Chng 4 Mt vi vn vn ha gn lin vi lch s ting vit I s a dng vn ha trong lch s dn tc vit nam qua tm giu lch s ting Vit

t 1.1 lch s ting Vit trong tin trnh lch s dn tc Vit Nam Trong lch s pht trin ca mnh, ting Vit ln vt qua mi tr ngi do lch s x hi gy ra vn ln thnh mt ngn ng hon chnh v thng nht, p ng nhu cu l cng c giao tip v cng c t duy cho ton dn tc. Qua , chng ta c th thy r c sc sng mnh lit ca ting Vit trong qu trnh lch s v vang ca dn tc. 1.1.1 lch s ting Vit gn lin vi lch s dn tc Vit Nam

khi phn chia cc giai on lch s ting Vit, a s u ng tnh vi kin cho rng ngn ng ca cng ng dn tc thuc a bn nh nc Vn Lang chnh l ngn ng thng nht ca ngi dn Vit k t giai on Vit Mng cho n ngy nay. Bng nhng so snh, i chiu vi tnh trng a l, chng ta nhn ra rng thi k m u lch s pht trin ca Ting Vit cng l thi k dn tc Vit Nam hnh thnh v xy dng nh nc s khai u tin ca mnh - nh nc Vn Lang. Chng ta c th hnh dung ra rng ting tin Vit Mng (ting vit giai on tin Vit Mng) v phi tr thnh cng c giao tip ca cng ng ngi vit, c dn ch th ca nh nc Vn Lang. R rng, s khi u ca lch s tv cng chnh l s khi u ca lch s dn tc vn: nn vn minh sng Hng, sng M v sng C trn c s nn vn ha ng Sn rc r ca lch s dn tc. khng nhng ng vai tr l cng c giao tip m trong thi k t nc b xm chim, h m ting ni cn l cng c on kt dn tc ng ln ginh quyn t do. Khi nhng th lc phong kin phng Bc trn xung lnh th nc ta vo nhng th k cui trc cng nguyn, t tin ca chng ta ngi Lc Vit c ting ni ring v thng nht. B ngn ng bt ngun t ngn ng khi Mn Khme thuc vng ng Nam . Ting ni lc ny lm trn trch nhim l cng c lin kt cng ng li vi nhau chng li s p t, ng ha ca th lc xm lc. vo thi k dn tc ta ginh li c s c lp v tr thnh mt nc c c lp ch quyn ng Nam . Tv thc hin mt bc chuyn mnh v i p ng nhu cu ca x hi. Ch ng vay mn mt lp t Hn Vit kh nhiu lm giu b ngn ng ca mnh, tv a nc i Vit vn ln snh vai cng cc quc gia ln cn vi t cch l mt nh nc c c lp ch quyn v c ting ni ring. Lc ny, s hng thnh ca dn tc cng chnh l s vn mnh pht trin ca ting ni dn tc. Vo nhng th k tip theo, tv tip tc song hnh vi vn mnh dn tc. Vn hc tv pht trin mnh m v ngy cng a dng gip tnh thng nht vn ha ca dn tc cng cao hn.

Thi k phong kin suy thoi, gia th ki XIX, Php xm lc nc ta. Trc nguy c b ng ha, tv vn vn ln ha cng vi sc sng ca dn tc vt qua thi k xm lc ca bn thc dn. Nh vy, qua cc phn tch trn, chng ta c th thy r rng tv t giai thi k u hnh thnh(giai on tin Vit Mng) cho n nay lun gn b cht ch nh hnh vi bng cng lch s pht trin dn tc. trong qu trnh tv lun lm trn trch nhim v khng ngng t b sung, lm giu thm chnh mnh tn ti v pht trin. 1.1.2 Vai tr ca tv trong vic hnh thnh v gi gn bn sc vn ha dn tc vn Ngn ng ng mt vai tr quan trng trong vic hnh thnh v pht trin bn sc vn ha ca mt dn tc. Ting Vit cng vy, khng nhng ng vai tr l s biu hin ca sc sng vn ha vn trong lch s, tv cn m bo cho sc sng vn ha ca vn bi v: Th nht, vo nhng nm trc cng nguyn, t tin chng ta c ting ni ring ca mnh,d vn cn th s mc mc nhng n cng cung cp y vn t cho mt i sng tinh thn c n np, qui c. l s khi u ca bn lnh dn tc, l sc thi vn ha ca dn tc vn. Th hai, tv giai on Vit Mng chung c s ng gp v cng to ln cho nn vn ha i Vit. m bo cho mt nh nc c lp ng vng bn cnh cc quc gia hng mnh khc phng Bc, ngn ng ring gip nc i Vit c mt nn vn ha pht trin hng thnh v cng l nhn t hp thnh quan trng gp phn lm nn nn tng v gi tr, bn sc, tinh hoa ca nn vn ha dn tc. Th ba, chng ta bit rng vo na cui th k XIX, tv li phi i mt vi nguy c b ng ha mt ln na trc s xm lc v h ca thc dn Php. Tuy nhin, trong mt hon cnh nh th, tv ch ng vay mn nhng g mnh cha c hon thin mnh thm mt bc na. Chnh trong thi im ny, nhng vn ng php ca tv tng bc c hon thin; vn t ca n cng c thm nhng t mi do vay mn. Mt ln na, tv li cho thy c sc sng v kh nng thch ng mnh m trc nhng iu kin khc nghit trong lch s pht trin ca mnh. Cui cng, vn th t th hin s gn b ca tv vi vn ha dn tc l biu hin s vay mn ln nhau gia tv v ngn ng cc dn tc lng ging khc trong sut qu trnh lch s ca chng. S vay mn ny, do tnh cht lu di ca thi gian v do s tip xc bn cht gia chng, c nhng nh hng su sc ln nhau. Tiu biu cho cc kin ca cc nh ngn ng hc ln cc nh nghin cu vn hc, Gio s Phm c Dng cho rng: . Nu nhn vo lp t vng c bn ngoi h thng t ch cc hot ng t nhin, c th v hot ng ca con ngi, s m th trong cc ngn ng tin Vit Mng ch c t ch vn ha sn bt, hi lm v h thng canh tc nng ry, cn lp t vng v vn minh nng nghip la nc hon ton khng c. Trong khi h thng t ny trong ngn ng Vit Mng li c chung mt gc vi cc ngn ng Ty Thi

Theo tnh hnh nghin cu hin nay th vn m gio s Phm c Dng nu ra cn cn phi c chng minh thm mt cch y . Trc tin l mt cu chuyn v t n ch ni canh tc ca nn vn minh nng nghip la nc gc Ty Thi c trong ting Mng. Nu theo nh Gio s Phm c Dng ngn ng tin Vit Mng hon ton khng c lp t vng v vn minh nng nghip la nc th ti sao ch trong mt vi th ng pha Bc ca ting Mng mi c t n cn trong tv li khng c. Thay vo trong tv t ch ni dung ny li l t rung vn c gc gc t thi tin Vit Mng. Qua tnh cht n nht ca t ch ni canh tc la nc n c ngun gc Ty Thi trong ting Mng, chng ta c quyn ngh rng ni canh tc la nc y phi c coi l vay mn. gp phn lm sng t thm vn , chng ta hy n vi v d v t ng lin quan n la go c trong nhm Vit Mng thy c s a dng ca chng. V d, trong ting Thi ngi ta thy ch c mt t khw dng ch la go tng ng vi bn khi nim khc nhau trong tv l la, thc, go, cm S a dng v t ch la go y cho thy tnh hnh phn bit la nc v la kh th hin kh r ton b nhm Vit Mng ch khng ch ring tiu nhm Vit Mng chung sau ny. Trong khi vi cch ni khw chm ch go t, hnh nh ting Thi mn t ny ngn ng lng ging phng Nam v sau. Kh c th ngh rng nhng ngn ng c s a dng v t ng li phi vay mn t nhng ngn ng t c s a dng hn mnh v chnh nhm t ng . T nhng iu phn tch trn, chng ta c th ngh rng tv giai on tin Vit Mng dng nh c lp t vng v vn minh nng nghip la nc v bit v k thut canh tc la nc ch khng ch b hp trong canh tc thun ty nng ry khi tip xc vi nhm Ty Thi. S tip xc ny kh l su sc v cng l c hi gp phn lm phong ph thm nhng g ngi Vit c t thi k vn ha ng Sn ch khng hon ton l s vay mn v sau ny do trc nhng c dn y cha tng c k thut canh tc nh th. Chng ta c th ly cu ni ca c Th tng Phm Vn ng knh mn thay cho li tiu kt v vai tr ca tv trong vic hnh thnh v pht trin bn sc vn ha vn : ngn ng gp phn lm nn bn sc ca mt dn tc, phn bit dn tc ny vi dn tc khc. Trong sut lch s u tranh lu di v quyn t ch dn tc, v c lp t do ca t nc, chng ta c th hnh dung dn tc vn ta phn u gian kh th no thot c him ha dit chng v ngn ng v vn ha, bo v v pht trin c tv 1.2 Nhng du vt vn ha th hin trong tn gi v a danh thy r hn mi quan h hu c gia tv vi vn ha dn tc trong qu trnh pht trin lch s, chng ta s ln lt quan st hai vn chnh sau: a. tn gi nhng s vt vn ha v b. mt vi a danh vn ha trong qu kh. 1.2.1 Mt ni dung vn ha th hin trong tn gi s vt c xa Hin tng th nht l v vn tn gc ch ci trng trong tv. Mi ngi u bit thi k vn ha ng Sn, trng ng c coi l mt sn phm vn ha c trng cho bn sc vn ha dn tc vn ta. Tuy nhin, tn gc (hay c th ni l tn thun Vit ca t trng) l g th cha ai c th gii thch c. Theo nh A.G Haudricourt, ci tn trng ng l mt tn ghp, hu k, n khng c g hn ci tn ng c ca Trung

Quc, thm ch cn khng hn ci tn gi tambour de bronze hay bronze drum ca Php, ca Anh. Trong vn ny, c gi tr nht l l ci tn gc lu li t thi thng c. Ni mt cch khc, theo cch t vn nh vy, tn thun Vit hay tn gc ca trng ng trong tv l g? tm cu tr li cho cu hi trn, gio s Nguyn Ti Cn tin hnh nhiu cuc kho st v c nhng xc nh u tin tn gc ca t trng trong ting tin Vit Mng. T vic kho st b s thi t nc ca dn tc Mng, Gio s cho bit rng tn gi trng c dng ng m trong ting Mng hin nay l khu. Trong cun t in Mng Vit mi xut bn do Nguyn Vn Khang ch bin cng c gii thch t khu ngha l trng ng , l mt tn mang tnh bit loi; cn t tlng l t ch ci trng ni chung, l mt t ch chung loi. Chng c ny cho bit c nhiu kh nng thi k tin Vit Mng chung tn gi ca trng ng l khu hay khau theo ng m ca ting Mng. Cn dng ng m trng ng l dng ng m sau ny mi c. Tnh hnh trn cho thy, theo cch t vn ca Gio s A.G. Haudricourt nu ra v tnh bn a ca tn gi ci trng, chng ta c th ni rng bc u khoa hc lch s tv c th gp phn chng minh c ngi Vit c mt tn gi trng ng ring v tn gi y c nin i kh c xa. iu l th l thi gian c xa y kh ph hp hay dng nh tng ng vi vi nin i ca nn vn ha ng Sn nc ta m nt c trng c bn l vn ha trng ng. 1.1.2 Tnh a ngun gc ca a danh a bn ngi Vit Lch s tv ng mt vai tr quan trng trong vic tm hiu vn lch s a danh vn ha a bn ngi Vit v n gp phn phn nh lch s pht trin vn ha ca dn tc. Thng qua vic kho st nhng a danh c nhng ngun gc ngn ng khc nhau, chng ta s gp thm nhng hiu bit v qu trnh pht trin ca nhng c dn l ch th ca ngn ng mt vng a l c th xc nh. Mt trong nhng v d cho vn lch s a danh ny l nhng a danh c ngun gc ngn ng Nam o (ngun gc M Lai) c lu gi t c xa trong vng dn c thun Vit hin nay. a bn H Ni, hin nay vn cn lu gi mt s a danh c ngun gc Nam o thuc lp c th ni l ti c xa. l tn gi ca sng C L, thnh Cn vng ngoi thnh pha Bc v pha ng H Ni. Thm mt v d na v tn gi mt vi con sng a bn min Bc vn. y l trng hp sng Lam hin nay vi tn gi sng Rum, sng C, nm Pao; l trng hp nhnh chnh ca sng M l sng Chu c thm tn gi l sng Lng; l trng hp ca sng Hng cn c tn gi l sng L hay sng Thao. Cc v d va c trnh by trn cho thy nhng con sng gn lin vi ci ni vn ha dn tc vn u c nhng tn gi khc nhau, do bt ngun t nhng h ngn ng khc nhau trong cng khu vc. Ni mt cch khc, tn gi ca nhng con sng ni trn phn nh tnh a ngun gc v tn gi ca chng. Nh tnh a ngun gc m ngi ta nhn bit tnh a vn ha, tnh hi t vn ha vng t m chng ta quan tm. Nhng tnh trng ni trn l chng c th hin mt vn vn ha lin quan n lch s ngn ng, c th y l lch s tv. Nh kho st v lch s tv, chng ta c th chng minh v phn loi nhng tn gi khc nhau ca nhng a danh, s vt theo nhng lp c ngun gc khc nhau.

T cc v d v tn gi s vt vn ha trong lch s v vn a danh vn ha nu trn, chng ta phn no thy r vai tr ca vic tm hiu lch s tv quan trng i vi vic tm hiu vn ha dn tc nh th no. ng thi qua y chng ta cn hiu r hn na s gn kt gia lch s tv vi lch s dn tc.