Prof. Dr. M.

Gzelkaya (2011-2012 Gz)

OLASILIK KURAMI VE RASTLANTI SRELER

eitli Sorular 2

1- X rastlant deikeni 1 deerini 1/6 ve 0 deerini 5/6 olaslk ile almaktadr. Moment
reten fonksiyonu bulunuz. lk momenti belirleyiniz.
Cevap:
M
X
(t)= (5+e
t
)/6,
6
1
3 2 1
= = =
2-X rastlant deikenine ilikin o.y.f.

>
=

0 x 0
0 x e 2
) x ( f
x 2
X

olarak verilmitir. a) ) 1 X ( P
X
> deeri nedir? b) ) 1 X ( P
X
> .n st snrn Chebyshev
eitsizliini kullanarak bulunuz. ann sonucu ile karlatrnz.


3- Bir makinenin rettii rnlerin %20si hataldr. Drt adet rn rastgele seildiinde a) 1,
b)0,c) <2 rnn hatal olma olasln bulunuz.

CEVAP: a)0.4096, b)0.4096, c)0.8192

4- Bir kiinin verilen bir serumdan kt etkilenme olasl 0.001 dir. 2000 kiiden a)tam 3 kiinin
b) >2 kiinin kt etkilenme olasl nedir?






ZM: Poisson yaklakl ile 2 ) 001 . 0 )( 2000 ( np = = =
a) P(X=3) = 180 . 0
! 3
e 2
2 3
=

b) P(X>2)=[ P(X=3) P(X=3) P(X=3)=1-5e
-2
=0.323
ZM:
a) 5 . 0
X
= ,
}

= = < < = <
5 . 1
0
3 x 2
e 1 dx e 2 ) 5 . 1 X 5 . 0 ( P ) 1 5 . 0 X ( P
04979 . 0 ) e 1 ( 1 ) 1 5 . 0 X ( P
3
= = >


b) 25 . 0
2
X
= o , c =1 olmak zere Chebyshev eitsizliinden
25 . 0 ) 1 X ( P
2
X X
= o s >

5- Bir Web sayfasna 0.25 s aralnda yaplan ziyaret says 0.5 parametresi ile Poisson rastlant
deikenidir. 0. 25 s aralnda hi ziyaret yaplmama olasl nedir?

CEVAP: 0.607

6- X rastlant deikeni p parametresi ile geometrik dalmldr.
) ( ) ( x X P n X n x X P = = > + = olduunu gsteriniz.

7- Pazarc tezgahna urayan her mteriden birine mal sattn deneyimlerinden bilmektedir.
Sata sunduu 20 para maln son parasn ellinci mterisine satma olasl nedir?









8-Chebyshev eitsizliini kullanarak

| | a X Var X E X P s > ) ( 2 ) (
ifadesini salayan a deerini bulunuz. X rastlant deikeninin parametresi ile stel
dalmda olmas halinde yukardaki olaslk deerini hesaplayarak bulduunuz deeri st
snr ile kyaslaynz.
zm:

ZM:: q=1-p, P(X=x)=pq
x-1
; x=1,2,..

P(X>n) =

+ =

1
1
n x
x
pq =pq
n
+pq
n+1
+=pq
n
(1+q+q
2
+)=pq
n
(1/1-q)=q
n


) (
) (
) (
(
) , (
) (
1
1
x X P pq
q
pq
n X P
n x X P
n X P
n X n x X P
n X n x X P
x
n
n x
= = = =
>
+ =
=
>
> + =
= > + =

+


ZM: P(n=50)= 0023 . 0
3
1
3
2
3
1
1 20
1 50
30 19
=
(

(
(

|
.
|

\
|
|
.
|

\
|
|
|
.
|

\
|

9- ABDde uu yapan jetler nedeniyle bir kiinin karlat kozmik radyasyon miktar 4.35
mrem ortalama ve 0.59 mrem standart sapma ile normal dalmldr. Bir kiinin 5.20
mremden fazla radyasyonla karlama olasl nedir?
Cevap:0.075

10- Srekli X rastlant deikeni 4 ortalama ve 9 varyans ile normal dalmdadr.
a) P(1<X<7) olasln bulunuz.
zm:

( ) 6826 . 0 ) 1 1 (
3
4 7
3
4
3
4 1
7 1 = < < =
|
.
|

\
|
<

<

= < < Z P
X
P X P

b) P(X>a)=0.3707 ise a y bulunuz.
zm:




Yukardaki Sorularn Yer Ald Kitaplar:
Probability and Random Processes (Yates and Goodman)
Probability and Random Processes( Schaum Outline Series)
Probability and Statistics( Schaum Outline Series)
Olaslk Problemleri (C. Cerit ve M. Yksel )