KOMPOSTLATIRMA

KOMPOSTLATIRMA NEDR ?
Kompostlatrma, kat atklarn organik bileenlerinin mikro organizmalarn etkisi ile kontrol edilen artlar altnda biyolojik dnmdr. Gerek kompost nitelerinde atk maddeler tam stabil yani kararl hale gelmeden ksmen kararl halde tutulur, bylece organik maddelerin tamamen ayrp minerallemesine izin verilmez ve kompostun daha sonra kullanlaca toprakta bir organik madde kayna olmas salanr.

Kompostlatrma mezofilik ve termofilik scaklklarda gelien bir biyolojik prosestir.

Genellikle aerop durumda olmakla beraber anaerobik artlarda da gerekleebilir

KOMPOSTLATIRMANIN AMACI
Nihai olarak deponiye gidecek p miktarn azaltmak,

pn bileimi iinde bulunan biyokimyasal olarak ayrp organik gbreye yani komposta dnebilecek maddelerin komposta dntrlmesini salamak. Bunlar da toprak slah edici, park bahe dzenlemede toprak kullanmn salamak olarak

Kompost rnnn Tarmsal Yararlar Nelerdir?

Kompostun bata gelen faydas toprak yapsn ve zelliini iyiletirmesidir. Faydalarn u ekilde sralamak mmkndr; Topraktaki (Zeminin) boluk hacmini arttrr. Zeminin kolay havalanmasn salar, Zor ilenen topraklarn kolay ilenmesini salar, Topran su tutma kabiliyetini arttrarak kurak mevsimlerde tuzlanmay nler. Yksek oranlarda mineral gbrelemeye kar tampon etkisi gsterir. Besin maddelerinin bitkilerce daha iyi kullanlmasn salar. Tecrbeler, kompostun bilhassa kendi kendine yeterli humus retmeyen bahe, meyve, zm yetitirilen tarm eitlerinde faydal olduunu gstermitir.

KOMPOSTLATIRMADA ETKL OLAN MKROORGANZMALAR

Bakteriler Mantarlar Aktinomisetler ( mantar gibi dall miselyumu olan bakteriler ) Protozoerler

Saylabilir. Olgun ve kullanmaya hazr kompostta patojen mikroorganizmalar ortadan kalkmtr. Patojenlerin lm kompostlatrma da i scakln 65 0C ye kadar ykselmesi yannda bakteri ldrc antibiyotik salglayan mikroorganizma faaliyetinden ileri gelmektedir. Kompostlatrma ilemine katlan mikroorganizmalarn bileimi kimyaclar tarafndan C118 H170 N17 O5 P Olarak verilmektedir.

Kompost retimi aerob veya anaerob ortamda gerekleebilir. Aerob hal kokusuz ve evreyi rahatsz etmeyen bir prosestir. Fakat srekli oksijen temini ( kartrma ) ve nem kontrol yannda dikkat gerektirir. Anaeroba kar bir dier stnlk prosesin ksa srmesidir. Anaerobik proseste koku probleminin olmas, prosesin uzun srmesi ve i scakln 65 0C ye kmamas nedeniyle patojenlerin lmemesi bu nedenle de dardan s verilmesi gerektii gibi sorunlar olur. Kompostlatrmay sadece ekonomik deer tayan bir kat atk bertaraf etme metodu olarak deil bunun yannda araziye gmlmesi gereken plerin yaklak 2/3 oranda azaltan bir usul olarak grmek gerekir. Bu da bize dzenli depolamada hacim ve alandan byk ekonomi salamaktadr. Genel olarak kompostlatrma prosesi maliyet asndan dzenli depolama metodundan pahal , yakmadan ucuz bir metoddur.

Kompostlatrma da biyolojik reaksiyon kademede gerekleir.

1- Bakteriler eker, glikoz, niasta gibi abuk ayran organik maddeleri ksa srede ve kuvvetli bir s k ile paralarlar.

2- Mantarlar , maya ve aktinomisetler zellikle selloz, ya, reine gibi bileikleri daha uzun srede paralarlar
3- Mineralizasyon son kademe olup kompostlatrmada istenmeyen bir safhadr.nk mineral hale gelmi organik maddeler toprak artlandrc olarak kullanlamazlar.

u bir gerektir ki kompost hibir zaman fosfatl, azotlu, potasyumlu gbreler kadar zengin besi bileikleri iermez ve bu nedenle balbana gbre olarak kullanlamaz. Ayrca artma amurlar kompost prosesinde kullanlyorsa ieriindeki ar metal miktarlar kompostta kullanmadan kesinlikle llerek tespit edilmelidir.

Kompostlatrmaya Tesir Eden Faktrler

1- Dane ap ( 8 mm az olmamaldr. Havalandrmay olumsuz etkiler, yzeyler birbirine fazla yaparak anarobik artlar oluabilir ) 2- C/ N Oran ( En nemli parametrelerden biridir. Optimum oran 20-25 dir. Kk deerlerinde fazla azot amonyaa dnerek topra fakirletirmekte, byk deerlerinde ise azot azlndan komposttaki mikroorganizmalar topran var olan azotunu da kullanarak topra azot ynnden fakirletirmektedir.) 3- Mikrobiyolojik zellikler ( Kompost ynnn hemen her noktasnda bakteriler yaayabilir fakat genel olarak en st 5-12 cm lik tabakada mantarlar ve aktinomisetler grlmektedir. 4- Su muhtevas ( Snrlayc bir deerdir. Fazlas havalanmay engeller, kokuya ve potajenlerin lmemesine neden olur ) 5- Scaklk 6- pH ( 5.5-8 aral optimum alma araldr. Asitli ortam reaksiyon hzn azaltmakta buda sy drmekte, bazik ortam ise reaksiyon hz artarak sreci ksaltmaktadr. ) 7- Hava ( oksijen )

PROSES ADIMLARI

1234-

AYIRMA PARALAMA FERMANTASYON OLGUNLATIRMA N DEPOLAMA

Proses admlarndan en nemli olan fermantasyondur. Fermentasyonun sonlandrlmadan yani tam minerallemeden nce durdurulmas gerektiinden baz stabilizasyon parametreleri takip edilerek sistem kontrol edilebilir. Koku ve renk deiimi Scaklktaki d zgl s kapasitesi Ayrabilir ve direnli organik madde miktar Redox potansiyelindeki art Oksijen htiyac Chaetomium gracile ( adl bir mantar tr) gelimesi Niasta deneyi

FERMANTASYON

Optimum rme koullarn salamak iin, kompostlatrlacak atk ktlesindeki su muhtevas % 40 - % 65 arasnda tutulmaldr. Scaklk, ya iki hafta boyunca en az 55 C'de veya bir hafta boyunca 65 C'de (kapal tesislerde 60 C yeterlidir) tutulmaldr. pH deeri 7'de muhafaza edilmelidir. /1/. pH ayar, daha evvel atk analizleriyle tespit edilen p kompozisyonunu buna gre ayarlanarak veya kimyasal/ kire ilvesiyle yaplabilir. Atk iindeki organik malzeme muhtevas, yanma kaybn lerek belirlenebilir. Tatmin edici bir kompostlatrma prosesini salamak iin, yanma kayb % 40'n altna dmemelidir. /2/. Kompostun hijyenik adan tm sakncalarn ortadan kaldrmak iin, yukardaki koullarn salanmas arttr. Atksu artma teknolojisinden deiik olarak, kompostlatrma prosesi bakteri ilve edilerek hzlandrlmas sz konusu deildir. Proses optimizasyonu, havalandrma, nemlendirme ayarlar ve tama/ kartrma ile gerekletirilir. Ham atn iinde bulunan mikroflora ve mikrofauna, kompostlatrma prosesine balamak iin yeterlidir. /3/. Kompostlatrma prosesi srasndaki hava ihtiyac, 5.9 - 7.9 l hava/(kgTS*saat) arasndadr /4/. C/N oran, kompostlatrma prosesi iin belirleyici bir faktrdr. Bu oran, retilen kompostun gbresel niteliklerini belirlemektedir. Gbre ya da toprak iyiletirici olarak kullanlabilecek kompost elde edebilmek iin, C/N oran 35:1i gememelidir. Tavsiye edilen oran, 30:1dir. Mevcut atk kompozisyonuyla bu oranlar salanamad takdirde, C/N oran atksu artma amurlarn ekleyerek drlebilir ya da kt ekleyerek arttrlabilir. Bu ayarlar, kapsaml bir atk analizinin sonularna dayanarak yaplmaldr. Atklarn ana fermantasyonu yaklak 6-8 hafta srer. Kompostlama prosesinin tamamlanmas 10-12 hafta iinde gerekleir

KOMPOSTLATIRMA METODLARI

Statik ve dinamik metodlar olarak incelenebilir.

Yn kompostlatrma (tama/ kartrmal olan veya olmayan yn kompostlatrma sistemleri) Hcre kompostlatrma / kompostlama konteynrlar Kompostlatrma tnelleri/ sra kompostlatrma sistemleri Fermantasyon kuleleri Preslenmi malzemelerin kompostlatrlmas Dner davul Anaerobik fermantasyon yntemleri, su muhtevas yksek olan endstriyel ve zira atklar iin daha uygun olup, evsel atklarn kompostlatrlmasnda pek uygulanmamaktadrlar

ndore metoduna gre kompost yn hazrlanmas

KOMPOST YAPIM TEKNKLER

Kapl Kapsz
Fabrikasyon Doal