5.

Ulusal at & Cephe Sempozyumu 15 -16 Nisan 2010 Dokuz Eyll niversitesi Mimarlk Fakltesi Tnaztepe yerlekesi Buca ZMR

YEL ATILAR VE TRKYEDEK UYGULAMALARI

Yasemin KO 1 Yrd. Do. Dr. Arzuhan Burcu GLTEKN 2

Konu Balk No: 4 Srdrlebilir at ve Cephe Sistemleri

ZET
Kentlerdeki hzl gelimeler sonucunda, kent iinde bulunmas gereken yeil alanlar byk lde yerlerini beton yaplara terk etmitir. Betonlama sonucu yamuru emecek topran azalmas ve kentlerde su kullanmnn artmas, kentlerin atk su sistemlerinin daha ok yklenmesine neden olmaktadr. Yetersiz hale gelen alt yaplarndan dolay birok kent su basknlaryla boumak zorunda kalmaktadr. Ayrca hava kirlilii de birok kentin temel sorunu haline gelmitir. Gn getike saylar artan yksek yaplarn hava dolamn engelleyerek, kirlilikle birlikte havann snmasna da neden olduu bilinmektedir. Son yllarda giderek nemli bir evre sorununa dnen kresel snmay nlemek iin en nemli ltlerden biri de yeil alanlarn korunmasdr. Yeil alanlarn korunmas olanann giderek azald hzla yaplaan kentlerde, park ve bahelere ek olarak, at, teras, garaj st gibi yap blmlerinin de yeil alanlara katlmas, sadece estetik grnm asndan deil, evre bilinci bakmndan da giderek nem kazanmaktadr. Bu durumda, kentlerde zamanla yitirilmi olan yeil alanlarn, yaplarn atlar yeillendirilerek yeniden elde edilmesi mmkn olabilir. Gnmzde ortak yeil alanlarn yetersiz olduu kentlerde hissedilen doal ortam eksikliini, atlarn yeillendirilmesiyle nemli lde giderilebilir. Yeil atlar, alveri merkezlerinden otellere, konutlardan marketlere kadar pek ok alanda uygulanabilmektedir. Trkiyede zellikle son dnemde iyi projelendirilmi byk yaplarn saysnn artmas ile birlikte, zel olarak bahe eklinde tasarlanm atlarn da saysnn artt grlmektedir. Yeil atlarn grsel zelliinin yan sra; atlarn kullanlr alanlar haline gelmesi, yaplardaki s yaltm kapasitesinin ve yangna dayankllnn artmas, enerji korunumu salanmas, atk suyun azalmas, evrede ve yapda grltnn azalmas, evredeki tozun yutularak havann temizlemesi, yapnn korunmas ve atnn kullanm mrnn uzamas gibi ekonomik, sosyal ve ekolojik ynden getirdii faydalar vardr. Bu faydalara karn, yeil at uygulamalarnda at yknn artmas ve periyodik bakm masraflar gibi sakncalar da sz konusudur. Bu bildiride yeil atlar faydalar ve sakncalar asndan irdelenecek ve irdeleme sonular kapsamnda Trkiyedeki yeil at uygulamalar sunulacaktr.

ANAHTAR KELMELER
Yeil at, yeil alan, enerji korunumu, s yaltm, yangn dayanm
1 2

Yasemin KO, Gazi niversitesi, Teknoloji Fakltesi, Yap Eitimi Blm, Ankara, yasemiinkoc@gmail.com A. Burcu GLTEKN, Gazi niversitesi,Teknoloji Fakltesi,Yap Eitimi Blm, Ankara, arzuhanburcu@yahoo.com

5. Ulusal at & Cephe Sempozyumu 15 -16 Nisan 2010 Dokuz Eyll niversitesi Mimarlk Fakltesi Tnaztepe yerlekesi Buca ZMR

1.

Giri

Byk ehirlerde nfusla orantl olarak artan yap gereksinimi, zellikle kent merkezlerinde rekreasyon ve ak alanlarn azalmas, trafik, alt yap sorunu gibi problemlere yol amaktadr. Mevcut yaplarda atl durumdaki meknlarn deiik ilevlerle kullanlmas yaklamyla atlarn byk bir potansiyel tekil ettii grlebilir. Kavram olarak at, barnan temel unsuru olarak, doa etkenlerinden korunmay salamasnn yannda, meknn tanmlanmasnda ve kent ekolojisi adan da nemli bir rol alr. Bitkilerin de ekosistem iindeki yerinin nemi byktr [1]. Yeil alanlar, kentin yerletii doal evrenin kent iindeki uzantlar olup, kentte havann kalitesini olumlu ynde etkiler, estetik adan kente katkda bulunduklar gibi, insan psikolojisinde de olumlu etkiler salar. Oysa gnmzde kentler etkin yeil alan ve tabiattan yoksundur. Az katl ve baheli yaplar yerine daha ok katl yaplarn yapld, yaplarn dndaki alanlarn da, yol ve otopark gibi alanlara ayrld grlmektedir. Kent leinde azalan yeili, mimari lekte arttrmak mmkn olabilir. Buda yaplarn atlarnn yeillendirilerek yeniden elde edilmesi ile salanr [6 ].

2.

Yeil Yaplar

Yaam dngs boyunca evresel etkileri az olan yaplara evre dostu, ekolojik, yeil ve srdrlebilir gibi adlar verilmektedir [4]. Yeil yaplar varln devam ettirecei kaynaklar kendi bnyesinden salayabilen, enerji korunumu yksek, yenilenebilir enerji kaynaklarn kullanarak kendi enerjisini retebilen yaplardr. Yeil yaplar, enerji, malzeme, su ve inaat alannn etkin ve akll kullanm sayesinde yerkrenin doal kaynaklarnn korunmasna nemli lde katkda bulunur [2]. Yeil yaplar, insanlarn salkl yasama olanan arttrp, daha iyi bir cevre salarken, kaynaklarmz daha verimli ekilde kullanabilmemiz iin de iyi bir frsattr. Hem yeni yaplar hem de eski yaplarn bir ksmnn ya da tamamnn tadilat ile oluturulabilmektedir. Yeil Yap tasarmnda; Gne pillerinden yararlanlmas, aktif s yaltm, otomatik havalandrma, aydnlatma veriminin ykseltilmesi, elektrik kullanm veriminin ykseltilmesi, yamur suyundan yararlanlmas, at bitkilendirme ne kan unsurlar olarak sylenebilir [3].

ekil 1. Yeil Yap Tasarm [3].

2.1. evre Dostu Yeil Yaplar in Tasarm ltleri

Yeil Yap salkl, doal malzemelerin kullanld, az enerji tketen, bu enerjiyi doal kaynaklardan elde eden, bakm kolay ve ekonomik yap olarak tanmlanabilir [5]. Aadaki

5. Ulusal at & Cephe Sempozyumu 15 -16 Nisan 2010 Dokuz Eyll niversitesi Mimarlk Fakltesi Tnaztepe yerlekesi Buca ZMR blmlerde yaplara evre dostu ve ekolojik zellik kazandran yntemleri kapsayan ekolojik tasarm ltleri aklanmaktadr.

2.1.1. Yaplarn Plan Tasarm Ve Uygun Hacim Organizasyonu

Yapda enerji korunumu asndan plan tasarm ve uygun hacim organizasyonunda ana ilke, kn gne nmndan yararlanarak en fazla s kazanc, yazn ise gnein ar etkisinden korunarak en az s kazanc salayacak ekilde biimlendirilmelidir. Yap alan bykl, s kayplaryla dorudan ilikilidir [5]. Kaynak korunumu iin, i meknlar verimli kullanlarak mmkn olduu kadar kk, ancak kullanm ihtiyalarn karlayabilecek byklkte tasarlanmal, yaplarn daha kk llerde kalmasn salanmaldr [4].

2.1.2. Yap in Uygun Arazi Paras Seilmesi Ve Yapnn En Uygun ekilde Ynlendirilmesi
Yapnn bulunduu yer; gne nm, hava scakl, hava hareketi ve nem gibi iklim elemanlarnn zelliklerini ve buna bal olarak oluan yap ii mikro-klima koullarnn da belirleyicisidir. Bu nedenle yap ii konfor koullarnn mmkn olduu kadar doal yntemlerle karlanmas, enerji tketiminin azaltlmas iin iklim kuana uygun bir yer seimi yaplmal ayrca doru ynlendirilmesi gerekir. Yaplar en uygun ekilde ynlendirilerek gneten stma, hkim rzgrdan da soutma ve havalandrma amal yararlanmak mmkndr [4].

2.1.3. Yap Kabuu Tasarm

Yaplarda i ve d mekn birbirinden ayran, s enerjisinin geiine izin veren, duvar, deme, pencere, kap gibi yap elemanlarnn oluturduu btn, yap kabuu olarak tanmlanmaktadr. Yap kabuu, enerjinin minimum dzeyde kullanmyla evresel sorunlar nleyen ve ssal konfor dzeyini arttran nemli elemanlardan biridir. Ekolojik tasarmlarda yap kabuundaki boluklarn % 40 ile snrlandrlmas nerilmektedir [5]. Yap kabuunun ssal performans zellikleri kullanlan yap malzemelerinin zelliklerine bal olarak olumaktadr. Bu nedenle yapnn yer alaca iklim blgesi ve blgede bulunan yerel malzeme gz nne bulundurularak en uygun malzeme seilmelidir ve doru tasarlanmaldr [4].

2.1.4. Yenilenebilir Geri Dnml Kaynaklarn ve Dayankl Yap Malzemelerinin Kullanlmas

Yenilenebilir kaynaklar dnya zerindeki btn canllarca kullanlabilen evre kirliliini azaltan evre sorunlarnn zmnde yardmc olan ve srekli yenilenmesi sayesinde tkenmedii kabul edilen kaynaklardr [4]. Yaplarda kullanlan bitkisel kaynakl malzemeler hzla yenilenebilir kaynaklardan elde edilen doal malzemelerdir [5]. Yaplarda dayankl malzemelerin kullanlmas, yapy eitli etkenlere kar daha direnli ve uzun mrl hale getirmektedir. Bylelikle bozulma ve eskimeden dolay malzeme yenileme gereksinimini geciktirecei veya ortadan kaldraca iin o yapya kaynak etkinlii salamaktadr [4]. Kullanm mrleri sonunda geri dntrlebilen veya yeniden kullanlabilen malzemelerin yaplarda kullanlmas ile yeni malzeme retimi iin gerekli hammaddeden tasarruf salanmakta, yapya kaynak etkinlii, enerji etkinlii gibi ok nemli ekolojik zellikler katmaktadr [5].

2.1.5. Yap i Konfor Koullarnn Salanmas

Kullanclarn fiziksel-zihinsel salklarnn ve performanslarnn istenilen dzeyde olabilmesi iin, yaamlarnn byk blmn geirdikleri yaplarda yeterli konfor koullarnn salanmas gerekir.

5. Ulusal at & Cephe Sempozyumu 15 -16 Nisan 2010 Dokuz Eyll niversitesi Mimarlk Fakltesi Tnaztepe yerlekesi Buca ZMR Yap iinde gereklemesi gereken konfor koullar; ssal, grsel ve iitsel konfor koullar ile i hava kalitesidir [4].

2.1.6. Su Etkin Tasarm

zellikle baz blgelerde ncelikli sorunlardan olan su tketimi; yap iinde dk tketimli tesisat ve aralarn kullanm, yamur sularnn toplanarak ve atk sularn dntrlerek yeniden kullanlmas ve su etkin peyzaj tasarm ile azalmaktadr. Yamur suyu toplama sisteminin kurulmasyla, ek bir su kayna elde edilmi, atk sularn toplanarak dntrlmesi, iyiletirilmesi ve eitli amalarla yeniden kullanm da evresel ve ekonomik yararlar dnda sel taknlarn, alt yap ykn azaltan bir yntem olmaktadr [4] [5].

2.1.7. Biyolojik eitliliinin (Flora ve Faunann) Korunmas

Yap evresinde yer alan doal peyzaj, o alann sahip olduu eime, yne, hkim rzgra ve blgenin iklimine bal olarak olumutur. Bunlara mdahale edildiinde doal denge bozulma srecine girer, zamanla toprak kaybna, iklimsel bozulmalara, bitki ve hayvan trlerinin kaybna neden olabilir. Bu sebeple tasarm blgesindeki mevcut bitki rtsn mmkn olduunca korumak ve yap ii iklimlendirmeden yararlanmak evresel bir uygulama olmaktadr [4].

2.1.8. Enerji Etkin Peyzaj Tasarm

Doru ve bilinli bir peyzaj tasarm ile yaz ve k mevsimleri sresince stma ve soutma enerji ykn % 30 orannda azaltmak mmkn olmaktadr [4]. Yaplarn at rtsnn tasarmnda da toprak ve bitkilerden oluan yeil at tercih edilmelidir. Yaplarn stma ve soutmasnda bitkilerden yararlanarak enerji tketimi azaltlabilir [5].

3. Yeil atlar
Yeil atlar, at bahecilii veya bitkilendirilmi at teknolojisi diye bilinir. Bunun dnda, Yaayan atlar veya Eko atlar olarak da tanmlanabilir. Yeil atlar, basit olarak normalin altndaki arlktaki evrede yetien mikroorganizmalarn ve bitkilerin yaayan biyolojik topluluklardr [6]. Gelecein ve ekolojiye dnk mimarinin temel nceliklerinden biri de yaplarn kaplad alanlar mmkn olan her yerde yeil alan olarak tesis etmektir. Yeil yap tasarm iin byk frsat olan yeil at uygulamalar, Amerika ve Avrupa lkelerinde, yeil atlar hem zel sektr hem de devlet tarafndan talep grmekte ve tevik edilmektedir. Trkiye'de de zellikle son dnemde iyi projelendirilmi byk yaplarn saysnn artmas ile birlikte, zel olarak bahe eklinde tasarlanm atlarn da saysnn artt grlyor [7]. Modern yeil at sistemleri, peyzaj strktrel yklemesine gre seyrek ve sk olmak zere genellikle 2 kategoriye ayrlr [1].

Seyrek Bitki Dokulu Yeil atlar; Bir miktar su tutma yetisi olan kark toprakl bitki tabakalar tercih edilir. Bu tip bahe atlarda insan trafii arzu edilmez. Bitkilendirme ilemi yapldktan sonra ok az bakm gerektirir. Bunun sonucu olarak ayrca drenaj tabakas gerekmez. Yaklak 8 veya 10cmlik asgari derinlik avantajldr [7]. 1- Bitkisel Toprak ve Bitki rts / Drenaj 2- Filtre Katman Issal Bal Jeotekstil Kee 3- XPS Is Yaltm Levhas 4- Ayrc katman 5- Astar zerine Polimer Bitml Su Yaltm rts 6- Eim Betonu

5. Ulusal at & Cephe Sempozyumu 15 -16 Nisan 2010 Dokuz Eyll niversitesi Mimarlk Fakltesi Tnaztepe yerlekesi Buca ZMR ekil 2. Seyrek Bitki Dokulu Yeil at Katmanlar [7]. Sk Bitki Dokulu Yeil atlar; Bitki katman, istee ve uzmanlarn tavsiyelerine gre bir veya birden fazla toprak katmann kapsayabilir. Bu tip bahe atlarda kaln bir bitki topra ve geleneksel bahe bitkilerinde (im, funda ve bazen kk aalar) olumaktadr. nsan trafiine ve dolays ile sk bakm ihtiyacna gre tasarlanrlar. Genellikle yry yollar ve teras uygulamalaryla birletirilerek konfor ortamlar oluturmak amal yaplrlar [7]. 1- Bitkisel Toprak ve Bitki rts 2- Drenaj Katman 3- akl Katman 4- Filtre Katman Issal Bal Jeotekstil Kee 5- XPS Is Yaltm Levhas 6- Ayrc Katman 7- Astar zerine Polimer Bitml Su Yaltm rts 8- Eim Betonu ekil 3. Sk Bitki Dokulu Yeil at Katmanlar [7].

3.1. evre Dostu Yeil atlarn Tasarm ltleri Asndan Deerlendirilmesi

Yeil atlar estetik grnmlerinin yannda, iyi projelendirildiinde ve doru uygulandnda ekonomik ve ekolojik yararlar salamaktadrlar [8].

3.1.1. Yeil atlarn Ekonomik Tasarm ltleri Asndan Deerlendirilmesi

Yeil atlar yapy gnesin UV snlarndan korur, yap dk veya yksek scaklklara daha az maruz kalr bylelikle su yaltm sisteminin mrn uzatt iin yenileme maliyetinin azalmasn salar. Yeil at sistemindeki bitki topra, s yaltmna katkda bulunduu iin enerji (snma) maliyetlerinde de azalma olur. Ayrca Yeil at sistemi ya sularnn nemli bir miktarnn buharlama sayesinde tekrar doaya dnmesini salar bu sayede su giderlerine ak miktarn % 10-50 aras azaltr. Drene edilecek su miktarndaki azalma, ehir kanalizasyon sistemindeki yk hafifletir bylece drenaj sistemi maliyetini azaltr. Sportif veya bos zaman deerlendirmeye ynelik olarak da dzenlenebilen yeil atlar, bu tr tesislerin pahal arsalar zerine yapmak yerine at alanlarnn deerlendirilmesi ile israf nlenmi olur [8].

3.1.2. Yeil atlarn Ekolojik Tasarm ltleri Asndan Deerlendirilmesi

Yeil atlar, geni at alanlarnn kullanlr hale getirilmesine ve peyzaj dzenlemelerine olanak salar. Tasarm ve estetik zenginlii olarak sunduu yeni almlara ilaveten, yeil ile btnlemi yeni mimari ilevlere kap aar [9].

3.1.2.1. Is Dzenleme Etkisi

Ta, asfalt ve beton yzeylerin gn boyunca gneten gelen sy biriktirip gece de serbest brakmalarndan dolay geceleri hava scakln normale oranla daha yksek seviyelere karr. Bu nedenle kent s adalarnn olumasna neden olmaktadr. Yeil atlardaki bitki rtsnn, yapda doal havalandrma salamasnn yannda yaratt glge etkisi ile havann soumasna yardm eder ve havay nemlendirerek yapya daha rahat nefes aldrr. Yeil at bitkileri saladklar glge etkisi s adalar etkisini dzeltmeye yardm eder. Ayrca toprak tabakas kn yaplarda ek bir yaltm salar. Kaln toprak tabakal yeil atlar, yaplarn stma gereksinmelerini ve rzgra bal s kayplarn %

5. Ulusal at & Cephe Sempozyumu 15 -16 Nisan 2010 Dokuz Eyll niversitesi Mimarlk Fakltesi Tnaztepe yerlekesi Buca ZMR 50 azaltabilir. Kaliforniyada Lawrence Berkeley National Library tarafndan yaratlan bilgisayar modelleri gsteriyor ki, yzlerce at bahesi bir arada, ortam scakln 3 Ca drebilir [6].

3.1.2.2. evre Kalitesine Etkisi

Ulam, snma ve endstriyel ilemlerden kaynaklanan fosil yaktlarn etkisiyle atmosfere karan: azot dioksit, kkrt oksit, hidrokarbon, karbondioksit, karbon monoksit ve toz partikllerinin havay kirleterek doal dengenin bozulmasna neden olur. Kimyasal olarak karbondioksitin yaratt zamanmzn en byk kresel iklim sorunu olan sera etkisi olarak bilinen zellii nedeniyle sorunlar yaratabilecei ve dnyadaki scakln artna neden olabilecei kabul edilmektedir. Yeil at bitkileri solunumlar iin karbondioksit kullanr bylelikle oluabilecek sorunlarn azalmasna yardm eder [6]. Ayrca yeil atlar kentlerde tozu azaltarak hava kirliliinin nlenmesine katk salar. 1 m im alan 100 m yaprak yzeyi yaratr. Bu da her m bana ylda rzgra bal olarak 200 gr ile 2 kg arasnda toz tutma olana demektir. Yeil rts olan ve olmayan blgeler arasnda yaplan lmlerde, yeile sahip olmayan alanlarda 1lt havada 3ila 7 kat fazla toz partikl bulunmutur [9].

3.1.2.3. nsan Sal zerindeki Etkisi

Gnlk olaan trafikten kaynaklanan grltnn yaplardan ve kaldrm gibi sert yzeylerden yansmas insanlarn psikolojik sal ve huzuru iin bir tehlikedir. Bahe atlardaki bitki rts ve toprak katman ses yutuculuk salar, grlty emerek azaltr [8]. Yeil atlardaki toprak rts alak frekanslar, bitki rts de yksek frekanslar bloke eder [9]. Ak alanlar, yeil doal evreler, nsanlarn streslerini azaltr ve insanlarn psikolojik salklar zerinde olumlu etkilere sahiptir [6].

3.1.2.4. Kentlerin Atk Su Sistemlerine Etkisi

Kentlerdeki betonlama sonucu yamuru emecek topran azalmas ve su kullanmnn artmas, kentlerin atk su sistemlerinin daha ok yklenmesine neden olmaktadr. Yklenme sonucunda alt yaplarnn yetersiz hale gelmesinden dolay birok kent su basknlaryla boumak zorunda kalmaktadr. Yeil atlarn en nemli etkilerinden biri yamur suyunun bitki tabakas altndaki toprak tarafndan emilmesi ve bitkilerin bu suyu kullanmasdr. Dier bir etkisi ise daha fazla ya durumunda yeil atlar yamur suyunu tutup kanalizasyon sistemine ulamasn geciktirmektedir bu sayede de su basknlar nlenmektedir [6]. Drenaj younluu azald iin "atk su" ebeke yk hafifler. Yamur suyunun % 10-15'ini yeil atlar tutabilmektedir. 10 cm toprak kalnl kendi zerine den yamurun % 50'sini, 20 cm toprak % 60'n, 50 cm ise % 90'n tutabilmektedir [9].

3.1.2.5. Yenilenebilir Geri Dnml Kaynaklarn kullanmna ve Yap Malzemesinin mrne Etkisi
Bitml malzeme kullanlm bir at rtsnn su geirimsizlii normal koullarda yaklak 25 yldr bunun nedeni; membrann kendisinin 60 C kadar stlmas, gnein UV nlarnn yzeyi krlganlatrmas, scaklk deiimleriyle bzme, genleme olumas ve elastikitenin de kaybolmasyla at yzeyinde atlaklarn olumasdr. Bu sre sonunda at rtsnn yenisiyle deitirilmesi gerekmektedir [6]. Geleneksel atlarda -20 ile +80 arasndaki genleme aralna karlk 10 cm bir yeil at gnlk s deiiklikleri araln daraltr. Yzey ss 10 ila 30 derece arasnda kalarak bzlme ve genleme stresi yaratmadndan at yzeyinde atlaklarn olumasn nler [9]. Yeil atlar malzeme ve yapy koruyarak membrann mrn 60 yla kadar uzatr [6]. Yeil atlar malzeme ve enerji tasarrufunun yannda ekonomik tasarruf da salar ayrca daha az atk oluturan, geri dnml malzemelerdir [6]. Yeil atlar canllara doal ortam saladklar iin yap ve yol vb. inaatlarda temelde kaybedilen yaamsal topra geri kazanr [8]. Elde edilmesinde ve uygulamasnda genellikle insan gc yeterlidir ve ok dk enerji kullanr [9].

5. Ulusal at & Cephe Sempozyumu 15 -16 Nisan 2010 Dokuz Eyll niversitesi Mimarlk Fakltesi Tnaztepe yerlekesi Buca ZMR

4. Yeil at Uygulamalar; Trkiye rnei

M1 MEYDAN ALIVER MERKEZ Uygulama Alan: 30.000 m naa yl: 2007 Yeri: mraniye / stanbul Sistem Tipi: Seyrek ve Sk Yeillendirme. Aklama: Dnyann en byk yeil at alan uygulamalarndan biridir. %0 eimden yaklak %125e kadar eitli eimlere sahiptir. Kanyon Alveri Merkezi Uygulama Alan: 16.000 m naa yl: 2006 Yeri: Levent / stanbul Sistem Tipi: Sk Yeillendirme Mesa Hastanesi Uygulama Alan: 1000 m naa yl: 2004 Yeri: Ankara Sistem Tipi: Sk Yeillendirme Aklama: Yeil at hastanenin otopark zerinde uygulanmtr. Turkcell Arge Binas Uygulama Alan: 2500 m naa yl: 2008 Yeri: Gebze Sistem Tipi: Seyrek Yeillendirme Aklama: aty oluturan katmanlar; Su Yaltm Is Yaltm Buhar geirgenlii yksek ayrc Sistem Filtresi Bitki tayc tabaka im ALTON EV Uygulama Alan: 200 m2 naa yl: 2007 Yeri: Orhaniye Sistem Tipi: Seyrek Yeillendirme

5. Ulusal at & Cephe Sempozyumu 15 -16 Nisan 2010 Dokuz Eyll niversitesi Mimarlk Fakltesi Tnaztepe yerlekesi Buca ZMR SOYAK MAVEHR Uygulama Alan: 1500 m naa yl: 2007 Yeri: zmir Sistem Tipi: Seyrek Yeillendirme Forum stanbul Alveri Merkezi Uygulama Alan: 3.500 m naa yl: 2004 Yeri: Bayrampaa / stanbul Sistem Tipi: Sk Yeillendirme Aklama: Yeil at Corniche olarak adlandrlan alanda uygulanmtr. MASLAK PLAZA SPRING GIZ Uygulama Alan: 220 m naa yl: 2005 Yeri: stanbul Sistem Tipi: Seyrek Yeillendirme Aklama: Mevcut at rts yeil at sistemi ile yenilenmitir. FOUR SEASONS ISTANBUL AT THE BOSPHORUS Uygulama Alan: 1030 m naa yl: 2007 Yeri: Ortaky / stanbul Sistem Tipi: Seyrek Yeillendirme H.AVN NCEKARA FEN LSES YURT BNASI Uygulama Alan: 500 m naa yl: . Yeri: NEVEHR Sistem Tipi: Seyrek Yeillendirme Aklama:3 farkl sistem uygulanmtr; 1. %38 eimli atda Yeil at uygulamas (500 m). 2. %38 eimli atda, yeil at ve PV panel uygulamas (150 m). 3. Teras at zeri PV panel uygulamas. Tablo 1 Trkiyedeki Yeil at Uygulamalar [4], [10], [11].

5.Sonu
Kentlerdeki yaplama sonucu gereksinim duyulan yeil alanlarn kentlerdeki hzl gelimelerle yerlerini beton yaplara terk ederek azalmas evre kirliliine neden olmaktadr. evre kirliliini azaltmaya katkda bulunmak iin evre dostu yeil yaplarn tasarm ve uygulanmas arttr. Kentlerde yeil alanlarn yeterli dzeye ulaabilmesi iin ilgili meslek disiplinleri planlama ve uygulama aamasnda birlikte yer almaldr. lkemizde yeil at uygulamalar son yllarda artmakla birlikte bu uygulamalar yeteri kadar yaygn deildir. Kent iinde bulunan mevcut yeil alanlar estetik ve ilevsel zellikleri asndan kullanclarn ihtiyalarn karlayacak nitelikte deildir. Yeil alan konusunda yaplacak planlama ve uygulamalarda, kentlerde yaayan insanlarn ve dier canllarn yeil alan ihtiyac ve beklentileri gz nne alnmaldr. Youn yaplamann olduu skk kentlerde yeil

5. Ulusal at & Cephe Sempozyumu 15 -16 Nisan 2010 Dokuz Eyll niversitesi Mimarlk Fakltesi Tnaztepe yerlekesi Buca ZMR atlar ekolojiye ve evreye olumlu katkda bulunur ve kentlerin nefes almasn salayarak yaam kalitesini arttrr. Kentlerde zamanla yitirilmi olan yeil alanlarn, yaplarn atlar yeillendirilerek yeniden elde edilmesi mmkn olabilir. Bu balamda yeni ina edilecek binalarn ve/veya mevcut binalarn atlar yeil at olarak tasarlanarak ve kullanlarak evre kirliliinin nlenmesine katkda bulunulabilir.

6. Kaynaklar
1. Ar. Gr BULUT, . , Teras atlar zerine Mimari Bir Deerlendirme, stanbul Teknik niversitesi, Mimarlk Fakltesi, Mimarlk Blm, Yap Bilgisi Bilim Dal. 2. Yrd. Do. Dr. SARIER, N. , Ar. Gr. ZAY, S. , Ar. Gr. ZKILI Y. , Srdrlebilir Yesil Binalar II, stanbul Kltr niversitesi, naat Mhendislii Blm. 3. Yrd. Do. Dr. SARIER, N. , Ar. Gr. ZAY, S. , Ar. Gr. ZKILI Y. , Srdrlebilir Yeil Binalar I, stanbul Kltr niversitesi, naat Mhendislii Blm. 4. Esin, T., Yksek, ., evre Dostu Ekolojik Yaplar, 5. Uluslararas leri Teknolojiler Sempozyumu (IATS09), 13-15 Mays 2009, Karabk, Trkiye. 5. ALPARSLAN, B., GLTEKN, A., B., Ve DKMEN, ., B., Ekolojik Yap Tasarm ltlerinin Trkiyedeki Gne Evleri Kapsamnda ncelenmesi, 5. Uluslararas leri Teknolojiler Sempozyumu (IATS09), 13-15 Mays 2009, Karabk, Trkiye. 6. Ar. Gr. Dr. KARAOSMAN, S., K. Yeil atlarn Ekolojik Ynden Deerlendirilmesi, evre zmlemesi Ve Denetimi Bilim Dal, M.S.G.S.. , Mimarlk Blm. 7. Mimar Sipahiolu, . ,Mardav Yaltm A.., Teknik Ofis Yneticisi, Ekolojik Mimarlk Ve Bahe at Uygulamalar, zolasyon Dnyas. 8. GEL, M. K. , Bahe Teraslarda Su Yaltm, TMH - Trkiye Mhendislik Haberleri Say 427 2003/5. 9. www.yesilbina.com 10. www.onduline.com.tr 11. www.raf.com.tr