, 4).Ipse Caput VI. Ohjectio Melchisedech quod dicitur sine
quoque de se Dominus Ego sum alphii et omega, : fiatre et sine watre. Chriilus rcr justiiice et vacis.
iniUum et finis {Apoc. i,8).Quod sipro eo qnodprin- Christus sine mutrr.ul Deus y^ine paire ut homo.ln
una Christi persona gemina nativitas.
cipium dicitur.asseritur cceptus.etiam pro eo quod
(inis dicitur, putetur etiam finiendus. Et ubi erit Quid auiemhincdubilaiioniscrediturderelictum,
Joannis illa ructalio, quam93de pcctore viviton- cum in Melchiscdec(qua [n/.qui vel quia^Christifu-
tis {b) bibebat ?Sr'n?i:(i quia Filiu.<< Dei venit, et dedit turi pontificistypumgessit)uniusejusdemqueDei et
nobis intellectum, ut cognoscamus verum,et simus in hominisChristi personamsignificataioderaonstraret
vero Filio ejus Christo : hic est verus Deus,et vita Apostolus,o3ten.lens {ei ean:,et secundum divinam
oele)na{l Joan. v. 21). Quam vitam aecesse est ne- substantiam sineinitio 94 sempiternam.et secun-
(li)Ms. Corb., principio. Ms. Corb., et veritas
(rf)
(i)Basil., biherat. (e)Ms. Corb. et Vietor., osiendens eum.... sempiier-
\c) Editi, HcM inest. num.... perpeiuum.
J51 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 252
(liim servilem formam, quam in tempore accepil, A. son® unitis, aul D*>i innomine.aut hominig in Deo,
sine fini^ perpeluain.SKi'lem gitur gpntiumdoclor vcram posset aboiere eubstrtntiam.Et iicctutraque
Inqinlur ad HebnBoa -.Hic elenim Melckisedech,rex vera in uno substantia naturalem in setes-
Salem, sacerdiis Dei summi.qui obviavit Abrahcr. re- tetur.etoriginisnativiiatem.et nativitatis originem,
gres<iu a c(rde regum,et beiie^Hxil ei.cui deciinax om- myslerii tamcn pielasmiraliilis perm inens.quamrjitm
nium diriitt Ahrahain. ['rimumi/uii^^m^qui inlerpre- divina; illius etinelf.ibil s gcneralionis.quaeinilium
talur re.t juslilice, deinde aulemel rex Salem, quod non hfibet, (b. in hac qiinque humana generatione
est rex pacLt, stnc paire, stne malre, sine grnealogia, certamnobisintelligenli.-clineamciemonstravitinam
neque inifium dierum,neque fxnem vilae habens,assi- qui somper i'eu3 ex Dt^o, ft5 idem teniporaliler cx
milatus nutcm Fdio Dei.manet sacerdo^ in perye- hornine DtMis et homo;et in quonaluralem patern.T
ruum) Wetr, vii, 1, 2, 3). Posset utcunque in hoc subslantiaBplenitudinem nativitassempiterna posse-
forsitan teslinionio quidquamcontradictio reniten- dit,in eodem plenam hominis naturam veritas nHtu-
tiurn.suticr hujus Melchisedech persona, tanto lu- ralis e.xhibuit. Filius enini Doi.ut nosiruin ex visi-
mini verilatis opponere,si esset credendurn quam- bilibus ad invisibild proveheret iateliectum,veriia-
libpt crealur.im sinc inilio naturaliter exstilisse.At tem in se demonstravil burnan<B naturae, ut conse-
cum clarcat omnera oranimodis creaturam,ut pote d quenler crederetur ex veri Dei natura Ueus verus
prorsus ex nihilo frtclam, initio non carere, cujus naturaliterexstitisse.quem verum hominem natura
origo Fola Creatoris voluntate et potestate, quando liternalum constaretex homine.
faciendain judir-avit.qni mulabilium operum dispo- Capot vii. Temporalis ChnsU naiivilas ducil in co-
sitionem semper immutabili-.mhabuit.substitutaco- gnilionem celernoe. Immensu Christi maiesias,qu.iu
semriternn nafivilas. ;\,m luU lo,ms ante Filium
gnoscatur ex nihilo, quce tamen nunquam fuerit
" ^.
priusi|nam initm creatmnis exsiitent, nullatenus
. . . •..,!. Dei in qiio nascerelur. Nec uil ullus locus rtrbo
cooequcevus.
arcipitur rjuodMelchisedech.antex patre fueritrna- .••.,••
^
Iroqiio
'
non genitusiriuodesthominis primijaut
,
, ,
........ ini- ,,,•,• .
^ \. n\
InitmmquoqupnativitatisinnaturahominisCnns-
•,
,
* ." \' j 1 . > tu3habuit,in quasineinilionon pofuitmateresscquffl ,
lio exi^tendi naturaliter carpat,quod soliusestDei. . . . » , . ,
. . . ... ., . eenuit; ut agnosperetir^natura} vpnlate recognita,
Illeitariui-fiiiursliuiusrPlinetnaturaliterverilatem, ^ .. . ,••,.,,•.•
" ' '
,
u u T
nulliim aivina3nativitatis(c)initiuiTihabuisse,ubi9e.T>-
. •
•,
qui in utraque nalivilate mirabili^,nec uspiam ve-
^ ^
ritats naturalis caruit originis,et in utroque mira-
....... . piterno n,-
^
.
j ti
F.itri,sicutinituim existendinullum r
fuit.sic,
•
.
,• •,• ,
. .
•,
.
•
,
.° . . ... nulla nativitas initiatse generalionis accessit. lla
biliter natus est singulans.Quis estenim rex jiisti- nZ a •. ,
,. namqueutnusquein seChri.slusJesus demonstravi , i
'•
•
, . . ., , . t
tia;,nipi rex nostpr Christus.qiJifactus estpronobis • nu
substanliae veritatemulsicutin u u
.
. •
. ,
• • .-
'
„ •. i^ • •
o hominisChristi sub-
neccalum, ut nos erficeremurjuslitia Uei in ipso , ,
* •.
•'
p , ,. a- ,
stantia.salvapr.Trogativasingularisiiliusdigrjitatis, , i -11
11 . . n ti
"
Quis est etiam rex pacis ? Nonne ille qui ait : Pa- j ,•,
.'^
* .• . L- /1 hocsiibstantialitPrinvenitiir,quod naturalitcrcons- , .
cem ineam do vobis,vacem meamdimulo vobis [Joan.
r , '
.
.... nV.u-,u u,
tatin homine;3icin eodem D o Chnsto hnrsubstnn-
.
xn\ 21: Ipse esl enim i>ax nosira,qui fecit ulraque
'!
'
, • .-. •
'
. . tialiter esse credatur.qiiod naturalilpr subsistii in
propheta clamat j
,
unum (Evhes. 11, 14 Ad ipsum
^
.
r-u . .1, .
^ '
n '
' PatrPMitcum in hoiiiineChristovideturveritashomi-
Domine Deus nosler^ pacem tuum da nobts. Umnia
, ,
nis.in ^odom Upo Christo copnoscatiir pal. rn.r veri-
enim dedisti nobis ,Domine Deus noster, posside nos :
tas deitatis;etcum ista nativitasinveniturinitio sub
Domine, prxier le alium non novimus, nomen tuum ,. . . ...
.
dits, qu w cx tcmporali bomine substantialis tem-
,, ,^.
nominnmu!^(lsat.\w\,i2). Matrem qin que nnn ha
., ,„.,,„„„..,„„ non na- ' < .
. :,. ....
_,^ ,,..;.. pora iterexstitit,illaquoquesineinifiocredalur esse
, .
buit Chrstu.s Uei
. ,, .
,.
l-iliiis
,
in Dpi
,, i
substantia, quam
„,.,.„, r
. . ,> ,
r. n
,
-j L . . .
• nalivita?,qu,T>nesempiterno l)eo(a) pubslantialia ao
semncr habet ex Patre. Riirsus idem pafreminho-
,
' •, ,.
. , • , • . •
'.
-. semniterna subsisiit.lp?e igitursine malre in divina
i^ .
,..•,,
. 1
minis naturanon habuit.qiiam exsolomntrc susce-
.
nit. In vcntatc namqiieutriusquenativitatis singu-
. . ...• substantia (c)qii(E
, 1 r. . ,.
est ex solo Patre naturaliter gc-
.
laritatem
...
servavit, et
.•.!•,
parenlis.pt prolis: ul quatii-
nitus
.
;
'
•
ipse sine
'
,
,»
Pafre, fructus inviolatae Virginis,
.... -.
r .
•
,
,
.
•
t» •
.
.
quam complexus non conligit manfalis ipsp sine
vis nrius
^
„ . ,,.
de 80I0 Patro.postmodum -le snla Virgine
., n .
,
^ ,
,,
ffpnpamgia, d<i qiio scriptum est ^(ifnfTrt/ioi/fim r;;<j
, , ,
• .
•
... • .
;
nascprPtur,Hnus tamen idemquefuerit qui et pnus ^ '^ V^ . «^
. ,,
. •
D QUK (/) enarrubil (Uat Mii, 8) ? ut cum in gpiiora-
-, .
„ ... .
9il nalus px virgine: ut in " '.
.
....
.
,
de Patr.^.el uostmodiim r<,-r^-nj
'
uniiis veri Dpi veriiiue horninis
.
Chrisli miro
.
alqne
,. •.•
tionp vera Filii Di'i fides nobis cognitKinem pnvstat
,
j
.
..,,,.. .
„ ., , . ser iionem vero sempitPrnitHS superat, in eo quod , , . . ,
ineffabili pacranienfo ne nafuriilis gpnito deluisspt „, ... j . , .p
ridpi cnnstanfia crpdulitatip(7)firmampntf^ riiinlur ... .
, .
.
cicnpntepubstanlin.npcgpminarefunngignente
cx " '^ , /. , . • • ,
, , ,
scrmonis voro aud.iciH fideli linioro,
,. ,..
Benitovepprsona.licc' in uno f.hnsto vpnfatcm Dci
^
r. {nl. nilitiir),
^
...
.
compriiiiilur.nivin.T gcnerationis vera naturalisqiie
•
. . .
•
..... .
,
. ',
r
et hominiB tinlur.-B rt) ventas inconfiisa si-rvarpt, ^ ., "^.
,
^,
,
scmpiternitas agnoscatiir Nam quia divioH uti(|iie
. •
.
...
iinnmiarnp.n in Christopersonam utriiisi|ue naturaB
niitiiralifpr vcra nst, quia in Doo vcro nihil eat fal-
iDdivina vcrifas cxhiberet, ut nec gemina nativilaa
9um;qiiia vero nec ca?pta cst.nec crcata,siciit om-
uoius Chrieti viilereturgeminarc pprsonam.nec per-
nem ((rptie crealfeque nafurdo snperat cogitationis
(a) lla ms Corb. et Viclor.;al cditi habent na-
tur;r vntm. ('^) ^^* Corb., tubslnntiali sempiterna.
(h) Colon. Pt Anl., in hnr,. (') M>*. Virlnr.. i^urt.
(c)Aben.t nh editis inj/ium,restitutume8l exmss. (/) dMon. el Bisil .
ennrratvt.
Corb. el Viclor. {») Ba»il., fundamento.
m.T AU TnASIMINUIM LID II. M4
i|»«um looum»liquo<|pil»llm. ci-
Uiluginein, «io omnrm •iiporKr«Kiliir •'l.xiuii luoul- K
«iiioilB-mitil^rnil.ilfliiu rot
l»loui. Au ror»ilan •iiumI <Iu Diti |moo upoHlolii-m |.iiiiii.
infoctiiiii. S il'|UoniiiiU limo ni.ii re-
nuolorllali» vonluinpiirri'|iiiuui»,tlo i\ju>«n«Miitriiliiino
(liintur, idoirco »on •olum Killo anienor, «^fl nrc
prorBiirt uooipiTo ilul)ilnuiiiH,'oum unltiHpuulun l)i'«-
liMHimuH «lioul : lUiJ) />(»', ijine fxsui>fiul oinnrm in- n'(|ti(i!vu>< tliriTtluiiflal loflu». l'or quom onlin omnia
lilleclum, cusuydiiil ronii veilra, d mleliiuenluis litrlanuiil (/'*«/. cxtviil, .^;, hmc faclti i|o 'l»-'
vi-Uriiiin ClirisioJrsii (/'Ai/i/i. iv,7|, C.uJuk orno pux, forrieonlorrivo iion poH^unl Ononium '|'i i m
licol omiioiu hii|)i<r»'l iiilolloclum, voru lamon,«om- numoro,ot|)onilnro,i!t monHurmlmpoBuil.BicullPm*
pitorni uuluruliH |uooroililur;i'ur ojus ncnorulioniH, |)()roiiunioruri, «icloro monBiirupi nonpoluil.Prolo-
Htiporul omnoprorsuH olot|iilum,nuluraliH vcri- (lo p-ulmim voracitor cnnil: .W'/(/nui Ihiminut flfut
(|U(o
tus ol iiillnitu «nmpiloriiitnH nlino^olur? Ulii orgo tioslfr.rttniniuiii-irlus fjut, cl titfHfnti.rrjut non ctt
•f mpilorii.i pux o»l. iToiluturoliumaompilornu iittii- nm«rnjrAli|iio iil oju.i uilmlrabili» Hflin;)ilnrnilali»
viluH;ol ciijuH oul croiloiii*t»»oinpitorn»n«livituH,Ofl inlliiitu monHtrurotur imraenHilan. ulio loco (Jicilur:
nonnogoturimmonHrtinujt'»t»i»,nullo(iuipponaliirnli Mmjnuilhmiiiu%et lnwlnlnlis nimis,rl magnitudinii
(li»oconcliiilitur,(|uii'l n.ttivitfitia iiiilio non tonelur- rjn\ non cst fmis , /'.in/. cxiiv, 3). Qoitt rcvertt nc-
el idoo immonHdproraua aniiofoitur ill.iHub^-liinliu, g cosho ost til nuluralitor pronunliotur iraincnsum,
oujuH ohI nutivitns non ctopln, 8od veru. Num quod quod 91 est naluralitcr iienipilrrnum, quin ij'Jod
nlii|uooircuiiisoribitur llno^necoBseeBlullooolenea- somporeat nonca|iitur numero. et quod ubiqueto-
ttir aut toinporo. (Juomodo ntitom Foci.^^so tonipnH ct ttim ost non conrludiliir loco, i.lcirro denique alio
locum crodilor, si loco ipso tcmporivis ptibdulur ? ScripluriD testimonio do Supientia dicitor: Alti>igil
Num por ipeiim oiunia rucliis C8t iocus,(|tiiu omnia autem uhique proplersuam muuditiain (Sap. vii, 24).
per iiisiitn lacla sunl,et sine ipso luctum cst nihil Kl paulo piist : 4tlin<jitautem a fine u^que ad finem
(Jiian. 1,3). Per ipsiim qiioiiiio rictum lcmpusn^no- lorlitir, et disponit omnia suavitcr (Ihid. viii, 1) llic
8citiir,do (|n(. Puiilus dicil: )hiltiliirie tnultisque mo- uli(iuecu(nu linous(|uca.i ruipin^npiontiamatidimus
dis olim Drus ioqurns palribu^ (a) in proiihrlisjiovis- atlingert\inleliig('ndumest quia cuma fineusqucad
simc iliehus isiis locutus est nobis in Filio, qnem con- finpmullinRil.utrumquelinemimmensittttesuiBinn-
stituit li:i're</eni universorum, per quem lccit vi s.ecula nilalisexcodil. Illot^nimomnem potcst crpatnramat-
(Uclir. 1, 2). Non osl orgo localifl per (jui^m fiictus tingere,qiiemomnisnon potfstcrcatiiraconcludere
cst locus, neo tomporalos per^iucin ractum esl tem- nuinsiculimplensc(r!um perseveratimmensus^sica
pus: nam si loculis ipso locuni recit.et certum cst fine usque ad fiiiem attingens permanet infinitus.
omno looule in loco esse; conspquenlcr intelligitiir Fale nnmqiieest: Attingit a fine iisque ad finem lor-
qnod prius in loco fuerit. et sic locum crearc^/))p'j- ^ liler, quule est et illu'i qiiod per Jeremia:n dicitur:
tuorit.Sod hiclocus, in quo fuisseDei Filius diciltir, Eiyi) Dfus pro.timans, et noa Deus de longinquo. Si
quojro utrum Filio anlerior, aequajvusve credalur? abscondiius fuerit homo non vi-
in occullo, cgo erjo
(c)Sed si aliquiHnterioremFilioexi3limanllocum,vi- deho eiim^. yonne ccclumel terrum igo impleo(Jerem.
deant inquod barathrum nelari;e assertionis incur- xxiii, 2:^)? Qui implel omnia. videt oraoia. El in co
rant.cum rerum omniumopcralorimateriam cujus- domonstravil quid sit, vilcboeum, quod adjunxit
libet operis anteponunt.Cumque Joannes omnia per dicens Ccrlum : terram ego impleo noque enim
et ;
j7)5MHi/"'u7ti((/)commeinoraret, nullam(quod absil)in more corporali videre creJendus est Deus,tanquara
se habuissedicendusesl verilalem.si qucdlibet opus alibi silipsecum videt,etalibiquod videt.Quidquid
pra^^cessit opiticem.Quomodocnim locum facerepo- enira videt, non extr.i se videt,quia ipse implet uni-
tuit.anie quem esse, vel sino quo esse, si ita est fa- versa quae videt. Nam scriptum est ; Quonvjm in
ctus, ipse nonpotuil?TunG deiode sollicila consile- omni locooculi Dei speculantur bonos et malos (Prov.
ratione perpendanl quoniam sempiternit;itis infini- XV, 5). Et alio locoOculi Dvnini super juslos, et :
tatem loco videntur dare, quam Filio Dei conanlur aureseiusad preceseorum, vullus autcm Domini super
adimere. Nam siproptereaFilium Deinonsine initio lacientcs tnala (Psal. xxxin, 16).
natumasserunt, quiadicitevangelista: Jn principio D Caput viii. Quomodo inlelligenda sit divim naturx
eratVerbum, ei non dicit.anteprincipium erat Ver- uuiquitas.
bum; isti qui locuin ante Verbum fuisso asserunt, Ubi non praetereundaelocusnasciiurquaestionis.iQ
ante principium quoquefuissenecesseest fateantur; eo quod ^alomon dicit:/?j omni loco oculi Dei specu-
quoniam id quod fuisse puiant ante Verbum, ho3 lantw bonos et tnulos. Et rursus propheta dicit ad
exislimanl non habuisse principi'jm. Si autcin prin- Domiiium ilundus est oculus luus^ne videat malnm
:
cipium non habuit locus,ipse est sempiterno Patri (Habac. i, l'3j. Metueniuin est enim ne hic qui di-
sine dubio coaelernus. Et quonium sempiternum di- cilur ea videre qu;B dicitur iraplere,putetur alicubi
slare non potest sempiterno, talishauc impietatem noD esse, cum dicitur aliquid non videre;quoniara
profecto(e)consequilurabsurditas, ut autlocalispu- non ubi(|ne substantialiler est, si vel in malis non
teturDeus,autlocu3hoccredaturessequod Deus,aut est.Sed indivinis sermonibus.si teneatur humilitcvs
(a) Basil., et prophetis. d) Mss. Corb. et Vict., commemoret.
(b) Hasil,, non potuerit. e) Ms. Corb., consequetur.
(c) Ms. Corb., Qutd ti.
»5 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. sse
corilis.nurifl reperietur repugnantia veritatis.Qun A rens quoque omnia verbo virtuttt su« {Hehr . i, 3).
dammodo ergo videt omnia Dcua, el qundamtuodo Eccp et spiendor esse Filius, et omni»i genere perhi-
quffdam non videt Deus.sicut quodamnjodo ubique bemr orgo Patrem ptitdtimmensum.Filium
Si qui?
totus cst, et qui)damiiio'lo alicnbi noii est:non quia vero qnantitate credit aliqna terminaluin, dcmon-
Bubstanlialitor Hlicuf)i derst [dc quo scriptum est, slret nnbis qualiter lui et splendor rlivpr&a; poasint
Omiiia pcr ipsum rl in ipso creatn sunl, it ipse est cum npc conrundanturnoinine.nec
esse substantiffi,
antc omnes, omnia in ipso constant {Coloss i, 16);
et Begrpgentur geneiP, nec alteruni ab altero difTt-rat
quiquc secundum prophetirum (i\cl\im, Mens is est quanlilate. Nam
lucis.-tsplendorisnnnsoni confusa
manu aquant, ef ccelum pnlmo el universam terram nomina, sed lucis et splendoris non est discreta na-
clausamanu {Isai. xl, \2)], sed quia non omnibus tura. Rursus luci splendor sic individuus unitur.ut
flpqualiter adt;st: ubique enim adcst per potenliam, ab ca nnllatenus separetur, tant.mque lux in ee ha-
non ubique per gratinm: per potentium.qua cuncta betsplendorem.iiuantam in sesplendorcontinet lu-
Deus implet et coniinet,per ipsam vii|etori)nia;per ceni;nec hix ut luceat, splendore polest priv.iri.nec
gratiaiii vero illu.l viderediciturqund ipselargitur,et splendorut pplendeat.lucepolestali'iuando destitui ;
quodinsuis (idelibusoperatur: ri(/j7enim Deiis om- Sfd qufecunque lux complef, a<qualis in splendore
nia quot fecil,cl eccc bona valle {Gm. i, 31). Ac pcr " permanens, cadem etsplpndorcomplet,in luce pari-
hoc, et ubi qusdam non vidtt, ut tribuat, videt ut teraqualisexislens.Quocircasietiam lux illaBeterna
retribuat; sic etiam videtmalum,et non videt ma- nec sinesuopr.tuit splendore e?se, nec eodem potest
lum, quia quod non vilet ut probet,videt ut judicct, carere : consequenler aut Patri Filioque unus dabi-
etquod non videt pergraliain suam donatum.vidpt a turquililalisquantitatisque terminus,aut fpquaiiter
peccante per justiliam 98exigendum: qiioniani,et uterque nccesseest prii-dicetur iiiimensus: qnantns
ubi non adest Juslificandi largitas, non deestjudi- est pnira splendor illiws tantam neccNse est
lucis,
candi severitas.beato Faulo dicente : Videergo bo- lucem splendoris 90 illius fatearis;quoniam lucem
nitalem et severilatcin Dti: in eoi quidem qui cecide- sic aequat suus in omnibussplendor.ut (c)necmajor
runt, severifaiem; in tcautcm honitalcm, si pcrman- ibi possit esse, nec minor.
serisin bonitate{T{om. xi, 9,2). Quae cum ilasinl.quo-
modo poiest snbstanlialiter alicubi deesse, cum lux Capltx. Non desrendit Filiiis de roeh (oralitere. Pa-
ierquoque in Scrtpiuris descender et venire dicitur,
etiamin tenebris luccat.licet tonebraepam non com-
sed non loculiter.
prehendanl (J(i«rj. i,5)? aiit quoinodo polpst uliquid
substantialiternon videre, dequo beatus Paulusevi Multiimvpro niiramur
contumeliam istos qui in
dentissime prolestatur, dicens Vivus est enim Dei C Filii Deiconspirani^eestimanl^iseum secundumdei-
:
sermn, et effictix, etpenelrahilior omnigladio anctpili; tatissubstantiam, aut ad lorum de loco motn locali
et perlingens usque ad divisionem anima; ac spintus, trrtnsire, aut iion possesimulomnia deitatis suseim-
compagum quoqueel medullarum et disrretor cogita- mpnsitatecomplere; intantum.ut cum eumaudiunt
lionum et intentionum cordif.Ei noa est ulla crcatura adtcrramdescendere, crfdanl eum in cobIo vel apud
invisibtlis in conspectu rjus: omnia aulem nuda el inferosnon fuissp,ptad infernum secundum deilatis
aprrta suntorulis rjus {a) {Uebr. iv, 12)? Nec hic.sicut substantiam it ide^cendigseronfirmpnt. nteur.-. roelo
supcrius diximus, ulla debetcorporca; vi^ionissubin- defuisse tunc et terris existiment. Quomodo non
trare suscipio, tanquam Dei lilius in codIo sit, et consi^lerant secundum Scripturarum morem, quo
exindecuncta videat, ubi non sit; hoc est enim Deo parvulorumintollectui coclpstiasolent ploqniacoap-
viderequnilesscetqnantaminsinuatvisionem suam» tari, nonnunquam in porsona qnoqne Patris similia
tantam vult crcdi substantiam suam.nt cuni (b) au- reperiri?UtenimilIa legaliuin voluminum loca prte-
dimusomnia nudact aporta esseoculis pjus,nullum teream, quibus dicitur: £< de^cendtl Domtnus videre
terminum pulemus substHnti.p fjus. civitalrm el turrim {Genes. xi, 5), tanquam si noa
CiPUT IX. Quod infiuilas Fili.i irque ac Pafri ron- descenderpt, non videret; cum superiua rlenionstra-
vcnint. T\ vprimus Scripturam dixisse: In omni loco oruli Dei
Utautemiiniusinnnitatis cumPatrpFiliiis mons- s/>erulantur bonns ei malos. Et ipse Dominus ad pro-
trarptur, sancta Scriptura curavit deSapienliadice- phetam Ego sum Dominus Drus untver.^se rarnis
:
;
re:Siile>idor r^t enim luri.\ nntern.r.et ivrrulum sine ma- nunquida me absronUttur aliquidl Sod et illud,(juod
cula Dei mi;></(i/rt, imngo honitaiis illius {Sap.
et paulo poat dicitur: Venite. deserndamus, cl confun-
VII, 26). !n hoc tcstimnnmet nHturaliBuni'as,etper80" damus in illis tinguas eorum {Ihid., 7). Ut ergo liaec
narum propriptas.fit requalitntis iminensiias F'atri« sileiilio nunc inlerim deputenlur, quoniam Folont
Filiiqiip mnnstratiir. Patrein n unqiie Inciii. Filiiim hfKC (rf) ali(]u.Tnti non {e) tolius Trinilali-,ped solins
vero .splcndorem hoc in loro nullns ui:ibigit nppel- Filii d'pul ire porsnns!, quid d.^ illo loro Evangolii
lari. De quo etiam apostobca dicit aucloritas: Qui dicluri .'unt, in quo Filiusipspdiscipiilos.priusquara
cumsii %plendor glori,T,et figura subftanlix rju^,ye- paterctur, iiiformans, ait Qui Itabet mandula ineii,
:
{a) WiPr.xerhh ad quem n»/);i .t/Tmftlfgiintiir hic in Antuerp. et Basil at po*lPriores duo hahfni.utnee
;
unifo pod. edit..;Mb-»unl nulooi h mM:<. Corb.el Vict. mnjnr ihi i>ossu es%c ullutenus, nec minor dici potsit.
Ot oditis r.olnn.. Anliicrp. ct Baail. Iil) Hasil., aliqui.
{/)) (ludiamus.
B>i«il.. {e) Korle melius, non toti Trtni(ati,sed, elc.
(c;lta ma.Corb.ct Victor.elantiquioros rdili Colon.
«57 Al) TIIASIMUNI)UM f.lR. II.
«t ifivul en.illi} rtt qui diU(iit nie ; qui auli-tn ililu/il A '''illii* MKiviitiir, aut flplrltii*. Novflntot »\r v*nir«
_-.j.l.'..^i li.j *- .1.1.
iie,itili\iflur n l\ilrf tiifi>, ct f{io lUUgim .i...
euiii.fl inn-
.i.....
iil>|iii'
.i._..
nliirfi.iil iii*(?
ai
nti Iik
I 1.
uto Idrulicr vrnlnnl, nre
1
inleiilnlio ei iiifii>fuiii {Jmni . xiv, 21) (:iimi|iio Jiuhs lociililcr t|.' Idco diai-rd.int. ilic odfiuitui {'atrii), fl
ditdiiiiliin (non tnulilni ) i rH|iutidiH«(M d>CAni Doini- :
Filii.iil h|iiritut ««rirll.nun iiinlnlitatrin, «d plnta-
ne, quitt fiirtuiii r.«/, ijuui nohis viitnifrsiu<u» ei trrii l)i-i viiniflntianiilfhdit : unarnlriidi9ila«(r)Trinl-
lti}i\uiu,et uini fuui.do f iil (ihlri (lirtl iiutnifi nliilio- tntU i|iui* iiinnui iiii|it<<t. tiii.t.in ctintinrt, lili v«nir«
DiB^ruluiiiia(lv(iiiliiniii)iiiin(MliMn()nHlrari,rcH|it)iidil (lii-itiir,riii Hi> iiiniiirratnri^ di^rnnlur ; «tati illiidi«e«-
Jeaua, el dixil fi : Si piisdiliijit mf.mtnonein tnewn dit,n(|iin liirnen «un dilrrliooiii nliHroiidit, nec l»'
ttrvabil,ft Vaier tuius ililiyft (n\. ililifjii) eum.ft ad nu?n lucnlitrr nliHnnNfllliritur.ciifnjUHli» ridinr|ultin
tutn veuifmut.ftmnusionfw ti}iul ciiin fiirifinut {Ihid,, dl^Miiiin.nnc locofirn-Hcni ••rilriiiir.ciirn riiiMmcordi-
2;<) Siiniil dilimiiit.niniiil vcniiinl.pl ii|iud nuuiiidi- lcr V nitnt "intMn IVccril di^niirii. )'roptflr<;a, licet
lectoroin Hiiiiul uniifii rtciunt iiuiiixiDncin, fliiniil nn D'!U'« diciit • Cietum et lerrum fju impleo [Jerrm.xxiu,
innnir(<»tHnt,quiHuno ndvcnlnH Hui luniinocordilec- 2K), tarnen d" qiiod.un dicitiir .• Non eM Deut in
toriH illiirninunt. Kt qiioniarn rovclundn »c iiiuni- rontjiffiu ejut{l'sitl ix. f)) ; «l licnt toluii! irnpleat
fcfil«nt,non »c nino Hnnclo Spiriln rovoluiit.ijuiu non i*iitcr,, dicilur Innion in liliru ™, «. ..,.<..„
SHpicntin) Vrrvertof :
»n »ino MHiicto Spirilu rnarurc»lunt. Sic oniiii sino n «""»« rogilulionet srpiirittii a Dro {d) {Sup. i, :.). Kt
lunclo {nl. Hiio) Spiritii copnoHci non pnpsunl.Hicut cuni do i'*ilio,id ohI do »apiontiu Ui-i, dtcatur : Altin-
Bino »uo (d/.^uncto) S|iiritii rsHO non pofHunt , ot ob yit a fine usqur iid /incin foriiter, el disfionil omnia
hoc,»icut unncsl inanircstnlio.sic unu est rcvcialio iuiivittr Snp. viii. i), pudcni Ininoii d« hp dicil :
Trinitatis, ct ubi unuiii ost diviniw rcvclnlionis rnu- Qu,Vruul ine mnli.ri niminvenienl.VX ruritii» di-ilur :
nu8,ibi unu8P8tindividui»'Trinitali3adventus: nnm /;j malevolnin uniinam »on intmibit iapieKtia,ner in-
sicut P.itor revoluro monstratiir, ipso Filio diccnle hnbiliibit (al. inhabilnl) in rorpore iubdito pecralis.
:
Bfatns fs, Simon Bar-Jonn, quin rnro el snngut.': non Spiritud quoque^anciiis.ciimimiiipnBu.xoninirnodiB
rrvrluvtt tibi,se,l Pnlrr mru<! qui est in ra-lis (Mntlh. pra'dicelur, i.{\ua. Spirilus D,iiiiini rej>lfvtl orbnn ler-
xvt, 17); itu Filiua Palrem rpvelaro suo sermone rarum,df eodu^ni tumen dicitur Sanctus enim •
Spiri-
monstratur; dicil enim Pfcmo novit Filium, ntsi
:
tus el]ugiet firlu-u, el auferel se a rogilntwnibus quae
Patrr,ufi]ue Patrem quis uoiil. nist 100 Filius, et sunt siue iiitcllerlu. QuHntiim er;;o a-l suliatnntiam
cui volueni Ftlius rrvelare {)hitlh. xi. •.:^7). Non est el lOI poleniiiirn suain.ubiqiie est Trinitas, unus
etiam eanctiSpiritiisdissimilisa^siimandarcvclatio, Deu!» lotus, totum complens virlute.non mole, to-
in quo cst ipsius Dei n.itur.ilis agnitio.dicente •Vpo- tus in singulis, totus simul in omnibus creaturip.
stolo : Quis cnim sril howtnum qux sunl hominis, Quantum
Quanlnm vcro ad cogitalioncs
cc allinet nostras, de-
J17.SI spiriius /lomini.i, qni iu ips^ e.st ? ifa rt qu.e Dei ^ scendere ad nosDeu s dicitur,cumi!ermonpra suum
sunt neir.o rognorit, hi.m Sriritus Dei (/ Cor. ii, 11). "
ita nobis divinitu^
"" (a/. divinitas) temperat, ut, hu-
De ipso dicil idemgenlium Doclor tiobis eniinre- :
mano nobiscum more loquens. agnitionem etdijec-
velnvil Deus per Spirilumsnum (;/)i./.). Dehocdmuo tionein suani nobis intimarc dignetur ascendil au- ;
ad Kphcsios ita scribit : Ut Deu.s Doinini no.<:tri Jesu tem nobis quandi nos ascendimus percanlatem
in
Christi, Paler glorix, drt vohis .<:piritum snpieuiia' et et scientiam d.^itatis.ut diseamus.nec in immenso
revelntionis (Ephes. i, 17). Et ut ostenderet agnitio- quidquam locHlesapere.nec de altissimo humileali-
nem Dei in nobis reveiationeniSpinlusopprari.cum quirl wsiiinare.nec aliquidin Deo crcdere mulabile,
dixisset: Det vobis Spir!lum,<;apicnn\Trl revel itionis, nec in sempiterno teiiifiorale aiiquid cor-itare.
adjecit:/;/ ugnitione ^yui.Sola vero se poiest Tnni- Caput XII. Itrquicvil et operatus est Deus voluntale,
tas revelare, quia sola se plene potest ipsa Trinitas iiOn Inbore.
nosse.et quantum Talis est Patris, et Filii.etSpiritussancli creden-
^e d< derit agnoscendHm,tunlum
secDndonat reveiandam ; ibi autcm est plena suico- dus advenlus quoniam sicut mundana operatione
;
gnilio.ubinDnesl naturalisulladiscretio: (n) immen- primordialiterconsummata.requievissediciturDeus
8U3 namqueab immenso pleneceirnoi^citur.etscien- qui tamen non laboravit in opere, quia
x
cuncia sola .
-
tiffiinlinitasmanetubisubstanlialinera;/))nonhabPt, "Pe''^*^"^ ^sl voluntate; huic enira dicitur Subest
Subci
D :
noc scientia;terminusai)aliquacreatura conlingi- ^""'' ''^^' '^"'" ''^'" ^'^^'^ ^^"P- ^"' ^^^^ «i^"' ^t in
tur.ubi quod imroensumeslnullatenus terminatur. Psalmo audimus : Omma quaecuiique voluil, feci',in
Caput XI. Deus advenit homiuibus, non mobilitate, cxLi>,et in lerra, elin mari, et in omntbus abyssts
sed piiiate. {Psnl. cxxxiv, 6). Cnjus voluntatis omnipotenliam
Sola est ergouna Trinitas.quipcnm semaniCestat, ev.ingelicusilleieprosusdivina iliuminationecogno-
incfrcibiliter vcnit.et cum
seindignis occultat.ineffa- scens, hanc ad iuse mundationis sutticere teslatur
biliter omnino discedit.Veniunt atque abeunt pro- efTectum dicens : Domine, si vis. poles, me muudare
prioet incomprehensibili niodo Patcr et Filius, et {}1atlh. VIU.2) ; cum dicit, strr.<, potes ostendit di-
Spiritus sanclus nec tamen localiter.aut Pater.aut
:
vinam vuluntatem ipsam essepK nissimam potesta-
(a) Ms. Corb., immensum. (c) Ms. Corb., Trinitnsque omnia, etc.
(^)Itams.Corb.eteditiantiquiores.Colon..Antuerp (d) Ita ms. Corb..et Autuerp. at ; Basil., Pervers»
et Basil editi vero duo recentiores ferunt
;
ullum : enim CGgitant-^s separant se a Deo.
omnmo non habet nec... contingi ullo modo potest.
259 S. FULGtr^nil EPISCOPI RUSPENSIS. 260
Oenique etiam Dorainus hoc m'\seT\cQrA\\er K serunt eltenuerunt pedes ejux, et adoraverunl eum
tera.
{)l(itlh. XXXIII, 1-9). Qnomodo ergo sp, eo quod
eirectu curalionis ostpndit. q-iod crpdider-ttrideliler
qt:i poposcit; aiienim : Volo, tnuitdnrc^ct confeslim nondum ascendisset ad Patrem.a Maria Magdalene
tnundala cst lepra c/iw.Sicut faciens ergo raundum^ tangi vetuif, a quasibi eodam diepedt^s teneri per-
non cujusquamsensit iHboris incominodum.ulvireg mipit ? An ita quit.q:)am perverso sensu raptatur, ut
lalioreoperalionis exhaustas. quielis pos?et instau- momentaneisputet Christisenlenliasmolibus varia-
las, tanquam qui postmodum, melius recogitans,
rare succpssu sedcumse rcqiiievissedicit, no? post
;
cum venissCj Mariae tnbuerit, quod antea denegarit? Sed tali co-
bona opera requieluros ostendil : ita
erganos gilationi protinus Vas electionis obsislil, qui in Dei
vel descendisse riicitur.divin.e revelationis
gratia commendalur; et cum non descendere, sed Filio.secundum immutabilitatem divinilatissBternae,
ascendi-re dicitur, profeclus nostrce illuminationis nulla no3 mulabilitatis suspiciore permittit errare,
agnilionisque monslratur. Corinlhiis itascribens: Dei enimFiliusJesus Cliristus
Capitxui. De scnsu dicti Noli me tangere.f/r. Dis-
:
qui in vobis per nos prxdicalus est,per mc, et Silva-
solulio coutrorietidis qua: vnielur inter Evimgelia. num, el Tiwotheum, vonfuit{a) inillo est et non, sed
TaleuiOominu3Jesuascensumsignificavil,quando esi in illn fuit. Quotquot enim promissiones Dei sunt,
t^ngcndi sefacultatemMariae Magdalenaeprohibuil. „ ,„ j//^ (^j jurjt est : ideo, et per ipsum (c) dicimus
Post rCf^urrectionem namque cum flenti misericordi- Amen Deoad gloriam vestram{U Cor. I,I9, 20).Noa
ter appareret, Joannes eum dixisse commen)orat :
ergo hic evangel starum discrepat iniellectus ; neo
Noli mc tangere, nondum enim ascendi nd Putrem Chrislus aut inanitcr setangi, nondum asccndens
meum fJoan. xx, 17). Hic tactus, de quo Dominus ad Patrem,prohibuit,aut incassum sibi prdesteneri
loquilur, crednliiatis probjitur esse. non corporis ;
permisit.In uno cnim demonstravit veritatem car-
alioquinrepugnan3Cvangf'li?tHrumreperieturasser- nis, in altero insinuavit ploria.-n d^^itatis ; illic per-
lio;nam cum Joanneslangendi Domiuum Mariaefa- misit manum.hic^fi^amovit inlellectum ; utin homi-
cultalem praereptam ipsius Domini «esteturiraperio, ne Christo resuscitalaB carnis langeretur veritas, et
dicentis Ao/i mp tangere, uondum enim ascendi ad
: in eodem Deo Christo palernae divinitalis crederetur
Pulrcm mcum [.Act. i, 3), et Dominum in eoclom, ffiqiialitas. Ideo igitur dicit .V, // mc tanqere, quia
:
secundjmhominom.ascendisse )U!.dragesimoresur- nondum ascendi udPutrem meum quia M;iria Mag-
rectionis dio bcripiura conlirniet (quod non solura dalenenondum Patri aequalem credebwt.quem velut
Ecclesiae sanctae calholicaB fides intemerata reiinet, exstinctuni femineapiet.ilepIangebat.Ouidpstenim:
sed piiam variarum hiPre«ium,earum duntaxatquae /Vo/ime langere, nondum enim ascendi ad Palrem
102 verfficarnisin Dei Filiononabnuuntsacrainen- meum, nisi, Noli hoc in me tiinium credpre qnod pu
tum, diversa niullitormisque credulitas, univoco ti tas.noli hoc in corde firmare quod aeslimas? quia
prorsus coiicelebratassen>u),sipriusquam Dominus quandiu in rae illatantum quap suntcarnisattendis,
ascendissel ad Patrem.noluit corporiill acccssu Ma- asqualitatem meam cum P.itre non sentis.El revera
riae contingi,quomO'lo Malth<TUS ipsoresurrcctionis nondum illis 103 ascendit ad Palreni.qui
Christus
dic. Mariani Magdalenam, et aliam Mariam, pedea P,«tri Filium non conlitenturffqualem.Festinandum
Jesu memoral tenui-*3P? Qund ut manifestiusagno- ilaqueest.ut unusqnisiue perlectionpm et verilatem
scatur.totumfjusdemlnci capituIum,sicutMallha?us luHDapa? nalur»' in Dei Filio crpdcns, tanqnHni pe-
po8uit,huio op»ri d ximus inscrenlum.Ait igitur : desChristi teneat, eju^dp.miiue Filiide P.»tie natam
Vespeie autem sul)t>'iti, quse Iwesrii in prima sublynti, substantiam fatealur.ut illi Chriatus ad Patrpm,per
venil Miiria Miigdnlene, ctallfra Muna, videre .\e- {pqualitatem naturalis divinitaiis.asrendal.Ouid est
pulcrum. FA Ecce lerrxm tiis fnctus est vvignus.An- piiim : youdum ascendi ud Pulrcm m^^Hm, nisi, infra
grluf nutfw Domini iles. endii de rarlo. el ucctdens re- Palrem pxistimas.quem mortuum plnras? El quid
volnl lapiiiem, el scdebat super eum erat autem : est: yoli n-e tangere, nisi, Noli in eo fidei tu.T> mo-
aspecius ejus sicul lnlgur, et tumstaluerc?Ouotiescunqueenim volumusquolibet
VfStimrntum rjus sirul
ni.c.Prx limore autem cjus e.tterrili .m»W msto<lcs,et membro ali'|uid tangpre.nisiejusdcm membrilinie-
facli svvt veiut (al. .'sjVij') viortut. Itespomlcns uutem D rimus motum. non dirimus lactum Inndiu aulem :
I
angelus di.ril tnultrrihii* ^ulitetinienvos si: iorinim mfmbrum illud necpsse e>t moveamus, doncc ad
:
fjuoft Jcsum. qui crucifr.tus est, quj^ntis ; non esl hic rem.qiiam vulumus tangpre,veniamu3, {e) ulterius
:
surrtxit emm tirut dtxit; venile vide'e locum ubipo- aulcm motummembri nonporrigimu3,poslquamad
silus eral D^^viiuus. El cilo euntes, dirtle dtsripulis tiictum intpgrum venerimus.Sic etanimi nostri mo-
ejus quui furrexit '. cl ecre prsereiht (al. pritcedet) tiini illic stt.tuiinus,quod incorde nostrocrpdiilitatc
voi in Gnltlaam : ihi eum vHrLitis. F.cce dtxi vchis. firmamus. Proinde, si quje digna et congrua s^unt,
El fxierunt nlo de tronumenlo cutn Itmoreel gnudio crtdnmus de Christo, lunc tangimus Christum.
mii'ino.currrnlrs tiunlinie disripuli.^ ijus. kl ccce Jc Qiiisqui.^autein Dei Filium,secundumtiivinamnafu-
tut occunit ilUf, dtcens : Avete. lilx auum accei- ram, aquulem Palri non cridil.nondum iili ad Pa-
tn\ ll.i »'dili ; ut mj«Cortt.. no»» futl esl el »on,juxla (r) Ila odifi nt ma. Corb. pI tcxfus Gr,xcus,tdeo,
;
lex tim (irjfciHii oi/ tYiviTo vi' xa! oj. gi pir ip^um Ainen Deo ad gloriam noslram.
(/>) Ila lijsil. ; at ai8.Corb.Dec doq Colon.ol Aot., (d) Ms. Viitor. admiinuit.
tn tllo est. {e} Ma. Corb., allerius.
ani AI». TUASIMIJNDIIM IJH. II. t6fl
1'riii (iliriHdiH iincnruiit ;iit riil Filiiit nuii ann-iiilitiitl \ (Iriitiir iMtfiWMi tuum, nnn quo I opfemui f)ro ul ttinrii-
l'i)lroiii, liiiiK>'iiili (llii ibl(iii) iioii iiciipll riirultitliuii ftrliir ,>riilnimhui ninlri' • ' ' • r ,
u(
illi iiiiloiii vrin KiliuH iiM'i'iiilil ihI l'itlrriii,<|iii Kiliuill uomriirjiisninrlifin-lurin i ^ /i-tii
P.ili ni't|iiuluiii,Hoiii|iili<riiiluiiii otiiiiiiiniiiiiluti» |iiiri- niuriiliciiiur, qut ifiAC nnicli/leal ( trd quia iiM itiait :
liliilu I1IIM uicIiIkiI, ul Kiliiiiii limiiii, ilu IIimi Pulrn Huinti i'i>tolo;(|uiii ot •^K'^ "*'>'''"* *""'^'''<''' Xli 44),
liiiliirulilcr ^riiilu'11, ih'(^ iiniitcrioroiii lUHtiiiiut, nitc td \icltiiin%, 1 1 roiinniut, ul qui in f r' 'i
luiiiiirtMii : t|uiu iiiiu I i|uiiliH,Hi iiiiiiiir iiiiiiiuiiHii.noc sumin,ni eo fiund r\*i' nriiin.ui, / ,' .
CiM'li>riiUH, Hi |)(iHturior HU(n|iilurii(i ; iilur(|uu uiituin iinuluiii' itei>rcriimur. diiui e%t enim nohit ijuoltJiann
onaui) ul^ltriHti (uotu Hopurut, ((uinnon (<xu<(|uut i'u- sancliHcoliunr, ul ijui quoltitig liflinquimu», dclieta
Iri Kiliuiii.scd iniMorat, llu|uMuiiMli uutcui ili^nciiu- noslrn sitm tifiriilton« lyMiihiii (h"! reiiurijeiiiu».M(>il.tt\^
(iit a (".liriHto : .Yo/i iiic tiiitycrc, uondumcniin a.srrudi ciii) cr(,'o Huniti(lciiiilCHCIiriHluiii,non naDrlillcniiiur
ud Valrcin mcuui. OuiH(|uiH uniiii tun^oro tiliriatum (^tnoincnDnlnunctillcuri iioRcontua, noH(ionumi<anc-
non ainitur, uli i\juH u(i>|uu corpornHcpHratur , (|uo(l tilicutiuniHaccipiiiu)H,curcxaltanteslJautn,non voHtia
CHluulciii cor|ui»('liriHti.iiiHi l-lcclcHiu ('liriali ?l)n(lo noH pcr iiiicllincnli/p j.rorcrtuii ('xaltari(r}crf'Hiiiiiuii?
intclli^itur i|uiu, ilonco uli(]uis l<'iliuin l)i<i Hccuniluin (jooil hI Dciini cxnitiintc», noH poliua exultantiir [al.
divinuiiiauliHtnnti iinfi<(|uuloiiiiioi)cro(iit l'ulri,iiioiii- . cxull&inuH), Biniilitcr ruiii noliis vonirc diritiir, no-
liriH ChriHli pcr tacUiin liiici non potonl copuluri ;
slriini prolcctuMi dct)(>ii)UH rrcderA, in eo ({uod hc di-
iilo uulciii (loMiinici corporiH tunct prolccto coiiipa- vinu ninJcstaH nostri» iliKnulur c jrdibus revelure.
gcni,ciiil''iluis uscciiilit iid l'u(rcMi illi unloin iMliuH
;
c,,.,,^ ^^ Q„o,„„fi., „ a,.i.lo virlux rxitl. muliere
HsoondiUil l'utrcin,(iui ilcitulciu Kilii Duo l»ulri lute- fiiuhruun r/ii.? laiigmtc.Quom kIo r.hnmwi n<>hi\ ve-
MunircHlo iUuiuc clarel por illuiii ud
tiir itM|iiulciii. ""'^ di(iiur,aui m
firoiina. .Si>irilu.Mfanclus(iuoque
Pulroin usconstim Filii, noHluo polius prolectum immemus est. Tola Iriniius tmmensa.
fldei dp.inonstiuri, nos cniin cuin (]uoduiiiino(lo in Nuni si Filiiis» l»ci nd nos loruli motu dcHCf^ndit,
noslris cordil)U8c.\ulluMiu8, (iuuii(lot.ic in cjusintel- loculiler do iilo virliis cxivit : ciiin cniin qiiwdum
lif^onliucreHciinus, ul deiilo, lanquain de Deo vero, mulier.in profluvio Ban^uinis conalituta (Lur. xviii,
quio divina» cclsitudini (ul. divinu celsiludine digna k'i t-rsr^.j, Incultatibus viribu.<jque consumpiiH, ora-
Bunl cogilemua. ni.i qu,T hubuit propterinlirmit itcm liiiirel.et solam
Capdt XIV. Quid !.H Dcum crallare. Quid sil inliriuilatein, quuiu hal.orc nollet, linirc non pos.oet
sauclificare. (d) atque a coclepli mcd co gratis curari desnierans,
Ad bancnosDeiexaltalionem David sanclushor- occulle linibriam tungens, lideli raptu samtatis sibi
lalur, dicens: Exallato Ihminum Lh-um nostrum, el fururclurc.lTcctum.illi^credulit.itisconsciusclsalulie^
adorale sctibcllum fiedum ejus, (luoniam sanctum rst, ^ "'' • Tetigu me aliijuis : nam etjo novi virluiem deme
{Psal. xcviu, 5) lit pnuio post : k.raliolc' Dominum Quid igitur hscvirlus (]uaB de Domino exivit?
«".risvc.
Dcumnostnim, et (uii^rale in monie Sdiicto ejus, quo- nunquid excundo discessil? an od sanandam sic
HiaiM sanclus Dominux Dcus noster (Ibid., d). Qaid exiens poliiit pervenire. ul aSalviitore lucaliter non
estiiutcmcxaUaroDoiniiium.nisiquieallipsiiiuiPunt, possel exire? Quod si localiter ab eo, qui virtus di-
deallipsimocied<'rc?Hocc8l uti(]uein monte.idorare, citur, virtus exivit, dicatur qualilcr virlusa virtute
utcumiloDeocogitHmu9,nihildjillohuraiIesapiiimu3: discessitPSi vero l.ilis credulilas fidei C.hrislianaB
sic in nobis vero 104exaltHtur, quando eum exalla- vidctur incongrua, non «lium puten.us illuiii de
mup.cuni ^itipscseiiip.^rallissiMius^sicut
in urbissan- Chnslo virtutis exitiim, 105 nisi di\ inse curalionis
curKMtur,qMandoeiinisaiietilicaanis,cumsemperipse efTeeUim .- lunc enim ad inulierum virtus Salvuloris
maneat sanctus. Nain beatus Petrus adm"net nos, exivit.quando ins»^ virtutem divinaecurationisa^ino-
direns : Domiiium vctoCliri.uum Sdnctifiiate in cordi- vit. Sic ergo Doi Filius, qui est viitus et sapientia
bus vc.Uns l Pelr. iu, 15) ;
quid est autem Chrislum locorum crerttor et tempornm, queniadniodum
Dei,
saiicliliCiire.nisidcChristoquaES.incla sunlcogitare? teinpusomnesempiternnspraBcedit,sicomueni locum
Qm« coifitalionon illum, std nos sanctificat. et san- immensus excedit qui nobislunc venire dicitur,
:
ctificando conservat, sicut Salomon dicit Cogitalio D '^^^^ "o* illuminare dignatur. De ipso namque dicit
:
saucla servahil te. Ipse quor^oe Dominusjubet ut in evangelista: In muvdo erat, el mundus per ip.tum
oralione dicamus Sanctificelurnomen luuum et ta-
: (al- enm) fiu-tus est, Pt mundus eum non cognovil : in ;
men hunc orationis locum sic bealus intellexisse propria venii, el suieum ncn receperunt. Quomodo
cognosciturCypriiinus, utiuhac divini nominis san- igituretin mundoluisse dicitur.et in mundum ve-
ctilicationp, non Dcum diceret sanctificari sed nobis nisse firmatur- ? an ilhid est potentiip, istud gratiae
donum SHnclinoalionis divinie conlerri. [n epislola deputandurn ? Itaplanp:secur dumdivinilatemnam-
nainiuedcdoM inicaor.itione.quibiifdim pramissis, que sui^m nec coeio unquam deluit, necinterno, nec
ita loqnilur : Post A(;c (al ]wOiS//j,:ef)(/i(,'imus; Sancti- muniio Omuia eniin per ipsum et in ipso creata
:
(rt) Ita ms. Corb et editi ; at ms. Victor., non quod Haecverba, alque a c^desti medico gralis curari
{d)
Deux .'.nnciificaiur, etc. desuierans, absunt a cod. ms. Victor. habentur in ;
(6) Ms. Victor., pitrgemus. caeteri8codd.,edd. et ms. Corb.
(c) Ms. Corb., credamur.
263 S. FULGENTll EPISCOPI RUSPENSIS. 264
fUnt, et ipse estanle omnes, etomnia m ipso constant ^ gi ab?conditu8 fuerit homo in absconditis, egocrgo
{Coio*s. i, 16, 17) ; secunduin grutiam vero lunc m non videboeum ?nonnecoelura et lerramego impleo
muiiduni veiiit,quaiido pereunti niundo mira pielate (Jer. xxiu, 23, 2i)? ht ilerum : In omni loco »^culi
BuLvonit, quud eiiam ipse lestalur, dicens : A'on Dei speculantur honos ct inalos (Prov. xv, 3). Et
enttn unsii Ueus hilium suum uljudicel munJum, sed quando m unum cum fralribus convenimus, et sacrtfi-
ut salvitur mundus per ipsum(Joan. ir, 17). Est igi- ciiidivtna cum Dei sacerdote celebramus, verecundix
tur immeosus Dei Filius, sicut Paler et Spiritua^ et dixciptinx memores esse debemus : non passim ven-
quoniam de ij.so dicturn est Magnus est, el nonha. : lilitreprec.es noslras inconditis vocibus, nec petitionem
bel finem, excelsus el immemus(b nucli iii, 25); de commendandum modcste Deo tumulluo.^a loquaciiale
quo paulo po3l dicitur ; Posl hxc in terris visusesl^ jaclare, quia Dcus non vocis, sed cordis audttor est,
et cum homiitiUusconversalus esl (Ibid., 38). Immen- nec admoncndus esl rlamoribus, qui coijilationes videt,
8U9 est etiam Spiritus sanctus : quod sciens prophe. probanle [lomino et dicente : Quid cogitatis nequam
la, dicebat ait Dcum : Quo ibo a Spiritu tuo, et lacie in cordibus veslris(iUa///i. ix, 4) ? £/ alio loco : Scienl
tua quo fi'gtam(Psal.c\x\\m,7) ? Qucm Spirilum omnes E clesiae quia epo sum scrutator (d) renis et
D»i, ulipsum sanctum Spirituin propheta memora- cord's(/lpoc. II, Deum,
23).» Beatus certe Cyprianus
tU8 osteniieret, dicil Deo : Ne jyro/iV)'(i5 7/ie o /"f/cic „ qneni dixit ubique esseprRCsenlem, audire omneset
tua, et Spirilum sanclum luiimitcauferas ame (fsal^ videre,ot majnslatis sujb plenitudine^*')!^ abdila quo-
QuemSpirilum Dei ipsum es.-^eSpiritum san-
L, 13). qne et onculta penetrare, ipsum quoque non vocis,
clum Apostolusquoque hac attestatione significat :
sed cordis asserit auilitorem, nec admonendum cla-
Piolilecoulrislare Spiritum sanclum Dei, in quo si- moribup.qiti cogiluliones videt; ipsum quoque ponit
gnati estis in (a)die redetnpliottis (Ephes. iv, 30). Et dicentem: Quidcogilalis nequamin cordibns veslnsl
alioloco Quiaulem hxcspernit, non hominetn sper-
: Etalio loco:Sci>n/ omnesEcctesix quia ego sumscru-
nit,sed Deum, qui etiam dedil Spirilum sanctum suum tator renis et cordis. H«c autera qui nescial a Filio
innoiisil Thess. IV). Uunc Spintum Dei sanclura Dei dicta sicut ApocalypsisEvanpeliumque lestatur?
siciinniensum David pronuntial, ut Deo (sicut su- Filius igitur (sicut sanctus asserilCyprianub)ubiqiie
perius inemoravimue) dicat Quo ibo u Spirilu tuo, : prffsensesl, idera omnes audit et videt, et mojpsta-
et a facietua quo fuqiatn'*. Si asceudero in ccelum,
tu ti? sua; plenitudine in abdita quoque et occulta pe-
illic es; et si descendero tn infernum, ades ; et (b)si netrat, nec clamoribus admonendus estqiii copila-
assuttipsero pennas meas in rfi/Ti/i(n?c.sive(sicut alia tioncs videt. Huic sensiii Joannis evHngplislae dicta
translatio habet) anle hucm, ct hubilavero tn tiovis- coticiirdinl, qiii dicit dn quibusdam." Qkju Jesus non
simo maris : etenim illuc tnanus tua deducet me, el credebal semetip.fum illis, eo quod ipse nosset omnes.
continebitme dexleratua.HiAXWim P.ilris Filiiiiii nul- *->
^/ qutaopuseinon erat, ut quistestimonium pe>hibe
lus ambigit nominaii.de quoipse Deusd cil ; !Sotine ret de hotnine, ipse enim .^ciebat quid esset in homine
manus meu frcil hsec (tnnia ?(f) Atlamen propheta.ut (Joan. u,2'i:.
Trinilatera aequaliter prsedcaret iiiimensam, el Pa- Gapvt xvii. Chrisius vunqunm .^uos derelinquit .<!olos,
tremsignilicavit, cni d xil Quo ibo a Spirttu tuo1 :
quiu <"i< vbiK^ue adesl. Deo omniu iinintfe.-la.
ipsumSpirilum, aqnoseire vel fugi-re nullo modo Siraile qiiiddum bealus Cyfirianus etiam ai) Tyba-
et
il Kiluim demon.xiravit, iibi sc a Uei rilano-; scribnn» de Filii D-i iinmensitalf, testatur
pos:-e testatiir ;
etiaiii in nr vissimo maris praidicHt deduccn- his verb :8:5o/u.? non est, cui Chrixtusin fugn comes
manu
ext solus non tcmplum Dei serrans, ubirun-
est, qiii
dum ut agnoscalur PatrirtetFiliietSpiritus^ancli
;
:
sine Domino non est, et
esse immensitas, ct uiia praestnlia in ummbus
que {ucrit, fuyicnlein in .<<i
una
soliludinc ac nionlibus Litro opprrsscril.fera invaserit,
creaturis. H.icest Tnnilas unus Ucus.qui sicul po-
permaiiapraer
tuit solus universa condere, sic poiesl omnia
solua faities.autsifii. autfrigtis afflixerii,vel
lemporalia in tem- cipttt naviijalionc properanlcm, temieslus aul proiclla
impiere, nec localis in loco, nec
snbmersrrtt, siiiclal inilitcm suum Chrislus ubicuiique
pore, nec terminabilis lermino creitura'.
Capitxvi. Ihus est ubtque, imo el in secreto preccs
auiiit. n quis
jiuynnnlein. 107
volet, bascinserta
In epistola qiiuque de Lipsis,"]iiis-
reperiet : Videl tlle corda et
I
106 .Nam immensitaleindivinitalis Filii Doi ina- pcclora .'^itigulorum et judicalurus non tautum de fa-
nir«-sta pr.Tilicationc, eteloquiorum divinorum altcs- clis.sed et verbis et cogilalionibus no^lri^, omnium
latione.beaius martyrCypnunusallirm.a iii cpistola menlrs volunlalcsqur roncrplas inlra ipsas ndhuc clausi
deOrutii.ncD •minica, dicens ; /)<7ji^u« mayisterio pecioris latebras in/ur/Mr. Filiuser^oDei. lamaucto-
luo Domtnus stcrelo noxorare prxcipit, in abddis et ritate divina quam snnclornm Patrnm fideli veraci-
tecrctit locis, m cuhicuis tp.sts, quod inayts convenit qiic scnlcnlia, scciindiim divina naluram inlinitug
fidci utsciumus Dcuin ubique cyse pi a^Hnti m,auUire
;
immcnsusqiie probatur. ubique jtiacscns, oinnia re-
omnes el viderr, et muintalts ttsc plcnitudine in ab- plens, tc.--ti8 nunc cogitationum elnpnrum.fiiturus
dita quoqiie et ocrulla penetrare, sicul scrii>lum e.H
:
jndex rclributorquccunctorum. Qwn vero idem Fi-
Ego DeU9 approximans, et non Deus dc loginquo. lius Dei, veruE Deus, natus de Deo Patre, verus bo-
(a) Basil. in dtfm, juxta Gr.TCum il; *,iAipav.
, ('/) Ms. Victor., renum.
(b) Ms
Corb.. swnfscro. .. tenebtl. (e) Ed. Cnlon. ct Busil. non babeot in.
(c) Ms. Corb., El lamen.
soo Al) TIIASIMUMMIM LIH. III. MO
liio Irtolusail |jruiiolil»iixtioii)i:iii(/<n7ui fji<eiilii) 9X \ ••iiniii lucalilurlunu niialiii lerra.MMiundum dlvinl-
s(imiii<> Ihint i itefUHiluin (•ir/icfn |/iiiifi. i, i)]j, ilivinm t4liMii tniiioii((|ii» |i)ninullatenuacontin«lur)crt)lum
liuiiiiiiimi|iio iiuiiini* In ho iMiiilliiiuiii viirltali<iii.i|iiiii lotu* liDplnrol nt lorrani
riininiit vonn iliviiiiliiliH iiiui nii inil, d i|i)m huiiI
(;*fiT'VMI Kl Vfrhit Al>*>tlf-ti (hrlilltt fl I
vorn- liiiiiuiiiiliiliM iicr«|)il,inMiHi<li'iiM|iitiHooiiiiiluii) i>l UirnHi fir<itritut>, furfmruHt l.hriiti a»ir-
OMniniii (lo iiiiilriil(iiii|ioralllor niilua,i)iii nfCDiDioin /ii7'i( iri /lu/iii (Jhriilus. Ilaitilal tn nobii l>eui Paltr.
Patio |ioriiiHiiiH HiMii|>iluriiu« lunui liatittnt in Hoftii Sfiirttui lanftui
(liviiiil'\toii) ilo
loralin o\ liiiiiiiiio,i|iii ohI Dkuh iin- iHtuinCtiriiti vnrnm hnuia'!' '' ' ,'--.•
iiloiii<|iio liiiiiiii
nioiiHiiti cx l'ati'o ; uiuih iiloiiii|iio hoimiiiiIuiii Iiuiiiu- i)t voraiii (iiviiiilaliMi),(|iuitiiii '
nuM) HiihHtantiaiii, aliHDnH euilu cuiii ohhoI iii turra, Hlu|icii(|iii)i|uonubiiii|uolrinjcornimufliiitiiiiiiri.Niun
ot ilorolin<|uoiiri lorrutn imiiii iihcimuIihhoI in rusliiii); nt CliriNli vnri huininiH corpu* li.oaliti<r conlinarl
HouuniliiMiiliviiiaiii voi()iiiiiiioiiHaiiii|iio MiiliNlaiiliaiii, 1'aulnH nioiiHlrurot u|iuiluluH,ait iIoTlic i' nn-
ntMWMoliiiii ilimiUiMiH oiitn do cuslo (loHnMiilit, :i(M' BOH ; IJuoiitodii conveni ettis a<i Urum a > rit,
lorrain(lo!inron:4ouiuii(lcii>luiii uHUoniiit.Qood i|ihiuh servire Deo vivo et vero, el ex^pecinre Filium eju» de
lii)iuini rortiHHiino poloHt cognoHci Herinoiie,i|ui ut civliii,iiuem tu.iciiavit n mnrluit Jeium (I Then.i,
looaloni o^<ttMiilorol tiiiiiiatiihitiMii Huain, ilicit iliHci- Q 'MI)):i[iHuii) utiqiin inunHtriinH curporulitcr (IoccrIo
puli» suiH:.l,V(VH(in(ii//'<i//<'/«//(tMim <•/ ui( i\ttreinvei- vonluruni, (|uo(ii corpurulilora mortniH novorulBU-
truinjhinn nii-uineHh-uin vrstrum^Joun.w. l7).Ui\ Lvl- autem conver^
HcilHtuni.Prii|>lori>n riirBUH ai\:Noitra
Ziro(|i)()i|U(uniii)(li.viH^ol;iLii;.'i/'(if »i(>r/tiu.ie)j/,u(l|un- .uilui in ctrti^cst.Vnde ciinm Salratorem exipertamui
\it (liC(MiH : F.l (inn(teoi>rofiler von, ul creiiiti^iiU(>iiiiim Dominuin Jrsiiin C.hrt^tum, qut rrlormnhil (A.refor-
non 1'rnin iln {Jonn. .\i, M, IT)). Iiniiu n.-«itHt(Mn voro mavil) cor/ius humililalis nostra' confonnecorportrla-
8U<B (livinitutis OHtiMKliMi.s (iiHci[M)li.s dicit :Eci'r eijo rilntissu;e,secundumopcrntioncm qua poieUetiimsub •
vohiscum suin omnilius tiiel>ux,usijue mlcon.iummalio- jicere sibi omnin{Philip. iii,2')). Inlerim qnonian) (c)
ucm s.rcuU (Matth. xwm, 20). (juoiuoiId uuloiii us- looi (ipjiuitnnitHs non osl pr.Ttercnndu sllonlio.utlen-
condit in cu;luin,iiisi i|iiia loculis ol voruso.-^ttioino? d.iliir liic locusinquo((/)Apos:oluM F'iliuin dioit ora-
Aut (]uotnoilo udost lid(dibus suin, nisi quia idoin niusibi possesub)icore,ne(a/ etne)Palor oxistimotur
iininensua ot vorus ost Uous? Do i|)9o rursuni ciicit cni>ctu tinquainiiivaiido subjecisse^dtcitetiamcor-
Scriptnru •.Qnia ve<r litihitavit Deus cnin liomiuihus pns huiiiilitalisnostriDrcrormaturuin confurmocor-
in terraill Paral. vi, 18), do iiuo evutigolista dicit : pori claritatis su.-c.Ound si vcrumostcnrpusChristi,
Ver!>uin caro fuctuin est, et liahitavit in nohis. Quod loco pot"st iitiqueconlineri.IIanc vcritatemcorporia
Vorltuiii, ut ugnosoorotur, otiatn cuin chio ractuiii r C'irisii ile coelo venturi,Joanne8 quoqueconflrmat;
ost ot liabitavit in nobis, nurinuain discessisso do dicons:£cr<? venict cumnubibus,etvidehit eum omnis
coelo, pro[)totca Duvid dicil : /;j ;i'lcrnuin, Domine, oculus, ei iiuifum compun.rerunt (.ipiy.t,!) Inlibro
perinancl yerhuni tuinn in (iiio{Psal. oxviti, U3). Oo (]uo(iue Actunm.ipostoloriimsicojuscorporalisinti-
ipso uno oodeini]uo Doi soinpilerno Filio,et futuro inalur ascon8U3:f>7 cum h;BC di,vissei, videntibus illis
tutic tioininis Filio, in ijuo pennansisset vera et elevulus cit, ei nuhes suscepit eum ub ocxilis eorum.
iinniensa divitiitns.ol. u (^uo suscipionda e^sol vera Cunique intuerenlur in cirlum euntein ilium.cccc duo
localiSi[uoliutnanilas,[)rophetic;u inspiralionisai^ni- viri •i.siilcrunl ju.r!a eos in veslibus albis,qui et dixe-
tione repletus, di.xerat Jereniias : llic Dcus nosler, runt ; Viri GaHla^i, qnid statis aspicientes in cceiuml
et non ^estima bil « r a lius ad eum A din vdn li oumein viam .
UicJcsus, qaemvidisiis enutem in coelum, sic veniet
disciiilin.v, ct dcdit eam Jacob inicro suo ct Isracl di- qucvtadinodum vii/istis eum euntem in c.iium{ /c/.i9,
lecto suo.PoU luvc in tcrris riyus e.\t ,etcu)n lioiniuiOus el ,^f^).Cum ergocaroChristi loc ilisatisque dubita-
coniersulus est (liaruch. iii,o6. 37, 38). Et qnoniam tione monslretur (n/.monstraretur),divinitas tamen
do ipso superius dixerat : Motjnus i,^t,et non hahet ejusnbiquesomppresse,PaulotestantP.cognoscitur,
ftn>^m,ejccelsus ct iiHmcnsus,v.e ista Dei inlorra visio qui fidelibus dicil : An experimentum quagritis ejus.
et cum liominibus ronversatioDeuin immensum pu- p. qiii in me loquiiur, Chrisius{a.\. Chrisii\ ill Cor.xwj,
taretur alienasse deccelo.propterhoc ipse l'"ilius,ut 3)?Quoinodo auteiii in oo loqui potuit.si in illonon
iminensitateir. divinitatis sua; in terra positus de- fnit? Vel quomodo corporaliler ascendit in coelum,
monstraret, («) et non sccundum hominem, qucm et in snis fidelibus csse prsedicatur in terra,si non
susceperat in torra positus, sed secuiuknn 108 estin illodivinitatisimmensitas qufficcelum implore
Deum, //).iuodsemperer,U,prcesenlemseetiam c^bIo possit et terram ? Nam Corinthiis Paiilus dicit: .4«
doceret.ait : Pfemoascenlit in c:ilum,nisi quidrcixlo non cognoscitis vos ipsos.quia Jesus Christus m vobis
descendit: Filins homims (jui esl in cceio {Joan. iii, est (//)«(/. ,5 } Et ad Ephesios ait:/n interiori liomine
13),non qniahumanaChristi subslantia fuissi^tubi- habitnre Chrisium pcrfitcm in cordibusveslris Ephes.
que dilTusa, ?ed quoni:im unus idomque Dei tilins III, i6).Est itaque Filius in coelo.el Labitat in nobis
atque hoministiliusverus Deu3e,xPatre,sicut homo in terra.scilicetilla sus immensitatispraesentia.qua
verusexhomine.licetseeuadumveram huinanitatem in nobis PaterSpiritusque 109 sanctus habitat :
(a) Editi codd. Golon.et Antuerp. et ras.Corb.sic (b> Ed Bisil., qui.
habent, el.fecunduin hominem quem iusceperat.... ei (c) Ed.Basii../iu;H.« loi^i opporliPiitis iiulj est.&ic.
iecundum Deum. {d) Ed. Basii., beatusPaulus apostol-.is.
Patrol. LXV. 9
267 S. FULGENTII EPISGOPI nUSPENSIS 268
nara Dcu9 Palor snam in nobis hahitationem sic, A. lem majestaterainefTabiliterdesignari.etcumDeum
prophota Inquenlc.monslravit: Qunninm inhtibiUibo in nnbishabitarealque inarabulareaudimus,ita8pi-
inillis.et innmbuluhn^aX. amhul(iho),et ero illorum ritalitercngnoscamus.ut non creilamus quod Deus
Deu^,et iftsi cruttl tnihi populus.Propter quodexile de localiterraoveatur in cordenoslro,sed quod cornos-
meiUoeoruin,et separamini, dicilDotninus:el itvmuti- trura dilatetur.in Deo.Dequa cordislatitudineapos-
dum tietetigentis, etego recipiam vos; el ero vobisin tolus loquebatur, dicen9:0v noslrum dilalatum est.
patrem, el voseriiix mihi iti filios et filiax, dicit Do- Eamdem autetn hahcntes, emunerationem, patet ad
minus otnnipolcns{H Ciir. vi, 15-17). Spiritum quoque vos,o Corinlhii.cornostrum tanquam filiisdico,dil<ila-
sanclum in nobis panterhabitare Paulus ostendit, miniet vos {II Cor. vi, 11). Ubi paulo post testimo-
ila Corinlhiis scribeos Nescilis quid templum Dei
: niura prophetae posuilsuperius raemoratum,dicens:
estis, et Spirilus Dei habilal in vobisyl Cor. iii, 16). Vos etiim estis lcmpltim Dei vivi, sicut dicit Deus,
Ac nti quiseorum qui Spiritum aanctum minorem quoniam itihabitabo in illis el inatnbulabo{lbid., loj.
Patre Filioque constituunt,hic ubi dictum esl, Spi- Caput xx. Immensitas Trinitatis ex forma baptismi
rilu^ Deihabitatin iio6i5,ad personamsancti Spiritus ostendiltir. Conclusio secundi hbrt de imtnensitnte
divinilatis Filii Dei.
deneget pcrtinere,quid inillo replicaturus est loco
ubi AposiolusTimolheurasollicitudinepaterniarao- n 1*0 Sed nec illud est aliquatenus omittendura,
ris inlormat ? Bonum depositutn, inquiens, custodi quomanifestissiraaTrinitatisimmensitas,etperom-
pcr Spiritum sanctum, qui habilat in nobis{Il Tim. nia non localis, sed divina mirabilisque prsesentia
I, 14)- deraonstratur.dura in notninc Patris et Filii et Spi-
Capdt .XIX. Ejusmodi habitalio non locatis esl, sed r?7u.^sa?!C/i,secunduraipsiu3 Domini praeceptumcre-
immensa. Cornostrum dilatatur Deo itihabitanle. denles, ubique (a) cognoscimus baptizari. Si enim
H.EC utiqiJpPatrisetFilii etSpiritussancti in nobis omnis Trinitas in baptismate sanctificarecreditur,
habitatio non localis est, sed inimensa ; non com- oraiii9utiqueTrinitasadesseraonstratur;curaauti ii
prehcnsibilis cogitatione.sed venerabilisfide ;inha- ubique uiio tempore perlotum orbem b^ptismacc-
bitat enim Trinilas in cunctis.quae nec coeli terrae- leliralur («/.celel»retur)io nomine Trinitatis,si tola
que spatio distenditur.necuniversajcre turai terrai- TrinitasaJestaiisanctilicandum(a/.sigoiGcaDdura),
no terminatiir, nec per separatos homines vel {al. ecceubiquemirabiliterexhibetpraesenliam majesU-
et) !*eparataioca,particulariler separetur,nec infor- tis immensae^quoniarasolius estl)ei,9iinul universa
no dpcst.cumterrjenon desitet ccclo. Qui cnira po- coraplere.Si auteranon tota Trinitas iibique pariter
tuiloranialacere.soius potest universa replere.Quis- adest.si Fiiius autspiritussanctus putatur deesse,
quis nulein localem FiiiietSpiritussancti adventum nominandis utique in baptismate non est, qui ad
babilationeinve considerat, prius est ut Patrem in C sanctificandum adessenon polest.Qiiisquia ergopu-
nobis loca.iter,nonsoluinhHbitare,veruraetiamam- talajqualitatemimmenpitdtis paternaj denegan^lam
bulare conlirmet^quem beatus Paulus dixisseasse- Filio velSpiritui 9ancto,nomen eorum priusaulerat
rit per prophetam Quoniam inhahiiabo iti illis et
:
de baptismHtissacramento.Inhocigiturquammaxi-
inatnbul inb) {II Cor.\i. io).Explicetur ergo qualiler me fidci catholicae veritas agnoscitur, quae rectein
innubisFilius velSpiritussanctusinhabilet^a/.inha- nomine Patris et Filii el Spiritus bancli baptizare
bitat).Nam si htec humano raorecredimus metien- consuevit.quoniam oranemTrinitatera ubiquepari-
da.msijoris est quantitatis qui habitaretantuitirno- ter adesse conlidit Possetadhuc iraraensitasdivini-
do dicitur, quam ille qui etiam in nobis ambulare tatis Filii Dei teslimnniis innumfrahilibus demons-
monstralur:|)ote9t eniin qui habitat totiiin implere trari;scd nos maluimua pauca de pluribus ponore,
qu'id hahitHt:qui autem inam.^ulare dintur.niinor volenles eliam secundum libruin celerius termiiia-
uliquo spatio in qiio am')ulat,absque dubitatione re;q lam maxime prospicientes,ut in hisquoe vestrae
monslraiur.S.id hanccogitationisineptiam (iotorior clemeiiliaB dejitinamus, aniinum regalibus curi*(6)
consHquetur absurditas. Procul dubio enim cordis leliciter occupitum.non le^tionis prolixilas oneret,
noatri spalia videbuntur ipsa Trinilale majora, in sed nianiJestatio veritatis inlbrmet.Proinde quaede
quiiius sit Ijcus quem Filius atqueSpiritussanclus [) immensilateiV') divinilatis Filii Dei disputata sunt,
inhabitin lo iiiipliire po:»sint, et locus (jiiem inam- i^to concluiiamu9icrmino,ut e;i quaede sacraraento
bulindo Pater implerencu possit.Quod si hajcnon dicciida sunt dominicde passionis, alio rursus inci-
conveniunt veritati,credamu3 habitulionemTrinita- piamus exordio.
tissecuii luiiirn aeQjitatid illiua incomprehensibi-
[fi) K^ipM uhiqne ab ed'l. ; legitur in ms. Corb. (r) In Hasil. deest «iiriwi/a/ij.
(h) M-«. i: >rh., filfliler.
Lini':i; TKniiis.
DE SA.ORAMENTO DOMINIC/E PASSIONIS.
C^pnr pi^iM'-*. niffi^iiUai terlli lih^-i df Pauione Do opitulationcsuhnixi.divinitatem Filii Dei probaveri,
tniiii, Ei-rnr Thenpntchitnrum. yerbiim crucis pe
rfi '!• ^lill i>i'i r t
musimmensam.necloa-.poresciliret.noclococopclu-
III Quanquam aecundo hbro,superni numeris 8am,ut pote qu«B omnia replet,omuia continet,oai-
A
SflU AU TUASIMUNIJUM LIU. 111. ro
iiiaHriM|iili<i ititiiti^ |ir(nro<lil,(iiiiiiiit |tiiril<<r imnicnd \ |)rinlnt<*i<i 'llvint' liiiiiinnfrr]iio tinturotf ''
laUu'iiiinluiiilii|iiiM| iiioir'!) i|iiaiii iiiiuiiniMiiruvitiuiM iiiiiiiilrnro,nut (luo*i (Iliiiatoa niui ciialiii. : . . . ,
iloinunnlraiiiliiiii.ulHiijui iiuiiu uiti|un «pirititlituriio •oouniluiti uiritmquo naluram.aut qu.irtatn « nul>i«
Diiu niii|ui<uiil ooKilurii.liicuiiMiii llou Kiliu aunpioiu- jnitori ptitnt TriintMti piTMonam.Nntflnim IWinm ro'
iiiM aliitdlviTiinliir tM'ri)i i<: iiini iiiiiiur iinliiH rntNulli- tinoiitoH i'vaii^,'nli 'm vorilfitiH.nio iiiMnl "'••irt
ritiulo roHiiiua tuitii qui)(|tio Iiiijuh viiiuiiiiiiin hIimuI- lio'iiiiiuiiiliiiiiiiiic(;|iristi) Ji>iiii |irii|)rH< "' "ki
v«iiiiu,i|uu <lo HucrHiiionlu liiiiniiiicii |iuHHiiiiiiH,i|uu(i nalurm (o^noariinu«,ul iinilutKtn |
'
iiiHO,(|ui |irii iiuliia (latiHUit OHt.diiiiavuril.suniUM iiti- niiMiliviilHn)ut,HoiAnl(!H(|iioil mIc ulriu«(|iioiDChrit(u
(|uo truchitiin.lUii ikui tiiiiiiiiiu liinoro iuncutiMiur, HiiliMtanti/i' ttiuiiHiM-il unitu prnprictiiM, ul in cnrno
ncu iovi luriiiiiiiiio |ioriirgi'iiiur ihiimiuh oiiini pru- putionn itiipaHHiliiliH Doiih.cI vcrmn paHnionotii((|uia
MUH(i|tiniitiiMiuii i\u>\ alliii('t)(v\piic.iti()iii luiitiu pro- voiuit)in((-)vnra curno HDiitirot.ul in ilivinituti! prur-
riiiiiiltaliH invaiiiii.Soil illr (/mi'(I/i«t«iV(«)'M HiH/crKfM, huh iiupUHMiliilitflr porinancrot, noc nliua in cnrne
ct liiiyuas itil<iutiuin f<rit (ui. /(iri/) itisiitm [Saii. x, puhhuh luorit tiiwi iiln (|iii in vora onrni« pnHHiono
2l),iprto(Hi('ul ciiiilliliimiMJduliil Horiiionoindiroclun. iiiipuBMiliiiiM (initiiiio prrmanHit, ncc aliuH •sPiiinli-
ot tionu Hoiiantom in m» noHtrum, luntaiiii|uo liuio hiiiii niurli diKnutiiH nit Irudorc, i{uani illc ({ui sio
o|.ori,i{iiod pnr nod di|,'naliir miHericordltcr oiioruri .. i^utuitmoriendo niorlom vinccre, ut morlcm noo
doiuonstriinii.L' vcritutia grutium iur^^iotnr,iit muni- poH»ot in mortn Ponlirc..So.| li.i-'C ({iiHlil«r ir. unitate
ro8liaSi'ri|ilMranim ci.iroat docuinoiili.x.ol rcctitudo itorson.o^HnliHiantinrum in Cliri«ito |)rn(irif!tnt.t scr-
oatliolici doj^Mialis.ot tortuo.siis orior iic imiltiplo.x vut-i, dicamus, itrorcsaionis noHlr.c scrirs siil.ii cta
hiiirclica^pruvitatis. Suntcnim (luidum i|iii ilo sacru- inonHlrultit.
mcntu dominicu(|)assii)nia uiilor ({tiumso piottts hu- Capht iii. iliTtn fiiffi dn ifivinitnte Hlii Hei. Aiin
persrmii fntns, ,i'in FVii in unn nnturn. Chnftui
bot.cogitantcH,diim sniiitcin (imvrunl, dispcndium
uniijenitus Di-i.pfenuii r/rntHB el veritiitu.
saluliH iiicurriiiil.ot dum in Dco id aciipiunt.ijiiod in
(.rodimiisiiiitiii I)cil''iliuni,nnte omneprnrHUH ini-
honiinibus corntinliquadani veiut iuncea pervcrste
tium.hoe est.sino ali(|no sii.-e nalivitnliij initi.i, de
locutionis lalus perculiunl Salvatoriti;ct cum incre-
1'alris siibslantia piinitum.Doum do Doo,I)ominum
duli militosdotralicro ausi non fuorint moricnli.tiui-
dc Dominc«;non ex nihiio,quia dc Patre non niin- ;
dain minc.subChriyliaiii iKiminis fuco.non mcluunt
cnpativum.quia noinen huhet e.\ veritate naturffl
doroguro rcgnunli, lli suiil (jui cnm in uno Chrislo ;
non ox((/)al!a nutiira, quia non aliquid fiiit coneter-
Deo voro lioininotjue perfecto humatiam divinam({ue ntim Doo.unde origo Filio priestaretiir. Nec poslfj-
lorsilan 119 noiiiunint.ciut certe nef^lij^unl.sccun-
duin naturalcm voritutetnconsideraro substatitiaiii,
. ., . .
,,,
inid orrorisincurruiil, ut noii litiinanum in Doililio , ,
'p
'^-'
*
riorem Filium eo qui
„„„„.„,
prorsus •.
, •.
et soni|iiternitato immensitatis el iminensi-
penuit,
(s'"^"^^''»"!'" eecundo libellodiximus) Patri
. •
nec minorem, sed
. . •
naturam.manente divina) virtulis immutabilitale,
tatesempilernitatisiBqiiaiem.immutabilem mutabi-
coiisidoront.sed ut divinamsuLtstunliam.divina» in-
liiim conditorem.intemporalem temporalium lacto-
firinitalispassiltilitalede lecoront. Quod utiquedivi-
rcni et temporum;quem nuiius conlinet locua.quo
noSpiritMpr;evidpns,dicob,ilApostolus:^>r^umt'/(im
nMlluscaretlocMs.qiiirt cunctarepIplCreator iinriien-
crucis.pcreuntihus qui^tcm stuUitia cst /lis autcm qui
sus;'iMi non proplereu non est Deus, qiiia dicilur
salvi ftunt, virtut Dci
Pereunl inest {I Cor. i, S).
genitus;8ed ideo^^-^verus digne creditur,quia de Fa-
verltocrucis non soinm qui putant Doi Filium quse
tro substantialitergenitus praedicalur quod enim
humanasuntin carnep.iti nnn potuisse.verumcliara ;
dicilurgenitMS.n.in hoc est nomen divinitaluiD Fi-
qni credunt diviniiateniFiliiDei dolores ve passio-
o u
.,,,..
neinsubstantialiterincnicesensisse Quomodoautem
t i;, ....?„,„
lio.sed •.
noinencsl nUivitalis in
,rv . . •
D'^0 ; ut quera con-
stat de Pafre naturalitergenitum.conslet non aliud
verltum crncis virtus est Dei.si cruce divinasub- in
esse quam Deutn.Hic itaque de Patre sempiternu3
stantia potuit inlirmariPvol qualile.^nosa imniuta-
esistens.unam tennit cum Deo Patre naturam,sed
biiitatis atque incorruptionis gratiain perduclurus
nropriam sumpsitexgenitore personam.quiadivina
reducturus)est Gbristus,si ipse secundum divi-
(."./.
nativitas non divisionem naturalis unitalis habuit
nam naturam probatur in deterius commutatus. D sed
^„a ..„ i-i •• .• n . .
•
„.,.„ ' ^ personamtilii subsistcntis a
i j,- .
Patredistmxitret
'*ii,ci.
cum j;
diviniB natunestt
. .,
proprium.nec defectum
, „
ca-
ex vocf^huln Patris alium qui nalusest monstrat,ut
pere.nec profectum."
errorem Sabelliansp conlusionis excludat.sicut ipse
C.\cuTn. Caute de Cfiristo trnclnwfum propter duas Filius protestaturdicens : .-l/ni^ est qui testimonium
naturas in una persona.
prohibef de me, et scio quin vero tst teuiwonium
Igitur qnid in Christo semperimpassibile.quidve
quod peifiibel de me (Joan. v, 32). Et ut ostenderet
ante mor.em
carnis passibile luerit.tractalMri, pri-
quem alium dicerot.post pauca subjecit Q ii ntiiil :
mitus libello huic inserenda duximus.qnae de uno
me Vater^ipse tesiimonium perfiibet de nie {lbid.,31).
Chrislo Deo homineque credimus et lenemus ne :
Aholoco similitersutm p"rsonam Patrisquediscer-
quis.cura in uno Christo coeperimus ea qujeadpro-
nens Non sum (inquit) solus, quia Patcr mecum est
:
(a)Mss.codd. Thuan.et Vict.habent os wutorum : ((/)[ta ms. Thuan.et Vict ;al legitur in ms.Corb.
at cdili o.i ms.Corb.,(is mutum. eted.Basil ..e.vaii(/ua muteria. In edd.Golon.et .\a-
{b)MsCorb., tantxque. tuerp.,ea; aiiqua nutura.
(c)Abest vera a ms. Victor.; legitur in edd.et ms. (e)ln ms.Thuan.,i'erM5 Deus.
Corb.
S71 S. FULGENTII EPISCOPl RUSPENSIS 272
(Jflan.v\u,\(j). Ad hanc distinctionera geminse per- A rum:xtella enim nb stella differt in clarilate, sicel
sonae.el professionem uniua substantiae in Patre et resurrectio mnrluorumd Cor.w, 41); et his , tamen
Filio penlocendara, ipse Filius dicit; Qui credii in omiiibu3,pro iila potestate quara eis de lit filios Dei
me,non credil i'» me,sed in eum qu' mi.sil meiet qui rieri,simul diretur dextris .•
Venite, bencdicli Patris
vidct me,vi lct eum qui me mi,sil\_Jo(tn. x i. 44). Unua mei,percipite reynum quod paraium est vobis abori-
est igilur Filius ex Patris nalura genitus, (|ui ideo gvie mun(/i{M<itlti.x\v, 3\) : simul etiam deomni-
Unigenilusdicitur,utexproprietatppaternaenalurae, bus dicitur: J(.sli aulem (rf) ihunt in vitam aelernam
unus et genitus demonstretur.Sed hic qiiiUnigeni- (/ft/c/.,4u),iEqualiter igitiir tenebit cunctosDei fiiios
tu9 ex l*ulre naluraliler dicitur, sicut inseparabilis unitas adoptivi nomini9,licet moritorum qu ilitatem
631 uniiato natur<Te,sic inconfusibilis permanot pro- monstralura sit differentia claritatis;nec in oo,quod
prielate pcrsoiije.Ob hoc se tantummodo spiritalis {al. spiritales) esse coepimus nativitatis
Dei Filius
UnigeniLum nominat dicena enim dtlexit Deus
: Sic exorlu.discernimur nomine,quanivisex proreclusi-
mundum,ut Filium suum unigenitum daret,utomnis niusdiscernendi merccde.lneonamquequod volun-
qui credit in euni non pereat,sed habeat vitam seter- larie gpuuit nos verbo veritatis parilerfiliosnuncu-
nam(Jna>i. iii, 16). Et paulo post Qui credit in pavit tiratia genitorie.Quod si divina illaFilii sempi-
:
eum,non judicabi(ur;qui aulem non credit,jatnjudi- g ternaque nalivita9,non de natura de Patris, sed ex
catus est,quia non {a) credit nomine unigeriiti Filii gratia creditur subslilisse.non debelUnigenitus vo-
Dei De pdIo {b) quippe Fiiio Joannes potestatur, el carijSed tantummodo genilus.Quoniam sicutei no-
dicit Verbum caro faclum est, ei habitavil in nobis,
: men geniti largitaa adoptionis paternae conlribuit,
et vidimus gloriam ejus,gloriam qiiasi unigeniti Pa- sic eum ab Unigeniti noraine nobis quoqiie tributa
tre,pleiium gratix ct veritalis{Joan. i, 14). Verbum communio paternae adoplionis exclusit Unigenilus
carol'actum,plenum estpratiae suscoptionishumanae enim non vocalurin(<7)Miullis,quamvis geniiuspos-
quia Chrislus nihil inseminushominighabet^idem- sitvocari cura genitus.Quod si ita est.delealur quod
queUni|jenitu8 a Patre plenus est veritatis paternae Joannes auaus eijt nomen Unigeniti scribere,ut pro-
8iibst;mti;B, quia omnem in se divinitalis paternae betur falsum.qtiod meruitde pectorc veritalis hau-
plenitudincm naturaliterhtbet.P/enumigiturgfra/ia; rire.Si vero proprietasUnigeniti manifesta' dcmons-
ei veritatis cvangelista cognovit, quem unum eum- tranda est sigaificationis indicio, sic mulli (ilii Dei
demque verum hominem gratia verae iocarnationis dicanturex gratia,ul cognoscalur unus g.-nitus ex
ostenileret,et verutn Deum unigenitum a Patre na- natura.Qiiis enim natus esl Deus verus rie Deo vero
Quid autein I'ilio
tiviialis cTternae veritas declararet. nisi uniigcnitus FHnts,qui est in sinu Putris ? Qiiem
prodesl ut nuncupeturUnigenili nomine,si privatur _ ideo solum a caBleris Dei filii exceptio segrenat in-
vocabuli veritate?Frustra namque Unigenitus dici- communicabilis nominis^quia solopermanet
,quia in soio per de
tur,si in ejus generatione non naturalis de Deo ge- Patre veritas naluralis.
nerante verilas, sed creationisex donante largitas CAPi,! V. Christus exinnnivit seipsum, et tamen plenus
grntix vtritatisque permnnsit
praeiJii;atur. Ei aliis en\m,Quolquot receperunt 114
eum, dedit eis potestatem fxlios Dei fieri {Ibid., 12). 115 Hic verusDeus et vita aeterna, fum m fiirma
Quod si etiam unigenitus Filius factus dicitur ex Deiesset, non rapinnm arbitratus{f) esse se xqualem
gratia.non vere genitusex natura,procul dubiono- Deo, semelipwm exinanivit, formam servi accipiens
men etvprilatem Unigeniti perdidit, postiiuani fra- {Philipp 11,6); jEqualitnlem enim Deiveri Deusverus
tres halipre .jam coepit:privatur enim hujus veritate non rapuit,quam unitate niituralisempiternuscum
Uoigenito nou est de Patre veritas frenitore p(>«8edit.ld("ircounigenitu9DeiFiliuy,eliam
nomini8,9i iii
nauiralis*. quando forinani servi acoipiens senietipsnm cxina-
nivit.plenus gratiae veritalisque perman9it.ri(/trnM5
Caput tv. Fi/ii Dri ndoptivi difjerunt non nominibui,
ted muneribus,non vita sed gtorin, inquit ioa.nve9,gli)riameius,gtoriamquasi Unigeniti
Elenim non de Dei Patris nalura
in lillis Dei qui a Patre, pleuum gratipc (g) ct vcrilntii {Jonn. i. 1 'r.
subsistunt.adopliVcC communiodignitatis diversila- lloc osl iitique,quod in uno eode.mqiie semetip^uiu
tem nu iKTum polesthabcre.non nominum;et adop- D exinaniente,et pleno gratijeotveritatis.acceptaservi
tanlis grutia.cunclis ex Deo nascentibus, quamvis forma veritatem voluntariae prorsus exinanitionis
diversa; retributionis raunus pro laboris merilo re- 09tendit,in quo astcrna permanens Dei formapleni-
proraittit.unum tamcn cunctis niiorum nomen ac- tudiniMn grati.T veritatisque monstravil. Qua?ostigi-
commoilat;cl una per fidom vera ronutis vitacoB- turilluUnigcniti exinanitio.nisi accepta passiljilisel
lesli» rtgni promitlitur,i|uaravis dilTerens regnalu- mortalig hiimanitasChristi^QuaeautemeslUnigcniti
ris gloria Iribuatur.PauIo beato dicente: Alia clari- plenitudo.nisi permanens inipassibilisatquo immo-
ta$ solis,el alta clarilas lume, et alia rlantas slella- lalis divinitas Christi^in qiioperieclus homoplenus
(fli)Mp.fJorl>.,rrf///</;7,juxia Grfficum textuni. bent has voces in multis.]n Risil. voro sic logitur :
(A)llH m^s Vict.et Ihuan. al edd. habont, De solo Unigrnttus cnim no') vocnlur {quamvis genilus possil
Jounn' s auiique. vocari )r)ini genitis.
[r,Ua rns. Corb. nec non Gnlon. cl Anlucrp. ;
nt {f)\\9.C(^rb.,non rnptnam arbilratus est... sed se-
Busii.sic habct. i/Mt nnn (le Pittris. mclipsum Basil., e.t.ic xquulem.
ms.tlorli ;r>!p-T;tnr in edilia. Ms. Corl)., gralix vcntatis.
id)Sli;>t ihuiilu [g)
e)Ita lua.Corb. ; at edili Colon. el Ant.aon ba-
AI) 'lIlASIMlJ.NUliM LIU. 111. 174
47:»
Vnii<i/or<f»n drrehat Huat h,' /.,.,-
n«l uiull». nl In n.m pcrr..r(iiH Douh |.lnni.« .'•l vnri A t:-»»'"; vil
'
IuUh ; (iiii.ti i<i/. iM.o i.ro.:..! tliiliio |ilfi..luilinu u.»- • '
'. ,
' '
» ,1.. llto «ulflin.t uiiino»lr«nrideffi; .fnn.rrcmfi
fii
. .
iiii.iiiiln.lur, A|it»»lt>luiii tlo
iiioii, t.l ilivinil il.n tiNiii)
^.^<'i<ri«lur, |ilnnti v«r<i<|..r tioiiilni (
Chiliilo liit|iit'iili'iii |)iirilnr iiu<li.iiiiui.' (,'iii« •»» »/"»
l)<iiiii(l<u:i'l.iit, iinirl ; «iotiifiie!., ui
intuibilitt omtiis f>li nUiuio i/itii>ii<<WM f<i»7i«ni/i/«'/', »'
n«', nno in hoiinne D<'ij«. neo hofn«» iw.t»»"! In l><io
«i/i.t wi i//.» (.i/ illa) /y/'//-<i (/:<»/".«t. II. '<», ti>). «Ju™
•
conruiitll nuiir|i:amrnlfT)(|uiii(]uiirfih«.miiiurfiad vin.
CliriHlo iiiliulnlitl |ili'iiitu<lo tliviiii
auloni Hil i|iiu< iii
roiitiii.ii hiiiiianif?pnrri»i inliiiifuin r i
tulii» Jtiiim.oBtnil«iiilul((i/.t)i»ltMiil.i) :rrr/»um, lnt|uil,
ir. Mf.liutorn l><-i i'lhominurn j,hoiiii:. J
carofiiitnm e4, ft hitbilnvtl tn nobit (Jniin. i, U).l)o
KUt ali.|iii(l rui«8(!l horiiinin minu*. nul Soino Dpo
iBlit |>ltnnt.i(liiio llii|ilihlii JouiintiH iion aHHor.l ufce-
ujtoflplun, ilivina ruimtol pu«cfptiono roniumplut;
pisHo, (lii;oii» : Et de iiintiludiiir rjus iiosomntii ucce-
non outcni humnnn naliirfi poli-rnt in rrpnrntiona
}>imus, el y/oliti iiro ynWia.
connumi, rujiiH piirH iluinnata nec coniiuinctur »t«!r-
Capiit VI, MMiX./iri.Wix/M.-p/in/ii/-»*, non cnnfus.v
nitnt»! Hiipplif ii. Cum autc.m pa^na» il con»ufficr8,
/'1
scil unil.r.
^rnti/p ropurare, Redpmptor huinoni »fen«ris, plo-
rniis*initiiri(lom.TU(<ChriHliiHDoietlu)inini(«Kiliti»,
nu«(a/ pleniuH) confitcndus e».! Dcui, plenum fU
(,uiflstnnolip»omfXinan.v.t, tU plfnii» Kralimvfri- B gcipicnshomincm, plenu. Kralim t,ua homo fierl
tati8t,uo permannit ; vere mi.tnl.iliB rnc lua. immula plcnuH verilutiH, DfU»
di^nulus o»t Dfun, ct iiun
biiiH manonn, vcro pnHauH, |)ns?ioni iion Bul)|acons,
ipse qiii honio rartuf»('/)e8t pennunenl i'iimulaluii,»icut
vorc mortinis.mnrlt^m nonstMitic ns.scdexstinmicn.s; jum Vidrte quia rgo
ppr prophetam antc dixpral :
llaDfuiilcm functauinisChnsUHct^^fssilft pfrUilil' xum Dc
sum rt /1(1/1 mutiitus {)liilnrh. iii, t^»). qi).i.;tium
(,uin in uno ccdimiqup ChriBlo vcrudivinitalis, voru- cecinisne c(iiiiu:fmoral Mu-
Puiilu.-* bealiim liuvi<l :
qiifhumnnitalianntiirnpemiunsit.d.imDeusnnncon- mutnbnntur, tu aulem idem ipse es [Hibr.
tabis epi, el
rusns homini.scd t.nilui, sic. in una pcrsonaulrius- I, 12 Psal. ci, 28), Unu9 crgoidemque Christus. ia
;
(]ii<> nnUir.f pc rmuiicnti.s indifiu dcmonslravil.ul ve- nvnus iMbPiis humans
eo quod plenus pratiaR, rihil
rus Deus cl plcnus, vcri» divinii-que virtutibue in ho-
nnlurin, plf niis hnin.) natus pst c.K hominc;et in eo
clarcretassumpto el vcritasinlirmilalishuma-
iiiine
qiind plenus vfrilalis,nihil minuapntern/pdivinilalis
nrevfrum plenum.|ut>. Iiomincm monslrarft in Dco. habcns, Deus plcnus genpratnr ex Palre, Nam noo
Proplcrquod beulus A|)oslolus unum pumdcmqiie ernl p!en'i8 pratiae Unigenttus a Paire.si in Dei Filio
Chnslnm.et crucili.xum praulicat.el Dei virlutem sa- minustiiilaliquid hominis necerat pleniis vcrilati?, ;
pientiamque pronuntint dicens yoaautem pnidira- :
si in eodem hominia lilio minusruil uliquid deitalis.
mu^ t:hristum rru,^tft.rum, Jud.ri.'^ qnidrm .scandalum, ^ j,,^ .^j^^^ inefrabilis Deus, de Palrp nuturalitersine
gentihus aulem slultitiuiu, ip.^^is aulem vorniis Jud.ris temporis.ut initiogpnitiis.posiquam venit plenitudo
atqueGra^ri.^t, Chri.slum Dei virtuiim. e/ Dei sapien-
mispus a Putre,(e) (ieret ex muliere, (icret sub |pge,
tiam (ICor. i.23,24).etut (a)in inilrmitnte sueceplio- udopttonem
ut eos qui sub lege erant redimerct, ut fi-
nis human.T majinitndinem divinai virtutis racnstra- iv.5), toius(/)esl rpgnans
liorum reciperemus {Galal.
rel adjpcit : Quod cntm 116 siulttim e.<ii Dri sapien-
in sinu Patris, tolus semelipsum fiiruians in utero
tius e.U homiuihus, et quo-i infxrmuin e.>t Dri, forlius
Vir^inis.
est homiiiibus (/6.(i., 25). Ille ivitur Dei Filius. Dei
CAPur VIII. Chrislu.s totus in Patre et totu^ in utero
virlus, el Dei sapientia.in exordiored.-mptionis no- matri'!, Christus iii se dives, propter nos eyenus
striP,diversum quiddam (o/. quidcm) pere};itin ho- fartus est.
niine, quam quod semj er habebat in Palre.quia vi- 113 Nequeenim pars ejus remansit inPatre, et
delicetaliudibimajestatiSv6)naiivitashabuit,aliudhic parsejusdftscenditia Virginera, cum totus iii Paire
pietas redeniptionis exegit (n/. exigit) : in illo eniiu maneret quod erat, et touis in Virgine fieret quod
sempiternffi nativilatisarcanosempiternusatquein- non erat totus cum Palre lotum iniplens et conti-
:
conimutabili?(n/. immuiabilis) Pater alterom genuit nens mundum, totus sibi in utero Virgmis aedificans
non diversum
""" ' " - qnanlum
et ^» generandoprotulit,
«^ ;
' ^ tan
n domumiscriptumest enim
Sapienlia
' sedificatH sibi — ' ''
:
•
tus ipse permansit et personaliter distinxita se; ; domum [f-rov. ix. 1]), totusinPatre sempiterno, lo-
qucm naturaliter loluin liabet in se. Hoc ipsius Filii lus in homine suscepto, tctus in cojIo. tolus in mun-
nobis manitestalur c loquio dicentis Ego in Palre> do, tolus etiam in inferno sic in se totum hnminera
: :
et Paier in me [Joan. xiv, 10) Inconfusibiliter ergo verus Deuset sumiuus accepit.el sic plenitudo divi-
unit(r)utrumquenatura. quamvisinseparabiliterdi nitatis.verittte di vinae humanaeq iie substantiae incon-
s<?ernat utru iique pe rsona ideo Filius ipse testatur fusibiliterpermanente, semelipsum pleno conjunsit
;
Ego et Putcr unum sumus (Joan. x. 30). Per hoc homini, ut unitate deinceps in aeteinura m-.nente
quoii unM//j dicit, non separatura Deo uivinilas :per peisonae, nec horao Chrislus a sua divinitate. nec
hocquoil dicit iMf/ius, non conluoditur in genitore idem DeusChristusasuapossethumanilaledisjungi.
nalivitas. Hoc enim infirmitatis nostrae medela poscebdt, ut
Edd. Colon. et Ant.. et ut infirmitate.
(a^ (d) Abest est ab editis ; legitur in ms. Corb.
Ms. Corb., una nativilas.
(b) (e) M>. Thuan., ut fierei.
{c) Ita edili at ms.Corb., unit uiramquenaturam..
:
If) Abest est a ms. Corb. et editis legitur in ms. ;
uiramque personam. Tbuan.
275 S, FULGENTU EPISCOPI RUSPENSIS 276
sicut naturalis unitasin Patre rnanet et Filio, sic A Gaput x. Divinilis chrisli, elsi pasubilem carnem su-
personalis unilas maneret in Cliristo ; et sicutper- scei)it, impassibilistitmen permansil,qiiia cst immu-
lahilis
sonaiis distinclio duas non lacit in Patre et Filio
subsiantias, sic naturaiis discretio duas non faceret Sed for:?itan dicetur Christum ideo in carne pas-
in Chrislo personas ; ac rursus siciit unitas naturalis suiii pra'dicari,quiadiviniias,qucR ante c.irnem pati
Patreni nonconfundit et Filium.picunilaspersonalis non potuit.passibilem suscipienscarnem,passionem
booaineai non confunderel et Verbura et queuiad- ;
quoque cuiri carne persensit, quia pru suscepti&ne
modum ageniiore Deo per unitatem naturae nun- passibilis carnis, ip^a irnpassibilis in passione per-
quam segregari polestunigeoitus Filins.sic a susce- manere non poluit. Uucd si ita est, primum mutabi-
ptoro Deo per unitatein personae nunquam posset lis asseritur divinitasChrisli,et Apostolo contradiri-
homoseparari3Usceptus;sic tamen ut quamvisChri- tur, qui Filium Dei Jesum Christum immutabilem
stus ncc confundi possetaiiquando nec dividi, unus prandicans, evidenter Corinthiis dicil Dci enim Fr :
tamen alque idem Chrislus, et ex vpritale passionis lius Jcsus Cftiistus, qui in vobis per uos prscdiculus
humaoa?. quae nostra tuerant reddcret, etex veritale esl, per me, el Sylvaiium et Timolheum, non fuit Est
impHssiijilitutisdivins,quae sua fueranttribuerot:ut el yon, sed Ed in illo juil {II Cor. i, 19).Quo,l ut
dum ille pauper elliceretur in auis divitiis manens, n il'^»^ Esi. prorsusimniutabil.' demon?traret, denuo
. I • I
/ . -1 *^ i>in
sic ad Ilebrapos Inniiitiip ubi
a,\ lr^.kr.'nr.o ioquitiir, iiLi evidenler A^ Filio
m7 rl.^ ti o r de r» rrl D
nie- 1 f I^' i 1 i
nos ex pauperibus ciivites faceret, quibus .suaj pau
pertatis inlinitas divitias contulisset. QuodVasele- morat dictum : Tu in princij>io, Domine, terram fun-
clionismanifestovideturdenunliaresermonedicens: diisti, et opera manuum lunruin sunt coeli. Ipsi peri-
Scilis enim gratiam Domininostri Jesu Chrisli, quia bunt, tuaulem permnncs : et omncs sicut vestimentum
propter vos etjenus fuctused, cuvicssetdivcs, ul itlius tetcrasccnt ; elvcluiainictum mutabis eos,et mutabun-
paupertale vos divilcs esstlis [11 Cor. vui, 9). lloc tur ;/u autem idrm es {Hebr. Quid autem
i, 10, 11).
igitur personae inseparabilis unitas, in qua Deus et est idem essc, nisi imniutabilera csse? Sicut dc se
homo unus est Chrislus, lecit ut et homo Christus ipse testatur, dicens: Eijn sumquisum , et dices filiis
per gratiam nasceretur ex Deo.salva verilate ac ple- Isruel : Qui est, mi.<iit me ad vos {E.xod. iii, 14).Quod
nitudine hiimante naturee, elidemDeusChristusvo- si quis intcr Patrem Filiumque divinitatis cupiens
luntarie pateretur in carne, ealva impassibili ple- difrerentiam demonstrare, locum istum quo diclurn
nitudinedivinie substantiae. Quoniam sicut unusest est : Ego sum quisum, persunap soliusPatris asserat
de qiio Apostolus dicil : j3"onim patrcs, ex quihus convenire, primura meminerit, quiaPatrem Moysi
Christus secundum carnem, qui cst supcr omnia Dcus apparuisse fatebilur; deimle, quia si ibiin propria
beneiictus in saecula {l\om. ix, 5) ; sic unus est de substantia Pafer apparuit, ergoPcter visibilis fuit.
quo idera dicit Aposlolus : Nam elsicrucifi.xus est ex C Quodsi etiam nunc visibilis permanet, jam non est
infirmitdte, scd vivil ex vir/utc Dei {II Cor. xiii, corporeis ociilis invisibilis Deus ;si aulemtuncqui-
4).
Unusest igiturChristus,in qiiocrucilixo vera fuitin- dem sub3tantialitervisus,postrnodum invisibilis pu-
firmitas carnis, et in quo vivente virtus vers^ claruit tatur effectus :ergoDeus aaterautabilitati subjacens
deitatis qnodhumanura es{,habensDeus in veritale
;
imperfectus utique fuit, et postniodum (a) per pro-
humaiia' nnturip, et qufd divinumest, habens homo fectuminimotabilisfactus.slatum plena^perfectionis
in veritatedivin.Tsiibstantiffi. Hinc incomprehensibi- accepit. Quod si ex impertecto perfectusest laclus.
lis in criice, inviolai)ilis in vulnere, impassibilis in- quasrendusestalius qui semper fuisse pe.^fectuscre-
passione, immortalis praedicatur in morle. datur, a quoistequi imperfectus luitdonum perie-
Caput IX. Christn passn, non est Deus comprifsus. clicnis accepit (al. acceperit).
1I8H.TC dum (lu; i.im rri^u'- .'tffndnnt, divini- Caputxi. Drus invisiliilis in sc, pcr suh'jcit<tm crra-
taternChnsli non dubitar» »u>ijicerc n oni.ntau- -> luram viuhililrr apj'(iriiit. Sicnt Patcr cit iwmnla-
dientcsChristum in carne pa-sum.nutanlDeum carni bilis, ita et Filius.
fuissecompaspum, minusattendentesdivinamillam 1 19 Si veroha?cChri.«tianae mentcs auresque non
atqire immufabilem Filii Dei suhstnnliam,etin carne tolerantjCndatur Dcus nunqiiam pcr propriam visi-
pas?'bili passionem suscepisse.et cum carne passio- D bilitcrhoTiinibusajiparuisscsubstantiiim^scd pcrsub-
nem sentirenonpotui^sc.Quod ulique beatus Pctrus jectnm (sicut ipse voluit)crealuram ct pariler invi- ;
ID venlate divinae inspirationis conlirmaf, et dicil sihilis, sictit Pater, credntur et Filius, qui.sicut in-
Chriitn igiiur in cnrne pas.io, et vos eadcm scicnltn tempnrilis pcrmnnens, potuit temporalii coi.dere,
armamini (/ 1'etr. iv, \). Qui, si sciret Christi divi- sic invisihilia permancns, poluit in his quae visibilia
nitHtem fuiflse pussibilern, sulTccisset ut diceret :
cnndiditviHihililcrapparerp.Tametsi persona» Patris
Christo igitur passn, nec nddidisset, in rfln?<?. 8cd a qiiolihet assipnetur hic locus quodicitur; Ego sum
quoniam noverat. in iino eodeinqiieChri.<"fo, ct pns' qui sum. nrc sic Filiusnb a?((i)alitatc iiiimtifal.ilitatis
Bibilcrnnntc mortem luisso humanam natiirRm, et patcrn.Trrcditur seccrnendns. Qooniam,sicul Pater
imprtssibilem femper divinarn manercsulislanliam, dicit : Ego sum qui .^um, sic dc Filio dicit Apostolus,
proptorea Chrislum passnm fat'^fur in cnrne, rtijiis sicutsupra posuimus : Non fuil, Est et Non sed Est
divinitatcmnovcratprorsusimpassibilem pcrmancre in illo fuif. El rursum : Tuautem idem es. Cum ita-
|o) lla ra». Corb., al uditi, et poslmolum, perfeclum, immulabilis factus, statum, etc.
877 M) TUASIMUNlJlJM l.lii. 111, 978
qiii> illiiil MiiiKiiliiro KNT, hiotil Invftiilur in fntrn.iic A diraliir. utnll«riil'hili(.pu«. qiinm Nc '.
rii|iiiii >hn iii l'ilii>,iiiil iiliMi|uolitiiiiiiliili<liii uri'i|iiiir, Jii^cph llliiiiii iii'<tiiii«ri'i:«i(:u(a'l .Niilhtn.i .
itiil uli)r(|u<<iiiiilitl)ililuliHiili(|itiir H( (|i|iiiininin viilitn yiirf/i j(Ti;ii// V(;//«it«||iu|(i|i) «t/ ^ru/iA'''^ c.
lni|iiuiii cmI uI i'atrfiii iiiiilnliiliMii ilicitiiiiiN, hno Inn Jetuni filiuin Jinrpha iSavirtlH {Jnm l|ic i«l-
(liiliiii |iiiiiii i>Ht iit, HKMit iiiiiMiit thiliiii P.ilrinii, rtio liir (|iii Npirtiii Kiiniitii iinolumliclliir, D (t- I'
iiiiiiiiitiiliiliMii KiIkiiii |irir(liri'iiiurt ; ot iiiiiiiiitiiliilin oanniiio iioiiiinniur ; i|ualilnr nuinKi n'-- '
ol iIiviiiUhh l''ilii, iiiliil ci iiti(|ii('MOi)oHiii' itiit UocriiHil hoTpdtiiilDni n(iiiii<n,iiiaii|Uiiniaiii iifii .>
iii t(iiii|i(iri<, (|ii>iiiiiiiii nihil iiiiitiiliilitaliH ri<cli>il.(|ii(i(l uiiain oiiiii cii poMHodit nominii(li«nitatnm' Hr 1 ni ia
iiiiiiiiiti)liili< luiliirtili vcntidc HuliHiHlit.KrHtitl i^itiir i'o i|iiii(l (liciiiir: Unxif te Deu»,DruM luui il'* il. xi.iv,
iit (l'viiiiltili II) (IhiiHli, i|iittiii iintiiiiluhilciii Huiictu H), (liviiiu cr(M|itiir acripionilunalnra.in 'ilur
Scriptuniouiiiinpiul.d, hIo ptiHHtiin ratciiinurinrnrnn, FiliiiHuDou uncluH.otriiitprnrictoDouH v> rti-
utottin taincn (^riMlainiiHcoinpaHHam nonruinHO cum (lcationiHinuncrn, priuB(]uum humu vcruit iiloin nun-
oariio. Itlod oniiM I)(<iih iii cariio piiHHUH ohI, (|iiiit corolur in oarno.
|iaHHiliiloiii cariioiii Dciih arcopit; ulco aiitotii rarni Capiii XIV. .Vi/ij7 medium inlrr f^iinm ri Fiimm,
rninpasHiiH nonoHt, (|uia iii carno palionH.iinpaHHi- per quod Fihui uugrrrlur. Chrisluin trrwidum rnr-
nein un.nt Drus.
hiliHnatiiradivinapoiinancil.Ciiminunoin paHMionoTi
(liviiiitati.Hol carniH iiiiitaH porHona< IVrit in C.hriHlo,
n Dicatur or^o qiiid pntuit oshp Doi Filin ^ um uuh,
noii (liviiia< hutnntKV(|iio naltino conriiHio.
cu|us uncliunosunolilicalio illi aiil darctur unlf non
Caihit .\ii. Proi<lcr uttiliitcin pmotvv l)onnnus\jloriir
habilu, ant perlicctur, qum merut impprlocla? £t
tiicUur rruafixus et atwtor vil;e interemptus, si aliquiil dicitur Dci Kilio meliuH(cui «oluiii pr^Bro-
Porhaiic iinilaloin porsoiiio Doiniiius i;liirirt<a9so- rcniluin oxiHtiinant l'.itroiii),sini> iliit>io.(|iii'l(]ui(lil-
rilur crucilixiis.dicoiito hoatn Paulo : Si ciiim ro- Ind osl, 1'atri lalohuntiir.ijqualc. Sed sive co.Tquotur,
yiiovisseut, nuntjutim I) imiiium gloriie cruri/ixisseut sivo otiam postponatur Patri, Filio intecim quid-
(/ ( or. II, 8).Proplcr hanc unitutein porHon.eauctor qui(i(a)aliud ust, prmreratiir. Injuste or^o in buptis-
viUo (licilur intoroniptiis, sicul in Acliliii8a|ioslolo- muto Palri ct Filio Spiritue Bunclus jiiiiv'ilur, ciiin
rum Pctrus Juihoos incrcpal dicona : Kt peliftis vi- potius illiid (lchuorit Patri Filioqiio conjunpi. quod
ruvi homiritium doiiari votii^, nurlorrw vero vilsein- potioris merilosanctilicationisFiliodebuilaiileiioni*
irreinistis {Arl. iii, 1 i, 15). Quis anlciu qucmlibet Qualis vcru virlus illa credetur, quie divinitutcm
hoinincin vitft< aiictoroni diceret, nisi pronohis Deus Filii Dci iinclionesanctiticavit.etejuscartiemsiincli-
h 0111 i 110 ni sHscopi98ot.'K.\qiioigiturDon9 vil;paiiclor ficurenon potuil?Nam utiquesi posset Christuin ho-
hominem in unilatoin porson.T suscepit, ox eo ille minem plcno sanclilicare, non opuseral ul un^ere-
homonomen vilajauctorisobtinuitisicut ex eo.quod C tar sanctu Spintu Pt virlute. Attcndatur erpo ne
DeiFiliiis hominemsuscepit in utoro virpinali,ex eo forsitan,et ipsoDei F^ilio et illaqua unctus virtute
simul Deus, et homo nnus roppit Doi Filius nomi- dicitur. potior atque sanctior creilendus sil Spiritus
nari, anuelo diceiile ad Mariam 5/)i>i/»s- sanctus .•
sanctus Jesumenxma
: Sauiretli, hoc est, Fiiiura
superveniel in lc, et virtus Aliis^imi obuinlirarit tibi, Dei secundum carnem. siculheati Petri manifestat
ideoquequod nascetur ex le sanctum, vocabitur Filius assertio, unxil Deus Spiritu sanrto et virtute. Ouod
Dei (Luc. I. 85;. Oeqno etiam paulo superiiis eidcm si homo Christus sine sanrti Spirilus pratia plene
[al. iiiem) Virgini d cit : f-rre conripics in utero, et sanctillcari non potuit, superflua dicetur collalio il-
paries Fjlium, et vocabis nomen ejus Jestiin. Hicerit lius unclionis. Si autem sine sancto Spiritu plene
magnus. et Fitius Altis.<itmi voc(ibitur(lhid., 31).Non Banctiticari(/i)potuit, et plenamsanctilicatioDis gra-
solum voro ^'ilius Dei, secundum id quod natus est tiam sine Spiritu sancto 121 Christus homo non
de homine, dictus est Christus, verum etiam homo habuit, ut pote, quein Pater sanctificnvit, et misit in
ille Deus dicitur, 120 pro eo quod est a Deo siis- mundum (Joan. x, 36) et qui de seipso dixit : El
ceplus, quod nobis indubilanter Psalmorum liber ego sanctifico meipsum (Joan. xvii, 19), et in quo
ostendil,in quo dicilur: Thronus tuus, Detis.insircn- sancti Spiritussanctilicatiosiniiiiteragnopcitur.quo-
lum sarult, virga a^tjuifniis, virgn rcgni lui.Dilrxisti niam eum Deus Spiritu sanrtn et virute, quo-
jui.cj/
D
jusiitiam, et odisli inii^uitntrm : propterea unxit te modo quis Spirilum sanclum tninorem Patre vel
Deus, Deus tutts oleo exsuUationis prx parlicipibus Filio audet diceri^;, sine quo sanctilicationis perfeo-
iuis [Psal. xi.iv, 7, 8). tionem videt conslare non posse?Ouid autetn dubi-
Caput XIII. Vnctio qnoque ad hominem referenda, tatur olei nomineSpiritum sanclumdemonslratuin,
quam ad Deum.
poiius cum David et Pelrus, tam oleiqunni Spir tussancti
Hanc autem unctionem ad hominem potins refe- vocabulo, unum preedicent unclionis Dominicae sa-
rendam, beatus Petrus ostendit iiicens:7f«u.'i a Pia- cramentum? David enim dicil Unritte Deus,Jhus :
zareth, quem unxit Drus .^pirilu sancio et viriute tuus oleo exsulltUionis pne pnrticipitius tu $, et utiqoe
(Act. X, 38). Qu;v igitur a N.Hzarcth,ni>i hnuiana in hominera significat.cuin participesiioininattnam lla
Christo natura polnit pra-dican? Nam intantum a divinitas Filii Dei nullins creaturae habt-l partici-
Nasarcth, non divinitas Christi,sed huinanitas prae- pium, quia cum crealura non habet nalurale cun-
(«) Mss. Corb. et Thiian., quiJquid illud est. gendum, ut mss. Victor., et Thuan potuil.
(b) Legebalur iu edilis et Corb., non pot.uil;seii le-
279 S. FUT.GENTll EPISCOPI RTJSPEN5IS 280
sortium: Deus ergo in carne unctus est. ul in illo A hominis oreiandari potcrat veritatis?Scd qno-i vere
homincChristo, quom sine pcccato maleretronce Christtis fuit, hoc inlerrogac-^ dixit, et ijuod vere
pitel peperit plenadivina? ?ancti(lcalionis iignosce- ChrisUis fuit, hoc ex ore Petri confittntis audivit.
retur gratia, quae nomine Trinitatis csset fidelihufi Filius pnim hominis Christus, Dei vivi Filius fuit,
conferenda. Propterea beatu? Petrus d\c\\ :J exum a nccimmprito divina voce prnmeniit bcatitudiuem,
NaXMrcth, qttem nnxil Deus Spiriiu sanrto el virtule qiii propria voce fid^^i protulit veritatem; propter
(Acl. X, 3'^). Et taraen ille Jesiis a N-tZTreth(i:l> -us
hoc audit : Bca'.iis es. Simon Dar-Jona, quin caro et
in psalmodicitur: uiide,qiia;so,nisi quonianiDonset samjnis non revetavit tibi,sed Pater nieus qui est in
homo unus est Christus?Elideommente in unitate coelis. liltiamip^e Chrislus Dei se utique jam confes-
persona; naturali horaini;' et Doi inconfusa ctinse- sus cst Filium, cum a Patrc suo.qui est in cixlis,
parabili veritate, sicut Deus Ghrislus in homine
tamcn otio prae-
Pctro asssruit revelatufn. Nec hoc
nomenhominis sumpsit,sic idemhomo Christus in tereundumexistimo.quodChrigtoprimum seFilium
Dco vocabulura deitatis accepit. hominis nuncupanti Petrus dicit ; Tu es Chrislus
Filius Dei Dci Filius, rjirnis humililato
Caput XV. Christtis non arlr-^tr, fcd liumnnum corpus j'i'i'i.'etenim
axswnpul. U'nis idemqueChrisluset Filius liomini.', suscopla,debiiit inse sacran.enlum magnae pictntis
e.<it cl Filius Dei. n ostendero; homo vero rcdcmi>tus debuit in honiinis
Nam si non px conjunctione nalurali nomen Dei FilioverfimdivinaenativitatisFubstantiampraedicare,
et hominisunitasper>onalish&bctin Christo.conse- ut diiin a Rt^demptoreboncficiiini gratuitiE niisera-
quentcr secundus homo, quem do coclo coelestem tionis ostondilur, a redempto divina? confessionis
prfedicat Paulus.nihil habere naluraliter puteturex obscquium redderetur; nemo verum Deum de na-
et
Virgine, et secundum cceiestem naluram, coelestis tura Patris ambigeret, quem ex hominis naturave-
carnis dicatur habere substanliam,pra;sertira quo- rum hominem cognovisset, ac pcr hoc.qucm homi-
niara ipsc qunquo de se Dominus profitetur: iVc^iO nem vorura constaret esse passionibus hominis,
ascendit in ccclum, nisi qui de crp.lo desccndit, Fdius eumdprn vcrum Deumcrederemusoperibus deitatis,
hominisquieslin CiJblo(Joan. iii, lo). Quod si coeicsle ipso Filio dicenle ; Si mihi non vultis credere, vel
corpus, ot non humanum suscepisso credendusest opcrilus crtdilc [Joan x, 38).Unus ergo atque idem
Christur,quf>modoverilnleDaviiiici psalmi vuticina- Chrislus,quiinfirraitatehumanapassionerapertiiIit,
tio lulcietur,nbi pcriptum est: Ut inhahilet gloria in et miracula beneficiorum onmipotcntiavirtutis divi-
terra noslra, verilas de terra orta estiPsal. lxxxiv, nae perlecit.
<0,l2)?Christum autem quis negan' au lcal verita- Caplt XVI. J/i Christn dux nnlurx, sine ronfusione et
tem cum ipse so huc noniine nuncupHcit, dicens :
mulatione. In Chrislo lolus homo ex vcra anima ct
Egosum ria, verilasel vila (Joon. 1, 6) .''
6i verilas C came.lix rcKUscitationc Lainri prolnilur in Christo
quomodo secundus homo ani)na, caro it divinilns. Divinit'is nec iib anima
igilur de terr» orla est,
perlurbata, nec a carne moriente i/iscessit.
de coeio crelestis.nisi quoniam a Dei P^ilio ?iisccijta
matcriesterreni corporis. incoeleste nomen transiit Ab ipso namque conceptionis virginalis exordio,
per con«ortium deitatis? Et quonjodo rursus Fiiius sic inChristo pcrsonalis unitas mansit.et utriusque
bcminis descendit de ccelo, nisi iiuia FiliusDci non naturffi inoonfusa veritas perduravit.ut nec homo a
iocali motu. sed pielaiis dnscendil atTt'ctu?(|iii sictit
Deo divelli.necDeus a su.^ccplo posselhoinine sopa-
in rarne susccptaex homine dignalus cj<t nasci,sic
rari; ncctamcn Deus houiinem consumeret.nec ho-
pro una Dei suscipientis.et hominis suscepli per- mo Dpum in aliquo pormutarel; ei licet in Chrisli
iriorte carnem tnorientern fuisset animadeserlura,
sona, qui Doi Filius prat, dij^naUisest homitiis Fi-
ulla divinitas lainon Christi, noc ah auima nec a carne
lius nnncupari.Ad hnnc nnitatem pereona-.sine
conrimioaeiitriupqii siibslanti.pcnsjnoscendamChn- pos^otseparari susc^^pia.lgitur (inia loluiii liominom
sttHdiscipiiIos inlerro£rii,dicens; (?!' "'" 12?(/') me Deus illc snsccpit, ideo tollus bomiuis in se pas-
sionfp io verilate monslravit, et animan quidem
dicunt homines essc Filiumhcminis {Mtitth. xvi, 13) ?
Cumque iili opinionem vul^i protinu.-s iniiicanmt, raiionalom habons, quidquid fuit infirii.itatis ani-
tunc proprio ab ois qnalitas ver.T fi.iei cxp.Mi- "^"^ 8'"'^ peccao el suscopit ol perlulit, ut dum
hutnani falsilas auferatur, Ikp igilur
lur. ut nrroris
humana? aniraa? passiones in anima quam acce-
Vos oulem quem pit vinccni, nostras quoque aniinas ab inHrmita-
e*t Domini interrogatio consecula :
me '^'^ dicilis? me utlque Filiuni hominis ? Iln jam libus 193 libcrarol.C.irnomquoquohumanam acci-
divinai firmamcntp piens. in cjusdemveritate carnis vcntaloin volunta-
Potni,- r. poslolii.^, rcvolnlirinis
ria^ hal>uit passionis;ut in carno mortuu3,totam in
sutmtxua, gpneralis salutiaconrossusest sacramen-
se hotiiinis occiderol morlpm.ctin aeternam vilam
tum:Ttt (»<,inquit. Christux Filius Dei vivi. Quid est
ininidrtalis »'opur;;pns», a^torn.T noliis vila' graliam
hoc?Otiantum ad ignaroi*, congruit inlerrogationi
repponftin ? Pelri c.nim do Filn hrimiiiis inl"rro^'n-
condonnret. Veru? orgo in anima hiimana Chrislus
s
lur, et ipsc Dei Filium conliloiur. Nunquid interro- LnzaruT) sii3cil8lurus(»icutovangelisladtcit)/>'c»iurt
ganlc.m Jcyi-m rainusaudivit, aul ipso vcritatpniin spirUu,ct turbavit .teipsum; ideinque verus in carne
quorndlo enim error hiimana Christus cuin dixisset : Ubi posuilis eum ?
oonfpssionc non tenuil? Alisit :
(o) IVIsd. Corb.etViclor. addunlhic 7U1 unclus esl, Masil., jtixta ttxtus Grajci iectionem at Colon., ;
(b) lla iti89. Corb. ct Vicl., occ njii Antucrp. et Quem me dicunt homines essc * Ftlium hominis ?
181 AD TRASIMIINr)irM LIU. III. m
bicutil ti : Pomint', irni, tt ik/i? , rl littiynmtui i \t \ parno pKiivuit, >
yfjiiM {Joiiii. xi,.'l!< 'M>). Iilniii i|iiiii|iin VII UN In illvlnn pniiiiiiiiiiini m .
l.
niiliirii(itirii«l(ii«,niiciiiiliiiiini iiiiiiiii,riiii)iirinnli|i»i]rn INiii riiiiii piTnona fNl I)i*i fll hocniiiiN Chritlt.qnam
turliiirot.ilfnfniit, ()iiln iimfl iiiMiinll|iiiiui) t(itl>Mv|t ;
"iiniii 1'auliiN roiiimi nilii^iiirflni : yum et ego ^uod
nfli) n (^iiron nini, imiiii niirnt,nliMi<rNiiil,i|iiiii JrxiiH Iii- tloiiiivi, fi (/"!'/ ditiini, fitopier ym in prr nna
oryiiinM Itnlil.ft InnuM) ijion lii nniiiin riirnri|UM itivi- CttiiUi i// C.ir, II. 10; i't i|iia-i>viN lu.o «it in r,||fi»io
nitnN,iiniiiiilnliiliMnti|(iii iinpnMHitiiliNriinnnntNflOdn- purnonii.iinn unatnrnenin (^hrlntn lubNlantiarquU
finm divlnniii iintiirini,ni'i! liwryiiiOH prolnrro, nno Nir frni» Di-un vnrum Kuprnpit hoininfm, ut in Vfl*
tnrhMlltM)(M\i poiiiif (fi) in nnii 'i rnorli» Hnntlm. Sir ritnff hiitiinn/riiiiiiropliiiniH vnritiitnm non ''"
'-t
olinii) piiMHliMin priipin|nMnti>, ( liriHluH HiMiinilnni 'li ilnliH ; nl HJr (|ij'iiniu»<(''«l /l«;ri(|iir;(i nrit'' : jt,
nniinntn liirliutnr, ipxo liicnnto ; /Vurrr nnimn mra iit non rirclHtcrflt oiho i|ii(id nnriipnr orat, •io eliiim
tuHuita e,U {Joau.\ii,'.ll). Itom in rriico ChriHtnn rr- voluil nnnm cum homino prri-onnm Iiimih iiniinrn.nt
cuntliii)) cHrni»!)) iiiiiritiir, ApOHtnlo ilifiMitc : Trnitiili liccl nin) nlniH CHHrt ('liriHluH I)ru»«,ol nliiiH (^hrislui
^nrfn i'('/>jj tmi>rimiS(iiiodfl iirri'/ii.quia Chri.Uuxmor- hotiio.vtruH tumon licnn porii.anfrot in honiine, «t
/MH.t est pro fecrntit nostri» srcundum Srii>lurof, ct vpriiH homo jiormnncrol in Don ; ntqne ita in iino
quiaaeiiuliuscsl^eti/uiiircsurrr.tiHrriiadiencnuilum |) ChriBto divinn* liiimnnm|uo nutura einnt Incon''^!!»
Scripluras (/ Cor. xv, '.\, \). Ciiii) iijilnr cvi lcnti |>aritcr et indivica prrroctio.
fiicrit niniiifcaliiliono liiscrolum.ipiid inChristo pro-
Caput xviii. In CJiriito i/u.v rarui.t erant aulanimx,
priiiin fiicrilanimm.quid cnrniH,qiiitl otiniii dcitntiH,
non iuul ilntaii itsrrilnndn.iSon esl divinitut uHa-
cum nnURidcmquoChristusfiicntoi InrhatuHPtmrr- tcun^ compussu vcL cvnlmtnta.rrobalur Scriplurx
lt)ns,Hictiiini>n chI iilrohiqiic vcritns Dci hominih quo testtmoniis.
scrvnln.iii licct Chrislns^ccundiini nnimuin tnrhnrc-
tnr pri'pinquiinlo pH8!«iono,cl idctn Cliriglnpsccun -
Non autom tunc nata esl Chriati divinitas in pe,
cutti naia esl pro nobis in curm». Kuit inlnne Vcr-
dum mnrerclnr in crnco, importnrhahilia
porpUi'
buiu 801 tindiiiii curnctn,ct fandi non hahuil laculta-
maMcnsimniorlnlisqnc Christidivinitus, nccahnni-
lc.n scd nlcm Verlium Deua niillo Uhquaiii poluit
ma pciliirlcila, ncc a cnrioro moricnic dipcc.lcrct. ;
*=o«''C"' «ilPnlio.quia ipse csl i^alris seinpilerna lo-
n»n'tamcn nnl tui h-irctnr in aniiti.T lurl.aiiono,nnt
'"^'"- Crcsccbai puer ffiiatis accebsu, Bod quia in
mororelurin corporis morterunusnamqueChriPtns,
qui tradilu^ est propter drlicta uosfra, el re^iirre.vit
"""^ nuHa^^^^l «tas.in pnoro croscenle non cresccl.at
proptrr jn^tifirntiourm vostrnm (/fom.
^'^'"'^ tnnjcslus. Sapicnl.a quoqiie novimns Chri-
iv. 251. sicnt
mortnus mori non poluil sic in vcra passione
*'""" secundum auimam profecis.-e sed sapimt^a
vcro p ;
Chrislus non poiuit cumnnimaproficicnleproficere.
impaaaibilis mansit.
Ac per hoc idcm Christus.cl in carne sua crevit, et
Caput.xvii. Christus demonstral inse titriusque nalu- in anima sua profccit; qui lumcn ei in carne sua
rx verilnlem. Una est Christipersona, licet non sil
utiica tinlura.
crescens,et in aniina sua proficiens.nec cumanima
8ua prolicere, nec cuni carne sua poiuil aetatis in-
ad deraonstrandam inscelveram m<jrlalita-
Qiii
crementa sentire. Iilem [nl. itoiTi) eliam secundum
lem hominis.ol vcram iminortalilatera dcilalis.Jn- susceptum animam Dcus Iristis fuil ;3Pd qui inani-
dieis dici^ntibus : Quod signum osleudis nobis, quin malristitiainsensil.cnmaniiua tristitiamt-cntirenoa
hxc facis ? Respnndil Jcsus, etdi.vH eis : Solvite tem- potuit.In sua Deusanimasuaiu voluit esseirisiitiun;
pluin hoc,ct iu tribus dicbus e.tcttnbo illuil {Joan. ii,
et in sua carne suam Deus esse voluil passionem,
18. 19). Quod aiilem fuerit illud lemplum, sanotus quia lotus homine pcrmanens inseparabilis
in loto
evangelisla monslr.ivit. diceus : Ipse aulem dicebat Deus.ncc anim» trislaa.i de.uit, nec carnem suam
de lemplo corporis sui (Ibid., 21) Ostensa esl igilur iq passione deseruit ; sed in Christo trisli et passo,
et voritas buman;e subslanlis.qnam Judsi po-sent jjcei a deiti.te sep.arari non posset patiens ettristi»
in Christo, ipso volenle, solvere el veritas diviuas
;
humanilas, in toto tamen homine trislinon estdivi-
natura,qua((j/.quia)Christustempiura sui corporis p njtas contristata («/. tristata),el in hon.ine toto p.i-
poleratsuscitare quando enim mortuoChrisloaai-
:
tienle non natura compassa sicut mo-
est divinu ;
madeseruitcarnem.lancsolulumesl illud templu:ii, riente carne, non solum deitas, sed nec anima
quod Fuit ex anima carnequo oonstructum t:l cura ;
Chrisli polest oblendi commortua ; alind est enim
aniraa reverterelur ad carnem, tunc est illud le.m- in carnc p »ssum Deura dicere.aliud carni praedicare
plura die tertia suscitatum et taraen propterunam
:
compasoutu aliud in anima contristatum.et aliud
;
Chrisli Dei hominisque peisonam.idem mortuusest cum anima tristutum (a/. contnslatum). Passus est
in corpore 9uo,qui suscitavit templura corporissui. Ueus in homine.quia una est Uei hominisque pcr-
Sic 174 etiatn cum secundum Isai» vaticinanlis aona non est cumpassus Deus homini, quia in uno
;
oraculum, dorsum suum posuit ad flagella, maxillas Christo nou sst coofusa Dci hominisque substantia •
suas ad p ilmis, faciem autem suam non averiit a
Quod evidentibus Scripturarum potest lestimoniis
confusione sputorum {Isai. l, 6), haecomnia Deus in comprobari,utcognoscaturitalristitiampas3ionera-
(a) Ba3ii.,j« animi moirore. Colon.et Ant.,m animi morte.
283 S. FULGP>NTIl EPISnOPI RUSPENSIS 284
que(fl)toto f1eputandamChristo.(6)ul,officiorum na- A ab eis dolor el gemitus {Isai.xxxv, 10). Dc hiseliam
turHlimn veritaltMnonstrali,non sil HliquaDeihomi- Joannesin ApOralypsi loquilur Non esunenl ,neque :
nisquPConfusio.Malth.Tus narrat I)ominiini,propin- ncque cadel super eos sol, ncque uUits xslus
silirnf,
quanlp tempore pMSsionip, dixis?e 125 di-cipulis / et ulostendai haiic pos Chri^li dono
{.Apoc. v.i, 16) ;
Seitcle h\c,iionec v idam iltuc,el orem-el ansumpio Pe- graliam adoj>luro«,seculusadjun\it Quin.iynusqui :
tro et riuohux fihis Zebedaei .csepii rontnstrari et nms- in medio Ihroni est regpt eos, et deducet eos ad vit.r
tusesse{Mallh. xxvi. 36). MHrcus vero sic posuisse aqunrum, ef abstergct Dominus omnem lncry-
fonles
copnnscilur : El veniunt in prsrdium, cui nomen mam ub oculis eorum. Cum ergo talis hodie sitatigc-
Gcthf^emani, et aii (li^cipulis suis : Sedele hic,donec lorum boata spcuritas el l.-clitia.passionum prorsus
orem : ct asi-umpsil Petrum, ct Jacobum, el Joannem ignara, 126 ut (/) nulla peccati casu,nullo infirmi-
secnm el C(tpit pnvere ei txclere {)larc. xiv, 32). tatis quatiantur incursu ; landem respiciant(n/.ro-
XIX. In retrihulinne eruntjusli sicut 8ipiscant)in quod bl^.sphemi.-fi barathrum devolvun-
Caput
aniieli Dri. tur.qiii divinitatera Christi passionibus subjicientos
Nonignoro.quam maxiinp nuncnostrae(r)congrne- humanis,Dominumangclorumcor.antur,insubslan-
tiii quam habotex Palrp.inferiorera angelisdemon-
rc pponsionis^fi/.reaponsionis) olficio.ut non solum
vocabuli8,sed(tiam (f/)pffectibus,sit in Dei Filio car- n strare. Falsnm igitiir esi qnod ipse dicit Non est :
nis anima?quemonplranda proprietas: tiinc e imdi- servu.^ mnjor domino .mo {Joan. xiii, 16) ?
vinae impas^ibilitalis nalura splendebil, ciim qnid Capvt KX.OccurriturobjecHoni de eo quod Davtd
anima!, quidve carnis Al proprium,non solum ra- dicit : Minnrasti eum paulo minus nh angelis.
tione,sed etiam divinarumScripturarumauctoritate Anillnd(g;{)bjicipndumj.Mitanl,quodDavid dicitde
claruorit. Matthaeus itaqne (\\c\lJe.<ium contri4ari et Filio hominis : Dominc.quid est homo, {h) nisi qnod
miestum esse ; Marcus, pavere, txdcreque commemo- memor es ejm ? a ut f\ lins hom in is.quonia>n visitas eu »i
raf.Dicant igilur quibus in Christo displicetanimae Minerastieum paulo minus ab nng' lis {Psal. viii,5,6).
hu^ianffi susceptio,ntrum tristitiam.moerorera, tas- Sed cidvertant Paulum apostolum hunc locum ad
dium el pavorom, divinilali an carni exiftiment de- mortis humanae intelligentiam roferentem.ita iilip-
putanda? Et si quidem carnis haec fuisae responde- lam minorationem non solum naturje humanilatis
rint,ab omnibus passinnum peneritius erit excepta assignei,quin etiam divinitatem Christi a consortio
divinitas.quaj particpps paspionnm carnis non fnit, passionisel moriis exceptel Ita namqueadHebra^os
licetsusceptscarni necin passione defuorit si au- ;
loqnitnr : Eumautcm.qui modic^ quam angrlimino-
tem deitaiem Chrisli asserunt triatitia, nicerore,t.Te- ratus est.{i) vidcmusJesum.propter passionem mortis,
dio et pavore concussam.passibilemdicentesdcita- gloria et honore coronatum,ut sine Deopro omnibus
tem.animabus nostris falebuntur aequalom. Restat gustaret morlem{Ueb'. ii.
9J ; non aulem his Chri-
autem ut anpelorum imparem dicant, quam (al. slum divisit Aposlnlus.scd ostendit in uno Christo
quem) passioni subjacerepronuntiant hoc enimno- :
quaj substanlia pas-^ibilis et morlaiislnerit,qna; an-
stris Hunt animabus angeli quam maxime potioros, tem impassibilis et immortalis permanserit. Sine
quiasiciit a peccali9,ita sunt a passionibus alieni. Deo igitur homo ille guslavit mortem.quantnm nd
Quodetiam rccte «e colentibus et sancte convorsan- conditionem attinot carnis, non autein $iue Dco,
tihns in rt^tibutionemDnminum rcpromittit.dicens: quantumadsusoeptionom pertinotdoitatis ;quiaini-
Erunt sicul angeli Dei in coclo {Matfh. xxii, 30). Tunc passibilis atqne immortalis illa divinil.is,cum in vc-
utique.rum secundum beali Pauli tcstimoniumcor- ritale forma: 8ervilis,et pali volunlarie pro nohisdi-
ruptibileV)hncetmortaleitaindueturincorruptione gnaretur et mori, sicut in morte solius carnis im-
et immorlalitato.ut corruntio incorruptionem possi- mortalifi fuit, sic in pasaionibus totius hoiiiinisim-
dcrenon possit^qu.t! non solum in poccatoconsistit, passibilis omnino pormanait.
sod etiam in infirmitate, qu)B prsvaricatori ex poena Caput XXI. Tristitia el similes afjcctus nd animam
cognoscifur accidisse peccati. Nam peccalo nos et perlinent
infirmit^tetnncomnimodiscnriliiros Aposlolu.^tes- Sod nnnc oplonilcndnm a nobis est passionom Iri-
tniuretdicit : Tnnc ftct sermo qni scripfus esl : Ab.wr- D ad nniiii)P snbstan-
slitiai.rnocroris, Iwdii et timoris
pia est mors in victoria. Ubi est. mors, contentio lua ? tiam proprie perlinere utin ooqund ingrati groliae :
Vbi est,mors, stimulus luus? Slimuliis autem morlis Christi, divinilatem pjiis cupiunl snhdere passioni,
pecrnium esl (\ Cor. xv, .'>''», 55, 50). Absorpta ergo apparonf qiiid cujnsque natnr.T sitproprium,et inoo
morto in victoria.nulla erit animfe carnisve cotru- ningia ntrnoscatur Dornini mirnbilis in\ictai|iic cle-
ptio.qiioniam ciimanobia nmota fnerilomnisiniqoii" mpnlia,cum probaverimnaanimiec irnisqneanb^tnn-
tas.null'» rpnianebit inlirmilns.Dn talihiis utique d;- tiam ob hoc cum snia paaaionibus a Doo snsceplam,
cil Unias : Gnudium Isclitiam obtinebunl, et fugtet utsicut siilvo divinie imp.isaibililalia siatu.volunta-
(ii) B.inil. toli. Vidc 8upra in nota cap. 15, lib. i, morlale) ila, elc.
p. Hl. lotn pro tdli. (/) M.s. Corb.. nulli ; forte pro nullius.
Biail., ne nlficinrum... sil, rlc.
{!)) (j/) Ua nias. Corb. el Niclor. Kditi vcro, abjicien-
(r) It.. nifls. Corb. Pl Vicl. nl Basil., ronj^ruarCo- ; dum.
lon. et Ant., cn>ujruri. {h) Basil., quid est fiomo, quod. etc.
(b) Basil., nfjcrltbus (i) |ia msa. Corb. el Victor.el Greecus lexfug, at
{e) Jla ma. Corb. fckiili vero, corruplibile {hoc est editi, t;i(iimiu.
m Al) TllASIMIINDrM I.IIJ. III. m
riniiiiHCoplii)nainorliiii(iouriiuauii,inurt(Mn niiMlrniii A ^''^^*''' ttit. finw/ium in nrtimi Chruii. IhiuUriui,
hi/lriiiii'itft l.hiiilut (W-eitil, ut in ntibit vi-lultm
ou^iiuiuiUir uu('iiliKiii,alov(iluntiiriii«uao('plii)ii*'lrl-
klilint v>\. liiiKiriH, iul Ikiu (MKnoHuulur uniiiiuiii
firifxrrrrl. In < hrtil 1 ftflriini ptminil» el mumend»
tmim»,
rulioliuloill (llin Hlliil |IIIH)(ill|lillUN HtlNI'0|liHHn, Ul
uniiiiuH ii(iHli((H ali iiiiiiiili(ir< ili^nurcUir |>i(*Hii)tii- (iutnlltiin i|iioi|UA in nn Ralvalur aniroa rtenion'
buH lil>iM'iii-u. (.)»(uni!uiiiiiH igilur Iriililiiini Chriali Htravit, uuiii iliHciptilin di* Lazuro diceral : Latarus
nun U(i liiviiiiluliH, nco nil tiurnin, Brd ni ani* nmicni notlcr mnrtuui eil : et yitudeo, ul ereilttti$,
nup |iorUiiiiiHHti hiilistKiiUiuii. At<|iio qHiit /1/1« cTiim tbtlJunn. xi, H). .'^ulii';-' '
;,{$
iil liiiriiili-Ki'U
ptlHHil IIIMIlilOHtulliMllt ('(l);n()li('i, utlCIKlutllllH (|lll(i
uliipin ^uiiditli.')! inCliriNti),<|ti/n|iru II •
jr.
191 (liacipuliB tio ^iiudiiiiiijum luibiiil (lnLuznr(>auacllando:ilmul
|ioii(t Hul) i|iHu liixurit toiii|i()ru|iUii-
siuiiiH, ul (m) In ho voruiit tiniiii.o «uliatunliitui nuii ut ot dittciptill viTiiiiiDoutii intolligercnliohumiiio,
niiiuiH t|uoiii co^iiosi-Hciit ntiuni Iuukc JiohIIu non lulorfl.
(i|'licit)i|ti(itii iiiiiiiiiioili'iiit)mlr<irot.rnA<iir.\/,
int]uit,u)ni/m iiuui usiiuc ml minlrm (.W(W//i..\.\vi. !W).
AI<|uo iit oninin in ho f.liriaiu-^uniiiinsoriiciadciMiii-
Qtiifl aiitoin uiiiiugul.nfc iii (iiviniluloiii |>t)H!<o IriHli- Htran-t, etiain draiticrinin a imu anima lipri,Doluit
liuin cutloi'o,ni>cuil('urniti()lliciuiii |i(!rtincrc?.Vniiii(o ulionuni, ilircna diHcipuliit: Oesideriodesideravi htic
nuiiK|iit' Obt pro|iriuiii luoliioro, tlc»i'ioruro,!ri(*lari,
R
/)/isi/i(i HM maiiducitre vubiscum, antcqnam paliar
gaiiiiiiro.Bioul ttUatiiouriiiiiiisDuvitlit-i It-xltiatiMloii- (/.u/'.x\ii, I.')). Nciiio put<-Mt h/cc umniu vel nuluraj
dit tiicuiili« (d/, ilicoii.N) .Quaiii trisiis es,uuimtt mra, (lopiituro curniu, vcl auliBlnnti/o deitaliH, (jtiunium
et qnarc ronlurbas me (Pml. .\li,I"2) ? Ai.iinu tristu- cnro ncc vivcn' polcht pcr aemelipHam.ncc aentirc,
tur, ipsu turbulur.Iiloii ol ipso S.ilvalor.ut oatontlo- ncc IriHtari, ncc di-sideraro.noc niutnero.noc nias-
rot poitiuliatioiioin ialum tion curni.scti uniiiuDtlj- rcro.Dcitu» niliil nioluit, (iu< niamoinnitim (c>lomi-
pulaiiilutn, sic iiisci|)tiios soos cunsolulur,cuiii ilo natur; in nullo triatalur.tiuoni.im einihil puHsionia
luturo cjus conlrialurcntur abacesau .Son lurhelur inferturiin nullo meluil,quia nulla estilli n ituralia
cor vvslrum, nctjue forinidcl {Joan. \iv, 1). Ail eua- infirmitas ;
nihil dcsidcrut, ijuia uinnia potcst, et
dein (loiiuo sic iotiuitur :.VH/jr vado </(/ cuin (jui inc omninpoHsidet.IInvcrf^uciincta in anim i qtiam^^us-
»ii.si7, cl nemo <.v vohis intcrrogut inv :Quo va,ii!>'lH'd cpperat perlulitChristusj.utvpruin lotnmt|ue in(/i)8e,
quui lucc loculus sum cobis,lristilia inifdevit cor ves- cum st.ia infirmitatibus, hnminia demonstraretac-
truin {Joan. xvi, .5).Quis carni vel diviDituli autioul copli substuntinm ;ct in(irmitatibus,qua3 proinfir-
aasigtiuro, t|uud ud oUiciuui cordis Doininus dicit niis accppit.virtutcin porlicf^rct.qtiam inllnnisatlri-
propric pcrUnero ? Naiu cuin supciius di.xerit .Non buil. Qui et hnmini:< cnrnein proptere.i morlalcm
turhclur corvestrum,ncquc fonnidcl.ubi propriecor habuit,utmortalibu3 pienamconlerret immortalitu-
dis nomiiio humununi iininiam demonstravit, ac ^ ^'9 RraMam;et hominisanimara cum infirmilalibns
deindo dixerit Trislida iinpUvil cor vestrum,ulG\'i-
:
snis sine peccilo suscepil.ut nostris animabus im-
dentius ostenderel oL Iristitium ctf^audium ud uiii- penderet metlicinum.ijuia sicut,lsaiatesle,iM//jfra-
mum portitiere.rursus Aposlolus dicil: .imen,ain€n tus est propter iniquilutes no.^i/r/ii (quod propriiim
dico vobis,quia plorabitis et iJchilis vos,mundus au- carnis fuit : qtiippe cum.jam defuncti latus lancca
tem gniidchit, vos aulem coiitristahimini ^sedlri.^tiiin porcuteret niiics), ita infirmalus est propter peccafi
vcstra vcrtctur in gaudium. Mulicr cum parit, tristi- nostra[lmi, liii, 5) ('luod est nniin»', cujus prono-
tiam luihet;quia venit hora rjus:cuin aulcm pcpererit bis infirmitates 8uscppit).Huju9 .inima; ponendffiac
(al. peperit)puerum, jain non meminit pressurx, pro- resumendaeh.ibensplenissimampotestatem.dicebat;
pter gaudium,quia natus esthomo in mundum.Etvos Proplerea me Patcr diligit, quia ego pono animam
tgiturnunci}uidcinlristiliamhiihetis,iteruinauleinvi- menm, ct iterum suinameam: neino tollit eam a me,
debo vos, et gaudebit cor vestrunv.et gaudiumvestrum sed ego pono eam a meipso : polesfatem hab^o ponendi
neino tollet a ro/iis.Ecceproprie inhomine tristitia, eam,et{A\. sed) potestalem habeo iterum sumendi
formido etgaudium cordi,id est anim8e,deputantur. eam : hoc prgpceptum accepi a Patre meo (Joan. \,
Proplerea elAposlohis dicit Ipse autein Dominus :
i7,l8}.Qua?ro in hoclocoabhis qui in Christohumi-
Jesus Christus, et Deus,[h)et Paler noslcr,qui dile.vit D nam animam dicuntomnimodisnon luisse.quamhic
nos, et dedit consolationem xternam, et spem bonain substantiam credant aniniap vocabulo nuncupatam?
in gratia, consoletur (al. soletur) corda vestra,ei con- utrum divinilatis.an carni8?vel quaj in Christo sub-
firmet in omni opere et sermone bono (// r/ie55.ii,i5).
slantia ponends animjH sibi vindicet polestatem ?
Ubi autem potest.idhibericonsolatio.nisi ubipotest Quodsidivin;es(ibstantiaehancpotestatemtribuunt,
irrepere moestitudo ? quie quia proprie ad animam utcarnem dicanlaniraasvoc!ibulonunciipatam,quam
pertinent, propterea de Christo scriptumest :Quia inpassione tuerat positura divinitas(ut secundum
carpit contristari et nuvstus esse;ei coepit pavere ettse- eorum voluntatem nunc interimdispuU>mus',sidivi-
dere. Et ipse dicil :r/-j»7/5 esl aniuia mea usque ad nitas de carne dicit : Polestutrm habeo ponendiani-
mortem. Et nuncanima mca turbata est. main mca /?/;dumcarnem vocabulnanimae nuncupat,
carni sine dubio cunctas etiam infirmitates assignat,
(a) Bas\].,utservatam. *n nullo tristatur;quoniam,etc.
(6) Ms. Corb., et Deus Pater noster. (d) Mi. Corh. ,ut veram totamque seaim,suis infir-
(c) Basil.et AQtuerp.,5iuonia//i omnium dominator mUalit>us,hon inis deirnjnstraret accepti substantiam.
587 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 288
dum Hirit :Anitna mea turbata est ; duin dicil : A '*' (nuniain -uum qitis ponni pro amici^ {smsJoau.^s.v
Trisiif esl tniim\ menus'iuf al mor/em. Cumer_'onoii 13). Unde sciens Pelrus anim;iin (.hrisli proprio
dixerit ChristusrTristis sum u?qup ad mortem.sed substantialique vociibulonun» upiitaiii.nequi?quam
dixerit : Trislix ext animn mea usjua ad mor/e»n;nec putaret aDorainocarnem nomineforsitananimffide-
dixerit :Turbatu3 sum.sed: Animu men turbala esl; signori, perrect.TiniitHti(inis,quHm luit pnslmodum
has ulique papsiones carnisessemonstravit.divini- arcopturus.cupienspccliiri vuluU-m.direntiDnmino
tatem vero suam imps3?ibilem cmnino perdo- {al. dicente) .Quo ego vntlo non jiotesme sequi modo,
cuit.Ouodsi forte substantiffi caniis haiic tribuunt sequerisnulem postea, respon-iit ;Dt)minc,quarenon
pofestatem, lanqua^i raro He divinitatc iiixerit:Po- possuw sequi temolol Aniniam mram pro le ponam
leslntem haheo ponemli animum mram, tantuinneeos [Joan. XIII, 36,37). 0->tr-ndit ntique Cihrislum prose
divinam Christi deleclnt minorare sub3'antiam, nt animiun positurum.cumscinhoc eum sequi dicerot,
eam carnis suae potesiatisubjiciant,ut ipsa obedie- ut etifim ipse pro Christo aniniam posuisset. Nam
rit carni, cum ei caro debuerit famulari ? quia divinilatis naluram communem Petrus cum
Caput XXIII. Sota (tivinilns plennm hnhet pole- Christo non habuit, non ci dc divinitate potuit di-
stntem. cere:/lH!'mam meam pro teponam. Rursus.sicarnem
vox quadictum esV.Polestatem haheopo-
lila ergi) n prosenossetChriptumtantiimmndoposuisse.posset
nendi animnm meam, lotius hominis p.= se credfnda etiam ipse dicerc:Corpus meuni pro fe ponam:-ic-
est. Sicut enim toius semelipsum 129 tradidit,et ut proprie corpus ostendit Paulus, ubi dixit ; Si
totus homosemetipsum obtu!il,de quo riicit.\i>OPto- tradiilero rorpns meum, ut ardcam (I Cor. xiii, 3).
lus : Amhulate in dilectione, sicut et Chri^tu.<i dile- Ser^quoniam sciebal PetrusChri>>tiimpro nobi? ani-
xit noi:, et tradidil semelipsum pro nobis ohlationem mam popifurum^propterea in eoseDominum 130
et hostiam Deo, in odorem sunvitfilis (Ephes. v, 2), vello sequi monslravit, in quo pro eo onimse po-
ita tolus homo animam suam posuit,ci)m aniniain DPndflB demonstravit afferlum,utqu'im proscChri-
cruce rarne morientefliscessit;quam tamPnCHrne;n stuiii posuissesciretjhHncipsp proChristo simiiitt.'r
cec in morte divinitasde!=eriiif,sicut n^cin inferno posuisset. Et ut omnis pravae caliso sententiae cla-
ani^ram doreIiquil;do i|ua etiam propheta dixorat; riPsimoprnr>i)s calhoiicp veritatis luminpdissipe-
Non dcreiinfjues aniinnm meam m inferno [Psnl.xv, tur.Joannisinforme:nureloquio,qui,ad imitationcm
10). Cum ergo homo Christus tantam acceperitpo- Christi fideles exhcrtans.quod in capite noveratfa-
tesfalem,ut cum vellet animaui poneret,et cum vel- ctum hoc in membris prfficipit (fl^praecepit)racipn-
Ipt denuo resumeret^quanfam potuithabi^re Christi dum.Inhnc.inquie.n^^^rngno.tcimiis carilnlim Dei, quo-
divinitis poteptatem,rui hoc est sempor velle quod ninm ille pro nohis animam suamposuit,et nos dche-
posse.*Nam in hoc loco vere impassibili? atque in- mus pro fralribus animas ponere {I Joan. iii, 16).
victa divinitas universa prorsus haercticTR falsitatis Animam igitur ponere dilectionisost proprium;ubi
commenta destruxif. Si pnim infegra fuit dicenfis aulem dilectio non psI, corpup tradi dicitur.aiiima
potcfas, volnnfHri fuit patienlis infirmitHs;volun-
t poni non dicitur, sicut Vas electionis.plenum dile-
tas autem quae expotestate venit naturalem utique ctionis, omnino 'estatur :Si trndidero corpus meum,
veritatpm divinitalishumanitatisque servavit: nam uf ardeam, cnritatem autem non hnhuero, nihilmihi
pofestap naluralis procul dubio leluit,pi in divmi- nro(/^.":/.OstPndilPine carilate corpns |'OPsetradi.non
latc Chripti qu.plibetinfirmilas fuit.Oualiter autem aniniain poni;ubi antem dileclionissuae signinrarc
paliendi potestatem humanitas habuit, si plenam nilitur pi)ritat('fn,sicThepsalonicpnpihusscribit:CH-
impassibilitatem divinilas habere non poluit ? Co- pide volcbamus tradere vobis, non .'tolum Evangelium
gDoscaturergoquoniam ubi naturaliter plena est po- Dei, eliam
«(''/nnimas nflslras{I Thrss. u, 8). Et ul
testas. niilla potcpt PPSP passionis infirinita!:' ;
quo- caritatis hoc esse demonptraret, adjerit quoniam :
niam potPstasChri«li qnaimmorlnlis perinansit rum carissimi nobis larti ^.Wevldeoetiam Pelruni qui sp
moricns in carneChristusanimam poneref.ipsasine pro Domino animam suam spoponderat positurum,
tristitia permansit, rum voluntariam ex poteFtate ut .•.gnosceremus oflirium ponendaj anim."? in dile-
Christu^ in anima Irislitiam suslinerel.Ideo nutern D ctione conslnrrpriinitiis Chri.^tus ad confpssionein
hnmo polestatcm ponPnd.TP ani'i ac habuit,quia
ille amoris invitnl;et ut facultatpm ponenda) anima; suo
eum divina potestns in unitaiem persona^susccpit. deinceps amatori concednt,8icpum deniqucinterro-
Quw niitPm plemt pstpoleslus, nisi sola divinita9?do g.-il .Simow Jonnnis, dihijis me plus his? Dicitei
: ;
qnadicilur: Omnin qurcunque voluii jecit {Psal. Elinm, Doininr, lu scis quia aino Ir. Cumque hoc
cxui, 12), cl cui dicilur :.Snhe.ft cnhn lihi, cumvolcs etiam secundo dixissct, Dirit ci lertio :Simon Joan-
posse iSnp.xu, \S). Proptprea in illo dignc plena nis, amns me (Jonn.xxi, 1.5, 17) ?Cumqueille lertio
poteslas rredilur.rui tnntum pnspp quiinliim vcIIp, interroganti,triniim amoris sui testimonium reddi-
et t«nium velle quantum posse, nafuraliler sufTra- disspt.slatim Dnniinup Prtro ponenda^ pro sc nninian
gnlur. lar^,'ilus ppI facullalcm, dicens : Amrn, nmen dico
C^PTT xTiv.Vfri in Chrtxto nnimn. tibi, cum csses junior, cingehas le, el ambulnhas ubi
Adhucnulem voram se Chrislus animam .susce- volcbas; rum aulcm senueris,extendes manus tuas, et
pisue.tam nominp dignaturmonstrare qiiam opere, alius lccingrt, etducel qun non vis {Ibid., 18). Sla-
&\cen9: Mujorcm hac dilectionem nemo habet. quam timque evangelista subjecit dicens./ffc aulemdixit
m* AU TI\A8lMUMIiLJM Lin. III MO
iHini/iiitnxilUinnt^ittiotariflattitrun fiint (n) /)('uin:iil A VirKliiin ijinro •u«rfl|j|t, nnc in morU, ne« in »r
horcuinili.ri.ui-t, iluil ei ',
Seiftiere tnii. Koon i|uulilur puloroilnvttrult ;
propiiTna •ontilui Joanoni •'!,
uiiiii nluiitcu hai|iii l'«lriM vulolml, i|uuiiilii |iro eti Ernt iiutrnt in loro ubi crufifiju» eit horliu, el in
nniinuiii iionont iiii|iit<liiil, tnciil imiiii iionlnu rcrto /iii' /(> F;i<ijiui/i«n/u>n ftdrurji, iri ',
'. ir»i
(liliudiiniH iliiirrn hoi|iii iiioruit, i|iitttii|ii pru uo poMditriiil Iht ergo iiruf)lrr{r,i' .. ./ . .-/i,
iiniiiiain iii |iiiMiiiino pnHiiit. i/uia iuxtu monuinenlum,po»ueruin Jrsumtlbtd,,
eriit
CAruT XXV. hi C.liristi) i'('>,r fut'ntiit nifii mlntr-A /im- 41, 4i). Voro divlao.Spiritu plonut nnnciui «vani^e*
Wdii.r, si''i i>iilu>\l,iri;i'. .Viim iliiitiir roriiui Jrsti
IihIu Iriciiluit nMi, iit priiiiiliiM, i|iii<| in Ohncio inor-
poiitum iM srfiulrro, sed Jrms, (/uiu ihi ernt dtvi-
liiuiii lui'rili>t Hi>pultiiiii o«li-iiilciia,(lti'fri:tacri!pluiO
HltllS.
curpUM JiiBii, el liKntuiii linloia cuiii aruiiiatiliua. Bl
(Jiiocirea. i|iiia inunilti»la (n/. niuniroplo) Horiptu-
rnruin ulltiMtulinnt^ |irolint'iin i^hI tlilrcliuniiin iloi-nno
i|uiu7uor/ Deuf c>ujunx<t homo non separul {Uutih.
XIX, A), jiroplorou iinn t i.rjiiiH Jrau.pr^il JrrHiiin ilicil
ulii uoluiii oorpUH ponitur, ilii ntiltMii cnritutiMii ohho
Vir^ino
in iiiunu nonto puHiluin : hcicbuloiiim<|uod illcnua-
ulii iiniinn ouin riM pnro pnnitiir, C.hriHliiH i<x
copior ploni hoiiilniH Uoii» lotUHcnat'! cuiii cariic tua
pllUUIM CrOlltMuluU (<St lliMIH ft pll>IIUB luiiiio, iil osl
in Bopulcru.loluH cuiii aniinu iiuiiininrerno,luluM in
niiiiiiu ralioimlisot oaro. Kt «icut llitoi culliolicir vo<
"'"'"'".'"'"« '" '•'«•lo.tuiuH (rfjper uoilatoin nuturaiin
riluB httlii>t, in uno ooiloin.iuo ChrlHlo crtnluniu», ho- B
cunilUMi vorain NntiHtantiain <-arniH, vtiliintariain ol
Cutro, (lu (|nn oXHlitil, titlUH pcr omniputcntmm di-
vinitntis Huaj iii lotu cruaturu quaiii lccit.
Vfruin lainoin. cuiii oHiirioiiH atl liiMilno.iiii vioiiiot ;
voiiintariiiin cl vcraiii Miliiu, cuin luboro n Saiiiari
Caput xxvi. Unitiis jierson.e Chrinti ex vrrbit Apo-
stoli.
tuiin ilitputicorot, vi>l (Miiii ho sitire in cruco tli.xiHHot
llano in Chrislo uiiiliiteni porHonn- («crvans Apostn-
voluntariainct voruiii iHssituiiiiuMn.ouin latigalnsali
itinorosupor pnttMiin liis sii; Corinthiorijin in tido vorilxtiH conlirmut Kc-
.st>ilori>t: v()hinlariuini>l vi<rnin
vulnus, cuin luililiBluiKMui 131 porculorotur in la- clesium : Iradtdi enim vobis imiirimis, quod et uc-
tore ; voluntariam etvernni inorloin, cum inolinato cepi, quia ^J/i/i.Wu.v mortuus cxt pro percatis nostris
cupito spiriluin oinisissol in crnco volunt.irium cl serutiiluiii .SVri/'/ura.5, el (piia sepullus esl, et quia re-
;
veiain .sopultnrain, ciiin (mhu (loposiliimdo ligno Jo- surrtwil (al. surrexii) Snt- 13*2 ttrlia die .'leruiuium
soph onim liluras{l Cor. xv, 3, 4). Mortuum dixit non corpus
el N'i(M)(lcinus ponoront in si^pnloro. II is
^^hristi, ned Chri8tum,ut umtatem persond; Dei ho
carnis omnes inlirmitalos voluntdrias quidem, sed
vcras.Cliristushabuit.qniacarnishumanae nntnram, ininisqiiesorvaret ut autcm suhsluntialom proprie-
;
non in phanlasiu, scd in voritnto susrppit. Qiins pas- lalein doilutis ot humanitatis oslemleret, alio loco
sionos proptoica in carno voluntarias haliuit, ut in
(sicut supcriua jam posuimus) dicit: Nam etsi cru'
p
vorilato carnis divina potentia, quaB nec pnti potuit ci/ixtts est ex infirmitute, .^ed vivil ex virtule Dei{ll
aliquamlo nec mori, inlirmilatom morfemqucilevin- Cor. xiii, 4). .Mtendt-nda est apoijtolicorum virlus
oeret, et Cicrnein S' nin in viiiiin virlutem(|ue jierpc- prfficlara dictorum. (e) Si eniin Paiilus dixisset de
tuain susoilaret. Oiiod Paulus sic orc vcri dico pro- Christo, i\yi\iiicruci/ixus est ex infirinitate, sed vivit ex
testatur: Chri.^^iussurgnisa morluis jam nonviorilur: virtute, ^Xnon addidisset, Dei, necsic debuit intirmi-
etmors non dominabitur. Quoi enim mortuns
ei ultra
taspiissibililalishumiin.fcum divinae virtutisimpaa-
cst peccalo, niorluus esl seinel : qiiofl aulem rivit, vi- confundi al cu:n virluiem deitali Pitulua
sibililate ;
vil Deo {Hom.w 9). Qnis autein ignoret Christum {b) assignet.quis non vidoatquoilea quae inHrmitatisvi-
nec in aniiiia nec in divinitate, sed in solo corpore dentur hominis esse dennntiet ? Nam, et quod dicil
mortuum et sppullum ? Quodevidenter Joannes his
deChristo. qtiia(n/. c^yioA) vivit cxvirtute Dei, e.x sua
Terhis ostendit : /'(),"!//i,rrnH/('rM.inquiens, rogavit Pi-
d(>itale ulique vivit, quia ipse esl virtus L)ei,el sic
latum Jofeph ab :iri,iiatli:va («o quod esset disripulus
vivit sicut Pater vivit, quonianiipseest via, veritas
Jjsu, occultus atitem prOj,ter melum Judxorum), ut
et vita. Nam ul unam vitara Patris Filiique Joannes
toHeret corpus Jesu Et permisit Pilalus. Venil ergo et nobis insinuaret .\ii03tolus,Epistola; suoe bocponere
tulit corpus Je.^u. Venit nutem el Nicodemus, qui ve
curavit exordium :Quod erul ab initio, quod aulici-
nerat ad Jesumnocle }>rimum, ferens i7ii.vturam myr- ^ «"^» </«()d i'ii/i»iU5 oculisnostris. quod in.^peximui, et
rhx et aloes, quasi libras c-ntum. Acceperunt ergo manus noslrae contrectaverunt de Verbo vita', et vita
corpus JesH, etalligaverunf eum (al. illud) linieis cuw pahnn facta est :et vidimus, et testamur, et nuntiamus
aromalibus sicui Jwixis mos est sepelire {Joan. xix vo^ns Vitam xternam,quTerat upud Patrem, et palam
30-40). Ecce, faota dislinclionodivinitalis, carnis et facta est nohis (I Joan. i, I). Filiuiu Dei. quem Ver-
animip,i|uantum ad proprietalemsubslantiaeallinet, bum Dei superiusdixil,Vilam in subsequeniiLusno»
solura corpus Jesu dicit de crucedeposilum.aroma- minavit : quod est aulein Verbum viiae, nisi Ver-
tibus conditum,et linteis obvolutum propterunita- ;
bum quoniam verbum vitae vita est,
Dei ? Lt
tem vero personse.quoniam Deus hominem quem ex una csl utique vita iliud vii e Verbum, et vita cujus
est Verbum. Ideo ergo Christus qui mortuus est ex
(fl)Sicmss.Corb. et Victor. ettextus Grsecus.Editi
vei'0 habent eum. ms. Victor. al in Corb., in Mni7a-
((/)Sic legiturin ;
{b) Desnnt hc-ec verba in edilis ; legunlur autera in tem ; in edilis vero, iu unilate.
mss. Corb. et Victor. {e) Sic ms. Corb. editi vero, Si ."/ Paulus ; fcr:e
:
(c) Mss. Corb. et Vict., Parasceve. legendum Elsi enim Paulus,
291 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. '292
infirmitate,vii'itexvirluteDei,quon\gim illidivinitali A. current ,€t tion laborabunl,ambulabunt, et nonesurient
hoc est vitam esse, quod esl virluletn c?se, el pro- quoque Panis qui de ccelo
{hai. XI, 28 el seq.). Ipse
pterea hoc esl illi po?se quod vivere. Et ideo, nec in descendit credentibus in se perCeclam s;itietatem
passiooe virtutem vita deseruit.iiec in morte Christi veraciter repromittit diccns : Qui venit ad me uon
vir'u3a vi(adiprps8if,quoniauChristidivinitatis(quae esuriet, et qui credit in me non sitict in ;eternu>n
virtus ct vita esl) mutari non potuit. {Joan. VI, 35)). Rogo qualiter hajc virtus concedelur
Caplt Proptrr unilattrm persome in Chrislo,
xxvii. hominibus, si eam hahere non
poluit Deus ? Aut
mortiius dicitur FiHui Dei. Nam sunt Christi infir- quomodoChriatus sua divinitatenonhabuit.quod
in
mitates rjus deitnti ascribendx. ab eo Paulus ut haberet accepil ? Ijise enim dcsesi-
Rursus pr3 unitate personaein Christo firmissime milibupqiie tesialur, dicens : Tribulalionem patimur,
commendanda Paulus scribens Ronianis ponit
sic sed non angusliamur {II Cor. iv, 8) ; et alioloco :
(rt/. posuil), dicens do Deo Qui Filio proprio non : Quasi morienfes, et ecce vivimus ; ut castigati,et non
pepercif, sed pro nohis omnihu.f tradtdit illum (al. mortificali; quasitristes,semperaulemgaudentes ; sic-
eum) {Roin. viii, 32). Atque ut illa traditio volunta- ut cgenles, tnuttos autem locupletantes ; tanquamni-
ria ex polestate Filii monstraretur efTecta, Fi- hil liahentes, el omnia possidenles {II Cor. vi, 9, <n).
lium quoque pro nobis se memorat Iradidisse, di-
g Quam grave atqueincongruum esletavera Ide mo-
cens alio loco Quod aufem nunc vivo iu carne. in
:
dis omnibus alieuum, ut Paulus in una eademque
fide<a)iivo Filii Dei ^qui dilexit me, et tradidit semet- ;inima; in (d) dono
subslantia.cum tristatur, possit
ipsum pro tne (Gal. ii, 20). Sed ut ostenderetur quid Cbristisemper gaudere; et de Christi divinitate di-
inChristopolueriltradi,prophetice dicillibpr(i)Job :
catur quod tristis in animaqu;tm suscopitnon po-
Ter?-a tradilac^t in mainis impii {Joh, ix, 24). Et ta-
tuit in seipsa sine Iristitia pcrmanerc.
men pro unilate persona?, non solum humanitatera
Chrisli, sed Christum traditum tenet et confiletur Capct. xxviii. Non ascrihiiur timor Jonnni ergo nec ;
debf.t asrribi deitoti. Qiix scrvis nccipientibus neino
Ecclesia,quoniam in illatraditione,salvaproprietate
poiest adimere, Domino iargieuti nemo conetur au-
utriusqiie n;iturge, nec homosuscpplus separari po-
fetre.
tuita Deo, nec Deus potuit ab liominesegregari sus-
cepto. Siout ergo passionem inorlis el mortem pro- Noo timet Joannes, qui dicit Timornoti esl in :
pter unitatem pprsoniE, Dei quidem Filio Scriptura caritute, nam perfecii caritas fnras millit timorcm ;
prnreus assignat ct tamen deitatern impassiltilem quiaulem timetnon est perfeclus in cariluie {I Joan.
IV, 18). Audieiat enim a Domino Solitelimere eos
133 immortalemque pronuntiat, ita et animae tri-
:
sitiam ct pertnrbalionem,quam voluntariaminani qui occidunt corpus, animam aulem non possunt occi-
rraDei Filiushubuit, sic habuissecreiatur.uletiam C ^/cre (-Ua/i/i. x, 28). Timorcm nullus audet ascribere
ipsas hiiman<'R animae passiones, et ex voluntatc ve- Joaniii.Pt timormortis ascribitur Deitati ? Sperat in
ras, et in veritale voluniarias non ne^iemus. Ipsa illo David et dicit : In Deo sperabo. non timebo quid
(juoque Christi divinilas, quaj secundum animam fa' ial 1^4 mifii homo {P.iat. lt, II) ; ideuiquc con-
contrislari, secundumcarnern di-'nat-ipro nobis
el
fidenfpr ingeminat : Dominus defensor vitx tnen': a
est mori.secundum substantiae proprieiatem, sicut quo Irepidaho {Psal. xxvi, 1, 2;? Kl ipse Dominus
immorlalis, sic est el impassibiiis pr.-rdicanda Qurne apostolis dicit: Non lurbetur cor vestrum, nequefoi-
quiH verum homini-m suscepit,ideo cunctas nalurae tnilet (Joan. xiv, 27). Ideni deniio, Gaudete, inquit^
human.T3 iniirmilates.veras qiiidem sed volunlarias, quiu ego vici mutidum [Joan. xvi, 33). Kxspectantes
iiieadpiuveritalenaturseduniaxathumanaesustiniiil. igiturpum.fortitudinein su(nunt,pennas producunt
Qiiisauteni tam morlileram seclciurimprovidua de (luibus ad coelcstia subleventur, currcntes nesciunl
Chrislo spntentiain ut f imem illaiii, 8itim,lassitudi- laborem, ignorant umbulantea esuriem, in Iribula-
iiprn.pissionem et mnrlem. et rursustristitiam,per- tione non patiuntur angustjam, morieales rctinent
turbalionem,melumel t{Ediuni(qua>carni9et animae vitam, trisies quidein videntur, tamcn sempcrgau-
es.^e nemo potci^t alii|uatpnus diiliitarc). sic vera dentes exsullant, cgeni divitias pluribus cnnlcrunt,
fiiissecreHat in nafurahominis.ul ab hisimmunem q etomnia possidcnt, dum nihil habere contendunt ;
non credat substantiam deitalis.ciim sperantibusin dilectioncChrisli repleti,carentlimore,ab ipso illu-
se, boc ut supercnt Chrisiusdedcril,quod pro nobis minati,latentur sc nullum metuere,ipso defensore,
ipse vfiliintafp perseiisit («/. persenserit) ? Propter ncqupunt ab aliquo trcpidarc de corde corum fur- :
quoil divinitu.Hinspiratu9pcrfidi3 ac mortiferiscogi- batio propellitiir, et formido gaudent, quia vident ;
tafionibu9 leaias obniliiur, dicens : Deus a;te~nus, mundum a Christodevictum. Si hfficservis accipi' n-
Dru* qul fecit fines lernF, non esuriet, ncque labo- tibus ncmo potesl adimere, q-ialiter Domino lar-
rahil, nrque inveniri potest j>rudfnlin rjus pr.Tstnns j;ienli perlid;i c.Tcit^is, vel potiiiscseca perfid a.quod
Fsunrnlihut vires, et non dnlenliliux tnirrorem. Ilsu- (liviniim naturalilcr habct conatur aufcrre? Quis
rirntrnim juvencs. et Inbornhunlndolfscenlex, et electi aiilem non videal in illis passionibus Christi qua;-
iine viribuj erunl . Qui vero exspeclanl Dominumex- dam nnstrarum virtutum semina cnntincri ? Unus
iultiihunfcumvi>-tule,ie)f)ifliiucenlpennassicutuquilx, crgo idemquc Christus in humanitate qus humana
(a) MsB. Corb. et Colon., Filio. (c) Edili, perducent.
(6) Ms. Corb., liber taricti Job. \d) tditi, m domo.
IU3 XD 'rHASIMUN UU.Si Llil. lll.J 194
Hiiiit RonHll.itniiviititulii uiiIimu iin|tnR^it>llia iininor' 'i;elteq.)y,\. ut pro(diotfi plouiin In <"''-' -..i-i ,.| .
\
lalirii|iio |ii)riiiiiiiHit. homlnia UiMiioiiNlriirrt (hkiIo
liiiiii i:
1'eciuta torumiptn porutbtt.ldt'} tpte hirretUute pui-
(.'.AiMiT xxix..'V()f/u'»m Filii Ihi (luoit fjm (livinitati-m.
Iliiini> (ilirislim (/UM profinn fwccnin tion hubitit, lidrbit mull"i, el fortiiim partitiiur tpolta, propier
almn.t fiorlurit. I'li'n<i Unmitnilni, Clinslt. quod trudm ftlin mnrtnn in\.in morif) nnima rjui,
Dol iMiiiii l''iliiirt V«il»uiu,(il .Sii|ii(niliii 1'iilrlH, i|»Hii ct inter iniqnoi ilcpittutu» etl. l:t ipte prccntit mullO'
uiil rialuH il(< ipHi |ir(i|il)iil(i (iloil : Sitliis nottm lito rum .lui/iriui/,/'/ propter iniqititiiiei eoruin l'udnuiett.
veniift (/.vrti xi.vi. lili.ipHrt virtun «t HU|ii(iiiliii ; Cliri- V,\ liin (iruphotm vorbiit et unima Iraditii coi^noHcllur
.Wh.i ciiini !)fi DuVii.t rl Uri snjucntia (I (Uir. \,'A). Siilvatrtrin ot cnrit, quia totus pio noliiH nd crucein
l|)8o«.utiirilnH,(|uia iKiniscstiinulccielodfsccndil^Joiin. iliictiiH liHl boino. Sic oiiiin (qiurtuit no»troruin peo-
vi,^H).Ult)in i»iii,i|»Hi) ivri^i.i^iiiati I'i'/h.Ii1oiu kiiuiIiuiu cuturuin dclori chiroKruphurn, utdutn vetua boiuo
olUtliliii noHlra.dc iiuo propliotii dioitit'/ /«r/um w/ nofltopHimul oruci alllgilur, lanq-.ium in tropxo,
Hii/ii vcrhuin tunin in iinnlinmet ivlilinm cordix mri triii(ii(iliatoriH victoria jcindi-rctur.
(Jernn.Kv, 1(1), l|m« Iiihmmi voiiiin, «iiiod iUiimtnut Caimt XXX Son caro Chritti corrupiionem
sensit m
ommun hominem scpulcro, nccanimit i)u% piriutm in inferno. Juita
1'cnicnlcm in hitnc mumlum [Jonn.
Dci itltii) depcccdto firiini hominis. Salon pcr (Ihrn-
i,y)-HiH iiomimltiis rtU|)oriua (loHigiialiH iucommuta- . sluin cl cnrocl unima lioiniiii.i. Ijinslu.i Ciiii(I"lutlei
biliH uliiuo im|tus8ibilia iiivoiiitiir.itJnrotaronon po- com/iassiii esi nobts.
toat 8iiluH;inliniiaii non novit virtiiH; noscit .<aliiri- llcHtabat taiiion.ad (jIlmuiiii nositr/T> rciliMiiptionia
taa osiiriro;viaii(>(|uit ornirt';sa|)i(>Mliu non iiiiilatur; oirfctum.ut illuc homo!<incpeccutou Dcd hus-
usi{iie
vilu nou morilur;lum(Mi non exslinguitur^nec vori- ceptu8(ie9coniloret,qiioiif*quehomo HopuratUHa Dco
lu8 do|iruvutur noscit triaturi Uotitiu
; Dcitus non ; peccati merilo cecidisHot, id eal ad intcruum, ubi
polost siiporari: proptcroa Christi hu- iilii|uo otiain solobat peccatoria anima torijiiori.ot ad Bepulrrum,
iiumilas sino poccuto (tonnaiiHit.quiu paiinrt)in uni- ubi consiioveral [loccatoris caro coi rumpi;9ic tiiincn
lale porsonro (liviniltts accepit,(^u(D naturuliler pec- ut noc Christi caro in sopuluro corruiiiperetur, nec
caro non novii.Uomo orgo Christug, quoniam pec- inrernidoloribu8animatorquorelur,quoniumaniina
catanon habuit propria,portartMlii;;nalu9 i^st aliona; immunig a pcccato non erat subdcnda nupplicio,ot
illurum uiiloiii u so voluil poccal:i porturi.cum qui- carnom aino pcccato non dobuil vitiarc corruplio.
bus tenobatur consortio naliirali.diconto .Vpostolo N.im quia peccan9hon)omeruitinseip90 persiippli-
;
Qui eniin smctificiit ct (]ui snnctificanlur cx uno om- cium dividi,quiamaluit a Deo qui dividi non poteat
nts. Propttr (]Uiim ciiusam non confwidUur fnilrcs projvaricatioiiis reatu disjungi.propterealaf^tum est
eos vociire, dicens : i\unlial>o noincn tumn Iratnbus ut peccatoris morscarnem peccutiadgepiilcruincor-
»Hm^//(-ft>Mi,ll,l2:/).<.xxi.-23).Isaia9 etiam prophcta, ^ nimpendain perdiiceret,animam('/)inf'erno torquen-
pielalishujusialilorelTectumpronunliat,uthomini3 dam prolinus manciparel. Sed haec ulciscenlis Dei
in eo nomen evidonler 09tendat,h;t?c dicens;D())/i/nff, jeqoitas tecit, qua* ideo taliter peccatorem addixit;
qui< crcfiidil audilui noslro et hradiium Domini cui quia ne peccaretante pra;dixit.H«c tuil retributio
reveliUum cst (/,<./?.uii,l)? Cum dicit brachium Do- peccatori reddoiidu.ut jusle peccdti^upplicium lue-
mini,diviuitatera Filii Dei ogtendit.ac dinnceps inci- ret.qui DeoJustoinjudtepeccasset.Utauiempeccator
piiliicarnationiset 135 Pass'onismYsterium pradi- esset gratuito munere liberatus.factum estul mor-
care:.4«)jiai//(iii///iM» coram ifm.ut (h) ptiei; ut radix tem corporis,quain a Deojustopeccaior 136 horao
in terrasilienti. i\'on est ei species, neque gloria. El pertulerat jusle.Dei Flliusa peccatore paierelurin-
vidimus cuni,ei non habuit speeiem, neque decorrm, justejet ad sepulcrura perveniret caro ju&ti,quou3-
sed species ejus sine lionore, el ahiecta prx omnilms que tuerat caro devoluta peocati ;etusque ad infer-
hominihus : Iwmo in plaga.el sdens ferre infirmita- numdescenderetaa iiiaSalvdtoris.ubi peccali merito
tein.quoniam (cj aversulus est.facies ijus dehunesrala torquebatur anima peccatoris. IIoc autem ideo ta-
est,nec aliquid asstimata esl. Hic })eccata nostra por- ctum est, ut per morientem temporaliter carnem
tat, et pro nobis dolit et nos existimavimus cum in donaretur vitaseternacarni^et per descenden-
justi
doloi-ibus esse,el in pla(ja,ct in ve.vatione tem infernumanimam justi.dolores solvereclur
: ipse aulem D ad
vulueralus esl propler iniquitatcs noslras,et infirmita- inferni. Utrumque autem Scriplura sancta non ta-
tus esl propter peccala nosfra. Brudilio pcicis nostrx cuit,de resurrectionequidemcarnis,sic beato Paulo
in eo (al.m eum), et livore ejus nos sanati sumus. loquente :Per hominem mors,et per hominem resur-
Oinnes ui ores erraviwus : homo a via sua erravit, et reclio morluorunv.el sicut in Adam omnes moriantur,
Dominus tradi'{it eum pro peccatis noslris, et ipse, ita et in Christo omnes vivificabuntur (I Cor. xv, 21,
quia mole traciatus est, non aperuil os : ut ovis ad 22).ldem homo Christusest.qui pro nobis etpontifex
immolandum aynus ante eum qui se
diictus est, etut factusestdum semetipsum passioniobtuIil,et hostia
londel sinc voce,sic non aperuit os suum. In htimilio- factus est dum passioiiem ipse suscCfdt. Huic dici-
iione juiiciiim ejus su' lalum est. Generalionem ejus tur Tu es sacerdos in ceternum, secundum ordtnem
:
quis e-iarrabtl? Quoniam tollHur a terra vita cjus,ab Melchisedech (Psul. cix, 4). Et ?acerdos tamen, et
iniquitatibus populi mei ductus est admortem (Ibid., hosuajbumanaenaturaBtamolficiacognoscunturesBe
(a)Ms.Corb.,m unitatem. (c) Ediii, advervalus esl.
(i)M3.Gorb.,u( puer, Ms.^Vict.,*/ jou«r. (fij Ms. Corb., in inferno.
395 S. FULGENTII EPISCOPl UUSPENSIS. 296
quaianoraiiia.Elquoniaiiiid^^inpontifexinnrmilates A. stoliis dicit) ohlalionem el hostiam Deo in odoretn
nostris su.sccpit ei hHbuit.proptorca deipso Aposto- siiavitati>i{Ephes. y, 2), morluus pro nobis,
sicul
lus dicil : i\'onenim liabemus ponliticem qui non. pos- omnes nos sibi coramori fecit;sic s<ilutis doionbus
sil compiili infirmifalibus noslris {Hcbr.w, 15); et ul infcrni.omnesfideies ab iisdcin doloribus libei-avit,
BO da natura huiiianH loqiii doceret,aiijecit .Tfw/o- sicut bealus Petrusteslificatur, etdicit: Je^um aA'a-
lum aulem prr omnia pro similiiuduie ,absque pcccal n\ X:urcth, virum approbatum n Deo in vobis,virtutihus,
el p.iulo inferiud subdidit :0/n»iJ enini poidifex cx el signis,et prodigiis qux fecit per illum Deus inyne-
hominihus assumplus protiominibus cflnHiluilurinhis dio vestri, sicul vos scilis : hunc definito consilio, el
qUcT snnt ad Dtnim, utolJerdl dona et sarrifxcia pro prxsci-ntiaDei traditum,per minusiniqnorum {c)affi-
perciilii, ijui rondolere possil his qui ignora-it et er- gentes interemislis : quem Deus suscilavit, sotutis do-
rant.quoniitmet ipsecircumdalusest infirmitaie (Hebr. loribus inierni,jux'a quod impossibileerat teneriillum
v.l,2).In eo erRO quo circumdatus fuit innnnitale» ab eo Ubi etiam Davidicum illud
{Act. ii,22,23, 2i).
in eo condoluit ignorantiiPet erroribus no?tris,etin quod in primo iibroposuimustestimonium ita pro-
eo compassusest intirinitatibus nostris.ibiest enim tuiisse monslratur -.David enim dir.it in ip&um .Pro-
unitas compassionis, ubi est unitas unturalia; in eo videham Dominum coramme semper,quoniamadexlris
autemnobia pontifexillecompassusest,inquof'liam B csl mihi, ne commovear. Propter hoc jocundatum est
nos compatimur, dicente tieuto Apostolo IpseSpi curmeum, ct exnillavii lingua mea insuper el raro
: :
rilui leslimnnium reddit spi'-itui nosiro quod sumus mra requievit inspe.Quoniam non derelinquesanimam
(ilii Dei Si autem filii el hoeredes, hoeredes quidem meam in inferno,nec dabis sanctum luum viderecor-
Dei, cnhitreiles autem Chri.sti.Si lamen compalimur, ruptionem. Notas mihi fecisti vias vHx,et udimplebis
utet lu) congloriftcemur [liom. viii, 16, 17). Heatus me jocunditate cum facie tua [Psal.xv,S, 9,10).
qur>qut* Petrus ail hujus nosgratiam compasaionis Ibi beatus Petrus divino verespirituilluminalus,et
hortatur,dicen3 :Carissimi,»olite expavescere in fer- secundum Uomini sermoneni lux mumli eiyectus,
vore, qui ad lentationem vohis ht. Nolite pavere, tan- qualiter hunclocum intelligere deberemus.clarissi-
quamnovi vobis aliquid conlingat, sed ut communi- ma luce praedicatinnis ostendit, ne quis in Chrislo
cantes Christi /jassionibu.t i/audete,ut et in revelalione veram carnem sic inluliigeret.ut veram in illo ani-
glorix ejus gaudeitis e.vsullantes (/ Petr. iv, 12,13). m.im (lenegaret. Seqoitur ergo : Viri fraires, liceat
lo naluraergo humanapoiitifex illeveritalem susti- audenter dicere ad vos de palriarcha Duvid, quia et
nens pasiionis.ineautique novitcompati membris drfunctus esl, et se),ulius est, et sepulcrum ejus est
fiuis. Proplerea et Iteaius Pauhis dicebat :Ut adim apudnos usque in hndiernum di^^m. Propheta igilur
pleam ea qiiaedesuntpas\ionuin':hrisli in carne mea, Q cum esset,etsciret quia jurejuramlo jurasset illi Deus
pro corpore ejus, quodest Ecclesia {Coloss. i, 24). de fructu lumbi ejus sedere .^uper sedem ejus, provi-
Caput xxw.ynsquoque oportel compati et commori dens locutus est de resurrectione Chrisli, quia ncque
Chriytn. Siciit morimur rum Christ i, ita ah inferni derelicla est animn ejus in inferno, ncqite caro cjus
dolorihus lilierainur. IJivinilas Chri.^tti, neque car- vidit corruplionem (.Id. ii, 29, 30, 3I).In hoc i^'ilur
nrm in sepulcro, neque animnm in inferno dese- divinitasChrisiivirlutemsuaeimpHSsibilitatisosten-
ruil.
dit.quod (a/.qu8e)ubique semperatque inefTabiliter
Ouid aiiliTn minini (juoniam (nl. (|i)orl) pontifici prajsens.et secur.dumanimam suain in infernosine
noflro naturali commiinionc cnmpatimur,cuin nos doloribu3fuit,et3e^un.lum carnomsuain insepnlcro
beaius Apo.«ioluNetiam cum illo mortuosfsse teste- sinii corruptione jacuit, quia nec carni sua defuit
tur his verbis ; Si mortui eslis cum Christo, qui ad- cuio animam suain n iiirerno dolere non ainerel,
huc lanijuam vivrnles in mundo\b)decernitn '/Dicit noc animam suam in iiiferno deseruit cum in se-
etinm Tiiiiotheo : 137 Mcmor
pulcrocarncmsuamacorruptioneservaret Dif,'num
esln Je.sum Christum
resurrcxisse a mortuis, ex semine David, secnndum namque iuit ut carnem scpulori non corrumperet
Evanyelium meum, in quo labnro usqte ad viacula. locuii, quam peccati non corrupit afTectus, et ani-
quasi male operans;sed verhwn Dei non est idligatum. n nnam dolor non contir.geret^n/.contigisset) inrerni.
Omnia autem suslineo pro/>ler elcclos ut et ipsi salu- quam servitus nenuivit tenere poccati. Propler hoc
temronsequiintur,.^ux estin Chrislo Jesucum yloria in psalmo, cum ex lorma servi,in quaChristus no-
coclesti (// Tim ii, 8- 10). Sciens ergo Apostoliis stra peccata portavit, diceret:t|uia rip/tf/a est malis
Jesum Chri.sluincx scmine David a morliiiasurrcxis- anima mca, et vita mea in infcrnum appropinquavit
BP(inquoulii|uec'jmmiinio naturjE manifostaturhu- (Psal. Lxxxvii, 4), utostcndorct 13S cufiidemani-
Dnana?), in quo eum mo tiiuin novfirat.in eo nosilli iiiain suam a peccato libcram ininlornum prombia
commortuos esac commemorat, dicena :Fiielis ser- peccaloribus descendiase, subdidit dicens Factus :
mo.nnm »i commortui sumus, et convifemus; si sus- sum sicut homo sine adjutorio inler mnriuos liber
tinclnmus, el conrrgnahinnis (Ihid., 11). Pontifex {Ihid . .5).
ergo illcqui .^emcti/isumpronohis ohlulit[i\c.\xl .\[)0- Caput xxxii. Filius Dei ratione carnis dicitur mor-
{iii .
;
i :ii8. (Jiii b.. juxUi (Jr.ecum Tjvoo^aTOioiitv et !(•; \[i\ nis: Vicl. nec non Colou., Ant. et Baail. :
Vulg. v.Tsionem cditi vero. ul et glnnfireniur.
; at ms. Corb., uffligentet.
{b) Ita ms.s. Corl). et Victor.Kditi vero,discernili$.
ain AU TIIASIMIJNDIIM I.IH. III. 198
tuui, et veturrexim. Secunduin ilivmtlutem uniii \ iiotettiitit : iti qun etnrntmeiii e$iii etreumrntrtns
etl «f//if«r<Mi Vatrit el Filii mnt manufnrta tn e.r%fh>liaHone corporitcnmn, tncir-
Viinimtaiiicn ciiin hoIii nun iininicim rt rfnimnl- eumrtstonr C.hritti, evnieiiulti rt tn baiilitmo, in quo
turolur in ('•liiixlii, lUDplnr (iiiiliitoiii |M<rntiMnt Doi )*t rt ronturrtxtitn f>er fidem oiieraltnntt hei, i/ui tUiet'
hoiniiiit), KilitiH Dui (Jioiliir.TiorluuM. (jiioiluviilnnler tavitiilum a mortuii. l-t voi, eum tnortui etutii tn lie-
hiH vorbiH l'itiiluH ii|M)>tiiltiH |irol(<Hlulur : .Si entm, liett» et firit fiulio eaenii vetlr.r, convivi^cavU eum tilo,
eum iiiimiii i's.sriiius, reroiirtli.tlitumn.^ Drn i>er mor- lioiiitn» i'(i/>iJ i<miiiit iteltcta, ilrletii ifuoit intveriuin noi
tem h'itii ejus.multo mitijn reroiieilinlt mtlvi ertmusin entt r/iirograplium {d) ileerelt ijunil ernt rutitrunum
t>ila ifisiun {Hoin. v, 1(1). KtirHiiH Kiliiiiii Dol rnsur- ni/hit, et tpsum tulit de medto, uffiyent illud rruct,
ruxisHn l'nlri |)ri)HiuMitiimb llriiiuliir, JinlaiiiH ml oro- exuensserame .prineipatiuet potettate» trailuxtl cort'
(Itilitutiiiii Clirii*li litlitor ('xliortaiitiH .-
Vos esti% ftlii fiiienlrr, fialam triumphans illut in nemetiptn lCol. ii,
profilwtiirum, tl te.\tiiiiiritl i ijuol ili^iiii.sHit IU'us itil M-ir>). Non noHciiiiUH hunc lucuiii u<i purHonain Po.
imtre.s rostros, diirns uil .llintham : Et in semiiif luo triHU tiiiii niillinrnrorri ; Bcrl oxcoiinuxiiinu vcrhorum
heneilirenlur omnes familiie lrrr.7' :voliis firimum sus- Ricaulaf/^^li^K^^ntinucrrdat :ntrntio,ma^iB idrapiluli
ritans Drn» Filiiim .^num, mi.iit eum hrneilirentem liiijuH HonBua oHtendit.til unus i(ldiiM]ue riliun^non
t'ohit,ulconi<rrintM' unitsiiui.K.iue a neiiuttiasuu {.lcl.
chriHtuH HiiHcitntuB chI, miI etiarn Deui
[; y„|j,,„ .|ul
tii, 21, 2.'>K Ktiam iti hoc oupiluli), (|ii(>m «omon i|iH(^ i|(ii llhriHtuiii HUHcituvit, uiiparcal : ut conHtet
.Abr.ihu-momor.il.oiiiiidom Filiiim Dci boutusPetrua ApoHluliini in hoo Inco Dei noincn uil illam «crnpi-
appollut : non oiiim iiivi<liturl'.hriHtii!<. [it) ()m lunion, tornain Filii, (|uii> ohI px l>iilrc, Hutiatunliam, numen
iil noii tiociinddiii i<l (iiioil oA ox I)<m> Pulro, acd sc- voro Cliristi ud oiiiii, (]un(ii i*x hominf» Dci FiliuH
cuniliiii) id<|iioi| i>3l oxsomino.Miinh.T.co^noscHturu Huinpsit, rctulissn imturuin, di^Miurn pr.-eomnihus
iiiortuisaiirroxisao, prixinituloporsonio in quu Deus (lui^ena : Doclor gentium in fide et vciitate, ut Hicut
(>t homo unusostC.hrisluH, non inconjiruoDoi Filiiis
ouindomChristum.qui auscitutuBCHt, prfcdicavitho-
(lioilur suscitalii;^. Ciijiis nl socuiuiiim divinltfitom
mincm, dicona Pcr hominem mors, et per hominem
:
uiia probarotur nutura ciiiii Patro, iiiuis siiiuil ruil
resurreclio mortuoruin : iirut rnim in Adum omnet
ciroclus iii opcro.Sicnl oiiiiii carnom suum in Virgi-
moriuntur, tla tn Cliri.\to omncs vivifirahunlur {ICor.
nis utoro, lacionte l'utro, etium ipso Cecil (qiiiase-
XV, '2i, 22); non niinorc contela cumdem Filium,
ciindum luinianninnaliirain dot^hristoscriptuiiiost :
qui Buam carnem illa qua (n/. qu.i') (equalis esl Pa-
/-7 Doiiiiiiuni cum,ct Cliristum lh'us fccil /luiic Jc.<>um ;
tri potcntia suscitavit, Deurn verissimo pr.-udicaret,
iiuem ros cruci[ixislis [.4(7. ii, 36] scriptum est ;
siculhiijiis loci tcxtU3claramaniCe3tatione vul^iuvit.
ctiam Quia .'nniicntiti ivditicavit sibi domum [Prov. r ,^
: •. -.ou •
. •
Xu Dcusonim quisiiscilavilChristum amortuis.quique
' ^- •
•^ ' .
IX, IJ), sic ctiuin cuin Ir.iderclur a Patrc, ipsequo
nos, cuin morlui e.^t.^iemus in deliclis, et pr.vpulio car-
qno 86 cognoscitur Iradidissc scriplnm ost eniin ; :
nis no.Hr,v,convivificavit cum illo (Coloss. ii \'.i), idem
Quia Dcus Filio{h)firoiirionon pcj>crcit,scd pronohis
nobis delicta omnia donavit, et qui donavit delicta
omnibiis Iradidit iilum (liom. viu 'M) ; ol de ipso Fi-
liodicitnr
chirographuin quod adversum nos erit delevit, et
: Qu(i<{ autfin nttnc vioo in ranie, iii fide
sulilatum de inedio cruci alfixit qni chirographum
eivo Filii Dci, qui diie.rit me, et tradn/it seiimum pro ;
cruci atnxit. idem so carne exuit qui se car-
me {Galal. u,20). ;
C.VPUT sxxin. Kt Piiter FUium smcttaril,
ne exuil, ille eliam principalus et polestntes trw
et Filius
suscttavit seipsuin. du.vil confidcntcr, paUim triumphans illos in semet-
In resurroctiouo quoiiuo ejus invenitur ipso {Ibid., autem, Paulo teste, omnia
15). Haec
operis
.•equalilas, quia una esl Patris Filiique majestas. De Deus fecit, qui Christum a mortuis suscilavit. At-
Paire quippe sic beatus loquitur Petrns tendaluritaque si Pater chirographum cruci aftlxit,
: Vobispri-
Paler se carne exuit, P.iter principatus et po-
mum Deu.^ susciLins Filium suum, misil eum benedi-
si si
ccnlcm teslates t rad uxi t , pa/um triumphansillos in semelipso
i'chis{.h-t. iii 25). De seipso voro sic Dei ;
Filius loquitur ad Jud;eos: Solrite lemjiluin hoc, et et si haec omniapaternae potuerinlcoaptari personae,
in iribus diebus susci'abo illud {Joan. ii, 19), quod ^ digne negahitur Filius hic ab Apostolo designatus
Joannes aperuit dicens : Ipse aulcmdicebal deteiuplo ille scilicet Deus qui Ghristum amortuis suscitavit.
corporis sui {Ihid ,21). Colossensibusqnoque Pau- SiautemomniasuperiusdesignataFiliomagisquam
lusloquens, ipsum(r)Dei Filiumhuiuanitatemsuam Patri conveniunt, coguoscatur unus alque idem ab
his fl39 verbis significat suscitasse Viieie ne quis : Apostolo praedicatus Christus qui amortuis resur-
vosseducat perphilosophiam, el inanemfallaciam, se- rexit, et Deus qui Christum a mor^uis suscitavit.
cundumtra(litiouesliomiiium,sccundumclemcntamun- Igiiureiquisuscitavitseraetipsum , et suscitatusest
di,etnonsecundum Christum quia inipso habitat (al. : Christus : quia sicut in eo quod in so fecit ipse di-
inhabitot) omnis pleniludo divinitatis corporaliter, et gnafus est lieri, et in eo quod in se Iradidit ipse di-
estis in illo replcli, qui est coput omnis principatus et gnatus est tradi, et io eo quod in se occidi permisit
(«)Ilareslitutusesthic locusexmss.Corb.etBasil. (c Itims.Victor. ;at ms.Corb. eted.,DeiimFj7;Mm.
Colon. aiilem et .Ant. habehant, Qm tomen non se- (;/) Ms. Corb., decretis, juxid. textum Grseum Apo-
cundum ii qnod ex Deo Palre, sed secundum id quod Stoli, tol; 56YiJ.aJ'v.
ex semine Abrahx cognoscatur surre.visse. {e) Ita mss. Gorb. et Victor. ; at odi*', Sic ut et le-
{!>) Ms. Victor., Fiiio .mo proprio. genlis.
Patrol. LXV. iO
299 S. FULGfclNTII EPISCOPI HUSPFNSIS. 300
ipse 140 (lignalus esl rnori, sic in eo quod in se A vare, sicut Apostolus dicit : Nusqttam enitn angelos
suscitavii ipso dignatus cst suscilari. npjirchendil, scd serncn .Ibrahx apjirehcndit, unde
C.APIT xxxiv. Humanitns Chrisli non lota fuit in se- dchuit per omnia fralrihua $imiUri [Uebr. ii, 16, 17).
fju/cro nut inferno. sed tntn fuit ihi Recta
divitiitns. Siipcepitcrgo Fiiius Dei animam noslram, ideslme-
fides de humnnitite Cliristi el fnctis pju<. Vnrii erro-
lius noslrum,quiamelior est melioie noslro dequo ;
res circnChristmn. Mnrcinuit.T. Ehinnit.r. .\iiani.
Eitnominni. Apnllinnristx. Noe^ir.ii. Sabetlinni. Pn-
Joannes dicit Major est Deu^ corile nosiro (/ Joan.
:
trifinssinni. Vatentininni et Apoilinaristx Error .
III, 20), 141 sed non sprcvil etiam carnem nos-
circa i>piritu!n snnctuin. tram, id est infimum {al. inlirmum) nostrum susci-
Hiimanitasergo veraFilii Dci, nec tola in sppulcro pere, quia totum hominem venerat iiberare nec ;
fuil, ncctolaininrerno.sed in pepiilcropcpunflnm ve- potuitinfimo nostro («) infimus fieri, per, qucminfi-
r3mcarnemChristus»mortuusjacuit,etsecundumani- mum nostrnm in illud nornen quod snpcr omne no-
mam aii iniernum Christus descendit ac secundum :
men est meriiit exaltari, ut in nomine Jesu omne genu
eamdemanimam ab inferno adcarnem, quam insc- fleclalur.cwlesiium, terreslrium,elinfernorum, {b)et
pulcroroliquprai, rediit; se^undum divinilalprn vero omnis lingua confiteatur qma Dominus JesusCttrislus
suain. t]»n3 nec loco lenctiir, pec line concluditur, in gloria est Dci Palris {Philipp ii,g-ll). Qui etiam
totusfuitinsepuicrocum carne, totusininferno cum ^ iHos tormenti^ est interminabilibus tradilurus, qui
-_:
anima, acper hoc, _i 1. .: ..u: i.u_:_».._ „.,:_ "
plenusluit ubique Ohristus, quia
I ..„ ...
sancli Spiritusnaturam a substantia Patris P^iliique
..._..
nonestDeusab humanilatequamsusceperatsepara- discernunt, ut vel omninoeum personaliter essenon
tus, qiii ct inaninia sua fuit, utsolutis inferni dolo- pulent; vel.lanquam ministrum,meriti prorsusinle-
ribus al) inforno viclrix rediret, ct in carne sua fuit, rioris existiment ; ipsi sibi sua professionc (a/. ccn-
utcelcri resurrectionecorrumpi non posset. Totum fessior.e) contrarii, qui s.; vel in illo qui omnino
igiturhoniinemcumsuisinfirmitaMlius.sinepi^-ccato, non est, vel in eo q;ii Dcus non pst, credere confi-
Dei Filius pro noliis nrccepit : in toto traditus idem tentur.
Christussecundumsuiamcarnemestmortuus; totus
Capct XXXV. r>'e» pecsome pnriter riv-ficnut. Pariler
Christus secunduni solam animam ad iniernum de- ctiom regeuernnt. Unn cnrifns trium in nobis. Hahi-
srendit;idpmatqucinseparabilis(,hristussecundum tnnt in hohis. Dnnt grntinm. Templuin sumus totius
Trinitnlis. Repetuntur summntim qux dicta sunt de
solam oarnem dt; sepu lcro surrexil idom ntque in- :
Sjiiritu sancto. Deus unus et trintts.
separabilistUiristussPcundum totumhon inpm,qaem
accepit.terram localiterdeserensadcoBluncascendit, Utenim pauca hujusoperis causasnbjiciam, dica-
et in dextns Dei sedil (al. sedet) spcundum eum- ;
tur (]uidminus hahct Spiritus sanctus qu^m hahct
Pater clFilius, qui el initium croalionis m.slr.i; cum
dem totum hon.incm venlurus ad judicandum vivos
tmortuns; coronalurus ndclcsetpios, iIIo.« scilicet C Pntre ac Filio simul TfcU, et alTcctum redemplionis
quieuminutraqup,'id est in divina humannquesub- nostrapcumPatre simul Filioqup perfecif/Coclum te-
cisse dicitur Dcus sf d operant" Patro, siimil pt Fi-
stantia, verum, plenum et perfectum credcntes, nec ;
lius inveniturcooperator, etSpiritus sanctus Vcrbo
DpiFilioaliquid paternse siibstantiffi minuunt, Ptto-
:
ium pro.ccsusceptum homiiicm sinepeccalocognos- enim Domini c->:li firmati sunt, cl Spirilu oris ejus
omnis virtm eorum{Psnt. xxxii, 0). Quid ratrevel Fi-
cunt. Condemnaturus autem infidelcs, qui divcrsos
lio minus habere credilur, i (]uo virtus omnis coclo.
cujuslii>otperndiaBsectanturerrorPS,fiuippeineisita
simulobdiiratncordepprduranl, ulP03u«qiica vitaj rum firmata monstrntur ? Vilam dare nullus polest,
I
nisi (lui ^ubstatitialitcr Di^us cst sicut autem vivifi-
praesentisobilum non rclinquant: in quibussnntilli ;
cat Pater, sic vivificat l''iliu3, sic vivificat Spiritus
qiiiinChristophanlasiaiiicarnisaU(lentcredere,cum
sanclus. Nnmsirttt Paler susnl'il mortuos ct vififirat,
^um vpritatern carnisdenegant accepisse illi etiam :
sic el Eilius qiios vult vivifirat (Jiuin. v, 21). Kt de
qui,in eodivinitulem omnimodis ahnegnntcs, iolam
Spiritu .\postolusdicit : Littern orcidit, Spiritusautem
hominisputnnt fuiHsesuhstantiam ^''Pd pthi(]iiipum
viviftcat (II Cor. iii, G). Meiii rursus ait : vSt auten:
vel do Doo Patre Doum denognnt naturalilornatum,
Spiritus cjns, qui susritavilJesum Christttmn morluis.
vel tolam non credunt hominisin Christo subslan-
„ bnhHat qut suscilavil Jcsum Ckristum a mor-
n vohi^i
1. 11 I i„ „„..»....,= nri«/>nini
tiam. Similiterel ilios condeinnaturusarlveniei
iiiii
(|ui, T\
u ......
luis
t ,
..
vivificahitel mirtalia corporu veslra.proidcr tnha-
, .
ex operutionisuiiitato ununi Doiim Patromot Filiiim
hifanlcm Spirittim ejus tn vohis (llom. viii, 11). Re-
crcder.los, nlterum cx nllorn sic natum denogant, ut
gcnerat Pater, regonerat Filiiis, rcgenerat Spiritus
perPonalitcrPalremFiliumquocnnfundant ;(juique,
sanctiis; (]uiacum baptif^ma datur i» nominc Patris, 11
P;itri hmnanam parilor nativitatem assignnntes el
rl Eilii, (t Spirttns sa icti, ex on unusqiiiqiic rogcne-
mortpm. ipsum PatrPin diruntnatiim ex Virgine.ip.
ratur in cujus nomine baplizalur. Cum ergo in no-
suiri Pliam passum lalonlur in carne. IIIos eliam
aelprnoconderanabitgohennulis tormcnti supplicio,
minc Trinilatisdatur baptiama, aimul tolaTrinitas
rpgpnorat, qu.-e unusot solus o^l Dous. Propterea de
qui cnrpusOhrisli non ex Virgine fatcntiir 8ub?tan-
lidolibus .foannes dicit Qui non c.t Sdngitinibus, nc-
tialitorsiimptuiii,»pdoonfingiinldo c(olodpp'isiliim
:
.
que ex volunlale carntx, ncque ex voluniate viri, sed
riim Dei Filius prcplerpa dp honnno natiirum luerit
dignaliiscnrporistprrpnisu9oiporp,quianonvenerat ex Dco nali sunl (Joan. i, 13). Esl in nubis carilas
Palris, (luiu (al de qua) dicit Paulus Commendat
eu« qui in c(dIo, sed cos qui fueraul iQ lerra sal-
:
(a)Basil., inferiut.
(b) Ma. Corb., ut omnis lingua.
Al) TUA.s|.MlINIiI'M MU |||
(tulnn sutim ('tirUtitrm Ihua in ntil>iit;iiuonttim ni rum, \ •iniiionttrnl A|»<iito|iti,ou]u«noa(tumum,ilAirri!)on«
(ttlhuffit'i'ftiloii'x esftfiuut l'Jtn$lui firii noln) titorluus ll)Wir(t<iN,iippK||iit : Chrntui nutrm titiiiiunm filiui in
t>si,inulti> iiiilur iiiiiijis jit.Utftf.ili iiitnr iii luuuunieiii- domo yuii.ijuT dovtu» >io> luinui, iiyuii/rm fntHfium
sitts siilri t<riiuus tih »ni f>rr tiisuin(Hoiii, v, H,_y). Kiil rl gliiititm npri uniue nd linrm linnam rrttnenmui
in iKiliiH «liuiii (Mu-iliiH i:liriHli,ilit*onti) A|mi«U)Iu:(^hii (llehr. tii, i\). .Nmn ol iptum corpua Killl ,el doiiiuin
uos sryimihii u Ciirttulr lJiri.Ui{l{.<iii. viii. :!.'))? (<;) Kl Mcriptiini "iiiiirtii noiiiinnvit ««l Inmpluin.ruiii Hloil
«llo loiii : .'<firf rliitin sui>rrriiiinrnlfin nrifntiT ruri- Hul(iin()n:.S<i/"ii'«///t .vdtltfttlnt ithi domum iProv. IX,
tiitftn CJiri.\ti,ft imiilrnmiui in oinnfin jitrnilitttinrm I); nl «vnii^cllRln liulc arnnui riincord'irig til : Iptt
/MJ (RiJif.s. III, I '1. Kiidiini i'mI iii noliiH oliiuii nirl- autrm dirrbal dr trnipto corporii lui {Joan. ti, 21). 81
t'i8 SpintiM Hiincli.tlo i|iia Paiiliirt il ioit:f //M^cro igi- fr^o (|ui)'l ciir|)UHONl Chrinii lcmplurii fil Chriili,
turvos, I l*J frulrfi, jirr l)oinin>tm iiostrnm Jrtum noHqiiiiqiio tompliiin ojuu NUinuf.quo» corpuii cju»
(Jin.stum, ft i>fr i'uritulfm Sinriin.i snnflnnom. xv, 0880 conlirmat Apo8tolu«, dicciiB : f^oi eitit rorput
;U)). Kl tilio liiro : Curitus Dri tlilju.ut rtt in coriiUiut Chrtsti, rt mrmbra (/ Cor. xii, 27). Tcmplum elinm
ntislns i>rr Siiirilum stfiftumqni iliitU'> mt nohi^{Hoin. Spirilu» HMncti nos phho mnnil'e»tc commemorat,
v,r>). Kt (liMUio ilirit : h'rufliis aulnn S;)/rj/((< rsl ftt- yrsritis,\\\t\\\\c\\n,iiuiit mrmhra vrstra tr>iiplum'd/;il
ritus, iiiiuiiiuin, i>ii.v {(iul.tf. v, '22). Ilitlniil iit iiobiH t| Spirtiu^ sttnrli, fst,qurm hnbrtii u Deo
iiui tn vobii
l'ator,hubiliit KiIium, htibitHt Spirilna Mtinctnf), quia (/ Cor. vi,lt>)? llbi «uin [)oura qiioquo monHlravil,
srriptuni ••st : Inhubiliitio in iltis, rt intiiitbulnho (II IbIu I 13 subjioiens: Et non rtlis vcstri;empU cnim
(,"()r.vi,l(>). Oo l'ilio (|iiO(iii('. ilicil A|to,'.lolii8 : In in- estit prrtio inai/no glorilirale iiiilur rl portatr Drum
ieriorr ttoininf huhitarf Chri.<!tuin, pcr liiifin.in fordi- tn forporr vrntro {Ibid., 15). Ii(jc laiiicn tPtnplum
hus i'f'.v/ri.<(f '/)/«'*• III, l(i, 17). Spiriliim (|iioi|iic. 8un- Spiritussancti membruChristiessc to9tatur,diccnB:
cluiu liis vorbis in nobis buDiluro coiinrinut:A/rffi'/».? Nesrilis quia corpora vestra mcmbra Christi tunt ".'
(/i/»(i irmplum D; i fi.<ilis,ft Spirilus Dfi liahitat in vo- Dicaliirigitnr sicodorumvirtiitcrn potuit firtrnrc(jui
bis (l Cor. 111, Ifi) ? Ki. ut osl(>nilorel oiimdom esse non est l)cus?si potcst vivilicarc ({iii non est Doua?
Spiritum Doi (|ui Spirilns sunclus csi, Timotbcum si potcst in baptismalia rogcnprutione Banctificare
sic lulinonct liiccns : lionnm ticpositum custoili per <iui non est Deus ? si polesl caritalera tribuere qui
Spiritum sniifluni ijui Imhitut in nobis [II Tivi. \,\i\ iion cst l)eus?8i potest in rredentibus hubitare (jui
Dat graliam Pator, dat gratiam Fiiiiia, dal ^raliam non cst Dous ? si potcst gratiam darc qui non esl
Spiritiis saiictiis, siciit pravlicator vcritatis, l'liristo Dcus? si polcst templum raerabra Christi habere
iii sc loqucnto, tcstaliir : Crnlin vobis et pa.v a lh'0 quinon estl)cu9?etdi^no Spirilus sanctus negabitur
l\ilre nostro. et Domino Jesu Christo (Itom. i, 7). De -, Dous. Rursus dicatur si ea qujB de Spiritu sancto
Spiritu (luoque sancto scriptnm ost in Actibus apo- commemorata siint potestaliqua creatnra facert'?ot
sloloruin.ciiniPotrusaci dooondumijornpliunuibipso digneSpiritussanctusdicelurcrealura.Siautemhiec
Spiritu mitteretur:^()(/»irH/e autcm Pelro verhahic, croaluraspossibilianunquamfiu;runt,etinveniunlur
cecidit 5>pirilus stniftus .uiper onines qui tittiiiebant in Spiritu sancto, qua* timcn soli competunt Deo,
verbum,el ob.ttupnerunt e.v c rfumrision'' /itlflcf 7«i non dcbomus naliiraliter divcrsura a Patre Filioque
veneranl cam /'ftro; quiaef in natione.-^ graliaSiiri- diccre,qiicm in operuoi potenlia divorsum non pos-
lus sauetidilpisa esl(,{cl.x,\\, .i5). Sunius lemphim sumus invenire. Ac si ex unitate operis unitas esl
Patris.siimus templum Kilii.sumus templum Spiri- agnoscenda virtulis;nec quisquam dubitet Patrem,
tiis sancli,siciit(/()I\uilo doclore didicimiis, qni ait: etFilium. et Spiritum sanctura, personarura Trini-
ros eniw esti.t iemplum Dei vivi{n L\'i'.vi,15).Ei alio tate sorvata.unum Deum naturalitor dicere,qui po-
loco-.Siqui^auieintemplum Deiviolaeeril,dispertiet it- luit universa solva voluntate condere, qui cuncta
lum Deus: templum fnim Dei .<!nnclum esi,quoil estis vos potest virtutis omnipotentia gubernare, qui orania
(/ (..\ir.iii,l7) ; Kilii qiioqno temphim sinnus, cuju3 potest imraensitate divinitatis implere.
domussumus.Nam el ipse Filius templum domum C.\Pi'T xxxvi. Peroralio ad reyem Trasimundum
vocavit, dicente evangelista : .iscendit Jesus Hiero- Arianum.
solynam, el invenit in templo vendentes boves et ovcs D Haec,ul Dorainus dedit.clementissime rex. malui
(J()!j)/.ii,l3 Quos oum de tcraplo proti-
etseq.), etc. tua3 pietati scribcre quam omniraodis reticere, ne
nus cjecisset.vpndentibus cohimbas dixit .\nfer1e : silendo aut «stimarersuperbus.aut de fidei nostrae
isla hinc, et nolite facere domum Patris mei domum veritato putarer arabiguus.cum Ecclesiam catholi-
negotiationis{lbid., 16). Siiniliter David id(a/. ideni) cara solaraChristuscoIumbam suain voluerit appel-
esse lomphim Dei quod donuim in psalmis ostondit, lari, d:cens Una
est columba mea, una est dilecta
:
dicens Ego auleni iti mulliludine mi.ierirordi,vtu,v
.•
quo columbae nomine caritatis el
m(?a'C'j/»/.vi,8).ln
introibo in tiomnm tuam adorabo ad templum san- ; simplicilas designatur((t/.designantur). Sola aulem
ctuin{e)tuum in timnre tuo{Ps(il.\'.S). Cum hoc ergo veram possidetcaritatem.quce Filium Deiqueradili-
sittemplu 11 Deiquod domusDei.teraphim nos Filii git,non dicit in divinitate minorem,sed Patri fate-
(a) Aberait hflpc e-iitis Cnlon. ct Ant. (/))Bisil., sirut a Paulo lioctore.
; rostituta
3unt ex mss Corb. et Victor. Basil. vero sic legit (ciColou et Basil. non habent /uum Ms. Gorb. et
:
roipioscendam superubundanlein
i/<')n:.l;/
Cfliynitionis Antuerp. habeut.
carilatem Christi. ((/) Basil., iemflum sunt.
303 S. FULGKNTII EPISCOPI RUSPExNSIS 304
tur a?qualem.Solav*>ro possirlet veritatem simplici- X deres largilatera divini munfiris. et poteslatem non
talis.qu* unain veram elsicnplicem credit subslan- minuas largitoris;ut qui tibi temporale donavitre-
liam Tnnitatis.Oramus autem L)eum,ut aures cle- giium.fJonet etiam sempiternum. Ipse enim dicit :
menlia? luie verbo verilatia placidas ifdrlat, cl pio Eox qui me glorificant, (jlonficaho J licg. ii, 30).
cordi tuo lumen sapientix spiritalis infutidat,ulFi- 0uodip3aTrinitasfaciat,qu.X' unusetvcruscstDeus:
lium Dei Deuni.et Dominum nostruni Jcsnro Chri- Qui potestomninfaceresupraquam petimuxaut inlel-
stnm sic hnnoriliccs.sicut honori(lcHS Palrcm: me- li<jimut (Ephrs.w, 20) ex ipsoenim. el per ipsum,
:
returenim hoc a te, ut eum qui te lecit Patre tuo (a)rt VI ipso suulomniu (H>m. xi, 30). Ipsi gloria in
meliorem, Palri suusecundumdivinam naturamfa- saecula saacuIorum.Ainen.
tearid a^quaiem.Quaeso, gloriose rex,ut in te consi-
(a;Abestabeditise/in fp.?o;legiturinms.Corb elin textu Apostoli
144 fSAHI 11 VILGEHTII
EPISTOLJ]
IN UNU . COUPUS NUNC PiUMUM COLIECIM.
EPISTOLA PRIMA. B ves, nn.stra tibiresponsione demonstrari flagitas
[ii)De coniugali dehito,el voln coniinenliae aconjugibus portum ubi possis animae vitare naufragiura.
emisso.
3.Tenorergoiiiterrogationis tuaeduo qua;dam n.e
Dominoet merito venerabili tilio FuLGF.NTics,per- com(»ellitnon segniter con?ideranda pensciro:scili-
vorum Christi famulu3,in Domitio salutem. cet r.on solum quid in .seconjugalis ad[r.ixtionis(a/.
Capit pRiMU.M. Excusatio (iilclx rrsp.insionis. — commixtionis) qualitas habeal, sed eliam quid in
1. Epislolam tuam, sanctc-e sollifitudinis indicem.
un;u|uaque re poilicitatio voventis expotcat.
anfealiquot mensesaccipiens.cum persolvere cupe-
'»
ipsam quis fidelium conjugum
Igitur,si per se
rem sine dilationo rcsponsum, sic sum repcntina
corporis ajgritudino correptus, ut febrium violenta
commixtionem duce ratione considcret, culpabilis
oimiela.s comineatum niihi vitae prajsenlis aulcrrct
nsusnon conjugali concubilu.sed in concunihen-
in
tiuni roporietur exccs8U,nequeexcommixtiono ma-
nisi viiru3;tnimarufncorporumqneme<Iicus,quiH;inat
omnes languores ris et femin.-e. scd ex immoderaiinne Iibidinis cul-
nostro3,ct redimit(a/.redimet) de
interiiu vitamnostram,ad remnven^lum tantap inlir-
pam trahit coitus ronjujjalis.In conjugibns orgo ex-
cessus jure reprehen<litur,nupliali9 tamon Hignifaa
mitatis flagellum,dignaretur medicinaR sua? largiri
collati sibi divinitus honoris iiiunpre nim privatur.
aubsidium.Hfceptaquoque scs()it(te,nondefuitqui-
^ Ideo claniatapostolicas praedicalionisauctoritas://^-
dem rPscribendi(fli/.scribendi)voluntas,sed ad diri-
gendumob9tililhiemali3asperitas.Nuiicitaque,quia noriiliilc connuhium in omnihus. et ihorus imtnacu^a-
creatorotmorieratnrfempornm tamporieni riignatus /«ii//r/;r.xiii,'i). Cnrinlhios quoque su(>er mafrimo-
est donare vontorum,consultationi (u/.consnlalioni)
Oii himestafe servand
Paulus informan9,cum prac-
I
tasB, quod miseralione atque inspiratione superni
niisissel : homini mnlierem non tangere
lionum csl
(/ ror.vii.f) (iuorum<Iam inliriiiilalom videnr-, at-
largitoris accepi.redhibere non dcstiti. ;
Cap. II. Trnor inlrrrogntionis sujicr continentia que apo.«tnlica satagensoarifato^tanqnam paricti in-
uxoris.Commixlio conjugulis in sc mnla non cst. scd clinafo,et macerioe impuUm (al. depulsae^ non ne-
fxcessus.Oehitum conjngalc- — 2. Dici? itaquo filiam
g|pxitdoctorpgregiuBconsolationis(/>)destinam,Chri-
sloin se loqu''iito,8upponere.lJenique sutiscquonter
noelrarn ronjugem tuam pone uFqup ad exfremum
adjnngit : fronler fornicaliones (al. fornicationnm)
nuppr rpgrofaHse pcriculum,pt,pirut nlprumi]uccon-
aulemunusqui^ii^ursuamuxorem hubeal\el unaquxque
tingil,acc'()ta manus impositione,(>ocnitfnliam se-
cundutiimnrom suum virum tiaheat;UsVori vir dehitum re(ldat,simil\li'r
iiuera hjibetChrisliana religin pere-
giesp.Verum qiiia po9tmodum,divinffi bonilatismu-
autemet uxor viro (Ihid., 2, 3).
nere.pli-nam arcRpitrorpori.^sospitatom.fragilitatem .'i.,\()n9lolii.'.T itaqiic loctionis tonor ostendit.uxo
145 carni.i allcg;tn!', .Ttalis insupor juvonilis in-
D rem viro.otvirum nxnri quadam di"bili communion
conlinentiam conlileris.ct in hac ambifiuitato cogi- misceri.Quod proculdubio non appollarct Apo.^foln
tatiui>l8,quH curnRmcon»idera9,majestalemquelor- debitum.nisi legitime sriret essn reddenduro : n<c
midas, velut naula locoriim ignarus, of llnrtibus jnliorct(c)reddi mntu* consensionis ollicio, si cssol
ventisqup j.ictalus.diim pcriculorum inonrta praica- iniiiiia reposcentis exaclio:u8quo adco namquc nu
(n) M». Victor., Dco quoi conlinentiam dehranl hujuliim ac drsltnam c<rli.
eliam mnjugjii srrviirc pnst volum. (cjKrliti \\nbpni,necjuhcrct rcddendum mulupr con
(f>)Hesiinnm,\<i est fulcrum,fulcimer:\la. Arnohius scnswnrs o//j(iMm,8ed concinnior videlur nksa.Corb
l.licuntra guales circa lineui Atlanlem gestalorem,
: et Vici.leclic.
80S KIMSTOI.A I. .'()(,
|itin)t(i|iorl iivt 11(1 H|)|ili(nrn iioii it 1111)1^1 tKoxtioni !)••-
A oonlr«liil indrnnlaacarnli.ii muliflrlnrjn i*r
olor, iil tit imiliiriH m (•nriiorii viri. fl in uxoi m i'"r- altcri, (|oiMi|iiiN hiin pro «"lu 1' 'ii
iioro viri |)iil(iHliitt<iii iit(|iiiili prorriiin .jiirn runllriiiol, proplor (riiKiiilulcin cariiii r i:
diuiMiM: Wu/ifV .1141 ('('r/»(iri« fuiti-stiili^m tton (ii| huhtl, (|ulu tftal prirlliuin cnnrumliPixii tnodMiii tranail.U-
$0tl J>l>; iimiUlrr iiutrm et vtr lut roriiont f/olDttaltm iiien coiiJiiKaliMit lorrninuiii nuo flicedil ; al liect
non liohtU, M-il inultiir (//>»'/., 4). Alio iiuliuii loco coiiti uliui ciiriiuli* inllriKitai ciil| '
i( !••
iiiotn liitit: Qniit iion rst i>olrtln» tust n Iko [llom. iiion iiupliuliH iiilo^nta» VRniam. .. ,
: -^ • t'ilit
XIII, i.) iniiulKontiniii.non pro fo quuil al> una doliiturn coo-
Cai'. III. lUi-nditm ronjuuio fnofiter iirolem, non JiiKulo pliiN i|uarn oporint exiKil (al. eseKi(), Md
proi>lt-r lihilinetn. (\ lliijim inilur potohtnliH iiiciil- qoiu unu ie^itiiiin (ul. ioKltiriiu) nc(-i'|ttii •
«,
iitlnhuluH, uiloritiii non ri-quint. Hi tuiiion noii ' i-
puliiliHosl uHiiH,orii(-io^iKMi(Mi>ii liiviiiitun 'I-
HiiiiHlilia-loniiimiiii IriuiK^rfili liloiiiiioHUM iioiipor- coniiu) opcru, qon) tuntuui vulcnt in i li-
initlnturoxooPHUH. Juslitiu vcro ulou^li conjuBii hwc •liunu, iil noii hoIuiii qui cunju(,;iiii utuntur muI qui
e!«t, ul nou cxploiKlm liliiilini», HubHli^uonilir
pro- ooutincnloH tunt, Hcd uliitni vir^^inf^ ml |ir.f)tiiium
lirt obtonlii nilii ("oiiJu^oh roiinriio Ifliiiporo iiiiHcoun- vir^jinitutiH pfrvnniro non poHsint, ci opora tniaori-
lur. lu illi8iiuuM|iii' lioniH (lum lccil iJouH, invuiiitiir .. conliu? cnritutiHi|oo noKloxennt. 8i vcro ((uin iuleo
cftHlu oopululio uxoriBol viri; in qiiibu» Doi,upoi ibuH tuH uperibu» boiiiH tuotuiii servavcrit io uxoro tein-
iibi(lt)noupolc»tinveiiiri;nocttlii|uuiulojuHlitiu)C('n' peridii, ut fllioruui prucroundurum cauna tantucn-
^•ruil, (lun) iuoi lioiiiiiiiliUH ox (iono conililiiinlH («/, modo misccatur uxori, niulta I ludn tulin c.^t prnciil-
coudltori!'), pcd pcccutitiis» cx vitio priniu) prn)- duliio di;.MiUH, Hi quiH hoc noHtrin potcHl iniplore
vuricationis Hcco8»it.l4©Sod (piiu aino illa, in cor- to(uporibu9.
poro mortia liuju8,prole8 huuiuiiu non 8oritur,non 10. Kornicatio tamon nunquam putest esne sino
cuin iillVcluntcoiiJu^,'iuca8ta,t;c(l lolcrant. oiquo iui- ^nivi criminc.in (|uu lioct non dul>iteinu8 dumnnbi-
ponitnuplialishoiicstu.^moduni siiic qiiu nuii polcsl lilir poccurc hominc:. ub tixorc di^Junctum, duiii-
iii carno pccculi ualurnlis* cxplero fccundilatis
ofli- nabiliustameiiforaipariexistimoconjugatum.Utrum-
ciuin .
que autom Scriptura ?nncla judicHndum,i't n rcRno
7. Sic erjjo quaM-i dcliot ex niiptiia fnicliis, ul co- (rt/.rcgni)Dci pronunliat alieniim: t^rnptum nnrnque
hibcndurt sil lubnca> voluplatia exccssus. Quocirca, csl in Kpistola ad llebrajos: Quia furnicutures et adul-
8\ conjugalis usus caleiiua temperelur, ut non «a- teros jiulirahil Deus {llcbr. xiii, 4). El iu Epistola
tuanlilibidiniunimusservial, eed provcnluin nasci- quamadCorinthios 141 9crip?it Apostolus.dicitur:
turiH prolis altenilat, ol cuin nata fucrit dihiondam iVo/i7<' crrarc: urque (ornicarij, uetjue idolis seriitn-
celoriusspirilnligcncrationenon ne|j:ligat,non liopn- C iex, neque (iilulle>i, ueque molles, nequc maxrulorum
laturlidclibusconjugibusad pcccaluiiicarnisiniiuita concuhitores, ncque fures, neque aiori, neqneehriosi,
commixtio, quia ot conjugalis serval confoedpralio neque malcdici, neque rapaces, regnum Dei posside-
castilatem, et verecundia custodit modcsla tcinpc- bunl (/ Cor. vi, 9, 10). Rursua inler opera curnis
riom.ot Deo dicandainconjuj^aliscxliibel IVcuniiilas idem aposlolusrauluslornica ionem.lmmunditiam,
proleiu, (h) ut ct Redemptori.s opc homojam natus luxuriamqoedinumerat; in quorum conclusione di-
reformeturbaptismati8sacramonlo,cujusopf>reprius cit: Quoniam quit ilia agunt regnum Dei non (c) con-
formatur in utoro; et illum habeathumana natura sequentur [Galat. v, 21). Praemonet etiam ne tugeat
bonenciosecundaenalivilatis patrcm.qucm in pnmu mullos ex his qui anle peccaverunt, et nim egerunt
nativitale su* condilioni» agnoscit auclorom. ptvniteutitim (li) supcr immuntiitia, el fornicatione, et
8. Conjugatus orgo si fornicetur damnabilitor imjtudicitia, quam gesserunt {II Cor. xii, 21).
peccat ; si non desoral. sed in
vero thori fidem Deo reddenda ahsque exrusulione. - Cap. V. Vota
uxore t^ua. naturali doniaxat usu, aliqnantulnm in- 1. Igitur (luia do qoalitale conJuj:ii. quod Dominus 1
temperalus (a/. intcmpcratius) excedat, non soium donavit. diximus.iliud est consequenter tota sollici-
scilioet geueralionemqujErenSjSedaliquaudolibidini tudine pertractandum, quidnam vestrae voluntatis
carnis obediens,hoc quidem sine culpa non facit; D praeQxerit (si qua lunc potuit esse) devotio. Neque
lalis autem culpa citius beno operar.ti atqoe oranti enim quia in rebus (at. rebus) a Deo cnncessis usus
remitlitur, qn\\ ipsi conjugi servatmaritalisc^ritas hominibus non interdicitur, ideo debet Lomo quod
tidem, in qua uon potest maritalis infirmitas custo- voverit Deo non reddere,cum scriplum sit: Reddam
diretemperieiu;etsi nuptialisin uxore modestianon tibi votii mea, quw di^linxerunt lahin mea(Psal.Lxv,
tenetur, a nuptiali tamen fide nullaimmoderatioue 13). iit nequisquara sibi vellft excusationem tribu-
disceditur. iationis ad frustranda;licentiam [>romissionis assu-
Cap. IV. St'ri'«/ii fhori fidc^ maculain Uhidinis diluit. merc.nec se [>utaret voti rerum,6i se dixisset ad ali-
Omnisfornicatio damnahilis prcescrtim inronjuge. — quid vovendum non volnntate sed tribulatione com-
9. Retenta ergo thori fides maculam diluit quam pulsum, docens beatus David omnia esse Deo red-
(a) Ita mss. Corb. et Victor. nec non Anl.et Basil. (c) Ita ms. Corb. et Graecus Aposloli textus. Editi
Colon. vero, non habeat, sed i"r, .^imiliter... non vero omnes. con.<!equuntur.
habcat, elc. (d) Ms.Corh., Super immunditiam,et fot nicaiionem,
(b) Mss. Gorb. et Victor., ut Dei Redemptoris. et impudicitiam.
307 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS 308
denria^qufefuerintlegitimc duntaxatetiam intribu- . delinquit.si sibi deincepslicere putat quodantelici
lationi' ijromisPH.ciiiti rii^issctDeo: /{('rf'/«w libivota tutn lueral. In Ijililiur- quippo rclius:- quod vovcns
mea qit.r dislin.rerunt lahianwa, continuo subdidit: Deo adimit vnluntas.nulladeincepp itnpunepcr-
sibi
FA loculum metnn inlnbulutioncmca [Ihid ,l\).
esf os usurpare necessilas; nec tcmprafor voti excu-
niittit
Sed el in DeuleroDomio scriptum est: Si aulem vove- sationem justam suae pia-varicationis inveniet,qucm
rts volun Doniino Deo tuo, non la^dahisrediiere illiid, nemo compulit ut voveret.
quia e.cquircnsc.rquircl Dominus Deusa le.eleril in le 14. Est plane aliquid diccrncnduni iiitcr votum
peccalum.Siaulem nolueris vovcre.nonerilin tepccca- virL;inisaulvidu;r,et inlervolum ooruinqui tenentur
Itim. Quxcxeunt per labia tuacuslodies, et facies quem- vinculo conjugali.Nec enim lanta esl vovendi liccn-
ttdmodum roveris Deo tuo volum quod loculus es ore tia vel libertasviro sive mulieri potcstatcm sui cnr-
luo (Deut. xviii, 24j.Dicit et Salomon: Statim ut vo- poris non hahcnli,quantaest vidu.-pcuilibet aut vir-
veris volum Domino, non tardahis rcddcre illud. Tu gini: conjujjato enim,vel conjugatae,corporalis con-
itaqttequcEvoverisreddere.Bonumfslnon voverc,quani tinentitc vovenda; facullas plena non s-uppetit, cujus
vovis.^e et ncn solvcrc (Eccle. v, 3, i). corpus non in sua,sed in conjugispolestateconsistit,
Cai>. VI. Ilcs lirit.T post votum /tuni illicitse. Conli- secundiim illud Apostoli dirfum, quod supra posui-
nentin' volo ohstrirli^ conjtiqiumreodjtiir illicilum. — n
B
"^"^ • ^tuHcr sui corporis potrstntem non habet, sed
12. Proinde licitarum rerum ususlicitc curn tempe- vir; similiter autcm et virsui corporis polestutem non
rantia geriiur, donec rei licitae renuntiatio non vo- habet, sed mulicr (/ Cor. vii, 4). Non itaque sinitur
vctur.etquandiu non ti^netur ex utriusque,id cst ex abtque conjugis v-lutitate continenliam assumere,
maritiuxori?queconsensu,perpetuacontinentiaepro- cujus corpus non in propria potcsialc hoc cnini :
missio.non est illicita conjugalisadmixtio com- («/. quisque rccfa of firina dovolione solus promiltit,
mixtio). Scriptum est enira: Si duxeris uxorem, non quod sui tantum juris esse cngnoveril. (a) Talc est
peccasti; et ,h nupserit virgo, non peccavil (/ Cor.vii), enim iit velit quisque cotporis sui, quod estin con-
28). Verumtamen cum [al. clsij non peocet virgo jugis poteslate, coiitincnliuui prolileii, quaie si quis
quaenubitjinveniluraliquavirgo peccarc si nupscrit: de allerius substaiitia aut eleemoysnam (acere aul
non enim peccat virgo nubens, si virginitatem Deo sacrificium coDeturofTerre: Deusautem noster(sicul
priusquam nuberet in corde non vovit. Caeterura si ipse feslatur) dilii/it justiliam, el odio habet rapinam
(qucmadmodum dixit Apostolus(j/fl/M!7 in Cnrtle svo in holocausto 'Isai. r.xi.8).
ftrmu non liabens ncccssilatem, potestalem autem liu- i5. Illa itaqup inter conjiigos est continentia? corta
bens sux voluntatis, et hoc judicuvit in corde suo,ser- promissio.quaBfuerilulriusqueconsensiunefirmala;
vare virginitatcm suam {Ilnd., 37), gravitcrpostmo- quam cum vir et mulier sibi consentienlesconcoidi
dum peccat, si post dicatam virginitatein Doo, vo- voluniHfp,lanqu<im sacrificium inodoreinsuavifatis.
luerithumanoserviroconnuliio.Nametvidua*;quas- super altare lidei, Den vcro ac summo in fcmplo sui
dam beatiis Paulus vinculo pronunliat daninationis cordis obtulerint,nec mulier ult(?rius in viri,ncc vir
obstrictas, quia scilicet postconlineiitiae professio- inmulieriscorpore, adreposcendumdebitumconju-
nemnubcndi receptam uonabjiciunl voluiilateir.De galcpotesthaberclegitimam potestateni.Sicut enim
quibusevilHndis Tiraotheum sicinstruil:/l(/()/('5rert- priu.--(iuam Deo siimil vovcrent reprehensibilis fuit
tiorcs autem vtdtiasdcvitn; cum enim tii.turial(f fuc- unius oblatio, quia legitimi consortis deorat asscn-
rint in Chriato, 148 uvberevoltint,hab^ntcs rfatnna- sus: ita cum pari oblulorit ulcrqucconscnsu, quod
lionctn, quia primam fidcm irritam fecerunt {I Tim.v, cst inpeparabililer(/>) iitriusquc cnmmunc, non eril
1 1). Adiinit igitur concumbendi liccntiam cnnlincn- impunitus. si (juis miinus Den volunlarin devotionc
tiae proinis.^-io, nec solatalibu? roinicitlio intcrdici- oblatum, illicito crt^didcrit operc teineranduiii.
tur,std etiam maritalis admixtio prt Iii!'etur,etprffi- C.\p. viii. Quinon toto animo vovit, eo magis dam-
varicatric^m voluntatem fonft culpabilis ncxus, nahiliscsl De volo iiihil licel rctincre aut rcpctere. —
eliamsi nullus in nperc consoijualiir ofroclii-.Noqtic \(). Qund si fnrlo (inis nnn lolo animo vovissc cause-
enim frusfra scriptum cst (]uia Concupisrcntia ctim tur, pn magis d-imnabili': orit. qund non simplcx ad
eonreperil, parit peccattim (Jar. i. 15). I)
Dcum, s:(l liclus ucccssil. 149 Scripfumest eniiii
Cap. VII. Pion est conjugihus licentia vovendi, sicut quia .Spiritus sanctus disciplino! (
l]ugiet ficlum,rl ctu-
(crct se a cogitalionibus qu.r sunl sinc i^itellectu (Sap-
solulis. ijuia corporis sui polcslutcm non Itahtnt. To-
tum cniilincntia' ohlii/at,si fiul con.".n.\u utriu quccon- I, 5). Alin qunqno ioro firlos sancta Scriplura sic in-
ju(iis. — 13. Quocirca nnn snlutn a virgiiiibus infe- cropat; Vte duplici cnrde, et tuhiis .irelrratis et ma-
prila?,vcrum eliam n viduisaiqne conjugibus debct nihus vielrfacientihus, et i eccalori ingre>Jienti terratn
Den dioata continentin cum timore et tremoreser- duiihus viis{Eccli. ii, 14).
vari. Ouia i>riusqunm cif aliquis voti rcus, nnn con- IT.Quum sit autem maliim, qunmque sollirito lu-
licile nubat, sive muritus et
demnutiir, sive virgo giendu!ii, si quis dc hoc liuod Denvovciil autrcti-
uxnr runjugalesibidcbitum rcddant Posiquura vero nere aut repelcre aliquid mnrtlfcra pra'varicationo
qniHque, meliora consectans, profes.sinnn poipsum pertcntct,exempIo sunt Ananias Saphint.quos do et
conlincnlijPBiveinleiiritatisobstrinxerit.gravigsimo prPtioagriquanidnmpartraiinfidelitersubtrahentes,
(a) Msa. Corb. ct Vicl., Talc est autem. (b) Ms. Corb., ulriquc.
:i()i) i:i>IST()I,A I 310
noii noliiin VDX n|)()Htr)liuit,lnii(|uiun ilivlni Jiiiih|) 'i- A i)Ht fll initnllri non poteil ; el boo* p«l«oll det, mI
VHHoroH, incrrpiivit («W.incropiilD.Hfd rlliini ttviri- (|iintrontl ndinvflntione* n«i prirparet.el bfn<< piil<
lua JiiHtiluitorloHtiH ocolilil. HnulnM tli<niituii l'i'lriiH, niinli ipHo aporial.ul vi pi^nrlralU vilm rnellorle in-
Mitii Holiiin IriiiiiliH vitiii niciiKirutiiiii Aniiniiini ilixil triH-ui j ; iiiiiinn,Hi i|uiii ad hiir pluN mtilr •lui iniiriiil-
oliiii)Xiiiiii,i|iiiii olwiiii cor itJiiH 11 Hiiiaiiii itriniuiitia- liilii Bullloiluit i|u.iiii iln i)oiiiiiii viiliiti «iiiiiui, !
vit itnplitiinii, iliuoiiH: Anntiia,ciir i»i/'/r'i't( Sutnnn» ronlinenliani non novilcarnii,coiilin«al ab iiiiqui*
ror tuiiin virutiri le Si>irilui Kinrlo. ul Iriiuilnrei dt titc.ct niciit dflcet ulalur uxorrt : nialillani alque
firrlio (i(//'/ .*•
yonuf tiiiiiiiuii lihi tiiiii:rliif ,rl iriiundu- nvaritinm rti^liil.ot noii rondcrnnnliiliirtn/ >
'
liim iM liia rnil fiolr.stiiie ^ (u) (Juiit uliiiue frri^tihorif ni'lur(,Hi ci)n|u^'idoliituni rcildul non hiI .., ...;. : i i .
Non hotntnihus intnitiiun fs,i>rii Dro \.\rl, v, 'A, 4). Hi non inviduB.non conlontioHU«,non llcluii,non mali-
(|tii8 i^iliu riMii Doiiiino juni ilitvotuin citrnuli victu» gnu8,nun lili^iuHUH^nun aupcrbua, oun rap«x, non
iilitrcbrii crrilii|i'ril ilonim rcpDHccniliim.nDii cHtln- uvariin : i|uantiim ud ipHuin attinot, pacnin habcra
^ilimuH rni Hiiii> poHM(i»SDr,MCi| ilivini juriH pntniin- (|ti/itrat, pf^rniciitrn nim tcnftat, nulli
cuni DiiiniliUH
liiitiir invnHor. Nco iniincriio CDntincnliii' |Rin df»- dctrnhnt,rurnamiciHlidem tflncat,inimiciH nunqunrn
votin violulor iininiiniluH niiilil, i|iioil HvaruM pocu- purliduMuut pcrjuruHcxiHtnt-.Bliena non rapiat.tequi-
iiiiit Iriiiiilutor (iiulivil. tuti pucuniuin non prie(ional ail in negoliin Jualun,
n ;
t'.Ai». IX. lU'S}>onsio (lU ititorroijnla ab initio rpi in opuribua piii8,niiliii nd lolLTtfiidus.turdua ad ru-
stohr. Verrrutidia m arlu roniuynli nervanitu. — tribuendiis injuriun; in lideHlabiliH,.iiiialorcttatilatia
lM.|»roin'lpounclRiiu.T.»iupcriii8ili!iputiituHunt,conR- ol pacia.Allendnt Salvaturia no8tridictum,i|uonobi8
(iciilia vohiHlcHlimoniiim por hibcnle pcr|icn(lilc.Kl RtiHnd facinmuH prn'ciplt,ct qiiid nccipiainiis ostcn-
81 (Hiiilcni conlincntiiini pnri vovistis «sscnsti, tcno- dit ; ail cnirn : Ditnitlite,et dtmtttrtur vobii : (iitte,et
rcm veblr;u dilccliuiii.s cuiu Uoi limoro scrvnlo .ol ai dahilur vvbis[Lue. vi, M). Si erj^o quuntuin poleBl
qiiando ciirnis iiiiirniilus m enleni pulsut.animuend in cleomusynlB largus elhilari8,cl ad diinitlcn.luiu
auxilium divin;c miscralionis iiccurral,necced.(l li- pcccantilius fucilis ac suuvis, neo tanien putct ita
hidini.SPd Dcuni toin hiitnilitiitc ndclis cxorel.ot car- peccanlihtis vcniam tribui'ndani,utiiisciplinnni Hua»
Oitli non cnnscn-
dcsi.lcrio militnnli aiivorsiisiiiiiinaii) domus cxistimct negligendum,8cd vigoris (n/. rigo-
liat,scd repugnct. Siveroconlinentiamunusvestrum ris) retinena olementieque temperiem,8Prvet in cor-
sino «llorius vovit ussensu, temerarie se vovisse co- reptione mode8tiam,et in remissione censuram.Ar-
pnoscat, eldebiluinconjugi castd sincpritato redhi- guat, inoneMt, terreul, increpet, consoletur, oble-
beal. ;nectanlumfaciat insubditia peccanlibusquan- clel
tO. Verumtamen, ut omnia veslra honeste fiant, „ tum impetus luroris impellit. scd quantum modus
r consultntionis pxposcit
^
in riddilioneconjugalis debiii,9ic inlirmitatem car- Pt si verberandus eet pro •
iiis ususexcipiatconjngalis.ut non Ciiro libidini sor. peccato famulus, non ulciscendi libido prsvaleat,
vint.sod animi virtus adjula divinilus Citrnalis con- sed squilasCbrisiiana potiusilli cIemenierv.oiisulat
cupiscenli.b rrenareslringat.Negotium naiii(]ue8ub- quein flageilal ; acsic elquandu justiiiapersequitur
stituendifi prolis ita debet a conjugibus perngi, ut culpam.non dcsil misericordia,qu8e modeste novit
pohserviente verecundiadum sead opnsfecunditatis tenuitre vindictam.
animus fidelis inclinat, modesliam simul nnturalis 21. Nutriantur filii. secundum Apostoli preece-
honestalis.Deo adjuvante, custodiat : praecipue au- ptum,;H disciplina el eorrevlione Dotnini {Ephes. vi,
tem observandum estlidelibusoonjugibus iit illa fu- 4), nec permittanturimpudice aut luxuriose vivere,
giant opera qu<e divina severitas et facienda prohi- cum non lasciviae,sed castitati ac temperantis proles
bet, et facta condemnat. H.'ec enim nec upoptolica debciit Chrisliaon servire. Ne jue enira rt de malis
doctrina fidelibus insinuare cessavit. ut al custo- operibus filiorum noneritin illa terribili examina-
diendam vitae bonae regulam prudenter instrueret tioneparentum negligenliajudicanda, cum etin hoc
salubriterque terreret. saeculo propterea Heli sacerdos (/ Heg. ii, 3) a Do-
(Iap. X. Coiitinentia a Deo otnnibus est e.vpt- mino reprobatus fuerit et abjectus.nou quia filiisin
tetida. De regimine lamilia', et tducalione prolis. D iniquitate consen>il, sed quia ptccantes niansueto
Regula 'profectus el perfeclioiiis in conjugip. — quamvis sermone monuerit,pri)hibere tamen com-
20. Magnum itanue bonnm est mulierem non tan- petentiseveritatecessavit.Migis autem pareniesqui
gere, quod debel omnis fitielis principaliter obser- vere diligunt filios. bene operando eis consulant,
vare : propter tornicationes tamen, quisquis, sive quam divitiascoHigendo ;ncdum filiislenacitersub-
conj ugalus,si ve a conjugio liber,si continentiam Deo stanliaooiligilur,opportunitasbonioperisomiitatur.
non vovit, et seipsura ad implendam conlinentiam Praeomnibus autem lideles meminerint con-
22
cernit invalidnm (quamvis ubi plena fuerit conti- jugali semper orationibus atque flee...osyni9 insi-
nendi vohintas, et ab orationeatque 150 operibus ptendum ;nec velintjngiter inipsacarnisinfirmitate
bonis non destiterit vera cordis humilitas, ille qui jacere.sed festinent [b) gradum vitfe potioris ascen-
dixit : Pelite, et dabilur vohis ; qu.vriie,et inrenietit ;
dere. Et ut ad virtutera continentise perveniat ani-
pulsate,el uperietur vobis [Malth.vn,!) ; quia veritas mus,tViagis magisque carnalis concupiscentiee com-
(a) ita ms. Corb. At editi Colon., Ant. et Basil. (/») Ms. Victor, gaudium.
Qni utique fecisti hoc, non es, etc.
3{1 S. FULGENTII EPISCOPI IIUSPENSIS 312
primaUir oxcpssus : ut dum, Deo adjuvante, illum \ necdeamissionesolatii lemporalis concidat animus
Buperaverinl gradum, in quo conjugalis infirmitas rebus dedilus.et de his saiubrem Iristitiam
seternis
veniam postuiat.celsiorein 151 possinl laudabiliter sumal, in quibus se ;tut minus aliquiil aut secuB j
obliiiere, in quo continentite virtus palmam vitse quam oportuit fecissc considerat.Propler quod Pau-
melioris ex?pectat. lus utraniquetristitiam non ininusopere docetquam
EPISTOLA 11.
{d)rctributionediscretam.Deniqueiniinasalutispro-
venlura,inalteramortisp06itumdemonslratexitium
AD GALLAM flDUAM.
direns: Qux enim secundum Deum est trislitia /»a'-
De Consolatione super morle marili, et de stalu nitentiam insalutem slabilem opcratur; s,xculi autem
viduarum.
tristitia mortem operalur (l Cor. vii, 10).
DominiBvere illustri et inCbristi timore vflnera- 4. Ne ifiitur modum,iodis-
ultra fidei Christianfle
bili filiae (lALLiC {n) Fulgentius, servorum Christi cretam teneas de marili morte tristitiam.nec amis-
famulus, in Domino saliitem. sum e.\istiiiies,sed pricmissum (u/.proaiissum),ncc
Ckpt.T:p\\mvM.Consol(itioGnllsedemortem(irilijuve- ipsius juvt-ntutem putes immature prfEcisain,quain
nis.Lausmarilidefundi — 1 .Antemen9esnli(|uotdia- interminabili videflaelernitalefirmatdm.l'ideliquip-
coni inei ex urbe remcantis certa narratione com- g pe &n]msi(\\c\iur:Renovabatursicutaquilxjuvenius
peri,non solura tui conjujiis obitum, vcrum etiam tua {Psal. cii, 5.
sanctura propo?iti tui tramitem.in quo jam ambu- Cap. III. Fideles non aufert atra dies. Dies magni-
las, illo deducente qni est via, veritas et vita {Joan. tudinis Chrisli, dies est extremi judicti. — 5. Absit
xiv, 6), qui fidelibus suis novit per momenlaneain aulem ut inCdtlium consentientes crroribus, aesti-
tristitiam donum sempiternae largiri laelitiaB, ct memusaut dicamus qui illum juvenemChristianura
quos viiltsalubriterde terrenis ad coelestia,paterna) Al)?tiilil, atra dies, el fiiuere luersit ncerbo.
benignitatis dispensatione, transferre. (ViRo. uEneid. vi, 428.)
2. Neque enim Dominus,oujus incompre-
friistra Illoanaraque atra dies aiifert qui,secundum Joannis
bensibiliajudicia etinvestigabiles vias apostolus prm apostoli dictum.iH tmebris sunl et in lentbris avibu-
dicat Paulus (fiom.xi,33',conjugem liuim religione lanl, el nesciunl ubi unibulant, (juia tenebru obca'ca-
sincera {ul. sincerellidelem, corde humilem, myri- verunt oculus eorum (/. Joan. ii, II). Illos ubi^tulit
bus mitem, operibus misericordem, conversafione atra dies quos ipsa Uix vera vehementer objurgans :
penitus innocentem. aetate jiivenpm, Hp peregrina- Ucr es! auteni,\r\q\i'\[,judicium, (juia lux in mundum
tione hujus vitaeadaeternamcoelestis patria^celeriter venit,et dilexerunt liominesmagnis teuebrus quam lu-
transtulit mansioncm, nisi ut,ct illi gaudia eeterna p cem; erant tnim eorum mala operu [Joan. iii, 10),
r ..i L.i-. f>W-i i: j: j. ti tp..i„., „,.„i „ ,.; „:„..;
Talessuntqui sicvivunt,
: t ,,» „
ut cum audierint
i:^ :„i
vocem ,
conferret.et tibi facultatem melius vivendi concede
ret. llli donavil ut porpore {b) spt.liatus sit cum Filii Dei.noii ad vil}tm,soil a.l judiciuin suscitenlur
Christo pine fine victurus ; tibi donavitut (iHcEsunt dicenlc Domino ; Quin venict horu.quando omnes qv
Domini(r) cogite? et, secundum aposloli Pauliser- in monumcntis sunt audicnt vocem fjus; ct prccedcn
monem.sis sanr,ia,etcorpore ct spirilu. Proindo sine qui bona fecerunlin resurrectionem vitse,qui veromalu
dubitationc crede quod divinitus dicitur,el cuiii di- egerunt,in resurrcclwncm judicii {Jsan. v, 28, 29). Li
leclione ppera quod promittitur, ut possis bene quia his uec brevis vita potcst |irodeste nec longa,
facere quod jubetur. consequenlcr de talibub in liliruSapientia; dicilur :
CiP. II. ,Vo7i dchent Christiani de mortuis ronlri- El .si quidem longa' vitx erunt, in nihilum computa-
quispem non habent.Duplrx tristiiia.
stari,.%icuf csetrri hunfur,el sine honore erit novissima scneclus illorum.
— 3. Primo mariti mortc [i-r aposloluin
igitur de Et st cclet ius defunrh fuerinl, non hab<bunt spem.
Paulum quid debeas fideliter tcnere tOr^no.Tt! ait ; nec in die tnagniludinit ulloculwncm {Cap. iii, 17).
enim Nolumns autem vos igno.aic, fratres, dclor-
: C.Qiiae eiet autem di. s magnitudinis, nisl dies ii<
mienlibus, ut non cuntristemini, sicul ct cxtrri qui quanonjudic,induH,sedjiidicaturusveniplDominu!-.
spem nnn hahcnt. Si cnim credimux (juol Jexus mor- Nunc eninipum vpnit.ut pro nobis judicaretur.noii
tuut r.it, cl rrsurrexit,ita et Deua cos qui (iormicrunt
D fuit dies mngniludini.-^^sed minuratiimis, in qua iui
pcr Jesum adf/ucet cum eo (/ Thess. iv, 13, U). Si nuratus esi paulo minusab angnlis ; tuncaulcm eiii
ergo vpr.T lidei tenaces sumus,Hi dc sermonibusDei dies inHgiiitudiiiis,quando,sccundum Joannis atlc-
nihilnin!pigiraus,8i ad luluraiii vil.im spe ccrlis^iu.a slalioneiii,! mnrs inali abscondi cu[iient in cavemi.s
tendimue,sidit;neDeum proximumqiie (iiligimii9,si montiuiii,dicri',le8 iiitmtibus ei petris : Ctiditc suf cr
non ab honiinibus innnem.sod a Deo vrram gltinain nox,rt ohscnndite nos a conccptu Patris sedentts.^^uiK
Christinni noriMnip exspedamus, nnn tlpbeiTiusuli- thronum, et ab ira Agni, qnoninm venit dies magnus
quf (\p (idelihus mortiiis ol.ut proprif «licam,dpdor- irir tltorum : et quis polcrit stare {Apoc. vi, 16) ? In
raipfitihiM nustris, nliquam, sicut iiili.lnle.'*. habere huc (lit^ iiiagniliifiinis m.ili non h.ibebunt ulluputio-
tristitiaiii. balubris etcnim 15^ noxia-.|ij() tnslili.r iKMii.scd increpulionciii ; iion fniiii audicnt VcnHc, :
dcbel in rorde nostro niauere diticretii) quaj til ut bcncdicli Pulris met perci) ilc regnum quod vobis pa-
(fl) Abe?l Fitlgenfiut ah editis ; legitur in ms.Curb. gilcs.
(/>; .Ms. (;orb.. iJis^i,lulus. •d) I:i m«s Corb.fl Virlor,nPC non Ant,Colon.vero
(c) Ita mss. Corb. et Victor., at editi habont co- et liasil. habent retrtbutionem.
KIMSHH.A 11 :<u
313
r-
ratum e$i a romtitutione mumli ()l(illh. KXV.3i); «cd A '1"* •«'""«•• •""l '"•
porull viiK t . i.nui Mi. .. , . . . "I lo
(licolur «i»; //«, /«(Wf-i/i. /i.im ij/nfin ./.«TMUi/i.f/Mi >«i-
diciiilr: Qu km/ /«r»f ri!'iilttt;uir tuhtmundt,
(Mmth. xxv.iij.Tulo» //i
'
ni/iii ri< diiilhilo tt iiiuiDlis ijits
iiuumoito iilareul vtro \l Ci' IHio ett ergo
i^iliir,(|U'tnluiiililiol luii^ii-vi iiiiiriiitiliir,u< url)u fune*
niundunr cogit«tlonl»itulicuiidn II' r-
rfldniiKT^Miitiir.rl (|uuiiivlHntlaiii>oruiii iiintura vidfl-
niro iiinntoro rarniililcr nulni l-.i () i noi»
alur in oorpon^ IA3 inorlirorn tiiiiinn iiuiiidi di- Inlot
ipi<u curnm iicccMiilnB (luM(iril»un viocoll» tcnet In-
lootio iniiiiiktunit iiKuiliri aoiM'l>ituti<in rfltnntnt in
ourdu.
ncxoH, propler lioo dc illi» Aponlolu»dicil:rri'>u/o-
merijitHr tiourm autem caniis hahehunt huju»moili [Vnil., W).
Cap. IV. //(»«u.<(;/irM(i(i»iHi,*'/iijiiirfiij,M<m
Miilicr cr^o innupla. oi*t vi.lii i, rui (irrfjri|.llur ul
bona. —1.
il
funifre acerbo, Non vita lotiga iinulcst, sfii
iiilHuncla,ctcorporHct npirilu, Kiciit ".orporrd.-nitli'
ChriMtiannxniitt^iii ()ni in liiiior(> Dci vix(M-it,i|unrun
((W. dcsiil) n.nrilo iiHr»iro, iic non deliei cordectr-
qno riicrit (IrlnnrluN n-tnlo rorpori», noii urcrho l'u
mn\ mor^itur, hoiI placitu Ucn Hubiiixue niuturilutc nulia cu^ilurc.
IrunHrcrlur. Lo^imuH nHmi|uc iii eodoiiiSupiuntitBli- \). .^unclu (luidciii HUiil CtinMi.iiioiuiii ronjo^-iii.
(luiu fl coiiju^itlic ilji cuhliluB cuBlodiiur iii corpcro,
l»ro.(,)ni(i arndtits lioiioi\iliili.s «•.</, iion iliuturtiii, ne-
que riiimrro anuontinromiiufuta: raniMinlautnnH-n- g ct purita^ (1 lci MTvalor in cordc.151 N«m i-l npd-
stolicn dicil auctoritni<: llonirabileconnulnumtnumr
sus homiuin, et ,vtas smrrtutis, vita immarulnta; qua^
Dcni(|uo m nibus,et ihorus tniniaruliilus [llebr. xiii, \\. Non cbI
phiritii Deo jacta. dilerta est (Sap. iv, H).
vr^o cnnnubiuin ox cuHuvionc peccuti, Hod cl ioBti-
Hub8C(]iioiililiiia bcno vivciilcni (|uoiii.laiii Dcn(|iio
pluciluiii ob boc ruptuni celoritcr dicit, ut nullain liitioiicDui ineo (|uod uibi conjugc» invicem car-
: el
luulalioncin porlorrcl luulitin) sa^cularis, nccaninin nisdfcbituinrcddunl.inquantuni id tuodeslefaciunt,
Clirisli pr.TJccpta custodiunt, (juia niillutcnu» acon-
cjus alii]ua rorel(iotiono(a/. lati(jaiione)dccepta.Sic
jiiguli raritatcetcuslit.itediscpilunt.Exsccriiturnu-
er^o dioilnr: liaiilus est, iieniiililin miilnret illiusin-
ur drriperet aniiuavi illiu^-.la.wi- leiii udiilterinoa concubitua caslilas conju^ali». ct,
trllrrtwii, aul firlio
nalio autrin (ud. <'m«»m) nuiiartlntis ob.^icurat bona, el honcstatis uc verecundin^ tenax, ab unu unu8,el ab
inslantia concupiscentix transvertit sensum siuc mali-
unounaexpotil,quoduter(|ue8eunilaDtu!n legilime
tia;ronsuiumolusaulrm in brrvirrplevitlcmpora longa. deborecognoscit.lllic quidein curnis (lebiliiin red.li-
cnim rroi Deo aniuia tllius: proplrr hor prope- tur viro: conjugalis uutem cnslitas mag's debetur
Placlla
ravil de niedia iniquitalr illuvi rdiirerc {Ibid., lt,l'2, Christo quam viro, quia etcorpus tunc vere castuni
nempo verbis pancla Scnptura nos do- est, quodrornicatinnecarnuli non polluitur,quando
13, 14). Hi8
hoc sa;cnlo Christianis lidelibus non vitam spirilulis integritus Chnsti tiraore ac dilectioncser-
cet in
c vatur.
lonpam prodesse, sod bonani ad cognoscpndum,
; el
Cap. VI. Innupta in aUiorigr.ilueslquamntipla. —
quuntum pos8ibileest,cnjuslibel dcfuncti nierituni'
10. .\ttanien a muliere nupta mulier innupta et
non quantnm vixerit, sed qualiter (|nisqne vixcrit in-
tnendum.Sicutcnimvita mala. qu.nnto magis fnerit virgo nnn parva gradus dignitate discernitur.quaa-
doquidoinnuptacogilationibusmundanisteneturob-
temp.iralitpr prolongata, tanfom.sgi?dplinqiientibu8
bona, quanivis hic brevi stricla, mulieraulem innuptaelvirgocurnalibuslri-
multiplical pa^nani : sic vita
teinpore terrainata, mapnam sempiternamqne con- bul.uionibusnonsubjicilur, quiacarnalis ii;alriir.o-
nii vinculo non lerelur. Fbi ^'rt/ ubi) certior est cor-
quirit benc viventibus glorium. Vita igitur mala im-
poralisalquespiritaliscoptinentiaelibertas.quianul-
matnros acerbosque sencs demergit in tartarnm,
vita vero bona defunctos juvenes maturos perducit
laestexconjugaliservitulenf cessitas.Utrumqueigi-
ad regnnm. tur(fl/.e.nim)donum Dei est.etcon.jugalis pudiciiia,
Cap. V. I'i(/wa debel esse soUicila ut savcta sit et el contiuentiavidualis Unusquisque enim proprium :
corpore et sprritu.Sancla sunl Chrisiianorum conjugia. habet donum a Dto [j.]. tx Dco) \l Cor. vu, 1j; el
— 8. Non crgo sis tristis, quod le ille pra?cesserit illud quiiiem, quuntnm in se est,Iaudabiie,quia bo-
diebus paucis,sed esto sollirita, et sio viam mortulis runi; hocautomlaudit{)iliu3,quianiclius Conjugali
hujus vitaj perage, ut ad aeternam vitam valess per- D rrnmque servitute tnrpitudo vinritur fornicationis
venire. Proinde apostolici te oportet indesincnter viduali vero libertale crescit dignitas oast.tatis. Illio
meminisse &ermonis.quo h\1 MulicrinnupUi elvirgo : fides consulil infirmitaii, ne cadat vitiuin hic se m ;
sollicila est qux suut Domini, ut sil sancla et corpore fidelisanimus aii virlulis extendit augmentura. De
vu 3i).Innuptam hic viduam dicit,
et spiritu (/ Cor. conjugatis enim dititur Propler fomirntiones (al. :
non quia omnino non nupserit, sed quiaviromortuo fornicalionem) aulnn unusquisque snom xixorem ha-
soluta fupritvinculonupJiali.De qua alio loco dicil: beat, et unaqugpque suuni viruni hnbeat yl Cor.\u,2).
Si autein mortuus fuerit vir ejus, soluta est a De viduu vero (iicitur : Beatior autem erit si sic per-
lege viri (Rom. vii, 2). Hanc ergo sanctam jubet manseril [Ibia., 40). Beala ergo qu^ iliicitum con-
esse, et corpore, et spirilu. Quid autem aliud esl cubitum, torpitudinis borrore, non appelit sed bea- ;
corpore et spiritu sanclani osso, nisi quod sanctum tiorquaelicitum.Tpajorepuritatis amnre.cnntemnii.
est, et in opere, et in cogitatione servare ? Etenim Beala quae alligata viro sic vivit, ut soli viro carnis
(a) Mss. Corb. et Victor. ^unc/a. ,
315 S. FULGENTIl KPISCOPI HUSPF\?I!«! 316
susBdebitumrefiflat ; sed beatior quae soluta sic per- A auferantur: sicut est copulatioconjugurn,procreatio
manet inni:pia. ne debcat. filiorum,,ibundantia diviliarum,inroluri>ita?coriPO-
Cap. VII.Comolalio viduse. 11. Proinde in eo— rum, Ptsiqua; yunl similia; qua; per senec miseros
quod e.x conjupatalacta Psvidiia.donunQ Dei aurtum homines possiint facere, nec beatos. Ideo hjec et
tibi magis noo alilatum: neque enim te
e.\i!itima, bonis et maiis a iJoiiiino dantur, et nonnunquani
deseruit, qui tibi sequondam viam vita; u.eliorisos- bonis rnaiii-que divinilus aulcrunlur.
tendit. Gradibus t« voluit Do^ninus ad melioracon- 16. B>iatu8 fuit Jub cura in divitiis jusle viveret
scendere, nt primiliis(a/. prius) conjupata cnm nno sed hpntinr cum in pnupertnte jnslior p,XFlitissct.
viro rideliter viveros, qno posfmodnm sine difllcui- Hpatus (nit cnm decein circnmdaretur fiiiis.sed befl-
tate absqup viro vidua perraaneres. Ad hoc ipitnr tiorcumuna cunctorumsimulorbitate perriiF8us,in
animum tuumdivinaitratiaconjugalicastitatenutri- Deidileotionepermansitimmobilis. Beatuseliam fuit
vit, ut qua; didicera< illo uno vivenle alterum non in corporis sospilate, sed bealior est factus in vul-
nucrfcre, disceres abomni viro viduarontinerc.Noli nere. ^'atior Ptiam in acervo squaloribus pleno
ergonegliperegratiam quse in teestrel tu enim nosti quam in palatio marmorihus adornalo
quantomeliussit.jugitPraconcubitucontinere,quam 17. Attende etiam duos, unum in divitiis et sani-
vel pro conjugali necessitate concumbere. Maritus n tatemiserum,alteruminpgestatept vulnere multum
qui tibi datusfucrat ad tempus, dicessit iii tempore: beatum. Invrs ille qui itiduehatur purpura el hiis$fl,el
dalus euim tibi fuerat, non ad pairiae beaiitudinem, epulahatur quotidie splendide [Luc. xvi. 19), quam
sed ad itineris consolationera. inanisfuit in illis epulis, quam paiipe." in multitu -
12. Alia qnippe sunt Dei dona, qufe Deus ita suis dinedivitiarum,qnam nudns in pulrhriludlne ves-
largiturfide!ibnsinpra>sentitemtiore,uleorumriPU8 tiiim qnnminfirmusinsanitatpcorporis.qnnmfamrli'
inhac tanlum vila necessarius habeatur, quo futurae cusinsaturitateventris.quam misprinftaudiis,quam
vilaBmeritunicon)parelur;8iculestcredulitasrectam desoiatus inter amicoruin coHoquia.quam dejpctus
155 interobsequiaservuIorum!AttendequoqueLazarum
fiilem (n) tenens, et operalio justiliara luiseri-
cordiamqiiecustodiens :ut fidesrecta non deseratur in paupprlato div!t;t!i.in miseria bcatum, ininfeli-
caritalis auxilio, (june in operatione cognoscitur citatc lclicem, in vulnpribns sanum, et quidem (r)
:
propter quod Aposlolus eam fidem probat quae per sinedomo,ped non sine domino; sine veste,sed non
dileclionem operaiur {Galat. v, 6). sine fide; sine 156 bona valeludine rorporis, sed
Cap. viii. Fides el operalio misericors in hac viia non sine robore caritalis; sine cibo, sed non sine
necessaria suiU,inpalrin non eruul. - 13. Recta igi- Christo; cainbusexposilum,sed socium angclorum :
tur fides et misericors operalio post hanc vitam de.
^ qui non acci(>iebat de micis quse cadebant de mensa
sinent, cum per spccipm videbitur, quod nunc cum divitis, sod ccelestpm [al coDlcstium) panem visceri-
creditur non videtur; nec inter bpatos erit aliquis bus rurtabat intprnis.
mispr,cui misericordia praerogetur. Hsec aulem duo^ Cap. x. Uona teniporalia, et benc, et mnle tinhcn-
id est fides et operalio, iia post hujus vilae linem tur, pariicr el contemnunlur. — 18. Ilapc suntigitur
non sunt nrcessaria, ut ante finein non sint ullate- qua; nonnunquara bene habentur, n<Tnnunquam
nus (leserpnda, Quisquis eniin ante finem vitae prae- raale; nonnunquara bene ronlemnentnr, nonnun-
sentis a fide recta sive bona opPMtionp disres«erit quam male. Bene quippe habentur. cum in pnnim
Ptiarasiin hisantea strenuev'gilenterqueciicurreril, usu timor Dei servatur; bene nutem rontemnun-
pro co quodabitinerercctodesislit.perdit meritum tur, cum in eorura contemptu a summo Deo gloria,
tolius iiincris quod cucurril. non ab hominibus, qua?ritur.
14. Ilf^m piint alia qufe sichominibiisin hoc tem- 10. Tales sunt ctiam nupti.T, qu.T et bene suscipi
pore pietas divina lar^'itur, ul non sidum in hac vita possunt, et benc conlemni, Ou;*ni bcne nnplinrum
cum hominibus debeant (h) nianerecontinua,vprum opus in rastitatp con.jugali Susanna serv.ivit! quam
etiam crescant io retributionc divina : sicut est pec- meliusin cnnlinentia viduali Judith atqup Anna con-
caforum mundatio,vprilalis agnitio, Dei proximique tempsit quam optime in inlegritate virginali Ma-
!
dilertio. llxc ciiira si quis in hoclcmpore persuve- D ria ncscivit !
ranlerin sccustodiprit.etdivino munere profiriendu 20, Non est igitur inter pra?cipua Dei dona conju-
augpre curaveril inrhoat«i, in fufuro hgbcbit «'lerna gium a>8timandum, liret non negetur donum esse
8CCUII1 perfpcfione niansura. Tunc enim pprfrefa divinum.nec esf dioendum benf ifndinis munus.quod
nuindatio perfeclam cngnitionera veritntis acripiet, cum bnno possit prnposito teneri, potesf etiam pro-
et perfecta cognitio nibil in nobis perfecta' Ciiritatis posito meliore contemni,Nam si hor inter pra^cipua
(al. carilali) dcei^ee perinitlet. Dei dona a;sliraari oporterel, non ore Salvatoris nos-
Cap. IX, Miqua trmpornhttr et dantur et aufcruu tri laudurmfur, (jui sc ipsos caslraverunt propter rc-
tur a Ucn l'.xcm\lum Joh. /)iivt el Lataru<;, hir hra- gnunii irhirum Vallh. xix, 12), ner prn sepafrem.ma-
tut, ille miser. — 1,5, Alia vero sunt qu.r sic a Den trcm. IrHfrrp, snrores, iixorem, filins, agros, relin-
lcfiiporHliler donantur (al. dantur), ut temporaliter qui Salvafnr ipse cum centupla retributionis et vitae
(fl) lia mss, Corb ct Ant. Colon. vero, reclam (b) Ita mss, l>orb. et Virt, Basil. vero, maneanl.
vilam, Basil., rcctam viam. (f) Ms. Corb., Equtdem.
317 KIMSTor.A II
.')1B
irl«rn:i« itroiiilHHionitjiibural.ilicvnH'. ()mHii (/ui /i'/i- A'-*^'»: Sic mim rt aliqutinito muh'ff> >>'•. i'>-, qu0!
qntirit ttomitm.vtil lrulrt>»,tiut uoiom.iiut piUri>in,uut tptruhiint in heum, nrnabunl te, u tuu
miilriim,(iul u.rorrm.nut fitio>,nut u\irot fifopt'r uo- {IttitJ., .')).
mni meuiii, rnituiiluui urriinri, rl vitum .rteriinm (Iaiv xii. .\,iiirl,r inutirrrt r •
< , leii inO'
po$siilrlnl{Uitlth. xix.»'Vt). Iloo aiitoin iliiM-nHlltiriHliiH rihus tint onial.f. Ul/inum ii ,ir Ifto.tt
non ilivorliiiin liori .juaail, hihI JuHla diHorolioiio, nitlure oriiiinntliut - 545. itko »«iiciir uiuliarra,
.«ij
i|uuniviH Doi mtinui'a,lanion l(<iii|ioniliu aunrnirt,i'ii- otmiii iMnjiiKiil(a,iion tunl ii.unilibua cuniinrniian-
itllCU [IITIII IIHH)tlllllH,|llll'Va llia^MIIH, a HlliM lillrliltllH il H (/'j, Kcil iiiuribuH.ni iiiii^;itt huinililalfl drlinnl or-
piiHl|iotioiiila iiHiiiHtravit.Noii ilutiiiiul liona.Hril phiH nart •luiiiii v>iiti',<|ii.iiiH ilitlxi «laim viiioir tmliiluaol
liuidat lorliiira; illu iion oiiil, i^oil iHta |i1iih ililiKit. inccnHiiH, (|iiiD non hoinini viro
inj ciipil plrtcnrc,
lllnniiM «iniinHivoaili<plio,Hivtuiii)iHiiio,non oHt rvtri- ChriHlo? qu.u nncnsNilut» (^orporaliH ohHoluta con-
bulio lliioi, Hoil |ii'oliatio. nubii, Hpinlaiiu lunliun ilnbol ornRiiienlii «ocbiri ?
Gap. XI. h^iiir.i uoit triiiiioralitiui, seii .vleniisilrlirl lialiituH (ii^i) liaiH luliH Hit, (|Ul iiiiii ail biHriviam i'X-
esse luttula. I ii/iiii ur sit fouiliiliiiniliusiiiuiiiliiins nn- rili!t,H('(| ail coiitiiiiMiliuni provuciil (|iii non liliciiil
;
pliriln. Drniilus rt liuhitus viilitdrum. 'il.KiiloH aii- aii libi>lini<in,8ui| coinpriinalarl lunorom qui non ;
tein noHtru non tcinporalilmH.Hnil ii'torni»rHHO(|i«l)i>t > nccondatnariiiHconcupi.iiji^nliamiHPdPxntin^^uat; qui
lntonla.lM'0|)ti<riiiiotl Vuh plociiotiiH.ail loloraiiluini nonillicoHr;odcoDriiliilutii,Hodi!Xcitolnd profcolurii;
noH pra^HotiliH tnluilaliotiiH o.\lHirtai)H,prii'cipil til u cx qiio ooidin compiinclio.non curniH libido nauca-
oontoinpluliunutonipuruliuiii rcruinconiitinustri po- lur; undti Filio Doi placoai»,UDde te vereruDtaai ob-
nilii!* avorlatnua oliltiliim, (IIcodh: Id e liin quod iu tului (u/ obtulu) tpunei ca^lcslis OHtenduB.lllu cnini
prxsrnlirst momrnlanrumi t Irvr Irihulntionis noslr.r sponHOHcarnon) lti'»iii macfjralum viill \ uiorn.non ni-
sujiriimodum in suhliiiiittitr :vlrniuin (h\. irtern.r) tidniij, atiiiiiffi connubio utilur, noc carnin.sod uni-
glori:v pondusopemlurin nohis,von contemplanlihus mic pulchritudine d«lectutur.(Juocirca castigationo
noliis qu:v videutur, srd qu:v non vidcnlur.l}u:venim corporiaacquire pulohrituilinem cordis: viiibuscaru
viUrnlur trmporulia sunl, qu:i: autrm non viiWntur, legalur oporimcntis, ct preliohis unimu vcsiibusin-
iVlcni:v sunt(ll lor. i\, 17, IS). duutur ; nec qua-ras ut placousocuiia bominuin.sed
22. Ambula igitur,8icut scriptum est.rf^ ('»>/«/«; <'j ut Chrititi non ofTendas aspeclum.lllo in te quo J ili-
t'»V/w/(*m(P."!(i/.Lxxxiii,8),et aninuiBluusabintentione ligil viiioat.quod dedit invoniat, qiio ilelectatur
tomporaliiini «d coiitomplalionem trunseal n-lerno- agnoscat./.o/i('Hpiiw7 enim nx .fpcciein luam-.sed om-
rnm.traiisicnsque a virUilc cuii,jut;uli3 puilicilia.'ad (/'.<«/. xnv, 12.
nis (jhiria filnr rciji< inlrin!,ecus
i). I
potiorem virluteiiieonlinenti;c vi(luulis,non minorc 20. Tratisiil tempusamploclcndi,nunc teinpus est
conlinentiacordisprajditadeheaessoquamcorporis, ^ longe Cari ab amplexu.AdhiiTeant viris qufficonju-
et post obitum tomporalis mariti omnes in corde gali vinculo tenentur astrict.T tibi dicendum est :
tuoreliquia<debenl mundaniecogilationisoxslingui. cum prophela; )liliil nutnnadlnerere Deo honutn esl
23. Cur enim vidua Christiana gerat aninium ponere in Deo spem ineam (Psal. lxxii, 28). Unde et
vinculo cujusquainmundaniecugilationisinnexum, Apostolus ait Quie auteinverevidua est ei desolala, :
qut»3,mortuoviro,mundumdebel a'slimarecommor- speravil ((/) in,Domino,et instul obsecrationibus el ora-
tuum ? Causa igilur mundana; cogitationis ilesis- lionibus noclerl dic (I Tim. v,5).0ratio ergotibi sit
tente.debet ipsa quoqiie cogitatiomundanacossaro: in poptnlatione crebra, in sancta vcro cogilalione
et sicutantea corporaliter 151 ornabaris viro,qui atque operatione conlinua.Sic enim poteris impiere
delectaretur specio corporis, ita Lunc spirilaliter quod Apostolus jubet(/ The.<is. v, 16), ut sine inter-
ornanda es Chrislo.qui solatu in le quaerit pulchri- missione oremusi. Or.ilio naraque esl in conspectu
tudinem inentis. Deioiuneopus bonum.quudeleclatur nihil indigens
24. Attende quid beatus Petrns eliam conjugatis Deus.El ut ;igno£camus boiia opera locum orationis
mulierihusmandet,quibusexferiorishabitusinterdi- apudDeum habere.Scripturanossanclasicadmonel:
cit ornatnm, ha?c loquens: Muliere.^^suhdil^v sint vi- .ihsronde eleemosijnam in corde pauperis,etipsa exo-
ris suis, ut si qui non crcdunl verbo Dci,per uxoruin D rabit pro le Eccli. u, 15).
suarum coniersalionem, sine verbo Iticrificentur, con- 158 Cap. xiii. Quoliterin cibo et conviviis se ge-
siderantes vestram in limore castain conversulionem; rat vjc/Mrt.— 27.Gave ne carnis curam in desideriis
qua insilnon{a'e.vtrinsi\'us capilloi-um imphcalio, aut facias, ne semper gulsc quod poscit indulgeas re- :
auri circumposilio. aul in habitu vestimenforum orna- 1'ectione tua non volnpiHs expleatur.sed su?ientetur
tus.sed ille abscondilus cordis homo in incorrupiibi- infirmitas.Tales autem convivii debes habere parti-
litate quieliet modesti spiritus^qui est anle Deum locu- cipes, qu8B non carnis solent delicias laudare, sed
ples (l Pctr. m, Hoc prceceplum bealus
i, 2, 3, 4). cordis, quffi augelorum panem inleriuris hominis
aposloius sanclaruin mulierum tlrmavitexemplo,di- aviditaleperquiruut,(iUcTepostsponsumluu:iunodore
(a)SicColon.et Basil.^ms.Corb.vero habet (/«u sit, (c) Basil. illicial. Mss. Corb. et Victor., illiciiet.
non, elc. Anluerp. vero, quarum non sit, el juxta (d)ltaediti omnesjuxia Graecum .\posloli lextum
Grcecum .Apostoli textnm, cov earcja o'>^ 6 s^toOsv. ^^XTT-.xiv. Mss. Thuan. et Vict., sperat; ms. Corb.,
(b) lla mss. Vict.et Basil.^at Colon.et Ant.,non *unt sperabit.
monilibus comenda;.
319 S. FULGKNTII EPISCOPl UUSPENSIS 320
uncuontoru'noju3 curriinl.qn.-Bsiiavitate Deum gu- \ quod ouinis Israeiilaruin
tate, isla oratione. Igitur
stnaintorioris pcrcipiunt.qn.e puro alTectu esuriuut, popuius facere non poluil.sancla viduacastilalis vir-
siliuntqne justitiam qusoperantur cibuni.nonqu'
;
tute perfecit Obtruncavil unu mulier tanliagminis
p:»rit,8ef1 qui pprmanet in vit imset»>rnam.Cuni laii- ducem.etinsperatamDei populo reddidil libertatem.
bus et oollnquia tibi cons^remla, et freqponlanda Cvp. XV. Uiudcs Annoe. Com/jarulio Judilh el
convivia; ut cum eas cibis corporaiibus pascis.ad Annx. — 3t). Videaiiius ei in Nuvu Testamenlo qua-
meritum libi sanctx operationis accedat et cum ; liter nobis sanctaeAnnae converaatio demonalrelur.
earum veriiis ppiritalibu? pasceris, profectus tibi Uequa sanctus Lucas si-jrelcrt: Et erat Anna pro-
sanctne conversationis accresr-at, ncc velis lalihus phelissa filia Phunuel de Irihu Aser; et hrrc proce.^se
nuncmf^nsam tuam replero dphriis.qualibus eainre" rnt in dubwi mulns,et rixcral cum viro sun annis sep-
plebas, quando carnali conn ubio serviebas. Audi lem a virginilale sua. El kxc vidua usque ad annos
Magisirum gentium,qui de vidu;» dical: Quw inde- octuaginta quatuor,qux nun discedebal de tem/jl(i,je-
liriia est, inquit, vivcns morltia csl (/ 7"?/«. v, 6). juniiset obsecralivnibus serviens nocteet dic {Luc. ii,
Cap. XIV. Exempla viduarnm Judifh Annx. — 2S-
ei tempore fuerinl div.Tso, 37). Islfle duee vidua3, licel
llalicset inVtHfriet in unius tamen fidei servierunt ambae myslerio; quia
NnvoTestamento sanctarum
V iduarumquihusaedificerispxempla.ln VeteriTPsta- n Chrisluin. quem Anna cognovit in carne natum.ip
mpnto..ludilh; Anna considereturin Novo qnarum sum Judilh noverat nasciturum.Quam vero nuiltunm
:
si, Uoinino adjuvante, imitatrix lueris, et dolicias Deus in utraque vidua conlincnliani sibi placilam
carnis,eljactantiam sscularemfa^veracordishumili- demonstravil! Nani el Ju iilh spirilaiibus.armis ac-
tate calcabi9,ut illius in te sponsi sempcr vivat affe- cincta, caput lascivi praedonis abscidil ; Anna vero
ctus,qui scmpcr cst vivus: pirnl.rodem rcsurgpnte, ipsurn caput Ecclesiae Spiritu sancln repliHa cogno-
vocisan^olicaeattpstatione firmatur,ciimmnlieribns vit. Dalus pst Judith Holoferr.is interilns; Annae re-
dicitur: Quid quxrilis invenlem cum mortuis (Luc). velatiis est Salvatoris adventua.llli Deus dedit a po-
XXIV, 5) ?De quo eliam apostolica sic auctoritas lo- pulo rcpellere peslilentiam ; buic Iribuit bumani
quitur: Vivus est enim sermo Dei, et cflica.x (flebr.iv, generis agnoscere nicdicinaiii.El quiasanclinccniatu
12). Vivns e^^t crgo ille (|ui est Verbum Patris ; et virginak-m vidualis continenliagradu infei iore sub-
ideoipse est fidelium vita.Hunci^anctfBviduaB cordis scquilur,idcirco postquam de virgine nnlus est Fi-
ccntritioneet corporiscastigationequiEsierunt, huic lius Dei.vidualis linguffi dignatus est officio praedi-
cordisei corporis plenacontinentia devotissimeeer- cari.Neo lamen de illo locuia est vidua deliciis de-
vierunt. iV\\,s.,i.\ux vivens moriua est, sed cjuffi non discedebat
29. Dc Judith enlm scriptuni est tl eratJudithin
: de tempto, jcjuniis ei obsecralionibus serviens norle
domo sua vidua annis Irihus et mensibus quatuor ;et ^ ac die
tabernaculnm super solarium domus suie, et
frcit sibi (.AP. XVI. Laudes Prohgp, qux erat soror Galla,
impnsuit snper lumhos suos rilicinm.eternnt svpi-renm Galln'. not>iliias. Distrihut ndum pnu/ienbu^ quod sub-
vrslimenla viduilalis srne.et jejunabatJudilh omnibus traliiiur appnratibus. — 31. I)e quibiis .jejuniis et ob-
diehus viduilatis sux {Judith viii. 4, 5|. Ac, ne quis secrationibus non esl nuuclatius disst r^ndi locua.
illam sanctara viduam non devotione cordis,sed ne- Disponimus enim (si Dominus volueril,el si vixeii-
cessitale paupcrtatis exislinict.jpji.nasse.audi quid mus) ad sororem tuam sa:.ct(im Christi virgineni
dena in sulfcquentilius dinilur: Eteral Judith l>ona Probam.quain Dominushoc tcmpore pr.Tcipuumin
(al. pulchrn) nsfieclu,et formosa fncie vnldfi,et prudens urbe Roma daredignnluscst virginitatis el humili-
corde.et bona inlelleclu{b),,elerat honestn valde.Quia tatis exen)plar,de .jejuiiio el oralione aliquid scri-
reli/uerat ei Minnisses vir ejus, filius Achilob, fiilii bere.sicut in epistola quaui ad eain nuper dedi (f)
Melchis, filii Ueliab. fxlii Sathulicl,f\lii Surisodu.fiUi meapollicitatiocontinctiir,cujustibipra'cipucsanc
Simenn.lilii hrael, aurum e' aryent tm.servos e' an- laconvorsatiocsl in omnibuaimitanda: quac cum sit
cillas, e* prcora et prn dia {Ibid., 7, 8). Ecce vidua avis atavisque nala consulibus.Pl deliciis rpgalibus
pr<Tclaranatalibug,facnlta!ibus 'livps.frlate juvpuis, enuiritH.tanla illiesl humilifas donograti.Tccelestis
apOi;iemirabilis,divJtiascoi)lcm.p.Tit,dpliciasrespuii, [)
infuaa,ut amorc sub.jcctionis.elusu 8erviendi,'lomi-
carnis incijntiva calcavit, et induta virlute cx alto, nam se aliquando fuisse jum nescial, cuin omnes
non quoisivit secundo farnulari connubio.Propterea dominos (d) habere, dclectatione saactaeaervitutia,
tpftimonio lam pr.Tclari operis appiiruit, quanlum Domino,cni virginitatpm vovit
alVectal. Scit eniri: a
Deo dilpctn sit continontia vidualis. Dpnique cuin Ctcordis ct corporis.pro lihpratione nostrn humili-
Uololernes inniimpro Bp.thuliain obsedisaet exerci- tatcm formff' sprvilis acccptam: et ob hoc delecta-
tu,pt oroniHlsraelilarum virtus perturbalalangucs- turspondoinhu.ju88ervituli8humilitale(c)placere,ut
ccroi, cgrcdilur castitas oppugnatura laaciviuu), el consoitio quinquc aapicnluiu virgiuum deputata,
Md iiilc.ritiini supTlii.e humiliiaa 159 sanctu pro- cuiu spunso possit iii .Tleriia clarilatp rpgnare.Dcli-
ce'lil. Illr» piigiiibat armis, i.'ita.j>'.juniis; illo cbrip- cias vprocorporisquantn virtulrcontPinpspril,Ptquo-
(d) Ms. Corli., laclanliam s.rcutarium. (d) Mss. Corb. ct Vicl., dominii.'^.
(ft) Ita ms.Cnrb.ct Ant.. in inhlleclu.Cohm.ol Ba- {e) Ms. Corb. /iM7H«*<'ri'i/M/i.i/iut«i7ira/i.Editi ha-
ail., bona inlpllcrlu. bent m.
(c) Mb. Viot., edidi.
:('ii
KlMsroLA III. 9«
MKiloHiiMmr.imoniHullfiiiluriicluliJfHiirvlro iiniipnrl- A ormonf,<llo«»ni : N.liln Iht^muntare lobit thnaurot
"* '''''". "'*' .rru'/rt at linea ejlertninitt.rt uIji furri
t.ui»,!!!'""''"!""!'!'»"»^'"''""''''^'»''"''"'''""""'"'"'"'
vohIuuhIIh rUiidttvit rt fitritnlur.TltHAnnriiutiiaulrmvohinn (i$tOt
iil dl liiimillliilH propdniliim liinilrtul, ol
|iiiii|>oril)ii t iiirtom (ujrnm huiioIui pDliilin liH|Hiiiilnt, uln ««•'/u/* .rruf/» nniur liiicu rslrrmiiiat,rl uht furet
11)41 |il.'niiM i|iHii viil.mlii i ii;.;iiiiHciH, i|<iaiii uiid» non t l\u4mnl nei (uritnlur (Multlt. vi,!'.', i>i)- ^'"1-
vfliHiiiiiliro.t|MnlmiMUfi |i.is«.iiii !«t<rm<ii)il)iiH rx- luin iiniluomUoil illa iiirrepiilio l)omiiil,'|uani iloU
iiii'.
plioaro. ^'^" (l'Vt't lllico morllurua iidivil : Stullr.hue nocte
'M. Iliinr orKO tilil Inminnm nprrulnm pono,elpx (tnimnm tunm rrprlunHn^a Ir: iiur aufnn p'in,$ti cn'
ipHiiiHOonMi.lrrnlioiif, i|iiiil lll.ljiim inHil, vrl (|iii(i >"' nunl (l.ur. xii, 'Zit)'H)m(U'n ur^n (IiviIibh |«t
Bdhuo iloail, Hunotorum Hlu.liorum .iporumtjnn oo- Iuiihu.I Ctiri»linii prn-millo ; \n C(u\it litti lli.rniiruin
^noHoo ; ot Ikol illa oKronio prajcollut virninitnlia rocondi', (|U(!iii ptird(*ro non poBitia, el in atlornuto
lo d.ibot in oailoriu Imb.^ro virtuli- vkIoun putsidoro.
iiuinoiv.oomilem
biiH ni«ooi-'ilur lu .|ii.i.iii(iniliil libi do nohiiilntoirP-
I'ai>. XIX. /*U(/i<?/<'/a hnminum,ut Ueut !aude-
liiui
noriH aHMininro.Kt boot ,\vo,|)nlro,8ocoro.miiritooon- tur in nohis.— :<5. In omnibuH autem operibu» bo-
HiilibiiH pri.lom fiioriH intor HiwculnniH illuHtrJH, niino niH, ouv.; 110 luiidis humanit' <lo*«idL'rio vci>til(>ri».
inoo toilliiHtromHoiic.iKnoHCO, in (|uo libi virtuH
„ Uu,i„ri bonis operibUB dcbcB, .ed in co
.juippo (/))in
humilitatifl nooroHoil. Dinoo a Doiiiino quia milin el (|Uod oporariii,hoininum litudoB exBpeotare non He-
humiliHOor.lo.ol invoni.x» riMiuiom anim.r tii;i'(.M(////».
boH.Lau.l.>t te.]iiid.'m humunu linwMH^npd tii laudeiu
XI, '-'0 . Nobilitatom carnis, qiin' «.uporbiin lomos cst, a stiloUo.).loHidi'ra.Ati)uo ilu ut,diim lu latidcm Itcl
ahjioe.ol nobllilatom spiritusporlVcla cordiHhiimili- abhoiiiinibus non iiUKsicris.DeuH laudcturin operi-
tnto sootaro.0riitionih'i8 opornm (la.jojiiniiH inHtn.ot
bus tuiH.Mfmonlo<]UullternobisDominu8interdicat
.luid.iiiitl tui;^ nppar.itihiifl Hiihlrahis, osurioiilibus
ne jiistlitium noslrum laudis humrina* luciuiiiUB ub-
lrihuo;ot<iiiidqiiiil lihi(iiiluois,egonia.'.\poii(lo;volun- tentu.dicons .{tlendite nc faiiitlis
: ju^liliamveatram
larium jejunium tuum .siiriem suhlevot jojunan- corain hointiiibu^.ut vidi:aninn nb eis alioquin mer- ;
tiuni.utin frnctu niip^^riporilirr' luornm possil jr^jn-
ccdcmnon hnbebilis apwi Palrem vestrumqui inCieliM
nioriim rorunilita? npparoro. Prosit otiain tihi viiitua
eal {Mntlh. vi, 1). Verunilamen ipserursii.H ait Lu- :
vo8lium,ot pnupornin por to nuditas ve?liatiir: tunc
ceal lux vcstra coriim hominibus, ut ridentes vrstra
enim utiliter rugiosnoxinm pretiosne vetitisorn.it iim, bon(t oyera.ijlorificenl Palrem vcf^trum quiincitlisnt
si nndoa vestias; ul vore consorlein te p.iuporum
{Matth, v, IG). Cum ergodicit ut attendaniue no fa-
Chrisli, non inanitale verhorum, nec ostentiitione
ciamusjiistitiamnostr.irncoramho'ijinibii8,ulvidpa-
fallaci, sPdteslimonio s,^nct;p operalionis odoceas.
^ mur ahois,et ilorunijuhcluliux noptra luceatcoram
(^AP.xvii Fugiend'ijactantia in operibus bonis — 33 h()iniiiibus,nu(uiiiid contrariu pr^ccpit? Al'sit; ^ed
Nec teillisquos pascisnutvestissuperioremcreda?, sic Jubet operaboiia fieri.ul non nos ip^os.sedDeum
aui, pro eo quod lii Iribuis et iiii accipiunt, nierita
velimus in Nam el Apo-
nostra operatione laudari.
tua Christi pauporibns anlcponap,tan(iuain lu ideo
stolusinsuisoperibusgloriam humanam vitubal.sed
poti.rsis. quod plura contemp^eris. Fruif.trn enim
divinam gloriam quaerebat. Propter qii.jo dicit,
contemnis facuUates tuas.si noxias jactantiie eneaa
Thessaloniccnsibus scribens. yeque enim uliquando
in cor.le divitias non onim illisoli pcicant qui.pro
:
juinius in sermone adulilionis, sicul scitis; neque in
divitiis quas hahont, aliquam gestant in corde jac-
orcasione avarilix, Dens teslis esl; nec quxrenles ab
tantiam iiiiogravius dolinquuntqui volunt jactan-
;
hominibus gloriam, neque a vobis, neque a!> uHis (i
tiam cordis dedivitiis habere contemptis,aul qui se
Thpss.u^n]. Et tamen idem, in suae conversationia
pro[>terea volnnt pa'jporibus proRpcnerc, eo quod
auditu,Deuin abEcclesiis glorificilum,cura exsulta-
plur.ivideanturpanperihnserogare. Nonautem idem
tione sic memorat : Eram aliquando ignotus facie
ordo est apud Deum,qui non quantitem contemptje
Ecclesiis JuUoeoe, quie eranl in Chrislo,tanium autem
facultatis^sedqiialitatemvoiuntatis attendit. Plures
auditumhabebant ,quiii qui yerstqutlatur nosaliquan-
pnupenbus pro Christo dicilur e.xpendisse
divitias
„ ^
Zachiens,
, .... ^
p,
p'.'o quo vilissimapiscaloruc arlis instru- U
... • •
.,.
.
, ,. .,,
...,.„_. ^.
do,nuncevangelixalndemiiwimaliquandoex-^UQnabat
, _,
. .
el in me glorificabitnl Deum {Gat. i, 22, 23). Proinde
menta Petrns roliqnit apostolus; et tamen a Christo
manusquidein abo;iere buno nondesinat,nectamea
non Zichaeusdives pauperi Petro,sed pnuperPctrus
animus itaoperetur,ut inerces boni operi3,humana
divili Zach.-eo prfeponitnr. utdiviiibii? Christi nuUa
lajdisinlentionecH3setur.Apostolusenira,eicutipse
de contemptis divitiis jartantia nascerelur.
testatur.vult ut slmussinceri etsine offtnsa in dietn
Cap. xviii. jV()H th''S'iurix,andum in terra, sed in
Ch'-isti, repleli iructu ju^tilis', i-erjesum Chrislum.,
ccelo. — 3i. Absil autem ut aliquid tihi thcsanrizes
in gloriam et lauilem Dei ,Ph\lip. i, 10, II).
in tcrra.iri qua non es oarnis lilios relictura; cum
etiam iili qni ex rarni' filios habent non sine pec- Cap. XX Uomim opus non virtuli propriae,sed gra-
catothesdurizaresibideleotentur id saeculo.Cunctos ticV Dei atiribuendum. — 36. In studio ergo bonorum
enim fideles uno Salvalor noster dignaturadmonere operum et laudis humanse contemptu, cave ne bo-
(a) Ita ms. Corb., Colon. etAnt. Basil.vero, repe- {b) M». Corb., Lawiari quidem. Editi, quippe.
lent.
333 S. FULGENTII EPISGOPI RUSPENSIS. 324
num qiiod racis.non i^rati.Te Dfi, sed lua^ volis assi- A EPISTOL\ III.
gnarevirtiiti:iraolirmitertPnPnullam tibi facultatem AD pnonAM.
inesse posse bonre volunlatisaut operiu.nisi id gra- De Virginiiale alque tlumilitate.
tuito munere ilivinae miserationis acceperis. Scito 103 C\PVT PR\MVM.CongratuLitiu despiritalisvitx
crgo Deum in te operari et velle et perficere, pro instiluto. Scrvitus Christi bo>ia, noxia liberlas pec-
bona voiuntale. Proiud' cum timore et tremore rati. — l.SpirilaIidesiderioatiueinstituto'tuo,sancta
tuara saiutem operare (Pliilip. ii,l ', I3).numiliare ramulaDeiProba.quantumcongraluleratquecongau-
in coDspeclu D »min', ut exallet te (f Pelr. v, 6). deam, vellem competenter verbis e.Kprimere,8i pari
.\b illo posce honnG voluntatis exordium, ab ipso modocogilaiionernlocutiopossetnequare.Nequeenim
postula bonae operatioiiis etFeclum.ab ipso persevc- parvi propositi debet indicium je3timari,quod,cum
raiUiie donum pete; nec aliquaiido le putes illius le constet,illo in teoperanle a quoest omne datum
adjutorio desistente aliquid posseboni velle seu fa- oplimum et omne donum per(eclum{Jac. i, 17), spi-
cere. Illum rr>Ka ut avertat oculos tuos, ne videant ritalibns virtulibiis praeditam^arbitraris te tanquim
VHnilatpm ipsum postula utdemon-
(P.-sfl/.cxvm.HT); cxp(^rtem. de virtutibus admoncndam. Hoc itaque
8'reltilji viaminquaamhules;ipsumobsecrautgres- studium,quo mp,sancto fratre nostro.Tuto scilicet
sus tuos dirivrat secundum verbumsuura,et non do- p Dei servo,scriptis frequentibus insistente^vehemen
minetur 162liliiomnisiniquitas;illumora ulopera terinsti^iiS uttibiexhibcam sprmonera deviri;initate
manuum tuarum diripat supcrie. Virililer crgo age. ati|ue humilitate aliquid continenlem,inDeo,in qiio
et co>ifo> tetnr cor luum {{'sal.xxvi.W) Jacti in Deum laudandaest animatiia,mullum Iaudo,ped quantnnr.
cogitalionem tuam, et ipse te enutrietfPsal.uv, 23). laudare debeo, iaudare non valeo; et quantum me
Cap. XXI. Necdilfidendum de Dei au.xilin. helerta- huic desideriodigne laudando imparem cerno,tanto
tio in Scripturis snnclis tjucerenda. 37. iNec quia —
magis in teDeura.seu dura .Tegalione.sive diuturna
dixi, nihil te debere propriae assignare virtuti, ideo dilationeoffenderetimeo.QuippeChristusoffendilur,
tibi est de divina virtute ac pietate in aliquo diffi- siquandodebitaservitus membris ipsiusdenegatur;
dendum. Fidelis est cnim Deus in verhis suis,et san- cura nonob nliud ipsevoluerit malpquondam liberos
cius inomnihus operibus suis [Psal. cxuv, 13); nec a peccati servitio liberare. nisi ut nos doceret invi-
tibi auxilium denegabit \a) in hoc sacculo,nec prae- cem(/)Iiberacaritateservirp: ijuos enim compressos
mium subtrahet in futuro. Qui tibi demonstravil iuvenitjugo.servilis acpessimae libertalis,sublevavil
rectam viam, et ipse tibi est deductor ad patriam. dono liberalisatqueoptimffi servitutis.IIIiusdenique
Spera ergo in Domino, et fac bnnitatem {Psal xxxvi, •al. inquaml noxia? libertatis, in qua magis libet
3i; nec te putes posse deficere,
si tc ille dignatus ppccato servire quam Deo.apostolico nobis intima-
fuerit custndire.Scriptumest enim: Quis speravit in tam tenemiis sermone Icetitiam (lortf- notitiam);
Dnmino etconlusus eslluutquis permansitin manda- dicit namque:Cum enim servi essetis peccati, liberi
iisejuset lierelirlus cst/ uut quis invocavil, el drspe- fuislis jiislilix.Ei adjiciens ait: Qui'n ergo fructum
xit illum [Eccli. ii.ll, 12)?Neigilur amiltas confi- liahuislis inuc in quihui nunc eruhescilisf Nam [inis
denliam tnam.quae magnam habct rpmuneratinnom illorum m'trs est {fiom.vi, 20, 21). Illam quoquescr-
(fJebr. X, .35). Ksto stabilis et imrnobilis, sciens viiu'.em,quam libprati accepimus.ut liberatori Dpo
quod labor tuiis non erilinnnisin Domino; potiora libpraliterserviremus, in suba^^quenlibus ejusdem
scmper appetp,et aniinuin tuum i'd incrempnta vir- floctrinr sermonibus invenimus, cum dicit: Nunc
ttitis exlcnde Nunquam ccsses a divinis cIoquii.>»,el aulem liherali a peccaio, servi uutem fwii Dcojiahe-
tolam dolectationem rordi.s tui Scnpturi.-sanclis in- tis Irwtum vestrum in .sancliliralioncm{g),(incm vero
duIge.Nnn tenearis noxibus mnndanne delectationls vitam .vternam {Ibil.. 22.) Ecce ([uo ducit ac pcrdu -
{al. dilectionis) {b), ct de diabolo prospere trium- rit h.-cc sanct 1 sorvitus.in qua vera' libertatiscst mu-
phabis. nus: ad vitam scilicpt aeternam.inqua semper vivi-
38. Et ut sanctx Scripturje toslimdnio atquo ad- tur.sempprqueregnatur.in qua nemo tamenhomi-
monilione praEsens tibi lcrminetur episttda, sunclis num vivet,ni9i qui mortilicatur huio mundo,in qua
qu.T! siipf^rius dicla sunt hoc qiini]uc siibncctaiTi.r^ " ncmn rcgnabit.nisi i|ui humiiis pcrsovcrat in Doo
mansuetu lineo/icra liia pcrficr.^et supcr oninium glo- Illam namque vitahuic mnrlilirationi prnmittitnr,et
rinm diligcris. Qunnlo mngis mngna es{r)^humHiate illa celsiludo huic hnrailitati servatur-ipsi humili-
in nmnibus,el rofam Deo invcnies gratiam{Eccli.n\, fati,qiiam8rilic^teificaciteralacriterqiiesoctaris(/j),
10,20). Dominiis le in vm virlulirt su.c \d) dirigal,pt et inqui sanctam virginilatem, 161 Deo cuslo-
ad rcgni ctislcstis promissa perducat,domina ilius- dicnte,ru8todi3,me quoquc devoto libontorquo sor-
tris filia. Amen {e). vire com|ieIIis.
(a) Ms. Corb., Coion.et kn\. ,dcnegat.\\A9\\. vcro, (/)HasiI ut nos doceret nobis invicem.W* Corb.non
denrgnlni. habcl Colon.et \ni.,nlno<.dnce'-ct nos invicem.
«()/'«.?.
(/ -. Corh.,at cditi. hinnavfr drlrrl.iii >nis. (7) Ms-<. Citrb ot Virlor.i» snnrliliral'iincm,\t\x[(i
{r M 'r-u ^'i magis magnu es.Eiiili
yf\r.\.,Qu'inlo tPXtuni (irieciime'.;iYtot5|jiov Kditi.iu sunclillralione.
non hiljfnl hanc vncpm mauis. (/i) \iA'\U, ellicnciler seclarn. Ms.Corb , e,fxcaciler
(fi) M«. Corb.,
iii vin jusHti.r. su.T. alacrilcrque seclaris.
(r) Iti ms. Corb. a Jitur_/l/nt'n, ubcst ab editis.
I
33« KlMSiULA 111. •!W
( Af II. t.rii/i- piiKirM •itlirnl tncmfirn V.hritli \ nitt ; t|iii alniil l»iHi'it iim ii.n !<(.%
jirr rnnliilrni. — 2. Kl i'mi i|iiIiIoim, fiiiiwlii lilli», lii ^tiiii|icr alMiinlat iil iloinl. !,
i|iiaiUiMn iiio oiirilnH Dol, t^uiv <liljutit e$t in rorditiu% i|iii hnr ilnnat i|uo onipor ntt plnnua ; npcpal <|ii'>ii
nostrit pfr SfunUim murluni.iim ilulutfMt nobii(ltoni. lliia iinbiiioiriTiitiirfM/.aircratui
V, T)), liiiii ililiulikliililir i|iiuiii lilirriililiT niMvirn iilit iitit ii|icriH |ilanliiiii iiiiiniiN.i|'i''ii i;
Clii iHli lufiiiliriti iiihii^ut, vulii i|iiii«l iiijiiiixinli iiini- ^rutuilu liuiii^iiituto lurtcitua likircu nu: ... it
|ioliu)tnr iiii|)liM'o ; HciciiM illiiiii vnio CiliriHtuaorvire, Hoiiipflr rst Doi itancta lur^ilio, ijuia huiiionoruin
i|ui |MT illiiiu oiirllutfin, (IhriHti inriiiiiriB norvil, |M<r tni<riloriiin nulln iiiir|ii>iiii [ir<rcflrlU exaoliu : r|Uia
(]iiiiin, iil o|iiHi|iiin CliriNti niiwnlirini IIitoI, prior olni i|iioi| ««hI lioniiin rii|iiN|ihnt hooiini" i<
|iro oodliriMliiH i|)Hii Hi'rvivil. l'ro|ili<r i|iioii Aponlo- iihipHo oHt utii|iiii u i|iio «Ht omnr (/ii/uni ri/<.: <
luH.ul itil lilxirtitliMii |iurvoiii.tiiiuii a)li'riiuin,8orvilu- umuedonutn perferium {Jar. i, 17) : i|uor| nrc hahiro
liuii lilior iiii iiiviooin Cliritili inoiiibriH iiii|ii.rult'.xhi- |iutoitt hiiinu,nlHi ah ipto fur^ril ilatum.ncr pQrnATQ'-
homlimi, ilitNMiH : \'o< rnini in tilirrtatrm vucoli rslix, rnnlor liuhoro,nini (u<rit ip«o ruHloiio Hfrvutoin.Ab
fratres : liinlum, nr tiherioltni in oi'ru.fionrm rurnis ip»o i^'ilur ponco ro>lili hujiiH ililnlt fucultutrrn, a
ilrtt-*, .^ti<i per raritairm frniite invin^m {('uil. v, 13), i|iio rodiionili nrcopi voluntiilom.Nrquccniin vrl rcil-
:<. Qiiitiili) iiiu^iH iKitiir rodili^ri' ipioil o.\i^in htijus \\
(lcroulii|untflnufl v(>llcin,niHi miHericorsipnedonorvt
HorviluliH prmciplii coiiipollor, tftiilo iiiuniH viriiini ul vollnii. .Si (|uiil itni|iio in hoc opcrc flixer* ipiml
mo.tnim fim-^iiloritliono ilotorioor. \:»l onim htlitt plncont ot Huflioiiit vol,Hi non Hulliciat.Hnlloiii (ilai c it
ulriii!«i|iio virliilis oopiilu.ilo (imt iiiihi ost uliiiiiiil,in Huncto doM. lerio tuo.non ohI mcn! indigontin^.Bcd dl-
i|iinnlnml)ou!)riontivcrit,ilis|)ulan(lum.t)tin pi-iosenli viniu sufficicntifti.Si i|iiid vero forBitan ita dixero,ut
vilH ipan s-it oninium porfoctio rulmon(|iio virlutuni: noo aurilcero tnoHuncto po.'i>*it dosidorio^noc place-
(|iiiu noc iucorporocsliiiii]iiiil inlo^riluto moliti.s.noc rc.non est sullirlonli.i» divin.D.Bod indigontia? incr.
in iiiiimaosl uliijtiiil liiloh iiiimilitutosiililimiuH.ICst l'roindo(;hristiana oaril.t» utruhique operin sui par-
milii litmon coiiliilontia (liviiiic opiluhitioiiis, in cn tcscxhibeut,ul et Buliicientium Dei humiliterag.iuti-
(jiiO'l ailjnvororulionibus vcstris.Ob hoc enim Dcus cal, el indigenlia> aervili palicnter ignoacal.
.M inoti ilosiiiorii lorvoroni liliis liliitl)usi]iio siiis inspi- Cap. IV. Virgini: filiiis rtnjinitatis nuclrr ef sjon-
rAl.ut cum R consorvis siiis dchitum tlagi-
spirilalo tus. Virgo ijuasi virayo. — G.Vir;:incra sacrdoi le sibi
tant.ipsi i]uo(|uo proeis oruro Dominuin nnn (]uies- niunorcgraluilo f€ici\,(]\i\ omnitt iiu.eruiuiue voluil [e.it
cant, atiiue ila inuluie curitutis otticio sic dcbituin {Psal.cxm,{ l)a quo ideo ^'raliu nullis prscedentibus
(]uod sihi debctur o.Kigant,ut debitoribus quod cxi- moritis datur, ul semper gratiarum aclio pura
illi
giint roddant. cordis humililalo redilatur.Hic esl aulem unigonitus
p
i. Nomo e^t cnim fidelinm qui sic sibi caritutem Doi Filius,iini.!j;oniluselia:i. Virginis filiup,ii..us om-
flugitot reddi.ut ipse non illam suo dcbeat reddere niuin sacraruni virginumsponsus, sancts virginita-
debilori.Quailicotindivorsisilon tlionibus.seonndura lis frucius.decus et munus qnom corporaliter sanc-
;
graliam qu;v! data est nobis, dilToronlibus liiverso la virginitas peperil ; cui spiriialiler sancla virgini-
reddi videatur elTectu, in adjulorio tamen niuluae lus nubil ; a quo sancia virgiuitus lecundulur, ul
orationis omnes facit unius debiti participes,in qua perseveret inlacla ; a quodecoralur, ul permaneat
facit singnlos omnihus dobitores. Videqnaliter ille pulchra ; a quo coronalur, ul regnet perenniter
qui sedebitorcm sapiontibuset insipientibus profite- gloriosa.
tur,d^'bilum orationis et cunclis reddat.et ab omni- T.Qiiapropler bonum depositum custodi (/ Tim. vi,
bus exigat.Romanis ait.reddens hoc debitum Tes- 20), et raerilum tanti boni.quod ut haberes Deus de-
:
ti.^ cnim milii csl Dcus, cui servio in spiritu meo, in dit, et ul Deo voveres ipse fecit, ex nominis ipsius
nvangelio Filii ejiis^quodsincinlernn.i.-^ione mcmoricim signiQcalione perpende tam niagnum quippe Deus :
vestii lacio semptr in orationibus lueis {Rom. i, 9;. voluit esse boQum virginitatis,ut illud non aliunde,
Sed hujus debiti, cujus est devotus redditor, vide sed ex vucabulo dignarelur nominare viriuiis. Virgi-
quain sit avarus exaclor.lisdem denuo ait Obsecro nisitaquesi quisvelil diligenter considerarevocabu-
:
igitur vos.f'ralres,pcr Dominum noslrum Jesim Cliri- ^ |i,,u, ex virtulis inveniel nomine derivalum virgo
stum,cl per canlalcm Spiritus,ut adjuvelis me in ora- enim dicilur,quasi virago: virifiinem vero Scriplura
tionibus pro me ad Pominum {Rom. xv, 30). sancta non ob aliud vocatam dicii,i:isi quia de viro
C.AP. III. Sufficieniia no.stra ex Dco cst. A Dco w/.Hocautem asancto Hieronymosecundum
.'tKm/)/^
est rellect pcrficerc. — 5. In hnc dehito quod exigitis Hebraicam propriotatem libri Geneseos docet ex-
a nobis et redditis nobis.adjnvan me non dubito,ut pressa iranslalio. in qua sic habeiur Immisit ergo :
Deus, qui oporatur in suis et velle et perficere pro Dominm Deus soporem in Adam cumquc obdormit- :
bona voluutate,ipsedonetquoddigaecogitem,digne set, lulit unam de costis ejus,el replevit camem pro
dicam. In bonis eniincogitationibus iwi sumus ido- ea, tt xdi/icdvil Dominus Oeus costam quam tulerat
nei cogitare aliquid n nobis,quasi fx nobis, sed suffi- de Adam in mulierem, et alduxit eam ad Adam ;
cientia nostra ex Deo est (// Cor. iii, 5). Et ob hoc dixilque Adam Hoc nunc os ex ossibus weis, et caro
:
non deficimus indigentia, quia gratuiio munerc ab de carne mea. Hsec vocabitur yirago,quoniam de viro
illo suificiaaliauostraest,ia quoiudigentia ullanon sumpla est (Genes. ii, 21, 22).
327 vS. FULGENTll EPISGOPI [lUSPENSIS 328
Cap. Virago a viro,vir n virlut" (licitur.Ecclesia
V. A a virtutesumpBil.sic a Christo Christianum nomen
el virgo etvir ah Anosiolodicilur.A Cliristo Christiana acccpit
Eccle^ia, ficut a viro virgo dicitur. Ecclesia sancla Cap.vi. Majoryrati'1 donationis in virginihusquam
dicitur mater,virgo et sponsa. — 8. Ilaque cumvira- in aliis.Spadonihus meiior locus in muro promitlUur.
ginia noiuon ex nomine viri (lesccn(Icrit,quisdubilot — in.Qua; cum in divers's membris suis habeat do-
quod vira virtute vocatus sit? Kt quia.s^icut PhuIus naliones,pecundum {;ratiam qua; data est ei, difTe-
docel, illa omuii in fijura factn •^unt nostri {I Cor. x rentes, majorem tamen t;ra(,iam donationis in illig
G\ profecto in lUa virgine qua? ex viri fiebat costa, mcinbris accepit,in (juibusita spirifalitervirgo dici-
lutura jam lunc pra;ti>:urabatur Ecclesia, quae vere tur.ut etiam corporeae virginitatis integritate potia-
de viro sumpta, et de quo suaipta iili conjuncla, lur.Nam
membris,quae in Deura in ca;teris fidelibus
inrlehabet in veritato 166 vir(ulem,unde habel ve- secundum fidei citholicce regulam recte creduat,et
rura viraginis nomen.Propierquod hanc viraginem, pudicitiamconjugalem vidualemvecustodiunt;quaB
id esl virgincm.quae de viro sumpta e9t,nnn solum scilicetnec actualis sunt fnrnicationis coUuvionere-
virginis, sed etiam viri nomine Paulus non dubilat spersa,et abnmni stupromanent ir.fidelitKtisimmu-
appcllare dicit enim
;
fi(ielibiis Despondi enim vos nia.spiritali tantum virginitate potitur Scc!esia;in
:
univiro iryinem castam exhibere Christo {II Cor.xi, n his vero membris,in quibus sic (idem custodil re-
2). Christiis csl quippe vir de quo hacc virgo sumpta ctam,utetiam carnem abomniconcubitureservetin-
C3t. TpsipdenuofidcUbusidemapnstoIusdicil Donec tactain,quanto pleniorem habot virginitatem,tanto
:
occnrramns omnes in unilatcm fidei et agnitionisFilii pleniuset perfectiusejusdem virginitatis 167 pos-
Dei.in virum perfeclwn.in mensuram xtatis pleiJtu- sidet nomen in illa quippe, nihil minus habt t ad :
dinis Cfiristi {Ephes. iv, ^S). Per sanctum quoque vitam ;inhac aclem,arapliu3aliquid acquirit adglo-
David.lam viris quam mulieribus in commune spi- riam.quia sicut PhuIus ait Alia esl gloria solis, el :
rilalis hujuscemoii promulgatur horlalio: Viriliter alia gloria lun.v,el aliu glorin slellarum ; slclla cnim
agite,et confvtelur cor veslrum^omncs qui speralis in n sl'lln difjert in gloria ; sic et resurrectin mortuorum.
Domino {Psal xxx, 251. Deniquesub spadonum nomine(quosetiam in Evan-
Q.Typice ilaque a viro ducilur (fi/. dicitur) virgi- geliopropterregnumccelorumseipsoscastrasse Sal-
nis vocabulum, quemadmodum {al. quia) nomen a vator aflirmat) raeliorem locura in domo sua et in
Christo ducilur (a/. dicitur (Christianum : Chris-lus rauro suoDominus per Esaiam virginibus repromit-
enim Dei virlus ai et Doi sapipntia,ex qiio esl Ec- tit Si.- enim scriplum e.«t : Uj-c dicil Dominus spndo-
clcsia, quff! virgo in fide et carilato persistens,et sa- nihw: : Quicunque cuslodierivt prsecepta mea,etele-
pientiam possidet et virtutem ; ideo ncc seductione p qux egn volo, ct amplectenlur testamcnlum
gerint
decipilur.nec violenlia vinritur,quia internsR virgi- meum.daho illis in domo mea et in mwo meo locum
nitatis integritale fulcitur.Huic virgini Esaias dicil: nominulum mcliorum filiurum et filiarum ; nomen
Quoni.im complacuit Domino in te,et terra tua inha- electum dabo illis, el non deficiet {lisa. lvi, 4, .^). In
hilahilur.Uahilahil enim j >venis cum virgine,et hnbi- Apocalypsi quoqucbeatiJoannis,iIIi suntqui^f^Hun-
tahunt in te filii tui {Em.LWi,^, ^).VA ul ostenderet /((;• Agnum quocunque ierit {Apoc. xiv, 4), qui virgi-
non alium esse juvenein quam pponsum,nec aliam nes permanserunt.
essc virginemquam sponsam, sponsum autem et Cap. VII. Melior vfginitas m>:nliset corporis,quam
eponsam Christum et Ecclesiam.secutus adjunxit : alia dona. — 11. Claret itaque intor csteras Eccle-
Et gaule''it sponsus supcr .^pnnsa^n ; El gaulchil su- si.Tdonaliones,iliir]pra;cipuum munusspiritiilisesse
per le Dcux luus. II.tcc virgo matcr csl cui dicilur : carismatis,ubi virlus ipsa inlcgritalis perlcclo me-
Ilihitnbunl in tc filii tui;H haec mater virgo esl de retnr vocabulo censeri virtutis. Quamvis enim sit
qua dicitur: Ualiitahil enim juvenis cum virgine.Uv^c prophetia secundumralionem fidei.sive miwsierium in
virgo spnrisacsl de qiiadicitur : El gaudebit spon,<iut minislnindo,sive qui docef in doctrina.qui exhorialur
super sponsam. Maec igiliir Ecclesia una cl vcra ra- in cxhortanlo.qui tribuit in simplicitalc,qui prxesl in
tholira sponsa C8l,quia inh.-en^t Christo; inaler
HH7IMU:7JIWi|DaL.r^l,ilVil»AlllII'i-|i|-Wiiii.Ji*J, •»'•».-» est,
\J^-* , solliciludine, qui
..|,'f»i..iiM.»i..v,'|.»» miscrctur
,v*i»- in
....... i.» 'ir»iir(t<iii, (Uom.
hiluritnte yi*"'>i. xii,
aii,
qiiiafccundatnra Christn;virgo est, quia incorruptn ^ 6, 7). h^ec dona diversa propriis invoniuntur ap-
pprseverat in Christo. Hiijus spnn?.T n°c (erunditale pellari nominibus. In(rgri(a!i aulom carnis Deo fide-
virginitascorrufnpiliir,ncc virginKatc fccundita? im- liler ronsccrata, et in cordis virginitatc, Dco adju-
pcdilur.T.ile nam juo isliuscst viri virginisque con- vante ar protegente, servata, idrirro prnprie virgi-
nubium.iil idcirco abhocvirolecundctur haec vir}?o, nitaa dicitur, ut ibi perfectio verao virlutis inesse
quia in hnc ronnul)io nulla unqiiam pnlesl esse cor- mnnstretur.
ruplin,ot (nnta in h.iriiintro virginilalis perseverat 1 1 Mi-Mnr ost igitur r.Tteris actualibus dnnis inle-
inlegrilas.iit nisi virgo scmper es^el.mater esse non merata s mrtitas virginaiis.qiiac divini pratia mune-
posset. Isliu.s matris ac vir>;inis nnmcn novum ita rig 'i virtiite vidolur origincm vornbuli trahere, ut
pDpnuntial EHaia.«< : nomen novum,
El vocnhilur tihi ex ipso nomine sempor admoneri cognosrat, ea
se
qundm Dnmini nnminarit (Ihid., 2). Krgn ([iiia Chris- ([ii.-E virtutis siintdebero servarc.Unde nonimmerito
lu<' virtiii csl, siriii Ecclesin vocabulum virginis Ddclorgentium (a), acVas elcctioniscaelibeni conju-
(d) Ab«iini h.T" verba Doclor gentium ac a ms. Corb.
m laMSTni.A iii 330
giiliMn(|im vihiiii tall iJiWlnillonn diiicornll, ut lilniii A Mod riirniontinnoa flt «iliiltnrh Judirandt : A'ortiicijio«
ollioilani i|oii< Diii hoiiI in Hiinrtinoalloni>(a)('or|)iirlN rei onlmr/ udultero$iudicabtt Dtui \\l)td. ) P«tnrnur
nt M|>iritnH Doo pliirori' ; lllniii voro niiinijaniit co({i- flniiii n t)i<(i fiNHfl niipllnrntii lldnm,Riiii|iiKiim RftrlUk
iNtioniltOH ilnllliiiM, |ilii('oiiili vlro Htuiliiiiii ^oHlaro Iniii.iintiirm rffunditnlnin ; iif>d '|ii ----rfO'
oonllniKH, (,'i4i .iifir II iiifvwxf, inqoiiMiH, ioltii itus fit 1 riuin hulirl dnnuin a lieo,alim yn -i nU'
ifu^v Dvi sutil, iiHOviotlo plarrnl Uro. Qiii itulfin ciim trin lir \ll Cor. vii, 7), nuM <|uoi|uo «ie ulriutque
uxor^ ftl,soUicilus e»l qun' suut iiiunilt.iiuoinodo ;Wa- iloiii^riidiiiiii|iiioornlmuit,iil nlriim(|Uflil'inum al)«o
'
cent u.voii, rt livtsnn eil. h.l iiiulier /loiu/i/n et vtryo Iriltiii ll<tnlihiiiiniin n(>Koniiii.Non i^itur ii do-
fOtjiliit 7«,v.M4iW Ikiiniiti, ut sit .uiurUt cori^ore ct .ipi- niiiii Doi doVdcniniiH in ciilpnin, cuin p^t ,<jni
rilu ; i/H,r aulein uuptn est, coytlnl iiu.v xunt tnuinli, pnitroriiiiuB ^ralium noo ; cum primum pudiciliie do-
quomoilo iilitccnl vtro (/ f^or. vii, !W, U3, 34). iiiiin |irn<poniiiiiiH,sccundum turliumvudaniiiamui;
( Ai'. VIII. f,'(>»/H(/(i/M iiuoiiue iisiriliilur .Minrlitiis, nor in oo i|iiod intogritntiti vir^innliH n^iKiHrimiis
sCii innfor virninihus. -• V.\. Vcroiiilumon lioc .Vpo- rulnicn,pudicitia) ronju^aliHaHHoniiiiiH cniiicn ; no-
8loluHiliciMiH,nonHiruH(;ripHil vir^inilinHHanctiliktoin (|un siu virginitntnui rruiiinnt!Hascribimu«,ul conju-
uorporiH otHpirilUH, iil illAiii vol ronJoKatis (lonii>rol, f(ium iiitnr zizania (a/. zizaniom) dcpulflmus. Nua
vol vidiiis al)ni>^ni't<l : privcipiio i)ui Hoporiori loco n ost ronjuKiuiii nortorni HoininiH rnirtuH, i|uiuhoc in
oJuHiloiii KpiHli)ho liiloliiiiii oorpora nnMiilirn CliriHti a^ro doiiiinico non sator inviduH HuporHi!iiiinuvit
ot toniplunt appcllol SpinliiH Hanutt ; dicit oniin ; [Mattli. xiii, 2A), scd Dominus bonuH instituit.
ycscilis 1/111« corporn veslra membra Chrtsti sunl (/ 15. Voruint.tinen utriuHquorpi congrua dincrolio-
Cor. VI, I.''))? Kt paiili) post, .iniirsritis iiuiii meinhra no momonta ponsnnlcH, tantum dicimus a Hanriig
vestra teiniilum cst .Sptritus .sanrli, iiui in vohis est, nu[)tiis, uhi nubiint qui su continerc non iiosi^iint,
qiiein kabctis a Dro, et non estis vrslri't IGH Kmpti sanclnm virginilaUm incritopolioro diBture, quan-
enimcslisprelio maijno. Glori/icalc ii]ilur{h),elportate tuindistunt u lionis meliora, ub humilibu» colsa, a
Dcum in rorpore veslro {Ihid., l'J). Ktut se coiiju- lorrenia CGDlcstia.abcHti» boatinra.n sanctis sanctio-
gatia (]uo(iuo8cribcro domonatrurot, continuo suU- ra, a iniindis mundiora, a mortali conniibio iinmor-
junxil: Dcijuibus autein srripst.stis : lionuin csl homi- tale connubium, a carno spiritusub iiilirmitato vir-
nimulieremnon tnnijerc proplcr fornicaliones aulcm ;
tiis, n fetu tranpituriE prolis^clpermansuri gcrminis
unusquisiiucsuam u.corein haheat,et nnoqu,T(iue suum rruclus ; a tribulatione securitas, a perturbaliune
virum huhciit [I Cor. vu, I, 2). In Kpistolu i|uoi|ue truniiuillitafl, a bono quod est ciim angiistia mo-
ud Epliesioa conju^'alis utiiiue loqucbatur, quibiis mcnluncum raclius quod est cuin Imlilia .«empi-
dicebat ; Viri, diligitc u.voresves/ras, sicut elChrislus ternum.
dilexit Ecclesiam (Ephes. v, 26). Etpaulo post, Qui ^ 160 Cap. X. Virginitas longe superior connubio
siiam u.roicm (iiliijil, scipsum ditigil. ycmo eniin un- carnati. Inforluniaronjugii circu prolem corporalem.
quam carnrin suam oriio hahuit ; sed nutril et fovet Donavirginiialiscircaprolemspintalem. — lO.Necdu-
eam, sicut et Chrislus Ecrlesiam,ijuia tncmhra sumus bitamus dicere, tantum a sanctavirginitate carnis el
corporis ejus de carne ejus, el de ossihus ejus (Ibid., spiritus fideiiuin conjugatorum (liceta Deo concea-
20, ;U)). Potrns quoque apor»tolus coiijuu'alas fide- 6um)infirii .r morlalisquecarnisbujusdistarrconcu-
les,sanclas nou aiiibigitappellare, dicens : S/c cnim bitum, quftnlum similitudo pecorum ab imitatione
atiquiindomulicrcssaiicUVy.^icrantestnDco, ornabant discernitur angeloruiii. In uno quippe, ad terram
se, subjectce viri.isuis : sicut Sara ohsequehatur Abra- spiritus lerrena carnis voluptate deprimitur in ul- ;
hx, dominuin ciiin vocans (I Pelr. iii, 5, 6). Non teroautem, terrenacaro coclesti delectalione spiri-
ergo apostolus Paulus a sanctificatione corporis et lus ad C(3elestia sublevalur. Ad placendum quippe
spiritus lideles conjugalas separat, sid hoc eas co- carnaliconjugio, sa^pemundanamenemcura solli-
gltare dicit.iibiearom cogitationem amplius teneri citat ad placendum vero spiritali connubio, mens,
:
cognoscit. Quis enim nescial sanctaruin virginum dulcedinicoelestiscogitationisintenla.corpus siium
cogitationem matjisad s|iiritalia recurrere, et san- spiritalipinguesccns deleclalione castigat.
ctarum conjugalarumcogitationeminagis conjugali D 17. In opere corporaliuin nupliarura virginitas
neccssilaii servire ? carnisamittitur. utadcarnis fecunditatem venialur.
Cap. IX. Nuptias non sunt peccatum, sc/ donum Ubi tamen nonnunquara sic incertaespei fruciu frau-
Dei.Hluttiptcxinti r rirgiitilalem et connutnuincomp'i- dalurhumana delectatio. ui qua? virtioesse destitit,
ralio. — 14.Scimusergo nuntias nonessepeecatum, niuter esse non poPsit,et sterilitatis obstacuL» coer-
sed Deiopus etDei donum quas ipseDominus con- : cita, nec in corpore queat reparare quid |ien'idit,
nexuil vinculo, gratificavit benedictionis dono,
fidei nec excorpore valeat haberequod cupit. Plerumque
multiplicavit propagationis aUf-mento. Noviinus ho- (quod est gravius) graviore dolore tetus carnis per-
norabite connubtum inomnihus, et Ihorumttnmacula- dit, '100? gravi dolore suscepit ;et ad hoc pariens
tum [Hebr. xiii, 4) ; noviraus a Doo, non conjugia, pericula gemitusquetolerat, ut amiltens quos cum
ffi) Sic habcnl mss. Corb. el Basil. ; at Colon. et in Basil. et Grseco textu Apostoli.
Anl., in sunctificstionem. lr)VA\\.\, transititix protis. Ms. Corb., iraniiiurag.
(ijAbesliyi/Mrams. Corb., Colon. et Ant., legitur
Patrol. LXV. 11
331 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 332
gemitu perpererat, deteriua gemat.In copula vero A, Gap. xii. Delicius carnis virgo Chrisli fugere debet.
malriiu >nii spiritalis,cumspoosu Christosic conju- — 20. Proinde ad exteriorem virginilatem interio-
gatur aiiima.ut etiam caro serveturintacta. Quanto remqiie servandam sollicita debet virgo semper ex-
magis virginalis intpfiritasviget.tantomagis immor- cubarc cautHla. Dclicias carnis el oblectaiiicnla cor-
talis fecunditaspollel.Sic enim ibi non cst mortalis poris, quae sibi non tam necessitas exigit quam
fructus ex corpore.nt immortalis felus non desit ex voluptas,omuino sacra virgo relugiat. Spiritalis
corde, ibi maritalis accessus (a) non vitiat corpus, enim virginum sponsus non quasrit in virgine car-
quia Cbristispiriialiaamplexus et a;iimam servatet nem deliciis accuratam, sed jejuniis castigatam.Hoc
corpus. In laii (•onnubionulluseirectus aestuanti cu- Doctor gentium cum se facere dicit, nobis quoque
piditati conceditur, quia sanctsecaritatis fervor re- in.sinuat faciendum.Ca.sftyo, inquiens, cor;;u4 ineum^
frigeriospiritali nutrilur. Oangeiicaeimilationisnon et serviluli subjicio (/ Cor. ix, 27). Et rursus : In vi-
humaiia in homiiiibus virtus 1 uieffabiie superni giliis mullis. in jameet siti, in jejuviis multis {II Cor.
seiiipileriiique muneris decus quod qui accipiunt,
! XI, 27;. De vidua vero dicit : Qux aulem in dtliciis
hoc raedilantur in carne mortali, ijuod sunl in im- est, vivens morlua tst (/ Tim. v, 6). Non quaerat
mortalilate(/')6urapturi religuntenimbonam p;irlean, ergo ChrisLi virgo cjrnis delicias,quas nec viduae vi-
quae non auferctur ab cis (Lwr. x, 42), sed perficie- det esse concessas. In saturitate cibi vivens Sodoma
B
tur iu cis. Quodcnimab eis nunc inviolatum serva- {Gen. XIX, 24 el seq. ), cibus igois effici nieruit ; et
tur in opere, hoceis xloria immortalitatis cu nula- Niniviticus populus {Jonx divinum lurorem, iii, 5)
tum reddelur munere.
in cunctorum jam cervicibus imminentem, jejunio la-
Cap. XI. Viryinilas HC nmhulel. ul tiec declinet ad crymisquesubmovit.lgitur si visil-ilis cupiditas vin-
dexleram, nec ad sinislram. Viasiuislra voluplas car- catur in corpore.iniinica invisibilis poteslas non do-
7ii». Via dexlcasupcrbu jaclaiiovirlulum. — IB.Quo- niinatur in corile. Illam feliciter vincimus, si forti-
circa, quaenon est saeculi virgo, sed Chrisli, sicut ter cum istacertemus: et de illatriumphus acquiri-
non debet monilibus, ita debet virlutibusadornari. tur cum ista calcatur.
Ornitus autcn virgiiiis est, virginitatis bonum noo
minus mente quatn carne servare; iit scilicet semel-
Cap. xiii. Temperie^ jejuniorum. 21. Porro jc- —
juniis sic e.st adhibenda temperies, ut corpus no-
ipsam tantoniunere condignam .«emperexhibeat, et
strum nec saturilas exciiet, nec inedia immoderat.a
sic veritatis teiieatviam,ut nondiverlat ad dexteram
debililet. Talis igilur tanlaque virginis jejunium re-
vel sinistram. Sinistram quippe obsidet carnalium
fectio subsequatur.ut nec suavitate corpus illiciat,
turba vitiorum, dexteram tcnet spiritalium jactalio
nec saluritate succendat. Suavitatequippe minnitur
superba virtutum. llla carnem publicis delectamen- ,. •. , . .
,. , , j... .. r eleemosyna panperum, saturiiate corpus pflicitur
. , •
tis obleclare conlendit, hsec meoti laudem prownae ^
. . 1
,,. .!.• r l j •. ^ l- , . > •
.
. .
j bellicosum. Illic fratnbus debituin invaditur, hic
•
III
virtutis imiiiurmurarenon desinit.llla naniquc 11
blan-
hosli auxilium subrogatur. Volentibus enim nobis
diensvirgini persuadere conalur ut, Lanluin carnis
concupiscentiam giiia? diversisobleclare pigmenlis,
integritate serval,!, qui Iquid pertinotaddclicias ci-
quod egenus accipere debuit, voluptas inpuiiiit.
boruii), nitorem vcstium, tomerita balnearum,stra-
Froindejejunium nec debilitas pra^rifiiat (f).nec sa-
menloruT, molIiLiem (c), unguentorurn lcnilileiii(fl),
tuntas tollat. Utraqueenim nostrisadvcr^ariis mili-
jocotuiii hilHriLatem,sub specie vitamiaiinlirmitatis,
tat quia una uLilitatem jejunii pra;cedentis adimit, :
el custodiendffi corpores sospitatis, virgo diligat,
altera facultati jejunii subsequentis obsislit.Saturi-
appetal, teneat ; et quasi 170 niolliori clivo de-
tas facit ui inaniterjrjuncmus, debilitas lacit ne je-
vexuiii laLioris vi.-p monstrat gradienti desceiisum,
junare possimus.
q»a non conscendatad coelum.seddevolv.itur in tar-
larum insiouat vitanduin itinerisangusti laborem,
: Cap. XIV. Virijinmi vestes quales. — 22. Vestis
ne perveniatur ad requiem. quoque talissit sacrae virginis, qne testis existat in-
<y. Asl alia quanto occiiltius, tanto periculosius tiinaft castitalis. Nihil nitorisin habitu exteriorisho-
parat virgini pr.Tcipilium, durn callide collaiiilat mmis qu.-crilur, no intcrioris hominis h;iliitus {al.
ascensum. F.tenim si leueatur in cibis alistincntia, D habitu) j^ordidetur. Virgo qnae ornatum corporeae
vestis non sit nitida sed despecta, buxeum pallorem vt'stis(/^ affectal, animam s uam virlutuin splendore
rubore sublato corpori jejunia generenl, candnrera despoliat; nechabetcaslitatem veram,quaB intuenti-
rnrni» lavandi cnnlciniitus obfuMCCt, la^so cnrpori busparat illecebram nec fidem servatChristo, quae ;
soninus stralis durinribus dctur, ciilis lenilas de- pnpuli qnaerit magis placere quam sponso. Conse-
Bpectisaspereturun^^uentis, contractior vullus risui quenler autem nccesse est ut quae humano con-
eempnr obsiatat etjoco, bsec omnia non divinoad- spectui concupiscentium seminat, 171 in divino
Juiotio deputat, sed viribus bumanac posaibilitalis conspcclu iracundiam motat. Qui riiim seminnt iii
assignat. carnc sua, decarne metct corruptionem. Qui vero se-
(a) Mfl.Cnrb ibimnrtnlis nrrrssus. ,
somniorum lenHatein. M?. CoTh.,unqurnforum leni-
[b) Ant.. quod ^un' iwmnrltililnlr. t'ilriii ft qnidcm rrt^liiis, quin intrrius dioiinr.rM/M
;
{e)l\ipc vcrba slramentorum mollitiem addunlur in lenitas ilrxpcrtis nspeiciur unguentis.
ms. Cnrb. r) Ma^^il., pr.rcipitet.
(d) Edili Colon. et Antuerp., somnorum at Basil., ; (/) Basil., corporis, veste.
:m MPIHTOLA III m
mindt iii a;)I''i7u (u), i/<< ifuntu mrlrt vilaitKttriiiitin \ itiHniiNinn.ttvarltii- KluiliuariiinarneonloiiUin
((iiiliil. VI, H). ni oulotii liicrit rnpul«tn,lriiil ! -.,- >
2:1 Viiniii) i|i« liiH r(li|iir horuin iiiniilil)UBi|iim nit ti>iii loiKJKrn iuMi pdttiil, pnr <
ourniii |»t)rtiii'M>l cariiix.il tttiiiiiiuii r.iniiiilniilivirni- iniiN l(uii|i(;ni in opnrn iniiArlourtliw rrtoil oordiiiiu*
iiitiitiH nDiiiinolii nondiipiHContiiit iiorinitiirn,illiit|i(>- prM hiriiii piilliilaro.ulno <|i|iiii nt(flnli IttrKiliir.maixn*
liiiH tiiliiiononii'o Hiinl vir^inoH (|iiip i|i>licioiiio, i|iiiii Hihi hahiTc 179 tiirrttri vidciitur.ln tiMillu ' - '
-.
vti(j;(t\i|iiin jooiH Hiiiil iloililio. cil.nt iiiaxiiiii' Hic linpti^rittri) Hpiritttiun Dfi I . 1
ol ramuhia UMHuevit;iit ai (|tiiH nibu» noxiiHmorlir»'
C.AP.xv. — Noiiin iiiilom timic ini «pirltiilom virgi-
riHi|ui*nun vinuilur, vitulihuH romfliliii uccidttlur.
iuuiilo)|iit>iilil)UH,iio llliH oHllui|iioiHovitttniiiitHli(|ui I
KoiiiH upcratur in.ii.t.HululiribuH noxm, juHtin iiiju-
Mioiiuiruiiilum,t|iioH|ut ilit (licuiit)non in lorri!iiiH ru-
Hta.ot comiiioiiiH pr.oHtul incuiiiiuudu.iioc iti acipHO
lnH.HOii in ipsin ('nOoHlilniH iiilvorHnriiiH l(>nilil;iitjc u
priiiiiiiii opnrutUH PHl,i|ui nnn ox cunililiuiio hibuit
viti mnnifoHlii HOiliiril tMri)rt>,HtMl(Hictil all propholu:
uriginotn criniinix,Hcd «x cliitiono virlutia veriltttflin
In i'<ii/i<i('i/nuiiin/i«/iWi(ir>i(ili.vr('iii/f rui(//i(7H»'(>.<(/i "n/ii
in injiiHliti.i (/) drUimrrc voiuit nt, jx^r irijiiHliti.itn
(/•.Sc.xCsi.tliihi hoiic iiml)iilaiit(^a pcrspicit in opori-
lupHUH.in veriluto nnn i<tclil. OiH^niodn ciiiin cluro
hiiHhonis,il)i vohotnoiitiiisclpcriculoHiuH.Hubroinrc
n putuit, cui pru iiipnrhia rcntitit illo (|iii ntini(iinm
simnlaljo piiriH, occnllis rcpnnnat insldiiH ; i't non
ca'lit?/>ri7iur;i rnitn omnii pecculi tuperbta if,'<'c/i.x,
vulcns virginitatom curnis in carno pcrdcro, vir-
l."i) ; 1'roplrr (iwid lh'u% siiperhis reutlit, humilttm»
ginilutoiii HpirituH conalur auierrc.
nutcm dat gratinm (Jnr. iv, 0).
2i. l'roplor iiiioii iion est C.hristi virpinihiia no- Cw.xy/i.Superhia initiuin omnis peccati.lliipocitl.T
gligontiua inluondumiiiiantumcortlisvir^^inituscur- superhtmcnrc. — aulem superbia i.lco ini-
26. Ila;c
nis viri^inilati pr.i(|)oO(iorc.l.il,i>c cnim si a li.lolihus tiumotiiiiis poccalidiciliir.utonine peccatumdoipsa
conjii^ulis ac vitiiiis iii !iilc, tiua! i)cr tlileclioneiii lan(|iiaiii do radico pullularoirion8trelur:qiiaR multi-
operalur.etiam sino vir;?initato corporen.iQ hac vitu plici modo miseris inferens rnortem.piihiico CPrta-
fuer't cu9loiiita,in fuluro nec carniavirginitato pri- minc carnales dejicit ; spiritalcs vcro, si quna
vahilur, ol regni co-lcstis heatittnlino [iprfriiclnr ;
invcnoril, occultiore conflictu prosternit. 'Juis
corporulis voro virginitas.cliam Doo ilic;ita. si vir- enim nosciat fornicarios.idolis 8ervicntes,adullcro9
giniUitou) non servavcrit cordis, nihil protlorit in mollcs, masculorum ccncuhitores, furcp, avaros,
corporocuslodila,sispiritalis caslitus fueril in men- ebriosoa(«/.ebrio8),raaledico9,rapaces,8uperhaH ad-
to corrupla. versus Deum cervicea erigere.et nequissimis opcri-
•25. Diabolus iilramqiw cppuynat virginitntein :
.,
hus magis diabolo militare?Si)nt alii qiios in cons-
carnis, pcr homines ; nientis, pcr seipsnm. Callidi "*
pectu horainum superbia taniiuam suos demons-
hoslis vtiria lenlatio conlra virgines. — Utrara- trat hostes,et intrinsccus habet ncquissiraos mili-
quo diaholus persiHpiitur, utramque caliidis con- tes.Ab his iniquitas callide geritur, ut huinanis ob-
siliis insoctiitur. Scd viiginitatem carnis perho- tutibus justitia tallaciter ostendatiir. Hos Dnniinus
minein nilitur pr;eriperc, cordis vero virginilatem noslersic increpat^io^fi/i,? gui jusiificutis vos coram
persoipsutu conatur auferre.Nam plerumque ad hoc homiiiihus ; Dcus nu;em novit corda veslrn. Qiios ut
carnis virginilatem,qu;e infcrior est.non inifiugnat, superbos evidenter ostenderet, secutus adjiinxit :
ut iilius qu.e polior est fuii.iamenta sublodiat ; et Quict ijuod hominibus ttltum est, abominatio e.^t nnle
tanquum divorsis machinis.sic innumeris uliturar- Dominum (Luc. xvi. 15).
guiuontis;et cuin certamini manifcsto cedit, ad hoc 27.Ad eos sub Christiana professione
etiaiii qni
se vicluin demonslrat, ut vincat;ad hocfugam si- vivuiit, el Chrisli praecepta manifesle peccando
mulat,ul perscquentera missis post tergum sagitis contemnunt.sic ipse Christus ioquitur: Quid autem
occidal.Dofende te a talihii<(c) .•cvidcntibm quippe vocalis mc, Domine, Domine. el non facHis qux dico
viliis provocat,duravirginitalem corporis impugnat {Luc.v}, 6;? Tales gentium qunque Doctor his ver-
in quibus si palam superetur.illico superbiam per- bis objurgat Confitentur se nosse Deum, factis au-
:
niciosissimc.jaculatur:clvitiorum auctorin eo quod D te,» cum sint abotninati,et incredibilesM ad
negant;
vincero non potesl viliis suis, vinci virtulibus alie- omne opus bonum rrprobi {Til i, 16). Sed et beatus
ni9,armis quihus cliiiitur surgit.et virtute qna de- Jacobus dicit : Quid proderit, fratres mei, si fidem
jicitur dejicit.Laudatqua se perspicit superarivir- quisdicat se h(ibere,opern autem non Uabeat ? Sun-
tutem,ut victus possit captivare vincentem injicit :
quid potcrit(f) fides salvare eum(Jac. 11, 14) .''
Humi-
enim cordis jactantiam, ut graviori lapsu de alto litas ei\izc,quam doouit Christus iWceii':': Uiscitea me
possit dejicere.siquos in humilihus videt gradu llr- quia mitis sum el humilis corde [)latth. xi, 29i. non
miore pugnare.Nam (verbi gratia) cum gulse dele- in sola consisiit fide.sed in fide simul et opf re.Nam
ctamenta porrigit.si suscipiatur, fomitera libidinis scriptum est quia El dccmones credunt et conlremi-
9ubminislrHt;si respuntur.jactantiamde ahstinentia scunf)Jac. i\,i9) qui tamen ideo humiles non sunt.
;
semioat.lnsinual dileclioaem pecuni9e((/):si tenuerit Unde etiam apostolus Paulus asserit:()tiio sapientia
(a) Colon., qui vero seminai de spiritu. (e)Ms.Corb.,tn tH;u«/f/m.Ms.Vict . in injusliiiam.
(b; iMs. Corb., laqueuiu. Edili antem.pfr injusttdam.
(c) Desuntheec iu ed'tis;leguntur in ms.Corb. (f)l,is.Corb. yuunquid poterit. Kd\t\ fdcrf.
((i)Ms. Cori)., deleciationem pecuniae.
335 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 336
carnis inimicaesl Dcoilegi enim Dci non suhjicitur ; A consideratione tui quaalibet Christianas, eliam in
ner enim potes^ (l]om. vni,7) quae sapientia secun ;
inferiori posilasprofes8ione,despicias,aut teinbonis
dum Jacobi benien\.\&m ,non est desur.Kum descendens operibus, pr.-esumptione propriae virtutis extollas.
sed (errrna ,animalis,diabolica {Jac.iu, 15). Qiiidquid enim spiritaliunidonorum plus habueris
Cap. XVII. nuplex superbia. Parabola Christi de quam habent aliac.non parva est jactura virlutis,si
Ph'niseo et Publicano . — 28. Manifesta igitur su- in ipsa principaii virtute, quae est
humilitas, non
perbia dpprphendilur,cum manifesle peccatur ;
at alias antecellis.cumnon nescias scriptum Quanto :
cum furo juslitia) iniquitas legitur,illu superjjia; pe- rnugnuses,kumilia le in omnibus, el coram Deo iu-
slilcnliavenenosius serpit,illa periculosius irrepit, vcnies grahayn (Eccli. iii. 20.)
cum ab hisqui justiliaj studium gerunt,vel aliorum Cap.xix. Christus et Dominus et sponsus est virgi-
vita tanqnarn indigna dpspicitur, vel in operibus nuw,ideo el humilitatem cxigit, et inlegrilatcm. —
boni&aliquid hunianis virbus assignalur.Ula deni- 30 6i,s.Attende igitur in te sijonsi tui amorcm,consi-
que 9uperbia.l73 qua csteri ab hisqui sibi justi dera Domini pietatem.Pius estDominus.qui te sibi
vidcntur velut pcccatores despiciuntur^inPharisfro fecit ancillam;speciosus sponsus.qui te castificavit
condemnatur,sicut etiam sanctnsevangelista testa- in sponsam.ldem tamen.quia verus est Dominus,et
tur,dicens:Z)?.ri< autem el ad quosdam qui in se con- n sponsus est verus.utriusque potestatis partes exse-
jidebanl tanquam justi,et aspernahanlur csteros, pa- quitur. Exigit ab ancilla humilera servitu^em, in
rabolam istam.Duo homines ascenderuntin templum sponsa qucPrit integram castitatem. Servi ergo Do-
ut orarcut,unus Chari^xuse,t alter Publicanus. Cha- minocum timore, et exsulta sponso cum tremorc.
riScTus slani, hxc apud se orabal Deus, gratias ago : Nam quia Dominus pst,territal;et quia sponsusest,
tibi.quiarion sum sicut cateri homines. rapaces, in- zelat.Timens ifritur 174 custodi Dotnini terrentis
iusti, adulteri, sicul eliam hic Publicanus : jejuno bis imperium.eltremcnsdilige sponsizelaotisafTeclum.
insahbato, decimas de omnium quo' possideo. Publi- In ancilla Domini nihil suum prfedio reperiat, in
canus autem a longe slans,nolebat oculos ad corlnm sponsa Christi nihil suum adulter agnoscat.Sicutin
levare, sed perculiebat pectus suum. dicens Deus, : corpore virginis non dominatur libido.sic in corde
propUiux cslo mihi peccatori. Dico vobis:descendit hic virginis nulla dominetur elatio.Cum timoreettre-
juslificatus in ,iomum suam ab illo;quia omnis qui se more tuam salutem operare.Deus est enim qui ope-
exultat humiliabitur , et qui se humiliut exaliubilur ratur in te,et velle,et perficere,pro bona voluntate
(Luc. xviii,9 14). In conspectu judicis misericordis [Philip. II, 12, 13).
rit justi non est accepta superba jactatio bonorum Sl.Quotiens cogitas de perfectione virtutum,noli
operura.sed tiumilis confessio peccatorum.Illi etiam considerarequid aliae minushabeant quam tu habes
qui virtulem bona; voluntatis aut bonse operationis sed quid le minus habeiis quam habere jam del^es;
suis nituntursuperbe viribus assignare,ab.\postolo nec i'leo te putes virtutibus perfectam,8i quainlibet
taliter denoLantur: Quia ignorantes Deijustiliam, et aliam videascriminibus deditam;necpropterea tibi
suam quxrenles statuere justitix Dei non sunt sub- aliquid velocitatis assignes, si quaslibet, aut retro
je^li{finm.x, 3). In sua igitur injuslitia (a) profecto redeuntes, aut scgniter videas ambulantes. Ncque
deficit^qui justitia? Dei superba colla non subjicit. enim idcirco sanosoculos habere pronunliandusest
29.ln hisitaque quatuor superbiaB generibus,qui- lippus,quia videtur caecus alumine penitusalienus
busdiabolus velutquadrigis vehilur.etad gehennam ncc ideo sanus diccndus est,qui gravi jacet vulnere
misprnrum quibus in?idet mortifero casu raptatur semivivus,si aliue graviore vulnere reperiatur occi-
duobus animas opprimit,qnasincarnejacentcsper- sus;npc sibi debel tanquam viclor vindicare{;loriam,
spicit, aliis duobus animas dejicit, quas de CHrne quisquis, licet ab hoste non sit occisus, tenelur ta-
voldrecognoscit.lptascaptivatdelectationevitiornn:, men ab hoste captivus.
illas circumvpnil elatione virtuli.m;illarnm sic vir- Cap. XX. Non aliis, sed sibi ipsi debet se homo
ginitatem pranripitjUl se fornicari non dubilent;ia- coniparare .Adjulonum divinae gratix semper posren-
tas sic constuprat et maculat.ut se conculcari non dum. — 3"2.Noli ergo aliiste comparare.sed tibi.Audi
.•Esliinent. D Apnstdlum hoc facientera, et ut hoc laciamus salu-
Cap. XVIII. Virgo superba, Christi sjonsa non e^t. brilpr admoneulcm.Ad Corinthiosquippe scribons,
— 30.Proinde, ul inlogra permancat Deo dirata (licit: Non enini audemus insrrere aul comparare nos
virginitas.sicutcustodilurintcgritus cnrporis,mullo quibuMinm qui scipsos con.mcndant, sed ipst in nobis
ampliuscustodieiida eslhumilitjts cordis.Siquaenim nosmetipsos metientes, el comparantes nosmctipsos
vcre virgo est Chri8li,non potest Christo nisi cordis vobis (// Cor.x, 12). Sibi ergo seinetipsam comparet
humililHlc conjungi Filii Doi thalamus flatasnnn rc- vir^o Chrisii, etutad pcrfcciam prrvcnial i-anita-
cipit.rt humili.s sponsus a ronnubio suo supcrbas lpm,non dcbel(/>}de aliorum sibi periculo graviore
expellit Sit iKilur studium luum, sicut decetvirgi- blandiri, sed de sua curet infirinitate trislari de :
ncm sacram.secltri justili.im, pietHtem, fidem, ca- qua ille tristabalur juiriter qui diccbat:ro/a die con-
rilalem.palientiam, mansuetudmcm;non tamen ut ttislntiis ingred\cbur,quoniam animamea tmpleln est
(fl) M.-^. Cirb., In sua iijitur juHiiia. ut ad pnterlam perveniai sanitatcm, non debet, clc.
(/»)Edili,6i ergo semelipsam coinparet virgo Christi, Ms.Corb.^Siii crgo... et ul.
xn KIMSTOI.A III. S38
illnsinnihui, t'( non ent ntniUx» in ctiitifl inni (l'$ttl. A '/•<<< fflonnMlur miindum le eiie a piiecatti(Prou.%t
xx.xvii,?, H) ICt iil oHlniulorol htiio trJMlltim luimili- 9)?AllniidiiiiniN i|iittliH i|i|iifiliiii)|ui< Jiialua liiiaril:/»
liiloiii iloltiMo t<(iiiJiiii)^i,Mlittiiii Hociitim ail|iiiixit:/»/ inullin fiuin tillfndiinn% ttmnf» 'Jnc. iii, ' Hii ijul
ntnuilHs mtni,i't fiitinihnlni iuin ninm.Ki iililnHi<li*riii dixil ; .Si dixrrtinui '/uia pcci ntwn Hnn •
ij, noi
HHMitiitiH liMu u rti) llori |)oril(ici<r<it, ailjiinxit,/iiif;i>- ipios nfductinui,rl venla» in iiobii non eil (l Joan. i,
/>rt(ii (I \](/iniiln ctmiii tni'i; ol : .inlm tr e>t tnnne lUii- H).: illn i-tiiiiii qiii oiindolrctatiatiir ^k* DqI •onua*
'
ilrnnin infuin, lU tifuiilnt inchs a tt' ntni r.%t nhsfon. diirii intorioroin hnmiiiniii.vidpbnt unt'
ditus {Itiil., |0K IhIo iiiiloiii, i|iii lior (llnoliiit, fa- ^om iii iiioiiiliriH MiiiH rn|iii^MHnti:iii Ii-k< '•• i>' •-' <> >
,
tetiir Ho ulii|iiiiii<loliiti(|iiiiiii (lo virtiito NuiiitutiH olu- fll cupliv.inliMii ouin in lo^o |t«cnuti, quiu urat in
tuiii, ot iii 00 Ho |iiit'ii'tiliiiii ^ruviHHiiiKo iiillriiiitntin mombrii) iJiiH,donuc ouinHua inroiicitalit cnnaciura
exportiiiii ; ilioit oiiiiii iii ulio iisuliiio : hjo tlixi im inortiH IiiiJuh iibnmrrl Krntin lnti pi r
d(> ciirpiiro
aliuiultintia mfit^yon inovrhor m .Ttfinuin {fml.xxix, JoHuiii (IhrlHtum Dominiiiii noHtruiii ilUnn, vii, J'2,
7). l';t (iiiiii lioc (licotia iiiljiilorio divmn' ^^^ruti.o fiio- li3 ««•(/. ).
rul iloiiortuH.ol in Hundorecorulinlirmituto turbutua, 35. Ab hac crgo Ioko peccati,qufnent in mnmbriit
Boquitur iiicoii8:/)(imnif, in pne- noslriH.non virlus cuJuBlibrt hoininiH furtis^non in-
bona vtluntate tuti
ttitisti (Urori nifo virtittfm avfrtisti fttiifm tuttmn M lustria HU[)ii^ntiH,Bi'd Holalibornt grntia Snlvatorin,
;
vif, ftfottnssnin fonturhnlus (//»/(/., H). Kt ul onton- qii.u noii niHi liiimilil iib ^rutiH dulur :/Vu.( (.ni'/iiu-
dorol ailjutoriutn diviiiiu ^ruti(i<,i|iii«invi8 jnm hnbi- perhis resistit, humilthus uult'm dnl gratiam (Jac. iv,
tuiii,huinililor csfo sino interinissionoposcondum, 6). Vorumtamon hasc gratia, sicut non nini humili-
hno (]ii('(Hio siibnoclil .l(/ tf, Doininf, claniaho,
: ft bus dutiir, sic hiimilis hoino n»8o non potRHt, nisi
ud Deuin mfuin diiprccithor [Ihid., 9). — Cap. .xxi. doliir.Dulur eniin uthumiluaosscincipiunt.otdaiur
— Nomo uulom doprocalur non nli-
ot rogat, qui ut humiles osse non desinant.Gralia igitur L)oi Tacit
quid 80 cognos^cil ininus habero, uul quod habel, ut ethumiU'8 simua, el humilca pprscverare poani-
8ua luntuin potost virtuto acrvaro. nuis.Qui cnim potuii quod non hubuimusdare^ipse
X\. Ouisquis i^iliir ot boiioliciura rogut,ol adju- potest (jiiod accopimus custodire.
torium llugitat.nccessoeat ul etovidenliam 3u;«im- Gap. xxm. Prsccepta pro sanctis virginihus ex
becillitatis et egostatis agno3cat;et idooegostasno- Scripturis deducta.— 36.Proinde,ut in te se sil vera
stra dari sihi quod non habet poscit, imbcciilitns huiiiilitas,quie virginitutisestinterna virginitn9,non
noslra 115 custodiri sibi poslulal quod accepit. ignorus (juanta sacra; virgini debeat paupertasspi-
Egrstas aodil : Quid enim /inbcs (/mci/ non nccejnsti ritus ines9e,ulregnuin "^oilorum mereatiir accifiere;
quid-
{I Cor. IV, 7). ? Et ; Pion potest liomo accipere
p quantamansueludo,ut illam possideat vivenliumter-
guam, nisi didum fucrit ei dec(rlo{Joan. Im- iii, 27). ramlrtMnquase David bonaDoniini visurum plena
bocillitas aiidil : lUveUi nd Dominum vinm luam. et {'.^) Quanta etiaracau-
credulitate conlidit (P,?.xxvi,
spcra in eum, et ipsc facict (Psal. xxxvi,5) ; audit tione virgini luctuosusit praesentissteculi Ifliliaru-
etiam ab ipsa virtulo : Sine me nihil potestis facere gienda,cui serapcrin bacvitapraestolantisponsicce-
(Joan, XV, 0); audit a prophela : Nisi Deus custo- adventum magis sit ex desiderio spiritali lu-
lestis
dicril civilatem.in vanum vitjllitntqui cuslodiunleam gendum.ut adipiscatur intimuin certumque sola-
{Pstil. cxxxvi, i). Uicut ergo ege^tas illi qui proplcr tium.Quautam quoque virgo Chrisli debeal esuriem
nos pauper faclusesl, cuin esset liives, ut illius pau- sitimque jusliliai perpeti, ut pleoa mereatur 176
pertate nos divites esseinus {II Cor. viii, 9); dicat, Da 8Btern8Bdulcedinissatielatel3ctari;qualibusetiaiii sit
mihi intcllcctuni, uldiscam mandala lua{Psal,c\v\u, induendu visceribus misericordiae, ut in con-pectu
73);dicat etiam imbecillitas iliiquipro nobiscrurt- Doi misericordiam valeat invenire ; raundandiqiie
(icusesl ex infirinitale,sed civilcx virlitleDei(II Cor. cordisquanlum debeatinessesacrae virgini stu iium,
XIII, 4);et qui sic infirmatus est propterpeccatano- ut illuin videre mereatur felicibus oculis sponsura,
stra, utsemper ipse sit Deivirtus,et Dei sapientia; spcrioFum forma prae filiis hominum (P5«/.xliv,3),
dicat : Custodi me, Doinine, ut ptipillam oculi; sub ad qi em carnisvirginitasnou polest pervenire^nisi
umhra alarum tuaruin prutege me, a facie impiorum D humili corde fulcialur virtute virginitatis interna;.
qui me affltverunl [Psal.xvi, 9). Quantam etiam pacificae quietisvirgoChristi possi-
C.\p wu.Sancli quoque in hac vita anxmx habevt dere virtutem debeat, ut desideriorura carnalium
afflictiones.propter incidentcs cogitationes. — 34.Gra- bella spiritalibus armis induta compescat. Talibus
viter hic affliguntur animaBomniumjamjustiticato- te sponsus tuus uli Iruique monilibus cupit,qui to
rum, et ex fide viventium, imo solae animse intelli- sibi fide desponJit.spe tirmavit.caritate conjuoxit.
gunt qua sintafflictioneposit£P,quibusseinlundit
in Cap. XXIV. Oinne opus bonum gralia Dei in nobii
lumen verum, qnod illuminat omnem hoiiiinemve- pr.rvenit. Dires virginum sponsus. Quomodo .itervan-
nientemin huno mundum. Vident enim quia licet (/ii c/rynu/as.Conr/Miio. — 37.Neque vero fidei veritate
sint gratiae dono aboperummalorura contagioneli- carnisque integritate spiritaliter talisponsonupsis-
berae,teneantur taraen cogitationum varietatecapti- 3es,sinon eara.contempta vanitat-i S3e3uli,dilexis-
vae. Quis enim gloriabitur castum se hnbere cor ?nw- ses; noo tamen eum fuisses aliquatenus dilectura.
(o) Ma. CJorb.. ut illampossidere debeat viventium terra.
339 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS 340
nisi fuisses graluitasponsid'IectionR praDvenla.Dixi X cordis excitat orationis affectum, oratio humilisdi-
autom te praeventam.non solum dilectione quaille viaum promoretur auxilium;compuaclo cordis vul-
le dilexit.sed etiam dilectiono quam tibi gratisuta nera sua rcppicit.oratio vero modelaT. sanitatisex"
te diligeretur intudit. Tolum orgo quidquid in te poscit.Et ad haec quis idoneus ?Qiiis enim veloraro
snncl.-p diiectionis erga sponsuni luum habes, in te compctenter valtat,nisi medicus ipse iniiium desi-
quidem habes, sed cx te non habes. Pauperem te derii spiritnlis infundal?autqui8 perscverareinora-
accepit ditissimus sptmsus.qiiidquid in teboniba- tione queat, ni-^i Dousin nobis hoc quod coepitau-
bc.«, non ex te, sed ex ipso habe^^.ct quitlquid non- geat,i)uod seminavit fnutriat.et quod misericordia
dum habes, tunc habebi3,cum se sponsus dedcrit, praecedente gratis donavit indignis,ad effectuni(a/.
qui omnia bona quaihabesgratuita largitatejamde- fruclum)perfectionis misericordia siibsequentc per-
dit. Ipsi ergo de acceptis humiliter gratias age,ip- durat ?Sic enim a nobis poteritbonioperis meritum
sum deaccipiendis humiliterposcc.Sicenimdivitem non perire,si Deusauctoratqueadjutor eemperglo-
sponsum habc?,ut necegeat hisqiineiicrlit, et abua- rificelur in opere.
det ad largiendum iiiulto meliora (a/.m;ijora)quam 3. Nec putemus sic eum auctorem boni operis
dedit.Haec humili semper compunclioneconsidera, aestimandum, tanquam in ipso tantum creationis
et virginitalem quam Deo vovisti.non snlum carnis ^ exordio sicDcus natura.'human8Bboni operis facul
intetrrit:ite,sed etcordis humiliiateconserva.Abillo tatem dederit,utipsius adjutorio desistente sola per
tibi semper custodiam virginitatis et humilitatis ex- seipsam possit natura quodciinque bonum velleseu
poscens, qui non dormitabit.nequc obdormiet cus- facere;cum hoc nec in ipsoprimol7§ hominepo-
todiens Israel (Psal. cxx, 4). tuerit solo implere cnnatu pronrio,qnando necdum
38. Ecce,sancta filia,in quantum Dominus dedit, fuerat viliata peccato. Qunmodo eriio infirma sine
brevem ad te libc-llum de virginilaie et huniilitate juvamine medici sospitatem suamreparare poterit
conscripsi ; magis eligens pauca tibi desideranti (a),qu£e dum sans esset sospitatem suam custodire
transmittere,quamdcbitaBScrvitutisofficiun:sponsae nequivit ?
Domini deuegare. 4. Non ergo glorietur terra et cinis, quia in vita
8ua prqjecit intimasua;ncc vuloeratus.de hocquod
EPISTOLA IV.
in se sanum existimat.tanquamsanus exsultet;sed
AD PROBAM. suorum vuinerum putredinem compunctlcordishu-
De oralione ad Deum, et compunclione cordix. militate consideret,ut rlamans cum prophcla:Com-
Dominae in Christo plurimum vencrabili,et cum pufruerunt et deterioralx sunl cicatrices mese,a Jacic
omni honorificentia nominandae famulae Dei, filia; iusifienlix me3e{Psal. xxxvii, (.), possit mcdelam,
pBOB.t, FcLFENTius, servoTum Ghristi famulus; in C non suo merito,sedgratuitomunere divinae pielati"
Domino salulem. accipere.Quid enim habel homoquod non accepil?
17 7 Caput PiKmvM. Humilitas Probx omnibus imi- Si autem accepit, quid glnriatur,quasi non accepe-
tandn. — i.Kpistolam tufecumtotacordis
sanclitatia rit (] Cor. iv, 7)? Solus igiturDeus polest omnibus
gralulalionesuscppi.nonsolumstudiuni bonioperis, quibus voluerit dareuncievera salus acquirilpossit;
svdetiam humililalem cordistui ccrlis indiciispr.-efe- Pt ideo solus potest in accipientocustodirequod de-
reitem.Beneigitur,sanctafilia,in laudem Dei,nonde derit : jV/,w' enim Dominus custodierit cicifalem,in
bonis oprribussuprrbiae vento rxtolleris.sedad im- vanum vtgilanl qui cuxtodiunt eam (Psal. cxxvi, 2).
plenda Domini pr.ecepta infirmam te invalidamque Ille itaque non paticturfurtivnm nrquissimi praedo-
to^^taris.Ila debet senlirc quisijuis vorbi Dei non au- nis ingreseum, cui non defuerit Doraini vigilantis
i/ilor I hliviosHx,^/ ii juc.tor operis (Jac. i, 25) essc dc- auxiliiim : ipse eniin \on dormiluhit, 7ie<]ue obdor-
s;'1eral,quinon hic ah h-^minibusrfiperemercedem miel, qui custodxt Israel (Psal. cxx, 3).
suam, sed a Deo in dic rctributionis exspcctat;qui C-AP. iii. semper profirei'e debemus.Son
In luic vila
non in prapsenti lemporp inanis gloriajvanilalc rnpla- polrsl Itjmo e.t fc,absque Dci gratia, quxdtjuam honi
ti?r «>pd sincto igne divini amoris ascenditur.IIune oprruri, nr vrlle quidnn. —
Siciit nutem qiii ad
.'>.
c\,\ i iJiiislus vnnil mitlere in tcrram(Lnr. xii,40), Q p»triam tendit, tlonec perveniat aemper habet ubi
ul ornne siiperltirgTinenexurat.et humiliato cordi ambulot.jic etiam nos^quandiu in hoc mortali cor-
ferviirern sanctae compunctionis injiciat.Sic lilutin pnre constiluti peregrinainura D 'mino^prajsensvita
nn.^triB peccatis nnsmctipsop vcrariteracnuscmus.el nnbis c?t via.in qiia sempor habcmus uhi pnssinius
I
in boiiifl npcribusnoslris Dfum vera curdis hiMinii- prulicere,iioiiec,l)eo perducciitn,ad illam valcainiis
tatc laudcmus;illi a^signomusquaBnobis ejrspiptaa beat.v imrnortalitatis a*ternam patriam pervonire.
donat,nobi8 imputemus in qiiiLuseum nostrainfir- Mami.e igilur b'^atitudinis cstsic in prfBsrnli vivere
mitns ex icTbat. s.rciil", iil profectiii spirilnli omnis lididis operam
r„\p. n. Oralii cl cordis compunrlio a Dco, ui in- tamen hocsuis aliquando viribus su(<crbu8
dcl,iicc
fundnt, e.tposcend<i. Qunmodo Deus est auclor boni assignpt,sed humili cordoaDeo poscat jugemcus-
oprrn nosin. — 2.Et quia frpquenter a nobisoffen- todiam accopti mnneris.a quo emanat totius bonae,
ditiir^nrccs.sariiim cst ut frpquenli cinilinnn eljugi tnon laotiim principiiim,sed etiam perfeclio volun-
nrHi"; rnmpMnftionp mitigetur. Cnmpiinrlin ppim tatis.
(a) Ms. Vict. et editi, potueril. Ms. Corb., potcnt.
841 KIMSTOLA IV. U$
<\. Nu(|ii6 niilin Jiicolii iipoHtoli piaBillunlln iilii|iiu ,\ phrlu ilicll: Tola dit (•ontritlatu* tnf/rtdUt r; t/uo'
poloHl itr^iiiiiniiliilloiin cuHHiiri, ilionntlii : Oinne tln Hitiin nnunn mra imi'lrlti att iltu»ionibut,rt nnn e*t ta'
tumoiitiinmn, et oinnr linnuin i>nlcrtuintlitiursuin ftt, niliis i/i rtirnt mttt {l'inl xxxvii, 7), Ouid PilauUm
tiii.ni<ii'lifiix (i 1'iitiv luintnuin iJiii'. i, 17). Noc qiiiM- totu (lifniinHtriNlatum in({in<ti,nir I tniliii Kiiju> vitai
(|iiiiiii Ikiiiiiiiiiiii, hivi* u<I (-oKiluinluiii, Mivn uii opn- tumpiirii pnrcntoruiii rniiirdutioni^' trixtun. In quo
raiKliiiii i|iii)i|i-iiiii|ii« lioiuiiii, potcHl iiiao idunniiM, uiiiiii uiiimu illuaioniliua iiiiplntur, nlai cum
coneU'
nlHifiinrititiiiiirrn^niliiltoilivitiituipitululiotHH ttilju- piHi^ontiarumcnrnalium rrR(|iM'iiti lcntnlinneconea*
tua : /)f*MN' *.</ rniin (/ik oiirnilur ii» hiiI-^ i't vflli' rl pn -
tilor? (JiiitiUN clni riiiiHnnitionn nnn cciiit, f <
na
/ii\'ni iiro honn volunhilr (/'/ii/i/i. ii, Kl), Hioul Vuh hiHHcxcil.tJiiuniviH cniiti HutjiiiiloMuiH iJoiiui. . i.. .
.;r-
olonliotiiB urilriual; (|uo t<li»m ilonnnli' (•opuovimiiM tuniiiiu.nc (Injlciunt.uiljutonum Iribuut, permillitur
quiu, .'Vr»») .<iif/i»it ii/()H('i (()(/i7<i/'o iilitjuiil n «()/»ii 7U(i,>ii tamcn ruti^uri priiprifninllrmllntiMonnrft prw^ravutu
U.r »(i/)ii ; .V('i/ sulfiriniliii uoilra r.t liro e»t {11 Cor. iiiorlulitu'', iit cumtn nnipHu ntillutii virtntiM invonit
tii, 5). Illi^ igilur noliiri (iiiiiinm lioiii Hullicii-nliam linnumciitum, uil poHcciKluiii divinn* iiiotutin cito
HubtiiiniHtrut, (Mijii.snon iiiiiiuiturplnnituilooum ito- rncurrut uuxilium.
niil, i|iii noliiHomnn boiiiim linni^iiu lur^ilur ut liu- 'J. Hic orxolunc advnrBarium vincimun, ni Incry-
boumiiH ; (>t in tinipHo Hinn diminiilionu pnrmanct n min, ol ornlionibuH, et cuntinua curdin hnmilitato
plcniis : (|uod ncc nn^clicu polCHt^ncc hiimuna pnc pu^niuiiiiB. Scriptiim chI nnim qum Oraluihun ilium
«tlaronuturH^acHicnulla.licotHpirituli.^i.tumcn crcutu nulua }ienelrat, el noii elonyut Doimnu», iluner rxnu-
Biibstuntiu. Qiiiu omno (jiiod creututii 08l,siotitunlo- ilint(hccli xx.w, 21). liumiliuincrgo fletuH muKnua
quam crourclur noii luil.Hic untnijuum uccipcrot ha- ual cunciipiHcentin; curnuliH intcrituH. Lacryma? quo
boro non pohiit ; nt siiuit subsialcrn iion polost sino px compiinclionc cordis voniunt, cl inimicum vin-
illiuiit (ipcrutionn (|ui locit.sicbiinnm mm potcslvollo ciint, ct nobis donudi ln;titin! triiimph>iliH ucqui-
seu facoro, nisi Dntis dignnlur Jui^itor ndjiivnro. Ab runt. Oui i nim eunles eunl el flrnt, mittenteitnnina
ipso nnm(]iio ost initium 1 10 bonn^ voiunlutis ; ab su(/, ipsi venienles ven'ent in exsuttulione portaulet
ip:^o fHCiiltas boni opori.s,abipsopersevcranliabona) manipulos .'iuiis (/'.<«/. c.xxv, 5, 0). Qiiain bcno aiitem
convcrsulionis ;ab ipso ilaliirin pra^sonli sn'Ciilo voru sunclus propbcta scmina bonoriim operuni rignnda
cordis hnmililas, et in luturo rclribulionis {Bternm docol numine lacrymarum ! Oinniu etcDim pcmina
felicilas : ut ipsi sintsinoline lelices qui nunc sine uoD germinnnt, nisi fuorunt irrigata ; nec de Hemioe
ncticmesunlluinnles.nocsoinnationcvanasodiicunt, proccdit rriicUis,sirueritaquariimjuvriniinedc!jlilu-
scd poricula pr;csentis vitai cuin limoro el tremore tus. I^roindo nos qiioqiic.si voluiniis fructiis nostro-
conspiciunt((i),inquasiononpotestesscbonis plena rum sominum capere, non desinainus IHOsemina
secui-itas, iit tunc facilius adversitas subrepat.cum nostra Lcrymis irrigare, quae magis corde sunt fua-
se pros|)oritas fraiidulonter oslentat. dendsequamcorpore. Ideo namqiie nohis diciturper
C*i». IV. Luqnros liiaboli per se ahsque Dei gralin prophelam.ut scindainus noslru eortia, el non ve^ti-
nullusevaiirre polesl .
— 7. Necest aliquod hujus vitoB menta nottra [Joel u, 15; quod tuiic facore possu- ;
tenipus iu qiio noD hominibus muscipulam tendat iuus,cum scilicct recordamur nosmetipso?,etsi non
inimicus ;ciijuslaquco nemo potest propriisviribus inopere.saltemincogittttionefrequenlerdelinquere.
evadere, nisi quoin Dous gr.itia sua por Jesuin Quia terrena inhnbilatio senmin multa cogitanlem de-
ChrislumDoiniuumnostrumdignatusfueritliberare. primil [Sap. ix, 15) etterranostrageminarespinas
;
Ideo Vas electionis.cum captivari se in lege peccati nobis et Iribulos non quiescit (Genes. iti, 17), nec
sentirot, exclamabat, dicens; in/(?/;.c egohomo, quis possumus perveniread esumpanis nostri,nisi fueri-
tne liberabit dr corpore mortis hujus"! Gratia Deiper iiius sudore vultus ct faligatione confecti.
Jesxim Chrislitm Domvnim nostrum (/?om. vii, 24). C.\p. VI. Fatigalio noslra in resistendo concupiscen-
Propteroa etiam propheta, non sua virtule, sed di- liis. Quid sit parvulos Babylonis elidere ad petram.
vino munero.pedessuosde laqueo prsedicatevellen' — lO.Fatigamur enimsudoribus,dura propriiscupi-
dos, dicens :Oculi mri semperail Dominwn,quoniam ditalibus repugnamus : in quibus vicendis idcirco
ipse ivellet de laquco pedes meos {Psal. xxiv, 15). Et D
" inajor esl certaminis diflicultas, quianon oxtrinse
alio loco, ex personasanctorum, quos dehujus sie- cus ex altero, sed intrinsecus exseipsocertanti ho-
culi laqueo liberatos, ad aeternuin dignatusest Do- mini concupiscentiae carnalis generatur adversitis,
minus securitatem la^titiamque transferro, sic dici- quBB fatigationemingerithumanaBimbPcillitati,dum
tur : .inima nostra sicut passer erepta est de laqueo nascitur,quamvid divinae virtutis opitulatione vinca-
venantium hiqueus conlritus ; est, et nos liberati sumus tur. Caro enimconcupiscit adver^^us spiriium, spiritus
(P.-a/. cxxiii, 7). auiem adversus carnem : hxc enim sibi iniricem ad-
Cap. V. Nemo in hac vita securus. Oratione el cor- versnntur, ui non qusecunque volumus.illa faciamus
discompunclicne pugnandum. — 8. Verumtamen.ut {Gal v, 17). Hinc estquod nondnm Deo sumus nm-
suam aniinara unusquisque uostrum inleradversita- uino subjccti, quia ex nobis nascitur quod divinas
tes etlaqueos iniraici versari cognoscet,nec in hoo renilitur jussioni.Nam licetex gratiaDeisit voluntas
saeculonoxiaunquamsecuritatetorpescatjiderapro- in nobis bonaquae nosDeo reddat humiles,non nobis
(a) Hsec verba, sed pericula praesentis vitx cum ti- tutasuntexmss.Corb.etVict.jSensusubsequentium
nwrtiet Ireniore conspieiunt, aberant ab editis ; resli- verborum exigente.
343 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS 344
tatnpn decst prav» cupiditatis exortus, qui nos Ta- \ dan lacst uppra ut ad meliora proficiamus.ne nior-
ciat conlumaces. tiferam incidamus insuperbiam, si conversalionem
noslram pulemus ex omni parte perlectam.
1 1. Per Doi erf?o gratiam sunius jara Deo ex parte
Cap. VIII. Fleudnm in hac vi(a, ut in altera quieli
eubjccti, per culpam vero nostram suraus adhuc ex
vivanius Qualis in ccelo beatiludo.— H. Prninde ge-
partc non subditi. Propter(|Uod ad Mcbraeos dicitur
nccdum omnia Christo esse subjecta sic eniin est
mamusctfleaniuacorani Domino, qui fecitnos (Psal.
;
xciv,6), ulaconcupiscentiacarni9,eta coricupiscen-
/n eo enim quod ei suhjecil omnia, nihil dimisil nm
tia oculorura, et superbia saeculi.quas nnnest exPa-
suhjectum ei.necdum videmus omnin sub
iVunc aulem -
tre, sed ex mundo est (I Joan. ii, 16), iiberet nos, et
jecta ei {llebr. ii, 8). Suhjecli sumus igitur Deo,ex
eo quofl, ipso in nobis operante, condelectamur lecji
ad illam nos subjeclionem perducat in qua nobis ni-
hil repugnclexmortalitatis vitio, sed cx immortali-
Dei sccundum inlcriorem hominem. Necduni autfm
talisdonototuin quidquid innobis est fiat subditum
sumus subjecti exeoquod videmus aliam legem in
Deo. Tunc e:iim erit in nobis vera, perlecla et ex-
membris noslris repugnantem legi mentis noslra?, et
cnpfivantem nosin lege peccati, qux est in membris cum el in carne et in mente nostra
celsa humilitns,
nos^tri9(/iOm. vii, 22, 23). Subjecti sumus I)eo,quia
nullaremangerit pravacupiditas; neccogitalionibus
B fatigabitur spiritus, nec laboribus macerabilurcor
ipsiusraiserationeeripirauratentatione; ipsienim
cantamus : A te eripiar a tentalione{Psal. xvii, 30)
pus : nullaerit sollicitudocertaminis, sed pcrfecta
erit securitas pacis nulia nobis erit justitiaeindi-
sed rccdiini suraus omnino subjecti, quia Tentatio ;
est vita hominis super terram (Job. vii, 1). Subjecti genlia, sed cum delectalione aaturitas plena. Ibi
sumus Deo, in quo gressus noslros dirigit secundum
erimusenim pcrfecta celsitudinebeali, quiaperfecla
verbum suum, ulnon dominetur noi>'\s omnis iniquitus erimus Deo carnis etspiritushumilitate subjecti.Ibi
{Psal. cxviii, <33); sed necdum sumusomnino sub- nec minorerit laudatione nostradilectio,necinferior
niullis of]endimus omnes [Jac. iii, 2).
dilectionelaudatio.Erit enim plena nostra laudatio,
jecti, quia in
Subjecli SHinus inquantum, ipso donanle, in carne quiatuncin nobis erit Dei proximique perfecte di-
lectio. Tunc laudabimus et habebimuf, tunc habc-
ambulanles, uon secundumcarnemmilitamus(U Cor.
sed necdum sumus oinnino siibjecti,quia etsi biraus et amabimus, tunc satiabimur cum delec-
1, 3) ;
tatione, et delectabimur cuni satietate.
hai)enius ex flono Dei ut mente serviamus legi Dei,
habemus tamen ex reliquiis peccati ut carne serviu- EPISTOLA V.
rnuslegi /(ewafi.PropterquodApostolusdicit : Igilur AD EUGYPPIUM ABBATEM.
ipseego menleseruio tegi Dei, carne autcm legi peccali De caritate et ejus dilectione.
{Bom. VII, JS).
C
Domino beatissimo, et plurimum venerabili, ac
12.0mnisenim qui nuncjuste vivit, carne quidem
toto caritalis affectu desiderabili, sanclo fratri et
servit legi peccali,dum in s e nasci carnalem concupi- compresbytero Eugvppio, Kulgfvtius, servorum
3centiamsenlil:menteautemservitIegiDei,quiaeidem Christi famulus, in Domino salutem.
carnoliconcupiscentia; non consentit.Carneservimus
182 1. Utinaro, sancte frater, tanta raeo facullas
legi peccati,dum filii Babylonisnascentesinquietant
suffragaretur eloquio, ulad explicandam spirital^^m
animanino8lram;9ed menleservimuslegiDei.cum ii- quani ex tuarum litlerarum lectione percepi diilce-
dcm parvuli Babylonis eliduntur ad petram.Babylon dincm.verbasulficicnlia reperircra : quod dum volo,
enimconfugiointcrprctatur.cujusfiiiaest omniscar-
nec valeo, mirum mihi aliquid evenisse cognosco,
n^IipcupidilasquaTQConlisconfusiofjenerat.Ouandiu
vidcn?gaudiumquodextuisserraonibu9sump8i,non
181 autom in corpore peregrinamur a Dommo, po9!*e raeis sermonibusexpIicari.Nemquequod mihi
parlu.^^suosnobisingCM! istaconfusio.Exipsaqtiippe scrippisli, postquam cogitatione inventum disposi-
confusioiic orania prav.t oogitatio uasctnr, quffl par-
tumqueest.sicin litterasdigessisti^utautipse manu
vulatunc ad petramcliditiir.dum celeri r. tordalione scribercs, auclore dictares. Unde igilur faclum et-t
atque opitulatione Christi superala calcatur. iit os ineum delectalionem {a) dictando parcre non
Cap. vii. Et gratias agere, et conlinuat prercs ef- ^ possit^quam ror meum ex tui orisdirlationc conce-
fundrrc Deo dchemus. — 13. Igitur licot habiamus pil " Oufc cst inopg opulentia vel opulenta inopin, ut
nridc gratias agere Deo debeamuB, quia non sibi en minusn.ihisernrro sufficiat, quomemagis affectirs
gratiiila niiseralione subjccit, ut humiles simus, in.itif;at ; cl quoil ideo loquor quin delector, minus
habemus tamen undecontitiuis pmcibiis divinasau- cloquaniiiam delector Quid rogo esjl hucqiiodclo-
?
rc9 pulpnrcdebeamufl ;
quiaqiiandiii in hoc morlali quiosigtiilicarc volo,nec valeo ? Nimiruni ali(|ui<l cst
corpore euiiiiis, nicut non poBsumus sino pcccato qtiod sir corporali eloquio flylnqiie signilicatur,
e»««e,9ic nccdum Talemiis perfcctamhiimiliiatemdi- ut limen non corporalitrr, sed spirilaliter habca-
vi( initinsexhibere.Proplcrquod agendfrqui- tiir.
dc ^, jili.TDeo, in quantum nohisdonatulbene primus fructus spiritaiium donorum. —
2. Cnrilns
operemur.ne muneribus ejus cxiBtamus ingrali ; et Inspirilalibusautemdonisiirimusfructusestcnritas.
{n)li(\\U,dilrrtionem ;Bed melior videliir Icclioni.s Aixerai ad explicandam spirilatcmdulccdinem, rtc.
,
Corb., ia quok>gilur(/r/tfc/a(ion£m;quiapaulo8upra
34^ KIMSTOI.A V. .111
Diiclii iioii Inonllnnlo nnin V(im>lflrll(»iih li» |Mi«iiit \ Irri Hitft III eudcm Sptritu.ntiiijrattnmuHaluminuHo
Fruilun tiulfin iiiiritus «•*< f(ir»/(iJ,(/'/M<<iuwi,;><ix (<•'«' Spintu, utH firophflia, ulil ilifuilttallo MplrUuum,iim
V, \i'i), ol rmliMH. Aliii <|ii(M|UO loro, |irn-oi|»iniiii [jenrru lingunrum, nUi xnttrfiretatin ii > llme
i|iii<liliitii ('inl<'Mliiiiii voliiil Hi^i)llli:ui'i« ('ttriniii.iliiiii, iiutrin omniit nfrrnlurunuiiiliiue «</<•/« ->/ c m/i, t/iw/-
uiiiii (licnniliyiud fii/W(i.i Dri i/i//i(i(i rsl m roidibui dcnt tiii'iuli% iiiKiit viilt U l.iir. %n, M, '• 1'» lli
noMrii \i(ir S}iir\iuin snmlum, i/ui itulut eti nohii Q. t'ml«ru d'ina tine honn rotunlntr /< </•
(lUmi. V, .')). lliKocariluH i|iiutii S|ilrilUH ianrti (tono, nirltiitneiiuiniunm. - Cum i^itur,uld>ir»tartii
otiiii iii(li|^iii ('rtMdiiiiiM, ui-(!(i|iitiiiiH, luiii Ixina, liiiii iiiiiM H|iiriliililiUH iloniN, |i(iiiNit (|ili«i i c
unclu.luiii iiiiiiiuiiHii i'Ht,ul ouiii oliniii (|tii bulml in tiulxiriicarituH laiiinn ni;c liabotur ni i. . r,
curdo.nuiKinuiii poHHil iioriii(init)Uiinx|)liraro.()(|iin- nordilixiturHi non habnutiir.liteocntflrM •
<i-
iiaci.riluH.iiiiilluiii iniruuiia.iiiulliiiii Inuiluniln.niul- ritiiH donu.id OHt,iiiif(U(D,pro|)hniia,iiorra(nanl<)ruiti
tuiii(|iiii ilili^inutu I Bci<'nliu, (IdcH, runillatiirii in puiiprrct d' '<>,
A.Ciiiittilnn thm diliijit ijui fiim finn hnhtt. Vo- cnrpiirlH(|ii<)(|uo ifiHiuH cxuhHo, poHHUiit t..i .. .,.< ri
ruiiitutiion iion i)iiiiinH(|ui('uritutoin iiiirnntnrotlnu- ninc vdliinintc bnnu, a<l hoc HCiiicnt ut bnbriitpm
dant, Htutiiii ilili^iint curitutcni ; ot idoo, nini onin oncront, non bonnrcnt ; carituH vrro niiio boiin vo-
(Iui.M(nio (iiligut,nibil ci prodcrit (juod ouin iniruliir p iunlato non potoHl bnbfri, (|uia voiuntutciri in qut
cl luiidut.'l'(iiic «utoin IriiotuoHu ohI udiiiirulio ruri- cnrituH riiont, iiiul.nn llori non ficrmillil : Caritnt
talis, cl liiudiilio, ni non dcsit iu udiiiirunt<> nti|iio onim firc iujit i)rri>frnm,Hrc coyitat mnlum ; et (juia
Inudanlc diloctio. 8<m1 niin(|iii(l sicut oniu poHHiint non {,nuilet super innjnilnte (I (]or. xiii, 4, 5), oo«
adiniruri ulquo luiidurc I.H3 i|tii cuin non buboiit, ooHsn ost ul in (|iia csi bonnm fnclat voluntatcm.
itapo8siint oum diligcrc (|iii cuin nocdum buboiil ? ('). unimns caritatem nee impendit nec
Malcfolnx
Nc(|UU(juutn ; carilus qnipiio ipsu csl dtlcctio ; (|uo- hnhel. —
Miilcvoliis cr^'() aniiiuiH non imppndii cnrila-
modo aulpm dileolionom jum diliijit.qui dilcctionom tom altori.quia nun habet sibi cum autcm cosperit ;
habcro non 0(«pit ? Naiii ecco niultn visu corporoo hubero cxordiuiii,ul itu dixcrim,cari(ali8,nec male-
vidcnuig, ubi non hoc csl ipso viaus,(]uo(i cst illtid volus polestessc.nco stcrilifl. Et (juiadonoc pcrma-
quod co vidoiiuiaiqnia illu<i nel in curitatc, in Deo periiianct, et Dcus in illo
esl sonsitsquo videmus,
iiludaulomsoiisibilcquod vi(leinus;etcutiiilludquod manet {I Joan. iv,iG),semppr habebit, IM4 si eam
vitiolur ab oculis to!litur,3i sanitas inost oculis, sic sempcr impcnderit;qunndo autem cara non impen-
illud quod vidcbalur a sciisu vi<icntis niircrtur. ut dcrit.noii hubcbil.l'ropriumealoniin cariiatis, quod
ipso sensus u vidciilc nuliutcnus aufcrutur:ili\ lit nt adcursum pra'scnlis utlinet vitai;, ut ia eo qui eam
vidondi sensus in homine iiiancat, quamvigabeo n erof^avent crcscat,ab eo autem qui sibi luntum h a-
^.,^A ..:
quod J~l...<..- ..;
videbutur -j: i...i
visus Ipse discebat. n :i-_ ^ U^^^
At cum cnritas
I ..._;> „;„« .4il..i;„..~ .i:.,..
bere voIuerit,8ine i-i ni_ :_:i..- -_
dilalione discedat.Ille
.....i.
igitur enm
diliu^itur.quia non nisi dilectionc diligitur, non po- magis habebit,qui libenlius impeniiorit:quia sicut
tosl honio tanquamociiluin corporisa quacunquere eam nccimpendere potest,nec haberc mulcvolu^.^ic
visibili, sic acaritate intentioncmavertere dilectlo- nec habcteamquisquain.nccimpendit mvitus.IIorao
nis, ut possit et caritatem non diligere,et diloctio- ergo benevolus ost doraicilium caritatis.Hoc autdm
nem habcro.Caritas quippc,id est dilectio, nullate- nomen, id est benevolus. ex bene et velle composi-
nus diligilur,nisi dilectio habeaturqua ipsa dilcotio tum cst:si ergo alteri quisquam male velit,in quan-
diligalur.Seipsa igitur dilectio quia tunc
dilijiitur, tum non est,ac per hoc male-
raale vult benevolus
diligitur cum habetur, nec diligitur nisi habeatur. volus esl:/« maltvolnm autem animatn non introibit
El quidom potest diligi a nobis,etiam cum pelimus sapientia (Sup.i,'*); malevolus aulem homo ille pro-
ut augeutur in nobis, sed non diligit ejus augmen- prie dicitur.non omnis qui velsibivel alleri contra-
tuni qui non habet initium. rium aliquid cupit aut poscit.sed qui nocendi vo-
4. yon ditigitur caritas sicut pecuuia. Non diligi- luntatem gerit,sive bonum.sive malum possit esse
tur caritas sicui alia dona .'tpiritus. -Non ergo sicca- quod cupit.
ritasdiligitur.sicut nummus aut aliquid ejusraodi. 7. Volunlas bona tion ex officio, sed ex fine est. —
Potest enim quisque iinum nun haberenummum,et D Voluntas autem vel bona, vel noxia.non ex officio,
niullitudinemdiligereac dcsiderarenummorum.Di- sedexline rei est cujusque pensanda quia non ex :
ligit ergo iste nuramorum multitudinem, cum ne eo quod facit. sed ex eo propter quod facit, qualita-
unius quidem nummi habeal facultatem apud se tem suajquisque voluntatis osleidit.Nam el Paulus
:
unum nummumnon invenit,el foris nummos iunu- contrarium sibi aliqui<i voiebal.cum posceret ut ab
merabilesquferit.Hoc et in caeteris rebus corporeis eo stimulus auferretur,quem sahibriteradversus vi-
inveniraus.ul aliquid earum possit diligi,iia ut hoc tium eiationis acceperat(// Cor.xii,8);nec taraen ha-
ipsum quoddiligilur nullaexpartehabeatur.Esttale buil malevolam menl?m,quamvis utilitati suae con-
quiddamet in plcrisque spiritalibus donis:velut si trariam gereret vi.>luatatem.Ut enim a se stimulum
quisdiligat (vcrbi gratia) ut habeat prophetandi do- quocolaphizabatur rogaietauferri^salutemco^-pnris
nuin, quod nullus negat inter dona spiritalia litteris suiplusvolebalpraedicationiprodessequamsibi,non
apostoliciscontineri:.-l/n' qulppe daitir per Spiritutn quaerensquod sibi utile erset, sed quod multis, ut
sertno sapieiitix (sicut Vas electionis affirmat), uli^ ergo volebat prodesse sospitalem
salvi fierent. Hlis
aulemsermo scienlix secundumeumdem Spiriium,al- 8uain,quibus suam prodesse sciebat et vitam. Deni-
347 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 348
qae cum desiderium haberet dissolvi el eose cum ^ ncc aliud mibi viiletur esse ralio praecipua, qu.im
Cbristo (P/ii7i7>.i,23),quod essetroulto melius, scie- competens atque ordinata dileciio quae ab homine
battimcn manere in carne necessarium esse,[)rop- soli Deo debelur et proximo.
ter illos in quibusapostolHlusniinislrabat olficium. 11. Vides, sancte fraler, quam proiixiim teciim
Caritas ergo eum Ghristi urgebat,-;ive cum a se sli- conserui de caritale serir.onem, dum nimis in te
mulum rogaret auferri.sive cum
carne.quamvis in ipsam caritalem.quam utique ipse quoque ia
diligo
aiiud desiderans, cupcret immorari coiictabitur : nobis diligis; nec ob aliud, nisi quia hancinnobis
enim latitudine cariiatis.ut et cum Christo dcside- sicamas.qua dono Dei plenuses.ut eliam quos di-
raret esse.et officium velietpiifi necessilalis implerc; ligis, slmiliter plenos esse desideres. lloc ergo su-
caritatem igilur utrobique dilexit,quam semper in perest,ut quia nos pure diligis.instanler pro nobis
bona voluntate spiravit. orare digneris,ut Deus,qui nos prior dilexit (//oa«.
S.ln dileclione f)'vxinii diligitur et caritas Dilectio nobis caritatem qua diiigatur a no-
IV, 10), et dcilit
Dei et proximi eUdilcctiocariiaL s. — Qiiisquis itaque bis, sicut non habentibus, ipse eam gratia prseve-
secundum caritatem (qua) Deusest) diligit fratrem, nientelargitur,>-ic in nobis omnesreliquins munda-
ipsam ineoquam maxime diligitcnrilatem.ldeo cum nse cupiditatis aLsumat, et nos spiritu servientes
Salvator nosternposlolos puosnovo dignareturinno- p ('W'S5.,spiritu ferventes)in caritate perficiat,iliiusque
vara mandato.dicens j1fu»rf(i<um twvum do vobia, ut
:
uos faciat bealiludinis compotes,in qua sicut nulla
invicem diligntis [Joan.xiii, 34),jubens per se frater- est delectalioprava,3ic nulla morstimetur ex prena:
nitatein diligi.ipsam quoque caritatera fralernitatis ubi nihil quisquam ex carnis fraj;ilHale perpetitur,
por apostolum Paulum praecipit diligendam.Christo sed ab omnibus sanctis in Dei et proximi perfecta
enim in seloquente, gentium Magister vult nos di- aemper caritate regnatur.
leclionem habere sinesimulationp: Odientes malum, 12.0rantem pro nobis sanctitatem tuamclemen-
adhxrentes bono, caritate fraternitatis invii-em dili- tia divina custodiat, quod opto, domine sancte ac
genles {Rom. xii, 9, 10)- beatissime frater. Domnus Januarius sanctitatem
O.Hinc est quod undecimn Confessionum libro
in tuam toto salutat juritatisetvenerationis^i^affectu;
cgregius ille doctor,bpatu3 scilicet Augustinus.cum benedictionem a vobis directam,tota cum exsulta-
Deo amorem euum quera (ut eum dilifieret abipso tione suscepi. Libros.sicut praecepisti,ad Monimum
acceperat,confiterelur,ait:Jara dixi,et dicam amore : datos (c),in quaternionibus destinavi, in quibus, si
amoris tui facio istud (S.Augwit. xi Confess., \). » aliquid placuerit, utinam vcritatis, et non solum
Psalmum quoque centesimum duodevigosimum amorisesse ongnoscamllli sunligitur meae parvita-
exponens, cuni illius loci intelligentiam explanaret tisoblatio, quam vobis faciet puritas vestri cordis
ubi dicitur : Incola ego sum in terra, ne abscondas a '-' acceptam. Suggestione fratris communis accepta,
me mandnla tun (/'.<!«/.cxviii,19),'185 post aliqua sic quaeso ut adjutrix adsit ('/)vestrse caritatis indus-
Quidautem diligendumdilifj!itur,si ipsadilectio
ait:i< tria. Obsecro ut libros quos opus habemus, servi
non diligaturyUnde consequenter istoincolain terra, tui describant de codicibus vestris.
cum Dei mandata ne a se absconderentur orasset,in EPIST0L.\ VI.
quibus dilectio pra^cipitur, vel sola,vel maxime, et AD THKODORCII SENATOREM.
ipsius dilpct'onisdiIeclionem ?e vello habere procla- De coniersione a sxculo.
mdldlceuii-.Concujiivitanimnmeacfe.iiderarejusiifica- Dornino illustri, et merilo insigni, ac prflostanlis-
tiones Inns, in omni trmpore {Idem in psnl. cxvni simo filio Throdoro, Fulgentius, servorum Christi
conc. 8). » Nonne tibi videtur apertede prophetiois famuius, in Domino salutem.
atque apnstoliois dictis tracta beuti Augustini de 1S6 CAPUTPRiMUM.Orrnsio,<rr)7»r»rf,re;ijs/o/a!. — 1.
diligenda dileclione sonlentia {a) ? Ul igiiotus corporc audoain cpislolari libi meam no-
iO Conclusio, ut ex caritnte pro invicem oremus, — titiam inferrc scrmone.qu.-eso ne impudentioe depu
Quocirca dilectio Dei et proximi^qii.T! plenitudo le-
tes, nevoimportunitati opua caritatis assignes. Ad
pis linisque prflccepli csl, et inDco carilate;n dili- soribi-ndum namque, primum sincti fratria Roniuli
gil, qiiaj Deus pst,et in proximo caritatem diligit, D dulcia epislola, doinde fratrum
exinde venicntium.
i\\xsi ex Deo e8t:tunc enim rccte Dcus proximusquc qui a vobis in Domino benigne susoopti sunt.cn me
diligitur.si et in Doo et in proximo ipsacaritas dili- ma^ris suasiocoinpulit.quo vestrispiritalis propnsiti
galur.Ila fitiit et in Doo ipaum l)eum,cl in proximo cngnilio libentius invitavit.RetuIerunt quippequod
Deum dubio diligamii^.Neqiicenim frustra post
siu'.' Christi compulsiis afTectu, iiostri nominis in colln-
dilectionem Dei.nnnalia nisi pmximi sola nobisest quio benigne feceris mentionem, dicens te noslra
mandala dilectio,3cilicct ut agnoscamus illam croa. epistola delectari. Libens ijiitur feci, quod te velle
turam nnsdebcre diligero.ubi caritatem ipsam pnst- libenter agnovi, malens incnltus videri sermone,
sumus invonire. Oinne narnquo animal irratinnale, qiiam 03SP fri^fidiiH oaritale.doinine illustris.et me-
sicut non habet ralionPin.aic non habct oarilalemi rito insignis, ac prdBslantissime fili.
fi) W^^.i^nrh.yonnpnprrlr prophelicis nlquflnposto- tucrp.. dr prophelicis... (ractata.
tir.i%dirlis trnrtn henli Awjutlim senleninifnpx ha- (bj Editi, plen.v rafionts
\,c\ hhi i<i(le ur. Colon. «t H.isil., IVonne tihi vidflur (r) M». Corb., ad Mouimum legalos.
uperu fiiofjkcluu atqw apoiloiiius diriit iracta? An- {d) M». Corb., quifto ul adjuirix sit.
:uu K i>i ^'nu,\ VI 350
Cai'. i[.C,riititl'ilur,'l (Ifi romitrsionertralrnlo muu \ oppiirluMllnlolfiinporuiit.pruvtriotalocuuMruiitiVei
do. — '~. ltii<|UO luiiltiiiu ^nuilrn i|uuil juiii rinciila- Iii ilclcriui, viil 111 iiioliua comniutnnlur, iltiut ia«
rlt illlocliotiiH iii'xil)UH iioii ti)n«irlH,flt uiuiuluiii ouii- coiuinutululic(iU«iliiillli|iMii' .neo
liMiiiiKnili) ciilciiH,ii i|iin.ciiiu (uiiii ilill^ori-H, oiilca- (lolcrtni iliiiH ('iiiiiuiittntiir,.N>'<|'M >'iiiiii iKiii-L iihi oro-
liiirid. Niin» vi-io conMiil.itii |inivi'liiTi« niuic lclui liiiat i|iHo iii iiiiiliiii», aiil undi) iii ilnlnriuii (Ifllcial.
triiiiii|ilio rdrtitihiiiifl HiililiiiiHriH : nitn cui populun lilo i|ii(i(l onl.Meiiipor eit,et«ioul aiit,it« etl, ouii lo
nniiiiinus ii|i(iliiiiiliil,iii«il ciii aii|4otiouH owIum nilKau- Bo liubol nun e«Hii puano (|uoii cat, qu • iioo in »o
dciit . Hrnltis rsjinin lior ni>» ntro rl tmmuit rrvrla- lutlict CHnn |i(i iHfl (|ooil non <;Hl.l£t lioc i|ito(| sic • •'*.,
rit lihi. snl illr 1'atrr (/iti rst ni ca/u ( Wa<//t.xvi, 17), noii liiiltu prnivcniuir.iion lin<!Coiiciu<lilur,iion l' Ui
inior quoH ca^^loH ol lu raciuH oa ciuluii). OuaiUuni porilitiH volvilitr.non luci» coittiiictur,non a-lttlil>ua
puta» inoHHo lucliiti) iltHliolo i|uo(i h to conli>in|ituiii vunulur.Niliiiibi iIophI, quia totuin in illu eit ; nihil
p(irH|iicit luiiniliiu), ol lo couviu-huiii co^noHCil lui ibi HuporoHt, (|iiin niliil projlor illuin rat.
(lliriMtutii : 1)110(1 lo viilol oa iii (iutlius viilirid (hho r*. Siqiii crj,'ii,r(<riiiu Innipornlium ot luutaiiiliiim
(iosororo,ot ub amori> loiii|ioraliiiiii tciroi)aruni(|UO uiiKiio ciiiitciupto,in tlliitii rlilcctiiKKMii lihnHciiul.in
roruinail ilia cuuiosliu ot a>torna,jum corJo ii)inr/wo .'
Ipsu crunl |iloni,in quo nihiil indigclur;lneo aecuri,
Ouamvis cniniCliristusicqualilcr nit pro oiinciiHll-
j^ i,, quoniliil mcluUur;in oo vere >.nmpcr(|ue Kloriosi,
ilclil>usiuorliiiia,ct.Tqualocuncli»bcnHllciun rcdcuv coju» vora (•tHcmpilcrnugloria ncc uufprtur,n<'C(iil-
plioniB impcndcrit, diconto .\po»tolo : Qiiiruii<iuf' nuilur.ncc uugclur. Quis non illius, vit/c dcHid-rio
enim IM C.hristo baitliuili rstis, Chrisltim induistis : pnrscntcm vilum dcspiciat? 0"'»» nou illiuH abun-
non ('.<< Jud.cus nrqur Gr.vrus {a),nfln esl sr.vusnniuc danli.T dclcctamento, di 'itius teinporiB labcntiB
lihrr, no>i <'sf vuisrulus nniur frmina omnrs ruiin vos ;
cxhorrcat? Quis non iilius rcgni dilcctione cmnia
unu>n catis in Chtislo Jrsu (Fal. iii, 21); tiuucncnii- tcrrena regna coiitcmnHl?
versio potoiitiurn iiiuitum mililat acquisi-
sioculi
O.lluiniltuin tanlum fulura beatitudo. — lilam ergo
tionibui^ Christi.
vilam tuncaccipieiuus,8i huicnos vitaBinortuosffisti-
C.vi'. III. F.renii)!aopliinalU"} Irahunl }wsl se multi-
memus/etillasdiviliastuncpossidubimus.sibicpau-
ludiucm. — 3. b^icul onim mulli IValre" ol amici,
poresspiritu vivamus; eladiilias culmen lunc re(.'ni
clicntes et eubdili, noti pariter el ignoli.talium au-
perveniemuH.si hic humiiitatem.ijuam Ueus ille.Ma-
ctorilalo,Hdniundana'dileclioni3Pxcilanturardorem,
et eoinagisigne s.ccularisicoiicupisconlia^ siiccedun-
gisler docuit.vcro cor''e tcneariiu.s.— Cap. v. Ta- —
libus morluis dicil beatiis Apostolua Mortui enim :
tur,quo?ul)limcssax'uliiiilcclioiU'iiiundanalibenter
eslis,et vUn vestra abs:on<lita estcum Christo in Deo,
captivo9 teneri conspiciunt : 1S7 iia quoliens ille
cum Cliristus aiipariiertt vitaveslra,tunc el vos aiipa-
qtii respicil in {errain,el facil eam Iremere qtii tan-
rebilis cum illo in ijloria {Coloss. iii, 3, ij.De lulibus
Qil vionles, el fumiganl [fl/.ruinij^abunt] [Psal. ciii,
eliam pauperibus ipse iJominus loquitur, diceos :
32), dum tcrrenis rebus intenla corda miscricor-
Beali pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum
diter respicit, et coasideralione jiidicii f ui Iremere
civlorum {.Mallh. v, 3|. Dctalibus quoque humilibus
compellil, dumque contingit superba corda subli-
dicit: Qtioniam <^uisc humiliaverit exaUabitur{Matlh.
mium,velnt altitudines montium,utconfessionefu-
xxiii, 12) ; et alio loco : l iscile a me <]uin milissum et
migent poccatoruni in lalinm tremore phirimicon-;
htimilis coriie.et invenieiis requiem animabui vetlris
Ircuiiscunt.et in lalium conversione multi ad subsi-
(Matth. XI, 29).
dium miserationis divinae contugiunt. Ita lil ul qui
suHl in ssRculi culmine constituti,aut pluriinos se- 7. Hanc humilitatem non habent si\e qui mun-
cum perdant,aut secum multos in viasaluti.-iacqui- dum diliguut,scu qui 18S suis viribusassignaat,
ranl. Magna tales aut pcena manel, si mullis prae- cuin ea qua? sunt iu mundo contcmnunt.
beant malse imilationis laqueum.aut gloria,si mul- Cap. VI. Superbiae duo genera. Omne bonum DeOf
lisostendant sanctae couversalionis exeinplurii. — nonviribusnostris,assignandum. — Haecduosuperbiae
Cap. IV. — Quis enim non
parvam desptciat cell.un, genera,uno versiculo Spirituss-anctusdesignavit in
quandosenalor domum despicit marinoratamPQuis D psaliuo.dicente Daviii Qui confidunl in virtule sua. :
non terrenacontemnens ad acquirenda ccelestia sibi quiquc in abnndanlia divitiarum suarum glorianlur
coasulat.qu.mdo ad coelum Romanus consul terre- [Psal. XLviu. 7).Iaabundantiaenim divitiarum sua-
norum conlemptu feslinat? rum gloriantur.qui sic divitias suas diligunt, ut in
4. Conversio Dei opus est. lm>nutabilis Deus,et qua: ipsisi^uuimain beatitudiaiscolloceat;in sua vero vir-
possidentium eumjulura beatitudo. — Verein te illud tute confidunt,qui sic contemnuntdivitias.utipsum
quod prophela cecinit opere videmus impleri : Hsec conternptum viribus suis assignent.-ac per hoc utri-
est mutalio de.tterx Excelsi (/'«n/. lxxvi, U). Quis que superbi sunt illi,quia in diviiiis confidua*,non
:
enim in te hoc operari potuit.nisi ille qui ordinem in Deo isli autem.quia quod divitias spernunt, sibi
;
mutabiliura rcrum secuadum incommulabile novit voiunt assignare.non Deo; illi.quia quod benediligi
regere ac dispensare consilium ?Quia,ut singulapro non potest.malediiiguut; isti,quia quod benesperni
{o) Absiinl hsiic non esl Judxus, neque Grxcus, ab codd. addunt non est barburui neque Scytha.
editis ; legunlur in ms.Corb. el texlu Aposloli, alii
35i S. FULGENTII EPISGOPI MUSPENSIS 352
potost, non bene spernunt; ac p?r hoc, illi maliim A H. Onocirca, iit in his bonis quac u Deo accepibli
raale (aciunt, isti bonum male operanlur. permaneas et proficias ut nec in via remancas,ncc;
8. Proinile quoniatn.Domino in te mi«ericorditer retro red-as, nec in dexleram sinistramve divertas,
operante, jam dilicisti in abundiintiadivitiarumlurt- quidquid habes bonas voluntalis, vel bonae operatio-
runi non gloriari, lioc superest ut non confidas in nis,iJeo assigna.qui dedit,ptippum humiiitPr roga
virtute tua,id est ne dep'ites viribusluis quod sa;culi ut et conservet et augeat quod donavit. Nihil tibi
facultatesdivitias(]ueconteninis,quod honoresJiundi boni tanquam tuum aspignes,ne non accipiasquod
pro nihilo ducis quoddesiderio regniccclestisaccen- accipere poteras, et quod ncceperas perdas. Uete-
deris.quod viam inandatorum Dci currere delecla- stabilis est enim cordis humani superbia,qua (acit
ris.Haeoenim omnia nullatenus haberes,nisi a Deo homo quod Deus in hominibus damnat sed illade- ;
munere gratuitee donationis acciperes non hoc ho- : tcstabilior quasibi tribuilhomoquod Deushomini-
mini dat natura, sed gratia non hoc ex qualitate ; busdonat.Tanto enim deterioris tenetur iste super-
conditionis humanflR habetur, sed ex benignitate reus,quanto in melioribus donis existit ingra-
biae
divinac illuminationis acqniritur. tus.Damnabilis est quissubstantia saeculi male uti-
9.Homo quidem Deo (actus est ut haec habere
sic a tur, sed damnabilior qui spiritalibus donis super-
possit, sed habere non potest nisi dono Uei mise- p bus effertur
ranlis acceperit : nam et oculu? sic factus est ut vi-
Cap. IX. Humilitas animi sublimilasest Cliristiani-
dere lumen possit,sed videre non potet^t nisi seilli
— f2.Crescat igitur in te huniilitas animi, quae ve-
lumen infuderit.Quodergo videt oculus,benencium
ra esteL integra sublimilas Ghristiani,et tanto uiagis
e&t luminis ;quo si caruerit,CcECus remanebitin te-
quanto mogis
in te cognoiice Uei gratiain cresoere,
nebris.Non omne quod aiiquid esse polest.jam hoc
tibi humilitatem cordis videris abundare. Quam ut
est quod Psso potpst, nisi (al. sed) cui naturaliter
semper habeas,in qua ut spinper proficias.cum li-
hoc est esse possequod semper est.Hicautem unus
more et tremore tuam salutem operare.Nec iectio
Deus ipsa Trinitas pst,id est,Pater,et Filius, et Spi-
desit operibus bonis, nec bona opera desint sludio
ritiis sanctus qui solus est omnium rerum creator,
:
Irctionis. Bona coram Ueo et hominibus provide.
quia solus a nullo creatus est.Omnia vero.quoniain
Soripturis sanctis studium tui cordis impende et ;
ab illo creata sunt, non de illo,naluraliter et detri-
ibi qui fueris.qui sis,quique debeas esse cognoscc.
mento subjacent et cremento.Utergo qusedam in de-
Ad has si humiiis el mitis accesseris,ibi profecto in-
teriora non recidant (a),gratia ejusguberniit ; et ut
venies, et praevenientem gratiam,qua potest elisus
quaedara ad meliora conscendantjgratia ipsiusele-
surgere ;comitantem,qua viam recti queat itine-
el
vat ; et ut in ffiternum permaneant, ipsa gratia
(] ris currere e( subsequentem, qua valcat ad regni
;
vivifical et conservat.
ccelestis beatitudinem pervenire.
Cap. VII. Gratia Dei sernper poscenda quiaet velle,
el /)er/loe»"ef/a^ — 10. Hujus grati.e adjutorium sem- 13. Sanctam multumque in Christo venerabilcm
per est nobis a Deo poscendum,sed ne ipsum qiiod matrem veslram^quaG tuo spirilali studioChristiana
poscimus iiostris viribus assignemus : nequeenim materna caritate concordat, sed et ve-
fide pt vere
baberi potest ipse saltem orationis afTcctuSjnisi di- nerabilem sororem tibi jam in Chrislo ronjugem
vinitus fuerit altriiiutus.Ut prgo desideremus adju- tuam,obsecro, salutarc dign^ris.Inseparabilis Tri-
torium gratias, hoc ipsum quoque opus est graliae. nitas protectione vos virlutis suae cusiodiat, quod
Ipsa namqiie incipit infundi,utincipiat posci ipsa ;
opto domine illustris fili.
quoque ampliusinfunditur.cum posrentibus datur. EPISTOlA VII.
Quis vero potest trratiam poscerc.ni^^i velit? sednisi
AD VENANTIAM.
in eo Dcus ipsam voluntatcm operetur.velle nulla
Derecla PoRnitentia^el futura retrihutione.
tenus poterit. Propter quod beatus Aposlolus, non
soium liona operahominum.sedetiam bonamvolun- Dominac illuslri et merito venerabili filisB Venan-
tnlom Deiim in nohis operari testatur (Wcpw^ .liens Ti/E. FuLGENTius, scrvorum (.hristi famulus, in Do-
e.^l rniin qui oprratu) in vobis et velle et perficerepro D mino salutem.
bonavolunlnte {Philip. ii, 13). Hoc est.quod solliri- 11)0 Caput 1. — t. Sicutvcra lux nullatenus obs-
tudiuem (idelibushun,ilitatemqun7ftOrommcndans, curatur, ita nunquam veritiis fpterna mentitur.Lux
prmmisit fM/. praecipit), dicens : Cum timore et tre- auteni et veritas Deus est, de quo scriptum est :
morc vestram salutem operamini ; et ibi udjecit : Deus Fral lur vcra qUcT illuminal omnem hnminem venirn-
esl t'nim gui opcrnlur in rohis ct velle cl pcrficrrepro tcm in hunc mundum [Joan. Ipsa quoqiie
i, 9). liix
bona volmlale.Vii ad eum qiioque veniamus, curri» et vcritas dicit : Rgo sum lu.r mundi (Joan. viii, 12).
ma» ; ot idco riirrimus, qiiia ciirrcrc volumus. Et rursus dc se ail : Ego sum vta, veritas, et vita
Cap.Viii. — Red ne vel vnliintntem.vel ipsiim ciirsum (Joan. iiv, 6). Ipsius vpro doctrina monemur.quia
ap?iigMerr)i}s viribua no.ilris.idem nos informat Apo- nrhnr hova honos frurtus fncif, et quia rx frurtihus
sloluB diccns : Non volentis, neque currentis, scd arhnr agnnsritur (Matlh. vti,t7) ; in ipso tc,domina
miserenlis est Dci [Dom. ix, 1(5). illustris ot racrito venerabilie filia,cum corporo sis
(o) M?. Corl)., non recedant.
3tt:» KPISTOLA VII IWti
luiiiitu, Juiii Mciii;in ipNo lil)i,cum »iN Uiii |ir.icul \ (luilutihu* tuit{h);iiui infftt nmntt languoret luot:qui
ouiidiliilii, ounKiiuduo. ri-tlimfllnl.rflimilylt tnlfrilh vilam luam; qui lalntt
V.for (i|)iHl(iliiiii i4ii|uit|iMii oluriniiimi lllii tiini Ju- II fioiiinleMdiTiumtuuin.quicoroiiat te in mittralione
nilii pri>poMittiiii Hiiiitil ot HtiiiliiKii liint (liriHliuni- el innenriiriliii.ri-riinuhiliir ttiul T, '
(utiH u^iiiivi, i|iii iiiilii ^ruliaiii (|iiuiii tilii lnr^ituH ii-iiltn luiij't ai,i,'/, leif.) (J\i\i\ ^ ,
'
OHlDtuiHiii liiiiltiiiiHlKnillrurti curuvit.iil in «uinlil- rnriiiKi non pni«o,rum propidut ilDominuN omni
(oriH tuiu i|tio(|ui' Hiilulutionia iiiilii itiMnoiiHtnirnt liui :nii|ui(atiljut no*(ri»?Kut <|iilii in nobii miitimA
indioimii. Iloo pro(Mtl diililo iioii lnciMHdH.niHi Cliri- iiiiiH Hiinuri non piiHH(^, cum) Unminuii Hnn<'' <
Sluiii tiitii puiiluto MiuntiH iii hiiih rniiiiiliH dilittiH- liinKiiiiiTH (ii>HtruM?i(iit ijniiii)oduHaoa(o(!l Ju . i t
B08, noe iiK-o^nittiii) mTvuiii tuiii lirui^iiu iu Du- indiguulio) •lii|uid rulii)i|uilur,ciiJuainbonindeHid<:-
iniiio Hiilulurus, iiitii Uoiiiinuui pio curdo K<;ituruH. riuiii Hatiutur? vul quatoniiM pionai romiiiaionia be-
(irutiuii illi (|ui iiiulliplicut Kuudiuiu nuHlrutii do ncllcio potiri non coronainmi-
crcditur,ciii otium
curilutc liduliuiii. Hu^-uliuiio ct mincricordia condonatur?Ncmo i^itur
(\s.\\ II. IpMiHii/, IpHc) C9t carita« (iu;r crc lcn- du mcdico doMpurunn.in inririnitatc n-munfnt;ne-
tCH purduril ad Douiii, (|iiia ipsa curitaa ost Ucuh. mo mlHericurdium Uui minornnn, in ini(|uitatibuB
Hiido JounncH itpo>»t(diis dicit : /)c«x rurilin rsl ; el n conlalicHi-nt. Apostoliin clamnt : quiu Chrixlui pro
iiui viiinrt iii ranliite, tii Dro tnuttrl, et Drtts in illo impii.i morluui est {liom. v, '
). ipflc ilidcm dicit
munet [I Joiin, iv, l(i). Qulii('hrt.^tusJrsiu vrnit in mundum[r)pecraturei sal
3. lii>num rarilittis mtiltii>le,t ronlra perrala. — vos fiicere (I Tim. i, 15).
llajo ubi hubiluro cojporil, non pcrmillit doiuinari
CtkP .\s .Pecciita el ium post bnplismum rommis<a tunt
pcooalum.acd coopcrit miiltiludiucni pocculorum ;
—
remii^ihilia. Multtis esl iiil iijnosrendum Deut.
noc 80U11U pr;c9cnli« pcccata tacil vilari,(itim oliaiii
S.Scd forsilan dicitur illos pci-catores poHSc i-aivus
priuterita tacil omniu rcluxari.llauc superbi contu-
ficriinii p()9tpcccut!imcrenlurlia[)licm%li9ablutione
maccsiiue repudiant tiuido peccatorum remisi^iono
mundari;dcincpp3 aulem peccita quai videlur bap-
dc^pcranl; cl non soluin salutis yu;o ciiram, mise-
tizatusadmittere,irrpmis9ibiliapermanere.Nunquid
randu ca^cilulo rejiciunl;'iuiu oliaiu lidolesaniraas,
non haptiz.itis lo^iuebatur Jonnnes apostolus, qui-
si pcrvoriero uoqueunt((i),perlurbure mortileriaser-
bu3 dicebat:/-'i//y/i mri,hxc scribo vol>is,ul non pec-
monibus non quie8cunt:his etenim plerum(;ue, aut
cetis; et si quis peccavrrit, ailvocitlum liahemus apuil
peccatoruni inuTianitas,aul (etalis nequiler peracla3
Patrem Jesum Chrislum justum.et ipse esl txoratto
longievilasspem salulis adimit, et ad deteriora per-
pro peccatis nostris (/ /oan. 11, 1,2).
petraruia compellit ; ila ut in talibus ilia sancl.t
SoripturoB senlenlia compleatur : Peccator rum in G. Qiialecunque sit ergo peccatum,a Deo quidem
pro/uniium mnlornin veneril, rontemnit (frov. xvui, potest remilti ronverso, sed iile sibi remitti non si-
2.3).Ht vere malorum profunditas nccul, si quos nit.qui desperando contra se indulgentiae ostium
desporatio indulgeutia!,detestanda cordis obdurati- clauserit.Ca?terum Veritas non mentitur.quae dixit:
ne, pr.TJudicat. Quitrile, et invenietis ;
pelite, et aceipieHs ; pulsate,
191 Cap. iii. Ncquaquam de Dci miserirordia el aperietur vobis. Omnis enim qui quxrit, incenit
desperaniium. — i. Quis eiiim non videat quam sit {n\.invciiiel); qui petit, accipit (al. accipiet), et pul-
impiiim quamque sacrilegum, si homini per pceni- sanli aperielur {Matlh. vii, 7). Unde et pruphela
tentiam pr.^eteritorum nialorum ad bona converso sanctissimusEsaiasad remissionem peccatorum nul
credaturcujusquain peccati darinon posseremissio? latenus desperandam.impioset iniquosbortaturdi-
Quid autem aliud his verbis agitur,nisi utomnipo- CQns:Qu3erHe Dominuin, du>n inveniri polest ; invO'
teotis medici manuf,ab humani-e salulis elleclu,de- cate eum dum prope eal. Derelinqual impius vium
sporutionis vitio repellatur f Ipse quippe iiiedicus suain,et vir iniquus coyitationem suam, et reverlalu)
ait : Non indigenl qui sani sunt medico, sed qui male ad Domtnum,et miserebitur ejus^et ad Deumnostrum
habent [Luc. v, 31). Si peritus est medicus noster, quia 19? muUus esl ad ignoscendum [Isa. lv. 6,
omnes polest intirmilates sanare; si misericors est D 7).Relinquat ergo impius viam suam, qua peccat ;
Deus noster.universa potest peccata dimittere.Non relinquat iniquus cogitationem suam.quade peca-
est perfecta bouitas,a qua non omnismalitia vinci- torum remissionedesperat,et secundum prophetae
tur.nec est perfecta mcdicioa, cui morbus aliquis diclum,('0«rtv^a/Hr ad Dominum quia multus est ad
incurabilis invenitur.Scriptum veroteneturin litte- ignoscendum. In hoc multo nihil deest, in quo et
non vincit malitia {Sap.
ris ss.cr\s:S<ipicntiinnautcm omnipotensmisericordia,etoiun!potentia misericos
omnipotentia medici nostri talibus in
VII, 30), et est.Tanta est autem et benignitas omnipolentiae, et
psalmo sermonibus intiinatiir:Be«cdtc,animrt mea, omuipoteolia benijinitatis in Deo. ut nihil sit quod
Dominum,et omnia interiura ineanomensanctum ejus. nolit aut non possit relaxare converso.
Benedic, aninia m-a. Dominuni, et noli obtivisci om- C.\p. V. Salubris convenio in duobus consistit. De-
nes retributiones ejus. Qui propilitis fit omnthus ini- speraiio Judx, ; oenilentta sine spe. — 7. Salubris
(a)Ms.Gerb..t'/5( //ervertere queuni,{'oHe nequeunt. (('lliii ms. Corb. ot Ant. juxla j:racuir( Aposloli
(/')Ms.Corb., cum propitius sit cum Dominus . . . contextum, at Colon. et Basil. habent in hunc
;
sanat. mundum.
355 S. FULGENTil EPISCOPI RUSPENSIS 356
aulem ronvrrsio iiiplicl ratione subpislittsi nc.-poj- A. scntis tcmpus conversioni demonslrataptissimum,
nitentia sper.mtem, nec spcs dcserat pccnitentem ,
dicens:/niV/u!i.y, si se convertal ab omnibus iniquita-
ac per hop, si quisquam renuntiet
ex toto corde tibusxuis quas fecit.et cuslodieril omnia manda mea,
peccatn sun, et toto corde spcm ponat remissionis cl (aciat JHSlitiam,et misericordiam,vila vivel, et non
in Don.Et"nim nonnun([iiam ant?pem pajfiiteniiho morietur. Omnia delicta ejus quxcunque fecit non
mini diiibolus adimit.aul speranti pocnitentiamlol- crunt-in memoria. In sua justitia quam fecit vivel.
]it:unum dum onerat, comprimit alferum dum ;
yunquid voluntate volo mortem ]ieccatoris, dicil
elev;it,dejicit.Juda8, quiChristum tradidit, peccati Dominus,quamut avertaturde vitasua mala,et vivere
salulem nerdidit quia
sui paenitcntiam gessit,sed eu>n?Cum se aulem nverlerit justus a jnitiliasua, el
indulgentiam npn speravit. Denique sic illo evan- fecerit iniquitatem,secu,ndum omnes iniquitatcs quas
gelista loquiturrrimr viUens Judax^qui (um tradidil fecil ille iniquus, omnes jusiitix ejus quas fecil non
quia damnatus essct,j>xnitentia ductus,reluliltrigin- eruntin memoria;in dilecto suo quo deliquit, et in
ta argcnlcos principihus sarerdotui/i ,et senioribus di- peccalis suisqv.ibus peccavil,vi ipsis morietur{Ezech.
cen&:P(ccavi tnidcns sunguincm jus)um.Al illi dixc- xviii,21,22 et seq.). Et infra dicit : In eo cum con-
runlr.Qmd idnos ? tu vHeris. FA projectis (irtjcnteis verlel se justus a snn jnstilia,ut faciat delictum,insuo
in tempto, secessit, et nbiens, laqueo se suspendit n delirto quod fecit, in ipso monetur. Et in eo quod
{ilattli.xwn, 3, 4,5). Digne quidem pocnitontiam avfrtaturiniquusabiniquilatesuaquamfecit,\itfiiciaL
gessit quia peccavil tradens sanguioemjustum.sed judicium eljustiliam, hic aniinain suamcustodivil, et
ideo sibi tr:Ktum pncnitPnli.^E denegavit,iiuia pecca- averlit se ab omniljus iniquitalibus suis quas feril,vila
tum tradilionis suse ipso quem tradiderat diluen- vivel,et non morietur Utraque sententia
{Ibid., 24).
dum sanguine non speravil. vera est,qiiia utraque divina esl, sive jusium, cum
CAP.vi.S/'es sine pmniientia vann esl prxsumplio. aversus lufrit a ju.^^titia omnes justitiiis cjus
sua,
— B.PIerosque sub vana spe inilulgenliae in pccca- oblvioni tradendas; sive iniquum.cum ab iniquitate
tis diabolus tenet,et compcllit eosDeijuslitiamnon fuerit conversus ad justitiam,ipsum oalvandum,et
mcluere,quos inaniter suadet de Dei bonitate gau- omnes iniquilales ejus in memoria non futuras.
dere. Tales dicunt, secundum Apostoli ohjurgatio- il.Iniquum vero est,8i putemus justum quando-
ue^m-.Faciamus viala,ul veniant bona \
quoram dam- que aversum possedamnari:et putemu.s(a)iniquum
natw justa est {Hom. iii, 8). quandoque conversum non possc salvari.Juj^tusest
9.His indiciis evidenter agaoscimus inaniter bo- Deus et misericors.Sicut ergo potest per justitiam
minem poenilere,si dum pocnitenlia geritur, indul- damnareaver3um,sicpotestper misericordiam scm-
gentia desper;itur,pt frustra indulgnntiam sperari per salvare convcrsum. Nulla [irolixitas temporis,
sine peccatorum p<Bnitentia;ac per hoc,ncc sub spe ^ vel cquitati divinse,vel pietati pri-pJudical.Pocniten
remissionisdebet niiquis ppccaresecuru9,necpeeca- tianunquam estapudDeumst'ra,in cujusconspectu
toruni suorum considerans miilt'ludinem,remanere S"mper pro prKScnlibns habentur tam prnplerila
catonadesperationis nbPtrictus.Uortatur Piiim nos quam futura Si diuturnita«pecc;itorum Deivinceret
Scriplura sancta,ut peccarejam desinsmus, necde- misoricordiam,nnn iii aelatpmiindi novissima Chri-
speremus nobis rcmitlenda quaj fecimusidjcitqnip- 8tu3 venirel,ut peccata miindi pereuntis auleret.de
pe:Fili, peccndi ; ne adjicius iterum, sed el de prx- quo dicit Joannes:Br<rc Agnus Dei,ecce qui toltit pec-
teris dcprecave, ut tibi dimiftantur {Eccli. xxi, I). catum mundi Jotin. i, 29), el ipe Salvalor de se :
Utruniquc sancta SiTiptuia prfTmonuil, et ostcndil \'enil eniin Filius hnminis quxrere et snlvare quod pe-
quod nec in peccato debeamus remanere, nec de rierat {Luc. xix, 10).
remissione cujujjibet iniquitati^ambigere.Curonim C»p. VIII. Exemplum misericordix Dei ,e.T parabola
jubelur ne adjicianius percata peccalis, si csl in dt Saniariiano el Vulnerato, — l2.Samnritaniis nos-
pen ato m iiiendum?aiit ciir jubctur ulde pr.xteritis ternunijuam vulneratum ad stnbulum misericorditer
deprccemurul nubis dimittantur,si suntaliquaquae impositum jumento perduceret.si aliquod in eo vul-
deprecanliltus dimitti nullalenus possunt.'An forsi- nu3 insanabilejudicaret.Nuniuam duobus denariis
tan li iiiporuni cuiquam. j^otrsl pr.rj idirarc longTvi- D dati?,rc'idiluruin so quidquid superogaret stabula-
ta°,ut B'fiit.pi'racto triccnnali spatio,nnllussinilur rio 8poj)ondi<set {Luc. x. 'SOetseg.\ si supprcroga-
legibue hmnanis abl ita repetere,s:c legibua divinip, tionem illam non plcnaj sanitati pr.Tnosccret protu-
postlnnga pecrandi s|)alia,-^.on liceat indulgentiam turam.Ut (juid cniinstabiilariusHliquid supererogat
postuIarf'?.\hHit ut hnc sit in Deo noslro quod in si est in saucio viilnua quod curari non vuIeat.^Sicut
litib 1)3 habct humnnaronditio.Dpus cnim nosfersic ergoincdico noslro nullaeslinrurabilis pl;iga,itanec
est 'lisoricora et bnnus, sicut idlinitus esf invictus. in aliquo vulnero, nec in aliquo tempore, ccoleslis
Proinde bonita» invicli non vincitur,cl infinili mi- potest delicerc madirina.Ideo ipse medicus semper
Bcrirnrdia non flnitur. se po.sflp converso,Halii teni donare tcstatur,direns:
193 'Iap VI . Omnc tempus pr.r.imtis vit.r con- Cum convcrsus fueris,el tngemncns, satvus eris {Isa.
versiiir-i O' lum cst. — 10. !)enique omne vit.-e prffi- xxx,ir>).Propler quO'f duritiaui ijuorunidara sic per
{a)U,cc\(itb.\ lu^lum qnitndn /ue aversumpos.<icdam- ex ms.Corb.sermonis ccntextu hoc exigcnle.
na/-/:('{ ;<u/('//)Ui,abcraiit abexcusis rcdtitula aunt ;
:jft7
KPlSToi.A VII. :m
llioreuiiiatn Dimih iioiulfHiiiil incrii|mn» :
iVun7U/(/ 7111 A lm(itiir,.iiiuiii i-.»w i|m |mm rni..rinM .m.ir.it.,
aitltl iioti rfMtrj,!t,uutiiuini>i'r»UBtitnonrei>t'rlr(itrf k,,,,, ^,„vro u ilii.jniiil, li.iMl.|ii <
«lioll C- 11:
Quiirc tfryo itvn-siia rat fwintlu» ialr m llirruanlfiin Ne ittirum citm venero, humiliel mt litu» aiiuii vot,et
i\i'or»ioiie i-ontnitiout ? I,i(luriii<rnttit .yrri.vrm.n, «0- luy,- 1,„ innlto^exhit 714/ nnle iierenoerunl, el nnn ege-
lurruut rrvrrli (Jrr. viii. \, f>). 1114 punil
Nitii nint lurmtrnti iin%ifrr iinmun lilin.fl t»nii '
»»1
Doiirt III pncoiiliiro proi-ilii. «i poooiiliiriH corvix non imi,u,luitiii, ijuuin geisrruut [II Cir xii,2l, ;u-
fuoril iiiiliiriilii. mcrito lu^'ol \poi<loluN '|iii pc»nil«>nliiirn non afriint.
Cw. IX. Justilia l)t<ii'onvnsn.it'tli>al, ni>er»n» liam' aril oiiiiii nmQ
g imiii rnram nngrlt» f)ei »uper
plui
UtU. — IH. Knmiin mil»!.* i'nl iKiliir. ni iul ojiiRrniHO. nno prrnihirf pirnilrtuldin itgnilr, tinam luprr nonu-
rioordiimi (!oiilumiiiii'iMoujiiarll'iiKori<jiiHliiiuiii iioii (/j;i/a novrm juitts quihus non ett oput pnnilentia
viiloiiiurt. IpBu oiiiiii JuMtitiii Doi lulisortt, ul uvorsoB (iiu. xv, 7). I>i>(iifl i},'ihir ill npro i-np mlianliii cor-
dftiiiuol, oi)iivt'r.««oaHiilvol. l»ro|>tor (|uoi| (lioit : C«»»i- dia IukuI boalun ApoHtoluM, pro nuibuB iion Kttu.lot
vrrliviini uti nir, rt s,ilvnl>o vos (/.«1. i.iv, '22) ; Hompor imt,'('li(!UH choru^.
nutt'111 iltlfoluliir ciMivnrHioiio iioslru, 1100 liiiiiuM 1115. C.m'. xi. Wtrin tnoli^ noi ,i,i j ,rnil'-ntiam
hoinini, quundiu iii h.io viliiost, posuil.iiiio propi- ,i,„.,i; /v^,. _ 10. Uoiii^niluH crgo Doi ad piDniten-
tiuri couvorao nou posail; iino tcmpus oinno prii» R tiainnortttdiluDit.iJDonoHlril.uIulionibuB.iflli^il, in-
stMUi!jvil(oooiiv<'r..<i()niii(iatiMicof?noHoitiinl('piil««9o. lirmilalibus corripit, nnRiifliiB erudit, utijui in sa-
Dculus oniiii rotruH dioil : jVou tardal Dominui pro- niliito corporin pt!ccaviiniM,in indriiiilatn a pocc.ilia
mliisuinsuum, .•ilcut iiuiilamtarilltalnnr.viUiiHanf, snl ul)3tineriMiiHo«riiii8 .-iiiii in lnMilui n)iH«ricor<li«m Doi
paticnlrr (frt proplcr vos, nolnn atiiiunn pcrirc^sed conlPmpsimus, corrnpii nnjicllo tristilin» jiialiliam
otnncs nd p,initcntiavi convcrli {II Velr. 111, 9). ipsiusrormidomu.s. Itulil, utijui nol»i9,al»utendo sa-
Cai'. X. Varabola dc opcrarils In vlnea. Dcns fcm- nilulo.infiriiiitalem pop.;rimiiH,porinfirmi!ulpm8ani-
pcr (itlcctiitur concrsione iioslra.— 14. Si uliiiiiain talis bcneliciu repuroinua , ot qui per l.eliliura in tri-
wtatem judioarct Doininus convorsionis romodio biilationps indicinnis, pcr tribulaliones ad la;titiain
inoptani, non diversis tcaiporibusopcrarios vooaret recurrumu.^.(.^i) Denique magiserj^.i nosdilectionpm
ad vincum. In diversitulo i]ui|>po horuriim non in- Doi ilaj,cllis ot corre()liiiiiil>iis Soriptura sancla tea-
congruc ucoi[)il'jr a.Maluiu divorsitas ila ut ;utas ;
lutur t.stendi ; tlicit enim : Fili, ne ,lejicias in di.fci-
pucrilis ttocipiutur in luune, pubertas in tcrlia, ju- plina Domini, neqne latigeris cum nh eo iniTeparis ;
ventus in soxla, gravitas dcclinanlis ailaiio in nona quem enim diligit Dominus, corripil ; ll.igellat nutrm
et in uniiecimu, senilisaHas ipsa novissima. lu tiua- omnem lilium iiuein rccipil (Prov. iii, II).
cuntiuo igitur quis jotalo vooatus, si bcnignilutcm p Cap. xii. — Sedet ipseSalv.ilor illos sedicitamare
vocanlis Doiuini noiispornat, necesse est denarium quos arguit ; Ego, inquiens, quos amo arguo et cas-
vitie pcrcnnis accipiat. Neque enim nonsemper de- tigo (Apoc. iii, 19). Et apostolorum doctrina (irapdi-
leotatur conversione nostra, do quo nobis clamat care non cessat, quiao/)or/<'/ nos per mullas trihula-
Joel prophota : Ikvc dicil Doininus Dcus vcsfcr : Con- tiones inhvire in rcjnum Dei [Act. xiv, 21). I(.se quo-
veriiiniiii ad meex tolo cordevesiro, in jejttnio, et in quo Dominus arctam viam et angustim dicit esse
llelUyetin planclu,et disrumpite corda vestra, et non portam, quje ducit ad vitam.
vcstimcnla vcstra, etconverlimini ad Dominum Dcum 17. Ut autem noverimus illos qui jraudiis tempo-
vcslrum; quiit ml.<!erlcors et paticns est, et magnani- ralibus obleclantur, et jussa divina contemnunt,
mis, et m>illummiscricors,elpatieiitiainhabensinina- aiternis ignibus concremandos, illos vero qui mala
lis (Joel 11., 12 et seq.). temporalia cum timoreDeipatienter tolerantaeterna
15. Propierquod aposlolns Paulus duriliam cor- quiete potituros altendamus divitem purpuratum,
;
disincrepatinhisqni pccnitt-ntiamsuorumnegligunt elp.iuperem Lazarum,illum poslepuiasflarr mi? pe-
agf rv peoc ilorum ; dicitcnim : Propteri/uod uwxru- rennibus tradilum, istum posl cerumnas in a^ferna
sabilises, o Iwino otnnis qui judicas. In quoenimjudi- siuusAbrahaequietesecurum uoi cumstiliam dives :
cas allerum, te ipsum condemnas ; eadem enitn agis j. ardens digitobeati pauperis linguae sua; posceretir-
qu^r judlca^. Sciinus autcm quoniam judicium Deiest ror.iri,hsec adeum beati .Abrahse protinusestdirecta
secuudum vcntafem in cos qai talia agunt. Existimas responsio : Fill, rccor.lare quia recepisti bona in vitn
auiein hoc, lioino omnls qui judicas eos qui talia tua, et Lax,arus sltnililer mala ;nunc autemlucrucia-
agunl, et facis ea,quia tu effugies judicium Dei? .An ris, hic vero rcquiescit (Luc. xiv, 25). Non fuit alia
divitias bonitatis ejus et pat{cnti:e ef longanimltati<; causaqua dives paenas lueref, et pauper gaudio poti-
conlemnis, ignoraus quonunn benignitas Dei ad pceni- retur ac requie, nisi quia ille bona recepit in vita
tentiam te adducil'1 Sccundum (/urltiam autem tuam sua, hicautein mala.
et impcenilens cor thesaurixas libi iram indie irse, et Cap. xiii. iVon idemest bona prxscntisvifSB hahere
revelationis justi judlcii Dei,qui reddat unicuique se- et recipere. — 18. Non omnes autem qui bona prae-
cundum opcra sua [flom.11, 1, 2,et.teq.) Alio quo- sentis vitcC habent, bona praesentis vitae recipiunt,
que loco non tam plaugit qui peccare graviter vide- necoraupsqui malahujusvitaepatiuntur^malahujus
(n) Inm^r.Corb. adduntur hic vcrbahi^c, aM."tou//ao quiJquani aJ scnsuiu coaier-re viJeutur.
pecfaior,e<^awfi^s,verumnsclsgunturinexcu3is,uec
359 S. FULGENTII EPISCOPI HUSPENSIS 360
viljp recipiunt ; sed illi recipunt bona in vila sua, A namquecontinelurin psalmo: « SacrificiiimDeospi-
qui in gaudio ei ileliciis vitaB prwsentia exsultant,et « rilus contribulatus, cor contritum et hurailitatem
credunt.quod se nulla concuti ad-
ia eo se beatoa « Deusnondespiciet » (PsuIl, 19).
versitale conspiciunt illi auloiu malu recipiuntin
•.
Cap. XV. Exhorlatio ai promplum convcrsionem.
vita sua, qui pres.-uraa et tribulationea praisenlis — 21. otinnunieris hujuscomodi testimoniis in-
Ilis
vitas cum
timore Dei tolerant, et corde conlrito et formati, principaliter ad Dcumconverti, quantocius
humiliato, non temporalia gaudia, sed actcrna suspi. festinemus:dicitenimScriptura:(( Netardaveriscon-
rant nec transitura bona, sed permansura deside-
; (( verti ad Dominum, etnc differas de die in diem,
ne
rant. • subitovenialiraejus.etintemporevindictaBdisper-
Denique illis qui in bonis prjesenlium rerum
19. (( dat Conversi autera, de remissione
te (Eccli. v. 8).
volunt habere laetitiam, dicit psalmus Filii liomi- : peccatoruin nullatenusdesperemus.tenentes Uomini
uum, uxquequo graves corde ufquid diliqitis vanita- ; lidelepromissum.quiait: (( Cum conversus fueris, et
tem etqua;nlix mendacium (Psal. iv, 3) ? et alio loco : (( ingemueris.salvuseris » {Isa.xxxsecundumLXS.).
Nulilesperare in iniquitate («j, el in fupiua nolitecon- Pressuras tribulationesque praesentis temporis lon-
cupiscere. Divilixsi affluanl, nolite cor apponere (Psal. f;animitertoleremus,etatimore Deinullatenusdisce-
Lxi, II). Tales eliam bealus Jacobiis increpare non g dumus; praecipitenimnosApostolus.esse^^ intribula-
cessat.diceos: Agitenunc,divites,plorale,ululunlesin « » [fiom. xwi, 12).Qui etiam correp-
lioiiepatientes
mispriis quae advenient vobis. Divitix vestrse pulre- tionem praesentis temporis, ad evitandam futuri ju-
faclm sunt , el vestinienia vcs'ra a tineis comeslu sunt, diciipoenani,multumnobisprode33etestatur, dicens
AurumetargenlumveslrumaeruQinavit,etserugoenrum (( Cumjudicamuraulem,aDominocorripimur,ut non
196 in testimonium vobis erit el manducabil carnes , (( cum hoc mundo damnemur » (I Cor. xi, 32).
vestras sicut ignts. Thexiauriia>:lis in novissimis dtebus- Cap. XVI. In Iribulwionibus noslri.% gratias Deo aga-
Ecce merces operarium qui m^ssuerunt regiones ves- mus. — 22. Verum in ipsis tribulationibus gratias
tras,qux fraudata est avobis, clamat, et clamor eorum agumus Domino, et hoc quod sanctus Azarias dixit
inaures Dcmini S^tbaotli introivit. Epulali eslissuper infornace,nosin tribulationedicamu3:(( Benedictus
terram, el lujcuriis enutristis corda veslra {Jac. v, i et ((e3,DomineDeuspatrum nostrorum^ellaudabiliset
seq.).Talium quoque risum et gaudium inluctum « gloriosumnoraentuumin saecula :quonianijustu3
converti praecepit et mcerorem, dicens Emundate : « es in omnibusquaefecisti nobi9,et orania opera lua
tranus, peccalores, ct purifirate rordu duplices animo ;
(( vera, etrectae viae tuae,etomnia judiciatuaveritas.
iniscri eslote, cl lugete, et ploratv. Risus vesler i)i « etjudicium veriiatis fecisti, secundum omnia quae
luclum convertalur, et gaudium in mxrorem. Humi- « « induxistinobis, elaupercivilatemsanciam patrura
liamini in consijectu Domini, el e.taltabit vos (Jac nostrorum Hierusalem. Quoniam in veritate et ju-
IV, 8, 9}. « dicio induxisti haec omnia.proptorpeccata nostra.
Cap. xiv. Retrihutiutic fulura necboni nec malipri- « Quoniainpoi'cavimiis,etiniquoegimue,discedente3
vahunlur. — iiO.Neque veroputeinuslristiliamhumi- « a te, et multum peccaviraus in omnibus ; et man-
lium, et laetiliam superborum, luctuin piorum, et (( datis non obedivimus, nec conservavimus,
tuis
gaU'liumimpiorum,futiirapos3eretributioneprivaii. « 197 neque fecimus, sicut prscepisti nobis, (6) ut
Miinet utriiisquc (ul. utrisque) condigna mcrccs, di- « beno nobis essot. Et oirinia quae induxisti nobis, ot
vino rcddend,ijiidicio,quani,judcxipsetalicognnsci- « omnia quaecunque fecisti nobis, in vero judicin
tur decrevisse sententia : Vxvobis, qui siituralieslis. « fecisti n(Dan. iii, 26 et seq.). Et paulo post ait :
quiaesurictis : vx vobis quirid liis nunc,quia tugcbitis « Etnuncsequiinur corde nostro. et timemui*
in toto
Cl flrbilis. Benti quinunr ef^uritis, quia salur ihimini. « te.Ptquaeritnus faciem.tuum (<:),neconlundas nos »
Bcali qui 7iunc fh-hs, quin ridcbtlis^ lieali qui lugent, (Ibid., 41).
quoniam ipsi consolabunlur (Luc. vi. 25; Mntlh. v,5). EPISTOLA Vlil.
Talea e-tiam Uavid seroina quidem dicit in flelibus SEU LIBER AD DONATUM.
Jacerc, nec tamensilot cum De fide orlhodo.xa el divertis erroribus hxreticorum
f.'audio et cxsiiltalione
messuros; sic onim uit « Oui seminant in lacrymis,
:
" Doniino exiinio, et in Chrisli caritate plurimtini
<(ingaudio meteDl. P^untesibantetnebant.niillentcs •lcsiderabili filio Do?»ato, Fuloentius, servorum Dei
('seminaBua.Venientesauteaivcnientincxsiiltalione. famulus, in Domino salutem.
« portanl'? matiipu'03suos » (/'s(f/ cxxv, .^J.Talibus ('Ari'T Quis vilw parliceps. Quis erpers. 1 Mul- I — .
etiam nunc asserit Dominiim propini|uare, dicons :
tiim((f) boiicdico Dominum, diloctissimo lili.ciijii.';
('Propeest Doniinus hisqui tribniato sunt coido, et gratiatali9fi9,utcum8is{Etatcjunior(e),nonquaesiint
«' hurniles spirilu salvos faciet i>(P.»«/. xxxiii, 19). In carnis, sed qune siint spirilu.s concupiscas ; et lidei
tantum vcro prolejit tribululio Chrislinnis, ut pcr fiTvore siirconsus, ilU laiidaliiliter jam inci[)ias me-
lianc spirilusnostcr Deo sacrificium liat. .'^criptum (litari.quihus non volufitas carnciii damnabiliter nu.
trial, sed agnita veritasanimum spiritHJiter pascat
(rt) Kdi'i, Nolilr sperare iniqutlalem- vcrbn, rl quxrimus, quip leguntiir in ms. Corb.
(/») ha^il., fiiul prwrcptum nohis essct, rl omnia ((/) Ms. C.od. (^tlbcrtintis habot Miillum, idcrnquo
quxrunquc fedsli nohis, tu hcne nobi^ in vero judi- [irtelrrt in inargine Anluerp. edit. rcl. cdd., Mullis. ;
cin fei isli. (e) Ms. Colb., mtnor.
(c) Edili,^/ limcmui faciem tuam ; ncc habent baec
3A1 KIMSIOLA Vm. Mt
IpniuHflnlm fftotiim iunplrnllonft nou dultilo.ul oiim \ (forlii uniim)oasA ()num,aummiim,vnrti • '
",
stiiililHlnHlHloinHolniiH Hinoiilnrium littnrariim, niiiio uniiu nntiir.n, uniuN flHMnnli»', uiilu4<- •,
lfi)itiviniHolii(|iiiiHiiii|iotiiliiriatriintu'n;illuil iilii|iinvi>- iiniuiltiiiiitntia.uniuimturnitatii.uiilua linmflnvit**
loMH lll(l^iHII|l|H-llllOI|i|rr*t,ll<i|| IIIkIo llllllliln (llil|ll(1ll- tiH;iM' Hic ciim uniiml»«U'ii uu<liii'nlrf'm,i'tPillumet
tia iliHOiliir, ri(ii| iiikIo viIih iiiTcniiilaH oitiii|iiirutur. H|iiril'im Hniirtiim, linntii iinlurnm uiiiii n< illiiit
(JuiHi|iiiH oiiiiii llili^m voruiii lcnct, viluiii |HiHMi(lnl : Triiiitutin indilliKn ourn rnnitntcm hu<Iiii, l'a-
; Bt
Juxtus fiiim rx fiilr i<ivtl (Hom. i, 17) ; ol (|iilH(|iiiH in trom.ol Kilium.nl H|iirllum Hnnrtiim, trcn portonan
ojiiHiloiii lliloi myHloriii (Mi|iil itiwlriii, vitio Hoioiiliam itniuH Hiiriiiiim illiiia (livinilnlln n(.'no<trA. Tmn cnlm
ilosiilorut uili|)iHi'i ; in i|iiu Inntiiiii (|Uihi|iio croHcit, |)crH()nm Hiitit, Pntcr, lit KiliUH,ot HpintuH '
:^
;
(luuntii inu|j;iH i|ii()il voriiin ot suliiturooHt.iliscil. II u- itloo T:inituH (li(;itur : Hi!(l iiiiu Hijltntniilin >
i,
jiiH Hriontim i|iii loniiorit inilultilnntnr initium, por- (4 Kilii, nt Spiritui) «unoti ; irloi> ipM Trinila<i unut
vaniot «"1 portootiim, ol iiiii iioti sprovorit luc upoHlo- UouH vorucitor a fldolibun prn.Ml'calur.
lici H(M'moiiil)tiHliuirilitorucoiporo,ipsomoroliitiirHn- C.AP. III. Tti'M piTsoiiir, iiontres njturx. .LfU.iliiai
liili cilil pofcoptiono ^uinloro. Sivo uulom i|iii>« intru iii IrinHiilc. Si-ni>lur.T testimuiwi ijunii Innitas tit
Kcolosium (•uttiolionm ('•) Inoto nutriuliir, sivo oibo unus Iteus. Trslinmiia pro trihus fternonis perfieram
puHOUtur; si tumonn HinumulrirtKrclosimnon rocoH- y asii-jnantur soli l*atri al> hxretirit. Filiusi^uoque Do"
Korit, vitm pnrficopj^ pormnnoliif ; (jiiiu lciion« lliloi minu.sDcus dicilur. Quisdchct i/iciChri%tianu.% Ado-
Jiislitiuin, po8Hiil(U)il ct vitum. (Jiium vitum nocillo riuiilus est et hilius. — 'i. 'rros ituquo pcrsonaH «»ne
poHsidobit ((iii ,'>ormanot in infiilolilalo, noo illo (|ui Patrom, ot Filium, et Spirif um «nnclum, oHtendunt
porseveral inrrimino : <|iioniuin utcniiio do illiaoHse IpHiiia eioiiuia Vcritatis. Undo Sdlvalor noster ait
convincifiiriiui, socuiiiluin I9H ApoHtoii^clacnfcn- yon sumsolus, scd ecjn et qui misil me Pater [Joan.
fiini, amhnlaiit in vaniliUr .'iciisu.^ .tni, tnifhri.<! oiscu- DoSpiritu sancli* (iuo<iue dicit Ego ro{/abo
viii, !()). :
ratum habentes iutellectum, alieiutti a vita (r/) Dei Palrem, cl alium paracletum dabit tohis, Spiriium
per ignorautiam, qu;e eat in illis, propter cTcilatcm verttatis {Joan. xiv, 10, 17). Pr.Tcepit etiam bnptizari
fon/i"< ip.<<orum (Eiihfs. iv, 17, IS) : ipyu oniin cordis pontos m nomine Palris, et Filii, et Spiritus saucti
ca;cilasii, cl tiuid crcdii!, it quid u^^iit, i;;norat. [Malih. .xxviii.lDi. Hia atiiuc hiijusniodi tesiimo-iiis
Cap. u. Donatu.'i contra fiilcm Triiiitali.'< teulalus ah 08tcnditur,l'atrom, el Filium, et Spiritum sunctum,
Arianis. Ad respomiendum dcfide parati esse dchemus. tres esse personas, sed non tres esse nutura». Uudo
Fidcs S. Irinitati.^e.rpiuiilur. — 2. Dicis itaqiie aqui- Trinitasilla sancta digne crpditur(/)in persnnis^ircs
husdam Anaiiis dc Palro et Kilio propositam (Hu-e- autcm deos dici, Putrcm, (!t Filiurn, et Spiritum
eliononi,inqua Patfom majorcm et minorem Filiuin sanctum, non permittit unitas naluralis.Et qnia in
asserobant : te vero, piopter divinarum ignoranliam unanalura(j/)Trinitatis nullapotest esse diversitai»,
liltorarum.quiliusminusinstructuses.noninvenisse ideo in tribus personis manet inconrusa pr.iprietus
qnid eisin delonsionptn ver;e tidci respondere. IIoc et in unitatc naturae regnal inrommutabiliter sub-
in loitaque primilusin nomine Dimiiii laudo,quia ai stanliali.^ .-equalitas. ldeodel99 Filio dicitur : (?uj
tibi nonfuit lanta respondendi {dl. respondenti) fa- cum forma Dei esset, non rapiv.am arbitrafus esl
in
cultas, pormansittamen in corde tuoveritalis firma essesexqualem Oeo{Philip. ii. 6). Et ; Quia non so
{al. firmissima) credulilis. Non eniin omnes qui lum solvehat sabbalum. sed et Patrem suum dicehat
Ohristi participessunt, eliain respondendo possunt Dcuin, seqwilemsefacien.t Deo{Joan. v, I8i. .\d hanc
dofensarequod credunt sed etiam illa pars estpro-
; «equalitatem naturce virtutisque.etiam illud perlinet
feclo victoria?, ut quandiii quis sermone non poiest quod ipse Filius ait : Quia quaecunque Pater facil,
defendere veritatem, tideli lanjen corde devitetorro- hcvc eadein et Filtus simililer fncil (h). Et sicut Pater
rem. li].\pedit aulem ut saluberrima Petri apostoli suscitat mortuos et vivificat, sic et Filius quos vull vi-
verba secleinur, prajcipicntis ut simus fniralisemper vificat {Ibid., 19, 21). In illa eigo (i^ Tnnitatis na-
ad respondrndum omni poscenti nos rationem de fide tura, sictolum unum est, ut nihil ibi possit vel se-
et spe qme in nobis e.'^l (I Pet. iii, 15). Volens orjio parari vel dividi sic totum aequale est, ut nihil ibi
:
ad respondendum paralior inveniri, petis ut nostro '' majus aut minus())valeatinveairi.I-5lumnobisunu m
instructus sermone agnoscas quemadmoduai h:ere- Doum Novi et Veteris Testamenti veridica demon-
ticis, (idera noslram impugnare volentibus.divinis stratauctoritas; dehoc enim uno Deobeatus Moyses
valeas armatus eloquiis {e) obviare. dicit .Audi, Israel
: Dominus Deut iuus Deus (al.
:
3. Proindo illud admoneo (^j/. comraoneo) princi- Dominus) unus est et Dominum Deum tuum adora-
; :
paliterteneas : sanetam Trinilatem, id est, Patrem, bis, el illi soli servies (Deul. vi, 4). Et ipse Dominus
et Filium, et Spirilura sanctum, naturaliter verum dicit de se : Videte quod ego suunt Deus{k)el non est
(a)Abesl nunc ah editis leiritnr in ms. Colb, (g) Ms. Colb., in natura.
(b)Ms. Colb., in terra E^:clesix calholicx. {h) Ms. Colb quxcunque Paler
, facif, et Filius si-
(c) M. Golb., beati Puuli apmtoti. militer facit.
(*ii Anluerp., avii /)ct; in marsrine veropraefert o (ii Abest (•/;/<» ah editis ; legitur in ms. Colb.
vita Oei. At m>!. ('olb. el Basil. habent a vita, ju.xfa (/) M'*. Colb., magis auC minus.
gr.T-icum .Apostoli textum. (A) Editi, Ego sum solus et non eH alius Dcus prx-
(c) Mfl. Colb., '/<rt /i!< valeas annatis eloquiis. ier me.
(/) Ms. Colb., Tnnilu-iilta creditur.
1'athol. LXV. <2
3U3 S. FULGICNTII EPISCOPI RUSPENSIS. 364
alius vr.rltT mr {Dnil. xxxii, 39). De hor el boatiis A OiK^flfum dixerint, nunquam seaudobunt assercre
David licit : Quis Deus prvtcr Pominum, aul quis Christianos :cuniutiqueChristianusaohriritonornen
Deus p^xter DeHm nostrum (Psal. xvii, 32)? Sanctus «cceperil ; Christianusauleninullatenusesse possif,
quoque Jacobus aposlolus, istum unu ii Deuin prae- quisquis ipsumChristumDominumDeumsuumesse
dicans.ait, Tu irrdis fjuia unus c.4 Deus, bene (iiris ;
non dixerit.
el da^monet rrrdinil, ct conlremiscunt [Jac. ii, 19).
8. Fateantur ergo Patrcm et Filinm non dnos do-
Verurnfamen non ignoramus ista lestimonia.ct
5.
niinos deos ((/"!, soil unum Doniinum Deum suum, si
ei qua similiain divinis(a)reperiuntureloquii8, qui-
volnnt veritatem tenere fidei.et nolunt rebelles pra;-
biip unus et soins iisseritur Dous. non ipsi sincta?
ceplislegalibns alqueevanpelicis inveniri. Sic enim
Trinitati, sed uni taritum pprsonfe, id esi soli Deo
puternnt(r7/. potuoront)ot illius teatimonii. qnodic-
Patri (/>),ab h.-Ereticis assignari.Proinde illorum quae
tura pst : Dominiim Deiim luum adorahis, el illi soli
proposuirans teptimoniorum(<rj,id pstiiliusquo dici-
servies, inlellectum pariter ofliciumqneservare.Ne-
tiir: Audi. Urtiel Dnminus Deus luus Dcn.\ (al. Do-
:
queenlm cuiqnam fas estsic adorareDeum Palrem,
minu.t^ unui e'l ot altorius, qno legitnr Dominum
ut honm P^iiium nnn adoret [al. adores), cum utique
;
Deujn tuum adorabis,et illi soli servies in quanlum, ;
d^^ipsoFilio srriptnm sit in Deutcrononno L.vla :
ipeoDomino Deo donante,possunius,intellicentiam n >• . ,
« mim, ca-li, simul rum eo.et adorent eumomnes un-
.
'^
. _ .^ . ,• •
,
.
requiraraus. Priniuni quippo nos testimonium po-
geli Dei. De ipso quoque beatus David dicatin Psal-
suisse mi^minimus illud quodicitur ; Audi, hrael :
mis {h) Adorabunl eum oitines reges terrae,omnes gen-
Dominus Deustuus, Deus (il. Dominus) unusest. Uoc
tes servitnt ei (Psal. lxxi, 11).
itaque sic ulrique(^)ratemur esse firmissimum,ulab
hoc testimonio nullus existirael aliquatenus rece- (•AP. IV. Crealura nequnquam adoranda. Idololalrs:
dendum. verilatem Dei commutant inmendacium. - 9. Ouoii •
6. Proinde qnoniam duos deos a (idelibns coli rc- (o/. quia) si Filius secundum divinitalem (?) unus
pulaprnecepti hujusnulla rationopermittil:autPrttrera Deus cura Patre non es^el, unius cum eo nalura'
et Filium orodant unum naturalitorDenm, si volunt litique non luis^set cl si nalurffi allerius essel, crea- ;
sine hnjus transgressione mandai unnm Deum sic lura sinc dubio esset. Si autem creatura esset, ser-
colerp. ut nec Paircm colant sine Filio, ncc Filium viendum ci sauclarum Scripturai um auclorilas non
sine Patre; aut,quia Deusmajor et Deus minor,D(us juberet, sed polius prohiheret. In primo eoim deca-
unus esse non possunt {al. non possent), necesseest logi mandato, sicut unius Domini Dei cultura servi-
ut ant PalremsolumDominum Denm snum dicant, tusquomanifestissinieproicipitur, itaomni cre.iturse
etFilinm nominum Deum suum omnimodisnegent adoralio ac servitus a fidelibus exhibenda vchemen-
autsolum Filinm Dominura Deum asseranl (e), et a tissime prohlbetur. Ihi enim dicitur Egosum Domi- :
Dei Pjilris cullurarecedant. Sed Deum Patrerr. Do- nus Deus tuus, quiei/uxi tcdeterra .€gypti, dc domo
minuin Denm ^iium negarenon possunt.quom nsque scrvitutis Non crunt lili dii absquc tiic iExod. xx, :
adeo Doniinum Deum omnium esse conlirmant, ut 2. 3). Sihoc siinul a Patro ct Filio dictura accipitur,
etiamei divinilatem Filii,tanqnamminnris.juroser- unus Dominus Deuscredatnr Pater et Filius sed si :
vitutis (/) Ful).jugare cnntendint !800Filium voro, hocantPater sineFilio,aut sinePatre crediturdixisse
:
si Doniinnin Dcnm sunm negare voluerint, ipsinapa- Filius, necesse est ut aut Pator Dominus Dou.s ne-
tern£E vocis testimunio protinus arguuiitu." .•
peros getur, aul Filius. De illo enim qui dixit : Ego sum
enim prophelae, ex pcrsnna Dei Patris dicitur El : Doininus Deus tuus, qui eduxi te de terra .€Qifpti, de
domuiJuda miserrhor (al. miscreor), el .udvahoeos in dom<t scrvitutis : ^on erunt tibi dii ab^fUf inc ; de
Donuno Deo ^uo [Osp. i, 7). Ipsum Doniinnm ossc ipsn aanctiis Moyi^es ail : Audi, Isroel : Doininus Deus
Dcum nnstrnrn KvanjK^plicn qunqno veritatia cnm- tuus Deus (al. Dominus) unus esl {Dcul. vi, 4). Kt
mpndat auctorilas.uhi brali Thuina' apnsloli confes- qnia (al. et Deus sibi soli pra?rip'ens
quod) ipse
sio pravilali hrereticae prorsus contradicil, excla- lantumraodn serviendum, seque jubena a fidelibus
mantis al(|UP direiitis : Dominus meu.t, eiDeus meus adnriindura, prorsua intordixil ne qnisauderel (n/.
(Joan. XX. 28). D audoal) croaluram adorare, creatur.Tquo serviro ;
7. Ergo qnan'loPatrem Dnminnm sine dubio
ot propterea 201 in line illius primi pra?repli, de
confit»>ntur,et Pilium DominuniDeninfatori prophe- omnibus qua; creavit ita loquitur : Non adorubis
tica Rlqno evangclif^a veritatecognntur, aut Palrem en nc-' scrvies cis : egocnim sum Dominus Deus luvs
et Fillnm, per.onnarum proprielate sorvala, unum (E.rod. XX, 5),
Dominiim Denin natnraliler dicant, aut conlitontes 10. Ouod utiquescicnsbeatu."» Apostolus.irrtm Dei
Bolum Patrem 8Uiim Dominuin Deum^consequenter rcvelini pronuntiat super omnrm impictatrm et injus-
dicant Filiiim nec Dominumsuum cssc, nec Deura. tiliam eorum qui commutaveruni verituti m Dei in men-
(rt) M.s. CnU)., vel si qua sunl simitta qux in divinis. (/lltams Colb. ; ;it cditi hnboni, /««^tif/ni minoris
(b) M«. Colb., l'(tiri sitli. Dci invilrT .'^rrvitulis, ant invil» scrvilult.
(r) Iti m< C<ili). At edili liabent, il lorumqux propo- (g)\\-. Cnlb., %ion dnos riros.
tuiniut trdnnnnin. (h) Iia raa. Colb. ; atcd,, De ipso quoqui.... inpial-
(d) Ms. Oill). ot Anl., ulrumquc. mo dirit.
(e) Ma. Coib. Deum luum asserant. (i) Ms. Colb., dignitatem ; at edili, divinilatem.
.um KIMSTOf.A VIII. 300
il(U-ium,iftr 'lueruut rt st-niffuiil iri-iitur.r fiotiuiiiuitir A 'iiiii vnnlmi, iiniiit tOf vrrii» l>rui, nnn piirinllllt
rrnilori.iiui eU tirurilulus m nvrulu [Hom. i, IH,'J5). N«M-vitiiliMn Nti|uu iMillurtMi vnr( I»- - rilurir ron-
Vnriluli'iii l)i'l tiMioro o«l iiiiiiin Dmiiii rolnre ; vorl- Junnl (y). Vor» (|uo<|iio roli^iu, . uiio vnro
tnloiii l)t'i in inoniliuMuin (•nnvorlwro n«l crouturm Dflo, nulli dnniinit cullnrinic •rvilutlaoh«n«|uiuni
nnrvlro.Vorrt oniin rolij.Mo iii uiiiun cnniitHl vcrl Dri a lldolihuH nxhitieri.
Horviti(>.l|irtiii\itini|iit> viTitnH imiim o<t Drxxn ; olHiiMit Cii' VI. .Vu//'i rrenlurit i\t ifritni,ird vrri tiliui
oxooj tn niiu v«Miliilo nnn omI nliii vitIIh"», •!<• ubn- iii ifuo 1'ittrt :viitutlis. Iri quo minor. Itujilrx iinttiiUi»
nnn Doo voro non ohI iiIIuh vorun Dimih ipn»
(|iio : Chnsti.Tternn et lempornlis. —
Omnii aulem nutura
onlni una vorilnn ohI nalnrnlilor unu voni flivinitnii. ({Ud) ininnr flnt nnturu Doi PalriH.iinfl dubio crflatA
Kt ila non |ioHnnnl diio \ori ilii vorniMtor ilici^iiiiMil niiliirri chI (/i). 'jnid «;«( niilpiii cnMitn natnrn, niHl
ipna unu vorllaH (.<) natiiraliliM- mtn potoijl dividi, croaturu? Oinnin porrorroaturu ii)i|uoniniiif)pUHCit
('ai>. V. .Srrifiturn rt lUitrrvi rt h'ilium,verum Deum vpritnfJH. 08l (|uidoni cn-atura voro, non toincn ent
firiviiiritt. //omiHf.t naurti filii Uei sunt non eo ntodo voritas.S<dB enlm (a/. uut<im) naturalitor flfcl veri-
ijuo CJiristus. Quts coinmuliil irritntnu Dri in meiiiln- lnH,i]iin< nntnrnlitor oMt voru divinitafl.Illi er^o v(>ri-
rium.Quiii .fit rt sufienortlius uryumruti» ronrlttttrn- tatoni Doi non coniinutanl in tnenducinm.Bnd vpro)
(/ui*i. — ll.Sancitn voro ScriptnrH.qunB noliiB nnum p ijdoi tonont Bulutaro aiyst<-riiim.<|ui noc sidiim Ha-
l>ominuin Doum voraoitor HHlnhritonjuo coir.mon- trom.nocBolum Filium,sc<i Bimul Putroni ct Filiuni,
drtt.siiMit PMlroin voruin l'oum,»io ot Kilinni vornm unuin Dominum Doum huuiii cordr crcdunl nd ju-
Donin lidolihnB iMinrtis ifisiruial.Do 1'atro qnippp dl- condtcntur nd salufem (Itom.x, 10).
stitinm, et ore
cit lioalns ['luilnHapoHtolus/riios^aloniconsibuHHcri- Quia non solum Pator Dcub, 8cd ctiam Filiua Dcus
biMi' : (^oufersi estismt Doiniiium n simulacris (l))ySer- nuturaliter est vcrax DcuB,verita8 DeuH,pprmanPDB
virr /)i'o vivo et vrro ; et exsfirrlnrr Fiiium ejus de cum Palre naturaliter unus verax.unua veru8,nna*
CivHs, (/iic»i sunritai^H n morluis Jr^um, qiii eripuit qnc vcritas : qiiia dnos dens crcdi vcl dici omnino
nos ah irn venlura (l Thrs.s. i. U. 10). Uic Jcsus prohibcl unu veritus.^ju.-c sola vera est divinitns.
Chriatus non sic ost Oci Patris (llins, sicut nos su- Dcua Filius secundum divinam naiu-
l.l.Proindo
mns : illo ost enim proprius, nosrodompti; ille na- ram non cst minor Putro.scd aiqualis esl Patri,i{uiu
liiH. nos rucli; illo voriis, noa adoplivi. lllc antein, Filius ita vcrns Deus dicilur, ul Puter Deus verior
qui V(>ru3 cst lilins,ipse etiani vorns cst Dens, non non dicatur;in Deocnim vero nihil minus e.xisii-
ad(.>pliono generutus.sed de Patro naturaliter nHtus. mari sinil ipsa veritatis ai;nitio.Permanet itnque in
In quo vero Deo veroquo Filio, ideo est vera divi- Patre et Filio naturalilerunaveraj divinitatisa>qua-
nitas, quia naturalis cst illi de Puire nativitas. Pro- litas,etunaincommulabiiisac sempiterna majestas.
pter quodenm [r) verum PatrisFiliuin.veruniDenni, yic aulcm Filium Patri a;qualem vcraciter dicimus,
vitumquo {Uternam beatus Joannes in Epislola sua ul ctiam minorcm veraciter non ocgemus. Scimus
prolitelur, dicena Srimus quia Filius Dei venit, et
: cnim Deum Filiumnatum denatura Dei P.itri9.na-
drdit nobis iutellrrtunu ut srinmii^^ veruin, cl simus tuin etiiin de natura Virginismatris, acper hncve-
in vero Filio <•;«.< Jrsu Clinsio. Uic rst Krrus Deus, rum Dcum de veritate patern;onaturaB,vernm homi-
cl vita ;vh'rnn [l. Jonn. v, 20) Verum it^que Deum ncm de vpritate malern.-t substaniias quem divini- :
colore, veroque non est uliqne verila-
Deo servire, tatis aeternitas ostendit sine initio natum.et lempo-
tem Dei in mendaeium coinmulare. ille autcm veri- ralis susceptio carnis docet sine dubio minoratum.
tateni Dei commulat in mamlacinm. qui Deo non minnr est Filius Palre
yflqnalis est Filius Patri,et :
voro existiinat serviendum (il) ille autem Deura ; 8equ.alis vera minor vera hun anitate.
divinitato,
non verum Deo non vero servil(c).qui crea-
colit,et .lEqualis. quia In fmncipio erat f^erlmm, et Verbnm
tura; servierit.creaturamqne colueril quia ubi Deus : erat afiud Deum, et Deus eral Verbum (Joan. i, 1) ;
non verns coiitnr. pt Deo non vero servitur (/'\ ibi niinor antem, quia Verbum cnro [aclum est, et ha-
Dei verilas in mendacium commutalur. bitnvit in rjoti.s- [Ibid., 14). .Eqnalis, quia cum in
l2.Quoniara erj;o, el Deum Patrein Deura verura. forma Dci essel, non rapinam arbilratus est esse se
et Dura Filium Deum verum, coelestium eloquio- D ^xqunlem Deo (Philip. ii, 6) ; minor autem, quia se
ruin ;itlestalione cognoscimus; aut unum verum mctipsiimexinanivit.forinam servi accipiens(Ibid.,7)
Deum naturaliter Patrem et Filiura cum calholicis .Equalis est Pairi Filius, quia de Domino natus est
asserant. aulduos veros deos a se coli,conlra veri- Dominus rainor est autem Patre Filius.quia de an- ;
tatem sanctse fidei dicar.t aut creaturae cultores cilla factusest servus.Inde est quod dicit
; De vcn- :
seipsos profiteri non metnant.nt veritatem Dei se in tre matris mese, Deus meus es tu (Psal. xxi, II).
mendaciura commutasseipsarerum manifestatiooe Et ilerum Domine,fgo servus tims.et pliusancillx
:
oognoscant.Una quippe veritas uuius veri Dei, irao tux (Psal. cxv, 6). .-Equalis est Patri Filius, quia
(a) Ms. Colb., una vcrn veritas. (g) Ms. Culturam vcri Deicreatur.v conjungi ; editi,
\b) Ms., ab omnibus simtiUtcris. Dro creaturxque.
(r) Ms., Propter eum, etc. Deo sinit culiurx ac servituiis obse-
(h) BiS\\. . nutli
((/) Ms.. qui vero Dco n.ni lesiimat serviendun. quiwn naiura Deusest. Qui auiem non cst a
nisi qui
(e) Ms., Ueuin verum non colit, el Deo vero non natura Dei Pat>i<, sine dubio creata nntura esl.
servit. (i) Ani., oiniiis autem creatura. Ms. Colb.omnjsou-
(f) Ms., el Deo vero non servitur. tem natura.
367 S. FULOENTll EPISCOPI HUSPENSiS. 368
Omnin per ipsum fadn sunt, et sine iyso facliim e.U A fiper omnia Deus benediclus in saeciiln. De ipso
ni7i(/ {Joan.i, 3) ; minur eslaulem Patre Filius,quia enim uno Christo Dei Filio bealus Apostolus iiit :
factu.t esl ex muliere, faclus ,mb lege (Gal. iv, i). Et Quorum lulres, el ex quibus Chrislus secundum car-
ideo aicut veraciter Dei Filiua Deo Palri coaelernus uem, qui est super omnia Deus benediclus in sxcuUi
agnoscitur.bic vcraciter matre posterior inveuilur. Proinde vera fides, qu« in uno eodemque Chrisl
14. Primam qiiippe nativitatem Fiiii nulintenus utriusqnecredil cl confilelur substantia; verilalein,
pra^ccssit a^ternitas Patris, cujus tamen sccundam unum tumdemque Christum Dci Filium, el secun-
calivitaten-. praJcessitlemporalisnativitas^OS ma- dum vcrilaiem caruis faclum praedical mitiorem,ci
tris.In illa quippe nalura Dei Patris, quae esso non secundum veritaiera divinilalis Deo Patri credit el
ccejiit,(le aeterno Palre coaeternusest Filius inenar- confileliir a;qualem. Sicque veiaciler unum Deurn
rabiliter natus;
natura Virginis, quae esse Cffipit
in cum Palre Filium verafiiies adoral.quai sic uni Deo
ex temporc, de lemporali matre temporaliter est novil a omnibus serviendum, ul noveril
crealuris
idem Filius misericorditer generatus. In ea itaque creaturaenondebpriiiivinae (c)servitutis obsequium.
naiura Doi Filius .Tquulis est Patri,in qua anlcom- 204 Cap. viii. .Sjiirilns saficlu.f non crealurn. sed
nia coacternus e?t l'atri ; el in ea natura est Filius crealor esl. Spiriius sunclus e.^^t verus Dcus. Ttnifilum
Patre n inor, in qua est et mulre posterior. In ea n Sinrilus sancli suiniis sicut Pulris et Filii. SfJirHus
natura Patri aequalis est Filius, in qua creator est sanclus xqualis est Deo Patri el Filio. 17. Inde —
angelorum ;in i'a natnra Patrc minorestidem F.lius, est, quod etiain Spiritum sanctum crealorem vera
in qua Redemptor est hominum. In en natura Palri lides asserit, non crealuram. Quomodo enim crea-
sequalis estFilius,inqiiaab initio creaturaeadoratur tor essenpgetur,aquolirmata ccelorum virtus osten-
et laudatur ab angelis.In eanatura Filius minorest ditur, dicente David Verbo Domini coeli firmali
:
Patreinquaes! minoratus paulominusabangelis(a). sunf, et Spiritu oris cjus omnis virtus eorum (Psal.
Cap. VII. Minorafio in Clirlsto ad naluram huma- xxxii, 6). Kt alio loco : Emiltes Spirilum iuurn, et
nam pcrlinel. —
io. ApostoHca qiiippe auctoritas creabunlur{Psal.ciu, 30). Creator quippeestomnium
hnjus minorationis nondeslititdeiDonslraremyste- rerum, qui factor est hominum. Do quo beatus Jnb
rium, dicens, l.um autem, qui modico ifuam angeli dicil : Spirifus divinus qui ferit me {Job xxxiii, A).
minornius cst,videmus Jesum profjter /iassf.nem nior- Spiritiis ergo sanctus,sicut omniacreavit,sicomnia
tis gloria ct honvre coronalvm [llebr. ii, 9). Supe- replet immensus. Etquiaiiuiiicnsusreplot^d), natu-
rius autein cujusnaturae sith^Bcassignandaminora- raliter est verus Deus.Scriptum esl enim qula Spi- :
tio,evidentero3tpnpumest,quandoilIu.i tiistimonium rilus Domini replevit orbem terrarum (Sap. i, 7).
prophot.ne pruhtum est, qiio dicitnr : Domine, quid Nam et beatus D.ivid ubique esse Spiriliim Doi te-
est homo, quod memor es cjus ; aut filius hominis, stcttur, dicens de eo : Quo ibo a spirilu lw>,aui a fa-
quoniam visilns eu»i ? Minorasii cum paulo minus nb cie tuaquo fugiam {Psal. cxxxviii,7) ? Quomodo au-
angelis [Psal. viti, 5).Dei ergo Filius anle su^ccptio- tem uegant Ariani Deum esse Spiritum sanctum,
nem carnis cu»! i>i forma Dei csset.non rnpinam ar- cuiii ila simus tempIuiuSpirituasancti.sicut sumus
bilrutus est esse se ,tqualem Deo (Philip. ii, G). quia templura Patris et ['"ilii? Apostolus enim dicil :
in illafnrma Dfi.Fiiius aeqnaiis est Patri qucd si ;
Nescilis quia templum Dei e^lis ctSpirilus Dei hnbitat
ininor esset,in cadem forma Dei non esset sed in : in vobisl Si quis aulim templum Uei violaverit, dis*
forma Dei Fiiium csseapoftolica teatatur auctorilas perdet illum Deus. Templum euim Dei sanctum esl,
Ideo ergo ajqudlcm Deo esse^non ilti rapina luerat, quod estis vos (/ Cor. iii, 16). Sic autem nos Aposto-
sed natura qiiia in lonna veri Dei non nisi verus
;
lus assfMit es«e lemplum Dei, ul in radem epistola
esse potuit Deu.-', et divinae lorma^ unitas ipsa est iciiiplum nosdicat etiamSpiritussancli.Dicit eniin:
deitatis unius (/;) naiurali^ a^qiialitatis Ubi erj:;ofor- r<cscitis quia mcmbra vatra tfinplumsunt quiinvobis
mfe unilas in natiira erut, .Ti,ualila9 rapina non habitot S/jirilus sancli, qucm hubelis a Dt-o (I ( or,
erat. NaturaliH autcin divinitatis «'qiialitas, qiia' in VI, 10)? £t ut ip^um Spirilum sanctum Deum csse
forma Dei eral, auferri Deo vero nnn polcral demonstraret, continuo subjiinxii .•
Glorificalc el
16. Inde est quod, reiinons vcrilHlem divinilalis, D purlale Deum in corpore vestro [Ihid. ,20)
et verilalpm accipicns carnis.iinus idemquo Dei et lS..'Ki|uaIis psl ori.'o Palri ot Filio Spiritussanctus,
honr.inis Palre faclus osl minor,
filius, ol o.l Palri quiaorpatorestomnium rerum,sicul I^ater ot Filius.
permansit «qualis.Ideo uirumqueveraciler ip.iave- vGqualis cst Palri et Filio Spirilus sanclus, quia
rilas dixil : et : Pater nuijor rne est {Jonn. xiv, 28) ; oinnia roplet immensiis {e), sicut Pater ol Filiua.'
el '.
Ego ct Paler unum sunitis (Jonn. x, 30). Vere .Einialis ost 1'atri et lilio Spirilus sanclus, quia
ergo Di!0 1'ulre minor csl Chrisius, quia natiiruliler oiiiniiim fidoliuin mflmbra uniim tomplum habplsic-
ex palribua nsl secundum cariiom ol vore Doo Pa- ; ut l'aler et Filius. Qiiis auloin nogare aude.it unatn
Iri anqualis esl idom Chrialus, quia naturalitor esl esse divinitalem Patris, et Filii, ot Spiritus sancti,
(o) Lnr-um hunc
ti» r»isiiiiiimi)s ox
mnjori sui pnrlomiililum inodi-
rnd ins. I^.olli Sir oiiim loijpba-
(h) Edili, divinitatis
(c) Abosi ali
hujus.
editis divime, logilur autem in
f
ms.
lur in odilis In ea nalum Pnlre minor cst idcm
: Coib.
Filiu* in qun nhtniiio crentnrn ndnrnlur ct laudalur (f^ Kditi, et quia omnia rcplet.
ab angelis : reliqua voro omnia nburanl. (e) Ita ms. Colb. ; at edili, quia rcplet mundum.
I
.'Mill KIMSTOI.A VIII. 310
iiiiii norporu niltiliiiin, i|iint tiioiiihrn huiiI C.liriHli, A j"'ri)iiii(iruiiiiiiarrnr6,ArlBnuin hfprrlicum <t
i|iHii li<iii|iliiiii Hiiit S|iiriiiiH Hitiirli 7 tuliontt inlnlliKit. Vitriitii ihI «miiiii qiioil S. ,
,i
V.M'. ix. Coitrlusio d(> Trinitnttt. Iii Irihus penoiiii
uiiHiii iintuniin Pdlriii, nl Kllii, i-t S|ilritu« ••ncti,
rr.Nlnni; Hr*'j Inlnuiii niit <|uoil lri>ii fi<'r»ona«nii*4) non
iion rtt liirrrsitdiitiviii.T niiturit. Itaplismut iionvn-
Irl iiiu m uoinnio Triniloli.\ rillntu^ -- Hl.TiiiiiliiH rrnilnnt. V.-rnmnNt ntiainqnoil Aiiani t> i
uniiH Holi H friMitor l'btriH, .'.I Kilii, fl S|nriliiH iiiiiicti,(li.-ui>* a
i's| il»i|iin oiiiiiiiiiii roniiii Ooiih,
rriniliiH ohI uniiH hoIiih iiiiinrnHiih iiiiliiriilili-r l)ou«.
ohI qiio.l iatHruin triuiii porHonnruiii trcii naluran per-
A(l hujiiH iiiiu^iiioiii TrliiilatiH lioino liiotiiH iiKiioHoi- nuniiorn conl.Mi.lunt. 1'crvnrifl ilaqun Ariani nalu-
tur, In rtijiiN noiniiiK l)a|)tizitliiH (Iimiiio iriiovntiir.
rHin TrinitutiHilivi(liint,('t p'THi»niiHSiilii.||irinl ron-
Bapti/uri (UiliMii ^'i-nliis ir» uomiiti' l*nln.s rlh'ilii,rl Inniliint rnm ilu nit unu rinltiru l'utriH, r>lKilii,nl
Spiritus siinrli (W.i///i. xwiii, 10). Siiivitlor nc.Hlor
SpiriluH Hnnrti, i:t non ait una prraonn ; .|nia alla
cdoiMiit, ut 8i(Mit TrinilHtiHO|inrninitiiiinronHitioni(t Ofll pnraonn PntriH, nliu Kilii, alia Hpirilui nancli.
nrROpiniUH, Hir in noniinoTi inilHliH.illvininiidoplio- Cai'. xiii. l.rror Mnredonunwrum. — 22. Hi quetn
niH^ntliitinHUiiiiTiMnnH (u). llnnsrHtiM-^ovnniM Di^iih
vrni vi.lrriH, PutriH (|ui(lrm et Kilii unatii c^mlltnri
I'tili<r, ol IMiiiH, (U S|iiriluH Hiin'"tn-,ijni oinnipoliMi-
niiliirum, mmI Spirittin Hnnrti uUoruni prirdicare aub-
lisHimii l.oniliilii orcnl hominoH, ft gnttnilH w\^crn- l\ „t„„i,„m. „i a.'inul.Mii .luule.n.licul i»ulri Fiimm.et
tionr juHtidrHt prrrnlorrs. Priplor hiinr unuin (/»)
Holum iiiinorem uhHcrHt Spirilum manclum^iate non
I)<MiiiiV(^rnm n ii 11 nscstl^lrns.iiniiuliindicil.- !';(/<'/ ('(/Miri
lcnctriitholirnj fldni vcrilntem, «ed a Mac( doniona-
<";/ii siiin l)i us. rt iion rst nlius i>r:vlcr me 'Drul. xxxii, tum |icrli(lia' scctalur crrorrm (<?).Proindt] quia non
30), (lornt nos ct a(1mon.>t gruve ohh»? pccrnlum, si est catholicua Clhrisliunus, sud Muo.duniunus ho?-
qiiispxtrn nniim Deum aliumcrcd.it Alinm sine
(<•)
rclicus cat, ub omnibus est lidelibu» reepuendus.
dnliio ciTilil (|nisqnis in P«lrp, rt Kilio, ct Spiriln
sancto, liivcrsilHlcm liivinitatis rxislimHt;cnm iljp
Cap. XIV. De verilnlehuvuivae naturx in Chrisln. —
Don3, qui hoIus hnbiU voram divinilatem.colendi al- 2.3. Nuncpaucade myateriolJominicaj inrarnatioDie
adverlp. Christnspnim Dei Filiup, qui seipHurn Ve-
terius dei nnllalonns *1J>5 Iribuat racnltalcm; ncc
in sacrnincnloroilom|)lionis hnmiinfpsitaliqualenns rilalom prolitelur, sicul verus est Deus, sic verus
nominandn^!, qnisiiiiis iil) unins vcri Dci natiira in-
08l homo: in quo sicut rsl pienitudo divinn! natnraB,
venilur oxtranous. Myslorinm autom redcmplionis ilaestet plenitudohumana^subatantiiT^/^.Inpstpnim
hnmauiB nulla raliono perlicitur, si in baptismo vcl iilinaluralisverilaadivinitatis.naluralia vpritasani-
Filii, vel Spiritus sancti, vocabulum iii;p rationalis, et naturalis veritas carnis:ac per hoc
subtrahalur.
nalnrulis divinitas communis ost illi cum Patre:ntt-
Cap. X. E.tru.tafio breoitati.t. — 19 hi.<i. Proinde, Q turalis vero humanitas communis est illi cum Vip-
quoniam epistolaris modus sernionem nostrffi dispu-
gine inatre.
non pcrmillit extendi, dilectionis luaj pri-
tationis
mordia non sunt lectionis prolixitale fatiganda,sed Cap. XV. Manichxorum.
llxrciis — 2i. Si quis
brovitale potius excilanda, ut dum breve opus dc- ^'go p'C in Christo veram divinitalem pr.-cdicat. ut
lectnbililer legis, ad prolixam lcctionom ardentius f^jus veramcarnem negare contendat,non est Chri-
inllanmjeris. Panca qu..' diclnrus sum, intente lege, stianus calholicus, sed 206 hsereticus Manichxus,
prudenter inlellige, et indubitanter tene : ex qui- cum ipse Christus discipulis dubitantibus dixerit:
bns valeas in assortione fidei a falsis vera disccr- Palpnte ei videte, quia spvitus carnem el ossa non
nere, et Christianam fidom, ipsius illuminatoris liiibet, sicut me videtis habere {Luc. xxiv, 39).
nostri juvamine retinere (</).
Cap. XVI. Error Photinianorum. Christus medialor
Cap. XI. In Triiiifate tmus Deus, uua natura. Er- hoininum propter nnturx utriusqueconsortium -- 25.
ror Saijelli'tnorum. — 20. Unns Deus est sancla Tri- Rursum si quis in Christo sic verilatem praedical
nitas, Pater, et Kilius, el Spiritus sanclus. Una est animae et carnis, ut veritatem in eo nolil accipere
enim Pairis, et Filii, et Spiritus sancti nalura,sed deitalis, id est, qui sic dicit Christum hominera.ut
noaunapersoua. Proindeutrelentaveritale possis
Q Deum neget, non est Christianus calhoiicus, sed
refellore, vel certe respuere falpilalem,si quem vi- Photinianushaereticus.Christuseoiinquemajmodum
derisila Patris, el Filii,etSpiritus sanctiunam con-
secundum veram divinitatem Deus creator estbomi-
fiteri naturam, ut velit nnam assercre personam,
num, ita secundum verum carnem raediator est Dei
noli Christianum catholicum putare, sed hjereti- el hominum. Mediator enim nuUatenus esset.si vel
cum Sabeliianum agnosce. cum Patre divinitatis naturam, vel cuin hominibus
Gap. XII. Error Arianorum. SabelUani et Ariani in communem carniset animaesubstantiam nonhabe-
quo recifiiendi, in quo respuendi. 21. Si quera vero — ret. In eo autem verusmediatorest hominum homo
audieris ita tres personas. Palris. et Filii,etSpiritu9 Christus Jesus, in quo de Patre formam Dei (per
sancti, dicere, ut velil ires naturas istariitn trium quam nos salvaret) naturaliter habuit, et ex Virgine
(a) Ita ms. Colb. atedili, gratia frui inereremur.
;
Sic ms.
(e) et editi, sed Macedonianx perfidix
;
(6) Ms., Pro^ter hunc Deum verum. .sectatur errorem.
(c) Ms.. In alterum rredat. (/) Ms.. In quo sicul plenitudo humana' substantiae,
(d) Ms. /n nomine tene. sic plenitudo in eo esl divinx.
37 i S. FI1LGENT1I EPISCOPI RUSPENSIS. 37:
forninm sprvi(qiiani in nobissnlvaret accepiLNun- .\ possenaturani.Ipsequippeunue eslChristus.de qu(
quam aufeni liomo a Deogratiam salutis acciperet, jamsuperiuspositum esl.dicitAposlolus
illud qiiod :
81 in una persona Christi divin»» humanseque na- Quorum palres, et ex quibus Christus secundum car-
tur.T communio non maneret (fl). nem, qui est super omuia Deus benedictus in saecula
Cap. XVII DucT nalurfe iu una Chrisli medialoris [liom. IX, et unam Christi personam,et pe-
.5). Ubi
personn. Du^ in Chrislo naturx nec conlundunlur minam n tturam.pienusSpiritu sanctodemonslravit.
nec duas personat consluuunl. Eulycketis et Ntslorii h\cen9 qu\piie:ExquihusChrislus secundum caruemy
contrarii errores. —
26. Veritas ergo Christi sicut ijui cst super omnia benvdictus in ssecula, sicut Dei et
habet veritatom naluralem divinilatis ex Palre.sic carnisnomineverii.atem naturaeutriusqueindubitan-
habet nuturaiem veritatem humanitatis ex Virgine. ter osiendit, sic in uno Christi nomine unam perso-
Deus enim unigenitus dignatus estin uleroVirginis nam divinitatis atque humanitalisedocuit. Christus
fieri huraanae carnis animaeque susceptor, ut esset enim, qui est ex palribus secundum carn€m,\pae est
bumansc carnis animapque salvalor. Ipse umi!?, in supcr oinnin Deus l>encdictux in sxcula. Non ronfun-
quo est gemina, inseparabilis, inconfusibilisque ffr) ditur naturaquaii) DeiFiliushabet ex Palre, cum ea
natura, ct utriusque naturae una persona in quo : natura quam idem Dpus sumpsil ex virgine.Sednec
aliiduorursushffiretici^sibimetcontrariasenlientes, p habuit Christus duas aliquandoper6onas,quia idem
diversos errores inlulisse(rt/. in?titiii?>se,^cognopcun- Deus unigenitus, et secundum divinitatem naUis est
tur, Nestorius scilicct etEutyches.Nestorius quippe, de Patre, et secuniiuin carnem processit ex Virgine.
quia duas in Chrislo cognovit esse naturas.conalus Et qui Verbum : ous natus est de Deo,idetii Verbum
estduHsin eo praedicare personas, etitacor habens caro factum tanquamspon.^sus processitde ihalajnosuo
falsitatis obscuritate caecatum, fidei Chrisliana? non {Psal. xviii,6). Ipse unus. qui.servalautriusquepro-
dubitavit suee perlidiaj sociarc mendacium I''ides prietate naturae, eicrucifixusest cx infirmitale, eivi-
enim vera sicut in Christo duas naturas veraciter vil ex virtule Dei.
praedicat, sicduas in eo personasomnino denegat. Cap XX. Cnnclusio libri exhorians ad scripla Sanc-
Eutyches vero recte credens unam in Christo perso- torum perlegenda. — 29. Ilaec libi, carissime fili, pro
nam, perversevisus estunam ineo praeriicare natu- tuo sancto desiderio etdilectione transmisl.ex qui-
ram, cum vera fides simul in Christo sic proprietatem bu?tibiquidem prabeaturinstruclionisgustus.elex
naturse utriusque cognoscal, ut unam personam hoc gustu crescat in te proiixioris lectionis affectus,
divinitatis atque humanitatis inteliigat. uttantomagispossisDeoadjuvanteproficere.quanlii
Cap. xvin. Suhellius. Arius. Manes. PUotinus. — studiosuscoeperissanCorumPatrurr.diclarequirerc,
27. Unus quippe Christus est, qui In principio erat inventa frequenlius atque attentius recensere.Unde
Verbum, et Verbum apud Deum, el Deus erat
eral Deo adjuvante, gratia scientiae pleniorls ac-
tibi,
Verbum. Qui etiam Verbum caro factumest, et habi- cedat,qua possisnon solumveram retinere fideii.
tavll in nohis. Hinc Sabeiiianus vincitur, quia in eo verum etiam hsereticorum morliferam convincere
quod Verbum eratapudDeum,osl(}ntV\\.ar alia Patris, falsitatem, credens et firmiler retinens, unam na-
alia Filiiessepersona Hincetiam Arianus supera- turam et tres personas in Trinitate Deo. et unatn
lur, quia in eo quod Deus erat Verbum, ostenditur personam duasque naturas in unigenito Dei Filio
unaossePatrisFiliiquenatura.Adostendendamqiiip- Domino noslro Jesu Christo.
pe proprietatem persona valet quod solus Filius
«08 EPISTOLAIX.
Verbum dicitur; ad ostendendam vero unius natura;
Victor Fultjrntio. ip^iius prcces ent.xe flaffilans ef scr-
communionem pertinet, quodaicut Deus Palerdici-
tur, sic etiam Filius Deus nuncupatur.IIinc etiam monem Faslidii<si .\nant rcfrllendum mittcns.
etManichcpus simul co;ilunditur,el Pijolinus.in eo Domino beatissimo el apostolicis meritis co-
quod dicitur: PA verbum uiro lactumest. In nomine aequando, sancto patri Fulgentio episcopo Victor.
quippe Verbi divinilas vera cognosoitur, et in no 1. Desideratae rei divinitusaffribulum tempus ad-
minecarnis vcra humanitas invenitur: ut Christu? venil, quo nostra petitio sortialur efreclum. Ncfal
Iilius Dei, utverus Deus, ct vcrus homo.in utrius- D enim fuerat rrspondcndum rallidffi ma-
iit is qiii ad
que noniinis 707 naturali vcritate cof:noscatur ; chinatinni beatitudinem luam Irequentor ipee pctie-'
ac sic, nec Manichasue in eo iQlsam pra;dicarc aii- ram, diirorrem volentem quod apud honeslissimos
;
dcat cariiem, ncc Photinus ei naturulem valeal udi- moresmoiidalioplerumquedepufafurquidquiddiffe-
niero deitatern. rondo promittitur. Sed hoc sirut nobiscum ves'ra
C.AP. XIX. Sestoritts el Eutyrhcs cx Apo.^lolo rcfci- mrlius recognoBcit, non volnnlafefaiium
Itniiiiiiido
luntur. Inconfusx manscruntdu:e in uno Chrislo sub- est.sedspatiumregionumdiversarumimpedimenlum
stantix, nec persona geminata cst. — 28. Nestorius detulerat;quibushuratquoilluc incitssumduciniiir;
quiiipoplEutyche.^^apo^tolicisconvinruntureloquii?: ubi nulln snlut's .Tfcrn.r vil.» ulilifas invenifur, soc
illo.utagnoBcatunnmChrisligominaripersoii.unnon potiiisab ipsafulur.r vifjf ulilifalof;xquirenda,inenl
pos9e,isle, ut noveritChristi gpiiiinam confundinon diversisoccupntionibusnvocatur;et cum lempuscsl*
fa) Ms.. .Si in una persona C/irislus divinx humanx- (b) Ante., inconscissibile.
que naturtt continuo non manerot.
3711 J.IM.STOI.A IX. 374
(linhnjini llmoH* iniilliirtii.nlliiiild i|ii(.il n<l naliitoni A v<im-r«i.lliiiin monirhoni '-
ntt-
iitlcniaiii |ii'nlicml, i|m)«i|iii' iionlniiii niiniiiin iinnr iiiiinluin Mmiiiliiin i|ijnMi .
on-
|ioniiiltuliir. toiiinnnH, iiti|(ii* «i| rnlron Lilinnl nvolan^ Mi pflrv»-
2. Iniliiiiiinr uiiini ilivnrHiH ciipiiliintiliiin nr ilani- niflnn K'loriatiir,iuJiiHnoiii«n,Miil rnllf»r,pi>r nrdindm
(liM'i|i4 1)11 jlH llll|l|i|l,l|l|.n Nllllltn tlllli|l|illll rilillllMcVU- viTlioriiMi Hii|irrior»i vrrHiirviili-tit '
.«»-
MiiHOiiiil,"l iiiH iiuil)ilil(<r niriMiliinliiiH illtM-nliriH aiu HiHHn, riijiiH trnrlalnifi iliroxi, <|ii me
MOHlra dMHorviliiilrnliii.iil laiii|iiiunMi iiiininlahilUnr iinlo HnrinoniliUH,M'lvi«raijm nintam llilnrnnt raiholi»
III liiM- iniiiiilo vivainiifl,Hio du riiUira irtornitalivniil ottin voriuiflm vitugflnl ohUlntika.nt llomouniMnos
vitjt.uiil iiioitiei |tonotilt>,(|iiii<l iitriiii|>io ((W.iilruin- (i|uoH noH nHMfl u(ipollavit)ot DonnliNt om <
(|iio]oHt, luiMiniu (MgiloiniiM : H»it lio,- titnluni Hatu- Hiiurinii j.ii'iiliHi|iiaHi vuliiorafiM,i»ilil |. ,|i-
^iiiiiiH,(|iiii(liii |>riVHontirn^noH(MnuiMnoMlriH lioHiiifl- oum vinilionvit, siout ex lcclionx (lilif^imtitr VAiilra
nis Hiiriitiiruin. (jiiHiitaruMi|iin flnini utilitnH noHlrm pat.irnilaH uilvnrtcl. Quuro |M>limuii iil iIm mfrllinuo
voliintali a(N)ri'iirut |iariiiii oh.''o |iulitiiiiiH,Hr('iiniliiiii voslru' patiTMitaliB fofilo iHliiiH vttiiititM rulollalur,
illaiii li.Cypriniu HOMlciiliain .Quiil aiiwl in muiflo uucli)risi|uo ojUH MjrprnliH,cujU!j iHto.ninU Kraniina
quam fnxinii ndiwwui (liabolum ijuotulu^ 'jeritur '(
Kt pnnluH, i|uoin'lu(n volut novuin erroram vittun e*>t
puiiio poHl sotiiiitiir : Si nva>ittaiiroitrata e^t.rxsur. pulliilaHso, nilHil liiculrnta ro8|.on§io, nl ofimiii ad-
jj
Uit libido: si tihilo i-r>mi>re,<isa est, surcflit awhitio.si verHiiH Dnim oxro^itula nniiiilin oi.mprimntur, n«
nmhilio ronfrmpla rst, ira r.v isprritt^jji/hU suprrhi'!, nlii|iii(i rrotiiiii mlvorHua ilo^mutiH lii|orii(|iji Ifi^nnt
viniilrntia iiirilul, inrulia ronrorili>ii» ruinfil^amiri' ouin (lixieaeropulont.ConrufnluturaMtiijui HorptMitin
tuiin irlus, abscintiit (l.ih. Ae Morlnlitate, yuulo jtosl aHtutia.quiu sibi laloHprfBdicuturos diverHiateditio»
initium), olu. Porvidona vir vunorabilis tantisani- num ac voiuptuliimillcccbri.^^uK^-n-^avitiejuHquevi-
mam inimici jurulia (niolidio vultiriMri:uMilo Mon pcream vpnonosumiiuo trisMlccin lingunrn tuiijsanc-
viftus proprin.sod sola diviiia potrrit erurrc mise- ti8 reHponsionibu.s dissipu.yoi non docloris.eel po-
rirordiu. tiu.s adulatoris id temporis oniciorungeliatur falsl-
Propleroa laorymabilitpr cxorumus.ut prono-
3. i&li». (^ommenlum quod suis posleris dereliquit.te
bis cum omnilius illis (p.os Domino acquisisti, ac respondente, eoruiii racntibusevanescat.quo adver-
nuiiulanis^quuloribMserulosiulspirilulomvilamron- ^"'^ '*6' uiyaterium voluit mililare.Proptcrca roga-
vpiti forisli.ejus piolateme.xorare digneris.utnobis "^"^ "* '" parte,Dominoadjuvante,b')na> rumae
^-^^
niisTicordiaBsujwlnmen oylendat,utnon sumatvin- meritum.ptjpraeclarum oncnibusextendas ingenium.
dictam de pccoatis nostris.ut indelirtis nostrisnon ^^ (luoniatn pr.Tsens a?stu3 aliqua recentia qusrit,
moriamur,Mt exuamnr alaqiieiset compedibus ini- „ desiderium mentisaudacler expressi.anliquiErami-
mici.ut non se gaudeat lurrasseanimam.quain Do- liaritatia caritate pos8es3us;et sicul pr«e caeterissa-
niinussuo >anguineredemit.Sed hocenixissimeob- cerdotibus mentibuset oculis inluentium lulpes.ita
socrumus,ut nostram supplicalionem liiis precibus te cnpiraus Trequentcr florulenlis opusculisfulgen-
JMslis.noslroque geiiiitustuis saMCtistlPliltusadjon- tiorem et nobis et oinnibus gentibus apparero.
gas, ^OO Mt mcrearaur vrslris intorcessionibusfu- 5. Hoc pio rretus amore indocilis rerum scripsi:
turiBvitsesubsidiuin reportare.utqu» peccatisraortui Sitiens cum nimio ardore ad fonlem peritiae acdoc»
sumus,veslris sanclis orationibus re8urgamus..Ali- trinae cum rustico meo eloquio alacer accururri.
ter eniiu l-llisanisprophetasupcitarenon possetcada- Unde nostram sitim etimperitiam satiari rupimus,
ver exanimo,nisi,refr6BMatis meiubroruinlineamen- ut non solum fuluraj
vit.^e praprai-jm.siculin prima
tis,illo se corpori facoret a;qualem(/F Rrg iv,3,i). fronte epistolaevestrarum orationum 210 solati*
Minoravitsppaululum magnitudo, iit cum osculatur conquisivi,merear adipisci,verumeliam huic operi
mortuMin.implastraret animara,etredderet puerMm inomnibus satisfactum luisse gaudeamus ut non :
vivura.UnMs se sternit.et duo consurgMnt;etsubifo solum nos, sed et omnis conservorura nostrorum
redditur incoluiuis gonitrici, qui alieno spirilM re- filiorum vestrorum religiositas,qui in te pioafrectu
vixit.Et ego ita confido vestro intercessume vivum dependent.ethoc de te nobiscum exspectant,divino
Erclesiaj matri restitui.qui videor gravantibuspec- ^ muneri cumeis referam[an.referat?gratias.Ef peti-
catismortis aculeo detineri.Scio eniru quod injuve- musut nostrae rusticitati ignoscas, qui ut heecau-
nili annos plurimos salutem animae
;elatevitee,ante derem ipse jussisti.Et licetnosaut exigua.autnulla
nostrse quaesieris.Domiuumque exhac resaepissime doctoris scientia imbuit.acceditetiam ut si aliquid
poslulaveris,ut me a tentationibushujus vilceorue- corde conceptum retinereraiis.aliis occupationibus
ret. Et quia adhuc peccatorum mole depressus rae- implicati.usum pene Latini sermonis amisimus^se-
reri non potui.hocdeprecor.ut asbiduissopplicatio- cundum illud dictum.
nibus pronobis Dominum exorare digneris,utquo- Pectora noslra duas non admittenUa curas.
libet ordine vel tempore delictorum nostrorum ve- Sed ora ut Dominus prsestet et faciat quod volu-
niara assequatur. mus. Guberna ergo et exorna famulum quem nu-
4. Et ne uostra flebitis ac diuturna oratio vestrae tristi. et prssta doctrinam quam frequentius do-
paternitatis sensibus fastidiura generel,illud nobis cuisti. Oratitem pro nobis beatitudinem tuam di-
iterum postulandum est, ut promiisionibusvestris vinitas aetPrna custodiat, quod optamus, domine
celer sequalur efTectustacmaligno operi illius, qui Pater.
375 8. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 316
SERMO FASTIDIOSI ARIAM. A nouiinum ilhimel Chrisfutn Dcus fccH, hur.r, Jcfuvi
Dici;nus,prii(ientissimi tralres.qiiorinoptradigna- qncm vos cructfia-islis (/Jr/.ii,Hr)).Palonione ctiwmex
tur pusillitati divinitnB iargiri.Deusjustititc estauc- pcrsona Gbristi prius declarante .Ante sxcula fun-
tor et vitae, irao ipse j uslitia nostra et vita nostra. davit me (Prov. viii, 23). Ecce tactum, creatum at-
Nec ad peccatum fecit hominem, nec ad mortem. que fundatum Scriptura tcstatur quem ita credere
Scriptura dicente, Dens mortem ncn fccit, ncc Uvta- gacrilegi detestantur.lteminseparabileinalqueindi-
tur inper,iilione vivorum {Saji.x, 13). Quid crgo ? vidnhrii.utsuperiusdictuniest.asserur.t Trinitatem.
mors accidit homini, qnem fecerat Deus.Nonenim Kt si Filius.de qiio e\!inge\'\s[&(i\c')l:ycrbumcarofoc-
dicitur Creatoris. sed diaboii deceptoris. Postquam tum est, ethahitavil tn nohis {Joan. i, 14),obcelata
igiiur a diabolo deceplu9C8t,homo,qui vcilens fecit paulisper divinitatis potentia Ihalamum virginalis
iniquitatem,invitus incurrit in mortcm: prffivarica- iiteri FolusingrePsusest.proculdubioseparatusaPa"
tus ci^t injuste, et punitus esl juste. Deus vero cum
trc etSpiritu sanrtoest.Sfdabuno nuilatenuspotuit
haec vidissetduo in homine, culpam et mortem
Trinitas separari,quamconstat omnino non dividi,
;
unam quam male fecerat, alteram quam juste|.er- secundum ipsorum absurditatem.ErgototaTrinitus
tulerat; cum his duabus vaiidissimis catenisliomo
carnem assumpsit.tr.taTrinitas passionuminjurias
tenebalur innexus, pra;cepit ut carnem susciperet
g sensit.tola Trinilas in pepulero.jacuit,tota Trinitas
Dorainus Christus.non in qua peccator debilorfie
interos penelravit,tolaTrinitastertia diea morfuis
ret.sed in quasine peccati debito mortem indebite
resurrexit,tofa Trinitas quadragesin.a diein ccelos
pro debitoribus sustineret.Non ut DeiFiliusiniqui-
a3cendit?Et ad cujus dexteram tota Trinilas sed.t?
tatis vincuio iigaretur.sed ut homo peccator iniqui-
vei quem Spirifuni die Penlecostes tota Trinitasin
tatis vinculo .solveretur.Hoc eet quod Apostolus di-
apcstoiop misit?'ut cui Deo tofaTrinitas incociodi-
cit, Magnum sacramcnfum, quod mani/esla-
piCtatis
me
cere potuit -.neus, Deus meus, quare deretiquisti
tum est in carne, juslificatiim est in spirilu appa- :
Psal. XXII, 1).* vel cui Patri tola Trinitas,ait :Patcr
ruil angelis, prdediratum gentilibus, creditum csf in
{in manus tuas commendo .spiritum mcum yLuc. xxiii
hoc mundo, assumplum est in gloria {I Tim. iii, 16).
46), si possunt, edicant. (juod si dicere nequeunl.
Et revcra, doctissimi Chrisliani, quse major potuit
ipsi sepropriisjaculisperiiiiunt.qui Trinitateniinse-
esse pipta9,quam ut pro carnaiibus hominibus Dei
parabiiem esse conlendunt.Donatiana qnippevani-
Fiiius, paterno parens imperio, humanani carnem
tas non attcnditobhoccoliatum hominibusbaptisnii
susciperet, et vita mortero pro raortaiibus sustine-
beneficium,utqui originaiiler alienis gravanturer-
ret.^et ilie qui antesaecula nascitur fundatus a Pa-
roribus.gratiffi medentis auxiiio relevati, propria
tre; in novissimo tempore nasceretur ex Virgme? r . , . .
.,, , . , .
^ deinceps tantummodobaiuiarent;neccommuniofa
. .
. , . . .
iile qui dat vitam muado jaceret mortuus in sepul-
cramenti, sed consensus damnarel unumquen que
cro?0nanti3 ergo nunc deflendum est iacrymis^vel
peccati.Quoniam sicut poccatapareDtumin terliam
quanta cordis afflictione lugendum, quod plerique
etquartam geuerationemaitseDominusrcdditurum,
nunc usqtie durissimae obstinationis nolunt pervi-
quia terrena rarnalisquc nativitas originali delicto
cacihm deserere,dum assumptioni noxii« indiscreto
monstratur obnoxia : sic alio ioco, sicuti animam
cupiunt dcscrvirc.Qui cumsalutaribus nequjiciuam
remediis acquiescunt, vel correctionis voluntalem
patris.ita et animam filii ?uam csse testatur,ui se-
abjiriunt, vifalibus dictis tanquani mcdicinalibus
cunda coBiestisquenalivilasalienis peccalis cognos-
catur peiiilus al.soiuta. Statim namque:/lHirH0(/iit7?
ferrainentis manus ronfrarias opponenlcs, inde se
psccaveril,ipsa moriiiur (fz.<'c/i.xviii,20).Cui senten-
vulneranl, undecurari debucrant, ac vim spirita-
lium medicaminum silii 211 in contrarium ver- tiffi Salomonis mnnilio concinit, nec alterum alte-
unde rius gravari peccatifloPtendit:/''/7j,inquicns,.'i?7'0«uj
tunt, inde vuineribus suis augent putredinein
assequi potuerantsanituUiii.Bi(.artitus ni.mque pri-
fuens lihi ct pro.viniistuis:si uulcm malus evaseris,.'iu-
dem error irrep8it,qui hactcnu.-' pc rdiiorurnanimns lus haunes mala{Prov. xi,i2).Itaque catholica fides
vinoiens, ad qufflrendam veritatem spiruro non r. uniuscujusqucerrorisprKruptarefugienSiaCjDomi-
sinit.Uomousianis asserentibus inseparabilem al- norcdurenfe.vinm itineris coclesfis inccdons^sobria
quc individuam Trinilatcm, nec Patri Filiuin creduiitate^l^dcrantansait^/^omjnc^rffrfMrfnriw/un
fuisse ii.inorerii, ncc l';itrem injjenitum Fiiii justilia propler inmiicoif/iro.<^/'«(i/.v,U).Afque indca
sui esse factorem; DonafistiH ctiam prfedicantibus Patre per Filium Spiritum sanctum flagitaiis^itine-
coinmunione malornm bonoa pollui, dnm sanctae risrectitudine,ruju8grafuilomuneref:radicndiadep-
Scripttirnj munus medelamsalulis [ironil «lijicitint. ta e.st (acultaleiii siciifi necdum bajitizatos.ncn .'n
Intcr quos sanctamiiter Eccleeia calholic.i Davidico luiu propriia, vtrum etiam alienis pcccatisfatelur
uiurmure nnscitur decantare.ficnt in prflBsonticeci- obnoxios, qiios in iniquifatibua novit osse concep-
nimuf) psalmo :Domine,deduc me in iua justitia pro- tos.ita geniialiter lotos latice iniquitHtis indt mncs
fter iiiimicos nieoi[Ptal. v, 9). In lua enira diduior as^-crlt oliena™,Hi voluntafis affensus non fcneatnr
juHlilJa.dum tc oranipoferilemDcum,ingenitum at- in rrimine.(3Mo^(7ii(»t eiiim rredidtrunt ?»('Ufn,ait Jd-
quoincreatum, Kilii lui Duinini Juau Cliriuti credo anne8evangeii9ta,(/n/n cis pnicslutim filios Dei firn;
raRlorem,Joatine nafilista feslante:/'©*/ mevenitqui hts ijui crrduntin nomineejus,quinon exsanguinibus,
avte me fnctui e»! {Jon>i. i, l!\ Kt IVlro npostoln ncquc c.r voluntafe carnts, ncque c.v volunlalc riri,
preedicante ac diceni¥i:Sc\el omnisdomus Israelquin sed «X Deo nati iui<t {Jonn. i, 16). Sicut ergo ex
EPISroLA XII. 37H
377
viiliiiiltiti>fnniiM ril.jiji- 1 « viduntalo virl rxnr«lnllrnii A «nln-nllnqiiirrymiffl«nunrupanlur,Dcuinonfiirf rit,
traliiiiil|'fi"i'i«lii,ijiiniiiviM iiKtiiliiin linliruiit |ini|>ri« »ril puMi drjii lu.nrm riKell llliut IndlRol dl«l/olt,
ilitrx Ititonnti, ai |iro|iria« viiluntHtiH iii imh iMil|ni lum hniromnlnnliipaodialinlo r«at« unt:iit dum <!<
fiim il, iiulin nt«|ior(iiintiir alit^nr lnii|uitnliit inJiiriN. iiiiiH quiu omnin lif u» f<'crrll,ri '
".
qiuid HuiiclllaliMii luaiii ol •' ' "
(.iuiinutiii Hiiul |iriiiiu iinlull.iM rili'ii(U) inlixil i|Uii<l
pff- lcrc, ut i|iHo do hoc linll. ,• Bl «nla lr«nt-
nnn lonl, itu MtMHiiuln nlilulo orininnli
:
HUHOi-iirt
nroHHionrm quundo Dbuh omnla l«f U, tunc iala fario
onto iiHtivilUH, in hoIu poHitutu iniiiulHt volunlnln ilr-
iinl. an poHl Irnn- Adir. Or^ pro nobn,
Iloluiii. In lino lgllur|ii«rlon iiialiH HiMjiioHlruri tlnbe-
cunHcpulti domiiic nnnclo nc 1.. ...- |.«Iit.
mu», in iiun |iriiiiilinM MjiiriluH luilnMilfH
rhriHlo iii lin|iliHiiiii ioHiirri'.\iiiiuH. Iii i|uo rlium vn- KIMhTOI.A XI.
toroin luiiiiinciii, i|ui corrunipiUir iccuniluni «loni- Ffrntit(/ut (linioiiut Fulutnlio propontliiuttM nuj-tUo-
iirn, ilr saliili- .fV/iu»/'/» catnUun futn
rttt. Iniiiliutli
iloria orrori», nrulin Dol prn-vunienlo ot coniituiito ac non jirrcfptn
fittn VI iniirlii t.Mit inrnln ifri/ici,
deponiiiuiH, ul nnvmii hoininiMii, (|ui Hcciiniluiii
cuctitiri>Ua titortui
Deum in iuBliliu cl in Hnnclilnl(< curilnliB crculurt Domino liouliHsimo d rum (uuni vrncralionefUH-
ettl, iiuluniiiUH: Pcr Doiiiiiuim. CipilMldo pUtrl FULtiK.NTIO cpiHCi.po Kf.llHA.VDUH lia-
KIMSTOL.V X. R cnniiH in Domino Halutom.
Scarih FulgttUio vrovonit duns ,pt.Tsliom-s, unaw 1 . Oui torrcniH imliKenl ruculliitihUH, ncc diulurni
lir Imrantiilionr Filii On, ulli^ntm de rilittm nrii- oinriHconlinuiilolubiirc, »clhi)ncHtn-arliH indiiBtria,
mitiittin aiiilore. pjy^ rorsilun honcHU ncgolinlionc pUHCunlur, roN-nl
Dominosanclo ac LicHlipsimo, olnposlolicis mcrl- antodivitiim forPH.poi-tqiiam vcrccundiain lamcM ex-
lis con^quando, patri Kiii.c.kntio cpit^copo lamulus (•luseril, suspirHnlofl viclum prccihus qun;rere;viro-
tuus Sc.AUii.A. rum qiio^iuc noliiliuin clcmcntisoimn» aurcs olinm
1. Impcrilonimdctiidcria palcriiiUilib vcslra) mul- imporliinMiliquHndo pelilionf |iulHarc:n(iruntenim
tum dcpidcrant |icritiuiii, (juiu !jtri|iluui est:/>J(yu«rtf mcndicuntibus non prodcsse silentia. EKOveroqui
pnlrcin luum, cl auuunlialiil libii seniorestuos,et do- inj;eniipaupcris laborc pcnuria, nequc multis oblii-
cehuut lc (Deul. xxxii, 7); et quin quod inloliigere Iriinlibus curia operuri cibum Hapicnti»" quolidiana
noiiposFumus, sanrtilatis tu.T doclrina nossf^ dcsi divin.vlectiotiismcdilatione permittor; miniisctiam
dcramus. pDcvalcns meis, id est dispulationum sivecogilatio-
2. Dum ad mensam Christiani Ecclesiae calholicaj num mearum viribus invesligare dubia, pxplanare
lilii tui Evenli de Dei Incarnutione locutio nascc obscura.dividere ac d( finire conlraria, pulso crebris
retur, unus ex nobis hoc dc ip?a Incarnalione as- p gcmilibu»; ad cdlcslis palrislamilKT; ^l-i januam.
seruit.quoniam non Ucu.s PaU^r, scd Doutf Fiiiuscar-
se Sed ubi rursus indignum,
'gi cui tam cito aperiatur "^
nem induit ;elalius dixit: IpseDcusqui unusest ia quod volo, memetipsum convinco, tunceos quosde
tribus dignatus esl carncm assumcrc, ut nostram intimisregiscubiculi penelralibusacccpisse disiien^
servilutcm qua per transgressicnem patris noslri sandam domini mei pecuniam video, vocesupplici
Adffiobligalidetincbamur, ud liberlatem perducerot. deplccor, ut dignentur lamem nostram modicissal-
3. El scire cupimus si ipscDeus Puler descenderit tem sumptibus consolari. Quorum quia unus ex nu-
el carnem as.sumpserit; an, ipso residente, Verbo mero tulentorum tibi crediiorum muitiplicare lucra
mandaverit quod CHrncm assumpserit? cum scia- desideras.et ccelestis scribae pretiosissimam marga
nnis quoniam Verbum caro faclum est, utip^e ba- ritam.quamdistraclisomnibusquae habeas ncgutia-
bitaretin nobis, sed inter Verbum, quod Deusost.et tor fidelissimus comparasti, generaliter acquiren-
Patrem.qui Deus esl.una utrorumque 213 descen- dam,pos3idendam,pertruendam,sine invidia tabps-
dil ad induendam carnem majestas, quia legimus: cente communicas profer,obsecro,de Ihesauro tuo,
;
Hic e.^^l Dcus no^ln-. ct non xstimabilur alius absque dispensator egregic.nova simuletvetera.quibus in-
t7/o ;/)0.«/ h;cc in terris vi.^iuse.st, et cuw homiuibus con- digentein locupietes.esurienlem pascas,imperitum
v«>r.<a/MS«.<<(B(iruc/i.iii,36).Etcumisludte8timonium doceas, dubitanti quid sequatur ostendas.
in medium proferremus, hoc eUam illee conirario ^ 2. Religiosi cujusdam viri famulus a'tate adoles
locutus esl: De Filio hoc uixit, non de Deo Patre ;
cens, colore •Ethiopp,cx ultimis credo barbarae prc-
et clO ad pra?sens locutus sum Quod simul
: paritcr vinciae partibus, ubi sicco solis ignei calore fuscan-
ignoremus, .id sancti patris Fulgentii episcopi, cui tur.adductus.salutarislavacrinecdumfuerat asper-
Deua lantcB virtutis scientiam donare dignatusest. ginemundatus.autniicanteChristigratia dealbalus.
recursum faciamus. qui noslrae imperilije per pate- llicergodominorum fideiium diligentia.sacramentis
factionem divinarum Scripturarum plano sermone ecclesiasticis imbuendus, ad eccle^iam traditur;fit
iter ostendat.Underaetuiscommendansoratiouihus exmorecatechumenus^postaliquantumnihilorcinus
sanctis, peto per illum qui sanclitalem tuam tanla temporis propinquanle solemnitate paschali inler
gratia muneravit, ut jubcas nosut bonus pater quse competenles oflertur, scribitur. eruditur: universa
ignoramus imbuere, etde iilo fonle undeomnesqui quoque religionis calholicae veoeranda mysteria co-
sitiunt replentur inundes. gnoscensatquepercipiens.celebratosolemniterscru-
4. Et finita locutione, aiius e nobis dixit, quod tinio.per exorcismum contra diabolum vindicatur;
muscif», pulice? et scorpioiies, vel si quae icediora cui se renuntiare constanter, sicut hic consuetudo
379 S. FULrtF.NTII EPISCOPI UUSPENSIS. 380
poscebat.audituruaSymbolum profitetur. Ipsa insu- A verbi liber sit aculpanegligenlisB, non utiileosten-
persanctiSyrabDli verba memoriter ia conspectu fi- daturconsorsparticepsquejustitiaB.Maxime.quiali-
deli3 populi clara voce pronuntians, piam regulam cet multos in bac re moveri videam, saepe tamen
dominicB orationis arcepit. Simulque jani et quid plusipsecomnioveor; haesitans qualis debeathaberi
crcderet, el quid oraret intcliigens, futuro liaptis- tententia de his qui, elianisi legitiine sana mente
mati parabatur,cum>ubiloviolentisinvaditur lebri- baptizantur, prasvenientevelociusmorte,carnemDo-
bus.etcresceiitclethaii infirmilate turbatur.Pereua- mini raanducare et sanguinem ejus bibere non si-
sitdierum brevitas, utad fonlemcum caeleris abluen- nuntur. Nota qnippe sunt fidelibus Salvatoris verba
dusdilTerretur.sivepotius servarelur. Et quid pluri- diceniis: Ai.M' tnanducaveritis cwncm Fiiii hominis,
bus immorer? Hora exoptata cunctis advenerat.in et bibcritis ejus sanguinew, non luibebitis vilam in vo-
qua populusacquisitionis.Redemplori suo per bap- Unde petimus, ut velociori re-
his {Joan. vi, 54).
tismum consepultus, vitam veterem poneret.et no- sponsione nos intruas: utrum noceat, quantum no-
vam resurrectionis fidem innovatus assumeret.Tunc ceat, an oainino nihil noceat, si quis baplizatus in
ille extremo halitu constitutus, sine voce, sine
in nomine sanctae Trinitatis sacro cibo potuque frau-
motu,sine sensu.nihil valenssacerdotiinterroganli detur. Simul ad utraque respondere dignatus, quaj
reppondere,deferentiiim manihusappnrtatur; etpro n praesumptione caritatis interroganda credimus, et
"
eo nobis quasi pro infante respondontibus, mente quae multis utilissima fore sug^nrimus.Deus noster
" '
absentissiinus accepit baptismum, (juera se acce- palernilatem vestran; ad aedificalionem noslram
pisse, post paululum mortuus,in hac prae»enti,arbi- custodire dignelur, domine mi semper paler.
tror, vita nescivit.
216 EPISTOLA XII.
3. Ou.nesonunc utrum nihil ad aeternam beatitu-
Fulgentius Ferrnndo respondrns ad propositas qu3ES-
dinem consequendam vox ablata nocuerit. Valde
tiones de salute /Ethioins moribundi.
enim timeo ne propterea Dominus,cui omnia possi-
Domino vencrabili eiin Chrisli caritate plurimum
bilia sunt, facultatem loquendi denegaverit, quod
eumbeneficiosccundapnalivitatisjudicavitindignum. desiderabili, sanclo fratri et condiacono
Ferbando
Quomodo namque poluerit setas illa ratiunis capax FuLGENTios.scrvorum Chrislifamulus,in Dominosa-
non video. Nonne solos lutem.
aliena confessione purgnri,
parvulosritecredimus offerentiura lide salvari,quos Capot I. — l.Gaudeo, sancte fruter, quod in corde,
tuo nainma carilatie,quae perSpiritum sanctum dif-
originali tanlum novimus iniquitate damnari ? Id
funditur,gratia subinde crescente nulritur: quae fu-
agente divinajustitiamiris modis, ut quodammodo
cil in his qua; videnlur plerisijue dubiu manifestiim
ubi rainime propria, id cst actualis malitia reperilur,
agnoscere; nedum ambiguitas
ritenec propriavofuntasrequiratur; sedperabun- C aliquid de litleris
daotiam gratiae detur, alii? credentibus.salus, qui- habelur in ipso sacramento salutis, pulelur in va-
bus, aliis peccantibus, reatus ascriptus est. At hic cuum credentibus dari gratia Salvatoris.
proprio vivebal arbitrio super illud quod de radice
:
2. Dicis itaque, quod retigiosi rujuslam viri famu-
traxerat multa sine dubio vitia propria cupiditale lus, aHdte adolescens, colore .€thiops, dofiuoruni /j-
contraxerat, plurimorum peccatoruin !{I5 vinculis deliumdtligeuliasarramentisecclcsiasticisimbuendua,
obligatus,('t non nisi voluntaria credulitale salvan- fueril ad erclesiam Itaditus, cl ex more catechumenus
du8, quam in illo redemplionis loco confiteri, nec factus. Pofit aliquantum nihilominus tempus, propin-
voluit, nec valuil; qui nihil senliens, velle omnino quantc solcmnilatc pasrhnli, inlcr compclcntes oblatus,
uliquid non vnluil. An fortassis Bcientis praetcrita scriplu$,eruililus,universaquoquercligionisC'htistiatix
confessio remisbioncm pcccatorum ineruit etiam ne- vencrandn mnsleria cognosccns atqur perciiiicm, ccle-
scienli? Sed hoc dicere dubito, ne quis mihi veraci- bralo solemni scrulinio, pcr cxorcisntum contra diabo-
ter dicat : Ergo salvus esset, si nec ad ipsam linctio- lum fucrit vindiciitut; cui se renuntiare constanter,
ncm corporis pcrvenisset i|uoniani,sicut asseris,px-
;
sicul Ecrlrsi^' [Cnrlhapinensis, inquajam, Deo pro-
piationis meritum per .nysteria transacta meruerat pitio.dinconus iu\\\\.&s^],consuetudoposcebat,auditurus
Puslremo, curnon eliam morluos baptizemus, D Snmbolum fuerit prolessns. Jam insuper sancti Sytn-
4.
quossacro baplismaterepenlina saepe morsabstulit, bdi verba memoritcr in conspectu fidelis populiclara
scd eorum lumcn voluntas, fidelisque devolio noln vocc prouuntious, puitn rrgulatn doniinicv orationis
omnilius fuit? Cui talia reppondenli si consensum acrriil. Qui sitnuljr.m,etquidrrrdcrct, el quidorarrt
praBberetenlavero, magna illicosequiturabsurditas; inlrlligens, futuro bnptismnli parabafur. Qucm dicis
utputetur, illiHtantummystcriisBufficicntibusetsa- violentis frbribus invasum , et crcsrcnte lethnli infirtni-
jutempienamconferonlibus.aquamfontisanterninon tntr liirhutum. Adjiris iiutem (^uod icrsuasrrit dicrum
rcnascilurum suscipore, sed renatum. Vidco in hoc brevilas ut ad fonlrm cum < .vtcns ablncndus dif^erre-
articulopos.^^eusiiatamcanonum proponisentenlieur, \.ur, sivv potius servarelar. Diris quoque advenissc ho-
quiB inllrmosjubet,8i pro se respnndere non valeant, ram rxoptatatn cunclis, in qua popului arquisilionis
sedenrum voluntnlitpatimnniunnsui propriopcrinilo l\rdcniplnrisuo pcrbnplismumron^rpullus vitntn vclr-
dixerint, haplizari. Siib qiin delinilinne mngis arbi- rt tn dr]inurrrl,rlnovatn rr.surrrrlionis fideui iunovatus
Iror quid Ecclesia facere debeat nnperntiim, quam assumrrrl. Tunritle, ut ais, in rxtremo halituronsti-
qttid tll() purci|>ial iaJicutuin. Vidolicet ul miaistor tutus, sine voce, sine motu, sitte semu, nihil valens
ysi KIMSTOr.A XII 38!l
sMfiidotiiiitrrnignutt rdtfipuittrtiitcfcrenlium niamliut \ cnviirlllii ctrnoiri Pllil hofrlnlii.*lblb«r»liBeJu«»Mn-
aiipiirtntur,<ft firo eo t>olii$,qwtnl pro infuutn, mimn- yttluem, nort hahebitit vtinm in vobit {Jnan, vi,' .
dfnlilius.inrntiutlixculifuiiiux nvrrinl liniitmnmn^nunn I)rim|(> iirtm ui Vfllociori t 'n
te (tcrrfiis.w.iiost fiaululuin uioitiiiis, in hur firittentt, tilruin uocral, i/iiiinluin noi. .i '-
iimiiiluin iirhilnirt.%,nl<i urirwit. ceat,%i qutt hiifiti;. itui i/i iininine tinntjg Trtu.
C1ai>. II. '^. Iliii' iiiii|uii iiitrrAtinno C(iiiiplol« tucro ctbo fiutuque Iritudelnr. Ouoolum i^ltur «luiui
d«Mml<>i|iii»'riH,u/M(mfj»n/ii/«'/«W<'r//(im lu-utiluiliurvi ad iiiriii|iio nii» rnMpuMiinro onrilax iiiipernt.diKnum
con.iriiut'ii'liiin ro.r alilolii nocucril. 117 Vulili* t<iiiiii i»Hl iit itnpornnli i-uritnli cnrilmt lili.'iii«r <il>ri|i«l,
In liimirn lcfiluns, nc firofilcrea l>cui, < iii oinuta fio.i- .Spor/tiiiUN iiiiliMii (jiiiiiinirii ixl 9IH pitxoImjikIuui
sihilia sunl,f(tcultatcin lo<iuntiliitrneyavcrit, nuoiifuut ii«liitum rnritiitia illiiin grotin adea^^p di((n«blt>ir,«
btineficio sccuitdn' uatiriUtlisju Ucari tudiuuum Dicin i|uoipHn nnrilnn inapirutur.
qi)(ii|(io [o min vnlcro (|iiiuii()ili) potuiMil .vlns lila CiP.iii.— «l. i'riiiiiluH ilnqiio meDiniiiBC noBopor-
rulioiits lUfiax alicna confrs.iionc puri/ari.eoiiuod s>i- ti*t illiuM honliMili.n i|iiiHii ^^•nc.-.ililvr uil buiunni nn-
los fiarvuios rectt cretamus ofjereutium /ide talruri, iuloMi (•enenii proiiiulKuvll graluittt licnpvolenlia
quos oriyinuli tantuin novnuut luiiiuitale datnuuri.id Snlviitiiri&.lll.im pi^ro nuncdlcu nententiom i] Jniii
agcntf' dirina juslilia ntirismo<lif,ul ijuodiiitimido ubi > ipHo DiiininuH lnnlo tcnnriuii volml nonlrin n ' '
;n
'•>
f/iimm/' firoprta,i(t est actualts,m<ililut rcficntur, nrc inhn.'rore,quaiituin o'iiiicunctiMpr/i'Ci-pli« " .
,
firopria voluntns reiiuiralur.\ediirriit>undantian> ijrali.c rloro dignutun cHt tornpore promulgarc.Poit reiur-
(letnr,aliis cre<leutibus ,salus,(/uil>us,iiiiis peccantibus, rurtioactn siquidetn corporcaRCcnBurus in coclum,
realus adscrtfitus esl.llic iiufcin,iit a.wris.prnprio vi- 8cd cuiii Huis in tcrrn divinitalc mnn»uru9,ha*c in-
vchat arbilrio : snpcr illud ijuod dc rodtce Iraxcml, vonilur aiiis (lixisso diflcifiulis : Ennlcs in inu'i'/um
mulfa stne duhio vita propriacupidilale contraxcral, universum pr.vdicnfc l-.vaugelium omni creatuncQu]
piurimorum peccalorum vincuiisoliligafut,ct nonnisi credidcril, ct bapliui!us fuerit,salvus enl ; qui vero
voluutiiria crcdiililale S(ilvouilus,quoin in Hloredcinji- unn crcdi<leril,con'/cwnaliifur IMarc. xvi, 1.')). Bene
tioiiis loco coiiftlcn ncr voliiil, ncc valuil, qui iiihil hic Domiiiu.'^ eum quicrodideritct bnptizalusfuerit
seulieus vcllc omuino aliquid uon valuit. sulvuri pr£cdixil,ii(incro(lcntem nutcm dnnuiandum
4.His verbis Inis aliii sub limore intorrogationis sinc duliitationoraonetravit.In non credcnte quippe
opponis ilicens.oAn forlussis srientis prn^crita ron- niilla fuit futiiri ratio fucienda biptisrnalis. Qui
« lessio rpinissioneni peccaloruin iiipriiii eliain nes- enim non crediiierit,8ive ltapiizetur,sive non bapti-
t cicnli?lloc,inijui3,iiicere(liiltito:ne (juis inilii vcra- zetur.sine duliitatione damnabitur.
« oiter dicat:Erpo salvus essetjsi necail ipsain tinr- 7.lla!caulem sententiu,quaDominui) statiiitatque
« tioacnicorporis pcrvonisset;iiuoiuaiiisicutasseris, C delinivitomnem non credentcm sempiterna punlioae
« expiationismoriliim permyst(>ria iransactamerue- damnandum.noii solura eos quoshujus vil.x^fHiis a
« rttt.Postremo,our non etiam morluos baptizcmus, 9acramentobaptisiiiatisinvenita!iono3,verumetium
« quos sacro baptismate [F. baptismatij repcntini omnes hsereticosdivina non liubium esldefinitioae
« saspe mors al)3lulit,seil eoruin tamen voluntas llde- damnandos.8i enim lides, quain unam esse beatus
II lisque dovotio nota oinnibus ruil?»Adjicisdeinde Paulus divino Spiritu repletu3 asseverat.ill.iest uti-
quovl « si talia respoiidenti conscnsum praeberelen- que quae non ficta, sed vera {l\ph.es. iv, 5) ;
quia
taveris.inagna illico sequeretur absurditas,ut pute- fiuis prixcepti eit carifas de corde puro,et conscientia
tur illistaiitum mysteriis suHicientibus.et salutem bona,et fiiie non ficta (I Tim. i, 5) ;
quomodo cre-
plenissiniamconrerenlibus,aquam fontisffiterni non dere dicitur.a quo lidei veritas non tenetur? Quid-
reuasciturum suscipei'e,sed renatum. » quid enira credentis animum continet quod a fidei
5.Postreino, ne quid vigilantissimae intelligentiae veritate cognoscitur alienum, neceste est id esse
tuajsolliciludinique piissimae minusquaesitum pnta- mendacium.Oditautein Dominus omnesquioperan-
retur^adjungisinhocarticulo» posse usitatani cano- tur iniquitatem,et perdet eosqui loquunturmenda-
« num proponisententiam,qu>*Binfirmosjubet,si pro cium(Psn/.v,7). Propter quod et Sapientia in Pro-
« se respondere non valuerint,sed eorum vohintati j) verbiis d\c\i:Quoniam verittitem meditabuntur fauces
testirooniumsui proprio periculodixerint,baptizari. meae, abominata vero ante me labia mendacia [Pvov.
« Sub qua dcliiiitiono magis arbitrari dicis et quid viii,7).Non erj^o accipiuntin baptisrao salutem, qui
« Ecclesia facere debet imperatum,quam quid ille non tenent in corde atquj ore fidei veritatem. Ac
« percipiat indicatura.Videlicet utministerverbi li- perhoclicetformam pietatis habeant quae constat in
« bersitaculpa negligeotise.non ut ostendatnr ille sacramento baptismalis, abneiiando tamen pietatid
« consors particepsque justili<e.Maximo quia licet virlutem, nec vitam percipiunt, nec salutem. Quid
« multosexhac resicutaismoveri videassjepetamen autem talibusrestal,nisi(Janjnatioseaipiternaquam
« plu3ip<ecommovearis,ha^sitansqualisdebeat ha- eis pariet fides non vera.sed ficta?lD talibusquippe
« beri sententia de his qui etiamsi legilime sana nec caritas est de corde puro:quia secuodum beati
t mentebaptizanturprseveniente velociusmortecar- Petri senlentiam(4r/. xv, 9), fide Dominus saoruin
« nem Domini manducare etsanguinem ejus libere corda purificat; nec cordis puritas esse potest ubi
« non sinuntur. » Pro illascilicet quae « nola sunt fidesBon est quia nec lides omnino diceuda est,
:
fldelibus Salvatoris verba dicentis : « Nisi mandu- ubi vera non est.Quoniam igitur ubi est caritas de
383 S. FULriF,\TIl EPISCOPI HUSPENSIS. 384
corde purn.ibi fides est non ficla, sert vera, cor bm- \ turalitcr habuerunt.sed dcno gralise perceporunt.De
tem non fictione fidei.sed veritafo purgatur;nnani- talibus diis fuit Mcjbes.cui ilie unus veiusDeusait;
f*»stnm est apud baereticop.in quibus non esl veritas Erce dedi te deum Pharncvi {Exod. \u,i). De talibus
pcd fictio fiilei.caritatem de corde puro nullatonus sunt etiam de quibus dicilur, Ego dixi.dii estiii,
illi
inveniri.Conscipntiam vero bonam qnomodo pos- el filii ExiChi Omnes (P.sal. lxxxi, 6). li^li ergo dii
sunf haberc, in quibus pcr incredulitalpni babilat ca'n gratiam acceperunt ut dii e9sent,quam acc«pe-
princepsille maliti!e?Isti erfro.nisiconvertantur, et runt ut filii Dei fierent.Dicit autem cvangelista,quia
fidei veritntp salventur, pro incredulilatis crimine quofquol acceperunt eiim, dcdil eis potesUUcm (ilios
damnabuntur quia non illum dilexerunt.in quem
: D<i fieriliis qui credunl in nomine ejux ;
qui none.v
non secundum veritatem fidei crediderunt, nec in sanguinibus.neque ex voluntate carnis,sed ex Deo nati
eispotuitesseconscientia bona.quos constat contra sunt {Joan. i, 12). Ipsis item dicitur, Ego dixi, dii
Gdem veram usque in finem vitas mortiferara te- eslii, el fiUi Excelsi omnes (Ptal. lxxxi, 6).
nuisse perfidiam. lO.Duo ergo isti modi in nominando laudabiles :
Nec moveat aliquem.quod licel ficfam, tamen
8. unusquo naturaliler vocaturverus Deus,alter quem
beatus Apostolus 219 fidem nuncupavit:quia alio per gratiatn quibus voluit largitusest Deus;quita-
loco, sicut unum Deum ,• sic unam praedicavit et r» rLenabinvicemmHgnadifTfTentia distinguuntur.Ile
fidem. lilud enim bealus Apostolus non secundum quippemodus quo in Dei nomine veritas naluralis
rei vcritalem.sed secundum opinionem (idelium po- o*tenditur, sic unum Deum ipsa naturalis nominis
suit.Nam quod a pseudoapostolis praedica-
et illud veritate domonslrat,ut doos in se nunquam vocsri
balur,idem apostolus, et Evangelium nuncupat, et permitlat.Hinc est quod 220 sicut solus Pater,aut
Evangelium non esse ronfirmat. Quod in epistola soluf» Filius,aut solusSpiritussanctusveraciterDeus
ejus.quae scripta est ad Galata?,continetur his ver- dicitur, ita simul Pater, rt Filius, et Spiritus sau-
h'\»:Miror quod .lic tnm cilo Iransferimini ab eo qui clus.non trcs dii.sed unus Dcus vcraciter nomina-
vocavit vosingraliaChri.$ti,in aliudevangelium,quod tur.Hoc babelilia TrinilasunusDeus.ultres quidem
non est aliudiCal. i, 6). Quomodo ergo aliud evan- pcrsonae sint,sed trcs dii non sint quia illa Trini :
gelium, si non est aliud, nisi aliud socundum tas unus Deus.Ideo
verus est Dei Filius,non solum
perfidorum errorem, non aolem aliud secundum Fccundiim verani divinitatem.quam babct de natura
fidei veritatemTSic et fides a perfidissecundum pro- P,itri3,sed etiam secundum carncm quain veram na-
priam opinionem fingitur,a quibus verafidesquam turaliler habet de corporegenitricis, Dcus verusest
Spiritug sanrtus Iribuit.non habetur. Fnlsi qunque crcditur,et prsdicatur a nobis.Quoniam reternadi-
nominis scientiam,idem beafus demonstrat aposto vinitas Filii cum plena huuianitate sua, et Ortdom
lu9,dicens: Timothre, deposilum custodi, devitans C pJeniihumanitasFiliicumaBternadivinitatesua.una
profnnns vocum novitales ,el oppositiones falsi nominis esl in Trinitato persona:et ipse totus in divinitate
fcienlix ITim. vi, 20). Sicut autem illa quae fijgo atquchumanitate sua uni^-enitusFilius cumPatreet
nomine scientia nuncupitur,scientia non es*,itn et unus est Deus.Altcr vero modus quia
Spiritu sancto
fides quam non Spiritus divinitus (al. divinus) in- non est naturae, sed gratise, idoo sine aliqua fidei
fundit spd hurannus sibi spiritus fingit.utique fides pravila*e nonien deorum
in se recipit quia solam ;
non ost; nc per hnr, sociinHum illorum opinionom continet adnplivorum multiluilinem,quibue,ut filii
fidesdioitur.quffi tamen fidesos.=cnullnfcnu8invoni- Dci finrent,summa Trinitas unus verusDeiis /ribuit
tur.Nam et deos invenimus in sanclis eloquiis ap- poteslatem.— Cap. IV. —
In illo^ergo modoclaritas
pellari, quos tamen non esse deos ipsa prorsus elo- naturalis agnoscitur; in isto aulem gratiae largifas
quia divina tostantur. Dicitur qnippe in Psalmis : invcnitur.
Omnei dii gentium dsemonia (P.<«/. xcv, .^). Hiere- ll.Duovero rceidui mn.li quibus Dcus, auf ali-
mias quoque ait:DM" qui nnn fecerunt rr.lum et ter- qua rcs aul persona nominatur,magi3 inveniunlur
ram,pereanl de sub caelo <Jer. x.ll). Qui tamen nlin digni vitu[icrafione quam
laude Et ideo in utroquo
loo.o ippos qiios deos nunoupat. osfendit non esse m-mifosta invonitur culpa.quia nulli eorum vel na-
doos .\it enim : Circuite insulnm Cethim, rt vidrte ; [) tura pote«>t inosso, vol grafia. Unus quippe csi so-
et f» Cedar mittite,rt intelUgite vehemcnter, et vidrle cundiim affcctum prav» cupiditnli9,nliersecundum
sx farla .^unl talia. Si mulavit grnideos .funs, rt isli opinioncin erroris. Nara oarnnli cupidilati deditiis
non sunt r/ii [Jer. ii, 10). animup, hoc sibi deum farit e^so qiiod Hiligif prai
O.Invenimug nutera Doi nnmen in Scripturis san- omnihus.llino ost qiiodhentiisAposfolusquorumHnm
rtis. quantum nobis niinc ocourril,modi« qunluor. lorronn sapiontium vontrom doum osse sino dubita-
Diciturenim Deussecundum veritntem natiirap.quo- lione [irnnuntiat^dicens.Cw^rurn finis interilus. qun-
modo sola snncta Trinitas est unus,verus etincom- rum dfu.t vrnlere^t.etijloria in mnfusionc rorum qui
mulabilis neiis, qiii ait Videtr qunninm rgn sum : Irirrnn i^njtiunl (Pfiilip. iii, 10. Hir oxislimn Apo-
Ocus.rl non r.<t alius prprter me (Dr'ul. xxxii, 30) ct ;
pl lum Irrrcn.iaaporo.pro lerrenadiligero [insuisse.
(Ifl i|uo David (WcH.Quix Deus pr.rter Dominum, aut Talem sensum illo efinm loco arbitror contineri.ubi
f;uis Deus pr,Tler Dcum nnstrum (P.?a/.xvii,32) ? Hir momorafus npostolua dicit Igilur si ronsvrrr.titlis
:
eol uniip et solus Dous qiii snlus naturMliterDeusest. rum Chri.th\ qux sur.nim .uinl qu.rritc, ubi Chrii^tus
Ab hor un- v. m \)fn qiiidam.ut cs.^eiit dii,non na- rst tii dextera Dei scdens : qux sur^ m sunt sapile,
:m r.lMSTUl.A XII. 386
»10;» (/H/r iiuiwr lrn'um{Colosi. 111, l).OHt«)ii<lntimmtn- \ Si ertdli ex tuto corde, Ucel[lhiit., 37,. f.*
•—, r;r».
i|iio i|ii()'l )vi i|iiiii Hiint Hii|i(ir lorrain Hupnrnnoii <lo. rngHll KiMiuclii onnrnitio, lut iiiM|Ufntrr ru •
,
I»i)n>nt,|ianlii |h)hI iiiltli<li( . Vortilirnle rrun menihrn |inr Pliilippi iiiininliinuiii vnrcUi» fnrlmtt^ttt^r»'
vftlra iimr snnl siiiier lerrdm.fiiritinttionfm, immun- lioniNiini.lolnr.g.iio uiiu illoqiiicrrdulilatia
ihtiitm, lihi tt>u'iii, t'oiii'ui>tti'iiuli(im mihun, vl at>iirl' ol (•iMironxnMiiH jjiirHolv.L (im.noti ' ^
tinm, (/n.r pst iiimut(it'ri>ru>n .neri<ilits{ltiid', ,1) C.utn nutit-tai ro^(«nurrttianii<i'iri'.i:lui:ir.N iiii . „ _ ,
orgi) inortillcuri |)ra)ci|iil iniMntiru inintra ({ii(r n.inl luriijinriHHt tmTnedia.opuii cat in hdu ol eutift»»io-
HiipiM- l()rriitn,m)ni<ii|iii*(MMitiaiM iitM|iinii) ndbiHiiinr- iio,Mi(ir('«H jn ImpliHmu : Idro flnlm quirquo diKiiUS
tilliiarlroriini iin|)iM'iil liM-r>MiariiMi Prii|ili)r (|iiii<t iilio ImptiHiiialo Juiliculiir, (|uoiid() |.rfpc(!.litl
'
'
luoo ilioitur : (Jni (lulnn »unt C/irislt, carnrm mtnn Bionm |Uo niorituiii.cui tainjua.ii in inrf c.
cruciflccrunt cumviliii et concui)iscentiii(fiiit. v, 2\ liuptiHinutia ilul)uul tril>ui iiacrrtiiienluin. i!>/(/»iij ril
UniliuHoliain vtil t ct no'1 (ni)rtuoH<i)rttiini*inu(t,(li('«infl: iiuloiii uperariu» mcrceJe »uii {l.uc. », 7). Non orgo
F.vislinuilc voa nu^rinos <iu>(lcm rs.^c pec^dlo, vivrntes lnplistiiutiiiinorciMlolniudari diiliuit qiilopii- crcdu-
iiutcin /»f-ii in C,/ni^ti> Jcut [l{i>m. vi, II). Illi iiuipjio litaliM ot (-onfi-HHioniH, divinitUH dula cordi» ct ori»
roi vivit i|iiiH(|iioi|uatii ilili^il,ot illi ho rxhiliot ti.ur- dpvotiono.pornolvil Non hcc. utiquo fuit hora bapli»-
tuuiii,cujii8 MOinorlillcuvitutro(;tun).Torrcnai>r^o inatiM intorrogun(liiH,(|u<>d odlantea in bjnihuli pro<
iii
y
^'apiiiDl (|ui t(M-rona dili^unt ; ct (lcuiii sitii voiitrotii iiunliHtiono conloBHUB. Nihil ituqiio
illi ml/T-liMOjm
l°.u'iunl i|ui giihc ilclcclattoniljus illfcclMOHinn smI lioatitudinom cunHoquoiidum vox abluta nocuit.qui
ciirdis mancipant sorvitiitom. quandiu (ioluil,in ipuandci conlcBjjiono pcrmaniiit.
Opinio voro hnmani orroria duplicitersibi Doi
12. AblttiHnon C8t, nec niulala noc ubolitumealquod ;
noincn in«Mi(lacili'r in suiim linxit o.xitiuni :(|iifopc- dixit,quaiido dicoronon poluit.quia^iuandiu aeotiro
mina crrorirtopinio min minuysibi hiorolicos viiidi- potuit sontentium i;on muluvit.
cat quim pagano^ ; diim et islo^ eo illoa sibi sub- 1.5. Sed i.timoo, inquis, nc pruplerca Dominu!',
jicit, %'it siiiiul omncs divorsia vinculis multi-
cuiomniapossibdia sunt.lacultutom lo()uendidcne.
mi)d;<^t'a!«ilalis Hslringit.l'a_t;aiiiiiui|iiH),rc.Iicto vero gaverit,quodeum beneliciosecundffi nalivilaliajudi-
Uco.lalsorum iloorum snpor.-iftionisdocrviunt h;o- ;
cuvitinilignum. • Imo magis iid agnoscamus Dorai-
ri'lici autom do voro Doo lalsaopineiilcs.veritalisan- num ^2*i nostrura non luisse oblitum misericordi»
clio roligiunisobsislunl Mariirostuin o-il i^'iturh.\^rc- sua), in quoet si vocera aLtstulit, »it.itii t.niien non
licos vinculo morlileri erroris obslringi.noc deliere
ademif.ut quod prjEbuit credere confiterique, acci-
(lici ridolcsqiios Kcclosiainiiiiicos paliturporlinai^es:
peret vivens.
quandoqnidoiw intidolitalis reatus sil, vol r,ils'i de
vero Deo credorc.vel faisuin deum sub nomine veri
c 16. Sed dubitalur.ii qiiomodo poluerit fPlas illa
rationis capax aliena conte8»ionepurgari.«Imo sua
Dei adorare,
Cap.v. — 13. Quoniam ergo do illa Domini scnlen-
invcnilurconfessione purgata.cuiluncalioium con-
fessiosubsecuta prudesse non posset.si propria nii-
ti;i sumpsimus dispulationisexordium.qn.-estalnit,
nime prajcessissol.Secundo aliorumcon-
ilaqueilli
quia(i'n»t,< qiii crediderit,et bat>lizatuslucrit,siilvahi-
fessio sino dubio profuit, qiiando
non nolentem
tur (iWdrc.xvi,!.^.}; illnm puoruin salvatum cfse cre-
priBvenil.cum delicienti subsecutasubvenit.et quod
damus.in quonihil dcfuisso eoruin quj^ad baptisma-
in illo volunlas illuminata credendo et cunfitendo
tis ollicim Htquo atrectum periinent invenimns.Olli-
coepit,hoc pro illo carilas fraterna perfecit.
oiumquippe secnnd;e ativitatisiM lideetconfossio-
ne.etTeolusautcmin rogoneratione consislit. ^ho/^uo/ Cap.vi.— Legimus itaque Dominum dixisse: Qui
enim receprriinteun. dcdit cis postcstatem fitios Dci me confessus fuerit coram homi>iihus,confitebor etego
ficri, his q'ui crclnntin uomine ejiis (Joiim.i, 12) Gre- eum coram l'atre meo, qui eU in calis (yiatth.x, 32).
duntergo,ut lllii Doiliant;quoniamad hoc accipiunt Isii autemquandiu loquendi facullas luit.confessio
gratiain fidei.ut crodentes accipiant gralia:r. sacra- illa non defuit. Quis ergo dicere audebit cjnfessio-
menli.Digniim namqueest uldum cnrde crediturad nem illam salutisindignam,quam videt non volun-
Jusliliam,orcconrcssio liat ad salutem.Manitostum D talis pervorsitale rejeclam.se.i infirmitalis necessi-
ost autcm quod.siculoificium credulitatiselconresio tateconprehensara?DobiIitata eslenim lin^ua.noa
nispertinetad catechumenum.siceffectusbaptisma- conscienliadepravata dicit autem .\postolus: ffa-
;
lis pertinet ad miiiistrum;et dumab illo por veram heutesautemeumiem spirilum (i lei,sicut scriplumest:
fidemconfessio promilur, subseqneuter est nlisto Credidi, prop/er nuod locutus sum ; et nos crcdimus,
tiiigente salutaris mjstorii gratia peragntur. propler quod el toquimur {II Cor itaque
iv, 13). llle
14.Quam rogulam iu Actibus aposlolorumsancti quispiritu fidei accepto credidit.el locutusest,quo-
Philippi videmusopere custoditamrqui cum adrao- niam ipso Spiritu.quemacceperat.ui crederet.tunc
nerctur a S|>irilu Siinctout prcedicaret EunuchoDo- carare poterat si negaret;quando non negavit.pro-
miiuimJosum Chnstum.simulquead quaradam aquaoi fecto non caruit. Ipso ergo Spiritu quo locutus est
vcnisset,Eunuchopo?tulante etdicente : Ecce aqua, credens.rederaptus est tacens.-quoniam ipsoSpirilu
quis prohibel me bapti:iari{.-\cl. viii. 36)'?ille prius n.=itivitassecundaperficiturquosecundacredulitasda-
elicuitconl'essioniso!Tic;um,cui recte sancti baptis- tur.Proindcquandonon defuitsanocredendieteonfi-
matisraiaistraretellectum.IdeorespoaditEuuucbo: teadivuIuntas,nouobfuitinQrmotacendiaecessitas.
387 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. 388
Cap. VII. — l7.Est autetn verum,(juia sotuin par- A. dimissa fuissenemo fidelium dubitat.Praeterita igi-
vulos rile credimus offerenlium fiile $alvnri,quos ort- tur scientis conressioremissionem peccatorum me-
ginali tantum Hoviirtu^iniquttnie damnari, id agenle ruiletiam nescientiquiJdiccret,dcquo(a)..ullatenus
divina jusliiia miris vwdts, ut quodammodo, id ubi dubitemus.
miiiime propria, id esl actiuitis malilia reperitur, ncc Cap.viii. — 19.Nequecnimabhacsententianostrum
volunlas propria requiratur ; std per abundanliam aniinum revocaredebet ulla suspicio.ne quisdicat,
gratix delur, aliis crcdcnlibus salus, quibus, aliis quod iile«salvus esset, si nec ad ipsam tinctionem
l'cccantibus, realus ascriplus csl. Addis autem, quia corporis pervenisset,» cum ulique non dicamus il-
/i(V pro/irio vivebat arbitiio: supcr illud quod ra- luinsine baptismi saoramento solaconfessione po-
dtce traxerat, mulla sine dubio vitia propria cupidi- tuidse salvari.(}ue enira crediderit,et baptiiatus fue
tale contraxeral, plurimorum peccalorum vv-culis rit,salvus erit.lWum utiqueadolescentem.quia cre-
obligalus, el non nisi voluntaria creduUlute salvan- didisse et confessum fuisse novimus, ideo per sa-
rfn«, cum in illo redemptionis loco confxteri ncc vo- cramcntumbaptismatissalvum fuissefirmamus.Qui
luil,vec valuit,quianihil scnliens velle aliquid om»ino si non baptizaretur, non solum nesciens, sed etiam
on valuil. Haec nempe, carissime frater, verba sciens nullatenussalvaretur.Via enim salutisfuit in
auntlua, qua; in illa quam destinasti cuntinenlur p conlcssione, salus in haptismate. Nam in illaajtale,
cpislola. non solum ei conftssio sine baptismate nihil pro-
IS.Proindeoriginalispeccati primitus est qualilas desset, sed nec ipsum baptisma non credcnti neque
attendonda:quod utique ab aliis a lmissum,in alios confitenti ullatenus proficeretad salutem.ldeoergo
estgenerationisviti propagatum.In cujusabolitione
>
Deus confessionem prodesse voiuit, quia eum
illi
si quando illa aitas est,cui propria non possil inesse usque ad sanctara regenerationem in hac vitaservr»-
confessio, aliis credentibus et confltentibus, datur vit. Donum itaque sanctae regenerationis sicutille,
parvuiis salus,quibu3, aliis peccaotibus, est reatus quia voluit petivit ; sic Deu8,quia voluit.dedit.
ascriptus.Ouocirca qiioniam in.-etalibus jaHiratione Cap. IX. Mortui cur non baptizcntur. — 20. Mor-
utenlibuspropriaconfessioqua;ritur,illa scilicet ra- tuosautem propterea non haptizamus, quia omne
tione.quoniam et vivunl et intelligunt,babentes ex peccatum,8ive originale.sive actuale,quia simul est
vita peccHtum originis.et ex intelii^^enMa peccatum animae carniquecommune,nihil eorum dimittitur,
propriae actionis, idcoislum recte dicinius sine du- si a sua carne anima separetiir.0m«^5 enimnos ma-
bitatione salvaturn, quia et inlelli^ens credidit, et niffislarioportet ante Iribunal Chri<ili,ut recipiat unus-
22S quodcredidit propria confessione firmavil;et quisquc propriacorporis proulgessit,sive bonum, sive
deinde, quaravis jam non intelligens, tainen adbuc malum {l Cor. v, 10). Anima itaquesine carne nul-
vivens.sacramentum sanclairegpnerationisaccepit. la ratione salvatur, qua; peccavit in corpore, nec
Nam persancti baptismatissacramentum^illavitaest credidit cum esset in corpore. Ac per hoc, malum
peccati originalis nexibis absoluia.quae tusratejus- recipit quod non bonum. tH4
gessit in corpore,
dem peccativinculisobligata.Et quiatantiestvirtus quod in corpore constituta non gessit.Caro quoque
sancti bapti«matis,utubi vitaminvenftrit.inquailliid sine anima non potcst baptizari, quia nec rcmis-
originalispecc.iti vinculuiii solval,omniaqu.'E siiper- sionem peccHtorum accipere. Nam res quoc non vi-
adjectarepereritisecund.-enutivitati.^^beneticiodiluat vit, sicut ppccare, ila pcenitentiam peccare, habere
juxtaillud qiiod Apostolus &\\..Num judiciumexuno non potPsf.Quomodo sacramentum remissionisdari
in condemnntioncm, gralia autem ex multis dcliclisin potet-t, ubi vita non Cft?aut quemadmoifuiii caro
juslificationem (llom. v, Ib); digneiUum crediiiius baptizotur in rcmissioncm peccatorum, ubi anima
es»se salvatuin.cui et ante baptismacredulitaset in- nonest.cum qu.isimul adha;ret peccati consortium?
telligentiae confessio non defuit,et in hora baptismi Igiturctsi fuitcujusquam viventisvoluntasfidelisque
vila, quamvis in intirmo et fcbricilante.permansit. devolio, qui tamen dcfunctisest sine baptipmalis
Vila i^itur quac contraxit originale peccatum, qiiia sacramenlo ideo mortuus bapt zari non potuit.quia
qiiando potuit, testiinoniuin suacconscifnti.r atque abillo cor[)ore anima cujus fuit voluutas fidelis de-
intelligent ae dedit ; rliam quando confiteri non po- D votioquc disoessit.Propterea iste igitur.de quo nunc
tuit,illius conlessioiiis merilo remissionem pcccati pgiliir, di^'ne baptizalus pst,quia anima pjus, cujus
originalisaccepit.Maximoconsecrationeunitalifl Kc- volunlas fidelis et dcvotio nota omnibus fuit, usqiie
clesia; aufrragiuilc.qua faclum est ut confessioncm ail horani sancli baptismatis sua carne permansit
in
tempore reddilam.quia nonpotuit inhora
praelerilo Illaigitur mysleria, qua» ante bapfisma in Ecclesia
baplismi reddere propler infirmitdlem corporis.ad- geruniur,concipi spirilualom hominein faciunt.non
julorio friiternaj redderct carilatis^ut eoriim mem- ronasci.lllno est qiiod pprveniel ad saUitem.siquem
brorum verbofutsset adjuUis.quorum fuitconsorlio sorunda nalivilas educpl in luoem.Ad quam lucem
deputandua. Illo autem uriginali ppccato dimisso, illis homo mysieriis prirparatur.sed baptismatis sa-
cuncta peccata quae propria voluntate conlraxerat, cramento perducilur.Hoc pst qiiod superius dixi in
illis mjstcriisessesalulis orficium.in b.iptistnate sa-
cpdd.Hiti non habent has vocps.rff </uo,
(fl)Plurt's
sed 9IC legiuil: Pnc/^nri iifilur .<icirnits ronfeasi'! re- nullatcnus dubitcmus, iibi dpo.st qnnd vel quin, sic,
mif-'tonem peccalorum meruit nescienli quid dtccrel quoU remistionem peccatorum, etc.
3H!I BPISTOL\*XII 8«<)
liiliM i<trontiiin;(]iioi)) titii|iio iio)i InllrmllutiH Inmir. \ iPnrtiMiMiiiiinn i
'
1
ilivini .11
nni, Moil Niila miIii |iiiiitMi inirfiro iiiiitnliii vuliiiitiiliM, |»iNMn,iili<>luc<)f , . u (•iiinlol.: ,- !. ,ut
(i\lM. — '^l. I'niiii<l« lliiiiiMriiiiin loi)ni)i|a niil irii lralrf»iltl0rti,ilabUei e»Ma el immolnlg^ nOun hintet
,
oiiDiiDtiin modIiidIIii |iuLoniuriiin,i|ii'i' inllriiiDMjubnt, m upein Dumun temfifr, lemHtrt qwfl lalmr vetter
•i |ii'ii Mo riiM|i'iiii|iM'it i)iiii viilo>irit,Mril iiiiiiiiii viiliin- niin r.\tniiint% i/i {).>minn (/ Cor; w, W)
tiili losliiiiuiiiiiii) Miii |)i<i iiuilii |irii|iriiMli\oriiit,liU|ill- 'J'A llluiioiil uutnii) ii|iiia t)i<i,i|iiMil nio Irnpfndilur
znrl.Vulnrunl imiiiii Munrli l'(ilr«'H roain nnn ohho vo- unlruli|Uo vivnnll.ut oJiih i|ui iic('i|iit aiil aniriiir pro-
lunliitoii) i|iMi iinpn<lilii oo^nuMcilur, nun inutiitii ;
(InHHo puHflit, uut ciirpori, Kt llla quulnm i\iim pro-
1)00 ilt<l>ori< ilnMo^iiri Muoriiinniiliini lia|itiHiimtiM,tihi Hiirit Hiiiitifi', iioooHMo oHt ut nliam cor|iori prnainl;
llniiilat) uo^niiHOilur vtiluiilaliH.lluc autoii) slaluon- ii<in iiiiloiii uiiiiiiii i|U(D cur|iori pruHiint,oil udlltatrm
loM Hiinoti PalroM.ol i|uiii KcoloMia laooru doliout, ot portinont anlmariiin ,' aicut flnt ciltUH.potuii, vptti-
(|uiii illo por('i|iial, ii)iiicurunt.No(|uo oniin hocKo- innntum ot hoHpitiiim, quin invnniunlur non acci-
oloHia raoorct.di 'IIk ntilltiin iii hor laoin lionolli-iiim pioiitl iiniiiiii' prodcHHn.Hnil ilnnti.Hurrnrnnntum v«-
poroopiiiMoi N.iii) otiin Koolosiain Doi culiimnnii) ol ru l)iiptiMini(tiH a<l lioc homini datur.iit anima cum
nriiiiiiiioDltim voritatiH ottno toHlaliir A|iohIuIu!1, n\ carno Halvolur. (Jiiod |)ru|nrtu inaiiitnr mmiHli-r dat.
aliquam iii mystoriis tiiioi huliot parloi)),ut)i non miI ^ ai i<on aii hoc dat;ut ille (|ui baptizntur donum a!l<>r-
vorituH llriDa.nonoHt in nmnihus invHtoriiH i-oiumna na< «ulutiH ucoipiat.lnaniter onim Hacramentum rr-
et fintuimfiluin vrrilati^^ (/ 7';»» lu.l."») Oi"»''"""'!*"' demptioniH non rodiinitur cui dattir. Hed
liatur, bI
oniin lirmitas Hacraironlis ojdm ailiniittir.ipsi Krolo- Hi ultoiiduiiuiH vorhuii) uniim opiHtulfu tu.v, nulla
noco98009t aulorulur.Nonerporo/MrnHti^^t firma-
sia» hujua dubitatiu romanobit. I)i.xi9li enim, proptcrea
menlum vrritatis v» raoitor vocntur Kcclesia, si in 1)00 patcrnis cunonibuH dolinilum,< ut miniaterver-
insoprinoipali IniDinni^salDtiaoiy.storio invonittir in- bi libor sit uctilpa no^ligonliffi. «Uuomodo aut(;m in
linnu. St'd quia voracilor colinuna cl firmaiiwulutn hac negligonlia ctilpum ministcr iiicurrit,<ii tn dili-
wcrr/n/i.s'il»ApoMtoloni)ncupatur,qtiidi]uid socDndtim pentia non aliijuid proiicil ?Nou enim inaniter ne-
ipsius Koclesia^ co))9tili)la, in snnclis mysteriia re- gligontifo conlrahit culpaiii,nisi quia hoc non fecit
iiom|»tionis ol reconciliationia htimannvinlra eain quod lacero deliuit.Mlluii uulom facere proptereade-
iliiUir ct «ecipittir, lirma voritato datiir, lirmavcri- borel.quoil iirodoase poterut ai tecisaet.ldeo autem
lato percipilur. negligcnti^e culpam contradixit.quia obluit non i'a-
2'i. Ul autcin sancla? matris Kcclosiffl generalia ciendo quod prudesset procui dubio, si tecisset.
constitDta.id eatcaqDri' concordissima ctinctorum Proinde ideo dcbet, socnDiium palcrnos ranone»,
lirmatassensio pontilicum, ntillatenns repellanius, ii)lirii)U3 illo cujus voluntati non dt^est utteslatio
in Proverbiis ita pnecipilur : Audi, fili, leges initris C proximorum, sine djbio buptizari, ut et minititer
tui, et ne repellasinstitutamdlristu.v ^/*/-oo.i,8).Qui9 verbi libersit a culpanegligentiiB.el ille (iatconsors
ergo utilitatisa^stimct vacDum.quod divinitiisandit parlicepsque justitin;.
nullalenus rcpellcadDm^Sicrgo qui sie bapfizatiir, ^ Cap.xi. — 'i4.Nullus autem debet inoveri Hdelium
non salvaUir.niillos routns est si hoc ne^ligatur : in illis, 7«! etsi legilime sunu mente bniilizanlur,
nec minister verbi.si hoc non lecerit.tenebiturcul- pnpveniente velocius morte,carnemDomim manduca-
pa neglipentias.si ille in quo hoc tii, particeps non rc, el sanijhinem bibere non sinuntur: propter illara
potest esseJDStitiavlbi ergo quisqtie arguitDrnegli- videlioel senteiitiam Salvaloris qua di.\it: .Vtsi m^irc-
gentiaj'J*l5 reus,Dbiopcris non despcralDrellectDS. ducaveritis carnem Filii hominis et biberilisejussan-
lilt sicut ille digne arguilur negligentiffi qui quod guinem, non habebilis vitam in vobis (Juan. vi, 54).
non operatur.ita illius qui superfluis labo-
utile est Quod quisquis non solum secundum veritatis rayste-
rem rebns impemiit, recte ipse labor irritns alqDO ria, sed secundDm 226 mysterii verilHtern coosi-
inDtilis iraprobatur. Quoil et si in hac parle irritus derare poterit.inipso lavacrosanctae regenerationis
lahor impenditur.irrita erit Pauli apostoli sine du- hoc lieri providebit. Quid enim agitur sacramento
bitaiione sententia qua di.xil :Qum unusqiiisquepro- sancti baptismatis, nisi ut credentes membra Do-
priam nierceUcni (iccipict secuiuium suum laborein{l £) raini nostri Jesu Christi liant,et ad compagemcor-
Cor m, 8): cum
procul dubio de ministris Christi poris ejus ecclesiastica unitate pertineant ? Ipsis
et dispensatoribus mysterioruin Dei,sicut ejnsdem enim dicil beatus Apostolus -.yos estis corpus Chris-
epistolae loous indicat.ioqneretur. Priipmiserateniin: li, membra de membro^l Cor. xii, 27KQuos ostendit
Egoplantavi, Apollo rig'ivil.sed Dominus incremen- non solum ipsius sacrificii participes, sed ipsum
tum dedit (//>a/.,6).(0uid autem fuit plantare Pauli, sanclum sacriticium esse, dum eos jubet vivam
etApolio rigare, nisi quod Paulus plantabat evan- hostiam seipsos Deo, humiliter exhibere, diceos:
gelizando verbum salutis, Apollo autem rigabat Obsecro itaque vos,frafres, per miset icordiam Dei,ut
ininistrando sacramentiirn baptismatis ? Cum ergo exhibeatis corpora vstra hof^tiam vivefttem, sanctam,
dixisset Apostolus -.Itaque neque qui planlat esl ali- Deo placentem (Rom.wi, 1). Quod etiam sanctus Pe-
quid, neque qui rigit, sed qui incrementum dat,Deus trus similiter docens, ait : Et vos tattquam lavides
(Ibid. ,7),ut ostenderet illiusplaniationis firmamma- vivi aedificati in domos spiritales,in sacerdotium san-
nero inercedem, continDo s\.\bd\d\V.Unusquiquepro- clum,offerentei spiritales hostias acceptabiles Deo per
priam mercedem accipietsecundum suum (aborem. Os- Jesum Christnm (/ Petr. u, 5. Unde beatus Paulus
391 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS. 392
cum quodam \acod\\\ss9\.:Calix henedidioniscui be- A. " dexterara Patris.Quomodo estpanis corpu<« ejus,
nedirimusjionnc communicalio sanguinis Clirisli est? << et calix.velquod habetcalixquomodo ost sanguia
el panes quos frangimns ,nonnep(iriici})ilio corpnrisUo- « ejus? Fbta^rratres.ideodicuntur 9acrampnta,qnia
miHi M<(/ror. x,t6)?Ulnoses3eipsum verum panem " in eis aliud vidntur, aliud intelligitur. Qnod vi-
verumquocorpusostenderet,continuo9ubjunxit:QMO- " detui- speciem habel corporalem, quod intelligi-
niam unus panis, unum curpus mulli sutnus, omnes << turfructum habet spiritalem.Corpus erso Ghristi
qui de uno pane parlicipamus {IbiL, 17). Unde alio « si vis inlelligere, \postoium audi dicentem flde-
loco dicil:(/»iMm corpu<!,et unus spiritus,sicut vocati " libus : » corpus Christi et membra «(I
Vo8 estis
unaspe vocationis vcstrce [Ephes. iv, 4) Et
estis in « Cor. X, 27). « Si ergo vos e<tis corpu9 Cbripti et
iterum: Veritatem nuiem farientes in caritnte,cresca- « membra, mysterium vestrum in mensa Domini
mu^ in tllo pcr omnia, qui est raput Clirislus. Ex quo " positum est, mysterium Domini accipitis. Ad id
lotum corpus compactum el concrelum per omnem « quod estis,» Amen « respondetis, et respondendo
juncturnm suhministrationis, secundum operalionem " eubscribitis.Audis ergo,»Corpu9 Christi,« et res-
inmoisuram untuscujusque membri,au(jmentum cor- " poiides »Amen.« Eslo raembrum corporis Chris-
poris facif in aedificnlionein suiincaritale{lbid., 15). << ti, ut verum sit » Amen. « Quare ergo in pane?
Nam et carnem Domini nos esse coniirraans, ait :
g « Nihil hic de nostro as9eramu9,ipsum Apoatolum
Pfemo enim un^uam carnem suam odio liabuif, sed « ilera audiamus. Gum ergo de isto sacraraento
nulrit cl fovot eam,sicut et Christus Ecclesium .quo- a loqueretur,ait :» Unus panis,unura corpus multi
niam memna sumus corporis cjut,ef de ossibusejus sumus. « Intelligite, et gaudet-?. Unitas, pietas,
(fi/>/ies.v,2.)).Quocircaquoniam unus panis et unum « veritas, caritas,» unus panis,unura corpus raul-
corpus multi sumus,lunc incipit unusquisqueparti- ti sumus »(/ Cor.x, 17). Recolite enim quia panig
ceps esse illius unius panis,quando cxporit mera- " non de uno grano,9ed de rauItis.Quando exor-
fit
brumesseiIliusuniuacorpori3,quodin siogulis neiri- cizibamini, quasi molebamini ;q'iando baptizati
bris. quando in baptismo eapiti Cbristo subjungi- « estis^quasiconspersi estis.quando Spiritus sancti
tur.tunc jain Deo viva hoslia veraciter imraolatur. « ignero accepistis, quabi cocti estis. Estote quod
liloenim n;itivita is raunere 9ic fitsacriricium.sicut « videtis, et accipite qiiod estis. Hoc Aposlolus de
fit et teni|)lum.Quod bealiis Apostolus docens.ait « pane dixit.jamde calice quid intelligeremus,
Nescilis quia lemptum Deiestis, et Spiritus Dei liabi- « eliam hoc dictura satis ostendit.Sicut enira utsit
tal in vobis (/ Cor iii, 16):? species viaibilis panis multa granain unum cons-
Qui ergo raembrum cor- «
poris Chnsti fit,iiuomodo non accipit quod ipsefit? t perguntur lanquam illu fiat quod de fidelibus ; 1
quando utique illius fit verumcorporis membrura, ^ ait Scriptura sancta » Erat illis anima [una] et
,< :
cujus corporis est in sdcrilicio sacramentum. Hoc cor unuin in Deum [Act. iv,32);i» sic et de vino,t'ra-
ergo fit ille regeneratione sancti baptismdtis,quod « tre3,recolite unde ait unum.Grana multapendent
est de sacrificio sumpturus altaris.Quodetiainsan- « ad hotrum.sed liquor graiiorum in unitate con-
ctos Patres indubitanter credidisse ao dticuisse co- " funditur.Mla Dominua Jesus Ghristus nos signi-
gnoscimus. iiealus (juoque Augustinus de hac re « licavit, no9 ad se pertinere voluit : mysterium
sermonera fecit admodumluculenlum^etaptumeedi- « paci9 et unitatisnostraeinsuamensa conspcravit.
ticilioni atque inslructioni lidelinm.Quem sermo- « Qui Hccipit myslerium unitatis. et non servat (al.
nem totum cpistola? malui subjungere quia necest " tpnet) vinculum pacig.non mysteriura accipit pro
prolixui», et in ipsa brevitale magnae instruclionis ti se, sed testimonium contra se. •.
""
ac suivitatis esl plenus. 26.Arbitror,9ancte frater.disputationera nostram,
25.« Hoc quod videlis in altare Dei,etiam trans- praeclari doctoris Augustini sermone firmatHm,nec
« acta noctft vidij^tis.sedquid es.-»el,quid sibi vellet, cuiiiuam esse aliquatonusainbif;endum,tuniunum-
" quam magnae rei sacramentura coiitinpret.nondum que'iique fidelium corporis sanguini«que Dominici
« audistid.Qood ergo videtis.panis est.et calix;quod participcm fieri, quaniloin baptismate membrum
« vobis ctiam oculi vcstri renuntiant.Qiiod iiutem corporis Christi efficitur, nec alienari ab illo panis
«fiiles^?! vesira postulat inatruendn.panisp^lcor- D calicisve consnrtio,etiamsi ante'iuam panem illum
«pus C*iristi,c.ilix sanguis Chri^^ti.Brcviterqiiidem compdat,et calicem bibat.dc hoc saejulo in unitale
"boc diclum Pst,quo I lidei forte su fficial;9e<l fides ins- corporis Christi constitutus absccdat.Sucramcnti
V Iructionem desiderat. Dicit enim propheta :» Niai quippe illiu9 participalione ac benpficio nonpriva-
" creiidcriti-.non inlellig«ti9.i(Isa.vii,V)).Putesti9er- tur.qiiandoipse hoc quod illiid sacrnmentnm 2?S
" go modo dicerc mihi:l*ra!ccpi.sti ut credamu9;px- significat invenitur.Oraprn noliis scinper vcgelntus
" pone ul intelligamus.PotPst enim ia animocujus- fortis in Ghristo, sancte et vcneraliilis frater.
<•piam co;,'ilatio lalis oboriri.Dominus no9ter Jcsus EPISTOLA XIII.
"Chrifllus novinnis nnile acccpenl carnom,de Vir- Ferrandui Fulgenlio, qusesliones quinque pro-
« ginp Maria^infansl tctatuscst.nutritiisest.crcvit.ad ponem.
• juvonilem aelatem perducluse9l,a Judtcis persecu- Domino beatissimo, etcuradmni venerationein-
• tionem passus esl.ligno suMpenPua est.in ligno iii- spiciendo Patri Fulfentio cpi9c<»po, Feruandus
" trrfi^ciM p-'!,'!!» li <nn dppositns efl, scpullU!» cst, (liHConus in Domino saliilcni.
• t'.Tti»dipre«iirrixit,<iuodic voluit inccolumasceQ- l.Saepe uiulta volui afTectu inlerrogare discendi,
«f dil.Illucievavit orpussuum.undeest vcnturus ut sedab.<enlem magislrumfrequentibusepisloli^com-
« judicet vivos cl mortuos.Ibi cst modo sedcns ad pellare.portitorum raritas ex itineris longinquitale
m KIMSTOLA XIX. 9M
|iriiliiliuit.('iiilo iiiiiic l>iMuMi('in |ir(i>HtMili>i nonnaioDia \ rM|<n'oiii|iMii nobin jiilf iniro, •! "
'
^ii
uiliiiimiUiH, iti iiiiuin i-nii^cHHl i|uii! |iiiliii, i>l ri^Kpiiii- Ji)iuiiioiiri'hurHODi«)iii •
,
,!iiii (/.»), ii ico
Hinno vuiilr» iiiiOiuH liildlii.nlii l)riivitor(|iimro;r(>|{ni)H (|uoi|iiinJu(li(^i nontraitondu iiieminiplflniiRime dia«
ub8urrunH(|uii CliriHtuiii.u (|uo inliiH nuillri (|uuii ilo- putHluin. CoiJlrua (iuua fluicrpi, et inrunti Hcrmlo
oeoa loriH, ul vorucilnr iIIimih inihi: propriiim roddidi. Jnlm i>liaiii lipiNtnliuu dr Ore-
'J. Ulruiii 'i'rii)itiH ii)bU|)aruliiiiH prDptrr uiiuiii tionu(r^,i|uuiii ud moliii: pDaititui inundarudignatue
oaii)(iomt|iio nuluruii), uporntionoiii nr vulutitnlciii, 0», iliTuin huc Hcriptnin (JiriKiiro, Dum cniiii pro
dloi (iolwut Hi>|)urul)ilo8 liuhero pi>rHonuH,ui)etiuiii in HplondoroHui uirultiHi]UMTiluru(l li'Kendum,racipntfl
porHoniH Hit Miuiino ii)5i>puriiliiliH pr.rdiciiinlu. Voi, noslru i)l>liviiii))>,upu(l (|iii!iii reinunHiril i^norninuil.
utriiiii Do.us Doi l>'iliuri Hioul liioilur nutUH, puHHun, SunctoH pr(MbyliM-o^,diuc()n()H,bouta(tii]uocon}<rn^a-
iiu>rtuuti,(>ruoillxiiH; iluoJuH iliviuituloui conliriuuro lioiiomHiipplox Huluto.l)ouHni>Htorpal<)rDitit(>m tuair
no»oporteut DUtuiii, puHHuni, iDortuuin, crurilixuin: ud mdiltoulionom noHtrumconHervare dignelurinco-
((UuinviH sivo lioii."^, sivo (liviniluH noiiiii)otiir, »olu lumum, doD:ino [laloi. Amon.
curointolli^ulurinutitl>iliriuti|UO|iUHsiluliH,BOCunilun; KIMSTOI.A XIV.
(|uuiu DouH uiit (liviiiitUH puli poluit, i|uoii in huu Fulgcntius Ferrando, rcspondcnt nd propoitlai quin-
Duturunoi) potuit.Ti>rtiou(it)uoroi|uiro,utruinuni(na .. quc qu;i'siiones.
('.hririti euHCoplriois iloilulis plonuin haliout oinnino 1. Kpintola lua auncta fratcr, ut condiacone Fer-
n()litiiini,ol (|ii(Mnu(lir.oiluin mi iDvicoin noriinl i*alor, rande, l.vtilicnvit ronlis mci simiil, ot ixcituvitafTe-
ol l''ilius,ot SpiiiUiHaiiDctiis, itu idom i'iliii8 somot- cUim.utctccrtus de tunsulolegandorem.ct int«;nlu8
ipsuin por id (]uoii lioino oat, in vo (]uod Douh, no- quod (jiKcris inquii crem;ab i!lo utiqui! cuict debetur
vorii; ox ulruquo, nt^iuo in ulnniuo substuntiu tolum gratiurum actio, eta quu cat vera ealubrium rerum
cupions l'iilrtMn..\nrortussosicutiiculis rorporulibus cxspectanda uc poatnlunda cognitio ut idcm qui :
Doiim s|iirilum miiiiino vidot, no noi; liomini digni- prosporouuditu gaudium doDut,(!tiam infusionegra-
tasuiidila, sod nutura credutur ponilua commututa; spirilulis intolligcntium tribuut; et sicut :pse ad
ti;i>
uDima) (luuiuvis pio inteliectu.et corde
sic rutioniili.-< inquirondum sencconditstudium.itapulsuntibiisad
miiDdissimo.noii vidori,noi]uocom[)roiiondi omnom pclurgiuturingreasum TuncenimingaudiumDomini
divimtalis ossootium, no (lUitiibet croatura invenin- nos.ii poterimiis iniraro.si nos hic dignutus luoritin
lur capore Creutorem. Patore me, obsecro, ilerum illiid mugnum pietdlissacramentuT.donogratifEspi-
quicrere; volo enim siiiiul plura proponere.quia non ritalis inducere, et ad devitandura vitas bujusdefe-
osl ulii sigiilatim de sini^^ulis percontemor. U:ium ctnm,qui nobis subrepit frequenter inlirmi9,panem
rognum l\Uri9,el Kilii, ot Spirilus sancti credimus n(>bi9 ipse tribuat intelligentiae spiritalis nec nos ;
etfatoitiur, simul eo3 dominari croatiiris omnibus '-'
permittat vetcrnosa^ corruptioni oxlerioris hominia
sentientos. Qoaro ergo m oralionibus saceriiotum, sulijici, sod ad studium sanctae cogitationis (a/. co-
per Ji'.utin ('/iri^Uim Filiiun tuu»i Dominum tiostrum,
gnitionis), et oppris interiorem nostrum de die in
qui terum vivil, et rcguai in Hnita'e Si>irilus sancli, diem faoiat ccElesti lumine munero) renovarl.
(al.
por univorsas poni> Xfrlc.o rogionos catliolica diccro Dictu tu;« igitiir epistolae jam ponaniDs; ulquod Do-
consuovilKcclesia?T.inqnam sniusFiliuacum Palre
minus donaverit, quiestionibus singulis respondere
possidoal rognum; in unilate, sc\\\cti{ Spirit us snncti,
possimus.
aut (.;/. ut) rognantos udiinare, non siinul rcgnare
Rosponde ad htec, rogo,
?30 QUiESTIO PR1.MA.
Spiritus sanclus intin.etur.
ceieriter, el incuito eloquio de rf>bu9 ignotis codsu- 2. Exigis namque dicam tibi, Ulrum
ut veraciter
lentem, suavissimo melie cuelostis 2^0 pusce ser- Trinitas inseimrabilis propler nnam eamdem^uenufu-
nionis. tllud cliam dilucidans, quid sit quod Lucas ram, operationem, ac volunfalem, dici debeuf separa-
evangelistaciEnam Domini nairaiiirus,prinseumdi- Itilcs habere personas, an elium in personissit omnino
cil caiicem ttccopis?e,el discipulis dividendum inler inxeparabilis prxdicanda. Haec esse verba primse
se conlinuo tradidisse; et tum deinde accepto pane quaestionis procul dubio recognoscis.
dixisse: Hoc cst cor}ius mcum ; ct accepto siiniliter RESPONSIO.
]}
postquam cQ>n.ivit calice, lunc dixissc: ///.; calix no- 3. Ubi nobis illud est principaliter intuendum,
vum Testamentum est in ianguine meo, qui pro volyis quiaTrinitasinseparabilis dici nondebet.si possunt
funditur (Luc. xxii, 17 et seq.). Nunquid unus calix ill^trespersonoe aiiquatenussepariri.Hocenim vere
secundoest dalus,an alius prios, alins poslea? Etsi inseparabiledicitur, quod nullatenus separationera
itae>l,ad cujus rei peitinetsacrao.entiim illud dequo polest recipore. Nam qnod non separatur, sed sepa-
maximecaeteriquiscripseruntKvangelia,t<iCuerunr? rari polest, inseparabile non est. Quod si quisquam
responsum, nec paratumani-
Noli, (luaeso, diiTerre sepaiari posse putat in Trinitate per?onas,non Tri-
mumlongaexspectatione suspendas Occupationum nilasestinseparabiIisdicpnda,sedunitas.Inpersonis
quippe vestrarum debenius mereri vel narlem. quipp Trinitas constat,unitas in natura.Sed nescio
3. Rogo etiam, ut libruin de Regula verae fidei(a) utrum nostra possit assertio veritate fulciri, quaodo
\fl) Liber est de Fide ad t*etrum, infra. (c) Epiitola 4 ad Probam, supra.
(6) Hajc epistola non exstat.
Patrol. LXV. 13
395 S. FULGEXTII EPISCOPI RUSPENSIS 396
8icin?epar,ibilemnatiiranidicfmusutejusdeT natu- A nor Patrevei FilioSpirilu3sanctus;et habens intimse
rffipersonasspparabiies asseramus cuiii utiqueuna : cngilationis scientiam, Deus verus agnoscitur qui
natura.quaenon polestin personis dividi, ipsainse- occullorum cognilor iovcnitur. Scienlia vero qua;
parabilitate sua, nec ipsas oslendat sfpanri posse comprebeudit occulta, sine dubio continet et (utura
personas.Natn separalionem naturffi,abfque separa- qiiod summo ac vero Deo vera fidesassignat, sancta
tione pprponap, ut nonlongius eamiis, in ipsis homi- Susanna L»eum verum taliter invocantc Deus, qui :
nibus invenimus. Garnem quippe humanam nemo occultorum es cofinilor, omnia anlequam fidnt
qui .^cis
dubitatad naturam hominis pertinere; cujns tamen (Dan. XIII, 42). Trinitas itaque, id est Deus unus,
potest fieri sep;iralio,si quodiibet membrum pr«cida- verus.et bonus.aeternus.incommutabilis.et imnien-
tur a corpore: tamcn prapcisio non in se potest
qiise sus,ul)if(ue totuspstsecundumimmcnsitatem atque
separationem hahere persons.Nequcenim ciim ma- omnipotentiam naluralem.quaiiivis non in omnibus
Dusaut pesacorpore prsciditur.cumendem membro habitet secundum firaliae largitiitem.
eliam personahominisseparalur; quamvisfiat quae- 5. cum Deus per Hiprcmiam dicat:
Hinc est quod
dam naluriP separalio, cunis pars prsccisa invenitur Ego xum Deus ap})roximans, et non Deus de lonrjin-
in membro Sed sicut ilip homo si vivit postquam quo (Jer. xxiii, 2.3), memoratus taiiien propheta
membrocaruerit, naturalisdefinitionis pleiiiludine r. eidem Deo dicit de qiiibusdam: Juxlaest orieorum.
non carebit, qua dicitur homo animal rationale, et longe a renibus eorum (Jer. xu, 2). Deus ergo bo-
mortale: sic habens natura!,definitionein veram,ne- nis et natura propinquat ct gratia natura, qua :
cesso est ut propriam quoque habeat cum natura creat; gratia, qua salvat: natura, qua facit esse ho-
per>«onam, quamvis part^m nalurae, id est partem mines; gralia,qua justifical peccdtores: natura,qua
carais a se habeatseparatam. Cum vero separantur eos facit exhominibus nasci, gr.itia, qua dat eis po-
homines personis, naluraquoque sine dubio scpa- testalem lilios Dei fleri (Joan. qna
i, 12) : natura,
rantur.Quoniam non spjiaratur persona,cum manvis facit ut vivant;gra(ia, quA (acit ut sobrie, et jusle,
aut pes separatur a corpore separatur autem in :
et pie vivant (Til. u,i2): naiura.qua eos facit in hoc
personarum separationenatura,cum homoseparalur mundo parvo tempore vivere; gralia, qua eos fdcit
abhomine.lnseparabilisigiturnaiuraeuniiasnon po- in ccclosine fine regnare. In malis verosola esl Deus
test separabiles hjibere persnnas. immensitale atque omnipotentia naturali; qua cos
4. Proinde considerare debemus illain Trinitatis facit essp, vivere, atque SRntire ; rationales essc,
unameamdemquenaturam itatotum implere.utnon liberum quoque habere voluntatis arbitrium sed ;
sit aliquid ubi non sit.Inde est eniin quod et ubique
riberum,nonlihoratum.Liberumenimarbitrium ma-
tola est, et loco nullatenus rontinelur; tolascilicet net etiam nunc in hominibus per naturam.quod in
in spiritibus et corporibus singulis, et tota simul in C quibns voluerit Dciis,dignaturliber;ireperpraliam.
omnibus creaturis. Nunc enim non de gratia loqui- Ex (jiio enim primus hnmo libero «rbitrio venunda-
mur.qua sp Deus gratuito inunere misericordiaesuae lus est sub peccato, ideo mala ccepit esse libertas
s-ilvandishominibus praebet; sed denatura.qua Deus hominis, quia ipsi libero aibllrio ablala est bonitns
omnia qu.-e fecit, et implet, et continet ; secundum voluntatis: et sic in eodem hominis arbitrio cocpit
quam dicit: Cmium et lerram ego impleo (Jer. xxiii,
csse maU libertas; ut ipsa illi, el omnibus deindo
24); etsecundum quam ipsi Deo beatus David 231 per concubitum nascituris fieret inimica raptivilas.
dicit : Quo ibn a Spirilu tuo, et a fucie tun quo fu-
Deus ergo, sicut supra diximus, per immensitatem
giam? Si nscendrro in ccrlum, tu illic cs\ cl si rtesccn-
n:itur.T su.-p, totsim crcaturam suam et cnntinet et
dero ad inferaum, ades (fsal. cxxxviii, 7). Et ile
implct; ac per lioc, tntuni implet Paier, totum Fi-
Christo qui est sapientia D'M. dicitur: Attii<gfi a fine liux lolumSpiritus sanrliis; qui;» Pt Pater, et Tilius,
uspie ad finem fnrliter el disponil om>>ia suavitcr et Spiritus 232 naturalitpr unus pst Dpiis.
sanctus
(Sap. VIII, J). Do Spiritn qu iqiie sanclo Srriplura Non una natnra Patris.et Filii,el Spi-
sic esl autrni
divinitusinspirata sic lotiuilur: Quia SjiiritusDomini ritus sancti,id est triuiii illarum ppr^onarum.sicu
replevit orhem terrarum; et hoc quod conHnet omnia, est humana nalura, Irium ([uorumlibet hominnni;
icirnliam hahel v.ycis(Sap. i, 7). Invenitur autcin hic |) quorumsicestunanatura.utporum tamen et anim»
vocem cordis significasse, non corporiH.voccm scili- separenlur clcorpora: cumquc sit in tribus homini-
cetnon corpore.-e locutionis.spd intim.nc cogilationis. busunila-i naluralis, nulliiis tamen cst cum diiobus
Vocem illam, qiiam aolus Deun audit clamanlem, carn,animave communis.Hinc est quod separari ab
quando in occulto solus aspicit cogituntem. Ideose- invicentcrealuraBquaelibptconsubstantialcspossunt:
qiiitiir dicens; Propler hor qui loquHur imqua, non quia singulflE earum totae ubique esse non pnssunt:
pctcsl latere ',
sed nec pra'tcrict illum corripicnsjudi- nametcum in illisflt pcr firatiam fldei,ut»«M//i7urfn'is
cium snum Ostendens aulena ubi sit hw^c
{Ihid., 8). anima una(Acl iv,.'^2); po.xsunt
crcileiilium sit cor el
iniqiia locutio,ut agnoscatur conscirntiac magiscsse tamen in personid soparari locorum situjicel cordis
quam lingii.T, hno sanrta Srripliir.T siibspqunnter non ppparcnlur afTectu; possunt ct aliqu.T infldclpg
tL^^va\\.A\Cf'.n%:lncogitatio'iihuscnimiinpiiinlrrr,iga- px fldplibus fieri, et ab illus unius anima; societatc
/ioeri/ (/ftid., 9). llaec ideo dini propter quod de sancto disjiingi. Nrttura vero Trinitatis.quae solaest ubique
Spiritu dicitur, quia q«nd conlinet omnia,scientiam tota.sicut ubiqueauum habet et unum et totum,sio
habet vocit. Omnia quippo conlinens non est mi- separationem non potest recipere personarum.
ain KIMSTOl.A XIV. ;)9M
(^.N(Miiii)iitilur(|uiilnrn ill(rpnriti>nmali(|uniHl() nId- \ bun nil:/n pattfnhii vftlra paiiulfhiltt anlma$ veitrai
^uliii; himI ilitHii Viiliiil l|)Mii 'rrlMiliiM iniirt|)nrnliilflin (t.uc. XXI, 1'.)). Klilrllbuii rlinm linnlui 1'rtrua dirii:
DHllMlltlTtliM |)lll'HliniH,Ul MUlllllllililni>ll|nnilil(|UOHI0 t',r'i\rnl,<\ auiem tixiullntti lntittit infnarrahili, et ho-
voi*ntiii'i|iiii<liln<l iinii |ii<rHiiiiii,iit tniii iinl IriliiiH niitii- tiunfiiiita.rfitfiifnlri finrm fi'lei iri/r.r, lalulrm ani-
rall uiiitutiM-iinvoiiial.aiil iillrriiin ail itltrrniii rofiMri, iiinrum I /V/r.i, H). Iiicitiir rtiarr. in lihro Ka|iian-
nliatii i|iHOi)i)iiiinosl 1)^11 liirit 11 tiHiiHtrMiiint.NuinilQillia tini : Juitorum nnim.r tn mnnu Dri lunt (Sa/Mii, ().
voonbuli8.i(iiil)u«uil Hi» proprio ilii-unliir l'nli<r,ol Ki- Soiiiiut otiuin ThnHsuloniconniljut bfialum <1lxiM«
liiiH.ol Spiritiis HMiictiiH; iii (|uil)UH HCilintl iioii nin- ApiiHloliiin, (|iioriiiii nlrrtionom Hciohat « lino Ipie .•
^iilarituHoujuxiiiH^ porHOMin.HOilciMiiniunio iiioiiHlra- autein Iti;u3 parii nauclificet vo* per omnin.-et inlrfjer
tllH UIIIIIH 0HH0nli(l<,llOt) l<Ht all(|ll()ll MoiniMi qillHlHlo iinntus vtster,rl nuima.et corpus line ijuercla tn die
PatrionMvcniro poHnit uut {•'ilio.iit Spiritui nunctu Domininostri JctuChriili lervetur {I Theii. v, 23).
oonvoMirn non poBHil.Dioitur onim Pnlcrnutiirulitcr S(!il otiam in tiyinno triurn punrorum nitiitorninutle-
l)oii»; Hi<il naliiriilitor OHt Dpiih oI KiliiiH, naturalitor ^itur:/l<?M<'</iri/<;, spiritus rlanim.rjuslorum, homtno
«^t Poufl i>l Spiriliis HanrliiM;nor latinMi troHDii, rti<(l (Dnn. Sciminj pcr ^ratium Dri cl sanctsm
i!i, x>\).
iinuH nuluralitcr Doua ost Palor.ol Kilius, ot Spiri- Kcclooiutn iinam virRincm nuncupari,<liconte Apo-
tu8 suiictua.OmnipolnnH nst Palor, m\ omnipotens . »tolo : Despomli euim voi uni vtro vinjinem cailam
t<sl l<'iliiis, oninipotiMiH cst Spiritim HU'ictii8;iioi: lu- c.rliilieir Chn.slo {II Cor. xi, .).• HPd in ipMU iina vir-
iiUM» lro9 Dii oiiiiiip(ttonto8,s(\(l iitiua Doiia omMipo- ^ino piurali nuiiioro elium vir^inea nuncupnntur.
tciia ost Puter, et Kitius.ol Spiritua eunctua. ilCter- LcRimua etium : ^ljercnlur Hegi virginei post eam
IU19 osl siiio iiiilio l*ator, ffilornus oat aino initio Fi- (/'i«/.XLiv,l.')).Noc illud estdubium, unum cijse Kc-
lius,ailornu!i osl aiiio initio Spiritiia sanctiis ; ncc closiam quo jier lolum ost orbpiii difTuHa tcrrarum,
lamoM trca Dii .Tlcrni, aoil uiius Dous a-tcrnus csl quif ub Apoatolo uppcllutur Erclrf.in Dci vivi, cnlum-
1'iiter, 01 l''iliu!=, ot Spiritus sanctua. Immensus eat naet firmnmenlum veritnlis (I Tim. iii, 15): qua; ta
Pulor, 8Cd iiTiMUMisua cst Filius, ot imnienpus esl mrn sic unu, aic est et EccleBia,ut in ea [ilures ap-
ot Spiritn» sanoius;noc (iiiuon troa Dii imtnonsi, scd pollonliir Ecf.losifE.Ipaoenim bealua Apostolus dicit:
UMUs Dous iminctitjus ost Putcr.ol Kilius,cl Spirilua Enim uulein iguolus jncie Ecrlesiis Judicx, quk: erant
sunolus Uhi or^o sic est nomcn quodlibol utiuiii,ul in Lhh.uo [Cal.], 22).Sed et fratrem ac dicit Corin-
simulcttribus ct sinj^ulisiiidiiroreMterposait conve- thiig deatinaasp, cujus lau* est in Evangelio per om-
niropcrsonis ; et itu singnlarc in iialura cst, utin iirs Errlcsin.^i Ecclegiig quoque
(// Cor. viii, 18).
porsonisessc plnralo non possit;iiuoino(iu separabi- (lalatiapse scripsissein ejusdcm epislolacdemonslra-
leaosso por9onasdioimus,iiiiando pluralemnumoruai vit oxordio.Kideles quoque suoa unum lumen esse
ianoininerecipinonvidemus?Quidquid eniiu siMgu- C Dominus noater ostendens,ait discipulig suig; foj
lariler lantum secundum iiatorara dioitur, necesse esli.^ lumcn imindi {Mallh. v, li);et tamen Dei filios
est ut in personis qnoque inseparabililor inlimetur: InminabpatusJacobusappellarenondubitat.dicens:
et ostoiKiit ipsaveritus porsonasnon posse liividi.iibi Oiniwdatuiu oplimum, et omnc donum jierjecium de-
quodlibet noiiien,quod tamen adse.non ad altcram siirsum est, descendens a Palre tuminum {Jnc. i, 17).
unaquan]ue porsonadicitur,sicut singularilerinuna In his ilaquoomnibus et singulare invenimus voca-
dicitnr.sic eliain in tril>us .singolariter nomir.atur. bnliim, et plurale: ideo autem piurale, quia omnes
Nani in una persona dicitur unus angelus, dicilur creaturas separabiles esse ipsa qualitas natnralis
unus homo: sed si tres personae fuerint angelorum ostendil;ideo vero singulare.quia ut situnaanima,
aut hominum,nec unus angelus.nec unus horao po- unusspiritus.una virgo.una Ecclesia.unum lumen,
leril noininari: quia in illis Iribus personis, qu* in hoc illd una Trinitas per suam gratiam fecit quae ;
naturu vel angelica vel humana reperinntur, non tara iniiatnraqnam in personissic estinseparabilis,
unus angelusaiit unus homo.sed sinedubio tres an- ut quidquid ibi tam de unaquam de tribuspersonig
geli veltres hominesnocease 233 est nuncupentur singulariter dicitur,pluraliter non dicatur.Non ita-
ca?terumnec unus angelus, necnnus homo dici po- que possunt Patris.et Filii, etSpiritus sancti sepa-
test illa vel angolicaruin vel humanarum plnralitas \) rari per3on«,quibus unum noraen naturale sic con-
personarum;quia vero tresilb-e persona; vel angelo- venit.ut in tribus personis pluralo esse non possit:
rura vel horainum separari possunt, ideo ipsae tres excepto enim hoc ipso.quo personae dicuntur, nut-
persona? non recipiunt simul unum naturne singula- lum nomen aliud in Patre,et Filio, et Spirilu sancto
re vocabulum; sed vel tres angeli vel tres homines potest inveniri.quod non singulariter tantummodo
sins dubio noininantur. nominetur.Vix autem hoc unura reperire potuithu-
7 Non autem ignoramusper gratiam Dei fieri ut raaniserraonis inopia.234 ut saltem tres diceret
plures horainespossinlaliquosiiigularinorainenun- esse personas;ne si vel hoc non diceretur, Trinitaa
cupari : sicut est ilhnl quod supra jam posuimus :
esse nuUalenus crederetur.et in illa omniraoda ta-
Muliitudini$autemcrrdL'utiumerutcor[unum]eiaiiima citurnitate, Qdei periculum nasceretur.
una (lc/.iv.oi^^qufe taiuen sic dicitur aniraa una,ut S.Quocirca.secundum veritatem fidei Christianae
dicantur et animaj.tidelium scilicet,non impiorura. diciraus,unura Deum
essenaturaliter Patrem.etFi-
Fidelibus eniui discipulis Dorainus Ioquebatur,qui- liura.et Spiriium sanctura.Necesso cst autem ul sic-
399 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 400
ut Trinitfilem dicimus unum Deum, ita dicamus \ vocabulum pprsonale quod itaunius personaesit, ut
uniimomnipolentem.unumaeternura.unuraimmen- ad aitcram relerri non possit.Sed quia hoc nullate-
sum.unum magnnm.unum alli.osi.Tinm^etqaidquid, nus invenitur, hoc sinedubioad verara pertinet fi-
inquanturn Ueus hominibus d'dit,non solum in sin- dem; ut tres illas uniiis atque inseparabilis natiirae
gulis person;s,?eH etiam siniul in tnbus adseipsum personas sicut non conlundimus.ita scparare nulla-
singulariter nominatur. Ne vero px hoc quod Pater tenusaudt^amu3.Quandoquidcmitanobishocdi^'nala
unius BFt personse vocabulum, Filius quoque una est ipsa Trinitas evidenter ostendere, ut eiiam in
tanlumdicitur in Trinitale persona.simiiiter et cum hisnominibus, quibus voluit singillatim personas
Spiritus sanctu? proprie dicitur.nnius personas sin- agnosci,unam sine altera non permittat intclligi.
pularitas intimatur, quisquam velitistas tres sepa- Nam eicepto quod ad se relative dicuntur Pator et
rabiles asserereet affirmare personas: in quo uni- Filius,ubi inseparabiliter necesse est referatur alter
cuique personoe unum ex his tribus nominibus
sic adalterum.cum isla nominasintutiquepersonarum,
convenit,ut commune tribus personis esse non pos- non ininu.somniscontradictio delicitinillo personali
sit.Quisquis hoc tentat objicere, si sic sentit ut lo- nomine Spirilus sancli qui non aliud personaliler
;
quod indicat lingua,
quitur,et hoc tenelconscientia vocaturcumdiciturSpiritussanctus.quamhoc quod
minus attendit.hacf nominaesse sine dubio rclativa. naturaliter et Pater vocatur et Filius. Nani etPater
In qnolibet autem reiutivo nornine sic certumest
D naturaliter spiritus est,pl Filius naturaliter spiritus
unam in seipsa significari personam,ut hinc refera- e^l ; et Pater naturaliter sanclusest, Pt Filius UHtu-
turad alteran):et non solum in his quaj eadem sunt, raliter sinctus est. Quoraodo ergo potest porsona
sicutdicitur frater ad fratrem, amicus ad amicum, Spiritus sancti apersona Patris aut Filii aliquatenua
vicinus ad vicinum sed eliam in his qus diversa
;
separari, cum hoc habeat Spiritus smctusin ipso
sunt.sicut dicitur pater ad fiiium,niiu3 ad patrem, personali noinine, quod cum P.itre et Filio unitate
genitor ad genitum,vpl genitus ad genitorem ex ;
naturali cognoscitur habere commune? Hoc enim
quolibethorumnominegeminamintellif-i solereper- nomine non ad soium Patrem.sicul Filius nec ad ;
soMam.Nequc enim in his nominibussic una perso- solum Filium, sicut Paler sedsimuletad Patrem :
nasingulariterdioitur.ut non ad alteram ipsoi^uono- ct ad Filium refertur, quando et Patris ct Filii Si)i-
mine referatur: relativo enim vocabulo sic persona ritus nuncupatur.Nam et cumipseSpiritus sanclus
quselibet dicilur in8e,ut nondicaturad se.Adagnos- diciturdonum.addonatorem inseparabiliterrefertur.
cendun. ilaque inseparabilitatis indicium ila so illa Hanc inseparabililutein personarum sciens bcatus
una veraque divinilas in singulis personis voluit David, dicebat Deu: Quo iboa Spinlu fuo, ei a jacie
incommunicabiliter (n)nominari,ut una tamen per- tua quo fwjiam^ Si ascendero in ccelum, tu illic es\
sonasine allera nnn possetintclligi.Nam cum Pater C si descendero in infernum, ades (Psal. cxx.xviii, 7).
adFilium, vel Filius referaturad Patrem, licet sin- Qiiod ui.ique non diceret,si personamSpintus sanri ^
gula singulis tanlum possint nomina convcnireper. a persona Patris separabilcm sciret. Propterea ai;
soniSjCt communionem illorum duorum nominum tem se nec at) Spiritu Dei abire.nec ab ipso Deo fu
omnino recuset proprietas person!irum,non tamen gere quoquam posse dicebat,quia novL-rat, insepr.
Pater sine Filio co^noscitur, necsine Patre Filius rabililer et Deum esse in Spiritu siio,et Spiritum
invenitur. Relalio quippe illa vocabuli persnnalis Deies.se in Deo : non sicut est in Deo creafura, s-ed
persona? sepnrari vc>tat:quas etiam duni non simul sicut S|)iritu8 ejus,qui nonalterius naluraee.-t quar
nominat,simul insinuat. Neino autem audire potest est ipse Deus in qiio est. Quod illo loco sanclu
unumqnndque islorum nominum.in quo non intelli- oslendil Apostolus.ulii ruin dixisset.' f^obis e>:im rr-
gcrc, cogatiir ot altpriim:qund nnbis beatus Joannes velavit Deua per Spinlum .tuum: Spiritus cniinnmm
insinu it, dicens : 0'm»h.< qui tiryol Filium, ncr Pa- fcruUttur.eliam prolunda l)ci;ro\\i\nuo huMiani .spi
trem haf>,l;qui ronfitelur Filium. ei Pnlrcm tinbel ritiis induxil exempluin, dicens : Qu>senim srit ho
[I Jmn. II, 2.'3) Qiiud utiqiie propterea dixit, qiiia minum qucV sunt hominis.nist .^pinlus hominis qia
insppniabililHT Pater n-feratur ad Filium,ct insnpa- in ipso rst y Ita ea quae Dri sunt, ncmo, cognovit ni^i
r8l)ililcr Filiu-rcrcratur ad Palrcm.Non crgo pcpa D Spintus Dei (I Cor. u, 10 12). Sicul ergo spiriln
rofur persona Palris a pcraona Filii, (juotipns aut hominis,qui in ipsoest,ideo scit qu.-B sunthoiuini.'^.
PatiT tnnliim nnininalur.aiil Filiua: qiiandi)qiiidcm qiiia njusdem natune est ciijus est hoiiio in qno e^t
Pati-r non dicitiir, niai rcfpraliirad Filium, nec Fi- (ubi mngisinfcriorem hominem accijiiendnm cxisti
lius dicitiir.nisi rpfcriituriid Palrera : in Patris enim tuo) : ila et cju.-c tJei sunt idco npmo cognovit ni.^-i
nomine ifa genilor agnoscitur.iit rx hoc et ille qui 8piritu8Dei,quia sic in Deo est per unilatem natu-
est gpnitiiB intimefur,et appellatio geniii admonet ra>,ut non sit oliquid in Deo.quod non possitSpin
per.oonam genitoria a^:n<'8ri llinc e^tqund siciit ab tus cjiis nalurali unilafp cogiiosrcrp.
po q-.ii ronlilelur Filiuiii, 935 Paler habetur, sic 10. Istam qiilppe plcniiudincm rognilionis sola
ab eo qiii Filium negaverii, non linbetur. po!»si(iet unitiis natiiralis perqu.im sic est in Dco
;
9, Ooi^quifl ertfo («rtpsrabilei» dicil case periionas Snintus ejus.ut unus cum illo sil naturaliler Dius.
Palris Pl Filii.ostondit in quolibel eorum aliquod Qui tamen sic in Deo cst,et unus cum illo Dcus
(a) Ms. Tbu., IncommulabiUler.
401 KPISTOr.A XIV. 401
unl, iit non oiim eo unam pAmnnam liiihi^l, mIiuI \ nmiimortli, ntonro oxnnlmiii in aflpuloro JMAuit, nt
liitliiil oiiiii liDiiiinn ii|)iritiii( '1341 <|iii in homino hmI, uiiliiin iiiiiirarnuin,rariiainoriaQ'.p,«ii*ir(^n(|it :<|u«n-
Siil illinl i'ii^'iiitiiiiiiH('X<iiii|iluiii |ii'ii iiiiiliilii niiliiriili, iliii|iii<lniii rliiiiii curn in^ '
' i
(|iiiii niilluiii in l'(itn<, i-l l''ilii), i<l Hpiritii Hiinoto ilil- iliHc<-niii)<iiiilm-iirnf!,iMta|)dr i
, .o
roroiitiiim cii^nilioniHOMHo poriiiittil.liniitiim Apo»lu- nnluritpflriiiiinHil:qui*naoininlKrooaniiiiBm»uiim,
luiii poliiiHiio rorliHHimiim oHt : (|uiii ufiu illii nit'urtt iioo in oi<|iul(!rii curnom Hoam dlvinltas immenit
in^KiHtritliiliH, ti)liiiii (|iii<li|iiiil III 00 niiliirulilor oNt, (IchimiiiI.Ih tiiiitiiiiinutoni ii> 'iiliNRHti '
'x
iKiii ilivtirniiiii Hod iiniiin, ot liituiii hioiil iii trilniH^ ulrai|U(i imlur.i, iil kx Iioc i. . . i in crr i a-
8io in Hin^iiliHOiiiiHtntimMi) porHiiniH.lllii ml iluiiion dornt, oi iinum viitona in Chrlito poiiunam, unam
Htriiniluni prnpriniu SpiriluH Huiicti [lorHonuiii, voro quo(|iio in oo uutur.tiii 9S7 iiiiplo pririlicari«t ; vo-
iii oJiiHiloiii ilDclriiiii Spiriliis iipoHtolicu vi^^ilavil IfiiM-niiruiulcrii i|ii(iil viilit Hiipururl noii pitii»o. Hic
uiiotorilitH.iil ilic(<rol:.V()< (nW('»iH.)/i »/u/i7u»» wiH»ii/i uiiioiu ialo iii iIiiuIiuh nuturin quuu inicp irohililor
(i('.'c;)ii/iij\..Wf/ SiniitumiiHi ,'.i- l)tOfst[l tior.w, l'S) :
uiiiuH ohhd pornonni tuiKnovil, criinon luipiolntiBia-
.|Ui)il (lioi ilo Hpiritu hominia niillutouii» potout. (|ui currit ; nicut SobclliiiH in tnbu» porHonin.proplar
nic OHHo in Imiuino dicilur, iit ohho ox hoiiiimi non unitulcn» niiturm, c/foiluln iiiorlifiTn' inliilclitntifl
(iiouliir, Spiriliis Hiitoin BnnrluH iii Dco OBt tinituto «rravit; non iiilclliKPn» pcrBonuH l'utriH, ol Filii, cl
jj
i\aliira<.ox Doo osl oliuiii propriolutn porsonio. IN-r SpiriliiB Hancti .'(ini' conlu»ionc sub.-^if^tcro, (|ijo8 au-
illam orf?o iinilutciii nnluno. jxm- (iiuim oa ()un) Doi diobul uniluto nuluruli proruuB inicparobile» pcr-
^-iint noiiH) co^iiovil, nisi Spiriliis D«i. oliniii illiid mnnero. Scd ulriiiii<ii!H Trinitns inHcpurubiliB vicil,
inlollikMliirtiiioil Kiliiis dicil : i\'cinou<>vit Fitiuui ni- utruiii(|iiounitii!i inconruMU (ontrivit.iiteriiuon vulvo
.<ii l*iil(r, nr<iuf ratmii ijui.s novil «i.v/ Filius, t'l rui Kccli!?*iu3 uiutris ulicnutuH ul)-.ci'98it, uteniuott vcn-
volucrit F1I1U.S /•«'it/iwv (iWo/</j. xi, 27). Percanidom Iro piiBsimio ^enitricis errovil, et 8emetip8um,8iio»-
nalune insopurabiliH imilutom, ot sn in Putro, pt in quo cumplicos Lnrathro im|)tetuti8 immoruil. Vcro
Palrom Filiiis csso lot^latur.
.'«0 Num ciim (lisciimlis qiiippo in Trinitulo Doo non solum nalurj< uiiituB,
(iixissol : .s i mr coyUiWi.-isctKs, rt l'atreiii ntcuni uti<]ur vorum etiam inconlusu atque inseparabili.s munet
cognin<issrtis{Joan. xiv, 7) : l^hilippua verum cumFu- personarum propriptas .'ot nihilominusinunaCbris-
trom sibi postularol oalondi, eic Dominus ipsere- ti persona, duurum permanet inconfusibiiis atque
spondit -.Taiilo tcin{)'>r(' vohi^cum suni, el iion <'ii<jno- insopHraliilis plonn vcritas natururuin.
vtslis inc ? l'hilif>pc, i]ui me viiitt.viililctPntrcm. Quo- l'J. Quoil si in Christo proptcr unitutem personaB,
moiio tu dicis, osliTmle nohis Palreml Ni>n credis quia inseparahilis invenitur uiiilio divini! humunaeque
cgoin Patrc, cl Palcr in mc est ? Verbn quiv ego lo-
p nalurae^cum ulrique naturae nec sine inilioseterni-
quor vobis, non a me ipso loquor ; Pater autcn'. tn me tas, nec sino mutabililate simplicitus, nec sine ter-
mancns, ipse facil opcrti. Non creditis quia ego iu mino iminensitasinvenilur naturalilcresse commu-
P<itre,et P<iler in me est ? Alioquin pn^pter opcra ip.sa nis quia in unoeodemque Christo et vera estdivina
;
creiite {Ibid., 9 el seq. ). Ex eo igilur quod insepa- nalura.qiia naturaliler est sine inilio Deus» nutus de
rabilessunt Pater,etFiliu?,et Spirilus sancUis.oon- Patre.et vera humana natura.qua naturaliter est in
seijuens ost ui inseparabiliter operenlur. Qood si pleniludine temporum Dcus horao creatus ex vir-
Trinilasilliisoparabilos posset habere personas, cs- gine;in illacoa?lernus Patri.in ista posteriormalre ;
sent elaliquaseiarata opera Trinitatis. Nain siat- secundumdivinamsemperubiquetotup,necuoquam
tondamus quod Scriptnra sancta dicitdi^ sa-
illud vel usquam loco conclusus; secundum humanam.
picntia Splendor est enim lucis cTtcrna' [Sap. vii,
:
certo die de co^lo ad judicandos vivos morluosque
26), sicutsplendorcm luci videmus inseperabiliter ?enturiis),quHnta inscparabilitas credonda est illis
inh*rere, sic agnoscamus Filium a Patre scparari tribus inessepersonis.quarumestet unitas.et aeter-
non posse. Ipsum enim apostolica prsdical aucto- nitas, el simplicitas, et immensilasnaturalis ? Hanc
ritas splendorcm gli>ris\ et figuram subst<inti,v Dei beatus Ambrosius vcraciterpraedicat elconfirmat in
[Uc.br. I. 3; quod sequens beatus .\mbrosiu9 in lil,ro primo deSpiritu sancto{Cap. 6), hiec dicens :
hymno malutino ('/) splendorem paternae gloriae D Quii iijitur nwleat dicere discretum a Deo Patre et
Filium esse pronuniiat. Christoesse Spiritum sanctum, cum per ipsum ad ima-
II. lllo quoque cxemplo insepirabiles perso- giuein et simililudincm Dci esse mereamurl .\\\oquo-
nas Patris, et Filii, et Spirilus sancli, convenit ut que locodicit:« Quisautem potestaPatreetFilibSpi-
credamus, quo ipse Unigonitus Deussicin unitate »ri(um sanctumseparare,cum vel appeilare Palrera
person?! su;e naturam divinam humanamque con- » elFilium sine Spirilu sancto nonqueamus ^Nerao
junxit atquc univit, ut a se omnino non possint » enim dicit Duminum Jesum.nisi in Spiritu sancto.
separari. In una cnim persona Unigeniti Dei, qui «ErfjosiappellaroDominumJesumsineSpiritusancto
tanqunm sponsus processit lietlinlamo suo [Psul. xviii, » utiquenonpossumus.possumussineSpiritu prisdi-
5), inseparabilis permanelutriusquenaturi.e unitio. » care iLib. ide Spiritusancto,cap. 10)? » Isia trium
Nec ideo debet aliiiuisiPstiraare ulramque ab invi- inseparabilitaspersonarumabpatoquoqucAugustino
cem divelli potuisse naturara ;
quia per susceptio- indubitanter asseritur. In libro primo de Trinitate
(a) S. Ambr. in bymno fer. 2, ad laudes.
403 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 404
(Cap. 4). cura solum dixisselFilium JeVirgineMaria A. <' per multos locutionum divinarum modos, etiam
natum.soIumqueSpiritiim sanctum in spccie colum- • de smgulis diciquod omnium est, propter insepa-
baesuper Josum baptizalum, et dio Pentecostes lin- (( rabilem operationem unius cju.^^dem )ue suhstan-
guis divisis velul ignem super discipulos advenisse; « tiae. " In quinto decimo vcro libro de Trinitate
Boliusque Patris fuisse vocem dicentis : Tu esFitius (Cop. 25), cum de bac imagine quae in nobis est,
meus (Marr. i, 11 ; Luc. iii, 22), quando Filius ba- aliquas lincas praeberct ad intelligentiam Trinita-
ptizituspst a Jounne,et quandosonavitvox.dicens : tis, inter alia sic ait : o Verum
sumraa Tri- in illa
tt r/'/r//?((i('j, et iterum clarifxcabo (Joan. xii, 2b), (( nitiite qua» incompjirabiliter rebus omnibus an-
ostenden3tameninseparabiIesessePatrcm,etFil'um (( tecellit, tanta est inseparabilitas, ut cum trini-
et Spiritum sanctum, istam sententiam intulit, di- (( tas hominum non
possit dici unus homo, illa
cens Quamvis Paler,etFilius,et Spirilus sanctus,si-
: (( unus Deus etdicatum,et sit; nec inuno Deo sit illa
cul inneparabiles sunt, sic inseparabiliter oj)erenlur, (( Trinitas, sed unus Deus. Nec rursus queraadmo-
Cernis nempe quomodo beatus Augustinus niill;im (' dum ista imago, qua; est homo, habens illa tria
hic separabilium personarum auspicionem relin- «una persona est, ita est et illa Trinitas scd tres ;
quil, quando Patrem, et Filiuin et Spiritum sanc- « personsB sunt, Pater Filii, et Filiua Patris, et Spi-
tum, sicut inseparabiles sunt, sic SSSinseparnbi- rj « rilus Patris et Filii. » Item post aliqua (Ibidem)
liter asserit operari. Quam seiitftnliara tali conclu- sic ait : « Non taraen sicut in ista imagine Trini-
sione confirmans (Cap. 8), ait : Hxc et mea fxdes « tatis; non haec tria unus homo, sed unius homi-
est, quando hsec est catholica fir/es. « nis sunt ;
ita in ipsa summa Trinitate, cujushaeo
13. Item alio ejusdem libri loco dicit : Denique ((imago est, unius Dei sunt illa tria ; sed unus
propleripsam inseparabilitatem sujjicienter aliquando « Deus est ; et Ires sunt non una persuna. »
illa;,
nominalur vel Paler solus, vel Filiussolus adimpletu- Haec dicens beatus 230 Augustinus, et insepara-
rusnoslxlitia cum vultusuo,necinde separaturutrius- bilitatem earumdem triura pcrsonarura, revelatio-
que Spirilus, id est, Patris, ci Filii Spiritus, qui Spi- ne ipsius Trinitatis intelligpns, cum adraira-
rilus sanctus proprie dicitur,^p\Ti{us veritatis. quem lione spquitur, dicens « (Ibidem) : Quod sane
hic mundus acciperenon potest(Jo((«. xiv, 17). Iloc « mirabiliter inefFdbile est, vel ineffabiliter mira-
esl enimplenum gaudium nostrum, quo amplius non « bile : cum sit una pers^ina haec iinago Trinitatis,
esf, jrui Trinitate Deo,ad tujus imaginem facli sumus. <( ipsLi veri) summa Trinilas tres persona} sint,
Prople^ lioc aliquando ita loquimur de Sjiiritu sancio, " inseparabilior est illa Trinilas personarum
tanquam solus ipse sufficiutud bcatitudinem nostram; « trium, quam hceo unius.
et ideo solus sufficit, quia separari a Patre et Filio 14. Ista,sicut non dubilo,quae de primo atque no-
non potest ; sicut Pntersolus .lufficit, guin separari a vissimo libro de Trinitate verha beati Augustinipo
FilioetSpiritusanctononpotcst ; ct Filins ideo sufficit suimus, oiiininosuf(iciunt: pra;sertim ingenioatque
sitlus, quia separari a Paire et Spiritu sancto nonpo- 3ludiotuo(rt),quoejusdictasicacutissimeacfrequen-
test. Haec est beati Augustini, seoundum catholicaj tissiti!elegis,ulineisplurim i possissimiliareperire,
veritatem, de Patris, et Filii,etSpiritus sancti
fidei qu.T non solum in natura, sedetiam in personisinse-
inseparabilitalesenlentiaiquam nequis'|uarasecun- pHrabililatcm sancta; Trinitatis ostendunt. Dicunlur
durasolam na!uram,el non etiam secundiim perso- ergosingillalim tres illae personae, ut agnoscanlur,
nas acciperet, planius hos et raanifestius paulo post nonutspparentur : in quibus sic nullaest separatio,
in eodom ad finem) ciiravit ostendere,
lihro [Cap. 9, .eiciit in eisnulla potest inesse conlusio. Neque enim
dicena : Sed proyter invnualionem Trinilnlis, jerso- tres illa? pcrsonsp, quia non possunt coiifundi, pro-
nis eliam sivgulis n^.inalis rticuulur qua^dum .v/>a- pteroa del.pnt spparabile.«aestiiiiari, ciim omnino iii-
ralim,nr.n lamen aliissepnr lis intelliguntvr ; propter 8eparabil»s inveniantur, et in eo (}uod siint, et in co
ejusdem Trinitatisunilatcm, unamque substantiam at- quod faciuRt. Nec quisnuam separabiles audeat illas
qne deitalem Pntris, et Filii, et Spiritus sancli \\\o trespersonasassererc,cum niillam ante aliam, nul-
quoqiip rarmorali lihri loco (Sub finemcap. JOj ple- lun post aliam.nullam sine alia vel existentera, vcl
nissime hoc innulcans,cum de Filiodixisset /..c hnc :
operanlem valcat invcnire.UhisiculnaturalitPrnulla
enim roynt, quo minor est Patre ; quo vero srqualis est, poteslPSSPseparabilitRs opcris, ita naturaliter ma-
e.vdudii cum Patre ; insepaiabilitatpm ptr.^onariim net incnmmiitabilis unitas vohinlatis. Attoiidamiis
08tcnd"ns, ait; Unde $e abeo quoii d>.rit : Ipseenim aiilcin(|uoniam modo fuerit vcl homo, vol angelus
Paler Bmat vos (Joan. xvi, 27), utique tpse non se- separatus a Deo.ul possimus indubitanter inscpara-
paral ; sed secundum ea facil intelligi, qu;€ .mpra bilemintelligHreTrinitatem.NemppScripturasaiicta
commtmor.ivi, sntisque insinuavi, plrrumque ila nn- (licit quia perversac cngilaliones separantaDco, cl
((
minari unamquamque in Trinilnle personam, ut ct • quia in malcvol:imanimain non introibitsapientia,
ali.-Eillic mtelltganlur, Sic itaque riirlum esl : Ipse " npc habitnbitincorporesiibdiloppcoalis (8ap.i,3);
enim Pater amil vos, m/ consequenter iniclligatur " etquiaSpiritussanctu3disciplina;pifugictlictum,et
rt Filiuf. el Sptrilus sanctus. Itpm pn.st aliquanta " aiifcret scacngitationibusqu.Tsuntsincintellerlu»
(C'ip. li. ante medium) nicm sanctus Augubtinus (Ibid., r-)). Nam et Isaias prophcta (Isai. ux, 2)
flioait: « Jara enim ostetidimug in boc Trinilatc testUur iniquilales inter Deum ethomines separare.
(o) Ant., offiffio luo.
400 KPISTOr.A XIV. nm
Sanol/i iiulntn TrinitiiH Ip-io ont Doun flilnli», In i|ni) \ tiir nnntdn ffH*,AilmiriihiHi, ConnlifiHu»,t)0U$ fortu.
nun rnt liiii|uiliiH.IVrM7 iM</<firi h'\lius Dri, ul iitvtaia l'nlrr litturi x,rruli,l'riiiffp^ imrit liial ii,W), Nnnna
lollfiil, ft /i*'ri'iiluni iii fo iion f^l, ft iifrinluni f»l 'HtiiiM Dcl lnrliN iinoliirii Apoxiiilu» '
riam virtu-
iiiniitiliis (/ Juitii. ii(, i, Ti). ThIIimih ttiiliMii iiii|iii(ii- Ifliii (liviiiiliili<iiii|iiii niiiiitiiotiiliii / \' .|.i. iitiirii viTtt
tuiii.trilinit riiiiliiliwii. AliHlnlil oi^n |ii>r i|iiii(l ii l)i'i) IMoH ita Nciiipilii iiiiiii vlrliitoiii ar iliviiiitniirii l'ii(ri«
vpuriihiKiinr, i't ilnn.ivit por (|n(iil rtHiuilui Tniiiliili pr/iiilirHt,iit|<'ilii uul SjilnlunHniioliNniiipilnrnani vir*
in(*r|iaruliililri-Jiiii^rt'(niiiir. Idriiciiiiliilnilot' ('11111111 liiliMii ilivitiilutii(ii(|UQ noti crodiil ; ouiii iina ail oa.
ApoHlDliiH ;«(JiiiH M(M|ii(i m<ir.H,tii(|iio vilii,n('(|u«iiin- tiirulitcr Mcriipilorna virliiH no dlviniinH Ciilrlii ei
II ){oli,n(M|iio priii('ipatnH,ti(n|ii(i iti.slaiitii(, ii('(|iii< lu- Filii ot KpirilUM Huiicii. Dcut i'.t\i,u rortiH ClirialuH :
(I lurR,n('(|nn rorlitiiilin(iH,n('(|ti(i aililudo.iKMiuc pro- idco aiitciti vcrucitor l)(MiH,(|iiia divtnilHH,«icul ideo
« l"un(lutii,n('(|n(icr(Milnru tiliii potoril noHHcpiiraro u vorucitcr rorliH, (|uiu virlUH. Vcra ilni|uc lidflH, (jun
(( oarllnto l)t'i,(|u.'iMi.«<l in ('.liriHlo JcHti Domitio tidMtro ChriHluti: Doihm lorlom voruciicr crodil ci prnrdical,
II (/(()»! VIII, !<S) ... Si (M-^o TrinilaH, iiiliiaa oni il.ito.in' ot CliriMtum cnicilixiiiii Doi viriuti!rii,D('i(|iiunapien-
ticparabilitor»il)i Ittoiludhicrpro tdiimua iui9lru8,r]uiu tium novil ub ApOHtolo projdicari ; sicui 8ecuii(Juin
imi adlt.irft /)<•(), iiiiuxxitiiHus est (/ ^;»r.v(,t7) : (|n(i- carnem, crucillxain virtutvm liducioliler novil nl di-
niodo ipsa TriiiiluH iitiiiH «it I)ouh,u(' por hor utiaHil n cil ((»),ila Hcciindum cariK tn. crucilixam divinilitlcnr)
CHritaH,(|uia Ihiis riii-ilas fst f Carilun uutciii divi.-io- cunlilcri nutiambi^K ^llChriblut) eniiii Dcumrnr-
:
nou) nuti(|UHii) rccipil,i|un> do tnultiHuurdibuDtnul- ti8, sic fldt Ueus.nl ipHo sil divinilnH muh ; qucmad-
tis(]uo animubiiH in HcipHu iinutu cor unam(|UO modum aic esl forliH, ul ipso sil virtua sna.
Hniman) Fuoif. iri/»i5.NoHli hoc quud dico,
dc Trinilale a in libri»
liO (>U.€ST10 SKCtlNOA. boulo Au^uslino pluiiiHsimu diiipululum in ijuibus ;
Socundu deinde interrogulio tna hoc invoni-
1.5. ostendil unamquamijuuinTrinituleporsunam.iti his
tur lenoresnlijunola " Utrum Deus Uei l''ilius,9icut
: duntu.\at nominibus quibus ad se noii trttn»lale,8ed
<i dicitur natus,pasHiis.morluu3,crurilixus : ita cJuh proprio dicilur, ipsam sibi cH.scqiiud habere natura-
« divinilalomootilirmuronosoportcal natam,[)aHsa:ti, Dicimuscnim sivePatrem.sivo Fi-
litcr prn^diciilur.
« mortuatnjCriicifixnm : quamvis sivc Dcus,9ivc di- Deum vivum, ma-
lium,sive Spirilum sanclum,c8sc
« vinitas nominelur.sola caro inlolligutnr mutabilis gnum, sapientem,furtem, bonum. In his omnibus,
« uli|uo pn^sibilis.stM^undiim quam Dcns Uut divini. quao ad se unaqua3nue dicitur in Trinitate persona;
(( tas pali potnit, (iiiod in sua nuluru non poluit». quia Dcus divinitate Dcusest, magnusmafrnitudine
RKSPONSIO. mugniis e8l,sapienssapieniia sapiens est,lorlisvir-
Iti. His luis verbis breviter respondeo, quidquii tute 1'orlis est, bonus bonitalebonns est :sic estuli-
horum dicatiir.nihil prtojndicare fidei qua veracitor ^ que Deus.ut ipse sit divinilalissua ;sic esl mugnus,
Ecclesia eatholica oroiiit, ot pt\Tdicat divinltateni ut ipse sit magnitudo sua ; sicest sapien3,ut ipsesil
Filii Pt^i impassibiletn atqup incomnuilabilemnatu- sapionlia sua ; sic est forlis,ut ipse sit virlus sua ;
raliter permanere. Beatus quippe Apostolus ait : sic etiam bonus.ut ipse sit bonitas sua.Quod cumia
Nos aulein prfVdiramus Cliristuin rrucilixum,Judxis supra memoratis libris idem sanctus Augustinus
quidfin sranddlum, qentibus aiitem slultitinm: ipsis frequenier insinuel, quemdam locura de libroejus
autrm voratis Jiidxis el Grxris, Chrislum Dei virtu- quinto (Lib. v de Trinitate, cap. 10) huic opusculo in-
iein,et Dei sapientiam (/ Cor. i, '23). Ecce Christum serere curavi.Guin enim de Deo el de ejus magni-
Dei virlutem et Doi sapienliam, dicit.Aposlolus cru- tudine loqueretur,inter alia sic ait : « Ea igilur raa-
cifi.rum. Alio autemloco simul virtutem diviniiatem" « gnitudine magnus est,qua ipseest eadera magni-
que conjungens Sempitenia quoque ejus rirtus et
ait : « tudo. Ei ideo sicut non dicimus Ires essentias,sic
divinilas{Rom.\, 20) Si ergo virtusGhristisecundum « nec tres raagnitudines hoc est enim Dco esse,
:
carnem crucifixa non indigne dicitur, cur eodera « quod est magnum esse.Eadera causa nec magnos
modo ptiam crocifixa secundnm carnem divinitas « tres dicimus,sed unum magnura quia non par- ;
nondicatur? Quando enim additur, secundum car- « ticipalione magnitudinis Deus magnus est, sed
nom,o?tenditur ulique non ejus divinitatera pnssioni D « seipso raagno iiiagnus esl quia ipse sua esl ma- ;
subjacuisse,?ed carnem.Quod etiara apostolica vi- « gniludo. Hoc et de bonitate, et de a3ternitale,et de
demus auctoritiite monstratum. Nam cum beatus «omnipotentia Doi dictura sit, oranibusque oranino
PauUis apostolus dixerit.Christum crucitixum, Dei « pfcedicaraentis, quce de Deo possunt pronuntia-
virtutem,et Dei 8apientiam,ne ipsa virtus etsapien- « ri quod ad seipsum dicitur,non translate ac per
;
tia putiretur naturaliter esse pas£ibilis,curavitalio « sirailitudinem, sed proprie si tamen de illo ;
loco crucifixfe virtutis etsapientifesalubriteraperire « proprie aliquid ore hominis dici potest ». In li-
mysterium, dicens de Christo Nam elsi cruciftxus : bro quoque octavo (In prsefatione^eaixndem promens
esiex inftrmitate,sed vivit ex virtute Dei {II Cor.xiu, de illa naturali Trinitatis simplicilate sententiam,
4),Sciraus autera Christum Dei Fiiiura prophelico inter alia sic ait « Sicut Deus Paler, Deus Filius*
:
eloquio Deum fortem veraciter nominari, Isaia (( Deus Spiritus sanctus et bonus Pater, bonus :
dicenie, Puernalus est nobisfttius dalns est nobis, et « Filius, bonus Spiritus sanclus et oranipotens ;
factus est principatus super liunieros ejus : et vocabi' « Pater, omnipotens Filius, oranipotens Spiritus
(a) Ant. , et eredit.
407 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 408
" sanctus : ncc tamen tres Dii.aut Iros boni.auttrrs A i'''« •««/• fcit paulo post iderasanctus doctoregregius
• oinnip'Uontos,sef1 unusDouiS^bonnp.elomnipotens, AuuHislinus ait : « Quod dicitnr. d^dil Filio.lale esl
« ipsa Triniltis ; et quidquiil aiiud non ad invicem << ac si diceretur, genuit Filium ; generando enim
« relative.sed ad se singuli dicuntur: hoc enimse" " dedit. Qunmndo dcdit ut esspt, ain dedit ut vita
u ciindu:ii essentiam dicuntur.quia hoc est ibi essc « essef , et sic dedit ut in sometipso vita Psset.Ouid
« quod iiiagn'im esse.quod bonum.quod sapienlem « est, in semetipso vila es.^^el ? Non aliunde vila in-
« essc.et quidquid aliud ad se unaqusque ibi per- " digeret, sed ipse csset plenitudo vitae, unde cre-
« 8ona,vcl ipsa Trinitas dicilur». « deutes alii vivcrent,dum viverent ».
il. Claretnempe ex his beati Augustini verbis,
Ex hisigitur verbis praeclari antislitis Augusti-
18.
hoc esse catholicae veritatis, ut curn in Deo divi-
ni,remoti8docemurambagibus,salva incommutabi-
nitatem, magnitudinem, bonitatem, virlutem, et
litate, cTternitate, atque impas?ibilitale divinitalis
ad se proprie dicitur nomi-
quaelibel alia in his qua;
Dei.quidquid de ejus iiiajeatatP,aitornitate, ac
Filii
namus non inistis diversisnominibus quaedamdi-
;
virtutesecundumsusceptionemcarnisdicitur.incon-
versa (sicut in homine qui subjacet qualilati), sed
gruum non e8se,si eodem modo secundum carnem
unum illud (luod est essenlia vel nalura certi«sime
de ejus divinitate dicatur.Quud ergo a Uci Filiosus-
noverimus.lnde est enim quod ipse bealus Augusti- -n
ceptum est,ab e.jus divinitate,ab ejus majcstale,ab
nus dicilin libro"quinlo deTrinitale,inlelligendum
ejus virtute,ab ejus aGterniiate probatur essosusce-
sineqiialilate bonum, sine quanlitate magnum quia :
incommulabilit.is simplicis atque omnipolenlis es-
ptum. Quod ut sanclorum Patrum veridica demon-
slret asscrtio, primum b^^alissimi papaj Leonisapo-
8entiaenulli8potestaccidentibussubjacere:ubieadem
stolicaesedisgloriosi pontilicispiolerimupepistolam,
est divinilrts quae aeteinitaset mrijtistns ; e.idomma-
gniludo qus virtus esl bonitas. Ex hac 24? ergo quam scribens ad Flavianum (.".onstantinopolitanae
urbis episcopum (u),in eo quod veram de Incarna-
regulaveritatisquidquid raemaje8l.ite,de;etern!tate,
tione Domini expressit mirabiliter lidcm, omneni
de virlule Chriaii secundum carnem veraciler dici
cognoscimus.de divinilateqiioiiuc ejusdici veraciter haTetictepravitaliadestruxiterrorem In illa namque
non negemiis. Ippeqiiippebeatus Augustinus in pri- epistola (Cap. 'A) idem gloriosus antistes non rainus
apoatolicae fidei veritate pr3edilus,«|uam apostolioae
mo librodeTriiiitat((C(i/>.l2,/,io.^/ mct/ n<m),osteniifns
sedis dignitate praccllens (6),haGC dicit (c) « Salva
Deum Filiumsecundum divinitatem hocliaberequod :
est.ethoc esse (juod habct.ila loqiiilur.- « Non enini
« igitur proprietale 243 ulriusque nalurae, et in
«siculcreatur3,ilMDpiisFilius,anteIncarnationemet
" unamcoeunto porsonam, susct^pla esla majeslate
« humililas.a virtule infirmitas^Hb seternitate raor-
«ante assumptara crealuriim unigenitus, perquem
"factasuntomnia.aliudest,etaliud habet :spd hoc^ «talitas: et adrcsolvendum nostra condilionisdo-
« bitum,natura inviolabilis nalura) est unila passi-
« ipsum cst, quod esl et quod habet.Quod illo loco
« nianifestius dicitur, si quis ad capiendum si ido-
« bili ut (quod nostris reuiediis congrucbat)unus ;
«neu.s ubiail: t Sicut habet Tatervitam in semelipso,
atque idemraedialorDei ethorainum homoChns- <(
" tus Jesus |l Tim. n, b), ct mori possetex uno, et
ita dedit Kilio vitara habere in semetipso (Joan.
« morinonpossetexallero". Adhucsequitur mcmo-
V, 26). Neque enim jam exidenti rt vi/am nouha-
cum ratus apostnlicn? sedis anlistes, etdicit In jnlcgra
benlidcdil, ul habcrel vitam in srmetipso, co ipso :
\{Uod cst, vita fil. Hoc haberc
est ^/-f/o.dodit Filio vi-
ergo veri hominis, perfeclaque natura verus natus est
tam in semelipso : genuit Fiiium inrommulabilem vi- Deus, tolHs in suis,lotus iii noslris. Nostra autem di-
iam,quod cst vita lelernu. hlf.in beatus Augnslinus in cimus,qux in nobis ab inilio Crcutor condidit,rt qu;v
expnsitioneEvangeliisecundiim Jonnnem (Trucl.Tl, re/iurunda suscepit.Cvrnh nenipequeraadraodum ilK
posl medium), cuni 'lo ip^o Iifiniini sernu)rn> tPHcla- apostulicus doctpr, «|iia iido dicil, Doura eo quae in
ret,8ic ait •.FiUusaulem l)xuonquusi primo juitsinc nobi>< abinitiocondidit,reparandasu»copisse,eHdeaa
vita.et accepit vilam : >i cntm sic illamutcif/rret,non lide dicat humilitatem a niujestate. infirraitatcra a
Quiu enim srmelipso? virtuto, mortalilatcra ab a-ternitate PUSceplam.Cuni
eam hal>erei inscmciifso. r.v/ in
D vero majoslas.virlus, atquc a;tornilas Filii Doidici
Ut ipse vila ipsa esset. Et paulo post.h.-EC in codcra
serraoiie conlirmal dicens : Ait cnim apostolut :
lur, non aliud qnam ejus divinitas intim.itur. Non
Fuistis enini aliqiiando tenebrae, niino autera lux crgo diibitemus quod divinitas Chnsti supcoporit,
Domino (F.phes. v,8). Cum di.risscl, nunc autcm (]ui(l(liiiil Christi majostiis,(wiristi v:rtu.«,a^tcrnilus-
in
\ux,nddidil,\n Doraino. « In tc orgo tencbra;,lux in (]Ui! fuscopit. Iliuc estquod in oadem epistola non
« Domino. Lux quare ? Quia iiarticip.ilione lucisii- dissimilisdcnuo ser.tenliaconlinetur: cum idcra bea-
« lius,lux es.Si uutcm aluce qua illuminaris roces- lissiiiius Roiuanne pra*siil Kcclcsi«f, sicut Douiii ol
I flAris, ad tencliras tuas redia. Non sio Chrislus, hon.iiicra, it.i divinitam ct huni.initatcra iiianifo-
non »ir Vorbiim Dci.Sed (|uomodo? " Siculhabet .«tissima pra?dicationc c('ri(irraal. In cadcm quijipc
Paipf vil«in in ficmclipao, t.io dcdit et Filio vitoin ppistnla dicit; A.isumpia est dc mnlre Domini nalura,
habcrc in penietipso (Joan. v, 26) : ul nun parlicipa- non culpa; necin DomiuiJesu Chri.ili ex utero rrrf/i-
tione rival,srd incnmmutabilitcr vivat, in oinnino ipse f?»* gcmto,quia nativitas cst mirubilis.ideo noslri est
I
(<i) Cpistola e»t, ut nnnc punt dige9ta>,decima. In ras.Thu. non liabetur hcEc dicit,8e6 legilur,
(c)
(b) Ms Thu ,
pmreUus. Salva, inquil, proprielale.
4(MI KTMSTOI^A XIV. 410
« milnrii (llmiiinllin.Ool «»>'"> vPniH •••t Dflu», nkin \ « HinilnAiinninliiaiinaturacsrnUflKatllitiliiiUli-ku-
i vflriiH nHt li<iiiii),i<t iHilluin mt Inhnn iiniiiitp ninn- liliml><,'|uiiietnoiialiunHariivinltaii,quaiiidnul«ro
i< (laoiiiiii;iliiiii iDviccin Hiiit cl hiiinilitaMl)(Hiiiiilit,«U •• VirKinls iniitrli Inciirnati |>> ; «t raru non
« alliliiilo iloituli^.Sioiil oniiiiDiMift tuii) iiiulittiir ini- « nl"l in ilmliMii V • '
' :^-T''.
II MeratKino.ila tnMiii) nnii oon-^iiiiiitiir ilif{iiilnti*.Ali(i '• ni(Milo,«l Altinniu i«
II qi)0(|ii« I ()(•(»( K(»(/fm ni/) 0) iiliMii lioiilinHiinun piipi» » iloitati. llnm paulu pnal alt ; • (Juioraol trRO
« Doo ilivinitiktiMii oiirniH li>otiiin vt<liiiiiiiin iirutlto- » inti qiin nuir ijo ntin ruvfaa^qulhuaoircuriidan-
• tiir.ilici-iiH: « Jiiiii ((iin ad prn>oiirHiiriH Hiii Joan- •• liir i'vnilanl;ol pMlnm »0 nut il|i»rii(n rHi«o »1« nu-
uIh hapliHinnin vonit,no lntoriU i|iii)il ournia vnla- I inoro ralcnntur, (|ui corpun impu-
voruin (.hriHli
11 tnino iliviniliiH lo^oroiiir.vox l'utris Hn cmlo into- « Knnnt^uut no^nro non nilnnnt.nun nlKi hnc raliono
naiiH ilixil:»llio oHt KiliiiH inouNi1iloctun,in quo mi- " vormn fl«Hn,Hino qun vnruiiinaHo non pOHail'alcirt
hi lioiio otiinpliioiii(.W.i///i.i i,l7).lll)i cnntimio ilivi- II Plcom oiimiliMn l)o'i(ii diciinuH, vol >• "
in
nituloin illain onnilili-ntiM' Douin nnniMipul.ot illnni n Doomloqiii aulfaccro()rn«i|icnnuH,BlitPrvi.; • 'O
onrniMn, liDininiMn iiiiliihilantor appollnt, iliciMiH : n nnn poMnit,niHi voram illic (livinitaleni, et in Hun
II 0'i»^ni iliKliic hIcuI hoininom.iliaholi toiitnl ubIu- • propriotato HuhntunliiP pormnncntnin (icilatia fa-
« lin, Pidom «ioul Doo nn^olicu raniulnnliir oltse- ii « toamiir ohho nnliirnm.
" (|iiift. » Itom alio ojiiHiloni opislol/o loon {Ihidrtu) '»'() SancliiH qiioqiic .Xmlironiii» in liliro primo do
(i'(Ml: « yunmviHonim Domino Jocu ('.hristo, Doi
in Kido {Cnp. 2), iino oiKlomqijo Idco nicul (jhriHtum
« ot hominifl unn porrtomi Hil:nliii(l Inmon onl iiikIo Doum ot hominem, slc in uno(livinital<»n» prolltetur
• in otroqiio coinmnnifl osl oontmnoliu, aliud iindo ct carnein, dicnnBrn lluiim Deum prophota? dicunl,
i< commnnis csl ijloria Do nostra .^niin illi cal mi- a niiosti)li ftiidiiint.unum Doum Mapi credid»^riint,
« nor 1'Hlro luimanitas.iio Palre illiosd «•quHliH ciini « el niirnm, lliu!*. ct inyrrham hu|)iiIico8 ud (jliricti
(I Palrodivinilaa. » (jujussenlcntiap nrmitalom««en- « cunahula detulerunt.nurolleifcm lalentPB,etDeum
Bihus cunctorum fidelium sic imsimiut ulqiic inciil- « thure vpnorantcs.Thesaurus onim repni aurom ;
Cftt, ut in liuo li'lo vilnin profoctiimque o.itholic.o « pacriliciiim Dei thiiH.myrrlia cst «cpultura?. Quid
constnre tosletiir Koclc9ia\diccns((-(//)..'S)quia catho- « ipitiir voliicriint aibi myslicamunerumliralqejta
lica Eoolosia hiic llde vivit ao prolicii, ut nec sine pr£e9epia,nisi ut intellifsamus in c;bri8io dilTeren-
vera orodaturhumanitale divinitns. « tiam divinitatis et carni8'?Ut homo nuscitur, ut
iO.Hoc oliam heal;B momori;)' pnp.-) Golas iua ser- <• l)ou9 adoratur Jacetin panni^^.sod ful^^et in slellis.
valo tonore doclrin;p, por viam vora) lidei alqno « Cun.T nascentem indicant, dominantera.stella?
aposlolioft) conlo9sioni8,paribus incedil omnino vo- B (-aro cst qusp involvitur, divinilns cui ab angelis
stif^iis.In eoqnippe libroqiiom memoratusvencrabi- «« minihlratiir. Ita nec diRnitas naturalis majeslalis
liscon9iripsitantistcsadvertsu9(^6?'iuiinDominoJesu « amitlitur^etassumpl.-ecarnisveriliiscomprobatur.
(^.hristoduarum naturarum noluntindivisam crcdore H.-ecomnia qu;c superius positasimthac beulusAm-
vorilaiem, sod eas unins nalura? *244 profespiono l)rosiu-5 ooncUisionp(//)Z(/<'m lirraavit^dicens : • H.teo
confundunt.ipso tenorepraedicationisapostolicjecu- est fidea noslrH.Sic se Deus a;;no9ci voluitab bo-
8todilo,dua9 naturasin Christo inconfusasatqtiein- « minii^us.
» Nempe bealus 245 .Ainbrosius supe-
soparahilos esse conlirmat,dicens: « Has easdoin rioreni disputalionem hac delinilione concludens
« necossariumest prorerri^a)sub una eadenique por- (C«;).'4),itii ut hanc esse diceretfidem nostrara,evi-
« sonu sic indiscretas alque inseparabiles illa uni- dentissime docuit,ut sicut Deum hominemque dl-
M tione conslare, ut pormaneant esse quod sunt. » cimu9,sic divinitatem et carnem nullatenus dicere
Et paulo po8l .• « Nunquid cum taniummodo Deus dubiteraus.In secundo quoque ejusdemoppris libro
« dicttur,homodenet;alur'?Nunquidciini humanitas h.TC ait; « Sileant igitur inanosdesermonibusquBe-
« dieitur,deitasinderemovetur'?i\unquid cumFilius « stiones,» quoniara regnura Dei, « aicat scriptura
« horainisdicilur,nonetiam Filius [^eiconsequenter « est. » non in persuasione verbia est,sed in oslen-
« advcrtil'ir'?NunquidcumVerbumdicilnrnonsimul sione spiritus et virlulis^l Cor. 11, -ii.Soquitur^ifciiitfwi)
« intelligitur el caro quod facinm cst'?Nunquid cum D adhuc idem sanctus Ambrosius dicens « Serve- :
« caro pjus corpusque depromitur, non eti^m divi- « mus unus in
distinclionera divinitalis, et carnis :
« nitas indubitanter ostenditur '? » Itera alio ejus- « utroqueloquitur Dei Fiiius.quia ineodemutraque
deni libri loco, de his qui unam tantum in Christo « natura est. » Et intVa : « Hic est qui descendit,
naturamnituntur a?serpre,sicloquitur:«Nametcura « hic est quem Pater sanctiticavit et misit in hunc
« dicuntunam luissc naturam incarnatam,volentes « mundum.Et ipsa liuera nos dncet. sanctillcalione
« hoc raodo velut ostendere singularem,nullatenus « non divinitatem eguisse,sed carnem.Beatus quo-
« evadunt significationem duarum. Dum enim di- que Augustinus in libro de Fidc. Spe, el Carilate,
« citur unam divinitatis nalur;im fuissp incarna- qnem nosti amuitis Enchiridion nuncupari,sicdicit
« tam ; remotis .Tmiiiguitatibus.altera eritquae in- (Cap.34;:«0uis enim hoc snlum congruentibus ex-
« carnalaest, altera qua incaroata perhibetur:quo- « nlicet verbis,quodVerburacaro factum estuthabi-
niamnoneademeritnatura deitatisquce incarnata
« a taretin nobis;ut credamus DeiPatris omnipoten-
« esl quffi est nalura carnis qua incarnata lirma- M tentisunicumFilium.natumdeSpiritnsanctoetVi-
«c tur : neque seiosa natura deitatis incarnala « giueMaria'?lta quippe Verbum caro factura est,a
« est, sed naiura oarnis incarnata cogaoscitur. « divinitdte carnc au«<cepta,aon in caradm diviniiate
4il S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 412
niu<r4/a.Eccebealii<» Aiigi)3tinii3n?tenditdivinilatem \ deretur.Unde liquido apparet ideo Deum Filium de
siiscpplricemcarnis qu mi nihilominusgnscpptricem Deo Patrc sinc initio natum,quia iilc Pater de seFi-
teslatur ct morlis.In libreenimde PriBsentiaDeisic lium genuit,qui sic esse non coepit, sicut esse non
dicit : Per captil noxlruin reronciliamur Deo, quia in desinil(«/.desinel) et tamen cum homo paler na-
;
illoeil ilivinitas Unig' niiilnrta jnirticepx worlnUtatis tivitatem filii pr.nece.ssisse naturaliter agniiscalur,in
noslrae, ul et nos pardripcs ejus immorlulilatis eise- eudcm i^eneratione lilii nec lilius a patre,nec pater
mu$.\}h\ coDtinuo magnitudinem hujiia sftcramonli a rilioseparatur,quia patregignentR filius gignilur.
commenilans.haec verba subjunxit Hoc sacramen- : El cum generatio illa causa sit nativitatis^oec a ge-
lum longcesta cordihus sapientium superborum,et idco neraiione possit scparari nativilas,8ic illa geupralio
non Christianorum ac /ler hoc nec vere sapienlium. a nalivitate non 5oparatur,ut in una eademque na-
^.His omnibus sanctorum Patrum sententiis os- tura unus generet, alterque nascatur.
tenditur, quod dicitur de Uuigenito Deo, eliam de 22.Sic ergo esl illa generalio alque nativitas na-
ejus divinitate non incongrue preedicari.Scimusau- luraliter inseparabilis, ut nec gencrandi nec nas-
tem in hac assertione catholicae veritalis.aut haere- cendicommuniosimulambabus possit inesse perso-
ticos perversitati deditos,aut catholicos minusmy- nis.Quia hoc habel proprietates personarum.ut nec
teriorectae credulitalis inslruclos;cum audiuntquod „ seipsum cum Patre gignat de quo gignitur.
Filius
de Deo filio dicitur,de pjus quoque divinitate dici ;
necPatercum Filio dcse nascente nascatur.Perma-
et tarnen unam anobisPalrisetFilii etSpiritussancti net ergo in unitate naturi; inconlusa veritas perso-
divinitateranoverunt prffidicari;aliquatenus permo- naruin, in quibus est aliquid quod non coinmunc
vendos,quod communio divinitatis.communionem reperiatur esse,sed proprium.Ueus ilaque Unigeni-
faciat humanae susceptionis ac perinde ex carnis ; cum Patre et Spiritu sanclo sichabet unara
tus,qui
commiiniono puletur in Patre et Filio et Spiritu eamdemque naturam,ut tamen porsonamnon com-
sancto communio humanae nativitatis,passionis el munem habeatomuino,sedpropriam,ideoacceptio-
mortis.Ut ergo nec illi maligne insidientur.nec isti nem formcB servilis conimunemcum Patre etSpiritu
forsitan incautc fallanlur.debent ulrique cogitare, sanclo non habuit, quia non unilate nalurje, sed
sicanobis unamTrinilatispr3edicarisubstantiam,ut in unitale personae su3esolius((i),verilaiein acpleni-
non tamen dicamus unam ejusdem Trinitatis esse fudinem lormae Qui enim verus et
servilis accepil.
personam. Unde sic totum, quod est ipsa nalura, plenus est Deus, idem verus et plenus factus est
commune tribus invenitur esse personis.ut aliquid homo, quando ab Unigenito Deo in unitatem per-
tamen inveniiitur,quo propno [al. proprie unaqua- sonae acceptaestsine peccatoaiiiina ralionalis etcaro.
quc persona noscatur, quoil tamen ncc inveniatiir Natura itaque bumana sicab Unigenito Deoaccepla
separabile.nec possitesse roininune.Nam proprium ^ est.uldivinitalisatquehumanilatispersona unatan-
Palrisdicimusesse,quodgenuil;propriuni Filii dici- tum existeret,non natura.Proinde non est quidem
mu3 e33e,quod solus de solo Patre natusesl; pro- separatus Filius a Palre et Spirilu sanclo, quando
priumctiam Spiritus sancti,quod de Palre Filioque plenam .suscepit humanitalis nostrae naluram scd ;
procedil.Iii his vero propriis nulla est natura?sepa- non simul cum Palre et Spirilu sanclo ec.Mdem na-
ratio, sed quaedam personalis agnitio. Cum eniin turam accepit,quia non una in eo facta est natura
propria soliiis sit }.'eneratio ab ea Patris.non 246 divinilatis et carnis.utex boc tolius crcderetur in-
tamen separatus eslFilius^quia generantePaire na- carnatio Trinitatis.sed personaest in Chrislo una,
tiis est Filius.Kt cum propria sit nativitas Filii,non quatn invcnilur Unigenitus247Deus inseparabilem
tamen csl a Patre gigneute aeparabilis^quia nativi- quidcm a Patre etSpiritu sanctu habere,sed unam
tas Filii naturaliter vera non essel.nisi de Patre gc- tamen cum Patre et spiritu sancto non haboro.Pro-
nitus exstitisset.Quamvis itaque nascente FilioPa- priamergo Chris^tus habcl humanitatcin suam.cum
ter gcnuprit.et gif^nenle Pnlro Filius natus bit, non qua divinitas ejus non unam naturam,st'd unam iii-
tainen autcum Patre genuit Filiu3,aut cumFilio na- venilur habere personam. Quae persona Unigcniti
tu8 est Paler;licet dc naturaPatris natus sitFilius, Dei quia neque Patrise9t,ncque Spiritus sancti.ideo
et naturam Filii ile seipso gcnunrit Paler. Oiii« sic D forma servilis a solo Filio accepta recie creditur ;
est personarum illa proprietas inseparabilis.ut ta- quin divinitalis ejus el carnis persona uiia est,non
men nec generatio, nec nalivilas duarum peraona- natura.In Christo enitn non est altera divinitatis et
rum posailesse commuDis. Quamvis nisi duae per- altera humanitatis, aed una est nalura; utriusque
aonsPatriset Filii naluraliter essent, necunagi- pcrsona.Quocircaquiainseparabiiis est operalioTri-
Knere.ncr gi^'ni allcra potuisset.Quod si hoc in Deo nitalis.scrvilem formam quuin Unigcnitus Dcus ao-
Palre et Deo Filio haerelici recusare conlendunl,bu- cepit,tota Trinitas fecit; quam tamen certum csl a
mnnfRgeneralionia perspicuoautinstruanturautco- tota Trinitato factam, sed ad aulam Filii Dei perli-
fiindantnr ex^mplo. Neiiipe houio paler honiinpm nerp ppraonam. Neque enim sirut cst in ea totius
niiiiTitemporo priECcdit.quia ipso qunque esse tpm- Trinilalis una operatio,8icin eaTrinitatis invenitur
poralil4l Cirpil;de qiio liliua non uliquo lemporali- communis acceptio. Eteniui proprietus personalis
terna.ocprnlur.nisi patria nnturatemporisiniliosuh- (quiHnonipao PaterestquiFiliua,necSpiritusanctus
(c) Ant., in unitale ptrsonte solus.
41.1 KIM.STUI.A XIV. 4U
«>Hti|>Hiii|(ii l'atcniiii riliiiajoiilf^ndiliiliiiuid u 1'alru \ utiijiionloin iiiiJlnlo|iar«namitiirrialurtoiu(rfeinqii<
«l l''ili() i'l S|iiritu miriclo fncluiii, (|inul lumon n lonjiiiixil in«uliibih(nr»( univil,ul lo uoa |icr»oQ«
Kolu invunliiliir iiriM^iliiiii. lliiiKanlli DiM, noo ilivinilM ab hurii«nl(ateiiui,n«o
•j;j. (liiJiiH (v\niii|)liiiii idi In ciitalimH nim |tiili'8l liuiiiniiituH a Hiiii |iiiiiiiit (liviiiit «!•
iiivciiiii; i|iiiii (ixri'|ilti 'rriiillalc, t|iwn miiis nrd iiu- loliH i|ui(i|ic facta oct Viirbi nl ru. ,,.. Ij
Idiiililor vnniH Doiih, iiiillii iiatiiiii chI i|uii< in na Iro» VorlMiiii lucliiin p«i cnru : in quu uic minftlt per«o-
liiHi<|iai'aliiluri poBHil liubnrti iKMHoiiikH. (jiiiii vuro in iialiH iiiiituH, ul tniiiuii nntiiriiliii nro divldl puteit,
imo(|ii(i(|iin liomiii-' iiivimimilH (•aiiicin iioii lioc (ihho iDM' conrnoili |)ri>|<rii'lUH. Pioimlc nic ir)iini>'
(|niMl aoiiiuim, iicc iilnimi|iic uiiuih c«hc luittirai, commuiiiu iiulunr utriuMi|tiu iitviMiiuntur u'. ^l
i|iiiimviH ox iilrai|iio pcilicialiir ot coiinlul liiimnim cuiii noiidivKlutur in virluliltun uti|uc inllrinitutibui
miliiia ;(|iiat Imiioo iii iino(iuo(|iio homino iiiiair. in- (JlirlHtnn, hII tanicn ali(|iii(i «|U'>(I in unu nuturiB
voniuniur lialioro porHonam : proiiidc iii inliH (InahuH utriUHi|iii>o|)f)r(! non Hitnutiirat ulriu8i{u>'. cuiorrinnc.
niUiiriH (iiuiM nniim pcrHoiuim lialicro iMi^noHciiiiiiH, Vi. Num tit (lu illo incHultili conrc|itu purti «(iio
Himilo iilniuiil in(|iiiraiiiiiH; ut cuiii liic iiivoncrimuH nunc luccain, i|uo ric attornub tcinpiirttlittfr coiicc-
iili(jui(llloriHniin<ucarniH(|uocoiiimuniopori»,(|Uo«lltt- plUHotnutuHUHlUuiiH, ul tunu-n inipna cornrnunione
monautn(lHuliuHaniii)ic,autu(iH(iliiiHCHrnitiinvoiua- n coiu'C|iIuh purtuH(|uu vir^iiu'i,HuliU8 0Hsot proprium
tiir|)iM'liniMOHiil).-«lanliiiin;iiulcconJiciumuH,cl(|nan- nuturnlitcr curniH initiulllerdc cnrn«! (irniiriciH i-xi-
tiuii ipaa tribuilTrinitiiH iiitolliKuni uh, |)()lui»^<o uli- Hlon;, in mombru roriiinri, el UHqiu- ud muturitatcm
quiil nltoiadon) IribiiH porsoniH unoaimul oporellori, pnrtua procosBii toinporis 0|iori8(|Ufl pordoci,deiiido
(Iiiodsiolotuqiiidom rrinutisinHoparahililcrraccrot, decodcntibusac eucccduntibuH a'tatil)Ud crcacerp.ol
ntadniuimc.x 'rriiiilalc |)cr.><on,im illtid (iiiod ractiiin ad |iorrcctiim jtivontuliH iiiodom stio tiMopore pcrv -
osl pcrlincrcl. Ncmpo i|uuiido cibos siiminuis,curiu nirc; quid diccMiius do illis (icinrep» opcribus et pae-
ntiiiuo et nonunima» providoinus; ct in ipsa lumen 8ionil)U8,uum inillo essetquiilcm inseparubilis na-
accoplione oiboruin «lua sola curo puscitur, animu luralitcr vera caro, vi^ra ralion ilis anima, veraque
cum cnrno puritcr o|ioratur, (|uia caro sino animu, divinitas? Verumtnmen sic ca qii.e nnlurnlis veritaa
Biciilnon vivit, itu nec comcdit. Ecci>, ut yol.i c.iro hnbiiit, aiit pnti dignurctur, aut luccre, ut ct totua
nccipiulcibum, simul et carnis ct aninio) uniiinin- Chrislua in passionevel opere pcrmansisset insepa-
venilnroriicliim : el qiiod proprielule natnralicaro rabilis,et quod personulis unituscoirmuiiedivioila-
nccipit 8olrt, [loronitatom per«onai sinuilcum curno tis atqno humaniluti> ostendoret, hoc tamcn in so
opernlor el aniir.a. Comnuinis est ilaiiue operalio, idcmChrislusnulur.cuniuscijjusqnuproprium natu-
scd non est conununis accoptio nec oomedenlem p ruli veritate raonstrarcl. Sufcipien-^ quippo nostrsB
:
oarnom animain opercdescrit quaj tamen sic opo- infirraitaiis esuriem,illarn faniomauamtotus opera-
;
rationis suno cum carne luiscet olTicium, ul eadem tus ost Christus, e.t ut cibum 3umeret,totus Christus
romnuiniono operis sota caro accipial vitale subsi- similiter fecit : nHturalitor tamcn sicul sola caro
diniu. Tnlc nliqnid invenilur in eadem nnilaleper- esuriem pertulit, ita sola caro cibum opere totius
sonoe ipsa quoque hominis sibi anima vindicare,si Cbristi conicdentis {nl. comedendum) accepil.Fati-
quando intentionem cordis olTicio divinae deputat iiatus ab tinere Jesu sedit super puteum {Joan. iv,
lectioni3((j), qua procnl dubio non f;xtPrior,sod in- 0) : illara vero fatigationem divinitas sentire non po-
terior homo piscilur, et plerumqucjEJUNANTE carne tnit;sed nequesecundum animam ullatenusearafa-
magis anima saginatur. Nonno ut aninia capiat ex tigalionein si>nsisse dicendusestChristusIlludergo
lectione cibum, etiamcorporaliura membrornmad- quod sedit, ad solam refcctionem pertinuit carnis
miscet otTicium? Legere(/>)qoippe non potesl 24S natoraliterfatigata^^inqnatamenrefeclionecoramu-
nisiperocnlos corporip;qno(l taraen cura oculiscor- nisluitoperatiodeitatisetanimaj.Inipsodeindetem-
poris legil, oculiscordisintelIegit(r);ac per hoccum porepassionisetmorli3,quisinunoPO lemqueChristo
carnesimul operatur et nnima unde sola pascatur, communione operum non videat inseparabili-
in ipsa
et sola in se accipit quod non sola facit.Ecce duae manere propria naturarum ? Tristis fuit aniraa
ter
nalur.ie propter nnam pcrsonam inseparabiliternpe-
D 249 eju3 nsqne ad mortem {Matth. xxvi, 38). Sed
rantur,3ed proptersuasproprietatesunapleruinque nequedivinitasincommu^abilis reccptrixpotestesse
aocipitquodnonsola facit, imoquodsine alteranul- tristiti£,neccarotristitiam potestaliquandosentire.
latenusfacit.Et quiimvishocadintegram cognitionis Tristitia itaque soliusest animae rationalis,quae nec
lineam omnino sulficiat, duabusutexeoquod hic in divinitati potest natnraliter inesse, nec carni;perso-
naturis et una persona videmus, adillarura in una naliter tamen totus (>hristus dignalusestin setristi-
natura trium personarum intelligentiam, quantam iam operari : in se {al. ipse) quippe suas passiones
ipsa Trinitas dignatur tribuere, conscendamus:ta- invenitur operatus, qui nihil habuit quod pateretur
menetiam in ipso Redcmplore nostro hujnsroi ma- invitus Ut ergo trislarelur, totus Christus fecit; sed
nilesta nobisatque iudubitataprobetur agnilio.Qui illam tristitiam sola in se naturaliter anima rationa-
(a) Ms. Thu., intentione cordis divinx decumbit (c) Ms. Thu., hoc tamen quod oculus c-orporis le-
leclioni. git, oculus cordis intelligit.
{')) Ms. Thu., Legi.
4'5 S. FOLGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 416
li3accepif. Jam vero cum Christus uno eoriemque A tum, quia compellimur dicere quod snfficienter ac
teinporePtinsRpulcrojnc.iit.olininlernumdescen- di^nenon possumus cosilare.NumconsideralaCreH-
dit.quisnuninseparubilcni.lurffi utriusqueopusvi- toris creulur*,|ue distinctio incomprehensil.iiem
deat ? et qms in ipso uno atque inseparabili opere monstrut atque inexplicabiieni inteileciui crealuraj
propria camis, otanimfe.icdivinitalis non evidenler magniludinem Creatoris qnippe cum paxDci exsu-
:
agnosc-it ? Utenim secundum carnem in .«opulcro peret omnom intellectum { Pliilip. iv, 7) elille qui
jaceret, totus Christus fecit ;
s^d sepultur^c capax ascendit super Ghorubin, volel super pennas vonlo-
solacaro naluraliter fuit. In infernumquoque ul se- rum (Psal. xvn, 10). Nosti autem Cherubin intor-
cundumanimamChristusdescenderel,natursutriu8- pretari plenitudinem scientiffi.
Quid est ergo super
que, i.lest divina? atque human;r,unum fuit opus; Cherubin asceodere.nisiomnem scientiaepleniiudi-
sed soliusanimffinuluralisfuitille desconsus.Sicut nem incomprehensili aliitudine superare?Sed hfec
eodemlemporetolus in coelo el in terra non cessa- confidenter at(|ue indubitanler dicimus de sanctis
bat Chrislus operari ;
sed solius divinitas fuit. et an-elis alquehominibus sanctis quorum quilibet :
loco non conlineri, et quae ad gubernationem univer- gio divina! adoptionis gratuilo munere deus dicilur,
sit..ti£perlinebant,cumFatrenaluraliterptaequaliter uttamenDeusangelorum vol hominum nullaratione
operari. Inde est, quod in omnibus illis operibus
g dicatur. Cum autem de animaChrisli loquimur de
passionisetmorlis, auctoritasapostolicaquodtotus i|lo loquimur rationali spiritu. ad quem non
solum
inseoperatuse8tChri3lus,sicuni personaj operan- Deus per gratiam venit, sed quem ipsa divinitasin
tisv«)a3sign.t,utquidcuju?qucnalura?silinduhitan- unitate persona? su-cepit. Anima quippe illa cum
terostendal.NametapostolusPaulusdeunoeodem- Verbo unuseslChristus.anima illa cum Verbounns
que Christo dicit :1U si cruci/ixus est exinfirmitate, esl Unigenitus Deus. Elquia Unige.iitus Deus a-qua-
sed vivit cx virlute DeiiUCor. xiii, 4). Et beatus Pe- lisestPalri.necpoiesttotum nosse Filium qui totum
trus propheticumsicprotulitde Psalmiseloquium, non noverilPatren nossenohcreditur,ipsi uniCbristo
ut Chrisli animam, quam infernum noverat descen- gx aliqua parte, non solum Patris, sed otiam sui ol
disse, ipsam diceret in inlerno non derelictam.Sic Spiritus sancti, cognitio denegelur : perquam vero
enim de beato David idcm Petrus apostolus loqui- ^urum est; et a sanitate fidei penitus alienum, ut
tur Prophelu i.jUurcuvi esset, et sciret quia jureju- dicamus animam Christi non
:
plenam sua deilalis
rando jurasset tili Deu^, de frurtu lumbi ejus sedere
habore notitiam, cum qua naturaliter unam credi-
superiedemejus.providen.ilocutusesfde resurrectione
^up habere personain.
Ch^isli,quia nequederelicta est anima ejusininferno,
neque curo ejus vvlil corrujdionem [Acl. ii, 30. Ilaec 27. Quod sl sic crediderimus, necesse est et illa
ilaqiie omnia totusChnslus secundum unam perso- ^ frustrelur prajdicatio Joannis BaptistaB,quff! Chrislo
nam fecii,et sic unum naturaj utriusqueopus agno- singularem ac sine mensura tribuilSpiritus rgita- I
scitur, ut tamenquid cuinatura5(/;)deputaridobeat, tem, dicens Non enim ad meni-uram datDeus Spiri- :
non negelur. Hisergounuequisqueinslruaturexem- tum (Joan. iii, 34) cum et majores nostri in nobis :
plis, ut quod hic in naturam considorationecogno- mensuram hojus largitalis accipiant, in Christoau-
scit, hoc illic in pcrsonis intellijiat nec dubilet tem plenitudinem maneresancti Spiritu '^iteantur.
:
humaoam Chrisli naluram totius Trinitatis opere Bealus namque Ambrosius in librojprimo (6'n;;. G)
factam, sed ad solaiu Unigeniti Dei pertinere per- de Spiritu sancto, inlcr alia sic ait Uc Spirilu mro, :
sonam. inquit, ffundam {Acl. ii, 17). Non Spirilum ait, sed
t
QUvCSTio TERTiA. dc Spirilu neque enim nos capere possumus plenilu- :
25. Tertia est inquisitio tua, Ulrum auima Cliri- dintmSpirilus sancli,sed lantum accipimu.s,quanlum
sli susceplricis deitatis plenam hatyeal ownino noli- de suo arhUer noslri pro sua voluntute diviserit.
liam el quemadmodum se invicrm norunt Pater, cl
: Ostendens ergo nos sanclus Ainbroi^ius non plenitu-
Filius, fl Spiritiis sanctus, ila idcm Filius seipsum dinem, sed de plonitudino Spiritus accipere, ut
per id quod homo esl, in eo quod Deu^, noveril ex ostendoret Chrisium omnem plcnitudincm Spiritus
;
utraque, 250 alque iu ulraque snhslantia tofum ca- D acccpisse, paulo po9l(//ji:rf''Hi) hirc dicit : DeSpirilu
piens Palrrtn. An forte sicut oculis rorponUibns Dcum sancio Paler se dicil effuodcrc super omncm carncm.
sptrUum mlninwridcl, ne non /lommidignilas addUa, /N'("i emm totum et]uniil, sed quod rffudit, oninihus
sed natura cedatur penilus commulai.a: sic rationalis ahundavit. Super nos 951 ergo effusum est de Spi-
anim.v quamvis pio intcllectu et corde mundissimonon riiu sanclo. At vero super Oominum Jesum, cum in
vidcri, ncquc romprchcn li omiicm dinnilatis esscn- forma essrl hominis, tnanchal Spirilus;sicut s< ripluiii
tiam, ne quxUbct crealura invenuUur cupere Crca- est Supruqucm vidoris bpirilunnloscendcntem de
:
torcm. ccclo, et manonlem super eum, hic est qui baptizat
BESPONSio. in Spiritu SanctoiJonH. i, 33.) Circa nosex afflucnli
2t). li.Tc in tuis liltoris vorba, frntor rnrissime, commodo liheralilns Inrgirnlisal, in illo lotius manef
cum icgisscm.magnis mo fa'eor angustiis coarcta- in (r'ernum SpirUuspleniludo.^empGhculus \mhro-
(n) Mfl. Thn., operanli.
{b) Forle legendum cuique naturas, ut Buperiu» habelur.
.1
4(7 KIMsroLA XIV. 418
ttiiiH (unlonlor uli|iio iiiiliiliitutUor oitloiuill iiniiiinf \ bui,noi\'itiitHominihHi, niti utoit«<'"l'<'''<' 'H' ^"•'•'>ni
Clirinli pliniiiiii liitiiiMliviiiitiiliM iiitiHHa iiotitiaiii.ciiiii • ingiiiiirilor iion •«! iiiniiHuraiii, « . ata
ilicil,i|iiiu rlroii noH ix ullltiiMili rointiiniii) llbcrulilttM HpintuM pieniliiiiineiii, iiulKioeil nuturalilnr honio
iiirginntiH onl, in illn tnliiiA iiiiiiiiH in n<liiriiiiiii Hjiiri- vortii.ut iilKinikit nulurniiltiroi irn
tiiH |iloiiitiiilo. lino (iiilciii iil (ii('t>ri<t,illiiiii Horiiiiiiiniii accipioiiH 111 v«'rital«< ciirniH,i|i,. ,, ••^r.
lioiili JoHiiniH iitlMniiit, i|iio uit,riiin iii< ipHo i<'iliu io- Kiliir iiiunfirc (JoilHlia / llli vr^o 1(1 inro-
ijnerol II r : A^cn ('wi»H (ii/ »irri.w4nim (<<i< hfus Sfiirt- mirrfiiiiliinnlioniaituiiMlilKratiuiii.uonad ini)n»uriin
lum {Jiutu. III, :it). (Jiioii lioitttiH i|n(ii|iiH AuKUHtiniiH (lciiit i)iiiiM S|iirituin.lnCl)rialottutciti,aecun(luinca-
riiiii<n)HJinoliS|iirit(iH illtiniiiwiti(ino|ii<rri|)ii<iiHiiti|no tl)oli(-a< llilri veritiitoiii, in iinltiilo p«^rMon/r Bimul nt
iiitolli^oiiH, in Hiilii |ii-rr<()nii C.liriHli uci'i|ii liclioro (icilnli'iii,ot uniiiittiiirationalfiii rttleiiiur.ftl carnntn :
cnnllnuut. Nutii onni i<iiin(it<rn Itcuiii Kvnnf(olii ox- in i|uu tamon ilcil<i« Spiritum nrripcre non potuit,
plunuHHol \Triit't. I \ in Joitn.), ipno Horiiione JoBnni<i qiiiaaociin(luin(luitiitH(i<l*ttt(;rotKiliiini;tHpirittiAian-
itaptiHtiK |ir(i|ioHUo 1)110 uit : .Vim enitn ail tnnistiinm etUH, tinuN nnt IIiuh. l.Mii tnntun ohI l'ati;rHiiluH lunn-
(tul /)(Hl.S/ijri/U»l,l(il'lll luUltllH \UKUHlilllH ilu Htll>J0- tiiHcuni|-'ilioclSpiritu8anclo;tuiitui»(tuoiiuliiHKiliut,
ril- Quiil ist /loc: Noncniin ud iiionHuriim «iut Uous (|iiantii!icuni l'ulrcolSpirituiidnclo;tantu>queiiolui
^pirituin? /nccMimMf, (/iiiit ml mivixurain itiit Dru» . Spiritun sanclua, (|uanluii cuin 1'utro simul ac Kiiio
.^l>irituin'l Amli iiioftnlifn ilirrntrm : Socuniiiuii mon llii nullu di- trilitiH [icr.^oniH lialiulnliquid iiiinus dua-
Hiiraiti (loii.itioniH (Iliristi (E/ilifs. iv, 7). Ilominibu.% huH, tibi iii uiiu()iiiii|uu perbona aic Ci^t plcna (icitas,
iiil mcusuritm diil, uniro Ftlio non dnl lul tucn^uram. tit ot in tribuH pcrHonit) una nit, et in itingulis luta.
Itotn in oudoiii lioiniliu dicil: Sic aiinl ctiui; di- Non ergo poiuitiSpirilum aanctum divinitad Fiiiiac-
voi.-^adonii rKlcliiiin,tiin(|ii.(iii iiicinliri.sad tin-nHurani cipcrc, cum i|iscSpiritUH suiictus» sicproccdul a Kilio
cui(]iio propriain distrluitu. Scd CIuisIuh (|iii dat, sictil prooedit a Patre, et sic dotur u Kilio sicut datur
non iid mcnMurain ucccpil. Audi cnim uiliiuc quod a I*utro; ncc iilu natura undoSpiritus eanctun hubet
soi]nilnr, quii dc !"ilio di.xorat: Non enim ad men- origincm, potiiit ejua vei ex9p< ctare vcl accipere Inr-
surain dut /)(•».« Si>iriium ; Pater diligit Filium, et gitalem. Spiritus ille totus esl Puiris, toliis est Kdii,
omuia dcdit in manu cjus [Joan. ui, ',l'i).>> Ncmpo qu'u unus natnraliter esl Spirilus 1'utris ct Kilii.
bcatnsAupusliiiut^iisteiulil lioccvangolicoitistimonio I»roinilo totus dc l'alre procedil el Kilio, totus in Pa-
quid dobpainusdo animaChristi fenlire,qnundoipse Irc manet uc Kilio; quia sic manet ut procedat, bic
GbristusqniSpiritutu d:it, non ad mensurumaccipil. proceditutmaneul.Unde naturaliterhaiichabet cum
Ipse cst piiiiii qni d.it, ipse osl qui accipit; el quia I'utre ac Kilio unilutis plenitudinem, et plenitudinis
polcns esl ad monsui-um dare, ideo non poluit uil utiilalem,ultotum Patrem li ibeat,totumqueFilium ;
mensurani accipere. In lormacnitE Dci mancns.Spi- C ipscque totuu hubeatur a Putre, tolus babeatur a Fi-
ritum dut;rormam servi accipiens, Spirittim accepit. lio. Non ergo accepil Spiritura sanctiim diviniias Fi-
Scd quia ipse ad mensuram dat, ideo tion ipse ad li!,cum qua uniiisnaturs cstSpiritu^^sanctus.et ex
monsurutn accepit ipsum enim queiu ad nien.suram
; qua habet quidquid habct, imo dequaesl hocquod
dut, totutii accepit ad mensuram quippedat multis : esl;quia quod naturaiiter hab^t, hoc est. Kestat ita-
fiiiis, sed non ad mensuram accipit unicus Filius; que ut aninia Christi Spiritum sanctum acceperit,
quia sic est vcrus hoino, ut vcrus sit Ocus. quem tumen non ad mensuram accepit, sed tolura
-8. Hunc Evangoliilocum alilerlieafus Aoguslinus accepit; ubi enim mensura non esse (Jicilur, pleni-
aliquando posuerat in duobuslibris ouosscrip^it de tudo perfectionis et perlectio plenitudinisinvenitur.
Scrmono Domini monte
{S. .4ug. lih. i de Senn.
in 29. Quis sit autem iste Spiritus, quem non ad
Domini in Quetn tamen pcnsuin in
monte, cap. 6). mpnsuram Chrislus accepit. propheta nobis Isaiaa
suis llt>lractalionibus(L//). i, cap. 10) emendavit.hoc ostcndit, qui de ipso (a/. de Cbrislo) loqucns, ait :
approbansatqiieariirmansquod po-tp:i molius intel- Egrcdielur vinja de radice Jesse, et flosde radice ejus
de s-olo Christo
Jifiens. in illa expositione Svangeiii ascendet, et requieacel super eum Spiritu.s Domini Spi-
accipi debere firmavil. Qiiodin primo libro Itectra- ritus .sapienlix et intelleclus, Spiriitis constlii et forii-
lalionum suarum oslendons, inlcr alia sicait:«Aiio [) tudini.'^, Spirilus scientise et yittatis, et replebit eum
locoquod intorposnt tostimonium : Non eniin ad Spiritus tinioris Domini [liui. xi, i). Accepit ergo
mensuram dat Deu-i Spiritum (Joan. iti, 34), nondum Christus Spiritum. scd non ad mensuram accepit.
intellexeram de Chrislo proprie verius accipi. Aliis Quod si animae Cbristi non ad mensuram dedii Deus
quippehoiDiiiibusnisiiid:nensuf<imiiarpturSpiritus, Spiritura, necesseert ut nihil minus habcal sapien-
non duplum peterel Eli^ajus quam fuit in Elia {IV ticP, nihil scieoiiae: Spiritus enim ille, Spiritus est
Reg. 11, 9). » In his ergo dictis beati Auguslini illud sapientiae et intellectus,consiliiet fortitud nis.scien-
axiraealtendamus.quodait^aliishominibusaimen-
ff tiaeetpietatis.Ac per hoc, non solum ad «iivinitatem
snram Spiriium dari. Quod utique idoodixit,ut hoc Cbristi.sed ad pjup quoque aDiniam illa perfeclionis
se noo do divimtate, sedde humanitate Christi sen- praeropativa periinel, quani ipsi Christo beatus assi-
sisse monslrarct, cui iion ad mensuram dodit Deus gnat Apostolus, dicens : In quo sunt omnes ihesauri
spiritum, cum unicuique dari gratiam secundum sapientix et scientix ahsconditi (Coloss. ii, 3). Si
25^ mcnsuram donatinnip Chnsti testetur Aposto- enirn r.on ad rr!pns<<r3rr! accep'! Spiritnnn sapieQtiae
lu3. Quare ergo beatus Augustinus aon dixit liomini- et scieatiae, 'lecesseestutomnes thesauros sapientiae
419 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 420
etscipnti.Tliabpat.?530uod si ei aliquid hujus pJe- A. dcat Altissimum denegare.rjuemDpusnon solum de
nitudinis demitur, consequens e?t ut ad mensuram se allissimum genuil, sed eliam de Virf-ine natum
arcppi?sc Spirituni prsedicptur. Et quis est cui non exaltavit, el donnvit illi nomen quod e<it super omnc
admensuramDpusSpiritumdedcrit.sieum ad men- nomen,utinnomineJesuomnegenu/lectaturca;leslium,
suram Christus accppit? In quantiim pnim Spiritus lerre.ifrium el infemorum, el omnis limjua confilcdiur
datur, in tantiim cognitio divinitatis accipitnr; ubi quia Dominus Jesus C/iri.^tus in gloria est Dei Patris
autem SpiritusnonestmPnsura,necesseP3t ut piena [Philip. II, 9)? non pleiiam habet anima
Si aulcin
sit divinitatis immensae notitia.Tota enim plenitudo Christi noiiliam divinilatis suae, non pervenit ad al-
datur, ubi Spiritus non ad mrnsuram datur Non au- tiludinem plenam sapientiaeel scientiae Dei.Non ergo
lem plenitudinem ejus, scd de plenitudine nos omnes totus, sed ex parte Chrislus 254 pr«dicetur Altis-
acrepimus, et gratinm pro grada (Joan. i, 10). Ubi simus, si anima ejus infra aliitudinpm divitiarum
ostenditur eliam in illa gratia speciei, quas dabitur sapientiae et scientiae Dei a fidelibus praedicatur. In
frj/. datur) pro gratia fidei,non ipsam plenitudinem. quo enim noa Deus exaltat, nisi in quo ad se levat
sed de plenitudine p.jus nos psse acceptnros gratiam animas nostras? In tantum autem ad se animas no-
Iirngralia: et hoc ipso quod de plenitudine ejus ac- straslevat,inquantum nobisveritatem su£e cognitio-
cepimus, nos esse implendos, in quantura perejus ri nis acdileclionisinsinuat.Quis aulem dicat animam
gratiam capaces erimus. Quod ostendit nobis pro Christi aut minusaliquid percipere veritatis.aut mi-
pheta, direns: Adimplebis mc txtitia cum vultu tuo nus haberealiquid caritatis? Ipseautem Christusest
[Psal. XV, II ; et iierum.- lieplcti sumus mane mise- verilas. Onomodo ergo illa an'ma minus in se noli-
ricordia tua [Psal. lxxxix, 14); el iterum: Ucplebi- tiam veritatis habere diciliir, quse ipsius veritatis
mur bonis domus tuy {Psal. Lxiv, 5); sed utreplea- anima singulariter invenitur?Non sic est de Christi
mur, de pleniludine pju? accipipmus; de Chrislo animadipputandum,picutdisputatur de quolibctan-
autem Pauins doctor gpnlium dicit,quia in ipso com- gclico spiritu vel humano.qui particeps potest essp
placuitomnem plenitulinem inl\abifare{Colnss. i,19) Dei \.eri, non Deus verus.quod est Christus (a) qui ;
de quo idem ^icM. qu'\a in ip.10 inhabitat omnis pleni- perfectamcarnem.perfectaniqueanimamralionaleT),
iudo divitiilnlis corporalitcr {Coloss. 11, 9). Non ergo idestplenam humanam naturam,in illam sempiter-
existimo illi animse in aliquo plenam divinitatis nam personam suae divinitalis accipiens.sicut nalu-
depsse notitiam, ciijus una e.<t persona cum Verbo ;
raliterlotus est homo verus,sic totus Deusestverus :
quam sic sapientia suscepit, ut eadem sapientia ipsa quia sicut in divinitate sua totam babet humanilatis
8it;qufE rcum omniumtantum factaest domina,
in suae naturam,sic in humanitate sua totam habet di-
ut cum ipsa divinitate sua una sit in Trinitate per vinitatis suae substantiiim,totam majestatem,tolani
sona, id cst Christus crucifixiis. quem Dei virlutem C incommutabililatem, lolam virlutem,lolam sapien-
Dpique sapientiam Paulus apostolus prsdicat (i Cor. tiam, totam omnipotentiam.Sic eniui humanam na-
I, 2/.). turamDeusUnigenitussusciperedignatusest.ul ipse
30. Qiiod si anima Christi minorem habetin ali- sitDeus qiii homo est, et idem sit homo qui Deus
quo non in si' habet totam sa-
deilnlis sua? notitiarn, est.ProindcsicutPsi pleniludo divinitatis in homine
pipntiam totamque virtutem.Participium prjio habet Christo,pic ibi esl pleniludo humanitatis in Dpo.S'C-
Christi, non ipsa est Christus, ai puftem habel noti- uterpoChristushomo singulariter habpt,ui Deus ve-
tiaedivinitalis sua». Nos autem prtrlicipesChristi Apo- russiVsictoiamdivinilatemsuain sint.'ulariternnvil.
slolus asserit, dicens: Parlicipes enim Christi e/],cti 31. Possumus plane dicpre animam Christi haliore
.$umus {flelir. 111, H). Unde ipsi Christo dicitur: (/n- plenam noliliani deitalis suae; nescio tamen ulrum
.Tit te Dcus, Deus luus otco ex.^ultalionis prse participi- debeamus dicere quod anima Cbrisli sic suam dei-
bus tuis (P.uii. XLiv, 8). Oleuni aiitcm oxsultalionia tatem novcritqupmudmodum spipsadpilasnovit, nn
quo unctuseslCbrislus,Spiritum sanctum pssp non hoc potius dicendum esl, quia novit quantum illa,
dubium est, dicpnte bpato Pviro Jcsum a yaznreth : sed non sicut illa. Ipsa cnim dcitas sic se novit,ut
quem un.rit Deus Spiritu sancto et virtule(Act.u,3><). hoc se naturaliter inveniat esse quod novit; anima
IpsumcrgoDeus unxit prR*participibus suis, cui (al. D autem illu siclotam deitntem suam novit, ut ipsa ta-
cum) non ad niensurain dpditSpiritum, in quo inha- mcn deitas non sit. Deitns crgo illa ipsa cst natura-
bitat oinnisplcnitudo divinitalis corporaliler, in lilernotitia3ua;animavero illaab ipsa dcitate quam
quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientia! abs- plenenovilaccepitut noverll: naluraliier ergo dcitas
condifi Cujus 9npipnti.T et BPipnliap nltitudinem Christi hoc estquod novit; anima vero illa in eo
benlus Apostolus inirntur, dicenp: atliludo di- qiiod scil deilalem suam, non hoc se invenit esse
titiarum snpientio' et fcicnti.T Dei (Dom. x\, 33) 1 quod novit. Non ergn qiiemadmodum sc nnvprunt
Chri?«tum aiitern nnn solum secundum diviniiatem, Pater, el Filiiis, et Spiritus sanctus, sic animse suae
BPd etiam secundum hn>nnnitafpm vera (idcs totum secundum divinitatem notus est Christus.* quoniam
allisftimiim cnnfitftiir. Mnttir cnim Sion dicit himn, : qiiidoni habet animn illa plpnarn Trinitatisnotilinm,
el hnmo f'tclut (d natu.%) est in en, et ipsr fundavit non tamen hnbet nnam cumTrinilalcnaturnm.Aliud
eam Altissimus (Psal. lxxxiv, 5). El revera quis au- eslaulem unicuique rei nossc quod naturaliter est
(a) Ant., vel humano. Quis particeps potesi esse Dei veri, nisi Deus verui qui ett Chrislus ?
411 KIMSTOIA MX
hIiuiI iiiiHHn i|iiiii| niiliiriililnr iion i'hI. ((••iiIIh porro \ K''""'""^ v^rllnti», iilnloiilfliil indlvi
(>iir|iiinlil)(iH 1'oiiH H|ilriliiH ruiii viilntiir. UikIo i|Ui)h- huiiinMKiitiM iirrfl|)tio, ain iri liuiiin iii
(liiiii IiiwiIiih /\ii^iiHtiiiiiH,i|ui lioc voliioruiitiliiCliriHto il iliviiiitntiH ai^nitiii. Nmo iiioliiMinuN ««flrorfl (|uod
oritilnro, i|Uoil liiuiiii 1'alriiiii i)i'uliH(7iir|ioiiililiUH vl- CliriHti anloia totiiiii Hflilttnir iiu«tii nnvlt, ne ex hoe
(Iriit, ii) i'|iiHlolti i|iiuiii iiil ItMliiiiiiii H(;ri|iHit {Himt. (lii'atiir,i!iim ipnnilHit^iti* iiiiioH cH>.cnntiirm ;cuiii utl-
alint il, uuiirH.'), liciil lirovi Hcriiionn, Hiillicirnti tn- '|iic Hi lioo rnlioriiiatKi vcra (tnpoHcit, iil in pltwiitu*
liiun roHpoiiHioiii' ('onviiKnl. Ilorhnliiuit i|iiippitoouli liiMo ooHMilionl^ continuo hU uniloH naturnlin ; ipto
rorporJH, iit iion hoIuiii rorporu viilonnt, hhU iico vi- |»niitilUH D^^UH, quiiiomniii (|ujs fflcit, pluiifl utiqufl
Horo poHHinl. hI intcr ipHoM cl i!iii|uic viilcnt, Hpiili| novil, (luH (liccliircBHo iiiilurn-, ciiJub Hiint illttqiin
ruJiiHi|iiikiii inciliii iiilcrvalla iion lucrinl. Inilc CHt rocil ot iiovil. (Juod qiii ircdil aiit UMhiirit, non ra-
(]U(kI euiii uliii pluniiiii viilount, HcipHOH viiloro non tholicu voritalft pni-ditUH, ncd Mmiich/na llt irnpiijtnte
poHHiint, noc vidonl in ho, cum viilotinlcxtruHO.' uiimi poHHcsHU». Doindo illiid ont nihilominuH inluendum,
et ipHu H(;icH visionin i'liliinilitnr, ni uli(|iii(l viilcniliiin (|iiimI ipHH (IhriHti uniriiacxi|iinnt <cun(|iicpnrto dicn-
955 ipsis oculiH ailiiiiigatur. Quisi|iiiH erji^o pulut lur (lcilutiH Hua- linherc nulitiaiii, Htulirit dicitur(fl/.
Douin posHo urulii<i corporalibuH cnrni, prius cst ut dicetur) ox tuntn |)artcunuiii huherc cum Huadcitate
(uiin diout al> ipnis oculiHOorporuli sputio Hoparari : .. nulurum ; (|uod uliqup muKniB inHaniiB cnt. Narn et
i|uisi|iiis uutcin VII II a^nosccrc (]iiil)UHoiuiliH Dcus vi no9 H|craiiiuH [(cr hoi j.'ratKirii viHiiroHCHBo Dcum :in
iloaliir, ipHiiin Diuin co^ilcl (iiiia c[ Hapicnliu, elvc- (juantum aiitcni visuroH, in lunluiiiHincdubiocfipni-
rilua, ct curitaH ohI. Oin'i5ii't''> quilms ociiliH vid(3tur luroH ; 956 quonium utrum(|Ufl nobis npoHti.iicn
su|)icntiH, vorituH ol caritus, ipsis oculis vidclur illu comiiiendat auetorituH beatus Apostolus di- ; nam et
8rtpicns,veru curuiiucdivinitas. Nonilu(]uc. cor|)ori9, cit: yunr rot/»osro ev imrle, lunr autem cognotcnm
9cd ociilis nniin.r luiinuniP DcuSvSuain visioncin pro- sicul et rognilus sum {I Cor. xiii, IJ) ; cl dilcctua
inillil, (]uain capucom s.ipiontia', veritalia, caritalis- Glirisli Jo.inncs indubitanter asserit : Quia cum nppa-
(juc conslituit. Siiirituserporationulisuccepiia Deo, rurril, similct ei erimux, quoniam (al. et) vidfbimut
ul videal Deum ; ucccpit uliquo per ^r.itiam ; quotn cum siruti csl il Joan. w, 2). Viaio autcm illa noD
(d/. qn;v) tamcn non cxlri sc pntcst vidcrc, scd in soliuscarnisorit,accunduin quam solainsnlusFilius
sp Dcus enini non loco conlinolor, scd airiclu per-
;
ab impiis viilcbitur adcorum condernnationem per-
cipilur, clideoinquonon habitat,non videlur Multo petuam ; sed erit visio deitalis, secundum quam se
enini intcrius aniniam inhaldlal Deus, quam anima ipsa Trinitas ila videndam prajbebitjustis, utilladi-
iohabital corpu? qooniam crealor spiriUis illo est,
;
vinitalisindosincns visio, ipsasilbcaiitudinisindcQ-
iste crcalua. In tanlum ergo habol qu;clibcl sancli ciens plcnitudo. Inde enim sunl beiili mundoconle^
hominis anima illius sumiui Oei notitiam, in quan- '•'
quoniim ipsi Deum oidebunl [Matlh. v,
tantu ji 8). Iq
tumintern;e visionis acceperitp;ratiam. Undo nescio ergo divinitatem sanctae Tnnitatis videbiraus, in
qnomodo uocipiamus Unigenitum a l"'alre picnum quautum accipicmus {al. capieiiius) dono gratis ut
i;rati;e ct verilatis, si vel illi plcnitudini verilatis ali- videre possimus. Nectamen iii quantum videbimus,
quid pleniludinis grati;e dees.-edicimus, vel illi ple- inlantumipsidiviMit.iticonsubstantialeseiimus..Naa)
nitudini non totam inesse veritatis pleniludi-
firati;^ et corpore videmus mult.i, quae cura nostra carne
nem oestiemmus cum utique in eocertissime Uni-
: non sunt unius ejusdemque naturse. Vident enim
genitus a Palrc plenus agnoscaturgrati;Bet veritatis, oculi nostri lucem, Cum tamen alterius naturae sint
si non solum in ipso unoplena gratia humanitatis, illi, alterius illa. Di.xit quidem beatus Jo;innes Quo- ;
plenaquo divinitatis verilas agnoscatur sed etiara ; 7iiamcum apparuerit, similes ei erimus, quoniam vi-
plenitudo veritatis in seijisa plenitudinem habeat dfbiinus eutn siculi est [l Joan. iii, 2). Similesautem
grati.-e, i]ua est tota humanitasin divinitale sua et ;
dixit, imitatione scilicet justitia', non unitate natu-
plenitudo grati;e pleniludineminse habealverilatis, ne : secundum quam imitationem, dicit beatus Pau-
qua esl tola divinitas in huiiianitate sua ita ut ple- : lus : Imilatores mei estote, sicutelego C/in".%/j (/ Cor.
nitudo veritatis plenitud'nem in se habeat gratiee, XI, i) ; et bealus Joannes ait : Qui dicitsein Chnsto
et plenitudo gratis plcnitudinein in se haboit veri- D manere, iebet quemadmodum {^\. sicu') ille ambula-
tatis. vil, et ipse amdulare {l Joan. ii, 6). Creatorem vero
Non autem tota plenitudo veritati« habetur,
33. capit creatura, quanlum (a) accipit ut capiat.
quando ipsius vcritatis aliquidignoratur, quod absit 34. Inde est quod bealus Augustinus hunc sermo-
ut de Christo aliquatenus sentiamus. Sic enim tota nem non retugit. sed indubitanter assumit. Nam in
plenitudo giatise est in illa plenitudine veritatis, ut eadem hoiniiia {Tract. 14 in Joan., vcrsus linem) ia
illa plenadeitas totam impleathuiiianitatem suain ;
qua exposuit illuin locum, Quia non ad mensuram
et sic est pleniludo veritatis in ilia plenitudine gra- dat Deus Spiritum {Joan. iii, 34), sic quodam loco de
ut illa piena humanitas sicut plenam habetet
liae, ipso Filio dicit Mauens enim Deus apud Patrem,
.•
singularem incorruplionem atque immortalitafem apud homiiies (actus est homo, ut tu per illum qui apud
carnis, ita secundum animam, plenam singulnriter ie [cictusest homo, ficres talis qualis capit Deuin non :
habeatnotitiamdeitatis. Sic estergoChristus plenus enim homo poterat capere Deum ; viderepolerat homo
(a) Ant., in quanlum.
423 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 424
homiiicm, rapere Deum non polerat. Unde non poterat \ aliguibus sanctis quanialibet tupientia ac sanctilate
ca/)erc Deum ? Quia oculum cordis unde caperet non pixsfantihus, ullo modo potest esse communis. Cer-
hahehal. Erat ciyo alujuid intus saucium, et aliquid tumestitaquesanctorumPatrumscntentiamScriptu-
foris sanum : corporis oculos habebat sanos, cordis riscojlestibusconvenire.quaemanitestissime proles-
haheliat muci s. Factus est ille liomo ad corporisocu- tantur, et divinilus inspiratae pioclamant nobis, id
lum, ut crjdens in eum qui videri corporuliier potuit, cst oinnibus adoptivis, pirtem cognoscendae atque
curareris ad eum ipsum videndum, quem spiritaliter capiendaedivinitatis, proutvoluntasdonaveritlargi-
videre nnn poleras. Ilis verbis ostendil beatus Augu- toris. infundi per gratiam Ghrislo vero, id est ani-
;
stinus in spiritalibiis rebiis hoc esse capere quod vi- moj ejus, plenam totius divinitalis inesse notitiam.
dere, neque aiiud esso videre quatn intelligere, nec QU;ESTI0 QUARTA.
iatelligere aliud esse quam nosse. Hinc est quod in
3.5. Quartam deindequaestionem seriestonrum sic
libro de Praesentia Dei (Episl. ad Dardanum alias 57,
continetlitterarum. Vnum, inquis, rcgnum Palns et,
nunc 187), cum soli Filio dat pleniai divinitatis ca-
Filii, et Spiritus sancti rredimus et fatemur, simul eos
pacitatem, plenam riivinitalis ostendit incsse
soli
dominari creaturis omnibus sentientes. Quare crgo in
notitiam.ln momoraloquippelibrohis utiturverbis:
oralionihus sacerdolum, « Per Jesum C-rislumFilium
« Deus igitur ubique praesens est, et ubiquo totus B
tuum Uo minnm nostrum, quitecum vivit et regnat in
praesens, nec ubique habitans, sed in templo suo,
unilate Spirifus sancfi, » per univer.^ns pene Africae
cui pcrgritiam benignus est et propitius. Capitur
regiones calholica dicere ronsuevit, Ecclesia, lanquam
aulem habitans, ab aliis amplius, el ab aliis mi- solus Filius cum Patre possideat regnum, in unitate
nu3. De ipso vero capile noslro Apostolus ait Quo- :
scilicft Spirilus sancti, ul regnnntcs adunare, nonsi-
niam in ipro habital omnis pleniludo divinttatis cor- mul regnare Spiriius snnctus intimelurl
poraliler (Coloss. ii, 9) » Attende, quaeso,in hisver-
bisbeali Augustinidiscretionemcapitismembrorum-
258 RESP0N910.
que 257 certissimam. Abillisenim quibusad men- 36. D'cara simpliciter de hoc sermone quodsen-
suram dat Deus Spiritum, capitur habitans, ab aliis tio. Quotiense.xinde cogitavi, nihil ibialiud rnajores
anipiius, ab aliis minus. Quid est autom capi nisi in- noslros.quam veritalpmcontramultas hsrpses
fidei
tellij,'i atque cognosci ? Gum autcm de Christo idem
prffimunissecognovi.Illudquippeprirnumattendpn-
beatus Augustinus loqui vellet,vide quid ait » De :
dumest, quoJ in conclusione oraiionis, Per Jesum
ip&o, in>|uil, capite nostro Apostolusait Quoniam :
Chrislum Filium tuum Dominum nostrum dicimus
;
in ipso habitat omnis pleniludo divinilalis corporaliter
per S;iu-(7umvero.?a«cfu?Hnullatenusdicimus : quod
(Coloss. 11,9).» Nempe Augustinus ait, utique non inaniter catholica concelcbrat Ecclesia,
ipse beatus
p
quoniam Deus habitans capilur quocirca ab illo propter illud utique sacramentum, quod mediator
:
Dei et hnminum factus esthomoChristus Jesus, Sa-
plenitudo divinitatis sine dubio capitur, in quoipsa
divinitalis habitat plenitudo Ineo autem capilur, in cerdos in a?tornum secundumordinem Mtlchis^edpch ,
quo cognoscitur. illi ergo in quo habital oiimis ple- quipprj.ropriumsanguinemsemcliniroivitin sancta,
niludo divinilatis, non polesl ipsiud plcnitudinis nonntiqup maiiuractapxpm|>lariaverorum(a}(//r6r.
i.x, 24). sed in ipsum ccelum, ubi est in dcxtera Dei,
plenanoninessenotitia.Indeestquod beatusAugusti-
nusineodpmlibro(//>if/em) paulo poslhaecilicil : Quid et inlirpellat pro nobis. Iioc in eo pontilicatus ofti-
er jO estt Uocrine iulrresse arhilramur intcr capul cl ciumintuens ^\)0^io\\.\i>.a\\.:Peripsumergoo(]eramus
memhra cv/era, ijuoil in qunlihel qunmvis prxripuo hosliam laudis .srmper Deo id esl frurtum lahiorum
membro. velut inaliquo magno prophela autaposlulo. confxtentium nomini ejus {llebr. xiii, 15). Per ipsuin
quamvis divinitas hahilet, non tumen, sicut in rapile ^^^^ ho.stiam laudis atque oralionis (ifrerimus, quia
quol esl Christiis, omni^ plenituilo divmitatis ? ynmrt P*"" cjus inorlem reconciliati sumus cum inimicies-
in nostro corpore mest sensiis sinijulis membris, scd semus.Pcripsum eiiiin qui pro nobishoslia dignalus
non tanlus quanlus in capi'e, uhi prorsus omnis est ^st C\er\, potest in consppctu Oei noslra hoslia ac-
ouinque parlitus. Ibi cnim est visus, et auditus, ct ol- ceptabilis inveniri Prnpterea nos beutus l'etrusad-
farlu^, et f)U</u«, et tartus In c.vtrris ntilem solus est ^ fnonpt, dicpns : El vos tanquam lapides vivi a'difica-
tnclu*. .in etiam prxlrr hoc, quodtanquam in lcmplo, mini in domum spirilalrm, in sacerdotium .sanrlum,
in illo corpore habitat omnis plcniludo divinilatis, est of]crentesspirilales hostias. accepiabilesDeo Per Jesum
altud quod inlersit inter illud cafiut cl cujuslihel ntem- Christum (l Peir. i\, 5). Hac igitur ralione dicimus
hr: r.Trrllenliam ? / .s/ plnnr, quod sini/ulnri quadnm Dpo Patri Pcr Jrsum Chrislum Doininum noslrum.
SHsreptionc, homiais illiu"una factit csl pcrsoiia cum Nam bcnc nosti nonnunqunm dici : Pcr Sarcniolcm
Verho. Denullo enim xunctorum dici potuit, aul potesl, aHrrnum Filium tuum Dominum noslrnm Jesum Chri-
uul poteril Verbum caro laclum est [Jotn. i, 14).
: stum. Cuin ergo aacerdotis tit mentio, quid aliud
Snllus snncloram qwilihelprae^tanlin iirnli.r Ihiigmiii quaiii inysteriumdominicT' Inoiinialionisoslcndilur,
noiwii nrrcpit ul quod e.<l ipsum Dci Verhnin anle
; (1110 \)i\ Kilius. cuiii in forma Uiii esset, seinetipsum
i3trula, hoc snnul cum assumpto homine dicerelur, exiiianivit,formamservi accipiens; secundum quam
Sinyularis ergo est il'a susccptin, ncccum hominibus se humiliavil, factua otipdiena usque ad mortem ;
<a) Mc lu». Tiiu. et Aut., coulormiler texlui apostolico ; ulii codd., verilatis.
At: KIMSTOLA X!V. 4iA
mlii.iniliiHHollicol iiiiiilii iiiliiuHiiliiiiJKoliM,(>liii<|iin- A illiiin Siuicrrlolfliii noalro» oratlonr» ofTflrimu*, i|ul
lilaliwii |)iUorniii ikihhiiIimih iliviiiiluli)t((i/.unllulliij ? |iroplorcavflruMnHlH«cnrdoii,(|uloa«mnlip*umveram
Im) i|iii|i|)o iiiiiiortUiiH iigt Kiliiia, aii|iittliH piMiiiii- pru iiobiH liualiom oltulil ; (|uu(l Apontolua inrlubilon-
DiMiH 1'itlri, i|(iu iii Hiiniiiluiliiioiii liDiiiinuiii ili^iiii- tor ufllriiial, (llcomi : Bitote enji» itnitaloirf Ufi, »irut
liia i>iil llori. l|iM) Hiituiii Ho luiiiDroiii lccil, (|uuiiilo iHii i(/n,i,iimi ; el timfjuliili' iu ililrclit>ini,itiul el ^'/iri-
itoiii(^li|>Muiii oxiimnivit, foriiiatii Horvi uocipitina. itui dilrxit tu)i, et olitulil mnrttfituitipro tiohii ohla'
Cliriiili porri) iiiiiiorulio, i|iHii ohI oxiiiunilio ;
noo Itourm rt hoittinm Ueii iti odorrrtt iuavttnlii {Kphei.
'
tuinon iiliu (itl. alitiil) oul cxinunilio (|uuiii lortua) V, 1). (Jiii iilii|iio vcruiii lioniiuiii iioii o(r«rr<
aorviliH uooojilio. niH in oovcrituM non liiiHHot. IIuJuh lioHtia) v^
;i7. ('.liriMlnH (<rgo in roriiia Uoi pormunonH, Unl- puHti)iiuiii amorluin roHurrnsit,ip8e nummuo Socer-
^onilua DouH, oul ouiii Patro lioaliuB oirorlmin.for- doHdiHcipulia huIb oHlondil.el cnntrvctondom obtu-
iiuuii Horvi aiJoi|)ionH, Macoidda (!hI rucluH, |iori|uoiii lit, dicont; /'(i//i(i/<' et
: vidrtr ijuiii sfiintui arnem el i
liosliuin vivu:n,Haiictiim,l)c(i placonlciii olVorro poa- ossa tioii habct, suut tnc videlis haUre (Luc. xxiv, -VJ).
»iiuuH.Noo tuinon lu>slia u iiobia olVcrri potuisHct, ai
Chrialufl [iro nobia raclus hoHtiu noii luiaHol : in (luo ;I8. llinc oliam (1(1(>8 noHtro didcorniturab Euty-
l|)suiiaUira noslri ^onoria, voru oat hoaliu HululuriH. .. ch>'ti»prr(>r(' ; (|ui lirct inrarnfttiiin Vi-rbum ncgaro
IJl oiiiiu ipHi'lInig(MiilnH,(jui voruH nuturalilor I>ouh unn uiKlonl.ipHain laiiicn Vcrbi carncin cutn non fa-
osl, vcnirt licrot (U sncorilon, in pcrsoiia liiviiiilatia lcUur Hiiiupiuni(locarno VirginiH, inj/sloriuni auiiimi
auju, non liuinanilatianoslriBporHonumdignutuH fal prorauH ovacuut Sacor^iotia. Cui Apoalolusilla^jiiom
uccipoie, 8od nalurain. Si cniiii nalurain hoininia i<uporiu8posui3entcntiuc(>ntradicil:0m»ii.«(in(iuien8)
ouiii porsoiiu simiil accopissi-t in illo IncarimlioniH pontifrx e.r hotui'iilius assiwiplus, pro hominibus con-
duabus naluris
in.vylori'),iion iiloiu uiuiHCIiri.slus in sliluitur in his qii:r siiul ud Deum [llclr. v, 1). Kt
osaot Dcus et homo, sod in duubus personia ullor ps- ulio loco .• Nusqtiain enim nnrtelo^ apiirehendit, sed
90l Dous, ot ullcr homo, Sod iilco unua cst 259 scmcn Abrahpe apprehendit . (Jnde dchuit per nmnia
Chrislus, vorus Doi ot hominis Kilius,(|ui!i illc iini- fralrihussimildii, ul inisericors ftercl,^%Oel ftdclis
gonilus Douiinus,(]ui pcrsoiuuu propriaiubciupcrlia- poiiUjcx ad Dcum, ul repropiliaret delicla populi
buit,in ipsaiu pcrsonuin suaiu veritalemnalura)ecr- (llcbr. II, 10). Hoc itajue sermone quo per Jesum
vilis ucccpit.Proindo Christus insepurubilis perma- Christum nns ostondimus noetras orationcsofTerr.',
nol, (luia cuiu altcra sil in eo nuliira divinilutis, ul- vera (idesomni crrori renililur, ((ui in Clirislo vor:-
lera voro aalura sorvilis, in uno lameu eodemque talcm luimani corporisnonfatetur.Sed quiaChrislus
Christo illapcrsona divinilalisajternic.ipsacst eliam non solum verus homo, scd et verus est naturaliter
huinanilatis assuiupta}. Propterea ideni atque unus Dcus, et uiius cum Palre et Spirilu sancto Deus,
est Christus.quem et paulo minoreni ab angtdis os- digne dicimusDeo Patri : qui lccumvivitct rrgn(it,\n
lendit acceplio Ibrma} scrvilis, etajqualem Patri de- illaulique unilatenaturali quam oslendens.ait: Ego
moiistratunitas naluralis.In quo sacr.imcnto sicof- ct Paler unuin suinua (Jonn. x, 30). Ubi similiter
fenderuntAriani,ul attendentesineooflicium sacfr- fides nosfra. non solum ab Arii et Sabellii. verum
dotis,noi!cnl(rt)celsiludinem suscipore deilalis.Inde eliam a Nestorii errore discernilor : in ipso nuipi e
est quitd oliam >ic dicunt : Gloria Palri i>er Filiiim, unitalis voc;>bulo sicut P..trisot Filiidivcrsacogno-
ut nolintdicere,G/on'ii Pairi cl Filio. Quoaiam erj;o scitur none&sesnbstantia.itocum dicimus, (/ui/ecum
sunt ha^relici qui Filium cuiii Palre unius deitatis unanon esse
vivit <?fre(;Har,ostenditurPatriset Filii
e-senoncredunt(/)),ilemsuntaliiqui veritalemcarnis persona.Apparet etiam ffilernum Sacerdotem ipsum
in DoiFilio nogaro non mPtuant;hunc locuiu con- verumFiliuin csse.qui cum DeoPulre regni.'.tin uni-
grueatqueulililerPalrcssanctissimi posuorunt.Nam tate nalur.o. Cum vcro in unitale Spinlus sandidi-
cum nos oslendimus per aeternum SacerdotemDo- cimus.unam naturam Spiritus sancti cum Patre Fi-
minum Christura nostrasorationes olferri^veram in lioquemonstramus.Unitasautem natura;quid aliud
cocarnemnoslrigcnerisconlitemur;secundum illud qnaiuTrinilatem unumDeum,et exhoc unum osten-
quod Apostolus dicit Oinnis eniinponlifex ex liomi- ^
:
jjt et regnum ? Diversilas quippe naturaj polest in
nibus assutnptus.pro Itominibusconslituilur in his qux regno diversitatem potestatisostendere. Ubi autem
sunt ad Deum, ul offeratdona (c) et sacriftcia pro pec- regni naturalisest unitas, unarcgnandi permsnetet
calis (Ucbr. v, 1). Cum vero dicimus Ftlium luum, potestas: inilloautem reiinoilli diversitatem. potes-
et adjiciraup.qiHj lccum vioitet regnal in unilateSpi- tatis haberepossunt,quibus ipsa potestas tribuitur
rilus saiicli,\Ui\m utique uniiatemcommenioramus, ex graiia,non suppetit ex natura. Non eetautem di-
quam naturaliter habet Pater et Filius et Spiritus versitas,sedunilaspotestatisinTrini'ate.quaBipsam
sanctus : ubi oslendiluridemipseChristuspronobis polestatpmunicuiquesecundumsuamtribuitvolua-
sacerdotali Cunctus olficio, cui naturalis est unitas talem, quia naturalera habet inefTabiliter unitatem.
cum Patre et Spiritu sancto. Vide, quaeso, quantiex Vide aulem quid beatus Augustinus in libro sexto
hocconvincantur haeretici.Principaliter enimnostra (Cap. v) de Trinitate sentiat deSpiritu sancto,
ubi
fldes a Manicboiorum errore discernitur, cura per dicens : Ergo xqualis est Patri Filius, et est unius
(a) Ms. Thu., nonnoveriat. (c) Ant., ut ofjeral Deo dona.
(b) Ant., non credunt.
Patrol. LXV. 14
427 S. FULGENTII EPISCOPI HUSPENSIS 42$
ejusdem suhstnntix, continuo sDbjunxit. Qiinpropter A. luerunt, ut non duoscaliccs aDomino datoa assere-
Spirifua siindus in endem unitale aubstanlisp xqua- reat,sed'potius per anlicipationem dictum esse fir-
Itiate consistd (al. subiistii). Sive enim sil unitas marent ; cajterum unum
esse calicem qui et antea
amborum, sive sanctitas, sive caritas, sive ideo uni- dividendus.et posteabibenduscommemoraturdatus
tas quia caritas, etideo earitas quia sanciitas,mani- esse discipulis.Quidam verosecundodatumcalicem
festum est jfuod non aliquis duorum est quo uterque firmant.Spd sive hoc, sive ilhid quisquesenliat.talis
conjungitur, quo yenilus a gignente diligatur, gene- e?t uterquesensus,ut avera fidenullatenusinvenia-
rntoremque suumdilignt ; sintque non patticipntione, tur extraneus. Hi vero qui secundum (al. secundo)
sed essentin sun ; neque dono snperioris alicujus, sed datumexistimantcalicem, hoc factum in significa-
suo proprio, servantes unitatem Spirilus vinculo pa- tione dixerunt : alii asserenles quod in primo ca-
cis. Ei paulo posl (Ibidem) : Spiritus ergo sanctus lice suara, in secundo vero fidelium suorum Domi-
commune aliquid cst Patriset Filii, qui Iquid illudpst nus praefiguraverit passionein. Alii vero dixprunt
al ipsn communio cousubstantialis et cowterna. Quse in ulroque calice iilud oslendi, quod in veleri Tes-
si amici/ia couvcnienter dici polest, dicalur ; sed ap- tuinenlo prascpptum est (Exod. xii, 5 Pium. ix, 11), ;
tius diciturcaritas. Et hxc quoque substantia, quia ut qui Pa-cha primi mensi«< agnum comedendo
Deus subslantia et Deus caritas (I Joan. iv, 16), si- g non egerit, in secundo mense in haedi comestione
cut scriptum est. Ilem alio loco ejusdem libri (Eo- peragat. Videtur autem hic mibi etiam aliud quod-
dem cap. 5) dicit : .Equalis estigitur etinm Spiritus dam congruum christianae fidei reperiri mysterium,
sanctus ; et si xqualis, in omnibus sequalis propler ut in utroquecalice utrumque intelligi debeatTes-
summam simplirita lem quae in illa substantia est. Et tamentum. Praesertim quia hoc nobis sic ipsa de-
ideo non amplius quam triasunt : unusdiligcns eum nionstravit Veritas, ut nulla remanerel quaprenti-
qui de illo est, et unus drUqens eum de quo c.s/, et bus dilficultas nam ipse Dominus calicem quem
:
ipsa dUectio : qux quomodo Deus dilec-
si nitiil est, bibendum dedit, Novum appellare dignatus est
tio est ? si non est substantia, quomodo Deus substan- Testamentum, quod cvangelici tenor demonstrat
tiaest'}W\5 itaque verbis beatus Augustinus non eloquii. Sic quidem tribus evangelistis, Matlhajo,
dubitavil, gicut carilatem et sanclitatcm, sic eliam Marco et Luca, hoc indiibilanter altestantibus, in-
unitatem Patris etFiiii Spiritum sanctum dicere ;
venitur. Verba quippe Matthaei hajc sunt Cxnan- :
nec soium commune aliquid eorum, sed etiam iibus autem e?«, accepii Jesus panpm ; el benedixil,
communiouem consubstanlialem coaelernamque ac fregit, dedilque discipulis suis, el ait : ,4ccipite, ct
fiducialiter praedicare.Quod ulique ideo a catholi- comedite: Hoc esi corpus meum. Ef accipienscalirem,
cis dicitur, ut ex ipso unitatis nomine una essen- graliasegit,et dcdil iUis,dicens Bibiie exhoc omnes :
tia, et ex hoc unum 261 regnum, et in eodem Ilic 262 enim sanguis meus Novi Teslamenti, qui pro
uno regno una Trinitatia potestas, unaque majes- multiseflundefur in remissionem peccatortim [Mallh.
tas a fidelibus agnoscatur ; ne putetur aut Fiiius, XXVI, 26). Marrus vero mysterium Doutinici panis el
aut Spiritus sanrtus secundum divinam naturam calicis cxplicaturus,ha?c ait : El manducanl ibus{n)il-
ita cumPalre regnare, quemadmodum cum potiore lis,acce/ajesus panem ; el benedicens frcgit, ci dcdit
regnat inri-rior ; sed illa unitas Spirilus sancti, eis, et ait : Sumite, Hoc cst corpus mium. FJ accepto
quae est communio regnoPiitris et Filii, dum illo calice, gratins ogens, dedil eis, cl biberunt cx illo
unitatem divinitatis monstrat, unam esse regnan- omnes.Etnilcis Hic est.^niiguis mcus yoviTcsfamctiti,
:
di aslernitatem, unam potestalem, unam majcsta- quipro muliis etjundilur [al. el]undelur][Marc. iv,
tcm, unamque dominationem summas Trinitatis 22). Lucae vero, quem secundo certum est calicem
edoceat. nominasse, bis invenitur verbis ordinataatque ex-
QUJ^PTIO OIINTA. plicata narralio : / / acccpio calice gnitias rgit. et
30. Quintam vero, idest novis^imam.conlinet his dixil : Accipitcct diviitile inler vos. Dico cnim robis
verbis epislola qua;stionem. quod Lucas Quid sit quod non bibam de generatwne vdis donec rcgnum Dei
evangelista cfenam Domini narraturus, priuscum dicit vcniat. Et accepto panc gratins cgil, et frrgif,c/ dedil
caticem arcejiisse, et discipulis (lividendum inlcr .^e U eis,dirrns: IJnr cst corpns mcum. quod pro vobis da-
continuo Iradidisse ; cltum dcinde accepto panc di.vis- tur : hocfnciie in meam commcmoralioitcm. Similiicr
se Uoc est corpus meum
: " » et acceplo similiier ; ct ralicem postquam ca'navit,direns : Hiccalix Novuin
postquam cmnnvil calice,lunc dixisse : • Uic calix No- Testamcntum est in sanguine meo,quipro vobisfundi-
vum Testnmentum cst in snngumc meo, qtti pro vohis iur [ai. It:ndeiur] (Luc.xxu, 17). Hinc pstquod etiam
lundilur[n\,efJundritir](Luc. xxii, H sqq.]. » Ista vero bpalus Panlus commpmorans sarrati.«aimum illius
qu«<.slionepropo8ita»ulijungisntdici?;.\un(/m(/u»u« ca^nn?myslorium, non aliud caiicem quain Novuin a
calix secundn estdaius, an ulius prius, alius poslea} Domino nuncupatum insinuat Testamentum. Intcr
etsi ifa est, inqiiis, ad cujus rci siicrnmentum prrtinet nlia namciue eic dicif Ego enim nccepi o Domino :
itle dc qun innx>mr ra^tcri qni scripscriint rvangrlira quod ci Irndidi volii^. qunninm Dnminus Jcsusin qua
(al.,ulsupra in epiHl.Ferrandi, Eva>igrlira)faruerunt'? voctc tradi batw,arcepitpiinrm,ct graliasngrns fiegit,
RESPONMO. et di.rit : Hoc cst corpus meum pro vobis(b) ; hoc facite
40. Hunc Bvangclii locum quidamsicintelligi vo- inmeam commemorationem.Simililer el calicemposl-
(a) Ant., manducanlibus autem. (b^Sicoias.lhu.eiAut.AVn cod.,qtiodprovobistraditur.
»20 KIMSTOLA XIV. 430
1/14(1»» ctfiiavit, diiriix.llii' nili.v Noftim '1'ctttimrnlum \ litiiiiarid milijirrrflt.ol ii% iridrriilliilA vlrtutoin,|ir«-
iwl in iiii'0 mvmniiw.Uor fiirili', inioiirsiiiiii/u« (iihnlis valciilo Mpirilali») Krali/f iiiiinnr'' -' - ' ' "
|ul. hthilis\, iii iiiemm lUiiimcmoraliouiun (/ Cor. Hilii rai-ultali<iiiri-llti»MH(|iitniii,i .,
XI, 'i\\), voluntali niiiiaiiililg«*rntprnirnr»n<iainatr|ueitiihomo
11 lliio i^ilurovuii^olioDi-iiiii al<|iio aiiohloliroruin lllud (|tio(l fx htimana inllrmituto vnllai, paliiinter
utloHt<itioiiiMli(i(U'iiiii iii (-iilioirt Miiiiiin(',i<4liittiiMtnxat viiicnrct.ut nd illiid nd i|uo(l divlnB voluntua uiilltnr
locu.iioii aliuil (|ii.iiii (liviMuiii |)oi-iiiilliiiiur uci|iorn vocal.rclicitcr pcrvciiirct.
To»luii)OMluiii.Ni>(]iM) oiiiiii dultiiiiii ohI uliitt locia a iJ.Non (T^or.hriati volnritnH ulinpntniteaiinqiinm
Doiniiio iioiniMnculiinHHi^Millcalaiii ^raliaiii paHHio* PalriH,cuiii in 1'utrnnc Kilio unaiii anmpor volunta-
iiiH.Oudd uti(|ii(« iiilolli^i voluil (lic(<MHlliii /(<li(>(lau ; toiii Hc.rvot iinitnH natiiraliH. Sird illn qoi liuMianum
Votciiiahihcre ralirrmimrm r{i.> hihilunts sum[Mutlli. iiaturnMiHUHcipicMHvcnit nnturamflalvureqiintn fccil
xx,'."J)?l{t in ipHU t)oru(|iiu (letiiiori iiianibuH voluil ojuHdom (|uo(]un nalurmvTrhunon rulluri.Hnd vnra-
iiu|ii(ii um.liocHornioMO bcaluiii Potruin.ul ^ludiuin oiBHiiiiu HUHOoplionn protulil, cuJiih ntinm afTcclum
rocoiidcrot in va^iiuuii pra<iiioMtMiH,(-«licoiii hc liihi- clcMioiiliHHima liniiilato Hiisonpil ; nirprtuin Hcilicet
tiM-tiiii puHHioiiiH OHl(-ii(lit,di(-i>MS : M iltr {fhuliiiiH in (]iioin lialic.l cnro cx l"p[)idationc
moriondi.non oi
rii(jiuum.<'iilirrm iiurm liniit milti l'ittrr,non hihitm j, cupidilato pocrandiiillp nnim qui non novcrat [icc-
i//m»H(i),/<)(«/i..xviii,I ^/.'In (]ii'i calico [lassiunom cbho catum.nino poccato voram non initjuitatia^spd inllr-
iMtt<lli^ciitluiti oliaiii illic OHtoMdit,ulii uviilsiis a din- iiiitatiH noslra! 8UHco[)it aircctum.Vcre enim do illo
ci[uiliH (]iiiintiiiii jnctiis cst la[ii(liH, itiorittiruH [iro licatuH l'otru9 ait:OH» jirrrotum non fecil,nrc inven-
pcccuti» lioiiiiMiMi), liumaiia' ([Uio iMliriiiilatiH vc- liis rsl (Idlus in ore rjus{l l'rtr.i\, 'J*2). Proindo, (|iiia
rucitor in soipso tlomtmatruvit alVeclum; el ut i\o poccatum non fccit, diversum vnluntatcm a Patria
sporationcm ab inlirmioribiis(*i/. inrorioribua)inen- voluntulo non hubuit;et (]uia non cst inventus dolua
bris (lit:;narcturaiit'crro,i|)sii virtii.^^iua" noistrum ca- in orc PJU3,oxuir(;(-tu vero iMlirmitntis hiimanm.vcra
put cssc voluit, tlicoro umore non ost dodi- iliviiio vcrba non ainbigitur prolulissc. Quamvis if^ilur in
gnata.quod mcinbraojusesscnthumanoposlmodum iilis Salvatorisnostris dictis quibuacaliccm noiiiina-
limorodictura.Inde est i]uodcum Lucas evaiigelista vii,pd8sio9itinlellipcnda,tam pjus quaro sanctorum
dixisso comniomorat l\ttcr, si vis,lran.sfrr ralirrm
: cjii>«((it)o sfinsu pliain beatus David caiicem nuncu-
islum a mc {Luc. xxit, IJ). Matthftus quoque vcrba pavit,illo duntaxat loco ubi ait : Quid relrihuam l)o-
ojus ha>c psse tostalur : mino pro omitihus nux relrihuit mihi Culiccm salu-
l*afer mi, si jiossitile cst,
Iranseat a me calix iste {MaiUi. xxvi, 3i)). Marcus taris accipiam,el nomen Domini invocabo {Psal.cxv,
voro,uloslcndercl quid in illo culico inlclligere de 3):ubi oslcndenscaliceraislum non aliud quam mor-
bercmus, ait Et cum proressissct *i63 paululum,
: ^ tom esse sanrtorum.continuo snbJunxit:Pr<?riosain
procidit supcr terram.et uravit,ttt,si firri pnssct,trans- conspectu Domini mors sanctorum), accipiturin no-
iret ab eo fiora {Maoc. niv, 3.j). Quam hic horam mine calicis etiam perfecta gratia caritatis.quavir-
putamusasanctoevan};;clistasignificatam,hisiillum tus pro Christi nomine suscipipndrc infunditnrpaa-
do qua Doininus ait:.Y<)»</»;« veiiit liora mea {Joan. sionis;ita nt etiamsi opportunitas 2C 1 desit qua
ii,'i);el Et nemo
do qua Joanncs evangclisla dicit : <iuis(]ue pro Christosubeal pasMonem,virtu9iHmen
misil in ruin mdiius. (juiancclum vtnerat liora ejus tanta insit cordi dono divini mtineris,ut iiihil pi de-
(A)<iH.vii,30)?Hora Uliquc non coactili;e morlis, scd sit ad tolerandam poenam^adcontemnendam vitam,
voluiitaricv; passionis hora procul dubio illa qua
; pt ad mortem pro Christi nomine subeundam lloc
LriuMiphalein murtem susciperet.ct solvens dolores illo loco bene inlelligitur ubi dicitur in psalmo El :
in(erni,morsipsemorti9misericorditeracmirabiliter calix tuMs inebrians quam prxclarus est {Psal. xxii,
exstitisset, sicut jam dixerat per Prophetam : Ero 5)!pr;emisit autem:///'pm(7ua.s/i in oleo capul meum.
mors tun,o mors; ero morsus tuus, inferne \Ose. x ii, Quid autem debemusintelligereimpingualuminoleo
horam in orationca Doniino c.Hlicis(/')no-
li).IIanc caput,nisi mentemdnnosancli Spiritu> roboratam?
mine nuncuputam bealusevangelista subscquenter Oleienim hujusprsciarapinguedo.spiritalisestgra-
ostendit,ejusdem Pomini oratione subjecta,qua di- D inseparabilisrortitudo.quasancta cbrielas pene-
tiie
cit:.l/;/)(i, Pater, omnia tihi possibilia sunl ; Iransfer tralibus cordis infunditur,ut omnis affectio carnis
caliccm hunc a me {Marc. xiv, 30). Nempe manife- ohlivioni tradita superetur. Hac ebrietate repletos
Btum est hoc ab eo hora,
fuisso orare ut transiret animus discit gaudere semper in Domino, et con-
quod erat dicere ut calix transferretur ab eo.Uhi,ut temptni deputare quidquid diligebat in mundo;hanc
dixi,caput nostruminse meiTibrorum suorum susce- ebrietatem bibemusdum accepto Spiritusancto.per
ptam deraonstravitinfirmitatom.quibus sedaturnm fpclflecaritatisquffiforas mittit timorem gratiam pos-
noverat patiendi virtutem, iil docerot non ex hoc sidebimus.HincestquodbeatusAnibr osiusinhymno
evacuandunraeritumpassioiiis^si homini proChristi matutino,hujus nospostularegratiaraebretatisedo-
fideet caritate passuro,promptum spirilum quatere cuit,dum dicimus:L^'t bibamus sobrium ebrietalem
nitereturex inrirmitate carnis vi^niens trepidatio vo- Spiritus {Fcr. 2 nd loude.^).
luntatis,sed potiusdivinaevoluntati seipsavoluntas 43. In aliis itaque locis potest alio quolibet modo
(n) In aliig, non vi^ iit bibam illum ? {b)knt.,Hanc horamaDomino in rahone calicis.
431 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 432
secundumveraefideirepulam calicis nomen intelligi A Christus paesurus promittehatur, hoc sacrificium
in hoc tamen Evanpeiii loco de quo ;:unc disputa- ofTerl quo Christus jara pessus oslenditur. Dividit
mus.non aliud intelligere sinimur nisi quod ipsius ctiam tempus lllud celebrands circuraciaionis, ab
Domini el magistri nostri sermonibus edocemur.qui isto tempore percipiendi baptismatis.Hujusdivisio-
a.\l:Hic calix NovumTeslamcnlumed insanguine meo nis saluberrimumretinetmodum etiam in praecepto
(Lur. xxii,20);elex hac regula qua iste calixTesta- neomenia3,quandoquidemnon tubisJudaicisinaniter
menlumdiciturNovum.in illocalico qieir.priusdedit personat.sed renovari unumqucmquespiritu menlis
non abs.|ue ratione Vetus intollijiitur Testamentum suae, et induere novum hominera sancta Ecclesia
Dominus utrumque ralicem dedit, qui
Ipse igilur praedicare non cessat.Haec omnia salubriler dividil
utrumqueTcstamentum suis fidelibus tribuit.Pro- quas nunc vonoranter accipit in loctione, ssd jam
pterea et in eademcoena elJudaicum pdschacome- non ce^ebratin opere.aurem cordis adraovensapo-
dit,quod opnrlebat olferri^et sacramenlum corporis stolicis dictis,quibus beatus Paulus fidelesomncs
8ui et sanguinis dedit, quod ad salulem fideliucn instruit,dicens:/Vemo »'0.< judiret in ciho,aut in potu,
oportebat institui : comedit pascha Judaeorum quo aulin parle dici festi.aut ncomenin\aut sabbatorum,
promissuseslChristus.ulveniretad pascha nostrura quinsunt umbra, fulurorum,corpus aulem Christi (Co-
quo immolatus est Christus.Denique atlcnde q"'d_ loss.,1, li>). Nam et sacramentum circumcisionis ex-
eumdiscipulisdixisseLucasevangelista commemo- ponen3 aiit:Vid>te ne quisvos decipiat per philo.tophiam
rat.Sic enim cum facta
ait: El exset hora, discubuil, et inanem jallaciam,secundum traditionem hominum,
el duoderim ayosloli cum eo ; el ait ilLis : Desiderio secundum elementa mundi,et non secundum Christum;
desideravi hoc paseha manducare vobiscum anlequam quia in ipso hubitat omnis pletiiludo dxvinilaliscorpo-
paliarfLuc.xxu, 14) M-mducavit ergo pasciia quo raliter,et estis inillo repleti qui esl caputomnisprin-
passurus signilicabatur.antequam pro nobisvolun- opatus et potesfutis,ia quo et circumcisi estis circum-
tarie paterelur.Kst autem etiam in ipsis dominicis non manufacla in exspolalione corponscarnis
ci.sione
sermonibus aliquid quod attentius esl a fidelibus sed incircumcisione Christi,consepulti etin bnplismo
agnoscendum, in quo utriusque Testamenti potest (Co/oss. II, 8- 12). Haec et his similia et accepit Eccle-
apparare discretio. Beaius enim Lucas de calice sia sapicnter.et diviiiii:accipiondo, credit a Deo in
quem primitus nominavit, ita dicit:Et «ccc/i^o co/ic<?, veritate promissa;ilividendo, cognoscit ab ipso Deo
gralias egil et dixil:Accipite it dividite inter vos ; de in veritate jam reddita;nec in figuris exspectatim-
pane vero et cnlice postea loqupns ait : El accepto plenda, sed in veritate retentat impleta. Scit enira
punegratias egil, et fregit, et dedit eis dicfns : Hoc sancta Ecclesia fidelem Deura in verbis suis,et san-
est meum quod pro v<d>is dalur hoc facile in ctum iti omnibus operibus suis:unde sicutinVctori
corpus ;
meam commemoralionem. Similiter et calicem post- C Testamento fidelia verba Dei promittentis intelligit
quam cceunvit, dice/ts:Hic calix Novum Testamenlum sic in Testamento Novo sancta opora Deiquod pro-
est in sanguiue meo qui pro vobis (unditur (Luc.xxi, raiscratreddenlis agnoscit.Quaidam eniin promittc-
17-10). Non mihividotur inaniter hicabipsa Dei sa- lisDeiverba luoriint sacramenta VeterisTostamciiti
pientia verborum qua?dam facta discrolio;quando- quibus nobis promitlebatur Christus quae verba :
quidemprimum caiicem sic accipiendum dedit, ut transierunt.ex quo illis quibus promiltel)aturinve-
praeciperet dividendum.dicens : Acctpite,et dividiie niturexhibitus.Ideo inipsosacriliciocorporisChristi
inter vos; quod in co calice quem cum pane dedit, a gratiarumactione incipimus,utChri>»tum noti din-
omninonon enim corpussuumsanguinem-
dixit:ibi dum.sed datiim nobis in verilate monsticmus;et in
que coinmendat,eieumdemcalicem novum 265 in- eo quod gratiasagiiiius Deo in oi)lalionecorpori8 ct
sanguine suo asserit Testamentum^dicens:///^ calix sanguinis Christi.cognoscaiiuis non adhuc occiden-
Novum Testamentum esl insanguinemco qui provobis dum Christum pro noslris 2fi6 imquitatibu^, sed
funfIitur;n{i\\.\\cro fit mcntioraiicisdividendi.quod occi8um;nec redimendos nos lilo sanguine. sed re-
in aliis quoqu^ duobusevangelistis.Matthffinscilicol demptos. Vera est enim beati Pelri praedicalio. di-
et Marco,similiter invenitur, sicuteorum dictasu- ccntis Non enim corruplibilibus nrgenlo vrl auro
:
perius a nobis posita evidenler ostendunt.Ilunr ita- [) redempti eslis de vana cjstra conver.iatiiine paterna:
que oalicem.in quo vetiis infinuari diximiis Testa- lr(idilionis,scd pretioso siinquiue quasi Agni inconta-
inenturii,id<'oDominu3 accipiondum dividendumqiie miuatiet immacntati Chn.sii (I Pctr. i, 18).
mandavil, ut aposloli dano sapientife cocieslis in- 45 Dividil ergo saacta Krclesia liguras a veritate,
8trucli,!<ic scriptiiramVeteris Toslamenli reverenter umbras acorpore:quod eam sancti apostoli docue-
acciporonl, ul in ipsis praf>copti8 quid agondum runt.quidividendiiminter so illum calicemaDomino
quidveomillendumessetarceptodiscretionisspiritu saliibriter acreperunl Hnjua uulcm calicis idco divi-
cognovissenl.Hoc enim est recte dividere, utunus- sinnein Dominus discipulia dedit,<|ui*i ipsisdocenti-
quisqiie noveril "pro conjrruentia temporia quiJ bus sancta Ecclesiacognilionem hujus dlvisionisac-
(imilloro, doboat.quid teiiere. copit.I)icit autem ut intor se dividant, iil esf. ut in
4'i llinc est qiind rHutissiniodivisionisnrdine F)c- unit.ilo spiritus ot vinrulo paris.sacramentH Tosta-
closiH Dei »ivi.(|un>o8l roliiiniiaetfiriiiainontum ve- menli Novi sHrrameiilnriim veterumcessatione dis-
rilHiisf/ Tim iii, 1.5). leinpora venluri Christi ve- lingUfint:quod in calicc Tostamenli Novi nnn prae-
nientisqac discernit ; et omissis sacrinciis qiiihus cipit ab apostolisflcri.In NovoeDimTestamcntonon
4:):i KIMSTOI.A XIV. 434
niUu ruiiniiU)riiiii(liviMi(),H(fi| (|<)iiiiriiiM,i|Uin unii iii A "l •|uia uuiu humillat Hii[inritiim hunc
Jiidmuin, et
lioiiiiiiiiiii liKnilliklit.Hnd iii Hitnoli Hpirltiia poleHtnlo 0Xitllul nonlllnntntn KnniiliMii, inrlmavU ex hoe in
OonHiHlll,/iM>(.Ui'»r,ir'Mim yrnttiinnn tH<it,iilemnutfm \tunc,\i\ oHta Ju(ii«ico pupulu inKnnlileiri popnlurn.
Sitirilus.t^t itivisioni'» miinidnlioiiinn nunt.utein uu- Ould iiicliiiiivit ? l,''^iMn;nl iili<|iiatus nnt indo •piri-
tem Dominus ;ilii'tsioiirs opeiulionuin sunt, utemvero lullH iiili'llniMuii;r/frH»;i/ii»H/'« ^ -• nnn f%t nrina-
DtUia, f/iti opfi itlur oinuiii i>i omnihus (I llor, x\i, 4). nf7ii,i|nifi o.iiiini Hiirruninniii <
< «piid JiKlmoa
iiKio iiHt (|uoil oiiin nlii (litlur por Hpirltiiiii nuriiio riMiiiiiiH(M uiii.»Kx liiHdictin boitl Auguntiuinrliilror
||llpi(Mlli't), lllii lllltcill HIMIIIO HoilMlli'1) HC(MII|(llllll piilnro ot i-aliciM Intolloulnrn, i|uo poMiit in veritate
ouiinliMn HpiritiKii, itll(U-i liilort iii cuiloiii Spintu, Hpirititlh inyHtorii iliviHio f.ncin viin ;
rl :
»lil ^'rjiliii Hitiiilitliiiii iii uiiD Spirilii, ol ('iRlcrii i|uiu Hir. tuiiion nt noii iduo vclil alii|ulH <
irn
nposlolioun aornio (Minli^xnit, non lioininiliuH ilivi- VutuH ui)jictiri>,(]uiu vidi>t(>JnMiiHcrurnenta ceanante.
dondii (liiiiliir ;h(>i1 lia>u uniniu opiiralur unuHidi>ni- Sic oniin dcliut cuni vonurntiono toni^ri TcHtamen-
(luo SpirituH, diviilons proprin hin^iiliH proutvull. Inm N"vum,ut nonHit'l'oHtaiM(inium V(luHalii|i)at«-
Ilaiic ilivisioii(>iii i|tiitiii iion liotiiiiiiliUH doilil, Hod nuH rulin(|nen(iuiii: (|U(id miiIii videtiir huIj norninc
sibi lantuiu Trin<tns roHcrvuvit, hIIu Incu boaluH aniici nnli(]iiiet novi in libroKuclesiustlcocommen-
AposloliiH oHtondonH.ndinonut non plttssafiere ijuam n ditri, ub: dicitur :iV« liereliniiuai amicum itnti-iuum,
oportct saofrc, srd ,<<(/)mf ad solirielulcin; uiitrui- noi<us t'nim tion rnt similis Hli{t'.itli. ix,l4'. Ilanc
quc sicut Deus divtsil mensuroin fidci (liom. .\ii,:i). dieaiiniiiludiniMii (juiu chI in HucrumontiHutriuHfjue
Kt quiuuna (^sldivisioPntriael Kilii ol Spiritus nan- ToHlaiiionti,ptir8anctuin llioremiumdivinuH nermo
cti, iileo ChriHlus, (jui ost Doi aapiontia,in Provor- proinunlianH ail : Ecce ilies veniunl, dic.il Dominut,
biia dicil : In itiucnhus juslitij- incedo.rt inlcr me- et conaumvuiho snper ilomum Israel el sujier domum
dias scmitas irquilalis convcrsor, ul diviilam diliijen- Juiia Teslamcnlum yovum, non secumlum Testamen-
iibus me subsitintiam, et Ihesauros eurum iinpteam tumquod fcci cuin palnhui eorum {Jer.xxw, .11). In
bonis (l*rflv. vi i, 'JO). eo aulem invenitur Testumentum Novum, non se-
A(\.Utorquo orgo carLV npostolis a Dotnino d.ilur, cundiitn Teslumoiilum VoIms aDominoconsumma-
non tatnon divid^Mulus ulcrquo proicipilur illiiis : tnm.in (juo el pr.cceploruiii iierleclionem Dominus
enim nccossMria luit divisio, in quoorul tomporuni dcdit, et remolia vcteribus sacramentis.diasimilia
considerandudiscretio.Iiido est quodinTestatnonto 9ucramenta revelataa veritatia instiluil:ac sic quod
Vetori suiTamenlu quiedam illo teinpore in figuris in Volere promisit, tn Novo perfecit. Proinde quo-
rito cclcbrfilucogno>cimus,ot vciieranteruccipimus; niam sacrameiitorutnNovi Testamenti lunc veresa-
qu.etanion non oodoni qiiocelobrubanturordine cele- lubris ac suavis potestessecogiiilio^si insacnimen-
bramusjqiiia dividentes tempuspromissionia a tem- tis VeterisTeslameniicognosoalur vera prscessiaae
pore redditJB veriiatis, ea Sacramenta nunc nobisa promissio, proplerea cum Scriptura dixisaet : Ne
Chris*to tradilaretincmus.quibus Christum non pas- dcrelimiuas amicum anliquum,novus enimnonerit si-
suruin,sed passuii;pronobisagnoscimusettencnius, milisilli, Vinum novum amicus
continuo snbjecit :
Nomino vero calicis etiam Vetus debero accipi Te- novus:vetereicat,et cum suavitatc bibes illud{Eccli.ix,
stamentum, non nostra prapsumptione,sed palerna 15).Quid est,i'<;/^r«cuf,ni3i ut in Vetere Teslamento
traditione monstranuis.SanclusquippcAugustinus, Novi Teslamenti typus apparoiit ? Tunc ergo cum
in explanatione psalmisopluagesimiquarli.cumad suavitatehoc novumvinutn bibitur.siejussignilica-
illum locum venissetubi dictutn esiiQuia calix in tioatquepromissioinTestamenloVelerecognodcatur.
manu Domini vini meri plenusesl mixto;inclinavit ex 47.II0C vinum novum in corde discipuloruin ve-
hocinillwi; verumlamen fivx ejus non est c.vinanita terescere Dominus fecit, quando illis duobus in
(P.t(i/.Lxxiv,9).interaliasicait:»Calixvinimeriplenus oaslelluni Emmaus pergi^ntibusappropinquans ibat
mixto videiur tiiihi essc lex quae data est Judffiis,et cuin iilis; et cuin ei tanquam ignaro quae de ejus
267 oninis illa scriptura Veteris quod dicitur Te- 268 passione facta fuerant indicassent, tunc ipse
stamenti, ubisunt pondera omnium sententiarum: dixit ad eos stulti et tardi corde ad credendum
:
nam ibi Novum Testatnenlum absconditum latet, D inomuihus qnx locuii suntprofhet»' (Luc. xxiv,25) !
tanquam in liece corporaliuin sacramentorum,» Et Vide,qu3eso,quemadmoilum vinom novnm veteres-
cum idem beatus Augustinus aprieceptis vitae pera- cit,ut cum suavitate bibatur.AdjecitergoDcminus:
gendae illa prajterili temporis sacramentadisceroe- Nonne hoc oportuU pali Christum, et ita intrare tn
ret,lanquam calicemdividens.posiquanicommemo- gloriamsuam Ibid., 26). ? Ubi sanctus evanfrelista
ravit quod diclum ei.'t Non occides, nonmcechj.he-
: quemadaiodum viuum novum cumpuavitate biben-
ris [Deut.v, n, 18), et aliquanta quas textu deca- dum illis veleresceret ait; Et incipiens a Moyseet
logi conlinentnr.hsBC ipse sanctus Augustinus snb- omntbus vrophelis, inlerpretabalur illis in omnihus
jecit, dicens :« Omnia i^la ad vinnm pertinent;illa scriituris qucp de ipso erant (Ibid., 27. Deinde con-
vero carnalia quusiresed(.rutit,ut remanerent apud ceptura ox vino veteresccnte novitatis ac suavitatis
illos.elefTunderelurideoomnisspiritalisintelloctus. ardorem, ipsi postmodura ostenderunt. dicentes :
Calix enim in manu Domini, id est in poiestateDo- Nonne cor nostrum ardens erat in nobis dum logue-
mini ; vini meri,'\di est sincerae \e%\i, plenus esl returin via et aperirelnobis Scripturas (Ibid., 32) ?
mixto,\di est cum faece corporalium sacramentorum Hoc denuo Jecit dicens '.Haec sunt verba qux locutus
435 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 436
sum ad vox ciim a^lhuc esscm vobisctm ; quoniamne- A Quanrloq.iidpm ip?a gratia nullafpnnpagnoscitiirni-
ces^e e,'l imyleri vmnia qux fcripia sunt inlege Moijsi, 8idetur :qua3 quandiu non csl in homine,tandiune-
etprophrti.<!,e( Psiilmisde me.Tunc aperuit illissensum cesse esl ut ei aut sermone repugnet, aut opere.
ut intelligercnl Srripturas (Luc. xxiv, /14). Ita fecit Nam sermone repugnat gratiaj Dei ,qui sensum gerit
vinum novum cum suavitate veterescere.dum pro- fidei Christiana3 contrarium;ropngnat autcm oporc.
missiones Novi Tcstamenli inciubilanter ostenditin qui in tnoribus suis Christianii' vila; non relinet in-
lectione Testamenti Veteris apparere: ne sic tenea- stitutum Hocquippe in hornine agitgratia divinitus
tur amicus novu3,ul antiquus relinquatur;quia no- data,ut animuSjdono fidei caritatisque percepto(a/.
vu9 jiermanet fide simiiis.quamvis videatur sncra- sermonem bonum
praBccpto),et proferat, et sludio
menlorura celebratione dissirnilis.Quippeunac^i fi- bon« operationis insistal.Quod fidelibus divinitus
des Novi et Veteris Testamenti.IIaec in antiquispa- dari, beatus et ostendit et poposcit Apostolus di-
tribus credebat proraissa, quae in nobisjam crcdit cens -.Ipse aulem Dominus nosier Jesus Christus, et
impleta. Qua; autom luit in patribus nostris fides Deus et Paler nosier^qui dilexit nos,ct itedil consota-
promissa.ipsain nobisestfidesexhibitajveritatis ini- tionem xternam, spem bonam
et in gratia, exhor-
pleta unde quia indissolubiliter amicus isteanli-
:
tetur corda veifra,et confirmet in
omni opcre bono et
quusnovusque conjungitur.etunussineaiterosalu- g scrmone (II Thess. 11 ^6
17]
briter non tenetur.veteresceredebet vinum novum,
4. A Deo itaque nobis est omnis gratia boni ser-
ut sit fidelibus cum suavitate bibendum.
monis etoperis,a quo nobis etiam ipsiuscogitatio-
269 EPISTOLA XV.
nis bon.-E manifesturn cst sufficientiam triliui : ut
Epiicopi Africani in Sardiniaexsules,Joanni et Vene-
rio. de gratia Dei el hvmano nrbilrio.
discalhomo non in so, sed in Doinino gloriari. l)i-
vinse quippe gratia? bonam cogitationem hominis
Dei gratia plurimum amplectendissanctis fratri-
beatus assignabat Apostolus quando dicebat: f irfu-
busJoANNi presbytero et archimandritae.et VENtuio
ciam aulcn talemhuhcmus perChristum ad Deum.non
diacono,et fidelibusviris.quorum in vestra epistola
quod sujficientes sitnus coyitarc aliquid a nobis^quasi
subscriptio continetur.DATUNUS, FonTUNATus.BoE-
e.v nobis, sed sufficientia noslra ex Deo esl(ll Cor.
THCS, V|CTOR,SCHOLAST1CUS,0»ONT1US, VlNDIClANUS,
VlCTOR, JaNUARIIJS, VlCTORlANUS,PHOTINUS(a),QuOD-
III, 4, 5). quidam gratiam necdum ha-
Proinde,etsi
Domino salulem. bpnfcs, nonse inlellifiunt non habere, illi tamen qui
VULTDEUS, famuli Christi, in
Quantum membra graliarn divinitus accepcrunt, eo magis debent in
1. ecclcsiastici corporis per
ipsius grati;ri asserlione firmari,quoeam videntnon
Christijiratiam in unitate fidei compagcs relinetca-
omnibus tribui. Nccesse esl autem ut ab eis quibus
tantum necesseestut pro invicem sollicita
ritatis,
"O" Iritiuitur ignoretur,ctab eisagnoscatur quibus
sinl raembra, ut repulso cujuslibet pravi dogmatis C
divina largitate donalur. Tcstatur enim Apostolus
morbo (/)),non solum scrvand.'E,veriim eliam repa-
dona Spiritus sancti ejusdem Spirilus sancti acce-
randae sanitati,jugis alque indcfessa tam scrraonis
ptione cognosci. Ideo ait Nos autem non spiritum
quam orationis irnpendaturinstanliEi.Sicenim fitut, :
dum PollicitudofraternffipuritatisinvigilatjipseSpi- hujus mundi acccpimus,sr.d Spiritum qui ex Dcoesl,
utsciamus qux a Deo donata sunt nobis ;quxet lo-
ritus sanctuH, per quem caritas Dci dilTusa est in
cordibus nostris.diligentibus Deum et in Deo proxi- quimtir, non in doctis Immunw sapicntix verbis, si^d
n)um,omnia cooperetur in bonum.Quia sicut i])sam in doctrina Spiritus,spiritalibus spiritalia comparan-
dilectionem donograliaespirilali9accipimu9,ita dum tcs. Animalis autcm homo non percipit ea qux sunt
pro IValribus 8ollici'i surau9,non solura divinam Spiritus Dci : slulfitia e.<:t enim illi; et non potesl in-
ioespo nobipgratiaifn<:)drr> nnsliiiiiius^verum etiam, telligcrc,quia spirilalilcr ftijudicantur.Spiritdlis au-
quanto magisa nobisfi.: itaa carilalis impenditur, tem judicat omnia,et ipse a nomine judicatur (/ Cor.
tantomagisgratia nobisdivinT rctributionis auge- I, 12,23,14).
tur. 3. Per sanctumergo Spiritum gratiamaccipimus,
2.Aori'pimu9itaqucvestia3caritatisepistolani,qua^ quo Spirilu acreptosit in nobis.nt quod acrcpimus
noatnim ox parle relpvavit,cx parlo vero mcp.^titica- D noverimus.Proindc scipndacst,dilpclitisimi frntres,
vit pxsilium.Gaudeiniis enim.quia rectam tenetis de cl rccto tcnoreverffjfidei profitenda,tamhumaniar-
gratia f>pi Bententiam, cujua munere (<i/. lumine) bitriiegena pnupcrtas, quam divina;i gratiaet indefi-
illiiniiii!ttiir,etjuvnmine gubcrnaturlibprum luiina- cicn9lorpitns.(?i<?(/rw/m hahcs,n\[ Apo8tolu9,7«rT/wp»
Dffimcntis nrbitriumtsed qundam sumiis nebiila outcm acrcpisli,quid g/onaris.quasi non
arcc/iisti ?.Si
mcDroris affecti^quiapignificastis quosdaui fralres ia arcepcrif [ICor i\,l ?Antc largilntem quippe grntiae
quffistionede gralia Dei ot humano arbitrio non rec- egtin hominequidemliborum arbitrium,8ed non bo-
tum lenero lidei catholico; Iramilcrn, g«».d adversus nnm,(juia non illuminfitum.Proindp.nisi gratia de-
Dei graliairi olcvare velle hunianinrbitrii Iibcrlatem. tiir.lioMim ipsrm nrbilrium nonhabotur.Sic man-
3. Ubi primiim, Hileclissimi fratrcB.dtbctia agno- (|ucestipsuin libcrum huminis arbitriumabBque do-
loro, imo vos 970 non amltigimu? ngnuvisse, nd no gralicB^sicutestocuIussine liice(</).Namctoculii8
hoc (liviniluh' isla permilti.ut hinc divin.Tgratiscvir- al vidondiim laclus ett ; acd nisi lumen accoperil,
lu8 documcnlo poaHitjudir^ii raanifeptiorisintPlligi. iiiHi videbit.Illaautcmest luxvera^l tqua^illuminat
(a) Mb? 8. Crucis, Fontiut. (f) M<»9., (iivinx lcctionis incsse yratiam.
{bj Ita 11..-8. ; at rditi. rrnvi doqmntis verbo. (d) Mss., sinc /Hf?i;>Jt';editi vero, sineluce.
437 KPISTULA XV. ^iin
'
oiwti^tn honiiiiciii frinrnlrm iii huiic innniliiin (Jonn. f^ opfrihnt h,<im,i\\\v w ' •
' ,\,
l,'Jl; illiiiiiliiiil itiitniii liniiiiii(-iii,«n|iniiin iluinlit |inr l|ifliii<tiuiii |ir<i>|ittru! i . --•.-'., ,
<t
Kriiliaiii.i^iciit orf<<) oor|i(iriH ocultm Hiiiiipnr in<tiK(U l>tiii, ui iHilli*innhulfmu»',Hi>liii$ ilttO)' >qu0
liiiiiitii (lurtporo, iili|iMiiiii luiiitMi |MiHHil iiilii|iirflrH, JiiRiili nnlviiM rartuH vnt |i<ir 979 ll'tMiii,Kratia con-
Hio ot lil)oro ai'l>ilriii liuiiiiniH niillii itolrnt Krulim ioouIuh oit li iriuriiin <i|i<iruiii f >
it.
Hii!1'ritgiiri i'of;nitui,i)iHi ilotiir i|>HiuH ^ratlni Hpirilu- W. (Jnooirrii, i|uia CArtiiin ohi <•• vniilrf,
IIh intiiHio. Jiicdl) uulom vuh iiiiHarlojriti<r,< i
(). 1'ruinilo til ito iiHi]um voHlriM lillcriH inilntiHtia, kht <(iioil ul illn ul (tMintiarolur.lrnin JnDla moruil :
i|iiiil hiiliiMl callii)tit'i ilii^iiiiiliM vorilaH ititiiiiiMtiiiM, nnn onirii liiJiiHttiH lJ<'UM,(|ii|inr<Tt iruin '/l«rn in.
HiiiKiilii lirovilonlollnirocnravi iiiiH,HO(|iioiitoHil()iiuin ot into iit Hutv<ir<iliir,KrutiH (Jonutii itiiHfricnriliH' |.; .
oJiiHiliMii r{nilia<,i|iiiiil Hitncloriiiii 1'alruiii cordilniHol vnniMutiMacoo|)it.Jitcot> itai|uo juttillcatuM f^ratiB per
lin^uit)i|iHHili^niitao8l inrunitoro(iij.UixiHliHilui;uo, Krtttiaiii Uoi.ructUH ohI vhb miscricordim pnr initnljl-
({uoil voliid liicontiUuH, (|iioil Kmhii otJucub nociltiiii tatii Kraliuni.fit |)cr i(iHoin miBcricurditorcHl prmpa-
nutlH, Jiiculi por iniHcricordiHin ^ratnitani cli^itnr, raluH nd ^loriain ; h>au v<ro pcr irani jtiHtani Junte
t<]Han autiwii ori^inati |ittccuti) ilotontUH JuHtu Jiidiciu t'Hl prjo|>arattiHud paitia(i):/«i'/uW(i.( oniiii (li/. autPin)
Doioat odio hHliiliiH, itli o contrariu dicunt.in Kmu n noslru ju^titiam [)ei commenliU (ll-td ).Dou« erKo io
li);uruiu OHHo populi Judii<oruiii.o.x ruluriHmaliHupo- JacobrniBoricordiamKratuitn» bonitutifl.in K^-au vero
liliiiH coniloinnanili;iii Jacol) V(iro li^nrani ohho po- jiidicinm JuBla' HovoiilutiH ()8tpndil;(]ui Hacrurnonto
pnli ^oi)litiiii,c.\ riiluriH opcriliiiH hoiiiH Hulvandi. ijnidomcircumcf^ioniBoctuvudipBecundurn tottorfni
7.Ua<o (iuo,(]Ui» sinKiitu proponilia (6),bonuin osi divinm conHtitutiotiiB accopto.rcatu peccali origina-
ul cathotiuauunHonHionoJun^aliH.Sioenim otab ittis lia curuii,ned per nequitiain cordiH in hoministor-
Doi pralia conipclonlor ai,'noacilur, ot a voIiIh pro- roni vi'lu3!.iilo pormanHit;ittius ihijudiriodorotirTtuH,
jiholicnm mvstcriuiii non nojj;atur. In itlis numiiuo qui pruiis 8alval,ju9leque dumnut i«).ln cujus pcr-
diiobus fratrihus dij^no accipiturduorumHipnHicatio ponu si^nincati sunt non illi tantum qui lido.m ne-
populorutn:pra'sorlim outn ipsi Hobccco |)ominuin pant.sod et illi qui usque in flnem vil<B buod inlra
conHulenli,iluo privnunticnlur populi at) ejus ulero Ecclesiam positi.in mHlis oporibus jrcrsevorant. De
soparandt.Voruinl.tmen agnosconda csl in illa dis- iimbus \pos\.o\i\sa\l:Quoni(tin(iuituli'iagunt,regnum
crolione cl graluita boiiilas,el Juala sovcritas. Nam Dei non consequrntur (('•nlal. v, 21). Nam aicut ille
quia()m^iddaiHm vplimiim,t'tomne lionum {&\.honum circumcisugperiit.quia ddexil tenelirasmagisquain
perfecfum desursuin cst, dfurndriis n l\tt'e luminum lucem,8ic ontnis qui non deposuerit vplerem liomi-
(y./r.i,lT),el gralia discorniintur (juicunquo salv.ui- ncin,qui corrnnipitur secundum desideria erroris,
tur."prorecto non snnt elecla neque dilectuin Jaooh condemnabitur in judicio,quianoocondlgneususest
humana opera.sed dona divina.Rursuaquiainiqui- baptismatisSacramento.Adeumdemquippeveterem
tas noslrajuslitiam Deicommendat.procul dubio in hominem pertinent non solum illi qui ig;norans
Esau huinan;v iniqnitatise^tdamnataneijuilia.ln eo Deum, sed etiain illi do quibus dicit Apostolus.
quippe gratuilum in Jucob Deusostenditbeneticium Confitentur se nosse Deum, (aclis aulein negant
misericordiie suee.in quo eumgraliagratis dignatus (Tit. 1, 16).
est adoptare; neo euin promeritis (c) futurae cujus- ^O. De parvuUs vero iodubitanter tenenda est ca-
quamb';ina3 operationis eleffit,cui seipsum,et tidem, tholic«reirulaveritalis;<iuiaparvulusquibaptizatur,
et bona opera donaturum esse prasscivit. gratuita Dei bonitatc salvatur (/),qui vero sine bap-
S.Inde est quod seinini Abrahae,cujua in Jacob fi- tismatemoritur,propter peccatum originaledarana-
gura praecessit,beatus Apostolus dicit Gratia salvi : tur. Nec aliquo dicendus est Dei beneficio futurae
tadi estis per fidein (Eplies u,S).Ul ostendoret
fidem impietati praereplus,qui absque Justificationisgratia
non aliquibus bonis meritis dari, sed ipsius fidei morluus,impiorum est consortio tleputatus a qua :
dono omne bonum merituin inchoari,ipsamque do- impietate sive parvulus, sive majnris aelatis, solo
num Dei esse (rf),secutus a.i\\unxii,etliocnon exvobis, quisqueremedioeripitur.si Christisanguineredima-
sed donum Dei est (Ibid., 9). Ac ne quisquam sibi D tur.DE gratia vero non digne sentit quisqnis eam
quorumtibet bonorum operum audealmeritum vin- putat omnibus hominibusdari, cum non sotum noa
dicare.et pro quibuscunque operibus tidem seexisti- omniura sit fides.sed adhuc nonnuttsegentes inve-
met accepisse, subjocit:H(>M ex operihus, ne quis niantur adquas fidei pra?dicationonpervenit.Beatus
p/07'jWHr.Ut autem ostenderet non solum fidem.sed autsm Apo^tolus dicii:(2Honj()rfo invocabunt in quem
etiambonaoperadivinitustribui,continuo subdidit; non crediderunt ? aut quomodo credenl ei quem non
Ipsius cnim factura sumus, creati in Chrislo Jesu, in audierunt ? quomodo autem aw.ient sine prsedicanie
(a) Mss.,r/)ia 'de sedirendum dignaia est infundere- (d) Mss.S. Cr., Ipsamque fidem ut oslenderet hoc
(b) Mss., qux singuli proponitis. donuin Dei esse, etc.
Ms., gratis digiuuus est adoplare, non pro me-
(cj (e) Mss., justeque condemnat.
Mss.alii duo, graiia gratis rtign ttus esl
ritis, elc.
(f)
Mss. duo,qua parvulus qui baptizatur gratuita
adoplnre ; nec eum, etc. Hajc autpm vcrba aberant creditur Dei bonitate salvari.Ms.a\ier,quaparvulus....
ab editis.Sed rectior et plenior videturlectio poste- salvatur.
riorum mss.
439 S. FULGENTII ePISCOPI PUSPENSIS 440
Rotn. X, 14)? NoN itaqif. gratia omnibus datur, \ Deus quippe dono bonitalis snlvat.et judicio se-
quandoqiiidf^iTiipsiusgraliffi participes esse non pos • vorifatis obdurat.
sunt. qui liiloies non sunt, nec possunl credere, ad 13.11!ud etianiquod vosdicilis, Deus est enim qui
qiiosinvenilur ipsc fideiauditus minime pcrvenisse. operalurin vobis el velleel operuri, pro bona volun-
Ipsa vero gratia quibuscunque dalur,non aequaliler tale (P/ij7'p.ii, 13); illi aiitem dicunt : Sivolueriiis el
datur, sed <iecundum mensiir-im donntionis Chnsli audienlis me, bona terrae comedctis (Isa. i, 19) : Si
(I phcs.w, 7),et unicuiquesicut Deusdivisit mensu- utruinque sicut oportet aniinus in lide tranquiilus
ram lidei : qui non hoiiiinura personas accipit, tcd acccperit.nulladegratia et lil)eroarhitrio(c)quaestio
omniti operalur unus alque idem Spirilus,dividens j>io- remanebit, Jubet enim Deus homini ut velit, eed
pria singulis, prout i<uU (/ Cor. xii, 11). Deus in homine operatur et velle jubet ut faciat, ;
373 1 1.Ouodautemvosdicitis.soiaDf-imisericor- sed Deus in eo (d) operatur et facero.ldpo ulrumque
dia salvarihominem,illi autem dicunt.nisi quispro- beatiis jungit (e) Apostolus diccns : Cum timore et
pria voluntatecucurrerit et claboraverit.salvusesse tremore salufem vestram operamini : Deus est enim
non poterit, digne utrumque tenelur, si ordo rectus qui operatur in vobis et velle et perficere, pro bona
servetur divinae misericordia^et voluntalis humanse. cum timoreet Iremore suamquis-
i'(i/u>?/flr/e.Utergn
utilla praeveniat, haec sequatur: sola Dei misericor- ^ queoperetursalutem^opusestvrlentis hominis, sed
diainitium salutis conferal;cui deinde voluntas ho- hoc ipsuni velle {() Deus operatur in suis, 274 ac
miniscooperatrixsuffisalutis existat,utmisericordia per hocquoniam babethomoliberum arbitrium, au-
Dei prasveniens voluntatis humanaj dirijjal cursum, dit praecepta quae faciat; sed ad implenda prajcepta
ethumana voluntas obedieiis, eadcii mipcricordia liberum arbitrium idoneum nullatenus eflicitur g,
8ubsequente,secundum intentionem currat ud bra- nisi divinitus adjuvetur.lla fit,ut se operari dt^bere
vium;ac per hoc humana voluntas in eo quod currit homo cognoscat.dum prseceptum accipit, et Deo se
uliliterct laborat.ex Dei misericordia sibi esse do- sciat semper omne bonum dobere.quod vuit ac fa-
num cursus ac laboris agnoscat;ncc sit ingrnta mi- cit :quem teste Apostolo cognoscit operari in ho-
sericordicB per quam salutis accipit inilium, ut per mine,e/ velle, et perficere pro bona voluntale. Qui
ipsam perveniat ad plenum sempiterna; salutisetle- suis fidelibus hancdignatus est gratiampromittere
ctum:quia tunc erit bona.si Dei praeveniatur dono, per Prophetam dicens: Spirilum meum dabo in vo-
et tiinc pcmanebit bona, si cjus non dcslituatur bis, elfaciam ut in juslificationibus mcis amhulefis,et
auxilio. judicia ":2fl ohservetis el faciatis {Exech. xxxvi, 27),
12. Errat autem quisquis putat sic a Deo tribui 14. Cum homine operari cceperit
ergo Deus in
gratiam, velutsi quis accepto idonoo pignore det velle.tunc homo ad Deum convcrtitur, et eodcm in
pecuniam,cum Dominiis utiqueef. pignus Spiritus ^ aeoperante, undeipsiDeo placeat operatur.De Deo
sanctiipse quibus vult confcrat.et pecuniam suain enim dicit \pr)s[o\iip:.Aptet vosin omvi opcre bono{h),
nummulariis cxpetendam, sicut ipse loquitur in ut fariatis voluntatem ejus,faciens in vobis quod pla-
Evangelio {Matth. xxv, 27), servorum suorum curae ccal coram se {Uebr. xiii, 2{). Ad vilam quoque in
ofncioiiuedistribuat.IUavcro Apostoli seiitentiaqua tantum potest homo nianum porrigere^in quanlum
d citur .-
Ijgo cujus vult mirrctur, et quem vult oh- habuerilDominum protectionemsuamsupernianum
durat{I]om.tx., 18\ melius quidem ex pcrsona ron- dexteram suam (Psal. cxx, 5). Nimis autem absur-
firmantis accipiiur.Quam siquisnon vult expersona dum est illos putare vasa misericordia? qui vel sa^cu-
conHrmanti* accipere,illud sine contentione .ttten- larcin habent vol ecclesiasticam dignitatem vasa ;
datquod Bubsofjuenter dicitur («):/!« non habcl po- vero contumelia3,clericos,et monachos ac laicosa?a-
t'sialcm figulus luli, i'.r (odem ma.<isa facere uiiud timare;cum utiqne Apostolus vasamisericordiai illa
quidcm vat in honorem, aliui vciu m conlumeliavi dical quaePcus prajparavil in gloriam, non prwsen-
Ibid.,21)? Et cuni in uliin,iiu vaao facicnuo liguli tem utique.sed futuram, quibus dicit:C(a» Chrislus
cognoverit potcstatem, in vase I.onoria iiidcbitam apparueril, vila ve.stra, tunc et vos apparcbitis cum
graliam Dei miserantis intclligal, et in vasecontu- ipsoin gloria{Coloss. iii, -i). ideo paulo euperiuseis
melifle diiiitum judicium Dei obduranti.^^.idcatdese- D niti Qu^' sursum stmt sapite, non qux super tcrram
rnnti8,a^in)poat Dcus uiitcm obdurarc dicilur, non (Ilnd., 1). Vasaqiiippe (/) niisoricordi.« sunt quibua
i|uiaa'l ini')uitatem cunipellit,scd cutn ad iniqiiilatc dicilur : Yenile, bcncdich Palris mei, perripilc re-
nnn eri|>il:quod quia juslus ost, juste fiirit. Itco er- gnum \ vasa vero contumelin; aunt quibus dicitur :
go ri)isoranto,Hine suis meritia homo aalvatur, ob- lle, maledicli, in ignem xiernum,qui pr^ppttralus esl
duranlo autem Den,juste recipil qiiud merelur(/'). diabolo el aHyf/ji e/ui.Vasa itaquo misericordia! non
(n) M^. unus, quod Vanlus aposlolus diril. {ft Mss. S. Gr., boc ipsum vclle cl operari.
(h) MsH. iS. (Ir.. JU.UC rccipil tmpnis quod merctur. (;/) Mr^. S. Cr../i7'C'Ufn arbilrium opcrari (Rhcr ho-
(C) Nhf. Dr gralia Dri if humniio arhiliio. vnni\) i loiwum nullntcnus clf^rilur.
(d) WiiT, Pcm in eo, logunliir in niss.S. (>.; nini (h) Ita msa. S. Gr.,juxta Gm ciim toxtum ; cctcri
legontnrin cdd. COfld., in omni bono.
{r) Mhs. S. Cr., utrumque ostendit . iilii codd., (t) Mss. S. tr., Vam ergo.
jungil.
44( EPISTOI.A XVI.
eoi'loMinHtii'a vnl Mmctilitrlt (llKnitns, Hod In Krolcxin \ Mom \n aPqiio nnn atrnntoit.polAit ort« D«o r<v»>
plnliili'* 0'trilit* ritnit. (Jiiii|)ro|itnr hi (|iinciiiii|un lunlo oo^niiiicori*.[J«)o flniin ulin«t,flu(ii fulat.poM*
proloHNloiio toiiuorll liiiini) lliloin 1(1110 por (Miritntoin 6'(i/;, xii iN). Oroiuui i«rgo pru uia, ut Daua uper««
oporittiir.oril vitHiii liDiiDroiii MitnrlillcntuiM ot iililo tur in oIh. Kilnti. .
m, du
Dotiiini),ii<l oiiiiio i)|iiiH lioiMMii |iiiratiMii. quu nus ponguniu.. :>>... . .... ...... •
mio-
l.i.C.iiiitrii |>rmt|i'rttm ilionoiii voro Maiifloruiii inii- nittiiiin uonapi-ulu D<*l quiai|tiiBiln n lo.
gnio porvicuoiii omI iili(|tii'iii vol pitrnro, vol linlioro Mlinutorum luorit.nun p««riltit,i«l in uianibu« vuluo*
conllloliiiD.tniin nposlolifio prnMlinitloiii ntilloM nii- lUH Oiiinipotonliii iiii|il<il>ilur, iil |ior Kraliain •nlvi
doitt r»»rrn^;iiri,i|tiii non «oliini (liriltir ilo |)oo : Quos lluiit, 1)1 u^nili(«ii«iii voriluliii, liiiuiino illu:iiinante,
aulfin iifie^ftrit rt pnvilrsHnnrtt rotifonneififri imii- porci|iiunt.
ginis Filii fjus (nom. viii, 'i\)) ; nt alio loco : Pnt- 1.^. I'na uiniiibiiM iilu'iiuin ^nrito libros aancli
deslinnvit nos tn aiioi>lio >ifm fitiorunt, prr J-tutn AiintiMtiiii(,uo:i ml 1'roajifruiii ct lliluriuin Bcripail,
Chri.siuin in ijiuitn {/ipltrs i,.^): vcrum oliutn ipainn iihMiiorulmlrulriboMlf^oniloH in Qu(jruin mcn-
ciiput noHlriiiti,ipnuin priiiin^ouittMn iii iiiiilliH IVu tiouuiii boutio iiiuiiioniu lloriiu-. . ' ioi upoitolicie
tribtiHhoaluHPaulnspr.nloslinutiiiuoonllilcntorprnj- KloriuMUH ur.tistos, 111 opislulu quaiii consulenti •«
dicul dioon» : {)ui lartus e.\tet ex teinine Ditvid »e- p Hunclo Irulri consuciTdotiquo uustru fusHOsBuriro-
rtinduin rarnrin, i/im iir^tilf.Klinalu.^ est Filius Dei tit boripPtl,cuiii tii.i^iu) pr.ocoiiiu calholirKl.nKliM insa-
viitute, sertmduin .^iiinluin sanrlifiralionis (lioin.i, ruit.Cujua hiuc vcrbi mtul.Ue ai bttrio tamen Uhero
3, \).Ouisquis prno pr.ftlotilinatuin Chriaium ot elyratta liei, quid l\omana,hoc eit cathilica seijualur
sanclos ojusno^al.apostolieum lldom pervnrsusop- et scrvet Ecrtesia,lirelin inriisUbrisbeati Awjutitni,
pn^ual.Ctinucs «titcm |)ra;d«.-<tinali ipsi stiiit, qiios et iita.nine al Prosperum el Httariuin al>und<: i)os.\tt
vull Dtus salvtis lion.ol utl a^uilioucm vcnlalia vo- (tgnosri, tamen et in srriniis ecrlesiiuticts expressa
nire.Qui propterea oinnes dicilur,quitt in utro(|ue capilula conlinentur.
sexu, e\ omni hominum genore, pra-iu, iutalc ot II». Uajc itaijue, dilcctiBsimi fratre.-t, interrogan-
conditionPsalvanlur.Sompcr titiippo ^15 voluntHS tibus vobis brevitcr communi voltiiinua rcsponderj
Deiomnipolcntis implelur,(iuia potostas cjus nulla- rescripto. CcBterum unus ex nobis.in qiianlum IJO-
tenus viucilur: ipsotst eniin qui oinuiaquivrtinque niinuaservissuis recti graliumdignalurdonarftser-
voluit frcit inroelo ei in terra,\n mari et in oinnihus moni9,illi8 omnibus,quif memoratos fratres adver-
abyssis [Pxal. cxxxiv, (>), et cujus volunlati neiuo 3US gratiam et prcdestinatiunciii 976 inlimastia
rcsistit.Verum namquc cst quod de se testattis est velsentire, vel dicere, Iribus libris voslro nomine
Filiti9,quia(iuo9 vullvivirtcal',aj;quia in vlvilicaadis ^ dedicatis(/>)9uUicicntidi9putatuinere9pondil;quique
Dullum initium humanao volunlatis exspectat, sed adversua duos libros Kausli Galli (c) septeui libros
ipsnm volunttttem bonam faciendo vivilicat. cum recensueritis, agnoscetis prottnus
edidit:quos
1(3. Hoc/ in majoribus.Parvolos autein, in quibug quemadmodum meinoratt Fausti oommenla veritall
necdumpotest bona volunlaslieri.soliusgratice facit contraria.catbolica; lidei ponitus inimiou,di9CU93io
opcrHtiono salvari. Liberum vero arbilrium, quod prodidit,ratio manifesta convicit, auctoritas divina
fuitin primohominesanum antepoccatum,nuncin compressit,et prfficedenlium Patrum consona pror-
fillis Dei propria quidominfirmitate concutilur.sed SU9 atteslatio coofutavit.
majoredivinimunerisgratiasublevalur.Qucestionett' 20. Speramus autem in Domino, quoniam gratiae
voroanimarum.auttacitam debemus reliiiquere.aut suaeita subsidiuni largietur,utet bene sentientibus
Bine contentione tractare : quia sive ex propagine sanctaescien!,i(£(</)tribuataug(nentum,etaliterquam
veniant,sivo nova? singulis corporibus liant, quod oporlet credenlibusdonet veritatis agnoscendae sub-
sanctarum Scriplurarum auctoritas non manifeste sidium. Ipse enim facit gratiae suae participes quos
pronuiUiat, cum
cautela dcbet inquiri, maxirae prajdestinavit ad vitam, ut in omnibus bouis suis
quod sine detrimenlo polest a fidelibus igno-
lidei humanaearbitrium voluntatisgraetia Dei subjicianl;
rari.Illud prfficipue observanduni ett et teuindum, et ab ipso sibi cognoscant descendere omnedatum
nascentium parvulorum animas nexu peccati origi- D optimuin, et omne donum perlectum sciant eliam ;
n:ilis obstrictas, omuibusque nessarium esse sancti ad ipso exspoclanduin semperauxilium.qui praede-
baptismatis sacramentum,quo dirunipitur (<i;/. di- stinatis suis etgratiam etperseverantiam donat.ut
mittitur) peccati orii;iua!is vinculum, et amissa in gratiam pro ^ratia, donum vitfe perennis accipiant.
primo hominc per secundum homine-n recipitur 27 7 EPISTOLA XVI,
adoptiu filiorum. SEU HBER PETRI DIACONI ET .\LIORUM QUI IN CAUSA
17. Vos itaque, dilectissimi fratres, per
gratiam FIDEI GR.EC1S E\ ORIENTE DOMAM MISSI FUERU.NT.
Dei estote slabiles et iiumobiles;ac tenentesveram De Incamlione et Gratiam Domini noslri Jesti Chrisii
rtdem,exhibetc fratribus aliler sentientibus carita- ad Fulgcnlium et alios episcopos A'ricce.
tem nec de aliquo desperolis,quia qui hodieveri-
; Domiaissanctissimis etcum omnivenerationeno-
(a)Absunt haec ab edtiis^^ujrt qiiOsvnlt vivifirat.Le- (c)Idem libris contra Faustum.
guntur iu ms3. tribus,in quorum uno habetur ju- (d)Verba haec, ianffeE scientia, addunlur in mss.
slificat. S. Cr.
(^)Fulgeatiua libris de Veritate praed. et gratiae.
443 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 444
minanflip, Dathjco (a^ Fortunato, Alb*>io,Orontio, A nem, erat illis forsitan non imprnbabilis sermo si-
BoF.Tiin.FcLot NTio,JANUARiorU'<Tlcrisppiecopisel in mulantitius interrogare,ubi est in humiinlUite per-
Chrislironlej^siune (Ipcornlis.exicui pETnusdiaronus
fectio ?aut quomodo substantia ?nostra subsistit?
JoANNEs,LEnNTibs, alitis JoAN.\ES,et CHleri Iratres in
cdtisa fidei Romam direcli. Quoniam vero et perlectioquaj in humanitatee>t,et W
Capct 1. Conseif^ux Erclrsinrum in confirma- essentiae noslrae manifestatio illata esl.per id quod
fxde,
tio fidehum. — I.Utilp et pprnccessariiim,sanctisquG dictuin C3l incaraala, jaio desinant (a/. deserant)
Dei Erclpsiis specialiter crcrlimus profuturum, ea arundineam virgain sibimel supponentes.»
qiiaede Incarnationeet dispensatione divina nobis- Cap. III. Deata Virgo proprie Dei Mater.— 4. Bea-
cum univers.-B sanctae Orientalium Ecclesi.-e contra tam vcro VirgineinMarinm non propter dignitalom
haireticos dcfpndunt(qui pravis ctiniquisarfiumcn- hominis illius qui ex ipsa natus cst (quem gralia et
tis antiquaraKcclesi.Tfiilem inquietarenoncessant), non natura Ddum quidam impie pra;dicare non me-
sanctitati vestrae su<;gerere alque de his consensum tuunt),sed proprieet secundum veritatem credimus
vestr.-E beatitudinis supoliciter promereri. Quia in 6£oto/.ov, id est Dei Genitricem, eo quod pcpererit
nullo sanclam gloriosamque confcssionemvcstram vereet proprie Deum Verhum incarnatura et homi-
credimus dissentirp, praesertim cum uno ubique nemfactum,atquee3senliHlitersivenaturalitercarui
spiritu sanctam Dei Ecclesiam vegetari minime g uniium.
dubitemus.Nonenim parva,imopotius magna laeti- 5. Propterea etiam essentialem sive naluralem
tia tiniversi replebuntur Orientales, si sanclitatem factamnalurarum unitionemomnimoilisconfilemur
vestram suis,imo magis catholicis noverint in om - "^on sicutilliqui lanquain in prophela.ita in Cliristo
uibus consentiredogmatibus. DeumVerbum(A)inoperas3econteDdunt.0uosredar-
2.Unde suppliciter petimus et obsecramus beatl- guitbeatusGregorius N^zia nzenus adCiidoaium.di-
iHdinem veatram.quatenusdiligentiexaininationeea cen3:«Si quis sicul in propheta secundum gratiarn
quae inferius continentur discutienteslutdecet veris- dicit inoperasse Deum Verbum,et non essentialiter
simos et intrepidos Christi pr<Bdicalores), scrip- factamconfileturunitiouem.sitvacuusmeliorisino-
tia sententiam vestram nobis patefacere jubeatis(c): perationis,magi3autera plenus sildeterioris. » Nec
ut si,r)co pr.-Estante, catholicse fidei conveniens, el sicut illi qui secundumillustrationem, aut dilectio
apostolicistraditionibus nostra apud vos(sicut non nem, aut a(rectionein,personalem,vel subsistentia-
diffidimusyfiieril exposilio comprobata,perfHcilp(4) lem,sive secundura auctoritatPm,autpotentiam,aut
tantorurafl78 virorum,probatissimorumquesacer- aequalitatemhonoriSjUnitionem lentantastruerena-
dotum auctorilate muniti, iniqua loquentium ora turarum.QuospaulosuperiusmeraoratusbeatusCy
obstruore valeamus, et in fide sanctorum Patrum rjjkisanRihemauzni. (i\ceas{AnalliemaHs.3} coiitra
per3everantes,Deo,qui vos(f)san(;timonii suiconfes- Ne3torium:«Siquis inuno Christo dividit suustan-
sione glorificavit,graliasreferamus,dominisaiictis- tias post unitionem(t),sola e^s socielate coanectens
simi et Deo dignissimi.Nunc ea quae sequuntur dili- secundum dignilatem, 279 auctoritatem, aut po-
gentius pctimus exploretis. tentiam,etnon magisconjunctionem quae est secun-
Cap. II. In Chrislo du.T naturx,sine confusione,in, dum unilalem naturalem,anathema sit. Deusenim
unam penonam unitw. —3 Igitur juxta sanctorum Verbum,non nomine vacuo, non particula sui, sed
Patrum traditionera, Dominum nostrum Je.sum natura Deus tantus quantus cl Pater e3t,<Bquali3 per
Ghristum in diiabus naturis unitis ot inconfusis^id omnia Patri.practcrhoctantummodoquod ille Pater
esl divinitatis ct humanitatis, in persona sive um est,iste Filius^natur.-e se huiuanaj uniens.factus est
subsistentia (/) confitemnr. Nec illis acquiescentes homo.
qui unam f)ei Verbi nalnram incarnatam prajdican G.IIinc etiam asanctis Patribus adunalione ex di-
tes vcnorabilis Chalcedoncnsis concilii fidein refu- vinitateethumanitatPChri.slusDominusnostercom-
giunl,nec illos admittentes qui duas naturas dolose posituspr.Tdicatur.QuodnolensPaulusSamosatenus
pronuntianles.unam Dei Verbi naturara incarnatara confilcri,damnatuse8t ab Anliochpno conciIio,Mal-
minimeconfitentur.ajstimanteshocduarum natura- chione preshylero ejusdem Antiocheoffi Kccle8ia>,
rumprofessionicontrariumiquasi aliquid aliud (juam " viro per oiiinia crudilissimo, ct ab universis sacer-
5
diMS nnturas inefTabiliter unitas, una Dci vcrbi na- dolibusqui conlra cumdcin Paulum convencrant
lura incnrnata significet.bcHlo Cyril lo Alexandrinre tunc plccto ;qui sunrtmum dispiilationis cerlamen
civitatis antislite in secundaepistola(9)ad Succeasum conciliumcmorato suscipiens, ita eumdem h<Tereai-
cpiscoptim Dioc.-pgaria; it(i3cribcnte:«Si enim unam cum intcr cfrtera redarguit,diccnp.-"Exsimplicil)U3
naturam dicentcs Doi Vcrbi, tacuissemus nnn infe- flt certe compositum,sicut in (-hrislo Josu, qui cx
rentc» incarnalam,8cd velul abjicientes dispensalio- Deo Vcrlioct humano corporo, quodcst ex semine
(a) Anl.. Diacnno. Christi divinitate glorif^sos.
{h]Mi.,gliirioiamque eonfessionemcredimus dissen- (/)Rdili,Lovan. an. I.'').'j'),cl Dasil. habent siVg .?«t-
tire. stantui.
Ms., pilrfinri jnhealis. (y)!Iac vnrba in tecunda cpislnla, absunt ab editis,
(d}Sic, ma editi vero, et fncilc.
, Fejiunliir in ms.
(r)Klili, 7«« nns. Sed inelius vidcfiirquod babet
; (A)ltn ms ;
at cdd., Pomitii Verbum.
mi,, qui vos.ima. ppiscopoa oompullanl ctsilio pro (i) Edili, /j().s/ uuii.i:rm: n\B. ,posi viitionem.
A\n rA*m\)i.K XVI. 446
|>iiviil,ni>iiHrnotil« OHl,iii'i|iiiiiiiMirii iilliMiiin illvlnlnnn \ Doiim ViTlnirii i
itli. 11111, Hril iiinliiti' HiiliHintriiH lii vrni viili*n« iiiilil iiiortiMii carno ^<
Htuniiiitiiiii liiiu nolln ciiiii|i(ihiIiiiii(Mii r«lcri, ul nnii MinrtulH, noouiiiluiii quud eil vila «t vlviilcator l«Q-
HiiltHtanliii Hit iii oi> KiliUH Doi, iifld ii|ti(<i)tia ^orun- i|iiuin I)ciiH, •nntlifliiiii It.
iliiiii |iiirtiri|iittiiini<iii. llno nniiii ilixinti, i|iila Ha|ili<n- V*.Siiiiilll«ir(<l'(«Mi liiiriiliii'ini.'iri i in
tiii iliM|ii>nilitiiii |iuliii(ur,iU kIcii (HiiiipiiNitu cMHti non liiim, Hi<cuii(liiiii iIIikI Im iti JoduniH : \ '-
,
pi)H>4it, ii(«o oiiKitiiH i|Uiiil (liviiia Hupioiilia »iout iintc- iuilto, ffuoit nuiltfimuM.iiuiifl pti/tmuM (nutii noitri»,
i|ii(kiii HU i>xiniiniHHcl, iiiiliiiiinutH |ifriiiuiitii; iln et quoU iifr»i'ej:tii ui, el manut notlr.v Iraelaverunl de
in l)uo oxinanitinno i|iiani ^i-hhiI iiiiH(*rio(ir(litor, in- Vrrho t tlir {I Joiin. i, <j. Nci|ini ('nini V«rliiM
iliinintita ati|UO inilcintilaliilin oxHlitit. Kt hioc i<liani (lum (loilaliH nun! niitiiraiii Iractari poluit u.i:.- •
iliciH,i|uoil Hapicnti.i liiiltilar(<t in nu HicutliAltitniiiU!i hiimania, ninl llnrct tiumn. Knt cliiim prorul (iubio
ot noH in (idmiltiiH, iit altor iii nlli<ru(ri), sed noqtin puor illo i|uorii bcata Virgo ^enuit, quflm pania in*
p.iPH iliiiiiiiH nos HUiniiH, noo nitHtri parn ilomuH ost.» volvit.qucm in prn<i«oiplo rolloravil, (|nnm ocliivo in-
Si(iiilitcr(<liaii) li(<atiiH AtlianaHiiiH iii lihclliiciijiiHCHt circumcidil, (|uom Himcon virjuHliiH propriiH am-
tiluluH, ijuod uiius .%il i.liri.olux, liaTolicoriiin vaiiita- ploxatUH chI (^"cmiiH, (|iit!m Rflijnctum puronlibuii
lemrorulunH, poHltiiiamiloKilii I)oi divinituto innui- n ovangoliHtm rofprnnt, quem prorpcisac wiati' ol aa-
HitionPB ourum 9uporl1uaHapprobuHHot, ila proni<qui- pientiu {iue. ii, 5'J) protrfllantur, natura Deua, per
liir: «Sio, inqiiit, oliam i|c liicarnalioiic iniiuirunt : ()iicm fucta Biint oinnin viHilnliu cl inviHilii:ia,urii,r(!-
^liiomoili), ini]iiiunl, incnrnatiir 1)<<iih',' qnoinodo in- niliiHcl primo^;(!iiiliiH, iii (iuiti)ninittconHtanl(Coi'< ^i.
corporHtur.^luomodocomponilurad parvu.ncorpus- 1, 1(5, 17\ Hecundum apoalolum Puulum. Kt hoc ip-
culumiuoaintbili8?(|uoiiiodounituriiicrcatu8croato, Bum claria vocibus ctiam Inuias prophetu protesla-
incircuinscripttia oirciimscripto ? nnl qnomodo ia tiir (lirenH: /'«<•/• nntim eH nohis, el jiliu» datus esi
purtos maf^nus iltc, ct immonsus,ot indiviiluiis ? Si nohi.i, ciijits pplt'Uo:i tn humcro ejus, el vocabilur
aulem mu}jjniludoillain parvoloco conlractaost.aut mitgni i.onsilii Anijelus, Adinirahiltx, Consiliariiu,
parvum illud lactum est ma^num, aut pars, et non Deus fortis, Dominalor, Pater fuluri sceculi Irinceps
omnisilivinilascarni uiiilacsl, quod rsl impiumcro- pacis Isa. ix, G).
dcro. Kl prolapsi sunt ox hoc (juod dicunt: Quo- 10. Ei idcirco acquiosccndura illis nullatenuB cre-
modo, et qiiali modo ? ot qua sonlonlia ct porlidia dimu8,qui piicro itli Dcum forlcm unilum asserunt,
otiam inhabilionem pro incarnatione opinali
isti et ncc Deum fortcm ipfum esse puerum credunt, prae-
(operuti)sunt, elpro uiutalo,ct compositione inope- serlini cum non alterius cujuslibct, scd cjua omnino
nilioncm bumnnam, subslanlin Domini p Ihronum, qui deSpiiilu sanclo et Maria Virgine na
et |iro iina
nostri Jesu Christi.duas subaistontias et duas per- tuscst, atque in Jordanea Juanne, utaqua^ sanctifl-
sonas, et pro suncia et inelTabili Trinitate, quater- caretbaptizatus est in siBculumsieculi (/i^Psalmista
nitntom indeceator dopmntizantes, et impie? » testelur, dicens Thronus tuus, Deus, in sueculum
:
Gre^orius in sermone do Filio:
7. llursus bcalus Sivcuti, virgu ,rquilalis,virju regni tui: dilexisti jiisti-
€ Uno aulcm, inqiiit, capitulo meo, utaUioraquidpm tntm, et odisii iniquiiafem; proi>lerea unxtt te Deus
ascribas diviuiluti, et illi natura) quoe passionibuset luus oleo cxsultationis prx participibus tuis(Psal.
corpore probatur esse superior : hurailiora vero XLiv, 7, 8). Quomodo autem ungi polerat Deus, cu-
coinpositio tribuas,qui proptertescmetipsum exina- jus Ihronus est in s.-eculiim sa;culi, nisi fieret honio?
nivit, et incarnatus est. » liinc ergo rectissime cre- Cap. V. Deus factus esl homo, non homo faclus est
diinus,quod plenuset perfectus Dous Vcrbum.etiam Deus. — il.Secundura hano ergo prophetae senten-
post assumptam carnem nullum augmentum dctri- liam, Deus factus esl Ghristus, non autera Christus
mentumque^SOpertulerit.inr unilione sua inefla- factus est Deus, sicut dicunt haf?retici, qui per pro
bilem gloriam conlulerit assui;ipta> naturae. veclum nonpernaturam Christum Deum audent as-
Gap. IV. Non e.^t facta qualcrnitas in deilale per In-
serere: Deus enim unctus ost, quia ipse faclus est
carnationis myslerium. —
8. Hac de causa Trinitas homo; non enira altor 281 est Deus, alter bomo,
etiampostincarnationismystpriumTrinitasmansit, ^ sed idem Dous, idem homo. Qui enim naturalis est
quia idem Dons Verbum, etiam cum propria carne filius Virfzinis, idem naturalis est Filius Dei. Pro-
unus est ex Trinitate: nnn quodcaro ejus sit de sub- terea et duas nativitates Dei Verbi crediraus et con-
Btantia Trinitatis, sed quia caro Dei Verbi est, qui fitemur, id eat, unara ante ssecula a Patre (a/. ia
est unus exTrinitate. //>.'*; enim omnino,estnon atius Patre),secundumdivinilatem;alteramin novissimis
ascendit in cirlum, qui descendit de ca-lo, Filius homi- diebus, a Virgine sancta, secundum carnem; exse-
nis quiestin caHo [Joan. iii, 13). Quapropteret Deura crantes eos qui negant secundum carnem Verbi Dei
Verbum passum carne. et crucifixum carne,et sepul- nativitatem, qui etiam refugiunt unius ejusdemque
tum carne secundum beatum Cyritlura profitemur Filii Dei fateri mirabilia et passiones, quod omnis
dicentera {.Anath. xiii) : « Si quis non confitetur DeiEcclesia confitetur.
(a)Editi I.ov. et Basil., tU alter in allera. ad hcec, Dcus in sseculum. In Basil.vero ligetur, sed
Locumhunciuexcusisraulilumrestituimusope
[b) ejus omnino ihronus... sit in sxculutii sxculi, virga
ms.Portarum abbisverbis,m5(ECM/um 5«t'u/?, usque xquitaiis, etc.
447 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 448
12.Accipimu?autemetqnatuorconciliasecun(1um \ (/6?Vi , 12.). omnimodo qui dicunt
Fallunlur crgo
huncexpositionis sen8iim:Nicapnum,trecen-
nostrti; morlem solam,non etiam peccatum transiisse in ge-
torum (lecein et octo episcoporum; Gonstantinopoii- nushumanum, cum Aposlolus.ct peccylum,etmor-
tanum, centum ct quinqnaginta, qui daranaverunt tem mundo per eum lestetur illatam.
impiosPneumatcmachnF,nccnon etiam Kphrainum Abhacigiturdamnatione et morte nulius om-
17.
priinum, cui pia^fuerunt beatissimi Cxlestiniis Ro- nino liheratur, nisi gratia Hedcmploris qui cuin :
manus, elC\rilius Altjxandrinus antislites; et san- cssel Dominus utfiote Deus, ul nos a scrvilute per-
ctum ac venerabile quod apud Chaloedonem cele- petua et potesiate diaboli liberaret, atque ad veram
bratum est. libertatem reduceret, taclus est servus, accipiens
13. Epistolas quoque beati Leonis amplectimur formam servi {Philip. ii, 7). Ilinc est quod dicii ad
anathematizanlos universos conlraria dogmatibus Judaeos: Tunc vere liberi erilis, si vos Filius lilierave-
Ecclesia; sentientes,simuleti)mni;i scriplaTheodori Pulabant enim se vere liberos.qui
rii(Joan. viu,36).
Mopsuestini,etNestoriidi9cpuliejus, omnesquequi humnnis occupationis intentione vanissima servie-
illis similia srjpiunt cum codem Neslorio, nec non bant. Ut ergo falsa libertas fieret vcra libertas(n), id
etiam cuncta scripla diiodecim adversantiacapiluiis esi, ut humana libertas fieret Chrisliana liberlas,
beati Cyrilli.lquae contra eumdem Nestorium ediilit; n eadcm quo posset, per
libertas libsratore indiguit,
his adjicientes Eulychen et Dioscorum cum sociia ejus gratiara ab occupationibus humanis aversa, ea
eorum.oninesquequosjusteacregularitersedesapo- cojiitare et desiderare quae pertinent ad vitam
stolica condemnavit aelernam.
Cap. \i.Qualis homocreatus; et qualis cum sua po- 18. Sine hac igitur gratia potesl quidem cogitare
sterilnte per peccalum efjectus. Per peccatum lolus et humana, non autem putest cogitare,
desiderare
homo factus esl delerior. Sinc grulia non ni.n humana aut velle, desiderare divina, quorum primum est
cogilantur. Quid sil credere. — 14. Post hscc conse- et prsecipuura fundamentum, ct crepido quodam-
quensestetiam qualiterde Christigratiasentiamus, modo, sivc omnium bonorum origo, credere in Oo-
qua nos eruit de potestate Satanae, secundum quod minum gloriae crucifixum {ICor. n, 8), quod utique
nobis est tradilum, vestra? beatitudini declarere : non est exnaturalis arbilrii libertate, quianon hoc
quiaetiamin hac parte auctorilas veslra nobis valde caro et sanguis, sed Pater coelestig revelal cui vo
est necpssaria. veram euin attrahens li-
luerit {Malth. xvi, 17;, ad
15. Credimusitaque bonum et sine uUa carnis im- bertatem,NON violenta necessitate, sed inlundendo
pugnatione, s Deo creatoreomnium, factuni Adam, suavilalem per Spiritum sanctum, ut mox crcdentes
magnaqueprffiditumlibertate.itautet bonum facere dicannis: quia Do.nninus est Jesus, quoii nemo per
in propria facuUate haberet, ct malum, si vellet, ^ naturalem arbitrii libertatem polest dicere, nisi in
posset admittere. Eratque mors et immortalitas in Spiritu sancto (/ Cor. xii, 3)
ejus posita quodammodo arbitrii libertate. Capax 19. Frustra ergo garriunt qui dicunt : Meum est
enim erat utriusque rei, ut si eerva^-et pra^ceptum, velle credere, Dei autem gratiae est adjuvare; cum
eine experienlia mortis fieret immortalis;>i vero con- etiam ipsum credeiie, quod est consensiir. rrffibere
temneret, mors continuo subsequeretur. Itaqueser- veritati, nobis a Deo dari tesletur Apostolus dicens:
pentis astutia depravaius, sponte divinae legis pra;- Vobis cnim datum est a Chrislo, solum ul in cum
varicator efTectus est, ct ideo secundum (juod ei credatis, verum etiam ut pro illo paliamini (Phitip.
prKdictum fuoratjusto Deijndiciomortis pocnadam- 1, 29).
natur,totu8que,idestsecundumcorpusetsecundnm Cap. VII. Deus atios facit credere sun bonitate,nlios
animain, in deterius commulatus, amissalibertate deserit juslnjudicio sed occulto. — 20. Seri dicunt, si
propria, sub peccati servitio mancipatur. nolentes Deus facit ul velint credere, nullusaulem
16. Ex hoc NrLLUs est hominum qni non hujus eslqui naturaliter(utdicitis)possilcredere(/')autaIi-
peccati vinrulo nascalur astrictus, pra'tercum qui quid boni vcliequod pcrlinet ad vitam aetornam.cur
ad hoc vinculum pcccali solvendum, novo gencra- ergo non facit omnes velle, cum non
pereonarum ait
tionis miido natus est mcdiator Dei et hominum £) acceptioapud Deum.praeserlimcumdeipsoscriptum
hoino Christus Jcsus. Quid enim aliud potuit aut sit: Qui vnll omnes homincsstilvos fieri cl ad agnilio-
pntebt nasci c.\ servo.nisi servus? Ncijue cnim cum ncm vcrifntis vcnire (/ Tiin. ii, ? Aut enim vult, et 'i)
essel liber Adam, filios procrcavit, sed postquam Don potest; aut mentitur Scriptura divina. Quod si
servus peccali factuscst. Ideo sicutomnis homo ah horum quodlibot sentire eat impium, rcslat ut non
illo ost, ita et oriini.s linmu servu.'? peccali piT i[i8um illo oxrilet voluntatcni hiiinanam.scd cam cxspcctet
esl.Hinc ol Aiioslolus: Ex uno, omncsinijuil, in ab hominc, ut aeijuum sit in volcntibus pra^mium,
homines in condemnalionem (Hnm. v, 18). Etrursus, in nolentibu.4 aulcmjiista damnatio.
^HI Per unuin hominem peccatum intravil in hunc 21. H.TC si ita 8unt,ut hjfirotici jactilant, coMpnE
mutntnm, cl prr pcrrntum mors, cl ila in omncs hn- HENSA sunt ab ipsis inscrutahilia ot incomprehensi
mincs niors perlranfiit, in quo omncs pcccavcrunt bilia Doi judicia. Si enim, ut ipsi voluiit, nolenlcn
(a) Abi^rantabcdilifl veralif>ertns;id est,ut humana (b) Edili. fnlest rredere in Filio Dt');at m%.,po$sit
liberlat ficrcl; at subetiluta euDthcTC exms. crtdere, aul velle, abertiUo /)i FilioDci.
M\) KPlsroLA .XVI, uo
it/i'iiiial, HiilvHt iiiilntii voliMitnt, nihil enl niuiiiiio K nnlialflii.ln npiilola (K. in eapit. Cmitilini, eap.S) «d
i|iiiiil 'IM3 <|iwiM'iiliir iillrriiiH. Kt, <|iiiiiiluin a'l Ip- Conci.iuiii IVKlnviittourn ; « Oinnia, tni|uU, •luiJl* et
m>H, litllit Siiiipturu illviim,i|iim i»f-omi>rfhi-riiiihilia oiiiniu opnru ac iiiflriln >anol«iruiii *! Doi Klcrlan}
IM lt>«iiitiir jiiilwl^i {Ihm. xi, :t:i). N<t»i nutinii in- lou<l(itii(|iin rnrornndu nunl : vo ri lioiplfl
ooiU|iroli(Miniliilia rr<-<!i*iitrri nl iliMiiniiNlraiili'ri jii- pl/ici-l, rilni «X io (jiiod ipnn d . i i • yu-jd 311
ilii-itt lUu, i<x uiui luiisMi |M'r liliitniri iillua •ulvnri diliKonliiii iiianiri'iliuiii<|Ufl in epiiilula aua ad pt-
(iioiinuri lioiiiliilo nl ^rutlu l)»i, uliori Juito «l oo- pnm /oxiiiuim (r), rflplieamio, i|ialut pa|i« •ftnt«a-
ciilto juilii'i<i <li>r<>|iui|ui. tiiiin oxplicniit Alrirunit <<)iiciliu dii-cndo ;
« lllud
'^2 AliiM|iiiii iliciint, Hi [lOHtiuut hi i|Ui liuO )livin(D ttul<'iii i|u<)d in liltoriit <|iuin id univormia pruvio-
Jiialiliiu ol lioiiitiili ouiitruriiim iraliiuant.rur i» i|ul ciasriiraati oaifl mitlnnduri, ponuitfti, dironfl : « ,Nos
oinu<'ri liotninos vtill Malvos (Inri ol ad aixniliononi << tnmon inHtinctu |)oi (oninia nniiii bona arj auclo-
voriliiliH vniiro, tatii miilla« virlulrn ti"cil iii tloro- ' r<'in Hiiuin r«rori'nda ttint, und»! nitfcunlur) ad
/.iiitiifl H<'lli8iii<lii nl niilliMU liartini in Tyro i^l Si'lo- • rrulrtimut porpi<%roporuin noalroriMii rooncicn-
n^ riipcrcvoluit.ul'! ni riplm ruimiiHil (»ioiil ipn»i teu- • tiuiii univorHa rolniimuH : gic orcipimu» diclum,
laliir) for.tiiu'! iu rittere it cicilio /».riii/'ifi/i'iHi f(iii- « ut illoH (|ui contra Doi tdjutunum rxlollunt ar-
si'iit (Mdllh. XI. •21).' Aul rur in A!<ia ot nilliyniu
Ij
« hitrii lihortntPir., diHlriclo Kludio verilaliH volut
ApuHtoluin vcluil Vfrliiiin HulutiH uiuiiintiuru (.U't. « euraini IruiiMionH aiiiputarr>rf. (Juid pniiii lam H«
XVI. i\, 7) ? « boro lociHli arintrio, (|uam i|uod iiniveriia in hu-
y;<. Oii>'<l 8' ita npi|utHint coniprphpnfli, roilonnl • inilitntiH nostrffi conHcinntiam relulinti / ct lameD
nd 90, ot invonionlos tio hoininos, (lesinnnl (|U(i'rcro « instinctu Dei (iictnm (idelitor Hapi<Mil<T<iiio vididti,
puralio8 aalvot f^raluilo <luno,alios (icrolini|iiat juslo « voracttiM' (i<lonlor(]oo dizisti, i<lco utique quia «
ol opciillo juiiicio, (]iti polostatciu huhot ox ouiiom prn'paratur voiuntaa a Domino « (i'rov. viii, 35; eec.
iiuipsu aliuii vtts lacoro in honorom, uliud in conlu- « ngnnt p.iterni8 inspira-
I.X.X), Pt ul hitni filiquid
nioliam ; el claniont iinu noliiscum, iino juxlu Apo- « tionit)U9 suorum ipse tangit conla filioruin » :
stoiuin : iilliludo divilidrum S(ii>icnti;v ct sciculi^t; Quol(]iiot enim Spiritu D('.i aguntur, hi filii aunt
Dri ! Quiiin iiisculiiliiliu .'>uiil judiria rju.^,clinvesli(j(i- Doi « (llom. VIII, 5i), tit nec nostrurn deoBse sen-
bilrsvidr cjus ! Quis cuim cognovil.icn.^ium Domitii ? aul n tiamus arbitrium, et in iionis quibusque volua-
quiscou.\iliunus rjus fuit ?uut ifuispriortteditilli. et « tatis humanapsingulis motil>U9 magis iilius prae-
relrihuclur <«? quouiam c.r ipso, et per ip.sum, el in < venire non dubitpmuagraliam quod ila Deus in ;
ipso suul omuia. Ijisi (jloriii in .<,vcula s:vculorum. " pordibus hcminum atquo in ipso liltoro operelur
Amrn {l\om. i, 3:-}, li\ et seq. ). Manileste ergo non « arbilrio, ut sancta cogitalio; pium consilium,
Nonis. SEn AposTOLO omnino resistit qui dicit Nisi : « omnisquemotus bona; voluntati9 ex Deo sit, quia
epo prins voluoro, grytia ad me non vonil. Quod « por illum aliquid boni posgumus, eine quo nibil
omniuo nihil alind cst dicore, nisi priusdare Deo, « possunuis. »
ut rotribiiutur illi. 27, HiscongruebealissimusCoGlestinusinepiatola
C*p. vui. Omuis motns bono! voluntatis e.v Deo. — [Cnp. 11) ad Gallos data Cuni enim, inquit,sun- : «
2'i. Sed nos 5e("|UiMito3 oiimdem upviptolum omnem clarum plebium iirjpsulesmandalasihiiegationefun-
bonarnm co^ilationuin orit:;inom,consenijionemque gnntnr^i/iapuddivinam clemontiain.humanigonoris
volnntatem ox Doo et per Deuin,et in
e.'«rum((j), et agunt causam.ettota secum Ecclesia congeiniscente
Deo dicimus,quipravashominura voluntates.et ter- postulantetprecanttirutinfidelibusdoneturlides.ut
renis aclibnsimplicatas, per inrusionem et iiiopera- idololatrneab infidolitatissu.'Elibereniurerroribus,ut
tioncm (/>} intrinsocus sancti Spiritus absolvit et Judsis. ablato cordis velt*mine, lux veritatis appa-
corrigit, aieut scriptum est: Prxparatur voluntus a reat, ut ha;rptici catholicac fidei perceptione resi-
Domino. piscant.ut schismaticispintumredivivaBcaritalisac-
20. Hinc etiain heatus Basilius C;esariensis epis- ciprant, ul lapsis psenitentiee remedia conferantur,
popus, in oralione sacri allaris, quain pene uni- ut denique calechumenis ad regenerationis sacra-
versus trequentat Uriens, inler c;elera : <t Dona(in- D mcnla perductis, coelestis misericordiae aularesere-
qnit). Domine, virtutem ac tulamentum malos : autem non perfunctorie neque inanitera
tur. Haec
qiiaesumus honos laciio, bonos in bonitate conser- Domino rerum ipsarum mooslrat effect-js,
poli (c)
va, cmnia enim potes, et non est qni contradictt qiiandnquidem ex omni errorum genere plurimog
tibi cuin enim voiu-^ris salvas, et nullus resistit
; dignatur altrahere, quos eruens de potestatetene-
voluntati tuae. » Ecce quam breviter, quamque brarum.transrertin regnum filii caritatissuae, el ex
districte doctor egregiusoiim huic controversise vasis iraetacil vasa ii)isericordi;e. Quod adoo totum
finem pnsuit, docens per hanc precem, non a seip- Deo gra-
divini operis esse sentitur,ut hcec etficienli
sis, sed a Deo maios homines bonos fleri; nec sua liarum semperaclio laudisque conressio pro illumi-
virtute, sed divina; graticB adjutorio in ipsa boni- natione talium vel correctione releratur. » Rursus
tate persevorare. post pauca His ergo (inquit [Cxlest, fap. 12]) ec-
: <i
26. Similiter Iteatus Innocentiusapostoiicae sedis clesiastici regulis et ex diviaa sumptis auctoritate
(a) Editi, enrum confessiouem ; sed rectius ms., (rf) Editi, funganlur.
consensionemque earum. [e) Sic m-. et editi, pra^ter Basil., in quolegitur,
(b) Sic ms. ; at in excusis, et operationem. neque inaniter a Domino peli, sed ef/ica,citer,^ipsa-
(c) Editi, ad papam Roma7ium ; ma., ad papam rum precum monstrat e/Jectus.
Zozimum.
S. FULGENTIl EPISGOPI RUSPENSIS S52
45«
documenlis,itaadJnvanf<^Dominoconfirmalisumiis, * Caput. i. Pwcta fides in hac vita salus esthominum.
ut omnium bonorum atrectuum atque operum, et
— J. Ijeulus frater noster JoarinP8,diaconii8a veslra
omnium studiorumomniumque virfutum.quibus ab societale directus.litteras nobis qiias misistis exhi-
initiotidei ad Deum tenditur,Ueum profiteamur au- buit, quibus recensitis, vestram simul alacres, et
ctorem -.et NONOUBiTEMUsab ipsius gratiaomnisho- fi.lem cognovimus,et salutem imoin agnitionefulei :
minismerita prsveniri, per quem fitut aliquid boni, ve?tra nobis salus innotuit. Quae enim vera in hac
etvelle incipiamus et facere. Quo utique auxiiio et hominum.nisi rectaiu Deum fides,quffl
vita salus est
munere Dei non aufertur LiBERrivi arbituic.m, sed percaritatem operatur, per quam non gratiadivina
LiBERATUR, ut de tenebro?o luoid u Di Q85 de pravo ,
s.ilvatos Apostolica lestatur auctoritas.diceus : Gra-
rcetum.de languidosanuin,de inifirudenti git provi- lia salvi facli cstis per fidem, el hocnon ex vubis :
dum, Terminat aufcm idem magister (/(/cm, c. 15)
» Dei enim donum ed, non ex operibus, ut ne quis ex-
hanc ipsam epistolam, atque concludil ita.dicens: t)lla(ur {Ephes. ii, 8). Et quiacarilas recta^fideide-
• Quia ad confitendara gratiam Dei, cujusoperi ac bet jiigiter adh(crere,qiiae studioatque efficacia bo-
digriationinifiil ppniliissubtrahHnduinest.salis suf- norum operumcooperilmullitudinera peccatorum,
ficerecredinnis.quidquid secundum pra>dictasrpgu- ideo Uoctor ^entium in fide et veritate, ne quid sibi
lasaposfolicaesedisnosscripladocuerunt.utprorsus
j ,
humani lumoris auderet arroganlia vindicare.posl
non opinemur r atholiciim,quodapparuerit procfixis cummendationem fidei,per quam gratis salvi lacti
scntcntiis essc coiitrarium. » Ha>c, sanclissimi,non sumup, operumquoiue bonorum gratiam muneri-
quasiignorantibussuggercre necessarium a;stimavi- busdivina) benignitatis assignans,subsequenterad-
muSjSed ad confufandam eorum ampntiam qui ea ut junxit : Ipsius enirn sutnus faclura, creati in Christo
nova dogmata et penitus(f//. pene) Ecclesiis inau- Jcsu in operibus bonis. qux pruiparavit^HTl Deus, ul
dita refugiunt, huic parvitatis nostra; libello inse- in illi.'! ambulethus {Ibid., lOi.In eis vos I)eo dirigente
rere utile judicavimus. ambulare,ipsorfrunigandemu3Pfrectu.5o//trj7urf;>;e
28. Quorum omnium sanctorum Patrum imbuti qiiippeHO» pigri, et Spirilu Jervenies (Rom. xii.ll),
doclrinis,anafhematizamusPelagiunri etCoelestium, quodevotione laudabiliore Dominoservilis, eo cari-
simuleliam Julianum Kilancnspm,et quiillissimilia tas de corde puro, et conscientia bona, el fide ron
sapiunf;prfficipuelitirosFausfiGalliarumepiscopi((/), ficta, nos instigat pro fidei communione plenius
qui dc monasierio Lirinensi provectusest,quoscon- agnoscenda vosiri consilii secrefa(r)perquirere.Quia
tra praedestinationis sententiam scriptos esse non jgilur sermo Dei non est alligatus (// Tim. ii. 9).
dubiumest. In quibus nonsolumcontrahorumom- qui vivus esl et efficax {/leb. iv, 12), idcirco nos
nium sanctorum l^alrum,verum eliam contra ipsius quoque ea qui-e de incarnatione ac dispensatione
Apostoli traditionem(/?) venieny,humano labori sub- C Domini nostri Jesu Christi.et de gratia (quie gratis
jungitgraetia3adjutorium,atquetotamomninoChris- indignis itatribuitur, ut ipsa innobis,et exordium,
tievBCuans gratiam anliquos sanctos noneaj:ralia elprofectumbon.-e voluntati3oppretur),canonicorum
quat'tno8,sprunduui quod docel beatissimus Pelrus s;incla auctoritafe vohiminum, pafernorum quo(]ue
apostolus (/tc/. .\v, 1 1), sednatura; possibililate sal- dictorum docfrina atque institulione percipimuset
vatos impie profitetur. tenemus, veslra caritatirescnpfe indicedemonstra-
Petrus misericordia Dei diaconus subscripsit, bimus.confidpntes in Doinino,a quo Pt fides infondi-
Joannes miscricnrdia Dci monachus subsrripsit, tur,ut cordp crcdamus adjusfitiam, et sermo daiur
Lcontius misericordia Dei monachussuhscripsit, ut ore confiteanuir ad salutom {liom. x. 10), (|uod
Joannes lector misericordia Dei subscripsit. nostrum pariter et sensum gubernabit etstylam,ut
vestraeinterrogationitalisreddatiirnostra rosponsio,
286 KPISTOLA XVII,
in qua et dc incarnafione Domini ca dicamus quac
BEU LIBER 8. FULGENTII ET ALIORUM QUINDECIM EPISCO- nostrac rcdemptionis confincf vcrilas ; ct de gratia
PORIM AFRlr.ANOHDM, Dei ea loquamur quac nci^is ipsa gratis infuderit {al.
Ad Prlnim (Unronum et alios quirx 0>irnlc cauta
in infiindit vel inludit) superna majestas.
filri Uomam tnis^^i sunf, de Incarnatione etGratia
[) Cap. II. Du,-e nulune in Chrisln, ct una prrsona.
Domini noslriJesu Lhrisli.
Verhum carnrm coturptam non accepil. 2. Dicitis —
Dileclissimis et in Christi fideatque gratiapluri- itaque vos,juxta sancforum Pafrum traditionem,Do-
mnm amplpclendissanclis fratribus,Pi:Tnodiacono, minum noslrum Je-^um Christum in duabus naturis
JoANNi, Lfontio, elalii JoANNi.rafterisquc fratribus unifis ot inronfusis.id cst di vinifaliset humanif afis,
quos una vobisrum in causa lidei Homam rlirertos in una pprsoiia sivesubsisfenliaconfiteri.Undo con-
Idteris intima tis.DATiANUs, Fortunatu-', Borthus, scquonfcrboafum quoquc Mariam proprio et secun-
VlCTOR,ycilOLASTICUS,0RONTIi;S,VlNDICIANlS.V'lCTon, dum verifatem voscredereasseritis R'>nitricem Dei :
jAXrARIUS. VlfTORIANUS, PllOTlNUS. QuonVULTnKUS, onqniid «oilicpt ppperit vere et prnprio Deiim Ver-
KuLOKNTius.F^Lix cl Januarhs in dominosalutpm. biim inrarnatumothominem faclum,afquec8sentia-
(o) Libri Fau<«ti rontrn prapdr-^linationpm. fcretd \ in roll()iiiR oxciisisi. vrslri exsilii sccr'ta
(h) Sir ms.. editi autern, conlrndtrlionrm. Forle vos msligat noUri exsilii vel consiUi tecreta
\c) Sio Dasil : in a.s. autcm habetur nostii ejcsilii
m KIMsroLA XVII. 4^4
liliT Mivi> iiatiiriililnr oiinil imihiin.lli»'!' «"x nplnlnl.u \ i|iil pro|iliT ii.)n •'n.riu'-
voHlr/p liiiKini (lOhiiiMHH Miiniolul: ii\ liin tinlm |n'ii- iil iIIiiih |iaii|)>M tmn »
ilont uiiilont i|iiin dii liioiu-iialiuiirt hiiiiiiitl Hurinoniit viii,'.i), plonitiKiinocn •u«nt,i|iio«l ilictu np(a» •») '
vonlri I
riiroHHiu (Hiin|iroliiMiilit. oslnnMituiiu(iiittorut,iiutarK|Uiii niutaliililatli Inilla
U. Mi (|iiiri initiir iii DiiiiiiiKi iiontni Ji"mi Chrinto, r.irmiH HnrvillH nr(M*pti<inn c.
uiil iliiuH natiiruH uiil iiiiiiiii noltinril.Hlvo (Itibituvo- tiiH .loaiin(^H nvnn^oliMtit dn < . . >. . i • • <
rit oroiloro iio pr.i'(liciirO|iorMoiiHHi,vo|Hl (|tilHnoliio- (/ifnin yloruim r/iu, ylorium ifuait I i ipalre,
ril niulilori omiiiloiii ItiMiiu ali|iio liiiriiinom,i<l ««l }ilruum (jr.ih.i' «t vrrtlult.i fjnnn i, li).Vi<rliU(n il«-
VorlMini incnriialiiiii, do Muriu Virnlno pro noMlni (|tio oaro racliiin In voritntchumun.! rarn nnMn ruspit,
ratholicn lldn dc- •'
naliito vi'raoilor nutiiiii, lunliiin n Hod in vorilnto dlviim Vorhum niiHft non rlr ' '
pii'lioii(litiir ao (lomoiiHlruinr («.\lruiioiiM, (iiiunttiiii i<iiHoo|iti(iiiiM ni; roil)MnplKiniM hiiinnnn! ni} .
Haorumonloro(loiii|iti(iniM linmnnnTJiBiHtlt Innrnlu». idno oHicnRitor porp^it llcdoinptuHi l)oi arli/iiranda
11(10 oniin OHt illiid 'im(/»m4»»i /tiV/n/i.t ciimmonduliim l)nniKnilnH,(]niunooniutaliililntifl nuo diminutiunia
iMolilniM oiinrlin oro apii>*tolico S'irriimrntum, iiucd iin(|UHm rccoptrix cmmo potnit divina miijnMtua.
innnifrsliilum rsl iu ranir.justifiratum rst iu sjiirilii, i. Vcrhiiiii ij^itur l)ci,i(lom(|uo Vcrljum Dou8,hu-
ni>fiiiruit nufiflif, praulicatuvi 0st genlihui, rretlitum |j munum curnein dflcurnu niulrifl accipienfl.siouliqoe
n7 in /lor mtiuilo,nssiimt>tum cst in yloria (/ Tim. iii, ioriiiam Horvi accopit, pormannnfl In furma I)el,
tit
Iti); (iiiiu Mcilicol Vcrlxim, (IiukI in priiicipio orat, (ctornuM ali|iic incommutnbiliH Dciis por unitntom
ct upiid Dciim orut.ot D.-iis oral ((i),id 08t((i/.idr»m) por3')na',in qua scrvi formam arropit,liori di^narc-
Doi UnigpnilusFilius.Doiiitio virtu9,ol9upicntia,pcr tur IpscquD.l lecit.In similitu.linpm quippnhoml-
(Itiom, ot in qiio lactn sunl omnia.nt aine quo fac- num homo,ct Incom-
fHCtUH,hnbitu est invcntus til
liim ostnihil, idcm (a/. id ost), Dons uiiiKonitus, mutabilom habtms do n.ituru Patri.s pcr nmnia doi-
cum in torma D.M ossol.id oal.cuiu .riiualis pcroin- tatcm, cro.iri dignutuscslniin crcalii8,('l lieri voluit
nia(»onilori unittlomcum oonaluraliacsscntiiP pos- ex mulioro,non faclus u Putro, sed gonitus ; at^jue
sidoret, ot in en nntura (lunm sempilornus habct ox ita, ycrbum caro fnctum est, ut ossot nnus incdiator
Patro, hoo qnod natiiraMor P.ilcr csl, id esl (nl. Dci ct liomiitum hoinn C.liri.-itus Jesus, qui cst su/icr
idomUlous vcrus.siiinnuis.incommutHliilisqucossct, omniti Drus heneiictus insicrultt, cnus et vcrus Dei
ncquo *IHH iiltora Patrc Dcus.sod mancnlo pt^rso- alquo hominis unus idemque de Patre sine
l''ilius,
nalidiscreliono.uiiusnalurulitercumP.ilreDoujCssel, initio Deus semper genitus,iie matre homo veru8(«)
necininorscilicot,necpostoriorPalre,nocdiversirpo- socundumcarnem lomporaliter conceptusot natus.
tos!alis,nPcaltcriuscssonti;r(H(i«cnim ni/)nifim«)7'?- _, *iS90uaiii carnpin nnnconccptum accepit Unigcni
tratiis rst rsse se aqunlrni
'/' /)t.'(>[/'/ji7i7/.ii,(>,7J);tamon lus t)eus,sed ineaeslD^jusiipse allissima tiumilitate
seinclipsum e.vinanivit formnm servi accipiens.ui est conceptus Idem quippe Deus creatus est in virxine
(«/.idem), in sitnililuiiiue kominHinfactus, idem ha- ct de virgine secundum carnem, qui sibi de qua et
bitu invrnlw ul hitmo(ll)id.}\n quo nulla potuit csse in qtia croavprut gonitricem.
rapinai .irbilralio; quiu de sulislantia Palris,ineira- C.\p 111. Verbum non .'iolum in virgine caro factum
bili ac sempiterna nalivitato.genita naluralis wiiua- esi,sedeiiam e.vvirijine. autem Deus Ver- — 5. Si
litalis in eo permanot ploniludo. Semetipsum \f^'\\.uT bum ea non fipret,
sic in virgine caro lieret, ut ex
c.rinttnivit formnm servi nrcipirns. In eo quippe procul dubio non de carnc matris idem Deus habe-
Deiis hotno csse ndturaliter voluit.et Dominus ora- ret substantiam carnis, essetqueejus per virginem
nium rerum servilem naturam sine amissione pro- transitus, atque ita nec medialoris sacramentum
prifBdominalionis assumpsit,in quo sorvi formam nobisproBceret ad salutem, nechumanse divinaeque
mispricorditorcxinaiiitnsacrepit.Q>iiam bene autem plenam in se ChristusDeiFilius inconfusibiliteruni-
sanctus.Vpostohis NoviTestamon'i,sicut ipse testa- ret substanliaj veritatem.Hoc erfromedicinaliter usa
tur(// Cor. III, G},factus a Doo aiinister idoneus.ne- est bonitas divina remedio.ut ille Unigenitus Doos,
quisquam nostrum exinanitum DeiFilium audiens qui est in sinu Patris, non solum in muliere, sed
amissam veldiminutamaiqualitalem patern;p forma; ^ etiam ex r.;uliere tierel homo.Quod indubitanter di-
in Deo Unigenito noxia cogitaliono conciperet, et vinis credere atque confiteri (al. protlteri)jubemur
obliquos sequensserpentina? deceptionis anfractus, oraculis.In ea quippe Deuin hominem factum pro-
rectae fidei tramitem non teneret, exinanitionem pbeta non tacuit,dicens: Mater Sion dicet: homo et
illam.submolisreservavit^/^i^r/ereseravit^ambagibus hoino ftictus est in ea, et ipse fundavit eam .Ulissimus
quandosubsequonteradjecit./orHjrtinse' i'i'nrcz;n't'ns. [Psnl. LXXxvi,5).Esaias quoque Spiritu sancto ple-
Illa igitur exinanilioUnigeniliDei acceptio fuitfor- nus,futurae incarnationis FiliiDei sic pranuntiat sa-
mm non amissio veldiminutiodeitatis; di-
servilis, cramentnm: Ecce virgo in utere concipiet, et pariet
vinaquippenaturanecminuipotest a!iquatenus,nec filium,et vocabilumomen t^usBjn/Jianjie/.quodinter-
augerit quia incommuiabilis manens hoc habet som- pretatur Nohiscum DeiL^i {Isa. vii, 14; Mntlh i, 23J.
per esse quod est.Nam siDeus ille verus et summua. Quia ergo ille quem in utero virgo concepit et pepe-
(a) Ms.,' ('/ Druseraf, editi, cl Drus Verbum erat. est.
\b] Editi, guoc/ ne/os est^ ms. \QTO,quod dictu nefas (c) Sic ms.; at editi. de matre vero Deus.
455 S. FULGENTll EPISCOPI RUSPENSIS 456
TH.Sobiscum Drus voratur.Deus utique in uterovir- \ gine hum.in.TRcarnis naturam.aecundumquam tem-
ginis conceptu9,nalusqiie copno9Citur.IiiEvan^'elio poralilerDeus sempitprnusconciperetiir ct nascere-
tur.accepit.Ipsa quippe acceptio carnis fuit coDcep-
quoque dicitur deMaria: Inventa est in ulero /labent
tio virginalis: neque enim in utero sanctac iiiius et
ae Spirilu sancto (Ibid., IH). Joseph etiam.quera
matris et virginis illa gpiritalis et ex Deo Patre sine
virumMarianon ariconciihitumcorruptelaiDquecar-
inilio genitaVerbi Uei natura poterat absque carne
ni9,sed ad testimonium custodiamque sacrae virgini-
habuit^angelico sic temporaliter concipi,sicut nec caro sine Verbi Dei
tatis et castissimaa lecunditatis
admonetur or&cu\o:Joseph f\H David, netimeas acci- unitione potuitaliquatenu9,nullius viri coitu semi-
perc Marinm conjugem tuam. Qnnd enim in ea na-
nata,in intimo vulva; virginalis inna?ci.Hanc crgo
tum est, de Spiritu srinclo cst [Ibid., 20). Ex ipsa carnem tunc ex se natura virgir is concipientis ex-
hibuit.cum in eam Dcus concipiendus advenit.Non
quoque faclus ccElestibus denionstratur eloquils;
estigituraliquodinlervallum temporisfpstimandum
dicit enim Apostoius: Postquam autrm venit ple-
nitudo temporis, misil Deus Filium suum, faclum inter conceptae carnis initium et concipiendae ma-
jestatis adven'um. Una quippe fuit in utcro Mariaa
C.C fadumsub lcye (Gal. iv, 4). Romanis
mulicrc,
Virginis conceptio divinitatis et carnis, et unus est
ctiam scribpns,ut verum (irmumque ponere se de-
Christus Oei Filius in utraque nalura conceptu3,ut
monstraret fundamentum ndei.epistoiffl sufe tale p
collocavit exordium: Paulus servus Jesu Chrisli, vo
maculam vitialae propaginis inde inciperet abolere,
unde unoquoque nascentium videbatur existere.
in
cntus aposlolus, segregatus in Erangelium Dei, guod
Cap. IV. Ad delendum originis peccatum. Dei Filius
anlepromiscrat per vrophela^ suoi,i)i Scripturis san-
de Filio sucqui faclus est ei e.vsemine David se- humanamsibinaluramimtnaculatamimmaculnlusuni-
ctis
cundum rarnem (Rom. ,2).Timolheo quoque di-
i, 1
—
i'il. B.Nam quiaomneshnmines ex coitu maris fo-
lecto filio in fide, principaliler hujus fidei sollicita
minaeque nascentes ipsius conceptionis exordium
commendat affectioue memoriam, dicens Memor :
originalispeccatihabentcontagionerespersum.quia
esto ChrislumJesumresurrexisse a morluis ex semine
peccatumquodprimn3bomo,cum,e99etnatnrabonu3
David secundum Jvangelium meum (II Tim. ii, 8). diabolica nialignitate seduclus admisit in postero
Ad ipsani qiioquebeatam virginem,fulurnm scilicet quoquccuin pccna, hoc ost cum morie^b). transivit
creatoris s^ui,imo oninium rerum, genitricem, Gu- (quod in veritatesHnctusDavid enuntial,dicens: F.cce
briel angelus hoc usus invenitur ailoquio {(al.e\o- entm ininiquitalibus conceplus sum,el in deliciis pc-
q»\o):Spiritus sanclus .mpcrveniet in te,el virtus Al- perit me inatermealPsalm.Lfl^^^neces^^Binum utique
tissimi obumbrabit tibi; ideoque quod nnscetur exte admodum fuit ut misericorsDominus etju9tu?,ini-
sanctum vocabilur Filius Dei [Lue. i, 35) quitatishumanac vestigia delcturus.inipsoconceptu
6.Ad hoc pertinetsalulisnostra? niysterium,quod ^ sibi humanam naturam di^'naretur immaculatam
pater nos*er Abraham disponsatorera domus suae immaculatus unire,ubieam consueverat per inflic-
pnrccpit suh ejiis lemore maniim ponere, et jurarc tam [leccatioriginalis maculam su^ parli dnminio-
perDeuin rocii(G^ncs. xxiv,2).0uod non nisiprophe- qiiediaboliisvindicare.Natura^igiturhumaiia^.rujus
tico (a) spiritu ferisse credendus est, tunc scilicet veritatem plenitudmemqup Deu"*. Unigenilus assu-
quando omnia iii figura -^ontigisseVus eleclionis in- mere voluit,concpptum qui.que ejus nalivilalemque
sinuat (/ ( nr. x. 17).IIIud igiliirideo sanclus Abra- cnim ut quinquam catboliriis rrrdat
suscppit..\bsit
ham paler gentium 290
non qiiia carni suae
fecit, autdirat quodUnicenitusDeiis.suonos sanguine re-
crclebal aliquod JHm e.«se cum Deo cceli nalurale dempturusin ea carne qua idem Deusfactus est ho-
cunsorlium.scd litostenderelDeum cceli exea carne mOjre.spuprithumana-conceplionis initia.cum.inpa-
nascituruni iiomincm (|iia;(ft/.qui)de semine ipsius dem carnel)eu9 ipse immnrlHlis pprmanenshumanae
Abraha; profiaginisduceretveritalPni.Unusest igitur mortalitatigcsset passurus^Olextrcma.Sicut enira
(ybrislusDei Filiu9 in natura divinilatis et carnis.in carncmoriensincommutabilemalgueinamissibilem
quo singularitas personalignon conlundil humanam naluralem sui 9latumf)eus verus vivusque non per-
divinamque naiuram, et inconfusa unitio natura- didit;sic idpnit)ru9 immpnsU9(f)n9turalitpr ct a'ter-
rum non facit grminam ines^e persoiiam vcritas :
f)
nus cuin parva carneconciperctiir,immcn.«itate na-
enirn proplerea no.strn^ recimriliationis permanctet turali non caruit;ct ciim tempoialiter carne nasce-
salutis, quia et Deus Unigenitus veriis homo pro relur.aeternilatem naturalem.in qua de Palrc atquo
nobis Pst fdctuB.et idem homn non alius conceptus inPalre sempitprnus Deus pst.non nmisitiqiiia vila
et natus est quam UnigenituH Dr.us. illa siium voluile99P qucm in carne susrcpit obi-
7. Ueala igitur M iria Di'um Verbum, secundum tum, et ffitcrnita9 illa 9iiuiii iiabuil in matru conce-
quod caro fartum 08t,et concepit cl peperil: cujus ptum.
utero Vcrbum Deus non carnom in qua conripere- 9. Verbum igiturDeiis, id e9l Unigcnitiis Dei Fi-
lur intulit; ncr px en materiam concP()t;i' sive for- lius.qiii est in omnibu«(sicut ipse le¥talur).i//>/ia et
mU.Trarnia non ip9i'D«3iisconripiendu9,9cd tantura ojnrgn,initium el finis (Apoc.i, H),sic inilialiler se-
nasciturus a98iimp»it;8cd cx eadem ct in eadem vir- cuiidum humanam naturam cuncipi carne non ab-
nuit.sicut eadem carno moriensDeus humana) na-
(fl) Nou jpgitur in cdilis vox proplict ico, \e^'t\,ur
in m». (e) Editi, universut... universitate^ms.immensus. .
(b) 8ic m»., at edd., ac cummorte. immensitate.
IB7 P.PISTOf.A XVFF.
lunn (lnbittim ntinlo poritolvlt. Nullntonun nnmi(iin \ <?. Hofl Kaquo habuit Del homlniiqua mirabllli
liuiiinnuiiuturanilaulVriMultiinpurciituin iniitiillHuf- t|uiilnm,Hr(| vfru* ilto HerupfJiim carnrm eoneeptug
Vnrlil .»
(lcliuiH nli|Uo iiluiiiwi llorot, iiJHi iii iinloiioiii ol pnrdiH, <|iiii M '
,
.
•
Doi ((i),iiiin luitiiiiili oiiiiriii«iiiiii>,Ni>iUoliiiii |irrnonii|i pil Ot |p<'piTll,i '
. , I I
,'..'
,
nnltult^ trniiHlrot : VorlMiiii i|iilii|io cum onro llpret, illnHrllicn((;ni/i<i plfna tt bmedicta (>/) in mulienbui
unitionn iiiirnliili Hiiniii naltiruiii r«t'it i|unmox noltlH (l.iie. I, '.^H) vnracitrr ah angolo nunrupaU; quori
nci'i<|iit In i|na tiiiiiiMi tiiiitiniio iloillciu<tomniiio ml- KrnllT pnr<vr!iilonliH o|i' li
rultili Vcrlii iliviiiilnM iiiulutniion onl in cnrnom.vo- Kiipcrvonionlo in ho.pI ..;... i ..^..'.n
rntiuo VurliiliuinnniluHnuturulom prorHua tonuilnn- Hibi, Doiirn Filium conceplura.vlrl eolium n«»o
l)»>i
atri gonorl» vorilnlom.Virm) iRiltir (iiikkI sirpocoin- pnrtuiil omnino,nocvolull,8ed virKinitatrmrfltineni
mnmornndnin ohI) ipHiim |)oiim Vorlaim,»nciiii Itim (t moiili» o( rorporiH.nb (;o (|U(!m ' 'ira,rtpft.
hoo (|iioil in 0(1 onro ruoltiin cst, ol cnncflpit ot popc- ri(iirnorut,(li)numincorrup((rfccun.l.: .1. •.: rccundos
rit.olillum UuiKonilum Doum.virlutom «cilicol ot intcf^ri^ntia acci^pit. Itu Doum Vorl um aectitidum
aapiontinm Doi.cnndorom lucis mtprnffi.ol aprciilum (|ti(id cnro factum oal,virgoaancta concopil.angplo-
slno mnculu I)«i mnjostnti», ol imnf?inotn bonilMliH horninunuiuo fnrlorom, ouindomqufi nlhiloml-
rutii
illius (>"(!/'. VII, "Jt^), .M|>lon(liir(>m nlnriiv, ot lli^tirntii n popcrit hominiim Ilodcmptorcm. .Ncque
niif» vir^'o
pubalnntiio oju3,quom sino ullo Inilio de buu nnluru onim BancluVirgo .MnriaDoumsino carnis «Baump-
sompitomumatquo inoommutnbilem.Ronuil incom- tiono, nut carncm sino Doi unilione concepil, quia
iiiiitnlMlisnc yompilornu (liviiiilu3l'(»triH,ouiniIi>in in illo concoptuHvirK'ini9 Dco fuilcarni(juocomraunl«.
luiiiiunn,'naliirtt lolum plonumfiuo Ooum othominoin 1!1. Ha>c est prnlia qun lactum ost ul Deua.qui vc-
inilinlitorconcopit.ol poporil iitcrus virginulis. nit peccala tollore, qtiia pecratum in co non csl,
Cap. V. Deus et Iwmo in Chrislo non duns persoiias, horao conciporetur atque naflceretur in simililudinc
seit diias nnturas sine confusiove signifinint. — 10. carnia poccati, do c:irno poocali.Caro quippo Mario;,
Cumuutom Dominum Chrii^tum Doum hoininpmiiuc quajin inii|uitatibu8 humana fucratsolemnitatccon-
dicimiis.non porsonulem duulitatoin.scd utriiif<(]uo qu» Filium Dei gc-
copta, curo luit utitino poccali,
nnturnjunitionem verissimam sineulla factaconfu- nuit in similitudinem carnis peccali.Testatur cnim
siono monstrainus. Idom quippo Deus qui homo, Apostolus QuiamisitDeus Filium suum insimililu-
:
idom homo qui Dcus ost : quia sic Deo Vcrbo mira- dinem carnis pcccali {Rom. viii, 3) illum acilicet :
bilitorunita cst bumuna nalura.ut ipse vorusDeus qui.cum in forma Dei essct,uon rapinam arbitratut cst
verus homo porsonam incarnati
rieret,nlteram vero esscse xqualem Deo.sedsemetipsum (e) exinanivit,for-
Vorbiverahumanilasnonhnberet.AccessitenimDeo _,
mam servi accipiens,in simililudine hominum factut
hnmana substantia, non persona.Deus itaquecum (Philip. 11,6, 7).Proplerea vero in similitudine car-
sun carnc unus est Christus,Filius Dei et filius ho- ni.speccati missusest Dci Filius, idemque est in si-
niiius,idem Verbum simul et caro, imo idem Ver- militudinem(/]hominumfactus,utelsirailishomini-
bura caro (b), quia idem Deus et bomo. bus Heret in veritate carnis
ipse creaverat.et quam
Cap. vi,.Yt»i est DcHS in Chrislo, sicutinpatriarchift dissirailitudinem nostram Deusincarnesinepeccalo
et Marix caro peccati fitil.
prophclis.Caro 11. Non — creatus auferret, quam nostrae carni non ex opere
autcm sic Deus Verbum carnem acccpit,ut caro non suo, sod exnostro peccatoinesse cernebat. In simi-
ncivt, cum evangolista dicat Verbum caro factum : liludine ifcitur carnis peccali Dei Filiua missusappa-
est [Joan. i,14\Neque naturam cariiis ila Deussum- ruit.quia in ejus vera huraana carne non iniquilas
musatqueimmensus(c)as3un.psit,utlanquaminuno hominis,sed morlalitas fuit. Similitudo vero carnis
dc palriarchis aut prophetis, in iiloquidem homine peccati cum in Dei Fi]io,vel potius Dei Filius in si-
Deus esset, sed idem Deus homo non esset. Absit ut militudinecarnispeccatiicumdicilur,credeDdumest
hoc Christiana conscientia leneat,aut se quisquam Unigenilum Deum de Virginis carne raortali non
fidelium profanari tanta impietale permittat. ^9? traxisse peccati sordem,spd accepisse naturae inte-
Cura enim Vcrbum caro tactum est,sic divinitas hu- gram veritatem.ut veritatis ortus de terraexisterel,
maniiatem sibi mirabiliter unire dignata est, ut, D quem prophetali sermone beatus David insinuatdi-
utriusque naturee veritaie servata,in uno eoderaque cens : Veritas de terra orta est (Psal. xxiv, 12). Vere
Deo atque honiiae Christo pro vita mundi divina igilur Deum Verbum Maria concepi(,quod in carne
((t/. victima) fieret illa ejus humanitas. Dcus enim peccati peperit, quam Deus accepit.
non continens in ira miscricordias suas [Psal. lxxvi, Cap. VII. Beota Virgo Deum et hominem concipere,
10) ad hoc homo factus est, ut quidquid homine non humanis meritis,sed Dei dignatione promeruit. —
creaverat integrura, idem Deus in se totum redin- I-?.Sed ipsum Deum hominem factum
et concipere
tegraret assumptum. et parere,non humanismoritis,sed conceptinascen-
(a) Itams.et Basil. ; atLov. et Ant., unione Verbi Edd., beata ; ms., benedicta.
(d)
Dei. EdJ., et semelipsum ms., sed semetipsum,iux-
(c) ;
Verba haec^imo idem VerOum carij.quselegun-
(b) ta .-^pos^oli texlum.
tur in edd. absunt a ms. (f) Editi, idem qui in similitudine sed melius le-
(f) Edd., universus ; ms., immensus. gitur in ms., idemque est in similitudinem.
Patrol. LXV. 15
S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 460
459
lisquecx oa summi Dei dignalione 293 promeruit, A. dedit et Filio vilam habere in semetipso [Joan.v, 26])
NisienimVcrbumDeusbumanamsibiunienssingu- idem ipse Dci Filius innaturacarnis pcrgratiampro
virgine homoverus nasceretur, mortuis natus est ad morlem, ut nos post mortem
lariler noturam ex
elplenus.nunquaranobiscarnaliternalisspiiilaliter primoi nalivitatis quam habemus ex carne,in gratia
conterretur exorlua sed ul car- Spirilus renascercmur ad vilain.Sed Deus verus et
ex Oeo (a) nascendi
:
nalibusdonarotur divina nalivilas.prius conceplaet vivu3,imo Deus veritas et vila a;lerna,nisi idem ve-
Unigcniti Filii divinama- rus homo fieret,mortem guslare non posset,et idem
nata estinveritate carnis
jeslas. Longeenim orat {«i.fuit) a peccatoribus sa- honr.o quimorlem guslavit,si verus 294 Deus et
et iniquilates nostracmagna vita*terna non esscl,mortem vinccre non valerel.
lus {PsaL cxviii, 155) :
disjunxerant {Isa. Lix,2).Et ExcEPTo ENiM iLLo qui sic homo est, ut idem sil
nos a Dko separatione
carnisnostrae^morlisvinculo Deus,quis est homo qui morle((/) dextruxerit mor-
quia in ipsa nativitate
tenebamur obstricli.a quosoliusbeneficiospiritalis tem? aut quis animam suam de manu inferi
eruit
nativitatis possumus absolvi. Deus
natus est ex ho- (Lsal. Lixxviii,iO^^Proinde UnigenitusDeus vivus
namque et veru3,secundum carnem quamex nobis accepit,
mine, ut homines nascerentur ex Deo.Ideo
est verusDeus et vitaajterna, sicut conceptusel natuse3t,itactiam mortuusresur-
Christus Filius Dei.id
carnis.ut nosspiri- rexit quia. xenieas qucr.rereet salvum facere quod pe-
latus el mortuuseslin veritate
:
jj
nomine renasceremur in rierat {Luc. -xix, \0), iradilus ed propler delicla no-
taliter in uno Trinilatis
sacramento baplismalis. Hoc docet Apostoius, di- stra, et resurrexit propter justi/icaltonem noslram
{Rom.iY, 25).Mors autem Dei,quara sola carne
cens Quicunque bapliiali sumus in
Chrislo Jcsu, in Filii
:
morle ipsius baptizali sumus {Rom. suscepit,utramque nobis mortem.animae scilicel
viii, 3). in
IS.Christi ergo Filii Dei prima nativitas ex Deo, carnisque, destr.ixit ; et resurrectio carnis ejus gra-
secunda ex homine nostra vero prima
:
nativilas ex liam nobis et spiritalis et corporalis resurrectionis
homine,secundaex Deo.Etquia Deusnascilurus ex allribuit; ut,prius juslificati per fidem mortis ac re-
ideo nobis renalis in surreclionis Dei.rcsuscitaremur ab infidelilalia
utero veritatem carnis accepit,
Filii
baplismospiritiim adoptiunis indulsit.Ilie quod ex morle; qua cum naturaliteressemus filii ir.-e.sicutet
nativitate
prima nalivitate natura non fuit.secunda cffiteri [Ephes.n,'S), teuebamurobslricli,et post pri-
per gratiam factus esl.ul nos
quod primae nativilalis mam resurrectionem, sciiicetanimarum, quaenobis
nativilatis esse- nunc vivi-
nalura non fuimus,gratia secundae infidecollataest, eliam istacarneinqua
Deus, utexhomine nasccrelur,gra\iam no- mu8 resurgamus,nunquam denuo morituri. Ncc ob
mus.Sed
bis attulil.nos autem gratiam gratis accipiinus(d),ut aliud Deus verus et vita aeterna mortem noslrnm di-
divincB consorles natuaa, Deiexcarne nascenlis mu- _ gnalusestacciperedestruendam,nisiutnobisinejus
j-.:. .-- ..:. j ...:_-
suam donarctsine
nere,fieremu3.Quiaergo FiliusDeifactuseetFilius resurrectionecredentibus vitam
hominis, proptcrea, quolquot receperunl eum finemensuram. Dominus quoque gloriae ideoconlu-
(sicut
beatus Joannes evangelisla lestalur)
dediteispolesta- meiiam sustinuit crucis,utgloriam suam donaretfi-
tem filios Dei fieri, his qui creduul in nomine ejus, delibus.sicit ipse teslatus est dicens : El ego clarita-
qui non ex sanguinibus, neque ex voluntale carnis, lemquamdedistimihi,dediilli.s(Joan.wu,22).Wcrhum
neque ex volunlate viri, sedex Deo nali sunl Joan. i, ijjitur caro tactum unusetplenusestChristus.Carnis
13).Si vero unifienilusFilius.qui
esl in sinu 1'atris, autem nomine totus his accipiendus esl homo {e),'\d
postffiternam nativitatem,quam ex ffiternoPatre Fi- est anima rationaliselcaro.ChristusenimDeiFiiius,
liu8Costernushabet,8ecundam nativilatemsanctifi- sicut vcram et sine peccato accepit carnem nostram,
candi(r;)horaini3gratianon susciperet.homo in ini- sic veram el sine peccato accppit animam suam. Et
quitalibusconccptus prim<e nativilalis nexibus non carnem quidem nostram cum conditione humanaj
careret.Sed quia,3ecundum beati Joanniscioquium, mortalitalisinduit,animam vero nostram cuminfir-
mita*ibu8sinemaculahumana;iniquitatis(/")accepit,
hoc apparuit HUus Dei, ul svlvatopera
diaboli (/
in
Joan.n\, 8) ; ille qui in prima nativitalc.qua de Pa- utdivinitas Christiper suamvirtutem in animasua
tris natura verus Deus nuiium
esl et vita .Tterna, infirmilatos nostraa portans.sine peccatojustitiam
inilium,idera Deus ex virgine tcm- D custodiret.et per eametiamab ipsa carnesuamor-
habel nativilalis
poraliier sumpsit secundee nativitalis
exordium. talitatio supplicium dono resurrectionis auferret.
Cap. viii. MorsChrisli.^ecundumcarnemulramquc ]dco Chrislus surgensex mortuis (g) jam nonmoritur;
morlem in nohit deslnuvil. Piowine carni.i lolus homo ct niom illi ullra ncn dominabilur (Hom. vi, 9).
inlelUgilur. — 16. lile ilaquc vivus sermo Dei, vil.T Cap. ix. SccundumScripturxconsuetudincm nomine
sn.Tstatuinco-nmutaliiiiterpermanenle.posipriinam camis aut animx sxpe fotm homo inlclligilur. — 17.
Qiiiavcrofamiiiareestdivinis eloquiis vocabulocar-
nalivitatemcum Palre dequo natus,unanaturaliler
habetPalervitam in scmetipso,sic nis simul inhominemcarneiiiatqueaniraam nuncu-
vita CBt (quiaiicut
(a) Hffic cjc Dco non legunlurin edd.,8edha-
verba aut quit erucl.
(o) Ms., lolua accipicndii.<! eslhomo.
bentur in ms.
aubsequen- (/") Eilili, /i«mo«<r injirmilitis ; ^cA rectius ms.,
(h) Logcnilum forleacff/Jimu.^propter
tia vcrba cdd. omnca el ms. habent accipimu.i.
;
imquilatis.
(c) M<i.justilicandi. (y) Ms., cx mortuis ; editi, a morluit.
(d) Sic ms. at edd.non;
habenl morfe.Ieguntque
401 EPISTOLA XVII 40)
paro.siciit nrri|iliiiii r ,1 : l-Huniidm ih tpirilti mi>o \ Vnljiiiii iln.jufl car<» fnrtuiri unu* 8il Chrinlut ;
suiwr omiii-m i-ttntfin [Jocl. ii,'J«); ol : Vtdflni oiiinn hciI VnrlfUii» illurt »lnnrBrti<t I).:u« ''- ':!», c«ro
caro inliitan- Dri (Imc. iii, (S) ; ol : Sicnl dtliiti ei niili»m Chrintl nlno Vnrho non m,^ .,« •U.
potesliitem omiiii rnniii (Junu. x\u,'i) ', o\ : /V/»< <iunnilonon ruil.iiAd nec pftriiunilitflr roncfiplt fuU.
hrtivinii Inisantt ilics illi, tnm saliut /irrfitomnts rnro V<>rl)um <«rKo qufxl cnro rarlum flnl,Biil«(|U(im caro
(1W0///1. x\iv,''2) ; «u Imr n(ii|Ufi ivimiu(i(ii(1in<i »ir in llorot, iiiaiinil mlnrnuin, roro autofti Vrrhi in Ipao
Hcri|iliiri)iHiincllH todiM hiiiiio('ui-iiiHii|ipi.|lutioii<iili- Dro Vrrho^b) porKoimlo flumpilt iinduiii. S':'l <iuia
citur.iicul ihiiiimi rurauH homo totns soliuH uniinm Vcrhuni raro rnclum unun Chnatuseiit Dei el homi-
nnnoiipntiouninonMtr.iliir.Ahraham nnmfiiin |)iilriu- ni» Kiliuii.ncr nl(er osl Vorhurn, alter e»l ctro, Md
olm «Ifl lorrn Hua,.'t do oognationo Hun, nl do doino idciii uniiH Vrrhum cnrn; proptor<^a idcin ufniH onl,
palria 8ui,pra'i"(«pto aliiuo aiuilio Doi vorHii(iH,(<^ro- (|ui liiilium non liuh(;l iinfrnufl Douh Konoratuii ei
dions((iVrirt. .xii,l)(no(]uo onim (|uod Douh jub.ih.it, Ptttro,otfjui Inilium hahot tcmpornlitor nocundum
\ilIatinusimplcropo8aot,niHioum illofjuiprmccpr^riit oarnum, idom Deuf homo crciitua ex virKino, uuui
ndjuvarot;ciitn aocum hoininoH (juos haliiiit(<i)705 llni^jenidiwDoi Filiu* r>x (p(rrnitnto divinitatiH.elRz
dui-orol cxilurus.aniitias (jiittHuc^iuisioral inf.haraa initio cttrnis^.Kx wtorni(tt(o ccilicot diviriitaliH, crea-
socum tuIiHso niirrnlur.Jttcoh (luoquo in .'Kj^^ptnm n tor viHihilium Invisihiliumque rcrum;cx initio oo-
do3condonto,9cptuaginta iiuinqucanimud In oju8 co- totn carnis,8ttlvum fncienHpopulum suum apcccaiis
iiiilatu fuisso Scriptnra sniicla roinmrmorttli^Jt^iict. cnrutn.Kx n'tornitnlo divinitntis idcm coa;(crnu« Pa-
XLVi,27) Hoatus ctiain Potrus ttpo^toiusootoftnimns Iri, doquo natus ost aompor vivuscx initio autem
dicit diluvii tompore por aiiuain fuisso sulvatas (/ cnrnis idem postorior malrc.ilo (lun tempnralitcr
Petr. iii,30).Ia Actibus quo^iuo aposiolorum, cum natuscst in tomporo moriturus.l!>6 Tcstatur enim
fnisflcnt Judnai roprnlina miranda(iuecjus(l(Mnboati Apostoliis Quia Chrislus .secumlum tempus pro im-
:
Potri praj.licationo compnncti.cl inutationodoxtoruj piis morluus esl(!iom. v,6).
Excolsi ad ndcm ex inlidclilale oonvcrsi, acriptum 18 non Trinitas.id est,non simul Pater
/'/.t.I-^itur
cst.-quia npplicat.vsun: inilla die animx circiter tria sanctug.noc aolus Pateraut so-
et Filius et Spiritus
.fM/n/ia (.-Ir/. 11, 41). Ilis itaquc tcstimoniis agnosci- lusSpiritus sanctus id est.non ille qui Filium ge-
;
mu9 el carnis solins ct animan nomino plernmqno nuit.nec illcqni dc Patre procedit.sod solus Filius
nalnra; humana' plenitudinom nuncnpuri. Verbum i<l csl illc quem in unitale nalur.cPatercoaDternura
ergo caro factum unus et plenus est Chrislus^nnua sibi Filium et conequHlem genuit.id est una ex Tri-
ex utraque atquo in ulraque, idestin humanadivi- nitute persona Christus DciFiliusunicus.utaos sal-
naque natura.in qno sicutriusque natura; prorsus _ vos faceret, carne concoptns et natus est de ventre
unitiogloriosH persistil.ut sivc divinilaliChristi hu- Virginis malris.qui vcrus et summus Deus est ex
manitatcra quis dcmat,sive humanitali divinitalem utcro Dei Patris.Non Trinitas,sed Unigenitus a Pa-
dctrahat,Chrislum sacrilegia infidelitate et blns- treChristus Dci Filius.carne parvulus fuit.et carnc
phema prcTdicalionodissolvat.Joannosautem apos- crcvit.Quem perfectus atque immensus Pater, per
tolus,plenus verilatc,tostalur qui omnis spirilus qui unitatein divinitalis,a;qualem suae perlectioni atque
solvit Jcsum ex Dco non est, et hic esl Antichristus (/ immensilati cognoscit.Non Trinitas.sed via, veritas
Jaan.WfZ). ei i'i7a (yofln, xiv, 6),Chri3tus
per curri-Dei Filius
C.4P. X. Verhum. priusquam caro ficret, non eral cula temporum.ab infantia usque ad porfeclamju-
Christus. —
18. lllud vero quis facile Christianus vontutem, humanas aetates carne raisericorditer
aut ignoret anl dubitet, quod Verbum Deus prius- traDscurrit,qni permanens inunitate paternae natu-
quamcaro fieret non fuit Christus, sed tantum rae serapiternus.saecula mirabiliter fecit, et incom-
Deus?Tunc autem idem Dcus Verbum,quod semper rautabilis lernporum rautabilitales instituit. Non
in forma Dei erat, Christus esse coepit, eum Deus Trinitas,sed splendor paterna; gloriae Christus, pro
semetipsum exinaniens formam serviabsquedimi- nobis est carne passus.qui de Patre Deo solusnatus
nutione plenitudinis naturalis accepit. Deus ergo est irapassibilisDeus.Ipsum utique, quod dubitan-
factus est Chrislus,ut Christus esset Deushomoque ^ dura non est, Christum Fllium Dei pro nobis mor-
perfectus:quia Verbum dignatura est caro fieri, ut tem carne gustasse, salva immortalitate diviniiatis
caro posset Verbi, hoc est Dei, nomine nuncupari. ejus,veracitcr credimus,quem verum Dei Patris Fi-
Neque enim caro Christi.priusquam a Verbi susci- lium.verumque Deura,e( vitam seternam praedica-
peretur eadem caro,Christus
fuit;neque ipsa caro, tione veridica sanoti aposloli Joannis audimus (/
id estipse horao,in se forraam Dei viventisaccepil: Joan. v,20).Non Trinitas, sed Verbum caro factum
sedDeus,qui in forma Dei erat,formam servi acce- Christus Dei Filius, eadem carne qua crucifigi et
pit, et Deus iEqualis Patri, in similitudinem homi- raori dignatus est,resurrexit, qui de sepulcro eam-
num factus, habitu est inventus homo (Philip. 11,
ul dera carnem suam.vita permanens,suscitavit. Non
6, 7), et qui dives erat, propter nos pauper factus Trinitas, sed^(/)Christus qui est super
omnia Deus,
est,ut illius paupertate nosditaremur(//Ca''.viii,9}. videntibus eumdi3cipulis,carne in cailum,carnede
(a) Basil., quos amavil:cmier\,habuit. (r^Edd., universus.
(/>)Ita m8.;at edd. praeter Basil., in ipsum Deum (ri)Hasc verba Non Trinitas, sed aberant ab editis
Verbum. legebantur autem in ms.
463 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 464
deseruit coolum cum \ passionibus atque virtutibus nec conrundit fides ve-
coclo venturus,ascendit:qui nrc
carne conscendens in ra,nec dividit,quia personalis unitas in eodivisio-
in lerra carnem accepit,
et
coelum suos in terra divinitate nondcseruit(a/. dc-
ncm non recipit.etulriusqiic naturaeverilasinconru-
seril).Hoc enim promisit, dicens: Ecce ego vobiscum
sa persiaid.Tradilus est enimDeus Chrislus propler
sum omnibHS diebususque adconsummalionem sxculi deltcla «oj/ra,quiaverusbomo est:et/-csarre.Ti7idem
(Affl///j.xxviii. 20). Deus ergo ille qui in forma
Dei, homo Christus pro/;/cr justificationem nostram\I\om.
secundum beati HieremicB vaticinium, Magnus esf, IV, 25), quia Deus verus est. Nisi enim idem verus I
non habet /inem, excelsus et immensus ; de quo Deus (rf)homo verus osset.tardi morique uon possct;
et
et idem verus homo,si verus Deus nonessel.resus-
etiam paulo post idem propheta dicit Hic est Deus :
noster,ct non xstimabilur aliits adcum: adinveiiilUi) cilaresemolipsumsolutisinrernidoloribusnequivis-
Sed quianon est aiter Deus, alter homo, sod
omnem viam disciplinx,eldedileam Jacob puerosuo, scl.
suo{Baruch, iii. 36,57): ipse, se- deui unus eslChristus Deus el bomo.profecto idem
et Israel dilecto
formam qua minoratus est pauio Deus Chrislusest qui mortemsua caruesuscepit^ct
cu ndum servi,in
harc, sicut idem prophela idem homoChrislus mortem sua divinitute
est qui
m inus ab angelis.Po.t/
est,etcumhominibus convcrsatus destruxit.Idera quippeChristus Dei Fi[ius,qnidivi-
decit in terris visus
est(/{>id.,38).Ipsumhominemmorlalem atquemu- « "'tale mori non potuit, carne mortuus est, quam
" .---i;.--
labilem infideles viderunt,quem Deum naturaliter morlfilemDeusiramortalis accepit.EtidemChristus
^"
Dei Filius carne mortuus resurrexil,quia immorla-
immortalem atqueincommulabilem illi mundocor-
lilatem suaj divinitalis carnc mortuus non aniisit.
de visuri sunt, qui nunc in eum veraciter credunt.
20 Hinc est quoJ eliampostresurrectionem suam
Fides enimvera nunc cordahominum mnndat,quaj
resurrectionis sicut in cicatricibusveris.etinveracomestionepis-
capacia vivendo Deo gloria futurae
cis et mellis soliditatem in se vcraj carnis edocuit,
exhibeal {b).
ununi eumdcmque Chri- itaclausis foribus ingrediens,veraui in se virtutem
297 Cap. XI. Vera fides
slum,verum Deum el verum hominem credit. Ilo- sompiternae divinititis ostendit: ut agnoscercturet
mana Ecclesiamundi cacumen. 19. Qua? est au- — naturalis fuisse Christi morientisinQrmitas,eteidem
tem vera fides, nisi unura eumdemque Christum resurgenti naturalis inesse majestas.Inde Thomas,
verum Deum verumquehoniinem sine aliquahaesi- dum injecta manu jubctur in latere raortui ac rcsur-
unum eumdemque de Patre Doo gentis Christi verilatera vulneris oxperiri,veram in
tatione credere ;
secundum divinitatem, et de Virgine Maria secun- illlscicatricibus patientis ac resurgeutis virtutem
dum carncm,genitum praedicare?Apostolica quippe divinitatis agnoscens,in quo 298jubetur ut clavo-
testalur auctoritas quia unus idemque est Chri-
^ura loca digitis tangat, ipsum Dominum ac Dcum
stus ex patribus secundum carnem, qui est supcr suura fideli confessione pronuntiat,diccn3:Do?»/MH.<
omyiia Deus benediclusin sxcula (/?«m. xz, 5); unus
mcus, et Deus meus
! Agnovil euim non allerum per
idemque crnci(ixusexin(irmitate,SGd vivens ex virtu- naluralem divinilatis suae virtulem resurrexisse in
Dei (// Cor. xiii, -i); unns idemque el {al. cst) carne sua (e^.nisi eum qui de natura Dei Patris Dcus
ie
feciens in hominibus virtutep,ot sustinens pro ho- verus est, el vita aUcrna (Joan. xx, 28).
minibuspa3sionep:quiacummiraculasccundumdi- 2i.Hujusfidei nobis inlimans veritatem ipsehu-
vinitatem faceret Christus Dei Filiu8,in eodem Deo raani generis conditor acredemptor, opifex nostrje
fuit passibilis humanitas sua;et cura
paterotur se- pnriicepj<quenatura;,postquam veram in sc carncm
cundum carnom idom Christus Dci Filius,in eod.ira cicatricibus vtris.veramque divinitaleni virtuto rc-
bomine fuit impasibilis divinitas sua. Quia igiturin unum eumdemquese Dcum
surreclioni9ostcndif;ut
Christo Dei unigenito FiHo personara non dividunt ct hominem crcdcndum prajdicandumque monstra-
propria naturarum, neque unitas pcrson.Tc polcsl rPt,simulin sedivinamhumanamquonaturam unius
utriusque naluraj propria confunderc vclauferre: Filiinominc nuncupavitdiccns apostolis ://<;, rforf/('
quia qui se essc veritatem
illic naturaliter dicil, omncsgcntcs, baplixantcs eos in nomine Palris, ct /V-
utrumque in se uno,manente nalurali veritate,3er- lii, et Spiritus sancti [Maith. xxviii, 19). Doctor igi-
vavit;proptereo neque in passionibus ab illahuma- J) tur et larjjitor ajterna; salutis hanc idco formam san-
nilateChrislidivinitatcmsuam imparsibilemsojun- rli bapii^matis dcdil.ncquis in eodcm Dci Filiona-
gimus,neque ab illa divinilalo humauilalcnn suam turas dividens,rnortilero illaqucarelur orrorc,si aut
ull.«tenu8 separandam ia virtutibus ajstimamus. humanara FiliiDei naturara abopcre rcdcmptioni.N
Neque ergodividim-ie.nequeconfundimus in virtu- humana; alicnam in sacramcntu bapli.smatis crodc-
tibu8etpa8sionibusChri8tum,quemFilium Dei vivi, ict,aul duasin Chri.>;lo confilcndo personas^hon jani
revelante Patre,bealU8 Petrus conlessus est,cum se vcrax Trinitulis cullor,8ed nclarius essct (juaterni-
tamen prius filium hominis vcracilcrChristus ip80 tatis assertor.ao per hoccum Patre etSpirilu sancto
dixisset (Malth. xvi, 16). Ideo verum Christum in nonFilium, scd filios coleret, quisquis in Chrislo
S\s.,quiadinvenit. unius Dcum gcnilumprxdicarc.
(n)
('/) Habentur hsec verba verus Deus cx m8.,nonex
(6)Locumhuiic rcslituimus cx m3.:cditi cnim ha-
habsni qun corda capaciavidendo (Masil). rcddcndo) cdd.
Ms. in carne sua; cdili, carne sua.
Dco gloriam futurx resurrcclionis exhihcal. (c)
(c)6ic m».;at exc\iB\, eredere, unum cumdemque....
m KPIrtTOLA XVII.
liiirHoiiniropudiiindittn lldcnuiliquiitrntiiiFiitiniiirtU: j^ nntura, una nit Kllll Dol Jeiu Chriatl In utrluiqua
riiin iilniii kII uiiuh KiliiiH in 'rrinituto oiiin l*ttriiPl iiRlurai v«>rllntA pffr«on«.
(Uitii S|)irilii Haiirlo C.lirinhiH Jnnun, i|iii iiuiniliuit (Iaimjt XII. /Vr CJirtttum mm inlum detetur tnnjut-
(rnavlt ut pro iioliiH Hiin^MiiniMii luilit. l'roi)titrt<u lit», K*'/ rlntm dujiinltiinit tancl.r reitfnlur facutlat
oiniiiH i|ul in niiiiiino 1'ittriM, nt Killi, ul Hpirl- ifuant ticut }>nmi>hinmni in tua crcuttune contuterat
liirt Hiinoti aaorutnonto HuntUiii ruKrtnorutiunla alilul- •— 23.810 humano Konori Rrntuitam KratiamdiviDa
tur, non iiiBi in (IhriHti iiiortn no noiiiinn linplitn- honitnHrontiilit.pnr (|iiniii in hominihua nunHolum
titr, iit oviiliMitor iipptinMit illi noH coiiHOpultnH u*no propuKinin ohli(.;atii)nn rontrncta rt vitio proprlai
por hapliHiiiiiiii iii iiiorln (/< >ni. vi, \), in riiJiiB uno voltinlutiM uit|nctn dnlnrfltur nmnln Iniquitai, quin
uuin Putrin otSpiritun Hunoti uoniitut notnino Iwipti- etiumcogltatiunia aanctn nmiana pridom In hrjmioo
zatos. Onud duuriim iiuiKnoruiu liiiiiinariiiiii.Potri pritno por hominomiPCundunirarlpcrctur lacultaa,
aiiilloot l'iuiliiiiio,vorliiH,titm|uain Hplottdi-ntihuH ru- ui; Hio hnmini? Doo in cnrnc {itl. rnrnn) pro homini-
diia iiluslrula,('orunii|iio ilticoratacorporihiiH.lln.MA- huB mortiio nc rraur^rntn ciiptiviirfltur, quaB in no-
NA, ou.t; MiiNOi c.vcuMKN icMT,ti»nol ol (locnt KrcioHin, BlrocorpororPKnantcpoccato coniuovcrntdominari,
totuBquo ouin i>u f.hriatianiia orl)iH,(^t ud JuHlitiHtii cuptivituH,r.l uhi uhunduvit peccatum delmqucnlis
niliilhfPHilanH crodit.ol ad huIiiIimii non duhitatcon- .. hnniiiiiH.Huppralninilarnt ^rulit McdiMnptorin lliom.
lltori.Nainhiiati Potri Juihfia Kiliiiiit Uoi prifilican v,»M),utiiuo ita hoininia arhitrium,quod nuh dilione
lis hioo vorhu sunt : Pirnttentiam ngite, el biiptiictur poccuti mulolihfriim ruit,vora*i>ulubri8<iuclibcrtati8
untisijui.'iqiie vcstruin in nomineJe.mChrt.Uiin remis- rcoipcret dpnuoatatum,pra(venienti8f?ratiajmunere
.<iionem pcccntorum (ict. ii,.'?S). Uouliis i|iioiiuo l'au- lihoratum.Do qiia ^ratia Doi.non quu hominca na-
lus, utin niorlo (Ihristi noa huptizatos lirinispimo 8cimur,8cd cujusopero pcrlidcmmediatoriB vincu-
croJorcmua, in oa iiuum llomanis scrihit cpistola, lia pcccati originalia atquo uctualia abaolTimur,
hocsalutisnostr.Tmysterium.laniiuuniinomincntis- quantum posaumus epistolari brevitato,utetiam ia
simacunctis ad vidcndiim spocnla collocavit^diccns: bac quojstione interrogationi velpotius proleasioni
Quicunquc in Christohaiitiuilisumu.i, inmorte ipsius vealrm rosponsio nostra non desitjipsius gratiae fulli
bdpliuiti sumus; consefiulti cnint sumus cum illo per juvamine disseremus.
haptismum in mortem (n) [liom. vi, 3). 24 Quisquia igitur Cbristianae religionia non vult
22.0uisqui9 igitur duasas-serero nililurin Chrislo inanitor.imo damnabililer portare vocabulum,cre-
ppr9onas,ottamon,scciindum rcgulam oreatque im- dat lirmissime Deum nostrutr.idestsanctamTrioi-
perio Doinini constitulani.in unose Patrisit Filii tatem.qua; unus summus et verus est Deus.primo
et Spiritus sancti haptizatumnominc confitetur.-aut homini, quem ad suam imaginem gratuita bonitate
evidentissima blasphemia se in morto Christi hapti- '-' bonur.: fecit,cui facultatera qtioque suae cognitionia
zaluni neget.ut inimicus aposlolic;»» prffidicationis ac dilectionis inseruit,non solum bonae voluntatis
appareat ; aut cullorom so non 'rrinitalis,*J99 sed donum.qnin etiuni ad habendam custodiendamque
quaternitatis agnoscal.Si veroutriusquc metuitim- justitiamintegrumsanumquecreasselibertatisarbi-
pietatis abruptum,rectam calholicae tidei teneat to- trium: ut facultas alque motus inditae libertatis si
lo corde sententiam.ncc se dubitet inChrisli bapti- juvantem se gratiam Dei non desereret, praemium
zatum morto, in cujus est baptizatus et nomine. vitai ifiternaB tribueret Dei bonitas homini;si autem
Unum quoque Patriset Filii etSpiritus sancti natu- Justitiam divinam contemnens a gratia excidisset,
rale nomen agnoscens,seque morte ac nomi- in illius supplicium retribueret justitia peccatori.Proinde a
nebaptizatumesseconsideranSjdecujuslateresacra- bono justoque creatoreillihomini.quem in corpore
mentura fontis ot calicis manavit (J()aH.xix,ci-i)pen- animalicondilumditavit intelligentiaBacJustitiae io-
dentisincruce^illum pro nobiscrucilixum agnoscat, no.Justaest utrinque statuta conditio,ut scilicetai
quemOei virtutemDeique sapienliara Paulusetcre- obedientiam.quae 300 prima virtusest.custodiret,
ditetpraedicatjdicens: Nosautem prdBdica^nus Chris- ex animali, in qua creatus erat, corporis qualitate
tum crucifi.vum, Judxis quidem scandalum, gentibus ad spiritalem immortalemque statum sine corporis
autem stultitia)n,ipsis autemvocatisJudaeisalqueGrx- D morte (quia sine animae iniquitate) transiret;acce-
cis Chrislum Deivirtulemet Dei sapienliam{I Cor.i,23). pissetque divino raunere,si praecepta servasset,non
Hoc est magnum pietatis sacramentum, quo scili- solum perfectam atque inamissibilem corporisim-
cet Unigenitus Deus verus,homo verusdignatusest mortalitatem, verum etiam in anima talem gra-
fieri, et a;ternus temporaliter nasci, et impassibilis tiam sanctejusteque vivendi, ut peccare deinceps
pati,et incomprehonsibilis crucitigi.et immortaiis omnino non posset, si non peccaret donec peccare
mori,et immensus non solum praesepis cum nasce- potuisset.
retur, verumetiam sepulcri cum moreretur.parvi- Oeatus ergo primus homo de terra terrenut
25.
tale conclucli.Qu;ie omnia secundumveritatem car- {l Cor. XV, 47), accepit quidem gratiam qua posset
nisvera sunt inDei Filio,quiaraanentein eo incon- non peccare,(6) si vellet; nondum tamen tantam ac-
fusibiliter atque inseparabiliter humana divinaque ceperat gratiam,quanec peccarevellet omnino,nec
(o) Sic ms. juxta textum Apostoli; edd. vero, ni (6).Sic m3.;at edd. ,qu3e non possetpeccare,sicpeC'
morte. care nollet.
467 S. FULQENTII EPISCOPI RUSPENSIS 468
posset : ut scilicet a bono juatoque Doraino post A Homo nalu$ de muliere hrevit vitx, plenui irse {Job
csset illud munere largiendum,9ivoluntarie fuisset XIV, 1) : qua; ad secundam quoque mortem natum
hoc a servo priusin operecustoditum.Quod si bono raortaliter traheret, si quem alienum a gratia Dei
justoque negle.\is?et obedire mandato, post mor- rcdomptorisvitashujusraiserabilis obitusinvenirct.
tem anima;quam delinquendo ipse sibi noxius inlu- 27.Ut ergo pcccali originalis vinculo, quo por
lis9et,etiampercorporismortemvitaepraesenti3mul- hominem primum tenebamurobstricti, miserantis
laretur (a/.mutaretur)incommodo;nec tenere sine- Dei gratia solveremur, unus exstitit medialor Dei et
retur jugiter in carnepeccatidamnabilcmvitamqui hflminum, homo Chrislus Jesus (/ Tim. ii, 5). Nam
noluissetincorde servarejustiliain; essetque poena- (juiaDeus immortalis et justus est^nos autem ini-
litereliamcorporeaemorlisdeincepsnccessilatecon- quos etmortales primi hominis transgessio fecerat,
strictus, qui.contumaciter salubria jussa transgre- ut congrua nostris adhiberetur medelavulneribus,
diens.spiritali morti sponte fuissot obnoxius.Nisi nalns est de homine homo Unifrenitus Deus, qui de
cnim prfficessissetinpeccato morsanima?,nunquam Patre nalus est immortaliset juslus.llic in humana
corporis mors in supplicio seqoeretur.Hoc aposlolica natura.in qua mediator Dei elhominumfactus est,
docet auctoritas quae ait Corpus quidem morluum
: juslitiam habuit ex Patre, raortem ex malre;utper
est proptcr pcccalum{Rom. vin,10).Ideo post pecca- ipsura liberareraur ab omni peccato, qui pcccalum
p
tum voluntariapmevaricatione commissum senlcn- nec nasccndo nec vivendoconlraxit,et ab ipso acci-
tiam Dei punientis hoc audiremeruit serraonepec- pcremus ,justitiam,per quara mortisajternse vinculo
cator Terra es, et in terram ibis {Genes. iii, 19),
: 3olveremur,ut per eum et in hac vita justi,el post
Homo igitur in terram carne non iret.si terra pec- hanc vitamimmortalesessepos3erau3.Ip3eigitur in
cando non fieret. sirailitudinecarnispeccati mirabiliter,quia singula-
Caput XIII. Homo per peccatum lacuUa/em bonx riter, natus,solus csl masculus adaperiensviilvam
cogitntionis et bonx voluntalis amisil. Inilium bonx qui in veritatc sanctus Domino vocaretur. Vulvam
voluntalis non nisi a Deo est. — 26. Peccans itaque quippe malris ejus non concupiscentia marili con-
ille qui sine peccandi necessitale creatus est, in eo cumbenlis.sedomnipotentia Filiinascentis apcruil.
quod anima; sanitatem delinquendo perdidit,etiam Iiieo aolus est in quo princeps mundi hujusveniens
illa cogitandi quae ad Deura pertinentaraisil protinus nihil invenit,solushomo5m5 adjulorio inter morluos
facultatem.Oblituscstenimmanducarepanemsuura liber(Joan.xiv, 30), solus qui non noverat pcccatum
{Psal ci, 5), et exspoliatus vestimcnto fidei,curna- {Psal. Lxxxvii, 5); et ob hoc suflicit ut pro nobis
liumque concupiscentiarum vulneribus saucialus. peccatura lieret, id est sacrificium pro peccatis, ut
sic jacuit oppressus ditione peccati, ut nullatenus _ nos essemus justitia Dei in ipso {II Cor. v, 21). Solus
-i: Ji i.._i_i- :.: u_i . i..: i_: ti _ ,. j-. j j_i ...-,•
^„ / T.,„.,
.
panis qui dccoelo descendit,etdat vitammundo {Joan,
.. .
aliquodbonaevoluntatisinitium haberepotui.sset,ni
3i hocDeoRralisdonante sumpsissel.Scrvusquippe VI, 33): panis autem quem dat, caro ejus est pro
factus peccati.libcr factus est justitiae {Rotn. \i,\S); mundi vila {Ibid.; T)2): caro utique justi atque im-
etideoajustitiafac(useslalienu3,quia(«/.(:iui)sponte iiiorlalis Dei, cujus acceptionejusliliaatque vita.(rt)
dominio esliniquitatis addictus. Venundatus crgo confertur illicarni quae nasciturcum pcena mortis
sub peccatOjCunctam in seproiem decarnis concu- et pollutione peccati.
bitu nascituram ncxibus morliferaj servitutis obs- Caput XIV. Ea; peccato pi imi hominis pxnam Irahi-
trinxit.Quod beatus Paulus evidenler hisverbisin- mus el culpam.Quicunque[regnum Deinon ingredilur,
3inual:Pcr unum hominem peccatum inhuncmundum pcenis xlemis cruciatur. —
28. Si qui crgo mortem
inlravil,elper peccalum mors,etiia inomnes homines solam et non etiam peccatum ex homine primo
mors perlransiil, in quo omncs peccaverunl (Rom. v. transiisse ingenus humanum nituntur assercrcmi-
i2). Hoc in illo qui primus faclus est palre orbis rumsinon inlelligunt quibussententiaeBuae laqueis
lcrrarum universi pertiilimus.inquoorancs pecca- obligentur.Prirao.quia Deumdicunt injustum,in eo
verunt anlequam nati essent.qui per seipsos peccarc quod mori faciat parvulos.quosnulla voluntisti ori-
non potuerunt.Hinc factum estul jam filiosira^pro- ginalis peccali contagione pollulos,quosque mani-
pagaretmassadamnala.qufc inilliushominisposte- D rostc constat infanlili .-ctate aliquid actualis pcccat
ro9 et iniquilatem simul transfudit et morlcm, ut piopria non pos3e voluntate contraherc, cum mor-
oranis qui pcr legem pcccati (quam certum cst mor- tem stipendium peccati Apostolusesse deIiniat(/Jom.
talibus usquc ad mortem incsse corporibus)dc pec- VI, 23),et rursus aculcum raortis dicat csse pecca-
catoris scmincnasciturusin ipso conceptionis oxor- lum, quo utique pungente mors illata {al. illigata)
dio S01 cxcepisset pcccati parentalis macul.im, cst homini.Sic cnim pcccatum aculcua mortis dici-
cxindc 8ub jugo gravi quod est super fxliosAdama tur, non quia peccatum per mortera, sed quia per
die rxHxis devenlremalris corum, usque in dicm sr- pcccatuin mors in raundum intravit(/ Cor.xv,56j :
pullur.r. malrem nmnium (EccH.xl, 1), duclurua
iti sicut virulcntum poculum,mortis poculum dicimus,
e»9et(rrumnopam infelicitervitam,brevilati scilicct, non (juod a morte poculuni detur, sed quod mors
pcccato,mortique sultjectam.Scripturum cslcnim: poculo illo (6) comparetur. 302 Qua igitur justitia
(a)Vorba ba^c nlquevila desunlincditiSjhabeDtur (/') Editi, poculo illi; ms., t7/o;et quidem melius,
in ms. ut patet.
400 l-:i»ISTOL\ WII. 470
piirvuliiH «uhjiollur pftnctli nlipondio, ! nullii flpl m A '">•'' "»<•• •"•rum oaro procati non immorilo nuneu-
•)() pocoiili i»iilliilio ? Vnl (jiKtmntlo viiluiriUi morln palnr ; c»rnn parvull ilne »li<|u« p«cc«n(ll
non (|uull
|.iiiioliiiii, rti iioM HoiiniliinuiiMiinYKlrum nonnll ini- volunlulo uaicunlur. lUA non allcndunl quU «i c»ro
(Iiiilan M|>iiil Ddiiiii, i|iii rooil lioiuiiioii» iul iiu(iKiii"i" purvulDiiiiu n r(un() m/i " - -<
•'•,'••';•-
Miiaiii, ((u,r JiiMliliiu'Hl, ul iiiia^o l)ri, 1)0« iiiliil po- Hol.iion iiihi iii»»iiiiililii(lii , ,
'
; '•
luil por loipHikin (loliiii|uoro,Hi non rodimlalur Haii- nulluni onninaliu^r SOS dicunl haUnro peccalum)
Huino Kilii Doi.ln roKiium Doi non pormitlalur In- UouMndvoniHHel.MdniHnnlmaimiliHOHHfllcarof.briill
Iraic ;(iiioulii|iio(HiiH(ioiBH()ii innro(liolur(fi/. ingro- rariiiiturviilorum.ciiiixiuo vcrilali-mhahorelHuliilto-
ililiir), iiilcniiiiiiihililMiMi^niHiolcriii pr^iiinoruciiilii- tim i|U(ililuliH(iiio(-.ommuiiom,quam carni hominum
liilur ?(,)iui igiliir jUMliliu IIcuh jimIuh ((r) infiiiililtUH iiiuJoruiii,cuiiii|uihuBillicumiiiuniHeHHotHoliicarnii
sino poccalo iiuHCuiilihuH in^oril p(unum, in (juihuH nuturo,noniimcultt.SodhoclllirorHitttnvolunt,ulc«ro
pivnn^ noninvonitrauHAiir/llinonoPHtcrontoriHDoi ho- (^luiHlicum curno hoiiiinum mojorumscluin hnliuprit
iiinniliiH.iilinia^incm Hiiaincrcfll, onii\(|Uo »inn iiila naliirn< HimiiiludiiiPiii, cum curno voro pttrvulorum
i n i(| u lalo coiidc III nct,c II innoM.iiMMif/KM.i
i /><*«.'!, '/»;mi- iiiiindiliuiiKiUiiqu^r polucrit haheri! communcm Fa-
/(•»•/(»1. infor(ii)inim(Hom. iii, 6) ? Si oi-Ro nolunt in tounturcrKu purvulua in aimilitudinecarniap«ccati.
ipaiiia Doicontiimoliam niortilcraimpiotulo vorHuri, n quo» uBHcrunt naHci «luidom in corno humana, «ed
faloanliir liominiH priini in oninos hominoB cum originali8pocc<«licontugiononpollula(/). Ouihuaoa-
ujorto transiaso |ioccalum (6).
tondendumost^iuontucoHcliam hic BciiuaturohBUr-
C4PUT XV. .ihsuriUi (iinrsriiuunlureos qni nrgant in. ditas. Nogantoa onim in porvuliH noaccntibuaorigi-
(antes hubere peccatum. — 29. Aliam rursua impie- nalopoccatum.huniRnameoBcarnem baberenonnc-
taloni dohent in hac sua videro ac vilnro scntpnlitt. pant, Kiliuin autem Oci carncm humanamdovirglne
DijontPs onim parvulos ox .\d«in non traliero origi- sinoppccatoaccepiasp conccdunl ^conspquensigitur
nalo pcccatum, nogant oos prorpcto hahcro carncin eslutintercarnpm naBCcntisex virgine Unigeniti Dei
ppccati quos lamcn humannm carnom hahore non ne- et oujuslibct altcrius parvuli nihil diatare fateantur.
Rant.K\coveroqui)dcossichumanamcarnonihabprc Undcconlicitur utomnes parvulos, quos nasci assc-
non nesjant, ul cam cssccarnom poccatinpgcnl, con- runtsinopeccato,dicantnonegereSilvatori8auxilio;
spqucnspsl ulhumanam carneni negontcarncm csso atquu ita laqueum Pela^iani erroris incurrunt, dum
poccati.Fatentur,.\poslolocoinpellente(r),quittmi.<U lidei catholicte infideliter contradicunt. Si enim sine
Dcus Fihum suumtn $imilitudincm{ii) carnis peccati peccalo infanles nasci asserunt, quid restat, nisi ut
(lioin. vui,3). \i\ hocipituristos c;rcita8 impife pro- dicantnihil esse in eis quod debeat spiritali regene-
fe3sionisimpcllil,ut quia(a/.qui) curncm humanam ralione mundari ? fcit si rcraovent peccati originalia
nogant carnem esse peccati,Christum autom in simi- maculum a nascentibue parvulis.quid aliud nituntur
liludinem carnis pcccativenisse non negant, ipsam nisi divina; veritati succensere mendacium, quando
Christi carnem non hunianam esse, sed alterius na- cos in remissioncm peccatorum vident baptismatis
tune sacrilega inlidclitate conlin;;ant. Isti enim car- accipcre sacramentum ? quod ideo uniformiterin-
nom in qua parvuli nascuntur humanam dicunt csse fantibus majoribusque confertur, ut omnibus origi-
carnem, quam tamen esse carnem peccati negare nalis inesse peccati macula cognoscatur ?
contcndunt Chrislum aulem in siinilitudine carnia
;
31. Quisquis igitur salutem veram sempiternam-
peccati venisse pari nobiscum professione consen- que desideral adipisci, sensum htEreticaB pravitatis
tiunt. Aul igitur carnem Christi humanam esse non abjiciens, quoscum pcena peccati natos videt, cum
dicant, aut omnium hominum carnem, in cujus si- peccalo quoquenatoo esse non dubitet: audiatque
militudinemDeusFiliumsuummisit,carnem,peccati beatum Job dicentum : Quia non est mundus a torde
esse consenliant (a/. consenserint). Quod cum fece- nec infans cujus unius diei vita est super ierram {Job
rint, nullus remancbit labor quo eis peccatum carni XIV, 4, juxla LXX). Beati quoque David luctus pii
parvulorum inesse monstrelur. Si enim caro peccali cordis humilitate consideret, dicentis : Ecce in ini'
non mendaciter dicitur, habet in se caro ipsa pec- quitntibus conceptus sum, et in deliclis peperit me ma-
catum. Si vero peccatum non habet, falsum portat ^ ter mea Sanclo quoque Abrahs videat
(Psal. l, 7).
carnis peocati vocabulum. Sedeam de qua loquiraur circumcisionissacraraentumnon sinetremendapar-
carnem peccati verai discipulus Veritatis Paulus vulicoraminationemandatum.IbiquippeDeusfidelis
appellat. Restat igilurutsicutverecaroestcumcaro et justus, qui non infert iram ubi culpam non inve-
peccati ore apostolico nuncupalur. nit, patri nostro Abrahae sic loquitur : .Va5rti/uj ^ui
30. Sed forsitan dicenl in illiuscarnis peccati si- non fuerii circumcisns carne (al. carnem) praepulii
militudine missum Filium Dei, qualem habent ho- sui octavo die, exferminabitur anima illa de populo
mines qui propria voluntale peccare jam possunt, *"^ 9"'" Testamenlum meum transgressus est [Genes.
!
xvn, 14). Quisquis itaque negat in parvulis secun-
(a) Abest justus a ms.
(/') Ms. sic habet ; hominem pri-
at editi, faleanlur (d) Sic ms. ; in editis autem, in similitudine.
mum in omne.i liomines cum morte transmississe pec- (e) Ms., in similitudinem.
calum. originalis peccali negant
(/) Sic ms., at editi, 5ed
(c) Editi, Apostolum compellenlem. contagione pollutos.
471 S. FULGENTII EPISGOPI RUSPENSIS 472
dumoarnemnascentibusoriginalepeccatum.dicatin A. ranlia ppccati minuitur. tantura reatus peccatoris
quo potuit infans octo dierum Testamontum Dei angctur. Idco Apostolus ait : Lex enim iram opera-
transgrcdi,8inoninillotransgressusestinquoomnes lur ; ubi enirn non esl lex^nec prccvaricalio {F,om. iv,
peccaverunt ? Cura et antequam nascerentur asscrat 1 )). Idem quoque dicit; Quia lexpropter transgres-
Aposlo'ius('i)inrantesnihilegissebonivelmala(/<07n. sioncni posila esl {Galat. lu, 19); et, Quia conclusil
IX, 1)1 videumus jam natos, non solura intra oc-
; et Scriptura omnia sub peccalo, ut justificatio ex fidc
tavum diem nalivitatis su.-c (quo tunc temporecir- Quoraodo
Jcsu Cliristi daretur crcdentibus (Ibid., 22).
cumcidi jubcbanlur infantes), sed eliam post ipsum igitur de possibililate
(</) (si non
soliusliberi arbitrii
diem toto infantia: suaj temporc in tanlum non posse praevcniaturadjulorio gratiariDei, perquarabonavo-
Testamenlum Dei transgredi, ut eis nec ejusdcra luntas reparatur et servatur in homine) natura tanlo
Testaraenti cognitio valeat intiraari. magis superba, quanto raagis dominio peccati nior-
304 32. An illo sermone
quisquam beati Pauli tique subjecta,quantuIumcunquesibibontevolunta-
in parvulio evacuare nilituroriginalepeccatum, quo tis et operis exordium reproraittit, quae nec sana po-
dicitrecnasse raortem ab Adam usque ad Moysen, tuit Dei servare mandatura, nccvulnerata quantu-
etiam in eos qui non pcccaverunl in similitudincm luracunque curationis sumpsit dc lege remedium.
praevaricationis Adse [Rom. v, 14) ?Cui si fueritillud p sedinsuperauxitmandaticognitionepeccatum?Lc
econtrario replicatum, quod idem Aposlolus ait : en\m subinlravit, ut abundaret peccalum\{Rom v,20), .
Perunius delictum in omnes homines in condemnulio' de quo liberari nerao potest, nisi per Agnura Dei,
nem {Ibid., -18)
; quod paulo post exponens
ait Pcr : qui tollil peccata mundi. De corpore 305 enim mor-
inobedientiam unius hominis peccatores conslituti sunt tishujusnonliberura horainis arbitriura.nequelegis
mutti {Ibid., 19) ; et cura de Judais atque Graccis lo- sanctura,justura,bonumqueraandatura;sed solanos
queretur, generaliter intulit : Omnes enim peccave- liberatgraliaDeiper Jesum Christura Dominura no-
runt et egent gloria Dei justificati gratis pcr gratiam slrum. Lex enim spirilus vitx in CliristoJesulibcravil
ipsius, per redemplionem qux est in Christo Jesu non a lege peccaii el mortis {liom. viii, 3).
{liom. III, 23) {b): nonne illico in magnas Irudetur Cap. XVII. Christus hominem liberat, non inveniendo
angustias, si non utrunique sensum secundumpro^ fidcm, scd dando. — 34. Liberavit autera non in quo-
fessionem catholicaecredulitatis acceperit; utscilice* libet homine fidera inveniendo, sed dando. Deus
infantespropriisquidemoperibusnihildeliquissedi" enira qui impium justificat, ipse infideli fidem, quae
cat, in illo auteraprimo homineoraneshominesge- per caritatem operatur, gratia susebonae voluntaLis
neraliter peccasse cognoscat? inspirat. Unde quod ad benc cogitandi attincl facul-
Caput. XVI. A pcccato originis non liberat nisi fides tatera, testatur Apostolus dicens, quia non sumus
Bedemptioris. Natura cxca sine lege peccat. —
33. Ab ^ idonei cogitare aliquid ex nobis quasi cx nobis, sed
hoc peccato quod originaliter carnalis nativitas tra- sufficientia nostraex Deo est {IlCor. iii, 5). Revera
hit neminera facultas naturalis, nerainera littera enim,secundura ejusdera Apostoli dictura,DcH.";qui-
sanctae legis, sed sola fidos eripit Jesu Christi Filii bus voluerit dat poenitcntiam ad cognoscendam vcrila-
Dei, qui veniens {nl. venit) quxrere el salcum jacere tem, ut resipiscant a diaboli laqueis, a quocaptivi te-
quod perierat {Luc. xix, 10), pro impiis raortuus est nenlur ad ipsius voluntatcm {II Tim. n, 25). Undeille
{liom. v, 6), ofjerens semelipsum pro nobis (sicut aposlolorura prirausetdiguebeatusveritatiscloquio
Apostolus dicit) oblutionem et hosliam Deo in odorem nuncupalus,decredulitategentiumloquens,I)eumdi-
suavitatis{Ephes.\, 2). Inhoc raediatore Dci et ho- xit fidem undasse cordaeorum; etrursusaiteamdem
rainura, et huraanfe nalurac status reparatus est, et gratiam divinitusdatara gentibusquametipsi9(/ld.
iraplendae legis est consuraraatus effectus (a/. atfec- xv,9),utcrederent: ubi gratuitum gratiae donum apos-
tus) ;
quianecsibiad virtutem suflicerc ullatenus po- toli etmajoresnatuin doctrinasanctiSpiritusagnove-
tuilnaturalisinfirraitas^quajuticiueexquoomncidiVj runt omnesque unaniracs unooreinbeatiPetrisen-
;
nostri defecerunl, el in ira Deidefccimus {P$al. lxxxix, tentiara transierunt dicenies : Ergo el gentibus Dcus
9),Iumine8iraul etvirlute privala, in tanturacapca(c) pwnitentiam ad vitam dedit {Act.x\, 8). Nempe cura
sinelegepeccat, utpeccarc sc ncsciat. IVopter quod D 'pseSalvatornoster propriasvocisiraperiohumanam
dicitur : Concupisrentiam ncsciebam, nisi le.r dtceret : convenerit (f)voluntatem, diccns : Pocnitcmini ctcre-
Non roncupifccs {Ilom. vii, 7). Lcgalis (juoquc audi- dilc Lvangclio [Marc. i, 15) ; claret taracn quia ut
tusnon Bolum neminem depotestate tenebrarumeri- horao in Dcum crederc incipiat, a Deo accipitpocni-
puit, quin etiam peccatoribus cumulura pra;varica- tctiliara ad vitara.ita utoranino credere non possit,
lionis adjpcit. Sine gratia quippe fidei gravius lex nisi pn^nitenliam donoDeiniiseranlisaccepcril: qux
agnita quam ignota conderanat. Ubi ({uantura igno- cslautem pccnitentia homiois, nisi rautatio volunia-
[a] Mp., cum cl anlequam nascerelur asscrat cum lectio, Quomodo igilur dc possibilitnte solvitur liberi
Apostohii, clc. arbtlrii, si non prxvcniatur.... Aul quantutumcunque
(/») Abesthic a ms. Domino nostro, et eatextu Apo- sihi bnnx voluntatis, etc.
Btoli ; lc^ilur in cditis. (' ) Ita ras. ; Lov. vero et Ant., convcnU ; Basil. , con«
(c) Ita ms. ; at nditi, in tantum nalura cxcn. vcrttl.
[d) Sic Icgitur in editis at in ms. bacc pracfcrtur
;
i
41 a KIMSTOI.V XVII. 474
iii. Dous nrgo, i|ui iKuntui pinuilcntlani ilal, Iiiho A pr)rHnnutnrnm,fltconlumflll()iurn,caouaHt({ua Incre*
voluututiMu liuuiinlH llllltut. duluHi(^n(«rntiol7Qu(i(niuinilicor(iacoriHi(icrAn>,«llo
li.S. Priiiiiilo hI i|iiiH ilu-.it, Mricn rnt vcllu crnliTu, lurii ilit;il ; .YtJfi t ' /riuj voiart apuitolut, i/uia
Uoi uutoiii ^raliiK onl ailjtniiro, iiiiiltl tlitUuruni ur- permcutut tuin I ri /Vi i (Ci.r. «v. '.»;, Ht«-
iliiiiMii, iiiiii iiiiii iiiulct, Htnl Horvvl, uoo t)uutl pna> non proprim voluntati,i«(l gra«
tiiiit|uo litloiii Hiiaiu
toriuH oHt lu priiiro luro, noo i|uut| chI priuH in luco 11(11 Dui Miiaorantii aiiHlKnanH,dlri(;G'ra/<a au/«m Dei
poHttM-iorn niiUMtitiint. Miilo oiiiiii Hraliuui Dtii Hun.< suin id quod sum {Ibut., 10). Quid m r«t
'
.
voluiiluli poHlpuuit,t'uiii iHlu Ijiiivu i-hho iioii pO^Hit, (ii/. luit), niti lldoliH / i|uoil ul nmcl,: Mi\
Bi lllu (loruoril. Noii crKu ((W. ouim) tlioat, Moum o'it ulit|ufl cunHoculuH, ilcut ipno toHtatur, (iicont:
ost vello orotlonn Doi uiittMiiKiutiu) ohI iitlJuvur(<;Botl Contilium do, tanquum mitencordiam coniecutut a
iliti^il, ymti.r Ih-i fsl iuljiivuro, iit Hi iiit>um vollfcro- Domino ut tim fxdelit (/ Cor. vii, 2U). Noui ot cum
tloro. Tuuo 1'iiiiii vi<ro rt't;ti'quii uj^il liocojuH vollf^ii), Ho priuB lilanplioiuuin, ct pnrHccuturoin,ct conluinc-
cum ouni ^ratin prnuouiouH ciuporil uiljuvure. ^tt/cj lioBum fui-tho rutcrotur, tldom Huani ot cantatom
i'nimiju;vpi3r aintiitciit Oficnitur, huniilnin fucit euin grutiiDuMHignuro non doBtitit Htatim sut)jicionH:.S'u-
cui ilutiir, i|ui(i rnrilns iion itifhitur (Hoiii. xiii, i). perubunduvit autem gratia Dei in fide et dileclione,
Ailjulorii) igitur a(i|Ui) nuiui-ro ^rutiai >«itii lUloin n ijUL cit in (.'tiristo Jctu {d) (l itm. i, 1 i).
(iuri uuuMi|uisi(uo iiuu thiL)ilol;uo ttuin iiiilium Hilii 37. Si crgo lidciii Puulo graliuUoi non dedlt.nec
lliioi nititur usaiguuro, pisuilontiam (]uoi|uo,i|uaiu caritatom ci dodisaccrcdcndaoBt ergo, quod absit, :
Doua uii vituin dut, Hibi lioinouon Huuitato vuliiluH, iiiontituH eatPuutus, (|ui ait,quia caritut Dci difjuta
sctl inlirinitiilopraijudicalus a.«3igncl,tunliinio mo- cst in cordibusnostrisper Spirttum sanctum,qui datus
tlicainiiiia lioiioHcio CHroat, cujus gruliuiucoiituuiu.x csl nobis{l<oin. v, C)). S(?il quiu 1'uulus Chribto in sc
at(|uo ingratus oppu;^nat : cum cordis bumilitusdi- loqucnte mcntiri nun potuit, ipsoSpiritu nobis tribui
vinis sit eloquiis ailmonenda, ubi principalltcripsa lidcm lirmii<8imcfut(<amur, perqupmcaritatemDei
boiitt voluntus, i[iia iiicipiiniis vollo creiler(<, a Do- in nostris diffundi cordibusnegure nequimus. Cura
niino pnupnruri domonstrutur ac ilirigi, Suloinone er^o l*auiu3C33et biasphcmus, et per8Ccutor,elcon-
diconte ; Pr^vparatur voliiiilas a Domitio {l'rov. viii, tumcliosus, non ideo est adjutus Dei grulia, quia
35, juxia /..\'.V). El Duvid canil in Psaliiiis 306 A credore voluit, sed ut credere vcllct donum gratia
Domino gres.^^us homitiis (liriijciilur, et viam cjus cu- pra3venicnli8 accopit;quffi in cjus voluntate non ali-
piel (h) {Psal. xxxiv, 23). quodcrodulitttti3initium,8cdblasphemiam,3X'vitiaj),
Cap. xviii. 5j vellc crederc ex nobis cst, fidcs non contumclia3,et ignorantiam in incredulitatereperit.
cstgralia,sedmerces bonx voluntatis. 26-Si vero, — Cujua usquc ado ca:ca fuit voluntas, ut non solum
secunduniillorum opinioncm,no8lrumest velle cre- ^ non possel credere, sed nec ipsum sua credulilatia
doro priusquani nos Doi gratiainripiat adjuvare, in- possetiniiiumpraevidere.Nonenimignoransfecisset,
justegratiadicitur,i]uianongrulis duturbomini,sed si suamin se ignorantiam praevidisset.Dicnc igitur
bona; retribuilur voluntati. Hanc enini (sicut illivo- in Paulo assignatur pracvenientis misericordiaedono
lunt) gratia in nobis invenit quam ipsa non dedit; 307 nonsoIumcredulititi3initiura,8edetiam ipsius
imo si sic est, nos priorosDeo voluntalem damus, incredulilalis agnitio;quara eipropterca Dei miseri-
atque ita graliam non iniseratione tribuentis, sed cordia contuiit,ut incredulitatemsuam illuminatus
a!quitateDei(c)rctribuentisaccipimus.Verumtamen, atque adjutus, et agnosceret, et vitaret. Dominus
Quis prior dedit tlli, et rclribuelur ei Rom. xi, 35) ? enim est illuminalio nostra et salus nostra (Psal.
Nerao ulique, quia Son polcst homo accipere quid- x.wi, 1); qui nos illuminat, ut peccata nostra cogno-
quain, nisi ci datutn fuerit de caHo {Joan. iu 27). scamus, et sanat ut a peccatis nostris separati cum
QuideDim habetquod uonarcepitPsi autem accepit, juslitiavivamus.Obhocipse, qui ut fidelisessel.fa-
quid gloriatur, quasi non acceperit (I Cor. iv, 7) ? letur se misericordiam consecutum, salubriter no3
Non autem misericordiaOei aliquandopriEvenit ho- instruit, dicens: Igilur nonvolcntis,neque currentis,
mineni, si nunquam bonam facit (al. fecit),scd ex- sed miserentis esl Dei {Rom. ix, 16). Quia revera et
spectatutinveniatvoluntalem.ElubiestquodDavid ^ ut velimus misericordiaepraivenienlisilluminamur
dicit Deus meus, misericordia ejus prxveniet me
: dono, et ut curramas, misericordiae subsequentis
{Psal. LVM, 11) i?In quo autera Dei nosmisericordia fulcimurauxilio.Utergo sibi quisque tribuatbonam
prseveniat, vel prsveniens quales inveniat, non in voluntatem, qua velle incipit credere, non viventis
quolibcl alio, sed in seipsonobis gentiummagister animae vigor, sed mortuae carnis est tumor.
ostendit, dicens: Qui pritisfui blasphemus, etperse- Cap XIX. Liberum hominis arbitrium post peccatum,
cutor,et conlumeliostis, sedmisericordiam consecutus sine adjtiiorio gratiae nonnisi ad serviendum peccato
stim quia ignornns feci in incrcdulitate (/ Tiin. i, 13). reperitur iioncuin. Libcrias a bona voluntale sumit
Quomodo crgo aliquam credendi voluotatem ex initiiim. — 38. Ex quo enim primus homo naturam
seipso Paulus babere poterat,quibIasphemum se.et suam voluntarie vitiavit atque oppre^sit, ita crevit
('(i) Sic ms.; at Lov. et Ant., ait ejus hoc velle
;
vocem, Dei.
Basil. vero, ait ejus esse velle. (d) Habetur hic in editis Domino notlro, sed noa
{b)K<Ml\,cupietnimis; sednonlegitur nimismjns. habetur in ms. nec textu Apostoli.
(c) Basil,, sequitate retribuenlis nec habet hanc
;
475 S. FULGENTII EPISGOPI RUSPENSIS 476
infirmitasCn^.utnisidivinfflgraUaBmedicamenlopras- A. iHuxit in cordihus nostris {II Cor. iv, 0). Et eidem
ventum in unoqnoquehominesanetur atjueadjuvo- luci quam jam formaverat Dcus, alio loco dixit :
tur liberum indosinenter arbitrium,sitquidemlibe- Eralisenim aliquando ienebrso, nunc autem lux in
rum, non tamen bonum sit liberum, non tatnen ; Domino [Ephes. v, 6). Quibusdam vcro ex iilalucis
rectum; sit liberura, non tamen sanum;sitliberum, formatione laudabili ad vituperabilcm tenebrarum
non tamen justum et qnanto mapis a bonitate, re-
: informitatemrelapsis.affectumpiajmentisostendens,
ctitudme, sanitale, juslitiaque liberum,tanto magis ita loquitur: Filiolimei, quos iterum parturio, donec
malitiae perversitatis, infirmitatis alque iniquitalis formclur Chrislns in vobis [Galat. iv, 19). Quomodo
raortifer, servilule captivunr.. Qiii enim (ncit pecca- autem Christus insuisformaripotcst, nisiquomodo
ium scrvui eslpeccati {Joan. viii, .li) ; et a quo quis in eis habitare incipit,id est per fidem^Quod beatus
deviclus est, kuic el servus addiclus est {11 Petr. ii, Paulus ita confirmat:/n interiore, inquicns, homine
19).Regnanteigiturpeccato,habct,qtiidemliberum habilarc Christum per fidem in cordibus veslris [&].
arbitrium, sed liberuin sinc Doo, non libcrum sub noslris] [Ephes. iii, Dum ergo reformamur,re-
16j.
Deo, id est.liberum justilia.nonliberumsubgratia, novamur ; et in eo quo renovamur, vivificamur.
ct ob hoc pessimeatque serviliterliberum, quianon Cap. XX. Vita sancla a fide sumit initium. Per gra-
gratuitomiserentisDei munere liberatum.Hoc Apo- n tiam nonauferlur liberum arbitrium. 40. Vita au- —
stolus evidenter insinuat, dicens (h): Cum enim servi tem nostra a fide sumitinitium, (juia justus ex fdc
essetis peccati, Iiheri fuistis iuslilix (Rom. vi, 20). vivit {Rom. i, 17). Quam fidem non ex voluntate
Servire igitur justitia? non potest qui justitiae liber nostra nasci, sed per Spiritum sanctum unicuique
est quia quandiu est peccati servus, nonnisi ad
: dari, beatusPaulus ostendit, dicens Alii quidem :
serviendumpeccatoreperiluridoneus. Ab istaservi- daturper Spiritumsermo sapientiae: alii autcm sermo
tule peccati nemo liber efficitur,nisi qui liber iloris scicntix secundum eumdem Spinium alleri (al. alii) ,
Chrisli gratia liberatur, ut scilicet liberatus apec- Mes in rodem Spiritu {1 Cor. xii, 8, 9). Non ergo
cato, servus fiat Deo. Hoc autem quemadmodum Splritumsanctum,quiacredidimus («),sed utcrede-
fiat, ipse liberator noster ostendit: Si i'Oj, inquiens, remus, accepimus. Forma enim praecessit in carne
Ftlius liberaverit, vere liberi eritis [Joan. viii, 35). Christi, quam in nostra fidespiraliter agnoscamus.
Ideo Vas electionis beneticium nobis gratiae libera- Nam Christus Filius Dei secundum carnem de Spi-
tricis insinuans, non solum liberos,sed eliam libera- ritu sancto conceptus et natus est. Carnem autem
tos nos esse testatur his verbisr.Vuwc autem liberaii illam nec coiicipere Virgo posset aliquando,necpa-
a peccato, servi aulem facli Deo, habetis fruclum ve- ejusdem carnisSpiritussanctusoperaretur
rere,nisi
strum in sanctiftcalionem, fxnem vero vilam aetcr- exortum. Sic ergo inhominiscorde nec concipi fidcs
nam {Rom. vi, 22). C poterit,nec augeri, nisi eam Spiritussanctus infun-
39. Haec vero Iibertas,qua2 non ex humano arbi- dat (d) et nutriat. Ex eodem namque Spiritu renati
trio nascilur,3edgratuita Deimiseralioneconfertur, sumus, ex quo natus est Christus {e). Eodem iiiitur
a bona voluntatc sumit cxordium, et per fructum Spirilu Christus formalursecunJum fidem in corde
sanclificationis in vita acterna plenum sui sortitur uniuscujusque credcntis.quo Spiritu secundum car-
effectum. Sed sicutin nativitale carnali omnem na- ncra formatus est in utero Vlrginis. Ideo propheta
scentis hominis voluntatem praecedit operis divini ex persona fidelium clamat ad Dominum : Propter
formalio; sicin spiritali nativitatc, qua velercm ho- timorem tuum,Pomine,in utero concepimus clparluri-
minem, qui corrumpitur sccundum desideria crroris, vimusSpirilumsalutistua;;justiiiamnon{f)fecimus su-
deponcrc incipimus, ut nocum qui in justitia el san- yerlerram{Isa. xxvi,18).Sicutautemnonsolumprius-
ctitaie vcritalis crealus esf (Ephcs. iv, 22) induamus, quam Virgo Maria Christum conciperct, scd etiam
neraopolest haberebonamvoluntatpmmotu proprio priusquam se concepturam agno9cerct,5fra/?a plena
nisi mens ipsa, id est inlcrior homo noster,renovc- angeli vocenuncupataestjCum nulla ejuspraecessis-
tur ac reformetur ex Dco. Idco 308 nos beatus set(a/.pra?cederct) concipiendi Filii Dei velcognilio,
Paulus pr.-Ecipit {Rom. xii, 2) non conformari huic vel volunlas,utagno8ccrelurcxgraliaDeiessetamip-
8aecula,3ed reformariinnovitatesensusnostri.Cujus D saobedicnsvoluntasViiginis,quamconccptiol)omini
reformalionis initium nc nosirac facultati assignarc Salvaloris; sic homo prius(juam crcdere vcllcinci-
aliquatenusdebcrp.mus.Dominus pcrprophetara sc- piat, gralia donantis infunditur cordi,ul incipiat in
ipsum formatorem lucis ostendit, dicens: F.go Do- hominc per fidem Christus formari. Cum autem Chri-
minus formnns liicrm cl crcans tcncbra^{Isa. .xlv, 7). stus in unoquoquc formatur, ipsc sc forma quia ;
QuodetbeatusApostolussua prnpdicaiioneconfirmat, ipsp fidpm in cordo uniuscuju?(juecrcdcntisinitiat.
dicens : Deus, quidi.Til dc tcnchris luccmsplendcscere, Propterea in Epistola qua; ad Hebraios scripta est
(a) Lorus hic alias obpcurus reslitutus est opc ld\ Sic Bnsil. at Lov. ot Ant.,
; ef]undat.
ms., qui [^r.Tfert haec verba, ita crevit in/irmilas,ut \e) Ms.. Dominus Chrislus.
ntst, elr., sit...-. sit ctc. (f) SicBa9il.;alLov,ct Anf. non hahenth.rc verba,
(6) Ms., insinuans ait ; cditi uniformiler, »«i^Huat justiltam non sed sic pr.Tfcrunt
;
\ocum:conccpimu$
dicent. el parturivimtis. Spirilum salutis tux fecimus iuper
(c) Ant. ct Lov., quia credimus ; ras. el Basil., ierram.
crtdidimut.
417 IPIHTOLA XVII. 471
•dmonemuriit SOO <ij;)»f<.ifHMi i>i nucloinnHitfi ri A tc.ub luil.lnao aRoiplst liim«o;el ubi full Inlquut;
«
coti$uuimulorem Jrsum (llthr. ni, 2): qni prooul <lu nrvion» liumun<llli«»llnlnuiloti »H lni«|ull«U0J,lbl
t)io 110 Bil miilor lldni noulrr. <nim Ipxe ll<l<'in n-m Krfiliii |.ntiv<Milii« bI.|U(i •<IJutui ervitt Juititia In
lioln^nllliiiHtlnniit.Hiciilril.iJiiMlnmlWl^tii-oniniiiiiiitt- iionct.llculioii<>iii.
ti.r.ciiiii ruiii 111 l.ulxMililiuit BiiK'nii<l<i liiuilil'li<-i»l.nl Cai'. Xll. Iffut, Jum quoi vult (rtdtnUi facU,pfr-
anolu oporuliono oonniiiniiiat. Dioit »niiii Imotua ioimrum aneplor non eH.Semo a m habetvelU fr»»
aposloluH JaoobuM i|uitt lliloH Alirohm potiia iioKlri «itfr#. — Vi. Miraiiiur out«'iii (luondain dn:«Te: 8i
ex oprnhus coiisunniuila c^l [J<tr. ii, IJ). nol.-ntoB(c)l>flun fiirit ulvrlint cr<-<lor«',niilluaoijtera
41.Auclor nMtiMno iWlpinoBlrir.ciinBummutoniuo est (|ui niilur»lit<ir poBBll crcdore In l''iliuml)ci,«ut
Jo»u»,.|uia ipso optiriiturin nobiH cl volle ol perll- ali<)uid boni vello ijuod pcrtinetod vitam (rl^rnoro,
oore, pro hoim volunlHlo.Unod ui in no tantum ont cur orKo 31 non facit umoeM veile, cum non tit
auotnr fldiiino»lrm,.|iii»n(.Btruiii voliintaleiii ('Xnpo- pnrHi.anrmu acccplnr U«^uh? Bx r|uil.'i8 vcrbiii.qu»
clul, iil ox iioliis css.^ lidoH incipiHl,conMC«|ucna (»1 voHlriH lill.Mia indiln Bunt.uppurclcoHnnnuHConBl-
utoliiiiiiconHuiiiiiint.irlldoinoulrindcodicalur.quitt dnrnrc (jiiod dirunt. Pcrsonarum quippc acccptio
oxspoclut ut nostro tantum oonatu ad conHumuia- apudDeum tuncc»Bet,Bi(quoniadmodum loli volunt)
tionpin lidoH quw u nobi;. exorla cst pprvenial ac ; in quolil.at honiinuinaliquod invonirel bon« volun-
j^
sic lotum l)i'o iidiinilur.xi ot initiiim<«lcont>uiuma- laija initium.Cuiiiaiiliiiiia nullobonom volunt«tem
tio fidoi iiostrn' ImiiittMi arbilrii viril.usopplicctur. invonit.Rcd cum Kralis cui voluorit(</)ipBC concedit,
Quod quia valdo impium ost, si Scriplurorum sun- a^noscitur nulla csae personarum acceptio.quando
ctarumoloquiia8iilut.iribu3nonrP9i8tinjiis(<»),omnitt gratuila est donunlis in unoquoque lar^itio. Quod
qua> pcrtinont ud bonn) volunlalis initium vcl pro- aulcm dicunl,cur iion fucil omnes velleVItonc vero
foclum, Diuiin in nobisclincipcrc ct perliccresino ;„ ncmine hoc fucil.quitt non in omnibus rocil?.^»!
ttliqua ha^^ilutionocredttmus.Ipsecst eniin qui ope- „<,„ potestalcm (igulus luti, ex eadem matsa
habet
ratur in uohis et velle et perficcre,pro boiia votuntnle in con-
facere aliwl (juidcm vas in honorevi,aliudvero
{Philip. ji,13).ClRmerau8 ipiturin humililato cordis tumelinm [llom. ix, 21)?aut culpari potcst juslitia
et veriluto lidei oum propholu : Scio, Domiiie, quia („ vasis inp.qufe jusle promerilis aptavit in inleri-
non hominc via ejus^neque viri esl tU corrigal
est in 1^^; vel miscricordia in vasis miaericordia, (juaB
viamsuam{Jer. x,53).Non cat ilaque in homine via gjne ullis meritis sologratiaBdonopraeparavit inglo-
cjus quam habel ox Deo, neque viri esl ut corrigat riam. Quibus ipsam quoque preoparari a Domino
viamsuamquarahubotoxseipso.Viamergosuamnoa vohintatera Scriplura teste docuimus.Qu» si non a
habet in £c,nce viam suam corrigit.nisi cum recti- \)qq datur.scdin honiine invcnitur.falsumesl
quod
tudinocordisdonum gratixspiritalis ucceperit.Ideo eam Scciptura praeparari dicit(f) a Domino. Omnis
Salomon dicit: Dirigit autem corda Dominus {rrov. aulemScripturadivioitusinspirata,cunctaquJedieit
vera dicit, qui ex veritate sunt univerga quaedicit
.*
xxi,"2). Beatus quoque apo?tolus Jacobus leslalur
quia omue dtUum optimum;et omuedouumpcrfectuin Eloquia enim Domini,etoquiacasla{Psal.Ti, ~). Deus
desursum est,desccndensa Patre luminum{Jac.\. 17): ergo,qui voluntalem pra^parat.ipse donal. Quam ei
eorumscilicetluminum quibus per Ezechielemnovi Deus persuam gratiamhomininondederit,nunquai3
cordis gratiam rcpromittit, dicens: Dabo vobis cor potest homo in Deum velle crederc, quiaipsam vo-
Horiim,^^ Spiritum novum ponam in medio vestri,et luntatemgratia non invenit,sedoperaturinhomine.
auferelur cor tapideum de carne vestra,etdabovobis xxn. Credendi facultas liumanx potest inesse
C.^vp.
cor comeum,el Spiriium meum daboin vobis,etfaciam naturx, quia Deus potesleam sanare. Adampeccando
ut in justificationibus meis ambuletis, ctjudiciainea ;)ej-dit/?< ^(/fm— 43Cumauteradicimusneminemposse
observetis,et faciatis [Ewc/t xwvi, 26). Beatus quo-
. in Deum credere^nisi per graliamDeicor illumine-
que PaulushumanEComprimensprBesumptionisau- tur,ut credat,non credendi possibilitatem humanae
daciara dicit: Quis eniin te discernitf quidaulem ha- naturaeomninoinesse non posse dicimus.sed utha-
bes quod noyi accepisti ? si aulcin accepisti, quid glo- beat ipsum posse, unde debeat sperare ac poscere
riaris quasi non acceperis (7 Cor. iv, 7)? Cum quo D demonstramus.Namutique naturaliterhomini,cum
nosoportethumilitcrsalubriterquecognoscerepari- c(3eperit in Dei Filium credere, si posse credere in
teret Dei nos esse quod sumus {b), si
fateri, gratia conditioneprimihominisdatum non esset,nunquam
tamen sumus. Qua gratia humanum non au-
aliquid peccatum de infidelitate contraheret; neque uUi na-
fertur,sed sanatur;non adimitur,sedcorrigitur;noa turaecredendi facultas insita est,quam rationalem
removetur.sed illuminatur; non evacuatur,sed ad- non fecit Deus. .Vunquirf enim de bobus cura est Deo
juvatur atques ervatur arbitriura:ut in quo infirmi- (/ Cor. ix,9)? In quibus nec punitur impietas, nec
latem homohabuit.ineo habereincipiat sanitatem; pietas coronatur.De hominibus autemomnibus cu-
quo errabat.eodem in viam (n/.in via)redeat;in quo ram esse Deo coelestibus eloquiis edocemur.
(a) Sic ms.; at Basil., nos insislimus. Lov.el Anl.. (rf) Sic ms.; atediti, cum voluerit.
nos resistimus, sed male. (e> Ita ms.; at in Basil., quod ea in Scriptura prae-
(b) Lov. et Ant., quodet sumus.
farari dicilur; Ant., ea Scriptura proeparari dzcilur.
(c) Lov., Ant et Basil., 5t volentes.
479 S. FULGENTII EPJSCOPI RUSPENSIS 480
igiturhumante compelit fides, cujus
\\. Naturaj A Apostolus d'ic\l:Deus ergounicuiquedivisitinensuram
tantHm curam Creator habcrc dignatur,ut etiam ca- fi'fei {fiom. xii, 3).
pilioscapitisnostri numeratosesseVeritasdicalfLuc. Cap. x\iii. Potest homo nnturaliter credere,lieet ci
XII, 17): ut scilicet,dum sc tanlum a Deodiligi hu- divinitus donclur utcredal. — 45. Non ergo propter-
mananatura cognoscit.diligenlem seDeum diiigal, pa non potest homo naturaliter credere, quia divi-
cique per fidem puri cordis inha;reat,cui ad beatitu- nitu5 ei donatur ut credat (c);imo in hoc maximead
dinemfides estvia.cui infidelitasestmagna miseria: habendam fidem homo crealus agnoscitur,quiaper
et ideo dignepunitur,cum InDei Filium non credit, fiiJem humana natura ex vetustate reoovatur. Sic
quia vitium estejusinfideiitas.sicut virtus est fides, enim esl omnis homo voluntario peccato primi ho-
non qualisin daemonibus invenilur,sedqualemDeus minis vitiatus,ulDeu3 voluntatesua bono volunta"
sanclis suis donat,quos ex impietate juslificat.Fpsa tem hominis possit sanare si velit. Creavit enim,
est fides qus per caritatem operatur. Num et dse- sicut scriplum est, tit essent omnia,etsanabiles fccit
mones credunt,el contremiscunt {Jac. ii, 19); sed non nationes orbis lerrarum {Sap.i, l4).Verumtamen ne
diligunt eum a quo per superbiam recesserunt. In homini ex seipso putarelur esse sanitatis initium,
quarasuperbiamquiaprimushomodiabolicaest per- mox sermo divinus adjecit: Elnon est illis medi- m
suasione(a/. suasione) dejectus,in quo perdidilhu- t> camenlum exterminii (lid.).Qaa.vav'\s'\^\t\ir homini
militatem,perdidil311fidem:perdens|auteiii fidem, primodiabolusabstulerit fidem,Deo tamen reddendi
perdidit divinamprotectionem. Scriplum est enim: quoddederat non abstulitpotestalem,nf chumanam
Qui non credit Deo, a Deo non protegilur (Eccli. u, naturam diabolus potuit usquc adeo vitiare,ut dein-
15).Exinde coepit superbire terra,etcinis,ijuia in vita cepsnon possetquod amiserat,Deorursus largiente,
sua projecil intima sua {Eccti. x, 9, 10). Ad ipsa in recipere. Omnipotcns eniin qui potuit humanam
tima ut bomines redeanl,divinu3 nondesinit sermo formare,potest etiam infirmam sanando per graliam
clamare,dicens: Redite, prxvaricatores, ad cor {Isa. reformare etcustodire naturam a quo ipsa natura
XLVi,8). Verum, quia illicaro sunt, spiritus vadens, sicut in primo homine fidemad salutem acceperat,
et non rediens{Psalm.LX}Lvu,39), nec unquamredire ita nunc in singulis munere divinae bonilalis acci-
velle potest ovis errans,nisi fuerit boniPastoris in- pit (fl/. accepit) 312 quos idern Dcus praedestina-
quisilionepraeventaethumeris reportata; propterea tos et per fidem salvandos ex parentibus creat.
pastor bonus venit quaerere et salvam facere ovem 46. Potest igitur Deo donante homoin Deiim na-
perditam, qufcpiistoreni suum quKrere non potest, turaliter credere. Contra naturam quippc hominis
priusquam abeoqu«ratur,sed a qua;rentc prajveni- cst quod inDeum non credit ;
quia incredulitatcm
tur.ut quserat.Pastor autem eam frustra quaereret, non habot cx creatione Dei,sed exvoluntaria prae-
si quaerere ipsa pastorem quaesita non possct^,a).Sed varicatione nandati, perquam sanitatc pnvatus et
hoceiquffirentispastorisbonilasdonat,utetiam ipsa lumine,hoc per seipsum potest,ut caicilatem atiiue
qua?rendipastorishabeatvoluntatem.Oua;riturautem infirmitatem suam proprioarbitrioaugorepossit.rc-
ut qu£erat,quando illuminatur ut credat. Iloc ergo movere non possit. Cujus tamcn illuminatis atque
in hominedivinitus agitur, cui fidem Deus infundit sanatiointantumcstomnipotentiCreatoripossibilis,
ut gratiffi dono virtutem credendi natura recipiat ut ad gloriam nominis ejus,ipso donante,non solum
quamamisitjetquod non polerat vitiata per culpam, possit infideliscredere,veri'meliamad immortalcm
incipiat poscere tormata per gratiam,ac sio perante atque incorruptibilemvitff. statumperfideigratiam
illo mcdicoqui non est opus sanis.sed male haben- pervenire: ubi,accipiens gratiam progratia.peccare
libua, infirmitas expellatur, natura sanolur. Quam omnino non possit, et possit feliciter viderequod
sanitalem poscebat qui dicebat: Ego (lixi,Dominc, credidit. Unde vox illa fidei resultat in Psalmis :
viiserere mei, sana animnm meam, qui<i pccravi (ibi Crcdo vidcrc bona Domiiii in terra vivcntium {Psal.
(Psalm. XL, 5). Nnllus autem sanctorum sanitatem XXVI, 13). Deus igitur licet noo ad hoc humanam na-
posceret,si humana natura sanaes3et;ct irustrasa- luram leceril,ut vitiaretur per culpam, ipse lamon
nitatem quisque posceret.si sanari humana natura omnipolonti bonilatc potcstvitiatam sanarcporgra-
nonposset.Naturaigilurhumanasanari potcst; scd D tiam.Arbitrium itaque homiuis sanatDeus atquc il-
illius gratia sanitatis accipitdonum cx quo croatio- luminat.ut homo in Deum naturaliter crcdat.Ita fit
nissumpsit initium.Namsi bomo naturalitersanari ut homo fidem faabere possit,sed eam nisi ex dono
nuUatenus posset,adsanandumeum coclestis medi- Dei habere possit.
cu9 non vcnis^ct (/>).Rursus si se ipsesanarcposset, Cap. xxiv. i\on omnia qux habcre possumus, cx
coclesli medico non c^i;errt.Sanaturcnim pcr fidein, nobis liabere possumus, Non cnim consequens cst —
quam si ex seipso aliquis habere po8sol,Deu8 eam ut omnia qua; habere nos pos8umu8,etiam ex nobis
homini non donarct. Donat autem, quoniam alteri haberc possimus.Nam ct caro noslra sic a Dco facta
datur fidesin eodemSpirilu (/ Cor. xii, 9), sicut esl,ul possit naturaliler vivere, hoc ipsum tamen
(o) Sic edili; at ms., si quxrcre ipsa pastorem non (c) Sic cditi;at ms., ^uta divinitus ci non datur ul
qugsita pos.^et. credat.
(b) Ms., non veniret.
IHI KPIHTOLA XVII. 4H2
nnn«xiiono(|pxiuilin»poMlllml»Prn.Vila lnlliirid), \ of>erlhut leyii, nhi per /idrm Jem ChriiU; et woi m
ul lituH^o oiriil naturiilltiM- iii(-i|iiut, iimnifi^Ntiiiii «xt (UtriMtum Jrtum (c) rredimut, ut juUt^etmur ex /!</#
ouiii ul> uiiinia iiiiniHtrHrl ; ua io i|iiiili>iu |i(il(<Nt nuri) Clirl»ti, rt noH ex openbHt IryU. l'roplrr qumi ex ope-
iioiitra vlvoro, himI »i in cu nlt iiiiiiiui, i|iiin vitu ribui /-v/M I, •
*
(Utlat. II, MJ).
fljua oht. Kl |'(iiilu |,(, ^:.. 1 — uia.prr i|iiom
47, VoriinilainiM) iii iiiiinm nnntru ot riirno non vera onnrrrtnr unlRui(|ii« yonabjl-
Jimtltiii, alo alt:
|uirviiin niil)!it^ratia<l)i<i nii)niitruliir«xoiiipliini.Nuiii rio gratinm Ihi: $i enim per lef/em futlilia, ergo ijra-
sicut ox Hiii|)Hu oari) vitain niiii lialirt.Hoil uli nniniu lis Chriflu^ mortuux eit (llnii. ,\il).liefn cuim phlrrm
nroi|)lt; nio liiinni noii ikiIohI liiilinro liilrni.niHi iiui- noHlruiii Ahruham non < x (iprriliun IpKin.iind rx llde
noro Dol (ii)nantiit uoroporil. Sicnt otiain (ri/. uniin) jUHli'lcntiim nmororcl, dicaiia: .Sirul Al,rntiitm ntdi-
ul uaro vivat, BoliiiM oinm OMt unliiiin.ita (|no(|Uo ut dit Deo, ct rei>uhitum e»t illi ad juUUiam (Galat. 111,
hoino croilut, HuliiiH opiiH oBt grutim; ot Hirnt oaro (i); ut ctium gnntcH qiinij Hcmini Ahrahm dlvinua
nihil oporari potOHt, si oain vivillouro uninia doHinat, Bornio pronilHitcx(ldcjU8ti(lcQrio»tonderot (d),i»crij.
Hio hoino nihil hono vollo potoHl, ai ub oo i^ratimju- tu8 ndjunxit ('ognoscile ergo quia ex ftde tunt,
:
vanion ahHCoilRt. lU orgo oaro et vivore poBsit ot hi .lunt lilii Abruhx.Provident autem Scriptura quin
oporHrijprirHontisanimro vlvi(lcati()nornlcitiir;hnmi) e.v fide ju.Mifiranlur gentrx^heus pi\muntiavit Abrahx
(Hin(]no nt honnin volil aut raciiit, ^ralin^ vivilicjuili.i diteiis: Quiit bcnidicenlur in tc >'mues gentet (Cenet.
subaulio jiigitor ailjnvalur. Inlorosl autoin ut curo XII, :<). lyitur qui rx fidc funt, benedicentur
cum fideli
nostraquantum (/or/?i|nanfliu)vivilioaturahaniiiia, Abraham (Oatat. 111, 7, H, 9). Hunc autem patrcm
non solum hono,8C(l oliain inalo oporandi accipial fu- nostrum Abruhain non ex opcribus.sed oxlidcjus-
cuUatom.C.um autom nns pratia vivilicat, non niaiail tilicatum csse conlirmaTis, alio loco aicloquitur: .S'i
bcno voloniluin, noo nisi ad hono opcrandum nobis enim Abraham ex operibus justificalus cst, habel glo-
adjuloriumsubministrat.Agnoscutigiturhomoineo riam, tcd non apud Deum. Quid enirn Scriptura di-
86 naluraliter crcdorc posso, in quo naturam habct cit ? Credidit Abraham Dio, ct repufatum esl illi ad
crodulilatia ao lidoi capacoin (tjuod animalibus irra- jusliliam (Ccn. xv, C):ci nulcm qui operalur, merces
tionalibus dilum divinilus non est); non taiiicn sc non iinpulatur srcuiK/umgraliam, ^cdsecundumdebi-
putot (/>) ad habondam fidom usque adco esso ido- tum, ei vcro qui non opcratur, credenli autem in eum
ncum, ut c.T voluntate sua constare lldei arbitretur qui justificat iinpium, reputatur fides ejus adjuslitiam
exordinni. Volons cnim homo habollidom; sed Dcus (Itom. IV, 2, :i, 4, 5).
qui lidoiii donat, ipso hoininis niulat ct dirigitvo- 49. Cum
ergo .\postolu9 de his gentibus loqiipns
hinlalein. Dominus enim dabit sudvitnlcm, ct lcrra qux,nalurnliler ea qux legissunl fanealea^ostendunt
nostra dabii frnctum suum (Psal. lxxxiv, 13). C opus legis scriptum in cordibus suis (liom. 11, li),
313 Cap. XXV. Gcntcs qua' iiaturuUtcr ea qux lc- de his se loqui testetur qui justificantur, Abraham
gis suiit faciunl, nonnisi Chrisliani fiiicles intelligendi aulom palrem nostrum non ex operibu8,8ed ex fide
snnt. — '18. Dehisigitur in (]iiibus natura divino sa- justilicatum esse commemorel, quia audeatillaa in
nalur munero, ut in Deum naturaliter credant, qui- hoo loco gentes accipere quas constat non esse
que gratis per fidem jusliticati, etiam ad bene ope- justificatas ex fide,cum ipse testetur Apostolus quia
randumauxiliumgralia}subscquentisaccipiunt,Apo- cinne quod non est ex fide peccatum esl (Hom. xiv,
slolus dicit: Cum cnim (/cnlcs qiuv lcgem non habcnt, 23), et quia sine fide impossibile est placere Dco
naturaliler qu:B legissunt faciunt,ejusinodi legem non (Hebr. xi, 6)? Quod si Abrahamex fide.justificatura
habentes ipsi sibi sunl lex, qui ostendunt opus legis esse constal, cujus semini 314 gentes Apostolus
scripluni in cordibus suis (/{om. ii,ii).Quem quidein promissasessecommemorat^quisquisasseritgentes
ApOStoli loCUm
QUIGRATI.ECONTRADICUNTgentibuS
hi non ex fide, sed ex operihus justificari posse, quid
incredulis assignare contendunt, ex hoc videlicet superost, nisi ut eas neget ad Abraha;
semen, cui
quod etiam illi qui fidei gratiam non recipiunt illa gentes proraissaBsunt,pertinere?cumAbraham(sic-
qujeadhonestatemmorumet humaoaesocietatisvin- ut Apostolus dicit) pater sit omniiim credentium pcr
culuin pertinent naturali quadam lege sic servant, j) prwputione (e), ul repuietur et illis adjuslitiam (Rom.
ut etiam eos qui contendunt judiciorum
illa violare IV, 11). Quoniam igitur unus Deus, qui justificat ctr-
aequitate ac severitate coerceanl. Ubi minus atlen- cumcisionem e.v fide, et prgeputium per fidem (Rom.
dunt aposlolico suam sententiara prorsus enervari III, 30), Apostolus autem de his qui justificanlur se
sermone.quem superius pr;vraisil dicens: ISon enim loqui monstravit, cum de gentibus naturaliter quae
auditores legis jusli suulapud Deuin,sed faclores legis legis sunt facientibus
opus legis in suo corde ha-
et
justificabuntur {Ibid., 13); justificari autem sine fide bentibus disputaret: ille sensus est veritati conve-
neminera posse idem bealus Apostolusostendit, di- niens,quod (al. ouo) gentesin eodem locoaccipiun-
cens Scientcsautein guod non juslificabitur liomoe.v
: tur quas Deus fidei donojustificat, etin eo quod eia
(a) Editi hic addunt quod vivil. Ms. non addit.nec vero, in Christo Jesu.
ad sensura requiritur. Puulusostenderet ;seiiahest Paulus ams.
(d) Editi,
(b) In editis, ut se putet. Sic editi; at tns., pater sit omnium credentium,
(e)
(c) Sic ms. justa (iraecum textum S. Pauli; editi ut reputetur et illis fides ad justUiam.
483 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 484
eraliamtribuit,opus legis siiae in eorurn cordi- \ ligat quiin Dcumnon crcdil,ficrinullatcnus potesl;
fidci
bu3 donata juslificalione conscribit, ut sine Testa- Quia poTESTUNUSQUisQUE CREDCRE aliquid esse quod
raenti Veteris liltcra per Novi Testamenti gratiam non diligit, diligere vero nemo potest quod esse non
natura renovata opus legis ad hoc scriptum habeat, crcdit.Apostolus autera dicit sine caritate fidem,
ut ad populum Dei, non opcrum pr.Tcedentium me- caeteraquebonaopera cuiquam prodesse non posse;
rito.sed justificalionis gratuito nuinere incipiat per- dicit enim: Si habuero omnnm fidem, ita ut monles
tinere. Quod nobis ore prophetico coelestis dignata transferam ; ei sidislribuero in cibos pnupcrum omnes
est vulgare doctrina, sanclo Hicremia dicente: Ecce facultates meas, et trodidero corpus meum ut ardeam,
dies venienl{&\. veniuiH), dicit consum-
Dominus, el cariLalcmautem nonhabeam,nihilmihiprodest [lCor.
7nabo super domum Israel, el super domum Juda Te- XIII, 2, 3). Si ergo opera cum fide sinc caritate pro-
stamenlum ^ovum (Jer. xxxi, 3!). Et Paulo post : desse non possunt quomodo proderunt opera quae
Quia hoc est Testamenlum quod disponam domui in lide non fiunt? Unde non immerito beatus Apo-
Jsrael, post dies istos (h1. illos), dicit Dominus, dabo stolus pro Thessalonicensibus orat ut eis Deusim-
legcs meas in corda eorum, et in sensibus corum su- pleat omnem volunlalem bonitalis, et opus fidei in
pemcribam eas, ei ero eis inDeum, et ipsi eruntmihi virtute {II Thess. i, II). Nam et in eodem loco, ubi
in populum; et non docebit ttnusquisque proximum g degentibuslegemnaturaliterfacicntibusloquebatur.
suum, et unusquisgue fratrem suum dtcens: Cognosce ante praemiserat dicens: Gloria autem, et honor, et
Deum: quoniam omnes scient me a majore usque ad pa.v omni operanti bonum, Judseo primum, et Grxco
mxnorem eorum, quia propitius ero iniquitatibus eo- \Rom. II, 10). Quomodo autem intidelibus potest essc
rum, et peccalorum illorum jam non memorabor gloria, quae non datur nisi justificalis ? Qtios enim
{Ibid., 33, 34). Deus justificavil, iltos et glorificavit (Rom. viii, 30)
Cap. XXVI. Cognitio Dei sine dileclione nihil pro- Juslitia aulem Dei fidem Jesu Christi super omnes
desl. Fides sine carilate potesl esse, non prodesse.
— qui credunt (Rom. iii, 22); aut quis honor incredulis
50. Hffic autem scientia inqua sic Deusagnoscitur, dabitur,cumhunc non nisi credentibus tribui beatus
utpeccatorura remissio divinse propitialionis munere Petrusedoceat, dicens : Vohis igitur honor credentibus
ii, 7)? Vel quomodo erit pax ei oui non est
tribuatur, longe alia est ab illa cognilione illorum (/ Petr.
qui, coqnoscenles Deum, non sicut Deum glorificave- redemptus sanguine JesuChristi,in quo Deus pacifi-
rtint, aut gratias cgerunt,scdevanuerunt in cogitalio- cavit, sive qux in lerris sunt {Ephes. i, 10), sive quse
nibus suis qui dicentes se esse sapienies, stulti facti in coelisl Ipse est enim pax nostra, qui fecit utraque
;
siint,etmutaveruntgloriaPi incorruptihilisDeiin simi- nnum {Ephes. n, 14). Uaec autem pax sine caritate et
liludinem imaginis corruptibilis hominis {Rom.\, 21, fide Christi non potest possideri, qu\a. justificali ex
perca- ^ fide pacem habemus ad Dcum per Domtnum noslrum
9,2 23). Isti enim quia sine gratia fi(lei,qu<E
ritatem operatur, Deum cognoverunt, ipsa sua co- Jesum Chrislum, per quem et accessum habemus pcr
gnitione inexcusabiles facti sunt; hi vero qui Oeum fidem tu gratia ista, in qua stamus et gloriamur in spe
glorix filiorum Dei{Rom. v,l,2]. Quac spes (e) ideo non
fidei perceptione cognoscunt, inaccusabiles fiunt.
Quis euimaccu.^iabit elertos Dei [liom. viii, 3.3).?Nomo confundit, quia caritus Dei dil]usa esl in cordibus no-
utique: Diligentibus enim cis Deum omnia cooperan- stris per Spiritum sanctum,qui datus est nobis {lbid.,b).
turin bonum {Ihid., 28). Et ideo eos nuUus accusat, Accepimus enim .spiritum aaoplionis filiorum, in quo
quia Deus eos secundum propositum praescitos, et clamamus, .Ibba Patcr {Rom. viii, 16). Ut igitur ho-
praBde8tinat03,vocatosquc.justiricat,atqueglorifical; mines fiiii Deifiant, Filium Dei unicuin per fidemrc-
ul gloriatione legis lactorum qua se hnmo superbus cipiunt,ctipsodonantehancaccipiuDt(rf)potcstatem,
extollit exclusa, per Ipgem fidei, quan percaritatom ut et in cum credant, et ad nuraerum filiorum Dei
operatur, qui gloriatur, in Domino gloriclur I perlincant: Quolquot enim rcceperunl eum, deditcis
poteslatem filios Dci ficri, nomine
his qui crcdunt in
Cor. I, 31).
51.0uodsiqulI)U3dam cognoscentibus Deum, nec ejus (Joan. t, 12). In eorura cordibus dat legcm
lamen sicut Deum glorificantibus, cognitio illa ni suam.el in sensibus eorum scribiteam, id est legem
D fidoi, qu.nc inspiralajustificat, non legem factorum
hil profuit ad salutem. quomodo hi polernnt (a)
justi psse apud Dcum, qui sir in suis moribus nt- ]uaBCliamobservatores suos(f)sinedubitatione con-
que opcribiis bonitatis aliquid servant. ut hoc ad demnat.
fincm ChristianjB fidci caritatisquo non referant ? Cap. XXVII. Lex factorum, qtue naltiraliler esse po-
quibu3aliquaquidembona,quflcadsocictatishumana5 tesl in cordibus infidelium, ab impietate non libcrat.
315 pprtinont .Tquitatom.inessG pnspunt; scd quia — 52. Nam illa quae lex factorum est, quae homincm
non (ideetcaritate(ft)Dci fiunt.prodesse non possunt. justificare non potest, quia ex operibus legis non ju-
Elenim fieri potest ut quisquam Deum esse credat, slificabitur omnis caro,poiealqu\(\cm naturaliteresse
qui Dcum non diligit; ut autem quisquam Deum di- pt in corde gentium et in corde inlidelium Judaeo-
ta) Editi, potucrunt. Ms., poterunt. non habetur a Domino, melius quidem quia cum :
\b) Kditi, quia non raritale. Ms., quia non fxde et dicitur ipso donante arcipiunt,\rus[ra ndditur a Po-
earitate. mino.
(c) In edd., auot spes ideo, etc. (e) lls., factoret suos.
In excuBis babctur acripiunta Domino. in mB.,
46.1 KPISTOLA XVII. ma
'"""'>"''>""*'"^''"''''^'"""'^'""*"* J""t'' "''olgoriloN Uniia,
riiiii(ii)*|"''''
A iit ilamiii K''ali*ra rftnovot nalu-
lloul NHutiilditiHSKI Hiiort, Hnil ouH lonfll vlnoiilii illi rudi. Carituteiii <|ul{i|(n,i|-.:r/W/-ni<u(/</cW legti {llum.
plt^lnlJH oliHtrifliiri. ll.iK' utii|iio riiil in riiriln l'/iiili, xiii.loiail liocpiM S|iiriluiii nuuiii iliiruailll, ui fa*
i| uiiiiilii riiil iiirriMluliiHi.ir-iipd/iif/i ninululiuunn /)(«/'- ciul iiii|ilirli|uii.liM ..;..:i .
i '' •frimiioiii«Kriilnm
trijui^tis tUwlesiitm /)ri,nt sitruniium iustiliiim.ijUiv tn |)»'r npiriluiii lliloi j ,
:ur, ul <|ij'<il Ooo
Ifiye esl, courtmttux .unr </i((7»»/(i (Uoin. iii, liO) . |il(icil(iiii rnl, llilca |icr ciriiali^m opereiur. {J\im
(Jliiiiin liiiiirii i|iiiii rx l)i>ii iiiili lialiuil, iiloo ilii;it : i|iii(iiiliu lii liuiiiiiin iiiiiionl;i|uiilijui<i iinn lege Hdol
(,)i(.r intlit lunuitl lucra, li.rr nilntiulus.\uin iirofilfr |HT li>^rii) iwituruliMii ijcri|/luiii rnmiinnit in liomino
Chriilum iMriint-ntn irrumlumfn fsi.Uimo omnin
: (>|>craiiliMii iiuliutciiuti aulvut, i|uiu 117 n<-iiiincm
ilflrimrnltim ('.'.<«• profiter fmiucn^rm srlrnliitm Jrsu DuiiHHinolliloJuHtillout. noc potott oporootiialutcm
V.hristi Domini viri, proptrriiunnomutn ilelrimeulum uc(|uiri'rc, (|uiu sinrftdis
imvotttbtle ttt piucere Deo
fcci el nrhitror utsteiroru.ut C.lu istumlurriluriiim cl [llelir. Ncmocr^i) imturali lo^i ronrtur aeiii-
XI, (\).
ini<fniur in tllo non lialeus mrnm jusliliam, (/»«• r.r gimrclcgorii r|uaiii Dcuh noii cjinloniJo n&lurain,Bod
Irye i'st, sni illitm (/im- rslr.v fiiieCltrisli,iiua r.r hro (loimndM (frutiaii) iii cordogontium Bcribit.llncest
justilia ej: fiilr nil roynosrendum illum (1'liilip, ui,(\ eniin loXiiioniiuahumoBooictativbumanic vinculum
7, S, 0, 10). ecd pcr <junm crcdcndooliam .Mind liilo ciiHlodil,
Oni» luinliis vtMliiHapostoliciBvidcutjuelilium " Dcuin cognosrit cldiligil; non|icrquam uil/ioliam
51?.
quioo» lofjo ontosae ox hominoJuHlitiam voro quni bonuoporu vol ipaam lldom i|ui8i|uc nupurbuis vindi-
ex lido Christi C3t iion osso nioi ox Deo .''lllaoal 1^1- cul, Bcd ijua Doo in so miHoricorditor uperanti lam
tin'Justiliu|)(M' (luain iinpiusi>ri^'ilur ul cudal iii pic- (lilcm Huain iiuam bona opcr.i subjeclus usBignal :
nam.islaautoincsl pcrquuinjuslilicalus liuuiilialur ha3c eiiim corlioininis itu coiiiponitctdirigit.utcum
ut oxaltolurud gloria:n.ldoocuin iniila qux^exlcgo homo projccplu Dci uudit,id donurisibi quodpra-ci-
est sino querolaconvcrsuretur Apoalohis, fuisso sc pilurposcal, elcura in fldeoperalur, grutia Dci se
impiuin non nt"^}:;Ht, dicons : Uf ijuid enim Clirislus jiigilor udjuvari non ambiyat.
cum itdliuc iiiftnni rsscmussrrunilum lcmpu^ proim- Cap. \x\ni. Quod Dcus non laciiil omncs crederc
piismortuus (•j/(/iO»i. v, G) ? Inimicum quoquc Doi vclle, prrl.nct ad .^ecrcla ejus iudicia. —bb.Quod au-
so fuisso voraciler conlitelur diccns : Sicnim, rtim tcm interrogant isti de Dco dicentea Curergo non ;
inimiri c.^^semus. reconciliati .'tuinus Dco per mortem fccit omnes homincsvellc credcre.cura non sit pcr-
Filii cjus,multovtitgisrcconciliiitisalvi erimus in vita sonarum acceplio npud Dtium ? acirc debent hoc
ipsiusab irapcr i7).s»;H[//)i(/.,IO).Ouid ergo prodossct in illis aUioribus positum a quitiua .sancla Scri-
Paulo sino cognilione Christi illam qua; inlogofac- plurahumanaBcuriositatiscoercclaudacian:(r)dicen8
torum e9t,servaroJustitiam:cuin ipse Salvator no- C .\Uiora :e ne qua'sieriset forlioratene scrutaiusfueris,
ster Jud;vis dical'/Vi5i cognoveritis qutaego sti)n,mo- srd qua- prwrepil libi Deus, illa cogita semper [Eccli.
ricmini in prccatis vestris {Joan. viii, 24)? Ergoquia III, 2-').Hicc altioraille qui usque in tertiumccelum
Juslitiam qua; estcx lide Christi ad cognoscendum raptus esl,eo magis terntus quomagis illuminatus,
illumessotestaturApostolus,manifestum estlegcm expavil. Unde magisclamare non cessat. alliludo
fideiessequamseDens in corde suorumscriplurum dtvitiarum sapienticv et sciendcc DeV.Quam incompre-
esse proinisit.Ouod cjiisde:n tcnor evidonter osten- hcnsibilia sunt judicia cjus et investigabilesvioccjusl
dil. Ibi enim dicit Deus:/ / non docebit unusquisque Quis enim cognovU scnsum Domini'?aulquisconsilia-
pro,nmumsuum,et unusquisque fratrcmsuum,dicens: rius cjus /uinaul quis prior dedtt ilU,el relribuctur
Cognosce Dominum quia omnes scient me a mii.ore
, ei'7 quoniamex ipso, et pcr ipsum, et in ipso sunt
xisque ad majorem corum ^Jrr. xxxi, oi). omnia : ipsi gloria in sn'cula (Rovi. xi, H3, 34 et
54.llffic est lex,quam Deusscribit in cordibuseo- ERGo NOBis.ctia hisqui salvantur,gra-
seq.).SAT EST
rum oranium,non per conditionem natur£e,sed per tuitam Dei misericordiam,et inhisquicondemnan-
largitatcm gratiffi ; non perliberuni arbitrum homi- tnrveram Dei justitiam sine dubitatione credere,et
nis, sed per ministerium evangelicce prcedicationis; corde contrito atque humiliato misericordiara Do-
noninlapideperlilterain VeterisTestamenti.sed in D mino Judiciumque cantare(P5n/.c, l},qui et ia vasis
corde perSpiritum Dei vivi.Quod beatusPaulusevi- irae atque aptatis in interitum ostenditJustiti<E suae
denter insinuat diccns Epistola cstis Chrisli mini-
:
nullam iniquitatem placere,et demonstrat in vasis
slrata a nohis[b) ,rt srripta non atramento sed Spiritu ,
misericordii-equia potest cjusbonitas omnia quibus
Dci vivi;nonin tabulis lapideis, sed in tabulis cordis voluerit peccatrt diraittere (c/).
camalibus (// Co;Mii,3).Hocergo Deusscribilincor- divinam volunla-
CAP.xxix.frt//u7?/«/- quiejLislimant
dibushominumperSpiritumsuum,quodexindedia- temsqualitersehabereergasalvandosetdamnandos. —
boli delevit invidia,perquam aiorsintravit ia orbem 56. lUud vero Apostolicum ubi dicitur de Deo Qui :
terrarum.Scribititaquelegem fidei,per quam justi- vult omnes homines salvosfieri,elad agnitionemveri-
(c) Sic ms. At editi,e/ in corde gentilium,et corde m exercet.
fidelium Judirorum. (d) Ms.,et in vasis misericordiog,gua po,<testatisejus
{!>) Ms., minisiratu per nos. bonitas omnia quibus voluerit peccata valet di-
(c) Sic ms.;Basil.vero,«rcei aurfflciam. Ant.etLov,, mittere.
4H7 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 48S
Tim.u, \), non sicut oportet intelli-
tatis venire {I A sensusapcrtosermoncsepraebuitagnoscendum.qui
gunt.qui hanc Dci voluntalem, sicutm vasis mise- utique non posteaquam cocpit, scd hocipsum quod
ricordiae.sic el in vasis ira accipiendara cxislimant coBpit,mutationem dexteras Excelsiesse non tacuit.
minus considerantes veracissimam Scriptur.-c sen- Proinde voiuntatem Deiquiaomneshomines
hi qui
tentiam. quae divinae commendans omnipotenliam vultsalvosrieri,aequalem(e)circaredimendosetdam-
voluntatis : On»«ja(inquit) qucecunque voluit feritjn nandos cxistiraant,cum interrofjati fuerint cur velit
C(vlo el in tcrra, in mnri et inomnibua abxj^sis (Psal. Deus omnes homines salvos fieri, nec lamen omnes
cxxxiv,6^;ipsique L)co rursus d\c\l: Suhcst enim tibi salvi fiant.quid respondebunt ?
fum voles, posse {Sap.xu,iS). Quomodo igiluromnia Cap. XXX. Bonam voluutalem hominisnon exspe-
volenshominem salvum ficri,cuju3
qasB vult facit.si ctal Deus,scd tribuit.Salus gratuila adullis sicut par-
salus non nisi a bcna incipit voluntate.ipsum velle vuhs Crucinlus infantium. — 58. An illud quodvestra
non in homine Deus inchoat,sed ul abhomine na- eos diccre testaturepistola; idest,quiaDeus exspe-
scatur ex3pectat?0quam pessimum nefas asseritur, ctathominisvoluntatem,ut;equum sit in volentibus
dumgratiaeDeicontumaciter repugnatur ethorai- ! pracmium,in nolentibus autemjusta daranatio?Sed
ncs operc Dei sein bonura mutari negant.qui homi- utprolixitatem vitantesomiltamus aliaquse possunt
nesnonessent,nisibonitaleDeioperantisexisteront. g pro vcritate lidei huic pravae sententiaereplicari,in-
Itanevero rerum ordo crediputarive permitlit(rt),ut terim testiraonio convincantur atqueconfundantur
Deus, quicreator est hominis, valeat hom.inem fa- non lojuentium liomtnum, sed tacentium parvulorum,
ccre.non mutare;et qui nuUius eget adjuiorio 31 inquibus ad evacuandara sapientiara verbiraultum
nt hominem faciat, operari tamen quod vult in ho- resplendet virtus crucisChristi.quae gratisinomni-
minis voluntate non possit priusquam in homine bushominibuspropriautentibus vohintateearadem
ipsura velle repererit ;et ul sil homo,habeat ex Deo, salulem ase ostendil fieri,quam in infantibus nullam
utautem meliorsit,habeatex seipso ac sicvolunta- ;
3t9voluntatem habentibus dignatur operari.Ineis
tem bonitatis qua in Deum creJitur, nondivina bo- namquenecbona voluntasest utaequumsit in volen-
humana pravitasoperetur?Pravusestenim
nitas.sed tibus pr8emium;nec mala,utsitin nolentibus justa
omnishomo,priusquaminDeum credat;etquia8cri- damnatio.Si ergo ad salvandoshomines, sicut isti
ptura est : Erunt parva in directa {Psa. xl, 4), ex volunt, non excitat neque rautat,sed exspectathomi-
pravo fit homo rectus, ex infideli fidelis efficitur. num voluntates quomodoinfantibusqui baptizan-
;
Igitur Deus pravae voluntati bonilatem non tri-
si tur.et in eadem infantia moriunlur.donat aeternam
buit (/'),sed ul ex se ipsa bona fiat exspectat, potest salutem, quorum bonam nec exspectat nec invenit
ergo prava voluntas ex se bonitatem gignere, ita ut voluntatem? Item alios quomodo sine baptismate
cum ex Deo habeat ut sit, non nisi ex se habere pos- mortuos aternis cruciatibus damnat,cum in eis nul-
situtbona sil;acsic(a/.ac si)omnipotens et bonus de lam culpam malae voluntalis inveniat ?
volunlatibus hominuTi malis bonum possit operari 59.Nonne istos inimicos gratiae De\,nec defcnso-
cum velitjUt autera ipsae voluntates honae sint, velit res humani,sccl deceptores arbitrii, ad hoc sua per-
quidem, facere autem nullatenus pos.sit. versitas cogit,ut Deum putentiniquum in obitu om-
57.Quis enira nesciat malae volunlatis fuisse Pau- nium parvulorura,ubi nulla interveniente vel boni-
lum cum persequeretur Ecclesiam Dei ct expugna- tate.vel malitia voluntatis,alios vident potiri regno,
reliilam cujus tnmen raaiitia bcne usus est Deus,
? alios interminabili deputatos inccndio PPoinde si
quando persequenteSauIo (c) beatus Slephanus esl ita est ul ipsi senliunt,nullus debet parvulusmori
martyrio coronatus.Ergonepotuit Deus Stephanum priusquam ad actatem perveniat in quapossitvel
coronare per Sauli persecutoris infidelitatera,cl per- bonam voluntatcmhabere.vel malam ; utDcusncc
secutorem Saulum Deus convcrtere ncquivitad fi- baptizatos parvulossine bona voluntate salvet,ne-
dem?Ergone Paulus prior volunlatcm suara Dco que non baptizalos sinc malavoluntate condemnet.
dedit.et sic Deus fidcm Paulovolenti rctril)uil ? Et Sienim Deibonitassulutemnon incipithominisopc-
ubi est quod ipse dicil Quis prior dcdil:ttli, et retri- rari,nisi bonam ejus invenerit volulatem, iniquum
huetur ei {Rom.xi,35)f{i\ioii utique non dixisset,»! a D crit eum vel damnari vel redimi.qui bene necvelle,
8e voluntatem Deodatam.eta Deosibi fidemcognos- nec nolle potucrit. 8od non est iniquitas apud Dcum
ceretrelrihutam.Iianc itaqne amentiam, eta fideli- (II Piiralip. \\x,l). cuiixs universx vix misericor-
hus suis arcoal, ct ab infidelibus Deus auferat. Illc dia etveritas[Psal. xxiv, 10).
enim tam profana cogitatione polluitur, cui gratin, GO.Igitur quia Deum justum bonuraquecatholica
vel obduralo nondalur, vel ingrato aufertur. Deus vcraciler crcdit et confitetur Ecclesia, certissimo
cnim convertens vivificatquosvult salvos ficri;Deus crcdcnlum ost et fiducialitcr confitendum unam
volunlatcs bominum mutat, utessc bonac incipiant eamdemqueDeigratiamin majonbussalvandisope-
Ideo scriptumest : Etdixi, nunc ca-pi, hoec eslmu- rari bonae voluntatis inilium.qnae in parvulis sine
latio {d) dextera: Excelsi {Psal. lxxvi, H). ProphelaB vuluntate operatur salvalionis elTectura. Ipsa gra-
(al Bdili, permillitur. {d\ Ms., Hacc mutatio.
.\tLov. et Ant.,
(/'jSic basil. bonam non tribuitf (e) Sic cdili,;al m8.,.S'(U/ in vasis misericordice,sic
•upple voluntaltm. el m lasis irx accipiendam asserunt.
(c) Ms., Saulo\ ediii, Paulo.
I
4HU FPISTOLA XVir. m
tia inrantfli nequfl volflntoi, nn(|tie nolnnlnn rn- A p'''*!'!)'^!'*^ Johfll : h noviiiimit difftui tlfnndam dt
ilitnlt, (|ii(n nin|or(^H illiiinldiiiKio volnntoa ni nolnn- SfiiriUi uiro $uj)«r omntm rantim (Jott. ii, 2tf).
til)UH ru(*it. Kl liou iii |iiirvi)liH HnliiliH npun liiio Qiioil inonntiim vlgintl hoininihui In '{uoa Bpiritu*
priiprini viiiiiiitiitiri iiHHiMiHii ((rnlin !>i<i o|ii<riiii(o pi^r- HnnctllH lin^^lliH 1^1, ,
'. , ,' !' 'ri|»
llciltir, qiioil liiiM.n VMluntiiliH i'X()ri|iii (liviiiitUH iliitu Oriiomlit. .Si irnii lit „...»,, ....110
in mnJoriliiiH liirlinatiir, utopnrn «oliuH ^rutlni vn- putaviM-iiniiH honilnnaintnlli^l, liK : ntiRit)
liiiil.iH qiin^ iiinla fiiil lionn llnt, rt (loinrnpii Kratiin innndnx (rntiniuri Hnrmo (ilvinUH. Eit autrm Drui
Horiiiii oporniiti HiMviliiiiii nliK.iioiiliir (MinpitrutrinH vrriir, rl f/o./niii Doinini rlmfuia rntlii [liom. iii, 4 ;
oxtiiliout. Sio aiilrin Doiih rnnIoliH niin nHt in iiiruii- Vinl. XI, 7). Miipcr oiiinoin inltiir cnrncrn nicut lo
liliiiHilaiiiMKinliH qiiiliiiH liiipliBiiialiHlM^iinlli<iiirn noii Hplritu hiio rcpmmiHit, hIc rncit,
llniiH ('(TiiMiiriiin (In
Iribiiil, Hiotil injtiHltiH iinn rHt in muJoril)UH,1(|uitiiiH nic rncit, Hiounque in Hnem n»culi racturai «it'
lioiiiiiii nnn (Innal vnltintatiMii (ii). Kt nirut ilioH ProrHiiH Hiipnr nmnnin carnnm, id csl lupcr omnci
voliintaH Htia iiiala, hIo inloH jiiiv ptiniri racit (;ri^'(i hoiiiincH piriindit i|n .Spiritti huo, HCillcct iuporilloti
(laiiinata. Doiih atitoiii iii liinuiiiititiH noo inactilaiii oniiicH (r) (|tion viilt nnlvoH llori.
vitiatiB ori^inin, ncc iiialilii.in condiilit proprim vo- fi:t. Rt ut ({ui sint omnnn iati pleniui novcrimus,
luntuliH.lnhoininil)UHif;itiiriitioaH.ilvat,|voluntnli>m
j^
fljurtdoin bonti Potri BOrmiinihuH auHCultemuB.qui il.
bonaiii iion invonit, nivl siciil .nlntiim oxipil ilivorHi- laiiipi-.rdiculiiincm Himm Hnncto Hpiritii rnplntuBhnc
laH, iiut in majorilitiH lionniii Vdliintatciii ^rnliH raril exliortntiono conciuHit : Pcrnilrntiam (inqiiit) agite,
(]unm invenit mnlnm, ntitHino voluntntn hominiB vnl et bajttizelur venrum in nomine Jeiu
wiusquini^ue
bona vol mala, porlicit in pnrvulis Rrntinin sncrn- Christi in remiaionem peccatorum vrstrorum et arci-
monti.ilioetijos nomo potcstlioiuc rosistoro voliinlnti. pielis lionum Sjiiritus snncli vohis enim e^t repro- :
Caput. XXXI. Quos omnes lioiniiirs Drus vull .'^iilvos missio et liliis veUris, el omnittus qui lonrje sunt,
(ieri. f*er omnes liomines non stmprr tolum genus Itu- quosrunque a'lvflCttvrrit Dominuf Deus nostcrf.ict. ii,
mnnum intelliijitur. —
iii. Quocirca illos oinnosquos 38, 3D). Omnes itaiiue dixit, sed quoacunque Dorni-
Dous vult salvos ricri,sioinl(^lli|.;t'ro debpimis.nt noo nu9 advornverit. Quos etinm bcatu^ l'nulu8 secun-
aliqucm putomus lalvtnn licri posso nisi voluntalo dnin proposituni vocntos insinuat, qui alio qunquo
Doi, neooxistimomus volunlutem oninipotpnlis
(/)), loco ail.conclusiase Deum nmnin iu infredulitatc, u'
Dei, aut in aliquo non inipleri, huI aliqualonus impo- omnium iniserentur {l]om. xt, 32). Et tamen Deua
diri.OmnospnimquosDeu9Vultsalvo9 3^0tipri,3ino nonitanmnium omnimo migerelurquoainincreduli-
dubilalionosalvuntur, nec possunl salvari, nisiquos omnibus inndclibus gr.itlam fidei talo conrlusit, ul
Dou8 vull salvos tieri, ncc cst quisquani quom Dous
tamcneamdemgrati,im rrisericorditerdonet,((/jcum
salvarivelitqui(fl/.ot)non8alvetur:quiaOcusno3ler ^ (idei non infidelibus Deus misericors donet, sed illis
omnia qu:ecunque voluit fecit {Psal. cxxxiv, 6). Ipsi procul dubio de quibus ad Moysen dicit Miserebor :
omnes utiquc salvi fiont, quos omnos vult salvos cui misrrcor, et misericordiam S^t praestaho cujus
fipri : quia h.-cc salus non illis ox humana vuluntate miscrebor {Exod. xxxiii, 19). Gratiam igitur volun-
nascitur, sed ex Dei bona voluntate pra?9tatur. Ve- lariaj donationis ostendit, sicut Dominus suis di-
rumtamen hisomnibushominibusquosDeus vult
in gnatus est loqui discipulis Vobis datum : est nosse
salvos faceronon tolum omnino gcnus significatur mysterium regni cadorum, illis nutem non est datum
hominum,sedomniumuniversitassaIvandorum.Ideo [Matth. xiii, II) ; item dicit : Qui potest capere capiat
autcm omnes dicli sunt, quiaexomnibushominibus {Mallh. XIX, 13). Sed {al. sic) ut ipsam capacitatem
omnes istos divina bonilas salvat, id est, ex omni divina doceret largitate concedi, alio loco ait : Non
gente, conditione, fetato, ex onini lingua, ex omni omnes capiunt hoc verbum, sed quibus d.Uum est
provincia. In his omnibus ille scrmo nostri Redem- {Ibvi., 11).
ptoris impletur, quo ait Cum e.valttitus fuero a terra,
: 64. Hi sunt ergo omnes quorum Deus miseretur,
omnia traham ad meipsum {Joan. xii. 32). Quod non quia misericordia ipsius prajveniunlur, ut credant et
ideodixit, quiaomnesomnino trahit, sed quianemo gratissalvifiantperfidem.Eorum namquecredulitas
salvus fit, nisi quem ipse traxorit. Nam et alibi di-D noo ex huraana voluntate sumit initium, sed ipsi
cit : A>?«o polcit venire ad me. nisi Pnler, qui misit voluntatifidesgratnitaDeimiserantislargitatedona-
me, traxerii eum {Joan. vi, 37). Item alibi Oinne :
lur. Hancomnium discrelionem, quam fidelis debet
quod dedit mihi Paterad me veniet. Hi ergo sunt om- intellectusomnino servare, beatus Paulus uno Epi-
nes quos vult Deus salvos fieri et ad agnitionera ve- stolc^ suffi loco sic posuit, ut omnes homines sine ali-
ritatis venire. quaexceplione dicens,statimquosdamomneshomi-
62. Est autem familiare divinis eloquiis ut omnes nes exceptisaliis intiraaret. Aitenim -.Sicutper unius
nonnunquam dicant, nectaraenomnehumanum ge- delictum in omnes homines in condemnalionem.et sicper
nus in ipsis omnibus semper intelligi debere com- nniusjustiiiam in omnes homines in juslificationcmvitx
moneant ; sicut est iliud quod dicit Doiuinus per {Rom. V, 18). Nunquidnara quia mom«« hominesin
(a) Editi, cuin bonam non doaal voluntatem. (li) Hsec verba, cum tamen eamdem gratiam fidei non
{h) Sic ms. edil. .".ntem, salvari po^';:
dmet. absunt
infidelibus Deusmisericors
.•
nisi volente n "i?.. legun-
Deo. tur in editis.
{c) Editi, super iilos homines. Ms., omnes.
Patrol. LXV. l(i
49( S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 492
condemnalionem, et in omnes homincs injustificatio- A. discessionon fnisset^etsi eum Chrislus quandoque
nem Aposlolus dicit, ideo prorsus omnes homines, salvaturus esset, non oreChristi pronunliareturejus
quos per peccatum Ada; originaliler constat esse ffiterna combustio. Omnia ergo per Christum et in
damnatos, simul omnes eosdem crcdere debernus Chrislo creatasiint, quianihil est quod non per Fi-
juslificatos esse per Christum cum inoumerabiles ; jium et in Filio creaverit Pater. Et omnia per ipsum
infidelium mortesobsistant^qui sinegratiajuslifica- alque in ipso reconciliantur, quia nullus estbomi-
tionis de hac vita transeunt, et absque sacramento num qui sine cruce Christi {e) reconcilialionis bene-
baptismatis ad sedem mortis spternaque supplicia ficium consequatur.
rapiuntur'' Reslat ergo ut non omnes omnimo quos 6G. Ex hac igitur regula quae ccelestibus inserta
in condemnationem ponit Apostolus Iransire ad jus monstraluroraculiSjSicintelligarausomneshomines
tificationis gratiam sentiamus, sed quosdam ex iliis quos vult Deus 9alvo9fieri,utnoverimusomnes qui
omnibusomnes i8tos(a): itaque omnes per Adamin salvaniur, non nisi ex ejus gratuita bonitale{f) sal-
condemnalionem esse filios iroe, et ex eis quosdam vari. Ut enim quisque salvetur, nulla praecedunt hu-
perChristum omnes essefiliosgratiae illosergoesse , manae voluntalis bona merita, sed sola Dei voluntas
omnes, quos per primum hominem propago pecca- humana; salvationis est causa. Jra enim inindigna-
trixcarnaligenerationecondemnat.Omnesenimter- n tioneejus, ef vila involtinlateejus {Psal. xxxix, 6).lra
reni sunt, qui terreni hominis imaginem gerunl, et igilur ejus nostrae iniquitatis est meritura, vita vero
omnes ccclestes qui ad aeternam vitam imagmem ho- nostra volunlatis ejus est donum. Sicul enim Pater
miniscoelestisaccipiunt. Iterumdicitpropheta :0m- snscitat mortuos et vivificat, sic et Filius quos vult vi-
nes genles quascunque fecisti venient, et adorabunt co- vifrcat{Joan. v, 21) eosdem autera vivificari vult :
ram te, Domine, el glorificabanVnomen luum (6) {Psal. quosvultsalvosfieri.Sicergoquos vultsalvat, quem-
Lxxxv, 9). Dominus quoque suis fidelibus dicit admodum quos vult vivificat. Nihil namquevoiuit
:
Eritis odio omnibus genlibus propter nomen meutn et non fecit qui, Scriptura teste, omnia quxcunque
{Matth. x, 22). Nunquid ergo contrariis sibi repu- voluit fecil {Psal. cxiii, 11). Proinde non indigne di-
gnat Scriptura divina senlenliis ? Absit. Sed el ilios cimus aliquid Deum nollequod possit nefas estau- ;
omnes, et istos omnes veraciter dicit, id est etom- tem si quis omnipotentem dicat aliquid facerenon
nes fideles qui nomen Domini in omnibusgentibus pnsse quod velit Voluntati enim ejut quis resistit :
glorificant,et omnes incredulosqui pereasdem om- {al. resistetj ^Rom. ix, 19? Nemo utique, quia non
nes gentes in odio nominis Christi fideliumque ejus est aliqua natura qnae ab ejus creatione sitaliena.
morlifera impietate perdurant. Etsicut nihil naturalitersubsistit quodillenon fecc-
65. Tale quiddam estetiam in Epislola quamCo- rit, ita nihil provenitin salutem hominum, quod illc
lossensibus beatus Apostolusscribit, ubidicit Quia non in aeterna bonae voluntatis suae dispositionc fa-
:
in Christo condita sunt universa in coelis et in terra, ciendum praedestinaverit.aquoetfidesgralis infun-
visibilia et invisibilia, sive Throni, sive Dominaiiones, ditur, per quam bene amhulemus et perseverantia :
sive Principatus, sive Polestates. Omnia pcr ipsum, donatur, per quam ad speciem pervenire possimus.
322 et in ipso creata sunt, et ipseesl ante omnes, et Haec autem dona sua semper Deus in aeternaatque
omniainipso constanl {Coloss. i, 16, 17). Et paulopost incommutabili habuit^g-^voluntatedisposita, inqua
aii :Quia in ipso complacuil omnetn nleniludinem in- praeordinavit atque praeparavil et quae daret, et qui-
h'tbilare,etpereumreconciliariomnia in ipsum {c)pa- bus daret. Ipse enim 323 praedestinando praepara-
cificans per sanguinem crucis ejus, sive quse in terris vit gratiae donum, qui gratiam donando implet prae-
sunt,sive quae in calis sunt {Ibid., 19. 20) Nunquid- destinalionis effectum.
nam omnia quoe in ccclis ct in terris suntpercum Epilogus. —
67. Ilabetis, dilectissimi fratres, tam
pacificari crcdemus (rf) ? Absit. Qui enim sic sentire de incarnalione Doniini noslri JesuChristi quam de
voluerit, bicipitem laqueum gemin.Te impietatis in- gratiapaucisexpressam fidei nostraeconfessionisque
currct, ulautdiabolum etangelos ojus per Christum sententiam, qua certissime continetur, Unigenitum
creatos esse ncgel, auteos reconciiiandos per san- Deum de Deo Palre naturaliter sine initio natum, ox
guinem crucis ejus affirmet. Verumtamen quisquis D virgine naluraliter secundum carnem progenilum.
harumaententiarum pravitatcqualibetin\olvilur,ca- Unus enim idemque eet Deus Verbum, quem prima
veat ne cura ipso diaboloatque angelis ejus a5tern;e nalivitate coaelernum sibi genuitaeternitas Patris, et
combustionis punitione damnetur. Uniusenim ejus- qiicm tempornliter conceplum secunda nativitale fi-
demqueimpictatiscstreu3,siquisdiabolum aul non liunihominis protuliluterus virginalis.Cujus gratia
a Christo creatum, aut reconciliationi Christi credat nobis,et initium bonae voluntalis donaturad fidem,
quandoque rcddendum. Cum utique sieum Christus adjutorium tribuitur, ut quod bene
ct ipsi voluntati
Dominua non creassct, cjus damnabilis a Christo vultbeneoperetur,Dcu3enim,quihomincracondidit
(a) eic mfl. At editi, quosdam e.x illis omnibus. Om- (d)Sic ms. Atediti. Nunquid diabolum et angelos
net islns ilnque. ejus pnrificari credemusl
(6) Incditisdeept Pominr nd^Wivirqnt^ in seternum,
, {c) Ms., sinc. crucis Cliriiti fide.
Ms. auiem afidit Dnmine. noc hnbet in xternnm. {[) Ms., voluntate.
(c) Mb., in ipso. Editi, m
ip5uw, juxta Grfficum eic {g) Editi, habet.
m KI»I8T()LA XVIII.
i.oroorlUlom opflrtlur.commMdtl ipo.
4'JI
liiHO pro.loHlinntlonn t^un d .l..num llhimitiulioni* \ ll.l.uii.iiu/r
•lolu». .11.. •illicoH.oilri«.«lul.toblonlu,.|uo.J/Ii/#i
a,lorl.i.M,.lum...l.l..nm..i....Hov.w«hll-.'u.l|.n.lloio».
.l..i\mn glorilloali.)iil> litteoinnLui mortua ett tn ii)iMliiiia{Jiie. i , 20).
.liim ul.|.io |..^rmumMiiliim..il
|.r«i.|iuravoril,.|ui-
lul ronimiitluiii .inibuK .l«ro volull, C.Ap K. :t, Volo iti<|u«,carii«lmA,ut •oUa non
quotu)nulil.M|i'.rll.-ilin..|..»io|iiumiUHiia"flii'|.ilorna
uno mo.lo fllorro Porruplionnin,iO'l dunhu* rnocili,
iliH|i..mliim voluiilul'). '"
al.|UA Im-iiuimiilul.ili luil.ol nioiit .licimuM inllrmltuloii "''m.Oo-
CujUH i.nutlfHlinulit.ui» vorilutom. .lutt non unl.i
iiiinuM .•nim mortotii Inqiii , l
•mcrl'
(onHtlluliontMn pru«.loHlinal..« in t'.liri»lo
niun.li iiilniH.ol tiiorlom In qua rrlributio nihilomlnutln'
A). hI .|uiH .lolr.iolat
tPi.latur Apm-t.tluH (h>/i<'A. i.
tolliv^itiir ultionifi.Diritur ptii.m iiiMrmltas homlnli,
cortlincro.lulilul.' rori|.t«ro.vl..riH o.inloBMU.no
|.ro.
pj,,^ ^,.,lj,.„l ,|u, ..xhil.ot |.oo.-/ito Horvitium, i^t pJu«
anlo ullimum tliom vUii' |iriwHonti» im|)i.:-
forro, Hi fj„i p„ri„ip,,,.,.uii HU(,p|„-iuin.Ulrum.|uo o<l indrmi^
tnliH8uro contumucium.qutt Dcovlvoot voro robol porlinPt |.o<;c;il..riH,ol .iBloclatio in poccatin,
^^^^^^^^
lia obsialil.non ttb.|oct>ril,
muniro»lum ohI oum twHi «tiam corruptlonem du-
^^ ^jnirMo pro poccttlis.Sic
portinorpa.loorum numorum.iuortDouHin CliriHlo pii,.,i„r ,|icj,„„,, cujuH una para in nolahominitf
antomun.lifonHtiiulionfmKrHliHo|.>«ilotprm.l.'8li-
^„1^,, f^Hpra iuvcnilur in p'..ntt.A.I rulpam qui.lom
navit atl ivRnum.ProqulbuHtamonnPCorttlioll.lo- ,j ^^^^^.^._;^^ .,1^ .•orruplioniH |.ar« quam Apontolui
lorporo,
liu.u tlpbol tloHiHtPro.noocaritaHaliqiiuii.lo j,^jg„j|t „^1 corrupH mente, re-
.licit: llnmine.i
ul n.niH ois ^ratiiuu sii.n illumiimli.)tii!i donol, por
probi circa fidtm {It Tim. iii, H).Ad hanc partem
quam in ipsia aomou iliviniaormoiiis rrucli(icol,<iui
corrui.tinnifl pcrtinct .|iioil alio loco dicit, Corrum-
fruslra exieriorihu.^i aurihus .so»(j<,niHiDcusHpirituli punt itu>rc.t boiios rolloquia prnvn (I Cor. xv.33).lHttt
luunoreaudilum homiuis interioris aporiat. corruptionis purs primo aniinam capit, et pcr ani-
KPI8T0LA X.V11I. niain carnein inpeccalutn trahit. Hccc pars corrup-
Ful<]t'ti(iuslirgiiio comili.irspondcifi tul priotriii
pro- tionia inpnletn snpprl.ientis angpli primo invasit,
positain «/' ipso ijii.fitioiifin lllruin cnro Chn.ui
:
ac dcintlc priinura hominem, postmodum totum
forniptibitis an incorrupti(>ilis luerit, 1'ostrriori, genus humanutn.
(/Mid inortcpr.rvcntnssati.^itiircrc^nonpotuit.siUisfe-
rit Fcrrtindus(a]eptst,atieuindein dc septcin
licijulis
4.Primain ergocorruplionispartemj.iuae consistit
innocttitix. in conoupiscentla vel perpetratione peccati.secuta
Caput i. — Accipions lilteras tuas, niicarissiino
ost illa pars quaeconstat in retributione supplicii,
Uogincel soUicitudinem cordis tui agnoscens, Do- quaj duobus tcnpt animam et corpus hominia pecca-
miuum collaudavi, qui polest ulrumque. etbonum torid.Ia ipsa quoque retnbulione qu;edam suntin
conferre servandum.etservare collalum.Utrumque C quibus poena peccali simul sitet ipsum peccatum;
cnimpertinetadmedelamanimaruinnostrarum.qiio alia vero sunt, in quibus solum sit peccati suppli-
gaudoamus in beneficiis qu.t! nobis inlirmis niodici cium.InilMscrgo in quibus reperilur poena simul et
3*24noptri non dosinit inctTabilisoperari bonignitas, culpa, ope.-e quo realus in peccatore punilur, Deo
ul spiritali profectu el augeatur innobi3sanitas,ct dorolinquente,augetur homine delinquente.Uaec est
uiinuatur infirmitas.Modusveroinlirmitatis nostrse illa pars corruptionisperquam sic peccata puniun-
duplici qualitato consislit si vel per ignorantiam
:
turinhomine utnon desinant,sed ut crescantrsicut
minus aliquid in fide noverimus.vel aliquid habea- cst libido 3^5 cordis et corporis, quae cum ex
mus operibus nostris,quod nonconveniatregulaj
in pixna peccati eveniat,peccatum iuultiplicat,et ani-
veritatis.Quoniam igitur rorpus quod corrumpilur, mam pu:ntioni subditara noxia delectatione capti-
aggrarat animam (Sa/). /x, 15), ideo nos utraque val.Tertiam quoque punitionem huic secundae re-
conturbat infirmitas. bed ille qui nos fecit.et gau- Iributam Aopsfolusdicit: Proptcr quod IradiUt illos
dere prsecepit quia vicit mundum (Joa». xvi, 33), Deus in reprohutn sensum,ut faciant qupe non conve-
speramus quia nosinfide.quee percaritatem opera- niunt (Rom.i,281.Non ergo ut patianlur tantum.scd
tur, perficiet. ut faciant unde peccala multiplicentur, divina in
2. Dicisergo quodnuper inOripntispartibusnova D reprobura sensum damnatione traduntur.Verumta-
est orta inquisitio.aliis asserentibus incorruptibile men boec traditio,non in operatione Dei,sed in de-
fuisse corpus Christi ab ipso conceptionis exordio, sertione consistit. Quosdam enim tradit Deus, nec
aliis autemcontrarium fatentibus.corruptibile ante dimittit:quosdam vero in eo quod tradit dirailtit.
passionem.incorruplibile vero post resurrectionem. Bonos sic tradit paterna benignitate.ut non deserat
Tu tamen in utraque parte valde haesitans, nec re- paternojuvamine.Ac per hoc Iradil eos ad patienda
spondere sciens, instas ut quid tenere debeamus niala quibus ipsi perficiantur,non ad facienda qui-
commoneam.Hsecsuntquosintorrogis.Superiusau- bus deteriores existant.Malos autem ad hoc tradit
tem tuce gratulationisindicio insinuas temeislitle- norainns,et dimittit, ut, ipso deserente, dum non
risrecreatura.Quoniam igiturinterrogatio tua recli Dei voluntatera, sed suam sequuntur, sua turpitu*
cordis tramitera tenuit.quo pritnitusquodadfidera, dine delectentur, nec pcenam suam portent inviti,
deinde quod ad opera pertinet, apprehendit, quia sed sequantur illecti.
(o)V.i::teroperaFii]gont. Ferrandi aChifletioedita ann. ^649.
495 S. FULGLNTIl EPISCOPI RUSPENSIS 496
Q^p „t. _5. ITaeo est iniquorum corruplio.qufic ^ iur {Rom. vi, 9).Christu3 ergo non vidit corruptio-
Bic est popna peccati, ut
sit et ipsa peccatum. Alia nem, quia nullam sonsit caroejus pulredioem.Hoc
corruptionis pars est quae nec animam nec corpus aulem non ejusdem carnis incorruptibilitas,sed re-
fidelis houiinis poiluit, sed arfligit:quia nec ad in- surrectionis celeritas fecit. His omnibus in quibus
quinandumhominem, sed ad humiliandum mililat nostroeseminationis ac resurrectionis certissimani
peccatorem.Hac itaquediscretioneretenta,dum cor. qualitatcra verbis apostolicis sanctus Augustinus
ruptionemvoiuntariamarorruptionepcenalidiscer- ostendit, dicens; Conxtat itaque,negue ullo modo dii-
nimus^ipsiusquepoenaliscorruptinnisunampartem hilahdum csl,corpus Chrisli, quod licel corruptionon
cumpeccato,alter8m sinepeccato inesse hominibus pulrcdinis ia sepulcronon senseril ,quia scriptumesl
invenitur, talis autem corruptio cordis nihil aliud « Non dabis sanctum tuum videre corruptionem
e8t,nisi privatio sanitatis, quia nulla e\ hac corru- [Psal. XV, 10), » clavis tamenet lanceacorrumpi po-
ptione contrahitur iniquitas, licet insit infirmitas; tuil.nunc omninoin incorruptione persistere; et quo'!
facillimeinvenimusquampartemcorruptionissusce- in contumelia passionis tnortisque seminalum est,nu)c
pit Christus in corpore. Nam quamvis carnem pro esse ingloria vitx xternoe; et quodex infxrmilalcpo-
nobis susceperit,tamen accepit immunem abomni tuil crucifigi, nunc in virtute regnare; et quod erat
peccato originali et actuali. Ipsara tamen carnem, corpus animule,<jUoniam ex Adam sumptum est,nunc
non8olurainfirmam,sedetiamveracitercognoscitur " spiritale esse, quoniam spirilui niinc inscparabiliter
accepisse morlalera.Procul dubio in quantum cor- copulatum est [Epist. ad Consentium, altas 146,
pori ejus inerat suscepta mortalitas, in tantum ei nuncZOo).
potuit inesse corruptionis infirmitas. Illius scilicet S.Hia verbis Augustinus ostendit quale corpus
corruptionis quae abest ab omni peccato. Christi post resurrectionem 3it,et quale antepassio-
6. Ad talenr. corruptionem pertinet faraesetsitis. nem fuerit.Evidenter confirmat corpus Christi om-
Facile siquidem esuriendoetsitiendocorpusmortale nino nuncin incorruptione persistere, nunc etiam
corrumpitur.quando per haecetiamad ipsiusmortis in gloria vitae 8Bternas,nuncin virtute regnare,nunc
exitum pervenitur. Per quam mortem venitur ad spiritale esse.Sed corpus non est omnino incorru-
corruptionem,dum,deserenteanima,in tantum cor- plibile, quod dolorera potest per vulnera sentire.
pu3 corrurapitur, ut inputredinemac pulverem re- Quocirca appiret Christum anle passionem, imo
dlgatur.Hanc corruptionem caro Christi non vidit, ujque ad passionem et mortem,niortale alque ani-
quae die tertia resurrexit.Famcra tamen, sitim, fati-male corpus habuisse, et pro nobis in eodem cor-
gationemcorporis ac dolorem veraciler sensit: quae pore veram famem, veram sitim fatigationemque
omniapertinentadillam partem pccnalis corruptio- sensisse, vera clavorum ac lanceae percepisse vul-
nis quam sic cx peccati pocna supplicio trahimus, C nera; et ex hoc verum dolorum non necessitate,
ut ex ea nuP.ura peccati supplicium contraharaus. scd voluntate sensisse^veraeque mortis acceptatione
Esurisse Christum,8itissefatigationemque sensisse pro nobis animamsuampropriapotestateposuisse.
Evangelium docet {Marc,x\, 13),quem manifestum Consequens est ut idera Christus ex infirmitale
est esurisse, quando ad firulneam venit, nec in ea mortiiu?,ex virtute autem Dei suscitatus,noslris in-
fructum invenit.Fatigatus etiam cxitinere sedit su- veniatur exemplumpraebuissecorporibus.Humilia-
per puteum {Joan. iv, 6). In cruce etiam dixit, vitenim se Christus usque ad susceplinnera totius
Sitio {Joan. \ix, 2S).Dolorem otiam sustinuil, sicut infirmitatis nostrac: ut,sicui ait Aposlolus,reforme-
d\c\lEsai\&s:Vulnerutusestpropteriniquitatcsnostras: tur corpus humililatis nostrx configuratum corpori
infirmatus est proptcr scclera nostra (hH. liii, 5). claritatis suce {Philip. iii, 21).
HancinfirmitateminDomino non putativam.sed ve- 9. Hinc ergo manifestissime apparet quid de ani-
ram docetApostolus.- iVam eisi rrun'/i.ru.>; w/.inquit, malis ac mortalis corporis qualitate debeatoninis
ex infirmilate,sed ex virtute 3?6 nei{II Cor.
vivit Christianus firma credulitate seitire impnssibile :
xni, '4).Infirmitatem non aliud dicit,quam corrupti- ut corruplibililHS essc net;elur,ubi animalis corpo-
bilitatem. ris morlalitas invenitur.Christus ergo in sola carne
Cap.iv. — 7. Restat itaqueut et Christum fuisse rj portavit nostram corruptionem, in qua veraciler
in aliqua corruplione ad quam nonnonrciliit, ct n^stram portavit ct mortem.In animavero sic por-
fuiBsein ea quamnon vidit.per sacramScripturam fcclam incorruptibilitatcm sorvavit^sicut peccatura
discamus. Ad corruptionpm pertinet corporis ani- noc propaiiinea^Itraxit.nec contagione contraxit.
malis.el mors quae prsecedit pulredinem,etpulredo Uude et infirmitatea animarurn nostrarum quas in
quae Bcquiturmortf^ra.Proinde Christi corpus,quod sui rationali aniina portavit Christus sinc ulla cor-
estvpre mortuum,etdie tertio Binealiquapulredine ruplionc porlavit.Nullusquippepotuitdercclusines-
8U9citatum,unam partem rorruptionis vidi9se,aliam 80 virtiitis, nbi inlirmilatis. susceptione indcfcssa
nonvidissedicendurneBt.Fuitquippeincorruplione pprmansit perfectio carilati9,qu.TUnigenitumDeum
mortis.sed non in corruptionc putrpdinia :qnnndo fccitugque ad mortera pro nobia accedcre, et con-
caro Christi sic est mortua.utnull.i fuissctmembro- rusiono contempla crucis opprobrium sustinere.
rum pulrcdn.vcl disBoliilio subsccula.ChristuPcrgo in. Propter quod Irislitiam, mocrorem, vel si
nonreverlelur incorruptionem,quia5ur(/tf//.t o mor- quasnostrarum animarum inlirmitateshabuitChri-
tuis,iam non morilur,et mors illi uUra no:i dominabi- 8tu8,vcra3quidem,sedvoluntaria8habuit.VerasBci-
A\n DIC TlllNITATI': LIHKU UNUS. '9%
licnt, iil iimniroHluin In an aniiiuo riitionuiin mnriH \ oinniii fldiillH u^iioMconn (Ibrbtum parllclpAm hu-
Intiol i(IViu-tiiiii; volimtariiiri, ut noNtrlH inllniiitiiti- iiiunin inllrinitutiii, corliiilrno ipararol parllclptni
Imih iiiiruturiiin DHlonilnriit Hum virliiti* uuxiliuin; ut ho roro liiviiuii vlrtulin, noo M ainljitforot illiui vir-
ii^noHcitroaiiiH iiiiH i|iHii uiljuvunto lii inllriiiitutllniii, tiito llriii(iiiiliiiii,i|iioiii |ir()iinco^i.oviii)iot non n^^.rrn.
ijiiUH niuoHHit.ilo puliiiiiii, liilcidiiiloH. tjiii |iro|)tori'u nilulo, himI voliiutiito lurhaluui, in i|>iu lialilluruin
volunUilo noHlruH inllrinitutoH ucriporol, ut ut in huc a-tornuni Inititiuiii, cuinoain vulunlato viilorflt incaao
vituinllriniluliiiii noruHHituto turhutiMuuxiliuincon- tri>litiiiiu,(jiii iticul inuniiil in tribululluno tranquil-
InliHHPt, ot poHtliitnc. vituiiioiiitioin u iioliiH iiillniiitu- Iiih, in iiiortu HocuruH, bIc in inllrniltttto rortitaiiuua,
ti:^ nocusHilutiuii iiii.-icricorililor ul)Htiiii.-*Hot. Ac nic (^t iii liiMiiilituto altiifHiiuuM.
S. FVLGENTII
.'\n i'I';i,I(;I';m NoTAitiUM,
1)K THINITATE LlBMll UNUS,
32« ('..MHrr IMIIMUM. B '/»''•<' «» mnUis sed in temine tuo, quod etl Christut
Ouoniain mo, llli carisaiino Kolix, (lilei calorc auc- {Galat. iii,110). Cum omnca gcntes in Chrialo el pcr
consna 8)«piu8 pnrciincluris, (luomodo do sancta Cliristuin in unitutom lidci bonodici mercantur, hoe-
Trinitftlo, qua' Dcusest, crodcrc dohoas, vol qualitcr nUici non sunt bonodicti, (luia non habcnt unitolcm
possis lidoiu cttlholicam alquo orlhodoxam conlrtt fidci, scd crroris paatu suginuli, perguperbiamfucti
hfvreticorum crrorcs, pnesorlim quorum societate sunt, non lilii Dei, scd niii diaboli.Unde et obscU'
rruoris, Domino uu.\iliunte derondero, ac por hoo nequeunt cernere to-
ralos habentes cordia oculoa,
oorom insidiascvitaro;nccc3sarium libiquocommo- lum mundumsunguineChristi rcdcmptum,etin fidei
dum duxi tuis potitionibus rcapondoro. Sod ulinain unitato concordcm, secundum quod de primaliva
tam congruo ac convcnionlcr. quam mihi csl vclle, Ecclesia designalur: hnit illis, inquit, cor unum el
ipsa scilicet incommulubilisTrinitas, incujusmanu anima una in Dtum {Act. iv, 32). 8ic totus mundus
suntel nos, ct serinoncsnoslri, ad annuntiandum se rc(lomplua,sictotusmundusincuncti3gcntibu9 oun»
otsormonoinroctum, et lidcmsincerain Inbual.qua- cupatur redemptus. Et limcbunt gentet, inquil, no-
tcnus sanclodesiderio tuo, sludio discoiidi lluj^ranti >nen luum, Domine, omnesreget terrx gloriam tuam
et
ad plenuin satisfacore valoam. lllam itaque lidem {Psal. ci, 16). Et ilerum: Omnes gentes quascunque
crede sincerissiraa! monti tu;c nos velle notescere,
Q fecisti venient, el adorabunt coram te, Domine {Psal.
pcr quamjustificatisunt patriarch.T, propheta\apo- l.\xxv, 9), ct rursum : Commemorabuntur, inquit,
stoli, marlyres coronati, quam huctcnus per totum et convertenlur ad Dominum univerti /ines terrx ; et
orbem sanctatenetEcclesia, cujus splendorcreden- adorabunt inconspectuejus universx pairix gentium.
tium mentes illustrans a^ternaj vita; facit esse parti- Quoniam Dominieat regnum, et ipse dominabitu^ gen-
cipcs. Qua?usquenunc persuccessionura sericm in /nim (Pau/. xxi, 28, 29). Quid ^infelices dicant qui
cathcdra Petri apostoli RonKc vel Antiochia?, in ca- prcccisi ab Ecclesia Dei, corde impoBnitenti ipsi Ec-
thedraMarci evangelistiE in.\lcxandria, in cithedra clesiae contradicunt; et dura eamdem, quae tunica
Joannis evangelistse Ephesi, in cathedra Jacobi Domini est inconsutilis,scindere nituntur, ipsi faci-
Hierosolyma? ab episcopisipsarum urbium pradica- 6unt?Hi percunctentursigillatim. Ille di-
lius scissi
tur. Gcge ergo Arianos, Donatistas, Nestorianos, citsanguineChristi se esse redemptum. Ergo solum
Eutychianos, Manichajos, et reliquas hivreseon pes- pro Arianis, aut tantum pro Donatistis effususest
teshiscecommunicareEcclesiisquibusaposlolipra;- sanguis Christi? Absit. Non sic dicit Veritas. Noa
soderunt.Nonconsentiunt,quiaperpravitatemfidei sic dicitDeus ad Abrabam: In semine, inquit, tuo
ab Ecclesiaj unitate divisi in parte esse voluerunt. bentdicentur omnes gentes (Genes. xxvi, 4). Non una
Unde Joannes apostolus ait; Ex nobis exierunt „ gens, sed omnis. Non illa et illa, sed cunclae. Sed
ct
8^9 sed non erant ex nobis. Quod $i fuissent ex \ neque in diversa fide, sed in una: dicente Apostolo,
nobis, permansissent utique nobiscum (IJoan.xi, 19). Uria fides {Ephes. iv, 5). In una scilicet fide salvan-
Ex nobis utique exierunt, quia sc ab Ecclesiae uni- tur credentes: per unitatem fidei Ecclesia catholica
tate corde insanissimo separaverunt. Non erant ex habet cor et animam unam in Deum. Haec fides re-
nobis, scilicet praedestinatis, etadseternam videlicet cta, quae facit diversa corda credentium unura esse,
vitamelectis. Non erantquippc exhisde quibusDo- Pauli apostoli ore laudatur, Gratias, inquit, ago
minus dicit: Ego elrgi, ct posui vos ut eatis, fructum Deo, quia fides veslra annuntiatur in universo mundo
plurimum afjeraiix, el frurtusvestermaueat (Joan. xv {Rom. i, 8). Fides una, quce in totum mundum an-
16). Sed ncc Abrahae semine bonedicuntur, se-
in nuntiatur, ipj^a laudanda ac praedicanda est.
cundumquod Dominus ad Abraham ait: Insemine
tuo benedicentur omnes gentes (Genes. xxvi, 4) et ;
CAPUT II.
Apostolus subnectens adjungit Non seminibus: m Accipe fidem, in quajam olim renatus es creden-
•
499 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS SOO
in nornine Patris, et Filii, et Spiritus sancti. Pater A non recipittres essentias, autsubstantias, aut nalu-
Filius non est, Kilius Pater non est, Spiritus sanctus ras, el idcirco nullatenus dicendus est Filius in id I
nec Pater necFilius.Et cuni tres3int,quod6sl,rngo, quod a>qualis est Patri, aut creatus ex aliquo, aut
nomen unum Patriset Filii et Spiritus sancii in quo dcnihilosubstitutus:quiaquodeslPaterhocgenuil,
nos oporteat baptizari, ni?i illud scilicet nomen Doi- DeusDeum,lux!ucem, incommutabilis incommuta-
tatis, quod triplicari non potesl? Quamvis enim di- bilcm, infinitusinfinitum, aeternus costernum. S:-
camus Patrera Doum, Filium Deum, Spiritum san- militer et de Spiritu sancto credimus quia hoc esL
ctum Deum, lamen non dicinius tres deos, quia quod ille a quo procedit. Videamusigilur deinceps
scriptum est: 330 Audi, Israel, Domviu.': l)cu<ituus utrum hffic qua; diximus sanclarum Scripturaruin
unus est {Deut. vi, 4). Unus est igitur Deusin natura, 331 tpslimoniis approbemus. Primum etiam qua -
non in persona: quia alia est persona Patris, alia rondum est si Deus Trinitas sit. Faciatnus, inquil,
Filii, alia Spiritus sancli. Pater a nullo est geuitus, hor}uncmadimagine>nelsimilitudidcmnostrnm{(iencs
Filius a Palre est genitus, Spiritus sanctus a Patre 1, 26). Et rursum, Venite, descendumus, inquit, et
Filioque procedens est. Pater non sibi est, sed Fi- ciinfundnmus ibi linguas eorum {Grnes xi, 7). /Vo-
lio; F^ilius non sibi est, sed Patri; Spiritus alicujus stram vero, &i descendamus, pluralilatem persona-
est aspirantis: ergo ad Patrem Filiumque refertur. « rum, non deorum insiuuat. Simililerque Abrah
Ista itaque relativa noiiiina Trinitatem faciunt; cs- visio trium virorum unius Domini deprecalir.
et
scntialia vero nullo modo triplioantur, Deus Pater, Et: Pluil Dominus a Domino super Sodomam ct Go
Deus Filius, DeusSpiritus saiictus. Bonus Pater, morrham sulphur el ignem a Domino {Genes. xix,24).
bonus Filius, bonus Spiritus sanclus. Pius Pater, Et: Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis
piu8 Filius, pius Spirilus sanctus. Justus Pater, ju- {Psal. cix, i); Et: Verbo Domini cnli firmati sunt,
stus Filius, justuri et Spiritus sanctus. Omnipotens et Spirifu oris cjus otymis virlus eorum {Psal. xxxii,
Pater, omnipotens Filius, omnipotens et Spiritus 0).Quid aliud ha>c quara Trinitatem ostendunt ?
sanctus. Et tamca non dicimus nec tres Deos, nec Apertiusque sane Dominus in Evangelio: Ite, bapti-
tres bonos, nec tres pios, nec tres justos, nec tres zate omnes gentes in notnine Patris, el Filii, el Spiri-
omnipotentes,sed unum Deum, bcnum ,pium, ju- iussancti {Matth. xxviii, 19). Et rursum: Facta est
stum, omnipotentem, Patrem et Filium etSpiritura vox de cwlo dicens: Hic est Filius mcus dilectus-
sanctum: ubi est una natura, essentia, veisubstan- ipsutn audile {Malth. xvii, 5). Identideraque ait, Vid^
tia. Quodlibet enim de his nominibus in illa sancta Spirilutn Dei descendentem,et manetdetnsicut colum-
summaqueTrinitatedixcris,unum idemquesignifi- bam in ipso {Joan. i, 32).
cat. Non est diversa Palris et Filii et Spiritus sancti
CAPUT IV.
essentia. Quod si esset, nec veraciter Filius a Palre ^
En habes alium esso Patrem, alium Fi-
in brevi
gigneretur, nec Spiritus sanclus a Patre Filioque
lium, alium Spiritum sanctum alium etalium in :
procederet. Sed quia verus pst Filius, id estdees-
persona, non aliud et aliud in natura et idcirco ;
senlia Patrisgenitus, verus estet Spiritus sanctus,
Ego, inquit, et Pater unum sumus {Joan. x, 30).
a Patre Filioque procedcns. Quod si Filius aut Spi-
Vnum.ad naturara referre nos docet, Sum».s ad
ritus sanctus alteriusgenerissunt quam Patcr, nec
personas. Similiter et illud: Trcs sunt, inquit qui
Filius vcraciter Palris est, quem extraneum facit
tesliwonium dicunt in cctlo, Pater, Verbum, et Spiri-
difTerens essentia; simililer nec Spirilus sanctus a
uvutn
tus, et hi tres Audial Sabcl-
sutit (/ Joan. v,7).
Patrc Filioque proccderet,quod dementisestdicere:
lius sutnus audiat tres, et credat esse tres personas,
quia sancta Scriptura, el Filium a Patre genitum,
et non sacrilego conie blaspheraet, dicondo ipsum
et bpiritum sanctum a Patre procedentem (ideli ma-
sibi esse Patrem, ipsum sibi Filiiim, ipsum sibi Spi-
nifestat narratione.
rilum sanctum: tunquam modo quodam seipsum
CAPUT III. gipnat, aut modo quodam a seipso ipse procedat
Eigo sunttiiaquff!damcoa;terna,consuLslantialia, cum hoc etiam in naluris creatis minime invcnirc
coessentialia. Sed cum qua;reretur a Patribus, etdi seipsum gignere valeat. Audiat
possit, ut aliquid
ceretur Quid tria? nec esscntias, nec?ubstantias, D scilicet et Arius, f/nwm, et non diflerentis Filium di-
:
nec naturas diccre ausi sunl; ne aliqua forte (livcr- cat esse naturcT!, cum nalura diversa unum dici nc-
sitas crcderetur essentiarum, uut naturarum, aut queat. Filius itaque clamat, Kgo ct Patcr unum su-
substantiarum: sed dixcrunt tres pcrsonas, unam tnus {Joan. x, 30) et Qui tne videl, videt et Patrctn
,
esscntiam: nli unaesaentia dcclararrt [)cum unum, (Joan. xiv, 0). Et Apostolus de eo Qui cum in for- :
tresautem pcrsonaesanc amTrinilalcmnslcndcronl, tna Dci cssit, inquif, «o» rapinam arbitratus c.<>t csse
Nec hoc dicimu.'*, quod lantiimmoilo Dcus Trinitas u',T(}ualetn Deo {Philip. ii, G) ; ct : Propterea, inquil
sit, el non uiiaqu.Tque persona. Nam ct Palcr solus in Evanfrelio, qua^rcbanl Juda^iJcsutn intcrfxccrc, quia
Deua e8l,elFiliu98olu?> Dcus est, elSpirilus eanclus nou solutn solvebat .tubtatutn, sed et Palretn suum di-
8ohi!> Deus e^l, Solusdico, quia Pater, non esl Filius cchal Diutn, scqualetn se fuciens Deo {Joan. v, 18).
el Filiusnon e.st Pater, ct Spirilu.s pnnctus non osl Et Ariup blapphemo spirilu contradicit: Non sunt
Patcr aut Filius. C.Tlerum Trinitas inscparabilis, unum, non sunt <Equales,quiaipse Filius de se dicit:
incommutabilis, inrinila Don rccipit tres deos, sicut Patcr major me est {Joan. xiv, 28); ct missum sese
I
KOI DK TIIINITATB Unill UNUS. n02
fiii«|in luiinm-i) ii Palro InHlalur.O inrollx «rriir iiiHli A illu Hlnn imlilKullalo lJ«um cr»"''' ri.. rin,. nv<'-'ii
rorui|uu iloulriim.lKtioraMH iliH|iuiiHatiuiiniii liDtniiilH vul de .Spiritu inncluoniniii|inii .-
oli Haluloin KnnnrlH tiuiiiaiil tniii|iiiralllnr raolniii I ru rnttonat ; «od pru brovllatn •nrriionia paucainde
llii^o,Hi'('uiiiliiiii i|uiil iiiaJnritHl l'ati<r Kilio? Horiin- dnoorpMiiniiH. Mmorrm
autnm, sut uiikium Kilium
liiiiii HuliHliiiiiiaiii.aii Hiuniiiiliiiii |iiiloiitiniii,aii Hnouii* iiiwiiiiiluiii iilcrndiitiun ijuod t'l Apoitolun ail, Mitil
(liiiii lioiiituluiii.uii Hncuiiiluiii iiicoriiiirulitttliMii, uii Urus fttium »uum fartum rx mulifre, farlum tutt lege
Houuuduiii (nturuitainin V Sl InuaHcililliH Dui l*atriit {Gitlat. IV, 4). Fucliiii) nulorn ox mulirrn, id nnt d«
l'iii^uiiiluri DuuH iiiia^o uHt.purroctui uli|iitial)Holuta) VirKiiio Murifi nntum : (|uia illo qul ertt nalut ex
III uu uubHlaiilim voriluH iii)<Ht, pur (|uam ullluitur PulruHiiio initioilo mntrn naicnndo arcnpil ct»rtum
UHHU UUIII IIIIUf(IIIUUI VUrilullM. PolnilH OHl i'ulor, HOil toiiipiinHiiiiliiiMi. Qut otittiii curn ir» forma l>eie$tct,
hI iiilirinua OHt KiliuH, iiuaKo jain non ohI potnntin. u\<[n\{ K\M)*{iAwK,non rapinumarlittratut ett eue xqua-
Ilouua OHl Pater.Hod al in divurBi Kunuriti (livinitato lii lku,sed.\emeliptum exinanivit formam tervi acei-
i''iliuHOHl, lioui iiiiuKiiiuni iiiali nutiira nou ruildut. pnns, in siiuiHiuiliur liinninuin fitrlut, el habilu in-
Iuooiporuua l'ul(<r c^t^Mud hI iMliuHaocuiiduiii Hpiri- irn/ui ul fiomo.liumiliavit teusquead morlem,morlrm
iuin circuinHuriptus uHt cor|)oro.,jani incorporui non ttulem crucis(l>liilip. Qui lum in forma Dei,
ii, 6).
utit rormu curporouH. iKtnrnuH S89 uat Palur, aud n a\i, esset, idoatcum aubalantia Deua eanct, non ra-
«i l''iIiuH non osl co*toriuiH,lomporulitur l'utri no- |iuildoitatoiii,i|inini nnttirnlitorhabcbalcum Pntre ;
inuu paturnitati.s aiWBait ut jam non oiiinia pnr ;
Bod Romotipiiuiii o.xinanivit, id ont, non in id qiiod
Vcrliiiin facta Hunt, (luia ruporitiir loiiipuH unte Vur- Dou» eat, et (Bijimlis Patri.gonori liumnno npparuit;
lium anterius, quando 1'utur fucril aino Filio. Sod 8od homino dsaumpto, non Deo consumpto, in uni-
iuiuginoin Doi Patris Vcrbuiii, ol oninia por ipsum lalo pcrsonaj, ot in hoc 333 niundo apparuit, ot
laiia Scriplura ovidunlor dodurnt. \\\ lorto ad lioc passionoa sustinuit, ct airiictionea humanas, (luas
iuipia'profo3sioni3 8ua'sonHuiiipropagat,ulSpiriluiu docuit et voluit, aino vitio transcurrit. Secunduiii
sanclum bonuui quidom, sod Filium meliorcm, et hanc lormam humanam non eat squalia Patri, di-
l\itrom optimum osso ore(Iat,aut Spiritum snnotum oonloipso, Pater major me est{Joan. xiv, 28). Se-
potontoin,sod Kiliu:ii polontiorcm.ot P.ilrom polen- cundum qua ao(|uaIi3 est Patri, ait Ego
illam vcro :
sanclumSpi-
li.ssiinum soiis^u sacrilogoastruat; aut ct /'(itcr unum sumus {Joan. x, 30). Secundum lor-
riluinjuslum, sed P'iliuin Justiorem.ot Patrem ju- mamhumanam, venit in mundum peccalores salvot
stissimum blaspliomandoedocoat?Ergonon tenclur facerefl Tim. i, 15) ; secundum divinam, inmundo
sub unius Doi profcssione, sod othnicorum more erat, et mundus per ipsum factus est {Joan. i, 10)«
plurimorum deoruni cultui mancipalur.duin Pcum „ Etidcircc duas substantias sive naluras, siveformas
Palrem n;ajorem, Filiumque minorem.et Spiritum (quodlibet de his dixeris, idem est), credere nos
saDCtum plusquam niinorem prflesumplione temera- oportetinunoFilio Dei unam profecto Dei, alterara ;
ria euspicatur. Deum maJorem,el Deum minorera hominis, ut crodatur Deus verus, et bomo verua
"abeat error eorum ijui Israol esso nolunt, noc ob- unus Filius Doi ne. sicut Neslorius, hominem ex :
turalis auribus audhml Au(ii,lsrael,Do»H)ius Deus : Virgine Maria nalum quartara personara introducen-
tuus Deus ttnus est (Deut. vi, 4) et illud Dominum tes.a Trinitale excidamus neque, ut Eutyches, ho-
; :
;
Deuin tuum adorabis, et itli soti servies (Ibid., 13). minem verum non credentes, Filium Dei sine homi-
CAPUT V. nis assumptione, id est uniussubstantifleessecreda-
Sed ne forte Cfficato corde Filium, aut Spiritum
mus ; aut certe ex duabus substantiis unam fieri
potuisse substanliam arbitremur. Quia Filius Dei,
sanctumDeumessenoncredant, etmore Judteoruni
ut diximus, in unitate personcesuae totura hominera
blaspheraanlium Deum essc abnegent.sacrarum Lit-
terarum teetimoniis convincantur. Quorum Patres, assumpsit, id est aniraam rationalem, et carnem,
inquit Apostolus, et ex quibus Cliristus secundum
secundum quod dictum est per Prophetara Ecce :
virgo in utero accipiet, et pariet filium, et vocabitur
carnem, qui est Deus in sa^cula {Rom. ix,
benediclus
El rursum Joannes apostolus ; Vt simus,inquit,
(al. vocabilis) nomen ejus Emmanuel {Ita. vii, 14),
5). r.
quod est interpretatum, Nobiscum Deus {Mallfi. i,
in vero Filio ejus Jcsu Christo. Ipse est verus Deus,
et vita xterna (IJoan. v, 20). Bt de Spiritu sancto
23). Homo igitur et Deus est, qui de Maria natus
Joannes evangelista Spiritus,\nq\i\l,Deus est {Joan.
:
est ; horao et Deus est, qui crevit aetate ; homo et
IV, 14). Et Apostolus dum Spiritum sanctum inhabi-
Deus est, qui cruci affixusest.qui etiam resurrexit,
cojlosque ascendit, sedetque ad dexteram Patris. Et
tatorem Ecclesice diceret Nescitis, inquit, quia :
membra vestra templum est Spiritus sancti? Glorifi-
quamvis propter unitatem personae Deus homo sit,
ot homo Deus sit, taraen secundum hominera Deus
cale et vortate Dominum in corpore vestro {l Cor. vi,
diciturcrucifixus.Deus diciturpassus, Deus dicitur
19, 20). El in Actibus apostolorum : Anania, inquit
mortuus. Nara secundura id quod Deusest, impas-
•Petrus, cur tentavit cor tuum Satanas mentiri te Spi-
rilui sanclo
sibilis immortalisque rite creditur.
{.4ct. v, ) 3? Et paulo post subjungit :
Non es fiominibus mentitus, sed En Deo {Ibid., 4) CAPUT VI.
habet Filium Deura, Spiritum sanctum Deura. De Ergo manet in Christo utraque natura verilalem
Patre quod Deussit,non opus est approbare,quem servans, ita uinec humanain divinamtranslata de-
503 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS. 504
einatessehomo, necdivinain humanacn Iransfera- A. Nonestcerte spirilus irrationalis.sicut estin pecori-
tur, p.t desinat esse Deus. Sic igitur ul una gcnita, bu9 ;nequespiritu3rationalis,sicut est inhorainibua
creata altera; una intemporalis, alleratetnporalis ; autangelis;sedestDeusTrinilasimmutabilis,creans
unasine initio,nltcracuminitio.Et quamvis illa ge- omnia pcr boiiitatem suam,creatus a neraine.Quis
nita et intemporaiis ad Patrem et Spiritum sanctura ilaque potest ut dignum est,Pt ut se habet illainfa-
pertineat temporahs tamen et creata nuilo modo
; :
bricata forma,aquoformata 3untuniversa,velmente
quiareveratjuidquid naturffiestPatri.gignendodedit percipere, quanto magis eloquio proferre^nisi quod
Filio ;
quidquidnaluraj ex tempore aut extriiisecua ita creditur acdiciturTrinilasDeus? Haec aulemTri-
accessit Filio.nonredundatad Patremnequead Spi- nita3increata,creaturaesuacindiditTrinitalis qualia.
ritumsanctura. EtcumsitunasubstautiatotaTrini- cunque vestigia.Sic enim scriptum est,quod omnia
taSjDon ad totam Trinitatem homo Christus perti- in nu7nero, in mensura, et pondere, disposuerit (Sap.
net, nisi tantumad Filium. Nec enim las est credcre XI, 2I).0mne scilicet corpus, sive parvum,sive ma-
Patrera autSpiritum ?ancturr,hominem assumpsisse, gnum sil,et|numerum habet pro quantilate parlium,
aulsecundumhominempassosfuisse.Spiritusautem raensuram habet,et pondus nec esse possetnu-
et ;
sanctus.quanquamminornusquaminScripturis re. merus sine pondere, aut mensura sine pondere et
periatur^tamcnmissusevidentissime reperiturscri- g numero.Ubicunque enira fuerit unum horum, sine
ptus. Proquare sibimet haeretici collum ligant,et co- duobus esse non potest.Sed eccein corporeis rebus
arctato ac potius suffocalo intelligentiae suaj spiritu, facile approbantur pondus, numerus, et mensura :
creatorera suura sanctura Spiritum non agnoscunt, quomodo in incorporeis rebus reperi queat videamus.
duraeumcreaturamessedeliniunt.Sicreatura eseet, Igiturin anima hominis raemoriainest,consilium,et
creator utique esse non pos3et,quia creatura creatu- voluntas.Hoc enim cogilas quod vi3,quod etiam me-
ramnon format de nioilo. Et curain Genesi homi- moriatuacontinet.Voluntasenim tua amor tuusest.
nem Deus ad imaginem suam dicat esseformatum Hoc eniin recordaris,quod amando in cogitatione tua
{Oen. 1,27), et Job sese 334 asanctoSpiritunarret adducis.Tria sunt, racmoria,consilium,et volunlas,
esse plasraatum: S/jj>//us, inquit, divinusqui finxit quam diximus esse 335 araorem, et inseparabilia
tne {Job xxiiii, 4) ; liquideclaret cooperatorem esse sunt,et unum sunt, et alterura sine allero esse ne-
Patri ac FilioSpiritum sanctum, et in hominis for- quit.Quidara etiam Patrura eleganter haec Iria inesse
matione, etinangelorum aimilitersubstitutione, se- dixit aniracB,cum Deum oraret : « Meminerim te,in-
cundura illud Psalmographi ; Verbo Dominica-ti fxr- telligara te.diligain te ;
» et in his Dei imaginem esse
mati sunt, ei Spirilu oris ejusomnis virtuseorum(Psal- docuit.ImagoquippeDeihumana anima.nongenila.
XXXII, 6). Si Deus est, si creator est, si baptisraum ~ sed creata non cEquali3,sed similis ;
consecrat,quaremissusdicitur?Missus quippeineo CAPUT VIII.
quod super Christum in columbae specie venerit ia
Haecproptereabreviterinsinuavicaritati tuaeetiam
flumine, qnod supra apostolos veneril inigne. Ipsa
in rebus creatis aliqua signacsse illius summae Tri-
quippeapparitio missio est. Nam ubimittitur, qui
nitalis, ut evidenti ratione pateat quantus si error
ubiqueesl? Spiritus ,iQ(\u\l,Domini replevit orbeni ter-
haereticorum.ut cum in rcbus crealis et Trinitas el
rarum {Sap. i, 7). Et rursum Domine, quo ibo a :
unitassit.ipsam Trinitatem quaj Deus est in unitate
Spiritu luo, el a facie lua quo fugiam l Si asccndero in
naturaeessenon credant.Hujus scillcet fflterna;alque
et si descewiero in infernum, ades.Si
cielum, Lu ibi cs ;
incomrautabilisTrinitalis potentia creata suntom-
tumpsero petmas meas in directum, et habitavero in
nia : sed exccUcntiorem ac primam in creatu.^-is or-
novissimo maris : etenim illuc (al. illic) mrmus lua de^
tam reperimus rationalera angelorura naturara,de
ducel me, rt conlinebit mc de.ttera iua{Psal. cxxxvni,
Dei sui dono bcatam.el per liberum arbilrium bea-
7 etseq. ).Nihil scilicet prajtermissum est mundi.ub*
lificatam non jugiter adhaerentem. El quibus quae-
non prassentiam lotius Trinitatis csse monslraret.
dam pars angclorum,nolens sui c.-oatoris facerevo-
Quo modo Filiumcredimus raissum secundum ho- luntalem, ab ejus contemplatione dejecta servatur
minem.itamissumSpiritumsanctumproptercolum. ^^^-^^^^ punienda, Petro aposlolo dicente D.-«i
j,^ :
bara voIignem.Scd Filiusassumptum homincm pro, ^ „„^^^.,
j,eccant,bu$ von pepercit sed calcnis infenii ;
ptcrbominera ita suae personae conjunxit, ut csse
dclractos in tarlarum tradidit in judicium rescrvari
sempcrhabeat, nccunquam desinat, aut aliquando
cruciandos {llPetr. ii, 4). Mcrilo quippe pccna ignia
finem accipial Spiritus vero sanctu.s, ita columbam
;
«xterni in perpcluum punienlur quiasi voluissenl in :
vcl ignem, ut facta: illac visiones ex torapore esse
sua perseverarcbcalitudine^sufrragabalurcisutique
pnatea desinerent.
voluiitftslibera.Pcrqiiam voluntatem ad 9eip808,non
CAPUT VII.
ad Deum conversi .clTecli por supcrbia m tcnebrosi et
Enhabespropterquid dicaturmissiisSpiritus san- in hujus acria ima detrusi servantur judicium pu- in
ctus.Spdjamsatiasintad corroborandamfidcm tuam nion-li nullum in ei8 voluntatia bonae remansit ve-
:
ba>cpauraqu.Tdiximua;quiaPatrrclFiliu8CIS[)iritii8 sligiiim. Illi autem qui gervaverunl id quod facti sunt
anclu9unu3l)cu9sit.None8tccrlccreitanatiira,non pcr idera libcrum arbitrium, Dco scilicct creatori
terra, neque aqua, ncquc aer, ocquo ignis. Ex bis 8U0 inccseauter adbacrenles, per id quod steterunt
pnim clcmontis aoimaliumcompactasuDt corpora. gratia Dni beatiores cfl^ecti eunt eic ctiam u( volun- :
6()S DB TniNITATE IJHKR IJffim. SOfl
liia ooniin, noovollu hiklxial |)iti'i;aro,iico |)U»i»c,>iui'- \ Kl<jnuUir(|uaii Dun aoceperll(/Cor. iv,7)7 tic coim
liiuiii (|UMiiiviH iiiiiliiliilfH fiicli ru) riiit \uu- iiatiiram, IpNi) r)(iiiiiniii ail : Si voi hliui tiUravil.tune urrg
luiuiulul>il(iH HuiiUacli |i('rf(iuliiiiii:rtlabilfH cliuiii (.'l lihtrt riiti» (Jvuii. viii, IWij. I.ihcrallo riOHtra iii i!Ju«
corti ilo Niiu liualitiKiiiio MiillalriiiiH niiiUluti(la, Tru- urbilrlo, in cJum •lltt oiil voluulaln. (Juontam ira in
iiiilur Dou, ciiJuH coiiloin|ilati(iiifl liouli Hunt. furore ejui, et i ita in voluntate tjut (Ptul. sku, f>),
ui( iValiiiK^rupliiiM. Uiidii ({uod ilniiinaliir reuH,«uls
(lAPUT IX.
dcpulct moriliH.qijoil lihcrulur.Krtli.i* \W<\' -m.
rlanooxdiipliriooBonHonuliHtunlinaHioruntma^ni
NochuudiciimiH.quodiilicruiii urhilrium ;
• rit
ot docli viri, iil ohI cx H|iiritii incor|uiroo,(|ii() a Dtii
humuiiurii gcnuH. ilubul onim,anlcqiiam libcrclur
contcnipliilioiio nun(|iiaiii rcccdunl, ct ox ci)r|i(irc,
graliaSulvaloriB,ad iiinluiii, nonad boiiiim proclivo.
per quod ox tomporo huuiiniltuH Rppuront, uppro-
(junpruptor i[)Hiiiii lihorumarbitriuiii ({ratiaDpilihc-
bantoB hoo ox illo luco pHulnii ubi dioit : Qui facU
uriutim
rutur,ut honum volit ol [lOHnit. Ilu eiiim quidarn cx
nuijrlos .iiiosspiritiis^vt tuiuistro^isuos iijuein
quodgratiaDei
I'alribu8 (/4ui/UJ/iH. /'.'/ir/i. c* 1)2) ail,
(1'sitl. c.iii, \). (".orpuH or^o ictlicrouin.id cjtl imioum,
|iriovcniat nolontcm ut vclil;Hub8C(|iiatur volcntem,
cofl dicuiil hulioro un^cloH voro mulo», iil osl (li>-
:
no fruHlru v^dit. Ao hIc homo unlcquam hit (idcli»,
inonc8, corpus aorpum. Krgoposl lupHuinmaloruin,
habol libcrum arbitrium ud mulum.huhcl lidpliHli-
ol stahililatcm bonorum, plucuit omnipolcnli Dco B
bcrum arbilrium et ad bonum,gralia Uoi Bcilicct li-
uliaiiicondoro crouturam ralicnuiloiu, lihcro Hrhilric
borutum. Non titiquo immeritu, ut pro mnlo opere
oxornaUm, por qiiuiii numcrus illo ttngcloriim de
pconam, ct pro bono vitam consequalur acternam.
coulo labonliumqui pcriorut aupplorotur. llominum
dlcoprimorum, gocundum animainexnihilo.spcun- 337 CAPUT XI.
dum corpus ox limo siihslilutorum:9ecundum ani- Gratiam igitur quaiii prinius hoiiio hahehat anto
iniim, ralionuloin el iinmoi lalom;secunduni cor[)U3 pcccatum, et graliara qua nunc redimuntur homi-
336 voro si non peccaeset, immorlalem; si aulcm ncsa massa damnuta pcccati,quidamdisccrnena8io
peccas8ot,niortalcm,talem scilicctquod mori possct, ait Prima esl euim ul haheal homo juslitium si ve-
:
diconto Apostolo,^()rf)H.^(/iU(f<'m Hi(ir/Mi(»i csl proplcr
lit ; secunda ergo pluspotest,qua etiam fit ut velil,el
peccatum (liom. vm, quoniara piEoa peccuti
10) :
Inutum velil tantoque ardore diligat, ul carnis volup
mors inflictacstcorpori.E.xcopluonim spiritus morlo talcm contrariaconcupiscentem voluntale spirttus vin-
in id quod dcseritur a Deo, hano etiam accepil in
cal. Nec illa quidem parva erat qua demonslrata esl
oarno:quia sicut vita cst aniuKo beato vi\cro, id cst
eliampotenlialiberiarbilrir.quoniiim sicadjuvabatur,
frui Deo;itamoricstcorpore abaniina deseri.llarum ut sine hoc adjulorio inbono non permanerel,sed hoc
mortium disparem pcenam expertus non e3set,si non Q adjutonum si vclleldesererel. Hacc autem tanto major
pecoasset. Faclus itaque homo rectus, et ad imagi- est, ul parumsil liomini per ilUim reparare perdilam
nemDeisui secundumrationemclinlellcclum ficlus
Ubertalem; pnrum sit denique non posse tine illavel
atquo formatus, lcgom accepit, quani non transgre- apprehendere bonum, vel permanere in bono sivelit.
dicndo bo!\tusessct,quoniam hubebat liherum arbi- nisi etiam efftciatur ul velit [Awjustin. deCorr et Gra-
trium, ut posset bonus esse si vellet, non quidem lia, c. Quid igitur in hac gratia prius est nisi
11,).
sine gratia Dei qua ipsa regebatur voluntas.ut vel- nos ductura est ad speciem,ut scilicet id
fides, quae
let ; et tamen in potestale ojus erat ipsam gratiam quod credimus videarau8?Hanc etiam fidom non ac-
deserere cum voluisset. Qnia voluit et peccavit,ob
cipiel homo.nisi baptizatus fueritin nomine Trinita-
hoc etiam merito damnareturineeternum.atqueom- tis ; ut fidelis effectus, sciat quid vel unde petat,
nis stirps ejusinperpetuumcumangelispraevarica- quaerat et pulset, et invenire valeat, Domino ia
lorihus puniretur.nisi gratia superveniret perJesum Evangelio admonente : Petite, et accipieiis; quxrite,
Christum Dominura nostrum. Ipsius enim raors hu- el invenietis;pulsate,ctaperietur vobis Matlfi. vii,7).
raanum genus a potestate diaholi liberavit.quod qua- Non introducunturnisi fideles,nisibaptizati fuerint
dam justitiaDei ei traditum fuerat possidendum,et in nomine Trinilatis. Nec omnes tamen qui bapti-
dominabatur in eis, ut infiliis diffidentice,sicutApo- r^
zantur fideles salvi erunt quoniam revera multae :
stolus ait {Eplies.v, 6). Ergo morsChristi quam sine
haereseshocTrinitatisbaptlsmoglorianlur,eteodem
peccato suscepit, vitam tribuit peccatori. Suscepit
inodo ut Ecclesia calholica baptlzari videntur; sed
hominem Unigenitus Dei, el Verbum caro factum
magnoerroretenentur.dumfideiuailatemscindunt,
est, qui interDeum et homines mediatoris fungere-
et toto orbi communicare nolunt, ad per hoc merito
tur officio: ut quia per liherum arbitrium reverti ad
damnabuntur.NihilergoeisprodesttiQguiinnoraine
Deum minime poteramus, per Deum hominem fa-
Trinitalis,qui ipsum nomen deitatis individuum di-
otum revertipossimus.Perhunc mediatorem a dia-
videretemeriara prssumptione nituntur.Sane cum
bolo gratis occisura ipse diabolus auctor mortis
compuncti corde ad Ecclesiam catholicam bumili
amisit quosidem mediator judiciojudicavitocculto.
non in eis iteratur baptismus
pietate revertuntur,
CAPUT X quem jam acceperunt, sedper impositionem manus
Non homodemeritis suis.sedqui
igitur glorietur Ecclesise catholicfe conciliantur. Quoniam sic cuslo-
gloriatur, inDomino glorielur (// Cor. x, 17). Quid diturilla sententia Domini, lle, baptizale omnes gen^
onim habet, quodnon accepit?quod si accepit,quid tes in nomin^Patris, et Filii, et Spintus sancti Matth.
507 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 608
xxvni, 19), ut quamvis foras Ecclesiam, aut certe in A. sexageeimum ad continente9,centesimum ad virgi-
Ecclesiasmaloetpcrversosacerdolespcundumhanc nes. ItaetiamEccIesia catholicain his gradibuscon-
regnlambaplizentur.ineisnullatenus iterctur.FidPS stitutaest,utquamvistressintgradu9, multae tamen
quippe, quae per dilectione operatur, a sancla Ec- difTcrentiie meritorum.Nequeenimaut omnesvirgi-
clesia catholica habetur Quam hserelici nullatenus nes a;qualiter accipiunt praemium regni ccelorum,
habere probantur: quia revera fides sola non suffi- aut onines continenles, aut omnes conjugati : sed
cit, nisi Deum credens diliga? Deum, prtEceptisque unusquisque propriam rnercedem accipiet, aitAposto-
ejus obedias. Obedire prccceptis ejus est non facere lus, sccundumsuum laborem (I Cor. iii, 8).Elquan-
malum,etfacere bonum, pugnare contra diabolum, tum amplius alius alio obediens Deo fuit, tantum
qui cursum nostrum ad Deum tendentem impedire amplius mercedis a^cipiet. Et qua; erit ista merces,
moracnlis singulis nilitur. Unde juxta Apostolum, vel praemium,nisi ipse Deus prremium virtutis eril?
ianquam leo rugiens circuil quxrena quem devoret {I Dixil quidam : hquivirtulem dedit,qui dedit,certan-
Pelr. V, 8) cui resistendum est in fide fortiter.
: tibus vicloriam, ipse procul dubio trit corona. Quod
tantum amplius alius alio in illa vita
intellijrimus,
338 CAPUTXII.
Deum videbit, quantum amplius in hac vita eum
Etlicetquandiuinhocmundomortalitervivimus, dilexit, preeceptisque ejus obediens fuit.
sine peccato esse non possumus; tamen ne ulliscri-
minibu3implicemur,ut ab ejusservitiumredeamus,
CAPUT XIII.
et vasa ejus effecti, rursum incipiat habitare in no- Sed carne resurgentium raortuorum
et in ip.sa
bi9;quae sint criminalia peccata.etScriptura divina, mullae eruntdifferentiae claritatis,dicente Apostolo;
et mundanae leges publice puniunt;sed el conscien- Alia claritassotis,alia claritas lunx, aliaclaritas stel-
tia tua quae ab alio non vult pati,non nescit;s5ed si larum.Stellaenim ab siella differl in claritate, 339
forte postbaptismum aliquibus criminibus involuti itaerit cl renurreclio mortuorum [l Cor. xv, 41). Igi-
sumus, non pigeat pocnitcntiam agere,et contrito tur quaecunque corpora aut ignis consumpsit, aut
corde et corpore a Deo indulgentiam postulare Nara bestia devoravit, autaqua absorbuit,illo momento
qui sibi peccata impune videntur committpre,dum temporis atque ictu oculi resurpent, iu sexu unus-
fortasse aliquas eleemo.^ynas in pauperes faciunt, qui?que quomortuus est;masculusitaquein mascu-
multum falluntur. Nesciunt enim quod opus miseri- lino, et fcinina in feminino. Quod vero resurgant
cordiae primum sit seipsumDeo offerre,etsic in alio raortui.Dominus inEvangelio ait: Non legisHs quod
misericordiam facere. Sic enim Scriptura a.\t:Misc- dicit Dominus ad Moijsem de rubo Ego Deus Abra- :
rere animx iux placens Deo (Eccli. xxx, 24); et ite- ham, et Deus Isaac, et Deua Jacob {Luc. xx, 37) ? Et
rum : Qui stbi nequam est, cui bonus (Eccli. iv, 5)? ^ subncctens adjun^jit : Non est Deus morluorum, sed
Ergo faciendaj aunt eloemsoynae,sed ante sunt vitia vivorttm.Omma enim vivunt ei Ibid., 38), et iterum:
reiinquenda. Multum igiturdifferunt ab hisquive- Tunc omnes, inquit, quiin monumentis sunt, audient
stem suam candidam servaverunt.qui tales ut renati vocem Filii Uei, et resurgent qui bona feccrunt in re-
sunt, auxiliantcDomino, usque ad flnem exitus per- surrectioncmvitx ,quiveromalaegcrunt in resurreclio-
severant: quibus quotidiana oratio suFficit ad sol- nem judicii {Joan. v, 28, 29). Nam et alibi {Malih.
venda minima delicta, quae in hoc corpore mortali XXV, 46) misericordiae operanumeran9,bono9 et ma-
8ubrepunt;de quo se Apostolus liberari exoptal di- lo?redarguen9,hos dicit ireinsuppliciumaHernura.
cens: Infelix ego hotno ! quis me liberabit de corpore Bonos etiam suscipiet gaudium sempiternum; ubi
mortis hujus ? Gratia Dei per Jesum Christum Dotni- cum Deo suo8inefineregnat)unt,ctde suastabilitate
num nostrum {Rom. vn, 24). Nam et Dominus in 9ecuri,nihileosindecen9deIectabit.Ubicunqueenim
Evangelio {IUallh. xiii, 23) tres ferlililates terrae eorum spiritu^ crit, prolinus in coelo novo et terra
ostendil, id cst trcs gradus bonorum in Kcclcsia de- nova.Malos autem suscipiet igni9 fEternus.quos in
inonstravit, tricesimum, sexagesimum, ct centesi- pcrpetuum cruciabit. Ubi vcrmis corumnonmonctur
mum. Unde ct arca Noe, qua; significavit Eccle- et ignis non txstinguelur (Marc. ix, 44). Ideoque,
siatD, bicamerata tricamerataque fuit; significans, D carissime^satagendum est, et jugiter Dei misericor-
ut diximus, tres gradus, aut ordineg, quos tra- diu imploranda, ul sobrie, pie, juste vivamus in
ctores Ecclesia; ad conjugatos, continenles et vir- hoc s.rculo, quatenus possiraug ccelorum pervenire
ginea retulerunt.Tricesimumscilicet adconjugatos, in regnum.
FULGENTII S.
GONTUA SEUMONEMFASTIDIOSI AUIANI,
AD VIGTOHEM, LlBEll UNUS.
310 CAPUT PRIMUM. clationeal»]uealacritalcaniiiirccenHerem,subjeclum
Cum tuaa Iilteras.carissinicflli Victor,fidei etca- reperi,<iucm mihi refellendumdcstinasti, Fastidiosi
ritalis (idorem suavissimum conlineDtes, tota delc- Bcrmonem. Quo rccensilo, lanto dolui perditum,
tsoo CONTn\ SKRMONKM TASTIDIOSI MBEn Ty.NIJS. r,\<)
t|iiuiitniiiuKliituTnooni|>iilHui('xluirreroliluH|ilif>iiiuii); \ vtrtut forum {1'ial. ixiii, A). Da •tpifoli» quoqui
l|U(<lll MOVIIIMIH pllHl ('.luiHlluillllll lllirill |II)HI IIIOII U
,
-
i|iiiiiiinon inaiiKrli*rrctitnmdiriiiiUi,in i' <<itlc(>
olii priiroHHiiiiiDiii, |ii)nl |iiTHliy(i<rii liiiiKirnii, i|iii'iii liluH H(;ripttim \of^\\niiH:l'rior omuium <,<-......{ tU'
in fl(MiH|iiiulii liiiiiiiiiiiiii ropil,i<t ('iirmii Ddiiiiiio iioii puultit.el tulflltiiu» jirudfultae nb avo {tUcti i, 4).
liubiiit, u viu voriluliN uvcrituiii, nl hui» prorHui ru- IJt oHturidorflt Vorbo Dfii,per(|uod fucta «untomnia
(IniiiptioiiiH olililiiiii, l'u(;tu[r. luiHHo roniiuatluiiiB uo ctium unKcluH rnctuii,ronlinuuHanctaBcrlpturt «ul'
lu.\iiriin MOrvuiii.nt ox lior roHpiii<rr iiiu|rHliiliH ilivi- Jiinxit Fous uipieultm Vrrbum Dri, el
: 'm //-
lUO HUrvitiuill,lllil(M<Hl l|UOl| CX (Utllilli(M) rnctUH llU!- /iM.1 mauildla irlrrun {l/nU., .^). Kl pu l, ul ,
rtiliuut), uo (Itt mulu llicHauru uordiH nui proioriuiri OHtcndi rol unKuloH adupcraRpirilUBHonclipcrlinera
malu.ooiitru rcolam lldcm, conlru cuthulicum vPri- ila dicitur : Untt» nllinimus ereulor imnt/toleui eit,
lulcin noii iiiiiiicntu illtiiii HtMiiiunom vununu iinpiu- lir.r poletts, meturuilut uimis, leden» super llinmum
lulin, crapiiliktu.s uvoiiiat, (|uuii(lu punuiii vila; rcH- illius et ilomiuuns. l)cu$ frcavil illatn Sptrtlu innrto
puit,ul Hulubrum vcni^ tiilui rilium bui nominiHindi- (lbid.,H). Quid igitur ab Spiritu sunclo factum no-
cio fuslidiuHUHubjocit.ln illouutcm pruranuscrmuno gfibilur.ii quo virtUB caslorum (irrnata logitur,ct cu-
viH-uii» luia lloinouMiaiius.iiiiod nus .\riani uhhoIciiI j"» op<"ra rrouta Hn|)i(?ntia prtrdicalur^Nam etdcdi-
nuncuparo,lucc vorl)H posuil : llomousiaiiix, iiuiuit, vinin donia (jiub Duua Krclcai.T! huik tribiiit, curn
jj
a.^iscrettliltu.f iuscparabilrm atiinc iinlividuiim Triuiln- boalus lo(|ucrctur ApostoluB ct dixiBset Diiiiivne :
tem,uec Pitlri Filium fuisse minorem.uec 1'alrem in- autem graliurttm tunt, idem autem Spirilui ; eldt'
genitum Filii sui cs.sc [nctorem. Atlcndc, (iiUKsn, in iisiiincs mini.Urationum xuul, idem vrro Drut, qui
iHtis FuHlidiosi vorl)is nuiodain sic mulc posita, iil operalur omnia in omnibus (/ Cor. xii, \) enu- ;
niiiuiuain possint bono asscri qu;cdam sic ab illo ;
mcratadoindc donorum divcrsitotc cccleftium, in-
iinpio dicttt,ut ol bone possint,si tamen adsilpiotus tulil : Hxr omnsa opcratur unus atque idem Spirilus
et dici parilor etuudiri.llludonim (|uonosarguendo dividcns singulis proul vult{llnd., \2).Qu\(i autem in
putavit,quia inscparabileinalquo individuaniTrini- omnibuscrcaturis.in qtiibu3S'ipicntin attingitannc
tatoiii diciimis,ila inule alijuoiinpic prolulit,ul hoc us(iuo ttd lincm fortitcr,et disponit omnia suaviter
quis(]U(im 341 beno proforro non possit.Quis enim {Sap. vui,l), ab operatione eancti Spiritus invcniri
non videat.quanttt impietato ab ArianisTrinitnsse- poterit alienuin,cum sein Spiritu Dei ejiceredaemo-
parabilisasscratur?BeatusApostolusdo nobisdicit: niaChristus, qui cst Dei 34? virtus, et sapientia,
Quis nos separabit a carilate Cliristi ? Trilnitatio, an potcstetur?Ipse cnim dixit:.Sj uulcm ego m Spirilu
augustia,an periculum, an fames, an persecutio, an Dci ejicio d,rmouia, ergo pervenit in vos regnum Dei
gladius (Rom. viii, 35) ? Et paulo post Cerlus sum : r, (^lallh.xii, 28). Quomodo ergo Fastidiosus Trinita
quodneque mors,ncque vita,neque angcli,nequeprin tem inscparabilem ne;,'at, cum opera Trinilas ea-
ctpalus,neque instantia, niquc futura,neque fortilu- dem atque inseparabilia esse in creaturis omnibus
dines.neque aUitudo,nequcprofnndum,nequecrealura nemo negare audeat Christianus ? Inseparabiliter
alia poteril nos separare a carilate Dei, qux esl in quippe operatur unus Deus,videlicet Pater,»(Filiu8
Chrislo Jesu Domino noslro {Ibid., 38). sanctus.Eadem namque opera sua esse
et Spiritus
qna3 Patris sui.Dei Unigenitus protestatur.dicens
CAPUT II. ;
Quxcuinque enim Pater fac\t,h3sc eadem Filius simi-
Cum ergo bealus Apostolus per gratiam Dei non liter facit (Joan. v, 19). Et tamen quae Filius facit,
nosposseab ipsius separari carilateconl at, quomo- I
in Spiritu sancto facit,in quo daemonia ejicit.
dose nonsenliant laqueoniortifero impietalis inne- C.\PUT III.
X03 qui sanclam Trinitatem soparatam proedicare Ne vero,pro eo quod diximus quod et Filius ex
non dubitant.cujusopera in aliquo separabilia de- (/or^ein)SpiritusHnctofacitquaBcunquefacit,aliquacD
monstrare non possunt?Nam in eo quod evangelis- diversitalisvelint Arianiassererequsstionemputan-
tade Filio dicit: Omiiia per ipsum facta sunt,et sine tes minorem debere accipi euminquo aliquidfitab
ipsofactum est nihil {Joan. i,3);ei in eo quod beatus eo qui facit,audiant Salvatorem noslrum huic per
David canit:Quam magnificala sunt opera tua, Do- D omnimodo resistentem
versitati in eo quod dicit :
mmelomnia in sapientia fccisti^{Psal.cui, 24);Chri- Qui autcm faeil veritatem,venit ad lucem.ut manife-
""
'"" autcm
slum "
Dei '-*--- et
virtutera -' T^.. .
" Dei sapientiam beatus stcnlur ejus opera, qux in Deo sunt facta {Joan. iii
profitetur Apostolus, de quo dicitur Quia in ipso .•
Hic eligant Ariani
20). quoraodo velint accipere
condita sunl universa in CtTlis et in lerra,vistl>ilia et Deum in Filium nominato.utrum Patrem,an Filium
invisibiiia, siae Chroni, sive Dominaliones,sive Priti-
an Spiritum sanctum? Si enim Patrem putaverint
cipatus, sive Poteslates, omnia per ipsum, et in ipso accipiendum esse,in quo bona opera ab hominibus
creiUa sunt(Coloss. i, 16) manifestum estomnia
;
fiuntjipsi destruunt quod personae Spiritus sancti
op3ra Patris eadem esse opera Filii,eademque esse
blaspheraentes objiciunt.Nequeenim Patrem aude-
opera Spiritus sancti.Inseparabiliier quippesancta
bunt rainorem dicere.cui secundum divioitalem no-
Trinitas operatur: nec est opus quod fecerit Pater.
lunt a?qualem Filium praedicare.Ac per hoc,cum in
ct non foceril Filius;aut quod fecorit Filius, et non Patre homo bona opera facit, et in Spiritu sancto
focerit Spiritus sanctus. Scriptura est enim, Verho Christus ejicit daemonia, cognoscant aequalitatem
Domitii coeli firmaU sunt, et Spiritu oris ejus omnis Patris, et Spirilus sancti. Si vero Filium hic acci-
Sti S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. 512
piendun^. dixerint exhocquod in Filio et in Spiritii A • se a cogitalionibiis quae sunt aine intcllectu »
sanclo boaa opera (iant, non 9)luin compclluntur (.Sflp.1,3,4,5). Ilic autemquisnon videat trinitatem
Filium ct Spirilum sanclum ajqualorf fateri, veium pprsonarum proprielatibus inlimatam?Dictum est
etiara fatebuntur eadem atqiie inseparabilia esse enim qaoniam « perversaj cogilationes scparantia
opcra Patris, ct Filii,et Spirilus sanctiiOmnm enim L)eo, » quo nomine persona Dei Patris agnoscitur.
operalur unus atquc idein Spiritus (/ Cor. xii, 12), Deindeadjectumest,quoniam<< in malevolamaninam
sicut bt-atus Aposlolus teatatur. Si vero Spiritum « non introibitsapicntia,» quonomineChristuso&te-
sanctum aestimant Ariani.necesse estut ex hoc loco ditur,qupm Dei virtutem et Dei sapientiam Paulus
compellantur Deum lateri Spiritum sanctum. Non appellat.Deindedictumest quoniam« Spiritussanc-
enim dixit spiritus Domini, Qui facit verilatem, ut " tuselTugiet fictum.etauferetseacogitationibusquse
manifestentur ejus opera,quaeinSpiritu sancto sunt « sunt sine intellectu.)>\le quis autem putaretquos-
facta;sed, Quae in Deo sunt facta, quae nos non in libet iniquos aut impios ab ista sanctaTrinitate,qu3e
soioPatre.nec in soloFilio.nec insolo Spiritusancto unus,verus,elbonusestDeus,localiter posseseparari
facta dicimus.sed in ipsa Trinitate sancta.quac unus pauiopostScripturasicloquilur:«Humanu3e3tenim
Deu8 est, veritatem ab homine fieri conlitemur, in « Spiritus sapient'.ae,et non liberabit raaledictum a
quo virtutem a fidelibus fieri beatus David insinuat g « labiis 8uis,quoniamrenum illius testis estDeus,et
dicens:/ra Domino faciemus virtutem,el ipse ad nihi- « cordisejusinspectorverus etliuguaeilliusauditor.
lum deducet trihulantes nos (P5n/.Liz,ni) Ipse enim « Quoniam Spiritus Domini replevit orbemterrarum
est unus Deus de quo ab Apostolus dicit, Quoniam {Ibid.,6,'), Immcnsitatem itaque sanctas Trinitatis
ex ipso et in ipso omnia sunt ipsi gloria iu sxcula
: divina noncessanteloquiaprofileri.Hancutique bea-
{Rom. XI, 36). tusDavid certissimc noverat.el ideodicebat:«Quo3
« ibo aSpiritu tuo,et a facietuaquo fugiara?SI ascen-
CAPUT IV.
« dero in coelum,tu illices^sidescenderoininfernum
Quomodo igitur sancta Trinitas ab impiis separa- « i\dea»(Psal.c-s.\x\inJ ,8). De Sapienlia quoque, id
biiis dicitur,cum inseparabiliter operatur,a quibus est Dei Filio.Scriptura dicit,quoniam«attingit afine
quantum datur intelligi,nec in spirilu ijuod dicitur « usque ad finem,et dispouit omnia suaviter (Sap.
separari.sicut rei veritas e.^iigit^cogitatur^AS^SDeo viii,I).Quoniam igitur a sancta Trinitate,qu£e ubi-
enim nostro,idestabip3aTrinitatesancta,nihil potes que tota est,nulla res localiter separatur, sed solae
localiter separari.quia idem Deus summus.verus est separant a Deo, sicut jara diximus, iniquitates et
bonus,sicut omnia fecit,3io omnia continetet rcplct perversae cogitationes;quisquis Trinitatera 34-i se-
imraensus.Non est auteni corporalis.neque locaiis. p parabilem conatur assercre, necesse est dicat, aut
et ideo nec ipsa corporalia possunl a Deo localiter Patrera, autFiliura, autSpiritura sanctum pravis
separari;quia in locoest omne corpus, et sine Deo cogitationibus ct iniquilatibus posse naturalitor
nulhisestlocus.Deusenim sicnullocontinueturloco subjacere.Quis autem seipsum laqueo tanlae irapic-
ut ipse contineat omnem locum in quo moles est
; tatis evoIvat,ut aliquam separalionem in illa Trini-
nulla,et cujus est virtus immensa.Gum igitur cor- tale, ubi naturalis est unitas, suspicetur, cum per
pora,quae sine loco esse non possuDt,non possint a acceptamgratiam,sicute3t superiusa nobis demon-
Deo localiter separari,procul dubio neque spiritus 8tratum,confidat Paulus fidelis a caritate Dei, quao
quos Deus creavit a Deo localiter separantur.Omnis est in ChristoJesuDomino n('3tro,posscnullatenus
enira spiritus quem creavit Deiis inquocunqueloco separari?Bcatus autera Joanncsapostolus et carita-
sil.ibi est Deu8:qui licet in spiritibus malis non sit tera exDeo es3e,et caritatein Dcuin esse confirinat
per gratiam,per quara quibus ipse vult vitam san- bis verbi3:«Carissirai, diligaraus invicem,quoniam
ctam beatitudinemque largitur,perpotentiamtamen « caritas exDeo est, et omnis qui diligit ex Deo est
naturalem in omnibus creaturis suissicsempercst « (IJoan.iv,7);ct,Deus est carita9/"Ibid,,16).A scipsa
ut nullacreatura vel particula creatura^ inveniripos- utique scparari non polest, quia inseparabilis est.
sitinquaDeus per potenliam nonsit.Uia igitur na- Nam cum homines qui a sc possunt invicemscpari
tura Hcparari potest a Deo, quae potuit aut polcst
D non solum ipsa inseparata possideat, sed ex multis
subjacere peccato,Nec cst alia res quac possit a Deo cordibusalqucanimabusunumcorunamijueanimam
discedere,nisi substantia qnm polest autpotuit pro- faciat;quae doracntiaestipsam caritatem separabi-
pria voluntate peccare.Dicitenira Esaia3:«Ecce non lem dicerc,quae separatas menlcs inseparabilisolet
« e3tabbreviatarpanu3Domini,utsaivarenequeat,ne- amore 80ciare?Ilinc estulique quod Paulus dicebal
« queaggravataf^staurispjus^utnoncxauflial^scdin- « Namct3icorporeabsenssura,scd spiritu vobiscura
« quitates vestroc dividunt intcr voselDcura vcslrum sura.gaudcnsctvidcns ordinemvo3truni(Colo3.i.5)
•
[Isai IX, 1,2). In libro quoque SapicntiaG ostenditur Et in Aciibus uposlolorum scriptum estquia«multi-
bominea a Deo.non locis, sed pravia cogilationibus « tudini3credcntiumeratcoretanimauna(Actiu,32);
etiniquia actibna eeparari.Ibi enira dicitur: « Pcr- quod utique non scitnisi spiritus fidci el caritalis.
« versjcenimcogilationcsseparant aDco.ProbHtaau- CaritaseniraDoidifTusaostincordibus nosirial^Eplies.
« tem virtus corripit insipientes quoniamin malc-
: iv,4).Et peripsura Spirilum fil ut oranes credentea
« volam animara non introibit liapientia.nec inba- sicut Aposlolus ait,sint unum
corpusei unus spiri-
« bitabit in cordo subdilo pcccatia Spiritusenim
;
Elenimin uno spiritu
tus.Undo ipsoalio loco dicit : «
M sanctus disciplinee etTugiet Qctum, et auforct «omnesnosin unumcorpus baptizati sumus,siv6Ju-
8i:» mNTIU SKUMO.NKM 1''ASTIUI0SI LiniCll UNUH RU
ila'i, iivfl (leiiiilfs, sivi^ stirvi, sive liheri, el omnf\ i\\ \ tiim lArtrturn «Ir po»»flBliiiivicrm nrpnrari.n:
urio sfiiriUiiintiiti Miiiitn (/ Cor. iii, lllj.liapiixari iui< liuiiiiiioii aopuraiitiir,i|ui Ruut i|ii!.i.>'i. >)>!•'
om oinnrH f;iuitrH iii iiomiiin Pulri«,ut l''ilii,nt S|ii- ot qiinnlilato uiiiuacujuii(|ui-cor| l iIa
riliiH buiicli iini^oiiilua iuii Filiu» uro auo muiulu- ilincorriaiitur nl locii.Toiea aulrm rlurii inlutorarnia
vit. uiiimua volvuiit,crralia ptiantaMmatibua -r«-
vnli poiii|iiri< vaiiitatiH, i[uaiitu iiiaKi* in .nu re-
CAPIJT V. >>i.ii
ruiii uoKitutiono vuriioiiluri(iim rorpuroia uculia cur-
('iiiii 01-^11 liii|iliH!iia il/itiir in nnniinpTrinltAliH, In
|>orouiu inKoruiit inuloiii.tuntu tinnua caar>nt orl in-
iiniiiii corpiiM liiliiJOH oiiiMOH liipliKnri riioil.iitrx lior
tulli^oiuiuin couHcrMKlorc (loitati-m.Noc allrnduril •
iinnm oorpiH omnoH orilciiintur.dionnto boato Apu-
Domino annrtum Kiaiam prTcipi,no dcillo
l)i'u pr>r
Htulo.ijuiu uutim corpits tnmus in Chrtsto,»iniiuli riii-
aic co^ituro volimuH, nicut drt creuturiM, quai abco
lem (lUcr alterius mcmhrii {lUm.wt, T»^. MulliludiniH
rui-tuH novimu8;quia noc ipao aic coKilat, aicut noa
qnoi|uo oro(ii>Mtiuiiiruit oorot iinimiiuna poro!irilii-
huminoH cuKiluniua. Undo dicit ICauiaa AVn enim :
tom,i]Uio (litViiHuoHlinoonlibua iiuHtriHpor Hpiritiim
coyiloliones mc.v coyitationes vettne, neque viit meie
8unotum,tiui(liittiH oHtnoltiH.frnlooloapparolquiiutA
via: vestru:, diiit Ihminus -.quia sicul exallantur cceli
iinpioliilo Trinitiis ipau HPpnr<>liiliH(lirutur,(-um uli-
quo
,x
u II . .
i|ii!«<liliotcrouliirn,ntin
I)(H)
.
loco,nonloniporo,
I
na
1»
terra,stc
'
exatlalr sunt vio' vtea: a vitt veitris,• el
coyiiattonei tntx a cogilafionibui vcstris (liai. LX,B).
BOii aolia ini(iiiitatibiiH soparolur. Iiulo ost quoddo
(|uibuH(lum dicit Dou3.7'('/iM/ir« hiclnhiisme honorat, CAPUT VI.
cor iiulem corum loiiijc cxta mc (Mntth.xv, 8). Ktta-
mon ipso iliril: lujo sum Dcitxapprn.rwiiins.rt eorum Dcus itaqiie Puter, ct Vorbum cjua, el SpirituH
Dcus (n) (le lomjinquo.Si iihscoiuiUus fuenl hoino.Cijo sancluM.id oal H.incta Trinitus, solus unua.verua pt
uon vidcho cum'! nonnc cirltim el tcrrum ego impleo bonua Deus.sicut non oat in oo cof;itatio,quno tcm-
(Jcr. xxm, 23, 21)? Ipae lanion Duvid dicit Ecce : poria volubilitate varietur (ncquc enim,9icul bomi-
qui sc cloiigant n ie perihunt (Psnl i,xxii, *27). El iit no?,alitor cogilavitpriusqiiam niundum faceret.ali-
ostendiU qiiid sitsoclongarcaDco.ndjocit./Vn/ii/is/i' tcr cogitat postquam mundurn fecit.uut alitercogi-
oinnes qui fornicanlur nhs te (Ibiiiem). Cordo igitur taturua est.poslquam mundihujusllgura traneicrit;
rocoditur a Deo, ad quom el curde acccditur. Nam quia consilium Dominxmanetin 3Piernum [Ptal xxxii,
manirestum cst Douni ubiqiio totum es9c,scd loco lll; sic cst inseparabilis,8icut incommutabilis.Tri-
3-15 nullalonuH continori. Spirilua cst onim Ueus, nilas enim unus Dcus, nec corpus est, nec creatU3
croator uliquo,non creatus.omnium corporum om- spiritus;quia corpus loco concluditur,el omnisspi-
niumquo 8pirituumractorincommulabilis,a;ternus, C 'itus qui creatus eat^naturie suas modulo terraina-
immcnsus.justus et bonus. Qui ab omnibus rcbus autcm unus Deus.sicut est fleternus.et
tur.Trinilas
quas focit,nunquam discedit per immensitatcm nn- nulla coaetema ?unttcmpora;sic esl immensus,
illi
turae.Nequeonim lieri polestutalicui rei qua; habet quem nulla potcsl S-lOconcludenj creatura;et quia
a Deo utsit.ipsc Deusperpotentiamdesit.Et tamen immensus, ubique totus; quia neccontinetur loco,
por niisoricordium et judiciura, quooi cantare non nec distenditur, autcontrahitur spatio.Deus itaque
desistit Ecclesia (Psiil. c.D.non incongrue dicitiir, sapientia est, Deus veritas est,Dcu3 caritas est.Hoc
ot lidclibusadPsso,et inlidelibus longo abesse.Nam Pater, hoc I'"ilius,hoc Spiritus sanctus,hoc ipsaTri-
quod attinet ad naturam,quiatotumquid((uid oroa- nitas, qui unus, verus et bonus est Deus. Si quis
lum est, sive corporale, sive spiritale, sola sancta ergo docere potest, sive in sapientia, sive in veri-
Trinitas,id est unus Deus,qui est Pator.et Filius,et tate,sive iu caritate aliquam divisionemesse.audeat
Spiritus sanctus,una voluntate,unaoperatione,una indubitanlcr (h) et asserore Trinitatera. Si vero nec
virtute, una benevolentia, unaque omnipotentia fe- sapientia, nec veritas, ncc caritas aliquatenus divi-
cit sicuttotam creaturam impletPater,utique vir-
.• ditur,ex hocutique Trinitasindivisibilis atqueinse.
tute, non mol?; sic lotam implet Filius, sic totam parabilis agnoscitur.Apparet i^iturmagnam fuisse
implet Spiritus sanctus.Neque Pnim totam creatu- tv impieiatem,qua nosin eo putavit omnino
Fastit^iosi
ram sicimpletTrinitas.utpartem impleat Pater,par- culpaudos,quia fatemur inseparabilem atque indivi-
teai Filius, partem Spirilus sanctus.nec tamentota duam Trinitatem cum utique,sicut praecedensdis-
:
impleaturasoloPatre,nequea soloFilio,nequeasolo putatio docuit (quam non solum ratio,sed el testi-
Spiritu sancto.Quis enim sic de Trinitato,id est de moniorum sufficiensdivinorura copia roboravit),nec
uno Deo audeat senlire, non dico stullus, sed om- loco contineri queat naturaTrinitatis immensa,nec
mino sacrilegus;cum virtus Dei atque divinitasne- peccato subjacere possit quaelibet in Trinitate per-
cesse est ita sit naLuraiiterimmensa,sicut est natu- sona:quia ipsa Trimtas est naturaliter aeterna.per-
ralitersempiterna?Sed homines carnalibus sensibus fecta,incommutabilisque justitiae.Minorem veroFi-
dediti etiam ipsum Deum nonpossuntnisicarnaliter lium hffireticaquidempravitas maleassererenititur:
cogitare. Etexistimant Patrem, et Filium,et Spiri- pietate vero servata,catholica veritasoequalemcon-
(a)Legendum et non DeM5,sicenim suprapluribus quia paulo po3tdicitur,rrmi7aj indivisibtlis atque m-
iu locis. separabitis agnoscitur.
(b) Manifeste deest hic divisibilem et separahilem\
515 S. FULGENTIl EPISCOPrRUSPENSTS 316
fitetur. Hxretici quippe incorporeara divinitatem A seritur.EstitaqueFilius oequalisPatri^quiahoc aem'
non nisi corporaiiter cogitanteSjCumsecunrlum na- perhabetex Patre.Kst etiam Palre minor,quia hoc
turam dicunlFilium minorem.sub imagine Christia- temporaliter accepit ex Virgine. Quocirca sicut pie
ninomini3,quamfaIlacilerpraelcndunl,idololatriae ae Filius a?qualis dicitur Patri quando in humanitas,
fando crimine semetipsos involvunt. Quid estenim qua Patreminor est,non agnoscitur :sic impiemi-
deummajorem.cldeumminoreminsingulispersonis nor idemFiliusdiciturquando in eo naturalitercum
dicere.nisi diversigenerisdivcrsaeque virtutisidola, Patre divinitatis unitasetaequalilas denegatur.Dici-
non in parietibus,sed,quoddeteriusest,in cordibus musergo FiliumnaturaliteriEqualem.dicimugetmi-
collocare? Hinc enira se duosdco colere Arianievi- norem.Dicimus secundum formam l)ei a^qualem na-
denter ostendunt, dum
aequalem Patri Filium ne- tura, secundum formam vero
minora- servi habilu
gant ;et cum {al. eum) minorem, non assumptione tum. Dicimus aequalem Patri, in quo cognoscimus
carnis (quod fidei veritas habet),9Pdnaturaimmen- sine initio natumde Patre;dicimusetminorem,quia
Effi divinitatis a9severant,cumde ipsodictumsit.qui cum venit plenitudo temporis, misit Deus Filium
sapientia Dei eet, qui candor est lucis xternx (Sap. 8uum factum ex matre, factum sub lege (Gal. iv,4).
vii, 26). De quo in Epistola ad Hebracos dicitur:(?«i Proinde, sicut indubilanter praedicamus natum,9ic
cumsit splendor gratise (a), et fjgura substantix ejus n utique praedicamus et factum. Dicimus enim sine
{Hebr. i, 3).Attendant autem candorem lucis aeter- initio natum de corde Patris, dicimus in tempore
naj, et agnoscant quia, sicul illa lux aeterna est et factumopereTrinitatis.Filiumenirasuumproprium,
imraensa,ita suum quoque candorem nec posterio- et de sua natura Patergenuit.et de naturavirginis
rera naturaliterhabetaliquatenus.nec minorem;spd fecit. Quidquid autem fecit, cooperante Filio et
aeternitas immensitatem, aeternilatem immensit.is Spiritu sancto fecit.Filiura ergo suum solus quidera
sequalem. Paler genuit.sed non solus fecit In Filio enimUni-
CAPUT VII. genito solius aeterna generaiio Patris, et in eodem
Fides igitur Christiana, quae novit Unigenitum Filio facto unalotius operHtioestTrinitatis.Creator
Deum, et de Patris natura solum nalum.et de Vir- quippe hominis UnigenitusDftus.crealus est homo,
gine Mariacreatum,cogno9cen3 ineo veram manere et idem qui de viro mulierem fecit, de muliere vir
utramque substantiam, sic eum vere de Patre Deo factus est. Unde apparet quia testimonia quae de
Patri conritetura;qualem,ut sinemendaciiatqueim- Evangelio et de Aclibusapostolorum,ac Salomone,
pietatis crimine praetiicet etminorem.Nam quiauna Fastidiosusimpieprotulil,non unitatem Paternwna-
est naturaliscum Palredivinitas.etunacumma-
illi adimunt,sed sacramentum divina?incar-
turae Filio
tre naluralis humanitas, in eo est wqualis PatriFi- nationis ostendunl.Quod cerlissime sciens Joannes
lius in quo de Patre verus est Deus, et in 347 eo ^ Baptistu, dixit Hic esl de quo dixi Post me venit
: :
estPaler major Filio in quo ipse Unigenitus Deus qui ante mc fictus est {Joan. i,i5).Cuju8 sacramenti
verus est homo.lpsa est ergo fiJes vera,ipsa pietas veritatem pradicans Petrusaposlolu9ait:Cer<?j.v?me
eancta,ipsa credulitas Christiana.in uno eodemque 34S itaque sciatomnis domus Israel quia et Deum
Dei Filio.et naturam palernoe divinitatis credere,et illum,et Christum Deus fecit hunc Jesum quem vos
malerna; humanitatis substanlium non ncgarc:nec cruci(ixistis{Act. ii, 36). Digne utique dixit lactuui,
diversam credero divinitatem Filii a divinitatc Dci quem pnedicat crucifixum.Deusquippe Unigenitus,
Palris,nec separari humanitatemFiliiabhumanitate incomprehensibilis et immortalis, anullo factus.et
Virginis gcnitricis.sed in eodem veroDeo veramto- rerum omnium factor aeternus, suo dignatus est
tamquecrederenostrigenerishumanitatem,ineodera opere Christus fieri, ut Judaeorum posset opcre
vero totoque honiine verara plenamquepalernaena- crucifigi :quia Redomptorem mundi traditum crux
turaj credcre deitatem. Qui enimsubstantia; F'atris pulia ratione portasset, nisi mundi factorem con-
in Filio dcncgat unitatt-m, Ariana impietale pollui- ceptum virginis uferus edidisset. Ipse igitur eliam
tur;qui autem negat verilatem carnis in Unigenito per Salomonemgeneralioniscreationigque suwingi-
Deo, Manichae.T pestis crimine profanatur;qoi vcro nuans vcritatem, dixit Domiiius creavit me inilio
:
negat ineodem Dei Filiohumanam,id estrationalpm D viarum suarum in opere suo {Pror. viii,22).Sed ante-
animam.Apollinaristarumsacrilegioprolinusinqui- quam hoc diceret.manifestum futurae incarnationis
natur. suae praemisit indirium^dicens: Si nuntiavero vohis
CAPUT VIII. rommemoratto qu,T a ss^culo sunl
qu.T quolidie fiwil ,
Quocirca paternae maternaeque naturm in Unige- {Ihid., Enumerans deinde subjunxit:
2{,juxla L\\).
nito Deo veritale ad pleniiudincm crcdita.et in una Dominus creavitmc initio viarnm suarum in opcrc suo.
Christipersonageminaesubstantiffinaturali proprie- 1I.TPC utique creatio asaeculoest.non ante saeculum,
tale 8ervala,pievereque Putri Fiiius ajqualiset minor Nam postmodum dicit, Ante HtTCula fnndavit vie\Qi
dicilur.pievereque costernuset posterior prn;dica- paulo pogt : Anle omncs gcnuit mc- Hic quod
colles
lur.pie vnrequeet semper natus.et in tempore natus, (licit, anle sxcula, et ante omnes coll€s,telern\l&lem
et Bemperinrommulabilis etintemporemutatusaa- voluit intelligi nativitatis divinae. Et antesaecula.et
post saeculum aeternilaa esl. Et sic seternitas biiii
(a) Dubln procul crratiim est hic, legendumquc
tplendor glona:, ut superius.non uno in loco ; et in textu Apostoli, tf,; 5(5$t)s.
an CONTIIA SKRMONI-M KASTIDIOSI LIHKIl UNtJS B<H
Dei aiiloHflPUuliiiiinoii liuliot iiilliuiu, sicul (utonit \ illuiii noM (iiihitavil tHHnrorn hlaNphimiarn, diconi
tai fljUH |)()bI Hirciiluiii 11(111 liiibot lliioin. Hiu uuloiii quutl u »9 nullatflnuH p'«luil Trinltu •Apararn,
loiiipiiio ruliiro loiiipu» |ini'loriliiiii |nitii'iiH,ili- « <|uuiii coiiHtiil iiiiikIihi doii (llviiji. Iv Tri*
pro I
Ihmtiiut iiravil mt, |iio co iiuotl Obl, M iiil'iH curiiciii ui)suui|ihit, luta Trinitu .. jiiutn
cil Sii|»ioiiliii, . ,...1
croutiiruHotil ino ;
i4 ilii dixil likui|iittiu tacluiii i|UO(l <• iiiJuriuM HiMiflit, tola TrinilaH in appulcro Jacuil,
iilii|uo («i-ul rai-iotuliiiu : Hioul por liuuluui Uuviil « lutu Tiinitua inlornuin |>fliii-trttvil, lola Trinitaa
dixil : Foilentnt lUdtius nwa» ct pedff meui'. iliuumi- « loitia dio u tiKiriuin roaurroiit, tola TrinitaH(|ua-
ravvrunl oiiiniit osiu ntrn. Ijisi reru conniilfraverunt « dru^oHiino dio in kuIos a«coti(lil ? .\d rujun dci*
ft vonnwxrrunl mt'. nivi\erunt uthi venlimeiila mra, • lorutn tutu Trinitda Hadcl, vul i|uom Kpiritum (Jie
cl iii vfitimeulum mfum miirrunt sorlem {l'sul. xxi, " PcntucoaloH luta Trinitaa in apoitulos misit, aut
18, 19). Uioonu iliKiuo, Ihinintn criavU mo, outon- • cui Doo totu TrlniluH in crucc dir«^ro poluit. •
(lit (iiioinmlmoiliiiii riioiil 1'actiiH. DiopnH otium, /•()- « DouH IIICU8, DoiiH tnoiifl,(|uurc ttio d<>rolii|uieti ;
»
ilfruiil muiius mnis ft jieiles titeos, ostoiulil (|Uoimu(1- « vol cu: Putri loluTriniluH uit : « Catcr, in inunuH
nioduiii ruoril orucidxuB. Sicut auloiii hoo ulii|iio « tuas cummundu Hpiritutn nicuin, " bi poBsunt,
futuruni orul, (|uod taii(|iinm ritotuni do puu [)U8- « odicant. Quud oi diccro ncqiicunt, ipsi so propriia
siono por Duvid Doi I''ilui» cocinil ; itu fuluruiii n I Juculia pcrimunt, <|ui Trinitatcm inscparabilom
orut (]uo(l lAn(|UHiii ructum do huu iticarnutiotiopcr « 0390 cdntomltiiit. »
Sttlomonom ipso (lui oyt Doi supicnliu [)ropholuvit. CAPUT X.
Nam ipso Salomon paulu priuH ail Snpientia xdi- : tlactonu.s itiprofuno scrmone oontra catholi-
illu
ficavilsihidomum, el .tuhdiilit coluiiiiuis sefitcm [frov. cam lidom Kaslidiosi vorba tcnduntur. In quo ta-
IX, 1|, quod ud incurniitiotiis Domitiic;u perlinol mcn, oxccplis his ([uaj in sancltt) Trinitatis contu-
orlum. Ksuiua ([uoquo dc Chrit;ti pu8sione loqiiitur moliain blasphcmuvit, pcno omnia,
eivc prscc-
sic, ul quod futuruin prophetat lunquam prjutori- dontia, sive uubsequonlia,
do aliorum dictis ne-
tura dicat. Ipso cnitn dicil dc Ghrislo : Sicut ovis quissimus usurpavit. Uenique omnia quae adver-
ad immolandum duclusesl, ct sicut ogvu.'i corain ton- sus Donatistas posuit, de quibusdam duabus epis-
dcntc sinc vocc, sic non (tpcruil os suum.[lsai. Ltii, 7). loiis furulus cst, in ([tiibus contra Pelagianos at(|ue
Num el ip?ttm Unigeniti Dei aocundum carnem Donatialas cum
nobis in exsilio Sardiniae conslitu-
de Virgine nalivitatcm, non solum aliquando tan- lis ad religiosamEccIeaiae filiam Stephaniam cssct
qtiam ruturum pr;odicit, sed ali([uando tunquani ab omnibus rcscribendura, ipso prorsus verborum
pf;etcritatn dicit. Deniquo quoduni loco ait : Eccc ordincquo illa idcin ne([uissimus fraudulenter sub
virgo in tUero habebit, et paricl filium (Isai. vii, 1 i)- p noniine suo posuit, inveniuntur inserta. Ut autem
Alio ilem loco tanquatn faclum atque transactum libinon decsset rei hujus agnitio, * duaa epistolas
insinuttns ait : Pucr natus cst nobis, et filius dalus quas ad nos memorata Stephania destinavit, et qiias
est nobis (hai. ix, 6). Qiiis crgo non videut illiid lo- ei nos rescripsimus, huic feci opusculo subjici. Ut
tum quod de humanitate etpttssione Unigeniti Dei agnoscas in illo sermone ea tantum fuisse Fatti-
dictum est per prophetas, eodem tempore sic fuisse diosi, quibus in ipsius sanctae Trinitalis injuriam
in veritate futiirum, sicut nunc cst in Tcritate prae- cffico corde prosiliens catholicam oppugnare cona-
lerituni, Ad ostendendam vero incommutabilitatein tus est veritatem.
diviui consilii, tactutn est prophetica Scriptura
iit
350 CAPUT XI.
tanquam praiteritum sit dicerel in sermone quod Nunc itaque blasphemiis ejus, Domino adjuvante,
futurum exspectabalur 349 in opere. Deus enim, respondeo.Non tota Trinitas carnem assumpsit, nec
de quo hio dicit propheta, Qui fecil qux fulura lota Trinitas passionuni injurias sensit, neque tota
stint (Isai. xlv, 11, sec. LXS.), ideo quie facienda Trinitas in sepulcro jacuil, neque tota Trinitasin-
fuerant, tanquam facta narrare voluit, quia quae fernum penetravit,ncque tota Trinitas tertio die a
interaporemutabiliter fiunt, incommutabiii dispo- mortuis resurrexit, et si qua sunt alia quse convin-
silionisaeternitate firraavit. Itaque et his in quibus
canturin sacrauientoillo incarnatiouisadsolius Fi-
necdum est etlectus operis, firma permanet in ^ lii pertinere personam. Ucbc enim quae catholicaj ve-
seternitate dispositio creatoris. Sic ergo Dei Filius ritati Fastidiosus plena falsitatis et perversitatis ob-
cum suo esset opere creandus, se di.-iit creatum,si-
jecit, non nisi Sabpllianis,id est Patripassianis pos-
cut cruciQgeadus non se dubitavit dicere cruci-
sunt veraciter objici, in quibus revera illi conclusi
fixum.
atque convicti deficiunt,qui sanctse Trinitatis, sicut
CAPUT IX. unam naturam, sic unam personam praedicare con-
tendunt. Ubi eos sua perversitas consequenter ad
Adhuo autem corde perverso atque ore sacrilego hanc absurditatem praecipitat,ut nativitatsm quidem
Fatidiosus insaniens ex hoc voluit asserere Fiiium a divinam nullatenu9credant;naturara verosecundum
Patre et Spiritu sanclo separatum, quia solum con-
carnem,nihilominuspa?3ionem ac mortem,re8urrec-
stat thalamum uteri virginalisingressum. De quo in tionemquoque abinferis, et ascensionera utccelum,
libro Psaliuorum dicitur El ipse lanquam sponsus :
et omnia iila quae in sacramento incarnationis ad
procedens de thalamo suo (Psal. xviii, 6). Gupiens
personamuniusFiliipertinent, Patri consequenter
deinde perversilatis suae firmare sententiano.etiam
assignent.CatholicaveroEcclesiadivinitusinspirala,
Epistol» ista non exstant.
S19 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. 530
tencns fidei veritatem, sicut novit unam naturam X divinitatis in se divitiap non haberet. Pauper ergo
sanctaj Trinitalis asserere ita cautissime sua tri- factus est secundum formam servi, dives perman-
buit unicuique persona;. Filius ergo Dei nos mise- sit secundum formara Dei. Paupcrtas ilaque formae
ricorditer redempturus, in eo recte creditur solus scrvilis non est illi cum Patre et Spiritu sancto
assumpsisse, quia humanam naturam non ita sus- communis ;
quia post naturaj humanoe pauperta-
cepit, ut una in eo fieret nalura divinitalis et car- tcm in personse susceptam, dives in co
unitate
nis. Nequeenim in Christo hoc deitas potuit esse, permansit divina substantia. Quas fuit autem divi-
quod caro, quia utraque natura retinente proprie- tis Filii Dei paupertas, nisi nostra infirmitas nos-
tatem suam, fieri non poluit ut qurelibet earum traquc mortalitas Quidquid autem in infirmilute
?
aut esse desineret, aut in alteram omnimoda pror- ac morte secundum carnem Deus Unigenitus per-
SU3 abolitione transirel. Quod si fieret, digne dicc- tulU, divinitas non sensit. Misit enim Deus Filium
relur a tota Trinitate carnem susccplam, quando in similitudinem carnis pcccati [Rom. viii, 3), in
carnem suam Filius in illam converteret divinita- quo fuit vera caro, sed nulla fuit peccati pollutio.
tem, quara cum ei Patre el Spiritu sancto profitc- Similitudo ergo carnis peccati illa fuit in carne
mur maaere communem. Christi, cum illa non esset caro peccati, quod fuit
n infirma, quod passibilis et mortalis, quod vulneri
CAPUT XII.
subdita dolorique subjecta. Verumtamen haeo
Nunc vero, quia in Ghristo alteram divinam, ct omnia substantialiter, sed personaliter divinitati
alteram humanara dicimus esse naturam : propte- Christi humanitatique coramunia. Persona vero
rea utique humanam naturam, id eslcarnem ratio- Christi a persona Patris et Spiritus sancti omnino
nalemque aniraam, non a tota Trinitate, sed a so- disccrnitur. Quae una persona divinitatis atque
lo Filio credimus confitemurque susceptam. In humanitatis in Christo sic permanet, ut nec alte-
unitalem quippe personae, non in uuitalem naturee ram naturam separari ab altera sinat, nec confun-
Deus Unigenitus carnem suscepit et aniinam quia : di ulramquc permittat. Christus igitur, qui est
utique persona Filii non est eodem quae Patris est via, veritas et vera vila, via nobis est, quia veram
aut Spiritus sancti. Unitas ergo personae, manente infirmitatem in veritate carnis habuit ; et vcra
dunlaxat utriusque proprietate subslantias, sicut vita nobis est, quia vera virtus in ejus vera divi-
in Christo personam non fecit duplicem,sic huma- nitate permansit. Hoc Apostolus discerncns ait,
naa nalurae susceptionem non fecit sanctee Trinitati Nam etsi crucifixus est ex infirmitate, sed vivil ex
communem Filio enim Deinon sicut est una com- virlule Dei {II Cor. xiii, ^).
munisque cum Patre et Spiritu sancto natura, sic 352 CAPUT XIV.
el una communisque persona. ^ In uno ergo eodemqueChristo,sicut humanse car-
nis infirmitasnon sibi potuit vitam vel dare,vel rcd-
351 CAPUT XIII.
dere.quia potestas ponendi animam et sumendi
iila
Propriura est itaque solius Filii servilem formam non fuit cx infirmitate humana,sedexvirtutedivina;
misericorditer accepisse. Ad personam quippe Dei ita divinaj virlutis acternitas, cui proprium naturali-
Verbi(a/.vera) acceptio illa servilis formsp pertinuil, lerest incommulabiliter atque indeficienter vivere,
quaj non in divinam naturam confusione transivit. nihil infirmitalis aut mortispotuit in cruce sontire.
secundum quam
Ideo iiiius forma; scrvilis acceptio, Unigenitus itiique Dci Filius in eo ex Patre nalus
Dei Filius, qui est omnium rerum Dominus, et Deu8 veriis, et de matre factus homo veruscogno-
in quo inhabitat omnis plcnitudo divinitatis vcrus scitur, quia et indieiainfirmilatig in veritalecarnis
elp]enu3factu3esthomo,nihilei divina! plenitudinis ostendit et documenta virtutis in divinitatis verilato
abstulit.nihil dominationis ademit i|uinin ipsauna :
monstravit ; ostcndens scilicpt in unitate pcrsonae
personaeine confusione mansit divina humanaque aliud sibinobiscum aliud cum Palre et Spiritu san-
natura. Ilinc p?t quod in uno eodemquo Christo.ct cto naturalileressc commune. Christoenim nobia-
humanae naturs! veritasclaruit,etdivina8 naturae in- cum naluralisest communio animae etcarnis cura ;
commulabilitas acterna pcrm.msit. Ncquc enim vel D Patre autcm Spirituqncsanclo naturalis estei com-
imminutum cst in illo aliquatenus, vcl mutatum, munio (icilatis.Quoniodoigitur quaecarnissunt,cum
quod naturaliterhabuit in aeternitate^per illud (juod Patroet Spiritu sancto communi Dei Filius haberc
accepit ex tempore.Factuscst quippchabitu servus, potuit(a),quicarnemsuamnullatenu3Cumi<ua(livini-
sed Dominusrerumomnium naturalilere.sso nonde- tateconfundit^itanonpDrjudicatcatholicEfidei.quod
stitil.Kt factusest secundumcnrncm pauper:nihilo- crcdimus nostrani naluram in unitate pci flonr ab uni-
minuetamen secundum (livinitatem ditissimusman- genitoSalvatore3Usceptam,cumfatcamurunamsanc«
sit. Hinc est quod beatus Aposlolus Christianos treTrinitatis manere siibstantiam. Illamquippe hu.
usBeritpaupertate ditatos, dicens : yoftit gratia Do- manitatcm Filii totaTrinitasfecit, sed non sicuttota
mini }inilri Jrsu Chrixfi, quia prnjiter nos cgcnux fac- Trinitas fcrit, sic Trinitas tota susccpit, quia pcr-
tut eat cum eisct iives,utiUius paupcrlatc \os diuitcs aona, quae non esl Filio cum Patro et Spirilu sanclo
ettctii [11 Cor. Nos aulcm divitessua pau-
vm, 9). cominuniiijipsa io Chtislo una est divinitatis et car-
pertalcnullatenusfaceret.si pauperfactus naturalis nis.Ubi autem sivo pcr9onarum,8ive substantiarura
(a) Forte non potuit.
^jj CONTMA SKMMONKM KAsTIDinM |,IH|.;|( IJNUS. nn
iuvoiiitiinillaillHnroHn,n<innnin|inra<Icoiiiiiitinl«iii«iiii A rftiUi: (Juti «it hie,<iui /m/Mi/nr Uaii>Kem{am7 Oui*
iiO(io|it(unirt rnti'iliicf|iiii|iiiil iii cuiiiiiiuniuiiou|)Oi la luile»l iltinitUrii /ttccida, niii lo/ui ItdiiM ? Ut cogtnntl
ilum «olo iiuUm Jeiui eogtlalionn eorum,reij'Ondtnidixit ud
Invonitur. Quuil i|iiin ubhCdrum vidoliir,
rucilllu» iHof.Qniil coQilnlti inala ineariiOiui '•(•'
prulorlur oluqiiio.moliiiHOHl ulintclliKonili ,21,
'
iiptii, .|iianliimroH porniitlit, prmhnutdr oxomplo. 'J2)? Uu(i<l oiitnfM L(ii:ii« rlixit: Ci jtture
icrihn' ct l*hnnsin dicenlti, lioo M .« «it, F.t
CAfHT \V.
tire iiuiilam ile leribii ilteebant intra le: lltaiiilitmal.
ad cuKiillionom liiloliljin
Kst quidom Hiniililiido Kt cuin viiliiset Jesui rogtlaliiniei eorum, dixit: tJt
prumplii, t|iiain in hiiu Douh «imililiidiiio oullucav it. quid ,'ogtlitli.i mitta in r ' '
rcitrii (Malth.ix, 3,
liiium) uutciii inlii moiia luimunao.il. Lonilur oniiii \) ! Iii lihru i|Ui)(|iin , m clicilur ilo qiii-
di.xis«o Dominum :Faciitmui hominem ad imnuinem bumlaiii: litxertott xnlra sc,cogitimltt uon recle'^'ij,.
ct similiUtilinem nostram (Ontfj.i, Jt^). In quo sor- II, t j.Mnnirfsldrn oat ct^o hoc easo coKilare, qudcl
munc imillum didcndi Hiinl lurrcllci Arluni, qui chI inlruHo ilicero. IIW im-^d Invinibil ilnr co^il.iliir.
Soriptui\i!*aaiiclas lof,'unt, noo '.nlolliKUiit; ol cordid Siiio Hlro|iitiiurgo vucIh cor(jurciounu8i|iii0qiicquoil
c;uciltiloconl'udi,unilttliMnnulurulominmincloTrini- cuKilat (licil, quoii lamon a.l altcriua audilum Don
tuto non ognoacnnt, in qutt porsonaa Palri8,(?lFilii, p niai corporou locutiono pcrduoil.
ol Spirilims.vncli^priodiciilionodiscornunl.C.umuli- CAPIJT XVI.
qno in ou toaliinonio, qMud .siipru portuimuf, il>su Illud ila(]uo vcrl)iim(|uud cx momoria nalum est,
Trinitus, qujo e.st Douaunus, voru8,oll)unu9,etuni- secundum huIuiii naturani.qua dc nicmoria invcnilur
tiilom 8ua3divinltuliso8tondal,oL trium porsonariun nuaci, non potest ad aurea cujuallbet hominis Bine
ovidonlerdcii)on3trelindicium.Dixitonim,/''a<-uimi(.? curporoa voco porduci. Proindc ut proferri adalios
homiiwm ad imitgiitcm ct simililndincin no.<itratii, no pu3.sit,h ibitu corporccE vocia iuduitur.Cui verbo ex
in Iribuaporsonis unituBsubslanliaj
nogurolur;ncc ore vox corporea cojiul.ilur. Atquo ita niutillud
dixil.-Fttciumhoinineinadimugiiicmctsimilitudinein vorbum, quod lotum in mentc spiritaliter fuit.et ad
mettra,ne in illudivina nuluru una luntuin crcderc- alios por corporalem vocem veniat, ct ab 35 1
lur r38opcrsona;sed singubiri 353 numoro plura- unimo.dc quo et in quo spirilalitcr pcrmanet, nuii
lcm sulubrilcr miscuit, el cum Deum diccnlem.Fd- rccedat. Totum enim necesse esl ul perraaneat in
cinmua homiitem ad imaginem et simililudintm nos- menlc.otiam quando tantum proferlur in voce.Nec
irnm lcj;imu8,hocquodsingiilarilerdicimuscspcna- tamen possumusdicereillara prolationem solius ver-
lura\pluraliter in personis cssedelinimus Hivc it.i- bi a memoria vcl a voluntatc non fit^ri.Omnifienim
que iinui,'o,ide&tinlcrior homo,tria qua?dam secum -, qui loquilur, et meininit utiqnc, ct cogitatquidlo
habere naluraliter invenitur,mcmoriani,intcIligen- quntur;ol propterea Ioquitur,quia illam locutionera
tiam, et voluntatem.Memoria igilurcst vi« anima) curamenDoriaet cogitatione voluntaa pariteropera-
qua reminiscimur. Inlolligcntia est, qua illu qua; tur. Num intantum quidquidhomo loquitur sciens,
memoriaconcepimuscogitationeversamus.\'olunlas non uti(iue loquitur nisi volens, ut quidquid homo
est, qua vcl uppclimus aliquid, vel vitamus hoc : invitus diccre corapellitur.non dicat.quandiu volun-
est, qua invcnimur vcl diligere aliquid, vel odisse. tas ad toquendum aullatenus iDclinalur.Inde eat
H.cc ilaquetria, licet proprias pcrson:>s in homino quod non solum illi,(iuinuncrerum temporalium,
non haboant,discrcliono tamca ab invicomdistant; tribulationura, vel lormentorum timore sive dolore
et sicin tribus isliscst uniushominisunapersona ot compressijveritatem catholic;efidei relinquenlc2,ad
humanffi menlis unasubstantia,uttaraen in ipsana- irapietatem ac perfidiara transierunt.nullam excu-
tura ralioiialis animie.in qua Dei constat esseima- sationeinvenire poterunt,ut dicant quodinvitinega-
ginem,aliam inveniamus mf>m iriam,aliara iatelli- verintveram fidera,cum hoc eos propria fecisseap-
gentiam.etaliam nihilominusvoluntatem.Nam licet pareat voluntate. Etsi enim vel tribulatione, vel tor-
nihil cogitare.vel diligore,vel odisse possimus,quod mcntoadnegandamfidemperductu3estanimu3,Don
in raemorianonhabeamus.quiaquod oblivio abslu eam tamennegavit invitus. Ut enirafidem negaret.
lerit decorde.non ibi polest cogilatio aut voiuntas D prius cogitavit et voiuit.etsic illara negationempro-
aliquatenusinvenire;tamen ad agnoscendaindiscre- tulit:quia hoc ut fieret .cogitatio simul cura voluntate
tionem memori3e,cogi'.ationis,etvoluntatis,plerum- decrevit.
que reminiscimurquod nec versamus cogilatione, CAPUT XVfl.
nec appetimus voluntate;itemcogilamusaIiquaqua; Ut ergo ad illud quod agebam re^^eam, in ipsa
non diligiraus.Cogitatio itaqae noslra.quae in memo- imagine Dei,hoc estin ipsa mente hominis,cogitatio
ria nascituretformatur.digne verbum interius dici- qu.-B ex memoria nascitur atque formatur, et recte
tur. Quid enim est cogitatio, nisi interna locutio? verbum dicitur, solam corporeara vocera accipit,ut
Propter quod scriplum est: Qux dicilis in cordibus audiri corporeis nuribus possit.Sicergoin illa san-
veslris,el in cubilibus vestns compungimini(Psal. iv, cta ac divinaTrinitate, solum Patris.Verbum.quoi
5).Nam etin Evangelio.cum Dominus Jesusilli pa- estSpeculura sine macula. etlmago bonitatis Dei
ralytico quem saLn&\\t,A\x\sset, Remittunturlibi pec- (Sap. vii, 26), splendor tcilicet et figura substantiae
cata tua {Lu^.y, 20);Lucas evangelisla subjunxit, ejus [Hebr. i, 3), ?»f?i m fornia Dei essel, non rapi-
dicens: Et cxpcrunt cogitare scribce el Pharisxi di- nam arbilratusest esse se iequalem Deo\ sed semeiip-
Patrol. LXV. 17
523 S. FULGENTll EPISCOPI RUSPENSIS. 524
sum exinmmt ,formam servi accipiens {rhilip. ii,6). A una divinitas.Ideo in so-
visa vel separata Trinitatis
lius Filii persona humanilas invenitur assumpta.
Solus ergo Filius accepit carnem, ut possit corporeis
oculis videri.raanibus contrectari;soiu3 humanam
Propter naturam ergo una semper est sanctaeTrini-
naturaro sic accepit, ut suam facerel, et per illara tatis operatio; propter personas autem, solius Filii
divinitatisquoquesuae nolitiarr misericorditerinfun- cst hum ma sudCPptio.Vorumlamen dum ista ad in-
deret.Qui tamcn revelans seipsum, in scipsoutique structionem fideiiumdisputamus,dcbemus cogitare
revelavitetPatrem.Tribuensquippeagnitionerasufe etiam haereticos utique carnales atque aniraales, et
divinilati3,simul agnitionem donavit etPalris.Divi- ob hoc rerura spiritalium incapaces,de qualibus di-
niias enim quse unaestPatris et Filii.facitclFilium citApostolus:((Animalisaufemhomononpercipitqu3e
sine Patre.etPatrem sineFilio nonagnosci.Inde cst
«suntspiritusDei.Stultitiaenim esl illi,et non potest
«intelligere,quiaspiritaliterexaminatur)>(ICor.ii,l'i).
quod ait: Tanto tempore vobiscum sum,et non cogno-
mel Philippe, qui videt me, videt et Patrem Carnales autem, sive animales maxime haereticoa
vistis
ergo Filius,qui carncm solus ac- esscapostolica tcstaturauctoritas.Bealus enimPau-
(Joati. xiv, 9). Sic
cepit,inseipso Patrem jureunius divinitatisnatura- lusinter opera carnis ethaeresesponit.Beatus quo-
liter ostendit; sicul sermocinator, dum veritalem que Judas apostolus cos qui se ab Ecclesia segre-
quam meminit loquitur,quodaseprolatumindicat, g gant animales appellat.dicens: «Hi suntquisegre
hoc intus menterepositumraonslrat.Vox autem
in i<gant seipsos, animales, spiritum non habentes»
illa corporea qua spiritale verbum induitur, ut ad
(Jud.,19).Hocestutiquequod beatumPaulum dixisse
audientiumnotitiamproferatur,simulfilamemoria, monstravimus:(iAnimali3 autera homonon percipit
eta cogilatione.et a voluntate; sed a sola cogita- «quae sunt spiritusDei.wNon sitergo mirum quiain-
tione,id est interiore suscipitur verbo, ut ad corpo- telligere divina non valent qui spiritum Dei non ha-
reas circumstantium aures interioris cogitationis bcnt.Scriptum est namque in libroSapienti;B:«Sen-
procsdat augurio.Illudautem verbura,sicut habitu «sum autera tuum quissciet,nisitu dedcrissapien-
corporeae vocisacceptototumad audientesegreditur «tiara,et miserisSpiritum sanctumluura de altissi-
sic in corde totum cum memoriaet voluntate spirita- «mis»(Sap.ix,17)?Inde est quod etiam sanctusApos-
literinvenitur.SSSProindequisquishancinaginem tolus ea qu.t! Dei sunt,non nisi a Spirilu sancto asse-
in mente hominis conspexerit.haprelicorum vaniio- ritrcvelari, dicens:'<Nobis enim reveIavitDeus356
quia citius irridebit; qui carnaiiterde spirilalibus «perSpiritura suum» (IGor.ii,10).Et paulo post ait :
senlientes, nolunt credere in illa sancta Trinitate «Nos autem non spiritura raundi accipimus,sedspi-
aliquid a tribus factum,quodabunapersonatantnm «rituraqui ex Deo cst.ut iciamus queeaDeo donata
fuerit divina dispositione susceptum: cum illa hu- „ «sunt
«s nobis»(Ibitl.,ll). Verumtamen bonum est ut
mananatura lotiusquideraTrinitatis operesitfacta, t't nos, in quantum divinitus adjuvamur, beatum
a solo tamen Filio fuerit in unitatera personae sus- imitanles Apostolum,omnibusomnia fieri studea-
cepta. Sicut enim certum est quia in principio erat mus.utomnes lucrifaciaraus(/ Cor. ix,20).
Verbum, el Verbum erat apud Deum, et Deus crat CAPUT XIX.
Verbum{Joan. i. 1); ita certum cst quia Verbum igitur non capiuntAriani quod diximus,
Quoniam
caro fac'.um est, et hahilavil in nobis {Ibid., -li). in illauna natura divina ali^juid a tota Trinilate
Ouid autem accepimus? Domini Verbum et Deum factum,quod non a totalrinitate luerit susceplum,
apud quem erat Verbura,non Patrera et Filium. nec credilur possibile quod carnera illam tota Tri-
nitas fecerit.quam tamen una ex Trinitate persona
CAPUT XVIH. efficiamur, sicut Apostolus ait
suscepit, ('Z r/iC5s.
Nomine itaqueVerbi ostenditurdijcretaPatrisFi- tanquam
11,7), parvuli in mcdio eorum,ethoc illis
liique persona^sed quiaDcuserat.docetur unaPalris proponamus excmplum, ad intclligentiae spiritalis
Filiique subslantia.Non ergo Patris,nequc8piritus latitudincni nutricndam, quod hKretici cordis non
6ancti,illa qua; solius Verbi cst caro: quia DeoVcrbo fatigctncc perlurbct angusliam.Scimusillam solam
non est cum Patre et Spiritu sanrto unius perso- essedivinam,inseparabilcra atquc individuara Tri-
na!Communio. Secundum operalioncm quippe di- D nitatera,cujusnequeuna natura possit personarum
vinitatis communem, in qua cst trinilas persona- Trinilate divi(li,ncque Ires pcrson.-c possint naluraj
rum, sicut eam acccpit Filius, sic accepit Putcr, ct indivisibilis unitatc confundi.Nam et ipsa mcns ho-
Spiritus sanctuslilum enim Filium qui secundum minis.in (jua imagincm Dei esse dix:mus,sicacce-
divinitatem naturaliter solus de solo natus estPatrc pit ut habeat inse quoddam sanct.TjTrinitatis indi-
ipsumutiquesccundum carnem naluraliler nasci de- cium,ut dislinctionem setrium non habeat per-
in
cebat ex Virgine.At in illa Trinitato,8icut non sunt sonarum. Hoc cnim sibi proprium Trinilas divina
duoPatres.neque duo Spiritus sancti.sic non erunt scrvavit.Unde quamvis sit in hominis mente mcmo-
etiam duoFilii.Illa enimTrinitHs unum habet in sc ria,intclligcntia,et voluntas; tria quidcm illa sunt,
Patrem.unumFilium.unumSpiritum sanctum. Sed sed tamen persona5 tres esse non possunt, quia in
unumPatrem.etunumSpririlumsanctumsccundura unoqufi(inehomine,in cujus mente,vel cujus mens
divinam naturam;unum vcroFilium, sccundura di- cstimago divina, non solum ipsius menti3,sed ani-
vinambumanamquosubstantiam.Inpcrsonisitaquo mae eimulet carnis una invenitur naturaliter esse
diecreta cst TrinitQB,quamvi8 in natura non eit di- persona. In crealura igilur, quantum tanlae rei de
m I)R UEMISSIONK PKCCAiOKlJM IJIJ. I. SM
i|iiu liti|uiiiuir miigiiilii.l.) portniliU, roqulronloii \ guomodo «nlfn «livlnltM «Jii« ii •«-
pxiMii|iliiiii,iiiiialiiriii tiiltMiliiiuiiHorniliinliivoiiiiniiH, |Milc;ru, <|umnco torru |iol««t u»lo 7
qiKid in porMoniti invoniro nun poHHimua. Olximua llliiin orKu paBHionnn illam<|ii 'ir«iii unilag
oiiiin i|iiotl liiiiiiiiiiilaloiii Kilii Doi lntii Trinitus rorit. porsonalia unuiu in GlirUlo raoit eaao iJivinil«lia el
i|ii(tiii Uini'11 iioii lol.i Triiilliiii, mi' I hoIim Kiliiin in cirnU;«o,| propriotoii ulriu«>|ur in ii- '
Buiini iiornoiiiiiii i\i'ci'|)it..\ lolii i|iil|i|)n Triniliite, iil ti(o lccit aolam c.nrnciii du' '- .i.
c»l n Piitro, Vorlto, ol S|iiritu «ftnrlo,rucl(i ohI llln turalitoraul)j<icoro,pi'rmuii
cani;MinUolum Vcrliiim rdrtum ont caro. On"i>inm iiiiiiurlnlitutoilivinioincomniulabiliaqunaubatanti*.
i^itiir.Hirut HupcriuM ilixiiiiiiH, i|iinntiim iittinot iid ChriMtu!» non «»l Trinito», aed unu ex
ili.|iio, ijui
.•.>,>liiMi...i
I...... ................
i-iviilurum,lrcH pci-HonuH in :
iinii
I . :
menlc.iil C8t In uiui
I ...I 1 >•..
Trinitulo porHona, aio H^cumlum vonlatcm cornla
onrno invoniro non po8aumu!«,iluiiH Bultoin nuturus voro in cruco popomlit, ct in aupiilcro mortuuH jt-
in unu porsona non lultoramua ut invoniro poHBimus. cuit,A|)OHlolo»liocnto quia ^,7iriJ<Hi mortuut etl pro
DniiisciijiiMiiuo f>nim pcrsonii vivontis linminiH ox piuralis tio.<ilri.i, serutidum Srriplurat, el quia teput'
uniiiiu ralioiiuli conBlul cl corporo : u quo tumcn lus e.U, et ifui(t remrre.ril a vwrluis lertia die, *<•.»«.
miilluila llunl.ut iiuiimvis uh nnimucl corporo hI duiii Siripluius (I (W w, :}j fjux oinnin Mccundum
miil llant, ad soluni lumon animum niil ad solum
p pcryonn) nnilulemlotUH Chri.stuBpcrtulit.secundum
corpiiH ali.iuiindo pcrlinoanl. Oiiiacniiii ncacinl.so- n.ilurulem proprietutcm, ad «olum ccrnis pcrlincnl
luin corpuscil)ocuniuli rclici ut.iuo nulri-i.in ciijus vcrilatcm.lluHccun.lutnsolnmnnimnm ud inrcrnum
comostiono comiuunis oporutiooslcurnirt cl uuiiiir? dcscoiulit.Uno <iuippc oo.lomquc to.nporo quo.l in-
Aninui onim pcr corpus. imo ciim cnrporo lacit, vonitur intcr morlpm Chrisli rcsurroclionemque
quundo corpus comoilit;ot tamcn soliim corpus ac- distaro.unus idcinquc Christus.ot sccundum vcrita-
cipit,quoil ut accipiaUir, aniinu simul cum corporo lem cirnia vcro in scpulcro jacuil, et secundum vc-
racit.lii illa ilaquo comcslionc, unu ost tmimn; cur- rititcm a-iima^ ralionalis.verc in inrcrnum dcsccn-
nisquo opcralio, sed solius cst carnis acccpUo. In dit.Acpcr hocsccundum vcrilatcm human(C nutura»,
tanluin qnippc sola caro cibo corporali pascilur, ut cx quo Christus in cruce suspensus inclinato cupito
sola.sieuin acccperit.pinguoscat. Anim;eautcm ro- cmisit spiritum, quondusquc recepto spiritu resur-
rcctio alquc pini^ucdo,non in pano corporali, sc.i in rc.xit a mortuis, non ubi riiit sccundum carnem, ibi
panospirilali35T consistit. .Voncnimm pmie solo ruitsocundum animam.Secundumcarnemquippe ia
vivit homo,sed in omni verbo qnod procedit deore sepulcro morluusjacuil^secundumanimam vero ra-
dei [Malth. iv,-i). In cujus lamcn verbi perccplione, tionalcm ad «5» inrernura descendit.secundum di-
ut cibo suoanima
pascatur,cai-o illi in opcre socia- vinitatcm vcro,.iua cum Patrc ct Spiritu sancto unus
tur. Ilocenimagitur, quando aul aures corporalcs ^ est Dcus, totam croaturam replevit
immensus. Sc-
admovetanimaverbis, ut audial.aut oculoseorpo- cundura carncm ergo sic ruit in solo sepulcro, ut
ralosadmonetscripturis, ul lcgat. Ecceetinhoc si- sccundum animarain soloruisset inrerno;secundum
mul estcarnisot anim;o operatio, nbi cst anima} so- divinilatem vero, qua nullo loco conclu.iitur, sed
us accoptio.Istain croaluris videant Ariani,et non ubique(«/. utrobique) totus incffabiliter invenitur,
lubitcntsanclaeTrinitatia unam esse divinam natu- itacarnera suam non dereliquit in sepulcro, neque
rara, cl ficri potuisse, irao Tactura essc, utilla curo aniinam suara deseruit inrerno, sicut nec terree
in
;otiu3 Trinitalis unoatquo inscparabili opere fierel; potestaliquando deesse, nec ccelo.ldem quoque Dei
n sacramento vero incarnationis ad solara perso- Filius qui secundum carnem in sepulcro jacuit, et
lani Dci Unigeniti pertincret. secundura solam animam in infernum descendit,
quoniam ipse dixerat de anima sua Pctestatem ha-
CAPUT XX. :
beo ponendi eatn,et potestatem habeo iterum sumendi
NonergotolaTrinitas carnem assurapsit.nec tota cam posteaquam posuitaniraam ei re-
{.Joan.x,[8),
'rinitas passionuminjuriassensit,neque totaTrini- surapsiljSecundum totam humanitatem suam in cce-
astertio
-., . diea
V..«. mortuisresurrexit,
«.-...«.. neque tota
^•..,.v,.,,..>.v^.^.i, wci-iuc luva Trini
jiiui- him ascendit, et in aexiera
uiLu ascenuii,eT, dextera seois
sedis Jjei
Dei sedet
sedet, sicut
as quadragesimodie in calum ascendil;sed, sicut ^ Marcus evangelista testatur dicens:Domj«u-j quidem
uperius ostendi, unus solus Filius carncm as- Jesus, postquani locutus est eis, assumptus est in cce-
umpsit in quo quia una utriusque naturoe manet lum,et scdet a dextris Dei {)larc. xvi,
:
19). Hsc au-
nconrusa proprietas,ideo unus ideraque est, qui et tem orania, quae parlim secundura solam animam,
ecundum veram divinitatem impassibilis omnino partim secundum solam carnem,partim vero secun-
lermansit.Naturaliter enim divinitas illanihil pati- dumanimamsirauletcarnem,in UnigenitoDeo tem-
ur,sioutnaturaliter non mutatur. Mutabilis autem poraliter ractasunt,sicutdignereferunlur adunam,
laturseestsubjacerepassionibus. Nulla ergoilli na- qu.xMn Dei Filioestdivinitatis humanitatisque per-
uras passio accidere potuit, cui mutatio naturalis sonam,sic ad illius divinara nullatenus possunt re-
aesse nequivit. Solus etiain Filius jacuit in sepul- ferrisubstantiam.Ac per hoc nihil horum potestper.
ro, sed illa Unigeniti Dei natura poluit sepeliri
sonas Patris, vel sancli Spiritus deputari, quia non
1086 potuit mori. Secundum naturam itaque car- est una persona Patris.et Filii.et Spiritus sancti.
lis Deus Unigenitus jacuit sepultus in lapide, Nec quisquam ootestpAssionera assumptionemve
eoundum quam clavis aflixus pependit in cruce. carnisPalri sivesancto Spiritui ascribere, quia ne-
527 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. 528
fasestdivinam naturam mutabilera in aliquo aut A consorlio.ut nunquam poesitcarere Pupplicio:etad
passibilem prffidicare secundumquamChristuset
:
hoc se voluit sine aliquo timore peccare, ut sine
eineinitio semper natus de Patreperniansit, quando fine mereretur ardere.
de matre inilium conceptionis el nativitatis accepit;
C.\PUT XXII.
et incomprebensibilis.quando se comprehendi per-
misit;et impassibiiis.quando passionisinjuriassen- Ubi suntnuncduo anniilii quos Fastidiosusquasi
sit; et immortalis, quando morti subjacuit; el imii-
felicea habuit,quia eos, sicut voluit, libidinosus in
visu9,quando secundum carnem in sepulcro jacuit.
fornicalione consumpsit ? Quam ccleriter transie-
et secundum anlmam in inferiores partes terrae de- runt ! Qiii etiam iion solum iiucenti,3ed eliam duo
scendit etimmensus, quando ad altitudinem cceli
;
millia siessentjCumceleritate transiissent.Quid au-
dehujus terrae humiiitate conscendit. tem miser faciet, cura ad judiciura illius venerit,
CaPUT XXI. quem negavit?quid recipiet pro talibus factis etdi-
Istam fidem miser Fastidiosusnon negaret,8ine
si ctis?quid illerecipiet, corpore luxuriosus, corde
iile
dubio nonperirel. Sed quoniam et factia eam ncga- ca;cus,errore blaspheinus? qui prius in se templum
vitet diclis, mirum non est, quia opere pessimus Dcifornicatione violavit, deindecorpore quoque ab
factus est,et jam sermone pervcrsus,et ambulansin B Ecclesiaseparatusexivit.Quid recipiet abillasancta
tenebrisinimicusexstititlucis.Fornicalioi^uippecor- Trinitate,qui maluit servus esse luxuriae atque por-
poralis, qujeilliusprimo mentera carnemque posse- ridise?Quid utique nisi ignem a?ternum,quem talibus
dit,ipsa eum
consequenter ad praecipitium spiritalis constat operibus praeparalum ? El in hoc quidem
fornicalionis attraxit.Tulit enim membraChristi,et temporecito finita est Fastidiosi fornicatio, cujus ta-
fecit membrameretricis.Et ideonon dubil&vitcasti- men in illo igne non finictur ajterna combustio.Fu-
tatem fidei perdere, quia non se doluit caslitatem utramque fornicationem,quam
giant ergo Christiani
corporisamisisse.Eccequanturaraalura luxuriacar- miser Fastidiosus incurrit; ut custodientes animas
nis,quffi illum miserum usquead negationempotuit snas.castitatem serventetcordiset corporis.Teneant
perducere veritatis Ha?c fuil,hajc fuit
! tempestas. intraEcclesiam catholicam fidera.Credant ct confi-
quae paleara de area dominica rapuit, el vepribus teanturinseparabilematqueindividuamTrinitatem;
haereticae impietatis infixit. Haec illum fecit contra quae in suadivinanaturanihilhabetfactum,nihilali"
Buam conscientiara loqui, etin contumeliam ipsius quatenus inchoatura; cujus uno atque inseparabili
Trinitatisperverso serraoneversari. Nequeenira ve- opere facta sunt omnia in ccclis et in terra,visibilia
rum credebat esse quod dixit,sefl jam duplici corde et invisibilia. Credant nihilominus et confiteantur
maluit 859aliud dicerequam Quadespe- p Unigenitum Deum,solum secundum veram divini-
credebat.
ratione pos8essus,ut ipse sibiaulerret spem remis- latem nalum de Patre,solum secundura verara hu-
sionis.voluit per licentiam impleredelectamenla li- manitatem creatum ex Virgine ac per hoc, opere ;
bidinis. Ex oro itaque suo quo justificari debuit^ Triiiitatis carnem atqueanimam rationalem in uni-
augmentum condemnationis acccpit,quando lingua tale personaj pro raundi salute susceptam. IIoc fir-
ejus,quacdcbebat poenitentise verbaprt^fcrre, protu- missinie rctinentcs proferanl et pcrsevercnt in ope-
litverba blasphemia;. Iliucitaqiic miser Fastidiosus ribus bonis. In Christo eniin Jesu sola valet fidcs
maluit transire,ubi ct contra Deura sacrilega proca- quae per caritatera operatur (Gal. v, G),a qua si quis
citatelatraret.et in auis fornicalionibus, quia timo- disces8erit,ipse suae animae reus erit. Omnisautcra
rem Deinon habuit,etiam hominem non timcret.Va; qui in ea perseveraverit usque in finem,bic salvua
ilii misero, qui ad hoc ecclesiaalico voluit privari erit Malth. x, 22).
S. FULGENTil
DE REMISSIONE PEGGATORUM,
AD EUTHYMIUM LIBRI DUO.
LIBER PRIMUS.
360 CAPUT PRIMUM. D DoiillorumcolloquiospiritaliterfruerisquosinaiinK
Kxplicarc nequeoverbis.Euthymi carissimc^quan- divinaj legis fcrvcre cognoscis;nec cum quibus! m
tum studio luo congaudeam:qnod non poliim in do- delcclaris inutilcm nisccro sermonem.qui ad vitalr
mo tua posilus ccclcstibusanimura Scripturis indul- ca:lestie verbi convivium pine sua utilitate convr
ges, flPd etiam sanctam vigili corde frequcntas ec- niunt, ct, sccundum veracem coarguentis apostol
clcsiam^utcumdiviniseloquiiscorporisexteriorpul- raulisermonerr.,avcritalequidemauditumavertunt
satur audilu9,interior animstuac pascatur alTectus. ad fabulas autcm ronvertuntur (// Tim. iv,\). Qtn.!^
Graliequippedivinae opusagnoscitur.quod in domo non immerito d'xorim similes illis quorum stoma
g]0 ni'' UKMIS.SIONK PBCCATUllLM Llli. I. SaO
ruhli.llo, ino.liii niuKl»» In- A i-t l.rlilinm. r - Itnhunt o$iahummala(Puit.L,U)).
ohu», morllforoHiipornlufi
.mIjo; ol tinn rrunlru nilil Ali.) loco rii!!, j.Kti Hio lo<|uil'jr, .Su/^rr </u#»/i rtf«
vciiiliir floloclari i|.iiiiii i»l»
iiKMlifiiiulort.livitiiiM a|i|)iiHiluii('criiiiiil ;
.jUiiHtlmii ro- iiuinncet Sptritut >neui,tiili^Uf>erliumttem eti^uirtutn,
cuHunt porolporo.noo virlulin ulii|uiil imlo, noo •unl- et trrmenlem verlni mea (Itni. lxvi, 'i)l Nor vflro !(•
•pcrnonlrii H|)irituH l)cl lio Ntipnr huriillnrii «t ((uiiiturn requle*
litliH ttOi|ulrunl; ut.|uo In il.tnio nioilicl
Hcit, ul non i[iNo (]uicluti) humilani(|un facUt, icd
olilatiiiM iii.MlolioHpiriliillHrtihi niiti.loluiii,a.l liorcuiii
ul (IftoriuH iiillrini rooo- laii.|iiam hiimilomi|tiiolurn(|uorr(iuiRturuiinvcoiat.
liillriiiilaliliUH «uirt iiilrunl,
ilanl. QuiliUH tumon polonHPul UoiiilnuB vorbliui (fl) In 00 quippo oupor humilein o( quletum di({nalur
rci|uicHcnro,<|uia HUpor(|uom rc(|uipicit, quiolum ot
iloloelationom oo^nilionomcjuo lurgiri, utbonorum
inllammonlur oxom|iliH. Quiliurt a.lmonili no^liKTn- humilcm lacit. Iloc orgo SpirltuN «nctuooperalur,
ut vitiumHiipnrbiii' ut<|Uoin(|uinlU(linii ab horninein
liaiiiHuujcunolalionirt al)jicianl,olt'llVclumHalulirt in
ipHiuHiuotlioi HulultiiltuHpra'copliH (|umrttnl: ut cum qun ro(|uic8cit, et|)cllat ; ao alc pnpveniento aancti
liis t|ui,pi'raorutunl(<H loHlimoniul)oiiiini,ox(|uirunl
.Kf.t SpirittiM uporutiono, hominiB voluntatcrn miHO-
ouiii, ipHi (|iio(iU(» pro Hitlulo aiiu non doaiHlanl tiuaj- nci.rditcr immutunto, omnc prajtoritm hurnantD ini-
roro (juod poHHit u (HKiironlibiiH invciiiri. (]uitntiH vinculum gratiu data aolval remisaio pecca-
torum.
SOI CAPUT II. B
CAPUT IV.
Kpistolu itaquo .itium mihi miHlHti, Hcet do corJt)
Non ita<iuo dc roparva^lissoririiufl.nPC viloaliquid
tuo non uliquid nobia intimnril inconnilum, cord' quiErimu8,cumdnrcmia8ionc poccatorum.quantum
tamon nostro iiuignum iiicremonUim Isptitin^ in Uo-
divinu lurgitus udjuvat, disputamus. Perbanc enim
niino3ubrogavil.(".o}j;nituinquippcnobi3 08l,(livinam
dopotestaletenebraruraeripiunturquoaDeus trans-
iu to gr.Uiam miscricordilcr oporuri,to sffipc uc mul-
foret in regnum (ilii dilcctionis sujb {Colos. i, 13).
lum dc romiasiono pocculorum copitaro. Vorumlumcn Per ipsain (a/. hanc) liberantur ab s>terna pccna,ut
idooiioslrum dixi crevisso laHiliam.quia sic adipisci
potiantur a>terna KTtilia. Per illam deponitur onus,
romiiisionpm poccatorum dcsidorus, ut ojupdcm rc-
seu quod nativitas vitiosa tra.xit, sive quod iniquitaa
missionisetTcclum frcquentoracvigilunlcrinquirag.
viliosoB juventutis (c) udjecit. Pcr eam Chriatus eo8
Dicis igilur intor vo3 natam ossc qua-stioncm.quara
qui luborant el onerati sunt venientes ad se rericit,
licet ipso malui taracn verba quee in tua
rccoltts,
quil)U3lene(a/. lcve) juKuin levomque sarcinam suae
continontur epi3lola,ipso quo a te sunltenoreposila
carilalis imponil (Malth. xi, 2S). Per ipsan: gralia
huic opusculo inserore: ut r.on soluni tu ex propria
Juslificatur (u/. justificabilur) impius, ut reputetur
dictatione recognoscas, scd etiam i[uisquis aliusle-
lides ejus ad Justitiam.Perillamcaret mala vita,qua
gerit,duracognitiouispercunctationeirabuitur.ad C
f^^^^t iiiplicalus; et uccipil gratis bonara, quafuit
inlelligentiam responsionis commodius instruulur
indignus. Per ipsam fit ut in bona vita((/) deinceps,
Quferis itaque uttum rerum condtlorDominns inhoc
donomisericordifeprajvenientisillun-.inatusambulet,
sxculotantummodoqiiibus voluerit fcccala dimillit, ct
et ineadeductus rai^ericordiajsubsequeotis raunere
sic (h) hinc quisquam sotulus cxeat; an peromnipolen-
perseverct: ut indobita gratia bene vivendi donum
tiam suam quihus in sxcuto prxsenti non dimisity
inchoet in homine, peccatorura remissione donata;
exeuntibus decorpore antedicm judiiii peccata dimit-
quod perficiat perseverandi virlute concessa. Per re-
tat, vel ineodem die futuri sxculi. llxc nerape verba
mit-sionera peccatorura gratis homines dicernuntur
qu» posui recordaris profecto tuis, ut Jam dixit,
ab illis qui cruciabuntur in aeternum cura diabolo,
contineri.
et adjunguntur hisquisinefineregnabuntcum Chri-
CAPUT III. sto. Poslremo talis est remissio peccatorura, ut pro
la hujus absolutione qunestionis flagitare vos ipsa fieret homo Unigenitus Dei, pro ipsa etiaro san-
video parvitalis nostrce senteutiam. Proinde spero guis ejus fuisset efTusus.Unum horum vox ungeliceB
in abundantia bonitatis Dei, qua sic est ille semper visionis aperuit; allerura vero ipse Dominus indica-
divcs, ut exinde noslra quoque possit ditari paupe- vit. Nam cum desponsataessei Maria raater ejus Jo-
ries, et ex qua caeteris quanlum vult sic donat, ut in D seph, et, sicut evangelista testatur, priusquam con-
ea plenius ipse permaneat; quia talia nostro cordi venirent, inventa esset in utero habens de Spiritu
spiritaliter dignabitur infundere, quoe et nobis di- sanclo, conceptionis illius causa nescienti Joseph
cere prosit, etvobis audire. ^erraoenira quem vobis islis est verbis ab angelo nuntiata : Joseph fili David,
inDeigratiaministramus, tuncetiamnobis prodest, noli timere accipere Mariam conjugem tuam : quod
siquodvobis pro salute verbostyloqueforisdicimus, enim in ea natum est, de Spiritu sanclo est. Pariel
nos intus raites et humiles audiamus. Non eaim autem /ilium, et vocabis nomen ejus Jesum. Ipse enim
frustra David sanctissimus dicit: Audiam quid loqua- .'ialvum faciel populum suum a peccalis eorum {Matth.
tur in me Dominus Deus {Psal. lxxxiv, 9). Qui audi- \, 18, et seq.). Quid vero aliud est a. peccatis salvare,
tus proprie ad humilcs pertinet. Propterquod alio nisi peccata dimiitere ? Nara et ipse Salvator noster,
loco idem jirophetadicit Audituimeo dabis gaudium
: qui venit salvum facere quod perieral [Mallh. xviii
(a) Ms. et editi, ver-bi lui, sed manifesto errore. {c) Ms., vitioseciventis.
{b) Bdd., el si. {d) Ms., in bona via.
B31 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. S32
H), ob boc se venisse lcstalur, ut vocarel peccalo- A ha^rclicorum consortio usque ad mortem teneantur
res in pcenitentiam. innexi; minus considcrantes illam Salvatoris nostri
CAPUT V. spntrntiam dicentis : Qni me confessus fueril coram
Vocationisautcmliujusad[)CEnitcntiamprincipale ^^*J'ninibii!: confilebor el ego cum coram Patre mo,
est beneficium, gratuita remissio peccalorum. Pro ^"' inccvlisest; et quime ncgavcril coramhominibur.,
quaidem Rcdemplornostcr,peracto paschalis cccnce ^^<'0(i''O el ego eum coram Pnlremeo, qui m CitHs cst
convivio, sanguinem suum enunliat efTundcndum. t''^"''''- x. 32). Et alio loco: Qui me erubuerit, et scr-
Bibite,\nq\i\l, ex lioc omncs. nic esl enim sanguis ^^"'''' ^^(^^s, huncFilius hominis erubescet,cumicnr-
mcusNoviTcslamenli, quipro muUiseffundclur inrc- ^'^^ ^^ ''^njestale suact Patris, el sanctorum angrlo-
missionem feccatorum [Matth. xxvi, 28). 363 Ilanc ^^"^- "^» ^6). Plerisque vcro humani gencris
f'""
igitur, sicut arbitror, aut
omncs, aut pcoe omnis qui ininaicus ad hoc peccatorum 364 suorum recorda-
quoiibet modo
appeliatur Christiano nomine.invc- ^'onem molitur ingerere.ul velobduratisdcsperatio-
niredesiderat;scdintercElubi quisquc, vcl quando, "cmremissionis injiciat,eteosremeiioconversionis
vel qualiter qumrat.Ncque enim ad remissionem excludat. Hasc autem omnia non ob aliud fraudu-
peccatorumpotcrit pervenire,si quisaut veram non semper agit obtectus fallacia, nisi utopportii-
'^"^^
teneatlidem.autncgiigatbonffioperalionisofricium, B Ttatem temporis adimat, qua conversis potest do-
aut reclaj credulitalis bonse operationi concessum "^''' '"^"^"ssio ac sic, quantum ad ejus altinet ma-
;
divinilus tempus mortifera pra^occupatus vanitate ^'^'"'''•«'cm.sificripossit.ncmoperveniatad salutem.
contcmnat. H.-ec namque tria, id est, fidcs,opu3 et Deum namque misericordcmjustumque essc cogno-
empus, itasunt simul hominibusinhjecvitaneces- ^*^'^' "^*^ ignorat quod peccatorum remissionem
saria.ut sicui unum cxhistribusinprapsentisfficulo ^ola de Deo possit cliccre cordis vera conversio.
defuerit, a;ternaB vitae particeps esse non possil: ac ^cit ctiam quod non alibi quam in solo gremio Ca-
per hoc nec remissioncm peccatorum consequelur, ^'^oIicaeMatrisdimiUipossinlpeccata conversis; noc
perquamadaeterna) vilajprcEmium pervenitur.Quod cuf" ^atet in praescnti tantum sa;cuIo remissionem
necesse est, Domino adjuvante, divinorura testimo- of""'""! pcccatorum conversls posse concedi: ubi
niorum altestatione monstremus. humanumgenus,perconstitutum divinitusordinem
decessionemorientium,8uccessionequenascentium,
CAPUT VI
t>r-« ««,„;u,
Prae •.
omnibus itaque, nobis
x'
.r.
est '""''^
''"'"''-''
,.
crodu tatp
,
f rma '''^^"""^'^^e
carnalis nativitatis nexu non injusteconstrineitur,
i
• •. i-
lomiif^iiui,
,- • «
,• j .^
. ; atquespiritah nativitategrat'•''"^"yu'*'"'^
senodalur -ubietiam
uu' euam
retinendum,misericordemet J" ustumesscDominum „J
"'"' ^-='^^""""'-"" •.
•
n ^ i Tf n
omnem„
reatum aut. so vitconvers ,
'''' o.autinso ubilem
""''"'«"'"""^fn
,
Deumnostrum.Hincenimfac epotest nouirentibus
'^^'•'•.coiimjuiicuuuus
f„„;t seu " , .
,•, p jacit, vanas spei neg nutr ta sivedcsoera-
ectio ""irna.s vc acspera
apparere,qualibuspeccalaDcusdimittat, ubidimil- ^ ^:' rnhnr.,»o m r •
t^ons roborata ct usquB lu Hnem retcnla cord is ob-
ini
tal, quando oimittat. n
ni,nn^o rirv^jf.nt •K
Quibus .•
cognitis, ncc pravam
durati nequitia
quisquam retineat de Dco sententiam, ncc conver-
sionem3uamnegligat,necacathoIicaEccIcsiadisco- CAPUT VII.
dat; aut si quis discessit, celeriier revertatur; nec
Sedjamsusceptioperiscompellitinstantia utom-
de lempore sibi velit insulsa cogilatione blandiri, si nia quoe superiusintimavi,debitadisputatione atque
ad Deum in hac vita quisquam convcrti nolens, el
Scripturarum sanctarum atlcstatione perdoceam.
usque admortcm iniquitatibus serviens, post hanc
nnimveroutriusquevcridicascriesTestamcnticuncla
vitamsecredatadeplurumremissionempcccalorum, quje ad proventum pertincnt humanjB salutis non
quandojam praejudicalus tempore tril.ulationis tacet ut nihil
:
; quod in postcrum contcmptor
sit
{lorle relnbulionis) divina; non peccalum possitvi-
damnandugcxcusef.Principnliter igitur omnis Scri-
tare convcrsus, sed supplicii mancat .-elernitate
pturadivinitusinspiralaunum vcrumacsoIumDcum,
damnandus.MultisenimmultipIicibusquefraudibus illam scilicet Trinitatem, id est, Palrem et Filium
viam ccclestisitincris diabolus clauderc nititur ctce- ct Spirilum sanctum, tam misericorderli prffidicat
larp,cujnshocpstincossabilestudium,uladcrucia- csse quam justum. Ipsi enim ex persona EcclcsijB
lussuigocictatommiserorum turbam,quantumcun- D dicitur ; A//smVorrf/flm et judicium cantabo tibi Do-
qne potuerit, vel trahat illectam, vcl cogat invilam. minc {Psal. c, 1). De illo etiam canitur Miscnrors :
Nonnullosquipppfacil,abjcctaconsiderationedivinaB Dominus ct justus, et Deus noster miserebitur {Psal
solam Dci misoricordiara cogitaro; ul con-
justilire,
cxiv, 5). Alio quoque loco ; Quoniam ju-^Hus Domi-
versionem suam nogligant, pxislimantes se, ctiamsi nus ct justitias vuKus cjus
dile.rit, xquilatem vidit
usqucmfinemcriminosamdu.xerintvitam.rcmisHo- (Pi.i/. x, 8). Denuo dicitur: Universx vix Domini
nis bcneficio potiluros essc. Alios auiem
(«/. aul) misericordia el veritas{P.mt. jwv, 10). Et rursus ;
cogitiiut illicit, EccIesiflR calholicfc grcmio derc-
Quoniam misericordiam et vcritatem diligit Dominus
lirto, ad schismata dcpravali cordis r.T-
h.-rrescs vpI (/'.?«/. i,xxxin, 12). In primo quoquc decalogi pra;-
citntc Irnnsire. Ouorum animog deccptionc falsae
rcpto juslum seidem Dominus (a/. Deus) miscricor-
promissionis illnqucat, ut vel putent sc rcclo fulciri dcmquc sic intimat Ego sum Dominus Deus tuus, :
dogmaie, vel gpcrcnt ?ibi pro sola cordis crcdulilatc
Dcus zclans, qui reddo peccata patrum in fdios, m
futurumrcmisgionisbcneficium.ctiamsifictoanimo, lcrtiam et quartam progenicm, in hisquioderunlme;
pro tcrapong vel coramoditato vol metu, mortifero
ct jacicns miscricordtam in mitlia millium his qui
n:i:i DIC UKMISSIONK PECCATOIUJM lAli. I. m
amanl el cmlodiHut i>r:v(f\'(n mea{l'.xod. xx, r»), Pro- X Ml'K'»'>l."tl"»l"'"»'»'ii'l"'t'>^''*""f**'*'*"'**'*'*"'™''*'
|ilt)rtiu MtiyMOH tlicit : Ihninnus Ut^u.t intlul^rm el mi- H|iurttiil iiiitul((«tiiliain, rurrunl pricci|jilri in K<!l>^n-
terkors^ patieuiet mull.rmiiericordi.vel venix.juiti- nuiii. Ao nio illu calli'lui' hiiiiiuiii ^pnoria inlrnirua,
tiam custoUinis it miseriairdiuin in tntllia, uuferens BliontluHporulionlaloi.eritaUt prircipil4t,«lioiiiut«in
iniijuitales li iiiiustitias et iieicaln. i.t iioii fiunlicuhit falliici«Hpoi(ion3ptiunoiiU|)|ilantat i'ropt<.rquotlbfl«-
reuni,Hddu('eiis iinrulapiilruni iii filios/iltorum ih ler- tun 1'aiiliii (// Cor. XIII, :{), in quo locutu» cntCIiri-
liam et tiuarlain proiicitivin {t..iod. xxiv, (\). I'er HtuH, litMioviviinlil)UiiHrril)unH,HiocorunicomDiontitit
Eiiiiiam t|uuf|iio Hiitiin DiiiniiuiH niiHoricoriliuiiiJuHli- obodiontium, ut cum motu ot tromoro ptlubria op«-
lianii|uo coiniiininiirut, ilici:nH : k'ijo l>eus, et non rutionia Juboat tulibua inoRae cautolam. iJicit cnim
alius pr.rler ine, juslus, cl salvans : iioii est uliusiirir- IMiilippoiiHiburt : Itaijue, rarissimi mei, itrut lemper
tcr vw. Conrrrtiinnit iid me, ct salvi crilts (Isai. oliedistit, non ut in pr.nenlia mca {at. nioi) tantum,
XLV, 21). sed mullo magis nunc in abtentia mea, cum nietu tt
3«» CAPUT VIII. trcmore vestram salutcm operamini. Deut etl enimqui
IliHigilurnlqiioiniuimorishuJusmnililoBlimoniiB,
oprratur 366 m voliit eit velle et perfirere, pro bnna
qiiibus Dominiis
,, , , ,..
Dous noHtor
rlJuHlua, OHtonditiir (|iiantum (iiliRi^ndn
.
niiaoricorfl prtuilicutur
,•!• I
Hit
•. •
0JU8 mi-
• D
o
votuntate [flnltft.
,
••
'
.... it,
juslumuliquoDeuminsinuut.curnmclurritroraorem
l'J). IliH vcrbiu bcatus Funlua
. . ....
quo Borvandum lidclibun projcepit inopcribus bonii.
noricoptlin, quanlunuiuojualilin nioluoniin inonalra-
Misoricordom quoquo pricdicat, quom in cis opcrari
lur. Misericors onim et miserator Dominus, patiens
dicilol vcllo ct pcrliccro, probonnvoluntttto. Ncque
et mtiltum misericors et verax, sicut novit a convcrso
cniin a bcno operantibus Justo timorclur, ei Juatua
submovoro supplirium sic in oo qui convorti noiiic-
non essot ; nec omne bonum voluntatis ct oporis
rit, nullntonussiniliiuillun) romanere pcccatuni. Id-
ipse in cis opernrotur, si miscricors noD fuiaset.
circo quos in pra^scnli sajculo pia Doi bonitua a
si
dominationo pcccali non liberat, ipsos in futuro sc-
Hunc jtistilia; divinaj timorem lerribili denuo praedi-
calionojustisvehcmentorapostolus Paulusinculcat,
vcritas Jnstn condomnnl. Uinc cst quod divinia inde-
diccns Quise ej^i^^timalslare, videat ne cadat {lCor.
:
sinontcr oloquiis niali salubritor ndmoncntur, nc
X, 12). Et rursus : Fratres, ti prxoccupatus fuerit
romanoant in servilulo pcccali, sed miscricordiam
homo in nliquodeliclo, vos quispirilales estis,inslruiie
justi Dei,dum suntinbacvita, requirant. Bonis quo-
hujusmodi in spirilu lenitalis, constderans teipsum,
quo pr;rcipitur {Psal. ii, II, 12, 13), ut servicntes
Domino
ne et tu tenteris {Galat. vi, 1). Ipsis quoque aposlolis
in timorc, ct cxultantos ei cum trcmore,
cum magisterio ccolesti dcnunliaturinfirmitas nro-
apprehondanl disciplinam ncquandoirascatur Do- ;
pria,cum((i)congruitimori3 demonslratur inhumili
minus ct pereant de viajusla. Ipseitaquo Deus qui Q
tate cordis cautelaretinenda, dicente Domino Vi- :
est misericors et juslus, sicut admonet, ut propter
gilate el orate, ne veniatis in tentationem. Spirilus
justitiam et niisericordiam timcatur el diligalur a
quidem promptus, caro autem infirma esl {b) {Malth.
malis, ut conversi careant pccnaquam Juslitia raina-
XXVI, 41).
tur, et accipiant indulgentiam quam misericordia
admonet ut propter Justitiam et mise-
pollicetur, sic
CAPUT X.
ricordiam diligatur et timeatur a bonis, quo possint
Verumtamen quia cuncta quK diviais continentur
eloquiis,adcusiodiamvelreparationemdicunturhu-
qui ejus pra!venti misericordia boni sunt, et dile-
manaesalutis providitsermo divinus, nedum Justia
ctione mlsericordia) in bonis operibus permanere, et ;
divinsB mctus indicitur aequitatis, econtrario, morti-
timore justitia; a peccalis seinetipsos sollicite custo-
fera peccatoribus desperatio nasceretur, si spes in-
dire ;e( considerationepropriae infirmitatisinstructi
nunquam de suis viribus confidant, sed divinae
dulgenliaeminimemonstraretur.lpsaenim erranles
vir-
ad viam veritatis revocat, dum propitiatione divina
tulis auxilium Jugiter et humiliter poscant.
conversorelaxandumpromiltit.quidquid maH,priu3-
CAPUT LX.
quam converteretur admisit. Ideo apostolus Paulus
Debet ergo et a bonis et a malis tam misericordia in Epistola quam ad Romanos scripsit, sicut fidelea
diligi quam Justitia formidari
:ne velboni diligenles D et bonos ad insinuationem severitatis divinae terriQ-
misericordiamnei,ju5titiamnontimeant,etiaqueo3 cat, sic infideles et malos ad conversionem spe cer-
diaboli seducentis incurrant vel mali solam justitiae ;
tissimasuperncebonitatisinvitat, utscilicettamboni
severitatem considerantes, non quaerant, cura inve- discerent non altum sapere, sed timere, quam mali
nire possunt per conversionem, misericordiae benefi- possintremediumsalutisaeterncesinequolibelimpe-
cium,ac sicobduratinonsolum remissionempecca- dimento dubitationisacquirere. Dicitigiturbeatissi-
torum denegent ,quin etiam peccata raultiplicare oon mus Paulus Vide e^gobonitatem et severitatem Dei\
:
cessent. Hoc enim bicipiti laqueo frequenter diabo- incosqiiidemquiceciderunt, severitatem ;tn teautem
lus captivat incautos ut aut spevana futurae remis-
; bonitatem, si permanseris in boniiate alioquin et tu ;
sionis obtusi,nolentjustitiaetimoreconverti ;autre- excideris; et illi,sinonpermanserint m incredulitate,
missionein omnimodis desperantes,conversionem ne- inserentur. Potens est enim Deus iterum inserere illos
(a) Fortemcliusexpungereturparticula cum, quae Ms. non habetes/, nec textus evangelicus. Aa-
(6)
habetur in editis et ms. tuerp. habet.
535 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSTS. 536
(/?im. XI, 22,23). Itaque cum dicat ApostoUis illura A. (Pin/. vn,13). Per Esaiam quoque nondissimilis ad-
cxcidcndum qui in bonilatonon permanserit.et ilhim vcrsus contiimaces el divinrr; clementice contemplo-
qui in incrcdulitate non permanserit inserendum ;
rcs lata reperitur ore divino scntentia, in qua cog-
quishomo justusnon [rcmefaclus justitiam metuat, noscitur, nec inunitcr quemquam divinis imperiis
vel qui in ipsis non ad Dei mispricordiam confir- obedire, nec impunein iniquilatibus permanere. Sic
matus accurrat ? (fl)OuisnoncompcIlaturbonocuili- cr<::;o dicit: Lavamini, miindiestote, auferlenequitias
bet iinpii, si toto corde conversus fucrit, audoal de- vesfras ab animis vestris e conspeclu orulorum tneo-
sper,ire,cum coclestis medicinaproeceplissalubribus rum ; desinite a maUtiis vcstris, discile bonum facerc,
squaliter sanis consulal et infirmis; illis tiraorem inquinte judicium, eripite injuriam accipientem, judi-
justitis indicens,tanquam salutisacceplajcuslcdcm, cate pupUlo, eljustificale viduam, etvenile disputemus,
islis misericordia; bonendum pollicenp,ut,ppci rc- (licit Dominiis. El si fuerint deUctu vestra ul plia;ni-
medio sublevati, recipiant quam perdidcrant sospi- cium,ul rUvem dcalbabo Si autemut coccum,utlamm
.
tatem. Tiraor enim justitiae praecipitur sanalo, cui candidam efficiam. Etsi volueritis et obaudieritis me,
367 dicitur : Ecce sanus factus es, jam noUpeccare,
qux bonasuntterrx,edetis. Si autem nolueriUs,negue
ne detcrius tibi Spes
allquid conlin^jal^Joan. v,obaudieritis me,gladius vos comedet. Osenim Domini
14).
quoqucraisericordia3demonstraturinfirmis,cum di- n loculum est hoc {Isa. i, 16 el seq.). Quis rogo est tam
citur Non est opus sanis medicus, sedmalc habenti
: durus aut omnino stolidus, qui in hoc sf rmone", mo-
bus: non veni vocare justos, sed peccatoresin pceni- nilionis supernae, si ad conversioncm non invilatur
tcntiam {Luc.v, 32).Sermo quoqueprophcticus mi- S68 delci.taliono promissi, non saliem compeilatur
sericordiam Dei justitiamquecoramendare non desi- tcrrurc supplicii ? Contemptorem quippe tlivini ser-
Dit,sic Deo per Ezechielem prophetam dicente: bU- monis non excipiet salus, sed comesturus ost gla-
quussi se convertalab omnibus iniquitalibus suisquas dius. Hinc est quod alio loco in ejusdem propheta;
fecit, et custiodierit omnia mandata mea, et feceril ju- voluminc demonslratur, quia nisi per conversioneni
stitiam ct misericordiam, vita vivet, et non moriclur. nemopervonieladsaiutem.Sicenim dicitur Si con- :
Omnia delicta ejus quaecunquc fecit, non erunt in me- versus fueriset ingemueris, salvuseris {Isai. xxx, 15-
moria. In sua justitia quam fecit, vivct. Nunquid vo- sec. LXX). In hoc tcstimonio conditionali Deus el
luniate volo morlem peccatoris, dicit Dominus, quam pr.ocepto utilur, et promisso. Dicens quippe, Si con-
ut avertatur dc via sua mala, et vivcre eum {Excch. versut fueris et ingcmueris, saUus cris, ostendit ex
xviii, 21)? Ostenso ilaque ad impios convertendos conversioniscondilionepromissioncmsalutisomnino
divinaeIonganimitati3acbenignitatisbeneficio,adju- pendere.Haecestigitur interDeumhominemque con-
stosquoquedeterrendos ita propheticussermodiri- ^ ditio, id est, inter prcpcipientem Dominum servum-
gitur Cum se autem avertcrit justus a sua juslilia, et
: que poscentem, iiitcr judicem qui sine justitia niisc-
fccerit iniquitalem, secundum omnes iniquitatc', quas ricordiamprserogat,ct peccatoremquimisericordiam
fecit iile iniquus, omnes justilise ejus quas fecit, non justejudicanlisexspectat. Dicit igilur isteDominus,
erunt in memoria. In deliclo suo quo deliqiUt, et mii;ericors et justus, severus etpius:Si hoc feceris.
in peccatis stUs quibus peccavit, in ipsis morietur hoc habebis ; si quod dico custodieris, daboquodpo-
{Ibid. 24). scis ego ; tibi prfccipio conversionera, tu poscis ame
salutem si parucris pra;cepiO,potieris beneficio; si
CAPUT XI.
;
jussa fieri videam, postulata concedam: Si conversus
Innumerabiliasuntdivinarum testimoniaScriptu- fueris et ingemueris, salvus eris.
raruin quibusDeus misericors pr.i-dicaturetjuslus,
ecestaliudquod omnistextiisagitcoclcstiscloquii,
CAPUT XII.
nisi ut malos admoneal timorejuslitisB Dei ccleriter Cum diciturergopcccanti beneficium salutisacci-
raalia operibus fiuem ponerc, et bonos in bonis ope- pore cupienti, quiasi conversusfucritetingpmucrit,
ribussollicitcatqiiehumilitcrpermanere. Utsciiicet salvus erit ;coiisequenterinlelligilur quiaETiAMsi in-
et omnis iniquus aequilatem Dci raetucns, ad mise- GEMUEniTj.tamen conversus non fuerit, salvus non
ricordiamcurrat justa;bonitatis,etomnis justus, de crit.Non enimfrustraulrumquedivinussermo com"
Deimisericordiagaudcns.judicium benignissima; non ploxus est, niai ut ha^c duo, id est conversionem et
negligatacquitatis.OuiaubicBtmiscricordiajustitia- geinitum, necossaria cognoscereinus adconsequen-
que perfecta, ncc favorem poteat justus peccatis im- dumsalutisefrcctum.NonnulIicnimscelerumouorum
pendere, nec indulgontiara conversis misericorsab- consideralione pcrterrili, pro iniquitatibus quidem
negarc. Kx hoc igiiur quod justusel iniscricors pra;- suis in oralione geinunt, nec tamen abiniquaope-
dicatur, larillime cognoecitur cognoscimus) non
(n/. rationc,'discedunt i'atcntarscmalelecisse,necullum
nisi conversis remissionem tribui pcccalorum, ncc finpm volunt nialis factis suis imponere, Acousant
nisipcrmanentibusinppccatosuppliciumseropitcrna: humiliter in conspectu Dci peccala quibus tenenlur
daranalionisinferri 1'ropterquod Psalmistasiccanit- opprcssijct eadem peccata quachumilitatcsermonis
fii.UconvcTt imini ,qladium mum V itiravil , arcum xuum nrcusant,cordepervcrsocontumacitcrcumulant.In-
tctenltt, et paravil Ulinn. cl in co paravit vasa morlis dulgentiamquamlacrymosisgeraitibusposcunt, ipsi
(a) Hunc locum non paucia vcrbia mancum reslituere non licuit ope edd. aut mss. codd.
B:n I.K IIKMISSIONK PKCCATOUUM I.IF!. I. BSI
•ibi pruvis opnriliiin uilliiniiit.Miiiloluin |iii>t(iiliinl n \ iHM-rnlxml Irialiti* innKna i^bnlur ' '^
iiHMlioo.ot lii pnrii:rioiii HiiiMi) HiiliriiKitiit uiljiiloi iiiiii (-iir>li«, () i|ui,
hic IIIoi i|iii, itiirn
Itilrn I
. 'i
inorlui.Ai" Nif Iniinilfr virlilii i|iiJi'riinlpliii'aroJiiNtiiiii iinpnilicii lukiirloiioi|iin viv . non .
jiiiliooii),<|iiiMii rituliH inii|nlit iniiKiM irrituiiL itil liiro- uKobant.luKnrfl ao loiitatuBfHl.Do Judafli enim quot
roni.TuloH iMiiiu niini|iiuiii ililuiint koiiiimuIii peccti- iiicrntiuli rorilla irnploluH poHHuiobnt ila dioil : Veri-
tiiiii, i|iiiH iHiii iloHiiiiint pociMiro ptiHt ^iMiilliiin.Pro liilcm itico in ('Jiriito,non meiilior, r '
niummlfit
uriiiiinil<iiH ii(tiiii|Ui<KiMiiunt ; ulpoBt Ki<iiiituinii(luri- l«iliH>cnte conscicntm meHtinSpinl • /luunutm
ininu roilount.Dit tiiiiltUH in llliro KerlcHiuHlicoHcri- Irislitia tnihi est tniiyna.el continuus dolorcordlmeo.
pluradiviiiu hIu loi|uiiur : Qui btipliuttur aitiortuo,el (>litabiitn enitn eyo ipse anathema esse a Chritto pro
itiTum tiinyit illniii, ijHid proficil luvnlio eiut f Sic frnlrilius inris,>iui sunt ciujnatitnei tecunitum carnetn,
homo iiui irjunal /itii jiecaitis suis, tt ilfiuni enlcm qiii sutil hraelilx (lioin. ix, I, -', .1, i) iJo iIIib vcro
fiiciciis, ijuiil firoficil huuiiUaiiilo 16'! Oraliouem ejus i|iii iiitru KcclcHiain poDiliiiialiHoporihuH inBiatebnnt,
quis exaudiet (fCtr/i.xx.xiv, 30,31 ) ? Uooti»8imo igitur si: aii Corinthiort lu(|uitur mcdicinali Bcrrnono :ffe
dioit Dou8 lujinini .Sicoinwrsits (ueris ctiuijcinucris, itt-rum ciim venrro humiliet me Ikus upiid vos,et /u-
salviis cris. Apiid l)(Miin iiiiip[)o Hcvoruin el bonuin ijeam tnullot ex his i/ui nnle percdveruttt, et non e^je-
tiinc orulio Ki-iiKMitia uinlitiir, lunc posconlia IIiIuh y runl pirnilcnliam.xuper itntnundiliaet loniicatione et
attcn(lilur,tunc lliMitl concoditur ealuH, si fuorit ud impudiciliu ijuain ges.^erunt (II Cor. xii, 21). Ncc
Douin oontriti cordin huniilitalo convursus. Ncccsao iatos utiipiu triBti» ilnlorct.nccilloB hiimiiiatusdoliv
ostonini ut Doua poccalori init<ortu9 i^noscut.si ta- rc.l Aposlolu9,8i impiis rtiniqui» exncprbantibusdl-
mon peccaior init]uitalom suam convorsnsngnoscat. vinamjuBlitiamsineconversionc cordiaremissioncm
Denique divina misericordinm 3«t> proplcroa Da- peccutorum crederetconrcrendam:cum ipaa rcmi»-
vid sanclus cflicaciter invonit, quia convcrsus por sio peccatorum non nisi in convcrsione cordiasor-
humililatoiii contriti cordis.iiucul mulc rcecr.ttaiinn- liatur cfl'cclum in illis duulaxat qui pro[iriaD jara
:
scoudo dainnuvil.iiocdislulil puniro paMiilondo mali voluntalis utcntcs arbilrio,tlivini muneris opltula-
oporis cupiditatcm in qua fucrat hipsua quiasi non ;
mutata in melius vita.non dcsislunt
tione oonverai
pnnirot unde reuatonebatur.procul dubio ipse puni- ad popcendam rcmissionem peccatorura currere.ad
reliir.Suuni orgo facinus «ijnovit convcrsis in pa>ni- ([uorum 37perpctralionem sive ncscientcs igno-
tenliam,mcUul nc damnalusaRuovissct pa'nani.lp?e raiilia impulit.seu, quod est delcrius.scienles con-
in 80 panilens vindicabat ugnoscendo, quod ignosci tumacia voluntatis illexit. Proptcr quod Propheta
sibi volebat a Domino.Dcniquc cumdixisset Uise' : orat Deum : DelictajtivenluliselignoranlixmexiBA.
reri'tnci,ncii.<i,secnniluiu tnagiiiim miKcricordiiun luam, n iijiioratitias meas) nc tnemitiens [Psal. x\iv,l). Et
el sccuiidutti tnultitudinetn miseralionum luaruin delc Sttlvalo.' nosterait : St'/TU5 nesciens volunlalem do-
iniquitalem meam ; )lagis iiuigiujue lava me abitiju- niinisui,elfaciensindiijtia{&\.digtia),vapulabitpaucif,
meo tnuiuia tne (Psal. l, 1, 2);
slitia tnea,et a dilccto et servus sciens voluntatetn domitii sui tl faciensittdi-
statim sccutus adjunxit; Quoniam iuiquitatctn meatn gua,}ilagis («) vapulabit mullis {Ltic. xii, 47).Unde et
ego agtiosco, dcliclum mcum corum tne cst scmper .\postoius in ignorantia se peccasse {conlitelur hia
{Ibid., 4).Agnoscebat iniquitalem suam,non utpec- vcrbis ; Gratias ago ei qui me cotxfortavit Chrislo{h)
cando magis augeret.sed ut pojnitendo dilueret at- ; Jesu Domino noslro : quia fidelemme existimavit,po-
qucita dominationom peccati, quam delectatio cul- tiens in miiiisterio,qui prius fui blasphemus,et perse-
pabilis invexit, conversio vora submovit.Et quia in- cutor,el contuf7ieliosus sed misericordiam conseculus
;
gerauit David ex tolocorde conversus, conlinuo sal- sum,quia ignorans feci in incredulilate (/ Titn: i, 12,
VU8 est factus.atquc ita Id eo completum est quod 13). Ne quis ergo sibi de ignorantia blandiatur,at-
per prophetam prajcipitur :Si conversus fueris et in- tendendus est Apostoli sermo.qui se ignorantia qui-
gemueris, salvus eris. dem fecisse pronuntiat, sed tamen se pecasse non
Degat;imo primum se dicit (/6jd., 15) omnium pec-
GAPUT XIII.
calorum primum scilicet,non temporis cursu.sed
:
Porro conversio et ab impietale et ab iniquitatc iniquilatis excessu.Misericordiamitaqueinhoccon-
prcecipitur.Utraquccnim adversum se iram Deipro- sccutus est, ut peccata qu.^B in igQorantia fecerat,
vocant quia ulrumque Dcus exsecratur et damnat,
: illuminatus agnosceret,et conversus protinusabdi'
dicente Paulo : Pievelalur eniiti ira Dei de Civlo supo caret. Hoc autem Gt, ul, sicut nos docet apostolus
omnem itnpietalem et injusliliam homitium {Rotn. i, Jacobus, omne datum optiraum, et omne donum
18). Et Salomon ait.quod etiam beatus Petrus suis perfectum, desursum descendere a Patre luminum
dictis inseruit : St" justus vix salvabilur, peccafor et [Jac.i, 17) cognoscamus. Qui cura in peccatore hoc
impius ubi parebunt [Prov. xi, 31 .juxta LXX; IPelr. inveniat pro quo debeat juste damDari, conversio-
V, i8)'?Unde non immerito Vas eleclionis, quod di- nera ipse gratis tribuit peccatori, per quam justae
vinae plenura erat caritatis.sicut pro his qui in fide damnationis possint tormenta submoveri.
(a) Sic ms. Abest vos plagis ab edilis. At in textu (/>) Ant., in Christo ; ms. omittit m,et ipse lextus
evangelico paulo aliter habetur,nempe, faciens rfi- Apostoli.
gna plagis, vapulabit multis.
539 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 540
CAPUT XIV. A ces,regnum Dei possidebunt {1 Cor. vi, 0, 10) Galatas
In omni crgo peccatore qui arbilrio jam propria; quoque sic idem doclor eximius monel : Manifesta
volunlalatis utitur,pcr conversioncm cordis bencfi- aiilem sunt (inquiens) opcra carnis.Qu.r sunl fonnca-
cium divini munoris inchoatur. Cfnlerum parvulos (io,immundilia, luxuria, idolorum servHu»,vene(icia,
novimus non propria volunlatc.sedfideliumpro eia inimicilix,xmulalioncs , irx, rixx,dissensiones, hx-
confitentium rectacredulitatcsalvari.Convenitenim rcscs, invidix, homicidia, ebrietates, comessationes,
judicio veritalis parvulos ministcrio alienae confes- el his similia,qux prxdico vobis, sicut prxdixi, quo-
sionis absoivi,quos vinculo constat alicnaeiniquita- niam qui talia aguni, regnum Dei non consequuntur
tisobstringi : ut.aliis spiritalilprconfitentibu8,ac- (Gal. v, 19 et seq.). Quia igitur .justus esl Deus,
cipiantjustificationisbeneficium,qui,aliiscarnaliter quandiu isti laliaaguul,regnum Deinon consequun-
generantibus,portant originalc peccatum ; et sicul tur ;
quoniam vero idem Deus misericors esl, pro-
ad primam nativitatem obfuit nondum natis ncc plerea mali, si talia ageredesinant in quibusDeum
aliquid agentibus parentum carnalisconcubitus.sic contumaciter exacerbant, et humiliali alque cor-
eisnescientibusprositadsecundum nativitalemfide- recti ad Deura convertantur,regnum Dei sinedubio
lium j;ro eisconfitentium spiritalisuffectus. Quan- conseqiicnlur.Sicutenim opus justilia; nonvincitur,
tum ergo ad illos attinet qui propriorum jam pos- B sic nec opus misericordiiE submovetur. Et ideo sic
suntacluum reddere rationem,nullus efficielurbea- Deus possessionem regni sui disposuit,ul eam,quia
tus,ui3i qui malis actibus renuntians.ad Deum fue- justus est, impio et iniquo non donet ;
Jquia vero
rittota cordishumilitate conversus.Cefl/t enim quo- misericors est, orani veraciter converso non de-
rumremissxsunt iniquitales,el quorum tecla\suntpec- neget.
cata [Psal.xxxi, l).Quisquis igitur propria; volunta-
operationis iniquitatem portat, non potest
372 CAPUT XVI.
tis et
aliquamaccipere beatitudinem,nisi fuerit adipsum Conversio autem tunc vera probatur in bominc,
conversus beatitudinis largitorem. si impictaset iniquitas pellatur ex corde. Verumta-
raen inter impietatera et iniquitatcm haec soletpro-
371 CAPUT XV.
nunliari differentia, quod impietas, aut pravam in
Peccatis euim excaecalur cor,remissione vcroillu- Deura fidem gcril.aut nullara iniquitasautemmalis ;
minalur.Quia sicut nihil esl aliud excaecariquamlu- moribus polluit vitam.Blasphemal impietas Deura,
mine privari, ila curatus oculus in quantum poliri la;dit iniquitasproxiraura.Impietas autem ex humi-
valel visione luminis,in lanlum carcl vitiocaeciialis. litate carnis menlitur (/or/c metitur)altissimum,ni-
Qui lamen oculns videre lumen nullalenus valebil, tcns sacramentum pietalis invictaead divinaenaturae
nisise lumen infuderil.Oculus igilurperluminis C conlumeliam pro3dicare,aul in humana carr.eDeura
illi
infusionem polest percipere luminis visionem.Sic f l Dei Filium conceptum natumque denegat, et Deo
reraissio peccalorum cumhominibus datur.procul vero non carnis veritatem,sed ostentationera solam
dubio caecitas cordis expellilur, ul lumen juslitiae falsae visionis assignat aut ita carnem Christi fate- :
oculo interiore cernalur. Caeterum quomodo fieri tur dc carne Virjiinis.ut eam neget in carnissusce-
potest ul obscurilas lenebrarum removcalur, si lu- ptione conceptara auteumdera Patrem quem Filium ;
minis infusio non donctur ? Deus ergo quibus pro- Spirituraque sanclum dicit confusione irapia aut ;
pria peccata dimiltit, lumen verac conversionis (a)in- Patris, el Filii, et Spiritus sancii diversas naturas
fundit.Quocirca sicut caecus quilibet,quandiu caecus inducit separalione perversa,aut non creditcarnem
esl, non polcsl lumcn vidcre; sic iniquus quilibct Dei de carnc Mariae Virginis
Filii sumplam,sed dc
autimpiusreraissioneranonaccipiipeccatorum.nisi non dubitat asseverare depositara aul aliquid
ccolo ;
praBventusgraluitffijustificalionis munere lotocordo humana; natura; vult Christo 3ubtrahere,ut accepla
convcrtatur ad Deum ipsiusenim
: remissionis ef- humana carno animam rationalcm, id est animam
fectus in cordis conversionc consislil.Ca^terum cui plenamhominisUnigenilumDeumdenegctaccepisse.
conversionisgratia non concedilur, peccalorum re- Irapietalis est crimen,3i quis dical.non omnem api-
missio non donalur.Quis est enim aliud peccalorura D ritalemcorporalemquea Deo bonam conditamnatu-
remissioncm cnnscqui, nisi a peccali dominalione ram ; sed ex adverso propriara mali velit assignare
liberari? Omnis enim (sicut Vcrilas dicit) ^ia' facit substantiam : cum omne raalum,non ex ortu nequc
pecca(um,servus c.%t peccati [Joan. viii, 3/i). Qnomo- slutu naluralis proprietatis existaf, sed cx defcctu
do autem potiri credilursplendifico liberalionisnr,u- non quia bona na-
voluntariaj cogitationis evenial :
nere, qui poccnti non caret lotcrrima scrvilule ? turamalara naturara rccipil,cummala naturanulla
Propter quod eorum qui dicunl Fariamtn mala, :
sit, sed quia diloctionis ordinc dcrelicto, creatura
ut venianl bona {l\om.\u, 8),juslam cssc damnalio- ralionalis, qu.x! ad dilectioncra Crealoris facta est,
nem, Mngistro gr^ntium docenlc, cognoviraus, quo dum conlcmpto Creatores,aut rebus inhaTetcrcatis,
pr(EdicHntP8imililcraudivimu8 Quiancquefoniira- : aut cogitationibus falsis, deterior facla.lemporalia
rii, ncquc idods servicn(rs,vcquc (liuKcri ,vcqucmol-
sompiternis, ima summis^mulabilia immutabilibus
les, ncquc masrulorum conruhUorcs, ncqur
furcs, nc- antoponil.Similit.cr illi qui justop est iniquos,Doncx
queavari,neque cbrioti, ncque maledict, nrque rapa- opcrium divcrsitatc, scd ex sacramenlorum dicunt
(o) knl.fConfessionis ;
eed raelius et congruentius ipsi contcxlui quod subalituimus ex ms.
»41 \)i: mcMissioNn pkccatouum. uu. i.
ouinintiiiiona cnnHciuloi, niliil volunlMM iinloiiii|uit \ ri)rinarl noriuone dicenlli : Qum VultU ul fncUuU vo»
priulnriMo, n\ iiitiM- iiijii^toa JiikIo viviit in Kcclnnin hit hominei, fadem «l voi /arttti eli. Ilme eil enim
ciilliolli'11 (Aniiiiiiin uniimi|uniiii|iin non pro i|nuli- 1,'x ct propltrlw (Matlh. vii, 1'.';. Sntt dixil Chrialua,
tulo Incti, uril |ii'i) Hiirlrtiilo Hitrraiiiunti n<t('rnu ro* i|ii<ii voliU fccorinl ' ,!,'-' '• • '
•
Iritiiitio, hIvo Hii|i|iliL'ii HJl oxi opliiru, moii rc^Mii. cii" ; no iiiulum crcih :
;
> -i
IIu>o orKo i|iuo Htint u iiolila iiipcriiiii intiinaia, ol oi i{iii nobiB muli olii|u|(iriicil,aiil cui({U«in ncgao*
uliu intiltu i|nin nilvorHiim cntliolicuiii ot upostoli- (liiiii {luluromuB bcnollcium,a qiio nolii4 ruibi beo«'>
onni lldrin iil) li.-prolloiH nli|iio Holihinulicirt profo- llcii HciromuN impfiiHiiii) cuiii dcljcat Cbrlalianua
:
runlur, iinpiclulis vitio ilo|iutaiiltir. IpMu uniiii hc- iiinni lioiiiiMl b(!iicvolciilia] uiljiiliirium, vcl {iraro-
parulio iiiipioH OHtoiiilil, i|uin laloH cccloaiuHtico guro, vcl roddoru ; ul ct bono bonum roddul, et
corpori, iion booIoh, sod uilvorBurioa rucit. Noijuo mulum bonilutu prmvcnial. Dicitur nnim nubU a
onini H convcntii occloHiuHllca) unitaliH corporo bc- Domino : Diliyife inimicoi veitros, henefaeito Im qui
piirurontur, nc loco, nisi priufl ul» ccclcHiuslicn vits ndrruut, d ornte ]>ro icnctfuenlibui et calum-
flilo (lcHronilcront {('otir iliscoiloroiil) corilo corriip- uiantihus cot, ut iitis /i/tt jiatrii vestn (/ui in curlii
ti) ; noqiio u logitimo vcrlii Doi conju^io upprtu cst, <iu( .sutem tuumfacit oriri luper honoi et maloi,
iiiipicluto 8oJun^'orcnttir, nisl pcrlldaa ac porvcr- n el pluil supcr juitos et injuiioi {Matlh. v, 44, ^fij
sufl conilulionoB ndnltiMinn dinbolioa» ronfltnprutiu Honi uutom fidclcH, non eolum ub illia pcrBccutio-
nis floiiiinuliono ronri|H<ront; ({iius nrijuitcr inlcrno ricm pnliuntur ijui foriu poaili lutrulibua {icrlidin
Tovcntcs asscnRU, nd hoc poatMioduin ncruria loru- ac porvcrHis 1'iCclcsiiR calbolico) dugmatibua obni-
tlono parcronl, ut vi|)crca similitudino propriia luniur; scd otiam ub illis ({ui vidoDtur quidcm in<
disrupti folibus inlcrironl. Viporis ({iiippc lior oat trn Kcclesiam espo, scd malc vivcntcs inveniuntur
parcro, (]Uod pcriro. Qnnruin lilii, sicul fcrlnr, dis- ccolebia8tic;c tradilioni non ore, scd operc rcpu-
ruplia ({iiibus sunt concopli visccribua, .sic ogro- gnare. Quoa cum boni conspiciunl, gravitcr gc-
diuntur 3? 3 in Uiccni, ut parpnlibus infcrant munt, ct sauclo alTtctu pcrmotus crucialur bonus
tnortem. Cuni igilur impin qiudibct prnvilns, vcl animus, ({uando alicn<c pcrveraitatis nonlugitsen.
assensu concipilur, vol ctinm professiono gcncra- sum, quamvis tcncrc non possit assensum.
tur, ;x>torna niorte animam intoriniit. Qun? corrup- 314 CAPUT XVi;i.
tioDt conscnlicns, ob hoc interno! conccptu infide- Intra calholicaui quippe Ecclesiam in prssenti
lltalis inllntur, ut suo postmoduni rupta ptirtu mo- saiculo Justi ct iniqui (a) tcnentur admixti sacra-
riatur. Talcs aposfolicn his verbis designat aucto- mentorum scilicet communione, non morum, id
ritns : Sicut autcm Jamnes Mambrcs restilcrunl
ct csl socictate credulitalis, non similitudine conver-
Moysi ;
ita et hi reststunl veritati, homines corrupti ^ sixlwnis. Non ergo corde, sed corpore (//) ;
quia
meute, rcprobi circa fidcm {II TinK iii, 6). Si quis professione, non opere. Nunc igitur quandiu, se
ijiitur contraria dispulans. ct a bonilatc scmctip- cundum beali Pauli praedicationem, in marjna do-
sum set^rcgans, ccclcsiasticaj fidei perversus ob- mo uou solum suul vasa aurea, sed et lignea et fxcti-
sistit, iste procul dubio impius dicitur. Si quis lia, et qua;dam qiiidcm sunt iu houorem quasdam vero
autom in corpore unitatis catholicas perseverans iu coniumeliam (r) (// Tim. ii, 20) ; intra Ecclesiam
sacratnentorum societate conjunctus, flagitiis et quidem sunt iniquus et justus, extra Ecclesiam
criminibus deditus, is solet iniquus vocari, non vcro nullus est justus. Et intra dominicam aream,
impius. Undo nobis nunc non esl disputandum. donec ventilatoris metuendus exspectatur adven-
Hoc tamen dicimus, quia non omnis iniquus est tuSjCtdiscretio veniilationis novissime differtur,pa-
impius, licet omnis iinpius sit iniquus. lea frumento locali communione miscetur. Quis-
quis autem extra dominicam aream locus est,
CAPUT XVII.
quamvis ibi vocabulum nominetur agricola?, Bola
Conversio ergo illa in conspectu Dei grata cst et ibi potest quoe vento raptatur palea residere. Ve-
accepta, in quasimul et fidei rectitudo servalur,et rura quia tanta est agricolse nostri omnipotentia,
vilffibonffi regula custoditur : id est, ut principaliter D ut nuUus valeatejus vincerevoluntatem ;
quisquis
recta teneatur de Deo sententia,doinde proximoex- in praesenti vita conversus recurrerit ad areae do-
hibealurcaritas divinitus impcrata. Tunc enim se minicte locum legitimum, si perseveranter teneat
homo recte diligit,cum dilecf ioncm Dei sibi devotus in fide recta bonae vitae propositum, non erit palea,
et humilisanteponit. Tunc etiamdiiigit proximum, sed frumentum, nec ignibus tradetur arsurus, sed
st proximo, quantum potesl, consulat, ut ad Deum in horreo congregabitur placitis Deo fructibus opi-
recta fide et bona conversatione perveniat.Proximi matus.
aulem caritas duplici est ratione servanda,utscilicet CAPUT XIX.
nec alii inferat quidquam quod sibi nollel inferri In Eola ergo Ecclesia catholica datur et accipitur
nec indigenti opem boni operis in quantura potest remissio peccatorum, quamipsesponsusunara dicit
deneget, quia nec sibivelletnegari.sisimiliter indi- essecolumbam3uam,unameIectam suam.quarasu-
geret. UndeSalvatoris noslri sicnosngnosciraus in- per petramfundavit, cui claves regni ccelorum de-
Ms., justis et iniqui.
(fl)
Ant., in honore, qu^dam
[e) vero in conlumelia,sed
Sic ms. unus. Ms. alter et editi, non corpore
{b)
ms., in honorem...
; tn coniumeliam juxta textum
sed male. ipsum, zU t'-H^v, el; axijjitav, et Vulg. vers.
543 S. FULGENTII EPISCOPl RUSPENSIS 544
dit.cui etiam potestatem ligandi soivcndique con- A. «'" Dcum (/ Petr. iii, 20, 21). Ubi est autera con-
cessif, siciit beato Petro Vpritas ipsa veraciter re- scienlia bona, nisi ubi est et fidcs non ficla ? Docct
promiltit, dicens ;
7"« es Vctriis, ct super hanc pc- cnim apostolus Paulus : Quia finis prxcepti estca-
tram xdificabo Ecclesiam meam, et porlx inferorum ritas de corde puro, et conscicnlia boiia, et fidc non
non prsevalebunl adversus eam ct tibi dabo clavcs
; ficla (/ Tim. i, 5). Quid ergo aqua diluvii noa sal-
regni ciTlorum, et quodcunquc alligavcris super fer- vavit extra arcam positos, sed occidit?Sine dubio
rarv, erit ligaium et in ca;lo ; et quodcunque solveris prKfigurabat omnem baerelicum, lioet habentem
superterram, eril solutum et in ccelo {Mattti. xvi, ^8, baptismatis sacramentum, nnn aliis, sed ipsis a-
19). Ab hac Ecclesia quae claves rcgni ccclorum quis ad inferna mergendum, quibus arcasubleva-
accepit, quisquis foris est, non cceliviam graditur, tur ad coelum. Neque enim ob aliud eis inleritus
sed inferni nec tendit ad ajtcrnae vit£E domum,
; per aquam nascitur, nisi quia eos arcaj non conti-
sed currit ad mortis aeternffi suppiicium non so- ; nctsinus : in quo solo potest vivere quisquis noa
lum si remaneat sinebaptismo paganus, sed eliam vult aquis vilalibus interire.
Bi in nomine Patris, et Filiiet Spiritus sancti bap-
tizatus persevcret hKreticus. Neqne enim per bap- CAPUT XXI.
tismimeritum adipiscitur veram vitam, si quis in n
nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti, sive in- nujusarcaemysleriumCyprianusbeatissimusmar-
traEcclesiam, sive extra Ecclesiam baptizatus,non tyrscribensin libro de Simplicitate praelatorum, vel
tamen intra Ecclesiam catholicam terminarit hanc polius secundum vetusta exemplaria de Unitate ca-
vitam nec vivet per ecclesiastici baptismatis sa-
; tholicaeEcclesiae,exponit Adullerari non poteslsponsa :
cramentum, qui non tenuerit ecclesiastica} 375 Chrisli : incorrupta cst [a) et pudica ; unam domum
fidei caritatisque consortium. Ille enim salvatur novit, 3T6 unius cubiculi sanclilalem casto pudore
sacramento baptismatis, quem intra Ecclesiam ca- cuslodit. lixc nos Dco servat, hxc filios regno quos
tholicam usque ud obitum praesentis vitae tenuerit generavil assignat. Quisquis ab Ecclcsia segregatus,
unitas caritatis. adullerx jungitur, a promissis Ecclesix separalur :
necpcrvcnict&dChristiprxmia.qui reltnquit (a.\.reli-
CAPUT .\.X.
quit) Ecclesiam Christi : alienus est, profanus est.ho-
Cffiterumsi quisaul deEcclesia baptizatusegredi- Habere nonpctestDcum patrem, qui Ecclesiam
slis est.
tur, ant extra Ecclesiam in Patris, et Filii, et Spiri- von habct matrem. Sicul nonpoluit evadere quisquis
tus sancti nomine baptizatus, si ante finem praesen. extra arcamNoe fuit, sicel quiextraEcclesiam foris
tisvitaenonfuerit catholicaerestitutus Ecclesiae, non „ fuerit,noncvadel. Certum estigiturtam praedicatione
carebil morle.sed requie quia et tempore diluvii si
: licati apostoli Petri quam expositione sancti marty-
quis in arcamNoefGenci. vii,2<) non est ingressus, risCypriani.in arcaNoe figuram Ecclesiae,ct in aquis
non est salvatus diluvio, sed necatus, nec salulem diluvii figuram baptismatis exstitisse. In illa quoquc
invenitin aqua, sed mortem.Aquaquippeiila,in qua domo Raab inerctricis, quaj, pereunte Hiericho, sola
praefigurabalur baptismatissacramentum,quo8Cun- cstjubente Jesu cum omnibusquos intra se habuit
que in arcareperit,a tcrrasuspcnsos ad coelestia su- incolumis reservata, in sacramentoChristianaecon-
blimavit ; residuos autem oppressos occidit, quos fessionis, quantum mihi vidctur, catholica exgenfi-
foris invenit. Et pereuote Hiericho,si quos domus bu9 significabatur Ecclesia.Quae scilicet rcjecta pri-
Raab meretricis inclusit, incolumes Jesus servare slinae fornicationis illuvie, duos exploratores Jesu
praecepil(y(j5ue vi, 25); reliquos vero
quos iila non latenter excepit hoc est, sive utriusque Tcstamenti
:
continebaldomus,uniusmortisconsumpsitinteritu3. castam cognitionem, sive Dei et proximi caritatem :
In illa igitur arca, et in illa domo una eadeinque quia et in illis duoLus Testamentis Dei et proximi
praefigurahatur Ecclesia; sed in bis qui extraarcam caritas intimatvr, et in his duobus praeceptis tota
diluvio perierunt, et in eis qui cxtra illam domum lexcum prophetis pendcro cognoscitur (.Wa///». xxii,
gladio mortui sunt, geminae significationis potesl ^O). Hffc quffi prius idolis prostituta fuit meretrix
considerarimysterium.Existimoeniraquantummihi ^ impia, susripiens exploratoresJesu, facta est fidclis
nunc inferim videtur.non incongruc crodi in diluvii ct casta quos custodiens apersequenlibusinimicis, :
significalione praccessisscbaptisma Christianae con- non in inlcrioribus deposilos obruit, scd in solario
fessionis ; ut agnoscamus baerulicos, si extra Eccle- domus puae lcvatos latenter abscondit.Solarium vero
siam pcrmanserint, baptismo pocnam mereri, non proptereadicitur, eo quod solislumine perfundatur.
vilam,et eos qui Christum negantes de Ecclcsiaca- Quis cst autem sol humani cordis, nisi ille de quo
tholica discedunli.Tterno snpplicio pcrituros. Arcac dictum est perprophctam Timentibut autcm nomen :
quippe sacramcntum bealus Pelrus his verbis oxpo- yneum orielw sol juslitix, el .^anitas in pcnni.n ejus
nil In dirbus quando exxpeclabalDei palienlia in dic-
: {Malach. iv, 2)? De ipso sole oriente Zacharias in
bus Noe, cum fahricaretur arca, in qua pauci, id est Evangeiio sic prophetat Quia vitiiavil nos oriens cx
:
oclo anima' salv.r facl.r sunl per aquam : quod vos allo, illuminare his qui intrnebris ct in umhramortis
nunc similis formx haptisma salvos farit, non carnis scient [l.ur. 1, 78, 7\»). Nam et Abacuc propheta
deposilio tordium, ted conscienlix bonx interrogalio Chrisiiasccnsionemelordinisecclesiasticifirmitatem
(a) Ms., el ut dicam.
5^5 T)V. MKMISSIOF"!': rKrCATolirM. I,IU I. B46
Bub noiiiino «uliitltii)<ni|iio Hia \tTm^U)uV.Elei>alui cu \ rtirn nflKitiitn«cnlholicm(IJniiaoramonlum.adti«r«*
sol, el luna Uttit in onltitd iuo [Aliat',\u,ii,iec. i\Sj, llouruiii Munt niorlirarnin ditapai »•
Ciw' or^'0 iiiiiiiHi'tiJiiHi|iio lliliiliH non In^onKrun niant lldotii i|iiani nof.'- ' '
i|)lrilalo Mnlariiiin ilimliir, i|iiiiil HnliH illiiiM *ii|HM'ni rili*r riivni tttiilnr, iit J-
radilv HiilultrilnrilluHtnttiir. Ilault ttni|tiu morrtrix inuin ponainl tnvonirl nttra quani nullua poUsal «b
quoH iix|)loratoros Jchu in Holurlu nun domui nbn- Inloritu liborari ; quiu nicut in ilinrtcho quitquil
roii(lil,iilii|iioiii Hii|iorii)ritiiiH,liiii<oHlH|)lritiill xfinn- oxtra ittuiii domiini fti ' " ," t vil«
lia illiiiniiutli conli.i intiinu (lilcclioiio ronlinuil, nt Hnli^idiniii, nic uxlra i^ > <
uullus
proptiuliuuniillndoloiininn) oporis voritutvcunlarut: accipii!l indiilgflntiaiii|*flrutturum;ot licul ia(r«Ke>
In fiorde inno ahscimdi doiiHia tna,ut iion pecvem tiln ctcNiiim calliolictim corite credttur ail fujitiliam, ort
{Psal. cxviii.ll). Vuru itit(|iio ll(toM,i|(m) diviniHolo- autrm ronfci.iio fUal sittttlrm (Hom, x, lOj.aic cxtrn
quilH inliiirttiir,liii)o |)orHt<(|noi)lit>iiH non traditnr, uuii.doni 1'Jcclrai uii innta crodutilafl nun reputaturod
tuno in oordo li<l(<liiiin iiiviulutu ul incolniiiiHCUHto- JiiHtitiani,Bcd ad piunam,'-.! pniva conroHMio non «c-
ditur.HlnontorronlH.ot cadncl8,nt(|Uocarnutibtirt,scd qiiiritBalutom conntonti.and ingorit morloin.blxlra
ctutcHlil)iisolspiritalit)nH i^roinisHiH aniintiH porHovu- liunc KrcloHiarn nnr Ctirinlianum nomon atiqucm
i'ot afllxuri.nco coi)ton)pli>liir tnKc vidontiir.Hcdqiira j» juvul,ni!C bupliHmuHHulvai,nPc mundum DooHacri-
non vidonliir : Qii.v rniin vi'trntnr temporatin sunl, Itcinin ollVrtur, noc peccutorum rciniHsio accipitur,
siout ail ApostuluH; qitir nutrm non videntitr,a.'teriia noc ojtorna) vitn» roticitas invonilur. Unu cst enim
.M4H/(//C()r.iv,18).C(«loriiiiiquiH(iui8prt)ptorou Chria- ChriBti Kcclosia, nnn cotumha, una dilocta, una
tianain Itduni loiiot, nt rcs tcrronas nl transitorias sponsu in qua Trinitas unus Dcus, unius nalurn3
:
ftOi|uirat,isto o.xptoratoroH Jci^u^non in HUpcriorilius nlt|iic aubslantin; rrcditur; in qua noc jFilio, nco
domus sui)*, sod in inrorioribns collocnl; ubi cnin Spiritui sancto cuntumelia minorutionis ingeri-
fncrint poaiti.fucitius otinvoniripossunl ubinimicis tur: in qua unns atquo idem cultus, et honor
ol porimi.Omnis onim porscculor ot inimicn? 375 unua uni Trinilnli, f|ii.T> Dous vcrua est, fxhilietur.
Ecetosiffl illos spiritalitor iiitcriniit, ol ipsis ingcril H;l>c cet una vcra33H I'kclcsia, qna) sic credit et
ajtorna) morlis intoritum,qnorum cor invencritter- praidicatunamTrinitaliscsscntiam.utintribuaunam
ronls ot caducis robus innoxum.lli enim dumterre- quamtibctuon audcat atteri projfcrrc pcrsonara.Sic
nas divitias,aut pcrdoreinctmint.antacquirerocon- cnim nihilsodivcrsuincolcroinsubstfkntiadivinitali»
cupiscunl,pr;vcoplaCliristi,liocoslexploratorcsJosu ostendil.nt Patrem etFitium,ct Spirilum sanctum,
non absconduntin solariocordis,scd Iraduntpcrso- hoc eslipsainTrinitatem unum vcrumet sotumcon-
quentibus iniraicis,aut metuscilicot territi,autigne „ litons Deum.nec in unilatisnomineSabellianascon
:i:».,.; : ».t-- i. ...:... i : \* r.. „:„.:„ : . i :_ t.:-:»-.:- u .1
pravajcupiditalisacconsi.Nectunicutumcoccincum, fusionis incurrat errorom,et in Trinitatis vocabulo
in cujus signo domus itlasalvatuest.liahent perfe- nieniinerit.Arianfedivorsitati? morlifcram vitareper-
nestram doinus suspensum, qui rutei sua; non
sujo niciem. Aposlotic;»; quippe praedicationis retinens
conrilenlur, sed denegant sacraraenta. Funicutus normam, qnemadmodum Trinitatem co{;noscit in
enim coccineus sanguinis Christimysterinm pra-fe- porsonis P-itris, et Fitii,ct Spiritus sancti;sic uniua
robat:qucm illo per fencstrum domus sua; suspen- Dci reclam proedicat Iid'iin, qu'a in Patro, el Filio,
sum habet,(iui lide contra paganos seu contraquo- et Spiritu sancto naturalem prsedicat unitatem.
libet, qui lide contra paganos seu contra quoslibet
hffireticos Deo protegente firmatus, ac fidem suam CAPUT XXIII.
sotlicite custodiens.Chrisli se redemptum sanguineTi
confitetur. Propter quod ipse Salvator ait : Qui ine Ab hac Ecclesia si qui foris sunt indiversiserro-
confcssHS fucritcoramhoviinil>us,con/itehor et egoeum ribus constituti.tunc accipicntindulgentiampecca-
coram Patremeo, qui est in ccelis; qui autem negare- torum,si adeamdem Ecclesiam,dumsunt in hocsae-
rit me coram hominibus, ncgabo et ego eum coram culo conslituti, recla credulitate fuerint etcontriti
Patremco, qui est incirlis (Mutlh. x, 32). Quamvis cordis humilitate conversi. Ergo currant,dum'tem-
igilur inimicuspersecutor exploratores Jesuin infe- ^ pus est, ad legitimam raatrem, quae sicut ei utero
rioribus conetur occidere, id est robur Christianae suo natos filios conlinet diligenter et nutrit^sic ex
fidei terrenismollatur proraissionibus sive terrori- ancilla natos.nonsolumredeunlesnon respuit,quin
bus enervare;si quis tamenTrinilatisfidem,qua Pa- etiam misericordice visceribus errantes inquirit, et
trem, et Filium,et Spiritum sanctum unum Deum pro affectu incessanter invitat, quos in socielatem
substantialitercredit,insuperioribushabueritcollo. paternae haereditatis inducat.Neque enim in eisat-
catam.omnes persequentis atros errores (forte ter- tendit ancillaris uteri condilionem, sed paterai re-
rores) omnesque seductoris insidias non timebit. cognoscit seminis veritatera. Quae est enim veritas
paterni seminis,nisibaptismaperceptum innomine
C.APUT XXII.
Trinitatis?Hoo inquocunquercpererit,tanquam
illa
Proinde non solum quos itorati baptismi tenet rea- legitima mater sui jurisesse cognoscit.Novit enim,
tus innexos debent celeriteradEcclcsiam recurrere sicut Rachel (Genes. xxx),non solum proprio utero
et Deum
lacrymis ac clomosyr.is pro tanlo scelere filios parere,verum etiam ex ancilla progenitossuo
deprecari;verumeliamsi qui forsitan sine iteralione nomine taiquam genitrix legitima vindicare. Hoc
baptismatisdelectatione munerum seu timorepcena- opus est,ut illi nonnegligant fraternam societalem
547 S. FULr.ENTII EPISCOPI RUSPENSIS 548
repetere.si volunt paternse htereditatiamunere non A cens -.Obsecro iiaque vos ego vinctux in DominOy ut
carere. If,'itur hoeresim relinquentcs ad catholinam digne ambuletis vocatione qua vocali eslis, cum omni
Ecclesiam celeriter revertantur; noc de bsrcditatis humilitale et mansuctudine,cumpalientia supportan-
poRsessione dubilent.nec depeccatorum remissione tesinvicem in(yi\.cum) cnrila(e,sollicili scrvare unita-
desperent.Qui cnim noa credit inlra Ecclcsiamca- tcmSpiritus in vinculo pacis {Eplies.iv,i,2, 3). Ipsam
tholicam cuncta relaxari posse pcccata.ippesibi re- quoque communionem Spiritus sancti esseconfir-
missionem peccatorum denegat.si dehoc ScBCuIo in miit,dicen8:Grfl/m quo^ue Uomininoslri JesuChristi,
eadem cordis impccnitenlis duriliaperscverans.alic- et caritas Dei,et
communicalio Spiritus sancti sil cum
natus ab ecclesiastica socictate discedat. omnibus vobis {II Cor, xiii, ^3). De haRreditale quo-
CAPUT XXIV. que nostra sic loquitur:5?3no/t estis Spirilu promis-
stonis sancto,qui estpignus hxreditatis nosfra;{Ephcs,
Talis igitur adversus Spiritum sanctumdicitver-
I, 13,14). Spem quoque ipsam, quae vitium despera-
bum.quod neque in hoc neque in futuro sit saeculo
tionisexpellit,sanclo Spiritui beatus assignatApos-
remittendum {Matth. xii, 32). Carilas enim Dei.
tolus dicens:0(7M5 autem speirepleut vos omni gaudio
quae cooperit multitudinempeccatorum(/Pc/r.iv,8),
et pace in credendo,ut abundetis in spe et virtutcSpi-
difjusa est, sicut Apostolus.dicit, in cordibusnostris
rUus sancli {Rom. xv, 13).Ille itaque coelestishKre
per Spiritum sanctum,^ui datus est nobis (Ilom. v.5). B
ditatisadipisciturperenneconsortium,qui intraEc-
Hjec caritas.quia incorruptumtenetuuitutis frater-
clesiam catholicam fraternae caritatis custodiens
nae consortium.propterea multitudinem peccatorum
unitatem,nriu8quam praesentem linial vitam,dcpo-
cooperit,et in unitate spe cerlissimaperseverantes
nit mortiferam cordis impoenifentis duritiam, ncc
perire noa sinit. Si quis igitur tenens fidem, quae
desperal in Ecclesiauna etvere catholica remissio-
per caritatem operatur(Ga/a<, v, 6), sic agit pceni-
tenliam 379 pristini cujuslibel erroris.ut eum nec nem omnium peccatorum conversis dari per Spiri-
tum sanctum.380 Quod etiam ipseSalvator noster
erroris ulterius societas leneat,nec calena mortife-
ostendit. Postquam enim resurrexit, insufOans in
rae desperationis obstringat, liber eritab illo verbo
discipulos, ct eis donum sancti Spiritus tribucns,
quod adversus Spiritum sanctum dicitur,quod di-
remittendorum eis potestalem tribuit peccatorum,
centi non dirailtitur,ncque in hoc sfficulo nequein
dicens: Ac.cipile Spirilum sanctum. Si cujus peccala
futuro. Hoc cnim verbo Dominua et Salvator noster
dimiseritis;dimittentur ei; cujus retinueritis, relinc-
non aliqua peccata iusinuavit io futuro saeculo di-
huniur {Joan. xx,22, 23).
mittendaquae inhocsaeculo dimissa nonfuerint;sed
bene intelligentibus ostendit non alia, sed illa tan- CAPUTX.WI.
tum in futuro saeculo dimittendaquacin hocsaeculo (]
Non itaque adversus se mortifcra desperationc
in una etvera Ecclesia catholica fuerint unicuique
claudant ostium indulgenti,T,qui,abEcclcsia calho-
dimissa.Soli enim illi Dominusligandisolvendiquc
lica scgrcgati,cuju?libethaeresis sive schismatis tc-
tribuit pote3tatcm,dicen3:rz6»rf(i/'oc/ai'w regnicoclo-
nontur crrore obstricti. Deponant duritiam cordis,
rum;etquodcunque Ugaveris super terram, erit ligalum
si nolunt malis interminabilibus cruciari.Scriptum
quodcunque solveri^ super lerro.m,eril so-
el in ccelis;et
namque est quia Cor durummale habebit in novissi-
lulum et in cxlis {Matlh. xvi,19) Quod ergo sancta
mo,ct quiamat periculum in ilto penhit{Eccli.u\,21).
Ecclesia in boc sajculo non solverit ita insolubilc
Quid autem periculosius quam divinis obedientiam
permanet, ut eliam in fiituro saeculo solvi nullate-
non exhibero scrmonibus, et vocantis Dei Bpemcrc
nus est autem omnis homo qucm
possit. Li^'atu3
voluntatcm?Proptcr quod in libro sancti Job,sicuti
ista non solverit;necconscqueturaliquodsolutionis
his qui convcrtunturaetcrnitas promiltiturgloriosa,
beneficium, qui non conversus ad pocnitentiam iii
sic impiis, pro co quod non obcdiunt.salulismunc-
Ecclesia aihi dandam sepcraverit indulgcntiam pcc-
ra denegantur.Si enim scriptum est:Q«i convertun-
catorum. Ille igilur dicit irremissibile verbum ad-
lur ab iniquitale, si audiertnt et servaverint, comple-
versus Spiritum sanctum,quidivitia3bonitatisDei,
hunt dics suos in bonis,et annossuos in gloria.lmpios
et palientije,etlonganimitati3Contemnens,3CCun'lui)
. ,. ,.,. .,i-
duntiamsuametimpocnitcnscorthesaurizatsibiiram " vcro non facil salvos, eo quod nolmrunt scire Dcum,
U • .
^ '
'
'
i
ct cummonercnlur, xnobcdicntes erant (lob. xxxvi, 11
in dicira;et revclationisjusti judicii Dci.qui rcildct
etseq.).^ov\crgospcrnantobcdientiaetcmpus indul-
unicuiquc sccundum opera sua (fiom. ii. 4).
tum.sed ad Ecclcsiam catholicara revertantur;in qua
CAPUT XXV. sola pcr sanctiSpiritusdonuin carilas cooperit miil-
Etcnim sive caritas, et ea de corde puro (n), sive litudincm pcccatorum^/Pf/r^iVjS^.Si quietiam in Ec-
unitalis fratcrnae communiOjSivehapreditatisccEles- clcsiacatholica3unt,etmalevivunt,priusquamislam
tis patcrna poss^issio, in sancti Spiritus donaliono vilam finiant.festincntutamalavita di8cedant;nccsi-
confislunt.De caritate quippe Doctor gentium dicit: l)i putont ad Silutem sudicerccatholicum nonem.si
caritn» l)ci dif]maesiincordibusnostriz per Spirilum Dei non faciantvoluntatem.Dicit onimSalvator nos-
sanctum, qui dalu.x esi nobis {Wom. T, b). Unitalem ter '.Non om<iis qui dicit mihi,Dominc,Domine,intra-
quoquo Spintus cum eadom caritatecommcndat,di- bit in regnum coelorum; sed qui fecerit volHulatem
(a)SiciiiB.eted.Atras.habclcmcndatumaliamanu, exeat de corde puro.
nin I)K lUCMlSSKiNK PFXCATOIlUM. Llll. I. 530
rutriMnei,iiitiwc:rlis<ist,ti:ie intiuhit in rcgmim iw- A ilirlri rrtrmiimptiirjnii el vfrmii IHrelt. vii. iH, lU).
lornm (t/ii///i. VII. !'.)). Naiii ol iii liltni l'>ialmuruiii Kiiiiai >|iloi|tie <lii-.il ijuiuiijnit eot uinnon (ritiHgM-
Horipliiiii niil:(.'i<i(t vropii >•.</ I)i)nnniif omnihui invo- tur, et vermii eorum non morielur liat LXVt|A4).
I
citntihus eiim in verituteivolunltiltfm timrntium ir^ /•<-
Iliirtuiii lii Krclraiaatico poilturii etl-.Stupp^ eolleela
firt, et t>fti'i^i eorum r.viiiiiiirl, rl aiilvo$ !t\riet etii .iijiniiioijii jirc. iinlium,el e<in%umnntlio eorum flamma
[Pstit. cxi.iv, IH, r.)). IMopici- i|iiiii| (-1 in Prov<5rl)ll« iuni%,yin i>ecctinlium plenn nilcniii.el tn flne itlorum
iii)iiM<|tiiH(|uo iioHlruiii ol liiiKui' hoiiiiiMiiii jul)otur,ot iuferi,et lenebrx.et pxnit {F.eclt.xx\,\i},\\),
11 iiialu iiiaouiluru.llil(|ul|i|)oilirltur:7'nn<i Dominum, CAI-UTX.XVIII.
et tlerlinn nh oDiiii miito,et erit \h\x corpori lito.et tli- Iliro cnt morR, «|u.n ccundum oarnom viveatct
Uijentiti tmibui tuis {l*rov.\ii,l , K). Nain ot in libro flXi-i|iiol,>4icut hoali P.iuli pr/i-<ll<!ati<i nancta lcHtalur
Kculo8ia8li('(>,iio iiialii rauialuiiiiiiiiuirti|uolii|olitiiii8iu ilu «liconlin: (b) : lumui non
Ergo, fratrei, tlehitores
Rdiuonutur: iVo/i (acere malu,ct non tipprchenilcnl tc. eitrni,ut secunilum carncm vivamiu. Si enim lecwi'
Discetle tth iniiiuo,et tliscetlenl mtilaabs te.Nesemincs iluin cnrnein vixeritii, moriemini ; si autem ipiritu
malii in sulcis iniuri.T,ct non mclcs illa in seiitujilum fncta cnrnis mortificdvcrili^, vivetit [Hom. viii, 12,
(F.ccli. VII, l, "J, ;t). In (vtiloin liltro rursus iio i|iii9- l.'t).l''nctA aulcm carniii Hcquitur, si qnis uut obac*
<(uam pouonlupo(;catid iiiljicion» (lo iniscricordiuDoi q i|uilur dcsidoriiH ea;cii!uriuiii,aut in iinpietato vuit
vclit ailii vuniioogilutiono Ijlundiri.hujuscomodi vur- rcmnnoro captiviiBtcum nu» non aliud doctrina spi-
bi»doclriiiuPulutarisocourril:.<NoudjiciaH pecculum ritulin orii<liit,ni3i ut ubnc^ala impietatc, deui^leria
« siipcr pi'ucatuin,ot dicas:Miscrutio Doi mugna osl; (|un((iio s.Tculariu (loiinnamus.Ourxl p»inliiim Doctor
« miscricordiu uiiini el ira ul) ilio, ol in pcccutoroa his vorbis inainuat :Apparutt aulem grutia Domini
« roapiciot iraiirui3(l';6T//'.v, 5,0,7). Kt rursussunclud omnihus homiuihus, erwliens not, ut nbnegante* im-
Jol) dixit:>.Nonno poniilio oriliniquo.ol ulionatio fa- pielntein ct sarulnrin desideria, totirie et juste et pie
" oicntibusiniiiiiitaloin {]ob.\\\\,\\)'^ In Provcrbiis vivamusin hoc srcuto, cx.ijiectnutes hcatam spcm, el
scriptuin 03l:..lniquilut03 siia3cupicnlimpiuiii;runl- advcutiim glorix mngui Dci, ct Sulvatoris nostri Jesu
« culis autom pcccnlorum suorum unus<|ui3(iue Christi (Tit. it. 11 etseq. ). Illorum SSl cst igitur
« conslringilur. llic nioritur cum indisciplinutis, spes bcata,iIlorum exspcctalio cerla.illorum felici-
n 3.S1 doinultitudinc aiitoni vila' su« projccluscst, tns fuliirn,qni abnoRantcs impietatem et sscularia
« 01 porit pro insipionliu(/'n)r, •.'.», 23). dosi<lcria, sobrie cl juste et pic vixerint in hoc saE-
CArUT .XXYIl. culo.Sobrietas ila({ue et justitii ct pietaa debcnt a
Et ne quis puleluliipia peccala hominum lalere Christianis intentissimo custodiri. Sobrietalem au-
Doum posse,sa:icti Job sermonibus instruamur di- ~, tem cuslodit quisqnismoressuos vitamquecompo-
ccnlis:«Cogilationesmcus dinumcrasli.etnihillelu- nit.Et ille juste vivit,qui proximo nec mali aliquid
« tuit pcccalorum meorum.Sii;nasli quasi(fl)in sce- ingerit.etin quanlum potest.adjutorium bonae ope-
« culo iniquitates mcas, adnolasti ei quid invitus ralionis impendit.Illeetiarapie vivit,quiperversum
« erravi«(/o/)xiv,IG,17,juxta LXX).)>Ne vero aliquis aliquid ncc credit de Dco, nec dicit.Quisquis ergo
impunitum se futurum putet, si convcrti nolucril, vult ad regnum pervenire coelorum,vivat sobriusin
ejusdom sancti viri verbisinlentus auscultet dicen- semetipso.juslitiam servet in proximo, pius perse-
tis:Imo vero nullusconfidat cum sitnequam,se im- veret in Deo.
punitum futurum, quidquid in iracundia provocet CAPUT XXIX.
Doum.lunquam inquisilio in eo nonsitfutura.Prop- Ilffic aulem lunc in futura vita proderunt, si in
ter hoc inEcclesiasticosalubrisdcpromptamonitio, vita sajculi prcesentis habeantur. Hoc enim beatus
nt necconversio nobis desit quavitenturpeccata,de- et sciebat et docebat Apostolus, qui praecipiebat ut
prccatio,qua possinl dimilti prajterita. Sic enim di- sobrie et juste et pie vivamub in hoc sxculo (Ibid.) :
citur:<'.rili,peccasti!Neadjiciasiterum;sedetdepris- docens adepturosin judicio misericor-
scilicet illos
« tinisdeprecare,ut libidiinittantur.Quasiafacieco- diam,qui ante judicium in hoc saeculojustam ges-
« lubrifugcpeccata. Siaccesserisad illa, suscipien- serintvitam.Propter quod nos in libro Eeclesiastico
« te.etquasidentesleonis invorandoinlerficient te» ^ divinapraemonet Scriptura, dicens : .Ante judicium
(Ecc!i.x\i,l, 2). Sed nec illud siletur, quod impii pa/^fl justiliam tibi,et inconspecluDeiinvenies propi-
et peccatores qni poanitentiara impietatis sive ini- tiationem {Eccli.xsiu, 19). Debet itaque hic sibi
quitatis agere noluerint, a^ternis sint in fine depu- justitiam prseparare^quisquis in conspectu Dei pro-
tandisuppIiciis,misericordiamverohisquip(Eniten- piliationem desiderat invenire.Quod enim in prte-
liam gesserint Dominus nosterlargiatur.Quippe in senti saeculo sibi horao non thesaurizaverit, futurae
libro Ecclesiastico sic posiium csV.QuoniametAllis- retributionis terapore non habebit.Quod ut divina-
stmus mtsertus est pwnitentibus, et impiis cl peccato- rumlestimoniisScripturarum quantumsalestpossit
ribus reddet vindiclam {Eccli.ym, 7). Rursus in ostendi,priinum terminemus librura,ut consequen-
eo-
dem volumine sic dicilnr. Memenio quoniam ira non terparliresiduasqutestioniscongruumdarepossimus
tardabit.Humilia valde spiritum titum,quoniamvin- exordium.
(a)Ms.unu3 omittit quas!,aec legiturapud LXX :
[b) Ms.unus, ita scribentis
sed habetur in ms.altero et edd.
55 i S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 552
LIBER SECUNDUS.
3SS CAPUT PRIMUM. A « quospraesciitelpraedestinavitconformesfieriimagi
nos quaestio- " "is Filii ejus(flom. viii, 29). Istoruin riemoperit.
Non ignorolibrisupcriorisinitio sic
nem de remissione poccalorum tractandam in Uei " Voluntati autem ejus quis re3istit?»Isti anlelinem
atque adjutorio suscopisse, ut trina fieret praesentisvitaj Dei mitericordiagratis praeveniuntur
nomine
disputationis inchoatae partUio.Etenim cum Domi- corde contrito ethumiliato salubriter compun-
'psi
no nostro, hoc Deo vero, nec misericordiam
est ?untur,etomnes ad pcEnilentiam divinomunerecon-
vertuntur,aJ quain sunt divinitus preedestinati per
deesse.nec justitiam dicercmus (quod ctiam Scrip-
turarumdivinarum manifcstispima curavimus atte- gratuitam gratiam.ut conversi non pereanl.sed ha-
beant vitara aeternam. Hi procul dubio sunt omncs
talione monstrare), hinc diximus facilius veritatem
posse quaerentibus apparare,qualibusDeus peccata
quos secundum beati Pauli praeconium « Deus vuit
quando dimittat. Hujus tri- « saivos fieri.ot in agnitionem veritatis venire(/ Tim
dimittatjUbi dimittat,
partitae divisionis cum jam geminam persolvcrim ii.-ij.Quia cuim ille hoc vult qui omnia quaecunque
me non nescio debitorem. Qualibus voluit fecit,quod vult semper insuperabiliter facit.
partem.lertiaj
etenim Deus peccatudimittat,et ubi dimittat, quan-
Hoc utique impletur quod omnipotentis Dei
in eis
voluntas inoommutabilis et insuperabilis habet cu-
tum nobis Deussua; pietatis condonavit auxilium.
arbitror superiore libro competenter ostensum. g Jus sicut mutari voluntasnon potest in dispositiono
ita nec prohibetur nec impeditur potestas in opere:
Constal namque peccatorum remissionem noii tri-
quia nec acquitatem illius vulet quisquara juste re-
bui nisi conversis intra Ecclesiam catholicam con-
enim polest conversio esse vcra, ubi fi-
stitutis.Ibi
prehenderc,nec misericordiam ipsius potest aliquis
des vera comitatu sanctae convcr3ationisornatur,et obviare. Unde Salvator noster incredulee civitatis
bcne vivendi sludium nulla pravae crcdutilatis ma- maIevolentiamlalibu3verbisobjurgat:«HierusaIem,
« Hierusalem,qua3 0ccidis prophetas,etIapidasmisos
culatione polluitur. Vita enira bona non veraciter
dicilur.quae pervesae credulitatis vitio depravatur « ad te(/'),quotiensvoIuicongregare filiostuossicut
;
neque sufficit salutem fides recte credentis, si
ad « gallinacongregatpullossuossubalassuasetnoluis-
conversatio n:oribus atque operibus turbatur obsce- « t\(MaUk.xxiu,Tiy. Hoc autera dixit Christus,ut il-
nis.Propter quod sicut mortuara sine operibus fi-
lius malam volunlatem ostenderetquainsuperabili
omne voluntati divina; frustra rcsistere nitebulur.cumbo-
dem beatus Jacobuspraedicat {Jac.n, 17), sic
quod non est fide peccatum essc Paulus sua na voluntas Dci nec ab eis possitvinciquos deserit,
praedicatione confirraat (/iom xiv,23).
nec aliquid nonpossit operari quod velit Illa ifjitur
Uierusalem, quantum ad ejus attinet voluntatem,
384 CAPUT II.
suos filios ad Salvatorem congregari noIuil,sed ta-
NuQC autem quantum nobis a luce vera, qua)
in men ille omnes quos voluit congrej^avit.Ac per hoc
illuminat omnem hominem venientem in huncmu- illa resisterc voluit Omnipotenti, nec valuit : qiiia
dum (ioan.donatur illuminationis uuxilium
i, 9), Deus qui,sicut scriptum est, « Omnia qua^cunque
aggredimnr ostendere quando pocuitcntilius datur 385 voluit fecit (Psal. cxxxiv, 6), quoscunque vo-
remissiopeccalorum.Stcriliscnimpacnitentiarcmis- luitad se gratuita justificatione converti, praevc-
Bionisfructuprivabitur.sidivinitusindulti temporia niens scilicct superabundantis gratia; raunere quos
opporlunitas omittatur.Propter quod beatusPelrus posset utiquc si velletjuste damnare.Ergocum Pe-
dicit:<'Nontardat Dominus promissura suum, sicut trus apostolus dicit quia Deus patienter fert,noIen3
« quidamtardantemcxistimant(/'),sed patienter fcrt aliquem perire, sed omnos in pcDnitentiam convcrti
« propler vos,nolen3 aliquein perire sed oiii ncs aflpa;- (//Petr. III, 0), non sic accipiamus omnes diclo?,
i'nitentiam converti(Il Petr.iu,9).))Ob9Ccro,Eul>mi tanquamnullussitqui congruepocnitentiam non sit
carissime, ne te pigeal intenta considcrationc pcn- acturu8;sed illos hic omncs accipere debemus.qui-
sarc quantum sit pondcris in hac apostolici virtute bus e\c Deus ponnitcntiam hic ilonai, ut etiam pcr-
sermonis.Ncque cnim debet tanquamlcvc contciu- soverantiam donet hoc est,qui sic divina praeve-
:
ni quod bealus Pelrus ob hoc dicit Dcum paticnter niente mi8Pricordiaconvertunlur,ut eadem misori-
fcrre, quia non vult aliquem perire, sed omncs in D cordia subsequente ad criminn quibus renuntiant
paenitentiam converti. liicenim prodc-t p.i-tiitcnlia niilialoniifl rp.vertantiir.Hi sunt quibus,siculPaulii;-
peccatori,ubi Dcuspeccaiitem damnare non festinat ait,dat«Dcug papnitentiam ad cognopcendam verila-
utremissionem pcccatorum ad paenitentiamconver- « tem,ut repiscant a diaboli laqueis,a quo captivi
si etiam post hanc vilam iniquo-
80 concedat.Quia « tenentur «d ipsius voIuntatem(l[ Tim.ii,25).Hanc
rum pfpnilcnlia possit esse aliquateniis friictnosn, pccnitentinm quisquis curavit in hoc saeculo gerero
non diccrct beatiisPotriis.proptereaDeum paticnter ipse apiid Deum poenitcntiae suas fructum poterit
ferrc,quin non vull aelifnipni perire, eorum scilicet invenire.
(e) Mf^.. couilttH «nmnnt.juxta Graecum Ipxtum PpaSuTfjta.
(ft) Sic edd. cum
i uno mi. aller, tarditalcm cxi- (c)Ms.,laindas eos mis-^os ad te.
553 i»K iir,N!is^!<).NK i»R(:<;vr<»ii(M i.ih ii.
CAI'irr III. A ''oncm Ipil •iint'-''i">*-''; ' H-
Gntnnini lo^ltiinH m liln-t» Supliuilin i|(ioa laiii iii lua lu«liiiur A|i<i ium
(liiiJiiilioiiliitl)lliiruHi|iiii|niii|iini)ltAiUiain,niiiil«iii<iii hei etlit,el tiitrilut Det Itiihilat m vobit (/ Cor. iii,
ii)i|tilf{<tii(iuiiii|iViiiil(iiiarr(iptiir<)«.Soripluiiiilnnii|iin 1*i)'.'lloo laiii|)luiii no inulin i)|inri>>u« pdlluatur.iioa
Mio hulMiliir ; /'kmc .W(i/'u»i/;iiWi ni iiinntiit cnrtliinlia bdIoiii (lili^mitrr prnnnunot, tr i pliarn vntiatnrn-
mivt^rsus fon nui nr iiiiijusliiiirniiit, vt (/ui tib»lult'i unt t( r iioatrdN iiiukib lcrrot, diconi : St quit 'tuirm
tiibore» eorum.V idenlit liiilHihunl ur timore horrtbtlt, lemiiluin Ueivtolitveril, ditfterdel tUuin Ueut. Tem-
i't mirahuniur lu fuhilutiine in.ipfrul.rMaliiliititicen- l>lum eniinUri tanctum ett, quod ettii vot. Setno ti
lc.t iiitrr si', pirinltiidain litlwntcs, ct fter iinguttinin srAucitt [V>i'i., 17, |H) gui* ciiiiii, ro^u, inalo vi>
.ifiiritus gnniHlrt: lli mul tiuos hnbuxinua titiifutnilo voiiM, ciioi nudit ul) Aptniuli), 7Uiu II 7UIJ templum
iii Ueriiunt,et in.tiinilitutlinein tinfiroperii; itoi in.\rn- Uei violitveril, ditperilel oonvorsui in
illum Ueut, li
.titti oitttin illiirunt ,v.tttiintliitinui in!ianinin,et fiunn lido liiniporo non fuorit^nliqunm nilil apoin romiiiio-
illiiruin ,tifi(i lionore. Qitoinoito ro/niiittiiti nnnt intcr nin roturn) pnnnitturd iiU(lcMl'/tj(ii0 non Irninoractiii
filios Dei, rt inlrr sitniloi tiirs illorum rst { ."iitp. v, 1 coiici<l;it/(JuiH iion uiil'> lliiuiii vita'priUH(!iitiH ail pcc-
et srif. y^tiiv.o aiil(iiii,c(iiiiloKil«iicl(iiiiqiiimiiuli iiii- niti>nliuinc(iii.puiirtuHcltiiimiliatuHaccurral'/(Jatn
rHl)un(ur iii subilaliuuo iiKiporalo) i)<ilulid,c.\iiiiiiii(>t n Vp )8l<)lu<i : (^aia ii quittemuluin Uei vioUtvcril, dis-
illiH(]uiinnriininibu9pra)H( ntoiiillniuiit vil.iiii,i|u:in piidct illum Ucus, ol vanuBhomo se lucil sobo cogi-
(lotIiuniisp(>rulHiii sulotoii) iliviiiu luiinoro ounloron- lutione ni'(|uiMHima, dicuns : Ktianini tcmplum Dui
iluiii. JuHtoriin) naiiii|(i(i inHpcrutH »ulud, (|ua) lu-t^t violnvoro.ot UMque iulincm inalo vixoro,ft«lvuii oro.
ilcsperulur nb Ininui.^ liinila, tuinen porinunot 8po- Nunquid non talibuHdicit ApoBtolus, quia dicunt:
raiilibiia ju^lis.Liiilobciilus Uiivitl unam psuliiii loco FaciamHs muta, ut veninnl hona quorum damnatio
spotn justoruin oocinit et aululoin, diccn.s : i'a/HJ justa cst (Itom. 111, 8) 'l Nonnc hi sunt quoa sanctn
uHtem justoruin a Uomnio, ct proicclor eoruin cst in Soripturaint'eliccunppcllut,8pcmt|ueil!oruin vucuam
t.'mpore tributalionis : ctadjuvahil cos Dominus, et oinnino pronuntiat,dicpns:5ap2rn(tamft disnplinam
hhcrabil eos, et cripiet eis a pcccaloribus, el sulvos qni ab\icit infelix est ,et vacua est spes illorum,et ta-
facicteoi, quoniam spcravcrunt in eum {Psal. xx.wi, bores sine fruciu {Stip. iii, II)"?
'.^\\ lOj.Hinc esl iiuoil iniqui iolernis doputaniiitor-
CAPUT IV.
inentis dicturi sunt de ju8lis.-/h'.suH< qnos liubuimus
aliquantlo inilcrisumetin similitudinem impropcrii; Salus illa igiturnoo dabitur iniquis.sed justis :
no.t insensati vittim iltoruimc.^ilimtthamus insaniam,et ante linem scilicel hujus vil.-e correctis atque con-
fiicm itbrum sine honore. Ihoo est inspei-ata snius, _ versis.Salus illabunis dabitur,quiad amiciliamDei
quoniam vitam justorum insiuiiam aeslimubanl: ct cucurrerint pcr conversioaem.non malia, qui per-
cuni ipsi essent insani.sanos se esse crcJebant.nec manenles amici mundi,apostolicaincrepatione ini-
spcr.ibantretributioneindivina\justitifP,etproptered mici Dei merentur congrue nuncupari. Tales enim
vitam suam corrigere negligt^bant.Eleniin delecta- LeHlusJacobu3subjurgat:.-(iiu/f£ii,»^iC{iii quia ami-
bantur hic luxuriose vivere diebus paucis, nec se cilin hujus mundi inimicae-ttUeo^iSi quis ergo volue-
crcdcbant postmoduni(fl);cternis cruciandos esse su p- ril amicus esse liujus mundi,inimicus Dei constiluelur
plioiis.Propteroa rum justos videriut in illu gloria (Jac. IV, 4). Quisquis igitur declinans malo el fa-
tiliorum Dei de qua dicit beatus Paulus In qua sla-:
ciens bonum.prosuis iniquitatibus in prffisentivita
mus ct gloritimur in spe tjloritv filiorumDci{/{om. v, pcenitenliam gesserit, ct conversus ad Deum toto
2) tunc iniquimirabuntur
;
in gloriajustorum,hoc corde malis operibus renuntiavcrit.spesipsiusvana
est (iliorum 386 Dei quia ;
ipsi justi sunt lilii Dei. non erit.Cselerumfrustra seipsum seducit,quisqui3
Proptereainiquipcenilentiamsteriliterquiainlempo- per latam et spaliosam viam se perventurum arbitra-
raliterbabentes.etperangustiainspiritusgementes: tur ad vitam cum Dominus per arctam viam nos
:
Quomodo cotnputati sunt interfilios Dei,el inter san- jubeat ambulare,alque angustae portae nobis demon-
ctos tors illorum fi^^^Insperata ergosalus,ideslquae stret introitum,38I per quem venitur ad regnum.
speratanon e9tabiniquis,prot'ectojustisdiibitur,non D Dicit enim -.Inlrale per anguslam portam.Quam tata
iniquis.Non enim dabilur illis qui eam desperanJo porta et spatiosavia quce ducit adperdilionem,el muili
niale vivunt, sed illis qui eam bene sperando, et a sunt qui intrant per ipsam ! Quam angusta porta et
dcsiieriiscarnalibusabstinendo.beatiPetrisaiubria (ircta via qurtducit ad vUam,et pauci suntqui inie-
miudata custodiunt,dicenli3:Cu)-j*5imi,o/>.<!«t-/'o tan- niunt sam {Malth. vii, 13, 14) ! Via nostra praesens
quam advenas atque peregrinos ahstinere vosacama- vita est, in qua si quis positus verbo Dei non con-
lilntsdesideriis.quce militant adversus animam; con- senserit,non accipiet remissionem peccatoi'um;sed
versalionem vtstram iiter gentes hahenles honam (/ in fletu et stridoredentiumlugebit sine finesuppli-
ipsam bonam conversationem justi
Petr. ii,ll).Per cium (6) nec immerito nunquam merebilur carere
exhibentcorporasuahostiainviventem,sanctamDeo tormento, qui quandiu hic vixit, noluit renuntiare
placentem {Rom. xu, i), quia per bonara conversa- peccato.
(a)Ms. unus, postmodicum. non addunt aslernum.
(b)Ms.unus, cetemum sin'i tine supplicium.CstQvi
Patroi. LXV. 18
535 S. Fl Lr.ENTII EPlSr.OPI UUSPENSI5 556
CAPUT V. A SPricor>iia.jiistificabitincpiiim,sed jii6lit,i.i disccrnet
Proplerhociinumque.-nquenostrumSalvatorpree- jusiuractiinpium.Scriplura nanr-que contineiur in
mTncl, dicens Esio com^enticns adversnno luo cito
.•
psaimo: Dominus interragut justum el impium{Psal.
dum es in viu cum eo, ne forte tradul te adt<ersariiis x,6) Et ut ostenderet in iniquitatibusperditionem
judici, et iudcxlrndiil le ministro,ct in carceremmit- esse anim.B,non salutem,8equilur dicens: Qui au-
tnris. Amen dico tibi, non exies indedonec reddns no- tem diligit iniqui\utein, odit animam suum. Ne vero
vtssimum quadranlcm[,}hi(th.\,2b).^dvers&nutt: sibi aliquumsibi misericordiam rppromitlarit qui usque
quippelacit homoDei verbum,quandiu iilalacit quae inrinemprffisentisvitaeininiquitateperdurant.subse-
divinus^ermoprohibet.Cuidicilurin psaltnoirur^ro quenter de Deosic loquitur : Pluit super peccatorcs
laqueos, ignis, sulphur et spiritm procellarum, pars
odisli disciplinam,et projecisti scrmones meos }>ost te
(P4(i/.\Lis,i7).Huic sermoni divinosi qiiis in vi i,hoc calicis eorum:quoniam juslus Dominus junlitias di-
estsiquisinhac vitacitoconsentiensnon fueril, mis- lexit,gequilatem vidit vultus ejus {Ibid. 7,8).Qui8que
susin carcerem ignisaeterni ultrarequiem non habe- tempore misericor-
igitur haec audiens in praisenti
bit.Bonusenim adversariusiste,quisalut)ri a :versi- diam conversionem quffirere,infu-
Dei noluerit per
tate jugiter instat,utanobis adversitatem mortiferae turo eam nunquam poterit invenire. Hoc enim ju-
iniquitatisexpellat.Hincestquodnos inaliolocoScri- g stus judexperbeatum nobisapostolum Jacobumde-
ptura divina,ut celeriterconvertamur, hortatur, ne nunliari praecepit, eodem dicente: Jurftcium sinemi-
tarditas mortilera pcrdilionem difTercnti pariat,non seric.nrdia illi qni non fereril miscricordtam {Jac. ii,
salutem.Ait ifxitur : .Ve tnrdaveris convcrli ad Deum 1 i).Ordo aulem niisericordiae conlinet, utmiseri-
et nedil]eras de die in diem;ne subito veaiul ira ejus, cordiam quam homoimpenderejubetur allpri.prius
el in lempore vindiclse disperdet te (/•-cc/i.v, 8). Oriten- exhibeat 8ibi,dicpnte Scriptura.fl/is'-rcrc animoclux
dit utique sermodivinus quia cuin vindictffi tftinpus plncens Deo {Eccli. xxx, 24). Poindesiquis placere
advenerit,nGn jam conversio malum punitione sub- Deo non vu!t,animae suae misericordiam denegat; et
trahetjSed ira vindex debilacondemnatione disper- qni animoe sua misericordiam in praesenti saeculo
det.Illud etenim tempus non erit remissionis, sed noluerit donare, nullatenus apud Deum misericor-
retributionis, nec indulgentiae, sed vindictae. Quae diam poterit invenire. Judicium enim sine misrri-
ificirco divinalonganimitate differtur,ut sanctorum cordia illiqui non fecil misericordiam. Ac per hoc,
numerus impleatur. Hanc enim vindictam beatus quorj subsequenter A\c\\.UT'.Supcrcxaltat autem niise-
Joannes» in Apocalypsi sanctos mpmoraturpostulas- ricordia judicium \Jac.\i, 13)(a),in illo fiet qui nunc
se,quorum baec verba sunl -.Quousque, Domine,san- miseretur animaesu"B plarensDPO.Ipse namqueDo-
clus ct verus.non judicas,et n..n vindicns sanguincm, p minus dicit : Beati misericordes,quoniam ipsi niisc
nosirum dc his qui in terra hubitunt{Af)OC. vi, 10) ? ricoriiium consequentur {Matth. v, 7).Namcumbca
Et ut doceret prohis qui eorum sunl consortioco- lusApostolus moneat,uf omnia honeste etsecundum
pulandi,tempu3 vindiclaesupernaordinationediirer- ordinem fiant {I Cor xiv, 40). propter quod et in
ri,8equitnrdicen9:£f r/rt/^su??< singulis stolacalh^.et Cantico canMcorum dicitur: Ordinate in me cariln-
dictum est eisut requirscerent brcvi adhuc tempore,do- tem {Cant, II, '») :quomodo dioendusest aut carita-
nec impleatur numerus conservorum etfratrumeorum tis aut misericordisB ordinem tenere, qiii.non dico
{Ibid., 11). Noverat etiam beatus Paulus praesentis qiiemlibet hominemalium.sed ipse corpussuum rc-
sacculi fuluriqnedistantiam Sciebalin praesenti pos- ficitcibo.ne delicial;munit indiimento, ne algeat ;
se lantum beneliciumsalulisHcquiri;in futuroaulom dum sanum.cavet ne infirmetur;dum est infir-
est
non nisi mercedem justiliae singulis, pro bonorum mum,salagit utsanetur^carnisuae alimentorum in-
seu malorum operum qualitate restitui. Unde cum ces8anter,vestimentorum,medicaminum ministral
propheticumposuis?ettestimonium qiiod dicitDcus: sollicita intcntionp ?ubsidium et animae sua; male :
Tempore acce/ito exaudivi te, et in die .^alulis a^ljuvi vivendo conquirit inleritum:carnem suam neccssa-
te (II Cor. \i,2): continuoipse subserutusadjungit: riis cibis nutril,et animam suam operibus raalisin-
Ecce nunc trmpus 3HH acceptahile, ccce nunc dies terficit ; carni suae noxios cibos negal,et animae suae
s(ilutis'Isni. XLix, 8).De fuiuro aulem dicit : Oninrs D opcramala,tanquam venenn morliferasubminislrat,
cnim nos manifestari oportct ante trxbunal Chri\li,nt carni suaevilam prolongare desiderat, qune finilur
recipial unusquisifuepropria corporis,proul gcssit,sive diehus paucia.et animae sua; procurat mortem,3S9
bonum,sive malum (II Cor. v, 10). Ac per hocqui ani-
ciijuB in supplicio nonerit flnis?
CAPUT VI. ninm suam odisse ronvinoitur, etiam anima; sujt
Non ergo in futuro tril)uitur vita aetprna^nisi fuerit rrudelis adver^arius invenilur^quiasicut boni actus
in hoc peccatorum donala remis.^io neque
sfficulo , faciunt carnem cumaninia coelesti bcaliludinc per-
bic accipiet remissionera peccatorum, nisi qui iiuis frui, aic opera mala faciunt aeterno igni animara
perciilis renuntiat,et ad Deum sumrnum
verum ac nim carne torqupri.lpse sibi ergocst perniciosissi-
cordisvcraconversionerestinat.Illudetenim tempus inusinimicus.quisquisinale vivens, vitamnon mu-
Don eril remiasioniB, sed retributionis. Nonibi mi- tat antequam finiat.
(a) Ms. unus, mif^ncorrftam judicio.
I
85T DK llKMl.s.slU.NK IM-iCCATOHLM l.lll. II. •M
r.AIMlT VII. A
CAPirr VIII.
V,x liiiJtiM (Miiin vit'i- lliin llliiin vit.n |ii'tiilnt iiii-
tiiiiii, lii i|iiit i|ui(i>|iiiil ri<triliiiilur noii lliiiliir.Cuiii Oportt^t iKilur ii' '"""• ">' ..i..i!.« ....«.(;^,«:-.r,|g
iiilliui) iliK')" <il) a|i(iNl(i|ti Jdiuiiio ilirnliir.' Qni inlil nnriiioniMii pnulful <ro
fmlrtm ttmm , homiiiitaett, tt scitit i/Ni<i"mnu homi' fruilra runi tantu pondorn prmmnnfll iJirflii«:.Vi</</«
{•itla non Imhrt vitnm .itininm iii ifmniientcmj Jiuiii. erraie ;
no i|>'inr<<pa niljr -11 : heui non irridelur.
HHiiDliis Diivid Qut itulrm </(• Piiiitniiidiiin vorn '•
III, l.i). C'.iiiii(|tui liciit: rtiicrull, \n -; • -^
^--ire
tiilil inuiuitiitnii, oitit (inniiam iuum(l'ml. x, t\) : «i coKniivit, ini|iiiiin«: (^u.rt^fiim /
rc
lioiuiciilit ont i|iiil'rutriMii huuiu U(lil,i|uid rat qiii di- etmrlel; Krruli>rgoi|ijit(|iiitiir In ralribulionfl rulurt
li^il iiiii|iiiliil(Mii i>t (ulit iiiiiiiiuiii H(iiiiu?i4 ni illi* (|ui iiiUHHurum piilat i|U()d in bujuatoniporiaupflreliuoe
oitil rrutnMii 11(111 liuliiU vittiiii irl^Miiaiii in ho iiimihmi- nun Nciiiinnt. Voriimquin ipHiuHHi-tniiiatiuniH acmra-
tiMii, i|iii)iii(iiio illi> i|iii iii (liluclionn ini(|uitutiH odio HiH liivrrHitnH ruit ovidiMiliuHiiitiinriidu, idrirco uini
uiiiiniM Hua< Itnit ieitaiii vitiin, |MM'Vt)nir(< (jotpril nil HubHoi|U(mtibuH vorbiH porilun diacernrndi nKricola
iiidul^ontittni poccalortiin, pt)r(]iiun) V(«nitur ud vi- HubJungiMiH, ha-c ait: Quonium qui teminat tneame
tiiin ?cmn ipHO noiiiiiiuH nitslcr ovidi^ntcr o»lrndnt sUii.Ur riiriir inetet ronuplion' m: qui HHfem \eminat
qtinlitor ad viliiii unuH(|tiiHi|ii(^ porvcniat.dironHi.Si n i'i spintu, dr .ipiritu mrlct vilam a'ternam. Illc cnl
via vcnire ad t>itam, servu maiulatu (Mutl/i. ix, 17). 01(^0 enorquem ia hiiju» sermonis interdixil exor.
lllfl igitur viMiiolad vitHin (]ui inandHta snrvat.(Jui8 dio.quo 80 unuHquiH(|iin aliud pxistiinat mcHfurum
niiliMn («(Tvat divina iiiatidulu.tiitii i|(ii ud niMiin ('(Mi- ossi! qiiuiii Mciiiinal. Krrul i^itur «(uifquie in carne
vorsiis unlt; liniMii vilu) pt'iL>!»(Mili8diHcci^t*cril al» ini dcqua corriiplio imtitur.cxisliinnl racHHU-
sciiiinal,
quitalibuH pri»tinii>?Proptcr qitodboutitsPuuluHnos rumse vitHmajternum.qna) in SpirituseminantibuB
alinonet, ut disccdat ab ini<juitalr omni^ qui invoral reacrvatur. Soquilur vero Apostolus dicenH://(>num
n^unen noinini (l Tim. ii, IS). Hoc auloin diccbat, aulrm fari"utes, non drficinmns tcinpore enim suo :
Bcicns quiu in lioo toiiiporo pirnitoniiu frucluoso mrtrmus non (/cfiricnlrs. llivc (furte Ilicj cvidcnler
agilur,inquo pconitenlilnisinduigcnt.acondonalur. ostendit seminisnumine uniuscujuhque opera desi-
C.rterum in futuro erit iniquorum pocnitentia, sed pnari. Superiusenim dixerul: Quxenim seminave/it
frnctuosa non i-rit: quia iniiiiionim convcrsio nullu homo, lucc et mrlet.Snnc. dicit: lionumautrm facien-
oril.MitltMiUir eniin in tcnobrus extcriorc3, ubi cril tcs, non defiriamus tcmpore eniin suo metemus non
:
llolus ol stridor dontium. Ibi sinc lino cruciubuntur dc[}rienles. Vcre Veritutis discipulus.et ob huc ma-
nrin solum gohennali supplicio animiu simul et cor- gister egregius gentiura,qui sicut Juatitiam non de-
pora, sed eliam ipsis tenobris pes.-^imaj voluplnlis. futuram in retribtitione operum docuit,8ic tempus
Ilioorit enim talibus malHipsa vohiplasad supplicii semination-setmessis.idest o^ierationis retribulio-
cumulum, pro qtia inanel conim sinc tinolormen- niequ(5 discrcvit: ne quisinepta cogilationeterapus
tum. Spernunt enim nunc opportunitatem temporia seminationis et messis confundens,aut tempore se-
acGopti; et in die salutisnon quoirunt divinitus ad- niinalionisdeposcatfuturaEmessiseffectum.auttera-
uvari. Quod tcmpus ila Oous propholico nobis insi- porc messis concedendumsibi speretbona? semina-
nuavit eloquio, diccDs: Tempore arcepto exaudivi tr, tionis initium;ac sic iners operarius et ignavus
cl in die salutis adjuvi le : Hoc testimonium in Epi- pigritiae vinculis irretitus, imo, quod est dcterius,
stola 6ua cum bealus Apostolus indidisset,seculus studiomortiferaeseminationis intentua.nongaudeat
atijunxit : Erce niinr teiupus acreplabile, ercc nunc in nie8se,sed lugeat.dum cceperit sua? seminationis
dics salutis (II Cor. vi, 2). Hoc tempus alio loco sic coiidigna tunc metere, quando.jam non poteritqua-
evidenteridcm commendatapostolus,utquisquisdi- lilalom mali seminis immutare. Est prajterea dili-
vino illuiuinatus munere intente logerit et compe- gentius attendendum Iriaquidem nobisin hoc loco
tenter intellexerit, non se decipiat, nec aliud sibi a; ostolicee doctrinee sermonis ostendi hoc est, ut :
lempus conversionis aut remissionisinquirat^sciens honum faciamus.el ut non deliciamus,quiale.mpore
quia quisquis inhoc temporeindulgenlium noluerit suo mctemus non delicientes.Horum trium duo in
qufprere, nuliatenus post istam vitam poterit inve- D prajcepto sunt operis, tertium in promissione raer-
nire.Scribensfirgo heatus Paulus adGalatas haec lo- cedis. Duohus labor operariis indicitur, tertio spe
quilur ; yolite errare: Deus non irridetur.Qux enim futurcemessislaborantium animussublevatur..Asso-
seminaveril homo.hxcet metet. Quoniam qui seminat let enim qui cerlam sperat pro sui laboris qualitate
in carne sua, de carne metet rorriiptionem\qui autem merceJera, sumeremagis e.\ lahore virtutem.Bonje
seminatin spiriiu, dcspiritu mcfet vitam xternam.Bo- igilur operationi Apostolus perseverantiam jungit,
num nutein faciente.t,nonde[iciamus : tempore S90 ut non deticial in semine quisquis in messe delecta-
6711/« suo metemus non deficientes. Ergo dum tempus tursinefiaegaudere.Proindesecundumdictumheati
habemus, operemur banum ad omnes; maxime autem Apostoli ille necesse est ad 39 1 futurae messis gau-
ad domesticos fidei (Gah vi, 7 et seq.). His Apostoli dium perveniat,qui praesenti teraporein honas ope-
verbis quis piger ad operis boni non e.xoitetur afTe- rationissemine perseverat.Caetcrum multutrseipsu.T
ctum? Quis errans a Deo non rectam viam treme- seducit, sive qui nulla mitlens usque in finem prae-
factus inquiral? Quis non seminationi honas delec- semina operum honorum, putat bona
sentis vitae
tetur insistere, quando se nou aliud quam qtiod quandoque messurum;seuquidepravatuscaret per-
geminit recepturum cogaoscil in messe ? severantia bonae operationis, et laetitiam sperat in
550 S. FULGENTII EPlSf^OPI RUSPENSIS 560
retributione mercedis : cum beHlus Ai)0atul«J3 bnc A morietur{Ex,ecli. x\ii[,2i) Frustr;) igitur sibi pecea-
uniimqui^mqiic receplurum tesletur in iiiespe quod loriim romissionpm vanis co^'itationibus som.niat,
perseveranter prae nitlit in semine.Talisnamque cst quisqiiis non usque in finem praesenlis vitae in man-
ille peritissimus ventilator, {MaUh.iw, IJ) qui per- ditis Domini perseverat, vel quisquis ante finem
mumltibit areamsuam.utin discretione triticiatque vitae praesentis non discedit ab ilineribus pcssimis.
paieirum nullasubreplione fallalur;nec in horreum Ojiortel finimutomnis.justuscum timore et Iremore
mittit puleas ignibus dandas, nec tradit naminis tru- suam salutemoperetur(/'/ii/;/). ii, 12); et omnisini-
menta quse suat horreo ileputanda.Futurffi quippe quus desinat exhibere membrasua arriia iniquilalis
messis tempore honi seuiinatores, illi scilicel qui peccato; sed exhibeat semetipsum lanquamex mor-
nuncpprseveranterseminantesin iacrymisin gaudio tuis viventem, et membra sua arma justitife Deo
metent, quique nunceuntes flent miitentes feemina (Rom. VI, 13), ac desinat talia operari.quorum sli-
sua, tunc autem venientes venieut in exsultatione pendium mors esf, dicente Paulo aposlolo: Stipe)}-
portantes manipulos suos {Psal. cxxv, 5, 6). Sicut dium enitn peccati m>rs {Ibid., 23). Haec mors.etiam
ille privabitur gaudlo consortioque raessorum qui, futura ira Dei dicitur,qu.Te iniquis et in malo pers^
licetaliquando bonaseminaverit.perseverantiam ta- veraotibusinferetur. Undeet JoannesBaptista Pha-
men bona seminandi non tenuit: sic etiam illc nec n risKOpSadducaeosque sicincrepat.ut etiam Christia-
indulgenliae nec laetitiae polerit participatione gau nosmaje viventessuaincrepHtione perstringat.ljicil
dere, quem seminatori nocturno. id est diabolo, in i)amq\ie:Ceniminavii>erarum quisnobis demonstravit
tvntum famulari faverequedeleclat.utusquein raor- fUQcre ab tra futura? Facitecrgo fructus dignos ficeni-
tera non quiescatilla seminare qua; angelorum me- tentise (al. pceniteniia) : el ne velitis dicere : Putrem
tentium discretione collecla et in fasciculos colli- habemus Abruham. Dico enim vobis quiu potens est
gata, Domini judicio, sine commutabili praecepto, Djusde lafiidtbus islis suscitare fitios Abiahx. Jam
inexstinguibili deputentur incendio {M<itih.xui. 25): enim srcuris «</ radices arborumposita est.Omnis ar-
quiaetsubsequenlisvitio iniquitatispraeterilusjusti hor qnx non facit fruclum bonum excidetur et in
omnis labor bonus.etiniquitatis meritum
frustralur igncm miltetur {Luc. iii, 7, ef «e^.^.lstacumPraccur-
permanet, cujus labor eat omnis malus.Dicil enim sor dominiciis diceret, procul dubio iniquis dicebat
Ai)Oslo\\i'i:Quiauuu.'<qui.sque propriam mercedcm ac- et malis, quos etiam propter imifationem serpm,
ci})iel,secunriu»} suum laborem \l 6or.iii,8).IIlum sci- fium, hoc est diabolici operis, Yiperarum geniiuiua
licetinquouRUsquisqueinvenitur,quandodeprajsenti nnncupabaf. Quibus tamen ostendit quid in hoc s;)>
saeculo transire praecipitur.Proinde sicul Apostolus culo facerent,quid etiam in fuluro judicio formi^la-
monet : Dum lempus habemus, operemur honnm ad rent. Praecipiens enim ul facerent fructus dicr.i s
omnes, maxime aulem ad domeslicos fidei [Galat, pocnitenlice, oslendit hic mutari posse homincs, el a
VI, 10). supplicii merifo ad meritum regni,pocnifeniisanimi
conversione transire. Adjungens autem.quia omnis
CAPUT IX.
arbor qua; non facil fructum bonum excidetur et in
Nam et in Epistola quaj ad Hebrffios scripta est, iguem mj7/e/wr, fempus praenunliavit luluri judicii,
non solum conversio in praesenti lempore sigoifica- quo rnalis upquein nemcriminosam ducenlibus vi-
fi
lur necessaria, verum etiam prsecipitur usque in tam,sicut infructuosis arboribus.nonreraissio pcc-
finem perseverantia retinenda. Ait enim \'idele, : catorum misericorditcr donabitur, sed aeternacom-
fralres, ne fortesit in (tliquo veslrumcor malum incre- bustio juste reddefur. Jdeo quoque Salvatorem
dulitaiis discedendi a Den vivo, sed Iwrtamiui vosmet- nosfrum praedicit nd discrelioncm trifici palearutn-
ipsoi per stngulos dies, doncc Hodie cognominalur,ut queventurum qui habrtts ventilabrum in manu sua,
:
non obdurelur quis ex votm fallacia peccati .Par ticipcs permundabit aream suam, et congiegabit triticum
enim Chris/i effrcti sumus,iilamen wiiiumsuhslattH^c suuin in horreum, paleas autem comburet igni inex'
usque ad finem firmum retiuramus {tlil)r. iii, 12 ct .itinguibiti {Ibid., 17). Informat omnem praUerea
seq.), Quisautemnon ipsiusexemplo tcrreatur Apo Chrisfianum tenore evangelica; lectionis.ut discre-
sloli, ut a malin operibus discedens, in pocnitpntia D ijone habitn consideretquid in primo Salvaloris ad-
ct convcrsione {al. convprsatione) cnrrat ad Deum, vcnfu fueril unicuique piissima lar};ifatedf>nalum,
ctsollicitus caveatnetenoreperscveranfiic dcrelicfo, quid ptiam singulis expectetur in secundo, jui^fa
rpprobus fial ? Considerandum namque estcuDctis retributione reddendum.
fidelibusquasollicitudine ipsebeatus Paulua cuciir-
rent, qua vigilantia pugnaverit, qua sovpritate cor-
CAPUT \. I
pus puum rasfigaverit. Ait ergo Ego igilur sic : Ipsc enim nostcrSalvator et judex.qui nuncvenit
CHrro,non quasi in incerfum; sic pugno, non qua^i ul salvet.tunccslautpm vpnturus uf judicet;'iuinunc
aerrm verbcrant: sed rastigo cnrpus mcum, et in ser- venit ut bonos ex malis pia remissione faciat,tunc
viiuirm rcdigo ; ne forlc cum aliis fir.rdirarerim, ipsc nutcm vcnlurusesf ul nialos a bonis jusla examina-
rrpmbuf effiriar (I l.nr. ix, 5G, 27). Iljpoaiitem dicc- lionedi9cernat.Priniiadvenlussuidem(mi<tralbcnpfi-
bat, sciPnB pcr 395 Kzechiplera divinitus dictum : cium dicnB : Vetiit enim Filius hominis qu^rere ct
/n en cum convertenl se juslus a .suajusiiiia, et faciat siilrutn facere quod pericrat {Luc. xix, 10). 893 Se
d^lickim, el mortalur ,- in suodclicto quodfectt, in iftso oundi veroadventustuetucDdamsiciDtimatsquita*!
m t)K IIKMISSIOMC l-KCCAToillJAl Ull. 11. Ul
lom.rcrWf/ AV/iM.1 hominis, et tuiu reildrt witruninn X alolui «il, hia r|(ii (lijii^iirit ii.lvfliitiiff)
'''- 'ft fim.
ircunitiun i)/'(ni jiu'I (MnUh. xvi, 'i7). I'riiiii aiivi-nliiH IV.U; opuniiitllMi* aiitniii i'ii<|oll«tniii, <i >liiiU*
iniHorioDrihniii rurHUH uHtuinloiiN, iili: Sic enim Dfut xxvii, 4) oHlmiilit, ilttlia 311 i «urundufn »|irr >
'
itiUxitmiiiulum, ut filiutii suiim unijruilum ititrtl : ut riiiii,ol Hfcuiniuiii iii>i|uiliaiii tuiliuruiii Ipauruin.al
iniinis (jui rmlii ui riim uon //«/ru/. tcd linli>-ut viliim Hniiinilurii oporu iiianuin i<oruiii trlhuRt illii, rnijilcl
ttlirnam. yontiiim nitsil l>i<u\ filtiim suum in tnun- rclnliuliiiiiniii fDriini IpniN: ca NMJicrl cauaa, (|uia
dum ul iuilirel mumlum, srd u/ snlvrlur inumlut \>tr (|iiiiiiHuniiai|iiiiii|uuiJehar'. viitp^reiiitur.lalialulura
ifnuin (Joitn. xiii, 7). Suouiiiii vnroiiilviuituiiJuilii'ium vilinaiiiuiiubiliitionanMldetur; noc dfl currupllonflio
nii' |ii'iiiuiiilimiH (lirit: Mult>i Itnhro ilr vohis loiiui rl iMi'iirriipliiiiiniiiiiiillo|UNtii iii(itiiliiliirJuiltrio,i|uial>
judwarf [llnd , viii, „'('•). V.i iilio loco ; Seiiito nunn iiiii|iiilutu nd JuHliliuiii, ut n iiiulm vituail bonaiii vt>
locnlus suin vobis, iyse judiiahit voi (lliid., xii, \H). luiii nuii prius iii huc iiaiculo fuprlt iuimutatuf.
Kl itlio looo: vS'iVu< fiui/i(i /ui/iVo, (/ judicium mrum CAPUT XI.
tierum csl(lhid,, v,;iO). llu'Bii»lKmfliciuni priiiii ml- IVopterii Paulun rlicit: Dmnei tjuidem reiurgemui,
ViMilus Hui,(|iio iiulliiiii iiivoiiiuiiH vivuiii ^raliHKUH- srd non omnn immulnhimur (l (jor. xv, rjl). (Juorl
oitiU niorluoH, (]uoh uli(|uu liicitux tiiipiiii juhIoh, lu- cuiii li«'uUiH ilixiHKut ApoNluliiM, iic eonDUH ornionia
libus inliiniit vurbiD : .imgn, umcn dico nuhts, qiiiii 3 uJiih apuil uli(|U0H ponilflrct Incerlua, scivit ubso-
vcnit liora.e' nunc c^t, quando tnorlut auilient t<(tcitn (]Uflntcrlldolibua uBtendundum,qiio«nam rulurm rc-
Filii /)('», (7 7UI audicrinl rirfiit {Ihid.v, ,'."))., Siciimli fliinertionia tomporo dixcnt immutnndoB. Prnrocto
wiVit tiilvonliia oxiimon, (iuo jiiiliouliirus ost vivns ot eiiiiii bidixia8ot:()mno8reHurKuiii(i8, sed non immu-
inorluoa 8ub90(]ueiitor pr.i<nunlial, riicons : .imen, tabirnur, nulliua immutatio lutiirH credcrctor. Et
amen dico vobix, quiavcnict hora, quiindo omnrs qui ilcruiii ai dixiaset: Umnes reaurgemud, et imrnula-
in monumcnti^ .sunt aii(lic)il vocein cjus: ct proicdciit omnca rredontur reaurrocluri, omncs
biimir; tiirut
qui hona fcccrunt, in rc.uirretiioncm vitw : qui aulcni cliam crederenlur aimiliicr immutundi.Atcumom-
innla eyerunl, in resurrerlionem judicii (Ihid., 28 J9). uium luluram regurrectioncm pr(cilixcrit,nec tamen
Pra>senliaitiu]uo vociaciusHtidilusdonutvilam mor- omnesaai^evoraveritimiiiutandoBiadmonuit nonsid-
tiiis, cum fidoi gruliam lnrpitur incrcdolis, et (]ii09 licite scrutari ijuinam sint in resurrcctione luturi
malos invcnil, bonoa fiicit; pra»>cnti9 autem vocig cxaminis iminulandi. Hoc aulem nolcna relinquerc
ojiisauditus impios piojnslilicut, poccaloro9 misori- bealus Paulus ambiguum, ne licenliua iniqui delin-
corditcrsalvat, 003008 clomentrrilluininat.Secundaj qiierent, hI commune sibi cum juslia munua futurae
autom voois ejuaauditus, sicut jualis coronam justi- mutationia Hudisaent, aequenti aermone curavit
tiraroddot.siciniqnispa^numproiniquitaloretribuil. /» ostendere illius nuitationis donum: In momento, in
Iii priuuc vocia ejos audilu, pr.rvenit peccanlesmi- ictuocuh, in novissima tuba : canel enim tuba, et
sericordiaredinicnlis; en secundivvocisauditu.sob- motiuirtsurgenl iniorrupti: etnos immutabimur(lb.,
soquetur operantihus (a) retributio judicantis. Hic 52). Cum dicit, nos, ostendit illoa secum futuraemu-
omnibus dicitur; Vcnite ad me omnf.<! qiii lahonitis et lalionis potitiiros dono. quos in hoc tempore cum
oucrati estis, et ego co.s- relitiam [ilatth. xi, 28). Hic Paulo sociisque ejus tenet ecclesiastica recteque vi-
aulom dextris tantum dicetor: yenile, henedicti Pa- vendi communio. Ipsius vero mutationia insinuans
Iris mei, pcrcipile regnum (Mallh. xxv, 34); sinistris qiialitatem dicit: Oporiet enim co^ruplibile hoc in-
vero dicetur: Ite, maledicti, in ignem xtcrnum (Ihid., duere incorru/itioneir, et morlale hoc indu.:re immor-
41). Ubi esl meritoruin tanta cerlissima cognitio talUalcm (Ibid., 53). Ut ergo in talibus tuncsequa-
pastoralis, qua segregabuntur oves ab hadis, ut iia tur mulatiojuslae retributionis, nunc praeceditmu-
nullus hicdus ponatar ad dexteram, sicut ovis nulla tatio gratuitae larjiitutis. Quam mutationem beatua
collooabitur ad sinistram. Illa quippe merita cum prophela Uavid ostendens, ait : Dixi, nuncccepi :
quibus homines ex huc vita discedunt, ipsa cum eis hxc mutatio de.tterx Ejccelsi (Psalm. lxxvi, 11).
in illu vilaindesiQenleratqueincommutabiliter per-
CAPUT XII.
manebunt,sive bona qua hic divina pietas contulit, His ergo qui in praesenti vita de malo in bonum
seu mala qute hic huiiiana iniquitas comparavit. Ac ^ fuerint iramutali futurae mutationis retributio pro-
per hoc nulla ibi erit remotio malorum, quamvis miltilur: qua flet ut quisquis hic ad mejiora conver-
futura sitbonorum promotio meritorum. Illa enim Bus mutaverit vitam,in illaquoquemutalusretribu-
manebunt in pcona, ista perlicientur in gloria. Istud tione, donum poliatur aequalitalis angelicae quara
;
est tempus quoDeus, sicut in psalmo scriptum est: ipse Salvator, qui fideli3es.tin verbissuis, etsanclua
yon sccundum pecrat.i noslra fecif nohis, ntqtte se- in omnibus operibus suis (Psalm. cxliv, 13), non
cnndum iniquiUite.^ nostras reiribuit nobis. Quoniam iniquis aulimpiiSjSedsoiispromiltitbeneviventibua
secundum altitudinem cceiia Vrra, conftnnavit Domi- acjustis. Quia nec justi sunt qui bene noo vivunt,
nus misericordiamsuamsuper timenteseum.Quoniam nec injuste panienlur, qui tieum diligentes (b) man-
sicutdistatorlusabocc(mi,elongavitiniquitaiesnostras data ejus contemnuot, quem 2i93 illi diligunt, qui
anobis {Psalm. cii, autem judi-
10. II, 12). In illo ejus maiidiitacustodiunt: cujus ipseDominus d cit:
cio coronam justiliaereddetjustusjudex.sicut Apo- Qui dtliyiime, maudala wea custodit (Joan. xiv, 23).
(a) In ras. legebatur olim operantes. Quae vo.^aIia (b) Forte non diligenies.
manu iuit mutata.
563 S. FULGENTIT EPISCOPI RUSPENSIS 564
Deum igitur, qui nec injustc diligi.iiccjuste polest A indulgoaliaDD.transaclohujua vila; limine conferen-
aliquando conlemni. illi vero diligunl qui ejus pra?- dam, secutus adjunxil: Extendit mannm suam in re-
ceptis obediunt. Isti snnt qui sccundum sermoncm tribuendo [Ihidem). Hujus retributionis initium osl
Domini {Maltli. xxii, oO) niutabuntur, ct aequales cum iniquus, mercedom quaraoportuiterrorissui in
angelisOei.incorruptibileascilicet atqueimmorlales seiretipsorecipien8,justojudicioinsuisiniquitatibur
munereillius tnutationis efFecli, quorum non anima igne torquctibursempiterno. Nequeeliamistaparva
sola mulabiiur in melius, ut jam peccarcnon possit, putanda est retributio, qua iniquus justitiajlucepri-
scd eliam caro (inaiii corrnplibilem atque mortalem vatusin suistenebris errare permittitur, praejudicu-
habuerit, siciu rcsurrectioncmutabitur.ut ipsaqui- tusnoncarne,sedca;citatecordis: ubi etiam illud ad
demsitqusB nunc est, sed neque corruptibilis.nequc cumuluni retributionispertinet.si caicus lumen non
mortalis possilesse, quod nuiic est. .-\c perhoc, caro solum non queat recipere, verum etiam cum dt;le-
el iniquorum et juslorum, qu;c nunc moritur,ipsa clatione studeat tenebras sua; cacitatisaugere. Ta-
est resurrectura. Resurget autcm iniquorum in aeter- libus dicit Dominusin Psalmis: El non audivtt popu
nodolore.justorumvcroinffiternafelicitatemansura. lus meusvocem meam, el Israel non inlendit mihi; <
Etsicutillaresurgetail cruciatum.sicistaresurgetad dimisi illos secunduw desidcrta cordis eorum, et ihui.
gaudium. Illaobhoc aniniabitur,utinaf^ternamorte p in voluptatihus stas {Psatm. lxxx, 12, 13j. Detalibu^
cura anima torquealur; ad hoc ista vivet, ut cura etiam Doctor gentium dixil: Propterea iradidit illos
anima perennis vitffi beatitudine fruatur. Justorum Dfus{c)in{jassionesignominix{Rom. i,26). Etrursu^
ergo corpus, secun<lum .Apnstoli praedica'ionom Proplerea trudidil illos Deus in reprobum sen.sum, ut
:
Seminatur in corruptinne, surget in incorruptione [a) fnciant(juxnon convenianl (//>//., 28). Tradunturerpo
scminafurin ignobihtale, surgel in gloria, scminatur tales primum desideriissuis injuatis, tradendi po^
in infinnilate, surget in virtute; seminatur corpus ani- modum suppliciisJustis.Tradunturhislconvenicnt;
male, surgel corpus spiritale (/ Cor. xv, 42 et srq.). bus factis, postmodum convenientibus
tradendi
Hocergoin eisagiturpergratiam,ulprimumhicin pocnis. Neque enim quia deleclabiliter peccat ma-
eisperjustificationem, in quaspiritaliterresurgitur, sestimandus est a tormento retributionis
lus, ideo
mutatio divinirauneris inchoetur, et postmodum in extraneu3:quandoquidem graviter ipsadelectatione
corporisresurrectione,quajustificalorumimrautatio peccandi jani punitur, qui
tali delectationi consen-
a;ternum manes perfecta glorificatio
perficitur, in sionesubjicilur.exquameritum punitionis augetur.
non mutetur. Ab hocenimillosprimumgratiajustifi- Lbi quanto raagis perficitur quod injusle delectat,
tanto magis recepturus est injuslus quoamplius do-
calionis, deinde glorificationis mutat,ut in eisipsa
" 1 - r
glorificatio incommutabils aeternaque permaneat n leat. Si quis
Mulanturhic enim pcr {irimam resurrecfionem, qua
^ gt^o -- noluerit ad Deumconverti
r- hic ^.....^ ..... ^.
a malavitaad bon* vito? studiacommulari, nec illic
et —
illuminantur utconvertantur; quascilicet transeunt immutabitur,ubifeliciterrautati3 justis immortali-
da morte ad vitam,deiniquitateadjustitiam,deinfi- tasctincorruptioconfertur.Proindeiniquivel impii,
delitate ad fidem, de malisaclibus ad sanctam con- hocest vel qui perverse credunt, sive qui nequitcr
versalionem. Ideo in illis secunda morsnon habet vivunl, nec anle prnesenlis vit-s finem a sua infidcli-
potesiatcm. I)e talibus in Apocalypsi dicilur: Bealus tate sive iniquitate discedunt, in futura retribu-
et sanctus (b)(jui habet parlem in resurreclione priiua: tione, necimmortules nec incorruptibiie? erunt; sed
in his secunda mors non habet potrslntem {Apoc. xx, corrumpentur, ncc consumentur; morientur, ncc
6). Ineodem rurstis libro dicitur: Quiviccril, amorte exstingnentur. Permanebit enim cruciamenlorurn
secunda non Lrdetur [Apoc. ii, Hj. Sirut er^'oin con- pcrennis scnsus in morttiis, ubi niiseris mori non
Tersione cordis prima consistit resurreclio, sic mors mors iiiiserorum lalis erit,
coticeditur in pcenis. Ibi
secundain suppliciosempilerno. Festinelitaque hic quff> non animam de corpore dolcnlis excludat,scd
prima; resurrectionis fiarliceps fieri, omnis qtii non in dolonti corpore ad hor jugitcr leneHf, ut animam
vult secutid.T mortis a-tcrna punitione damnari. Si sin ul ct corpus a!tcrnitate doloris afflipat. Ac pcr
quicuimin prfesenti vilatimoredivino mulati.trans". hoc sompercum corpore suo morietur anima; ciim
eunt a vita mala ad vitnm bonam, ipsi transeunt Ac^ quosine line co^elureeterna communicarctormenta.
niorlead vitam,quietiam postmodumdeignobilitafe Ibi mors animop corporisque non moritur, quia cru-
mutabtintur in gloriam. ciatus corporis ot anima; finilur. Haec quippe orit
GAPUT xni. icterna mors iniquoruin, ut in igne non moriantur
Cffitcrum miaeroruraatqueinfelicium.qui de malo fPtcrno, ne quandnquopossinl carere supplicio. Ncc
ad bonumnegligunt istius temporecommufari,
vitfe ibi ardenti corpori nliquid dcmitur, quamvis infclix
sicut David sanctissimus contumaciam culpat sic ; aniina in sitocorporo jugiter exuratur; scd ut totum
futuram pcenam divinae retributionis 396 prxnun- corpus ardere non dc.-^inat, lotum cum anima jiigi-
tiat dicens: ?ion enim illis csl commulalio, ct non ter in incendio perseverat. In quo enim corporc
limucrunt Oeum {Psalm. liv, 20). Ac nc sibi qui anima juste vixeril,autiniijup, in ipso rccipiet aeter-
cocnmufari noluerint, frustrapromittantpeccatorum nam pccnam, aut sine finc laBtitiam.
(o) Ms. el Anl in incorruf)tione>:i.
, {c, Quac hic abcrnnt ab cditis supplevimusexmss.
{b) Ma. omdlil. ct.''anclus.\ni.ha\)P\.bealus.'!anclus.
nnrs w. iii.MissioNi'; pkccatoudm i.iit. ii. 560
SOT CAPUT XIV. A iKnnllnniln noinliiiinft Inruturn :
'
-
-'•.-n"-.rnln
l'!x|)ni||t i^itiir uiiiiMii(|iio, |iriun<|iin'n prn^HnnNMn |i'.f"'i iili vili iKin ni(Rrunt.Taliit ,
. . , ••rit
lliiial vilatn.tiiluri hii|i|iIiiiii liuii)iiMiiiiiviTli,f(i vtiri)
31IH cx UrKilalfl Dni, keil rrucialliiiio •upplicll, la
noM vult piiHt hiijuit vilm llnnm Hinn llne lorqunri. tnii |i(uiiilenlia lunliia lornua aril,i|iiia Iruclui Ibl
(jiinprnpior iiiunilerin oonHpertu Dei tiiuloruin ho-
|>iitiiiiniiiini niilluH nril Non nnimilti maUvolunUf
iiiinuM) pnriiiHiiiMiH inii|iiitiiH louilttniiilii cri*i|ittir;iii
ui| lioiiiim convnrtcliir piiinilnndo, quando ad hue
niJiiH ('iiiiHpoolii intiltitiiHHi^ lioniiriiiii opnruiii Hl«<rili-
tuiiluiiiiiiodu piiinilnntiam lialieliU ini(|uua inpiooa,
ul noo pieaiti'nliaalK{uando puNiiicarerr.nncpKoa.
tuH iiiiii Hiu(tlur.Noi|un uniin ili(Mturi|tiiH((uniii poai-
tiis nd HinlHtruin idcirru ituruH In lgnnma<li'riium,
At nic ilU voltintuH i|un! hic ini'|uum uii(|u« m llnem
(|uiii piiuiMii cointMiiMiti nliHltilit, i^imI (juiu ("^tiriiMili
l(<nuil uliduraluui;ud hocninn lino puMiilenliam ha-
iKiii iloilil; n(>(M|ijia vcHlitutii cxHpnliuvit, H(m1 (|uiu
hchitdo HcoluribuH HuiM,ut nuc pURait ultra runverti,
VdHliiiKMitn non lril)iiil ; non (|uin (in (ioiiio prnpriu iicc. aitcrnilutu v.il(>at curur(* Hupplicii. Ncque ffnim
(|uoin(]tinui poptilit.HtMl (|tiin unumi'.x ChriHli mini- uiiiniHpuiuiloiiliu,(aj uhi peccutor ^ralia miB^rantia
nilH linHpilio non rcoopit.^i or^M) iliitin rombuHlio- I)oipru}VLntu8Hic pfunitondopcccntnHua prununliut,
iKMn ait(Mniun (]iii )Mini<m stitiin ostiriiMili noii dcilit, til |icr convcrHionum fjruiium reminHioniHinqiiirbt.
rocipiot (iuiulicnuui(il).sliilitpnncm?KlHi mil- «•'••l»"''"" »lc ohI (|iiem pfjjnllel pro rraliB que fecU,
(liiid B
toturin8la>;numiKni9 ct sulphuris i]iii nuduin voBli- nuc tamon ad Duum cunvoraione mututus accurnt,
inenlo non topit, qiiid pasHurus oat ()ui vcaliinonlo (]tioin()do8i (]ui4 in vulncre pofliltMgruvltcr dulcat,
crudoli? o.\8poliat? Kt si rcrtiras»iinriim nvurun jioa- ol bcncliciuin incdicinon rcquirut 1'ronunlial qui-
808»or rctitiiem non lialicbil.titiomodo Hlicnaruiii ro- ilum dolorciniiuem pulitur.aed nonconHoquitur rc-
rum insaliabilis rn|)lor, si in hucvita converti no- medium quo sanetur.Proptercanon omnisqui con-
luprit.poHlmodtiinsibide judicc justo indulgontium lilclur peccttlum rcinissioncmaccpit.quiuDcuB no-
fruslrn proinitlit? Cousi(Icrf<imis divitom misoriiin slcr non luntum ultcndit quod cordc(^)gcaiamuH.De
purpura (luondain byssuciue vesliluin.non ab uliud ijjso enim psalmus d\c'\'.: Scrulans corda et rena Deus
inoxstinguibilibus naminis Hrdentem,nisi quia La- (Psal. vii, 10). Dicit etiam Salvalor: Qutd autem di-
caro pauperi continuaesuripiuboranti nunquamvo- cUis tnihi, Domine, Domiiie, et non facilis qux dico
luit saitoin micasconvivii piii morlilVra prjEdiluaini- [Luc. VI, 4Gi? Inde est i]uod in Scripturia divinis
quitule largiri. Oui cum intcnninabili cruciamcnto quosdam legimusfflqualiler pcccalasermone(f)con-
damn;vtu9,oliamdigili paupt^i isin jclcrna requielffi- seculos.Uex enim Saul ad prsdandum Amalech a
tantis relrigorio romaneret indignus, evidcnti rc- Dcodireclus (I Reg. xv, 3), peccatum incurrit quia
sponsioneAbraham palriarchamonsiravit posl hano p prjEcepluniDomini minime custodivit.Ad qupm in-
vilam,necbonos possead iniqiiotialiquutenustrans- crepa.idumcuiii prophcluSamueladvenissel^iileper-
meare, nec malos a paMiis ad beatorum rei]uiein territus peccatum guum confessusest.nec lamenest
posse quandoque transire. Sic enimdioit: Fili, re- indulgentiam consecutus: quia cor ejus non ernl re-
cordare quia recepistibona iu vilatua,et Lazarus si- ctumcoratn Dei) (/^«'/.lii^.Illn.-n enim peccaliconfes-
miiiter mala.Nunc aulem > ic cousoldturju i>ero cru- sio ex timore luil 8upplicii,non ex horrorepeccati.
liaris. Et in liis oiniiibus ititer nos et vos cliaos ma- Non odivitquod fecerat,sedlimuitquod nolebat.-nec
gnum firmalum est,ut hinc quivolunttransire ai vos, culpam suam conversatione(/nr/e conver8ione)cul-
non possint, neque huc inde Iransmeare {Luc. xvi, pavit.sedad pri-esensdivini furoris percussuslerrore
25, 26) coatremuit.David nuoquerex carnHlis concupiscen-
devictus illecebra [11 Reg. xi, 4), non solum mi-
tiae
CAPUT XV.
lilis sui aduiieravit uxorem.sed ipsum quoquemari-
Proindebonum nobisestutnuncoperemurbonum tuin pere:nil insontem,nee solum aulliu9((i)crimini8
dura tempus est operis; etut simus in messe dilis- sui reum,(]uinetiam conculcalaeuxorisignarum.Ad
simi, nec segnes debeinus remanere, nec steriles. quem tamen cum Nalhan propheta deslinaretur a
Bonuraestunicuiqueutnuncvulneribussuisadhibe' Domino.ille propheiica increpationeperterrilus ex-
atconversioniaacpffinitenti^remedium.dumconvep- D clamavit: Pfccdvt {VAd., xii, 13). Cui sic prophela
sus remissionem potest accipere peccatorum: quo- respondit Et Deus abstulit peccatum tuum, el non
:
niam tuluri temporis poenilentia talis erit,utindul- morieris [IReg. xv, 30). Ecce Saul dixil: Peccavi.
gentiammererinonpossit.Nequeverotuncilliacturi David quoque dixit: Peccavi.Q.\im ergo in confes-
suntp(Enitentiam,i]U'isDeu^priedestinavit ad vitara. sione peccati utriusque una vox fuerit,cur nonuna
IpsTrum enimin pccBsenti t.erapoi'e,secundumApo- est utriusque concessa remissio^aisi quia in siraili-
stolidictum.qusesecunduraDeumest tristitia,stHbi- tiidineconfessionis videbalDeusilissimilitudinemvo-
lera salutem operatur (// Cor. vii, 10), ut in hoc lunlatis; necsonumserraonis altendit.sed intentio-
teraporepceQitentibus atqueconversis,in futuro sta- nera cordis ia utroquediscrevit.Unus enim conver-
bilis salus ac sempilernareddalur. Illorum autem sus peccandi protinus abjecit desiderium,et poeni-
(a) Desunl hic qusedam verba;forte haec, /rwc^uosa ((') M^. ad iit hanc vocem .?frmin(?.Sed non videtur
est\ sedtllalantum ubi.elc ,aut non dissiinilia. plenus sensus nisi suppleatur ^/ i?2(fu/jfenaam aut
(6) Legendum quod o/-e,autcertelocus mancusest quid simile,ul patet ex subsequentibus.
et imperfeotus. (d) Ms. et editi, ?)on?iu//raj,8ed errore manifesto.
.167 S. FULGENTII EPTSrOPI RUSPKNSIS 568
tendoipsesuum punivitadmissnm; alter vero con- A casso, 400 quam ille qui occidit Chriatum: lamen
fessionem quidem peccalisui verbo protuli(,sed af- occisorChristi.si convertatur inpraesentivita.salva-
fectum peccandi perversicordisobstrictusvitio non bitur;ille aulem pro eoquod in praesenli vita non
abjecit. convertilur.post hujug vitae finem tormentis depu-
tabitur quae non habenl finem. Hoc autem fit, non
39» CAI^UT XVI.
quiaistepluspeccavitquamilleimpiusquiGhrislun:
Tunc ergo prodest peccati confcssio, si conassus occidit, sed ideo illeccnsequetur vitam aeternam,
peccatorquod raale fccerat, ullranon faciat, et bo- quiaomnipotentiamboni mcdici recognoscens,con-
norumsludiooperum praelerilorumcriminummerit'» gruo tempore ad remediura sanitatis advenit; illc
superare conlendat; utsecundum Apostoli diclum autem propterea morte conderanatur aeterna, quia
ubi abundavit peccatum, superaliundct gralia(/?om. desperans benevolentiam: atque ila cum ejus pec-
V, 21). Nonniilli catum comparatum occisioni Christi leviu&crimcn
praelerea virlutem pncnitentia! ne-
scientes.non ad hoc pcEnilenliam gerunt.ut speran- pronuiitietur, ipse tamen in eodem leviore criminc
tes opem divinae misericordiae convertantur imo mullo deterius invenitur: quia licot non occiderit
;
pocnitenilo deterius peccant.cum de peccatorum re- Chislum, in eo lamen deterius peccavit quam si
missioncdesperanl. TaJis fuit pcenilentia Jud.e tra- g Christum occidipset, in quo tempus neglexit con-
d\tor\?.{Mafth. xxv;i, 3),qua; pacnilenli non acquisi- gruum quod est remissioni peccatorum divinalon-
vitsalutem, sed procuravit desperanti pcrnicicm. ganimitale concessum.ItacognoFciturnec remissio-
Denique deteriorc seuietipsum vinculo inupiilatis nem peccalorum boc temporc
dari,si poenitentia in
obstrinxit.cum seoccidit nocentem.quam tum cuni non ajiatur ;nec in hoc lempore picnitentinm pro-
Christumtradidilinnoccnteni.Peccatum enim tradi- desse, si peccatorura remissio desperatur;in futr.ro
tionisChrisli poteral Judae.si vivens converterctur, vero nullam malis conversionem futuram,ettalium
dimilti; occisio vero sua nullatenus relaxalur ox- pcenitentiain conlinuam
fore, sed vacuam. Sicut
piincto.Post tradilionem igitur Christi haliuit tradi- enira eis nunquam
remissio dabilur,sic eorum nun-
lor tempus quo perillum san;j;uincm quieffususest quam poenitentiafinictur.Negligunt enim tempusin
in remissionem pcccatorum, ipsius quoque Judae quo pajnitentia salubriter a peccaloribus agitur, ct
possit remitti peccatum: quoniamChristus.qui pro in quo peccatoruin remissionem pietas divina largi-
irapiis mortuus ept,non denpfias^et suo traditori re- tur.Propterquod etipseDominus inApocalypsi Joan-
uiissionis bcneficium,
si non ille sibi dcsperando nis fidelcs suos consolans, et iniquis poenara fulu-
adimeret lempus remissioni cor;ce.=sum. Non crgo rae punitioiiis intentans, ita loquitur : Qui twcd.
recte poenitentiam gessif, nec justura vindicem se « noc-al adhuc ; et qui in sordibus est, sordacat
sui scolerispcrlulit.Auxit quippe.non ahsfulitsup- adhuc : juxtus autem itdhuc justiora faciat, et lun-
plicium meriti criuiinis suiultor injuslus.quiccci- cius snnchora. Ecce venio cito, el merces mea mc-
sori suo tempus conversionisademitoccisus.Acper c^^ ^«', reddere nnicuique secundum facta sua. Egu
hoc quia ipse seoccidit.ipse sibi utiquetempus con- sum alfiha et omega, primus et novissimus, inittum ct
versionis se occidondo subtraxit.MiserrimusJudas, finis. Bfati qui laverunt stolas suas, ut sil potestas
qui cum niale crimen traditionis admisorit.pejusil- cornm in lignovilx.cl pcr porlas inlrenlin civUatcm
lius criminis pcenitudinem gessit, quia penitus in- sanctam -Joris autem rcmanebunicancs,malefici,for-
dulgenfiara non qufesivit : ac sic illa gravis culpfe nicarii,et homicidx, el sennentes idolis, cl omnis qui
pocnitentia deterior est inventa quam culpa. Illud amat et facil mendacium{Apoc. xxii, \i et .!<'^).Quis,
etenim dominicactraditionispoccHtum habuitpopt^^- rogo, tnm dura* possil corvicis esse.aut quia ita iii-
riu3 tempus quo pos3itablui;ilhim vcro punit sen- circumcisuscordereperioturet auribu3,quiavorbis
tentia,quaE non conversionem habuil.sed despera- istisnon terreatur,non prosternatur,non converla-
tioncm, Ideo pocnitentom non adjuvit.sed peremif: tur ? Quis non neat ? Quis non intimis visceribus
quiasibi conversionis lempus occisioneabstulit, et inlremiFcat.^Quis non timore illius justi judicii ad
indulgenliam desperatione subtraxil. convorsionem tremefactus accurrat,utremi3sioncm
D peccatorum et gratiam perpetu.-e salulis inveniati'
CAPUT XVII. Vaj qui antc tcmpus novissimi ventilabri non fe-
illi
Tanfum igitur valcl opportunifasconccssi fcrapo- stinaverit px palca trilicum fieri Va; illi qui.anle- 1
ris adindul-ipntiamprcralonmilEtciim multogra- quara voniant messoresanfrcli de medio frumenlo-
viussif Christumfradidissequamqucmlibet bomi- rum comburcnda zizania coIlpcturi(3/a^//i. xiii, .'JDj,
nem occidissc, occisore.s tamen Christi, quicunqiie non curoveritex zizaniis in frumcnta convcrtilNo-
suntinpraisentivitatotocordcconvcrsi.remissionem quc cnimdivinffiv^criplur.T benigna dcbot contemni
pecralorum ipsiu? Christi sunt sanguincconpccuti; mnnitio.qu.-enobisotcpleritalcfnconvorsionissaliibri-
quisqiiis aufeni,nondicohac>rcticus scu paganiis.do tcrimpcrat, el tardantibus irnm luturnm vindicla;
quibupnullaedtdubitnlio quodigne punirnlurfrtor- divinre commendat. 8icenimdicit:/Ve^ar<inw«nscon-
no.quo ciiamChri.atianugcrdhoIicus.si homicidium vcrti ad Dfum, el ne diffrras de die in diem,ne su-
admillif.aiif.idiiilrrinm facinf.oliinivc diripiaf,vcl hiio venialira cjns.ctin lcmpore vindictx dispcrdct
aijuramcntum pcrjurio violcl.aul falsum tesfimo- te {Eccli.\,8).
Dium dicere non dubitel, nec anto praescntis vitaj
DDcm converl«lur,cum multo minue videafur pec-
m l)K illMISSloNK I»KC(:ATni{l'M I 11«. II 87«)
40I CAIMIT XVIII. K ««1 ':An/l XIX
III iiiilom |ili>iiiiiM n^^iu.ni'(iiniiM prmMmitiM linilum (JiilM(|Uirt uiitriii itilnnl i
i i
niMIVIMMioDI OlinCOnllll III, l<>x iliicnrc, poHl lln<'m i|i|i
HnMUlll tl>lll|lllH lltllllllllll* 1 1 «li«'l ,
attoiiitiiiiiiiH ii|ioi'uiiiiri i|iiiiM Doiiiiniiii vnaavll uil vi- • uiii ii'l vlnoniii.ilinno •pornl fl rorlltnifnf pr«"lic«l
n<'«m ((,»/«///• xx, tl). (jiioriiin vnoiitlonom lierel ili- cuililict lnl(iiio<|ulln prii'iontliin«?ulo ronver«u»non
vtTHiM lioriM oj;(>rit (u/ i'Kfirint), liorn tiimon iimlfiM- riiiTit,'nrut'atoni honi
mii, lioc OHt iintn lln<>m ilii*i i-oniMimmuvit. iii illin uIm rnluri Hfciili toinfMii i ;
,
aiilom lioria i|iiiliiin vocati siint o|ioriiril,i'o^noiioiin- (IiiiH onlcniloritcuilihfllail oporationcin vliin» «loinl-
tiir iiuinili l)iijii!4(«liitoM,iiuiliU8l)niiH inl opuitlionum nicm antc llnniii liini non vocolo •lonnriiim )u«iia
vooavit ijuoH Hil Ho ^raliiilii JuHtillctttiono convortil. Pomini ilalum. (liRno rom.'ruc(|uo nprrrl cuilihol
.\ccipitiir cnim manc Iiiijiih ilici nl) iiiitio muiuli unti» llnom prmHonllH viliii iion coiivitbo rc^nuin
iiHi|iicail tliliiviiiiii; lcrlifc liord' (|iii|ipc vocatio tint cicliiniiiilnrKilatn Domini citnif rcndiini.Hi vcro llloa
II (liliivio UHiiuo ail Alirnham ; Hoxtni honn vocalit», (|uon (liurniopflrisin vinon piunluhorcxcrruil, IpsOi
al» Alirahiun usquo ait DhvI.I ; n Daviil vcro nsi|uo luiilum poHillncm dipi dcnnrii mcrcoiteicppil nos ;
ail transmiuralioncm populi in Haliyloniain, horu (|U(i(|iio ni aiMciinrium njlornni viln» pcrveniro volu-
nonu '"oinplcl.i CHt (Inindo liora un lcciina luil in n uuiH.in vincu Diuniiiicn prifHcnli liMiiporc tnhorcmui;
;
primo ailvonlu (;hri»ti, quo vonit huniilia in carnp ner contcmnnmuH impcriurn vocantl>,»i nolumo» a
mortuli.in qna pro poccHlo muinli ili^nfilUH ost im- lar^itato roinunoranliiiPXcliKii. yui cnim antc fliipm
niort.ilis occidi.HiCc cst opcrarioriim [Kislicmavocn- dici iKm oporulur in vinca.flnito dio non potprit
lio,(in)cnnncagiUirus(iueaii priCHontia 8«M'iili iincni, dcnariiiin ui'ci|'Crc:(iui.i tunc non crit lcmpu^, cum
i(l ab advontu humilitatia ejus usquo ad advon-
o^t unusipiisiiuo ud oporationpm vincB miacrlcordilcr
tum cclsitudinis ab «dvcnUi (]no bonus venit jndi-
; vocetur, 8cd quo mercps prfflcrita opernlionc (forte
cnndns amalis, ul miscricoidilor do malis faccrot proBtprilfr opi-rutioni) rpdd.ilnr. Non erRO ibi cril
bonos.iisiinc ad advcnlum qiiojiistc judicaturnsest pia vocalio, scd jusla rcddilio. llle ib narius ncc
ol malos ct bonostnb ailvontu pia» remissionis, us- olioso d.ibitur, nec ei qui extni vineam rori» opcra-
quo ud advonlum justn' rolribulionis ab advcntu ; tur Oliosus ppl autem cnthclicus qui non vult beno
qiio ox usnris ot iniiinitatibus libcravitanimas pau- opernri Quia fities sine operibux, otiosa et morlun
:
porum (Psal. iaxi, 1 i), usquo ud advcnLiim quo ve- csl inacmeiipia (Jiir.ii, H). Kxtra vineam vero illc
niol cuin usuris exigerc pccuniam suam, a ([uibus opcratur, qiii conslitutus in qualibet li.Tre3i, bono-
oam invenorit consumptam, nut nullo boni operis rum quidemoperumgcrit studium^sed ipsesibimale
studio du|)licatam [Malln. xxv, 27). Ilicc est hora credendo denegat snlvationis pITrtClura. Dicit enim
qiiam novissimumbeatusJounnos appellal:/'i((TM/i, '-'
bcatuai'aulusai)Ostolus, quia omne quod non esl ez
novixsima hora est (IJoan. ii, 18). Post hujus ho- /ide, peccdum esl [H"m. xiv, 23); et: Sine (ide im-
r«B consummationem non ad vineam Dominusope- possii.ite csl placare Deo Hebr. xi,6). Uterque igitur
rarios vocnl.sed veniet ul unicniquemcrcedcm sui sibi «dimit denarium, uterque se ab operariorum
operis reddiil, sicut ipse n\[:F.cre veuio cilo.ct rncr- consorlio ellicit alienum iste quicipm quia inlra :
ces tneci mccuvi est {.ipoc. xxii, 12). Ille sibi ergo vineam dominicam conslilulus noluit esse studio
speret divinaa retributionis denarium Iribueiidum, operalionis atteatus ; ille vero quia foris operatua
qui untequam dies pneoenlis sieculi finiatur, in do- estquod ante finem diei intra vineam dominicam
niinica vinea laudabihter operatnr («). Nequeenim debuit operari. Ac per hoc ille.quia non est opera-
tus unde salvari possit ille autem, quia non
a'iud esl illa opcratio, nisi cordis vera conversio :
ibi
;
illevero sicut oporlet ad Dcum convertitur in quo operalusest, ubi donum aalutis acciperet:et idcirco
est, sicut Apostolus dicit, hdes qusa pcr caritatem finito die ad vineam intrare perraitlitur, et
nec ille
operatur.lllaqiioquehorarum diversitasdigne acci- illi facullas bonse operationis aufertur; quia calho-
piatur, sicut superius posuimus, a;tatuiu mundi licus quidem malus in convivio Domini vestem
distinclio. N.n tamcn incongrue possumus in bac nuptialem nonhabuit (quodPaulusfi'^eIibus inlima^
horarum diversitate etiam uniuscujusque hominis D formidandum,dicens Sitamen vestiti, non nudi in-
:
aetates accipere : ut mane sit hominis quousque veniamur (// Cor. v, 3) hsereticus vero ad ipsum :
finiiitur infantia, deinde pu.^rilioB fiuis consummet convivium tempore acceptabili venire contempsit.
tertiam,adolescenlia3 terminus perajial sextam, ju- Et ideo ille projicielur, et ille facultas ingrediendi
ventutisconsummatio perficiat nonam, gravitatis non dabitur. Nunc itaque tempus ut palea mutetur
cursus peragat undecimam, et deinceps senectus in triticum;nunc tempus ul omnis iniquus festinet
tendens ad lcrminum, totiiis diei consignet occa- ex zizaniis triticum fieri, si non vult inexstingui-
sum. In quacunque igitur vitce pra?sentis aetute bilisignis aeternitatecomburi.Si quis enim pr^esen-
omnis iniquus aut impius toto oorde fuerit convcr- tis temporis gratiam respuens, quo Dominus noa
sus ad Dcum.slalira proeteritorum omnium remis- ad judicandos, sed ad salvandos peccaiores vcnire
sionera accipiet peccatorum. dignatus esl,in suis credideritiniquitatibus ncrma-
(a) Quse sequuntur ad haec verba, Ilta quoque, habuimusex mss. duobus. Absunt vero ab excusis.
571 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 572
ncDiium.nullam inveniet misericor.liam in fuluro ^ 404 CAPUT XXI.
judi>'ioqnia npc lcmpore venlila'ion:8 pHJeam
: Eqnidem post hanc vitam.licet pcDnilentla futura
frurnento niisceri veniilalor ilic periiiiltel,n"C tpm- sit iniquorum,non lamen peccalorum remissio
iilis
pore redileiidse rationis 403 talenti polestHtem pi- dabitur, sed ipsaqucque pcenitentia punilionis ge-
gro, inutili famulo soveritas divina coocedet ; sed nerabil augmenta.Valebit enitn ad cuinulum crucia-
sicut paleas tunc inexstinguibilis ignis exuret, sic tionis seterna'; ubi durilia perversi cordis, quaj ante
nequam pigrumqueservum lenclirisexterioribusde- finem prccsentis vitoe non luerit salubri confessione
putalum Uetus et stridordentium aeternusexcipiet. abolita, cum llammis ultricibus sine fine graviter
Quid est enim aliud quod ille servus ligari manibus uretur.sua gravius pcenitudine punietur. Quiil enim
jubetur et pedibus, nisi ut in manibns mali operis drterius quam sicde praeterito jugi poeniientia con-
reatw3,in pedibus autern malae voluntalis punien- teri.ul n'jnquara possit poenilens a tormento com-
dus ostendalur afFi^clus ? missi criminis liberari?Neque enim hoc in homine
CAPUT XX. praeseiitem vitara in suismalisoperibusfiniente con-
Ilnjusopportunitatem temporis sanctuslsaias ili- siderabitur, ut quia finita videbunlur ejus opera
vinitus inforinatus agno^it.qui nos ad conversionera mala.finiantur ejus quandoque tormenta:sed alten-
his verbis hortari nun de^init : Qiuerile Domuium n delurin eoiniquae volunlatisperversitas^quam usque
dum inveniri potest, invocnte eum dum prope est in finera praesentis vitae diligit et tenet iniquus,licet
DcrelinijUdl itnpius viam iuam,el vir iniquns cogila- ipsam vitara, quam ppssime gerit, amiltat invitus
lionem suam;i't coniertulur ad Dominum,et miserebi' Quidum maiain voludtatem ante fineni praesentis vit.'
lur ejus,etad Deum noslrum, quoniam mullus esi ad mutarenoncurat,ostenditproculdi.biosicseiniquila-
ignoscenrJum {hui. lv, 6, 7). Nunc ergo Dominus tes3uasdiligere,utsi possetbicsine fine vivero, sinc
quffirendub est,cum potest a quaerentibus invenirl. fine vellet in iniquitalibusperraanere.Non ergoprop-
Nunc invocandus.cumest proxiraus invocanti.Nunc tereacuilibetiniquoparcelur,quiajamdesideriamala>
impictatis via, nunc est iniquitatis cogitatio relin- voluntatis iinplere non poterit;8ed ideo sine finetor-
quenda. Nunc est necessaria conversio peccatoris, quebitur, quia quandiu hic peccare potuit, peccarc
qua polest beneficio divinae remissionis reatu tolius non destitit.Et ob hoc nullus dabitur iniquo termi-
carere peccati. C^terum bona f)ei non videbit in nus punitionis,quia priusquam terminaret hujus vi-
^erra vivcnlium (Psa/. x.wi, 13). si quis in hac terra tae cursum, non posuit criminibus suis terminura.
moripntium remissionem non acceperit peccatorum. Quaravis enira vilam suara malam quantum vellet
Hoc enim ipse praordinavit homioum Salvator et prolongare non posset quisquis hic noluit converti
judex,utquibuspeccatadimittit, in hac terradimit- dum viveret.eamdem,tam6n si vellet,mulare posset
tat. Propterquoil Judaeis incredulis Hicit : Ulautcm^ in melius.priusquammalam vitam finiret invitua, in
sciatis quiu poteslatem liibet Fdius hominis interra malis gehennae sine fine raansurus. Ut hac ergo in
dimillendi peccata (Mntth ix,G) Quod non ideodixit, corabustioneaBternacrucieniurquipraesentem vitam
quia transeuntibua hominibus de hac terra.hujus inmalismoribusetoperibusfiniunt.adjusliliara per-
leraporispeccata, si quibusvellct, relaxarenon pos- tinet justi Judicis reddentis unicuique secundum
sit: scdut homines agnoscerent tempus remissionis opera sua.Cujus utique non est injusta rcddilio,qua
et retributionisdivinaincommutabiliterconstitulione fit ut iniqui nunquam careanl supplicio, quorum
discrotiim,nec audirc humana inaniter spcraret va- voluntas in hac vita noluit carere peccato. Tales
nitas quod divina promillcrel {/orle non proniilte- enim raagis delectantur peccare quara vivere nec ;
ret) veritrts. Hinc esl (juod eliarn boalo Pelro, hoc ob hoc poccani,ut spmper vivant, sed ideohic sem-
esl EcclesiaBSuae^in terraligandi solvendique tribuit perviverecupiunt,utnunquaradesinantpeccaredum
poteslalpmrut agno^^ccromuri in lompore hujus vitae vivunt. Nemo autem securus prmsentem vitani ter-
gratuilam Iribui in peccitorum remissionemiseri- minat, nisi priusquam vitam liniat, ab iniquilate
cordiam,in futuro autfmjuslam runclis mercedera discedai ; ne tiinc inaniter sua velit defiere i^celera.
pro factorum qualitate reddendam ; nec ambifiere- quando nullatenus poterit vilare lormenla.Non crgo
rous nuncomnia posse peccatadimiiti,ct nuncqufe- D inaniterinprajsentisfficulopoenilontiauniversisindi-
runquc nrm fuerint dimissa, tuncexigi. Quod etiam citur,nequcfruslrain hacvita converaiopraedicatur.
boatusDavid sancti Spiritusrevelutione cognosccns, Hiconim pcenilenti remissionis invenit lruclum,si i
cui, sicul ipse teetalur, incerta et occulta sapicnii.-u pcccator,dum hic vivit, peccandi deponataCfeclum.
euaemanifestavsral Dominus (Rva/.L, 8), priiiequam Prae^entis namque saBCuli tempus misericors Domi-
dc boc 8a?culo cal (a/ exeal) remissionein postulat niis et justus solum rpmissionis benelicio deputavit:
peccfitorum, dicens : Itcmilte mihi ut icjngerer^ futurum voro juslae retribntioni serval, quo oniis-
priHsqu<imenm,et ampliut nnn ero{PsuL xxxviii, 14). (juisque proqualitate credulitaiis nt operis condi-
iie^lus utiquo propbeta non tam sollicite poslularet gna,spd non finicnda reripiat.
ante viln) prajsentis tcrminum remissionem sibi 405 CaPUT XXII.
Iribui pcccaloriim, si scirol post bnnc vilam vel Proindc nunc omnia iniquus intra Ecclesiam pnsi-
cuiquam proluturam pcciiitcntiam.vcl reinissionom tus malain convers.itionem respuit, ct bona! vil.Te
peccaloruin tunc pcnnitentiamagenlibus divinomu- cursum festinotarripere.ul ad ajtcrnum vitam valeat
nere conccdendam. pervenirc. Nuncomnis impius pravam fidei senten-
«73 IJI': INCAHNATKKNi; in.ll UIA l.llJl.ll DNUS. B74
liiuii (Inpnnut.oliid K 'cliiiilutn vonirii((i) nini ililVurut. A luvr) jii){ijui HulviiloriN >
tullii'.
N II III" hiltl «innlH liDiiii) tlcxlni- |mrliHCtiiii|iiir«il iiirrl iinnn nti ntt ilincal t|uih iiiii» > - • i •. -< orcjo, «i
liiiii.iii III III VII It niiiittlrif |iurtiH |iurli'rrit liiriiiriiltiiii. Miiiiiiiriiuii'rci|uiriii<li'iiiil>iriiliiiv<'ritrf, nunravflrtiii
Niiiiu uiiiliiiliM JuHllliui viuiii.ul nii piilriuiii vi>iilul,in nil Cdnvorsionuiu curr«t ; ouno ini(|uuiai' iniquiUil«
i|tiu roi|ui<nii liultuul i«oiii|iiloriiani.Nunc oniiii* i|ui itiarfl<lnl,iiunoorrMnH utl vlaiu verll«tl* red««l. M'»i<'
>'
Diiiiii inaliH u|ioi iliiiH uxuccrliiit, IiuiimimiI ml viluiii i|iiii'rul t)itiiiini n .nii vult r
liuiiuiii, |)ur <|iiitiii |ir(i|tiliii8 DiMiH ii('(|uiriliir,tit «rri- llilr iiiii>criuiii M' , > viluiii, ,
'
liiut vituiii mtoniuiii, (|iiuiii UniiHltuhiit hiiio Dnolar- vultin (rli*rntiiiiin(irl..Nunc |
>l in ronfeiaioni
Kittir.Noiiiu iloHporot miHorioordiuiii l)oi,cunHiilorann rarioin Doi, i|ui noii vull Bcmpitornapunitlono it
atru('ilitU'iiH'iiJiiHlilit'l('ritiiiiiiH;iiu('luin«nulit|uiHHtib nuri.Nunc oniiii fructuoHn pu^nitoni
Hpo iiiiporifuriliio Doi |)orii unoul in prcculiH. HOtlcun- roiiMHBiopocrHloriin) pioiiilfnliconci ;,.....
litloiitiit HporantiHiUiHiiio iliibitittiuiio potiitpuMiilcn- vurnn ro^ni ccoluruui [tnBHrHHio nnn ni'g«iur, in quu
tiw pnrttiiii, iit hiiiiiililuHpu^nitcntiH riigiut (JuHpnru. Binftilne vivilur et ninfl lino fi^iiuHntur ubi nec iiiora :
liuuiH lclliulo nuulru^iuiii. tlt Hic Doi miHoricunliaiu ln'liintiliiiBii(liiiiitvilafn.normcprorviv«5ntil»UH(ioti'iit
ilili^ut.iit ujiiH cunHiilorct riiiii liinuro jtialii uiii. Tu- unlcrrc lifliliuni. In cjuuli onim liiic ot ojioro, untiin-
sporct ichi.xuri puH-e convorHu, noc (iiiiiil-
tiiin nihi ii (|iii ini|iii' hoiiiinuni vilm hiijuB invon<!ritllniH,laliBei
loniium lumon uliquid oxiHtimol ohiiurato.Hor tom* retrihutin dahitur, cujus non Quia aicut
erit flnia.
poro mutot initjuua vitam, ot non invoniat puMium. omnia qui aiite llnem vitaj prn>Bcnli8 ronvcr-jua Don
Fii^^iut ciilpuiii, otucripicl vcniiim.In hurcnim tcm- fncrit, ct in iiiuliH hiiIh liniont, ullr.i rfM|i)icm iion
[•urohonclicium roiniHsionis aciiuirilu'-,iiiiHnilu inu- huhebit nic omnia (|ui in hoc tomporp
:
iliviniB |ire-
luliunem voluntutip, merili quuqucmututio cumitu- cepliBohediens, a malis suiHConversus ruerit, si in
tur.Nunc omnis qui lahorut ct onoraluscst.ad Doum lldc recla et bona vita inlru Ecclcnium catholicam
vocantom roliciendus voniat : nunc euper 8e!ene((i/. pcrseveraverit usque in nnem,hic aulvua erit.Amcn.
(d) Ma., redire.
S. rULGENTII
DEi:'CAllNAriONE PILH dVA
ET VILTUM AKIMALIDM ADCTORE,
AD SCARILAM, LIBER UNUS.
406 l. Lectis litteris quas misisti, fili carissime C 2. Scripsisti ergo, ut tuis ular verbis, quod dum
Scarila, gravisus sum ia Domino.etexsullavitanima ad meusam Christiani Ecdesiae eaiholicce filti mei
meainDcosaUitari meo, quia induit vosstudiumsa- Evcnlide Dei incamatione locutiotiasceretur,UTius ex
lulis, et cordi veslro desidunum juslitia; clementer vobis hor de ipsu incarnatione asscuil quoniam non
infudit, quo veram fidcm cognoscere cupialis. Per Deus Pater carnem induit, sed solum D^-i FiUus. Et
hanc enim vitae largitas ad homines venit, quod pcr ulius dixit Ipse Deus.qui unus est in iribus, diynatus
:
prophelam Deus ipsetestatus est dicens Jii!>lus au- : est carnem 401 assumere,ut noi^trum servitutem qua
tem ex fide vivil{l\om. i, 17) fide autem iila vera ; per transgressionem pntrisnosiri Adse obligaii detine-
appellauda est, quajestvera, non ficia.quaiu sauclus bamur,tidlibertilem perduceret.DeAw^cA^^c^s^os scire
commendat Apostolus dicens Finisaulem prxce/jli : cupere Deus Pater descenderit et carnem assum-
si ipse
est cari'a<i de corde puro, et conscientia bona, et fide pserit,anipsoresidenie,Verbomandaveriiquodcamem
non (icta{[ Tim. i, 5). Nam quia idem beatus Paulus assumpserit. Dicis nos etiom scire quoniam Verbum
gratia non dicitsalvos faclosesie per fidera, quam caro faclum est,ut ipse habitarel in nobis. Ubi etiam
non ex nobis, sed Dei asserit donura (E/)/ies. ii, 8), hsec verba subvertisdicens ; Sed inler Verbum,quod
utique verasalus non erit nbi verafideanon fuerit ; Deus est,et Patrem, qui Deus est, una utrorumque
quaj cuiu divinitus infundilur.proculdubio^ratuita ]) descenderit ad iuouendamcarnem majestas,qu7a legi-
lari;itatedonatur;et ubi perveram fidem veritasfue- mus, inquis « Hic Deus nosler, et non 3eslimabitur
:
ritcredulitalis.verilasutiquecomitabiluret salutis: alius absque illo •.post hsec in terra visus est, et cum
quisquis autem a vera fi.ie deviaverit verae salutis hominibus conversatus est {Bnruch. iii, 36). »Adbuc
gratiam ncn hahebit.Proinde torperonon debet fide- addiset dicis,quod cum isludtestimonium inmedium
lisanimusad qiisrendumsiquidin sacramenlofidei proferrelis, hoc ille econtrario locutus esl : De Filio
sibicernitiimbiguum :maximeinmysteriodominica3 Iwcdixii ,a), non Patre : et tu eiad prxsens locutus
incarnationis,perquamjustiliaimpiis,vita mortuis, es, ut quod simul pariter iynoratis ad nos recursum
salus infirmis, et verae libertatis est gratia donata facereiis. Huicinterrogationiquamprimaparsconti-
captivis. net tuarum litterarum reddenda nunc esl anobis^
(o) Emendamus ex ipsa epistola quae habetur supra 10 : legebatur enim nondixit, sed male.
575 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS 576
Doo i1onantcatquea(ijuvaDle,rc9ponsio qnafinila, ; ^ 5. Solius itaque unigeniti Dei propria esf utraque
alteri quoque rei»poDdore,qnantum Dcus dona\crit, nativita?, una scilicft cx veritate nalurae divina!,
nrn pigebit. altera vero ex gratiahumanis assumpl®. Proplcr
quod pvangelista Joannea unigeniium a Patre aa-
3. Principaliteritaquosciredebptdmniscalholicus
serit plenum graliae et veritalis {Joan. i, 14).
Christianus unum esse Deum sanrtam Trinitatem,
Proinde cavenda esl illa mortifera et omaimodis
id est.Patrera.el Filium,el SpirilumFanctiim;ipsam
diabolica blasphemia qua creditur vel dicitur si-
vcro Trinilatem quae unus cst Oeus, unam quidem
mul ipsa Trinitas carnem assumpsisse, quod ca-
esse naturam,non tamen un^m p?se personam.Quia
Iholica fides non rfcipit, sed nequilia Salielliani
etquod dicitur uDus Deusesse Trinitas.verum est;
erroris invenit. Sabellius quippe, qui Patrt-m ct
unusDeusestenim Trinitas.quia non aliam naturam
Filium et Spiritum sanctum non tres deos, sed
habet Pater.et aliam Fiiius.el aiiam Spiritus san-
unum Dpum verura praedicari cognovit, sic audi-
Ctus,sed una naiura est ip>a Trinilas Deus ; nec ta-
vil quod verum est, ul sibi generaret ipse quod
men una pprsnoa est Pater,el Filiu9,et Spiritus san-
falsum esl. Denique qnia sic uiiam Patris et Filii
ctus.pcd persona Patris solius Palris esf.et persona
et Spiritus sancti coguovit esse naturam, ul ejus-
Filii solius liluest,et persnna bpiritus sancli soliu?
„ . . .. ^ ,>
Si>iriius smcli est, Personaliter ergo qui esl Pater A>
n
..
.
j ui
dem naturse unam non dubilaret » j-
....
,
praedicare per-
.
, , . .
sonani, ad hoc est insania sui prsecipitatus erro-
non est IpseFilius.et qui Filiusestnon estipseSpi
ris, ut ipsura Patrem nalum de Virgine assereret.
ritus sanctus. Quod vero naturaliler est Pater hoc
Neoessario autem consequens fuil, ut cui dabat
est Fiiiu?,hoc est Spiricus sanclus.quia naturaliter
vcritatem liumanae nativilatis, ip-->i deputaret veri-
ipsa Trinitas unus est Deus ubi major minorque :
tatera passionis et morlis. Uiide s»cfatore9 ejus-
non dicitur,quia neo prior aiius alio,nec poslerior
dem Sabellii non solum Sabellianos, sed etiam
invenitur.Ibi a-ternitas atque immensitas tantaest
Patripassianos Fcclesia cathnlica nominavit, et
uniuFCUJusque persona;, quanta tr'um naturaliler
vinciilo anaihematis cum suo auctore damnavit.
pcrsonarum.Solustaiiien Paterestqui Filiurngenuit;
6. Absit igilur a fidelibus ista perversitas, nec
8olus est Filius qui de Patre natus solus esl eiiam ;
quemquam redemptum ^anguine unigeniti Filii
Spiritus sanctus, qui nec naius est de Patre, nec
sui perniiltat Deus islo mortifero sensu perfidije
Filium genuit,sed a Patre Filioqne prucessit. Pater
profanari. Magnae quippc impietatis cst si aliquis
ergo solius est Pater (ilii, el Filius est snlius Fiiius
in Patre et Filio et Spiritu sancto, aut propler
Pulris.sancfus autem Spiritus non Palris soliiis,nec
unam naturam velit unam pra^dicari personam,
Filii soIiuSjSed dimul Patris et Filii unus et com-
aut propter tres personas, tres as^erat et natu-
munis esl.
^ ras. Quandoquidem illc qui unara personam Pa-
4.InhacitaqueTrinilatPsunf quaedurasingularum tris el Filii et Spirilus sancti asserit, laqueo Sa-
personaruiii propria.Oiiid «i taincn propriis person.T» belliani erroris innecfilur ; qui vero tres natnras
mo:,s'ranlur,sed oonseparaiitur.quarum naluraut, Putris et Filii et Spiritus saicli esse confirmat,
cum inseparabiles sint,confundi non possit, sed ad Arianae perfidiae ne.xibus obligatur. Et qu.imvis
hoc in singulis pcrsonissingula maneant,utet nafu- ulriu.«que infidelitafis divisa videafuriassertio,
ralem unitatem verae Trinitalis, et persnnalpm Tri- una tamen est impietatis utriusque damnatio.
nitatem verae unilatis ostcndit ? Proprium est ergo Iiupie namque personarum proprietas propter
solius Patris, quod non esl natus ipse.sed genuit ; unitatem naturae confundilur
impie nihilomi- ;
propriumest et Filii quod nongenuit ipse.sed natus nus naturalis unitas propter personas ipsas sepa-
est; pr-iprium 408 vero est elSpiritus sanrli, quod rafur. Udutj habet Patcr vcrum naturaliter Filium,
nec g^nuit ipse nec natus est, sed do genitorogeni- de Virgine temporaliter na-
ct ile se siiic initio, et
toquc procedit. Sicut est autem sine initio aetcrna tum. Ipsura misit in mundum ut salvaretur mun-
generatio Patrip,et sine initio aiterna nativitasFilii ; dus pcr ipsura. 409 Quod idera Filius ostendeDS
sic naturaliter sine initio est aeterna processioSpiri- ait « Sic enira
: Deus dilexit mundum, ut Filiura
lus sincti.Dc Dei enim Palris .Ttcrnitafe qnac sine IJ <-suuin unigenitum daret. ut omnis qui credit in
inilio manet, talisest utique nativitas Filii, et pro- • eu^ii non pereat, sed habeat vitam aeternam. Non
c?8sio Sfiiritus sancfi. ut el illa nativitas.et illa pro- « enim misit Dcus Filium suum in mundura ut
cessio coa;terna sil ilii ori^'ini, in qua iniliuni nuila- "judicet mundnm, sed ut salvetur mundus pcr
tenus potuit inveniri. Qi.oniaiii crgo hoc in sc habet « ipsum. Qui credit in eum non judicatur, qiii au-
naturalis illa unilas Tiinitulis.ut natnm cssc soliait «' tem non credit jam judicatus est, quia non cre-
proprium Filio, ille qui aolusin so habct veiam na- « dit iii nomine unigeniti Filii Dci iJoan. iii, 16,
livilatem humanitalis exVirgine hujus etenimluit ;
« 17. 18). ).
Ffcundumcarncm verani habfre nnturoiitermatrem, 7. Eccc i!<(o loco ipsp Salvatnr nnstcr tertio pe
qiii Bcrundiim divinitatcra verniii hultct nafur.iliter Filium dicif, ctsecundo UritgPiiitum nominavit, et
Patreiu : proir du qui est tle ffilerno Patre einc initio sc a Patrc, ut mundum salvaret, mi.'»sum csse asse-
geniiuA, ipoe et de temporali malro temporalifcr ru,t;cum ufiquesisimulipsaTrinitaaincarne venis-
natua ; ct idrirco non solum in divinilate, vcrum aet, nonaeFiliusmii^suma Patro dixisset :ped men-
cliam in rarne veracitcr Ui.iKCnitus D'i Filius dici- tiri non potnit Chri^^lus^sino dubio pcreonaliferaltcr
tur, qui et secundum divinitatom, secundum car- misit, ct alter csl missus. Misit autem verus Patcr
oem solus genitus iovenitur. Veritatem, quamgenuit; misit Sapientiam, in qua
H77 ItK INCAIlNATInNi: 1-|I.II DKI l.llihlc L.^US. T,tn
oinnln foclt ;
iniMil Viiliiiui, i|iio(t rtir<to nictiivil. \ li<n, i|ii«iii|it rurlna «tt nalfn au* <li«lnlt«la tiomo,
t*r<)iivlo in uliii (/iir/'-lllii) iiiiM^innonoM uRt liiculllcr «tlv.t Hutt .•liiiiiilalri I
••
:
I
- - I-
. r-f\.
(Uiilliiiiiiiilurt itlvoiiUtit, tani|iiiiiii l''lliiii Doi di) ruili> Hilntn loculiR, nalva ' >:>(•
fiioril iiiUHiiM a<l liTi.iH.iii iiiii iii irrrit nnn tucril IIh, Hilvn iiiimurl«liiu(ff morl«ll«.
prtiiHiiiiiiiii ciinifiii iifci|)i'rnl,iiutrmliiiii tlpriruoril, \) Nun iiiitfiiii «(Ivnntiir Killi D<*i uno >
|ii«
(|iimHli) (iinuMii prii iioHtrii xuliilo nii^tcr^pit lliiin ilii- liioiti) Hriii|icra<:cl|>iliir. Atitnrn'ii :
'^
(|iio ipHO hII Sii|i|i'iiliit l)i'i ili'i|int ilirliiiii p<i|;.I(/i''i(;i'{ l'<iirn, illlor liKnutur vxnlro <Mi II I . . .
(I l\ne usiiucitd fiiiem loititrr.fl i/m/iomi/ «»ifHrtiM*ii'i'- l'ulro vonirn iti^nniunpi|ualiH.al>utrfl.«Utflm niUiut
trr {Sup. VIII, I); diviniluB ilU (|iirt' nutiirulilnr iinu vonit ininurntiiH p.iuli) mlr.us ali antfelia ; mlaiut •
onl IM»liit«, ot t''ilil, cl S(iiiitiiH Huncti, nic non osl P.ttni Hcin.'l vcni' i<iHcitur,ruin Pulro autfKn
looitlilor, »iiut non cst tcniporulitcr ; hIo loro non iiinuiiicr.iljilil» r Vi ; r;nutiir..Nc<|ui»cnirn modiini
oonoluilittir.Hicutnoc toinp()rov.\ri«lur.lltuftiviiiitiis uut nuinorum vonioniii puHuil, (|uando ail '.Siquii
(ium nalunililor iminonan pnt ot ajtornn, nor cii^pit diliyil iiitt, sermonnn meum servabil, et Paler meui
inilirt.noo ooncliiililiir loco:i(l'<o ipsoiiiiiiM DcnHfn- diliyet fum, *•/ nd eum vviiit'mus,et mnnsiniiem npu l
lor,nl l''iliii-^,ol SpinlUH8in''ttia lolum iinplot.tntiiin eunt fiirifinui [Joitn. .xiv, "i"?). Proind- illrj ndv^ntus
oontinoi; sio tolud inain^uliH, itic totUH in cunctiH, -. quu 8uluHl''iliu8u Patro boiiiuI vonil in muii<lum,non
8io totus in parviH,sictotuA inmuximia cronturi8:ita Bolis osl bonia cxhiliitiiH, Hed et nialis raliis ut cre-
por nRUirnm, non itu pcr ^niliuiii;ilu (l;;in hoiiilnos (loronl.nliiH ui cniciligcrcnl; uliin ul lil)(>rari a pec-
ct'ORt,non it:i (Uiiii Halvut^it i diim rucit.non itiidum cntn [)os8ent,ulii9 ut o.xru-tulioncir. do pcccuto nuo
roHcit; itu diim snlcm istum iccitoriri aupcrbonos h iborc ivm posscnl. Credcnies enim a pcccato lilic-
olmalos.non ita dumSol Ju;»lilia«illi9 oritnr.tjiiibu^ raloa oatendit Apo9tolu8 diocns -.yune autem a ptc-
vitu non curni!?, sod rordia.diinn misi^ricordi.o prjn- cato liherali, srrui aulem fncti Den hnbrtts frucium
vonioniisinrunililiir.Nononim sioiitcunclorum iin.^ci vestruin iusnnttififittione,(incin vcro vitam acternaii m
por nnUiram.siccuncloriim cslrennHci (crgrulinin. (lloin. VI, 22). Incrcdulos vero pcccati sui oxcu.oatio-
Quoniain er^oPnter el FiiiuselSpintus snnclus na- iioin hnbore non pnoao Salvntor ipse mon8lrav|t,'li-
turnliter unua ost neiis,reternu9 ot immcnsus.nihil cena :Si non vcnissem, ct lorulus eis non fuixiem,
in oo^lo, nil in tcrra, nil supru cruliim.nil iii ([iiili- p cfutuin uou habcrenl Sunc aulcin cxcu^ationcm non
bct nuUira (luum 1'ocil iion lactus Dcus, iibi dc.osse h'iberfnl de pfcrato auo {Joanxv,22). Nequecnim ha-
po38it id<?m unu9 D0119, Patcr, cl Filius.cl Spiritiis 1)0 rcn! pcccatumJudaeiincredulitati9,sinonetiameis
sanctus; in ipo gicut nulla ost mutabilitas tcmpn- cxhiberclurprsBsenlia SalvatorisAdventus crRo ille
rum, sic nnllnest c.ipacitas ct locorum. Quo.l Salo- quo aPatrcsemcl in mundum mi9su9..'st Filiu9,ruit
mon in dedioalionr di.xissc vernoiter invenilue his ti jn rui'miuelin re>iirreclionem multurum^illeaulem
verbi9:5i enim calum et coeli ctvlorum te capere non quo cum Patie vcnil.ad resurrcclionemtantum per-
posmnt quanto m.igisUomus lixc quam ixdificavi {lll tinetmuItorum,quijcaritaseum merelur,qu.-B opciil
Rcii. viii, 27). muliilu liiioin peccatorum. Isloadvenlu quoa Patre
8. Oeus itaque inellabilis, et omnino inirabilis, missusest Filiu9,semel in plenitudinetemporum ve.
ineffabililer ac mirabilileripsa suse immensitatena- nit illoautom quocumPutre venirecousuevit.ab ini-
turjB.et est totu8insinguli9,et non concludituruni- tio u::quead fincm mundi.quibuaoportuit.et opor-
versis. Ita solus Pater, ita soUis Filiiis.ita S[)iritus tel.necdestitii venire.necdesinit.In.leest quod prius-
sanctus solus.iia simulTrinitas unus Deus Pater et quam veniret in carne, ailvenluincjiis prophelae po-
Filius ftt SpiritusfRnctus:quia nec solus Patersine scebant dicentes .E.ccitaf(ilentiam tuum, el vcni ut
Filio. autSpirilu sancto, nec solus Spiritus sanctus libf-res nos {Psal. lxxix, 3).Quiutique futurum Filii
sine Patre, vel Filio. Proinde sollicile cogitandum Doi advenlum null itenua po:?cerent,si ejusderave-
eal, quomodo Filius in mundiim milti poluit, qui nienlis et manentis in se graliam non habereut.
mundo deesse nonpotuit;aul iiuomodo in niundum 10. Isrtum Filii Dei Patris adveatum a se omuino
venit, unde nunquam rccediUcum utique cui natu- repellunt, qui aequ-dlilatem Patris Filiique non cre-
D dunt.Apudsuum quippediIectorem,unamveniente3
rale est, totusque implere, nec recedere possit ali-
quatenus,4I0 nec venire. Natnra qnippe illa divi- faciuiil mansionem; non aulem potest eorum esse
nilatisimmenss.necexlendiUirutimpleal quodantea una mansio,si fuerit diversa dilectio.Si auteminae-
vacuura erat.nec contrahitur ut evacuelquod prius quales sunt 41 1 necesse est ut inaequaliter dili-
iinpleverat.Talis autem est virlusCreatoris.talisque gantur. luaeqnalibiis vero non polest una in corde
conditio toUus creaturie,utqueraadmo ium,nisi ille simplici mansio prasparari. Admonet autem nos
conderet,nulla subetantia po^esitcxistere^ita nisi ille Scriplura dicens: Senlilede Domino in boiiitate, etin
contineat.nullapossitsubslantiapermanere.Proinde simplifiuite cordis quierite illum {Sap. i, 1). Quomo-
quia secuiidum divinitateiuDeusde loconon transit do ergo Deusqucerilursimplicitatecoilis.qunndo Dpo
ad locum hoc habet veritas liiieiChristianae,ut ineo Patri et Deo Filio exhibctur diversitas dilectionis ?
Filius Dei credatiir in munduin venisse,in quo servi aut quomodosimplfxesthominierga Deum caritas,
fonnam cognoscitur accepisse.Dei enim Filiustunc si in ipsa divinitateputaturesse diversitas?lllauti-
in mundum venit.quando salvasqualitate paternae quedivinitas simplici corde diligitur, quae siroplex
naturae.particepstieridignatusestmaternassubstan- esse aaturalitercredilur;ubi autem diversadiviniias
579 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 580
cc-HUir non simplicitascordis.sed duplicitasexhibe- A rlhm, /jui i(ituse4 'lohis (Rom. v, 5). Pater ergo et
turifnles- ergo eolil'i non ver.*,seil
(icU.Snnclusautem Filius addilectoreoQSUuinsine Spiritueanctonulla-
Spiritu^ diaciplinx effugiet lictum,( t uuferel seacogita- tenus veniunt quia ut veniant.caritatem quadili-
:
lionibuf qu^T sunt sine inielk'ctU[S(ip.i, b). Dnplex guntiir.donosancli Spirituslargiuntur.lnvisibiliter
autem cor esse convmcitur. si qu;\ndo aliquia non ilaque comniunisseiiiptraiiventus est PatrisetFilij
unam divinilatem essecolendam a fidelibus pulat, et Spiritus sancti: nontranseundo delocoad bcum,
aut quando non eaiiid-^.m naturam Filiiqnam Patris sed in eo quod ipsa Trinitas unus Deus dignatur
existiinat. Quod si quia proximo bonitaiem sermo- graliaracaritati3,veldi)nare quam auneat.velaugerc
nibus fingens et ct.rde inalitiam gerens/tuplcxcor- (]uam donat. Aiio aulem modo venit Filius.quando
de dicilur.quomodo illc qui sub ligmenlo veritatia pro nobis homo faclus esl Unigenitus Oeus.Ille uti-
falsa de Deo vel credilvel dicil.duplicia cordis cri- que qui in persona propria divinitatis suae non ac-
mine non tenelur?Ouod enira naluraliter unum est cepit personam hominis,scd naturam.i^cimus ctiam
in illa summadivinilate dividere.et Deum niinorera Spiritum sanctum visibililer in columbsespeciead-
BC maj(.rem flngere, cerlissimum est ad nequiliam venisse ; longe utiquealio modo,id est.nec iilo quo
cordis duplicis pertinere. Sancta autcm Scriptura Paleret Filius ad dilectorem suum non sineSpiri-
dicit:F''i? duplicicorde,el labiis sceleratis, et mnnitfus g tu sanctoveniunt, nec isto quosolus Filius in mun-
malefarientibus,elpeccalori ternim ingredienli duubus dumvenit, secundum quod naturam nostram mi-
viis{Eccli. ii,l^)!Et quiadivcrsam putare divinita- rabiliter ac singulariler in persona suae divinitatis
tera Patris et Filii non est Deo credere (quia ille accepil.Non enim sicut formam serviaccepit Fiiius,
vere unura Deum colitqui alium omninonon colit, itii for.nan: columbee accepit Spiritus sancius; nec
ct ille uni Deo credit qui alium Deumesse nun cre- ?'iliii9 in similitudinem filiorum ho-
sicut lactus est
dit), ideo sequitur eadem Scriptura dicens: minum.ita
Vse qui
faclus estSpiritus sanctus in similitudi-
non credunl Deo ! quii non proleguntur ab co(Ecrli. neracolumbarum.Venii ergo Spiritussanctusinspc-
n, 15). Inde est quod etiam Savator nosler, unam ciecolumbae,non utiquecolumbam in unitalem per-
divinilalem dominalionem^iue commpndans, ait sonae accipiens.Neque enim sic per Spiritum sanc-
:
Nemo potcsl duobus dominis servire {Mutth, vi, 24). tum redimi debuit natura columbarum, sicnt per
Let^imus autem quia Doyninus ipse est Deus {P.ml. Filiura natura redempta est hominum. Hanc enim
xcix, 3). Unde certum esi.vera fide caritatequesin- in unitatem personae suae suscepit Filius.quam erat
cera,nec dorainis quemquam posse servire,nec diia sine dubio redempturus.Et quoniam a Dei Filiohu-
Unus est enim Deus deorum, etDominus domino- manitassua nunqunm sejungitur.proptcreain coclo
rum: qiii propterea sohis est colendus, quia solus _ et in lcrra omnibus angelisomnibusquehominibus
i-._^ rv rv«.,, ^.,; />of Tnir.;. ^ j >.._
e>t natnraliter verus Dominus Deus, qui est Trini-
: .
dominatur. Secun.iura naluram quippe humanHm
: i- j i : i
tas, Pater etFilius et Spiritus sanctus. Filius Dei humiliavit se factus obediens usque ad vwr-
tem, mortem autcm crucis {Philip. ii, 8), secundum
ll.Nos itaque, ul Deum in simplicilate cordis
quam naturam eum Deiis « exaitavit.et donavit illi
quccramus.diversilatem divinitalis in Patre etPilio
nomen quod est supcromne nomen:utin nomine
i<
nec corde credamus St^d ut possitin nobis veracor-
(i Jesu omiiegenu flectalur, ccelestium.terrestrium
dismanere simplicitas, illa in nobis maneat fides,
<( et infernorura etomnis lingua confileatur qiiia
;
qua sanctae Trinitatis una crelitur ac praedicatur
• Dominus Jesus Christus in gloria est Dei Patris
sinediversitate divinitas.Sic in nobisPater etFilius
« (Ibid., 9). » Veniente er^o plenitiidine temporis,
et Spirilus sanctus venientes manerc dignanlur.
« misit Deus Filium suum factum ex muliere, fac-
Unus apud dilectorem suum sanctae Trinilalis
esl
tum sublege {Gal.w,i).» Cur autem hoc fuerit fac-
a.lvenlus, quo Deus invisibilis invisibiliter venit,el
tum, Apostolus subsequenter ostendens ait t Ut :
mansionem invisibiliter lacit.Manendo autcmapud
«eosqui sub lege eraut redimeret, ut adoptionem
dilectorem puuin,ipsa mv.ltiplicat dilectionem.qua-
" filiorum reciperenjus. » Suscepta estitaquea Dei
propter facit in homine mansionem.Ob hoc quippe
Filiu humana natura. Ideo autem Deu&Unigenitus
venit quirt diligitur:hoc autem voniensfacit ut am- n . .., ",. j- j •
*^ faclus cst homn.ut nobis pereum div.na donaretur
7... . _
plius diligatur.
adoptio : ut quia ille homo Deus verus est naiurali
12. H«BC ideo dixi, ut noveritis qualis fuitadven. veritate divinitatis buo;, nos quoqup, in eoquod
lus Filii.quando missuaesta Patre.et qualis sit ad- fratresejus essemus, filii Dei, non nostro merito,
vcnlufl Filii, quando dignatiir vonire cum Patre. sed ejus ^rralia fleremus.
Quia sicul in illo advenlu homo (actus, Palrc minor 1.3. Sanctus autem Spiritus veniens in specie co-
«gnoscilur; aic in isto adventu aequalis Patri Deus lumbre, non columba factus est, sicut Filius factus
permaneii9invenilur.4l2 Dicilur aulemetSpiritus est homo; sed per columba; 8pecieni,donandamno-
aanctus venire:rijm siteliam cum Putre elFilio unus bi» nstonditsuo munere carilaiem.Cfln7fl5Cwim Dei
Deua.^-ternus naturaliler el immenf^us.sineqiiouti- « diffusaest in cordibus nostris per Spiritum sanc-
qup ncc Patcr potcsl venire. nec Filius. llle {forte • tum,quidatuse9lnobi9(Rom.v,5).Apparuilautera
illum) eniro po»t Patrem Filiumque cognoscitur postmodum et in igneis linguis, sed etiam boc ad
dirftCre.quicaritatem habet in corde.C(in7a5 dutem significationem fccit ipsiusquam nobis largitusesl
Dei diffusaett in rordHnis noitris, per Spirilum tan- caritatis.Nam qnia finii 41S pra.ceiitiesl carilasde
ftH! DIC INCAIINATIONK KIMI I)i:! MIlKlt UNUS.
u lonli; puro.^l onnimlfmlirt li<»tm,f^l llno umi (liMii (I ^ in oinlin Potrom.lf.diirn noMa hurnanii nBlivlttiffl.
« Tiin.l.^int In dirlHti) Jhmi niM|iin flircuniuiHiu kIi- ci»*dt i>l riatrMMi.
« i|iil<l viili*t,nni|iiii |)rii<|iiitiiilii, hkiI llilnMi|Uitt porcii* iri.MHKn/i) liiiunJ<ti|ilafi*t illurn ei lrm|i<>ra g«*
• rilnliMii ii|M^ruliii'((ial v.l'i);i|iMii rMl illii Miiii|ili<MtiiM nlliiiii niiHpifiiil.riil 414 nt mU
conlii* il*)-!^ rti^iiilliMilu «Hl in ri)liiiiili<i:'|iiiu iIoIiiwimim oHHo.Mijil ^iflniiiMMn MJt propriiiiii.i. . .i ,... .
:
1(1 <|noi| roriio ci-oiliiniiM iul JiiMiitioiii orn contltorl viTai llijni, ni<|u« PiilriMii, nA(|iifl 8|iiritiiiii, trd Kl-
litlnciitlili^r iul Hiiltitiiii).C'.otuiii!iit ilni|ui* iiiin|ilioitit> lliiiii, «inii noluni nnlurn •lo Ue<i HNlrfl, alo aolum
tiMii oslindit IMoi iil oiiiilitliH.iit rorln cri'ilmi)ii» in nnliiiii ilo Mnnn Vn -iiitrri.guoniarn
Dfiiiii.ot piM- Diiiiii ilili^iiiiiUH r.t |iruxiiiuiiii.Lin^Miu liii 1 iliuH iJmiM cari.. ... . cnpii,i«J.'u noii 1j. i •i
qiioi|iio i^i>i'ii Hixnilloat contVHHiiinoiii vormcroiluliin- rocit, otlilieratos u •orvitutfl pnoculi.vnrv rr<|ili>*it
lis,ot ailmonilionoiu Hinictiu onritniia. Illa or^o ro- lib<M-tuti.Kt i|uiii HoluauNtdn VirKino natuH.idoo ao-
liiinhii in cnjiiH HpriMo Hiiprr r.liriHtiini liiiplizittinn liiH pro noliin pnt trailitiia : tCMtantn Apiiat(i|ii<|iiia
vi>nilSpirilnHSiiiirliiH,n<litlii|iililHi^nilli-nniluin larla '< Uduh |''iliogiio proprio non |ii'p(-rrit,NOil pronolih
osl.ot oonliniio rOHoluln. SoIiih ontin KilitiH liiiina- « omniliUH tr-idiilit iiluindlom
viii, y2)."Nttni ct ile
niiin oiirnom nniinniiuiiirt auBcopil.Ad ipsuin Hnlurn ipHO Kilio diril:..Quod nutnui nunc v|ro in caroe,in
ouiiii nnturiilitor iltviim nativituH porliiioliat.Ki qiiin .« " lldo vivo l'ilii l)oi,<|iii diloxi». nio,ot Ira^liditanniif-
(iirqtii HoltiH niitus ohI do Patr<\ soIuh iiiihci poliiit « lip""'" P'" '»<('''</. II, '«^'1]. " Mio<|UO(|iin loro all: ••
ot ilo Vir^inp. (.hii iiiHt hoino ox hoiiiino llcrol, nu- -I Orati.-i vobiHit pax n iJoo Pdlro-rio-^tro el Dornino
tiM-io noHtriB pnrticopH non luisi^et.ldou er^o factum " Jeuu (.ihriHto, sometipsum pro pnccitis
qui dcdit
ost ul vorain caniem ncciperol do cnrnoVir^inis.ut .1 no!<lriii,ut onporot nosdo pr.-piicnti sicculo nrqiiam
i-um illo nobis vora manorot commiinio niilnraliH. « eociiniluiii volunt it.<m Dci Pairis noHtri, i ui cst
(Juoinodo onim vol HDtiquoH i'alr('8,vol (-ujiisquam '< glorinin sieculu pa.culorum {(UiLi, 3). Sicut erpo
tomporis homines, in consoriium 8Ui« divinttaiis tradidit Patcr F;lium,ita HemetipHum trndidit Fi-
asciscerot.si cum oi nuturalo carnis consorlium non lius : et sicut soipsiim Filiiis dcdit, sic e.ura etiam
haboret. " Patcr dedit.diconlcFilio: .< Sir cnim dilexit Deus
• miimlum, ut Kilium suum iinigpnitum flar-H, ut
non Bolum liomo.sod otiam ox
l4.Fiiiu9 ergo Dei « omnisqui crodit in eum non percul, sed h.ibeat
hominibus dignatus est lleri.Iude ost quod ait Apo- vitam ffternaiii(y()fl«.ii,l6).
stolus loqtifins do Chri.^^toinNonoiiiiuangolosappre- Iti.Hia itaquo oinnihus cognitis.quihus evidcntcr
« hcndit,si>d9 Mnen \brah;pnpproheniiit.Unded.'l)tiit osloniiitur solum Filium pro nostrasalute cnrm^m
« per omiiia IratribussimiliirijUUni.-^cricorsfieretot suace()iape,solemqi:e pro peccatis nostris traditura
« ndelispoutilexadl)eiim,utri>propitiuretdelictapo- ^ el passionia ac mortispertuligesnpidicium.absitut
« puli.ln eoenimquod(al.quo)pa9susest ipse.etl"n- quis^quam tidciium dical Deum Parem, aut de Vir-
« tatus potcnsesloisqui lenanturauxiliari. Umie.tra- gine natuin,aut pro nobis traditum.Istaenim solius
« ire9sancli,vocalionis cocloslisparticipt'?, conside- sunt Fiiii.qui si ut pro nobis temporaliter di^'natu3
« rate Apostolum el Pontilicem confessionisnoslrce est na?ci,ita temporaliter mori. Sl quis autern Deo
f Je9-jm,qui lidelis est ei qui fecit tllum iHebr. ii, Palri susceptionem carnis assignat, illud praecipuc
16,111.1). llunc ost quod alio icco rursus cjusdem attendat in Evangolio.quia Ueus qui carnem induit
Epislolie dicii:uOiiinis enim ponlirex cx hominilius frequentissime ?e ipsum non solurn filium hominia
« assuraptus pro horainibus constiiuiliirin iisquic sedetiam Doi Filium nominavit. Ipse quippe Cccco
« sunt ad Deum, ut ofTerat ilona et sacrifia pro nato quem
illuminaverat dixit:«Tucredis inFilium
f peccaitis(Hehr.v,i).))TaIis autera eratisle ponlifox « Dei?ResponditiIle,etdixit:Quisest,Domine,ulcre-
ut ad reconcilialionem humanigenerissemetipsum « dam in eum?Ei dixiteiJosus:Et virlistieum.ctqui
pro nobis ofTerrel obl.itionem et hostiam Deo in « loquiturlecum ipseest.Atille ail:Gredo, Domine.
odorera suavitaiis. Inde est quod cum inii/iici esse- « Et procidena adoraviteum(Joan.ix,35 el seq.).Ju-
mus.reconciliuti sttmtis Deo permorlemFilii ejus Rom. dffiis quoquesic ait:«Nonnescriplum est inlngeve-
v,10).Ulauteml)eatusaposlolusostenderetChristura D « slra,quia ego dixi:Dii estis? Si illos dixit deo3 ad
Dei Filiumexillu uno homine traxisseori^inem car- « quossermoDei laclus est,et non potestsolviScrip-
Dis,ex i|uo omnes horaines propagavit unitas natu- « quem Pater sanctiQcavit et misit in mun-
tura,
ralis,proptereadicitalioloco:"Quieniinsanclificatet >.dum.dicitis.BIasphemas.quia dixi.Filius Dei sura
« quisauctitic.inturex unoomnes.Proplerquamcau- « (Joan.x,34).AI;oqi)oqueloco simul seetPilium ho-
«sain nonconfundilur Iratreseosvocarediceos.Nun- ininis,elt)oiFilium nuncupavitdicens:"Sicut Moyses
«liabonomen tuum fratribus meis(Hebr.ii,ll).llle « exaltavit serpentera indeserto.itaoportet exallari
autemhoc de r.obis dicit.qui secundumcarnem pro « Filium hoininis, ut omnis qui credit in ipso non
nobisesiet natuselpassus:iraoqui sicnaturaenostrae « pereat,sed htAbeat vitara<£ternairi(y.;arj.iii,l.i).Ubi
factus est particeps, ut cx illo uno ex quo
fieret contiQuoillud quod in hoc opere anobisitapositura
omnes facti sunius;ex illo uno carnis origineradu- est,ipsede se Salvator adjunxit,in quo se Uei Filium
ceret,ex quo cuncti originem duciraus.Quod siTi-i- nominavit dicens;i.Sic enim dilfxitDeus mundum,
nitas pro nobis susciperet carnem,quoniam tlli qui « utFtlium suum unigeaitura darel, ut omnis qui
incarnatus est, per coosortium carnis, fratres « credit in eum noa pereat, sed habeat vitam
facti 8umus;jam non solum filii Dei Patris.sed etiam • «teroam. Non enim misit Deus Filium ut
fratrestotiuB Trinilatis essemus;et quem habemus c( judicBt mnndum, sed ut saiVelur mua.
583 S. ia'LGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 584
« dus per ipsura.Oiiicreflilin eum non ju<1icabitur; A vvii, 21). Ideo erjro venerat ut occideretur
{>lallfi.
n qiii aulein non cri^riit.jum ju^liralus fsl^qnia non pro nobis.Quoniodo auLem occideretur.si non tra-
<f credit in nomine unigenili Filii Dei(Joan.iii., 17 derelur?Aut quomodo traderetur.si non tenerelur .'
« et seq) Nam cum
Filium hominis no-
et seipse Quomodo vero tonerctur.si cum bominibus dod con-
minaret.dicensdiseipulis suit>:0«em dicunt homincs versaretur.velquomodo curr hominibuscoDversare-
esxe Filium hominix {Mallh.xviAS) et audila homi- lur.si in terris aon videtur? Quomodo aulem vide-
num opinione multimoda, illonim scilicet qui sibi retur,si non nusceretur Quomodo aulem nascerc- !
de ipsa Veritate morliferum 415 fiotiebant pro tnr, 81 Don caro de carne conciperetur ? Si auteni
sua voluntHte mendacium, dixisset:Ko.?fl«/''m quem omnia hascnoD fierent.consilium DumiDi.quod ma-
me esne (licitis ? quia reapondens Pelrus ait, Tucs netin a^ternum, nullatonus implerelur. Illo autem
Chri^tus Fthus Dci iwi?/ (//'jrf.,15,I6);propterea bea- vacantc consilio, nulla nobis peccaloribus saluti.s
tU3 meruit appellari.sic ipso Domino respondente; gratia conlerretur. Et quomodo esset in eo veruin
Bcalus es.Simon Barjona, quia caro cl sangnis non nomnn,quo dictusest Jesus?Hicenim iDterpretatur
rjvelavU tibi^sed Pater meus quiest in cn'lis[lbid.,\7). Salvator. Propter quod angelus dicens ad Joseph
i7. Inde est quod eliam post resurrecliouem ad quod <»I6 parilura essot Maria Filium Dei, eliam
Patrem suum seascensurum hoc sermone te.«latur g hoc adjunxit.-£/ vocabisuomen ejus Jesum.Ifjse enim
Ascendo ad Patrem n:eum, el Pairem vcslrum, Deum salvum faciet popuium suumapeccatis eorum {Matth.
mcu>n,et D^um rcHrum {Joan. xx, 17). Si eru'o Deus 1,21). Ad ipsam vero Mariam sic locutusest ange-
qiii carnem induit ipse esse Deus Pater asseritur, lus.Ecceconcipies in utero, et ,paries Filium, et vo-
nece.*se est ut et ipsiiis Patris Pateresse alius asse- cabis nomen ejus Jesum. Hic erit magnus, et Filius
ralur:ac per hoc et Deus Pater habuit Patrem, cui /lltissimi vocabitur (Luc. i, 31, 32), Non i;;itur
dicere('»/. dicitur), Pater, clarifica Filium tuum, ut Deus Patcr est de Virgine natu?,quandoqui'lemille
FiUus tuus clarificel le {Joan. xvii, 1). Et cx hoc qupm Virgopeporit,l'"ilius e^t Altissiminuncopatus.
sensu sacrilego et blasphemiis pleno.etiam in illud Ergo qiioni im unus est Pati;r,et unus est Fiiius, el
reciditur, ut jam non udus Pater aestimelur esse, unus estSpiritus sanctus;proplerea ille qui natura-
sel duo; id est {al. idem), unus Pater Filii, quem literest Altissimi Filiu3,de Palris ajlerDadivinilate
verilas novil, e.l alter Pater Patris, quom vanilas idem Filius Allissimi, secuDdum veram fidem, vo-
lingit.Et ubi e?t quod uiiurn Deum Patrem prolite- catur ex Virgine.
tur Apostolus dicens:«Nobis autem unus Ueus Pater,
10. Nec te moveat quod de solo Fiiio loquens
ex quo omnia.et nosin ipso(i Cor. viii, 6). Rt alio
"
propheia dixit : Hic Deus nosler, et non ifstimabitur
l()CO.«Unus Deus et Pater omniuraqui supor omnes p j
,„ l
hcc e\ uhoc quodj dixit
ocn ^' -i
,
'
., , ,^ , r. ,^ ^ ,
aliiif eum (Baruch
ad m, 36).
« ct per omnia,el in oninibusnobis(Ephes.iv,6).Cum
alium noD ffistimari adcum.quisqnam existimetin
quoIicctFiliiisnaturalitfruDUssitDeustameDsecun-
persona eumdo.T. Patrem csse quem Filium. Beatns
diim persona3,altcr est Pater,alter est Filiu?, alter
Hiorerniis sancto Spinlu plonus, Hic Deus noster.
cslSpirilussjnctus.QuHspersonasostCDditevidenter
a.'d,et non xstimabitur alius ad eum, utin eo quod
bcalus Joannrs dicens:<<Qui diligit genitorem, dili-
prius dixii, Uic Deus, io hoc cognoscererr.us, non
« git eum qui natum est ex eo(/ Joan.\,l). Item di-
aestimarialiumHdeu :r,quianon est Deusalius abs-
cit:«Inpnncipio erat Verbum,etVerbum eral apud
quc illo.Naluraliter enim slcnon cstaliusDeusabs-
« D''um.et Deus erat Verbum.Hoc eratin principio
que Spirilu sancto.quia non est alius Deus Pater, et
« apud Deum {Jodn. i,l,;ei paulopo&t,ulasolu Vcrbo
alius Deus Filius,et aliusDcusSpiritus sani;tus;sed
carncm acceptam esse monstraret ait Et Verbum :
unus Dou3C;5t Paler.et Filius, etSpiritussanclus, ct
caro faclum esl,et hubitavil in nobis {lbid.,li).
absquo hoc Oeo nostro non est alius Deus. Proindc
Deusergo Verbiim factum est caro, non Dous
18
ila Deus noster est Pater,ut non aestimaluraliusad
apud quem erat Veibum:quia Unigenitus; qui est
eumrita Deus noster est etiam Filius, ut non a3Sti-
in sinu Patris,sccundiim quod caro est, plenus cst
niotur alius ad eum:nihilominus ita Dcus nosterest
craliJE. et secundum quod Verbura est,pleDum est .. ^ . . ^ •
.
^ ,. V
•
r j u L- n etiam Spintus sanctus, ut uod aeslimatur alius ad
.
, . i
veritali8:ip8e unus \ erbum caro factiim (lund habi- / r^ i.._ , , . .
eumquia absque hoc uno Deo non est alius Deus,
tavitin nobis.De ipso otiam dicit propheta « Hic .•
(le quo dicit David. Quis Deusprxtcr Dominum, nul
« Dcuanoster^etnonaj-^ilimabituraliusadeum.quiad-
quis Deus pr.Tter Dcum nostrum [Psal. xvii, 32) ? Kt
n invenit omnemviamdisciplinaB.etdcdit eamJacob
ipse Dous dicit : Videte, vidcte quoniam ego sum
t puero suo.et Israol dilecto suu.Post h.T!C in tcrris
Dcus, ct non est alius prjeter me (Dcut.xxxu, 39).
« visusest.etcum hominibusconverBatusest^Baruc/j
Do hoc et bealus Jacobus ait : Tu credis quia unus
111,36. Hoc tfptiiiioninm de solu Filio dictum vera
est Deus,bene facis ; et dxmones credunt, et contre-
fldea acccpit. Ipse esl enira BecuDduni carnom in
miscunt (Jac. ii, 19).
terrij» visus, etcum hnininibus conversatus. Unde
sanclus evangolista Matlha-us [irophetico oiiinino 20.Naturaliter ergo alius Deus non acstimatur ad
congruens sermoni, Jesum dicil cum discipulis Filium,quiaaliu3Deu8nonaestimaturadPatrem,noc
convprsatum. 8ic eniin ail : « ConverBantibus alius Deusaeslimaturad Spiritum sanctum. In |m
« niitem eis Id GolilaPB, dixit illiB Jesua :
Bonis veroaliuseet Pater,aliu8 Filius, aliusSpiritus
«r Filius hominis tradendns est in raanus ho- sanclusjnec ipse Pater <|iii Filius, nec ipse Spiritn?
« mloum, et occident enm, et tertia die resurget sanctusquiPateraut Filius ; sW idem Deus uni) ,
BH.n DK INrM\NATI(>NI-, IMI.II F»ri IIHKM VSVf^. BHfi
Puiitr ut iNliuH nt Rpir-itiiH Hanotiii«. 0«tnntill uiiioin A iKimiuiii. Ao piir hito dfl Uorr.ino doniinui in fnrmi
t|)hin {''iiiuN nt l*iilroin iiiiiiiii iii |ioriiuiia, ot S|iiilliiiii l)<:i ll'>llllh il, nl iil n'\ iTvo» venlrot, (Ju an-
Mmioliiin, iIIoimih: iliu.t «m/ ijut tinlimonium jwrliihrii i'ilin vorila:.
de ini*, e( sri» i/uid vnim rsl ttiitiiiioiiium fjm (luoil iJ.'. HmnuiJuHf.. . i-^-uiyilcrium
Igstttur ilri ine {Jo'tii. v, 32.) ICl iin ilo Joiinnn huo i|iititiiiii iiiiiiuH cuiu • nubia audiuot
iiitoltigoMloi,
(ti('liiiiii|iiiHi|iimii |)iiliu'ot, i>(kiilo|K)nl iiil : Ego nulcm uiiaiii |irii?<tii.-ari anolajTriiiitalitoaarnliam, vcln6'
htihrii) ti'Miiiii)iiium majitn Jxvine. Ojifra iiiim (ju.v ^unt, Vflitiiliitnnt pittoinnA (tcri ot PitiiiH. <| ,f\-
drtht inilii l'ulrr ut \>rrfiriiim ru, ifsu d/irni f/ii.r rgo iliiin itivinitutoiii 11 l'nlro nt Spiritu Banrto ; ,.a.'(i
fario testiinoiiium prrlnhrnt ileine, (fuiit lUitrr mr »ir bitia priuilicutiir a nobi«, ol boIui pro nobii veril«-
.m7. Kt (jui mo misit l*aifr i/Kio lestimoiiium perhilict lom ri)rmni icrvitis aoclporrt, ol nihilominui cum
ilr »1 •
{lliiil., !<l\). Sl|iintiiin c|ii(ii|iin Hiiiiotiliil piT- l'(itroi'lSpiiitnHitr)ct4)inMO|)iirubili <
niorot. Hed
8()imiitnriiliiiinoMliiiulitilii'i'iirt : .Si ./j/if/ili* mr, mtin- illiit lioc vidcrctur Hino riubio itnp ^ >, (]ui invi-
dttttt mra wvale, cl rg» rounlio Vatrmn, el aliuin l'a- eiliilia Dol por co (|uiu racla buoI, i|uiu non intclti.
riu-lrlumdahit vohis, nl maniuit vohi.u'um itnvlenium, Kunl, non conipiciunt. Qui ai communom natur»
Spirilum vorilalix ( Jiuin. mv, i.'')) : ilo (|no «tiam atio liunmnii!ii8uinnlloii'l«roiil,otiom in itla inognopio-
loii) (lioil: Cum vrnrrit Pantrt-tus i/ufm eijo miltam g tntia auoramonlo ncta» intnlligcntix' tinotts invcni-
vohi.^ a Palrc, Sf^iiritum vcntalis i/iti a l'attr prorcilil* ront. Ounnium ii^ilur unn chI vcr.i (livinitus qua; in
illc trUimtmiutn i)rrlii'<ehililemti(Joau. w, Iti). Majo BcipHn tic8 habol iiiiiiqinrabitcB omnino pcrBonai,
HtuH Kiiloin Patri.s ot l<Mii una ost, 417 (|n.'n di* projiter (|iiod ipsuTrinitas unua cnt DouH.etincrco-
("lulonomlos Hiniiit aii io-nni. Siiinmn ijuinno uc vcru tnrisnullaiintnrain tri niHperHonirt inHoparabilia in-
diviniliis i|ii loco 'id looniii triimiro imo pntrst, quiii ViMiilur, attondaiiius quid agutur in uiioquoquc lin-
sompor nbiquo tola esl. Kudimiquippo Triniliitis cst mino.in quo noo tres persMna» inuna natura, II H
uiia inHJi sltt.^, quaj niitiir.ililor iinac.sl inimonsjudivi- Hol duas nuturas invcnimus in una pordona. Dcu»
nilas. St»d, nl siiporius dixi.-^-io cdl Trinilalis unu na- qui|ipo mirabili virlutis oporc, c.x duubuH nuturie,
tiira, iit non siliui.i pordona. Proinlel-ilius, manonlo lioc csl aniina ralionali ot carn •.uiiara nuluram ho-
imnuMisiitiile mujoatalis 8u;c, (iiiom habetoum l\ilro minis composuit,(;t in anima ct carne unam perso-
ot Siiirilusanctocommunom, solns humaiium nutu-
maneropraeccpit.Ei^ce in hominceunl nam hominis
ram iii nnitato person;n suai accopit. Gni proptcroa inuna pcrrona:sicTrinitalem dicircus dn;<? nuturffi
noa ost cuui Pulro ol Spiritu s mcto ooinii.unio sus- Ircs pcrsonas in una natura.
copUv! carnis, quia Patri ot I''ilio ot Spirilui sancto 23,Altondamus ergo hica duabus isliB naturiain
non C3t porsoiona comiuunis. „ una personamanentibus quaeiamcommunilcrlieri,
M. Ulam itaqoe scrvi lorinam totu Trinitas fo^Mt ncc communiliT vol accipi, pi, vei liaberi. Nempe
vcl iiaDeri. .^empe in
quain lamon in porsonain suain Filins soliis uccopit. nobis ipsis aliquid uno fieri carnis et aniin« oflicio
ipso onim solusost Verbum.ct Evang.dista voracitcr iiivcnimus, quo.i timen auf carnis tanium.aul ani-
dicit, Verbum caro (actum est (Joan. i, 14 ), cui lamon miB dcputamus.Certissime namque sicut caro sola
ut caro lieret non aliqno alio Verbo mandavit Palcr cibis corporalibus pascitur.sic anima vcrbo Dei spi- :
nnuin cnim Verl)U'n habot I>atcr,porquodomniafecit ritaliter onutrilur. Et tumcn ut caro quac de terra
cl rucit por quod omnia di.vil et dicit. Hoc Vcrbum a facta 03t torrenis pascatur cibis, cooperante anima
P.itre missum ost,quando Verbum caro factum est comodit, quandoquidem ex anima vivit, et ideo co-
scdulinitierelurnon eialiqiiibustranseuntibus verbis medit quia vivit utililer habens iii seipsum operan-
lociitusost P;ilcr. .Elernum quippe Verbum de Patre ti^ lillerum secum animce cooperantis officium, cui
nalum,hoc est;elernum,aPatrenandatum,quiaaBler- sinvjl inest et ex vita ut comedat.el ex cibis ut vi-
na Pilii generatio,ipsa est Patris ajterna locntio. Hoc vat. Gum ergo cibus suinitur.comraunis est opera-
Verbum tunc ab unoquoque auditur, quando veritas lio carnis et aniraae qui taroen cibus ad solum in- :
divinitatis afqueincarnationisagnoscitur.Nam.siput venitur carnem propri'i pertinere. In percipiendo
unusquisque boino verbura habel in corde, dum co- quoque verbo l>ei, quospiritali cibo anima sola pas-
gitat, quod verbura foras non educilur nisi voce D citur, utad eumden perveniat c'buni,utitur officio
corporea vestiatur, quia per vocem acceptam potest autoculorumaut aurium. Ac per hocut ioteriusipsa
in aliorum venire nolitiaiu cura vero illudverbum pascatur, non sine carnis operatione perficitur.Sic-
;
vo.-eloquentis oslenditur, null:*tenus de cordis in- ut ergo hic ufriusque naturse invenitur operatio,
timo separatnr, sed hoc mirabiliter fit ut et totum cum sit unius acceptio,ita credamus humanam na-
ad alios corporea locutione perveniat, et totura spi- t'jra;n Unigeniti Dei simul a Palre, et Filio. et Spi-
rifaliter in corde loqnentis pcrmaneat sic etiam :
rilu sancto factam.sed a solo Filio pronostra mise-
Verbum Dei Patris nalum de Patre permansit in ricorditer salute suscepfam.
Patre quod a nobis nullatenus agnosceretur, nisi
:
24..\ddis interea quemdam ex vobis in illo post-
carnis substantia, tuiqnain voce corporoa vestire- modum dixisse conviviOj^Mod muscas, pulices, scor-
totum ad nosVerbum, quando Verbura caro
tur. Ita
piones et cimices Deus non (ecit, sed post dejectionem
factum est, venit, totum apud Patrem spiritale per- angeli illius indigni diaboli, hxc omnia ab ipso dia-
mansit eequale Patrl de quo semper est natum, et
:
bolo facta sint. El dum dicerelis quia omnia Deus fe-
ut a nobis percipi posset, carnis acceptae gratia mi" cit, et hxEC bona valde, discit quod mede hoc consulere-
Patroi. LXV. 19
587 S FULr.KNTIl EPISnOPl RUSPENSIS 388
deherett^, utdf hor.c'x sadsf&riam. si nnlc traitsyrex- A. discumbens, verciai sciealiann in': impr-hensibilis
Majestaiis accepit qui.sicut noverat unum Deum
sionem, qu.viio Dciis omnia fccit, tunc isla facla sint :
;
an po4 tran<grcssionem Adir.n.ec saniwerbix quibus e3?e Patrem et Filium, sic etiam orajia facta novc-
tualeriiinalurepietola. Huiusnulem inlerrognlionis rat a Patre per Filium. Unde ilia omnia qu-a per Fi-
dnts sunl purtes. Ni.n et ulrum Oeus iilaomnia fe- lium facta sunt ita sanctus Joannes un iverpaliter
cerit, et quando feceril, inquisislis. comprehendit, ul(i'\cereX: omni'iperip.$umfactasunt,
25. Pnus iiaque,utrum ea Deus feceril video dis- cl sine ipfo lactum est nj7u7.Quiquis ergo muscas.pu-
eerendura.Ubinobisbeatus Joannesevangplistaquid lices, scorpiones, cimices, vel si quae alia quibus
sentire debeamus o^tendit diccns :/n prinripio erat morlalissensusolTenditur a Deo faotanegare conion-
Verbum, el yerhum erat apud Deum, et Deus cral dit,aut dicat ea oinnio non Ttcta.aut si facta dicat,
Verhum. Hoc eiat in prinripio apud Deum. Omnia non tamen a Patre per Filium,quid aliud restal nisi
per ipsum facia sunt, et sine ipso factum est nihil el evangplistam Joaanera Jicat in sua prserticatione
Joan.i, 2, 3). Vide sanctum evangelistam Spi- menlitum ? 0'«"«'« enitn.inquit^per t/)SMm /"ada su?2<,
ritu Dei repletum paucis verbis non solum Creato- et sine ipso factum est nihil.
rem.sedetiamcreaturam oobissalubriterintimasse. 27.Non esl ergo aliquid quod Pater non fecit, qui
Nam quod ait, In principio erat Verbum, duobus g omnia fecit : nec est aliquid quod Paier non per Fi-
modis recta fides intelligit .-id est, vel quod in Pa- Hum fecerit,sinequo taclum est nibil.Proindequid-
tre erat F-lius.qnia naturaliler unum pnncipium qiiid est naturalileraliquid, neccsseesl ut inlerejus
est, Paler et Filius ;vel quod ^ine initio est non so- opera deputetur per quem faclasunt omnia, et sine
lum Pater, sed etiam Filius. Hoc onim certissime quo factum Plcnus veritatis evangelista
est nihil.
veruraprincipiuin dicitur, qiiod nulloexislendi prin- testalurquodin doctnnasancti Spiritus nihiloininus
cipio praevenitur; quidquid autem in principioesse etiam Paulus vaseleclionis etiloctor genlium in fide
co;pit faclum est opere Dei cieanlis, nec unam po- non detitit intimare, dicenequod
et veriiale nobis
test hubere 419 cum Creatore nnturam hoc est : superiusjam posuimus Nobis aulem unus Deus Pa- :
enim subdilura initio, quod Deus creavit ex nihilo. tei , ex quo.omnia, et 420 nos in ipso ; et unus Do-
Proide illudrecte dicilur in prinoipioesse.cui na- minus Jesus Chrisiu.«,per qnem omnia,ct nos pcr ip-
lurale est absque existendi initio sempercsse :quae sum ( 1 Cor. viii, 6 ).Eadem (at. Et adhuc) omnia ciia
sine inilio aelernitas, ipsa est vera Divinitas. Haec ravit alio loco manitestius explicare, dicens : Quia
autem in uno Filio, qui de Patre nalus e9t,et in uno in ipso condita suni omnia inccplo et in lerra,visibilia
Spirilu sancto,qui de Patre Filioque proredit.nulu- et invisibilin, sire Throni, sive Dominationes, sive
raliter invenilur.Tale est ergo quod evangelistadi- Principalus, sivo PotestUes, omnin per ipsum et in
Verbum, quasi diceret, Somper
cit,/n Principio eral ipso creata sunt, et ipse cst ante omnes, et omnia in
erat Verbum: quodcunque enim voluerit hcmoprin- ipso cunsiant Ne quis autera au-
[Coloss.x, 16,17).
cipium cogitare, non invenitiir aliquandoillud Ver- omnia per Christum el in
diens, in coelo et in terra
bum coepissp.sed semper in principio es?e. Deinde Christo creata.quia hicmare non nominalur, el ea
diccns, ernl Vei hum apud i)enm, ostendit naturam quc-E in aquis sunt ab opere divinae creationis cEsli-
Verbi,nec temporalem esse utique. nec localem. metalifina,priiiiitus ipsius Genesis attendat initium,
Verbum, qund
Nihil enim habet de initio temporis ubi pra'cipiente Domino produxerunt aquae reptiiia
in principio erat :nihil habel de quod spalio loci, animarum.et aves qu» volant super terram [Genes.
anteomnemcrealurimlemponbuslocisvesubjpclaui I, 20.) et agnoscat ipsum esse in aquis cri-atorem
apud Deum erat. Diceos deinde, DeuscratVerbum, pisciura et aviuin.qui creator est in lerra lij^norum
ostenditunam Pairis FiliiqupnHturam.dum Vcrliura etherbarum, similiter in codIo luminariiim et slella-
quod erat apiid Deum non aliud nalurrtliter dixit rum ; et sicut rognoscit Deum prius fecisse coclum
er^se qiiarn Deum.Evangelistaquippe Verbum prius inquo luminariaet slellas facerct.prius fpcisse ter-
diceDP,v(icabulum personflB veraciter existentie ex- ram quaj ipso jubente herbas lignaqiic produceret ;
quod utique iion eslPatn Filioquc commu-
pressit, ila lecisse aqiias, de quibus ipso dicenle rcptilia et
ne. Solus enim Filiiis dictur Verbum. D vol.ttilia parilcr exstitissent. Neo enim de aqiiis ali-
26.Kxigebal autpm naturalis eignilicalio ul .«iciit (|uid Verbo creassot, si easdera aijnas Verbo antea
pcrsonae, sic eliam natura) nomen ostcnderelur in non fpcisset. Indeestquod beatus David universali-
Verbo.Idfo beatus evangelistasubscquenler «d|un- ter coelum, terram. niare, cum omnibus nuas in eis
xit:B/ Dcuscrat r<T/'Hm,at(|ueitanon solum pcrsona. sunt a Dpo facta esse non tacuitdicens : Beatus vir
li.pcd pt naturali insinuatione unigeniti Filii Deiofli* C'iju< Deus Jacob a Ijulor ejus, $pe* ejus in Domino
cium sanclffi prffidicationis explpvit; ut et Verbum Dro ipsius qui fecil ccnlum et tcrram, mare, et omnia
nuncupans personaii noraine, Filium Patris ostende- qiiir in eis sunl [Psnl.cwv, 4, 2,)- Quomode(/V)r/tf
rel el Dcum nominans oommuni vorabulo, nutura
; Ciimlorgo prophptioa testetiir auoloritas cocliim et
unius psse cum Paire monslrarpt.Deindo ut ex uni- Iprram.maro.pt omnia qiiae in eis sunt, a Deo farta
tate oppris mngis commf-ndaretur uniias naturallsi essp, Paulus (juoque apostolus asserat in Chrislo
evaogelista bentus adjecil : Omniapcr ipsuin facta creata esse omnia in coclo et in terra.visibilia et in-
tunt, it iine ipso fnrium rst «i/ii7. Qiiis hoc dixit? visibilia,9ivc Throno.sive IJominationes, Bive Pr in-
Nempe illequi, *uper pcotu» Sapientice Verilatique cipatus.sivp Potestates ;
qua ratione aut qua veri-
ftHO \)i:
cmlnrn
i\c.Mi\ATin\K ni.ii h'm i.ii„.:ii \}>n:s. m
tiilo II i)i'(i aliqiiiit iiiiii viilt nrtiHlnH in lcrrii X ""'••"• '>'! pot*unlii)iohiiataoliiO)'ll'
iiiiixouH iili|iii^ Hriir|ii(iiioH, |tiilin'H nt «iiiiici'ii, ii i{ii>i
KiliHcoiii|ir«' Mii,fiui;
•
•iintaiin >
iio^iirK iiiMi |inldHt urfatuN chho iii «'(iiluiitibuH Thro- IIUKluililioin ro, |i| rr
j ||„c au ..i _,
iu)M,l)iiiiiiiiitiii>ii«ii, rriiii'i|iutiiH «it l*ulflHliitr>a?KrKo-
prupteroN ilivino racluin ounilal rnM' Judirin, ul cx
iii< Dinirt illo i|iii Hii|M<r (inliiiii crf^itnH conHtitiiit itii-
iia (|uil)iiHiioininiiturhonio,cuKnii*rerplqiinnlamtii-
m'lic(ii lc|^iiiiM'H, iii'KiiiuliiH rwt 111 liirrii litcrro Hcor- KnU«l«'ni iuitc» li .
liiilMiit; «l r« p
lnoni^H, III i|iiii r«K'il hoiiiinoH, lccil hrHll>t»«t ptioura, ']iiibuH liirliBlui 1 u , :_ . inccrrl «<l i|itni
locit nvi^t^ ol [liHCCM ? •l.'J«'Clion«'m IrannKrrHnionc pcrvenil ; in ciiju^ p.
W. (Joiil, ijiiiCMO, iii iJH i<cor|iiiiiiiliiiB iii.H|iliccl,ut
tutn DuiiN innlora «iimiait, minora nublraxit : aimul
ooi4 (|uiMi|uiiiii oxibliiiicl n Dco iion luc toH ? Niliil chI OHlonilcnH qiilil conlulil CriMitoriH liMnitaH homini,ct
pnim in coi-|)orc scorpioiiis i|uoil non juuiloni iiHi- quiii inlulit inii|uitaH priijiria pcccaluri.
Pcr Iran»-
luiot Ocutoris l*riinituH ipaaoompaKcH Hihinut.i ol KrraHionf^m iliuiuo priniorum liMininuiii, ex mrrl'o
inoililicatii iiiciiil>roriini,coiif;rucntiact piirililuH piir- tnnli criminiH accidil humono gonfiri vchcmenH in-
liiini.iicitiilo iiniinu vivillcitnH, cl HcnKillcuiiH cim pnt; lirniilas nnluriiliH ul non qiiiliUHdam nuturiB miilis
;
(]iwo oniniu Iumiu obho ipiiH nnibi^ul ? Soil pr<<rccto homo rcdcrct, Bcd cx bonariim inrMnTf^niontinnntii-
via illu vononi invonitur hominibuH pornicioHa, n nirum Btipplicia ct
(]u:i'
porirulo innrmilnH hurnann m. n-
ut piitiitur in corporc scorpionis horrcmlu ubi iiti-
liret. Qiiod ergo pulcx homlnem cruciat, el fcorpius
iriin ilisccrcnt lioniincs ptrniiin biki' IrunspressinniH
ncrnt, non crculio iiinlorum cst, »pd bonarumincon-
iilti<nilort\ol ilcsiiieriMit lionu Dci ojiorii iliiibolo nu-n-
venicnlia nntiirariin),(]i)in Hubtiecuta pbI ex a>quit.ito
iliicitor as^ignnro Minusoniin utlcndunt qiiuntuin
!
jiiilici8,qiiando(iraTcs9it iniquitiishorninisconluiru-
iintcr opi-ru Doi vulcal congrucnliu nttturali?, (juun-
cis. Dcus enirn, cujusvernopcra, et rectjB viflBsunl,
robus sin^iilis moiliis, vcl (jiiaiituni
liiiniiuo prosit
siinctusZachariasinsuuorHtioncrectiBflinneconntetur,
noccat immotlcrnlionis o.xccssus .(tcKlusde/irarnlns^
qiiiaqui8uimicbonu3C8t,omniaqii,Tcuni]uefacil>t).
quflD cum multum non sivit csso omnipotens Dcusi 'M). Indeestquod mirabili opere eliamipsaincoii-
qui non etiam inipsis famulis {fo>'le llugellis^ luutjet
venientianntururum,quapuniunturhumanap»?cc.ila,
iqicr.i Dci, qiiiindo vidct pt^cc.itorcm tlivino verboro
convenienter utitur.dum hoc agit Justitia incommu-
cusligari? Kecitcniin Doua, sicul scriptum cst^/.rc/i'.
tabilis, qn.-p sua? ciiiquc Iribuit, ut inconvenientiam
VII, 30), hominen reclum, qucm rerum omnium allprius n I nltcrurn cujusque natura; su s faciat uni-
quas in tcrra et m«ri creaverat itu domino consti-
vcrsaliter operibu8convenire.Naluraveroqua?Iibet,
tiiit,421 ulsua^ tanluin fuccrol polestatisiibjectum dum naturm
alteri minus convenitad 4^< salutem, ;
ab ipso e.xigens obscqtiium dcbitum t>e.vitulip, cui
mala putanda esl quia nocct (omnisenim non ex illo
liherum donavit arbitrium voln.itatis.Qui donccsuo ^ natiiras^-xundum
quod natura est bona ), sed ple-
Domino congrua devotione servivit, etiam in hisqui- rumque ideo ex naturaqualibetidteri naturae infer-
bus fuit ipsesuperior polcstalem inconcussajdomi- tiir adversilas, quiaincongruentia; ceditetsuccum-
nalionis oblinult; nec aliquid perdidit eorum quje
bit inlirmitas. Nam plerumque eliam res ip?!B, id cst
acceperat, doncc ipso pleno reddidit quod debehat. ipsajnaturce id quibussolisindubitalasoletpernicics
orTondens autem Dominum transgressione mandati, inveniri.si moderatione congrua ex aliis tempere-
contumelium quam Deo exhibuit, in suo corpore Inr, ex periculo mortis in salutis remedia conver-
slatimconteniptorinvenit :utdisceret quam malum tuntur quod in ipsis primitus venenosisanimalibus :
esset poni Croaloris pra^ccpla contemnere, quando
invenimus. Dicunt enim quidam quod ignis acer
ipse.postquammalusesseccBpisset.potestatemsuam quotiens in corporenascitur, scorpionibus tuosiset
in membris genitalibus perdidisset. Quomodo ergo appositisceleriterexstinguatur. Sed etsi hoc forsi-
illorum omnium quac a Deo acceperat permanere tan abaliquiltusaut ambiguum putetur, autfalsum,
dominua posset, qui Dominum coutemnens domina" illudcertenemonegarepermiltitur,quod&dmirabile
tionisjura in suo prinio corpore perdidisset? Hinc
in serpenlibus invenitur.Viperas quippe naturaliter
.lam ipsum quoque corpus habere coepit indrmitati- venenosas essenullus ignorat, quam venenosoacu-
bus mortique subjectum unde justa consequente ^ :
leo scorpiones occidant {forte aum... occidant) ; et
vindicta factum est ut qui mortem animaj non li-
tamen ut ostendatur quod non niturarum malitia,
muit in peccato, mortem corporis metuerel in sup- sed incongruentia nO('eat,novimus viperarum carni-
plicio etamissarequie qua beatuspoliebatur, ami-
:
bus.aliarumrerum congruentia temperatis, conlra
nutissimis animalibus miserrimusturbaretur. viperarun: morsus medicamina confici nec solum ;
-9. Hinc csl quod post peccatum primi hominis.
his qui a scorpionibus percutiuntur, verum etiam
quo esthumana nalura universaliter regno peccali illisqui mordentur a viperis salubriter adhiberi.
mortisque subjecta, camelis, equis, bobus, elephaa- Quis hic Dei sapientiam non miretur? Quis non
tis, caeterisque grandibus quadrupedibus homo
do- ejus bonitatem magnificet, prudentiamque col-
minatur, et morsu cimicis pulicisque concutilur
; laudet?qui noncontinensinira misericordias suas
cnmque omnia illa quae sunt grandiora corpoie et unJe pericula fecit p.iccatoribus nasci, indestatuit
'^ortiora virtute mansueta serviant homini, ha?c mi- auxiliapericlitanliliussubrogari: utquiincomcLoda
(ii)Suppiendurahicftt)na'a«7,autaliquid ejusmodi.
511 S. FULGENTII EPISCOPI RTTSPENSIS. 592
prono?trainiqiiitatesenlimns,exejus bonilaleoom- A quo leoebra}, quas luci natunlilor di iint o?pc con-
moda sentircnni'? QuisisvudemGrealoriasuincienti- trari,i3, nullam inveniuntur haberenaturam ?Neque
bus ciplicet verbis, quando unam eamdemque vipe- enim duae naturae sunt lux et tenebrae sed ubi lux ;
rani sic creavit, ut simul in se etexitium el reme- nnn est, ibi ipsa lucis absentialenebr.irum nomine
dium gerat et quae vivens in^erit mortem.reortua
: nunciipatur ; sicut vocis absentia silenlium dicitur,
reparet saoitatem ; perniciemque vitae et infera et sicut vestimenti absenlia nudilas appellalur, sicut
repellat;etvenenumquoddenleserpenli8inlundilur, inaneva?dicitur cui nulla substantia sive liquoris
eju.vdemserpentiscarnibus cx^^tinguatur? quo lii ut gj^.g pgj alicujus infunditur: sic in nobis ipsis fa-
vipera quae vivens infirmitati humanae niiiitavit ac jnes appellatur, ubi cibus non est ; sitis dicitur,
morti, mortua vitae militet et saluti. Quis, quaeso, ubi potus nullus est.
ista facit, nisi cui misericordiam et judicium (Psal. 33 Uaec itaque omnia quffi commemoravi. et his
c, 1) cantat Ecclesiam ? similia quae pro custodienda dispulationismodera-
tionenunc tacui.sunt quidem sine dubitatione con-
31 Species quae dicitur scammonia, quisignorat
^t^aria, non tamen per proprias naturas,pedperha-
quantum solasumalur; elquanlum
obsit sanis, si
l'"""' et privationem,id estper e»ra contrarietatem
prosit infirmis si speciebus aliis congrue misceatur?
vel habetur aliquid, vel aliquid non habelur.
Et ut de his loquar quffi semper ab omnibus appe- B T'»
1'roinde licet sint contraria, non tamen eorum con-
tuntur,elquorum quotidiano usu non solum infirmi-
tas. sed etiam ip^a invenitur vits hurcanffi sanitas
trarii semper inveniunlur clTeclus nam lux i.-ta :
indigere.panemattondamusetvinum.quorumneu- cnrpori.,quamManicha;iprincipaIebonumaEstimant
trumconvenitlebricilanti.Nam videmusa meiicis
^um bonasitqiiidem, .|uoniamasummobonocreata
est, in tanlum tamen (it bona.utei naiuraiiliT vit^
quodsemperquidempotus,nonnunquamverocliam
«it prs-ferenda subslanlia licet ergo sit bona, non-
panis cibus interdicatur .-pgrotis. Ideo autem hoc fit, ;
'ninquam tamen illis qui eaincongrue utunlurnon
nonquia panisaut vinum mala sint.sed quia infirmo
salubns efficitur, sed pa^nalis sanos quippeoculos
nm congrunt. Nam consequenter cum congruere ^-^g^^^t' i-.fir.nos excrucat
:
custodiunt incolumes reficit, do-
cceperint, et nutriunt fortitudinem, et
;
'enles oblundit. Econtrario aulem oculi in dolore
srnitatem ; quorum tamen inmmoderata perceptio
positi ex tenebnsaliquamcun.-^equuntur requiem.et
fortibu3virtutemadimit,dumsanosinfirMiaricom-
clausis januis ac fenestnssentiunt aliquod levamrn
pellit. Ecce quantum valetin Dei creaturismoduset
quemex luminepatiunlur, etad vid, n-
iHius 'ioloris
congruentia rerum,quibu8 immoderatio alque in-
congruenliainveniunluressecontraria:quibusdum
dam lucem quadam tenebrarum congruentia nulri-
""""'• ^^''^' '"^ quantominuscongruit, tanto mapis
naturale dicitur,non naturalis maluia,sed acc.dens C
omnibu. creaturis lacile ^^^'^ «^ tenebriE quanto magis congruunt, tanlo
infirmitas invenitur, quod >
prosunt el sicut ocul.is s«nos lucis ad.juvut
rrponit quisquis a summo bonocreata bona sic con- "'^S'-* ;
sidrrut.utineisinexplicabilemalqueinenarrabilom
adjuvaretcnebrarum consuevit
clar.las, itad ^lenles
obscuntas ;ac per hoc dum congrue utrumqueacci-
laudcm Creatoris agnoscat ;423 ac per hoc sitipse
qus P>tur,Iucisactenebrarumeff.-ctus in juvandis oculis
prae omnibus diligendus, qui eliam in h.s pce-
invenitur. S.cutenim lumine 4«4juvantur sani. sic
n.lia pro nostra iniquitate sentiraus et misericors
invenituretjustus.dumindcsublevatfragiles.unde
tcnel>ris reficiuntur inlirmi. Nam et cum fati!.'ati
comprimitcontumaces;etquiapr.Tccdentesuperbia
clauaunlunn somnum,quodammo.lotenebris adju-
^'^"l"''"^ videnda luci denuo val.di forlesque red-
continuoestin homincconsecutamiseria,n.isericors
fJ''nlur.T«le est autem ocul.s infirmis ac (aU^-.ai. a
Dorainuset juslus, undesuperbia; pondusimponit,
b°"o 1""^'"« P^" repa-andasalule ac fortitudine re-
inde misericordiffi lcvamen apponit.
movcri, quale est toto corpo.i, siquandoiifirmatur,
32. Verumtamen quisque est Ecclesiaj filius qui, a consueta ciborum perceptionesuspendi qui non :
utdicis.illaproposuit.asserens musrap.scorpiones, propterca contrarii sunt infirmis et noxii quia nat.i
pulires el cimices, non a Deo, sed duibolo lactai :i
raliler mali sunt, sed quiacnrnm infirmitati nnn rnn-
cautclam gerat ne ManichaRorum mortitera fallalur -ruunt :non enim omnia qtiap cnpit sanilas susteiitat
ac decipiatur astutia, quideum lucis.etdeum tene- jnfirmitas. Unde nonnunquam in iisdem rebus qui
brarum.ipsi in tenobriscona'ituli niti.ntur inducero, ijuf, sanum corpus reficitur, infirmitas corporisprjo.
et duo njituralitcrHibicontrariaprincipia pra-dirarc. gravatur : ila utaliquandoipsum qiinquesanurn cor-
Unde quia naturara lucis dicunt bon;im. naturaiii p,,^prTum quarum juvatiir usu bTdalurexccssu. ci-
vcro lenebrarum nialam, illucproprio ducunturer- dumaliquidincongruc accipitur.ubicustodiendaqua -
rorc.ut in omnibnsrebusqufnin mundo sunt.quns- ntiir sanitas, infirmilas invenitur Ipse quoqueves-
dambonas.qinsflamvcromal.ipnnturasnon cunclrn- timcnforum usus si luerit incongruus, nnn salu-
tur aBserere : illan dicenles raalas qiiibussensuB eo- brjs invonilur esse.sed noxius. Qiiis enim,3ivequali
rum olTendimtur.illasbonasquarumdilertioneraul- bct inopia, sive infirmitate corpis, non pernicios."
centur : nnn m/f//»^(?w/ff?. sicut Apostolus a\l,vfque vel cum jcstuat hiemalibus induraentis, velcura al -
qur loqituniur,iiiquc dr quihui affirmnnl (I Tim.1,1). gct iitalur .•nstivia?
Ul enim di luof, ac lencbris, quanim prinripaliler ^ 3i. Longumcstautem congrucntiaejudicium mul-
naturnB putant esse coQlrar.a9,aliquiddicam.nonne lis exemplis ostenderc, cum intuentibu» deeeaenon
primum Id eo mendax illorum invunilur assisrtio.in poBeint. Proinde oranos nalur m qus eunt, qxiea vi-
oii:i Dl-; INCAIINAIIOM-; l''ll,ll DKI l.lJiKU UNUS, m
viinl,<iiiB)«oulitnil,(HuuliilniliKUhl.i|Uuiiliim ii I)o«>, A '" trnebrtt ttt unjue ailhuc. Nnm qut ttitigtt Iratrfm
iil oHl u •iMniiio lioiio ruoliM HUiil, lionm nunl :
qixn il MUUin,iH luinind pennauet.ft ifanJuluin inwoHOnft.
II Hiiiiiiiio buiio iioii lloriMil, tiunin non oHHonl;)'l ai (Jni iiulfin oilit ftitlrem tuum, in lriielnmit,it tmte»
l)'iilin ilOli i^HHiwil, lii Hiil|iHin Itniii alti(oiil linn hali«t* UfhnMunhuliit ,rl tifiCtl Ulii iimhulnl iiunntnm lentbrjt
,
ri'iil. Ao |)riiiiiiiii, i|iiiu vila Immioiuiii iilii|niil thI, rt iitinrntvfrunl oiulm ejun [t Joiin. il, \i, 10, H).
lalo lioniiiii ijiiuil (ili lioniiiiilMin vlvonliliua lilliKitur,
:i7. l*i'(!('.atu nrKo l(ii(|iioruiii, tribua (<i/, omnibut)
hI ulii|iitt niiluni uHHolqnmn huiiiiiio Ixmo non llnrol,
modiH tlunl. Aut pnim AC(llflK>la« aul n<iKitlt«,aut
luilluliwiiiH viviM-ol. Ilon aiiliMii ilo uniiiiuliltoH iHim, i(i
ruiMnoribuHiiiiplicnntur 8iicriloKiaa(iiiiittunt(|uao(lo
ohl(li)Uiil).-^taiitiui|iiaivivili>lbi<i.lit ;hu(I ut illin naliirm
(lo Dco non rocln HiMiliunt, ol u vcru (l(l« Hlvr timoro
(,,i,„n(.cvivunln(..H.MUiunl.hoci|..umquo.lHuntox
i,„„,,„r«|iu,„ r„„„i,o.lorum ((.j,h,v« Holucor(liHC«-cl.
illiUHcroulion..h«l)«nlqui8umn,«OHt:quiunon»..- ^^^^^. ^^ ,,„rv.,rHitulo .li.cclunt. In llaK.lii. Vflro pcc-
him vivoro, h.mI .'t.uiii .,hh.^ I.onum OHt, ct quo.l Hum- ^^^^^^ ^^^^^^^^,^^ ,^ ^^.^^.^ ui.mo.lt.r..li atquo obHCcni
mo cHl, Hummum l.onuin «nt.
^^^ ^,^^,,^ j^, lucinoribuH vnro lunc p..c.unl
Nollao.t ituqui.nuturu mnlu h.vo vivonH. sivo
Itr,.
^^^^^^^^^^^ ^,^^^^ u,.l,iamni.,«ot quiltu»libcto,,,.r(.HMo-
nun vivona; uc ,.or hoc omnon nuluno in .... q.i...i UlroH.,uc «ui..m. bivc .n
,^^,^^^^ ,n,.h,lil.,r l...lunl.
nulur.P Hunthon«iHunt.S...I,,u«Mium.u»rum .•i.ml... B „^,^,^ ^,^^ in o,,..ribuHca,.ituiilcr i.occanlPB.rcprobo»
nu' Hint.>x(M('ationo l)oi, ,).u,iulo8 luctjo huiiI homiii.,
u,,pollttt boaluB ApoBtoiuH, d.cenB do iiliH qui vcrv
o\ |iunitiono {toccuti; lu.n |ir..|tl..r Muani nuliirum,
iidci c.intradi.unt : Sirut uiilem J>tmnei ct Mambrei
soil ,)ro|itor hominiu cul|iu.ii. Ubi OHtonitum ont ho-
resliterunl )liiysi,ita et htijuiresntunl veritiili,lt> mi-
mi.ii fucto a<i imu^in.Mii Dci (|.iuntum sihi inlulorit
net corrufiti mrnte, rciiroht circa (idem {II Tim. iii,
mainin, (jui u.l hoc iicr.iuctUH ost, ul oi u hrcvitiii*
8.) Illoi) aulcin qui sub prorcaHiooe veris lidei io
bosliolis i.ilcrutur iiuMtiH cxilii.m. QunjiroDler in
muliflo|icrilius cl crirninil.us vivunt Bimiiilcr ohjur-
omnibua unimal.huH, in omnibus hcrbis, ct cunctia
guns, uil: Omnia munUti mumlis : coiiiquinulu aulem
univorsuliter crcaluriH, qui-.iquid nibi hoino ccrnit
et infidelibus ntliil esl mundum; seipoUuta sunt o-
ossoi.iortitVrum.iu.n ill.s iualuiu nuturam incsso rii-
rum el mens et contcienlia.Confi/enlur se nosteDeum,
cttt, scil ullionom in ois sua. ini.iuilutis u;,'nosrat.
fuclis aulein ntyunl, cum .iinl abomtnuti, et increili-
Fuctionim sumus pulicibus et cimicibus simiios,
biUs, el ad umne oi<us bonum reprobi {Tit. i, 15,16).
poslquam Doo exslitimua contunittces el 8Cor,.ioni9 ;
Dum aulem ppccunt sancti, sic in quolibet peccato
aculcusniortalis rucluscst homini, (lostquuinsponlc
humuna inlirmitatc aut humana delectalione (a/. di-
muluit morlis aculoo vul.uTari..l(M// «s eiiim morlis
, icclione) succumbunt, ut necverjB fidei pertinaoiter
.
'i)t'<'C(in»m
e.v/ (/ 6or. XV, 5' ): quo aculeo sicse priu3 ^ •• u „„ -^
\ , , C conlrud.cant, necseipsos nnagiliispolluant,
.
. j
iiecpro- . . .
homo percussilad
*^ morlem.uloum lacerct persuam
^ . .
j ..
v.„ ... » ^ ,
,
. .
, .
ximosli>cinoribusl8edunt:quodo8leaditbettlu3Apo- ,
quoqne pertrunsire progenicm: itautoliam illis in
stolus dicens: /l/';^aru('< enim gralia Dei Saivaloris
quibus gTulitt Dei facit non rcgnure peccatum, non
omnibus liominibus eruiliens nos,ul abnegantes impic-
dcsit fre |uens el mulliple.x ex pcrna pcccali pericu-
lalcm, ct sprcutaria desideria, sobrie, et juste, el pie
lum.lndeestenimquodetiamjusti horaines.sancle-
vivamus in hoc sxculo (Jil. ii, 11, 12). Admonet nos
que vivenles,inhao vita mortali ab hujuscemodi non
quidem aiio ioco idem beatus apostoius, dicens :
sunt molcsliis ac periculis alieni,quia q.iandiu inor-
Non plus sapere qunm oportet sapere, sed sapere ad
taiiter vivunt, sme pcccato non 425 sunl. Unde
sobriel item {Rom. xii,3). Verumtamen in hactripar-
dicit beatus Joannes ; Si di.verimus quia peccalum
tita divisione in qua d.cit ut sobrie, el jusle, et pie
non hiibemu,'<,ipsi nos.'educimus,el verilas in nobis non
vivamusin hoc s;eculo, videtur iiiihi quia ilie sobrie
esl (/ Joan. 1,8). Sanctus quoque apostolus Jacobus
vivit qui non 426 sequitur deieclainenta iuxuriae;
omnes {Juc. iii,2).
leslatur quia in mulli.f offendimus
jusle vivit qui proxin.um nuUalenus lacdit, et ei be-
Sed non talia sunt peccata sanctorum qualia
36.
nelicia in quantum valet impendit; pie vivit.qui a
sunt iniquorum.Peccata enim sanctorum levia, pec-
societateecciesiaslicaeunitat.snullarationediscedit,
cata .niquorum crav.a sunt. In peccatisiniquorum, _ ,. . .
•*.!.
. , .
,,r: ..u n et intra Ecclesiam positus, ea queecertissimenovit
aul de Deo male sentit huniana 1
perversitas.aul ho- JJ -. .... . .
ad scientiam verae fidei pertinere indubitanter le-
minem ad (a/. per) desideria carnis ducit humana
net; ea vero quae ignorataut de quibus dubiiat,hu-
cupiditas, aut proximum laedit humana crudelitas.
miiiter ac patienter explorat, donec, si quid aliter
De enim qui in Deura peccant Sapienlia dicit
his :
sapit, Deo sibi revelante cognoscat.
Qui autem in me peccant, impie fa^iunl in anitnas
suas; el qui me odeiuni diligunl morlem {Prov. viii, 38. Haec autem sobrietas, justitia.et pietas (a/. et
36). De his autem qui luxuriose vivunt dicit Aposto- pax), qu<« cunctis debent inesse fidelibus, ita sibi
lus: i»t quis au'cm templum Dei violuieril,disperdet conncxae sunt, ut si una earura defuerit, alia quae
illuin Deus. Tempiutn euitn Dei sanclum esl, quod videtur ines.«e, nullatenus prosil.Neque enim salvat
esiis vos. AVmo vos seducat (/ Cor. iii, 17, 18). De (a/. saiva esi) sobrietas qua quisque a fl.g.tiis in
odio quoque Iratris bealus Joannes loquens ait •.Qui seipso abstinet, nisi pia et justa tuerit, id est, ut el
dicit se in lutnine (ai luce] essey el Iratrem suum odit, in Deum recte credat,et quod caritas poscitproxime
(a) Hic deest aliquid, et legendum videtur, sivetimore temporalium poenarum, sive ipe temporalium com-
modorum, sive sola, eto.
^ IVv^OWi Wv.C ^dCi^Hv :/ CMrYkix^Ju.
595 S. FUI.rrKNTII FPISCnPl RrSPRNSIS. 590
libcnter impendnt: nec friictuosa justitia est, qua A,
Ecclcsia conimendat Aposlolu9(£/>/ifs. v,32)' Sicest
unu?qui8quehocimpenditpro,\i(i oquodsibidelecta- ergo quaelibet animafidelitercohcrensChristo.sicut
tu8 impendi, si sobria piaquenon fucrit: pietasquo- uxor vivens cum marito; quae in ipsa con-
fideliter
que mortua est, qua in Doum recte creditur, si vcl jugii castitate animum quidem viri aui plerumque
morum sobrielas, vel proximi caritas non tenetur. pura castitate conserval,
contristat, sed lori fidem
Tunc igitur animae vera salus acquiritur si et pietas etmarili substantiam prudentertemperanterquedis-
in fide, et juslitia in caritale, et sobrictas in casti- pensat; ac per hoc et peccat marilo, et vivit tamen
tate ac parcimonia tencatnr. caste ac fidelitercum marito; etquiim
facilhumana
39. Aliter vero sanctos, et aliter peccare iniquos infirmitasaliquandoapud maritum delinquere, con-
divinis docemur eloquiis. Nam ct Aiiar ancilla Sara;. jugalis castitas facit raarito dulciter inhaerere. Ili.i
nisi superbiret non pxpellcrelur (Genes. xxf, II); ct vero mulier quae sive de domo mariti egressa.sive in
ipsa Sara nisi rideret non culparelur {Gettes. xviii, eodem mariti habilaculo constituta,adulterio mixla
il). llla enim superba
facta est, coucepisse se vi- fuerit, substantiam mariti disperserit non venia ju-
dens; risit,concepturam se ambigens. Invenitur
illa dicatur digna, sed mortifero reatu tenetur obnoxia.
utraque peccasse, scd non squale invenitur ulrius- Sic est aniraa quai diabolo consentien8,aut infideli-
que peccatum:nara in unaearum humanadubilavtt tale subvertitur, aul criminibus implicatur
infirroitas; in altera vero contumaciter se extulit 42. De talibus dicit Aposlolus, quia neque orn /"< i
-
humana temeritas. Ideo Agar pr3?cepto meruit di- carii, neque idolis servientes, neque adulteri, neqiu
vinae severitatis expelli, Sara vero divini! vocis me- molles, neque masculorutn concubilorei, neque jurcs
ruit placida lenitate culpari. Et quia leve fuit in illa ncque avari, neque ehriosi, neque matedici,nequera
dubitalione peccalum,divince promissionissermone paces, regnum Dei possidebunt (/ Cor. vi, 9, 10), De
firmata abjecit dubilationem.recepit certissimam fi- his autera qui leviler peccant dicilur: Septiescadi
dem.per quam sumpsit eliam conripicndi virtutem : justus, et resurrjil {Prov. xxiv, lA) lcie talis et per-
quod apostolica testatur auctoritas, dicens Fide et : care dicitur, et lamen justus veraciter appellatur
ipsa Sara slerilis virlutetn m conceplione semmis ac- Non enim sic cadit, ut justusessedesinat,quia scri
cepil, etiam proeter tenipus xtalis, (juoniam fidelem ptura est : Dum non conlurl>abilur,
ceciderit juslus,
crcdtdit csse qui promiscraf {Hehr. xi, 11). quoniatn Donitius confinnat tnanum eju^ (Psa/.xxxvi,
40. Invenimus alio loco sanctorum etiniqiiorum 24). Adest ergo Dorainus etinra cadenti jiisto, quia
non aequalia esse peccata; sed illorura levia, quse non sic peccaf, ul Dominus ab eo discedat. Habel
lemporali egeant correptione purgari ; illoriim vero eniinconcupiscentiamex infirraitate carnis.scd con-
pravia, qute mercantur ignis.rterni pnrpetua com- cupiscentijE non conscntit, firmatus virtute gratiae
bustione puniri.Adaquamenimconlradictionisalitcr C spiriiulis. Ipsa concupiscentia est lex peccati etiam
filii peccaverunt {yuin. xx, l.i), robclles ad-
Israel in mcmbrisconstitutasanctorum;aquatamenju8tos
vorsus Dcum oinnimodis existenles aliter Moyses, ; suosliberatgratiaDei perJesumChristumDominum
qiii non per temeritatera Dco contradixit, sed per no9trum:qui propterea pcccata ncstra periulil in cor-
infirmitatem minus de Dei operaliime pra^siimpsit; porc suo super lignum, ul a peccatis nof^tris separali
similis factus beato, Petro, qui audivit a Domino, cum jusiilia vivatnus (/ Pelr. ii, 24). Cum ergo cadit
ModiccB quare dubitasti {Mutih. xiv, 31)? Unde
fidei, justus, debita contrahil; oed talia sunt dcbita justi
liraclilarum contumacia mcruit aeterna punitione qua; possinl in quotidiana oratione dimitti, qunndo
damnuri; in Moyse vero usque ad hoc luit illius pec- veraritor dicit: Dimille tiobis debitn nostra, sicutct
cati uliio, ut ei sola terra? remissionis ncgaretur tws iliiniititnus dtbitorihus nostris {Mnltli. vi. 12).
ingressio.NametipseMoyses nonproptersuum pec- 43. Peccata ergo juslorum sunt ex neressitate in-
catum, sed proptt^r illos^ibi iraluin Dominum fuiase firmitHtis;peccala iniquorura sunt px intentione pfS-
tfstatiis ppi, dicnns in Deu'eronoinio; Ncctnira in- siiiKv volunlalis.ln illissicprcciiti rcperltur exrrlus,
diynntio inpopulum, cum inilii (juoquc iralus Dotninus ut non sul)sei|uutur effeclus. Quia etsi per infirmila-
propter vos dijcerit: Nec tu ingredietis illuc (Dcul. i, tem nascilur.per Dti pratiam superatur.Illos autcm
.37). Nara
eanclu^David propter ipsum peccatum
et
j)
gralia; (n/.congrue) privatos auxilio praecipitat mala
populiostendit Moyser. fiiisse vexalumS27 dicens: voIi:iitas, quo duxerit prava cupiditas. Idco culp.-e
El i/ ritavcrunt eum ad aquas contradicfionis, ct ve.ra- sanclorum peccata dicuntur esse, non crimina: pro
tus esl Moijscs propter cos {Psal. cv, .12). Popiilus quibus sic corripiunlur a patre, ul non condemnen-
crgo Dorainurnirrilavit.MoysesdeDomini opcredu- tur a judice: quaj tnmen correplio pcrlinet ad judi-
bitavil; el qiiiii illiiie irrilutionis atquo dubitationis cium, scd paternum, qno Drus filiort 45S suos mi-
non fuit .Tqiiulc pcrcntum, iileo sanctus Moysea, spricorditer et judicat el nagpllut, ut cos a supfdicio
quamvia luerit pro ris vexatus, non lamen cum ois seiiipilernaBdati nationiscripiat.Hor bealiisostendrns
sternii punilione damualus csl. Aposlolus ail: Si ?io.<nu7//wo.« judicarentUS, non uti-
il.F^t ut hreviler aliquidetiam in ipso usu attcnda- qur iitdicaretnur : dutn judicamur autcm ,a Doininocor-
raus conversaliuniahuiiianae, unrle laciliussunmiiiif ripimur.ut non cum hoc inundo dnmnctnur [ICor.xi
exemplum,«ic occipiarmis baplizalnrinn hominum ;U, 32) Hoc etiam beatiis Pctrus ainrinat, diccns.*
BDimas, sicul mnlicres conjugio copulatas. Nam ct Quoniatn tetnpus inchoalionisjudicii ex domo Dei. Si
IpsiuBConjugiimagnumsicramcQtuminGhristoclin crgo inilium a nobis,quis fxniseorutnquinon credunt
m DK INCAIINATIONK I II. II HKI I.IHKU IJNLS. 51)8
Dfi h.vitiv^titiiilF.t ti jutlu^ iim li^ni vu tnli'iil>ilnr,t)ri A i<I«'» |*r«furictliirnii f«p|»iui.i|ij|o Daui (Xirtniftil; ci-
cnlor f( iininiiii uhi fiari'liunl (ul. iittrelnl) {l l'tlr. iv, iiiphnHnutiiiii,i(loatiiiu»ciia,i(Jnoftcflro non|iotuUM,
17, IH)y i|iiiii l)oiiM noii pnriiiiMil 7
44 Nullua nrgo ii(|i*llHiii;»<ii|tiiMia Honotoruu) IIiIimh (<VAIii|iiunilo autrniDrcullo «t incorn|>rebflnftibili
diual inllriuuiii.Ml (|uuii(lii imh in IiuJum vilm l«iii|)oro Juilicio Doi pnriiiittuiitiiri|ii«ilam racfre mal.inKrli,
(ni|iinlil)nl uilviU'HiltiliM viilcrit ur<'iilir<i«o in<)l''Hlliiiii. uil proliiinilnM lionoM rt til (•ilurnniioR maloi ; non
ODiiiiiuitiitur oiiiiii ucciiltinl Iiili)lil)iii4 nl iiill<liilil)UH, tuiiicii ipHi croaiit ({u«D ruciunt, hi-iI <Iu occullo Crea-
hotiiH ol inuliH, oorpornliH •iiiiituniili|un intlriiillua; toria Dni •inu.quoiii nni viderenun pnsiiumua, p«r*
ot iihtu coiiiiiiuiiilor utr()<4(|iiii tutiKil corpuroui inllr- iiiittuntur ali(|uid pruilucon* quod videro poHMiniua.
iiiiltiliiH iiilviMHitHH, i|iiitt iiiiniiuni|iiiiiii ciiiniiiiiiiiior Sii: uutcin noc Horpontuiii noo rnnaruin diatxilu»
utris(|ui^ liiiii|)i)rtilitiir (liniatur cl h initiiH.JuHti i'iiiiti piitnit cH»o crualur, (juainviM oa Doo pcriiiitlentc
iib ini(|(iig tion i|iiiilittit(U*(irp(irou,HO(l lliliiiliHCornun- proiluxorit ; aicut (u/. aic) non Tuit crettor ignia,
liir ot vilA.Sitiiul cr^ii inoloHlittHOI ponculu vilin pnu- ({UHiido tid proliandutii Jiih.ovcaeJuHrtinipttHtoribui
HiMilisi 0()r|)iiriilitorloli'ruiit,i|nuHlHnion(livc,rHtipr()r- igno dc c(i'io railcnlc CDiiMumpMtl (Jnh l, IGj; hicuI
HtiH intonli()iii>Hiippi)rlaiit.|i|ooaiitoiii in itiuita liujiiH noc vunli rwil crcator, (|uuii<lo BpiritiiH inaKnui ir-
vilii^ non (U(|ualil(!r ^otniinl, ({uit; lioiiu vilfi> huJiiB •> rucnH n iloHorti) tnliKJl (|iiutui)r un^uloH <loaiufl , ct
non (B(|iiuliler (liligunl. Iiiii|tii oniiii ud lioc vulunl omnnB llllos saDcti Joh unn aimul ruinu rompre)<ait.
vituiti pr.oscntctn siiiPiiuilcHtiishalioro lraii(|t:illaiii, NMlurascrgodivrjrfuii.hocoBtcloiiientuhuJurt iiiundi,
ul hoiiiH c.iiiuciH toiiiporalihiiH<|iio iioii carcuiitiiiiHti BoluH DouH omiiipiilctiB crcavit; in ijuorum Mocrclo
auloin,iiloo pcnciiiaot niolostias vilm pra«soiili.s odo- rorum Bomina nohi» occultu.Mcd
pl ahdilo (iiiffidum
runt. ut Doutnl/orttf Doo),quotn diligunl.porfruan- angclin munireata, constituit: ex quihus quwdam,
tur:in ipao appclontos rPiiiiiom voratn.in qno hahi- proutopportunilasoperiHdeposcitetlcmporiB.occul-
turisunlhoiilitudinom scmpiliirnair. Proindonccho- porbonoHnngelosDeus
to sapiontifosuai consilin.aut
iiu lempor.ilitt diiigiinl.quju cilius dosiliira cognos- produci pr.x'cipit, aulper maios ostendi permillit.
cunt ; et ob hoc in usu eorum non appetunt unde Ista (a/. Itu) autcm permittendo demonsirat Dpus
cupiditas expleatiir, sed unde redciutur caritas et ({uantam sancti» an;.;pli3 lecerit inesse virtutem,
sustontptiir inlirtnilas lanquam ex do-
; noc o.x ois quando ctiain malis px ippacreatura corporali qua;-
mestioa doloctatione guudium.scd lanquam exvia- dam mira fuciendi tribuitrucullatem.Inde est quod
tica sustentatione modestum quajrunt pro rcruin ctiam Sdlvator noster suos fideles prjemoQere non
(n/.reorum) opportunilate .solatium. desistit, dicens; « Surgent enira pseudochristi et
qnia de illius niinc scntentia dispulamus p «pseudopropholoc, et dabunt ai^rnu magna et pro
45, VA
qui muscas et scorpioncs, pulice-^ et ciraicc9,a Deo i<d;gia,ita ut in errorem inducantur^si fieri potest)
potuissc fieri non crodit.hoc quoqup prjccavendum • etiam elect:» (Marc. xiit,2"2).Nam et beatus Apos-
est.nehunc sonsum calholica luie omnimodis alic- tolus de Anlicbristo loquensait: •Reveiabitur ille
num.nonex Manicha^orum prrore.sed pxdivinarum «iniquus quem iiominus noster Jesu Christus in-
Seripturarum leclioncconceperit./^orHi cst enim/p.r, «terficict spiritu orissui,eldeslruet iliuslralionead-
51 guis cu lcgitime ulalurj Tim. i,8).IIIe auteni lege «venlus sui: cujus esl advenlus secunduin operatio-
non legitime utitur qui de verbis legis non hoc sentit «nem omni virtute,et sign's et prodigiis
Satanse.in
quod oportet ut senliat.Iloc iiieo dixi,quia lej;imu3 «mendacibus.et inomni seductione iniquitatis^his
in Exodo (Crt/). vii, 10)virgamMoysis quam portabat «qui pereunt,eo quod caritalem verilalis nou rece-
Aaron in serpentem divina operalione conversam ;
«perunl ul salvi fierent. Ideo mittet iliisDeus ope-
ubi dicitur(//)/d., 12) etiammagos Pharaonis, quos irationetn erroris, ut credant mendacio, et judicen-
Jamnem Mainbrem Aposlolusvocat,reci?se simi-
et «turomnesqui noncredidprunt(al.credunt)veritati,
literiitvirgjB eorum in serpentesniagicisincaiitalio- «sed consenserunt iniquitati» (II Thess.n.Set seq.).
nibus vcrlerenlur(/i Tim. iii, 8).Deinde cum Aaron cogoscemus
47. Ilis alqijc hujusraodi testimoniis
aquasfluminispercuteret,etverterenturinsanguinem omnes naturas opere divino creatas,et ex quocun-
(Etod. vii, 20),etiamillorum incantationibus simili- l^ que nocemur, non nalura malum debere dici, sed
ler facttim sacra Scriplura commemorat (Ibid., nobis propter inlirmitalem inconventens invemrt.
22).Postmodum quoque cum percussis aquis Aaron Ex quo tamen nobisconveniens adbibetur monitus,
ranas educeret,quae lerram .£i;ypti protinus ope- uthuinilicordedivinaevirtutisjustitiaraformidemus.
rirent; illi quoque maleQci nefandis artibus obni- N aturarum vero,non soluro malos.sed nec bonos an-
lenlibus simiiia fecisse narrantur {Exod. viii,6, 7). gelos esse creatores, quisquam sapiens aut credit
yod postquam ventum estutpercussa terraproduce- aut dicH.Deus enim.sicut superius diximus,omnia
rentur ciniphes(//)i(/ , 17. i8),nihil tale potuit magi- in sapientialecit.quiE SRp\ent\a. aningit a fine usque
cje ailisoperari nequilia.Ubi primum iste quimus- ad fxnem (ortiler,el di.iponil omnia *uaviter ^^Sap viii,
cas a dialiolo tactas asserit,mendacem se esse co- 1). Ideo auleiii omnia disponit. quia in ipsa Pater
giioscat, quandoquidem diabolus et angeli 4Q9 omnia fecit. Sicul ergo in sapientia Deus creavit in
cjus, etiamsialiafacere permissi suQl.in muscarum c.tlis angelos.sic in ipsa creavit io terra vermicuios;
taraen opere
defecerunt.Ubi quis non videat stve et qui in superioribus Thronos,Dominationes,Prin-
serpentes ex virgis, sive ranas productas ex aquis cipatus ctPolestatos ccndidit, ipse in terra scorpio-
599 S. FULGENTfl EPISGOPI RUSPKNSIS. 600
ne?, puliccs ct cimiroa fccit. Qiii rrcavjt -130 gal- X (iicitur in libro (fl/. libris) Sapienliae: Altivgit en;m
linam. ip?e crravil nniscam ; Fcdilliun firdil qua- ubique propter suam tnundiliam;el ideo nihil inqui-
confundatiirhomo s>iipiTbus,iFtamquarc(icialnrin- naiuui in illamincurrit Splendor estcnim lucis (vter-
tirmus.Inde est quod de ista volcns rccipit e?cam, nif, el sperulmn macula Dei majesintis.et imngo
si)ie
de illa nolcns palitur nauseam :utsallcm iion sic boniialis illius (Sap. vii, 24 ctseg). Mali ergo con-
solum in ista sohitium Dei.scd etiam in iila compel- tristant Spirilum sanclum, scd Spiritus sanctus
latur meritum sui vidcrc peccati. contristari non potest;431 mali conculcanl t^ilium
48. Proinde allendat iste, ut noc illo nomino se- Dei, sed Filius Dei nullalenus concuicatur.
ducatur quo princeps da^n.oniorum Bpe!zel)ub in 50. Tnlo est autem quod dicuntur mali Spirifum
Evangelio nuncupatur.quod intorprctalurprinceps sanctum conlristare, et Filium Dei conculcare.cum
muscarum.Hoc enim non ideodictumcst quoddia- et Filius Dei et Spiritussanclus(n/.Dei)incontrista-
hoUis potuit muscas crcare ; nam et Danieli pro- bilisinconculcabilisquepermaneaf;sicutaitSalvator
phetfe loquens angelns dicit : Et ccce Micliacl unus \nE\nuge\io:Quivideritmulicrem ad concupiscendum
de principibus pnmusvenil in adjulorium mfum(Don. eam, jum moecluitus esl cum in corde suo {Matth. v,
X, 13) ; et paulo post : Nemo esl adjxdor meus in
28). Si aufem illo mocchante illa penraDet oasta,
omnilms his, nisi Michael princeps re.tcr [IHd., 21)- g
^^^^jq ^^^-^ contristanlibus et conculcantibus,
Nec solum angcios, sed etiam homines invcnimus sinc tristitia el beata manet Filii Dei et Spiritus
principcs nominari. Scriptnm est enim Principes :
.-ancti divina substantia I
populorum convenerunt cum DcoAbraham [Psal.xLW,
51. Nuilus ergu fidelium dicat aliquam naturani
18), et Ecclcsia; dicitur: Pro patrihus tuls vati sunt
poluisseoriginaliter a diabolo creari; ne dumquu:-
tibi (Hii,conslilues eos principcs sujer omnem lcrrnm
libet animalia creantc diabolo cxslitisscconnrmat,
(Psal. xLiv, 17). Et in lihro Moysi [Genes. xxv, 16)
etiam illas rcs de quibus originem ducuntoperibus
novimus principes tribuum nominari. Nec taraen
diaboli consequenler ascribat.Quaedamenimgpneia
quia homines aut angeli dicuntur principes, ideo
non solum angelorum aut hominum,?cd etiam qua-
muHcarum, aut de corporum purgamentis, aut dc
putrelactisherbis velcarnibusoriuutur. Plerumque
rumlibctirr.itionabilium animarum.vclqnorumlibet
videmus aliquas muscas eliam ex leguminibusnHS-
corporum diccndi sunt crcafores.Namct ipse Beel-
ci.Nam ttgurgulio solet existeredelrumento.Quis-
zebub, cujus nomen interprctatur princeps rnusca-
quis crf,'0 hujusmodi animalia non aDco,seda dia-
runi.utique princeps dffimoniornm dicitur: (juibus
boio asserit creata, cur non etiam Iigna,frumetla,
tamenprmcipatur,ut prinnisaiictorinccniorquenc-
lcguniina.hcrbas et carnes.de quibus nascuntur.as-
quitiae,non ut crealor sit condilorque naturae.Mali
enim „„„ Krv^. ^, KoV
angcli Deum habent o.,suffi naturrn lacforem;sufc
f C scrat lacta? Ubi conscquenter
».,.,.„ r.,«»^.,/.,,,.o.,.r, ^ ^ cum vcrmes vidorit
,
non Eolumdc humanis cadaveribus,verum etiain de
vero ncquiticB habenl diabolum rincipcm. Tota [
vivis corporibus habere origincin, qui in vermibus
namque refugarum angelorum muilitudobonafacta
humanae mortaiitatis nonnunquam carnalis ottcn-
est a Deo gratuita benignitate exstitit, ul esset;
ditur scnsus,etiam humanorum corporum sinc du-
propria vero voluntate diabolo ailha3sit,ut cadcret.
Proindeprincepseorumdicitur,nonquiacos crcavit,
biodiaboiura prajdicabit aucforem. Sed cum bonis
recte credensrecteque infelligens,ne( ipsis angclis
sed quia secumin pra^cipitium perdilionisattraxil.
bonisoriginemcujusiibetcrcaturaBaudeatassipnare,
In eo igiturquod diabolus dicitur princepsmusca-
ruro, princeps ostendifur iniquorum,quos aliaSori-
quomodo isti,angelodejocto,et a sua dignifate vifio
propria; pravitalis excluso,virtutem aut polesfatcin
ptura significal dicens:.Wu.$ra' morituri' e.rtermhiant
crcandi cujuslibet animalis assiguaf? quod ei assi-
oleum suavitalis(Eccle. x, t). Qiiiextcrminant, nisi
gnare nullus auderet,etiamsi in angelica dignitalo
qui Spiritum sanctum aut inlidclitatis crimine aut
ac bonitale sine aliquo vifiopcrmaneret.
Bordida iramundorum operum obscenitafe (a/. ob-
scuritale) contrisfant,dum seipsos aut pervcrsa cre- 52.Non aufem inanifer in ipso priacipio Gcncsis,
dulitafe auf prava ccmvcrjatione commacuianl? dc omnibus qu.-efacfasuatioquensScriptura^Deum
Quod soliicife Apostolusinterdicens a\i: Noiitecon- [) omnia fccisscconfirmat^dicens per singula:/i</"(CrU
trislare Spiritumsanclum Dei, in quo signati estis in Deus,el vidil Dcus quod bonum csl (Cen. i) qua3 :
diem redemptioms (Kphes. iv, ,30). omniadiesextopertecif,in quibusnihildeessepoluit
49. Exlcrniinnnt crgo in se oleum suavitatis qui (luod postca ficrct. Quia Deus prfcsciiis futurorum,
non rccto vifa; ordine utunlur sacramento gratiaj sicut hominom novcrat peccalurum;sic ei cxoiiini-
spiritaliB.Sicautcm illiscxferminantibus.ipsum ole- bus qux non soium solatia.sed etiam flagella
fecit
um non potcslexterminari.sicutiisdemcontristanfi- salubritcr prrrparavil Una est eniin boni patris ma-
bu.^sccundum mala voiiinlatfm snnm, non potrst nus qua; liiio et cibum fribuit et nugellum:aliud ut
aliquamSpiritussnnctussnntirctristiliam.Namctde vivat,aliud ut beno vivat;aliud no inlirmitafedeliciat,
jpso Dei Filio dicitur nd Hebr.Tos : Qunnto ma(jis aliud neindisciplinatus paternapr.vcepttconleinnat:
putatis drteriora mcreri snppliciuqui Filiun.Dci c,n Qucm cnim diligil Dommuscorripit, flageliat autem
culcavcri: [llchr. x, 2^;! Filiu? auicm Dri (Ihrislu.s otnncni filium qucm rcripil[llchr. xii, G^.Ncc aliquid
est.Dci virtu.«, ctDei sapientia^qu.p nuliatcnus con- prodcst abundare temporaiibus boniSjSi qui male
culcatur,quia nullafenus inq linafur.Dc ipsa quippc vivendo carcat sempitcrais^quibus cum caruerit,ne
flOl l)K INCAUNATIDNK l-ll.ll l)i:i I.IUKII UNU8.
4:>), Don to-
uoHHn oHt )Miii) inaliH |ioi'(<iiiiilitiH il0|>iiliiri, (|iiiIiiih \ pluit luprr juUu* et tnju^lot {Hatlh. v,
liMii llorodoiii incroiluluiii vtrmlliu*
conHuml fceU
Ciircro iioii piiHH 1.
{Acl. XII, 23», •oil Bliain •«rvum •uum Job
t«nl«M
53. (lolnltiul i^iliir uiiui>(|iiiMi|iiii lcuinrituliMn ro-
iro
l<itiilibnla iint ; («l BJrut «u i|iiil>uii ilnlnclutiir, in voriiiibiKtliulllre ;
i ! ' •
'^
«liiiiii i*(i i|uiliUH i)ITiMiilitiir iiiiliiriililcr u l)i'i> r-ii^tu JiimIommii corp"' t '
'.
l:iliiui|iqu.i iii '. qu.tn'loin fl» corrupiiiile
nnii (liiliiliil : riijiiH Kit|iittiiliii iiUiii^i-iiit a tlno um-
unvU hop iniluol liiMiiorlaUI»l«»m (/ Cor. xv, M). In ilia
(|iio uil (liKMn liirtiliM', (U iliH|iiiiii*iiH oiiinla
'"J
Loiioruiii vil«. miiloruiiiqiio nii-«criu
«
lor, cliaiu (In liiH rhouH i|iiiih 4S9 oorrupliu pxlnr-
mnlorumqur niinoritt, m.^ vo
Diinut, piilrhriliKlincii' liui ii|i('riM iiionHtrul ; iii i|'- ntaliH vitn, ,
inttlif quidqiiiilori»..|iloiiuiii'i'ioriiuiiiquBerll
Nonlbl
Hitt quoi|ui> iiiiniiliHHiiiiiH iiitliiiiilihUH oHlonilcna
crocittili>u»Mol.4liamiiic.!buiilur,noqueorujlaluiio-
8ui iiitiuH('uj(isi]ii(t ^iwioriM iIccuh, i|ui lecit iiiiiiu-
latlia inMorenlur.llii ii-lcrniiuH
^uiKiiorum «CHnppll-
litiHinias iiiiiHcaii iiingniH ul('|iltanliH ({iiaitlo bivviu-
riorum hino llne mnnrliil ; ncc muli Kaudb Mpcrt-
rcH, tunlo uxiliorcH, ot cuiii sil in utriH(|iic iliri|iur
bunl, ncc b-ini IriMliloim rormiilobunl : iii buuii
(|u;inlitiis nicntlirotuni, noit tiimoit ilicpur ct opo-
(rlcrnucXHullatiomuucnn^ompijr oril in mali» ou-
riini laii(lulio(liviitoritin. OiiiN ciiiiit Haiiuiii Hupiouri,
(ionlium •omppr monobit;
el invisiliiliu |)ci por eu qu.-o lucla sunl intilloctu g tcni (liiturt ot Btrldor
in'.]nos in .oiornum miHoroa retinebil
MocictoM d«-
con8pi'icns, non ipniim Deuin iipillcom liiinlot in
nioniornm, ju^^los nnlem in iL-trrnum beali^s trfino-
vormiotilo, (]nrni hiudiil iii olopltunlo? nul non
ounidom laiidol iit piitioo, quom liiuilul in lovo ? lituH Bancinrum suacipiol ongolorum.
Cum etium illit sii^na i]ui)in goinuiis artiflcuin JSS— o(5 Proinde miBericordium Deo judicium-
rormtiro consuevit induslriu tanto magis luiidaro qiin cnniuntc9,lom()U9 niiBorioord .r non conlcrr na-
Boloul Bninuia, quimto miiiuliora ijtluclur uspcc- mus, utadjudiciuin sine formidinevcnianiUB.Spcre-
lus. musjudiccm, quem novimus Redemptorom. Tolia
5i. Omnia itaquo Deu.n cronsso futondnm cA sintopcranoslraquibus reddaotur pr^smia »cmpi-
;
sed ista quibu^ nulu divino vapnlat liumnna Irans- lerna. In co quod molestias pr.p-ontis ton.poris mc-
groesio, dum
ulrum anlcquum poccaret
quiorilur tnimus et vitamus, inde nobis consideruridum est
Adum, an poalqimm pcccavit, rnorint a Deo creu- (luanlum pocnnsajternas fugerodebcamua. Decline-
ta, congruc respondclur, illu (juffi vcl cx uquis vcl musergoa lualis.et faciumus bona hoceoimom- :
ex terra gij;nunlur, Dco tunc creuiite primordiali- nis homo inveniet in lempore divinae rotribulionia
lor inslilnta, nb illo ulique crouloro qui non so- qiiodhiohabucritinopcribus suis.dicenle .Apogtolo:
lum naturam homini>^ qu;un raciclial novornt, sed „ Qu.rcunqne fnim .umimiveril hjmo, hcec et metel :
eliam ipstim hominem poccaturum miraliililcr quoninm qui semivat in curne sua, dc carnt-melel cor-
prsBsciebat. Nec sic illa fccit, ut ea homo unie pcc- ruplionem qui autem seminaveril in spiritu, desiurilu
;
meiet vitam ;vternam [G d. vi, 8) Propterquod idem
calum, vol senliret noxia, vel limeret. Sic eniin
eum nullius terreni animanlis la'dere polerat qui- nosaposlolusadtiionet.dicen3:Sic«im5tffHri(iH»/i<:ar-
ntmci.veritin, moriemini ^si autem spiritu facta camis
libel acUis, sicul ip.-c cunclorum fuerat dominus
mortificuverilis, vivetis{Hom.yui, 13). Hicergospi-
(iivino munere constilutus. Haec ilaque horaini no-
rilu facta carnis mortificemus, et mortui peccato,
xia atque pcrniciosa trunsgrossio lecit ipsius homi-
nis, non condilio Croatoris. Noque enim hoc ope- Doo vivamus.Noc nos sa?culi prosperilascorrumpat,
rata estbenignilas creantis, sod a^quitas judicanlis. nec adversitas Irangat.Corde migremus de habita-
55.lila vero quae decorrupliono carniura videraus tione huju3mundi,deqiiasumuscelerileretiaincor_,
oriri vel fructuum, non quidem tunc dicimusexsti- pore migraturi ut illa nosccelesiis domus excipiat^
:
haberaus
lisseqiiandoin illis scxdiebusfoeit Deusomnia bcna de qua dicil Apostolus quodaeditkationem
valde ; sed sic illa temporaliter facta sunt,ut de illis ex Deo, domura non manutactam, aelornam in coelis
Beali qui hu-
(// Cor. V, 1). De hac scriptum
islapostiiiodum nascerenlur.Adqnamcorruptioncra esi :
etiam humanadevolutac5tcaro,quandosicst;riptum bitaiitin domotua, Domine insxcula sxculorum lau- ;
est Homo cum in Iwtiore cssel, uon inlellexil
: com- ; D dabunt lxxxv, 5).Ibi sicul est aeternahabi-
te {Psal.
ynratus est jumenlis insipicnlibiis, ei sii.uilis faclus est tatio, sic est aeterna laudalio.Ibi qui habilant,
sem-
illis{Psat.\L\in, 13^ ; u'. jam corpus peccaloris ho' per Deum laudant, quia de Domino el in Domino
minis neccssilas obtineret corruptionis et raortis a : semperexsullant etsicutlaudantibussuavissanctae
;
quibus duobus malis corpora sunt per Dei gratiara habiiationisslernitas, sic habitantium aeterna raa-
liberandajustorum ;noninhoctempore,inquo,sicut net laudandi suavitas.
Deus solem suum facit oriri super bonos el malos, et
FULGENTIX S.
DE VERITATE PR/EDESTINATIONIS
ET GRATLE DEI
ad Joannem et Venerium,
LIBER PRIMUS.
—
434 Caput 1. 1. Deo gri>tias ago, sancti fratres A quae de parvulis vertilur, inqua non actualiom pro-
Joannes prcsbyter.et VenerifIiacone,ciijiis ope talos pr acDJusquam muliiiH(rfjpecca(orum,?ed ipsius pec-
estis, ul pro gratia qua salvatmir, mugno ?pirilu ac catricis realus originisintimatur,omnis qui non vult
fervore certetis. Contristatus aulera sum, quod qui- ab apostolicip fidei veritate desciscere,qui rectitudi-
dam fralres nostri sub Christiano nomine nituntur iiem catholici dogmatis, Deo illurainanie, cupit in-
calhoiicac fidei repuirnare scilicet munera graiifc
: violata credulilate cunressioneque servare, omnire-
Dciadhumani virlulem vel mcritum traiislerentes moto h.esitationisanibiguo, veraciter credeiedelteat
arbitiii tanquam sine Dei auxilio nosterconatusdi-
;
et fateri,Deuniunura (e), et verum, et bonum,id est
vino valeat obedire praecepto ; illudque tantutn sit sumraam etineffabilem unius naturae atqueesseutiae
Dei, utnobis faciendapraecipiat, necinnobis opere- Trinitatem, primihominisnaturaratotainbonaraat-
luripsp quod praecipil ;et siquidbnni Deus(a) tribuit quP inle^rram, sine nalurali malo, ac sine ullo vitio
hoitiini.non videaturdonare.sed reddere. Quiiisque condidisse ; neqiie carni creasse necessitatem mo-
adeo divinx bonitatis dona putant ex humanorum riendi.nequeanimae maculam cujusquam inseruisse
acluuni qualitatependerPjUtetiam parvulosasserant peccali et ideo humanara naluram ex Deo habere
;
sic pr.-Esciri et pr^deptinari divinitus, utnihiliniis creationisbonum.ex hominisautem primi vohiniaria
quieligunturinveniutur superni-Ecollationis gratui- d praevaricatione peccatum originale in nascentilius
tuin(/>)bonura :necraisericordidquemquamgratuita trahere, atque ex unius transgressione iniqua, et
dignatione pra!veniat, sed supplicii atque praemii damnatione justissima.in cunctos simul,et iniqiiita'
alerna retribuiio in sola cujusque propriae volun- tis naevum, et mortis manasse supplicium. Homo
latis futura (c) aclionc consistat. enim ad imafiinem Dei factus, rectitudinera acce-
2.Illamqiioqueab3urditalpmquibu3damirrppsisse pit Pt voluntatis et operis.
mullum miror et doleo, quagraliae Dei in tanlum Cap. ti. — 3. Itaque talis eslhomo creatus, ut et
inimici essenon dubitant,a??erentesfuturorum ope- peccare et non peccare possct propriavoluntate; ac
rum nierito parvulos b iptiziri. ut econtrariodicant propterea in eo digne punitus e.-t voluntari.TC pra:-
435 iliisquoque parvulis qui sine baplismale rao- varicationislapsus,quianulla fuitad peccandum na-
riuntiir.divina benignitale cnnsuli ; ut ab.cque sacrac turali carnis aut animae necessitate constrictus. Qui
ablulionis gratianipianlur ad pcnnam.in quibussci- licet.sicut Apostolus docet (] Tim. ii, 14), seductus
licel Deum futura eorum mala, sialiquanto diutius ipse tion fuerit, mulieri tamen, quajseductain prffi-
bicvivercnt, pra;?cipse conlendunt, ei bonilate sua varicationpm fuit, prava voluntate consentiens, sic
praeripuisse prae8enti.s vitaccurriculo {al. curricula); improvidus sibi morliferum Tulnusinllixit, ut in illo
quaai possitaliqiiispinebcneficios;incto redemptio- uno homine cujus Pst anima inortua per peccatuni,
^
nis.autHuppliciis perinnibus sublrahi, aut munori- corpu^^que morluum proptcr peccalum, omnesori'
bus «etprnfe vilse potiri. DuniitHquepertinacilercon- ginalilcr peccato suhderentur et morli.quotquot es-
Iradicunt, seipeos raortilera pravilate confodiunt. scnt px illo primo homine peccatore per concubi-
Quibus videlurlisau et Jacob. geminorura scilicct tum maris ct feminac nasciluri. Postquam igitur on.-
frutrumexuno semine ronciibituquenapcentium,ila nium hominum genilor propria voliintalc peccavit,
velle discornere merita, ut asserentes Esuu cx lutu- veritatem divini praccepti quod audierat,/« quacun-
rorumoperum praecognitione damnatum,Jacob ijuo- quc die ederilis ex eo, morte mcrirmini (Genes. u,
que non graluito divinap bonilalis munerc, scd futu. 17), ct iustiliam Dei ulciscenlis 436p\pertus, uno
rorum tantum operum pra^scicnlia salvari poUiisse vptita; arborisguslu, qiiia rcliquiljustitiHm, devcnit
conti'nd.»nt : ut .«ic apnnscatur Dpus in utroque ju- in pacnam, et sponlc in anima spiritaliter morluus,
Blus,ncc credutur cuilibel eoruin griituilaquidquam suppliciumquoqnecorporalismorlisexcepitinvitus.
Diiseralionelargitus.Cuminhacprfrcipue qua?stione 'i. Voliintariaergo animac mors pocnalem corpori
(a) M«s. hio el infra multis locis, DcUi, ubi ndd. ciim dc parvulis aeatnr quibus prapscntis aut anto
habent [)i>minuf. vit.Topera npqiinqiiam sufrrugantur.
act.-R
(/"iSic rii8». dun.F]dd. non hiihpnl has voces gralui' (rfl Ms. unus, miicula.
tum ; nec inlerius, wterna rclribufio. (e) Sic ma. Caclcri, Deum vivum.
(c) Edd. oraitt. fulura sed recliua mss. addunt.
;
LIH. 806
60ft S. KULOKNTII IIMSCOIM llDSPhNSIH DK VKIUTATK IMl.KUr.STINATIUNlS I.
-' '"•• iJHi
popcril iiitiiliMii ;il lioiiimeMii|>tliiiiiiiit|iiiu|»OMni|ll \ |>inlaa, •|iilit pf^,atu Hottra tpte r '
iiii>r«crlniliiiH.pHuiii iiioim illini niihHcnilu «•tulliti. lt).llinrK'i m iM.mlinlMii '|ti'"|'"'.«' '
•'**'
iiiH.liiilo laotiiiii t>Ht iit rjii» iiiiivrrimni priiK«'iileiii cnliiiii »ii|i«'riiliiiiuliirrl Kralia. non «»10^1 illu»! !>««•
<•
noii Moliiiii ln IIh t|iii iiropnu |h)»m«miI nrlilirio ilclln- caliiiii tliluii <|ijo torronii» homo unlvrrgr
•luflns Hoil 1'llaiii iii iiurviilii' nnrtlnni pniprin iil»Mili pr<i|iM^^iiiiH in.|iiinnvll ;
»'11 «iiom t
"
ot •-
l)UH V(iliint.Htt\ rnuliiH iiliMlriii^trrl, rl. prirviilonte rrftlniilnlimillitur '|uitl.|ijiil illi ^, ,
pfctiiito, piiMiultMii Hilii pnr omiioH liomlnni mor« r^ (liium voliinlorila hominum motllju» v«loperibo»ln-
IrnnMltiim vintlicuril nl rcgniim. 1'ropUir tjuod rl VBnitiir.lloc ull«|Ufl dticfll brttua Apo»tolu» tli'
ApoHloUiH ilicil:/'r/HHMHi hotmunnfi0rratutuwlrm<if Nmn iiiiltnum r.r urif» in contlrmunHonrtn, ijnnnt 'iu
I» >»iii/i(/Hni, rt ]>rr iirrrntum tuor» : rt itii in oinurs trmr.r innHts >lrlicti* in ;uW»/ira/i''nrr/i (Hoin. v, 10).
liomiues mors iirriniusitl, in quo otuttn iirciuvrrunt ll,i'f (Ht nnitin IX t|iiBi no» I
lil.eral per J«»u'ii Chri-
{Hom. V, 12). ItiMi. diolt : llrgnitvil nitirt uh iilam «tiimUomlniim noKtrum.^ujUH Rrnti/ropuiilib#rnlor
hhe-
mijue (!(/ Moywn, eliam non i>riruvrru»t lu
in roi qui ipne nohiu insinunni, itHlt)t|uiiiir Sivot h'iliut :
siiutlilwlinr pr.rvarirntiouis AiLr (Ihiil.. i\) PncaiiH rairrit, vrrr lihrrt rritt» \nl nlio loco Ventl enim :
igiliir hoiiu) IdIuiii inHnpoccuto huo Bulnlitlil prono- Filius hutniins qiuvrrrcrt salvum f.tcere quod perieral
niun, quniuio itolintiiMMKio vcrum pcnliilil liliortn- n {Lur. xix. 10)
......
tom .
I
,4
-..;...
quo eniin quis .1 .... ..»
ilrvirtus rst, huir et
I..... ..<..-....<.>.,/_
servus ad- -
.
II
ll.i-c
n..:
Uoi gratin, qua nulvBmur, non ulicul pr«-
dirliis est {11 Prtr. ii. Il>); cl, Omnisqtti facit pccca- bono morito dnlur, nc
cetloiiti tufi.cn niii pr«ce-
tuin; srrvus rstpccciili (Joiin. viii.in^. donli mnlo morilo dencRntur. 1'rimuB «^nim homo
f). Ab linii8ervitul«i,tjiimfi)naaccnlcHpnrvuliloncn- Iransmisitinomnoahomines peccntisuimerila.quo-
lurob8lricli,8olu9unus(/)) mediutor Dci ot hominuin riim curo esl de peccati l««Re concepta.Propter boc
boinoC.hrisiua Josiiblibor ost^onilus ;tjui licolvrua in parvulis cum nuilum sit ex propriu voluntato pec-
homo :i«tus luont, non lamon inlorvciiionlo concii- catum.inesttumen iiliis ira^curnnlnergenitismBCula
pisconliu carnia, noc ox concubilu n.aris ct romin;o, parentalis.qu.rqiiidciii benediapositumdiviniBcrco.
80(1 lio Spiritu suncto natiis, ila verum curnom tlo tionis non pcrturbat ordinem ; sed niBvo palernte
carnc niairia accopit, ut Ucusverusnon culpam lui- IransjirosHionisinfligittotra.Tinasccntibusfa-dilatem.
man.r sumorot originis, sciinatnram ; ct poccatu in Ab illa if;ilurma99n damnata ncmofnturorum prae-
corporo siionon iuoienda roci|.orol, soit dolcnda por- scicnlia nperuii: discornilur. sed miseraiitis figuH
larot. Apostolicie namque priodicutionis vcracitcr ope alqueopero segregatur. Proplerea vasamiperi-
auctoritas docet quia/i/rrfl/Mm non fecit. nrc inven- cordia.\ qn.T do eadcm massa gralis in honorcm
tus esl doliis in orr cjus (l l'ctr. n. 12); et, Prccala fiunt.avasisira-incontumeliam factisgratuilanjusti-
^
noslra j/jse pcrlulit iu corporc suo super liijnum, uf a licalionis 'nunore socornuntur.Ad oalendendam aa-
pcccalis separnli cuni justtlia vivamus (Ibid-, 24). So- tom grutiain, quaj grutis justifical peccatores, apo-
lius ejusmaler picut vir^'o iuil ante ccnceptum, sic stolica pra.dicalio non vasa justitiap, sed vasa mise-
virgo pcrmansit inviolala post parliiin tiuia nec li : ricor.iice nuncnpal, beato Paulo dicente (?/iorf ii :
bidiiiom sensit cuni Deuni concipcret in utoro fa" volens Deus ostcndereiram, et notam furere poientiam
ctum mirabililor hominem.nec aliquam corriiptio_ .suam, sustinuil in niulla palieutia lasa irx aptata in
nem dum invera nostrigeneriscarnepavereihumani tuterilum : ut o.^^tenderet divitiat glori^ suae in vasis tni-
generis Rcdemptorem.Dousnainqne vorus veramex sericordiop, qux prxparavil in gloriam {Rom. ix, 22,
virgine suscipiens carnoin, periectioiiem oxeahu- 23).Isla misericordia neminem roperil dignum, sed
mani corporis sumpsit, virginilalis ei jrraliam non omnesindiiinos invenit, et ex ipsis, quos voluerit,
ademit.Noque enim decebat utinlegritatem vir^Mni- dif;nos facit.
talis crcalor humanae carni Deus in conditione tri- Cap. IV. 8, Hac misericordia praeventusJacob, —
buerot.ct idemcarnishuniani-e susceplorUeus, quod non secundum meritum pr.-eteriti seu futuricujus-
feccrat redempturus, virpiniiatcm carni de qna na- quam humani operis, sed secundum proposilumDei
scebatur uu.v.ivv.
uwui.>ut%u. auferret. Jpse secundus homo
p^u esl c(..uuwuuo
j iiuiiiu uc
de i.u;iu
.^i:-. ccelo proedeslinantis, pilUSm.ilLU nasceretur
p .eUOS U S O S, priusqnam electus .,0..
un=i.citiui r.t.,»vi..7
I
est. ll 1 1
(/ Cor. XV, -47), qui non ideo do ccelo dicilur, quia D Dicit euim Aposlolus quia, dum nondurn nati essent,
;n.4n
inde nnn..rv^
secum ...r^l..,°> .4....»«»-.. ....U,l-„.:
voluit deponere sub?tantiam sui _..:
corpo
..... !• .. .1. . . . I
aut aliquid egissent boni aul mali, ut ."^ecundum ele-
ris sed quianihiliu se torren.T? cupidilatis forma
; ctionem proposilum Dei mjuerel, non ex operibtis,
servi quam in unitalem personae
habere potuil, sed (.V vocantedictum est Rebeccae, quia maior serviet
Deus creator terrsque suscepit.
coeli minori Ut ergo minor fraler ma-
[Ibid., H et seq. ).
Cap. III. —
6. Non orgo cueleste corpu? ad terram neque praeterili luit
jori fratri pra^ferrelur a Deo,
deposuit, sed ad ctxlum Dousin se naluram veram cujusquam meritum, neque fuluri operis, quando-
terreni corporis elevavil. Hanc lerreni corporis veri- quidem ex uno legitimo jusfoque concubitu reatua
latem de terreno corpore matris accipiens, in carne conceptorummanebalaequalis.Gratiaigiturhocfccit
sua noslra 437 peccaia portavit, cum non baberet bonitalis divinae; quae nunquam sic datae^t, ut ali-
ullam vel originis, vei operis eulpam. Uicit cnim quH in homine bona menta reperiret, sed ut non
(a Sicmss, ;lres. edd.vero totumhabentsingulari (b) Edd. Don babeat unus. Mss. habent.
Dumero.
607 S. FULGENTU EPISLOPI RUSPENSIS 608
babpntihus ip?a conferret. Si enim ccesanle «ntift A ejiis super terram {Job xiv, 4, jvxta LXX) sed ipse ;
por polam nperum pr.Tescientiain huniandrum in par- quoque generis humaniiegiliinus nuptialisquecon-
viilisilli9uniu3eli(?cndi ctiiher ingrP|.'rob.incli tui?sct ceplus non sit a culp.i inii|uilalis exlraneus.
facla di6Crelio, nunquam dixis.^et Apoatolus : quia 10.Sane hic nullus caluraniara verilati putet ali-
non ex operibus,sedrxvocantc (iidum est ei,quia ma- quatcnusopponentlam. NosenimsanclorumPalrum
}0r icrviel tninon 43S
Ex oj.eribu? enini sine tlubio sequentes.Dco adjuvante, doclrinam.originalis pec-
Apostolus dixisset.si luturorum t^altem ibi huinano cati maculam in conceptu essedicimus parvulorum,
rum operumbunamerita cognnvisset.Sed quoniam nor.inconcubilulegilimoni'.ptiarum,quaruuibonun:
in utroque sola damnationis inesse merita scivH» ab initio gencris 439 humani divinitus novimus
elpclionifecausamsolipropnsitodivinffibonitatisaltri- inslitulum.Proptcr hocet apostolica doctrina hono-
buit.Quocirca ex duobus istis fratribus.quosex uno rabile connubium in omnibus et torura imraacu-
concubitu Isaac palris nostri unus in spn)ine con- latum aine dubitalione commendat {Hehr. xiii \).
ceptus accepit, unus in liirem parlus pfrudil. sola Cum ijiitur nupti.f landibiliter a Deopibi tributam
quemvoluit amassHdamnationismisericordiadivina possideant infide elcaritatp prolem mundam tamen
discrevit : cuipatrocinataest graluitorudi pra'de&ti- cdunt peccato primibominisiniiiuilatpm.De nupliia
natiomunerum, non futurorum pr;pscienlia mcri- ergo bonisusque adeo bonumestquod honionasci-
g
torum.Sicenim secundum electionem propositum tur, ut malura non sit eliamsi de adulterio vel de
Dei mansit,ut ex proposito Dei graluita loret electio. fornicalionp nas^atur. Deus enim humanae naturae
Voiuntas enim Oei causa est elpctionis. non elpclio fecunditatis donum contulit ;
libidinis vero malum
caut-a est voluntatis. t^ic autemfuitin ciccto fir.ilis non est creatura Dei, sed pocna peccati.Proinde de
misericors D-us, ut in re.jeclo non esset injuslus. munditia(/?;n'jptiarum mundushorao non nascilur,
Unumenimgratisassumpsil,alterumjustedeseruit. qui intervenienteslibidine (c) seminatur.Qiiam libi-
Universajquippe vis Domini misericordiaet veritas dinem nuplialis honestas utique non amat, sed in
(Piu/. xxiv, 10). nuptiis morlalis propagationis nece^sitas toierat.
O.Bonitas erfro gratis miserantis Dei, et sevcritas Ip?a conceptos polluit.etiamsi generai.tesfideles ad
justejudicantis.fecitut necamboaccipercnlgratui- illiciti comrr.ixtionis efreclumtrahereacpr.-ecipitare
lum misericor.Jiaedonum, ncque unum simul sorti. non possit. Ob boc sanctus David, legitimo fidelique
rer.tur intoritum, cumorij.-inaliter causaumi fuissct connubio natus,non sine gravi dolore maculam car-
amborum. Propter hoc eiiam per prophetam, prius- nalis generationisitadeplnrat Ecce enim in iniqui- :
quam dicerelur,y(/co<; dtlcxi, Esau aulem or/io habui, talibus conceptus sum, et in ddictis (al. peccatis) ma-
nonoperisalicujus praeteriti, vel futuri, spd solius tcrmta in ulero me aluil (Psal. l, 7).
propheticus sermo praemisitgpneris mentionem ;
ita Cap. v. — 11. Qu-t cum ita se habeant, fieri non
Malachia loquente : Ncnne jraler erat Jacob Ef.au ; potpst ut quisqiiis in in.quilalibus concipitur. sine
cl Jacob dilexi, Esau aulem oiiio habui, dicil Domi- iniquitatis obligatione nasratur.Ab hac ul alsolve-
nus (Matdch. i, 2)?Curigilur hic non aliquaoporum retur Jacob, Esau reprobalo, nulla fuerunt merito
diveisitas.sed solanascentium rralernilosintimatur, hominis.sed divin.Tegratiabonilatis. Circumcisi qui-
cum inagisct illius qui dolictusest bona opcra, ct demsuntambo in corpore circumcisione visibili,
illiusmalaquiodiohabiiusest.commemorari debuc- qu^e in signaculum justitia: fidei (fiom- iv, II) priore
rint, ut necinillo qui dilectusest personalis acce- tempore patribus nostrisestdivinitus atlribula.Cir-
ptio, nec ineo qui roprobatus pst injusta con/lcm- cumcisionem vprocordis,qu.Tcest in si iritu.non lilte-
natio putarelur '.'
Fraternita? enim nullura in sc ope- ra,cuju9lai:3Uonexhominibus,sedexDeoest(/}om.ii,
rum diversitiitcm significat, qua unum ab altpro 29),9olu9Jacob a Deo gratis justificatu- accppit^Ksau
mpritorum comparatione discernat. Non ob aliud veroquanquara fueritet ipse in carne circuracisus,
commemoratione opcrum. px duobus
ergo, absqiie non esltamen divincc dilcctionis et electionis dono a
gerninis fratribus unura se dilexis.^e, allcriim odio massaperditionis exce|.tus.Inquoqiiidem circuraci-
habuisse Deus osicndit, nisi ul agnosceremus pcr sio carnalis fuil; sed idcirco non profuit.quia cum
conceptionis nativitHtisqueconsortium.quoconsta- " aprudentiacarnis^qufiB inimica est Deo (ftom. viii,7),
bal aiuborum fraternilalis, pari merito utrumqupin nullalenuscircumcisio spirilalis oxcmit.In Esnu igi-
illa raassa damnationisobstrictum^aiiua misericors tur ante stccula odio habuitDcusraansurarahominis
bonitas sic unum gratis discprncret, ul ultcruin ibi tcrreni nequitiam,ct eum justedepufavitad poenam.
noninju8teseveritasju3ta(«)relinquprPl.Iniustavpro In pjus vero fratre non aliqua bona opera, qua; es-
parvuli cujusquam causa damnationis csisteret, si scnt futura ex hominc pr.T;9civit, ut eum cligcrpt at-
propago mortalis nullam peccuti rontfipioncmpx pa- que diligeret : sed ei anle sa^cula justificHtionis gra-
terna radirpgumpsissct.Scriptura vcro divinilus in- tiam pr.-rparavit, per quam illi non solum bona» vo-
piratatalestaturquodasordenonsolumnemomun- luntatis initium,3edctiam bon.T opcrationis largire-
duaessc possithominum, etiamsi uniusdiei sit vila tur cffcctum, Nec in eo bona mcrita reperit,8ed cum
(fl) Ms., iuxta." Dei sev^ritas. butam sibi a Deo prolem mumlam possideant.
(b) scd mcliu? ms?., dcmundi-
EAd.drimmundilia ; (c) Mss. duo, inlervenienle sordida iibidine.
/lOjCurapauIo siiperiuadiclum sit, quod nuf>l\xtri-
60'l UK VRItlTATK PH.i:i)K.STINATlnNm Ltll I AIO
iiii iorii(>r(1l(»'Rr«liiil'>l»niM<lliii»llboriivU..W«|/i/r«i»n /{ onrrlHH.juiilfl punil, ijuia prtvlUUm In M iovflnit,
t\h»rrfltor lUi miMiihor, el misfnroniuiin pr;r- (|iiuiti IpMo iioii rrc.ll. M Kiuiii v,r(j viiliiii(«l<fin ipi«
tiicil,
sl.iho cui miierrhor.l^ihir iwn voli-fitit.iiriiue currrn- (.'mllN prr|iiirul,Kr4lliiiiuii«l,lp«a (l|uv«l,ipM) con-
tii^ Mil misereiilii esl Ihi i,IUiin. m, ir», \iS ;
t.xoii. HUIIMIIIll.
XXXIII, IW). (mi'.vii. li iinfl ltin|un lnnri"-'— •••••^%
Cai> VI. — IJ.UrHli» inlur ^rttlium ruom liiltult lioiiiiiwtH per *' '» iKJii «loliiiii 1
II,
Deun nulo,i|uiu^riiliit imiiii tirin|iiirnveral naHrituro. Hod nociiiitiuiiijUMliiiinpnHkaounlinKflre.tfld unlvor»
Uniiiei oniiii (]iiiil(|uiil lioni liuliml in vulunlaln vol noB(]ui lluiilboui,'ll>init jiiHullrntionH prrvnnlri. et
o|ti'r« nmiH tnliuit, iiui oliam Irilnila nintoilit. Ini- ut ucropta boim vol(iiitntonon'l«!ri<lanf ' ' '
-lo
<IuiH voro ol iiii|iiiH, iif*' |>iM'|>araro Uciih potuit uli- Dci prorcctuiii niN ct porinvDninliniii ti , i»
(|uanilo, noc <lari' iiiala i 10 (i|inru,(|iiil>UH duinnu- quibiiH bominuin iiiPrltispnBlnriliH 411 nulluiurit
bililorBorviroiit((i):ii('(|u« iiiulaH(?i8 voluntatoH inso- gruiium (lari, scd ipaiun |{r.ilia3 riono atqiia auxilio
ruit (juibuH iujuMta (|MaM|ii(i niljialiililcr vcllcnl;n('(l univnrHu li(irnlnuiii iKinn nK^rit ol ifichourict pprllcl. »
|iric|iaruvil cin ipi)i« n'lcrni p(ciiMm,ut iiiti icciii «cn- ini(|U0H V'*ru,qui in huu iniquitulL' juHtu hcijudicio
tiaiit in a>iornu ("oiiibuslionn juHliliuui.Maluorgd vo- (iori>lln(]uiinlur,ctinmBi pcrcoptiono Hucrainenli ca-
luntah huininum (/)) non ost ox Uco;pI idoo o.im Jii- ^ rcr('dicnnlur|)oci*utiurininn!i»rcalu,Bubiioqiionliuii
bIus judox in hominitiuH piimt, iiuin non in caorcu- tumon, i(i o»t propriorurii. merilo porrnlorum ad
tor honuH ordinciii huih crirtlioniH unnoHcit nt (d/- ; i^iiM n'tcnii ibtvulvi Mjppliiiiirn I)<'uh irnirn minori-
H0d)por3(W(<r«iilia iiii^iiiiiali"., .it^iuo conlumucia (U- cora otjuHluH, hiirrianiu orijioiH voluntulinquo p«;c-
porbn? corvicifl,(]iiia nun c\ luri^ilato Uoi habctur, id- catH,8ivo in parvuiis, sive in KruiidibuH boininibus,
circoUooulluro dainnalur.Kis !iutom(|iiuH U.-uh ro- qii.i' miHcricurditor rion diluit.jiialo punit:puia ipse
pni sui ricit hicrrdcs.^^ratislxinam vulunlalorn |)ra'- cst Ucus bonus ct voru9,(|iii h 'mincrn recil,Kcd pcc-
jiurnt.i^rati.x donul ((j.iiiiiliiis cli tm ppr^cvorftntiuni caluni in humi(ii'noncrcavil:(|ui|)pe merilnetop^^ra
subminislrut.Grntis (;ui|)pe pra-paravit mieericur- in omnibiis hominibua nunquarn invcnil bona,pro
diter tribucndu morila munoiuni, quibus justo ro- quibus cns shIvcI scd ipsc in cis et voluntatcs et
;
tnbual inuiiora incritorum. opora mut;it,quando eos ^raluita miscrationc ju?ti-
13.Fi^uriim porriidiiorumpopulorumdiibium non ficat. Qui pru3scicnli«! gu/B corla et incommutabili
est in illis duobus prfBC0!--8is9egermani!»:uniussciIi- lirmitatp in vasia misericordias non nisi gralio! sUiB
col salvundi,nllerius-qiiodamnan Ji Nequptamen isli praiscivit donum.quod a so novcram lam in meritis
popolo sic sahiscsl pi-o «pcribus roddila, sicut esl niunoriim,(|uura in rnoritorum muneribus larjjien-
alleri
nin.i 1 vf^v. I.J.. o condemnalio
pro oporibus
(.1 .^ .w
«^^ ,-— iinus
- relrilmla^scd p dum.lpso
..- ,
cnirnel
- ^ralnilam
n- - voluntati
- --• humaneboni-
qiiod non merehuluraccepilptralia) salutarisdonum, latem donnt,ct bonam voluotatem inoperibusad
altersecundum merituin rocepil justsecondomnalio- juvat.Ipse ctiam in vasis irs illa prascivit maliliae
nis intoritum.In uno moritasuntdamnalionis inven- hum\n;r opera qua; essent in elTectu procul dubio
ta.alleri veru merita giurilicalionis graluita sunt secutura.
justificalione colhila.lUo umle displiceret in se ha- IS.Serundum rectam itaque fidemac perfipicuam
buit,iste autein uude Oeo placeret ab ipsocui esset veritatem, quod attinet ad parvulura qui sine bene-
placitnrus acccpit. In omnilius igilurqui gehenna- ficio socund;pn;itivifatishuic vit.-e sublrahitur, sicut
li traduntur(rf)incoiulioiuvenit justa «everitasquod proescisse Deumparvuli futuram raor-
latendum e-^t
puniatmeritummaluni(t;),inquibusdamoriginaliter tPin,quoe vere futura eral, sic absurdc dicilurDeum
tractum.in quibus laraetiamvitiopropriaevoluntalis proescisse p&rvuli fulura peccala, quae futura non
adjoctum Exceptisenim parvulis,quibu3 adeligen- eranl.Ncque enim Deus rerumomnium con^Jitor fa-
dam justitiam rugiendumque pecoatumnecdum po- cienda pra?scisset,quce facienda non essent. Scitnus
test esse lilieram voluntatis arbitrium,quia inretate namqueprfescien'iam Dei sic esse veram atque io-
tenera lorpet ratio consopita,c;cteri qui ratione uii commulabilem, ut quae futura praescit, verelulura
possunt.adjecto reatu propri;evuluntatis,aiil ad (i- sinl;nec aliquid faoien ium praesciat quod non se-
dem non accedunt, aut a tide discedunt. Ui autem D cunduin prajscientiam ejus fiat. Futuravcro sola in
fiat quis juslusex impio.amicus Uei exinimico, ab- se creaturiv' mutabililas recipil,quce in Creatoris in.
polutus ex reo, quomcunque agat corporis ajtHtem, comrautubilitalem nullatenus cadit. Propterea Ueo
ab ipso nativitatis exortu usque ad decrepitatn so- nihil esi prsteritum vel futurum.cui sic omniaprae-
nectulem nemo justilicaiione invenitur dignus,«ed sentiasunt quae lacienda praescit, ut posquaai facta
gratuitabonitatejuslificaturindignus;noc depotes- fuerini, pra^terita ei (.i/.Ueo) esse non posMnt:
tate tenebrarum eripitur,et in regnum filii dilectio- quoniam sicutnovit prsterita, sic novit et fulura.
nis Dei transfertur,nisi quem Uominus gratuitoglo -
Quacunqueenimcumterapore mulautur et (a/. aut)
risdignatus fueiit nninere prcevenire,quigratissal- transeunl.in ejus (/") cognitione sme temporis tran-
condemnat.Misericors Uomiuuset Jus-
vat.et juste situ ac mutabiiifate coosislunt. Rerum autera non
tus voluntateio pravam, quam non misericorditer earura quaefuturae uonsunt,sed quaefaciecdae sunt,
(a) Mss. dnmnabiliter vivere>it. (/) Mss. duo, trndentur.
{b) Edd.non habent hominum. Mss.duo habent. e) Edd.,eorum malum ; mss., meritum malum.
{c) !\l£s. duo, gratia donat. (f) Ms. unus, ctmcia i«^J, etc.
611 S. FULGENTII EPISCOPI lUSPENSIS 612
praescit^nliim Dpo inps?e, liber Oanielis prophelae A verilali ut, ia pr.eacienlia Dei dicatur esse
futurura
tpslnlur his verlii?:/)<?M<. qui orcnUoriim tM cogni or, ali'iuid quo.i io
laaljtn mbil essc convincilur. ul cx
^Mi icis omnia anlequnm fiant [DiU). xiii, 42). Deus futuro praesens nullatenus fore vel fuisse monslrc-
ergo hoc acit in ffiterna praicognilione quod lulu- tiir:oum ulioue ipsura futuri nullntenus possit ba-
rum ppt,ut llat in opere. b •revocabulum,'|Uij I praesenlis appeliatiouenon sit
Cap VIII. — 16. Absurdw ilaque dicitur quod qiiandoque censenluin.
pn-Bsfifrit parvulum, si viveret, impiura lulurum, Cap. IX. — 18. A parvulo er.'o qui nibil fecit ni-
qupmprofeclonoM plusquaravixitprajscivitesse fu- hil faciondum Deus esse praescivit. Cur autera non
turum:quem ulique pPcB^civit ad «ptatem quam im- ab eo abslulerit origmalepeccatum.nosquidem scire
pie viveret non essc venturum, (juia eum in aetate non [lossumu?; hoc tainen eumjuste fecisse, nulla-
infantili desaeculoveraciter noverat auferendum.Et tenui dubitare debi^raus. Licot enim vobis non so-
in quo nulla peccatrix praecognita est aetas, unde Iu.tiex nihilo creatis,sed etiam peccali gerentibus
fieri potuit ut aitaiis quae futura noneral
pr.escire- maculam (quam mcrtuliter vivenlibusDei filiissicut
tur iniquitas,cum aetas renati parvuli sine actuoin- gratiasubindediluit, ita frequeoter infirmitas parit)
nino peccatiessppossit, 442 actus aulem humani incomprehensibilis consiiii Dei clausa sit altiludo,
pcccati sinequ.ilibetaetatecsse nonpossit? Fulurs g ijlud tamen nobismanifestura es(, quiain Deo ulla
enim non absurde prapscita dicunlur opera,
aetatis iniquitus non est.De ipso enim scriptura est Deiis :
vel bona vel mala absurdeaulem praescipntia cu-
; fitielis, in quo non esl iniquilns ; juslus el i-anclus
jusquhm humani operij in aelale asserilur, in qua 44S Dominus Deus [Dcut. xxxii, 4) ; et alio loco :
futurushomoipsenonessemonstratur. Sicutautem Judiciu Dei vera.juslificdlain semeHpsa (Psal.x\ui,
non nisi concipiendorura exordia, ita non nisi vic- iO).Adquorum ju.Jiiiorum occullam pr.ifundilalem
lurorura hominum aclualia recte dicimus Deum [qmajudicia Dei ahyssusmntta (P.va/. xxxv.T) ] cre-
praescissepeccala.Illorum(a)igilurpra;sciu><operum dimusetiani parenlum sive quorumlibet horainum
recte dicitur Deus, quorum in consummalione non negligentiam pertiiiere:siculetiam pro parvulo qui
neo^atur subspcuiurus effectus. ad baptismuro pervenit,parenturacurara non dubi-
IT.CaelerumquisquisDeum praescium putatfutu- laraus ad divinae gratiae mnnera ref erendarn. Et si
rorumoporum^qu.-ctamea futurar.onluerant, restat quidem parentesnon fuerint pietateac bonaconver-
ut prffiscientiai Dt^i,qu,im ulique non negat veracem, satione praedili,Deus,qui malis qiioque bene utitur
aliquam inesse.quod adsit,a;stimet falsitatem. Fal- voluntalibushominum permaloruraparenturasolli-
8um esl enira futurum esse aliquid quod praesens citudinem beneficiura gritiaB suffi operatur in par-
non erit. Dei autem scienlia nihil in se polest ha- vulo;si vero parentes buni [bj sint,non solum par-
^
bere falsi, quia falsitas inesse veritati non potest. vulo bonavoluntas parentura prolicit,8ed ipsis quo-
Pr.Tjscientiaigiturveritatis.quaeinse non recipit fal- que parenlibua (c) ad raentum fulurffi relribulionis
sit.item.sicutlacienduin praesritquodfaciendumest, accedit.Deusenim.quioperaturet velleet perficcre.
itanonfaciendum quod faciendum non est Non ergo pro bona voluntate, parenliiius in se credeotibu''
Deus in parvulo peccata uli i prffiscivil, (jufflprius- gratiam bonaevdluulatisipse largitur,ut proparvulo
quam moreretur parvulus non &dmisit.Si enim fa- piam sollicitudinem gerant, donec ad sanclffi rege-
cienda prffi5ci88Pl,ul'que fierent.Nequeeniin futura nerationisremediuravitaleperveniat.Quorumtamem
scirel, qu.-E non tar;ienda prffisciret. Proinde fatcn- neccursus potest, nec ipsa bona? voluntatis sollici-
dum est quia. siciit parvulus niortuus tst, itacum tudo pi^i sulficere,nisi eum dignetur Deus sus mi-
Dpusmorilurumessppra;:*civit.Deienim praescientia serationispratuitomunereprffivenirc.Equidem bona
nullatenus fallitur, quia sicut facicndum prffiscivit voluntas, (jufe a Doraino pro parvuli regenerationc
muniJurn,et sic eum ffcit qucmadniodum farienduin parentiijus in!^piratur,eos inslif^at utcurranl, qua-
esspt prffiscivil:sirut in ipsoquoque mundo singula
tenusparvulusad ablutionera saluiaris aquae perve-
quffi facta sunt.vel fiunt,vrl facienda sunt.itaspra- niut. Vcrumlanien illiusregenerationis elTectus non
per facienda luerunt in Dei prffiscienliaqu-unadmo- cujusquam hominis volentis nequecurrenlis.sed mi-
dum 8unt in opere consccuta, vel elitm spcutura. D sercntis psl Dei.qui et volunlatem parentum exci-
Non prgo Dpus prffiscivil l.tcicndum a quolibet ho- tat,pl vulcntibus ailjutorium donat.
minequod facturus hnmo non fuii;sicut nec ejus 19 (<f) Ut crgo parvulus rpgenerationisopere redi-
prffiscienticim aliquid latuiteorum quffi lioraines vel raalur, Redemptor misericorditer operalur ;
qui ct
fecerunt, vel faciunt,vel aliquando facluri sunt. opportunitates prffiparat.et voliintates ministrat, et
Dpus cnim veruaea in operibus hominum prffiscire perponaslribuit.etlocHConcedit, quippe non hoc in
rccte dicilur, quacel rebu« ct personis et t(jmpori- solis parvuiis.sed etiara in niHJoribus operatur. De-
bus inchoantur. Ubi autem vel rcs.vel pcrsoiia, vol niqunlegiraus in libro Acluum apostolorura [Cap.
tempus non ostend*tur,nullumutiqueopu8P8t quod viii,26)quod reponte Philippum in Samaria consli-
prffi!>citum divinitua asscratur Non aulem congruit tulura angelus monuerit ut in viam qu.-n ducil Uiero-
(a) Kdd.. t7/iu.<; sed minus bene. ((/) Lncns hic nb his verbis,/// ergo, ad h<rc, Qui
diin, parenles ftdrle^. etiam. tolusrst ox ms? duobunS. Crucis. In altero
lutiBunt ex m8s.duobuih«cverba,par<rn- voro mdB.hapctantum h<^bfinl»r,Ul ergoveridiciprcV-
t^fm aii rmrUum pro bma vOlyntaU. dictUoris tnduUit, qui opparlunitatem quo(}ut, etc.
Kt.'l DR VKHITATK Pll^-nMSTINATIONIS l.lli I. 61«
iiolyii)iH(i(ixniii (InHorti)lnrnl, iilil Irniiinunli N|»i<l*Mii, \ rordimln linnor<«(riKloriiiin<|UA(1Ue«roU,homioM<uN
iiia'(i(iimii iHMiflloiuni rfl^onciiill(iiiiHnlli|uii(<MiiiH in- i|uo(|un raliono ulontibii iiai a<l •alii'
i|iili'iii>ti, iiiiii Huliiiii prn-diraii^t Ijilni lilii itttiiinir liiy »• iihiH utit |iriicurfl, aiil o' wvl, m (>' '
H(uniiiii, t|«iiil nlliiiii liii|iliHiiiiilintiui|rri't nni niiiitwi- Jiinlilinrii tnnfliiH. ulii* ii iiiiTicoriliarii t' . -
liiiii. Kooo (|iii)ii)oilo S|iiritUHHuiii^liiH|{rn(iu mm Kpu- noniMliirn in liaptixamiia iiirantiliu»eerili«lintorM>
(liiii((iii (ii'mv(<niiiiiM, |HM'Hi)iiuiii viTitlioi priHiticuioi (lainiiNuc lib(«ro priM-iuiiioiiiiiNilili((i)n(iani |)«rflii(um
'
iniliilriil. 'tiil i>tiii'ii ii|i|iiii'liiiiUatoiii pr.iiliciinti l'tii' a<l Kriiliiiiii rciliiiii-iitin. ' -
li|i|iii iIimIiI. i|iiitii(l<i H|iail()iiiH unliiiniii u>l li;f{iiliiliiiil caiitiH Iki JuNtiUiiiii |ii'i :..- ^ ,
..-^ . .
iHiiaiii iiiiHoriuorilittir fxoituvil. IpHO oliuiii locuiii liuni oporiN nc|i(|i^niitiN, « i|uo nuilu ui)i|u«ni \i
Iribnit, <|ui noH iiil Hlngnuiii ^riituilu bonituto |)cr« cHHn iiiuli opi*riN cuUNU : niuI (|ui« buna voluniBN,(|u«
liiixit. l|)sii III H|iitiloii«(i|iu-i ^r ttiir HaluturiH pnircci!, u l)i!i)tril)nilur,(|iiuntuiiiincnrilnlo proricit ('-j,(nnlo
i|ii() illuiiiiiuuilo iiliMii H|)nili) C.lirlHluiii uhhc 1'Miuin innjorcin pru tiulutc cuJiiHlibcl ini:i.(D aullicitudu.cm
Doi croiliilit, i<t ml Htagiinni vcnit<nrt HUoriulinclioniB ^crit. Maln \oro voluiinuo nicritu grali un UN, quo]
otlinMuiii po|)ui>uit,nco hnplizulurt luntuni, bciI cl Spi- canluliii uul non acripit, au( amitlit, (orporcm no-
ritii HnnoU) icplctus aliHccHHit. ^li^cntun nun; non rlcponit, et durn in Nuia tcncbrit
'M. Oni.-i clinii) (lornclitiin (!i'ntiirioni'in, iniMtii an- > (l>'icliiii|uitur, tna^in uc ningiH cxc/iicutur.
gclu ul npobtoluiu Pctruii) ucciTHiri^l, ndiiionuil L'2. Doo igilur in buininibuH iniHoricorditer npe-
(,4('(.x, 5), nitti (lui tMtlc^in ccnturiuni ^rntiHilunuinBui (>/) cliam adju'uria perNonaruni
runlc, |iroviilentur
tiiiiQris HC boiin! opcrationiH inludit '/ lll cniiii Uciia ulqoo uppurtunitaluin, bt ipHU racultua upcrik tuno
ornlionntn 111 cju»ol olcoinohvn-iruin inoiiioriuiu invcnitiir iid tiii|ilizan(luni purvulum, ({nnnilo in co
lialiorol, ipsiuH Cdrnolii piitiH iiieininil ; non incjiiH Diiininus 15 ^tutuii opuHMunctiiMiblulioinsin.plcn-
•!
(|U()libot oporo buno, Bcd in boncpla(.-ito »uu, ut oi dum Dcuaenim, qui pdrvulum non volcntem,ne<(UO
donunisui tiniuris infundcrot, i|uo fli olflloomoHynu- curroniem, lidci neacium, susque Dalutis atque uti-
ruin stiidiniii,ot8anol;oorationisin:ipirarplalToctiMn. Iitulis i:.'nai iin), in qno nullu rcgoncratinnis petilio,
Ipse i^iitur ci plncondi gruliuin contulit, qui in co nulla lidoi polost inosse confcsHio, (;ratuita aacru-
quod corara 80 placoret invenit. Ipso ealenim Dcus menti virtule mundal ; ipse pro redcmptione pnrvuli
de quo Aposiolua dicit ; /)('Ui> a((/<^m /ia('i.s (ri}, qui animos parcDtum, aivc quorumlibet lidelium volun-
edujciliii' morUiis pastorcoi uuvjitum ovium in saiKjuine lalcB o.xcitat, ut etiam illis cum timore el tremore
lcaUimviUi iftcrni Domiunm noslrum Jrsuin Chri.ylum, salutomhuum ()pcr..nlibus proficiatad l)onajrctribu-
apftl vos in omni bono, ul faciali.^ volunlatem cjus, lionis inerccdem, per quorum piam curarn infuns
(acicus in vobis quoa placent coram sc [Hebr. xiii, '20). perduciiurudsiilulem. S" cnim mercedeni puam non
In taiitum «iiteni divina' graliic luit, quod (iornoliiis pordot qiii calicein aqiK-e lri;.'ida; uni ex minimis
adiuonitus esl iit ad s-o Pctruni accersirel, ut cli-im Chrieti =n nomine discipuli dedcrit (^UWh. x, 42),
ipsi Petro (/') Spirilus sanctus venientibus ad cum, quo sola in bomine (v) oaro pascitur, qnomodo mer-
quos Curneliue miserat, non solum ul cumeisiret cedein m n babebit, qui pia sollicitudine currit uc
pr;eciperet, quin etiam fonnidinom totius dubitutio- salafiit ut caro iofantis animaque salvetur"?
nis auferond.a sc illos missos tuisse lirmaret. Ueni- Cap. .\i. — "23.Ouocircaetiam ha;c bona voliintas
qne sic eidein Potro a Spiritu sanclo dietum est divinitus .lari credcndaest parentibus piia, qua Iru-
Ecce viri Ires quxrunl le. Surge ilaque, descende, et ctum susp carnis, quein carnaliter editum noverunt
vade cum eis, nihil dubitans, quia cgo viisi illos (Act. originalispeccaticontagionepollutum.nonnegligant
X, i9). Apostolos quoque vulontes Biihyniam ire in spirilali regeneratione mundandum neqne ; lanliim
alque Asiam, volitos a Spiriiu sancto legimus (Acl. cupiant habere leniporaliter h;*Tedem, quantum de-
.\vi,7). Et postquam SaulumDominus sua voce pro- sidorentetvigilantcr satafianlCbriBtisecum fieri co-
stravit (Act. ix, 4), ipse ad enmdcin baptizandum haeredem ; et quem babontex mortali seinine filium
Ananiam visitavit, et inisit (ll)id., 11). Patilusetiam mortaliter transiturnni, ex aqua ct Spiritu sancto
Corinthiisscnbensevidcatcrallirmalsolliciludinem renaluai frHtrem babeant sub Deo Patre perpetuum.
sanctam Tito discipulo suo, qua pro illis satageret, D Verumtamen hanclaudabilemvuluntatemillisprocul
divinitus inspiratara. Sic enim dicit G»a(ia.< uulem :
duhio parentibus Deus tribuit, quibns per Spiritum
Deo.qui dcdit eamiem sollicitudincm pro vobis in sar.ctnmgraliamsanctiecaritatisinfudit.lpsequoque
corde Titi (11 Co'-. viii, IG). ad vitaiii a?lernam perveniunt, non quia in corporc
Cap.x. — 21. Cum ergo Scripturarum attestatione morlis hujus moriluios filios gignunt, sed qnia in
saoclarumraanirestum sitquod Deus,cuJusvoluntati Dei timore viveoles, cum eisad secundae nativitalis
nemoresistit,cojusdisposilioijeni nemoinutat,cujus beneiicium festinare non negligunt, et donec in eis
jndicia nemo comprehendit, secundum abun Juntes opore compleatur, Christ:aDa dilectione parturiunt
divitias gratise suse, quas habel in bonitate super quos humana tecunditate pepererunt. Quos eliam
omnes, quos de massa damnala faciens vasa miseri- baptizatcs dilQuere per flagitia taciaoraque noD si-
(a)Sicmss.,juxtatextura Apostoli.Edd.nonhabent ((') Sic mss. duo. Edd., profuil.
pacis. (d) Ita mss. duo. Edd. et ms. alter, providente.
(b) Ms. duo, ipsi beato Petro ; et paulo post, eidem (e) Hivc verba, i«/un/uHenon habentediti nec ms.
beato Pelro. unus ; habent mss. duo.
615 S. FUf.GKNTIl EPISCOI'1 RUSPKNSIS. 616
nunt; pcd eop, pecunHum Aposl^^li praeceplum, in A. ne icdiini i.f)bsit (j.,3.ncuiii|ue voluerit : Voluntati
dicii'li'i(i ctrorrtpliniic Do7iu>ii{Eiltc^. \i, 'i)r,nlr\re: cvim ejus qui nsisltt [Rom. ix, 19; ? injuste
vero
atque educare contendunt magis eoa volentes es?e ; damnarei|uempiam nec velit aliquando, nec possit;
placitos Deo, quam diviles aut clarosessein sa-culo. quia rectus Dominus Deus noster, et non esl ini-
est
24. Usque adeo vero nianifeslum cst graliHm ba- \Pml. xci, 16), et iniquitas noslra jusii-
quitaf; in eo
ptismi dcbere filiis a parentibus celoriter Hffcrri, ut tium Dei commendat, nec est iiMquus Deus, qui infert
hoc non soluin boni fiieles solliciii facere aoleant, iram (Rom. iii, 5).
scd etiam illi qui ad filiorum Dei non pertinent nu- Cap. XI. —26.
Quisquisi^iturgratiae divinae mi-
merumrquipcilicetcumfidi-liumcenseanturnomine, rabilem vult atque incomprehpnsibilem cousiderare
negHreconvincunluroperibus lldem, dum cu gerunt virtutem.illudpotiushumilipioqiiecordeconsideret,
qu3c lldei Nam, ut de aliis
convenire non possunt. quomodoplerumque parentespii, fidelcset impigri.
taceam, nonne videmus n.ulierculas quasdam filios atquesolliciti,cum parvulissuisad baptismum velo
suosnon deconoubio, scdde fornicationesusceplos, citercurranl, etlnter maiius fes;inantiiim pureutum
solliciteadbaptismatisgraliamportare.multumque parvulisinebaptismomoriantur.Consideremusergo
tueri ne qui de illis carnaliter nati sunt spiritali na- duosparvulossine biiptismale mortiios:unum quem
tivilateprivenlur?Itacumiisquosinvit.'Bplerumque g noxiaparentura neglexit incuria.alterum caiparcn-
concipiunt atque pariunt volentes ad ecclesiam tre- tum quidem pia sollicitudo non defuit, sed mortis
raentesque concurrunt; et cum peccalum fornica- velooitate praeropto profJesse nequivit; qui scilicet
tionissuaj negligant, itain iniquitatibus suis reina- intermanusporiantium.quibusad baptisrnumgesta-
nent. ut tamen filios suos absolvi vinculis peccati batur, priusquam perveniretad futurae vitae benefi-
Deus bonus parenlum bono-
originalis exoptent. Sic cium, prffisentis (o) ir.currit occasum, et ante caruit
rum piam voluntatera non solum parvulis-:, verum vita quam mncula; priusque raptuseslad pocnam
etiam ipsis parentibus facit adefTectum gr-itiae pro- quani perduceretur ad gratiam Side hisduobusuni
ficere;iniquorum veropari'nlumsollicitudinem4Ji6 diciiur parentum negligentia nocuisse, dicatur cur
facitconimodis filiorum quibus confert gratiam mi- alterinegatus est salutis effectus, cui nec voluntas
litare. Quia etiam ilii qiii iii ^ebeneficium baptisma- poluerit parentum prodesse, nec cursus. An ctiam
tisoperibus mali3Pvacuani,quidcontcralbaptisiiia- huic a Deo dicilur fuisse consultum, ul qui pra^vide-
tisgratia non ignorant : et cnm in carne sua inorti- batur447 fulurusimpius, beneficio putetur lamen-
ferae cedant libidini, in fructu tamen carnia suaj tandae mortis adjutus ? Quis hoc dicat ? qiiisve non
magis cedunt agnitas veritati. videatquod talis obitus non damnationi morientem
25. Si vero aliqui parvulurum parentea Cbristiani parvulum prKripuit, sed saluti ? cui non est utique
(quod intcrim, quia mullum a religione abhorret, levigatadamnalio, sed redemptiodenegata; neccon-
durum est credere) Christiana; caritalis, et suae non sullum est ut minustorqueretur, sed raptus est ne
minusquamfiliorum saltjtisobliti,curamrej:eneran- lihorarctur. Nonne parentum voluntas
hic et pia
doruiu non habent parvulorum, non nostram, .'ed atquecursiis ex Deo fuit, Sid ideo non profuit, quia
Apostnli super hoc scclere senlentiam audiant, et ut paivulus baptizarelur ex Deo non fuit ? qui pro-
utinim contremiscant, dicentis Si quis autcmsuo- : fundu justoqiie judicio illis quidem pro filio religio-
rum, et mnxime domesticorum curam nonhabet. fidfm suminfuditallectum,sed parvulo vitalenoluillargiri
nrrjavi', ct esl iufideli deicrior[l Tii;). v, 8j. Sicut remedium. Nam et santlo David (// Reg. xviii, ,5)
autem nullus habet e.\ Deo ul ncget fidem, sic etiain ipfce donum Absalo filiopurcen-
carilatis infudit, ut
neglige.ntiamcujuslibetoperisboni niimodivin.Tim- dum nein suo impietatemorereiur sed
pra-ciperet, ;
putare permiltitur voluntati. Sicut autem ad c.pus ex Dpo non tuit, ut Absalon impius fulur.-c pocniten-
riivina; gratiae pcrtinel, quod parenles pro rogencra ti.v servarclur. Exhibuit ergo quod dobuit hnminis
tione filionim piam sollicitudinem gerunt ita illud ; sancti voluntas pia ; sed opcrala est quod oportere
quoque divini judicii est, quod Deus malas doserit noveral divina jiistitia.
volunlates, cum parentes liliorum corporalem ita 27. lllud etiam si quis pia mente cimsideret, nonne
salutcnr. diligunt,utaniiiuirumineisni'glipant8ospi- D sjcut divin.t misericnrdiv .««uavitate nuilcntiir, ila
taiern ; curaniqiie gcrunt iit morituri vivnnl, nec mc- divini judicii profundil ite tcrrebitur ?Nonnunquara
tuunt si filii eorum cum realu seinpiterna; damna- enini et parvulus fidelihus nascitur,etilli8,sicut jam
tionisintereant : ubi maximam culpam contrahunt, diximus pro rcdemplione filii pin fide carilateque
ctcrudclissimi parricidaespiritaliterfiunt.Diabolicis sollicitis,antc in^riturqua m sacrobaplismute dilun-
enim lucris ipso neglectus sui torpore mililant, et liir. Alter vero de infidelibus natus, cujus salutcm
plarentes hopti nequissimo.rcgpm bonum malisope- parenles non saltem tepide volunt, sed omnino non
rihim exacerbant. Deum igitur, cujus uniccrsr vix voliint.idem tamon parvulus supcrna; dispcnsationifl
mi^erirordia et verita* (Psal. xxiv, 10), sicut hu- ordine, parenlibus aut violcnler aufertur, aut fiirto
militer laudare dphcmufl curn gratia'n dnnal. sic subripilur.etadsanciumbaptismaquorumlibetfide-
nemo jiiste potest nccusarc cum dcnef^at. Ea quippo lium pin caritate perducitur, et mox ut baptizatus
tf\ bonitas cjus atque justitia, ut ^ratuita miseratio- fuerit, de hac vila discedit. Si parvulorum istorum
(a) Edd. 0t ms. unui, proitentom.
(Hl Uli VKUITATK IM1.«I)KST1NATI(»NIS LIB. I. ttia
oriKii.itlii nltrndiitiiri-iiiiifi.uMibo <u(|Uul((Ar»unlirni A tuiiliiii (lnloctttur. Drui rrgo.cum •Ival homlnt*
lllii.qiiiu uiiuhliniilonKi'*'*'!" |)<ii'U'iti iirxiilfnciitur ffrutinin trlliuK uia opcribui bonb; nt eurn punit
ultMlnoli, Ulil uiiluiii iltiitruiii iiromun iim|iiiiIIii «nl pro lnii|iiil«tiliu^ preralorfla.ju^tllUairntribnit hu-
(iiiiiHu.niin ulii|ii(i|H)>.Miinl iiinriiu |ironiiiili tri ilii«ptt- muriiii ii|H<riliiiii mnlii.ln Itli^ uli'|iin rn|iiir«n« i|<io<l
riu. Nullu i|.^iliii' chI nniH II ilivormliiH in iiirunlilnia rncli Hi.iil.nnil in ialin jiii|irina i|iio>| rrcfrunl Omntt
qiiiw fiiciul uniiiii <<li^i. Hlloriiin ro|>riili«i-i. Hi vciru mufn peccttverunl . et eyent ylorta Uni (Ihtd .
Qui*
,'i'\)
pariMiliiiii (-iinHiilorolur viiliinlns, llll ()Ui (MirlHttunl ot li qui non porouvprunt proprifltatfl opnrum. ori*
Hunt.iilooriim (lliiM!. ipti/. inilorHolliclto vuliicrunl, Kinulo traluint(ft) ai primi hoini.ii tran«Krfl^Rion«
inHliiiitiHHiiiin euciiricriinl (ii), (|tioruiii luuioii liliuM |icrcutiim.
Hiitoi|iiiiiii ImpliaiiircUir morto pr.ivonluH.iulflrnlB ohI :«). VoJualatlHQUtom dlvina <>(:r<'(um,quo onum
i^niliiiH (topotutiiH;illo voru uiii ito inlld''libiiHnutU8 inipium Ju^tillcul nlterumqne rnndiMnnnt. non ideo
c«l, ciMilra voluiilulcm purciilom pcnliKUoH uil^;rii- iPHtiinoiiiiiH liijoHtum, qoin notiiM vi(!i>miM ali>(Ton-
tiam liiipli.tmi. Iiii-lu» cHl lnoroH L)ci. ol colioruH ilitiim; Hcil iiloo ilivinum jUHliimqon nomo <^HHn du-
C.liriHti. (joiii in tiiti priovulit Doiih liiturum, ut iint Mtol.quia hoo hominiim quinqonm Invnatignrn non
nihil conlcrro pnHHct runliiH puronlulis, nt ultcri vnlnl. Prolndo c-irdi» humilitntnm implirjler e.%h\-
imiltom criiilcliluH proilcHnot lioHtiliH? Ou''' i'-i"oi ti lio!il<!H,mii)oricordiiim otjiidicium Dominocum pro-
proliimiilulorii jiiilioiorom Doi poiiolruro vuloat.''Jui8 phota cautomiis (/'««/. c, i).: inlnntion<'m noHlra»
non liimon hic.ot mtaericoidium ^rutiiitiD lionitulia, scrutationia caleniiH lornpornnlns, ul diHcut^^rp non
ot Justilium ilivinic aovorituliH uKiiuHOut ?Ul>i oniin volimusquod coniprohondnrcnon valomuH.Admonnt
iluorum purvuliirum.ncc iii ucliliuHuliqouHunt mo- cnim nosHanctn S.rripturu dicena:.. Aliiorn te ncqooB-
ritu. noc in ori^iiio iliHsimilia cauHu, miuiiioliim i< sioris,ot forliora lo no >crututiiH fucrin; acd qu.u
qoiiloin nobia ost i]ui'ii uoibo •iierinl originuliapcc- « pnuc<!pit tibi Do:iiiiiu»,ill • coK'la apmiior.rt in plu-
ouii vinoulia obli^u'i, occultum verocur non aiiibo .. rimia operibus ejua nn aia curicsua « (K'r/i.iii,22).
tucrinl ab^oluli. Revoru enim fruslra lubnr auporniifE scrotutionis
imponditur,ubi nullu iiiventioni9Cn|ii.i Hiifrr.tgaiiir;
C/M'. XIII — 28
Soiamua igitiir impcracrutubile
protims labitur qiiao-
ot nixiiiciiriopiina in reatiMn
noliis csi^o cur. uno diMclicto.ulteriim r>.'Us ab illa
do modiim auom human^ inllrmitaa non metitur.
per.iilionisi massu nrutis ei ipiat. Cortiasimo lumen
Quin poliua in hoc proriindiasimo (livinre volunlatis
aciro dibomu:^ (|iiia mis«^ratorel misericora Domi-
nrcano nihil aliu'1 no-tr.c suliiti oongropr<5 noveri-
nii!», jatiena, el -I (IH mollipi: miHoricors, et verax,
inus, nisi ut ciim Duvid unusqui-jque noatrum hu-
quem bbcrat mif^ciicorilinm donat. ut a[iuil
sic ei
mililcr dirul:« Mirubilia lacta est acienlintuapx me,
eum qnfm dainnut justitium ol verilatem nulU ra- (]
gruliam,
« conrortata eat, nec poloro ad eam (Psal. cxxxviii,
tionc pr.Btoreal. Absolutns igitur uccepit
quum semper lau"lel;dumnaiiis vero invcnil justi-
6^ »Ciiin bpalo qooque P.uilo religio.-i 440 da-
moris juntTHmus etrcetiim [c). qiii ait : « altitudo
tium, in qua non hubct quod accusel, ut omne os
« divitiarum supientise Pt aciPnt-.TB Dci 0"aii 'n-
obstrnatur, et siit>diHf< [i'it omui^ taun-lus Dco [Hm. !
« comprehcnsibdia aunt Judicia ejiis. el invp-tiga-
111, l9"!,qiianilo uous in bonia suis prfficedentcm D.m
« biles vi.p p.iis Oois enim cocnovit sensuin Do-
!
agnosoit. gratiitm, alter in dumnatione siih nonful-
« mini.aut quis consiliarius pJus fult {I\om \\.'.\2
suin rulnrorum.qujenon erat lacturus.opcrum proes-
34)? » In quo loco convenientpr ('/) beatus Paulus,
cientiam,sed verain primi parentisinvenilculpam.
priusquam incoiMprphensibilitt Dei ju.licia direret,
29, Dicet ali^iuis : Cur non ambobus largitus est nltitulinein gipi.mtie ejus scicnt-cB joe prsmisit.
Deus gratuilam misencordiam, cura iinus ambos Oiiibus uti |ue verbis omnem qii:Brubm(>) Justoque
reatus obstrinxerit ? Cui, sulv.i incomprchonsibili Dei Judicio aliquiitenus obniteniem humanae vocem
altitudine judiciorum Dei, respondcmu>. Meo non : temerilaiis obstruxit.Ceitum enim est ad persooam
ulrumque liticratumesse^velulrunique ilamnutum; atque oliicium judicispertinerp,ut etincognoscenda
quia Dcus, qui malum nec velle potest aliquando. causascieuliam non negligat.et in judic.ind.) rcctum
nec liicere, ab uno Jusia severilate debitnm prajce- D sapienlue triimitem non relinquat:ne «luando ve|
pit pxigi,alteri vero graluita Jussil bonitate dimilli. adversns incngnitam veritatem convincaturignarus
In duobus eniin pariter impiis.qnorumunus absol- temere (/')Judicium ferrp,vel agnitam deprehendatur
vitur.alter daiiinatur. in ahsoluto cognoscitur gra- insipienti perversitate comprimere.Deus igiturnec
tnita benignitas Doi,qu;p potest ahsqoemprilis ullis inscius est, ut lemere judicet: nec insipiens.ut ali-
operum.grntis omne relaxare peccatum; in eo voro quem injusle conderanet;de quo prophetiea rlaaiat
qui daninatus est, upparet Justitia Dei.cui niillum auctoritas : Juslus Dominus,et j')S'iiias dilexit.aequi-
potest aliquando ilacere peccatum. Nec misericors tatemvidit vultus eju^ [Psul. x 8).
ergo alisolutio culpabilis potest esse, nec injusta Cap. XIV. — i^i.Proinde in omnibus op^-rihus suis
punitio.Absulvitreumbonitas,qu8enulla malignitate aeterna laude di.-musest Oeus :quia cunclis quo se-
vincitur; punit renm sequitas, quse nullis iniqui* cundum propositum vocat alque justiGcat, gratis
(n) Sic mss. duo. At ^.A'\\.\.curaverunt. (e) Sic mss., excepto qund in unico leg'tur^«- ru-
[h) Mss. rluo. ori^iindlc cuncii iraliunt. lam:'\n reliquis ^uere/am. E.jiti juleni, liumanx vo-
(c) Mss. duo, af^cctum. cis temeritatem.
(d) Ms3. duo, non inuniter. (/)In uno ma. non heiheiuTtemere.
Patrol. LXV. 20
619 S. FULGENTll EPISCOPI HUSPENSIS 620
remiltil iniquilatern;in omnibusaulem qnos punit, \ rainatione cordis incipit;et hominia voluntateranon
irrpprehensibilem relinet aequitHlem. Causa vero bonara invenil ipsa.sed racil;aique ut eligalur.ipsa
raajorum atque parvuloruin a^quisine baplismate priuseligil; n^-quesuscipitur aul d ligitur, nisi hoc
cur:um vitiB prasentis in inlidililateconsummant, ipsa id ciTilehoininis operplur.Ergo et susceplio et
quintum atlinet ad communionein originali pecca- desiderium graliii? opns ipsiusesl gratiae.Isturagra-
ti, uoa est; et px hac ulriqup ibunt in ignem aeter-
tiara nuilushominura desiderare.vel po3cere,sed nec
num, qui paratus est di ibolo et angelis ejus, quia cogno&cerepoterit.nisi famprius abilloaccipiai qui
in eis chirographum.quo sibi eos deceptoris nequi-
eam nullis preeceiientibusoperibusaut voiuniatibus
tiasubdidir,Salvatoris gralia non dplevit.Sed in eo bonia ad hoc lar^^itur.ut volunlatem inquasemper
est majorum causa dclerior, quia rationis utendae
maneat ipsa prajparet, ipsa donet, ipsa illuminet,
ipsa e.xcitet, ipsa conservet, consummet.
facultate percepta, respuunt aut nei^ligunt regene- (i?) ip.-^a
rationis salutare rempdium, sinc quo non solum
regno eiiamgravioribus sup-
potiri nequibiint.quin
Cap. XVI. — 34. Ut ergo gratia Dei cognoscatur
et diligutur.desidereturacpo^tuietur.priusdonatur
pliciis subJHcebunt.Tules enim contemnentes bene-
homiui non co^noscenli, non diligenli.non desidc-
gnitatem Oei. secunduin duritiem suara et impre-
ranli,neque poslula:iti.Ipsailaque se facit cognosci,
nitens cor, theeaurizant sibi irain in d'e irae et re-
B diligi, de-iderari, postulari. Cum enim Doniinus,
velationis Justi judicii l)ei,qui reddet unicuiquese-
sicut per Ezechielem (iropbetam loquitur.cor lapi-
cundum opera sua {Rom. ii.5, 6) ;ut non solura pro
deum auterlab liominibus, et dat eis cor carneum
originali pcccato aeternis ignibus ardeant, quibus
(Eze6'/i..vi,l9),utiqueper gratia? suaeilluminationem
ar.suri suntsine baptismate morientes eliam par-
mutat hominis voluntaiem.Haecest rautatio non hu-
vuli, qiii nihil boni aut mali egerunt.sed etiam pro
mani arbitrii, sed d --.xterae Excelsi (PjaZ. lxxvi.U)
sua voluntate mala tanto deterius lorqueantur, ;
per quam filii hominum graves corde, qui diligunt
quanto amplius propriae iniquitatis adjiciunt. In
vanitatem et qu.i-runt men^lacium (Psal. iv, 3), ad
iilo quippe oriiiinali peccuto mors lEterna utrosque
diligeiidam et quaerendam veriiatem non bonam ipsi
complectitur:hisautein pro voluntatum actuumque
volunlatem afferunl.sed a Dominodonum bonaevo-
m;iliiia pcena cumulatur.Deienus estenim redeinp-
luntatis recipiuni.Scriptnm estenim qui.i prapara-
tionig b-^nefioium impiavoluntate nonqiaerere.quam
lur volunlas aDumino{Prov. viii, Sb.sec. L\\,. A
ad illud impedimento fenerae prorsus a-trtlis venire
vero enim lumine.quod illuminatomnem hominem
non posse;graviusque preniitur qui oneri ex priraia
venientem in hunc mundum, bona voluntas dalur,
parenlibussumplo superaddit propriura,quain qui
ul homo in Deum credat Deumque fideliter diligat,
BoIuiQ bajulat alienuin.
_ (]
a quo ipsa volunlasjugilergubernHturet regilur,ut
32. Eos vero qui sive originaliura sive eliam pro
npc (ides hoiiiinis deliciat, nec caritas refrigescat.
prium exuuntur 450
oneribus ppccalorum, grutia
Utide Salvitor Petro dicit Hgo rogavi pro te, ne :
Dei prflBVPiiiri, nullus debct ambigere Chrii^tiaiius.
quidam.minorererumcon-
defiaal fides tua {Liic. xxii, 3iJ). 451 Fides aulem
In cujiis gratiaelargilate
i[ sa est ^anctorum, qii.-e per carit.«tem operatiir.
sideratio lepproepta.nonleviterprrant.existimantes
Sicut ergo bonae voluiilalis initium nemopotesi ha-
eam omnibus hominihus aequaliterdari.ita ut ptiara
bere, nisi fueril 'Mii*ericordia Dei prffivenienle iliu-
eisqu' bencliciu i()sius grali.e.tanqiiamipei (/;),mul-
ninalus.quifi p^-f laralur volnnlis a 'miijo.etrur-
tum miporani.diiiii non credunt ipsius graliaeopus
suiu sirifiUiiii est Dens tneiis, miscricnrdia ejUf
:
CHse in hoinine, ut cratia su.^^c piatur ab homine :
pr,evi'aiet "le {P.uil. lvui, H) : ita camdein volun-
qua; non oli «bul divinitus ilatur^nisi ut bonamvo-
lal-m b inam nemo iisquein finem poierll obtinere,
Juiitatp.m in hon'ine primi'us operetnr^iantuquenit
msi CuiTii .lUittfreadem misericordia substqiiente
in unoquoque qui acci;)it, qiiantam Deus graluita
tervatiis. Dicitonim Itpo beatus David :,Wrvpr>ro'dia
miseratinne cutdi accipientis infundil.
tua suhsequ-tur me oinnihut dicbus vi'ce m-w (Psal.
Cap XV. — 33. Dignum itaque eat, carissimi fra-
xxii. (6). Misericordia igitur. qufegralis malum ho-
tres, ut in singulis (|uibiisqu^; sententiis.in quibus
""'
., , .
n '""lem prsBvenit, ut muletur ((/) in melius, el ipsa
,
U
.
,
nuiiil"! cujusquam
^ ubscuritatis ambi>:imus, sancto- „ „
qupm .
bonum r
racit
. l j
subsequendo regit,
•.
ne mutetur
rum Prttrum dennitionibus h;prenmu8:qu08 prseve-
in pejus.
niens misericordia Dei gratis illiiminavit.ut crcde-
rent.et sivjuonsinstruxit 9piritaliter,ut docerent.Hi 35. Omne i^iitnr bonum voluntatis ct operistuno
cnira apiisloliciE prjedicationis lenentes per oninia inppse potest homini, si pr.Tvcnientis gnili.TB largi-
verilatera, cerlissirae cognoverunf, cognnscendum- tale detur, pjusdpmquo gratias siilisequentis opitu-
quelibrisetepistoIisreliqiicrunt.^raliiTiDei nonom- laiione scrveiur. Q\m malura praevenil, ut bonam,
nibiis hominibtisgtmPralitPrdari.Oratuilum quippe Dco largiente, volunlulem habere incipiat. quara
donum Dei c^t grutia.Prnpler quoddicit Apn«tolu9, antp,quia|)ersehabprenon poterat,non hahebatisub-
proprium Liheldonum a Dcouilius
f\\x\<\iiniisquisque .''^(juiliir autem bonum.ut pprseveret ct proficiat in
quidem nc, ulius vero sic (/ Gor. vii, 7). Ista grutia, bonavoluntate.quamex sehaberenon potuit.sedgra-
quam Deus vasis misericordiae gratis doDit,abillu- tisaccepit.Prevenitergo dirigendocor hominispra-
(o) 8ic ms». duo. At edd., minorum. (c) Uppc vorba abfluat ab editi«,babeatur in aiM.
(b) Mi. uau8, quum ip»i. Cctari, /anguam ipsi. d\ Editi, mulet.
6«i DE VKHlTATIi: l»ri.«DBSTINATIUNl5* LIB. I.
/iiin,(]uiii criiiltiru cit : IHri{jit nufem cnrtln li>mi- \ mu\ liuo vlrtut humanavolunt«lia,i(i'1 fllvlnB|{r«li«
(Mt.i (/'/oi*. XXI, 'i). Huliri()'|uiliir autttin, cuntod nniio rai^iliqula l)nuri,aloul vuluniatsm ad erndflndumpiTr
ro('rtM'tuin,i|uiu<(iiiiililor iinrtpluin fl«l:Jii4<um (i'<;ii- Kraliani pr«|iarat,aie i|iiiam vniuntaltim Kraliaopt-
((iriMin HifMiii (I /)ii>/un>', i/m .ii(/i'cii fncit rrrdt* eorde ranlordiiiiuiiKiiacolHirut ndpm noii fi '
(i'*ii/. VII, 1 1). tlrutiii iKilur iii ulroi|uo oporutur doiial,iilr III iIIk «tlain (|ui hab<'nt ipe , ^:.
oiilodt.nl in orranto, ul norrcotu» viviil, ol In oor- Pruplnr(|uo>l in Kpiatnlnqun ad lirbrroaarit '-ri|>ta,
roOlU,IIO (lo|llUVlltUri ullHCOiiut. lo dlcilur : Depunenle» Itjitur umne pnndu*, et elr-
ruiriiMMi palirnlinm rurnnnui pro-
Cav. XVII. — \i\. Non oinniliUB uuloin irittin Kra«
riMi f<efC'ilum.)ter
pti^iluin nnliti eertiimen, niinrteutei tn aurttirrm /idei
lium iluri, ot (]ui.iuri ilutur, non uinniliiiH iri|iiiiiitar
rt consummiUorem Jmon (Uebr. iii, 1. 2). Proinde
(luri,iiiiii'iiiiri |iioiiii nril,i'|iiii(iiiiruiii Haii liiruin ut-
ai 0X ao homn ndum huhel, n>in cat aurtor li<tni Ja-
tortluliono oo^noioiHJ liil miun |iriii9 iu lioiniiiotio-
8U« ; ot rii virihtH ^uIh homo (Idnm porflril, non eat
iiiiii) potorit UHHO, i]Uo u(l fvtornain vituni ten>lHt,
conauininaliir lldoi JoHui:nponiolicn aulem aiiclori-
(]uuin lioni» vdIuiiIU'* ? lo (|uu tamon in Provorlnis
tnnuuclorom ronHumiiintorninijin! (Idei noHtrirUo-
diciliir : /'r.r/xini/iir i>.>lu>iliir n nomiiio [l'rov. viii,
miniim JoBUin con(lti>tur;cnrtum Ofetigitur (Idem in
3r),;'ii.r'a L.VV). UoriinnH orn.i. (]ui in notiis lionani
n notiin noo «»%« pni^BO, nec croHcere, ni»i IIIr nobia
voliiuliiloin pr»purut,ipHO i-.obia bonicvolunlutin ini-
oum trihunt, tributnm atipeat, aurtnm pernrjnt,
titiiii (loiiut.Douin (luoiitio in nobi^ o|iorari non «o-
qiicmauctoroin conBumTatorem(]uclIdei nponlidica
luni iit voliimifl.Vfriim ctinin tii iiihkI bono voiiiinus
pronif tiir auctoritNB.Propter quo/1 npnHtolU'* Punlus
fuciHnius,Apo8loliiH(iort'l,(lictMi8:nCum linorooltre-
in Kpistoinquem nd Ephesios Hcrip«it, aicut a Deo
« moie Biilulom voHtrum ''poru-uini. Di^usesl enim
duri Kratinm pncdirut, ita tenmlur non omnibua
« i]ui upnrfttur in nobis ot voilo et porncere.pro bo-
;i qnaliior duri ; pod prnut ille niiHcrirorditer do-
« nuvoliinlHtn (/•/ii7i/i/i.ii,l .M3).lliijiis boim» volun-
nnt, qui non enm pro merilis fptriliue-n. aed
tulis iniliuin iii lldo roii^isliro.i bcrCanlici canli-
gratis tribuere, con^^uevit. Dirit enim (/)) Vnirui- :
rorum('J';Mv.8,i«'('.LVV)o8toniit, ubi Chrialus dicit
qne noi'rum ilnla et-t gratm srninlum nten^urnm
EoclosiaB^^^eiiVi el pertr^nistes ab initio fidei. Qiinm
diinntioni^ Clirisii [F.fhrs. iv, 7), Hia htque hiijdU-
latiien iMom non omnibiH diri bealiis Pniiliis usfc-
modi teftimonii» oatcndiiur.nec omnihus dari pra-
ril.iliconf :.V()w fniotontuium esl li'ies(ll Tiiisx.wi.l);
tiiim.noc qiiihus dalnr jEqnaliter dari, ned necun-
ol rursns : .Son oinnes obctlinnt Evantielio llom. x,
diim niinsuram dinntinnis Chrisi. Hinc esl qiiod
ir>).0uibii8 auteni dalur.non i»(]iiHiiter dMri,eiid'm
enindcin biMUu'^ .Vposloluj comlulens Epii^loiiim,
diiccnle cogno8oiiiui8.quiuil:"Dicoeiiimper ^ratiam
paocm.caritatem.utinen>iem divinitusnpfnt tnbui,
« qufP datii C9l milii omnibus qoi sunliotcr vos,
Q dicons : Pa.t friUrihu^, ef cariias cum fiiie a Deo
« noii plu9 8apere qiiam oporlet 9apore,8ed sapere
Patre.et bnnino Jesu Christc (£/'/i*'.t.vi,2.S).
« ad sobrielalem, et unicuique sicut Ueus divisit
Cap. xvm. — 3^. Ul ergo in Deum credere velle-
« inenauram lidei (/lom.xii.S).
mus.iiie nobis bonam voluntatem contuiit ; ut in
hoc ipse apostolomm choru9,qui non spi-
37. Ob eum crederemus.ipse (idera nnbis donavit:ui iliom
rituin hu.jus mundi aeoeperat, aed Spiritum qui ex etiam diligfremus.idem noslris ccrdibu.s perSpiri-
Doo eal.utsciret qu;e a Deo ilonata 452 fiieranl^r) tum sanctum gratitim su."b caritati:: inruHit.Nonila-
ei (/ Cor. II. 12), 3cieii3 a Domini collaluin sibi que qiiia v^duimus.Vl-rratiain accipimus.sed necdiim
inilium tidoi.abipsn sibi enmdem po3('ebat «Ui;eri. voientibus nobis gralia data est Quam 'psam 45S
Lucasenimovanijelisiacommi^morat Dtiraino dixisse gratiam(djhaberepntuiraus.utgrHtiam accipereii us;
discipuio9 : Domine, cniije nobis fidem (Liic. xvii, sed iiifidelibus nobi? estdonatafides ex gratia.Quod
5). Cujua si ex so volunias hominis habere possel Vaselectionis manifesto lestatur eioquio, dicens ;
inilium.ex seproFeciosumpsisset augumHntum.Sed Gratia salvi facti eslis per fidem\el hoc non ex inbis,
beati aposloii umie se sciebant initium fidei acce- sei Dei donum e^t Ephes ii, 8). Soia ipitur gratia
pisse quod non hubebant.inrtesibiejusdem augmen- in nnbis bnnam volunlatem facit.sola fidem ipsi vo
tuin poscelianl: quia iiratia, 'lufe iiiis iniiium fi iei D iuntati tribuit. Sed cum bona voluntas habiierit
contulerat.ipsain eis augendiE desideriiiin suscita- fidem, sine qua bona e^se non potest.quia sine fxde
bat. In quo tamen desiderio licet jam fidelis esset impos<iihile est placere Deo (ffr/)/-.xi, 6), incipitnpe-
voluntas, nullatenus lainen sibi sufficeret,nisi ilio rari bonum, tamen operanli gratiaenunquam de-
si
qui iniliura fidei non poscentibuN deiierat.augmen- sit auxilium. Ideo enim in nobis gratia Dei bonam
tum quoque poscentibus benigna miseratione con- effioitvoluntatem.ut habeat quam in nobisadjuvet,
ferret U- ergo apostoli crederent,voiuntas non de- non solura volentem.sel etiam operantem ; et ideo
fuit,S''d in eisipsam voluntatem Dominus praspara- voluntati nostrse donum credulitatis infundit.ut ei-
vit.Namul homo non credal.cxse habet infidelita- dem voltintafi credenti operanlii|ue non dfsit. Ut
tem;ut autem Deo accipit fidem,
in D-^uin credat.a ergo habeat fidem non ex se. sed ex Dei gralia
(e),
et ulin eofides augmento subsequente perliciatur, sibi ioesse noveritipsam fidei largitatem.
(ilM-^s.duo.rfrtnrt/a fiunt. (d) Editi, qrafix.
{b Mdj duo.DiViY igi^uriiiem apostolus. (f)Mr=s iluo. (7 ergj habeal voluntas humana bona
(c)liditi,/Vti/t uuqae quia volumus. mtnlu per fidem.
023 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 6J4
39 P.iriJin est aiitem nobis (Idpm scirp uniciiiqnfi \ acceperit.H quo e im primus homo.cum conderetur
novenmuslanlatn
diviiiilus ilari,nisicerlipi?inie uni- accepit.quam Mi piiinus bomo non perilerel, omais
cuiqiip Iribui.qumtam Deusdonare dignalur, non horno deincps Ciira naluraliter possideret.
q-iHiitani hiimana voluntaa merelur.yiia^priusquam 4l.Praet^ppl.i qunque legis sonaru possint extrin-
aci"ipial nMem.punitionem perseiiipam (>olesl me- scc is aurildn carms intrinserus autem nullusea
;
reri,non lideni Om«/' cnim quoil non est exfi le, pec cordisrtndilualignalenussalutiriter piTcipit.nisido-
cutum e.sl, et sitie fide impo!:.ubile ed idnrere Deo num spintalis intus acceperit. Auget enim
gratife
(fiow. XIV, 23; Hebr xi. 6). Qui au'ftm Deo non liltera prohibpndopeccatum,9i drfsilaudienli gratiae
pbicet. sine liubio dipplicel et qui Deo di8|iliret,
: Sfiirililis auxilium el ngnita Ifge bnmo prmvarica-
noneum militjat,s»-d potiusPxacprbat.Nnllum igitur tor criicilur.nisi ;id inplendani K':.'ein voluntusa Uo-
accipienilffilidei meritumhaberepolestvoliinlasqnae mino praeparetur:«Lpxenffn iram operatur,elubinon
non habet fidem:quia fidem non habere,hocestDeo est lex^t.ec prigvaricaiio (liom. iv, 15) ; et, condusil
disitlicere.rnfidelitatisautem malumnon juslificatio- Scriplura omnia sub peccnlo, ut juslifxculio e.t fide
nis.scd damnationis est meritum.Gralnitaerft igiinr Jrsu ( hrisii darelur credcnlihu^ {(ialal. iii, 22). Lex
rlivisio fidei, q'ide non senundum inlidelium, quae ita |uesine grHtia ostendere potest 8egritudinem,non
nulla cst,fi'lem, scd secundum .justilicanlis Oei vo- d siinar.' ; vuli.era monstrat, medicHinina non niini-
luntariain unicuiquetribuituriargitMtcm.Hocutiqne ptrat:ul aulpin legis impleatur praeceptum, gratia
Doc-or gentium dorens.admonpt nos, von plus sa- inlus niinistrat auxilium Ac sic lex revelat culpam,
pfre ijUiim oportet snprre, se<l s ipere ad soiirietalem gratia cnlerl indulgentiam Legia e»t igitur, qiiod
(fi()m,xii. 3y,et unicuique sicut Deus dii'sit mensuram peccata cognoscimus; gratiae, quod vitamus Dicit
J Petr. iv, 10).
fiiei Beatus quoque Peirus mulli- enim Aposiolus Peccalum non cognovi nisi per le-
:
formem gr-iliam Dei e.-s»' testalnr. Proptf r quod gpm.Sam conc>ipi*ceiitiiim ne^riebam,nisi lex dicercl:
unumque qiiefidelium prnquiilitateaccnptnegf atiiB
I i<o>i coiicnpixces (Rom vii,7), De grnlia qnoqne ait :
prjBi-ipit o|ierari,direns;«llospitalesestote intprvos, Quis me lib rohit de corpore mortis hujusfGralia Dei
« sine muimuratione,n'iusqiiisqni' qnalem arcepit per Jexum Chris'um Dominum nrslrum {Ibid., 2\),
• gi aliam.inler vose-im !idministrant".«,nt borii dis- N.ilurae itaqup dfipravala» vitium esf, ut hoiiio peo-
« penSHiorpsmultitormisgraliae Dei(//V<r.iv,y,iO).» cet;lrgis ollic um.uthomini peccalum,quod ignorat
Bealus etiam Paulus dicit:«Multi unum corpussu- demonstrpt: autem doniim est, ut hominis
gratiae
« iiius in ChristOjSinguliautcm alter iillerius mem- vitium sanet. qnod sibi natura intulit (6), et legis
« braihabenlesautciiidonationpssecundum graiiam agnilio cumulavit. Operatur ergo firatia.et illumi-
« qiiae iata e-^t nobis difFerentPs(fii)m.xii,5.6). p nationnu in hominibus.et salulem:ut mandata le-
—
Cap xix. 40. Pnrro ne quis difTerentiam dona- gis,qu« donec homo implere non poterat.non tan-
tionuin qnibuslibethumanisoperibusautmerilisni- tnm inuliliter,spd etiam damnabiliter Hudiebat,ad-
tpretnr a.HiTiberp,ostnnditidern apoi-tnliisvoliintaria jutorio graliae pnevpntns.non solum sancta.et justa
giatiae spiritnlis Iribiii largitat((rt).i|UiC nulluminve- cl bona esse noveiit, verum etiam caritatpm acci-
nit meritum donum,spd ipsa donat bo-
cui conlerat piut,qua possit et diligere el implerequod discit.
nonim exorlia meriiorum Aitprgo:»Divisionesera- Cap. xx. —
Non ergo putemus gratiain
42 Dei
« tiarumsunt.idemuutem Spiritus;pldivi?ioties nji- oninihus hominibus dari. Non enim omnium est
« nislralionumsunt.idpmauteai Doiiiinu3;etdivi:?io- fides.et quidaiu carilateni Dei non recipiuntutsalvi
« ncp operalionum sunt.idem autcin Deus, quinpe- (iant.In qmbus tanien, ut non credant neque dili-
« nturo iinia in omnibus(J ' or.xii, 4.."). 6). Et post gnnt Dtnim, buman;E volunlatis est vilium : quae
eniimerationpmrharismatiimdicit://^cnu/fmo'//^?a quundiu gralin divini mnnerisnon miitatur,aut praa-
oper.ilur unus atque ilcm Spirilus. dividens fioyulis cppla n.n intpllii;it.aut intpllpcta contemnit.id est,
prout |iM(Vi//>i(/..ll).P''<>inde 454 nossp debet unus- nut ncsciens peccat, aul ppccalum suum vilio prae-
qui»>qiie Christiitnus^Deque in vinbu» nalu>*ae,nei]ue vancalionis accumulHt.Dp ii^igilur quos ignorantiie
in leitalibiis prfficeptis.sed in illuminationecordiset circumvnllat obscurita.-<.455 dicitur: << Nesciprunt,
volunt irio divin.x' bonitafis niunere consf.Tre^ratiae D „ np'|iip.inlp|lexerunliii lenfbri8aml)ulanl(/'.v(i/.LXxi
salutaris exordium, qualit utquod ilivinitiis praeri- 5).Hi,sicutApostolusdicil.«aiiibulantin vanitate sen-
pitur,non solum a nobis agnosri, sed etiam diligi „ 8;i89ui,lenebrisol'8curatum habentes inlellectiim,
poa^il ac (ieri.Neque enim ipsa nalura hiimanaper „ iilienati avita Dei per ignorantiHm qu.-eestin illis,
Bemp.lip^^iirn pole^t aliquando bnnam rpsumere vo- << propterr.Tcilatemcordis ip9orunHp/'/j<'.wv,17.18).
luntalem.qua placcat D.'o.cx quo eain in priino ho- i),.}»cientibusverodicitqiiia,«cumco>{noviH9enlDpuao
minp pprdidit,cumdiabolo.d"pravalR qu«m rpclum „ nonsicutDeumglorificaverunt.autgr.itiasegprunt
divinilus acceperfit voluntate.conspnsit Ounm tunc « scdevanueruntincoKitationibu9sui9(fir)Hi,i.21) Et
pic pprdidit.ut pnm nullns homiiium iliinrppf»ex se dp rontnmpore sprvodicitur.«Vcrlii9 non enipndabi-
hufiprc poasil, r.isi eam unusqnisquo ab illo grutis „ biiurscrvusdurus^sed elsiintellexprit,nonobediet
(«)sic m9.unu8.Editi;ro/un/ariV;fn.... Iribui largi- i>riorpm lecfionem praelulimus.quia est ipsi contex*
tatcm. lui conveninlior.
(^)Sic ms.duo.At editi, guoc/ sibiculpa inlulit.
611 DR VKIIITMK PH.i:r)KSTlN\TI()VIS \.]U |. fl!ff
(/'roi'. XXIX, 10). Qiilil rnl niiliiin, Verhi» non einru \ « iiialn. aril olliiin ut fMiainun hnnnm, •"" '^'''
tlithiini', iilil: moId iiminliilu Ii^^Ih, mI grnda it«iHlt, noii tnnn non hoIuiii iiroKiinn», •nl pIImiii ii.
otinvortHhii? Di^ih 0')lin 0))nvorli«n>t vivillniit nni. nl troi. ni (<|/ ul) bonnrAClatnua nU qul <i(l>runl noa,
ploh-i o|iM I ntnlir ii !»'• (/•i.i/, i.xixiv. 7). ,'|ho nnliin iH oro'iiUH prn pflrHoi|iinntitiU< '
'u*
o-4l(Ui'lil iiii<4iM'Uvir li'i'n hiiii>ii, i<l milnlnri* hhh n i|iho nnH ( Uiillh- V, 4i) ; li ir«
ilul nohh {Ihiit,, H). Ul or^o nnn orrJtl In Dniiiii voluntHtn nul ohho Im ..tt,
lioino, ox Hoi|)<ti) hal)>)l inlM'<litiiti« villum; nl nii- Krntln l)oi rao enln, diirun(i>tur in rdflibna noalri*
tom oroitiil ol (lili^iil oiiiii, iliviDni lirgit.itiH ohI i|o- por Spirllnin •(inclum. qni diliii) chI nfduN.
niiin. Si nniin <|ii;oriiliM' i|iialoi lioininoH invonil C.Ai* x«il, — iri. (JiiiH(|uiH iKitur in nomlnr -' 1*
priitin,tuloHinvonituli(|iioi|ii ilnH(loHif(nnt \|ioHtoluH, non vnll lnlli vol tnllora, nu^lut ApOHtitliiin.l'
1(1 o»t, inaipiontoHot incroiliiloH,i'rrrtntoH.Hnrvionle8 huinnnl Hiiporliinm, i|U'h Hilii nililnrnnxi^nnrc h'in«
(loHidoriiH ct volii|itatiliii»( variii", iii n)i«liltn ol invi- vnluiilaliH initium, «ollicito cnmprinienlem.qni nil;
difi nnontoH, odlnlos odiontoH inviroin (/i7. iii, :t). ()hm nitm w ilitcirnit ? ^«11/ nulrm hnhe» quod tion
K.x (inilins vitiln oinnihnn non poM^^ihlitato naUirn) nciijiisli y Siaut>in flnr/.u/i.f/Mi-/ ylnruirit ifumi nnn
ot n|j;nitiono logia, nod l)onig:nitato SnlvRtoriH norttri urceiicris [i Cur. iv, 7) ? Jacubi ({unquo HeniKntinm
Doi noH prn'diont PHHO Halvatoa (//)fr/.. i). Cnin-^npi' n HinceiB coidiH liumilitateHecleliir.i^u.tnnH ah errore
(U ti/, (ibn'(j<iutrs imyicldtfm ct s.r iihirin ilraiilf-ia, lovorat, ot in vinm vorilatiH indiicil dii-i-nH: ,V<i/i/f
sohrif, tt JHstf, ei pie viihimiis in hic sirciilo {Jit. ifrrnrc, jriilre.\ iiin : omiic ilutnm Ofilinium. rt omne
II. 12). donum per/ectum de^ursum etl descendenn a 1'nlre
Cap. XXI. — \'\. llt)i' i>;ilnrnnil irriilin Doi por Doini- luminiini (Juc. 1, Iti, 17), Ip«e quoque noslt^r rondi
niiii) no^trnni Jo!<ninCliri.Hlum,iito.\ insipiomilmssn- tor uc Hi'domptor, cum tnrliiH in parnlioliH li'i|iiprr.-
piontos t',iC.al,ii)rhloIilms ridcmlriliuiil.orrnnlps.id vi- tur, ut (iBlcndorol interiori^fJHgnilioniH fucultatom
tnm pon solnm voCft,9edelium apravisdosidoriis re- illiii t,intiim inoHoo qiiibun enm ip!>e Inrgiri \ nlueril,
vocot;lorronisdo8idoriis(rt)o.\pulsi.H,.lo9id'*riiimrppni qniaippoost qui docel hominem »cieiitiiim{l'snl \c\n,
ccclostis inspirot;!ililata V')liipMUiin rarn.ilium rupi- 10), dicenlibns ^ilii discitiulis : Quarr tu juirnhnlit
ditalo, dcmiim spirilalis (li'loclntion!9 uo voliintalis loqiieris ei.\{)l(i'ih. xiii, 14).' manilosla rpsfionHioni»
infundat; cxstirjiet inscrta bonitatc mMlitiain; lioni- diirium gniti» cajlestie uporuit, dicen? Quiu vnbis :
gnitatis dono pellat invidiam; n(libil'bns (inoi]iic ot diitiim c.st nosse my^terium regni Dci C(B'eri$ nulem
odionlibns invicei)) domin) sancta' dilcrlionis altri- in paraholis {Luc. 11, lU). Ipsiua .|Uoqi.o ad Pulrein
bual (6). Ul or^o c.\ mali- b'mi &imus.ct r.l igno san- dircctaconlessio cvidenlprostendil.omnom «apien-
clro caritatis nagremus, grati o spiritali9 opere in humunffi mentis ud intelligoi divinfp prip-
^ ijarn liaiii
nobia inchoalnr. cjusque in nobig opcratione perfi dicalionis invalid-im, nisi Ueup, qui docet exteriua
citur. Friif/ii.v enim Siiiritu.^i t'.</ caritas, gaudiiim, per hominem loqnentem, per seipsum inleriusdo-
pax loii(janimtt(i.<i, hoiutas,beuignilas {Gal. v, •^Z 21?), cens.illuminet atqiie adjuvet Hudientem. Aitenim:
et ca;tera,qnaB aposlolica doctrina commendat.Hoc Conlifeortibi.Piiier.Diinitnecfrliet timv. qni ithtcon-
in nobis Spirilu operanio saiubriter fuciendo co^no- disli hac a snpientihu.^i et prudentibus et revelasti ea
scimns quia ipse in nobig operaiur, ul cognita l.icia- pnrvulis {.ytatth. XI, 25). Quomodo gratia omnihus
mns. Non enim .^piriium huju.<i vtundi aicepinnis, sed asserilur dala. quae a sapientibus el prui^eniihus,
Spirilum quir.v Deoest, ul .u-iumus qux a Deo donata tesle ipso donatore((i),nionslriilur absconflila?Nam
sunt iiohis (/ Cor. 11, 12). Eodem quoque Spiritu et in sulisequentibus verbia afinitionem Dei non in
agimnr, ut bcne agentes fiiii Dei simus. Quolqucl huinana potestate, sed indivina ostenditrevelationa
enim Spirilu Dei agtinlur, hi filii sunl Dei (Rom. consistere, cum ait : !\'emonovil Ftlium nisi Puter,
vni, 14). neque Patrem i^uis novtt niai Filius. et cui voluertt Fi-
44. CcBlestibus initur Qms hic non videat homi-
obedientes eloqniis.firmis- litis rei'elare(llnd. 27).
sime teneamus.omnium nobis bonorum iniliura di- nem ab homine inutilitersermonen doctrin» coele-
vina largitale conferri. Nos aulLMo, ut nonlineamus, slis aud re, nisi ei ma^'ister Deus revelando mise-
ne mala faci.imns.et ut bonum incipiamus velle vel D rjcordiler loquatur in corde ?
facere, nec initium a nobis habere possunius, nec Cap, xxni, 46, Haec autem revelatio specialis —
proFectum. Quemadmodum enim de continentia eslfiliorum Dei. qua non solum cognitionis donum,
scriptumost, quia nemo 456 pole.^t esse continens, scd etiam divinae d'lectionis accipiunt, Non enim
nisi Deuf dcl {Sup.yui. 21). et. Apostoius eam inter lalis est ista revelalio. sive cognilio, qualis illorum
fructusSpiritus enumerai(Ga/o/. v, 23) : sicciiritas
de qui'ous dicit Apostolus, quia quod notum est Dei
quse non agit perptram (/ Cor. xiii, 4). quod ad con- manipstiim f .v( m illis. Detts 457 enim illis mnnife-
tinonliam pertinel, et qnoe per bona opera cooperit stavit (Rom. i, 19), scilicetu/ sint infTCu.tabiles. quia
muUitudinem iieccatorum (1 Pelr. iv, 8), per quam cum cognovi.isent Deum, non sicut Deum glorihcave-
in nobis Deus cooperatur, non solum ut declinemus runt, aut gratas egerunt {Ibid., 20 21), Ilja itaque
(0) Sic mss. duo. At editi, )9rai'?j deiideriis.
Msg. duo, infundat. terioris.
(6)
(c) Edili, inielligentioris ; sed melius mBs.tres.m- (d) Sic mss. duo. Editi dutem,ipso donante.
627 S. FULGENTII EPISCOPI HUSPENSIS 628
mBnifpstatioqiiacosrnoveruntDeiim.quicognitnmnon A humili, quam pratiaspiritalis donat, fide et carilate
diiexerunl.gratiam non habuit,qua Deus sic cogno- 8oIvitur;in vasisautem iraesuperbaco}:nilione nutri-
scitnrut amelur. Quiaerpo gratiam non acceperunt, tur. Per illam cognitionem ca-cum cor a semetipso
pmptereii cngnosccntep Deum gralias non egcrunt inflatiir ad mortem; per hanc autem divinitus illu-
et qnia vasa iraefuprunt aptata in interitum.hoc in minatur el liumilialur ad vifam Illa cognitionecor
eis operataesl illa manifestatio qua Peum cngnove- obscuratur insipiens, dum quod Dei esl homo sibi
runt, ut cognoscendo superbirenl, non ut se humi- superbus assignat; hac aulem accipit lumen.ul hoc
liandodiligerent(rt).Taliergorognilione ablata.excu- ipsum quod Deum cognopcil ac diIigit,non ex pos-
salio est, non collata saivatio.In hac autem revela- neque ex audilu legis, neque ex
sibilitate nalur{B,
lione.qnemgratiaDeiin vasismisericordije operatur, sua voluntate, scdex Dei dono sibi inessenonam-
simul homini divinitusiignitio Dei dileclioque con- bigat; semoerquehumilis essememinerit, ne super-
fertur. Illi enim qui non sunt elccli inexcusabiles bus amittal quod indignus accepil.Cognilioergoilla
8unt, elpcti autem inaccusabiles finnt. Dixit enim peccato adjicit praevaricationis realura.istH removet
Apnatnlus Qui-t accusabil electos Deil Dena quijii-
:
apeccatore suppliciun:.llla juste damnat.ista gratis
stificat; quix est qui condemnel ? l lirislus Jesus, qui jusliOcat. Illic scientia inflans nutril, angeique
morluus es(,imo q»j el resurrexit. qui csl ad drxterum g peccatum, hic caritas aidilicans cooperit multitu-
Dei, qui etinm interpellnt pro nobis (Rom. vin, 33). dinem iieccatorum.
47. In vasis ergo misericordiae realus naturalis
(a) Ms9. duo, ul diligendum cognoscerent, non ut cogniium dilexissent.
LTBEll SECINDUS.
45SCaputi. — ISuperiorelibro.adjuvantegratia lus spcutus adjunxit:/Vo« ex operibus.sei exvocante
Dei,quae sola potest et humanocordi donum sanctre dictum est ei, quia major serviel niinori {Ibid., 12).
cog'.l8tionis(a)iiifundere, et ori rectam loquendi Iri- 2. liac igitur, in quantum Dominus donavit, ge-
buere facultatem, quia in manu Dei sunt et nos et minorum fratrum qu<i'stione tractala,generalem de
eermones nostri, primitus He Jacob el Esau satis su- parvulis sine bnptismatemorientibu» inquisilionem
pprq'iedis8erui,(i):oslendensapostoliC3edocumenlo suscepti opcris scriessubrogavil.Quadiligentiusdis*
sententiae, nullis praecedentium aut eubseqnentium cussa, et, quantum arbitror, evidentius absoluta,
exigenlibuH operum merilis, sanclum Jacob priiis- ipsiusdemun^gratifetiUHgralispraeveniunturquicun-
q
quam niiscerelur electum, eed sola divini proposili que salvantur.tractatus est aiiobis sollicila inquisi-
benignitatediscretum.Quod evidenterbeutusPaulus lione susccplu9:quo paluit graliam non omnihusuni-
iilo cognoscitur asseruisse sermone, quo ait: Dum dari, el quibus dalur non aequalilerdari.
ver.-^alitir
e.niir iiondum nati fuissenl aul aliqnod egisseni bonum llliiis enim, vel quibus eam.vel quantam dore,
est
aul maluw, ut secundum eleclionem proposilum l)ei qui noncain humanis voluntalibus,out openbus de-
manerei [Rom. Quod Aposlolus idoo dixit,
ix, 11). bitam relribuit.sedgratullam illuminandiscordilius
utnnnsecundumhominis, sedsecundumeleclioncm misericors ac benignusinfundil.Et ideo cui volucrit,
vocantis proposituni u unsisse monstrarel;ncque ex etquantam volueritprofeclolargitur.qiiianequeullo
nascilnri qudlibd merito. >' d ex voiuulale Dci co- boua3 volunlatis c.xorlu, nequc efTeclu cujusquiim
gnosceretur electio. R'" •
t enim vocuiio Dei ex boni operis, priusquam gratiam Iribuut, invitatur.
hominis merito, et non ox gri.ti . l)i-i ruissetek-clio, Cap. II. — 3. Verumlamenquiaplprosquenovimus
si aliquid bonaj vel mala^ aclionis invonilurin par- inqua^^tionegralia; Dei et huniani arbitrii non tencre
vuli^>.Si-d quia nullafucruntin nonduin nascenlibus, discrptionem, sed ita unum assererp, ul alierum ni-
exuno concuiiilu concrplis^operum mcrila proprio- lanlur aulerre ; vel cum unum audiunt asseri,alle-
rum.quffldiversitatesui ununi tacerente'igi,alteru(n j.
riimarbitrenturauferri^cumgratiapietatisneutrum
reprubari quia non utiquc secundum Dei
si esscnl, negari sinaf .sed ordinem custotiiri in utriusque coa-
cleclioni^m.sedsecundum humananperapropositiim fcssione pra;cipiat;nos grali» divina; fuitipr.Tsidio,
Dci mancret); nuia ergo nulla fuil in illis tratribus quohumanutnetilluniinaturctgubprnaUirarbitriuiP,
diversitas proprii operis boni vel maii.quae uni ele- inhocsocundoIibellocuiaviniUsetgratiamDeietarbi-
clionis coDfcrret meritum, alteri damnationis inlcr- triumhominisaic a9sererp,neutrum tollamus.dum
ret .«<upplicium:propIprca Hcrundum elpctiimpm fiiil utrumquedcfendimiip;scd oslcndamus qiiid horum
propositum Dei.quia non rx inenlot-Iigpndi volunlas si quud iillcro Pgeat, ct i|uitl s^o alleri gratuilo mu-
eligcntia mansit, sed ex cligcntiB proposito gra- DPrc bonilalis impendal;quid sit quod medelam se0i-
tiiila4ft9 fuit electi discretio.Propler quod Aposlo- per ex.^^pectet, et unde bcneficiuiii medicinae indesi-
(a) Edd., rnqnitinnjg. {c) Hwc habuimus px mss. duobus.usque ad haec
(h)S\c msn.duo. i\\.e(i\['\,sntissuperqui'Oslcndimut; verba, arhritenlur aufern.
»ed [ rirT Inriin plenior cet ct concinnior.
eio of: vrniTATF: PH/f.nFsriN ationtm i ib ii
nnntrr fxiilwTPl. I»ii)il finiiii CrrMlor SdlvttloMjiifi \ r llrr rirl«iiiHrrt : T.qo dm. Dnmint, mitfrfre ftui*
IT)iirlnliiiiii iK'11 1'nMii iieorNiiuriiiiii MHiii>liiA'tiriMi),»ril titna unnniim tnrnvi, quiii iifiniii tiht i/'i.W ii n<,NrQ
Ijiultl llHlirillillUH,||l<l||IO Mf MMIIxHI* lll VllO > ri'l
J
IIMIoN, tniiifn lin-ilirtiM llln riii\rp'\» iioXriiih Inll' iinUtrfn
ird piicruldrnH iiil |i<iinili>nliniii (.V >/</t w, llj.llinr MMnnrctrdgiiltinni- d'lrciioiii>vflmiin)t«li.nlHl h'>mlni
llaqiifl OiiKniiHmliir t|iiiil idoni iiipiIIimih In iiillriiHH liliiTi.m (lritiHHi'1 arliitriiini;B«-fl mnMlpllrHUi Mlin-
InviMiial, i>l i|iiiil ip!«i> huniimliH iiu|iriiil il. Invfloit llriiiilnB Bol • c<>Knlt'on" ntHnrtHii.ui (x i»
)iljiM'UiM lioiiiinirtiu liilriniii.iii on (iunluxnt n>lulni|iiii« ci)ii;rrt BamluM l|i|i>i ni' dil<'ctii>niH ron ^ !•
UBiii Jhiii |)tili'itl M'rvirurMtioni«,HutMU>rinllrniilutia tiono itn({iin maniiuti nrl hnna npi>raiirtoin hMininU
orr.nino noariuin, uut iiiort)o noxiai rogiiatitinii>in lilifrutii urliitrium ronvAnilur: non quia voliint«i(«
nutiini .'iluin Hrilii-ft aiiI ({iikI fucif niliiiii hII nfMril, luntinii,v(<l viilult^ inntiim )>un potflHt homolmpl<«re
iiul (|iiiii| liinf iiiluiii Hi'if ril.MUiB ho virilniM iiii|>tfro quoil ni Irx Jutifl.i-fil ul prrinundnti notltiani inllr-
oonll(lil:ao Hio,uut liuino nfHOUM mnrhum amplrt!- milntiH hurn aibi conBCiUH llut, pI adjnloriiim Kralia
tilur,iiutpluH a<grutnt,<lum nun ii modirn poHcit, ho d nirdicinuliH PX|i0Hcui.Qiin porc(>pta,potflMtftdilifi)t«re
'pHf silii iiililur ii'lliil>i'ro rr mfdiiun. Umlo fooMf- <iui)i| Juliflur. ft furcrt^ et aKnofCfre^vr;! ijuid poi-
qufiiH ohI ul.lr.lhuli iiuirbn vol i^norHutiiL' v>'l Hiipr r- Hit,vel ijuiii non piiM»il,el ut poBsil fXpOHC(>ro,ot Hihi
bia^ pr.i'f;ruvututt, noo modirum reijuirut, neo in ao •> Hua> inllrmitatiH impulare mimtrium, el BMniltttta
olVfclum vora> saniluliB invoniut. Nitqiio t.iinen li gnitium bencllriiB modicinalitnia aMaignare.
brr» voluiituH ntm ont iii hoinino, priu>(|unin
idt<o Cap.iv. — 6.n.TC nmnia qu.Tj HUperiua poBuimuB,
Bunfliir opcro divin.H ron vorsioniH, (|uiu morbo dignum ost ut cuiloHtibiia eloquiia uflHeraiuun. I'er
magis vull ohlompprart? (|uam luedico. cuiupoipso Isaiam sic loquitur DfUH:St voluerilis el audierilii
quod t)blomperuthomo,vel non obiompprut.libiTum me, bonaterrx comcdetis; ti aulem nolumtit^nec
sihi inraso urbitriuin evidcntcros*ltM)dat. obaudieritix mejjludim deoorabit vos, {Isni. i, 19' llia
Cap. m. — 'i. Ksl prgo non soluiu in hominibus verhis quibus dicitur, Si vulufritis.rt Si noluentis,
ju!»lii».vorumetiam inimpiis.l601iboruiuurbilriuii'. procul dubio iiberlas humani dcclnrntur urbitni.
sed in istis bonitale l)ei rcdemptoriseri^itur aique Vello enim el nolle voluntatis esse nullus ignorat.
dirigitur: in illisaulem Oei uloisccntia <equitHtode- Quod ergo per prophetam dicitur, Si voluertfi.x, et
eoritur ol puniUir. Ac sio in his non solum coj^no- audieritis me, nostra ronvenilur 461 vrilunlas. qua
sccndo,8cd ol;am diligondo inhicret vcriL.^tia^in illis debemus el semper bonum velle,uc bonis operibus
tero aut ignorat mandatum, ei in percato suo non indesinenter ac libenler insislere.Cum vero Aposto-
est oi peccati cognitio; aut ad hoo potest pcccatum lus dicitquia Deus est qui operatHr in nohis et velleet
•bsquo adjntorio grati.x! Dei cOj;noscprf,ut dum se perficere, pro bona voluntate (Philip.M, iSi.ostendit
prsesumit persemrlipsum divina; voUinlatis impiere utique i,)eum hominisvoiuntatem.et ad bcnevolen-
posse m&ndata.non obtrmperel humililtr volunlali duiu non nisi divino miincre dirigi,et ad bene ope-
Dei, sed bonum male faciens suo potius tamuletur randum divinitusadjuvari.DumergopriPcipiturno-
errori: duin scilicet i^'norans Dei justitiam.et suam debeamus
bis ut velimus, ostfnditur quid habere ;
volena consliluere, justitide Dei non est suhjectuin sed quiaid exnobishabere non possumu8,admone-
(Rom. X, 3): quando linis legis non nisi Christussit mur nuo nobis datur praeceptum.ab ips.i peta-
ul a
ad justitiam oinni crodenti [Ibid., 4). mus auxilium. Quod tamen non possumusposcere,
5. Modicus itaque noster perituset bonus, gratis nisi Deus in nobis operetur et velle. Voluntasenim
ad vitam reducturus mortuo?,acsanitatireddlturus quae in nobis bona [b) donoDi'ia.iserrtntiselficitur,
aegroloSjipse languentium salus,et resurrectio mor- ipsa in nobis.ut bene operari valeat.adjuvatur.tjuce
tuorum.ineo viviticandisac sanandishominibusin- de malis in quibus ante justificationem jacet,et in
superabili bonititte consuluit.in quo medicinamse eis cum d^^lectatioQedencit.non sua virtute.spd Dei
nobis idem medicus fecit.Sed ut ordinem suaecura- praevenienlis operatione consurgil;et postquamsur-
tionis Sipientiu Dei sapientcr expleret, prius prae- rexerit.ut non cadat,sola sibi non potest sulficerc;
ceptum dedit per legem justiliae.quo suam infirmi- sed sicut ad surgendum beneficiomisericordiaeprae-
tatem aegrotus agnosceret, daturus afTectum (a)per D venienliserigitur,sioad per^everandummisericordiaa
gratiam, quo infirmus suae inlirmitatis salubriter subsequenlis juvamine custoditur.
conscius, non jam coniidens in virlule sua tumes- Cap. v. — 7. Beatus itaque David, ethumaniar-
ceret.sed ipsum fontem vitaesalutisque cognoscens. biirii volunlatem, et virtutem divinae gratiae reco-
abipsosibisanitatis beneficium postularet;necsuum gnoscens,convenit quidem no3,ul faciamus bonum;
jactans superbo corde juslitiara.sic seputaretalie- sed quod a nobis imperat fieri, inde nobis poscit,
num amorbo.tanquamnoneireret curationisauxilio unde nos babere posse non ambigit. Humanuraigi-
[unde illa vox Pharisaei est : Deus, gratias libi ago, lur arbitrium ad conversionem provocans, salubri
quia non sum sicut csBteri hnmines, raplores,injusli, prsedicatione terret, dicens : Sisi conveitamini .gla-
adulleri,sicutetpubl!canusisle{Luc xvii I l)];sed vul- dium suum vibravit; arcum suum tetendit, et paravit
nera sua contriti cordia humilitaterespicienSjVera- illum [Ptal. VII, 13). Sed ut ostenderet quod operari
(o) Sic mss. duo, Edd., effectum.
(6) U«eo vox, fronc,legiturin m»5.duobus,nonvero in editig.
631 S. FULGENTH EPISCOPI RUSPENSIS 632
pr»cipimur,conversionenn quanti nobis prsndicat,do- X apertionem suoerbug assignet.ostenditliberActuum
no supprniB operationis asoignat.dicen.-? .k D' us.lu apnjitniorum,Hd recipiondiim Chrislian.TB pra^dicatio-
« coovertens vivilicabis nos. cl plebs lua laetaiiitur nis verlum oshumanicordislargiiatedivinimnnpris
« in tc »(Psal. lxxxiv, 7).Ut eliam suae animae unus- aperiri.lbi enim scriptuuiejstdequadam muliereno'
quisque miserealur, et Deo placcat, humanum divi- mine l.ydia purpuraria;« Cujus Doniinus nperuilcor
no sermone sicadmoneturarbilriu.Ti;" Miserpre ani- intendere iisKqu.^^dicebanlur aPaulc(^rrxvi,l4).lte-
« m.TC ttiJT, piacens Deo {Ercli, xxx, 24). » Quia vero riini !^criplumest,quia«s.Tpientia8peruit osmutum.
nemo post ammfesu.-e misereri, nisi qui Dei mise- etlinguainfantium fcc;tdiperta8»(.S«;).x,2i).<.Aperui*'
ricotdia prajventus acceperit ut misericors ?it,ipse enim osmuium, utincreduli crederent^disertasque
mist^ricordiae largitor edocens dicit « Miserebor : fecit inlantium linguas.ut qnod crediderant praedi-
;<cui misereor,et T.isericord iam praeslabo cujus mise- carcnt.Uniie non immeritocredulitatem locutionem»
rebor>';£x0(/.xxxxiii,l9). Meo et beatus David dicil: quesuamsancliSfiiritusrionoPaulusascribit.dicens:
«Deusmeus;» misericordiaejus prjEvenietme [PsaL «HabentesautemeumdomSpiritum fidei^sicutscrip-
LViii,ll).»EtquiaDeonemo potestpla' ere.nisi in eo • tum est,Crfdidi,propter quod lociitus snmietnns
Deu^opercturquod placeatcoramse,in Epistolaqna; "Credimus,propter quodet ioqiiimur» (// Cor.iv,13).
ad Hebracos e-t scripta, manif33'e posilum est. Ibi n Voluntarie hnmo credit, et voluntarie loquitur,Fed
quippe dicitur ; « Deuaautem pacii?, qui eduxit de hoc ex sc volunlas hominis habere non potest, nisi
« raortuis pastorem magnum ovium in sanguine Deus det quia ut infidclis 'd) credat, Sapieniia o3 :
«Testamcnliaiterni.DominumnostrumJesumChris- miitum aperit : et ut credens loquatur, linguasin-
« tum, aptct vos in omn' bono.ut taciatis volunla- fantium diserlas facit.
« tem ejus.fnciens in vobisquod placeat coram se»
10. Prycepta igitur quibus per prnphetas atque
(Hebr. XIII, 20, 21).
Deo igitnr non placemus nisi vclimus; sed ab
8.
apostolosadmonemurquiddebeamnsappetere.quid
vitare.ronveniunt nostrum arbitrium,ut Dominicis
ipsonobis tnbuilur ut velimus,aquo ni?i volunlas
hominis mutetur ut bonasit.aut seuiperap(ietitma- Jupsis voluntarie seiviamus.Sed cum ipsi prophetae
et apostoli, qui Spiritu sancto repleti sanctc vixe-
lum, aut nunquam bene appctil bonum;ac sicdura
in rtiius bonis reclani orilinem non tenit,Deo vero
runt. sanctaqup docuerunt, nunqnam destiterinta
postuiatione divini juvaminis (qnippe ad implenda
et bono nullatenus placet. Deo crgo non placemus,
bona;8ed ut placeamus (a),ipse qufB Deus jubebat, ab ipso auxiliura requirebant):
nisi in voluntale ei
procul dubiosicutnonnpgahant inesse homini libc-
nos aplat in omni bono. Voluntatem quoque 462
ejuscum facimus, volentes facimus;sed uteamfa- rum volunfatis arbitrium, sic illuri sine juvamine
'""'i^ ^o'""
ciamus, ipse facit in nobis quod pUceatcoram sc. ^ grali^ Dei.ad en quae sancta sunt non solum a^ten-
da.sed etiam co^ritanda insu'ficien8 atque involidum
David enim dicit « Ut laciam voluntatera tuam,
:
tc?tabanlur Undo sanctus .Apostolus ostende.nsin
« Deu3 meus,volui» {Psnl. xxxix, 9). Sed ad ipsam
voluntatern laciendain graliaespirilalis poscit auxi-
463 hominc libcrum volunfalis arbitrium, Philip-
penses ad ea quae s.inclaet jnstapunt cngilaiida nt-
lium, qua dnceatur ut sciat, et diiigatur ut laciat.
(liie agenda pr.TCPptis saliitaribus hortatur.dicens:
Un.tc et in aliolocosic orat(^):«Doce rne ui laciam
«Ouaecuiiquesuntvera^quvciinquepudica.quaeriin-
K volunlalem tuam.quia tu esDeus (Psu/. cxlii, 10).
« que Piincfa. quaecunque juf ta. qua-cunque bona^
Blatimque sutijecit:« Spiritus tuus bonus deducel
« famm.si qua virtus.si qua lau.^.haec cogilate qii»r
t me rectam »(lhiil\. Iternl.^^aias prieci|>it,
in viiin
« didicislis.et accepistis, et audistis, et viilislis in
dicons « Dereiinquat impius
: viara suam, et vir
.suas. et convertitur ad Do-
« me.Haec agite,et Deuspacis eritvobiscum (Philii
« iniquus co>fi'ationi' .
IV, 8, Oj.NoTiue et ul cogifi-ni.ct ut a^anf qii.T ?anc-
" minum »(lsai LV,7).Paul;ia quoquc «p stolushor-
la sunt.et pra^cppif, el taraen tam coeitandi quam
trtliir ut rennvemur spii.n .aniti:< no.iLra',t indiia- t
mus novum hominem.qui fcec...i.l.i.ii Deum creatus agendi fncultas undcnnbisdonetur evidcnter osten-
dit? De cogilatione quidem dirit :«Non quod sufli
esl in justitia et sanctilate ventalis {Ei/ie.t. \\,23,
D " cientcs simusc'igitarcaliquida nobis quqsiexno-
24).
C.AP. VI. — O.Veriimlamen ne conversio vcl rcno- " bis (11 Cor.m, 5), » Uuid est quod dicif, Kx nnb
vulio noslni humano assigneliir arl)itrio,iitraiiiqiie nisi, cx libcro voluntalis «rbitrio ?Unde ergo PBf,-i
noiiis aDoiiiinoflanctus Jeremia.^^dcposcithisverbis:
px nobi^ non est?" Sedsurdcientia- »inquit,«no3tra
" C'»nverte no» ad te, et converlemur; renova dies « cx Deo est (Ihid.). »Ad agendum quoque, Spiritn
Dei nos .ngi sic pra'dirat « nnolquol enim Spiri'n
« noBtros, sicut ante.» »( Ihren. v,2l) Rursus Pfal- :
raifia (r) dicit: «Aperi ns tuum,et adiiiiplcbn iiliid*
• Dei agiinfiir, hi filii sunl Dei [liot». viii, 14).
Ptal. Lxxx,ll).Ubi inleliigimiis os corHis signilira-
ri, non corporiB.Ue quo ore alio loco dicit:n In con- C.AP. VII. — 11. HiTC igitur inter lilternm jubcn-
« verlcndo Dominua crtplivilateni Sion, f<*cti suruua tf^m et siiiritiim vivificanfcm.id est inter lcgpm prn-
« sicul consolati.Tunc rp[dcluiii csl gaudio oe nns- tiamqii'^ disfunlia csf, quia lcx cnnvenif,grafia cnn-
« trum» (/'ia/. cxxv, 1 .V).Et lamcn ne quis sibi oris verlit hoininis volunfatcm :ut bonum velimuB, illn
fa) Ahcrant «h edfls hmc, fed u( rit plnrrnmus... faruHaiit aurtorcm.
ipnglartl ; hRbtjnlur ex rasv (Juobua. VjMa. unus, Rursus propheta.
U\c aclduat,«ic oratipium scienUxM (d) Kditi. ut fxdcli*.
)t) i»K '•'
033 DE VF-RITATK Pri/f.nFSTINATlDNlH IJU. II. 6S4
rliiinul, hmo rloiuit ; illlo vn|iiril<ili homlnln inriitlt \ cniin : )lonu% (•ir fceerunt ma «l plaim0V4ru»t nir
JiiHtiliA diviim lorriiroiii, lini iiiliiintit iiiiMfliiconlia ilu tniUt uiietldrium, ul diifiim mandnl'! tua {Pml.
oui ilnioiii;|iorilliiiii iicoi|)il («) \iiluiitn<«H|iirlluiiiiter- cvvin, 71;. IVuvurliiii )|ui»i|un inalaniur quia Uvm^
viluli* III tiiiinro, piT inliiiii nrol|nl »|)irilui[| mlo- tiui dnt iitiniintiiim, rl n f,ti r , • "f.
|iliiiiliNlllioniiii,iii i|iMirliiiiiiiiiiur<;i\l)l)U, raliT. Ilino clu* inoirti' 'l'rtii> ii. «i;, K i ,
"•
or^o 111 iiiiliiHlilitirii vuluiiluN Artiiili) « huliol nntU' cipil ul i< «/uii i'«i/iy/-(i'i/«i««/iii, puilu/W «i Uto, ^ut
rnlilor (|iialilnloiii, ul appnlnrR niionto puiall bunn dut i>mml)utii(\luenttr, eimm itupruiieral (Jue.i.b).
vol iiiulu ;
Hi>il lii.iiii |ir<ilii'ii'iiilo upjiclit, itinlu vi'ro IJl uutfiii ip>«iiiii ()uoi|uo voluiituli-di |.i)M'.iiUn'li liivi*
iliiliiiiindo. Ilt uiili<iii di-ll(-iul, polcHl ip>a hiiln rtilii inl um oMloinliti cl iluri. ailjocil; /'(;i<u/e< (iu(<'m in jtdi,
Hiillloero; iit prollciul voru, liidiKel •ninper ilivin«u tiihil lixntatn(lbid) .0). Binflll«ia aulflin Deuminvo*
iniHoruliiiniH uiixiliu.NiHi oiiiiii ^ruliapriovonionlclo- curi noii poiHo.Puulun OMlondnii» nil. Quumodo er^io
voliir, iiiillutoiiiiH Hurgil, (|oiu l)iimiuu*t'rigit clisof ini'Oi:iiljunt in ijuem non rrrdiilrrunt iltnn. x, 14) ?
(/'j(i/. cxLV, H) ; iii>i 0(1 dcduirnto juvolur, niillulo- (juiuiKitur iiiii|u.i invi cat prioa |u iincnMiut. nrcali'
nuH ourrit, qiiiu d>* D> o Horipluni nst : nelusit me quis in Doum rr(>dil,niHi lid^Miiaccopi-rit; certuiu ctl
suiit!rsemiit\}u.^tiliii'proider nomen suumiP-iul. .xxii, quuniiini illo nonoxciiatul njpioaiiaiii pualulernuii,
3);otip»o diciUir, Domtnr, i/ci/nc »i<t i« justitiit luti n (|oi noH illuininul ut criMluiMis.
profilrr iiiimii-o.<i nifos J'.\(il. v,'.l). Nihi nruliu cuHto- 1'ap. i\. - 13. lloiiio i^ilur Ijonurn vult vo-
dionto pordiiralur, luillutiMuiH porvemt ; dicil oiiiiii luntuto.liunum Ucit voluntate, ned nino donoatquo
sanotusDuvid ; Kmilte tttremfuamet verituiemtnnm, adjiilor.u Doi nuiiquain potevt bonum vello vul fa-
ifn-Amr drd'i.vrrunt el fin dii.vcruul in tnonlrm .sanrliim ceri'. Eqiiideiii convcniliir
ut Hciul, Hduionetur ut
tuum, et iu tnt^rriiuculu liia {l'.uil. xlii, ii). Ncqiio hubct seiiiper urbitriuni vulun-
ruciut,(|uiu libcruiii
sproliH mulis vuluntiia liunmnu vel eligoro bona qiiao tatin: Hod m-qiie Hciontiaiii Hanclain puteat habcrt:,
diicimt ad vituiii, vol diliKori) polorit, niHi grHliam nisidonogrutiu5dpmipcraccpperil aPatreluminum,
diHcrctioniHa Di^o otcarilulisaccoporil. SpirilalibtiH a ijuo Cbt oiiinoilaUiiiiupliiiiuitieloiiinedonurn pcr-
eniiii donis discrclionom bcaliia I'uulii9 inseruil,di- fcctuin (yar. i, 17): et t-cicns aut non (acitquod fa-
cons: .\liii]uiilemdiilur f<rr Sinrilutit.^icniio siifiirntiic, ciciiduinPHsejam novil.aul duiii ea ^ibi niLiluraaai-
aliiautrm serinoscienti.v sccundum eumdemS/iirilum, giiare quac lucil, proprii tuinuris pondere pra-grava-
allcri fiitcm in eoilem Si'iritu,olii yralia siiniiolum in tiirIdco voro «anct<ini Hcicntiumsuponus dixi, quia
uno Siiiritu alii ofierulio virtulum. alii firofiheialio, esl scicnlia non saiiclu.illas-cilcel qua» iiillat homi-
alii disrretio spiriluuin^l r ()r.xii,8, 0, 10). yunrum ncm,quffia3dilicai:lcninoii li.ibclcurilalem.Illascien-
autein discrelioapiriluiiin i^piritalilargitatedonatur, p l'»quidamcognoscentesDeura, nons cut Deumglo-
nisi bonoru'.n acmaIorum?ut scilicel, illuminati at- rilicaverunt.aulgrali.isegerunt. Hac scientiuii ^uii
que adjiiti gratia Spiritns sancli, novcrimus atquc sc fiulati,cire aliquil^nondimcngnovit quemadmodum
possimus cl dona sancli Spiritus cum timori' el tro- oporleal euin srir^ (I Cor.vin,2).
more S6rvare,(^t suggestiones diaboiica' malignilatis 14. Igitur ad bene vivendum nunquam suffirit cui-
saUibri discrelione repcllere.Qood nosbeatns Joan- quam scienlia praecepli, nisi dileclio luent custos
nesaposlolusob.<ervare pr;ccipil.(licens : Carissimi, mandali.et ut diiigKl.iion nisi t-ua volunlaledil git.
nolilcomni sfdriiui crrdcre.sed probale spirilus, si ex ElideoUeiet proximidileclioiinicuiqucndstrum i:a
Ueo snnt {t Joaa\\,\). legali sennone mandalur : Dz7/^^i Domi>?um Deum
Cap. viii. — 12. Ut autem sciamus qiiae nobis a tnuw exioto corde etex tola tuo, anima lua,et ex tola
Deo di.nanlur, noii in nobis 464opcratur spintns menti' tur; et proxi-nwn tw.im .ncul teipsurn {ilatlh.
quem homo ha-
inundi.sed Dei, id est, non spirilus x.\ii, 37, 3S). In quibus diiobus praeceplis Salvator
bel ulnascatur in mundo.sed quem accepil ut re- nosler totam legem dicit prophetasque pendere. Ut
nascatur Deu:quod Apostolus evidenter edocet, di- autem diligamus Deum ex loto cordeaostro, ipsam
cens .Yoi autemnon spiritum tnundi acccpimus, sed
: dilectionem non habeii us 465 excordenostro,3ed(/>)
spirilumqui ex Deo esc.ulsciamus qux a Dcodonnfa habemus ex Deo. (laritas enim Dei diffusa est in
sunl nobis(I Cor. ii, 12); neque
sciamus, D cordibus nostris perSpiritum sanctum,quidatusest
soluiii ut
sed eliain utinlelligainusdivini muneris esse.Apo- nobie. t ut diligamus invicem, Deus nobis tribuit 1
stolus testatiir,sic Timolheo scribons Inlellige quoe : caritatem. Ait enim beatus Joannes: Carissimi, dili-
diro (// Tim n, 7). Qno sermone humanum utique gamus invicem; quoniam rarilas e.x Deo est,el omnis
adinieliigondumconveuilarbilrium;quodiiisi homo qr,i diiigil fralrem ex Deo nalusest,et novil Deum.
haberet intelligere qusedicunturnullatenus posset. Qui aulrm non d>ligit, iqnorat Deum, quia Dcus ca-
Sed ul ostonderet undeintellcctushumanodeturar- rilas est {I Joan. iv,7,8).
bilrio,cum dixi^sel 7N/f///(;e qux (/iV(?,subsequpnter 15. Quoniara igiiur Deum
carilatcm ease di\ini3
adjecit : Dominus inomnibus inlcUe-
Dabitenrin tihi claret eloquiis.profecto manitei^lum est quod nen.o
c/u»» (/6a(i.) David quoque sanctissiinus, ut man- Deumhaberepossit. si se bomiui Deus ipse non de-
dala Dei discat, a Deo sibi poslulat intellectum, di- derit.In eo ergo liberum arbitrium nostrum addili-
(o)Sic ms. unus, hio etpaulo post. Caeteri codd., [b) Hfleo verba, non dehemui ex cor le noslro, sed*
accepit. non leguntur m
editis.leguntur in mss. duobus.
635 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 636
genHum D«»iim ct proximiim idonenm pfflcilur, in A propriam mercedem arcipiet xecundum suum labnrem
quo ei caritns riivinilus riatur. Sine caritate enim, (/ Cor. III, 8; et Lahora ut boTiu.% milcs Cliriali
; :
nec Deus diiigi pote9t,npr proximus. Ut autpm Deu3 Je.su (II Tim. ii, 3) ; et alio locu: llnqup, fratrrs,
diiipi pos8it,ipse bp Iribuit: quia D^^ns caritas »*8t, et sl(ibile-i estole, et immohiles nbunddnir^que in oj^erc
Deum non nisi caritale dilipinius. Nigi ergo Deum Domini semper ; scientes quod lilior vcster non cst
accipiainus,Deum diligere non vali-mus Posilasunt inani.% in Domino (/ Cor. xv. .'»8;. Ad quem tamen
qiioque anle hominem ignis el aqua.vita et mors. laborcm in Sapientiae librosibi poscit quidam nuxi-
ut quo vull manum puam libero porrigai voluntatis lium, dicensex totis prae^^ordiis t»uip:« Deiis parcn-
arbitrio. (Eccli. xv, 17, 18).- si enim d^^.sit voluntas <f tuin nostrorum,et Domine misericordiae tiiip.qui fe-
libera.manu:? quoquam non porrigiiur;sed eamdem »ci5tiomniaverhotuo,el3apipntia tuacon?tilui!-liho-
manuin ad vitara nun(]uam porrigit homo, nisi eam «minem.ul domineturcreatura? quae a teraclaest.et
Deus graluita bonilate tenuerit. Propter quod ei di- «disponat orbem lerrae in aeqiiitate,et justitia.et di-
citur et a ^pro^heiti-.Tenuif^timanum dexlerxmese,et • rectioneanimijijdiciunrjudicel:damihisedium tua-
in voluniate tua deiuxvti ine {Psal. lxxii, 24). Alio (( rum assiatricem sapientiam (Sap.ix.let seq ) et ;
quoque loco ipsam manum dexterae nostrae divina (( paulo postiMitte illam decoelis sanctis tuis, et de
dicitproleclionesalvari Aitenim : Dominu% cuf'odil
g «8edemagnitudinisliiae,utmecumsit,et mccumlabo-
te,Dnminu^ protectio luasuper manum dexter3etugE[a\ « ret,ul8ciam quid acceptum sit coram te.Scit enim
{Psal. cxx, 5). Ipse denuo orai, ut opera raanuum « illa omnia, et intelligit, etdeducet me in openbua
nostrarum,conce8?a super nosilluminatione,Domi- « nieis sobrie ,et custodiet me in sua potenlia, et
nusdirigat.Ideo ait Sit splendor Domini Deinostri
: « erunt accepta opera mea (Ibid., 10).
super nos, etofjera manuum noslrarum dirige super Cap. IX. — 18. Verumtamen ne qulfquam huic
nos iPsal.Lwnw.il). ipsum saltemorandi afTecium, quo sibi sapientiam
Cap. X. — 16. Hii? atque hujupmodi testimoniis, posceret.non divinitiis arbitrarctur infusuni.paulo
quibus tamNovum qiiam Velusrefertum estTesta- superiusait,sesci8sequoniam aliter non potest esse
mentum,talces8e hominis denr.onstraturarbitrium, conlinensnisi Deu8det(S.i/). viii, 21) et hoc ipsiim
;
ut sivead inchoanda quwbonasuntnihil possit,nisi tamensapientiamessedicit scire, cujus hoc donum
ipsum Liratia divina prflevenerit,sive ad perficienda esset. Uiideigiiur est instrurtus ut sciret, inde est
nullatpnua sibi sufficerevaleat, nisi gratia quae prac- excitatus ut oraret. Nec taraen (a/. iterum)nisi vo-
venitur, eadem jugiter adjuvetur. Nec tamen quia luntarie scivit,npc nisi voUmtane
quio et ad oravit ;
iodigi't juvamine, ideodicendum estnon esse nec ; sciendum,etad deprecandum.ChristigraliaignaruTi
quiaest, ideo credidebet adinitium vel profeclum ettorpidum hominis praevenieos instruxit.itqueex-
boni sibi possesulficnre.Proinde fii ad eloquia divi- citavit (c)arbitrium.Mispricordiacig tur divina^e^tut
na humilis ac mitis accesserit animus (quod tunc hominis liberum illuminctur arbilrium, quo fit ut
potest.si ei humililatia et mansupludinis donum di- homoeleaquaeplacila sunlDeo co^^noscat, et adju-
vinitus conferatur), ablato velamine quo inlerior vantigratiaeolficium sui laborisvolunlaii.; dpvotione
(tiMntellij;entior)atque excelsior intellectusobtPgi- subjungat.Ad illuminandum hominisarbitriiiindici-
tur, cordi contrito et humiliato papienlia et scicntia tur Dew! meus, misericorfiia ejus prxvenicl me
:
conceditur. Scriptum est enimquia Dommus datsa- {Psal. Lviii.H ;ad adjuvar.dum relertur Misericor- :
pientiam, et a jacie ejus scientia et inlelleclus proce- dia tuasubscquelur me omnibus diebusvitx mex(Psnl.
dit (Prov.ii.Ci). XXII, 6). Non aulem priBveniendo illuminarptur, si
\1. Quoniam non est aliquod praBceptnm,
igiliir nonesset;nec subsei^uendo adjuvarelur, si illunii-
quod non idi'o Deusdfderit homini.ut pros-it volun- nalumad aliquidsibi bonae oogitationis aut operis
tarieatque humiliteroperanti^voluntasautem bona easet possel idoneum.Hanc impossibilitatem sermo
non nisi fide inchoatur.et caritate perlicilur ; fides divinusost nditubiait : Quis hominum poterit .\cire
vero etcarilaadivinaesunlmunera voluntali8(6),quae consihumDei ? aulquispoteritrogit irequid vclit Do-
nisi volunlarie homo sibi donata 8u.«ciperet, nec minu^ ? Cogiiationes enim mortnlium liinif/ae, el in-
inessenl homini, necprodessentJOI (ad hoc enim D cerlx providentix nostrae {Sap. ix, 13, 14). TimidaB
Deusvoluntdtem hominispraeparat,ut si cui donuin enim sunt cogilationea mortalium,non laudabiliti-
fldei et rarilalis infundat), prnplprea fatendum pst morp.sed vitupcrabili non bono, seiinwlo. A quo ,
vcrum esscquod sanclis docemur cIoquii8,sola Dei nos timore libprnvit ille, qui per morlem dcstruxit
misericorilia salvari hominem, quia scriplum est : eum qui mortis haliebalimperium.id esl.diabolum,
me in tua miscricordia [Psni. xxx,
Salvn 17); et ho- ut liberarct eos qui timore mortis per totam vilam
minem ralione utcnlem tuncad snhitom perpetiiam obnoxii ertinl sei vituti (//f/'r.ii, 14).
pprveniro,8i sua cucurrcritntquc lal» iraveril volun- 467 Cap. xii. — IH (/)m). Ilanc&ervitulemde qua
tale. Non enim frustra dicit Aposloius : Sic currite noaeripuit.atquelibprtatPmquamnobisgratiscontu-
tU comprehendalis (/ Cor. ix, 25) ; ct : Vnusquisque lit.Rcdpmptornoster evidenterostendit, diccn» : Si
{n\ Dnerart in editis, super manum dcxterx tux. {r] \hs\inlAbeA<].atque excilavil, Sed melius ha-
Roi^tiiiiirniiB )^x rnsa. duobus. beolur io mss. duobua.
{t^ Msi. duu, muncrn btmtiatif.
037 l)K VKmTATK pnifiOERTINATfONIR LfD. 11. flSH
qul in Ifrrit tuniyl qtnrllhl plinfnl dtiHrerunl h^^fr^r
mnnmritii in i"»r/)<» mfo. unfi ilitripuli mrt eriUt, tt A
ri»7HiHrr<n vrintdlfin, fl iinrtiut lilnrahtt ixm {Joiin. net rl yrr M/>lrfiM>irn «(ifi'!'! 'i4'i< i
/'»i'/ , H.l
VIII. Ml.iiil^.lloHiiodilouliltu^nim JirlniJN i|iii>(l »i<tncn Ouol lynl, ilnlic f runl, et iiinnHtuiilf QoM prr •^nr.iam
Alirahiii o«it*iiil,iipo fliiii|uaiii iini|iiitiii iii«rvlHii)Mit,rfl-
Spiriluiii, tii perBrtplBntltm Dfi.qua uli-iue Chri-
• ponrtiunoMUii.Hiiniil «l Hi«rvlliiliii ooruiii mor' ifr.rnm ntiiN rHt, hoininibuH i|irilrRi>f« rolUturn, niat qula
lunrat col- liiini Hriliitirllrir ili-^-""- t%H i\\r-\ '••.,> ilrlirt-
oiiM>ti(ii)nniii,i-t litiorliilM t(iinin i|iHO hiiIb
luliiriiH nnl"'iHlil |iiolihU>* voriliiliiiii, ilirniiB: Amti», inuN.i|iiaiiilo noa rin )'U|inrv' iunlnal,
amrn dico volni.qiii fiicit pecciilum,tfnfU'* e^l fitccnti. nl,nuiiuiiiur.ul qu>'(l iIIm prtrvrniflnlfla r1iM<muH cft-
Scrvut tion mnnel in ilomo iri irlernum ;
fiiiui iiuttim ilr^iii Kul)NC(|urMln tiiciurniiH 7 prnvr-nil «nlm noi,
viunft in irti-runm.Si cr^/n Fihua vok libtrnvrrit.vcrf iliMii pro[iitiiia lit Doinlnu» rininiliiit ini<|OiialiliUfl
lihcri criiii (llnd., 'M, 35. :m) C.ogitiilionPH ptKo noHlriH (/'.ui/, r:ii. W); •iiliNfli|iiilur nnn, rluin Mnal
niortuliuiii liiniilni illoi uliquo (li'i«ij?nutur,pcr qmiH omnnH languor«B nonlro»; prwvcnit mi»erirordii» li-
pcccttlo Hprviunt, qiii perlotum vilnm olinoxii Mint boriiin homlnii orbitriuni,'Iiim iii nonrlum Imnevo-
aorvitiili. Do (|iiii Morviliiti< iioh |)i'i ^ratiti libcriiloH lcnto hoIh oporntiir rxonliiim bonn volnninliR.iiiib-
Panhi» cilocct iliccns: t)nm enim tcrvi csfcln /'rcrrWi, BCi|Uiliir,iiiiiii t)''.no volcntiHubmininlrnl .iuxiliiim,ut
lilieri [uisti.s jiiitili.r. Qucm ergo /nic/um liiibui^ti»
^ bon«i ooerundoptirvonialii'! bonio volunlatiiefTcclun).
/i4'ic, i/i quihus nuuc eruhe.\cilii .* Nnm finis illorum 'Jl.MiBcricordiu initur prirvcniciiB coupcraturaro
fnor-.v e\t. Suni' vcro lih rati n i>ci\-(ilo, .icrvi outcm silii lioniiniH voliiiit..lr!in hoIu prn-parur, Hiibrciiopnt
fiirti Dco hiihcli.i friiclum vrslrum in .^anclifiiiiltonem, Hutcni coopcrunlciu Hitii viilunlatcin juvat. Iluque
fincm vero vitom (rlirnam (Itom. vi,20 et seq.). prjDvcnipnB in tcncbris hominpin conBiilulum gra-
lU. Ecco quiil nobi.i Rrnliu Dci contulit. Timidos tiscducitad lucem, non poliim admuopndo extrin-
liboruvit,do quibiiaScri|itiirii dicil: (:i'giliilioiie.smor- 3pcu8,9cd ct intrin^ccuH iiiuniinationiHgrutium lnr-
/(i/iij»i limiilir {«S(i/>. ix. 11): illi procul iliibio timori gicndo. Uominuspnirn illuminat ca'Co9.fuc ennaci-
Buiijccliv, cui Hutidiloa qiiosduni scnno divinus sic licct ex inlideli lidelcm.ex auperbu humilein.ex as-
arguil, dicens : lllic timueruul timore, ubi non cntt poro mitem.ex lornicatore ca9luiii,ex maligno be-
timor {P^al. xiii. 5). Hic csl timor qucm sa^culi cu- nevolum (a), px truculento placiiluni, ex aniatoro
pidilns nd rcatiim injicit.ad 3ii|ipliciiitn niilrit.Isto niundi uniatoreni Dei et proxiini, cx rii|itore rcrura
timor illos cnplivos pos?idct, (iiiorum cof^ilntionos poBlmodo largitorem.Sic mise-
ulicniirum,suiiruiii
rebus implicilaa incertis nlque inslabilibus tonel. ricordinDci pncveniente, et in cordehominis mira-
Proptcr quodeliile qoidixit Cr^^j/miriH^.wrior/n/jiun : bililer opcrante, qui diviliis temporalibus carnnli-
lirnn/ir, stalim 9nbjecit:E/ inccrix jirovider.liie no- n tersuprrbus exlollebalur, hurnilia in tiniore Dpi,
strx [Sap. IX, II). Inccrln est eninj provideiitia qua; puupcr spirilu libentcr eincitur;el qui asper (/;) et
incerlis rebus iinpcnditur, et incerl.-e res quarura inobediens divinis aDteasermonibus repugnavit,ad
certa possessio non teneiur. Quotidie pnssumus in- audiendum verbum alqiie oliediendum (c) initis et
viti amiltcrc qnod in aHernum non possumus possi- quielu3accedit;etquiduduminju?litiaecrudelitalem
dcre. Tunc ergo suiil incertae providentiae moria- indigeistacrapulatus perverfilate ructavit, esnrions
lium, qnando earuin lerum amore animus tenelur etsitiens salietalem justilitE coocupiscit. It-i fil ut
innexus, quarum autposscssio possessori invito po- pro peccatis etiam lugeat,in quibus antea mnrtife-
testndimi, ani pos^essioni nolens possessor auferri- radelectatione gaudebal operibus deinMe miseri-
:
Unde autem incerlaj providentuT in^int homini, cordia» indesinenler insistens, ipse qiioque conse-
subscquenter oslensum esl, dicente Scriptura :
quatnr misericordiam.per quam pervcniat ad coro-
Corpus enim quod corruwpiiur aggiaval anivnim, et uam^fidcquoque per caritatemq^jae ?anctii sunt Uu-
deprimil terrena ivhahitatio sen.^^um mulla cogitan- dabiliter operanle, advidendum Ueum mundiliara
tem.et difficUe osalimamus ijude in Urra .sunt. ct quse acquirat cordis, quicogilalionibuopridemsofdebat
in prospeciu suut invcnimus cum lubore(Ihid ,15.16). obscenis.
Cap. xiii. — 20. Postquam ergo nostrae morlali- rj 22. Haec est mutatio dexterse Excelsi(Psa/. lxxvi,
tatisScriptura nobisdemonstravitaerumnam,subse- il,)per qiiam humanum illuminaturarbitrium;h«c
quenternobis divinaegraliam bonitatis insinual, ut miigna opcra Doniini.exqnisita in omnes voluntates
agnoscanius unde nobii^ei scientiae donum el corre- ejviS(Psdl. cx.2). Sic in nobis Deu3 prdeparat adin-
ptionisatquesanitatisbeneficium conferatur.Sequi- ventiones suas,quia ipse in nobis praeparat quod in
tur enim (a/. autem) ille qui ea quae in terra sunt nobis inveniat; dum arcum potentium infirmumfa-
diftlcile aestimari.et quae in prospeclu suntcum la- cit. etinfirmos praecingit virlute{/ Reg. ii, 4j,id
bore asserit inveniri, et d.cit Deo : Qux autem iu est.dnm in huminibu= quos gralis saivat. praesum-
ccelo sunt qui iuvestiguhit^ Sensum enim tuum quis ptionem humanae virtutis infirmat i/),ut si infirmos
sciet,nisi tu dederi.f sapienliam, el miseris spirttum agnoscani,et adjutorium divinae virtutisaccipiant.
(uumde altissimis^fEl sic correctx suntsemitae eorum IstaDeusin nobis misericorditerfacii,dum promalis
bona retribuit.dummisericordiapraevenientemalis
'a) Si mss. dno. Caeteri, ex malevolo henignum.
\h) In quibusdam, aspereral; melius non iegitur [c) Abest ab edd. alquQ obediendum.
•'^ (d) Msi. duo, infrmai.
639 S. FDLGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 640
•bona .1onat,titea in nobis misPiicordiasubseqnonte \ \.ion\hus,scicntes qund IrihulntippatievtinmopfTalur,
cu9l'i«iial.(^urn bene volenlibus
enim jusiiiicntis ac pntientia aulcm pr(>b(itiot>etn,]<rot)alio vero siiem,spes
praebel auxiiium ^suisutiquedonisHubministralHU- aulcm non confundil, quia c(iritn<; Dei diffusa esl in
gmenlum^etitHConlrraatquodoperatupestin nobis cordibu^ noslris per Spiriium sanr.tum, qui tlutus esl
(Psril. Lxvii, ^i".). diim bonam.quam ipsp Iribuit, nohi% [Rym. v, 3 et s^q.). Ipsa facit utnoc cufi-
voluntalemlorpereacdelicerenonpcrniillitinnobis. dilatihus capiamur illecti, nec adversilatibus soc-
Cap. XIV. —
Proinde,8Ccundum Aposloli prae-
2'.i.
cumbamusinvili.llamisericordiaesubseqiifnlisop'"-
re in quantum mundo mortui efficimur,in lantiim
ceulum, cuin limore eltremore 469no8iriimsulu- . .
I» » „. ,t„^ spinlu
^ menti3nostrffiraae\smuRisquerenovaritor
s b ^
lem opereraur, scit-nles quia Ueus est qui operatur
. :
in nobis et velle et perficere, pro bona volunlale 25.Cajle8tibus ifaque iiiandrttisobediens.qnantuin
{Philip M, 12, 13). Ncque sic pulemus ahutendum adjuv.tur bomodivinilus,voluntariis ni^ibus eialo-
bencficiis graliap,ul absquc bonid operibus torpt»a- ret. Quod vero in labore non delicit, qiiod reclis
inus. Ab iisenini gralia prolecto discedil quorura pressibus currit,quo(i bene certat.quod nnem470
caritas refrigescit.Audirtinns itaque Aposlolutn gra- servat.non suae virluti deputet,seil dono ttraliae io se
liae parlicipem,grHliae nobis opera deiitonstrantem. ac secum operantisassignel.LHboris.nrli) sludium
Aitenim quodain ioco: Quid ergo diczmusl Perma- " bonae volnntatis impendal: quae voiuntas tunc bona
nebimus in peccalo, ul gratia abundet [Rom. vi, 1)? est, si studiura suum divinte largilalis munus esse
Stalimque respondel: Absit: qui enim morlui sumin non ambigat.ApostolusquippeTimotheum a.l viilu-
pecjato, quomodo a liuc livemus in illo \lbid., 2) ? tem bujus laboris^horlatur direns: Lnhnru ul hotius
Hoc ii;itur in nobis operalurgralia.ut peccato mor- miles Cliristt Jesu (II Tim. ii. 3).Se quoque amplius
tui,justiliae vivamus.ldeorursusidem apostolus ait, caeterisomnibus laborasse tt'staturdicrn?:/l/>u«''an-
ut aestimemus nos mortuo.s quidem esse peccato, tiusiliis omnibui laboravi {I Cor. xv, 10). Sed ut
viventcs autem Deo inChristo JesuDoraino noslro ostenderet seet lidei donum,el laborandi virtulein
(Ibif/., 11). Gratia itaqiie divina in huinano arbitrio, divinaegratiaemunereai'juvamipecon&eculum,ilem
et mitrlemsalubnter openitur ptvitara:inortein sci- dicil:Qai prius lui blusphemus, ac persecu'or,el con-
licet cr.minum, vitamque virtutum.Ideo Dtjusdicil: lumeliosus; seimise> icordiamconsecuius sum {ITim.
Ego octtdum, el vivere fuciam{Deui. xxxii, 31) Sicut j, i3) Opus autcm ejusdem ini&oricordiaB sic osten-
ergocum viveremus peccalo, pravam voluntalem dii, dicenaiConsiliumaul' m do, tanquani tnisericor-
nostram pravaopera sequeoanlur; ilanunc accepto diam conseculus a Domino ul fidcUs essem (/Cor. vii,
25). Ideo cum dixisset dignura ."e non esse vocari
benpficio graliae,et per hoc rauiala in meliua volun-
tute,non vivamus peccato, sed Deo. Ad hoc enira L apostolum, quia persecutus ps-«et Ecclesiain Dei,
cobis.cnm morlisprae|udicio (rigidi es.-emus,datu3 opusin se mi&ericordiae prapvenienlisoBtendens.ait:
estvitalls fervnrsancliSpirirus^queragratisaccppi- Gratia aut^^m Dei sum i(/ quod sum (I Cor. xv, 10).
mus,ut per gratiam l)ei,et bonura velle, et bonum Et ut ostenderel laborandi quoque (aZ. quideni)do-
facere valeamus. Ideo no8 Aposiolus esse praecipit num gralire eibi largitaie collalum. spquilur, et
spirilu ferventes Domino servienles(Iiom.\\\ II). Non dicit; Et gratia cjus in me vacua non fuit . 0"'id est
nobis e?t a suncto ial.ore cessandum.qiiibus divin» aulem vacua.nisi oliosa? Idet) )id.jungil:S''(/ ahundan-
gratiaennn solum merces promitlilur, sed et auxi- Hus illi^i omnibu'^ laboruvi. Non aulemetjo, sed yralia
lium suffra^utur.Ei qu\a unusquisque propriam mer- Ueimecum (Ibid.).
cedem acripiel tecundum suum luborem [l Cor. iii,8), — 26.
Cap. XVI. Ut esspt igitur Paulns ex infideli
dignum est ut bene facientes non dcficiamus tam
fidelis,8ola gratiaoperata esf,quae aversumconver-
abopere quam ab oratione (Gal. vi,9); nec aliquid
lit, et infideli fidem, cum infidelttatis suap merito
horuni quae bene fecimus.aut voluntalis^Hul possi-
ndem accipere non mi^reretur, allribuit. Atquc ita
bililatis nostrfc viribus assignemus: ne inter eos
volunlarie quidem Patilus cn'didil,volunlarieabun-
mi-rito superbiae dt!putemiir,<|ui ignorantesDfi jus-
dantius illis omnibus labnravit; sed et credere, et
titiam,et8uam volentes oonsliluere.justitii-Dei non J)
laborarc non possrf.nipi d''Supprdonum gratiaeinse
8unt subjecli -'/^/Jom. X, .3): quod
^
profeclo
f sapienlia
r ,. „, it,„ „„,: n .>i.,..,
•• / »
ac spcum opcranlis itcciprret.Ulergojzratia P.iuluin
qure inimica est
carnisest, ^ Deo.iegi autera Uei non _ ..„ j
i,^„..rv, ;i ... ,.,.i.,.,
_
, ,
nolentpraincrpduliimquepranei.it,uthnnara i ..
volun-
8ubjicitur,nec enim polest^Rom.
r viii, 7). i„ ;,,„„ Do.,i,.
•.
bnnam
v.r.^„r,^
ita cooperantc ipso Paulo
' v.i . ,. .,
•*
\ » '
tftlem baberel;
Cap. iv,— i.'4 Subsequalur igitur humilis volun- conlulii.rollatamqtie a sejuvit per omnia volunta-
tas hon.inis r
r.Tcpdpnlpm.pt romitctiirsubspquen- lcm Laborcr^o Pnnli propterealrurfnosu? fuit.quia
tem misericordinm Rpdempforip^qtiaf dura nospijp- laborem siitim non enis viribup,8edgratiapDpi,cujii8
cedit. ea qiuErelro sunt obliviscimur;durr. subae- confortabalur juvnmine,tribucbal;Hcipn3quia labo-
qiiitur.in ea qinB anfe sunt exfpndimur; ac sic ipsa ris illius nec conatum haberet, nec cnnspqueretur
gralia nospi antprinnim nppptitum Iribuens dirigit, pffpctum, si dcfuisscf ei mispricorrliae praevenientis
ctposicriorum rpcnrdationcm «"ubtrahpns.abarrcpto ac suhspqiinntis iiuxiliiim. Laboranti prgovolunlns
cursu retardnrp nonsinit. Facit prflecedens, ut se- non deerat,quam gralia iion cessabal udjuvare.quae
quanrur ad bravium supernan vpcationis Dei (Philip. dederat; ct ut Paulus non dcficpret in labcrp,virlu-
14); fn^-it fnbepqti"n«. »it glnriemnr in (ribula
iiT, lem volenti grati«p Pubrogabal.Talis ilaquo volunta»
Uil l)K VKHITATK IMlAlDESTINATIONIS LIIl. II. 64fl
ili^niui)iM'(il)iiliir nl |)rti nn («i) ot prn »iio Inhorn riinr- A *llii<l *i>minum ati|iia IneommnlahiU hnmo p«latet
criliMii : t|tiiiuil. III Ho n( lii Min) Inlittrii iiiiii virtiitnii t|ii.riat,pr<i>p«ratiir« liuinKii) viilunlaM aodalur qutt
Hiiiiiii,Mi'<l ilivliia* i,oKnuii*(it)iit^rntiinlnrKiiittniii.lt|iti) iloniita, inltliim p«liin<)i, qutirnnili, piila«n>il, hoo
tlniiii|iio oiiiiiiii qiuii in boiio polurttt cogilttro vel ftt* ipHUiii ng i-urd<« huuilnia h<io npflr«nincon«ur^'
fiMo ; ijiiDil Hriliftl tiMii(it>r(iiitiir iilnliutiir ()roM|)orl«, Siiriptuin «ot iniiii ; Omni cutlo hu lervn cor (u<i"i ,
t|iitiil iilKini liirtiti-r rrliicliiliiiliir inlvrrHiN, iiiiii hiIiI, ex hoe enim extiut vii-e {l'rov iv, 2.1).
titd |)(U),(i 1)00 oi)ntortHbuliir, lioiiiilltnr Mti|UA \era- Cai'. ivii. - iH. Sorvaiiiua «ulem cor noalrum,
citor MHHi^n.iliut. Uicit iiniiii i(uiidiioi loon : Sciit tl Hi noa illu «••rvavurit cui liicitur : Lotue'Vutnt Uo-
liHiniliuii, scii> rl (thund ne. (Ihii/ur rt in oiniiihu* in- tnine. i/uonuun in te iprravi iA^jo/. iv, |j || nc ntt
sliluius .uiin,ti t\suiiit', rt .mi/kwi, el ubuntliirc, rt fie.
i|iiii'l i(iMiiUiii^iiniluilJ>Mj«,carniaho nilitalcHuircpitt
iiuriiim /i(i/i. Oiiitiia fio.\sutn in eo qui tne vonfortal ioni()uli>-iiH inllriiiilttlit)iiM aoHlriM,i'atr<Mii pro noliii
(l'hitii>. IV, iJ.ili). Uiiiniu «rgo I'muIum liboroiirliilnu oxuraro liigiutori o»t, ilicon* : /'aler, »erva eui iti no-
putoiul, Hittl iii i'i)<|iii niiiii vx hIIo virtulc iiuliiurut, intne tuo quo.%de ltiftinilit{Joan. xvii. 1
1) ;ol it(;rum :
\)>> liDO ilifil in t(iii><luin locti: hi quo crrtando tuhoro .Vii>i viign ul tulla* e '« i/c tnumlo, ted ul tervet eo\ rx
iiciiniluin onrrtitioiir in rius.ijuinn o/rritlur in ine i« inalo
(Ibid., 15). Nuni|ua'ii igitur boiiio con^ru»
virlute (' oloss. i, ',.'V)i. Puolut neo »n n cuHtixlia sorval cor Muuin, nisi luoril ipnum cur Duu
Htinlus itai|un
iiHHcricoitliH (ir.i vnnliin tHonit,'itlltl««li><(>HHol ;iiut)ut> ciislixlionto MiMVMlum. .Viii cniiii nominu* ruitodierit
«00 iiiiM-ito in McCliri^tli LM'Htiain hulioil o()i'riint«'m, ctviliitem, tn vanum vigilitnlqui cuiloi/iwltain {ftat.
ut noii i()^u u tfHocli) •17 1 lnlioro cosHurct.lloc cnini cwvi, 1). Propter hoc a[io\toluH Puulus divinain
gruliR in oo o[)iM'ulwiliir. ul npquo ilellcicndo liorel cuHtodium (d) coidil)U)<no8triH<iplal adPMBo.dicens :
t(ir|)iilus, ncc t)U|)frbiondo ipal graliso c8i>ol in- l'iix Ori, ,fu:e exsuverat omnem lenium, cuitodiat
f<i'alii(«. corda veslra et intrlhi/enliitii veHnn tn Chriilo Jeiu
ii7.l*ioind •
8icut in p^Rlniosulubrilorudmoiioniiir, Ikinino nostro {1'hiliii iv, 1). lit cum nobiM D-us (lor
BcrviHnuii» Doniioo in tiinun', ot oxsultoinus eicuni .loreiiiiuin tiical : 6'M.N/0(it/e nn(//iai veslra- [Jer. xvii.
Ircinoro (/*.mi/. ii.il). scienlci» quia Ueiis » »1 quj ~l), hoc 80 boutiis havid iniinip.ere non posfo cogno-
o[)pralur in nobis cl vcllt' cl (icrflcere, pro luinu vo sceo.s.ilivinan) po.^^cil aniinnii-uce cusioilium dicens :
luntalc (/Vu/i/». ii. IJ; 13). Miixiniuin cb.t qiiippt' di- Cusludi iiiiimtiin 47 2 ircam, et liberu tne (l'ial.
vinto grati.f! uiliutoriuiii aliiiio hencQciuni.ut iiluini- XXIV. 0). (joi rursustail: Tu, Doinine, servabis not,
naia incna lioimnis scniptT copitel,ot privvcnlam se el cuytodies tios a ijeneratione iila in eetetnum (Hiul.
^nituila ^r.itia, cl inilesincntcrndjuvand.un virtiile XI, 8). El unicoique lidclinni divinani oplan.<« impeiidi
divina. Aiqnc ut- Dc) cusstoiliam, Duminuscuslodii ub vtnm tnaio,
o -- lionoruinom-
itu liel iargitori ilicit le
^ -
- p :
---I
ninin atque custoili Sfippum homo competcnlerhu- ^ cusiodiat animam inam Dominus Et {Psal. cxx, 5).
niiliaiis, ct ^ratias incessanter agat, etorare non utjugilergratisdivinaenecessuriuiii nobissciremus
de.^^inat. (Iralius aual, qnia pra'vcnlus e^-t ulcmiver- esse cu-lodiaiii, scquilur.ct ilicil Dntninuscustodtut :
tcrctur uvcrsns.iit 'lloininareiur C03CU9, ul acci|)eret introilum luuin tuum,ex hoc nunc tl u<que
el cxiluin
lidoin incrcdiiiu? ; orotautem, ulsaneturlanguidus in sxculutn (Iliid., 8). Ad hano indesinenter no8
et ad.julorio ^rati» confortetur inflrmus.Ex tola igi- custodiontem Dei grali.im ••ercrtur quod in eodem
tiip volnntatc petat. nt accipiat 'inserat, ut inveniat; ; non dormitatit, neque ob-
psaliiio(y. 4) dicitur; Ecce
pnl,-el, ul aperialurei : quod nullalenus faciet, si durmiel q ti cuslodil l.trucl. Sicut igitur
on n'a bona,
voiontaleni accipiendi, clinveniendi.el intrandi non intcr quajetiam volunlatem habemus, non nisi Ueo
habet Nec tainen in eo quod petens accipit, quaerens largiente accipimus, aic omnia quae accipimu3,non
iiivenit,pulsans inpreililur.su'S viribus assignet pe- nisi Uro custodientescrvamus Qutcunqufisintenim
tendi qiKEreniliet pulsandi otticium quia licet honio : boncB vitce mnnerain hominj.tunc ib illo custodiun-
voluntarie petal, pols^et et qoierat ; nunquam petens tur si bonu in eo perscvciet volunlas Sed voluntas
accipcre.quaerens invenire, pulsans intrare polerit, ipsa, cujus bonilate caelera bona bene habentur.rite-
nisisanctam prius volunlaleni acccperit. Nam qui- queservantur, lunc in homine bona justaque perae-
dain, sicut sanclus Jacobus dicit, petunt.et non ac- D verat, eam
cuslo iiens gratia divina non deserat.
si
cipiunl; eo qood male petant. ul in cr.ncupiscenliis Siculenim nihil polest in se haliere bonae eogitalio-
suis insumant(Jtjc. iv, 5) et de quibusdam quaeren- ; nia, nisisubveaiente gratia liat bona, sicadcusto-
tibus se dicit Sapientia Qii.vrrnl me mali (/»), et non : dienda quae accipit, nullatenus potest sua virtuie
invciiicnt. Meo igitur, ncque illi petentesaccipiunt, sutticere.nisi ille qui eam gratis bonam facit.^jratijB
net)ue isli quaerentes invenionl, quia voluntatem suffi opulatione servaverit. Ille vero cerlus esi bonae
terrenis dcditam delectationibus gerunt, nec est in voluntatis protectus, si ea qu.-E accipit a Ueo ita vi-
illis sapienlia desursum descendens, sed lerrena, gilanter sollicileque custodial, ut custodiae d vinae.
animalis, diabolica (Jac. lu, 15). Ul autem bonum adjutorium frequenlia oralionis et studio bonaeope-
(a) Editi, et
per se. Mss. duo, pro se. rendi, pulsandi, non ex corde hominis, sed a Deo con-
(h) excusis abesl hcec vox, tnali. Habetur in
\n surgit.
duobns mss. {d) Edili, divinam pacetn.
(cJSic mss. dao \\. ed[\.\,quiu inilium pelendi, quae-
643 S. FULGENTU EPISCOPI RUSPENSIS 644
rationis exr-nscat. Ita flet ul dum oranli anxilium A ausu infanduin caput erigere nitpretar, ostpndit,
tribuilur, l.bcrans retribulione boni operi8 non Sensum qnippe Ghrisli hnbens^tam gr«liae Dei qnam
privetur. hiimaniarbitrii,etoificia d'screvii et merito, semper
29. Ver;imtamen et orandiet operandi quod bo- divinishun<ana sulijiciens, et vcraciter dncens,divi-
nuncieslillia Di'us Iribuel perseveranliam.quos prae- nitiis homini pI gratnitojustilicationis donum,et bo-
d»^9tinavit iid vitam. Omne quippo ilniwn ofilimnm el n.x volnnt^ttis exordiiim.et plenum tribui giorifica-
omtie donum perjecium desurnum a est, liescendens tionis^-fTi-ctum.Hunc legat omnis qni salutem <pter-
Pclre luminum (Jac. i. 17) qui operum suorum : namadipiscidPsiderat.humiliteroMnsmisericordem
a^lernam habens prsscienliam, non soinm 'luseda- l)enm(^), ut eumdem Spirilum intelligentiae Jegena
ret.sed Ptiam tjua' relribncret incommutabili d spo- accipiat, quem ille accepit ut scriberet et eanr.dem ;
gilionis suac consilio prseparavit. Ideo non aliter im- illnminationis gratiam adipiscutur ut discat.quam
plet disposita qunm disposuit implenda. Quiasicut ille adpptus est ut doceret.
dispositionisdivinaBonli.ialiosempprhabuit.sicordo 31. Miramur autem non ahsque magna tristitia
rerum in divinis operibu«currit: in quibus sunt uni- istos fratresnostros.qui gratiam [)ei,quanlum intel-
versae viac ejus miseiicordia el veritas (P.svj/. xxiv, ligi dalur, ignorantps evacuere contendunt, hanc
10) ; qiiaruin una malis bona tribuit. altera bonis B sibi sirr,ililudini3ineptiam(/)reperis?e,quadicuntila
malisque di-zna retribuit;unajustecoronalju9teque esse gratiae Dei doniim,tanquam si quis det mutuas
condemnat, ultpra gratuita bonitate juslificit. Quia ppcunias. accepto idoneo pignorp, qnod nisi cnoto-
qui^quisgralia praevenipnteaccipitjustitiam.non nisi dif-rit, debitnm acciperenon poasit.i^ed hancsimili-
eadem sub.-equpnte pervpnit ad coronani.Istasi fra- tiidinem quisquis ad Deum refert, prosnl dubioaut
secunduin doctrinam sanam, Dpo adju-
tres nostri fallere conatur, autfallitur. Deus enim noster. pa-
vante, percipiant, nnmiUHm cnnabiintnr «lisputalio- rabnia propnsita (Luc. XM, 13), simile dixit esse
nibiis suis sic hiimani arbitni virtulem infirmaiiide- regnu n cceloruni honiini patrilamilias qui pr.fici-
fendere, ut gratiae Dei convincantur adversantia scens famulis suis pecunias congrua multiplicandaa
scntirc («) : cuni pntius omnps qui vitse deniderant ne^'otiationecommisit. Ubitanien sicse ostfnditde-
fipri aelernac participes. oporleal sanctnrom Palrum dissepecnnias.ut nullum sepignnsdicprpt accepisse-
divinitus inspiratis intormHri et •idh.TreresentPntiis, Quinimo beatusPaulus Christnm Inquentem in se
qui grati;p divinaesic iliiniiinnti snnt dono,nt induhi- gerens, nquonobissciebat pecnniam datum. abicso
tanler as.>»ererent in hoininis voluntalp nihil bonae pignorisquoques.'ratiam tpstaturindultam Ait enim:
cogitationis obonri, nisi qiindbenelicio gratiae pra- Qui sumus in hoc iahrrnnrulo, inqemisrimus qravati,
venientisiniundiiur;nihil in inelius angeii.nisiquod n e.oquod nolumus exspolinn, .led .^uiervesliri ,
vt nb-
Bubsequpnlis gratiaejuvamineroboratur; nihil boni sorbealur quod morlale est a viln. Qui aulem efficil
ab homineconsumari (b), nisi quod uadem operanle nos in hoc ipsum Dens, qui liedil nobis jiignus Spiri-
atque npilulante perfiritur. tus(ll Gor. v, 4, h). Ephefiiaquoqup scribens, idcm
Cap. xviii. — ^l.ttirc iiuqiip catholicorum Patriim pignus his verbis insinuat: Siqnnli es/is Spirilu vro-
apostolicis iiistiluiionibns 473 tradita permanet in missinnis sanrto. qui est pigiiux lixrcdiUilis nostrse
Ecclesiis sine uliqua dubitHtinne doctrina. qnam (Eplies. I 13, l^i). Ut ergo in eustodienda miiltipli-
Graeci Latin^qiiP pontificea,sancti Spirilus infusinne cnndaque Domini nosfri pecnnia non essemiis pigri,
firniati. uno aiqne indissnciabili (c, spmpertenuere 474 sed providi, spiritali sunius pignore pr.-pmu-
coiisPnsu. In qna bealus Aiigustinus iiidinns virtutc niti.Hocpignussitiedubio scrvus illenon hatuit,qui
ex allo abunilaolins illi omnibns Inboravit non au- ; acce[.tain Oomini peciiniam mulliplii-are neglexil
tem ipse, sed graiia Dci cum illo (/Cor xv, 10). [Luc. XIX. 20). Deua crgo graluito munerp cui vo-
Ipsiuspnim niinislcrid Doininus iiliprinrpm buju^' rei luerit pecuniam suam pignusque largitur Caeterum
liilelibus siiis inptrnciionem prfeiiuit. Q-jippeaiihnc nns ncc eialiquid dediinus. proqno pignus arcipere-
ipso in corpore constiluto.lVlaginnH t.aeres^s adver- mus[(?MZ.< enim priordedil illi,et retribuelure^^l^llom.
8U8 gratiam Dei morlireria ausibua rebullavit. Ncc |v XI, S."}] npque pignus illi pro pecunia dedimus
;
;
defuitinvictabenignita? miseranlis I»ei.quae mibtem Bfdet pignusetpccuniam ipso nobis tnbuent'" habe-
snuni.ofiirilMlis gruti.c armistanin lortiua pr.Tcinge- inns quo pignore nos custoiiiente. non perdimus
;
ret, quanto arrius advcr>us eadcm vasa irae dia- quod habcmns a qun etiam jngiter adjnvamur,ut
;
boluBinsligarel. Proindenr.pmoratus Dei ponti'px in- pecuniaa quas nccepimus commoda ncgotiatione
clylus Augustinuaturrim fortitndinisipsHmgritinm multiplicare poa^^inius.
lenens, el pxindc ciincta hosliliurn niachinampnta Cap. XIX. — 32. Illnm vero brati Apnsloli locum,
turniaium(rf)coclesti8Juvaminis virtuteconlringena, ulii de Deodict l->go rujus vult misrrrtur et quem
:
Don Bolum ipse perfectam de hnste victoriam rofe- viiU indurtit (Hom. ix. 18). melius nccipimus,si hoc
rens tnumphavit, quin eliam posteria certandi et r.on ad inlerrognlionis aensum .scd ad conclusionem
vinccndi ordinem, si quando victapravilusrccidivo sententiaBreleramus.AgebatenimbcatusPauIuaapo-
(fl) Kdili. xnprrr. (d) EHiti. trlorum.
(b Klili, n//ii/ hrufl ron umninri. (r) Kiliti. wiserirordi.T Dnmiuum.
(c)t>icii)8.unu9.EdJ.,i«Jj4i0Nu6j/i,eti«i/Mj(;/ufci7j. (I) Editi, similitudinein ineplum.
(H;n DK VKMITA Tl'; PU;1£DKSTl.NATI0?«IS LIJI m
BtiiltiH ilo ^rtiliiitit irili4(irli<iinliii,i|iiu Diiiin i|iioi«ult A niit"nn,»l nli nn rririji ' I
psroiettn beotflcio
Hiiio iiiiM'iiiii Miilvitt, iil i|i) |tii<tit |tiilit'iii, i|iii) nrlnrotf f/riliiit i< oiiratlnii /j ... 41.
iri'ii|iri'lH<i)iiiliili ii'i{iiitiititriMiilt'iiiniil.L)lil prliiiiiniilo .l4.Tunto iirHiiinii|uiutiin<-ilirl ImniKnilM inr«n)*-
|iiirvii|iH |iii|iiona Kniiti il Jnnnli. IpHit Hitil |iro|)iiHiiil itir i|tMnlo inliiua |ion)«r)R« pflrnlrM>a hornlnlt •••
t|iiiiiHlii)iiniii <<.\ i|iiiliiiM Hliin iilii|iio |irii|iriottiMiilun- ipniiiii vulnnruiillN ^tinn lilur: 1(111111 in ki^ r|tirriilui
litKit ii|ioriiiii iiiKi ilti,i|iiiu, (Itiiii iitiitiliiiii nutiluia- |iucriilor liituiHiiitiHci<riit,iioi)(|ivin<iiii volunlainin ail
Hnil.iiiliil fgiiiun!. Iioni vnl inu!i,i'iitii miiboH rtmtua t<(ruRationi<ni Hiin ini(|uilaiia opponcrot.ard fiurnl»
orif(iiinliH |)i<ociili toni<ri<l ot)Hlrirli)ii,uni porinilpl)!- litrrniiH<>riaor(liiim|iuHliilarot.Mi<Hpon'l><nHA|iotiluiu»
Iniii iiiiHnri 'Driliani ^rulin tmliiiipfnHu ililMt;lio,ttlli«ri uil : Ohoinii, lu tjuti eit qui rf*pouilfin Ufo [thtd,,
pi<r iliibiliitii |ui|ioiiiiii |iMl«^ rt<tril)tilu iluiiiiiiitio. In ?(>).* II|)| non, niotil nli<|iii iitiluiit, lnvjtiiH i'ttii|iii In
li.it^ i^itiir i|ii.t<Mlit)nn i|i>4t<Hilii i|iiiiii itilvcrMiirii inrttrro roHpoiiHitino tii>rni:it;HOil corillH obilurnti HUpi'rli*nrii
pnsnoni olijioions.yuii/ iTf/o, ini|uit. iliremns 1 Sun- uliii Halln inornpntionn coinpnectiit. liicenncaiin^O,
<IHiil inisfuUiti unkii lh'iiin(liom ix,l4)/8l.itinii|uo ro- homi),lu ii>nt e»'t iidmunuit iit nnipHUin prccntor ru-
Hpt)niii'l;.-(/'.«(/.lli'H|ion~ioni'iiii]iio )«urtin IouuIih lotti- prrlitiH utti<n<lonH,tiPc nlii|tii(l in MuiniiporibuH rjuod
iiuinii pi't)l>iilion(< tiiinliriiianH iiii(i>.ir)) ennn
; ,V'>i/.w L)i'u plururrt iiivonicnH. u i|iio hiIii viilnat liunn vi-
(/iri7 : Miscrfbor vui vtt\graor, et misrricordiitm pne o vciiili inunr.^o prmnr|ttiirn,aliipHuin humiiitutccon
ititho cujus miserrbor Ail o.xpliraniluin i|uot|ui< pro Iriii cordiH PxorurMiauxiliuin:Hcirrlque«ibi ttintuui-
mi{«Hioni8 hiiiu Hoiilontiuin Hir conoliMil(('.l('i):/{/>/Hr mod.iHiiccon.xuiKliim.iiiiiiltiuidru^ituliiinc vrlopera-
non i<olt'nti.s, nciiuti rurrcntts, srd miserenlis vsi Dri. liono puci'arol,viilantuloin<|un uc larultulriii in lido
Sulul.ivi>ro >|uainilopHrvulis propoPUKrut qtitcalionc ot carilule jiiHleHunetpquovivunili nun>|uuin hoiniai
lioiDinuin quui]uo jhiii raliotie utonliuai vtiluntulrs naHci ex hoinino.spddivinilus tribui gruiuiia iargi-
solit DiM iiiisor«!i(ini> ronvrrti, «iilijunrto Ptiaruonis tiilo;i|iin3 voliintatca hominiim rnalus pra?vrnirndu
Obtomlil oxi'nnilo. .-Vil naiiuiiic U'. 17) : Dirit eitim miititt in bonus, ul impiia rl iiiiq<iia purcuta dimit-
Scriptura ffinruoni: ()'(i>i »»j horiiisum exritavitt^, ut l.it;eaH(lpiuqiie bonus volunlatri> udjuvundo subse-
Oilcnditmin te virtntfm mruin, ei uitnuntirtur iiomcn quitiir.ul jusliiise coronam bene vivpntibu^i reddat,
incuni in uniccrsu trrra. (IrrnnnHHHjne srntcnliam, qiuioi non in hor p.-eculo.srd in ruluro li Irlibus suis
quaniile [mrvnloriiiu alqiii' miijoriini ffrrtliiituiSHlva- lurgitus rst l>ominu8.dura vasia miuericordia* glo-
tione pro uli>ial,unu conclusione lirnuivil, ilicrna : riam largiriur (c),ct vasa cunlumeli^B oilorai) aemper
Enjo cujux vult mixeretur, et quem ntlt obdi,rat Ul ur»>ura depulabit incendio.
autem liortlirrrrt.lrjj^aliliiisse lullum nnn iiiescebat 3.").lii quibu3 vuai» niiscricordi.i'alquecnntump|isi
eloquiis.qiiibus Uoum rl Mtiy>i tlixisse:.Wijirr<'/'()rtui
" n
miiitnmsensus islorumfratrum u venlalcdiscordat, »
m i.scrcor {Exod. xxxiii, 19), et de PhHraone dixisse quibug videlur Ip?os esse vasa inisPricordiaB, qui
quoii ejus cor obdurnlurus e8«et,noverat contineri. ecclcsiasticse sive ssecularis railitta; habent in boo
Cap. XX. — 33. Denique ut agnoscutur hajc spo- ScTpculo dignitatem ; cleric."»s vero et inonachos, vel
teiitianon rx objertione proposita, sed ml conclu- quoi=lili(t laions.vusa pssp contumeJiap.Mious enim
siont^in siiprrinris piopositionis i.lalH.post rumileni altendunt Dri bonitilem, quaj vas:i misencurditB,
conclusionoin ipsp sibi bealus Apostoliishucsermo- qnae preeparavil in glnriam,a vasis irre alqup conlu-
nem cintrudicrntis objecit Diris : ituque inihi-.Quid inrliffi gratuita dilectionediscernit,in illuminutione
adhw quc iiur?l'olunliiii ejus (juit re.sislit (/ Cor ix, cordis,hiic est in (idcspe et caritale consistpre .'in
I'.')! S iIhiiI eiiin hoiiiinesin irnebris propriie csbci- quibiis qui 1 ersrveraveril usque in fiaem.hic saivui
talis err.inlrs(rt). com audiunt gralia Dei pra»veniri erit(H«///i. x, 22l.
atquo iinmulari hoininum volunlatP9,viden(que se Cap. XXI. — 36. Ob hoc beatus Paulus non cui-
pro tcnrbrosi cor.lis prrversilate culjiari, excusa- quam saeciilari sivp ecolesiaslica praedito dignitate,
tioni su.e de jusla Dei volunlato injustuni caplare !-ed omni operanli bonum, gloriam et honorem et
sulTiagium,ul4T5 exiuile maus recipianl punitio- pacem testatur (R>m.n, 10)donari po3se;fl de vasis
nis augnienluin.Acru&antenim Deum,aquogratiam quae in domo magna sunt loquens,oon est quia po-
non arcipiiint;e! St'i()SosPxcusanl,qui Dcimjustum D tior quemquam dignitis vas honoris etriciet476sed
vilio su;einiq.iilatisotTonduiit.lpsisibi suis manibus hoiiorein verura muiidalis as^erit largirndum. Sic
inforunt plagas.acmedico non dubilant irrogareca- eiiira dicit:.<In magna aulem domo non solumsuat
lumnium,tanquam causa occisionis propria» nonin « vasa a'jrea etargealea.sed et lignea et liciilia ; et
illo sit qui seipsum interlicit,sed in eo qui
minus ei « quaedam i|uidrm sunt in honorera.qucBdara vero in
salubri curalione subvenerii. Medicina quippe non « eontumeliam.Siqiiisautera emundiveritseabistis
morlis, sed curationis est causa cui ulique non : « erit vasin honorem sanctilicalum.pt utile Domiao,
recte mnrs ascribilur, si pessimo vulneri quod sibi M ad omne opus bonum paratura( /rim. 11. 20.21). (d)
hoiiio inlulilminimepr.ebettur. Justitiaequippeest, Iterum aitDro;»Ouireddet unicuique secundumope-
si vulnrratus ille reliiiq<iatur,ut mortem quam sibi < ra sua;hisquidemqui secundum patientiaa boni
spontaneis operibus ascivit,iaveaiat ; misericordia « operi3,gloriam,etboaorera,etiacorruptiooecEquae-
{a'>E<\(\..e.rsfnntes, (d)Locus hic Apostoli aon legitur ia editis,9ed in
U>)ln eiid.,gruiuiie orationis,?ed male. mss.duobus.
(c)in excusis.gra/wm largielur.
647 S. FULGENTII EPISCOPI nUSPENSIS 648
« runt.vitam aBlernann;hi3 aulem qiii ex contenlio- j^
pu9 va9 roisericordiae putetur ingloriam praeparatuu
1« ne.et qui non aoquiescunl ventHti.creflunl HUlPm quia pontilicali milit'a lungitnr sed si pro grege ;
I ioiquitali.ira et mHignalin.Tnbulatio et angustia sibi cr-.dilo sollicilnssempor invigilet.prapdicetver-
« in oiiinem animam hominia op-rantis mulum, bum.instet opportunp,importune.argunt, db^ecret,
« Judaei pnmum et Gr^ec^gloria autem.et honor.et iiirrepet, inomni patipntia et doctrina (// Tim. iv,
« paxomni o()er;»nti bonum.Jud i-o primuin etGrae- 2);nec sibi dominatum superbus usiirpare conten-
" co([lom.n3el seq.).» Beatus quoque Pelrus oaten- dat, sedapostolicis iniorniatus eloquiis. pxemplum
dit per raiaericordiam Dei, secundum quam vasa secunctis pxhibeat;npc siilli .9 altitiidinig collatura
misericorlise appellantur quicunque 8alvantur,non sibi gaudeat temporale fastigiiim, sed si humili
dignitiitcm tpmporis in hiicvila, sed donum rege- cordc (idelibus praebeat bonfe conversationisexem-
nerationis in (ile.spe elcarilate contVrri.Ait enim : pliin:(r/Mi, 7). Clementissimus qiioque imperator
• Benrt hctua Douset PiterDumini nostriJesu Chri?. nonideopptvas misericordispraeparutum in gloriam
« ti,qui per raagnam raisericordiam suam regeue- quia apicera terreni principatus accepit, sed si in
«< ravit 1 )9 in spem vivam,p»r resurrectionpm Jesu imperiali culmine recla fida vivat, et vera cordig
« Christi amortuis.in haeredilatem incorruptibile.m, humilitate praBditus.culmen regiae di^mitatissanclae
« et incontammatam, et imraarcescibilem, con- ^.
reli^'ioni subjiciat, si ma^'is in tiraore serviat Deo,
« servatam in caelis, io vobig qui in virtute Dei quara dominari populo delectetur si in
in turaore ;
custodimini per fidem in salulem paratHm reve- eo lenitng iracundiam mitiget,ornPt benignitaspo-
" lariin tempore novissimo in quo exsullabitis mo- te9tutem;pi se magis diligendura quam metufndum
j
<( dicum nuncsi lieri potest, per tristitiam in variis cunctis exbibeaf;si siibjeclig t^alubriier cons.u'at;si "
« tentationibus:ut probatio vestrae Pidei raulto pre- .justitiam sic teneat.utmisericordiamnon relinquat:
« tiosor 3it auro quod per ignem probaiur,et inve- si prs omnibus se sanctae matris Ercles'asticae catho-
« nialur in laudera Pt ;rloriain Pt honoreia.in reve- licae meminerit filium,ut ejus paci atque tranquilli- m
cum non mundiim prodesse laciat suum "
« iatione Dommi nostri Je-uC.hristi:quem tati per univeraum
« vid-^ntis.diligitis ; in quem nunc quoque non vi- principatum. Magis enim Christianum regiiur ac
« denles,crcd lis^credentes auiera e.xsultatis Isetitia propagatur imperium.dum ecclesiastico ptaiui per
p inenarrabili pthonofiricala.recinienteg rinem fidei universam terram consuliter, ']uam cum in parte
« vestrcfi salutera animarum (/ Pitr.i 3,4 et fieq.). quaecunque terrarum pro temporali gecurilate pu-
37.Vidoti3 pastorem sanctum ovibu3,quas aliipso gnatur.
PrincipeDominoque pastorum alendas arcepit.salu- 59. Non ergo per quaralibet saeculi aut Ecclesiae
bria spiritalisdoctrinae pabula providentem Ncmpe dignitatem.sed per fidem qup per dilectinnem ope-
ostendit quid Deushic per magnam misericordiam C ratur,unusquisque vas in hnnorem dono Dei mise-
8uam in suisfidelibus operelur.scilicet regeneratio- rantig eificilur.Nonenim Salvatnr no?'er beatos vo-
nem non in spein saecularis aiit ecclrisiasiicE cujiis- luit nuncupari habentegg*ciilarpm aut ecclesiasti-
piam transitori.-E dignitatis. srd in spem viiaj aeter- c,(mdi-.znitalem.spdpaupere9ppirilu,mile9,liigi'nteg,
naj;iiec in liacrpilitatem iuiperialis pdntilicalisvemi- egurienles,silienlesqiipjustiti()m.mispricordes.n"iin.
litip.sed in hierediitttera incnrruptibilera et incon- do-< cordo.p.icificos, et qui pprsecutionem propter
laminttlam,pt immarcpscilnlera.nequeaffeclandara justiliara paiiuniur {\ta/tli. v, 3 et xcq.). Nec Abra-
in terrin.spd conservalam in cselis nec in eo? qui ; ham palrc.n nnstrum t'>m|iorale9 hnnorps.vel divi-
Sfficularif» aiit ecelesiaslicae dignitatis adipiscuntur tiae ad l)ei amiciliam pprdiixerunl;9»'dquia«rrpdidit
temporiiliter culmen, sed in eos qui in virtiite Dei « Deo, repiitalum est illi ad jugiitiam. ct am cu9
custodiuntur per lidera in 9alutPm;non utiquejnra « Deiapiiellatusesl yrtc.ii.^-i) Nec pauperpmLaziriim
perfecte c<mce99am in hoc haiculo,sed paralam re- aerumna paupprtatig el lamis atnictiim, ab ffitprnn
velari in temporenovi->9imn,/n g"0.iiiquil,fX'«//(//»i/i* rpquio ino.iia alqiio ignobilitas lemporalis exriusit
statiii.que vilae praidentis insinu insijua|itrttem,inlu- god virliitem,qiiam divinitus Abrabam(livps.iciP|iit
lit;"Modicum nunc.si fieri putest, per trislitiam in ut in divitiis pauper spiritu eancte viveret.eamdpra
« variis tenlationibus » Cujus vero utilitatis causa q accppit l.azarus pauper.ut afTereng fructuin cumto-
hfC ri<lelibii9 ac-idant, sub9<'nuenter in^inuans :
brantia.lranplalug ab angelig insinnm Abnih.Tdi-
• Ut protiatio.inqnit, «vegtrae li'lei multo pretio9or vitis perveniret (Luc. xvi, 2) Hoc aulpm ideo fa-
« sitauro quod per ignem probatur, et inveni.itur ctura egt.quiaseciinilura H.Tculum aliacnpia.Alirfihffl
M in laud^-ra^et nloriam.et honorem.» Quando vero divitis.alia Laziri pauperis vi'1ebatur inopia: cfpte-
sit hu)U3 honoris et glorise «peranda 471 cnlUtio, rum seciindiim Deum et paiipertatem .«anctam rum
mox nperit,/rtrcDc/uno>ie,inquien9,Jt;.vMC/j' jA/t.yuod Lazaro rommiinemAbr.iham dives hithiiit .et div fias
ctiam Vh9 eleclioiii» ininuans dicit: « Morlui enim sanctus^/^or/^ sancfas) cum Abraham LnZHnis pau-
u eslis.e' vita veatra abacondita est cum Christo io per indivisa communione possedit./)^».^ 47H enira
« Dco Cum enim ChriKtuH app.irnerit vila vegtrn, « paiippres flegil iii hoc mundn,divit»'9 in fidp.pl hae-
u tunc et vos apparebitia cum ip90 in gloria >< redrs rettni quot proinisit (lilicPnlibusi^etytfMi 5).
(Cn/iji«.ii!. M) Ipsa fidi? divitpg liunt ooinfs ()i)i scicnt<:F (juia///a'
Cap.xxii.— n8. 0'''intum ergo pertinet ad hujus !e'i' figurahujtis munili{l Cor. vii, 31). morlui pec-
tempons vitim.fonxtat qiiia in Kcclcsia ncmopon- calo, vivenles autem Deo (flo/n. vi, 21;, non in di-
tifice polior,et in 9«culo nomo Christiano iinpera- gn'tate teinporali, sed in cruce Domini nostri Jesu
tore celaior laveaitur.bed aoa ideo quilibet epiaoo- Cbreti(Ca/.vi, Uj cum Apoatolo gloriaatur. Sacu-
eiu DE VEHITATfc: PHAlDESTI.NAriONlb UU. II.
luiorn (|iil|ipn iivn occln«imtloiim (ii) JiHnilnlBMi A |"'rB. iioo novoi (•flrnirtotii inlr« o»ll« «fom"i'- cfi
|MiHMiiil vi v.iNit iiiiMiuiKii iliA), t<l viinn ODHl u iiinl lat lutllari] ,i|uiH,iiii|iiaiii, laloanfl^ot vuMt iiiim«<< •
,
tuiii|iiii-alil)>radi|iiai'i, (|iiiit iNlaboniM ^uiit iititli»i)uo (|Uin liiMiH |)rai|iiir«vil io Klurix» f ^***! MuIm u»(|U«
ooiiiiiiuniii; in oruco iiuttini Uiiiiuni Jiku Clirinli ve- Hilcii 120 livinn llilfll ri caril«(ii iriiiiiicu«, ui i'«u-
riiiitoi ^liii iiiri, |)ii>|iriiiiii i'bl viiboriiiii iiiiHi-ncoiiliR), liiiii, Aiiiuhitiiii, JoHiinniii, llilarinr M icNriuiii,
iliiii' |>r(i|'nriivii II.MiH III ^liiriiilil, iiuirol voravil iion uliii»(|iinMiii.iliN vitit* III' Monclitutiii II •!, irii|iii-
HoliMii cx Jiuliniit, 1(1(1 oliuiii ox ^flntibua (/i(i"i. ix, biiH ol rflclw ll>lai verilat «l ••ncta converHatlonii
'i\i, 2k), ImIu vaHii vorurilcr (lliriali flKio boalui rerulHil iiit<'KriluN, vaHacorituiiirli» non nivtuatap-
1'aiiliiM iMliinitl, iliciMiM : Qnt itu(rm tunt Clirisli, citr. ])ii|laro? AliMit ub oiiiiiiluiH (Ihrialiaola ut talia «Jo
nein .Mntiit c> tii'i[i.ii'i''iiii . unt n/n.s t"! i'i>iiruiitiii'nltt> lionii BorviH Doi credaiil.
{Gttlat. V, 'J4). (1ai>. xxiii. — A',\. (Juotquul Hpiritu Mcl aKUiitur,
^O. (ji>iB(|iiiH hoo (livinu illuminaluH iiiiHorationn hiuc indi^na (b) non Moluni ilo rnnnarhiH qui HfllpaoH
COMHiilcrut,niillHliMUiHaiiili'l»it(](ioHlibollaicoH,i|iian- cuHtruveriinl |iropti>r rnKnuni railuriirri, flfd iieo de
tuciiiu|no Mii>culari iir.Tiltoi» ili^inlato, iiuinili coii- luiciH conJii^iitiH rcclf^ criuloiililuiit rfcti;(|*iA vivcnti-
lcii'|)t(inbu!4 clorioirtii.i inoiiacluH saiicto vivoiilihun
l)iia Hunpicunliir. UivorHun cHt qiiirlcin BPrniniH Iru-
pnuponore, ul illuH vaHa coMtuincliii^ uppollot, u (|iii- U cluii, qiiod, hotiuniH lllio Heiiiinanle, terra houn fe-
buH (livlMtB^rHtimdDnotiuinduni ipHUincontoiiiptuiii rundoHinuMUHcipit nutri^ndum; neclainenernipnui
vidi't atiiiii^ ciiliulum, ot illos [iro tiMnporali polo- HoluH, H«;il ot Hoxa^fnuH, el IriconuH, ut in horrpiim
»tiito pulot CHac vasH iiuacrii-ordi.f.ijuiis iiiariilcrituin coiinrcnctur.hooriniic, inttiriuBincrcnicntiini liir^U-n-
ost in oulinino hihouIi oonHtilulos, id cbI mundi hu tu nntriiur. Incil tMiini l)cuaperpropbetiim, dulurnm
juH roligioaos principeH, miiiidi coMloinptnriluiH non se apadon<bus, i I cst vir;;iniliUM, in civiluto ^na et
holnin cpiscopin, Hcd cliaiii nioiiacliis, CliriBliHnit' in riiiini suo hDnorciti.ollocnm mcliurcni (|naiii flliis
rcliKionis dbtcntu, soipsos veraciler ulquo laiidiibi- et lilialui!« (Isni, Lvi, 5j. Sed et ipac in puo ApoHtolo
litor snlididisiie. lo(|ucn8, bonorcm congruuiii cunlinenlia! \iduali. et
M. Er^ono qui!>qi'.Mm Christianns pntcst ita vas conjngali puiliciti(c.bonitulissuslHrgitBt(iConcn!>8it,
miscricordiajdicorHimp^-ralorom Conatunlinum, ul dicento Puulo :
Vtdu<,.i liotinm, >^u.r vere viilt,». iunt
vfisa Aotonium nnpcllol ct Pauliim?
contuinciiin (/ T""". v, iii) ;
ci TMriw^ : Unnoribil^ cnnnubi^min
Nonnosi ipso b"atiB iiUMnoruE Augustua C mntunti- omntbuf^, cl lorus iiiimaculaiu.i (llrbr. xiil. 4). Ilunc
nushuinaniarobus liacleiiusint.Tcssot, tiin nox'Hm A|iosIoIuh, qui m ma;:na domo alia dicil p-sp vana
8ui nominis ludoiii inlor ma,ximtts conlumelias' da-
1
>" honorem, aliu in ronlnmeliam, honorari viduas
putfirct? Ant bcalnm imporatoremThoo.losiom sic C c.injnpalo-qne i.rfpcipcrpt, *=! eos intcr vaan con-
potestiniisqnamvasmiscricopliiodicereprflepnralnrn tnmelia; dcpularet ? Vasa qnidpm esse in hono-
in gloriam. ui JoanncmThcbfcum monachnma vasis rnm omnes qui spretis racultatibua in fide et ca-
misericordMe fc^r» get.et vas in contumeliam lactuin ritate deserviunt. nullus audet iippare fldelium :
perversus uHirniel cnin ipse glonosissimiisTheoJo-
:
8Pd quis vusa contumpli.x' diccre audebit illos
sins imperntor, cni Dcus lidci merito. qnam ipse do- quibus dexteram conslitulis ob hoc dalurus
ttd
navcral, oliam indomilas subdidit gentes, tantam est (c), quia eum in suis minimis
regnum l^ominus
dicatnrinomoratoviroD'.i honoriricenliamdetulisse, essnripntem sitientemque paveronl, vestierunt nu-
iit nullaloiuis illorum pra^snmerct subire f onflictus, dnm,snsceperunt hospitio perej^riniiin.visitavernnt
priupqiiam luis-set propheticfi illins rcsponsione lir- inlirmum ei in carrere conslitutum {)l itih. xxv,
malns?Krgonc Ifinlum vinim religiosi&sirr.usimpera- 35)? Qnis istoa omnes audeat dicere va?a facta in
torvas contumelifE fuisse credebat, in qno sic Deurn contumpliam.quos ipsefigulusituros in vitumtesta-
humiliierqueconsuleret.et perqupm sibiDeum vera tur aeternam ?
respondcntem ipso rerum effeclu teslante protinus 4.',. An torte isti monachos et laicos dcvote Domi-
agnovisset ? no in suis gradibus ac prolessionibus servientes in
4'2. Quis vero neget beatosepiscopos Innocpntium n hoc tantum ?<ecnIo vasa esse contumcliae dicunt,
Romanum.Alhftnasium Ale.xandrinum.Eustachium qniaeos alfici contun-eiiis tribuIationibuS'|U€ per-
Anliochenum, Gro^'orium Nazianzennm, Hasilinm spiciunl?Sed talia sentientes illa statim spquelur
Ca»sirienscm,AmbrosiumMediolaiiensem,Hil.irinm absnr.lii.as.utipsosprimitusbpatosapostolos.gregis
Pictaviensem, Constr«nlinopolitanum Joanncm, Au- scilicet «lominici gloriosissimosarietes, vig lantir-si-
reliuiii CarthttginPnsem,AngiistinumHipponensem, mosqne p istor.'S, vasH contumeliae appellarc cogan»
caeterosque pontifices.qni Ecclesias t)ei vigihintissi- tnr. Quos enim c<^rti'is in Christi domo Iratres isti
me jjnbernantes, aut nascentil»us ant j;im natis hse- vasaconlumeliaBSPCundum suam sententiam nnncu-
reticishabilantein se sancto Spirilu restiterunl, nec pabunl, nisi quos pro noininp Christi Scriplura te-
vcteres lupos ecclesiastico gregi permittentes irre- stante contumelias cogn.jverint pertulisse ? Audiant
(n) Ms. unus, Sxcularem quippe sibi et ecclesia- (c)Sic mss. duo. Atediti, ob hocdicturus esl Domi-
slicam. nus quiu eum etc.
{b) Sic mss. duo. Edd., hiec indigne.
Patrol. LXV. 21
6M S. FULGEMII EI>ISC()I'I RUSPENSIS 659
igitur beafum Paulum Thessalonicen^ihua ha?c lo- A Cap. xxiv. — 45. Seil Porsitan dicent ideo beatos
qufnleni: iVam ipii scitix,ftalrex, iuimiiutfi no^lrum apostnlos vasa ronlumcliaB non luisse. quiaillac con-
advoit. quia n-iu inanis juil, ard anie pussi el coniuwe- luriielia"qiias pro(^hrisli iiomine perljUTunt 9en:)ina
liis (iff <h\ sicul scitis, in l'fiilipf>is. ftdw iam hahui- fuprunl luluri honoris ot gloriae, quia pcr illas con-
fMHs tn Drn no^tro loqui ad vos J\vanqehum Dei, in lumeliasnecverilate fidei nec sancta; conversationis
rnulUi sollicitudiiie{I Th^ss. ii, 1, 2). Corinthiis quo- virlute privuti punt. Agnoscant ergo illos esse vaaa
que Fcribens (Cap. xii, 10), ait : Libenter gloriahor contuuieliae (// Tim ii,20), non qui in saeculo con-
in infiimitalit>us nieis, utinhahitel in me virlusChri- tunielias perterunt,sed ijui intraEcclesiam corpora- 1
sH. Propterquoft compUtceo mihi (a) in infxrmilaiibus, liter posili, quam mafjnamdomum appellat Aposlo-
in conlumeliis, in necesn'alihus, in persecutionibus, lus, aut rectae fidei contraria pertinaciler usque in
480 1« angusiits pro Christo Et ut contumelias in finem sonliunt, aut sanctae conversalionis alijiciunt
hoc sflecuio pprpeli omnibus sanctis noverinl esse inslilula.Snnulquecognoscant^secunduru beali Pauli
commune, uudiant quid eti .m de caeteris aposlolis sententiam, quia si quis se mundaverit ab istis, in
libcr ipse teslatur quem de AcLibus eorum Lucas quocunqucgradu, in quocuniue honore,io quacun-
evHngeiislaconscripsit. Ibi quippe mpmoratur quod que fueril profes^ione posilus, erit vas in honore
Ju'liei apostoios in custotliam publicain missas, el g 9anciificatum,et utileDomino.ad omneopus bonum
angelojanuascarcerisaperientedimissos^rursusad- paratum {Ibid., 21), receplurua futurae retribiilionis
duuentes caede maceraverunt.caesisque denuntiave- beatitudinem sernpiternam ab illo judice qui in hoc
runt, ne loquerenlur in nomine Jesu,et Himiserunt saeculoquibus vult gratuilamjuslilicalionem donat,
eos.Ul'isanclUf Lucascum gaiidioeos contumeliam et juslilicatis per lidem adjutorium grstiae sulimini-
passos hi9 verbis insinuat : llli qwdem gnudentes strat. quus in bealitudinern regni coeleslis donata
ibant u conspectu cnncilii quoniom digni habiti sunt glorificatione aagelicae aequalitalia inducat.
pro nomine Jesu {h) cuntumeliam pati {Act. v, 41).
(a) Sic ra89., juxta Graecum £'joo/.u). Ediii, placeo {b) Sic nis. unus. At editi, pro nomine Christi.
mihi.
LIBER TEKTIUS.
491CAPCT1.— 1. Jam nuncdeillisquos Deusprae- Q, incommutabilisaeternitas manet.sicutinchnandaruai
destinavit in adoptionem liliorum ordo suFceptis rerum scientia uuniiuam poluil inchoari, sic muta-
operi9exigitdisputari(a),quos<ecundumveraBfideire- bilium operum nunquam potuil a»terna dispusitio
gulainsanciarumScripturaratnauctoritatefirmalam, commiitHri. Dpus itaque sicut nuoquam futurarum
non solum ad praemium plonticationir', sed etiam ad reriiin fint inscius, ilanec mispricordiffi aut judicii
graliurn justiiicationis, nec folurn ad Eternam boa sui tuii igna- us : semper oiuiiia lutura et
sed siciit
titudinem qnae non mutf tur, verum eiiam ad fidern bona 4S? et mala praescivil. sic omnia operagra-
qiite per caiilalem operatiir, u' que ad «"If-rna lan- tiae atque Jusliliae suae incommutabili praedestina-
tuui (iraemia, sed etiai lad bona inorila gratuita bo- lione disposuit.
nilatc L)ei ante niundi consiilutionem in Chrifto CvP. II. — '2. Magna quippe altiludo snpipntiae et
pra;drstinalos, el hujus prwdet^linatinnig benelicio scientiflB Dei. qiiibus rlivitiis plenus. omnia (uturMet
secundurn pnipusitum vocatoseljuslificatos, nullus scie:iter coinuvit uls-apiens, et sapienler praeordi-
det>ela!iibi;.'ereChri9lianus.Quisqui«epim veritMlern navii ut scit ns (c) (iui utiqne non inconvenienterdi-
pra:de>tinalionisilivinaBnegareronlenilil.niutabi|pm cilur : Ecce lu. Ihimine, cognosvisli omniu novissima
Oeum sine dubio praedicat, cui tem|)Oralium HCtiium et untiqua (Psal. cxxxviii, 5), el quem ver.iciter fu-
humanorumtpmporaleiiicognilionem perversusa^pi. j,
tura opera sua jam feciBse beatus pra^dicat Isaias,
giia'. Narn si Deus incommutabilig e^t.qnod ilubi- dicens : (^iii ffcit qux fulura ^unt (Jvfl. xlv. 11),
landum non est, omnia lutura ex 3DternitBle incom- src. LWu Futura qmppe opera sua eo jam fecit,
muiattililer novit, et ornni 1 opcraguaincommiilal.iji quo incomnr.utabiliter lacitndadisposuit.Unde rccte
ordinatione disposuit. Nec poluit esse dispositionis quiilquiil faciurus est, jam ab ipso factum dicitur, ia
ejusaliquando mulrttio, ubidispositorum (/>)sine ini- cujiisnperibus fiiciend s aelcrna d spositio et inrom-
lio rniinr-.t ff-tcrn;! cognitio Proindc npud Heuiii sicut inulabilis invenilur. Virtus enim ct snpienlia Dci ex
niinqu'im deluit luiurarum pr.T^cienlia roriim. sic fpternitate incoinniutabililpr omnia (utiiro novit, ir-
nunquHm dcfuit sempiterna el incominutatiilis ope- reprehen:*ibililcruniver!?aopera!sualuluradispo9uit,
rum vel dononiiii prff'destin.«tio lulurorimi. Apud sicomnia quie disposuit insiipcrabiliter facit (r/).
ip^um quippe, in quo aeterna incommutabilitas et Non mutat dcu9 pra-destinata, quia sapientia ejui
(a) Edili, cogil disfiutire'
Ib) M^». duo, dispositorum ordinum. Hal)entur in duobus mcs.
[r) H.TC, ut sapiens... u( sctens, dcsunt in
(d). Ediii, irreprehrnsibililer facit : in aliis, fecit
editie.
OSa Dt; VKKITATI, l'k,€nESTINATH).NIj> IJIJ 111.
rion rillltiir ntil r«^(irolirii'li(iir in lilapniltiona ; ol A P')rK.Hra elrellnnla «tflrnapraiparftlto.lpia «tt 41-
|MU'll('il DiMiH |ii'iii'li<HiiiiulH,i|iil.i virtiia rJiH 11)111 iiii viiiu |ir.MilfN(lii«tli);lii i|iia iii|{nn lotudi ^ < l>a-
|iiiillliir uii( Hii|ioi'atiir iii o|iuri>.llinii t^Nl i|iiiMi Doiiii iicll<iii ilivlnm IniiiitutiBiiirriliilur rjui* «... .... >-r;."i
iiiiH((<r, oii|iiH iiiiivoi-ri.H vini (nUoricnnliii nl vi>rlt.ia, ii»aiiiiiiMr>iiitiil)flioarita* liivflnltur Mpo»uli«uru' un
ot ciii vriuritii- iiiiMi>riroriiliiii) ct Juillriuni cantat A|io*(olui,liuc nnt)iiuvlilantar inuule«ni^A),«|| : Qui
l':i'iili'Niu (/'mi/. XX.MV, 10 ; Piiil, <*, 1). i|iiin non »o- itwnnl ^ie i>r:r t-:'itin,tril na* in iiiloiilionrtn fitiarum
luiii oiiiniit oporii Htiii, i|iin< ii(ii|iio l)oiiuNunt,ox<|iil- pm U*um Chriitum i/i ifttum (Ihtl., ."^i.Kt ut loturu
nitii In oiiini<H vnliinliidH rjiin |/'<ii/. r.x, 2), hoiI ux kolo pnipimto b in e v ilnnt tti« l)i'i riraacniiore
oliiiiii i|iui'it.nii liotiiiniiii) otunpfllnrumopem iiinlu, iiocui(:l,iiilJaclt,Vtfrun</umpru/iMji7ufn voluntntn tuJt.
i|iiiiiiiviH iii tiMiiporH luoii'iiita.ipMii '.nniori incoiiKnu- Utiii. lioi-pro|)OHitiiin bonm viiluntntiii Dei Kratuilum
t.iliiliH ol ii<(ornii>«, incoiiiiiiiituliili ntque pnn-nnl co- ohhu tiionMlrur*-t, HerutuH •(lj<-cil fi'. fj), In tauilem
Hnitiono pnoscivit.n m hoIiiiii on itidpoHiiU i|iimi()Ho uli)ri:e (jr.iiijf. suc, im «/mi jratifli\ioil not in dilrcto
^rutis i|iiil)UH vollct ilonitrol u( linnuH.voruiii i>(iuin Filio \uo,
illu i|iii« i>t lionis ot iiKiliH roililituriM OHHot utJufttuM. ^.Pr.rdeMinati,} uliqu,' filiorum t)ri nd hoc utiliter
3.l*r(OiloHliiiuvit cr^^o j^rutiH jiiHdlliuniloH impioii, non .tnluin co\jnos,itur, verum cti'tm pr.Ttixcnlur, ut
ol ^lorillo»uuli>!4jiiHtos.(|iii>s pr/»<vcnirpH otBnliHcijiio- n in niiiniliiiM tioniH huiiiunii! voluntMtiBct (iporin^durn
rotur ininflricoriiiu ejiis.lli Niml Hcrnniliiin propofti. ilivinu priuHdcstinutioin ntornu graliis prinpiiraliontt
tiiiii vocnti .-
Iii *nnt 71/o.t Dimih pro?.? •r*'i7 el fir.rdeui. connoscitur, fJiiMdein p^iKiipMlinationin etTcctua Id
tuwit conlonnes fitri iniiiijiui.i Filii ijn< (Rmn, viii, \psa Rratia> don itiono nitiiloiiiinuH agnoHcntur ac
?'.1).Fiori Huloni u iiuo, nisi iil> illo ipii co-t AIipuIhc pcr linc iti IhIu lilioru-n tJei udopliono, (juuin l)oua
proinisit?Ciii Abruhuin conrortutiis lldii ploriain de- et proo loHtinu:idoprte()uravilexiplcrnilHlc,ct vocan*
i\H, liUnusinifscicnsqiiiii qit.rcunqiie promixit,)uttrns do ucjusiificaido lar^ilur in loin(iori>, Rrulia Dei
e.^t e' fiurrc {P\iim. iv, '21). Ipac itmiiio (inns prm- K'lorillcotur,et ipsu l>tudeliir. Elc;:it cniiii non Deut
dc»tin:ivu,lecitol racilcnn'ormo? imuj^iniri Filiiaui, in (I'iri3lo ante innnii conslilutionein.ul o-tiu-nus
i]ui osl fidrlis in omnihus vfrhis suis, et snnclus in auncti el imniaculuti in conspcctu cjii»(£/'/ir*. i,4).
omnihus o/vri/iM.t suii(P.<tiil. ckliv. l3) De hia Apo- Cap.iv — Non ergo quos aut Binotns,
eli>?eret,
PtoluH dii it : Quos {'nfttcsliniivit hos ri vocuvil \ el ant nninacul-itud invonit,Hut invcnien loii esse priB-
quos vocuvit.hos cf ju.\lifirnvil : quos nwcni jusiifica- ^civil; aed ul sunclos ct imiii.icula(09 Frtcerct. ante
i'i7, j7/(»s ei gtorificavii ; (l\,im. vlii, 30^. Omncs iati mundi con9ti(u(ionem clegit.Non ergo nosideoele-
prjBdostin i(i aic vocuntur.ut jimlillcenturjsic Jusll- tutun ora MU9,-edut git.ijuia gancti et iininacululi
licuntur.ul nlorilicenturoB.Ac perhoc iirvclesilinuvit inimaculati esaemus.Et \deoao* incariiale s^ancti ct
quo3 vnluit i(i),et ud opcra bonii.el ud prjpmiusem- ^ prm lesli-iavil, qniu ut nos praidestin.iret. grutuite
pilernarpraedestinavit udvitam bonam.pr;rde9tina- nobis elTectum caritalis impendit. Pr«(/f.'i?i«(ii'(7 au-
vit ad vilam sctPrnam;pri» d^stinavit ad lidem.prse- tem nos in itdopfionem filioruni j>er Jesum Cliristum
destinuvit ul speciom.-pnnlestinuvil ailoplandos in «" ifixum {Ibtd., 3). non gerun lum rneriluniautvo-
sa;culo,()r;ede>lin:ivil ^lorifirandos in regno ;
pras- lunl;iti< aul o[>eralioni9 nostr.e.scd spnindnin pro-
dcstinuvit pergratiain luciendos Primogcniti tratres pnsituin voluntutis suae. Kt quoniain gratis a Deo
pr»destinavit(iergratiamperfioiendo9eju8demlJui- li^incadoptionem filiorum nccepiinua, a quo gralis
geniti cohaeiedes. elccti sumos,ut siancli et immHcnlati essftmiis.ideo
Cap 111. — -i.H.ec omni;i9icnt in se continetprae- in h'? omnitmslaudem gloriae grHtife Uf.x brtJilus Pau-
d('s(iiiHtionis a^ternitas, sic implet prrodeslinMntis ln^ insinuntiut omnia qui ejusdern graliae illnmina
Dei luisericordia etjustarnjijeslaa Neqneeniui 483 tur munere.et veru-n grHti.-B donura ex ffltprmtate
ignaru9 lulurorum unquHm psse j.otuitflliornm.qui I^isd-^stinationigintplligat.et aeternam Dci prjedesti-
unico l<'ilio quem sibi eo;eiernum ac sineiiiitio ge- nalionem ex dono grntiae spirilalis agnoscat
nuit, (>r;vdcslinationis rratres prjcparavit : nobis G.Cujus piaedcslinalionis ila inanel aeterna; firmi-
gntis gratiam pr;Bparans, gratis graliamdonan.s tas et lirma SBierniias non solura io dispositione ;
quos Juslilicuret eligens in ip9o;inlemundi consti- D operuin.verum etiam in nurae.ro pi3r3onaru'n.4 8 4
tutionem,non ex bumanis merilis. sed ex gratuito ul nec de illus numeri pleniludine quispiam salutis
suffl proposito voluntatis: voluntatemsuam lionam ajlernaB gratiam perdat, nec exlra illius numeri
faciens causam just ficationi9iiostroe,nonjustitiam quantitalrfiu a idonumsalulis aeternae perveniat.Deo
nostram invenieng causam volunlalig suae.Testatur euim qui scit omnia antequam fiant.sic non est in-
enim ApostoInsquiaDeiisolegilnosinChristoante certusprffidestinHtoruranuraerus.sicutdispositoram
muudi constitutionen,(f:,//it'.v. i, 4) Et ulostcnderet operom dubiu> apud eum non invenitur effeetus.
nos nonpx operibu^ieligi meruissp.sed e\ eleclioni^ Apudse Iiabei cerlissimurnnunierura proedestinato-
donobona raeritapercepi.ssp.eonlinnosubjrnxit.di- rum ille qui eosin «do,.tionera filiorura per Chris-
cens U' essemus sancti ct immncutaU in consfectu stum praedestinavit rquiain mensura
:
et numero et
ejus (/^i/c»j}.Hcec electio fiiil in^lerna Dei praepa- pondere cuncta disposuitf.Srj/?. xi, 21). Ipsos enim
ratiooe.qu* per ejus gratiam perficeretur in tem- promisit Abratiae dioens : Rispice in ccelum, et nu-
(a)Ia duobua mss. additur hic, quia voluit. (b) Mss. duo, hoc nobis satianier inculcans.
655 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 656
nt era sUtllait.sipotes dinumerare ear ; et dixit Sic : A ut homines juslificentur, et bene vivant, et vitam
er:t srmen tuum. Et crMidii Abrah im Deo,et reputa- aelernam pro recte faclis acipianl. liieo autom el
tum e^t ei ud ju<titiam {Genex. xv. 5). De his dicitur ipsa vita ffilerna gralia Dci ab Apostolodicilur;/?(ini.
Danieli prophelae Et in tempore illo suliiuserit po-
:
VI. 23),qnia gralis h' minibud viia bona<iatur, cui
pului^ I uusomnis qui nivenietur acriplu^ in lihroDun. ju.-<lo vila aeiprna rpdiiatiir.Pr.-Epar.ivil aulem Di'U3
XII, l. Ip^is utique Sdivntor n^ister ait Guudfte, ;
eiiam malis i^Miem aeternunrillis utique quosjuale
quia nomina ve-:tra scripta sunt in c.rl>s{Luc. x, 20 praiparavit ad luenda snpijlicia, nec tamen praede-
be his in iibrosancli Danielis dicitur.Oui ndjusti- stinavit ad facienda ppccata. Praedestinavit enira
tium erudiunt muUos.fulgebant quasisiellx inperpe- r>eu3 quoidivinaaequitas redderet.non quod iniqui-
luas xlernitale.ii (Drt«,xn, 3). l^^ti spirilalitfr intelli- taa humana admilteret. Praedestinivil ergo homini
gunlurin psalmo ubi dicitur de Deo: Qui numerat reo non culpam quam odil, sed judiciura quod diii-
muliitulmem stell'irum,etomnibus eiinomina vocal git. Scriplum est pniin quia diUgil miscricordiam et
(P.vfi/. cxLvi, 4).Proindp qui numerat
muitiludinem judirium (^PS'il.xxx.11,0) Dominus. Et ideo non solum
steilarum non potestsuorumignorarenamerum fi- originale, verufn etiam omne actuale peccatumin
liorum. nialis punilurus est l>eu<j, quia malis operibus nec
Cap. v. 7.IHi ergo numero nec aliquis addiiur, g pr.ebet init:um,nec adhittet aliquando cunsensuro.
necaliquisdemitur{fl);qiiiaidemnumprussecundum Mala itaqiip opera nun placent Deo, quia non sunt
propositum Dfi prsfiestinantis implplur Nam quia ab po.Nam si ah ipso e>sent,mala non essont Pro-
secundum propos^tum volunlalis suae Dpus sanctos inde bona operaqufle Dpus misericorditerdonat, ju-
8U09 proedpstinavit.dp quo scriptum est.quiao'/'njo 6te roronat; opera vero quae ipse non tribuit, juste
quxcnnquevohiit, fecit{Psal. cxiii, 3;ita netno po- puiiit;in istis coronutur divina largitio, in illis au-
test PJU9 mutarepraedestinHtionein^s^icut nullns po- tem damnatnr humana trancftrpssio. Homoitaque
test ejt)? vincerp voluntalem Quod si numerus ille illud habet snlubnter quod acceperit a Deo iliud :
certus non pst apuii Dpum.aut divinascientia falli- pcrniciose qund habuerit ex seipso.
tur,iiut voluntas divina mutatur. aut divina virtus Cap. VI. —
9. Pessimum esl autem dicereqnia si
a^lvernitate qna ibet 9up.'raUjr. Quod si iiliqiii'i I10- psl prfleilestinatio.non dpbemus orare nec vigilare,
rum soli possuntimpii dicprp.aul lortenec inipius s<''l tacere 1 mnes voluntates carnis, eo quod jam
aliquis audet horum dicere aliqu^d, nemo divicam piaedcgliiiali fuerimus. Cura utique illa graliaquae
praetlpslinationem neget :
quandnquidpm illius Dei nobis divina piaedeslinatione luit praeparata.ad hoc
praedestinalio vera prorsus asseritur.cujusetpcien- divinitus nobis detur ut vigileinus et oremus.et sic-
tn irreprehensibilis.et voiuntas incommutabilis,pt ut in die lioneste timhulemus, non tn comrssationibus
virtus insuperabili? invpnitur.Ad hunc praelestina- elebrilatibus.non in cubilibus el impudiritiis, nonin
tionem p«rtinet,et gratuiiajuslificatio Eledemptoris contentione xmulatione ;sed induamur Dominum
et
et justaredditioJudicia.Ad hanc praedestinationem
Jemm Cliristnm.
et carnis curtimnon laciainus in
per inet misericoid a qnam Panlus consecutus est desilenis {liom xiii. l:J, 14). Ouoniodo enim fieri
ut fidflis esset (i Bor. vii. 2o). et corona justiliae, potp.sl ul L-ratiain quipqueaccipiit,et opera gratiae,
quam r"d lel ei Dominusin illa dieju3tus.judex:non ipsagratia in ge op< rante.non faciat?Gratia quippe
solum aut.;m PhuIo. sed et nnmibus qui diliirunt perSpiritum sanctuin tiilur.fruciuiaulem Spirifut
est ctirilu.':. gau .'ium.pax.imgnnimifns, bonttiis, be-
ad.entum ejiis (// TtV/i.iv.S^.Omneg enim quos Deus
pricdeslinavit m adnptionem.gralishirjustilicantur conHnentia {Gal. v, 21, 23).
niguit'is,ft les, m>vle.<ilia,
exiiiipiis.quia Ckrislus proimpiis mortuus est (Rom. Quis igitur accepta sancti Spiritus gratia nonoret,
v.6);ei,omnes peccaverunt, et e^/ent gtoriu l)ct,jusli- non vigilet, iion conciipisccntiis carnalibus ipsius
fxcati grati<{b)i>er gratiam ipsiu^iHom. \\i,2i) Quibus
Buffrayio grati.Talqiic.jnvaminp repugnet?Cum uti -
siculppr misericordiam prffiparavit gratuitum justi- qiic Salvator noster vigilare el orare nos pr.TBcipiat
flcatioma donum.ila perjustitiHm prj-paravil .Tter- (i>/((///i.xxvi, 4ly, et bealua Paulus testetur quia
njB.iu9tificationi?(r)prffimium.OpU9 ilaquegraliaein qui sunl Christt carnem suam cruciflxeruntcumvitiis
omnibiispriBdestinatis grntuitamigcricordiainchoa- " ct Cincupisrenliis Gnlat.y, 24)
tur, et justa rPtributione perlicitur. lO.Taic cst autom si qnig dicat:Si preedestinalua
8 PrcTdestinavit ergo Deussanctos suos, el ad P9l homo, nec orare debet, nec vigilare, quale si
gratiam viiae bonic, et ad gratiam vitre ajternae. dicat ab eo cui vita fuerit divinitu9 promissa vitae
(d^Cra/jnerco Dri vitttpciema in Christo4Hli Jrsu l)o- 9ubsi'iianon quaerenda.Nam legimus Ezerhiieregis
min.ino<lro Eriro per gratiam DpI .justifiranlur impii ad viiam quindpcim annosdono divinie iniseralinnia
ut,abnpgante9impietatemet3iECulariade8idpria,so- adjcctos {IV lieg. xx, 6).Nuni ergo debuit Kzpchia^
brie.et juflle.et pie vivanl in hoc sapcuIo ; et ut, ju- dicere, pro eo qnod apud eura cert^ esgel divina
Blificali gralia ipsius.hipredes sint serundumspem prnmis-io, proptsrea 9p dcbere npccibum,nec po-
vilflB BlernaB.PraBparalam ergo gratiam donat Deu9, tumsumere.necea qua;ad vitoc eubsidium pertinent
(a)M9*.dun.(/imirui7ur,-lumHddiint7i/ia ifrm nu- (/))Nnn ligitnr(/r(j'Min cid .lcgiturin duobusmse.
mrrut. dd hipc verlia,jV(im ^aifi, qiire non legiin-
. (f for\o.rteyn,r gloriftcntitmis.
tur iii L J<I. (d)Uabeniur boic in iiias.,uoD vero,ia excuslB.
687 PE VEaiTATK pnifiDKSTINATIONIS l.lll. III. 68S
C(if<itiirn? r.iiin u(ir|iic lilro iltitiir ipMJiiii vilm nniiM, \ arKult, ! (|uflm in hninlnllitin rngnovit rrriirrin. «ic
ut lii rorilo vlvtiilm vivniili |ii'i Hrvrr>^l ii(Ti«ltii» , iiiiinilniN liiiniinil)iitprmii<rar> Miluit '|iiaiii •uibihm-
4N0 i'l 'n 01) i|uih| i|iiii*i|iin viluin nuiiin iinial, vitm rull liltflrla vrrilslam lllfllliqu<«apnaloiie« m«0'laU
nuliHiciin iiun rniioiliit. \\i i|i«i or^n vilit liuliniiiiit inn (liihlu oivil, (|ui npottiilirN (iicln nt iirKaro
iit (|i> hIhIii I|ihIim Vitm Hiilliritn ('ii^ltiMiiiiH Prit>niln uiit ii|ip<i^ii irni<iint''ni|it t'riri|'-i«tii> >
m
^ruliii i|iiiuii lli-iiH |m.i-i|i<hIiiihviI,iiI imIi^x wliiriiitntc iriii liini llilfliili-r (|iiMiii vcnicilBi 1 :.. .i, jt
luin lliiolitiiiri |iri^|iiiriivit, hoo in ikiIiim iigll px eii prinilravii, ila niihia prmilicindnm fldflnlrr vnraol-
qii"i| caiii iirri^|iiinuN, iit in iidliiH i<nm ouHlodii i ill- («rquo innniluvK. N«>r 4117 liinult nn vi<1flrflti>r ge«
vimi iiuuiiTo iiii-^tiiliMiiiiM, rt hno iii ii|iiw iIhih IiuIioii- ncHiiii, vil rMtiiiii, uiit rniintrllNliiinniii inlruducnrfl:
niUH, i|iiiiil i|)Hu 1 II ^iiMilo |iiirri>|iiiiiui«. In illiH anlnin quoii Hi inti rruln^^ iiinnilMr inrliiunl, illic Irapidau-
porinanflnl i|iHiiiH ^rnti.i< linnn, (iniliUH Hiint ilivinm ti'n limora ubi nnn cil limnr (/'«(i.'. xiu, 5 ;elriim
prmil(>HliniitioniH iiiiiiii>ri> prm|wiriitii. Nnn nrgi) ili- impiia rnprchendi lorniidnnt, impie dfl Dflnoenlira
ronJiiin ohI: Si prmilrHtinnti huiium, ncc vi^ili'niii'*, dn |)en non iliitiitnnt. Qiiin nnim d)'tHriUH potcrt
nro oroiiiUH. Inio ruiii vi^ilHipu!» cl orHiniiH, nrulim irtnrno, do Loo bono ac bnuio rntirn, vcrn, do Dno
Dri lionollciHrognosoiunuH; nor (lonr^oiniiHirtornuin qiiatn qiii cuiii nnKnt ex nternitmo cirn qnod cn^et
bnnuruin iHtoriiin orixinoni, i|uoruni in nnhisdivi- n lui;tiiruH in tenipore; aut foriuilom ncribil liivini
nnm oerniinuH lar^itutoin; (inoruin hio nnn potcnl ojicrihiiH rurnuin, nc^Hns ictcrnum riianrre futura
e^so praiilrHtinulU) (iiiliia, Hirut roniin ropnonrilur HU ii|ii>rdtioniH in illn incoinmiitnbili^ Dni mtnrna
pra'p:irnlii) Hoiiipiicrnu.PrDplcr i|iii)il dioU Apor>to- viiliinlalo conHiliiiin? ilmc oiiini BijH«r(io, qum vore
Iuh: Ijiiiux rnim sumits fticturu, rreult in Christo Je- divino oat inimica conaiiiu, nicut bonan hominum
sn III oprrihut hoiiis, qu.v fr.TiKintvil Deus ul in ilUs vultinlatra ct njipra in (cternu I)ci priRiiflHtinatione
amhulemus (Eiihrs. \\, 10). hulicri oninimodis iipuat. ila Dei Bci«>ntiarn
'x hii-
Cap. VII. — II. Alisil autetn ul diun praedflnlina- muniHvolunlaliliusutijucaclibiiH pcnd''rcciinfir tnat.
tio asecritiir, evunRelira ot npoHtnlicu mandHta sol- Si enim Deiis omnia lulura opera sua ex ifilerno
vnnlur. Cuin uliijiio Jcsus nli inilio scirct ijui esscnt pra?scivit, procui diibio eadcm opera itua boniB vu-
crrditiiri, ct qiii rum ossol Irnditurus Joan. vi. ()')), lutuiili^ suii" proj o.-ilo prfpparavit, et qiiod Psspt
ncc talsH polurrit essc acicnliu Creaioris : ct ideo operalurus, iiicomniutuijiiin consilii (iniiiialediHpo-
sicnt prmsrivit traditoremsuum.nec alius eum tra- suil: nec aiiter potesl ordo divinorum operum cur-
didit nisi illo qucm ipse prro.scivit, sic uliquo illos rere, quain invenitur iii ejus incommutabilis cogni-
quo8pr.i'para(ionc siia scicbatad lidrm prsedcslina- tioiiis prcepai^niione constare.
to9, ipsos iioverat itiitio crediluros. Quotnodo
uii Cap. i.\ — 13. Quidquid in tempore mutabiliter
autcm assertione pra-destinationis apostolica man- geritur. boc in altitudine divitiurum supienti^ et
data solvirnus, cum non solum eos qui membra scicntio; (Jei letei num atque incommuiabile natura-
Christi sunt, pcd ipsuin quoqne Chrislum prfcdesli- liter invenilur,qiii acientiaesuseplenitudine universa
natiim, Apostolo ra>dicantp, noverimus.'' De ipso
f
fulura cognovit, ct altitudinesapientiaesufc cuncta
enitn bciitus PuuUis dirit: Qui factus est ei ex semi- opera sua, priusquam fierent.rairabili ordme praepa-
ne Dnvid .<iecun</um carnrm; qui }ir^rdestinatus est ravit. Alioquin preecedetdivinamfapientiambumana
Filius Dciin virlute,secundumSf>iriiuui sancliftratio- non eam ex aptpniitate
cogitalio atque operatio, si
nis iRom. i. 3). Alio quoqne loco dicit : Sapientiom comprehendit divina cogniio. Necesse est auem ut
autem loquimur inter pcrfectos: .nipie^^tiam vero non siDeus incominulabilis est et aeternus, sitpjus in-
hujus sseculi, neqiie principium hujus ssrculi, qui de- commutabilisel aeternacognitio. Incoramutabiliau-
slruunlur; sed toquimur Dei snpientiam in myr^terio, tem et aetornie scientiae nihil accidit temporale.Quo-
quse ab.^contlila est, quum prxdestinavit Deus ante niam si aliquid ei in teinpore accidisse co>;no3Citur,
soeculu in gloriam nostram (I Cor. ii, 6, 7). Quocir- necesse est ul initio mulabilitatique subdatur; nec
ca, quid est praedestinationis assertionem arguere, potest esse sine initio natura, cujus scientia initio
nisi «postolicaindoctrinam morlifera impietate eul- invenituressesubjecta.CcEpitenim cssequinon tuit,
pare? CerlissiniH quippedivinam pra-destinalionem D cuiscientia cocpit csse quae defuit; nec oiiinia potest
Paulus el didicerat, et doccbat; ct quam noverat in simulscientieeplenitudine continere, qui poluit ali-
capite, non denegabat in corpore. Sciebat enim quid aliquando ncscire. Semperergo mutabilis fuit
asternum atque incommutabilem Deum, secundum qui pienitudinecognitionisindiguit;Decejussapien-
aeternnm atque incommutabiletn volnnlatera suara, tia attingit fxne a usque ad (inem f'oriiter,et disponit
omnia praecisse qu.r a se facienda disposuit, et omnia suaviter (Sap. \iUy i); uec attingitubique pro-
omnia prjedestinasse qua) se in sanctis suis miseri- pter inunditiam suam (Sap. vii. 24), si vel eam ali-
corditer ac juste facturum esse prffscivit. quid futuri operis laluit, vd uoo habuit in aeterna
Cap. VIII. — 12. Quisqnis ergo pr.«destinationem quod facit; nec reti-
dispositiono ac praedestinatione
NEGAT, de npostolicis eam prius Epistolis deleat; ac netintcgrum su^incommutabilitatisstatum.si tem-
deinde cuin ostendcrit justease reprebensum apo- porahbnsoperibussuisnon aBlernum, sed temporale
sloluraPaulum, tunc sc hominibus indubitanter potest adhibere consilium.
prasbeat audiendnra. BeatusapostolusPauJus noluit 14.QuapropterscientesDeumincommutabilem,et
silori quod voluit ecribi; sed sicut in Eiiislolis eui? se'crnum, et perfectum, creaturaa omnipotentissi-
059 S. FULGENTIl EPISCOPl RUSPENSIS ceo
racm condilorem.et orcniuin quae faclurus crat co- A 16- Nempe npparet ita Dnminumturbis locutum,
gnitorein at'|ue digposiloremaetfTnum, con(ileHmur ut tauien eis regni coelorum noliet aperiro myste
cumoperasuaoinniaexaBternitate prajordinasse, ex num. Quod ntique faciens, idco sua verba uolobat
sternitate dona sua et judicia praBparassc. Ille enim intelligi, quis se in illo myslerio noiebat agnosci.
cui propheta dicit: Omniu in mpientia fecisti {Psat. Illamquippcagnitionem myslerii Christi esse, Pau-
ctii,-4i,ineadem9apiiDtia in quam omnia condidit, lus teslalur apogtoius dicens: lustrurli in carilate, et
cuncta quae so fuclurum cognoverat ex aiternitate in omnes divititis plemludinis infeUeclus, in agmlione
disposuit.quianihileorum qujelacturusluerHtigno- mysterii Cfirirli Jevi, in quo sunl omnes thesauri sa-
ravit. Omnes ergo ante mundi constitutionem prac- pientiae el scientise abi^conditi [Coloss. ii, 2, 3). Nam
dostinando Di^uselegit, quos faic inquacuuque po;?i- el in aho loco dicitur; Vl Deus apeiial nobi$ ostium
los aelate, quolibet tempore, secundum propojitum sermo»is, ad loqucndum mystrrium ChrisH [Culoss.
vocat atque justifical: ipsis 488 otiam donat per- IV, 3). B^idelibusijuoque inslantiaraorationis suae in-
sevcranti 'm, eosdem omnrs pcrdurit ad vitam
ot sinuans ait: ycn cessn gralias agens )>ro vobis, mc-
jEternam. Hos enim owwf.s vull salvo.^fieri, el ad agni- moriam vestri faciens in orationibus meis; ul Dcus
iione'1 vcritiilis venirc (i Tim n, 4). Volunlas aulera Domint nostri Jesu Christi, Paler glorias, det vobis
Omnipoientis necesse ett in otiinibus implealur.Fit g Scripium 489 sai,icnlixet rtveiulionis in agnilionem
ergoqnidquid iile volucritfieri.rujus voluntati nemo ejus [Ephes. i, 16, 17'. t^i ergo genpraliler omnes
resigtit; nec euira potestas Dei minor est ijuam vo- homines Dpus salvos fieri.el ad a;;nitionPm Ve-
vull
luntas, et ideo nihil invenitur vellcqund non possit ritatis vcnire, qiiid est quod ipsa Veritasquibusdam
efficert'. Quaelam quidem Deus faccre posset,el non mysteriumsu^agnitioaisoccullat? Etutiquequibus
facit; nihil est tamen quodfieri veiit aliquando,nec suamdene>;atagnitionem,denegatetsaIutem.In hoc
faciat : Omnia enim quxrunque voluit Dominus jecil, enim hommes salvi finni, iii quo ad agnllioneii) ve-
in ccelo et in terra, muri el m omuibiis ahyssis
in ritalis perveniunt. De Christo quippe diclum est
{P.sat. r.x.xxiv,6). Proinde etin horainibus quoniara quia ipse salvum faciel populum suum a peccatis eo-
qnaecunque volui t fecit, quoscunque vult fieri salvos, rum [Matth, i, 21); de quo eliam beatus Petrus ait
facil; et quoniam ipsa Verilas veraciier dioil : Nemo quia non estaliud nomen sub caelo dalum hoininibus,
venil ad me, nisi Pater, qui misitme, atlraxeril eum in quo cporleal uos salvos fieri {\ct. iv, 12) Quomodo
(Jo«n.vi,44),illos()mne8 lacii ad agnitionem veritatis ergoerat voluntasDei in illis salvandis, quibusabs-
venire,quos ipse misericorditer dignalur atlrahere. condebatur ipsa cognitio veritatis?
Cap. X. — autem Omnes dicunlnr, quia
15. Ideo Cap. XI. — 17. An lortedicitur, cordis eorum du-
ex omni hominum gnnere coiliguntur, ex omnibus rilia faciente, S.ilvatorem nostrum sua agnitioni
gentibu!>,ex
g omnibus nationibus, ex omnibusdomi- apeiire noluisse myslerium? Ubi
peiire noiuisse possemus lalius
laliu
nis, ex omnibus servis, ex omnibus regibus.ex oin- rcspondere. Sed ut aliquo utamur proservanda bre-
nibus militibus, ex omnibus provmciirt.ex omnibus vitatecompendio,qiiicuoquedicijntpropterduritiara
Iinguis,exomnibu3 cEtatibus, ex on.nibus gradibus. cordis eorumnoluisse ipsamVerilaierasuceagnilio-
Ita sulvi fiuntomnesquo.-^ vullDeus.Nalvos fieri,quia uis tiivsteriura revelare, interim io hoc afrnoscant,
nemu salvalur, nisi quem ille voluerit gratuiia justi- NO.vDF.UNivERSispROBSUs bominibusdici, qiiiaomnps
ficalione salvare. Nam cum Salvator nosler dixtrit honiines salvos vult Dcus ad agnilionem ve-
fieri, et
{Mntih. XI, 27): ^emo novil Filium nisi Puter, ncque ritatis venire: cum illos quos Christus duricordps
Patrem quis novil nisi Filius, et cui volueril Filius videbat, nollet utique salvare, quibuspropter duri-
revelnre (quod utiqu rjicens oslendit se quibusdam tiara cordis eorum nolebal suae agnitioais aperire
revelari velle, quibusdam uulle), diuultn- quumodo rayslerium. Aul ergo negent Deum velle omnes ho-
saivos fieri velit quibus Patrem suum et seipsura minos salvos fiori, et a^rnilioneBQ verilatis voiiiro,
revelare nolueril? Oslenililur quippc in Kvangeiio qiiiSalvatorom nostrum quibusdaincognilionemmy-
quibua<lam in|parabolis]siclt)Cutus,ut verba sua vel- sterii regni ccploruni dare noluisse cognoscunt; et
LETAU0ini,r4EC VELLGT i.iTELLioi. Quod ipsb Dominus mendacera pronuntient apostolum Paulum: aut st
indubitanteraperuit. lnterroganlil)U.Hu.itiiqiie diaci- D apostuli dirtum universalitor ail ciinc'o8 omnino 10-
pulis.bfcceum Matthasiisdixis^fccommemoral: Vohit lertur hominos, cogentur sanctos evangelistas pro-
dalum e*l noxte myslerium regtn Uei, illisaulem non nuntiare mendaces.QuomodoeniiT quibusdam darc
est dntum ^Mutth. xiii, 11). Marcus quoque non dis- noluil nosse mjsterium regni coelorum, qui omnes
similemSHlvatorisrPsponsioneminsinuai.cujut^ hffic hotiiinos salvos vult fieri, ad a;;nilionem veritalis
ea^e verba leslatur:r(;/)t.5 ilatum esl inrc inystaium venire? Quandnquidemsi oiiMio;>omnino vull, nemi-
regni Dei; illis autem qui /orK suul tn parabol s innnia nera uliqoonon vult; et si omnes vult ad agnilioucm
fiunt: ut videntei videunl, et non videant,et audicntcs suam venirc,omnibusdebetmysterium suaeagnilio-
audinul, non inleltujnnt; ne qunndo cvnvertat-lur,
ct nisoetendere.Scdquibusdatuipsuiiimysteriumnosse
el dimitlanlur eit peccutn (Marr. iv, II, IJ). I.ucas non dedit.
etiatiiradem Do>ninum re^pondisi-e coiiliruians,iiit: 18. Qualo ergo elvelle salvare, et nolle iny-
fuit
Vobi*datum est no»se myslerium regni Dei, cxterit Btoriiimsolutia nslendere? Qiiale fuit, quseao, si Ve-
nui-m inpirnbuUs, ul videnles uon videaul, et audten- rilii? voluil ul ad a,L'nilionrm ejus omnea homincs
le» non inlrlUgml (Luc. vji', 10). venirent,eteie noluit ostendere quaveoireDl? Quale
001 nE VFJllTATK Plt.f.nESTINATlftMS Lin [II.
hnc nHt, iit oiniionnl viliiiii, i|iiiis iiivH.^l mi |iiilriiiiii / \ nnn rmn rninlinlAr llloiOmnfli qul OA qii»rrti«.'l.
||>nit riiiiii «il : /•'(/" "MfM i'»ri verttiM rl vUii :
ni>mo flt non qiiir Ji'<uChriai|. Ilo» Uotv^B in niii« K|<i«)oli
vdtiii iiil fiiliriii nni />/•»• «i/» (Jouii. xiv, rt) O»^""»''" II» nuMrtoa ii|)|intlal ; at tlrul llloa tiialot Oiiii<r0
er^i)illiiaviill voniro inl lii^niiiiinriii oiiiini (|iiiliii)tilii- dlnt, ilii iil i-(o« litinoti 0'iini<<« niliilitrinnii* liii << .
nc^nt iinmlii>niMii muiimi ?(,»iiI(I ohI «niiii nollr iiiy»«l«i' • il iiniiii : Situiiinl roi iiinrlt omnti {l'hilip. iv, zzt.
riiim HiiMuifinitiiiiitMii nMtiMiiloio, iiihi iiiiIIo «ulvnro' Kn'o in iinii i'U(Iimiii|ui' Itoiih ii|to<itit|i FI|)i»tol« |)itniiO*
Non or^o niiinrH ImminoH vull huIvoh llorl, qui vr) tur, ol omnfln niinrti, nt oiiinrn qui um qurrunt.non
(|iiil>iiHilHtn iiioilurili* oonlin Hni imliili •iwiMiKnilio- qii/nJcNU ChriHli; riiri. utiqiin ct omnen qul Hnncti
iiiH ii|)iiriri> myHtiTiiim. Hino i|m) niilliiH porvi-mt «'I (•riinl Hiiu rion qiin^rerrnt, nt uiiinfln qui iin <|U»re-
Hitiiilom. S li ApiiHliiliiH monliri imii |)iitiiit.«|iii liixit 1)111)1 Hiini'ii iion oMHoiit. Acr.i|iiautiir fr^iii>t oiiini*»
il<iiii i-miirs fiouiiu9!ivuU siilvo$ fifin, «i mi ogiiittoiicm JHti nt oinnoH ilii, imn ronru*o, ed (Jiiilinc(fl ; el «ic
vrrilittis veuiie (I lim. ii, A). 8eii noo ovHnm-liHlm ulriqueOiiiiicit iliraiitur.ut umne» iiiti ab illi^ uinni-
miMiliii wiint,i|iiiiliM'riinl i|)rtiiinl»ominiim fliM(M|iuli« iiiiH, nt iili nmnt'H nl) iBti umiiibus rocto vcrltaliM
ilrdi.>*sti, iiliia imn ilnlo^HO iiohho myHtorinm renni unlino iliHcerniintur.
cailorum.Kt ulinuoilliH quia ilHro voluil.iioiiit illiH ; 21 . Iilcm Honiiuii ont et in omnibuB tribubun quat
niitom qiiiii (iiirenoliiil, noniicrlit: ol quiH iHti pro- n DenB Hornini Abrah/e promisit.etin eolienerlici^ndtis
plorrndiMiil uIhhIvi lii«riMil nnnDMciliir illi» idfo non OMlcndit direns : Lt henedicentur in te omnei Iribui
(i<Mli8so no lioront. I^toa cr^o sulvo» liori voliiit t)ui- terrj'{Gt!ncs. xxviii, U). yiKtd ptium beutuH l'(:iru«
biiHiiOktBomysloriiimHHlntiHiioilit iilosauiom noluit ; ronliniiana, uit Judreia : VoieMtt ftliiproftfietarum,
qinbu» Buliilaria myntorii nolilinm 400 dencnavit. et testomrnti qund dt>p ntiit Drus ad pnl^et nottroi,
Nnm si iilriii»(]iio saivns licri voliiiH»cl,ulrisqiio n^ni- dicnis ad Abrnhnm : In .^emtne luo henedin nlur om-
tionom salntaris mystcrii ronUiliasct. na grntt-x tcrr.r {Acl. iii, 25) Ortlendpii8uulcm(>hria-
Cap. xii. — 10. Quoniam crgo utruque S-jriptura Blum cssPScmcnAbrahac.inquocHiomnium triliuuui
vorae8i,ulraquo sancta, ulraquedivinitusinspirata, benediclio rcpromi88H,rontinuo haec vcrba suiijpcit;
et ob boc utraquo vcncrnbililcr cal scrvnnd-i.cl in- Vohis Dcut primum suscitiin.i Filium wiumi, »nijij7
dubitantcr luiilicndiicl nccipiondu, rcmovcantur ab 401 lum hcncduentem lobis {Ibid., ^6^. Christiis ent
omnibiis iilis omncs isli (iii\bii8 Christus non deilit iliique semen Abruhaj, in <iuo bencdirenlur oriines
nosscmystorium regni ccnlorum el iligne intclli^ran- ; tribua terne. Et utique vera est Dei promissio, quia
turilli omnes hominos qiios vull Dcus salvos licri /idclis esi Dominua tnoinnibus verhis luix, et landut
et ad agnitioncm vcriuitis veniro : quia revera in in omiiihus pperihus suis {P.^al. cxliv, 13) ; m ciijus
illisvoluntas salvaiitis a^nosrilnr.quibus u},'ni)scen- promissinne Aliraham non hxsiluvii diffiilentia, srd
dfp veritalis gralia non ncgaiur. Sic Deus, quia ora-
'-'
conlonains esl fide, dnns glonam Deo, et ptenis.nme
niaqniecunquevoluit fecil, 9uara implet in omnibus sciens quia quacunque promisit, potest el facere
voluntalem : qnia omnibus quos vult salvos fieri. et {[\om. iv, 20).
ad agnilionemvenlatisvcnirc, doiiat salularis mys- (>AP. XIII. — Cum ergo inChristo benedici oranes
sterii rectam 3um caritate notitiara.Hos c mnea bea- tribus terrae nullus ambigat Cbrislianus.beatus ta-
tu9 Petruasic intelligendos ostendit, ut illos Omnes menJoannesin Apocalypsi loquens de (2hristo, id
diceret.qiiosDeus vocaredignulur.Ipsiusenimverba est de ipso semine AlTahae, in quo benedicentur
sunt, ad Judaeos ila loquentis : Vobis ciim esl repro^ omnes tribus terrae, veraciter utique dicit Ecceve- ;
mimo, etfHiis vestris, et o.nnihus qui longe sunt, niel cum nuhibus, et videbit eum omnis oculus, el qui
quoscunque advocavcrit Dominus Deus noster {Act. eum compunxerunt et plangenL se super eum omnes
;
II, 39). tribus terrge {Apoc. i, 7). Ecce omnea tribus terrae
Naraetbeatus Paulus qnodara loco dicit Om-
20. benedicenlurin Christo.quo tamen veniente, plan-
nes, cum tamen nolit universaliter omnes intelligi. gent se omnes tribus terrs.
Scribens enim Philippengibus, ait: Omues enim .>ua 22. Ouoraodo itaquenobis utrumqueconstabit, si
quiTrunt non qux Jei^u C/iri.va' {IViilip. ii, 21). Ubi vel in bono, vel in malo sic omnium tribuum pleni-
utique si ab oranibus istis nullus excipitur, necesse " tudo univcrsalis accipitur.ut nihil parli altcri relia-
est ut etiaraoinnes aposloli. eicaeten illins leraporis quatur ? Sed idera beatus Joaones, qui de ipsius pe-
fideles cum istis omnibus computentur: q.iod nullus ctoreVeritatis ubertatera veridicie praedicationis ebi-
quantumlibet impius suspicabitur. Heslat ergo ui berat.sic ostendit Omnes istastribus quae se in ad-
quosdain 0mnf5 debeamus accipere. id est non ora- vontu Chrisli piancturae sunt.ut omnesistas Iribus
ninoomneshomines.sed Omnes qiiia sua quaerebant, qnas in semine .\brahae benedicendas Ueus verax
nonquBB Jesu Christi. ^amin eadem Kpistola supe- promisit ex iilis omnibus tribubus colligi demon •
rius quosdam bonos ostendens. ait Quidam uutem : strarct.In eodem quippelibroeos qui Agni redempti
et proplcr bonam voluntatem Cliristuin annuntiant, sunt sanguine ioducilcantantescantici.!m novum.et
quidam ex contentione, scienles quod in defensione dicenles Dignus es, Domine, accipere librum, ct
:
Evangelii po.ntus sum
Qui ergo pro-
{Philip. i, 15). apeiire signac.ula ejus : ^iira occisus es, et redemisli
pler bonara voluntatem ex caritate Christum annun- nos in sanguine tuo, exomni tribu, et lingua et po-
tiabant.quiu cariti.s- non quxril qu;e sua sunt {I Cor. puio, et gente et fecisti nos Deo nostro regnum etsa-
:
xiii, 5), non sua qua;rebant. se.l quaf Jesu Chrisli cerdotes, el regtiabunl luper terram {Apoc. v, 9, ^O).
663 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 664
Alioquoqiiemeraonti libriloco, dum ex duodecim \ posset.ai vellet, in eadem rectitudine permRnere, et
trit>iiL)U9 tiliorum Israel (iuod«na dc siiiguiis tnbu- a (]ii;i [.oFsel, si vcllef, nverga volnntate discedere.
bus meinoraaset millia pignalornm.ul eliam ex om- Nunc autem inunoqiioquehominegratia pra-veniens
nibustribubustcrraeinnumerabilem turb.im (i-lelium operatur, ut liberlas arbitrii corrigatur. Arhitrium
demonstraret, ita loquilur Post /lerc, vidi lurbam : autem bominis in quantum corrigitiir, in tanfum 11-
miign'im,quam dinumernre w mo fiOterat,ex oyn)iibu% beratur; in tanlumautem c-iptivurn ducitur,in quan-
geniibux,et tribubufi, et [in;juis,el fio/iulis, blnnles antc tuni adhuc noxine servitutis necessilatibus iinplica-
thoronum elanle Aynum,ami(iosi>toti<!allns,et palmx tur. Qu^ NF.CEssiTATEs non solum filios fcfleculi mor-
erantin mnnibuseorum {Apoc. vii,19).HaB sunl omnes taliter premunt, verum etiam filios Dei fre luenter
tribus de omnibus tribubua congregat.-B. Isla; sunt alfligunl.Ipsa cst illa lex pecc.iti,quaeillnm militem
omnes tribus quae benedicuntur credcntes in Chri- strenuum.id estl';njlum apostoliim.condeleclanlem
8tum,fleomniliu3 tribubus illisdufe ?e ideo plangent legi Deiseeundum ir.teriorem hominem.illain mem-
quia non crediderunt in Christum. Sic intellignntur brishabitan3,el legi mentis repugnans.quamvis sibi
onm»'9 fiilele?, et omnes inlideles omtips boni, et ;
non pos?et in cfTeciu subjicere, non tamen quiesce-
omncs mali orrnes quosDeus niisericordissimabo-
; batinsu;;geslionibusconcupiscer.tiaecaptivare Unde
nitate Silvat, et omnes qiios justis^ima severitaie |^
idem aposlolusail :Condeleclor enim legi Deisecun
condemnat quibusdam juste non donans veritalis
;
dum interiorem hominem video autem aliam tegem :
agnitionem, qi.ibusdam misericordiler agnoscen- inmembris rneis, repugnanlem leyimenlis mese, elca-
dam revelans verilatem ; et in omnibus implens pHvnntem me in l&gem peccati qux e^^l in mnnbris
suara omnipotentissimam voliintafem. meis (Rum. vii, 22, 23). Nec siluit solo se posse auxi-
Cap. XIV. — 23. Plurimi,spcundum istius intelli- liogrytiae liberari ; ideo sequitur dicensii;. ?4e/25).
gentijE salul'errimam regulam, in divinis eloquiis, Inf' Ux ego homo, quis me liVtrabil de cor/wre morlis
testimimia poterit invenire quisquis volueril t^cri- hujiis ? Crntiu Dei per Jfsum Chrislum Doninum no-
pturasdivinasrectocordisoculo rcccnsere Cumvero s/n/m.Habuitergo in nientpgratiae lortiludinem.sed
de humana voluntafe trant.itur^quod pertinetad sa- in carne iiiMrmitHtem sentiebat arbitrii, quam non
lutis velexordium, vel efTeclum verum est quidem, habuit Adam priusquam depravaretur voluntaria
quiadeillisquirationeutuntur, quivolunt salvan- praevaricalione mandati. Inde e?t quod Apostolus,
lur, Pt qui nolunt non salvantur sed illi qui salvi ; non sub legp, sed j;im suh ^ratia conotifulus, licet
fiunt,tunc salvari volunt,quando divinagratiaprae- meiiteserviretlpgiDei.cogebaturtaniPn carneservire
veniuntur ut velint 492 imo tunc salvari volunt,
; legipeccati:quiaillud illiin voluniatedivinitusdatunj
quandoipsum velledonodivinaelargitatis accipiunt. erat, illud in eo necessitateremanserat. Illis quippe
SanctaenimScripturampnlirinullaleniJspofesl,qua5 Fiecessitatibus urgebatur invitus, p quibus eripi om-
ait : Pra^paraitir voluntas a Domino (Piov. viii, 35, nis sanctus et optal et postulat, dicens Deo ; De ne-
sec. L\X). Unde quoque Apostolus, Chribto in se cessitfitibus 493 meis eripe me (Psal.xxiv, il).
loquente.veraciter dicit : Cum timore et trcmare sa- liurum necpssitiitum Apostolus molesti.im sen-
in se
tuiem vestram opernmini; Drus e<tenim qni opi-ralur tiens diceliat : Pfon enim qund vohi bonum. hoc ago ;
in vobis et vrlleet perfiiere,firo bona voluntalc (Philip. sed quod odi miiluni, hoc facio. Si uutem quod odi
II, li, Nec solum iuitium bonae voluntatiset
13). malum, hoc ago, jam non ego operor illud, sed quod
operis Deo assignat Apostolu?,vcrum etiam ab ipso hnbitat in me percalum (f]om. vii, 10, 20).
utrumqiie testiilur impleri, dicens : Ut dignetur vos Cap. xvi. — 25 llct' ncce^pitatep non desinunt in
vocationc sun Deu.f noster : ut implcut omtiem i'iilun~ corpore mortis hujus mortuliter viventibus eanctis ;
latem bonilntit, e! opus (iflri in virtule (II Thcfs. i, quibus miserabilitcr quidein concutiuntur,utagno-
11). Kt utostenderet hor fier gratuui f-eri, secutus f cant se iliam gratiam sanclte libertatis el paci^ pri-
a junxi* (c. 12) : Ut i I irifirrtur nnmen Domin> tto- ma;in prirno honiinp peccati merito perdidisse nec ;
stri Jesu Christi invobis, el vo^in illo, secundum gra- cam possc nisi per gratiam Christi recipere, in illa
liatn Dei nostri et Domini Jesii ( hristi. In illis ergo diintaxal vifain qua nulla erit sancli sollicitudo cer-
qui vuluntarie silvantur gratia divina operatur ut D lamini?, sed perlecta securitas pacis ; func uiique
vpliiif ; in illisaiilcn (pji nolunt.humanailuritia per- quaiulo iii«>uU>ibitur morii, pxstir[)at.i dc mcmbris
severatuf nolinl. Quam lamen duritirim homo non omni contenlione pecCHti.Tiinc veracifer iuilla piire
habebif, cuniearn Deiis aulerrf viilueril. Sinc diffi- dicetur : /l//.'!or/i/« estmors in virtorin Utii esl, nui^,
e-jIfHtc quippp Deu9 poiestimplcre quodeunque vo- victoriatuaWbiest,mors,stimuliis luus? Stimulusnu-
liip.rif.qui ait de quibiisdam Au/rramabris corlnpi- : tem morlis peccalum est (/ Cor. xv, 5?, 55, 50), in
drum, el daho eis cor carneum {Eieeh. xxxvi. 26). quod priinihomini8])r(Evari<alionccecidimus,(tsinc
Aulrrl erf?o ror lapideum.dnriliam rnrdis julcrpnfl ;
qiio in hac vita sumus Si enim di.rc-imns quia
dntcorcarneum,graliam sanclH' rredulitalis infun- peccatumnon habemus, nos ipsosseducimus^el leritas
den?. Sic emollitur rnr qund fucrntdurum, quo in nobis non est {l Joan. i, 8\ Vigilandum esl igitur
snnctm fidci Irihualur pxnrliiim. in certamine.ut requipscnturin pare ; cngilanda est
Cap. XV. — 2'i. Lilniiim vero humfiii.e meiitid.ir- liberi arbilrii j^cmpcr infirmitns ijuam nobib piimi
bifrium in primn homine rccfum crpaiumcst, non hnminisppnpravitiniquitH8;et adsuhrogandum vir-
tamnn sinesdjutnr ogrstiaB : tnliB uti']ue gratiaB,qua tuti" nuxiliiimsupplirifpr popcendaest divina maje-
oes DE VrniTATR PR^.nFSTIVATIoNIS IID. III. m
Mtnii,iit lntiortr)lll)untritMitit vlrtiitciii,**l v|r((irflN niiH \ ts[ liWlrmMni homloia mtjnrfl ailjulorin irrttlr vin
[inriliiniit inl |iiii'i'iii, iilii pnrrfolMiii dI •!• oniiil |ii'(' lorinin r>«olpit r|u«rn Nini>i(. l*MtA«la* uilqua kx-na
ciilOiilniiiaiiiiiii littoriitiiiii liiilirnniiiHarliitrii llhfrln- vnl oain o|inr«n<li |iot<'il tn««a« hoininl iil«n(l r«-
ti>iit:liitii' (|ii iiiili) iiiiiiiiH i'n'iiliii'n,i|uni iiiincriiiiovti- tiiiiii«:M'i| iniil.i opninn'ti poU'n(n<r i'i «olo lilxTffViv
tiir iii L!liriHli),liliiMitliilur nHnrviluto('()rru|ili(Miin,iii liintiiliH Itiitii-tur urlii(rio,polnntua kutiMn hcno u(>o-
liliortilnin ^lDriin lllioruin Dnl (lUtm. vill.il). Cum rnnili tuno lihnru inmt arhitrio, i|ii iikId «liniulur •
Huloiii lilinrubittir, |ii'>ii-ul ilulno ot iilinrtK iint^in at Doo.ilufto |totnnintiuii ilivinitun «liri nvanKflitlm hoc
parnltn lit^iMlaii-^ iiiuni<iit porrru>-lur. (Juiul ^\ illnpux Mnrm(in«i tri»tiilur : QitnUinnl nulr-m rerfi>frunl rum,
iiln(|ui< liliiTlut tniiin i<linin iiuik? iiiosHct liiiutiiii en iioffUiitem fHiot Ihi
deilil fieri, hti ifui creduni m
qunntMin liuliuit priinuH hoino nnto pnccatuiii,niin uomuie rjui {Join.t,\.i).
viilorot in iniMnliriH Muinnliuni lni;«>n), i]Uih In^i incn- ('ap xviii.— 'iH.Qii/rnlionrm »ero i\fi nninDi. qu«m
tin Bum conluiniK-ilf^r rnpuminrol.ot coptivuni in lo- ponulliiiinin v(>H(rin in liKf^rin i>ofiui(iii,i>r^o io hno
gnm pocoati viiili<ntiT ntiitucnrot n^npiinHioMi' iilliuininpo»(ii,(|iinin in iRin nrhitrorcin-
V!(V l.itioxiiin itu(|ui^ Ittiinunni montin nrtiitrium, niciiiinupud voH linlicri>(|unfii tcrin nuiii:in qun ploa
priui*()uaiii primnn hoino pnccurot, in tnntniii Tuit potont auKcn cont(>ntio i|iinm niifTrnKnrl coKnitio.
vern liliorunt.in (juatitMin insn nihil ex no nonliohut jv Utrnqufl oniin puranic Buisagiertioniliu» nititiir.ut
Rdvnrcuut.Incrul nr^'o ci aunitu^ct rclicitu^-incr nli conlrHriiHnihiloininun ohjrrtionihun revinralur.Cu
quuni Hitii aonttohut incHHO iniHcriuin, (|uiu tcnchat liciitus AugostinuB prorundilntcin
jiiH (iiuoHlioniH
roolu lihprlate JuHtitinm JuHtitia qiiippo lihorRlitor sihi iiiiperHcrutnhilcni cern«^na, nullam voluil hu-
sorvioliut.ideo ilo vorn lihortutc ^uudotmt. jtiB rri donTitum pr.irnrre nentcntinm, incongruum
Cap.xvm.- Priuiufl utiqiio hom(),(]iiandiii jiistitim prorsus existimaris nliquid nftirmarti «ine duliita-
servivit, |)cc(^'itum oinnino nnn liabitit. Nns uuicm tiono velln,quod alter poHset rontruria re«pnn"*inne
quamvis liher^iti u perral'!, servi iiu'ein fncli Djo convellere Cujiis lam in derimo libro de ad (;eoef>i
(Boni.vi. 18), tamcn $i dixerimi,s quia pe(catum non lilteram.qiiam in librisad Viceittiiirn Victorem de
h(ibrmus,uo\ ifisos sriturinius, el i't'ril(is in nobis non Oripine nnim.T. noc non in lihro primo cx dufhuB
estjoan.], 8) .\(\i[\n anle peccutuin non hihuit supcr qnos ad sancium Ilieronymum 8cri]isil(B//r.<t. ttli'is
30 gravo jngum, quod esl sitper lllios ejus a die 28,nunrl0(^).inlribu? quoquecpiFtoli9(K.<f/)iV.r/iM«<.
do venlro niatris eorum, naque in
«'.xilu» dicm se- alia.^t 157 nunr lO.Mquns ad Optatum episcopum de
pnilnrnein nialrem omniuai(e«v/r, \l, 1). In Adam hnc qufestionecoinpiisiiit.diHputalione refulgMt non
ante ppccalum nui'ain haliuit cnro concupisccn- minus copiosa quuin prolundn^cl eo ningisluudabi-
tiam^qu.v spiritiii ropugnarel.Siconiin faciliterdo- li,quiacongrua temperie moderata. Ubi quidquid
minabatur corpori.aicut obseqnebaturlidelilercon- ingpiiiiHcumine. quidquid ratiocinaiionis ordine,
ditori..^nima illa suhditiim habuit rorpus, quam quidquid auclorilatis pondere inquirendum di=cu-
purus Deo subjiciebat utrectus.Nunc aulein in cos liendumqne conspexif.nt inquisivil singuiaritpr.et
nos non perfectc obdire Deo cognosciinus, in quo discussii.Consensnm tamen ah utrnque definitinne
in nobis caro concupiscit adversus spiritum, et continuil, ne lahorem tanlaB dii^putationis inaniler
spiritus adversus carnem,ut non quae volumusilla susciperpt, qiiPin ciijoslibet sententiae temeraria
facianuis. definitio vacnaret. Videbat eam partem (]u« alTir-
494 27. Libertas ergo primi hominis majorcm mat animam de anima sicut corpiis de corpore
habuitpucom;sed nnnclibertas fidelium pergratiam propagari.et illam quae assorat novas sin^ulis nas-
majcrem accipit caritatemMlli fuit prorsusquietain oentihus animas fieri.contrariis pnsse responsioni-
pace justitiaiptis glorio?a daturincongressionevi- bus subinoveri :quarum pro 495 compendio res-
ctoria.Major erj^jo nunc datur gratia,dum per tldem ponsiones singtilas series hujus operis tenebit in-
liherum reparatur arbilrium:et cum. donofidei at- sertas.
que caritatis infuso,Hrbitrii nostri Deus reparat li- Cap.xix. — quippe qni novas animas as-
29. Illi
bertatem.sic in nobisrerficit iitinfirmitatevirtutem. cum illis opponi coeperit qua
sertint singulis fieri,
Sanoenimpnmihorainisarbilriosubrpfipit ruinaper D justitia Dei anima qua» novadaturcorporipeccatum
vilium;ul autem in hominibus sanelur arbilrium, ori^inaletrahat cuindehumani seminis propngatione
major gralia est donata post vitium. Ita faclum ost non veniat.omnino deficiunt,duplici s-jilicetabsur-
utiibi abundavitpeecatum.superabundaietetgralia; ditate constricti. qnia vel Deuin pronuntiare com-
ac per hoc arbitrium dono Dei repaiatur;et si non pellnnlur injustum, negare cogontur originale
vel
tantam habet quantamprius habuitsanitatemel pa- peccalum Animaenim qufe nonpropagatur utcaro,
cem.majorem tamen accipit ex largitate virtutem, non debet cum carne originalis peccali teneri con-
ut voluntas hominis quaesoladcceptoris suasionea sortio.ac per hoc invenitur nec in 1igere!'ap'.ismatis
Deo dicpsserat,nunc,gratiae subnixa prsesidio, non sacramerto.Etsiin parvoloquisinebaptismate mo-
solum suasionibus, sed nec tormentis spparatur a rilur,sola caro estpeccati original s conlaiionepol-
Chri^to.Ita Chrislus Deus mirabiliter ostendit quid luta,et anima non b-aptizati infantissine iniquitate
humana virtus valcat.quid divina:ut homo,qui per de hoc saeculo putatur exirc:dioalur ubinum sit par-
propriaravoluntatemviotusestsanus.accepta u^ajore vulus in resurrcctione fiiturus?utrura in regno Dei,
gratia non viucatur infirmus.Virtus itaque hominis prtjpter niundiliam ta/.innocentiam) aaimae ; an ia
quap minorem hihait srrafqm sponte viota ceoidit ; igneeiernoprtpterimtDUDditiamcarDi3?UbicuQque
W7 8. FULGENTIl EPI9C0PI RUSPENSIR. 668
futurus iiratur.aut mfniax Dpus, aiitinjustus as- \ (Eternitatomipso ondiiionismunere percepi8SP;']u«e
seritur.MenHax est eninisi non bapiizalum introdu- necessp pst ut cnrpus in quo hic quantulocunque
cit in reijnum.rum firiiii^simnm pra^fixpntSalvator tempore vixprit,in resurrectionp rpcipint.Qnis erj^n
ipse sentenliam,flicen.-:Si quisnou renatus fuerit ex dicatanimata pemina priniixisse.j^ive ihaqujenon
Gq»a ct Spirifu ; rwn polesl introire tn regnumDei coMcipiuntur^siveqnsenocturnaillnsionerundunlui?
(Jonn.iu.5).IniustU3 est aulom si cura carne mise- Quod omnis snpiens videtquam sit absurdurn,eta
ritanimam in ignem ccternum.quac cum carne non ratione omnimodis alienum.
habet commune ppccatum.Sed manirestum est om- 32.l)um ergo hisalque liuiusmodi propositionibu?
nfmquinon fupnt autin noniine Christisanctincato partps se invicem vincunt.viclncefesse non po?sunt
latice.aut pro Christi norainp et ejus Erclesia pro- quiaunaqusequeearum sicvictrixefficilurdealieno,
prio sanguine haptizalup,ignis seterni combastione ut vincatur de Nuo •
etcum alienam |.ropositinnem
damnanduin. Qna erqo jusstiiia divini judicii ;inima destruxit, ipsi non valet astruere quod proponit.
cum sua carne ignem selernum iniltetur.si pec-
in Quanto ergo melius ab hujus quaebtioniscertaminp
oati originaiis crimine non tenelur? temperamu3,in qua nos inaniterlaborare cognosci-
30./ln forlehancabsurililatem quisquam tentabit musrprsesertim quia quod a sanctis viris majoribus
arrippre.ut animamseorsumdiratprosua munditia „ nostris videmus minime definilum,oportPt nos tan-
{forle deest telicem, vel quid simile) in ffiternum fu- locaulius alque temperantius quaerere, quanto ad
turara, c»rnem veroa^^serat in aetprnoigne.origina- ejus finem illos praeclaros viros cernimus minime
lis mentoiniquitatis arsuram?Sed verilas calbolicae pervenisse Sit ergo nobis sine dubitutionecomper-
fiiiei.quap in cunctis iion)inibus resurrectionemcar- tum.quo(JcalholirafidPsetcreditetpraedical:animam
nis futur-im cerlissime crelil et praedicat, destruit scilicet humanam spiritum rationalem Psse,noncor-
bujus admvpntionis ineptissimam fftlsitatera. Caro pus; nec es5e Dei partera, sed Dei creaturam ; ner
enim si animam non recipipt.non re3urget;et sinon pro quibuslibet peccatis ante corpus gostis tan-
resurgel.utiqup necvivel.Quap er^'o siue anima non quam carcerem missam in corpus, sed ex operc
in
polest vivpre,quomodn exanimis poterit illius ignis atque oidinalione Dei insertam esse corpori,ex qun
cruciamenta sentirp?NpCPSse est itaque ut ca^^nem corpus etvivatet sentiat:quam non dubitemuscun
negenl resurreeturara,qui voluntanimam non bapti- carnein qua nascitur on^inale peccatum trahere.
propter munditiam collocare in regno.
zati parvuli etob boc beneficio sancti baptisraatis indigere.
Quod eliam ipsi vident qiipmadmndum dicaiur non CAP.xxi.33.His enim omissis, quas supn posui-
solumtamabsurdamquam impip.Magnaequippeim- mus.calbulicaefidei verismanifestis'iue3ententiis,in
pietatis est,aul resurrecturam negaremortuam ho- diversos erroresmulli miserabiliter inciderunt.Ter-
minis carnem; aul animam dicere ab.-que carne in tullianus quippe animara non spirilura essedicens
qua vixil.vel aeriimnae, vel felicitatis,post judicium sed corpus.veh.-mpnter prravit.eo usque desipiens
fnre parlicipem (^umSalvatorno.ster futuramresur- ut etiara summum et verum Deumcorpusessedice-
rectionera carnis ostendens dixerit: Quia veniet
« ret:cum non solum de Deo rerumomniuin crpalore
« bora io (iiiaomnes qui in monumentis sunt au- legamus.quia Deus spiritus est (Joan. iv, ?'«), verum
« dient vncem cjusi^et procedent <;ui l.ona fpcerunt etiam de angelis qnos* Ueus creavit,dic.«fur in p^^al-
« in resurreetionem vilae^qui vp,ro mala egerunt.in mo : Qui facit angelos suos spiritus (P.ia/. cin. 4).
« resurrectionom iiidicii(/0(jn.v.28.29). Neoesse est Animamqiioquphumanamspinturarationalemesse
autom iit,re3urgentp corpore.pro operibus suis sit nemo sapiens dubitet:d6 quo spiritu Apostolus di-
TPtribulin anim:e carnisque communis ; quia cura cit Quis enim scit hominum qux sunl hominis. nisi
:
caro ropurrexerit.nec rorpussine nnima.nec aniina spiritus hominis qui in ipso rst (/ Cor. ii.U) ? Ideo
sine corporp remanebil.fcirit igitur communiterani- etsanctus ovangelista rrilionalem animam, quara
mae Ptcarniffilcrna vel exsultalio^vel aiflictio,quan- Christus cum carne 9uscepit,non corpus.sed spiri-
do indispolubills 496 raanebit aiterna carnis ani- tum esse dncuit.Nam ipse :Salvafor dixcrat : 497
mapqiic coimexio : quae taiiien non debent habere PotesUilemhiibeoponendianimammeam,etpoiesltilem
cominune siipplicium.si non habent ppccatum:quia D hnbeo iierum sumendi fnm{Joan. x, 18) : (juttm sine
non convenit justitiae Dei ut aniraa qucB novo cor- dubio tunc posuit.cum evangelist;! dirit.quia irjf/;-
pori dntur.neo cum ipso corpore propagalur, cum nalo capite emi$it spirilum {Joan. xix, 30). Anima
quocommunem non h-UiPt prnpagmem.reatum pro- vero humana in noralionalis ostenditur, in qnn ad
pagntinnis compcllatur habcre communem. imasiincm Pt similitudincm Dei tacta narratur Unde
Cap.xu. — 31. Illl vero qiii asserunt animas cum divinilus hom-nes admonentur oc tiant sicnt equus
corporibufl propngiri, possunt quidcm ex hoc, ad et mulus,quihus non estiiiteUcclHs{P.^nl xxxi,9).
ostcnilenliimin parviilisiuatum Deijiidirium.firmaro 3i. Animam vero parfom Dri essp, id est unius
nnn solius carnis.noc solius nnima', sed ulriiisquo cum Dpo espcnaturae. .^entit im-
Cffira MHmchajorum
commiine originale pecratum, ut ox cominunione non snlum in corpo-
piela8:quae Dei subslantiam
prnpHginispcccali qnoque realusdignecrednturpso ribus huminum.pccorum.avium.atque piscuim,vo-
cominiinis^sed ia consideraliono seininum quae non riim etinm in lignis cl herbis.in arboribus etoleri-
concppla peroiinl, pcnitus obiiiutescnnt (/<.r<t ob- bus aestimant colligatam.ignorant enim mispri,nec
nii^^^srurir/ \'iiuinm oPTme hnmanam rertum ept attendunt non hocessecreaturamquoil 'jsl Crealor;
m \)R VEIlITATr Pn/f.nFSTINATIONIS LIII. III. flr;u
ciiiii DiiM itlt liiiiniitiiliiliK, anlma vAro iMiitultill» : \ liitrnvit, nl In ipku auolora tntnm «Ibl prAf«nl<im
qiii» iiioiiii Hoit, iiiodo ni>Hrit; nioilo lieHnlt, inodu oiiKinalilFr vliidicavll.Ooai prnpaKoin(lit(i'l*aii({ul>
prollclt:iiio<l(i nniiil, inoiln ilriii|iil;iiioHo roiniDi*i'l- no illiuN inciiMlorii rcduiil, qulv«ruain lorma Dai
tiir, iiimli) iililiviHriliir ;iiioilo ofiit c|uoii iikhIo ililn- pcrinMttniii llnu* tla "' 'im
xrral, inoilo iltli^il i|iiiiii iiio<io oili>rnl;iiioiio inndit Horvi itci:||iicitH,iit iinc :..„.. .4... ^-,.wj.. "•
in noiliiclliiniH |iii{iii'iiin, inoiio rtiiiin iion hriiiirta lum poHHrl halinrn |iorfatl.
{innlift titinon in rorl ('iinHiMinuni.Oiioii linaiua Apoi*
Cap. xxiii. -- D7. In Ipio it'iqiiA nobia rrdditaflit
toliiH in Ailiitn ol nJiiH iiiiillirK rorliHMiinn ovlcniiil,
vern libnrtnn, cni nulln putuil innnia vel ori^lnaiis
tlicnti» : .( /<ini (•«im iioM cft si-iturlu<,multifrnuli-tnte-
vol nctiinliH ini(|iiitiia Indo OHt qiiod ip«Q dioitSrM
rtuclionti 1« /»r.ri'iini(i//(i/if» fuft ,1 Tim. ii, iij.Mitlior
venit j)ritirfiit% tnumli, fl iri ttv min h'ihi't iiuntquam
r<r^uHr(iiii'tapi<ociivil,rtii virnonBi'iliicliia volunliiiin
(70 iri. itv, 30;. lpi<o JuhIiih d juHlillcatin, litiflr ol
priivitiilo ooutninnit. Impiuiii oitl ituquo crcduruitiii-
lilx^rHnfl: qiii iili<|iin JuHliflitnnilo lili«>rnt,ft iibcran-
iiiiitn luirtoin ohho l)i'i (|iiji> (>x oo i|niiit alii|iiiiii'lii in
do iiiHtillrat. Libornt niilflin liomir oa do poteatato
(iolciiiiH rommiilalnr, tton pari* ilivinn' iiulnrtt\»Cil
diitliiiii.liticritt nrliitriiim hnnnniHn ncrviiutn pcrra-
i|iin'dam pars divinoriim opcrum invonilur.Ex 1111«
ti;ol8il iirbilriutn homini(>vcrt>lib(;rutii,qiiinHaliibrl-
(|iii|ipo
'•
oporilniNCsl iiu(8 lccll Deus, ainjulu
r.
qiii(i"iii
T n
D !
'
\\ ., luhoc i . ii •
. i .
' .' ' •
l«>r libcratuin, ct fid inBil 01 v»T»» libijrtaH, ul el
liotut, Hitnnl aulcin oitini» bona vhIiIiv
nulla dominotur iniquitna. linnc ae libertalem da-
Cap. XXII. — :).^. llluii i|ii>i<|uu lliioi ent omnino
tiinim esso por >?rntiain, ipsc liborntor nosler hoo
ootitniritim.animnd) anlc,|iiHtn ItiiH.xot in corport^in
ii( riiiono teHtalur OniiiiH (|tii fucit poccatum.aer-
•<
qiiihuslibol lociH('(rl(iBiibuH Hulterrcnis nliqui'! doli-
« vus 08t poccHli.» I<]t |iaulo(iiiHt:<< Si er^ovoH Fiiina
qniHMo.ot mcrilo ciijiisiitiam p<»ccati in corpus mo-
n liberuveril.verelibori eritis (y<>«w.vm,.'U,30j Filiui
ruivso dolriidi; qnod pcnsisso iliciliir OrigpncH.Ciii
ergo ab illa pecculi scrvilute liberul, ul urbitrium
omniiio aposlolus Paulus obsislil, diccns nondum
liberumChristigrulialilerutum.justiiixlaoilHbilitiT
nHlos nihil ogisso boni vol mali (ft>'m. ix, ll).ActU8
servial.qiiod poccnto ncquitcrserviebat.lla lilut non
qiiippo nasccnlinm nnlli sunl |iroprii, cum tnmon
porurbitrium hominis^sed pergr<ttiumliberatori8 non
anliqno pritni hominispcccuto nnscumnr obslricii.
rejinet ppccHlum in mortali corpore (/fflm.vi,12),dutn
i< Per nnntn onim hoitiinem hunc mundum per- in
justillcHmnrcxlidc;ot per ndjiilorium ^rotia- DriiBin
« culum intravit, el per peccatum mor?; et itain
nobis operuturcl vclltj el pcrlicere.pio bonu volun-
« omno9 homines mors portransiit, in qno nmnog
tate; ipse nobis bonam volunlatem donana.ipse ra>
(( peccHvorunt (Rotn. v, i'2) :» unde naturalilor filii
cullatem Bubminietruns. a quo est
bonis operis
irip f.tcti s-unt, sorviquo poccali servioiilos anlem
peccato,
,.,.,..... .. ....
liberi tacti punt justitia? :utpotP qui inini-
;
r
'^
omne dHtiini oplimnm, et omne 'lonum pprlcdum
,.,„
, ,_, .
.. ... .. . . . j ,. .. . (ynf. I, 17 ;sinc qiio nihilfacere no8sumuH,Pt in quo
qnitatibus
[initatibus conceptt
concepti sunt, ct qii09
q in delictiB matres . . ,
. .
^ .
omnia possumus.in quunlum ab eo ^rutiaiii virlutis .
8Urt» in utero aluorant (/'««/. i,, 7).
accepimus. Quod utiqne recta conlidentia bealus
.S6. Ex hac orij^inalis obliijalione peccali amissa
praesumit Apostolus, dicens « Omnia possum in :
ost illu bona libcrtas arbilrii.quando malae libcrta-
60 qui me conforlat » (Philip- iv, 13). Et itcrum:
tis vilio coppit homo peccalo voluntarie famuiari.
« In quo laboro certando sccunduiu operationem,
Ideo est omnibns hdininibus in omnibus ffilatibus
« ejus,quatn operatur inmein virtule [Coloss 1.29).
conslituii-^.id est nb ipsa nativitatede ventre malris
usqueadfinemdecrepita'senectutis,necessariu8san- Cap. xxiv. —
omnia lideliler atque indu-
38. Hsec
guis Christi.qui in remissionem fusus est peccato- bitantertenentep,fiinepericulo sumus.etiamsiquem-
rum, ot solus potest delere omne peccatum. Unus admoilnm dentnr aniraae corporibns nesciamua.
est enim uediator Dci et homiiiun:,hovto Ckrislus Je- Sufficit antem scire nos prima nat>vitale pollutos,
sus {II Titfi. u, 5);incujns morle quisqnis non secunda nativitale mnnd.ntos; prima nativiiate
fueritei in baptismute consepultus.nec potiri regno, captivos, secunda nativitate liberos; prima nalivi-
nec ignis aiterni poterit carere supplicio. Veritas tale terrenos, secunda nalivitat? ccElcstes : primaB
quippe ail quia si qtiis tum fuerit renalus e.x aquael D nativitutis vitio carnales.spcundae nativitatis bene-
S/)iri/M, von potefittiiiroire in regnuni Dii (Jooti.m^ licio spiritales; prima nativitate (ilios irae, secunda
5). Qiiapropler de 498 omnitius hominibus.pusil- nativitate filios gratise; prima nativitate filios
lis et mhgnis. intantiLuis, pneris, adolescentibus, saeculi. spcunda nativilate filios Dei. Proinde
juvenibus.senibns accipiendum estquodille doctor etsi scire non possnmus quemadmodum anima de-
genlium in fideet veritate veraciter dicit •.«Non eniin tur corponbns.illudrectecredendoet bene vivendo.
« est distinctio. Omnefe enim peccaverunt.et egent illud instantissimesatagamus.-nt in regno 499 Dei
« gloria Dei. Justificati gratis per ^ratiani ipsius, corpus Ithid ergosi scire
et aniraa r.ostra ia^tetur et
« qufe est in Christo Jesu, quem proposuit Deus non possuriius.patienter ignoremus: regiium autem
« propitiationem per fidem in sanguine ipsius, ad Dei ardenter atque inslaoter quaeraraus.ubi procul
« ostensionem justitiae su«, propter remissionem dubioetiam hoc Deus nobis revelabit,quod non hic
« delictorum {Rom. iii, 22 et seq ).»
praeccdtMitium nobis inaniter occultalur.nisi quia in hacvitafor-
Pra-cedens aotem aelictum cum in infanlibus quaeri- sitan non compelil ut sciatur.
tur.illud sinednbio primumprirai hominis inveni- 39. (juod si qusquam divinitus iliurainatus, aut
tur,quod per priioum hominem iQhunc mundum indiciib conisbicude raiioni8,aut testiiDOBii» sai2Ci«
fi71 S. FULOENTII EPISCOPI RUSPENSIS. 672
anrlnrifBlis valii^^rit vel asnoscpre, vp| ilocero, ani- \ qiiisqiie perdiieraf vilio homini? ppccatnri9,recipiat
inashumanHsain novas aingiilis corpnribus Hari,aut benelicio Redemptnris. Hoc indubilanter asserens,
cum ip9i?corpnribuspropnirari,iliud inlcrim asserat quiriquid deinreps secundum veritatem poterit de
quofl habet fi^tes pcclesiastica mamreslum, omnes animarum origine dpmonstrare,recte faciei nonta-
sciiicpt hiiminps px ipso conceptii trahere originale cere.Tunc autem quaestiode «ninm recta t'actatur,
peciatum.quiri sit in singulis nasc^nlihusunius mp- si non dutiitaturdioriginali peccalohumanigeQeris,
diatnris sangnine remitieiidum.ut impietatis nexus, etde beneficio sancti baplismalis.quod ciptlvisdo-
qui primanativilatp contrabilur.secumla nativitate natum est per gratiani Salvaloris, qui dignatusest
80lvatur,pt ppr Filium l>pi.qui fHctusPst ex miilierp, et lotam sine ppcoato naturara nostri gen»»ris acci-
factus sub lege {Gnl. iv,4.5),ut adoptionem fiiiorum pere, et omnem culpam nosiri criminis abolpre.
reciperemu9,ipsius aloptioniscrratiam.qiiam unus-
"sl. FULGCNTil
DE FIDE, SEU '
DE lEGUL^ YEWM FIDEI,
AI) PF/rnUM, I.IBtK u^us.
500. Prologus. — 1. Epistolam, fili Petre. tuae B 2. Verumtamen ut di^ndesufficienssermoproma-
caritalis accepi,in qua te significasti velle lliproso- tur,nec temporis suffrairatur spatium.quiaceleriter
iymam pergerp,et poposcisti te litteris nostris ins- nosirum cupis habere responsum, et tam magnuai
truiquim debeas in illispartibus vpraefidei re;;ulam magnis vix possit
est hujus disputatioiiis opus, ut
tenere (A),ut nullus tihi possitsensus haereticiE su- impleri (i) sermonibus.Neque enim poposcistisicte
brepprp(alsitati8fc).Gaudeoqiiidpm quodpio fidevpra debere de lide instrui.utuuHm quamlibet hsresim
aine iillo perliiliae vifio custodienda sollicitudinera desigi>ares(;),contraquarappecialiter nostrae dispu-
geris, sine qua nulla potest proiiesse.imo necesse, talionis vigilaret inlentio:sed cum indefinitedelini-
convprsio. Aposlolica quippe dicit auctoritas, quia tionem fid^^i petis.eamquecupis etiamsub brevitate
sine fide impossibile esl placere Deo (Hrbr. 311,6). concludsvides procul dubio quam sil nobisimpos-
Fidf^s est namque bonoruiii omnium fundamentum sibile ul rem tantatu inbrevi plene comprehenda
((f).Fiiles est huin;inae salulia initium(e .Siiie hac (/") mu3,cui sulficienteaessenon possumus.etianisi lan-
ncrao ud filiorum Dei numerum potest pertinerefg): tura spatium temporiset lale nobisessetingeniura,
qiiii sine ipsa necin hocfseculoquisquam SOIjus- ut multa voluminade hoc quod a nobia expetisfa-
lificationisconsequifur graiiHm,npc in luluro vitam CPre v.ilpremus (al. valeamus) Sed quia Deu^ prope
possidi-bit ifternam^Pt si qnis hic non ambulaverif est omnibu^ invocanlibus eum in veritate [Psal.cxLiv,
p
per fidrra,non perveniet ad ppeciem.Sinefideomiiis 18), qui verbum consummans et brevians fecit super
labor hominis vacuus est. Tale quippe est,utsine terram {Rom. xi, 28), spero quia, aicui tibi dedit
vera fiiln quisque velil Deo ppr rontemptum sfleruli hujus sanciam Bollicitudmem, sic etiam mihi,
fidei
placore (/<);quale si quisquam:a/.quispi im) lendens ut tuo tarn bonotamquiiUudabili serviamilesiderio;
ad palriam, qua
se scit beale esse victurum, re-
in sulficientem tribuet facultatem;ijt etsi non poluero
linquat itineris rectitudinem,et improvidus sectetur lal potero) cuncta dicere, ex quibus oranis error
errorem, qui non ad beatam civitatera perveniat, hffreticiis possit agnosci.et airnitusTelccnvinci va-
8cd in praecipitium cadal;ubi non gaudium perve- leat vel vitari,tamen innoraine aiqueadjiitoriosan-
nienti detur, sed cadenti interilus inleratur. ctae Triuitatis, que unus solus verus et bonus est
(a)AntehacPxnusi rodiceshunctitulum prneferunt, (6)Ms.Vaticanu8unu8,in tllit partihus fidemlenere.
De Fide, a/i Petnim Dnicmium Nns vitd aildpndum Cjeteri omnes mNS. ct pilili, verx fidei regulam.
duximiis et hunc, .vu, De lirgula vfr.r fidei fum : {r) Ms. Vaf. uniiP.H' nulluUe jiossit .'^enyus li.rrcli-
quia sic Mppellatur lib-r isle hic siiti initium, et in cae snhrepere pravilniis. Alii <ioo\subripere fdlsilaiis.
epistola Fprrandi ad S. Fulgonliuin,supra il, tum (d) Ms.r.orti.vptustissimii8 et optimffi nofaBhabpt."
»liiim (|uia sic Ipuitur in anliqiii.ssimo codice ma. Fidesuamque divi-iitus inspirata, ipsa est quir hono-
CortiPiensi. Kxpungi-ndiim (juoque nomen diaroni D rum omnium lundamentum (i^.Ceteri habent ut legi-
credidimus Pruno quia px ipso totiuslibri conlpxtu tur in textu.
larile conjiriiur divfrsum plnnp pssp Petrum hiinc !e) Vafir. duo. et totius humame salutit judicium
a diacono cui inflcnbilur liber de Incarnafione, seu alque initium.
epistola ^upra IG.Cnm lienpmulla ibi pertracteniur Eld.. Sinchiicfide. Abest fide a rass. Corb. et
(f)
quT pid •m hic non tiii-snnt njpptcnda.Deinde quiu Vat. qiiatuor.
ner rrairem, nec rnndi-iconum vocnt, qiio lamon p^rvenirc. Mss. qninqu'', perlinere.
(g) Edili,
noniine romnellare nolpf prpbbytprns anf diacnnos. (h) Valic. duo. Tntr auippcsl sine vera fide quem-
ut palclpx epiPtolK-. supra 12, ii et 17.|ieniqiin|
.'j,
quamvcll'' Deo, eto. Vatic. alter, Ji tine vera fide
quid sihincqiMqup irgumi-ntuni Hlii|uiid ducerenun quisque velil
pigi-it. qiiinl, intra, rapile i.') (aucloris
liref.ulibi (i) Sic ms.Vatic. unns.Mss.alii et edd.,ul magnis
d rffnr. n Kiilirpnlio divrTsi) bHbeturJn nnlitia iX- vix fns.iil implcri.
ruli rxhitr rrqi lerrenn fidrle terviliu^:. 'uiahoe dili- «iV le de fide inttrui, ut... designa-
(j) Vnt. uniifl,
gu iteui, /ux.' tnan ui ApD.^tulut.
07;j DE FlUh: l.itiLil UNUS. 874
DniM, nit illraiii in i|iiiI)Iin hiiIIiiiii 11111^1111 nx purtfl A otlain qiiftd Triiiilu» r»i, iiiilurulilM . .
*t. jjro-
raliiinniii (-atliiilirai luloi (uiiinlrl hiiii< ulii|na «m ruriH plorou ipan vnru» DfUH iii \kupuuih i .j r»l, ct
ouliKiiiornnlinrri.(,)iiiliiiM roliMillM.poliM-iit iiliuiii llltt in una nulnra unu«ra(((>) rerlianouiiitalrrnnaiura-
deprcliiuiilorit hIi|iiii rii)^iM'o. i|iiin i*lHi in hnu itporu liMii iiiiiiH Palor
Kiiio Ql Hpirilu ««iiclo «(, et
III
lion viiliMitiir riproiiili iliHpiit>ilMiiii* iinnviiiri, inii.en ti tuM FiliiiH in Pulro nl 8|iirilu iin<-to a»l,t'*tii»qu«
ox iiH (piai liio ^iMioraliirr ali|iio ultHiiliilo ponnnlnr, H|iiiituM iiaiiclija 111 {'alriicl KlliM rit. NuJlua horuill
appuroat (<i/ a|ipiiriM)l) illu (|imii iiilliloloM Ii(Miiii)Mh((|) ciliu qiiciiilibet ip^uruiii imI (1 .-ieni,, dUl. VJ cup.
lUirilMiM Vdliint (<W. Holont) InHUHiirrarn lliloliiiiu, \.l liidfl): i|uia niMiio uliuin aut pr<i)c<dii Milrrnilata,
niin ri<K(ilH iliviiwo voritatiii tM(iiln, iii*ii nrquitiu liii- uulcxooilil iiin^nilu liiio.uni upoial |i')li!^(uto. (Ju*^
niuni orroiiH invontn. tioc Filio mc Spirilu Hanclo, i)iiunttitn ml n.-itiira
(!aih)t I. — ;t.t,)iio(M«n(iMo inilur looo fuflrin consli- diviiiiu unitatoni porlinot.a^Jt untorior (/),aul iiiujur
ttitiiH,i|iiiii,HO(>iiniluiii rogulHiii nonlri HuivuloriH ini- i>ttlcr cat (Ibidem, aii>. Nuiic p(iHl((Uiiiit)i occ Filii
porio proiiiiil^alain, no>*ti toin iitMi l*utriH(/')oi l<'ilti u<tornitHHal(](ii<imni(!nHitaH,vi-lutunterioruutinoJor,
ot !^|)irilit>< Haiicli iioitnno liapti/uliiit), priiiiipalitcr SpinluH cani'li /L-tcrnilnloiii imnicnBil.itciiiqufl aul
hI(]iio indiilntanlor lolo conlc rclino, Pnlroiti Dcuiii, pr.i-codcrcuut oxcodiM-o iialuraliicr poli'Bl.si(Mjt cr^o
ot Kiliiini Dcuiii. (U .Spiritiitit fancttiiii Dcuti), iil ohI iiec Filiurt poHtorioraiil iiiinor cHt l*ulrn tlu ncc Spi-
jj
sHnctniDuliino inclTul)ilctnTr:nilutciii unutn ohhh nu- rituH auncliin pOHtcrior aut nniior i-nt Filio. ^ler-
tiinilitcr Dcuin, ilo (nio in DcutcronoiDio iliciuir : nuin i|tiippo ct Hiiic initio cHt, (|U"d FiIhib do l'utrit
Andi, hriiil, Dominus Dnn liius Driis (ul. Dxuiiuiii) nutur.i milUH cxslilil ((/); ctn-lcrnum mc nine iniiiu
unu^ tfxt (/><'H/. VI, 4). Ei Doininuiii 50^ Dvuin luum flst, quo I S|)irilua HunctiiB do nutiira Patria Filiiqiie
adoriibis, et illi xoli u^n<ies (Ibid , i3).Vorun)lMn)cn procedit Ob hoc ergo tres uoum lecto crodtiiiua et
qiii.i islniii tinntti Dcuin, qui solns chI vcrus nntnru- dicimurt D''um, quii uiiii prorsu.i 503 a?tortitla8,
lilor DciiH, noti 1'alroin soluin, ncquc bMiiiiii siiltiit), una immrnsitas.unci iiututulitcr Iriurn eat divinitas
ncqiicrtiiluin Spiritun) SHnotUDi.seti siniiil PHtrotn et peraonaruin.
Filiuin el Spintuni aanclun) esso dixinius, cuven- 5. Tencumua Patrpm et Filium et Spirilum
igitur
diiii) esi nc sicul PHtrcD) ct Fili(in) et Spiriliiin sun- sanclum tinum e-^so nHluri.Iiti'r Deutn tie(|ue ta- ;
ctnin unutn Dcnmoifcto.quiinliitn ud nutunilcn allinut meiiipsom PatriMD csscqut FiliuB c.-t,neque Kilium
unitatPiD (c).veraoilpr(licitmis,Hic ouid qui l'uter e»ti ipsum eaae qui Pater oel, nec Spiiitum sanclum
eniDden) vcl Filium, vel Spirilutn sanctum ; aut cum ipsum esse qui Pater aut Filiiia cat (i Setit.,diil,2,
qtii Filius est, sivo Patroiii, sive Spirittim sanclum ;
tvi/». OiDncsauleit) calholici). Una entm est Putria
aut cum qui S[)iritus sanctus proprio in conres.«»ione el Filii ct Spiritussuncti e-<8cntia.iitiam Gr,ccio-ia(av
hujus Putrem vel Filinin per- ^ vocant.in quu non est .iliud Palor,et aliud Filiua, et
Trinil.ilis dicitur vcl
sonaliterd cero 3ivecredere,quod oninino nefaa est, aliudSpiritussanctu9,qiiamvisper30i)aliter »it aliua
ainlcamus. I'ater,al:us Kilius^alius Spiritus
sanctus.Quod nobis
\. Fidcss enitn qoHm snncti patriarcha; atque pro- miiximein ipso sanclarntnSciipturarumdemonstra-
pltctaa antp incarnalionoii) Filii Dei diviniUis acce- tur iniiio, ubi Deus dcit: Fiiiuimu.s /lominem ud
pcrniit, (]UUD) etium sincti apostoli ubipso Domino imiiginem el .^imtlifudintm nostram (Genes. i, 26).
in carne posilo audicrnnt, el, Spirilus sancii magi- Cunicnim singuLri numero dicil im'/^j//<'m,ostendit
slerio instriicti, non «oIuid s^^rmone praedicaverunl, unam naturamcssc,adcujiis iinaginem horno fierel.
veruin eliain ad inslructionem salnberrimaiD poste- Ciim vero dicil pluralilpr, //o.s-/ri/m,ostcnditeumdera
roruin scriptis suisinditam reliquerunt.unum Deum Deum, ad cujus imaginem homo fiebat, nnn unara
prjedical TriniiHtem, i I esl i^utrem el Filium et Spi- essp personam. Si enim in illa nna nalura (h) P tria
ritniDsanctum. Scd Trinitas vcra non esset, si una et Filii Pt Spiritus sancti una esset per»ona.rion di-
eailcmque persnna dicerettir Palerel FiliiisetSpiri- cpreiur nti itnnginnn tio.^tram, s^ed, ad imaginem
tus sanctus. Si enim sicut esl Patris et Filii et Spi- meam; nec di.\iss' I fuciamus, sed laciam. Si vero
rilns sanct) una siibstantia, sic esset una persona, in illis tribus personis tres essent inlelligt-nd^e vel
quo veraciter Trinitas dicere-
nihil otnnino esset in 'J credcndae substaniio?, non diceretur.urf imaginem
tur.HorsusTrinilasquideir vera essel (</), sed unus HOi'/ra//j,sed,ad imagines noslras: unaeiiitn imugo
DeusTrinitasipvanonesset.si qucmadinodum Pater trium naturarum inaequalium esse non posset. Sed
et l''il'us et Spiritus sanctus personarum suntab in- dum ad unam iniagineiD uniusDei hoiDo factus dici-
vicem proprielale naturarum
distincti, sic ruissent tur,unasanctaBTrinilatisessent'aliter divinitas inli-
quoqiie diversitate discreti. Sed quiain illo uno vero matur. Deinde \al. Denique) et paulo post pro eo
Deo Trinitaie, non solum quod unus Deus est, sed quod Dcus superius dixerat: Fuciamus ln>tninemad
(a) Ms. unus addit el incrrduli. Ms. Corb., Trinitns est, in natura unwi est.
{e)
(6) Mss. duo. in nomine P.itris, etc. Ms. Vatic unus. Hau ennn inajiir est Pater, nec
(/) 1
[c, Ms. Corb. veritdiem. Fino. nec Sfiritu siinrlo, qwinlurn ad nulurie divnx
(rf) Mss.duo alitcr hi-c habpnt.fiwr^ti'! Trinitns vera unitiiirm ve*'iine\, nut anterior.
non easel, si unw! Dcw^ Triuittts insa von esset; $ed ((/) M.-s". sex, el
Magisicr 1 Sent. dist. 19, exstitit.
gueuiaitnoduin, ctc. Unus ex his, ut quemadmo- Edili. ct Angl. ms.. e.Tistit.
dum, etc. [li) Ms. Go b., tn illu una essentia.
673 S. FULGblNTlI EPISCOPl RUSPFNSIS. Q76
imaginemet timilitudinemnoslr(im,s'\chom\ne?c) fa- A ipium {Ibid., 17). Nec beatus Joannes; Qu^
dixipsel
cium SiTJptura narrwit, nt dicprel El fecit Deui : diliiiit genitorem, diligif el cum esf ex eo
qui nalus
homiwm : ad imiigincm Dei fccil eum [Genes i, 27). (! Joau V, 1); nec ipse Filius dixisset; Poler meus
TriniUtem persionarum atque unitatem
6. Haric usque modo operatur, el ego operor [Joan. v.i7).Ipse
nalurae propheta Isaias rpvelatam esse sibi n<m la- enim qui Filius dicitur, si iilem esset et Patpr, non
cuit ('i),cumse dicit Sprafthin vidisserlamanliatSiiw. verariter Uei Filius diccretur, quia non de Deo.sed
cius, sanctwi, sanclHS Dominus D' us sabaolh (/50. vi, de sola virgine naaceretur. Ad exlremura vero nec
3j. Ubi prorsiis in eo qund dicitur terlio Sanclus, ipse Pater de ccelo testaretur, et suum corporaii
personarum Trinitatem in eo vero quod dicitur ae- ; vocp. fllium domonstrarel, dicens: Hic Cft FiUusmeus
mel Dominu<! Dt'us 5a/)«o'/j, diviiiaj naturae cognosci- dilcclus, iu quo mi/it bene complacui [h) [Mallh.xw.il).
mus unitalem. In illa igitur sancta Trinitate, quse A(inptoliis qiio |uePaulus non dixisset de Ueo Putre:
ideo a nobis repetitur(/;),ut veslro cordi (cjteiiacius Qui proprio l^ilio suo non pepercif ('), sed pro nobis
inligalur,unusebtPater(d),qui solus essenlialitfr de omnibus tradiiiil illum (Rom. viii, 32).
seipso unum Filium genuit; ei unus Filius,quide S.Seii quoniam ista«mniaeldivinitus ad nostram
uno Palre solus est essentiaiiter nalus {al. genitus); doctrinam dicla sunt, et quia divina dicta sunl //),
el unus Spiritus sanctus, qui solus essentialiter de fi
ulique vera sunt, verum esl quod lides catholica
Patre Filioqoe procedit. iloc autem totum una per spcundnm
praedicat, et natum divinitatem de Patre
sona noo poaset, id est et gignere sp.et nasci de se, essesolum FiliumaBternumcum Patre,immorlalem,
et procedere de Quia igitur aliud esl genuisse
se. impassibilem, atque incommuiabilem Deum et sc- ,
qua m na tum esse, aliudque est procedpre (a/. pro- cundum carnem non Putrem, seil uoigenilum ejus
cessii-se) qnamgenuisse vei natiiin esse.raanifesium Filium,8alva aeternitutesua A:).temporaliter natum,
est iiuoniaii) alius psl Paler.alius Filius,alius Spirl- salvi impassibiliiatesuapassum.SHlvainr.morlalitate
tus saiicUis. Tnmlas itaque ad personas Pntris et sua inrjrluuiTi,salva incorr.inuiablitate sua,qua(«/.
Filii et Spiritus snncti retertur, unitas ad naturam. quia) De us verus el vit aplerna est, veraciter susci
i
-
Cap. II. Uuminilas Chri.%ti. — 7. Sicut ergo, se- tatura. Oui totum habet rommune cum Patre quod
cundum illaiii diviniiatem qua
sunt Paier unum a*ternus naturaliler sine inilio habuit,et nihil habet
504 el F lius et Spirilus 3anctu«^,noque Patrem na- commune cum Palreeorum quae in suam personam
lum crediinus, nt-qup Spiritnm sanctum. sed solurn ti-mporaliler atque humililer iile aBlernus alque ex-
Filium; -ic eliam secuiidura carnem solum Filium celsup accepit l/).
natuin calholica fides et cre-iit el praedicat. si non ille qui proprius Btque
Neqne 505 9. Rursus
enim in illa Trinilate proprium esset solius Patris n unigenitus Dei Palris Filiusert,=edSpirilu3 sanciu
^..^^ „»„ „.,1 „..!.,. ;.,„., „^A -> t^. ;. „ ... _ ... ..;_.:_ I.^.l:.,™ .,; r...,i
quod non est nalua ipse.sed iinum (e) PMium genuit; i:
nascerftur ex virgine, non ipsum Filium qui fuctus
/ - , : ,. .,
neque proprium solius Filii, quod non genuitipse, esl ex muliere. lactus snb lego, natum de Spirilu
sed suius de Palris esseniia natus esl noque pro- sancto ex Maria Virgine, in symbolo ..cccptum, et
;
prium Spintus sancti, quod nec natus estipse. nec corde ad justitiam crederet.etore ud saliitem sancta
genuit, sed solus de Palre FilioquH procpilit (/') ; si conflti-relur br-ciesia. Sed Pl si ipse Spiritus sanctus,
secundum diviham quidem naluram Djus Pater de qui P.itris et Filii Spintuse^^l.formam scrvi acc.pe-
Dullo nascerptur iJeo.secuddum carnein txmen ipse ret.non ipseSplritussanclussuperseipsumhominem
nascerelur de [nl. e<) virgine. S; enim Pater de vir- factum in coluinbae specie ccclilus ailveniret.
gine nnscerftur, una peraona essel Pater ptFilius: 10. Paler igitur Dous de niillopenilus Deo. spmol
ipsa autem uiia persona, pro eoquod non d>^ Den, de sua natura siae initio gt^nuit Filium Deum aihi
sed tanium de virgine nascerHtur, non D^ji Filius, apqnalem (m).etpadem qua ipae naturaliier a^ternus
sed tantuin hominis filiu-» verarilpr dicpretiir ; nec cst divinitale cofBterniim. S^d idein Dei Filius cum
ip^e D-^i Kilius dicerel {g}: .^ic Oens dile.vit mundum sit Deusaelernuset verus»,et cum Patro secundum
u( Filium suum unigenUum duret (Joun. in, 6) et ; divimtHlem naturabter unus Deus. secundum hoo
ilerum Soii enim mtsit Ueus Filium suum in mun-
: quod dicit: Ego el Paier unum suinus (Joan. x. 30),
dum ul judicel mundum, sed ul suloctur mumlus per idcm pru nobis eat bomo lactus verusf.t plenus. la
(n) Mss. tres, rerelninm sihi notmit. (/»•) sccundum cnmcm non ile Pntre
Valif. unus. cl
\li)hdili, repciilur tnttes. Altcsl tolics a mss. srx. scd ile mnlre unigenitum Pilris Ftlium, satvaxterni-
(c) Mhs. duo, vestro conli; P'ld noslro. , talc suu. Gicteri Ipgiint uniroriinler.
(d) Kliti, Dcn^ 1'alrr M-s, tres omittunt Deus. (I) A idilurin (|uil)UHilaiii hic,rf^ i;ir{/;«^,sed ndun-
{e) M.-. uiiiis, .*<?'/ uniciim. dure videtur nec legilur in iiiss. trihus pt Ant. Ke-
:
(f) Ms. (Jorb. add. ihcommulnhili n-lernilitte proce- dundant qiioque hic m
quil>iisdam hiHo verbu. Ihia
dit, fir. cvim iicrsona caset Pol>r et Filtuy : ipui nntein una
(g) Sic Vatir.unus,et qiiidf melins q-Rm CflPteri, m jirr.voim pro co quto nnn <tel)c.o,s> d l.kniuinde ciriiine
ubi li« liir Ip.^e autem Dci Hlius dicil quia .hc dt-
: nwcerelur iion Dci Filtus Absiint enim a mss. Inljus
lexu Dius. et Ant.
(fc, Vatic. raa. addil,i/)jum audilc. C/eteri non ad- (in) Wfi[\c.ms., cojrqualcm itfci.Atalii omne9,a?7ua-
dunt. lein sibi.
Mss. duo, proprio Filio non p»perrif.
(i) (n) Sic ms Corb, At Vatic. unaa cum sii Dei FiUut
fl m»>. (|Uiiluor.At iiis.Corb.,^/ «/u^
ijj hii- f-lili. xternus el verus.
divina dicta sunt. Vat. unua, el quta divina sunl.
077 i)K riDr, MUKii riNus. mn
01) v«)niH.i|uiil VAruin hiiliol nnu<t illn (n) huinniiKni A l'1'^m q<ilp|i(«,alrut illo'l Apo«liiliit, morfum «(f(ir)«x
liiiUii'iiiii;iii i'U vi<ru |iliniuM,i|uiu i<t ouriiiMii huiuA ni/lnntfiilr n'1 vivit ex inrlule Ihi II C.or iii, 4):
'
iiuMi »utuM<|ill, ol uiuuiuin riiliiinultMii. {•Iimii Iuu on iiniio nii|ur nloin, r|iii •flruMilntii prnphrtlitn li>'ali
IJiiigoniliH llciiH Hrcuiulii (h) nHtun i«^t,Hntiinl rx l'ii- n>ivii| /),r/ hiimo (iftuM rtl in hion, rl i/iie fun-lavti
ti«, Noiiiil i'.\ iM >lri';tuiliiH «'Nt luiiiii iln Pulro I))!Uh fiim Altit»iinus {l'*nt Lixivi, h)
Vi-rliiiin. iiulimi'1'l d« inulro Vtirluim cnro fiirtuin. li liiii|iionoo 'liviniln» rhriHli iili"nnn»t • nalura
II IJniiH i^itur o^t uli|iio i<lctii DoiiH Dni Kiliui rnlriH, Hroutiduin idi{u d i« i>rinriiiio rnit Verbum,
iiiitiiH uiilo riu<i'iilu, ol nuliiH in Hni''ulo ; fl ulrii(|un el Vrrhum eraliiiiinl Duin. rlUntiernl Vrrlium. Ihc
nativitus uniuH(>rit Kilii Doiiitivinn.Huruniluin i|uiiin rrul iii princiiiiu itiiuit Drum.dmntn p.-r ip*uin (atla
oroulor in roriiiu Uoi «•oiPlnrnuH 1'ulri Doiih ohI ; hu- lunl.el stneipm furlum eit nihil (Joan. i, t) ; oee
inuiiu, Ho>-iniiluin t|iiuiii HoniolipHuni oxmunionH, o.l hunianitiiHo|iiHal enu«»ta nulurn mntrlH,«ocunduin
rL»"iiiuin sorvi uct'i|iioii», nmiHoluiii in coiit opln iiit- id i|Uoi| Vfrhum raro(ni-lum r\l, rt h'ihiliii>it m nobii
torni ut»M-i HoniolipHuin.duin Inmiu llort)t,cu<lom »or- {lbiil.A\.) Illa nniin niilura i|ii« riompor Komtii mt'
V ilin rorinao aiiHcoptioiin l'oriiiavit, vorum eliain do nnt ox Putro.nuturam nostram itino pnccalo tuscfl-
ooilt>m iiiilriH uloMi [i') iiloin \)>'w* lioini) racliiHoxivlt, pil.ot n.irtcorcliir ox vir^'ini'. Ncqiio rntni nnturn m-
otin cruco iilfin Douu lioino luclus pt'poti(lit((y),Pt in n tortiu ulquoilivina tomporulitor conripi cl trmp^ra-
sopulcro(t')id'"" l>euNhi)mornctUHJaouit,otHhinrcri8 litor nuHoi ox nnturu humunn ullntonua poaHol, nial
idom liouH liumo I'i«clu8 torlm din roHiirroiit ; Hod in locundiim suHroplionom vcriluiia humnnm vnram
sopulcro socuddnni «olim carnom iilom Dcns jucuil^ loniporalilorconcoplionom ntiino nntivitatom in«(Tn-
ot iii iiiroruuiii socundiim solum uniniani (tcsccndit. Inliain 90 diviniluHuccopissi-l Sic«!Hi DciiHicternUrt ac
Quu do inloriH ud carnom.dio tortia. revorlento i/), veru.^^rnj.vocacilftrscronduinlcmpinetconrepluset
idem DeuiHccundnm curnom qua(a/.(]Ufr) in sepul- natusex virt^ino.Dufnpniin vrnit ilrniltti/olfmiioris,
cro jucuit.do sepulcio rosurrcxit ; ct quadruf^osimo Fituin^iium f<irlum{u\. nilum) rx mulirre,
iiiisiiDi-u^
po^t rcsnrroctionom dio, iilom Dcus luiiiio (uctus in fiirtitnfinb l''(]e ut ro.^ qut xu'> Irg- eninl relimrret,
Cddnin ascpndcnp,in (iextcru Doi aodil ((/), ind'- in uliiiioplionrm filiorum(n) reriprremux (Giiul. iv, 4),
lino dieculi ad judicandos vivos mortuosquo vea Deo luctn nxturalitor (llio honiiniH, qat
illo sciliret
turns. unu8 est naturuliler Filins Doi PalriH.Hoc utique
12.Verbum orpo caro faclum unus ost Filiiis Dej Jnannes evungoliala conlirmana.pos^iquHm dixil Et
Dnminuf^/i) JosusCbiislus.nicdiatorDoielhoninum, Vrrbum curo fnclumest, el huhituvil in nohus Joun. i,
Idcircoaulem medialor,i|uia ideniDous atquehomo 14), snbsequenter ait, Et viitimux rjlnrinm ejns qIo-
verus.habens cum Puire unam divinitatis naturam, riam quasi U''igenili a Palre,i>le'itim gratix el vri-
elhunianitatisunamcum malros>ibslantin,n;habpn3 talis (lhidcin].S\c illcomnium spirituum nmniumqne
ex nobis usquead morteni iniquilalis nostne pconam: corpttrum,ii1 cal omniuin naturat uin rreulor el Do-
habens iiico'nmiitttl>ilein do Deo Patre |ti juslitiam: minns.crcavil virgineiii,creandus ex virgine;et cu-
propteriniquitatem nosliamiOOlemporalilormor- jusipse laclor est.maircm sibi fecit, quand > {al.
tuus.prnptcr jnsiiti.im snani.el ipso sempor vivus, quomodo) df^ejns curnp conci(jiendn9 ntqui> parien-
cl immorialilatem inorlalibus largilurus.Qui pcrlcc- duaveram materiam (a/.naturam) oarnis Dcus im-
tum quidcm humanitatem suam in ipsa divin^tatis mensusac sempiternus accepitnitet g^cundum ve-
8U o perlectione servavit; veritateni vero inortalita- ritatetn lormae servilis Deus homo misoricorditer
tissiisBl/), per susceptionom mortis, veritate atque fierel.el socundum torma.ni Dei, natnrali veritate
inconimutabilitale su» immortalitatis absorbuit, {iil. virtule) idem Deua boino permanens non ca-
13. Iloo est qnod testatur bealus Petrus, quia reret.
Christus ileg!ut>vil inortem, ut viloe xtenia'. hxredes 15. Sic ergo C.hristum Dei FMiumjd est unam ex
e(f\ccrciuur (I Pilr. iii, 21). Bealns qnoqne Pauius Trinit ito personam 501 Deumverum crede.ut (y/.
docelquoilChristus morlem dcglulicrit,iliuniinave- et) divinitalem ejiis de naturaPatiis natimesse
ritautem vilam el incorruplionem (// Tim.i, 10). non tiubites;et sic oum vvruni honiinem crede. ut
Chrislusergomorlemgustavit,quiaverus homo est; D ejus carnem non cceiestis, non aerije, non alteriua
idemque inortem deglutivil, quia verus Deus est. cujusquan. putesesse natur*,sed ejuscujus est om-
(«) Ms.nnus omittit hsec verba.DfM.s- ille. Valic.unn aut altern sic totum habetur, <« Veritatem
(b) Mss quin |ue, serumio nalus eat. Editi non ba- « vero mortalitatls sn.-p in susceptione morti3;mor-
benl .^ecunito. » tem vero veritale, atque,» etc.
(c) Vaiic unus, ri<? ejwniem matris utero. (k) Ms.Corb., Crucifixus tsl.Vatic. unus, ex in/lr-
('/; Vatic.iinus. hoinn furius obtit milate wslia.
(e) Valic. unus, et in sepulcro tribusdiebiis idem (/)Vat c.tjnus. Sfcwidum prnvhrtam Darid.
D' us. Valic unn plonioreslbcliti:i<SiculeriioDeu3
{in) In
((') Vatic.uniip, Qui ab inferis ad carnem die lerlio t( seiernus ac veracter sme tempi^re est in Deiia is
aninii revertrnte. « essenlia iinm"rlaliler vivu^^^si s^^cunitun. tempus
(^)Mss.qualuor,m (/ex/^ra Dei s^dW.Reliqui codd., (ipx m;iire virgino cl conceplus est, ct naius homo
tedit. « veraLMicr Deus Dum enim. » etc.
(h) Ms. unus, Do'".inus noster (n) Kditi balient.'/(/ ';di(o»i<?'h filiorum Oe/'.M>s.quin-
(t) Ms. GorL/., inconimutabilein de Deo Palre sub- que non babenl D^i.juxia Gr.-vcum teilura AposLo-
ttantiam. U, ubi legitur una voce, 'jloOsaiav.
(j) Sicmss. quiaque.Editi, mortalitatis noslrx. In
679 S. FULOKNTII EPIscoPI RUSPENSIS 680
nium hominiim caroiid e-t quam ipse D^-us homini \ amiaerint.Solus igiturabslulil peccatum conceptio-
priino('j) de terra plasmavit, et caeteris hominibus nisSOS Jlque nalivitatis human<e l^eus Unigenitus,
plasmat. qu )3 p^ir pDpaj; itionem ex hominilius qui Hum conciperplur verilalpm c.rnis arcppilex
creat S 'd licei cnro Cnristi et omnium hominuin virgine,et cutn nasceretur integritatem virginilatis
unius eju^dernque natura; 3it,hffictamen quain Deus servavit in malre.Ista causa est qua Deus (aclusest
Verbum ex Maria Virgine sibi unire difnatus csl, Mari«,et Maria virgo facla est mater
fiiius virginis
einn peccato concepta (/>). sine peccato nata est u^ :
Unigeniti Deirut quem Pater genuitex aeternitale,
pote secundnm quani Dtus aelernus et justus mise. ipsum virgo conceptum proferret in tempore : illa
ricorditer.pt conceptusiet natua esl.e; Dominusgio- ulique virpo.quaii) Deiis.quideea fuerat nasciturus,
riae cruciiixus est. ita singulari gratianraevenitalquereplevit.ut ipsum
16 Libido concubitus. — Quibu^iaulem verbis ex" habcret veritrissui frurtum, (juem ex initio h.ihet
plicabilurcarnis iilius px flientia singularis, cujus univ.Tsitas Dominum.et ipsum sibi videret nascen-
divina est ex ipsa sui concejtione (ci persona, cujus di solemnitate suhditiim.quem in unitate paternaB
origo nativitatis in8flita,quasic Vprliuni carofactum substanliiE non solum humana.sed etiam angelica
est.ut una [lersona esselcumcarne sut Unigonitus creatura cojrnoscit rt adorat Altissimum.
ac spmpiternus Deus, ipsa suae carnis conceptione ^g. Sicergo peccatum et poena peccati, quae per
^
conceptus.Istam vero Cieterorum hominum carnem Bceius corruptaj mulieris intravit in munduni, per
per humanum certum est nasci cuncubilum, viro inviolatae virginis partum aufertur a mundo (e). Et
8eniinant-,lemina vero concipienle ati|ue paricnte. quiain condilionegenerishumani permulierem quaB
Etquia dum sibi inviceii» vir mulierqu^i miscenlur de sclu viro facla esl, cont'git ui niortis vinculo le-
ut lilios genereiit, sine libidine non est parentum neremur obstricti, redemptione hun)ani ge-
boc in
concubitus.ob hoc filiorum ex eorum carne na>cen- neris divina bonitas egit, ut pervirum lui de snla
tiura non potest sine peccato esse conceptus, ubi muliere (/) natu8est,vita hominibuiredderelur Illic
peccatuni <rvnIosnun Iranfmittit propaffatio.sed
in p humanamnaturam neqnissimadpcepiinnesibidiabo-
libido^necfecuniitas nalurfe humitnae lacit bomi.iea lus in peccati simililudinem sociavit;hic Deui? hu-
cum p«ccato nasci, sed foedit.is libidinis, quam ho- manam naturam in unitatem personae suscepit.lbi
mines hal)t'nt ex illius niimi ju^tissima condemna- feminadpcepta esl, nt fieret filia diaboli hic virgo
:
tionepeccali.Ideo beatu;- DaVid.qMamvisdplpgiiiiiio gralia repleia est, ut fieret matPr .«ummi a'que in-
nascpretor.,us^toque conjugio.in quoscilicet nec io- CommutabilisUnigeniti Dei.Ibi angelu:* dfjf-clus per
fidelitatiscuipa^nectornicationismacula poleratin- snperbiam.seductaemiilierisanimumobtiQuit ^);hic
veniri: propler uriginal-' tainen peccitum, quo na Deus humilians se per misericordiam, incorruptae
lurulilerobstricti sunlQliiiiffi.non solumimpiorum C vir^nnis uterum ex panascifurus implevit.Dpi enim
filii, se 1 omnes etiaiii qui de justoruiii sanclificHta Filius Jpsus (ihristus nui in turma Dei eral (quod
carne nascuiitur, exclauiat et ilicit i.cce eiiim in
:
nisi ex natura Palri>i natus esset.essenon pnssi-t (/i),
iniquilatibusconcepfussum,elin dcliciis peperiDne^d) ipse,spcundum apostolicam doclrinam, semelifisum
mnier mea (P.>a/. l, 7). SdncLus eliam Job dicit,
exinamvil formnmservi nccifnens (/'/»i7/;).n, 7). For-
mundum a surde nou esee homiueiii.nec si uniiis
mam ergo scrvi.id est naturam servi insuam acce-
diei sit vila f>jussuper terram^/c/» xiv, 4, sec. LXX). pit Deus ille personan), at.^ue ila hominum tactor
^7.L)eiergoFilius unigenitus.qni est in sinu Fu- in similitudinenihominiim factus.habifu est inven-
tris,ul cirnem hominis ariiniamque mundarei.sus- tuH ul humo, ipse hun)iliavit semetipsum, fHCtiis
ceptiune carnis «Ique animi' ratiunalis incarnalus obediens Patri usque ad mortem, mortem autem
Deus verus, homo vcrus faclus est,
•3t;et i|ui Kst cucis {IbU., 8).
non utalter Deus esselaller hon)o sed idem Deus, ;
19.lntenteigilurhanc Apostoli aentcntiam cogita,
id''m homo Qui utillud percatumquoJ in concubitu ct in Dominum Jesum Chri-
eacognosces quoniodn
niorlaliscdriiisgeneratio humanarunlraxiluulerrct, slum cuindem Deumatque hominem credas. Nec
concpptus est novo niore, Deus mcariialusin matre tamen in eo veritatem uiriusque natu^^ae in unaper-
virgine,9ine coitu viri, sine libidinecoRcipientigvir- D gona.aut confundas.nut dividas.Cura ergo primum
gini3:ut per Deum hnminem.quem absque libidmc audis ilc Domino Jesu Christo quia in forma Dei
conceplurn iiiviolatus edidit virginis uterns,ablue- erat,opi)rlet le agnoscere firmissime;|ue tenere, in
retur ppccalum qnud nascentes trahunt omnrs ho- illo form.e numine naturalem plenitiidinem debere
mine9:i|uiliU8 in curpure murlis hujus talis est nas- intelligi.ln formaigiliir Dei DoniinusJesus Christus
cenli conditio : ut malrcs eorum lecunditalis opus erat,qiiia in nalurrx Uei Pairi» sen)per erat, de quo
implere non po3binl,ni>i prius virgiuitatem carnie natus eral.Uniusergo naluree cum Patre esi, icqua-
(a) M?.nnus, in hominc primo. (f) Ms. uniriis. mulierc virginr.
(/») Mo
mas.lre-i. Ai ciliti.Mng peccato su.<cepla. Mm., ileje.-Ax tnulfris nj' »i'em ror/upivetpaulo
(ij)
(r) Vat.iinuB,i»ui condiltone. po»l niss irfP, tnrorruflse multerts virginis,
(I) Iti inii.quaiuur. Al eJiti et Vatic. unu3,c.n- (/i) Sic ms. C-irb. Al Vatic [rvt^.qut tn forma Dri,
Ceptt )nr. qui'il cr'il,nisi rx nniura 1'ulris «./ruv r<.<c< csse non
(e) Md. uiins.i .)(i/»7/( ul pci tnvtnlalx viryini.' pitr-
possel. Vat. aller, qui forma Dei, quod erat, elc.
lum auferrelur a mundo; mss. Ue«,per inviolatum.
6RI DF. KIDi: IJIUH IJNUS. Mt
liluri|iioiMitnno H(trn|illornuniil(|iM inininnHU«,iri|iia- A !•• Dflo; In liitii plnnUudino Arvua, In form* •«nri.
lilnrininiorlullH i'( ihciiniinutubillitifriiuitlilor inviiti- (]iiiit iii aimilthiilinom hominum rtolut, hahjlu i»tt
lilliH ut IniMtitrriiliiliM, m(|uiilili)r liniiUH i*l Juitni, invcii' ' '
.
'
,f.
ii'i|Uiiliii'r iniiroritliirnl nilriiri('iirH,|iiiliijiiHui inuUuiii •"""I , • - ,
• : i)oi
nilHuriunrH ol vuriix, H*i|nilitor rnili» ol uiivU, idonilndintMii nun iirni»it, in i|uii •aiiipnr esl mitr-
a<i|ii'ulit(n- HA|iioii.-< iili|nu •imni|i<itiMiH, niin nli|'ii> iMCoiniiiiitiljilia Dfimtnuc; r«fltu« »pfiun-
&01I .'0.1M'iiirii|i< lino iiiniiKi i|iiiii ilixiinui <i>* l'i diiiii ririnitin Hi*rvi h'inio viM '
cu-
liii Ui'i,llriuittt«iiiiu tiiii' n'tiiii«,i|iiiu((i/,(|uijhiL'C uli- JiiH i'Nt ancillu iiiutflr : rl mnii. x-ai
i|iio oniniHin uiiiliili' nalunu liuliuni* uniiiPatrn.aino vnriiH,njiiB.|#in niilurir rii|.iii i'%\ #.(1 . "«.
iliiliid iu(|iiiiliH uHi i'iitri.I'ri)|:tflr (|ui)<l ol AiKintoluH Ii^r.iii Inrmii Dci cuni A lO i'atrn oi Hpirilu «nnolo
conllnuii uilJiiiin<«iiH, uii ; .Vi» ruinmim nfbitmiusfst iinui cHt noliiH IfiriiintDr ntnninrn Ceu»; Hrcunduin
etsc se ii'iuiili'iii t><o i/'/i/.'i/» ii,(i).Nor. «'niiii i'u|ii,iai lonnuni Hurvi PdiiiH ipHn huu ot Piitrii nt Hpiritun
(li/.rapii)») Itiil illuKiliiciini i'alrt' ilivinililiHjriiiiuli- Huticti iipcrutioni' r()riiinlUH:(|i;nd cri^ntor phI, com-
Us,»(«il naliir(n(i(/ niiturii).l<Uiu iiillu (|un<ciitiHui|ui'n- innnnhnbflnHniituriilitorcuinPntro nltipiritu •onclo,
tor Hiilijiin^it A|iortloluH iiiC('iiH,i|uiu sfinrtiiisuin fxi- i|iii)d ttutitti orculuH 0Ht ; rnrmnm »ervi secundum
niinii'it fonnitm ^fivi mriiiicnsjn siiiiililuitini' luiiiit- n (luuin oriHliiB i-Hl (r), hoIih hahnnH pcrsnnnlitiT in
uuinfiii'lu<.t'ilinhiluini'c'n/n!i ullti>inii\fii\u\i*liuiniliu- Mi|)f( .(inJuM ot niitivitul»in luturum s>'ruii<luni rar-
vil iametiiisuni, fnctus ohcitifns (•«) u^iiufint mortem, nflit), flt ninrtom, el ruHiirroclionem atijufl in cueioa
viurtem (lulimrruris \ oinniu li.i o dc illo uiiigcniio nscinHinncm irxol pr(i|)hctiB iiriDnuntiarn nunqnnm
l)co Uci !'Mi(), (li) illo \'oi 1)11 i)i'i) iln i|iiiiilicil ovuii- (ioHtitoinnt. iirout ipso pru}cipichat,obedientPs(^;flt
golis<ta ; In iirinci/iio crut Vrrhum, cl, Vrrbum eral verbiH ot fucliH.
iil<ud Dcum,et l)i'us cralVerbum [Joau. i, I); do illu 21. Nutii ot in sacf iliciia carnnlium victimnrum,
Doi virtutu Duiqiio supicnlin, ilc (|uu Duo dicitur: qiin» ipsn sibi Ritnctn Trinitas, qiiae unus chI Deuo
Omniu nt sntiicntia /('(•«.(//(/'.wi/.ciii.Jij^ilu illo priii- Novi 01 Vctori!-Ti'8tiiiiionli,« fiDlriliiis nostriH pra?ci-
cipio ouni qiio uiiuni cst Pator ipsc princi|iiniii, ct picliul olVcrri,illiussacri(lcii signiilcubatur^rati!*»!-
iiMlno sini coiHtcrno fecit civlutn otlorram, id est mum mnnus.qno pro nobis scipsum solusDeu-^I''!-
oiunciii spiriliiloiii corporuloinquo naUiruin;dc Doo liu8Hecundu7icnrr.omPii9etnisericorditeroldaturuH.
Unigonilo.qiii os>l in yiiin l'utris,ul dixi.oiiiniu li.oc I|i9c enim,sociinduiii npostolicam doclrinain, o///u-
porsonuiilor accipe: salvu tunion n-toinilulc, im- Itl snncitjisum pro noliis obtationem ct hostiam Deoin
inonsiluto,immorlulitalo.ii)coiiiniiitabilitato,invit3i- olorem sunintatis [Eplies. v, 5). Ipse verus Deiis et
hililule divinitutis ejus Oiiajil» natur ilitcrot ncquu- p verus pontilex, qui pro nobis non in sanguine tau-
litor coruniunia cum J)co Palrc haliot Doi Filius.iit roruin cthircorum, scd in sanguine muo semel in-
licct pro nohis fuorit lioiuo veraciter factus per- troiviiin sancla (//<-/ir. tx. 12). Quod tunc pontifex
munseril lumon «"iiuulis vcro Den (/>) l^atri, do qiio illepignificabat^qui ciim9un;.'iiine in s.ancta sancto-
natu3 est verus et Veritus Deus.Semclipsum igitur rum per annos singuloa introibnt.Iste igitur est qui
exinanivit (c), sed do plenitudine ejus nos omnes in seuno totumexhibuit quod esse necessarium ad
acci>pimns {Joan. t, IO):quam plenitudincm si exi- redemplionis nostr.r sciebat effectum.idem scilicet
nanitns amilteret, quod de ea nobis daret utiquo sacenlos cL sacrificium, ideraDeus et templura: sa-
non haberot.Iiodem uulein non habente,nos procul cerdos. per quem sumus reconciliati; sacrificium,
dubio ((i/.utique)nihil posaemus accipere.De pleni- quo reconciliati;templum,in quo reconciliati;Deu3
tuilineautem ejiis nos otnnes accepiinu,*.F]x eo igi- cni reconciliati. Soluslamon sacsrdos, sacrificiuru
tur qnod nobis de plenitndine. sua dedit, ostendit et tomplum,quiahnpcomnia((7) Deus secundum for-
eliam cum se exinanivit plenitudinem non amisis- mam servi; non autem solus Deus, quin hoc est
se quam h.ibuit: quiasi plenitudineni suaraaniilte- cum Patre et Spiritu sancto secundum formamDei.
rcl.daredeilldnullatenusposset. Formamergoservi 25. Reconcilliatiigitur suniusper soluraFilium se-
accepit:ncque eniiii aliud tuit illasummi DeiexinH- cundum carnem,sed non soli Filiosecundum divi-
nitio,nisiforinaeservili?,idesthui"iaiKEnaturaeacccp;io D nitatera.Trinitas eniin no» sibi reconciliavil per hoc
•21.Utraque est igitur inChristo forma.quia ulra- quod solura Verbum caruem ipsa Trinitas fecit.In
quo et vera ei pli'na est in Ghristo subslantia. Ideo quo sic veritasincorarautabirs(/i}manethumaDaedi-
sanctus Evangolista plenum eum gratise et veri- vinaeque naturs.ut sicutvera semper estejus divi-
tatis praedicat [Ihid., li), quia et in divina natura, nitas, quam
de Patre incorarautabilem habet, ita
in qua Deus Veritas est, plenus est; et in huraana vera semper alque incommutabilis ejushumanitas
natura,in qua homo
vorus gratia (actus est,p!enus sit.qnam unitatem summ.i divinitas gerit.
sibi
est.Inilla pleniludineDeusest rf),in formaDeisequa- 24. Haec pauca de fidesancta,- Trinilatis. quae so-
f(i) Edili, obeiiens Palri. Vocem Patri non babet igiiur plenHudine plcnus esl in fcrina Dci aequalis :
ms.Corb.,nec textu^ Apostoli. Dco, in forma servi .rqualis scrvc. Exijuinicris, cfc.
(b) Mss. duoomitiunt vero DeoMs. alter omittit {e) At sunt hsec. fonnam servi sectmdum quamcrea-
tanium Df-o. iusrst, a n^ss. omnibus. Et quidem ron iccongri;e.
fc) In Vatic.nno eidd\{vir,formam servi accipiens,\n (/* Peest in edd. obedienles: habetur in mss.
reliquis non addilur. (p)Mss. tres, quia criinia. Vyd. er haec omnia.
(^c/^Mg. Vatic. unus longe aliter habet, !n utranuc (k) Ms. Vatic, veritaset inccmmutabilitaf.
PXIROL. LXV. 23
S. FULGENTII EIMSCOPI RUSPENSIS
Dpu3,qnanfjm brevitas
cgt naturaliter A tore sunt.ut pote non prolata de ipso.scd facta pror-
lus el vcru
pu:3 cx nihilo: verum eliam iuter se non aqualiter
Ifmporis et sermonis permisit, inserui. Nunc de
crealuraquidubsquedubitaliunecrelcredebeaa.in- su ,t, sed unaqujeque res ita perman.>t sicuta Deo
accepit ul essct (ej.alia quidem sio.alia aulem sic.
^j^jj^^^^j
Neque enim sicdatum est corpjribus ut 3int,sicul
Cap. m. -
Unde rtalnrm creatx vroficinni ei
25.
^^^^^.^^^^ «cceperunt.- cum ip^a quoque corpora nou
tie/iciiml.- Principal.terit..queteneomnemnatu- ,^^„^,,1^^ gint.et in ipsis coclest.busHlqueterreslri-
THm (<//. creatura.n) qure non est Tr.n.tas Deus, ab ^us inveniutur nonnulladiversitas: cum tam cceles-
ipsasancla Trioitale qune solus verus el «lernus ^1^ (^uam torrestria.nonsolum impari dislentquan-
Deus est universa m coel.s
creatam ex nihilo.Ac sic
^,^^^^ molis.verumetiam dissimili splendeantclari-
et in lerra. visib.iia et inviMb.lia.sive Thronos.s.ve ^^^^j^y^^ namque est.sicul Apostolus dicit.clarit.s
DominHtiones.bive Principati.F.sivePolestatfS.opus cflelcslium corporum,alia tcrrestriuin.In ipsis quo-
atqie creaturan. essesanct.»' Tiinitatis, 511 quse
que cocleslibus alia (iaritus solis.ui^aclarila^i Innx,
est unus Dpup rerum omnium creator et Dominus,
el alin clurilus stclliirum: stella enim a slella dtl]crt
eelernuF, on.nipolens. jnslus («). etbonus, hal>ens
incluritate (/ Cor.xv, 41),Corporalium igitur nalu-
naturaiiter ut semper sit, et ut mntar. aliquando unamquamqueearum non
j.,rumdiversitasostendit
non possil. Et hic Deus, qui sine initio semper
^^,^^3^3 ,|uod ex se semper habere potuent, shI
est, quia summe est, ded>t rebus a se crealis
q^o^ ,fl/_quia) exdisposilionealque opere omnipo-
ut sinl Don tamen sine initio, quia nulla crea-
:
,g„ti^gi„,i ^tque incommutabilis et sapientissimi
tura ejusdem natur<e est cujus est Trm.ias unus ^^^,,^,^3 accepit.
verus et bonus Dnus, a quo crcala sunl omn.a. Et ^^^ 21.Dcus tibique.-Qiw(\si{d) uniusejusdem-
quiasummebonusest, deditomnibus m.turis («/. ^^^^ ^^^^^^ esset q.:(Elibetcrealura corporalis, cu-
rebus) quas fecit utbonae sini non tamen tantum :
jus est sanclaTrinitas quaj unusestDeus; nec loca-
bona; quantum creator omnium bonorum. qui non
liter io loco esset, nec temporis niutationem ali-
solum summe bonus.sed etiam summnm atque in- quando sentiret.nec de locoad locum transiret, nec
commutabile bonum est.quii aBlernum bonum cst; circumscriberetur quanlitale molis suae.Quffi omnia
nullum habens dftlectum.quia non ex nihilo factum; oslendunlhujupcemodi naturarum illum esse opifi-
nullumhabensprofectum,quiant,nhat)Pt(^)initium.
cem, cui nullus litus aut anj^ustus locus est, quia
Ideo quippe naturiea Deo facl.-B prolicere pnsaunt, non minus in angu>tisquam inlalis totus csl; nec
quia ess"' cceperuMt; ideo delicere, quia ex nihilo mutaturtempore,quiasolu8po'est voluminatempo-
conditio uuuu
factCB sunt Ad defectum eas uuu.uuu ducit u..,.m=,
orit:inis,
,
^^^ lemporali volubilitate(f ),se.l aterna stabi-
ad profectum ve.o provehitoperat.o Creator.s.In 00 C ,.^^^^ ^ipabil.ler ordinare.- neque enim in lempore
igilur primum Trinitatis.quae Oeus verus pst,«ter-
cogilat quemadmodum te.nporum seriesrerum de-
nita-» sineinilio naturalis agnoscitur.quia quaedam
ccps.oneac successione IransruTat^nec aliqua mo-
ita fecit, ut cum esse qoidem coeperint.tamen non
lis quanlitate terminatur,quia nullo^f/^line conclu-
esse aliquando non possint.ln eo vero ejus omnipo- ditiir; neque per mundi partes partibus suisestipse
tentia intf lligitur,q.iia omnem creaturam vigitiilem
dilfusus, ut majores mundi parles suis majoribus
atque invisibilem,id,e3tcorporalemal(iuespirilalem
impleat, et minores minor.busimplendo, nusquam
de nihilolecit.in quibus ipsa rerum diversitas mul-
tamen lotusss inlunlat.lpse enim est Detis qui ail:
to magia coinmendat bonilatem alque omnipolen-
Carlumet terram ego impleo {Jer.xxm, 24). Omnia
liam Crciloris. Nisi enim omni|.olens esset, non summa
igitur quajfecit, id est spirituset corpora,
una eadcmque facililate (H/.faci Itat- )summaaiquo
et ima,roele3tia atque terreslria.viveniia. et quibus
ima summe bonus esset, non
fecis8et;el nisi se
non dcdit, inetrabililer uhique
facullat(>m vivendi
gubernandis rebus quoque inlimis pr^estitisset.
totus Dominus Deus et impletetcontinet;nec in iis
2^.Corpora roelestia et terrestria dif]enint. — \p,\lur qi-fB dividunturipsedividilur.nec in iisquasmutan-
tam in magnisquam in parvisqiiibusquo reh.i.scon- enim naturaliler
lur ulla miitatione variatur. Nisi
gna est
ditis.m! bonitasalque omnipotentiaCondito- " incominutabilisipseesset, nunquam in rebusmula-
ris.Omnia enim sapienter fecit summa veraqiie sa- bilibu^^ordo qiiidam consilii ac dispositioniaejus in-
pientia, cui naturalilpr hoc est esse, quod sapien- commutubilis perm.ineret.
lem essf; hoc facere.quod snpienter fncere.Simpli- 28. Deus omnium vtta. —
rerum cor-
Deus igitur
ciia- itaqiie mullip!icissnpienii.Tl)ei,mnpniliidinem porearum atquc incorporearum crealor immensus,
celsitudinis pu.r.non poli.m in magniludiiie subli- po priinum ^e nullum esse corpus nstemlil, quia
mium crealurarum.verum etiamin infimarum par- quibusdamcnrporibus vitnm nondedit,cumcorpora
vitate commendat dum bona omnia qure creavit,
: omniaipse creavorit.Ipseautem naturaliler vitaest,
non solurr. mullo inferius dissimiliusque suo crea- quia si vita non e3set,non vivenlia corpora ipsenon
(n) Mh9. quntiior non habent justits. fe.) Ms. Corb., non tcmporniitudtintate.
{b) Sir mo8 "ex.Editi aiitem.^tiJ / vullum hnhens. (l)>\c cdili. At n^pp. qiiatuor. //um titdla conciu-
(C) fe c m*. C.irli. Al tdd cnn non v^\el nrrepit.
, d;/ii»-,8upple mt»/c.Valic. unus,(/uja nulio loio; aller,
Ms!» «lii dun.ci/i» e.^sft, forlo rebrcndo .'id Dcum. quia a nullo.
(c/)Vulic. duo, Quta ii. Heliqui, Quod li.
ess DK I'II)f': MHKIl IJNUS. 6M
feoliMt.Noqiinaiiim faolt roin non vIvphImiij («),ni«" A plnndo (livlnn (lOliiaUtii dxputalur arbllrlo. lt«o
'
ri'rt viviwiH. Nitn i^,'it(ir imiIiih iriliiiir i.iiiii Hi'o »iiiil UiibMlioiiiiil(io*l<'iiduntnll II .'i|.
('or|Miiii, i|ii.i' niiiiiMio viviTti iioii |MiH'-(iiil. A" »i n«' rniii o-HO (</)ioncl.nTi inll •! _ . . . j,
i|iiii lllui-ur|iora iiiiiiia niitiini! imiki U>'o «11111 i|iiiI)iih (|iiua uiiqur aicul vuluil leeil, |ipiir«l (iiiralulia «t
ni 11^11 liHHiiif{iil(»4lirutoMa(i|iiclrriilionabiliiH »>pirilua aupmnlia in (li'poailionn,n( iirlu* In o| nr> .
(|iiilui(« •'iilnin (•(ir|iiira \\\ illi-urciiliir iic Bfncilloiirmi- • •<.(/iij,.(^uoMit(iin lkrilurM|(Jrilii(iHir Drunrrcivil.ul
tiir,lnM'ruil. Srd iioi' i|ini luuliKpinliiH unuMimliirm H<*iiipi'r 0HH)'ni; quoHil.uii vi'ro,ul oa^o •puKoa )|uiiri-
ciiiu Diu) Hunt,(|UoH lioot vivitloaniiiH aonHillcitniiiB- doquo donineraiil.llliiH liu(|ue deaituru* quordiKn rx
(|iio co^nosoiitur iiiHoruiHao cor|ioribu8, ipniH Iniiion u(|uii,(|uunduiii,i|uitt hIc voluit (Jiiinipotcna,pruduxit
niiirililuin luilluin iiitcllini^iuli lnrgiUiH cnt liiiiion, ex lcrru. .SiiporiorcH vrro iipirituH nulliim ruiii ror-
i|Uo 8UUU1 |)ussi'til iiot ro^noHccro uut <iili^(iro crou- p()rci»cloii:ontiH(«jliubnro fccil nnliirulo conHortium;
toreiii. quoHoi i>'tcrnoH crfuvit, cl oIh lacultaloiu iit(|ue in-
2a(/»is).Ip«08(iuo(jiio Hpiritus(|U08rfttloniilcanlqun tciiif^cntinm cugitandic, cognoMCcndin,diligr<nd.Tque
intcllcctiiiilos «sao non (iubium cHt.qtiiH uuilcut bluF- divinitatis inaeriiit. (JuoHtumcn ita creavit,ut eliam
pliiitiii spiritu ol cnicoconlo cjuaiiem nuturai, cujtiH [tr.c HcipHiM illum diligorenl, cujuH in talea crcalos
o.il DciiH, voi piit<iro, Toi (liccrc, cuiii iJoiiin utiquo g o|)cr(!cognoviai(cnt,ciimeiirum ut IoIch (lcr<:nt,nulla
ii;ilurttli'.orincommutubilisomnino8itotimmeiiau3? lucritn pnrcoBsiHaent.Ul autcm hicc dilcctio habertt
Qiiicum inso (iivorsilulcm ullum hulicro non possil, juatum et congruam laudeui,volunlutia quoque eis
ii) oisdcm tumon spintioua, qiioa rutionulca ntquo tribuit libcrtulom : ut csset ,eiH possibilo, aivp ad
intcllcctui»loa rccil^divcrsilulcm sii;o opcrulionia ua- cuini|ulauprucoscat iiilcntionem aanct^ediiectionis
li^ndtt. In quibusilum onim, id eat qui tcrrenis uc crigcrc, eivo ad sc, vcl ad ea qua infra cos punt,
mortalibua aunl insorti 513 corporibu9,elai nuihis pravo! (a/.gravi)cupidilati8 ecmctipeoB pondcre de-
esl iocaiia motua.qtii pcrlocoriim corporalium jiar-
1 ciinarc.
tcs, cum ipsi in corponbus
non purliculalim
siul, iiO.Non rst igitur iialura, qua; in ;nlernum poBsit,
.vuiit,9Cii sicul in lolis corporibus toti,9ic in corum- sive niisore.sive beate (/)vivcndo subsistere.niBi quB
dcm corporum parlibua toli sunl tamon cogitatio- : potest dc Deo ipsius Doi muncre 511 cogilnre. Haec
num vuriotasdivcrsilalcmin eis cujusdum tcmpora- uutem natura intellcctualis in .inimabus esl homi-
lis motionis ncmtitationis ostendiljdum modoali- num angelorum. Dcus quippe cognu-
et spirilibus
qiiid i)Csciunl,moilo sciunl ; modo volunt.modo no- scendi ac diii;,'endi se,non nisi angolis cl buminibus
lunt; modo8apiunt,modo dosipiunt ;modo iniquiex indidit facultalem.Quibus propterarbilrii Iibertatcm
juslis,modo .jusli sunt ox iniquis ; inodo pictatis il-
p quae maxime debuit intellccluali creatura; Creatoria
lustrantnr lumino.modo dopravanturlonebrosoim- benigni.ate (a/. bonilate) confcrri, ita cognoscendi
pietatis orrore. ac dihgendi se facullalem voluntatemquedonavil,ut
29.lilosquoque quo3 terrcnorum corpnrum nulla eam unusquisque et habore possel et perdere ; sl
graval lululenta maleries.id esl angeiicos spirittis, quis tamen sponteeam perderet, suo eara deinceps
quis non videatnon unius n.ilur.t' esse cnm Deo,sed arbitrio resiimcro non valcrct.Ul illiusesset sanctae
factosex nihilo Quoruin naluralis mutabilitasin
? o coiiitalionisinitia {g) gratuitae dono bonitalisdenuo
cognoscilur.quia ejusdem nalurae pars est indete- renovandis quibus velletinfundere.cojtis fuit inipso
rius permutati. Deinde quia ii qui depravati non crealionis exordio,nullis pr.Tcedentibus meritis,spi-
sunl (licet, illius dono a quo cum non ossent facti ritus et corpora.locis alque alfeciionibus, proul ipse
sunt, indofcssa, el in quanlura crealura) anirelicoe sapiens voluil,congruis mirab liler v/j)ordinare.An-
gratisdalum est.perfecla dilectione^conlemplatione geli ergo alque homines,pro eo qnod rationales facti
atque exsultatione multitudinem dulcedinis Domini suiitjseternitatis ac beatitudinis donumin ipsa na-
ineessabiliter sumant i6),nec ab ea nalurali condi- turoe spirilalis creatione(i)divinitusaccepprunt ;ita
tione delicianl^.etsi inhjerenlibus Deo nibil inest de scilicet,ut si dilectioni crealoris sui jugiter inhaesis-
varielale temporis, quia collalo sibi aeteroae incor- sent.simul aeterni beatiquemar.sissent ; si veropro-
ruptionis atque incommutabtlilatis munere,nihil in ^ pria libcrtatis {j) arbitrio contra summi {al. sui)
sesenliunimutationis;inosttamensinirulislerminu9 Creatoris imperiumsuam niterentur facerevolunta-
naturaiis (c), quo a so invicem discernitur, i)uia tem.protinus acontumacibus beatitudo discederet,
nulhis eorum esl in alio; et cum uni eorum opus etad supplicHim eis relinqueretur aelernitas nriisera,
quodlibet injuni;itur,alius quoque alleri operi ira- erroribus deinceps doloribusquecrucianda (i).Btde
(rt) Mss. qmnqupyViventia coriwratwn fecisseOVe- tnt/irt. Edili, (fe?JMt) rcvocandis.yLis quatuor, r^no-
gue enim (acit rem viveniem Sed magis concordat vandis.
cum seiiientibus quod habent ms. Corb. etediti. (/ji Y^^\\.\.congrue et mirabiliier.yiss.seXyCongruis,
(/>) S c mss. omnes. At editi. sendnnt. minthiliier.
(c) Vaiic. unus. lermini tialurulis finis. {i) Sic. mss. tre?; et Ant. At edd. alii, in se a na-
{•/) Sic mss. quatunr. Editi, opera esse. lur.e sviriralis crfalore.
(e) Vatic. unus, nullum cum corpore,nullum cuvi (/) Edili. proprix voluntatis. Mss. quinque, liber-
corprreix elenieitis. lalis.
(/) Sic ms. Corb. Editi, sive bene. (k) Ms. Corb., doloribusque subacta.
\g) Sic mss. tres. At Vatic. unus, initium. aller,
68" S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 688
angelisquiiUm hoc disposuit el implevil.ut si quis A c;ilores nngelos.et ad judicandos homines vivos et
eo!-i)mltoniUtemvoluntalisperderet, nunquameara mortuoslideliterexppectanius.TestHtur enim beatua
divino rnunpre {(i) repaiaret. Pttrus quiaDeus an>;elis ^^eccanliiius non pepercit,
31. Para atjgt-lofm qo?R a fuo rrcalore
ilaqiie sed carccril>uscaliginis interni detruden-,trrtdidil in
Deo.qiio solo Imimo b» alu liiit [lij, volunluria pror^us ju iicio punitindus reseivan ^ll /'t^.ii, 4) l)e homi-
avtTsione di>ces?it, .Tquilatis superniE judicii^ini- nibus quoque vivis uc morluis judii-andis beatus
1' ulushocait Te^lifii or corumDroel ChrisloJeiU.qui
tium suiE ilamnaiioni^ in if^sa nversione vohintatis :
invenit ut non aliud ei ep?et incipere jnm puniri,
:
judiralHrus esl vivos el ivorluos, et ]ier (g) adveulum
quam illius bealillci b'jni diiectiune df8tilui;quam iusius el regnum ejus {II Tim. iv, i). In cujus ad -
heus in a-terno sic lolaiii praecepil rcmanere suppli- ventu ab illo primi hoiiiinis corpore quod a/.quem)
cio.ut etian; ignem ei «Bternuro pararet : in quoiili Deusde terrapiasmavit.usqueadomnium hominum
onines pravaricatores angtli nec mala voiunlate coPMora.qua; aniinala ijuandoque vivere coeperunt,
po?sinl unquam carere.nec pcena sed permunerile ;
al> iilo rfsuscil;ibuntur,a quo;operanle creatusunl.
in eis- iiiju^tffi aversionis malo, permaneat eliam
Singula verocorpora illissingulis suis anirnabusin
justaerelributionisaternadamnatio.Horummalorum resurreclione reddentur,qua3 in raaterni8,ul vivere
priiicepsdiaijolus pritnos homines, quos ad peccal' g incijerent, veolribus habcre cceperunt: ut scilicel
prff-cipitium^r) invifjusduxit.non eis lantum, sedet aniii.ffiin iiloexamincjii.<ti Judicisineisdemsingulis
universae propaginieo:uiiicum viiiopeccati meriiurn corponbus suis accipiant retributionem.sive regni,
mortis inseruit. Dpus aulem niisericors et Justus, sivcsupplicii.in quibus siTebonam.sive malamqua-
sicut diabolo etiingelis ejus pr^pria cadciitibu? vo- litatem \\\ss prae.^^enlis haburrunt.
luotate,ca;terosangelo3 in buae diiectitmisaeternitate 3'i.Uriyo vilx muUe. — Qualitas autem malfle vilae
firmavit.sic eliani humani generis niassam nunt"- ab ab originalis peccatirealu
inliiiclilateir)Cipil,qu;e
lam insempiternum perire permisit.sed quo?('/)vo- iniiium sumit.In quo quisquis incipit ita vivcre.ut
juitejusgratuita bonitas.repulsistenebris inquil)ns anie finiat viUiti quum abejus obligalione solvatur,
omnis humana nativiias peecati oritjiiialiscondein- si uniu3 diei vel unius horaespalio anima illa vixilin
nalione versatur.reducendosSIS prsed-istinavit ad corpore,nfCes8e csleum rum eodem corpore inter-
lucem in eopraeripuedemonsirans quod islos ori-
:
minabilia g>'bennaesui.plicia susiinere,ubi diabulus
ginalis peccati vinculis indcbila gratia liberatoris cum ai)geli3 suis in aeternum arsurusest,quiei pri-
ab^olveret ; cum aiios, et qiiam mu.\iiiie purvulos, muspt'ccavit,elpeccaluin primis hominibu.«per--ua-
quibus niillo possuntvel bona vel rnala inesfe pro sit : ubi cum eo etiani loriiiraiii, idolis servienles,
priae meiila (e; voluntatis, insolubili nexu aeterna -, adulleri. molles, masculorum concubilores, (ures,
damnalio relineret avari, ebrio.^-i, m;tledici, 516 rapaces, et oiiints
S^.Bonaequoqiievoluntatisctcogitationis inilium, qui opera carnis agunt [de quibus bealus dicit .\pO'
non ho.i.ini ex seipso ra^ci.sed divinilus,et prrppa- stoiiis, quiu regnum Driuon comequeiilur ^^Gal.v^2i )],
rari, et tribui in eo D> us evidenler oslendil, quod siaiilehuju.-^ vilaj terininutr, a vii^ suis malisconvt^r^i
neque diabolus, nequi- aliquis angelorum ejus, ex non fuerint.aelernis igiiibus exurentur. Omnisenim
quo ruinae illiiis merilo in hauc suni inreiioreinde- homo qi>i m hoc saeculo u<=quead linem in iniquitu-
trusi caliginern. bonam potuil aut poleril resumere luin deieclaliont (/i)el cortlis obduratione perinansc-
voluntaiem. Qund si '/) possibile essel ut humana rit,picul hic eutn noxia criminuiii delectatio lenuit.
naliira, poslquam a Dco averi-a bonitatem perdidit sic eum sine fine sempiterna cruciatio relincbil.
voluntutis ex seij.sa rursus eani h tbere poluis?et, 35. l'or)>ora impiorum. — l%rit enim etiam iniquo-
naillo pnsfibilius hoc nntura hHberpl angp|ica.r|uaB rum resurrectio.S' d sinc immutalione, quam s^ls
qur,nlo minus grav^itur lerreni cnrporis pondere, fidi'libu8etexlide(j)justevivpnlibti8d:iluruscpt Dcus
tuntu magis hac esscl pracdila raculiati-.Sed oslendit Uoc esl eoim quoii ait beatus Paulus
Omncsqui- :
Deusunde bona volunlas honiimbus deiur. quam dcm resurgrmu.<i, scd non omnes immulahimur (/ Cor.
eic amiseiunt angeli ciim haberenl, ul amissam xv,.5l ). O.sten.lens «ulem justos divini> munere cnm -
dtinrepB halicre noti pofsint. D miilandos, ail H( nosimmuitbiniur {Ihid., 52). IJ;i-
:
S.i.Quoniam iirilur fligna esl rndpra volunfa? bona bebiint ergo iniqui cum just<s returrectionem carnis
pcr Dei gratiam aelernaD bealiludinis pra^mio.el ini- communem,immutatiuni8 tiimen|/)gratiam nimha
qtiiUH angpli' a iilque humatiacsse non drbel iiiipu- bcbiinl.qu;cdabilur|ii!itis:quoniama tor()nribusiti.-
nilH.propUTen, secundiim c.lholiia; lidei rfgulaiii, pioium non «ulerelur corrujitio,»-! ignobiliias.et in-
vcnlurum csscFilium Dei ad piiniendos omiiespec- iini.itau in quibus seminantur quae ob hoc morle :
(n) Valirani ircfi.sine diriuo munrre.9>e(] veriorle- {/) M88. quatiior, Quia si.
clio reliqufiruniCoild.,ubi b>»cvox sinrnnn lcgitur. Sic Valic.unus,'uxt 4 Orjpcum leetum Aposloli
((/)
(/)) \ ulic unus.vH»' solo hnna cl hmla lutl. r.,i'i('ri noM hitbenl parliculam fcr.
(r) Sic iiiss. dud. Al nis. orb., adpcccali fiarlici-
' (//) Ms8 qiiinquc,»n.'9Ui/u/«»/i ailccliotu;...noxiacri
}'ium. Kdili. nd peccaii principium. minum dilrclio.
iii) M;". Corb., vrf .u' qnns. (il VHiic. unus, el in fide.
(r) Abtfl f.roi>ri,r a iiip. Corb. ; lejrilur in Vaiic. (;) unus.fnmm/a/ioncm lamen carnis
Valic. ; alter,
iribuf». Vniii'.. aiier,/;t;;'ri*»ierWo volutitatis. Ed\i\, immutaltonem aulem.
yropria mtrili.
m I)K IMUI'. MHKIl UNU8. 6«0
oli«m noii nxBliiinuniiliir, iil illinl Jukm lorniiMiliiiii \ pfirn homo flgrrU. qM«mlll.ol lnl.|uii«,qii«mll»i«l «n-
oor|»oil ulqiiouin uir hIi iiiorllH mliTiwr i»U|»|)l'Oiiim. tioiiu«,«ilolooori|n r.«niiMlmvflrit (».'flriili»pr«l<rlcl«,
JiiHlm v.ir.. . »111111 o, .|ii iH Inc H.<|. '1111. lor li-iix Kiiiii" nl |iro .•1« c.)MH[i« -111 D.1I "oo • .l.nn nr4
«x IMii iiMlillcuvil, (!i iii-tillriUiH I). 110 vivnii.li un.|un otiuni OMr.lii» liicryiim r'i'l"r.l, «il m . .1 m
in (lnom |)nrrii>voriiiiliiiii lriliiiiMo),ii)i|iHiiror|»oril)U« maouliiH hooi* oprtnhu* 'llluort* Oiirav<irtt, o nniiirn
In qiiihiKi liiojii%tinrulloiiin jfraluim iliviniluit «con- iKircaioriimiuorumin-tiiljcnti»!!! mox hnlxthit. Hoo
|)i»riiiil,i(t in<|iiil(iiH|iiHlilli'(ilm |)«r tl.l. '111,10 rurilalo nniiii tiDhi* l> iniinM ' • ' |i|iij
Hoi |»ri)xiiiiii|iio vixoriiMi, r.'HMi ro'l«HllH nfliirnu hou- tWciHX»: Si convtirMut fu i- , . , '^•- , i 1 '•rii
liliiilino|)i)ti.>nliir:nlonlli'uiiHoli«inoor|iorihiiHHuli, {hal xxx, IS, wr, \\X). K' nllo loc» dicitar : FUi,
qiWM Hino (liihii), (•urniH nuliiru, qiium Uoiib crnuvit, p-uca^ti; tie nitHr/it» ite^um, ird rl de pr.rtrritit d/*-
vorrtoitor poriiumonlo, non Hioiit hio unimnliii, hi-cI fireiitre.ut lilii 'iniiUunlur (l-.rrli. xx> ,
i). Nun.jnnrn
Bplrilnliu liinfhahohiiMl.SuMrloniin oniiii Hciuiniiliir |).'rcuMti oiHoliiuliclu jiro p.-ocutiH <tfprrtralio, m .l"-
(ft)oor|iin(iMiMi«lo,8iir^^oloor|)UH H|)iril.ilo iMliiHpcr prorunli non i«8hoI roiiiisHi.) concmlon.ld. 8.3'l «tiain
illum imiiiulnlionoin,qiiii«HollH.tuh'liir,|iiHlin,linpl.'- p.nnilnnlin po'Oul<iri lunu pro'l.5iil, ti fl«n in K-rla-
hitiirquo.i oporti-rrnlioil Ap'»HloluM(/ ^'i)r. xv f)'\) iit sin cathi.lini j^or.il: oui Doiiii in (.«rHonu h"uii Prii.ri
Ciurii|)lihilo hofi indiial ini-nrriiiitionom. ol morlalo liRumli ni)lvrn<ti(|iio Iriloiit polfiHlat.-m, dicenH: Quae
hooiniluiit iminorliililal(>m. IitqiiiluiH hoxiis iiiimoii (.i| Qu;rfU"q<ie ntliijnveriMupirlerritm.eruni Itii ila
linuHVtilrominouH,8iout «•uiiom rorporu rronia Munt, ct tn rirli»; enfu.v toii"'ri%tujiei terrnm, errunt xotuia
pormitnohit: qiioriin) glotia (>ril pro ructonim hono- ei in ca-lis [Millk xvi, 0). [11 qiiiiciini{UR i»< tur ho-
rum (livor.xilulo ilivorHu. Omiiin tnmon corporn, sive mo /rlalo vtTum poconlorum •-iinrom |ia;Mil.;nliam
miiHCiilorum, aivo (Vminurnm, (jii.rrnnqno in roi!;no cKoril,otvita'ii Hiiaiu D''o illuminanie correx.-rit.non
illoerunt. gloriosm eninl: illo nutom («1. cniin) ju- privnhitur intiulKontim munere quia Dcus.Bicut per
dox novit qnuntHin uniiMiiqno sil (Inlururt glonam, propholnin(iioit,(ionvultmortpm iiiorienlis^^ij.quan-
qiiia in haovita iiormiHorioorduungratisJiislilicando tum el vivut unima
ut rovcrlaliir a viu 8ua nialn,
prii'vonil,qno9illic pcr jiisliliamglorillcaro disponil eju3 (Eierli xxxm, 11).
(«/. disposuil). 38. Venimlamen nullua hnminurr debet Bub spo
30 Tompnavoro acqnircndi vitum (elernnm in ista misericordin» Doi in suis diutiua remanerc peccutia,
tnntum vila Dons hominilnis dodit, iihi voluil esse cum »'liaiii inipsororporonemo vclit suh spe rniurfB
etinm pninilcntiam Irnclnosnm. Idoo antcni hic po!- saluiis.iinliuy.TLirotare.Talescnim ijui ab iniquita-
nilonlialrnctuosH esl, quia polost liio hninodeposita tibns suis recedere ne^li^unt, ot sibi deDeoIu/.Hei)
mnlitiH beno vivere. et mutala voluntate injiisti (r), iniiiilgenliam re|iromittunt,nonnunquamitn prsve-
merita simiil operaque mntare, et in timorcDeioa t. niuntur repcntino Dei furore, ut nec conversionis
gerero qua; placeant Dt'o. Onodqni in hac vila <iom tompus.nec benpficinm rpmijssionis invetiiant. Meo
fecoritjhaliebitqnidoin pa!n'tentiaiii in ruliirosajculo ununiquenquonostrumsaoraScripliira honignopr.-E-
de malia suis, soil indiiljjjentiam in conspectu Dei monet dicens: IS'e tnrdaveris (al. tan/es) ronrerti ad
non invoniet: quin 517 etsi erit ibi stimulns pccni- Dcum, cl ne 'liffera^ de die in diem: tulnlo enim ve-
tudinis, niillatamen ihi cri' ampliuscorrectio volun- rjiVf iru ejus el in tempore vindidie liisperiiei tr (Ercli.
tatis. A talibusenim ita culpabiliir iniquitas sna, ut v, 8). Diciletiam henlus Uavid : (f/odie n voccm ejus
nullatoniis ah eis possil ?el dilii];i, vel dosiderari audicriiis nolite obdurare corda vestra (P.«j/. xciv,
justilia. Voluntasenimeorum Inlis erit, ut habealin 8).Cui beatus quoque Paulus concordat his verbis:
se8empernf.alipnitatissu;esup[>liciiim,nniiquam ta- Vidcie. frntrrs, ne forte sit in a'i 'un veslrum corma-
men recipere possit bonitatis Hflectum. Quia sicut lum innrduUliitis (e) discedendi Ht5a /)eo vivo : sed
illi qui cum Christo rognHhunt nullas in se mala; ndkorlamini vosmplip^osprr singulos dies donec Ho-
voluntatis rel quias habebunl, ita illi qui erunt in dic coijnominatur tU non obdurelur quis ex vubis fal-
supplicio ignis ajterni cum diabolo et ejus angolis iicia pccculi (Hebr. ui, 12, 13). Obduralus igitur
deputati, sicut nullam ulterius habebunt requiem, vivit (/") sive qui oon convertitur, desperans dein-
sicbonam nullatenus hahere potenint voluntatem , Q dulgentia p>;ccatonim sucrum (9), sive qui sic mise-
Et sicutcohieredibusChrislidahiturperfoctiogralias ricordiam Dei sperat, ut usque in finem vitae prjB-
ad ."Blernam gloriam, sic consortibus diaboli cumu- senlis in suorum criminum perversitate remaneat
labit ipsa malignitas poenam, qnando exteriorihus (nl. pf-rmaneat).
deputati tenebris, nullo illustrabunlur interiore lu- 39. Peccaium in Spiritum sanctum. Proinde dili-
mine veritatis. gentes miser!cordiam Doi, metuentefque justitiam,
37. CtiivesPetri. — Proindoomnihominiinhacvita nec de remissione peccatorum desperemus, nec re-
essepotest utilispoenitentia. quam qnocunque tem- maneamus in peccatis : scientes quia iUa oinnium
(a) Ms.unit^i.benevivendigrattametperspverantivn ratoris, sive morientis, sed magis.V&Vic,(\vo,sedtan-
usque in finem trihuit: alter. dedit. ium ut.
l/>) Mss. unus non hixbei Sanciorum sed Seminatur Vatic. unus. carnal-um infidelitas.
(e)
enim. (f) Sic editi. .^t mss. duo, Obiuiato iqilur corde
(c) Mss. qninqne non habent injusla. vivit. Ms. alter, Jn obduralions igitur vivit.
(d) Sic mss. sex. Editiautem, nonvultmortem pec- {g))>ls. Corh. ^desperando indulgen-ium peccalorum.
891 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 693
bominum debitasitexacturaajquilasjiislissimi.judi- A bona fecrrunl in remrrrclionem vilx, qui vero mnla
cis, qtice non dimiserit misencordia clemenlirsimi cgcrunt in rcsurreclionrm judicii (Jonn. v, 2-^, 29).
R. deinploris. Sicut enim misericordia suscipit ab- Ut scilicet quiainala egernnt cantin cumbuslionem
solvitque conversos, ila jusiilia repellel el puniet aBlernanjsemperarsuricumdiaboloprincipeomnium
cbduralos. IIi sunt i]ui peccantes in Spiritum san- maioruni, qui vero bona fecerunt eant in vitam
ctum, neque in hoc saerulo, neque in fiituro remis- iTlern;»m regnaluri sine finp cuni Christo rege om-
?ionem accipient peccatoruna. Men autem hoiuinis niiim SKcuiorum. lili aulem cum Christo regnabunt
aniraainlelleclualisspiritusest,ulquaerat,agnoscat, qnos Deas gratuila bonitate sua pra?deptinavit ad
atquediscernal et tempus operum suorum,pro 'jui- regnuni. QiiiA enim eos tales praedeslinando prwpa-
biis receplura est in jiiijicio quo;l ordinavit divina ravit ulrcgno dij^ni essent.praeparavit utiqiiesecun-
juslilia, elpjusdein relribulionis lempus, quo non diim proposilum vocandos ut obcdiant prsparavit ;
etiam licebil, aut opera mutare, aut rcmissionem justifirandos, ut accepla gralia recle credant, et be-
pcccatorum suorum de di\ina misericordid utiliter ne vivant; praeparavit etiam frlorificandos, ut Chri-
postul ire. Caeteri vero spiritus omnium animalium sli cohaeredes efTecti, regnum ccelorum siue fine pos-
quibus non est intellectus, quia quidam eoriim de sideant.
terra, quidain de aijwis onginem ducnnt (de aquis B 41. Non repelendus baplismus. — Ad quod regnura
enim sunt reptilia et volatilia, de terra vero quisdam diversis temporibus per sacramenla quse ad lidem
quae repunt. qiiaedam voro quaj gradiunlur, exorta iucarnationissuaeChnstusinstiluil, ilii pervenerunt
sunt), tandiuspiritussnnt iiuandiu in corporibus vi- quos Deus gralis nulio bonae volunlatis vel boni
vunt. .\nima quippe quae rationis capax divinitus operismeritopraecedentPsalvavit.Quemadmc ducr. et
facta non est, cum
carne sua et incipit et desinit ex illo tempore quo Salvator noxter dixil Si quis :
vivere: quia quando corpori vilam non tribuit, et renatus non fuerit ex uqua et Siiirilu sancto ncn po-
ipsa non vivit atque ita miro modo cum omni carni text introire iii regnum Dei [Joan. iii, b), absque sa-
animasit cauaa vivendi, spiritus tamcn irrationalis cramento(rf)baplismatis,i: raeler eos quiin Ecclesia
tandiu vivit quandiu in carne manere potuerit, et catholica sine baptismate pro Christo sanguinem
dum a carne sua separatur, exslinguitur (i). Itafit fundunt,nec regnura cceiorunr. potestquisquom acci-
ut, cum ipse vita carnis suae [sit, vivere tamrn pere, nec vitam ajternam.Quia sive in Calholica (c),
nequcat, quando vitam carni subminislrare de- sive inhajresiquacunque vel schisiiiate quisquam in
stiterit,- et si non sil caro cui vitam dare valoat, nomine Palris etP^iiii et Spirilus sancti baptismi sa-
ipse quoque eam prolinus non habebit. Ideo ncc cramentum acccperit, inlegrum sacramentum acci-
aeternitas irrationalibus spiritibus dala cst, nec £• pit;sedsalutem,quai virlusest sacramati, non habe-
aliquod cis judicium prajparalur, in quo eis vel extracatholicamEcclesiimippumsacr.imentura
bit.si
beatitudo pro bonis, vel damnatio pro raalis rcd- habuerit. Erfio idco debet ad Ecclesiam redire, non
dalur operibus. Ideo (al. Inde) autcm in eis nul- utsacranientum baplismatisilerum acccipiat, quod
la operum discrolio requiretur, quia nullam in- nemo debet in quolibet homine baplizato repetere,
telligendi facultatem divinilus acreperunt.Proplerca sed ut in societatecalhoiicavitamffternam accipiat,
ergo eorum corpora resurroctura non sunt,quia ncc ad quam obtinendam nunqu.imessepotest idoneus.
in ipsis animabuseorum.aut aequitas, aut iniquitas quicum sacramenlobaptismatis abEcclesiacalholi-
fuit,proquaeis«elcrna,vel beatitudosilretribucnda, ca remanserit alienus. Qui si {al. Ouod etsi) el elec-
vel pcena. mosynas largas faciat, et pro noiiiine Christi etiam
40. l!la igitur (r)aniraalia praesenti&saeculicursum sanguinem lunHat, pro co quod in hac vita non te-
atque ornatuin secundum Crealoris incomprehensi- nuit licclesia^ calholica; unilatcra, non habebitaDler-
bilem perapuntvoluntatem^quxdcsuisf.ictisnullam nam salulem. Ubi enim cuiqiie prodcsse potest ba-
rationcm redditura sunt, quia raiioJialia non sunt, ptisinus, ibi putesl ct clccmosyna prodesse. Baptis-
Nunquid enim de bilus cura r.u Dci^ (I Cor. v, 10| ? musaiiiemexlia Ecclcsiam quidom csse polest, sed
Hominc-i vero qui ralionales 510 lacti sunl, et do r. nisi intra l-.cclesiam prodesse non potcst.
se, et rle omnibnsrebus qiitisinusum vita^praescnlis 12. Ecctcsia calhclica. — In Ecclesia igilur tan-
acccperunt, ralioncin reddituri siinlDoo.cl pro suo- tumniodo calholica polest unicuicjue priidcsse, et
rum actuum i|ualilHtc rocipipnt, aiil pccnam, aul perccpiioba[)tisiuatis, el opera misericordiae, et no-
glonam. Omnes enim nos manifestnn OfOrlct anlr rainis Christi uloriosa confcssio: sitamen in Ecclc-
Iribunal Chriali ut rccipial unusqui-<quepropna cor- sia catholica bene vivatur. 5*lO Sicut enim sine
poris, prout gcssit, sivehonum, sive malum 11 Cor. EcclcaiiRonthclicaesocieiatonccbaplismusaliruipo-
v, 1»)) tunc scilicct cum, sccundum ipsius nostri
: tist pr. desse, ncc opcra raiscricordi.T, nisi forte ul
Creatoria ac Il>'demptori3 oloqiiinm." Omnes qui in niitiu-' [nl minus) loriiuoalur, nnn tamen ut inler
monumentit .iunl audienl voccm cjus; ct procedcnl qui Dci filios depulelur sic intra Ecclesiam catholicam
:
('0 M-j. Vatii'.. cumomnis nnim,i in cnrnc sil causa (f) Sic ms9. tro!'. At odit', in catholicn fide.\'Hl\c.
vivenili. unu«,»n cathtdira I rrtrsin. Prior» m lecliontm praj-
\h) M«<». Irra. extcuuntur. ferimuH, tuni qinaSS. PP rnmiliaropsl »o]n Calhn-
(c) Abe!«t tijilur a inp». qunlunr. licv nomine Ei closiam dosigniirc^tum quia interius
((i) Valic. unu», id esl ahsque sacramcnlo: dicit, 51 exlra Ecctesiam calholicam.
0U3 Dli: FIDK LIUIJI U.NLS. aei
|)or noliMii liii|)tiaiiiiiiii viln mlnriiit iion nnpiiritur.Ri \ •(iliim ai fnrni<'i«>iiiriii mortifflro orlminA (nt viilnrro)
pDnl liiiplirtiiniiii iiiiiln vivittiir. Nani i<l ilii i|iii Imiio Miiii'iiliUiir,vrrutii iiliutii it aul vir iiiornin acfipcro,
vivunl ilolioiil o|)<M-iliiiH iiiiii>riciiriliin in<lnHinciit(*r A9I <iiil iiiiilii<rnutHTi«volu<>rit, Mrundmn Apo«t<ili
iiiainloro : Hciflnli'ii aa lio"t leviu, noiinulln tMiiicn s«nl('nii<iiii|/rif;i. v, t'.'), (|niiinalion>MiihiilM<liii,qui«
qiiotiilii* contrutiorn |ii<(-(-utii, |iriii|iiilitiH ntiutu nun- priiiiun (liloiiiirril.imrocil *-
.'o.nTUfwlurriApo-
cli ('Ijiinti i<(*iii|i(<r in liuu vilit Doo ilicnro liclionnt : alulinintcnlinm(l('(»/. VII , ;.,^...im oatuluinri vir
Dimitte nohii (/'•/ii/<i ri(>.i//-ii,.W<-u/ sl no» itimiuimutde- «lobiium ru<Mat, Rimilitorot uior viro, «^uia ai (juia
bitorihutnoslrix (Matih. vi, 11). Qud* pocontu (|iinnlo ui-i-oporit uxoruni non pcccnt ot «i vir^o nupa«>rit
ctiiitii ('iHn rcliiiH licitiH ot ii Oro conccHiiiii Trfl- noii pncc it, itu Hncuii(liiiii ajux(i>:in ApoHtoll dirtum ,
(pinntcr hoiiiinibiiM Hiiliroputit, ct i|iinnto iiiH^iH for- (|iii Htutucrit incunli' BuollriiiiiH nnn liuhcnH n«>c#s>
lioriliUH ciliiH corpiiH iniplcliir ot curnuliliiiH C(<r ho- Hiluti^iii, polcatiituin uuIimii halioiM «u<a vuluntalig.
miniHnctihiiHnli|iiu HlToctiliiiH iinpliculiir, tunlorro- ot vuvorit cuntinontinin D<'0, ilebnt narn unqu^ ia
(|Uct)tior ctilpu iii hnr iiiortulitn.u contruhiliir. Ilncin tota iiiPntiHnulliritudine L-uHtodiro, nedamnt-
\'i. Ahstitifnlid. 1'rnptci'on hiiiiiil«^H H<^rvi Chri- tioncni hulicut, «i primniii 11 totii irritnm ^corit.Hi-
sti, (|iii cupiiiiit Doinino hiio sinn iiiipcilitiii<nto nt tiiilitcr cl cunju({iti viri, vcl conjn^at.n iiiiilii;r);n,8i
ahsqiio nnimi noxm nccuputiono sorviro, conjiiirin B ^^' cunscnau p(;r(Min('m Dco vuvirint cuntinpntinm,
omnino noii appctunt. ot n cnrnilinH no vino nli<<ti- novurint ne voii sui olinoxiua di-tineri {e) nec Jara
ncnt, in qiiunliiin corporis viilctinlo pcrinillil . Non nilii dcbcro rornmi.xtioncrii c.irniH quuni liritnm pri-
quin ncccutiiti. C!'! uiit i'Oiijuj;ciii liiilicrc. uutvtniini tiiiliis hubiicruiil acd Dco hc dobcrc c<intincntinm(/)
cnrnoave porcipere : nam et bcutus ApostoluH dirit : (lunm voverunt. Tunc enim uniinquiHque rcgnum
Qvta omui.<i rrenlur<t Dei bnnn est, et tiihil rrjicirtt- ca>loruin, quod sanclia promiltitur, poHBiHcldt, ni
du>ii quoil cutti ijraliaruiu inlinuc prriiiiilur : .'tnurlifi- obiiviHCcns qiijr rclro ount,cl in anlcrir.ra«'Xtend«»n9
cnlur cuim prr vcrhum Dci, el oraliouciti (/ Titn iv, soipHiun. 9«cunduiii quod in pBalniid dicilur: t'. vele,
i. .^). CiHiJiipiuin (iiKHpio in priinis hominibus Dciis el rcddite Dottiino Deo vesiro (Psal.Lxxv, i'£). quod
et instiluit. ct bonedixil (dV/i. ii, 22). Propter qund 8cit eese licituni, ct id profeclum mclioris vitae per-
Aposlolus lit: llouornhilc conuuhiuin in omn\l'ux ct tincrc co{j;no«cit, ct libcnlcr voveal, ct celeriterred-
totus itiwinculntus {Hchr xm\, 4K Ij:jiftir (/') scrvi Dei dal (g), it in hor qtind voluin rcddit, meliorc sempcr
in eoqood a carnilHispl vinoubslinpnt, non lanqnam conutii proliciat.Oinni enim voventi Dco.et reddenti
rcsiinmundasrcfuiiiunt.sed mundioris vitH» institula quod vnvit, ipse quoqueDeus reddet ca:lesti8 regni
scctantiir, el in co qiiod conjupia noii habcnt, non prnemiu quae proii)i«il.
nnptiarum bonnm criincn epse existimant, seilcon- n (-^ap. iv, seu 11gc,ul\ iirina Siilu>;i divina. — 45.
tinontiain jupcin bonis nuptiis meliorem esse non (/OFirmissineitHque tene,et nnli ilenusdubiles, Pa-
dubitant isto qunm maxime tempore, qunndodici-
: treniet Filiura elSpiriluin aanctnm unumessenatn-
tur de continentia: Qui potest caiiere.capiat(Maltli. ralilerDeum.incujus, nomine baplizHtisuraus.Cum
XIX, 12) ; de nuptiis vero dicilur : Qui se non conti- enini aliml nomen sit Paicr, aliud Fi ius, aliud Spi-
ncl, nuhnf (/ Cor. vii, 9). In uno enim horlatinne ritus sanctus, hoc est utiqu>i unum naturae nomen
virtuserif?itur(c),in alleroinlirmitasremediosuble- horum trium, quod dicilur Dcus.qui dicit in Deute-
vatur. Unde quia aegritudini semper est consulea- ronoraio : Videie, {) cidcte quoniutn eqo sum Deu.t,et
diira, propterea sicui primo contigerit privaricon- Tiouestnlius (j\prxlertneyDeut.XKXU,9);et de quodx-
jugio. si voluerit secundas, veleliam tertias inire cilar : Audi, l.sruel, Doinmus Deus iuu.'i Dominux (&[.
nuptias. nuUum deillis peccatumhabebit, sieasca- Deus) unus est (Deut. vi. 4) ;et, Doininuin Deum
ste servaverit, id est, si unus et una, legitime dun- tuum adorabis et ilti .soli servies (loid., 13).
taxat conjuncti, fidem servant. ut nec ille miilieri CAp. V, Unus Deus.
seu Reg. 46. Firraissime
II. —
praeter uxorem.nec illa viro praeter maritum uliate- teoe, et nuliatenu,'* dubites,Patrem et Fili>im etspi-
nns misceatur.In talibuset si lueril aliquisconjupa- rilum sanctum,idestsaoctam TrinitalemessesoiuTi
lis excessus, qui lamen legitimura non violet to- naturaliter verum D<>ura. Quia cura tres deos nobis
rum, habebit nonnullura (d,) sed veniale peccatura. D
" colere non liceat, nisi unum solura verura Deuii.(A),
44 Conlineiitio' volum. Sed hcTC illorum sunt — tamen, sicut F.iterDeus verustlicitur, testante Apo-
qui nullam voverunt continentiam Deo. Caeterura stolo, qui ait :Conversi estis ad Deum a siinulacris
quisquis seipsum castraverit propter regnura caelo- servire Deo vxvo et vero, et exsnectare Filium ejus de
rum, el in corde suo continentiam Deo voverit, non coelis, quem suscilavU a mortuis Jesum (I Thess. 1 9)
(fl) Sic editi. At ms. Corb., quouiam etmm.VAtic. nentiam.
\inuf^,qu'indoque rtinm. (q) VHctic.unus. et fidelHer rcddat.
(h) Kditi. Ideoque. Mss. septem. Igilur. (/ijHaclenusconiinu.inralioneU^tlitur in m-s.Corb.
(c) In editis, /n tina cnim rntione virtiis exoritur. Him vero ad linein usquesingulce40 regul.e suo nu-
Sed melin|j qund restitnimus ex ms.Corb. ralic.duo, raero designantor.
In una enim orutione (alii duo. ornlionif\ virlus e.TO- (/; M?s. trps V.itic. et Corb., Videte, videte. Cyeteri
rtur Angl. duo, orntxone virux e.teritur.
.
semel lantura, rom
(d) Ms.uniis. hahehit non tnortule, sed veniale. (/) Vatic. duo, non e4 nlius Deus.
(e) Vaticunus, se sui voti nexudetineri. (k) Vatic. unus, verum et omnipolentem Deum
if) Vatic. unus. Dco se dehere servare conti-
695 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 696
itaquoque Filiumverum Deum Joannescommendat A Jordanesecundumcarnenibaplizatusest Unigpnitus
aposlolus dicens : SnmusijuiaFiliu^ Deivenil, elde- Deus,quicarnem?olu3accepit ;etS(iirituin sanclum
dit uobis inlcUeclum, ut cognoscnmus vrrum Deum, Patrisel Filiisolumesse.quiinspecie columbsesuper
ct simus in vero Filw ejus JesuChrislo. Uiccsl Deus Christum baptizatum el asccndenfem ab aqua des-
vcrus, ct vila irtema {I Joan. v, 20j : qui uliquequo- cendit, et quinquagcsimo die posl resurrectionem,
niam verus Deus est, etiara Veritas est, sicul ipsenos Cliristi fideles in uno loco popitos, in Imguarum
edocet 52? dicens Ego sum via, verilcis et vita
:
ignearumdivisione (<?) advpniens replevit. Illamvero
(Joan. XIV, 6). De Spiritu quoque sancto Joannes vocem, qua solus locutus est Deus Pater et illam ;
apostolua ait, QuiaSpirilus esl veritas{a]{IJ()nn,\.G). carnem,qua soliis homo factus esLUnigenitusDeus ;
Et utique non potest naturaliter Deus vcrus non et illam colurabam, in cujus specie Spirilus s mctus
esse, qui Veritas est. Quem etiam Deum Paulus apo- super Chrisfum de.scendit; illasque liniiuas igneas
slolus confiletur dicens :« Mi^mbra vcstratomplu n (Act. 11,3), inquarum 523 divisione fidple<(/") in uno
« sunt Spiritus sancti qui in vobis cst, quem habetis loco constitulos replevit, opera e?se totiub sanciaj
« a Deo, et non estis veslri. Empli enim estis prc- Trinitatis, id esi unius Dei, qui fecit omnia in ccelo
• tio magno ;
glorificate et portate Deum in cor- el in terra, visibilia et invisibilia.
« pore vestro » (1 Cor. vi, 19, 20). t»
Cap. VI, seu Reg. iii. Deus xlernus. — 47, Firmis- Cap. X, scu Reg. VII. Dislinctio personarum. —
simeteno, etnullalenus dubites.Patrem etFiliumet 51. Firinissine tene, et nullatenus dubites, solura
Spiritura sanctum, id est sanctam Trinitatcm unum Dcum Filium, id esl unam ex Trinitate personam,
vernra Dcum sine initio sempitcrnum ee?e. Prnptcr PUriscpse FiIium;Spiritura verosancfum,
solius Dpi
quod scripfum e>t « In principio erat Verbum,ct : ipsum quoque unam exTrinitHtepersonani, non so-
«Verbum cratapud Deum, et Deus erat Vcrbum. lius Palris, sed simul Patris ct Filii esse Spiritum.
« Hoc erat in principio npud Deum » [Jor.n.\,\.,2). 0.*teiidens enim Dei Filiiis ae solum esse de Patre
H.T?'; denuo s^^mpilernilasj inlimaliir in p;-almo nlii frenitiim, aif (7) •.Siceniui Deu^dile.vitmundum^ul Fi-
dicitur « Deusaulem Rtxnost^r antt'soccula (Pj^al.
: lium suum uniijcriilum darei (Joun. 111, 10); ct paulo
Lxxni, 12) et alio loci», « Sempilerna quoquc e,u3
; post. Qui autemnon crediljam judicUu.^csl, qvia non
» virlus el divinilas » (ftom. i, 20). crethdil invomine unigeniti Filii Dei{lbid., <8). bpi-
Cap. VII, seu Reo. iv. Dcus inrommutnlilis. — 48. ritumauiem "^ancfum et Palris ot Filii esse Spiritum
Firm)s?ine tene, et nullat^nus flubites, anclam .= Apostolus docel qui ait: Vos aulemnon estisincarne,
Tiitiitatemsolum verum l>(,um. sicut ffilernum, ita sed in spinlu, si tanen Sinritus Dei huhilat in vobis
solum naturaliier incommutabilem cssc. Iloc enim {Rom. vin. . 0).
, Ef srqiiitur
, ,- Si (juis autem Spiritum
(/t),
v
sijinificat cum dicit servo suo Moy?i : « Egosum qiii ^ Cluisli non habet, liic non esl ejus (Ibid.)
« sum » {Exod.m, 14).H'nc et in P^almis dicitur (/»),
« In principio, Dominc, terram lundasti, el opera C\p. XI, seu Reg. VIII. Spiritus sandus. — 52. Fir-
« manuum luarum sunt coeli. Ipsi poribunt.tu au- missine tene, et nullatenu^dubiles, eumdemSpiri-
a tf-m permanes, et omnes sicut veslimenfum ve- tum sanctum, qui Pafris et Filii unus Spiriluse:?t.de
« terascent ; et sicut o|ertoriiim niutabis co=, et Prtfre et Filio proccdere. Dicit enim Filiiis :Ci/»i i'?-
« mutabunfur: tu autem !d>m ip?c e?, et anni tui virit ,Sinriiu< ventrtiis, qui aPatre procedit {Joan.w,
« non deficient » (c) {Psal. c, 26, 27, 28). 26); ubi suumSpirituraessedocuil. quiaipse cstVc-
Cap. viii, seu Rkg. V. Densomniumcrcitor. — 49. ritns (yo«n.xiv, 6).«e Filio quuque procderc Spirilum
J
Firmissimc fene, ef nullalcnus dubites, sancfam sanctum, pniphclica atqupapo^tolicanobisdoctrina
Trinilatem solum essc vcrum liciim, rerum um- coiiiiiMndat. I^aias cniin dict d" V\\io Prrculict :
nium visibilium atque inviribilium creafr.rem. De terriim virga orissui,elsinritu lubiorumsuorum iuter-
quo in Psalmis dicttur Deafus cujus Deu? Ja- : < firict impium {hui. xi, 4).Dp iiuo et Apostolns nit:
« rob adjator ejus spcs ejus in Domino Dco ip- ; Quem inlerfincl /)i>h/;//u< Jcsus spirilu oris sui (II
" siu'!, qui fecilccclum et terram, ninre et omnia Thrsf. II. 8). Quem efiam ipse iinicus Dei Filius ppi-
«qiiae in eis sunt (/**«/. cxlv, 5, 6. »). Dcquo etiam D ntum orii>sui efsesignifirans, post resurrrctioncm
Aliostolus dicit : • Qiioniam ex ipso, et pcr ip.-um, suam insnlllans in dtscipulos, ait : AccipilrSpiritum
« rl in ipso .«unt omnia, ipsi gloria In sajculsi » ('/) snnctum (Jomt. xx, 22). l)e ore vero ipsius Domini
" {Hom. XI, 30 ). Jcsu ait Joanncs in Apocalypsi quia glailiiis utrnque
Cap. IX, seu Reo. vi. Trinitas in unifatc. — 50.1'ir- piilr' aculus procedcbat(/</)"r. i, IG). Ijise crgo spi-
misaime tene, cl nullalenus dubites, Palris ot Filii tusoris ejusipse est gladins qiii deoreejus proccdi-
elSpiritus sancti unam quidem esse naturam, trrs (Iap. \n,seu Reg. ix. Trinitas nullis tcrminis cir-
vcro essr prr-onas ; Patremqiie snlnrn rssr qiii di- runi<rripla. .^3. Firmi:?siiin tcnr, rt nnllatrnusdiibi-
xit : 1' Hic e:Jt Filius mcns ililectus, in quo mihi bene toj, Trinilatera Deum imnicnsum cpsp virtute. non
" complncui » {Mallh. iii, 17;) et Filiuni sulumcsse inolc, ct omneni crealuram sciritalpm utqiie corpo-
«uperquemillavoxaoliua Patris insonuit^quandi» in r.ilem virlute ejus ct prtesenlia contineri. Dicit enira
(o)Ms. nnus, qum vcrilnsest. (c) Sic ms. Corb Al edd . vi^ione.
(/>)Sic ms.^. qiialuor. \\.eiid.,llinr ctPstliiiusdicil. (/) Editi, fideles apostolos. Mss. quinquo non habcnt
Ms. Corb., Huic cl in Psalmis dicitur. apnstolot.
(c) Ms.^. Ires omittunt h.rc vcrba. ((/) Mss. unus, Oitcndil enim... cum ait.
(a) Ms., in txcula sxculorum. Amen. (h) Mss. tree, el secutv.i, ait.
6in OR PiKK i.ini:ii iinus.
Ut)U» Piiior : Ctrlinn flti-rntm eyo ittif>lrii(J«f. ixiii. \ /ir/d ri/ «ifiimrt ffut iu wfernn, nrquf earo ejus iiJU
D^). OiciUir riiini ilr h-ii|iii-iiliii l)fi, qiiai I iliiio •Jiiii fiiirufttnntfii» ( h'l. \i,'M, 'M).
ohI, (iiilit iiilin<iii II li'ie it.Miue «'i /i/ir»/! foiliier eliiit- Ck*. xv, 4011 Uku. xii. /»ii'i»i/rt« t.hritli. — M. Fif»
;>iint/«r>i>iiiiAH«it'Wf> I.Sii)'. vill, I ). Un S|iirilii i|iiiii|uo iniiiiiiiiM lenn. fll iiulliiliiiiu* ilubilr«, uiinlli aliiua
HHiitMo li'^iiiiui« : (,)mi.i .S/'Im/i<.'i /^nmiiii rc;Wri'i/ iir6cm i|iHiiiii riKn Unuiii Vniliuiii (1), i|Ui cuiii i'» <it
lerriiruin (.S(//.. 1, 7) 1,1 Duvnl |irii|>tinlii tlioil : <^)uo S|iiriiu hiuicIo I)ro Ircil oiiiirii lriii|iora, 1 • .;»to
ilio (I nnnlu luo rl u /lu u' /uu i^uo juyium ?.Sni.w<t»»- Mnui li>'i!iii Mnyxl limlil it.jotl 1« */»»!/ ofillmUin
dero iu calutii, /u illices ; ii dewenilero tn hilcruuin, prr iiiikhIob ((Ju/. iii, l'J), fl i|<»uiii Vorbuui lieum
ades (/•.»«/. cxxxviii, 7). rurijmn lucluiii : qni vniiirnli^iilniiiludiiic lcni|<orio,
(-*!•. XIII, .'(fii llm. X. /Vrv.iiKi filii. - liiiiiin- miHHiirt II Piitri' rlhiiirilu Binrlo. Kolu» f.icliii» «Bl ri
Biiiic lciio, ol uiillulriiiiH iliiliilrh, tinuiii i<x Trinilulo miilmri' quum rocil, khIub iacUi'* rnl «uIj liK" ('^«'-
poriioiuKii, iil i'«l Douiii i''iliiiiii, qiii ilo nuUirii Uni IV, \) qiium iloilil.
PiilriH aoluH iialuH obl, rl uiiioii ojUHiluinquo iiuUino Cap. XVI. leu ilto. XIII. I)e liuuhui in Chrtito na-
coiii l'alrrrHl,i|iHiiiii iii |ili'iiiliiiliiio lem|torh hii'iiii- luris. — L7. i''irmiH)<iiiio Iriu-, «sl iiulliilniiu» iliibiU»«,
(luiii HiiacoiiUoiuMii rdMiiiii ^orvili.s voliiiUuriu iii Vir- Di-i Vorbi (]) quml curo ractutr. rsl <Iuub n .lurun in-
gioo conco|ituin, v\ ilo VirKnio nutuin, Vorluiiii cur- 1. coiiruHil)ilil<M'iitquniii8i>|tiiruliililcrpcrinanoro:una(n
neiii lacUiin : i|)siiin qiiiiqiii^ ohho qoi OHSontiulilnr venitn divinHin.qiinni i:ulii't cuiu pHlrn roinniunHio,
nulU8oal'lo Pjlro((i).i't r»8i'iiti.ilili'r 511 toiue|tluB Bocuiulum quam dirit ; / yo el Ptiler uiiuin ^uinut
ost nutiiMHio tlt! Virjiioo ; iii.^iiiiiuiiiiMiiuiiii rs^o. i't (Joiih. x; IIOi ; ot, Qui me videi, viilel ci l'uliein
uniosnuturiocuni I'atro,oluniusnuUira'(/»)cuni Vir- {jotin. xiv. U);rl, Ego in Pulre, el Paler in me eit
gine, qui ail ilo Doo l>atro .inlc f.rculu fuiiduvil mc, : (llmi., 10) : socunduin quani (k) eum dicit Ap"8lolu8
et iinle omiics colU'.\ yetiuil mc (['rov. viii,'J2, el 20) [Utl). 1. '^l, Splendorein gloria! ot (l^^uram 5^14 ^ub-
do quo clittiii tli.vil .VpnsLolus .jiiia, cutn rctiil /</fni- 8lanlia!lJoi;«lteram vcrum (/) huninniim, Hccniidum
luilo lciiipori.i, titi.ul Dcus i-'ilium .Uium, fticiuin ex qoani ipi*e Dou» incurnulub dicit, /'u.VrniujVir »ie w/
nndicre, [actum sub icge [Giil. iv, '1). {Joan. xiv, 28).
Cap. XIV, seu IIkq. xi. llumnnitas Chri.ui. — 55. Cap. xvii, i<ra Rf.g. xiv. Vnilus pcrsovx in Chrifio.
V^iriiiissimelcni^el nullatfiuis (luliilc^.Ctirit-tum Doi — 58. I''irmissimp ti-no, et nullalenuatlubilc-. Deum
Filiuni sicut do Doo l'«tre plfiuini pcrrccluniquo VcrbiimcariuMii ractum unam haberc flivinilulisyoie
Deum.ilttdo Virgine (<;) matreplonum porlectumquo c.irnisquc personam.Deusenim Verbum plei.umiia-
boinineni(ii)genitum,ido3lVerbumDeum,iiabenteiii tiiraiii buiiianamita sibi veraciter uiiiredi^^natue cst,
scilicetsinepeccatovor«inniist:igt'iieriscari.ciinf)ct el pnrmancnlc divinilale (m)ila Verlium caro lactum
uniman) ral.onalcm. Qwod ipso Dci l''ilius cvi.icnler ^ est,ut.|ua^j|^js nalurttiiler non hoc ait Vcrbumquod
oslcndit diccnstic carno suu Ptitpalc et vidcte quiu caro.quiaduirum naturarumveritasmanPtinChri^to,
:
j/)i/'i7M.s carnem rl ossa noit hubct, sirul me videiis ha- pocundum unum tamen per8onam,idi m Verbum caro
/)trr<? (/[,M<-. xxiv, 30). i^nimam quoquo se habere liis ab ipso fieret maternaj conccptionis initio. Ueu3
verbis oslendit, dicens Proplereu ine I aler diliijit, enim Vcrbuiu non accepit person mi hominis.sed^na-
:
^HJd cgo fiinio aitimam incnni, cl ilcrum sumo (/) cam tiii^ain et in aMernam personam divinitutis accej.it ;
{Joan. X, 17). Intciiectum quoqiie animiPsc habere ternporaiemsubstantiam carnis. Unus eslergoChri-
oslondit in eo quod ail; Discite a tne quia milis.sum stus Verbum caro factum [Joiin. 1, 14), qui «; pa-
ct huiinlis corde ^^Mafh. xi, 29). lCt ile ipso (g) Deus [ribus secuudum carncin, el super oiiinvi Deus bene-
per proplielam dnMl : Ec.ce iiitellit/cl ft^r meus, el dictiis iu sncula {liom. ix, 5). Unus Jcsus, cui et
exaltahitur, el sublimiseritviddc{lsai. lu, 13). Nam Paler dicit : Ex ulero anle luciferum genui te {Psal.
elbeatus Peli ussecundum sancti David propietiam cix, 3) : ubi significati.r ante omne tempus sine ini-
in Christo carntMn el animani fonnietur. Dc ipso tiocElerna:iativitas;()/)'iequoetevangelisiai1icit,quia
enim bei.loDivid loquens ait^/i): /"rD/^/if/aiyi/i/rcum voi-atumest iiomen rjus Jesus, quod dictum est ab an-
essel, el siirn qnia jurejurando jurasset illi Deus de gelo, priusquam in ulero concipfrdw {Luc. 11, 21).
Jruciu lumhi ejits sedere siiiier stdein ejus, providens D C*p. xviii, seu Reg. xv. Vcrbi ci carnis uiao. —
loiutustst de rc.^surrcctione Christi, quianeque dcre- 5'.\ Firmissime lene, et nullatenus dubites, carncra
(u) Ms. unns, Ipsumquecf^emialiterde Patrenaluni^ ferno, Prophela.
et csseiilialitcrde yirgine muiretcmporaliterconceplum (j)Eiliti, u«M»i Ftliutn atque ipsumesseDfum verum.
et naium : ipsumque. Sed concinnior vidotur lectio mss- trium
(b) Desunt in editis hacc verba, cuin Paire, et unius (/) Sic mss, Corb. elVat. tres. Ct-etcri non abent
n,lurx. Halienlur e» ms Corh. ha;c verba. a/^iif .n.^f /)flr«/)i7i/fr. habentqueDti"it'r-
(r) Ms. Corb., sic de Mi.ria Virgine. hum.... in duas naluras, sed menilose.
(il) Ms. Gorb Dcum hmiincm. , (k) Sic mss. Ires. At Vat. unus, secrmdum quamet
(e) .Ms. Vaiic, /(/oH Dci \'e>hum habens sine peccalo Afiosiolus ait; Sf.>lendor gloriae, et fxijura subsluntix
vcram nns^ri sctUcf^t </encri.* cu>nem. fjus.
(/') Mss. quatuiir, sumam. (l) Vatic. duc, altcram vcro, Vdt. alter, alteram vero
(g) fcic iiif^s. At cfiii., it ile seip.^0. verum.
(/i)Ms. uniisNat,,/)^ ip.\o inim beatu^ David loquctis ()).) Vatic, unus, divii'ilat>s sux valura.
ail : Quonium non derelinques auimam meum in in- (n)In edilis repetilur uttus Jei>us. Altsi a mse.Eex,
699 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS 700
Christi non sine divinitatp concpptam in uteroVir- f^
tat)ile bonum;et abipso orpatasesseoranesnaturas,
ginis,[»riiisquanieiisciperplnrR Verbo;sef1 ipsiim Ver bonasqiiiHi'ra,quiaa3iimmobon(if'icl<"B Munl (>); sed
bum Deum «tiae rarnis arc>'ptionPconccplum,ipsam- mut^ibiles (d). quia >le nihilo fact* sunt ; millamque
qne carnem Verbi incarnalione conceptani (iii Sent., essemali naturam(e),quiaomni9 natura, in quiintutn
disl.2, cap. 8i autem). natura est, bona est.Sedquiain ea bonum et minui
Cap, XIX, xeu Rbq. xvi. Sar.rificia. Sarri/iciumpmiJs et aujTeri potest.in tanf.um maladicitur, in quantum
el vini. — 60.
Firmi.^sime tone, et nullaenus diibi- bonumpjusminuitur.Malumenim nihilestaliufi nisi
tes,ipeumunigcnilum Deuiu Verbumcarnemfactum, privalio boni. Undeconslatgpminum esse crealur?e
se pro nobid obtulisse sitcr-liciura et hosliam Deo m rationalis malum: unum '|U0 (al. quod) voluntarie
odorem suavitatis {Ephcs. v, 2) : cui cum Patre et ipsR «lelecit a summo bono creatore suo, alterum
Spiritu sanclo a patriarchi?, et prophelis, elsaccr- quo ('W.quod, invitapiini-tur ifjnisf^terni supplicio :
dntibiis.teiiipore Voteris Testamenti animaiiasacri- illuH passurajiisle,quiahocadmi9itinju8tt';etqiiia(/)
(icabantur ; el cui nunc, id est tempore Novi Tesla- ordinem non serv-ivit divinae institutionis,
in se
menti, cuni Palre etSpiritu sancto, cum quibus illi ordinem divinfe non efTugiPt uUionis.
estuna divinitas, sacnfic.um panis el vini,in fide et Cap. XXII, sfu Rkg. XIX. yuU'1 crealura e$t eadem
caritate sancta catholica Bcclfsia per universum or- n cumDeo. — 63.Firmis3imetPne,etnullatPnu3dubite9,
bem terrae oITerre non cest;at.In illis enini carnalibus nequp angelos, neque quamlibet aliam creaturam
viclimis,si>;nificatio(a/.figuratio)fuitcarni3 Chri.-*li, ejusdem natnrae e=se,cujus est secundum naturalem
quam propeccali? noslrisippesineppccato fueratob- divinitjitnm suam siimrna Trinitas.quae pstunus na-
Iaturu9,et9anguinisqupmeralefru3urus inremissio- turaliterDpus Paler et Filius et Spiritus sanctiis.
Dcm peccatorum noslrorum: in istoaiitem saccficio, Neqiie enim unius naturic essepntucrunt [Q) ille qui
gratiarum actio atque commemoratio est carnis feclt et ea qune fecit.
Christi, quam pronobis ol>tulit, et sanguinis quem Cap. xxni, seu Reo. xx. Angeli facti stabiles. — 6'».
pro nobis idem Deusenudit. De qno beatus PauUis FirmissimetPne,ptnuIlatenusdiibite9.omnemcreatu-
dicit in Actibus apostolorum : Altendtlevobiset uni- ram naturaliler mulabilem a Ijpoincommutabili fac-
verso (jregi. in qno vos Spirilus smclus posuil episco- tam^nectamenjam posspquemlibetsanctorumange-
pof rcgere Ecclesiam Dei quam ac^uisivit snnguine lorumindeteriu3Commutari,quiasicacceperunta"ter-
suo (Act. XX, 28). In illisergo sacrificiis quid nobis nam beatitudinem qua Deostabiliter perfruiintur, ut
esset donandum ligurale signilicatur ; in hoc autem eacarerenon possint.Sedhoc ipsuin qiiod(/i) ahillo
SRCrificioquid nobis.jamdonatu.nsit.evidenterosten- statubeatituHinisinquosuntmutari indeteriusnul-
ditur.Inillissarrificiispr.TnunliabaturFiliusDeipro latenuspnssunt, nonesl eisnaturaliterinsitum, sed
impii9i(Ccidendus:inhocaiitem proimpiis-annuntia- -"
poslqiiam creati sunt, gratiae divinae largitate colla-
tur occi.ous, teslanle Apostolo iinia Cliri.<>lus, cum tum.Si pnim angtli naturaliter incommutabiles fie-
adhuc infirmi rssemu-^ secundum ienipus, pro imi^tis rent. nunquamde eorum conscrtio diabolus etejus
mortuus est [Hom. v, 6), et quia cum inimici essemus, angeli cpcidissent.
rer.onrilidti sumusDeopermoriem Filii fjus {lbid.,\0). Cap. xxiv, seu Reg. xxi. CrcUurns ratinnales. —
526 Cap. XX, .^eu Rfg. xvii. llumanila' Chrisii, 6.5. Firmissime tene, et nullatenus dubites, in omni
— Gl.Firmissimetene,etnulialcnusrlubiles,Verbum crpalura.qnam spiritalcm aiqiie corpoream summa
carDem faclum eamdem bum nam carnem semper Trinitas ffclt, solosspiritusangelirosethumanosin-
verani habprequaileVirgineVorbuniDeusnatusest, telli^endi facultatemdivinitusaccepispe.cajtcrosvero
qna crucifixus et mortuiis esf, qiia resurrexit et in spiritus brutnrum animalium rationem ct intelligen-
coelum ascendit, et in dextera Dei sedit («/. sedel), tiam non accepisse, ot etiam hoc omnino haliere non
qua etiam venturus esl judicare vivos et mortuos. posse. Propler q<joddicitur hominibns:5H Voliti
PropttT quod ab angelis apostoli auilierunt Sic ve- fieri sirut equuset mulus, quibus non est intellerlus
:
niel quemadu odum vidisliseumeunlcminrwlum (Arl (P.tal. XXXI, 10) et idco animas hominum et animas
i, 11) el beatiis Joannes nit
; Erre vcniel cum nu- pecoriimuniii9natura;nonessc;necanimaspecorum
:
bibus, el vidrbit eumomnisoculu^ etqui eumronfixe D in homines(«), nec animashoniinum inpecorapossc
runt (a) el videbunl eum omnes trtbus terna tulem (b) aliqnando transire
[Apnc. I, 7). Cap. XXV, scu Reo. xxii. Lihrra vnluntas Ad.x. —
Cap. XXI, seu Hfo. xvii, yalura nihil non *'onum. t)6, Firmispime tene, rt niillatenus dui^iles, prinios
— G2.Firmi98ime tene, et niil alenus duliites.Trini- homines.iilesl Adamel muliereni|eju."*,bono9,recto3,
talem neum, id e^t Patrem el Filium et Spiritum etsine peccato crealosesse, cum libero arbitrio,quo
sanctum esse naturaliler summum atque incommu- po3sent,si vellent, Deo3emper(j) humili et bona VO'
(«)Sic mss. quinque At edili rrurifixerunl. stilulionis.
Vat. unii.'?. ijualem sriliret despex*runt. In reli-
(fri {(/) M9S. seplern, esse poleront.
qiiis bfRc non Mddunlur. (h) Mss tres, hoc i/isuv) qun.
(r) Ms. unup, o sumnw honn faci.T .^unt. (i) sic mrJs.qiiatuor.At ediii,i« animashominum...
(d) II.Tc vcrfia ted mutat^iles, «'tc., absunl a mss. in aniuius prrorum.
dudbiis Vatic. (j) i.pguntiir h<ec, Deo temper, in ms. Corb. Non
(r) Hic mp.a. scx. At ediii, mnlnm nalurnm. lcguntur in edd.
(/) Msf. qumque, et qux. Votic. unus, divitipt ron'
701 1)K FII)R LinKR DNtlS. 7M
luiitutn ervlreof(|iinnlio(lin':(jiioail)ilrlortii»iii pdc- A a'lviiiitii OoinKiiriiturnin e»t«» fomman«fn ; r«trihii-
ioiil .»1 vnlliinl, |»iii|inu vdlui liiln piiooaro ; i'!)-» luo liiiiiciii v*'roJual>lin< |lrlii>-iin lionK iii)ili»<|()n (11^*1 iiil-
niiii nri'i'Hhiliilt',Ki il |iro|>.iiii Vdliinliilcprirritii''!'; illo ItMii : Mcruuiiuiii ()uii(i ApnHlolu" ii*t qixii omnfi re-
qne|ttC0Nlu »ii' m ili-tcriiihniulntaiiiliunianiininiitn- iurgrviui,ifJ non umnei tmmulnhiniur {I l.ur «v,RI).
rani, nt nun Huluiiiin i|ii<iR|irin>iHlioininiliUM |idr|)i'0- Iiiiinutubunlur Biitcm junM.qiilibunl in vil*m«rlrr-
catuiii uiorH iililiiMUct rc^nuiu, hoiI rliiini in i<inno8 nnii).(jii()i| AprifitoluH (iHlrndit AMvun.y.t mortui re-
hoiiiincM IruHftiri-l p' ('ciili iniirli-i|U(> iliwuiniuiii suiijfiit inrorruiili.el nnx imniulnfiitnur {Ihil.Jtli M
Cap. XXVI, Kfu Uko. xxiu. I*rciiilum oriyhmlr. — oHtcndcnn qum nrit ip«a immulaiioa(lj<?rll («, 53) ',
07. Kirnii(<Him(ai'U(i, cl nulliUMUiB (lubildB.orniHMn flftortet rnim rorruiilibilehoe induerr inrorruiilionrm
hotuiiKUi) (|ui |)cr CDnniliiliiiii vii i ct inulicriH rnncl- rl murhile hor inilurrr iminnrlalilnlfm. Iii jurtoriim
pitur.cuiuiin^iuHii ikicimIi) nanoi.iiupictuli fulniiluu' (n/.i'()iui')i'orpnribu8 lict (|iio'l ipi-c ApoHloluH iiit :
iU()rli(|UO tnibji^cluiu.ctolihod nnlurHlrn< (lliiiiu nan- Snniiiiilur in ,orrui)lione,<uriirt tn Inrfrruplionr.-ie-
oi.Do (]ui((1icil Ap()aloln8:KniMin»fni»H i't itos tiaiura viiniitur tn njnoltiliiiite.iurgit i» gloTXii;*emiiinlurin
filii ir;r .Ufut il (leliti (/•'/ /(.•.<. ii. 3). A (tun iru nul- infinniiiile, siir^irl in virluL' ; xrminnlur coriiun inii-
luH liborutiir.niHi pcr liilcm nioilintoriH Dci otbuuii- mntr, .Mir/f/ cnrput nirUali' Ihiil., M et icq.). (Juod
nuni, bominiH Jchii Chri»ti, qui sino pcccalo con- « proplcrcii Hpirilulc dixit.nonquin ipnuiii cor|'U8*pi-
coptu.><, nino pcconto nntus, slno percuto mortuuH, ritUH erit, aed quiu vivilirant»' npiiitu inimurlttl«>at-
pcccutiiin pro ncbiH luclus cnt.iii CBtHacrilioioni (a- qiio incorroptibilo pcrmitnebil.Sic aulcin tiinc dicc-
ctiis cHt pro pcccalis noslrin.lM Vitcri i,uippnTc.xtii- tur»pirilalccorpu3,ciim non ppiritus sil.flcd pcrmn-
monto pcccala d^ccliantiir s-acnliciHiium pro pcccn- iichI coriius;!>icut iiunc animulo dicilur.cuiu laiuon
tis olTerebunlur:in i|uibus» oinnibus luil signilicutio invcniatur non anima essc.sed corpiis.
Ohristi.quiuipHeesl A(jnus{ii)l)eiquilulliti)rccal(i{&\. C*p. XXX, seu Reg. xxvii Fiile^ ct bnpHsmui. —
percatum)iiiuii(/i {Joan.i.'2\)). 71 (''iriniasimd tene,et nullnlenus dubites, exccptis
Cap. xxvii, jch Ur.o. x.\ix..\(i« Inipt zalorum j (rnn
suo.^^angumc bnpliz;intur
illisnui pronoMilneChri;-li
qua\— 08.Firmipaime tcne. ot nullatonus ilubilcs,
nulliun hoininom acceplurum vitanialeriiiim.qui non
non soluni homincsjum ruliono ulenlcs,voruni etiam hicn matissuis lueril pnr pocniientiam nden:que(/')
pnrvulos.qiii sive in uleris mulriim viverc incipiunl conversu3,et per sacrampntuin lidei plpcDnitcnlioe.id
et ibi inoriuiilur,sivo juni (d/ cuin^ do malribus nali fcsl per batisiiium, liberrtlus. Et ir.ajoribus qnidem
siui^sucramtMilosincli baplism.ilisqiiod daturm no-
necossarium cssc.el pocnilcnliam ileinaiissuis ugcro,
niine Patrisel Filii elS|iirilus sancti.de hoc snjoulo
et fidem calholicam secunduin regulam veritaLis te-
Iranscunl.iijnisn^lcrniscmpilernosuppliciopunicn- sacramenlum baplismali? .iccipere^pnrvulis
^ noro,et
ddS.Ouinctsi poccaluni proja-ia^ aclionisniillum ha
vero, qui ncc propria voluntale credere, nec pceiu-
buerunt.oripinalis tanicn poccatidamnalioncmcur- tentiam pro pcccato qiiod ori^'inalitertrahuiit «gere
nali concpplionepl nalivitate traxenint. possunt.sacramenlum fidei et pcenilei tise, (c),q(iod
Cap. xxvui,.se'uRKG.xxv, Judirium. — 69. Firmis- est sanctum baptisma,quandiu rationis Etaseorum
sinietene.cl niillatcnusdubitcSjiileoChristumFilium capax esse non potcst,sutficere ad salutem.
Dei ad judicandus vivosel inorluos venlurum.ulho-
mines quoshicdonosu^egratiicRratisperfidenjusti-
Cap. x\\i,seu Ueg. xxviii. Gra/ia. 72. Firmis- —
simctene.ei nullatenus dubites.neminem hic posse
fical,eisdemqucjuslincatis,in fideetcaritate sancl»
honiinum pocnitentiamagere,oisi quem Dens iliumi-
malris Ecclesia; usque in finem perseverantiam do-
naverit,et gratuita sua miseratione converterit.Apo-
nal.in suo i.dventu rosuscilet et glorificel.el secun-
stolus enim dicit: Ne forte det illis Deus ] ocniteniiam
dum promissionem suam aqualrs sanctisangeiisra-
ad cogtioscemiam verilatem, et resipiscaut a diaboli
ciut,etudeum statum perdiicat, in quo perfecte, in
laqucis {II Tim. ii, 25).
quiintum unicuique donat Dens^bcni sint,et ab ipsa
porfectione deincepsmutari non possint:ubi diversa Cap. XXXII. 5^u Reg. XXIX. iViTii/ agi sine gralia.—
erit «anclorum gloria, sed una erit omnium vita 73. FirmifSin^e tene, et nullalenus dubiies, posse
ffilerna.DiaboIum voroel angelos ejusinignem seter- quidem hominem qupm oecignorantia lilterarum,
num ^fl) Christoesscmitteniio?, nbi nunquam care- nec aliqua prohibet imbecillitas veladversitaF,verba
bunt oena quam eis pr;rparavil divina justilia.cum
I
sanctae legis et Evangelii, sive legere, sive ex ore
ipso autem diabolo impios et iniqoo? homines, de cujusquamprapdicatorisaudire;seddivini3mandatis
quibus Scriptura dicit Imilaidur 538 aulem eum
: obedire neminem posse, nisi quem Deus gratia sua
qiii sunl ex parle illiu.^ {Sap.u,2b) pro eo quodeum prasvenerit.ut quod audit corpore,etiam corde per-
in maiisoperibus imitati sunt.etante finempraesen- cipiat,et,acceptadivinitus bona volunlate atque vir-
tis vila^ congruampoiniienl am non egerunt,resum- tute, mandata Dei facere et vplit et possit. Scque
plis corporibus supplicio selemae combustionis ar- 5 29 enim^ui plantat est aliquid,neque quirigat,sed
suros. qui incremetitum dut Dtus [l Cor. iii. 7) : qui etiam
Oap. XXIX, .^cit Rfg. XXVI. Re.uurcctio ccrnis. — operatur in nobis et velle et periicere,pro bonavo-
TO.Firmissime ttne.et nullalenus dubites.omnibus luntate {Philip. n, 13).
hominibusel boniset malis resurrecLionem carnisin Cap. XXXIII, seu Reg. xxx. Deum nihil latere —
unus, .ignusimmaculalus.
(rt)Vat. (t')Abest ao edd.t'/ ;'teni7fn/7^.Legiturinmss. qua
(6)Ms. unus, per misericordiam fidemque. tuor. Ms. unus, quod est secundum baptisma.
703 S. FULGKNTII EWSCOPl RUSPENSIS 704
74. Kirmissime tene.pt nullntentis dubites, Deoin- A \\is, omnem fidem el 5SO';oi>er;m omnia sacramentn,
cominutabiii non poliim p".TetnritH d pr.TJseiilia, s(5d curitatcm aulein noii habe^im, nikii sum [1 Cor. xiii,
etiain fuliir;ininniainco:iiiiuilaljililercs^enoli9-*i ma 2;.\ain et in dii-bii.>*diluvii neininemlegimusexlra
cui dicilur: Deus. qui orcitUorumes cognilor,quiscis arcam potuisse salvari.
0>m)ta anlequam fiuul (/)<iw xiii. -42). C\p xxxviii, seu Rko. xxxv. Dimnanli. — 79.
Cap. XXXIV, .<eu Reg XXXI. Pni-lcstitinlio. — 75 Firniissiine ten'^,el iiullatenus dubit^^s.non s)lum
Firmissime tene.f.l nullatenu.s dubilcs, Trinitalom omnes pagano3,sed etiam omnes Jud«03,et omnes
Deuni incommiitabilem.rerum omnium atijueope- h»>relicos atque schismalicos, qui extr.i Ecclesiam
rum tam suoriim quam hum.inorum cerlissimum calholicam prjesentem finiunt vitam in ignemacter-
cognilorcm(rty.anle omnia speculascire quibusesset num ituros,qui paratus est diabolo et angelis ejus
per li lem(/>)i4raliamlargilurub:!*ineqii i nemo potuit (Matth XXV, 41).
ab initu) mumli usqu.' in finem.a reatu ppccati tam Cap. XXXIX, seu Reg. xxxvi. Hxretici. — 80. Fir-
originalis quam actiialis absolvi. Quos enirii Dcus misdiiiie tene.et nullaienus dubites, qupmlibel hse-
prxi^civitel i'rx leslinavUconformes fieriimaQinis Filii rcticum sive schismalicnm.in nominePatrisel Filii
sui (c (ft./w. viii. 29). etSpirilus-anctum.baptizatumsi Ecclesiaecalhoiica;
Cap. XXXV, .vru Rkg. xxxii. Deoli cx prcedfslina- non fuerit aggrHigalus, quantasque elpemosynas
p
tione. — 76.Firmis3ime lene, el nulhtenus dubites, fecerit, et si pro Christi nomine etiam sanguinem
omne9quosv<isami3ericordia;;2;raluita bonitato D.-us fuderit,niillatenu3 posse salvori.Omni enimhomini
facit,anteconstiUilionLMn nuiiidiinalojlionpm niio- qiii Ecclcsiae calholicae non tenct unitatem, neque
ru:n Dei pra"(le:»tinal03 a D.'o:nf:]ne perire posse baplisinus, neque ebemosyna luamlibct copiosa,
aliquem corumqiiopDeus praedestinavil ;id regniiin neuue morapro nomine Cliristi susC''pta proficere
ca)kiruiii,necquemquam eorum quos neu:^ r.on |ir.c- poterit ad saliilem, quando («/. quandiu) in eo vel
de!<tinavitad vitam.nila posse rationo galvari.Pr.^B- haerftica vel schismatica pravilusperseveratquaedu-
deslinatio enim illa gratuiloe donutionis est pra>,)a- cit ad murtem.
ratio quanos Apostoius ait prnedestinatos in ado- Cap. xl, seu Reg. xxxvii. Christiani male viventes.
piionem filioru(n,(d)per Jesum Chridlum in ipsum — 81. FirMiissime tene, et nullatcnus dub.tes, non
[Eiihes. I, 5.) omnfs qui intra Ecclcsiam oatholicam baptizanlur
Cip. xxxvi, sfu Rfo. xxxiii. Baptismux. 77. Fir- — accepturosesse vitam aeternam, sed eos qiii perce-
missime lene, el nullatenus dubites, pacramcntum pto baptismate recte vivunt,iiiest qui sc abstinue-
bapti8inatis,non soium intraEcclesiamcalholicam, runta viliis et concupiscentiis carnis.Regnum enim
sed eliam anud li.-ercticos qui in nomine P.itris ct ca>lorum siciit inlideles, h.'Erctici atque schi^matici
sed
C
'^
non habebunt.sic Ciitholici criminosipossiderenoQ
Filii et Spiritus sancti baptiznnt, esse po>-3C ;
extra Ecclcsiam catholicam prodesse non posse(ff) polerunt.
imo E^clesiim r-icte credcntibiis per
sicut intra Cap. xli.scu Reg xxxviii. Sine percalis neminem
sacramentiim baplismi conlerri salutem^sio ex:ra vi-ere. —82. Fi-midsiine tene.et nullalenus dubites,
Ecclesiam baprizatis^si ad Ecclcsitmnon rediprint, etiam .juslosalque sancto:* hominos.exccptisiisqui
eodein baplismocumiilari pcrniciem {i^qunett. i,C'ip. baptiz iti parvuli sunt.sine pcccalo hic neminem vi-
Firniipsiiiie).Tantum enim valetecclesiasticae socie verc pos8e;3emperqiie omni homini esse neccssa-
tatis unitas ad salutem, ut baplismo nnn salvelur, rium, ppccala sua usque in finem vit.-e prasentis
cui iion ibi flaturubi oporletut dclur.Inesse tnmen eleemosynis.ji^juniis, oratione, vcl lacrymis (/i) di-
homini baplismum(/) otiam cxlra Eccicsiara bapti- luere(i).et reinissionemaDeohuinililer ac veraciier
zato.sed adjudicium inesse aii Ecclesia separato. posliilare.
litquia maniieslum esl,ubicunque datuni fuerit.boc Gap- xlii, seu 1\kg xxxix. Ci^hs el polus. Conju-
l)npii?ma seiiipl ee^se dan.liirn.idroelsi aljhivrcticis gium, Secuii'/a' nuplix licil.v. — 83. Firmissime
in nonnne Patris et Filii elSpiritus sanoli fueritda- tcne.el nullalcnur» duliiies omnon creaturam Dei
lum,vcnerubiliter iignosccndum.ot ob hoc nullalc- bonam esse, ct nihil rejiciendum quod cum gralia-
nu3 ilcrandum. S.jlvator cnim dicit: Quisemel louis D rum aclione percipitur;et Dei scrvos qui acarnibus
esf, vnn iiidiget nisi ul pedcs laoeilg) {J^ian. xiii. 10). uut vino ubstiacnt, non tanquam immunda qii.r a
Cap. xxxvi i.scu 1\eg. XXXIV. £.t<n( Ecclrsiam sulus Dco facl.i sunt rospucre,sed a forliori cibo et poiu,
nulla. — 78.Firmi3aiine tene.el nullalenu'} dubites, pro sok castigatione corporis abslinerc. Nuptias
oirnem extra Ecclosian. catholicam ba|itizalum par- quoquo divinitus instilutaa el benedictas;et meliua
ticipcm fieri non posse vita? ajtern.nc, si antc lincm qiiidem essesiquisi|nam sineconjugiosit,utliberiu3
vilaj hiiju.s catholic.i; non fuerit rcldilu? alque in- Hlqiit' plciiiiis cogitetqux sunt Dei^quomodoplaceit
corpor.itu.^Ecclcsiiiquia .w' liabeam, inquit Aposto- Deo (1 Cor. VII, 3i); tamen illis qui continentiara
(«)\I<>3 duo, ronditorem. (f)VRf\c unu^, Inrsl iam'n homini boplismus..,
lliiM*. Corli.. firr fiilrm nh eodeminspiratam. seil ... in- fl.
Ms Corb..w"w iiid gcl lavnri,nisi ul f>edes hivrt.
(c)M!«8. B»'X. Filiiriun. ((/
fd)\bfst /)fi, quod in edilis legitur,a ms.Corb.ct vrrbn, jrjuuiis oratione, vel lacrymis,ha.-
(h) ll.rc
teitii Apoatoli. bentur ex ms. Corb.
(<}M8. unus, bapttuilis prodesse nonposte. (i) Ms. unu8, redimere.
705 l)K KIDK IJIIKIl IJNU8. 708
nnn vnvflniiit, iiiilliiin i>HNa.[icirii(iini mI vnl iiinllnr /{ liiiii iininitiiiii,pr'i riiiiiii niii^iiIiiivoI .
iiiilial, M'i vir iix III iliMul, Nin ciiliii» |irlii>iiH iiii- in ii» ihkjJ Mn^ulia liuriiin ronluii,!' ,
^, .
.
pliiin H l))'o inKliUiliipt.fodrdiiiii m-fuiiilitn ollnrlliiii, i«t hin conlriiii» iIocitk non dubilttl, lirrt-hcua rt
pio itiMini «(iiiHr luuiliiHTo iiun |i(iiiHiinl,inliiiiiitiilii l|i|i<i CluiKdiiiiin ioimiriiii,kt<|im ••! huc uiiinil«UHra-
(*(iii('r>-HiiH. KiH MMii i|iii nivn ciin|ii^<iti, hIm' ii con- IhnliciH <iniiihriiii|iizii' <l ' r
ju^Ki liliiM'1 ('ontiniiiliiiiii iJco vuvorint. '1(1111111111111 cl un^iiKli» li-iii|MiilH,i:t l 1 ..; , ..,. .
OHHo (liiiiiniiliil(\ iii vi>l iili ('onjn^iilc o|)UH voluflrint lcril nui* iiIkjuu i|uu! pro divar<>U hirrctihuH a-^nog-
np|ioleri>,(|iio ho nnn acccHMiroii, vel illt ro|iularc,a c«>ii'iiri iii(|iin vitnniii» runiant iniflionda pr><-tiTir«
(]oo Ho i(ii'()HHiiroH,illi lilicrii, illi Cdinrnuni proro^iii Bilcntiii, iiinnMi hI oinr.in (|ii« in hnc opunriiloron-
Bunl voluiituti>. tiiiontiir n C(.'ntiorc ct noiiHBinin |irori<UHhuhrire non
C*i>. XLiii, xfiu Uk(i. m. Mutot iniicen bo»i% tn nc^ii^nii, lu hi<t polciia cuuia ilisciciiono i-liarn rto
Ecclesui. — Hh. KiriiiiitHinie titnc, ct niillHlHnuHdii- cu5li'riH Hpirituiil> r |ii(lic*re. ApoHtolus eniin dicit
hitc«,»rcniii Dci phho culholioani Kcclosiiirn.r^linlrii ']"'" •ipinldli^ jiutinit otiiuiu I Cvr.ii, ir>):qu<) doncc
cnni iit< |iio iii llni^iii ^niculi iruninnto iiii\lii.s 531 ui>iihi|ui (|iic noHlroin pcrveni<tt,in ro <{u p<Tvrnit
piilcHH conliriori, hoc ohI hnniH iiiuUh Hiicniiin^nli'- u.iiliul<!t,i(lcHl in coi{Uii(ic('rliiiiinccr>pit lidclilrrpi-r*
rum oointnnnionn ini8ucri;ol in onini iiruloHHione, |)
Bovurut. Uuml si (|ui(l uliicr rapit, buc ({Ui^que lili
eivo cloricoruin, uivo (iioniichoriim, eive luicoruni, I'ciih rivclnliit. Aincn.
cs>o bonoa ^inuil cl malo8;ncc pro niiilis liono.-dc- 5S^ AlJ.MdNirjO dc Huhucqiirnlc capileXI.V.
BorcndoH, BCil pro linni:* niulos, in (|iiantu-ii o.xinil " C^iwjI «^oljsci^iicnHnon vcrca Fulyrnlio pro'tiiH90,
fldei el caritatis riitio lolorundos, id OHt, si vel io " ^^'<' miuoviH ulio uuctoru incorlu,huio opcricocn-
Ecclcsiu niiiliuspcifidiaiHcniini spurgonl, vellrnlres " ploio aulijunctuin.ncnio est qiii inflcictur,8il«tum
ad aliqiiod inaliiir. djuis niortircru iiiiitiitiuno non " pcrlcgins Kul^cntii librum, ad postrciiui capiii.-'
(Uicunl. Nec |iosso uiiiiiiciii iiitru Kcclcsiuiii cutho- « uitinii verliu vcl iiicliocrili-r Mllcnlcril.l^rojiosil 8
licain rcclo crodenlcm
hcncqnB vivontem alicno " oniiii 40 cupilulis, sou potiun rcgulid vera; lidei.
luiquum niaruluri pecrnto.si ciiiqiiani peccanti nec " angUBlia leniporis el l'e»linutiono portiloris rogi
consensioncni pra'b.'iil,nccfuvorcrii;iitiiitcrq"icmaioa " -*" '^'''l [ilnra silcnlio |iru^terire qua; fuerant aliae
u bunis inlru blcrlci-iuni Uilciari.si hoccum cisbene ' inscrcndu. Uiule nec verisimile e-t euin (nddita
vivendo et bene moncndo agaliir, nl el vidcntes cl " insuper manilcstu totius 0(.eri8 clausuld) ciipite
audientes qujB bona sunl, niala sua re^^puant.olji;- * •sto longiori, el ud rem nihil,aut pene nihil con-
dican.ios so a Dco pro siiis nialis openl.us conlre- " fcrentc.anxi.ose opus jaiii ciimplelum,aut hrcviori
miscanl;utque ita,[)ra;vciiienlo dono gratiii',de suis p « scriiione ref.etii.^-sercnulusseqisis.s^iitiscontractas.
iniquitatibus cunluiulunli r,et ad bunam >iiampcr " Accclit illud quod^clhiha.u- pariimconducerent
Uci misericnnlium convcrtantur.Bonos veroamalis • "c hocco caput Fulffentio liibucrcmue, manua-
inlra Ecclcsiam dunlaxat caiholicumconstilulisnon • cripli omncs pcr nos visi,V.ilicuniquatuor Angli-
debcre nisi oporuin dissimilitudino sepurari (a), ut " ^*"' ''i'<^> "ff "'"^ Corbciensis nnus pervetusus
cum qiiibus divina communicant sacranicnta, non " ^t characterc ipsuannos pra^lercns milleautam-
habcant niala opcr8,qnibiis illi .<>unt criminosi,con- " plius, hoc est ipso lerme Fulgenlii aut proxime
muniu.In fine vero ssculi lionos a malis oliain cor- " sequenti sfcculo exaratus.ha^c omnia quae in isto
pore so['arandos, quando veiiicl Chrisliis habcns » capite lcgunlur omit:unl.h;ibet |ue pottremi.s ille
« veotilabrum in manu siia,el pormundabit aream " ^^ ''"^ PO-t haic vt^rba, » lloc quoque ilii Deus
" suam, et suum in horrenin
congrcgabit triticum rovelabit, .Amen, « eadem omniDO mano, » Fulj^en-
« paieas autem comburpt igni incxstingnibili
{!)), tiiepiscopi sanclffi Ecdcsiae cathulicae HuspeiiS's Ue
{Moit/i. iti, 12);i|uando per judiciuni justum segre- Regula veraj li lei liberexplicit.o Vcrum quia religio
gabitjustosabii)justis,l)onosa malis.r. ctosa pcrver- " '"^'^ quid'|uam hic ante editisminus excudere,vi-
sis:bonos constiluet a de.\lris,n)alosasinistris ctex * ^"™ ^^*' totura hoc caput huic operi per modum
ejus ore.justi ffiterniquejudicii sempiternaatquein- " appf?ndicis singularis suhn»^ctere.
commutabiliprolata scntcntia.iniquiomnes « ibunt
^ CaPUTXLV.
incombustionen «seernam.jiisti antemin vilamjEler- l.Vcrc firmum fiilii est undamcntum.principa-
''tercrederc l^alrcm ct Fnium ct Spiritum i^anctura,
n.im (i1l«///i.xxv,4o) :iniqui serapcr ar^^uri cniii dia-
K„i„
bolo.just. „ ,, ^
;,,„; autem '
^
regnalun s.ne fine cum Cbrislo. I
• • ^ uiium esso naturaliti r Dfoii.iiia ut dc naturaP..trip
veie naium un^gcn tum Fihum, et simui de P tre
Cap. xuv. Persisttndiim rn fide. 80. IIa>c inle- — ei Filio vere atqiie naturaiiur procedentcn. crcda-
rim qua.iragint.^ capitula ad rcguiamvorje (ideinr- mus ipiriluui sanctam; ipsamquo sanctam Trinita-
missime pertinemia fidcliter crede lortiter teno tem esse unnm «=olum, verum, aeternum.atquo m-
^7,";"^«^''^"^ ^''"^- «t.am c.ngru.t ad
....
veraciter palienlerquedefende.Et si H"ciui,uniraria
^ queraconlraria
nis dosmalizare cognoveris. tanquam pestem
fuge,
.
'ff''^
saluicm, unam ex Trinitate persunam.id est Uni-
gcnitum D. um, pro nostra Sr>lute solura hominem
et tanquam hajretiiuin abjice. Ita isia qua,'po- emm factum;eunid*»n que unum Ps^se Dcum verum.el hc-
suiruus fidei calholice congruunt.ut siquis non so- n>'"em veriim,secunduni divmitatem unam natura.fl
habentera cum Patre el Spiritii sancto secundum ;
^"''"ii.uuaine
< (0) Sicros Corb.juxta Graecum testum.Editivero,
separari
tnticum wi korreum suum.
707 S. FUI.GENTII EPISCOPI RUSPENSIS 708
humnnitatem vero.animamChrisli ralionaiem ejus- )^ hic fidera Dei in verilale tenuerit, regno potielur
deiii naiurac ease cii.ju:i sunl anira.e omnunn liomi- aterno.dominusauteminfidclisscmpiternoexureiur
nuMi, el carnem Clirisii illiujesse nAturci; cnjus est incendio; iibi sorvorum dominnruriiqiie li-lelium
iiniversDrum qui d>'prm)oh.imine ori^incm -lucunt. nec vila terminabitur.nei-lffilitiH linieiur.inlideliuiii
lirgo ni'C aniiuam Ctinsli nec carncm unius cum vero sive servorum sive liouiinnrum.t-ecuiidumser-
divinitHle HJualtMnquo es?e natupae.quia secundum moois prophelici veritatem,» Ignis eurum noo-xs-
humanilatem voro ipsecrealus est s^ed sicul ilivi- ,
« tioguetur, et vermis eorum non iiiorietur (hai.
ni;ali c|U.s cum P.iire cl Spinlu sancto est divir.a Lwi, 2'i).ll)unt enim iniqui in ignem a;ternum,qui
natiira oi>minuni9, sio ani ii;e ejusei corpori naiu- paratijs est diabolo el angelis ejus.
ralifl est rommuniocuin ammHbus el curponbus 4. Attendamus auiera quos liluc Salvator iluros
nostns Qui divinitale sua carnem alquo animam es.se pf<TBdi.verit,nerape illos quibus dicturus est :
credentium in se,el a peccati dominio.et ab ae ernae « Esurivi, et non deilisiis milii iiianducare;>itivi,et
tuorlis supplicio gralis eripuit. aulcrendo ueccatum. « non dedistis raihi bibere^nudus lui, et non votis-
2. Hac en^n: croduliiate (liunitus.non oblivisceris • ti> me; hospes.el non suscepistis mo;infirmu3 et
divinam misfricordiam die noctuquePupplicare,ob- « in carcere.ei non veoistis ad me (.Wh(//i. xxv,42).
secrans beatam spc.raomniumcredentium in se.qui yuodsiin ignemaeternum dignemilteturqui Christo
est Ciirisltis Dornmus, ut hujus lidei venlalem lir- in suis roinimis csurienti panem non doderit.quid
miter lenoas inviolalamque ciisiodias:'iuia Spiritus pas^surusestqui ipsum panemqiii decoelodosceodit,
Sanctus lidelibussedeprcarilibuscopiosum sunmi- sil)i per infidclitatis vitium adimit?Et si inntmmis
nistrat a l.jutyriura.siciit pripheta dicit :«Propee3i B poreiinibus cxureiur qui Chrisio in snisminimis
« D iminu- nnibus invocantibus 53tt eum in vo- silienti calicem aqu.-e trignluj non tribuis quidille
« rilale. Volunlateiatimentium se taciel, et preces patietur qui ronaius exaqua etSpiritu sanclo sanc-
« eorurn c.xaudiet, el salvos facieteos Custodil Do- tum baptisma in sc ilerare pcniiiltit.quod ad salu-
« minuf omiies diligentes se, et oinnes poccalores ternsemel elad sacramentumsanctae regeneraiionis
t disperdet (nsal. cxliv, 18, 19,20)." Etiterum ipsi accepil? Et si illum credimus p-^rennibus siibden-
Deo dicit « Kcce onnes qui se elongant a te peri-
:
dum esse tormeiitis qiii Christum in suis minimis
«bunt :perlidisti omnes qui fornicaniur abs te percgrinum hospilionegligitcaritate suscipere.quid
{fsal. Lxxii, 27). » De sc auten ait: « Mihi autem passurum se putaverii qui Dorainiira Chnstum de
« a(ih;erereD'H) bnnum cst.poaere in Uomiiio spem domo suis cordia excludens.et diabolum in fb caeca
« meam (Ibid., 28) prorsus infilelitate recipiens, de sancta Ecclesia,
3. Alha!rer«; ig'tur Oeo. fili carissime,et io ipso que e.sl columna et firmamentum veril<ttis(/ Tim.
spcm luam tuto corde, fide et caritnte oonstilue.In iii. h.-Ereticacircumventusfalsitale discesserit
I.^),
miliiia sajcuii pxhibe rtgi lerreno li lele serviiiura, Et si quis infirmos ilque in carcere nosilos fa-
ille
quiahitcdijigit Dcu-<,hocraaiidat Apostolus.In causa iiiulos Ghristi non visitat igni deputatur ?empiter-
vero lidei.qiiaChrisius nos re lemit in sangiiinesuo, no, quiii illis relrihutmdum dicemusqui Deitamu-
oranis de cordo noslro timor abscedat. Illi aniraas losin quibus solam persequDiiiur lidi-i veritatem,
no3lra>^debe nus cjJus sangmne reilerapli suiiius. aul squalore carcerum.aut ex«iiiinrum deportatione
Illun debemusprae omniliu^d linereiiucmnoviraus violenter atnigunt?8ed inhis omnibuslicet iiindcles
nostrarum aniinarura clernenlissimurn Medempto- C saevianl.Dcus taraen siiis aiixilium subminislrat Et
rem. Iilius debemns timere pra; omnibus (cternain dum inimici lidei aul callida qucmque seductione
et veram pol>'3tateir, qnem vcnturura speraraus aut violonta compulsione cupuint depravare.Chns-
aequissimum jiidicem. Illius d-bemus proraissa tu9, qni est virtus etsapientia l»pi. viriutein tribuit
toto :tir''Ctu cordis appetere, qni potesl aniinae et ut inortileriE suasiimis promissa desoiciant. et ter-
corpon donare vita u aelernam. iliius dcberaus ti- roribus humanisrobore divini timori9ohsistani:lan-
mureiracundiam.qui poiestiinimamptcitrimsmittere tum est ul voluntas non avertatur a Deo, el fidei
in gehennam: ii) cuju^ ju lioio sne acci^piione pcr- pr«mio potiat'ir. Ipsa est enim ciii aut pro inlide-
Bonaru n, sine ambitu puleslatum a;qualiter judi- iil iteintligilur a;terna|ixiio,autserTat.i'fi .eiraerces
cabunlur domini et 8ervi,reges et milites,diviles el erit &empiterna laetitia.
panp-res.humik^ et s-i)l»limes;ulii «ervu- qinsquis
!^. |i|.'a.<»i<:i^'i'Bi
PllO FIDE GATHOLIGA.
ADVKRSUS PIXTAM EPISCOPUM ARIANUM,
LIBER UNUS.
534 I.Catholicffi fidei fidissimuin fundamentum D crpdimus.laudantia, dicit Erce pro.rima men tan- :
postCtiriatum apoatolo? es9e,reriafldpitesiaturinte- quam lilium i>i melio spinarum (Cant. u. 2): quia
gritas :quam ralionem, ipsa forsitara pr^edicitiono divprsarum hmresum dogmatibus p|us integritas
cpasaiite.occiillanescioqufnopcratio t^piriitis sancli tanquarn spinis quotidie pungitur.ut contra hostos
in mentibiis fidelium seminatafilfjue conrrcta insi- 8U0S vigilans exerceatur, donec cminons tanquam
nual.QuiB tamen benecrrdentium ignoral quiahs- liliiim in capite spongi sui candore ipso decorctur.
resPSomncsdcCalholicaexierunt.t^nqiiamsarfnPnla 2. Vcrum quia quidam.proprio spiriiu arlus.pjus
inutiliade vile project.?lpsa auiem manetin radice fideirultorosllomousianns vcl Unisubsinnlianosvo-
Bua.in vite 9iia,in carilate sua.et portp inlerorum raiidos pasp pr.T3iimpf>it.pjus imppriliae rcsponden-
non pr.TVaip.biint advprsua enm [Matlh. xvi, 18) Ec- diiin. Tantus enim ac talis esl omnipotens Dens.nt
clesia una Ecler^ia vcra. Eoclcsia calholicn.contra per malos pronuntiot bona;sicut pcr pimtificem ma-
omncs hflBresea pugnan9,pugnare |)0le8t,pxpugnari lum (Joan. xi, 4^), noslra^ redcmplionis praedicfirc
non polP9t:dc qua t^alomon inCanticia canticorum, dignatuflPstsacramontum.Isnamquequiipsum con-
ex periooa Cbristi BuamBpoD8am,quam Ccclesiam didit libellum sasva mcDte conceptum, congeriem
700 Vm FIDE CAHIOIJCA IJBKIl UNUf. 7iO
(liviiinrtini toaliinonuriurii tiiiii Nuvi i|uaiii Vutrrin \ ratii.Kioa liuinuualur) paucl» obllnull, ut e«l«rii
iii
Ti^MluiiieiiliooiilntluHiiuuNioii u|)|)uiit)n>luiu |iulavit. opivcoplM perlu(iu4 orbia npMlia oon«liluila»ie Inno-
Iin tiilittU'> «iliiii |ini-iiiiiiiiiivit Aiiiihliijiiiiiilii^iMiM^Vr'- tiiiM«nl, ul rliin HQ oiiiifnsRiunn giu lcani dreorari.
ctt>Hl(itdetiutl>n.\ loqmnitui ,in)Ui' dc i^utbii> iilfinnnit Uuiid r| poMiiiiiur Ariiiiiiiriikia {i iilelur ' '
..n>
(t Tim. I, 7). Si rniiii •iiivl i|ulil liiiiiiuiiHinn nx vunlii%).ii luiitu iiiultiiudliic.ul MMMcruiii,
^a- .
(iroiou iii Luliiiii ux|ii iiiiitur, lauiiitro |iuliuit i|un(ii tuM ovl, fJuM Hoctas opiMcopl piT urtiaio (iiuliiplica-
eX|irulMir<> ciititoiiilcrft.fittrcM onliii iiuntri Iroiniiti ruutur.populi crmccront, tMliM lldttM etiiiiii ipM« im-
(icuriii &S& 1^1 uiiii,i|iii itd Arli vtMiniiu i-\rliiiliMiilit pcriu occiipitni SimJ ubi ftt6 FruudiM iIImm calidi-
ar.tidiluii. Iiiiju^ vuoiiliulioiiili-eoruiil.iiiiii nxtiunuiit lUH pcr prudiMiliiii ol prnbulinMiiiiun virun cMtMgnlta,
vuuiliui att Kvun^cliu uiti tiuiii.Hed vorliuiii e vorbu ila hutiiuUHiuii ciiiillrinatuiii eMl.ul vix Arimiiipniii
aii rituin ruciliua, rrclin llilci r-iliuntMit noniluiii in- rolKiuiHn ad prDbinduM cathulicuM reriianiiHfli! cer-
lnlli^oiitiliUAiiiHii)(iui'crurunint.ll'iiiioMiiitii>(|iiflUtius numuH.lpHaiii urboin Antiiiniuiii ,ubi huc Iraudianc-
UHiu siilisliintiu (iricco Huniiotiu iippiiiulur. C^iii;hiiIo tfoliniii f^OHliiiii .hI,vcI putius cuiicitinulum.Mirom-
Kvitn^nlii dirtiim, «t invenius liuc enHe oru divinn placct.cuuKulamurt. Ulrum Ipniua icrta; U^hnlr.fti-
prulHluiii, K{ji> i'l l'aler uniint sumus (J-niu. v, WO). auopuiii ncsiMu:nHiii dc Mcdiiilanuliberiu» arlruain,
DlHLMltC |llutilleill.Cl rcill Ui| Hin^ohirilll HllljHlnllti-C n al'i Au.xiMilius Herlnt sum ViMionu ut callidunartirtrx
vcrilulciii. Nhiii (]Ui>d duit, Eqii et l'itcr wium su- luilitcuju»pu»lcrii)r \iiibruiiiUH di^jinaitadcftriixit
vtut, PutriH HiiHiii(|ue |)crHoiiuiii, ounlra S.tboiliiiin, Spiritu huiicio ri'pl0iub,ul nuinciii Juh puHt niuriem
queu) preevidoliat luturutu ha?ruticuin, dicendo su- in ipisu urbeaniciuuna vivenliuiiiradcretiir;etvelut
tnus, 8ciiltMitiaiii proiiuilgHVil, iil diHCurticrol huuiu qiioddutii conlHgium cjus vocubuluui hHbcaliir.IVr
Pulrit^qiio porsoiKiiu.rnd»» ijuoi (lixil,a'quc Ariuin quciuAiiibroi^ium ct Aiignsti lunc Gratiani fldcH flr-
prajvidolml quisiihsliinliuindtMlalisinlcrsecarcnon mutuest,pt cromcnta in cpi.-^copi* etpopulis riiHgia
dubitut. Quiii olSubclliuH niule conjiinxit, et Ariii.s mugihquo erevcrunt. Non enim omniootcns Dcug,
scolerutiua «epaiuvit.Oportcbiil nainqtie Subcllium qiii per omned Si ripturua E' clcsia suo! crementa
1'dlriH Filiique pcrsonuiu scccnpre.ct Ariutii dcila- piomi»il,de3crcrcsuuiii pollicilaliom lu.cldimitlcre
lis subslatiliiim iii nullo pcnitus sopurare.Miignuin pos^ct crcsccrelulsilatciu.Hoc dc omnibus bareui-
Bune crinien lidci piilunl applicuri CatholicH;, cuni bu3 dictum ^it.
ejusalumnoslloiiiousianos vcl Unisubstuntianos up- i.Caclprum io conseqiPntibus ndiiivantc D' o,qui
pellHiit:quasi homoosion vel subslaiitiam dcilntis Pt cor iuslruit, et "inguam rcgii, et dc uno Deo,
el
vol ulicojus hoiiiinis vociibuluin conlineat.sicul di- de poteiilia.et invisibililate,vel ajqiiulilatc Filiicum
versarutiihoeresumauctoressui noniinissectamdis Patre.el Spiruus saucti deilate, quai Trinlas, ipsis
cipulisprajdicandiinesscsensorunt.SiiuiSimoniani ^ nolentibiis, unus tamen est Deus, lalia lesti monia
a SimoncMi niMiiiriani aMcnandro, Marrionisla! a poncnlur.utsi coiiletitionis tenebra? noaamaverint
Marcione, Nalentinianista' a Valenlc. ManichaM a lucem necesse sit vidcant veritali.-.Etnequempiam
Mane, Ncpotiani a Ncpote ; et ut aiitiquaset pene moveat quod di,ximus,Ecc|psiaecrcnientapcr oranes
jamdcricientesh.^BresespriElermitiani.novellas inte- Scripturas fuiase promissa.et si vindicant per banc
riuinnominabo:ul sunl Sabelliani a Sabellto;Ariani oppressionemfiiisseconces!*a.noveriiilc?3escriptiim
ab Ario, Eunomtniani ub Eunomio, Macedionani a in Jeremia:ni;iamabit perdix.congri%'abit
(juos non
Macedonio, Apoliinarislii' ab Apollinare, Nestoriani « pepent.lacietdivitias suas noncuin ii.dicio(yt'r.xvi,
a Nestorio.Donalistae a Donato.MaxiniianistaeaMa- 1 1). Et hoc cerlissimum documentum esl qiiia ca-
ximan'o,RogalislsB h Rogato qui punt Iholica Uies nunquain nisi tribulalionibusel perse-
; et si alii qui
nominptcnustantiiiii.non opere dicunturChrisliani cutionibus crevit : ut implealur qnod dictum est,
qui dereliclo Deo.auctorum suorum noraina vene- « Quia per raultastribulaiiones ungustias oportet
et
rantur. Doceal is qui homousiun in catholicos « nosvidereregnumDei(Cc/.xiv,21).IlliusautetDfidei
accusandum putavit, alicujus esse Dominis nomen crementa testantur e.\silia innocenlium.et proscri-
homousion. Videretur nanique nihi, nisi Evangelii ptione? miserorum.et tormenla oppressio captivo-
clarissimum culmen omnibus gentlbus luce clarius D ''um.Sed vi.leo qnosdanicontradictores;^)parturien-
innoluisset, ut haeresim suain quomndo loveQdam tes, et Donatistorum nobis objirere persecutiones
arbitrarentur Ariani,po?sent ipsa Domini verba de quorum turor iegibus vlolieuliam tecit, et legibus
Evangelio erHdicarP(f/);id e»\.,Ego el Pnter unum su- ista perpe^si sutil.Xam si quos ex eis caiholicu a.a-
mus : quod(ul dictum est) verbum e verbo transla- ter pio sinususcepit.sine ulla
bapiisiui injuria.sine
tuin,homousion I*alres statuerunt. ulla oneris jactura, sine ulla ^pii
itus tancti conlu-
3. Quod aulem apud itnperilos astruunl, multis melia:ul qui volunlate
coQversisum,dolerent quia
debere credi.an paucis;eoquodNicaenum concilium diu eoo iatuii caritas.
in trecentisdeceiu et octo Patribus celebratum est
Caiholica testimonia de uno Deo.
Ariminense vero in octingentis triginta jactitant
S.Prima vox Dei, « .\udt, Israel,
congregatum.ubi homousion callidi homines apud Dominus Deus
« tuus.Deus unus esi(Oeut. vi, 4. In
imperitos interpolare conati sunt,compendio refe- Deuieronomio
« Uomioussolusdeducebuteos,einon luitcumillis
(o) Ms. Port., radere.
(b) Ms. Porl.,,on/rodic/ton«.
711 S. FULGENTII ePlSCOPI PUSPENSIS 71t
Testimonia de aqualiUde Pnlris el Filii
Deus alienus (D^H^ xxxii,12).ltem ibi,«Videte,
vi- A.
prncter me 6.1n Apo alyp3i,.<b;i hHt.elt.ii in vrt!^timento,vel in
«dctP q-iiacgo yurn Doiiset noncr^t alius
Nnn eiunl dii alii « '"emore suo scnpfum, R-x regum, el Doniinus
{•/^»'(.,39). In Esoioilcm, « tibi
t(ahsquemp(E.c.»d..\x,3)...Uon,..S'i':rificanl(iii3ii:ii3 « dominiintium(.-l;y 'r.xix,l6;/ Ti //.vi,l5).Si .ie Patre
hoc Aposlolus ilicit, hic manit.-ale <1e Kilio dicilur.
« al)sque me,oraf1iCHbilnr(//»j<i..o;.>ltem,«Doiuinum
soli servies-. [Deul.vi, Rbi supra,«Bpiitu9 i't sanctus qiii habet pirlem in
« Deum luum ad .ial)is,el illi
eiim cst alius Dcue vel in ceIo « resurrectionepriTuiln eis secunda mors non ha-
13j.l'.em, « Neqiie
• bet potestalcmised erunlsacerdotes Dei et Christi
« velmterra.qui polesl raccreo[K-rH531:u;i,:jutc..m
« pjur<,et regnabunt rum eo»f/lpf)C.xx,6) Ubi supra,
« pararimagnitufli3tu,Te..(0('»Mn,24).liiOrieeprophe-
« Ego 9um a ot w.iniliura etlini?.Eu;o sitieuti dibo
ta,*D')minum praeiertne noa noveria etsalvansnon
« fonti^m aqu.ne vilne gralis. Qui vicerit, vicerit,
« eritpraeler me'>(05e.xii ,4). In lsaia,»I';go Deus,
ct
« non est prctcrme salvans: annuutiavi, el salvavi, « 538 possid-jbit hsec, el ero illi Deus, et ipse erit
etnoneritinvobisalipnus..(/.sa.xLni,ll).Quisu,.ra «< mihi niiu?(^,.<7c.xxi,6)...Ubi supra, « Et lemplum
•
Deus qui « non vidi in ea. Dominus enim Deus omnipotens
« Ut:c dicil Doininus.qui fecit cffilum;hic
cam:non in vanum tecit « est lempl.im pju9,et Agnu?(//u-/.,22). Nulla dilfe-
« exten.lit ternm,et fpcit
Eg) sum.ct noneslaliiis „ '< renlia.Ubi supra,«El ostcndit mihi fluviumaqua-
«eam.sed ut inhabitaretur
xlv, 18). « vit;.- S|.lend dum, procedentem de spde Dei el
« quis.llgo sum Deu3,pt non est alius(/5a.
« Ai:nii.(/l/;oc.xxii,l).Una sede9,non duJB.Ulu supra
< Per mpipsum juro, nisl prodierii de ore meo ju
qunniam mihi « SedesDei elAgni in illa erunt.ci servientei(//)/'/..3).
).slitia, vcrba mea non revertenlur :
ling-jaDeum In Epigt la Joannis.«Omnis qui nnii rnanet in doc-
« flectelur nmnegpnu.et jiirabiloiunis
(aj(/6ir/.,22,23Kt24),Qui supra.«A s.pcuIo non audivi- • Irina Christi. Dpum non habel. Qui pcrmnnpt in
Deum prajter «I doitrina.et Filium et P ilrem habet »(// Joan., 9).
« mus.neque oculi no^tri vidprunt te.»
me non fuil Deii?,i"t praetprme Filius pnu?. In Ej.istola Jud;e, « Dominaiorem et
(/5a.Lxiv.4i;pt,«Ante
« noneritalius quis.>(/>«.xLiii.lU).l':go Deus priiiius «Deum no-trum JesumChritituiii nej^anles»(ya(<.,4).
cor- ElDijup,etDominus.In Apocalyp3i,«Dicunt montlhus
« et efjo in ea qu.«' ^upprveniunt'/<a.xLiv.6).ln
« et pelris,.\t.scondile nosalaciesedontisinthrono,
pord P3almoruiii,«QuisDt^u8 prajter Dominum nos-
" et ab ira Agni qui.niam venit dies niagnus
« trum..(P.<«/.xvii,32?.>llem,QuisDeusmagnus sicut
:
« irsB ip?orum,et quis poteril siare ^iApocvi, 1(5) ?
t; Deus noster? Tu es Di-us qui facis mirabilia solus
nomon Unum.vel sequale judicium. Ubi supra," Saliis Dco
(/>.>;«/. Lxxvi, 15). ltt'in.«Sci.inlgpnLet<quon;am
super omnem « Ubisupra, t Factu-u
nostro et Agno(^poc.vii,10)
• tibi Domiuuf:lu solus altissimus
«est regnum, hujus mun.li, Domini Dei noslri, et
« lerram«(/'Aai.LXXXii,16) HocmagisFilio competit.
R-gnorum.Ezcchiasa.lversusScnnachctib.^Do-C « Christi e.|us. el re-nabit in sascula ScErulorura»
In
{Ai'Oc.xi,\h). Regnabit, non Regnat.uot. Ubi supra
mine Deus Israel.tu esDPUssolu^regnum omniuin
" Et audivi vocem magnara in ccelodicentrm.Facta
« terrae»'/r Rry \ix 15). Qui supra, «Dominug Di-us
« est salue.et virtus.elregnum Dei no9tri,et potestas
» noster^alvos nos fac de manu eorum : ut sciant
Dominus solus « Chrisli ejus..(,-lpocAii,IO).Nullii diviMo Ubisupra,
«on-nia'rpgnaterr.^ quia tu es
oratione expanditmanussuas • El vidi,et ecceAgnus stal.at super montem Sion,
nbi'/ 19)Salomon in
Deus Isr.el.non est siuii- « ^t cum illo centum quadraginta quatuor millia,
in coDlum.et ait:«t)om.ne
sursum.neque in terra « habentcs nomcn pjus.et nomen Palris ejus .-crip-
« lis tibi Deus npc in ca>lo
« deorsumt//^ /?"(?. viii.23). El quamvis de uno Deo
" 1"™ '" Irontibus 8uis(,4;;f)f.xiv,l).Nunquid pra-ju-
diiat.quii Filius prior nominalua ct.ubi una po-
duo vcl tria teslimonia suflicerenl, audiant tamon
><
introducunt. testas t'sl'Ubi 8upra,"Hi empiisunt ex hominihus,
ii qui nobis diios deos (.".onlileniur
Deo etAgno»(/ftjr/.,4). Ubi supra,..Hi cum
« primitifp
enim DeumPalrera,et Deum Filium:hocsaneverum
Agnopugnahunt.ct Agnu3vinceloos:qiiia Dominus
(i
e9l;sed qui non hon.irilirat Filiuiii ?icut honorifirat
« dominoruiiosl.etR xrogniim»(/l/)Ocxvii,l'i).Quid
Palrpm.hic impiusPst Si enm ilchelur sacrifirium
ampliushabet Paler?Dicatur.A(l Hebraeo9,«Abrihje
vel tionorificpntia Palri.lioc dpbclMrct Filio.At cum
« namquepromillens Deus.quianeminemhabuitper
raajorem ag^erigPatrpm.u.inorem F.lium.duosdeos D
« qiiem.)uraretmajiirPm,jurnvit perseipsum dlccns
inlroduci8:in utroque sacrilpgus. et non audipmlo,
{Hchr. VI, 13). Si dt^ i'atre accipilur, visibilis erit :
D^minu^ fiftun /hi(.<, /)<•».< iiiiun est {Dcul. vi.i), pt iion
si de Filio, major Palerin Evangelio,
illo non erit.
horificundo Filium sicut hononlicaa Patrcm Nullos
« Dtomnes honorificenlFiliiim.sicut hononficanlPa
gradusinterposut Filius.Inlcrroga Palris qu.ij ho-
utrorumque conlu- « trem«(JO'*n.v,23),El quiahabet qui eum inisit.ha>c
norificentia l/>) Tu conuri.a ad
missio non de loco in locum. Nam et sol miltit ra-
meliam.et Palrifl, qiiia pJms Filiiii nou aiidiliir, do
dios.el nonase separatur.ltem, « Sicut Pnler vivi-
quo Patcr (\ic\ljpaum iiwlil'{^ltUi/i.\v\\, 5), et Filii,
• ficat morluos.itaet FiMoa quosvult vivificat(/!)t(/.,
qiiem in suo pr»BCP(.to audps contcmnerc. Sed jiin
21).Eccc Filius.quoa vult ; crce Spiritus, uhi vult.
alin lestimonia de aBqualitate Pnlris ot Kilii propo-
Filius dicitl'hilippo:«Qui me videt.videt clPat'cm »
nanlur.
{Joan x.v, 9). Bf ilcrum : « Non crcdis quia ego in
(a)9upra in reapons.ad 10objcct.Arianorum,non (6'In ms.Port.addhitur hic."Nullus gradus inlcr
B(»mel, ;«r [kum. w Filii PtttriyquB bouor.uceDtiam. »
7i:j PRO FIDE CATHOI.irA f.inKll IJNIJS. 714
.t l'ali»\ «l Palcr iii mo phI .1 (jua/i. xiv.t I) ? K«- " \ ii<-^ U'i l*arllioa : • Ul crod«mu« In vero Pillo flJutJo-
ir.|iiiililuH [\dv\» fl l'"ilii. Ilniii," l'alor. cloridcu l''i- M BU (IhriHto. ilio aHlvorua Dnui, ot vil« mtifrri« '•
(/
liium. iil fl l''iliilH liiiiH clurlllool to •• ijiuiii. yi)a/i.v,'.'()).|iitiiictoalimoi)|oi|ulri'V4ti''iliup<irrocllo<
.. liiiiii
.(xvii.l) l».ir poliHiiia.Soil «ulilciunl liU ilo iii.|iu- ncMi |)('i, Aiilifliri"iuii i*t. Pi-iri Horunda : fo
I''ilii oiiMi Piilro. M uliunil.intnr iiiiniKlriiliitiir vulil» iiitroltn r«
lit.Ui'.
T'-slin,i>nia ilf filii ileilnte. niimriKnuin l)oriiirii nnnlrl ctBalviil<iriii.J 1 .«-
7.In.lol) ;.. (,)iii i'\ii<ii.lii ciuiuii) rtnluH.ol iimliiilnt «li '• (/i /V/.i. il). Et qiiiirnviH |iaucH tcillinonit rlo
1 Biipor iiiiiro l(iiii|iiitii) Hii|ioi tiTruiii »(7"/' ix.f^)- !'< ilciliit" riiij quini dn riiii^no man i|>Hiirtjm Hcri|itu-
Joiomi.i : >' Ilii" Doin iinHtnr.cl nnii t|ii|iiiiiil'iliirttliut ruriim hlilla i-loviitn ^it : f iim oiniiii» Mcnjitnru tam
i. ulir>iiuo oo;i|iii iiivtMiil ominui) v.iim |iriiilonl'io, ul (<jiiH)ii'iiiili(|ii<im clinin •jui- pro aHMuni|ilu
nrnohu- <
« dodil otim J »oob piioro huo, ol lariK^I ililocto »u». nianituti |ii>rl)il>i>ut loNtnnoniurn.Hicut ipdo in Kvan-
Portl hioo in torrirt visUH oal.ot ciiin liomliiiiiUH roii- golioHocundum Joannoiii ail Borutamini Scriptu- :
« vorHulus ocl . («.ini<-/i iii.:W.:j7,;W) Nuni|iiiil qnni « ruH.quia voh pututiHin ipniHvitn.n irtoriinrn h ihc-
liio porsonii Filii o.xi)ri'Hsii csl.iliroinlo, << Ouiii non >' ro:ol illic siinliiii/otc^limoniuni pi-rhihont domo »
« (ii>|iiitul)itur aliiiH abaquo eo », Pitlrom a lii-ituta (j(/iin. Nonnit.hc noitis.no duoH iiitrnduroret
V, 30).
sopiiniintis? lii iHuiu : « FnliKulu ent .IC^yptuA, i>t m douH.ln Li>ca dixit ad eo8Je8U8:<< Ilncsunt verba
noK'»lialio.Klliiopifo.Miiitiudli>vonicnl, otliiipriint « quu! loculmt Hiim vobin, cum ndhuc OHHom TobiH*
• Borvi; ot ambululmnl poHt ti^.aliig.Ui cnmpodilniH; cum :qiioniaiii noci:H80 0Htimplorioiiiniai|Uicucrip-
u ol Uilorubunl to.ot loiloprocubuDlur.iiiioniiim iii to •< ta 9unt in Ic::p Mi)y»i, ct prophetiB, cl pDalmiH, do
« 091 Dou»,('l tu oa Dou9 Holus.et no8ciobaiiuis:Di'Us '' me »(Luc. xxiv, il). Nunquid t-xcludit Piitrern a
« IsiriicI.SSrt S.ilvaliirnoslor »(/>a. xli.I l.ir)) In lioc ti :-tinoi)iu Dc mc ? •
Scriptiirnriim,quia el hic ait,«
cl.irissimo losiimonio.non soliim (lciln^ bMii.Sdl ct Do omnipolniitia Filii in Snloinonti « iiniputfns :
summa cum 1'atro o.-tcndilur iP|uuMas.Nam (]iiod « Bcrmo luus.Domino do cociis a rcgalibus sedibuo ;
ail,«lnteo8tDt'Us,ettue8Deu8»,hocinEvan{;eliodic. «venit »(S'i//. xviii,l5j. Iii Zacharia : « O.lugite deier-
lum Ego in Pulrc.ci l'uter in itico»l»(y()«/<.xiv,
ost.u « ra uqiiilonis, dicit l)ominu.s : co quod ex quatuor
li). .\d llomanos « QiKiriiin palres, ol t^x qiiil>U3 : « ventis cccli colli^'.im vos liicit Duminus : lii Sion
<(Ohrisuis.qiii i^sl super omnia Diius bono.iictus in «5-10 Salvumini qiii hubitalis in fiiia MHtiyloni-.
« snecula »(/?()/». i.v,o).Propria doitas Kilii. Ad Gorin- « I'roptcr quod hiec dicit Dominus omnipotcos :
Ihioa secunda « Qoi t>st imago invisibilis Dci » (//.
: " l^ost gloriam misit me ad gentes quie vas cxspo-
C()r.iv,i)Si iiuago.verilas.Ubisiipra « Deusoratin : « liavcrunl.Proptor quud qui tanuil voa.tanquam qui
« Chrislo.mundumreconcilians silii » [tl r"o/-. v,l9). 1' tangil pupillam oculi ojus.Propler quoil inducam
Si dou3 toius, noii ex purio. Ad Ephcsios : « Evan- '
« tnanum meam supcr eos.et erunt praeda prae ian-
« gelizvtre incomprehcnsiliilcs divitias Clirisli » « tibuseos ; et scietis quia Uominus omnipotens rri-
[Eiilies. 111, 8). Nunqiiid(:hrisii>oIius.etnonPalris? »sit mp»(Z(/r/i.ii,2ct seq ).Sursumomniputensdicit,
AdColossensos «Ouia in ipso complacuil hubitare : deorsuin omnipolens uiitlit : nunqiiid duo oninipo-
« oranem pleniludinem divinitalis corporalilcr»(C(;- tentes? Amospropheta a Dominus qui tangilterram :
loss.n, 9).Hx udvertcquia et omnem plenitudinem « etmoveteam, et lugebunt omnescommorantesin
el diviniialcm ubi nihil est quod addatnr.Ubi su-: " ea; et ascendet sieut fluvius ^flgypti, qui aidificat
pra « Ut ostenderel Deus divitias sacramenti sui
: «super coelum ascensionem suara, et remissionem
(( inter^entes : quod ost Ghristus »(Co/os.'!. i, 27). «suam supcrterram confirmat qui vocat aquasn-a- :
Ecce, divitiaB Dei Christus est. Ubi supra : t Ul in « ris, et ellunditeas super faciem terr»»: Dominus
« agnitione sacramcnii Dei, quod est Christus : iii « omnipolens est nomen ejus » (Ainos ix,5). Nonne
M quo sunt omnes Ihcsauri sapienliae et scientia h.Tcomnia Filio intelli^untur convenire? qui des-
;< abscondili » [Coloss. 11, 3). Inlegrita plenitudo. Ad cendens lerramteligit.passione commovit,el de ter-
Philippenses «Qui cumin torma Dei essetcousti-
: ris asceendit in ccelum, et super terram descendite
M tutus Audis formam,etnegasa3qua-
» (P/a7t/).ii,6). ccelo, sicut ipse promisit in Apocalypsi {Cap. 111,
lem?Ubi supra.-« Ipse autera Deus Pater.et Dorai- D 14)14): « Hsec dicit qui est testis fidelis, inifium
« nus noster Jesus Christus dirigat viamnoslram « creaturge Dei : Qui est,etqui erat.et qui venturus
« ad vos » (/ r/»<?.>'. nt, 11). Ecce ambo dirigunt: par « est, Dominus oranipotens i, 8). Movel, » (.ipoc.
potestas.Ad Timotheuin priraa : « Ul serves inanda- quia dixit, « moveat, quia
Initiura creatur<fi Dei ,
« luin irreprehensiliile,usquead advenlum Domini diclum est, « Dominus omnipotens » ut hoc, de :
«nostriJesti Christi.quem suis lemporibus ostendet deitate; illud, quod natus est, de Maria Virgine.
« beatus.etsoluspoiens» (i riw.vi,14),etc. Nunquid
Teslimonia dt' Trinitale.
quiHdi.xit,«Soluspoienso, excluditur Pater a polen-
tia ? Ad Tilum : « IUuxit autem omnibus hominibus 8.1n Evangelio : « Ite, baplizate genles in nomine
«gratia Dei,et SalvatorisnoslriJesu Christi » (Ti7. 11, « Putris.el Filii.et Spiritus sancti »(.Va///i.xxviii,i9).
ll).Ubisupra (u. 13) : « Expectantes bealam spem In noraiae,»non Innorainibus.Ilem: «Siraile estre-
(V et adventum gloriie m.igni Dei etSalvatoris nostri « gnum coelorummulieri quaeabscondit ferrnentum
«Je3uGhrisli».SimagnusDflus Filius.nihilhabet mi- « in farinae satis tri!>us,donec.fermentaretur lotum»
nus.Ubi supra:« Cum aulera beuignilas ethumanitas [Mallh. mulier ponitur Ecclesia, quae
xiii, 33). Ilic
« illuxit Silvatoris no=lri Jesu Christi * (Tit. m.l!. aequis ponderibus fidem Patri.>, et Fiiii,et Spiritus
Hic nec bumanitalerataouit, Decuivinitaiem: Joan- sancti incordacredentiumabscoadit.In Apocalypsi:
Patwi. LXV. S3
715 8. FULGENTII EPISCOPI UUSPENSIS 716
.. Sanctup.sanctDS.sanctusDoniiivjs DeusSiibaolh » A tu'". Dominum
appellatum Regena. Nec dii,
tertio
lApi^c IV, 8). Tpriio autiio saticlus, et unum Donii- nec domini, nec reges dislincli sunt, quia m trina
nu n U.jirn Ubi auppa : « Kldixil an^elui : IIkc ver- nomina et personaadiscernunlur : nam una deilas,
« ba vera Dei snni.Et recidi ar.le p"iies eju:? ul ado- unuin doa.inium.unuin rei;ale iiiiperium. Qui huic
• rHpem eum etdixit mihi Vide ne recons consfr-
;
: ;
verilali slUilio m ilc vincendi conlr.idicli, non dico
« vus tunssuii.et fratrum tuoruin habenliuin lea'i- damnabitur,Bfd jain damnulus est.
10).
monium
Quid lam luce tlaniisad ostendendam
*:'',,
Jesu.et spiritus prophetiiB » (/1/'0C. xu,9,
rr •
Irini-
•
j q
Testunonia de Spinlu
^^
•
,
sancto, n
quia Deus
,
esl.
talem.nisi verba vera Patris.teslimoiiium Filii, do- 9.1n piincipio libri Genesis : « Et Spiritus I)t'i fe-
num prophetio) Spiritus.-iinrti?! INilmis « Apud I : « robatur supcr aqnas(Ge/J(Jx. i,2):»)qui in figura
«te esl ronsvit-p.elin lumine tuo videbimus lumen» baplismi aquas sanctificaret,non qui lassando pau-
(Psal. XXXV, tO). Apud DoumPatrem fons vita; Chri^- saretln Job . • Spiritus divinus est qui fecit me.et
lu3;elquii lumen est in ipso. iiliiminator vi.ietur « SiiiritnsOmniputenLis qui.locclme»(y'W>.xxx ii, 4).
Spiiitus s.inclus : qiiia qoi Sj)irit;im Chri-ti iion In diviniialft perteotio.In E^angeiio ; « Spiritusfsl
habet.hicnon est ejus(/<o»i.viii, 9) In psalmo lxvi. « Deus, et qui adorant eum, in spiritu el veritate
8;<' Benedirat nos Deus,Deus nosler.l.entdicalntis n « iv,24). Itpm
opor'et adorure (Joan Non enim ad :
« D 'US, el metuant eum omnes lines lerrie. » Ter <<nunsuram «iat Deus Sj iritum H{Jnnn.ui.'.M). Ecce
aulio D'nim,ei unum prajdicai metuei;dum. In Epie- Spiritus immonsus est. Ad Nico'iemum « Spirilus :
told Joannis « Tres sunl in rcelo qui tesli aioniuni
: « eniin ubi vult .«pirat.t^t vocem ejus audis.elnescis
« redduni.Pater,VerburD,et sspiritus : et tres unum « unde veniat vel quov,.dat » (/fcid.B). Quand.i au-
« snnl >{l 7(»of?.v,7).Quid dicam df- pntrinrcha Al-ra- dis, << Ubi vult, » propriapoteslas est.InseipsoChris-
hain? quicum tiium specicm virorumvidercl.unura tus : « Spirilus Doinini super me > (/.hc. iv, 18). Nisi
in eis Deumcognovit.cum dicil : «Dominator Doiui- pius revucel has voce.s intfllectus.raajor eril Spiri-
« iic »jGe«.xviii,3).Corporali minislerio Iribus exhi- tus Filio.llem : « Jesus repletus Spiritu sanclo, re-
bet humanitatis otficium ab uno tamen prolis : « ver^us cst ab JorJiine»(/6''d., I). Similis iitellec-
susceuit beneficium.dum dicilur ei : « Ad hoctcm- tus.Itcm: • Si vero viderilis Kilium hominisasci>n-
« pus veniim.et erilSarae filius b (i'm.lO,.Nondixit « dontem ubi erat prius.Spiriius est qui vivificat :
veniemus.sed veniam ne plebnm deorum introdu-
: « nam caro non prodest qui 'qnam » (Joan. vi,63).
cere viderttur. Nam Trinitatem siiiiul
ut noveris Nihil iiiinus habt-t deilatisqui vivificat.ilem .•«Cura
habil'trc.541 simul ininiunilitiam declinyre, audi c venerit Paracletu-;, Spiritus veriidtis,i|ucm Paler
qiiid in Evun^rpiio Dominusdicat ; « Qui me ililigit « mittel in nomine meo,ipse inlro tucet vos in ora-
« dili"<'lur a Patre meo,el ego diligam eum »(Joan.
^ « nem veriiatem,etdoci-bil vos > (yortn.xvi.lSj.Dens
« xu 21) ; et, Veniemus, » ego et Pater mcus, « et est qui introdui;et in omnem ventntem. In Ariibus
« man.-^ionem apud illum faciemus » {v. 23). Ecre, apost')lorum,Petrus Cornclio : 54^ « Jesum ii N i-
Palcr et Filiusunamhabilanl inansioneru.QoidSpi- «z.ireth.quem unxil Deus Spintu sanclo >y[Ad.x.3H).
ritus sanctus ? Audi Apostolnm dicentem : « Tem- llomo unctus est, non Deus.Ilem Ananise « Quare .
« plum Dei estis, el Spiritus Dci hiibitat invobis» « tentaverit Satanas cor tuim, raentiri le Spintui
(/ Coi.iii.lO^.U.-^tensusesl Pater.et Fiiuis.elSpiritus sanclo » 3)? Elinfert: « Non es mentitns
(At. v,
eanctus simui habiture; ostcn iatur ipsa Tnnilas « hominibus, sed Deo » (vers.k). Ilera « H.nec dirit :
simul immundiliam deciinare. Apuil Salomonem « Spiritus sanctns segregate raihi Sauium ei Bar-
:
habes " PcrvcrstE aulem cogitaliones seperant a
:
nabam.in ministerio quovocavi eos » (<4c^xiii,2).
•
Df :hoc de Palre. «Qiioniam in malivoliim ani-
»> Hic nec Patris nec Filii indurit personam,(|uos ta-
« mam non inlroibit Stipiciitia :» hocde Filio. «Spi- nicn s-mus inteliectus non separat a jus^inne.
" ritus enim sanctus disciplimc cfTugiet fictum, et Itpm Aposlolus nentibuspcr Fpistolam « Placuit», :
« auferel sea cogitationibus qusB sunt aineintcllic- inqiiit,« Spiritui sancto.et nobis.non imponerc vo-
« tu • (Siip 1,3. 5) hoc de Spiritii pancio. Scd ul
'j. : « bis amplius quHm ul nbslineatis ab ididis, a fiir-
conipendio irib-llectus.Scnpturaf; sensum de natura D « nicalione,Pt sanguine » (/lc/.xv,39).Nunquid haec
Trioitati uniterdcentem r(dligas,in Kxodoitem ha- jusr-io sine P.ilreet Filio farta esl? Itein ibi : « Dixit
bcs: «Egosum DeusAl'raham,el Deu.'» Isaac.et heus a aulem Spiiilus Petro : Exsurgens vaile cum illis,
« Jacob » (t,.ro'i.iii,()). In psalmo « Vivii Domiiius, : a tjuia rgo eos misi a'l te • C-lr/.x l'J). Nunqnid nisi
I et bene iiclusDeus meua.el exnUnlur Deussuliilia rreator imperat crealur.TD .* Item ibi : « A Mileto au-
« mcic Idem Spiiitup,itlem
»(/'.««/.. xvii, '»7). P.uilus ; « lem PaulusmillensEphesum.convocavil prcsbyte-
« Doiiiinus,idem Deus » {I Cor. xii,4,5, 6). Nunquid « roiot m.ijores natu » (Aci.xxjl); et post mullaTn
« Attenditejtregem Christi,
oHendil calholicura f.en8umquia St)irilus priu.-no- exliortulionem inluiit :
niinaluse.^-t? Iieni si Dnmmnm qiiffiras ipsnmTri- « in quo vos Spiriius sanctus constituil episcopos >»
nlairm dicinm, nixli « Afferte Domino^Inriam cl : (ll>id ab IiHCConslitulione sacfrdolis
,28). Nunqnitl
«honorem, alTcrie Domino glnnam nnmini ejus » srparnlur Piitrr tiut Filiua ? Paulos ud Romanos :
tPsiil XSVI11.2) Quia I\ex ipsa Trinilaa:" Aulertepor- « Sp riliis aulf-m vita ii't.rnn,el pnx » Hoin. viii, 6).
-iMs.iirincipf-s.vpslrHi-.et. le\Hmini,| onmflFtcrnnlos Hnc l'alor,hoc Fi'iua,bor Spintiis sanctus ; se<I una
M.tintrt.ibl ll.x glnrifP Qnscst istp II.-t gloiia? ? vila.non Ir.s. Ubi supra : « Spiiilus vila esl propler
« Do!ninu>< virlulum ips') est Hex gloniB » (/ .so/. «justiliain » {lhid.,10). HocPutrr.hocFiiius.Ubisu-
xxiii, 9). Tealimoniura dalum, Dtura tortio rcpeli- pra:« Si autem Spiritusejus.quisuscitavit Christum
717 PUo KIDK (:A'III<H,M\ I.IFII II UNIJS. 71«
(I viortiii*, hnhilat in lohit (ii, II). (JiinllH liin nd \ \>nn\:i : M^n/imm fil nirt il>t tnrrinnentum, '/uo<l m/j •
lioiiH i|iii ('ainniii ('.rttiitiirlH n iiiortiiiH i«iiiicit'tvil ? nili-il.Kiim fit in ririif, j\fi' 't i\ tit »n S/>ir(/u
Uiii niipri» : iV<)(* rnim nrrrfimui nfiinium irrvilulii (/ Tim, III, |(l), K<-i M riiKiii I
iricnriMiiMiiMM
((>. 1.^). NnlitM lilii'r iiiHi II 11«. i|iiii(l OHt K;>iri(UM S|)iriiu»>niictiiii KiiMcliUcMt.^ilTMiMiih^^iirnairiinda
n.inrtuit. l'lii iiii|ir I : /)iNiJ uwim nfri revienl vn* Honiiin fi.lfi eoinmi»»um ruifnHI vfS,.trilum uinrlum
Oiniii nnuilio cl i.nrr in .•rrilcnlo : iunhunititnlm xfci ijiii liiihitiilin niihi*{ll Tim i, l(i. m 0>iii» u • t
et rirtitlr Siiirilui smirli (l{im, xv, l.l). Siriil diri- S|i>rlliix, iinii iiii>l>T);( Apiiiiliiliiii |)«r ifiiiuni !•
BttiH virlUH Dol, iln Spii iliiH HiinrlnH. llbi Htipiii : Vl Iiiiii ii<l|i)rure. In«u|ifr, qui haLitul in nofttt, Ki\ Ti*
fiii: ohliilio iiciilium ,%iiirlillr(itn in S/»irjfu ttinrlo liiiii : Sitlvoi noi fecit per lnvnrrum rfyrnernlioniM,
(Ihiil., Ift). Spiritiin Hinit vivi||riil,lla rl Miiwtilicit. firr S/,iiilum iiiiirtum [Tu. iii, r»). iVlri U'l ^'••nl»!!» :
IJhi auprii : Non enini nmlro Hliiiuid /.i>/ui f'()/-M»»i quic yiniliiilti vohis sunlpcreoi fiiii evitiiyeliuirerunl vohii,
per me non elliril Chri.^lus in ohrUtenlinm qcnlutm, Si>irilii iiinrlo misw d'- ralis : tn qitn ronrupircunt
vcrbo ct lnrlis ;\ier i>olriilinm sujnoi itmrl prodigiornni angcli iirotiiiccre (/ Prtr. i, \'l), Diuh ont i|iiffn cii-
iu viriiilt' Sfiii ititti >.uiirli [IhiiL, |8. |'.>). Virlin KiliUH, |iiiiiil iin^i-li proMpii erc. lllii iiuprii : f'.h>i»fun jiro
viri iis .Spinliis, non Iros. A'l
virlus l\ilor ; srd iiiiti, yrrriili\ no.lntinorlnnxeyt junluiiirnii ju$'is : u/ noi
Corinthioa primu Siiirilus outrm omnin scrulnlur, :
^ itfjrrrcl Hfo, inortifiuins i/ui'lfin cnnie, i<tvifirulot
Ncmonovitiinv situt nd, ni^i Splrims riti^ [l V.or. aulem .S/uriYM {{ l*rtr. iii, 18) Ul iipm : //< ;u<//-
n, ll), II). Uhi HMprii : Tf »H '/'jm /Vj r^/i.<, el Sptri' crntor iiuilcm srritn.lum hominrm i<i cnrnf. vicitnt
lua Driluihilal in vohis {I Cor, iii, K^. Dnii» o>»t (|iii nulem srcundum Orum in Spirtlu (/ fefr. iv. Ci).
liiibilat in loiniilo suo. Utii snpra : Atiluii cl sitnclili- lllii anpra Si ixnrolir.imini tnl.hrnto. '/'loniitm ylo-
:
cntiesti^ in noniinc Domini no.^.tri Jrsn (^hri^ii, cl S i- ri.v Doiniui Si-irilus in vuh s n quirscit (Ihid., 14).
rHu l>ci nnslri(l Ci>r. vi. II). Koi-o siiiiiil nuinlant, (liorin Palria ('hrii^ltiH eat cloria Spiriius Bunclufl.
siimil sanoliliciint l-Mliu" ri Spirilti.-i i-uiuMtio. Ulii .sti- Nuniitiidliin? RlnrifD ? Pflri sciiiula : ll.rc priinum
pra : /)m'»in nin'r'ilur utius oiqnc itrin Siiiritua, dtvi- nif' tliijrnlrs.qit d omnts proiilirlm Scriplur;e propria
di'ns uuirniqitr firoitl vull (I Cor. xii. II). 0'ii liliere inlcrpretatione nnn fil, Non cnim volunfale humnna
quo I vuil tarit, nnlli •s^t stibililus. A'! Coriiilhios se- alliitu est iiliquinlo prop/irlia, srdSptrilu innrto n. li
ctin''a : Eiiistoii srriiila non ninimriilo. .?ri/ Siirilu loriili !,unt hoininrs liri \ll l',tr. i, 20, 21). Ntillus
l)rivivi{tl Cor, iii, 5|. SpiriUis hoininisnon o^*t nii- inapirut prophfllic (luiiuiii nisi Deua. Jounnis ud
nor honiinp: quanlo niH^is Spiritus Dei Uhisupra ! : Kurlhos : lii hoc scimus quin mnnrt in nobif, <le Spx-
Liliera ocidit, Spirilu.^i nulnn vivificiU (liiL. 6). ritu .snnrlo quem ir.lil uniis (I Jo m. iii, 2i). LMii f u-
Oiii vivilirat Deu3 cst : iitiia Doininiis mortifiriit cl pia
r -
: Quo
, liam ineoinanenius.
-. et ipsf
r in ------
nohis ;
I f —
quia
vivifirat (I licg. u, C>), .\d Galalas : (// h< nc Urtioncm ^ de Sntrilu .suo ifedil nobis (I Joitn. iv, 13). Delil,
Sinrilus acripitimus prr lidem [Gul. iii, li). Ileus qtii d uudis.opprilio est virtutis, nonseiiaratio dei-
cstqui bencdicit. Ubi supra : Sinrilu vivimits, Spiri- tatis. In Apocalypsi : Ef ;»'Mi diestres et dnniflium,
tu et ainhulcmHS G<il. v. 2."^). Qtii rursuin benrdicit, Spirilus vit.e a Dcoiutiurit ineos;et stetcntnt supcr
ip>c v;viliiat ul Detis. Ubi aiipra : Qui scminnvrrit pedes suos (.i.ioc. xi. II). Oi'"d a Deo proce.lit,
in Spirilu, de Spiriiu mrlct vilum .xle' nam (Gal. vi, Detjsesl. Ubi siipra : S('rj/>(?, Deuii morlui quiin Do-
8) In his tribua tcaliraouiis ad Gaiataa, Spiriluset niino moriuntur. Amo fojamiiicit Spintus ut requie-
bonodicit, et viviPicat, et dal vilam ajternam. Ad scaul a laborihus suis {Apoc. xiv, 13).Non dixit Paler,
Ephosios : In quo credenles signnti eslis in Spirilu non dixit [''iliu?, sc I Spirilus, qui pcr hanc jussi'D-
543 sanrlo (Ephes. i, 13). ^ignamur in nomine nein oslenditur Deus. AdHebraeos : Si enim sanyuis
Patris.ct Filii, et Siiirilu:? sancli. Ubi supra : In quo tauroium et hircorum, et cinis vitulx aspersu.s, in-
vos xhfi'umini in h'ibitaculum Dri iii Spirilii(Ephes. quinalos snnctificat ad cinundationem cnrnis, quanio
II. 22). Item Revelatum est sanclis ejus apoilolis in
;
m'i ijis snn(]uisCliri.-ili ,qui perSpiritum s:inclum seipsum
Spiritu, esse geitles coh,rrcdes[Eplies. iii, 5). Omnia immaculatum Deo (Hebr. ix, 13, 14) Hoc
oblulit !
operatur unus atque idem Spiritus : hiBredes facit. iestimonium docet cujus poleslalis sit Spiritussan-
Ubi snpra : Ut del vobis secundum divitias claritatis D clus, per quem caro Christi exhibetur immaculata
su,v.virlutem{n) corroborari prr Spiri; inn suum[lbi(i . Ubi sunra Irritam quis fociens tegemMoysi,sine ul-
:
Iti). N:>n corriiborat nisi Orus. Ubi supra : S(>///rUt In miserntione, duobus 544 vel fribus testibus mori-
servnre uniliitem Spiritus in vinculo pacis (Ephes. tv, tur: quanto magis putalis deleriora merci supplii ia
3). Pax Christus. Nunqnid duee pace3?Ubisupia : quiFilium Deiconculcaverit, etsanguinem Testnmenti
Et giadium Spiriius, quiest senno Dei (Ephcs. vi, 17). pollulum du.xerit, et Spiritui gratix contumeliani fecc-
Sbriiio Dei Christus Spiritus sanctus sermo Doi. ; rit (Hebr. x, 28, 29) ! Eccc nualis ultio pro injuria
Nunquid .lun sermones ? Ad Philippenses Sive ab- : Kilii etSpiritud sancti. Ubi supra Judicem otnnium :
sens audiam dii vobis, q<iia stutis in uno Spiritii Dtum, el Spiritttsjustoruin perfeciorum, et Testair.enli
Philip. i, 27), hdc esl in Deo. Ad Thessalonicen- Novi mediatorein Jesum Christum (Hebr. xii, 23).
ses Aisump<!it vcs Deus ab initio ad salulem in sancti-
:
Hoc leslimoniumconvenit Trinitati, quia et Pater,
(icattone Spiritus (11 Thss. ii, 12). .\d Timotheura et Filius.et Spirilus sanctus hicnominatus est.Quia
(a) Forle, viriute ut ia Graeco textu et apud Vulg. versionera.
719 S. FUI.GENTII EPISCOPI IIUSPENSIS. 720
omnip&lens csl Spiritus ?anctu9, in Salomone : S/'i- A formara servi accipiens, non formam Dei perdens,
nlus siitutus, multifilex, subtilis, diserius, sccuru^, in eadem torma servi factus est obediensuaque ad
ituonlutiiinatn$,omnemhubrnsviriultin{S 'p. vii,22). niortem. inortcm autcm crucis ; inqiia paulo minus
Kt nepa-^ oiinii otentem ? Qnia JiiHex esl Spiriliis niinnralus est ab aiigelis, ut iii foruia Dei maneret
Dumiiuis 5j abiero, niiitaifi e<im a'l aN|naiis quia non est luriiia illa mntubilis. Qui in 1
BHnctut*. dicil : ;
vos; el cum veuerit, ipse arguei viumlum de pecruto, coclu spiritibus mundia mlelicclualis in torma Dei
de jusiitia ei de judicio [Joan. xvi, 7, 8). Vidce ju- et Deo xqualis.ut Dcus 545 pra:b(;t exeiiiplum ut ;
diccm, qui eliam ipsum, si d.cendnm est, vindicat se idem exemplum redeunti etiam lapso pra?beret
Salvaiorcrn et audil pi quisquam subtrulieredeita-
:
homini, (|uipropler immunditiam peccatorum pce-
tem ? Elquid dicamamplius iledftitalr Spiritussan- namque morlalitatis Deum videre non poierat ; se-
cti? quem pertimescit David dxens Quoibo,Domi-
:
metipsumexinaniviinonsmittendodivinituteiiisuam,
ne, a Spiritu fade lun qun lugimn {Psnl.
luo, aut a sed assumendobnmanitalem no^tram : etformum
cxxxviii, 7) ? El ut concludam, tantus ac tilis cst hunc mundum.qui
servi accipiens, venit ad nos in
Spintiis sanctus, in quo si quis blusphcmavcril, in hoc muiido erat, quia mundus per ipsum lactus
inveniet eum non fibi relaxantem, neque in isto (if,i(Joan. 1, 10), ut exemplum sursum videntibus
ea3Cuio, neque in futuro. 3 Deum, excmpluin dcorsum mirantibus hominem :
Fides ratholica. exemplnmsanisad permanendum, exemplum infir-
10. mis ad convalescendum exemplum moriluns ad ;
InrfTabilem illam Divinitatissubstantiam vel natu- non timendum, exemplum mortuiead resurgeodum
ram humanisverbisexprimereimpossibilcest^incon- fieret: ipse in omnibus prin)alum tenens ut quia :
vertibilem,iriimiitaliilem.impafsibileni,simplictm,in- boraoad bealiludinemsequi nondebebut nisi Deum,
corapositam, indivisibilem,inacccs8am lucem,inex- et senlire non poterat Deum sequendo Deum ho- ;
plicabilcm virtutem.sinefine magnitudinpm.glonum minem factum, siraul sequeretur et quena sentire
insconspirabilem.bonifatemconcupiscibilcnn.infxqiu- puterat, et quera seqiii debcbat.Araemus ergo eum,
situm decorem.qui menlisquidem puraeconlingatet et inhaereamusilli, caritate difTusa in cordibusno-
moveatHffeTtnm^indicari auteni atqueexplicuri non fetris per Spiritum sanctum qui datus est nobis. Hic
po8sit.UbiestPater,etFiliup.etSpiritu3 9anctus,sola Spiritus et vita es t, et vivificans Iux,et illuminans ;
natur.iqua!creat<inonest,dominationi£ potestas.bo- bonus, et bonitas ; Spiritus rectu.s,8piritU3 princi-
nitas naluriilis.Pulerinilium omnium,cau«acuncto- palis, qui est Dominus omnium mittens ; aposlolos,
rum,radix vivcnliura aqu»» procelitlbnsvit.e.virtus
: spparaiissibi ministros,teniplasibi ipseconsliluens,
etima^o indemutata invisibilis Dci,qui est Filins a p inspiransubi vuIt.diviilensdonatinnPsSpiritusprout
Palre genitus. Verbum, sive ralio vivens ;
qui erat vult, Spiritiis adoplionis, Spirilusverilatis.Sjirilus
sem|.er, et erat apud Deum, et Deus erat, non fa- SHpic.iilise ct iiitellectus, sricnli.-B, C(insilii,virluti3,
clU8exi'atreantes.TCula,oon assumpluspostmodum et timoris Dei : per qnem Putpr agnoscitur,pt Filiua
vel adoptatus in niium,non pobsessicine vel tactura, glorificalur.Nequeenimdignum est, aut l'iliura ali-
sedcreitor et factor oinnium qui est omnia qnae : quando deluisse Patri, aut Spiritum Filio esset :
Paterest;cui Pater omnia qu.-e habet gignendo de- enimin maximis defraudatarlivinitas,et velut inglo-
dil.Et ubi ergo qui dedit, gignendo dedit ei ; 'lui riumatqueindignum ducpielur,9i velnt pxpoenilen-
accepit,nuscpndu nccppit; nnn ino[)i subventum ( st, tia et prajposlero consilio Deus ad perfeclionis ple-
sedipsa copianata est. Non enim illc qui accepit, nitudinem pervenisset. Qtii pofesl capcre capiut
illi qui d. dit potest esse inffqiialis. qnia el hoc na- {Mntih. xix, 12; : ([ui nondum potest, oret utcapiaf,
scendo arcepit uteft^etapqufilis Nihilrniin Patre mi- crcdatnt capiat :quiascriptuinest:iVi.«crtf.Vu/<;ri/i5,
nus hnbetillcquidixit Onuiia qux habcl Pater mca
: noii intcllujetis [Jsa. vii, 9, .^erunlum LXX).
sU'il {Joaii. x»i, 15). Elqiiia semelipsum exinanivit.
s. rt;LG£:NTii
SEHMONES.
540 SEnMO PRIMUS. D i^pccialitcrsolispraecipitnobisfn^quaBJam vprogcnc-
l)e dispensaturibus Domtni. raliteretnobis elvobis. Nobisnamque, idest servis
l.Dominicus sermo, qiiem debemus ornnes, non (jiios pater ille ramilia.",rerum omr.iumdominus.ad
flolum Ptudiose, vcr-irn pI am papientcr audire,rui Imc in sna miigna domo consiituit, ut pfipulopjus
non oporl^-thumililcr ac dclcclHliilitcr nlipdirp, mo- verbum grutijE ministrcmus, spccialitpr in|ungitur
(ieralioniB suffl lenens ubiqur temperiem.ut necovi- sancta" pnBdicationis eincium ^'oneraliter verono- :
l>UB(ICrintpabulii,nec pasloribue ulimenta.quaBdara bis ct vobi8,9alularis(6*indiciturobedientia manda-
(fl) Verb.ihfficabsiinl ab odd.CoIon., Mog-ctBasii. (h) Baeil., Snlvalori.<i.
Leguntur in ma. Colb. et in Antuerp.
7S1 8KIIM0 I. Ttf
loruin.ln(|ultiuN()flriuoiiwkt)ilnliii,t«n(|iiiiiiiilltiii)liiii« \ lrilkl(;hrialii«nuncu|)«t,ipMmin^nturanin'loll'iii-
toroiillM, HKi (^u)l(iH(iiiiii ili-|ii<iaruiii cit|ilii |iirilalia liii U|i|i«)llat ;ut ii^riOHfl«inu* non «ltU'l «HNaHpiriUla
fxiiljitrut, iit in viirliii Doi alMiiniil ijuud iiortnctiiit triti''ii(iii|ii iinC^iriflliiiniin lei VfinHrabildHtflrimfln»
coiiKMliit iiliiMnlot otiiiiii i|iiiiil piirvuliiii rii^al.|l>i iinI tuiii.lliijiitirilii-i rn"iiiiiiniiii viiliin ').iiiilni
(Klllll hIiiiIiI l'l laotlMH |Hitl|H,i|||.i lillrlll llilrlllllll iiu- (lail|l|N,.|l|iillCN illlJIIIIIIHll itoiKI
tC' '
I
• illH Mt-
triatiir inluntia.flt MuliiliiHi*il)iiM,i|ui>il roliUHtiiporro- ciiikIiiiii rrg II luiiivflm ll<lal(ii«pulHiriUH : ol«aiit'iem
oiuriini JuvnnluH H|iirilalia Hanrlm virluliH uccipial Iritini mcnaurnm por lionimieot •lii(pfln««lora« «rel-
inciiMiKMila.ltii priH-Htii kil Hiiliitciii coniiililur iini- pitin, ('iini •jiiiiliilir |inr D-i IaiiiiiIox vortiii.ii vi<ritatii
vcrsJH i|iKiH DiiiiiiniiH Halvaro ili^nalur ; ilii Oiit quiKi umlitirt. Do ipva nuni; or^o tritiui iiionHur^ni loq<i«-
oiiini (vtnti onii^rual^ilii i|uoil oiiirii prorflHHinni con- inur (iil. loi|uiiiiur). Kx ipito, Nicut t)oii« r1ivi<iit,uni-
venint ; iiii au liniUH prifcopin (|un) laoinniUH,il>i co- vopHi p.iHCninur,iiKio ulirnxnln tionn* viln «umaniua,
gnoHciniii!» pra^iiiiaipKc vporiMiiii.- ;il)i cnt jiiHHio qii.i) ut n I icliTniu vii-n pp.nnin p«rvoniro |io4hiiiiiin ,in
noM pi-r lilli>i'iiin(li>ccat it inHtriialail fciciiliaiii , il>i illiini cn^iicntoi.in illohpirranloH.illiirn pnn oinniliua
proiiiiHHio i|ua' pcr Krulinni tralint rt ponlucat ad el in nmnit>iiH iti,i^cnli'H, i|iit HcipHuiri nubiH,ol nli-
Kloriain. mniituii) priBMlnl nn (loflciomun in via, el priDmium
541 -. Sorvorum iniliir.qiios pnptilo nno jirippo- g fl«-rvnl til Kau"loniiiiiHin (.ulrin. (IhriBlUHCBtpniiiiiiii-
stiil, (d) DoiniiiiHHpccialc volcnsolticiuin ilcnionHlrn ircmum nuHtriiin, (llinntuB oril |)r.i'miuiri noHtrum,
ro.iiil, (|iioi| c\ Kvaitf;)'lio nioiio lUiliviinuH : ^ais /lu- (lhri^<liiHi<st < iliurii'1 coiirtolatio cnrroiitiuni viutoruu),
tns e^t (b) jidelisdiiiifnstttoret ffiulfns, qunnihm^tiluil ip-^cS IH rtaliclas {f) ol flx^ultalioquie<«centiuin bea-
Doininussufir.i fiimiliixm ^U'tm, ut lUlitlis in ti^mpore toruD). Aii ipHain iluqi)C trilici inonBuram pertinet
Irilici men<urtim'}lti'iilus illr .\fn<us ijiirm,i'um vnierit qiiod DoininiiH ait .VrndHe qu.e pnsudetis, et lnte
nimiiiius,ini'eiifrit ilu taciniteni \^i)[Lur. x\\,i'A}.Qu\s elermn.synnm ;
/iicile vohii sncculos qui nnn vetern-
ost isto Doininus.fruircs ?Chri»tii8 pine dubio, (]iti scunl,lhesiiurumnon ilefxcientemin rcelis, quo fur non
auis discipuli» ait : Vo.x vocatis me Mugisler et Do- approiiint, neque Hnea corrumpit [Luc xii, 33).
imnc ; et bene (/icitis : sum etenim {Joiin.x\\\,['.^\ Ma^Miuin bonum cst.rralrcs cari.s^inii (g).valdecoii-
Qu;r osl oli un hujus Duinini faiiiilia ? iNiininim illa ^TUuin, vuldc coiiiinoluni, et inaximc ChriHtiains
est qi'ani ipse Doniinus de mnnu inimici rcdemit, et oinnibus appelenduin, ul unusqui^quedcnccre non
sno ilomimo muncipavit. Wscc uutcm tamiiia snncta dclectclur in pt>jua,8ed omnes prulicere bludeamus
ost l-cclcsia catholica, (]u;r pcr orbcn) torr.-p copiosa in nicliiis,
f.-rtililate ilillundilur, ot redomplam se pretioso siii 4. Arhorcs suinus, frntres, in ngro dominico con-
Domini sanguine^Ioriatur.Fi7jH.<^wi/;i/jaHn'w»s,sicut 8litutn\Dius eslaulcm nostPragncoia : ille noscom-
ipse nit, venit non tnini.\truri .sedmini.^trare {d)ft dare pl(iit,ille colit, ipse fecunditatem donat, i|>80 Tru-
animam suam, redemiitiimem vro viultis (Matlft. \x, ctincaiKii tjrati.im «ubminislrat.Pluvia Deiestsermo
28) (f)Ipsee3l eliain P.istor bonusqui animain suam 3unct<i? pra3dicaiionis,cultura Dei est infu^io ^ratix
posuit pro ovibus suis.Gre.x ergo boni l^astoris i(.sa spiritalis. Dcus igitur praeccpto nos compluil, adju-
est lamilia Iledemptoris.Dispen^jalor vcm quis sit, toriocoIil.Dura compluit, aulert anobis ignorantiae
quemoportctessefKielem paritcrctpmdentein.Pati- siccitatem ; duin colit, bene vivendi condonal uber-
lns nobis ostendit aposlolus. qui desesuisqiie sociis tatem.-iiuin pluit, terram nostri cordis irngat/dum
lo(]uon3 ait : Sic no.i existimcl fiomo ul minisiros vero colit, de ip?a tcrra spinns ettribulos mundanaB
Chrisli el dispensatorcs myiteriorum Dei. Uic J'im cup'dilulis PxsMrpal.Debemns itaqne fecundari cie-
quseriiurintrr dispensores, ut ftdelis quis invenialur lestibuspluviis,debemu3congriia frnctilicationema-
([Cor. IV, 1,2). nibus superni respondere cnitoris.Et si non possunt
3.Ne quis autem nostrum solos apostolos dispen- omne-^ arbores ceqnalcs fruclus airerre.nulla tanien
satoresfactose.xistimet.neglectoquemiiitiaespiritalis debet in a^'ro dominico sterilis permanere.
ollicio, servuspigerinlidelilcr imprudenterque dor-5. Mnltum metuenda nobis esl, fratress, illa sen-
mitpt,ipse bealus Apnslolus episcopos quoque dis- tentia coniminantis.qua dicitur Omnis arbor qux :
pensatores esse ostendens, ait Oportei enim episco- D non facit fruclum honum exci U-lur,et in innem miite-
:
pum sinecrimtne esse, sicut Dei di.^^pensatorem {Tii.i, lur {Matth. iii, 10). Quod si ateriiiias in ignem mit-
7).Servi ergo patris familias snmus, dispensatores tUur, rapacitas qiii<i lueretur? .\a[ quid recipietqui
Dominisumus, mensurain tritici qnam vohis eroge- alienum tuleril, si semper ardebil qiii de suo non
inus accepimus.Quffi vero sit i?ta mensura tritici si dederit ?Etsi.judicium sme mis<'ricordiaerit ilh qui
quaeramus, ipsam quoque nobis beatus Paulnsapo- non fecit ( /. tacit) misericordiam (^ ic. ii l.!),quale
stolusostenditdiccns «Unicuiquesicut Deusdivisit
: ju<iicium erit illiqui lecerit et rapinam ? Tim**ainu3
« mensurara ti iei»(fio'M.xii,3). Quamergomensuram ergo, fratres, timeamus actus nostros. Obediens
proposuit.»
(n) Risil., « festare.
Quisnini est.»
{b) B.iiil., « (•) Desunt h*c in Mog.,Colon etBasil. Legu-itur
(r) Sic ms. Colb. el .Ant.. Jiixla textum G^aecim in ms. et Ant.
Evangelii et Vulg. vers. Lucce xii, 43- Al edd. Mog., {f) Awi., ipsa est salietas.
Colon- etBasil., «vigilantem.» ig) .\nt., jralres mei.
(rf)Mogunt.etGolon.,«nonmanifestari,sed mani-
723 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 724
Chrislo vendat qufe possidet et eieemosjnam det, A ^^^^^ praeferat.nemo terrena cojlestibus anteponat.
uldc terra cor ad coeium levet, ut avaritiam calcot, Thesaurum no3trum,fratre9, in coelis ponamu?, iit
ut ad periectionis culmen tola mentis intentione eliamcor nostrum in ccelis habere pos^imua. Neccs-
feslinet,utnon sit sollicitus quae sunt mnndi, sed scestenira utquo proDcessent diliu-tioni.-* lliPi^auriis,
quiB sunt Domini {c.l. Dei); ut tnundiim aibi cruci- illuceliam cogilalionis sequalur alfcctus.Iileo Veri-
fixum habeat, seque mundo crucinxuni exhibeat;ut tas ait:«Ubi enira ihesaurus veslere^t, ibi etcorves-
sit omnino paiiper in saeculo et dives in Cbristo. trum erit«M itlh. vi, 21). Ut ergo in coelis ihesauri-
Quis ignoret boni hujus magnitudinem ? zemus.roeiestia diligamus.Visnnsseubi thesiuinzas;
6.Videmu9 aulcra.non omnibus vendendarum re- atlende qui amad. Vis nosse quid amas ? allende
rum suarum inesse virtiilom. « Unu?qiiique enim quid co^ita^.lta fietul thesaurum tuumex luo amo-
proprium babet donumex Ueo,aiiusautemsic» (II re cognoscas, et amorem tuum indicium tuoe co-
Cor.vii,7j.Eccehoctain magnum bomim implerc piiu- gitationisinlelligas.Ostendcnsa tem Dominus quo-
ci non pos>^unt.Munquid quia paucid
pos;^unt, inulti ^q incoelis l'ii'*au 'iz ire possinus, ait : « Sinl lum-
doiialur islaperlectio.propterea dcbeiU e!?se pessiini bj vestri pr;eciiicli,otlucern.Bar.iontes
)Lu<r.xii,35).
quicunqut in bono nondum possunt essepcrtrcti ^ 9. Si istum Domiiii sermonem secundnm lilteram
Nunquid proptereaChrisliHnus debet vilio rapacita- n velinius accipere.nihil in eo comraodi spiritalis p ts-
tisins;9tcre,qui.i turtenonduai polesl oiiincs ressuag suinusitiveniro.Quid cnifi)(fr)proriciladanitna! salu-
pauperibus erogiue? .\ut ideo dehet aliena coi cu- tem, si aliqiiia crporaliter, aul lumbos praecingat,
pisier*^', q'iia proptia necdiim potest omnino coo- aut lucernain aecendal^Alia eriro in pr.i^cinctis lum-
tenincre?Absithoc, Iratres, abommbus Clirisiinnir'; bis etlucerniaar lenlibiisqu.-Brenila esl
inifliigenlia
averl.U liocD us a fidelibu.-suis. Ajiostolus cnim ve ppirilali.~. qne scilicol di.ino riit pra^ceplo condigna
qu;c noslr.« ^aluti cnngrua repcruilur el coinmo
rucitcr (licil quia • neque avari, neque rapaccs, ro- la.
«gnum J)A po33idebuiit«^/f.or.vi, y).Maiiirecliiin Cfct NiMju.ieiiim Iru.Htia quodain loco cpse Doiuinus ait."
aulem quia otiinesqui a regnoDei540 nl euabun- «Vfrba qua} ego loculussum vobis, spiritiis et vila
lur, in trlerno igne cuni diabolo ejusque angelis sunl7i)«n.vi63).ln lum!iit<itaque550concupi?centia
dainnabuutur. c .inalis "stemlitur, in lucernis veio fidos elcarilaa
7. Pr>iinde, dilectissimi, si noa omncs possunt Christiana monstrittur (r:).Jubcns igiiur Dominus
implere quod Dominus ;'it,«Vendite qu.u pos^sidetis» lumbosnostros pr<E ingi, concupiscenliascarnis si-
(Luc. XII, 33), ilhid tanien quod adjecit dicens, Date nc dubio praicipit ('(/ prajcpit) rerrenari.Impprana
«eleemosyna^n (//)?(/cw/),on)nibiisest poPsibilc,si ad- auiem ul Iuc.^rna3 ard-.ntes hab-iamus, hoo uliqua
silboiia vnluntas ; oinnibus lacile^si non ad.-^itdira ,, jubil ut et lumine ver.e filei splendcaious.et sancia)
cupiditas/omnibussalubre.si ferveat cantas ;cunc- cantatis operibus lerveamus.Jnbens ut sinl lumbi
tisergodebet esse commune ut oinnibuH donetur ae- mandat ul mala dcsidena alque
noslri pra?ciiicti,
lerna lciicilas Qni ergo tuDljjm virlutrni accipit a ojiert rugiamus, jubensut sint lucernre
nostr.-car-
Domino iit oiiinia quae in mun.io sunt ccclcslis rc- dented, monet ut bona diligamus alque faciamua.
gni amore conlemnit, (|OiE habet vendal, et egenis lO.Istaqua: de Evangelio proposuimu.s.cura pro-
expendai. Q-.J1 vpni tanirTvirtuis nondum est, dehis phelieis sermonibus conferamus. Utrumque eniin
q> a' (labe.^.tn q.ianliiin hnbet. elormo^jnain ruciat. testamentum Dous uniis instituit('/),unus Dominiis
Tantum operi'tur boiia voiunlas qnanlum sujip» tit siint utriu^qui! lcstauienti divcrsa pro
dt dil ; ei si
fariillus. Perftclus possuleHtprimum virtnlislorum, temporibus sacrjmi;nta,concordattamen;n utroque
impcrteclussallem perveniat ad secundum.Ellicia- salnf.shumanae sealentia.quaprajcipitijrut non pcc-
tiirillegloriosedigiius,pilislelau'ial.iliterlargu3 Sil ccatus, cl .jubeliirulbonisoperibusinsislamus.lVav
illesa(ict.Tpflupertalisrdcnti«!-imu3amatnr, siiinc cipit itaqueDominiis per beatum David,dicen^s:«Dc-
a m«lo,ct fac bonum (P.su/. xxxill. lo). Per
Far.coriim paufierum |.iis.-imu^coi:soIatur.llabeat clna
hisadmonel verbis :« Aufcrto
i.-*to apuilDeum palronos panperes.quos ille se-au- Is«i..m qtK.q-ieonines
«niHlum cogilalioiuim vcitrarum ab oculis meis;
riet virtulis habere toncortes.S:t iate falis qui cum
Domino ju.li.alurusse..lral.-sit ille labs qni nd d.x- D „ ,i:u'scitc pervers.'ngere,<iiscilcl.cnciaccre(/.«(.ii6...
t.ram iudic.ndus assi^tai. Mt iile talis qui .Tlrri.u Uoc igo nunc D..iiiinus per seipsum pra;cipit (al.
(
tabcrnanila perpeluo jure pos^idcat ; fil istc lalis pr.xcepil),quud nibis per snnctus etiam nalriarchas
quemilli' recipiat. Ad;iionet((;)enin. nnsDominusdi- piophelas-que maidavil.Quid cslenim, «Sint liiinll
de nianinK.na iirqiii at «, ..v.-slri pijpciiicti.Bnisi.Declinate a mnlo ?Quiii e^^l,
ceiis ;FncitP vobis nniicoF
Sinl luccrni ar.lonte.-», .misi, I''acito liooitm ?Quid
qui vnsreripinnl in (rtprnatabcrnacula (/,ur xvi,'.)). •
nisi, Qniesctie
R.Hoc ergo, fratres. nf cssurium r.sl..innil)iiH no- est, « Sint lumbi vcslri pra?cinrti, •
luocrnce .irdente?,»
bip, ut in bonis oi.eribus ncmo sit sc>;nis, ne.mo sit ngo.rc perverst? ? Qu.d eii,'<Sint
Bterilis, n»'mo pr.TsentiumdiUctionc (n/.delertione) nisi, I.iscite benelacere f
tutura ronlrmnat.ncmojcternadcspiciens.solatcm- ll.Prfficinguntur igitur (n/,enim) fi.leliumlumbi,
por.ilia pervcrsuaaspiciit ;nemo8piriialibus corpo- dum concupiccenti.'imalacomprimitur,dum iniqua
(<j)M."., utiinnumi. (r)Ms., Chrisliano v.ouslratur.
(6).Ms., Qui cnitn. ((/) Edd ,
Deus in.>tiluU. Ms., Deu$ unus instituit.
7« SKHMii n. 7!«
0()^iliilii>r()lill>Atur,i|ii'iilililillnl roxlalltnrtliniia,<liitn \ |)rirdicaniut, VohiM quoqun rlon^l uiqu>"l Mbillo pi^r
liiHi |vi/i> ilom'H'iliir uiri'1'tii'», liiiiii ('iilciilnr liixiinu. m'rv<in cju» niMliliB.flt rnnlri ii. ' i nj i>r«i ft-
(liiMi itviirlliii loiitiMiiiiiliir cl riininii, ituiii i)ri>kiiiil riulin Ijoc fr^it ilivin» rntiinric^ i ,. :iir in nm
IntHln itovitiitiir.iltiin nu|ii>ri)in viiiniliir.iiuin invidm nilitM nnlilii((i], ii* noi, qnoi volutl f»f>iitii\>Knut ty-
nuporiiliir. \i(l int viTo lucnrnin ililoliuin,<ittiii rortm roH, lliii-|(iH fnciut i-t pruil<'nla«; voi qnoqup fa Ut
lliloi r- ^'nlimi (ii-rviiiil.iliiiii iii Hiiiti iimlriH KccldHlm uliciliiMilcM «l liuiniii-t : iil mrniiurnfti iriiici rfofi.l-
loii^iuiiiiiilcr |iorHi<vciiiiit,i|iiiii tiirri>iiiir:(iiitciiiniiiit nici, i|iiiiiii vnliiH (Iftiiina. cn<hniunnin vutiitcum
ol ciiWcHtiii c(incu|iioctinl,(luMi Holliciti pacnin ciiittn- Hiilulinirr nl(|iii* .itilt<r;r hiiix^nniuit [e].
(liunl.diiMi Ro invicfltn piiroiiiiiKiint.iiiiMi rntitiinHfl SKIiMO II.
hiinoro (trmvtMiionl, iluiii MmiiHtirliiilino coidiH ot Di' ilnjihri Mdlirtlnli' i:hinii{i), unn (Mlrrna fxl'iitre,
litiiiiililulrt |)rullciiinl, iliiin iiiiHcriciinliin ()|i«Mn li- iillrni Irmi oruli fx Viigiue.
bcntcr uli|iin liil.intor Inoiiinl, iluitii|tio in ()|icr>l)itH 1. (jipinnlcH aiiqiiid ilo liiijnn diei •ol<>mni:aifl
boniit nnn hoitiinil>tiH,Hfld Doo iilncnro contcndunt. narrHrc.nimul(|itC(;onaidoranicailliiii unuiiiVfirliuir,
1'.'. OiiiniH orKo DhriKtiHntiH prmcinctoH hnlmiit dc (|iio dircro volurnUM.nuiln invcnimiiH vtrlia ((ui-
luiiiliDH.ut lui^inl lihii|iiioin;ardonlcin hnlxMil luccr- iitis f-iiKlcicntcr hI (juid diccr*» vaicimun. E-«l enim
lunn, ul cuHliiiliiit ciiHlitatoin : pni«cin •lo.s hulicat n liDcVcrhuin iinn i|iiiil doHinit pr linlnrr.^cd (jiio|i«»r"
luiniiuH.ut Hlii|iii'l iilioniiin ncc rapiat. noo Tureiur; iiiaiuU iinlum; non tranHitorium, srd nrli-rnum.non
ardonloiii huhciil lucornnin.ut do Huo iniHoridorditer ractiiin u Dcu I'atrc, M>d K^^nilum; n(>c >olum geni-
opproliir : pr.ccinctiiH huhcat liinilioa. ut ininorcni lum.Hcd ctiuin LMiigonilnni llniini qnip|i^V«'rl)urn
nnn opprimal; arilontiMii li^thcnl Inccrnuiu. ul o()- |)oiih Pntcrgcnuii ile 8eip"o p<^r i|ood ornnia .renvil
predSOVolaiuinoJustiti(jD(ai.ju<t«' ilcfcnsionisuuxilium ex nihiio. /n princiitio cniiii 559 ertil Verhum, et
iinpf^ndul: prajcinctorthnbcal lunihos,nt huhcnti non Verhumertii tiimit t)C'im,et Ih-us ernt Verhum. Iloc
nulVral cihiini; nr.h^nlcm habcnf iociTnum, iit csii- ernt in iiriuriiiio tipul Deum. Oniuiii per ip.sum facia
ricnti trihuiit ulini'MUiiin;pr.vcincto,>«hul)C!itluMil)os, sitnt, et ^itie iiiso liiitnm eft niliil {Jtniu.i, i, 2,3).
ut non 9(.oliel ve;>lituin: urdiMitcm huhont Inccrnam, In hoc nntem qiiod per iiltid Verbuiii Dcuw I'uter(a/.
551 ul vostial nHdnm: praecinctos baboat Inmbos, oinnipolonsj omnia fccit, ostenditur quia h(<c Ver-
utdiimim nullius invuil»i:nr.lcntem hulieut luoer- bum ^cniiit i[)s^, non lecit. Ilud igitur Verhimi de
nam, nt iTcijrinos Chrisli lihontor excioiat pr.ne-
| : Deo Di'us est, de cnatore crcator pfI. Uidtjhoc in
cinctes hahout iuMibos, ul rujiial eluti •ncin;arilon- sc (7) na'uriililcr habot c-^se.iiuoi Pater eat.
tcin habr>at Incornam.ut sorvet huniiliiatem: prw- 'i.Nitus estitnquft de Patre DimPiIius Deus alter
cinclos hal)e il Iuinl).i9,ul expellat a 90 iiividiiun ot in persoita^nnn alius in naiiira: sempcr apiid Pi-
livor.Mii; unicnteiii habcut liiccrnHm.nt piirim cun- Irom.sciiiper cum Palre.poinper dePatre.siemppr in
ctis exhiheut carilalom: pra^cinctos hahcat lumhos, Pat.^c: scmpprenmapud Patrem.cum quo illi una
utnon exhibeatmo:nbrasuanr)nHinj(/«<i'i/i.«/(frrafo, e.-^t natnralis tmmonsitas; sempor cuni Patrp, cura
ardenteiTi hahoat liiccrnam.ut exhibeul membrasua quoilli una est uaturHlis reiernitus^semper dfPalre,
arma jiistilie Deo (Rom vi, 13). dequo illi esl naturuliier.-vterna n&tivitap.^einp^^rin
13. H.ec pst, fratre^i.catholcE fidei vera sanaque Patre, cuin quo illi ost una naturalitcr a?qualisque
doctrinallaec est mensur.( trilici doquaDomini re- divinitas: elaller quidem ille qui Pater ei-t{/i),alter
demptoris (6) est pascend.a famili.i.Ex hac vohip(a/. ille qui Filus est^neuiertamenalterDeus.quaPater
nobi9).qiianlum Dommns tribuit,damup; ipmimque et FiliussunusesiDrtus.0oapropterquanf!o(i)dePatr8
Dominuin Juijitpr exorainus, ul el nos et vos in li- Deo et Fiiio Deo nascilur sermo.dipne dicimus ai-
more gruti;p(c)suo pascere dignetur auxilio Aufcrat terum esse Patrem.et alterum Filiuni,et nihilomi-
a nobisdominat.ionem pravsecupiditatis.donetomni- nus iiign»^ dicimus num Deum e.-^se Patrem et Fi-
1
bus protectun' et perseverantiatn ciritalis.Lumbos lium.Cumerim ilicinius allerum osse P.treni.nlte-
nostro9ip»e praBcingat.lucernas nostras ipseardere rum Filium.discretas personas sienitoris ueoiiiqne
faciat ardentcsque cusiodiat: utnec retrigescit no- mpnslramns; cum vern dicimns unum Deum esse
slra caritas,nec aliqua nobis dominetur iniquitas. D Patrem et Filium,i()sa.Ti unam naturam indiscret*
Scd Doniinus acHpdemptornosteromnibiisgratiam divinilatis ostendinius.Altera est enimpersona ge-
tribuat, universis donum sanctae illuminalionis nitorisetgPniti,sed una e«l naturagenitoriselgeniii.
ao virtutis inlundat. Nobis donet ut quod ab illo S.Quomodo ver.i(;)puflicienter aut digne loqui (lO-
audimusrecteintelligamusetsicutoportelfacisraus, terit quis ? De quo ? Hurao de Deo mortalisdeim-
vobisque faciendura sermone sufticientiet congruo mortaii,visibiIisdeinvisibili,mutabilisdeincommu-
(a)SicBasil.Atm9.,i'Wa»H<fn/HS/Jti;,"e(orteprn;«,t/,T) (/"^Mss. duo,De ifatali Doinini.
du>Utixalde(en.<sionis imnentini. Mng , Col. et .\nt.. ut M<9.. hor ip^e.
ig)
Oiif>''e^io vel(iminejustilue,dun.'a.vat difensionis iiu.vi- (/1) S;c Ant. Hasil vcro. Mog. et Colnn. omitlunt
lium imneiidnt. priort l. co particulam qut. Moij, et Cnlon. p.a-
[h) Ms , d" qua liedemptoris. tpriori hjbent, (fUOdlilius est.Us.auiem,quol, utto-
((;)Mog..Goloii.el timl.gralin' su(s. qiie loco.
(d) lU.,in omuihua: deest nobis. (i) Sic ins. et Ant. At Basil., Mog. et Colon.. quo-
(e) Basil., conmunem nohiscum salubrifer a/que niam.
ulittter habeatis. (j) Me. Qiahdo vcro.
727 S. FULGENTII EPTSCOPI RUSPENSIS. 728
tabili,opu9 de opifice,de rreatore creatiira, de fa- A hus ad remcdium sanitalis; et qui est angeloru m
ctore factura, parvulu3 de immcnso.temporalis de csca, nobis faclus est medicina.
ffilerno, humiiis dc altissimo,pIasmatus c limo de 5.Verumtamen hic.dilcctissimi fralres, attendile
illo qui omaia crcavit ex nihilo. Cujusest incnarra- magniludinem gralicT.elagnoscitequidDeus homini
bilis omnipotentia.qua nos gratuita bonilate fecit; dignalusest prEerogare.Christus enim Uei Filius.de
ncc minus tamcn inenarrabilis gratia,qua nos oni- vero Deo Deus vcrus.el unus cum Patre Daturaiiter
nipotentissima mifcralione salvavit. Quid etopus Dcus.semper ex seipso sanclosCe^angelos pascitj.sed
creatricis omnipoteniiae gralis fecit, ei opus gratiai tamen angelicam naturam Dei Filius non accepit.Ut
salvatricis o inipotentcr imp!evit:illic
habens po- autpm suam cariiaiemDeuscommpndaret in nobis,
testatem condendi et regendi crcaluram suam.hic Filius ejus naturara nostram suscepit ex nobis: et
balicns potestntem pnneiidi el sumcrd' pro nobis Deus iinigcnitus,qui panis cst angelorum,ntPtiHm
(n) animam Fuam. Omnipotentiam vcro hanc («/. hominum seipsutn faceret panem, simul hominis
nunc) dicimus, quaVerbum,quod in principio erat, el aniinam snscepit et ce.rnem. Accepit utramquo
et apud Dpum erat, et Deus erat, fecit omne quod V('ram,ulramque siinctam,utramque mundain: ac-
nnn eral (6); jiraliam vero.qua Verbum caro tactum cepil aniinam noslrani siiie iniquitale, Dccepit car-
venit qua;rere el silvum facerequod periprat;omni- n "em nostram cum mortalitate accepit animam
;
polentiam.qua oninpm dipm;gialiam,qua cer-
fecit jnstam, pi;rqnain nostris aniinabusjustitiam red-
lo die concipi et cerlo die dignatus est na^^ci. deret, c^rnem vero propterea dignatus est habere
4. Idem igitur minoratus paulo minii? ab an- morttlem, ut secundum ipsam moriens mortfm
gelis, in die lactus esl hoininum, qui, co?nlernu3 vinccret, secundura ipsam etiam reourgeret, per
et aequalisDeo Palri, dies sanctoruni553 seinper qu.ini tioslra quoque corpora suscitaret.
eslang"lorum.De ipso quippe propheia dicit; B"ne G. Magnum niysleruim, dilectissimi fralrcs,ma-
nunHtiie diem de (tic, salulate ejus (nsal. xcv, 2). gnum divinaj diloclionis inrticium.HoraoDeum con-
Quid esi dinnd-! die, ms\ Filium de Palre(c)? Est igi- ternncns a Deo disccssit,Deu? huniinetn diligens ad
tur de P.ilre Filius.de di'^die;; sed t-mien P.iler et hominesvenit. Dilexil impium, ut laceret ju^tum:
Filius non duo dies, sed unus est dies.Es/ dePalre 554 dilexitinfirmum.ut farerel sanuni;dilexitper-
Filius.de Deo Deu.«; Paiertamen et Filius non diio versurii,ut (aceret rectam;dilpxit mortuum,ut lace-
dii,scd unus est Ueus. Unus igilur dies cTternilalis rel vivnm. Et quid aniplius dicam? quandoquidem
simul Pater et Filius a nobis agnoscitur.in die au- Deus unigenitushumanimj naluram lantum dilexit,
tem temporis solus Filius invenitur. Dies cieiiim ut eam non solum a poteslate mali angeli liberuret,
aelernus Pater el Filius noslrum cirpuselanimam verum eliam in seipso supcronines bonos angelos
fecit ;
in die vero temporis solus Filiiis nostruin ^ doxtera callocarel. Niituraenim quse in
in PHlrig
corpus animamque suscepit. Chrislns diesa;lt.rnii3 pr;mo homine a inalo angelo caplivatu fuerat; ipsa
unigenitus in forma Dei mar.ens: Christus in die nunc in sccundo liomiiie super omnes bonos an-
temporisunigenitus fortnam sf^rvi accipiens. Chri- }.'elos regnat (/") Nalura quae in primo homine mun-
slus di^s ffiternus dives permanens utcondcrclnos; duni peccalo polluit.ipsa in sccundo homine mun-
Christus dielemporispauper facfus ul reilimcret
in dum a peccato mundavit. Primus hnmo de icrra
nos Dies Christus Deus de Dt o Palre,Chri-
.Tterni;? terroiux, secundus homo dt ccelo de delesiis (I Cor.
8lU8 in die tempori:^ Deus bomo de virgnematre. -^^,47) Primu-ii hoiiiin«m muliercorruptamenle dc-
Chrisius dies aelernus Vcrhum cructalum (Psat. cepil, secundum hominem virgo incorrupla virgi-
XLiv. 1) dc cordc Patris, Chrislus in dio lemporis nitato conccpit. In priini honiinis conjuge ncquitia
Verlium caro faclum de utero virginis malris. diaboli seduclam depravavit mcnlcm,in secundiau-
Christus dies aplernus, Dcus vpro dcDcovero; tom hominis iimtre gralia Dei et mentem iiilegram
Chrislus JD die tfmporis spunsus proccdens lie Errvavil et carnem: mcnli conlulit firmissimam
thalaiiio suo (P.m/.xviii. Ol.Dies .Tlcrniiaii?Clirislus liilem, carnis abslulit omnino libidinem. Quoni;im
an^clos creans, dies in tempore Chri.-^lus homi-
(d) igilur miscrabililcr pro percato daninatus cst ho-
nes salvans. Dies aBtcrnilatis Chrislus in ccclosan- D rao.ideosinpppccalomirabililer naluseslDeusbomo.
clo8 aiigelos pascens. dies temporis Christus ho- 7.Atlen(lile.fra:res, raedicinulis gratia- lineas,di-
mines intcrr.i rcfiriens Ut eniiii panem nngelorum vinanobishenignilate monslralap.TiincadEvaiu an-
manducaret hoino.creator angelorum laclus cst lio- eam hoino,qiiemDeus
goUis nialus accissit, ul pcr
mo,ulro9que pascens.cl intpgcr permancns. Quam fcccrat, a Dco separarctur;nunc aulem ud Mariain
bonus panis qui el angejos pascil pcr epcciem, ut bonus angelus venit,nt in ca huinanBe nuturae Dcus
de ipso satientur in patria.cl nos pa?cit pcr lidem, Unigonitus unireltir.Vonil adKvani diabolus, ut vi-
ne dcficiaraus in via! IIIp panis.qiii seipaum dat an- latn nobis malignus auferrel; venit nd.Mariam G.i-
gelisndgaudium slabilitatis.scipsum dedit homini- briel,ut vilain reddendam homi.ibus nunliarel.Pcr
|a^Il*c vprba pro nahis absunt a ms. (e) Abcst saDclos A ms.
(/') V.(jii\,omuc nuod noverat. Ms .(pwd non crat.
(/) H.TC, Nntura quiv... super
nmnex bonos angclos
(r) ijic cditi. Ma. aulem, (^uiV/ esl dies dedic,nisi
rcgnat, leguntur in Ant. etms. Thu.ln ms.Colb. et
Filiut dc Pnlrc ?
caeterisedilis noa legantur.
(i) Editi, angelos sanctos. Ma. non babel sanctot
710 SERMO III. 710
primihonilnln riilpuiii ctipil (liiibDluii hnmlniiloml-,A "rvu»((/)rgrM«u»e»lclr #irKa«liiloo«r'>l" n"rir'.r|.
n<tii,|iiir Mci-iiiMli lioiiiitii)' Kniliiin r(i<|ill tililiDiiilnn hIuh prii II il)iHpniiiiin rnt iiiv(tlulUB;liu<l ••
luiKiniriiHiipnr irinMini niipcrlniw.iiili ^ocuiido oup- Ktu'a ngi aI) ru i(iiiiiurl«li(«tiii indulu".ll«iri |ir«io|>it
tivllH.Pcr illUIII IKIt CllpllMlloM llMlllil p*^riHllllll llnH nii^iiNliuKhriNtuin pnrUvil ini'i >i lio iiniiii«n'
lilioralort uniiHit.l'riimiM A'tiiin nuliiii uurlor «•\Hlilil bilODrLuli iiiiMccpit Slophunurn uiiifliii.Holu*
eulp'i<,iiiiviHHiiuiiM Ailit'11 iiiiliiM iiuctiir o.x-titil ^rulim (IchcoikIiI lliiiiiinuN, ut inultdit • :
, huiniliavil
lll(t ilu liiiii) pliiMiiiitus iLM-rtiiOf prutulii.ltliMlo 8pi- Hii l(o\ iiDiidfr, ul Kuus iiiililoa eiulUrel. Qui eniui
rilu Mnnt^tu nuliis ca^lontoH (•IT>tiil.i'fli' iHuiii pi-nll corpori Huu vir^inin priB).iirMVit ulnruin.ipsfl iiisrlyri
diiuuf«j,Miiliiim prii>rrm,pi>riH(iiin rcrcpimuHainplii)- Kiiii <iprrirc (li^nutiiH chI rii;luiii.l)(iniinuR Cliri«(ut
t'(Mii.lllo i|iiipi>c ntilii-4 iiniilil p cciiii iiiiiciilum.cuiii uii^uhIiuh iiitraru iiuii i|i<ili|(iialu« (iil ut(.-ri,ul aoi-
quii naMcoroiiiiic ail Huppliciiiin; iHli^ iiuIhh Cdiitiilil aium Slcphanl lalitudu uiniporct cusli.
jUHlillciili(JiiH ^riiliaiii.til rcnu^corciniir miI ro^niini. 2.N(<cuHHariuiii noliiH ent.rrulroH Garitsiini, agao-
ISMMlltiin unsllliiim .sa'culi ^riu rutiiu-ariiali-t ciricit, HCcrc i{uiliUH ariniii prn'CiiictU8 StcphanUHHiDvitiam
p(M' i^<Uim tioMllliiiH |)(M ^tiiicrutio HpirituliHcxlnLmit. Juiliuoi inn putuit Hti|)«'riiru, ut tia mcruinMllclicilcT
Illti no-t viliiH 8uliili'lil,ir<to nnn (lororo virlutihiia fo- Iriuinphnri'. Ni^|uonniin piirvipendnnda eunt laliH
cit. lllo nos por vitiii ilcji^cit, iino prinuiH cocidil ;
|. virlux,luliM({iie tnuniplius. llauii vero vilibus ormis
ImIi^ nos p(^r virlulos elcviil, ipio primiis necciiilit. pntiiil prii<iiiuiiiri,(|iii u multiH non putuil nupcrari.
lilti (jiiippc primiiH cocidil iii ititcriium.iHlo priiiiun Itivicta' iiaiii<|un in co c.nttuil ineinnt; virlut h(*;.(|u»
cou^cotitlil iti CLciiim. ncclronicnlium (a/.lrc(]>i('iiliiiiii) »u'viliain luriiiids-
S.Iiilnroa, Irutrcs, (li>;nuniPHt ntin dio doniinico! vit,ncc lupidnnliiim ictibusdt^victatuccubuit. Usquo
N ilivtl(ilisdiotnqiioi|ui'domiiiicu'Ili-surr(;cliotii8 80- adco onim ititcr rretncutoH 550 pcrrnanHil interri-
lomnilcr auilialis.lJnigcniiis cnim D»'us, .siciil pro tiiH(ii/.inlrnpi<lu9),i;t iiitnrl<i|it<luiii (uitcruciariieDta
noitit<di^;iiattiscslpa8ci,8ic pronobi^^secundiiincnr- Bociirus.ul iiicredulilalcm Judicorum (idenlpruiguc'
nom dignaluB Oi^t niuri^iliunatu.test ctiatn stiscilari. rot,ct bonignus pru lapiduntibus exorsret Quud est
Isln quippo dioi» esl visitalioni^, illo rcdcniplionis, ergo tam inaRnun) atque insuperiibilo R«nus armo-
Opus ctiim grati.r.iina» m-y Diiia Uni^onitup tiahos rum,(|uo niutiitus o.ivicnlesar^ucrct.nec imicreK/);
rocit,conro[)liij<iii ulcro ca'pil ; ipaiinKino optiff^ra- lu|ii(iatitc8 non roporcutien-^^cd palicns hU(.craret;
ti» do sopulcro roHuscitulusiinplovit. Conceplus in insuper et occisus aulam coclestisroKni vivuael co-
utoro, factus ost 555 parliueps niortis noslrapjre- ronalus inlrurel?l'rocul dubio munimine r«:gio pc-
surgcns do scpulcio. rocit nos parlioipos vita! su.t. ptu^^,niillatctiU3 pst ab adver^ariis superulus: quo-
Niinc itaiiiio omnos
exoremus ut.sictitin
D.iiuiniim iiiam llox nusler, cura sit altissiinus, pro nobts hu-
istodiegaudiuin Fuo popul()tribuil.ad illumqnoque ^ milis venil, sed inaais venire non potuit. Magnum
dicmomnes cum gaudiu olpacp perducat.populuin quippi^donalivum suismilitibu9Httulit,quo cos non
que suuin in lide et caritute cuslodiat. Ainen. soluin copiose ditavil.sedetiara ad ct"!rtandum invi-
ctissimeconrortavit .Alljlilnamquedonuaicaritatis,
t>ER\0 iir.
quo porducorel homines ad consorliuui deitalis.
De sancto Siephano prolovmrtyre, et Conversionc S attulit,er(igavit:nec sibi aliquid minuit,
'
Quod ergo
PuulL
sod mirabiliter et suorum (7) pauppriem ditavit,ct
i. («) Hori oelcbravimus temporalem seinpiterni indolioientibus thesauris plenus ipso permansit.
riegis nostri Natalcm: hodie cololtramus Iritimpha- 3. Caritas er^o qnaj de coelo ad terras deposuit
lem mililispassionem. Horienini Rexnosler, trabea Chrislum, ipsaStephanum de terra elevavit ad cce-
carnis indutns.do aulu utori virginalis ogrediensvi- lura.Caritasquse pra'cessit in Rege,ipsa subsequen-
silaro dignatus csl mundLim:hodie milc? de taber- torrefulsit io milite.O adrairan^la ubiquo potentia
naculo corporis cxions, triumphalor migravit ad Salvaloris^Opraciiicandaindesinentergratia Redem-
cnelum.Ule, sempiternae deitatis majestate servala, pioris! Oslendit in matre virginitatis ajteroae inira-
servilecinctununi^i^carnisassumcns.inhiijuss.^wculi cuium.demonstravit in martyro inviclae caritatisin-
campum pngnuturus itil: avit; iste deposilis corru- D dicium. Integritas quippe intemerata permansit ia
ptilibuscorporis induiiienlis, ;ul (.ccli palatium pe- virgine^dileclionis virlusinviclaperseveravit in mar-
renniter rognalurus ascendit. Ule descendit carnc tyro. Etsicut in mitre Domini non potnit virginilas
vclalus.isteascendit sanguinelaureatus(r).Ascendit violari, sicin martyris mentonon potuit Chrisu ca-
iste la^iidanlibus Juda-is.q lia ille desccndit lael?n- ritas tanlo s.ievienliura agmine superari.Stephanus
tibus angolis. Gluria in ej:ccisis Dco Luc. u, 1-4) ergo.ut nominis sui coronara meruissot accipere,
heri sancti angcli oxultantea cantaverunt ; hod'.e caritatem pro armis habebat, ipsam ubique et per
Siephanum Iffilantcs in suum consortium suscepe- vincebat. Percaritatom Dei saevientibus Judieisnoa
runt. Hcri Doininus cxivit de utero virginis : hudie cessit, por caritalom proximi pro lapidautibus in-
((i) Mss.habent: Fratrescurissimi, nec habent sem- {() ^lss.Jnvictanunique iiifO eni uerunt signa rir-
pilerni. lutis^quia nec .. devictus succnbuit.
{b) Mss., /<Jn/orium. (/) Haeo verba, nec timeret, habentur ex mss.
(c) Ms., coronaius. (g) Ms.et Ant., iuorum fxdelium.
(d) Sic mss.At edd.,mt7«.
731 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS. 732
terrrssit. Ppr cnrifBtcmarpuebat rrrHiilrs, tif corri- A. sectetur pxemplum conversionis in Pau1o:et qni
gprenliir:ppr farilfiterii i.rn iiipiHrtiilihus oraliMt, nc bonus ost, ,'Ei|iiitat(Mii iisque aH (in^in Ipneal qui ;
puniremur.Cunlatis virtule sul)nixus.vic;l Saulum aute.ii maiiig P8t,quanlociii>< a sim pcrvcrsita'? dis-
cru'1eliter saevientem.ct quem habuit in terra per- cedat ; nec bonum hominem prflBsumptio ju^titis
occutorem, in ccclo meruit tiabf re consortem. I()Sa fariatnpgligentpm.necmaliiminiqiiitatisconsiiiera-
sancUctindele^sa cariias desiilf ravit orando acqui- tio laciat (Ipsperantem, spd ilie bonum fortiter te-
rere quos nequivit monendo runvertere. Neqiie neat,iste malum celeritor deserat. Bnnustimeat nc
enim, Tralre^, cxislimandiisest Slephanustunc ini- cadal,m!ilu8 coneturut surgai.Quisqiiis ergo malus
inicop dilexisse (n) cnm pro ei? oraret, et non di- pst ciim Paulo pros^ternatur in malo, ul cum po
lexisse rum eorurn incri^dulitalem ftrguf^ndo corri- erigfitnrin bono: quoniam el ille cecidit malus, et
peret.Ab-^ithoc ab aniina martyris ;iH cocli palfitium surrexit boniip.ProslratU'» est iniqiius,et erecius est
featinantis.Ip^a enim sfiniJtariiritasfiriiam servavit justus ; cpcidit saevisoimus perspcutor, et surrexit
in oralione patienliam,qnffirigidam tenuilincorrt^p- vpridicus priedicator (c).r.adens lumen corporis im-
tione censuram. Ei ideo in oratione au liri meruit pius pprdidit.surgens autt>m lumen cordis justifica-
lenitas, quia sine caritate non fuit in correptinno tus accepit.r.onjunctus est itaque Stcphano, factus
aeveritHS ao per hoc, sive orando.sive corripicndo, g pst ovis ex lupu.El eccenonc Paulus cum Stepha-
caritatem beatu>> Stephanus reservavit.quia utrobi- no laetatur^cum Stephano Chrisii clarilate {d) per-
que salutpm pnantium cogiti.vit, et imlicio sanctaj fruitur. ciim Stephano cxsullat, cum Slephano re-
orationis ostendit inirepalionem illain non Iui9=e gnal.Quo enim pr.pcesdit Slephanus trupidatus h-
odii.spd amori?. pidibus Pauli,illuc seculus est Paulus,adjutus ora-
4.liocautem faciens, el prjpsentibus cirilatcm tiunibus St''phani.
bpatusmartyrexbibuit,clntilenimis PXfmplum po- G.Quain vera vita (^), fratres mpilubi non Paulus
storis rpliqiiil. I)emonstia\.il enim 551 gpininam dp St''phani opcisione confiinditur, sed Slephanus
ecclesiastici dispensatoris ipdiistriam:ul ad corri- de Pauli consortio gratulatur, qnoniam carilas in
gendum cnjuslibet peccantis errorem,et non dfsit utroque Iffitatur. Caritas quippe in Stephano supe-
in ore correptio, et ad Deum pro eo .aupph-x elTun- ravit srevitiam Jiid.Torum,carita3 in Paulocooperuit
dalur oratio.Ut qiii malum Cerit, ppr increpalionem muitiUidinern 558 ppccatorum, caritas in utroque
de maiis operibus conlundfitur, et per oralioncm pariter rpguin mcruit pos^idere ccelorum Caritas
apud Deum adjuvetur ac sic ipsa carilas. ; et in ore igilur est omnium (ons el orign bunorum.munimen
jiisliliam sonet, ul erranlem corrigal et ; in corde egrpgium.via quae ducit ed coclum. In carilate qui
pationtiaiti servet, ut pro erranle orationem puro n anibii]dt,nec errare poterit,nec timere. Ipsa diriuil
alTtctu dilpclionis efTundHt.Qui onim erranlcm non ipsa pri)tegii,ipsa pprducit. Quocirca.Cralros, quo-
corripuprit. de negli^eniia judicatur (/;); qiii auteiu nifim scalam caritatis constiluit Chri:<ti)s,per quam
pro po non oraverit, de pernicie condemnalur. Qiio- ad coclum oiiinis possit conscendere Christianus,
circa, frntres, si quando aliquis pru anin fE salule pura 1. caritatfim foriiter relinpto, ipsam vobis invi-
corripitur.non aspernanterHCcip at monitacariiatis; cem pxhibete, et in ea proliciondo conscendite In-
necpra^senlem tristitifimsuaevnluntatisHtlenilal.sed sistitcopcrilius bonis, ut ad praemia {elerna perve-
consideret quailucrautililalisaoquiral.Idcircopnim nire pos^ilis, adjuti gralia Salvitoris (/), qui vivit
arguilur.ut a pravisoperibus corrigatur. Nec tamen et regnat in saecula eaeculorum. Amen.
cum vidot 3orreptinnem aliqiia vprborum austeritate SERMO IV.
tervere,pxislimel caritatem in corde frigescere Sic
De Epiphania, dcqxie Innoccntumnece.el muncribus
euim vigilat in ore correptio, ut in corde non dor-
Magorum.
mitptoralio Ac per hoc.iii ulroque peccanti con-
BullP pro:<picitur,ut dum hi-mo currepti.s 'ppoccalo 1. Noslis, Cratres carissimi, qiiia dies islc qiiia
conlutiditur, et a malis openbud spparetur et per nobis in honorem Domini prr annos sin;.'ulosrele-
oratiunem iDeo miseronle) aulvptnr. Nam et sancta -. brulur,ore cu'iCtorum fidelium Epipha'>iavenerabi-
Scriptura dicil: (Juvniam qucmdili<,fil Dominus, cor- iter nuncupatur.Et quia Gr.Ti-uin probatur esse vo-
riiiil : flayeUal aulem vinncm filium quem recipit cabulum, multi» csi Latinif incognitum. Indp cst
(Prov. III, 12). quod iiomen istu omnes quidom Lalini dicunf,8cil
I
5. Chrihti erpo carilafe compulsi.et bonos horfa- nonomnesinveiiiuntur nosse quod dicunt. Proindo
mur,ut in bonopermuneunt.et maloscompellimus, bonuinestutcunrliqiiidiemhodiernum hpiphaniam
ut a iiialo prfcseilim quoniHm
diarebanl : in istis nuncupanl,et cur hoc dicafur ignnronl,sacrampn-
duobus sanctis geniinum nobis munstratur salutis lum diei hiijus nominis mtcrpretationerognoscant.
indicium: ul si quis bontis est, imiletur pcrsevc- Debetenimdieihiijus soleinnitasa fid'libu3celebra-
raniiam caritatis in Stpphano; qui autem malus cst, ri, et ideo solemnitatis causa non debet ignorari.
(«) In iinoms. non\v(iuu\.\..rhfpc,inimiro.<>dilc.ti*.^c ((i)M«8., Chritti caritttle.
eum f>ru eu oraret, qu* poslca, Absil
etc; nec {e) Ms8., Qunm lero bcala vita.
hoc, e'c. Dumini nostri
{Pi Ms.iiiiiis,
Sulvatoris.^\s. altcr.
(/i) Ms., judicnhilur... rondemnahitur. cooperante Domino.
(c) Ms., ei ereclus est /idelistin:u.i prxdicator.
7;i3 SEUMU IV. 734
lliiiio iTK'(» (li^in, niriit ilixiiiiiM, K|ii|ih(«nliim vorjil A 4. Arehfllitu* naliin «•! In paUtio (^hrivtui In Hl-
('IiiihI iitia icliuiii. K|ii|iliaiita vrru iiilor|in'l.iliir Mii- viMHiirii), ^rrlinlitiii iiuliia.in |i-cl'i Anl «rg-Mitro po-
inli hUlKi.TiMilMiiii) aiiioiii |«>iiiMiitii« M l*iilritHii<(|iii)ii niliM; (!liriNlua «ulom rnilun, lo pnr«<>p(u •t hfd-
Uin^iMtilii^ |ioi,|inN(i|iii iiiciit niMMiixliiiii ritrnuiii tuni* viMniiio rolliicatut. lllarnrnliin pre(lu»i« Invnlutiia
piinilitir iiuliii, II) iMtiiiln' o< l Ma^i» vriuiMililiii" iiiii- cHt Hfrn-iii, iMto viliii>liiilii liivi>liiti;H r»t (••nnl«. Kt
nitcMl.itiiH, II i|iiiliiiH iitilaH iiiiiiiiM-iiiii.t n(i|i|iliuil<'r lainnn illi; natUH in pulado, contflinnitur; int') nalua
ottl tiiliiriiliit. Niiiii i|iiia i|)r.() uhI l)ouii(|(ii Bibi in Vit- iii iliverroriii, (|U«Mlur. Illo • Sinjt» niilUlanua DO*
tori Ti'rtlutti(M)ii> (tlxiul. x\v, 2) |iriiiiiliaii (ifTiTri iiiinHtiir;iNli*invrn(u«,i>upplicitoradoralur.Oriinioo
muiiilavit, liliMii hiMiH lioiiio nnliiHgotilitiiii (ininiliut H|>iMM)i'ur prinioKnintiiH ro^M», ct iininirri '
r«-
»110 ciillnl lii (lii-iivil. .\|i(iHliiliiMi voro IfHlaliir aiirlo- tnr Opriino^ciiiiUHpHupRrciilwn ulturiv.lj • .i'tu
rila»,(nitu «niij (*.«/ Hrux i/ni ju^iiftrut rivruitinxioneni rcx JudnMjriiin, puup«*rotilivi'i,liiiniiliHitHul>liiiiia7
ex fitlr. rt fir.rfulium / rr (iilrvi {Hom. iii, HO) : cir- quiHp«tiHlor'-k JiidiPoruin qui pottuturoHl porvulua
otiniciHtoiiitii)():i.in)-Jtiil.LMii),|)i-iu|iUlii noiiiinfgMiles nd iralur tit Dcu»-? purvulun in pnrHcpin, iiiinientuH
iii(liil)ilnntor iiHlrtuiiMiH. in ctnlo; vilt.-( in paniiin, pnttioiuH in •tclliH: ctijus
'J. Nti aiitiliiiiii |)iiri(]i('H, i|iii o.\ (liviM'ao vencruni, naliviiHlo I oinporlH, ll-r.drs luil>atui ett, el omnit
(U ii) lapidoiti (]ui lacliifl ohI in ra(intan^iili, in uni- n Uierosiiliimii cum Hlo (Ibi>l., 3).
tal(> llilci c(invo;icrtinl. Uiiuh pnricH vonit px JuitaM^, 5. Qutd cpt i|uod sic lurburi», n»*rodeii?Ounniam
ailcr vonil ix gcn tiim.s. l.un^.'^ a 80 divei>i cranl, nnliiiit rcgiMi) Jiidn-orum oudiHti, lurbari», 8UH| ic*o-
qiititiiliHlivcrsu crcilclinnt: |i(>ailUH ct^t in incdio Inpid nilMis ugiinri.>4, invidii- Bdinuli.t iiinuiiimariH, ct ub
unguluri>>, (}ui ud ac iilruiin|ii(> pHrictcni diiccrct, cl h'>c niitum rcKt^ni uccidero conuriH. Inania est inta
utrunnqtictinonpmino niiniiupiret.cssenlqui^ iiinitu lurli.itio tua, et vuna prursus cogitatio tua. [li-xiate
qni licrcnt tinum ii) iinn nra-
coDiivitinionc vncHlinli qui iiatus i'st iion vcdit rrg»*Hpugnan-lo «tipiTare,
tiu sucrhnicnli. I'cr Chrii-ttiti) i nini qui ex pux no- scd morietido mirabiliter j-uljiigarc; nec id o natua
stra, iHciei)» utraque (n) untini if'//ir5. it, i \),^u<'x[ est ut tilti 8uccediit, ved utin euin mundu» (i lcliter
elgcnlilesifacti iiunt ununi, qttilms 559 lidci unit is crcdat. Venit enirn, non ut piignet vivua, «sed ut
utuin) indidil noniitns Clirisliaiti vocaliuiuin.Ali lapi- triuiiiphet occisiis; ncc ut t^tht di' aliisgentibus auro
detn ( rgo .tnguliircni ulcrquc |uirics vcnil, ct vcium cxercitum i|u.Trul,Pcd tit pro yulvardisgcntiliUH pre-
an(i;uluin lidci nnilasrccit. llortin) dtioi um parielum tiosum sanguiiicm rundat. Inanilcr 560 invidcndo
unu3 adducluts csl, (|uaiido puytoribns Judicis Chri- liiiiuii-tisuccesjorem, qtiem credpndn di-buisti qua*-
slum nHluiii angcltis nnndavit; alterparie;- adduclus rcrc «alvntorem: quia si in eum credcn'9, cum co
681, quaiidogptilili 1)119 M.<; is niviiii) gidns apparuil. _ rcgnHrcs^relaiciilabilliaccepisli temporaleregnum,
3. IHl rucriint |iritiiitiie Juda^oruin, i»ti lacli sunl accipcros etiam scmpilernuin. Hujus enim pui-ri re-
gcntium illi de proxitno ndducti, isti de
printiliae ; gnum non cst de hoc mundo. sed per ipsura, regna-
Jonginquo rcducli. Prope cnim erant Judai qui tiir in niundo. Ipseestenim Snpienlia I>ei, quae dicit
Deum colobant. longe crant ^cntcs qua; idoli.s scr- in Provcrldis: Per mr rege.f rryininl {Piov. viii, 15).
viebanl. Hoc uliqiic signilicuhant paslore?, qni na- Pucr is:c Verbum Dei est, puer isie Virtu* et Sa-
scenteChri>-to prope sunl inventi.et Magi,qni sunt picntia Dei est. Si potcs, contra Dei Sauienliam co-
delonginquispaitibus(6)addncli.Qui taiiien venicn- tuam perniciem versaris, et nescis. Tu enim
gita. In
tes, cuiu ipst JiidaM non cts^eot, rcgom Jndicorum regnum nu!latenu?habui?ses, nisi ab isto puero qui
se quffircre prolcsi-i sunt, et ad ipsiim adorandnm nunc {al. tunc) r.alusest, accepisscs. Pucrquinunc
sevenisse dixcrunt. Ait enim cvangelisla, quia Magi a Magis dicilur Rex Judaeorun) (e), idem Creator est
ab Orirnle veiicruti t Ilierofi l!,rnam diceni e.s: Ubiestijui et Dominusangelorum. Quapropter, cujus times in-
nuttisc.^t t e.vJuihviirutn'? yHimw; cnim slellamejus ia fantiam nafcentis, magis timeredebes omnipotea-
Oriente, et vruimusadorareeum (Matili. ii, 1, 2). (Juod tiam judicantis. Noli eum timcre regni tui successo-
regcm Judaeorum
eit, dulcissimit'r.itres(c),utistiMagi rem, sed time infideiitstts tuaejuslissimum d<ituna-
adorandum quaercrent, euni ipsi Judoei non essent? torem.
El quem rcgcm ? Ulique m Herodem, sed Chri- D 6. Uiinam eum, Magis adorantibus, etiatn tu pari-
r.
stum. Volunt aduiare regem nuper natum.nec ado- ter adorares.etnon ad eum Magos trauduienta cal-
ranl reu-em anle annos aliquot ordinatum, Adorare liditale mandares! Ite, \r\q\iH, ei interrogaiediligen-
cupiunl inlantem laclantetn, nec adorant regem po- ier de puero; tt cum invenerilis,renuni iate mihi.ut t^
pulis imperanlem. Nam el de Herode regeJudKo- ego veniens adorem etm {Malth. ii, 8). calliditas
rum lilii jain luerant nali, qui eratit patre murtuo ficta! incredulitas itnpia! nequitia fraudulenta!
rcgnaturi. Worluo enim i?lo Herode, Archelaus in Si adorare istum puerum certissime disponebas,
Judaea reguavit, et GalilffiiB pnncipatum junior He- quarepro illo multos pueros occideba9?Sanguis in-
rodes obtinuit. nocentum, quem creduliterefTudisti, attestatur quid
{a) Mss., utrumque. ((i)Ant., honor.Ttur.
\b) Mss., Pt Anl., de longinquis Orientis parlibus. M^s.. I'uer isie qui nunc a Vagis adoratur, di-
{e)
{c) Ms«., Quid est hoc, dileclusimi fratreit la uno citur Rex Judxorunt, idem, elc.
deest ai/oroni/uHj.
735 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 736
de hoc puero voluisli. El lamen non aolum islura A. 8. Si veram hujus pucri deitatem. attende
nescis
pueruin non invpnisli, scl neciliis pueri8alii|ui'i no- Magns prKredentem, et
sleliain in rcelo fulgenteiii,
cuisl': inio insciu?, quod illi-- prnd''rat, hoc egisti. ilcr ignoraniibusoslenilentein. Haec slella nuoquain
Per 9.Tviliaiii quippe tuara lacli 8unt martyrcs, qui ante apparuit, q;iia nunc eain puer iste creavit, et
per infantiain suam luerant mnocenles: quando per Magisadse venienlibiispraeviam depulavit. Istepuer
gr.Uiam hujtis piieri firo eo meruerunt rriori, prius- in prnesppi quidem parvulus collocatur, scd mngus
quam eum possent coram hominibus conlileri.Isle incoelomirabiliter operatur. Permitlit semanibusin
ilaque puer, qui mundum creavit, qui mundum re- terra portari, sed praecipit sibi ccelestia famulari.
git, qui omnia quaecunqufi (a) vult lacit, qui cuncla Quid est ergo quod infantilem altendis ajtatem, et
mirabili alque insuper.ibili ordine (/') di?pi»nii, hoc ejus divinam non intelligis potestalem?Sic luit ve-
ordinavit, hoc egit, ut por tiiam invidiain iuriosain raciter intiinanda pueri hujus nituralis divinitas, et
illi pueri et quod eib
mortem susnipcrenlpretiosim, naluralishumanilas, utraquenaluraliler vera, utra-
ad salutem turtm {al. suam) pnpstare noii posses que unila, nec in se invicem contusa, nec a seinvi-
amictis.hoc ad damnationem luam lareres inimicus. cem
separatn. Ipstim pniin habuit Maria filium de se
Ad hoc crgo te natum, cui ste!h debitae servilutis exhibuil lamula-
pGrmisil intantesoccidere, ul illosde
le faceret triumphare. Te ergo perniisit ad nequi- n tum.Ipsum eumdemque Maria in Betlilehem Deiim
tiam, illos penluxit ad palmam. Unusenim ideinque {al. Dominum) hominem peperit, qu^m siella Magis
est Dominus omnipotens. qui parvulus vatjiens in Orientc positis mintiavit. Magi ergo venerunt, et
;
unu9 ideinque e.-t, qui luam crudelitatcm dignatus filium Virginis uiium eumdemque («/. Dominum)
estlu^ere.cujusmajestatemnon potestefTu-jere.Fu- Deum hominem cognoverunt.
git enim non formidine humana.sed dispengalinne 9. Denique attonde quid ol-tulerunt, el agnosce
divina;fugit non nece^sitale, sed polestate. Ideo au- quid crcdiderunt(e).Reiertenim evangelislaquiam-
tem di^rnalusestin yEgyptum fugere, ut po?teacru- trnntes domum, invenerunl puerumcumMuria malre
cem dignaretur ascendere; el illa potestate puer l.i- ejus : rt procidentes adoraverunt cum; elapertis the-
tuit in /EL'ypto, qua potestate jnvenis pependit in sauris suis obtulerunl eimunera, aurum, thus el myr-
ligno.Unus enim idenK^ue est mortis.-^usceptor, vi- ii, i[). Peristatria muncruin genera,
.</m//i {)lallh.
tique largilor: unus ideiuquc iminorlalis ex I>atre, inuno eodemqueChristoct divina majestas.et regia
morlalis tx malre, propria polcstale morieas, pro- potestas.elhumana mortalitasintimatur.Thusenira
pria potestate resnrgens. adsacnlicium, auru'ii pertinet ad tributum,rayrrha
puer qui natus est ideo non inveni-
7. Iste itaque adsepulttiram pertinetm>>rtuorum.0.nni:ih»RC9ancla
lur in numero parvulorum mnrienlium.qiiia ipse est fidcsChristoveraciterolTerrenon desinit.dum unum
exspeclatiogenlium.SanguisSOl hujus pueri pro- C eumdeinque verum Deum, verum regem, verumquo
ptcrea(a/.proinde non cuin istoruin sangiiinefundi- hominem credit, ol vere pro nobis murtuum veraci-
tur piierorum,quia9olusin reniissionpm fundendug ter recognoscit {[).
est peccatoruiii; et illi omnes piieri inaniler more- 562 10. In oblatione thuris confundilur Aria-
renlur, nigi hujus sanguine salvarenlur. Ei iste qui- nus, qui soli Patri s.icrificium offerri debere {g) con-
dem puer cerlissime morietur, quii si raorinoliet, tendii: inoblationemyrrha-conlunditurManirhaeus,
nullaienus nasceretur. Morietur autem. non ut im- qui Chrislum vere miirtuum pro nostrasalute non
pleal ssviliaratuam,sed utperficiatmansueludinern credit:in auro vero simul uterque conlunditur, quia
suan):(aciet enlm pum mori benignitas propna.non ei Manich.rus d« seiuine David secundum camem
malignitasalipna. Morietiirnor. ultu infidelis rcgnes natuni non credit regem, ct Arianus Deo Unigpnilo
insff^culo, sftdut fecum regnarplaciattidelesinccelo. naluralemassignarenititurservilulem.Proindeuter-
(t)Morietiirnon utregnuiii aiuittat,9ed ut regnaturos que non experietur regem, a quo per fi iem regalur
acqiiiral. M.>rietiir non brevem vilam.sed
ut perdut (a/. regnatur), scd a quo pro infidditatis crimine
uL conferat sempitcrnam. MoricLur non ut scrvus puniatur: qtiia ab uiio divinilatis, ab altoro carnig
iniqiiilatis, sed ul Dorainusmajestatis. Morieturnon muneribusconfundilur
vcrilas denegatur. In iisdem
vinculonece9-^ilatis,sed p.-oposilovolunlatis.Moric- D eliamNestoriu9,qui niliturChrislura in duas perso-
tur mirabililer, morietur nii^cricordilcr, morietur nas dividere: cum videal Magos nnn alia Deo et alia
singiilariter, morietur pcr propriam potcsl item, ut homini.sed uni Deohomini e.idcrn munera oblulisse
Buaminomnibusadimplealvoluntalcm.Adhocenim suppliciter. Nonergo dividatur in pergonis, qui non
mieericorditer morielur, ut resurgcnacunclis ucnli- invenitur divisus in donis Propterea '|uippe unug
busdominetur. Mnricturergo sicul uniis ('/), el (jui- idemqiicistismuneribushonnralur.iit uniisidemiiue
dem, quem Deum homincm cnncepit lides virginis, Dous el homo C'iRno9catur. Isla Magorum oblaiio
cl Diiim hominem peperil fecundilas virginalis. conlunditetiam Eulychetie insaniam.qui nonvullin
{n) Mfl.a., qu.rrunque voluil frrif. («•) Ms. unus, quid obtulerint, et agnosce.^ quid cre-
{f)} .Ma«., tn\UiicruhHi livtni'iile. dtderint.
{i) Ha;c vcrba babcnlurin ms8. el in Ant., non in {() ^V\\^\ .ut...rccngnoicat. Ms. unus u/ (legenduin
aliig. el)... recognnscit...
(d) LocuBbic videlur mancu9, necexrass. poluit ft {g) Ila mss. et Ant. Cajteri vero habent ««cri/ifium
Dobia realilui. deberi.
737 RERMO V. 7.1H
ClirlHlnulrnm<|iio vnrmiiprftMlioiirc niiluraiii.Vnrltii- \ bruHoiiiiondnm ciipllvntot««peetu,mlltllt »ul uAu\-
tcnrol ii«(ir)<tii, rriri-Uiif riiuui qiioqua
' •
(|iii|>po uliiriiiii iiniiuiiiiii Inllit.duiii in C.lirlt-
' '
tt'111
iiiuiiii iialuriiiii pnrlinirn uiMiti^iiiilt. iiil''r(lccrol inii n. |i('i( • ili'»niiii pfC-
ti) ;
li. NoH ilii|iio, ililiTtiHHiiin IriilrftH. olTpriiniui cnti |)or pro)tbfl(nm oorr(>piiiH oraPutu,flt poal ron«
ChriHli» liiiliiliiluiilir iii II.Io,i|iiik1 MiijI olilulitf-oco- (•louom rrorniiliKiiiiidicinijlir^^aiioaiOidumi aini-
tcliliio vcrbti Hiipplicl pr-ii-liolii .' riv
ul vorn» ilivimiliH liiiiiwini- ' '
piiusiMinliir lii iiiunprii :
tHliHiiuii CDnliii^Hid iiiHimit iipU'l ('liiiHium iioH'ri» llilii- mcri-l, i|iiitiiin DrumjiiHtiiiii It' .^ r; •• . - ' '"
liH ulilalio. Iliroiiiuiirraoiim Maf,'iH unummilor niro- nuiii dominorum i|unnlociuH pbicflrot,intfT rrlrra
r«ir.u»,olailromoncmhOiicU)ruiiitolaror<ii«iii'Votiono di.xlHHo riignoNcitur : Averle lneiem tuam n prrratii
IcikIhiiiub. Ni«o lonrnmu» vinm votorln vUii»,»-!-!! ili- wioM, rt oiitnrs iiii.iuilatrt mra» itrle {l'%>il. l, II) ;
viiii»miiiilalirtliiiiiiililirtiliHt(|iii'iitoH,vi.imiiiiilrciiUH, ot (|U(iniiiiii HinocnritnliH donoflori non |iosiierernfl*
ol iii iiiiii(n/ ol i|iiu)praHopii DDiiiiiiUH aiiilniloiuiiH, bat, illioo Hutijunxit: 6'xr munilitia rrea in m^, Ueut,
ul ud pulri.iiii poivouirovulottiuui» ubiHlnpllno cum etspirHummlum innova in visrerihui> meit{Vitd., \t).
ipso DDiiilno ^amloamuH. Viu onim hominiH cnt vitn Cor autom miinilum carllaiiH phh« domirilium hil
o|uH. Oui malo vivit, viani lonol rrrnria qiii bono vi-rbi« commcndat ApoHtoluH, diceoH
,• Hnii enim :
vivil. por viam Rra^litur vcrlluti-. Umil^fDplcr iini n piwceiili esl c<vtlnsiic (••rlr puro, elcontcenltabona,
ambulabutviam liiruicatioiiis.viamlonculcuijtitatis; et ftde non ftrla (/ Ttm. i, b).
qui viam touobatavaritiiB.toncatviummiBencordin;; W. Proindo duo quiidam in his pro()hct« verbit
qui ambiilaliHl por viam liolioniH, viain lcneat nunc dilipontius conHiilerandu sunt nobin: iiiium quod a
piiritnlis. Ambulomua bono por liilom.ul (lorviMiia- scpoposcil aurorri.allcruMi qiiod .-ibi po-^tulnvit nt-
musHdHpcciom (n/ spoin), ubi plenum erilga-idiuin tnbui Pctiitonim deleri iniquitatea 8un8,cor auto.ii
noslrum, qiiitt implebitur in bonis (a) dosidoriiim 5G I niundiim in 80 creari, ct spiritum rcclum in-
nostriim, (/>) pcr cum qui vivit et rcgnal in sajcula novari in visoiribu!' ?ui^'. Ouid e^lautom iniquitu;!,
snci-uloruin. Amcii. nisi pr.iva ciipidilAs ? Kt quid est cordis mtindiiia,
ni^i sanctu Uei et prnximi carila>?Dicens igilur pro-
563 SEHMO V.
pheta : Averle furiem luam a percalix mrj.t, el omnet
Dc carila'e Dei ac proximi. iniquitalex mens tl-lc, statimquo sutijungens : Cur
1. 0"«ntn"i cupio sunclilali voslr.-c debilum rod- viunituin crcu in me, Deux, el .<ipirilum rcrtum innora
dercdc oarilale j!eruu)npm,tanium me caniatisina- in viwcribus meis, quid uliud dixit,ni>i:DeIe a me
gls debilorem; nec invenioqualiler pcsi-im
fieri vidflo luanilam prava» cupidilatis, et dona mihi gratiam
verbis explicaro pr.TOonium caritutis.in qnasic de- carilatis?Auler u me cup d tatom.per quam pONSiim
bcmus, qiiandiu in hoc s.tcuIo vivimiis, cresocre dumnaii;ot dona mihi carital.mi.por quammerear
iuvicem (liligonilo.aiculeamjubomurseinperdeliero coronari. .'\uiiT:i me cupidiialem, propterqunm in
reddendo.Bealus namqueaposlolusPaulus.dum nos tormento sine intermissione doleiuret gemitur;et
omniliusdebilisprjecopissolabsolvi.solo nos mutuse dona mihi c.iritatcm, perquam in ccela i<ine fine re-
Carilatis dchilo semper voluit dolineri, dicens: Ne- gnatur.Si eniiii hnbuero caritatem, quam debendo
miiiiquilqiiam (/ebcatis,ni.ti u( invireni diliga'i.t)Rom. reddim, et roddendo debeam.non timebo iniquita-
XIII. 8) Isla est aposlolicse summa doctrinae. Haec tem, quam sine finedoiendo persolvam Bene igitur
suntconsuUacaritutispaiern.TP.ulnemini i|uirfquain prrecipil Apostolusut nemini quid |iiam debearaus,
debeamus,nisi ut invicom diligamus.Cuin ergo au- nisiut invicem diiigamus:hocenim debito aufertur
dimus, ut uerami quidquam deboamus.non in hoc a nobis cumulus omniuiii delictorum, quia raritas
verbo remrtneamus,?ed audiamus et laciamus quod cwperil inultiludinem peccatnrum [I Petr. iv, 8).
sequitur, ut nos invicem diligamus:et inveniemus Nemoautera putet, fratres, sic a nobis oporlere ca-
sanctamcarilalem,quamsemperdebendoreddiimus, ritalem reddi, ut red>lita desinat aliquando deberi.
el reddeoilo salubnter dHbeamus.Magna rcs carilas Cuiu eniin red iitur, plus debetur ; ot eo iiiagis ac-
est, dileclissimi fralres, docenle Aportolo sic quam quo redditurcum debetur. Nam qui se ca-
quirilur,
jubemur!*emperredilere,uleam nihilominusjubea-
D ritatis non semper existimal debitorem, non se de-
mur sineinterraissione debere caritatis debitum bito gaudeal absohitum, sed dono caritatio lugeat
bonum.di-bitum sanclum,debitumccelestibusrefer- deslilulum. Neque enim habet caritatein quam ha-
tum commodis, debitum sempiternis plenum om- bere dostitit, quia prodigus debitor non red.lendo
nino divitiis ! perdidit, quam at semper redderel,et semper habe-
2. Magua. fratres, hoc debito lucra conquirimus, ret, accepit. Quocirca tuoc se noverit pordidisse
imniensa commoda tai lenore comparaoius. Dum quod acceperat, dum non reddident quod debebat.
enim curitasa nobis redditur et debetur, omnis no- 4. Sed dicit aliquis Cui hanc debeu?vel cui hanc :
stra iniquitis dimittitur et delelur. Ipsam denique meoportetrcddere caritatem?Respondemus carita-
caritalom eibi beatus David ad delendas iniquitates tem omnibushominibusessereddondamjd esi nolis
suas redonari potcebat, quando pro peccalo gr-ivi et ignulis, et bonis et .-r.alis, et amicis et inimicis.
Dominum lacrymabiliiere.xorabat. Nam cuui illece- iSam cum bealus Aposloius dicaL : Ergo cum tempus
(a) Ita mss. At edd., m nobis. (6) Asunt reliqua a mss.
739 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 740
hnbemus. operemitr qiiod honumestad omnes,m(i.zime A queus est diaboli.non anlum laqufus.sed ctiam gla-
aulem nd domeslicDS fidei {Gul. vi, 10), evidenter diU3 ; per ipsara miseros c:i;)it, per ipsam captos
ostendil qiiod innperocarit.itis sit quid.-m aliusaliis intprficit. Caulas esl rHd'X omninm bftnorum.cnpi-
('i/. iilio) pr.Blerendns, nemo lamen sil a car talis ditas radix cst Oinn:iim mil iriin (/ Tim. vi, 10.).
benencilH eiclndendus. Caritan itaque illa sancta, (.U|)idita3 8timpercruriaiur.d'im rapiendo nnn snn.v
piira, Pt ut proprie dicam, caritas Chrisliana. qiiae tur G;irita9.iutpmpernnerla!latur,quoni.iiii qn.intum
p-iiiens est, qii.T bmigna cst, qua; non a>'iiulatur, mnltiplicatur, tantiim larj,'iu^erog itur.Etidco «iciit
i|Uffinon agit porpjram, non inflatur.nnn esl a;nbi- adipiscendo pauperascitHppctitoriniqnitHtis.ila red-
tioaa, non qu.nerit qiia>sua sunt.qniB non irritatiir, dcnfioditescit redditor CHritati.s.Perturbaturcn|iidi-
noncoiiilatmalum.non g-uid 'tFuper iniquitatecon- tas dum ulcisci quaril iniuriam, tranquiila est ca-
gandel autem vpritati.iniaeomniasufrert, omniacre- rilas dum donare d -lectatur.
dit, omnia spprHt.omniii sustinet, caritasqua; nun-
566 SKRMO VI.
quam cadit (/ Cor. xiii. ket seq.), s\(forie sic) com-
De Sfindo Cypriano martyre.
pleciatur amicn?, ut dilatetur usque ad inimicos :
amicis se volenlibus reddat, inimicis se noK-ntibus 1. Chrum tanti murlyris nataiis diem, beatisci-
injrerat; istosteneat, ilb)? ;i('quirat;isiosobleclct ul jj
licct Cycriani, quo, torrenis ac moribundismcmbris
ex amicis non efficiantur inimici ; illos invilot, ut exulu", ad a-terrae prffiiiiia vila; tr.msmigravit, et
fiant Px inimicis amici. sacprdolii eju.sd.ictrinamet martyriinobisvicioriam
o. Uecordeinur, fraires.verbrirum Domini dic"n- commendavil,lecilque ex lempoiali qiionil .m Iristi-
tis : Diliyiie inimicos vcsrox. Iie»clnci!e his qui ode- ti« liberioinm. Dum "nim i.iter perirulum criientaj
runl vo$,etora'e iiro vcrx qucniibuselciilHrtniiantibua mortis et plnriam d.voti cerlaminis episco )us con-
vos [Matth.v, /li . E' ce Dtni.inusus.iue ad inimicos fitendo palitur. F.crlesiaorandncompatilur.Qiiis ne-
caritatPin jiibct extendi, et usque ad perscrutores sciat, ac non potius prudenti considerationo copno-
ChrislianicDrdisbimevnlentinmdilatari.Ki qn.Tmer- scit, hnnc ipsum qni nunc anniia circumstitutione
ccsopeum taniorumdabitur?vp,l qu"d 565 munus festus nobis revolvitiir diPH,Christiaiii3 ac religiosis
priECCpto huic obndientibiis cont'erlur?lfise demon- mcntibijs illo tunc tempore luisse sollicitum, dum
stret a se piaeparalam caritati raercedem, qui per adversusdiatioliim abanlistitesuscoptf^culmmp pia
Sid.^-itum saivluin gratis ipsam digiiatiir intundcre plebis exspectatio rrpidaret, atqiie it i fides rfsi.^lp-
caritalem: ipse nnbis dicat cjuid pro caritatert ddi- ret persrquonti, neci.rosuccnmberpt blandienli ;ila
turus sit dijrnis, qiii i^amdem caritatem donare di- paslor praecederet, neovile desereret. deferlumque
gnetur Dominus.dical.et pro- „ (quod abs.t) lupus invadcrPl? Dolobat Erclesia sub-
indijrnis. Uicat igitur
pri-isermonemaijmitudineiii nobissuie promis-ionis tractum interiiii suo con=ortio lam clarissimum .-a-
ostH^ndal /// .'5'/i.s inqiiit.
: fiUi Pttlris vc-^lri qui la cerdotem bod tamen Lraudebat prostraoadversario :
ccelisesl {Ibid., 45). Cum enim diligpndds pra;cipe- Christimarlvrcm ex^^litissevictorera. Eiatin memo-
rel inimicos, amHrnm forsitHU eral quod audienli ria doctrinalaudabili^.versab.ituranleoculos virtus
jubcbatur: sii,qu,-e-;n.diilcei|uod obodipnti promilti mirubiiis, quandotanlns Dt'usservabat quod tlocue-
lur. Tene.itur ergii dulcodinis* huju.H in cordesuavi- rat, Pt quid ra tori l.irore debprcnt. nnn jamvpibis,
tas.Pl amafitodinisilliussuperabiturditlicultHS.Qui sed o[)eribns dpmon?tiabHl,l.demsermiinum,exem-
eniradilexerintiniraico3>uo3, et benefecerint eis jui plis rerum, valida soliditate confirmnns, credens et
eos odnrunt, filii Dci erunt. conlidens pro omnium salutcChristum morluum.ac
6. Qiiid vero accepturi snnl isti lilii Doi Apiistoliia so pro fijiis noinine non snblrahere occidondum.
enuntiat dicens : Iii.ie Siiirilus teslimonium rcddit Ciijusenimsanguinetuiicindignusrpdomptuslucrat,
spirilui noxtrn, quii sumns filii nutem filii,cl
Dci. Si digum suum sanguinem pro illo fund bat ; et cujus
haefeiles-.hsercdes quilem Dei, cohxrrdesnulem Chri' sanguinem in hac vita ndeliter biberat.ab ipso sibi
ili {R'>m. viii, 16. 17). Auliie igiiur,(;hrisliani; au- alernam vitara roddi pos>e ciodi.lerat.
ditP. lilii D-^i ; ainiite, h.Trodes Doi ct cobajredes 2. Dedit piiim cis l^endirtiono qui legem dedc-
Chrisli. Ut paternam posaideatis hfErod talem.non U rat, ut ambularcnt de virlule in virlulem: de virlulo
8'ilumamici9,sedi'tiam inimicisimppndilecaritatcm. lidci sincerissimfie in virliiteni conflictionis constan-
Nulli raritts denegetur, qum nb linminilius (/"«ir/^ tissima!;iio virtutp c .ritatis nagraniissimae in virtii-
omnibii.^^^bonis cominunilpr po^^sidotur.Omnespam tom pas^ionis gloriosiosim.ne. Credidil enim, loculus
simul habetp, cl ut eam magis halcatis, et lonis pst; dib xit, el ferntus est. Anderat enim a Domino
cam etmalis iinprnditP.Possessioenim cst bonorum dictum : Qui me diligil, srquitur me (Joan. vi, 26) ;
isla com nunis. non lcrrcna utique.sed coelesli?;ol ct itfrnm. Qui crrdil in me, von vmnetur in siler-
idoonullum in pafarit nngnstiari per-onaconsorli.-'. nuin Kl pator (n/. paritpr)tidplisspcutus Pst vestigia
Tnnlnm vero aiigetiircarila-, qiinnlum luorit imiiii- i^alvato-is. Intorritusconlempsit principum jussact
nutacupiditas;otillum lacil carila? semperlitiprum, judicumcdicium. Paratusexceiiii percussorisictum,
quem non tonuprit cupidilas inundann captiviiin. cl aniinumsoli Dcosuliditum cliamipsa niors sorva-
Carilas donuni Doi c^t, dicente Aposlolo Caritas : vitinvirtuni. I>enique niliil eum revocavit a paatoria
/)('»' ililjusfi rsl in corlibu.t ni'Stris per Sfinlum ^nn grPgisquecnstodia,Pxsilii locnp^apparitor violcntus.
clum qui dalus esl nobit [hom. v, 5). Cupiditas la- persooulionis leropui), judicis raelU8,imminen8 gla.
741 SKIlMo VIII. 74f
«llim, iiru.xiiiniM iniirli-* nrr/nniii. Nnui p( in i'Xi»illo \ AOA r.iiidxu^ fimniln. r* .
^"
,
< '*,
ooiiKliliitiiH,Mli|iiiMili U>'('l(iMiii Klltl ooiiirniHfa riiriinrfl riiiiliti |M'diia niiiilixu n ;... ., . i i ,..ii
Unluiii niin iiinn(aHM|iiiruliiH,|iau|)i'ruiiialiiiioii(ii; nt In (rucn ll^f Imlur, i-l 1« iniii lini^ua Ohn»!'* CtiilUc-
In orouKii NliH0iiu<litu<4. (liHcljilinifl (fnnxurtiii ; kI • txtiur.Ununniilnii lucu» ft«( trluiii erurinioruiii :
|ii iiici|H< 'irtoiitiM.vir^iiiiiiii |iui|iriliiiiii ; nl mI triliu- iii iiirilu) I >o iiiiiun 1 i|ut hJrr iiiiifinti ilriiulntui ttt
n<il 507 cxhJiiliiH, cloricoriiiii tiilcliin ; cl iiiimiii [liiit. Liii, l^) ; iliiu^ liilroiiflit hinc nl luo r.ilc i
''«*>•**
BiUuK, rolxi-ft.iiii conHciiMitiaiii ; ol huIkIoIh <'onHiiii)- riint, noil cnuniiiii xliiiiluiii nun li>iliu<'runt. La''-ril«ui
ptiiit,H|)iri(uloin cautolain ; ct inii|ii(vjU'liontu<«,<lhri- pciidcntiM iiilJiiiiKoli4ntur, tni lungn ••pnrnbanlur.
Slinniitn piiiiciitiiitn ciinloilivit. IMitixiii rn'i|iii ntibnit Ill>in criici!ix>'ruiil rtcinorunun, CltiriHlu iicrucillx4«
llileriHioliiuin^^nH.iiiiiiii-Mlar^ionliuHcicciiiofyiiiM fo- ruiit |iccciitittiUHirn.Vi<riiiiii)liuiniii iii)oi|iiiorum«atis
vit, inartyrcrt hortiiniciitlH puritcr ct cxciii|iliH ini iippui uil i|iianluiii vnlcrcl nun crucmtuH pcn<lcnliH,
8uboui)dii'ii |ir.cliuin pruinovit, cl iluuco ponnl uni hciI piclun coiilituiiliH.Acqniniv.llatroin ilulore «{uod
luiiin, noiidoHciil curHin. IVlriiH pRiiliilniulio tiiiiorc.Scolus uduiiiit, crurem
U. l)cni>iu« custoililnr cl cijhIoiIH; proprii dol(ir'8 nHccn.lil. ciiiisuiii riiiitavil, pnrali;-uin mmpHravit.
BccuruH coi tciiiploi';uli(Mii piilorih HiilliciluscniHcr- MiTiiil iiiiuiiiio (.iuhuiii .iiiil.uc, q n nni Coiitcrii|iNit
vntor, plu» mcturnH iuxur a i|iiHin tristiliiu, iiinKiH- n iu ChrMlo Hiinililu iinom pco i/e. Jiidi)i onlernpMi*-
(]iiccHvc.nHilinlioli(ililccluiiicniH,<|i<Hin pcrliini^Hcona rtint iniracul.i Ucicnloiii, illo crodMiiliu pen<leiil«fn.
miilta tnrnicnt.i.Pro lld •
ndv^rsuH lroiii<m vi^iial ru- Ciiii-<orloin criiciH IJDininiiin .i;»')ovit, «l in r<'gniiin
ivculoin, pro caHlilulcndvcr.-us sibilnntcni diinicnt. ccciiirntn lulro violcnluu crcliMid) vitn IVrit.Tuno m
Vincilintiuo corpore ncijuilinmvsn^vionliH. in piinl- Chrislo Inlro croilidil,quiinl<) fldo» a|)'«8toli(!n Ircpl-
larum cirnoniollilicm lilundicntis ; culcuns ininua dnvii. M'rii() au liro nicruil : IIikIic mecum eru in
pcisocnliiris, vilai raUaiiani dcccptoris ; ncc in (|uo- piirailixo (Luc x.xiii, i5). Hoc eniiii qmdcm ipne «ibi
qnuni lurcnli c(>ilil, ncc iiiiiil(|i:uni lnruri violcnto non nccom-
|iroii:ia(r.il.Mugn.T(|iiiileiii n)i"*ericor(li.'c
concessit. Proindc conpidcrantcs ojiis luctnm per- incndnlml, scd sua ini-riia co^>tulint. Pnmine, iii-
el
severantiu'!), vicloriam pariter el coronum, el quiil quil {v.\i),mrmrnto mfi ntm vcneris m rrgniim tuum.
cvasoril, quo pcrveneril, dulci nieiitis spccuio rc- ()i;ous(|iifi vi-nint D.iniinua in re^nuin ^uutu, ille ne
lovcntcs, Miii U!i (Icvoliiine canlctniis: Ihnuiirlus in |iu!ni8 futuruin 8|.ier.ibut,ei sallem in ejua advcn-
Domiuus, ijui tioti dcUil iios iu venenUiotien, denli- lum iniscricordiam in pp licri fla;iitabit.
bus eorum. hiquius couiniu.i cst, il uos Itberoti Proindelulrosuamcritacogitnns diirerebat ;8rd
^^.
5HWIUS (/'S(i/. cxxiii, (), 7). Doiinnus latroni quod licsperaverat ollereb.it, tan-
Tn pelis
'^'''^^''i^' iit meinincrini tui cuti) ve-
SFhMO Vir r 'I'"*"' •
ncro in rcgnum iiieu:i), mt- el Cj^o tibi dico : ll->ilie
Oe tatrotic cr,icifi.ro cum Cfirist\
cummw,i^ac„(/i\o.Agnoscccuilccomracnd..«,qupm
i.Mirnndum pra3 ca^teria lestivitatibua sanctis, crcdis venturum. Antcqnam venium, ubique sum.
V(^ncraiidiiiiiquc n.yslerium PuschnOoniini relcbra- Meoqiiainvis in ini.rnnm descpn:-uru^, nubeb) le
nins. Puscha enim Hebr.ice. Latine inlerprctatur hndiemccumin pura'lis'i,nonalteri coitimendaium,
Transilus. Hunc Iransiliim iniquitaa inlprcluserat S'^'^ niecum.Ad hominus enira oaorlaled et ad ipsos
nostra, donpc clavicula crncis aperiretur. Quia Do- raortunsdescendit hntiiilitas mea^depari^liso autcm
minusel Saivulor noslcr Ji^sns Christus hulmilijui- nunquitn discessii divinitas n e-.lta facta-siml tres
dcni niortalem carncm. scd unimam non habuit pec- ^' "•^^s Irea caus;e : unus lalroniim Chrsto insulla-
calrioem. Suscipiendo iiocnam sine cnipa, cul:.am ^^^ ;alter,siiu niala confes&us. Chnsli se misericor-
fecit transire sine |
oena. In cujus pass one cuncta dia; commendabat. Crux Christi in medio non fuit
commotasuiit sidcra, et pventum doininici vnlupris siipplic'um,ped tribnnal.In ultanieni damnavit, cre-
elemetita tiemuerunt. Expavit dies non solitam dentem liberavii. Timete insultanies, gaudetp cre-
nociem, et nonsuas leaebrasniiindu>>invcnit. Slelil lecil in dentos. H'ic f.icial Chrislus in cluriiaie quod
Bub incerlo lumine dies inclusus, et pene ipsa lux hnmilitate.Munera dvinade prolundo veniunt judi-
mundi mori visaestcum I)po. Ad hoc scilicel omnis ^ '^'°' Mirari e.( possnmus invettigare aulem non :
cLiritas migravii in noclem, ne sacrilegiuin cernero valenuis, ncc expii.are.
cogcrctur.Clanseralenim suos oculos coBium,nein
cruce aspicerel Dominuin.Etjam mundusipse tesiis **' SSRMO VIII.
esso nonnieruit.utsolusaspiceiclquipercussil.Fer-
De sancto die Pentecoste.'^.
cussit lancca persecuor, el fudit pretium nostrum
Redemptor.Quaiidoemm pas.-us est Dominus. oin- l.Anniversaria solemnilasagiturquadipDominus
nesapostoli fugprunl.omnes enim dimi^ernnt. Ubi nosler Jesn Chrisli)sS|iir tum sanctum Paracletum
estturbaill.qija'l)oiTiinompra'ccdebat,illa.inquam, misit.qucra discipulis antpproraisit. Uixerat enitn :
turbaqiise dicebal ll.isanna fxHo David, henclicius
:
Non putest iile veniie. nisi eg.i abiero {Joan. \vi,l).
qui veml ;« nomitit D-minn (Mullh. i, 29) ? Quadrag-simoitaquediepost resurrectionen^ suam,
Passusest Uominus, tt omnes logeiunl. Facli
2. cnjns soicninilatein aine deccm diesegimus, ascen-
Buntomnes muli, amore Lepedi, timore compressi, ditin coeluni,neciramemor pollic>lationi3 suse hodie
paulu post liigiunt. .-Mii prgo non agnoverunt mira- niisil Spiritum sanclum, qnem promisit centum vi-
cula facientem ; agnovit latro in cruco pendentem, ginii, qui simul fuerant coDgregali.tandemque Do-
74? S. FULGENTII EPISCOPI RUSPEXSIS 744
roini promissionemfideliter ex?pecUbani.Oranibo8 A bra uoitalis cnrporis Chrisii. Non enim fruslra cele-
sunt.Sicquippetunc Deoplacuitsancti
jin^iiis lo<:uti bralis, si boceslisquod celebralis : illi ErcIes>i*co-
Spiriius jignificare pr*senliam. utqui eum accepis- hjere ites, quam Oominus implens Spintu eancto,
set.omnilius lingiiis l-iquerelur. Priusitjque brevi- ti'to iiiundo cre.=cen'e agnoscil suam.et Hgnoscilur
ter videiiiiius.qiiandoeum proraisit.quared xit:Nun a sua. Tauqiiam spon$us spun.-aui non perdidit pro-
pntestvenire ips", nisi ego abiero. Nequeenim se- pria-ii, nftmoei supponit alienam.Vobisenim omni-
parubiiisest a Filio Dei Spirilus sanctu:», aul impo- b'JS gentbus constiiutis, hoc est EoclosiaB Chnsti,
tenserat eupraesente venire. a quo non polest flisce- membrisChnsti,corporiChristi,ppotisaeChri8ti.,\po-
dere.Sed quoniam adhuc iliscipulisinfirraisformam stolus dicit :Su(feretiirs inviccinm (liUciione,stuien-
servi Dominus demoQStrabat, in qua Verbura caro tes invicem servare unitatcn Syitiius in vincuh paris
faclum esi, et h tbitavit in nobis ; causara forte for- [iphes. IV, 2, 3). Videlequia ubi pra-cepilut susti-
mam] \ero8ervi, id est carnem Doniini, eliam car- ncauiUd invicem, ibi posuit dileclionem ; ubi jpem
nalespoterant iniueri forma autem Dei,in qua non
; nominavil unilalis.ubi ostenditvinculumpacis.Haec
rapinam arbitratusesl esse se^qualera Deo {Philip. est domusDei devivis lapidibus fabricala, in qua
n, 6), non potesl nisi a spiritalibus cogitari, pro- talera palrem familias delectel habitare, cujus
plerea di.xit Non potest illevenire, nisi ego abiero, p oculos ruina divisionis non debel offendere
:
tanquam diccret Quandiu circa meam carnem oc-
:
cupatus est vester carnalis afTectus, tandiu raeam SEHMOIX.
non suscipit vp--ier spiritalis obtulus.
divinitatPTTi
De snncto Vinceniio.
Donoen:mSpirilussancti promit^erateosintroducen-
dosin omnem veriluti-m, sicut srnplum est : File 1. Mror, fratres, si adhuc aliquid vulli? audire.
muni(in.< cordneorum {Act. xv, 9), Bra/iautpm mundo Posf t.intam quippe quae nobis lecta Pst inodo mar-
corde, quia ipsi Deum lidebunt {Matih. vi. 8 .Abscf-s- tyriipass'onpm,et sapprnuus est ilictor, el fastidio-
sitilaque corporal s forma Dnniini a Cdrporalibus sus auditor. Lpgebatur etenirn modo nobis judex fe-
oculisporum, ut ptrSpiritum sanduradivinitas Do- rus, Ir.rtor cruenius, et Martyr invictus in cujus :
mini insinuarcur cordibus corum. corpore poenis variis exaralo jam lormenta defece-
2. Nunc deinde videamus quaretunc hoc erat si- raiit.et adhuc membra duraliant.Totconvicla mira-
gnum praesenliaB SpirilusFancti.ul quieum accepis- culis persistebat impietas, tot vcxnta suppliciis non
sent linguisoiTinihus Inquerentur.Npqiieenimeliam cd^bat infirmitas, agnnscebatur operta divinitas.
nunc ncn donatur Spiriius sanctu?, 61 tarapn qui Quandoenim corruptibilis pulvis coutra tam imma-
eum acripiuntnon loquunlur lin^uis omnibu>,quo nia tormenla duraret, nis>in eo Christus babitaret ?
evidenti miraculo se illo tpmpo-edpmonsirHbal. In- C Ego certe, fratres, post tantiim speciaculuin.quud
lelligendumest,rralrp?carissinii,hunrRs<»eSpiritura inentibns noslris series dffursa h^ctionis exhibuit,
sanctura.quocarilasdifliindittir in coriibus noslris. non c "mmitteren vpslris auribus "ermonra raeum,
EtqnoniamcaritaB Ecclesiam lieicongrega'ura lue- nisi quia laudcm Doraini loquitur os raeum [Psal.
rat toto orbe terrarum, quod tunc eiiara unushonio cxLiv, 21). In his ergoomnilius ille agnoscendus,ille
poleralSpiritumsanclumaccipiensIinguis omnibus giorificandus,ille hudandus est, qiii et pri^^avoca-
loqui, nunc sancto Spiritu congre^ata ipsa unitas tione dcdit fidem, et in suprema passione virtutem.
Ecclesiaelinguisomnibus loquiiur. Proinde si quis- Vuitis nossp quia utrumijue donalum eit Audite .'
quamdixentalicui noNtrura:AccepietiSpiritumsan- apostolniii Paulum: Vobis,'\s(\n\\.,doHatumestaChri-
ctum, quarenon linguis omnibusloqueris ? re pon- sto, non solum ul credulis m tum, verum eliam ut pd-
dere debet Loquorsaneomnibuslinguis quiaineo
: : liumini pro eo Pkilip. i, 29)..\ccept-rat haec utraqiie
Eom ChriBti crpore, hoopst in Ecclesia, quseloqui- Vinceniius 57 1 Acceperaf, ideo habebat. bi eniin
tur oranibus linguis. Ouid enira aliud tuncUeus si- non acciperet, quid haberet ? Unbebat in sernionc
gnificaTit [<ersancti SpiriluspraB3enliam,ni>*i Eccle- fiduciam, habrbat in pissione toliraniiam. Nemo
siam suam ornnibuslinguislocuturarn? SlOlrnple- ernodesuo corde pr«8umat,quando profert sermo-
tum est itaquequod promiterat Dominus .Vfmo :
[) nera. Nemo de suis viribus fidaf, quando suffert
mitlilvinnm novnmviulres veteret, sed vinum nnvum tentationem. Qiiia et ut bona prudenter loquaniur,
mifunt, et uhaque servabunlur [Matlh.
in utres nnvos ab illo nustra est sapientia.
McritoprKn cum and rentur Imguis omnibus
IX, 17). 2. Rpcolite Doroinum Ctiristr.m siios in Evangplio
loqui.nonnulli dicebanl //« nxuttopleui sunt [Aci. ii,
: discipulos admonentpm.Recolite martyrura Rcgt^m
12'. Jam pnim facti fuernnt utre» novi, sanctitatis cubortes suas armis spiritaiibus Inslrupntem, bella
pratiarenovati, ut vino novo, hoc esl Spirilusanclo raoo8trdntem,adjutoria ministrRntem.praemia polli-
rppleli, omniliu- lingiiig loqu^^ndoferverent, Ercle- centpm 0u'cun~dixi8pet discipuIis8uir:/'i/iorniMrjrfo
siam catholicam peromnium gentium lingua^ fu- pressuram h'il'ebilis {Joan. xvi, 3.3), mox, ut deter-
luram evidpnlissimo illo mirafulo pr*signarent. ritoscon.^olarelur, adjunxit, Srd ronfidite, quia ego
Ac p«rhi»crpct« crpdiiniur haeretici Spiritum sanc- vic* mundum {Ihtdfm). OiiiJ ergo miramur, fratrcs
turn non habere, qni dividnntur a cnr[iore, qnod carrisatnii.-i in illo vivit Vinreiitius h quo victiis eet
ppr oinnes ^enles linguia omnibus meruil perso- miindtis ? In hocmundo,\r\<\u\{, jiressuram habebitts.
oare. Etsi premit,non opprim t . etsi oppugoat.non expu-
%. Bano it«que diem tic oelebrate,taoquam men- gnat.Geminam mQoduB aciem producit contramili'
713 SKUMO X 146
t«a C.hrUti. nianililiir «niin ul (Inoiplnt, lorrol iil A (ninsnntNvlt H<4«lipaAint««riin<l«aKii>inrn«vll Jtdavar
CranKiit. Non lonrtiil voIiiiiIbm propri», el non torrmt t^xitinRliiin,(|ul inltir unK*iU««nimumdonavilinvi-
crudoliltB aliiMiii. Ail iilroH(|iio udilua ocourriil C.lirl- rtuiii.Ndn llcxit nnmma tortorii eor flJuB.non mor'
ntu*. ol ntiii viiicitiir (llirinliiinu'*. Si rnniiiilnrfllu iii pil ui|ua iiinriHoorpoa I ! : t In hia oiiiniliu«nihil
isl»p««8ii»nwliiiiiiiiiiutii virUiloiii riiiHiii»,iiu-ipitlncr«'- cnt «"jiin, iiiHi (|uii(| pm J. in rompeilu l)iirniiii
(liliilin (i8ti«< : Bi iiKMU)!ioiitiir ilivinn ruiMtn, nKnoicllur mon intictorum ejut (Pia/. c»v, 15),
minibiliB onno.Tunla KroMnatintur rrudclitnB in ii.nr-
SKIIMO X.
lyris corpor«\(>t liinlii troniiiiillitnn pror(>rrl>iiliir in
mrvioliat in
I>c eo quod aU Mii-h.i'a% prophela, Indicabo libi,boroo,
vooo. Tol pdinnrnni iiHpi-riliin iiiiMiiliriH,
quid ait bonuui.
cl tnnlu «ecurilnn «onalint in vcrhin.
IVMiruin in uuxluin pulnroinun Vinccntiopnlionto i . 1)0 prosaenti prophelira loctione, in qua noatrt-
Hlitiin lo(ini,nut oorlc nliuni Vinconlio loiioonl«i lor- ruin iiin^nn c(inlin«rliir utilittiHaninwirum,veBtrera-
(jUcri.Kt v«^ro, rrnln's,ilnPr«l. prorsuH ila cral,nliuH ritnti lo(]iii diflpofluiiiiuH.ntiillo poBCcntoBaermonii
loquohnlur.Promisil cnim ct hoc loatihus Buis Chri- con^ruam rncultutom, a quo bonarn gratia acce-
stu3. Audiatis modo. In KvanRolio lo(iupbatur, ot piiiiUH voluntntem. Quit autoin hano donat, nifli
(licobtttBuia.quoHHd hujuHComodiccrtnininn pr.Tiin- g Ucub, (]ui operalur in suts el vell» et perficere, pro
rabal : Solite ro{iitare quoimdp, aut (luid loquanimt. hnua votuntale (PliiUpp. ii, i:<) '.'Proinde verbaBancti
D^ihiturenim vohis in illn horn .juontoio aul qutd lo- Mic|)a>.i>,qu/rparitor audiviniu8,pAriter revolvamuH.
ijUtimini.iSon enim vos estts qui loquiminised .*ipiritu: Ktutinam, rratrps, aicut ea eermonp rovotvimu8,Bic
l\itris vestri quiloquittir in vohis {Matlh, x, IV), -0). oppribiisim(ilpnniii!il.\udivimu8cnimverbahomini8
C:iroorpopati(^btttur,8piritu9loqurl)ntur.Ktlo(iucnto 8Ancti,homini8Justi,homini8 pii,homini8 de sua aa-
spiritu nonsoluniconvinccbnliirimpiclaa.spd cliani liitc solliciti, hominia qui se sciebal creatum al>eo,
conrorlabalur inllrmitas.Ctariorem nobis martyrera quise cogilabatessesub Dco:quicum magnotimorc
lormcnta raciebant. Multiplici vulnerum varietato et tremore divinum exspectabat judicium,in quo se
confosi^us.nondescrobal puiinam.scdncriusilerabat. noverat non solum de faclis et dictis, verum et de
l'ulP9 quod cum durarot tlamma,non ureret; ettan- ipsisco^italionibus suisrationcm ante tribunaljusti
quam liguli fornax lutura molle suscipiens luram Judicisredditurum.Cogitansitaquefuturumjudicium
rcdderet terram. Potenit martyr noster dicere Da- Dei, de quo debemus etiam noscuncti metuere.etin
tiano Jara non ourat ignes tuos caro mea quia
: : omnibusoperibusnostriscummagnacordisfonDidine
exaruit velut lesta virtus mea {Psal. xxi, 1(>). Quia cogitnre: hoc cogitans homo iste sanctus et justus,
voraciler
• Ui V>V/>>V^> scripluni est
VJV/..f^V»»... V/UV. : Fasa liguli ptohat.,w.
, >•..• ,.^....^.W.— fornax, et
.._», ~~ qurercbat quid faceret,
.j_.~,„»_..|»... .V.V.... V,., vel quibus UJVa.<V>.Ik>UO
,v/. V|V..^V.^ muneribus l^CUllJ Deum
homines luslos lentatw Iribulationis {Eccti. xxvii, 6). ^ judicem deprecarctur.Sciebat autem omnipotentem
Probatus atque decoctus est illo igne Vincentius.Da- Deum,qui omnia condidit.qui cuncta ex nibilofecit,
tianus voro arsit et crepuil. Si enim non ardebat, (luinihile.x indigentiapaupertalis.sed universaSIS
undefumabal? Quid erant verbairascenlis.nisi fu- ex abundantia bonitatis instituit, non sola qua?rere
mu3 ardentis ? Ergo martyri nostro refrigerium in munera nostra,sed etiam opera nostra. Irao sciebat
cordehabenti flammas evtrinsecus admovebat; sed in hoo maxime Deum delectari muneribusnostris^ut
ipsefacibusrurorisaccpnsus.tanquamclibanusinlus ei placeamus moribus sanctis et operibus bonis.
ardebat,ethabitatoremsuuMiliabolumconcremabat. Quaerensigiturhomoistequidabhomineofrerendum
Per furiosas enim quas audislis Daliani voces, per sil Deo,dicebal: Quid dignum offeram Domino {Mich.
truces oculos et minaces vultus, per turbulenlos VI, 6)? Hoc autem verbD, quo non ait, Quid ofTeram
totius corporis motus, ille habilator ejus interior se Domino? sed, Qtiid dignum offeram Domino? docuit
movebal,per haec signa visibilia,tanquam 5 72 per nos.utsi quandomunu3ofrerreDeovolumus,aliquid
suivasculiquod impleveratcrepantesrimulasprode- dignumquaeramus.ethocofFerHmus.Quid autem po-
batur.Non tantum cruciabat raartyrem flamma.quan- test esse in oblatione Deo dignum, nisi quod etin
tum illum vaslabat insania. creatura praecipuum^Inomnibus vero creaturisquas
4. Sed jam, fralres, illa omnia transierunt, etira D fecit Dominussuperterram,nullameliorinveniripo
Datiani, et poena Vincentii. Manetautem poena Da- terit quam illa cre:ilura quam Deus ad suam imagi-
tiano,corona Vincentio.Deniqueut,praetermissis in- nem fecit. Haec autem creatura in terris homo est.
terim futuraptribulationisfinibiis.etiam inbocnnndo 2.Quisquis igitur ofTerrevult aliquid dignum Deo,
martyrura gloriam demonstremus;qnae hoiiieregio, non prius aliud quid offerrat quam seipsum; Deas
quae provincia transmarina.quousque vel Romanura enim, qui hominem ad imaginem suam fecit,imagi-
imperium,vel Roraanum nomenextenditur,natalem nem suam sibi delectatur ofl^erri, ipsam sibi puram
non gaudet celebrare Vincentii? Quis autem hodie et mundam pra?cipit exhiberi.Indeestquod SaNator
vel nomen Datiani audisset, nisi in ista passione le- noster quibusdam tentantibus eum ita respondil
gi3set?Quod vero tantacufa servavit Dominus.sicut Reddite Cxs-iri qus' Ccesaris .^unl,et quae sunl Dei
audistis^martyris corpus, quid .nliud, demonslravit, Deo {iJatih. xxii. 21^ Hoc est dioere :0 homo, sicut
nisi?^"''bprna?5evincPnte;ri,q!iernnon reliqoitexa' imauirem suam Caesari redd s in nuramo, sic redde
nimeni? Vicit ergn Dalianum vivtns Vicenlius, vicit Deo ?uam imaginom in teipso. Redde. horao, crea-
ol morluus:v:vens tormenta cabavit,mortuusmaria tori tuo imaginem suam; redde justara.non iniquam;
Pairol. LXV. U
747 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 748
ref1dehumiIem,non superbam.non avaritia turpem, A concupiscentiam tuam,corrige vitam tuam,etrecte
nonrapacitatcdeformcm,nonvitioiracundiae lcvem, judicando liberabis aniinam tuam.
non terrena diiectione conlritHm, non livore sordi - 5. Kcce,fratres, quanlum Dominus dodit, quid sit
dam,non fornicatione pollulam;sed prudentisepon- facere judicium diximus; quid deinde sitjustitiam
dere integram, mundam. et honis nio-
(idei veritate (acerc, nunc dicamus. Juslitiam facere est, ut quod
ribus aiqiie operibus splendidara. Quomodoautem tibi (ieri non vis, alleri ne feceris, sed et hoc alter:
l)eo imnginem suamreddamus in nobis, prophpta (acias, quod tibi ab aitero (ieri delectaris. Visaulein
sanclissimus admonet dicen!;: Indicabo tibi, homo, tibi bonum ab omni bomine fieri: hoc enim justum
quid sif bor.um el quid Dojmnus quxral a le. Utique cst, ut omnis homo bonuin facial homini; quia con-
judirium, jnstiliam, et diligere misericor- tra justitiam facit qui homini malum facit. Makim
f icere ct
diam et sollicilnm amhutare cum Deo tno (.Uic/i.vi, 8). aulem dico iilud opus quo per pravam cupiditatem
3. Priraum ilaque quid sit facere judicium, quod peccatur, non quo per caritatem pccna peccantibus
beatus prophela primum posuit, inquiramus. Judi- irrogatur.Malum nunc ergodico,non quo proximus
cium dicitur conventus, ubi accu^atio, et defensio a culpa revocatur, sed quo Deusjustus ad iracun-
cujuplibet hominis agitatur unde necesse est ut : diam provocatur. lllud m.ilum dico, non quod bene
adjudicalus exeat qui fuerit reus, et viclor abscedat g solet inferre severitas, sed quod male perpetrare
qui probaturianoxius. Revertereigitur ad te,homo consuevit iniijuitas. Illud malum nunc dico, quod
In tequaere accu?ationem,in te qua;re defensionem, nunquam potest essejustum, sed semper invonilur
in te quaere judicium. Imo tu esto et accusaior, et injustum. Illud malum dico, quo delinquilur Deo,
defensor, et judex. Intra in secretarium cordistui, non quo consulilur pruximo.Iliud ergo malum nunc
ubi Boli te vident oculi Domini Dei tui. Ibi te accusa, dico, quod sic est omnibus facienlibus inalum, ut
ut valeas accusatione defendi. Ibi te oonvince, ut nullipatientisitbonum.Jusliliam igiturhoraofaciet,
victoriara possisadipisci.Ibi te condemna.ut mero.a- si malum nulli faciat,et bonum omnil)U3 faciat;illud
ris absolvi. Ibi te puni, si vis ab seternae punitionis autem nulli faciat, malum.a quo nos beatus Aposto-
supplicio liberari. Fac in te,Christiane, verum rec- lus prohibet dicens Nuili malum. pro malo reddentcs
:
tumquejudicium.sollicitesecretatui cordisattende. {Rom. Quibus utique verbis plenam nobis
XII, 17|.
Facta tua mala tibi ante oculos pone : qufficun- benevolentiam commendavit. Non enim dixit:Nuili
que deleveras in intimo libro tuae recordationis re- malum facientes,sed.Vu/// malum promaio rcdderdcs.
cense frequenteracrelege; sineconniventia teipsum OstendensparuraesseChristianomalum noninferrc,
discutc tu ipse, etcogitationum tormcntis alflige.Tu nisidiscaletiamnonreferre.UndecogriOScitur quam
intejustamsenlentiamprome.Quidquidmalifeceras pessimum sit si nosalicui malurnfaciamus,qui,m:i-
peccando, puni veraciter pa3nitendo;et judex effec- lum facientibus aliis, malum pro tnalo reddere non
tus peccatorum tuorum, (luod facere solentjudices debemus.
capitalibus reis boc ipse fac iniquitatibus.Noli ac- 6. Serva igitur, Christiane, secundum rogulam
ciperepersonam574tuam,cunr.judicascaii3anr tuan-j. jiistitiam. Boiium 575 omni homini facito;malum
Sed cum mala tua discute, cum rigore
severitate vero nec facias alirui, nec reddas. Si enim malum
(a/vigore)in peccatatuacondemnationissententiam pro malo reddideris,etiam tu sine dubio malus eris.
prome, et peccata qujB in te condemnas, occide. Tuncillequi priortihi malum fecit, nonsolus malus
4. Hoc est autem peccata occidere, [leccatisdein- erit,qui socium malilire te habebit. Cura aulein coc-
ceps niillalenus obedire Noli ergo essepeccatorum poris malum pro malo reddere.in hoc magis culpa-
factor, et eris occisor. Si vero fueris in peccalatua bilis eris, quiu tr.alum quod in allis exsecraris,hoc
judex ju3tus,dejustoDei judicioexies absoIutus.Ut imitaris.Malus autem factus,non vincis malum, scd
autem in leipsum juslum pospis cclebrarejudicium, vinceris a malo, et quod pejus est, non vinccris
audi apo.etolum Pauluni,qui docot qure in tedebeas aliono malo^sed luo. Non est onim quemadmoduin
opcra mortiticare, ut ad vitam valcas pervenire. Di- malus liaM, nisi a bonilate deficiaa. Ita fiet ut in te-
citenim: Norlificate membra vestra, qux sunt super ipso rcmaneas damnabiliterviclus, si lueris tiia-vo-
icrram forniralionem, immnnditiam, iibidinetn, ron- D junlalis viliodepravatus.Tunc itiique hominem n^a
cupi^renlinm malnm, el nvaritinm, qu.T "st i lolornm lum cortisirimc superahis.si bonusipse pcrmanseris,
serrilus) prnptrr qiipr i^enit ira Dei in filios incritln- «i non pro mnlis niala, sed pro ninlis bona roddide-
lilntis {Goloss. iii, 5, 6). r.cce habcs, hnmn, qn.c in ris. Proptor quod Apostolus, qui ail: A'u//j mulum
te .judices', hahosqu.TB condemnes, qu.T in le morti- pro tnaio rcddentes; paulo pos^t dicit Noit vinci a :
non judicaberis.lsta condemna,
lices. Ista jiidica,et inalo, sed vincr in bono malum {Ihid., 21).
cl non condemnaberif .Ista morlinca,et non morie- 7. Ecce ut nulli malum pro malo rcddamu.", ab
ris. Hicpsto severissimus judex, hic estn vehemen- Apostolo simul audivimus ul eliam omnibus bona
:
ti99imu8carnifex.l9larecleconpidorandojudica,ab- faciamus.ab ipso rursusapostolo pariter audiamus,
jiciendo morlifica.Si enim peccnta tuarortocnnsidc- qui ait En/o ium lcnipus habemw., operemur bonnm
:
raveri9,jud casli; si abjcceris, occidisli.Ut ergo do- ad omnes {G'ilat. vi, 10). Tuiic itaque facimus jusli-
fcndas te, accusa te ; ut absolvns le. jiidicate; el ut tiain,cum illa horainibus lacimusqufE nobis volu-
ad vicloriiim pcrducaa causam tuam^cnnsidera con- mus ab hominibus lieri. Hanc justitiam Salvator
8cieQtiamluam.Agno8ceiniquitalemtuam,morti.nca ipse coma\&nd&u9 ai\l:Omniaqusevullis utvobisfa-
749 CONTKA FAHIANIJM FHAdMKNTA, 710
cinnt homtiiei.taittnin rt vo% facile iUii (Mnllh.vit, 1-). A |>rnialfit. Kt nnioll i|iiia cum |iauparam premtt, •ibl
(jiim aiitori) vtilliH iil V(i|)iH Ikiiiiihoh laoiuiit, nlitl (/rnvliHiniutii ponrliiH i[ii|i<irill, ncr alloinlil f|uia •!
jionii ? Si iiutniii iiinlii vnlilH rnniunl, non qiin vultiii .|uiil iln pniipnrn coKlliil,iln n|pioco|fllat. Hibi «nlm
ruoiiinl. Ki'Ko ul voH, hI iiiuluin prii ninlo mlilutin, boniitii iniprniiit, r|iianr1o pauprri bonum r«rit. 81
(|iiia noii iMt 1'iuMtiH lioiniiiiluiH i|uii* viiIIih ruoinnt nutrtn iiinlurn ro^ltnl rarnrn paupori, plua noMbU
voliiH.iion ulii|uii riiiitiH <|oo(l (lliriiiluH pr'i'i'(ipit,Mit(l hIIiI i|Iiiiiii puuprri.
i|UO(liliulioluHp(<rHunHit. Ouitproptnr ut JuHlltlnn) ta> ^l. Honuin i^Mtur rarint divAM pauperl, et proderit
oiuliMiiuaiii pnccopitC.liriHtuH.hoc intpunilitouiiiuui- Bitii. Dili^nl iniiteriooriliani, etrum pauptri M«mp«r
(|iin hoiiilni, (|iiii(l voliiH uli oiiinihus lioiiiiniliuH rloni- impnrnlul.iit ipnn inlHftrirordlnni in (li<i triloilationia
(iDrutis iiiipiMKli. Sic rurioliH Juilicitiiii ct )UHlitiiitii, (/cr/t' rclrilititioiiiH) invnniut. Sic to co^itol auper
do noH prophulu IiouIuh mlmonuit. Kuciotii
(]uilius hominom puuporom poailum, ut meminorit •« •ub
oniin Judiuium, ni pacculu voMtrn pumitondo (Inmniv Doo divite conalitutum. Nnn orKO duljitet bomiai
tiH, ot (Inmnuiido pcccutn hcnc vivnliH. Kucioti.H mi- puiip<'ri iniKcricordinni rar(rr>,(]untii a I)(>o divile d©-
tom JuMtiliuin, ni titilli mitiiiiti pro iiiiilo i'c<liluti.H,HC(l lectutur iircipr^ru. Ilecunlrlur chho liuutn Judicom,
oiiiitihtia hotniniliuH boiiu Hoc uliiiuo com-
ruciiiliH. (]tii hnbol n>tornam in omnibui potoHlatom.Illeonim
tiiondnt Apostolua diconn: Videlit ne (/uiimnlumpro n vidct omnium lacla, \p^c rcdHel untcuttiueucundum
violo (ilicui rei/dtit,srd scmyer ijuotl honum f.sl scctU' tipcrn sttn {tHttUh. xvi, 27). Dndo vcrncitcr dicitur,
miiti iiivirrm, ct iii omius (I Tht-ss. v, !.">). (\u\n Judicium xine misericorditiilli qui non fe^itmi-
S. Otiiu voro bonii ojicru tunc bcno ot tililitor setifordiam {Jnc. i\, 13) cl Ileali miserirordes, quo-
liunt, cum do bonn voltinluto procodunt, proptcron uiam i/i.u" mi.wricortliam ronscquenlur (Matth. v, 7).
cum prophctn (lixissot dolioro nos liicoro Jtidicium lO.FaciumuscrRoJudiciumctjusliliam.diligamu»
eljuslitium. uddidil.' F.l dtliijr>r mi.^icricordiam. Qiiia niisericordiam.Cuiii aulcm Judic'um ctjuslitium Ta-
misoricordiam maximo dcbcnt subliiiios hiimilibtia cimus^^miypricordinrn dilij,'imus,cum Dco nostrouol-
impondcro, ot divitcs pauporibus prrerogarc. lia;c licilc ambulumus.Ambulataulemcum Dcoquibonia
aulommisericordiadtiobusimponditurniodis: cuin moribus cl optTibua proficit, qui cojleatia lerrenia,
porcanli ct corrcclionem pniliccnli vcnia dalur, ot et a>lcrna lomporalilius antoponit. Sed oportet ut
cuin imMgenti ([uod es necessariuin non ne.Balur.Ad
t unnaquisquc soliicilus ambulet id C9t,ut non altum :
hujus niiscricordiftj pertinet partos.utsuperior infc- sapiai, sed limeal; ut ?upcrbiam fuglat.et boni nihil
riorem non opprimat, scd cum juslitia defendat, cl suis meritis tribuat,eedin omnibus quae bcneegerit,
divos pauperi nihil aulVral,?od pauporcn; papcalctvc- Dci graliam rocognoscat. Ista sollicitudo facit homi-
stial: ut paupcri non insidictur,s-ed eum nem cum Christo pcr viam humilitatis incedere et
potiiis suis
bencftciis consolctur. Quid orgo est quod se inHat ^ ad regni ccolcstis altitudinera pervenire. Conversi
hotno fragilis et mortalis? quid superbit terra et ergoadOominum pariter ejusmisericordiam depre-
clnis?qnid ?e supor paupcrem dives suporbnsextol- cemur, ut nobis suam gratiam largiatur, qua possi-
lit?qoare paupercm despicit ? quare paupercm pre- mus in nobisipsisjudicium rectum tenere.Justitiam
mit? 516 quarc pauperi panem, aut lenacitate non creleris cxhibere, et, diligentes mijjericordiam, non
tribuit, aut rnpacitate subducit, et illi cui debet de opprimore pauperes, sed fovere ut in conspectu :
suomultun-imisericorditeraliqiiid((iUiare,niodicum Dei, cui miocricordiam Judiciumquecantamus (Pia/,
qnod habet crudeliter conatur auferre? Existimat (^^ i)^ superexallantem judicio misericordiam inv e
quia cum pauperem gravat. seipsum relevel: arbi- nire possimus.
Iraturquiacum pauperem tribulat,sibi boni aliquid
((i) Ha?c vox aliquid videtur redundare.
FIDEI CATHOLIC^
INSTUUMENTA, E.\CERPTA DE LIBRIS S. FULGENTII
Contra Gesta quce adversus eum Fabianus
hcereticm falsa confinxit.
EX LIBRO I. DE UNO ALTISSIMO, PARAGLETO NUNTIO. DOGTORE ET JUDICE.
517 FRAGMFNTUM I. bus, pro luo libitn, Filii el Spirilus sancti merita
Filius it Deus est, ei alti-i^^imu^, ct vita ul Puter : ireliari?, quomodo aon etiam nominailiaoperaque
eadem quoquc citm Patre, ct similiter facil. consideres, quibus Patris el Filii unacelsitudo natu-
Miror autem, cum ex illis nominibus atque opcri- ralis ostenditur. Nam dumdicitur :/?2 prindpicerat
751 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 752
Verbum cl Verbum erat apiid Deum, ef Deus ernt A qnoquc operum naturali majestate roncordat ; ipsn
Verbum {Joan. i, 1); in nihilo nomen Filii a nomi- Filio dicente : Sicut cnim Palcr su.^icilat moriuos et
ne Palris rainua esse cognoscilur; cum sicutPater, vivificat, sic et Filius quos vull vivifical (Joan.v, 21).
ita et Filius, Dei noraine non privatur.Item Patrem Hoc autem dicens, et unitatem, et perlectani pote-
noviniusalti9simumdici,sed Filium quoquecerlum statem palernae ac suaj voluntatis ostendit. Non est
est hoc nomine nunrupari. Nam Patrem invenilur hic ergo voiuntas inlirmi. non esl opus inviii. Filius
Gabrielangf lusalMa.riam ioquens.altissiinum nun- enim quos vuit vivifical; sed illos procul dubio vivi-
cupare,5 7 8 cum dicit. Ecce accipies in ulero,el paries nctt Filius quo8 vivificat Pater : quscunque enim
lilium,et vocabis nomen ejus Jesum llicentmagnus, Pater facil, haec et Filius lacit. Sic etiam quos vult
el Filius AUissimi vocabilur {Luc. i, 31, 32). De ipso Filius vivilicat, 570 quos vult vivificat:
sicut Pater
vero Filio beatus Ddivid divina repletus inspiratione qusecunque enim Pater nnn solum eadem facit
facit,
Mater Sion dicit Homo factuf esl in ea, Filius, sed et similiter facit. In hac unitateoperis,
sio cecinit : :
et ipse fundavit eam AUissimus {Psal. lxxxvi, 5). una voluntas est naluralis.Nam si ea quae Pater vo-
Quis autem operum unitatem in P.itre et Filio dcne- lens facit, invitus lacere dicitur Fiiius, eadem qui-
gare audeat, cum ipse Filius eadem opera esse et dem facit,9ed non similiter facit:sed Veritas dicit quia
sua simul et Patris ostendat? Ait enim: Quaecunque o eteademet similiter facit.Agnoscatur ergonaturalis
Pater facit hsec eadem el Filius Jacit simililer {Joan. unitas,etmajestalisacqualitas,ubinecinopere,necin
V, 19).Ubi ostendit inter Patrem el Filium divinae voluntate potest esse diversitas. Cur igitur diversi-
operalionis officia, nec dissimilia esse aliquatenus, tatem nalurflp, et nescio quam inaequalitutem Patris
nec divisa. Qui enim eadem et similiter facit, sicut ac Filii,ex illisquaeposuisti nominibus atqueoperi-
non alia, sic non aliter facit; dum vero quaicunque bus asseris, et aequalitatem Palris ac Filii ex islis
Pater facit.heDC Cridem et Filius facit similitcr; sicut quae commemoravi nominibus atque operibus non
nihil est in operatione divisum, sic nihil est virtute agnoscis ?
diversum.ConcordatergoPatrisetFiliiuoanaturain
FRAGMENTUM II.
unitateoperi3,etinoperationissimilitudineunareful-
Deus Pater eliam Paraclefus.
getomoipoteatiadeitatis.Quod si alter Deus esselFi-
lius.non eadem quae Patcr facitetipse facpret:si ve- Tu quippe dixisti quia Deus Pater, qui nullo n)i-
rominor esset deitas Filii,quae facit eadein,siiniliter nor.nullique subjpctuspst,illa omni humililate ope-
non fecisset sed dum eadem sunt Patris et Filii
: rum ac nominum caret. Ac primunr. cognosce quod
opera, a Patre et Filio aimiliter facta, indubitanter Deus Pater non careal Paracleti opere, ut ex hoc
agnoscitur una Patris Filiique nalura. Audi adhuc „ dicas non cerlare de nomine. Eten im si in Patre
T-i.^- .1 1:^:1:: L ;_;u..„ ,..,„™ ;„ '-'
quam opushujusnominis ;„..«„«„;™.,« „„
i,.,;.,„„«™;-;„ invenerimus,npcesse
naturalem Patriset Filii,tam in nominibus non erit ut
1 :
in
operibus unitatem. Dicit enim Filius : Sicul hahet de nominedemonsirando aliquid di8putemus.P.<ra-
Pater vitam in senictipso, sic dedit el Filio vilam ha- cletus in Lalina lingua,non solum .\dvocatu3,verum
bere in semelipso [Ibid., 2(\). lloc autem est Patrem etiam Gonsolator dicitur. Audi ergo quid Apostolus
Filio vitam dedisse.quod est vilam Filiumgenuisse. de Deo Patre dicat, et ex vero consolationis opere
Dedil enim Pater Filio vitam habere in semetipso, veritatem Dei consolatoris agnosce. Aposlolus nem-
sed sicut Pater, jure generationis, non munere lar- pe scrihens ad Corinthios ita dicit: Benediclus Dcus
gitatis. Et vide qualiter dedil Filiovitam habercin et Paler Domini nosfri Jesu Christi, Pater misericor-
semetipso, sicut habel utique Pater vilam in semet- diarum, et Deus lotius consolalionis, qui consolatur
ipso. Habet autem Pater vitam in semetipso, quia nos in omni tribulatione nostra [II Cor. i, 3). Quod
cst naturaliter vita proinde et Filio hahere vitam
: in GrsBco sic habetur:EuXoYr,xo;69£6i; xal naTT,pTOJ
insemetipsodedit,quiaFilium vitam naturaliterge- K'j;(oj l,|j.u)v 'Ir,Joi5 .XptnoO, 6 Ilatr.o twv olxTtpij.(ov
nuil. Idfo beatus Joannes vitam Filium non desinit y.a': Bio; irajr,; TtixpaA'k^iatU)i,b TrapaxaXiov fjiJLa; e:ti
praedicare, dicens de illo : llic est verus Deus, et vila Tziiji TTi eXi<J/£i ^[JLwv (in Bibl. ufiu)v).Ubi consolationi
xterna (/ Joan. v, 20). Alio quoquc loco sicut vitam Palris consolationem quoque Filii conjungens,post
dicil Patrem, sicvitam dicil et Filium ail enim D panlulunr dicit: ; : Quoniam sicul ahundant pa.<isioues
Quod erat ah initio, quod aulivimus, quod vidimus Chnsli in nobis, ita et yer Chnslum abundut consola-
oculis noslris, quod inspeximus,et manus nnstroecon- tio nostra {Ibid., 5). Ne vero Patris et Filii consola-
irectaverunt de Verbo vitae (/ Joan. i, 1). Scimus au- tionem diversam in nobisvel divisam existimes,audi
tem Verhum Patris esse Filium. Cum ergo Verbum quiil ipspbpalus Apostolu; Thcssalonicensibusscri-
diritur Filiup, Pntrem vidcmus vit.v nomino
vitae hat. Dicit enim:/fi.>iC nulem Doniinus nosterjcsus Chri-
praidicari.Ipsum vprn Vorbum vitaG.vitam in subse- slus, et Deus et Pnler naslcr.qui dilrxit nos, et dedit
(juentibus nominat dicens Et vita pnlam facta est, :
consolationcm xternam,el s/iem bonam in gralia,con-
et vulimus, ef testamur, et annuutinmus vohis vitam soli lur coriia vc^tra, elconfirmet in omni opcre et scr-
Xternam qust erat apud Patrem, et pnlnm facta e.U mone hotio illThe.^s. u, 10). Quod autem hicposui,
nohis {Ihid 2). Eoce vita Pater, vita Filiiis dicitur:
,
roxio/c/MrnonnullicordicrsLalinifjr/jwr/f^/Mrhabent;
quia el Verbura vilffi, et vita Filius pia;dicatiir ac :
8Pil hoc sil, sive illnd, quia ct consolatio et ex-
sive
per bocunila^ nominia in Patre Filioque nnturHliter horlalio upud Gr.Tiros r.y-A/.lr^T.z diciiur, ideo nog
no.i di8cre[iat unde utique consequcntcr unitaa
; hoc posuimus ut unum consolationem sivc exhorta-
•7nn nONTIl\ lAHlANIIM FllArJMFONTA, 754
liiiiiMiii Palrih l-'iliiqitotn()nNtrt«iiiiiN.NMtiit<l iiptiil l.n- \ nalulKtii rin^lraiii ((Artlnfint.innuntUU moni(ran'ur
lllliiH ll(rli|ui' hOIIII*) lli hiiilii i|lliilrlli (llhlllt, Hinl ill Oiiiilo liii iiiiMiilitpiiluitcHMn alul>rliia iiutiMidtirlHt
MOiiHii Odiiniiiliil tJ(ii|i|iiMiiiiiiin (^iiiiviiliilu" llnll ikliinl H.tlvatiiri« ailviMitiiit / <|ii<iiii laiiipn « l'ati;r in liuliii.
a^il i|iiaiii iilKiiiiiiuiiii<JiiHi|iirtiii coniiDlaliirail H|ifliii nlliui annuntiaaan tritftlur: diril enlrii p«r Aiiiui
provoiiluH iiiiiliiiriri lini liiui-. llai|iio (|iimi>viN AMO pro|>hatnin : ••(juia ncca e^o nnnana tomtrurn, «t
dit nxliorlaliii i|iiiii iiiui vii|iuiliir('iinHiilatiiiiiiMi>((nn'> '< oroanH^pirituiii nt nnnuritlanHln huiiiinilnia 'ihria-
nnu laiiioiiOHloDitholalii) (|tiaiiixliorlutiiiniHHiTiiiiiiiu ••liiiiiHUUiii(4t/iui. iv,rt) lltii|un iKiii niRi pitrauna Uei
non o^oat. Illo i^ilur loiMiH ia Onouo iiio rDntiiintui' l'utria uocipitur : uniln dicil iinrluH l.ucitat?von({e-
(iloi|iiii) : AuT^; Sk 6 K'jpto< u|iil)v (in Hihl. ^ikuv lintu i|uiarum Dui FlliiiH diKiMoi:* Voanutoin (juein
'I»)<TOvi; Xpifftfi;, xal 6 Hth^ ki( lltTf.o ^(Aiov, h i-(rif^- iiini>HHndii'itiH?roHpuiidniinHimon l't<triiHdixil,Clirii.
ffs; ^i{i3<,Koi( $iSol>s(iu Hibl.oo^j; iia/iKXr,9tv a^iuvixv, iituiii liui»i/.u('. IX, L"Jj. Nu (juin vcru audionsDDum
xai iXjtiSa (i"jfaOriv iv -jfipn^, itaoaKaXtsai Ujjiiuv xii; dioniitum:<< (juiaocce o^ullriiianHtonitrum.nlcreann
KapSias xal aTr,p(^a( ufiac iv navtt X^^i^n» xal iofv <• Hpirituin,»ox huc croatum anHorcro velit Spiritum
(XY^O'!'- Illiiin (iiioi|un loouin dili^ontrr attondn, in saiicluin, i(tifin ronalit cbhc roruiii omnium cri^iito-
(|tio IMiilip|ioiisil)UH Hrribond A|i()sliiltiP,uil :«Si(|tiu ruiii; illtid uttor.dal, (|uiu ni du Hunclo Spiritu in
« cr^o ooiiHiilatio in CliriHli)»(/'/ii///i.ii,l);ct invoiiioH n hoc looo ali(|ui(l oHnot acuipiondtim,i)onuti(|uo toni-
ita pusilum :Ki xtc ouv n3paxXr)9t< iv XptvxiV.Suncti trtim fuiBDot primilua nominatum. Uicitur autem:
(|iiO((ue Spiritus ooiiHolutionotii, sam ta^ collataiii « Kccoo^ullrmanHtonitruinol croana»pirituiii:nquod
KocloHim, divina Scripliiru non tactiit. Diolum ost si Hccunduin liltoram voluorit ({uisquam pcrcipcre,
eniminlibro AotuiimapDHlolorum:» lCiiulosiaquidcm non oal ulitnliiiiuil hio nomiiiR HpirilUHaccipiut posi-
«pertotam Ju(liuatn,otGaliliuum,etSamuriatn,habe- lum 6886, quam ventum.qui etiam in p^almodici-
« but pacein;etivdilicubutur umbtilansin tiinure Do- lur sfnrilustemiicslalis {Ptal. %, 7): praeaertim quia
«niini.oloonsolationosanotiSpiriltisroplobutur •(/!(•/. pr.Tiui.sil Innilruiii, quod uliquo tunc assolct fleri
IX, 'M]. Oiiod in Gricco sio continelur ; \\ [jiev o'jv quuiulo nubos vcnlisflanlibuscongrogantur.Veruin-
'KxxXr, j(atxiO' iiXr);xfi« 'lou8ata;,Ka'. raXiXa(as,Kat Jla- taiiien quia huic prophetico locu magia intellcclua
|i»ps(assr5^ov elprj^tjv, otKo8o|io'j[jt£vai xai Tiopeu<)iJi.Evat convenit spiritalii< (ir.aximequiacumdixis9et:«Ecco
xC\i (p66tj> xojKupiou. Kat xri napaKX/iJSi xoj i^^lou Uv£'j- «eao lirmunslonilrum.et creans 8piritum;»continuo
fiaTo;eKXr,0'Jvovxo. Ouoinodo crgo consolator Pater addiilit,« ct unntinlians in hominibus Chrislum
nogalur, qiii suum popuinm consolalur? Ipse est « suum),»dignchicaccipiamus prophetatum aposto-
enitn, sicut supra dictum est,<< Pater misericordia- licae praedicaLionisorncium.Ipsamquippe prxdica-
«ruin,etDous totinsconi-olalionis.quiconsolatur nos lionom tonilruin nominavit.dequa et beatus David
« in omni tribulaliononostra»(// Cor i,;>).Agnosceer- dicit:rou; louilrui tui in rola {Psal. lxxvi,19): idesl,
go Deum l^atreni consolatorom nostrumin opere.et Vox praeilicalionis tuse in orbem terrarum. Rotae
disco non inaniter cerlarede nomine.Quod si perti- quippe nomine orbem significavit : nam et rotaor-
naciter negare non desinis, tibi consolationis ejus bis est, unde rol.ne parvulae orbiculi appellantur; et
bcnclicium denegabis.Sedcave ne quem consoluto" via rotae diciluroroita.id estorbis semila. Firmavit
rem nogas, experiaris ullorem. 6rgoDcustonitrum,firmansevangelicam prsBdicatio.
nem: creavit spirilum, faciens spiritales Evangelii
FRAGMENTUM III.
praBdicatores;etannuntiavit in hominibus Christum
Et (Vigcli seu iiuvtii.etdortori.^i.et judicis officia,Pa- suum.per dispensationem scilicet TestamentiNovi.
Spiritui satictocommunia sunt.
tri et Di[Jert sub-
tniuistratio a minislerio.
Cum ergo el Patri et Filio et Spiritui sancto opus
annunliationis videasconvenire,quid est quodvoca-
Miror auteraquorr.odo Filio et Spirituisanclo ve- bulis quaeris differentiam demonslrare, cum tancea
lis pr«scribere de nomine nunlii, quasi ex hoc se solura Filium invenias angelum dici ? Caeterum in
quisquam ostendat minurem, si suam in quolibet persona Spiritus sancti non facile quisquam hoo
opore nunliet ignoranlibus voiuntatom.Quanquam possit invenire vocabulum.Si ergo de nominequae-
nomen nuniii, angelus dicilur, in solo
qui Graece " stionem moves, non habes quod objicias Spiritui
Filio valeat inveniri.lpseenim dicilur magniconsilii sancto, ut eum minorem asseras Filio, cum angeli
Angelus {Isa. ix, 5). Csterum in Spirilu sancto nomine magis invenialur Scriptura sancta Filium
quamvis opus annuntiationis invenias.angelura ta- nuncupare.Sed si angelivocabulura,non secundum
nien dici Spiritum sanctum puto te reperire non divinitatem,sedsecundum carnemFilio asserisassi-
posse. Filius ergo diclusest magni consiliiAngelus: gnandum, noli ergo a divinitate Patris diversam
quod tamen consilium non fuit solius Patns, sed dicere divinitatem Filii,cura angeli vocabulumnon
erat consilium Trinilalis.N im ipse Filius.siciitdi- dicis diviaitati ejus convenire, sed carni. Si vero,
ctu?estmagnt consilii .4»<;e/'4S,iiadiciturfldmj>a/)i7is, quod congruum magis est, non noraen operis, sed
coHSJ/iarms.Spintusquoque sanctusipseestS//i>i7u5 ipsum opus altonilis.coinraunisinvenitur aununtia-
sapii'ntis et inlcllectus, consilii et fortilu.linis {Isa. tioTritiitatis.Altendeigiturillum sermoncmDomini
xi,2).Magniergoconsilii AogeiussolusdiciturFilius; Salvatoris, quem
ad discipulos habuit, quando eis
sedopusannuntiationisnecaPatrealienum est,neca Paracleti promisit adventura: et hoc in eo accipe,
Spiritu 581 sancto.A Deo namquePalreeaquaead adquoJeumcognoverisadvenisse.Antesuamquippe
755 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS 756
Dominus passionem, ad docendum venturumdisci- A << hocmihiprovenietinsalutem, pervestrara oralio-
pulis Paracletum Spiritum co loco prsedixit, ubi a « nem et subministratinnem Spiritus Jesu Christi»
PatreSS* simul el a Filio ipsum Paracletum mit- i9).Puloquod homo.quite Latinitatisperi-
{Philip.i,
tendum esse proraisil. Ait enim :«Paraclelus enim tiimesse commemoras^prorsusnoverisnon hnc cssc
« Spiritu99anctu8,quemmittet Paterinnominemeo, subministrare quodestministrare.Quiain unohorum
tillevo3docebitomniaqu3ecunquedixerovobis«(Joan obsequium humiliiatis, in altero autem indicium
XIV, 26.) Docebit vos utique ,ait non postulabitpro abundantiae 5S3 ac potestalis ostenditur.Aminis-
vobi9.Item in eodem scrmone:«Cum autcni veneril trante quippcobsequium redditur,a subminislranle
« Paracletusquem ego mitlam in vos aPalre,Spiritum vero subsidium prajrogatur.Nam dic mihi, quae.>^o,
« veritatig quia Patreprocedit,iile testimonium per- cuni Apostolus dixisset hominibus:« Scio quia huc
"hibebit de me«(y(}on.xv,26);ct ilerura:<»Adhuc mulla « raihi provenietin salutem,pervestramorationem;i»
« habeo vobis dicere,sed non potestisportaremodo. in qua oratione utiquenon illoruniministerium,8ed
«CuraautemveneritilleSpiritusveritalis.docebitvos adjulorium exspectabat,sicut alibi ostcndit,dicens:
«oranera • veritalem {Joan.wi, 12). Ubi ex ipsa simili- « Obsccroigiturvos,fratre9 per caritatem Spirilus;ut
tudine operis ostensa est communio deitatis.Docet « adjuvetisme inorationibuspromead Deum»l/lo?H.
enimnosPater,Dominodicente:«Eslscriplum inpro- g xv,30};cumergo,sicutdixi,oraiionem(ldelium bcatus
« phetis:Eterunt omnesdocibiles Dei.Omnisquiau Paulus inadjutorium ex9pectaret,quid opus fuilut
« divit a Patre et didicit,venit ad me n{Isa. liv,13). adjungeret, « Et subministrationera Spiritus Jesu
Docet etFiliusdequo scriplumest,quia«accesserunt «Christi ?»nisi quia voluit ostendere quod orationi
« adeuradigcipulieju9,et aperiens ossuum docebal fideliumSpiritussanctug largiaturefrectum.dum hig
«eo9»(^/af</i.v,l,2).Docetno9etiamSpiritu9 9anctus, a quibusvelproquibusoralursubminislratauxiliura :
Bicut superius ex verbis ipsius Filii Dei docuimus. nonhocfaciensserviiisconditionis obsequio^sed divi-
Inde eat quod etiam beatus Paulus doctrinae sancti naj quamcutnPatreetFiliounaranaturaliterhabet.im-
Spiritus omne opugsuae praedicationis assignat,di- pcrionotestatis.Quod ut manifestius noveris, verita-
cen9:<i0uis enim scithominum quae sunt hominis, tem tibi etiamin hoclocoGrsecae ingeram leclionig.
« nisi spirilus hominisquiinipsoest ?[taet quaeDei ScribcnsenimbeatusPaulus ad Timothcum hoc fa-
"8untneraocognovit,nisiSpiritus l ei.Nosauteinnon ciensinteraliadicit:«Marcuma9sun,e,etadductecuin:
« spirituraraundi accepimu9,sedSpiritumquiexDeo « est enim raihi utilis in ministerium » quod in :
" estiUtsciamugquaeaDeodonatasuntnobis .Quae et Graeco sic habetur: Mipxov avaXaowv a-fxyt^in Uibl.
« loquiraur, non in doctishumancc sapientioe vcrbis, xyc)iit~0L asaoTou^iV:'. yap ixo'.t'jy:,r^(j-o^ zlz oiaxovfav
« sed in doctrina Spiritus »(/ Cor. 11,11,12, ^3). Hanc _ (// Titn. IV, II). Vides nerape hic ab Apostolo rai-
Spiritussanctidootrinambeatus quoque nobis Joan- nislerium S-.ax.ov-av dici.In illo autem loco ait:«Per
nes in9inuat,ipsum Spiritumsanctumnominesigni- « vestram orationem etsubminislralionemSpiritus
ficans unctioni9. Sic enim ait: «Uaecgcribo vobisde « Jesu Christi,»in Graeco positum est,8ta Tr)c uaiov
« his quisftducunt vos.Et vos unctionemquamacce- Sei^^iW^jXa! £T7i)^opr,Y''ac tt>j -v£'j [jiaTo; 'Iiou XptJxoG
« pistis abeo,raaneatin vobis.Et non necessehabctis {Philip. 1, 19).Nonne manifestum cst,non hoc esse
« ut aliquis doceat vos^sedsicutunctioejugdocetvos Staxovtav quodest yopr,Y(av?Audiet aliud de beati
«deoranibuSietverumest.ctnonestT.cndaciuTiB^Joa». Pctri Epistolamanitestius documentum,quo etad-
iT,26).Haec dicta sint a nobis,quia voluisti Spiritui minislralioncm,id est xop^iT-'''',"^" esse creaturas,
sancto Advocali nomen objicere, pro eo quod eura sed Creatorigagno9ca9;etexadmini9trationis,nominc
Dominus Jesua Paracletum nominavil;uto9lendere- Spiritum ganctum nonaliudessequamDeum,9incali-
muscujus nperig gralia dixcrit DominusParaclctum qna caligine dubitationis intelligas.Dicit enini bca-
fuisse venlurum.Nam quoniam doctoripse adiscipu- lus Pctrus:<'IIospitale9 inter vo9 sine raurmuratio-
\\B corporaliterdigccdebat,doclorera illig uliqucpro- « ne:unu9quisque qualem acccpit gratiam,inlcrvog
miltcbat: et vide qualem doclorem,qui eis etscien- « illam ministrantes, ul boni dispensatoreg nculti-
tiam tribuerel,et virtulem.De ipso quippc ait dis- 1 formis gratias Dei.Si quis loquitur, lanquam ser-
cipulie: «Vog autera sedete in rivitate,donecindua- D „ n";onc9 Dci:si quis minislrat.tanquam ex virlutc,
« mini virtute ex alto(A-MC.xxiv,'i9);» et iterura dicit: « quam administrat Deug.» Quod in GriBco sic ha-
fl Accipielig virtutera gupervenienti? Spirilug sancli betur^+tXiJevoi etc (xXXt^Xou; i^vj fOf^jaiiCD^* ,ty.%izo(;
« in vo9»(/lr/ t,8).Ip9e itaquc Spiritus vonicns^sicut xaOtb; IXa^E yapi!T,ua, et; lauTOu; a'jt6 Staxovouvri;, to;
Iribuit cognitionem.ita ronliilil firmilatcm.Proplo- y.a/o' o!x.ovo(Jiot TtotxfXr,; yapiTo;0£ou. Eltt; XaXeT.co;
reascriptumegtde disnipniisi^Etrcplcti suntomn^^g ^'/^'{{x e£ou'Et'tt; 8iaxove(,(o; ^^id^-jo; io;(in Hibl.^;)
« Spiritu sanclo.et loquebantur verbumDei cumn- yo;T)Yei 6 Bth^ (/ Pcfr. iv, 9).Ex his locis.quaj magig
<« ducia"(i4r/.iv,3I).I)ic minorcm doctorem,Bidorlri- GriTco quam Lntino digcernunlur eloquio,ministe-
namei"i9qu.Tlibpt philosophia vicil:dictninorcmdor,- rium ad oprrationem humanam, admistratio vcro
lorcm,9i itbillolirmalosrcgum Sicvilia guprravit.Mi- sivc subniinistratioaddivinam cogno9citur «^raliam
nistrum vrro ne.scio ulrum alicubi dictuin invcnire porlmcrc. Iloo est itnqueSpirilui sanclo submini-
poleri* Spintum sanrtum. Et ne tu.T agsertioni de 8lrarr,quod csl sufricienliain d'ire.Cum enim Deus
illo Apostoli loro aliqiiid juvaminis rcpromillas,in virtulcrti administrat,9urricienliam donal.Quamguf-
quoPbilippensibus 8cribcn8ait:''8ciocnimquoniam ficicntiamno;! ex nobis.scd ex Deocsse beatuaApo-
7:n nONTHA I AIIIANIl.M l'H\fiMKNTA. 7M
HtoliiM (Inconn : .S'M/'/I.'»VriM/i.ini|ull,n«J/»«j cjc Ufo tsl , \ lioo Ril ol Killuii ol K|iirilii« mnclu». An nn»ri« bh
tiui et HonfOi H(M l<iil miHislioi Novi Tffluuinili) A|ioiiIoIm iliclitiii ; Trttifitiir fiirum l)<'o, ft Chrltio
nort lilfcni, wl \fiiiilii {II l.or \\\, f», 0) OhIimiiIimih Jriu, iiui juiiunlurm e»l riiuj itc mnrtnoi, tl ptr ad"
aiiloni ininiHloriiiiiiHuiiiii.riiriivilotiitin HiiliiiiiniHliii- vettlitin I//JIU4, ft rffinum i/uimj (II Ttm. iv, I). D«
lionoin Hiincll HpiriluH ilr<moniilriir«<,ilim>nH : IMlera Hpiritii autnni iHt •nnrto l|iHn KilUia dicit, quil
iiniiiioiridit, Siiirilit.%nulriiti'ii'ifii-<il{lhiiirm). ViHiiiii iinjtirt uiiittJum ilc finralo, et ile lutlilia et de judi-
yorolibict)l,l>uuiu l'utruinJuilicoiu(licui'u,i|uaHi nnn fio {Jvan. XVI, H;.
EX LIBRO H DE 0FFIGII8 POSTULANDI. GEMIINDl ET ORANDI IN CHRI8TO
ET 81'IiaTU S.^NGTO.
KIWdMKNTUM IV mlornn cnRnitio, ot nnfnn cnt crcdflro ftmpit«rn«m
tlivinitut«;m ti<mpuriililPruliqui(lHKnovitHn;hocutiqua
/h i:ttri.ilo dii.r iuttw.f, fiemmii unica.
romiln vi^ritutiH «!xpOHrit,i)t (ium divinita» b«- couno-
NofloonlllonlPHC.IiiiHlumFilinninoi vivi''qnnr1pnm visMn(licit,n^'noBrftturqiiinrognoBCPnl«3m facit.Kum-
conlVHHua oal npoaloliiH INIruH, i«l iib ipno Snlvaloro (l('m locutioiiiH modum UoftlUH ApouloluH toiiuit Hcrl-
[Maltlt. XVI, UV l7),ronrcs9ioni9 hn|uH Rrrttiii mernit bonn ftd lialntftH, dicons : Seii lunc quiitem ignorantet
vocari bonlus),unum cumdomquo riliiim Dci «Iqiio B /Vuw, /lU qui natura non tunt dii lerviebalit. Nunc
hominis crodimus ot in oo palornn' malornn'(|no
:
inilem rum imn crxjnUi sitit a Deo
roynoverilix Driim,
8ubslanli;u luituralom cogmisconlos corlissiino vcri- ((Jd/. IV, K, y).Ubi utiquonon falHUin fuilquod dixit
tftlom : sicnl ulramquonatnramin eo non lindimus, Apo8tolus,quia copnovorunt Denm, et hoc quaai vo-
sic otiam nullalonnssoparanius.lIoc^inippoinNoslo- luit Hoquonti removere sententia Bodno ipsamco- :
rianis catholica ciilpitt ot CvTndomnat Ecclosia ;
qni pnitionoin,noii divino munori vellent assignare.sed
maxiino in hoc orrant, in quo proplor {jominam sibi ;snbsc(|uenter Apostolus.illoquo diximuslocu-
Chrialisubstantinm volnntinoogoininaroporsimnm; tionis modo, quo per elliciontem ostcndilur id quod
nt nliam dicant ad Filium Doi, nliamvcro ad Filium cognitosesse a Deo ostendens a Deo
elticitur, dixit :
hominis pcrlinoro ciim unns idiMiiquo sit Doi rt lio-
: factuni ut illi cojrnoscercnt Donm. Dcinde negare
niinis Filiiis. do Doo Palro Vorbiim Dous.ot do Vir- non potos Apostolum dixisae Quoniam itulem eslis :
gine matroVerbum caro rurtuin, id cst Dou? homo /i/ii, 7/115(7 Dru.'i Sfnritum Filii sui in corda notlra,cla-
veraciter nalus : (|ui formam sorvi accipiens.in qua tnanlcm : .-{hha, Paler (Ihid., 6). Quomodo ergo 8pi-
de nialre fleret homo vorus.nihil amisit in non illa forma ritus iste, qui Filius est, scd lomen Spiritus est
Dei, in qna cum Putro unus est nnturalitorDous et veritali^, clamat Abba, Pater, nisi ulique illo modo
;
cum semolipsnm oxinanivit,suis pormansildivitiis q quo nos clamare lacit Quod beatus AposloluB alio .>"
plenus; et cum so humiliavit.non destitit essequod ocoevidpnterinsinual,dicens:^Ht)/^uf)(c/iimS//iri7u
erat, semper Altissimus. Undesicetiam factus est Dei aguntur, hi filii sunl Dei. Non enim accepististpi-
obediens u.oqnc ad mortom, mortom autom crucis rilum servilulis iterum in iimore, sed accepislisSptri-
{Philip. II, S|, ut in opere obeditionisjuranon amit- lumadoptio>iis /iliorum Jn quo clnmamus Abha, Paler :
loret propria) potestatis. Proinde, et cum mortuus {l\om. VIII, 15), Cernis nempe hoc esse Spirilu cU-
est; nihilominus Deus verus et vita ajterna esse non maro Abba, Pater, quod clamare non facit.Spiritus :
destitit et cnm ignominiam crncis humili corde
; ergo sanctus proptereagemereet postulare dicitur,
portuvit, Dominusgloriffimajestatisque permansit. eo quod gemere et postulare non faciat. Nam sicut
Apostolus illud quod de Spiritu dixit, clamantem :
FRAGMENTUM V.
Abba, Pater, clariuset manifestius exposuit,dicen3,
Quomodo gemat aut postulcl Spiritus sanctus. in quo clamamus: Abba, Pater ita illud quod postu- ;
Secundum rectam itaquecalholicae fideiresrnlara, lareSpiritumdixit.similiterexposuitalioIocodicens:
non ita debet accipi quod Spirilus sanctusgemat : Oranles omni lempore inSpirilu,et in ipso vigiUmtes,
cum utiquegeraitus,nonsolumnatur£edivinae,quam i>i omni inftantia et obsecratione (Ephes. vi, 18).Ecce
Spiritus sanclus habet,sed nec angelicoebeatitudini, quemadmodnm pronobispostulatSpiritus.dum nos
quara ex dono Trinitatis sancti angeli cognoscuntur D m Spiritu oramus : ecce qnemadmodum pro nobis
habere, conveniat. Unde illo modo recto accipitur, interpellat,diimnosinomni instantiaetobsecratione
quo solet significari 5S5
per efficientera id quod in ipso Spiritu vigilamus.Spiritus enim sanctus.per
elficitur, id est, geraere, desiderare.et postulare nos quemcaritasDeidiffunditurincordibusnostris,tacit
faciat,i1um scilicel.gomendi atque postnlandicordi- nos gemere et posiulare pro iniquitalibus noslris.
bus nostris inspirat affectum Sic autem Spiritussan- Facil autera nos geraere.dura nos facit dolere iniqui-
ctusgonere. desiderare ac postulare dicitur.sicutet latera nostram, postulare veniam, desiderarejuati-
Deus dicitur cognoscere, pro eo quod cognoscentem tiara.lstud desiderium gemitumque illedonosancti
faciat. Diclum namquc esl ad Abraham Nunc : co- Spiritus accpperaf, qui dicebat Rugiebam a gemitu :
gnovi quonium times Detim, ei non pefwrcisli fiHo tuo cord7s mei ; et Anle te est omne desiderium meum, et
dileclo propter me {Geues. xxii, 12). Unde quia inDeo gemitus meus a ie non est abscondiius {Pial, xxxvii,
naturaliteromniumreruramanetincommutabilis et 9, 10).
759 S. FULGENTII EPISCOPI nUSPENSIS 760
ft§6 FRAGMENTUM VI. A geniit,duni inlerpellat pro nobisrquia quodhabel
Christus pro nobis interpellat ut homo et ut sacerdos. cx humanitate carnis ut petat, habetex majestate
Quid illud quod in Spirilum sancium desiderant an- divinitatis ut tribuat. Si vero meritum sanctiSpiii-
geli pruspicere. tusexdivinaScriptura cupie agnoscere,vide quid de
Non gemit Spirilus sanctus.quia in nalura
igitur illo Petrus apostolus dicat ipse enim ait ; Spirilu :
ejus divinaet incommulabililer beata,nullagemendi snnclo misso de coelo, in quem concupiscunt avgeli
potest esse miseria. Sed tu opponis nobis quia Chri- prosvicere (J Petr. i, 12). Hic certecum audis Spi-
Blus pro nobis orat quod nos nuUatenus negamus,
: ritura sanctum de coelo missum, non est quem acci-
•cientes Apostolum dixisse Quis accusabit eleclos
: piasnisiSpiriluniParacletum. Memento autemquid
Dei ? Dsus, qui jastificat. Quis est qut condemnel ? Dei P'ilius de angelis dicat.quia .«empfr videnl faciem
Christus Jesus, qui mortuiis ett, imo qui et resurre.vit, Palris {Matth. xviii, 10) ;
qui tamen in 581 Spiri-
qui esl ad dexteram Dei, quietiam interpellat pro no- tum sanctum prospicereconcupiscuiit.Quod si audi-
bis (flom. VIII, 33,34). iQterpeilatigiturChristuspro res quia sancli angeli faciem sancli Spiritus vident,
nobis, secundum illam naturam quam accepit ex et in Patrem concupiscunt prospicere, nonne hinc
nobis :quamnaturam quia non accepil Spiritussan- assereresmultopotiorem Patrem.quiaSpirilus san-
ctus, nullatenus pro nobis interpellat aut postulat. p. ctus videtur,Pater autemmagisconcupisciturijuam
Sed quodsecundum formam servi solus Filiusinter- videtur ?Nonautem Scriptura divina proplereadixit
pellatjhocsecundura divinitatis unam communem- Patrem videri,etSpiritumsanctumconcupisci utpo-
que naturam, cum Patre et Filio Spiritus sanctus liorem ostenderetSpiritum sanctum (quod nefasest
donat. Nam et ipse Christus Jesus pro hominibus dici).' sed hoc dicendo aequalitatem nobis insinuat
nullatenus oraret, si horao non fieret. Sed orat pro Patriset Spirilus sancti. Ut ex hoc quod angeli di-
nobis ex officio sacerdotis. Non autem potest vera cunturPatrem videre,inSpiritum verosanctum con-
sacerdotis inveniri persona, ubi non est humanitas cupiscunt prospicere ad hoc nobis iste sermo pro-
;
vera. Apostolica quippe testatur auctoritas.quia om- ficiat,utSpiritum sanctumquem verafides poliorcra
nit ponlifex ex hominibus atsumplu^, pro hominibus Patre non potestcredere; nullateuusaudeatinlerio-
constituilur, in his qux funt adDeum, ut offerat dona rem profana infidelitas sestimare. Una est enim in
et sacrificia pro peccatis {Hebr. v, l).llleautem Pon- sanctis angelis indeficiens visio et concupiscentia
tifex ex horainibus assumptus, ut vere pro nobis of- Trinitatis, quam utique semper el piospiciunt et
ferretsacrificium mundum,nihil aliud oblulilquam prospicere concupiscunt.Idcirco aulem ibi dc suni -
seipsum. Illa igitur oblatio, puta sancti et impolhiti mo
uno vero et beato Ueo sempcr vi-
bono, id est
Pontificis, ipsa pro nobis est exaudibilis oratio Sal- semper videtursemperque amatur. Sicut
Titur,quia
vatoris.Ideo secundum beati Joannis apostoli atte- ^ ergo visionemillam facit amor nondeficere,sicamo-
stalionem Advocatum habemus apud Palrem Jesum
: rem facitvisiopermanere. Ideoaulem amor ille non
Christum justum,et ipse est exoratio pro peccatis no- deponilur, quiailla visio non mulantur propterca :
stris {I Joan. ii, 1). Qui tamen surgens a mortuis, vero ilia visionon mutttlur,quia incommutabile bo-
quia non moritur,et mors ei ultra non dominubitur, num esl(}uod videtur. Illaigitur concupiscentiaper-
carens infirmitate ac mortalitate, simulet mojrore spiciendi, non est eine laetitia perfruendi. Nihil cst
caruitel dolore. Proinde etorandi verum pro nobis enim sancta Trinitate dulcius, nihil suavius; quia
gerit officium,etlamennongemit. Securus enim pro nihil est melius. Inde hiibenl angcli a;lernitatem,ut
nobisinterpeiiat : quiaproillis utiqueposcit,quibus jndcficienter vivant;inde veritatem.ut manifeste vi-
salutemdonare disponit. Nullatenus itaque Christus dcant; iude caritatem,ut fideliter concupiscant.
EX LIBRO III. DE UNO IMMENSO ET DOMINO DEO NOSTRO.
FRAGMENTUM VII. D se, sic soli competit Filio, ut nec Patri competat
QucP tint propria singularum Trinilatis personarum. ullalenus nec Spiritui t-ancto ; descendisee qiioque
Possumusenim aliquid desingulis vcraciterdicere corporali 588 specie sicutcolumbam in Jesum,sic
quod de non possiraus dicere Trinitate. Vcra-
tota soli competit Spiritui sancto, ut nec Patri possit as-
ciler quippe profitemur solum Patrem genuisse^so- signari neo Filio. Sunt ergo aliqua qua; congruunt
lum Filium de Patre natum es^e.veracitor eliam di- singulis.neccoiiveniant tribus ; nihiltamcnestquod
cimus soluin Spiritum sanclum de Patre Filioquo uni pcrsonaa non competat, et possit tribus simul
proccdere. Non enim Trinilas Filium genuit, nec convcnire personis.Nara in ipsaTrinitale,licet aliud
Trinitas de Palre nata est, neque Trinitas de Putro sit dc patre natum esse Filium, aliud de Patre pro-
Filioque procedil.Sunt igilur singula, quaj cum non ccdere Spiritum sanctum (quoniam non est eadcm
compelant Trinit;iti, sinmilis tanipn rompctant in proccpsio Sfiirilup sancti qu.T nativilas Filii), com-
Trinilnlo perannis Sicut eliam vox illa qu.T super muno lamen est Filio et Spirilui sanclo, de Patre
Jeeum haptizHluin deccclu sonuit {Malth. iii, 16, H), naturaliler esne ; quamvis solius sit Spiritus sancti,
flic Bulicompctit Patri, til nec Filio possit compc- sicut dc Palrc, sic etiam de Filio esse. At vero Patri
lere, nec Spirilui sancto ; et vidisso Spirilum I)ci proprium ost de nullo e83e,id est auctoren: naluralis
descendeotem sicut columbam, cl vcnientcmsuper csscntia: non habcrc.
701 roNIllA KAHIANUM FKAOMKNTA. 1M
KllAOMKNTUM VIII. A ''/''« vctlru (tixod. xi, 'iij. Nam nl In •<nl«m llljro
dioilur .•
SarrtfintHt tliiM enntunlAlur, niii Uomino
.S'//iri7u« .«nnc/iiJ //fi rrfiht orhrmtiirmum.Ht til tfm-
llna ett tmmiiiisiliit l'nlns,rt tati. i.xoil. mi, JOy, (JuttpfopliT, ftul Ptlrem «^
por etium i// <•(/•/(/. t't-
tii, el Sinrilua iniin-tt. iMiuiii iicuikIuii: divinarii nalumm unuiii Dumtnudi
Dciim noulrtiin dcpoBila iii/ldi'lilttle '
" «ut
An nt'HoiH Crixtiim o8H(> /)fli i'/r/M/f»» c/ /Jfi »«/'/<•"- ,
dic Un/ 1'atri cxliibcnduiii non p»ii« , -iM Uo-
littm {I Cnr.i, lil)? hc (|ii(t HcrinH divitii lcHlnlnr nlo-
<|uii.iiiiiii(i Ooiiiiiio /V(i f.</, t'( (•«»// 1//0 /ui/ semper, iiiitio l)(Mj nuatro pt/i)oi|)i«iiiur rxlnlicrc. Tu enim
«/ c</ (iri/0 /M^um (l.ccii. Oiiiu v«io inviHilnliii dixialiquiu Duuii noHlnr flat Filius.uou «al uou» nt-
1, 1).
i^juM por eii i|ii/» laolu Hunt intuli»olu oonHpiciuulur, turulttvr Uous dic nobin ({ueiii
:
dorandum, cl cui
hoHtioH rxiBtimoH oirornnduH.Kino (|uci'» dici» l)i«uin
propton^a oiiin.Sni|iluru ili.xi8Bol : Arenam r/i'/ri<, //
p/Ml'/.r <julliis,rt ilirs s(rntti iium iliuitmrraviiy ntlUu- noHtruiii.aut ci (|U(;tti I)oum uhmitih Dei ncstri? No-
ttitiem iirti,et lalititiliiirm trrr.r,et }no{uiidum ahytsi ccHiJC cst autom ut HocundiiinBcnsum tuuin, uut
proscoptuni lo^iH abjicia», si boII »/icrillciindum l'a-
qttit tneiistts esl {Hrrli. 1, 2)? ul rx robua croutis 00 •
lri;iiul Hi ic^^i oblemperuH, v/li Kilio dicas hoBtiau
giioscoroinuH niu^nilioontiatii CrouloriD, coniiiiiio
dioilur : Sapientinm lk'i fir.ireitrnlrm oninui (/»n oireronduM.Sooundum luam cjuippo fccntcnliam,non
i//i;oi//(;flOj/?KL roolo; do ip.nu ouim dioitur,- .[ininjit B "i^" l^o' noatri,8ed Ueo noatro lex pra-cipit Immo-
nntevi ulnque propler suanimuiulHiam,el nihil inqui- iandum.
numenti in illam »«rurn7 (,S(i/).vii,24,'J0);et itcrum :
FnAC.MICNTUM X.
ud finrm fortitrr, et disf^ontt
a fine usiiur Deus Pater Drus esl Ftlii de venlre matrit, non de
Attiuiiit
omnia suaviler .S(///.viii, 1). Ouid csl uulom iibKiuc utcro genitorit.
altingero, nisi tutum implorc ? Iiiiplct uulom sic Agnosceigitursecundurn divinitatcm unum Deum
omniu, eicut implet et l^ulor ol Spiritus sunctus. ease Patrem et Filium et Spiritum sanctum; et ci-
Proplcr quod dioit beulus David Quo iho a Spiritu : dein uni Dco,qui se prtecipit a (idclitius coli, omnia
tuo,et a facie tua quo lugiam? Si ascendero in ccelum, justc servienlis obsequia inseparabilitcr exbibcri.
ibi lu et ; «i descendero in infernum, ades [Psal. Agnosce etiam Deum Palrem Deum ease non Filii,
cxxxviii, 7, S). Alioquoquo loco dicitur quouiuin ex aBternitale nativitatisdivinaB.sed ex ternpore hu-
Spirttus Domini rcptcvit orbem lerrarum Sap. i, 7). manilatisassumplae.llabetenimDeumPatremFilius,
An putasSpirilum sanctum ita orbcm terrarumim- Dcum suum;scd de ventre matri.-(, 590 non de
plere, ut in oojlo non sit cum lorram implcl ? Svd ulero genitori.s. QuoJ si non credis, ab ipso Filio
vide quid in alio looo idem liber SapientiaB conti- audi hujus raysierii veritatera, qui dicit in psalrao :
neatiibienim diciturDeo: Qux in cirlis sunt autem q De ventre matris mex Deus tneus et lu Psal. xxi
{ 1). Nara quia Deus Paier secundum naturam
qui$investiyavtt?Sen.^um aW.cin luum quit srivil, nisi Paier
dedei is sa/)ientiam,et misrris Spiritutn luumdealtissi- est uuigenili Filii, nosteraulem Deus est : hoc ine-
mis Sa/». IX, 16, 17) ? Agnosce itaque unam esse im- narrabili bonitate, secundura consiliura voluDlLlis
mensitatem Palris et Filii et Spiritns sancti quia : suse operatus e3l,ut pro nostra salute uni^eaito li-
Trinilas unus est Deus, qui omnia creavit el uni- ; lio suOjCui Pater et«t per naturam, eseet Deus per
versa quae fecit,«lernilatc atque incoiijmutabilitate gratiam ; et nobis.quibus Deus est per naturam,
sapientise 8ua> acvirtulis excedit.Hoc utiquevidens dignaretur Pater esse per gratiara.
dicebat beatus Apostolus : Pox Dei qux exsuperal FRAGMENTUM XI.
omnem ititellrctum, custodiat cordu vestra, elintelli-
Christus vere Deus noster. jEstimatio in Scripturis
getitias veslras in Clirislo Jesu Pliilip. iv, 7).
duplex, incertx cognitionis elcrrtx scientix. Chri-
589 FRAGMENTUM IX. slusnon esl Deus Manichxorum, Judxorutn, Aria-
Trespersonx sunt unus Dominus Dcusnoster. norutn.
Sic ergo iia sentiendum est,quemadmodum diois, Beali Cypriani accipiaraus etamplectamnr utique
ut Filius sitDeus noster, Paler vcro sit Deus Dei senlentiara.qui scribens ad Quirinum.in libro se-
nostri,nec tamen Pateret Filiusnaturaliter sit unus p. cundo, capilulo sexto, sub titulo quod deus bit :
Dominus Deus noster vide quotnodo tuis verbis ; christus, intcr alia testi.Tionia etiam hoc protulit:
coinpellarisDeo Patri divinai servitutis obsequia «HicDeusnoster,etnondeputabituraliusabsqueilIo
denegare. Diciturenim nobis ; Audi,Israel ,Dominus qui invenit omncm viam prudentiae,et dedit eam Ja
<(
Deus tuts, Dominus unus c^t (Deut. vi, 4). Et alio «cobpuerosuo.etlsraeldilectosibi.Posthaecinterris
loco : Dominum Deum luutn adorabis, el iili solisir- «visusest,etcurahoraiuibusconversatuseat(Baruch
vNam el in Decalogo certura est hoc
vies (vers. 13). III, 36, 37, 38). -Agnosce testimonio tanti martyris,
primura contineri raandatura Eijo sutn Doininus : de Christo dictum Ilic Deus noster, et non aestima-
.•
Deus tuus, qui edu.vi te de terra .Egypti, dc dom$ bitur alius absque iUo;ei disce ut divina dicta recte
servitutis [Exod. xx, 2). Dicit etiam David Qais : intelligas, et non adversus Dei Filium rebellis exi-
Deu^ prxtfr Dominum, aul quis Deus prxter Deitm stas. Mysterium enim divinae incarnalionis beatus
nosirum (P<(//.xvii, 32)? IsLe autem Domious Deus propheta volebat oslendere.Unde necesse eum fuit
nosler, soli sibi altare prrecepit conslrui, soli sibi uletDeumnostrum,adquemalius noncPStimabitur,
hostias imperat iiumolari, dicens: Altare de terra secundum divinitatemChristum diceret.et eumdem
facietis mihi,et ofjeretis super iilud holocausta et va- in terrisvisum secunduo» veram carnissubgtantiam
763 S. FULGENTTI EPfSCOPI RUSPENSIS 764
prophetaret. A fidelibugenira nonfPStimatnr(id est X. ^orum-.Exislimahaf aufem inlelligere fratres.qiioniam
non creditur, non accipilur, non putalur)alius abs- Dru.i per manum ipsius darel salulem illis {Act. vii,
que Dei Filio Dcus quia Dcus non personaj nomen
:
25). Quam a?>tima(ionem ut incertam monslraret,
cst,sed naturtT. Si eru'o naluram atlcndimus, quia i\<\j"c'\\: At illi non inlelhxerunl. Similiter in eodem
Pater ct Fiiius et Spiritus sanctus unus est Dcus, libro, cum beatum Polrum dccarcereangelus edu-
bocest unanatura; sicutabsque Patrenon aestima- xisset, dicilur El vescxebat quia verum esl quod fxe-
:
turalius Deus,sic absqueFiiio non ajstimatur alius bal prr angelum,xstimabat aulem se visum videre
Deus,sic etiam absque Spirilu sanctonon aestimatur Acl.xu,9). Nomine autem a?stinnationis certissima
alius Deus. Ideo ergo absqne Dei Filio non potest scientiu ponitur in libro SapiontifB, ubidiciturde
alius Deus a fidelibus sstimari, quia cxtra naturam [psR Ssipienlia: Et si mulHtudinem quis scientix dest-
Filii Dei.qua' illi cum Patre et Spiritu sancto una derat, .scil prxterita el de fuluris xstimat Sap.\\n,%).
est,nullatenus potestalius Deusinveniri. Beatusita- Quid cst autemSapienliae aestimare, nisi certissime
queJereraia9,hoc testimonio arguens Arianos.simul scire? Unde el Paulus sensum Christi habens, (juod
cum eis et Manichaeos arguit,el Judaeos:ut et Mani. seapstimare dicebat, certissirae noverat, undc ait:
chaei DeumChristura,quem creduntin terris visum, E.vistimo enim quod non sunt condignae passiones hu-
et cura hominibus conversatum.credant ipsum de- n jns temporis, ad fulwam (jloriam qux recelabiiur in
disse leeem populo Judaeorum,et Juda»i,a quo da nobis flom.viii, 18). Neque enim in Paulo rerura is-
tara legem populo Israel et credunt et prcedicant,ip- tarum dicenda est incerta cognitio, sed certa scicn-
sum esse Dei Filiura,eumdemque in terris visum,et tia.Taie est igitur et quod beatus Jeremias dixit de
cum hominibus conversatum sacramento 591 in- Christo . Hic Deus nosler, et non xslimabitur alius
carnationisagnoscant.Non enim fruslrabeatus Pro- prxler illum {Biiruch. iii, 36). Qiii est enim non
pheta dixit:Po*/ hsecin lerritvisus est: nisiutiqueut 3esliinabitur,nii[ non scietur? Inde est quod beatus
ostenderet, posl bsc, id est, postquam dedil viam Isaias ait : Domine, prxfer ie, alium non novimus :
disciplinffl Jacob puero suo, et Israel dilecto suo : nornen tuum invocavimus (/sat.xxvi,13).IIic est erpo
post baec utique in terris visus est. Ut ostenderet Deus noster,id Cf t Deus Christianorum.qui pra^tor
tunc non fuisse visum quando legem per angelos do- ipsum alium non apstimant Deum.Non est Deus Ma-
dit,quam dicit Apostolus Ordinatam per angelos in
: nichaeorum, qui eum legem dedisse non credunt.
manu mediaforis Gat. sed tunc utique visum
iii, I!)); Non est Deus Judaeorum,qui eum non creduntDeum
quando semctipsum exinanivif.forraam servi acci- vivum.sed hominem mortuum.Non est Deus .\ria-
piens. Idcirco enim accepit formnm servi.ut videri norum.qui eum cum Patre noii credunt unum esse
posset,etcurahominibusconversariDeu3hicnoster, p naturaiitor Deum. Praeter Christum enim altcrum
praeler quem non potest alius aestimari. .Estimatio Df um aestiraant.qui alteram naturam Patris,alteram
autem duobiis modis poni assolet in Scripturis.Dici- Filii pracdicanl:et quia hoc non habet Chri>tianus,
turenim ajstimare.sive qui aliqiiid putat quod non sed haerelicus sensus,propterea sicaestimanlium nec
est,sive qui certissime scil esse quod est. Ad aesli- Pater polcstDeus esse necFilius.IllorumenimChri-
mationem incertae cognitionis pertinel quod beatus stus Deiis esse cognoscitur, a quibus Deus alius
Stephanusdicit de sancto Moyse,in Actibusaposto- naturaliter nullalenus aestimntur.
EX LIBRO IV. DE GULTU PATRIS, ET FILII, ET SPIRITUS SANGTI.
vel trium deorum possumustemplumesse.nequeno-
591 FRAGMKNTUM XII.
bis licot creaturam colcrc, vel creaturae pprvire, id
Sumus templum Dei Patris.et Filii, ct Spiritus sancli. iinum Deum
cst XaTosiav exhibcrc; prnpterea digiie
Hlisdebetur anohis servitus.
colimus,non solum Patri'm,nec solum Filium, noc
Sic autem sumus tcmplum Dei Patris et Spirilus solum Spiritura sanctum;sed ipsam Trinitatem,Pa-
8ancli,ut templum sirnus et Filii.Ccrtum cst enim D trcm.pt Filium,ot Spiritum stnctiim. .Moquin dis-
templum Deidici etinm domumDei. Undepropheta ccrne toir.pla.ut disccrnas ct merita etdic in (|ui- :
dirii: Ego autem inmultitudine misericordi^ lux in- bushabcat Pafertcmplum,inquibusFiIius,inquibus
troibo in domum tuam,ndorabo ad templum .sanctum Spiritus sanclus.Quod utique non discrevil Aposto-
luum hi fimnre luo (P.?(i/.v.8).Nam ct ipse Salvator, lus. qui in una cademiiic Epistola, quos dixit psse
cum detcmplo vcndonlosetementeg ejicpret, ipsum templuin Dci.ipsos dixit csse ternplumSpiritus san-
templumdomum nuncupansait:.Srn;)/wm csl, Domus ctiiquns otinm dicens membraChristi.ostondit esso
mea domus orationis vocahHur;vos autem jecistit eam tomplum Christi.lpse enimin eadcm rursus Epislola
sprluncam lalroni.m Matlh. xxi, <3). Domum autem dicit : Vos estis corpus Christi et mrmbrn [Cor. I. xit,
Christi no"* 0S9P npnslfdira teslatiir auctoritas, ulii 2(>). Proplor qiind alihi dirit : Quia mcmhra sumus
dciUir: Chriilus autcm funqunm (iltua in domo sua, corporis cjus, de carne rjus,ct dc ossibus ejus (Ephcs.
qum domut nns .%umus (//^/)r.iii,6).Apparet ergo Spi- v,30). I(i3e autemSalvator nnster.corpussuum vide
rilum sanrlum naturaliler esse Deum; qiiandoqui- quomodo tpmplum appi'llet,dicens:.So/i'i7* templum
dcm sir siimii« trmplum Spiritiis snnoti, sicul .<u- hcc, rt in trihus diehus cxcilnho illud (Joan. ii, 19).
muBtemplum PatriBotFilii.Etquoniam nccduorum bcatua autcm evangclista, de quo templo dixisaet
•766 roNTnA rAlilANlJM l'IUr,Mi:NTA. 766
o»\.nni\r)n»,ti\VIi>!Hiauftmdiiehittiiflrmiihrorporisiui K &tf « IM(A(iM(:NTI'M XIV.
(7()<(fj.ii,/l).l.l<i()eiH()MiMiiiiMtiiiii|iliiiiil)<ii,<|uiamnm- (;„,„ />^, /•//,,11 ilirtlur, non toln (,fir,,li ,1. l
\)\u iidiiiiiH 0(ir|ii)i'iM (lliriHli.Tciiipliiiii uiiliwii HiimiiH ftinm Itiiimiuiiui nyuifiratur. IJein etl Ctii ...... ,.«(
•''^*"< Cliriitui.
riitrln, ol 1'ilii, hpiriliiH Miiiirli. Noii IrilniM .liM|iar,
l'ntri, ol Kilio.et crniitiirm H|jiritiil nannln; nril i|iiil K((oigiiiir ilU «|ui- lllii viium eit luli nonilntimeo
Trinitii'iiiiiil)(U),riijii« huiiiuHl«iii|)liiin,lllii'\liil'"ii- fiihiM ^oHtiM InHnrKro, ncc iirn»i, nec diii, Averlil
teu HorviliiliM iiliHi<i|iiliim.(Jiiiim noliiH non li('(-t,nou riii(ii[)rtiH nt looKnrucint iHtuiii |)crverDUiii ec mor-
uiii l)(u>,ru|iiM t(Mii|il(im miiiiiiih,iiIi(|UuIciium (lcnr^ii- titi*riiiii HonHunia cnnlc lidnlinin Quii enim.nonilico
r«i; npo Doo ouJum tcmpliini ndnHiiinuH cxliilicro.ll- aliilluH, hi<(| prorrua liiHanua.audunt crednre vldi-
luil (miiiiiiiiiiliH oliHrrviintCH,i|uo(l(lictum PHt'./)(irHi- ourn, cuiii Dni Kilius diciliir, nulnni doitatcdidliritli
«»(/1 &ii!l liniin tuuin oilonil<i.\ rt illi loli srrvirs cvi.|()ntiu»Bij^iii(lc;irr'cum iiti.jno id.rmDoiKiliuinon
[Deut, VI, K<). Ipmi ncrviluH (Iriico ) aTp«((x diritiir, H(dum Hocuiidum divinilutcm.Hed ctimn Mccundum
({iiao Roli voro Doojiiro no lc^itimo.non » pcrfldis, carnuiii.nuntuntuni Dui FiliuH,iteil plianiDeua pru*
Hod H oatlioliciH llddibuH oxliibctur.Und^* (|ii(iH.liun pliclicie praxliuulur (>lo(|Uiis. Clarot ((uippo Kilium
oulpal .\p()Mlolii«,(/ii/C(tHi»i»/((iyri(«Mrri/((/c»(/)('/ fn D(il,noii H.'cuii(liim (livinitntciti,H(>(| Hccundum hu-
memU\cium,et colueruul.et servieruht rreoturn /.'0/11(5 munitatcm, uni;tum csbc Spiiitu aonclo: cl tarncn
g
(ItKim Creatori {Hom.i, 25). Sic autom isto Iocub in imni (|ui unctus OHt, Dcum bcatuH Duvid appcllat,
Grmco halioliir oloi|uio.xa! ijtCijdr^jix^, m\ OAxptM- ilicfnu: llrt.cit te Deu.t, Oeus tuus, oleo exiultationii
(jav-cri )CT(«i irapiTfjvxTfffavca.r.orniB nompo illo.snl) pr.T f>(irli'ifil)us luis Aut (juIh dicat,
{l'.^nl. xi.w.H).
Apofltologravitiir donotari.^iui XaTpsiKv HoliCrciitori qiiia ubi poiiiturJcaus^hominia lanlum persona dc-
(lobilam cuiiiiiain (>xIiil)Ucrinl((i/.oxliil)Ucrunt)crca- clurclur; ubi vcro ponitur Jc8U9 ChriHtu-Ja'ii plus
turce Istttin porro croiituriu culturam quro Xaxptfa ibi humunilatis quam deitatis partcs cxBuporenl?
nuncupntur,osloii(lcna bcnliis .Aposlolu.-^^ma.tiinoin Cuni utiquo bcatus Apostolu3 dicat: Hoc srulite in
sacrilicionim immolnlionc const,nrc,ciim vcllct Co- voltis, qaod et in Chrisio Jesu.Qiti cum in fnrma Dei
rinlhiosa comcssaliono immolaruijc carnis arccrc, csset, non raiiinam tirhilralus estesse se ^'qualcmDeo,
sio ait; Proptcr quod, caris.umi mihi, ftigite ab ido- sed semetipsum exirtanivil formam servi acctpieni,in
lorttm cuUura.Vt prudcnlil^us loqu(>r, vos Judicnte simililudincm hominum factus, ct hahilu inventus ut
otiod (iiro.Cnlix bcncdiclionis cui hcnedicimus.nonne homo {Philip. 11, G, 7'. Videsnc Jesum Christum
:">,
communtcalio santiuinis Chnsli csn et panis qticm in formaDci?Jesum Chrislum sc exinanisse.ct for-
frangimus,uonne parlicipntio corporis Domini est{l mam servi accepisso^Jesura Christum in simiiitudi-
Cor. X, 14, 15, 10)?Kt infra,oslcndcns quam idolo- nem hominum factum.el habituinventum ut homi-
rum culturam dixissct, nqua oos Jubpbat ut fuge- nom?Hiec aulom omnia quis fceit, nisi Unigenitus
rent, ait: Non polesliscalicem Poniini bibere,ct cali- Deus? Item dicit .Aposlolu^:.! Unus Dominus Jcsus
cem divmoniorttm: non potestis mensx Domini pnrli- «Chrislus.perquein omnia,el nos per \psum»{ICor.
cipes cssc, et menscediEmonioriim {lbid.20,2i). Ap- viii, 6). Quis est autem Jesus Christua per quera
parel itaquo illam culluram qune XaTpsfa dicilur, omnia, nisi de quo dicit evangelisla:» In principio
maxime in sacriticiis inveniri. Nam et illud quod «eratVerbum^etVerbuiiieratajiud Deum,etDeus erat
paulo ante commemoravimus,dixissebeatum.\pos- « Verbum.Hoc erat inprincipio apud Deum. Orania
tolum, F»(/i7ea/» «(/o/ornm CH/<t(nj,idololatriainGrae- «per ipsum fnctasunt,etsine ipso faclumestnihil »
00 posita est. Qui locus sio se habct, ^euy»"^ «i^o unus
{Joan, i,l,2,3)?Quoniam igitur Jesus Christus
T^« EiSwXoXaTpeia;. Deuset homo;proptereasivecuin deseipso loquitur,
FR.\GMENTUM XIII. sivecumde illoloquuntur apostoli,nusquam islara
Qtii difjerunt 'Ka.-:tla. el So-jXeuji;. . discretionem faciunt.quam tu inanilerinillatuorum
Arcpetav ergo sola sibi vera divinitas vindical; falsitate gestorum facerevoIuisti.NamipseSalvator
8ojX£'j<ti; vero.etDeo est quantum oportet reddenda, noster,sicullotum seDei Filium,sic totumse Filium
et hominibus quantum condecet exhibenda.Propter hominis nuncupat. Cum enim ca?co nato quem
Xa-cpelav ergo dicitur Sacrificate Deo sacrificium
:
D illuminaverat dixisset:« Tucredis in Filium Dei? »
justitioe (Psa/.iv,6); et, Siicnficans diis eradicabitur, et ille respondisset: « Quisest, Domine, ut credam
nisi Domino soli {E.rod. xxii, iO). Proptcr 8ojXs'jj'.v «in eum?» sic eirespondit ipse DeiFiIius:«Et vidiali
vcro dicit Apostolus: Domino Christo servite [Coloss, eun:,etquiloquiturtecumipseest»(Joan.ix,35,36,37).
III, 24);et iterum : Servite invicem in caritate {Galat, Nunquid tunc scla illi deitas locuta est, aut solam
v,i3).Rursusidem apostolus.cum de escis loquere- illedeitatem viditet adoravit?Nonutique.Quia ipse
lur quffiidolis immolantur, propter XaTpifav dixit: DominusJesus in utraque naturaSOS unus est Dei
Nobis autem ukus Dcus Patcr, cx quo omnia,et tios Filius.Qui de se rursusdicit:«Nerao ascendit in c(E-
in ipso; et unus Dominus no.<iter Jcsus Chrisius, per « Inm, nisi quidecceio descen.iit, Filiushominisqui
quem omnia,et nosper ipsum{l Cor.wit, 6). Propter Quod tamen non utrum-
«est in ccelo» (Joan.iuA3).
8ojXeu7'.v vero dicit : Paulus scrvusChrirdi Jesu{Rom. que secundumsnlam carnem dixit.Nam eodemlem-
I, 1); et fidelibus loquens.ait: Sonenim nosmctiiisos poro carnem suam non in cirlohabuit, sed in terra:
prxdicamus, sed Jesttm Cltristum Domiuutn nostrtim, et tamen Filius hominis fuit.non solum in terra,sed
nos autem servos vestros per Jesum [llCor. ,v, 5). etiam in coolo: secundum solam scilicet carnem in
767 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 768
Bola terra; eecundum divinitatem vero, et in coelo, A quilibetsive rationalis,sive irrationalis.creatus ta-
el in terra :ulrumq'ie lamen inseparabilitcr unus menspiritusinlimatur.Quotiensaulem cum honori-
hominisFilius.lpseeniii) JosusCbrislus unus csi Dei ficpntia Spiritusnoininalur^sicuteslilUid quodApo-
ct bominipFilius. Inaniter ergo verbn libi muUipli- slolus ait.- Per carilatem Spirilus {Rom. xv, 30), et
caati superflua, volens apostolos non solum Jesu qnsccunquesimiliaj.nonlicetin his intelligi nisi Spi-
Christi,veruni eliam Christi servos oslendere.Cum ritum sanctiim;illum utiqueSpiritum de quoSalva-
uliqueipsesit Christus,qui estJepusChristus.ulram- tor nosler dixit: Omne peccatum, et bla.^^phemia, re-
que naturam habens in una persona,in quo in- mittetur honnnibun; S/iiritus autem blasphemia non
divisa et inconfusa manet divina humanaque sub- remitletur {Matl. xii, 31). In hoc auiem loco scire
stantia. debemus genilivum casum esse.id est, Au/uiS/^tVj-
FRAGMSNTUM XV. tus;non nominativuni, sicut putantes plerique lal-
Jfec Spiritus tine ndjuncto,vec Spiritus sanclm appel- luntur.Quod dislinclum reperilur inOraeco.ubi non
latur in Scri/ituri.s Pater aul Filius.IdemestSpirilus fliciturT6lIv£U(jia,sed xoO IIvtj(jiaxoc.DeniquRGra3Cii3
Dei^Sptrilus sanctus,qui Paraclelui. codexEvangelii slchabet, t, 8eTou lIv£j[jiaTO(;pXa(T',pr,-
Saltem nnnc agnosce apostulos et propbelas Spi- (ji'a oliY. cL^^tt^/^cfzan. Ubi DeiFilius,ut ostenderet qui
ritumParacletum.hocesl Spiritum sanctum,ip3um g sitSpiritus.cujus pronuntiavitirremissibilem blas-
Dei Spiritum praedicasse.lllud ergo quod Apostolus phemiara,haec verba subjunxil (i^^rs 32): Etquicun-
posuit.- Qui S/jiritui Dei servimus{Philip. ni,3), non que dixerii verbum contra Filium hominis, remittitur
alio quam Spiritui sancto, id est Paracleto, docuit ei; qui autem dixeril contra Spirilum sanctum, non
serviendum.Huncautem locum nonpf>ssumus,sicut remittetur ei,neque in hoc soeculo neque in /u/uro. Non
tu putas, deDeo Patre, sive de Deo Filio accipere. solum itiique cum absolule Spiritus ponilur,sed et
Quoniam Hcet et PaterSpiritus sit,nunquam tamen cum Spiritus sanctusab apostolis nuncupatur,! us-
PalerautFiliu8absolute,ideslsine aliquaadjeclione quam invenilur sigmflcari Pater aut Filius, sed ille
nominisinveniturSpirilus nuncuputus.Namet in eo significalur Spirilus,qui proprie inTrinitale dicitur
quod dictum es\.:Spiritus est Deus {Joan iv,24); ad- Spiritus sanclus: quem ipseDei Filiusindubitnnter
ditum est illic D^ui;et in eo i|uod Filius dicitur ostendit,dicens: Ite,docele omnes gentes,bapfizantet
Spirilus,invenimus Jeremiam dixis?e: S/iiritus unte eos in nominePatris el Filii el Spirilus soncti{M atth.
faciem nostram Chritlus Dotninus (Thren iv,20).Non xxviii,i9). Non itfique ncgamus.quod altinelad na-
autem absoluie Pater turam, etPatrem Spiritum, etFilium Spiritum, ct
et Filius invenilur nuncupari
Spirilus,quod invenimus in Spirilu sancto.Sicut illo Patrem sanctum,ct Filium sanctum: tna eslenim
loco ubi ait Apostolus: Ob^ecro igilurvos fratresper n natura Trinitalis,Pt unaestejus sanclitasnaturalis
Dominum Jiosirum Jesum Chri$tum, el per caritalem Sed tamen quod atlinet ad proprietateiii personae,
Spiritus {[iom. xx, 30), de Spiritu eancto manifeste nusquam sic invenitur positus Spiritus sanclU3;ut
dicit(fl/. dicitur); et iterum: \n quo el vos coxdifica- eodem nomineaut Pater intelligaluraut Filius^nisi
mini in habitaculum Dei et Spiritu {Ephes. u.22). Et ille proprie Paraclelus, Spiritus,qui nonest utique
apostolu.i^Judas Hi sunt quiseyregantseipsos ani-
ait: Pater aut Filius, sed unus idemque Patris et Filii
males Spirtlum non habentes {Judae xix). Sic autem Spiritus.
cum absolule dicilur 8piritus,non est intelligendus
597 FRAGMI;NTUM XVI.
niai Spirilus sanctustsicut etiam cum Pater tantum
Spiritus sancti ut Patris et Filii templum sumus, et
dicitur,non intelligimus nisiDeumPatrem;et cum
sacrificium, et sucerdotcs.
Filiu9tantummododicitur,non possumusinti lligcre
nisisolumChrislum Quam. rcgulam divinfe Scriptu- Nihil tamen praejudical divinitati Spiritus eancti,
rae promulgatam tenemus eloquiis;quaePatrem no- quem certissiinebeatusPaulusesseDeum ostendit,
minans.non alium quam Deum Palrem intplligcn- quando corpora nostra tPmplum csse dixit Spirilus
dum lantummodo nuncupa;is,
oslendit; el Filium eancli, (^ufm habetis a Dco (/ Cor. vi, 19. Ubi nul-
Chrietum agno8cendum596essc raonstravill elSpi- latcnus potcs personam Patris ostendere;quoniain , .
ritum tantummodonominans.Spiritum sanctum ac- ^ beatus Apostolus a Dco dixit nos haberc t^piritum
cipicndum edocuit quibus non
: illis duntaxat locis sanctum.Seil ncquppersonamFiliidemonstrareuIla-
authumanus spirilus accipiendus est.aut ipso hu- tenuspostcsinnomineSpirilussancti.quamsupcrius
mnno spiritu creatura qua?libctinf('rior;sicut cst il- discrevit Apostolus ,diceiis : IS^Cicitis quia corpora
lud quod ait Apostolus: Corpus quidcm mortuwnest vcslra mcmbra Christi sunt {Ibid., 15) ?In hoc ergo
propter pcccatum, spiriius vero vita/iropter justttium sanctam Trinltatcm evidenter ostendit Apostolus,
{[]om. iii, 10) Et illud quod dixitDominus per pro- nominansChristum,id cst Dei Filium, nominans et
phelam: Spiritus a me cx\cl,et omncm flatum cgo ftci Spirilum sancti)m,nominans nihilominu.>» elDeum,
[liai. LVii,lG^. OMt^ndit enim quid dixeritspirilum, id cst Patrcm.n quo habemus ipsumSpiritum ean-
quandi) dixit el (lalum. ilominis aiilem spiritum clum(MUod inaniler luismendaciis indidifli,5<(/ ha-
propterpa flatum dixit.propter quod scriptiim esl, hcmus cutn a Deo);\n quo iitique ideo vcramdpita-
qiiia insu(j]avilDeus in faciem homints sptrttum vilce lem cognoscimus.quiii lcmplum ei non dolapidibus
et factus es\. homo in aniniam vivam {GentS.n,!). In- et lignis facimus, sed tpmpluin pjus nos sumus.Et
veniuntur alia 8imilia,in quibue non illecreator,aed uliquoqui in templo noD manulacto habitat, Deus
7I)U CONTUA I''AHIANI)M l'l{A<iMKN TA. 770
ohI rxnolHtiH, boiitu Slo|iliuii<) illconlo,<|iila fxc^c/iki \ I ll.Vti.MKNTIiM XVII,
mMiu/iii-(ii hnbiUit {.\oi. vii, iH). Umln (uiiii /V(i»i mtnui Sinrilut innrtui ttt lUui unui tt vtrui,
uoit iit
tonliinDiiiiKiiiiloiniDnrtyrtxMillt- (/loini 1'atfr ei ^'iliui.
l)()i)illxiHHoi,i)lillii<l
HllllllltHlllMlilllHHOl.l|lll)i|('l/ l|l|lt)llil'llUr.'0/UI>Mnl/ll
Nnn i>llllll llrii vnru cl vlvo lltllillt, '<o>. .')
iniilum mnoruin.iiiinm nl voro Hurvit, (|utR()nia lciiipluiii Ui t :,. Ijui \t<i-
l^i/di»».»', /('»•»'* (iJ4/«*"i xriilii-llmn
.
iloinnin ivlifirnlnlii iiffii f ilinl Ihnninm (hit i.Jivi, iiilnutn, non Doo vivn cl vero, fl<l rleo Inrflrlo r«ll«
Hnni lyrvice ft ineircumnii lloiirc ooniitniill, Talln antflni (lilloelionon ffal ut!-
l);[)i)»l piuioii Hiilijooii:
ci>rilt> r/ aM»'i/>ii».i'()i irmjwr Siitntui taurto rcitiiiilii,
(|uo u l>ii<i. Kt i|ii(iiii(t(1(i illiH quoH tflinpludi •nncli
.liiul juilir.i vi-.\lii rt vos (.1(7. vii, M). niiiiH ohI orj^o
Upiritua nine diroliut, HUpnnua ait .'
Dei .nlifuntio
llourt hxcoImiih l'iitor. i«l KiIiiih, ol S|)iiiliiH h.iiicIiih, ettb{l C.or. III, U)/ NiinRilai|Urt unum lihl tnnendum
i|iiii)onii) ii)iimil'imtiHlmi)italiHi<il|iurKriitiniii<|iiiiin
ohI iliioltnt; iit HUt OKnoiciia a Deo in noliia ndin-
ontiiiii HiinnliHpirituH Iniiiplum, rX cx hoc cn^rioiirae
i)oi)is tril)uil, noH Hil)i tomplum cloinontor olT(<rit.
voriimIl(>iim OMHPS|)iritiim Hani-tum: aiit ni noncrfl-
NorHoltiDi loii)|iliiin,Hrtli>liiiii) Hiiorilit-iiMi).I|)Hiti>i.iiii
(lin hunrcHNoUci ludilirulionom, l'aulum prolitearis
corpoi 11 ntistrii (i|ii.'i> loinplntii (>hho nun noiiuH l'utris,
snl ipniuH cHHo innndHCom. Ked si hanc priirlicationem PauM
noo .M)li(i^ l>Mii, noii Holitirt.SpiritiiH yiincti,
Trinit(ili8,uniuHl)oi.8ciiicotPHtriH.olFilii.otSpirl- ati(lironolnoriB,lu rflmnnohiHaveriiato pcnitun alif
g,
.
V ~nn«; mrndux
» I..W ~ .n
nnlom oril t>»..i...
rion «..:>
...... ....:
PatiliiH, (|ui .>...:t.i<
voritate
Itissiinrti.HiiporiiiHOHtiintiliiHHiiriicicnlnroHtonfiim),
liosliaii) vivniii l)i>o oxliiltiwimiiH, linaluH docol pli>iuirt (>xcIh iiut: \'enialein dtro tn( hrttlojftu; tion
iil
Apo!>tol(i9 tiicont» : Obsrrro iloiiue vos, (ratres, pcr mentior, tettimonium mihi perhihenle conii ientia mea
miseriroilimn Pri, ul r.vltihrnlis rorpora ve-^tra Ito- in Spirilu sanrto (liom. ix, I). Quoniam ifjilurveri-
sliain viventrm sanrlain, n-o iilureiilrin {Hom. xii, 1). lutom Punlns docuit, el dicona rnrpora noHtra tcm-
Ilosliumvoro in t|ti'intnii' t]iiisi|iioollVrt Doo.in tan- pUim(*9-«Siiiritu»8uncti,cprtiflfc>imom ejus dcitatem
lum»|iirituiilor rnngitiirsarcrdolisoHirio.Untiobou- li(l(>iibuainlimnvit; quisqnisvoramcertamquedcita-
lu9 quoqno Potrus, simiii noa ot templnni esso, et to"i oancliSpiritusneRat ccgnoscat se.id Ecclcsiam
saoordolos, cl hoslias doinonstravit, tiiconji : Et vos Dei vivi nnilatonnspertinere.quaniPauluBColuiiinam
taii(]uuinlii}Uilrs vivi,:r(iitiramini in di^muni spirita- ct rirmaiiienlum veritalis uppellat (/ Tim. iii, 15;.
U'm,in .'^iicrrdolium siiihlum, olJrrenlc^ spiritidcs lio- Qu<e sanctHecclesiailliusscunius Dei templum esse
stias,acceplabilcs Deo per
novit.quem naturuDcum, et ub hocejusdivinitnlera
Jesnm Chri.slum (l Pclr.
II, 5). Quia ipso pro nobis rnclus e»l j-acerdo9, et oli-
veram :^ertamqiie cognoscit. Alijiciens ecilicet falso-
tulit scmttipsnm pro nobis, sicut Apostolus Ub- rum diorum Lulturam: (|ui pro eo quud naturadii
:
laliowm cl liostiam Dci) iii odorcm suavitctis {Ei>lics. oon sunt, certam deitatem habere non possunt. Pro-
V, 2). &9HSed quod otrorimus ppr Christum secun-
C indcquiaiilaest certa deita9,que est naturaiis; qui
dumsoliushumanilatem Fiiii, ipaisummaesimuiof- naturaiiii non sunt, certam deitatem nun babcnt; et
lerimusTrinilati.Dignoergo XaTvsdv sanctoSpiritui quicortum non habcnt, nullain haben». Recta vero
debemucoujus corpora nostra tempium esse novi- lides, uni Deo \ero XaT3i'!av exhibere non dubilat,
mus: et e.\ hoc ilii oadem corpora nostra, hostiara quamnovildeoalteri non deberi: nec potCBtincor-
vivenlemspiritaiiterexhibemus.Cujusautemsumus poribus fidelium constituere templum, aut ofTerre
lemphiin.elcuioorporanostrasacrillciumofFerimus, hosliam cuiquam deo, qui Dousnon fueritper nHtu-
necesse ost ut ei sacerdotale servitium debeamus. rara.Scitenim hancservilulem illideberiDeo,'|uiso-
Hinc est quod Ecclesiacathoiica.quaesanctaeTrini- lum se praecipit coli, solusque debet templo, 8&-
talis.id estuniusDei.unumest templum,eidem san- cerdotio ac sacrificio spiritualiter 599 a lidelibua
ctae Trinitaliuni Doospirilalejsacriliciumotrerrenon honorari. Digne igitur sanctum Spirilum, verura
dosinit: quiu ipsi Trinituli, uni vero et bono Deo, Deum, et cum Patre ac Fiiio unum Deum, sanct»
servilium sacerdotale certissime se debere cogno- credit et conlitetur Ecclesia; quae se Palris et Filii
scit. et Spiritus sancti templum esss cognoscens, unam
Trinitateminlelligitdivinitatem,cui Trinitati unam
suppiiciter exhibet servituteni.
EX LIBRO V. DE IMAGINE DEI.
FR.VGMENTUM XVIII. £) cit hxc eadem et Fdius simililer facil {Joan. v, 19j,
Filius non imilalurPatrein^nec similia cum illo facit, Cum ergo'eadem facit, nuUum invenitur potioris
sed endrm. .\l imaginem Dci faclus dicitur homo,
quia divi»:v Trinitatis in memoria, intelligentia et
exemplum; et cum sirailiter facit, nullum reperitur
votunlote ima'jo est. diverscB operationis indicium. Nec illud potest ad
In re quippepoliorepotestexemplum boni operis exemplum referri, quod ait: Non potest Filius a se
inveniri. Inquanlumestenimnaturaesimul virtulis- facere quidquam, nisi quod videril Potrem facientem
qneparilitas,intanlumdeesseviiemiis imilHtionem, (Ibidem). H'ic enimad uniusdixit naturaeac virtutis
sedinvenimus opens unitatem. Ibi vero exemplura indicium.non ad ioititionisexempIura.Adjecit enim
proponitur, ubi aut naturae aut virtutis inaequalitas dicens: Quxcunque Pater facit, haec eadem et Filius
quod Dei Filius unam se osten-
invenitur. Iniio cst siiniliter facit; qui utique talia se facere dicerel, non
dens haberecumPafrenaturara, etob hocaequalecn eadera, si imitationem in se paterni operis ostendere
in operatione virtutem, dixit: Quxcunque PaUr fa- voluisset.SednibilPaterfacitin quo ezemplum prea*
771 S. FULQENTII EPISCOPI RUSPENSIS 772
bp&l Fili^, omnia quac fecit, per Filium fecit.
qui A. humanicordialumenverilatisabscondat Kaecauteni
Tuncautcra quidquam Filio imitandum oslenderet, sunl tria quai dixi, niemoria. intelligentia et volun-
si aliquid esset operis qood per Filium non fecisset. tasrquaBpropriisitadiscerniinturvocabuiis ut nullii
Nihil est autera, quod non per Filium Pater fecit aut ineissitdiversitas naturalis. Aliaquippe est memo-
facit.Unaestigiturin omnibns rebus nperatioPatris ria, alia intelligentia, alia volunlas; et tamen, cura
Proinde faciens Filius videtPatrem facien-
et Fiiii. sint haec veraciter tria, non cst mentis diversa, sed
tem, non per imitationem, sed per naturalem virtu- una natura; quoniam ista, quaj lrina(al. tria)sunt,
tisatque operis unilatem, Cum eadem facit, non est inuna mente humana consistunt. Itaque dum ba»c
imitutio, std unitas operis ; fl cum simiiilcr facit, triainuniushumanccmentisnaturainveniantur.non
noncstimparilitas,8edaequalilasnaturalis.Imitatio- tamen in eis mens ipsa dividitur,ut in parte sui ha-
nem vero, (|tiod ad exemplum pertinet, non nisiin beal memoriam, in parte intelligentiam, in parte
diversisatque disparibus, sive naturissive volunta- voluntatem; sed quidquid meminit, invenitur tota
libus inveniri, beatus evidenler ostendit Apostolus. meminis?e;el quidquid intelligit, totaintelligere; et
Imparesquippeindicavit voluntate.quamvisnatura quidquid nihilominus ipsa meiis diligit, tota cogno
nossel .xqualeseos quibus tunc Timotheus praeerat, sciturmens hominissuavoluntate diligere. Isla, Fa
in eo quod ei dicit: E.Templum esto fidelibus, in ver- g biane, si potcs, atlende, ista cogita, ista rationabili
bo, i'i conversalione, in caritate, in fide, in castilate intentioneconsidera.Deconsiderationeimaginiscon-
(/ Tiin. IV, \'l). In hi? utique omnibus nisi potiorem scendeadintelligentiaraveritatis; et inventa hicdis-
cacleris sciret acvellet esse Timotheum, nullatcnus creta Trinitate nominum, Trinitatem illic intellig.i
eum fidelibus esse juberet exemplumret 600 illos personarum;etagno9cen3inunamentehominis,UQam
excmplo ejus atdificari cupiebat, quos volunlate ac memoriacetintelligentiaeetvoluntatisindividuifri esse
virtuteimparesnoverat Titumquoquead exe.nplura naturam, cognosce in illa vora divinltale unam ma-
fidelibus exhibendum simililer exhortatur dicens : nere 601 sanclae Trinitatis essentiam. Tunc pro-
Inomnibusteipsum prxbeexemplumbonorum operum fecto in peroeptione hujus rationis dabiturtibi co-
(n/, n,7).Talequiddametiaminseipsodemonstran3 gnitio Trinitatis: quam si in hac vita videris per
ait: hnilatores mei eslole, sicul et ego Chrisli {I Cor. speculura in aenigraate,tuminilla vita videbis facic
u, 1). Hocautem dixit Aposlolus, pro eo quod Chri- ad faciem. Hoc esl enim quod Apostolus ait: Vide-
slus nobis reliquitexemplum, ut scquamur vcstigia mus enim nuncper speculum in !€nigmale,tnnc autem
cjus (/ Pelr. II, 21). Ratio vero intclligendae utcun- facie et faciem (i Cor. xui, 12). In hoc igitur spe-
quo Trinitatis ibi quaerenda est,ubi ad imagincra Dei culo creationis humana; cognosce Creatoris imagi-
facli sumus,ct ubi quantum possumus, quandiu per nem. si vis ipsanr. Creatoris postmodura cognoscere
fidera, non perspeciemambulamus, cumditTicultate ^ veritatem. Ambula per hanc fidem, ut pervenire
m.ignilaboris.perspeculum in aini-^mate nunc vide- possisadspeciem.In quasimuletiam mysteriumdi-
nfius. Deus enim sicut in se bonorum opcrum exem- vinse Incarnalionis attende ut agnoscss el totius :
plumhominibuslribuit.siclesiimoniumsuaeagnitio- Trinitatis unam esse subslantiam, et susceptionem
nis in hominibus collocavit; ut cum cjus iraago at- carnisad solamFiliiperlinerepersonam.Ipsaquippe
tenditur,illiu3Cujusim«go psl agnitiocapiatur.Nam meraoria, quar in aniraa hominisest ut aliquid lo-
si divinae cognitionis nullum creatis rebus inesset quatur, profert px S''se cogilationfim, ct quodam-
indicium, non dixisset boatus Aposlolus: InviHbilia modo nascilur ex ea spiritale verbum. Atquc ita illa
enim cjus a crealura mundi, per ea qu;c (acla suut in- rationalis animae una indivisibilisque natura, tota
lellecta eonspiciuntur{Rom.i, 20). }i\nce»tq\iod illa inveniturmeminissequod intellijiit.et tota intclligere
summaTrinitas, qua; nnn habet parem, ad testimo- qundmenimit.etquidquid oculomemoriae intuetur,
nium suaeagnitionis, non cuiquam pccori, ncc alicui totum coRitatione complectitur. Quae cogitatio ut ad
nnimanti quod non polcsl capero rationem, nec ipsi aliorumnotitiam proferatur, corporeavocegestalur.
corpori humano, sed interiori homini nostrosuam Illa quippe cogitatio, nihil est aliud quam interna
mirabiliter impressit imaginem: ubi non est m.i3cu- locutio. Undc intra semetipsam rationalis anima lo-
lus nequc femina, quia in spiritu nulla polest sexus D quitur, dum cogilatione versat quod in memoria
invcniri distantia. Si vcre igitur, duce rationc, my- continetur: et ideo dignejam dicitur verbum, etiam
Bterium vissumm.T Trinitaiis utcunquecognoscerc, prius quam corporeac vocis officio proferatur. Ver-
humanam mentpm, non oculo corporis, sed obtutu bum ilaquo illud spiritale, id est, ex memoria for-
intPTiori intuere. Redi ad tc, ut ngnoscas cum qui niatarn^ilntio.habitiim quodammodoacci[iit corpo-
fecit te. Ibi te prorsus introspicp; ubi habes aliquid ralem, dum arcipitcorpoream vocpm. Ilaque mira-
ralionis; et statim tibi in sua imagine, tanquara in bilitcr illud verbum, et ai alios accepta voce proce-
speculo, clarescct agnitin Trinilatis. Ita fiet ut in dit,el amemorindequa nascitur nonrccedit: nec di-
considerationc non genil.T imaginis, scd crcalac, id visioni subjaccl; quandoqiiidem uno verbo cx ore lo-
csl natiirac multum infcrioris multumque imparis, qucnliscmisso.sicinslruunluruniversiqui uudiunt,
unitntPmTrinitatpmque veram,quantum pcrsppcu- ut qund scmcl diclum audiuntcuncti, einedivisiono
luminmnigm.itc vidori pofcflt.summi reperias Crea- totum percipiantsin^juli. Itaque verbum illud.quan-
toris. Suntonini qii.T'lain Iria in iiiciiir humnna qusB luminvpnilurin cuiirlip tnnlum invcnitur in singu-
ad BgDilioncmDeiproflciant, si non sibi obduratio lis. Totum itaque in memoria permanet de qua na*
773 CUNTIIA K\HI\NIJM KllAiiMICNTA. 774
ndiliii', tiiliiiii cnrporoii viiiiu ()r)iriM-tiir,lotuni inuliii f^ Kiilnn |iro|irlM« prmona*. liiiBK<"lul('t'* '•! I>U
'|iin
miiliuiililtUM Mouiul iiioltur,tiiluiiii|iin lii HiiiKuli»aii- non naiii, •ml fif-lM, non Knnlia, •«<! or«*t«. Ail bo«
diuiitiliUH.iioii iiiiiiiirt i|iiiiiii iii oiiiniltuN inviMiilur. ulii|iin,ul alrut %0% in iilu una iniaKine in .
-'
Itfi ot riliiiH l)i<i,i|iii)'l ortt Viirliuiil 1)01. « Pitlrit qui- i|iii)i<riiii iliHnrrtiu vonaliulont' m tlln uk» i<.i-
iloiii, •iinit ijirtit ti'Htiiliir (i<)<i)i, XVI, 2H), flxivil nl nintln niKtioHr.iliir •liMori<llo - . ininiicl n^lura*
vniiit iii liiiiK' iiiuuiluiif.Heil i'l nnitiimr ii|)uil i*iittuin Iih iinitnH uali*n<lnt unuin L)ouni «•« ('alrain «l Fi*
•rul,t|iiiu itin princi|iio iinil Vcrliuiii,otVorl)unn'r»t liuni «1 Splrltiiiti •aiictuiti, pnraonaruin varo pro-
.1 ii|iiiil lliMliii, ot DiiiiM itrut ViTliiitii"(y."i»i. 1. 1); nl |)ri.iliimloiiionHlritt uliuiii nH-oPntr. tn.al !" '
iiiitri|iiaiii iii iiiiiiiiluiii votiirol, tiii iiiuti(lo oral, i'l «liuiii S|)irituiii nuiiGluin.Alluiu autftn 1 .
. i
« iiiiiiiiliiH por jpHiiiti luoluH ost»(//)«i.,l>!).ln uiun<lo ou Dduh ohI, H««i oo cjuod i'al«r oal ot tlium
ijuo-l j
onim »«ii)por imuI Vorliuiii l»ou»;quia p«r unilutom l'iliiirn non eo quoil I)«uHo»l,»cfl ooquo<l FiliunoHt;
iiHtiir;it rticut omiii'iii ('ri'iiiiir.im im|.lot l».itcr, hic nliiim .|iim|iio Hpiritom Buiintuin.non co quod D.uh
implol ot l''iluirt. |i»i|iio 1100 II l»utro (licccHBit i'iiiii u 0Ht,"«i'.l cn ninnl «l l'utriH iil l'ilii SpirtluH OBt.Alioiii
INitro oxivil. iioo tuno in iiiunlo oaHO cu)pil, cuiiiln erKo l'ulrom qui (\pu"l Thooil. ^ufa blc «l infriiJKa-
muiiiluiii voiiil.Sod oxionH u Patro,Hio apu.l Patroin niiil, uliuiii i''iliumi|ui dc l>atrc nalua eit, ot lium
pcrmansit, nieiit rtompor ciat : «I in iiiuiiduiii vo- n Spiritum H.inrtum qui do i'uir« Filioquu proc<'dit :
iiiciis, ilii tuncHilcHso voliiit pcr grutium.ul)! niin- noii limcii aliuiii Doiirn l'atrcm,ct nliurn iJcuiii Fi-
i|iiaiti docsiio poluit pcr nuturum.Fcco cp)inq<ittn- lium.iil uliurii l)«um Spiritum saiictumf.Bcd unum
tuiii poliii, licol lircvilor, rod.lidi ratiom-m quu Dcum l^ulrem cl Ftlium et Hf)iritum hanclum. NoD
uiium Doum dioainus Patrpiii.ot Filiiim.ct Spinlum onim conrumlit uiiitus Trinitatc.m.noc Trinita"» «e-
Hauctirii ima ;ino oatondi quoildam
: ol in ipsa Uci pnr.il unilatom;(|uiu quod iii pert^onarum propnett-
divinuMignitionis iiidicium.ln qiwiquidom imagino, tc (lisccrnitur,hoc unum nuluraliter essenliai uniua
niomoriu, intclli^ontiu ot voluiitas non hulienti^in- communione monstratur.
EX LIBRO VI DE UNO ^TERNO.
FRAdMr.NTtlM XIX. nativitui^lilii nnsccntis.finia sino initio non fuilsub-
ftlius cxt Patri nwtt-rnns. stantia geniloria : itaque nalura illa idco initium
Non est irrulionabilis lCcclesi»' catholicB tldeg, nuscendi in filio veracilcr habuil, quia sine inilio
(luiu coaatornum Patri Filiiim el credit etpr.Tdicat, exiatendi in genitore non fuit : unde manifestum
sciena recontcm ossc omnem deum in qno e\istendi cst.quiain filio nativitas ilia nullo initiosubjaceret,
quodlibol invenitur initium.llocaulem Deussuo po- si iiatnra pairis oxisienrii inilium non habcret.
pulo ropromitsil.quia si eum audierit, deus in illo Qiiocirca ulti sine initio naluDiliiJ invenilur aeterni-
rccens non oril.et ob hoc denmalienumnutlatenus las palris.initium habere non potest nativitas pro-
adorabil. Sic eniin dicilur pcr prophetam: > Israel, lis.Ingcnilusergo Dous Pater.ctgenitus DeusFilius
«< si moaudicris.non eritin tedcusrecens.nequeado- cum dicitur.sicut naluraiisingeniti Palris generatio
«rabis deumalicnumi(/'in/.LXxx,l0^.1deoi};ilurdeu3 unitatem natura^ facit in Patre Filio.iue cognosci,
recens non est Filius, quia selerno Patri est natura- sic naturalisaeternitas Patris velat aliquod initium
liler cooeiornus; et ob hoc a nobis unus Deus cum divinregenerationisintelligi.Absque initioestigitur
Palre colitur.quia posteriorPatre nullatenusinveni- et Pater et Filius, et ideo unum verumque princi-
tur. Cuinergo in Filio qu;orilur ajterna? nalivitatis pium est Pater et Filiu3:unde ipse Deus Paterpro-
causa.sola invenitur Patris asterna substantia: na- prio Filiodicit in psalmo:« Tecura principiumindie
lura enim quae initium existendi nescit,initiura ge- « virlutis tuae.in splendoribus sanctorum, exutero
nerandi habere non poluit.Ouidautcm nianifestius « ante luciferumgenui te»(P5o/.cix,3).Quod est» te-
ad cognoscendumFilium etde natura Patrisnatum, »cum principium,» nisiquod alibi deSapientia dici-
et Patri naturalitor coaelernum.illo Scripturae loco, D tur.quia « a Domino Deo est, et cura illo fuit sem-
quo de Sapientia aSpIendor est enimlucis
dicitur : « Digne itaquese
per,et est ante oevum))(Ecc/i.i,i) ?
« 8Bternaj»(Srt/). vii,26) ? Nam splendor nec a natura Filius profitetur esseprincipium.quia intanlumse
lucis invenitor extraneus, et sicut non est ipsaluce novitPatriprincipio coaeternum.ul cumeoderaPatre
minor,sic ea non poicsl esse posterior.Coeeternitatem naturaliter unnm se noverit esse principium;et illud
quippe splendoris certissime commendat aeternitas quod se a et w,initiumel finemPilius asseril {.4poc.
lucis.Nam cxcopto quodunusquis iue hominum sic i, 6). scipsum utique sine initio et fine conlirirat:
gonerat lilium.sicut est ipse generatus;et ideofilio quia sicut ante alpha nonest aliqualittera.sic ante
suo iuvenituranterior.quia tuit patre suoposterior. Fiiium nulla potuil esse natura:ideo igiturse a/p/io
tamen ad ipsumprimum hominem reourramus.cui rerumseostenderet esseprincipium,
Filius dicit.ut
solidalumestin tolohumanogenere,utipsefiliusnon quod nullo polest proveniri principio.Hincestquod
esset.ct de sefilium protulisset.haberetquode sena- etiam sanclus evangelista.cum sineinitio aeternita-
tu'ii 603 non natus.etpossetgenerarenongenitus. tem Verbi vellet exprimere: nihil aptius, nihilque
Generatio quippe illa naturalis unitatem naturje in congruentius.Spiritu sancto repletus invenit,quam
palre lilioque servavit. Ideo aulem initiura habuit ut diceret; «In principio erat Verbum »(J(?an. i, i).
775 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 776
Non enim principio coupit esee Verbum,quiano. A. torisiostenflit.Cum vcro sicdicitur singulariter «ad
in
vernt illud Verbiim initio nativitatisnaturaliternon 2rria^njfm,»utnondicatur,Adiinaginerr,meatn,neque
6996 subjectum:9ei in principio,'\:\(\\i\i,eralVerbum: Ad imaginem tuam,sed adimaginemnostram^name-
ut hocaudiens curiosilatis humanae temeritas se- ruspiuralis singulari conjungitur.utin unitatedivi-
metipsam ab impiptale generationis initiatac coer- naen^itur.e personanim Trinitasagnoscatur.Siergo
ceat.cum qiiidquid voluil ante ilium generationem Trmitas non unus est naluraliter Deus, quare non
immoderatacngitationeconjicere.nonaliud inVerbo pluraliter Ad imagines.sedsingulnriter urf imaginem
qoam erat semper, valeat invenire.Iloc enim vere dixit ?Et si non ad totius Trinitatis unam divinitus
in principioerat.quod sine existendi principioerat; homo faciendus erat imaginem, quare non dixit,
qnianonvpre in principio esset, 6i esse ccepissct :
Meam, sed nostram? Cum paulo post, ad insinua-
illudenim vere in principio esse dicitur, in quo tionem 605 divinae unius essentiae Scripturadicat:
ipsumesse sine initio naturaliter invenitur. Dicens «Et fccit Deus homineni;ad imaginem Dei feciteum»
itaque sanctus evangelista, «In principio erat Ver- (Ibid., 27). Quod etiam beatus Aposlolus sua prae-
«bum»,talealiquiddixitqualesidicoret,Inaeternitate dicatione confirmans,ait:,«Expoliante3 tos veterem
erat Verbum.Vera quippe aeternitas quae esse non «hominemcurn actibussuis.etinduentesnovum eura
ccepit,sola verum invenitur esse principium. Ideo g • qui renovaturinagnitionem»(al.«in agnitione),8e-
autem non dixit evangelista.Inprincipioerat Deus, «cundum imagincmejus qui cretiV]ieafn»(Coloss.ui,
scd In principio erat Verbum; » quoniam nullus
>'
9,10).» Et ne tibi videatur ad imaginem solius Dei
ambigit de Deo Palre quod sine inilio sit a;ternus: Patris hominem creatum a9serere,audi quid Aposto-
hoc autem deFilio nobisdebuitintimari^quod ple- lussine intermissione 8ubjungat:«Ubi non estgen-
nissime beatus Joannes ostendit, dicen8,«In princi- « tilisetJudaeuSjCircumcisioet praeputium^B^jrbarus
« pio erat Verb'im:utbinc sineprincipioesseFilium « et Scylha,9ervus et liber,sedomiiiaet in omnihus
noverimus; quando quidquid voluerimus cogitare «Chri9tu9»(/6eVy.,H).Eccebeatu9 Apostolushocloco
principium,3emper inveniemns quia in principio cum vellet ostendere eum aquoet cujusimaginem,
crat Verbum:ne aliquando coepisse esse dicamus, creatus est homo, Christum dicit esse omnia et in
quod in principio erat semper audinius.Erat ergo omnibus.Si vero soliusChristiimaginera hominias-
apud Patrem Filius, sicut apud 604 Deum Deus, ^.^ voIueri9,vide quid de iilo loco re9pondea9,
sicut apud immensum immensus,sicut apud «ter- ^^^.d,citur:«Faciamu3 hominemad imaginem etsi-
num naturaliter coaeternus.
^^militudinemno9tram»(Gene5.i,16).Hocenimdictum
FRAGMENTUM. XX.
g.^^ personae P.itris^sive Filii assignare contendas,
A^tcrnusPater potmt sineinitw generare. ^. -^^^^^^^^ p^trig Fiiiidixeri^homincm
^^^^ ^, et
Ipsa contra te utique vocabula protestantur.quia
f^^^^,^ ^ecesse est ut aut Patrem raentitum pror,-
Pater sine dubio Filium generare, et quia po-
tearis, aut Filium. Agnosce igitur in homine, non
tuitgenuit. Proinde, ijuia Deus Pater omnipolens nec solius nec soiius Spiritus
soliiis Patris, Filii,
est, sicut potuit generare, sic potuit sine initio ge- imaginem ut
sancti, sed iinam sanctae Trinilatis ;
nerare; imo sicut genuit,sic sine initio genuil.Quia
tre9 personas ipsam Trinilatem,unum Deum veraci-
nalura ejus.quae sine initio est,8icut non habet ini-
ter valeas confiteri. Moyses quoque ad docendura
itium existendi,sic initium non poluit habere gig- populum
Trinitalis unius Dei mysterium,9ic Igrael,
tnendi.Naturaquippe illascmperest; rl ideo quod de
ipso Deo jubente,bpnedixi9se cogno9citur:«Benedi-
'lla naturaliter natumest,aequalitersemperest.Uni-
« cat te Dominup.et cugtodiatte.IlluminetDominus
tas enim naturalis generatione mutari non potuit, « faciemsuamsuper te.el misereaturtui.Attolliit Do-
quando naturalis nativitas,sicut in se naturam,sic «minusfacictn suam8uperte,etdettibi pacemv.(iVum.
naturalemDei generanlisagnovil.Proin-
£eternilaleni
VI, 24, 25, 26). Ecce tertio Dominus dicitur, ut
de proprietati vocabulorum cede tandem^et crede ;
sanclae Trinitatis et in pcrsonis di9tinctio,ct in na-
elin eo,quem proprium Filium Patria Apostolus prae-
lura unitas agnoscatur.Ita no9 credere et confileri
dicat.aeternitatem sine initio paterna; generationia
r» deberp.perlsaiamquoquo prophetam ipsa Trinita9,
agnosce. Deus,edocuit;Spraphin
qui est unus.verus ethonus
FRAGMENTUM XXI ad invicem tertio clamanlibus : Sanrtus, Sanrtus,
Hiimo factus est ad imnQinem.von unius tantumper'
Sanctu.r.el semel subinferentibus: « Dominus Deua
sonx divinx.sed toiin% Trinitul>s.Det ex Srriptu-
ris sanrtis oitenditur et in personis Trwitan et in « gabiiolh:plena est omnis terra gloria eju9(/srij.vi,
nnlura unitns. 3).Ex hac igiturpote9tatum praedicatione coelestium,
Recurre nd sanctarumexordium Scripturarum,in agnosco sanctum I'alrem, panctum Filium, sanc-
quo (vcliB nolis) hominem factum audiesad imagi- tum ParaclctumS[iiritum,ctcredeunum Deume^se
nem Trinilntis. Ibi quippe scriplum est: «Et dixit Patrem ct Filium el Spiritum SancHim:audi terlio
n Deu8:Foriamu9 hominem ad imagincmetsimilitu- Sanctus, Sanctus, Sanrtus, ut tres esse pcrsonas
« dinem no9tram(G^«. t,26). Ubi in eo quod non agnoscas; audi fieme],l)ominus Drus sn baot h, \il i:i\\-
positum pst Dixerunt,8ed «Deus dixit,» agnoscititr tnlem divinilatig intelligas Hoc etiam beatus Apo-
nna 'livimlalia osfriJia.Siinililf^r el in co quod non atolus firmat, qui ad dipcrctionem per?onarumaii:
ait Aditiiagine9,sed« ad imagincm.nuna imago quin «Unug Deu9 Pater, ex quo omnia,el nos in ipso et ;
fll/o/.quatE fecit),unamnaluram9uifactori8(o/.auc- «»unu8Dominu9Je8U9ChriBtu8,perquemoa:nia,elnoi
717 CnNTIlA I'AIJIANUM FlUr.MKNTA 77S
lier ipsum [I Cor. viii, i\).Kl flilcliM ilun <•• .•.lill"»rl A 'r" • 'i'iii|iirii
fuihihti-iilnm l)fi in S/Knn» l//''»'*». n. •2'.'i.
«>"'«•"- n.r tttiiirn
in
ili.iiH unl.im iimiiii H.miiii ««min TrlnllttliMn «U, <W pil.imm : t>ltn hon, ile mlrrnani r Kiliuin
(ilmlo divHuirum >iii>ifmiir et nrienliir Di-t {Hom. ii. i't A|)iritum minfltiim, «Irul «U^roum oon(U«>ria et
H3)! Kl paiili) puHl : QHi»ii(im rx ifi^o et f>rr //>«»<»», 1'aliini ; iion 007 'iuri coii'
et in if>Si> tiinl oniniu ; i/)w ijlonit in .nxrnlit (/'W./., U'l Inviitibilia 1)01 !<! . t ,
' "..'ii
M). Ht.nUiH vt-ri» J.>iiiiii.'H (ip.»HlitluH «vidiMil.-r ml : ta cognoHConi.
Kt Ires unum ntnt (I Jo<in. v, 7) ; (|tii»(l ilo l^alPi' «'t
KIU(I.VlKNii:M XXIIi.
Killii ol SpiriUi HiiniJlo tlictnm, «iiMit supcrluscnm
.Siifiiculiit tphndor t»t hifit itlerntt. Non eil j-ternr
nilionom naf,'iliirort oHtomlimuH. Itiriji niti mternui tplcndur.
«0« l'R\i;MKNTrM XXII. |'utii autom do Bcripturin Banctis oBni;, i|(j'<i| .lc
yniir mv Supicntiu dictuin innruornviinun, .|iiiu ijilrnilor eit
Non est ((/»).< ^i>U'ndoie aiil Viiporr tiin ;
Uic l\iltr h'ilio, (iiit Siiirilii s niilo rst (tntrrwr, lucii wleni.r (.Sii/i. vii, 20; : ei nun'|uam au')rbit
Hp!ondorcnilurr poDtorinromaliqutttcnunpr.cdicare.
Oiii'l fuiloin libi virum o->l diroro : •< KrnniiolliM-i
Kl (|uia liix illn ciijUHSiipicntin Mpl<<n.i.ir cxt, «ic ci>l
polcsl iil illo (|iii n<Mi(M^al, cum ill.»nuon» K.-iioiul,
nutiirulitcr x'tcrnu, u( Hinc iiiitiokit, nrccsso (^al ut
piirilor orittlurP «> Sic ittlnd imuul.ir vuluisli iliccre,
rtium r|ilondor illo luciu ila ail stornus, ul ci.lODi
(inasi noaol hoo olinm l*alrciii ilicamuw n«liim,(iuiii
luci cujuii Bplendor e(«t, sine initin eit oaturttlilcr
[•'iliinn INilri liiciiiuis C(Ki<lcriiuiii. NiiviiiiiiHPiilr.iii
n-aitornds. lloctOfUiiidfiium »nncin!Scripturo', nnn
(iti niillo gonilum, novimus l''iliiim do Patro noiii-
.stilum |)lcntim cet virtuto nuclnritus, vcruin rliam
Uim : illa oniin ,vt(>rnilas sibi cou!U'ciiHm pcnuit prii-
himinorationis. Itccta [<|uippo ratio est, ul oi hoc
liMii, (in.'i' e.Kiiliiino huboro non invcMiilnr orii^incm.
tostiinoniumsuncla; Scriplurn;accipilur,unaa;t(>rni-
l'alcr i^ilur orij,'t» oal n'tcrna, l''ilius prolca n>lcrii;c
las liicis ?plcnd"t is(jiir crcdatur.Neque enim frustra
oripiiiia coJtlenia. Non crpo poluit Piitercum Kilio
hoc Dcufl voluit, ut in co loco, ubi Sapientia aplcn-
(luom nonuil simul oriri, sed poliiil Filius de ingc-
dor lucia oslcndilur, eadom lu.x {elorna Scriptnra;
nilo Palrcsino inilio nnsci. llla ipiUir simililndino
tostimoniodiceretur; nisi ut oxeoquod illam luceoi
ignis,(]iiam tibisubmco nomincpropoauisli.miiUum
nnturnliterffilprnamco^noscimus, splendorem quo-
solontvcstrHcommcnla deslrui; (juandoalic^uid in-
quc cjus naluraliter ei coffiternum sine dubilatioDO
venilur in crcatura quod ex ae ali^iuid proferat, ct
crcdamus.
hoc taincn iiiiod prolulcrit non pra^ccdat undo possit .•
abhisijni recte consulorant, do ffitcrno fulrc non FRAGMKNTUM XXIV.
minusa?ternaFiliicognoscinativitas.Utaulcmaliqua C Nec Paler fuil anle genrrationem, nec Filius anle
nativilalem.
divinae jrenerationis de igne similitudo 8umalur,ha-
bct hoc apostolicffi pr;edicalioni9 uuctoritasquapait Sempernatum Filiumdico, et Palrem sine initio
l.tenim Dcus nosler iijnis ronsumens esl (He!>r. xii, gcnuisseconlileor.Ouomodoigitur Filius antequam
29). Quod sequens praedicationeni sancti Mnysi
ait, nascereturessepoluit.rujusnativitusinitiumhabere
dicentis in Peuleronomio ; Quouiam Dominus Deus non poluit ?Nec enim poterat natus esse sua nati-
vestcr i^jnis consumens e^t {Deut. iv, 2'i).Ad hoepcr- vitate prior, quanalivitale sic est ajternus, ut natu-
tinel el illud quoii in libroSapientiar» de ipsa Sapien- raliternon sitPalre posterior. Non ergo Filius nati-
tia dicitur : Spltndor csl enim lucis ^ternx{Sap. w, vitatem suam prjecessit, quem genitori coaeternuni
2(3). Ouod similiter apostolica pr.Tdicatione profer- nativitas ipsa naturalis ostendit. Patrem quoque ge-
tur, cum dicitur ad Hebra>os de ipso Filio •
Qui rum nerasse confirmo, quem tamen anlequam generas-
sit splcndor glori,v, et fiijura suhslanticv cjus [llehr. set, essp poluisse non prasdico ; non enim eratante
1, Gura autem isla dicuntur,non utique Deo, qui
3). nativitatem quia Dei Patris sieut est aeterna
Filii,
corporeus non est, quaelibet res corporeae compa- divinilas, sic est eeterna paternitas etubi aeternitas ;
rantur sedquia invisibilia ejus a creatura mundi,
: paternitatis in genitorecognoscitur, etiam in Filio
per ca qiue facta sunt, intellccta conspiciuntur,no- D 8ete:na nalivitas invenltur. Non ergoes quo genuit,
slr*inrinnitaticon3ulens divina benignitas.qucedam esse coepit, quia nec e^jsentia Patris nec generalio
in diversis rebusposuit susecognitionis indicia : ut aliquatenuscoepit.Una est enim aelernitas essentiae
inhisquibuscapiendissumusinvalidi.usitalarumre- 608 simul et gooerationis in Palre in qua aelerni- :
rum documentisreddereinur instrucli.Ouamvis igi- tate sicessentia illageneratioque permanet, ut ne-
tur et de Sapientia dictum sit, quia vapor esl virtutis fas sit aut divinitate Patris posteriorem putare se-
Dei (Sap. vii, tamen et Spiritussanctus in na-
25); nerationem, aut generatione piiorera credere deita-
lura ignis, vapori non incongrue (quantum expetit tem. Sine initio igitur Deus Patergenuit, qui esse
rei divinaicogniliol similatur: propterillud quodait non cojpit ; et sine initio est Filii nalivitas,quia
hoc
Aposlolus, Spiritu tervenies. Non autem adhocac- habelpatern«generationisa?ternitas.AudistiFilium
cipiendura est, ut ex hoc quisquam Spiritui sancto semper esse, et sine initio natura esse, nec posse
ascribal de Deo Patre nativitatem sed ad hoc tan- ; dici ante ejus nativilatera aliquid fuisse,cujus etdi-
tum ut unam naturam Patris, et Filii, et Spirilus vinitas el nativitas naliiraliter agnoscitur non cce-
sanrti cognorcat, unamque naturaliler a?teriiitatem pi:?se. Natn req',iirein Scriptiiris sanctis.et invenies;
divinae Trinitatis intelligat. Proiade considera, in in tantum nci esse Filio aliquod divinas nativitatis
Patbol. LXY. 35
779 6. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 780
initiam, ut ubicunquedivina nativilasejus ponitur, A Deus. Pat^amur itaque Filium esp« Inilium atqu e
ante Bemper dicatur.Sicut in Psalmo scriptum csl Principium, qaia scriptum est Principium, ei quo
guod :
Aulf lucifcrum genui ic [Psal. cix, 3i. Ubi cliam loquor vohts 'Jcnu. viii, 25) ; ct ilerum : Eyo sum
Pater se suun-.que Filium unum dicit esse princi- a ei oi, iniiium et finis [Apoc. i, 8) : sed illud prin-
pium, quoniam hoc est verum principium. quod cipiuni quod cum Patrc unum est principium et ;
siDe initio naluraliter invenilur aeternum. In libro ideo verum principium, quiaante omneprincipiura.
quoque Proverbiorum ipsaSapienlia dicitde Patre : Sicut cnim ideo cst verus Deus, quia de natura Pa
Priu^quam ierram faceret ,prius(juamprocederent foi.- trisnatusest Deus, sic ideo esl verum principii;m,
te4aquarum, anle omnes auietn collesgenuii me\Prov. quia de illo Patre sine itiitio nalus est qui est verum
Tu dicis nativitatem divinam Uni-
VIII, 23, 24, 25). principium. Sic ilaque Filius principium non babel
geniti Dei non posse sciri; quia non potest enarrari ndscendi.sicutPalernonhabelprincipiumexistendi.
cum utique si enarrari posset, divina non cssel : In principio igitur cum Patre Filius, quia unum
quocircaquia divinaest, vera est;quia divinaest, principium Pater et Filius : ipsumque unum tc-
aeterna est ;
quia divina est, inenarrabilis est.Iilud rumqueprincipium,cujus nullura eslezistendi prin-
igitur quod lu tibi inaniter respondisli, quianec Fi cipium. .Antiquusdierum simul Paleret Filius: quia
lius esse potuit antequam nascerelur, et Palersine g illa esl vera naturaliter antiquitas, quae sine inilio
dubio anlequam gigneret, cogitatiooes sunt
exstitit est naturalis aeternitas Nam sicui illa longiludo de
carnis el sanguinis, quaeregnum Dei possiderenon qua Deus dicit Longiludim dierum replebo eum
:
possont '/ Cor. iv, bO' hoc enim de divinita'e sen-
: (Psal. xc, 16) ; propheta Ut inhahilem in domo
et :
tis quod in horainibus cernis.Sed non ita est.^tter- Domini in longitudine dierum [Ptat. xxii, 6', ideo
nus enim sine initio Deus Pater aeternam habel ge- vera longitudo e<.t, quia nullo est termino finienHa;
erationem.quagenuitUnigenitum suum; nonsicut sic antiquitas illa estvera, quae Dulloinilio cogno-
de carne generatur caro, sed sicut est natus Deus scalurinchoata;itaqueantii^uitas sic initiuni nescit,
de Deo, unus de uno. verus de vero, coaeternu? de sicut finem ista longitudo non recepil. Proindeille
afterno aiter in persona, non aliud in natura de
; ;
qui se dixit a et to, nec coepit esse dpc desinit : quia
Deo Palre natus Deus, et cum Deo Palre. naturaliter sicut in ee non habet aliquando posse non esse, sic
udus, sternus, immorlalis, atque incomniutabilis in se naturaliter ood babet non fuisse.
EX LIBRO Vn. DE iEQUALITATE ET UNITATE SPIRITUS SANCTI CUM PATRE
ET FILIO.
609 FR.AGMENTUM XXV. C sine cujusnomine noD potestsacrameotum constarp
Spiritus sanctus necminor esl Palre vetFilio, nec eis baptismatis. Hoc ergo Cbrietus fecit, noD quia ra
suf^jectus. nus poterat dare quam qucd dedit Spiritus sanctt
Adversus ea quae de nominibus atque officiis pro- (cura inomni munere ita sit unam sanctae Trinila';^
posuisli, quantum resflagitahat, dedimus tibi supe- donum, sicut in omniopere unum esl sanctas Trin-
rius, Domino adjuvante, respnnsum ostendentes, latis olficium) sedhuc lecit Deus Filius, ad osten-
;
DOD exillis ntiminibusaut officiis sanctum Spiritum dendam sanctaeTrinitat<s unamDaturam,unamqu
Bubjectum in aliquo elhumilpm,sicut asMmas, in- virtu em ;uteum a <iuo dcceri aposlolos in omne;
vcniri. In iilo autem loco Evangelii, ubi eum putas veritalem, ipso praedicante Salvatore, constarei.iir
minorem subjpctumque monstrari, ibi asnoscilur mo minorem Patre et Filio aliqualenus ffistimarc
Spiritus sanctus abunitate Palris et Filii non esse NoMCSt hic igitur aliquodindicium subjectionis, u!
naturaliter alienus. Vide enim quid dical Chrisiu^ :
manifostatur unitas naluralis ;sed Christus.qui ee
Aihuc multa habeo vobis dicerr, sed >:on ) otc^tis mo- verd Sapientia, illius adventui plenam veritatis ir.
doportare cum aulem vcncii tlle Sjjiriius lerilalit,
; venitur reservaFse doctrinam, cujus unam secnm -
docehit vos in omnem veritaiem (Joan. xvi, 12, 13]. cum Patrevolebat demonstrare substantiam. Quc
Hic primum virlutemSpiritussanctiSalvafnrnosier n subsequcntibus verbis o^tPndit, dicens ; .\on cnv
dipnatus est commendnre, quando ea qu«p, ipsose- loquetur a temetipso, sedquacunque audiei loquetur,
cundum carnem praesente atque docenle. discipuli ei qux venitira sunt aununliahit vobis. Ule me clartfi-
portare non poterant, sancti Spiritus munere con- cahit, quia de meo accipiet, el annuntiabit vobis {Joan
forlati, espcnt sine dubio portnluri. Ubi utique non XVI, 3, l4\Ecceprimum oslenditnoDessealiaSpir;
<
majorem virtulem SpinlussanrJiostenditesse quam tus snncti quam qnae sunt 610 l-ilii. Deinde ui
8uam acd unam virtutem es^e Spiritus s.mcti de-
; ostenderet orania sua esse quae Patris aunt,adjecit
monstravit, et puam ut ille eis virtulis pleoitudi-
: (p. 15) Otft.nia quxcunque hahel Paler, mea sunt
:
nem contul'sspt. qui minor virtute non esset. IIoc proplerea dtxi quia de meo nccitiicf.et anntiniiahil iv
aulem necessarium fuit proptrr perf-nnarum discrc- his. lilud igitur primilus atlendamus.quod ait ,V( : »;
tioncn.non propicr operum uliquiim diver.-itatcm enim loquetur a scmetipso, sed quivcunque audiet lc
;
»ed ordini» erat, ut illius intima illuminalione et yu^/ur Ouiaautemcomprehcndit qualissitiliiussin
confirn^iitione.perficerelur inaposlolisdonura intpl- plicis naiurae loculio, velqualis audito?Ubi, sicut
Hgeotic spiritalis el insuperabilis omnino virtulis, dod esl aliad sapere, vel scire, quam esse, ita Don
7B1 noNTIM FAIir\NII M i'UA';Mr:\TA. ?«
Att nliu<i aiidiri« i)iiiiiii fiKO. Auilil ilu<|UM S|ilriliii A rjiiii divlri;! rogiioiiCAlur naio doclrina. Ifiiui cogno-
unolun ({W(roun<|uc 1'altir rl Kiliua dlrll {Tlteadul Doitur flJuM una rum Pitro l ' ll>i
'
cl \\v(\ riiiinliin niiiillilKr dlrll hI ('iiiiii loriiti.i Sj.iritiii iian( ti
}>hu», ilicmil), ;
( ut vKlrl Fillu» t|ii.ii I'iili3r I icil, «il htvo raiii.lnn lci .|ii iiii ii|.iirii't <la «Jui d ••
niiiilliliM- lurit lii illft «niiii nulnni, ulii «Kt pumina riim, lioc (|iind Spiriluiianclua in oninem verilatcm
M vcra («linpllriluH, in ro l-'iliua videl i|ui)d i'ulor <luci't,niillulanii»pflroipiun(,quiflju4 maj<'*t«li Cdici
ror liit <lurilia coiilrH<lirii •', iJudKit
lacit, et Snirilnn Huiirlun «ndit i|iii)ii cuin Pulrr I*i-
'
MiiKtlirii.iiiiiu r>i:iiiminii)nr iiulurulirt oimrnliiM rl l-'!- l)''i Filiu» iiu roponlit !. ,
're quta
liiit) ilr 1'ulr.' nHtii» rxHlilil, i'l SpiritUH sunctUM do iermo meut nrm capit in vobii {Joan. vm, 37).C«p»«
l'utro FiliociuB |iri)Codlt. Iloc cbI initur Hpiritui nnn- conqtiippo Brrmoninfljuii oMr nonpolflrant.cujuidi-
oto nudiro, (juoil ost do nutura l*utriH Filii^jno pro- vinum mnJoHlnlrm minimo co^no^ret nnt. l<I^o rin
cedoro : rt lior rct ln(|tii, i|ii()d chI pcr Kruliuiii i.o • dicit : E(ju qituil oiili apuil Patrrm loquor (v. '.i*i, :
• IriHcor.libus inrir<ibililrr inliniuro Kt luiiion ipHiim in en onim quod n|)ud Putrem viderat loquebttur,
Spintuni annctuni, (|ui ct in upostolh ot in propho- (|iiod aoa*i|ualcm Patri naturnliler rnlebatur Namot
tis locutua Oitl [(]uiu non solnin upostnlis S.ilvutor HUprriuH dixrrat rvangfliHta ; Proplerea ergo magit
nostrr dixil: .V()« (•hihi im« esli< ./h» loi/uimini srU Spi- n quirrrbant eum tnlerf\cerejud:ri quia non sotumiolve-
ritHsPittrit Vfsln ifui loqiutur in lohis {Mtitlh. x. '20) ];
Iml salibiifum, tel el Palrem suum dtcebat Deum,
vorum otiam beutu» Polrus dixit.nuia iion volunlate .irqnalem se faciens Deo {Joan. x,\H) : ct postenquam
liumanaHlUita esl witjiKim ;»n)/)/ic/«Vi,?ci/ Sinrilu sanrfo illi qui c.rcu<< natus fuerat oriiloa donavit,indignan«
acti loculi sunl sniicli h-nnines Dci {II l'elr. i, J!) ; titiufl Jud.Tifl ita rrspfindit : Ovet me.r vncem meam
ipsum.ut sanclum, Doininiim Doum
dixi, Spirituni audiunt, et ego cognon-o eas, ct sequunfur me,ft ego
boatus David nppellut, dicons Audiam quid loquilur : vitam aternam do cis, et non perihunt in seternum
in me Dominus Deut {P.tal. lxxxiv, 9). Hoc est ergo {Joan. X, 27, 28). Ul optendcret qu.T est vox ejua
audirr SpiriluiHanctoquode8te990,cuinon aliudest quam 0VC9 ejus audiunt qniurcvcraill.-noves Tocera
esse quain sciro. hujus boni pasloris audiunt, qui unam virtutem.et
FllAlJMKNTllM \N.VI. cx hoc unam esaentiam Patri» Filiique co^noscant):
Quomodo angeli el semper videut fdciem Palris, et in stntim veredivina voce, unam virtutem atqneefsen-
Spirituin sanctum prospicere concupiscwit. ti.im sonm simui et Patris 09trndcn«,dixit deovibus
Deindc momrnto de i.^lo sancto sui9: FA nonrapit eai ijuisqitam dc manu mea. Pater
S[.iritu dixisso
apostolumPetrum, quia in rumconcupiecuntangeli meus quod dedit mihimajusomnihus esl: et nemo polest
prospicere ; sic enim aii Ea quie nunc nuntiala sunl _ rapsre de manu Patrismei. Ego et Paler unum sumus
:
vobis, per eos qui evan(jelr.Atrerunt vobis.Spirilu san- {[bidem, 28, 20, 30j. Ilaec est ergo vox quam oves
cto tnisso de caio inquem concupiscunl angeti prospi- ejus audiunl: quiP scilicet in eo quod nemo rapit de
cere (/ Petr. i, r2).Quid estaulem angelorum pro- manu Filii, nequede manu Patris, unam virtutera
spicere nisi inlelligere? Rationalis eniin croatura, Filii et audientesab eo, quia
Patris inlelligant ; ot
quod spirilaliter prospicit, intelligit ; quia oculus ip-K? et Pater unum sunt, unitatem veram in Patre
minus aliquid noveral
ejus iiUellocUis cjus. Si ergo et Filio essentiae naturalis agnoscant. Haec est vox
Spirilus sauctus, quod minus utiquenovorat,ininus Filii,h,^c est locutio Spiritussancti, hoc a Patre au-
intelligebat. Non ergo dobuerunt concupiscere an- divit et Filius et Spiritus sanctus ;
quia de natura
geli sancti in eum prospicere.qui secundura plenitu- Patris natus est Filius, et exinde procedit Spiritus
dinem scientiae.laciem Palris videre Veritatisipsius sanctus: hoc etiam a Patre et Filio Spiritus sanrtus
testiinonio perhibenlur. Loquens eaim de parvulis audit, quia de Patre et Filio communis divinitatis
ait: .ingeli eorum sempervidenl [aciem Palrismeiquid aequAlitatepr.iccdit.Non ergo Spiritussanclus loqui-
in coelis est {\latlh. xvm, 10). Quis igitur tam per- tur a seipso, quianon est a seipso, sed de Patre el
versus hoc de sanctis angelis audoat ajslim ire,quod Fiiio habet naturalem locutionem.unde naturaliter
faciem qiiidem Patris (quem majorem Spiritu sanclo 61? procrdens habet originis verilatem. Ad hoc
semper videanl,et prospicere in Spiritum san-
dicis) D utiqup pertinet quod ait : Ille me clarificabit, qiiia
clum (qucm minorem asseris) concupiscanl? de yneo accipiet, et annuntiabil vnbis (Joan. xvi, 14).
611 FRAGMENTUM XXVII. Nunquid enim dictum est, accipiet,
sicut {forte sic)
Quid Spiritum sanctum non a semeiipso, sed
esl loqiti tanquamilla quae docturusapostoIosfuerat,necdum
qitx audil a P ilre et FiHi) quid eumdem ab his : Spiritus sanciu? accepissel ? Quod ulique quam sit
mitti. absurdum atque impium superius demonstravi. Di-
Quapropter, si hoc quod audire dicitur Spiritus ctura est itaq e quia demeo accipiet. lanquam si di-
sanctus recte cogiies, ex boc unam naturam esse ceretur ; Cum vos sicut Deus docere coeperit, orania
Spiritus sancli cum Patro Filioque cognosces. Audit quae vos docebit, de raeo se habere monstrabit.Quid
enimSpiritussanctus Patrem Filiumqueloquentem, est eniiu proprium docere Dei, nisi et intelligentiam
sicul videl FiliusPatrem f8cientem:audituniuscom- ijznaris tribuere, et fortitudioem acfiduciam t'midis
munione natur» ; inde quippe habet sternam audi- inspTare ?quod utique ilie Spirilus vere facit.quiest
licne:u,undenaturalem habelaelernaB divinitatisori- naturaliter Spiritus sapientiae el inteilectus,consilii
ginem: et ideo quae auditetloquitur, quia ineoquod et fortiiudinis. Unde etiam in libroActuum aposto-
(83 S. FULr.FNTT! FPISCOPI nUSPFNSlS ^84
lorum de credenlibus diclum ost, quia rcplelisunt A Unigenitusdicilur.insolonaturalisgeneraiioclemon-
otnnes Spiritu saiicto loquebantur verbum Dci cum reti r, taiiicn proptcrgraliam adoplionis nos qiio-
(iducia [Act. iv, 3l). Quia vero P;iler cst naturalis que Dens Pater voluntarie grnuil verbo verilatis {Jac.
orif,'o Filii et Spiriliis sancli, ideo totwGi Patri Filius I, 18). Unipenitus igitur, iinuset soluseslde
Palris
assignaii$,ait: Omnia qux habcl Pat' r mea sunl ;{iro- essenlia Filius natu-: sed ct nos per adoptionem et
pterendifi quiade n>eo iiccipiel [Jonn.xw, 15).Quain FiliiDeidicimuretdcDconati, beato Evangelistadi-
bcne veritaleai doclrina; sua; Vcritas ipsa servavit: cenie :Quolquot autem recrperuni eum,dedit eis pole-
Si enini hoc non dixisset, quasi suum esse tanluiii staletn (ilios Dci fieri, his qui credunl in nomine ejus,
Spiritum ostendissef; sed diccns, omnia qugc hubet qui non ex sanguinibus, nrqne ex voluntate caniis,
Pater mea sunt ;
propterea dixi quta demeo accipiet; neque e.x voluntate vinsedex Deo nati sunt {Joan. i,
ipsum Spiritum sanctum, unumesseo?tenditcl Pa- 12, 13). Cum
ergo noset Dei filio3,etdeDeo genitos,
tris el suuin. Cujus intelligentiar; tenorem loco quo- etde Deo natos,divinis';stendalur eloquii'3, procea-
que superiore servavit, dicens Paracletiii autem : sionis tamen de Deo vocabulum nemo potest crea-
Spiritus sanctus quem mitletPaler in nominc meo, ille lurae cuiquani docere concessum. ei3Quid ita.nisi
vos docebit omnia quxcunquedixiro vobis {Joan. xiv, quia iinigenitum Filium potest naturalis nativitas ve-
26). Pater mittit, sed in nomine Filii miltit; Spirilus B rnm Deum ostendere; eumqiie non adoptivum,neo
missus a Patre docct, sed Filiusdicit Hoc eliain iilo diversaenaturse,sed consubstantialera Patri sine du-
:
demonstraturloco ibi Dominus dicit: Cumaulemve- bitatione monstrare? Procedere autem de Deo idco
nerit Paraclelus quem ego miltam in vos a Palre, Spi^ nulla creatura dicitur, ut ille qui procedit de Patre
ritum verilatis, qui a Patre procedil {Joan. xv, 26). et Filiosic esse credatur Deus, sicut est Pater et Fi-
Ecce hic Paracleturn quem mittit Pater in nomine lius.Solius est enim Spiritussanctide PatreetFilio
Filii, ipsura mittit Filius aPatre mittit autem aPa- : proprietas ista processionis, cujus est cura Patreet
tre Spiritum veritatis mittit ergo a Patre Spiriliim
: Filio natura commiinis. De Patre quippe ac Filio
suura, quia ipse est Veritas. Mittit eum Pater in no- procclit, sed non rccedil: nec est in aliquo minor
mineFilii.quiaunusSpiritus est Patriset Filii:mitlil aiit subditus, qui de immenso Patre ac deimmenso
eum Filius a Patre.quiasicprocedit a Filiosicutpro- unus procedit et lotus. Sic
Filio inseparabiliter et
ccdit a Patre: idem quoque Spiritus Patris, qui Spi- igitur non potest imperari quod loquitur, sicutei
ei
rilus est Veritatis. De Filio {al. De Filii) ergo acce- non potestimperariquod mirHbililproppratur. Owwia
pit,etomniaquae habet Paler Filii sunt, quaeSpiritus enim operatur unus atque idem Spirttus dividens $in-
sanctus accepit; quia non de solo Patre, nec de solo gulis proutvull {lCor. xii, 11). Non itaque facitSpi-
simul de utroque procedit. Hoc autem vo-
Filio, aed
p ritussanctusaliquidallerius potestatisimperio, sed
cabulum procossionis doPatrc, nulli creaturcB inve- omniasuaeoperaturarbiiriovoKinlalis.Unaestautcm
niturinduItum;utproprieta3 iataprocessionissolius fancta; Trinitatis volunlas, unaque potestas, cuju3
essedemonstreturessentifBnaturalis. Legimus enira una est naluraliter divinitas.
Filium de Patre genitum, et quamvis in eo quod
EX LIBRO VIII. DE MISSIONE FILII ET SPIRITUS SANGTI.
FRAGMENTUM .XXVIIL turae congrnere: ut ex his omnibua recta de tibi
Unamhabet Trinitas et locutionem ci volunlalem. Non missionc Spiritus sancti posset intelligentia sufTra-
mittitur Spiritus sayiclus sicul angeli unus est, et :
gari. Itaquo non te credo aliquatenusdubitare.quod
immensus. Datur baptisma rtiam in ejus nomine.
Non recedit ab iis qui eum potlulant ad sc niitli.
Bicut utuis Pater, et unus Filius, sic el unus 614
Quid petit Ecclesia cum Spirilum sanclum petil. Spiritu3 3anctu3divinisubi]iie prnedicetureloquiis;
Nec ideo Spiritus prodilor est sccreti divini, quia dicentc bcato Apostols : Divisiones iwro gratinrum
quae dicit, propria voluntate dirit. Una enim sancta sunl, idem nutcm Spirilus el d/rj.woxf.s- minisiratto-
Trinitasunamscmperhabet locutioncm.sicut unam num sunt idem, autem Dominus : et dioisiones ope-
habet per omnia voluntatem el in eo quod a Patre
: i\ rationum sunt, idem vero Dcus, qui opcratur omnin in
ac Filioquod loquituraudil Spirilns sanclua, solius omnibus {I Cor. xii. \, 5, 6). El paulo post {v. 11) :
esl originis,nnn cuju^libet in.rqiialitalis indirium. ILrc autcm oinniaoperatur unus atque tdcm Spiritus,
Quo utique non o.slenditur cui obtenipcrelsulditus, dividcns singulis prnul vult. Ne vero hic singuladivi-
sed unde procedat excolsus. Misnionem veroSpiritus dcntem S(iiritum sanctum accipere nolis. et alium
sanrti nullalcnuflpiiuilcm mis.-^innibus.-PfitimaresaH- tibi Spirilum suscipcris, aiidi quid in Epistola ad
gclicis, si hiimili rorde isla quHTeres.et non super- llebra-os (Wcniur -.Contcitanle Deostgni.^et portcntis,
bus in conluniHliam sancti Spirilus prosilires. Iloc et vartis virtutibtis, clShiritus.<iancli(/istributionibus,
enim rupienu quterere, debuisti quidnam Scriplura fccundum suam voluntatcm {Hebr. n, 4). Alio quo-
:et primo
divina de sanclo Spirilu dixeril, vesli^aro que loco idem bcatus Apostolus ait: Unum corpus,
iilnirn miiltna ajjsercrcl, an uiuim : dninile iilrum cl unus Spiritus. sicut vor^iti esli.^ in uiia spe vocationis
an immonsum: po^lrcmo, considc-
lociilcin dixorit, vc^trx ,F.(hrs. iv, 4) Ubi uni Spirilui.unum conti-
ran.s opcraejus, coKnoscere debuisti ulriim solidi- nuo Palrom, unum copulavit et Filium.adjnngens:
vinil«ti competant, anoliam posBintcuiquim orea- Unus Dominus, Chrislum scilicet sigiiilicans, una
785 rONTIlA KAniANlJM KIIAnMrNTA. rM
Hilft, unum l>ai>lisma, unn» Ihui rl Vuttr omnium, A l>atriH,nt Filii, |ta b«ptlr.antiir homlniw In nomi n«
qui \Uf>ev omnes, ft j>er omni<t,t>l in omnihu» nohit K|)lrituH ««nnli.Kl nni|iiiii riimitari iirtiitri<tur,uomAD
(/'.'/i/ir^i.iv, !^,n).AIi() (|U()i|iiii l(ini) nlt: Ktrnim in unn HplritdiiHniicti uliii|iini|ui<|iMii iii linptiirn' *
'ih,
Sfiirilu iniinrs uos in u>ium loifius hitfifiuili sumus, non laiiicii cJuh ul)ii|ur itnnipnra lnnnn pr «rn,
lior Jml.vi.sive g(inliltis,sii>ii servi.tive libt^ri,ft omnrs lldoliliiM ApoitoluN ilioit:.V0//<« eontnilare Spirttum
uno Sfiiiitu fiotnti sumus {l Cor. xtl, i;i). Nmnol litnrtum l)ei,in qun tiijnuti ettit in ittem redemf/tionit
Biilviilor noNtcr iiiiiiiii (iMrioHpiriluiii Hmiotiiin oHtnn- [F.fihei. IV, 30); ot nlio loco : Qui nutem conHnnut
dit, (licnnH : Ite, dmfte oinna i/entfs, hdfitiutnlrstios nos vohiirum i/i l'hri%tum, tt qui unxit not heui,et
in uominti Vutrii el Filit tt Sfiiriius sancti {Mntth. (/141 .iiijnnvit noi, et iledit fnynut Sinritut in eordtbus
XXVIII, 19). liniiinnHitiitoin voro htiJnH SpirituH pro- noitrii {llCor. i, 21). Bt ilorum : Qui autem efflrit
phi^l.-in^iioHi-nnH.ct (miiii pt<r oinniii loluiii ohh(i h«iii • nos in hoc ifitum l)eui,iiui ilcdit nos jin/nui Spirilui
\wf intclli^oiiH, Ddii P.ilri dicit ; Quo iho u Sinnlu (II Cor. V, T)). Alio (juo(|uc loco ait: /n quo et eie-
tuo,et (I facie tua ifuo luiiiom^Siaicenden) in cirlum, dentes tignavit ettisSpiritu yromiiiionii sancto,quiett
tu illir ei; et si ilefceuiiero in infcrnum,nilcs (Psal. pignut hrredilalit n<)tlr:r (F.fihes. i, 13, 14). Onihu"
CAXxviii,?). ll|)i nii(]no Dcnm Hinnillriivit cniii huo vcrhiH non Hnliuii nulurulilor iraincnfium.sed otiam
Spirilii iil)i(|uc 8om|icr chho. n (JUo ho ru^^iro dlxit g vorum DoumoMlcndilSpirituinHanctiim.fjucmpiKnui
omnino non poHHc.llio tu turHitunullcmm Spirilum hn^rcditutiB noHlrie ftHSoruit.Cum ulirjuo pnrghiBro-
Dni, etaltorum Spirilum Hanctuin osso contondiii: dituliannatrm nonHit nisiDominuaDeuB^de (juodioit
uhi divinis nt^cosHO C8l continun suporori^ cloijuiis. univorHu KccloBia Domi'ius pnrs h.vredilatis yner et
:
I|)9uin onim csso S|)iritiim ssnclum.tjiii cat .Spirilug caliris mei(l'sal. xv, r>), apparct itatjiio Spiritum
DouH, horttuH propliclii tostnliir, diccn9:,Vc/»;();f('i<is Bunctum 0990 nuturalitcr immcn9um;nec nolum in
me a facie tua,tt Spinlum sunrtum tuiim ne aufcrusn lo'o localiter non consielere, sed nec de loco adlo-
mc {Psitt. I., 13). Kt qiioniiim unus Spiritus snnclus ciim posse Irunairo. Nam omne9(|uidcm ralionalcs
datus cflliiposlolis ct prophcli^[(iuo(l hculus tpslnlur spiritusquos Dcus croavil,licot in locialocaliternoD
Apostoliis diccns://(i/»('M/<'s iiulem euin^lcm Sfiirilum sinl, tamiMi de locis ad loca tran9Punt:quod utique
fidei, sirutscriptum esl : Credidi,iiroplcr quod lorulus non locissent,ni8i locum in quo fuerant relinquendo,
sum]et nos crcdimus.propler quod et loquimur (lCor. ad locuin in qno non fuerunt advenissent.Ouisenira
VI, Spiritum Dei esso Spiritum san-
13;]; ouiniloin ne9cial,Gal)riclcm «nRclum tnnc in templum venis-
ctum indubitiintor oslcndcns, uit Qui autrm li,rc : sp.quando Ziichuria' uppariiit.cl de lemplo discea-
spernit, non hominem spernit, sed Dcum, qui eliam 8i93P,postquaTi officiumsu.Te annunliationis imple-
dcdit Sfiiriliim suum sancltim in no'>is (I Thess.iv.S). p vif.et cumin lcmplo fuitalihinon fui99e?Quia nulla
Die quoquo Penteroste9, cum Spiritiis sanclus in esl creuluro, (juae totam 9imul creaturam sua pr?e-
apo9tolo9 advenisset, ipse ulique Puruclctus, quein sentia possitimplere.quod soliusestTrinitati^^cujus
eis Dominus promisit et misit,ipsum csso Spiritum sic est sine tcrmino naturalis immensitas,3icut est
Dei, prophetioo boutus Petrua ostendit eloi|uio, di- sine initio setcrna divinitas.Undeipsi quoqueomnes
cens, hoc e9se quodpcr Joel prophetam dictuin cst :
sancli anjreli,de quibus beatusPetrus dicit, quia ia
Elerit in novis^iimis diehus, dicil Dominus, efjuni/am Spirituin sanrlumconcupiscunl.prospicere,nuIlat6-
de Spiritu mro suptr omnem cnruem (Act. u,IG, 17). nus cum prospicere concupiscerent.si in seipsis
in
Et paulo po9t (r. IS):EI quidem .'^upcr scrvos mcos, eumdem Spiritum sanctum non haberent. Caritafe
el supcr iinrillas mcas,in diehus illi el]undamde Spi- quippe in pum prospicere concupi9Cunt,quia nemo
ritu meo, et prophctabunf .}lii}[is\inq\ii unius Spiritus quod non concupi9cil:caritatem autem, qua
diligil
immcnsitutom,quam sola potcst vcranaturaliterha- Spiritum sanctum diligunt nonnisi per donum
here,imo quain sola naturulitcrhabetvera divinitas. Spiritus sancti acceperunt Caritas enim Dei diffusa
non solum bcatus Dtvid osl-^nditjVerum etiam Joel est in cordibus nostris,per Spirilum sanclumqui dalus
propheta indubitanter asseruit, in eo qnod ait ex esl nohis {Rom. v,5). Per ipsura autena Spiritus dif-
persona Deidicenlis:E//u«f/(im de Sfiiriiu meo super fusa esl caritas in cordibus horainum,perquem dif
omnem carnem(Joel, ii, 28). Hinc est quod etiam in " fusaestin mentibusangelorum.Immensus estigitur
libro Sapientia; 615 dicitur: Quoniam Spiritus Do- Spiritus sanctus,qui unus atque idemreplet orbera
minireplevit orbem terrarum,cl hoc quod conlinet terrarnm,replet eliam c^Eleslium spiritus angelorum.
omnia scienliam habet voris [Sap i,7).Nus;]uain ergo Ipse est enim.sicut Scriptura dicit, Spiritus intelli
deest.sed ubiquetotus immensus est,quie t orbem gentise, sanctus, unicus,^tG multip[ex,^ubtilis, mo-
terrarum replere, et contincre omnia perhibetur. bilis, disertuSf sine inquinamenlo, manifestus,<;anus,
ldeoquipppa3seriturconlinereomnia,ne,duinorbem aman^ bonum, acutus, qui nihil vetntur, et qui Oene
torrurum replere dicitur.deesse ccElestibus a^stime- faciatjiumanus, stabilis, cerius, sccurti<!, omnem ha-
tur.Quem tamen paulo supenus sanctnm Spiritum bens virtutem, omnia f>rospiciens, et qui capiat per
Scriplura divina nuncupat, dicens: Sanctus enim omnes spirifus inleliigibiles, mundos, subliles (Snp.
Sfiiritus disciplinx effugid fwtum, el aujeret se aco- VII. 22, 23).Opera quoque Spiritus sancti quis noa
gitalionibus qux sunt sine inlellertu (Ibid., 5). Nam videatsumm.-etantuin congruere Deitati^r^r/ioeniai
et in hocsancliSpirilusagnosciturnaturalis immen- Domini cae.li firmati sunt, el Spiritu oris ejus omnis
sitas, in quo per orbem terrarum, sicut in nomine Virtus eorum iPsal. xxxii, 6). In quo ae Dominus
787 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 788
Jeeus ejicere daemonia manifesiat et pote?tatein : A ritus sancti.si non est Spirilus sancius ojusdemna-
signorum et prodiitiorum.quaeper so aChrisloPau- lupflp uc virtutis.cnjus sunt Pater et Filius.Quidsibi
lus (leri dicit.in virtute Spirilus sancti iieri piote- vult in baplismalissacramento una conimemoratio
statur,dicen9:«Non enim audeoalifjuid loquieorum nominis.si non est iilic unu operatioTrinitalisI^Quid
« qufepermenonefficitChristus.inobedientiamgen- necesse estuthomo in baptismosineSpirilussuncti
«tiuin.verboetfactis.in pr.lestalesignorumetprodi" nomine saivari non po39it,si sanctusSpiritus homi-
«giorun,in virtule Spinlus sancti (f{ym.xv,l8, ly). ncrn non creavit? Aut illud quod majus est magis
Unde etcum alleridalurperbpiritum scniiosapien- attende;cur supra Dei Filium venit, si creatus esl,
tiae,alii9firmoscientia3 3icundumeumJemSpiritum, non creHtor;autquomodo eum replevit.si non aequa-
alteri (ides in eodem Spirilu,et caelera qua; apo.-lo- lis credendus est esse, sed minor?Cum utique nec
lici conlincttextu.seloquii,<.om«!a,»sicut supracom- illiub operutio renovando easel homini necessaria,
memor&vimus,! operaturunus atque idemSpiritii?, qui homincm non ferit^nec super Ghristum veniret
« dividenssingulis prout vull»(/6'or.xii,l l).> IQ ejus Spiritus,quem dicitis quia Paler per Filium fecit;
nomine credentes baptizantur,et in ipso signantur. nec impleret illum, cui aequalis «sse nonpotuil.At
Ipse superJesum baptizalum descendilet niansit. tu,qui de missione Spiritus sanctirenovasquaistio-
Quem super se esse.et quose unctumesse.et ai[UO t> nem.et dicis quia Spiritus sanctus mitti docelurac
se missumesse perlsaiara Dominus Chrislus ostcn dirigi utangelus et minister, recogila quae sunt a
dens.ait «Spiritus Domini super rae.propter quod
: nobis superius dicla.et inveniesSpiritura sanctum
« unxilme.evangelizare pauperibus mis^it mc»{lsai. non sicut angelum mitli.llle quippemillitur deloco
Lxi,l).»UndecMm in synagogahunc locum propheti- ad locum,ac sic illuc mittitur ubi non fuit.Spirilus
ci voluminis recenseret,ait Judaei9:«Quia hodie im- autem sanctus,qui totura implet.etnusquamdeesl,
» pieta esthaec Scripcurain auribus vestris»(Lur.iv, illuc dignatur a Palre raitti per gratiara suam, ubi
21). Poslquam vero in eum baplizatum descendit, semper est per immensara divinitatemsuam.elilluc
dixit Evangeli9tfi,Jesus « autem plenus Spirilu saiic- venit collatione muneris,unde nunquam deegtma-
« to regressus est ab Jordane «(r.l). Acdeinde,po^t- gnitudine deitatis.Non ergo,sicut tu tibi provolun-
quam diabolus congummata tentatione recessit ab tate (ua exmeonomine re8j.ondisti,mis9io Spiritus
illo usque ad lpmpus,ait sanctusevangelista.'»Etre- sancti, apparilio ejus dicenda e9t:quia tunc visibili
« gressusest Jesus in virtute Spiritus inGalilaeam» demonstrationemissuse9t,quandoadsignificandam
(i^.n^.Considera ilaque cunctaquae anobis memora- gratiamejussiceratrai99ioejusIntimandafidelibu3,
ta sunt.et agnoscesSpiritum sanctum,quia unus est utex co quod oculis visibiliter cernerent.invisibilis
sicut Pater el Filius, immengus implens omnem graliae munera cognovissent.Visum verotibiest,de
creaturam,et opera faciens qua soladivinitas facil- precequatempore sacrificiipostuIaturadventusSpi-
qua idem unusde locoad locum mitli non potest,qui ritus 9ancti,velle localem ejusostendere missioncm.
naturaliter docetur immensusinec ei tanquam sub- Sed de Spiritu sancto tunc digne cogitare poteris.si
ditoaliquid imperatur,quiavoluntarieillaoperafecit carnis prudentiam.quae iniraica esl Deo (Hom.viii,
et facit,quae non potest facere nisi Dous.Quapropter 7),non sequaris.Illud enim primitus attendendum
8apienterconsiderandaestmissioSpirilu8&ancli:qui C9t,quod bealus Paulus fidelibus ait:«Nescitisquia
utique non raittitursicutangelus.cujus estoinciunr f lemplum Deieslis^etSpirilus Deihabitat in vobis»^/
debits servitutis implcre;sed sicut Deus.cujus est Cor. III, 16)? Quod utiq ue ut diceret.promissioncra
raunera ?anctificationi9et9anctmoporationi$,volun- noslri Salvatoris atlendit, dicentis;Ego rogaboPa-
taria bonilate conferre. Sanctug namque Spirilu9 « trcm,et alium Paracletum dabit vobis.ut mincat
(gicut supra docuimu9)repIet orbem terrarum;quod «vobiscumin aeternumi; Spiritum veritati.^, quem
de nullo unquam commemoraturangelo.sed do solo «mnndusnon potestaccipere.quianon videteum.nec
camino positus.
dicitur Deo, cui beatus Azarias in « scil eiun:vi>3autem cognovistiseura.quia apud V09
dicit;i'BenedictusDominusDeu9patrnm nostrorum, « manet,et in vobis est »{Joau. xiv,16,17).»Er,ce
Do-
« et laudabile et gloriosum nomen tuum in smculai minusJesua fidelibus suisdeditSpiritum
sanctum,
(Dan. in,2'>);etpaulopostait:«Ktcognoscantquoniani D ut cum eia sitin aeternuro,el in eis maneat.Quod si
« lu 09 Dominus Deussolua omni orbe terrarum»
in veraxestpromissioSalvatoris^quodnemoChristianus
Dominiim Deum esse,
(v.^rij.Ubi utiqup docuil.vere dubitut,necesscP9tutSpiritussanctusafidelibusnon
qui est in omniorbe terrarum.Quiautein orbem ter- recedat:quinonnisiabilIi9aufertur,quoBDeusafacie
rarum non implet.esse in orbeterruriim non polest, eua projecerit.Proptcr quod beatus David dicit:"Ne
ac perhocnec Dominus Deum pst.Nocesscest igitur « projiciug mca faciotua,ctSpiritum sanclum tuum
fatcamur Dominuin Deuscssc Spirilum sanrtum.dc « ne au fcrao a ine"(/'.5(j/.L, 1 3).Cum crgo in h i9 qii rocto
i
quo dicit Scri('tura,quia Spiritux Doiniui rcplevilor- coluiilDtnim,8anclu9Spiritu9a;ternaprorsu9habita-
bem terrarum{Sap.\.l)Mu\\a possom dicere de Spi- lioneroquio8cat,quotnodo cum postulantsibi raitti?
ritu Banrto,6l 7 quoc terminandi hujusopprisiiilon- Quiautiqucadaacrificandumdigni non assislerent.si
lion'' frff^tPrco.Illud tamcn velim diras.fpiidneregso in so sanctum Spiritumnon liabprent. In quo etiam
situt SHcrnmcntuin bapti^.malis non di lnrin nominc orandumsanclus Apostolus admonct 518 diccns:
soliuB Pnlris.nccinnoniine lanlum Patrii» et Filii.scd «Orante9omnilpmporeinSpirilu,elinipsovigilantC9
jnnominPloliu8Trinilali9,idPtt,PalrisclFiliietSp.- in omni instaiUia et ob9ccratione»(£;//tcs. xi, 18).Quo-
78U CONTriA PAniANUM KllAHMr.NTA. 190
iiiii(li) flini) Hltii niilli pontiiUnt, (|iiom aibi <Uliim«ll- A '"•" "i'in<l«, ot vitaiii noatram ttiteonditam h«l*rt.
viiiilii*!, ol tii »0 iiiiuiMni |ii^iinr iioii i^it<ii-uiit ? Aii 100« ciiiii OliriHlu III l)oo, cariinmi|uo noHtrtni #19
riirMiUn |iriuHi|iiiiiii MutiDli liiimiiiiiH|ir>ii'iiiii rtiiiiUnl, rructll^iiiiiiiHoiim viliiHolriinou|ii«c<)ntil>auiHHir llt
iii iwi HikiiotuN H|iinl(M roi|iiinHoil,ot oiiiii |iro('iit(iroi (|(ii UouiD flt |>roxlmuin dillKunt,
ul (Miinoa llijnlnH,
HiMiaorit, :nox raoKiiit? tjt>*)<l "i ilu oHtot.moliui fult fltiniiiHlnun blbnnt calicflin corporn ((«••ionlH, bi-
ut Hitiioti liominiiM iiiiti(|iiiim ornrflnt, ot in nn nn- bnnt Inmon oilicom duminicin onritntia qno Ina- :
ctditi H|iiriliiiii lii^itor liiilioronl. (|iiaiii (irittiiroH iil| liriuti, mcmlirn Hun (|o« •iint •u(>nr tflrram mortin-
(|U(inil() ilio (lif^oriMol ; umlo uiiiiH(^i|(iiMit(<r tlliiil iion (!ont,ol tndiiti DiiminuMi JoHum (IhriHtum.carma cu-
riMnmodutii invfliiirotur uhhi*, iinil noxiiim, qiiod ait rnm non rariant in dnaidnriia noqu«conl«mplnntur
;
oviingoliHtA, ijuia iiftortfl femver orarf {Luv.xvtw, 1.) qum vidantiir, •od i|uin non vidflntur. 8ic enimcalix
Omni loiii|ioro pnpcipit 0*)>'* <t>>t*^"> ^***"' (-tpilixdi' Domini hibitur,diim Hunctn rarttuHCUHloditur ; Hina
i|iin,Hi curpUH niitiiii i|iiini|u>tiii trndtd(*rit ut nrdont,
rnt, (|tii)il in noipHo Spiritum noii liulnMit i|iii in S|ii-
ritti ornl? An liirsttiiii lomporo (juo nacrillLMum oircr- nihilui prodost.Dino autom caritatia hoc nobii coo-
tiir, oxiHtimun io tlllH i|iii<lnm qui prorem riindunt fortur, ut hoc iii vurituto Himus, quod in Hncrillcio
CHHoSpiritum tfiincttim, dod in i|)Boloco non e»!<n iih inyHtioocidcbrnmuH lllud uliqucquod Apostoluaait,
aacrilicium ponilur?>rd qtiisA itii Miipit, nini qiii do- 0" Qnoninm iiiiiin puni.iimuin corpun multi numua »
nipit? Ant <|uis oxislimcl advcnltim suncti Spiritus
idnoaddidit, •< OmnoH (]ui do unopane ptrlicipamui
l()cal(>,nisii|iii carnalico^ilationepoHsnHsuH.otohhoo » (I Cor. X, 17).Hoc autem ul leinporo Bucrincii poa-
tulemus, Halulii;rritiitim hub(Miitin nostri Sulvatoris
aHpirilnli ci)Kitutiono!)ooluRtia,!(ic vullco^ituredivi-
nn,aicutco^itathuinana;cl nio rogilit Sptritiiin Dei
ext^mpium, (jui boc in commemoratione morlis ejua
poHcore voluit.qnod nobis ipno, verusPontirex, mor-
qiii ropltU orhoiii l(>rr iriiin,aiculpi)tcstcoi;iluroliiima-
ti proximus po>*tulavit,inter aliadiccns :« Pateraao-
niim vol ftngidictim spiriltim? f.uin iilc SpiriluBsan-
« cte,8ervaeo9in nomine tuoquosdedisti mihi^utsiat
clussiololarnreplealcroiiluram.ut ipso unud scinper
« unumaiculotnos * (Joan. xvii, 11), et paulo post :
ubiquo pit totus. Agnosco isjiliir quid in ofrercndis
• Non pio his autom rogo tanlum, aod et pro eis qui
sacriliciia agiltir, ul e.xindt? inlolltgas quurc ibi ad-
« credituri sunt per verbum eorum io me ; ut om-
vonlus sttiicli Spirilos poslololnr. Nonipo tllud im-
i nes uiium Hint,9icut tu Paterin me,etego in el.ut et
pletur in eacriliciis clTercndid, quod ipaum Sulvalo-
«ipsi in nobistinum sint,etmundu9crediitqutatu me
rom nostruin prajcopisse beatus teglatur Apoatolus,
• misisti.Elego clarilateir.,quammihidedi9li,dcdi eis
dic(Mi3:><Quoniam Dominus Ji^sns imiua noclc Irade-
«utsintunumsicutet Dosunum sumua.Ego in ei8,et
« balur,accopit pancm.et graliasagcnsfregitetdixil:
• tu in me.ut aint con9ummati in unum>'(Ibid.,20 el
« Hoc eat corpusmeum quod pru vobialradctnr; hoc f}
8cq.)'Hocergonobi3 poscimua.cumcorpuaetBangul-
«facitein meam commcmorationem.Sirailileretcali-
nemChrialiofFerimus, quod nobis popoacit, quando
Mcero postquain cooaavit,dicen9:I(iccalix novumTes*
aepro nobisofferredignatusestChristus.Namrecen-
« ta menlum esl inineo sanguinc ;hocfacite,quotie9-
se Evangelium.etinveniesipsuin Redemptorem nos-
« que bibeli9,in meam commemorationem. Quoties-
trum islaoratione completa ingressum in horlum, et
• cunqueeniin manducubitis panemhunc.et calicem
manibua comprehonsum. Atta-
stalim Jud(Eoruni
« bibetis, mortem Domini annunliabitis donecve- menpostcoBnaminqua discipulig sacramentum aui
«niat» (IGor. n, 23 et scq). ideo igilur sacrificium
corporiset sanguinisdedit, islam prosuia fidelibua
ofFertur.utmors Dominiannuntietur.etejusfiatcom-
oralionem Salvalor effudit : oslendens, hocnosraa-
niemoratio,qui pro nobis posuit animara suam. Ipse
xime tempore sacrificii orare debere, quod ipse sa-
autem ait : « Majorem hac dilectionera aemo habet, crificandi reguiam constituens, dignatus est sum-
« quam ut animara quis ponat pro araicis suis »
musPontifex postulare.Hoc autem quod petiraua.id
(/()aH. XV, 13). Quoniam ergo Ghristus pro nobis cari- est ut in Palreet Filiounumsimus.perunitatemgra-
tatemortuus est, cura terapore sacriticii comme- tiaeepiritalisaccipimue.quamanobissolliciteaervar-
morationem mortis ejus facimus (<«/. faciamus), beatusApostoluspraecipit.dicena: « Supportantesin
oaritatem nobia tribui per adventura sancti Spiri- vicemin caritate,8olIiciti servare unitatem apiritus
j) «
tu8 postulamus hoc suppliciter exorantes, ut
:
« invinculopacis. >'PetimusergoutSpiritus sanctus
por ipiam caritatem qu.i pro nobis Christura cru- veniat.non secundura substantiam immensaedivini-
ciligi dignatus est, nos quoque gratia sancti Spiritus tatis.sedsecundum donum individuae caritalis.Nam
accepta,mundum crucifixum habere, et mundo cru- sideloco ad locum existimas venire Spiritura sano-
cifigi po3simus;imitantesqueDoinini nostri raortem» tum.consequensestutetiam Patrisel Filiide locoad
sicutChristus «quodmortuus estpeccato, mortuus 'ocum advenlum. .Ait enim Dei Filius « Si
fatearis :
« estsemel ;
quod autem vivit.vivit Deo (f}o»i.vi,IO), ( quisdiligit me.serinonem meumservabit.et Pater
etiam nos in novitate vitae amhulemus (u.4); et mu" M raeua diliv'et eum el ad eum,Tenipmu>i.et mansio-
nerecaritatis accepto. moriamur peccato.etvivairus nem«apud eum faciemup.(y()an.xiv,23|.Veniuntita-
Deo(ii. 11 « ).Carita9 enim Dei dilTusa est in cordibus qoe Pater el Filius ad dilectorum suuro, qui tamea
« nostria per Spirilura sanctum,qui datus e.vtnobis» nondiligunturnisiabeoinquohabitaredigaantur. »
(Ri)m. v,5). Nam etipsa participatio corporisetsan- Deus enim caritas est • (IJoan. iv,8:) Deusautem
guinis Domini, cum ejus panem manducamus ,et caritate diHgitur: tunc ergo Deus diligitur cum ha-
calicem bibimusjhoc ulique nobis insiauat,ut moria- betur.Sicut enim ocuIu3,nisilucemacceperit,ip3am
791 S. FUF.GENTII EPISCOPI RUSPENSIS 792
lucem penitusnonvidebit ;ilaDeupt(incincipilnbho- A. Spiritussanclicognoscanliir ejus nomine nuncupa-
Bninori'liu'i,ciimhotr!ocrpprril a Domino visilari.Qiio- ta.Legimusenim qnoniam ciim osset sanctns Helias
Uioflo crgo ad dilectorcm siuim v«niunt l*aler et Fi- levandusinccElum,fiixil Helisceoulquod vellet poslu-
liu9, a quo diligi non 620 possent, si in eo non laret, priusquam tollerelur ab eo. Heliaaeus autem
es?ent;ni8i quia digneveniredicuntur, cumgraliam ait : Obsecro ul duplex spiritus luus in me (IV
fial
quam donHnt, inrrementn profectusmelioripacru- Heg. II, 9).Ubi utiquo spiritale donum videmus spi-
inulant? Veniunt ereo ad dilectorem suum, non ac- ritus nomine nuncupalum. Nam illa Spiritus sancti
ccdendo ad hominem in quo jam erant,sed augendo simplex natura, in seips.i (sicut esl plena semper rt
in homine dona suaquiP dederant. Sio etSpiritus di- incommutabilis manens) nec minuitur,nec aujjetur.
citurvenire.dum a fidelibus poscitur.quandodonum Dictus est quidem in libro Sapientiae :Spirilus san-
caritatis ct unanimitatis, vel conferre, vel augerc ctus, unicus, 7nulli//lex(Sap. vii, 22).
Sed hoc quod
dignatur. In quo munere praecipue, ct, ut itadicam, muUiplcx non in seipso, sed in suis mune-
dicilur,
propriecognosciturSpiritussanclus.Potestenimalia ribus invenitur.Sic autem dicitur in vetcribus libris
qufplibcl per omnipotentiam donare, et ipse per gra- mulliplex Spiritus Dei, sicut in apostolis Epistolis
liam non adesse :se;uitem ipsum demonstrat per,c;r&- mulliformis sapientia Dci (Ephcs. in,iO) : quae tanion
tiam prffisentem, qiiando tribuit caritntem. Unde si d non in scipsa,sed in suis esl largilatibus multifor-
linguis hominun quisquam loquaturet angelorum, mis.Quod manifeslisaime beatus Petrusostendens,
caritafem autem non habent. fiet velut njramenlum &\l:Unusquis(juc qualcm accepi! gratiam,inter vos eam
sonans, aut cymbalum tinniens ; ot si baliuerit pro- ministranles,sicul loni dispensatoics niuUiformis ijra-
phetiani,et noveril mysteriaomnia.et omnein scien- lise Dei {l Petr. 10.) Una esl itaque simplcxquo
tiam ; et si habuerit omnem fidem, ita ut montes natura Patris et Filii et Spiritus sancti ;aecundura
transferat, carilatem autem non habeat, nihil esl; quam naturftm.simplex esl et Sapientia Dei et Spi-
et si distribueritincibospauperumomnpsfacultatcs rilus Doi. lluhentes autem donationes secundum gra^
suas.et tradideritcorpus suum ut ardeat.caritatem tiam qux data
nnbi^ dif\erentes (hom. xii, 6).
esl
autem non habeat, nihil ei prode8t(/ Cor. xiii, 1 et Sapientiam Dei etSpiritura Dei, quem in sua natura
seq.). Quis autem illa omnia neget dona esse Spiri- 8implicpmnovimus,in suis multiformemdonalioni-
tus sancli.cum ea perSpiritumdari testetur Aposto- bus invenimus.S[)iritus autem nomine dona spirila»
lu3?Sed nihilhorum prodest ubi caritas nonesl.llla lia bealus quoque Joanes in Apocalypsi nuncupans,
enim omnia dat Spiritus sanctus, eliam illis in qui- diSV.Joanncs septem Eiclesiis quae sunt in Asia : gratia
bus ipse non habitat ;ab illisautemquibuscaritatem vobis el pax ab eo qui est, et qui erat, et qui venlurus
tribuit iion recedit.Sancta ergo Ecrlesia, dum insa- est,et a scptcm spirilibus qui in conspeclu ihronicjus
crificio corporis et sanguinis Christi, mitti sibi pre- ^ «""' {-^poc. t, 4). Hic utique soptem spiritus dicens,
catur Spiritum sanctum, donumpostulat utiquc ca- unumSpiritum septiforinis gratia?Iargitorem voluit
ritatis.quoaervarepossitunitatemspirilusinvinculo intclligi ;
quem Isaias Spiritum sapIentiaB et iotel-
pacia (Ephes. iv, et quia scriptum est : Viylida est lectus, Spiritum consilii et fortiludinis, Spiritum
siculmo^s dilecto{Cant. viii,6), ad mortificatiorem scienliac ct pielatis, etSpiritum tiinoris Dei {ha. ii,
menbrorum quse sunt super terrani, illam {.ostulat 12), ipsius gratia illuiainatus agnovit. Ubicunque
caritatem, per quam pro se gratis mortuum suura ifiitur 622 in Apocalypsi beati Joannis seplem spi-
meminit Rfdein[)torem.Sanctincatilaqiiosacrificiiim ritusnominantur,scptemdonauniusSpiritus?ancti
Ecclesiae calhoIicsR Spiritus sanctus ; et ideo in (ide agnoscanlur. Quod si forle hic in septcm spiritibus,
et caritatepopuluspernianetChristianus, unus duiii non ipsam septifbrmem spiritalium donorum gra-
quisque fldelium, per donum sancti Spiritus, ideo ti»m credis.sed septem prorsus spirilus existimas
dignccorpuset sanguineniDomini mflnduratotbibit- propriisj distarc pcrsonis :(1ic nobis utrum oos Spiri-
quia et rectam lenot Ap Deo suo fideni, et bone vi" tu pnncto,id esfParncletodeqiionuncapimu9,<Tqua-
vendo non doecrit erclosiastici corporis unilatem. les.an minorcs.an polioros,existimo8.Anlorte unum
«Ql FRAGMENTUM XXIX. de illis spptem istum sanctum Spiritum putes ? Si
In fnntii brnediclione cur }iostuletur Spirilus sanrtus. D enim istosquosputasseptem sf irilusaequales sancto
Quid llelin .\piritus duplex quvi .^pinlui nuiiti-
; Spiritui dixoris, jam non scptcm, sod oclo spiritus
plcx ; qutd in Apocuiypsi stptcm spinlus anie lliro-
snnrtos uniusdignitatis sine dubionuncupabis.Qum
num [)ei. Spirilus .'i'niclus esl arlilrii sui. Quiil .ul
mUli Fitium n fatre, quid milli a l'alrc rl Fiiio igiturcaus.t fuit utabillisscptem spiritibusgrnliam
S/)irttum snmtum. Filiu.^ut homo,missus cst a Pa- Ecclesiis boatus Joannes optaret, etab eis grntiam
tre el Spiritu suncto. Pararloti Spiritus subniovisset ? cum in libro Actu-
VA in fontis ilnqiio bencdiclione non bic mitti pe UII1 npostolorum scriptum sit, quod cum beatus Pc-
timue S[iirituni sanctum, tanquam iocHlemojus pn- lru8 Cf)rneIio,et creteris qui cum oo fuerant.verbum
ncamiis adventnm ; pcd in DeoPntrP8ci6ntcsS|)iritu8 fldei loquerptur, Cecidit Spirilus .wnctus suyer omnes
iancli niitiirnlitfT osse nriginom, nli ip-o l»cn Palre qui (itiitiebant vrrbum.rtobstui uerunlp.tcircumci.uone
spir lali»iloni pnsoimu.-" Inr^italcni^nfiiiiincojiisnun" fidrles qui venerantcum Pttri\qutn etin nationesgra-
cupantea donaojus /quod iion einceanclx 8cri|)iur)B lia Spiritus sanrli cfjusa est (.{ct. x, 4'i, 45). Nun-
auclorilate facimud. Sunl enlm horum vocnbulorum quidnain hujiis Enncti Spinlus gruliam minorctn
pluriraa in canonicia libriaoxempla, in quibus doaa beatus Joanoca noverat, et ideo Ecclosiis quae erant
703 rONTnA KAniANnM rHAnMKNTA. 794
In AHl(i,ul>nliii«mtploiuii|.irilll)iiiiKrnli«(H|)()iliilal.niy A Iiu(ii(|o(|imp;«jijoi| Mnclu* evtn^
pnr l«ai*a> dicluin
(luiii utM|iiu Mi ocU) H|iiri(UM ««unl,aiMUil (lobinl nt> l^olliitu InpcrHonaChiiitKruiiininndftlhia v'
iiiiiiiil.iiN H|.ii'i(iliiiH illiH KfclritlU poHlularn iliiniitii " «diiii|ilrri'turi|U>.d dictoiii '"' ' -" '"*
Hralur M|.irilt»lM,ul ••oruiii t|ui.Hii'i|UBli'H i»H«or|H iiiil* " tniii,dirniiloiii:Kcio pucr iiM '
lik uHHtii HO|iHrutii) lurHititliR.Si voru illon m)pl«uiia|.i- •(«.«^uniniiuobonoplaoullnnlrnB-inoir^pontmHpiriluni
riliiH iiiinurori ilioia ohhh Pumrlolo, «loiiuu ri*qulri* "mi^umHiipnrAuiiiM (Matth xii.l7; Ir» si.ii,i; 0'<"d
(iir ciir tiiinoriiiii H|)iriliiuni ^mditiii honlu- J'.iinni'i oliiiiu incjiinli.ipllHniuln iiiHinuar*) ruravil, dic<-n« :
liloliliiiH liari voliiit.rt |HitiiiriN k'raliuin noii iiuir)"!- • lluptiy. itiiHuutiMii,ron'n^llinutrfnditd«;in|o«;«»tco-
vit/(Iiitn|iriiru('t(iillo|)OHHitiiHHfllurKit()riiiuliorlM({ru- "CnaprrtiBiint(;icu)ll,«tvlditHpiriluinl»eido«<crnd«jn'
ti<u,qui HiiporioriH oitt ot iiHliirm.Si vcro isloHSoptoin toin Hlout coluinbunj ol voni«>nt«jm iiupor h« t{¥itre. i,
H|ilril(iHpotioroHHuniito8|iiritupronuntio.H,(|iiin(;aiiHa K») Vi(ioHni',ipHuin OHHoSpirilum lJoi,<|i. •ino
oHt iil illiti oiiiiHHii^.HoluH Spiri(ii> HunctiiH cuiii l'n(ro rovcrcnlin l.luHplieiiiatiH, cl tiiinoraro ' iiti* ?
otlilio in biipliioiiuto ii(>iiiinotur,(|iiU'tiuiii npiritiiH An Torlo diciH ntiom iHium i|uidflrn Spiritum Dei
udoptioniH lllioruin al. ApoHlulo nunciipatur (/<om. onHo.Mcd tnmcn (;hro altflrum Hpiritnm Dei, qui in
vin,ir))?t.'.iin» aino dul.io illi (|uoh di-ia ohho «optcin Bacranieiilo liupliHiiMtiH ciiml'utr«' otFilio nomina-
Hpii-ituH.Hccun liim «cnlontiuin tiiani ot natura mc- •. lur/Scd (nicut Hiiporiu» dixijcx co quod into «upi^r
lioros ot niiinero pliirct«,dcl>ucriiit('iirn l'utro olKilio (jhriHtuiii doBcendit, non a vobiH debet minor illo
in Haoranionlo l.apliHinatis nominari;i|ui et numeri Spiritu.sod potior rBHtimari.lJeindo quipro utruin il-
phiritttte.ot difjnitulo nulura>,poH8ont ronasconlihuH lc Spiritiisqupm DoiesHo Hpiritiim diciliH, unus sit
^rHlium pi)(iorcm copiosiiirc;iii|iio lar^iri. Uchiiit coinrniiiiis Pulrin ct Kilii, an boIiub Patris eahe dica-
orm),sii ila oshoI iit dioi8,.>(iiiicliMn hajitiniiia non in lur?Sicnim iinuaeat iato Spiritus Patria ctFilii, et
noinine Patris et Filii ot Spirilua aancti.sed iii no- idem Spiritua unius est naturm cum Patre,prurecto
inine Palrisol Kiliiot aeptom apirituumduri.Similia uniua e»t otiam naturiTS funi Pilio.Uniu»» erRO Bunt
rogiiia aerviui dchuil ol in hapti.-^matp,»! uniiscx imlura;, uniiiMiuc divinitatis Pater et Filiiis ; (juia
illisscplem spirilibua osset Spiritus snnctua. yuod unuH utriUHijuc Spiritus unam hubet cum Patre Fi-
ai hoc raoienduin aentia.aut dicia.nttonde Ghnslurn lioque naturam Si vero i-stum unumSpiritum aolius
oujua rogul.« conlradicia. An foraitan, ul Spiritum csse dicitia noo ctiam Filii, attendito illud
Pntrin,
sanctniu minorcm oslondas Palro ac Filio, ciiin do quod Apostoius ail:« SiquisautcmSpiritum Christi
aacninieiito haptisimitis oxiiuis,ct aliuiii ihi DciSpi- ..non hahet,hicnon cstcjus » (Hom. vi\i,'jy,ti aut nc-
ritum introducis? Solent onim aliqui vestrum, ciiin gate vos Christi ease ?i Spiritus ejua non eat in vo-
CQjperinl de sanctiSpirilus divinil.ite convinci, pro bia autdicite, non Palrera et Filium et Spiritum
;
oo quod cerluin est homines in noinine Palris et sanctuiii.sed Patrem et Filium.et duos in TobiB spi-
8ancti(sccundum DominiSaivatoris
Filiiet Spiritus ritushabitare.Scd cum nemo possitduobusdominia
rogulam) haptizari, aii cam.se convertere pravita- scrvire [Mailh. vi, 24), quomodo voa .|u?te poteritia
tein,ut dicant non istum Spirilum Paracletum, sed quatuor ilominorura servoa as8erere?An unum do-
alterum esse Spiriluin Dci, in cujus nomine acci- minum PatremcumSpiritusuo,et allerumdominum
piunt crodcnlcs baptismatis sacrainentum ;
quem Filiura cum Spiritu suo esse dicitis? Scd etiam sic
Paracleto Spiritui sinc dubio pricfcrunt. Quod si diiorum dominorum vuitis essc servi, quandiu Pa-
hoo ita eat, dicite nobis utrum istum Spiritum, Irein et FiliiJm non vultisunumDominuraconfiteri.
solius Palris,an solius Filii,an utriusque 623 esse Sed nec Patris et Filii servi esse poteritis, (lonec
credatis ? Quod sl solius Patris isluni Spirituni di- unam dominationem PatrisFiliique non credilis: ac
citis, siiie dubio eum potiorem Filio praedicatis. per hoc, quandiu Putrera et Filium duos dominos
Quserimus ergo,ntruins'.iUem istum unius cumDeo dicitis, et tamen duobus servire dominisnon pole*
Patre dicatis esse naturaj? Quod si un^im Dei Patris slis.non se.-vilute carebitis, sed salute. Quapropter
624majestatemsancli Spiritus.Fabiane, cognosce,
et islius Spirilus naturam dicilis, neccsse e.<5t au-
et eum blasphemare jam desineiqui utique ideo ad
tem Dci Filio pr.-preralis. Quod si hoc ila est, ergo
secundumscnsum vestrum,orilo nominummale po- D benedicendumfontempo3tulaturutveniat,utdonum
situsestaChristo inbaptismatissacramento.Sienira adoplionia filiorum donata peccatorum remissione
cum Deo Patre et Spiritu ej.isnon uniusest natur», concedat.Venitenimin largitatesuorum munerum,
non debct intcrnomen Patris et Spiritus saiicti Fi- cum ipse non desinat orbem replere (errarum. Pater
lii nomen intcrsori ; cuin nomcn Patris et Spiritus aulem eura mitlit,quia a Patre procedit mitlit au- :
sancti,naturalis doceat unitas dehere conjungi. Ve" tem origine majestatis, non imperio jussionis. Sic
rumtamen hic meminisse vo? convenit,superJesum autem Spiritus sanctus.qui ubique totus est,venit,
baptiEalum,Spiritum Paracletum(de quo nuncagi- sicut venire cum Deo PatreFilius consuevit. Missio
mu?) desccnoisse. Consilerale igitur, ne illum po- ergo Spiritus sancti collalio est invisibilis muneris,
tiorem diceredebeatia quisuperChristum descendit ncn apparitio personalis:quia necipsa missio loca-
in Jordane, quam illum alterum quem nunc existi- lisinlelligitur.ubi qui mittilurimmensusnaturaliler
matisdari fidelibusin sancto baptismdte Sed inora- invenitur.Cujusraissiooem ut in suis muneribusevi-
nibus vos divinitas summaconvincit et destruit.Te- denter agnoscas,illud attendequod beatus Joannes
«tatur enira Deus Pater Spiritum suum se superFi- in Apocalypsi dixit,8eptem spiritus Dei missos per
795 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 796
orbem terrarum {Apoc. v,6):cum ipse in Evangclio A tamen visibilemnon amittil.Dlcisex hocsubjectum
dixerit, sSalvalorem noHtrum non septem spiritusa etminoremostendiSpiritumsanctum.quianonipse
86 at(|ue a P.itre proniipisso millendo^, sed unum postnltttur ut diiscendat autveniat.si in sua pote-
Paracielum, Spiritum veriUitis quia Patre procedit state, vel liberi arbitrii est.Et quoinodo liberlatem
(Jofln.xT, 26). Nunquid crgo Evangelii sui beatus arbitrii Spiritui sanctodenegit F.ibianus.quam ipsi
Joannos potuit obiivisci, ul illic unum Spiritum di- pr.-Bcipue Paulus assignat apostolus.dicena Domi- :
ceret essopromissum.et hicsepteai spiritusdiceret nux autem S>)irilus esl. Ubi anlem Spiritus Domini,
ease mis308?aut ipse Dominus non omnesseptem ibi liberta${II Cor. iii, 17).* Ergone Spiritui sancto
epirilus debuit apostolis dare, quos principes su2e a te, Fabiane.libertas negatur arbitrii,qui nobis ad
constituebat EcclesiK?An et ipaosapostoiis septem hoc d itur.ut per eum libertas nostri arbitrii gratuito
spiritus asseris mi3sos?i|uod te dicere sancla nulla- miinere reparetur?Quis enim unquam sine gratia
teous permitlit auctoritas. Nam et die Penlecostes Spiritus sancli potuilmortiferaservitulecarere pec-
ipsum «anrtum Spintum apostoli acceperunt quem cati? Qiiis, rogo.sine sancti Spiritus munere.adin-
eis promiseral Dominu»; etcunctis (idelibus atque terioris recidivalibertatis exordia poluitaliquatenus
obedienlibus Deo unum eumdemque Spiritum san- aspirare .'Proh nefas Iquantum se superbiendo prae-
clum dalum esse testati sunt,dicontes:£< noa sumu.s p cipilat humana temeritas! et dum in sui Crealoris
testei horum verborum,el Spirilus sanctus,quemdedil acl.ilteratoris conluraeliaiii prosilirecontendit.divi-
Deus omnibus obedientibus unus
sibi {Acl. v, 32).Fpse nae bonitatis beneficia non attendit.Ait enimDeiFi-
Spiritus omnibus quo Aposto-
esl fidelibus datu3,de liu?; Si vos Filiu^ liberaverit,vere liherieritis {Joan.
lus ait, £< or)«« uno Spiritu poluti sumus (/ Cor. eo autera quod liberamur,Dei (ilii effici-
VIII, 36). In
xu,13). Quod ergo ait beatus Joannes, septem spi- mur, quia liheraveri a peccalo, servi uutem 'acliDeo
ritus Dei missos per orbem terrarum,oslenderevo- {Rom. vi,22),in quo accipimus donum divinae adop-
luit qualiter unus Spiritus f)ei,non inse (quiubique tionis.iii eo utique accipimus gratiam libertatis.
semper immensns est),scd insuorum munerum lar- Beatus autem Aposlolusait:/Von enim accepislis Spi-
gitate mittatur.Dixit ergoseptemspiritusDei mis?os rilum srrvitulisiterum in timore: sed acrepitisSpiri-
per orbem terrarum, ui ostenderet, Ecclesiae per tum adoptionis filiorum,in quoclamanus.Abbas Pater
orbem terrarum ubique diffusaeseptiformem gratiam {Rom. vin, 15).<Juoraodo ergo ipsi Spiritui adoptio-
sancli Spiritus largitato collalam. Sanctus itj.qiie nis hnrao libertalem audet adimere.quara sine ipso
Spiritus,qni Ecclesiae caritatem etdonatct serval.ct Spiritu, nec recipere potest perditam, nec valetob-
sacrificiura,et baptisma divina; virlutis operationc tinere collatara ? Et quod pejus est.audes.Fabiane,
Banctificat.Proinde, non est baptisma nostrum (si- dicere quia liberum arbitrium homini quidem non
cul tu dicis) nullius momenti, nulliusque substan- ^ deest,et sanctus Spiritus liberi arbitrii non est.No-
tiae.Baplisma quippe,quod in nomine Patris etFilii bis dicit Apostolus Vos enim in libertatem vocafi :
el Spiritus sanctidatur,quandointra Ecclesiam ca- vestis,fratres:tantum ne Uherlaietn inoccasionemcar-
tholicam datur,et formann inse pietatis continet,et nis detis;sed per caritalem Spiritus servite incicem
virtutem. Forma itaque pietatis visibili tinclione {Gal.v, 13). Ecce carilas Spiritus nos in libertalem
confertur:virtus aulem pielatis, dono verae fidei et fecit vocari:qunmodo ipsoSpiritus liberi esse nega
carilalis inlunditiir.Hacrelici vero et schisraatici.de tur arbilrii?Sed quoniam iile Spiritus arguit mun-
Ecclesia recedentes.perdiderunt pietatis virtutera, dum de peccato,et de juslitia, et de judicio {Joan.
quia non tenuerunt veram fidem,nec custodierunt xvi,8);cum pro hoc peccato veneris ad judiciurn,
ecclesiaslicam caritalem; formam vero pietalia, tnnclioerum sancti Spiritus experieris arbitriura.
quod est tinctionis visibile s.icriiiiientura,non arai- Dicis intoreain eo esse minorera atque suhjectum
Bcrunt quandode Remansitau-
Ecclesia exierunt. Spiritum sanctum, quia non petitur ut descendat,
lem in eis ad damnationis testimonium.non adsa- utveniat,ut ipsn se mittat ac dirigat ncn autem :
auxilium.Hoc ergo extra Fcclesiam dederunt,
lutis negas Filium missura a Patre, propter quod eum
quod acceptum nullatenus perdiderunt, id csl niinorem conaris asserere.Si ergodivinorum cogno-
baptismatis visibile sacramentum. Quod baplisma D voluminum, Filium a prophetis
veris altestatione
fi75 non ideo diccndum est apud non
h.Tereticos poslulatum ut descenderet ac veniret, saltem hinc
haberrpit'latisformam,quiavirtutem pielalisibi pom cum falobcris non c?sc snbjoclum dicesqne enni ;
habet:sed forrane pictalis rcddenda est virtus.quara osse voluntalis Iibera>, ac proprire potestatis. Cui
solaunitfis catholicapossidet.inqua est etreclae fidci enim nisi Filio qiiem descensurum noverat, beatus
indisrupta sncietas. Iloc unum
veritan,et cariiatia prophcta dicebal : Oow/n^, inclinaccelos, f< <196
corpu9EcclepiacunusS|)iritus vivincal Proptcr quod descendf (Psal. cxliii, h)^ aut cujus, nisi Dei Uni-
ait b<i»luB?au\na:Unumrorints,clunusSi'iritus(Bphcs- geniti posccbat advontum,dicens:(3iiu pascis Israel,
hnc uno corporc permanenlibiis singulis
•v. 4). In inr/ente,qui dcducis velul oves Jo.tcph. Quisedrssuper
quibusquemembri8.ctformaine>seinvenituret vita- Chcruhim,appare coram tfrem, et Benjamin, et Ma-
Ah hoc antem corpore omnc membrum quod fncril nnsse. Exrita polentlam tuam ct veni ut hberes nos
,
«ivc inndolitale.siveanimosilatc pr.Tcisum.rormam (Pini.Lxxix,l,'-',3)? Agnoscc igilur.in eo quod Pater
relinet.vita carrt.Menibrum enim qnod a corporc poslulabatur, dicente propheta: Emitle lucem tvam
»eparatur,invifcibilem quidem Titam pcrdit.formam el veritatim tuam {Psal. xui, 3); et : Manda, Dcus,
707 CONTIIA FATir.MIIJM FnAOMINTA.
yirluti tuir\con(irma iiuod oi>«rutu$ et in nohit {l'»ul. \ ritlur, divtiitnt txnguli» prout vull (/ Cor. iii, tt|.
i.xvii, 'i\)), u l*iilro Killitiin ini»aii(i):iit a<> vnro (|iiiiil Niili rrifi iirKaro lUpnrlMtn Mitoli Hpiritua polMt*'
- ............ «...»;iui
itl vitiiiriU II |)iii|ilinliri i|ino Kiliiin ro^iiliiitiir,l''ilitiiii tnii, nn <
' •
|iro|ii'iii voltiiiliiti' vriiiiiHr,INiiiii|ituin oiilniii |irii|ilin' niiiiii <tnin •!'*
lin poNttilarftiir Kiliiin, «i iii |)ro|iria potfnlati. iioii torhiiiriiun i)niiilnl«at;non •uliunDonitok F«irU,nM
cJtiH riiiHRi'1 uitviMiliin.lloKiiliultir Kr^u Pnlor.ul ipao Noliuii Doiinnl Kilii;BflriuniunDoniini.Mcllirrl Pnt in
tiiittnrol l''iliiitn,(|iiiu ^Tiinit l-Miiiiii ; nP(|ii() Ininon i't Kilii : iil i|iii« nutiirulilnr unun ANt 1'slrit ct Killi
Kilinri rii^aruttir iil (Ir.iiiMiilnrnt uc vunirol,^! niin ii SpiritiiH,ruiii l'ntro otl-ilio nalurnlilBrunu» oiil U'>-
outii(lniii(|tiu ciiin 1'alro pulPHtuluiii nuluralitor non itiintiH. Qui pnplerfa iiuo vonit, ninl cum a i'jlro
huhorct. Suiirti urf;o propliot») «cioliunt no Kiliuin Kilio(|uo mttlitur,(|uia indo Ptl «)ua vulunlarin ve»
ronar(>,iMiiii ro^aliaiit Putrcni ; ^iiiiililur ol Patrcin nicDili poloita.i.undu ont ejua naluritlllerajlernadU
po.Mltilurc, utiiii Kiliiiin poHtnlaliant : idon Hvn ad VlllllUit.
Putrid, aivo uil Kilii pcr.^onum pnicoin diri^rront, KIIAOMKNTIJM X.XX.
loluiti 'Irinilutuin iit nnitiH porHonn) compollationn .Von omni.* misito upfantio est. In cnlwibn tunfum,
poMr(Miant,(]iiiH tiiiaiii TriniiatiH i>uli!<tiintiuin novu- et mliiigun iiineit niiisaruil .Siurilu» tu>iclut,fj^i>e
ahas misstis mie ai>parilti>ue.lituliolutnon eil mtt-
rant. Filtu» (<sl i^ilnr a J'alri) ininHiis, iioii 1'ulcr u ..
sus iiilJ >l), srd prrmts^us. Mtltuntur (tn'irlt ut ad-
Kilio : (piiu Kilius ost h Putro iiutus, noii Pulor u mtntslratorit Spirtlus. yon orut jiro ncliis Sptrtlut
Filio.Similitor Pliuin Spirilua Hunctusn Putro ol Ki- sanctus eo modo quo Ftltus.
lio logitiir inissiis, quia u Pulro Kilioijuo proccdil. Kcco ilorum dico qiiod HUperius dixi ^Nnn ornnis
S(Mi quianonuiio inodo in Siriptiiris sanclis diciiur mi9sinap[)aritioesl,et inaximomisaioHpiritusBancti.
missio,proptorott in sucrutnonlo Incurnulionis, non Cujiismissionnm non niii sccundo visibililer oporlc-
sohiin a Patro, vorum eliam a Spiritu sanrto n.is- bat 08londi;non per proprium naturam.sed persub-
"
8US est Kiliu9:qnia nicdiator Doi et hominum homo dilam crcaturam,quT cri^utiira et alifjuid significa
Christus .lesus totius csl rrinitatis oporationp plas- ret,ot poracta siirniticalione transirolSic autcm ia
m«tu3. Alio nntem rModo niitlilur ii Pnlre ol Kilio illucoluiiiba.et linguisigneiBsignincarioporluilSpi-
Spiritus sanctus.qui {.Eneas I. conlra Grjecos,c[u\&) rituin sanctum(qufmlamen non crcdimus localilcr
nuturaiiter u Patre Kilioque procedit.Mittitur cnim mi8sum),sicui,oportebatut Deum Patrem eignifica-
a Putro ot Kilio Spiritus sanctus,cum ah ipsu Trini- rel illa vox (|u;o super Jcsum baptizalum facta est:
talc,unu Dco,{^rutia3 spiritnlis donatur c(Teclus..\li- in quu tainen sic personamsignilicatam Putrisncci-
ter vpro a Pairc ptSpiritu suncto missnsest Filius, pimus, ut ejus divinitati temporalem locutionera
quando semetipsum exinaniens.formam servl acce- ascribere nullatenus audeamus Spiritus aulem qui
pit.Noquo eniin hoc cst in pcrsonam suain accipere C dc coelo milluntur,tunc apparent quando eis aDeo
carneni.lieriquc Verhum hoininem.quod eslinvisi- pra;cipilur,ettunc non apparentquandoeisdivinitus
bilipotontiaconferrecujusqiiam munerislargitatem non jubetur;illuc tumen mittuntur,ubi nonfuerunl
Non enim vero Spiritus sanctus vere columba fa- antequam mitterentur.Quod de sancto Spiritu non
ctus est aut vcre ignis faclus est, qiiando eum polest recte vel credi vel dici.quem constat ubi jue
talium rerum visione signilicari [Floru.<i legit, si- semper esse lolura,quia.Spi>i7H.t Domini replevitor-
grari) opontuit. Verbum autein c&ro factum est bem terrartim {Sap. i, 7) Falsum est autem quod
quando Unigenilus Deus carnem accepit. Quod ta- dixi8ti,Diabolu3 cum ad Job missus est, quare non
men non aliena potestate.sed propria fecit ; neque apparuit?Neque enim sancta Srriptura dixitad Job
sua tantum.quia illiid pietatis sacramentum,lotius diabolummissum,quaravisdixeritfuis3eperraissum
Trinitatis est utia voluntate ac potostate perfeclum. inaniter igitur libi verba inulilia de missiooe atque
Miror autem quomodo a Spiritu sancto mitti non apparitione angelorum multiplicando ver3as,etver-
credas angelum,a quo missum legis ipsum Domi- sando multiplicas:quasi non idec negemus angelos
num angelorum. Patrem vero invocamus, propter missos, quia se plerumque maoifestaverunt. Cum
originem etnaluralem divinilatisalque individuam utique ineoquod mitluntur.sive oculishumaniiap-
unitatem. Quod utique dono divinas inspirationis [) pareant.sive a conspectu horcinum semetipos abs-
sancta custodit Ecclesia. Non enim poterat plurali condant ; sic taraen mitlitur quemadmodum 6?8
numero Trinitalem poscerc.ne ab infidelibus non auctoritasapos.tolica pro[eslditvT:.himirHstratoriispi-
Deo, sed diis pularotur reiigio Christiana servire. rilus in mittisterium missi,proptereos qui hrreditatem
Palrem ergo sancta Ecclesia in precibus poscit.quem capiunt salulis {Hebr. i, 14). Sed nunquamtalis po-
esse originem Filii et Spiritus s:incli,recta creduli- test esse missioSpiritus sancli.Ille enim nullampo-
tate cognovit.Ideo autem mine Filii el Spiritus r.!. testhaberecum angelissimilitudinetrmissionis.quia
sancli orationes precesque consummat,ut sanctam ubicuuque sunt sancti angeli, ipso sunt omnes uno
Trinitatemuniusessenatur.Tacmajestatisostendat. Spiritu pleni, qui totus esl in singulis, et unus in
De potestate autem Spiritus sancti quam illi in crea- cunctis.Angelus vero et minister nusquam sanclus
tura dencgare non m-^tuis.cum tuejus effugere po- Spiritus nominatur : cum in opere una quidem sit
testalem 6^7 Justitianinue non po«ssis,jam tibi su- annumtiato Trinitatis,et in subministratione Spiri-
perius respordi.Manifestum est enim euni plenara tus.non sit ministerium servitutis.sed divinae maje-
bererer um omnium potcstatf m, quiai omniaope- statis auxilium. Quod beatus Petrus indubitanter
799 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 800
09tendit.ilicen« 5ii'e qiii loquilur, tanquam sermo-
: \ nobiscum natura coramiiniB Proinde ipse estquiet
nes Dei : miniftrmja-iquam cx virtule quam
xive qui orat pro nobis^et oratur a nobis. Oral namque pro
admiriislral /)<•«< (/ Pelr. iv, n).Ubi osti^nd.tur non nobis secundiim quod est Sacerdos nostpr,et caput
cujusquam creaturs, ecd solius esse Dei, auxilium corporis Ecclesise.unus mediator Dei et hominum,
adminielrare quoque
virtutis. lili objectioni, qua homo Ghristus Jesus; oralur autem a nobis secun-
sanctum Spiritum postulare, gemere, alque inter- dum quod cum Patre naturaliter unus est Deus,
pellare d xisti, ouantum me Dominus adjuvit.dedi Spiritus autem sanclus neque apud Patrpm,neque
responsum; ostendens qucnadmodum ille sermo apud Filiiim,pronobis ullum postiilationisofficium
Apostoli secundum regulam debeat veritatis intel- gerit;sed cum Pdtre et Filio,unum postulalionibug
ligi. Nam revera Christus, qui est in dextera Dei, nostrisaudiium benignitatis impendit,unam miseri-
quidem pro nobis (Rom. viii, 34), sed se-
interpellat cordiam Iribuit, unum confert auxilium, unam re-
cundum quod dignatus est Sacerilos esse,elobtuIit missionem condonat peccatorura.Simul enim a no-
semetipsum pro nobis, oblationem et hostiam Deo bis, dum Patrem poscimus, tota Trinitas poscitur;
in odorem suavilalis (£;)/iei.v,2).Inde igituroratio, quia quidquid salubre nobis esl,tota Trinitas inse-
unde oblatio;inde obsecratio sacerdotalis, unde illi parabili virtute ac bonitate largitur.
EX LIBRO IX. DE INVOGATIONE TRINITATIS.
««9FRAGMKNTUM XXXi. B vocalum.Sed quodcunque delegeris^necesse estve-
Non Paler tantiim invjcalur,sed eliamFilius. In una rilatis virlute vincaris. Si enim Filium in nomine
persona invocdur lota Triiiilas. Quod una persona Patris asserisinvocatum.propter illud quodait^E^o
poscitur, tola Trinilas facil.
veni in nomine Palris mei (Joan. v, 43);ecce interim
Dicis quod sive oralio Duminica.sive omnes ora- Filium a sanctis patriarchis invocatum necesseest
tionps communes ad soliua Dci
et precefl, non nisi
fatearis.Quid estautem invocare,ni3i orare? Ipsum
Patris personamrite fundantur.Nosautem dicimus,
ergo Abraham oravit,qiiem invocavit.Placetne tibi,
orationem quidem Dominicam <iH soliusPatrissem-
an dipplicet,Filium asancto Abraham 630 invoca-
per fundi debere peraonam;quippe inquasic orare
tum?Si placet, aut dic ibi non invucstum Patrem,
incipimus.ut ipsum Palrom primitus nominemus.
auL in uiiius invocatione persona; hon orificentiam
Unde.exista regula quam Salvator instituit. Eccle-
ai^nosse communem.Sed profecto,dicen3 Filiumin-
sia,qu8ecorpu3ejusest,orationespuas ad personam
in nominc Palris, ex hoc invocatione Pa-
vocatum
Dei Pdlris fundere consuevit. Verumtamen utagno-
trem scparare non poteris. Gur ergo invocato Filio
scamus.in uniusinvocationo persona; totam Trinila-
invocatum credisetPatrem,et invocato Patrectiam
tem obsequio fidelis invocationis pariter honorari, Filium non credis invocatum?Gum utique siculilla
invenimusa patriarchis et martyribus sanc!i>>etiam
p invocalio a prolerecurril ad originem.sic etiam hic
Filiuminvocatum;quibus utique tu necignorantiam ab origine recurralad prolcm.Ucus igitur, qui in-
veritatis,nec aliquodcrimen irreligiosiassignareau-
vocatur ia nomineDomini Dei,in =uo utiquenomine
debis erroris.In illo igitur quem Deus posuit Patrem
invocatur nec aliud esl invocare Dominum,quam
:
mullarum gcntium [!\om. iv, n),rei hujus primura nomen Domini invocare. Aiioquin quis est cui dicil
Bccipedocumentumide quo, cum adhuc Abram.et Isais : Domine, prxler te alium non novimu.t, nomen
necdum Abrahamdivinomunerevocaretur.inGcnesi luum iiivocavimus (/jfl.xxxvi,1.3) ? Aut rui Jcrcmias
Bcriptum sic continetur Et vims est Dominns Deus
:
dicit; El tu in nohis es, Doniine et nomen (uum invo-
Abrx, etdixilei Semini luo daho terram i^tam Et
:
calum super nos^Jer.\i\, 9)?David quoqueorans,
cst
gedifxcavit ihiAbmm allarc Oominn.quivitus c^lei.lit
D^u?, inquit.in nomine luo salvum tne lac,et in virtule
recessitindeinmontem contra oricnlem I}ethcl,secun-
tua judica m*' (Psal. liii, 3). Po8iremo,8i putas quia
dummareAggr,contraorivnt(.m:clxdi(\cavdihi altare invocetur, beatum
non habct regula fidei ut Filius
DominoDeo,et invocavitin nomine Domiiii Deiqui visus
Stephanum necesse est reprehendas, de quo scri-
esl (Gen. vii,7,8).EIige nunc unum e duabus. ulaut
ptum est quod eum Judai lapidabant invocantem et
Deum Patrem dicas aanclo Abraha; visiim.uut Fi- dicentem Domine Jesu, suscipe spiritum meum\Act.:
lium asseras invocatum. Vide enim quid Scriplura vii,r)y).Petri quoque aposloli sinc diibia doctrinam
commendat: £< invoravit in nomine Domini Dei qut D j.i.jiries, dicoutis («) Gralia cum ommhusqui invo :
visus esl : ubi ngnoscitur quia Deus qui visiis ost,
canl Jesum Ckristumin perpetuitate. Dnx vobis omni-
Ipsc est invocatus. An pro eo quod dictum non ost hus qui cstis in Cliri.'ito (I Petr. v, 14). Cur itaque
InvocavilDominum Deumqui visus esl,scd, In no- bnatus Slephanua ad Filium orationem fundit, si
mine Domini Dei qui visusest,cx hoc allerumvisum nuncjuam est Filius exorandu8?.iut quem alium in-
ftllcrum forsitanexistimaainvocalum^Diccrgoqupm
vocat David nisi Filium,dicens iilud quodsuprapo-
sanctiis patriarcha invocnverit.aiit in cujin noiiiinc
suimus: Qui paicit Israel, inlendc; qui dcducis velul
eum exislinicsinvocnHac.Prncul duhioaiil Palrem in
oves Joseph (Psal, lxxix, l)?Guiua oladvenlum po-
nomine Filii.aul Filiutninnomine Palris asscris in- slulat, diccns (v. 3): Excita polcntiam tuam, el veni
(a)Sed priora verba non habentur io Vulgalis.
ROi CONTIIA I \HI\NI1M KKAdMKNTA. flOl
ut tihfrfi noi. A\tnt>ncn l|jltnr, invdoiito l*nlp«», l''i- A fn\m inrmorali «(«rmonlt loco tlt : 5/ manieriHnn
liiiin iiii(ii|iio piiriltMinviiran, •'l ln Invncalu Kilin In- tnr rl ff rht tnrn n. /in/yU' '
. fvolttf-
voruri iiililliHiiiiiiiH riilrriii, rt iiliriiilrii' inviintliniio rili» jirlrlit, rl /1-/ -i iv, 7, ,
• aduin
Hpiriliiin Hiiiictiini niillHtrniii HOimrnrl. (louiii '*iiiiii ilixit.niMlutruiii alt ipHn,an « fAlrflpclofidumalt non
«Hiirtm 'rriniliili oI)mi<i|iiiuiii or«tlonii« ilflliMiiiiiN, iii nilondll.Piiuln poti liinaii nuravil ix-looiUm Falns
rujiin noiiiino liiipliznti.Krnliniii rnliimplioniH iirro-
npi.riro |ii>rHoiiiiiii «J i'> iih : Sun vi>» m« rtffjtuit, $td
|)iniiiH.I'.ilri i>r^;ii iliriiuiiH iirunlivi, /Vr />(»»i»hi(»ihi)- fifO rlrgi vin, rt jfotut ii>k ut enlit, tt f' urtum afjfralt»,
struui Jr.Mim CJin^luin fthuvi tuum, poncfntxH iit prr 0t frurtut vftler manral ; ul tfuodrwiquti pftiiUltt Pa-
i|iHUin rnriiil i|iioil oriiinuH, pnr qiii*in noii fnonrfl ili- trrin in nominti mfo,det vobtt'ltiid., 10) : (|iio<l rur«
gimtimoHlutCHHrinuH.OiniiiHnniin Pnlor prr Filinm niiH innilrHiiii inl : Anirn itmrn diro oobn, ii ijutd p«-
focitot fHi-it, ijiiiii uiiux Doviifius Jr$Ui (.hrnlus prr tiertlii folrrm iu uoiiniie mtn, dubil r uttu Juan. tvi, (
quftn oinnut [I (<'r . viii, <'•) ; ilr (|ii<i ilrm Horiptiiin 2). Vorumtuinrn iin(iii|iiomoitoatiiim Hcipium pAi«n-
pbI, ijulu ()»miii;)rr ipsuin fartn .sunt, et iinr ijm \n-
tliim oiiravorililiitcipuliMintimare, diceni : < Amen
ctum est uihtl {Jiuoi. i. .'l) ; ot qniROWHin jirr iiisum
« amon dico vuliiH, (jui cn-dil in m«>, npera qun
et in ifiso rrnilii suiit,rt iftsr ft autf omurs, rt omniu « r^o lorio rt ipno lurirl, ct tiinjora horum (aciot ;
tnipsoroust,int{(:oloss.\, U\, l7),Scd i|iii.i iliu.l ii.ioil |{
" M"'»''h''^ •'• •'"'f'-"' V"'lo. «I quoilcun.jn»' potirriti»
dicitur, Prr IhminumnostiumJrsum Christum, H(i]u- • in nomino mon, hoc lacinrn, ul f<lorilirvtur 1'ater
ralionomoxiHtimu8,oliiini in hoc n-qunlomFilium Pu- (« in Filio. Si quid pflticritia mo in momine meo,
• hon rurinm (Joan. xiv, 12, \'.i, 14). » Kcce Dei
tri ongnosco. Apostolioii quippo dicit auctoritaH :
Fiiius pctciidiiin iniiiiunt ct Hcipnuin. Si quid
.\l>rah:v ntimijur promiltrus nrus, quoninm nnninnn
autom Puter in noiiiine Filii fueril pctitua.sinedubio
habuit firr tinnn juraret mojorrm, jurttvtl i>rr srmft-
daluruse8t,(|uia hoc promieitFMiusqui eat ndelis in
ip!tum{Hebr.\\,l3). Deiis ergo qui non jurat nisi per
vcrliis snis si nnid etiam Filius in siio petntur no-
:
soinotipsmin. noii luljuralurnisi porillumquicumeo
mine, hoo eo promittil bine duljitalionc facturuin.
iiniu9P9seniiliir;r eoj^noscitiir Oiifi-nvisinrulionisillu
Proinde, nut dic Patria et Filii unum opus esae, et
qucm l'ulro opcrulur oslciidut,
conclusio nnigis pcr
personas in orationeconjungi ; aulsi scparaa perso-
non sormoncm aiijurulionis conlincal. Q-Jodcunque
nas, nl quod petilur Puter, Filium peli non credas,
tamon modo diculur, Butlloit, quonium ad hocdici-
necesscest utsicui vindicandum piitas orationisob-
tur, ut oinnisoratio; omncsiiuo piccos, FiliietSpi-
sequium.soliascribaseliamoperalionis elTcctum.Ac
rilus sancti noniine concludHntur. Er{?o rx qiio et
porhoc, secundum sentcntiam luam.inipBis saoctia
bealuni murlyrcinStcplianuiiioslcndiuuis.inipsoar-
npoptoli." el mnrlyribus mapna in suis orationibua
orationem suainnon ad Patris, sed p ,.
ticulo passioiiia, ... .; «
divenilns invenilur diim alius Patrem orat. alius *-"
, , .
.. :
631 ud
j
Filii rursusquead per
direxissopcrsonam
Filium invocat. Nam legiinu? a beato Paulo Patrem
;
sonain Patris orationein sive preccm lota dirigit
pro fidelibus invocatum, sicut ipsedicit Hujus rei :
Eoclesiusemper; debes Hgnoscere.oranem rationem
gratia, flertoS3^ijfnua mea ad Palrem Domininostri
fideinostrwquamvisad unani e.\ Trinitate personam
Jesu Clirisi i, exquo omnis pulemilas in rcclis et in terra
videatur dirigi.totius in ea tumen Trinitutishonori-
nominalur,ul dei vobis secun ium diviiias glorix sucB
ficentiam contineri.lile enim qui ait : Qtii me odit,el
virtule corroboranpei Sfritumejus in intrriorem hO'
Palrem meum t^dit (Joun. xv. 1.'2), et de quo bcatus minem, habilare Christum per fidem in cordibusvestris
Joannes dicil Qui diligil gcnitorem, diligil eum qui
:
{Hphes. iii, 14). Quod utique Pater sine dubio fecit.
natus est ex eo {I Joan. v, 1) sicut communiter cura ;
Beatus aulem Stephnnus Dominum Jesum,ut spiri-
Patre vel odio haberi vel diligi, itacura Paterexo-
tum ejus susciperet, invocavit {Act. vii. 59). Quod
ratur, simul cum eo cognoscilur a fidelibus exorari. ntique item Dominus Christns invocatus implevit.
Et quoniam unus est Patriset Filii Spirilus. necesse
Qnidergonunc dici3?Fecitno riliuscumPatre.quod
est ut dum
invocatur Pater aut Filius, in Palre et
PauIusPatrem petiit.etPatercuni FiIio,quod Filium
Filioeliam ille qui unus est utriusque Spiritus invo-
Stephanusinvocavit.'' An quod solumPatrera Paulua
cetur UnusestautemJesusChristus.unigenitusDei C petiit, solus Pater fecit, etquodsolum FiliumSte-
PatrisFnius.cujus nomine concludimusomneraora- phan-us invccavit, solus Christus implevit ? Si enim
tionemquain destinarausadPalrem nec tamen sine d!xerisilludquod,secundurasententiamtuar\soIum
:
sancti Spiritus noraine, ut ostendamus tolara nos Patrem Paulus petiit. a solo Patre fuisse ractura,ni-
huraililer poscereTrinitatem. Noneniraomni Trini- hilorainus fateberis etiam illud quod solum Filiura
talidicimus: Per Dtmiinum noslrum Jrsuni Chrislum Stephanus poposcit, a solo Filio absque ullaPatris
Filium luum, fedsoh Patri,oujusestunigenitusFiiius cooperatione perfecUim. Ac per hoc separata opera
Dominus Jesus Christus. Ad hoc autem, sicul supra Patris et Filii dicis ubiipsiDei Fiiio contradicis,
:
jam diximus, nomen Jesu Christi et Spiritus sancti diccnti Quivcunque enim Pater facil, hoecei Filius
:
cum Patremoramusadjnngiraus.iit quidquid posci- facit similiter \Joan. v, 19). Si vero dixeris, in im-
mus, a tota nos Trinitato postulare raonstreraus. plendispostulationibusStephanimHrtyrisetapostoIi
Alioquinoslendenobisqnomodopossitillud irapleri, Pauii unura opus essePatris et Filii.agnosce utrius-
quod ipse Salvator noster, in ipso sermone novis- que unum opus nullalenus esse potuisse, nisi per
simo.quem (secnndum Evangelium Joannis) ad di- unilatem naturae ut et Pnter se a Stephano invoca-
;
scipulos habuit, prscepisse cognoscitur. Quodam tum in Filio cerneret, et a Paulc eioratum se in
803 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 804
Palre Filiua agnovisset.Sed ut agnoscashoc
habore A tia oinnino non dicimus, sed etiam sic confitemur
aposlolicam doctrinam, uta nobis ct Pateret ?""iliii8 Jesum Christum solius Dei PHtria Filium, ut eum
invocclur.vide quomodo invocandum Chrietumhea- nulialenus separcmus Magnae quippe iinpielatis est
tus commendet Aposlolns,quiCorinlhiis ita
scribit : aliumputareChri9tum,aiium Jesum Chri3lum,cum
- *- -'-'--'
Paulusvocatus Ap.istolusJesu
/K^-.o»;
r.hristi ,^o,.vr.i..nia.
pervolunla- u n us si t u t! q uc Dci ct ho m io is fi 1 iu 9 Jcsus Ch rislus '
« tem Dei. et Soslhencs frater, Ecclesiffi Dei quae Filius scilicet solius Dei Patris, non totiusutiquo
<. est Corinthi, sanctilicatis in Christo Jesu
vocalis Trinitatis. Nam iHein Jesus Christus secundum car-
« eanclis, cum oainibus qui invocant ncmen Do ncm opus totius Trinitalis agnoscitur, neo ideo ta-
• mini noslri Jeiu Chrisii, in omni loco ipsorum, mentotiusTrinilatisfiliusinvenitur.Huiranamqiiippe
• et nostro. Gratia vobis et pax a Deo Palre
nos- naturam Filii Dci, id est formara servi, simul Pater
. Iro et Domino Jesu Christo (I Cor. i, 1,2, 3). etFiliuset Spiritus sanctus, id est ipsasancta Tri-
Cernis nempo, illis qui invocant noinen Dommi nitas fccitjsed eam solus Jesus Christus accepit,di-
nostri Jesu Chrisli, gratiam et paccm ab Apo- cenlebeato Apoitolo : lloc enirn sentite in vobii quod
8tolodiviniiii8postul«ri. Quidergo su|jerest,nisi ul et in Cliristo Jesu : qui rum in fonna Dei essel, non
omnis qui Domini Jesu Christi nun invocHtnomen. rapinam arbilralus esl esse se o^qualem Deo, sedsemel-
nec gratiam ab eo possit habere, noc pacem? Qui g ipsnm cxinanivit. formnm servi accipiens {Philip. ii,
autemnonacceperita Deo gratiam, pcenam rccipiet 5,6, 7). Ipse ijiitur Jesus Christus, non solum in
sine dubio sempiternam ; et qui a Deo Patre et Do- forma scrvi, verum etiam in forma Dei, unus est so-
minoJesuChristononaccepit pacem,nullatenu9per- lius Dei Patris Filius,quia formam servi accipiens,
venietadsaiutem.Ipsiusenimnop.unisinvocationem nonpersonamaccepithominis.sed naturam.Inutero
propheticobeatusPauluscommendaleluquio.diceni: quippe Virginis ul Verbum fieret caro, simul una
Omnis qui iuvocaverit nomen Don:ini,salvuseril {liom. facta est Verbicarnisque conceptio et in una Verbi ;
X, 13; Joel, ii, 32). Certum esl ilaque
secundum persona simul concepta est divina humanaque na-
versefideiregulam.inquasanctaeTrinitalisunasub- tura non ut utraque nalura una fieret,8ed ex utra-
:
stantiacrediuir, nullam separationemPatriset
Filii que natura, unius Jesu Christi illa qu<E semper erat
fieri, sivePater,sive Filius a
fidelibus invocetur.Ab persona constaret. Hujusrei veritatis, sicutnon per-
qui in-
illisautem necPatrem inv-ocari, nec Filium, mittitquiirtam personaro plenitudini diTinaeTrinila-
vocationcquffiofferturPatri.noncroduntcumPatre, tis 634 adjungi, sic omnino prohibet Jesum Chri-
Filiumnaturaliterinvocari.Hocenimhabetnaturalis stumTrinitatisFiliumnuncupari.Quod utique etiam
unitasTrinitatis,utinseparabiiitercunctaillistribu3 sanctiSymboli tenorostendit,ubi cum dicitur Credo :
personisexhibetintur sanclm religionis obsequia,in in Jesum Christum, Filium ejus umcum Dominum
^
quibus una estinseparabilis incommutabilisquena- nostrum, qui nulus est de Spintu sancto ex Yirgine
lura. In orationibus quippe quas una
vera Ecclcsia Maria ;ip9um utiquequem Dei Filiura diciraiis,eum-
fundit ad Deum,et nalurw servalur unitas,et
perso- dem quoque natum de Spiritu sancto ex Maria Vir-
narumdiscretiocustoditur: utcumad Patrem diri- gineconlitemur.ltaquecum d\c\mu9,JesumChristum
pitur oratio, qui est origo Filii et Spiritus sancti, Filiumfjus,\i\ estDoi Patris Filium JesumChristum,
unam essenaturam Trinitutis appareat; commemo- nativitalem divinilatis ostendimus, qua sinc initio
ratione 633 vero Filii et Spiritu9sancti,Trinitatem eilaeternusde Patre dicentesautem natum de Spi-
:
veramipsefinisoralionisostendat. SicSabelliiatque ritu xancto ex Vtrgine Maria, nativitatem fatemur
Arii perfidiavmcilur, dum in ipsisquoque
orationi- qua ideiiiUnigenilus Deus, secundum carnem tem-
bus etprecibus. unius naturae quam trium per-
tarn poralitorinilium suinpsil ex Virgine.ProindeJesus
Bonaruraveritasrt catholicis sacerdotibusprajdica- Christus, siculsupra dictum est, secundumcarnein
lur. quidem opus ost totius Trinitatis, secundum vero
FRAGMENTUM XXXII. utrani(]ue nativiiatem solius Dei Patris esl Filius :
Trinilntis qunmvis semn- quia idfiu solus Unincnitu9 Dous est temporaliler
Jesus ChriUuf nou e.«t fi'iu^
dum
fium rnrnem si( opus lolius
loiius Irintlntu
Trinitntii : srri
:
trmwlum
srf! ten.wium
n verus nomo 00 Vireine orocrealU'' qui
virgiue procreaius, solo ra
de soio
aui ae Pd-
deitntfm filiui est soliun Potri», srcuwlum hum>nt-
lutem filius solius Marix Virginis. froainA inilin vp.nia nfiim pst
trcsine initio verus Deus est natus.
nntiis.
Quisenim un|uam tanl.-E reperiri possil in^aniaj,
quiauderet JesumChrislum totius Trinitatis Filium FRAGMENTUM XXXIII.
pr.rdicare ? Ecclesia quippe Dei vivi.columna et fir-
Jfium Christus non ett aolius hominis vornbulum, se'l
maraentum verilatis (/ Tim. iii. 15). unum sciens cttnm Dei : et in Scripluris inttrdum tecttn<luni di-
PatrcmuniusFilii.etunumsciensSpiritum sanclum vinnm nntuiam solnm, interdum secundum humnnnm
snlnm, nnnnunqunm terundum utrnmque ncrifiilur.
Patris cl Filii, nunquain polest Jesum Christum
H r>e uno el emlcm Siitritu tnncto, et Dei Filius diqnn-
li«mTrinilnti?direre,quianequcduo9 Patre?,neque tus est Filiui hommif: fieri. et nohis donnlum est in
Dri filios ndofilnri. Arinm non tunt cutlores unius
duo9 Filios, neque duos Spiritus sanctos potest ali- Dei. seil p!urium.
quntenusprfpdicare.JesusChristusiiaqucnonsolum
8ccundumdivinilatem(inquanatiiraliteraequalise8t Ac primum quod cx mea mendaciter pcrsona dixi-
Jesus Chrislus vocabulum est hominis, » Paulus I
Deo Patri), se.l el secundum anitnam oi carncm (in 8ii,«
quaideiuDeusconsubstantialisei-tmatrij.nonsolum doctorgentiura in fide et verilate. sicut contrnrium
verum eliani iiniKfnilu» Filiu-.
Palria c^t veritati,contrarium convinritet (idei,quiJoPumChri-
Filius Dfti
stum Deum demonfclrat et hominem. Itautuno
Proinde.non Bolum Jesum ChriBlum Filiura Trinita- et
80.^ CONTHA riDIANUM rAAOME^fTA. fiOH
o()iliuii(|Uo ndiniiK^ J(^Hii CliriMli, iii tiiui iliinl itnt mi A '">i*n (|iM dixit dmolpiitti * r ^ airewlimuillierO'
(liiini|U() |iiU'.i(Miii,iionntin(|unin noluin >llviniiin, pln- »oltjmiim,rt Filiui /i»i>ii'iii t. ( firinttpit>ui tirer-
riiini|ti(t Holuin liuiiMniiin.vrl utrain(|u<* Hlniul intol- itulum el icribii; el d-imnabun( rutn morit, etlrndtnt
li^i vnlil i(lii|iiuii(lo xuhMtaiitiiirn.ldiMii niim((uniiicit: eum i/rulthui, et tllud^-nt ei, tl eonipuent 0um, tt /la-
//(><• srnldfin vofiii (/i((i(i fl jri C.hriilo Jr^u. (Jni cum g^-llithuul eum, rl luirr/trii-nt eum, el lerlia liit reiur-
in fonnn Dei asfl, uoii rii/uMam nrhuriilu» rtl nie te Url(M,itlh. XX, |M. 1.), kIimii (jiiil: Ntmo itietndtt
Wifualeni Hro.xttl setiirtifisum rjiuiiiiivit,loriiiam irrvi iri cielum, uiii ijui tie cmln dnctndil, Filiut hominti,
accipifus, tu iimilituilnm lioininuin fuctui, et h ibttn qui tit in nrlo (Joan. iit, i:)). (Juii veru ••n« lotflli-
invenlus ut liomn (/'/i»/i/».n.r» -/ .ir^.^.TiiiMtllKio (|iio- goiitiin, in titroiiuo locu l'*iliu(n bominia iflcundiirn
quo ««ribonrt.ait : Mcmor
C.hn^lum Jrsum rrxur-
cslo unuin putcl lociiluni rtnAHd (•utMtanliani.ruin uti(|uo
rexisif o moiluis, rx .snniue lUivul sr^uuilum Rruu- nncHocunduindivinilnlfliii pottii^nt Ktliusilliioriini«
gelium vieum {II 7'im. ti, H). Koce in iitro()uo loro pttti, nec nocunduin carnflm tunc fuiiiret calo
in
unns ChriatnH Jcsun nontinutur, bpiI non rHCunduin quuiido titlia l(i(|U(;l)atur in terra ? Unu» igitur idom-
unum ni(turiiiii in (Ihristo Josu ntor(|ii(^ locti.-^ acriiii- (|un ortl Kiliun hixninin, ijiii ot sccundum noUm car-
tur.fiuif (^hI cniin (iliriHtna JcdiH, (pii cuin in lorinu noiii vero truditu.-», el voro intrrlfCluB, dio tnrtiore-
non rnpinata iirbilrultia OHt osboho irtpm- n Hurroxit,nlaecundum8()lamdivinitnlflciilutU8int«-rra,
I)ei OBBot,
lom Dou, sod OSft Hemotipsuin (xinHiiivit, roriiiuni pl totiiH in CLolo fuil, quaiido 8ecunduiii carnern in
Korvi ucoi(»ioii8,ot (|tii rostirivxit ii inortuiH ox «oinino torrn tnntnni poHitut(,illa dc ho vnraclter diiit. V(!riim
Duvid. 5^ed Clirislus Jcstia iii rnrinu Dei soinclipHuni cHl itaquc (|iiia in Chri>tto una chI pcrsona lieitatis et
oxinanions, ot rormaiu sorvi ucoipionHi, spcundiim carniH.sedutriusqticnituraOSOproprietateHorvata.
Bolainintolli^Mlurdivinum nniurumtacrundumqnani Nuin Christus dicitur aliquan.ioHccunduin sotam di-
intclli^itnr otiain, ul)i uil : lil unu-f Doiniiiu^ Jesux vinitatein.aliijiiandodicitnrserundijrnHolamcarnem,
Christu.^, firr i/uem oiiinin, el nos pcr ifi.^um (/ Cor. aliquandosecundum utramqucHub.-it-inliam.Secun-
viii, G). Idcm vi»ro l^hrislus Joaus, rosnrgens a mor- duin solam quippc divinitatcm intelligcndum Chri-
tuis ex st^mino David, sccnndum htiman.im tuntum »tum monslruvit Apostolus, dicens': ,Vo/j/« mentiri
rocto polcslcognosci Bohsluntiatn.lUirstis.Xposlolua invicem ; ex.\fwlittntes vos vglerem hoininem cum
dicil: Ohsecrp iijilur, frtitres,pcr Dominum uo.ttrum acttbtis suts, et tntluentes novum,eum qui renovalur in
Jesum Chrislum, rt per carittitem Spirilus (Riim. xv, agnilio .e sectindum imaijinem ejus qui creavtl cum.
30). Bt alio loco : Testificor toram Deo, et Chri.sto Ubi non est Gentilis el Judirux,circutncisio et prxpu-
Jcsu, qui jutiicnturus cst vivos et morluos (/ Tim. i, tium, Bttrbarus et Sctjlha, servus et liber,sedomniaet
4). qnibus u(i(|iio locis, non secumium solam di-
lu in omniljus Chrislus [Colos. iii, 'J el seq.). Tale est
vinam,ncquo9ccundiim solaiii liumanuni.se.d sccun- uulem quod hic uit: 0(/i«ta el in
omnihus Christus;
dum ulramque naturum, totum Christum Jestim nc- qiiaie est istud UlsitDeus omniu inomnibus.SecuQ-
:
cipimusab Apostolo nominatum.Vidt^sneqtiiaJesus dninsolumquoquecarnemLlhristumcognoscimiJsab
Chrisins, non stcnndnm hoc solum quod Deus est, Apostoio nominatnm nbi ait: Traditii euim vohis in
noqne secundnm hoc t^olum quod homo Psl,inoinni- primis qut.d et ac-epi, quiu Christus mortui.s csl pro
bus Scriptune locis ost accipiendus: sed in unoquo- pccealis nvslris secundum 5cripluras, el quia tepullus
que Scripturarum loco secundum id accipi debet, esl, ei quia resurrexit iertiadie secundum Scripturas
secundum qnod Veritas docet?UnusestenimChristus (/ Ctyr. XT. 3, 4i. Illequoque locnsejusdem .^postoli
Jesus.Dei et hominis Fiiius in ulraque natura,unus huic invenitur intelligenli.e convenire, ubi ait : (?ui-
in utraqueverus.Undenecillud putest constarequod cunque in Christo buptizatisumus, inmorle ipsiusba-
dicis, « Filium Dei vero cum dicinr.us, ipsum Deum ptizati sumus. Consepulli enim sumuscum illoperi^a-
Fiiium, id estipsum Chrislnm spiritalem signilica- ptismum in mortem (Rom. vi, 3); et paulo posl: Chri-
mus. Nequeeniin spiritus erat sine corpore ipso
» sius resurgetis a inorlui.i,jain non moritur, et morsei
Red(;mptor noster, quando ait illi ca?co nato, cui Quem tamenChri-
ultra non dominahitur (ibid., 9).
oculos miaericordiler et mirabiliter dedit: Tucredis stum secundum utramqnecognosciturprffidicarena-
in Filium Dei'! Cui cum ille dixisset: Quis est, Do- D turani.dicens: Quorutn patres, et e.r quibus Chri-^tus
iniiie,ul cretiiim in eum ? dixit ei Jesus:£/ vitiistieum, sccundum carnetn. qui est super omnia Deus benedi-
et qui loquitur tecuin, ipse est [Jottn. ix, 35, 36, 37). ctus in sxcuUi [Rom. ix, b). Manilestura est igitur,
Manifestumestautem quodineoL-orporeisoculisnon illasregulasquasin pra-dictis voluisti firmare oomi-
divinitas, sed humanitas videbatur. .\ttende etiam nibus,nulloroborefulciri,quianullatenusChristianee
beati Petri confessionem dicenlis : 7m es Cliri^lus congruunt veritali. Non solum enim cum dicitur Dei
Filius Dei vivi {)lauh. xvi, 16), et ipsum Filium Dei Filius,aut cum dicitur homiuis Filius, sive cum dici-
nonDeum tantum,sed Denmhominemquecognosce: turChristus, vel cuin diciturJesus Christu3;verum
praeserlimqniaseFiliumhominisdixitipseChristus, etiam cum ipse qui est Unigenitus a Patre. plenus
quem Filinm Dei vivi confessus estPetrus.Undecum i. U), in sancta Scriptura
gratiae et verilatis (Joan.
situnus Christus Filius Dei et hominis, sicut non dicitur Deus.considerandum est,in ipsa una Kilii Dei
sempereumsecundurasolamdivinitatem Filium Dei persona qu.vnam recte debeat accipi sine ullo errore
videmus dictura, sic nec secuodum solam carnem substantia. Nara in illo Actuum apostolorum loco,
invenimusseiuperFiliumhominisnuncupatum.Ipse ubiidem Paulusapostolusmajoribus oalu et seniori-
807 S. PULGENTII EPISr.OPI nUSPENSIS 808
bus d\c'\l : Attendite vobis etunivcr:.o gregi, in quo vos A cultores uniua Dei.qui aliam naturam dicitis Patris,
Spiritnx sanrlu^ poxuil epixcopos^regere Ecrlesiam Dei aliamFilii,aliamSpirilu3 8ancti:etcum unumDeum
quam ncqui.uvit sanguiuesuo {Art.w, 28); ulique hic non colatis, nec Ircs tanien deos colilis; sed quod
Deura non accipinuis nisi ipsum Filium Dei :
q'ji ta- pejus est, qiiia
ilicitis vos colere quidem duos deos,
men non secundum seternamatqueincommulabilem id estPalrem dcum majorem.et Kilium deummino-
divinitatem suam, quam habet incommutabilis ex rem; et cum eisquiisi colere Spiritum sanctum,rui
Patre, sed secundum humanilalera qua dc Virgine omnino nomen Dei adimitis, et eum creaturam sinr
verus factus cst homo, int- lligitur idcm Deus Eccle. aliqua reverentia nunoupatis. Unde, quia creatura?
8iam acquisisse sanguine suo. Non ergo dicimus Je- vos C9.-=e cultores ostendilis, profecto (si volueritis)
sumChristumessehumanitatisetsoliushominis no- non tres lantum, scd etiam quinque deoscolere po-
men.scd nnura Jesum Chrislum Deum hoiinnemque terilis.
dicimus, in quo sic esl de natura Ji.atiis vera nalura 638 FR.AGME.NTUM XXXlV.
hominis. sicut de natura Pei Patris vera et ajterna Non soli Patri sacrificat Ecclesia, aut soli Palri dol
glorium, sci toli Trinitali.Chrislus pro nobiscorpus
manet substantia deitatis. Ipse enim qui Vcritas
suum cl teinplum et sacrificium lecU.Gralias agimus
est, vcru3 Filius est et Patris el mnlris, dc quo dicit Paln ct Filio ut Deo. Pafri uiUem per Filium ut
beatus Joannes:ScmiMS quia Filius Dci iv/n/, et dciit _.
hominem. Spiritus sanclus locum non hnbel inler
nohis inlellcclum ut cognoscamus verum, et .simus in opera Dei.
vero Filio ejus Jesu Christo (I Joan. v, 20). Et quo- Oporlelautem tuumconsequenterrefutarimenda-
niam verus Dei Filius naturaliterDeus verusest, qui cium, in eo quod dicis, semper me firmasse,soli of-
nec veruR Deus esset,si verus Filiussc Patris natura ferriomnesacrificium Patri:quod egonec aliquando
nonesset,proptereastatiriib-;atusJcannes adjunxil ; dixi, nec dico. Sancta cnim Ecclesia catholica non
Hicest verus Deus, et vita xlerna (Ibidem). 637 In soli Patri, sed simul sanctae sacrificat Trinitati; et
eo vero quod Christus Dei Filius, nalus de Spiritu sicutad solius Patris personam dirifrensoratinnpm,
sancto ex Virgine Maria dicitur. non est alius Spiri- totam simul invocat Trinitatem ita quod Patri Deo
;
tus sanctus quam unus Palris et
paraclelus, qui est immolat,simulTrinitati sacrificat.Sive enim in ora-
FiliiSpiritus. Idem namqueestSpiritus veritatisqui tione:Siveinsacrificio,nullamfacitfidesveradiscre-
a Patrc procedit (Joan. xv, 26), qui sedet in Scriptu- tionem muneris, quia non estin Trinitate diversitaa
rissanctisSpirilussanciusevi.lentissimenuucupari. polestatis: unde quidquid uni personae offertur, ne-
Nam est quidem naluraliler et Pater spiritus, et Fi- cesseest Trinitati pariter offeratur.Quod sanctorum
lius spiritus, et Patersanctus, et Filius sanctus; sed pratriarcharumetprophetarutndemonstraturexem-
tamcn non invenitur locus in divinis eloquiis in quo attendendum nobis est,altare
plis; ubi principaliter
Pater aut Filius absolute, et sine aliqua adjectione C ad hoc sempcr a?dificatum Deo, ut debilo sacrificii
dicaturSpiritussanctus. Scriptum estenim:.S/)i>//u5 Deushouoreturobscquio.Allarenamqueibi primum
esl Deus (Joan. iv,24); sed additum estibi D<?u5, ubi in sanctis voluminibus nominatur, ubi sanctus Noe,
sinedubio Pater Hgnoscitur Deus. Ergocum Patrera de arca egrediens,Deo perhibetur hostias obtulisse.
aut Filium sancta Scriplura signifirat.consuevit aul Sic enim 8criplU'n est; Et ,idifi<aiit Noe allare Do-
Spiritum tantuinmodo, aut eanctum dicere, et aut mino, et acccpit ab omnibus pecorihus mundis, et ab
nomen adjungere quo vel Pater vel Filius possit in- nmntbus volatUibus mundis, el obtulit hosliam super
lclligi, aut si nomen non adjunxerit, ex praec.denti- aliare Deo [Genes. viii, 20). Nam et Dominus osten-
bus vel eubscquentibus agnoscatur ulrum uni per- dens quod hujus rei gratia constnntnr nltare.Mosi
80DaB,an simul ipsisanctacTrinitali^secundum rcgu- famulosuo sic lo'iuitur:,4//f:rr de tcrra farielis milii,
iam debeat vers fidei coaptari. Ipse est igitur unug et immolabitissuperilludholocnustact salularia veslra
Spirilu9 8anolufl,de quosecundum carnem nalusest (i:xod.xx,2\) Inquiramua erpo cuinam patres nostri
Chrislus, ex quo spirilHliler omnis renasciturCliri- allare consiruxcrint, ut ipsi ens ngnnscamus efiam
stianus. Ka qiiijipe sancli Spirilusgratia, qua Deus SHcrificium oblulisse. Post illud itaque allare quod
Unigenitus dignttusest Filius hominigfieri, nobis Noe Domino fabricavit, a sancto Abraham leginiu»
donatume?tin Dei filios adoptari. Non autemTrini- j) altaro constructum. Sic enim scriptnm est:fi< nsM.^
tatis,flod soliufl DeiPatrisesl Filius JesusChristu;»; cst Dominus Dcus Ahrah,v, et di.rit ei : Semini tuo
qui utique digne dicitur coHPtcrnus Den Patri,eliam (luho terram istam. F.t adificavit ihi Ahraham ultnre
accepta carne sua, quia una est in illo divinitutis Domino, qui visus cH ei. Et recessit inde in montcm
carnisque persona: et ipse Dci Filius qui in ftersonnm conlra orirnlem Brlhcl, cl .statuit ibi tabernacutum
dcitatis suae accepit cnrnem. naluraliler habct Doo suiitn Dcilicl, .^erundnm mare Agye, contraoricvtem :
I'ntri ro,f»tcrnam sinc initin deitalem. Nec esl aller et .rdifirnvU ibi nllare Domino Den, ct invocnvU in no-
Spiritus «anctuHqucmin npstrisorationibnacumPatre mtnr Domiui Dei, qui vi.^us est (G^-w^i. xii, 7, 8). Cum
etPilio nominemup,pr(etpr uniim Paracletiim Spiri- superius de invocatione Dei ageremus.ietiim lociim
tum ; quem sic unum Spirilum Patris et Filii novi- jam nos posuisse meminimus; ipsum etiam nunc
inus.utconsubslantinlemetcoaeternum Patri etFilio repctamus scnsum. Volentes cnim l-ilium aPatre
noverimus. In co autem unum Dcum nos
cerlissirrir, minorem oslenderc. solelis dicere, Filium sanclis
coleredemon^^lramufl.quiaunBmTrinilntie substan- Patribus viaum.Quidergo nunc dicitisi^Oiiandoqui-
tiamcrcHimnpptfBtfniur.VoHautem nullalenuBeslia dem Abraham noater, Deo, qui el visua ebl, allar
m) CONTnA r\III\NrM F-FtACMKNTA. n\o
irdillnnvll: noiiiiutiMn liiil iinnnttlliiN n<ililliMtndl iiliu- \ •>ii\n\ n>i iram riirnrla mAl: auonlani in i/
riH, iihi prn 413(1 Miirrillriin (in>roniliH. |>i-ii iKiliir •mtiiuluirMnri f, >'
'nr 640 '>rii(ii<i t«:r-
l|lll VlhllHI'.ilt'l,hlllii'lllM.\lMlllllllll HarrllllMIIIII llllllllll, i>ra, (jnill limo ll i.. : . .:: .,.. r U .I)uill» llllKliftlU
iMii iioii oliitliini iiiHiiilHii(;rlllnnr«l,nlliiriifloniilriixit. «Iii prn^onlfli <*Jill, Ul liiviirniil uiiini)! iiornfri Do*
ln noiiiliin «nilni, nl nervlinl ol lub JUKO uou.
l|iMiini 1'liaiii iiiviiravil, t|iinnil'ii)ul(l)Mii A Iran* fluuii-
lliiiiiiiii Ditj i|iii vIhim kmI, If^itiir InviiiMiNitivpKiinilr^, «nn .t'thMi|iiiii «iiiiiM|iliini olotnr. .n. Qui (Jia.
iiiil timlllrro.Hiimil iiniiiH iirnlnMiiH oliniii|iiii)l'iilrrin "|n mhi miiiiI, ((ir<:r(Mil hoitllitii n ilu din »"*'»-
i<ll''iliiiiii iitvooiirl.tfl iinuiii Hiiorilloiuin Piitrl nlKiiio plKtti. iii, H, 0, 10). (jnU anl (|ul iiihi dioil ho>t:. i«
Hiiiiui ol1'(MTi;iiiit hI Uw nnn vin.nnroHiio oHt iil unt nTornn'lnH,nliii ({iii lo in din rniiirroctlonl* •iin pr«<
P(ili")Mii iliiMfi viHiiiii.inil Hiiliriliii Hiirrilirium u miiii- r(>|iil HiMtinon?Qiiin niiti<iii no r(<nurrnclururii pr«-
ctiH p.itriaroliiH lalcariM nhl iliiiii,i:ll'alri oiiiiipollu- di.xil.iiiin illi* (|ui Irudilun cm proplor dclicla no«tr«,
riH ailiinoro (|ii0(l Kilio oonHriM aiil"orro.Simllitor ol « ol rosurrnxil proptor Juiililiitaiionem nontrurn >•
ilo Isitiio l(<^iiiuiH,do .|iio diril Scriplurn: «AHCondit (niirn. iv, 25).' Sod (|uiidu|jilal)il et HanctoBpatrinr-
«nutom indoiiil piiti<iiiii jiiriuiKMili.ol viitiiH 0!*liii 1)0- clins, rl propliclns li^mporo Vot(<riB TctlAiiionli
«iiiiniiH iii illa iimUo.ot )ii.xit oi:KK'o Hiiiiil)ru(«.\lii'a- uiium Patrl cl Filio Bacrillcium obtulifdc^Oiiando-
«liaiii putriu tiii.No liin(<aH,ti<(Mim oiiiiii siim,ct ln--
^ (]uiilcm in ipHo cxorilio niilivitdtiM,(|iiam du Vir^ino
• nodiua<n to.ol iiuilliplioiihn Homcn tiiiiin, proplor ('hrlHtiiH liubuit.Hurrilicium nibi cruditurarum gen-
»Al<rahnni putrt<m tiiiim.Kt irdilicavit ilii iHanc al liiiiii.M,i^'iHolTHroiitiliu8,d>>ilicavit:ip8oa •cilicet pri-
«turo, ol invonivit iii iioinino Uniiiini» {Oni. .\xvi. mitinH ^cntium riicicnH.ct in coriim muni^rc priml-
l.';i ol soii.l. Diligonlor alt(<ii(li<, ipsiim etnso Uciim lind nilii doliitii! iinm ilationiHoutcndcii^i.Mngi ijuip-
Ahrahum qui ot Abralm* etlsiiao viHiis ost, ipHiiiuo po Christum Dominiim udorantCH, eliam aiirum,
allaro ab Abruhnm ot Isaiic rodilicalum^nc por hoc Ihua, el myrrhnm aupplicilcr obtulcrunt. ThuH au-
ipsi nb ulroquo Hacrilioium imiiioIiiliim.Vcniamus tcm, ccrlum csl iii 8acri(icii.s |)eo ar^mpcr ofTcrri,
ol nd Jaooli.ul ipsiiiii (jiioiiiio ^iiiiili lidc pradiliim, imrum rcj^iio [lolcsluti unnua dcvoliono peraolvi,
ostondamus l>ooAbraham, ol Doo Isnnc.otDoo Jn- myrrham vcro in sepulluram morluia corporiLus
cobalt.ire oonslruxiaHe.olipsum simililorinvocnpae. adhibcri.ln isto igitur Irino obiationis gcncre.per-
Siconim do co .scriptuin osl:"Vciiil aiiUMn Jacob in rcctuin continctiir lidei Cliristianae my3tcrium:quo
«Salom civitHlom Sichimonini iii tcrra Chaiiaaii, cognoscerctur in Christo et assumptae infirmitMS
«cum venissot de Mosupolamia Syriro; ct applicuit carnis. etsempitcrna atque regalis omnipotenlia
«secundum ruoiem civitalis ol emit piirlom afiri, ; deitutis. In uno ctenim eodemque Christo credide-
«inquo slatuittahoriMciiium snnm.abEmmorpalre rnnt niorlalem c;irnem, regiam poleatatem, excel-
«Sichem, oontutn agnis Etslatuitibi altaro, cl in- sam siiper omniH dcitatem, ac per hocdocuerunl
(tvocavitDcum Isracl» (GtfH«. xxxiii,18et seq.). Item credendam esse verara Redemptoris mortem.et ipsi
paulopostsanctaScriplurasicai'w-«DixitautomDeus vero Regi reddendam, quam in nobis suam creavit
• adJacob:Surgens ascemle inlocum Belhei,elinha- et renovavit iraaginem; et eidem Deo summo etve-
«bita ibi,et fac ibi allareDooqui visus est iibicum ro exhibcndam, quam GriEci XaTpe-av vocant,sacri-
"fugercs a facie Esau fratris lui» (Gen.xxxv, 1). Et iicii eorum cordibus invenlum
servitulem. Sic in
paulo post: «Venitautem Jacob in Luza.quae est in est,nonalraraenlo,3ed Spiritu Dei vivi conscnptum :
«terra Chanaan,qiji« estBethel,ipse et omnis plebs «Dominum Deum tuum adorabis, et illi soli ser-
«qua3 erat cuui eo; et cedilicavit ibi altare; et voca- «vies» [Deul. vi, 13),"et «Sacrilicansdiis, eradicabi-
«vit nomen lociilius.DomusDei. Ibienini apparnit «tur, nisi'ioinino soli» [hxod xxii,20).Nam, ut de
Deus cum fugeret afaciefratri3suiEsau»(Ibid.,
«ei tuis qaoqne litteris tibi aliquid ingeramus.ut thus
6,7). Certum est antem a sanctis patriarchisilli Deo in sacrificio solere semper otTerri facillime recor-
sacrilicium oblatum cui est ab eis altare construc- deris, canentem recense Virgilium.
tum.ct quem constatabillis suppliciter invocatum.
Puto aulem quod non audebis dicere alium Deura Centumque SabaBo
" Thure caleut aree. {.Eneid. l. i. v. 425,j
patriarchas, etaliuin !?ancios apostolos et martyres
invocasse. Unum eniin Dcum invocavernnt, qiiia et Christo.cui thus cognoscis oblatum.etiam sacri-
in quem ipsum qnoque
credebant patriarchifi, in ficiuni inunitale Patris et Spiritus sancti,ab unaet
aposloli et martyres crediderunt. Quia vero Deus Nam et beatus
veraEccIesia non dubitesimmolari.
Abraham, et Dcus Isaac,ipse congrno tempore Ve- martyrStephanusChristo Dominosesacrificium ob-
lus Teslanientum aeui;, !" ".o Testamenli Nov tulit.quem ul ejusspiritum susciperet invocavit.di-
promissa tenebanlur figuriscongruisobve!ata(unde cens: « Domine Jesu,suscipe spiritum meura«(/4c^
etsi fuerunt alia temporis illius sacramenta, fides vii,59). Scriptum est autem quia «sacrificium Deo
tamen Christianae religionis non fuil aliquando «spiritus contribnlatus» {Psal. l, 19); cui sanctus
diversa) hoc ordinavit Trinitatis una et vera
; Azarias ait: "In anima contribulata et spiritu ha-
divinilas, ut etiam propheticiseloquiis, saerificium «miliationis accipiamur, sicut in holocaustis ario-
verum Christo Domino, terapore Novi Testamenti «tum et taurorum, et multitudine agnorum pin-
diceretur a fidelibus Quod Sophonias
olTerendura. «guium.sic fial sacrificium nostrum in conspectu
propho"a hisverbisSpiritu sancto repletus insinnat: «tuo^ iDa«.ni,39, 'iO\ Illi aulem Domino suuin s-i-
«Susline me,dicilDominu3,indieresurrectionismece ritum obtulii.quemsanctusStephanus utejus s])i-
«intestimonium.Quoniamjudiciuraoieumincongre- ritura susciperet invocavit.Nemo autem sanctorum
«gationemgentiumerit, utrecipiam rege3,eteffun- virorumiavocassedicitur,nisi Deum.Et ma.^iimesan-
811 S. FULGENTII EPISCOPl RUSPENSIS. 812
cli patriarcbaetunc commemorantiir nomenDomini A quamur vestigiaejua.Christusitaque suo nos exem
invocasse.quolicns alleria cxstruxeriiiil, in quilius piu docuil.iU oslendit illius essc sacrilicium.cujus
aliqueilliDeoquem invocabant,sacrificiaon"erebanl: sumus et templuni.Templum auto.m non soiumPa-
ita ut vix interdum quisquameorum sineconslru- iris et Filii, verum etiam Spiritus sancti sumus :
clione allaris nomenDomini invocasse dicitur.Unrle proinde unum sacrificium Patri et l'il'o et Spiritui
641 commodo multumque congrue in hoc loco sancto suppliciter iinmolamus. Et quia in templo
beatus mirtyrStephanus.non poslulasse, seii invo- duobus maxime alqueim-
olficii3,id est, orationis
casseDominum Jesum dicitur,quando senjetipsum molalionis,invenilur summoilli uni et vero et bono
Deosacrificium obtulisse cognoscitur. Ubi apparet Deo humana servire a649 conditio, propter quod
quiaillumsinedubio cuiu lapidaretur invocabat.cui et Salvatornoster ingrediens templum ait: i(Domus
86 sacrificium,et vivani prorsus hostiam ofTerebat. «mea doinus oralionis vocabitur»(Ma/^/i.xxi,1.3);el
Neque vero Patri tantum etFilio, sed etiamSpiritui duos homines dicit ascendisse in templum orare,
sancto, id est ipsi sanclreTrinitati.uni vero et bono unuin pharisaeum, et alterum publicanum (Luc.
Deo,unum vera fides olTertsacri(iciuin,unum cxhi- xviii, 10): propterea sicut ipsi Trinitati, id est uni
bei adorationis obsequiura; cujus tolaEcclesia sic Deo, unura sacrificium ofTerimus.sic ipsi Trinitati
unum esltemplum inomnibus Sanctis,sicut iiiuno g unumoralionisacdeprecationisobsequium supplici-
>. . • -1 i-:i:: -i __:_:»..- i: i:i i.„. ... „ . . . .«
nomine Palris et Filii et spiritus sancli, iiberatani ter exhibemus.Quocirca quisquis sacrificium quod
se novil de regno mortis atque peccati. Inde est ofTerlur Patri,negat Filio et Spiritui sancto.alienum
quod beatus apostolus unam demonslrans sanctie sc cognoscal esse a Christi membris Quia sancta
Trinitatis naturaliter majestatem, dicit, «Nescilis Ect'lesia,quaevorura corpus est Cbristi,sicul unura
«quia templum Dei esiis.elSpirilusDei habitat iiivo- templum. unum sacrificium sanctae Trinitatis no-
bis» (I Gor. III, 16)? Et ut ostenderet Spirilum saii- vil esse,sic unum sacrificium Patri etFilio etSpiri-
olum,non ut ministrum, s.ed ut verum acsunjmum tui sancto consuevitin veritatcfidei.spei etcaritatis
Deum, habitarein nobis.in teniplosuo, rursus ait, oircrre.Sanclae ilaque Trinitali,cui unara debemus
«Nescitis quia corpora ves ra,templum in vobis est etindividuam peroninia servitutem,3icut unum sa-
sancti,quem habetisa Deo» (I ^;o;'.vi,19)?
« Spiritus crificium olTerimus,sic unam quoque gloriain fideli
Et utDeum verunjSpirilum eanctuin demonstruret, devotione cantamus Nara quia unam naturam con-
adjecit, «Glorificateetporlale Deum incorfioreves- stat essesanclaeTrinilatis.dignurnestut unacgloria
tro». Non potest igitur in sacrificio sancta; Ecclesiae <(Patri,el Filio,et Spiritui sancto»diratura fiileiibus,
alienus esse Spirilus sanclus a Patre etFilio.qui lo- in hymnis et psalrais.Verumtamen propter susce-
lam sanctimEcclesiam unum templ-.im habel cura
^ pti„nem forraiv servilis.elofficium nostriPontificis
Patre etFilio.Necpossu iiuscicujustemplum sumus •?ratias
--
Patri pcr F^ilium recle a fideliter agimus:
sacrificiuainonofTerrecumipsacorporanostra.quod
qnia secundum verara fidem, in Unigenito naturae
templumest Spiritus sancli, « hobtium vivam, san- utriusque cognosciraus veritatem. Unde veraciter
ictamDeo placciitem)>(fiom.xii,l), Paulus apostolus eum confileniea, non solum aequalem Patri secun-
prsecipiat exhibcri.QuonodoauteinSpirituisuncto in
dum verit;itcmdivinitatisaeternap,verumetiam mino-
pane et vinosacrificiumEcclesiaenon olTerlur. quan- remPatro socundum graliam humnnitutisassumpta*,
di) ipsam Ecciesiiim et teniplumet s.crificium ipse
quia,docenle3anctoevangelista,cerlis8ime novimus
Spiritus habere ccgnoscitur? Num ipseSalvaUir no
Unigenitura plenum gratia; el veritatis
a Patre,
ster, qui pro nub's paesus est, nobis rclinquens
(Joan.I, agimus
l''»): pratias Putri et Kilio,
recte
exemplura, et qui est cuput corporis Kcciesia; os-
quia cumPatro Filius naluraliter unus est Deus: et
lendens in se quod agnoscamus in nobis, unum
rcclegralias agimus Patri por Filium.quia ille qui
idemque corpus suuni,non solum lemplura,verura
de natura Patris unicus est Dei Filiu9,idem dc na-
etiamsacnlicium lecit.lpse quippe ail:«Soivite tem-
turu m.ilris faclus cst honiinisFilius.Gratias ilaque
«plum boc.elin tribus diebua excilabo illud»(Joan.
igimusPulri per Filium, in qnantnm se nobia Iri-
II,' 19).(^uod evungelifia Juannesexponen3,ail:«Uoc
. ...
,„_ „
templo corporis
diccbat (lc r>
sui » Paulus ,
• •
1 D
" buit huiiiiliutnm: gratius agin us Patri et nlio, in
((autein *
au- "^
. i-:_ 1 :_!
quantum se nobis largielur (Fior., larpitur^.iltissi-
/17. ._ 1 :i..-\..u: —
tem apotlolussemctipsum pro nobisChristuin obtu^
mum.Grutiasagimns Patri perFilium,quitt aiternus
lisacsic commemorat:«E8lote ituquc imilaloresDci,
carissiiiji;etambulute in dilectiune, »icut
atquo immorlalisUnigenitns Douspio nobis tompo-
«sicut filii
r.ililor h'imo mortalis ost lactusiel graliaa agimus
t et Cbristus dilexit nos, el ublulit seiuctipsuni pro
Patri cl Filio, quia idem UuigenilusDeu3,P,4lriDeo
« nobia oblulionom et hostiaiii Deo iu udorcm sua-
« vilatis » (Ephes. v, 1,2). Chnstus igitur pro no- nianet naturaliter coaeternns. Gratias agimusPalri
prr Filiuni,quittopu8 nostraprcdemptionis implevil;
bis corpua suum et tr.mplum fpcil, et hostium ob-
tulit. Cujus corpus esjse totam Ecclesiam beatus gratiasagimusPutriel Kilio.quia miiniis nubia futu-
testalur Apostolus, dicens do ipso Doraino: « Qui rajbcatiludinis repromisit.lledemit onini noshumili-
« est cnput corpori» Ecciesiaj » (Coloss. i, 18). Qui late carnis, bcatos nos lacicl celsitudine deitati.'».
rursua ait v. 24 ),« El adimpleo ea qiia; desunt
(
Utruraquc igilur ideo facimus, quia utrumqne fa-
« pMsinnum Christi in carne mea, pro corpore ciendum in sanctis eloijuiis invenimus. Nam quia
t eju8 quod c»l EccleBia. » Christus autein pro no- oportel nns gratias agorePulri porFilium.npostolico
bif pasaus est, nobis relinquens exeniplura, ul se* sermonecognosciraus; ut quia oportet nos gratiaa
H13 CONTUA KAIUANIIM KllAfiMK.NTA. HI4
M^oro Putrl ol Killi>, ikui hoIiiiii In u|)()*lolU iIicIIm, \ i|i>«uiiiiirir|)li{iuiiliinum,p(ir IpiiimflihllMitmuiob'
voruiii ntiiiin iii iiiiKi*li('iM liiinliliu* liiVKiiiiiiui (Juun •''i|iiium:ct Irut grittia nobU Di-u ('«(rAriChrit*
taiiiiui noliiii KpiiNtnliriiM Mcrinn |trnili(tit, i|iiia Imc tn Jn»ii |) 'lalrn li iitii
Dnun ipM(* iiiinHlnliMMiiiH iid iitilitiitoiii nnNlnnMiHlru- uctlii l'itli. i ,, .|iin nnlvu ^ .
i-*t
utinnia nNl(Miilil,SciiiiuH (Wiiiii ilixiHHc liniitiiiii PdU- ll(t'iii|un(Mnvnnlnng, prr «uin P«lri «'•', .
iuni.iuiiii i(<i iiiinitf Horiliiirot: Primum qutdfin grii- pnr (|(icin nui n l>«lrfl cnrtum nal ccnpiiM, «toim-
liits lujo Hoo ini'o ftrr Jrxum ( hristum pro omnihut piuiii(!Nt, vi'r(i'iiiin rolnfinni nonlrnriuiii, nI (|iiU In
volii$(llom. i,K). (Jiii nliiiiu CnlnMNoiintbuK nit:()"intf upohloliciH litltiriHlnKut Kritliaiiillilnlibua lioo !>«•
(/H()</<'U»(/i4«f lnrilis in vrrbi) iiut in opfrti, oinnui in Ire cl tJoiniiin Jnsu 'Jhri^tn (tarl,nl nolit Krntiarurn
»»()»/im<» /)(»»iini Jem, ijrntmi ngentcs Diio ft /UUriper notioncm niinut 1'utri Filioijue pnrNolvi.Qul enim
ipsum (Coloss. III, 17) ; (<t mI (|iin tnliit poMnunt in pnr Kiliiim Kntri KratinM ^frn non vult,vnrnm in
npnfctoliciM litlnriM inviuiiri.Sfd nt niiiiiilcm iipnpln- ilivinllnfn OhriHtinon intntlip^it rnrnnm;8i (j(iiM nu-
hr.ii IrmiiiHH (lixi»f>i':(;ri»/i<(j uyo ei qnt mc confoi ta- tciii non 0({it,vnrnm iiori vult
nrulinH Patri Kilioinii)
vit, C.hristo Jcsu Ihtnino notlro, 64S ^iiid liilrtcin in ChriNli cnrnn eognoncro deitatnm. Quia orgo
mc e.ristimavit ponms in miiiisterio(l rti»i,i,l'^).AKil utriim(|uo impiiim nst.ol animm vatdc rnntrnrium,
orgoApostoliin ^ralin"» pcr r.lirisliim, n^il i;rnliH» n lciirndn CHt vnrn» flilci rngnln,iit nl proptpr fnrmnm
K.hrislo.Agil gruliiiH |)or (:liriNtuiii,hi<(nin(luiu iil <|Uod Bcrvi, (|(iu Patro riiinor ."«t KiliuB, gratinH «pondns
08t nx Putrilius Cliriitln» 8ncuniluni cnrnom;ot ngil l»«lri pcr Kilium rccto (lir«mnii,r»t nihilominunpro-
grulia» ChriHto,aoounduiu il ({und ot^l \\tne ChriHtus ptrr formam Doi, in i|ua 611 Kilius wquBliB nst
supcr omniii Iiihim hcncdicluH in Hfrciilii (/!(>»»». ix,')). Palri,m-uliaM ngiMidiiN Patri cl Kilio novcrimus.Oiiid
Agciuiadiuiiotn Putriol Filin^rulius.cviiUMiliiigidiMU vcrounu grutia nobis cstujanrln Trinitate collntn,
boalua oalpndil Aposlohia, cuiu nohis gratiaiii Dri commuiiile''e9t a nobisPatri^Kilio ctSpiritui «incto
luin sohim <t Dco Kntro.sed et Christo Josu Domino una grntiarum artio prrsolvonda. Sicut enim ab
nostro duri,cl orutct coiniuoiuoral.nnccnaenim pcr Apostolo (idclibiiB dicilur, Gratia vobis el pnx n Deo
Christum nobia a Doo pruliaiu duri, ait : Scruii luin Pdlre noslro, et Domino Jcsu Clirislo iHom. i,~) ;
n spirituiu sancliliculionis.ux rcsurrcotiono luorLuct- 910 in Actibiia apostoIorunMSa/j.x,^.')) scriptumf^st:
«ruiuJoaii ChristiDominiiu)^tri.Pcrqucmaccepi'nus Quia etin gcntihus ijratia snnrti Spiritm ef^usn e t.
iigratiain plupostolalum,adobodiendum (idoi innm- Unam ergo gratiaiii sanchE Trinitatis ncccpimiis :
« nibus ^cnlibus pro nomino i^jiis »(/(()»»». i,'i, 5). "E^ iinilo digniiinpstutunam gratiarum aclionemPatri
rurous ail:«Iiifolixogohomo,iiuismclibpravit docor- cl Kilio ot Spiritui suncto, in vcritato fidei et cnrdia
«poremorti8hujii3?t'iratial)ei per Jesuraijhristuir. Do- simplicitate solvamua.UnHm quoque glorium decan-
minum noslrura »(/}()»n.vu,24,*<J5).»Sed idcra aposlo- ^ taiuliin Patri etFilioet Spiritui sanc(o,sicut sancta
lus.inomnibus suarum proucmiis liltoraruin,graliuin Scriptura nnn desinit admonore, sic et omni-« et
nobis a Dco Patre et Domino Jesu Chrislo posUiIuro nosse (^ebet el persolvereChristianus.Ia apostolicis
noa desinit.Num siapostolicarum Epistolarum velis quippe litteris.non solom Patri,verum etiara Domino
recensere principia,pene hoc in cunctis invcnif'S,in JosuGhristo,dictamgIoriam nihilominusinvenimus.
quibus (hintaxul nonu^nipsius Apostoli ccntinilur ScimusquidembeatumJudam aposlnlum iuEpistoIa
(Ira(i(i vobis, el f>n.v a Dco Patrc nostro, et Domino, 3ua <lixisso:<i Eiauleni qui notensest conservare vos
Jesu Clfislo (/?()»»». I, 7). Proinde, sic nos neccsse i»sinp offensione.etconstituereantpconsppctumglo-
est gratias agerc,sicut nos gratiam certum est ac- € riaBsuajimmaculalosinlaetitia.soIiSalvalorinostro
cepi?sc.Naniquoniam acci^pinuis gratiam a Deoper » Deo.perJcsumChristumDominumnostrum.honor,
Jesum Christuni Dominum nosirum.ox ista regula « polenlia,rlaritas,et potestasante omne SKCuIura,
vcrilatis agimus gratias Patri per Filium:quiavero « et aunc,et in omnia saecula saeculorum. Amen,
accopimus tiratiam etpacem a Deo Patreet Christo « (yMd.,24,25).Sedhoc secundum mvsterium incar-
Jcsu l^oniino nostro,ex ista rursus rcgula veritatis, nalionis recteaccip!tur,quo pro nobis et Poritifexet
agimus gratias Patri simul el Filio.Sicut enim non sacriruHum factus Dci Filius invenitur. Utriusque
sohim a Patre per Filium, verum eliam a Patre et D enim naturse.tam divinae scilicet quam humanae.ia
Filio gratiara accepiraus, ita non solum Patri per Dei Filio agnoscenda est veritas;ut sine rujuslibet
Filiiim.verum etiam Patri et Filio gratiarum actio- inridelitatis errore, et Patre minor Filius, et Patri
nem debilae necesse est servitutis humilitatesolva- reclo cognoscatur aequalis.Unde beatos Petrus glo-
raus.Hoc enim quod airiraus gratias Pa'ri pcr Fi- riamChristo dicit,non solum inhoc tpmpore.verum
lium.ad incarnationis pertinet sacramentu(ii;in eo etiara in illa aeternitate dicendam.quihoc sermone
autemquod aj:imusgratiasPatrietFiIio,uniuscIaret secundara sicterminavit Epistolam:Cr^.<n7« i'?ro.in-
nnstram
divinitatis aguitio. Sicut enira Filius ita qnions.i/i gratia et cognitione Enmininosiri et Salva-
suscepit carnem.ut paterns unitatisnaturalemnon torisJesu Chriui.Ipii gloria el nunc.et in diem spter-
amilteret veritatem, sic nobis utrumque donavit,ut [llPelr.m, t8).Etquoniam unusspiritusfidei
nifttiis
et perFilium graliasaganiusPalri,ptgratiasFiliosi- datusest apostolis etprophetis (quod beatusPau'u3
inul airamus et Patri.Gratiim enimquam nohisdo- asspverat, dicens: Habentes aufem eiimdem sviri.-.im
navit Pater per Filium, simul nobis donante Patre fidci.sictit scriplumest:Credidi,propfer guod lodlus
donavii et Filius. Necesse est igilur ut sicut per sum ;
el nos credimus, propter quod et loquimu
815 S. FULGENTII EPISCOPI HUSPENSIS 816
(// C('r, IV, 13), concordem bcatus Duviii [>ro'eren8 \ debis, ista oinnia de Palris tantum accipi debere
infidcetveritalcsentenliam,dicit;<.Conlileanlurtibi, pcrsona.Ubi primum considerare debes illud quod
« Dominc,oiunia opera lua.et sancli tui benedicunl legiuius a qnatuor aniinalil)us dictum, (^ut /'uti. et
• le. Gloriam regni lui dicont.etpolenliamtu im pro- csl, el ventnrus e^t, muj^is Fdio qu>im Patri com-
« nuntiabunt.Ut notam faiiant liiiis hotninum po- petere. Filium enim venturum, et Vpteris et Novi
« tentiam luam, et fjloriam magnilicentiae regni tui p'oleslatur s-eries Testamenti. !bi antem dicitur,
« (Pjta/.cxLiv,10,11.12|.»Et neputaretur hoc ad per- El cum darent tlla animalia gloriam et honorem
sonam Filii nullatenud pertinere.alio loco iili Deo et graliam sedenli in llirono, vivenli in saecula ssecu-
dandam gloriam dicitqni suporcotilum ccBlorum as- lorum. Sedere autem in throno Filium nullatenus
cecdit.Sic enim ait:«Regna terrae.cantate Deo,psal- negas, cui beatus David dicit, Thronus luus,Deus,i7i
• lite Domino.Psallite Deoquiascendit supercoelos sxculum sxculi {Psal. xLiv,7).Vivenlem quoque^in
t coclorum ad orientem.Ecce dabit vocem suamvo- saecula saeculorum Filium si hic appellatum negare
« cem virluti3:date gloriam Deo (/'.vfi/.» lxvii,33,34, sermone convinceris, qui eidem
velis, ipsius Filii
35). In quo loco, si oculos vestros indelilalis caligo bealo Joanni dixit Nolilimere. Ego sum primus et
:
non claudat.necesse est ut rectae fidei vobis veritas novissimus, —
et —
vivus qui fui morfuus
---- : et ecce sum vi-
7 7 I
innotescat.Nam quia nos, oum canlamus el psalli- g j„ ssecula sxculorum •{Apoc. i, 17, 18).Quod si
i,p„_,
mus.sicut gloriam Patri,9ic Filio gloriam iamus ; adhuc existimas repugnandum.et non vis hoc dic-
vos autem cum cantatis,noo gloriam Palriet Filio, tura essede Fiiio,audi quid insubsequentibusidem
sed gloriam Patri per Filium datis:hoc egit plenus bealus Joannes apostolos dicat:IS/yidj,inqiiil,«t au-
Spiritu Dei prophcta sanctissimus, ut et nos can- « divi velutvoceramultorum angelorura incircuilu
tantcs atque psallcntes.recte dare gloriam Patri et « throni,et in circuitu animalium.et circaseniores.
Filio ostenderet ;et vos qui cantantes et psallentcs, « El crat numerus corum milliamillium,dicentiuro
gloriam Deo qui ascendit 645
super coelum ccelo- « voce ma{?n.i:Dignu9 est Agnusquioccisus est ac-
rura non dutisjingratos contumacesque monstra-
«cipere potestatem,et divitias,et sapientiam.el for-
rel. Praevidobat enim beatus David, Deo Patri « litudlnem 646,et honorem, et gloriam, et bene-
gloriam non solum a Chrislianis calholicis, ve-
« dictionem.Et oranem creaturam quaeest incnelis,
rum etiam ab decantandam. Illos ergo
haereticis << et in terra, et gubtus terram, et quae est in mari,
admonendos corrigendosque curavit, quos sciebat • et quaecunque sunt cis.omnes audivi dicentes:
in
in canticis et psalmis gloriam Filio negaturos;
« Sedenti in 8olio,ct Agno benedictio, et honor, et
ideo dicit : « Regna terrae, cantate Deo, psallite
« gloria, et potestas in saecula saeculorum. Et
«Domino. PsalliteDeo qui ascendit super coelura
^ ^^ ^^^^J^^ animaliadicebant: Amen v.llc/ » (^;,oc.
«cceloruraad orientem. Ecce dabit vocem suam ,^,.).gaitem nunc, Fabiane, cognosce quanlceim
vocem virtutis:date gloriam Deo. » Tanquam di- pietatis sit.non solum aposlolicis.verum eliam hh-
ceret :Scio quia omnes Deo Patri cantatis et psalli-
gelicis vocibus reluctari.Audi millia millium dicen-
tis, et cantanles atque psailentes ei gloriam datis
tium voce magna
;
: « Dignus est Agnus qui occisus
sed psallcntes Deo Patri, simul Deo Filio psallitc;et
« est acciperc potestatem.el divitias.et sapientiam,
Patrigloriamdantes,Deo'iuiapcenditPuperrcfilumrce-
M et fortitudinem,el honorcn.et jJ!loriam,etbenedic-
lorum gloriam datc.Hnc est quod nos facienles^pro-
« tionem.Et omnem creaturam quae est in coelis, et
pheticis ohedimus oraculis: quod cum vosnon laci-
« in terrii,et8ubtusterram,etquapcunqueestin mari,
tis.fidei prophetarum contumacitor repugnatis.Cer-
« et qu.ccunqiie sunt in cis.» Et no pules, seorsum
tura est ijiitur non soli Palri glnriam <licon>lam,«rd
I^otri et soorsum Filio, vel gratias agi debere,
eliam Filio testimoniisomnino convicti,
Srd ne istis
vel gloriam dici,audi quid conlinuo beatus Joannes
dicalis quidem damiam esse gloriam Kilio.sed non
adjunxit : Omne.s, inquit, awlivi dicenles: Sedenti in
cum datur Patri, etiam in hoc divina vobis resistit
solio, ct Agno benedictio,ct hoiior,ct gloria,ct fotcslas
auctorila9,qua} Patri el Filio unnni gloriam dici a san-
in sxcula s.rculorum. Et quatuor animalia diccl>ant
ctis angeli? demonstrat in crlo.Hujus rci tesliscst
n -l""^»- Kcce lestimonio devotionis ange
o icsBCocnos
e "
. ,
beatua Joannes , , , v„„.„K.,^oi „„,r,
apostnlus.qiii in Apocaljpsi,
•
cum U
citurdcbere dici ^loriam PatrietFiIio,deberegratia9
de qualuor animalibus loquerelur, ait :/i/ qualuor
ngi Patri et Filio, debcre ctiam unam polestalem
« illa animalia haliobant singula alas senasin cir-
dici PatrisctFilii.SimuIonim omnesbcatus Joannes
« cuitu;ct erant intu.-i plena oculip.ncquo habcliant
dicente9 ti\x>\W\i,Sedrnli in solio,el Agno bcnedtclio,
«roquiomd:eetnocledicci)ti8,Sanclu9,sanclup,sanc-
et honor,et gloria,el poleslas i>t.fa;i'u/orum.I.<toautem
« tiisDominu.tOeus omnipotcDs.qui luit.et venlurus
«e.st.Elcum daronl ilUanim.iliaglorianielhonorem
sormone, quo additum est, /n sxcula sxculorum,
Ihrono.viventi in fflecnla evidcnter ostcnsum cst.illos angolorum Dci aeterna
« el gratiam sedonii in sse-
sorietate, ac bcaliludino potituros,qui Palris et Fi-
" culorum,9talimcadcbantin faoiom vigintiqualuor
w aeniores in conspoctu throni:el adorabant viventem lii unum
honoreni agnoscunt.unam Patri et Filio
« in eapcula BJi*rulorum,niiUente9rorona9BUii9anle graliarum aclioncm persolvunt.unam Patri el Filio
<« thronum.el adorantes viTontem in s.TCiila 8.Trulo- gloriam cantant,unam Palris ct Filii praRdicant po-
tostatcm. II.Tjceniin oninia qui inhoc Baeculosimul
• rum.diconlps. iJiKnus ns.Domme Dcu^* no9lcr,ac-
" cipere gloriam el lif^noremet pnte9latoni;quoniHm Patri et Filio dare noluerit,omnium angelorum.illa
« tu creasti omnia.et ex lua volunlatc Bunt consti- qujE supra memorula siintin eascula sfficulorumdi-
« tuta »(Apoc. IV, 8 »etseq.).\\\c tu forsitan rcspon- centium conBortio non haerebit. Neque enim aliud
817 CONTUA lAlUA.MJM rilAfiMKNTA K1H
In illu fuloriiitntiMlictiiii iiiiilotiMioii,il«<i|i>tliiiHlti'u(uN A iiiii ntl llinruNKlniii llltera, qun fl«( m«(nr ooatrt
l>aviil iliuil Dmi : Al(>inu tuii, Dninint^ rntuluin, Hi x ((••i/ IV, .'lij : ciiJiiM pjrN ipia liujiia •«cult -
--!•
m«^ui,«t Ihuf tui^ut. /lr'ii/1 i»/iMi'.<i i/ui Imhitiint ni ilonio nudiiiio lulioral, pri)|i(«rn i «il illuui fjna i . >>•
tun, tii Mjrulii n.rrulorum liiuiluliunt le (/'iui. i.xxxiii, loiiivulluiii,ilulcni|uncoiiHor(iumrfletuaur«uni(i(ur,
4, >>). ('.uiii luiiiii n'i|iiiil(i>i uii^oIIh I>oI oriinl (l.uc. xx, i|iitu illaiii nia(rfltn non olom in bonis oprnbua,
S(\), oiTliitii i<Ht miH liiir oHXo itiotiiroH iii Hinctilu Hiif- voriiiti otiaiii in Utiii laudiliiia iriiitatur llor Ula can-
ciili)niiii,(|iiiHl iti liui(li'tit l)iM i<ntit|H<r natioti aiif{oli (iinittiiiliiilal iiilldo, i|iiit'| illu raiiluns rri|uifBril iri
ilictiiil.Noi|iiiHuiiloiii|iiilrl,aliiitii luiiiloiiil*ulriHOHNi<, pocio. Uic iNlu pur^ illiu^ Krclo^in c«nt«ns fiadco
uliain Kilil, liloin bculiiH Juutuioa ile \\\t i|iii In illu pano rrlicitur.cujuHillu llioruRnloiiiJuKl ti|uc ind«-
Civlonti HioniMali'111 Hiiporiia, i|ii;i' ilotniiM Dpi cHt, fcKHa |ili'tiiluilJni' Hatinliir.fjuoiiiodn uutrin ii(> llliam
liiiliilaiil.ol III i>.'i<('tiliiHa'('iil()ruiii laudalntiit l)i'iiiit,in Hiiiiota< oirloHlia llicruKuloiii rrcdcro vcl dicnrn «udnt
liliro itiotnorHto hIo dic^it ; « PohI lianc Tiili lurlinin illa Kccinttin.qua» diocndtitii n ho non pu(a( in t«rri«,
« inultuiti, (|iiiitii iliiiuinnruro iioinu polornl, rx (|ii()d illu Buncta mater dicero non crtaal in ccsIIb 7
" oiiini ^tiiioto, ct C.X oitini triliti, cl po|iiilii, cl iiti- Auti|iii)ttinil(iconuiiiiiiotnru(tica potrril iiubcrn bca-
(I ^uu, HtaiitcHin conHpectu llironi, cl iu cutiHpcclti tituiliiti<iti,cum (|ua ipHiuH Dci noii commuiiicat Inu-
« Agni ot orunl uinioli Htolih albiB, ot {•uliiia^ ruot
:
|)
dom ? cuin (ili(|tio nuUutcnuH illius aanclrp literusa-
(( runt in iiuuiibua ooruiii cl iiiukdo cluinoro ili- ; lcm puHait adipisci connorlium, quiflquiB nuncejua
<« oobant Sulua Doo nostro Bodonli «iipor itliro-
: non itiiitutur oi)Hni|uiuitt ctiiii ipsu nulitia rrcleBtis,
;
i< niun, et A^no (Apoc. vii, \), 10). » Ulii Douiti nuto Hccunduiii curnom Kilio, iion aliudin tcrris
Fulroni.ot A^nuiii.utuiin Pat40 Doutn oontinuo hocu- cuntuvcrit (|uaiii, (i/oria in excelsis Deo (Luc. ii, l-l).
tu8 ost, dioons : « Kloninesangoli (|ui sluliuntin oir- Si quis autem qusrit, oui Dco, illa statim angelica
« cuilu Ihroni, ct circa soniores, et oirca quulunr multitudorcspon(iet,.SVf/f«/i in solio, el .igno. Hoc
« aniinalia, niox cociiloruiil in rucicm siiam unte ab ungclia dicitur in excfclsis, hoc in tcrris cantutur
«« conspi<otuiii ihroni, et aduraverunt omnes di- abhonimibus bonnc volunlatifl; utostcnderelur unus
• centes : Anipn. Hcnodictio et gloria, et sapien- idem ipse Chrislus, oui cl ab angelis dicitur, Oloria
« tia, et gruliurnin aclio, et honor, el virtus, ct in cxcclsis Dco, el qui lactus cat in terra pax homini-
« fortitudo Doo noslro in 9a<cula s;pciilorum (Ibid., bns botia» voluntalis. Ipseest enim pax nostra, qui
« II, 12). » Nonno quoil suporius dixerant, fecit ulraquc unum {i.pkct. ii, I i).Ab ipaoquem ha-
Sedenli tn solio, el \gno heneiiiclio,et honor, el 1i.A7 bemiis iinrcin, accepimus bonam volunlalem, per
gloria, et poteslas in sxcula sxculorum ; et qua- quain dono gratuitae justilicationis, 64H Patri et
tuoranimalin dicehiutt .1»i<'H;1ioc niinciilemomncs
sanclouni Deo gloriam dicimus, ut Fiiio elSpiritui
p ,
angelisubuniusDci protessionc,ipsuinDcninadoran- ad angrlorum coasortium pervenirc possimus ubi :
testirmassecognoscuntur ? Atlende etiiinquid dixc- luunereglorificationisaccepto.gloriarasedentiinso-
rint ; imoquid dicant intente considera : Benediciio, lio.et Agnc) Deo nostro in saecula saiculorum dicere
et glorin, et snpicntia, et gralinrum arlio, el honor, et valeamus.Nemineni antem moveat.quod in hia om-
virtus, el fortilwio Deo no.<ilro in .'^.vcnla .^ieculorum. nibus nihil dictum est de Spintu sancto.Evangelica
i4rrtf».H,ecautetnomniasuperiusiid(Mnomnesnnireli quippodoctrina,quidqutdservilutisexhibendumpra>-
Agno danda esse dixerunt.quorum haec illa vox ma- cipit Patri et Filio, simul exhibendum ostendit et
gnaest, Dignus esl Agnus qui occisuse.it accipere /lO- Spirilni sanclo.Ouid Salvator noster uno praecepto
testatem, et dtvifia.'^, ct supienliam et fortiludinem,et monstravit, dicens : lle, docete omnes gentes. bapti-
gloriam,etbcnediclionem : qu;e cuncta Doo continuo lantcs cos innomine Palris el Filii et Spiritus sancti
dederunt, (Wcentcs, Sedenli in solio, et Agno benedi- Quod utique dicens, insinuavit
[Mattlt. xxviii. 19).
ctio, ethonor ei gloria, et polestas in sxcula .icVculo- eidemTrinitatisimulanobis deberiomne religionis
rum. Quos eadem rursus sub unius Dei nomine de- obseqniuti^incujusnominecredentibusetbaplizatis
disse cognosce, quandoquidem adoraverunl Deum, conlertur salvationis exordium.Maxiraetamen etin
dicentes,i4mfc'M. Benedictio, et gloria, et sapienlia, et illo loco Isaiae prophet8e,una gloria Trinitatis agao-
gratiarum actio, et honor, et vvlus, et forlitudo Dca D scitur, in quo Seraphin clamant, Sanrtus, sanctus,
noslro in soicula sscculorum. Amcn. Atlende ista tria sanclus Dominus Deus Sabaoth {Isai. vi, 3) ; ubiTri-
loca, etinvenies veritatom nostrse Hdci angelica de- nitatcm.unumDominum Deumoslendunt.conliauo-
votione firmari. Prius enim honor, etgloria, et be- que subjungunt, Plena est omnis terra gloria ejut.
nediclio.et potestas,ab omnibus angelis danda esse Tale nobisaliquid eliaraDavid beaUis insinuans,ca-
dicitur Agno.id est Filio deinde ab cmnibu? bene-
; nit Vo.t Dominiprcrpurantis ccrvos,el revelabit con-
:
dictio, et honor, et potcstas unadatursedenli in so- dcnsa, et in templo ejus omnes dirent gloriam (Psal.
lio, et Agno : qnod quid est aliud quam Patri et Fi- xxvin, 9). Templum vero non solum Palris et Filii,
lio .''Posthasc. benedietio, etgloria, etsapienlia, et verum etiam Spiritus sancti no? esse. sicot inhoc
gratiarumactio,elhonor.etvirlus,eirortitndodantur oper(<jam memoravimus, apostolica confirmat au-
uni Deo, qui^e superius data sunt selenti in solio, et ctoritas. Dicit enim bcalus Paulus yesciiis quia :
Agno, id est, Patri et Filio. Agnosce igitur, et glo- membra vestrn templum est in vobis Soiritus sancti
riam dandara esseFiiio;et unam gloriam simuldan- quem habetis a Deo (l Cor.n, 'IQj^Quomodo ergo
dam Patri et Filio,et unum Deum nostrum esse Pa- fieripotest, ut glorla, quaeintemplo sancti Spiritus
trem et Filiuin. Hoc enimjugitercanitillaquEesur- dicilur,ipsisancto Spiritui non dicatur?cumprofe-
8!9 S. FULGENTTI EPISCOPI RUPPENSIS 820
cto quidquiH ad laudandum Deum in iPinplo Dei di- A " sanctua Dominus Deus Sabaolh plena est omnis ,
clum tuerif.ab ipsoDeo.rnjustempluir. ebl.alifnum « terra gloria ejus (Isa. si hoc nomen,
vi, 3). i Quod
esse non po^-ait Hoc ila«iue dixit bealua David, ut quoil csl sanctum, non unum et^se sanctae Trinita-
ipsaTrinitas, cui gioriain temiilrtcjus dicilur, unus tis asscras, restal, hoc noinen sanctumsoli sancto
oaiuraliter esse Dominus agnoscalur. Quod ut plc- Spiritui (velis, nolis) assi^DKre cogaris ipse enim :
nius nnveris.laudes divinas in PsalmiRaspice,et in in Trinitate proprieSpiritus sanctusdicitur quam-
;
libro Danielis profiliolac, trium puerorum benedi- visetPaterctP^iliussecundumrectamfidemelSpirilus
ctionos diiigenter atlcnde [Dain. iii, 57 etseq.);et etsanctusnaturaiiternonnecrctur.UndebpatusApos.
cum interuniversa quae fdctasunt, nuiiutenusinve- tolus unum sciens nomen esse sanctura Patris, et
nerls Spiritum ?anclum nominari,agnosceSpiritum Spiritus sancti, in ipso (ideles sanctificari testatus
sanctum creatorem esse, non crcalum facturcm ; est dicens : « Sed abluti estis, sed justlGcati eslis,
omnium rerum esse, non lactum et cx hoc intullige : << sed sanctilicati estis in nominc Domini nostri
unum cum Patre et Filio naturaliter esse Dominum « Jesu Christi, et in Spiritu Dei nostri (I Cor. vi,
Deum.In Psalmisenim.ubi adlaudandum Dommum « hecolo igitur in quo nomine sanclum bhp-
11). »
omiiia qua^ facta sunt convocantur.ab angeiis inci- tisma detur, et invenies quoniam in nomine Patris,
jiitur, idestab ipsa sapientia dequa scriptum cst :
B unusquisque justificalur
et Filii, et Spiritus sancti
« Prior omnium creata est sapientia. et intellectus et sanclificatur, in eodem nomine recte
quisquis
« prudentiae ab aevo » (Eccli. i, 4) ; et de qua paulo credens. in unam substantinm Trinitatis abiuitur.
post dicitur, « Ipse creavit iilani Spiritu sancto » Unde unnm nomen sanctum Patris, et Filii, et
(Psal c.xLviii, i). Dicit auteni beatus propheta : Spiritus sancti naturaliteresse c gnoecit, quisquis
• Laudate Dominum de cociis, laudale eum in e.\- in eodem nomineconferri (f/orH,«, confiteri) donum
« celsis ; » et incipiens ab ipsa prima et praecipua ver« sanclificationis inlelligit. Dicit deinde in bc-
creatura, supra quam sola naturaliter est substan- nedictionibus « Benedictus es in templo sancto
:
tia Crcatoris, angelos ponit in hujus laudationis « gloriae tuae, et laudabilis et gIorio;US in saDCula
exordio, dicens (v.2) : « Laudate eum, omnei? an- « (Dan. III, 35) ; » templum autem nos esse, non
« geli ejus, laudate eum, omnes virtutes ejus ;
» solius Patris, sed ipsius eanctae Trinitatis, jam in
deinde Laudate eiim, sol et luna.
dicil (v. 3, 4) : « hoc opere sanctarum Scriplurarum atteslatione
« Laudate eum, omnes stciliB et lumen. I.audale sufficienter ostendimus. Trinitas est igitur unus
« eum, coeli ccclorum, et aqna2 qua3 super ccclos Dominus Deus, benedictus et laudabilis, et glorio-
« sunt laudent nomen Domini » causamque hu- sus in saecula quem in templo sanclo glorion ejus
: :
jus laudationis oslendens ait (v. 5). « Quoniara ip- p illi veraciter benedicunt, qui se unum templum
« sc dixit, el lacla sunt ipse mandavit, et creata esse sanctac Trinitatis agnoscunt. Deinde ab illis
:
« sunt. » Hsc itaque orania idco dicuntur Dorai- tnbus pueris dicilur « Benedictus es, qui vides :
num deliere laudare, quoniam ab ipso 649 facla « abyssos, sedens super Cherubin et laudabilis, et
sunt. Quod si factus esset etiam Spiritus sanctus, « gloriosus in saecula (Ibid., 55). «EtPater aiitem,
in illo laudationis ordine, ante angelos et virtutes et Filiiis, et Spiritus sanclus ilu totum apqualiler
prophetico poncretureloquio. An hoc vobis placet, videt,sicuttotum ipsaTrinilasrepIct.NecFilioigitur,
ut Spiritus sanctus, qui socundum vcstram sen- nec Spiritui650sancto abjssorum visio dcnegatur;
tentiam factus per Kiiium dicitur, sinc divina» lau- quoniam ipsasanctaTrinitassimulomniaincocIisrt
dationis obrfcquio relinqiiatur? at ille qiii a vobis in terra, visibiliaet invisibilia, oranipotenlis natu-
asseritur per Fiiium caiteris creaturis potior (ac- ralis agnitiunecomplecliUir: et in co omuia mani-
tus, laudantibus oreatorem cunctis sine iaudcper- festissima visione cernit, quia plenitudinc scienliae
severet ingratus ? et ab ipso Dominusnon laudetur, suae sicut praelerita et prffsentia, sic etiam futura
in quo, secundum crcdulitatem vestram, crcator universa cognoscii. Ciim vero deinde in benedictio-
ejus magis laudabilia invcnilur ? Hcnedictioncs nibus dicitiir: « Benedictus cs supra sedem repni
quoque trium puerorum, sicut superius dixi, pru- « tui, et laudabilis, et gloriosus in swcula (//mV/.,
denler attende : in quibus primitus ita ipse factor « 5i), » quis ita desipiat, ut ab hac bencdictione
omniiim rerum benedicitur.utei dicatur « Hcnedic- : Filium aut Spirilum sanctum separare conlendal?
« tus es.DominpDeuspatrumnostrorum, et laiidabi- cum beatu.^ Isaias unam epsescdcm sanct.r Trini-
" lis.et gIorio:?usin sa-cuhi "(r>rt« 111,52). » Ecco. tres tatis insinuct, dicens « Vidi Dominum sedentcm
:
illi tanquam exunoore, Dominum Deiim et benedi- « excelsum elevatum » [tsa. vi, 1).
super solium
cer« et laudare non dosinunt. IJbl so-
el gbirificarc Quem Dominum, clamantibus ad invicem Seraphin,
ium Palrcrn nnn permit-
intplligi Scriplurae divin.T itu pr.Tdicari comracmorat • Sanctus, sanctus, :
tit auctor las primitus eniin ab illia triluis pucris
;
« sanctiKs Dominus DcusSabaoth plcna est omnis ;
ponitur: « Bcnediclura nnmcn glorins tuae, quod est « terra gloria Ipsum ergo (a) unum Do-
cjus. »
« aanctum, et laudabilo et gloriosiim in 8<Tcula minum in uno throno sedentcm prophelacognovit,
• (Ihidrm); » islud aulrm nomcn .sanrtuui, non in sacramento Trinilatis lcrtio vorari sanctum, et
BoliuB Patris, sod uniim n.iluraie noruen cst Tri- semel dici Dominum Dcum.rcvelatione gratiJEspiri-
nilatis quod supcriiis esl a nobis sancti Isaia^
: lalis audivit. Inde cst quod unum rcgnum unamquc
testimonio dcmoiiflratum, qui Seraphin ad invi- sedem PatrisetFilii npostolica pr.T!dicare non cessat
cem flic chmarccommemorat : « Sanclus, saiictus auctoritas. Beatusenim Paului, unum regnum Filii
(o) FloruB legit, Spirilum crgo... quetn in sacramenit, etc.
811 CONTIIA FAUIANUM KllACMKNTA «"
«l l'ttlri«<)Pt«n.l«nii,»H .Ihcenitu tntotcmlelUu*"'''* K '•onvortH»enl 7 ml hoo quflmfjuam h^-itui Pelrui
ijuoil omtn» forni.iitflr, aul itittiiundu$, nul nviiru*, rr««!«Tn non pnrmitlit, «lirnni : ^on etttm votuntittt
rf/ilitlnniH fiuin.iun nll ihi rtluniiumn ;ir../,/i,'Ma. tr I S/,iri/u iaii>
ijuoil t>il idoloruiti ifrviiui.non fiiil>/>l>il h.i
rryno Uinilirl Dn (t.plirs v.r»), S«i(l«iiii(|iiiii|uiMiiiutii c/o arii loruli %unt lunrli hoininri l>ri '11 l'elr. t,'H).
onf««i «uncliiHjiiiiniiiHin Apnculypiii «witlnnliToiilfH- Ali«) «|iio«iun l(to«)«Ie lltdnm pro|)h«ti«h»c m^mor«l:
(llt, (liconh (In anK«^l(> ii (|iii) Hihi «anctam oivilutoni Srruinntef in ijuihui vel qnnttlrmimi ilgntHetirgl ijui
loMniitr o>*lm\»n\}\: l-.l oftritilil inthi flutnrn iii/uirvh!r in ei% rrul Sinntui ('.hriili H frlr i, H|. Proin«l«
(•(tniUiliitn yiKni rniilallum, r.rirmi ile srdr Dri rl Hpii iliiiiH.innlini,(|ii«>uli«|iinncli loruliiunliiHnrllbo-
.A^jiii. I*rr ninhiim filnlrnm rfui ,«• ulruiiue iunlr /Jii- imniii» l»ci, li »«in<in lncloriMii, tfld fn(!tum •cirtl.eltl
titinis, liijnuiit vil.r, ollrren.<i iluodrrim frurlui, firr BBn()nopi»ratl()ii«'ml»«ujiii.ii'dopu«l»flioi«ocogno»e*-
siniiuloxmense» rrddrn» friiriutnsuutn,et loliiilifini in ri\\, niitn illn tirnnin (|iim ractn HU-if, rl i\Mir oprra
funi//(i»i«'m(;,'»i/iu»»i \riiHrnltumJiiminiitedirlumrril, Dtimmi nominaiilur,noip»iim primituHtiin<wlubio po-
et Ihioiius nei rl .i<j>ii in r.t rnl (.ipor. {, -', it). HuiHHrl, ulnh ip«i), in quo pxr.-ll«»nlia «livini operla
Tiinimi} ipilur uuuh Uoua iiilolligrnilus Oflt in lllii cBaot pra? anKollH nRnoHCoiida. oprratori D«^o laus
Irium puororum li«Mirdiclionr,ubi dicilur iBrrin/i • pr«pcipua rcddrrrtur. H<ic uutem ideo non fll, quia
ctus rs sufird .ininn >ejnt
liii quin j<irut unn Krdi^H, n unu'* :
«-.1 D.mib rrijiitor omnium rorum, P.iler cl Pi-
Bir unumrcmiuiiip.st l*alnrtct Kiliinlrtpiritusnimcl i. «h omnibun qj/B fecit,
1i"h Pt Spirilun jjiinctuH, qui
lllud doindti quud inlnrlur : Benf(ticiiis es in firmti' idoodijrnnlaiidnlur, clah omnihua opnribua suiB ni-
mento cctU et laudahilt.<i cl (jloriosus in s.rrula (Dun. hilominua henedicitur, quia ipHc crcator alque ope-
III, r>()), quis nun vi.lr.it in liuidtMii Triiiilnlirtdicliiin;' rnlor rerum omnium Dpiib DominuB invenilur. Una
qu;indoq;iiiipinipKiimliriiiaiiu!ntiiincijcii.nnuiii.'|iU9 «tko hcncdicliii, unu iaus, glorificatio, uni Deo
esl TrinitHlis;l>r/)(). onim /)()»iim drli firmali stint, Trinitati debelur ab omnibus operihus ejua, quia
0t Spirtlu ons eorum {Psitl. xxxii,
ejus omnis virtu.i Patcr et Filius et SpirituH sanrtuH, solus Deus fa-
t>). Ul nuttMU Dominum Doum patrum nostrorum, cturoiiinium invpnilurPB-e.ooofactus, elBoluBDous
non i«olum l'atrom, noc t»nluin Kilium, npr polum creator est, non crealuB.
Spirilum sdiirtum, ^ed simul sanclam Trinitalom, PnVGMBNTUM .\XXV
unum Dominum Doiinr.abomnibusoperihussuisbo-
Pater iione.U
, ..,•,, j,
auclor totiu.^ Tiinitatissedlaiitum
. ri--
Filit
,. n , j ,II .
ncdicondum, huidandum, ot glorificandum tres illi
,
rt Spiritus sancli.
viri ostendcront, vido undo divinonim openim ini-
tium 9um|)8orint dicontos onim, /JfTNv/icj^f, omnr«
: Quis autem illam lui mendacii non detcslctur-
opera Domini, Domiuum (Dan. iii, 57), ostenderant „ inoptiam^quameconfinpisDeumPatrem totiusTrini
non debereinter opera Domini computariquodcun- talis auctorem, in illis geslia falsis atquefallacibuB
que in his oporibii:» qu.'» hio comnrohenduntur non nuncupasse? Quod utique tantum est a fidcveritatis
polorit inveniri. Deindc omnia prorsus qu.T sunt alienuai, quanlum cst sanclae religioni contrarium.
opora DominiDei, ad obseqiiium debilne lienediclio- Deus qtiippe Pater non ost auclor Trinitatis, sed
nis creatori Deoreddendum.hoc invitarecognoscun- auctor est elSpirilus sancli, in eo quod de illo
Filii
tur exordio : Benedirite, ccvli, Doiniituin{v. 59) : Be- natus esl Filius.et deillo procodil Spiritus sanctus.
nedirile, angeU, Dointnuin (v. ^'S) ; Bencdicile, aqux Nam qnisquis recle intelligit auctoris vocabulum,
omnes qux super civlos sunl Doininum (v. 60), Bene- relationis nomen non nalurae. Auctorenim
inveniet,
dicite, omnes virtules Domtni, Dominum (v. 61), et nemo 65? esse dicitur sibi, sed alleri unde non :
cnptera, sive quap in 651 ccEJis, sive quae in terra ad se ipsum, sed ad alterum auctor veraciternuncu-
sunt, visibiliaet invisibilia in quibus tamenomni- : patur. Nemo autera quolibet relativo nomine sic po-
bus operibusDomini noniiiveniturSpiritussanctus; testad suam sicut ad allerius referri per3onam:quod
quem utiquesi oporteret inter divina opera depu- eniraad suamquisque personam dicitur, secundum
tari, nec angelica, neque alia qutelibet ante illum relationora dici nullatenua invenitur. Deum itaque
creatura debueral noininari. Quid est ergo, quod Patrem, non tctius Trinitatis, sed Filii etSpiritus.
Spiritus sanctus nec inter omniaquaeaDominofacta ^ sancti falemur auctorera: de quo habet,et unigeni-
sunt, Dorainum laudat, nec Deum interoraniaejus tus Filius aeternae nativitatis, et Spiritus sanctus
opera benedicit? An forte prophetis subrepsit obli- celcraaj processionis originem. Unitas autem natu-
non raeminissent.cumadlau-
vio, utSpiritus sancli ralis.creatorem Filium de creatore Patre naturali
dandum Dominum omnia quae a Domino factasunt, nativitateinsinuat exstitis£e,et creatorem Spiritum
et ad benedicendum Dominuraomnia operaDomini sanctum de Patre Filioque procedere.
EX LIBRO X, QUI DEFENSIONEM CONTINET SYMBOLI APOSTOLORUM ADVERSUS ARIANOS.
FRAGMENTUM XXXVI. nitas alia ratione quam angelus vel anima hominis.
Enarrantur oinnes Symboli articuli.
Qmd Symbolum Ad usum ejus legilitnum nccessaritis
christians fidei Svmbolum (quod GrcECo eioquio et
est rectus credenlis aiiimus. Quoa eo Pater et m ,.* ..
-x » j
otnnipotens et creator dicitur, hoc de tota Trinitate padum , ,
solet et coUatio nuncupan) sancte quidem,
ititelligendum est. ImmortaHs estet invuibilis Tri- recteque, et oranino sapienter secundum regulam
823 S. FULGENTU EPISGOPI RUSPKNSIS. 824
veritatisesl abapostolis ordinatum. Dominiisenim, A. tnr.Nullua enim creatus spiritus, HatremetFilium
qui verbum consummanset brevians fecitpuperter- et Spirilum sanctum propria facultate videl, si hoc
rain.sicutiQ brevitaleconsummavit orania praecepla Deus ipse non donct. Necesseestautem ut non cor-
legis (flom. ix, 28), dicens, in iliis duobuspraceplis pore, sed spiritu Deus Trinitas vidcutur, si hoc bo-
dilectionisDei et proximi totam lej:em prophelasque nilatis sus munere largialur;alioquin quomodo ve-
pendere {Malth. xxii, 40) ; sicul etiam in or<itionis rumeritquoniamangelisanctisempervident faciem
brevilate perfecit, quidquid ad pr.TScntis vit.T auxi- Palris? el Beali mundo corde, quoniam ipsi Deum
lium, et ad futurae prriinebat elTectum^sic etiam in videbunt {Mallh. v, 8 ? Angelus igilur et aaima ra-
Symboli brevitate, perfectum voiuit pcr aposlolos tionalis, quoniam spiritus sunt a Deo creati, non
8U03 fidei sanclae ordinari tenorem, qui reclc cre- poasunt oculisvideri corporeis; Trinitas autem.qui
dentibus proficeretadsalutem.EslautemSymboium est Deua universorum creator, et vere invisibilis,
quoddam veru:n pactum veraque coliatio in cujus si ab eo gratia non donelur.etiam cor-
procul dubio
brevitate totius credulitalis Christianae surama con- non videtur, Deus enim lux esl vera quae
dis oculo
sislit. Ubi tamen necessarius est rectus credcntis illuminatomDembominem venientem inbuncmun-
aninius, ne quod audilad salutis cffeclum.ipse sibi dum {Joan. i, 9) : gratis itsque illuuiinandoconfort
eraundalionera, ui videndi tribuat facultatem.lm
velitad mortis retorqueresupplicium. Nam honaest B
el lcx, si (juis cu leyitime utalur (/ Tnn. i, 8). Qua- mortalis quoque non eo modo Deus dicitur.quo vel
propter inaniter tibi visum est, malo intclligen-
anima vel angelus invenilur: quoniam et in anfielo
do, ad tuum sensura velle rectitudincra Symboli etsi non estnaturalis exstinctio, potesttamen natu-
retorquere,et inde praescribere sanctae fidei catho- ralis inveniri mulatio : illa vero natura recipil ex
mutabililatequamdam mortem,quajrecipit qualita-
licoe, quia in Symbolonon omniadictasunt deFilio,
quaesunt dictade Patre: cumutique proplereapleni-
lem.NosautemDeumsincqualitate dicimusbonum,
cui noneslaliudDcurae3se,aliudbonum esse: unde,
tudodivinitatis.quanturaoportebatdebueritinorigi-
cumbonitatem dicimus, ipsam divinitatemejusos-
necomraendari,quianoDdebuilaliterinprolecngnos-
tendimus; ctcuradivinitatemdicimu.>!,bonitatemsi-
ci. Cumenimquisquesedicitcredf re653 in Deum
nedubio dcmonstramus. Deus ergonoster in eo vere
Patrem omnipotentem, hoc ipsum quod in Deum
immortalis agnoscitur, («54 quo naturaiilernoa in
Patrem dicit, sicut in eo veritatem naturalis divini-
mutatur: quod nulla creatura potuit autpoleslha-
tati3,itaveritatemnaturalisquoquepaternitatis,etex
bere per naturam,quamvis hocquaedam cognoscitur
hac veritatem naturalis etiam generationis ostendit.
accepisse per gratiam.Omnisquippe resquam Deus
Nec enim Deus Pater naturaliter Deus est, ct Pater
. ,..
naturaiiter non esl,
.
cum
.. ....
utique naluralis in eo
..
siti
r,
L
fecit, oriBinem ducit ex nihilo unde consequenter
". ... . .
agnoscilura certo initio ccepisse esse,et priu.=quam
et divina paternitas et paterna divinitas. Totumigi-
essc inciperet, non fuisse. Unde boc habctonmis res
tur m se habet illa generatio divina,quidquid in se
cujus non esl una cum Deo Patrenalura, ut pcr se-
habet Dei Patris .Tlerna substantia.Proinde snfficie-
metipsam rautabilitati subjaceat: incommulabilita-
bat utdicerelur de Patre solo quidquid .ncqualiter in-
tem vero, illius natura} dono consequatur, in qua
lelligendum essel in Filio. Pater enim sic omnipo-
naturalis incommutabilitas invenitur. Sola verocst
tens; sic universorum creatorem, sicut ipse univer-
naturaTrinilati.* qua: naluraliter mulari nonpossit,
sorura rreator est ; sic Regcm swculorum, sicutipse
quia natura esse non ccepit in omni autem sub- :
Rex sfficulorura est ; sic immort.ilera etinvisibilem,
BtantiaquajcumDeoPatrenonesluniusejusdemque
sicut ipse immortalis est et invisibilis. Omniaigitur
laturae, sicut origo ex nihiloducta cognoscitur.itu
qnce Deo Patri dantur in Symbolo, ipso uno Filii oo- naluralismutabilitasinvenilur.Quiimmutabilitalem
minfi naturaliter iribuuntur et Filio. Nam universo-
3ola Trinitatis divina mitura non babcl, quse esse
rum crcalor est Pater, sed omnia per Verhum facta
non coepit, clqute omnia quae fecit, ex nihilo fecit:
sunt, et sine ipso faclum cst nihil {Joan. i, l^) ; et /n
qua;que propterea in se tantummodo crcdi voluit,
ipso crcata sunlunivcrsa incxlis et in terra,visibilia quia sic sola suincit ad renovationem htimana;na-
et inviiibilia : sive Throni, sive Domination> s , sive D lura;, sicul ad creationera oraniura rerura sola sibi
Prinripatus, sive Polestatcs, omnia per ipsum et in nalurali virtule ac bonitate sulficit. In illam igilur
ipso creata sunt, et ipse est ante omnes, et omnia in naluram sancta;Trinitalis jusle ac salubrilcr crcdi-
illo conslnnl [Coloss. i, 10, 17). [Jnus cst itaque Dcus mu9, quam et oranipotentem, et rcrura omnium
Paler, ex quo omnia, unus Domi-
ct nos in ipsum; et crcatricem,ct repem,et rcgnumomniumscneculorum
nus Jesus Chrislus, per qucm omnia,ct nos pcr ipsum si ngulariter possidentcm, ct invisibilem corporibus
{1 Cor. VIII, 0). R<'X s.ToiiInnim esl Pater, sed non atiiue ppiritil)U9per nalur.im, vi<ibilem vero spiriti-
minus Rr^x invcnitiir ot Filius, cui dirit Prnphrla: bus justis pcr graluilam graliam.immortalem ijiio-
t^ffjnum tuum, rrgnum omnium s,Trulorum {P^olm. quc pcr a»ternitatcm naturalis incommutabililalis
cxLix, 1.3). Imrnortalis vero et invisibilis simul cst ngnop.imus.Oufproptercum h.Tcomniaronimemo-
ip!«a Trifiila^i, qiii c«l tinn!», vorus. et bnniis Deus: rarrnturin l'atre,inquo principalilercommcndanda
Don immortalis alqiie invisibilis.sicutist
uliqiie sio craltlivinii natura.sufficit FiliumejusunicumDoriii-
anima hum.ina vclangelu». Dtusf niin in eo niaximc num noslrura Jesum Christum deinde nominari,
iDvisibilia dicitiir,in quo nisi pergratiam non vide- qiiandoquidem ipso unici Fiiii vocabulo,plonainve-
BIS CONTUA l'.\MIANI)M KHAUMKNTA. m
iiilur ^alrlHelKilli nutiiriiilBHiKnilluultt luiiiiiuuiiio. A fttireuiiAilivitiilaH nalumtii. Chrinluienltn. i|ui vo'
AlloriiiH uiilniii (iiniii|iuti<iilnit,i|i)iiiiiiitliiiiiiH, liiiiiior riln* rnl, •iiut (ihI vcriir
• •,•.•- -,10
'
• • • • ,
liihluliH iili|iio iiiviriiliililaliM, Jobuh liJirivlUH liiKiiD ViTUt l)fUn f«l rliiiiii il' .0
(reilurotiir,»i iumi I)i'I l'(itriH uiiiouii KiliuailiDurnlur: 11(111 0*1 (livorMilut (livind' nalurvcuin 1'atrr.iloul non
uiiioua niiluiii liintur, i|iiiu nulu* vvruM ohI Klliui: UHliiaturali«(JlverHiUiaoiina>carDia(|uacu.' VirKina.
HnlnH fHl iitiliMii voriiH IMiiih, <|iiiu iIk natiini PiitriH 1'roiiidi', i|iiitt iiKtrtcni viritulfl rai iiiR iir.cc|iil, ({uaui
•oluHCHt iiuliiH.N i<rilitH it<ii|iionuli\ itulin llllllH.IIUtU- viiiiliilu divinil.iliH atiHorbuit, idoo iuteiiiur (juittM*
rHlt'111 plciiiltidiiMMii itx l'utrotli<in()nitlrut in Kiliu.in pultua.dio lortia roaur rexit.Huoeniin ad connrmt'
(|uti i<x nuturuli ^(uit<rutiui)(*, |)«lfrn(u nalurn.< ))i<r- tionoiii H|iiii nottlroi u|>i)ruta v»i divioa IjCDiKnilaa, ul
niuiit<l||il()iiiliiili). ('.iiiiKi ii(}l>ut iiutcin iiootin* liilfi UC' iii i|tii) viiii-fliuliir iiiurliH iii>Hlra<HU|>|>liciuiu, in ipHO
HRliiti, iioii Moltiiii t'r(<iilii)iMH voruiiKUiitin ri'(li<iii|>tio- rolulKurul iioiilnf roaurrrclionia rxcinpiuin: el ({uia
niH iiiyHt(<riuiii ooiillli<ri lii oiniiii)UHi>niiii ()uii< hii|>o- Clirulu$ resurgcHS u niortui» jnm non muntur, et mori
riiiH (It^ 1'ulri) ititUu Hiiiit, prniilk-ulu OHt luujt^Hliis itjus ei ultra nondominahiiur[Hom.s\,*J y^ixcui Dun(}uani
t]iiu noH tticil.Hcti non ohI ohIoiihu lioiiilua i|tiu rodc- inoricltir Christi roro viir», itu nottlra i)U()(|u« cor-
niit: i<li|ii(iniuin lior rollututn i>hI nibin, di^nuiii liiil poru roBurrpriioniH a'lornittttu crcdamu<« ttinc tlne
ul Htiriiciciito Holo Klii noitiiiio ud dcnionHtrutionciii u vicluru. Ituiiido uulciii ralomur Cliriatu 11 ttHCcndiBse
inajcslatiHdivinn)i|uaoiuuti8iiinuti.duiniiu((i)verbuQj in cicliim, ot indo vcnluruin judicaro vivos cl nior-
crneiH,(]Uod poroiintibuH (]uidon) btultitia c»t,lii8 au- Iuoh: enim non judirat quemquam, ted omne
l'uti'r
toni (]iii Hulvi tiiint virltis Dci (/ Cor. 1, IM). (jtio judiciuin dfda tilio, utonine.^ Uonorifiifnt Fitium iicut
niHgiH nd crodcnii>iiii dillicilc vitloliulur. Dillicilp hononfiiant 1'iitrcm (Joan. v, Jli). 1'ruindcunuB est
(]ui|)penon ruil crodoro Filiuin uniua nulurnjcum honor Patri el Kilio dofercniiuH, quia Faler qui non
Palre, ol hoo oiniiiu tium memorala aunl, unitato judioat qucmijuam, aed umne judicium dcditKilio,
naliiruli cuiii nctiilorc^^cnilun) iiosHidcre: tilob hoc, uiiuin ilcmoiistru\il afu t>uu:ii Kiliiijuc judicium:
ad sapictitiuiii inuiidi ponitus do^trucndam, ()iiia quod ideo Kiliododit, ut omnea honorilicent Kiliurn
Chriatns crucHi.\UH Jtidais quidoiu sciindaluin cst, sicut honorilicant Palrem. Ad removcndam quippe
pentibtis aulcm stiillitia, ipsis vero vocatis Judaris dilTerentiam honoris, oatensa est unitas Judicittri»
alquo Cirtecis, Chrislus Doi virlus cl Dci sapionlia ]}0testalia: ut sciilicel l<'ilio, cui a Pulrt^ dutuiii omne
(/ Cor. \, 2\\]\ ob hoc fuil inlontiua et ponilui» in- judictuiii noviinus.a-quulem siuiul cuni Palrebonori*
culoanduui. Doum vorum, Dei palris omnipolentis, ticenliam doferamus; ncc spparainus bonoris obse-
immortalis, ct invisibilis nropriuin 655 ut(]ue uni- quium,ubiscparatum judiciumnonvidemus.Exple-
genitiMii Kiliiitn, olinm natum de Spirilu sanclo o.\ -, ta veroconlo8sioneveraedivinitatia,veraBquehumani-
Virf^ino Muria, quod niliil cst aliud quam de Rralia tatis uiiici Kilii Dei.conlitemur non credere in Spi-
Dei, et ex ulero virgin.ili. Quid aulcm inirabilius ac rilum sanclum, qui est unus Spiritus Patris et Filii,
salubrius, quara cognoscero Deum unigenitum, de de Patre Kilioque procedens, in Patrc Kilioque656
natura Patris sine nalum, ct initio Patri Deo nati:- naturaliter («/. lideliter) roanens de Patre ac FiJio :
raliter coaelernuni,non sua; utilitatis, sed nostra; habensdivinilatisorigtnem.cum Patre acKiiio unius
salutis obtenlu faclum esse quod fecil croatumque deitatishabens naturaliterveritatem. In Spirituau-
mirabiliter ac misericorditcr, nt redimeret quod temsancto quid amplius ad perfectioDem diTinas
creavilPVerum quia idem proprius atqueunicus Dei majestatis potuitaut debuit praedicari,quam cum de
Patris, simul naluram noslram pccnamqne suscepit Spiritu sanctoexMaria VirgincnalusDei Filiiis dici-
quiveritdteminseaiiimK luimana? sic denionstravit tur,ipseopifexilliussancticorporisinvenilur"?lQ quo
et carnis, ut veri tatem tristi tiae suscepissetet mortis; ergo digne minor Patre vel Filio dici potest, qui est
unde ait : Tristis esl aniwa mea usque ad morietn ipsius unici Filii Dei secundum carnem creator om-
(Matlh. XXVI, 33) ;
proptorea in Symbolo ipsum nipotens? Ha-c est Trinitas unus Deus, cujus sacra-
unicum DeiKilium, quem doSpiritu sancto et Maria nientum sancto Symbolocontinetur,propterquod in
Virgine natum falemur,c: ucitixum quoque dicimus nomine Patris, et Filii, et Spiriius sancli sanctum
et sepultum ; ut in eo simul agnoscatur veritas ^ baptisma datur.Remissio vero peccatorum, carnis
ulriusque naturae, quem verum Deum ostendit
sicut resarrectio,et vila aeterna,proptereain Symbolo post
divinitatis ajterna} majeslas, itaverumhominemdo- commemoralionem sanctae Trinitatis adjungitur,
cet divinffi benignitatis humilitas. Deus quippe ille utilliuscontessionisutililaSjhujusmercedissubjun-
qui est de Patre creator omnium rerum, factus est ctione monstretur. Ad hoc enira utilis est fidesPa-
de Virgine mediator Dei et hominum. Ipse autem tris,etFilii,et Spiritus sancti, uniusscilicetaeterni,
mediator noalierot, si in se uno veritatem paternas veri. et boni Dei, ut reraissionem peccatorura acci-
maternaeque substanlia non haberet. Sicut enim in piaraus, et in ista carne in qua nunc vivimus resur-
eo sumus mortem Filii ejus,quia ille
reconciliati per gentes, in aeternum beate vivamus Ipsa est pietas,
medialorveraminsehabuitcarnem.secundumquara qu es adomnia ulilis est, promissionem tiabens vitae
susciperet veram mortem; sic in eonobisheneficiura prxsentis et futurx (/ Tim. iv, 8) praesentis utique
;
contulil verae reconciliationis, in quo est illi cum bonae,et futurae aeternae ac beatae.Subjungiturautem
(a) Videtur hic deesse nde/w/ur.
827 S. FULGENTll EPISCOPI UUSPENSIS. 82S
et sancla Ecclesia ut agnoscatur qussit domusDei A. lus apostolua aic ait: Nobis tamen unus est Deus Pa-
conditnris, aelerna civitas Redcniptoris: sinecujus ler^ cx quo omnia, et nou in ipso; el unus Dominus
societile atque unitate remis«io pcccatorum non Jesus Chrislus, per quem omuia et nos per ipsum (/
Bcquiritiir, et per resurroclionpm carnis non ad Deo Fatri non ademit.jura vera;
Cor. viii, 6).Ut sicut
ffitern.v vil<e gaudia, sed ad fBterna; morlis siipplicia dominalionis.sicnecDominoFiiioagnoscercturuni-
pervenilur. Proinde illisanctumSymbnlum prodest, tatem subtrabere deitatis. Unum enim nobis licet
qui Patrem et Filium et Spiritum sanctiim unum Deum unumque Dominum confiteri. Una est enim
Deum naluraliler credit: ipso enim rcmissionem ac- dominatio unius divinitatis, et una divinitas unius
cepit peccatorum, et per resurrcclionem istius car- dominationi3,etsicpr.Tter unum Dominum non est
nisin quanuncbene vivit,vitamajternam sine dubio alius Dominus, sicut praeter unum Deum non
est
possidebit; non aulem sic credimus in remissionem aliusDeus.Unius ergo Dei una dominalioin unacjus
peccalorum, in carnis rpsurrectionem et in vitam divinitate cognoscitiir et unius Domini una di-
;
aeternam.sicutcredimusiiiSpirilumsanclum.Discre- vinit.is in una ejus dominalione naturaliter inveni-
tione quippe largitoris largilatisqne servata, in Pa- tur. Pr.-cterunum Deum Patrem non est alius Deus,
trera etin Filium et in Spiritum sanctum credimus :
ot praeter unum Dominum Jesum Christum non esl
remissionem vero pcccatorum, carnis resurreclio- g Dominns alius. Sed nec Deus Pater sinc Deo Filio
nem, el vilam aelernam, a Patre et Filio et Spiritu unus est Dcus, nec Dominus Christus sine Domino
sanctodanda nobis credimusetsperamus.Nam ipse Patrc unus est Dominus. Quia Deus PateretDomi-
Salvatornoster, inquo nobis credeudum sit, eviden- nu3 Jesus Christus naturaiiter unus est DomijiuB
ter ostendit, dicensidiscipulis suis: Ile, docete omnes Deus: plenitudinem deitatis naturaliler habens in
gentes, ba}'ti%>inies eos in noviine Putris, ct Filii, et pleniludinPdominati(mip,etpleiiitudinPmdeminatio-
Spirilus sancti {}fatlh. xxv.ii, 19). In Patre autem; nis hab'ms in plenitudine deitatis. Inde est quod
et Filio, et Spirilu sancto, personarum fuit insi- beatus David dicit: Qui$ Deus prxter Dominum, aut
32)'' Te-
nuanda proprietas, ne in Trinitate Deo, in quo una quis Deus prseler Deum nostrum (Psal. xvn,
natura saluberrime creditnr, una quoque persona norigiturSymboii in Patreet Filio unitatemdeitatis
perniciosissimecrederetur. Mirorautem te confitori acdominationis, ostendit, quando ct Patrem, quem
quiadoDeonibilaliud nasci poterat,ni3iDeus;etnon Deumdixit,nonaliuflquamDominum;ntChristum,
attendere, in ipsa nalura et nomine Deiomniailla quem Dominum dixit, non aliud qnam Deum recte
quaj de Deo Patre dicta sunt contineri. Si enim de crcdentibus iotimavit. De uno enim Deo658 P*tre
Deo nihil aliud nasci poteratnisiDeus.utiquedeDeo potuit
ratus unus Deus Jesus Christus, non aliud
omnipotente nihil aliud nasci poterat nisi Deus om- p „^5^1 quam Deus: qui tamen unus Dominus natu ra-
nipoteus, de Deo universorum creatore nihil nasci Hternonesset,sinatusdeDomino non fuisset. Pater
poterat nisi Deusuniversorum creator, de Deo Flege itaqucDeus.quiDominum genuit.verus cognoscitur
saeculorum nihil aliud nasci poterat nisi Rex sajculo- verus
Dominus;et(:hrislus Dominusdc Deogenitus,
rum, de Deo immortali nihil aliud nasci poterat nisi idemque
cognoscitur Deus.et Spiritussanctus.unus
Deusimmortalis, deDeoinvisibili nihilnascipoterat naturee estcum
Patris et Filii Spiritus, quia unius
nisi Deus invisibilis.Quoniam ergo de Deo nalus est Deus. Una quippe
Patre el Filio, verus est Dominus
Deus, de Patre 657 P'ilius, de omnipotente omni- illipstnatur.ilitercumDominoDeoPatre. etDomino
poleus de universorum creatore universorum crea- Deo Filio, et deitas verae dominationis. et ver.T do-
lor, de Re^e ssculorum Rex saeculorum, de immor- minaliodoitatis. Hincestquodunusquisquecntholi-
tali immortalis.deinvisibili invisibilis.quid reliquum Gbrislianus, cum fuerit interrogatus,
utrum
cus
Deus Pater Dominus sit, et utrum Dominus
omnia credatur aequalis?
est nisi ut Palri Filius por Jesus
FUAGMENTUM XXXVII. Christus Deus sit, utrumquc sine .lubio
confitetur;
Ftter vere Dominus esl, Christut vere Deus, et tola ncctamPnduorumdeorum,autduorumdominorum,
Trinilas vere Dominus Dcus. Quomodo haptiiamur scduniusDominiDeipraedicatorveridicusinvenilur.
innominc Pntris et Filii elSpiriius sancti cllamen .,,. „,,; j,,-„ n^na anf .lnnq dnmi-
.,,.... Oiiid pn\m reslat il cui nuos ncosauiduos cjoim
.
' ,L L j .
•
rw
mus in nomine Jesu Christi. nos i.r.-cdicarc non licel. nisi ut interrogalus,Deum
Neque enim Symboli tenor soli Palri tribuildei- Patrom et Dominum r.hristum unum Dominum con-
tatem, sed in Deo Patre naluralem Filii et Spiritus fitpatur inlrepidus? nec aliud ulique
respondeatde
aancti ostendit originem in quo utique dcmon-
: Spiritu sancto, quia unus c?l Dominus Dcus cum
Patre ct Filio, qui unus esl Spiritus Patris et Filii
?
Blrandaerat divinitas verappromnipotcntiaenomcn,
quia Dcus non essct, si omnipotens non fuissct: de- Quod quisquisverumcssc aut ncgat aul dubilat,ne-
monslrandacrat etiam verageneratio nominepater- cesse estutautsolumdicatcolcndumDeum Patrcm,
nUatls, ut Patris et Filii verc significaretur natura autseipsum profitcaturcrcatoriscrealurapque culto-
communis. Dco competit nnluraliter Domi-
El quia rcm.Spd fidcsCbrislic.naidcounumDominum Deum
num psse omnium rerum; in co quod tcnorSymboli pr.xdicat Patrcm et Fllium et Spiritum sanclum,
Christum dixit Dominum, veraciler insinuavit et quia nec duos vel tres dominos aut doos fas est cre-
Deum. Proprium quippe est ac nalurale vpro Deo. dere, nec crealuram cum Crcatoro licet cuiquam
Donaliud essc quam Dominum; ct vero Domino, non colerc.necaincculturaFilii autSpiritussanctipotesl
ftdes Christiana conslare. Unus esl igitur Deus, et
•liud essequam Deum. Inde est quodetbeatus Pau-
Hf9 OONTIIA KAHKNUM FRAriMKNTA. WO
nori t«l " i-
DiiiiilniiH omnlmn poruiii, Palurnt l'ilium'l S|.irihi« \ ccnBit khI ilic:a»e«»« in' •>, «l •<
proi nftim •.'.«•1 lu
hnm^lUH.HtMiHoiiim inm noliuM viiciitiuluiii l*ulili,r»fil tuiii iiiinit i|uiili'iii ,. i
uiium nimiiiiiiiiliM- iialiirii!»' iiiiiiiru imI 'riiiiilnliH. illitiii lnnli rdri vrriiriMii i»««« i
', l|»«um
IilfoSalvulm uiinlor |>rn)rfl|iilill«cH»uli»iiiiii,cllcoiu: tlhrmluiii (Id a»l Vflnlalfliu) necinM ••l tiifodaflii
otnne» gful0$, lmi>liutntet eo» in nomxne fntniirU Buolorom:i|»«u enirn ait. I»i|u«ni 'ir. S|iiritu
Ite, tlocfle
/'(i/ni ft 1'ilit el S//I/I/M1 sinifli {Malltt xxviii, 1'.»). nnr.tii : Von emm loqHrlitr n temeiipui.ied tfuirrun
VuloHUiii ri-ciMMuli nMlioaliil'otni,i|ui iii miln <;hriHli qu« auiliel loiiuflur, ri iiu.v ventura tuiit unininliubtt
noniliionio nilliirnvil huiiiuiuo 8aluli«ellnoluiii,ulin vohi». Hle me clnTificahit,quittile meo accipiet et un-
nulliiiilio nunuHMiTrrol |)iiiinoMolvuri. Inliliro quippo nunttiilitl vohii {Joan. ivi, l^i, 14). Si de ChrlHlu
Aoluiim ii|tiiHliili.ru III, |.(>nl'|niuii illii nmiiiluHrMl (|u' i|ui)'l iIumthI Hpiritun Fanotu» aci-oiiit, cl menii*-
erat (•liiuiiurt ox uli-ro iualri!» muo, cuiii l'i>lruH ot ciuiiKlixit.nrKo ChristuB Spiriluiiuncloiiicuitaciuoi
Jo.innoB a iirinclpibuH HaciMiioluni inlorionuronlur^ liedit. Hoii ni hoc u ChriHtonon nccopit.sod 8piritui
iii ipia virlulo uul in (|ui) noiniiio hoo rociBHont.ilii aunctuH luciitiia eat o scmclipco quod nun ocrepit a
8( ripluin i'Ht : Tnnc retriiit rcineUt^ S\iirtlH snnclo Clirinlii.nrno.iMioiiniluiii Hontcnliain luuin.aut Bcicn»
liixit lul cos : 1'rincipcs jiopuliel seniorfx, n nos hoiltc aiil innaruB uioiitituB c»t (^hriHlUB.qiii nd, !^un entm
ilijtiilicitmnr in hrncfofto hnniini\ infirmt, luqiio lUe g lnquflur a semetipMO, ted qu.rcunqueawlietloquetur,
salvus fiiclusest ; tiotuin sit omnihits vohis et onmi Sod «|uiii ncc ChriBtun potuit nientiri, ncc SpirilUH
plehi Isrnel, qitia in nominf Jesu Chnsli yinweni Banclu.'*, quia ipHU Bnnrtu TrinilnB natiir.ilitcr una
qucm vos cructfixislis. qucnt Dcus susciiuvtl ii mortuis, osl vcrilaH, quaniioquiilfini Hicut voritatciii condle-
in hoc iste nslnl corntn lohis snnus. llic est layis qut muros!»!' Doiiiii Pi»trciii,fic etiaui Kiliuiu ct 8piritum
reprobatus est a vohis oniificnntilius, qui lacluscsl in suncluui nuluruliler cognoBcimu» vcritatem;Fiiius
caput auguli, et uon est in alio aliquo salus.Ncc fn'm (jnippo lic eoipso liicit : Ego sum via, verilas,el vita
notneucstaliuilsuhcirlodiilumhominibusinquooporleiil (Joan. xiv, fi) ; Spir luiu q' |Uo vcritali» l*caluH
tios .uiiros (ieri (.icl. iv, H ct seq). Kccc 1'elru.s rc- Joaiinca veritulcni essc tcalatur, diccns: Et Spintus
pletus Spirilu sanclodioit.sic nosin nomincChrisli esl quitcstilicutur,quia Spintusestverita»(a){IJoanv,
salvarl. ul non sit aliud nomen sub copIo (iHluni ho- 0); quoniam iRilurPater verilas, el Fiiius veritas el
niinibus, in quo oporlcal nos suivos lieri. Conter Spirilus sunclus vfirilap. non sunttrcs veritates.sed
nunc illud pra'ccptuni (.hristiqui)pr;rcepitbaptizuri jps.i sancta Trinilus uua osl naturaliler verilas; et
gonles in l*'ilii et Spiiilus sancti,
noinino Patris ol quidquidsancli aposlolidocuerunt, pleni veritatedi-
cum sorraonp,quo
islo beali Pelri sic in solo nomine xerunt necesse est ut verum ait et quod Petrum do- :
Chrisli 659salutcm humanani comnHMulat.ut om- ruit Christus, et quod plenus Spirilu sanclodocuit
nino ncget nompu aliiul essc sub cojIo diUum hoini- ^ Petrus. Num, sicut nemo salvalur nisi baptizalus
nibus in quo oporteal nos salvos ficri.Confcr iiaque fuerit in nominc 1'atris et Fiiiiet Spirilus sanctijsic
nuncsermoues Christicumsermonibusl^etri^conlcr excepto Chrisli nomine.non est aiiud noraen datum
doctrinam niu^islri cum doclrina discipuli ; confer hominibus 660 in quo oporteat nos suItos fieri.
quod Pelrus audivit uChrislo, etquoddixit repletus Unum cnim nalurale nomen est Patris et Filii et
nomine Patris
Spiritu sanclo. Christus pra?cepit in Spiritus sancti, quodest Deus; ethoc est solum ho-
elFiliiot Spirilus sanclibaptizari; Petrus verodixit minibus datum nomen.in quo qui recte credunt,per
solum nomen Christidatum hominibusinquo opor- sacramentum baptismatis perveniunl ad salutem.
tetit nos salvos (ieri. Dic ergo ulrum convenial quod Quaproptor si non in uno eoderaque nomine.quod
Pelrus a Chrislo audivit, et quod replelus Spintu est naturaliter Patri el Filio etSpiritui sancto.com-
sancto priedicavil. Si enim convenit ulrumque, ne- mune, sanctum baplisma credentes accipiunt; sed
cesse est unum nomenessePatris et FiliielSpirilus (sicut tu putas) in tribus diversis nominibus bapti-
sancti.ethoc solum nomendatuni hominibus in quo zantur.quando.secundumreguiamChristiSalvatoris
oporteat nos salvos lieri. Si vero islam doctrinam imperio conslitulam.in nominePatris et FiliietSpi-
Petri ab illo pracceplo Chrisli dixeris discrepare, ritus sancti qui crediderint b«ptizantur; responde
hoc tibi reliquumest. utnon tamPctrum quam Spi- D nobis,utrum sublracto vel PHtris vel Fiiii velSpiri-
ritum sanctum dicas esse mentitum. Spirilu eniin tus sancti nomine, possitin duobus nominibus ba-
sanclo repletus hoc dixil, ct ab ip?o utique quod plisma datum Christiana firmitate constare. Quod
praidicaret audivit. Cum autem in mendacio Petri utique nullatenu.s dicere audebis,quia hoc te dicere
mendacem dixerisSpirilum sanctum,continuo men- prohibebil ipsius sententia Veritatis. Quid igitur
dacem pra;dicabis et Christum. Ipse enim Spiritum restat nisi ut respondeas.illud esse integrum baptis-
veritatis a se promisit mittendum esse discipulis,ut matis3acramentum,quodsecundumprfficeptum Do-
eumSpiritum qui illos doceretin omnem vcritatem. minidaturin nominePatrisetFiliiet Spiritussancti.
Quod si eos in aliquoJ mendacium Spiritus sanctus Nunc YeniatinmentemiiberActuumapostolorum,in
induxit, non solumipsum mentituinasseris.qui ve- quo beatus Petrus invenitur dixisse Judaeis: Ptrni-
ritati aliquid contrarium docuit;sedetChristum ne- tentiatn agxte, et baptizelur unusquisque vestrum in
(a) Ita Syrus et Grcecus textus, ct nonnulli anti- qui Patres. In Vulgatis habetur, Quia Chrislus est
verilas.
83* S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. 832
nomine Jetu Chrhti, in remissionem percntorumves- X cerlissimecredil et indubitanler fatcturunumnatu-
trorum, et accii>ietis donum Spirilus sancti (Acl. ii, rain nomen csse Palris et Filii et Spiritus sancti.
3"^.) Deinile considtira quiil in podem conlineatur Qiiaproptor neoesse est.ut aut in uno nomine Trini-
libro, ubi scriptum est : Cum autem auiiixsent apo- latisdarisanclum baptismafateari3;aut nomen Pa-
stoli qui erant Hitrosolymui, quia recepit Samaria nomen Spiritus sancti necessarium esae non
tris, et
verbum Dei, miserunt ad illos Petrum et Joannem. credasad saiutem liumanara.elex hoc saluberrimam
Qui cum veni^sent, oraverunt pro ipsis ut acripercnt Chrisli coneris evacuare doctrinam. Sed attemle
Spintum sanclum. yonflum enim in quemc^uam illo- quid dixeritChristus.cujus doctrinam veraciler le-
rum venerat Spiritus sanclus, sed baptizali tantum nuit Petrus. In nominequippe Patris et Filii elSpi-
eranl in nomine Domini Jrsu (-/ct. viii, 14 et seq.). debere praecepit.Hoc
riius sancti, gentes baptizari
Ilem in eodem libro.cumPetrusapostolus missusab prasceptum Petrus tenacissime custodivil, hac do-
Spiritu sanclo, magnum pietalis prirdicaret ceiitu- clrina oves Christi usque ad elTusionem sanguinis
rioni Cornelio sacramenlum, et adhuceo loquente pavit,Chri3tianae quippe lidei cuslodiens veritatem,
fluper omnes qui audiebantverbumSpiritussanctus et sicens unum esse nomen Trinitatis et illud ;
cecifiisset, lunc sanctum apostolum l'etrum ita re- verum dixit, quia, exccpto nomine Christi.non esl
spondisse memorata Scriptura testatur, Nunquid p aliud nomen sub coelo dalura hominibus in quo
aquam quisprohibere potesl,utnon baptizentur hi qui oporteat nos salvos fieri^ct quod docuit baptizari in
Spiritum sanctum acceperunt sicut et nos? Et jussit nomine Jesu Christi,in unobaplizavit nomine Patris
eos in nomine Jesu Christi bapliz'iri (Act.x, 47, 48). et Filii et Spiritus sancti. Nulla est enim in Trini-
Illum quoque locum in eodem libro con3idera,ubi tate (iiversilas naturalis nominis, ulii est ipsa uni-
dicitur : Factumest autemcum ApolloessetCo^-inthi, tas naturalis.
et Paulus, peragratis superioribus partibus, venisset FRAGMENTUM XXXVlII.
Ephesum, et invenissel quosdam di.^cipulos, dixit ad Filius est omnipolem sicut P>ter, et sic habet omnia
eos: Si Spiriium sanclum aceepistis credentesl At illi sicut Paier.
dixerunt ad eum : Sed neque si Spirilus sanctus est Addis, et dicis : « E?t ergo Filius omnipotens,3ed
audivimus. Ille tero ait : lu quo ergo baptitali estis? non sicul Pater, quia Fllio ipsara omnipotentiam
Qui dixerunt In Joannis baptismate. Dixit aulcm
:
Pater dedit el contulit; Palri autem omnipotentiam
Pauluc : Joanncs quiilem haplizavil bapli^mate pccni' nullus contulit neque dedit. » Cum utique ex hoc
tentix populum, dicens, in eum qui venturus est posl magis agno3catur|Filiu3iBqualis Patri.quiaquod est,
ipsum ul crederent, hoc est in Jesum. His audilis. non habet aliunde,sed de Patre .•
nec esl de nihilo,
baplizati sunl in nomine DominiJesu et cum impo- _ :
ggci de genitore subsistil 66^ .Tlerno.Servavit ergo
suisset illis manum Paulus, venit Spiritu% sanclus quo.l suum est nalura Patris in Filio.quia nihil ex
super eos, et loguehantur linguis et prophetabanl(Act. se potuit proferrc diversa; divinitatis illa generatio
XIX, 1 et seq.). Ecce tot locis attestantibus, inveni- naluralis. Dedit auiem omnia Pater Filio,nec ei all-
musquosdam in nomineDomini Jesu Christi,aucto- quid negavit, in quo lotam naturara suam inefFabi-
ritate apostolica bapiizatos. Dic ergo mihi utrum liter genuit. Quod ergo dedit Pater omnipoteiitiam
illi qui baptizati dicunturin nnmine Jesu Christi,in Filio, in sola esl origine, non in diversitato ipsius
nomine quoque Patris et Spiritus sancti fuerinl ba- omnipotentae vcl natura?. Illic dcdisse qui quaerit,
ptizali,an hocomnitr.odisnegos.Quodsidixerisinillo non aliud quam genuisse roperiet. Generatio autem
661 JesuChristinomine.simulet Patris et Spirilus illa, quae naturalilcr divina est et teterna, in quo
sanctinomen accipiendum.proculdubiounumPalris plenitudinera omnium c\ux habet oslendit Filiode-
et Filii et Spintus sancli confileberis nomcn; ct ex disse P<»trem,in eo Patri Filium naturaliter demon-
uno nominc.unum Deura necesse est sanctam con- strat ffiqualem. Sic ergo habet omnia Filius, sicut
filearid continuoTrinitatera.Si vero baptizatos in no- Pater : quia ubi generatio naturalis agnoscitur,ibi
mineJesuChristi^dixerisnon essebaplizatosin nomi- genitoris et geniti nuUa naluralis diversitas inve-
nePatrisetSpiritussancti.quid restat nisi utillud ba- nitur.
ptisma verumessenon piites.sed ipsos sanctosapo- D FRAGMENTUM XXXIX
slolos praevaricationis reos esse pronunties? Quod Spiritus sanctus unus est natura'\ter cum Patre el
cum dixeris, vide quemadmodum te nudebisChri- Filio Dominus Dcus.
Btianumdicere.cum copperisCihristoin suisaposlolis Mcmcnto itaquc nmnibus tuis objectionis nos
repugnare.quem ipsis apostolis dixisse non nesois, Domino adjuvante dedisse responsum: et noli cre-
Qui vos reripil me recipit et, Qui vos spernit,me sper-
; dero Spirilum sanctum subjeclum aut minorem in
nif (Malth. x, 40,* Luc. x, 16). Audi ergo sermnnem divinis eloquiis inveniri:ncc ejus missionem carna-
aposloliciim, ct dorlrin.T alque opori apnslolorum liter rogiios, nrc localem piites, nec ei obfcquium
revcrent^rnbedientiam prnRbe.IIIc ilaqne in his apo- servilis conditionis Hssignes. Est enim Spirilus san-
sloli Pctri verbisnullampaliturdil(lcull«tem.quiou- ctus ciim Patreet Filio naturaliter unus Dominus
diens Chrislum prflBcipientcm baptizarigontesinno- Deus. Quod evidentor apnoscitur, et in creatione
mine Pntris ct Filii et Spiritu.-^ Fancti;audicn^etiam omnium reriim, cl in redomplione (idelium.Si enim
beatum Pctrum dicentem, cxrcpto nomino Chrisli, Deus noncsact, communia opera cum Patre etFiIio
nallum nomen esse in quooporteatnos salvoafieri: Don baberct; si Dcus non esset, virtutem coelorum
H3:( SKUMONKrt HVi) INKDin. iS4
iion i|i«fl llrimirol ; i»i Douh iioii omnl, uc»Kill «<! «o \ |tluiii iiowlr* corpora nnn haboral;»! D«u» non <tt
|.iim|iirifmliim noii (•niicii|ti«foroiil ; ! Uimih iiou ««1. Clirinlu» in illo ' ''
^
nxHol, Mll|>lT JfHllllt lin|>t.'«itillll llllllulollUH ttllvrlU' nnn ei«ol, ('ujIuhi i'l it : . .. .. -. l.
nnl; mi Doiih iiihi rHnol, iinoiii iiooiun cuiii l'utri) id ila<i- i^ilur ii( hln niriiilia al I .
, reclarii
Kilio noii iiulturnl ; ni DtiiiN non i<iiaot, uilo|ilionlM di- llituin «in aanolu B|>irilu mox haltflbtc.
viiiui Kruliuin nnii <l(ili««t<l ; t>\ l)i*ut non vhioI, tiMii-
KX M in\ c^ II I II I N r, M A n I A U V. II I K I» I S <: n IM It II K M KN 8 1 8,
AUVKUBUH UUJKCTA (lU.t;< OUUM, M) ODONKM Utl.LOVACENBKM ;
NKO NON KX I Iimo III IIATII.WII COIIUKIKNSIS MONACIII CONTIiA Cll.flCoillJ.M OPPOSITA.
0A3 h'ulii<nliusrpisro)<us, littfrarum.itu^lii^ (idmo- accipcro, cum ipno Hpiritus tanrtua nic proccdnta
tlitm (•ruitilHs.rl vitir surii-litiitc /)/*r</McuM'c, n/» .{nniits Kilio, Hicut procoditu i*ulrit,ct Hicdotiir a l'°iliu, Birut
qitOiiue pro i-allt'Uic(i fiild mullti iicrpe.uux, in tilno \\ dutiir a i>utri<.N*'0 iiln nuliira, unde Spirilus aanctui
<Jue.UiouHiit (/(• Spirttus suncH proinsione sic ait : hulti^t oriKinom, potuit vcl ex^pectaro, vei accipnre
Sio loliim (iiioil osl ips.i nntnra, cominuno tribiiu lur^itutoni. Spiritiin illo totiis i-hI Ptitrii*, totne ent
invoniliire»!'»^ |)i>rxonis, iit aliiiniii lnmon invtMiiiitur, l''ilii : iiu.u untiH iiiitur<«litcr Spintus eat Fatris et
(luo proprio iin«(iiioBi|Uo piM-sonu nosculur : (luod tu- l'ilii. l>roind(3 lotu» d« Palro proccdil cl Fiiio, tolus
mon neo invpniatur sepurubilo, non possit csso com- in l>alro manet ac Filio quin Hiciiianct ut procedat,
:
muno. Nuo'. propriiim INUiis ilicimus csse (iiioii i^e. sic procpilit ut manoat. Dnde nuluritlitcr hnnc hahet
nuit ;
propriinn (iicinuis Kilii ossc, iiuod 3olu>i dc cuin P.itre uc l'Mio unitutia plcnitndlnoni, cl pl<mi-
8olo l'ulro nutu» ost ;
proprium Spiritus suncli, (luod tiidinis unitalem, iit totus u Patre, lotus halieutur a
de Palro Filioque procodit. In his voro propriis Filio. Non crgo accepit Spiritum aanclum divinitas
niilla ost naturaiseparatio, eed (ju»dain personulis Filii,cuin (luu unius est naturjE Spiritus sanctus,
Rgnitio. et cx (lua hahot quidquid halict^iiiio de qua est hoc
Itcm in ctmseguenlihus. qiiod est, quia quod ualuraliter habet, hoc est.
Non ergo potuit Spiritnm sanctum divinitas Filii
IN SERMONES DUOS QUI SEQUUNTUR.
604 Sermones hosce duos hactenus ineditos, e Vati- Q (alcem operum Horum autrm priorem
ejus apponere.
cano codice (t viro clarissimo Luca Holstcnio olimdes- vere Fulgenliiaxe vix dubiiiimus ; posttriori vero
criptos.et ab eminenlissiino cardinale Barherino huc auctorem alium,et hunc quidem prub'itum,licet forte
misso,quia cum ca'liris stincti Fulgentii sermonibus FiAgentio po^teriorem vin iicunditm arbilramur. Quis
suo ordiue iu hicein edere non licutt, visum est hic ad vero sii ille haclenus non comperimm.
S. rULGENTII
DUO SER>,IONES HACTENUS INEDITI.
SBRMO PRIMUS. merita fuerunt, ut Unigenitus Deus homo fieri di-
/n circumcisione Dtimini. gnaretur, ut Altissiraus hurailiaretur, ut indeficiens
i. Incarnalionis divince mysterium, nostrie re- angelorum panis feraineis uberibus lactaretur, ut
conciliationisegrepium sacramentuin,ob hoc a nobis rex sajculoruii contumeliis afticeretur, ut vita
aunua revolutione celebratur etcolitur, ut tanliconr D ueleroa mori patientissime dignaretur ?
meinorHtio beneficii quid nobis indignis impensura 2. Allende igitur, o horao, tants benignitatis di.
ostendat, el quid tantaj gloricE debeamus admoneat. gnationem, ut actionera persolvas hnmiliter gratia-
Proinde.fratres.quanto magis audivimus Dominutn rum. Scito auiem te non honorificentiam, sed contu-
Jesum Christum pro nobis misericorditer humilia- meliam divinae gratis reddere, si cceperis de tanti
tuin,tanto o^agisagnoscamus ineiTabilitergloriosum. beneficiimagnitudinedubitare.Imoillaomniaqusede
In eo namque suamcirca nos iasuperabiiem carita- humilitatealquehumanitate Domini Salvatorisaadi-
tem Deus Unigenitus evidenter inqno pro
oslendit, vimus, veraesse sine aliqua haesitatione credamus.
Dobis humilitalem verae carnis ver^que mortis, non Et ideo raai^is agarausgratias.fratres.qui cum mere-
coactus necessitate,sed bonitate raiseratus assump- remur pcenam, percepimus gratiam : qua gratia fac-
sit. Quid enira boni feccramus, fratres, ut tantuin tuinestutdumjuste mnrs debeturperditis,vitai;rati3
nobis benelicium prsestaretur? Quse nostra bona donaretur indignis. 665 Altissimi namque Saivato-
835 S. FULGENTII EIMSlOPI RUSPENSIS 836
ris huinilitaa non ipsi aliquod iriUilit dcirimenluaQ, \, corpore fecerit celebrari ? Cur autem non aibi Dcus
scd increraentum noliis contulit magnum nec ex- ;
noster praelerilo lempore populum Judjeorum lypi-
celsoa dejecil, peddcjectos crrxit.Ut enim Dei Filius cas jussissetviclimascarnisofferre.quandoipseDeus
plenum operiretur rcdemptionis nostr.-e ncgotium, 666 Unigenitus cx Judncis temporalitcr natus, sc-
nonsoiumdignrttusesttotiuscarniscreator.ilecarne ipsum pronostris pcccatis secundum carneno digns-
Virginissecundum veritatem carnis naturaliternas- tus est immolari? Altendat i^itur M michajusutrius-
ci, et Deus factor hominis.homo verus ex homine fie- queTestamenti mHnifestissiraaraetconcordissimam
ri;quinetiam pannisinvolvi, in r.u^^Urlissimoprarsc. vcritatern, ct vanitatem conversus abjiciat suam.
pio collocari, octavo dic circumcidi, et ad leraplum Vidcatin Veteri Testamento significationem futuro-
suum humanis manibus bajulari. rum, in Novo prnjteritorum revelationem Ghristum
clementispima ;
Deibenignitas loexcelsaaltissimi Dci humililasllile autpm Deum amborum Teslamei(torum, in Veleri
H malre nutriebatur infantulus, qui matrcra sibi Testatnento quod exhibiturus fueral proraittentem,
creavit imraensus. Ipse a pareniibus ad suum in Novo exhibentem quod promiserat nec in pro- :
templum puer, parvulus portabatur, qui Deus missione mendacem, nec f.illacem in donatione sed :
magnus in eodem teinplo a sanctis horainibus ro^^a- ubiqae bunum,ubiquejustuin,ubiquesaQctum,ubi-
batur. El idem pro se sacrilicium praicepit offirri, n que potontom, ubique clementera in Veteri Testa- :
qui sine peccalo pro nostris venerat irapietatibus im- niento carnis atque animre potenlissimum crealo-
molari. Considera igitur, homo, quid dobeasexcelso rein, in Novo pjusdem carnie atque aniniae clemen-
atque humiliato pro te excelso
;
Creatori tuo, humi- tissimum susceptorem ac sic primo carnis animx- ;
lialo Redemptori tuo. quesalvatorem. Haec Manichaeus audiat,conferat,a-
3. Verumt.«raen,caris3imi,hocsemperChrislian<Te gnoscat, et credat,credensque adEcclesiam calholi-
fidei tenere consuevit integritas, ut si quid aChrislo cam redeat,inqua beneficium vers salutisinveniat.
secundura canonicam Evangelistarum narrationera 5.Per haec autem quse Dominus gessit in corporc
factum legimus vel audivimus; historiara primum constilutu3,non solum utriusque Teslamenli digca-
veramessesinedubitationecredanius, deinde in his- tus est concordiam demonstrare, verumetiam Chri-
torica veritatcspiritalem qunque intelligentiam re- slianorum mores inlonnare salubriter voluit ut :
quiramus. Cum enim divinaj lextus histori<e verus quod in illo pro salute nostragestura essecorpora-
essecrcditur, Manichffiusin sua severitatecontundi- liter intuemur, iraitemur nos quoque spiritalilcr.
tur: qui dum in ChristoDei Filio veritatem noncre- Ideo namqiie parvulus in terra nalus est Christus,
dit carnis, Scripturis sanclis et veleribus et novis ut humilitatem disceret Christianus. Ob boc etiam
crimennititurimponcrefalsilalis.Nam VeterisTesia- parenlibuscarnissnfeyubditus erat, ut honorificen-
p
menli deilicam miser exsecraturhistoriara, in Novo tiara seraper patri et raatri omnis Cbristianus cxhi-
Testaraento ipse sibi dencgal utiquo medicinam. beai. Ideo autem Chrislus vilibus pannis involiilus
Non vuli enim humanamcrederccarnem a Deoplas- cst, ul Christianus non dclectaretur vestibus pretio-
matam, neque circumcisionem carnis iniperalam a sis. Proptcrea vero Christus in lerra pauper voluit
Deo nostris sanctis patribus, nec victimam de car- apparere, ut divitesChristianidiscerentterrenas di-
nibus animalium Deo vivoel vero priscis lemporibus vitiasnonamare; sed eleemosynam pauperibus ero-
immolalaiti, necsabbalum ex Dei praeccpto ac volun- gando, possentsuas divitias incoeloservare. Ob hoc
tate servalum, nec fabricatum Doniino templum fuil in angustopraesepiu positus Christus.qui totius
jubente Uco. Iiaque dum in Scriptuiis sanctis non in latitudine nonflnitur raentis sua;: utin eu:ii cre-
discernit temporura qualilatem, spernit et despicit dentesspirilalchabcrcnt pabulum, et Christiani dis-
saluberrimain veritatfin dominicac inrariialionis. cerent non inhiare donibus aut posacssionibusalio-
Qua propter ut Manichaius evidentissima ralione rum.Cui eniin Chrislianoquanluralibetvilisdomus,
vincatur et convertatur, ulinam viclus ex hodierna vel possibililas propria non sufficiat,quandoChris-
evangelica lectione, vcritatem Testamcnli Veteris to Dei Kilio modici praesepii suffecit angustia ?
dcfeiidamus, ut ex hoo Veteris et Novi Deum unura 6. Pcr circumcisionem verc> quim Dei Filius in
roanilestissime comprobemus! D carne suscepit.noslri cordis circuracisionem in spi-
4. Eocc sancto Evangelio narrantc cognoviraus ritu pr.Tmonslravit. Quam circumcisionem nobis
Cbrislum Dei Filium vcraciter circumcisura, pro sorino legalis indicit, dicente Moyse : CtrcumrAdile
Chrislo Dei Filio sacrificium dc carnibus, secundum prx.niliiim rordix vrttri, irrumridimini Deo vestro
et ,
morom tunc divinae inslitutionis oblalum siveau* : [Deul X, l6).Cui prccceptoconcordat healus Aposto-
lemcircumcisio carnis, sivecarnalium sacrificiorum lus, dicens: Non enim qui in manifeslo esl Judaem,
rpgula in Vetcri Teslaraento cognoscitur inslituta. nrqtie qun; in m-mifeslo in rnrne cirrumcisio ; sed qui
Ciirigitur,dilecti9simi,non cre(lafi?juslip.>>im<- inVe- in nhsrondilo esl Judcrus ft rirrumrixio rordis in %pi-
leriTi-stamenlo.quoniam Dei manibus plasniatiiscst ritu, non littern : rujus l lus non e.c tiominilms, sed ex
horoo, qiiando in NovoTestamnnfo, <il non in a^ter- Deo csl {Rom. ii, 28, 29). Proinde circumcisionem
num perirct homo, ipfie Unigenitus Dcus pro nobis in corporc habiiit Christus, iit spiritaliter in corde
raclo« rnt veru"' hnmo ?('ur non crodalur Deus oliam habeat Ghnstianu)». Ob hoc nimque ille, qui nullnm
circumcisione.m ad dliqnid signincnndiim congrun hnh-^rc potnit omnino pcccatiim, deposuit prajpu-
tempore jussisse fieri, curn eam Dei Filius in suo tium carnis, ut nos abjiciamus desideria pravilatiB»
II
n:n SKnMONFS nno ini:iiitf «w
CliriMliiHiKiliiriniiiiiliiinrHtportnliiH n<l liMii|iliiiit iit \ lin ^i^rnMiti', M|>lrituii annlua prorn<lil iln |>«rfiia<
lUiriHliuiMJrt liiiiii.t ii|itinliiiH roiiHii(iii'lal iii rntliiiii. nniito. Nnu lAiiii<n Killui diviNil i'utrniii nuarnndo,
Hai'1 illoiiiiii irdNii iiMnrri voliiil Cliriittiirt.ut ml »lturn tiiT .S|)trilnN lituim iinnuit |iriii:i ili'iiiio,(|uiii nt c au'
liiiiiiiiii ao oirnrut Clirihli iiiiiH. Muxiiiin iiuti<iii lii<ii<« Kot iMM-oiifio. Krgi) nen nsHoantlonNl Klllu* aitiiom-
viviMtilii Hi<i|iHiiiii (illorm IohIiiioI. Ki vnro iii<ltiotuliir tiKi, noc |jri)Coiioii(io HpiriluN n|i«ralut. I|tafl rolin
tiiiiniltiiii Hui riliiMiiiii iliviiiiHrxliitit^rniililuliliiin,i|iN<) linalu TiiiiilaN illa |ii<rni(int't, i|iiin iiii Hiit)*t«ntia-
6IH i|iiiM|iiii ^ottnro illiiiit Huorilloii i|iiii<l<iaiii Hjiiri- lii unilna poriiiiiiifi ini t|<ioiiiaiii niiiil fni m irinl'
titlo Nuurilloiuiii nuliiH a^noHoiiiiii«ln>iicnri : l*ar\\n- tulia liivinitale ornaluiii, |iru|jlnroa ibi iiihiicNt uli-
i|uit) turturutn, rt ituotpullot rolumbarHin (l.uc. ii, (|uo Nf<|iaratiiin.
'JH). In hoo ^i'niMo nviuiit, itiiocliHHiini rrittrrH, niu- W. Il(i'c, liilootiMHirni rrutrna, fldclitcrton» ir, iti inii
giuiiii voliiHcoiniiioiiiluturculliolifiu liiiui i»ucraiiii<n- junitor |inriiia(ii<to,ilaio nit in cor<i(; CdKilulio.fl oro
lutn.In oolutnliaoniti) OHriluH uKnuBcilur,in lurluru oonloasio. Tunotti liiituii i|uain BBH nccopislis io
cuHlituii invcnilur.Turtur nuinijUHintuinnrutuiu Hor- noinino TrinilutiH.Horvulo unitatein apirilua in vio-
val iini viro ll<loio ; ooIuiiiIki vtun iiliariiitt cuhalii- culo |).ici>i, cl lurturiH, ot coluiiibie : ulapirilains in
tiintiuni not) liuHonl uiiilaloin. CuthulicuH i^itur (ioitto Doi Hompc.r chho |ioHeili». Quoii ipsn prasalare
ChriatiuuuH Itino voro HpiriluliH turtur elllcitur, Hi Q <i>Knctur, (|ui ciiin l'atro ct I-'iiio vivit ot regr.at
voru.ii rrinitali.-^lliloin llrtiiaoruilulitalo cunHurvol.ol Dcuh.
hftTotica) pravititin Honsuin. tui)i|uaiit roriiicalioniH
&KnM() II
inijuiuatnontu ropuiliut.Tuiio voro urit culiittiba, hi
{ut hnbetur in mt., etsi dubto tituln).
lonKanimitcr ua(|uo in llnoiti in oatholica sociotate
In 1'urilinilione hcutx Virgvitt Murim.
pcrmanoat, et conlra tontationosotscan^ialit imino-
bili Hrmilato pcrsislul : ut ncc h.crolica lornicatio
l.Sisnbtilitora liiiclibiiH hujuH dioi fpHtivitan per-
corrumpul in conlo liilci castitalom, noc amaru pcndatur, eo devotionia affoctu hanc cclebranilum
(lissoiiHio ccclo^iaatica) eastitatis dosoral uniluloin. auacipiunt, quo Domtnico; Nutivitatis, Circumcisio-
Hmo 081 onim lei^itima Kcclesia qua- lidcm uiii Dco, n.8, atque ApparilioniH golemnia aunt ."ccuti. lliius
tamiuam loi;itiino viro .-^orvat, ot congrogalionem eat eiiim ista 9olomnit(i8,cujus et illa.sed nec minor
flliorum incaiitato muitiplicat. est isla i|uam illa.Ouod utiqucin hoc germoncaper-
tis mnnstrabimus documentis.IIujusquippedieiso-
7. In hac turlurootcoluinba, liilectissimi Iratres,
sollicite pcrmanente, hano votis omnibus custodite, loinnitas, sicut a quibusdatn Chrstianis ignoralur,
uteam ncc .Xrianus violet, nec Doiialisl.i conculcet, sica multisprajc/etcrisanni solemnitatibus honora-
nec Manichajus imjninet. li cniin, vclui accipitres « tior habetur. Maxime autem co loco quo primatuna
muli.unilalem columbie cupiuntdi.>^sipurc,el casli Ecclesia calholica in Pastoresortita e3l,in tanta ea
tutom lurturis desideranl viijlare. Num Manichwus reverentia ab iliis habetur.ul oa die cuncta civitatis
veram in Christo non credit carnem, Arianus ve- turha in unumcollectajmmensiscerporuin lumioi-
ram in eo minorat divinilatem, Donalisla <iuoque bus corusrans, niis^arum solemnia concelebrent
dissipat calholici corporis unilalem.Manichieussa- nullusque .iditum publicaestationis intret.quilumea
cramentum non videl Redemploris, Arianus magni- manu non tenueril tanquam scilicel PomiDum in
:
tudinem non cogital Salvatoris.Donatista vero tan- templo oblaiuri, imo etiam suscepturi fidei lumen ;
quam rapax lupus, non dubitavit dissipare gregem quoinleriu5(nipcrt,ext '"•iusoblationissuaereligione
boni Pastoris. Si {('orte Hi) ergo, sicut di.xi.tan- demon^trcnt.IIodie nara |ue.juxta legem alque evan-
quam accipilres mali,miseros et vanitatis cupidos, geliuin,peractisa Nativilate Cbristi quadraginta die-
aut veritatis ignaros,occiderecupiente3,persequun- bus.in leraploestaparentibusidemDominuspraeaen-
tur columbas caritatem, exsecrantur turluris casli- tatus.HodieasanctoSimeonosusceptus,PatriquecunD
talem, ct si quos possunt, aut ore dcvorant.aul un- sacris muneribusoblatus.Hodie redemptionenilsraei
guibus lacerant.Vos ergo.Siinctissiini fratre3,in fide exspeetantibus ab eodem Simeone et Anna publice
custodite calholicam veritalem, in caritatc servate prc-edicatur quam pium speclaculum,quo nonnisi
catholicara pacem. D pii delectari probantur Slathinr virgoetmater.non
!
8. Ule offert sacrificium gratum Deo (]ui cum ca- cujusque.sed Dei : suscipitur hinc parvulus virginis
ritate fraterna verum catholieaj lidei servaverit sa- filius,cujus diviniialem non capit mundus.Occur-
cramentum. Ubi unus Deus, una Trinitas colitur ;
runt hinc inde prophetap, atque de puero uterque
nec Pater iiiajor Filio, nec P.iire minor secundum sexus prophetat. Offertur oblatio pro puero. noD
divinitalem Filiuspra;dicatur; nec ab cis discernilur tamen quae delicta emundet, sed quae sacramenta
substantia sancti Spiritus, qui cum Patre ac Filio declaret.
nuturaliter unus est Deus Una est eniin Trinilatis 2. Et quia hujus diei praecooium aftollere cupio,
una munet
sanctfe polentia, quia in tribus personis libetipsamEvangelicam lectionemcolloquendotrans-
substantia naturalis ; una
una est est potestas,qiiia currere.in qua ista narrari cognosco : quatenus ad
majeslas una aeternitas. quia una divinitas; una
;
ea quae dico illa respondeat inco ad ea quaeilla nar-
;
Creatoris dominatio, quia una creaturee conditio. rat, voxexhortationis meaerespomleat.Denique Lu-
Quidquid enimPater creavit, per Filium fabricavit, cas evangelista veritatis historiam de Christi incar-
et in Spiritu sancto firmavit. Fiiiusautem natus est natione pleuius atque ordinatius caeteris evangelistia
839 S. FULOENTII EPT8C0PI RrSPENSIS 840
exsequens.post annunliationemejnsab 669angflo \ tum,illinc crcatorem; hinc infirmum;illincforti8si-
faclam.postnativilatemangplorumvocibus declara- mum;hinc alendum, 670 illinc alentem;hinc non
tam.postcircumcisionem diei octavi in domo paren- loqiientem,illincangelo3docentem.Quis,inquam,tui
tum, dicens:«Po9tquam im-
h.TC inordine scquitur pectoris arcana nobis reser&re valoat,quihus modis
• pleliaunt dies pnrgationis matns ejus.secundum cogilalum ad utraque nectebas ; cuin junum eum-
« legem Mnysi.tuieruntiliumin llierusalem.utsiste- demque Dei atque hominis filium maaibus te-
«renteum DominoisicutscriptumestinlegeDomini, nens, hinc adorares ul DonuDum, illinc osculares
((Quia oranemasculinum adaperiens vulvam sanc- ut parvulum ?
«tum Domino vocabitur » (Lhc. ii, 22,23).» Cunctis 5.Quis ad tam ineffabile miraculumnon obstnpe-
Bdelibusliquet ncqupquam Redemptoristnatrem ex scat ? Quls non pene elinguis fiat? Generat puella
eju8 nativitate maculam conlraxisse, quia (forle a suum et omniumcreatorem.nutrit suumetomnium
qua)illorum dierum asacrisaedibus abstinens pur- nutrilorem, portut ad templum suum et omnium
garetur.Quia sine hiimana concupisoentia,8incali- rectorem.O admirandum spectaculum, ad quod non
qua carnis corruptione virgo permansil;ac pcr hoc soKiin humana.vcrumetiam angelica stupescit na-
necmasculus ex ea natus vulvam ejusaperuit. Sed tura! Ad hoc, fratres carissimi.ndei oculoserigite;
nec legis narrationem evargelisiacontexens,claudit p ad hoc pietatis affectuconvenite.IbisuscipiteChri?
impiis sacramentum divinae incarnationis,matrern- luni pro vohis in carne humiliatum.sed adoralein
que legem observantem introducit. Sed necmirum sua divinitateexcelsum Deum.Amplectimioiparvu-
si mater observaret legem quam ejus Filius non lum,sed cogitate immensum.Amate bumiliatum,et
vcnerat solvere,sed adimplere. Sciebat enim quo timete excelsum.
ordine conccperat,et quis essetquem gcnuerat.8ed 6. Jam vero.dileoligsimi^si quaeritur quid mystice
legem communem observans,exspcclavit piirgatio- significatum fuerit in eo quod Red^mptor noster a
nis diem.celavit filii majestatem.Hincest quodeum matre et parentibus ex propria civltate in Hierusa-
in lemplo duodecim annorum inveniens, filium Jo- lemad templum Domini se porlari voluit.invenimus
seph vocat, dicens : Ftli, quid fecisli nobix sic? Ecce ipsam gloriosam matrem et virginem.ejusque pro-
paler luus et egn dolenles quaerehamus te [Ibid., 48). pinquos Uguram gessisse illiusEcclesiae quaeex Ju-
Quem procul dubio sciebat se sine concubitu Joseph daeis inapostolis credidit.Quandoenim Ecclesia non
concepisse,sine corruptione virginali etiidisse. virgo?cuju3 membra Apostolus aCratur,dicens:fitf-
3, Sed cur abscondit conceptionis ac nalivilatis spondienim vosunivirovirginem caslam exhibereChri-
illiue sacramentum,quem novit Deum immensum? slo {II Cor. XI, 2). Quando ipsa non mat('r?Sed quia
Nunquid
^ —
invidet
... aliis.quem ad templura
.
r _... deferens^
-,
.. Psalmistam dicilur:
per _ Maler Sion
. dicet:Homo{PsnL
sancti senis tradidit manibus ?Absit.Sed vel spirilu ^ lxxxvi, 5);et DominuaEvangelio: Quicunque fe-
in
prophetiaj repleta, redemptionem mundi impiis non eerit voluntalem Patris mei qni in coelis esf,ipse mrns
aporiat.Sciebat enim jim lunc gratia plena,3piritu fraler,soror, et mater est {Mallh. xii, 50). Quando
divinitalis afflala.quia si hunc hujus s^fculi princi- electi non propinqui, fratres et sorores sunt ap-
pes cosnovissent, unquam pro aalute nostra cruci- pellati ?Mater itaque acpropinqui Redemptoris no-
fixissent.OITercrgo^bealissimaVirgo.tanquamlegem stri.a Nazareth in Hierusalem ad templum Domini
observans.in templo quemedidisti,ut non omnibus, deferunt:qnia primitiva illa in primisdiscipulisEc-
aed paucis reveletur quis est qucm genuisti.Appa- clesia, a Judaiis repulsa.cjusdem rcdemptionis dis-
reat interim lapis humilis abscisaua de monte sine pensalionem ad notitiam genlium pcrduxit. Ipsa
manibus, ut reprobelur ab fedificanlibus.usquequo enim Ecclesia nnn solum cx gcntibijs,vprum etiam
8tatuam in pedibus percutiens, crescal in montcm ex Jud.-nis Hierusalem.id est Visio pacis,rcctevoca-
magnum,impleatque univcrsum orbem lerrarum. tur: de qua perPsalmi8lamdicifur://j<?ri/*o/rtH,7i/,i?
4. Oquam parvus, o qunm magnus est qucm pe- sedifiraturulcivitas ,cujus parlicipaiio ejus in idipsum
peristi Parvus in humanitate,magnus indivinita-
! (/'.<a/. cxxi, 3), Ipsa ot tcmplum, sicut pcr Paulum
te^parvusinrfgnoJuil.-eorum^magnus in regnogcn- fideliburt dicitur :Te>nplum Domini snnctum eslquod
tiuin.Sei non ab ommbus inregno Judaeorum par- D cslifi vos (/ Cor. iii, 17). Ac per hoc cum apostoli ex
vu9 (Estimatur. Nam et ipsa quae hunc genuisti, ex Judaea Christumannuntiantes veniuntad genle?,ni-
ipso populo Isracl in virgam crevisti.Virga enimde mirum llierusalcm ad Hiorusalem convenit,pt tem-
radire Jesse siirrexisli, et fioruisti. Virga Aaron plum ad tompluin occurril:cum hi omnes unasint
fronduisti.ot nuccm poperisti; etqnia prnj omnibus nierusalem civitas,unum ettemplum.ln hac itaque
immenHitatom ejus agnovisti.quem tamen parvisai- civitatc, atque in hoc ternplo ab apoatolis oblalus
mum ex te natum vidisti ;proculdubio qiicminfan- Christus excipitur.Unde et ipsa Rcclesia Psalmistae
lem^cnuisti, Deiim omnipolontom tromens adora- voce loqiiitur, licens; .S».?rrp/mu<. nru^, misertcor-
8ti,afloran9 troriiui8ti;quom tamcn quia secundum diam tuam in mcdio lempli tui (Psdl xt.wi, IO.)Sub-
humanilaloTiniiumrocognoviati.lactasti.fovistiialui- audis, in mcdio occlesiae.quae esl templumtuum.
8ti. QuiM putas nnbis poasil indicare,inter hujusce- 7. Sive autem juxta historiam.sive autem juxta
modi ot)flOf|ui«, animi tiii sonsiim.o boatisf^ima Vir- mvslicnm intellectum,cur Christusa parentibns ad
go?cum liinc rcrnere.s cx tenalum tantillum infan- sanciam civilatein ettem[)lumducatur,cau8a mani-
tern.illincattendcresDeum immensum ; hinccrea- festalur cum 4ubjungi(ur:(/( durenl hoiliam ,secun-
H41 sMHMoNKS niN) i\i:f)i'ri. H4t
ituin ijuoU ittclum ett in li-yt^ Ihtmiui, par turluium iiut K '•«uoli |»n)rnlBHlonom.vnlor«irio«rn«llfldflm|»lor«inl
iluos iiultoi folumhttruin (Imc. ii,'.'4). I'riu('u|)lutn hI* Vluti* puliiinua rucrlt lniit«n(l« oratiooln ejua, i|u« dU
l|tllili(lll ll<f{iH llllMltt, lll Olll lorln 11^1111» i|«irtiinitnt,t<( vliio rcHponxo iniiruil (Irmuri iln hia i|u«9
iiiiiiin lii)riiin,iil t<nt itiil |iar turtiiriiiii.niit ildoH ttl I (.>u/iifruiiti-ju«K<''uilU'jru i- < <
p«l«li«tT
,
,
(^
piilloH 1'tiliiiiiliaruiii invoiiiHHot, Doo in nlilutionn lllii prmdionlioiiir/.Noii oniiM li ,
_
j,j.
tiirt'rrot;nncpra<jiiilifnruttir<^\ulli'r(>,i|uinnuiii(juoil- qiio rdMpounuiii «(?cl|ioral luiK-r hii qu« puicndat.
lihol lioriiiii oliliilirDTt. |)i<iiii|iio ln liu» olilallono 10. Funrunt Riqui(|i<(ii in rctriiacliii tflmporibui
uviiitn, illti |>ra'llf,iiriiliitltir oblutio i|iiii' |)ro Hulut» iiiulti HiiiiilidfHnliTiouccpu»!, houiinoftli' /ir|
intiiitli oliluta t<Hl v(>H|i(iro dinl, Honiini viili<lii'ut |ina- diH«ipuliiM, (|ui uit: .Vutti rnjrt «79 «•/
^ , i.tm
Kio,|)or i|un!n HtiiniiH Don ri<oon('iliuli.l)(i hac i|ui|)|io votiirrunt videre ifuas vot vtdetit, et non vlderunt ; tt
lu)Hlia |)(M' l'aiiliiiii llilttliliun ilicitur : Aml'Uliili' m di- auilire iiuir t>ot ttuditit, el non uudierunt {Luc. x, 24).
lcrltoiit', sirut et i:iin.sluiiltlr.ntU()S,rtliiutiittt''t'mrt- Sod ox illiH hoc iHti Holl coiirnHHum v.ni i\\\\ lo pl«!ni-
ipsum firo uolii.i oitittiimrm rthostium Deojnodorem tudinoloiiipori» boruiii ulliiniiM.ip|mruit.Se(l «i vigl-
iuitfitatis {tiphes, v, 'J); ol rur»unr. Qui tlile.vit mr, lanti Btudio iiubHO(|uentium «anctorum attvndimus
ini|uil, et tradiitit seii>sum pro vie (liat. ii '20). deaidoriuin, i|uibui) Chriatus vivoro ent ot inori lu-
S. (Juia vtM'o oiiHioH clffti iutMiilira Hunt (Ihrisli,
jj
crum (1'hilip. i,L'l), invcnimuM coh non uiinorisnn-
in lurluro sf ilicot lurluroH.ntnuo in f olumba coluin- xioluliHardorodivinitatt-mcjuHdemSalvatoriBintuori
hni, (IpHignat otiain hn>o nvlum oblutio mortillcntio- vello; qunm ille concupivit conapiccro incurnc.llino
noin olcctorum, t|uibua por oumdcm upuslolum tliui- l'uulu8 dicit: Cu/)io distolvi et este rum Chriito.Multo
liir: OI).U'rro lox fer miseriroritiitin Dri.ut r.vltilirntis nutrm i.-ieliiis [Ihid., Ilinc pHHluiinta ex pcrHona
corpora vestra liosliuin vii'entein,.sanrlttin, l)coj>liirrit- 8ua ilicit. Siltvit unimtt mra ad Ueum vivum. Quando
tem {Hom. xii, I). Sctl nullu polostcssoaccopta Doo veniain d apparetto anle fnciein Dei {l'uit.
xu, ? '.i
niorlilioalionis oblulio, in quibus non fuorit vcrno Quisergoctiam hinc videut in uno Simeono muUoB,
lliloi oastitaa, voriV faslitatis foiicoriIia.ri-oiiit.lo non por unuin signilifari cunctos plcctoa; (jui nunc et
sino causasacriticiumtiuoil pro Doininu mjsliro ob- jusli o.\ lidc utquo operationc, et timorati ex futura
IhIuiu porhibclur. ex lurturibus cl columbis rnisso cxspoctationo, ot nttoniti
invoniunlur cx ventura
nurratur. In lurturo enim caslitas invcnilur, ct in con8olationo?[nquibu8ctiamSpirilU8 3anflu8int'88e
coluiubu unilascoinmonilatur.Turlur namque into- coj;nn9cilur,quia ot pcr Aposlolum dicitur: Caritai
moratam sorvat uni viro liilom, coliimba voroalio- Dii dil]uut rst ni corilihus nostris per Spiritum .ittn-
rum cohabilantiumnon dosorit uniialom.Catholicus rtum, gui dulus rst nohis {Hon>. v, 5);ct rurgum lidc-
igiturChriatianusluncverospirittlisturturenicilur, libus dicitur: Corpora vestra teinpliim sunlSpiritut
si voram Trinitatis fidein tirn;a credulitato conser- ^ sancti, (/lutn halietis rx Deo (/ Cor. vi, 19)._0uique
vot, ct hairelicio pravitatis scnsum, tanquam for- rcspnn.^uni accipiunt a Spirilu sanclo non se visuros
nicationis inquinamonta lopudiet. Tunc vcre crit mortom nisi prius vidcant Christura Domini: quia
columba,silonganiiv.iterusqucad fiuem in calholica in liac adhuc corruptibili vita, ejusdem Spiritus san-
societate permaneat, et contra tcnlationis scandala cti gratia revelante, apertis oculis lidei, eum qui se
immobili !irmitatc porsistat: ut nec h.vrotifa forni- cum illis usque in linom skcuM mansurum esse
catio corrumpatin corde lidei castitatem, nec amara tiV(i//'i.xxviii,20)reproinisitaspiciuDt,non jamcarne
dissensio ecclesiastica3 castitatis dissipet unitatem. parvulum,sed divinilateimraensuin.Qui eliara cum
enim Ecclesia catholica quje lidem uniDo-
riaec est Apostolo dicunt: Etsi noveramus Cfiri.itum lecundum
miuo tanquam legitimo viro consorvat,et congreija- carncm, sed jam nunc non novimus (II Cor. v, 16).
tionem nuiltorum in lide multiplicat. Habitant etiam isti in Hierusalcm, atque in Spiritu
9. Sequitur: Et ercc homo erat in Hicnnalem cui in templum quo Christusintroducitur veniunt. Ipsi
nomen Simeon et homo iste justus, et timoralus, e.v-
;
enim sunt Hierusalem qui habitant in Hieruealera ;
spcctans ron^olationcm tsracl, cl Spiritus sanctus erat ipsiettemplumqui veniunt in teraplum,in quibuset
in eo: ct rcsponsum arrcperat a Spiritu sanclo non a quibus Christus excipitur.
visuruin se mortrm nisi viderct Cliristum Doinini. El D 11. Breviter, fratres, ista percurrimus, ne dum
venit in Spiritu in iemplum (Luc.ii,25,26, 27). Nihil quae sunt hujus diei sacramenta, quodque sanclum
minusdesanctitute isti specialiterhominiascribitur, purnraquepreeconiumindicarestuduimus,cuilibetin
qui et in Hierusalem id est in visione pacis commo-
, fastidium veniamus. Sequiiur: Et cum introducerent
ratur, et lldei operationejustus, et roverentia timo- puerum Jesum parattes ejus, ut facerent secundum
ratus, et Israelis consolatione attonitus [forte conso- ronsuetudinem legis pro eo, et ipse accepit eum in
lationi attentus), el Spiritu sancto replotus.ejusque ulnas suas, Deum.etdixit: Nunc dimittis
et henedi.tit
responsione de incarnati Verbi jussione {/cjr/f mis- servum tuum .Dornine, sccundum verbum tuum inpace
siont) roboratus fuisse perhibetur. quam ardcnti {Luc. II, 27, 28, 29). Qui vivit, etc.
desideriohomoisteexspectabat, secundum Spiritus
Patrol. LXV. 27
APPENOIX
AD S. FULGENTII OPERA
Al>?H0^IT10
De lihro 'le PrxUslinalione ct Grniii, cl su^^sequente epiH.)l^ Ferranii ai Egyppium.
Utlibrumqui proximescquitur Fulgcntio minime A. tenlia adversctur doctrinan sancti Fulgentii, imo ct
tribuamus, praplerjudicium Lovanienaium theologo- episcoporum cum ipso in Sardinia exsuium,patet cx
rumetconsensumvirorum,eruriitorum,aquibusnihil his verbis cpistolae 1.5 corumdcm ad Joannem et Ve-
in 60 «ipprchendilur Fulgcntio dignum, imo multa nerium, p. 272, n. 9 : Quia certum esl Esau fuisse
Fulgcntinnacdoctrinaemaxime conlraria, facitctiam vris ir,r, Jacob autem vas misericordi,r, ccrlissime
quod anctor libri hujus nec sibi ipse concinit. Cum tencndum est qiiod et ille ut dimnarctur iram jusle
enim dixisset capiteS: Facilius ficri posicLid quam- meruit, non cnim injustus Deus qui infert iram, ctc.
vix (ranseunte (a prirao scilicet homine in posteros) Mitto alios hujus libri locos jam ante notalos ut ab
pecralo, pa-na minime sctjuerelur, quam ul nulla com- Auguslini, proindeque a Fulgentii quoquc, ejus in
municatione peccati,pariemsumal p^rnx qui non liabei omnibus discipuli, mente ct doctrina degeneres.
culpjc; capite tamen 16 sic ait : Sihumanum genus, Epistolam vero Ferrandi Diaconi ad Egijppiuni
quod creatum primilus constat ex nihilo,non cum de- ideo liic in Appendice excudi curavimus,quia cutn hxc
bita mortis et pcccali origine nasceretur, et tamen ex neque a Fnlgcntio, neque ad Fulgentium sil scripta,
eis crcator omnipolcns ia ,rlernum nnnmdlos damnnre inter opera ejus locum habere non debuit, nisi «t om-
vellet inlerilum, ijuis omnipotenti Creatori dicerct nino non periret, et quiii placuit omnia qux hnclcnus
:
Quare me fecisti sicl Qua; quidcm quantum sscum n ex Fulgentio aut cum ipsiusoperibus luerunledita, in
invicem pugnent facilius dcprehenditur, quam ut hac quoque edilione repraesentare.
pluribus egeat demonstrari. Quantum vero haec scn-
LIBEK DE PI{^DESTL\ATIONE ET GRATIA.
CAPtT PRiMUM. Cum in sacris voluminibuslittera- lalis venire (/ Tim. ii, 'i". Occurritenim.cur percant
rum,seu iuturorum quid prophetico spiritu pronun- ex his aliqui.cum omnipotens Deus omnes hominc
tiantilius, seu pneteritorum hislorica verilatc nar- salvos fieri vclit, et in agnitionem vcritatis vcniro:
ranlibus,scu vilae monita apostolira auoloritale tra- deindo cur rursus induret alios, miserlus alioruni ;
dentibus, aliqua veiuti diversum sonante sententia aut quomodo omnes salvos fieri velit homincs,cum
vel movelur lector, vcl sollicitalur ai.ditor, certa et ipsc nonnullos ne salventur induret. Ilocquantum
inconcussa fide cognitum teneri dcbct, unius atque ad humanamjustiliatnvidelurinjustum.Scd quisita
cjusdem spiritus, ct cjus procter (jueni nuUum nihil desipiat, vcl potius quis ita blasphemef ut dicat de ,
est verilatis, apertius alibi, paulo occultius alibi so- justilia Dei, lege humanfe justitia* disputandum?
nare mysteria. Ac proindc si quid occulta signillcv quae prolccto sijustitiae Dei adversatur, injuslacst.
tione suspcnsuni, aut a consciibcnlc breviter indi- Ab ilio enim qui summr jnstus est. omncquod iiua-
calum,minus(jue(juamhuniiinicordisobtusioposcc- C litercun(jurJustumeftt,mHnare manilrslum est.Ouis
bal cxpositum cst, hic hicidius apparcre, ibi altius ergo cril qui incoraraulabililcr mancnlem,ctomnia
laterc, nusquam deesse noverit verilatcm. Quod si qua) sunt condenlem, regcntoin atque servantrm
etiam pro magniludine roi de qua qn.Tritur.non fa- Dei sapicntiam.pcndcat hiimana! sapicntia^arbitrio?
cileinleil''Ctu9 scnsibus quacrenlis occurrit.niaxiuio De qua idom iipostolus dicil, quia t^npicntla carnis
ei de incommulabili volunlate omnipolentis Dei.di- inimica esi Deo {lUim. viu.T). Kt nlibi, iSd/jjc/i/m /iu-
versum sonetcanonicTR auctoritutis utraquc senten- jusmundi stuUilia cstapud Dcum (/ Cor. iii. l9).Non
lia ita illa omnin ad pielalis regulam dirigonda
: eal ergo dc illa majestaie divinaj sapientia*,humann3
Runl.Tit ncc injushim Di^um ''ssc^ncr mcrita smgu- vanitatis arbitrio dispntandum.
lorum conlusft quadam pcrsonnrum acccplione ta- Cap- II'. Si (|ui9 nulem peccata sua ita nutriendo,
X8nlem,nrc inlirmum.ut quid(iuid volueril non va- figiira vel iimbra, vol tvpho supcrbia; blandiento de-
lucrit fxplicare, inconcussa dclinitKmo tcneatur, ri|)itur,ut dicat quod nonnullosossc dirlnros statim
(vAP. II. Suli hujiis igitur dolinitionis jugo, ne in vldit bratus Paiiliis apostolus. Subjunxit pnim,l)i-
Barrileiram iRuierilaicm innlc librra cnlla liixnrirnf, (i>t ali([ui^: 8i rnjus vnlt misorrfur, ol qucm vull
quaestionig hujus.quantum Ueo donante |)<>Hsumus, indurat, quid ndhuc queritnr? Volunlafi rnim rjus
occulta memoremu8,(|uam beatus aposlolus Paulus qnis resislit {Hom. ix, 19).» Noveril hac plus nos ad
divrrsis in iocis, non parum diacrepantibus verbis, humilitalem ac pietafcm cngi alquo arclari sen-
Bludiosifl propoiiit prrutiilDribus, ciBquc \irr i(i8am tcntia. Cum enim totum ad Dciim rrforens humanis
loqiiitur vcritalcfn. Srntcntiam siquidem in Di^i gra- viribiis nr^ct dortor nmplissimiis, qiiid aliud quam
tiaprfBcodcntn^lalissimaetroliuslissiniadisputatione f)
ut in Doum toto corde suspcnsi, ab eo aaliitis auxi-
confectam itn concludons,ait,ffr(70 rujuf vult miserc- lia poslulemus hortnlur ? Quom crgo movct hfccin
tur, ft qunn vult tndurid {Ifom. ix. 18); cum in nlia divin.r grali.T dispensalione diversilns, et inju*tum
Epistola i\c, divina brnrvilrnlia, ipso s'c dicnt: Qui |iutat negari alteri qiiod nilor acceporit, inlriligat
vult omnex hominet xnlvof firri, et in agnilinnem veri- quemndmodumdivinitu8dixcritP9alini9ln,f/rtii;cri«
848 \)F. Pn^fDKSTINATlONK KT (iKATIA. K4a
1'iif hoinini minrrifiinliii rt iwi/a* /•iii/. xxiv, l") \ |Miiil,in llln
ali|iM> ii^nitHOiil lali liriiiii ii^ituri* ri<M liuiiuihUH Jmli- intn iioluil '
I iii, iii iloltituN tiiiuiuH uiil jiiito rodil tt, uiii iiiivtrl- ri \diiiii.u*>i
ciiiililiu' iliMiot. Vitiatii' iMiiiii iMiliriH iiiaiHila iia |ii'>- \
[iaK'liiiH lrailui'0 piT ^iMioruliiuiiiiii HaniiiuilailiiruHU i> I
omI, n mil|ti( nil iir,-
iit iiiir iiitiiiiH i|uii|iMii iiiiiiiH ilioi vit.oloiiipor'' Ir.i iiiillu '
,1...
iii.n praivurlrutioiiiM aliiMiiiH (ii»/j. xiv, 4, *•'('. /-.VV), oblulUH lllllltt! '
ii.
iiiMi por liiilolulaiii.^^alvatiiriH ^rMlluiii ruorit lilioril- oliiulilui', n<'
tUH. (,)Ulll| Hi |U<r lllO l|Uli|lMI) HUIO |M1i:i'lltlt l'Hl l|l|l tuiii pi I
1'•piTunH
I
|ii'.t|M'iuiii lialtoi'11 Miiu |toluil, iMiilliuliir iitilliiil tiu- Hciiuilia
\iM'il uliuiuiin i|i< i|iiii A|iunlitliH iliiul /Vr unnm : lorituiii, n<*c lundilur In lulun.
It.iminiun pnyii'uin int>ui«il i« mnni^ tm, rl /''T /irirn -
cuui|UouinninoHinl,qu uloinpor
tum miu'<, »•/ ilii in nmni-i jifvtranfiii, in i/ua omiwi (iir ub oo priiioijiio III quii 'Tal \
lii\rin>crnnt [lion. v, l.'). 0"""l '1'" ""K''. ""K"^ orut u|iii I oiul Voibiiiu J,-uit. i, 1;,
Doiiiii, nt Diiiii
proroclu priimiui duh ut •li-
iihho luorluloii. Si oiiiiii, U4i|uii 111 ncuhiruiii, boquo liiiu cuiii
liuiMiioniuiiiiii 1
oil ApoHloliis, /*t*r unnin homiinfin infcentum i^trnvit (lionrot bcnlUH Mojhi'»: Dnminr, iniiuH, qui rrijmn in
in munilwn, ct prr iitu-r i!um mors: iiiir^ iulrdi'.) iiou s.cinluin i't .iirciiluin I' •'''. '
|)iituit, uiHi iuliauto pi<oi'ato. l';ti|uoiuaiii inorH uoii Bporuiilur luuir.t, ii
iialur;u cuivlitiu, ho<I puMia porn ili n^t, Hoi|uulur un- priiisonliudivinitaliH pr.) rui.iitur.
i'i>si8ti osl pimiu pocoiluiu. tjui'i V(M'o iu oiiinoH ho- B Ab illo nr^o (|uiiiiuluruii. - ijuvtua
luiuos luor.'! porirunsiiil, iu cnue^ m^co^^.io ost por- flt piiis obI, qiii exorcut doii ., «t cx-
Irau.-^i^flo pt'00'iluin. Ponoaliiin iiuu iiiinli) niiii par- liiliol indoltitam i
i
, r.t ti ii
vulis ori^iualti iinsoulur, caruis ofiilirt viiloro non oligotidiHlioMiini. .
iliii lul"
piissuuiUH. (,)uiu voro oinui'.s ox Ailaiii ourualilor lui- luclu Hiintuliuquidoin v.irtu in liouoroiii, aiiuvoroiii
ti)--», ot 5*1 illi juMi oliiiiu iiiii iu GlirisU) ronati Munt, conluinoliuin. Anloquu.n rucerolnns, pricHcivil nos,
vitloinusinorlirt lo^octinstriuuii.porlvio qiunl viilomus ot in ipsu nii9 pra>scii'nli.i, cum iiumlutii li-ciHsut, ele-
soiiiporpHr»Mili)smi)ri,co;.;iiniiro.~.ulilori ac.inpcr par- git.Sod uqiiolioc liori potiiit.iiiHi uiiooqni locnt oinnta
vulos nasoicuin poccalo ori^inali.l''acilius ouiin llori ijit^' nnn sunt tinijuam ru qu.T snnl {Hmn. iv, 17; ?
posrtoi ul,<|uuinvi9 trunsouuto pocouto,pa5na ininimo Apostolus cniin dicil, Quielcyit nos ante muiidi con-
soiiuorolur. i|uam ut nulla ooiumunioationo pocouti, stilutionrm {f^pties. i, i). Intra inundum rurtisuiiius,
p.irloin suin;il puMi.o, nui uitn luiltol oulpio. Si orgo, etauto inundutn olecti suinus; atquo it uno oodem- i
ut !ipp;u'uil,iio priovurioulorirt scinino Dinnos ua.^^oi- qiio,noc lran3'iuiito, noc l'utiiro,scd ronluiuo tem-
nuir iicL)itoro3, iiuonium iu ipso omuos, iit ait Apo- poro, vcl si quo alio modo dici potest, si tamen
slolns, peccuvorunt, elipsu.jum in principio iinde upud C-Hiin eat, et prajsciri, ct, liicerc, et eligere, et
(losconilimus mussa damnata cst; nullus deduriliu pr^escienli.isuaincommulabiliterporinanenleeliRC-
sua,iuillustiopaMUi sua coiu|Uori auiicat, (iu;o otiuiTi ro laciondos iquoa ructuriialuorutoligcndos: li.ecqui-
nou oxislontiLtus pcccatis propriis, sola nuscendi dom, ii<juiitum ad lidei regulam, Deo illuminaute
conditiono dobolur. Quod vcro Dous aliis graluitu pra>dictu siut.
vocutionoconversis, misoricordiAm largitnr iudobi- C C\p.vi.Sed jam videoquid eliam hinccalumniofia
tum, non ad dispcnsatiouis justiliam sod ad tlonan- pravitas posait oppouoro. Si-quilur en m, ut si eo^
tisinisoricordissimain hu-gilulom ((i/ni'>" libcrtalom), quos pr;odostiuavit, illos ei vocavit, et si eus quos
vcritrttis raliono rolorontUun est. .\u audobit dobilor vocuvil, illos cl justilic ivit (Hom viii, i-JO), qui noc
creditorem iniquilatis arguero, si jiltori donans, ab pr;cdestinali, noc vocali, ac pcr hoc nec juslilicali
eo quod debobat exegeril? Si orgo inler contractus sunt, ab omni culpa deboant essc innocenles, injus-
hominum nuUusoxhocpncscriplionislocutusest.ut tcque ab eis pro vita» pravitate trunsacta", in illo
a so dicatdobitorinjuste ^xigi.quiaacit alteri debi- agnitionis die sinl posconda supplicia. Dicat islia
tori ab eodem quod debcbat crotlitore douatum ; Paulusapostolus, yunqui liniquilasapul Deum [Hoin.
quis in tantam insaniam protanae vocis orumpat, ut IX, 1 i)? Statim ipse respondeat, Absil. Cumque hoc
injustili» Deuin arguut, si uni intiebitum doniverit fuoritin hominisraente sana pietatefundatum, qiiod
graliam, alteri roddiderit debitam pcenam ? nuUa sit iniquitas apud Deuiu, ita inlelligai, Cujus
C.\p. IV. llaque ex superiori hujus parte senten- vuU miscretur, el quein vult indurat [Ib-d., 18);
tia?, qu;B dicil: Cnjus vult mincretur, puto quod nul- quasidicerot:Cujus vult misceretur,etctiju3non vult
lusnisiindignusmisericordiaaudeatdisputare.Quod nonmiseretur. Itemque hoc ipsum rursus intelligat,
vero sequitur: Qucm vult indurat, ibi paululum hu- quasidiceretur:CuinonviiItdonat,etaquo vulldebi-
manae mentis intontio vorbi novitate confunditur. tum poscit. Quod lui dicere perseverat injuslura, ab
Sed non itaintelligendumest, quasiDeus in homine Aposlolo audiat, homo, tu qui es qui rcspondeas
ipsam quoe nonessetduritiaincordis operotiir. Quid Deo {Ibid., 20)? Congrue siquidem hujusmodi im-
enim aliud esl duritia, quain Dei obviare mandatis? D pielatom apo^tololicareprehenditauctorilas. tantum
Undo illlud beatus Slcphanus dicebat ad populuui: de exaggoralione nommum pondus incutiens, cum
Dura cervice, ct non circumciso cordi;, et auribus,vos dicit. Oliomo, tuquis esquis respundeaf Deo? Ohomo
scmper Spiritui sancto rcsi^titis \Act. vu, 51). Quara Dco, lutum ligulo! Suhjunxit enim idera apostolus!
qui a Deo tiori putal, proptcr quod dictum est: Nunquid dicil fiijmentum ei qiii se lincit: Quare sic me
Qucin vult indurat, ipsum pr;evarlcationis intueatur fecisti ? .4?? non hahet potestatem /jV/k/ik luli e.i eadem
exordium, et Dco donante mandatum, per quod massa facerc aliu quidem vas in honorem aliud vero
l
transgressionis culpain in conlc fueritoperatus atten- iiicontumeliannlb., 2l)?Siergohabet.iraoquia habet
dat, quamvis ne ab ipso quidem, si negaret assen- potestatem tignlus luli facore exeademmassa, aliud
sum,poluittontatore compoUi.Ergo quid>iuid quoad quidem in honoreiu, aliud vero in conturaeliam, o
illam pnevaricationemnaUis supplicii homopatilur, homo, tu quises qui respondeas Deo, quia cujus vult
juste reddi meritoque faieatur. Indurare cnim Deus miseretur el quera vult indurat?Sed priusquam ad
dcilur eum, quem moUire noluerit. Sic etiam exose- hujusmodi conclusionem beatus Aposlolus disputa-
ciarodicitureuin.quemilluminarenoluerit.Siceliatn tionis ordioe perveniret, hoc potissimum de veteri-
rcpellero eura qucm vocare noluerit. (^HMenim prae- bus litteris sumpsit exemplum.in quoindurationem
destinavit, illos ct vocavit: el quos voravit, illos justi- quae a Deo fieri dicitur, edoceret Dicit, inquit, :
ficavit (Rom. vni, 30). Ipse enim dedit ut simus, ipso Scriptura Pharaoni: Quia in hoc tp^^um e.vcifavi te.ut
ut boni esse possimus. ostendaminte''irtutemineam,etut a»nuntietur nomen
Cap. V. Prc-pscivit enim nos ejus divinitas. sapien- mriim iii nnivcrsa terra {Ibid., 17 Exod. ix. 16). ;
tia condidit,justitiadamnavit,gratia liberavit. Mun- Indurasse autem cor ejus Deus in eadem Scriplura
dus enim quamvis pro tempore ex quo factus est coe- apertissime dicitur, cum Moysi de signis quie in
847 APPENDIX AD 3. FULGENTII OPERA. 848
^tgyptios por eum facienda fuerant loquerctur. Sic A inlucernprojecla momentoest.pariacssedebuerunt
enini dicit, Ego autem iu<lurabo cor Ph.araonis ne Quodsi futurosmorummoresdiciturdivinum discre-
dimillal po/rulum (Exod iv, 21). llmcjam pcraperla visdejudicium, prolectoilludevacuabitur quod priB-
se jaclans calumniator aslutus justitiam Dei ad misit Apostolus dicens: Non ex operibus, sed cx
suum libretarbitriiim, etquanta potestvociCeratione vocantediclumest,quiam'ijorservietminori.Nonen\m
respondoat, Si cujus vull iniserclur, etquem vult in- ait: Expra?leritis operibus, scdcumgeneraliterdixc-
durat, quid odhur (inenlurf VoluntaU enim cjus quis rit.-.YoM ex opcribus ibi et prteterita intelligi voluit,
resistil ? llujus elationi Apostolus dicat, O homo, tu cl futura: pr«tcrita scilicet quae nullaerant, fulura
quis es qui rcspondeas Deo {Hotn. ix, 19, 20)? Qui ou- qua; nondum erant. Prajdestinatus est Jacob vhs in
tem pie qujerens aliquid desiderat invenirc, illum honorem, qiiia uon exoperibus, sed ex vocanle dictum
locum ejusdem t>criplura2 relegat, ubi primo Moysi est, Major serviel minori.
in rubo ignis apparuit, atque ita cor cjus ardore CAp.viii.Et ne forle vasain honorem prajdestinala,
divinae carilalis ignivit, ut in coni^ipectu regum, si- suis aliquid viribus tribuendo,negarentgraliaraCrea-
cutDaviddicit^/^ja/. cxviii, 40), teslimonia ejus sine toris, alio eos loco Apostolus vasa misericordiaj no-
contusione loquerelur; et ibi inveniet toluin hoc, rainavit, ut totumquidquid essentsecundum miseri-
quod indurasseDeuscorFharaonibpra3miltit,non ad cordiam se essc coitnoscerent. bic enim et alibi dicit
operationcm Dei, sed ad praescientiam perlinere. Lo- idein Apostolus; i-.l hoc non cx vobis, sed Dei donum
quens enim Dominus de rubo sic dicit ; Ego aulem cst {i.phes.n, 8). Beatus cliara Moyses in Ueutero-
scio quod non dimiltct vos Pharao rex /Egijpii, nisi nomio dicit ai populum ; El ne dicas ia corde luo
per manum magnam. Sed e.rtendons minum meam B Fortitudo mea, et polentia munus mex fecit mihi vir-
percutiam /Egijptios in omnibus mirabilibus qux fa tuleni magnam hanc\ sed memoraberis Domini Deitiii,
ciam, et posteu dimitlel vos Pharao rtx ^gypti {Exod. quia ipse tihidal fortiludinem facerevirtulem ul sta-
III, \9, 20). Heec prima vox Dei est, qua futuram vo- tuat testamenlum suum, quod jaravil patribus vesliis
luntatem l*haraonis,sicutpra»viderat,indicat.Postoa {Deiil. VIII, 17 et seq.), Ilem paulo post ibidem ad
jam interipsosmiraculorum imbres dixisso legitur: eos: Ae dicas, inquii,eH corde tuo, cum consumpscrit
Ego autcm indurabo cor Pharaonis, ne dimiltat popu- Dominus Deus tuus gentes istas anle facicm luain, di-
lum {Exod. IV, 21,. Ubi jana aperte intelligitur pri- cens: Pmpter juslitias meas induxil me Dominushx-
mam iterasse sententiam. Quid est enim, indurabo rrditarc terram bojiam istam. Non jitopler justitiam
cor,ni8i,non molliam?.\pparot enim inaliosmanente tuam,neque propler snnclitatem cordis lui intras hnf-
justitia, in ;ilios gratia profluente, Scripturn3 illius rcdilare tcrratn eorum sed propLer iniquitatem gentium
senlentiam fuissc completam, quia dixitDeus Pha- istarum, DominHS disperdet cas facie lua. {Deut. ix,
rationi In hoc ipsum e.tcitavi te, ut oslendam in te
: 4. 5). licce quam antiquum Spiritus sancti dogma.
virlulcm meam, et utannuntictur nomen meumin wii- non solum in apostolicis litteris prsedicatum, sed
versa terra {Exod. ix, IG). Utente enim Deo beno ctiam in propheticis alquein ipsis Israelitici populi
eliammalis.indurationePharaonis, flagellis.Egypti, exordiis.sancliSpiritus voce firmatum, novellae pra^-
et tot ac tanlis in illa gente miraculis pariter acer- sumptionisimpetusconalurevertere.Clare siquidcm
vatimque peractis, quid aliud gestum esl, quam ut in uno atque eodem Scriptune loco, bunitatem, et
Dei virtus
^w. ... — apu
-'-| — --- 1 — se
se inagna, in —
__j. (-, —
ad humani
plena, „,.. ,
generis nolitiam pervenirct, non Deo.sed ipsis rcle-
, —— ti
— _- -- _--__
severitaleiii Dei propheta
j-- j beatus ostendit, ——
_,,-.^.. ,.,, dicens.
^
non propterjustilias populi haereditatem tcrraB illius
^
gentibu3 et credentibus prolutura? Phtraonein non reddi, sed gratia tanlum miserantisdonari, illos au-
esse mutandum, ei illam nmnem gi^ntcm, quaj post tem propter injustitias suas pelli. Rcce in illis juslc
tot verbera, vix sibi erutum populum Doi armis punitur iniquilas, in istis gratis nulla justitiamuno-
eliam inspctari conabalur, et bello, alta ilia Deus ratur Nec sulficit beato Moysi quod dixcrat, non
providcnlis sufc luce praescivit. Sed periturorum in- proptermeritaipsorum hajredilatetuterra; Israelilico
teritnm prajdestinatisasevasismiscricordiaj.salutis populo luisse concessam nisi ctiam adderet quod
;
voluit esse argumenlum, el aliorum perdilione ad adjiinxit, nnde eos omni bono monstraret indignos.
salutcm UHUS esl aliorum, quia potestatem haliet Sequitur enim post illud qnod supra memoravinuis.
fiijul"i9 luti ex cadem massa, aliud quidem vas in Et scies hoi/ie quia non propter justitias tuas Dominus-
honorem, aliud vero in contumeliam facerc {Hom. Deus luus dal tibi lerram i.Hani bonam hxre iilare,
IV, 21). nuoniam populusdurx cervicis es lu {Ibid., 6). Quia
Cap. vii. Hoc etiam divina; potestalis in hoininum hicsecnndumdebitum pr.ijcedentiummcritorummer-
eleciionejudicium pauloante commemorans bealus cedem rcdditain dicat? Quis non graiiam fateatur
Apof-tolus robustissimis monstravit exemplis, ciiin indcbilam.-' Quoliens ait propheta: Tentaverunteum
de Rebecc.-B partu adluic intra utcrum constituto, in dcserto {i^sal. xciv, *.')? Quotiens iracundiam Dei
totum ad gratiam Dei referens lcqueretur. Sic enim cordis aversione meruerunt, ct salvaviteos propler
ait: Sel et liehccca exnno concubitu habens Isanc miscricordiaiu suam, ut nolain facerct polentiani
patris noslri. cum uondum nati fuisscut, ncc uliquid puain (l\uil. cv, 7, Sj? lloc itcrum Apostolus dicit
boiti egis.<e>it tiectnnli,ntsecundumeteclionetn propo- " Susliiiuitinmullanalienliava^airwopla in intcritum.
situm Dei mancret, txoti ex oprribus, scd c.i vocante ul ostenderct divilias suas in vasa tniscricordix, qux
diclutn esl, quia tnajor s>rviet minori, sicut .^criptutti pr.rparavit in gtoriatn (l\otn. ix, 22, 2."^).
cst: Jaroh dilcxi, Esau antetn odio hahui ; statimi|ue Cap. IX. No vero riirsus homo in ullimam faicoin
pulijfcit: Quiddiccmusl Nun<]uid iniijuitasapud Dcutn dcsidi.-u resolutus, arduum virlutis iter, etquamvis
(f\ntn. IX, 10, 11, 12, \'.V. Gcn. xxy, 2:^; A/rt/«r/i. i. 2)? ndjuvantc gralia Dei, non nisi iaborp gradiendum
Negansque rcspondit; Ahsit: ut
ca!teraqua3 sc- jam incrti sibicrederct possc dcfcrri.ct nulluslaboris in-
qnnntur, ad h>mc sentcntiain suspensa relerantur.et diifllriam studiosui profectus adhibcret. ilainterse
relatasolvantur.qiia negavitapud Dcumcsse ini<jui- atqiichominem Deiis temiioraofliciaque distribuens
tatfni. Sed hic qiiid cgfrit h.TC apnglolicB di.><piita- ordinavit, ut vocationc ipsius bonoruin principia
tiunsintentio, satis admodom clarel Non solum 8umcrpmu8,voc ili autcm alque illuminati vias uian
enim fratrc9,9cd etgeminos; necsolum gencinos, sed datorumcjus honi ingcnii intelligpnlia noscercmns,
uno ctiam connibiti: fu!»08 in utero comparavit: nt ct 039 libcro vpI cli>:ercmus vpI relinqucrcmus arbi-
qiioninm in nonlum natis^nondumqucaliquifloppra- trio. Qiias tamcn, si ipsius fulti adjiitnrio continiKi
lis, nulla i's?e pntcrant mompnta nipritorum, nec px dcvotionc scqticronuir. in fine rursus non repngnan-
pnrentum quidem merili8,qua; diverao temporevaria tom mandatia suis subjoctam in nobis obedicntiain
esse poteranl. aliqund contra gratiam relinqucrptur coronaret. Liberum voro quod al> eo habemus arbi
ohstarulum. Qua< utiqiie pnrenliim mcritn.ftiamsi trium,pronoad noquiliam lapsu fluit, et cum ad vir
permittanuio 'liviniim parviili? vcl avertissc.vol con- tutis indolom Doi auxilio dosorente nihil possit, .nl
cilia9feprff!8idium,»eubona,9eu malacircageminam gpnus omne peccati idonca lultum virtute subsistit.
prolem, quae eodem concepta concubitu, codemque Trahit eDim lex in membris nata peccati, et Deus a
HW) DK Pll KDKSTINATloNK RT rjRATFA. 8S0
litvi JtiKo MiiinilittoniMi •iiortiiii liivli|un naroniirflFfl- A oum tflRtKlrfiMfinnlnriuphndir^tjiilcl utl(|Ufl,ni«l m«n-
ilniil)iH,itli|iioiii poci*uti(liiri>iHiinittiiNi'rviltiliMiilili<'rii iluta vil '
tiliun j' < 'Jicll ; hwlt, Itrufl,
u jiMliliu viiliiiilaliM 111 lijlriM ili'lliaiiiti<H, Hrruiiiliiiii mtiinldln ... ; .';.irn '• |"'" - "• '-' • " fi.
Hiiiiiii JiiHtiliaiii ilnioliiii|iirt.KiiHVi;riM|iii viicutiiiiiiri iliita vil/ii Paiilinilu n
iiiiniiiH riiii^riia |iiiilutn iuihcoi rMiil.ijiii runiHlllniH itiin Ihnniiiui Ih •
i
111)11 Hiil>jii^iiiilui'lllrcolii'iH,i|iii jiiiliiiiliii* vitio.iivuri- {l'.Mll. I.\».<ll. Ili
lint riiciliUH,V(MiloHii|icrlii(i'cariii'i uiil,t)t iiiuiiitiiiii lii lioiio i|iim i|iHi'i|>uloiiiiiioiil'.tlri I
iiiiiiiiiiii chI, Dni iii xo hoiin H(M-vaiitiiH,aii ii|iirilaliii bat oHliiiiilit,(liroiiH,//,r-i- ril eni>„ • .wi ,
rxcrciliii diiiiiii a^oiio
httiiliiitii ciiiittilrriiiil ; rl ili yiioMriinl tf sutiim i;rym lii-uui,rl ifui m i
liiiJiM vilir cci latilcH ailjiival.rt coroiiuH vincrnliliuH l.fn itliim {Jiuiii xvM, il) ' I
liii ^iliir i>iliM-|iaM:i|i«r rur.iiiH i|rliiii|tirtiti'M ilrniM-lt, HiM|iiitur,i|iM>i| rl viilt u'l
ro.siHlrnlrH iniliirat, coiiUMnnnntra ooniloinnut. nt ontriiillt Hln«« »« noii puiiHncoiii|>l
('.Ai>.x.l)i' lioriiin ^railiitiiii iliHtriliiilii)nr,i|iiaiii vcl (|iioililicil ,V|ioNtolut,(JU'itiiaiiiatiii « i ixiuox .rnr
in noliiH l)i'ii,< ii|)crMliii-,vrl iiuH jiilirl aliiiiiiiloprrari, rt iirrlli-rrn |ir') Itoiwt Voluntali! [1'liiliijp. II. I!/ Al»
i|)stiiii iiitcrro^riiuis.drciiJiiH vrrhiHorta ohI (|un<Hlio ipHO uiiiin IiiiI>uiiiuh vi',llu,(|iiia vnc.it rl illuf;
(|uaiii.Hi Ddiiiiiuis ailnit, riioilHrr conoiiiiir, tit rji.s ipHu |)urlici'r(',i|uoiiiaiii ud nos purlinul cun : ... i
HriiHiliuH por liivrrHH voluinina.vnrin i|tiiilrin luru- (iuni nt vollo dunavit. Noc incauto ub Apottulo cuui
lioiir, Hcil tiita aliiiir cadciii iiilrntionc ilij;rHliH, ai ilixiaHrt.yuitt nli ipno hithrinUH rl vrllc ol p. '
iltiui in lioc l(U'<) l.itcl.iiltrriiiH .''cntrnli.r collatioiir aiUlitiiin cHl/in) Iidiui voluiitale.ui rimut itli\
'(^."«rirtur.Viii-attiiii a Dro upoHtoltiiii I\itiluin,vtw iii It viiliwiiiliiln lialicunt n i)ri Juntilia lilirum >ir ijui
co liliro Ir^iintiH nhi rJtiH ^i<HUt cuiii oiiini vrrilatr f^loriantur arliitrinin.Suii illuin orilinoin (|iio iiii i
i)arrunlur,vrl ipsu iii KpiHtol.t Hiia coiililrtiir^dicrn»: cordiuD divnrnuH lioininus tuiiiporum dlHpenBat
l\iulus .''turus Jisu ( liristi vonilu.^ iifiostnlus {lti>m.\, diHtrilniil, fiiciit MoyHrn 'I'
'
D.Srctindo aulrin loco vocatidiKMii Hccutii.s.cl liiliiin olium in coiitiiiuata pHulini ii
qtiod in liomino rtiorut oporaluH.ipsoHic licit /'/«.< : ()\\\(\ rnim uit,poHti|uam vorututt docuorat.dicuns :
omiiilius illis luhonivi (/ (.'()•-. xv, tO). Sod no lioc /-.i/o num sum l)i)miiius hrus hiu^, cyui cluxi te de
ipsiiin (]tii(UMn silii IribuoiiH, Hollicita piolalo 8iib- tcrni F.ijijpli ? lUlnlu, imitiil, os luum. rt ejo ailim-
jtMixit: .V()« C(io aulrm, »<'(/ (/ni/in Dei mrruin (11)1- j>lrlio illinl (l'.uil. r.xxx, 11). llic uliquid rursua np-
(lcni). Jam or^o ol vociilo rt vocationom pcr o|u'rii ])arcl bomiiii riiisHO .srrvntiim.iiiiod prr l;brrum in-
jiislilinj8ub9CCulO(iui(lsupororaluliiid,niHi ullibora- cerodrliraturbilriuin.Dil.iturrenimjuboturosBuum,
Itis liocorporo morlis luiiiis.ad illiiis allcritis vitir, sod Dons so iinploro promitlit.Siculoliam disciptili."»
(ina'snnclis omnibtis Vrritatisoro pruinissaosl.lHia- siiis in I^lvungrlio dixerul:/\/()/i7<; coijitnre quo mo'lo,
titndincm porvonirct?Onoil ntillis btiinanis moritis aut (juid IO'iunmini.yon ivim vo.% cstis (^ui loiiuimini,
reddi.srd Dei donanlis firatia larnicnlo donari. sibi <t' / .'•^pirilus l'iilris ve.Uri '/uj /0(/ui7ur lu vobi.->{Vutl/i.
ippo rospondcl.post poniilus quibna dixcrut Miser : x.lO.lW). IIoc solum ad illos retulit.nt omnem tri-
C(jo liomo, (ptis libcrabit nu^ ilc corporc liujus morti.^il biilalinnigncrrasitatPm libcnter pro verilutesuscipe-
l<riilia /)(-i,in(]t)it,/>t-r J('.<t/»i Christum Dominum no- ront,])one3 soantem promisit cireclum.Liboro crRo
.v/;-i(»j^/{(>»i.vii,-2'», 25). Ilan". itat^ne distrihulinncni, qni locus sorvalur arbitrio.nl sine Dei ndjutorio ad
ijua il 1X1 11)119 aDooliominesnuHisoxislcntibusmori- C oxiilendumquid voluoritrationalidipnitulcsutrulla,
lisvocari.el vocalos,ul boni aliquid oporentur.Dci sibi ipsi si non sufliciat huinana naturu, continuo
adminiciilis indigoro, sum]U') do vcteribns litteris Psalmita o9[i}.n(]\{,FAnon audivitpopnlus mcus vocein
Aposlolusinonstratoxomplo.postiiuum illamilcdno- mciun, cl Isracl non intenilil milii (Psul. lxxx, 12).
busgcminis eloclioncm.omni rcpuisa laudo merito- Qni dixcrat cnm vocarct..lM(i(' papuleineus.ctloqunr;
rnm.ad Doi graliam Judiciumquocontulernt,vidon3 hrael el (csti[icithor lilji;qmi\ tostilicanscointr.en la-
qnid imi)ia p(>ssct blasphoinaro garrulitas, dixil : vcrat mentibus audien.ium." Dominus Deus tuus cgo
I\'un(]uid iniquilds cst apud Deuni {liom. ix, i) ? Kt 1 .'JHj/i.Quid ctiani ab ipsis lipri jiissoral,qiio3 de terra
sequitur:.l/'.sj7. l']t quasi dicerotiir pi:Undc probas ? .Egypti et ignoranti.-c tenebris liberatos.in luceman-
parnni putavit aucloritatem sua3 valore doclrinio, datorumsuorum.splendore vocationis eduxeral?Di-
nisi sonlentiam stuini etiam legis doccrptexomplo. /rt/(i,inqnit,o.s" /MMM.Stalimquc, quasi diceret.Si di-
Sic oiiim intclligi voluit qtiod Moyses dixerat )!i- : lataro te deserente ine volueris, ni'iil proderit, ita
sercor ctijus miscrchor,et misrricordtdm privstaho cui addidit.e/ implebo iUud.Qoid erpo qui vocaverat, et
viisericors fucn^^Exsd. xxxiii,19) ut primam mise- : vocatos docuerat.queruladoeisilem voce subjungit.
ricordiamvocationecrodamus hominibusprnerogari Et non audivit,\nq\ii[.populus meus vocem meam, el
qura sola ad rocte vivendum non siitlicit si dcserat l»rael non intendit mihi ? Exeat nunc libcri contra
qn;e vocavil.Ideoqne additnm est:E/ mi.<iericordiam Deum dctonsorarbitrii.audiatdicentem .Xpostolum,
pjw^^taho cui misrricors fu€ro.'Ji a Deo accipi inani- cnm debonissuis laboribus loqueretur,.Vurt ego au-
festura sit.et ipsa misericordia! opcra.quffi cum vi- gralia Dei tnccutn {l Cor. xv, 10). Audia-
ieni, sed
demur impendere,Dci misericordiam promeremur. D Dei vocem in psalmo.de his quosdeseruerat dicent
Sio pnim in Evangelio dicit:/)r«// )nisericordcs,quo- {em.lt dimisi eos secundum desideria cordi^ eoruint
niivn ipsis mii^erehHur Dcus (Matlh. v, 7). Quod nisi ibnnt in volunlatibus sui.^ {Psal. lxxx, 13). Audia,
sic intoUcxissct Apostolus.nunquam probonisgra- unumeumdeiiique.XpostolumdeviUTSu.-Evuriistemt
lia; disputationi sufe hoc teslimonium curasset in- poribus sibi tantnmmala.gratiaeaulemDcibonaom-
serere. nia tribuenlem:()Hi priH,'> fui blasphemus, inquit, e-
Cap. XI. —
Si quem vero movet qnod non om- pcrsecutor {! rim i, 13). Et alio loco, gratia Dei suni
ncs.etiam de his qni jam vocatisnnt ad secundam id quod sum {I Cor. xv, 10). Cum diceret, Qui prius
gratiani, id est ;ui recte vivendi donum pervenire fui hlasp/iemus et pcrsecutor, nulla gratiae uientio
mereantur, sicut Dominus in Evangelio dicit,.VM//j iniquo operi copulabatur quia suificit sibi, sicut :
.<iuut vccati, pauct vero elecli {Matth. xx, 16) hinc : dictum est, ad nequitiam natura libertatis huma-
intelligat quale sit quod coutru Dei gritiam dcfcn- nce.Cum vero de pra^sentis vitje beatitudine loque-
saro molitur. qui dc libero sibi blaiiditur arbitrio. retur,Grtj/i'a, inquit, Dei cum id quodsum. Et illum
Quicunqneenim,divin«vocationismunerederplicto, ordinem quo miseretur Deus vocando, miseretur
ad impiam rursue tlu.xorcperfidiam.ipsi Deigratiam deinceps in cocptis conat.bus adjuvando sicutserie
deserontibus.ad implendum quod volueranisufticit psalmi narratum atque digeslura est.beatus etiam
nrbitrium.Vidit enim quemadmodnm Psalmita mi- apostolus Panlus continua narratione servavit. Si
sericordiarum Dei ordincm. quem ex Moysi Si^nsu enim in ordine quemposuitexcprptatestimonia re-
intprpretattir Apostolus.prophetici spiritus veritate legantur,ita loquilar^Gra/m Dei".inquit,s«m id quod
decantet, .4Mdi, inquit, popule meus,et testificabor suin, H«c est prima raisericordia, quam libere vo-
libi {Psal. Lxxx, 9). Quid eos volebat audire, quod luntatis opera consequuatur.Sed ut apostoli Pauli
831 APPENDIX AO S. FULGKNTII OPERA. 852
vocationrra bona opera pequrrentur, quiri ait, El A futurotempore divinum persingulos imploretauxt-
gr<iti<i <'iitf I" ""' viiuii tioii /i///.(Jui(l ciiiin tccisti ? liinn.Et iiiioniam Ifx iion lam aiilorre potuil.quam
/'/H.s,inquit,o»iHi/'Us /a/)i»»«ri.NVi n.ultuni supfrbiHS, monslrarepeccafum,quod peccalum in se nascenlce
o lil>cri ilf tensorarbitrii.tiudicns Puulnmde ?ui9 la- passini sibi homines vindicabal,ct conciipiscenlia)
boribus ploriaiUem;attendc quod sequilur.^VoH ego consensione posscsso^, in sternum mergebat inter
aHietn,scil gratia l)ti mecum.VnU) panc quod nullus itiini;I*oiiiinus noster Jesus Christus Kilius l)ei,Ver-
de his qui contra Uei grutiain exallo anle ruinam, bum I'atris,ncqualc et coa^ternum Patri.semctipsum
sicut scriptum est [l-rov. xvi, 18), conle blasplie- exinanivit.formam servi accipiens(P/w7 «/>/). ii, 7), et
manl, lanluin arropantia) impudenlis assumet, ul cum peccatumipsc nonespet,l'actus assumptacarne
beati prophetcB D.ivid merilis aut.-Bquandum 3e,aut peccatum,ut a peccato carnis hoinine sanalo.pecra-
etiain exislimet prceterendum.Cujusutdeiliaprinia tum damnarel in c:\\nG, venH qu;prere quod periemt
remuneratione quam nullusnon tateatur utindebi- Luc.\\\; 10), sanire quod cegrulabat, erigere quod
tam,delatiscilicetregni,iiiterramtaceam,orationum jacebat,polestatem habens dimitlendi poccata,quod
et oontesfionumejusinientiones airertusque prnse- noii debebat donare, quod oi debebatur dlmitterc,
mus.Ipse 3i(|uidem delinil in psalmo, /Jfn/us homo delelisque omnibus veteris culpse maculis,qufim le-
qucm lu eru(licri$,l)omiue,cl de lecje lua doc.ucri^ eum cerat reparare naturam.De his quibiispcenam seve-
(P.sal. xciii, 1-). Sed videamus ulrum ipsijam eru- ritas justadecreverat.secundumincnabilemdisposi-
dito.etomni It^gisscientia secundum instructioncm tioni occultae misericordiam.elegitvasaquaeracere:
Judaicani sutlicienterinstructo.adbealitudinemres in honorem, et alios a ventura ira dono graluilne
ha?c sola sulTec.erit.Gur ergo rursus idem clamavit g vocationis absolvit,alio9 derelinquens ad ajqiiiilita-
ad Doniinum,Z)rt mihi intcilcctum ,Pl scrtdahor legem tis judicium reservavit.nuili lamen agnoscenflaeve-
tuam,el custodiam illam ynodo in iolo conle meoiP.-^al litatis ahslulit facultatem : ct ila plenitudo divinai
cxviii.H'!) ? Parum eral quod ad scrutaiidam legem pr.Tscienlia^inaliosmanante justitia, in alios gralia
proposceratintellectiim,nisi etiaiii ad custodicndam proflucnte completa est ut pereuntibus qnos pra--
:
necessariuin significarct auxilium,dicens. Et cu.fto- sciorat Deus esse perituros, et salvatis quos in illa
diam illam in tuto corde meo quasi dicerct, Tunc
; sccreta electione praescicrat esse salvamlos, toto
custofliam illam in toto corde meo,si tu dederisin- orbc diffusa mulliplicarelur Ecclesia.
tellectum. CAP.xiv.Gratulareigitur,o quicunque illuminatus
Cap. XII. Adhuc stjperbus ille proprine vohintatis ps el gratiain qu;im non niorebaris agiiosce. Genie
defensorad ista respoiideat.quod prophetaadintel- quicunque induratus cs,et justiliam confitere. Dic
ligendum tantummandatadivina,quffitamen propria quicunque ab originali contagio, lavacro grali."» lc
virtute impleturus f'uerat,opeiii divini postulaverit gratularis abiutiim,/Wsi<?r/(^(ir,s el miseralor Dominus,
auxilii. Qu.e si ila sunt. a te paululuni lil)et, boate patienset mulLv misericordio' Non secundum peccata
David, sensuum tuoruin occulla periiuirero. Undc nostra fecii nobis.neque secundum iniquitatc^ noslrus
ergo.rogo le, pugna cainis et spiritiis.-Unde aposto- relrihuit nobis (Psal. cii, 8 el 10). Dic quicunque
licum, sicut ipse lateris, certamen ? Etiam utique damnaris, Jmtus es, Domine,in omnilms qum fecisti
illuminatus atque eruditus intelligenti?p munere, nohis, etomnia jur/ieia tua vcra:quia in vcritate ct
quam divinitus poptiilavcras^clamas ot dicis,,'1i'<'r/e judicio superindu.risti omnia lixc,propfcrpe(Cula no-
oculos meos, ne videant vanitfttcm {P.<ul. cxviii, 37). Q slra(Dan. iii, 27, 28) et noli injustitia; Dei culpam
:
Namintellectucertediscernenda;vanitatisa verilate, tufe indurationis ascribere,quiaomne9 via; Domini
sicut poscebas accepto, cnrocnlos tuos avanitale inisericordia el verilas {P.fal. xxiv, 10), ut noc hi
qiia; displicetnon averlis?hi avariliam reprehendis, qiii misericordiam fuerint consecuii a Deo.judicio
cur non ab ea proprioseparatus arbitriccortuum ad veritatis do meritis suis aliquid glorientur;ncc hi
mandata salulis inclinas,sed tanquam infirmus in qui indurati iilque dnmnatisunt.excusationem cul-
omnibus clamasad Dcim, Inclinucormeum inlesli- pae ex hoc habere possese credant.quod nullam qua
moniatua, el non in avaritiam : nisi quia suggerit convertorentur.sint misericordiam consecuti Hanc
avaritiam in membrisnala lex peccati,ct adhucvult orgo Pharao misericordiam non accepif.et ideoci ad
oculos suos.nec persepotcst vir sanctnsavertere ;
pereundumliberum suflecitarbitrium,quemqui(lcm
ac sic caro concupiscil adversus spintum, etspirilus nullus ita ignarus divinarum Scripturarum prit,qui
adversus c'irnem{Galal.v, 17) ex qua lite non libe-
; audeat dicere illaomnia injuste esse perpossum..An
rat,nisi gratia, qufp per Dominum nostriim Josum fnrte si pie dc Deo siciit oxpedit senfinmus, etiam
Christum parvis magnisf[ue donatun/inm. vn, 2,=S). Pharanni dalam misericordiam reporimiis?Paiiontia
Velle rnim adjacet^per/iccr aulcm non iiivenio(hcni. enim Dei valere ei debuit ad salutem. qua differons
vn. 18). Quamvis et ipsum velle non ex nobis, eed justummerilumqupsuppliciummiraculorumvcrbora
Dei donum est, quoninin ab ipsn habemuset velle crobra donsabat.Nunquid non potuit,sicut nagellis
et perlicere,pro bona vDliintafe /'/ii7/j)/i.ii,l).Hoatii9 CiTdens expulil populum, ita miraculis crcdons
ergo P9,qiioniam cunn aiiostnlis Christi ot doctrina", Deum tanl.-B virtiilis agnoscerc?si dicifurjam Pha-
et pngnae .Tqiialitafe concordas: quia et in scriptis J) raonem non potuisso miilari.quin eum pr.T?civerat
tuis aposfolonim bella cc^gnoscimus, el tuacerta- Dpus non cssc mutnndum. respondetur Dei pra?-
mina in apnsfolicis lifteris invenimus. scicnliam non cogerc hominom ul falis sil qunlem
Cap. xiii. Undc ista in uno eodemf|uo homine, prtTscivif Deus;sed praRscirelHlemluluriim qualislu-
qui ex nnimaet rorporeconstaf.rernm vnlunfatun- tiirus est.qiiamvis oiim non sic foceril Dcus. Qiiom si
que diversilas, nisj quia ,justa Dei judicia contom- cogorct esse.hoc uliqiie cogerot qiiod non est.Porro
nens, homo l)pum ,ereatiirn Croatorom, infimus si hoc pra^scicrat futuriim esse quod non est, pra^-
summiim, infra semefip-um inoledirnfiff' [Krnas pcionfin non est,qiiod de Dco (|uam irnpio dic.itiir,
et confumnciam inforioris invonit ? Qiia onim.jii- advcrtit quisqiie qiii poccftis suis indo lilnnditiir,
slitia, qunmvis mtliori doterior, creatnra? tamen qunrl Deuseiim poccatorom futiirum esse prajscierit.
creatura porviret^si ip.si qiialiscunqiiecrealiira ser- Cap. XV. Kxi.«tcrp nihilnminus fcrfnsse aliquom
vire noliiit Croatori? Sed no hnc(]iiidom suHicif ad r^or qui dicat miniis idoncam ad saliitom viam.si
pTnaii,(it pars illa dcferior inclioribiis ropiignarot nulla infrinsociisvooatiiino piilsalus,tamon(|uispiam
pordis afToclibns.nisi etiam plorumiiuesuperarof.in flagollolur.UndoNnbuchodnnnsor pirnifcntiam me-
capfivitntem dnceret.posj^idoref.non soliim vel na- ruit friicluosam(i/)flM. iv,33) ? Nonne post irnunu'-
l09 in AdnTo hnmincs. Bcd lex ipsa pocali ad mntus rn? impiefatps flngpllatus nonifuif.et rogniim qiiod
i
BtiiiTiinislrTium vinilioaref.nisietiiim ronatos inU.liri- perdidrrnf. rurs-iis accopif ? Pharao antcm (Exod.
?fo mnr.ento "iieK^^slinnP.piiKnrol. Qiiia rovorn per VIII rl scq )\\^9\9. flniicllis osl diirior orroctiis. ot pe-
id regencraiionis miinii« roatiis diinissii? o9f;non riif.IIicmihi ratiiinom reddat qui divinum ronsilium
solutn conditin grati»? P9f,vpfprnm doIpnschiroRa- nimiiim altum sapit^nti corde adjudicat.our medica-
phi dnliitoriim;nnn n pnsqiono onrn.ili jani 9opnra9 montum uniiis mcdici confecfum,nlii nd intoritum,
adhuc hominein io carnc vivcDtcm,ut oiimis boino alii valueril ad salulcm,Qisi quia Chrisli honus odor
Ha:i i'l:iiii\Ni)i ihaconi kpistoi.a. hm
itlilMoat oiior tM/.rin >>(7iiHi,allU oflortnorluin tnor- \ Inlnriliini, quU omni|»'it«nti (Ir<*4t/iri <ile«rtt, Ou««
(//^('»'. II, ITi. |(\) ?(Jiiiinhi(n iut fWitill-iUli, iitnlii) I
' ' ; '
/(•»/( ,
I iiiiiliH<Miiniiit ; i|iiaiiluiii uij ili^iiidiltMii.iiiiiliii ti>;i' <;
i|iiiiiitiiiM ml ('iiiiMiiiii (Kiiliii (' i|itiviitii |iii|iiil(iiii |)ri I "ri, riir pn i
|iii:'Miili)ilti'H , (|lllllitllMi iiil |i(iiliiil(l,(i(iiliiin:i|-' '''" I' -
>:i . ,. ,.u('fl ttrbi(r((ii.>, i
iiiomIim' ii(liM"Mili. Qiiiil iT^i) lliinH niiriiii) I' Imt e,t eiili-m innsn /ni
ilivorMOM.IIIHi (|l(nil lllillrt KKIIIUIK I tci fOllt if II < 1 11 I il- lli>f fin , illiud irill III I
uiiriliillnMO |)ri>|ii'i''i< inii|<iiliiliM (Mgi'iMiiit,iilli>r lilioro NiiMr nulrin riiiii iliiiin
rontrii Doi iniHoriciinliHniniain vflntntoni iiUKnuvit HulvittiH iiiilfiii ^'iiriit iloMniiir i > (|UlN ti«'|iiq
iit niuliirrlur uiluii I(U((iiiiki< coniiihui >-
urliitriii ? Ilic i|iii('((iii|iio rni«|i(iii(iot,iili ' '
(iiHiiiHHi^ (|(viMUiii,liiii(MiliiiiluMriitur ilrriiiHHi' |ir/i-- chmu iliHCutKil, (d ciik.
Hiiliiiiii, i<t lioi- ('iimIi'iii|iI iiiJuNtiiiK, |iri)|iliM- i|iioil riiiiHctMituit.iiiinTut ciir iiliu
II
roruin i|)Miiruin llnrM in Dri vnlui.luto ('OMMliliii-MM, lium'
l)(;lmttir oi, aci-P|i(K-it? 1
ilixitApostoluH, (.'i(;i(i vult tniffrriur, et qunn vult nt^in.non mrrillH rcil<li,iu)(l Holit voluntaliM munill*
(ir/iini/ (/{orii. IX, ISK (liri)iito Doniiiin, .Sdic »/10 ni- ccntiu rlonnri hoiniiiiliii*, M<>yiici ciiiii Jmn l >
/1// /i()/('Wi.v /'iN'('rc (7i>ii'i.xv,r)), (iitrlli^at illu diiuiiu, i|ii uiivih riiriialiin pii|iul(i((i irici-n.-t, oitliMi'lii
vil iiiljiiviinlo DoiniMo |ii>rliri,v(>| (loHi>fi>nlo prriiiitti, oiiiiii rvMlrMlrr in Dr^iilrniMoniio diril ud populiiiii,
nl Mi)V(?ril tamrii Moloiito Douiiuo niliil prorsuH ml- Krri' hiiiniiii lui cn-lum nt, et rtrlinn rirli, terru
inilti. et oiniiiii qu.e tunl inea : vmiinlnmtn putret vettroi
l'..\l' .\vi, Srl roilitiir «il jiHrviiloM, roililiir ail ko- |t il-uit hominus liilufrre roi, rt temeu lorutn rh /it
iiiiniiM : piiruin osl (|iioil liixi, nililur ml (irciluiii jwyi iiif.is 1 os fir,!- Diiintliuti urntihu*. Klailjcrii, (.,/
Mnlo>', (|iii cl ooiloiii roMCiiliilu MOMiiiiuli, i^t rodrin rumniiimini eryo a liurilin roritix lettri, et crrvirrm
momoMlo Im liirriii ruoMMl iirolrniiuli.KiHiliscrrjiaMH vrslratn tir inilurrtix amfiUut (Deul.x, i-i, (r)|. Ped
iliverHumtjKO jiidicium diviii,i> vi)l(ii)tnliM H|i|)nioMa, iiuMo in rin nmnMiMHn duriiinni cordi(*, jicut «upra
soiisiis liDmiiuiin dc voluMlal(> Dri sKprilic iiiiiiiiKK jiim d'\i((i(is,liriitu^ SlrplinnuH^rum Jdd.fns incrr-
(litiipiilaMlrs.iiui^niliiilo (|u,uslioiiia oliturhiit Exult.i purct, om cndil.In ActiliUH cnim upr HtidoriiK), sirut
Jiim viribus vocom tuiiir, o injosio ucriisatnr JiiHti, ipso dicil, Dnra cervirc elincirrumi i.u corile et auri-
ot dic milii (iiiid ill>i nuili CDmmisit. (luid liDiii illo bus, vo.^ .<>cmi r Sfjirilui .'•anctii mi.^liti.^ {Act.vw, Tt\).
<
inoruit ? F.t rospoMdottil)i,noM o^o, sod l'aiiliis upo- HmiIo durn cervix in illo p(ipiiIo,(|ui cx omni miindo
stDlus. Nihil niiiilrm umho (iirrurriuil so.l hdhi-l ; cloctua C8l,i|iiidp scrvitulo dccem niiraculia rneruit
potrslalem lii/utus hiti cc cniicm iintssa (iiccre oliud libcrari,cui lex dalu r9l,cuju8 saluti ora prophela-
quiilcinviis in honorcm, aliuil vcro in coutnwehatn runi oninium niilitarunt, cx quo fHClus eecundum
(/lom. IX. •J.M. Dirtiirua ps, (,>iiaro ? Onif ost Judicii c.irnem, ct ad (luoa missus est Chri^tus, nisi quia
hiijus laiii CDMfiisn ilivcrsilus?llur-us haiic pr.rsMMi- r;rcilus cx parlc in Igracl facta est, doncc Israel
plioncm illo contulri, etdicat.O hoiuo, luijutses, adoptuUisPx i.lonitudincgcnliuraintrarotin regnum
qni rcspondcns Dco ylbid., '2(1) ? Muxiiiio (luiu ud il- [Hoin. xi, L'oi ; ct CDnclusit in incrcdulilalc omnes
lum humanonimacluuin comparationem rursus in- Uominup.ut omncs ind'pcrpnt misericordiaSalvalo-
lf>nliocDMVO!'s;irospoMdct,inju8iiti;c non possoargui ris ? C.ujus divini consilii pacrnmcntu perstrinpens,
oroditorom.qui duDbusdehiloribus tale voluerithn- Q el inHje8lalismy8lcrium,(|u;t"quamvis mHKniliidine
bore judirium.ut uni doiiot.ttb alio oxii:;it.quod ub rovelalinnum noverat.tainon pro humanainllrmilate
utrisquo debolur.Et cerlo in oinnibus hMm;iii;econ- succumbons, etiam illo iiui pro perspcutionihus et
versutionisactibusatquecontractibus ad disccrncn- blasphemiis Vaselectionis meruit norrinari.miraius
dum aliqtiid. ad dijudicandum h:inc, (|mu videmur cxrlamat: Onltihuio (hviliarum sapienlix et tcienlix
alii|uaiii probarejustiliam.ex incirubilidivinff>jiisti- Dei [Ihid., 33) ol inscrutabiles vias ejus.et inscru-
\
ti.« plonitudine in bumilitatis nostriv corda nianare l;ibiliaconlilensDei es?e judicia.tlum illoerRO.quan-
muniloslnm esl.bcalo Joanne hoc in Kv;ingeIiD SMo do de lalibus qUiTrilur, admiremnr, et manente
conlirmaMlo.quoniair onines de plenitiidiiicpjiisnc- senlentia quod non sil iniquitas apud Dcim, si
ccpiinus (Joa)i. i, U)). Quod si ita est, qua tandiMn quid cst iiiud ijuod qiifpriliir, quod modum no3lri
impudentiahoino deDeo.lutum de lipulo Ji:dicabit, ssensus excessont.et inlellectus nostri non dipnalur
non solum dicens, Quid me fecisti sic ? sed Ptiam unpusliap, in illa Justitiae, misericordise, praescien-
de aliis damnabili cnriosit;ite perscrutanspt diocns, tiscqne divina? plenitudine permanere inconcussa
Oiiaro de eadom massa fecisti alium (inidem sic, requiiale fateamur. Ne de superioribus divinae vo-
alium vero sic ? i^i huuianum penus, quod creatum lunlati? arcanis aliter quam rr.odus condilionisno-
primilus constat ex nihilo,non cum dcbita niortis strffi patiUirdipputanles,Dei juslitiam relinquamus,
ct peccati origine nasceretur.et tamen ex ois Crea- et nostrara slatuere cupientes.intiraara conluraacisB
tornmnipotens iniTternnm nonniiUosdamnarevellet voraginem deridanius.
FERRANDI DIAGONI
DE ESSENTIA TRINITATIS AC DUABUS CHRISTI NATORIS.
Doniino bcalissiino fratri Etiyppio preshytero Ferran- D difTerant, delibererans. Ariani volunl individuam
dus cviiiuus, in Dotnino salutein. Trinitatem pra^dicare, sicut Scripturse prcedicant
Carissime.consideraqualeshabeatviresab Ariano unum Deum ; catholici vero praecepta legis salubri-
^^^ audieotes, etc. *.
comite nuper proposita nu.-estio, sed prius qnibus
inter sesentenliis vel dogmalibus Ariani etcalholici
'
Reliquavidesis intcr Ferrandi Diaconi opera quae mox sumus ediluri. Edit.
855 APPENDIX AD S. FULGENTII. 856
ADMONITIO
AD OCTOGINTA SERM0NE3 SUBSEQUENTES.
UniversossancliFulgentiisermonesperlegentibua A. mus,suoordine qui quidem Augustinum patentem
:
nobis.visum est ipsos ad tres omninoclasses posse sibi vindicanl, el inler ejus opera legunlur. Terlia)
facile revocari. Harum pri.ma eorum est qui ccrto demum classi assignamus reliquos omnes hacinap*
Fulgentium auclorem agnoscunt.aut saltem ad ejus pendiceproxime subjiciendos. Qui (si paucos exce-
stylumetingeniumquammaximeaccedunt.Secunda peris Africano cuidam nec indocto viro tribuendos)
classis continet plures sermones.diversi a Fulgentio vix quidquam referunt non Fulgentio tanlum, sed
quidem certi quem alium ab Augustino
auctoris,et : nec ullo alio probato scriptore dignum. Nisi forto
hactenus non invenimus.ut patebitex iis qucneinfra eidem ipsos auclori Iribuere libeat.quo auctore ple-
nd singulos suo iooo praemonebimus.Tertia denique rique interoperaS.Augustini irrep3erunt,ieguntur-
compieciitur coeteros omnes scriploris diversi, at quein appendice ad lomum quintum editionis ho-
omniraodo inccrti. AH primam classem altinent ii diernse,aut decimum anleriorum editionum.Si quid
quos supraut genuioos S. Fuigenlii fetusedidimus aulem de quibusdam sigillatim nolandum, aut in
ex antehac excusis, lum prior ex his quos nunc ipsis fortasse merito reprebendendum videalur, iii
primum ex codice Vaticano damus. Ad secundum praelixa cuique nolatiuncula observabitur.
spectanl aliquot ex his quosinferius exhibituri su-
S. rUX.GENTII EPXSCOPI
falso tilulo
IN SEQUENTES HOMILIAS sive SERMONES
PR/EFATIO.
Cum suam in nobis vult exercere caritateni; soli- B in Evangelio Dominus dixcrit,audiamu3.Inler prin-
lam vobis sancli sermonis sui non exhibuit clarila- cipales stellas, Ecplenlriones, oriones et luciferos,
tem. Itaque et nos obedienter convenit facere quod stella semper minutiorobscuratur claritate magna-
voluit, et vos lihentor tolerare quia voluil. Orate rum ; sednon ita esl in ccclo novo matris Ecclesi.T,
ergo pro nobis, ul verbis noslris facla conveniant : inquostella seminis Abrahfcfidei fulgoro coruscat.
quiacupimusmagisprecibusvestris adjutifaclorum Ubi nunc me lanquara parvissimam slcllam intcr
fruclibu3opimari,quam verborum foliisobumbrari. sidera Patrura ipsis allucenlibus el praecipientibus
Exhorlamurcaritatem vestram,dileclissimi fratres, proccdenlcm non obscurari, sed clarificari confido.
ul impiprc et vigilanler verbum Dei minislrantibus Utquod minus habeo decirculosideri?mei,desplcn-
fratribus elcompresbyleris, vos audire non pigcat. dore merear paterni oracili, et auditus vestri, et
Dominus enim et Deus nosler,ipsavcritas quam au- cordisinlenti,quod mihi esl vclul cceIum,inquoraei
ditis, per quemlibel loquatur, pie el vigilanter au. sermonis adjuta slellaprocedat.et palerna inferpel-
dienda sunt qua; loquitur. Nam in nnbis nemo cst latio cum vcstro favore succedat.Secura pugna ai
major, nisi qui minor fueril.ProIoqui aulcm vobis
jaculatorisagitlarum,cumprotcgenlium tcgilurmu-
voiuimus ex more,ul ea qu<K dicimus fuciatisamore. raloagmineclypeorum.Gumigiturscutobenignitatis
Omniumquidem ciborum sal salubrecst rondimnn- ^ Pntres me video municntes, non timco de parva
tnm.si mensura non desit.Alioqnin cl ipsum perit, pharefra lc.nuissimos jacularc scrmones.Ui cum in-
et quod salicrit perdet.Ainarat enim nimielas quod llrma; vociscxarca Irepidantium labiorumjaculatur
poteral saporari monsura.Sic qui in nobis est sen- pcrmonis incompli sagitta iiiei cordis, non timcat
BU8,3i leneatmodum,dat sapere, intcllectum paiit, protccla lorica sanclorum Patrum clypoata corona.
prudenliam ppnerftl, cor dilatal, augPl ingenium, Sngittfc namque sunt etiam ipsa polcntis, de arcu
malurat diccnda, audiend» coniponit lllqiio sibi : parvi scrmonis,qiinp cum carbonibus desolatoriis^cl
dulcis,rileliamgiislanlibu8totadulcpdinisplenitudo nostra deliquenl verba,ct vestra illumincnt corda,
Firit etiam planc ipse mellcus sensus de cujus ore ut et insidiantis ignila cxstinguantur jacula,et vo-
prolnliim fiirril nihil nmarum.Hoc pr.rmisiinus, ut slra libcnlcr audiatsapienlia, sinc laborios.i pugna
sit nnbiain evangelicissontcptiis nostri scnsusccrta dc patcrna vicloria. Video quidem, fratrcs dilcclis-
conBlringendn men.oura qualenus vilalem cibum,
: simi.alacrilatemanimi vc3tri,ctimpigrum studium,
divinum paslum.coeicstcm snporem non violet. sed luminosiimque fervorcm scd ne in hac vestra agi-
:
rauti?8imnnnbi8Pobriplnlecuplodinf,juxlailludApo- lifate piger ipse rcperiar, non vidcar supcrfiuus,
Bloli : yon pluM aaprrc quam ojwrtet sapere, seil sn- quod cxcilo vigilantcs,oxhorlor acccnsos. Elsi cnim
pere ad sobriciatem ([{om. xii, 3). Proindcjam quid tantum ngonom in vobia invenil8ermo,ut plus non
Hfil RRnMU I.
jiortHU nHPtinrlorn, VdhiMruiii tniiiBii viill nl l|i»».i r«"r \ 0"'»"tum«*nlmprfrfl"''f'l'i- "''''""'''"'•"•'•'''"'"
voro. Tnriol luiwiiM |iarviiluiii t'iuliMni|iio rnriilliiliMii l>cl,l<iiitiiiii vmIiInhu ,
Hitiioliiruiu 1'alruii) Hiitii|iiR ilorlrlnn, ot voilrii, fru- HhiI ioijl iiiiiii flxl((iio vflctun ntTiKio lnKr<!<litur mn*
rurHiiiii ino rxhorlutiir ro ilonro lnrrm vlrinuanHt, rnlniin motult, <
troii,iiiloiiliu luinlniiHit : itotl >
«l illiirun» Ju!«H|(),ot voMtrii lirni^uitiiPi.Nnm olni niitn puiilulim in nhiim ruflrll pr •'
oruilitiHMiiiiit oxitmiiiitliiiiio iliolu |irr|irnilitiH,itii tn- tiii'Hroiitil)iiH nopnril In i '
monin CliriHtoiiiiinoHpinKiiiiiiiinnniritiito ilili^iliH, mnntuiii puvor invadil, fll formuio pArollll, quo'l
utnon Holutu lortoit iil nirdiurroH, moiI etiam liniirn oxigunm rulom immonaia nuclitiu«crcdi<lil,Uaetnim
ot piiu|irri'H liltouliM' /lUiliutiM. l,iii|oi vrrhiiiu Drl ro- niiH pnti viil»Miiur, i|iii rxlK"i 'i-' ' * '
'' *''"
^uilin rtitmiriH miignii llituciii oMt rnrituliH,iilii rrii« nuoii,lam vuHliim tnyHt«3norum i
^^ i»in-
otuH pra>Humitiir piolitliH. lU hI ipiid ntium niiniia ^roili. Sod Hi, ornntibun vdliia, Duminot dignolur
ooinpti pn>rrrliirolo(|iiii,racilo innnHfnl nmionii,cui HpirituH niii nnncli aiirnm noliin pronpornm flar<','<'f-
uou osl ilii lor inronnitiiM. Nitm iii liar parli» proplir- riindo vrrlM riirHii portiiin MululiB iiilraMmuH. N ;
laiuKzorliiolouid<irxHri|iirui|o prircoiiio ilulMUiiilnii, (|iiam riicilrauHpiciunoMlnt! lcm«'ritnliH(!rum|JtT' ::'.,
coiiforliitomuipotousDou», nro (lo»ua imprrilialro- primutim ac dilfctui» ulT»!Clu» ve-
oiHi vpr loror^.t u\c
moiitor o.xcuHunB, oorvicilius pnrvist Bul» tii«Kno pro- •. uiam dirrndi triluiflro dlnnnrptur aiiduci.-n.
milii
plirtim onoro vaoillarot. Picit ud ouiii DomiiiiiH ; Ou(idcuiii]uo cr^o |ioturrimuH de divinis fontibuB
{)Hniiulitl)ilas ? Soii nitin eijo udijenlem alicnain ntiilo huuriro, ct ad polunda vo»tra portora BpirilalilPr
tf.srd ibis (ii/ /id/ui/um tunw,iion iijnol.v liugn:f\ffd Irudoro, (|U(L'8o ul dig'ii'mini lil.onter nrciprro.
coo»iix {Ki^ch. Neu dioturus oa:Linf^uatn
III, r>).
SKUMU 1'U1MU8.
quain non uovcrnm aiidivi una pst lin^un, parin :
In Nttlali Christi.
eunt vprb:i,rivili'i ost audirntia.El no cssrl nliipiid
qiiod rrprphensibilo cognitiain iinnco cognito vido- luclinnnlur organa do cmlifl, quaj Dci gloriam
possuntcantnrenuHrentis. Dpscendcntibus nam<|ua
retur, porrigiteilibrum intus et foriscaMostibuscn-
nngolis ajthrrcK grrilur pcr ventoa Kcclesi.i.utcujlo-
Inmiaoxurutum, eljuliptpum avidisfRuribua nbsor* Btis pntriii» exemplnrjam vivam Innsferaturad ter-
bpro.ul indp possct giistalasdrlicias cructarp. Acco- ram.lUiiiiuo silontium, (|uia ofganis cuili univpr?a
pil.dovoravit. Instructa cst linu-ua, obdiilrala sunl succuiiibriMl.Silonliunpr»plioUirum,tacilurnitaP.'^,i-
coidoluin.mplodia .sola modoestcompclcnsanKclo-
mombra. otccppitdehorainodivinimuKislPriisua-
'
,
'
... ^. . r. ,. . rum.Zarhiiriastacctinlcmplu.nnj^ilicocpcrunlhym-
vitervorala reaonnro perilin. Sic et nobis dignetur ^^^^^ canlarcdo ccbIo, qui fuciuntct stcllam micare,
Dominus istiiis libri ilonnro dclicins. ut ipso doopat el nortrin lucorp, pnstorc^ vigilaro, ovos ruminare,
quod homonon docuit. Do cognita vcslra non limco agnoslripudiarc.Nunliusclarus.t^uuviacantus.mitie
civiliconprcgationo.prffisumonsquiaquaioracunquoC Dominusnatus p,-i3toribi.s virtus.pecorit.us pastus
. , . r ,. r^ \- .• • • aiigeliscantus.Doscribit beatu3Joannos{.l/.(JC. vii,l)
gaudebitis audiro scrmonem.Ouotiescunqne divini ,^,i|ijj^ cpntum (luadraginta quatuor in Sion monte
BPrmo prorprlur imperii, et rognlis in mediumdo- hyinnumcanturcsuavem.in mo'lumcilharfcdorum:
ctrina Irftclalur, adsunt angoli ministri verbi Dei, scdulter est sonus angelorum. Paslorum slupuere
commenditores eloquii, et interpretes sacramenti. ora pendent;a, as'ni et ovessilucre, tanquainad li-
i)iaiu paUoralem, cura angoli nuntianl m pr.-Bsepi
Adfuitonim bpatoDaniel Gabriel interprptator.cum iccntcm hyiuno mulccnlos paslores. Pater .•Vrahara
j
ei a doxtris Cyrus assisterct inipcrator, elait: Ga- desideratin veritatesu?ciporoTrinitatem,quam sus-
hricl, /(/(' iiilelligerc isliim visionein {Dan. vni, 10). ceperat in iraagine sub tentorio convelante. Isaac
Iste idem Dominus nunc jubcal inler saucta et
et gaudet sub Bethlehemiticacasa.velut sub centena-
riaspica;iuitritioeainmedicinainillustralur,jamnon
magna colloquia, tanto nos an|:elo commendari, ut visitatur.PaterJaoob ille sub scala conspectat Domi-
interpretalionis angeliccB accipere mereamur ratio- num non scala? incubantem, sed deterra nascen-
nein.Tuncpotcriinusaptumquoquomodoadvestram tem.ir. priesepeiacenlem.ubcra materna lactentem.
caritatem cuin tuiucia prolerre sermonem.Sanctoet Ducatum gerilMoses Israeliticis populis {Deut. xviii,
15), quiasuscitalus est nobis Prophpla de fralribua
dulcietlargo sermone, plurimoque affeclu non ne-
nostris.lsaia= sub vin-^^a dilecta concantat, faciens
pciosemperdilectionisauimos esse perfusos.Etquia sub palraitiLius spinosis Ecclosiam.qui-i pwr natus
magnisdapitnisspiritaliumrerum.subministralione [) est nobis, liUus flatu^ est nobis (Isa. ix, 6). Quiinvi-
domini Iralris et consacerdotis mei, swpius assiiC- tat pastores est piscatoresex
ad priesepe. electurus
liltoro.faclurusorgana trrrestria, declinando cocle-
vislisexpleri,quibusausibus,quavelii!uciapoteritis
stia. Jam Matthajus hominem piniiit Deum, quem
oblectari.non potest comprchendi.Hocmihi propo- Spiritus pinxit SHnctiis in virgin iliiim tabella mem-
nens tantillus honio, minus audco qiMm praisumo. brorum.Jam incipil Marcus evangeli^^ta leonempro-
Std quoniain communi voto ', jussis parere con- dncere, non de venatoria cavea, sed de stabulari
spolunca.Jam Luca:^ evangelistavitulum portat pon-
tendo,erubescere non recuso.Et ideo velut advoca-
humerissaginatum.ut pascatur de eo ge-
tificalibus
tionomquamdam parvam profero raediocris,non ut nushumanum ;et jara terratotasulco crucis aratur,
animum expleam, sed ul fastidium tollam. Ergo si in serainelacrymarum. in manipulis gaudiorura, et
satis non sorducrint, quoecunque fuerint libenter, vitulisaginanturad Christianarum convivium nup-
tiarum. Aquila ecce jam volat, ot usque ad pectus
quteso, accipere dignemini. Adhibete huc intentas
dominicum suarura Joannes declinat remigia pen-
aures, quiamatores estis verbi Dei, et considerate nuiarum, ut de pectore Christi accipiat odoratum;
diligentiusquae Domino donante dicere poterimus. et volatum suura pertendat ad C(Elum,voIatu cantu
'Deest huc advocor, autquid simile.
85» APPENDIX AD S. FULGEXTII OPERA. 860
quc pcrsulcans, /n Princi/jiocral Vcrbum, ct Ferbum
^ iUis hoc peccatutn. Tanquam diceret, Ego patior in
cral apufiDcum, el Deus erat Vcrbuw (Jonn, i, 1). oarne, isti non pereant in menle. Illi lapides mitte-
Delerlatcnimpvanuelista^cuni Chriplo Dominonas- bant.etsanclusStephanusorationesfundebat.Magna
ccnte in terra aniliularp, cum paliente rugirc, cum pietas, fratres, magna clprnoiilia. Prorsus qualia in
morionie sarritlcare.cum resnrgentc el asrendcnle mensa Domini sui comedit, taliaetipse in suo con-
volare. Ab Oriente ct Occitlonte producunt pciinaa vivio pr,-Eparavit. Scriptum est in \ege,Ad marjnam
aquilae.dimiltendo tcrram. tradendo meml)ra,tolc- mensam sedisli: scito qnoniam talia lc oportet pr,rpa-
rnndo tormenta, Ponn.p marlyrum iisquo arl noi^tra rare {Ecrli. xxxi, 12). Talia ergo in oratione e\hi-
litloranavigaruiit.ct nos ud Doiuinum volaro pennia buit,qualia in sui Domini mensa comedit.Dorninua
jus;ili.x'docueruut.Os.'-a marlyruiii,nienilira sanclo- Chrislus dixit Paler, ignosce illis, quta nesciunt quiil
:
rum.penaae sunt aquiiarum,qua.'? cnntus invilat an- faciunl sanctus Stcphanus dixit ..\e.tlaluas tllishoc
;
gelorum, voIatu?qiie coc!orum,i;t (lal l(etilia pasto- peccaluin sl kocdiclo obdormivit in Domino.
; som-
rum,ruminatioovium;n!itritiodulcisafziioruni,quia num pacis quid illo soiiino tranquillius quid iilo
! .'
naliiscEl Agnus Dei, qui tollat niundi peccatum. somno quietius? qnalis ibat ad amicos; qui sic dili-
gobat inimicos ? Nam ut noverit sanctitas vestra,
SERMO ir. quantum Viiluerit oratio sancti Stephani martyria,
//< Piafali S. Slephani. recurrile nobiscum ad illum adoloscentem persecu-
torcm nomine Saulum, sicut exlibrodumlpgeretiir
Uetternadie celebravimusnatalpm quo Rc.x mar- audivimus,quicumStcphanuslapidaretur,etab ipso
tyrum naluse?t mundo, hodie celebranius naialem p omniumlapidantium vestimentaservarentur,utlan-
''
quopriiiiiccriusnartyrum migravilcx nuudo.Opor- quam inmanibusomaiumipselapidarevideretur.Hic
tibat cnim r.t primo immortalis pro mortalibussus- ciim iret in via, subilo circumfulsiieum lumen decalo,
cipprctcarnem.etsicmortalisproin.morlalibuscon- ct audivit vorem Uirenlcm sibi: Saulr, Saule, quid me
tcninerel(a/;siiscipcret) morlcm.Niitus esl Dominus persequerislDnrumesttibicontrastimulum calrilrare.
iit morerdur pro sprvo, ne scrvustimerct mori pro
El ille : Et tuquLses, Domine^i ht Uominus ad eu:ir.
Domino.NaluseslChrislus in terris;utStephanusnas- F.qo sum Jcsus Nazarcnus, quem tu jcrsequeris {Acl.
(crctur in ccclis.Ingressusest Domirus mun(ium,nt IX, 3, .'i,,'^) qnid mihi ol tilti?Quarp te egoris conlra
;
Stephanu? ingrtderclur in cculum.Allus iv\ humilia me maio tuo, et le nnn polui.^ humiiias bono luo ?
desrendit.ct humilisad iltaaHcendilFiliusDei lactus Ad lanla mala qu.T commisisti in me, olim quidem
est filius hominis, ut filios hominum laceret filioa debuiperdcrete sed Stephanus mous oravil pro te,
;
Dci. Fecit Christus miracula, fecit ct Stcphonus. Suule, Saule, quid me persequeris ? Sed quia insanig
Niinqiiid Ste|ihanuspotuit lacpresinpChristo? Vivo- contranomen meuin, ego te laciam servum minim.
bat enim.Stpplianus deChristo s'cut sacranipntum de Saule lupe rapax, comedisli; e%specta paululum;
vile.Mirarisfruclum. desarinentopcndentpm,etvide etdigeres.L)ic;impiane,elisusest Filius perdilionis,
sarn.entum in vile manentem. Eia,8ancteSlpphane, et erectu.s estVas electionis.Nam si sinrtus Stepha-
dic aliquidde Jud,Tis,ut incipias lapidari.quo possis nu3 non orasset,Ecclesia Paulum non haberot. Sed
coronari. .Tacularp vrrha, et Pxcipc saxa.liic ali(]uid idco prectus est Paulus, qnia in lerra inclinalus
de incircumcisis cordibus, et moricrisIapidiiaii-.Dic exauditiis est Steplianus. Ergo quod fpcit Saulus,
aliquid de eo cujus nomen nolunt audircct erubes- alitur Pauliis ;quod fpcitpersecutor,patiturpr«di-
f
cant et sceviant, et muta fianl lubia dolona {Psal. C cator ([uod fecit lupus, patitur agnus quia sic est
; :
XXX, 19). Dic cis ubi vidcs vivnm, qucm irriscrunt in lali homine vindicandum,
ut discat patiquod fa-
crucifixum .Diccisuhi cum vides, etliicnon vivcs, ciebat, sentiat et ipse quod aliis inferobat. Dicilur
sed cum eo melius vives. Dic eis quifinihil est quod AnaniflB a Domino Jesu Christo, Vade ad eum, et
leccrunt, vivil enim quem occiderunt. Diccisciuia signa pum signo moo {Jbid., li), Abiit Ananias,
eumvides in coclo ad drxtcram Palris astanlem, baplizavitSaulum.et lccil ex lupo agniim. Ccepimua
f|urm irriserunt in crucc ppndentem. Etillo sanrtfs habcre no> pr.cdic itorem quera sanctus Stephaniis
SlephantiF, Erre\nr[u\[, vidcoctrlo^apcnoa, ctFilium habuil lapidatorcm. Sic ergo cxauditus est sanctus
howifiis xlanlem ad dcxlcram Dci. flamnnles aulem Slephanus.ut ejus orationibu^ deleretur peccatum
conlinuernnl aures suax {Arl. vii. ")()). Aurpsclause- qiind conimiserut Saiilas. (^.ommpndemiis ergo nos
runl. et adlapides cucurrerunt, impetum qiicfrrp- oralionibuseju?; multomagis enira nunc exauditur
nmt omnrs in rum. Et liipi'lahnvl Slc}>bnnvm invo- pro vcniTaloribussuiSjquisicexaudituseatluncpro
canlcm ctdicmtcm {ll)id., nS) .Adh.rsit nnima mea
:
lapidatoribus suis.
post le, quia lapidafur caro mea pro fe.Oravit Chri-
si:rmo 111 ".
8lus procrucinxoribus !-uip,ornvit pf Stcphanu'; pro
lnpidaloribussuis.Dfiminibu5(;hrisfusoravilallixii3 In [^alali S. Slcphani.
in ligno, etsanctu>Slpphnnus,^rrnu flrxo.O"' slando
suumspiritum commpndnvit Dominn, prn illorum Dominus nosfpr JesusChristus.pastor bonus.mitis
delicto fixopenu oravif.Oral nt Dominum proinimi- et pius, 0VC3 sna^i iriscet inler lupos in hoc sasculo,
cis.ut nniicus diccns Crrtpppo piitinr, pgo lapiilor.
: D ut eas ndjuvet dt» throno siio. Vjs vidrre qiiiciinque
in mcF.f'viunt. et in mpfremunt, spd nr slalua^ illi^ es, ChristiancDom.irium Jesum Ghrisluraovesintor
hoc pcicntum Ibid 5^) ruia ut hor diram fibi, a
, : liipos miscentrm ? Ipse in pr.-esentis Evant;plii le-
te primoaudivi. Ego servus fiiuspiitior, spd mulluin ctiono olainabiit dircns. Eccc cqomillovos, siculoves
inlerest intcr meel Ip.Tii Dominus.pgo sprvus. Tu in mcdio luporum {Mallh. x, i(!>). Visiterum videre
Verbiim. pgo niiditor Vprbi. Tii maeistpp, pgo ilisc- Dominiim JesumChristum nvpssuasdeluporum ma-
puliis. Tu Opator, ego rrealus. Tu Deiis.rgo hoino. clfim.it et dicit, Egosum pa-
uibus edurentem ? Ipsr
Multum inlrrrst inter pprcnfiim isfnriim qiii Inpidant slor honut, Uonus pastoranimam suamponil pro ovi-
me, rt illorum qiii crurillxprnnl Ip. Ounndn rrgo biis suis(Jnnn, x, 14). Liipus drstruifiir, quando
dixisti, Piiler. iiinosce illis.quia nrsriunf quid fnriuiit pastor orciditnr. Ovifl rpdimitur, qiiando pnstor
iLuc. XMii,'.Vt\ pro rnngnn prrrato ppf ii-ti. rt rnP rruritigihir. Non enim timrre di-bcnt ovcs niissfn
pro minimoppleredocuisti. [h'minc,\n(\u\[,neslatuas in mpiiio luporum. Ad hoc enim lupis misccntur,
* Lrpiliir npnd Aupiiptiniim miif. EniT.
dc Snnrti<» ;
srrn,. I
**
^xetnl niilPTn odiiionif» nopfra' tomo V. rol yi /t5. Ncc Aupiistini est, npc Fulprntii, nec nltcrius
Hiinc noi ]iir nlios qiii in hnr npprndiceor- dorli viri.iif pafptrxhnc (|uod infra dicil,(";hristum
ciirrrnl, 'a intrr oprra Aiigiisliniana editi, in cnirr siisprnsum dixissp, Ameu, awcii dicovobis,
I
rursu.^hicedere non dubifavimiis, proplcr varianfes on^odovidebitis^eic. —
Exslattamen editionisnostraj
quas, utramque editionem conreronte8,dcprchendi- Augustini tomo V, col. 2143.
II
m RkiiMn tii. m
tioti iil hi l|iH(iiUiii iimlillii ciiiMtiiiilctidir, «•ul iit \ tiitii in N(i .
)li|)i lii iiiiiociiUiu uviiiiii (niivn liiiitur, boil ii" m <"'ll ipllC II.
liihl iluri i>Mii>.*)V(* imii iU'll('luiil,Nii|(it'iil('M A^iiuii M lll Iri
(|iii lollil |ii<r('iiliiiii II iiiitli. l{i 10 riinii |iiiiiii> < ^ ^
hlllloUlH Stl'|>llllllll(l,t|ll('llili||i) lChlllllDllio lldtll lliJ.Mi
oxcutll |iii ciiiiiiiiiilcif,ol (icuIIh KuiiiC(i'loitruriiit |>u- iii I .
I
I
ro tttlii I.
liMilchK^pliiiiu oviK |iup;iiuiiM iii iiifillo lu|ioruiii ; mu- I
'
.11. iilciii cluiidii
(|uciiH, iioii iiilliuc |'crV(iiiiciiM iiil Diiiiiiiiutii, nl Jnin II niidlrt^ iioii Vii
iiiiilcuH csl un^cloruiii. (juaiii iiiaiiirc) tc liiiiiili'it'irt
un^cliH crut uiiiicu><.i(ui iii ii.ctlm lu|iuruiii lit iiii^i'-
liiH |wir«'liatIA(lui)i'rll8 ('luiiiliicaillii, nMpcctiiM iiiutii- Mpiriiuni mouni. Uomine iitt|>iii. Jc\u ium
ttibCft coiilcM(oi'lp;ct rii'|iit tuii(|iiuitiS()lc illuMtrutiiii /i/;/i meUiH (.\ct. vil,r,H). |»ti tiinl. '" ' ' "
jUHtiti(cr('M|il()iiilcci',ut liuiiiaiiaiii i<|)cciciii noii IiuIki- Inti pi'r9)'(|uunliir,lu MUM.;ipc |.
rct i|)His |iutciililiua cicliH i|imih tulciitilitiM iiiiiiiiciM. cuiiMU.JrMiu» incus.Uoiiiinc
tiunlid l(i|ioriiin, ol urul ruiii l'ulriH diKiniii^ ""l"''''.
'
Naiii Htiiliat iii liiotCM ejuii i
taiK|uuiti lucicH uii^cli kIuiiIih iii iiiciiio JiMlirnruin do.\lornm PulriM pcdoro. l'ro luc «l (luod >
.{iii Hltindonon dcllciM, qui
'
(ii7 VI, ir>). 0>i<*l af{ili.>(,() Jiii|ici'iioii tiiiictiH oMiii
Tn mc, lintiiiTU' iiifO" »
C.liriHli |iiiinuiii |)i'(lii-c(iuaiii, rr.mic
(|ua! Iialiul iii ! ri*.
""•
Huuiiuiiioit l*utriHiHl''ilii ct ^iiiritiis BuncliHylud cat iiiiniiTnruin,
'if^iiuiM i|iio(l vobiH iii yic|)fiaiii Irsiiuo liiccliul huo 11
p()8l tuain 11 - I
i^titiiti viiloruiil cinli ol [lutoracti 9iiiit,ut tun(|uuin iidjiivu nio.CcHscl cuntiiHio pclrarum, nn rlellclal in
o^l(Uie>u Hi^naciilii iii Hpccio iiiigiWoriiiii, iiatclactiu nio forliludo mcinbrnrinii. Pro hotnine ii '
noin «ij*
Hiint port.c cicloriiiii.ViMiit cniiii ^iuiictu.x Slcptiuiiua iiiou'4, uppcllafl duin bluHrvocis tu
ciiin claviliu.s lidci.ctipHc i-ibi uporuit.(|uoil lidelitor dio:crcdo, suHcipio, cognosco pro nio upud i'.i',r<- u
crcdidil, cl liliciitcr uspo.xit. Quod or^o vidit. non poslul.intom, donunlcin et ndjuvnntfni, nc tnca
tuciiit. liccf, imiuil, video calos apcrlos, cl Ftlintn lidcrt dcliciat soqucndo lo. Quid dicit Jo»u8 mouH,
Iti^miins :iliiiitcui ttii ihwlcrdVt l'iilrix {./cl. vii, I.")). liiuninus mciifl, pctondo pro iiif ai»iid l'utrcni ?
Scd (juid iistalial til cooli.s patcluctis vidcrcl, ni^i ecco islo primus pcdistjquus novam pr<l
Patcr,
ip^utti (jni incadisusccndcrulMoiniiuim Siilvulorctn? 1110 niundi intrnvit pal.Tstram dona iiiisoricor- ;
Niiin istos r(cl(i8(iii'nos vidcninfi.scd clutisn.Ojnon pa- dinm, pervoniut nd victoriani senli.it ovii mca mc ;
loraclos;luront('s in slcllis.m.ii iiiicantcs in an^ilis. ndjnvantcin, no nie intcr lupoa existimct Iradito-
Islc aiilciii jiun non luiiiio,scd ani^cliis Iiomo scdcm rcm.Kcco vidoo ptuntom,prn;sunin pro ine poslnlin-
Milatii Uomiiiii^ui nonuspicilclausani.scd pulcructam. lciii.Kt ideo Doniinc meiis, qiii spcctus ccrlaincn
^
Nonvidolunj:clos,scdarclian;;clos;siqiiidcm ct ipsos ineum,Pn8cipe spiritum meum. Verum finia non tl-
aspicit, 80(1 i|isiini pr.cdlcal ciii teslis crat. Ipsiiin iiico,Domiiio,lupidutu menibr.i.ponespirllum nienni
pr;cconat cui cst laniiiliisin nj^ono porlcctns.Nain iii iv<iuiem scmpitcrnain. hiteristos surn
do{)Utalu9
(luanlii tucrat sanclo SloplKino gralii donatn! Vido- taminain ovis occi.-^ioni,^, apud to pnnnr in rcquie
b;it cxiM-citiun ccolcslis militiaj slunlcip; vi(U'b.it ho- suavilatis et jiacis.JuJivi lapidabant.isteingcfiiisce-
niinis Filium ad dc.vlorum Patris sodentom. Ecce « bit Judici c.pilebant caput, istecomracndabalspiri-
vidcl Doniinuni ipii jain migrabat ud Doininnm.con- tum. \i ubi de spiritu con^niendato ccepit csso se-
fossionis([ucnicriUiaspicil congrcpationcii.codcsiinm curus, et pro ininiicis fuctus ost ndvoc-jtus, et non
potoslalum.iiui jam mipraturus crut ud provinciain sicnt pro so pelebat.ita pro iniinicis intcrpellut. Ilic
niorluorum.Scd inlcr niortncs clHnuibal, qui intcr slabat.quanilo Cbristum vidcbat-hic penua ligobat,
Inpos rornscabal. iVrr. ini]uit, vidco calos opcrlos, quando pro inimicis orabat. Ipsii enim necessaria
el Filitint /lovtitisslaiilcwadilcxlcram Palris. Gaii- orat advocatio pro tanlis aclalibus inimicis.Sciebnt
doant amici.si blasiihomant inimici.Non taccal ovis enim quod eiim l)ominns Jcsus non cito po-set au-
t.^sliliciutdo, etsi lupi clamant blasphcmando.Con- dire, sod pro ipsoruiii peccato, non pro merito suo.
chiscrunt cnim mcntos snas.ot d xorunt. Biusphe- tanta iniiiuitatc lapidanlium Judsorum
Ideo pro
mavit.lloc di.\it ct Cai|dias princcps Judamrum de gcnua li;;ebat,lucryma? efTiiRdohat, dicens: Dimine,
hoitiinis Filio paticnte cl omnia toloranto. Cum ne slaluas hoc illis peccdtum Ibid., 59). Vide, qni-
enim dicoret Doniiiuis noster JesusChritus suspcn- cunque Christiane. quomodo ovis ista in oMinibua
susin crucc:.4nic« dico vobis, aKwdo vidcbilis cwlos soquitur, et pastorera imitatur. rominus Christus
n/i<'Wo.>', cl Filium honiinis sfunlcm ad dc.vleram Pa- suspensus in crnce clamahat: Pater in manus luas
Iris {Mofth. xxvi. C-W clamavit Caiph.ss diccns, commciitlo spirilum »ieM»j;istodic;t: Domine. sufcipe
Blasvhcma it {IMd.. t>:»). Cuiph;is conscidit vcstes, spirilum »n«u»?. Dominus Christus pro inimicis cla-
isliipsas chuiscrunt nicntes.Caiphasnt nndnsrema- mat:Pfl/cr, ignosce ilHs, quia vefciunl quid faciunt;
ncrot.isti nt in sua malitia permancrent.O mapnuin iste dicit: Se slaluas hoc Ulis percatum. Et manifes-
miracuhimlco^li janu.-v; aperiuntur.ct Jndiei inentes p. te, fratres mei. in modio lipidantium 'storum qui
impias concluscrunt. Sod sanctus Slophanns non *^ amplius «aevicbat, beatns apostolus Pauhis pt^fesens
tacuit.non dcrccil. ncc blasphemantibus cessit. Ibi crat. Si ergo tunc darctur Stcphano d ^ lapidante
attcndcbat.ubi oculoscordis ap<^riebat.E(re, inquil, vindicta.quomodo talcm magistrum habuisset Ec-
vidcocirlosaierfos, clFiltum hominisstayuem a dex^ clesia?His dictis emisit spiritum.ascendilin coelum,
Ins fl('/.Scd quid mihi irHScimini pro tanta testifi- veniam meruit inimicis.Gaudere meruit in ccplis de
catione.Judiei? Nunqiu'd meajussione ant potestate amicitiis beati Pauli subseqoentis.quia ipse est Do-
patefacti snnt cojli ? Patcfacti sunt, non ut meam minns qui facit sterilem matrem in domo tiliorum
prloriam prodercnt.sed ut pastorcm meuin in meum KTtantemfPin/ cxu 0). Eccehoc sanctusStephanns
astantem adjutoriumdemrnstrarent.Considerateigi- mernit,qui videbat Filium hominis stantem, quem
tnr.ct vidcte quam longe sum a coelis,positus vo- novimns ad dexterara Patris sedenlem. Petamus
biscnm in t( rris. Nupqnid ego
attingere potui. et enim utinterpeUctpronobis.etpro pecoatis nostris,
jannas aperire ccclornmPPalatium sunm ipse mihi et eruat nosa tantis pericnliset partnritionibusuni-
apernit Dominns an^'elorura. Merito quodain modo versis, pro p'elate sua, non pro conscientia nostra.
video.et quod video non taceo.Non eum contcmpsi Nam qni aut qnanti fontes peccati nostri flammam
in cruce pendentem, ideo video ad dextram Patris popsunt exstinguere ? Ipse dignetur nostra crimina
pedctitcm.Vcb's islud estdatum de ooeiestibustesti- sepelire: ut sicut in monumento novo ad modicura
imoninm; scd si non creditis, ego quid feci vobis? commendavit membra sua.sic in fonte indulLrentise
Cocli fiperti enarranl ^loriam Doi {Psal. xviit, 1), et sepeliat peccata nostra. ut nobiscum semper gau-
ego taceo misericordiam Christi mei ? Video Ghri- deamus in Ecclesia sacrosaQCta.
863 APPENDIX AD S. FULGENTII OPERA. 864
SERMO IV. A me filium meum, et ego in illo non debeo habere
momentum ? Ego genui,ego peperi.Sed te vitricura
De Epiphania Doviini et de Innocentibus.
Crudelitatis inveni.Saltem non ame parvulus meus
Chri?liis natus est, I.TRtantur cocli simul et terra, je.junu? ab8cedat,dabo illi viaticum lactis,uthabeat
quia gaudet stella,el MagiollVrunt niunera.Ublule- viscerapinguedinis.ubisaj-inesgladiutncrudelitatis.
runt Magi xeniuni magnuna.quia canlaverunt can- Parvus sanguis, accedant et nutrimenta lactis, ul
ticura novum in medio paslorum,diceiite3:67(irja in tuasatielurmachacra,et (ilii mci impinguetur anima,
exrehii Dco.el in lcrra pcix hominihus bnnx volun- lacte et sanguine candid;ita. Sicut tunica mediocla-
tatis (Lwr.ii, i\). Obtulprunt xfniuni et slell.o ccd- vata sauiiuis erat purpnra, cl lac fuit stola cundida
lorum. Ecce enim stella de rnedio stellarum, velul pretiosa.Quiderataspicere lactentium peremptorura
in raagna legitione directa proce?sit.Aspirit Magos iartc ct sanguine permisceri.et ab invicem non se-
iler )igentcs,viam ne>cientes,et IJominum requiren- parari ? Et raatercarnifici clamabat : Tecum vado,
tcs. Diciturstpllae, Vade,08tende eis viam: hwc est tecum venio, filium dulciasimura raeum spectatura
gratia raea diligentibus mp,in steila habeant prap- deduco. Ego indigo osculum, et tu infigegiadiura
cursorcm.Ecce dum viam considerant Magi.ad mu- tuurn Tu percutis, el ego suscipio sanguinera inno-
nera proinpti, de via ignari, de Domlno minus in- cenlis.Tu jugiilas sine causa.et ego suscipio viscera
structi,dedit eis stellan^ut in nocturna deductione moa. Si mihi non licnit lac dare, liccat raihi vcl se-
lamptidcm.Prffibuit eis faculam,ut in nocte non pa- pulcrum componere.lnter matrum planctus,pl filio-
terentur injuriam. Cocperunt stellam sequi, lacti rura ululatus, in fuga erat Dominus. Spiculatores
cerli,in3lrucli legali, usqueadlocum deducli, indc percutiebjnUnaj^res scpeliebant,et angeli spiritum
B •---.-•'^.
stellasecedit.ubiMagisDominumdcnionstravit.Cum suscipiebant,et
"" Christus dicebat. Innocenles et recti
cnim quiscocperit cognoscere Domii)um,nuIlumne- adhxscrunt 7nihi.S\ volumus Christo adha;rere, ca-
ces?e liabet timere inimicum. Ecce quanta merue- rearaus malignilate, teneamus simplicitatem, ut
runt.qui Domino munera obtuierunt.Ila et nos de- raereamur a Domino pietatem.
ducuntangcli.quaQdoofrerimusgloriamDominnper- SERMO V.
petuo Regi,offeriraus ei gloriara et honorem. Prae-
De Ahraham.
bent nobis angeli deductionis suae ilulcissimam ser-
vitutem.Sed munera perpendenda suntpro qii;ilitate Gratumestypectaculum contuentibus cortin.Tum-
pcrsonae. Imperator est, auro debet ornari Domi- ; bralam picturam,quandopenicillo pingentisgladiua
nus, incensum ei debet offorri homo factus pro
; formatur patris super filium caritatis. Pingitur ibi
nobis.ut habitaret in nobis de myrrha debet ficri
;
pater erectus, filius incurvatus. Quomodo raovetur
sepuitura,ut in corde no?tro mancat viva nicmoria, qnodamstimulopietatiscompunclusspectantisaspe-
et .ippareat nol-is sempcr in gloria.Et admonili sunt ctus,intantem cerncre fixisgcnibus,retorlisqupma-
Magi in somnis ab angelo.ne revertercntur Ilerodi nibus innodatum,et nullusalligat captivator pxtra-
nunliare.sed per aliam viam ad suara per^rerent re- neus, nisi cnntemplor visccrum paterniis affectus.
gionem.Tnnc tlGrodes cum videret se a Magis csse Grata cst spectantibus istapictura in umbratacor-
delusum,facie immutatus.animo conturbatus, scri- tinn;et vcritas Agni immolati, quem pro niundo
bas elseniores vocari misit.dcquibus sciscital.iatur. Dous obtulit P.iler a paucis spectatur,ab aliquantis
dicens Ubi certum habetis rpgcm futurum nasci?
: Q, despicitur, qund spectat,et in ligno, et in throno.
11 li autcm dixcrunt In Belhlehem scriptum «^st
: ; omiiis exercitus angclorum.Dicunt quidam: Qualis
enim Et lu, ncthlchnm hida, non minima eris in
: est qui sacrificiura de sanguiue postulavit?Non liiit
dHcihus,e.v te enim e.riel flexqui regcd pnpulum meum depiderium sanguinis, sed probatio amoris et cari-
{}litllh. II, 4, 5). Tunc Herodes armatum militem tatis. Spccta crgo istius lectionis pendentem corti-
deatiiiavit.cui tcrribili jussu inlerminans dixit: Ite nara.el oculis libenter infixis.sppcta Abraham p.i-
in Beihlehem Jiid.f.et quidqnid ibi invensrilis n bi- trem asinum stcrncntem iler ingredientem filium
matu et infra, niasciilum occidile, fcminaiii antcm comilantcm, non ad conviviiim,scd ad &acrihcium,
vivificate.Tum modo videbam Dominnm umicossibi irao ad convivium ut eis exhiberet aries sacramcn-
dcligcnlem.innocentes ad se vocante.n.ut sit inno- tuin.Quid sibi vult ara constructa,nisicruxin monte
cens amicus,piciit est innoccns I)ominus,.Agnus im- norrccta?Ouid estalligatusfilius,nisi Chri^^tusclavia
mnculatup qui tulit pccratum mundi.Et. lacli sunt ei insertus, ut ipse portaret catenam, qui d.^hitriccm
innocciitcs «mici.sicut scriptum cst Innorcntcs et
: non habuil conscicnliam ? Pafcr crigit dcxteram,
rer.li ndhtTf^erunt mihi.quia le,sustiuui Dominc{Psa!. angelus clamore valido commovet terram, ut non
xxiv,21).Su8tinuit fiigiens in iEgyptum. ct fecit sibi conlristaretur de piiero mactato, sed gaudcrct dc
amicos Icgiones infanlium.fjuiliusdpdit sinc diplore agno dominico Jugulato Abraham.Ahraham. Erigit
:
m.Trtyrium :qiiia et duUbant matres.et nepcicntf^s vultum (|iii tetcnilerat giadium. (?»/J(f r.w, Dnviine
lantabantur infantcs Non curabot gladium percusso- (Ccncf.wn, II)? Quod jusscras implcri curavi, tar-
ris conscicntirt innoccntis, quia gaudcbat cum illis das gaudium avocitione clamoris tui. Quid jiibes,
fugainiiorcnsSalvolnris Dominupqu.Trilur.elnmIci D Poniinc ? nrn lardctur uUa mnra. quod facio cum
jugulanliir. ut lugeiet cos sni.gui,- innoruua, quns I.Tlilia. Cura pnudio enim fariebat. Audicbal enim
sepnrnvit gladiufl impi)diciifl.O invcrpciinda dcxtpra spiritu intcriiis prophctantc. pro mundo salv.indo
perciissoris! Non habet (|und fcriat in membris. ct oporlcremactnriinnocenlcm.el.Tslimabatpcr filiunn
exlpndit brnchia fcrilatis.Oladus Incum non habc- jugulntum,nuindo provenluram essc 8alulern.iV(>/i,
bal.cl rarnilicrm non pudi-bat: latior erat mnch.Tra inquit,;'w/?V(vr inanvm tuam supcr puerum (Ibid. ,i2).
quam visrera.ut gladius habcret crimen.rt non in- Aliud csl quod opinaris. nliud quod l.Ttaris. Kcce
nocpntia.Dum eniin avrllercnlur a complcxibus mn- hnhcs principem in arictc.Nam filius tuus nd ipsius
trum mnnu spvprn tortoriim, niatrps suns diLMlia pcrtincl grcgcm. Relorqucl viiltum, ut tectum ca-
tcncrifl ronslringentps, el miFpris grmitilms drplo- pcrct sncrnmcntum.Ecre nriea vppribiis tcnebatur,
rHntcs, rlamnbal ninlcr. fili. quid me rrtinps, el et frnns cju.s in illiin iimbrarulifl tciicbitur. Libcr
to n mc Fepnrnl rarnifrx ? Tu stringis ninnns, et vullu-^.rlnrus inluiliifl.Spin.T iil.T cornibus pJus tan-
mpiistorquelurafrpclu!». Hor prppcepit rpx, ut «cpa- qunm rpdiiiiiriilTfucruntPt ornnmenta gcmm.iriim,
rerifl a mp.spd cstirtprnus Rrx prr qncm ronjunga- in qiio spin.T nnn crnnt ppcratorum, ul cnrona pa-
ris nd mc Fili.f.irin libi valp.Tprra bibit flnnguinpm rareturrnpiti grcgi.^.dccapite prclioso pastoris. Ar-
luiim. 'icd Dcns flusripipt Fpiritnm tuiim. Alin cx ripil nrictcm, cl rcvolvit in'nntcm.T.icet aries qiii
parlc rlnmabjil.p.l alin malcr plangebat.ubique lu- Piicrcssit.tncpf ct angcliis quidp rnclo clamavit.Uhi
rtufl,ubiqufl gpmitu<«. Indictio fuit non cupiilitntis, est vox ang"li quijintprdixil pro infantp? qiiare non
pod nrbitati.-^. Clnmabant Prgnhinr ct inde diverfl.-B clamat similitpr pro nriele? Nc s.TCulum dimitteret
matre9:Carnifex,parvuIum meum n me fcstines di- in rrimine.si Agnus ccssaret a cruce.In Isaac enira
vellero. Dona moras ai babea pietatem. Tu tollis a probatio fuerat caritatig,in ariete pr.Tfiguralio veri-
Kon SRllMf» VII MM
tuliH. Ilil i)li(tilloiitl I, Ijii' n llti Viillllltail »7
(loilil,liii' f^i'uliiil'( f.'.i.(ii.( .
'
iirt, (|iiia iliiiii l;ii
|)utorolui',uiiKi^li(HiH ftadilolmi «'xoruiiin. Hi uiig«lii>< Judloiuiii.nl iiii .1.
(lo oiitlo (^laiiiarol. : ;\l)raliaiii,|iur(*o ii){ii(i,Hioul dixil, Oi'Uiii,i't niinoiil «-. • 1 .1 M'
purou lllii) lii(i,la'(lialiiHa^iiuH |)riiXiiiiUH iianMioiioiii, pilllur>i nciitta! iii iiioi< lin lll
cl noiiKxlo Miiii iiiiM laliiiii |iali<roliiriii «'i-iico rli, l.
/Vi.i/M rs( (Win/»(i w( ,
.. (MnltU. .xxvi,
ui/ inoiltfin rl 1 1 1
I
1
I
II
3H). Nun claiiialial ito cirlu, (|uiM iiiipprulor ox iuo llonouluiii uipitla 11101,1'lunttiii .
'
pulioliAtiir arliilrii). IUtt,'r, iiii|iiil, .11 ficri poltttt, d« moi)cu|i ' '
: d
Irunwat ntnr rdli.c nlr illnd., ;r.i). Kl iiiiIIum an^oluH OJllvitlUIII I
claiiuilial ilo nolii.Hod uii^oIiih (lo.iuoinlil i|iH|uilan!i I'niuiiH fiiii i|iiiiiii [{iitfi, tuil|iitiiili« iinii iia
cuiii hoiiiiiio Hiio conlurlaiis cuiii iioii huo uoii-
, cl ulluriiiii Ul ni oil ttlii|iiiii roi
iiiiii haliiMi. i»r
Hilio,Hi<d i|)HiuH|)oliuHHuorainonlu.lHuuoillu)HUHrailil meus, piituHim ocuurrorol niihl cimiiolatoi
nd (IdiiHitii.ot ugiiiiH clariliciitiiH rovorltt uit ciuliiiil. continiiu K 1 . ' ' .
:«$
Alir.tliair. iliixil llliiiiii a I iiiorlciii.iil iiicIiuh HiiHcipc- i|iiori>lns li. il
rol rOHur^uiiloiii.Aliraliaiii oliliilcl i''iliiiii),ul vobiIo lunuuH ;
|iroximiiYil ad piirtjiiii, upuruil vilaiii, ol
JiihIih u|)criliiis uc lat>oriliiirt ollVMto DotiiinoHucrill- ctuuHit ^ohonnaiii. riMiL-brusuH luctiin du portn prrv
oiutn, ut uniiin cuiii l*ulro Al>ruliutn liuliculid guu- coHHit, ol lux vonionto Chrlato rnlulHit. <.oruiiciivil
diiiiiiin rognu ciuloruin. 0(11-1 .'
. Anla
SKllMl) VI •. B tuiM . II hn-
boinuH principciiiHacuriliitu(ii,i|ui non : iti
/)t' ii».'(() filio i't jitiero centurionis. intlriiiitutibiiH nuMiria (//(.'//r. ix, 1-')). C<>>ii, .it
pro unico,(|uiunicuHpi'pon<litin liKnu. St .
it
HonoiiictuH Doniinus, (|iii racil niirubilia boIub.
Toslia 08t ocnturiu pru puoro ; toslis osl viduunintor
bominuH, ttliito, nolito jim b.'ijiiii
niorluiim, cxspoctutc niiraculum. >)- ,
iii lilio.lhi poto8tu9, liic piclas. Ilii inapiia lc^.itio,
pulcrum.i|iiia rcuuHCitubo mortuu tcrra gaudcbilct
hiciiira {nis. iiiisorat) dcstilulio.tlcntuiio iiiilloliul
logalos 8cnioro8,cl illii iiiucrcliat lilio iiiorluo [.orli-
rudum.Stolerunt, posuorunt et Bili^ntium (n/. spa-
torcs.llic dicol)at ; /'»<»• //ii'ha' jucet iii donio puntlij-
tiiimlpnnbuerunt ulii|uid opcris c.x.^^poctubant, scd '
nihil uuilioiiinl, nisi unuin vcrbum.ot cxp.ivcrunl
ticus, cl malc tonittctur (Mnttli. vtii, t)), ot illn dico-
bal: Knictuiu viscoriiiii mi'oriim((i)c|olcoaccrbHmilii
mortuum vivum.Qui dixit.otfaclu aunlumnia; dixit,
et recepitjiivenis vitiin. Kxauta(m«.disrupil)lintua-
indignaliono tiibl itum.t'ilui.snui.kMn mcusroiiuicvit
in paco, ot vi!>cora meu rclictasunt in doloro. Ccn-
mina, dirti|)it fiinestam cutenarn, rcsiMlil, surrcxil,
adoruvit.(iiaiius,iiii|uit,tibiugo,Domiiie Dous meu».
lurio mandabat .Yiuj suin itiijnii.t ul iiitrci subtcctnm
:
meum (Ibni.^S), cl ilbi cou;ilabat uiiico suo misoran- Qiiam tcrribilifl es.quam tuavia cs Quiu terribilis !
dum pararosopulcrum.liilor hanntrasiiuc pcri--onus, cs.lestisest inlronutu gchcnna^quiasuavia cs, testis
est maler mea,et vilu meu.Tcrriliilcra vidi lui nonii-
Ct'.iiluriotiis ct nuitris,(livilisct CE;entis,:iiili|ispotcn-
tis el vidu;v lamentanlis consuctam Dominiis tracla-
nis potestatoni, quandovidobum ti m
bal niiscricoriliam(/'i,(|nimilliiis acci[)il ptTsoiiam. (|ua} teagnoscebati //),?. ,qui;( to u^Mi. iin
Cito misit verbnm,cl san.ivit pucrum par.ilyticum, C misericordiam paoximantem. Et imperasti, et illa
ut celcrius pcrgorot ad unicum siiscilandiun. Non contrCinuit. Reiididit quom non genuit, ol apertas
cxspcctavit logalionem sciebat onim iniseram nia- :
fauccs oppressit.Gratias libi ago.Domine, quia noa
trem lcgalos non hnbcnlcm.scd ad scpulcramefTo' aperuit supernie piiteusossuum.scdhicryniasmeas
tersisli pervitx' fontes aquaruin.Tunc Dorainus qui
diendum operas conduccntem.Pcrgcbat tacitus ad
civitatein, qui portas crodcntibus upcril
(ii/. par.it)
dixerat: J«i'^w,/i7/t dico, surge (Luc. vii, 14), matrt
Uiorusalcm Ad porlam palri.c.nuilier cum dcfuncto respondit Mulicr, ecce lilius tuus.el cognosce quia
:
lilio proximabat.clChristus medicina' Janiiam rose-
egosumjudex viduarura et paterorphanorum (fsal.
Lxvii,()\Viili lacryiiias tuas,et Bp^noviquerelas tuaa.
rabat.Ipsumsciiuebanturapostoli.ftlffiiantcsangi^li,
etcum mairecomitabantur flcntes popoli coinmuni Nonculpivi plangentum.sod consolatussumlamen-
condiliono compuncli.lntcrmortuum ct Dominum tanlem.Et mater voce turbata prae gaudio dieebat:
porta cral objecla. Egrcssus cst portim, et invenit DoraineDeusmeiis.quas tibi gratias agam,testis est
vitam.Resonabant pla ea civitatis planclibu? iiiatris, pielas.Quibus tedebeanil.uidibus honorarp,quiarae
et ccelum resonabat ge;nitu pietatis.Clatna.Raphael
non permisisli desolatara ac niiseram raendicare?
nngeluscomitatumDomini venientis.Noli.noli.m iter Gratias tibi pro mo agant angeli.quia ascenduntel
flere. proximum est tibi gaudere. llia aulem quaj desccndunt.oltulum prome ifeteturcliraaccElorum.
ejulando dicebat.quibus quorolisca^lum terramque Aperi.itnr tibi porli civli.qui anle portam mihi red-
replebat,qu£e lilium amiseratquera habebat Ubiest, I
didisti pignns funcris mei. bonura et grande ini-
ubi estunicus meus inaniter(w,?., insenecta)natus? raculuin ! Extra (a/.antelportam Dominus suscitavit
Cito subreplus, in pace locus tuus, mihi remansit D raortuum^quiforasHierusaleragenusredemilhuina-
horribilis luctus. Tu portaris in locto, ct ego jara num. Ecce processit unicus in lecto,sed cum crucis
onerosa sum mundo(£').Q"are noiilumihi siiperstes iraproperio.MuIieresplangebant,ipsegaudebat,quia
maternos in morte oculus conclusisli.et oculis mor- crux illa non fuit iraproderium, sed potiu.s orna-
tisruinacompressis.me miseram proecessisli?Ouare mentuui.unde decoratus est orbis terrarum.et fide-
non morni luis (iit somper optabile esOmanibusse- lium refulsit cura matre exercilus populoram.
pcliri, sed iuo2 mortis raerui calenis crudelissimis SERMO VH.
alligari ?Tu medebuisti tradere terra?, qnia tu meo
De dtiobus caecis.
processisti de ventre.Non pater.non frater, putasne
verura est quod frater non redimet, redimet homo Quantilucri estinviasederequa Christus delecta-
(Psal. XLvm, 8) ? Lbi est ille Dominus, judex vidua- lur transire Via est regalis, plena angelis sanctis,
!
rum, et pater orphanorum ? Quare non attendit lu • ut illuminetur visio Ccecitatis collyrio claritatig.
ctum nieura,qui nromisit lugentibus gaudium ? Au- Transit iraperator noster. non praecedunt carrucae
divi eum dicentem Beati qui lugent, qnoiiiam ^p.s-j
: curasplendore,sed praeceduntmiraculacumvirtute,
consolabuulur {Matth. v, 4). Ecce vidua sura,ubiest dumclaudimerenturcurrere.etcaecilumenarcipere-
* In vatic. ms. tribuitur Augustino. secretorum.
(a) \\. Ubied (ructus viscenim meorum. (f) Ms., inhonorata sum in mundo.
(b) Sic ms. Alias,pro/)riam Dominustractabatcuram
807 APPENDIX AD S. PULrrEXTII OPERA. 868
Haec sstlmpcratoris nostri via,(inavenituradvitara, X calida caritas. In fonte aulera exstinguilur fervens
qiiia ip^^e est via, veril^tset \iU[Jo<in. xvi, G). Qui iniquitas.quiaetin lorriaco,ctin lonte.'\ngelusuiagni
gcflpt in viii.qiia Christus iransit.non ei poteest (lo- consilii dcsdendet e coclo utquoi jiucris donavitin
:
iiiiuari lvrannus,necrenianere iiomo potest .Tgrolup, refrigcrio, hoc crotlentibus trihuat in sacraiiicnto.
quando transit meiiicus Christus.IItcc crededprunl Eccequantorumtulj.esanctorumsingularitersonue-
Domino isti caeci.qui sedenles in via forti voce cla- runt, nunc tria cornua in uno concrepanl amccno
mabanlad modicum,reddit3ihicupientes aspectuin. cam['io flararaarum. Pulchruin est videre tria aurea
Ad ipsorura vocem trcmebanl lurbse priBoedenliuin candelabra. Pulchrumostaspicere tnura puerorum
populoruir., gaudi-bat e.xorcilus angelorum, el ipse impclita corpora.quia una orat anima.dum tendc-
medicinam parab il illuiuinalorcieoorum.Quid enim renl adcoronam. 1'iariiaia eos non dividebat,etcan-
illi cjeci clamabanl.qtii lumen aspicere cupiebanl? tica compingebant quia raagni consilii Angelus
:
Miserere nosiri, Dotnine, l\il Dnvid Maltli. \\, l-iO). araplexabat, el ulais opacaiitibus confovebat. Quid
Tuibaj aulem pulabant inediconoslro fierilajdium, palatiaregnumadcainmum p«allontium pucrorum ?
iiiiperabanl itlis Clirislo transeunle silenliiiin. II i Facta est aula regis, secreturium sanctilatis,ul ibi
vero validius clamabanl.et illoruiii vocos increpalo- rexdelcctaretur aspicere mogis quam in domoregia
iras non curabanl.Magis ilerabantclamorem,ulpe- habitare.Oilla^plalo.-estrat.TC.nonmarmore.sedigne,
nelrare possenl ipsis vncibus t^alvatorem r?i«.<cme :
noncru-tis,scd flammis! Ambulat supcrbi rogcs in
uoslri, Doinine (ili David [lniU., 31). Ilumanas noa tapetibus purpureis.gressu delicalo ludrnles;in pla-
cup.jmus penilus voces: lu miserere, qui humanos tea autem ignitaincodunt nostri decantanles.Ouem
sanas errore3..\mbulabal ergo Dominus viasua,qui B non d''lectot cum eis pari vesligio coiiiilari,quando
esl vita a;lerna. Tran^ibal, el curab il, el c-iecurum anfolum cum cis deloctal paricantico sociari?.-\liud
cogilationes anle vid^ibal^et eorum clamore gaudo- pro^debat visus, aliud pr.Tbcb.tt sonsus,aliud mon-
bat.Non deleclabalur CMnlradiocnlium oilioio popu- strabaL tactu3,aliud inlus.aliud foris quia angoli
:
lorum sed gaudebut desiderio clamanlium mi.^na intusetinimici foris^inlus canebant.foris ardebant.
voce cECoruin. Sletil, ut plus amb'il.iret raelicina Vidijlc.Cratres mei.quantum interest esse inlra do-
quain vesligio.El sequentibiis turbis jubelc.^coaa I
mum raagnam,in qua sunt vasa aurea et argentea
S'3 ve'rire,el niliil da subcoelesti oonspectu tiniere. (11 Tim.u, 20,1, quain foris arlercinter vasa lignoa,
Turoae increpabant, cogebant,inviiabjint,el mirabi- inlor ligna,lenura,slipulam.Scd vos templi Dei for-
liler impellebanl- llli quanlum deleclabantur.qui a naxcontinetauroaprobata.auroproducunlurvascula
Domino vooab mlur Hoc eis prjv-^liliiclamoreorum
I
vestra,in quibus Hierusalem l.TJletur patria sempi-
quos non lerrnilcontralictiopopuloruu.Ante viden •
terna; et non ip?e miretur Nabuchodonosor, scd
te* des d-irio Salv.i;orem,quam luminis clariti'ein. de nammis mundi, amoenantis vitae refrigerio, vos
Sielerunl anie Doininum cLiritas el cccilas, Stetit nobiscura coasoletur de cilo Salvalor.
viaadsedentjs in via.Sleleruntrajncnlesinlenebris, 8ERM0 I.X.
dum stirot lunriin «lernitatir^. qui lumen oriri facit De mutieris in aduUerio deprehfiusa.
in tenebri3.I''iiclam esl d'? seqnenle et priTBcedente Timendus Filiusetamandus.Tiraendus ut
est Dei
turba theatrum, et gaudcbal Ecclcsia angelorum' judex,araandu3 utrex:quia non venit anlejiidicarc,
Dicit eis Jesus l
: Qm
vuUis ul faciam vobis (Il>id., sed primilusliborarc,et justo postea judicare.Man-
32) ? Et audita voce modici, voce el corde pro-
illi
Q >,uetus et verus.scdignor.ivit calumniator Judaeiis.
8trati,Dominc,vides causain nostram,tu donaraedi- Voluoruntculparc mansuetudinera,etinvenerunt in
cinam tuam, ut aperiantur oculi nostri, et moroa- criminesuovirluiem.Aiubiorunt iu Ghristomansuc-
mur essB comites itineris tui.quia a te in via morui- ludinom,et juslitiam violare,aut justitiam de man-
mus modicma curari. Dominus,qni crigit elisos et suctudine roprohonderc.Stcterunt in angusto dua-
illuminat caecos. (P.uil. cxlv, 8,0), audivit.raisertus ruin maceriarum^rbsidontes Salvatorem,trBdondiim
CEt,et curavit.Nulla reraedia intcrces;=crunt, et crpci quasi latronem. Faciunl cilumniam, inveniuntur
solo verbo vidcre cccperunt. Nulla observatio cibo- in projiriam conscientiam. Acousant ut ipsi accu-
rura, sola intcroessit medicinalium aucloritas prfc- sentur, et aduliera libcretur Non factura displice-
ceptorum.Dicit ois Josns Sirul crcdidislis.fidtvohis
:
bat.scd Dominus non placebat.Namoranes adiilteri
(Matfh.i\, 2)).lllico fugit c.-ecitas^reddilur claritas. erant.Occasioncrainvcniunt do adullera,ut posscnl
A9()iciuntin lacie Salvalorom. quem non novprml quasi .juste cnloratara aptare caluraniara.Invoniunt |
virtute curantern.Discunt oculis qucm prresumpEC- misoram mulicremrocentis adullerii ustiono fusca- 1
runl verbis. Cadunt ad gonua.scienles jam langere tam, ut ante poiles Domini nivc indulgcnti.T aspi-
Christi ve^tigia, qui sola voce clamabnnt, sedontps ccront dealbatam. Adducunt plurimi congregali
in via.et ccc(>orunt ciim Christo Domino unoitinore caluraniatores ct poccatorcs, insidi^.torca ct furos-
comilari. Comitalu ojus gaudonles.jam pl.iritato so- €ura adultcro portionemsuamponohant (/'.vn/.XLix,
riali.a Christoniinquam poniUisroce.^suri.Itaetnos, 18), ctadullpram deducebant.
Adduxorunt niuili
fratrcs, in ipsa viasedeamus, qua Ghrislum Dnmi- unam.ad ojusDomiiii induIgentidm.Trahitc,Juda)i.
num pnsse transire speramu3.Ne:jue cnim ambulat n trahitc, pjicile do iniquitalo adiilloram mulierom ;
in via impinrum.qui in via nnn sletit peccatorunu libcrlale de nuclibus aperlis riraalam lahulis
na-
Transilum ergo Christus Dominus modo l'a'it de vem. Consuluislis naviconlracl.T, novil eamarlifcx
mundo, dum jiro nobis intorpollat in ''oclo. Sed non Oominus compaginare. conpludere,ca8ligarc.linirc.
ambiilat.nisi in via munf^n. quia viacjus cst iinpol- Ilxsiccavil de illa huincrosam senlinara, nt
vobis
fa>ciilcnla remanel ponscicntia. Non bcne
Juta.Ilii.Hodoamus.ibi olamoniiis Ipseiiuotidic trans- voluislis
opcc
it, quia tiunquim a nobis discedit. Scd si quis nos maHli.-c remos tcnere cmtra misor.im navora,
vidorit de raiirmurantibu"' s.T!culi,Pl vidcrit no9 ad calumni.^c voslrjB inlprnis nurtil.us
vos incipielis
(^hrisium validins proclamarp.ot rppporit nn? prosuo navigare.
laborarp, ol iHa inci[iiel velis pudicili.-c
scandalo bla^^^ihomaro^ejii^ invidiam non dobemus Vailc.mulipr ad piolatem doducpris, non nd sevcri-
judicom.
omnino curaro.Ibi haboamusaspectum.undc spora- talcm'; ad imp^^ralornm trahcris, non ad
niti i niixilium.
El illis cl tibi vciiil linis libi ne malc vivas,
:
illis
ut se male vivcntos ognoscant Fit magnus concur-
SERMO VIII.
sus.tcnPtur trepida mulior.mullorum manibus ad-
De lribu$ pueris. ducilur.in mediostaluitur.Qu.isi non
inlerrogaturi,
Vicina cstliberuliorcdemploriim.quia jamlrium- sed jara reprehensuri lov.ilis in allum cum lurorc
oculis
phat libera ri|)iivila.<* puornnim.Jam [iroximum est, palliis Pl tuniris, vullibus conturbatis,
cruontalis, vocibus permixtis confusc, slantes ante
ulsiciit vinf iilaBnnclnrum liqufispunl in ignom.itact
ppcrnta plectoruiii ."olvantur in fnnlom. rinibique spdontora, clam.abanl ad t,acpnlom, sod tacite .)u-
roris spirat amcDna tranquililas, quia rcfrigcral oos dicantem : ;Vu/(<;r,in.iuiunt, jV/a in aduUeno depre-
8(11) SKIiVfn X. K70
<//ii i/iiii/ri'>i.w.> (7(iii».viii,<i,i\j'/ liitiiiiii^uiil Jiiiliiitiii I'
Jiiiliniiliil,i|iil.lililo.\ i<nt jtl<tii!inii. ||)Ht) uiilinil HioIiMih,
iiit^iiiiHlii im|iil(i iiiiiiiiiiliUi«,iiiaii»iiotui|iiiuiiiillKllii liir ol HorvuH, ul
|«rul VI '
M-iiliitlial iii Inriaiii, iiiui Jiiiliiiaiii,HiM| (.lirinliaiiaiM, i
illi la|iiiloi« |iiiralianl,i'l illn ill^ilti iii lorra nrrilinlial. ciali< I
Iiitiirrii^aiili'rt rort|ii)iiHuiii ituii uoi'o|i)U'iiiit, |ii<roiiti- li tiiurutii
lalitiitiiiii iiii|iiii|nnl"r ro|i(<ltiiil, |iiitanl()H i|iiuil nnn y.iiomon, j ,
.. , ,,.,.
iiivoiiirot i'ori|ii)nHiiiii. Hr^ont ItironloM, Honloiitiuiii ciu lii) luo ilirDiiuiu iJiviil |i I
, in
l1a^ilaiilor(,vi>lontnH atirti|iart nun a^iiotti •
m, II
'
;
noo ui|tiiiaiti .11 iill) viiiaiilitiii.l<^ri^i<nrt viili M in- I'
Utf, luntii iiiattirttiM ^ra-lii i-OH|ii)n<iil,nt (|tiii i illavti- iliiiaiiii .'
liii|)<tiui |(ii
'lO'
luiiat,i<t i|tiii(i ilii n(il(<l)anl.(Julti (ItiMliH',' MuHiJiiiJi- riutii * l'><i(> ilii iiio : li
oitiiii llt^il(ilirt?JtiHti<|i(>liliH,|tiHtollal(|tiii la|i|)iiiittii, gnusc.il.Niinijuiil iioti
lapiil.tiitlaost iiitilii<r,v>i^oHtiiti>i<X:<m'utori'rt,(|iii('illH oi iiH |)ii;iii '
uoftia tl(iri'.M, .si vtiH |UM'stniiitirt mitoroiiloH. (}iij fiiiij Mt .
vult .
,! ..
, . .
pfrculo eiii, iiriiiiHii iii tlliim tapt'lem milltil (Ibid ,7). ruiiiciutiurcH tieri orutun-s, •
nlit inler-
(> itt<titoi)tntMi !ii.'iu'n!iin,<|ti;iin ili^ilo^^iiirittiH hui .s(;ri- prcti-rt, nl pitlilio noBli.4 iit '
;^ .ni,
liolial in torrii lllocitavil.ct Jnii.iuirtoUiiitiitiil.NiiilUH (|iiali!iiUi iibiiruin i^ruii.i |iim' iij.
piiur, ntiilti». |)i).Uorii)r,ittiiltirt iiti<iliiiH,(iitiiiiH Itoino [)
tiitiiii Ul l|IIU I l!\|l')t'l llll/ll t,ll rut
rotiM. (.'.iL<|iiMtinl Bo utl('nil(!r(', ct iiiiiirt po-tt iinuiii Kraliu, v<)l triiiuil iiuliilni.-iilm.li .in-
roruH oxirt<. Vohointtnlur intr.iHtiH, 8il(Miti>r oxidtiH, ioiiioni: Poln ih mo aliquiij. ut riiuiiiiii iil>i.Kl«it:
Slalc, inuwo iii.>5coiiilirt, (|iii iiitilicrom in.-dTipsirtti»? Duininc, contuliiti r(!,.^i.iiii di '
l<'acit() rtali^>li<f;il)tiH,Hi c.xiirt rtucuri !o iitonUii.'». (JukI nioi n tno intorro^^.H vuiuni
injtirtltiin (li.\i ? Vort lajiiilato carti.si rci crtli"<,ilisctlo Doinino. |ui ino -1.! li 41 Hu,..;r itir Jiiuin Uuvi(ip;ari8
a 1110 tii!in!(niUuilincni,t|uiu ct vo.sog(3tiH Jiidiciipio inoi_ Dodisli nnlii inai^num ^'loriam.Mtj-l purvuui lcnco
ta>o. 1)1)1 Hiinl (|ui voicltantiiiansuotuiliitoiii viliaro, sup iontiuin. Circum.lat iiiu t'ul>;or ^<Miimirurn, Mcd
ol Jurtlitiain tlcjtisliiia rc|irclicnilcrc .*"
I<'l, maii.stto gravi.sHituo 'inj^it intcrpollunttuiii Jun iio-
tndinom tcntiit, ctjuslilium nv^^orvavil. Si (licor(>t. rum. iloc pi;to, Domiiii', (ju 1 1 oL tu i, .|i>-
I..!ipidoliir,iitnsi non oral in iiidut<lii9.Si ilioorol:Non ut liocpotercm.tii dignalus 03 inKpirare.
r.iro, (luiii
l.ipidclur, vidorolur non e.-irto jti.-tlus. il.)-iponilit itu nopuiiid eniin tuus ([110111 dciliHti sicit arona inaris,
ul jiidioiuin lonlutoribiH, el suia vorocmuiia roin;i- Pivcrsis nio ungit intorpollulionibua^elneacioinlroi-
ncrclojilninniatorihu.-^.llo.^litilmnlior antoJulicom, tum, ot e.xittim mctim,<|u ilid"b<' im Justiti i respon-
romaiKsil diuoc.altiinni.tloro.Non dimittiiiir,tililoru;n dero populo tuo. I) i mi'ii, Dointnc, jiafiieuUairt et
llticlimrot, scd docoini* misoricor.iirtsiin;i caslitato, inlcllcr (iim {lll licg. iii, <)),ut sciatn inter juaiumet
Non sic lit)oratur, ut pccc:tto diinittorotur. MiiUer, injustiimjuiliciosccanlodividcrc.nemea tibisenton-
in^iiiit t^ominiia, n isnnl qiii lc UiCtniuliaiit ? iVc'//i() le tia incipiut displicere, ct incipiat populua tuu3 sub
CiiiidciiiiKwir! Et ilhi .Y('//i!), /)•//»•/»(• {Ihid., 10,
: II). mco Irxmparvoot iuinusinslructDC.x iinin') laiiorarc.
Ad li;«c JiistusJudcx:
i'\ii,'ornnt a lc calu:naialoro3,
Q El poininus : [Hinniuin siifiientiain pttli.sli,el non di-
fugiat ot pecoatuin.Kn:,'!.-'^! Jmloios aceu-iantos.tinio vitii^,neque morlcs inimicorum tuorum, el hxc qux
un;,'olo3 ud mouin judioium to tpahonto3..V('(' (';/.) le non petisd prwHahotibi, ct super ndjiciam t/'//i/.,ll).
coulomiialhi.Qmn ;ioiiVi'nt utjudicom niniidiiiii,9od Sapiontiam autem dabo tibi 3upi.'rsap;onte.s.f;^'ypti,
utaaiviim per mofacia n innndu n.Oi.-^c bc;icvivero, < ut sciiisa.lopcrtuminterpcllantisrev-il.iresooretura,
otJa;n noii poL'caro. D.sjo juslitiain.i]uia Jain libo- atiiuoa infcrnulotiu.-profundcedescenileroqu.calio-
I
rala 03 asontontii. Malior.nonsic sedobo injudicii ni.s.uttlironi judicatiosplendorepenetrantissoientiffl
tlirono.quiino lo nun inclinatus al lorram sodeo.
' pcrfundatucet nuilatefaliHtobscurantiiim interpo-
Alius illo lorror oril, non orunt acousaloros Ju.liei. iatio tenebrarum. Ecce visitatur et instruitur^petit
Ipsi siMioc u >:in t, nui sicadjudictninv(>ni 11 nt.ubi ignis et accipit :ascendii minus instructu-i.et pariterira-
non oxstinguolur et vorinis non moriotur ( Va/'r. i.\, peritu3,et descenditjuris cojlestia magistri discipu-
iW Ibi est lletus, et s'.ridor dcntium (}Ia'th. vin, lus, factus Jtide.x intcrpellantibu?, et populis advo-
i2>.lbi tub;» terribilis,ibi cocli c.)mnioli, ingeli pro- catus. Kcco subilo do monlis sacrario descendonti
perantes, el lub;i ina.:na oanontos, sol obscuratus, occurrerunt du.ie ei cominu3 mulieres.etquod atii-
lnnacont\i3.i.stcli.ec;\dentos,roi tremcnles.Judiciura not,'neretrice3..Magni hic sacramenti vertiturratio,
flammeura.thronus igneus.otin conspectucjus tein- ut post castam visit;itionem.ra'3retricum suslineret
pestas valida (Psal. xlix, 4). Gonce.lo piotate'.ii,tri- interpcllationom. Quia et Daminas noster, vere pa-
buo ilihitionom.hitidco disc-:»c.istilatc!n,ut merearis cificus Salomon. descendens do monte sanctocoelo-
in tuturo perpctuum jucundilatom. rura, .^alutem fecit peccatortira, et pium Judiciura
rj raeretricura,dumclimatdethronoindulgentiaejudex
SERMO X. misericordiae. MerelHccf, \nqu\\.,cl publirani prsece-
De Salomonis judirio. rienlvosin regnum Dei [Matth. \\i, 2{). Ouid ergo
una islarum niuiicrum ? Domine rcx audi me
Dum nunc sancto
sancla3 praedicationis, jubcnte (lU Rcg. III, 17 ctscq.). Ego et ha!C mulier unius
patre, altissimum conscendimus thronum, vestris habitaculi communicanles hospitium, cum ambaj
immolaturi sensibusvorbi Doininicisacrillciura.Dei nocturnara declin.tremus ins^omniam.novum de me
primitus cxspectamusoloiuium,(iuiloiiuentera facit nuilier ista exeogitat furtum, ut rautaret n;Uura,
mutum.utcum nosgradtis asccndimus absid;c,ipse quod nonadmitteret conscientia.Filiumsuumruina
descendat de throno cailorum, qui inclinavit ccclos, desidiosi lateris obliviosa maler nppressit, et cla-
et descendit (P-sfl/. xvii, 10), quia per se homo as- mantem submaternoponderesomnolentapietasnoa
cendero non potuit, qui male doscendit.Nec potest audivil, donec gemitus infantis in tenuera v;igitura
solus prsdicator ascenderc, nisi cum illo Dojiiinus deficeret niortis.Surgit istavigilansad fraudem.quai
angolorura prnesentisgloriaesua' praerulgidam digna- dormiebat contra pietatem:iovenit filium mortuu:n
tusfnerit accenderemajestatem.Ergo,i"ralres,audia- ctsui lateris ruina compressum, Surgit,el ad lalus
mus qusdicuntur.ut mereamur perciperc promissa meum pignoris sui mortui rixosumvoluit facerese-
coelestia.Nam cum S;i]omona?cendisset inmontcm, pulcrum.nt racumsuoIateritransferretinfaQtulum.
deducobatnrfulgenteoftlciomilitum,et circumiiaba- Vigilavi ego, porrigo ubera, et non offert labia sua.
tur in montelucidoobservatione cadesti.Requiescit Sensi mortuuni.et fraudis non intellexi con:.mercium.
in lecto, et vigilat cuni Deo dicens Ego donnio,et : Lu.x mihi adfuit testis.adfuit et natura astipulatrix,
cor meuin vigilat {Cant.v, 2). Aut ubi inimolavit sa- qua2 meum noc esse Qlium proclamaret. Uaec inter
871 APPENDIX AD S. FULGENTII OPERA. 872
nos fuit domestica controvcrsia.duin ego mcituum A diera verum geramarumluce vincebat.Interhaecita-
non agnosco, ot vivum liliuin repeto el illa suuni quc rcgisnoraen moriluraqueraonstrabal,qua)quam
:
deputal vivuin.et nieura dicil cssu delunctum.Adest, inagna,quara perspicua.tam videlicet pretiosa.l^re-
domine, testis natura diqnare inlcrnos ju.-lam
: tiosior colhtae sapienti.K inerat claritudo, qua> pro-
proicrre sonlenliam ContinuoDoininus ille qui visi- phelico vapore resplendcns, proelcrita dociiit, mon-
laverat, ijui sapieniiain proniiseral,ingrediturintra stravit projsentia, cecinit et lutura. Dum ilaquc
Saloraonis arcana. Posuit ibi seiem suain,ca!pit dc paterni regni potiretur iniperio, prinio frontisexa-
iiio tanquatu detemplo suosolainlcrjccta nubccor- mincduarummulieruraduriorcuraproponitur,quas
poris judioare,ulpo3set talein natura? rixantis inlel- iiniustcmporis partus parcs fecerat raatres,et unius
ligere qua^stionom. Quid, inquit, dicilis Tuus est .' corapagi tegm.ineretcnla;,inter serasilientia^quibus
viviis lilius? Meus, domine, illa clamabat.Non, sed inorli similis sorani sopor inducilur c duabus una
raoujeatvivus^etipsiuscdtmorluiis.lloc altcrnantes, oppressionesuicorporis prsegravatamiserenatumin
dubiam red lebantcaligincm muliercs.l>ux de Salo- mortera dcprirait innocentern. Alia vero vigili data
mone coruscans, iilam coipit nebulam dissiparc,ct custodia, servavit filium raaterna pietate victura;at
talcniprorupit in voeem,intonansrcgiara potestalcm: illa raendacii dolis rainala,vivum filiura raalrisom-
Al]erle, inquit, inaclicenim,et dalc vivuin iufanlem uL nianlisub.luxit,sibiquefallaciterapplicuit,remedium
gladio dividatur (lbi(i.,2\].}ie ulla pars membrorum non pos-^essura quod fecit.Dum igitur in lucerano-
amulieribusseparetur,jubetulparvulum vivura raa- clis tencbra! ruinperentur.et collatadic urabraruin
chaira secarcnt, et a natura dividcrent. Exclaraat caligo cum somno ad tempus emundo traasisset,
verae matris alTectus commnla sunt viscera, duia
;
B iiiater sui caritatc sollicita mortuura filium aspicit
csset armata machcDra. Noii.noli, domine.Inlerpcl- essc non proprium.ac suum vivum miraturalteiius
lavi pro iucro, non pro dispendio meo. Opposui lateri copulatum. Mecdaces ergo simulque veraces
querelam,utmepeccatriccmnoafacerenn parricidam. prosurgunt, strepore mulieruin certaiiiina,verba8i-
Noli,doraine,ne seces dum parvulura dividis,om-
: raul ac lacerti manus armantur.Sed pia malerqu;e
nem,si dignuris,linio quojslionem. ToUim possideat caro sinu servaverat, tali prcce regios sensugincla-
innocentera, totura toilat infantem. Vivus sit, ct mat :Novi quidera palerni regni h<eres siinulct nu-
ipsius sit. Siambarum erit.nullius erit.Noli oculos incn.concossatibicoelestijustitiactsapienti librarai-
meos pifinoris mei innocuo sanguine funcstare, no ne,iiihilsensibustuis obcelaiur.Agenunccausam na-
ista incipial de mcaorbitate gaudere C':rte,dominc, timiscri mei,qiiera iileo videorin hicem profudisse.ut
si ipsa possiderit parvulum, habcbo cl ego in cjus duin silii a frilsidicavindicatur,ct morlesexaggerat,
oculis partioipium.Videbo sub alienamatre posscs- etsesingultibusinnoxiuramaternisablatuniubcribus
sum. Aspiciam gradienlem,crescontom,currcntcra; conqueratur. Tenco itaque propositum meum,et,te
tcnebo aliquando per piate.im furlivis vera mater judcx, non dimittam:qua3 servari vivum filium.ca-
ample.\il)us transeuntem.Et illa quamnon admonc- davcr non accipiam alicnnm. Angitur interha?c!?a-
bal natura, non interpellabant et visccra.Bene, in- loinonis regis doprompta justitia,et defigcndo scn-
quit, ju&sisti,rex dividatur,dividitur. Ccrtcmaler
; tentiam mulierumcertamina.Pari veluti dolorosur-
cs. Ante dicebas, meusest vivus,nunc diois,divida- gentes .judiciariis molibus intuenter mortuum :
tur.Certe mater es.Vcrara itcr avcrtcbalur lacrymis utra>quo dicunt esse non suum.vivum utraiqiiosuis
oculorum. Continuo rcx ; Parce, inquit, p irce, noli Q exclaraationibus defondunt. Niillus testis usscrlor
secareinlcgrum,quiaintegrumscnsiniatri3.i!l'ectuir. inducitur.causanocturni silentii vcntilaiur.et solius
Dolor testis est, gemilus probat, qiiod falsa maior tantuin nefandi lectuli latrociniuin raonstralur.Cura
accusat. Ha;c cst vcra raatcr quct! non dividondum subilo nutu illo divina; virtulis in quo voritns cnin-
proclamat innnccntem, scd suain in integro vult probatur, in partcs scindi jubet inlantera, ut inlor
amitlcre porlionem. Ipsi cum dalc. Ipsa est raater sorvatriccm matrera, et inler sui partus nofariain
C.JU3. Accipitilla ulnis patcnlibus puerum, Cfclesle }ioniic;dam,.judexgladins separaret.Dum igitur vcra
ooDpit laudaro judiciiuT). lila ucceptura pnorum cir- mator in miserumcorpus infanlisimpendorevulnus
cumploxatur, ci dulcia figcns oscnla, olainabat ot a«picerel,intorniscruciatavisceribuseiupilin Vuccrii:
dicebal:St'ci<HWM»i inuUiludineiP- do!oru)nincornm in U durior naluraj nccossilao,quo cogitos, vel quoco-
cord- mco, contolalionex tu,e jur.undavrrunt animam gis amari filios, aut liberos procrcari Ec;cindivi-
!
meam {P^al. xcrii) quia lucidara mihi pircbuisti
; dendo corpore infantis matcrnura ecinditur pcctus,
justiliam tuam, et ego sompor feram gratia.Ti tunm; otfjiKecdere mcrucrunt filium.ipsa; in filio n.itu-
quia inler rnoetrnatrein falsamdividit maohwratua, rali viiiculo laniantur.Impb'" ergn.rlomontissimcrc-
ut undoalii.judices solont inlcrre mortem,tu vtram piira,caii3amjustissima!piotalis.Si liliura nonmorcor
dc giadio dcfenderes genitricem. Dene no9ti,rex,de habcrc quem pcperi.si sic falsitas inferl orbitaloni.
gladio proforrcgladium,ct non 9anguincm,scdamo- habeat [^lenumcorpusin filio.habeatintegrutn qiicm
rem, quia iiiachajra tu i,domine,non inihi sunt vul- non cdidit nalum. Diim alilur, dura nulrilur, dum
nera, sed potiua medicina. ad maora |)rovchilur,si quando in scmct iiialcrnam
agiiovoril piel itom.fnriassisagnosceta^taslogilimam
SKIIMO XI. j)
gonitriccm. Alia vero,justa crudelitate Irchdcscens
I)e codcm. doloris, simul inale a semct pcrdita cl livoro per-
Salomon scdit in domo David patris sui.ct appa- rulsn,nc bona matro filiuiii lucritacore prrvidissot,
ruerunl ei dunc cominus muiieres. Dum ccclesti do- talibus indignala pra^stipiis oonclaraavit:Juslissime
gir.ale inlusa Davidioa propago gommarot.et rc;,'nli3 rcguni.optimaraotcondignain proluliatisentontiam,
niil.r solium .jusla; rognatiirus ascondcret. Krat (ni ne uni favcre,alternnr. prcraercvidereris.Srinihtlii
fallor) alta sodoSjSpociincn tcmpli,cui cnllata^^divi- iiioilium corpus infantis, nocmihi.acc illi profioial,
l\a^ ominentia tccta porlabanl, auriimi|ue trubihus (|uiiinus romansisse visiis est c duohus. Atoontra
inlixum artificismanu cnnclusum.|nilcliriusca'lalia- regalis justitiaiS.ipientissimusSalomon talcra incro
tur inoonslrucla pnriotibu» molos, docisis nitcbat pandn protiilit sontentinra:S,Tva, crudolinr, ct oin
ulrobif|ucmarmoril>u3Pt piirpurcislapidibiisstratis, niiim gcncro noxioruminlantioida8ovorior,quid no-
ntrcgalis domusclariludo l'iilgC9cerct,qiiidquid prc- vorralo odium in bcnc sorvatiim filium milccom-
liosum fuorat calonbatnr. Ebonus spccici euaiorna- ponis ?llabpatintogrura liliiira,f|uara verain malroin
mcnto rcriilgons.infixa po3libu3roluocbat,mngiiitu- pirtas comprobavit. Utatur et haec cadavere suo,
dinom aiii aiixilii nfrorensf[iinm flccorom atrii.Ebora ([uff! non ([uod nutriret pcperit,8ed quod occidissoi
vo.sliuntiir.Ihrnnus gomniis ornalus insignibus, et invenit,
stratis qiiodnrnmodo purpuratisnurita hractca cre- SERMO XII.
pilabanl. Sedit inlcr h.rc Bapionlissimiip Salomun,
fulgido dindemate coniscum caput cxtoUens, et vi-
De Joseph.
branlis metalli (ut itadixerim) operimento perfusus, Omnea praBclari eunt qui Dei myaterium gerunt.
873 SKilMO Mil M74
Hril illi |iiiliM' iiiiinn cliii i(iii;Hi|iil vantunitii '
\
viiuiil C.liriiilntii. H( il iiiiir (Jii nnt iiiukiii
Jiiiin|il), i|tii rliiriluliH nJiiM iiiiU({liii>lli ('l |ii> > nilnM i'1-l. J
jiliMiii ll^iirulliiMo i|i<iiiiiiiHlra(. In HiiiirUiriiMi
'
il^iirirt ot iiiiii .'iiiilii. I ii^iiiiHriiiiitM liiiiiiiiMuii I
liiiii, i|niiriitii |iiiMMiiiiioH |init|tM'iliiM
liiiiliir Hiiiiilo iliKMiiiir.iiliiiii, hictil 11. i .|. ...... . .
/'•Mf/cn/i« mro.i, rt in )>n)plu'hi,i iiifoi iic fur-
r/in'.\'i).i
rili.1 iiiolrsli (1 1'ariil .\vi, J '), Niiiii lucil iin- II I M'
i|niuiH|iio oiioiiH »111 Hun'liiitiii HiMliiiri >'iiii 1 lllll
viirn iliilloild. I)(<iiii|iin JtiHli otnni*» (*t muikHi iii im < 11)!. I ii.i tii i cr^' I i)alliiii'iii i|i'i
HliiiiiluiH sniH Hiii^iilu Hii|>|ili('iu pni ItiliTiinl. Sii|ii r- J 1
I" illVCrt OXMuIlul. MlCIJl f
voiii(U)H antnii) I)iiiiiiiiiih ('.lirlsliiH, i|iiiili|tiiit niiitii'H fiii, rl ir MMi. cl noH viili juituin >i
" '
i>i'r|)i!HHi hunl •^iiliiH illo |»(irtavit,Hii'iil iilii|ii<'nirii |)r<i- ' '
I. .WiV.
lianl (lo mtiltis r.xoiii|)lii. Iiuuiol (Ciiji. \iv, JM), '
:
'
. ,1 it,cl a<l , .
piiHl ii)lui'pi'i<liitii)ti(Mi) poniiiiurtiiii, pDMl iiiiraliilcH tritiuM IrtMiiciili ltt<luH iiiipartil, Suoa iti nci
^loriuH, poHl rr^tiiii iiiiiiioni h.opo contoinpta, pu.^il Hcrvavil.ijiii a ruin in ulicrtfito Hcrvo' -um, cl
iiianttuloiii iiliiioriiii i'o.;iliUH appri>l>atuiii, liinirn iiiiHiTKjnrdiniii i|iiarii non accopll.ii; j,, ,|„_
iinpiili p«r»i'(inoiitiH op|)riiiii|tir,i'l t(inlravotniii uo ''""'''" inr. cl l)i'i li
'
'
iiliiH honciil.itur. I
pciii' Halulciu ro(.^iH piipulo Ir.iililur. (jucni rcx apU(| \\
••ncrall cuiiiulut.ct ui,t*;(|iiaiii I.
HO licio probutuui, (llvtnu Splritu, «a-vionti populo, lur,prii>Htaro roslinat. In prmBlnrido quoqn
uoM siiio uiiiii.i (lctu ao iniororo iliiiii^<it. NoiiiioHi- UL,'^'i'iicral, ut fratrrs iIIuIium VKJcal. ()
inililor ('.hriHlUH paMHtiH cmI '.'
i|nciii Jinhot gravilor piciasl l'oru|iini 8UI urKcnti Huppoinl, i,
pcrsoiincMlos, ol uhi|uo aii iiiviiliaiii iMliili rcj^in co_'iioHci n frulriliuH posMt. Torroroin in i.'
(\liilllt. XXVII. 'Ji), oiiti) uoriuH ailii tr.iili C.hri.-^tun) falno intenlat, iiitucnlur in liorrciHrc^jrin '>i II II L :
nolanilia vocibnH po.sliil iroiit, conlinuo rux ncqui- dcjnrlis luminibu'» tcrram, 8tib|acot vindicl/i' toin
liiini popiili ot ilivini hoiiiini.-^ apinl («o siloiitiiMU co- Iriitnrnilas, ot rcisuon lurll, Hcd paMindii i
^iliinH, a juam uil lav.uulas maniiH acccpit, ot iiii)')- tanlam lari,'itu-» «sl vcnium, qtiuiilain incii.i
ccnlom, so a^ cjns i>ani;nino pronnMliiivil. Iil('m naiii. Solct nobilitaa facilc
p irciitum oblivi-ci luiHe-
Isaiasaropo (iilortus, a lilio rcgis oiliohabitns idciii riaa.Jo.scph autom nihil oblilua cst in fralribus.nisi
tiiiurcgislilioc.itumondatus, sic ad rouom loculus solas in|uriaa.Dcni(|uo pro odio mi«cricordi.iiii
pro
0,-1, diociis : Commcndatio tiia,rox,niliil manot, scil crodulitato l.ntitiaiii,pr,T gladii.Joi*cula nipricsentnt,
piodc^t. Jumcniiii i'isa>vit liclial in cor Mauasso. facildc hostibus doiiiiiios^de ignobilibus claroa, dc
Nuiupiid uoi) ct (^jusmodi factnm ip?c portidit faiiKMortiorca, Plomiio in unuui recolligilsui san-
('liri?lus, (juia * cum a Doo l\ilro dilectus Filius fiuinisgonua. Nos quo(|uc dilectiasimi frutres, si
hahorclur, tiuditur? Deuii^uo sicadsuos
<i J'.idu luorimus pad>Mn imilaii. orimus sicut in Kvangclio
(liscipnlos locnlus ost, dicoiis Anten iltcorol>is,iiuiit : scriplum C9t, .Sj fercritia quiti miindo vobi$, jam non
uuu.'< rx rohis Irndrl iiit' (^litrc. xiv, 18). V'oni;iinua vvs dicinn scrvo.i, sal iimiros iJoan xv,
14).
Munc ad pas^ioncin sancli Joscph, cujus exordium (]
pr.rfort.iiufti nossignala caslitas. ot ex scrviliito no-
bilitastaooroiion siiiit. Ilic namiiu;'' cuin siinplicitor SERMO .^ III.
Iratribus visiouis 3u;o nuiotom oxpoiiit, (omilcm
livoris incurrit, ul so a luminaribus cucloslibiis, et De e.todo.
duodecim sidcribus in somno cerneret adorari, et
manipnlnni suum ^upru o.oterorum Fratrum mani-
piilos lcvari
((!.'//. xxxvii). Ad han' qiiid pcccavil
Malc caditsupina pernicie9,si conlumacia super-
illc (lui vidil? aut (|iiid votum fratorni sangninis
bumcaput extollit. Sic contumacibus animus pro-
piofuiL? (]uiu potius l'utur;p liignilali ojus consu- silil, ut noc casurum se vidoat, noc ruilur;-.m co-
leroDt, (]uam odisse noscircnt. Uenique inde tovit
gnosoat. Furobat imporiis s.ovicnlibus .l^^gyplius
caliniitas jnsium, undo nocuit perniciosa orude- lumor, ot innaminantibus animis invidirc lomitcm
litas IValrum. Siculscriptun) ost, iVt)// limcrt', (/«iVi
01 uciabat. Sic divinum popnliiiii crudelibus animis
l.icerabitt, sic ad liclosoporiliu? opprimebat, ut mi-
cgo tc 1'orai'i noniine luo (ha. xlv, l). Ibal igitur
beatusiste Josoph, ibat por ignotos transilus, ibat nus crederet do poena cognosci, si non cerneret
solus, et iibiquo tutus. Ut fraler venit ad fralres, iMnoccnlrsoccidi. Nusquam est contra odium regis
nescious ("uluros osso lalroncs. Nam cl illi? non ut secura iustitia.quianonost tutus innocens.ubi reus
frator vouions videbatur.quorum montos u)(M-talem agnoscilur.Surgitinrabiem potestashorribilis.iir.ma
|iosscderant cogitatiim. (Joncepto igitnr scolerata nisqueimpetuslurorvesanis trendoribusintun^escit.
monlo consilio,"in prorundam" proiicitur foveam ^uinlccdit.incendilur.Cumanholatani.iuis.poctusin-
~- ^
U
((!('««. xxxvu, 23), in qua plus tulius quam cum uatur.Urunturviscera.membracandescunt.Necsibi
fratribushaborotur.D-jhinc in .Egy.Uo vonumdalus, intolliiri, quem futura damnatio fe-
tyrannus potest
atqueibi intordura sorvifutisolisfquia invcroounihe cxtimescere.Jubettutnris maribus inferri per-
cor.it
n:ulieris!ibimpudicapuiliL'usappotitur^(;('//f5.xxxix), niciem.et in lapsum natnr.-v prndentis.occultis vul-
qua^i inomnibus primi hominis exiro possct cxoni- ncribns jugulare. Jubet occidi quos nescit jubet ;
plum.cui exn;ulierc naufragium.sicut scriptum
fuit interfici quos ignorat. Proh dolor gcneris proh la- !
est, Doininr, mulicr ///'i q'.am inilii drdisli, ipsa me cryn)»pietatis Si timeripotuerant vivi.quid tamen !
decepil (Gencs. i.i, 12).Cumque Joseph genilorcasti- fecorant nascituri ? Sic enim Scripturaj auctoritas
tatis,importunos mnlieri> animos e.vit.ire, et simu- apnrobavit El prxrepil Pliarao omni populo dicen^:
:
laticriminisreusin mariliconscientiafigerelur.car- Omnem nmsculum qui natut fueril llebrxisjn arnnem
ccrem pertriennium excepil. Carcercm meruit qui prtjjirite, frminam vero vivificnle [Exod. i, 22). in-
probabilitcr vixit. Carcorem mcruit qui a se impro- fandalibidinisnammalOinsans mentis incendium!
bata repulit. Carrerom mcruit qui eam nescicnte Suslinct iraquos feriat, qi;s?rit po^na quos ncscit.
marito servavit. Sednon defuitiunocentite ille tulor YulL habei'e quos torqueat. et non novit quos ocei-
sublimius,ut justo in c.arccre constitulo.somniorum dat.Cogita.naiuralis pietas.quam impiusfuerit, qui
mitterotpipiontiam.Cumduobusspadonibus socum vorantibus parvulos jussit asperiii, undisqne rapa-
in custodia conslitutissomniaprcepcius aperiret, uni cilius jaclare nascent-.;?. Cogta, inquam, quid iilic
in vitam, et alteri in mortem, et sic ad conspectum vivus potuit perpeti, ubi nccdum natus jubsbatur
regisadvonit {Gen. xl) ;etsomnio regis manitestius occidi.Quos tunc casus maternum nomen expavit?
putefacto.futuraminopiamdesignaYit.Uiccopiarum qiios fecit dolores parentibus impia feralisque per-
*
Legerelur melius, qui. Edit.
Patrol. LXV. 28
873 APPENDIX AT) S. FULGENTII OPERA. 876
ccptio, vcl in ipso niiscrabili parlu naluralis cnndi- A marc, dimicantundac. Insepcena constitcrat.seciim
tio ? Cognosrite quibus conludi pcriculis poleranl pa>na migrabat. Nunc obligatis curribus subicvat
qii.T homicidiiim parturiebant. A satcllitibus regis aqua pcndcntes.nunc dehiscenlibus cumulis vorax
obsidcluilur uteru:» parlui proximus, ul nascerclur undacontorquet.Nuncevomilraptosprorundajacta-
masculus omnis non vita;,sed innrli, non Iffititia; pa- tio.nuncdejicitin pronum mulatasubmersio ; mon-
rcntum,3cd immanitali salellilum.Non erat illu na- slrat in'cris,porrigitccclo ; injectos digcrit.dcductos
talis dies, scd dc luclibus nntu pcrnicies. Dcniquc absorbet.Uumpitur pelagus,(rangiiur mare.discus-
celebratur partus,et nulhis est filius.Miserandarum saquo, in suos impetus liltora lonantibus undis illa-
matrumiradcntocnli,slillantibi)sgenis,Uigubrisquc tranl. Quid niinus cnim sumpsit ad gloriain, prr
infnciemritusoriiciislcta nataiibus cmarccscit.Sur- quem Ueus voluil habere vindictam ? Allendenunc,
git in inembrisjejunacolluvies.squalida in hictibus /EL'yptus aliquando luriosa, discc pcrire.disce pcc-
torma.sccvicnlibus Iticrymis macula? h-csernnt^ossi- care, ctede juslos, nagclla cajitivos. Quid cnim pro
buscunclisinfixamattiucintexiam nodiscalcantibus Fcclcreparum cnmniisisti, qui cnni justis nasccnli-
frontcm nobulosa tristitia connodarct. Quos nunc bu8rupcre3vitana,ncca?liquodppjupest,8epuUurarij?
casus de miseris vellct, qui sc compulit ut periret? SERMO XIV.
Ipslat ullio, nascitur vindex.ctgrassantibus pocnis Dc codem.
compellitur pietas vindicare.MillitDominusMoysen, Qui schomincm non inlclligil,ncqueDominunifa-
proprium postulans pnpulum. Pburao vcrc dene;iat bricatorem agnojcit. Qui trogilitatem ignorat, quo-
alienum.O prajsumplio pertinax et dura pcrnicics! modo divina nosse poterit bencficia ?Oui monentem
Deus posliilat, ille contemnit. Contemnit judicem. B audire nolueril,pocnitentia;suhjacebit.Qui jubcntem
Negligit imperanlcm.Inlcnditc qualis possct accur- conlemnit, jubentis in se indignationem gravitcr
rerc.qui virtutibus priu3 adinonitus.postea necpla- commovebii.Qui (^ci pra?ccplis parere nolucrit, reus
gis vohiitobcdirc.Dcsfcvil tyraunicajferitatis lassata vindict« romanebit. Parore enira Domino su[)ini3
crndclitas, ct in suos impelus moribunda torpescit. conatibus (yrannus ille gcntilis .Egyptioe relucta-
Sedtampnprimogenitoru.ri suorum luortibus victiis, batur,etonustum vesanisiumoribus peclus in malis
quos nnlcbat projecit,quos negligebat expulit. Fecit suisse conslituerat odiosuni. Fcrehatur enim el.ais
dcvotum pccna, quom non lecit gralia. Jubct f xirc, crinibus in furorem circuradatus armorum tcrrore,
compellitexcludi. Jam et sibi timet, quod in alleros etcontumclia militantp peccati, a suis mcntibus ef-
videt. Sod quia rcos suos facilis ira condcrnnat, fectusfueratalienus.Sed quia gravisinv;diaipsasibi
detrectat, (juia perdidit; pcenitct,(iuia amisit. Quid, suggerit pocnas dum caluiunia slimulante fervescit,
inquid, /"(?('?»«».?, iildimiiteremus (ilios Isrncl ne servi- sic ilidicit pccna promerente torqucri. Prajcipi(atur
reni nobis (Exod \i\,b) ? JunxitigUurrharao currus malis ferventibus in fnrorem,et obtrusi pecloris s«e-
suos, et omoem cxercilum socum duxit. etsnmpsit vilia convaloscens in tormcntis suis increpavcrat
sexcentos currus et omnom e^initatum.Egj^ptioruni, periturus.Uumenim Hebra^a propago benedictionis
et armatos in eis omnes ; sumpsit arnii, proripit muncre floruisset, non aliter quam caicr ardore
currus, cxigit, ur|^et,insanit.Paral quos nuntiot f'u- sueccnsus ainictam quassationibus vitam jusloruiu
gientibuscasus,quosmelusparL'ntibii3 promittcbat. comprimerctper laborom. Fovebanturenim fecunda
Terribilisslabal, ut caderet, tremebundus vencrat. viscera genitricum, acproducta sancti .<;eminis pro-
ut pcrirct.Ibat armis fulgentibus malccredulamul- C les increverat. Quanto eos .Egyptii deprimebant.
titudo, turba superat ambitum,copia vincit arma- tanlo plures fiebant, Nova ploria sanctitalis, nova
tum. Volvunt preliosis ignibus lurem volubilcscur- suntet persecutoris existia. Dum duris quassatio-
rus.dilfusaque in tcmoncsincendia micanlibus loris nibus hootis exsultat, mui^is ivi populus poma
ardescunt. Inlcr Qammas vivcbat excrcitus, ([ui in juvante crescebat. Agebantur enim duria mocrori-
undis fuerat pcriturus.Surgit in galeisterribihs ful- bus laborantcs el interclusa operibus viscera sre-
:
gor, acccnsaquc flammaradiis gcmmanti-
in rutilos vis vcrbcribus ccgcl>antur addicli. Innovalur in
b;:3 corns.-abat.Sternilur himcn parcntibus campis, hostes consilinm, ut luctnm in poenis indirrret
etextensaviarumlKlcntiumhpatia^profusissplendo- puerorum. Jubcntur miseri antequam vitam discc-
ribus rubcscebant.Nutant oculonim sercni proMpe- rent.mori ct damnatinon eiant,qutTrpbantur;occi-
;
ctu?,solisque puniceus nitorraMiis pallcntibus eru- dendi.Qualcsnam gcmitus in matribus fucrunt,qua3
bescit. Vicerat Inccm speciosa damnatio, eta^rata; per dolorcm cxsequiis i)ropcran(ibu3 [larturiebnnt?
squamis ful^cnlibuscrisla! splendorem hiininis ra- Nam qnalitpr patrcs regalis ira damnabai, quihu3
diabant. Cognoscile qualis posset accurrcrc, qui etiam nerc filios non vacabai? Ad hoc enim inlerlioi
veneratcum Deo pugnare. Moyscs vero post ndnii- masculos jusspral,ut increscente populo.occidendo
rabiies cfuli et terra? virtute9,cliam supcr marcjus- vinrcret innocentps.l^roh dolor! cogebanlur malrcs
sus est manum tenderc, et polcntiam Domini in in ulero planjicro sepnlturum, cl antcijUam nalum
fluclibusdcmonstrare Calcabatiaiturvindicispelagi conspexerat, casurosexitus rnater mi.scranda plan-
sinuH Moy.-es ille giorio.siis.atquc undarum striden- gcbat.Scl dum diuturnis contusionibus valescpnto
tium fybiilantibussonis, muriiuirantes procellnsin- [) K.-Evitiaqunssarcntur.abmocfstificis horroribns dura
trabat. Cof:cb;it spumis nataritibiis molc^, ludens eos tormcnlornm serics impiicnrpl, liorriscno miir-
.•pqunr in Ihirtibus conflato3 verticcs proccllarum niurevilam dencnlcs silcntio,pulsaverunt. Murmu-
undismigrantibusdpducebat.Ictusvenientiscxhor- rabantenim tacitisdoloribusn-.ptuenlP?,Ptintprclu8a
ruit.et nianus fcrientis cxpavit. Rnjiit divinus excr- viilnoribuspectora obscuriadoloribusdcprimcbint.
cilusundispatontibusgros.-jmi.pulsatam [ucvindicis Qiialesnain fuerant exitus murmurantium, ut ncc
{Bqnnri9.januf»m apcrit. Intrat, cxit et claudit. Qui vocestanlis mocroribiis crederent? Consiilerntp qui-
justitiam non poteratnosse. cuididicit etmarescr- bus lacryrnis oculorum imbribus potcrat rumporp,
vire.Sequitur ho.slis ille fiiriosus. pocna inpluclanlo cui noc llere licuit in dolore.Tandcm Dominus sinc
succpnBiis.f^tinnaTnmnnlibusamicisiiltrircsscmitaa clamoro pulsatus nudivit.et nuntiiim doloris ccelum
proculcabit. Flcnlcbat undis crispantibus comas sine vore cognoscit. Miltitur naiii(|no Moyses ille
tumena in vcrticps nuctus,etinlpr liquidoa parictcs glojiosup.fiui rcpensatisvulnpribus illiid quod .¥.fiy-
ac (Ipstinasfrasiles animatum reum snnis blnndien- ptiug irrogavernt redderet. Magistrainquevirlutum
lihiixinvif.Tbat.lnterstabilesmotuspcndcbatprocplla virgnm 9nscipiens,Dcus ingressus est per homincm
t" inter immobilcs impptus stclit pa;na
' t piignaturus.Migrnnt in hominispotestatcm Dci vir-
811 ,
c
ubi Pharno lemercingrpssus cst, rc-
.->pd tules. ct ollicia cccleslia Moyscs securus in virga
deunt jung't mare. plisoquo in scmet com
niirtuii. portabat.Compellilnr hostia, ut audiat patienter, ct
frixtiBrrn^oribusfeqnoraflpumisrixantibusobliganl. in innlia auis obdiiratus elficilur.ut suis eum gradi-
Insoril nquis nrccntibiis jihhu peligus membra, et bua tormenla servarent. Nullusenim reus ante po-
inclinatn in sp.niPt rplortisfluclibusmnria, curvatos lerit niori quam lortus c?t, ct non magis cxilnspro-
ID pronum vnrlices dcponcbant. Srovit in hostcs fcrrc vcritatis, nisi fuerit ultionia pocnre deductus
H77 SKIIMO XVI. M7H
rxilii). ."^1"! oiiaiii lyiiiiiiiirni» irinr lt»va«nriii, ul or* \ oompimi.ri iii
(liiiilitiH iitiiiiiMaliii iiiviMiiHHol i|iii'iii |>ti'iialiiit|iiiu-i<l. t;iiriiN iiiii|ilin
Uaiilil ox|iU('aliH iii hh ro^alin iiilltlia, «l cxliaiiHta liillacix |m'Iii/i iln
rnlnKOHOiiilH iii MCtilinilliii nilin liimiil(|in»N lciirlial. uriuui (|iiailrii|> > > in-
Kxit lnllui' MoyHtiH illtMirlirnxvlrluluiii, po|iiilt.H(|UO conduliul lu li urum
DtHallllKHlillllHt tlllCltirllM,(|(IXU«IUill«lll CHIIHlllUlll» ili|iuli<
tinl III ilorttu iii.liiicfliaiiliir fiiiiii y»v ariila loca caiii- filX I,
l>tiriim,|>uriHiiii() viai rcKiiniiliuH iiiro.luiilcH tluconlo ioio'* i|iHo iloi .liiH iiii> ca
btimiiit» Borvabaiiliir. l|<iiiiliHi|UO liUiniliiiH piDpiu- uiiilun.ut li!rr.t:i |.....<ifiti!' -< .lui
tjuaiiloH, IkihIoiu tliiin.^Ai.HHo |>i>(itil()rt ptiniitul. ul HUtt (|U.i'roli.it in l1ucllliiiH.Vu|iuluvil I lo-
uiiiii 111'MiiH iiocoH iii.iHiiiviMiirol. Kx^^iHKil
iinilinuH |>liclicii j.I
l^uo Hiicconsu I, uiUiii-f uriiuilUH.»! ctiiii iii'l.i>{iiioiu hiltiilpcIm
nioriluru iiuIohIuh oxcUnlil.ln Huoa «xiiuj iloruiii klolorHt l'alirica,«)l occurril luuro ciiin liiiMlilnia pu-
Hurroxoral|iorlliiruH A|ilanltiniua.lriniHllriuioril>uii |(iiuturuiii. Knululiat ^ladiuH cruilolituliH nautraMi,
curriih, tim vt^liicort ml .•sii|i|>litiiiiu ciiiii huu (luiiini) in^riMliliir.iiarc |ira<Miii(i|iliirHcal<'iittliUi4 iink{ulin ijtm-
roHlinaroul.rdrolianlurilaiiiiolorriiiiliiixcirciinnluli dri^artiui.uinlo violciitiaiii |ialttintur.l'.l itcio HUbito
uniKiruiii, ul Biri>|)ilUH (!i!< .i;^fyi>liiiH lur.-Ailaii minii- untla vtlul. u hoiiiih) i-xpor^iMuctu, llt ilirit rioctia
n'l.ur.Auilil Is^ruol hosliiiiii incroltrcBOorc muruiur, imu^olulorrima uilvoriius.K^yptioH !ugtibriM,imma-
rolartimtiuo riai^Mirotnrl) iliix, autlaciaiii ^iiTtlulilin turu, olili^at liuiilcH,|ir;i>|iarul hiiiiih innlu advflriia
limoro.N.im iiUitlcHlui ranl liOi^tcH uhiiohciIo,i|Ui)Hi'1 ]\ nos|)ii|»iili('xcci>lura,ct criMjiaoliliu» IIocliljtiHoliruil
MoyaoH ipso viaiia oel lormularo Slalim vir^.u vn tu- oiiincs III vi^ilia iiiulutlna.Kli |uiiruiii,qU'irc i
lil)ii8 |iorciiasa uiuria ovuuucrunl.turbaluiiKjuo violootium puicrio undaruni.'.-
tiuirt i.ii^nal.rl purin .
loHil>U!«maroca|itivitatiaourribuaini|)Otlilur.Kriguu- viutor.Porculu uuduH,iii polca JukuIi (liiclUH.Hi prs-
luc ovilali.s manibus llticlnn, ot irni^iio Hiiico lix.u vulo.s.tJ at|uaruiu ciinididia' cxorcili' Miin '
HuntatiiiiU.l>roiii|)tUHiiigrcililiirpriicacibii,saniiuulu8 doiiiorHil.ol luror crruvit.TrunMit pnj i
-ic-
insidiis, socnniaiiuo in poriciili;^coslotoiliscriniino cis pc.liliiis marc.ot 80(|uitiir l'harau Kcdfna mcur-
8ct|ucbatur.ln|.,'rotlilur liilon!', (|ua.si ol illi pcr tiiuo- ribua,iii ilucliliti»<dcninr^niuluti ('ulcaturuiuluvcHli-
roiu aorvilura) limranl IMucot rciliro,so(l ncc
'jntliu. ^iia,pulsaturun^ulia(|ua(lrigaruni.Ktlibcutcrunila-
roiiiro jain licol. .liilicnlur aiiua) mios cxilUH cclo- ca;dom advorsantium lolc rabul,i|tiibiiH ipsu naulra-
bruro, rc3olulirti|tio virlulibiis in rcilcuntosoHiciuin giuin procui.-tbul. Ingrcdilur tyruiiiiUH ariiiutnrum
8uum Juaaainnrtusiiscopi runt.Qiiid cst.lMiarai) per- multiludinc soptua.ct Bii[)er undus niollo.^^curruum
Uilc/s'pioio8U3 fcstinaiiasad morlo:i!.Ubiiium toco- C(|uoruiU(|uc utisu» cst dirigcro^TOssus.tjculiiroim-
t^itas.iitjuslo hostisVNon iUomorioutur vuhicre(|iio piissiina ca'citi(ti8!l'elruB cum Chriblo liluiiuvit, et
tcnisti.hcnis cnim tnis non labor indicitur.nonnu- mcrserut;ct 1'haruo ao soiiim trunsiro piitnliat.Scd
bcscomiduilur^ladionim.Nilnlcslommtiuod^ravo conlra apostoliiin mergontom luanua u Giiristopor-
sonluoa.ln oxiliuin tuuni unu virga scrvalu cst. rigitur.et lcvatiir l'harao dcaortus a Christo uiidia
:
s.cvienlibus devorutur.tjuis lantum non jcatuarct?
SKI\MO XV.
ilinca^iua 9ptimat,iude annacoruscunt.llinc miua-
Viidc ^upni.
C rum sonus,indoarmoruin slrcpitus.Sicopcrari Deus,
C.iim ja-i.duduni populus [sracl boncliciorumdivi- sic adc.^s^i consuevit,ut ubidesierit humanum con-
noruinoblilua, ccolcati brachio erulusdesorvilio ty- silium.iliic inlercedatdiviauin citiusauxilium 8tu-
rannica) potcslatis, prorumbi .an]uoris sicco podo tim Moysi ercctainaiiu virg;e irtu rumpitur mare.et
trunsissct, et a^iuarum pariolos Ironati pcndcrtMit, secreta pdagi panduntur.Kit iitlus iibi lut ral pcla-
s;L'vissiiiiuin lyrannum sualeritasiuaximis visccri- gus.llcsupinala convertilur unda,(uneribu9 rcpltta
bus propinavit. Ul ibi cuin suis cuncLis intcriret,(]ui sunl litlora.Quibus in ipsa iiiorte uiajor erut pcona,
prius accinclus propcrabat.ut innoxios CHptivarot. quod posl extortam aquis ultricibus aniuiam, nec
Gamccatis nndis intor poricula nuctus constituitur mcruit sepulluram.Anteomnesexivit Pharao
ipsaiii
niurus,el ingrciiilur cutu populisDous.saiutisvicto- ad ripam.sedjum perdila vita nullus statuit pu-
liam oaiousurus. Galcatur und.i turbaruin vcstigiis, gnam, et de inimicis exivit tota vicloriu.
et nullusest humorin planlis.In^'rodilur 1'haraode- SERMO XVI.
incns, et c«cus suo coiisilio in tlnclibus poriturus.
De Jom.
Denique undarum scatenlium luriosa conipressit,
quos furiosos inspirala cognovit. Intellcxit auteni Cuni Jonas mitlereturNinivitis interitum prajdica-
quiu uju poluit evadere.cum populis Doininus Deus re,mox ei improba vanitas fug.'« ingessitconsilium;
transiluindaret,el dum in secretis molibus frenali properusquedescendit in Joppem,ratemque adbibuit
s;cvirent,insevolvunlurllnclussepuUura^ Pharaoni, contempto Deo fugero Tharsis, quasi possetscien-
ol exercitibus ejusparatur locus.el populum suum liam latero divinam,ac si essetiquod non licet) ex-
Dominusillffisumadiluxilad liltus,etnautra^iis Pha- D tra Dei orbem aliqua rogio.t^rbis totos brevislocus
ruo cum suisinuiari mansit obrutus PopulusDeiin ct cum sit minor brachio ejus. qui nec possit
Deo,
marino campo undamsulcabat,cl naulragiumPha- aurloris soi fu^zitivosaliquibus Ititebr.s adumnraro
raoncmad mortoin proximam irritabat.Stat Moyses opacis,cujussubobtutuconspicitur tremens.Nuilus
juxtan:are.etclamoribusconcilatcQ3Um:,quiaPharao- locus vucat occuUus, sed a suo auctore occupata
ncmccrnebatcumipso commiltcrebellum.EtDomi- sunt omnia.SiculIsaiassanctissimusquod intrapu-
nus:Moyscs.Moyses.qui vocileraris?modo de inimi- gillum suum Deus teneat universa loquitur dicens
cis tuis 'gratubiris.Moyses,Moyses,q uid clamas.^^Ego [Cap.\i.. 12) Palmo mensus est coelum, pugno
:
ccclum mensus sum palmo,el muudum complexus compretiendit.et congrcgavil orbem terrarum con-
pugillo.et tu putas quia cum Pharaonc non pugno? clusione dexterce su^.Etiterum.Maou sua velutni-
Ingreditur mare populus,et Pliaraonem ad naufra- dum occupat mundum. Quasi posset latere istuni
gium armat diabolus Dominus illaesosadripam ad- qui terrarum pugnooccupat orbem. qui coelorura,
duxit IIcbrieos.Nam Pharaonem cum sexcenlis cur- terra^que.et abyssi lixos obtinet tines.qui murrau-
ribus eleclis in inari reiiquit demersos. Ingrcditur rantibustonitruisconoutit mundum.quandoinecea
mare Pharao praesumptor, tanquara si ei dicerent disvibrante tlnditus ccelum.Cujus potentiam nemo
nnd.ie : Palvum tevcriire vialor, magnuin est quod fugere potest.cuiest nihil abstrusum.Et ut expressi-
cxistiprjBSumptor, magnum esl quod te currendo usdixerini,quidquid non aspicit videns.Omnia nuda
pcrva til sudor.Uocmagniticentius est.quodtemodo sunt Doo, ut ipse testatur Eg(\ Deim apprixrimans
:
nataudo pervadit rigor. Nobiscuin venisti pugnare, et non Deus de longinquo.Si abaconsus fueiit Iwmo in
modo Dei populura portaviraus ad ripam,et sic te- abscon.sts, ergoego 7wn videbo eum ? .Vowne ego im-
cum redimus ad pugnam. Nostibi pelagi paramus pleo cxlum el terram {Jer. xxiii, 23, 24) ? Nam et
87'J APPENDIX AD S. FULGEXTH OPEIIA. 880
prophota testalur dicens.Oru/t Z)ijmmt ubiqne specu- A. laniavit.nec morsu necavit.Dcducitur Jonasilloesus
Innttir bonoset milos {Prov. xv, 3).Et Uavid dicit : pcrhebetarabidioris periouli in alvum prolundum,
Quo oslimperteclum ineutnvidcrunl oculi lui.ptin
I rece.s9ibu3queviscerum altii triduocaptivaturinclu-
liltro 0111 ;iia scibuntur ^Psal cxxxviii. lii). IGc
luo 8U3. Ja II tune Doniiii Chrisli inclytam cxiniamque
iteruiu lloino vniet \n facio, Deus in corilo(/ lli';/.
; postiibat persDna-ii.quo cssot in pasHione per Sjia-
1
XVI, 7). El Scisnt oinncs Ecdcsix i(iiHi rgjsutn Dcus
: liiim triiuit addita scrutaiurua torrarum,3icut in
scrulalor renwH et cordis {Apoc.v, 23). Vjrc^o cui sunt Evangelio legimus, Natin, inquil iniqua el adullcra
arciina pectoru.Ti pric.^cia, nulke sunt latcUroj, qu c sijnum qn.cril, et signimnon dibitur ei,nisi signum
obtutibus eJMs non gpccnlentur.Ab^ensomnia vi lol, Jyn:c prDpkctse. Sicil enim (uil Jonis in ventrr ccti
qui pr<e?en5 a nullo videlur.Frustra ergo propliMu tribui di'!bus et tribas norlibns, ilt erii etridus
saiictissiinussprelo Deo prof'u;ido imperio t'ugit,qui liominisin cor lc terrxirihuidiebus et triOus noclibus
sine Dca co;nile tugere non potuii.fugisse ao putat ('/a'//t. XII, 33,40). H:c taraon ie quorisconfragoiase-
sequenlem sibijuiictum,velse polius pr.-eccdenlen. divit discrimina, cujus criint imporio nofa. G ili-
CuDique hic ita navem asccnd?n3 a l)J0 prie5on!.e ginis fugionte rnceslitia, aer sinceravit, iiuindurn-
reu"» navigasset, Divinilatis nulu c.Ktemplo cversus quc cfticitur CiEhim.Periculis quoquo placatis mar-
esl gurjijes.sediljusque evulsus ab rivis, crcctoqu'2 more navigat c irona s^^rono : undasque secal lu-
vertice pinniBoxiEStuansobumbrabat.Pericuiisquo- ini lo vcnti fl.imino carbaso currons, secura navi-
que furentibus silva tundebalur,undaquedehi3:eng git. Prophota scpultus aqiiis, exter ab undis.scin
jacluin acerrimo absorbere dubitabat.Undarumet- deii3aquas,sub aquis siccus.lmminitas autem ceti
enim discordia ratem turens ictum creberriino ver- 3 que interno viscerum hospitio caplivum inclusii,a
berabat. Boatur pelagusamne^atqielitibws frodens siia digestioueimmunem servavit.Marina peredilur
inprofiigum rugit.undisque lalrantibus inquielus fera,qui.t negatur eiquodalvo proprio gostat.Sagi-
ac turbidus pelagi tumor,crispator capite per acra nato ccto in ligestus esurit R ibicsventris saliatam
furens errabat.Uira enim diversitas invaseratguru'i- feram perlriduumconsumpsit.Cruditutcconsuineris,
tem. Pelago quoque rixante septa quatitur puppis. fera.Negatur tibi quod tenes.i^i-tuans igitur bellua,
Nam rtbidi fluctus diverso certamino in fngitivum pcr vastum ipquoris navigins gr.ividaatqun ncc as-
frendebant.ereotiquead r.ave n latrantoscurrebant. sumeasdapem digcssil. Tunc cetus iramanis dape
Pelagus cunclum circa fugitivum impaliens fuit. onustus.jejunio aridus, impcrio pr.ecepforis inlimi
Sub ictibus itaque turbidis carina stridenlibu> sui ad aequoris raetasceleravit.aquarum a^ ninan i-
linguis Iremebat. Pontus hinc illinc ruinis verbe- vigio lldens, ex opaco nigroque visceruin carcero
rantibus tabiilarum compages laxavit. Sx deni- fusum profugum praeda proJuxit, atqiie inlactum
que legimus: El Dominwi excitavit spiritum in mari, ad limitetu profudit.
et far.ta csL inundatio maximain m'iri,etnaiis pericli-
SERMO XVII
i:ibatur,itaut comminiieretur {Jome i^^ij.Nauticiita-
Oe C30C0 nalo.
quenon voce sola.sed laorymis expriinuntur.Lacry-
marum imbres elTusi.junci.o gemitu iargiter genis Spcculum transitjSpcoiilum tergit.Ipse cst cnim
]iquuntnr,tolainque regionem oculorum aifluontor spoculuni verura,(iuiilliiminatomnem liomi-
I^atris
humoctant.-Manibus quoquesuppiicitercxpansisdi- ncin v.-niontcm in hunc mundum(yt)fi?t. i, 'J).Chii-
verdos pia voco rogabam.Universi igitur r-ipti pon- Q stii-', inqiiam, transit spcculu.m l'atri?,ef a non vi-
dusomne in lethatipriiecipitant nulluin.certatimquo denlotcr,-;it speculum c;ecitalis.Transit Cliristus vc-
niluntiir discrimina vincere.da iiiiis anne vel pr;e- niens do celo^ut oum viderot omnis c iro, scoiin-
miispossent pelagirixantisfluctustumidoHmitig.irc dumSimeonisillinsbcali senis prophotioam vocrin,
certantes vincerepericuliim,devotifaciuntdamnum. qui in raanibus Verbum accepit intantem,iietusqiio
Ibidem sic legimus: Et timnerunt naulx timorc ma- aspoxil ct dixit;:.YH?!C dinnllis,l)ominr,scrvum tuum
qno,et exclamaverunt unus luisqueiid liroximum suum in p ice, qnii vidcrunl oiiti mci salutare tuum [l.ur
eljaclumfarerunt vasorum sunrum qwceranl in navi II, 29, 30). S)lus ergo cccu^ non habuit speculum
in mare, ut relevarelur ab cis{lbulem).\i ec fecerunt Pitrls vidcro.Etubi esset lidelo pr.Tconium prophe-
raiseri plangente3,qui nec perditismercibus potue- tarum Tunc aperientur ocnli cxcorum, el aures sur-
:
runt esse securi.Magisac magis fluclibus donsipsi- dorum audient, et claudus salielvclut rervus,rl plana
rais,ictibusquedurissimi3navi^inundabatur.IIoru;n r.rii Imgua mutorum (/«n. xxxv, .5,'))? Itaqiic specu-
autem ignarus erat fugitivos.Grat cnim sublcrtog- lumceci.vulfusqiiemendici.qu-.si quamdinn haboat
mine scilicet ratis soporc irrigans fugitiva proprii Ihecain concIu?am,quffi laciem tegcret lenobrosam.
corporis membra.Ad quem prorelaortoplanctuac- Ipsam Ihecam Christus absolvit^scculum lersif. (t
ccssit.eumqiie pulpans &\l:Quid t>t sterlis'lSur<)e tt spoculuin Patris in Cliristo c.tous aspoxit.Grandis
invoca Dominum tunm, u' liberel nos Dius, ct non modicina oonlra naturam !Non erant oculi vili;i'i,
percamus \lbid fi). Tandem cxpergiscitur reiispro- pod penilusdenegati.Cieous eralnatus.nnnefl'"cl!is.
reta piilsanto^sorteque osteuditur dcclaranle. Sur.s El quia luminosuseratprimus homo f.actiis,scd(i;3- .
dcclarat,reus non negal.Quid autem cum tali age- p. cessit a serponte crecatus, cocpil nasci iterum jara
rcnt cot^itiibant. Ciimqiiecxperrcotug vidissct rlan- " Ofcous cre lons,quia vifiatanaturadpbilisfueratcor- 9
"goribiis lacrymo^is rugieniem carinam,pontumquo pore.gemino indig^^ns liimino,qui do sua nonoru- ^
ex imo fluctibiisvulsis.ejna causam arguonlem.af- buit nuditaip.Sofiobiit igiturc.TCUs Iransitu publico
qup atro agmine polum confusuin sihi indicavit, vo.«titiis,pauperf;\lisangustia niidiis, Uiiturali liimi-
ponto barchanfi pefiit ab ipsis jactari. loUitemf, nospoliatus:se l(^bat,inqiiam.nihitquopetcl>at,colly-
inqiiif, et mitlUe mr in mare.rl tranqiiillabil mare a riiiin a niillo mn lioa postiilabat.Oii"d enim oontra
vobis. Aqnovi cnim quin profitrrmc isiainnn laliomi- naturam orit liunianam.prnf^ul diibio norossariiun
xima cst suprr vns (7/>/rf.,l-'). Illi auftMn trcpidanfcs non habnit medicinam. Venit arlifox ad .«pcculnm
periculocnncoJerp JMsfum.romfaro rorfal>ant,eldif- imaginis;aspoxil miseriam r.Tci scdonfi3,p.f siipcm
forre navigiiim. Scd clanioriin) duritia n"luit flocti piippIiritPrposfuIanli.^.Odivin.T virtutismirarulum!
appera.ncc rarin^p libritin vcdiiitrfgio nmnis.Igifiir qiiod .'ispioit curat.qnnd visitat illuminiit. Intcrro-
anlennasnbictu Irompnsirregibilis fuit.niiclu.'» vcro gant doniiiue diNcipuli.ot dicunl Quii pecravit liic,
:
miillo majria sfcvientes tumebant,arroptiqiierndum nut finrenles rjus, ulracus nnscerelur {Joan. ix, 2) ?
pnhaliant.Elfioiiur ccclum polagn profunflum.diim hominus aif^AVvfC hic prrrnvit.ncquc parcnlcs rjus',
iit p^-lHgiis rmlo viciniim. Tiim voro rorlamanfibiis srd nl appnrrat (jlnrin Dri in ro.Mecnim oportrl oierari
atquo rixarilibiis undispr-Tcipitatur prophota..Iaiii- oprrn Valris mri (//>:/ ,3. 'i). Tcnobanliir igitur uni-
que cctus immanissimus vorax {Jon.v uj) .lurgoiis vorsasubpoccato, subduro supplicio, C.Tci, claudi,
ex imis properabnt.nlqiic Rciendon» cursnm acerri- piirdi, lippo8i,mortiii.lenobantur,inquam, subcuB-
mof* fliicfus.divino f.ri|icot nnta intrlligens prcTdam tndiaprimi supplioii.Venitliberator (jui fucrat judi-
de n.ividejeclam,hau9itfaucibus diris.sed neo dente cator. Aspcxit CTCum, ct vidit gurdura tclcgit, et
;
il SKIlVn WIII. Mh2
M'ilivil;lo|ir(iHiiiii iiMiiiilavit.nl rrriilHil.dlniKliiin oi-p- A cnftcrrniur loqui |jriiitiriinlr,«ii|i»ii proMi loquiiion
\il, fl riiiiiriil; atl iiii'iliiiilii <lt (•('••Milil,rl (lc iiiiiiln |>o»ii()l. Ilic ' ' " ' > , — i ..'••'-
I iirii xit.il i'ii<|iri iiiil Jiiiii |<ii'iuili'hciiiccri'H xaciiuil, ctiiii n huii
tlllCllH jaillllH Ihlillll Vri llllllH llf{lll Itl (|llll |il'|il'l llll llil.M.V idcliti lii Oii/dii «I'
linuiitaih cu<li. Jaiii (i>;ui|iii lccildiln iii lirrnruin, iiH'lruuiiiiiii.<jiiiit niiM I ,
(ii-lioH a|icriiit cacnMiiii. rolnlur IIkiiIuhI rulutui ipte ptu tt liuiuiilur : i,i. Aiituiti^
noil CHKt |mii
'
(iht vcrliii, cl viMiiH ilotialiiH cht cn-co. l''if;iiliiH rii<iii
iltiniiilii vuHa ciiiiviilvil ilc liiiiii loiiiiuiiilii,viiltiliiii'iii IJIiH |dl lllih I
tiin^il |iinliliiiH iiitntii. noktcr vnlit roljiH
l.l li^tiiiiH iticn rt |iiif<tiitiii,(lonccuiiiiicrrncrn cnroi
uculiinilii ca'ci vaiiuitcH, lati^il cuh, iioii |i( dc, i-cil l)ic noloH, ini|uiunt. (Juid voliin dlcdtii ? ^.ii;. .....:.
voco.Tcli^it a^iliiiiilo.ct lorinavit ooiiloH liiiiuni|iu- ijuitl tleiuui i'ii//m uuilirr f flunnuitl el cot vullit ili-
iiriulo.tjtiul vf\ liui'?tiiiilo liilrcollsritilii?Niiii dcpin- uifiuli ijun i,'.w ''/./ illi : hi m ii:
iiiciiliH licrliiiriitti n'llyi'ttuii.Noii III |iiliicoiilritiiiii la- '^l , 2f<,\{) iMi^na injuria,(|Uiid d'
lioriliiiH iiicilicortiiiilloiii(i(li' liiiio.colijriuii. dululo. raut-n incrc|ihliH l u luitiinc iik; Iioii ^ed
HP|iuruiiH.
(,)iiiiiiioilo(iiiiiiiiaiiiii\iiioiulccoiitracltiiiiiioiini^piill uiit, iii(|uiuiil,(/i/( t; 1//1 ^/ui/^i iiirNui.Kl ill«:KtMov-
npccio ronoviit, iicc ainciilnruiH mih:i ai^ciitidcnin- i>ciiuiid|vi,i>t |iro|ihclnHUU(iivi,/t taculo nuUilum tion
lallo rclicit aiiri:ilacl lutilc.x ti^iiliiH iii>blcrl)iiiiiiiuiH isl, (iiiiii iipi ruil iiuiMjUdm 01 uliif rini niiliili
llliiiBliiH, VMH (|iioil dc liiiio lccit, (lo lii t KII rt^lccll . (1 niii^niih dcliiif or Jiiiii dcli ndit unlciioaii
!
,
iiiuU^ oculoH priiiioH foriiiavil, iiidt^ HccunduHoctiloH iii iiicdio ncliulartiiii Btat unuiiiHtillicidiuni.Ptcupit
rcnovavit.Uinc inajor chI nliiriaorliciiiKiliHlorniuro, 1] dc vi\o lonic triuinphuni. Irali biuiI, ft rjcrrrunl
anc;ici iiali ocnlos roloi iiiur(« ? Stdcii. illuiinnaii cuni loruH. licatuH (|ui cxit dc HjnaKo^a niali^nan-
lccil IM Ihrono k dciido, caciini Nidcrc conccHbil litini ;<lcducit ctun cxctintciii dc pnl.i'Htrn victorprn
pi'rpluloaHHa'ciiriuiiil>oliuiil(i.lta(|Uc luuin ^atu vciiit cxcrcitus ani;cloruiii. Pu^navit, didVndit, virit, ctl
clantuH, ct nino liihoro prccuni dieircHbit nuturulis Bino coronn diHccsHit.nuiuoporlebat illuniaDomino
Ciccita.«. Miltiturnd piHCinaio, lavat liiiiutui. rccipil coronnri. Occui rit illi Ijoniinus roronator innoren-
clarit.itcni, it ilnciliirnil ccrliuiicn. OHjicruliiin il- liuiii.illiui iiiutor cn'corurn,tcrnit do pJuh rrontcBii-
hmiiiuilii 111 ! aiilc hom polcml |iiif.Miiuc cl vinct rc, ilonni. CoiiMilutiir vcrho, (|ui curaverul lirnn.Muid,
nisiChrisluiiiilluiiunatiBociilisadoiarct llluniinatuiii iiii|uU Doniiniis, tu Hncculum n.curn? foriHvideH,
cplppoculuni cwci, et tcnrhris sunt operti Juda-i. putasnc intus vides ?Videflme quo tihi apparro;pu-
Noliint viilcro in lnniinc alicno:idpo non poUicrunt liisnp vides in iiic (luo tihi non nppnrt-o ? Aspicis
tiupi rl'i vciuin aspiccro huncn in Dco.rala^ftrapn- i|iiia honio nim. potasnp aspicis (piia Verburncaro
raliic posl hiconi, cl hicis aiiclor noii dcscril scrvi luctus siim? Crcdis iti l\lium Dfi Y Domine.quis esl,
Bui illuiuiiuUicertnnicn.O palft-stradchclabilis.pn^- ul irtditm in eum (lliiil., 'M, 'M}'! K^o le nspicio
naclaritaliscontrnlcnchrasca<cilnli!?lAd(liicilurpra3 nicdiciun mcum, novum nudio verbum (Juis est, :
coptoscniorum ct princi|uiin Judn-oruni^circuirdalur ul crediim in cum? F.go, inquit,.<uw, 7H1 loquor le-
luincn n tcnchri9,ct cri^il laculani rcsponsionispro cii»/. Kt ille, Cieilo, lhi»iiue.Sci\!>\ maje?talciii tuam,
niirncuio Salvttloris. lnlcrroj^attir et rcspondcl,cir- ct rcrcpi clnritatcm mcam, quam minus hahui per
cuiiiiiatur el non clauditur,nu;ilatur it noncircum- nnliiram. Audivi voccm tuam, cognosco (.'loriam
vonilur.yui.v,iiuniiunl,0"/'i uiicruit oculos (//^/(/.,10)? C luam. Credo, credo, credo,Domine.El jirociiUns ado-
Nonnc tu eras ca>cn9 scdons ol mondicans in vin ? ravit eum {Ihid., o^). Adnravil qucd vidit, credidil
Ego oiani nicndicansin via.nnti qnain Iransirctvia. quid scnrit. Adoravil illuniinalus lumen,et pratias
Aperla siint hnnina mea,iiuiaillc. trunsitqui cstvia, agens Domino. Qui dixit cum profiheta, Apudte,
veritas otvita. Epo, c^o sum; non abpcondo capci- Domine, fons vilx, et in lumine luo videbimus lumen
tuteni nunur,,ul conlilonrpruluilain lucdicinain.Cu- iPsul. XXXV, 10).
rntus suin in looo singulari, contestor suh luniine SERMO .WIII.
ca^li.qnia Chrisluscsl (luinie recit vidore.D'0 nobis,
De Elisxo, uhi viduce olcum mulliplicuvit.
inqiiiunt,qunlital(!m modici lui. l)ico,non eruhesco,
Evungclium eslnovnm illuminareca^cuni.Dico^dico. Qnoniam venit Dominus, qui humilietcalumnia-
ulinam ol vos ojus caperetis aiiuirem, qui rncdici torem, non tinieat Ecclesia fenpratorem.quiasecu-
qua.M-ilis qualitatonilLuluni tecil sputooris vuiooni- rani roddidil mulierem.O grande mysleriumsubve-
niixUun, liniit oculos moos, niisit mc ad pi?cinam. nienlis olei sacramontuni.quo debitumsolvitiir,vila
Quid tuerini consocutus conteslantur lumina mea. transipitur.et venturijudicissecuritasconiprobatur.'
Quid diois ? nova res esl,mentiris;doii;to nunquam, grande mysterinm.quod pst in cornu conclusuml
nunquani srimus oculos cicci esso patefaclo?. Vere Unde unpunlur sacerdotes, iude vincunlur cupidi
dicitis, qnia nescitis qucd non vidietis.Kgonoviqni credilores. Unde ungehantur prophetae, indomater
video, qui credidi.sensi e\ vidi. Erat cortamen ma- cura filiis non timet leneratorom. Unde sacerdotes
pnuni.qoialumen venilmapnum.Alii dicebant. non liniebantnr.inile sacerdos major elficitur cuiii dulci
e3tipse.Aliidicehant,ip?eesi.0tr.nesverumdiccbant, D ecclesia filioium Et sicut de ninltis unum liquatur
elipseorat.etnoneratipso.Sihominemattendas.ipse unpuentum,ita hocmysleriumfecit cummalrehahi-
erat;si oculos considores.non eratipse.Si speculum tare fralres in uuum. pratiaolei, unde plangenli
altendas.ipse erat;silumen inspecolocontempleris, sucourritur matri, etviolentia adiraitur feneranti !
non ip?e erat: quia mcdicus ejus in principio erat confectio cum qua est facta curatio Ilndevulnera
Verhum, et Verbnm apud Deura Deus erat.Non no- linita foventur:inde suporbacordamitescunt.ut de-
bis.inquiunt.sutficit testificatio tua.non ipsaimapo linita oleo chrismatiscolla lUsura accipiuntmansue-
tua. Non e.^^t ipsa, scio, imago mea. Sod ille adme lum. Quis nonaltendat ad olei sacrampntum, unde
vonit qui me fecit ad iniapinem et similitudinem niulier libertatem conquirit natorum ?Oranes enim
snam.^U^ntiris.non ipse es.Non ipse sum.quiamu- facit videre, quia sine oleo non potest lucernaful-
tatus stim. Juhent adduci parentes, ut filio lierent pere. In sacramento itaque olei pralia est Spiritus
assertores. Adducuntur parentes, et lestinioniocre- sancti.Uluminationis pinguedo.noctis castasucces-
scnnt, et accusatores erubescunt, malipnitas ! sio tenebrarum fugataccessuin.Interlenebras enim
contra se conprepant testimonia. ut plena ficret dc eral ista vidna.Mater desolata viro, gravata debito,
ca-co victoria."Veniunt,stant in medio seniornra.in- et addicta pemino jupo amiserat pree taedio lucis ;
torropant:Hic filius vestor est qui sedcbat cscus et aspectum. Tenebra? patiebatur de conventionecru-
mendioans in via? Et iUi Ipsc est.novimus filium : delium lenerantium. Foris violentia.intus miseria.
nostrum:et si ncpamus,accusat allectus^sed apertos Quceritur misericordia. et non est qui faciat, nisi
ejus oculosvidemus.pt nos ipsi miramur vonter : propbeta. Interpellat Eliseeum mulier angustata.
noster effuditcsecum.Ignoramus autem quisfecitde Subveni,domine serve Dei ;cau?a requirituretpan-
coecoilluminalum.Filiusquidemnosterest,sedjuste ditur, et lacrymce non retinentur. Scis, domine.
883 APPENDIX AD S. FULGENTII OPEIU. 884
servum tuum, virum meum,quia timensDeumerat \ SERMO XIX*.
(ly Hgg. IV, 1). llic iiiorluus cst cxslante lii-bilo,
Item de Elis^ro.
qaod n potuitipse rcddcre. Ego compcliorexsol-
tn
vere. Omnes diviluT me.T dun sunt lilii mei. gemi- Dulcis insonuit nuribus nosfris recilala libcrfns'
tiisvtMilns mei. Nibil aliud tcncatores exspcrlant, dum sffivit in nobis nmura captivitas. Ononiodo si
qunm ut (iiios meos roole?li ingenuilate creatos su;c inter gravrs felures boni incendantur odores, et in
libidini taciant subjugatos. Non argcntumillisluU, domo .Tgrolorum advciiles mcdici nunliatur:itarc-
quo(i ciaruni est, quia etsi esset, non nisi ad inge- quievit gemitus compcditorum, quia re?urrecliore-
miilatem natorum meornm tcncratores impii leeti- citata csimorluorum.IlincDavid clamatconvenicns
na?sent. Ip? os volnnt tollero, qiios Dcus mihi dij^na- uUioiiis divin.-e censuram : FfrK/icnr.inquil^Doniine,
tuspst condoaare.Nunquid possunt pariaredcbitum sanghincm servorum (uorum qui eflu.msest:inlroc(i/ in
patris? Noniip anima qu.-e peccat, sola punictur? conspectu tuoQCmitus compcditorum(Ps.L\x\vu\, 10,
Me non optHnt ancill.im, sed viscera mea sibivindi- ll).Hic miserabilis mater funus includens,moilcm
cant n-ancipMnda. Utquid gcnui ? utquid cum gc- cxcludens snb tcstimonio montium apud Elis.Tum
mitu pepen?utquid apcrtaa punt porta3 uteri mei, cxapgerat iuctum.et repetit filium jam defunctum,
ct ctTudi in hico quos in alicna vidoo potesstate ? quoni non sperabat derepente conceptum.Hinr pioe
Ipsos inquirunt.mc despiciiint,et in domo fcncrato- sorores missam iegationem perorant. Dominc, in-
rum iilii mei quale poternnthabere solatium ?Non quiunt, hcce Lozarus, quemamas, infirmnlur. Intrr
malcr maler quaeconso-
qu.-e fove;it fcltrientcPinon sororoset matreni non habes, mors, quomoifo tuc-e
letur langucntes. Flcntes flebunt, el non erit qui B crudolitatis implcas voluntatem. Vacuatur tua diia
consoletur.OIToro cos tuis aspectibus.beate prophe- coiulilio sive in lecto,3ive,quod majus est,insepul-
ta; facillos servos Domino «uo. Si snbveneris de- cro quia succcssit fraterna mafernaque lepalio.
:
bito meo, non eos tollant profani lencratores, scd Sinccausa fudisti vencnum,ad nihilum produclum
nntrianl eos ang-^licc potestatcs. Kt propheta: I)c- csl per misericordiamlacrymarum.l^cslinns curvnre
sine, inquil, lugere redde mihi de tuis enthecis
;
af^uloum fuum conterent illum,sorvus de monte,
:
rationem. Quid hnhes in domo {Ibid., 2)? Et illa. Dominusilc cruce.Servus desfinando^Dominuspr.-e-
Pudorest dicere, domine, quod habco.-infle miscra sriendo. Servus desccndcns ad domuni, Dominus
patior violentiam. Non cst mihi nisi niodicum olci vcniensad sepuIcrum.Ubiquc vacuatur lua diracon-
in vasc. Et prophcta: Mulier, non est parvumqnod ditio, sive in lcrfo, sive, qiiod mnjus osf, "-n scpul-
habes. Vincet lenebras foneralorum.ct lucemconri- cro. Sed Lazari rcsuscifaii KTlitiam participali su-
liabit angelorum. Dc oleo tibi possum consulore, mus cum pietafe sororum. Ad matcrnum nuncvc-
quia ncmo
polest sine oleo ad Deum pcrlincre.Vi- niamus Inctum, et ad unicumfilium suscitandum.
dfle, fratres, ubi propheta plan{j;entem dirigit ma- Mulicr illaqu.Teprophptam defiliodefuncloconvcnit,
trcm ?ad rhrismatis scilicet nnclioncm, id cst, ad ante illum condignahospifalitate (rt/.,cognita digni-
Christi pinguissimam pietatem. Clamat Joannes : tatc) suscepit.Fuit meritum resurrectionis gradus
Non fum cgo Christtis. Attendite ct videte Ecce : hospitalitatis.Nam cum frcqucnter (o/.,scmperj pcr
Agnus Dci, ecce qui lollit peccatn mundi (Joan. i, 20, eos prophcfa haberet excursus atque rccursus, ct
20).CIamat Isaiiis:Errfi Dominus no.itcr ipsc veniet,et communi cuin eis fuissct mansione contcntus, eis
.^alvcihit nos (ha. xxxv, 9). Clamat David matri plun- C hospcs pius futuru.-f, ct mclior advocntus .•convcnit
genti Si vis carere violentia leneratorum, nccipe
: se mulier corde tracfans, cum conscienti.\ rixans,
oleum sanctum, ut filii tui tecum possint habitare animum cum hospitio pr.Tparans, maritumropans:
fratres in unum (Psal. oxii, 0). Et quid taciam,in- Ecce, inqiiif, homo Dci frequenler venif ad nos. et
quif,de inodico olooquod rcmansit in vascuIoEccle- satis excedit nos. llle justus, nos pcccatores. Iste
siae de utrisque populis venientis ? isfa persona cst ccclcstis, nos tcrrestrcp. Ille in spe singulnris, nos
adorantis, et vere modicum Israeli rcmansit olcum sine fructu conjuncfi.Durum est ut communi sno-
in v.isculo Judaico.Jam proplielavcniebat adlincin, biscum mansionis habeatparictes.cum quo nonha-
sperana Dominum Salvalorem, qui esl in modico bcmus similes morcs.Faciamus illi,marilpnicnp.in
reliqiio olco. Quia iiisi Dominus rclifiuisscl nobin sc- superioribus domum, ubi vcniens tanqunm ad pro-
men, sicul Sndoma fuissemus (Im. i, 9). Accipe, in- prium dcclinet hospitium.fnfcriordebel essemansio
quit, ronsilium, mulior.dc illo vascuIo.Noli penifus nostra, quia infcriorasunt et mcrifa nosfra.Mai ty-
desporare. Accipetibi vasa nova quamplurima. In- rcs jacenl sub ara Dei. Nos non debcinus mancro
tra tu et filii tui doiViesliiHim cum tacilurnitate cu- ??i.?.,,jacere) sub mansione hominis D(i ? Plncct san-
biculum.ef claudeostium tuum.Intrain promptuaria clum in commune consiliiim.ct simililudine apiim
tua, absconde tc pusillum, quousque trnnscat fnria f.ibricnrc cccperunthospitiumsuscpptorium.Nonde-
fenerantium.Ita nuilicrrccit ut prophcta mandavit. di;;natur mulicr illa lion.T hospifnlitalis amnns
Accppit niulicr vasa nova accopit Ecclcsia de viri-
: miUMm infunricrc \v\ tipna (w.'; ,lipna) porlnre.Diil-
nisomnibusgentiliushominum ir.embradcdoniinira ris cnim craf labor qucm cnritalissupgcsscraf amor.
figulina.Intus infrant materet lilii.lnfra illud cubi- D (^.ogilat sens;bus..T(li(icat labori biis.Par.it ornalibns
culum quid apitur?Pascha;illic video pacramentuni: domum.ColIocat mensnm, sellnm,lectimi,cl rnndc-
Sancfiims.inctorum cst.Cornu ibi florescit,lcneraf'~r labrum.cl dignum vcnienti pra-pnravit hospitium.
ibi mnrcescif. Pascha est cum matre ct (iliis, ci;m Fbi CH,inquit.mci Iioniini scrvus ? Exspcctat fc tiiis
Erclesia ct populis. rontcm vidco.chrismaconside- parata ornafibus.domus uf hospifum fuorum diilci^'
ro.r.hnstum adoro.Accipicbat subinde nuilier mini- I.Tlclur alTccliip. Susci[)ilur, fovctur, honoratiir.ct
sfrantibus filiis vnsa, ct de(undcbal, et applicans cogitat reddcre benpficium. Dic, inqiiit, Giczi ; dic,
itprnm defundfbat, et olciim non dcsinebat. Ndiinc piicr,voca istam >unainitidrm,iit reddan us ci nli-
in nperfo esl quol agitur,<juando vasa nova replen- i[U!im vicissifudinem.quffinobisfnntnm exhibuifca-
fur? Divcs fncfa csl niulier elsccura. Agit grnting rdalem. Veni( puer, vocnt muliercm. Etprophcta:
quae rfTudcrat Incrymas. Vade, inquit.vcnde cl red- Dic, inquit. mulicr.quid (ibi forte o[.us est ncce.^^si-
de debitum, ot de rcliquo vive lu et (ilii lui. Dc rc- talis. ut frucfum possis rccipcrc pietatis ?Neca[)ud
liqiio vivendum eet.De
Christi grafin trnnsigrndnm rcpcm nut prinripps noslra pro (e dcbrf opcrari lc-
est: quia Chrisfcs humilis venil, et Ecrlcsia' siilfi - gafio ne nlirujus fibi imporluna sit inquiefudo? iit
cil, quin nnnqunm oleum tenebresrit. Ooleipncni- mulier Nihil rsl, domine, quod mihi sit importu-
:
iuenliim Ifndc sapicnfcs prolmt.Tsiinf virpines:indc num. In niedio popuii mei ppo habito, lonpe eet a
.serurff' rrdduntiir et mntrcs.lnde virgincp pntrinm nobis pul licn rnntrovorsin, qunndo tii nfibishospes
mercniurin(rnro:inde mnfermeretur Dnmino servi- cppc dipnnrip.NuIlum tihi inpcrimi:s injiiriopum la-
tium Pxhibpre,Ptpcrpotuftrun: niiislibertalcgaudcre, lorcm : delicatam dc fc opud Dominum unam tan-
' Aogustino opcriplu» in mp. cod. S. Crucie in Jerusalcm in urbe.
HHK .siiKMo \X. 880
tiiininiiilo (^xpoHniiMiiH iiririiiii. Kl |iiiflr : I irl. I»)v "1
iiii|iiil, utii|Ui^ noii okI ti lliiiia, nl vir rjiii Jn 1
itHi. Ki |irii|)liola: Ail luinc (li«ri) vldrhiii Ir '
llllii.lllii ili'Miiliiriii |il> '
. . '
^iiiiiliii (niiili'<uiiiiil, I
rl llliilH, liinli* nini'0|iiiii upl oilo nuiriltirii > IriiMiiplio.
rtiiiiiBnjin iirdnro (lif ' • itii|ior j?nniiii ii. u-
H|)ininii iKniln» lii ni ii'IiihiI. !•)'. illn iiKirluiiiii
Hiniiii l(M'lo liniiiiniM Hoi |iiituii)|i)r |iii|iiihiiII, iI rii|.v>l
IIKirllllin Ul iul lllllllilllMII llOI ClhUn t. .'lli.lH t. <'tir
liil ncrntiDilulrin, iio iIh uiiu »|)o (111'. tuin ifjiirm el lU/iuixi
iliilorcm. INovi, iiu|ull, pulrcM niorirni iiiii' lun KrH- i.xv, IV). Uiilu p".-i .ij'. .d
viiiH cnniliilcio, ct inloriluiii iloliu niiiniiK liihiin Ho- 1
pniiidKiiiii. Htrlil iiil II! I
iniiiiiM) lil iH|ilicni(iii<.McliUH tnccliii.cl innrilniii uio- ('iiiii
ntiiiii II) |iocciiluin IriHliti.o uoii luovocubo, iiciiinil- hoi: : .. '
, ,
porilnrolnciplani el iDuriluni. Cum vilon-
loiiHllliiiii) flunlo Clirlato por Junl.i
'
lio (liH|ioHUit, HUpi^riorii ronhro))ilil, \ulo lilio ruin |iulii tontium
liiiM'Yii)lHrcril. FiliiiH nicu!< tar.luf',cl IiicIuomih, niito dil 1 . dc Joi
por-
lo il)i|ioi plunK('i'o i|uuii) niitriro. Iiu vcniuiii,Hic latiiiiifiii, IIhiiiiiicuiii iii lici .
^.1, iil rilo uil to vcniuiu. liuuitlo to hoIuiu, )tura n Mncciite vlcl''"' i"luiii inu. ..
iiolu, Hoil iion .solu uil to rovorHurn, noo In Holiiin nino tcin, cl rvln Iriuni) hin lcnlHlionuni vin
"
Donuno rcociliira. Citn vonio noti lurilaho, iniHcrn- liblis n-i-liiiinii 111. 1 1. ,
liilcD) inviiliau) luclurH hoMpili inco. l li|iiiil tilii li - bilcru.diiin ciin iis I
'
.-
cuin ^opiilturn', ncscions quid pluceal l)(>iiiino tnco? 1iim.cl ininifllrnnl vinccnir 11. m:
Modiruin ost corpiiH tuuin, si ))on liicril oirccltiH, sicul Mutthn'UH rviin^oliHtu '
(.../, .,H).
n)ot))oiilo tilii Hcpullur.o puraliilur locus. (JiitintuH Sci|i)uiilurDnminun)comp' Jordanis nin<
iahoi" in fovcn tilii jiaiva Hiint mcinlira? l'!^o l.iriicn ditiin Irftti.scunlcH. Kl dicitur c;.s II. 'f,
non pru'U)ril>o ho.xpitcm mciim, nc n^ihi iinpuu l (\o Duiiimn, id CHt i^nca pu^nn, ut Doi -t
tncilurniluto poccntuin. Vadil viu lucluo.su cum mi- uinicna coronn. Fili, inquit, acieiUn» ad servitulem
scricordiu rcdiluru, Vclox ost cursu.s, i|ucm ((ircita' l>t'i, iln iii jtistilinel limore, clprirpara animnm lunm
luctua vclox crit via, ul vclox s-il mcdicinu. Al
: lul Wutahoncm (Errli. 11, I). t^cd roilpamuHnd Klinm
iil)i pcrviMiil «d monlcu), C(i'pit dc loii^o lucrYiiicsnm triumphutorem.itKli?a'iim rnridsirniimppi
monslruro rnci'.'in, ct mulcrnum tcsluri (loiorcm. illiim lcstatorpm,istum lifircdcn^.Tff tamcr, : 'i :'j
Numiuid pgo pelivi liliuni, Domino? Nunquid n me postulat, illcdictnt, Ciilamus iuil linp;un, non canna;
tilii lacln cpt imporlunu 9u^'gc8lio?Ti)ft luit promiF- ulrnmenlnrium, non ni^rodo funii, sed candor ha-
sio, lua por Dcuin pcrlcctio, tiia sit ct curiilio. Jc- ptismi. Ou''l dicit magistcr teslalor vuluntdriijB ?
junns rncrnt )ilcru9 mcus jcjtinus crat cl iuctus. l'cto u me uliquid priusqunm nb.^^umar a le. Kt ille;
l'or to (iidi'i pl.inpcrc, pcr lo mcrcar cl iJHudcre. Spirilus qui in te cst. duplicior lialinme. Kt Magi-
llic proplicta pr.Tcodcnte mutre restinnt, Fccunu|uc p sler; Durum esl quod petisli, scd inler ?quu8<|uod
tuiralur, ct trnclat. (Jnurc abscondil a mc Doniinus Iipli'.iir non upgalurl/k' lieg. )), '.>). Quid non acci-
Dcus? Dinniu niihi rcvclat Spiritus siunclis dt^ ca-io: piunt,cumlrunseunl|)er lontes aquarum,ul rcgnuni
cl tacuil u nic do pnrvo hospilc meo ? Pocrum di- possint inlcaro cn-lorum? Erpo hlias quid respon-
ripit pnvcursorem, qui niortuum buculo lungfrel, dit avnrodiscipulo,sine avnrilia! vilio? Avarus cr.im
ct vixisset. Elilla: V)vit Dominus.pt vivitanimu lua. in rejiuo Dei non reprchendiiur, sed iaudatur. Si
si dcri^liqnero te. Ti) roddc quod dcilisti qiiia ut me, inqnit, vidcris nhsumi a to, fict tibi. Illepolli-
:
baherem, non ptTrdiscipulum pi-omisiti. In lcstimo- cclur, iste sectalur. Ma^ister undani Jordania per-
nium haht^.olectuiu tuum.ubi posui mortuum nicum, cut)t ^elle, discipulus vivum njagistri non deserit
sicontemp?erisdolo)ommcum.Vepimecum.nul8us- caritalem. Indumontum propbetao qui porlatur in
cita morluum, aul commenda certe dcrnnctum. At ii:ne non serico cum linea. sed pollis mortua cum
ubi prophctadesupcrioriliusad supcriora dcsccniiit vita nova. Pellem enim porlabat, quia membrasua
ric minilo ad domum, de eremo ud silenliuin, inge- superterrain tr.orlidoabal. Pelliscapri morlui,quem
nuiit ad Dominum, quiestJudexvivorum etmortuo- Cbristus porlnbat. qui ?enil in simHiludinem carnis
rum. Domioc, inqnit. intenuein me, et in istam ho- pfccali {Rom. viii, 3). Pertrunscunt petitor et pro-
spilem nieam:nonaccuscr in miscricordia tua ut tu HMSsor, oblator el pripsuir.ptor. Refusa est unda.et
laiuloris in medicina tua. Ascenditin lcclun) angu- apparuit obvia quadrigacumflamma. Turbaturaer,
stata qualitalemcmbrorum. Insulllavit scplics in.ja- venti moventur, procoUa} quiescunt, daemoaes fu-
conlcm, ctreddidit matri viventem, '. Qualis in do- giunt, tenebrarum principes disperguntur. Suspen-
rnolirtilia?quam humilisetniitisdccuerit medicina? _ ditur discipulus. et levatur macisler. O mirabilis
Qni vult sanaro laboranlem, assumal humililatei^i. ^ eveclio,ubi non equiCappadoces, sed equi ardentes.
Dcsupcrbonullusest truclus.quiasupciboshumiliat Currusde ir.cendio, non de ligno. QuaJrijja jusli va-
rcus. Hnmilitatus est propiieta, ct inCanti rcddidit loris non eril vestita argentea massa. sed aurea cor-
vitain. Ita et Sa!va'or noster Josus Chrislus. verbum tina de flamma. Rogo, quales equi erant? animalia
brsviatum laciens supor terram huniiliatus est.fa- viilebanlur, sed ignis non palpabaiur. Ille amcenus
clus vermis elnonhomo.opprobrium homini)m,qi)i castitale eratqui sedebant. Ro a' ubicurrebanl? Ubi
c.-l Dominus antielorum resurrexit, ascendit in
; ungula quatiebatur equorum. Qualis campus? Aer
oodos, et omnis sjravisus est exercitus angelorum. et ventus: ubi voiuhiles rotae spiritali rolatu fulge-
Amen. bant atque sonabanl. Aer illi erat campus, ignis
SERMO XX. uscensus.patriaparadisus.Scdqnanium delectat ma-
gistrum suscipere ascondentem. tantum delectat
De Elia et Elisceo.
discipulum ceroere fl.bili post magistrum cxspecta-
Patet Jordanis prcesumentihus, quia ratet fons tione pendentem. Clamavit, convenit, Puter, Puler,
vit.-B oredentibus. Bonutn est el deleclabile Jordanis oqilatoi- I^racl ilV Rcg. w, i3). Et ille jaotavit pel-
alveumvidere divisumrecessione undarum.etsocie- lem, ut consolarelur amantem. Suscepit mag.-^uim
late, cervorum.qaando reges transeunt sitientium, liiesaurum hffiredifatis. pellem forlissimi testatoris.
quod desiderabant velut cervus ad fontes aquarum. In illa pelle sortilus est potestatem ut divideret et
rai))iliare est Jordanem virga dividi. el melote se- ipse Jordanem. secaret 'orrentem, leprosum mun-
* Reliqua viddimus ex ms.
887 APPENDIX AD S. FULGENTIl OPEKA 88S
daret, duoa rr.ortuos suscitaret, viduMm a dcbito fe- \ palitur e\.,qtii vim faciunt diripiiint iltud(M(illh.\^,[2)
noriplihcrarot piipillos fle servitulis calcnis cruerct 0"ia hoc dtgn.ilur amare, hoc ab eo ausa sum po-
Ist.r cranl divitia- pellis,{iiia?f exi^poliiibal leslalor, stiiiare. Ab illo audivi, 1'elite, ct arcipu'lis;quii'rilc,
amiclus est.Qiiia et Christus I)ominu?,ru-
et hffires et nivcniclis \]>utsate, et ai>criclur vobis (Mtdth. xxi,
jus prophetd eral Elias, spoiiavit se carne per vi- 2-'). Dum palel, pulso ; dura acciicre licct, pelo ;
vam raortcm, et totus vestitus est mundus novilate dutii tcmpuscsl.quajio.Audivienim dictiin), Quxntc
gralia; per Jordauem. [)i>rninum dum mvcnin patcst {Isa lv, G) : ne tunc
SERMO XM. qoa'r;(lis qiiando inveniri non potcst. Modo, modo,
clum in forma npparct scrvi, dum
paticns est utqiie
De (iliis Zcbeda'i.
ad mortem crucis,dum privalum gerit vullum, et
Bencdiclus Domiuusqui facit mirabilia solus, qui necdum incensae sunt ab illo scientillffi carbununi.
Fedet super sedem regni aliysso? dignafus est
sui, C;elerum cum cccpcriint praeccdere venienlem an-
noslri vi?itare peccati. ut et nos dc throtio morlis geli cum voce magna, quando viitules ra,>li
tuba ct
eriperet, et secum alque in sc Patris dixtcra collo- commovebuntur, inlerpellatio ibi quid tacict mulic-
carct.Sed quis attingel)al ad sodentem, nisi videre- ris? Dum commovebilur ignis in circuitu ejus, ct
nius traneetintem. queni Stephanus vidit stantem? tempestas valida, mea quid prffivaleant dcsidrria ?
Hoc rogahat heatus Oavid, sicutin itrmsenli canlavi- Potfro ad igneum accedcrc thronuni,congreg;ilis ad
mus, et post psallenle concordi voce respondimus: judicium legionibus peccalorum? Ideo modo vidcns
Qui scdes super Clieruhim, appare coram Ephrem, et cum in isla humilitaie, istam praeripere cupio spon-
bevjamin et Manasse {Psal. lxxix. 2). Hoc audierat, g sionem,seri Dominum mc um auditmi rcspondentcm
et Ipgendo didiccrat beata nia'er filiorum Zcbcdaii, Dic jam, Domine, ut scdoant tecum lilii mei, in la-
et intellexit Dominum super Cherubim scdcnlem, teribus regni tui. Et Dommus, Magnum cst quod
quiamagnam possidetdignitatetn.Arceditilluminan- petis, sed agonis meritum non discutis. Anlc vis (i-
da, adorat ut ancilla. Postulat non dona terrcna, liis tuis mercedf m, quam incipiant subire laborem
sed vota coelestia. Dominusest enim coclorum,a quo I^olcstis bibcreraliremquem ccjo bibilurus sum {Mnllh.
cmleste flogitat desiderium. Sic, inquit ut snlcant XX, 22)? Mater petit, et fidem Deminus poscit de
hi duo filii vici, vnus ad (lc.rlc>ani luam, ct alius ad bliis. Non enim crat idonea mater pro liberis dcm I
sinistrum tuum in rcgno luo (Malth. xx. 21). Dic, dicere, quorum volunlatcm in suam non habuit po-
inquit, in verbo tuo et cffeclus y^roficit voto meo.
: lestatem. Scd Domiuus, ut juslus etsapiens, abcis
bixisti, et fucliim est conlum: dic, et parabitur filiis fidem posccbat,(juihusogonem martyrii proponcbat.
meis thronus, claritudo throiiorum. mulier condi- Ipse enim calix passionis marlyrii cruenla potione
tione! Sed quia maler es pietate humanam super- bibitur, ut sanguineum mortisexcludatur vencnum
pressa es dignitalem. Christus de cruce pradicabat, quo per Adam perierat totum genus bum.inum. Ipsi
etillaimperium cognoscehat. Ille dicebat^Erre ascen- enim interropati. rcepcnderunt, Possimusilbidtm).
dimus f/icrosolijmnm.et Fiiius honiinis Iradeturutrru- Qiiiudicendum, Domine? Possumus. Per le, Domine,
iifujaiur [Ibid., 18). Et illa inler()ellatrix accesserat valemus, pcr quem hoc petimus quod cupimus.
dulciumfiliorum.Omulierfiliorum beatasanctoriim! Possibililas noslra in tua cst potestate. Petilio no-
Meritum prfficessisti beatorum, et honorem pra^tcr- stra in tua sit voluntate. Benepelislis, licne promlt-
gressa esangeloruiii.Non tibi sullicilquia lilios tuos p litis. Pron)issionem vestram veritas subscquatur:
ieci excrlFos pra^dicitores, quos inopes nutrieras sed pctiliovestrahumanorumcxcedilgralinii: mfri-
pisralores? Pott rctia coelum, post liamum Evange- torum. Calicem quidcm vicum bibetis {Uut., 2;^) :
iium, post navicellam postulas thronum? Non audi- meum, non vestrum; vestra potio, sed mea dignaiio:
sti in libris paternis quid angelis dixerit clarilatis? quod quiamunere meo vobisbibenlibus conceditiir-,
Raphael inquit: F.rio sum unus de seplemangelis qui bene sperate. Illud autemquod petitis, quia rcposi-
aslamus, et cvnvcrsamur anle clarilatcm summi Dci tum cst ngonizantibus.ccrtis scnsibua exspeclalc.
(Tob. XII, 15;. Et tu dicis, Scdcant filii meit Nonau- Scderc cnim ad dextcram meam vel ad sinislrnm.vi<n
disti quid dixerit Daniel? Videham, et ccce throvus cst mcum dare vobis, sed quibus paraium esl(lbidem).
posilus, et scdil Anliquus dierum. Mi/lia milliutn mi- Quibus sit paralum non dixit.In absronso ponil ho-
nistrabanl dccics cenlcna millia assislcbant ci
ei, et norcm, ut omnibus indicci lahorctn. Viill enim om-
[Dan. Kt lu dicis, Srdeant filii mei ? Isaias
VII, 9). nes paratos, qui nullosdesideral separatos. Et pro-
cernit prophela Seraphin in circiiitu allaris ante pterca duobus suspendit petitioncm, nc raEleris
Dominum astanlem (Ista. vi, 2). et lu postulos filiog inllcxisset livorem. Hoc enim scmpcr agebat Domi-
tiios in thronis6Pilerr?nunei si slent.parumesttibi, niis nofter, non impotens f.olcslale, sed sapions
mater.Atitsi angeloniiii oniinem nesciebap, patrum ;r(|uitHte: ul nulli aniinum discipuloriim hunianuin
nostrorum inerita quare non legebas ? Nonesldi- incilaSFct ad zdum. Ilactcnus a>qualiler on.nes ad
gnum ut coa?quenturliIii tiii p.ttri nostro David, qui gloriaiu miltil,qui unam perviam gratiam ccndona-
per citharam pellebal da^monia (/ l\eg. xvi, 23), vit Nam ([uanrlo apostolus Petriis sibi pra^sumptit
qui hurnana lingiia angelicum Cfintavil Allehiia, qui rw gratiam singularcm, non accepillibentpr,sed admo-
nllophylum Goliam vicit innocenlia, non lorica niiit pi.rsricnter dicinli: F.lsi omncs scnvdalixabun-
(I lirrj. xvii, 4'.)), el qiii dixit orans Dominum suiim tur in le, ego vuvqunm scandalitnbor. Rcspondit,
ex semine suo secundum carnem liituriim, Manc, (Juia antcquam qaltus ninlel, tcr me net^nlis {Malfli.
impjit, adorabo,l)omine: mane exnudics voccm vicam. XXVI, m). Pctre, prw>umis te ca^teria supeiio-
!i3,
Mtnic fistahn tibi, et conlcmplabor le {fsal. iv, '», .^). rpiii. senlics tc inleriorem protinus. Qtiando nulcin
Qtiid dicamuf» de Elia, qui cadesli 'vectus carruca oiiinibus iii ci>mmune prospexit, et vitam sibi el cin-
anle meruit triumphum quam sumeret praimiiim.* discipulis gloriam flapiiavil, dicens: Kccrvns qui ^c-
Et qtiid dixitcum nianum Icvasset nd cnf>liiin? Kn'?7 culi .luinustc, tfuidnain crit nobis? Respondit Doiiii-
Dnminus, rui nnisto i>i mnspeclu rjus hndic [tll liC'/. nus .Tqualitcr, non soparnnter: .4mcn diro tHdquiti
XVII, 1). Et lii poslul.is lilios tuoBin ihrono scdere? vns qui sccuti csfis vir in hiir qcvcrntume, cum srd>'rit
Domini etiam vox est manentis, terrenlia, iilque (ir- Filius homints in fhrono majcstntis sua', sedcbilis el
maiilis. Vv/ilntr, \nqa\l, et orate, ul diqni rfficiamini vos cum eo super dundrrim throvos, Judit-antcs dunle'
cl]iiQcrr omnin quac vrnturn sunt, ct slclis nnlr Filium ciin (ribus Israel {Matth. xix, 27. 28). Advertite cau-
hinninis [Luc. XXI. rir)). Et lu liliis tiiis Ihrdiios po- sam qiiid dixeril von csl mcum darc vobis, ne de
«liiinM m.ijei^latis ? Da veniam. mnler afimiraiilrs
: honore diiorum CTleris (ari rel de prflnlaliono dis-
ista diximtifl.nnn culpantps Noli.inquit, noli. bcat.i cordiam quia unam ciinrtis pra^parat coronam.
:
maler.lanqiiRmiinpoBsibiliiim meciipidam jiidicare. Nam leslis est ratio mB.joris promissionis. quiannn
Dominus mihi Irihiiit ialam «vidam voli.nt iif-m, qiii esl impolens filiiismnjcstatis Qiiod promittil diiode-
rr^'ni sui diligit vinlenlos, et solos ndil qiii potenlari ciii) Ihrnncand rommuncm pelilionem,duosthrono8
cupiunt super egenos. ftcgnum, inquil, <w/orufn vim in suam non habuit potcslatcm? Qui ipsoa Ihronos
HH\) SMtMO .XMII. «'0
(•onHllliiilnim virluli', viili cllrrlpulon niot •niipfr A rlii Ji'iui»lu|.iiriiM|n
i.H".MM.miirili'H,(|iiiu litMi *
liliin. KiTW iioii |>i(f r<ivulvl |>iii.ir|ill ;
i|i)
lllHll)IIH .IttMllll l.l •lnTI1MllHl|lllll. jlllll lifUl.lll.llllllll i -•
llllllll :
Qiiitl lli'riii,nl »0 :ltc«'m iM i»i|i(iiiiliiB
j<i ' «•i'ii(Ji»liii'iil ihImih I'
Sf.l cl iiiiitlfmltir, il u ilnt.liui It.llil nii-
iil miiilfii»» " "K" Hl
iiudiii
|.tirliiam,iliitlt'i('iii i»uliirhMl invlilii.m. ui (iriinliiiii « (|iili»
(m. u -. ...
iiiiimiinciiHliiiliitilillicHiih.Oiiia II .t.iiii.mllin.n .. ()iil .
III liiimaiiii It.in n, in (|nn l'iilrr 1 t, »-f.l lii r.i « hi^li. Kl f
r.irmii iliiiiiMf i.lfMl, ii)i|mt PiiUr « irnu uiuim nu- " rii»« (7<'(i». .xi, ili(
I
miiM. Ildc n.iitiiil ('.lirifliiiiim', rl irll nlorniih. tiiii, ulnl ml»ertiii j
:
llmtirln vijfop.ul morluoii mvndirrl tlii
SlillMD \.\ll. i,r(i(.|il.i I) iliiinl n '
•
., , ., , >iil irrii|iil, hiiiiiiiM^ :
LuziiriiHiiiiiifnM SalvuliitlM.eiimjiimliiimnniMfliii» hikiiio IiiiIimkiiih i;arifriH ... ,
fMMfloM-iiiiliiM.jnm t<i'iiiiilurH' mitml»liiM,i:ii(i lcrrft' |. ulcrrr.il.
Kvanullomni^cuBlodincriitaMilii |
Mfrmciic lic- n/.iirii>. riir-
'
liliirliiri, i(rriim«|i.
rfilililiiMmi.lt' iriil iiM.nmi.liiH, Mliilim I
iiiiiiicvofulii» tlc Mcpiiloru cxivil vi\um, tnii lucral in rurj.oic ( [ui» jnm li.f rul in...
iiuirluiiH|iiiulo unlo (lclalUH.Mirulur omno vul^jiiH ilo Ifriio.
Ii.l luiiliHt|n.MiiiikMuililiuH I.o.niilnrChriMliis, cl sv |{
SfillMd \,\lll.
i|Uiliir viiliiM. Sinp.l ipM' l.a/iiriiM (iiHiil cx morlnti !),• laritntln f-edthui.
lacln.i OMlrfilivivii.H.Jam liin i;fmiiii c llliixcranlilifs, OiiiniMcrr.ir »t.'lil, .iii
scil ilio (iiii lufo faiii.'ial, tlicm mui !-cii(iuliiil:Jam lavit.Ni)Viiiii dirfxil iii
fiim iplnnnlocalintinliM horrori» nocliirnuB turlio voHli^iu »icut ccrvoriim. (Jiiid pltiH pr.rdircm, f .-
posMf.lfial.JHiiiliicira^iMvaliiliiH inlfrniM carccrin- dinm.nn inirurnluiii Imo ^;audiiiti; •' " -^. '.' ' .
fliisfral. Jaffl.anl f xliiilaiilis liihida ftl.|nf ^-raviH (landiiim iitiod (diln(a Hnnt noflra-.'
od.uis mcmlira.Jam posl .jiiarln .'^olis cnrrifiila .1. - Bcrv.Miim alli^il dominicndcxl.
vohiln, conuis pilu morlis olidiiflnin vcrmimi) car- rnlnm, iit nii cxciiliaiil cnm (ii:
nivoruxuniucn obscdoiut, ulquoudpriedasdfsliUili loru.ii,luvnrel inclinalisiijunil ii8V.'Mlij,MapibCtttormn.
cadavfiis tnnorfHs liosliolas lcrra gii,Michal.lMai).u.v lixpavil ccrlnm.pxpavil (crrn linminiiin itnhiiniilia-
banl soroios Inc lilico niaTorc, Iratris nnxilio .lcsli- ri, c l homincm supor Deum cxallari.(Jui'l esl «luod
tula\PuronlfS(|iioqiic(<l proximi niihii.i Iristilia pa- dicil h.crclicns, .|iiii rnit humilis Patri Kilius. ho-
ritor condolcbanl. (imnilnislu^ubi is vo-^lis, imnilu noic.non limorc'.'(Jnand() vides ac rvilibiiscurvnlnrn
Ciosarifsi. iii.uro tcfla Vflaniii.o. Or.i llolibns mudii- D.nninuni non liinoro, sed an.orc.nec Fervjlutc; 8cd
l'uo!u,vitaiiudistriclasini;nUibus,othi)f tiKpic cnriim iloniinali inf Onia ut rcddcrd !.crvia in^enuilulcm,
.
hal.iliiiii fliu\;j;oi'ma>slirif tis i.orliibavf ral. Sod nbi sfiviiftii illis fxliihnit pic Inlcrn.Krgo Pnlscrvis mi-
rcrum j;csUirum i}j;nariis l hrisUis.cui nihil inviuin, nor.i|uia pcdcslavit, qui csl oiuniutn major / Qma
nihil rfrnolnm.nihil obsciiriim csl qucmnc(|uc in- : ./ui iultr i'.\s niinor <.«/, in regno ctvloruvi major cU
toreapodo loforiim. nf.iiic l.)n;^iii.|uitas ro,!j;ionum, Servit Dominus, el murrnuralservua.
i^Liu\ ix, "iS).
q
ttbvssus rfrrfmit, disc ipulispr.r scia diviiiilalc m.»r- '
MatJ^islcr cl Domiiiiis iiboravit cl dociiit, ciim lacit
tuutn Lazarum nniiliavil. ("otistrilali ct i|)si dixo- qu.ul doc iiil. Noueuim, in.inil, /•7'iii.t hominif venil
ruut disfipuli ; lAimiis it nosnioiiamur rum co [Joan. mim<trtiri, scd minislntre {)l<illli. \x, 'I^). Iloc fccit
xi,l6^.0ainicitiaruinin(lissolnbiloia>dus o invic la; ! qiiod docuil. S^-d boalus Pctrus niysierium non co-
curitatis clVfctus! Oplabanl licri in tnorlo consortes, pnovit; timuit polius quam recusavit pomine, tu :
qnosrocorut cariius in hao vita concordfs.Cnm crpo viilii lavns letlcs {Joan. xni,ri|?Tu, IJomine, cujus
Jcsns tninulo quicsfcntis assistcrct.atquo cum am- thronuscirlumppt.Pitcrruscab.llum pfdnmtuorum,
bicns populorum calerva circumstrcperct, cl uluhc eriL-iiiinisterpedummeorum?Parvanee3tcrux «luaT,
vocis flangorclemontissimis auribns miororom ob- susrepist', vulnera quaj f>ustinui3li, tel et acclum
tulisset.commolus ipsc JosiiSi«/V<'wru7.</'?>i/ii(//iif/., qnod bibisti ? Parum est quod in scpulcro vivusrao-
83), alquo lacrymas ludit.Hic jam omnis reliiiiosns ric ns laluisti ad pedes moos, Domine, pcrvenisli
:
."
invigilft sonsiis. quid diduorit, vel quid nevcril Torret mo species tna.Contiirbat n.e manu< lua. In-
Christns. Nequoenimqui totum vit.i; et morlis ha- dignasiint vestigia mea. Et nominus Sine, Petre, :
bcbat impcrium plan.uore potuerat l.azarum nior- c/ho'/ fado nesris,scirs posUa {Ibid.. 7). Quasi infans
tnum. Plorabat, .«^ed iion iiliquo plorabal, utJud^ci e.=!, et uoua de parvulis istis, qui infantiliter plan-
putahant, qniabazarum satis aihabal.Sed idco plo- guntcum illispe leslavantiir.nescientesmysterium,
rabat,qui« iterum oum a.l hn.jos vil;v' miserias revo- non rfcusanles obsequium.Taliaes.tum eris parvu-
cabat.Mors.fratres carissimi, resumpiio esl doloris, lus.eris. Petre,novissimus./\is? laverolibi pedes, non
romissio captivitatis. navigantinin porius, peregri- y. hahcbis f>ar/rm merum. Inmiine. ir.quit. non ttinlum
nanlium palria.liiiismiseriarnm. torminus doliclo • pcles. scd et nuinus. et caput (//)«./., 8.9). Accipiant
rum.Nam et ha^c quio dicitur, vita, non esl vita.ubi hio omne?exemplum,quicontraria sentiunl.veniant
necrequios a lal ore.nec seouritasost a ubi limorc : ad.jnd'ci!im..\lii non irrideant C.hrifli humilitatem,
traudes, ubi calumniap. Tollunlnr res alionai, sino aliinonrepelantbaptismisimplicitatem. Quia ^niisc-
rcspectn misericordia-.Dives erigitur, p luper oppri- vicl It^l us cst .non halet necessitaiem larandi estcnim ;
mitur.Sic toliim in iniquitato gfritur, ninonsit pe- mundus tolus (//<(>/.. 10). Qnareergo pedes lavantur,
nilus quod justilia? rcservetnr. Ergo p'or;ivit Jesus si est mundustolus?Non est istud m.vsterium hapti-
1 nziirum, non quia inortnus erat, sed quia resnr- smatis sed obsequium caritatis ; ut difcanlinfaotes
gere habebal. Nam quomodo posset mortunm plo- quod didicerunt et piscatores etsintonines paralis :
rare,qi:em iiisevenerat resu?citaro? Sed dicturuses pedibns Chrisli pra?oone?. ul de omnibns dicatur :
mihi : Si malum cst itor'jm in hac vita reverti, Qnamspeciosisuntpedcs evangeli:>antiumpacem.evan-
quoniam Jesus Christus mortuus est et resurre- gelix.-antiuj.i btma (Rom. x, 15) De quibus Iselatur !
xit?Sed ("hristus sic resurrexit. nonamplius mo- maler Ecclesia. qua* modo in pclvi colMeitur, tan-
riturus;Lazarusautcm resurrexititerum moriturus. qnam in figulina coqoitur. In toto mundocongreua-
Sicut dicit apostolus Paulus Chri.^tus rcsurgevs n ; tur.ulin pplviaqua. Ibi s-^rvonira mundata vestigia.
mortuis jnii non morilur. et niors ei jam non domi- utin totomundobaptismi.iccippretgratia.etomnium
nabilur. Quod enim mortuus est peccato, morluu.'; esf sacerdotuni percurrant munda praeconia. quia vox
scmel, qucdautcm vivit. vivit Dco {liivn. vi.9, 10). Et tonitrui e.jus m
rota (Psal. lxxvi. 19^: quia Doroini
ideoqnarladio Lazarum susci!avit.qniasibi terlium esl lerra, et 'ota redempta Ecciesia, in qua omnes
diem quo resurgeret reservavit.Igiturpostquam vi- cantamus Alloluia.
891 APPENDIX AD S. FULGENTII OPERA. 802
SBRMO XXIV. A gavit mare.implevit pelvim mare piscibus, pelvira :
Mius unie supra. piscatoriljus. Ibi Pclro dixil, Vcni post ine, faciam
tc hoininum piscalorem (Worc. i, il). Hic adnione
Mysti.riuai iioilicrniimcursuscslndrcgnum codIo- et terrct, obsequitur et minatur.Nisi lavero, inquit,
rum.ubi lavanlur vcsligia parvulorum, iitippi va- libi pcdes,non babebis parlcm mccuniin rcgno coc-
lcanlmundatis pedibuscuricre.ot vcncna sua draco lorum Adhucquasi dclicaliis a?grotus
(y«rt?j. xiii, 8).
non possit inserpcre. Quam spcciosi pedcs coriiin, irpellis medici manus/Cnrain bonam vis recusarc?
quibuspedeslavalDon-.;nusangelorum!Magnumspc- P.irlem m.ccum non vishabcre ?Sienim rcpi^llis hu-
ctaculuta,ubiconlrcmi?cil cpnushumanum.inclinari inilitatem meam, non vidcbis altitudinem meam.Si
Dominumad vcsligiafamulorum.Oni tuc!iiicivHfaH:is, non layabunt le manus meaj.non langent me manus
el deiccniil, el caligonub pcilihus ejus(Psal. wuAO) : tuffi. Si tuos non lavero pedcs. o Pctre, in paradi-
modo Giu-
incliuat se ad obscquiura discipulorum. e!um quomodo potcris introire? Non carcbis vencno
deatlolusmundus.lnclinatmenimChrisliincurvalio scrpenti3 pedibus tuis, s- rcpugnasmanibu s mois.
cst superbia^AntichrislKulip&cvadalcurvuSiCtapos- Manus mea? ieccrunt tc, manus meajlavcnt tc. Manus
tolorum sil dircclus cxcursus, ct mundus gaudeat tua? non repeliant mo, neejus pugnes manibus con-
universus. Pelvis enim isla universa est lerra re- tra me. slupendum miraculum O grande sppcta- !
dempta, in qua missn est aqua, ut hi qui habitant culum Impcratorco^li adpodcs militum recubatin-
I
tcrrain transoant ad vil.im pcr aquam. l''i^'ulus csl clinatus ; ct homo pulvis et cinis contra Dominum
qui fecit pelvim, ctredeiuit orbem. Ornavit lictilia pugnat inflatus.Dicit mibi quidam superbus ex ad-
vasain pelvi limosa,utpossint porlarc! thesaurum in g verso rosislcns, qui minorem dicit Uci Kiliuin qiii
vasis fictilibus ablulis pedibus, a(|uis gaudentibus, missu3 est a Palre, et honorificat Patrem.Noo pro-
apostolistremescontibus.Scd Pctruscun^tantiandei pter impiirem dignitalcm, scd proplcr individuani
sua.' voluitconlradicere, non inobpdienlia,scd timo- carilalem, minor cst Pairc, qui clarilicat Patrcm ?
TC.D imiiic,\rn\ui[,Lu mihi lnvas pedes {Jo.in. xni, 6), Quid dicis ? quid taiiler sapis ? Et ille qni dicit, E;]0
qnem trcmunt angelicffi potestalcs Quisedes super ! cl Paler tinum sumus (Joan. x, 30). El, Quime vidct,
Lhcrubim {Psal. lxxix, 2), inclinas le ad pelvim 1 vilel et Palrcm (Joan. xiv,9). Ideo minor estPatrc,
Curvaris ad scrvos tuos, (jui erigis elisos.ct solvia qui clarilical Paircm ? Nunquid ct servis suis minor
compeditos {Psnl. cxlv, 8) |)oiiiine, cxcedit mo
! est,(|uibuslantaincxhiliuithumililali m,ntse digna-
\h[ii(\ tam ^randemyslcrium.quod putoin(^cum posse retiircorum vestigiis procurare?Namquigratiasagit
tremiscereccclum, necangcli te pcrmittercnt, qund Palri suo, et Lazarum propria potestale suscilat de
egocxcusotrementcr. i^ullicit nnlii (|iiod luam praj- tumulo suo,ipse lavat pedes Petro piscatori famulo
scnliam tribiii^ti,grali;\in donasli, viiluU-m conccs- suo. Quid autem mirum, si surrcxit a co na,cl po-
gi3li,ui lumen
rcildalur cajcis.-iudilus surdis,cur3U3 vcstimentasua (Jfifln. X II, 4), qui cuminfornia
suit
claudis, vita mortuis et inclinas te pedibus meis
: Dei cp?et,semf tipsum exinanivil? Sed cum in forma
!
Non convenitistud merilis mcisct noslris. Sine, in- Dei esset,non rapinam arbitralns est esse se jequa-
quit, Pelre, non tibi opus estcontraire, netibiinci- lern Doo. ijoc Vas elcclionis de figulo De\ clamat, ct
piasimpedire ?>isi Uivcro iihi pcdcs,non habchis par- dicit Qui cum inlorma Drie^set, non rapiuani urhi-
:
/(.'/n wicctr'», ct cxcusas obsequium meum y Idco uli- trolu.-i eslesse sexquulem Deo(Philip. ii,0). Rogo ro-
que forraam scrvi accepi, manens in forma Dei.ut C go a Paulo a|)Oslolo,' in forma Dei Deo jequalis esse
meinclincm.etvossublimcm ntmanum mcam mit ; prajdicatur, quomodo minor esse Patre sacrilcgia
laminaquamad vestravcstigia,quo possitis discere pra^snmptione narratur ? Quid orgo mirum si pnr-
viam novam.elspcciosocur.-u a'nbiil.ircincn. Audi- cinxil sc lintco (Joan. xiii, 4). qui formam sorvi ac-
vithoc Pctrus, eil;ictusc^tavarui,quieral timidus. cipiens habilu cstinventusul homo? Quid miruni si
Domine, inquit, non tanfum pedcs, sed el manus, ct vitsil aquam unde lavaretpcdes
in pelvim (Ibid., 5),
capul (Joan xiii, 9). Non, Polre. Ego cognovimen-
. di^cipulorum, qui in terra sanguincm fudit.quoim-
suram,qui ^i^cdi gratiam iiicam. Jam muudi eslis q\i\ muniiiliam diluerct pecc itornm ? Quid, inquam iiii-
semel loti e st:s qui cnim scmel lotus e.«l,n(m habel
: rum,si linleoquoerat pra?cinctuspcdesquos lavcrat
necessitatemlavandi.scd estmnndustolus.Ollicium tersit, qui cai ne qua crat indutus evangelislarnm
vosdecoo huinilitati3,non repotilionem baplisnialis. vesligia conlirmavit? Ll lintoo quidem ut se prscin-
Ostenlo vobis quid in viia faciatis. M.igistcr sum ct gorct posuit vcstimcnla qua; habcbal. Ut autem for-
Doininns, sicnt baljct confcssio vestra. IIoc vobis mam serviaccipcret.qnandosomclipsuinoxinanivit,
tradet humilitus mea. Quod Dominus sum.mundo non quod babcbat dopdsuit sed quod non habebal ;
voa, quod in lorma servi, d')Cco vos, nc snpcrbia acccpit. Venit ergo ad Petium, ct excusat Petrus.
extollal V09. Didicimus crgo humilitalem Domini. Non mihi lavabis pcdes.Domine.posuisli proptcr nic
Gaudcamua crgo in din oct.ivo Palris.et Filii,et Spi- vcslimcnla tua. ct lavaljis vcstigia mea ? Cinctuscs
ritus sancti. Discant hnmincs scmd dcbcro rcnasci, rcnibus nroptcr mo. In moribuscingomoproptorle.
elcupiant homines manu Chrisli mnndari.Qui enim VA noli tantnni humiliare tc.ut jaceas anlc mo. IIu-
non mundaturmanibus Chrisli, non potcst currcrc [) mililastua trcpidatio mea est. Tu es in formaDei.et
itorc(JBli.Siccucurrc.rnnl apostoli por lotos cardines propter mo factus cs in forma servi.Vidi podcstnos
mundi,picmartvTcs occurrcnint pcilibusomnndalis, aupcr niarc ainbularc. Non possum manns luasin
ul non timcrentinammas calcare craticube ardcntis, mcisp'^dibu3 tolerare.Tu patoria injnriam.ct mcam
ct olla) forvenlia, clibani bullientis. Solidavit onim succendis conscicnliam.Kl Dominus, ISisi laverolibi
planlas srrvnrum Fiiornm,nt sormo Domini curral, prdcs, non habchis parlcm mccum {Ihid.,S). Nonlibi
et rlarilicctur, t hniiiiiilas a'.(in»' divinitaa eju^ re-
< prodcst (xcusaro, nc poslca le incipias accusare.
gnet in smcultt saiculorum. Anien. Quod enim fncii», inodo ne.tcix, .^rirs aulem poftca
{Ibid., 1). latn fnit controversia de pielate et humi-
SKRMO XXV.
litate Salvatorig et pi&calori8,redenipli etRedemp-
Ucm di; lavnndis pcdihus. toria.obseqiiontia et timcnlis, Doniini ot fninnli.^Ia-
Capulsurrexit, totumcorpua rofulsit^hcslcrno il- gistri ot diacipuli nt scrvirc dororonlur altonitrnm
:
luotraluscstapostolicnsrhorus.januisclausis sedcn- apnaloli vonorandi. llujus cnim oporia rationom ox-
lium.iridic lav.inlur pcdoa ploctorum, prwparali in poncna lalitor allnculua ost diccns Scili.t quid frre- :
cufHiim mnro ccrvorum. Quam bone inclinalum cst rim »•(»/'».< Vps voralis me marjislrum et Dnminum,
""
Cii ct cirpua Ei (|uia podos ad capul
! el brne diiitis, sum clenim. Si crgo ego Dnmitiu^ ct
ti' .ndcre, capiit ao dignclur podibiio vimii.^ilcr liivi pciics vcsfrof, dcbrliscl vos alleraile-
inclinnro.Hodie implcvil pclvim, ul in sua Trinilale rius lavare ppdcs. Krcmi<lum cnim drdi vnbis, ul quo-
vocotioni» noatra? colligrrel unitalem. Qui congre- mi^do cgo feri voHs, ila ci vos inviccm facinlis (Ibid.,
AllondiT'. vi b^iiir pronomen qni, quamvis hoc non omnino postulct eyntaxis Edit.
.siKi .SKHMO WVII. Hyl
'
1 ,' t't .«f"*/. ). U"'"! Il'i'|"«' I>"niiiiiiiwni» I" \
lilHiMtl uorvlH, lioi: rliniii l|iMi t' <
li' un I
MrrvlcdiiBorvli. Prn'Oiiirti|H iiiu» inlmiiilnii» i
liiijili/iillx.iil i^t tlihi III iiii i^iiiiUir tii |iin |i I
iiiliniin l'.viiiinrlii ,
, /ic.i, VI. iri) ; ol lioiiiiiia I
1'itlaiiiii HiM'llia< vuliii-iliM-nrribuiiliNadiiulttla toncun- I
liir iii alito ro(^nl ciiilortliH. I
HKinin X.WI.
||' ;i. ...... .\, it t-.iil
///!•/(» M</.r,i. '.».'
(/'-7. iolum' I
Ki'i'0 DoiiilnnH tiiiijcHlutlM HUK('i'|>it olllcililii nrivi lnaiii. Iloc di m in in,
liiliM, i|iiia i'M»i iii firiiia lh'i tssi'l, unii rri/';rwim nr- ,
, j,|it ' • • '''
''(/niMi.i r.^/r.i.i»'.»/' .'f (/i((l/r'i»i /)('(»; ,«'(/ .<cmi'/l/'*H»wj«- ViiluriiM voli
iitiiiini /(i/»i(im .srni iiirii>uii\ lUulip. ii, ( '
ilirliis hiiiiiiiiUH.iliciiiiiUH oi:ini'ii,i|niMiiiiii" .
,
'
\
licailoclionlHau li!iiii'i.i>liililuliuniH|ie<luiiicariHHiiiii lolitiB ftt-uoriH tiumani ttdliuo iti i>:
H|iccUtorcH. Kccc iiicliniilur ml Hcalicllum |iciluin Hiinl cotiHtiluli ? Ad r<'Kni vi
Hiiiirutii.cui lliionUH c»l cicluiii UijjnalUH cht ail jio- Mcn lnvo |jrdi«H Iiihh, ut ain!
ilcH BiiiiH dcHC«'iiilcro,i|uiH iiin ad cupnl cjUH iioii va-
lomuM ullingoro. Quis Uxitiittir fotriiliiis Dumint \\
•
. ,
r.v,
(/'.'i(i/. 2), qua» in roriim cx^-ccutu^ cHlueivi ? Inn! i linjili-ri tilji quo.l dixl, culcubi» «o[ ir
1,11'lontiir cii'li, v\ cvciillci lcria, rl liir;iiituni con- : ui bci.
'
- — | ii|,i nr r- '
•
'-<'.
InMhiHcanl curavcHlima.tJuia DiiiiiinuH i|iii c.xlciidil i .^ tuoi» i rihH Kv. .
ciclnui sicol pclli III (/*,«i(/. cilt, L'), ccco iiii|ili'vit cl iiiiiucri',ul »i Iiouuh cur^ur.
pclviin. (Juis lonuctiir polculia» Duniiiii ? Uuaiido rt lnni|uutn uiargarilis iiul l-
laciclmt Hiilora, viuc iiiaf,M»a laudaliunt iMin» Mii.tjcli nicnlis, diculurde fiien nnnun- lc ; Quiim
cjus.lpsc bihi lcsliHCst pcr Joli.«orvuiii ^'iium, in illa I miiuiu bimn, uiiuu ilimitium iiun m \i,<ii<. x, I'
pricclara ciMnlilionc .'•lilii.ruiii.Ouaiiilnlacii ljam,in- li ,u''i iililuimuH [irdc» inlunluiiu, u' ripcniTil rn'
ijuil ./(•/'. xxxviii, 7);
^
siilcra, inc lauilul'ant an^cli iiuutuni novuni.rl Hpcciofi fucli »i,iil | ,
inoi. On'"itli' collocalialllirouoe, liriiiubull^inripa- ulubi rucrinlintrof^rea»i,8ilspeciotiUB bi., ^ i .
tiis, Vi.-tutcs ol Dinnin.^^lionos, orat potcns lu roriiiu calocanicntu visus pidum. (.'um dicenl, l*ux l.u.>j
Dci. Mtulo collocanH sc(Io,>^, cl upo^tolos s-pcclana (loiiuii, ri'i|iiicHcct jiax iuiiomn vcttra dipna:'|' ;i
cinclns sodcnlos, raclus csl pulicnt; in ronna ucrvi, inranliuni vcHlrorum solcmnitali caru bunl abiula
qui cat polcn» in lormu Doi. La'tunlur ncli.conlrc- vcsligia in vitum a-lcrnnm.
ninnl ungoli, Iropidant arcliungoli, cl non andcnt SKUMo X.WII.
oxi-UHaro discii.uli. Si ilicamus iuil'cIos tnncin illo _ ,.
'
\ ,-,
'
. .,
"^' '""'""<• r^^' !>crfiulil uiiQUCnlo capiU Je^u.
spootuculo polviH .lcsccii.lcntOH ilccVclis d.xissoran-
liou in puois.non uhsiuiiuin orodcroiiiur hoc dixisse. DiscubuitDomir»U3 in dnmo.qui continctur ccelo.
Scd uiiuuplolapolvoibi puiuiis involvebilur, hic lin- q UnnucnloperluniHlur.qui dcnominepuochrismatis
loo pra?ein^'oli!itur. Ibi ad jio.les ojns j.iccnt ma;.:i : donavit unfincnlum.ijui nulril otiinia lijina liquoris,
hio ipseud podcssorvoruin in rorma sorvi, scd uc- ct iiilra viscora oicaruiii pinpuedinem coaf;ulal olei
cinctus polenlia, qui conturbul profundum iraris pcrlVugranliH, rurnulura pendcre jussil in
i|ui oliv.-e
{Psnl. Lxiv, 7). Gaudol ad suum modiouin polvis, labiis columbio volantis. Unpuentum non rcipuit
cu.jussonumnuctuum iiomo8U3tinct,ipsPsorvis8uis cinnamomum, bal^dmum, aro-
iiiulioris,qui cre.ivit
oxiiibot sorvitulom. i^od inquiotus vultosso Potrus mala myrrham eloclam, j^ullam, et casiam.Pcrlun-
uposl.du.*5, non ropugnanto, sod troir.enleconscion- liilur un^ucnlo in monsa nova, qui novum erat ut
tia. Prius cnim venit ad l'.ilrem, hao rationo, ul discumberot cum piscatorilius qui fccit cccUim et
orodo novissimum podumabluliono luxassct.nc sua tcrrain. l^rotiosuraeral uni:uenlum quia s^poriosus :
cxcusationo omnos facoret exousuro. Non enim ca3- erat ipse foriiia pri« liliis .hominuin {l*sal. xuv, 3),
lororum potuit excusare scrvorum, non quia securi .[ui discumbobalin mcdiolapillorum.Passiopropin-
aocipiobant quaiuioseud podosoorum Dominus in- .[uibat, niulier Ecclosia oum urguenlo currebat.A
olin!ibat,sed trcmoro concussi conlradicere non au- lor^zo sletit.quia Christiimdumrosurgerctinlcllcxit.
debant. Cooidorat supcrcos cujusdam formi.Iolosa Ante ungeb.itsep liendun:,|ioslcaadorabatintorniin-
saroina quia mun.li dynastaadsorvil.a dignatusosl
: liaangeloruin.Frapravit unguendodomus,deditodo-
so inclinaro vosligia. Solus Petrus loi;ione primus, rem mundus,qui mundatusoslquicrai immundus. i
tiduoiaconstanlis3iinustcnuilmanusdominicas,suas lavidet Judas, cldicit, Gur perdilio ista ? non polost
cum pietate ingerit laorymas Inclinatus cum incli- hoc unL-uenlum trocontis donariis venundari, et
nalo ourvatus scrvus cum Domino. Deus cxtendit n pauperibus dari {Mair. xiv, 4, 5) ? Qui dicis, Jud.i ?
:
manus.ut pedcslavot.olillo oxtondil manussuppli- Int.lligcris non osl isla pielas,sed cupidilas. Nulla :
cos, ut excuset, Doiniiie, lu milii //t'i/t'« luvas {Joan. est in lali farto porditio lua erit inimica proditio. :
xiii. G) ? Si angelo prKcipores, eral mihi quodam- IstaprolunditunguenlumperboiiummenlisalTectura
modo pondorosum. Lavas pedcs moos, qui lerram tu dislrahis Dominuin tuutn, dum amas argentum.
croastiotcoelura?Nonnetucongregasti in unum ma- Quid diois, Potuit venundari trecenlis denariis. et
ro?etpropterme implebispolvom ? Iniquilates mece Dominum tuum propioas triginta .-irgenleis? Pius
exoosseruntcaput moum.et situinclinarisad im.nun- valelunguentumquainChrisluschiislnruff.Sanctus
diiiam pe.lum meorum ? Si coolumcoram to non cst sanclorum. Rox rcgum. et Dominus dominorum ?
mundum, :nundus potest esse mearum contaolus Doiie .Tstimaschrisniapreliosum quaredeChristo .•
plantarum? (YOH lai\.l>:smihii)edesi<) it:lcrnum{Uid., vile poslulas prelium? Illud un;;uenlum pigmcnta
8).Beiie dixisti, Petro. quia non lavabo tibi pedes in suavia coagularunl ; Chrisms paterno corde ructa-
aslernum.Unum ctenim ot singularenon amoiterare tus e^t, de qao deditodorem, illuminatiocoecorum,
mysterium nec mandavi ropoti geniinum sacra-
: audilus surdorom,orectiociaudorura, elresurreclio
menlum. Non tibi lavabo podos in ajternum. Atla- mcrtuorum. Etlu de illo vile pacisceris pretium in-
nicn unuin ost necossarium ,si excusasmodo servi- ter commorcia Jud;eorum?Sf^dDominus qui libentT
:
tntis obsequium, nni liabeiispflrtem mtirum in reyno acccpit unguentum. ipse redargnit murmurantem.
rcrliVHm[U'i(icin^.S\nomc imploreomnetu justitiam. Proista cai!saris?Nihil periitobjcquio mulieris.Cur
Sic et conversus tuusJoannes excusabat ad Jorda- angeris de pauperibus? habessemper polestatem.si
ncm, sic ct tu excusas a.I pelvcm. Sinc modo ; qiiod tamen dispon-s facere pietatem et ego pauper sum, ;
facio ne^cis, scies autetn postea. Beatus Petrus Cgu- ante te sum,el non inlelligis me ?Tecum discumbo,
893 APPENDIX AD S. FULGENTII OPrjlA. 896
ctdislrahisme? Jufl.fi dedcrunt prc(ium,Jndas ac-
A /"(tctisreciiimus ; hic vero niliilmali gessii (Luc. xxiii
ccpit arpentiim.ncc ipscposscdit prctinm, (|uia cu 30 et seq.) :tt ut conlci-Bioncmorulione coiijm.enda-
currit ad lafjucutn ; ncc ipsi poeeedci uiU queni eme- rel, dicibat ipse ad Dominum Lovnnc, nwmenlo:
runt Canlet Chriftus Redcniptor, gtm.it Judas vcn- mci, cum vcncris in rcgnum (uum (Ibid.: 42). Cui
ditor.crubescat Judiciis eniptcr. Ecre Jurlas vendi- Douiinu:^ citoreagnoscciiti.ct citodete confitenti.et
dit, Judaens emit. Maii;m ncpotium cgcrnnt, amlG cilo prn ?e oranli, digna brovilate respondit Amtn ;
daninificati sunt, sriiisfs perdidcrunt.O lu Juda o ! dico tihi, hodie mccum cris in jiaradiio {Ihid.; 4 ) Ut
tu Juda^c veiifiitor et cmplor esse voluii;tis,quanlo
!
irnplerclur quod perlsaiam prophetamdixeral -.Ora-
melius a Christo redcmpti tuissctis ? Judas vcndidit, his, cl cilo fxaudicl : clat/inbif, ct dicel, Ecce ailsum
Jud.rus emit : infelix ccmn crcium nrc ille habct
!
(/.^«. Lviii, 0). Kcce, iralres, elegit Dominus cum
preliiiin, nec hic habef qiiem emcrat (.hriFli.m. Ad confitcnlcsibicpse inpuradiso,quiproprium regnnm
isludcoinmcrcium convenilcomnes qui Dominum habct in rcelo. Mccum ergo eris, dixil quia po- :
comparatis non lenendum,scd crucifipendum, non lioris est inlcriorcm sui copula honorare. Si eniai
omplertcndum, sed clavi« fi^endum. ^i volui?petis dicercl, lccum ero, in euperbiam erexir^se.non mu-
habcrccomrricrcium.non inanitcrdarctis arpcntum. nerasse peccalorem Dominus vidoretur, sicul ait
l-"al;^ic^lis,crudelrmni:ndinamprofuraFti!?,<tlalsum evangclis^la : SuHicit enim servo,ul sil sicul dominus
consilium copilastis.et vos perdinislis. ct niiscrum mugistcr ejus {Matlh. x, 25).
cjus, el discipulrt, sicut
cui pecuniani numcrastis.Ecccnosrcdiniinnurincori:- Mccum eigo eris dicitur peccatori, hoc est dicere :
merciogratiaram.hicredimunturmnltorumcorpora Paululum non fcstino ad ccelum,utubi confitenti pe-
morluorum,descpulcrispropriissuscitantur.Clama- B tituni nf.ndcnc..'fm rcgnum.Sed, mecum cris, dixit.
vcrunt Il'dcmplori, et vos procliimastis pendenti in paradito non, mecum sfdedis incado. Qui enim :
Illi paruerunt in Jerusalem, el vos l)ominum duxis- solus desccndit de sinu Patns, ipse tolns sedet ad
tiscxlra Jeru.salem.Illi dixcrunt, A'oh n?or/in' lauda- dexteram Patris.Kt quisolus dcsccndit a Patre,ipse
hunl te, Domuie scd nos qui vivimus, hcncdicimus te
;
solus ascendit ad Patrem. Hic erpo latro marlyres
[Psal. r.xni, 17,18); et vos dicrbutis, t7-t;r;/?;/r. cru- confitendo ad paradisum vicit apostolosorandovi- ;
cififje {Lvc. xxiii, 21). Vosfixii-tis clavos, illi apcrue-
ad repnum violentus in mundo, violentus in
cit :
runt ocnlossuos.Illi rieserueruntmonumcnta sua,ct pra:mio.Petro cnim dicitur Sequcrc me{Jiian. x\ii, ;
vos signnstip monumenlumChrisii,ponentcs pciram 19) lalroni respondetir. non desi ram te. una con-
;
mapnam.etinanicuslf-diacontra liominumsignaslis fVssionc, una laudo, et fidcm obtulit Petro,et scien-
in sopulcrojaccntcm Nunqnid s^ipnaslis cpnlincum tiam contulit Paulo.lUe cniin luit ncpator ;ipseper-
in ccclo rcpnanttm ? yui dcscendil caMis inclinati.= secutor. fc^olus lutro in simili passionp, in simili
,
petram non potest fpcllere monumenti ? Qui cruce.verus inventus eslDominiprsdicator.Semper
educit vinctns in fortiludine (P.'«/. lxvii. 7). cuslo- erpo Dominus pro peccaloribus laboriosus,in pecca-
desvestros nonpotoslpercutcrccpcitdte? .^dcrucfm toiibus pius, pro pcccaloribus orans, peccatoribus
tcstes (ucrunt morlui.fncli vivi .curprnti ni Dominuni donans. Quia aut advooatus orat, aut judcx donat.
nuntiabHnf.n-ilitesconliimabdnt.Kl vod aiiam facie- SlantcmadvocatumStcphunus vidit.judicemsedcn-
batis nundinam militibusdare pccuniain, ut dicant fcm P.iulns apnovit. Sic itaque, fratres mci,ut con-
quia discipuli e.jus vcnernnt, ct funili sunt cum fossus lairo nuineraretnr, Dominus ad paradisum
{yUillh. xxviii, 13i.O Jiid.Ti sompcr vani iSurgcnlisC venil, ut Adam a pccnis eripprclur.Doiiiinus ad iu
Christi abscondi nnn poterat sarraiiicnlum. Sinc feros plcniis homo descendit. Hunc honoravit.tllum
causa pcrdidit^tis arpenlum, ibi ad traditorcm.hicad liberavil.Huic sine pipna constituit locum in para-
mililes.Sed riseruntdc vobisanpcli nnntiantes.Ga- diso illum depoenali liberavit fHrtaro.Hoc esl quod
:
viP.T .i^unt gciites. et crediderunt de DDmino ange- dixit. Hodie mecum eris in panidiso. quia prius Do-
lica» potestatcs. Ubi cst quom emistis ?ubicstcui miiiuscum latrone ad paradisum, quam pro Adam
pecnniam nunierasiis ? Gratis redimi potuistis sed dcsccnditad tarlarum.Nam illum priino diedescen-
:
et niodosi rrdimi vultis.bibite sangnincm quem fu- dens cnllooavitin roquie.istum af^cendens tcrtio die
diftis. Ippum et nos bibimus, si Vullis.et vosran- deduxit ad luccm. Scd utcr illorum post pcocatum
tnr.do nobi^^rum, El cnli.x luus inchriaus quam prtT- fuerit fclicior, non agrosco. Primuin rnimhnbita-
clurus csl {l>sat. xxii,5]! Ipse sanguis non rcdemil lorom sine pocoato paradisus habuit ; seoundum
in mundfi, qui moiJo in Agno vivo fulpel in coolo. latronem post pcccatum accedii.Kt quia omniscrea-
tur.-c in laudihus Dci.et vox aiidilur.et sensus agno-
SERMO XXVIII.
sritur expavissp paradi^um piito.quod .\dam pccca-
De lalronr, crucifixo cuni Clirislo.
torcm pxcluserit, latroncm eccalorom stiscepcril. j
Legitur .^uprn inler gcnuhios S. Fulgenlii scrmoncs Unde dixissp pum rrcdo Si percfitoribus uno est :
hoc initio, Mirandum pr.T CcTteris, clc. certc conditio ,cjeclo ex me, qui peccnvit, Adam ;
SERMO XXIX. cum Enoch ct Eiia cnr me inhnbilal latro? lllnin
cnim ad me raptum.alterum ad me translatum.hunc
U(m unde supra. D in me collocnlum. ngnosco. Kacta est fclix Intronum
Inlerjusfnrum pr.Tconis et eas laiidcsquibus bcnc justn confcssiopcccatorum Kit tertius in paradiso,
openiiiim teslimonium proscqnidebemus.et pccoa- (|iii fucrat reus in mundo. Et cum P"noch et Elias
toris snadercconf'essioncm.pn')Pm nobi;Jcnm cst ct pro Pominn vcniant morituri, solns latro cnm Ho-
tntcla,ut omni fipura edoccanins Dnminum noslrum mino morilur, oum Domino pnradisum ingreditnr.
nmniimi crealorem. rnnditorcm al(|uc rcctorcm in Dcsidcrnnlur.
rctribupndis muncribus largum.in diniittpndiserrn- De llcFurreotionp Domini. XVX.
ribuB pium quam pra-^pns evangelion lcctin Introni
:
Ilem unde snpra. XXXf.
iiip l.iudcm diccrcnon mcrito pprsundct, qni ppora- X.WII.
Itcm undc supra.
toribus.uu.r (idciconfcssionipqnc dimisiicxcnipluni Item undc supra.
! .XXXIII.
Sic pnim lcgimus.cnm pronnbis Dominus pnlcre ur,
diio latroncs ciim illo in crucc pmdpbnnl dp ([iii- SEHMO XXXIV.
hus iiniisoonfitpbatur, etBllpr blacphpniiibal.h nu- De sacramenlo altaris.
Ipm qui blnsfihemnbnt. diccbat Si lu es Chrislus, : Iptii,rrafrcs,ideo di •untursacrnnipnta. quia in eis
snlvi lnp.ium rt no^. E' responi^rns nllcr inrrrpithal nliud videlur, alind intolligilur. Quod videtur, ppe-
eum dicfns : !^rqur tu times Drum. quod in cndcm ricm habrt cnrpornlem quod intplligilur, rructum
;
damnatione es. Nos quidcm justa palimur,nam digna hnbct spiritnlem. Corpus crgo Christi oi vultis intel-
E«l Auguslini, lestp ipgo Kiilgenlio, qiii hiinc sprnionom inipgrum rcferl cpisloln ad Kerrandnm.nunc
nrfline diiodecimfi in finc, et cx mg. cod. Vatic. Etsi vero dcsunt hic aliqiia. quia famcn pnnlo alitfT legi-
lur hic quam ibi babftur, quod hoc loco habcbant antchac editi codices, totum quoquc reprtescntamuB.
m)7 SKIIMO XXXVI. H'.m
ll^oro, AiiDnloliMii iiinlilo ilioniitnin, Vot uuli^in fitit \ (|ui> vi l(<littiU,ar<ln'
corpiii Chtiiii H mombiii (I i',or. x, J, 7) S| «tr^;!» vim i)<-ii/i doritm. iii '
Ortl.H fiir|iiM (lliriHticl iiiiMiilirii, iiiyMi'M-iiiiii voHlniiii {lliid., lii) : iiiii.
ln iii.iiiMa Diiiiiiiii |iiintliiiii r«t, I
iiiii vii^tiiiiii Ii iiiliii
ll(^lM|llllll, llil l'l l|llilil I>hI|H. .'tl/IC . .
I' Ii' it ' ll M 1 1 l'
|Miiiilniiilo hiil)Ni-i-iliiliM,Auilianiiliii,'
H'H|)iiili|rH, .liii''»!. K^^to n ' i^ .|ii 111111 1,
lll \(-| lllll Kll .|l'|. •! (.tlllll .Nilill liK- iln
llimllO llHoi llinils. ||>|4I|I|| A|iii iliillllll |i|i-lllli|r|ll lltl- ll'MII. {J'i
ilmiiiiiH. Oiiiii ilo inlo Miicr.iiiuMito lti.|tioriiliir, iiil : ( liniliii
Ihiui iuinni, itHiiin roiinii mtilli jii>;imx (//»</., 17). In- r-a iDKKiloiiii, ! \
lnlli|;ili\ ol (;ini'l''lo. lliiiluH, |iii>liiH, voi ituM, (MriliiH: hpc uuil
iiMU.« /iii'(i.'i, uiiuiii 101 inis iimlii .1umH.11. Ui'i'ii|iti* odiiii liiiiil III' .
'.
i|(iia |miii<«iioii(loiiiii)K'ninolit,-<oil doiiiiiUi!i.l,iimiiilii (| 11'in 11(111 vi>li-H.liii i|iiiiiiilii
('.Korci/.iliiuiiiiii, i|iia!4i iiii)lolitiiiiiiii;i|(iiiiiiiolia|)li2 ili l)iitiir,niloiii iioii liulii-.Liuiit.it . I
omUm, (|(ia!«i (M)iiH|)i'rsi oHtiH ; ({tiainlo h|iintiiH i<ai)i'ti iion crodLdiaiU, noo ri'itiii,/oi-e punao »)"
i^;iioiii ao('o|ii!i|iH, i|iiaHi i-ocll chUh. I'!p<IoIoi|(ioi| viiIi'- (IhliM aiil lid'
lu-, ol «coiiiilo i|(iii'l 0Mti(<, II i'0 A|iiiHtoliiM ili) |iaii() tiii iMiii) ip-^ '
I
dixil.Dti oulicoi|(iiil iiUulli»{oroiuti8oliaiii iioikIicUiiii, Onruiii cordilitiit iioikIuhi orut vita. Kl lu *-i 1
SatlH OHtUlllll.SlOlUoililll (U .silS|)0L*l04ViHlllll|.Hpai)tH liali';ro vituiii,rici|u.>'l rcC' riinl:ul u^noicun .-...«,
I)
iiiiilla ^raiia lii tiiiiiiii coiis|)ar^(iiUur,tani|(iaiii iliinl lniHptlio Miiscuporuiii.SitniliHurul DdiiiiiiiiiI lun'|ijuiii
llal i|iii)il ilo 11 loliliui ail Scri|)iiira HuiicUi, A.V<i</7/i} iii loiigiiii|MU;i) ;
'
llli vc; <.
(i»ii'/i(i ii>ia, ii/iii»/i in Oro (Arl. iv, J.)
et (••r/)(it too : uiitoquuiii vodi I 'OUin.co . 1
ul (lo viuo, tratrod. Itocolilo unila III viiinin. OrUia oi .iliuJain nolnHoii.n inuno,iloL*linavii in venporuiii
iiHilla piMiilciU ail liolruin, i^oil liijiior ^raiiorutii in dios, Toiio lioapUoiiU ui vi.s cogno;4cerc Salvnlon-.n.
tiiiilato coiiluiililiir. Uiiot Doiiiiiiiis ('.iirtsUis .si^tuli- (Juo luli-rat in:id';Iit.H,rcd lidtl huHpitalita!«.Di>;wi-
I
caiis iiin uil so pcrtiiiorc, voluil iiiy.^toriinii pici.icl iiiisor^o |)i .usoiitivit soipsuiii iii ria-Uono pinii'.
uuitalts iioslr.o in su.i inoiiaa consccr.iro. (Jui ucci^iil KructioiUMni^^nolu-^lo.iuUurcumhuiniiiibudiin panis
iiiysloriuin unilalis, tH non lonct vinculuin p.iois, Iracliuno cognoscilur, quia ibi vitu {Blenia poropi-
111)11 invatoriuin accipil pro sc, scil tcsliinoniniii tiir.llospitio susoipitur qui domumpurHt inC(x:lo.Ait
coiilra sc^ n liiii, .Mult.i; sunt inaiisioncs apud 1'alrcn) incuiii
XXXV*. {Jotiu. XIV,
"J) Hospos intcrca CS90 voluit Dominud
SKl\M()
huipcs 0360 (ii^natud cat.ul tu haberet) suHci-
cioli,
Dc secundo die Paschx. piondo benodictioncir.. Nonio superbiat, quiudit
llostorno locla psl cx Hvanf^clio Rosiirrcclio,
(iio paupcri. Clirislus p lupcr liic l\iit :.liscilciilji Doini-
lccta aiitciii cx l^iVaiv-^olio sccuii'liiiii Mircuin Iloilii) niiiii quicalis, discilo ubi liabi^atis, dic te un-lo
voro, stcut auilisUs pronnnliarclicloroin.recitalae^t agiiosratis, quando manducatis. Norunt cnimundo
nobis ox l'Jvangolio Doiniiii llosurrcclio, sicut Lucua ali.iuidquod melius intelligunt. Dointniis Jesus co-
ova;),!j;clisla coiiscripsit; nuol 3i5;io alin -iienilios is. n giiitus ost,ct posteaquAincogiiitusest.nusq lamap-
ot incinoritor lcnoro iloi)olis. Noii vos (i.jUct inovero paruit.Abscessit abciscorporc qui tenchatur in (M .
(]uoil aliuscvanjj;clisUi iJicit, si quiil alius pr.ctcrini- Mcoesti>bsens,ul lidesttdcsii-diticutur.Sieiiimvh! -,
sorit : quia et (m/., otsi) illo qm pranermilUt quo'1 uoiest fulos? Si autcm credisetquod non vide3,cum
alins .tixit, dixit aliquiif qunl illo pr*tor.'nisorut.,\li- vidcris gaudcbis .\il (juod modo crcdis, .-cdilicetur
qua vcro sitii^ulns ilicit, ol alii trcs non (liciint. Aii- lidcs, quia reddetur species. Veniet quod nonvidi-
qua clc Ooinino (licutit.ct aiii non ilicuit. Aiiquu trcs mus,vid'j quomo lotcinveniat.Nainquod nondiount
(iicunt, clunus non ilioit. .\uoloritas auteai t.int.i Oot ho nines,Ubiost?iiuandoerit ?quando venlurusest?
Evangclii saacti, ut qnia in eis loquebaturSpiritus Certus esto, venict. Et si nolis, veniet. Erit enim
unus.viTuui sit oliatn quud dixcnl unus. IIoc or;,'o magnus trcmor his qui non crediderunt,ct magnum
quod inodo audistis.quia Do ninus J'.'suspostoaqua;u gauiliumquicrcdiderunt.tjaudebuntlideles.conrun-
rcsurrexit a niortuis, i-.ivenit diios iii via ex disoi- denturinlidolos. Fidolosgratiasacturisunt Doinino,
pulis suis colloquontos invicein do his qu.-e contige- (|uia vera sunt quai credidorunt inlideles conluQ- :
rant, etdixit illis, Qiii siinlscnnoncs isli, quosloqiii- dentur.quia falsa putaverunt,Laudo eosqui non vi-
mitii i<o!>iscum, ct eslis trislc^ (Luc. xxiv, 17)? solus donl ct crodunt.quia cuin vidirintgaudebunt.Caus^
dixit Luc:\sevan2;elista. Brevitcr hoc attigit Marcus salutis nostrce suscepit Doininuscarnem inquasus-
[Ctip. XVI, 12),quia apparuit duobns in via sed qui i : cepit et raorlem. Rosurrexit die tertia, jara non ul-
illi dixeruiit Doiniao, vcl quid cis di.xcris Doininus, terius raonturus.etreccpta qua:n deposuerat cirnis
pr.istermisit. Quid ergo ista leclio conlulit nobis ? substantiapnmusnobisresuiTecUonis incorruptibi-
Magnuin aliqtud, siintolligainns. ApparuitJ-^.sus.vi- n lis fecitexempIum.Ascondensineodemcorporead Pa-
dcbatuc oculis, s:;d non agaosccbatur. .Magistcreuin trein, se lct ad dexterain Dei, judiciura Palriscom-
illis ambulabatin via.et ipse erat via. Etnondumilli inuni;'ans piotale,quem veaturuiu ai juliciuinspe-
ambuiabant in via, sed invenitillos cxorbitantes de rainus vivorum ac mortuorura, ut et nos de nobis
via. Quatido oniin cutu illis tuerat. ante passionein credamus dc ipso pulvereeam ieracarnemaccipere,
oninia pr.X'd!Xcrat,passurumse!'uis?e,etmoriturum, eiulem ossa, eamdem scnper mansurara mpmbro-
ettortiadie roiturrcclurum.Omnia dtxerat.sed mors rura reparationcm. iines sumu3resurrecturi:sed
illius illorum oblivio fuit.Sic perturbatisuntquando non omnes .aitaturi. Venicl dics, inquit, quand>om-
eum viderunt in ligno ptMidentem,ut obliviscerentur nes qui in monumentis sunt audienlvocem F:lii Dei,et
docent;m,non exspectarent resurgentem, nec tene- procedent qui hona egerunlin resurrectioncmvitx,qui
rent protnittente^n. A'c).';: inquiunt, /peralhimu.i quia inala cgcrunt in resurrectionein judicii {Joan. v, 2S,
ip^^e esset rrdempluru^ {•^roel {Lue. xxiv, 21). disci- 2 ). Ita faciet, ut conlusioni reddatur supplicium,
puli, sperabatis? Ergo.jam non speratis?Christusvi- laetitifB reddatur praemium./t.'in/i7/i in combustionem
vit, et spes mortuaest in vobis? VivcnsChistus mor- aeternam, justi vero in vitam xternam {Malth. xxv,
tuacorda discipulorum invenit: quorum tunc oculis •i6).
apparuit. et non apparuit, et tamon videbatur. Nain
SERMO xxxvr-
si non videhatur, quomodo illum interrogantem au-
diebant, ctinterroganti respondebant? In viacumil- De laudibus Marixex partu Sa/t'a/oj-?5.
lis tanquam comes ambulabat, et ipso dux erat. Uti- Nativilas Domini nostri Jesu Christi totummua-
* Est Augustini serino 140, de Tempore. Subsequens sarmo nec Fulgenlii est, necAugu-
890 APPENDIX AD S. FULGENTIl OPERA. 900
duin novantlvcnlussu: liodioluceporfiidit.Hodio de A omnegeniisvivorum AdamnovusrocupcratDominua
cceIo Dcu9 dcscendital hnmincm.ut in coclo homini nostcrJe3U3Chri?tiis,(iui cumPatreelSpiritu sancto
priepararct ascensum. Iloilie accepimus r.atum Uci, vivit ct regnat Ucup,pcr omnia Siccula sa;culorum.
Viru^inislilium.omniumcrodentiumSalvatorcm.Deunc Amcn.
dc i'dlrp,homincm de matrcUcuin occnltum,homi- SERMO x.xxvir.
nem manifeslnm. Et quoniam diabolus perserpcn- De dic terlio Puichx.
tom Ev.-B locutu3,pcr Ev.-e anros mundo intulitmor-
tcm.Dousper angelum ad Mariam pcrtulitverbum, llodicrna dic Mnrci Evangelium lectum est.quo-
et cunctissiTCults vilam cfrndit.Angolus sermonom niclocum rccitarotur audistis.Uiiidcrgoaudivimus
ejccit,ot Christum virgo concopit.O conjuncliosinc Marcuni dicenlcm? Quod appsruerit Dominus in via
sordibus facta.ubi maritus sermo est,ol uxoraudi- (iucbus: sici.t dixit cl Lucas,cuju9 Evangelium heri
cula Hoc splendore concipitur Dci Filius.hnc mun-
!
audivimus: Apparuit eis^xnquii.duohusin viuinalia
ditiai:eneratiir.Nulla (iorigravedopotuilconoipicnti, clfif/ie (Marc. xvi, 12). Lucas autem hoc ipsum aliis
nulla tnstilia parlurientl. Qui enim vcncral tristo vcrbis dixit, sod ab cadcm scntfntia non dcviavit.
l.Tetificare93BCulum,vontrisnoncontristavilhoipiliu I), Lucas aulem quid dixit tTenebantur oculieorum,ne
De CQclismedicus transie-ispervirginem.post trans- eiim aqnoscerent (Luc.xxiv, 16). Marcus autem quid
iluinsunm ill.iesam focit Virginem permanore.Qui- dixit? Apparuit ci.^lnalia cffigie. Quod ilie dixit;7't'-
enim disrupta corporum membra in aliis potcralre- nchantur cculi corum, ne eiim agnosccrent :hoc iste
dintograre tangendo, quanlo magis in sua inatre, dixit, in aiia elligie..\\\a. enim elligies visacstroten-
quod invenit intogrum,potuil non violarcna;--cendo! []
tis oculis, non apcrtis. (Juid ergo,fralres, quonia»n
Creviteiiimcjusparluinlogritascorporispotiusquam Lucas dixit, quod credo vos do lectione hesterna re-
decrevit :ci virgmitas ampliala est potius quamfu- centissimc meminisse. Quoniam ergo Lucas dixil,
gata.Inangusticorporis mcmbrissustinuiiquidiiuid (juod cura benedicturn irangeret p inem,apor li sunt
sustinont CKli.Plena sunt visccra, et nullum novit oculi eorum, ct agnoverunt eura. Quid putamus,si
contigium virginis conscientia.Gum esset gruvida. tunc aperti siintoculi eorum,ergo clausisoculis cum
salubri levitate plandcbat lumen eniinquod intra
: illo in via comital>antur,et poterant scire ubigres-
se hal)ebat, pomlus habore non polerat. Facta est sus ponercnt,si clausos oculoshaborcnt?Aiierti suiit
Marii fcneslra coc'l, quia par ipsam Dous vcrum ergo ad cognitionem, non ad visionem. Dominus
lumen ;facta est Maria scala caeleslis,
fudit snBCulis itaque noster Jesus Christus ante panis fractionem
quia por ipsam Dcus dcscendil ad terras, ut por incognitu3lo([uiturcumhominibus,inpanisfraclione
ip.^a.n homnos ascondere meroantur ad cojlos. co;^nosciLur:i|uiaibi percipiturvita .Tlerna.Hospitio
Ipsis enim liccljitasconderoilluc.qui Deumcrcdide- suscipitur,qui domuin pdiMtin c^xlo.Ail enimapud
rintadlerraspcr VirgincaiMariamdoscendisso Faota sanctum evangelistain <Joannom:/Vu//j? sunlmansio-
est Maria rcslauratio ferainarum, quiaperipsam a ncs apnd Patrcm meum.Alioqui diccrem votAs,ibopa-
ruinaprimajmalodictionisprobanture.ssesubtracta). rare vobis lorum. Srd si iero, et paravero,ilcru>n ve-
Tria deiiiquemalaEvrc alnttufl boni? Mariw proban- vicn.^ assumam vos (Joan.xiv, 2, 3j. llospes in lcrr:i
tur oxclusa. Nam Eva dictum c^t :/n dolorilnt^ct. in csiC volnit Dominus cojli :peregrinusin mundo,per
irUtitiaparie^, et o.d vinim conver.iio tun,ef. ip-^e do- quem faotu:: est mundus.Hospes esse dignatug est,
minahilnr tni {Gcnes. iii, 16). Tribus ergo hismalis ut tu haberes suscipiendo benedictioncm.Non quia
q
ss subjugant fominM» qnfe Mariam non sequuntir, ille indigebiU, cum hospes intrabat. Eliamscm-
dolori,trisiitia3, servituti. Miria autem eoontrario. perlaiiiis lemporc pcr corvu:ii Dominus pascfbat
quam pr.Tcl trissimis tribiis bonis sublimeiur, an -
(lU Heij. xvm.6):ct qiie.ii perscquobantur homines,
sculta.salutationis angelicae.benediotionis divin.-e et ciservicbant avos. Ailerebat corvus mane servoDei
plcnitudinis grati.e. sic enim oam angclus legitiir panes.ad vesperam carnes. Non indigrbat ilieergo
saluta-?<e ; /lt'<?. yinria, qralia plena benelirla lu : quein Dominus ministris avibus[iascebat.El lamcn
inter mulieres {Luc. \, 2>i). Ciim dicit:/l)r,«a!utatio- «[tiamvis Eiias non indigoret. niiliitur ad vidu.un
ncm illi CTileslGin exhibuit ;oum dixit .Gratiaplena, yaroptanam,non indig.ms ad indif;entem:nonutillo
ostendit ex intogroiram cxi-lu.iam prim.ne sententi.i» sustentaretnr, sol ut illa satiaretur, IUa vero qme
et plem; |r//.,plcnam) bencdiftionisgratiam rcstitu- siiscipere non
diibitaviijoireron^i rel'erlioiiem,moruit
lam ; cum i\\\\\:P> 'nclirta tu infer mulifres.vw^im- lionf(iictionem.Nomo9nporbiat([uia dut |iauporibiis,
tatis ejus bcnc lictum fructuni c:^pressit, utex eo bc- Christus [taupcr hio fuii.Nemo supc rbiat quiaoum
ncdictadicaturintormulieros qu.TOunqucpcrsevera- suscopit hospitom, Christus hospes hic fuit.Meliur
veril virgo. Milodicta onim Eva fuorat, qiiam nunc egi suscoptus qiiam suscipiens, ditior rccipions
credimus por Mariam ad benodictinnem gloriii-re- qtiain Iradcis. 0'ii aocipiebal, ouncta possidcbat :
measse. Venito. virgines, ad Virginom.et l.ntamini; qui dabat, ab illo cui dabat accepcrat quod
deponite malcdictioncm pr.Tcvaric.itinnis. el benc- (labat. Ncmo crgo suporbiat, fratrea mei, quando
diclionera roslaurationis agsumito.Prqjicitedolorcs dat paupori. Non dicat in animu suo Ego do, illo :
(|'i03 Eva p 'r scrpontom acoopit, ot qnos por ango- j^
aooipit e:.'o siiseipio, illo
, indiget tccto. Forte oi
lumMariaguscepithonort^sassunite.lVJIito tristii im f|uo lu indigos pltis cst, lorlo ([uem su.-oipis justus
conc'pienli3, gomitus parturiontis nbjicite, ut.ooliis cst. llle indiget panc, tu voriiate. Ille indiget toc-
vobifl ista Vlrgini^nlinsdnminotur. Venilo,virginc9, lo, lu crolo. Illo indigot pecunia, tu justilia. Ille
nd Virginem,vcnile, ooncipiontf^s.nd roncipienfcm, ergo paupor susceptiis ost hospitio quasi paupor.
vonile parlurienl^s ad p;irluricntcm.vonito,milrof>, hignatio fuit pusoipiont
Вам также может понравиться
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 213.Документ536 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 213.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 25.Документ820 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 25.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 7.Документ612 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 7.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 83.Документ698 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 83.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 91.Документ638 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 91.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 44.Документ504 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 44.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 43.Документ430 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 43.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 221.Документ648 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 221.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 208.Документ690 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 208.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 88.Документ684 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 88.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 101.Документ760 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 101.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 29.Документ590 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 29.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 147.Документ672 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 147.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 100.Документ596 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 100.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 202.Документ798 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 202.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 035.Документ640 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 035.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 26.Документ724 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 26.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 39.Документ486 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 39.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 139.Документ840 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 139.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 75.Документ593 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 75.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 036.Документ700 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 036.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 183.Документ668 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 183.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 144.Документ542 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 144.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 211.Документ682 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 211.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 163.Документ770 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 163.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 8.Документ726 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 8.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 21.Документ650 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 21.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 41.Документ444 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 41.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 209.Документ546 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 209.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 70.Документ742 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 70.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 175.Документ676 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 175.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 105.Документ712 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 105.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 010.Документ826 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 010.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 151.Документ756 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 151.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 206.Документ662 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 206.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 185, Pt. 1.Документ512 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 185, Pt. 1.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 110.Документ614 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 110.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 004.Документ564 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 004.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 67.Документ660 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 67.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 97.Документ556 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 97.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Theologiae Cursus Completus. 1838. Volume 26.Документ700 страницMigne. Theologiae Cursus Completus. 1838. Volume 26.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 51.Документ516 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 51.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 037.Документ814 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 037.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 87.Документ746 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 87.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 69.Документ692 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 69.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 24.Документ512 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 24.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 45.Документ480 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 45.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 131.Документ598 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 131.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 161.Документ762 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 161.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 093.Документ888 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 093.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 77.Документ824 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 77.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 90.Документ608 страницMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 90.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 10.Документ524 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 10.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 48.Документ634 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 48.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 179.Документ954 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 179.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Migne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 161.Документ642 страницыMigne. Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 161.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Spiders, Scorpions, Centipedes and Mites: The Commonwealth and International Library: Biology DivisionОт EverandSpiders, Scorpions, Centipedes and Mites: The Commonwealth and International Library: Biology DivisionРейтинг: 4 из 5 звезд4/5 (1)
- Budge. The Book of Governors (By Thomas, Bishop of Marga) - Volume 1. 1893 PDFДокумент626 страницBudge. The Book of Governors (By Thomas, Bishop of Marga) - Volume 1. 1893 PDFPatrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Budge. The History of The Blessed Virgin Mary and The History of The Likeness of Christ. Vol 2. 1899.Документ308 страницBudge. The History of The Blessed Virgin Mary and The History of The Likeness of Christ. Vol 2. 1899.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (3)
- Quasten - The Concept and History of PatrologyДокумент3 страницыQuasten - The Concept and History of PatrologyPatrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Quasten - The Fathers' of The ChurchДокумент2 страницыQuasten - The Fathers' of The ChurchPatrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Budge. The Book of Governors (By Thomas, Bishop of Marga) - Volume 2. 1893 PDFДокумент746 страницBudge. The Book of Governors (By Thomas, Bishop of Marga) - Volume 2. 1893 PDFPatrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Ottley. Studies in The Confessions of St. Augustine. 1919.Документ156 страницOttley. Studies in The Confessions of St. Augustine. 1919.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Sparrow-Simpson. The Letters of St. Augustine. 1919.Документ344 страницыSparrow-Simpson. The Letters of St. Augustine. 1919.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Chase. The Lord's Prayer in The Early Church. 1891.Документ200 страницChase. The Lord's Prayer in The Early Church. 1891.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (3)
- Budge. The History of The Blessed Virgin Mary and The History of The Likeness of Christ. Vol 1. 1899.Документ274 страницыBudge. The History of The Blessed Virgin Mary and The History of The Likeness of Christ. Vol 1. 1899.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (2)
- Neander. Lectures On The History of Christian Dogmas. Volume I. 1858.Документ424 страницыNeander. Lectures On The History of Christian Dogmas. Volume I. 1858.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Neander. Lectures On The History of Christian Dogmas. Volume II. 1858.Документ396 страницNeander. Lectures On The History of Christian Dogmas. Volume II. 1858.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Izydorczyk. The Medieval Gospel of Nicodemus: Texts, Intertexts, and Contexts in Western Europe. 1997.Документ600 страницIzydorczyk. The Medieval Gospel of Nicodemus: Texts, Intertexts, and Contexts in Western Europe. 1997.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- William H. Faulkner - The Subjunctive Mood in The Old English Version of Bede's Ecclesiastical HistoryДокумент64 страницыWilliam H. Faulkner - The Subjunctive Mood in The Old English Version of Bede's Ecclesiastical HistoryPatrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Weymouth. The Resultant Greek Testament (... ) - 1892.Документ678 страницWeymouth. The Resultant Greek Testament (... ) - 1892.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (2)
- Harris. Philo: Fragments Newly Edited by Rendel Harris. 1886.Документ156 страницHarris. Philo: Fragments Newly Edited by Rendel Harris. 1886.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Tyler. The Worship of The Blessed Virgin Mary in The Church of Rome: Contrary To Holy Scripture, and To The Faith and Practice of The Church of Christ Through The First Five Centuries. 1844.Документ438 страницTyler. The Worship of The Blessed Virgin Mary in The Church of Rome: Contrary To Holy Scripture, and To The Faith and Practice of The Church of Christ Through The First Five Centuries. 1844.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis0% (1)
- Jackson. The Apostolic Fathers, and The Apologists of The Second Century. 1879.Документ228 страницJackson. The Apostolic Fathers, and The Apologists of The Second Century. 1879.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (2)
- Burton. Testimonies of The Ante-Nicene Fathers To The Divinity of Christ. 1829.Документ524 страницыBurton. Testimonies of The Ante-Nicene Fathers To The Divinity of Christ. 1829.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Feltoe. St. Dionysius of Alexandria: Letters and Treatises. 1918.Документ120 страницFeltoe. St. Dionysius of Alexandria: Letters and Treatises. 1918.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Cutts. Saint Jerome. (N.D.) .Документ250 страницCutts. Saint Jerome. (N.D.) .Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (4)
- Freese. Photius: The Library. 1920.Документ272 страницыFreese. Photius: The Library. 1920.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Blunt. An Introduction To A Course of Lectures On The Early Fathers, Now in Delivery in The University of Cambridge. 1840.Документ52 страницыBlunt. An Introduction To A Course of Lectures On The Early Fathers, Now in Delivery in The University of Cambridge. 1840.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Krüger, Gillett. History of Early Christian Literature in The First Three Centuries. 1897.Документ452 страницыKrüger, Gillett. History of Early Christian Literature in The First Three Centuries. 1897.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (3)
- Morris (Transl.) - Select Works of S. Ephrem The Syrian: Translated Out of The Original Syriac, With Notes and Indices. 1847.Документ478 страницMorris (Transl.) - Select Works of S. Ephrem The Syrian: Translated Out of The Original Syriac, With Notes and Indices. 1847.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Rambaut, Roberts. The Writings of Irenaeus. 1868. Volume 1.Документ540 страницRambaut, Roberts. The Writings of Irenaeus. 1868. Volume 1.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Robinson. Irenaeus: The Demonstration of The Apostolic Preaching. 1920.Документ192 страницыRobinson. Irenaeus: The Demonstration of The Apostolic Preaching. 1920.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Goodspeed. Historical and Linguistic Studies in Literature Related To The New Testament. 1901. Volume 1.Документ114 страницGoodspeed. Historical and Linguistic Studies in Literature Related To The New Testament. 1901. Volume 1.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisОценок пока нет
- Goodspeed. Historical and Linguistic Studies in Literature Related To The New Testament. 1901. Volume 2.Документ222 страницыGoodspeed. Historical and Linguistic Studies in Literature Related To The New Testament. 1901. Volume 2.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Ferrar. Eusebius: The Proof of The Gospel, Being The Demonstratio Evangelica. 1920. Volume 2.Документ288 страницFerrar. Eusebius: The Proof of The Gospel, Being The Demonstratio Evangelica. 1920. Volume 2.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
