.

2006

2006

 22.1
47
47

. |
.: , 2006. | 72 .: .
ISBN 5-94057-254-5

( ) | .
? ? ?
( ,
). , .

22.1

- . :
5 . 75{125 . . .
, Univ. of Pennsylvania.
: Bill Casselman, ,

http://www.math.ubc.ca/people/faculty/cass/Euclid/papyrus/papyrus.html

ftp://ftp.mccme.ru/users/shen/rigor.zip

20.07.2006 . 60 90 1/16. .
. . . . 4,5. 3000 .

119002, , ., 11. . 241-74-83.
.
ISBN 5-94057-254-5

c ., 2006

1.

sin2

sin1

| 1 ?
| 1 , ,
1
. - 1

.
| 2 ?
| , 2
.
. OX 1
.
(cos2; sin2).
, ( ) 2 . (1; 0)
(cos2; sin2).
| 4 ?
| (  ).
. 4 ( 4 ) (1; 0) OX , (cos4; sin4).
(cos8; sin8)
4
1

1
(cos4; sin4)

| 8 ?
| 8 ,
. 8 .
(2 ) 8 2 .
8 8 2 .
3

| 8 ?
| , , . sin(8) = sin8.
2.

? | . | .
.
, . 4=3 = 240. ,
,
2=3
2=3 = 120. , 4=3 2=3 |
.
4=3
?
?
. 90
450 = 360 + 90 |
?

450
,

90, . 360
, , . ,
| ,

.
A 90 450
A0. , ?
, . ,
, (
), . ( ) .
, .
3.

, . . ,
4

 ( | , ).
?

,
: ( )
2=3
( , ).
4=3
,
( ) 360 .
, - ,
? ,
.
B
, , A
C
. ABCD
360 ,
BCD 180.
D
. : , . ,
180 ,
.

. . 1972 . (,
,

. 73 { 74 .)
1985 (

6 { 10,

, (. 57) :

, , , ,

180 ( | ).

.
2003 ( |
2002 ) , , , -:

(. 153). , ,

( , , 180 ,
) ( ) , , , - .

1979 1985 .

360 ?

, . ,
,
. a
c
, .
a b c
, | .
.
, , ,
720, ( )
: 720 ? , ...
? , : 720. |
, 720 (
720 | , , ).
, , : =2 90? , ,
.
. , (, ,
). ?1
.
?
b

1 - ,
, .

 ,
, , , , ..?

. 90 450.
( ) ,
: , .
, , |
( ), ( ).
?
( , ) ,
. :
,
.
0 180 . . 180, 360.
, , ,
h: : :i
. h: : :i
, , ,
, . , 360 h: : :i
(. . .,
9 . .: , , 1996.)
O
, .
, ,

180,

180 60 .
420 h: ::i , 420 . , ,
, . (. . ., , 9 .
. .: ,
2004.)
7

 ,
.
, | , 360 ,
,

90

270
.

|
?!2
, (
. . ) ,
( ) . 2,
, .
, , ,
5, :
? . ,
5 | , , ,
5 . ( ,
, .)
| ,
8 , ( ) . 8 ( , (1; 0) 8 ).
, , ,
2. , , 2.

| . 8,
, .
, (cos8; sin8). 8 . ,
: ,
.
( ).
,
2 -, , SO(2)
, .

AOB . , -

, .
, . , ,
| . ( , , AOB
BOA | ,
. .)
- ,
. ,
, , . (
.)
, , .
4.

,
. , , , |
, |
. , , ? , , ...
.
, ,
l
- A
B m
, . ( ) : .
, l m A B (),
A B , .
, .
, ,
(
, ), ,
.
9

, ,
, , .
|
.
, .
? . , AB
AB , A B . ?
AB | , A B . (
, AB | .)

, .
: . , ,
XIX ,
( ), , .
( .)
XIX ,
,
A D C B
: ? , ,
: C A
B , D A C , D A B .
, ? ,
( ).
, | A B C , | .
: A B C , A C B ;
.
; (
). ,
l , .
, . : A, B C
l ,
, , AB A

10

 B , : (1) l
, BC B C ; (2) l
, AC A C . ,

, .. .
: B
? l
ABC , , ( AB ), (
BC AC ). : l
C
AB l , A B
l . C , ,
A
l
( ). C
l , A, BC l ; , AC
l .
,
, ,
.

, XIX { XX . | ,
, . (. , , 7- . . ,
. . , . { .: - ). ( ), ,
.
.
. , (
) :
II1. B A C , A; B; C
, B C A.
II2. A C AC
B , C A B .
11

II3. ,
.
II4 | .
. ( 3,
. 60): A C
D , A C .

, ,
: F
E
I3 AC E , II2
AE F , E
AF . ,
A
D C
II3, FC G , FC .
G
, II4 EG AC D .
, ? ( , ,
!)
. , .
: , (, ),
,

, ,
, ;
, ,
, ;
( ,
).

, ,
, , | .
(,
).
12

 , (
, ).
( ),
- , ,
. ( : - ,
; , ,
, , ,
|
.) |
!

| () . .
. . .
, .
, , , , . |
( ) . |

. :
II1.
.
II2. , , .
, .
.
II3. . - , . ,
.
| ,
13

 . , , l
A, l
,
A ( A ),
A ( A ).

: A C AC
B , C A B .
, C ; A
. B .
A B C ( ).
. , ,
( , , ): ( )
!
, , , ,
.
, |
, . ,
, . , , .
.
A0
: O [= O
, O
]
l
A
O [= O ], - AB
. O
B B 0 . ,
| , -
? :
.
, .
, l AB ,
A0B 0. ? : m
,

14

 l , ,
m l ( ,

l ).
?
m
m . ,
l
O
l . , m , l O . ,
O ,
!
: A A0
( ) l , 0
l . B B
l . AB l ,0
A B

l . , A B 0
l , A0B 0 l .
: ,
A0
A 0 B 0
l ( 2.3, . 27),
, l
l
A
( 18, . 28).
, X
. 0 ,

O
Z A B 0 (
B B0
) l Z
O (
X l AB ).
XZ O , X Z
OA. X ,
B ( XB
); Z

B 0 .
, B B 0
OA ().
3, ? ,
1986 . II2
, II3

3 : ,
0
0

,
0
0 0 . 2003 (
49 . 20, ),
( ) .

AB
AB A B

AB

15

 , -
. : , ,
| , ,
, .
2003 .

: ,
.
, , , : , ,
, . ,
M K L ,
MK + ML = KL (
), - , ( )
M KL . ,
,
.
, B
. , -
. ,
, , , 1908 ( : . ,
, 2, ,
M L
K
. . . . ,
A
C , .: , 1987)
. . (.: , 1955, ,
. 11). , | ( 6
. 14 { 17 , . 30 { 31; . . 311
).
ABC , AB = BC .
B 16

 AC . M | . M MK ML BA BC . M ,
, A C , MA = MC . B , ,
MK = ML . MKA MLC
. , KAM LCM ,
, . MAC MCA
( AMC ), ,
BAC BCA , .
,
.
, .
, ? ,
M , , ? , ,
. ( , .)
, , M | , ?
B
, . , . , ,
. - MK = ML MA = MC
( , ), MAK MCL
. -
: MAK MCL , MAC MCA. A
C
, ABC . , | K
L
, , , M
.
,
: M ,
. ! -?! ?
. ,
, ,
17

 . ( ,
| ,
. | ,
.)
5.

(, , )
,
. : B A
C , AC AB BC .
. (, -
, ,
.)
| , . : ,
. , |
. ( , , - .)
,
( ) -
?

( )
. .
. , 1
2, |
2 . ,
, B AC
2 : 3 | , ( ), AB
, BC . 2 .
( ),

18

 | ,
, .
( , 2 ,
m=n m n . ,
, m 2 = 2n 2 ,
m = n = 0.)
, a : b = c : d
a; b; c; d . :
a b
c d . , .
. (
. . -, I { VI, . { .:
, 1948) :
, :
, , ,

, .
: a : b =
= c : d ,
ka > lb k l , kc > ld ;
ka = lb k l , kc = ld ;
ka < lb k l , kc < ld .
ka k
a , .
, . , ,
a : b = c : d a : c = b : d
( , ;
, ).
, |
( ), , . , ,
, |
19

 , 2 ? ,
x x ?
( , , x 2, | . , .
:
, , h i
, , ,
,
,
. , ?)

; ,
.

, , . ,
( XX ),
. , (,
: ) .
.
a b . , k=l ( | ) a : b , kb < la ( b , k , a , l
). , m=n a=b . a=b
,
k=l , a : b , m=n , a : b .
, . m=n , a=b ? , b
, ,
a ? (
, .)
? ( , , ,
.) ,
? (; 20

 ,
.)
6.

, |
: -
, , ,
.
?
, , , -4
, .
,5 , :
,
.
3.

, ,
; ,
,
.

4 , (
; ): . .
.
: .
. . . . . . , (. ... 1913, ), . . .
(. .,
1893, 32); . . .
( 30 1898 ., 14128). . { . . | . . \, .
"
. . , , , 1914. . 29).
5 ; : . . . . . 11- .
. . .
. . . . . . -
, , 1948. . 20.

21

 , ( , )
| , .
( ). , 4 :
, , , , , , ,
, , .

,
, , .
,
,
. :
:
[ ] ;
.
. ,
III2 : A0B 0
A 00 B 00
0 0
00 00
AB , A B A B ; , ,
.

() , .0 ,

III5 : ABC A B 0C 0

AB A 0 B 0 ; AC A 0 C 0 ;
6

BAC 6 B 0 A 0 C 0 ;

ABC 6 A 0 B 0 C 0 :

22

( ).
;
.)

,
, |
. (), ,
. .
, . : |
, :
. (
), .
,
|
, . ( , , ,
.)

. , , , . ,

ABC A 0 B 0 C 0 , AB = A 0 B 0 , AC =
0 0
= A C0 ,0 BC0 = B 0C 0, 6 BAC = 6 B 0A0C 0, 6 ABC = 6 A0B 0C 0, 6 BCA =
= 6 B C A . , , | , ,
, ?
, , (
).

. . ,
, ( , ) ,
23

 , (),
.
. ABC BAC , ( ,
). , , ,
ABC BAC | , -. (

, ABC BAC .)
| ( ) . ( ) ,
( , , ),
.
, , , ,
. | , -0
: A A ,
B B 0, AB A0B 0 .6 , , ,
(
) .
, . . (
.
| , ,
. .)
. , , ,
6 , ,
, ,
. ,
0 , 0 , , ;
, , ,
. , ,
, :
, ,
.

24

 (. . , . 7 { 9 . 2- . .: , 1998). , , h: : :i
, 7 (. . ,
. . , . . , . . , . . , . 7 { 9 . 5- . .: , . 1995).
,
. ,
, .
, ()
, . , , ,
. ; (115),
: .
, ( 1 )
(, ), , - : . 276 ,
( |
). ,
, .
, . ., , . 276,
:

. |
, ,
(. 1, 7 { 13).
, , ( -) .
, , , | (
).
7 , :
?

25

7.

.

A
B
C
AB : BC

A0
B0
C0
0 0
= A B : B 0C 0

|
A; B; C , | A0; B 0; C 0. .

(AB : BC = A0B 0 : B 0C 0) -,
, | , :
AB = A 0 B 0 :
AC A 0 C 0

( ,
,
BC=AB = B 0 C 0 =A 0 B 0 ,
AC=AB = A 0 C 0 =A 0 B 0 , .)
(0 A A0 O
):
OCC
0
0
0

BB
,

CC
,

B
B
0
C
C0
: OB : OC = OB : OC 0.
A
A0
? 0 0,0 0
AB = BC . A B = B C B
B0
, .
0
C
C
: , 0 0 AC ACC A , .
, AB BC ,
,
AB , AC . , , AB : BC = 3 : 2
AB ,
26

 BC | .
.
, .
,
3 : 2.
: , AB BC A
A0
( , ). AC n .
B0
n , B (- B
AB BC ). , C
C0
AB
. k ,
,
AB=AC :
k < AB < k + 1
n

AC

( k=n , ,
(k + 1)=n | ). n = 5
k = 3, AB AC (
).
.
, A0B 0 k
,
k < A0B 0 < k + 1 :
n

A0C 0
n
, AB=AC A0B 0=A0C 0 k=n (k + 1)=n
1=n . n

, .
(
:
1=n n ,
.)

( ). ,
27

 | | : , 1=n n . -
,
. ( | , , |
, . , . , | , ,
, ...)
?
(1972)
, ( ), , -
, AB ,
AC .
1985 : , (
, ). , .
, 2003 ,
. ,
, , .
: ( ).
.
: . , a b | ,  |
,
 (a + b ) =  a +  b:
( , , .)

. , . ,
, (. 175 { 176 ).
, , ;
28

 , .
, (, ,
) . (

. . ., 1995. , .)
, :
A
.

, ; , ,
,
.

D
B

ABC BC DE ; , BD DA, CE EA.

, BE CD .
, BDE CDE ,
DE DE
BC ( 38 I).
( 7 V); , ,
BDE [] ADE , CDE ADE .
BDE ADE , BD DA, ,
, , E
AB , hi ( 1).
CDE ADE , CE EA; , ,
BD DA , CE EA ( 11 V).
( :
DE BC ;
.)
8.

, ,
. , , , ,
29

 : . (
.)
, , ; | , .
( . , , ,
, , | , !)
, ( )
.
, , ,
.

: , . | , :
| ;
;
,
.
1 1.

.

. , , ( ) ,
. ( ,
.)
, 2 3 6,
6 1 1,
1.
,
1=2 1=3 1=6. :
.
30

1=3

1=2

(!), 1. ,
1=6.
, . ,
4=3 5=2 5=2
1=3 1=2. 1=6, 4 5 = 20,
4=3
20=6 = 10=3.
, : ( ) . , |
.
?
: F1 F2, F1 F2 ( ).
, F1 F2 , F2
F1 () .
()
( ). ,
  rs , r
s | ,   , uv ,
u v | ,   .
,  ,  (
rs uv )? | ,
. ,
, (
) .
(
), ( ,
31

 ), ( ) .
?

? .
-, ? | , ,
. , , .
, ?
?

. , | ,
. ( ,

. ,
!)8
, . ?
, . ( ,
, .)
, |
. ( ,
, ? ,
, .)
: [0; 2] [0; 1] [1; 2], ,
1;
, , , [0; 1] (1; 2].
( : a[1..n]
k, a[1..k-1] a[k..n],
a[1..k] a[k+1..n].)
8 , , XIX
, , , . .
,
, ,
eidos idea, , \
"
miktos. apeiron, . . , ,
, peras, . . , \ . (. . .
"
.: , 1985. . 101.) , ?

32

 , . : , ( ,
, ,
).
: , , ,
( ), ( ).
?

: ,
? , ()
?
(, ,
,
. , (x; y )
, . , , .
.)
| , . , (
) .
. ( ,
.)
{

? , ( , ) ,
. , ( ) .
{ .
( ,
33

,
. | , .)
? , ?
.

, , . . ? . ? ,
.
, . | (1) ,
, (2) ,
.
, , ( ,
, ).

, .
. , . ( | ; | , .)
{ . , ,
.
. , , () ,
. - |
XX ,
. ( |
.)
34


( ): ,
. (,
) (. 329); .
, ,
, . , (
).

, ( ). (, ) ,
( ). , ,
, . ( ,
.) , .
.
, A A1; A2; : : :
( , ),
Ai ( ,
).
9.

| ( | ).
35

| , |
, . ?

, , ( ) . , (,
n -, , n )
, .
- ? n n -
n ? | n , ( ), ,
( ,
).
? , | ,
n -, n . , , , ,
, .

; ,
XIX ( . ),
. , ,
( ).
( ).
: L
, " N :
, N , L
".

36

, , L
; ( ).
, .

,
. :
| , . (,
, , , .)
, . :
, ;
, (
);
, .
. ,
M
( MN
M N ). ,
( ,
).
N
( )
.
, ,
(
n -).
, ( )
, ,  227 = 3 17 3 1071 .

37

. ,
(
n -
n , - ).
| , , |
?

r 2r .
|  , ? , |  ( )
(
).
(
); ,
.
r r 2 .
: (1) (2) , ,
.
, , r

.
. ,
|
.

l
. ( ) ,

S =
2
(l ) , (S ) ()
( ).

( ,
, ).

l r

38

10.

, .
.

( ) n - n ( ). . -,
; -,
(, , ,
) .
, . , n - n (
?). , n - n ( ): ,
().
n ? ,
| n -
. , . ,
( ), . , () ()
(), (
) :
+ = 2:
( , .
- , , . ,
, .)
. ,
( , ).
.
, , ; ,
.
39

 ?
, , . , ,
.

( . , XIX )
,
.

( ). d ( ). .
n -, :
. n - , |
n -, | . ( n - ) ,
.
: n d .
n . , . | n | d . ,
d ,
. d ,
. ( ,
, ).
:
, ,
40

 (. , ,
, ).

, - , ,
. (
):
, ,
. , ( ), : , .
, . ( , .)
,
( ).
, , , , :
( ,
).
| ?
11.

.
, , . ,
:
!

, ,
, ,
; , ,
. :
41

-,
;
, ,
, , ;
, , , | ,
,
, .
( : . . ,
. . .
. . . - . , 1962.) :
,
,
, , ,
;
, , , , ,
, ,
,
; , , ,
.
, .
, ,
. ,
, , :
.
42

1. ,
, ,
.
2.
, ,
,
, ,
,
.
3. , ,
,
,
,
.
4. , , ,
, ,
,
.
, ,
. ; ,
, (
).
:

:
1. , ,
.
2. , -

, ,
, , ,

43

 ;
.

, , ;
. :
3. , , , .
4. , , , ,

,
, ,
;
.

, :
5. , ,
, ,
,
, .

,
.
( ) ( ).
.
,
. ( ; ,
, .) , ,
, ( XXV). |
( XXX).
, 5, ,
( XXXIII).
44

 ( )
.
(
), , . XVII (
) , , ,
XIX . .
:
, - , , ,
;
, , ,
. , , ,
, |
, ,
, . , ;
,
, ,
, , ,
; ,
,
.
(. 299 ).
:
,
, ; , ,
45

 , .

. .
:
, , , ,
, ,
, .

| : .
, | . ,
, | , .
,
.
12. ?

,
- , .
, , :
S h ,
Sh h .
:
, . ( )
. , ,
( ). ,
(, ).
h ; h ,
,
, - , ,
46


.
, ,

V = 43 r 3 :
, ,
.
r h .

V 0 = 43 (r + h )3 = 34 [r 3 + 3r 2 h + 3rh 2 + h 3 ];

, .
, :
V 0 V = 43 [3r 2 h + 3rh 2 + h 3 ]:
, ;
0
S V h V = 43 [3r 2 + 3rh + h 2 ] = 4r 2 + 4rh + 34 h 2 :
, ;
h . h 2 , h , 4r , .
, , :
, ,
,
.

( | ,
.)

, ? ,
. , , ,
.
47

 , , , ,
, .
() ,  .
, ( ),
( , ). | | , .
( , | ,
.)
: , . .
, . (
, ,
, . ,
.)
, : , . - |
.

?
r 2 h2

, .
h
r
r | (),
h .
,
. r 2 h 2.
(r 2 h 2 ) = r 2 h 2 :

48

 (r 2) , , h
. ,
h ,
h

,
, | . , ; | .
=

( , ,
, , ,
.)
,
.

, r 2 r = r 3,2
.
, 3 r 3, , ,
43 r 3.
-

, , . , ,

. , h S , chS
, .
c , , h 6
, h , h .
. , x; y; z , [0; h ].
:
x 6 y 6 z;
x 6 z 6 y;

y 6 z 6 x;
z 6 y 6 x;

49

z 6 x 6 y;
y 6 x 6 z:

 (,
).
z
. , y 6 x 6 z
k y
k (x; y ),
0 6 x 6 k , 0 6 y 6 k , x 6 y . x ,
, ,
. ( , .)
, , h 3
, c
1=3 ( h 2=2, h ).

, . ,
, .
: , . . , , . .
, . (
|
.)
.
"-, , ",
" " . ( ). ( ,
,
.)
,
, , ,
( ).

50

13. ?

.
, , . | , ,
- ,
(
, ).

-, ? a < b ? , ,
c , ? a < b b < c
, a < c ? :
?
: ?
( ) | ,
?!
, , , ,
, - . ( , |
. .
.) (
)
, ? , ?
? , ,
, ? , - ? , ,
, | , , ,
?

51

, . , , .
? ,
|
.
|
, ! , ( ,
) , , | , - !
. ( ) : , ,
, ,
, . | -

; (
) : ,
, 2d [ 180 ],
,
2d .
: , . (, ,
,

.)
, (, ). , ,
,
( ). ( ), , (, :
,
) , .

52

 | , , ( ).
. ,

, ,
. V .

|
? , , .
(, , |
, , . .),
.
, , , , . |
, , .
, (. . , . . ,
. . , . . , , 9 , .: , , 1997,
. 248) : a b , a b |
(. 148). , . ,
| , .
| , |
.

.

( ). ,
53

 a +(b + c ) = (a + b )+ c a (b + c ) = ab + ac . ,
(, a b
x , b + x = a ;
) .
.
. , , a < b a + c < b + c ,
. .
, , , .
( ).

, ( ).
, , .
, ( ), 2 .
x 2 = 0 , ,
.
, ,
a ( ).
,
, a > 0 x n = a ( n = 2; 3; 4; : : :)
. ( ; , x1n < x2n x1 < x2,
).
n a | n - a .

a x a x , , ,

a 5=3 = a 5 :
3

54

 , , , . , ,

a 5 = a 10 :
. ,
. . ,
.
( . , x 2x = 1?
, 1.
. ,
, , , (1)2 = 1, .
, , , (
, ),
. - - !)
3

14.

| , . , ,
( ).
. L R | , l L
r R . ,
l 6  6 r l L r R .

,
. , (
) ( , ).


2 , L
. ,
2

2p=q
p q , p=q < 2,

R 2r=s r; s > 0,

r=s > 2.
55

, ( , )
. , , a; b > 0,

a; a + a; a + a + a; a + a + a + a: : : :

b .

( ).
L a; a + a; a + a + a . .
L , b , . .
b > a + a + ::: + a
( ). R (
). R b , ,
.
a + a + : : : + a 6  ( ),
 R . , a
, a + a + : : : + a 6  a (
|
). ,  a R ,
,  6 r r R .

, |
, .
( ),
,
( ).

, .
.
, ,
0;99999 : : :
( ) ? , .
56

, | - . ? , , ,
0;00000 : : : 1
( ).
? ? , | ? -
?
?
, ,
. . , , [0; 1]
1. [0; 1). ?
| ,
, -
? , 0;99999 : : :? ,
: x | [0; 1),
(1 + x )=2 ( 1 x ,
x 1) x 1, , x
...
, ( ) .
, | ,
, . (
?) , |
? ? ( .)
. . , . (
, | ! | .)
. ,
. ( ,
| , | ,
{0; 1; 2; 3; : : :} {0; 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9}.)

57

. , .
() . , ,
0;314159265358 : : :
, ,

0;3 0;31 0;314 0;3141 0;31415 0;314159 : : : ;
,
0;4 0;32 0;315 0;3142 0;31416 0;314160 : : :
, .
, 0;1999999 : : :
0;2000000 : : : . :
, ( |
| ).
,
.

, . -

,
( [0; 1],
).
, , ,
0;199999 : : : 0;200000 : : :, 0;000 : : : 0;000 : : : (
).
,
. (
, !)
58

 . ,
, , . , , , ,
. , ,
, , . ( ,
.) | ,
, ,
, . .
,
( ), ...

. , |
.

, (, , ) , ,
- . (
. . ,

, , ,
,
,
. . . .: , 2000.)

( ): XIX ,
(, ,
| ) XIX , - XX . ,
59

 , , , .
,
,
(, ) , , -
, , .
- . , , .
( )
, , , ( , ,
).
15.

, , ,
: . ( , , , , ,
)
.9
, :
!
!
! | !
| , ,
, .
9 , , . , ,
. ( ,
) . , .
, ( ) , -: ,
.
.

60

 |
.
!

! , ,
!
!

!
! , ,
, !
!

, ,
.
,
,
!
, ( !),
,
( ) ! (,
, .)
!

, , !
! ( ,
.) , , , , !
( ) !
61

16. :

, . , | , , |
. ( |
, | !)
,
(,
, , ):
h: : :i , ,
. | , , ,
: , ,
.
,
, .
.
,
, ; ,
, ,
, , - ,
.
[
, | . .]
, , ,
,
;
[ : a b x y , a : x = x : y = y : b ;
,
62

 . | . .],
, , .
, , ,
, ,
, ,
.
- ,
, ;
, ,
, ,
, . - ,
,
,
, , ,
, ,
, . ,
, ,
; ,
, ,
.
, , , .
, , ,
, ,
,
, , , , , ,
, , ,
, , ,
, . :
,
63

 ,
, .
, , , ; ,
, | .
, ,
h: : :i
, , ,
. , ,
: ,
, , , , , , . , -, ,
, , ; , , .
, , ,
, , , ; .
,
, ; , , :
, ,
|
.
, , , :
, ,
, |
! ,
, , , :
, .
, , ,
, , -
, , .
64

 , , ,
, [ | . .],
, ,
, , ,
,
, | , ,
, , | :
,
.
, ,
. , | , :
. ,
, , ,
, , ,
- | ,
. ,

.
; , , ,
, .
, ,
; , ,
, ,
, . ,
, , , , , , ,

.
,
65

 :
, . , | ,
,
( , | ).
,
, . , ,
, , : ,
. ,
, , .
,
| , ,
. , , , ,

, ,
. ,
, , , ,
, ,
.
.
- ,
, , :
- , , ,
. , ,
. , , , , ,
, ; ,
. :
| , ,
, ,
, , .
, ,
, ,
.
66

(. , .: ,
1994. 2-, . I. . . , . . , .. . . . , . . , . . .)
. , ( , , ) | .
, 10 . |
,
. , ,
.

( ), ,
, .

( . . . . , .: , . 171 { 172, ):
9. , , , - . , , , ,
,
.
, , , .
10. ,
, , ,
. ,
, , , ,
, .
, , ,
10

| , .

67

 , ,
, , ;
-: , .
11. , , , , | , . ,
,
, , . , ,
, , , .
, .
12. , , , , , ,
.
,
, , , ; , , ,
, ,
.

. 579; , ,
.
:
(
, , ) ,
;
,
, ( ) .
, ,
, ,
| ,
( , , ). (
), , (, ) ,
68

(. ),
, |
.
, |
, .
:
,



, ,
( , , , ),

- .
: -,
.
, .
,
: , ,

;

;
:

.
:

, ;

,
.
, ,
.

.
, , ,
,
, ,
,
. , ,

69

 .

,
,
.
,
, ,
;
.
, , ,
,
, , ,
.

, . . Ilan Vardi (American Mathematical Monthly, 105, 1998,

. 305 { 319) 1773
( ) , . ,
, (
):
X = (1=2 + 1=3)Y + Z
Y = (1=4 + 1=5)T + Z
T = (1=6 + 1=7)X + Z
x = (1=4 + 1=3)(Y + y )
y = (1=4 + 1=5)(Z + z )
z = (1=6 + 1=7)(X + x )
, , : X + Y ( ), Z + T
( 1 + 2 + 3 + : : : + N ).
|
,

(10366482; 7460514; 4149387; 7358060; 7206360; 4893246; 5439213; 3515820);

| | . ,
,
80. , , .
: .
70

 :

k 2 4729494l 2 = 1:
(k 2 dl 2 = 1 d )
( , XVII , William Brouncker
). , (
) . , ( ,
),
| XIX , 206545
. , ,
( 1965 ). ,
, (1773), !
, . ,
( - ) , ,
. (
, ;
| ?!) , -
, , . ,
, | ? ,
, , | ,
, ,
. ,
: , ,
.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.

?
?


:

3
4
4
9
18
21
26
29
35
38
41
46
51
55
60
62