Вы находитесь на странице: 1из 20

Estd. 994 Lom 14. Hawm 1. January (Theinosi) 2012.

GZA Khawmpi lawhcing tak in kibawl zo

Zingsol Time Logo Width 9.5 in Higth 1.4 in

Zomi (Chin) Community Journal

Gam le Minam khantohna ding Sum Sang Tul Nih le Za Nga kipiakhia ding

Singlamteh nuai ah laimai thak: Akhatveina GZA khawmpi pan in Zomi tangthu ah khantohna lamaithak hong kibehlap ta ding hi. December, 2011.

Photo: Khawmlay (Singapore)

A (3) veina Zosiam Gospel lawhcing

Lengtong Pauno DVD Zomi Phd ngah Thak Thak kingah ta Tg Zam Dong

Sang Tul nga aman leitang piakhia

Upna hangin thongkia te suakta

SINGKUNG IT HUAI LUA

Agelh: Dr. Sian Za Kham

L-8

Zogam sung Theih huai thutuamtuam L-5 Kawlpi thuthang tuamtuam L-4 2011 sung Kawlgam le Leitung ah minthang zawdeuhte L-12, L-14 Cidamna ding le Kidalna ding Theih Huai Thu 7 L-17 Leitung Nuntak siamna ding Thugilte L-18 iNampuan Fashion L- 20

Kum Thak Letsong 2012 Calendar zong kihel hi.

Lom 14 Hawm 1

Zingsol Theinosi 2012 

About us
Our Three Main National Causes - Non-disintegration of the Union - Non-disintegration of National solidarity - Perpetuation of Sovereignty

Editorial
Laisim thei napi a sim lo mihing khat pen lai a sim theilo mi tawh kibang hi. Mikang Paunak

Khaci manpha vawh ni! Gamdang paina, minam lianpi te nawmvalhna hangin kampau nam 2500 val mangthang ta ding hi.

Laisimna in mimal hong khangto sak hi. Lai in minam hong kip sak hi. Pa Pasian in Cope Topa zanghin Zomi te zatcing ding Zolai hong guan a THUPHA khaici hong pia hi. Tua khaici hong cidam, hong pal a hong lawhcing nading VAIPUAK pen, Zomi te tung ah I NGAH THUPHA tawh hong ki ap khawm VAIPUAK a hi hi. Khaici: i vawh bangin i at kik ding hi. Zolai laihawm khat, hi dan dinmun ciang i bawl zawh nading khaici manpha te ahi: sum le pai, pilna siamna, hun le tha tampi bei in i bawlna te le hih laidal-te i lei na ah i zat sumlepai khempeuh pen i vawh khaici hong po kik ciang i ngah kik ding mimal khantohna le minam kipna tawh teh leng i hamphatna lian zaw thamtham hi ci-in ka um ngiat uh hi. KHAI CI MANPHA VAWH NI! Tg. Sian Nun Siam, Zingsol tanu

UNESCO Report, Feb19, 2009.

A tung a paunak tawm puah leng; Zolai sim thei napi a sim kha lo Zomi khat pen Zolai a sim theilo mah ahi hi. Lai pen Khuavak bangin muhna, theihna hong zai sak hi. I kiimlepaam en pak leng, Zomi sung ah khasim, kalsim Zolai a sim tangtang pen kitawm mahmah ding hi. Nisim in a sim pen kitawm zaw kan lai ding hi. Tua a tawm mahmah sungpan in kum (khang) tawh kizui in en leng, a tam zaw pen kum 40 val khin te na hi uh hi. Kum 40 nuai siah khangno te le naupangte Zolai a sim tangtang pen kitawm lua mahmah lai ding hi cih ki mu thei hi. Bang hang hi dingin na um hiam?

Zingsol laihawm sungah kigelh laite in Zingsoltanute ngaihsutna bang hi khin lo hi. Zingsol laihawm in Kawlgam bup Zomi Siamsinte Zolai zuun nasepna phungpi ahi, Siamsin Media Group i ahiang khat ahi hi. Siamsin Awging (ZSK-Kalay), Momno (ZSK-Ygn), Ciimnuai (ZSK-Monywa) le CVS News te tawh unau khat ahi hi. Chin Literature and Culture Committee - Mandalay sungpan subcommittee khat ahi Tedim-Tonzang Township subcommitee (akl) Zomi Siamsin Kipawlna - Mandalay Siamsinte, Tedim Youth Fellowship (Tedim) khangnote, Tedim Youth Network (Mandalay)khangnote, Zolai le ngeina avei khangnote, siate, nulepa-te mapang khawmin vaihawmna tawh akihawm ahi hi. Kum khat sungin Journal dinmun tawh sawmvei kihawm a, Magazine dinmun tawh nih vei kihawm hi. Dal khat 500ks. Limited Circulation within Zomi Communities. Zingsol tawh kizopna ding Zangkong: Tg. Chin Suan Kap (GZAYouth) , Lia Niang Theih Kim (Siamsin, CLCC) Tg. Thang Khua Khai (AZBC) Mandalay: Tg. Ignatius Thang Sut Mung, Tg. Sian Nun Siam, Tg. Thang Sian Sing, Tg. Nang Khan Lian, Tg. Kham Geel Cin Tung, Tg. Peter En Lam Sum, Tg. Nang Kim Sang, Lia Niang Sian Ciang, Lia Vung Sian Ciang, Lia Cing Van Kim, Kawlpi: Tg. Zam Thuam, Tg. Pau Zo Lian, Tg. Thang San Muang. Tg. Bia Za Mung, Tg. Thawng Mung, Tg. Mung Khan Pum. Tedim: Pa Nung Sian Tuang (TYF), Pa Go Sian Khai, Lia Dim Awi. Tonzang: Lia Niang Ngaih Mang Hakha: Dr. Nung Mun Thawn, Lia Niang Khan Nuam (092450514), Mogok: Pa Langh Suan Thang Pyin Oo Lwin: Pa Lian Kaih Mang (0949331723) Lasho: Pastor Kimpu (0949101477) Zingsol kingah theihna munte. Mandalay : Dynasty Hotel, Victoria Hotel. Chin Taung Tan Bus-phual, MZBC, EZBC, PMC, TAG. Kawlpi : Siamsin zum, ZCLS, Zingsol store (Pa Cin Suan Thang), Luandim LCCI, Sunway Video/Photo, Taungzalat Hotel, Tedim: Zolengthe Library, Chin Tuang Tan Bus-phual Kizop theihna munte: zingsol.laikhak@gmail.com No. (67), 69st St, Bet; 42nd St x Teihpan St. Maha Aungmyay Township, Mandalay. Zingsol laihawm tawh kisai vaikhakna, piakhiatna, Advertising vai tuamtuamte kizopnading : Lia Niang Sian Ciang (09-6504523) Kikhak Thei Hi. I khuapih tuipih te in Zingsol Laihawm angah nading deihsakna a om leh kivaikhak thei hi. Khua dong a tun nading Zingsol tanu ten hong vaihawm ding hi.

Zomi khat ading in Zogam pua lam leitung mun khempeuh pen Gamdang hi pah hi. Leitung pen manlang tak in kikhel ta hi. Tua kikhelna in thuthak tampi piang sak a, tua thute in kammal thak tampi piangsak hi. Kikhelna te hangin i nisim nuntakzia, mitawh kihozia, kizopzia zoong hong khel leuleu hi. Tua kikhelnate kam le lai tawh i gen, i gelh nop ciang Kammal (word) mah hong kisam hi. Eipau sung ah a om kei leh midangte a i zat hong kul hi. Hong sawtsawt ciangin, i kampau te a kizatna thu hong tawm semsem in, hong peng semsem, hong mial semsem in hong mangthang ding ahi hi. Bang ci leng i minam kip ding ahiam?

Kum thak khit zawh Tedim ah Nisimphial Cycle kitaih


Agelh: Zogampost

Trinity Assembly of God pawlpi Kum 25 cin Silver Jubilee thupitak in kibawl

Tedim, 11 January January kha sungin Tedin ah nisimphial in cycle kitaihna om hi cih thu kiza hi. Jan 10, 2012 Photo: zogampost.com sunlam pawl in Tedim Sakollam ah Cycle leh Cycle kiphu kha a numei khat a luliam ci-in thu kiza hi. Hibang a Cycle ki taih pen Tedim khuasung ah nisim pian mah om thei zel ci-in zong ki za hi. Cycel ki taih nahang pen Cycle hatsak luatna hang hipi pen hi ci uh hi.

Rev. Go Za Nang le Rev O.K te in Jubilee Pawipi a hon khit lai tak.

Tedim Siamsin Innkuan pan Tagah sangte ading piakhiatna

Mandalay, January 7 Trinity Assembly of God (TAG) pawlpi kipat zawh kum 25 cin Silver Jubilee pen TAG biakinn ah thupi tak in kibawl a, Kawlgam AG sung, General Council Vice President Rev. Go Za Nang, Rev. O.K (Chairman, District 3) le Kawlgam mun tuamtuam pan Panmunlen te, Pastorte, Mandalay sung pan Pasian nasemte kihel thei uh a lungdampihna laipi le letsong te kipia hi cih thukiza hi. TAG pawlpi pen 1987 Kum, January 4 akipan in Mandalay, Nan-duan (Gal kap huang) sung om Kumpi nasemte biakpiak khopna pan in hong kipan khia ahi hi.

Biakinn ading Sang (Tein) tul 5 aman leitang piakhia


TBC Home Children Development Centre

Thupuak: Muang San Tedim, Nove 24, 2011 Tedim Siamsin Innkuan in Tagah naupang kepnate ahi EBC Home le TBC Home (Children Developement Center - CDC) sangte ah Taubel khap 8 tuak le soklek(muamkhum) te piakkhiatna nei thei hi cih thu kiza hi. EBC Home ah naupang 28 le TBC Home ah naupang 33 kikem hi. Dec 28, 2011ni in Tedim Siamsin Innkuan in Makai thak teelna le ankuang um khop a kizang khawm thei hi cih thu kiza hi.

Biakinn leitang ding apiakhia Dr. Vum Lian Thang te innkuan thu akingetsak lai tak.

Mandalay, January 7 Triniy Assembly of God (TAG) pawlpi kum 25 cin Silver Jubilee ah Pawlpi Upa Dr. Vum Lian Thang te innkuan in tuhun vanman tawh Sang (Tein) Tul 5 val (500,000,000ks) a man Biakinn leitang piakkhiatna Laipi pawlpi tung ah apna nei hi cih thukiza hi.

Pumkhat suahna
Mandalay, January 4 (Pa Vial Za Kam) le Nu Don Za Niang te tapa neupen Tg. Mang Khan Gin @ Ginboy le Pa Vial Khan Mung le Nu Pri Luan@Ma Bi te tanu upapen Lia Hau Khan Cing @ Aye Mi San te i Pumkhatsuah kiteenna mopawi pen Trinity AG biakinn ah nopcitak in kibawl hi cih thu kiza hi. Lom 14 Hawm 1

EBC Home Children Development Centre

 Zingsol January 2012

Tunai Thuthang

Upna Hangin Thongkiate Suakta


Zomi Khangno Makai Nih Hong Kihel
January 12, 2012 ni in Gamuk President U Thein Sein in thongkia mi 651 te suahtakna pia leuleu kik a, tutung ah Gamvai Upna hangin thongkia mi mithang tampi hong kihel taktak uhi. Tuate sung ah Zomi National Congress (ZNC) pan Zomi khangno makai nih zong hong kihel thei uhi cih a lungdam huai thu kiza hi. Pu Kam Lam Khup (Sitni Pu Cin Sian Thangtapa) le Pu Anthony Kap Khan Khual (Pu Suan Do Nang tapa) te January 13, 2012 ni zingsang lam in hong ki khahkhia ta hi. Amau te nih pen 2007 lai in 88 Sangnaupang makaite tawh khut kilen in Mualtung Minam kim khangno kipawlna (EYNG) min tawh Gam le minam khantohna ding a sepna uh pan Zangkong ah akiman ahi hi. Pu Kam Lam Khup pen kum 33 thong kikhia hi in, a yu-khan-pan, kum 13 kikhiap sak kik hi. Pu Anthony Kap Khan Khual pen kum 8 akikhia ahi hi. Gamvai nasepna hangmah in akiman Pu Go Pian Sing (Pu Hang Za Thawntapa) pen a thu kiza nai lo hi. Kawlgam bup ah Gamvai in a ki man mi 2000 kim ah, Zomi khangno thum akihel pen minam ading angtan pih huai mahmah hi. cin Pu Gin Kam Lian, Thuzekpi, ZNC in gen hi.

Gamuk kumpi le CNF kikal Kilemna bawl zo ta


Hakha, 7 January Kawlgambup Gamuk Thunei Kumpi i Kilemnading sapna tawh kizui in, Chin National Front (CNF) te in Hakha khuapi ah Kiukna lam thuneite tawh ni nih sung a kimuh khit uh ciang in kilemnading thumapite letmat suaikaina bawlzo uh cih thu kiza hi. Kikupna ah, Gamuk Thuneite lampan in Union Minister U Aung Min, Union Minister U Win Thun, Chin State Chief Minister Hung Ngai, Ministry for Security and Border Affairs Colonel Zaw Min Oo le Kiukna lam Uliante kihel uh a CNF lampan Dr. Sui Khar le apawlte kihel uh hi. Hih kilemna thukimna sung ah CNF te in Matupi, Thantlang le Tedim khua thum ah Kizopna-Zum neih nading

Kimuh kik hun: Haksatna hun te nawkzawh khit ciang... photo: Facebook/zomisiamsin

Zomi PhD ngah thak Lengtong Pauno DVD thak Kihawm Khia Ta

Prime Minister lui General Khin Ngyuit (Retired) (TV menta-pa) le a tapa, 88 Sangnaupang makai Min Ko Naing le sangnaupang makaite, U Khun Thun Oo akipan Gamvai Upna hangin thong kikhia mi minthang tampi te tutung in hong suakta uh hi Gumuk President U Thein Sein in, amakia septheih thuneihnate sung pan in apiak hi a, Gamsung ah tawntung kilemna i ngah nading, Gamvai nasepnate ah mi khempeuh kihel theihna ding, mihing khat le khat i kikhualna le, Gam makaite itna le deihsakna te theitel in, i Gambup a thak in i lamna ah a hi thei bangin hong panpih zo gammi te ahih nading uh ngimna tawh thong tuamtuam pan thongkia mi 651 te (Gambup thukhunte tawh kizui in) January 13, 2012 ni pan suahtakna ka pia hi, ci-in January 12, 2012 ni nitak lam in Kumpi let TV te pan in a tangko na pan in hih a lungdam huai thute hong piang ahi hi.

Kilemna pan Khantohna ah : Dr. Sui Khar leh Colonel Zaw Min Oo khutkilet laitak (phot:Facebook/zomisiamsin)

ki vaihawm ding hi ci hi. Chin nam thum om hi. Pau zong kibang lo mawk uh in, Sak lam Northern Chin te ading Tedim ah, Alai Midland Chin te ading Thantlang, Khanglam Southern Chin te a ding Matupi ah cih bang in Kizopna ding Zum na hon sak ung. ci-in Gamsung Kilemnavai ah Kumpi lampan Gambup

Level ah makaipi U Aung Min in The Voice Weekly ah gen hi. Suahtakna ngah khit zawh a kipan Kum 60 val sung apiang Tualgal pan tawntung kilemna ngahnading Democracy Kumpi thak in a hanciam mahmah lai tak ahi hi.
Source: Mandalay Daily V15N41, The Voice Weekly V8N5, Chinlandguardian, Zomidaily

Gamuk kumpin Zogam ading panpihna hong piakthakte


Agelh: ZomiDaily/HauThan Kumpi thak kah khit zawh akipan Zogam ading Gamuk kumpi in khantoh nasepna hong kibehlap hi. Jan 5 ni-in Union Minister U Aung Min, Union Minister U Win Thun leh Chin State Chief Minister Hung Ngai ten TlangzawlLaichi Motor lam bawlna, nasep zawhna dinmun va en uhhi. Hih lampi zo leh Zogam pan piang van te Kawlpi & Falam khuapi te ah nuamtak in ki zuakthei ding hi. Tua ban ah Falam gamsung Khuangli leh Falam kizopna Tai 14 gamla motor lam leh Laibar khua leh Leidawh kizopna Tai kawk 15 gam latna te Motor lambawlna set tawh nasepnate Masuan va en uh hi. Kisam asak seplai diteng vai khak uh hi. Hakha khua pi hongtun uh ciang, Zogam dinmuntawh kituak Khantoh nasep na bulpi ding in , Niangteh huan bawl nate, Nailung kungciin na te leh Sial khawina te Phuah pha a, Masuan zop ding in Project Planning geelna nei uh hi. Tua khit ciang in Union Minister Oo Win Thun in Hakha Zatopi Civil Hospital ah zat ding, Kawlsum Sang 273.6 man Zato sungvan zat ding nam20, Thantlang gamsung Seino Laibu saal ah zat ding in Kawlsum Sang 4.86 man TV 3, Falam gam sung Laibusaal ah zatding Kawlsum Sang 4.86 man TV 3, Tonzang Laibu saal ah zat ding Kawlsum sang 3.24 man TV 2, Tonzang Tan(10) High School ah zat ding Kawlsum Sang 4.4 man Computer leh Printer set khat, Cikha Khua zato pi ah zat ding Kawlsum Sang46.5 man Zatovan zat nam 3, Cikha Tan(10) High School ah zat ding Kawlsum Sang 4.4 man Computer 1 leh Printer 1, Rih Khuadar Zatopi ah zat ding Kawlsum Sang15.3 Zato Vanzat nam 3 hong pia khia hi.

Vangteh khua mi Guite beh Pa Do Khua Kam le Nu Ciin Za Vung-te tapa neupen Tang Zam Dongh in January 7, 2012 (Sat) ni zingsang 9:00 AM in Zangkong University pan Roll Number 4 PhD-Hist1 tawh PhD hong ngah hi cih thu kiza hi.

Lasiam minthang Lengtong Pauno i DVD khui thak Zuang Tho Dih Ve Zua pen leitung mun tuamtuam ah kingah ta a Zogam ah February 2012 sungin kingah ta ding hi cih thu kiza hi.

A (3) veina ZOSIAM Gospel lawhcing


November 28 December 3, 2011 in Thuklai le Lim Khai khua ah ZOSIAM Gospel team te pai in cina etna le Lungdamna thugenna te nei thei uh hi cih thu kiza hi. Khua 21 panin cina kibawl 1800 pha hi. Nitak sim in Lungdamna thu tangkona kinei a Khana 300 kim in damna ngah uh hi. Zomi te Kha leh Taksa damna dingin hih Zosiam zangin Topan kum thum sungin cina mi 7300 tungah taksa damna hongpuak sak khin a, Khana mi 800 bangin Khadamna ngah khin uh hi. ci-in ZOSIAM Gospel Ministry avaihawm Rev. Pau Khan Khai in gen hi. Pasian nasem te le Cidamna nasem te kithuah in Zomi te Taksa le Kha cidamna ding cih ngimna tawh akisem ZOSIAM Gospel pen 2009 kum in a kipan ahi hi.

Chin State Minister for Finance & Revenue Pa Nang Za Mung pahtawina angkuang umkhopna
restaurant ah Chin Social Welfare Association (Mandalay)Committee aitang in, Mandalay khua le akim Chin Social Social Welfare Association Committee Chairman Dr. Vum Lian Thang in na nei thei uh hi cih thu kiza hi. Pa Nang Za Mung pen USDP pan hi a, abeisa June 30, 2011 ni-in Gamuk President U Thein Sein i President Office pan Order No. 31/2011 tawh Zogam gamuk pawlpi, Chin State Government sung ah Minister panmun ki ap ahi hi. Chin Social Welfare Association (Mandalay) pen Mandalay khuapi le akim sung a om Zomi (Chin) minamte nopna dahna ading nasem kipawlna hi a, 1984 kum January kha akipan Kumpi Phalna No. (1642) tawh ading kipawlna ahi hi. Zingsol Theinosi 2012 

Dr. Vum Lian Thang

Sun le Zan : Sun in Cidamna ding kisem a, Zan in Khadamna ding kisem hi.

Mandalay, January 11 Chin State Minister for Finance and Revenue Pa Nang Za Mung in panmun hong laakna lungdampihna ankuang umkhopna pen Shan Yin Yin

Lom 14 Hawm 1

Gamsung Thuthang

Kawlpi Thuthang tuamtuam


Ih omna mun tawh kisai thu kitheihpihna ci-in a beisa kumbei kuanteng leh kumthak khit Kawlpi khuasung thu tawm khat a kihawmsawn i hi ding hi. Thupuak:Peter Khampu, Kalaymyo

SNO Kum 25 Silver Jubilee le Sunghoih Innpi honpawi kibawl


Thupuak: NL Zam Hau Lian

LUNGDAMBAW KILIMBAWL CIAT:


A beisa kum Christmas pen amun mun ah thupitakin kibawl ciat hi. Nek leh dawn tawh a la kitam pha diak hi. Zanvak ahih leh pen GZA tawh kituak ahih manin tuatak ah lah kihel nuam, zanvah maban lah om ahih manin pawlkhatin nuammawh sa sim uh cih ding ahi hi. Topa Zeisu bawngkuang sunHanluite kidim lua ta ahih manin kum thak a kipan, tuma kum nih kum thum laipan a a geelsa uh ahi, Kapleiveeng khua pam, Tlangzawl khua gei-ah misite kivui sak ta hi. Han pen Tapidawte, Buddistte, Muslim leh Hindu te a ci-in khen 4 in khen a, kizomsak hi. Hih munah a kidumphumte

HAN LUI PANIN HAN THAKAH:

gah hong suahna limla-in bawngbuk a bang buhpawl tawh ahi a, bi tawh ahih zongin mun tampi ah kibawl a, biakinn gol pawlkhat ahi, CMBC bangin a pulpit gei vuah bawlin etlawm mahmah hi. St.Mary, AMC, Emmanuel leh a dangdang tampite in biakinn huangsungah bawlin lungsim hong sukha tuam mahmah hi. lampi langkhatah, Ohgu te a langkhatah cihbangin khensak hi. A beisa hanlui ah pen tuabang hi lo mawk ahih manin a nei zo lo, a kidumphumte han tungah a singlemteh uh botkhia-in, Ohgu/Taih han a kician neilh hi mawk a, mipi nautangte lungzuang mahmah diak uh hi. in Gupkhiatna thugenna leh kilawmtakna hoihtakin zang ciat uh a, khen khatkhat mimal panin ahih leh motor cycle khawng tawh kuan a, zunek gualnopna a a zang om om tuak hi. Tuabangte pen amua leh amau lamkal ah tukgawl a, a liam a bai mah om luilam hi.

Kumpi in a beisa kum lam a a neih ngei mahbangin tukum Kawlgam suahtak ni tawh kituakin Thongkia hon khat suaktasak a, Kawlpi, Indainglay Thong panin tua ni-in mi 60 val hong suak ta uh a, Paangpi veng a kipan eimi honkhat zong kihel a, i lungdampih hi.

THONG PAN SUAHTAKSAKNA:

Lungdambawl leh kumthak sung teng pen a hun dangte sangin accident a om thei zel ahih kawmkal ah tukum pen Kawlpi ah lim om pha diakin kigen hi. Kawlpi pen lampi neu, mei om lo, hat hawl lua, a siamtak lopi pawlkhat in zong hawl, beer/zu sai tam, zukham tam pah ahih manin a motor cycle hangin hanmual hong liamsan tam khin zo hi. Septheihna lampi tuamtuam tawh mipi mahmah in panla a, sep ding khuahun hita mawk lo diam, cih pen mipite lungsim tauna aw ahi hi.

ACCIDENT TAM DIAK:

Kalaymyo Pinlong (8) ah, Jan 4, 2012 ni-in, Suanghoih National Organization (SNO) kipawl zawh kum 25 Silver Jubilee le SUANGHOIH INNPI honpawi thupi tak in kibawl hi. Zongeina Daklam, lavui, zola sakna le zongeina lahna atuamtuam te na siatak in nei uh cih thu ki za hi. Hih, Suanghoih Innpi pen Gamdang a om te, i hanciam na tawh kilam hi cin kigen hi. Mailam ah hih Suanghoih Innpi pen na siatak in kipuah toto ding a, Zomi akua mapeuh in, Mopawi, Khuadopawi leh pawi tuamtuam te a, zatthei,sapthei ding in geelna kinei hi ci in thukiza hi.

Photo: Paubawi

Lia Niang Tan Sen in Motorcycle Accident hangin ongnusia


Kawlpi, 03 January Pa Zam Khaw Thawng le nu Kim San Niangte tanu nautum pen lia Niang Tan Sen in kumthak zanhah ni, (Kawlpi ah) zingsang 2:00am pawla motaw circle tawh a ciahna pan accident in, zato kipuak pah pen, a natna nasia zaw ahihna tawh Madalay puak kik uha, ahi zongin kamsiatna tawh a khuakah si lut khin ahih manin hong dampih zo nawnlo-a, tawntung tawlngakna i Pa angah January 2, 2012, 6:00pm pawlin hong ciah san hi cih thu Sia Tuangte innkuan (US) pan kiza hi.

(1) Lungdambawl madiak sun khat RTC veengah cycle leh setbing kitaihna hangin liamtuak uh a, cycle hawlpa lamet bei, si pelmawh ding hi, cih ciang kiza hi. (2) Lungdambawl nitakin Lia Zam Nuam Cing (a) Nuam Cing pen Ciimnuai Boarding ah Guide sem hi a, a Siamah seppihte leh Siate tawh pawisim a, a vakna uh pan in a mi kithei lo cycle in hong taih lupsak hi. (3) Lungdambawl leh kumthak kikal in Tahan ah sanggam Mizo numei khat cycle tawh a tuang pen eimite thawlazyi khat in hual nelh a, a zing ciangin zato panin si cih kiza hi. (4) Kumbei nizan kim pawlin ei mi nungak khat (Lia Niang Tan Sen) motor cycle in taih a, Mandalay zato ah kipuakin dam zo lo ahih manin a sisa in innlam hong tung kik hi. (5) Lungdambawl madeuhin zong Haimual motor tawh saklam khual zin ding Eimi, Tahan tangval khat leh a hawlpa bek vanpua a a tuang pen Lamzang khuakiang ah lampialin a nungzuipa Tg.Khaipi in a mun panin hong nusia hi.

Lungdambawl kuan leh Kum Thak madiak teng pawlpi tampite in khangnote lawpna leh lungsim suahtaksak nading ngaihsutpihna tawh Kalewa, Mittha Leipi; Kyaukthalone, Zayagyo Tuikholna kuampi, Thugyise leh mun pawlkhat ah pai ciat uh hi. Hih hunte ah mipawlkhatte

PINIC & EXCULSION KIPAI NGEINGAI:

INDAINGLAY THONGINN AH ANVAAKNA A TUAMTUAM:-

Hih pen pawlpi tuamtuam tampi panin kisem a, i telcian khat le nih i kizaksak pakna hibek hi. Pinlong Tuiphumte in kumsim a aneih den uh hi a, tukum zong vok golpi go-in anvaakna leh Lungdamna thutangkona nei uh hi. Galilee AG ten zong tuamah bangin nei uh hi. Bethel te, leh Tahan lampan a kipan pawlpi tampi in vaak uh a, septak mahmah hi, cih gen ciat uh hi.

Hih teng pen ommun pan a zak pak teng bek hi a, a dang zong om lai kha ding hi. Kawlpi pen Beer sai, zusai leh numei gina lo kicin tuak lua mawk ahih manin motor cycle pen khuasung gallian penin a kituat laitak ahi hi.

ZOMI YOUTH ASSOCIATION (ZYA) HALELUIJAH BUILDING No. 102/8 (A), Yadana Street, Pinlong, Kalaymyo.

4 Zingsol January 2012

Lom 14 Hawm 1

Gamsung Thuthang
Zomi Theological College Sangnaupangte Gospel Baptist Association Thum ah Pai

ThuPuak:Zam Thuam,

Kawlpi, Jan 2 Z TC sangpan BTh kum thumna le MDiv kum nihna sangnaupangte munthum ah kikhen in ZBC gam sung Association thum ah gospel pai uh cihthu TAB gam sung pawlpite tungpan in kiza hi. Tukum sung adingin Tedim Association of Baptist, Zotung Baptist Association le Falam Baptist Association sung a om pawlpi

te ah pai uh a, kum sin in Association thum ah kikhen in paiden uh ci-in a pai sangnaupangte khat in gen hi. ZTC sangpi pen Falam khuapi ah kikoih in 1953 in a kihong Zomi Baptist Convention sung Lai Siangtho sangpi masa khat ahi hi. Hih sangpi pan sangman pen mi 882 pha ta hi ci-in ZTC te website ah gelh uh hi.

Guahtui Tamna Hangin singtung pak Limci Kici

Tedim Baptist Association EC In Sihna ah Sazek Saluang Gawhloh Ding Khentat


misi pen ni nih koih ding, sihna ah thau lotloh ding le sazek sa luangte gawhloh ding cihthute kihel hi. Hih tawh kisai sepzia dingah Hihthute pan tapidaw khang masate in a zawhsa uh ahih manin zat nawnloh theih nadingin pawlpi siate le upate in limtak hilhcian ding ci-in thukim uh hi. Hih pen tu le tu in kizang lian thei nai kei. Ahih hang pawlpi deihna pen hih hi ci in mipi tungah lak ding hi phot in teh. Zomi sungah sihna sagawh ding ultungsakna in innkuan mailam nuntakzonna tampi hong subuai kinken hi, ci-in TAB sung pastor khat in Zingsol ah hong gen hi. Hih pen a nei zoten hong hih ciang a neilote zong lung nuam mawh hi. Tua hiin a nei a lamte in hong zui le uh a daipam zawdeuhte ading tampi nuam tuam ding hi, in meeting a pai upa khat in gen beh hi.

TAB, Dec 24 Tedim Baptist Association October 2223, 2011 sung Mualbum khua ah a bawl uh a 15 veina EC meeting pan in sihna ah kalsuanzia ding tawh kisai kikupna a neihna uh pan consultation te thupuak ahi TAB sung pawlpi te in sihna ah sazek salaungte gawhloh nading hanciam dingin thukimna nei uh cihthu EC meeting khentatna hawmkhiatna pan kiza hi. Thukhentatna TAB-EC, 2011/5 na tawh hihthu a khentat uh hi in, hih sungah Laibung, Dec 31 2011 December 31 ni in Laibung khua ah Pupa ngeina biakna sung a a tawpna pen a om ahi Pu Thuam Za Cin te innkuan Evangelical Baptist Church ah honglutna hangin a khua sungah pupa ngeina biakna beita hi cihthu a khuamite tungpan kiza hi. Pu Thuam Za Cin pen Tuiphum Pawlpi sungah lut ngei in thu tuamtuam hang biakna neilo in om a, tua pan ngeina sungah a lut kik ahi hi. Tu laitak in a innpi ah a tapa khat le amau nupa tawh thum pha uh hi. A zi masa tawh a tateng pen tapidaw sungah lut khin uh a, a zi masa in hong nusiat nungah a a zikik hong la in tapa khat hong nei a, amau thum pen a nunung pen ngeina sungah a om innkuan hong suak ahi hi.

Akluai, Dec 22, 2011 2011 kum sung in guahtui tam ahih manin kum dangsang singtungpak( titkhuahparn) limci zaw hi ci in singtungpak zong sangnaupangte in gen uh hi. 2011 kum pen kumdang sangin khuadam zaw in, gamkang zong a tawm ban ah guah tui hong tam ahih manin kumdang sangin pak hong limci zaw hi ciin pakzong tan 10 sangnaupang khat in gen hi. Pak ka zon na uh ah pen hei pua nawnlo hi ung. Singkung phuk a pak zon pen metna sangin supna tam zaw hi. Sing I phuk ciang maikum ciang I lakkik ding pak pen tua kung tungpan kingah

nawnlo hi. Bat zawhloh a om leh a ci dingin kinusia zaw hi ci in Zingsol tawh a kimu laitak un gen uh hi. Ko pen sangkhak ni sunsun in ahi thei bangin gam sung pai in pak zong ung. Tua mah tawh ko le ko sangkah hi mai ung. Tua in midang te sangin sing tungpak a bei ding hong lausak zaw hi. ci-in singtungpak zonna tungah amuhzia hong gen beh hi. Khuata lam a om tan 10 sangkah sangnaupang a tamzaw pen tukum pak a limcitna hangin sum le pai zonna ah tampi pha tuam ci uh hi.

Laibung Khua ah Pupa Biakna Beita


2011 bei kuan ciangin hi bangin EBC pawlpi sungah hong lut hi a, EBC a suakna tawh kisai in a gen thu tawh kisai Laibung EBC upa khat i a genna ah, EBC pawlpi pen kalsuanzia le bylaws te tungah hoih ka sakna hangin pawl ka lutna sungah khat hi ci-in hel hi ci hi. Harvest Camp te le Laibung Christian Fellowship tawh kikop in 2012 sungin Pupa ngeina biakna a beina mualsuang khat phut ding ka gelsan laitak uh hi. Bang ci kalsuan ding cih ahih leh tulaitak kikup cianna om nai kei. Kizopna tawmtawm a bawl san hi ung ci in LCF thunei khat in Zingsol ah hong gen hi. Laibung khua ah tulaitak in Tuiphum pawlpi, EFCM, EBC, Catholic, Adventist le Siangsawn pawlpite om hi.

Laibung Hausapa a Kenkiatna Liamma tawh Zato a Lupna pan Ciahta


Laibung, December 24 November14, 2011 ni in TuizangLaibung cycle lampi zin zong dingin a pai Laibungkhua hausapa Pa Thang Za Dal pen ken khat ah kia in a tan nasia tak liam ahih man Tedim zatopi a kipuakna pan December 24, 2011ni in a khua ah cidam tak ciahkik ban ah a hausa nasep zomsuak zota cih thu Laibung khuami te tung pan kiza hi. Hih Laibung- Tuizang pen Lom 14 Hawm 1 khelam tawh hoih tak kipai theihna lampi om khin a cycle pai theih nading a hanciam laitak uh hi in khal sungin NGO khat pan lambawl nading huh dingin lametna nei ung ci-in Zingsol tanu te tawh a kimu laitak in Pa Thang Za Dal in gen hi. Hih lampi kibawl thei leh Tai 9 Akluai pen tai 24 kim bek gamla ding a, cycle hawlte adingin mawtaw lampi sang tampi nai zaw ding in lamen uh hi. Zingsol Theinosi 2012 5

Zomi te ading atangzai pen kipawlna ahi Leitungbup Zomi Kipawlna, Global Zomi Alliance (GZA) i a khatveina GZA Makaite khawmpi tawh kisai GZA Central Committee i General Secretary Dr. Chin Do Kham in, December 30, 2011 in, leitungbup Zomi te tung ah ZONET pan hong tangko na te tom lak kik (Brief) in, Thuthang gelhdan tawh kong suak sak kik uh hi. Mailam GZA nasepna te zong ahithei zah kaikhawm in kong suak sak ding uh hi. Global Zomi Alliance (GZA) makaite a Khat veina Khawmpi December 14-18, 2011in, Kawlpi ah kibawl hi. GZA Central Committee 6 te sungpan in Dr. Pau Khan En, Bishop Dr. Felix Lian Khen Thang, Dr. Do Suan Mung le Dr. Chin Do Kham te kihel thei uh aa, Dr. Gin Khan Khual le Dr. Ngul Khan Pau (JM Paupu) te kihel theilo uh hi. Khawmpi kahding aa a kisam Standing Committee 15 sung aa member te le a tuam aa a kisam Zomi sungpan muan le suan makai tuamtuam te a kigawm in 345 khawmpi ah kah thei uh hi. India pan Rev. Dr. Luai Chin Thang, Sia Dal Sian Pau (Ph.D. cand.) leh Rev. Go Khan Pau, Singapore pan mi 6 kihel thei uh hi. Kawlgam mun tuamtuam pan Zomi lasiam minthangte zong kihel thei uh hi. Sun sung makaite kikupna khempeuh Agape AG pawlpi in innteek sem in AMC biakinn ah kibawl hi. Khawmpi sung nitak sim aa mipi tawh biakpiakna, lasakna le thugen na khempeuh ZBCM huang sung ah kinei hi. A tawpna nitak ni in, a tawmpen mipi tulsawm (10,000) kihel hi ci-in ki ciamteh hi. Inntek komiti (Local Hosting Committee) kinei a, Rev Go Za Nang in makai in, Kawlpi dung om Zomi pawlpi tuamtuam te mapang in vaikihawm khawm uh hi. ZYA (Zomi Youth Association-Kalay) in Information le transportation lam, Siamsin (Zomi Siamsin Kipawlna - Kalay) in zin muakna lam, Veng hausa te le papi pawl khat te in Security lam, Zosiam (Zomi Spiritual and Medical Ministry) in khawmpi kahte cidamna lam mapang ciat uh hi. Khawmpi sun hun sung ah Kalay district aa Police a zalianpen pa in khamtheih guihtheih a kizuak loh a kizat loh nading in pastor te tawh na semkhawm ding hanthotna leh zotna thugen na nei hi. A nungta Pasian bulphuh in Zomite ki pumkhat aa a bucing khantohna neihding ngimna tawh November 2010, Cope Centennial Jubilee Celebration khawmpi sung in Global Zomi Alliance (GZA) hong piang khia ahi hi. Source: A (1) Veina GZA Makaite Khawmpi Report #1 by Dr. Chin Do Kham, GS, GZA.

A Khat veina GZA Khawmpi lawhcing takin kibawl zo

GZA Nasepna ding Upna kamciam le kisehna pan Ks.250,000,000 (Sang tul nih le za nga) ki piakhia ding
GZA Fundraising Committee le Rev. Pau Khan Khai makaih natawh Mailam ah Zomi le Zogam khantoh nading aa nasep ih kipat nading in, Zomi te sung mahmah pan in ih hih theihzah in tha san ni ci in, upna kamciam leh muanna tawh mimal honkhat kiseh aa, a kigawm in Ks.250,000,000 (tenng tulnih leh zanga) kipiakhia ding hi cih thu kiza hi. Bishop pa (Dr. Felex Lian Khen Thang ) in Ks. 500000 (teng nga), Ko Ko Thang in zong Ks. 10,00,000 (asumtang in) pia pah uh hi. Sanggam te pawl khat bang in a bilbah lai a pia tawh, a nai bulh lai suah khia aa a pia tawh ih muh ciang in ih lungsim hongsukha mahmah aa, ihgam leh ih lei khantoh nading Pasian in hong deihsak ban ah mipi te in zong ki vei mahmah ta hi cih hong kilang sak hi. Zogam le mun tuamtuam aa om Zomi te sungpan hong kiseh nailo te hong kiseh behbeh laiding aa, veina tawh keizong hong kihel nuam ing a cite in GZA makai te tungah nong theihsak nading in hong zasak ing. Nasep a kipan ding ih hih man in, mailam ah ih om mun ciatpan panmun la in, a sem te gal et lel lo in, khut kilen aa ma ih pankhop leh a khangto minam taktak ih suak ding hi. ci in Dr. Chin Do Kham in gen hi.

GZA Khawmpi a ding sum Sang Sawm Sagih val ki piakhia


Tutung Global Zomi Alliance (GZA) khawmpi ah, khawmpi hong kah makai 345 zindo nading, gamsung gampua pan Zomi te mapang khawmin sum kidong a Ks. 75,68000 (teng sawm sagih leh teng nga leh tul sawmguk leh tul giat) kingah hi cih thu GZA, GS Dr. Chin Do Kham kiangpan kiza hi. Kawlpi (Kalaymyo) dungsuk aa biakna pawlpi tuamtuam le mimal te tungpan in Ks. 30,80000 (teng sawmthum leh tul sawmgiat) kingah aa, Gamdang aa om Zomi te tungpan in US$ 3820 leh Ks. 16,23000 (teng sawm leh teng guk leh tul sawmnih leh tul thum) a kigawm in Ks. Ks. 44,88000 kingah hi. Gamsung gampua aa om Zomi te itna bulphuh aa na ih sepkhop ciang in tha ngah huai le lungdam huai mahmah aa, a paisa ih pi ih pu ten hong theihpih leh hong lungdampih mahmah ding in ka um aa, vantung aa i pa Pasian in zong hong lungkim pih ding in ka lamen hi. ci-in Dr. Chin Do Kham in gen hi.

Tun sung khat pan piang hi ngeingei hang ee...

Photo by the courtesy of Sianpu (Siamsin)

 Zingsol January 2012

Lom 14 Hawm 1

Youth Committee Covener Tg Chin Suan Kapkhualzinna


GZA le Zogam khua tuamtuam aom kipawlnate khut kilen a na sep khop theih nading lunggulhna tawh GZA khawmpi kipatma December 5 - 12, 2011 sung in GZA Youth Committee Covener Tg. Chin Suan Thang le Committee Secretary Pa Nung Sian Tuang tawh khua tuamtuam ah vapai in kimuhna le thukikupna te bawl thei uh hi cih thu kiza hi. Hih dan in kikupnate GZA Khawmpi ah, athu tawh kizui in Committee tuamtaum pan Convener te kiangah na pulak kik thei ing. Khawmpi pan in thulevai te kikhentat hi. Khua tuamtuam pan hong kigente sungpan, tutung, bang teng kisemzo ding cih pen, Central Committee pan General Secretary in hong kipulak ding hi. ci-in Youth Committee Covener Tg Chin Suan Kap in Zingsol hong gen hi.

Tedim BEHS No. (1) Sang aa Laibusaal (Library) tawh kisai


Thu puak: Nung SianTuang

Paina December 5, Yangon khangno kipawlnate tawh kimu. December 7, Mandalay Tedim Youth Network tawh kimu December 10, Tedim Youth Fellowship le Kapteel khua hausapa le khangno makaipa tawh Tedim ah kimu December 11, Mualkawi khua hausapa le khangno kipawlna makaite tawh kimu. Tua khit ciang Tuitum khangno kipawlna makaite tawh kimu. December 12, Phaitu khua hausate le khangno kipawlna makaite tawh kimu. Tua khit ciang Tonzang khua khangno kipawlnate makaite tawh kimu. Tua mun ah Cikha khua khangno kipawlna palai khat zong hong kihel thei December 14, Kawlpi ah Siamsin makai te tawh kimu Kikup pite.. 1. Tu laitak khua sung khangnote nuntak khuahek zia te kician taka et kikna nei. 2. Mai lamah khuapih khangnote i tun sak nop din mun. 3. Khua a khantoh nading a kisam ding sep ding teng. 4. Hih a tung aa teng bang ci/lampi danin sem ding.

Laibu Saal: Laibu bek omna mun hi lo a, mihing te pilnate a kikhol khopna mun ahi hi.

Tedim No. (1) BEHS ii sangpi laibu saal ah laibu hoih, lai bu thak, tu hun tawh kituak Journal, Magazine cihte a kipan a thak kilei sak zolo hi. Kumlui sa laibu tengmah sang naupangten sim tangtang uh a, a thak zaw deuh om leh lawp huai takin sim uh hi. Kituh liang uh hi. Ih tu ih tate phattuam nading , khangsawn te utna tupna kician i neih tektek zawh nading mapang ciat ni. Gamsung gampua a om a kuamah peuh nong phawk ciat nadinguh huhna hong ngen ung. Laibusaal tawh kisai siate BEHS No. (1), Tedim.

Mei zat Kidawm in!


- TYF

Mandalay: Tedim Youth Network tawh kimuhkopna

Tonzang: Khangno Kipawlnate makai te tawh

Phaitu: Hausate le khangno kipawlna makaite tawh

Mualkawi: Hausapa le Khangno makai te tawh

GZA Media and Communication Mailam

GZA Khawmpi (Dec 13-18) a Media leh Communication tawh a kisai zaw deuh thu khensatna pawl khat a nuai a bang a hihi: 1.GZA Media and Communication Secretary ding in Pa Dal Sian Pau @ Sia Paupi kitel in ki kipsak hi. 2.Global Zomi Alliance Facebook pen officially in kipsakna ki nei hi. 3.GZA Khawmpi 2011 (Kalay) report hoihtak in color tawh print khia in a diakdiak in internet a kingah lohna te ah hard copy in hawm khiat ding. o Hi tawh kisai in copy 5,000 kigel in a tawh pen Ks. 1,000,000 bei ding in ki ngaihsun hi. o Central Committee te interview zong DVD in kibawl ding hi in Sia Do Khup (Khitui Gospel) in a bawl laitak hi. 4. Kizopna haksatna mun te ah emergency contact person khattek neih ding in hoih kisa in Communication and Media te in a mi seh tawm ding uh hi. o India leh Kawlgam Zomi te omna khua (town, city) khempeuh ah koih ding a hihi. 5.Mailam ah, FM radio station neih zawh ding hoih kisa in Ks. 5,000,000-10,000,000 bang bei ding in ki ummawh in a kicing zaw in kanbeh lai ding a hihi. o Hi tawh kisai in a diakdiak in kumpi lampan in phalna i ngah theihna ding in zong, India leh Kawlgam a om ten panmun la in kan tohtoh thei hi ta hi. Tua mah bang gam pua a te a ding in internet tawh streaming bang ci khah ding cih zong kan ciat ni.

GZA Makai Rev.Dr.Chin Do Kham Mdy ah hong bang


Dec22,2011 ni in GZA khawm pi pan in inn lam zuan ding aa hong ciah Rev. Dr .Chin Do Kham pen Mandalay ah hong bang in Zomi Siamsin Kipawlna - Mandalay Samsin te tawh ki mu khawm thei uh hi cih thu ki za hi.

Lom 14 Hawm 1

Zingsol Theinosi 2012 

Article
untakna anei ganhing le singkungte mipil ten hibangin nam nih in na khen uhhi. sungah om khin hi. 2.SINGKUNG IN LEI HOIH SAK. Singteh a muat ciang in lei hoih za, ahoih bel suak hi. Athu tampi i gen tangin nidang huna, i Zogam a TANG AIH LA khat hiah ong gelh ing: (a) Sing cin kaai e, Pupa gual gen, phualva tuina suan ing e. (b) Phualva tui na suan ing aw e, setang hawl suang vuum bang e. Logam hoih sing tampi ah po na, vaphual na ngawn in bel a, bu ah tom na mun ah, lokho pa khat in tang za tampi alakna ah phuah, tang aih la hi. Hi la in Singkung pan in lei hoih za kingah cih hong lak hi. Tu hun teh kua man tangza la cih tha dah, seng khat a lak nang uh baih nawn lo hi. Ahang bang hiam? Singkung kippen sing nai pan akingah buangnai tawh kibawl hi a, singkung (Buangnai kung) om kei leh vanleng akibawl theih hang in kuamah in tuang ngam lo ding hi. 4.SINGKUNG IN ANN MISA ONG PIA HI. Mihing te in an asial in kine lo hi. Ann huan nading sing kisam hi. Tua hi a, i gam ah sing bekbek mah tawh ann huan lai i hihciang in, i singkungte kum khat khit kum khat tawm teteka, hi bangin pai suak le hang ni khat ni teh i gam keugaw gam (Desert) suak tatak ding hi. Hi thu tawh kizom in GAMHAL LODING THULU ah genbeh nuam lai ing. Hi mun ah singkung it huai lua cih tawh kisai in nopna ah ann minsa kuang sungah hong lui cih na hilo in, SING om kei leh, ann hman in, tu ngawngaw teh keu siil-sial, hau siil-sial ta a, Khuado la khat ah don lam awh ka teh a, tua la: (a) Simlam dainawk aw ah nuam zaw maw, zolam dainawk aw ah nuam zaw maw. (b) Simlam dainawk hau na siil sial e, zolam ah gual ngaih a tam hi e. I gam pen simlam dainawk tawh kibang ta hi. Khualzin ngei ten phawk nu teh, i Kawl gam sung zong, Mingaladon pan vanleng tawh leng khia leng I gam-gi ciangciang simlam dainawk mah banga, Thailand gam tung I tun akipan Bangkok vanleng khawlna dong pen Zolam dainawk tawh na kibang, na eng diil-dial mawk hi.

(a) Animal kingdom (Ganhing le Mihingte nuntak zia) le (b) Plant kingdom (Singkung lopate nuntak zia) ahihi. Animal kingdom pen Plant kingdom tungah, a nuntak nading ann ngah uh hi. Tua ahihman in ei mihingte zong ganhing nam mah hi hanga, i nuntak nading singkung lopate kiang pan ann i ngah hi. Tua ci leng i nuntak nang a ann ong pia singkung lopate pen bang zahtak in it huai hiam cih kigen thei lo hi. Singkung lopate in koi bangin ann piangsak cih thu ah tom in gen leng : PHOTO-

SINGKUNG IT HUAI LUA


Agelh: Dr. SiAn ZA KhAm m.B., B.S., D.A., m.A.

SYNTHESIS ki ci (dat kigawmna) ci mai leng singteh hing (Green Leaf) ni sa in akap ciangin, huih sunga om CO2 (Carbon dioxide) pen singgah eng sung a om CHLOROPHYLL dat in na hup a, sing zung pan a, ong pai tui tawh ong kigawm teh atawpna ah a STARCH ki ci, i nek ann ong pia hi. Tua green leaf sunga om, chlorophyll in huih sunga om CO2 ahupzah lian OXYGEN (O2) sia khia hi. Tom gen leng singteh hing in CO2 huih lak pan la a, O2 sia khia hi. Tua ahihman in ei mita dinga , ahoih lo CO2 singkung in la in, ann suaksak a, cidam na ong pia O2 pen ong piakhia ahiman, SINGKUNG IN HUIH SIANGSAK HI cih ki thei ahiman in, mipil gam ah sing phalak ah inn kilam in, kiteng zihziah hi. SINGKUNG ITHUAI LUA AHIHNA THU 1.HUIH SIANGTHOSAK A HIMAN IN CIDAM NA ONG PIA HI. Hih tawh kizom in atung a thu patna

huk mai khin ta. 3. SINGKUNG IN I TEN NADING INN ONG GUAN I ten na innte sing tawh kilam hi. Sikkang (C.I. Sheet), Suang san cihte a kimuhma in I ten na inn a tung ah bii ki gan, anuai ah sing kiphut, kidawh. Bii a om kei leh zong sing pek kigan hi. Tu hun in zong sikkang, suangsan, bilatmi cihte tawh inn akilam hangin, asung ah singzat loh phamawh veve hi. Lupna, tutphah, sabuai, bizu, tuikuang, buhtei dongtak sing vive kizang hi. Bawngleng, sakol leng, akipan a kisawn thei leng pei neite zong sing tawh kibawl hi. Tua thamlo in, singkung pan kingah buangnai om kei leh, motor, vanleng cih te pawl kizang thei loding hi. Motor-car ah lampai nangah pei buangnai tawh ki bawl, vanleng zongah pei om kei leh bangzah ta in huih lakah a sangpi alen hangin lei atukkik nading ah pei om kei leh awmtaal in kuangmang lel ding hi. Tua vanleng pei

asial anek kulding a ci nuam hi hang. IH ZOGAM AH ETLAWM SAK SINGKUNGTE BANCI KEPCING DING. 1.GAMHAL HET KEI NI. Gamhal het kei le hang kum khat sungin i gam sungah singkung lopa dum dil-del in et lawm mahmah ding hi. Hi tawh kisai in kei mah tektek in ka theihna: Leitung Galpi II sung, 1944 in Japan ten i Zogam hong uk uh a, gam kihalna mei khu mu le uh Mangkangte thupuak hi uh teh cin, ahal mite man in that lianlian uh hi. Tua kum sung kua man gamhal ngamlo, a kumkik 1945 ciang i gam ong nim dildel pah hel hi. Tua cileng tua hun akipan i Zogam sungah gam kihal het kei leh kum khat in si ngkung lopa in I gamsung nim dildel sak zo cileng, galpi ven zawh tun kum 66 phata ahih ciang I Zogam bangzah tak in a etlawm cih gen kul vetlo hi. Tua bang hilo a utut in gam kihal den ahiLeitung gam tampi mu kei nangin, ka phakna sunsun gamte ah ei Zomite bangin kua man gam hal het lo uhhi. Cambodia ah kum khat val va om kha ing, agam uh singmang lak vive hi. (Gam ah hal loh na uh kilang) vanleng tung pan ensuk leng nim dildial, nopci mahmah ahihman in la khat ka va phuak kha zawzen hi, (a) Nim dildial Cambodia gamlei namcih tan tem bang deih e. (b) Namteh tan tem bang ah deih Cambodia gamlei sesum minthang kahlawhna. Japan ten zong eite bang in gamhal hetlo uh ahihman in, agam sung uh eng dikdek zen hi. Cambodia ka om sung February 1996 in holiday in ka va pai leh Japan gam pen hoih salua in la dawng khat mah ka va phuak kik leuleu hi.: (a) Pal silsial e ngun eng dungzil, Pantui

 Zingsol January 2012

Lom 14 Hawm 1

Article
na gam lei aw e. (b) Khaimu len zil thang van sang pan, maimit kah suan ciimlang e. I Zogam zong singkung nam tuamtuam om na ah etlawm mahmah mualtung gam khat hi a, college ka om lai in sit-ni minthang mahmah Dr. Maung Maung Tedim a pai na, Nation tadensa sungah suak saka, i gam hoih asakna tampi gelh hi. I Zogam pen amuhna ah, Switzerland of Asia ci zawzen hi. Falam mangpi pa Bertram S. Carey lai at, THE CHIN HILLS sung ahi bangin na gelh hi, Everywhere, save within the denser forests, the hills are thickly clothed with various kinds of grass The forest at the foot of the hills, Sub-tropical forest up to an altitude of 3,000 feet, Pine forest at an altitude of 5,000 feet, Oak forest above 5,500 feet, at an altitude of 9,000 feet we find, with holly, the Rhododendron which thrives and when in flower, beautifies the hills with abnormally large and brilliant red flowers. Orchids (over 30 varieties have been found). Hi Falam Mangpipa laigelh pen the 7th April 1895 hi a, tun kum 116 pha ta. Rhodendron (Ngei-sok) pen Kawlgam sungah Col Kap Cung Nung gen na ah, ei Khamtung gam bek ah om hi, ci hi. I Zogam ong hoihsak, Ngei-sok, Orchid (Heisa, Palpi, Laidum) cih bangah tuamtuam tampi om a, tuate pen sing om kei leh kimu loding a, ni dang teh India tawh i motor-car lampi bang limtak ong kipuah leh midang, gamdang mite muh nopna muh khat (Tourist attraction) zong ong hi ding lamet huai hi. Tua ahih man in GAMHAL DING KHUT THAK KEI NI. 2. I ZOGAM SUNGAH, AFFORESTATION, SINGKUNG SUAN NI. Ei Zomite pen i khua sungah singkung tampi om ding adeihlote hihang. Khanglui laite in innkiim ah singzing ngamngam leh dawi in bel, sikha om thei peuh ci-in ki deihlo hi. Tu hun teh kua mah law-ki om nawnlo, cidam nading huih siangtho singkung in ong pia cih, thei ta I hih teh huan kimkot in singkung suan in, dai-in nei le hang huih siangtho ngah, ganhing lah dal, ahiang pen a hunhun in heuh leng annhuan pak nading sing tom zong kisuak pah lel ding hi. Mipil gam, U.S.A bang ah innkhuam uh tawh kimat in sing posak uh a, khuapi lian New York, Chicago cihte pawl lo buang vanleng tawh en le hang inn kilang vetlo, singkung bekbek in tuamcip hi. Agah nek theih hi ta leh, singkung mawkmawk khat peuh i lo kimkot in kum khat in kung sawm bek suanleng zong a sua vei teh lo dai ong suakding, ann singding in zong ahiang ong kizang thei ding, i gam etlawmsak ding hi. I tenna mun zui in bang singkung namte tawh kituak ding kan in, mi sawl ngaklo in, eima tuat siamna tawh i sintek a, singkung suah i kidem ding akuamah peuh tungah hanthawn nuam ing. 3. GAS TAWH ANN IH HUAN NANG HANCIAM NI. Japan gam ah gas pianglo, suang mangpha akipan leisung sum piang khat beek omlo hi. Agam buppi un annhuan na in gas zang uh hi. Tua gas pen Middle East khawng tai tul tampi pan in tembawpi tawh a puak uh hi. Ei kiang ah i gam gei ah gas tampi tak om na pi annhuan na in singmah zang hi hang. Banghang ahitam? Japan mite sing tawh ann a huan zo a om leh tua mi pen amau gam ah mihau penpen hi ding hi ci uh. En sing bekbek tawh ann huan ihihman in Japan te sang hauzaw hi hang cin ki hehnep huai hi. Kawlgam sungah Chin State azawng penpen in ong kiciam teh hi. Ahihang Japan te sang in i hauh zawkna pen SING TAWH ANN I HUAN ZAWH NA HI cileng ah kisialh ngam huai tam? Hih hauhna pen hauhna hilo in zawnna hizaw cih i thei tek hi. Hauhna i cidam, ham phatna i cidiam, i Zogam buppi, AIR CONDITIONING sung ateng hi hang. Hih ka cih nopna ah zang lei pan i gam i zuat toh teh na vot kilkel zen hi. Kawlgam khuapi te ah mihau zeklo in a inn sungah pangka ahikeh, Aircon zang uhhi. Aircon bang sun le zan in hong le hang kha bei teh Meter man kua thuak zawh ding hilo hi. Ahihangin ei kiang ah bang hang simzawh loh in bei ding hi. Nidang teh i Zogam Tourist Attraction mi pai nopna, mi muhnop na asuah ding i deih leh Pasian kiang ah thungen, Gas tawh annhuan, gam hallo, singkung suan, tua hi leh ni danga, Dr. Maung Maung gen, Switzerland of Asia ah cih pen i Zogam hi ding hi. Thukhupna. Singkung ten le hang nidang in leitung ah Pasian pahtawina in singteh hing Pasian bia mihingte in na zang uh hi. Tua pen Lev. 23:40; Matt 21:8; Mk 11:8 le Jn I 2:13 sungah om hi. Atawpna in ka gen nop ah, ZOMI KHAT HI A, I ZOGAM I IT TAKTAK LEH, GAMHAL KEI NI, SINGKUNG SUAN IN LIMTAK KEM NI. Hih lai ah simkha ah kuamah peuh ih biak Topa Pasian in ong hehpih ta hen. Amen.
Laigelh: Tg. Pau Khan Piang (pkpiangpi@gmail.com)

Nang, Mithupi na ut hiam?


Leitung i nuntaksung in mithupi hih ding mah thupi pen ding hi. Mithupi i hihciang in bang a hihciang in hici a hiam? cih nang tungpan hong kikan kik in nahoih nasep nate hong kinungzuih ding a hihi. Tua a hihman in eite zong mithupi i ut mahmah hi. A hihhang in eite tung ahzong thupit na pawlkhat om veve hi. Mithupi suahna ding in, 1. Pasian thu-um na hihleh: Pasian thu-um ha hihleh pen thungen den a, LST tawh kituak in na nuntak ding a hihi. Pasian hongpiak na neihsate mizawngte le gammial nasepna ah na khenkhiat ding thupi mahmah ding hi. 2.Innkuan lutang na hihleh: Innkuan lutang na hihleh na pasal/zi a ding zihoih/pasal hoih hihsawm ih. Na tate a ding in nuhoih/pa hoih suahsawm in. Bang hang hiam? cih leh a maute i mailam in nangkhut sung ah om hi. Haikung tung pan in haimah gah hi. A pumlimcitak in a minding na deihleh a gah a neulai-in a ma a ding a kisamte leisungpan hupsakkhol in. 3.Nu le Pa nei na hihleh: Na nulepa lungkim sak in. A thumang in. Nang ut bangin gamta ken. Nulehpa thumang a nahlawhpek cih paunak om hi. A thuna man kei leh na khanggui zong kitat thei hi. Haikung tung ah haigah hi. Tua haigah pen huihnun ciang in kipei valval hi. A sawtna ciang kia khia thei hi cih mangngilh ken. 4.Makai khat na hihleh: Kipawl na khat peuhpeuh ah makai na hihleh lungduai na kisin masak photkul ding hi. Na kipawlna i a bulpi zong limtak in phawkden in. Na nungzui te a dingin etteh hoihsuak in. Banghang hiam? cihleh a maute in nangnung hongzui uh a hihi. Bawngpaina nung ah a lengin zuipah hi. 5.Nungzui na hihleh: Makai lo in nungzui omlo hi. Nungzui omleh makai ten lungmuangtak in nasem theipan hi. Tuamanin zong nungzuihsiam nahihding thupi hi. Hong makaihpa i nung limtak in zui inla, nawngkai sak ngei kei in. A lengvan giklua leh bawng bahthei, lampial thei hi. Kibung thei hi.cih mangngilh ken. 6.Minam neikhat na hihleh: Leitung ah minam neilo omlo hi. A hihhang in a minamngeina a zangnuamlo tampi om hi. A hoihlo tampi ommah taleh a hoihzong tampi om ahihman in tua a hoihte na zatpah ding a hihi. Minam khat nahih khit leh minamdang na suahnop hang na sisan in hongphallo ding hi. Na pau in namdangpau a hihhang, na minam nakhel theituankei ding hi. Va-ak khat utong a suahtheihloh mah bang in asi asa ahamdan zong khel theituanlo ding hi cih phawk in. Hih a tung a i gen nate sungah nang nuntak na tawh a kituak omding a, a kituak nai lozong omkha ding hi. A dang i phawk banloh zong tampi omlai-in, laigelhpa ngaihsut na sung ah a omteng honggelh ka hihi. Na khat peuhpeuh nasep ciangin nang angsung bek ngaihsun kenla, midangte a ding khualna neipeuh lecin Nang, mithupi pa na suaktaktak ding hi cih ka umhi.

Lom 14 Hawm 1

Zingsol Theinosi 2012 9

0 Zingsol January 2012

Lom 14 Hawm 1

Lom 14 Hawm 1

Zingsol Theinosi 2012 

Kawlgam thuthang

Abeisa 2011 kum pen Kawlgam sungah alamdang kikhelna tampi hong piankhiat kum hi. Kum 20 val sung a ding a khat veina Parliament (Hluttdaw) kisam hi. Democracy kiukna tawh hong ukding Kumpi thak le panmunlen te kiteel hi. Tua nung a kipan Kikhelna te khat khit khat matlezet in hong piang deudeu hi. Kikhelna lamsang mipil ten upmawh zah sangin zong manlang zaw tham hi ci in gen uh hi. Tua te sung pan thu 11 telkhia in kong suaksak kik uh hi. AD 2012 sungin zong Kumpi te nasepnate sungpan i gam i nam ading a theih huai te ahi thei zahzah kaihawm in kong suaksak ding uh hi.

kum 2011, a theihhuai zawdeuh thupiang 11


1. Galkapmang U Than Shwe A Nasep tawl nga, Kumpi thak kah
Gamsung gamdaihna le khantohna makai pawlte (SPDC) Makaipi U Than Shwe, gam sung daih na le khan tohna kipawl na a phiatkhit a ki pan a mah zong khawl ta hi. 2011 April akipan, gambup tangmite kitelna tawh kiukna lam (Democracy) tawh kiukna kipan a, U Thein Sein in kumpi, U Thiha Thura Tin Aung Myint Oo le Dr. Sai Mauk Kham Kumpi nih nate hong sem uh hi. September 29 in ki khawl sak hi. Meitha 20000 megawatt a pia zoding Myitsone hydro-power project pen Ayeyarwaddy gun tung ah Sen te in US $ billion 20 bei in a alam sawm a hi hi.

2011
6. kumpi thak u thein sein, daw aung san su kyi tawh kimu
Kawlgam kumpi thak U Thein Sein, N.L.D i thu vanpi Daw Aung San Su Kyi tawh August 9 in NayPyiTaw aa kumpi innpi ah ki mu hi. N.L.D te kitelna ah a kihel theih nang in, NayPyiTaw aa kitelna commission tawh December 23 ni in kimu uh hi. Kitelna commission ten zong N.L.D te kitelna ah a kihel ding phal hi.

2. Bogyoke aung san kum 100 cin 7.N.L.D te kitelna ah ki hel ding vai, phawk na melmuh tongsan kivaikitelna commission in sang hawm ta
Bogyoke Aung San i nuntakzia, melmuh tongsan hong paing khiat theih na ding, a tanu Daw Aung San Su Kyi mah in vai hawm in, ki neih siam Zarganar le ki neih siam min thang tampi zong ki hel ding hi. Hin vai tawh kisai in, gam dang mite zong ki hel nuam aa The Lady a zaih Director Luc Besson in zong lung lut pih mah mah hi.

8.Gamdang a ateng Kawlgam mite, kawlgam ah hong ciah kik thei


Gamdang a aom, kumpi lang pang media pawl leh kipawlna te, kawlgam hong ciah kik thei hi ci-in kumpithak U Thein Sein in gen hi. A khat veina Dutiya Hlut Daw meeting sung in, BBC le VOA thukizak sak nate zong thu kan in pai thei hi. ABSDF te pawl lutang Dr. Zaw Oo le DVB i thukuppih U Han Nyaung Wai te zong kawl gam hong ciah thei ta uh hi.

3.Mawtaw lui te ki khek thei ta


A ki bawl zawh kum 40 a val mawtaw lui te a thak tawh a ki khek theih na ding in September 11 in kumpi in lam hon sak hi. Mawtaw lui te kumpi kiang ah ap kik in, gamdang bal mawtaw te lei khuan ki pia hi.

4.gamdang sum khek na center ki 9.zarganar hong suakta ta hong ta


American sum le gamdang sum tuam tuam te kawlgam sum tawh a kikhek theih na center October 1 ni pan kipan in kihong ta hi. Tua bek tham lo-in sum thot na ATM set te zong ki zang thei ta hi.

5.myitsone hydro-power kisem nawn 10.kum 50 sung in a khat veina amerilo Kachin gam a kibawl sawm Myitsone hydro- can gamdangvai ulain kawlgam ah power pen kumpipa U Thein Sein ii khaamna tawh Hong hawh

Ki neihsiam minthang khat a hi U Thura @ Zarganar, October 12 in Myitkyinar thong pan hong suakta ta hi. Hong suahtaak ciang, a maban zom kik hi. Gam dang zong va zin in Bogyoke Aung San thangthu melmuh tongsan a ki bawl zawh nang zong a han ciam lai tak hi.

American gamdang ulian Hilary Clinton kawlgam ah kum 50 sung a khat veina hong zin hi. Kawlgam ah a taam sung in kawlkumpi U Thein Sein, N.L.D pan Daw Aung San Su Kyi te tawh ki mu hi. Hilary Clinton pen American pan Air Force 2 vanleng tawh November 30 in kawlgam hong tung in December 2 in a gamzuan kik hi.

11.Pakhokku ah tui khang


October 19 le 20 in guah tam lua ahih man in Sagaing le Magway khua te ah lampi, lei le inn tampi sia hi. October 21 ni in zong Pakhokku aa shwe-ta-chaung lei kitan in a si le a mang mi tam pi tak om hi.

 Zingsol January 2012

Lom 14 Hawm 1

Kawlgam thuthang
Agelh: Tg. PAu SiAn MuAn Be, Civil, TeChnologiCAl univerSiTy, MAndAlAy rf: We SPeCiAl iSSue, n14v7

Gamdang ah nasem ding aa apai Khual zin nading ahoih pen mun thumna ding te passport kum 4 ai ki pia ta Kawlgam ding
Gamdang ah nasem ding aa, apai te passport kum 4 in ki khanto sak theih nading aki vaihawm laitak hi ci-in gambup nasem te kipawlna, ma kai pipa U Chit Shane in gen hi. A zin pak (visit) te ading kum 3, na sem ding te kum

A lianbel siampi Pope benedict XVI in christmas pawi ah kawlgam ading thu ngen
A lianbel siampi POPE BENEDICT XVI in Syria gam daih nading, Thai gam ah tui khang na hang in a cimawh mite ading, Philipine gam ading le Kawlgam sung a om minam tuamtuam te ki telsiam nading le kithutuak nading Christmas hun sung aituam thu nget na nei sak hi. (7daynews)

2012 January ni khat pan kipan datsi man khang ta

Sang (Tein) 125 man t-shirt khat


N.L.D te makaih na tawh gamsung minam kim te ading pilna lampang sum bul zonna pawi ah akihel lasasiam min thang teng ii letmat (Signature) le Daw Auang San Su Kyi lim tuang T-shirt, lakh 30 tawh ki lelan in, sumbawl numei khat in lakh 125 tawh lei hi.

January 1 nipan kipan in setsathau zuak private company ten kumpi te kaing ah datsi gallon khat 3000 tawh tan kha ta ding hi. Tua a hih man in, a mun gamlatna tawh kizui in datsi gallon khat (a sung ze) a tawm pen 3350 man ding hi. Yangon ah datsi gallon khat 3350, Mandalay ah 3500, Kawlpi ah 3600 cih bang in a mun gamlat na tawh ki zui in a man ki bang lo ding hi ci-in B0C pan ulian khat in gen hi.

Leitung bup ah a minthing thukizak sakna ahi CNN in, 2012 kum sung khual zin nang in a hoih pen a tel gam 9 lak ah kawlgam zong a thumna in ki ciam teh hi. CNN in khualzin gamvak lampang thu thei pawl a hi, Lonely Planet pan American khual zin editor Robert Reid, Altour khual zin nasepna pan pawllutang Martin Rapp, Smarter Travel pan editor Anne Banas Orbitz pan editor Jeanenne Tornatore te thu kim natawh a kiteel hi.

naypyitaw ah gam khem peuh kizopna van leng tual PI


A leinu pen Common Purpose Company ii ki ukna lam makai pi (M.D) hi. Tua T-shirt pen leitung bup ah nih bek om ding aa, a dang khat pen Daw Aung San Su Kyi kiletsong ding hi.

Sang (Tein)5 man mobile phone te tawh Cellular phone ki khek sak ta
1998 kum akipan kawlgam ah a kizang cellular phone te lakh 5 man mobile phone te tawh ki khek sak tading ci-in gam bup kizopna lam pan ulian khat in geh hi. 09-99xxxxx le 0990xxxxx te January kha sung in kilaih sak ta hi.

Galon U Saw tusawn, bogyoke aung san movie lunglut


Ki neih siam Min Kha pen Galon U Saw tusawn ahi hi. Bogyoke Aung San thangthu limlak in koi cih ki vai hawm, kua teng kihel ding cih pen Galon U Saw tute teng in zong lunglut pih mahmah uh hi. Bogyoke Aung San thangthu ah Galon U Saw mun zong a thupi hi. Hih movie aa Kapu Galon U Saw mun ah ki neih ding in ong ki cial leh ka lung lut hi ci-in Min Kha in gen hi.

Daw aung san su kyi ironcross tawh ki mu

A man siang ciangin vanleng 40 tha khatthu in a tu thei ding, gam khem peuh kizopna Nay Pyi Taw vanleng tual, December 19 ni in kum pi nih na Dr. Sai Mauk Kham le Sengam makai pawl, tangmi Mr. Tai Pin Kaw te nih i makaih na tawh ki hong khin hi. Hih vanleng tual ah kum khat in vanleng 50,000 vei pan 65,000 vei tu thei ding hi. Nay Pyi Taw vanleng tual pen kawl gam i a thum na gam khem peuh kizopna vanleng tual hi-in, a dang nih te pen Yangon le Mandalay vanleng tual te ahi hi. (7day news)

ST AUGUSTINE SANG MEI KANG

Ironcross music band pan manager Dr. Ko Ko Lwin le IC lasasiam min thang teng Daw Aung San Su Kyi tawh December 26, nitak lam in kimuh khopna nei uhhi. Tua ku muh na ah, IC i lasasiam min thang te ahi Layphyu, Ange, MyoGyi, YWine, IC i music tum siamte le a innkuan pih teng zong ki hel thei hi. Pilna lam pang sumlom zon nading le khantoh nading vai tuamtuam te, ka kikum thei uh hi ci-in Dr. Ko Ko Lwin in gen hi. Lom 14 Hawm 1

Kamaryt Tsp, Innyar lam tung a om Seint Augustine @ B.E.H.S (2) kamaryat sang December 30 nitak lam in kang hi. Tua mei katna hang in lakh 415 val ki sum hi. Hih meikang pen computer khan ah mei short pan ki pan in, Cherry, Kantkaw, Padauk le Hninsi lai sinna sanginn te zong lawh Zingsol Theinosi 2012 

Simleitung

2011Kum sung Leitung thupiang Lamdang zaw deuh teng


2001 SeptemBer 11 ni new York, WTC innpi vanlengtawh aphuk, Ngongtat migilo makaipipa Osma Bin Ladin kithat zo a, Ithuai Makaipi ci-in amah-le-amah akisam Nuclear nei in leitungbup alauthawng sak den Kim Jong Il kumbei madeuh in natna tawh hong si hi. Mihing atul-athen asihlawh alau huai Japan zinlingna te, Bangkok khuapi tuiciinna, Philippine huihpinungna, US gam ah kha 9 sung Guahtuikang a AU ah Gammeikangna te zong matlezet in piang hi. Europe gam sung sumlepai haksatna tampi thuak uh a, kumkhat tawntung tua tawh buaicip uh hi. 2003 a, akipan Iraq Gal

2011 Kum Sung in leitung ah kikkhelna tampi hong piang hi. Taanglai kumpite hun bang in agam uh a ukcip Gam makai agilo kumpi tampi tak te amipite in mipitha tawh hemkhia uh hi. Tunisia gam pan akipan hih khanlawhna (awakening) pen Africa gam tuamtaum te ah manlang tak in lawh in, tua nung ah, Europe gam te ah zong lawh suak hi. Europe gam pan US le Latin America gam Chile dong ah kilawh suak hi. Tua bektham lo in, 2011 kum bei kuan lam in Russia gam dong ah lawh in, mipite in amau lungsim ah a om taktak, kum tampi sung a selcip uh lunggulhnate pulak ziahziah ta uh hi. Leitung a minthang TIME Megazine in 2011 ading Leitung ah mi minthang penpen atelna ah, Leitung mun tuamtuam pan a Lungpho mite na teel hi.
BeiSA

pan US te inn lam zuan ta uh hi. Mihing million nih val a luangkhaam khit ciang, South Sudan cih Gam thak, l eitung gamlim ah hong kibehlap hi. Leitung ah anasiapen Mopawi ahi Britain Kumpipa tapa William leh Catherine Middleton te mopawi zong i tuak kha a, i simleitung ah mihing million tul sagih phata hi cih thu te le adang thupiang minthang penpen te ahitheizah kaikhawm in kong suaksak uh hi. AD 2012 pen leitungBei tADing hi cih genkholhna tuamtuam om a, ei mihingte tenna leitung i Final Year hi lo ding hi kici thei lo hi. North-Korea khangno

makaithak pen in bang teng hong vaihawm ding cih thu pen Sengam ah Kumpi kilaihna (Xi Jinping le Li Keqiang) na tungah kinga hi. Gamvai khanlawhna meikuang Russia gam ah kuangsuak thei dinga Vladimir Putin le Russia mipite kikal buaina hong khang ding hi. Nungkum in a dai dide Cuba le Vennizuila gam dong ah lawhzo kha thei ding hi. Irannuclear vai hong so semsem ding hi. Syria gam ah kumpithak kah thei ding hi. EU gamte sumlepai haksatna natna ading sumcilzatna zatang mah (kha mahmah taleh) dawn sak tantan lai dingin EUte (Kumpinu akici liang) Germany Angela

Merkel le France Nicolas Sarkozy in hong vaihawm dingin ki-ummawh hi. US Kumpi kitelna ah Obama mah in khut-me ciacia kikhaihna tawh (Amipi te nasep aguat zawh lai leh) hong zo kiau thei ding hi. Galdona, Zinling, Huihpi, Tuiciin, Kialtunna te zong upmawh hetloh hun te in hong piangpiang lai ding a, HUN NUNUNG i mel-le-sa te mah i mumu lai ding hi. Bangbang hong piang zongin tua thute Laisim ulenaute khut sung ah kha-sim in thupuak zawh nading ZINGSOL in hong hanciam ding hi.

1) January, 2ni - Chile gam Southern lam ah richter scale 7.1 apha zin ling na khat om hi. Mi a tul sawm sim in a om na uh pan tai khia uh hi.

2) January, 14ni - Tunisia gam ah mipi kipawlna aa kumpi langpan na kipan in Arab gam te ah mipi te ii langpan na ong kipan khia hi. Hih hang in, thu neih na tawh kum 23 sung a uk Tunisia President Ben Ali pen gam pan in tai khia hi. Ben Ali pen Arab makai lak pan in mipi te ii langpan na hangin a za pan a tawp masa pen pa hi. Hih lang pan na hang in mipi 300 val si hi ci in leitung bup ki pawl na ( UN ) in gen hi. Ben Ali thu khen zum ah 3 vei thu ki sit in thong kum 66 ki kia sak hi. Sih-daan kipiak ding in Kumpithak lam sitni ten hanciam lai uh hi. 3) February, 11ni - Egypt gam Cairo khua aa om Tahrir tualpi ah mipi tam pi ii lung gulh na a ki lah na hang in President lui Hosni Mubarak pen Arab gam te lak ah za neih na pan akia nih na pa ahi hi. Uk-na za pen galkap te tung ah ki ap hi. Hih lung gulh na ki lah na hang in mipi 850 val in sih lawh hi. 1987 kum a ki pan in uk na za angah Mubarak pen 2011 kum August kha in thu khen zum ah thu sit na thuak hi. 4) February, 14ni - Arab gam tuam tuam te lak pan Barain gam ah zong mipi ii lang pan na ong om in gam sung ah kikhelna a om na ding in thuum na nei uh hi. Saudi galkap te in tua mipi te march kha lai kiim in khen thaang uh hi. Hih tha tang tawh a khen thaang na hang un mi 30 kiim si hi. 5) March, 11ni - Japan gam ni suah na lei 4 Zingsol January 2012

taw lam ah richter scale 8.0 apha zinlingna lianpi khat piang hi. Hih zinglingna pan in meter 10 sang tui hual lianpi ( tsunami ) piang in Japan khua sung nawk gawp aa Fukushima ah a om nuclear set zung ( factory ) pawl khat puak kham aa nuclear lau huai na ong piang hi. Hih thu piang te hang in asi leh a mang mi 25,000 kiim pha hi. 6) March, 15ni - Arab gam te lak ah khat ahi Sierra gam ah zong mipi te ii lang pan na piang hi. Galkap te in hih bang in lung gulh na lak khia mipi te in hawl khiat na nei hi. Kha tampi sung hih lung gulh na lah na hang in mi 4,000 val in sih lawh uh hi ci in UN in gen hi. Mipi te hih bang aa khen thaang na hang in President Basha Al-asad in leitungbup ii gen siat na tampi thuak hi. Arab kipawlna ii ma kai te in Sierra pen Arab gam kipawlna ah a kihelna pan in tawm vei sung khawl sak phot uh hi.

7) April, 29ni - Britain kumpi pa tapa William leh Catherine Middleton in pumkhatsuahna mopawi bawl uh hi. Kum 30 sung in Britain gam ah a thupi leh a lian pen mopawi hi a leitung ah mipi billion 2 kiim in TV pan en uh hi. Britain kumpi pa tapa William leh azi pen Cambridge khua ah hausa pa leh hausa nu in om uh hi. Lom 14 Hawm 1

Simleitung

8) May, 2 ni - Geronimo:EKIA (Enermy Kill In Action) 2001 kum september kha 11 ni in American gam aa om Worldtrade Centre zumpi vanleng tawh akitaih nading in a gel pa Alqaeda makai Osama Bin laden pen American comando galkap Navy Seal-6 te in Pakistan gamsung, Galkap sangpi gei ah inn khat sungah kap lum uh hi. Aluang pen tuipi sung ah kipai hi. Hih vai huhau in US le Pakistan kumpi tekikal ah buaina tampi piang ahihman in Bin Laden in asih dong US te abuaisak zo mahmah lai hi. 9) May, 14ni - New York, International Moneytary Fund (IMF) i Director Dominique Strauss Kahn pen azintunna Hotel ah nasem nu mei khat in hong luppih ding hanciam hi ci-in thubawl a, a nasep pan khawl hi. Anung ciangin, Thukhen zumpi in amawhna mu lo in suakta kik hi. Ahihhang, Frence President kiteelna ding ah a ngim na kipelh lawh hi.

13) July, 19ni - January kha sung in a ki bawl gambup aa lunggulh lahna ah gam thak khat aa ding tawm ding cih thu tawh kisai in mipi 99% ii thu kim na tawh South-Sudan gam pen a suakta thak gam khat in ki ciam teh hi. South-Sudan pen UN ki pawl na ah alut gam 193na hi. 14) July, 22ni -Norway gam ah Anders Breivik aki ci mi khat in bang mah ngaih sun lo in mi lak ah bomb nih vei lawn hi. Hih hang in mi 70 val si hi. Hih pen mi lung sim man lo hi ci in thu khen zum ah ki khen sat hi.

20) October, 4ni - Somalia gam Mogadishu khuapi ah mawtaw bomb puak khap na hang in mi 100 val si hi. 21) October, 20ni - Libya gam thau-thuneihna tawh a ukcip Muammer Gadafi pen a suah na khua a hi Sirte khua ah amah alangdo hiamtawiten khut tawh kithat hi. Kumpi thak in Libya gam in a suakta gam hi ta hi ci-in October 23 ni in tang ko hi.

22) October, 23ni - Turkey gam ah Magnitude 7.3 a pha zin ling na piang in mi600 val si hi. 15) August, 2ni - England gam, Tottenham khua ah kum 29 apha mi vom khat palik ( Police ) te in a kap lup na hang in khua sung leh adang mun tuam tuam ah hih thu tawh ki sai lung kim loh na hang in, lang pan na tampi piang hi. Hih lang pan na te hang in mi 5 si aa sai tam pi kiluh in, kisusia hi. 16) September, 12ni - Kenya gam Nairuby khua pi ah nam gim tui ( Petrol ) pipe line puak kham a hih man in mi 100 kiim si hi. 17) September, 20ni - Taliban te tawh ki lem na ding a sem Afghanistan President lui Burhanuddin Rabbani pen luang khaam aa bomb a puak kham sak mi khat hang in si hi. 18) September, 23 - Palestine makai Mahmud Abbas in Palestine gam pen UN kipawlna ah akihel den gam te lak ah khat in a ki hel theih na ding in a nget na ah a ngah loh hang in UNESCO kipawlna ah akihelden gam khat in ki hel theihna thu ngah hi. Hih thu hang in American in UNESCO ah apiak det fund te pia nawn lo hi. 19) October, 4ni - Thai gam ah guah tam na hang in tui khang aa District 77 lak ah 58 (seh thum suah seh nih val) bang tui vung in om hi. Hih tui khang na hang in mi 657 si-in mun tam pi leh lo tam pi kisia hi.

10) May, 17ni - Spain gam ah gam uk te ii gamtatzia man sak loh na hang in mi pawl khat in lang pan na leh lunggulhna lahna nei uh hi. Hih bang aa lung gulh lah na te pen Chile gam pan ki pan in Britain leh American dong kizel a October ni 15 ni ciang in leitung bup ah hih bang in lung gulhna lahna a sem mi atul sawm sim in pha hi.

23) October, 31ni - Leitung ah mimal Million 7,000 a cin na Leitung mimal ni ni-in kiciamteh hi.

11) May, 26ni - Europe gam te in a mat nop mahmah uh ahi galkap U lian Ratko Mladic pen Cumbia ah ki man hi.

7,000,000,000
24) November, 6ni - Greece gam in sum hak sat na tawh a buai mahmah lai tak un Greece Prime Minister George Papandreou pen a na sep pan in a khawl ding thukim hi. Tua mun ah a za laih ding in Lucas Papademos ki koih hi.

A zom laimai 16 ah 12) June, 22ni - 2012 kum lang ciang in Afghanistan gam aa om American galkap 33,000 sam kik ding ci in American President Barrack Obama in khensatna taangko hi. Lom 14 Hawm 1 Zingsol Theinosi 2012 5

Simleitung
Laimai 16 pan...
Agelh: Tg. Nang Kim Sang, Sangpi. Final Year, German, University of Foreign Language, Mandalay. Pallutang, Zomi Siamsin Kipawlna - Mandaly Tg. Kham Geel Cin Tung, Geelpi. Yadanarbon University. Thuzekpi, Chin Literature and Culture Committee - Mandalay. Rf: WE Special Issue, N14V7v

25) November, 19ni - Egypt gam sung ah galkap lam te kiang ah lunggulhna lahna hang in mipi leh palik te kikal ah buaina om in mi 42 in sih lawh hi. 26) November, 23ni - Yemen president Ali Abdullah Saleh a za/nasep pan a khawl na ding in lunggulhna lah na lianpi a

om na hang in kum 33 sung thuneihna tawh a uk Salah a za pan khawl ding in thu kim in sign( letmat) suai-kai hi. 27) December, 4ni - Hosni Mubarak khit ciang in a masa pen Egypt U lian ki teel na ah Isalamish te in nop zawh mahmah uh hi.

28) December, 17ni - Phillippine Southern lam ah huih pi nung a hih man in mi 1000 val si hi. 29) December, 18ni - Czechoslovakia gam le Czechs gam president lui Vaclav Havel si hi.

30) December, 18ni - 2011kum bei ciang in Iraq gam sung aa om American galkap teng khempeuh sam kik ding ci-in Obama in a gen sa om mah bang in a cian lai khem peuh zong December 18 ni in American gam ah sam kik khin hi. 31) December,18ni - Kum 69 a pha North-Korea gam makai

Kim Jong Il pen lung tang nat na hang in Dec.17ni-in mei leng tung ah si hi ci-in gam thu kan te in gen khia uh hi. Tua ahih ciang in ama za a luah ding in a tapa neu pen ahi Kim Jong Un kiteel hi. Amah ngiat in zong a mah a sih ciang in a za a lauh ding in a gel kholh sa ahi hi.

 Zingsol January 2012

Lom 14 Hawm 1

Cidamna

CiDamna Ding le KiDalna Ding theih huai thu (7)

Agelh: liA vung SiAn CiAng finAl yr, B.n.SC (generiC), univerSiTy of nurSing, MAndAlAy.

Lungsim gimna hangin apo thei kam sung meima napo leh buhtui asa vilvil sungah ci khah in dawn in. Tua na dawn khit ciang kamkhuahna (alcohol aki hel lo) tawh na kam khuah in. Citui zong tawh khuah theih hi. Zatui na nuh nop leh Quadriderm Oral Gel nuh theih hi. Tua ahih kei leh Loratidine (Elo) zong lup kuan ciang dawn theih hi. Na lup kawmin lungkhamna ding ngaihsun lo in ihmu thipthep lecin na kamsang meima dam baih ding hi.

Kam Sung meima (StreSS ulCer)

2
leh

naupangte Khut, Khe Kawm


ah Citha K a om

20 / 20 / 20 thuKham

(1) Sa aki ci ne sak lo ding (2) Ngapik, Ngapik tui ne sak lo ding (3) Potassium per merganate tawn (3) leh tui hel in a pum sil in (4) A naai a om nai kei leh lungno thatza (antibiotic) a kihel satpiang zat kul lo hi. (5) Kisil khit ciang Scabicide/Benzyl benzoate/ Zinc-oxide nuh in. (6) Lup kuan ciang zong khat vei nuh ding. (7) Zingsang thawh ciang zan lupna puan teng tuilum le satpiang vui tawh sawp siang ding. (8) Penicillin akihel kinuhza te zangh lo ding.

Computer Vision Syndrome aki ci Computer / TV te sawt vei etna hangin apiang natna pan kid al na dingin 20/20/20 sii-kaan zuih kul hi. Computer / TV na et zawh 20 minute khit ciang na tutna pan 20 pe (feet) aki gamlatna 20 second gal et in. Naupangte in nikhat in TV nai 2 kaan en lo ding. Kum (2) nuai siah naupang in TV en lo ding.

-Chromosome 47 om (pongman mikhat in chromosome 46 nei) - Kum 40 val Nute in naupai leh suak thei hi. (Kum 40 nuai Numei te kiang apiang zong om in tawm hi) Gui zui thei hi. Alutang nunglam peek A deek ah vun val om (excess skin) Tha khuah lo (muscle strengthweakness) A kam neu, a leei sau in apua lam ah dawk, akam tawh huih diik A khutdawh (palm) ah khut-lam khat bek om (Slmian Crease) IQ 30 50 kikaal bek nei 1/3 in pianpih lungtangnatna nei Si cancer (Leukemia) nei thei Huih diikna lam (Awm sung) tawh kisai natnate (Respratory diseases) ngah baih IQ niam ahih manin sang lai zui zo lo hi. Ahihhangin, lai kihilh thei hi. Thakhauh lo ahih manin inn sung nasep zong a baih tat a sem sak ding. Ngawng guh zong khauh lo ahih manin dop huai hi. Hun tomvei sungin nuam baih, khasia baih hi. A vun ki kek baih hi.

DownS SynDrome

nawi ah a natna Khat peuhpeuh om/om lo ei le ei KiSitna (BreaSt Self examination) Bawl ni.

Step-I. Man mai ah ding in. Na khut a langnih in na pang ah koih in a nuai aa teng sit in. (1) Nawi a langnih in a omna, a sang, niamna ki bang /ki bang lo. (2) Vun i colour ki khel/khel lo. (3) Nidang sangin lian zaw/neu zaw. (4) A ki mu thei sabawk om/om lo. (5) Nawi muk a sungah tum/tum lo. (6) Nawimuk pan tui/si suak/suak lo. (7) Baan bawk/bawk lo. Step-II. Na khut a nih in zep in la, na lu nungah koih kawm in na lu a mai lamah sawn in. Step-I aa teng sit kik in. Step-III. Na khut nih tawh na kawng dom in. Na pumpi a mailam ah tawm kun pian in. Na kiu leh na liangte nih na mai lamah dawk sak in la Step-I a bangin ki sit in. Step-IV. Na nawi muk khat lam tuak suuk in la tui/si a pai/pai lo sit in. Step-V. Na khut khat lam laam to in la a lang khat tawh na nawi uum, na lenuai ah a bawk om hiam veel in. Na veel ciang a pua lam pan a sunglam ah (outer to inner) Nai-second kung kipei dan (clockwise motion) tawh pai in. Step-VI. Na lup kawm in Step V mah bangin na khut lang khat na lu tungah koih in. Na liang nuai ah lukham/mainul khat dap in. A langkhat tawh Step V bangin sit kik in. (Lotion/Powder kizang thei hi.)

6 7
CiDamna tawh
aKi tuaK lo nam

(1) Khezep aa tut (2) Ha nawtna khat kha 3 val zang (3) An sai ah an ne pahpah (4) Zing an ne lo (5) Khedap tuul sang bulh (6) Sofa tungah ihmu (7) Exercise ki mawl den lo. (8) Lukham sah lua zang

Cancer pen kiim le paam leh gui zui in piang thei hi. Gui zui in a piang cancer pen tawm mahmah hi. Kiim le paam lakpan anuai a tengin cancer piangsak hi. (1) Za, zapi (Tobacco) (2) Zu (Alcohol) (3) Kiim le paam siantholohna (Environ-mental pollution) (4) Nasepna (Occupational exposure) (5) Neek le dawn sung ah kihel na tuamtuam te (Food Contaminant) (6) Zatui, zaha (Medical drugs) (7) mwfa&mifjcnf tawh ki su (Radiation) (8) Ki lawh thei hunsawt natna (Chronic infection) (9) Neek le dawn le nuntakzia (Diet & Life style) (10) Pumpi sung tha kiam (Immuno-suppression) (11) Hormone tuamtuam (Reproductive factors & Hor-

CanCer

Lom 14 Hawm 1

Zingsol Theinosi 2012 

Nunna

Maw... Pa, maw....

lamdangpi mahmah khat mah hi. I nuntakna sung ah thupi i sak penpen nate tawh i kigam lat hun ciang, ei guak bek lungleng khuangai in i om lai tak aa i mitkha aa hong suak dandan nate lam dang lua mah si. Kum tampi sung hanciam aa, itna, lametna te tawh thasan in kasep nate zong ka lungsim ah om kei. Thu neu no hi ci-in hun khat lai aa ka ngaihsut khak thu khat in tu ni ka lungsim hong lawng lua mah mah hi. Ka khut te damdam in hong let khian khian, tua lai in ah ka nasep tam tawh ka awl mawh man loh, lametna le muanna takpi tawh hong gen kammal khat hoih tak ka ngaih sak loh te aa ki pan...

Agelh:Tg Peter En Lam Sum, Peter Suumpi (Final Yr, B.N.Sc, Generic, University of Nursing, Mandalay. Thuzekpi, Zomi Siamsin Kipawlna - Mandalay.)

Tu in a hih leh John in hi bang dan a tuah lai tak ahihi. Nipi zawh ninih ni sun lai tak .Tawlet pan dak sut in mi pai suk pai to te en in a om lai tak .A bei sa hun sung aa gual zawh na a ngah zawh loh a thu pi pawl khat ngaih sun ding in hong kithawi hi.Lametna le itna tawh kum tam pi sung aa vai hawm thu te bang zah ta in thu pi mah ta leh a lungsim sung ah lut peuh mah lo hi. Tu lai tak in a lungsim sung ah a lut thu in thu lian hi peuh mah lo in thu neu khat hi lel hi.Lametna itna tampi tawh avai hawmthu te tawh teh leng bang mah agen tham het lo thu khat ahihi. Tua in kammal tawm khat bek ahihi.Abei sa kal khat kal nih sung, ni tak khua mui dek tak hun aa atanu in agen kammal ahihi. Hi zong ngaih sunleng a lamdangpi hi het lo hi.Nau pangte in azat theih zel kammal te hi lel hi. Ahi zong in tu in ahih leh abil kha ah veng thei peuh mah lo hi. Tua ni se se in atungsiah te apuak ding kum khat tawn tung nasepna teng a lak theih na ding lai abawl pen zum pan inn ah hong ciah pih cit ciat hi.Hih laite pen thupi mahmah hi.Amah ,a zi,a tanu,azum ii mai lam thu dingpen hih lai tung ah kinga a hih man in hoihtak cian tak in a bawl loh pha mawh hi.Tua a hih man in nitak ann nek ma in khat vei sim kik dingin hong ki thawi hi.Hih lai sung ah khialhna mal khat zong a om het lo ding ahihi. Laimai khat bek lem hi pan, a

tanu Mary hong tung hi.A lenuai ah laibu tep kawm hi.A tuamna a eng.Tua tungah lim pawl khat kisuai hi. Papa, hih lai ah, a tanu in ci hi. A man zong en hi. Aw laibu thak maw, hoih mah si e. Hoih ma te pa,Papa nang hi sung aa tangthu, thukhat hongsim sak ve maw.. Khawl dih o boih aw, Papa man nai lo, denciang ci ni maw. Tuabang acih kawmin alaisim hong zom hi. Mary ahih leh agei ah ading lai hi. Zum sung aa setvan thak pawl khat tawh kisai tungsiahte alah ding laite a sim lai tak Mary in ataii ding dah-buang dah lo buang khat tawh a aw hongsuak leuleu hi. Nunun na pan hong sim sak in teh hong ci hi ven, ci in a pa muan na le lametna aw tawh a gen ahihi. A gei aa laibu pawl khat te khengphei in atanu a en hi. Boih aw, Papa man lo hi veng, nunu va ci ve, nunun hong sim sak theih kha ding ai ve, Papa nasep buai lua hi ven maw ci lo maw Hi kei Papa aw, Mary in aw nem tawh a nial kik hi. Nunu inn tung ah buai zaw kan lai, papa hih thu khat bek hongsim sak oo maw.., en ve pa... alim te en ve hoih thei lua hi ven mate pa. Haa.. ai ve, nak hoih theih ei, lim te avam te ai ve boih, ahih hang papa tuni tak

ka nasep ding tam lai lua hi ven, ni dang ciang ci ni maw. Tua zawh tawm vei sung Mary hongdai hi.Bang mah apau kei hi.Tua lai busung aa lim te hoih a sak pen pen na laimai lem sa in a tawi hi. John zong laimai nih bang hong zo hi.A bei sa kha guk sung aa vanman kikhel natawh kisai buai na tuam tuam tebang ci kan tan ding,ih vante zong ih khawt zawk na ding nipikal sim aa thu kikup nate a hizong in,advertisement vai tawh kisai te a hizong in ciantak in asim lai tak ahihi. Papa alim te zong hoih ci leng, a tangthu zong zaknop tak in teh mate, za nuam tak ing Papa... Mary in ci leu leu hi. Hi mah ei mate nidang ciang ci ni ei boihno.., tun pai phot dih oo. Papa sim le teh nang zong zaknop sa niteh. Aw... zaknop samah ning ei, ahi zong nidang ciang maw. Aw... na cih leh nidang ciang hong sim sak oo maw, maw papa maw, nidang ciang hong sim sak in maw Sim mah ni ei boih, hong sim sak mah ning ei maw...

Ahi zong Mary a hih leh pai khia pah lo hi. A gei ah daitak in dinglai deda hi. A sawt pian caing in a laibu pen a pa pheitung ah hong nga in a gen hi. Papa na nasep hun na ngah caing, nang man nang-le-nang in na sim in maw.., na sim ciang, kazak ding in a ngaih in hong sim in maw... Aw aw.. lungnuam in maw, ni dang ciang ee...mate... Upmawh loh pi in zu kham khat in a inn uh mawtaw tawh hong phu kha in tua bang liang aa tuah siatna a thuak cih loh a dang bang mah alungsim sung ah a om kei hi. Tua zukhampa tung aa ahehna teng zong koi lam tung hiam cih thei nawn lo. Tu in a hih leh John ii phawk khak thu pen hih a hihi. Mai lam ah ka it ka tanu aa dingin bang sep sak ning, hi lo zaw in tua nitak aa a tanu ii it huai le tei tak aa agamtat litlitna te a hihi. A pa ii khut te zah tak pipi in len in agen a hi, Nang le nang in nasim in maw, na sim ciang in kazak ding in ngaih tak in hong sim in maw Papa.. Tua hang aa a sabuai nawl aa laibu asawk kha hi. A ki theh-thang a tanu kimawlna vante tawm in sabuai tungah akoih hi. Laibu a hih leh nidang bang nawn lo in thak nawn lo hi. A eng a hi a tuamna zong vuikhu in tuam nelh ta hi. Lemsa in a ki koih ahihman in ton pian ta hi. Lim hoih a om nalai

mai hong lem hi. Tangthu a sim hi. A lung sim sung ah lunglen khua ngaihna tawh kidim ahihman in a aw zong a siang kei hi. A muk te zong a kilok zo kei hi. A mit te khitui hong kivung hi. Mai kum aa ding avaihawm kholh na thupi thutampi te a lungsim sung ah a om het kei hi. Aman taktak in ah, baang-kua aa a ngak khinkhian a zi na ngawn a mu kha kei hi. A zi in ahihleh Mary tawh a tawpna kimuh nading in a puante a khek khin ahihi. A zi maitang in kaang in maimial mahmah hi. Lunglen khua ngaihna tawh kidim hi. A khitui te kicing in a aw a ling kawm sa in a pasal a sam hi. Kei man ta ing e..., nang na man leh pai ta ni.. A pasal in lai a sim hi. Ni dang lai in ah gammang tulak aa sing tawh a kilam bukno sung khat ah nungak mel hoih mahmah khat a teng hi. A mel hoih lua ahih manin vasano te na ngawn in a lasak ding uh mang ngilh zah dongin sing dawn pan in a en hi. Ni khat ni ciang in.. Aman amah leh amah aa a sim ahihi. Ahi zong in Mary in zong azak dingin ngaih tak in a sim ahihi.Mary in a omna gungal khat pan a na za thei tam maw. Ref:Will you,Daddy(Michael Foster)

 Zingsol January 2012

Lom 14 Hawm 1

Nunna

Ciamnuih
Agelh: Tg. Kham Geel Cin Tung, (3rd Yr, Law. Yadanarbon University. Thuzekpi, Chin Literature and Culture Committee - Mandalay. Nasep ngah dan

Teltuam Kammal
Muhkholna (Vision)

10

Meileng
Ngek ci in ka meileng a zin ding in hong kuan lian. Tua khit a sawt lo, a paipai lai tak khawlna mun khat hong tung. A kah ding teng kiphu neihnaih kawm in kah to ngei ngai. Amau kiang pan ka zak khat, I meileng thak sitset ei. Hat lai, siangtho sitset bek ei. I tut dan zong nuam peuh mah. Tua kawm kaal aa hon khat na kitawng kinial keei. Tua bang teng tawh hong zin toto. Amai aa khawlna mun khat hong tung leu leu. Atuak ding teng tuak suk lamlam, a zui ding te zong kah to meihmaih. Amau kiang pan zong, Hih lemlam zong lui pian ta mawk veh e. Ka zakngei zah in lah hat het kei. Tutphahte zong na keek keei veh e. Tua lian lai tak in mi pawl khat amau athu-man mahmah hang, midangte i zawhtawh bawlna thuak tentan keei veh. Tua teng tawh ka meilengpi hong kuankuan lai. Khawlna mun dang khat hong tung lian. Nung aa dan mah atuak ding te tuak, a zinsuak ding te lah tu suak, azui ding te zong kiphu neihnaih kawm in kah to ngeingai. Hong zui thak te kiang pan ka za nop loh hang za kha ve ve, Hih meihmaih zong ninbung tawh mah kibang ee. Ahat loh dan, sumkuang i tuan sang zong sawt zaw lai-in teh. Tutna te lah tut huai nawn lo nin lai, ki keek lai. Tua kawm kaal ah ciamnuih bawl kawm in nuam a sa mahmah mi hon khat zong na om lai sam. Ka meileng zong hong zinzin lai. Tua lian in hong khawl vat. Mai ah, khawlna mun khat tung leuleu hi ven. Angeina dan mah lung kia aa atuak te zong tuak mengmeng, azui nuam lai te lah na tu tu, akah to ding te lah nung le mai en nawn lo kah to mengmang. Hong zui thak te kiang pan, Hih meileng zong ek bung tawh mah ki bang ta ee, ahat loh dan mahmah gen theih in om kei. Niin ta buang lai in. Tutphah te lah tut huai in om nawn kei, niin lai asing guak bek cian lai. Mi te in bang zah ta aa a gen sia, a en neu zong, sia ee, niin ee, nop kei ee, nam ee a ci dek lo ka pai na khem peuh ah hong zui den, ka it ngaihno bek om.

Van kizuakna sai pi khat ah nasep siau te manager pa in sittelna khat hong nei hi. Manager pa: Ko sai ah na nasep nop leh, . tua te inn ah lei ba va sik ding (leiba asik zawh lohna inn khat ahihi.) Hong leibat te uh hong piak aa leh nang nasep ngah ding, nathu kim hiam? Nasep siau tangvalno: Lukun sukin athu kim lam alak hi. Tangvalno pa zong te inn ah va pai in a sawt lo in hong tung kik pah hi. A sum sik zong hong ngah hi. Manager pa in zong lamdang sa mahmah in hi bang in hong dawng hi. Manager pa: Nang koi ci sik na hia? Tangvalno pa: Hak sa kei ee. Ken ko aa nong piak leh ko a dang nalei batna te ah ko mawh puak hong lak sak ding ka cih hi ven..
Khuak hoih nading aa vai miim ciim hawp ding

Tu aa ih muh theih nate ni dang lai aa a kimu thie lo ngaihsutna tawh muh kholh na te hi. Catherine Ponder
Gualzawhna

Ei le ei ki zawh n aim a lianpen gual zawh na hi. Plato


Muhzia

2 3 4 5 6 7 8 9

Leitung pen nang deih bang in mu kei in.Leitung pen leitungbang in mu in. Malcolm Fraser
Makai

Mipi nung a zui mi pen cih mah hun in mi pi in a ma nung zui ngei lo hi. John C Maxwell
Khantohna

Tawl ngak napen lungkimna hi lo in tua lungkim loh na pen khantohna aa ding a kisam masa pen ahihi. Thomas Edison
Nasepna

Tedim pan Taingen tung sukin ah zing anne ding in an sai ah lut hi. Khualzin pa:Ngasa ne leng khuak hoih ci, a hih hang ken nga sa lah duh lo a, bang ne leng a hoih tam.? Sai nei nu zong hai lo in amau sai aa a ki ngah an te hong gen pah hi. Sai nei nu: Vai mim cim ne le tehci ziau hi.
Van deek hat dan

Tu aa bang in nasep suak leh ,tu aa bang mah na ngah ding hi. John C. Maxwell
Lungdamna

Na mawh na a zong zong mi te tung ah lung damna koh zawh na ding han ciam in. Sia Zaw Ti Kah
Siamna

Vanlei pa: Hi puan te khat bang zah sa na hia? Sai nei nu: 2000ks bek hi e Vanlei pa: Awh tam man si e, 1000ks in kingah lo maw? Sai nei nu: Hi zo kei veh aw a zian aa ka zuak kik uh hi ven. Tam pi kalak na lak uh ah silh khat silh nih khawng bek a met hi ve ung. Vanlei pa:Heh pih na tawh maw... tu a bekbek ci ni maw hong khiam mai oo Sai nei nu: Hi thei kei veh aw(Ko zong.hi ven) A sawt pian ciang in a sai nei nu zong a heh hong suak pianta ahih man in: Sai nei nu: Tua bang vanvan zawzen a hih leh a mawk na in lamai ve leh Vanlei pa: Tak pi maw lungdam si ee..tua hi leh silh nih ki ngah lo maw..? cih beh lai hi!

Na siam loh na na gengen leh na siam na tawm sem sem ding hi. Sia Zaw Ti Kah
Mawhna

Mi dang te mawhna na pholak sak na bek tawh nang mawhna kiseel zo tuan lo hi. Sia Zaw Ti Kah
Thahatna

Khuahunpaizia tawh ki zui in thuthei hna pen a khuah penpen tha hat na hi. Sia zaw ti kah
Agelh: Tg. Peter En Lam Sum

10

Lom 14 Hawm 1

Zingsol Theinosi 2012

9

iNampuan

Model: Lia Ciin Suan Lun Designer: Sansan Hih dan nampuante nadeih leh; Dorcas Tailor No. A5(G), 77st, 31st St x 32nd St Mandalay. Ph: 09 2030156

0 Zingsol January 2012

Lom 14 Hawm 1

Вам также может понравиться