C HI V THCH THC CA CC DOANH NGHIP VIT NAM KHI VIT NAM RA NHP WTO

I. C hi khi gia nhp WTO

1/ M rng th trng v tng xut khu Khi gia nhp WTO, theo nguyn tc ti hu quc, nc ta s c tip cn mc t do ho ny m khng phi m phn hip nh thng mi song phng vi tng nc. Hng ho ca nc ta v vy s c c hi ln hn v bnh ng hn trong vic thm nhp v m rng th trng quc t. Do iu kin t nhin v chi ph lao ng r, Vit Nam c li th trong mt s ngnh, c bit l trong ngnh nng nghip v dt may. y l hai ngnh c WTO rt quan tm v ra nhiu bin php xo b dn cc ro cn thng mi. T m cc doanh nghip Vit Nam c th m rng th trng ra nc ngoi, gia tng lng hng ha xut khu, c bit l nhng doanh nghip sn xut v kinh doanh cc mt hang nng phm v dt may. Chng hn, theo Hip nh Dt may ca WTO (ATC), mi hn ch nh lng i vi mt hng dt may c xo b t ngy 1/1/2005. Gia nhp WTO, cc doanh nghip Vit Nam s c hng li ch ny nu c mi quan h thng mi nh th no i vi cc nc thnh vin WTO. i vi thng mi hng nng sn, cc thnh vin WTO cng v ang a ra nhiu cam kt v ct gim tr cp, gim thu v loi b hng ro phi thu quan, t mang li c hi mi cho nhng nc xut khu nng sn nh Vit Nam. 2/ Hnh lang php l v mi trng kinh doanh dc ci thin, minh bch, bnh ng dn n tng cng thu ht vn u t nc ngoi. Gia nhp WTO s gip cc DN Vit Nam c hot ng trong mt mi trng php l hon chnh v minh bch hn, c sc hp dn hn i vi u t trc tip ca nc ngoi. Gia nhp WTO cng l thng ip ht sc r rng v quyt tm ci cch ca nc

ta, to nim tin cho cc nh u t khi b vn vo lm n ti Vit Nam. Ngoi ra, c hi tip cn th trng ca cc thnh vin WTO khc mt cch bnh ng v minh bch theo hng ng chun mc ca WTO, cng l mt yu t quan trng thu ht vn u t ca nc ngoi. 3/ Nng cao tnh hiu qu v sc cnh tranh cho nn kinh t Gim thu, ct gim hng ro phi thu quan, m ca th trng dch v s khin mi trng kinh doanh nc ta ngy cng tr nn cnh tranh hn. Trc sc p cnh tranh, cc doanh nghip trong nc bao gm c cc doanh nghip nh nc, s phi vn ln t hon thin mnh, nng cao tnh hiu qu v sc cnh tranh cho ton b nn kinh t. Ngoi ra, gim thu v loi b cc hng ro phi thu quan cng s gip cc doanh nghip tip cn cc yu t u vo vi chi ph hp l hn, t c nhiu c hi nng cao sc cnh tranh khng nhng trong nc m cn trn th trng quc t. 4/ S dng c c ch gii quyt tranh chp ca WTO Mi trng thng mi quc t, sau ny nhiu n lc ca WTO, tr ln thng thong hn. Tuy nhin, khi tin ra th trng quc t, cc doanh nghip ca nc ta vn phi i mt vi nhiu ro cn thng mi, trong c c nhng ro cn tr hnh np bng cc cng c c WTO cho php nh chng tr cp, chng bn ph gi Tranh th thng mi l iu kh khn m phn thua thit thng ri v pha nc ta, bi nc ta l nc nh. Nu xy ra cc tranh chp thng mi th cc DN Vit Nam lun gp phi nhng bt li v yu th hn. Gia nhp WTO s gip ta s dng c c ch gii quyt tranh chp ca t chc ny, qua c cc cng c u tranh vi cc nc ln, m bo s bnh ng trong thng mi quc t. Thc tin cho thy, c ch gii quyt tranh chp ca WTO hot ng kh hiu qu v nhiu nc ang pht trin thu c li ch t vic s dng c ch ny. 5/ C hi tip cn KHCN, thng tin, cc dch v ng dng cng ngh mi tt hn.

DN Vit Nam lun c s hn ch l thiu thng tin, do kh nng tip cn KHCN hay nm bt cc thi c l rt t i. So vi DN cc nc pht trin th cc DN Vit Nam lun phi chp nhn mt thc t l k thut km, trnh hiu bit cn hp, cha c kin thc nm bt khoa hc. Yu t ny dn n nng sut lao ng cha cao. Nhng khi l thnh vin ca WTO, cc DN Vit Nam s c c nhng thun li cng nh c hi tip cn KHCN vo sn xut kinh doanh, s dng nhng dch v tin tin ca th gii nhm nng cao hiu qu kinh t ca bn thn DN cng nh nn kinh t nc nh. c bit l nhng DN sn xut v kinh doanh cc mt hng in t, t,.

II. Thch thc ca vic gia nhp WTO

Bn cnh c hi, vic gia nhp WTO cng to ra mt s thch thc ln i vi nn kinh t ni chung v cc doanh nghip ni ring. l: 1/ Sc p cnh tranh Gim thu, ct gim hng ro phi thu quan, loi b tr cp, m ca th trng dch v s khin mi trng kinh doanh nc ta ngy cng tr nn cnh tranh hn. y s l thch thc khng nh i vi nhiu DN, nht l nhng DN quen vi bu v bao cp ca Nh nc. Tuy nhin, cc DN s khng c cch no khc l ch ng v sn sng i din vi thch thc ny bi l h qu tt yu ca s pht trin, l chng ng m mi quc gia u phi i qua trn con ng hng ti hiu qu v phn vinh. D khng gia nhp WTO th thch thc ny sm hay mun cng s n. Ring i vi khu vc nng nghip, vic gia nhp WTO c th s mang li kh khn nhiu hn bi chuyn dch c cu kinh t trong nng nghip kh c th din ra trong mt sm, mt chiu. Chnh ph lun lu tm n yu t ny trong m phn gia nhp WTO v hy vng kt qu m phn cui cng s l mt kt qu chp nhn c i vi lnh vc nng nghip. Trong phm vi AFTA, cc DN Vit Nam ang gp phi thch thc ln nh cnh tranh vi cc nc c nn kinh t hng u trn th gii nh M, Nht, Canada, Hn

Quc Nhng mt hng Vit Nam c kh nng xut khu cng li l nhng mt hng tim nng ca cc nc ASEAN (dt may, da giy, thu sn, tri cy, go, ht iu, ht tiu). Hn na, gi hng ho cng loi ca Vit Nam lun cao hn nhiu so vi khu vc do chi ph sn xut cao. Theo iu tra ca t chc xc tin thng mi Nht Bn (JETRO), gi in thoi ca Vit Nam gi sang Nht Bn t gp 4 ln so vi t Thi Lan, Singapore gi i Nht Bn; gi in t gp 2 ln Malaysia, Thi Lan, Philippines; gi cc vn ti cng c nh gi l cao nht trong khu vc, c th l t gp 1,4 ln so vi Malaysia v Indonesia v t gp 1,85 ln so vi Singapore v cao hn nhiu so vi cc thnh ph ln khc trong khu vc. Ngay trong th trng khu vc, Vit Nam l nc lng ging ca quc gia c nn kinh t ln th 6 trn th gii nh Trung Quc, cc DNVN cng cn phi nghin cu chin lc kinh doanh c tnh n s nh hng th trng ca cc doanh nghip Trung Quc. Thc t cho thy, vo khong gia nm 2004, khi gi ca mt lot nguyn liu u vo cho sn xut nh ht nha, clinke (sn xut xi mng), du m, phi thp, than coke, bt giy tng mnh trn th trng th gii u c nguyn nhn l do sc ht mnh t th trng Trung Quc. Vi nhng quc gia c nhng sn phm ny xut khu th thu li, ngc li, Vit Nam iu ny thc s l bt li, v hu ht cc nguyn liu u vo, Vit Nam khng t sn xut c m phi nhp khu. S l thuc ny lm cho sn xut trong nc b chi phi mnh nh gim li nhun thm ch mt s doanh nghip thua l, nhiu mt hng b mt th trng, sc cnh tranh gim, gi bn khng tng c do nhng sn phm tng t ca cc doanh nghip Trung Quc vn r hn. 2/ Thch thc ca chuyn dch c cu kinh t Mt trong nhng h qu tt yu ca hi nhp kinh t quc t l chuyn dch c cu v b tr li ngun lc. Di sc p ca cnh tranh, mt ngnh sn xut khng hiu qu c th s phi mt i nhng ch cho mt ngnh khc c hiu qu hn. Qu trnh ny tim n rt nhiu ri ro, trong c c nhng ri ro v mt x hi. y l thch thc ht sc to ln. Chng ta ch c th vt qua c thch thc ny nu c chnh sch ng n nhm

tng cng hn na tnh nng ng v kh nng thch ng nhanh ca ton b nn kinh t. Bn cnh , cng cn cng c v tng cng cc gii php an sinh x hi khi phc nhng kh khn ngn hn. 3/ Thch thc ca vic hon thin th ch v ci cch nn hnh chnh quc gia. Mc d c nhiu n lc hon thin khun kh php l lin quan n kinh t thng mi, Vit Nam vn cn nhiu vic phi lm khi gia nhp WTO. Trc ht, phi lin tc hon thin cc quy nh v cnh tranh m bo mt mi trng cnh tranh lnh mnh v cng bng khi hi nhp. Sau , phi lin tc hon thin mi trng kinh doanh thc y tnh nng ng v kh nng thch ng nhanh, yu t quyt nh s thnh bi ca chuyn dch c cu kinh t v b tr li ngun lc. Cui cng, nhng cam kt m ca th trng ca ta l cam kt theo l trnh nn tin trnh hon thin khun kh php l s cn tip tc din ra trong mt thi gian di. Mt trong nhng nguyn tc ch o ca WTO l minh bch ho. y l thch thc to ln i vi mi nn hnh chnh quc gia. Khi gia nhp WTO, nn hnh chnh quc gia chc chn s phi c s thay i theo hng cng khai hn v hiu qu hn. phi l mt nn hnh chnh v quyn li chnh ng ca DN v doanh nhn, coi trng DN v doanh nhn hn na, khc phc sc ca t duy v khc phc mi biu hin tr tr, v trch nhim. Nu khng to ra c mt nn hnh chnh nh vy, s khng th tn dng c cc c hi do vic gia nhp WTO em li. 4/ Thch thc v ngun nhn lc qun l mt cch nht qun ton b tin trnh hi nhp, hon thin khun kh php l, to dng mi trng cnh tranh nng ng v ci cch c hiu qu nn hnh chnh quc gia, bn cnh quyt tm v mt ch trng, cn phi c mt i ng cn b mnh xuyn sut t Trung ng ti a phng. y cng l mt thch thc to ln i vi nc ta do phn ng cn b ca ta cn b hn ch v kinh nghim iu hnh mt nn kinh t m, c s tham gia ca yu t nc ngoi. Nu khng c s chun b t by gi,

thch thc ny s chuyn thnh nhng kh khn di hn rt kh khc phc. Ngoi ra, tn dng c c ch gii quyt tranh chp ca WTO v tham gia c hiu qu vo cc cuc m phn trong tng lai ca t chc ny, chng ta cng cn phi c mt i ng cn b thng tho qui nh v lut l ca WTO, c kinh nghim v k nng m phn quc t. Thng qua m phn gia nhp, ta tng bc xy dng c i ng ny, nhng vn cn thiu. T nhng c hi cng nh thch thc , hin nay Vit Nam ang y nhanh cng tc chun b gia nhp WTO. V chun b iu kin thc hin cc ngha v thnh vin, thi gian qua Quc hi v cc c quan Chnh ph khn trng y nhanh chng trnh xy dng php lut. Qu trnh r sot vn bn php lut tin hnh Trung ng. B T php ang tip tc hng dn cc tnh r sot li cc vn bn quy phm php lut ca a phng, c i chiu vi quy nh ca WTO v cam kt ca nc ta. Cc a phng cng ang khn trng, nghim tc tin hnh r sot, iu chnh cc quy nh, c bit l trong lnh vc thng mi u t m bo tnh thng nht vi cc vn bn ca Nh nc v cam kt quc t. ng thi, chng ta cng ang y mnh trin khai cc chng trnh hnh ng thc hin cc hip nh ca WTO nh Hip nh v th tc cp php nhp khu (IL); Hip nh v cc bin php u t c lin quan n thng mi (TRIMs); Hip nh v kim dch v v sinh an ton thc phm (SPS) nm bt c hi tip cn th trng quc t, chng ta tp trung u t pht trin cc ngnh c li th cnh tranh hng vo xut khu nh nng cao cht lng v gi tr ch bin ca cc mt hng nng, lm, thu sn; u t cng ngh v qun l nng cao hm lng gi tr gia tng cc mt hng xut khu truyn thng nh dt may, da giy; khuyn khch cc ngnh hng c hm lng cng ngh v cht xm cao, c tim nng pht trin nh in t, tin hc ng thi, tng cng cng tc xc tin thng mi, tm hiu th trng, h tr doanh nghip thm nhp th trng quc t. Ngoi ra, nn tip tc cng c h thng c quan i din thng mi nc ngoi v gn kt hot ng ca cc c quan ny vi cc DN, hon thin hnh lang php l v tng cng cng tc o to,

bi dng gip cc doanh nghip lm quen v ng dng rng ri thng mi in t. Nhm nng cao nng lc i ph vi thch thc, nc ta ang tp trung xy dng c ch h tr cc DN nng cao sc cnh tranh, cng c v th trn th trng ni a. Tip tc hon thin c ch i ph vi tnh trng cnh tranh khng lnh mnh. Kin ton, cng c h thng tiu chun v k thut, v sinh kim dch cng nh h tr doanh nghip cc thng tin v kin thc v hi nhp kinh t quc t Thc t hu ht cc nc gia nhp WTO u c nn kinh t pht trin nhanh. Sm gia nhp WTO, ton ng, ton dn v ton qun ta ang quyt tm phn u, ch ng to bc chuyn bin mi v pht trin kinh t. Nm bt thi c, vt qua nhng thch thc rt ln, pht huy cao ni lc, khai thc ti a cc ngun lc bn ngoi to th lc mi cho cng cuc pht trin kinh t, x hi, nht nh t Vit Nam s tin nhanh, tin mnh, tin vng chc, sm a nc thot khi tnh trng nc km pht trin vo nm 2010 v tr thnh nc cng nghip theo hng hin i vo nm 2020.