MAY DAY

May Dinam
nk âd« by
K. Selvaperumal

First Published : April 2005

Published by
Bharathi Puthakalayam
2, Kuyavar Veethi
Jones Road, Saidapet
Chennai - 600 015

nf. bršt¥bgUkhŸ

btËpL
ghuâ ò¤jfhya«
2, Fat® åâ,
»H¡F n#h‹° rhiy,
irjh¥ng£il,
br‹id - 600 015.

ghuâ ò¤jfhya«
Éiy : %. 5.00
üš ÉÃnahf ɉgid ika«
2 Fat® åâ, »H¡F n#h‹° rhiy
irjh¥ng£il, br‹id - 600 015
m¢R
www.tamizhbooks.com
itif ãÇ©l®° & g¥Ëõ®°,
E-mail: info@tamizhbooks.com
br‹id - 600 015.
) 044-2433 2424
 Ru©lÈ‹ c¢r f£l«
18M« ü‰wh©o‹ ïWâÆY« - 19M« ü‰wh©o‹
Mu«g¤âY« ntfkhf ts®¢áailªj KjyhˤJt t®¡f«,
eåd gh£lhËfS¡F òâa moik Éy§if kh£oanjhL,
<Éu¡fk‰w Ru©lY¡F« cŸsh¡»aJ. 24 k neuK« RHY«
bgU« Miy¢ r¡fu§fnshL bjhÊyhËfis ngh£oÆl
it¤jJ. cyf« KGtâY« cŸs bjhÊyhËfŸ r¡ifahŒ
ãÊa¥g£ld®; mJî« ïs« bjhÊyhËfŸ v‹whš
KjyhËfS¡F bfh©lh£lnk! 24 k neu¤âš
kîd« “neu« tU«;
20 kÂneu« Tl ciH¡f î¥gªâ¡f¥g£ld®. KjyhˤJt
m¥bghGJ,
btšY« r_f« v›thW bjhÊyhËfis - FHªijfis Ru©oaJ
v§fsJ bksd« v‹gij fhuš kh®¡° _yjd¤â‹ KjyhtJ ghf¤âš
Äf r¡â thŒªjjhf ïU¡F«. F¿¥ã£LŸst‰iw gh®¥ngh«!
ï‹W, Ú§fŸ “... áy® 12¡F«, 15¡F« ïil¥g£l taJŸs 5 iga‹fis
rh¥gh£L ïilntisí«, eŸËuÉš cw¡f¤J¡fhf xU kÂ
v§fŸ Fuiy
neuK« jÉu, ïilntis vJî« Élhkš btŸË¡»Hik
be¿¥gij Él” fhiy 6 k Kjš kW ehŸ rÅ¡»Hik khiy 4 k tiu
ntiy th§»ajhf¡ F‰wŠrh£l¥g£lJ. f«gË¡
áfhnfh âah» Mf°£ °ig° ö¡» fªjšfis¥ ãǤJ¥ ㌡F« ntiy el¡F« ïl¤âš,
Èl¥gLtj‰F K‹dhš c⮤j öáí«-ãáW« fh‰¿š ml®ªâU¡F«; taJ tªj
òu£áfukhd KH¡fnk ïit! bjhÊyhËí« Tl Eiupuiy¥ ghJfh¤J¡ bfhŸtj‰fhf¡
M«! ï‹W ït®fsJ kîd« if¡F£ilahš thia _o¡ bfhŸs nt©oÆU¡F«.
cyif FY¡»¡ bfh©oU¥gJ “òG⥠bghªJ” v‹W miH¡f¥gL« bghªJ ngh‹w ïªj
c©ikna! x›bthU nkâd¤j‹W«, ïl¤âš ï¥go 30 k neu« ïªj¡ FHªijfŸ Xahkš
bjhÊyhËfË‹ FuštisÆš ïUªJ ciH¡f nt©oÆUªjJ!...”1
X§» xÈ¡F« nkâd ïo KH¡f§fŸ ‘xU ghid nrh‰W¡F xU nrhW gj«’ v‹gh®fŸ jÄHf¤âš;
KjyhˤJt - Ru©lšthâfis KjyhˤJt« ts®ªj ãÇ£l‹, ãuh‹°, b#®kÅ, bej®yhªJ,
fy§fo¤J¡ bfh©Ljh‹ ïU¡»wJ. mbkÇ¡fh, M°ânuÈah vd cyf« KGikÆY« ïJjh‹
ït®fsJ kîd« bjhÊyhs® bjhÊyhËfË‹ Ãiyahfî« ïUªjJ.
fË‹ cyif¥ gil¥gj‰F«, Ru©ly‰w
bjhÊyhËfŸ t®¡fkhŒ âushj NHÈš KjyhˤJt« jdJ
r_f¤ij îkh¡fî« cjÉ brŒt
bfhL§fu§fshš bjhÊyhËfis bkh¤jkhf Ru©o
njhL, bjhÊyhs®fis x›bthU
bfhG¤jJ. cjhuzkhf, “mbkÇ¡fhÉš 1880 th¡»š
Kiwí« åWbfhŸs¢ brŒ»wJ;
bjhÊyhËfË‹ Mí£ fhy« btW« 30 tUl« k£Lnk.” 2
C¡FɤJ tU»wJ.
ïâÈUªnj bjhÊyhËfis vªj msî¡F m£ilahŒ
KjyhˤJt Ru©liy v⮤J c¿Šád® v‹gij czuyh«.
eilbg‰w nghuh£l§fËš Kj‹ik
ahdJ«, K¤âiu¥gâ¤jJkhf
1. fhuš kh®¡°, _yjd«, Kjš ghf«: Ãô brŠRÇ ò¡ Aî° ãiunt£ ÈÄbl£,
mikªjJ Fiwªj ntiy ehS¡fhd br‹id. g¡f« 328-329.
nghuh£l§fns! 2. nk âd« ü‰w©L tuyhW, (M§»y«) nrhÉa¤ btËpL, kh°nfh 1990, g¡f« 13.

1 2
cyfshÉa cyf« KGtJ« KjyhˤJt« v£o¥
gh®¤j ehLfËbsšyh« bjhÊyhËfŸ
nghuh£l§fŸ 14, 18, 20 k neu« v‹W XŒî
xÊ¢rÈ‹¿ Ru©l¥g£ld®. ïj‰
bfâuhd FušfS« gšntW ehLfËš
M§fh§nf vH¤ Jt§»aJ. ïâš
F¿¥ãl¤j¡fJ 炙yhªâš njh‹¿a
rhrd ïa¡fnk.
rhrd ïa¡f«
bjhʉòu£á f©l 炙yhªâš
bjhÊyhËfË‹ Ãiy gL ghjhs¤âš
ïUªjJ. taJ ɤâahr«, ghš
ɤâahr« ïšyhkš midtU« 16, 18
k neu« ciH¡f nt©oÆUªjJ. V‹,
“_‹W taJ FHªijfŸ Tl 12 kÂ
neu« ciH¡f î¥gªâ¡f¥g£ld®.
nrh®ªJ ö§»ÉL« FHªijfS¡F
rh£ilaona TÈahf »il¤jJ”. 3
bjhÊyhËfË‹ ï¤jifa Ãiyia
v⮤J 1836ïš cUthd ïa¡fnk “rhrd
ïa¡f«”. ïªj ïa¡fnk cy»‹
bgUªâuŸ bjhÊyhËfis bfh©l
Kj‹ikahd muáaš ïa¡fkhf
cUbtL¤jJ.
rhrd ïa¡f« MW K¡»a
nfhÇ¡iffis K‹it¤J bjhl®
ïa¡f§fis el¤âaJ.
3. rhrd ïa¡f«, cy»‹ Kjš bjhÊyhs® ïa¡f«, v‹. uhk»UZz‹. g¡f« 6.
3 4
炙yhªâš vG¢á bfh©l rh®£o°£ ïa¡f«
mt‰¿š F¿¥ãl¤j¡fJ 10 k neu ntiy nfhÇ¡if,
midtU¡F« X£LÇik, ghuhSk‹w¤âš ViH - gz¡fhu‹
v‹w ɤâahr« ïšyhkš g§nf‰ò ngh‹w nfhÇ¡iffis
K‹it¤J 10 y£r« ifbaG¤J¡fis bg‰W ghuhSk‹w¤âš
rk®¥ã¤jJ. Mdhš ãÇ£oZ ghuhSk‹w« vªjÉjkhd
ÉthjK« ï‹¿ ïij¤ jŸSgo brŒJ É£lJ.
rhrd ïa¡f¤âd® ris¡fhkš j§fsJ nfhÇ¡iffis
tÈíW¤â ïa¡f§fis el¤â tªjd®. ïijbah£o
ïu©lhtJ Kiwahf 30 y£r« ifbaG¤J¡fis bg‰W
Û©L« rk®¥ã¤jd®. ïj‰F« bksdnk gâyhŒ ïUªjJ.
rhrd ïa¡f¤â‹ nfhÇ¡iffis tÈíW¤â, 1842ïš bghJ
ntiy ÃW¤j¤â‰F« miwTtš ÉL¤jd®. ï›Éa¡f«
fLikahd ml¡FKiw¡F Msh» njhšÉÆš KoªjJ.
bjhÊyhËfË‹ x‹Wg£l nghuh£l« ts®ªJ tUtij
f©l ãÇ£l‹ KjyhˤJt t®¡f« bgausî¡F 1847ïš
10 kÂneu r£l¤ij bfh©L tªjJ. ïJî« Tl áWt®fS¡F«,
bg©fS¡F« k£Lnk bghUªJ« v‹W T¿anjhL ÃW¤â¡
bfh©lJ. bgausî¡F bfh©L tu¥g£l r£lkhf
ïUªjhY« ïJ bjhÊyhËfË‹ bjhl®¢áahd ïa¡f¤â‰F
»il¤j kf¤jhd bt‰¿ahf mikªjJ.
1848ïš _‹whtJ Kiwahf 60 y£r« ifbaG¤J¡fis
bg‰W bgU« gFâ bjhÊyhËfis Mf®Î¡F« ïa¡f¤ij
el¤âa‹ _y«, bjhÊyhËfŸ midtU« X® t®¡f« v‹w
cz®it njh‰Wɤj ïa¡fkhf rhrd ïa¡f« És§»aJ.
ï›Éa¡f« ãÇ£lndhL k£L« ËW Élhkš mbkÇ¡fh,
M°ânuÈah vd gy gFâfS¡F« guÉaJ.
ïnj nghš, ïy©lÅš f£Lkhd¤ bjhÊyhËfŸ 9 kÂ
neu ntiy nfhÇ¡ifia K‹it¤J 1860ïš bgU« »s®¢áfËš
ïw§»aJ bjhÊyhs® ïa¡f¤â‰F nkY« tYñ£oaJ.
rhrd ïa¡fK« - kh®¡á°£LfS«
1842M« M©L V§bfš° 炙yhªâš cŸs kh‹br°lÇš
jdJ jªijah® g§Fjhuuhf ïUªj ÃWtd¤âš gÂah‰¿¡
bfh©nl, bjhÊyhs® Ãiyikfis ÔÉukhf MuhŒªjh®.
bjhÊyhs® FoÆU¥òfS¡F¢ br‹W, mt®fsJ Jau§fis
neÇš f©L m¿ªJ bfh©lnjhL Éfhkš, “炙yhªâš
bjhÊyhs® t®¡f¤â‹ Ãiy” v‹w òfœbg‰w ò¤jf¤ij
vGâdh®. ïJ bjhÊyhËfis ÉÊ¥gila¢ brŒjJ.
1850fËš kh®¡R«, V§bfšR« 炙yhªâš ïUªjnghJ,
rhrd ïa¡f¤âdUl‹ bjhl®ò bfh©L, mt®fS¡F tÊfh£o
tªjd®. m¥nghJ, rhrd ïa¡f¤âš KjyhË t®¡f¤âdUl‹
5 6
rkur« brŒJ¡ bfh©lt®fS«, mij v⮤jt®fSkhf
ïu©L ãÇîfŸ njh‹¿d. kh®¡R« - V§bfšR« X bf‹d®
v‹gtÇ‹ jiyikÆš cŸs rªj®¥gthâfis v⮤J¥
nghuhLkhW ïlJrhÇ rh®£o°Lfis t‰òW¤âd®.
ïijbah£o kh®¡° - V§bfš° Ka‰áahš, “f«ôÅ°£
òu£á¡fhu®fË‹ r®tnjr¡ fHf«” cUth¡f¥g£lJ. ïJ
ïlJrhÇ rh®£o°Lfis cŸsl¡»ajhf mikªjJ. Mdhš,
ï¡fHf« ml¡FKiwahš brašglhkš nghŒÉ£lJ.
ãuh‹°-M°ânuÈahÉš bjhÊyhs® ïa¡f«
1830fËš ãuh‹áš berî¤ bjhÊÈš <Lg£oUªj
bjhÊyhËfË‹ Ãiyik gÇjhgfukhf ïUªjJ. mt®fŸ
âdK« f£lhakhf 15 k neu« ciH¡f nt©o ïUªjJ. ïij
v⮤J Èah‹ ü‰gt®fŸ bgU« ntiy ÃW¤j¥
nghuh£l¤ij el¤âd®. ï¥nghuh£l« ml¡FKiwahš
njhšÉÆš KoªjJ.
mnj nghš 1834ïš Èah‹ ü‰gt®fŸ “#dehaf« mšyJ
kuz«” v‹w nfhõ¤ij K‹it¤J bgU« »s®¢áÆš
<Lg£ld®. ï¥nghuh£lK« ml¡FKiw¡F gÈahdJ.
M°ânuÈahÉš cŸs bkšngh‹ - É¡nlhÇahÉš jh‹
f£ol¤ bjhÊÈš <Lg£oUªj bjhÊyhËfŸ jh‹ cy»nyna
Kj‹ Kjyhf 8 k neu ntiy nfhÇ¡ifia K‹it¤J 1856ïš
ntiy ÃW¤j¤âš <Lg£L, bt‰¿í« bg‰wd®. ïJ bjhÊyhË
t®¡f nghuh£l¤â‹ ikš fšyhf mikªjJ.
bjhÊyhs® nghuh£l§fŸ gy neu§fËš ã‹dil î¡F
cŸshdhY«, mt®fŸ xU t®¡fkhf âu©L nghuhLtJ, òâa
nghuh£l mDgt¤ij f‰W¡ bfhL¡ »wJ. ïj‹ _y« mt®fŸ
òâa vG¢á¡F cŸshtnjhL, »s®¢áfu nghuh£l cz®ití«
bgW»‹wd®.
mbkÇ¡fhÉš ntiy ÃW¤j§fŸ
mbkÇ¡fhÉš 1832ïš ó°lÅš f¥gÈš gÂah‰¿a j¢R¤
bjhÊyhs®fŸ 10 k neu ntiy nfhÇ¡ifia
K‹it¤J ntiy ÃW¤j« brŒjd®. mnj nghš,
1835ïš ãyblšãahÉY«, bg‹ášntÅahÉY« ïnj
nfhÇ¡ifia K‹it¤J ïa¡f« el¤j¥g£lJ.
bg‹ášntÅahÉš Ãy¡fÇ¢ Ru§f¤ bjhÊyhs®fS«,
ïuÆšnt bjhÊyhs®fS« Fiwthd ntiy neu¤ij
tÈíW¤â 1877ïš ntiy bjhÊyhs®fis x‹¿id¡F« tifÆš, 1864ïš Kjš m»y«
ÃW¤j¤âš <Lg£ld®. v‹W miH¡f¥g£l, r®tnjr bjhÊyhs® mik¥ig
mbkÇ¡f bjhÊyhË V‰gL¤âd®. ï›tik¥ò ãuh‹°, b#®k‹, 炙yhªJ,
fË‹ nghuh£l§fŸ tY¥ RÉ£r®yhªJ, mbkÇ¡fh, ï¤jhÈ, nghyªJ, A§nfÇ,
bg‰w ã‹dÂÆš j§fsJ bl‹kh®¡ vd cy»‹ gy ehLfËš cŸs bjhÊyhs® ïa¡f
cÇikfS¡fhf nghuhLtj‰F ãuâÃâfis cŸsl¡» ïUªjJ.
“ciH¥ghs®fË‹ ghJfh¥ò 1865ïš b#ÅthÉš eilbg‰w Kjyh« m»y¤â‹ kheh£L
åu®fŸ mik¥ò” (ie£° M¥ ãuâÃâfËilna ciuah‰¿a kh®¡°,
nyg®) v‹w mik¥ig “...ntiy ÃW¤j§fŸ k‰W« fjtil¥òfË‹ nghJ
V‰gL¤â¡ bfh©ld®. ï¢
KjyhËfŸ btË eh£L¤ bjhÊyhs®fis ïw¡Fkâ
r§f¤âš k£L« 6,00,000 ng®
brŒa¡TlhJ; v£L kÂneu ntiyjh‹ nt©L«;
cW¥ãd®fshf gâî brŒJ
FHªijfS¡F« Fiwªj taâdU¡F« ntiy neu¤ij
ïUªjd®.
Fiw¤jš, mt®fSila kd, clš ts®¢á¡F«
ïij¤ bjhl®ªJ
bjhÊšE£g¥ gƉá¡F« trâfis V‰gL¤Jjš...”4
mbkÇ¡fhÉ‹ gšntW khÃy§
fËš cŸs bjhÊyhs® ïa¡ v‹W bjhÊyhË t®¡f¤â‹ m¡fhy Ãiyik¡F vâuhf Fuš
f§fis ïiz¤J “mbkÇ¡f bfhL¤jnjhL, ï¡nfhÇ¡iffis bt‹bwL¡f cyf¤
bjhÊyhs® T£lik¥ò” v‹w ïa¡f« cUth¡f¥g£lJ. bjhÊyhs®fŸ x‹¿izªJ ghLglî« miH¥ò ÉL¤jh®.
ï›Éa¡f« 8 k neu ntiy nfhÇ¡ifia K‹it¤J m¤Jl‹ “...r£l¥ó®tkhd ntiy neu« v‹gJ
bjhl®ªJ ïa¡f§fis el¤âaJ. m¤njhL “nk 1, 1886 m‹W mo¥gilahdJ; ïâš K‹nd‰w« ïšyhkš, ntW r_f
ehL jGÉa ntiy ÃW¤j¤â‰F miwTtš ÉL¤jJ” . K‹nd‰w« fh©gJ mÇJ...” v‹W 8 k neu ntiy¡fhd
ï›Éa¡fnk ‘nk âd«’ ãw¥gj‰F mo¥gilahf mikªjJ. nghuh£l¤ij cyfsÉš, bjhÊyhs® ïa¡f§fŸ
K‹bdL¤J¢ bršy nt©L« v‹W KH§»dh®.
f«ôÅ°£ ä¡ cja«
kh®¡Óa _yt®fshd kh®¡R«, V§bfšR« j§fsJ
kh®¡R« - V§bfšR« 炙yhªâš ïUªjnghJ rh®£o°L
fSlD«, ãuh‹°, b#®k‹ k‰W« ïju eh£L bjhÊyhs® rkfhy¤âš bjhÊyhË t®¡f¤â‹ ÉLjiy¡fhf, XahJ
FG¡fSlD« bjhl®ò bfh©oUªjd®. ïªÃiyÆš 1847M« ghLg£ld®. bjhÊyhË t®¡f« r_f¤ij ÉLÉ¡F« òu£áfu
M©L “Úâahs® fHf«” v‹w bgaÇš braš g£L tªj mik¥ò, muáaÈš <Lglhkš, j‹id ÉLɤJ¡ bfhŸs KoahJ
kh®¡° - V§bfšRl‹ bjhl®ò bfh©L, mt®fis j§fsJ v‹gijí« m¿îW¤âd®.
mik¥ãš ïizí«go nf£L¡ bfh©lj‹ mo¥gil Æš
kh®¡R« - V§bfšR« ï›tik¥ãš ïizªJ¡ bfh©lnjhL,
Úâahs® fHfkhf ïUªj ï›tik¥ã‹ bgaiu “f«ôÅ°£ ä¡”
v‹W kh‰¿d®. m¤Jl‹ Úâahs® fHf¤â‹ cW¥ãd® m£il
fËš “mid¤J kÅj®fS« rnfhju®fns” v‹w nfhõ« ïl«
bg‰¿Uªjij mf‰¿ É£L, “cyf¤ bjhÊyhs®fns x‹W
nrU§fŸ!” v‹w òu£áfukhd KH¡f¤ij K‹it¤jd®.
f«ôÅ°£ ä¡»‹ miwTtY¡F V‰g cUth¡f¥ g£lnj
kh®¡° - V§bfšá‹ “f«ôÅ°£ f£á m¿¡if” v‹gJ
F¿¥ãl¤j¡fJ. kh®¡R«, V§bfšR« ï¤Jl‹ Éfhkš, cyf¤ 4. fhuš kh®¡° thœ¡if RU¡f«, v. °bjghdh›, K‹nd‰w¥ gâ¥gf«, kh°nfh.

7 8

áfhnfh mbkÇ¡fhÉ‹ Éa¤jF ts®¢á¡F¥ ã‹
gy y£r¡fz¡fhd fW¥ãd moik
ngbuG¢á fË‹ ïu¤jK« - rijí« ãizª
JŸsij cyf« m¿í«. mJ v‹W«
fW¥ò tuyhwhfnt ïU¡F«.
bgUª bjhÊš ts®¢áí‰w, eåd
mbkÇ¡fhÉš bjhÊyhs®fË‹ Ãiy
v¥go ïUªjJ v‹gij mbkÇ¡f
bjhÊyhs®fË‹ M‹khthf âfœªj
kj® n#h‹° gâî brŒâU¥gij¥
gh®¤jhny òÇí«.
“mbkÇ¡fhÉ‹ mid¤J bjhÊš
ika§fËY« bjhÊyhË t®¡f«
nghuh£l FzÄ¡fjhf ïUªjJ.
Inuh¥ghÉš ïUªJ ïl« bga®ªJ
tªj MÆu¡fz¡fhd bjhÊyhs®fshš
Foir¥ gFâfŸ beU¡foÆš ïUªjd.
òy« bga®ªj bjhÊyhËfS¡F
tH§f¥g£l Câa« mbkÇ¡f
bjhÊyhËfS¡F tH§f¥g£lij Él
Äfî« Fiwthdjhf ïUªjJ. ïij
it¤nj mbkÇ¡f bjhÊyhËfisí«
fLikahf Ru©o tªjd®. bkh¤j¤âš
bjhÊyhËfË‹ thœ¡if¤ju« Äf¡
Ñœ ÃiyÆš ïUªjJ. ehL KGtJ«
ntiyÆ‹ikí«, gáí« - g£oÅíkhf
ïUªjd®. m‹iwa bjhÊyhËfË‹
ãujhd njitahf buh£oí« - Fiwªj
ntiy neu nfhÇ¡ifínk ïUªjJ.”5
5. kj® n#h‹Ì‹ RarÇij, ãÇî-2.
http://womenshistory.about.com/library/etext/mj/bl_mj02.htm
9 10
ïaªâu¤jdkhd thœ¡ifÆš RH‹W¡ bfh©oUªj
bjhÊyhs®fË‹ thœÉš kWky®¢áia¡ fhz nt©L«
v‹whš, mt®fS¡F nghJkhd XŒî«, cw¡fK«
m¤âahtáakhdJ. bjhÊyhËfË‹ áªjid ts¤â‰F«,
fyh¢rhu¥ó®tkhd brašgh£o‰F«, Mnuh¡»akhd
thœÉ‰F« Ãgªjidahf mikªjJ 8 k neu ntiy, 8 kÂ
neu XŒî, 8 k neu cw¡f«. ïitna bjhÊyhËfË‹ Kjš
njitahf ïUªjJ. mbkÇ¡f¤ bjhÊyhËfËilna X§»
ts®ªj nghuh£l cz®it be¿¥gL¤â, xU§»iz¤jJ
‘mbkÇ¡f bjhÊyhs® T£lik¥ò.’ ï›tik¥ã‹ miwTtiy
V‰W 8 k neu ntiy nfhÇ¡ifia K‹it¤J eilbg‰w
nghuh£l§fËš, fLikahd beU¡fofS¡F k¤âÆY«
j§fis <LgL¤â¡ bfh©ld® mbkÇ¡f¤ bjhÊyhËfŸ.
khbgU« ntiy ÃW¤j«
mbkÇ¡f bjhÊyhs® T£lik¥ã‹ nt©Lnfhshd 8 kÂneu
ntiy nfhÇ¡ifia Ãiwnt‰w¡Toa KiwÆš ehL jGÉa
ntiy ÃW¤j§fŸ nk 1, 1886 m‹W ngbuG¢ánahL Jt§»aJ.
bjhÊš efu§fshd Ãôah®¡, áfhnfh, ãyblšãah,
Ěɡ», á‹ádh£o, ÿÆ°ntÈ, ghšonkh® vd mbkÇ¡fh
KGtJ« 3,50,000 bjhÊyhs®fŸ g§nf‰w khbgU« ntiy
ÃW¤j« Jt§»aJ. ï›ntiy ÃW¤j¤âš 1200¡F« nk‰g£l
ÃWtd§fËš cŸsbjhÊyhs®fŸ g§bfL¤J¡ bfh©ld®.
bjhÊyhs®fË‹ vG¢áÄ¡f ntiy ÃW¤j¤âdhš,
mbkÇ¡f bgU ÃWtd§fË‹ òifngh¡»fŸ m‹iwa âd«
XŒbtL¤jd. MiyfË‹ ngÇiu¢rš ËW nghdJ; ïuÆš
1886 mbkÇ¡fhÉš ïU«ò bjhʉrhiyÆš
eilbg‰w ntiy ÃW¤j«
ngh¡Ftu¤J °j«ã¤jJ. ntiy ÃW¤j¤âš g§nf‰w
bjhÊyhs® C®ty§fŸ mbkÇ¡fhit cY¡»aJ. Ä¢áfÅš
k£L« 40,000 bjhÊyhs®fS«, á¡fhnfhÉš 70 MÆu¤â‰F«
nk‰g£l bjhÊyhs®fS« fyªJ¡ bfh©ld®.
ngbuG¢ánahL eilbg‰w M®¥gh£l§fËY«,
T£l§fËY« bjhÊyhs® jiyt®fŸ Mšg®£ gh®r‹°,
Mf°£ °ig°, rhKntš Õšl‹, ik¡nfš °¡th¥ M»nah®
g§nf‰W ciuah‰¿d®. ït®fËš Mšg®£ gh®r‹° mbkÇ¡f
bjhÊyhËfË‹ e«ã¡if ÄFªj jiytuhf âfœªjh®.
áfhnfhÉš bjhÊyhs®fS¡fhf g¤âÇif x‹iw el¤â tªj
gh®r‹° “ie£° M¥ nyg®” ïa¡f¤â‹ òfœbg‰w
jiyt®fËš xUtuhf ïUªjh®. mnj nghš Mf°£ °ig°
b#®kÅÆš ïUªJ òy« bga®ªjt®. ïtU« “bjhÊyhs®” v‹w
g¤âÇifÆ‹ MáÇauhf ïUªjh®.
8 k neu ntiy¡fhd ïa¡f« mbkÇ¡fhÉš åW
bfh©L vGªjJ mbkÇ¡f KjyhËfŸ tƉ¿š òËia¡
fiu¤jJ. bjhÊyhs®fË‹ C®ty« - M®¥gh£l§fËš eilbg‰w bjhÊyhs® T£l¤âš Mf°£ °ig° vG¢á ÄF
fyf§fŸ eilbgW«, m›thW eilbg‰whš mij it¤nj, ciuah‰¿dh®. T£l« mikâahf eil bg‰W¡ bfh©oUªj
bjhÊyhs® ïa¡f§fis Kl¡fyh« v‹W fdh f©ld®. ÃiyÆš, bgU« nghä°gil T£l¤ij K‰WifÆ£lnjhL,
Mdhš ït‰iwbašyh« bjhÊyhs®fŸ K¿ao¤J f©_o¤jdkhd J¥gh¡»¢ N£oš <Lg£lJ. ïijbah£o 4
f£L¡nfh¥ghfî«, Äf mikâahfî« j§fsJ nghuh£l¤ij bjhÊyhs®fŸ J¥gh¡»¢ N£o‰F gÈahÆd®, 50¡F«
bjhl®ªjd®. nk‰g£nlh® fha¤â‰F cŸshÆd®.

fyf¤ij ö©oa nghä° ï¢brŒâ efbu§F« guÉaijbah£o, áfhnfh k¡fŸ

bgU« nfhghntr¤â‰F MshÆd®. ï¢r«gt¤ij f©o¡F«
nk 3, 1886 m‹W “bk¡fh®Ä¡ Ah®t°o§ bk΋ ÃWtd¤â‹”
tifÆš nAkh®¡bf£ rJ¡f¤âš nk 4 m‹W f©ld T£l«
thÆÈš 3000-¡F« nk‰
bk¡fh®Ä¡»š nghä° muh#f« el¤âl Äf¤ JÇjkhf bjhÊyhs®fŸ â£lÄ£ld®.
g£lbjhÊyhs®fŸ
m âu©L f©ld¡
T£l¤ij el¤âd®.
nAkh®¡bf£ átªjJ
ïªj ÃWtd« Ú©l neu nk 4, 1886 nAkh®¡bf£ rJ¡f¤âš 2500 bjhÊyhs®fŸ fyªJ
ntiy neu¤ij bfh©l f©ld¡ T£l« mikâahd KiwÆš eilbg‰wJ.
mKyh¡»anjhL 15 bk¡fh®Ä¡»š eilbg‰w r«gt¤â‰F f©ld« bjÇɤJ
rjåj« msɉF r« Mf°£ °ig° ciuah‰¿dh®, ïuî 9.00 kÂasÉš Mšg®£
gs¤ijí« bt£oaJ. gh®r‹° j‹Dila ïu©L FHªijfŸ k‰W« kidÉnahL
Mdhš, mjDila T£l¤âš fyªJ bfh©L ciuah‰¿dh®. ïtiu¤ bjhl®ªJ
yhgnkh 71 rjåj« ïW⥠ng¢rhsuhf rhKntš Õšl‹ ngr¤ Jt§F« nghJ,
msɉF mâfǤJ kiH öw Mu«ã¤jJ; T£l¤âš ïU¥gt®fS« fiya
ïUªjJ. mikâahf Mu«ã¤jd®. Äf Fiwthd v©Â¡ifÆš T£l« eilbg‰W¡
11 12
bfh©oU¡F« nghJ ngh‹ÕšL6 jiyikÆš 180 ng® bfh©l
nghä° g£lhs« T£l« eilbg‰w ïl¤â‰F tªjîlnd
midtiuí« fiyªJ bršYkhW Äu£oaJ. ï›ntisÆš
âObu‹W T£l¤âš btoF©L år¥g£lJ; mªj
ïl¤ânyna nk¤Ô›° onf‹ v‹w nghä°fhu® gÈahdh®.
clnd nghä° gil T£l¤âd® ÛJ f©_o¤jdkhf
J¥gh¡»¢ NL el¤âaJ. ïâš v›tsî ng® bfhšy¥g£ld®
v‹gJ ï‹iw¡F« btËtuhj k®kkhfnt ïU¡»wJ.
bjhÊyhs®fË‹ ïu¤j¤jhš nAkh®¡bf£ rJ¡fnk
brªÃwkh»aJ.
ïij¤ bjhl®ªJ nghä° gil bjhÊyhs®fŸ tá¤j
gFâfËY«, åLfËY« EiHªJ f©_o¤jdkhf
bjhÊyhs®fis jh¡»aJ; m¤Jl‹ bjhÊyhs® jiyt®fis
ifJ brŒJ, mt®fŸ ÛJ “bfhiy F‰w¢rh£L” Rk¤âaJ. ïâš
mbkÇ¡f nghäá‹ ifÆš á¡fhj Mšg®£ gh®r‹° tH¡F
Jt§»aîl‹, jhnd K‹tªJ ifjh» tH¡if rªâ¤jh®;
mtUl‹ Mf°£ °ig°, rhKntš Õšl‹, M°f® Ú¥,
ik¡nfš °¡th¥, #h®{ V§bfš, mlhš¥ ã°r®, ÿÆ° ȧ
M»a v£L ng® ÛJ fhtšJiw tH¡F¤ bjhL¤jJ. ïªj râ
tH¡F #]‹ 21, 1886 m‹W Jt§»aJ. ü‰W¡fz¡fhdt®fis
rh£áa« v‹w bgauhš bghŒahd rh£áfis bfh©L tªJ
ÃW¤âaJ. rh£áa« mˤjt®fËš bgU«ghnyh®
KjyhËfS« mt®fsJ Vb#‹LfSnk v‹gJ F¿¥ãl¤
j¡fJ. m¥goÆUªJ« vªj¡ f£l¤âY« nghä[hš
btoF©il åáaJ ah® v‹W Ã%ã¡f KoaÉšiy.
mÚâahd Ô®¥ò
ÚâgâfŸ K‹ò ciuah‰¿a bjhÊyhs® jiyt®fŸ midtU«
r_f¤âš Äf ca®ªj gÂah‰¿ tªjt®fŸ. g¤âÇifahs®
fshfî«, bjhÊyhs® jiyt®fshfî« Ú©l eh£fshf
brašg£L tªj bghW¥òŸst®fŸ. mâY« F¿¥ghf Mšg®£
gh®r‹° ciuah‰W« nghJ, mbkÇ¡f KjyhË xUtÇ‹
bgaiu¡ T¿ mtuJ ÃWtd¤âš fW¥ãd moikfis it¤J
fLikahf ntiy th§Ftij jh‹ bjhl®ªJ v⮤J tªjjhš,
mt® Ú©l eh£fshf jd¡F vâuhfnt brašg£L tªJŸsh®
6. ngh‹ ÕšL : ïªj nghä° mâfhÇ áfhnfhÉš muh#f¤â‰F bga® nghdt‹.
bjhÊyhs® nghuh£l¤ij xL¡Ftâš f®zbfhLukhf brašg£lt‹.
13
v‹W F‰w« rh£oanghJ Tl fhtšJiw mt®fisbašyh«
vªjÉjkhd Érhuiz¡F« c£gL¤jhkš, v¥goahtJ
ït®fS¡F j©lid¥ bg‰W¤ju nt©L« v‹w neh¡f¤njhL
k£Lnk brašg£lJ.
ï›tH¡»‹ ïWâÆš Ô®¥ò tH§»a Úâgâ, ”e«Kila
ÃWtd§fis fh¥gh‰Wtj‰F, ïJ ngh‹wt®fis ö¡»
ny‰WtJjh‹ K‹Djhuzkhf ïU¡F«” v‹W T¿ 7 ngU¡F
ö¡F¤ j©lidí«, M°f® Úò¡F 15 tUl fL§fhtš
j©lidí« tH§» Ô®¥ò¡ T¿dh®.
ïij v⮤J ehL KGtJ« f©ld¡ fizfŸ vGªjd.
Mšg®£ gh®r‹Ì‹ kidÉ ÿá gh®r‹ j‹Dila ïu©L
FHªijfis miH¤J¡ bfh©L ehL KGtJ« R‰W¥ gaz«
nk‰bfh©L ït®fis j©lidÆš ïUªJ ÉLÉ¡FkhW
nt©odh®. ü‰W¡fz¡fhd bjhÊyhs® T£l§fis el¤â
tÈíW¤âdh®. Mdhš fšbeŠr« bfh©l mbkÇ¡f
Úâ¤Jiwí«, muR« bksd« rhâ¤jJ. ã‹d® fLikahd
v⮥ò¡fS¡F¥ ãwF nkY« rhKntš Õšl‹, iknfš °¡th¥
M»nahU¡F k£L« 15 tUl j©lid v‹W kh‰¿aJ. ïâš
F¿¥ãl¥gl nt©oaJ, r«gt« eilbg‰w nk 4 áfhnfh
Ãfœ¢áÆ‹ nghJ 8 ngÇš ïu©L ng® k£Lnk ïUªjd®.
k‰wt®fŸ bjhÊyhË t®¡f¤ij Mf®Î¤jh®fŸ v‹w xnu
fhuz¤â‰fhf mt®fŸ ÛJ« tH¡F¥ òida¥g£lJ.
mbkÇ¡fhÉ‹ fW¥ò âd«
et«g® 11, 1887 m‹W bjhÊyhs®
jiyt®fŸ Mšg®£ gh®r‹°,
Mf°£ °ig°, #h®{ V§fš,
mlhš¥ ã°r® M»na ehštU«
ö¡»Èl¥g£ld®. ït®fŸ ö¡»
Èl¥gLtj‰F xU ehŸ K‹djhf
21 tanjahd ïisP® ÿÆ° ȧ,
ildik£ v‹w bto bghUis
thÆš fo¤J j‰bfhiy brŒJ¡
bfh©lh®. ïªÃfœ¢á cyifna
FY¡»aJ. ï¤âah»fË‹ bksd«
ï‹iw¡F«, v‹iw¡F« mbkÇ¡
fhití«, KjyhˤJt cyf¤ijí«
ÿá gh®r‹
fy§fo¤J¡ bfh©nl ïU¡F«.
14
et«g® 13, 1887 m‹W ïU¥ãD« mbkÇ¡f bjhÊyhs®fË‹ m‹ò¡FÇatuhf
eilbg‰w ïWâ âfœtâš ïUªJ ahuhY« Xu§f£l KoaÉšiy.
C®ty¤âš mbkÇ¡f mbkÇ¡f bjhÊyhs®fË‹ 8 k neu ntiy¡fhd
njrnk m âu©lJ. ehL nghuh£lK«, áfhnfh âah»fË‹ âahfK«jh‹ ï‹iw¡F
KGtJ« 5 y£r« ng® nk âdkhf - ciH¥gt® âdkhf e«K‹ É»wJ. ï¢r«t¤â‰F
ït®fsJ ïWâ C®ty¤ ãwF x›bthU M©L« nk Kjš ehŸ mbkÇ¡f MS«
âš fyªJ bfh©lnjhL, t®¡f¤ij cY¡»¡ bfh©oUªjJ. mij tuyh‰¿‹ g¡f§fËš
mbkÇ¡fh KGtJ« ïUªJ kiw¡f mbkÇ¡fhÉ‹ MS« t®¡f« bjhl®ªJ Ka‹W
fW¥ò âdkhf mDZo¡ tU»wJ. mj‹ xU gFâahf¤jh‹ 1947 ïš nk Kjš ehis
f¥g£lJ. “ÉRthr ehshf” m¿É¤jJ; ï‹iw¡F« mJ bjhl®»wJ.
KjyhˤJt t®¡f¤â‹ ãuâÃâfS«, mâfhu t®¡fK«
ft®dÇ‹ fUiz nt©Lkhdhš nk 1M« ehis ÉRthr ehshf bfh©lhlyh«.
áfhnfh âah»fË‹ Mdhš mbkÇ¡f tuyhW bjǪj bjhÊyhËfS¡F áfhnfh
âahf« mbkÇ¡f bjhÊ âah»fŸ ÛJ«, bjhÊyhs® t®¡f¤â‹ ÉLjiyÆ‹ ÛJ«
yhËfis Û©L« vG¢á k£Lnk ÉRthr« ïU¡F«.
bfhŸs¢ brŒjJ. vŠá
ÆUªj bjhÊyhs® jiyt® r®tnjr ehshd nk âd«
fis fh¥gh‰¿l mbkÇ¡f bjhÊyhs® t®¡f« åâÆš 1889 #]iy 14 m‹W ghßáš nrhrÈ°£ bjhÊyhs®fË‹
ïw§»aJ; bjhl®ªJ f©ld T£l§fisí«, C®ty§fisí« ‘r®tnjr bjhÊyhs® ghuhSk‹w« ToaJ” 18 ehLfËš ïUªJ
el¤â muir î¥gªâ¤J tªjJ. 400 ãuâÃâfŸ ï¡T£l¤âš g§nf‰wd®. V§bfš[]«, ãugy
ïªÃiyÆš ïšÈahd° ft®duhf bghW¥ng‰w #h‹ nrhrÈ°£ jiyt®fshd Mf°£ bggš, ÉšÈa« ä¥bd¡£
mš£b#š£ ï›tH¡F F¿¤J ÔÉukhf kWgÇÓyid c£gl gy® ï¡T£l¤âš g§nf‰wd®. ï¡T£lnk ïu©lhtJ
brŒjnjhL, tH¡»‹ KGÉtu¤ij Ãjhdkhf gÇÓyid m»y¤â‹ Jt¡fkhf mikªjJ. KjyhtJ m»y¤â‹ nghJ
brŒjh®. ïWâahf ï›tH¡»š ït®fS¡F mÚâ fhuš kh®¡° tÈíW¤âa 8 k neu nghuh£l¤ij
ïiH¡f¥g£lij cz®ªj ft®d® mš£b#£ vŠáÆUªj K‹bdL¤J¢ brštJ v‹W«, áfhnfh râia ï«khehL
bjhÊyhs® jiyt®fshd rhKntš Õšl‹, M°f® Ú¥, fLikahf f©o¤jnjhL, 1890 nk 1 m‹W r®tnjr msÉš
ik¡nfš °¡th¥ M»nahiu 6 tUl« fʤJ 1893 #]‹ 6 m‹W bjhÊyhs®fŸ ïa¡f§fis el¤âl nt©L« v‹W«
ÉLjiy brŒjh®. mt®fis ÉLjiy miwTtš Él¥g£lJ.
brŒí« nghJ “ï›tH¡»š K‰¿Ykhf ïªj miwTtny nk Kjš ehis, r®tnjr bjhÊyhs® âdkhf,
mÚâ ïiH¡f¥g£LŸsJ; eh‹ v‹ nk âdkhf mDZo¥gj‰F tÊtF¤jJ.
kdrh£á¥go brašgL»nw‹...” v‹W
T¿dh®. mbkÇ¡f bjhÊyhs®fË‹ uZa¥ òu£áí« - nk âdK«
beŠr§fËš ïl« bg‰W É£l #h® bfhL§nfh‹ik M£áÆ‹ Ñœ uZa¤ bjhÊyhËfŸ bgU«
mš£b#š£, xUKiw mbkÇ¡f ïuÆšnt J‹g§fS¡F Mshdh®fŸ, ït®fË‹ thœ¡if Ãiyikí«
bjhÊyhs®fŸ nghuh£l¤â‹ nghJ cyf¤ bjhÊyhËfË‹ ÃiyiknahL x¤âUªjJ.
mt®fŸ ÛJ ml¡FKiw Vîtj‰F«
bjhÊyhËfŸ 14 k neu¤â‰F« nkš fLikahf ciH¡f
kW¤J É£lh®. ã‹d® ït® mbkÇ¡f
nt©oÆUªjJ. uZa¤ bjhÊyhËfË‹ ï¤jifa Ãiyikia
ft®d® mš£b#š£
muáaÈš ïUªnj Xu§f£l¥g£lh®.
v⮤J 1895 - 1899¡F ïil¥g£l fhy¤âš ü‰W¡fz¡fhd
15 16
ntiy ÃW¤j§fŸ eilbg‰wd. ï›ntiy ÃW¤j§fËš
2 ïy£r¤J 21 MÆu« ng® fyªJ¡ bfh©ljhf òŸË Étu§fŸ
bjÇÉ¡»‹wd. 1896 V¥uš khj¤âš nkij byÅ‹ nk
âd¤â‰fhf vGâa áW ãuRu¤âš, uZa¤ bjhÊyhËfË‹
Ãiyik F¿¤J ÉÇthf myáanjhL, uZa¤ bjhÊyhs®fË‹
bghUshjhu nghuh£l« - muáaš nghuh£lkhf vG¢á¡
bfhŸs nt©L« v‹gijí« tÈíW¤âd®. bjhÊyhËfË‹
8 k neu ntiy¡fhd nghuh£l§fns uZa¥ òu£á¡F
ɤâL« K¤jhf mikªjJ v‹whš ÄifahfhJ.
ïªâahÉš ïªâahÉš bjhÊš ts®¢á ãÇ£oZ
uZa¥ òu£áÆ‹ jh¡f« »H¡»ªâa f«bgÅÆ‹ tUif¡F¥
nk âd« ã‹ng Jt§»aJ. Mu«g¤âš gŠrhiy,
khnkij byÅ‹ jiyikÆš eilbg‰w Kjš uZa¥ òu£á
cyf¤ bjhÊyhË t®¡f¤â‰F«, moik¥g£l ehLfËš cŸs rzš, njÆiy v°nl£°, ïuÆšnt,
k¡fS¡F« bgU« c¤ntf¤ij bfhL¤jJ; khbgU« Ãy¡fÇ ngh‹w F¿¥ãl¤j¡f áy
e«ã¡ifô£oaJ. uZa¥ òu£áia¤ bjhl®ªJ ïªâah, Ódh bjhÊšfËÈUªnj Mu«gkhÆd.
c£gl gšntW fhyÅ eh£L k¡fË‹ ÉLjiy nt£if vG¢á¡ ïªâahÉ‹ Kjš J Miy
bfh©lJ; ÔÉukilªjJ. ïj‰F ÉâÉy¡fhf jÄHfK« fšf¤jhÉš 1818ïš g£lÇahÉš
ïU¡fÉšiy. uZa¥ òu£áÆ‹ bt‰¿ jÄHf bjhÊyhË Jt§f¥g£lJ. 1839š mrhÄš Kj‹
t®¡f¤ijí« g‰¿¡ bfh©lJ. ïJnt br‹idÆš “bk£uh° Kjyhf njÆiy njh£l§fŸ Jt§f¥
nyg® ôÅa‹” mik¤âl ɤjhdJ. ïj‹ tuyh‰iwí« g£ld. mnj fhyf£l¤âš fšf¤jhÉš
gh®¥ngh«! rzš bjhʉrhiyí« mik¡f¥g£lJ.
1853ïš ïªâahÉ‹ Kjš ïuÆš
ngh¡Ftu¤J g«ghŒ¡F« - jhzhɉF«
ïilna Jt§f¥g£lJ.
ãÇ£oZ M£áahs®fis¥
bghW¤jtiu j§fsJ ru¡Ffis
bt›ntW ïl§fS¡F JÇjkhf
bfh©L brštj‰F«, ehL KGtJ«
M§fh§nf vH¡Toa nghuh£l§fis
ÉiuªJ xL¡Ftj‰F« ga‹gL¤âlnt
ïuÆšnt Jiwia Jt¡»d®. v¥go
ÆUªjnghâY« Ãy¥ãuò¤Jt
ïªâahÉš ïuÆš bjhÊY¡F¤
njitahd Ãy¡fÇ c‰g¤â¡F«,
ïU«ã‹ ga‹gh£o‰F« njitahd
Jiz¤ bjhÊšfis nr®¤nj ts®ªjJ.
ïªâahÉ‹ bjhÊš ts®¢á¡F bgU«
g§fh‰¿aJ ïuÆšntJiw.
17 18
ïªâahÉš Kjš ntiy ÃW¤j«
ïªj¡ fhyf£l¤âš ïuÆšnt f£Lkhd¥ gÂfËš
4 y£r¤â‰F« nk‰g£l bjhÊyhs®fŸ gÂÆš <Lg£ld®.
ï¤bjhÊyhs®fŸ âdK« 10 k neu¤â‰F nkš
ciH¡fnt©o ïUªjJ.
ïªÃiyÆš 1862 V¥uš - nk khj§fËš bAuhÉš cŸs
ïuÆšnt bjhÊyhs®fŸ 8 k neu ntiy nfhÇ¡ifia
K‹it¤J ntiy ÃW¤j¤âš <Lg£ld®. ïâš 1200¡F«
nk‰g£l bjhÊyhs®fŸ g§nf‰wd®. ïJnt ïªâahÉš
eilbg‰w Kjš bjhÊyhs® ntiy ÃW¤j«. 1886ïš
áfhnfhÉš eilbg‰w 8 k neu nfhÇ¡if¡fhd ntiy
ÃW¤j« eilbgWtj‰F 24 M©LfS¡F K‹ng, ïªâa
bjhÊyhs®fŸ ï›ntiy ÃW¤j¤âš <Lg£L cyf¤
bjhÊyhs® tuyh‰¿š j§fsJ g§fË¥igí« gâî
brŒJŸsd®.
ehL KGtâY« kh£L t©o¤ bjhÊyhs®fŸ, br§f‰
Nis¤ bjhÊyhs®fŸ, Äš bjhÊyhs®fŸ vd gšntW
bjhÊyhs®fË‹ ntiy ÃW¤j§fŸ M§fh§nf áW áW msÉš
eilbg‰whY« ïj‰F ga‹ »il¡fhkÈšiy. 1881ïš Kjš
“bjhÊyhs® r£l«” ãÇ£oZ M£áahsuhš bfh©L
tu¥g£lJ. ï¢r£l« bfh©Ltu¥gLtj‰F K‹dhš
bjhÊyhs® Ãiyik F¿¤J Muha¥g£l fÄõÅš,
bjhÊyhs®fŸ Éoa‰fhiy 4.00 k¡F Miy¡F¢ br‹W ïuî
10.00 k¡F âU«g nt©L«. 18 kÂneu ntiy v‹gJ
f£lhakhfnt ïUªjij gâî brŒJŸsJ.6
mnjnghš 1893M« M©L bgu«ó® ïuÆšnt
gÂkidia¢ nr®ªj bjhÊyhs®fŸ 3000 ng® ntiy
ÃW¤j¤âš <Lg£ld®. mâfǤJ tU« ïuÆšnt ntiy
ÃW¤j§fis cil¥gj‰F ãÇ£oZ muR gy jªâu§fis
ifah©lJ. mj‹ xU gFâahf ïuhQt¤âš ïUªjt®fS¡F
ïuÆšnt ãÇÉš ïUªj mid¤J ntiyfisí« f‰W¡
bfhL¡F« â£l¤ijí« mKyh¡»aJ.
1882-1890¡FŸ g«ghŒ k‰W« br‹id khfhz§fËš
25¡F« nk‰g£l bjhÊyhs® ntiy ÃW¤j§fŸ eil
bg‰WŸsd. bjhl®ªJ Úo¤j ntiy ÃW¤j« k‰W« gy
nghuh£l§fË‹ fhuzkhf Û©L« 1891š òâa bjhÊyhs®
r£l¤ij bfh©L tªjJ. ï¢r£l¤âš, 9taJ Kjš
6. http://www.indhistory.com/factory-act.html
19
14 taJ tiu cŸs FHªij bjhÊyhs®fŸ 9 kÂneuK«, bg©
bjhÊ yhs®fŸ 11 k neuK« ciH¡f nt©L« v‹W
ï¢r£l« T¿aJ. Mdhš, M© bjhÊyhs®fË‹ ntiy neu«
F¿¤J bgU« bksdnk rhâ¤jJ.7
râ tH¡F
ts®ªJ tU« bjhÊyhs® ntiy ÃW¤j§fis f©L mŠáa
ãÇ£oZ muR, bjhÊyhs®fis m¢RW¤J tj‰F«, bjhʉr§f
brašgh£il Kl¡Ftj‰F« fLikahf Ka‰á¤jJ. mj‹
Éisnt Ûu£ râ tH¡F. ï›tH¡»‹ K¡»a m«rnk,
bjhʉr§f nghuh£l¤ij Kl¡FtJ. 1928M« M©oš
ãÇ£oZ muR, ‘ntiy ÃW¤j¤ij r£l Énuhjkh¡F«
knrhjhit bfh©L tªjJ. mnjhL, bjhÊyhs® jiyt®fis
ÉrhuizÆ‹¿ fhtÈš it¡f mâfhu« tH§F« bghJ
ghJfh¥ò r£l knrhjhití« jh¡fš brŒjJ.’ 8
ïªj ïu©L knrhjhî« g©oj nkhâyhš neU, yhyh
y#gâuhŒ k‰W« gyuJ v⮥ãdhš njhšÉÆš KoªjJ.
ïU¥ãD« ï¢r£l« bfh©LtUtij ifÉl ÉU«ghj M§»y
muR “mtru r£lkhf” 1929 V¥uÈš bfh©L tªjJ. mªj
neu¤âšjh‹ gf¤á§F«, g£Lnfh°tu¤j¤J« ahiuí«
fha¥gL¤jhj btoF©il ghuhSk‹w¤âš åád®.
ïij¤ bjhl®ªJ f«ôÅ°£Lfisí«, bjhʉr§f¤
jiyt®fisí« ehL KGtJ« nt£ilahoaJ. ïâš ãugy¤
jiyt®fshd v°.V. lh§nf, K[hg® mfkJ, ã.á. n#há c£gl
32 ng® ÛJ tH¡F¤ bjhL¤jJ. ïJnt Ûu¤ râ tH¡fhF«.
jÄHf¤âš bjhÊyhs® nghuh£l§fŸ
jÄHf¤âš Rjªâu¥nghuh£l¤njhL
ïizªjjhf bjhÊyhs® ntiy
ÃW¤j§fŸ mikªjJ. ïâš
t.c. áj«gu« bgU« g§F t»¤jh®.
1908ïš ö¤J¡FoÆš eilbg‰w nfhuš
Äš bjhÊyhs®fŸ nghuh£l« F¿¥
ãl¤j¡fJ. 1695 bjhÊyhs®fŸ ïªÃW
td¤âš ntiy brŒjd®. ït®fËš
bgU« gFâÆd® 16 taâ‰F c£g£l
7. Working Class of Inida, History of Emergence and Movement 1830-1970, Sukomal Sen.
8. tuyhW gil¤j tH¡FfŸ, átiy ïskâ, miyfŸ btËp£lf«, br‹id.
20
áWt®fŸ. mJk£LÄ‹¿ âdK« 14 k neu« fLikahf
ciH¡f nt©L«, r«gs« Äf¡ Fiwthfnt tH§f¥g£lJ.
mJk£LÄ‹¿ f«bgÅ¡FŸ R‰W¢ NHš fLikahf
ghâ¡f¥g£oUªjJ Rthá¥gj‰nf bjhÊyhs®fŸ
áuk¥glnt©oÆUªjJ. ïªÃiyÆš t.c.á. ã¥utÇ 23M« njâ
bjhÊyhs®fËilna ciuah‰¿dh®. mtuJ vG¢áÄ¡f
ciuia¡ nf£l bjhÊyhs®fŸ ntiy ÃW¤j¤âš <Lg£ld®.
ï›ntiy ÃW¤j¤jhš bjhÊyhs®fŸ fLikahd ghâ¥ã‰F
cŸshÆd®. Mdhš, bjhÊyhs®fË‹ cWâahd
nghuh£l¤â‰F ㋠îthf« t.c.á.íl‹ ng¢Rth®¤ij el¤â
Ô®î f©lJ. ïj‹ ã‹ thu¤â‰F xU ehŸ ÉLKiw, r«gs
ca®î, ntiy neu« Fiw¥ò vd cÇikfis bt‹bwL¤jd®.
ïJ bjhÊyhs®fŸ k¤âÆš jh¡f¤ij V‰gL¤âaJ.
Kjš bjhʉr§f«
br‹idÆš gšntW bjhʉrhiyfŸ njh‹¿d. F¿¥ghf
bgu«óÇš ïuÆšnt gÂkidí«, g¡»§fh« f®dh£o¡
ÄšY« òfœ bg‰wjhf ïUªjd. ã.m©£.á. ĚȚ k£L« 10,000
bjhÊyhs®fŸ gÂòǪjd®.
gŠrhiy¤ bjhÊšfËš <Lg£oUªj bjhÊyhs®fË‹
Ãiyik Äf nkhrkhf ïUªjJ. ïJ F¿¤J br‹id
bjhÊyhs® r§f¤â‹ ‘bgh‹ÉHh kyÇš’ ïl« bg‰WŸs
tÇfis ï§nf F¿¥ãLtJ bghU¤jkhf ïU¡F«.
“g¡»§fh«, f®dho¡ MiyfËš gÂòǪj bjhÊyhËfŸ
fhiyÆny nfhÊ Tîtj‰F K‹ò vGªJ, ntiy¡F¢ br‹W,
ïuÉš nfh£lh‹ Tî«nghJ åL âU«ãd®. âd«
gÅbu©L k neu« ïaªâu¤njhL, ïaªâukhf vY«ò
nehf, ïu¤j« R©l ciH¤jd®....”
ï¤bjhÊyhËfŸ fLikahf ntiy th§f¥g£ld®.
Mdhš, ït®fË‹ kâa rh¥gh£L ïilntis neu« Äf
Fiwthdjhf ïUªjJ, btW« 30 ÃÄl« k£Lnk. ïªj neu«
f«bgÅÆš ïUªJ g¡f¤âš cŸs åLfS¡F¢ br‹W
rh¥ã£LÉ£L âU«òtj‰F nghJkhdjhf ïU¡fÉšiy.
c©gj‰F Tl ïaªâu¤njhL ngh£o nghl¡Toa
msɉF mt®fŸ ntfntfkhf rh¥ãl nt©oÆUªjJ.
bjhÊyhËfË‹ ï¤jifa nkhrkhd Ãiyikfis
âdK« ftŤJ¡ bfh©oUªj ïu©L ÉahghÇfŸ
21
Í. ïuhkhŠrY ehíLî«, Í. brštgâ br£oahU« kd«
behªjd®. bjhÊyhs® Ãiyik F¿¤J foj§fis îthf¤â‰F
bjhl®ªJ vGâd®. mâš á¿J gaD« »il¤jJ. ïij¤
bjhl®ªJ 1918 V¥uš 27M« njâ “bk£uh° nyg® ôÅa‹” v‹w
bjhʉr§f¤ij Jt¡»d®. ïJnt jÄHf¤âš mik¥òßâahf
Jt§f¥g£l Kjš bjhʉr§fkhF«. ïj‹ jiytuhf thoah
mt®fS«, brštgâ br£oah® brayhsuhfî«
nj®ªbjL¡f¥g£ld®, ït®fSl‹ âU.É.f., r®¡fiu br£oah®
c£gl gy® cjÉd®. njhH® á§fhunty® ã.m©£.á. Äš
bjhÊyhËfËilna gšntW jUz§fËš vG¢áÄ¡f
ciuah‰¿ C¡FɤJ tªjh®. ïªj bjhʉr§f¤âš br‹id
efu¤âš cŸs mid¤J bjhÊšfËY« ntiy gh®¡F«
bjhÊyhs®fŸ cW¥ãduhf ïizªjd®. ït®fË‹ Kjš
nfhÇ¡ifna 30 ÃÄlkhf ïUªj rh¥gh£L neu¤ij mâfÇ¡f
nt©L« v‹gnj v‹whš m‹iwa bjhÊyhs® Ãiy v¥go
ïUªâU¡F« v‹W czuyh«.
ïªâahÉš Kjš nkâd«
bj‹ÅªâahÉ‹ Kjš f«ôÅ°£ njhH® á§fhunty®.
ãÇ£oZ ïªâahÉnyna Kj‹ KjÈš 1923ïš nkâd¤ij
bfh©lhl â£lÄ£lh®. mªj mo¥gilÆš nk 1, 1923 m‹W
br‹idÆš ca®Úâk‹w¤â‰F vânu cŸs fl‰fiuÆš njhH®
á§fhunty® jiyikÆY«, âUtšÈ¡nf fl‰fiuÆš
âU. »UZzrhÄr®kh jiyikÆY« nk âd¡ T£l§fŸ
eilbg‰wJ.
ca®Úâk‹w fl‰fiu T£l¤âš ciuah‰¿a
á§fhunty®, “nk âd« bjhÊyhs®fŸ âd«, ï¤âd¤ij
ïªâa¤ bjhÊyhs®fŸ bfh©lhl
nt©L«. bjhÊyhs®fshš k£Lnk
nk âd« bfh©lhl¥gLtjhš, bjhÊ
yhËfŸ nkY« cu« bgWth®fŸ. ïJ
njr¤â‹ ts®¢á¡F« gadË¡F«!”
v‹W KH§»anjhL, br§bfhoia V‰¿
it¤j á§fhunty®, “bjhÊyhs® -
ÉtrhÆfŸ” f£áia Jt¡Ftjhf
m¿É¤jh®. m¡f£áÆ‹ vâ®fhy
â£l§fis És¡F« nghJ, 8 k neu
ntiyia r£lkh¡fnt©L« v‹W«
miwTÉdh®. nkY« nk Kjš ehis
22
njáa msÉš ÉLKiw ehshf m¿É¡f nt©L« v‹W«
nfhÇ¡if it¤jh®. m¤Jl‹ bjhÊyhs®fS¡fhf “nyg®
»[h‹ bf#£!” v‹w M§»y V£oidí«, “bjhÊyhs‹” v‹w
jÄœ thu ïjiHí« el¤âdh®. bjhÊyhs® Ãiyikfis g‰¿
gšntW f£Liufisí«, brh‰bghÊîfisí« M‰¿
ÉÊ¥òz®î mila¢ brŒjh® áªjid¢ á‰ã á§fhunty®
v‹gJ F¿¥ãl¤j¡fJ.

nk âd¤â‹ cyfkakh¡fš NHÈš nk âd¤â‹

njit gy kl§F mâfǤJŸsJ. 1886š
ï‹iwa nk âd¤ âah»fŸ ïu¤j« áªâ
njit bg‰bwL¤j 8 k neu ntiy ï‹iw¡F
bgU« nfŸÉ¡F¿ah» tU»wJ.
mnjnghš cyf¤ bjhÊyhs®fË‹
Ú©l beoa nghuh£l¤â‹ _y«
bg‰bwL¤j ntiy ghJfh¥ò k‰W«
bjhÊyhs® ey¤ â£l§fŸ R¡Füwh¡
f¥gL»wJ. mid¤J bjhÊšfËY«
ïJjh‹ Ãiyik! mâY« F¿¥ghf
ï‹iwa eåd bjhÊšE£g bjhÊš
fshd, f¤JiwÆš - bjhʉ
r§f§fnsh mšyJ mt®fsJ cÇik
fS¡fhf nghuhL« mik¥òfnsh
bgÇajhf ïšyhj NHÈš, eåd ïs«
bk‹bghUŸ tšYe®fŸ fLikahf
Ru©l¥gL»‹wd®. ïJ F¿¤J
rÛg¤âš btËahd, “Ĥu‹ gî©
nlõ‹” m¿¡if gšntW c©ikfis
btË¢r¤â‰F bfh©L tU»wJ.
6 ngiu bfh‹w bk‹bghUŸ Jiw
lh¡l® Jthufeh¤ jiyikÆš ïa§F«
Ĥu‹ gî©nlr‹ v‹»‹w j‹dh®t¤
bjh©L ÃWtd« br‹idÆš cŸs 40
bk‹bghUŸ ÃWtd§fis MŒî¡F
c£gL¤âaJ. ïªj MŒî gšntW
âL¡»L« Éõa§fis btË¥
gL¤âíŸsJ.9
9. Decan Chronicle, Chennai, 29 March 2005.

23 24
 F¿¥ghf 27 taJ Kjš 33
taJ¡F c£g£l bk‹bghUŸ
tšYe®fŸ 6 ng® ïja nehŒ
k‰W« Kl¡Fthj¤â‰F cŸsh»
kuzkilªJŸsd® v‹gJ
jh‹. (F¿¥ghf kuz kilªj
t®fsJ FL«g§fËš ïJ
ngh‹w nehŒfŸ ahU¡F« ïšiy
v‹gJ F¿¥gl¤J¡fJ)
mbkÇ¡fhÉš 1880ïš
bjhÊyhs®fË‹ Mí£fhy«
30 tUl« k£Lnk v‹W
F¿¥ãL« nghJ Éa¥ghf
ïUªâU¡F«; Mdhš e«Kila
j‰fhy NHÈnyna ïJ Ã#khf
ïU¥gJ m⮢áaË¡»wJ.
ïJ F¿¤J ïªÃWtd«
gšntW jftšfis btËÆ£LŸsJ, “F¿¥ghf rh¥£nt®
bjhÊÈš <Lg£oU¡F« bjhÊyhËfËilna j‰bfhiy
mâfǤâU¡»wJ; Éthfu¤J, ïUja nehŒfŸ, u¤j mG¤j«,
r®¡fiu nehŒ k‰W« kd mG¤j« c£gl gšntW nehŒfS¡F
Msh»‹wd® v‹gij m«gy¥gL¤âíŸsJ. nkY« Ú©l neu
ntiy, bjhl®ªJ xnu khâÇahd thœ¡if Kiw, czî
KiwÆš V‰g£LŸs kh‰w« - Õrh ngh‹w eåd czî
tiffis c£bfhŸtJ, cl‰gƉá kUªJ¡F« »ilahJ.
k‰W« fÂÂ K‹nd Ú©l neu« ntiy brŒtjhš V‰gL«,
fG¤J tÈ, KJF tÈ, f©bzÇ¢rš, ifÉušfËš V‰gL« tÈ
v‹W gšntW cghijfS¡F cŸsh»‹wd®. ï¤jifa
Éõa§fŸ mt®fis bgU« kdcis¢rY¡F cŸsh¡F»‹wd.
ïJjh‹ ï‹iwa Ãiy; c©ikÆš mbkÇ¡fh, ãÇ£l‹,
ãuh‹° ngh‹w ehLfËš cŸs g‹dh£L ÃWtd§fŸ
ï‹iw¡F e«Kila eh£oš mî£ nrh®Ì§10 v‹w KiwÆš
ntiyfis¡ bfhL¤J th§F»‹wd®. ïJ Ru©lÈnyna
10. mî£nrh®Ì§ v‹gJ, cyfkakh¡fš k‰W« Vfhâg¤âa ÃWtd§fË‹ eåd
Ru©lš tot«: xU ÃWtd« jd¡F¤ njitahd bghU£fisnah mšyJ ÃWtd«
rh®ªj ntiyfisnah mªÃWtd¤â‰F btËÆš bfhL¤J bgWtJ. ïJ j‰nghJ
bk‹bghUŸ k‰W« nrit¤JiwÆš bfhof£o gw¡»wJ. cjhuzkhf:
mbkÇ¡fhÉš cŸs gšntW ÃWtd§fŸ j§fsJ njitfis ïªâahÉš cŸs
ÃWtd§fË‹ _y« bg‰W bgU« bfhŸisao¡»‹wd®.
25
bgU« Ru©lyhf cUbtL¤JŸsJ. c©ikÆš mt®fsJ
eh£oš cŸs bjhÊyhs®fS¡F xU ehis¡F bfhL¡f¥gL«
r«gs¤âš 10ïš xU g§if k£Lnk ï¤jifa bjhÊyhËfS¡F
bfhL¤J É£L, j§fsJ Vfnghf yhg¤ij mŸË¡
bfhŸ»‹wd®. mâY« F¿¥ghf ï‹iw¡F I.o. gh®¡ v‹W
miH¡f¥gL« gy ïl§fËš eilbgW« bko¡fš ouh‹°
»Ç¥õ‹, nl£lh v‹oÇ, nrit¤JiwfËš <LgLgt®fŸ
12 k neu ntiy v‹W jªâukhf kh‰¿ É£lh®fŸ.
nk‰f©l ÃWtd¤â‹ òŸË Étu¥go j‰nghJ
br‹idÆš k£L« 50,000 bjhÊyhËfŸ ï¤JiwÆš
gÂòÇtjhfî«, ï‹D« áy M©LfËš nkY« 75,000 nguhf
ïJ mâfÇ¡f¡ TL« v‹W« F¿¥ã£LŸsd®. vdnt eåd¤
bjhÊyhËfshf ïU¡F« ït®fS¡F« - bjhÊyhË t®¡f
cz®it C£LtJ«, Ru©lÈš ïUªJ k£LÄ‹¿ mt®fsJ
ïsikahd thœit Û£blL¥gJ« nk âd¢ NSiufË‹
flikah»wJ.
cyfkakh¡fÈš bjhÊyhs® Ãiy
f¤JiwÆš k£LÄ‹¿, bjhÊyhË t®¡f ïa¡f¤â‹
mo¥gil t®¡fkhd Miy¤ bjhÊyhËfË‹ Ãiyik Äf
nkhrkhd msɉF kh¿íŸsJ. bjhÊyhËfË‹ Ú©l, beoa
nghuh£l¤â‹ _yK«, uZa¥ òu£áÆ‹ bt‰¿¡F¥ ã‹dhY«
bjhÊyhËfS¡F r£ló®tkhf »il¤j ntiy ÃW¤j cÇik,
nghuhL« cÇik, (jÄHf¤âš MáÇa®fŸ - muR CÊa®fŸ
ntiy ÃW¤j¤â‹ nghJ c¢rÚâk‹w« ntiy ÃW¤j§fS¡F
Éâ¤j jil c¤juit eh« m¿nth«.) mt®fsJ
thœ¡if¤ju¤ij ghJfh¤âl bg‰bwL¤j gšntW ey¤â£l
cÇikfŸ - rYiffŸ ï‹iw¡F Vfhâg¤âa cyfkakh¡fÈ‹
_y« jf®¤jbj¿a¥gL»wJ; g¿¡f¥gL»wJ.
É.M®.v°., á.M®.v°. v‹w bgaÇš bjhÊyhËfis
å£L¡F mD¥ã É£L, ÃWtd¤â‹ bga®fis¡ Tl kh‰¿¡
bfh©L, mnj ntiyia fh©£ouh¡£ v‹w bgaÇš giHa
bjhÊyhËfis Äf Fiwªj r«gs¤â‰F ntiy¡F mk®¤â¡
bfh©L brašgL« Úr¤jdkhd ngh¡F ï‹iw¡F mâfǤJ¡
bfh©L tU»wJ. ïJ xU g¡f« v‹whš, Kiwrhuh bjhÊyhs®
v©Â¡if ehLKGtJ« gš»¥bgU»íŸsJ. ït®fsJ
ntiy neu« bgUksÉš nfŸÉ¡F¿ahfnt cŸsJ. mâY«
bgU« ÃWtd§fËš Tl fh©ouh¡£ v‹w bgaÇš 8 k neu«
26
ntiy + 4 k neu« X.o. (Xt® il«) v‹W T¿ f£lhakhf
12 k neu ntiyia th§F« jªâu¥ ngh¡nf mâfǤJŸsJ.
mnj nghš ïªâahÉÈUªJ gšntW ehLfËš gÂòÇí«
bjhÊyhs® Ãiyikí« ïnj ÃiyÆšjh‹ cŸsJ. vdnt
nkâd KH¡fkhd 8 k neu ntiy c¤âuthj« v‹gJ r_f
kh‰w¤njhL ïiz¡f¡Toa òu£áfu muáaš gÂahfnt e«
K‹ cŸsJ. ït‰iw bt‹bwL¥gnj ekJ flikahf
mika£L«.
ö¡F nkil
kh®¡° - V§bfšá‹ “cyf¤ bjhÊyhs®fns x‹W V¿a âah»fŸ
nrU§fŸ” v‹w KH¡f« ehS¡F ehŸ cWâ¥g£L¡ bfh©L Mšg®£
tU»wJ. cyfkakh¡fš NHÈš, g‹dh£L ÃWtd§fË‹ - gh®r‹°,
Vfhâg¤âa ehLfË‹ Ru©lš Kf¤âiuia »Ê¤bj¿a, cyf Mf°£ °ig°,
t§», cyf t®¤jf °jhgd¤â‰F vâuhf cyf« KGtJ« cŸs #h®{ V§fš,
bjhÊyhËfŸ mÂâu©L vG¢ánahL nghuho tUtij mlhš¥ ã°r®,
cyf« f©L tU»wJ. ÿÆ° ȧ
x›bthU nk âd¤ijí«, cyf¤ bjhÊyhËfis vG¢á¡
bfhŸs¢ brŒí« - cyf¤ bjhÊyhËfis moik Éy§FfËš
ïUªJ ÉLÉ¡F« vG¢áfukhd ehshf kh‰Wnth«!
thœf nk âd«! ts®f bjhÊyhs® x‰Wik!!
X§Ff nkâd âah»fŸ òfœ!!!
Jiz òǪj üšfŸ-ïizajs§fŸ
1 nk âd« ü‰w©L tuyhW, (M§»y«)
nrhÉa¤ btËpL, kh°nfh 1990
2 rhrd ïa¡f«, cy»‹ Kjš bjhÊyhs® ïa¡f«, v‹.
uhk»UZz‹.
3 br‹id bjhÊyhs® r§f«, 60tJ M©L ky®.
4 India Thozhilalargalin Thanthai Maamaethai,
P. Vasanthakumaran; Poornima Pathippagam
5 www.Wikipedia.org 15tUl fL§fhtš
6 The History of May Day, Alexander Trachtenberg j©lid bg‰w
7 http://www.marxists.org/subject/mayday/ rhKntš Õšl‹
ik¡nfš °¡th¥
M°f® Ú¥

27 28
 ghuâ ò¤jfhya¤â‹ òâa btËpLfŸ 34. kdnr bl‹õ‹ ¥çZ eËÅ 5.00
35. áyªâí« <í« 5.00
1. FL«g« jÄœ¢bršt‹ 5.00
36. bg©Âa« ngryh« th§f c. thR» 5.00
2. gŠrha¤J« »uhk¥òw
tWik xÊ¥ò« nk.t. muR«. lh¡l® N®afhª¤ÄÞuh 5.00 37. t§»¤Jiwí« ïªâahÉ‹ vâ®fyK« nf. »UZz‹ 5.00
3. muR byÅ‹ 5.00 38. ï‹Nu‹ÞJiw vj‰F? rhÄehj‹ 5.00
4. eh‹ eh¤âf‹ V‹? gf¤á§ 5.00 39. bjhʉr§f§fË‹
fhy« KoªJ É£ljh? v‹. Fznrfu‹ 10.00
5. nk âd tuyhW 5.00
40. ey« eyk¿a Mtš vÞ.É. ntQnfhghš 5.00
6. flîŸ c©lh? ïšiyah? V. ghyR¥ukÂa« 5.00
41. MjÈdhš fhjš brŒå® #h. khjtuh{ 5.00
7. flîŸ ãwªj fij vÞ.V. bgUkhŸ 5.00
42. bgÇahU« RakÇahij ïa¡fK« É#a‹ 5.00
8. vJ _le«ã¡if R.bgh. mf¤âaȧf« 5.00
43. m«ng¤f® - xU kâ¥ÕL ã.ã. rh‹§»Ç 5.00
9. ïªâa k©Âš bghUŸKjš thj« É.ã.áªj‹ 5.00
44. Vfhâg¤âa« ãugh¤g£eha¡ 5.00
10. n#hâgh óny r_f Ó®âU¤j¤ jªij njZgh©nl 5.00
45. f«ôÅÞ£ ãufld« m‹W« ï‹W« mÞ#hÞ mfkJ 10.00
11. cyfkakh¡fš rfh¥j¤âš fyh¢rhu« Ójhuh« ba¢NÇ 5.00
46. f«ôÅÞ£ ãufld¤âš bghâªJŸs
12. fhªâ m«ng¤f® rkur« mUz‹ 10.00
tuyh‰W c©ikfŸ ï®[gh‹ AÕ¥ 5.00
13. jÄH® âUkz« ne‰W Kjš ï‹W tiu nguh. r. khlrhÄ 5.00
47. eh£L¥òw fijfŸ r. khlrhÄ 5.00
14. j©Ù®...j©Ù®...j©Ù® nguh. rªâuh 5.00
48. ïu¤j bfhâ¥ò
15. ehL« ekJ fiyfS« K»š 5.00
49. kh®¡áaK« fyh¢rhuK« r®nt 5.00
16. ïªâahÉš ãÇ£oZ f«ô.f£á ÃidtiyfŸ 10.0
50. nk âd« nf. brštbgUkhŸ 5.00
17. kh®¡áa¤â‹ vâ®fhy« ãugh¤g£eha¡ 5.00
51. mî£ nrh®á§ É#a‹ 5.00
18. f«ôÅÞ£ m¿¡if (RU¡f«) ïuh. #tA® 5.00
52. Ru©lš v‹whš v‹d? É. Ûdh£á Rªju« 5.00
19. kyuhj mU«òfŸ nguh. rªâuh 5.00
53. ò¤j® nj. ïy£Rkz‹ 10.00
20. ehlf« v‹d brŒí« ». m©zhkiy 5.00
54. br¥l«g® ÃidîfŸ mUªjâuhŒ 5.00
21. Au¥gh ntj§fË‹ ehlh? V.É. bt§fnlÞtu‹ 10.00
55. Vfhâg¤âa #dehaf« mUªjâuhŒ 5.00
22. MÆõh ïuh. eluh#‹ 5.00
56. cyfkakh¡fY« jÄHf ÉtrhÆfS« nf. tujuh#‹ 5.00
23. kÅj‹ ah® rhÄehj r®kh 10.00
57. v‹bw‹W« kh®¡Þ #h. khjtuh{ 10.00
24. kÅjK« cÇikí« r. ghyKUf‹ 10.00
58. fhªâ ò‹dif¡»wh® #h. khjtuh{ 5.00
25. jÄHf MWfË‹ mty Ãiy nguh. #dfuh#‹ 5.00
59. kÅj®fŸ ehLfŸ #h. khjtuh{ 10.00
26. ÉLjiy¥òÈ â¥ò Ršjh‹ lh¡l®. É. éthdªj« 10.00
60. muáaš vd¡F ão¡F« r. jÄœ¢bršt‹ 10.00
27. fh®-M, ngUªjh? nguh. k 5.00
61. kh®¡áa j¤Jt« vÞ.V. bgUkhŸ 7.00
28. M© FHªijjh‹ nt©Lkh? ikâÈ átuhk‹ 5.00
62. cyfkakh¡fÈ‹ vâÇfŸ ãugh¤ g£eha¡
29. nuhÞ ïuh. eluh#‹ 10.00
62. Ûoah muáaš ãugh¤ g£eha¡ 5.00
30. tWikahš, fšÉJiwÆš
eR¡f¥gL« FHªijfŸ ikâÈ átuhk‹ 5.00 63. tcáí« Rnjá f¥gY« r. jÄœ¢bršt‹ 5.00
31. jÄÊš jȤ ïy¡»a« K»š 5.00 64. xU ÃÄl« xU kuz« lh¡l®. uhk‹ f¡f® 15.00
32. clš cW¥òfŸ lh¡l®. nkhfdh 5.00 65. fhuš kh®¡Þ òJíf¤â‹ tÊfh£o ï.v«.vÞ. e«óâÇgh£ 5.00
33. nAhÄnahgâ kU¤Jt« xU m¿Kf« lh¡l®. bt§flhry« 10.00 66. fÂÅ ôÅnfhL« jÄG« ïuh. Jiu¥gh©o 5.00

29 30