Вы находитесь на странице: 1из 8

TKETM TOPLUMU Nesnenin Biimsel Litrijisi Bugn tm evremizi sarm olan mallarn oaltlmasyla olumu bir bollk ve tketim

toplumu ierisinde yayoruz. nsanlar nesneler tarafndan kuatlm durumda. Bu durumda bizi tpk nesnelerde olduu gibi ilevsel bir hale getiriyor. Ancak unutmamak gerekir ki bu nesneler topluluu da insan etkinliinin bir rndr. Nesneler topluluunu betimleyecek szcklerimiz biriktirme ve okluktur. Biriktirme bal bana bir art deerler gstergesi, ktln yadsnmas durumudur. Ancak bu bolluk, biriktirme durumu bir istifleme olay deildir. Nesneler tketime bir dzen iinde gnderilir. Marka, biim, reklam, reten firma vb. hepsi birer gsterge zelliine sahiptir bu tketim etkinliinde. Bu dzen tketiciyi batan karmak iin zincirleme bir alverii olutururlar.Bolluun ve hesaplamann yeni sentezi drugstore ya da AVMlerde ortaya kar. nk bu merkezler mallar yan yana dizmezler yalnzca gstergelerin bir alamn oluturmaya abalarlar. Tketimin Mucizevi Stats Bolluk ve refah mutluluk gstergesidir. Ancak tketiciler kitlesi, her eyin kendisine verilecei ve bu bolluk ierisinde kesin ve meru haklara sahip olduuna dair amaz inanlaryla bu bolluu doann bir sonucuymu gibi addetme eilimindedirler. Gstergeler her zaman ele geirme ve savma, uzaklatrma ilevine sahiptirler. Gerekleri bu gstergelerin uzaklndan tketiyoruz. Bu gstergelere rnek olarak haberleri gsterebiliriz. Haberler kitle iletiim aralar tarafndan grselletirilir ve gsterge konumuna indirgenirler. Kitle iletiiminin bize verdii gereklik deil, gerekliin bir simulakra dntrld eydir. Tketim praksisi, tketicinin gerek dnya politika, tercih ve kltrle ilikisi, ilgi kendini adama, sorumluluk ilikisi deildir, ama bir tmden kaytszlk ilikisi de deildir. Merak ilikisidir. Tketimin yeri gnlk yaamdr. Gndeliklik btnselliin nesnellii karsnda klmtr. Bymenin Ksrdngs Tketim toplumu yalnzca bireysel harcamalarn artyla ilikili deildir. Ayrca yurttalar yararna nc kiilerin (rnein devletin) harcamalarnda da artlar meydana gelmitir. Bolluun artnn bir yan da yol at zararlardr. Bu zararlarn nedeni teknik ilerlemenin yan sra ayn zamanda tketim toplumunun yapsndandr. Zararlara rnek olarak; yerleim yerlerinin bozulmas, trafik, grnt, grlt, hava ve su kirlilii verilebilir. Ancak bir de hesaplamas olas olmayan kltrel zararlar vardr. rnein, mallarn ve zamann hzl deiiminden kaynaklanan bir gvensizlik ortam ve istikrarszln yol at psikojik zararlar bu gruba girer. Tketimin Toplumsal Mant

Sistem yalnzca kendi varln srme koullarn tanr, toplumsal ve bireysel eitsizlikler yadsr. Sadece bolluk deil ayn zamanda zararlarda toplumsal mantk tarafndan srdrlr. Kent ve sanayi ortam yeni ktlklar yaratr: mekan ve zaman, temiz hava, yeillik, su, sessizlik vb. gibi. Yani eskiden bedava olan ve her zaman kolayca bulunabilen eyler, sanayi toplumlaryla beraber lks mallar haline gelmilerdir. Toplumsal tketimde byk bir deime meydana gelmitir. retilmi mallar artk kitlelere rahata ve ucuz bir ekilde sunulurken, nceden doal ve bedava olan imdinin lks tketim mallar haline gelmi bu eyler kitlelere ok fazla nasip olmaz. Baudrillard tketilen mallarn niteliine bakarak snfsal ayrmclk okumasnn yaplabileceini syler. Herkes iin olma zelliini yitirmi ve bazlarnn ayrcal haline gelmi mallar ve hizmetlerin iyelii tanmlar snf ayrmlarn ve bugn iin bu durum tersine evrilmi durumdadr. nk bolluuyla yoksulluu, snflar ortadan kaldrdn iddia eden tketim toplumu tersine evrilmi ayr bir snfsal toplum ve eitsizlikler durumu yaratmtr. Nesneler aslnda toplumsal staty temsil etmektedirler. Mirasla gelen bir meruluun yansmas olan stat toplumda ykselmenin temel aralarndan bir tanesidir. Nesnelerin kullanm yoluyla bu statlere erimeye alan alt ve orta snflar iin durum tamamiyle vahim bir haldedir nk bu statler yalnzca kltr ve iktidar yoluyla st snflarn bir ayrcaldr. te bu sebeplerle, bolluk yalnzca tketim tatminliiyle alakal bir durum deildir, onun kendisi toplumsaln gsterenlerin retilmesi ve gdmlenmesini salayan bir durum olma zelliini gsterir. Buna gre de tketim sreci iki temel bakmdan zmlenebilir: Tketim pratiklerinin kaybolduu ve anlamlarn kazandklar bir koda dayanan anlamlandrma ve iletiim sreci olarak. Burada ise sadece bir koda dayanarak deil, statlere dayanan toplumsal snflandrma ve farkllatrma sreci olarak

Avrupa sosyolojisinin temelini oluturan gre gre tketim alan ortalama bir tketici etrafnda dalan trde bir alandr. Ancak Baudrillard tam tersi olarak tketim alannn yaplandrlm bir toplumsal alandr. nk ihtiyalar kendiliinden tketiciler tarafndan olumamtr. htiyalarn bir standard haline gelmesi ncelikle onun sekinler tarafndan kullanlmasna baldr. Tketim toplumunun bugn geldii noktaya getiren de gelirlerin ykselmesi deildir esasen yalnzca tketilen eyler ve dolaysyla zamanla ihtiya grubuna dahil olan elementlerin bu yukardan aaya doru yenilenmesindendir. Bymenin elikilerinden biri de maln ve ihtiyacn ayn anda retilmesine ramen ayn ritimde retilememesidir. nk mallar endstri toplumunun retkenlik ileviyken, ihtiyalar toplumsal farkllama tarafndan yeniden retilmektedir. te bu durum onlarn ritimlerini farkllatrmaktadr nk toplumsal farkllamann dinamii maddi retim dinamiklerinden ok farkldr. Toplumsal fakllamann dinamiklerini sayarken kentsel toplumsallama, stat rekabeti ve psikolojik sramalardan bahsedebiliriz. Bunlar toplumsal farllatrmay oluturmaktadr. Bunun yannda ihtiyalar ayrca toplumsal konuma gre de ekillenmektedir. Yani insanlar kendilerine gre deil, bulunduklar konuma gre ihtiya sahibi duruma dmektedirler. htiyalar bal bulunduu konuma gre ekillenmektedir. Ancak bu toplumsal farkllama ve statye dayal ihtiyalar mallarn retim hzndan ok daha hzla ilerlemektedirler. Zaten sanayicilerde bu gerekten yana olup ihtiyalarn srekli artacan varsayarak retim yapmaktadrlar. Baudrillard bu duruma ilevsel bymeye

ramen psikolojik srekli yoksulamann neden olduu eliki demitir. Bu konuda deinmemiz gereken bir dier olgu ise kentsel younlamadr. Rekabetin ve modann merkezi konumundaki kentler ihtiyalarn snrsz artnn bir dier nedenidir, ayn ekilde sanayi younlamas da mallarn artnn nedeni olmutu. Byme toplumu bolluk toplumunun tersidir. Byme toplumu yukarda bahsettiimiz gibi ktlk retmektedir. Ancak hissedilen ktlk toplumun bymesine olanak tanmaktadr, dolaysyla sistem bu ktlk durumunu destekleyici bir nitelik gstermektedir. Ayrca byme toplumu ayrcalklar da retmektedir. Zaten bu ayrcalk durumu ktlk toplumunun doal bir uzants halindedir. Dolaysyla tketim toplumu asla bir demokratik toplum yaratmamaktadr. Bolluk asla gereklememektedir. Burada Baudrillard geldiimiz nihai aama olan byme toplumunun bolluk toplumu olmadn, gerek bolluk toplumunun avc-toplayc toplumlarda yaandn sylemektedir. nk burada doal zenginlere kar bir gven vardr, ekonomik plan yapmadan biriktirmeden tketmektedirler, ancak bugn insanlar srekli planlamac bir ekilde hareket etmek durumundadrlar. Bir sadece bolluun gstergelerine sahibiz, yani bir bolluk simlakrna. Bir Tketim Kuram in Homo Economicus olarak bilinen Altn an insan modeli tmyle rasyonel insandr. Bu rasyonellik ise ona kiisel mutluluunu aramasn ve kendisine en ok fayda verecek nesneleri kullanmasn telkin eder. Ancak durum yalnzca insann kendisi iin iyi olan semesi gibi salt bir tarafsz ortamda ve klasik olarak rasyonel denilen tarzda gereklememektedir. nk ihtiyalar toplumsal bir dinamik etrafnda ekillenmektedir, dolaysyla bu fayda maksimizasyonu kural toplumun deerler sistemi ierisinde fayda maksimizasyonu haline dnmektedir. htiya ve norm kavramlar zne ve nesnenin birbirine uyumlatrlma almalarnn bir davurumunu ifade eder. htiya ve norm kavramlar ayn zamanda ihtiyalarn koullandrlmas ifadesini de anlatan kavramlardr. nk bugn geldiimiz ada kapitalizmin temel sorunu olan retilen mallara pazar bulmak iin ihtiyalarn koullandrlp belli normlara oturtulmas gerekmektedir. nsanlarn psikolojik olarak etkilenmesini gerektiren bu durumu yaratan balca aralardan biri elbette ki reklamdr. Tketicinin seme zgrl yalnzca bir aldatmadan ibarettir, nk sanayi sisteminin bu aldatmacaya gereksinimi vardr. Homo economicusu sanayi toplumu homo pyscho-economicusa dndrerek sistemi ynlendirmeye almaktadr ve baarmaktadr. Nesneler artk salt kendi ilevsel deerine sahip deildir, ayrca sahip olduu bir gsterge deeri vardr. Yani nesnenin bir prestij mal haline gelmi olmas. te tketim toplumunun alan burasdr. Nesneler yalnzca bireysel ilevin karna bir anlam ifade etmezler, toplumsal dei toku, iletiim, datm gibi ilevleri de vardr. Toplumsal mantk gibi tketim sistemi de hazzn yadsnlmas zerine kuruludur. Haz kendi iin, zerk ve sonlu bir tketimi ifade ederken tketim sisteminde tketim kodlanm retim deerleri ierisindedir ve asla tek bana tketmemektedir. Modern insan hayatn giderek daha az emek iinde retimle geiriyor ancak buna ramen zamannn ounu kendi ihtiyalarnn retimiyle geirmektedir. Yani sanldnn

aksine modern insan edilgen deildir, yapmad takdirde toplumdan dlanma tehlikesiyle yzletirilecei bir tketim etkinlii ierisindedir. Yani bir haz zorlamasnn ierisindedir ve kap kurtulmas pek olas grnmemektedir. Bu zorlama haz ise elbette ki artk haz ya da arzu statsnden karlmak durumundadr ve bu halde ald biim ise salt bir merak olmutur. 19, yzylda balayan retim sektrndeki deimeler 30. yzylda tketim sektr halinde son bulur. Eskinin retmek zorunda olan kitleleri bugn artk tketmek zorundadr. Ama bu durum bir norm olarak deil yeni bir ahlak olarak sunulur topluma . rnein, Baudrillard Einenhowern 1958de yapt zgr bir toplumda hkmet zel bireylerin ve topluluklarn abalarn tevik ettiinde ekonomik bymeyi daya iyi tevik eder. Para devlet tarafndan asla vergilerin yknden kurtulmu vergi mkellefi kadar yararl bir ekilde harcanamaz eklindeki konumasn rnek gstererek bunun tketim yolunda oluturulan bir kamusal bask nitelii tadn ve artk zorla alnan verginin yerini zoraki tketimin aldn sylemektedir. Bugn eskinin kol emei ilevini gren tketiciliktir. nk sistemin smrs tketime kaydrlmtr. Eskiden kol emei ya da sermayesiyle sisteme yatrm yapan besleyen bireylere ihtiya kalmamtr, sistemi besleyecek olan tketim yapanlardr. Ama eskinin emekilerinden farkl ve daha kt olarak burada tketiciler rgtlenmemi ve bilinsiz bir konumdadrlar. Milyonlarca kii kar kmasna ramen bir reklamn devam edilebilirlii bunun kant olarak sunulabilir, ayrca oynanan demokrasi oyunu ya da sanki toplumun hakim bir kamuoyuymu gibi olduu gsterilir ki onlar yalnzca tketici olarak kalsnlar ve hi itiraz etmesinler. Kiiselleme ya da En Kk Marjinal Fark (EKMF) Bu ksmda Baudrillard birka reklamn rneinden giderek, yeni kiiselleme abalaryla alay etmektedir. Reklamlarda sunulan u renk size gre sizi yanstacak, zevkinize gre seeceiniz sizi siz yapan rnler vb. sylemler Baudrillarda gre aslnda kiiliin olmadnn bir kantdr. nceden kiilerin belirtisi olan gerek farklar kiileri elikili varlklar haline getirirdi ancak bugnk kiiletirici farklar ise yalnzca insanlar hiyerarik bir dzene oturtturup onlar modeller ierisine hapsetmektedir. Farkl olmak yalnzca farkl bir modele ait olmak anlamna gelmektedir. Artk sistemle kar karya gelecek bir tarz yaratlamaz. Kiiletirme mant, tpk doallatrma mantna benzemektedir. Artk iyice tahrip olmu doay antracak bir biimde doa ile iie eklinde oluturulan siteler kendilerine arsa amak amacyla balangta bu doay yok etmektedirler. Ayn ekilde de kiiselletirme abalarndaki mal ve rnler daha dorusu sistem ilk nce insanlar arasnda ki gerek farklar ortadan kaldrarak onlar trdeletirip ardndan farkllatrma sanayisi retmektedir. Ortaya kan farkllama, kiiselleme durumu toplumsal bir hiyerari ve konum gstergesi haline gelmeye balamtr. Esas olarak nesnelerin kendisi bir toplumsal stat retmemesine ramen gstergeler bu farklar retmektedir. Benzer biimde kltrel nesnelerde kltrel anlamlarn yitirerek toplumsal farkllama mantnn yrngesine oturtulmulardr. in znde sistem kiiler arasndaki gerek farkllklar yok ederek onlarn yerine gsterge halini alm zelikle sanayiletitirilebilir ve ticariletirilebilir farklar ortaya koymaktadr. Bu durum tketim sisteminin temel ideolojik ilevini gzler nne sermektedir. Bu ilev toplumlarn denetimlerini salamak iin trdelik arayan iktidarlarn demokratikleme ve oulculuk yanls olmamasyla ayn anlay paylaarak farkllatrma ad altnda

toplumdaki bireyleri kodlanm gsterge modelleri ierisine sokmaktadr. Burada bilind bir denetim szkonusudur. Kodlandrlm yapsal modellere rnek olarak kadnlk ve erkeklik modellerini vermektedir Baudrillard. Buna gre tketim toplumunda kadn olmann ve erkek olmann gstergeleri belirtilir. Kadna kadnlk, erkee erkeklik sevdirilir ve reklamlar yoluyla bu modeller kendilerine satlr. Kadnn ne olduu da erkein ne olduu da bu modellerce belirlenmitir. Kitle letiim Kltr Marxn Louis Bonaparten 18. Brumairei kitabnda dedii tarihte her ey en az iki kez tekrarlanr: birincisi trajedi ikincisi komedi olarak szn alntlayan Baudrillard kitle iletiim kltrnn yapt eyi tam olarak byle grmektedir. nsanlarn tarihi yerleri yeniden kefetmek iin gezmesi ya da kitle iletiim aralar sayesinde yaanm bir olay tekrar tekrar izlemesi o olaylarn yaanmlarn bu kiiler tarafndan tketilmesi anlamna gelmektedir. Tketilen ve yeniden kefedilen bu eyler artk yalnzca bir simlasyon halini almaktadrlar. Tketim toplumu kitlesinin sahip olduu kltr EKOK (En Kk Ortak Kltr) olarak adlandrlmaktadr. Bu terim ortalama bir vatandan sahip olduu varsaylan en kk ortak doru yantlar anlamna gelmektedir. EKOKu besleyen bu sorular ve yantlar otomatiklemi bir halde ve tepkiseldir. Bu terime elik eden bir dier terimimiz ise EKO (En Kk Ortak okluk)tur. Bu terim ise kitlelere sunulan oklu sanat eserlerini anlatmaktadr bizlere. Artk sanat da sanayi ana girmitir ve kanlmaz olarak okluk sergilemektedir. Sanat bir tketim nesnesi haline gelmekle kullanm deerinin dnda kendisine simgesel deiim deeri de yklenmitir. Bu stat rekabetidir. Yani ayn ekilde nesnelerin bir toplumsal farkllama ve hiyerari arac olmas gibi sanatta bylelikle nesnelerle eit bir duruma inerek tketim nesnesi haline gelmitir. Tketim mant sanatta temsil etmenin geleneksel yce statsn yok eder. Ancak Pop tketim toplumunun mantna uygun bir ekilde bu gstergeler dzeniyle trdelik gstermek istemektedir. Ancak Baudrillarda gre Pop perspektifin sonu, armann sonu, tankln sonu, yaratc edimin sonu ve sanatn lanetliliinin bir sonudur. Pop deiik tarzlar zerindeki farklar zerinde alr. Onun gereklik dzeni yoktur. Ne gerek mekan ne de gerek zaman, her ey anlamlandrma dzeyindedir. Pop sradann sanat olmak istiyor. Ancak bugn hibir nesne salt kullanm deerini ifade etmedii dolaysyla sradan olmad iin onun bu arzusu da pek mmkn grnmyor. Medium is Message (Ara letidir) Televizyon, radyo ya da herhangi bir yayn aracnda reklamlar, haberler, tketim nesneleri, cinayetler, komediler hepsi ard ardna sralanmakta ve hepsi gsterge dzeyinde eit mesafeye indirgenmektedir bu yaynlarla. Bize nesneleri tketmeye telkin eden reklamlar gibi, haber yaynlar da bu haberleri tketmemizi telkin etmektedirler bize ve bunu baarmaktadrlar. Buradan yola karak ara iletidir sznn bizlere anlatmak istedii eye parmak basabiliriz. Bu yayn ieriklerinin verdii iletiler ieriklerin deil, aralarn verdii ileti haline gelmektedir. Bu teknik ileti ise dayatt yeni ilikiler, alglamalar dzeni, tketim toplumu dzenidir. Bunu yaparken de dier imgelerin tersine bilind olarak bir mesaj verme tekniini gtmektedir.

Kitle iletiim aralarn incelerken tketim toplumunda reklama zel bir nem atfetmemiz gerekir. Reklam btnletirici bir ileve sahiptir. Reklam bir nesneden dierine bir kiiden dierine atlar ve bylelikle btnsel bir dil oluturur. Ancak oka tartlan bir konu olan reklamn aldatcl zerinde duran Baudrillard bunun yanl bir gr olduu savunur. nk reklam anlamaya ya da renmeye deil, kehanete dayanr. Kald ki artk gereklik diye bir ey yoktur. Reklamn m halk aldatt, halkn m reklam ekillendirdii belirsiz bir eydir. En Gzel Tketim Nesnesi Beden Tketilen eyler arasnda en dikkat ekici nesnelerden biri de bedendir. Fiziksel ve dinsel zgrleme ad altnda reklamda, modada, kitle kltrlerinde grlen beden bir kurtulu nesnesine dntrlmtr.Bugn srarla bir bedene sahip olduumuzun vurgusu yaplmaktadr. nk beden hem sermaye olarak hem de fikir dzeyinde bilinli bir kuatma altna alnmtr. Beden ona sahip olmann gizli anahtarlar yoluyla kuatlarak ele geirilebilmektedir. Beden gzellik ve erotizm ilevlerini yerine getiren bir klt haline getirilmitir. Gzellik adeta insanlar iin dinsel bir buyruk biimini almtr, gzellik bir sermayedir. Bu sermaye hem i dnyasnda hem de herhangi bir yerde prestij iin kullanlabilir, artk gsterge biimi haline gelmitir gzellik. Benzer ekilde bedenin kullanm deeri, ilevi olarak grlen bir baka alan erotizmdir. Bu bedenin erotik olarak deerli klnmas anlamna gelmektedir ancak bu asla bir cinsellik iermemektedir. Burada yalnzca bir gsterge mevcuttur. Bedenin gzellik ve erotizm ilevleri aslnda yalnzca bir ileve yneliktir sat, yani tketim. Burada bedenin zgrletirilmesi yanlgsn emek zerinden arpc bir rnekle anlatr bize Baudrillard. Emek smrsnn balamas, yeni sistemin zgr emee ihtiya duymas sebebiyle kleliin yasaklanmas tarihine denk dmektedir. Bugnde tketim toplumunun zgr bir bedene ihtiyac vardr onu kendi yararna denetim altna almak iin. Bedenin bu deerlemesinin ortaya kard bir baka boyut salktr. Stat olarak ok nemli grlen bedenin korunmas zorunludur. Kiiler bedenlerinin hizmetindedirler, nk bedenler rekabet halindedir. Dolaysyla bedenin rekabet edibilmesi iin memmel bir ekilde korunmas gerekmektedir. Ksaca syleyebiliriz ki modern toplumda tketien her eyin ierisinde beden de vardr. Hem reklamlarda simgeler yoluyla hem de gzellik ve erotizm yoluyla bedenler ilevselletirilmitir. Dahas beden hem tketen hem de tketilen olmas sebebiyle tketim toplumunun nemli bir unsurudur. Bo Zaman Etkinlikleri Dram Zaman tketim toplumlarnda ayrcalkl bir yere sahiptir. Ancak tm dier nesnelerde olduu gibi bo zamanlarda stat belirten bir ayrcalk nesnesi haline getirilmitir bugn. Zamann hava, su gibi tm insanla ait, bakasna devredilemez boyutu bo zaman etkinlikleri mlkiyetiyle yanllanr. Zamann retim toplumlarnda bteyle ilikilendirilmesi, tketim toplumlarnda da geerli bir durumdur. Ancak burada bo zaman etkinlikleri zaman retici zamandan daha kymetli bir hal almtr. Zaman tkettiimiz bu bo zaman etkinlikleri asla zaman kaybetmek harcamak anlamna gelmemektedir. Tketim toplumunda zaman kaybetmek mmkn deildir. nk almad zaman tatile giden biri tatilini asla feda etmek

istemeyecektir, tatil de sistemin bir alma dzenidir ve burada da temel dei toku nesnesi paradr. Zamann parayla dei toku edilebilir olduunu Baudrillard amar makinesi satn alan bir kadn aslnda daha fazla bo zaman satn aldn belirttii bir rnekle net bir biimde anlatmaktadr. Bo zaman etkinlikleri zamann kullanlabilirlii deil yalnzca zamann kullanlabilirliinin ilan edilmesidir. Bo zaman etkinlikleri alma zamannn yokluu eklinde tanmlanabiliri. lginin Gizemli Sistemi Tketim toplumunda her ey bir hizmet objesi haline gelmitir Artk nesneler yalnzca kullanm deerine sahip deildirler, onlar sizlere hizmet etmektedirler. Tketimin bu anlam salt tatmin deil, ayn zamanda dllendirmedir. Bu dllendirme ynetici brokratlar tarafndan da kullanlmakta ve kamu gleri ellerindeki kaynaklar yeniden datarak tketiciler uruna harcamaktadrlar. Ancak bu brokratik yardm severlik toplumsal denetimin gereklemesi yolunda bir ara olarak kullanlmaktadr. Ltuf kar gizlemektedir. Bylelikle toplum talep etmedii haklarn kendisine verilmesiyle kendisinin yceltildii yanlgsna derek dzeni sorgulamamakta ve denetim altna alnabilmektedir. Bunun yan sra tketim toplumunda ortaya kan baka bir ey bu ilginin kiisellemesidir. Hizmet sektrnn yaygn olduu bu toplumda insani ilikiler n plana karlr ve aslnda itenlii olmayan bir toplumda itenlik nemli bir hale getirilir. Glmseme ise bu iin srr olarak sunulur. Bir itenlik simlakr yani. Reklamlar ise bu hizmet halinin hizmetileridirler. Reklamlarda tantlan her rn aslnda size hizmet ediyormu, size armaan olarak sunuluyormu gibi sahnelenir. Bu ar ilginin ideolojik olarak geldii nokta ise tketim toplumunda bireylerin hasta olduu grdr. Toplum elbirliiyle siz hasta bireylerin/tketicilerin iyi olmas iin abalar. Tketici aratrmalar da aynen doktorun muayene etmesi gibi bir tetkik aracdr. Sizi iyiletirmek iin neeyle ve kazanla abalarlar. Ancak Baudrillard bu ilginin iki anlam olduuna vurgu yapar. Birincisi; zen gstermek, anne gibi davranmak anlamnda ki armaan, ikincisi; iin bana ilgi gsterdiler gibi bir nedeni olan, cevap isteyen anlamnda talep. Bu ikincisi bugn daha geerlidir. Burada sz konusu olan ey kendi yararna evirmektir. Dolaysyla etrafmzda bize gsterilen ilginin asl anlam bir batan karma stratejisidir. Bolluk Toplumunda Anomi Tketim toplumu barl bir iddet toplumudur. iddete ilikin sorun bolluun ve gvenliin belli bir eie ulatnda, iddetin denetlemez bir hal almasndandr. Bu iddet tketim toplumunda amasz ve nesnesizdir. iddet durumu anlalamaz grnmektedir nk refah toplumunda rasyonel olarak byle bir eliki grlmemelidir. Bu bolluun yaratt elikiler, toplumda sklkla grlen amasz iddet olarak betimleyebileceimiz toplumsal ka davranlar (hippi, uyuturucu) , sua eilim, depresiflik Durkheimn terimiyle anomi ya da anomali sorunlarna yol amaktadr.

Baz dnrler bu sorunun bollua alma sorunu olduunu belirtmektedirler ancak Baudrillard buna kar kar ve asl sorunun bu bollukta olma zorunluluu olduunu syler. Bolluk yeni ahlaki ve toplumsal zorlamalar dzeni olarak karmza kmaktadr. Eer bolluk zgrlk olsayd bu iddet anlalmaz olurdu ancak bu bolluk zorlama olduu iin iddet anlalabilir bir durumdadr. Toplumun bu iddeti nlemede iki ilevi vardr; birincisi bu i sknts yeni roller, ilevler ve ilalarla emmeye almak, ikincisi ise bunu da bir tketim nesnesi olarak kullanmay dnmek. Bu ikincisi ile iddet ve sululuk kltrel yollarla medyalatrlp tketilebilir. Ancak bu iki ilev de ie taramasna ramen iddet geri dndrlemez bir hal almtr. iddet gibi bir dier tketim toplumu hastal yorgunluktur. Sanayi ncesi toplumlarn alk sorunlarn aan sanayi sonras toplumlar aln ztt olan tam da aln almasndan kaynaklanan yorgunluk sorunuyla kar karyadrlar. Ancak bu yorgunluk edilgen bir yorgunluk deildir Baudrillarda gre. Sistemin yadsnmasyla sisteme kar yaplan bir etkinliktir bu, sistemle uyum iindeki dinamik yneticiyi daha edilgen bulmaktadr. Yorgunluk bilinsiz bir bakaldrdr. Bu bakaldrnn esasen ak bir bakaldrya dnme potansiyeli de vardr. 68 Mays bunun ak bir gsterisi olmutur.

Вам также может понравиться