Вы находитесь на странице: 1из 25

Hayata uyanmak RYA YAZGIDIR te. Bu da dnyaya alan pencerem, her dakikas ayr bir gsteri.

Bu gsteriyi yeterince anlamayabilirim, hatta ona katlmam da gerekmez. Ama diyeceim u, onu kabul eder ve kayar giderim. Sen herey yolunda gitsin istersin, bense ne diyeceimi bile bilmem. Akntya karmak istersin. Deniz rmaa hi hayr der mi? Bir yere varmaktansa hep yola kmak en gzeli. Tanmalardan ve elvedalardan tasarruf etmi olursun. Yolculuk aklama deil, sadece yolcu ister. Geldiiniz yer buras dostlar. Bu, gezegene renkli bir kalem kutusuyla gelmeye benziyor. Kutunuz 8'li ya da 16'l olabilir. Ama nemli olan kalemlerle ve size verilen renklerle ne yaptnz. izgilerin iini ya da dn boyadm diye zlmeyin. izgilerin dn boyayn derim ben. Sayfann dn boyayn. Beni de kutuya koymayn. Biz okyanusa doru akp gidiyoruz. Kara ile kuatlmadk, sylemek istediim bu. Varoluuu bir baka Fransz modas ya da tarihsel bir merak olarak yorumlamay reddetmemin nedeni, onun yeni yzyl iin ok nemli bir ey sunduunu dnmemdir. Korkarm, hayat gerek bir tutkuyla yaama erdemini, kim olduumuzun sorumluluunu yklenmenin anlamn, kendimize dair bireyler yapma ve hayattan doyum salama yeteneimizi kaybediyoruz. Varoluuluk ounlukla umutsuzluk felsefesi olarak anlalr. Ama bence bu doru deil. Sartre bir zamanlar kendisiyle yaplan bir rportajda hayatnda bir gn bile umutsuzlua kaplmadn sylemiti. Ama bu adamlar okunduunda ortaya kan bir ey var... hayata dair bir bulant duygusu deil, daha ok... kendi hayatna egemen olmaktan gelen gerek bir coku. Kendi hayatn kendin yaratrm gibi. Postmodernistleri belli bir ilgiyle hatta hayranlkla okudum. Ama onlar ne zaman okusam beni hep berbat bir tatminsizlik duygusu saryordu, sanki kesinlikle temel olan bir eyi dta tutuyorlard. Bir insandan sosyal bir yap olarak sz ettiinde, glerin akmas nedeniyle, paralandn ya da snr vakaya dntn sylediinde, yaptn ey, mazeretler dnyasna yeni bir kap amaktr. Sartre sorumluluktan sz ettiinde, soyut bir eyden sz etmiyordu. Dinbilimcilerinin zerinde tartt bir eit varlk ya da ruhtan sz etmiyordu.

Daha somut bir ey... Senle ben konuuyoruz. Karar alyoruz. Uyguluyor ve sonularna katlanyoruz. Dnyada alt milyar insann olduu ve artt doru olabilir. Bununla birlikte yaptklarn bir farkllk oluturur. Hereyden nce somut olarak bir farkllk yaratr. Dier insanlar iin bir farkllk yaratr ve bir rnek oluturur. Ksaca, yani anafikir urada... asla kendimizin deerini kmsememeliyiz... ve kendimizi deiik glerin kurban olarak grmemeliyiz. Kim olduumuzun kararn biz veririz. Yaradl, kusurdan karm gibi gzkyor. aba ve hayal krklndan kaynaklanyor sanki. Ve bence dil de buradan dodu. Yani, yaltlmlmz ama arzusundan... ve bir bakasyla bir eit balant kurma durumundan. Sadece bir hayatta kalma sorunu olsayd kolay olurdu. Bilirsin ite, "Su" dediimizde bir ses karrz. Ya da "Sivri dili kaplan arkanda" dediimizde yine bir ses karrz. Ama galiba gerekten de ilgin olan u : yaadmz tm soyut ve kavranamaz eylerde, iletiim kurmak iin ayn simgeler sistemini kullanyoruz. Ne demek "hayal krkl", "fke" ya da "ak"? "Ak" dediimde ses azmdan kar. Sonra dier kiinin kulana arpar, beyninin kvrml kanallarnda yolculuunu yapar... Yani, sevginin bulunduu ya da bulunmad anlardan geerek, dediimi kaydederler, sonra 'evet' derler, anlamlardr. Peki ama anladklarn nasl bilebilirim? nk szckler uyuuktur. Sadece simgedirler. ldrler, anlyor musun? Ve deneyimlerimiz o kadar kavranamazdr ki. Algladmz pek ok ey anlatlamaz. Dile getirilemez. Dahas, yani, biz bir bakasyla iletiim kurduumuzda ve biz balant kurduumuzu hissettiimizde, anlaldmz dndmzde, zannedersem manevi bir birlik hissetmi oluruz. Ve bu duygu geici olabilir ama galiba da bunun iin yayoruz. Eer insan evriminin temel noktalarna bakarsak, organizmann evrimine de bakman gerekir, evreyle olan etkileiminin geliimine de. Organizmann evrimi hayatn evrimiyle balad. Hominidler araclyla, sonunda insanln evrimine ulald. Neanderthal, Cro-Magnon adam. imdi, burada ilgin olan sistem grrsn: biyolojik, antropolojik-- kentlerin, kltrlerin geliimi-ve insann kendini ifade etmesi demek olan kltrel sistem. imdi burada grdn, kitlelerin evrimidir, bireylerin evrimi deildir. Ve ek olarak, burada sz konusu olan zaman izelgesine bakarsan, 2 milyar yl hayatn evrimi, 6 milyon yl hominidlerin,

100.000 yl insanln. Evrim paradigmasnn gittike yaknlaan niteliini grmeye balyorsun. Sonra sen tarm devrimine, bilimsel devrime, ve endstriyel devrime ulatnda bakacaksn ki 10.000 yl, 400 yl, 150 yl gemi olacak. Zamann evrilmesine daha da yakndan bakm oluyorsun. Bunun anlam, biz yeni bir evrime doru gidiyoruz demek. Onu gerekleirken grebileceimiz noktaya kadar yaknlaacaz... daha hayattayken, kendi kuamzda grebileceiz. Yeni evrim bilgiden kaynaklanr, iki eit bilgi kayna vardr: dijital ve analog. Dijital olan yapay zekadr. Analog olan molekler biyolojiden kaynaklanr, organizmann klonlanmasndan. kisini nrobiyoloji |ile birletirirsin. Eski evrim paradigmasnda nce biri lr, dieri de glenir ve hkmederdi. Ama yeni paradigmada ikisi birarada rekabet etmeden gruplaarak birbirlerini destekleyerek, darda olandan bamsz olarak varolabilirler. Burada ilgin olan, artk evrimin birey odakl bir sre olduu, bireyin gereksinimlerinden ve arzularndan kaynaklanddr, bireyin ortak olandan bamsz olduu dsal, edilgen bir sre deildir. Bylece yeni-insan, yeni bir bireysellik ve yeni bir bilinle retirsin. Ama bu, yalnzca evrim arknn balangcdr.. nk sonraki arkn girdisi bu yeni zeka ile ilemeye balar. Zekaya zeka, yetenee yetenek eklendike vites deiir. Nereye kadar? Bir biimde bir crescendo'ya ulaana kadar... dnlm en devasa, en ani, insan ve yeni-insan potansiyeli gerekleirdi. Btnyle farkl birey olurdu. Bireyin ykselmesi, bireysel varolularn oalmas. Paralel varolularda imdi birey artk zaman ve mekanla kstl deil. Ve bu yeni-insan-tipi-evrimin davurumlar dramatik bir biimde sezgiye kar olurdu. Bu iin ilgin ksm... Eski evrim souk, ksr, etkili, tamam m? Ve onun davurumlar da u toplumsal uyum denen eydir. Sava, smr, bunlar nemlerini kaybedecekler. Bunlarn evrimle ilgileri kalmayacak. Yeni evrim paradigmas bize drstlk, sadakat, adalet, zgrlk gibi yeni insan deerleri verecek. Bunlar yeni evrimin davurumlar olacak. Grmeyi umduumuz ite bu. Mkemmel olacak. Kendi ykmn hazrlayan insan kendini yabanclam, sapna kadar yalnz hisseder. Toplumun dndadr. Kendi kendine yle der: "deliriyorum galiba" Anlamad udur: toplum da tpk kendisi gibi byk zarar ve felaketlerden karl kar.

Bu savalar, ktlklar, su basknlar ve depremler ok belirli gereksinimleri karlarlar. nsanlar kaos ister. Dorusu buna geresinimleri de vardr. Durgunluklar, atmalar, halk hareketleri, cinayet, hepsi korkun. lm ve ykmn yaratt bu kar konulmaz orji durumunun iine ekilmiiz neredeyse. Hepsi iimizde. inde olmaktan zevk alyoruz. Tabii ki medya tm bunlara zgn bir yz taknr, bunu, onlar byk insan trajedileri klfna sokarak yapar. Ama hepimiz medyann ilevini biliyoruz, dnyadaki ktlkleri yoketmeye almaz, onun grevi bu ktlkleri kabul etmemizi ve onlarla birlikte yaamamz salamaktr. ktidarn bizden istedii edilgin gzlemciler olmamzdr. Ve onlar bize baka bir seenek vermezler. arada srada btnyle simgesel deerde bir katlm eylemi olan oy vermenin dnda tabii. Sac bir kukla m yoksa solcu bir kukla m olmak istersin? Galiba imdi sosyopolitik ve bilimsel modellere ilikin yetersizliklerimi ve honutsuzluklarm yanstmann tam sras. brak duyulsun sessizliim.

Srekli olarak sylediin bir eyi dnyorum. Hayatn gzlemlerken ne hissettiine dair.. lmekte olan yal bir kadnn bak asndan. Geride kalm olan hayatma bakarmm gibi. Uyandm hayat onun anlarym gibi. Duydum ki Tim Leary lrken bedeninin ld ama beyninin hala yaad ana baktn sylemi. Herey bittikten, 6 dakikadan 12 dakika sonraya kadar beynin etkinliklerinin srdn sylyorlar. Ve 1 saniyelik rya bilinci de, uyankkenkinden sonsuzluk kadar uzundur. rnein uyandmda 10:12 ise ve sonra yeniden uyuyup uzun, karmak, saatler sren gzel ryalar grsem uyandmda sadece 10:13 oluyor. Bylece bu 6-12 dakikalk beyin etkinlii senin btn hayatn olabilir. Yani sen u her eyin zerinden geriye bakan yal kadnsn. Tamam, eer ben oysam? Peki, sen kim oluyorsun bu durumda? Neysem tam da oyum. Yani belki de sadece senin aklndaym ben. Ben hala dier eyler gibi gereim.

Bir de senin sylemi olduun baka bireyi daha dnyordum. Yeniden dou ve zaman d yeni ruhlarn nereden geldii hakknda. Bazlar yeniden domu olduunu syler.. Kleopatra ya da Byk skender olarak. Bense onlara hep yksek olaslkla s.ktiri b.ktan birileri olduklarn sylemek isterim. Dnya nfusu son 40 ylda ikiye katland deil mi? Eer ruhun sonsuzluu diye bir eye inanrsan, ruhunun 40 yldan fazla yaama ans % 50'dir. 150 yldan fazla yaama ans ise 1/6 dir. yeniden dou sadece ortak bellein ne olduunu anlatan iirsel bir ifadedir. Bir biyokimyacnn uzun zaman nce okuduum bir makalesi vard, dedii uydu; trn bir yesi doduunda, belleine milyarlarca yl kaznmtr. Bu da bize igdleri miras olarak aldmz gsterir. bir paras olduumuz u telepati denen eyin bilincinde olsak da olmasak da varolmas gibi. Bu da, btn bu olanlar, yani, bilim ve sanattaki dnya apnda kendiliinden atlm gibi grnen admlar aklyor. Heryerde birbirinden bamszm gibi grnen ayn sonular ortaya kar. Zindandan bir adam: Sizi yakalayacam o. ocuklar bu yapacam son ey olsa da. Bana yaptnz deyeceksiniz. bu cehennem deliinde geirdiim her saniye iin, Siz cehennemde bir yl geireceksiniz! bana lmek iin yalvaracaksnz. Yo, yo daha deil. Sizin ac ekmenizi istiyorum Oh, sizi knzdan dikeceim, tamam m, ne kulak zarnza gidecek kadar uzun olacak. Gznze de yanan bir puro iyi gider.. Hayal deil hibir ey. Bazlarnn kna da kurun dkeceim. Ya da bazlarna u mehur apai bokunu uygulamal... Gz kapaklarn kesmek.Evet. Ben sadece sizin s.kilme lklarnz dinleyeceim. Oh, ne de tatl bir mzik olacak kulaklarma. Evet, hastanede yapacaz. Doktorlar ve hemireler de olacak,bylece hemen lmeyeceksiniz. En iyi blm hangisi olacak sizce? En iyi blm, gz kapaklarnzn kesilmesi olacak, bylece size yaptklarm grmek zorunda kalacaksnz. Puroyu gitgide yaknlatrdm greceksiniz, sonuna kadar ak gz krenize...

siz delirene kadar... Ama hemen deil... nk uzun... ok uzun srsn istiyorum. Ben olduumu bilmenizi istiyorum, size bunu yapann bizzat ben olduumu. BEN!

ada dnya grmzde, artk bilimin bir biimde,Tanrnn yerini aldn dnmek kolay. Ama baz felsefe sorunlar hala sorun olarak varln srdryor. rnein zgr irade sorunu. Bu sorun, uzun zamandr, yani .. 350 ylndaki Aristoteles'ten bile nceden beri var. Aziz Augustinus,Aquino'lu Aziz Thomas gibi dnrlerin hepsi, nasl zgr oluruz diye kafa yormular... eer Tanr nceden yapacaklarmzn hepsini biliyorsa. Artk dnyann ayn temel fizik yasalaryla ilediini biliyoruz, ve bu yasalar dnyadaki hereyi ynetiyor. imdi bu yasalar ok gvenilir olduklarndan, teknolojik baarlar da olanakl klyor. Kendine bir bak.Biz de fiziksel bir sistemiz. Karbon molekllerinin|karmak dzenlemesiyiz. Daha ok da sudan olumuuz, davranlarmz temel fizik yasalarnn bir istisnas deil. Bylece, Tanrnn hereyi nceden ayarlayarak... yapacan hereyi bilmesiyle temel fizik yasalarnn hereyi ynetmesi arasnda zgrle yeterince yer kalmyor. Sorunu gzard etmeye alabilirsin, zgr irade gizemine bo verebilirsin. Dersin ki "sadece tarihsel bir anekdottu. renci fkrasyd. Yant olmayan bir soruydu.Unut gitsin." Ama soru senin suratna dik dik bakmay srdrr. Bireysellii dnrsn, rnein kim olduunu. Kim olduun ounlukla seni vareden zgr seimlerdir. Ya da sorumluluk alrsn.Sadece sorumlu da tutulabilirsin, sadece sulu bulunabilirsin,hayranlk, sayg uyandrabilirsin... zgr iradenle yaptn eylerle. Soru hep geri gelir ve biz gerekten de bunu zemeyiz. Tm kararlarn gerekten de bir bilmeceye benzemeye balar. Nasl olduunu dn.Beyninde biraz elektriksel etkinlik vardr. Sinirlerin ate alr. Sinir sistemine sinyal gndermeye balarlar. Kas liflerine doru ilerler. Seirirler. Diyelim kolunu uzatrsn. Sanki senin bir paran kendiliinden hareket ediyor gibidir, ama bu srecin her blmnn her noktas

fizik yasalaryla ynetilir: kimya yasalaryla elektrik yasalaryla vb. Balang koullarn Big Bang oluturmu gibi gzkyor, ve tarihimizin geri kalan, btn insanlk tarihinin geri kalan, hatta daha ncesi gerekten de atomalt paracklarnn temel fizik yasalarna gre ileyen reaksiyonu sanki. zel olduumuzu dnyoruz. zel bir eit erdeme sahip olduumuzu dnyoruz, ama imdi bu tehlike altnda. Yani, gerekten de bu tabloya meydan okundu. imdi diyeceksin ki, "Tamam, bir saniye. Peki quantum mekaniine ne oldu? "ada fizik teorisinin, quantum mekaniine gerekten de benzemediini bilecek kadar biliyorum. "Q.M. gerekten de bir olaslklar teorisi. Olaslklara yer var. Daha gevek.Belirlenimci deil." Ve bizim zgr iradeyi anlamamz salyor. Ama ayrntlara bakmak hi iine yaramaz... nk olan udur, senin ok kk baz quantum paralarn ve onlarn davranlar aka raslantsaldr. Yn deitirirler. ngrlemediklerinden davranlar samadr... nceki durumlarn bilemediimizden onlar anlayamayz. Olaslk erevesinde birdenbire ortaya km gibidirler. Bu, zgrle ne kadar katkda bulunur? zgrlmz bir olaslklar sorunu mudur, kaotik bir sistemde yer deitiren raslant mdr sadece? Daha da kt grnyor.Keke belirlenimci kocaman, fiziksel bir makinenin bir dilisi olsaydm... sonra birazck raslantsal bir sapma.... Sorunu grmezden gelemeyiz. ada dnyaya bakmzda insanlara yer olmal... her eyleriyle... sadece gvde deiller... bir kiilikleri var. Bu da, zgrlk sorununu zmeye almamz demek... seime ve sorumlulua nem vermek... bireysellii anlamaya almak demek. Belediye Binasyla, lm ve vergilerle savaamazsn. Politikadan ya da dinden bahsetme. Bu, gvenlik hattn ihlal eden dman propagandasyla edeerdir. "Yere yat asker. Yere yat, asker." 20. yzyl boyunca hep bunu grdk. imdi 21.yzyldayz...ayaa kalkma ve kendimizi bu fare labirentine sktrdmz anlama zamandr. nsanlktan kmaya boyun ememeliyiz. Seni tanmam ama bu dnyada ne olduuyla ilgileniyorum. Yap ile ilgileniyorum Denetleme sistemleriyle ilgileniyorum, hayatm kontrol eden ve hep kontrol etmeye alacak olan. zgrlk istiyorum! stediim bu! Senin de istemen gereken bu!

Herbirimize ve hepimize baldr koyverip gitmek, altetmek hrs, nefreti, kskanl ve tabii ki gvensizlii... nk bu bizi acnas ve kk hissettiren temel bir denetleme mekanizmasdr, bylece bamszlmzdan, zgrlmzden yazgmzdan isteyerek vazgeeriz. Kitlesel bir biimde koullandrldmz anlamalyz. Meydan okumaya bala u birleik klelik devletine! 21. yzyl yeni bir yzyl olacak, kleliin yzyl olmayacak yalanlarn ve nemsizliin, snf ayrmnn, devletiliin ve dier denetleme biimlerinin yeni yzyl olmayacak. Saf ve doru bir ey iin ayaa kalkan... insanln a olacak. Liberal Demokratla, tutucu Cumhuriyeti sadece p yndr. Hepsi de seni denetlemek iin. Bir parann iki yz gibi. ki ynetici takm denetim iin ekimekteler! Klelik Anonim irketinin ynetim kadrosu iin. Gerek oralarda bir yerde nnde duruyor ama yalanlar bfesinde sergiliyorlar onu! Bundan skldm. Artk yemiyorum, Anladnz m? Direni bouna deil.Kazanacaz. nsanlk yeterince iyi. Biz baarszlar ordusu deiliz! Ayaa kalkacaz ve insan olacaz! Gerek eyler iin, nemi olan eyler iin kendimizi atee atacaz: baemeyi reddeden yaratclk ve dinamik insan ruhu gibi eyler iin! Tamam. Bu kadar syleyeceklerim! imdi sra sizde!

Ama olumsuz olandan kurtulmak bu gerekten de hilie duyduumuz istektir. Bir kere anlk olana "evet" dendi mi evetleme bulac olmaya balar. Snr tanmayan bir evetlemeler zinciri boanr. anlk olana evet demek.... tm bir varolua evet demektir. Barol oyuncusuna "akl" diyebiliriz. O, ustalktr temsil yeteneidir. Tarih boyunca akln yaralanma snrlarnda gerekleen deneyimlerini toplama denemeleri yaplmtr. Ama galiba ok nemli tarihsel bir andayz. Bu anlara eik anlar diyebilirsin snr, hudut, bak srt deneyimleri... imdi artk kural oluyorlar. Eski akla zorluklar karan bu okluklar, ayrm ve farkllklar... 0nlarn en derin zlerine giriyor, onlarn biricikliklerini tadyor ve hissediyorlar. Ortak olana, onlar birarada tutana ancak byle ulalabilir.

Ve bu yeni akln barolnde imdi daha daha byk bir akl vardr. Daha nce varolmam bir akl. Ve biz aka bu duruma girdiimizde, kkten bir znellii, bireysellie kkten bir uyumu, kendini geni bir nesnellie aan akln biricikliini grebilirsin. Bylece tarih artk kozmosun tarihi olur. An artk sadece geip giden bo bir hilik deil. inde gizli geilerin olduu bir yoldur. Evet, ylesine bolukla doludur ki... evrenin uzun mr,en uzun an bir nabz gibi atar iinde. Ve her bir kii, nesne, yer, eylem... onda bir iaret brakr. Ve bu tekil bir tarihtir. Ama halbuki tarihin ardndan tarih gelir. Zaman dnp duran, hzl hareket eden paracklarna zlr. Ya ben hzl deviniyorum ya da zaman. kisi ayn anda olmaz. Bu tuhaf bir paradokstur. Yani teknik olarak, her zamankinden daha fazla mrmn sonundaym, dnyann tm zamann her zamankinden daha fazla hissetiyorum. Genken, umutsuzdum kesinlik isteim vard, yol bitmi gibiydi ama oraya ulamam gerekiyordu. yle dndm anmsyorum... "Birgn belki de 30'lu yalarmn ortasnda, herey kesinlik kazanacak ve yerine oturacak. Hereyin sonu." Beni bekleyen bir yayla varm, ona trmanyormuum, zirveye ulatmda byme ve deiim duracakm. Coku bile. Allahtan yle olmad, ok kr. Bence genliimizdeki sonsuz merak hesaba katmyoruz. nsan olmann en olaanst yan bu. Benedict Anderson'un kimlik hakknda|ne dediini biliyor musun? unu sylyor, diyelim ki bir bebek resmi... bu iki boyutlu imgeyi alrsn, ve dersin ki "Bu benim" bu tuhaf kk imgeyi bu bebekle yaayan ve nefes alan kendinle imdide birletirmek iin yle bir hikaye uydurman gerekir "burada 1 yandaydm, "daha sonra salarm uzad,ve tandk, ve ite buradaym." Seni ve resimdeki bebei zde klarak senin kiiliini oluturacak bir yk daha dorusu bir roman gerekir. Komik olan da u: hcrelerimiz her 7 ylda bir yenileniyor. Biz zaten birka kere tmyle farkl insanlar oluyoruz, ama yine de hep tam da kendimiz olarak kalyoruz. Eletirimiz dier tm eletiriler gibi balad:

pheyle. phe bizim ykmz oldu. Bizimki yeni bir yk aratrmas, kendimizinki. Ve anladk ki bu yeni ykye bizi sradan dilin anlatamayaca phe srkledi. Gemiimiz uzaktan donmu grnyordu, her davranmz, ve vurgumuz... eski dnyann olumsuzlamasyd ve yeni dnyaya ulama isteiydi. Yaam tarzmz yeni bir durum yaratt... cokulu ve dost canls, bu, onu reddeden toplumun iindeki mikro toplumu yerle bir etti. Sanat bir hedef deil ama kendi zel ritmimizi, ve zamanmzn sakl olanaklarn ortaya karan bir yntemdi. Gerek bir iletiimin kefedilmesi onun zn kefetmekti, ya da en azndan bylesi bir iletiimin nasl olabileceine ynelikti. Onu bulma ve kaybetme serveni. Biz baemezler, kabul etmezler sessizlikleri isteklerimiz, korkularmz ve fantezilerimizle doldurmay srdrdk. Dnyann bo grnmesinin o kadar da nemli olmad, bize grnenin nasl da rm ve eskimi olduu gereinin srkledii bizler biliyorduk ki herey hala mmknd. Ve uygun koullarda yeni bir dnya en az eskisi kadar mmknd. BALANGITAN SONRA YENDEN BALAMAK... Dnyada iki eit ac eken insan vardr: yaama sevinci eksiklii ekenler ve yaama sevinci fazlalndan muzdarip olanlar. Ben hep kendimi |ikinci kategoriye sokmuumdur. Bunu dndnde, neredeyse btn insan davran ve eylemleri, temelde hayvan davranlarndan farkl deildir. En ileri teknolojiler ve ustalk... bizi en fazla sper empanze dzeyine getirir. rnein Platon ya da Nietzsche ile ortalama insan arasndaki uurum... empanze ile ortalama insan arasndaki uurumdan daha byktr. Gerek bir ruhun,gerek bir sanatnn, azizin, filozofun, krall... seyrek olarak ulalan bir eydir. Neden bu kadar azdr? Neden dnya tarihi ve evrimi bir ilerleme yks deildir de, sfrlarn sonsuz ve bouna bir toplamdr? Daha byk bir deer hi olumad. Kahrolsun, Yunanllar bundan 3000 yl nce bizden daha ileriydiler. Nedir o halde insanlar gerek potansiyellerine

ulamalarn engelleyen ey? Bu soruya kar bir baka soru sorulabilir, o da u... nsann en evrensel zellii korku mu yoksa tembellik midir?

Ne yazyorsun? Roman. Konusu ne? Konusu yok. Sadece... insanlar, davranlar, anlar, bir para kendinden geme, gelip geici duygular. Ksaca, anlatlm en byk yk. ykde sen var msn? Sanmyorum. Onu okumas houma gidiyor, sonra yazacam. ln ortasnda, hibir yerin ortasnda, ama Vegas yolu stnde, bilirsin ite, arada bir benzin almak iin bir araba durur. Vegas'tan nceki son benzin istasyonudur. Ofiste iskemle yazar kasa vardr, ofis denen odada olup olabilecekler bunlardr. Uyuklarken bir ses duyarm. Bilirsin ite,belki de sadece aklmdadr. Kalkarm, dar karm, benzin istasyonunun bittii yerdeki kaldrmn kenarnda dururum, tesi karayoludur. Ne olup bittiini grmek iin gzlerimdeki kumu karmaya alrm, benzin istasyonunun sonunda yolun dibinde... istif edilmi lastikler vardr. Etrafnda da zincir vardr, bilirsin. Kiralk bir karavann orada durduunu gryorum. Ve de tirtn karm bir adam, karavann toparlamakta, tabii btn lastiklerle birlikte. elinde kalm iki |lastii de... karavanna tktryor, sonra, ben, doal olarak... yanna gidip "Hey sen" diyorum. Herif dnyor, stnde tirt yok tabii.. terliyor, yapl, b.ktan bir evin tulas gibi, ban ekiyor, 30 cm. uzunluunda... ve bana doru olabildiince hzl komaya balyor. Ben hala-"Bu doru deil" eri giriyorum, elime istasyon sahibinin, yazar kasann arkasndaki revolverini geiriyorum,

alyorum, horozunu kaldryorum... ben dner dnmez kapdan ieri giriyor. Ve gzlerini gryorum. Bu herifin gzlerini asla unutmayacam. Gzlerinde bana dair kt dnceler var. Ate ediyorum, vuruluyor. Bum. Tam gsnden. Bang. Olabildiince hzl ekip gidiyor geldii kapdan ekip gidiyor. Tam sper ve normal benzin pompalarnn arasndan ekip gidiyor. Doping ya da amfetamin gibi bir eyler alm olmal, bilirsin... nk ayaa kalkt... ve elinde hala bak vard, gsnden hala kan damlyordu... kalkt ve yava hareketlerle ekip gitti. ok geirmitim, tetii indirdim horozu serinlettim. Bu eski gnlerden kalma... Bam, bam, bam, bam,bam! Onu benzin istasyonunun dna uurdum. Ve o gnden beridir de.. Hep bunu tarm. Eyv. yi silahlanm bir kitle zorbala kar en iyi savunmadr. Buna ierim. Aslnda, onu uzun zamandr kullanmadm, alp almadn bile bilmiyorum. Neden tetii ekmeyi denemiyorsun?

...byclerin, amanlarn ve dier bilicilerin saygdeer gelenekleri... berrak rya durumu denilen dte yolculuk sanatn gelitirip kusursuzlatranlardr, bilinli olarak dlerini denetleyip, uyankken sahip olduun anlama yetinin tesindeki... baz eyleri kefedebilirsin. Tek bir ben bu deneyim iin sama sapan, dar bir bak asdr. ounluk evrendeki bireysel ilikilerini nemserken, Ben, eitli benlerimin birbirleriyle olan ilikilerini dikkatle izlerim.

Diyorlar ki dler sadece srdkleri srece gerekmi. Ayn ey hayat iin de sylenemez mi? Birok insan dlerin akl / beden ilikisinin haritasn karyor bir yerlerde. Biz ryanotlarz. Biz dler dnyasnn kaifleriyiz. Gerekten de, birbirleriyle hi de kartlamayan... iki kart bilin durumu sz konusu.

Bak, uyankken, sinir sistemi anlarn canlln engeller. Bunun evrimsel bir anlam vardr. Bir yrtcnn alg imgesiyle yanllkla bir insannki ya da tam tersi, karsa kt bir adaptasyon olurdu. Bir yrtcnn ans bir alg imgesine dnverse, ne zaman aklmza korkun bir dnce gelse banyoya saklanyor olurduk. Sanrlar grmeni engelleyen sakinletirici... sinir hcrelerin var yani... bunlar REM uykusu srasnda devre d kalrlar. Bu, dier alg sreleriyle yarmay engelleyerek ryann gerekmi gibi grnmesini salar. Bu nedenle ryalar gereklikle karr. Dnya algmz oluturan ilevsel sinir sisteminin ryadaki alg ve hareketiyle, uyank durumdaki alg ve hareketi arasnda gerekten de bir farkllk yoktur. Bir keresinde bir arkadam unu sylemiti... yapacan en kt hata... hayatn bekleme odasnda gerekten de uyuyorken yaadn dnmektir. Kurnazlk, senin uyankkenki akl yeteneklerinle dlerindeki sonsuz olanaklar birletirmektir. Eer bunu yapabilirsen hereyi yapabilirsin. Hi nefret ettiin ve gerekten de sk altn bir iin oldu mu? Uzun, sk bir alma gn. Sonunda evine gidersin yatarsn, gzlerini yumarsn. Ve birden kalkar ve farkna varrsn ki... o gn boyu alma sadece bir ryaym. ine uyandn hayat asgari crete satmak yeterince ktyken, imdi bir de ryalarn bedavaya alrlar.

nsanlarn biraz daha kolaylkla berraklamasn salayan, d dnyasnn sosyal kayganlatrcs olarak dlyorum kendimi. Tm korku ve kayg amatasn kesip at, sadece geve ve saln. Berraklamaktan kastn d grdn bilmek deil mi? Evet. Sonra da onu denetleyebilirsin. Berrak olanlar, olmayanlardan daha gereki ve daha az tuhaftr. Biliyor musun daha demin yeni bir ryadan uyandm. Bildiimiz bir rya deildi. Daha ok bir baka evrene gitmi gibiydim. Yani teknik olarak bir uyku olgusu, ama ryalarnda ok daha fazla elenebilirsin. Kukusuz herkes elencenin herey olduunu bilir. - Ee, ne oldu ryanda? - ok insan vard. ok da konuma. ou sama sapand, acaip bir film gibi.

ou her konuda gerekten de youn bir biimde konuuyordu. Uyandmda bunlarn nereden geldiini merak ediyordum. - Bunu denetleyebilirsin. - Bu ryalar hep |gryor musun? - Evet, hep daha da iyiye gidiyor. in kad u, hereyden nce rya grdnn farknda olmalsn. Onu tanyabilmen gerekir. Kendine yle sormalsn, "Bu bir rya olmasn sakn?" Pek ok insan uyank m yoksa, uyuyor mu olduunu zellikle asla kendine sormaz. Herkes uyankken uykuda, ryadayken de uyankm gibidir. Her iki durumdan da ok fazla yararlanamazlar. Rya grrken beni koparan ey dijital saatimi farketmemdi. Onu okuyamyordum. ksa devre yapar gibi dnp duruyordu. -Evet, hep olan ey. Kk yazlarn okunmas da olduka zordur. ok oynaktrlar. Bir baka ipucu da amaya almandr. Bunu yapamazsn. Yanbanda bir elektrik dmesi grdnde alp almadna bakarsn. Bu, berrak bir ryada yapmaman gereken bir ey. nsan baka ne ister ki.. Albert Schweitzer'le ilgin bir sohbet yaparken etrafnda uabilirim. Gerekliin yeni boyutlarn kefedebilirim, pozisyonu sylemeden istediim gibi seviebilirim. Iklar ap kapayamyormuum. Kimin umurunda? -Ama rya grp grmediini anlamak iin yapman gerekenlerden biri bu, deil mi? -Tamam, aynen yle, kendini bunu tanmak iin eitebilirsin. Yani her zaman dmeye dokun. Iklar aksa ve sen onlar kapatamyorsan byk olaslkla ryadasn. O zaman harekete geebilirsin. Ve inan bana, artk snr yok. KUTSAL AN Sinema, znde gerekliin yeniden retimidir... yani gerekte gereklik hep retilir. Onun iin film bir yk anlatma aracdr, gerekten. Ve o, bir filmin, edebiyattan daha iyi yk anlattna inanr. Bir yk ya da bir fkray yle anlatrsn. "Adamn biri bara girer ve bir cce grr." Bu i grr nk bu adam ve bu cceyi bir barda hayal etmektesin. Bu iin imgesel yan. Filmde bunu yapamazsn, nk belirli bir bardaki belirli bir adam belirli bir cceyi kullanyorsun... belirli bir boyda|belli bir grnte,

Bazin iin, hmm, film ontolojisinde deinilmesi gereken ey Fotorafn da bir ontolojisi olduudur, tabii filmin fotorafa zaman boyutunu eklemesini... ve onu daha gereki klmasn dta tutarsak. Bu nedenle bir film bu adamdan, u andan,u mekandan sz eder. Ve bildiin gibi Bazin bir Hristiyandr bu nedenle u Tanrya ve apak ki hereye inanr. Onun iin gereklik ve Tanr ayn eydir. Filmde yakalanan ey aslnda bedenlenmi yaratc Tanrdr. Tam o anda Tanr kendini byle gsteriyor gibidir. Ve filmin yakalad burada, u anda biz... olabildiimiz gibi, masa da, Tanr da olabilir, Tanr sensin, Tanr benim ve Tanr bizim grndmz gibi grnr... syledikleri ve dndkleri bizim imdi dndmz gibidir. - nk biz btnyle Tanrnn kendini ortaya koymasyz.| Yani film Tanrnn kayd ya da Tanrnn yz gibi bir ey... ya da Tanrnn srekli deien yz. Btn Hollywood da sinemay byle ald... ve onu yk anlatma aracna dntrd... kitaplar ya da ykleri alrsn... sonra onlar senaryoya dntrrsn ve uygun kiiyi aramaya balarsn. Ama bu komiktir. Film, senaryoya dayanmamal. Kiilere ya da bir eye dayanmal. Ve, bu anlamda, star sistemini uygulamakta neredeyse hakllar... nk ykden ok kiiye dayanyor. Hep unu demitir Truffaut en iyi filmlerin-En iyi senaryolardan en iyi filmlerin yaplmadn... nk onlarn, senin klesi olduun bir eit yaznsal ve anlatsal zellikleri vardr. En iyi filmlerin bu klelik balar yoktur. Bylece, ne bileyim ite. Btn bu anlat denen ey bana gre... Sinemada kesinlikle yksellik vardr nk ritmi vardr, mziin ykselliine ok benzer. nce arknn yksn dnmezsin, bestelersin. yk sonradan gelir. Bu film iin de byledir. Andr kutsal olan. Yani u an gibi kutsal. Ama biz kutsal an yokmu gibi davranrz. Baz anlar kutsal, bazlar deilmi gibi davranrz... - u an kutsal deil ama,bu an kutsal gibi. Ve film bizim onu grmemizi salar. Onu ereveleriz ve yle deriz, "Ah, ite kutsal an." Anlarn hepsi tek tek kutsaldr.

Ama kim byle yayor ki? Kim "vay canna, ite kutsal" diyerek gider? Sana baksam ve seni kutsal klsam--Bilmiyorum. Konumay kesmek isterdim herhalde. -Tamam, sen de o andasn. o kutsal anda, deil mi? -Evet, ama daha ak olmak isterdim. Gzlerine bakmak ve alamak isterdim... ho olmayan btn bu eyleri hissetmek isterdim. - Bu seni huzursuz ederdi. Glebilirsin de. Neden alayasn ki? - Ben alamaya eilimliyim. - Tamam, imdi yapalm o zaman. Kutsal bir an yaayalm. [ ]

Hereyin katmanlar vardr, deil mi? Kutsal bir an vardr, sonra da kutsal an anlamaya alan bilin... ayn ekilde filmde o anda gerekten de bireyler olur ama oyuncu baka bir gerekliin iindeymi gibi davranr. Bunlar katmandr. Ve sana bakarken kutsal ann bir iinde bir dndaydm.

Eer kabul etmeye zorlandmz dnya sahte ve hi birey hakiki deilse o zaman herey mmkndr. Sevdiimiz eyleri kefetmeye alrken bulduumuz hereyden nefret edebiliriz. arzuladmz eylere giden yolu herey tkayabilir. Markette olmayan arayanlar iin rahatlk asla rahat olmayacaktr. Mutluluk kavramnn srekli olarak sorgulanmas. Glendirilmi her ses ykselticisinin ses balantsn keseceiz. Aynann iindeki toplumsal simgeleri alaa edeceiz. Toplumun parasn devale edeceiz. Allm olanla uraacaz. Toplum ylesine dolandrc ve karc ki... varln anmsayacak bellek gcnn de tesinde bir ykm hakediyor. Yangn neredeyse krkle orada olacaz. Yarda kes gndelik deneyimin srekliliini... ve onunla beraber gelen tm normal beklentileri. Baz eyler gerekten de eylemlerine dayanyormu gibi yaa. Tketim toplumunun ortaklaa dzeltilmi ideoloji aynasn para para et... et ki bastrlm arzularmzn bozulmam doas ortaya kabilsin. Hayatn imdi nasl olduuyla, nasl olmas gerektii arasndaki kartl gster. Eylemlerin unutuuna kendimizi brakmak ve onlar gerekletiriyor olduumuzu bilmek. Gndelik hayatta daha nce hi bilinmeyen bir younluk olacak... sevgiyle nefret, hayatla lm, terrle kurtulu, irenmeyle ekim arasndaki dei tokuta.

Dnyay umursamayan ve sradan bir zgrln olumlanmas, her eit kstlama ve snrlamalarn toptan reddi anlamna gelecektir. Kaybedilen bulunamazm gibi gelir. almadan yaamann... had safhadaki belirsizlii... arlklar gerekli klar... ve kesintiler belirleyicidir. Stevenson'dan alntlarsak: "ntihar ounu sildi sprd. "ki ve eytan da... geri kalan halletti."

- Hey. - Hey. - D msn sen? - Evet. - Seni son zamanlarda ok sk grmyorum. Dler iin iler zorlat son zamanlarda. Rya grmenin ldn, kimsenin rya grmediini sylyorlar. - lmedi. Sadece unutuldu. Dilimizden sklp atld. Kimse retmedii iin, kimsenin varolduundan haberi yok. D karanla yolland. te bunu deitirmeye alyorum, umarm sen de aynsn yaparsn, her gn d grerek. Ellerimizle d grerek ve aklmzla d grerek. Gezegenimiz karlaabilecei en byk sorunlarla karlayor. Ne yaparsan yap, sklma. Yaamay umabileceimiz kesinlikle en heyecan verici zaman. Ve herey yeni balyor.

Binlerce yl bir an. Yeni, farkl birey yok. Ayn rnek tekrar edip duruyor. Ayn bulutlar, ayn mzik, ayn sezgiler, bir saat ya da sonsuzluk nce. Burada benim iin birey yok artk, birey yok.

imdi anmsyorum. Bu daha nce de olmutu. Bu nedenle terkettim. Yantlarn bulmaya baladn bile. Zor grnmesine karn dller byk olacak. Mmkn olduu kadar akln altr, onun sadece bir altrma olduunu bilerek. Gzel eyler ret, problem z, iinde yaadmz evrenin gizlerini kefet. Tm duyularnn tadn kar. Nee ve znty, kahkahay, duygudal, merhameti duyumsa... ve duygusal belleini seyahat antana yerletir. Nereden geldiimi anmsyorum ve nasl insan olduumu. Neden babo gezdiimi. Ve artk gidiim programland. k yok. Ka hz. Sonsuzluk deil, snrszlk.

(arpma) - Affedersin. - Affedersin. - Hey. Bunu yine yapar myz? Biliyorum tanmadk ama bir karnca olmak istemiyorum, Yani btn hayatmz boyunca... antenlerimizle birbirimize arparak, srekli karnca otomatik pilotunda, hi bize insan gerekmezmi gibi. Dur. Git. Yr. Sr. Btn eylemler hayatta kalmak zerine kurulu. letiimin amac vzldayp duran ar kolonisini verimli ve terbiyeli bir halde tutmaktr. "Buyrun, paranzn st", "kat m, plastik mi?" "Kredi kart m, hesaba m yazalm? "Bununla ketap m |istiyorsunuz?" Samandan deil, insani hakiki anlar istiyorum. Seni grmek istiyorum. Senin de beni grmeni istiyorum. Vazgemek istemiyorum. Karnca olmak istemiyorum, anladn m? - Evet, anladm. Ben de karnca olmak istemiyorum. Saol, beni desteklediin iin. Son zamanlarda otopilottaki bir zombi gibiydim. Kendimi kafaca karnca olarak hissetmiyordum ama zannederim onlardan birine benziyordum. D.H.Lawrence'n yolda karlaan iki insana ilikin bir dncesi vardr... birbirlerinden gzlerini karp geip gitmek yerine, "ruhlarnn karlamasna" karar verirler. ey gibi, mm-- iimizdeki cesur ve yiit tanrlar zgr brakmak gibi. Bizim karlamamz gibi.

- Bir proje zerinde alyorum, umarm sen de ilgilenirsin. Pembe dizi, karakterlerinin fantezi hayatlar var. Aslnda bunlar oyuncularn teki benlikleri. Sen sadece hep yapmak istediin bir eyi bulup karyorsun, yaamak istediin bir hayat, ii vb. Onu yazyoruz, sonra senin hayatn alp, tam pembe dizi tarznda dierlerininkiyle kesitiriyoruz. Sonra ben bunu oyuncularn da bulunduu canl yaynda da gstermek istiyorum bylece bir blm yaynlandnda... seyirci sonraki blmleri elindeki listeden seerek oyuncular oynatabilecek. ok sayda seenek ve ayn zamanda tketimcilii, sanat, eyay yani ne grmek istiyorsa onu syleyebilen insanlar onurlandrma sz konusu. - Ee yapacak msn? - Tabii tabii mm-- kulaa ho geliyor. ok katlmak isterdim ama, mm-nce sana bir soru sorabilir miyim? Nasl syleyeceimi bilemiyorum ama, mm-Ryada bir karakter olmak nasl bir ey? ey, nk tam u anda uyank deilim. Bu soruya yant verip veremeyeceini bile bilemiyorum. Ben yalnzca neredeyim ve neler oluyor sorusuna yant vermeye alyorum. - Peki, sen kimsin? Adn ne? Adresin neresi? Ne i yapyorsun? - Tahmin edersin ki, Anmsyamyorum u anda. Gerekten--Gerekten anmsyamyorum. Ama bunun yannda, bu bilgileri taramann... yani adresimi, annemin kzlk soyadn falan ne nemi var? Bu durumdan karl da ktm eer byle adlandrrsan, tutarl bir bak as sahibi oldum. - Senin tutarl bak an nedir? - Pek ok insanla karlatm... bana bilgi ve fikir veren... sanki.. hayal meyal tandk geliyorlar.. ama ayn zamanda, herey bana ok yabanc. Nesnel ve aklc bir dnyada deilim. Yani, uuyor gibiyim. Bilmiyorum, ok acaip, nk sabit bir durum deil. Daha ok, tam bir farkndalk durumu. Berrak dalgalar gibi. u anki gibi, d grdm biliyorum, deil mi?

Hatta biz de zerine konuuyoruz. u ana kadar kendimden ve dncelerimden hi bu kadar emin olmamtm. Bir ryann iinde olmaktan sz ediyorum. Dnmeye balyorum da... gerekten de ncesi olmayan bir eymi gibi. Tamamen esiz bir ey. evrenin nitelii... aldm bilgiler. u senin pembe dizin gibi rnein. Gerekten mkemmel bir dnce. Benim aklma gelmedi. Benim dmdan gelen bir ey gibi. Bana dardan iletilen bir ey gibi. Hangisi olduunu bilmiyorum. Bizi dnyann snrlarn... snrladn dnr gibiyiz, ama onlar gerekten biz yaratyoruz. - Anlamaya alyorsun, ama rya grmekte olduunu biliyor gibi grnyorsun, ne istersen onu yapabilirsin. D gryorsun ama uyanksn. Pek ok seenein var, bunlar da hayata dair. - Ne demek istediini anlyorum. Bana bal. Bir dgrenim ben. Tuhaf. Sanki bu insanlarn bana verdii bilginin ou-Bilmiyorum. Sanki ciddi imalarla ykl gibi. - Peki, nasl hissediyorsun? - Yani, Yani bazen kendimi yaltlm gibi hissediyorum, ama ou zaman kendimi bu etkin srece bal ve gerekten de ilgili hissediyorum. Tuhaf nk ou zaman, ok pasiftim sanrm yant bile vermiyordum, u an hari. Bilgiler zerimden akp gidiyordu. - Yant vermiyor olman pasif olman gerektirmez. Ayn anda pek ok dzeyde iletiim kurarz. Belki de sen--sen dorudan anlyordun. - Karlatm insanlarn ve eylerin pek ou...syleyeceim eyleri bana bir biimde sylemi, neredeyse sufle etmilerdir. Kendi iinde eksiksiz bir ey. Kt bir rya grmm gibi deil. Mkemmel bir rya. Ama daha nce grdm ryalara da hi benzemiyor. Rya nasl bir eyse. Sanki bireye hazrlanmm gibi.

"Bu kprde," diye uyarr Lorca, "hayat bir rya deildir. "Dikkat et, dikkat et, dikkat et." Pek ok insan "gemii" olup bitti diye dndnden, "imdinin" daha gereklemediini sanr. "Wow" derken onun tam da u anda olduunu sylemi miydim? Yetersizliklerimizle bile dalga getiimiz, bu neeli dansn ortak yazarlaryz. Kendimizin yazar olan bizler, karakterlerin palyaolar olduu dev bir Dostoyevski romann beraber yazyoruz. Dnya denen, iine kartmz bu eyin tamam... yabanclamann ne kadar heyecan verici oluunu gstermek iin bir frsat. Herkeste bulunan artc anlarn zamanla birikmesiyle oluan bir mucizedir hayat. Dorudan deneyimlere kalkabiliyor muyuz? Dnya bunu grebileceimiz bir snavdr. Grme duyumuz, daha tesini grp gremediimize ilikin bir snavdr. Madde, merakmz iin bir snavdr. phe, hayatiyetimiz iin bir snavdr. Thomas Mann, yzlerce yk yazmaktansa hayata katlmay yelediini yazmt. Giacometti'ye bir keresinde araba arpm, berrak bir baygnlk iinde oluunu anmsam... ani bir neeyle sonunda ona bir ey olmakta olduunu ayrmsam. Bir varsayma gre hayat hem yaayp hem de ayn anda anlayamazsn. Tamamiyle ayn fikirde deilim, yani kesinlikle ayn fikirdeyim. Diyeceim o ki anlalm bir hayat yaanm bir hayattr. Ama paradokslar canm skar, beni skan paradokslar sevmeyi... ve onlarla sevimeyi renebilirim. Ve ok romantik bir gecede kendi karmaalarmla salsa yapabilirim. Gitmeden nce unutma. Syleyeceini anmsa. nk anmsama unutmaktan daha ldrl bir etkinliktir. Lorca yine ayn iirde unu demi... iguana d grmeyenleri srr. Ve bir insan... bir bakasnn dnde bir d karakteri olduunu anlarsa, bu kendini bilmektir.

Sen daha kendinle karlamadn. Ama bakalaryla karlamann avantaj ayn zamanda... onlardan birinin seni kendinle tantrmasdr. Gzlediin... hereyin doasn incele. rnein, kendini bir d parknda yrrken bulabilirsin. Evet, bunlar dten ayakkablarnn iindeki dten ayaklarndr. Dteki senin bir paran. Bylece, ryada grdn kii gerekten de sen olmayabilirsin. Bu bir grntdr, zihinsel bir modeldir.

Ne kadar sevgisizsen cehennemde o kadar batarsn. Ne kadar ak iindeysen o kadar ykselirsin cennette. Yzyllardr hayatn bir rya olduu dncesi filozof ve airler arasnda yaygn bir tema olmutur. Bu durumda lmn de bir rya olmas anlaml olmaz m? lmden sonra, bilincin "d bedeni" denen eyde yaamaya devam etmez mi? Gndelik dlerinde kullandn d bedeninle ayn olmal. lmnden sonra bir daha asla uyanp da kendi bedenine dnememenin dnda tabii.

Herey bittiinde, tm bu soyutlamalar, geici olarak barndran bu mantksal yapy, bu ben kavramnn ne olduunu, ne olduumuzu, dndm sadece. Bilinli olma, gizeme biim ve tutarllk verme zamanyd. Ve ben de bunun bir parasydm. Bu bir armaand. Hayat evremdeki bir cokuydu, ve her an sihirliydi. Btn insanlar sevdim, tm kart itkilere ramen. En ok sevdiim eyse... insanlarla iletiim kurmakt. Geriye baktmda, hereye dediini gryorum. Kierkegaard'n son szleri "Sprn beni." olmu.

- daha sonra anladm ki hala rya grmekteyim, uyandmn ryasn gryorum. - Buna "sahte uyanlar" deniyor. Bana da sk sk olurdu. - Ama hala iindeyim. Ondan kurtulamyorum. Sonsuza dek srecekmi gibi. Srekli uyanyorum ama bir baka ryann iine uyanyorum. llerle konuuyormuum gibi tylerim diken diken oluyor. bir kadn bana hayatn dndaki ryann lm olduunu sylyor. Artk l olduumu dnmeye balyorum. - Sana bir zamanlar grdm bir ryay anlatacam. Biri sana byle bir ey syledii zaman, bu genellikle sklacaksn demektir ve yle de olur. Her neyse, Philip K. Dick'in bir makalesini okuyorum. - Ne, ryanda m okuyorsun? - Yok yok, ryadan nce okudum. Rya iin bir nszd. Hzl yazdklarndan biriydi. Sanki ondan akp gitmi gibi. Kendini bu ak salayan bir kanal gibi hissetmi. Her neyse, yaymlandktan 4 yl sonra, bir partide kitaptaki karakterle ayn ad tayan bu kadnla karlayor. Kadnn erkek arkadann ad, kitaptaki erkek arkada karakterinin adyla ayn. Ve kadnn polis efi olan bir adamla bir ilikisi var. Adamn ad da, kitaptaki polis efinin adyla ayn. Sonra kadn ona hayatndaki hereyi anlatm, anlatt eyler de kitaptakiyle ayn. Adam ok korkmu, ama ne yapabilirdi ki? Ksa bir sre sonra, bir mektup postalarken arabasnn yannda duran karanlk, tehlikeli suratl bir adamn kendine baktn grm. Her zaman yapt gibi byle durumlardan kamak yerine... adamn stne yryp "Yardm edebilir miyim? demi. Adam da "Evet, benzinim bitti." demi. Czdann karm ve daha nce hi yapmad zere ona biraz para vermi. Sonra evine gitmi ve yle dnm, "Dur biraz... eer benzini bittiyse, benzin istasyonuna gidemez." Arabasna atlam. Adam bulmu ve onu benzin istasyonuna gtrm. Onu benzin istasyonuna brakrken, unu farketmi, "Ee, bu da kitabmda vard. Ayn benzin istasyonu, ayn adam. Herey ayn."

Batan aa biraz rktc, deil mi? Olanlar bir rahibe anlatyor, kitabnda anlatt hereyin 4 yl sonra kendisinin bana geldiini sylyor. O bunlar anlatrken, rahip "Ama bu Resullerin leri Kitabndan, Resullerin leri Kitabn betimliyorsun." der. Yazar da "Ama bu kitab hi okumadm." der.. Eve gider ve kitab okur, ve onu ok esrarengiz bulur. Karakterlerin ad bile ncil'dekilerle ayndr. Resullerin leri Kitabnn . 50 ylnda yazlm olduu tahmin ediliyor. Bylece Philip K. Dick'in varsaym u... zaman bir yanlsamayd ve hepimiz .. 50 ylndaydk. Ve bu kitab yazmasnn nedeni de... bu yanlsamada, bu zaman perdesinde bir biimde geici olarak bir delik amasyd. Resullerin leri Kitabnda neler olduunu grmt. O da sonunda Tanrnn lerini Bilenlerden olmutu... bu dnceye gre demiurgos ya da eytan, sa'nn dirilmek zere olduunu, Tanrnn krallnn kurulmak zere olduunu bize unutturmak zere zaman yanlsamasn yaratmt... .. 50 ylndaydk ve bize, anla ite, Tanrnn yakn olduunu unutturmaya alan biri vard. Zaman buydu ite. Tarih buydu... srekli bir rya hali ya da dalgnlk. Bunu okudum ve "tamam, epey tuhaf" dedim. Sonra o gece, bir rya grdm, ryada medyum olduunu zannettiim bir adam vard. Ama pheciyimdir. "Gerek bir medyum deildir" diyordum. Sadece kendi kendime dnyordum. Birdenbire havada yzmeye baladm, tavana doru ykseliyordum. Neredeyse atya doru gitmeye balamtm, "Medyum Bey size inanyorum. Siz medyumsunuz. Beni indirin ltfen." dedim. Sonra indim ve ayaklarm yere dedi, medyum, yeil giysili bir kadna dnt. Kadn Lady Gregory idi. Yeats'in koruyucusu Lady Gregory, rlandal. Onun resmini hi grmememe ramen, Lady Gregory'nin yz olduundan emindim. Biraz yrdk, sonra Lady Gregory bana dnd ve dedi ki... "Sana evrenin ne olduunu aklayaym." " Philip K. Dick zaman konusunda hakl,|ama .. 50 konusunda yanlyor." "Gerekte sadece bir an vardr, o da imdiki andr." "Ve o an sonsuzluktur." "Tanr o anda u soruyu sormutur,

'Sonsuzlukla bir olmak ister misin?' "Cennette olmak ister misin?" "Biz hep 'Hayr' deriz 'teekkrler'. Henz deil." Ve iin dorusu zaman, Tanrnn davetine hep "hayr" demektir. Zaman budur ite. .. 50 olmad gibi 2011 de deildir. Yalnzca tam u an var ve biz de hep onun iindeyiz Ve sonra bana bunun herkesin hayat yks olduunu anlatt. Grnrdeki farkllklarn gerisinde tek yk olduunu, onun da "hayrdan" "evete" gei yks olduunu syledi. Btn hayat, "Hayr, saolun", "Hayr, saolun" la geer. Sonunda, "Evet, vazgeiyorum. Evet, kabul ediyorum. Evet, kucam ayorum. Yani yolculuk bu ite. Sonra yrmeyi srdryoruz, kpeim bana doru kouyor, Onu okuyorum. Onu grmekten ok mutluyum. 4 yl nce lmt. Onu okuyorum ve midesinden iren bir bulama karttn... Lady Gregory'nin ise ksrdn farkediyorum. enesinden aaya kusmuk akmakta ve ok kt kokmaktadr. yle dnrm: "Dur biraz. "Bu kt kokan kusmuk kokusu deil." "Bu kokan l birinin kusmuu." Bildiin gibi, bunlar iki kere daha kt kokar. Sonra birden farkettim ki ller diyarndaydm. evremdeki herkes lyd. Kpeim 10 yldr lyd. Lady Gregory ise daha da fazla zamandr. Sonunda uyandm ve dedim ki: "Vay canna rya deilmi" Gerek bir yere, ller diyarna bir ziyaretmi. nsann hayatn deitiren deneyimlerden biriydi sanki. Bir daha dnyaya ayn ekilde bakmadm. - Tamam peki ama sonunda ryadan kurtulmay nasl baardn? benim sorunum bu. Kapana ksldm. Hep-- Hep uyanmay dnyorum, ama hala ryadaym. Sonsuza dek srecek sanki. Ondan kurtulamyorum. Gerekten uyanmak istiyorum. Sen nasl uyanyorsun? - Bilmem. Pek baarl olduum sylenemez. Ama dndn buysa... Yapmalsn. Kalkabiliyorsan kalkmalsn... nk birgn bunu yapamayacaksn. Tek yapman gereken... UYAN!!!!!!.

Вам также может понравиться