Открыть Электронные книги
Категории
Открыть Аудиокниги
Категории
Открыть Журналы
Категории
Открыть Документы
Категории
,
.. , ..
2-
-
2007
-
31 2007 ., 8
.
4 / /.
1.
1.1. . . . . . . . .
1.2. . . . . . . . . . . . . . .
1.3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4. . . . . . . . . . . . . .
1.5. .
. . . . . . . . . . .
1.6.
. . . . . . . . . . . . . .
6
6
8
10
13
16
20
2.
2.1. . . . . .
2.2. .
2.3. . . . . . .
23
24
29
32
3.
3.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
34
34
36
4.
4.1. . . . . . . . . . . . . .
4.2. . . . .
4.3. .
4.4. .
. . . . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
40
40
43
44
. . . . . . . .
46
5.
5.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
50
38
50
52
5.3.
5.4.
5.5.
5.6.
.
. . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
54
56
58
61
6.
6.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2. . . . . . . . . . . .
6.3. . . . . . . .
6.4. . . . . . . . . . . .
6.5. . . . . . . . . . . . . . .
63
. - . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
73
73
74
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
63
65
67
68
70
, , .
. .
.
.
( )
.
( ), :
} = 1.055 1034 c;
me = 9.11 1031 ;
mp = 1.67 1027 ;
|e| = 1.602 1019 ;
c = 3.00 108 /.
1.
(, ),
.
() , (), ( ). , , , , .
. , (,
) ,
(. . ,
) . ,
,
, (,
), .
1.1.
,
.
hxi hpi , (x, t) V (x) ( ). hxi hpi 6
d
1
hxi = hpi;
dt
m
d
hpi =
dt
dV (x)
dx
(1.1)
1 . (1.1) :
dV (x)
d2 hxi
=
hF i,
(1.2)
m
dt2
dx
dV
F
, dx
.
(1.2) ,
(1.2) . , ,
, hxi, , (1.2)
, , F (hxi). ,
(x, t) x ,
hxi, (1.2) .
x , , V (x)
, dV /dx x hxi:
dV
dV (hxi) d2 V (hxi)
1 d3 V (hxi)
=
+
(x
hxi)
+
(x hxi)2 + . . . , (1.3)
2
3
dx
dhxi
dhxi
2 dhxi
dn V (hxi)
dn V (x)
,
dhxin
dxn x=hxi
(1.3) (1.2).
, x hxi (1.3), :
m
dV (hxi) 1 d3 V (hxi)
d2 hxi
=
h(x)2 i + . . . .
2
3
dt
dhxi
2 dhxi
(1.4)
, (1.2)
:
3
dV (hxi)
d V (hxi) 2
(1.5)
dhxi dhxi3 x .
1
(1.1) , /dt = F /t +
F : dF
F ].
(i/})[H,
, , . ,
, , . ,
(1.5), :
hp2 i
hpi2
h(p)2 i
hpi2
=
+
.
2m
2m
2m
2m
(1.6),
hpi2 h(p)2 i.
(1.6)
(1.7)
, ,
.
m a ,
/r. V (r) = (m)/r (1.5), :
a2 h(x)2 i,
(1.7)
a2 p2 h(x)2 ih(p2 )i }2 /4.
, ( ap/} 1)
.
1.2.
, m V (r, t) ,
}2 2
i}
(r, t) =
+ V (r, t) (r, t)
(1.8)
t
2m
, . :
i
(r, t) = exp S(r, t) ,
(1.9)
}
8
S(r, t) . (1.9)
(1.8) S(r, t):
S
(S)2
i} 2
+
+ V (r, t)
S = 0.
t
2m
2m
(1.10)
, }, (1.10)
:
(S)2
S
+
+ V (r, t) = 0,
t
2m
(1.11)
(1.12)
S0 (r) . (1.12)
(1.10), :
(S0 )2
i} 2
+ V (r)
S0 = E,
2m
2m
(S0 )2
+ V (r) = E
2m
(1.13)
(1.14)
, } [
(1.10) (1.11)].
(1.13) (1.14). ,
}|2 S0 | (S0 )2 .
(1.15)
S0 = p, p , 2
p2 = 2m[E V (r)],
2
(1.16)
, , .
(1.15) :
} | div p| p2 .
(1.17)
p
, = 2~/p = 2~/ 2m(E V (r)) , (1.17)
-:
| div | 2 ,
(1.18)
F = grad V :
p3 }m| grad V | .
(1.19)
L (
), (, : d/dx /L) (1.18) :
L ,
(1.20)
. .
, - .
(1.17)
, . .
( ). }/S0 . , } 0 [,
c ].
1.3.
, .
(1.9), (1.13) m V (x) :
i
i
i
(x, t) = exp (x) Et = (x) exp Et ,
(1.21)
}
}
}
( 0 )2
i} 00
+ V (x) E
= 0.
2m
2m
10
(1.22)
(1.22)
(x) }:
2
}
}
(x) = 0 (x) + 1 (x) +
2 (x) + . . .
(1.23)
i
i
(). (1.23) (1.22)
}.
0 :
p
(1.24)
00 = 2m[E V (x)] = p(x)
0 (x) =
p(x0 ) dx0 .
(1.25)
1 :
10 =
1 000
d
1
p
=
ln
2 00
dx
|00 |
1 = ln p
|p(x)|
(1.24)
d
1
ln p
,
dx
|p(x)|
+ const.
(1.26)
. 0 (x) 1 (x) (1.21) (1.23),
(x) :
Z
Z
C1
i x
C2
i x
0
0
0
0
(x) = p
exp
p(x ) dx + p
exp +
p(x ) dx ,
}
}
|p(x)|
|p(x)|
(1.27)
C1 C2 ,
2- (x)
.
(1.27) E V (x). , E > V (x),
(1.27) x.
,
E < V (x). (p(x) = i |p(x)|), , (1.27), :
11
. 1.1.
Z
1
C10
exp
(x) = p
}
|p(x)|
|p(x )| dx +
C20
1
p
exp +
}
|p(x)|
x
0
|p(x )| dx .
(1.28)
, . -
(1.27), (1.28)
. . , , (1.27), (1.28),
p , 1/ |p(x)| , (x) .
. 1.1. ( E V (x)) II (a < x < b) , I
III (x < a, x > b) .
.
V (x) = E.
(), () . . 1.1. a (b)
() .
12
1.4.
,
(1.27) (1.28)
, . . C1 , C2 , C10 , C20 .
V (x)
,
, , (1.19) (p = 0).
.
a
(. 1.2.). [a1 , a2 ], ( ). I (x < a1 ) II (x > a2 )
(1.28) (1.27) .
I (x) II (x).
x0 = a. I (x) I, (1.28) C10 = 0,
C20 C 6= 0:
Z
C
1 a
0
0
I (x) = p
|p(x )| dx .
(1.29)
exp
} x
|p(x)|
(x > a2 ) II (x)
:
Z x
A
1
II (x) = p
sin
p(x0 ) dx0 + ,
(1.30)
}
p(x)
a
. 1.2.
(.
.):
(x) = B Ai(),
2mF
}2
1/3
(a x).
(1.33)
) :
Z a
B
1
0
0
B
1
p(x0 ) dx0 +
,
sin
p
} a
4
p(x)
x . a1 ;
(1.34)
x & a2 .
2C = A,
.
4
, :
Z x
Z
1 a
B
1
B
0
0
0
0
p
exp
|p(x )| dx p
sin
p(x ) dx +
.
} x
} a
4
2 |p(x)|
p(x)
(1.35)
b
(1.35), Ox
b:
" Z
#
Z x
b
1
1
D
D
p
sin
p(x0 ) dx0 +
p
exp
|p(x0 )| dx0 .
}
4
}
p(x)
2 |p(x)|
x
b
(1.36)
, (1.35) (1.36) , . . .
z ( x)
x = a, ( ).
, , [1] . (1.35), (1.36).
, . .
( ).
15
1.5.
,
. 1.1., () E > Vmin .
, .
.
, (I
III . 1.1.)
(., , (1.29)).
(II . 1.1.) ,
(1.35) (1.36)):
Z x
1
B
0
0
p(x ) dx +
,
(1.37)
II (x) = p
sin
} a
4
p(x)
" Z
#
b
II (x) = pD sin 1
p(x0 ) dx0 +
.
} x
4
p(x)
(1.38)
II (x) ( , II (x)
) III IIIII
(1.35), (1.36), II, ,
, I III.
II (x)
II (x) (
a b) x = xi .
B D (
, ),
:
!
xi
b
R
R
# " #
sin }1 p(x0 )dx0 + 4 "
sin }1 p(x0 )dx0 + 4
xi
a
! B = 0 .
Rxi
Rb
0
D
1
0
0
0
0
cos } p(x )dx + 4
cos } p(x )dx + 4
a
xi
(1.39)
16
, II (x) , II (x)
p sin(. . .) ( 1/ p(x)
(1.39) ). (1.39)
(1.39). :
b
1
p(x0 )dx0 + = 0,
sin
}
2
a
(,
, . . p(x) 0) :
Z
b
a
1
p(x0 ) dx0 = } n +
2
n = 0, 1, . . . .
(1.40)
1/2 (1.40) .
17
(p, x) . 2} , n . n
, En , . ,
,
2}. , , p x ,
p x
.
(2})
s , V
2s-
V
q1 . . . qs p1 . . . ps
=
(2})s
(2})s
. , ( V = L3 ) ,
dp ( p p + dp),
V dp
V dpx dpy dpz
V p2 dp d
=
=
.
(2})3
(2})3
(2})3
(1.42)
, .
E , . . n.
E ( n) E, a b (
(1.41)) E E + E . (1.41)
( n+1 n) :
I
I
I
I
p
2} = p(E+E) dx p(E) dx (p(E+E)p(E)) dx = E
dx.
E
E/p = v = p/m ,
I
I
p
dx
dx =
= T.
E
v
E :
E
2}
= }.
T
18
(1.43)
T
E . , }.
( T ) E,
( n n) . , ,
}.
. (x < a x > b) ,
. , :
Z
|(x)| dx
|II (x)|2 dx = 1.
(1.44)
(1.45)
T
, (1.43).
(1.45)
(1.37)4 . , (1.37), (1.45), dx
( n+1 (a, b))
2 dx
2m dx
dW (x) = |II (x)|2 dx
=
T p(x)
T v(x)
dWcl (x) =
2 dx/(T v(x)) = 2 dt/T, dt , dx.
4
1/
.
19
p(x)
. 1.3.
1.6.
, V (x), V0 (. . 1.3.).
E < V0 ,
, . . .
.
. , } 0
( ) .
.
: I, II III, . 1.3.
, x < a x > b, , I III
( -.) , I, I p0 ( exp[ip0 x/}]), ,
( exp[ip0 x/}]).
,
:
I (x) = A eip0 x/} + B eip0 x/} .
(1.46)
, III , . , x > b
:
III (x) = C eip0 x/} .
(1.47)
20
D ,
:
D = |C/A|2
(1.48)
(. [3] ., . 2, . 1.3). ,
V (x), ( (1.19)),
II (. . 1.3.)
:
II (x) = p
P(x) =
(x)
0
eP(x)/} + p
0
(x ) dx =
a
(x)
eP(x)/} ,
(1.49)
(1.50)
, ( ) .
V (x) ,
a b.
a b
( p
, . . (x)
):
ip0 b/}
e
+
e
=
C
e
p
,
pb ( e e )
= C eip0 b/} ip0 ,
pa =
pb =
= P(b)/}.
(1.19) ,
1.
(1.52)
(1.51) A C ( ), (1.52) :
C
4eip0 (ba)/}
=
pa
1
A
pa
ip0
pb
21
pb
ip0
D:
D = D0 e2 ,
D0 =
16
pb
pa
pa pb
p20
p20
pa pb
pa
pb
(1.53)
, , e2/} . , :
"
D exp
2
}
2m[V (x) E] dx
(1.54)
(1.54)
(. 50 [1] .).
22
2.
= E,
H
,
, (, ,
, ).
. ,
, . ,
(), , H
:
0 () + V (),
H()
=H
0 , H
H
0 , V H
, . ,
, ().
, H
0.
H
, 0
( ) H
.
.
23
2.1.
(0)
(0)
El l
0 :
H
0 (0) = E (0) (0) .
H
l
l
l
(2.1)
0 + V ) = E
(H
(2.2)
,
(2.1). 0:
H
X
=
an (0)
(2.3)
n ,
|{z}
n
(0)
Vmn =
(0)
(0)
m () V ()n () d
(2.5)
V .
E
(0)
an = hn |i ;
|ni n .
(2.6)
Vmn = hm| V |ni ;
E an
(2.4).
V El l H
(0)
(0)
El l ,
(2.4).
24
V 1 :
,
V = W
Vmn = Wmn ,
(2.7)
(2.4) :
(0)
El = E l
(1)
+ El
(2)
+ 2 E l
+ ...;
(1)
2 (2)
am = a(0)
m + a m + am + . . . .
(2.8)
(2.9)
(k)
(k)
{El } {am } (2.8) (2.9) .
(0)
El , El ,
(0)
lim = l .
0
(2.3) (2.9)
a(0)
(2.10)
m = ml .
(2.8)(2.10)
(2.4)
(0)
[El
(1)
(0)
Em
+ El
(2)
+ 2 E l
2 (2)
+ . . .][ml + a(1)
m + am + . . .] =
X
2 (2)
=
Wmn [nl + a(1)
n + an + . . .] (2.11)
n
(2.11). m = l
m 6= l.
1. m = l
(k)
(k)
{El } {an }:
(1)
El = Wll ;
(2)
(1) (1)
(1)
El + E l al =
Wln an ; .
(2.12)
..............................
1 . , ,
V = eEx, e , E
0 . a0
, H
E0 = |e|/a20 5, 1 109
2
/, V : V = E x e ; E (
E0 a0 a0
E E0 ) E/E0 1 .
25
2. m 6= l , (2.12):
(0)
(0)
a(1)
[E
E
]
=
W
;
ml
m
m
l
(1) (1)
(0)
(0) (2)
(1)
El am + [El Em ]am =
Wmn an ; .
..........................................
(2.13)
k- (2.12) (2.13)
k (2.4).
(2.8), (2.12) ,
(.. )
(0)
E = El
(1) (2.7)
(0)
+ El
= El
|{z}
+ Vll .
(2.14)
Wll
,
V :
Z
(1)
(0)
(0)
El = Vll = l () V l () d .
(2.15)
(2.13) (2.3),
l :
X0
Wml
(1)
(0)
l = (1 + al )l +
(0)
(2.16)
m .
(0)
(0)
|{z}
E
E
m
m
l
?
m = l. .
. (1)
al l .
(0)
l , 2 :
(1)
al
(1)
+ al
(1)
= 0.
(1)
al ( al = il , 1+il
eil ) , (1)
, al = 0. ,
:
X0
Vml
(0)
(0)
(2.17)
l = l +
m .
(0)
(0)
Em
m El
26
(1)
am (2.13) (2)
(2.12), El :
(2)
El
X0 Wlm Wml
m
(0)
El
(0)
Em
, l-
:
El =
(0)
El
(1)
El
(2)
El
(0)
El
+ Vll +
X0
m
|Vlm |2
(0)
El
(0)
Em
(2.18)
(2)
(2.18) , E0 (0)
( E0
).
:
(1)
El = hl| V |li ;
X0 hl| V |mi hm| V |li
(2)
El =
;
(0)
(0)
E
E
m
m
l
E X0 |mi hm| V |li
(1)
=
.
l
(0)
(0)
El E m
m
(2.19)
(2.20)
(2.21)
(2.19)(2.21)
(0)
El . (0)
El f , . .
0 (0) = E (0) (0) ,
H
lk
l
lk
k = 1, . . . , f , k, . .
hl0 k 0 | V |nki = Bk,l0 l k0 k .
(2.22)
, , , . k 6= k 0 ,
l0 = l (2.20), (2.21) 0, . . 00 .
, (2.22) -
27
, k . , k,
.
k ( ).
(2.1)
,
,
. , .
(1)
(0)
(2.19) En n ,
(2)
(1)
(2.21) En n
. .2
(2.8), (2.9) , .
x3 , . . ,
, (2.8), (2.9) . .
(2.19)(2.21) . , ,
(0)
|Vnm | |En(0) Em
|.
(2.23)
.
(2.19). (1)
, . En = 0 (
V
(0)
n ) , .
(2)
(1)
En n . .
(k)
En , .
.
(k)
2 ,
n , (2k+1)
En
.
28
2.2.
,
. (0)
El .
(2.20), (2.21) , 0 E (0) ( H
l
, (2.23)), l- - ,
0 , E (0) ,
. , , H
l
, ,
.
.
0 E (0)
H
1
(0)
(0)
(0)
E2 , 1 2 ,
. (2.20) (0)
(0)
(0)
, - E1 E2 2
.
, :
(0)
(0)
= a1 + b2 ,
(2.24)
. . |1i |2i.
:
(H11 E)a + H12 b = 0;
(2.25)
H21 a + (H22 E)b = 0,
(0)
Hmn = Em
mn + hm| V |ni ,
m, n = 1, 2.
(2.26)
(2.25)
:
E1,2 =
1
1p
(H11 + H22 )
(H11 + H22 )2 + 4|H12 |2 ,
2
2
29
(2.27)
. 2.1.
E1 , E2 .
|H11 H22 | |H12 |,
(2.28)
(2.27)
E1 = H11 +
|H12 |2
H11 H22
2
E2 = H22 +
|H12 |
H22 H11
(2.26)
(0)
= E1 + V11 +
(2.26)
(0)
E1
(0)
= E2 + V22 +
(0)
E2 +
|V12 |2
(0)
V11 (E2
|V12 |2
(0)
V22 (E1
+ V22 )
+ V11 )
;
,
V 2
(2.18).
(2.28)
|H11 H22 | |H12 |
:
E1,2
H11 + H22
(H11 H22 )2
|H12 | +
.
=
2
8|H12 |
(2.29)
(2.30)
. 2.1. (2.27) E1 E2
= H11 H22 H12 . H11 H22 .
. ,
H11 H22
. , ,
30
,
.
(2.25) a b,
(2.24):
a
b
a
= ctg ;
2
= arctg
= tg
,
2
2H12
.
H11 H22
(2.31)
, , E1 E2 , :
(0)
+ 2 sin ;
2
2
(0)
(0)
2 = 1 sin + 2 cos .
2
2
(0)
1 = 1 cos
(2.32)
(2.28), (2.31) , 0
(0)
(0)
1 1 , 2 2 , . . (
(0)
(0)
, E1 E2 ). ,
(0)
(0)
(2.29), = /2, 1 2 (2.32) (
).
E1 ( E2 ) 1 ( 2 )
(0)
E4
(0)
4 ,
E1 ,
E2 ,
E3 ,
1 ,
2 ,
3 ,
(0)
(0)
(2.20), (2.21)
E1 E2 , |2 i ,
h1 | H
1 2 (2.1). ,
.
31
2.3.
, . . (0)
(0)
(E1 = E2 ).
(0)
f - El .
k = 1, 2, . . . , f :
(0)
(0)
l lk .
, (2.22) .
(2.10)
l =
f
X
(0)
ak lk .
(2.33)
k=1
,
, (0)
, El .
(0)
(2.33), lm
(2.1)
f {ak }:
f
X
k=1
m = 1, . . . , f ;
(Hmk El mk )ak = 0,
(2.34)
|lki ;
Hmk = hlm| H
El .
(2.34) :
det kHmk El mk k = 0.
(2.35)
(2.35), f El ( , 3 ).
Hmk f
. , f -
3
32
(0)
El f
Elk ( V ), n-
ln =
f
X
(0)
(2.36)
akn k ,
k=1
{akn }
(2.34) El Eln , (2.35).
(2.36) . , .
(2.36) .
g- (2.35) g
(2.36), .
(2.22). , , Hmk
.
,
(0)
(2.36) El
( ).
(2.20), (2.21) ,
. , (0)
f - El
hlk| V |lmi
(2.35), :
hlk| V |lmi
(0)
Em E j
j6=l
, (0)
El .
33
3.
(
,
) , , . .
( ).
.
3.1.
, H
E0 ( ).
:
|0 i ,
E0 6 h0 | H
(3.1)
0 ( L2 ) ,
:
h0 |0 i = 1.
(3.2)
, (3.1)
H
|0 i. (3.1) , - 0 1:
{n } H
|0 i =
n=0
c(0)
n
|n i ,
n=0
(0)
1 ,
2
|c(0)
n | = 1,
(3.3)
{cn } 0 .
34
n = E n n ,
H
En>0 E0 .
(3.4)
|0 i (3.4)
(3.3) h0 | H
{n }, (3.1):
|0 i =
hEi = h0 | H
n=0
2
|c(0)
n | En
> E0
n=0
2
|c(0)
n | = E0 .
{z
1
, {0 } |0 i, E0
J(0 , 0 ) = h0 | H
,
0 = 0 .
(3.1) . , (
E1 ) 1 ,
(3.3) n = 0 (
1 0 ):
|1 i =
c(1)
n
n=1
|n i ,
n=1
2
|c(1)
n | = 1.
(3.5)
(3.1),
:
|1 i .
E1 6 h1 | H
(3.6)
, k- k {n } n = 0, . . . , (k 1), k
0 . . . ,k1 . :
|k i .
Ek 6 hk | H
(3.7)
(3.1), (3.6), (3.7) , :
35
2 . ,
:
|i
E = min h| H
(3.8)
h |i = 1
(3.9)
.
(3.8) J(, ).
, ,
. ()
,
( ). (. . ) ,
, , .
,
.
.
3.2.
( ) (; , , . . .)
, , . . . .
R
(; , , . . .) d
(; , , . . .)H
R
J(, , . . .) =
(3.10)
(; , , . . .) (; , , . . .) d
, .
36
. J(, , . . .) , (0 , 0 , . . .)
J
J
=
= . . . = 0.
(3.11)
0 ,0 ,...
0 ,0 ,...
(3.11) (; , , . . .) l . ,
k- k :
Z
(3.12)
l ()(; 0 , 0 , . . .) d = 0,
l = 0, 1, . . . , k 1 .
{z
}
|
k
, (3.12)
.
(0 , 0 , . . .)
Evar = J(0 , 0 , . . .)
var () = (; 0 , 0 , . . .).
(3.8):
Evar > E.
(3.13)
( ,
)3 .
, (3.13) .
,
.
. , ,
3 ,
,
0 (x; , ) = exp(x2 ).
37
( ).
, , [3] (. 3).
.
3.3.
H.
(3.8), (3.9),
Z
d
J = H
(3.14)
Z
d = 1,
(3.15)
(
, ). .
, E, :
Z
Z
Z
d E d = (H
E) d.
J = H
(3.16)
J , :
Z
Z
Z
E) d.
J = (H E) d = (H E) d + (H
J
, ,
Z
Z
E) d = 0.
(H E) d + (H
(3.17)
38
(3.17) ,
:
E) = 0,
(H
E) = 0.
(H
,
.
( )
.
39
4.
V (, t)
0 (). H
i}
0 () + V (, t)](, t)
(, t) = [H
t
(4.1)
,
t) = H
0 () + V (, t)
H(,
(4.2)
t)/t 6= 0).
( H(,
(4.1) ,
.
4.1.
V (, t) (
) t = 0,
t = (. 4.1.).
,
t = 0
0 () Ei .
H
|ii
(-
initial ). 0 6 t 6 ,
. t =
. 4.1.
, t ) = H
0 ()).
: (H(,
V(t)
40
t 0 ()
H
, :
X
(, t > ) =
ak ( )k () eiEk t/} .
(4.3)
k
, , ak ( )
|ki . |ki |ii, , ,
V (, t),
|ii Ei |ki
Ek . (. final) |f i,
Ef . ,
(. . t = ) ,
dH
H
=
=
V (, t) 6= 0,
dt
t
t
Ef i = Ef Ei ( , )
.
i f ,
, , af ( ) af i ( ):
Wf i = |af i ( )|2 .
(4.4)
,
X
X
Wf i =
|af i ( )|2 = 1,
(4.5)
f
,
( f = i).
(4.1)
(, 0) = i (),
(4.6)
i ()
0 k = E k k .
H
41
(, t)
H0 :
X
(, t) =
ak (t)k () eiEk t/} ,
(4.7)
k
ak (t)
t = ,
aki ( ). , ak (t)
X
|ak (t)|2 = 1,
(4.8)
k
.
af (t) (4.7) (4.1),
f ()eiEf t/} .
1- :
i}
X
d
af (t) =
Vf k (t) ei f k t ak (t),
dt
(4.9)
Vk0 k (t) =
k0 ()V (, t)k () d
(4.10)
,
k0 k = (Ek0 Ek )/}
(4.11)
k k 0 .
, (4.9) (4.1). , (4.9)
(4.1), (. .1, . 3.5,
3.8). ,
.
( )
(4.1) (4.9) ( (4.6)):
af (0) = f i .
42
(4.12)
4.2.
V (, t)
,
. , V (, t) ( . 2), (4.9)
ak (t) t = 0, . . : ak (t)
(0)
ak (t) = ki . (4.9) af (t)
(0)
(1)
(1)
af (t) af (t) + af (t), af (t) . (1)
af (t) :
(1)
af (t)
1
=
i}
Vf i (t0 ) ei f i t dt0 ,
(4.13)
af (t) V (, t)
1
af (t) f i +
i}
Vf i (t0 ) ei f i t dt0 .
(4.14)
, t >
af (t) t,
af ( ).
Z
1
0
i f i t0 0
1 2
Vf i (t ) e
dt .
(4.15)
}
0
(4.4)
:
Wf i
Z
2
0
1
= 2
Vf i (t0 ) ei f i t dt0 ,
}
0
43
f 6= i .
(4.16)
af (t) ( (1)
, , af (t) |ii
|f i). , 2-
(1)
(2)
(4.9) af (t) af (t) f i + af (t) + af (t), (2)
af (t) ,
(1)
af (t) (
).
4.3.
,
. |ii |f i (4.16).
() ()
V (, t) . (4.16),
, V (, t) t = 0 t = :
Z
Z
Vf i (t) ei f i t dt = ei f i t Vf i (t)
ei f i t Vf i (t) dt.
i f i
t
0
0
0
|
{z
}
0
Z
2
0
1
i
t
0
fi
,
Wf i =
e
V
(t)
dt
(4.17)
f
i
(}f i )2 0
t
, .
, (4.17)
, . , (4.17)
, (T f1
i )
(E = }f i ) , ,
, V (, t). -
44
, :
T
1
=
Vf i (t)
Vf i (t).
(4.18)
E t
}f2 i t
1, . .
( E/T ),
; ,
1, , .
- . t0
:
2
4
Wf i 2 4 Vf i (t) sin2 (f i /2),
(4.19)
} f i t
, ,
, , . , 1,
Wf i 1. , .
,
(4.17)
t f1
i ,
.
.
, :
2
Wf i
|Vf i (t0 )|
,
}2 f2 i
(4.20)
t0 ,
.
(4.20)
, .
. ,
. ,
45
. 0 . t = 0 m H
,
( )1 . {n }
H
H.
m n . t = 0
:
X
m =
Anm n ,
(4.21)
n
Anm =
n m d3 r
(4.22)
( ) .
4.4.
, .
,
V (, t) = V+ () ei t + V () ei t ,
(4.23)
V+ () = V (), V (, t).
, V (, t) ,
V (, t), : V (, t) = V () ei t .
V (, t) (4.16) t, :
()
Wf i ( )
2
4
2 sin [(f i ) /2]
.
= 2 |V,f i |
}
(f i )2
(4.24)
(4.24), ,
.
1
, , - , , , .
46
Ta ( , Ta ~/|f i |). t (t Ta ) t2 ,
(4.24),
Ta . Ta ,
(, , ), , . .
.
Pf i ,
1
Wf i ( )
Pf i = lim
(4.25)
Pf i =
dWf i (t)
.
dt
(4.26)
()
Wf i ( ) (4.24) , :
()
Pf i =
2
2
|V,f i | (Ef Ei }),
}
(4.27)
-
(. .)
1 sin ax
(x) = lim
.
a
x
- (4.27)
: }. ,
}, } (
(+)
Wf i ), }, . . } (()
Wf i ). , ,
47
: = |f i | 2 .
- (4.27) ,
, , Ei Ef .
( ) (. . ), -
, ; ,
; ,
( , -
,
). E = dE
E = Ef , d(E) = (E) dE,
(E) , . . , . (
dE ) Ef (4.27)
(Ef ) dEf :
2
2
|V,f i | (Ef Ei })(Ef ) dEf .
(4.28)
}
-
, ,
. . Ef , :
()
dPf i =
2
|V,f i |2 (Ef ), Ef = Ei }.
(4.29)
}
(4.29)
.
(V (, t) = V () 0 6 t 6 )
, = 0.
:
()
Pf i =
Pf i =
2
|Vf i |2 (Ef ),
}
2 ,
Ef = Ei .
(4.30)
2}, 3}
. .
48
,
: Ei = Ef . (
) E = p2 /(2m)
V (r) (, , ),
, .
(1.42) p p + dp,
E = p2 /(2m),
m dE = p dp p = mv (V ):
V d3 p
V p2 dp d
V m2 v d
=
=
dE.
(2})3
(2})3
(2})3
V
d 3 :
d(E) =
V m2 v
d.
(2})3
(4.31)
: -,
- - .
.
- , , ,
.
, } = |Ei Ef |. -
, . , ,
()
, |Ei |/} (
(Ei + }) > 0). (-)
. , ,
.
d(E) (;
. 5.6),
49
5.
. ,
() ,
}, . ,
,
. , ,
.
5.1.
2
p
}2 2
H0 (r) =
+ U (r) =
+ U (r)
2m
2m
(5.1)
,
A(r, t) (r, t). e ( e < 0 : e = |e|)
(A(r, t), (r, t)), 0 p
(
H
p (e/c)A(r, t))
e(r, t):
i2
1 h
e
(5.2)
A, H(r,
p
t), :
(5.3)
e
i}e
e2
V (r, t) =
A(r, t)
p
div A(r, t) +
A2 (r, t).
2
mc
2mc
2mc
(5.4)
,
, (r, t) = 0,
div A(r, t) = 0. V (r, t)
:
e
e2
V (r, t) =
A(r, t)
p+
A2 (r, t).
2
mc
2mc
(5.5)
, A(r, t)
(5.5):
e
A(r, t)
p .
(5.6)
V (r, t) =
mc
E(r, t) = (1/c)A(r, t)/t,
n
o
i(krt)
E(r, t) = E0 Re u e
, (k u) = 0,
(5.7)
E0 , k u : u u = 1. V (r, t)
, :
V (r, t) = V+ (r)eit + V (r)eit ,
(5.8)
eE0 ikr
V+ (r) = i
e (u
p),
2m
eE0 ikr
). (5.9)
V (r) = V+ (r) = i
e
(u p
2m
(4.29),
} ( ) |ii |f i :
2
2
Pf i =
(5.10)
hf | V |ii (Ef ), Ef = Ei },
}
51
5.2.
2a
103 .
(5.11)
, eikr V+ (r) :
ikr (ikr)2
eikr = 1 +
+
+ ...,
(5.12)
1!
2!
52
, . .
|ii .
hf | eikr (u
p) |ii u hf | p
(5.13)
, , , , , . - (,
|ii , ) hf | p
(5.12) . .1 .
0 ] = i} p
,
[r, H
(5.14)
m
|ii :
hf | p
|ii = i m hf | r |ii
hf | p
(5.15)
( ). , :
eE0
E0
|ii =
u hf | p
(udf i ),
hf | V+ |ii = i
2m
2
(5.16)
df i = e hf | r |ii
d = er.
V (r) (5.9),
, :
eE0
E0
|ii =
hf | V |ii = i
u hf | p
(u df i ).
2m
2
(5.17)
, (5.10)
hf | V |ii (5.16)
(5.17).
1
,
. . .
53
5.3.
(5.16), (5.17) ,
, , |ii |f i
(
). , ,
:
1
Ri,li (r)Yli mi (, ),
r
hr |ii =
hr |f i =
1
Rf,lf (r)Ylf mf (, ),
r
(5.18)
Yli mi (, ), Ylf mf (, ) .
- .
Oz u (ez = u),
(ur) (5.16) :
r
4
(ur) = z = r cos = r
Y1,0 (, ),
3
dr). (5.16) = (u,
:
(udf i ) =
Rf,l
(r)Ri,li (r) r dr
f
Z
Ylf mf (, ) cos Yli mi (, ) d.
(5.19)
.
, ( )
. , ,
:
cos Yli mi (, ) = AYli +1 mi + BYli 1 mi ,
A=
1)2
m2i
(li +
;
(2li + 1)(2li + 3)
B=
54
li2 m2i
.
(2li + 1)(2li 1)
(5.19) ,
. (5.19) :
Z
,
-
lf = li 1,
m f = mi ,
. , ,
: Ylml eiml . ,
l = |lf li | = 1, ,
. , , d = er ( r r), ,
hf | d |ii , |ii |f i
2 . ,
l = |lf li | = 1 (
m).
- Oz (. .
k).
u = (ex iey )/ 2,
, . (ur) (5.16)
:
r
r
1
4
(ur) = (x i y) = sin ei = r
Y1,1 (, ).
(5.21)
3
2
2
(5.21) (5.16),
:
Z
2 ,
l (1) l .
55
C D . , -
:
lf = li 1,
m f = mi 1
(5.23)
( u mf ).
-
-
, (5.23), mf
mi
mf : mf = mi + 1 mf = mi 1 .
5.4.
, c E(r, t) (5.7).
(4.27) V (r) (5.9),
:
(+)
Pf i
()
Pf i
(+)
=
=
2e
}m
2e
}m
2
2
W
| hf | eikr u
p |ii |2 (f i ),
2
(5.24)
W
|ii |2 (f i + ),
| hf | eikr u p
2
(5.25)
()
Pf i Pf i , E0 W = E02 /(8).
- (5.24) (5.25)
, , , W
R
(), W = ()d. ,
, , (5.24), (5.25)
, ..
W
( )
(f i )
f
i
2
2
56
.
( -!), ,
(|f i |)3 :
2
2e
(+)
Pf i =
| hf | eikr u
p |ii |2 (|f i |),
(5.26)
}mf i
2
2e
()
|f i |2 (|f i |).
Pif =
| hi| eikr u p
(5.27)
}mf i
, , |f i | , : (f i = (Ef Ei )/} > 0), (5.26)
() ;
, (, )
(5.27), ,
, () .
, 4 . ,
(5.26) (5.27)
, ,
.
,
(+)
()
Pf i = Pif
B
B=
2e
}mf i
2
= B(|f i |),
(5.28)
| hf | eikr u
p |ii |2
(5.29)
. B
2
2
B=
|u df i |2 .
(5.30)
}
3
(dI/d)
I = cE02 /(8): () = (1/c)dI/d.
4 .
57
. ( 1916 .)
( ), . (5.29), ,
,
.
5.5.
, |ii .
,
. . , ,
.
,
( ).
,
, , , ( ) ,
.
, , |ii |f i, . ,
,
|ii |f i, |ii ( Ni )
:
dN (i f )
= B(f i )Ni .
dt
(5.31)
B.
, ,
C,
, (,
58
, ). :
dN (f i)
= [C(f i ) + A]Nf ,
dt
(5.32)
A (
).
, , . .
dN (i f )
dN (f i)
=
.
dt
dt
(5.31) (5.32) :
C
A
}f i
Ni
= +
= exp
,
(5.33)
Nf
B B(f i )
kT
5 : Nk
exp[Ek /(kT )]; k , T .
, , :
} 3
1
() = 2 3 }/(kT )
.
c e
1
(5.33) :
2 c3 A }f i /(kT )
}f i
C
[e
1]
=
exp
.
}f3 i B
kT
B
(5.34)
(5.35)
(5.35) ,
, :
2 c3 A
= 1,
}f3 i B
C
= 1,
B
(5.36)
(, (5.36) (5.35)
T ).
(5.36) .
,
5
,
.
59
(5.29) B.
, , . A . ,
, (5.30) B
u ( ,
!),
|udf i |2
1
|df i |2 .
3
(5.37)
:
Af i
4 3
= 3 |df i |2 .
3c }
(5.38)
Af i },
4 4
(5.39)
I = 3 |df i |2 ,
3c
, ,
. , (5.39)
d(t)
df i d(t)
.
P
= 1/( f Af i ) ( )
|ii.
, |ii dt
|f i
X
dNi = (
Af i )Ni dt,
(5.40)
f
t
t
Ni (t) = Ni (0)e .
(5.41)
,
(108 109 ) 1 , ( 1014 1 ), ( 3 ) .
60
5.6.
- .
i Ei U (r) , u. , } > |Ei |,
(. ) . ,
.
Ep = Ei + } (} |Ei |),
U (r)
,
U (r), p (
V )6 .
5.1., ( )
:
dP + =
2
E0 |(udi,p )|2 (Ep ) d,
2}
(5.42)
di,p = e
p (r)ri (r) d3 r,
1
p (r) = e(i/})pr ;
V
(Ep ) =
V mp
;
(2})3
Ep = p2 /(2m) = Ei + }.
, . . 6.
7 ,
, E l.
61
i (p)
.
p d - ()
:
dP (+) = mp
eE0
4}
2
|up i (p)|2 d.
(5.43)
I = cE02 /8 ( , : N = I/}),
, N
( ):
dP (+)
d =
.
(5.44)
N
1S . - ( ):
Z
8
a3
,
(5.45)
i (p) = e(i/})pr i (r)dr =
(1 + p2 a2 /}2 )2
a . (5.45) (5.43) (5.44), :
9
d = 2
a
x0
2
3
|n u|2 a2 d,
2
6
(1 + )
(5.46)
62
6.
V (r),
().
.
, d , (. .
).
. ,
, . ., ,
d. , ,
, ,
, .
1
V (r), ,
.
6.1.
, (4.30)
V = V (r) (
).
1 ,
63
pa = }ka pb = }kb , V ( ):
1
|ii pa (r) = eika r ,
V
1
|f i pb (r) = eikb r ,
V
(6.1)
(6.2)
,
( V ), , ,
,
dP (kb , ka ) ja = |j a |.
j a :
ja =
}
}ka
(p a (r)pa (r) pa (r)p a (r)) =
,
2mi
mV
(6.3)
ja = v/V , V , ( ):
d
dP (kb , ka )
= |A (kb , ka )|2 d,
ja
m
A (kb , ka ) =
2}2
ei(kb ka )r V (r) d3 r
(6.4)
(6.5)
( )2 .
(-
V (r)) ( p = pb pa ), pa pb .
, (V (r) = V (r)) p = 2p sin(/2),
. (6.5) ,
,
2
(6.5) -
64
. ,
.
(6.5) 3 .
6.2.
.
, V (r) , d, ,
() . }k a
.
.
}kb , , , }ka ,
. ( ). kb = ka = k.
k a V (r).
. ,
.
,
}ka . ,
.
, ,
.
,
:
(2 + k 2 )(r) =
2mV (r)
(r),
}2
k2 =
2mE
,
}2
E > 0.
(6.6)
,
,
A (kb , ka ).
65
(, ), . ,
, .
(
; , V ):
a (r) = eika r .
(6.7)
(6.7) ,
:
ja =
}
}ka
(a a a a ) =
.
2mi
m
(6.8)
, r,
:
eikr
. (r) = A(kb , ka )
,
r
(6.9)
r
kb = k .
r
A(kb , ka ) r .
.
(6.6) ,
:
(r) a (r) + . (r) = eika r + A(kb , ka )
eikr
,
r
rd .
(6.10)
,
. (6.10)
(6.6) .
66
,
kb , (, /r):
.
(r)
}
. (r)
}k
(jb )r =
. (r)
. (r)
=
|A(kb , ka )|2 .
2
2mi
r
r
mr
(6.11)
, 1/r . (r)
, 1/r 3
(jb )r . ,
d kb , (6.11)
r 2 d:
dJb = (jb )r r2 d =
}k
|A(kb , ka )|2 d.
m
(6.12)
dJb
ja (6.3) (6.12):
d =
dJb
= |A(kb , ka )|2 d .
ja
(6.13)
,
. .
6.3.
(6.6) (6.10) ,
(6.10). . ,
(6.6) - :
(2 + k 2 )G(r, r 0 ) = (r r 0 ).
(6.14)
2 + k 2 (6.14), ,
(6.6).
, (6.14)
G(r, r 0 ), ,
(6.10) (6.15),
:
G
(+)
exp(ik|r r 0 |)
(r, r ) =
.
4|r r 0 |
0
(6.16)
(6.15) :
(r) = e
ika r
2}2
exp(ik|r r 0 |)
V (r 0 )(r 0 ) d3 r0 .
0
|r r |
(6.17)
,
(6.10).
(r d)
p
0
0
0
2
k|r r | kr 1 2r r /r kr kb r .
(6.17) (6.10)
m
A(kb , ka ) =
2}2
eikb r V (r 0 )(r 0 ) d3 r0 .
(6.18)
, (6.18) (r)
(6.17) r.
6.4.
(6.14). r 6= r 0 . -
r r 0 .
(6.14)
G(r, r 0 ) = (2 + k 2 )1 (r r 0 ).
(6.19)
(6.19) - (.6), :
Z
1
exp{ip(r r 0 )} 3
0
0
G(r, r ) = G(|r r |) =
d p.
(6.20)
(2)3
k 2 p2
68
p
G
()
(+)
=
p
()
(-)
=
. 6.1.
(6.20) :
Z
4
eipR dp =
sin pR,
p
R = r r0 .
,
1
G(R) = 2
2 R
p sin pR
dp.
k 2 p2
p
p. , G(R):
Z +
1
p eipR
G(R) =
dp.
(6.21)
4 2 iR k 2 p2
p =
k, .
, G(R).
,
, () . 6.1.
p = +k, 2i:
G
(+)
eikR
(R) =
,
4R
(6.22)
(6.16).
p p,
k: k k+i.
69
+0
(6.22).
,
, () . 6.1
. :
G () (R) =
eikR
.
4R
, k k i ( < 0),
+0.
6.5.
(6.17) :
Z
exp(ik|r r 0 |)
m
(n)
ika r
V (r 0 ) (n1) (r 0 ) d3 r0 , (6.23)
(r) = e
2}2
|r r 0 |
(n) (r) , n- (, (0) (r) eika r ), (6.17)
. , (6.23) (6.18),
:
Z
m
A(kb , ka ) =
eiqr V (r) d3 r +
2
2}
m 2 Z Z
0
iqr exp(ik|r r |)
+
e
V (r)V (r 0 ) d3 r d3 r0 + . . . , (6.24)
2
0
2}
|r r |
}q = }ka }kb
( ,
).
(6.24), .
:
A (kb , ka ) =
V (q)
m
V (q) ,
2}2
eiqr V (r) d3 r
70
(6.25)
- ( ) . :
m 2
d =
|V (q)|2 .
2
2}
(6.26)
, 6.1.
(6.24)
. .
. (6.23) , n = 1 , (
ka k):
m Z eik|rr0 |
0
ikr0 3 0
|k (r)|
V (r ) e
d r .
(6.27)
2}2
|r r 0 |
V (r) r = 0. ,
r = 0 (6.27), :
Z
m
V
(r)
i(kr+kr) 3
e
d
r
(6.28)
2}2
1.
r
kd 1 ( ), (6.28)
, :
Z
V
1
V (r) 3
}2
1, V =
d r, E =
.
(6.29)
4d2
r
2md2
E
V , E
d. , (6.29) ,
.
V (r) -, (6.28)
:
Z
2
2ikr
k} .
V
(r)(e
1)
dr
(6.30)
m
0
, kd 1 ( ), (6.30) .
71
:
Z
k}2
V (r) dr
(6.31)
m
0
k}
= }v,
(6.32)
V d
m
R
V = (1/d) 0 V (r) dr.
. ,
(V (r) Ze2 /r) V d Ze2 . (6.32) : Ze2 /(}v) 1 v (Ze2 )/} = Zvat , vat .
A (kb , ka ) , V (q) (r , r ) r:
Z
2m
A (kb , ka ) = 2
V (r) r sin qr dr.
(6.33)
} q 0
q = 2k sin ,
2
( ka kb ), -
ka .
- V (r) ,
, [3] . (. 3, . 5).
72
-
, :
Z
def
(.1)
(.1) 3- :
Z
def
(r)f (r) dr = f (0) .
(.2)
-
1- - :
(.3)
(r) = (x)(y)(z) .
-.
1. : (x) = (x).
2. n- - , :
Z +
n
(n)
n d f (x)
(x)f (x) dx = (1)
.
dxn x=0
3. g(x) -:
[g(x)] =
(x xi )
dg(x)
dx
x=xi
xi i- g(x). ,
(x) =
73
(x)
.
||
(.4)
4. -. -.
1
(x) =
2
eixq dq
(.5)
:
2
x
1
exp 2 ;
(x) = lim
a0
a
a
1
a
(x) = lim
;
a0 x2 + a2
1 sin ax
(x) = lim
.
a
x
(.5) 3- :
1
(r) =
(2)3
(.3)
eirq d3 q .
(.6)
-
:
x2 y 00 + xy 0 + (x2 2 )y = 0.
(.7)
:
J (x) =
x X
k=0
(x2 /2)k
.
k!( + k + 1)
Ai(x)
y 00 xy = 0
(.8)
1
:
3
Ai(x) =
1
x [I1/3 () I1/3 ()];
3
Ai(x) =
74
1
x [J1/3 () + J1/3 ()],
3
2
I () = i J (i); = x3/2 .
3
x 1:
Ai(x)
1 1/2 1/4
x
e ;
2
75
.
4
1. .. / .. . . : ,
1973. 704 .
2. .. / .. .
. : , 1983. 664 .
3. .. : 3- . / .. , .. . : . . ., 2007.
1. .. : 10- . / .. ,
.. . . : , 2001. . 3. : . . 803 .
2. .. : 2- . / .. ,
.. , .. . . : , 1971. . 2. 936 .
3. .. / .. , .. . : ,
2001. 336 .
76
77
78
,
,
,
2
..