Вы находитесь на странице: 1из 3

1.4. Johannes Kepler.

1571-1630 bitartean bizi izan zen. Kristau amorratua zen. Unibertsitatean zela kopernikar kosmologiaren jarraitzaile bihurtu zen heliozentrismoaren aldeko froga matematiko eztabaidaezinak aurkitu zituen. Infinitismoaren (unibertsoa mugagabea, zehaztugabea eta beraz perfektua; mundu infinituak)) kontra proportzio eta harmonia geometrikoak, zehaztuak, dira perfektuak unibertsoa mugatua. Bere ustez Jainkoak harmonia geometriko perfektua sortu zuen, eta bakarra. Izan ere, errepikapen infinituak zentzua galtzen du. Kopernikar mundu mugatuan sinesten zuen. Mundua = eguzkiaren inguruan biratzen duten planeta multzoa + tarteak + finkoen esferak. Hirutasun Santuaren adierazpena Eguzkia = Jainkoa; finkoen esfera = Kristo; tartea = Espiritu santua. Keplerren legeak. Astronomia heliozentrikoari forma emateko formulatu zituen 3 lege matematikoak dira, Kopernikok hasitako astronomia-iraultza osatu zutenak. legea Planetek orbita eliptikoak egiten dituzte Eguzkiaren inguruan, eta Eguzkia hauen foku batean kokatzen da. Alde batera geratu higidura zirkularra (zirkulua perfektua = jainkotiarra) eta zirkuluen konbinazio konplexuak -> kurba itxi bakarra. legea Planetek duten posizio-bektoreek azalera berdina osatzen dute denbora berdinean legea Planetak orbita osatzeko behar duen denboraren karratua Eguzkira dagoen batez besteko distantziaren kuboarekiko proportzionala da.

Lege hauek errotik deuseztatu zuen garai hartako pentsamolde aristotelikoa. Ondorioz, legeak defendatu eta Unibertsoa era mekanikoan azaltzen zuten zientzialariek zailtasun ugariri egin behar izan zioten aurre.

2. Galileo Galilei
Galileo Galilei Pisan jaio zen 1564an eta 1645an hil zen Arcetrin. Zientzietako metodo esperimentala sortu zuen, metodo induktiboa eta dedukzio matematikoa konbinatuz zientzia modernoaren oinarri. Asmatzailea izan zen, denetarik asmatu zuen, zenbait adibide: penduloa denbora neurtzeko erabili dinamikaren printzipioak adierazi inertzia legea ezarri balantza hidrostatikoa ahozapia Hala ere, bere asmakizunik famatuena teleskopioa (1609). Horrekin astronomiaren eta zientziaren historian fase berri bat hasi: instrumentala. Zientzialariek errealitatea aztertzeko tresnak eskura. Teleskopioak handipen txikia izan arren, Eguzki orbanak Ilargiaren erliebea Artizarraren eta Merkurioren faseak Saturnoren eraztunak Jupiterren satelite handienak Deskubritu zituen heliozentrizmoa defendatzeaz gain, enpirikoki egiaztatu zuela uste zuen. Adib.: Artizarraren faseak astronomia ptolemaikoaren arabera ezinezkoak ziren, Kopernikorenean ez. Eguzkiak errotazioa zuela eta aldatzen zela demostratu; unibertsoa aldaezina zelaren ideiaren kontrakoa. Izar kopurua askoz ere handiagoa zela demostratu zuen unibertsoa uste zen baino handiagoa. Hala ere, ez zuen esan unibertsoa mugagabea zela, 2 arrazoirengatik: inkisizioaren beldur zen (Giordano Bruno sutan erre zuten) eta jendeak ezingo luke kontrakoa ulertu. Inkisizioa. Galileo laikoa zen, Liburu Santua nola interpretatu behar zuten esan zien teologo eta Elizako doktoreei, exegesi tradizionala kontuan izan gabe Inkisizioak lurraren higiduraren tesia gaitzetsi zuen. Sistema ptolemaikoa eta aristotelikoa defendatzen zuten -lurra unibertsoaren erdian, mugitu gabe-, bestelako teoriak Elizaren kontrako erasoak ziren, balio fisikorik gabeko tesiak.

1616tik aurrera, inkisizioa haren kontra aritu zen, bere liburuak debekatuz. 1633an, totura mehatxupean, Galileo lurraren higidurari buruzko bere teoria eta lan guztiei uko egitera eta ez defendatzera behartzeaz gain, bere teoriak bultzatuko zituen edonor salatzeko agindua eman zioten. Are gehiago, kartzelan egoteko nagusiegia zela ikusirik, bere etxean atxilotu zuten bizi osorako, zabaldutako ideiak zirela eta.

Вам также может понравиться