VII Curso de Vern sobre Dinamizacin Lingstica, Traballando en Lingua (Re)pensando o discurso Carballo (A Corua) 20, 21 e 22 de xullo de 2011

APUNTAMENTOS PARA A ELABORACIN DAS CONCLUSINS

O VII Curso de Vern Traballando en Lingua, (Re)pensando o discurso, organizado polo Servizo de Normalizacin Lingstica da Universidade da Corua, en colaboracin coa Coordinadora de Traballadores e Traballadoras pola Normalizacin da Lingua (CTNL), que tivo lugar os pasados 20, 21 e 22 de xullo de 2011 no Pazo da Cultura da Carballo, afondou na necesidade de reflexionarmos sobre os discursos e os marcos existentes na actualidade sobre a lingua galega e sobre o proceso de normalizacin lingstica en xeral. A partir do debate xerado nos diferentes grupos de traballo, as como dos contidos expostos polos/as relatores/as convidados/as ao curso, extraronse os apuntamentos que se expoen a seguir e que pretenden constitur as bases dunhas conclusins xerais do curso. Todas as persoas que participaron no curso poden realizar achegas para as conclusins definitivas at o vindeiro 12 de setembro nos correos snl@udc.es ou info@ctnl.org.

DISCURSO E DEREITOS LINGSTICOS 1. Como primeira conclusin xeral consttase un gran descoecemento dos dereitos lingsticos existentes e unha falta de informacin para os exercitarmos. Desta evidencia, trase a necesidade de desenvolver campaas de divulgacin dos dereitos lingsticos, tanto con carcter xeral como especficas dirixidas a determinados sectores sociais ou centradas nalgns mbitos especialmente deficitarios (sanitario, da xustiza, das administracins...). 2. A mensaxe principal que debemos transmitir a de seren as administracins as que teen que garantir os dereitos colectivos e, por tanto, as que teen a obriga de tomar as medidas pertinentes para estes se cumpriren. 3. S a existencia de vontade poltica institucional pode conseguir o enunciado anterior e, tanto con este apoio como sen el, preciso desenvolvermos polticas lingsticas de promocin do idioma, que procuren efectos a medio prazo e que posibiliten que se active o exercicio dos dereitos lingsticos individuais entre os sectores mis comprometidos. 4. Cmpre desenvolver medidas que apoien valores positivos como a autoestima, o orgullo e a lealdade lingstica. Isto s ser posible desde unha unidade bsica dos discursos sobre a lingua, que tenten afastar a reivindicacin do emprego do galego de opcins partidarias e traballen na lia de diminur o estigma e a marca que supn o seu uso. 5. prioritario sermos coherentes nos discursos que realizamos e transmitirmos tamn con coherencia as mensaxes que deles se derivaren. A multiplicidade de ideas que puideren xurdir tendo en conta as persoas destinatarias non debe incorrer en contradicins internas que provoquen dbidas e desconfianza sobre os obxectivos que perseguimos. DISCURSO E IDENTIDADE 1. A existencia e a vitalidade dun marco identitario colectivo que ten a lingua como un dos seus piares fundamentais permite dotar a defensa do idioma dun argumentario baseado na identidade colectiva con potencialidade para implicar a multiplicidade e a diversidade de identidades individuais que conforman a sociedade galega. 2. Ante a inmensa diversidade e complexidade da sociedade galega, cmpre crearmos discursos mltiples, inclusivos e positivos. O argumentario baseado na identidade colectiva debe adaptarse ao grupo social ao que vaia dirixido e ter como meta consolidar posicins e procurar avances graduais desde os diferentes puntos de partida sen sermos incoherentes cos obxectivos xerais de normalizacin lingstica. 3. Cmpre instarmos as diferentes institucins galegas con responsabilidades pblicas a ligaren a identidade colectiva que sustenta a nosa existencia como pobo diferenciado e, polo tanto, a existencia das propias institucins, coa defensa do idioma propio deste pas, como eixe central do noso existir como galegos e galegas.

4. A promocin e proteccin da lingua responsabilidade colectiva de todos os galegos e galegas mais tamn responsabilidade pblica; por tanto, a promocin e proteccin do idioma debe estar presente na axenda poltica deste pas. Cmpre pular para que a defensa do galego se incla na axenda poltica de todas as opcins partidarias que nos representan. preciso, logo, vincular todas as opcins partidarias coa defensa do idioma para que a cuestin lingstica deixe de se percibir socialmente como patrimonio dunha ou doutra opcin poltica. 5. O proceso de globalizacin, de uniformizacin sociocultural e de desdebuxamento identitario en que est inmersa a sociedade actual debe ser aproveitado para reafirmrmonos como pobo diferenciado, para (re)construr a identidade colectiva, entendendo esta como o recoecemento de quen somos para poder relacionrmonos cos outros en p de igualdade e desde o respecto diversidade e pluralidade. Nese proceso de (re)construcin identitaria, de reafirmacin do local, a lingua que nos identifica como colectividade ten que xogar un papel fundamental. 6. Cmpre ligarmos a defensa do idioma coa consciencia colectiva de pertenza a un pobo e coa defensa dos seus intereses colectivos, coa proteccin do propio, coa dignidade, co aumento da autoestima, co orgullo de sermos quen somos para convertermos o activismo a prol do galego nun proxecto colectivo e inclusivo. 7. Evidnciase a necesidade de potenciarmos e prestixiarmos publicamente modelos ou referentes culturais, mediticos, sociais, deportivos etc. ("megafonas para imitar") que reafirmen a nosa identidade como galegos e galegas vinculndoa ao uso do idioma. 8. Cmpre ligarmos a defensa da identidade e da lingua galega con valores sociais positivos, co respecto e a potenciacin da diversidade, co ecoloxismo, coa defensa dos/as oprimidos/as, coa construcin colectiva dunha xustiza social que garanta as posibilidades de desenvolvemento de calquera elemento desfavorecido. 9. Cmpre avanzarmos por camios pouco explorados e incidirmos en que a lingua non s comunicacin. Temos que proxectar socialmente a idea de que a lingua patrimonio colectivo e compartido, cosmovisin, identificacin, integracin, identidade... Asociados con estes valores non esencialmente comunicativos temos potencialidades que neste pas s nos pode achegar o galego: cohesin social, proximidade, lealdade, identificacin, integracin, valoracin do propio, responsabilidade social... 10. preciso asociar o argumentario a prol da lingua baseado na identidade como galegos e galegas coas posibilidades culturais e laborais que nos pode ofrecer o mundo da lusofona. O potencial comunicativo do galego neste sentido, as como a idea de que o galego nos fai diferentes ao dotarnos dunha vantaxe comunicativa de que carecen falantes doutras linguas, permite vincular este tipo de argumentos cos argumentos de tipo identitario. 11. Cmpre tamn seguirmos traballando a prol dunha identificacin social co estndar para evitarmos procesos refractarios contra o fomento do idioma.

12. Temos que conseguir que a sociedade perciba o idioma como algo propio, como algo compartido, como un patrimonio colectivo para deste xeito implicala na sa defensa e na sa promocin. Debemos transmitir discursos positivos, que non fuxan de describir a realidade sociolingstica actual, para impedir que se instaure socialmente unha falsa consciencia de que todo vai ben e de que non preciso intervir individual ou colectivamente a prol do idioma.

NECESIDADE DE FOMENTO DO GALEGO 1. Para o fomento do uso e prestixio da lingua galega cmpre a emisin de discursos argumentados de xeito sinxelo e claro, que tean en conta as persoas destinatarias e os mbitos en que se quere incidir, co obxectivo de convencer esas persoas e grupos sociais destinatarios. 2. Cmpre construrmos os discursos a partir duns alicerces baseados na firmeza e na coherencia, sen descoidarmos a empata e o achegamento afectivo aos distintos grupos sociais. Cmpre identificarmos os valores das persoas destinatarias para procurar maior efectividade e eficiencia, e utilizarmos argumentos diversos para, a partir das diferenzas, conseguirmos unha empata comn sobre o fomento do galego: rebelda, identificacin co propio, xustiza social etc. 3. Cmpre que os discursos para o fomento do galego leven aparellados outros valores significativos para a sociedade: ecoloxa, igualdade, xustiza, liberdade, positividade... 4. En paralelo coa elaboracin dos discursos preciso traballar a motivacin das persoas destinatarias. Un xeito de procurar ilusin nos nosos obxectivos pode ser traballando desde as sas accins, con ferramentos innovadoras e presupostos creativos. 5. O discurso para o fomento do galego debe ser proactivo e positivo. hora de elaborar accins que acompaen os discursos dbese evitar caer na trampa reactiva e darlle continuidade no tempo para reforzar os obxectivos.

A Corua, 29 de xullo de 2011