plik Katlama ve Bkm lemi plik Katlama lemi

Katlama, ipliklerin bklmeden dorudan katlanmasdr. Katl iplik denilince bklm olan birden fazla iplik de anlalmaktadr. Halbuki katlama ileminde zel bir bkm ilemi yaplmaz istenildii zaman bkm ncesi, bkme hazrlk olarak iplikler katlanabilir.

ift (bire iki(two for one)) bkm makinelerinin daha verimli ve hzl akmas iin ve eitli rme mamullerin retiminde katlanm iplikler kullanlabilir. Baz durumlarda katlama ilemi slak katlama eklinde yaplr.

plik Katlama Makineleri

Birden fazla iplii bir araya getirip bkm vermeden bobine saran makinelerdir. plik katlama makinelerinde apraz sarml ve paralel sarml bobinler elde edilir. Daha ok sentetik filament iplikler, flaanl makaralara paralel ekilde sarlrlar. Przsz yzey yaplar sebebiyle genellikle kaygan olan bu ipliklerin sarm eklinin bozulmamas iin flaanl makaralar kullanlr. plik katlama makinelerinde alma verileri bilgisayarl sistemler sayesinde makineye direkt olarak girilebilir.

Elastik ipliklerin katlanmasnda da katlama makinelerinden yaralanlr. Elastik filamentle normal bir iplii katlayarak uygun yapda elastik iplik oluturulabilmektedir. Katlama makineleri, iplii bobine 2-3-4 kat olarak sarar. Katlama makinelerin sarm hz, bobin makinelerinden daha azdr. Bu dezavantaj kabul edilerek katlama makinesine tek bobin beslemek suretiyle aktarma ilemi de yaplabilir. Katlama makinelerinde kopular her iplik iin iplik yoklayclar ayr ayr kontrol edilebilir. Herhangi bir ipliin kopmas halinde ipliin uzun mddet eksik kat saysyla sarlmas istenmez. plik koptuunda yoklayclar bunu fark ederek makineyi durdurur. plik gerginlii ayarlanabilir,sam srasnda balonlamay nleyici aparatlar vardr.

Katlama makinelerinde bobin sarma, deitirme sistemleri bobinleme makinelerindeki gibidir. Yzeyden ve eksenden tahrikle bobin sarlr.
Manuel yolla bobin deitirme ilemi yaplabildii gibi otomatik olarak dolu bobinler sevk edilip ie yeni bobin patronu taklabilir.

plik Bkm lemi

Bkm ilemi, tek katl ipliklerin bkm makinesinde katlanarak bklmesidir.

Bkmn Tanm
Bkm, ksaca iplie verilen spiral dnmelerdir. Genellikle ipliklerin ularnn nispi dnmesi sonucu oluur bkm ile elyaflar ve iplikler bir arada tutunur ve mukavemet kazandrr. plikler birbirlerine paralel yada paralele yakn elyaflarn bklmesiyle elde edilir. pliklerin bkm eirme ilemiyle salanr ve bu vastayla kesikli (stapel) elyaflardan iplikler oluur. pliklerin retilmesinden sonra tekrar bkm verilebilir. stenen bkm, bkm makinesinde gerekletirilir. Birden fazla iplik bir araya getirilerek birbirleri zerine bklebilirler.

plik bkm miktar yada derecesi birim uzunluk (santimetre, metre veya in) bana den sarm yada dn saysyla llr.1 inteki(2,54 cm) bkm miktar TPI veya bkm/in. 1 metredeki bkm miktar TPM veya bkm/metre olarak ksaltlr. plik bkm sa(Z) ve sol(S) bkm yada dengelenmi olarak snflandrlr. Yumuak bkml iplikler, yksek bkmller kadar salam deillerdir. rme iplii olarak hazrlanan iplikler bu trdendir. Yksek bkml (T/m 750den 1200e )olanlar sert(sk) bkml iplikler olarak adlandrlr. Bunlar dk bkml ipliklerden daha dzgn yzeyli, daha sert, daha girifit ve salamdr. Flament iplikler genelde dk bkmldrler(T/m 20den 40a). Flament ipliklerde bkm iplie salamlk vermez, sadece elyaflar bir arada bir btn halinde tutmaya yarar. Bkm, iplii oluturan bileenlerin birbirinden ayrlmamasn ve ipliin dayankl olmasn salar.

Bkmn Amac ve plikteki Etkileri

Bkmn amac tek kat ipliklerde mukavemetin arttrlmas iin ya da iki veya daha fazla katl iplik elde edilerek kumata istenen efekt zelliklerini kazandrmak amacyla yaplabilir. Elyaflar ve iplikleri bir arada tutmak iin gereken bkm miktar; ipliin apna , elyaflarn cinsine baldr. plik ne kadar az bkml olursa o kadar beyaz ve parlak grnr. Bkm iplii matlatrr ve rengini koyulatrr.

plik Bkm (Z) plik Bkm (S)

ok Katl plik Bkm Dier yandan iplik tek kat, katl ve kablo iplik bkmne tabi tutulabilir. Tek kat iplik bkmnde S veya Z bkm, katl iplik bkmnde SZ, ZS, SS veya ZZ bkm; kablo iplik bkmnde ZSZ veya ZZS bkm ynleri seilebilir.

Bkmn Amac ve plikteki Etkileri

Bkm tek kat ipliklerde mukavemetin arttrlmas iin ya da iki veya daha fazla katl iplik elde ederek kumata istenen efekt zelliklerini kazandrmak amacyla yaplabilir. Elyaflar ve iplikleri bir arada tutabilmek iin gereken bkm miktar; ipliin apna, elyaflarn cinsine ve stapel uzunluklarna baldr. Kaln ipliklerin birbirine tutmas iin daha az sayda bkm gerekir ve bunlarla dk bkml iplikler denir. Daha ince ipliklerin birbirlerini tutmalar iin ise daha ok sayda bkme ihtiya vardr ve bunlara yksek bkml ya da sk bkml iplikler denir. plik ne kadar az bkml olursa o kadar beyaz veya parlak grnr. Bkm iplii matlatrr ve rengini koyulatrr. Bkm retimle ters orantldr. 30 bkm yerine 20 bkm verilirse retim 30/20 orannda artar. Bkm iplikteki ince yerlerde artar, kaln yerlerde ise azalr. Bkm says ile arlk arpm sabittir. plik bkm dereceleri, hafif bkml ya da bkmsz ile sk ya da ok sk bkml arasnda deiir.

Bkmn Amac ve plikteki Etkileri

pliin metredeki bkmnn (TPM), ipliin ve ondan retilecek olan kuman grnm ve dayankll zerinde nemli etkisi vardr. Greceli olarak, dk bkml (TPM 80den 460a) ipliklerde, ipliin yumuak, kabark ve esnek olmas nedeni ile yumuak bkm ad verilir.

BKM MAKNELER
Bkm, ksaca iplie verilen spiral dnmelerdir. Bkm ile elyaflar ve iplikler bir arada tutulur ve mukavemet kazandrlr. plik bkm miktar ve derecesi birim uzunluk ( cm, m, inch) bana den sarm yada dn saysyla llr.

Bkm makineleri
a) Katl bkm makineleri b) ift ( bire iki, two for one ) bkm makineleri c) Fantezi bkm makineleri gibi eitlilik gsterir. Katl Bkm Birden fazla ipliin nce biraraya getirilip, sonra bkm ilemine tabii tutularak katl bkml iplik elde edilmesini ve tekrar bobinlenmesini salayan makinedir. Katl bkm makineleri prensip olarak katlama makinelerine benzer. Katl bkm makineleri ile katlama makineleri arasndaki en bariz fark; katl bkm makinelerinde, katlama makinelerinde olmayan bkm tertibatlarnn olmas ve iplie katlama ilemine ek olarak bkm de verilmesidir.

ift (Bire ki, Two For One) Bkm Makineleri

Birden fazla tek katl ipliin bobinden salp birbiri stne bklerek tekrar bobin halinde sarld makinelerdir. ift bkm makineleri, iin her devrinde iplie iki bkm verir. ift bkm makinelerinde ayr bobinlerden gelen iplikler bklmekle beraber, daha nce bkmsz katlanm ipliklerin bklmesi de modern makinelerde verimlilii ve hz arttrr. Bu sebeple ipliklerin ift bkm makinesine verilmeden nce katlama ileminden geirilmesi ve bkmsz katlanm iplik bobinlerinin makineye beslenmesi retim asndan son derece avantajldr.

ift bkm makinelerinde ilem prensibi

ift bkm makinelerinde, i zerine geirilmi bir apraz bobin ve bunun zerinde dnen bir rehber vardr.

Bobinden kan iplik rehberden geer, bobinin ortasndaki boluktan alttaki tabaa gider. Burada bir diske sarlr ve sonra yukardaki bir rehberden daha geer ve oradan retim bobinine gider.

ift bkm makinesinde bkm

ift bkm sisteminde bkm, iplie her dnnde iki bkm veren ift bkm iiyle gerekletirilir. Tek kat iplik bobinlerinden gelen iplik stten ii bo ift bkm iine girer. Dnen i iinden geerken iplikler bkm alr. in iinden geen iplikler alt ksmda bir diskin iinden karak kutu iinden yukar doru sevk edilir.
plikler bobinden saldktan sonra bkm verilmesi esnasnda i; disk ve bobin kutusu vastasyla iplik klavuzuna gelir ve bobinlenmek zere sevk edilir.

ift bkm makinesinde hareket iletimi

ift bkm makinesinde iler, motordan iletilen gle ve kay vastasyla dndrlr. ift bkm ii ile bkml ipliklerin sarld bobin ii birbiriyle balantldr. Herhangi bir ekilde sarmn gerekletirildii bobin dn durduunda veya bobin deitirme esnasnda makine durur. Sarm durduunda bu durum balant kollaryla ift bkm iine hareket veren kaya iletilir. Kayla, kay dndren kasnak arasndaki balant kesilir. in hareketi bu ekilde durdurulur.

ift bkm makinesinde katl ipliin sarm iin beslenmesi

plik katl bkldkten sonra, bobinleme amacyla beslenmesi; ipliin gerginliini kontrol eden, sarm yaplan bobinde istenen zelliklere gre uygun beslemeyi gerekletiren ve ayarlanabilir sistemler sayesinde gerekletirilir. Katl ipliklerin sarld bobinler silindirik veya konik formda olabilir.

Fantezi Bkm Makinesi

plie bkm yoluyla deiik efektler veren makinelerdir. Fantezi efekt veren bkm makinelerinde iplie mukavemet deil, grnm zellikleri kazandrlr. Cal geni kapasitededir. Fantezi bkm makinesinde efekt elde etmek amacyla iplikle beraber fitil ve bant eritleri de kullanlr. Kullanlan iplik ve erit saysna gre calk geniletilebilir, istenildii kadar iplik bobini, erit kopsu veya bant kovas makine arkasna yerletirilir. Beslenen iplik veya erit saysna gre makine zerinde besleme silindir ve tertibatlar yer alr. Balama (kilit) iplii flament veya stapel elyaftan olabilir. Balama iplii bobini makine gvdesindedir.

zg pliklerinin Dokumaya Hazrlanmas

zg olarak kullanlacak iplikler dokuma esnasnda daha fazla bir gerilime maruz kaldklar iin bobinleme, zg ve hal gibi baz ek ilemlerden geirilir bu sayede dokuma ileminde ortaya kan gerginliklere kar bir mukavemet kazandrlr. Bu ilemler iplik kalitesini fazla etkilemeyen dokuma hazrlk ilemleridir. Bobinlemede iplik hatalar da temizlenerek daha byk bobinlere sarlr, sonra bu bobinler bir cala yerletirilir. Calk, bobinlerin ilere st ste ve uzunlamasna dizildii bir dzendir. Buradan salan iplikler zg levendi denilen ok byk bir makara zerine sarlrlar. zg levendinin zerinde yzlerce iplik kesiksiz olarak sarlmtr ve birbirine paralel vaziyettedir. Hallanm iplikler, byk ve buharla stlm, bakr kapl silindirler zerinde kurutulur ve hal fikse olur. Bundan sonra zg iplikleri son olarak dokuma makinesi zg levendine sarlr ve artk dokuma iin hazrdr.