. ..

:
:
. Paterfamilias
familia.

III

:
..., ,

2008

:
.3
familia...4
. Paterfamilias. ..7
I. . Mancipium...8
II. . Iustae nuptiae...12
III. . Patria potestas.....27
IV. . Dominica potestas......35
V. . Tutela et cura...38
..........................47
....48

durch das rmische Rechl, aber ber dasselbe hinaus1

.

. ,
,
. .

, ,
, ,

. ,

,
,
.
-
, , , ,
.
, , ,
,
, ,
:

,
,
, , ,
, ,

.

. ,


.
(753 . .. 510 . ..)

, , , (1818-1892).

 (510 . .. 27 . ..)
: 1- 2 .
(27 . .. 480 . ..) 1-
2- .*
, . 1, 2, 3, 4 5 .
- ,

.
,
,
,
, .

familia.
,
, ,
.
:
.
,
.

;
(paterfamilias) (
) (tutor et
curator). ,
, .2 ,
,
. , , ,
,
.
familia.
.
, (gens),

. . .., / . .. , .:
, 2004. . 198

 civis. , familia
, civitas libertatis,
: status
. ,
, (iustum matrimonium)
. -
, ,
,
.
, ,
(paterfamilias) , ..
, ()
. ,
. ,
,
, (sacra
familiares), ,
adgnatio ( ),
, .
,
(adgnatus proximus), ,
,
,
(potestas)
, , familia3.
,
. , ,
, ,
.
(familia proprio iure),
paterfamilias
(, ) . ,
,
. ,

.

. , .

paterfamilias, - pater potestas
. , , -
paterfamilias. ,

.. . . . - , ..
.: -, 1997, . 279

 adgnatio ,
capitis deminutio
minima(
), adgnatio,
.
Ulp., 46 ad ed ., D. 50,16,195.2:
Iure proprio familiam dicimus plures personas, quae sunt sub unius potestate aut
natura aut iure subiectae, ut puta patrem familias, matrem familias, filium
familias, filiam familias quique deinceps vicem eorum sequuntur, ut puta nepotes
et neptes et deinceps. Peter autem familias appellatur, qui in domo dominium
habet: non enim solam personam eius, sed et ius demonstramus: denique et
pupillum patrem familiad appellamus. Et cum pater familias moritur, quotquot
capita ai subiecta fuerint, singulas familias incipient habere: singuli enim partum
familiarum nomen subeunt. Idemque eveniet et in eo qui emancipates est: nam et
hic sui iuris effectus propriam familiam habet. Communi iure familiam dicimus
omnium adonatorum: nam etsi patre familias habent, tamen omnes, qui sub unius
potestate fuerunt, recte eiusdem familiae appellabuntur et gente proditi sunt.
,
[] , , , ,
, , , ,
, , , .
, ;
[ ] , :
. ,
,
: .
, : ,
, .
:
, ,
, ,
.

. ,
, ,

: ( )
maritalis affectio ( ),
. affectio
maritalis,
. affectio ipso iure,

. 4 ,
( )
.
, ,
,
.
consensus perseverans ( ), , ,
.5

. Paterfamilias.
pateramilias
manus .
, , ,
, . ,
, manus. 1-
,
. manus
1- ;
paterfamilias patria potestas;
emancipatio,
manus. , dominica potestas,
manu-missio. res mancipi
res nec mancipi, mancipatio ,
manus.
, (1- )
4 :
1.
2.
3.
4.

manus mariti
patria potestas
dominica potestas
mancipium

,
, , ..
paterfamilias .

, : / . .. .:
, 2000 . 132
5
.. , . . 286

 I. . Mancipium.
: mancipium - ,
,
6.
. ,
, ,
.
,
, ,
. -, ,
, ,
,
, . -,

mancipium, ,
,
7. -,
. mancipium,
,
. mancipium 2
:
A. , emptiovenditio, .
B. - noxae datio,
delictum privatum [ ]

, , ,
,
.
mancipium.
mancipatio dicis gratia, .. ,
, .
pater potestas manus mariti.
,
,
capitus deminutio minima , ,
status familiae,
, servorum loco
( ), , liber in mancipio (

Gai. 1, 116-118
. .. ( . .), mancipium
. . 200
7

)8. (
) ,
(caput)
status libertatis status civitatis,
, ,

,
. , , ,
, -
,
.
,

(actio injurarium).
,
ipso iure.
mancipium.
mancipium .
mancipatio ex noxali causa
,
, .
. mancipatio -
- (dicis gratio), -

coercitio,
. ,
mancipium :
1. Manumissio testamento (in mortis causa )
,
: Stichus liber eto .
, ,
(patronus).
,
(orcinus), (in orco
)9. ,
jussus populi.
(..
) ipso iure. , ,
,
- () :

8
9

.. , , -, 1998, . 300
, . . 117

 : vindicta
censu. ,
(,
) ;
,
statuliber10.
, ()
, ,
, .
(D. 40, 7, 3, 2) ,

11. 2


12
2. Manumissio vindicta. ,
(vindicatio in
libertatem). , (assertor in
libertatem) : hunc hominem ex iure
Quiritium liberum esse aio, ,
. ,

( ,
13).
vindicta. ,

14.
: assert
, vindicatio in libertatem :

.
3. Manumissio censu.
- , ,
,
, 15.
16. ,

10

.. , , -, 1998, . 291
.. , . . 157
12
.. , . . 219
13
.. , , -, 1998, . 290
14
.. , . . 219
15
, . 219
16
.. , . . . 235
11

10

 , ,
, 17.
-
.

:
manumissio inter amicos
manumissio per epistolam ( per mensam,
, .
, manumissio inter amicos).
: manumissio inter amicos ( )
(per
epistulam) (..
) (Paul.,
Sent., 4,12,2; D. 40,2,10) (amici)
. (tabellae)
. ,
fides, :
,
.
, ,
, fides
.
fides , vindicatio in servitutem
, ius civile18.
jure civili ,
; ,
, ,
in libertate morari ( ). lex Junia
Norbana in libertate morari latinitas:
latini,
latini Juniani. , ,
mortis causa,
, ,
ab intestate ( 42 . ..
)
Gai., 3,56:
, , , ,
Latini Iuniani ,

17
18

.. , . . 291
.. , . . . 235

11

 ,
;
, , ,
, Latini Iuniani: Latini
, , , ,
,
; Iuniani ,
,

, manumissio
in ecclesia, .

. ,
reverentiam et obsequium,
(in jus vocare),
(actio famosae).
.
(operae officiales) (operae fabriles) .
,
mancipium , ,
: ,
, .
noxae dationes.

II. . Iustae nuptiae.

, ,
19. , ,
, ,
. :
1. Contubernium
. ,
, .. de jure .
, ,
20. ,

19
20

D., 21,2,1
D., 24,3,39

12

 .
(iustum),
, conubium: , ,
lex Aelia Aentia Latini Aeliani,
, 21.
2. Concubinatus : -,
; -, ,
, , ,

(solo dilectu). ,
.22
, , ,

pellex23 ,
. ,
(justa nuptie) - -

honor matrimonii (,
). ,
, maritalis affectio24,
, .. maritalis affectio 25
, ,
maritalis affectio ,
,
. ,
maritalis affectio 26.
,
ingnue et honesta (
), .
, ,

,
,
,
. : -,
; -, ,
,

21

.. , . ., . 289
D., 25,7,3
23
.. , . . . 203
24
, . . . 142
25
, . . . 132
26
, , affectio maritalis
, .
. . .. , . . . 286
22

13

;
-,
.

, , liberi naturalis
()
vulgo quaesiti ( )
.
3.
Iustum matrimonium (justa nuptie)
.
, ,

27.
(conventio in manum mariti),
, potestas ,
manus, potestas ,
; ,
. (
)
. matrimonium cum manu mariti, ..
,
sub manum mariti. ,
,
, .
(materfamilias)
. De jure,
, , , ,


, .
,
. ,
- ,

.
2- cum manu , . ,

: cum manu
matrimonium sine manu mariti.
, cum manu
:

27

, , .

14

1.

Status libertatis ,
contubernium.

2.

Pubertas ,
, : 14
, -12.

3.

Consensus (nuptias non non concubitus

sed consensus facit), sui juris ( ,
.. alieni juris).
(.. , alieni juris) filius familias
( ), ,
in potestate,
,
potestas (, ),

(, ), ,
, .
, paterfamilias, ..

.

(lex Iulia Papia).
,
(furiosus).
, , ,
.
a. sponsaliae.

.

alieni juris

(sponsio et repromissio futurarum nuptiarum),
stipulatio, sponsio.

sponsio
, ,
. ,

adfinitas ().
,
, ,

.

15

 ,
(,
1- ,

). ,

(,
),
,
(parricidium)
.
actio iniuriarum accusatio adulterii
.
b. . ,
,
,
. Stipulatio poenae


, .
c. IV . ..
(arrha sponsalicia),
(. arrha)
, , , ,
. ,
28 (
29).
d. ,
. ,
(sicut nuptiis, ita sponsalibus
filiam familias consentire oportet30). , ,
,
*.

4.

. 31,

28

.. , . . . 288
C. 5,1,5
30
D., 23,1,11 , ,
31
, . . . 134
29

16

5.

,
. ,

9 (
1 ). , ..
(turbattio
sanguinis, ).
, , ,
,
infamia.
a. ,
,
32,
.

,
33.
. 3-a consensus.
(incestae et nefariae nuptiae)
, (incestum)
34.

6.

Connubium ius connubii, ..

iustae nuptiae. cives, latini prisci.
connubium , ius civile
ius gentium. , ,
ius connubii ,
.
:
, ,
, ,
, ,
35; , . 5a.

cum manu. ( usus
) manus ()
:

32

D., 23, 2, 53; 68

Gai., 1, 59
34
.. , . . . 290
35
, . . . 133
33

17

1. Confarreatio ,
(farreus panis),
,
36. :
, , .
, I . .. .
2. Coemptio. ,
(per aes et libram),
.
, ,
, .
coemptio confarreatio
,
. I . ..
, .
manus,
37.
manus 38?
, .. ,
, -
(
, ). ,
3. Usus. ,
. ,
, .
usus dominium
() (veluti annua
possessio usucapiebatur),
, , ..
in manum. conventio in
manum .
usus ,
- ,
, , ,
. XII , manus
usus, ,
manus,
usurpatio trinoctii.
manus,
.

36

.. , . . . 287
.. , . . . 207
38
.. . . . . 287
37

18

 , ,
,
,
. .. ,
(), ,
iustum matrimonium:
, ,
, , . , uxor
, , manus mariti,
,
39.
sine manu justum matrimonium (,
jus
connubii40),
, , paterfamilias
,
,
,
. Sine manu cum
manu .
sine manu.

:
manus,
(nuptias consensus facit),
(deductio in domum). sine manu.
, alieni iuris, potestas
, .
sui iuris,
, familia . ,
persona
(quodammodo domina41). , ,
, furtum
actio furti, actio rerum
amotarum, 42.
, ,
sui iuris,
. ,
, ,
, , -
.

39

.. , . . . 448
.. Lex Canulia
41
D., 25, 2, 1
42
.. , . . . 291
40

19

Dos. ( ..)
: , ,
- alimentatio. ,
manus, ,
,
dos , - .
dos
:
1. ,
, .
,
, , jura in re
aliena ..
2. ,
.
, ,
- , .. -
, ,
,
.
3. .
4.
. patres familias
,
,
.
sustinere onera matrimoni
( ). , lex Iulia de adulteriis

( ), ,
.
,
.
. ,
( )

- .
,
(dos aestimata),
,
(dolus) (culpa), ,

20

 43. ,

(, ,
beneficium competentiae).
(periculum),
( ),

44.
, pater, dos profecticia (),
, dos adventicia ( ).
, dos
aut datur aut dicitur aut promittitur45. , dotis promissio
stipulatio
legatum per damnationem. Dotis
dictio
(stipulatio , uno loquente),
,
dotis tibi erunt46 . dotis dictio
, pater ,
(delegatio promittendi).
,
.
(acceptilatio),
,
47. Dotis datio
, condictio ob rem data causa non secuta
( ),
rei vindictio.
.

: dos,
. ,
. ,

stipulatio ,
dos .
cautio rei uxoriae.
cautio dos
actio ex stipulate.

43

.. , . . . 298
, . . . 140
45
, ,
46

47
., , . . . 300
44

21


: -, , ..
, . -,
(in solidum), ,
, ..
. -,
.
actio stricti juris.
.
cautio ,
cautio , , ,
, .
, , ,
, actio rei uxoriae , ,
48. actio
civilis bonae fidei actiones, .. actio ex stipulatio
actio eaqui juris:
, ,
, .
. :
, ,
pater .
pater.
.

(). , ,
, ,
,
relentiones: propter liberos ( 1/5 1/6
, Ulp., 6, 10),
; propter res amotas ,
; propter mores -
( 1/6, 1/8) ..49
(in quantum
facere potest) ,
.
(
50)
corpus
iuris civilis: , dos .

48

id quo aequius melius erit

.. , . . . 463
50
.. , . . . 430
49

22

 , dos
.

alienatio, ,
dos,
(usufructus maritalis) 51.
.
,
, paterfamilias
, (filia indotata filia
inlocabilis ).
,
.. (judicium
domesticum), ,
. .
,
actio ex stipulatio. actionis
bonae fidei, .. , actio
rei uxoriae.
(tacitam hypothecam)
, .
. ,
,
. .
Donatio propter (ante) nuptias.
, ,
, dos.
, ,
, ,
, dos,
,
dos52, . donatio ,
, .
, donatio
(donatio ante nuptias), .
donatio , ,

( I donatio

51

quamvis in bonis mariti dos sit, mulieris tamen est

, donatio dos,
. . , . . . 142
52

23

53). -,
donatio , . Donatio
propter nuptias .
. ,
:
, , ,
, donatio propter nuptias .
donatio :
dos, donatio propter nuptias.
dos,
54. dos donatio propter nuptias
, , ,
, .

manus.
,
, , ,
paterfamilias.
,
:
a. capitis deminutio maxima. .
, ,
, ,
contubernium.
, ius postliminii55,
,
, ex novo, .
, ,
56.
b. capitis deminutio media.
connubium ,
ius gentium.
c.
connubium.
.

53

.. , . . . 522
.. , . . . 464
55
, . Ernst Levy
Classical Philology, Vol. 38, No. 3 (Jul., 1943), p. 159
56
, . . . 137
54

24

d. Incestum superveniens ,
,
,
( ,
)
:
a. . ,
,
.
divortium,
, repudium.

. -
,
: , ,
, ,
(nota censoria),
(iudicium domesticum),
.

, 57.


, -
. iudicum domesticum
iudicium publicum de moribus (
) -
, .


,
58,

(ex iusta causa),
.. - :
, , crimina ..
bona gratia, .. ,
(,
, ..) , repudium

57

, affectio maritalis, - . , ,
iudicium domesticum.
58
libera matrimonia esse

25

sine causa, ,

(deportatio in insulam).
( ,
repudium sine causa ,
(castitatis gratia),
). -
, ,
conventio in manum,
diffarreatio (actus contrarius)
confarreatio. per coemptionem :
- (remancipare),
, ,
. sine manu,
paterfamilias , pater potestas,
,
, ,
59. , ,
alieni iuris, patres
, .

paterfamilias,
.



. , lex Julia et Papia Poppaea
incapacitas60 ,
.
, ,
: parens binubus
, (. lucra nuptialia),
.
.
, ,
.
, , ,
, 10
,
.

59
60

, . . . 139
.

26

 III. . Patria potestas.

Quod jus proprium civium Romanorum est: fere enim nulli alii sunt
hominess, qui talem in filios suos habent potestatem, qualem nos habemus61
(liberi) (
) (,
, manus,
). ,

, .
, , ,
persona alieni iuris. ,
, ,
,
, .
, :
a. Liberum tollere ( ). Paterfamilias
.
, , familia
.
expositi filii (,
). ,
.
b. Jus vitae ac necis62.
.
,
, -
. ,
, ,
.
.
, ,
(poena cullei),
(parricidium). , 395 .

,
.
63.

61

: , ,
. Gai., 1, 55
62
Cod., 8, 46
63
C., 8, 46, 10

27

c. Mancipio dare. ,
.
, ,
( XII ),
. ,
, ,
,
64. ,
, , , ..
- 65.
, Hyme,
:
,
,
:
ius commercii ( ius conubii), ,
: ,
, . -
,
, ,
.
. ,
.
,
66.

peculium.

, ,
?

peculium: ,
. ,
:
a.

, , actio de
peculio.
b. actio
tributoria.

64

si pater filium ter venum duit, filius a patre liber esto

Gai., 1, 132
66
.
65

28

c.
, ,
actio institoria
() actio exercitoria ( )
: ,
.
d. ,
pater ,
jussus domini. actio
quod jussu.
e. Pater ,
- (in
rem domini versum est: , - 100, 30
, 70 pater). pater actio de
in rem verso, , , , ..
70.67
pater
,
,

.
peculium peculium castrense.
,
.
,
. , ,
, peculium.
. , , peculium
castrense peculium quasi castrense, ..
. Bona adventitia peculium adventicium
.
,
(bona materna),
. ,
:
peculium , ,
68.
,
,
, 180

67
68

.. , . . 287-288
.. , . . . 525

29

 300 69. iusti

, iustae nuptiae. ,
adgnatio patria potestas. ,
ius connubii
iniusti (), ius
gentium, cognatio.
naturales: ,
liberi naturales. spurii () vulgo
quaesiti (),
( )
.

(cognatio) .
, patria potestas , ,
.
patria potestas legitimatio.
, liberi naturals.
:
a. Legitimatio per oblationem curie .
, inter vivos mortis
causa , ,
( ,
) ordo decurionum.
:
- , ..

70.
b. Legitimatio per subsequens matrimonium.
,
(,
..) , ,
.
c. Legitimatio per resriptum
.

principis

, ,
potestas
. (adoptio)
, ,

69
70

, .
, . . . 145

30

 ,
paterfamilias, filii.
familia , paterfamilias ,
,
sui iuris. adoptio :
a. Adoptio persona
alieni juris. ,
XII 71.
adoptio, , -,
potestas paterfamilias.
, ( )
emancipatio, mancipatio , , -
,
, in mancipio, (adoptator) pater
vindicatio in patriam
potestatem (vindicatio filii), (pater) ,
addicit .
patria potestas ,

. adoptio
, . ,
mancipatio.
,
, .
adoptio:
patria
- adoptio
plena72 (, ).
,
(adoptio
minus plena).

18 .
b. Ar(d)rogatio persona sui iuris.
pontifex maximus
, ,
.
, , arrogatio
,

.

71
72

si pater filium ter venum duit, filius a patre liber esto

31

 , pontifex
maximus, rogatio .
, rogatio .

, :
,
.
,
.
73.
comitia curiata, arrogatio per rescriptum principis.
:
inter vivos
, , ,
,
pater . , ,

actio ficticia rescissa capitis deminutione74.
c. Adoptio testamentaria . ,
.

75.
,
? :
-, ,
,
, .. ,
, . ,
, ,
.

. ,
-
,
.
.
,
.
.

73

.. , . . .471
capitis deminutio
75
.. , . . . 472
74

32

 patria potestas. Potestas ,

, .
. ,
,

, ,
(
, paterfamilias ,
). ,
, , .. paterfamilias,
persona sui iuris.
, ,
. patria potestas
capitis deminutio maxima media, ..
.
pater, ,
flamen Dialis76, .
, praefectus praetorio, praefectus urbi, magister militum
. , patria potestas ,
,
emancipatio. emancipatio
XII
: , ,
mancipatio , , ,
. persona sui iuris,
, ,
, .
, ,
.

, emancipatio per rescriptum
principis77,
. potestas

. emancipatio ,
.

,
.
,

76
77

emancipatio Anastasiana

33

, nexum
- 78.
.
,
, , . , ,
patria potestas

.
, patria potestas
,
.
, ,
paterfamilias ,
paterfamilias.
, , pater .
, : pater
. ,
. ,
. paterfamilias, cum manu,
paterfamilias,
in patria potestate.
, , ,
, , .
,
paterfamilias. : - ,
. ,
,
paterfamilias ,

paterfamilias, ,
,
paterfamilias. , (1+1),
(1+2) . ..79

familia
, - .
(Gens) , paterfamilias,
,
nomen gentilicium.

78
79

.. , . . . 217
.. , . . . 107

34

 sacra gentilicia
.

IV. . Dominica potestas.

80

Libertas naturali jure continetur et dominatio ex jure gentium introducta

est
(servus)
.
: , , (res)
res mancipii. ,
, , ,
,
dominica potestas.

servi res sunt. , ,

, .
, , , ,
,
.
,
, ius naturalis.
,
, ,
81.
,
. ,
a. , , ,
, . nullum caput habent, .
, , ,
. , .
, , -
(,
servus derelictus). servus
nullius ( ) , ,
occupatio .

.

80

, D, 12, 6
quod attinet ad jus civili, servi pro nullis habentur; non tamen et jure naturali, quia quoa ad jus natural attinet,
omnes hominess aequales sunt D., 50, 18
81

35

 ,
potestas, ,
.
, , , cetera
animalia (), locus religious,
, .
cognationes serviles,
.

: , 82.

: , ,
jus vitae ac necis. ,
:

83,
ad bestias depugnandas (
).
, .
, ,
:

.
, , ,
.
b. . , ,
- , , . ,
,
,
.
.
,
. ipso jure
, ,
, .
,
. ,
,
instrumentum vocale ( ), ,
,
ex persona domini.
. ,

82
83

D., 21, 1
supra modum et sine causa servos suos saevire

36

 , ,
,
.
,
:
,
Melior condicio nostra per servum fiery potest,
deterior non potest84. ,
: , ,
. ,

,
. , - ,

,
, .
, ,
: ,
85.

: ,

,
?
: ,
actiones adjecticiae qualitalis
, .
, , peculium,
.
.
, servi vicarii.
, . , ,
,
, ,
.
, , -
,
, praefectus urbi
.
,

84
85

,
cum servo nulla actio est

37

, .
extra ordinem.
,
mancipium, .
:
a.
: ,

.
b. ,
:
,
. ,
, ,
.
c. ,
(pretii participandi gratia).
d. ,
, , .
.
e.
(servus poenae).
.

V. . Tutela et cura.
Si furiosus escit, ast ei custos nec escit, agnatum gentiliumque in eo pecuniaque
eis potestas esto86

, ,

.
, , ,
. -
, .. alieni iuris,
. , personae sui iuris.

86

,
.

38

,
.
,
.
, , .
, , ,
-
() .

.
,
(familia communi iure),
sui iuris, ,
. ,
.
.
:
(tutela) : tutela impuberum
tutela milierum.
: -,
(testamentum) ,
tutor testameneturu. -,
,

, .
tutore legitunt.
, .
, ,
XII . ,
.
:
XII

,
87. ,

.
tutela fiduciaria. ,
(fiduciae
causa), (,
adoptio emancipatio). , tutela fiduciaria
, , (parens

87

Gai., 1, 165

39

manumissor). , ,
, , :

, .
,
, ,
. : tutela impuberum
, , .
pupilli .
pubertas. 12
.

14 .
7
, infantia (). tutela
mulierum, ,
. , ,
cum manu ,
88.
: levitas animi, imbecilltas sexus
. ,
,
,
. ,

.
, :
a.
(negotia gerere)
auctoritas , . ,
.

, ,
.
, -.

, , .

nuctoriatis interpositio. ,
,
:

88

.. , . . . 225

40

i.

ii.

(in epso negotio):
,
.

iii.

(pure),
.

, ..
. ,

, infanes, (fari) ,
.

,
, ,
,
. ,
( )
,
, .
,
,
(negotio gerera administratio).
, ,
.
(officum) ,
: Lex Atila Lex Julia et Titia ,
( , ),
,
, - 89.
Atilianus , .

.
,
,
,
.
,

.
:

89

.. , . . . 433

41

i.

Crimen suspecti tutoris.

, , ,
90.

ii.

Actio rationibus distrahendis.

.
,
. , - ,

. in
duplum, .. 91.

,
:
iii.

Actio tutelae. ,
actio tutelage directa, actio tutelage
contraria.
. actio rationibus distrahendis
, ,


. , , actio bonae fidei,
,

.

Lex Plaetoria de cura.
, .. 14
25 . , 14 ,
,

curator,
. .
:
iv.

Exceptio legis Plaetoria. minor

(circumscriptio adolescentium) , ,
,
exceptio.

90
91

D., 26, 10
D., 26, 3

42

, ,
,
.

.
, , ,
,
, , ..
92. ,
, ,
.
, restitutio
in integrum, ,
: minor , ,
,

. ,
,
, , ,
satisdatio rem puppilli salvam fore (
),
stipulatio ,
, ,
93.
:
v.

Actio subsidiara ,
satisdatio .

,

privilegum inter personales actiones ( ),
, ..
.
,
(,
,
) ,
, , ,
, ,
(cessatio) .
, ,

92
93

.. , . . . 486
, . . . 152

43

, munus.

, ,
.
,
, ,
.

.
.
,
,
. :
i.

(mortis causa)

ii.

capitis deminutio maxima media, minima,

,
,
,
.

iii.

iv.

( ,
, ) abdicatio tutelage

v.

(furiosi)

:
i.

ii.

Capitis deminutio maxima, media, minima

,
.
b. Tutela mulierum.
, ,
auctoritatis interpositio, .. ,

: , auctoritas
, ,
. ,
. , ,
,

44

 .
: ,
.

-
(,
).
coemptio.
matrimonii causa,
coemptio fiduciae
causa. telae evitandae causa:
coemptio - ,
, ,
, .
remancipatio
in mancipium. ,
.

,
, , , Lex Julia
et papia Poppaea, ,
, ,
.
, Lex Claudia
,
. IV .
.

feminae ab omnibus officious civilibus vel publicus remotae
sunt94.
, ,
(
). :
, (ignoratio juris),
minors annis, .

. senatusconsultum Velleianum

.
,
XII
, potestas

94

D., 50, 17

45

 . , .. vis ac
potestas.
.

,
.
, tutor vel curator95
c. Cura furiosi (furiosi,
mente capti, dementes).
.


.
, curator
.

,
. , ,
(lucida intervalla) 96.
:
?
.
d. Cura prodigy
XII .
.
,
interdictio: Quando tibi bona paterna avitaque
nequitia tua disperdis liberosque interdico97.
,
, ,
,

. interdictio
curator
,
consensus curatoris.
,
, : curator bonorum
, curator ventris

95

, . . . 154
.. , . . 483
97

,
96

46

 , curator ,
. ,

,
.

, ,
. ,
,
,

.

.
, ,

, . ,
,
.
.
, ,
.

,
.
:
, ,
. :
, , ; ,
. ,
,
, ,
, .

:
, , .

47

 :
1. .., / .
.. , .: , 2004.
2. .. . . .
- , .. .:
-, 1997
3. , : / .
.. .: , 2000
4. .. , , -, 1998
5. .. , , - .: ,
2008
6. 7, 1, 2. 8. . ..
, 2005 .
:
7. http://linguaeterna.com/ru/lex.html - - .
8. http://www.ruslat.info/ - -
9. http://web.upmf-grenoble.fr/Haiti/Cours/Ak/ -

10. http://en.wikipedia.org/ - , Roman law.

48