Demografia e Indis

Specifik e popullsis s indis przierja e madhe e racave, e gjuhve, e besimeve dhe e kulturave. Popujt m t vjetr jan vedt, dravt dhe hindust. nga 0-14 vjet : 31,5 % ;nga 15-64 vjet : 63,3 % ;65 e m tepr vjet : 5,2 % Mosha mesatare: meshkuj: 24,7 vjet, femra: 25,5 vjet

Shtimi natyror
Lindjet: 22,22 t lindur/1000 banor Vdekjet: 6,4 t vdekur/1000 banor jetzgjatja:

pop.e prgj: 69vjet; mashkuj: 67vjet; femra: 72vjet

EKONOMIA
Gjat ksaj periudhe ekonomia indiane ka par ndryshime masive. Zhvillimi industrial ka ndryshuar prshkrimin e ekonomis. India, sot sht nj nga ekonomit m t shpejta t rritjes n bot. Pr nga zhvillimi ekonomik India llogaritet si shtet agrar. Bujqsia. Me tok mbjellse disponon me 54% t siprfaqes s prgjithshme t saj, ndrsa me bujqsi merren 62% e popullsis s Indis. Toka bujqsore sht e fragmentuar n ekonomi bujqsore t vogla. Bujqsia m shum sht e zhvilluar n ultsirn e Hindustanit dhe luginat e pjellshme lumore t Dekanit dhe pjsve ultsinore rreth bregdetit. M tepr kultivohet orizi, gruri, misri, elbi, ndrsa prej kulturave industriale rndsi t madhe i kushtohet kultivimit t panxhar e kallam sheqerit, pambukut, juts, duhanit, ajit, kikirikave, kauukut. India me prodhimet ushqimore i plotson nevojat e vendit. Bregtoria . M shum rriten gjedhat, dhit dhe delet. Mishin e lops nuk e prdorim pr shkaqe fetare. Rajonet e pyjeve n Indi m tepr jan t prhapura n Gatet Lindore e Perndimore dhe disi n Himalaje me siprfaqe t prgjithshme pyjore prej 24%. Industria m e zhvilluar sht n bazenet e thngjillgurit dhe t hekurit (metalurgjia e zez). Kjo lloj industrie sht e prqendruar n Bihar dhe Bengalin Perndimor. Industria e Indis sht mjaft e zhvilluar dhe e koncentruar n qytetet e mdha. Prej degve industriale prmendim at t avionve, fluturakeve kozmike, industrin e makineris, elektronike, makinerike, t tekstilit (pambukut dhe juts) e tjer. Qendrat m t mdha industriale jan Nju Delhi, Kalkuta, Ahmedabadi e tjer. Tregti zhvillon me t gjitha shtetet, por dominon bashkpunimi tregtar me Britanin e Madhe. Pasurit natyrore : Qymyri, hekuri, magnez, boksit, titanium, krom, gazi natyror, diamant, naft. Krahas

zhvillimeve ekonomike, varfria n Indi sht nj realitet. Nj numr t konsiderueshme t popullsis s Indis jan Analfabet. Gjat historis, n Indi kan jetuar shum kultura, raca, religjione t ndryshme.

Pozita Gjeografike
India shtrihet n territorin e Azis Jugore.sht shteti m i madh me siprfaqe dhe me banor i ktij regjioni. me popullsi ka po ashtu nje numer te madh ze vendin epare ne kete regjion. Prkufizohet n perndim me Pakistan'in, n Veri me Nepali, n veri-lindje me Kinn, Butanin, n lindje me Bangladesh'in dhe Myanmar, n jug ka dajle n Oqeanin Indian. sht afr Sri Lanks,Maldiveve dheIndonezis. Ka nj Siprfaqe prej 3.287.590 km. Kufiri toksor arrin n 14.103 kilometra. Pika m e ult sht Oqeani Indian, ndrsa pika m e lart Mali Kanchenjunga (8.598 kilometra). Pasurit natyrore : Qymyri, hekuri, magnez, boksit, titanium, krom, gazi natyror, diamant, naft. Lumenjt : Brahmaputra (2.900 km)[9], Gang (2.700 km), Indus (3.200 km).

Njsit shtetrore
India sht nj bashksi e 28 shteteve dhe 7-t njsive federale t prbra nga territoret e bashkuara. T gjitha shtete si dhe territori Delhi i kryeqytetit nacional kan qeveri t zgjedhura. Elementet prbrse t shtetit ndahen m tutje n njsi administrative. N shtetet e mdha ndodh q kto njsi n nivele paksa m t larta t mblidhen n grupe dhe formojn nj njsi administrative t niveleve m t larta. 1. Andhra Pradesh 2. Arunachal Pradesh 3. Assam 4. Bihar 5. Chhattisgarh 6. Goa 7. Gujarat 8. Haryana 9. Himachal Pradesh 10. Jammu and Kashmir 11. Jharkhand 12. Karnataka 13. Kerala 14. Madhya Pradesh 15. Maharashtra 16. Manipur 17. Meghalaya 18. Mizoram 19. Nagaland 20. Orissa 21. Punjab 22. Rajasthan 23. Sikkim 24. Tamil Nadu 25. Tripura 26. Uttar Pradesh 27. Uttarakhand 28. West Bengal

Hidrografia
Lumenjt m t mdhenj jan : Ind, Gang dhe Bramaputra. Ata jan t lundrueshm dhe kan sasi t madhe t ujit. Lumenjt Ind dhe Gang jan lumenjt m t rndsishm dhe m t mdhenj t Indis. Lumi Ind buron prej viseve t larta t Himalajeve dhe gjat rrjedhs n ultsir ai merr edhe 5 lumenj t tjer (deg t tij), duke u quajtur edhe Peslumi. Lumi Gang, buron gjithashtu nga Himalajet dhe pr indust sht lum i shenjt, meqense buron prej vendit t Perndive. Ai sht i gjat 2700 km. Lumi Gang bashkohet me lumin Brahmaputra, q rrjedh npr Ultsirn e Asamit, duke formuar nj delt t madhe n Gjirin e Bengalit. T gjith lumenjt malor kan potencial t madh hidroenergjetik.

Klima
Zona e klims ekuatoriale cilsohet me ver t prhershme. Temperaturat brenda vitit nuk kan ndryshime t mdha dhe zakonisht sillen 25-28C. Sasia e reshjeve vjetore gjithnj sht mbi 2500 mm n vit. N Indin Jugore, shfaqet tajfunet, erra me forc t madhe shkatrruese. Tajfunet takohen kryesisht n vjesht, ather kur ndrrohen musonet verore me ato dimrore. Kto erra sjellin pasoja katastrofike n zonat ku kalojn.Ne Indi kemi kryesisht klime musonike, me ver t nxeht e me reshje, me dimr shume te ftohte dhe t that. Sasia m e madhe e reshjeve brenda vitit, bie n n Indin Verilindore rreth 12000 mm.

Relievi
India pbhet prej nj mozaiku t ndrlikuar relievik, n cilin dominojn kontrastet midis vargmaleve t reja e shum t larta dhe ultsirave t gjera. Ky rajon aziatik, nga njera an brenda vitit prmbytet me reshje t mdha, e nga ana tjetr n rrafshnaltn e Dekanit gjendet shkrettira Tar me reshje fare t pakta.India cilsohet me nj reliev mjaft t vacant. Dallohen tri trsi t mdha natyrore, si : Malet Himalaje, Ultsira e Hindustanit dhe Rrafshnalta e Dekanit. Himalajet jan malet m t larta n rruzullin toksor, (2570 km) me majn m t lart n Mont Everest(8848 m). N Himalaje jetojn popuj t shteteve t Indis (Xhamu dhe Kashmiri, Himaalli Pradezh, Utaranalli, Sikim dhe Arunaall Pradezh). N Himalaje ekzistojn lugina t thella e t pjellshme. Luginat lumore t banuara zhvillojn ekonomit e tyre familjare. Ekzistojn t dhna se Himalajet brenda vitit ngriten pr 5 mm nga shtypja e toks s nnkontinetit Indo-pakistanez. Kjo dukuri ndikon n ngritjen edhe t rrafshnalts s Tibetit. Himalajet disponojn me mas t madhe t akullnajeve. M i njohuri prej tyre sht Akullnaja Sjaen. Akullnajet shrbejn pr formimin e shum lumenjve. Himalajet kane nje rendesi te madhe turistike. Ultsira e Hindustanit karakterizohet me toka pjellore si dhe me nje dendesi te madhe te popullsise. Aty rrjedhin nje numer i madh lumenjsh. Rrafshnalta e Dekanit ka nje lartesi mesatare q vijon nga 300-800m dhe eshte me origjine vullkanike. Liqenet e Indis: Osman, Umian, Tulsi, Nako, Del, Kankaria, ilka, Pangog Tso, Sat Tal, Pushkar etj.

Republika e Indis

Flamuri
Gjuha

Emblema
Gjuha Angleze, Gjuha Hindi

Kryeqyteti

New Delhi

Forma e qeveris

Republik federale parlamentare

Kryeministri

Manmohan Singh

Kryetar

Pratibha Patil

Siprfaqja

3.287.590 km

Popullsia

1.166.079.217 (vlersim 2009)

Dendsia e popullsis 349 pr banor n km

Valuta

Rupia / 100 pais

Pavarsia

15 Gusht 1947 - (Shpallur)

Himni kombtar

Jana Gana Mana

Festa kombtare

26. Janar Dita e Republiks

15 Gusht Dita e Pavarsis 2 Tetor Gandhi Jayanti Targat e automjeteve Prefiksi telefonik IND +91

KULTURA
Shteti me m shum gjuh n Azi sht India (mbi 1 milirad banor). N Indi pr shkak t shum gjuhve t popujve q jetojn n kt shtet (mbi 800 gjuh t ndryshme) flitet gjuha anglishte, me qllim t komunikimit midis popujve q jetojn atje. Gjuha anglishte sht gjuh zyrtare e Indis. Te indiant, ende ekzistojn traditat e thella n shum drejtime: besimi, mnyra e t ushqyerit, sjellja n familje, raportet midis bashkshortve, sjellja ndaj fmijve dhe antarve t familjes, respekti ndaj datave t rndsishme e tjer. N shkrettirn Tar n rrafshnaltn e Dekanit n Indi, nuk e prdorin fare kripn, por n vend t saj prdorin nj lloj toke argjilore me ngjyr t bardh. N Indi, sidomos n bregdetet e cekta, nj grup peshkatarsh mbajn rrjetn peshkatare, kurse t tjert prej m larg duke ecur npr det e duke e goditur ujin me deg bimsh i przn peshqit n drejtim t rrjets s peshkatareve te tjer. Besimi kryesor i indianeve eshte besimi hindu.

FLORA DHE FAUNA

India prfshin siprfaqe t konsiderueshme me pyje t llojeve t ndryshme. Vegjetacioni i viseve t lagta tropike, karakterizohet me drunj t kualiteshm si jan: druri tik, mahagoni, drunj dushku e tjer, caji, orizi dhe perime te ndryshme. Aty gjenden specie te ndryshme dhe kafshe te rralla si: rinocerontet, tigra, drere, elefante etj.