Over e-zines/ nieuwsbrieven

Een e-zine is een elektronisch tijdschrift of elektronische nieuwsbrief over een bepaald onderwerp/ thema. De naam "e-zine" is ontstaan uit een samentrekking van "electronic" en "magazine". Kenmerk van een e-zine is dat deze periodiek per e-mail wordt verspreid aan een groep genteresseerden die zich hebben geabonneerd. De meeste e-zines worden dagelijks, wekelijks of maandelijks verspreid via de e-mail. Een nieuwsbrief wordt meestal niet volgens een bepaalde frequentie verspreid, maar puur en alleen als er iets te melden is. E-zines/ nieuwsbrieven kunnen op verschillende wijzen worden verspreid:

Volledig via de mail. Dit houdt in dat de gehele tekst, al dan niet met illustraties (hierover later meer), wordt verzonden via de mail naar de abonnees. Een voorbeeld is de ABD-ine van Archief.Startpunt. On-line. Dit betekent dat alleen een link naar de mailadressen van de abonnees wordt verzonden. Deze kunnen vervolgens de link aanklikken en daarna de e-zine lezen op een site. De toegang hiertoe kan zijn beveiligd met een wachtwoord dat exclusief ter beschikking is gesteld van de abonnees. Deze vorm wordt ook wel web-zine genoemd. Een voorbeeld is de VACinfo van Archief.Startpunt.

Verspreiding via de mail vindt tegenwoordig meestal plaats in het zogenaamde HTML-formaat. Hiermee wordt bedoeld dat de mail op een zelfde wijze is gemaakt als een HTML-pagina op internet. De huidige mailprogramma's beschikken over de mogelijkheid dergelijke HTML te lezen. Groot voordeel is natuurlijk dat er schitterend gellustreerde e-zines kunnen worden verzonden, waarvan de illustraties en andere zaken niet eens mee hoeven te worden gestuurd, omdat deze direct worden aangeroepen via internet. Groot nadeel is dat er onzichtbare scripts kunnen worden geactiveerd. Een virus is op deze manier snel verspreid. Oudere mailprogramma's beschikken niet altijd over de mogelijkheid om een bericht in het HTML-formaat te lezen (overigens is het ook mogelijk de modernere programma's zo in te stellen dat deze geen HTML lezen ter beveiliging). Nadeel is dat een e-zine die in HTML is opgemaakt helemaal onleesbaar wordt. Immers, het programma leest ook alle HTML-codes als tekst en geeft deze gewoon weer. Voordeel is wel dat nu geen (gevaarlijke) scripts kunnen worden gelanceerd. Redenen om aan een e-zine te beginnen zijn er legio. Te denken valt aan:

Het op eenvoudige wijze verspreiden van nieuws bij een genteresseerde groep abonnees Het bevorderen van de verbondenheid van de abonnees bij een bepaalde site Het bevorderen van bezoek aan een bepaalde site Het gericht kunnen adverteren bij een groep die genteresseerd is

Op internet staan de beheerder meerdere mailinglists ter beschikking. Een mailinglist is niet meer dan een database waarin de mailadressen worden opgeslagen van diegenen die de e-zine willen ontvangen. Aanmelding gebeurt altijd via de site waaraan de e-zine verbonden is. Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen e-zines en spam. Een e-zine wordt alleen toegezonden op verzoek van een abonnee en bevat dus informatie waar deze in genteresseerd is. Spam zijn vaak kortere berichten die willekeurig naar mailadressen worden verzonden om een specifiek, eenmalig, doel te bereiken.

Er zijn mailinglists in soorten en maten, maar ruwweg kan men deze onderverdelen in e-zines, nieuwsbrieven en discussiefora. 1.1. Wat is een e-zine? Een e-zine of internetmagazine kenmerkt zich doordat deze periodiek (bijv. wekelijks) wordt verstuurd en dat de inhoud door een redactie tot stand wordt gebracht. De meeste e-zines zijn gratis, maar het kan ook zijn dat voor een e-zine betaald moet worden, zoals voor de krant of een tijdschrift. Daarnaast is e-zine een leenwoord voor magazines die niet per e-mail verstuurd worden, maar "on line" op een web-site gelezen dienen te worden (web-zines). 1.2. Wat is een nieuwsbrief? Een nieuwsbrief lijkt veel op een e-zine, maar wordt niet per definitie periodiek toegestuurd, en heeft vaak meer het karakter van een mededelingenblad dan van een krant of tijdschrift. Dientengevolge stelt een nieuwsbrief inhoudelijk minder voor dan een e-zine. Veel websites brengen bijvoorbeeld een nieuwsbrief uit om bezoekers op de hoogte te brengen van veranderingen op de site of versturen verwijzingen (links) naar artikelen die men op de site kan lezen. Een nieuwsbrief is normaal gesproken gratis. 1.3. Wat is een discussieforum? Van een heel andere orde zijn de discussiefora (ook wel discussielijsten genoemd). Een discussieforum bestaat per definitie bij de gratie van bijdragen van het eigen lezerspubliek. Deze bijdragen moeten naar het distributie-e-mailadres van de rondzendlijst gestuurd worden. De listserver stuurt deze berichten dan naar alle leden van de rondzendlijst, zodat deze daar op kunnen reageren. Kortom, er kan een discussie plaatsvinden. Wanneer ook niet-leden bijdragen kunnen/mogen plaatsen spreekt men van een 'open' discussieforum. Als uitsluitend leden bijdragen kunnen/ mogen leveren dan is er sprake van een 'besloten' discussieforum. De

beslotenheid kan nog een stap verder gaan doordat de eigenaar van de rondzendlijst bepaald wie er lid mag worden van zijn rondzendlijst. En tenslotte zijn er nog de niet-publiekstoegankelijk discussiefora. Berichten van een discussieforum worden niet periodiek verstuurd, maar zodra ze door de rondzendlijst ontvangen zijn en/of gedistribueerd kunnen worden. Daarnaast kent men bij discussiefora het begrip 'moderatie'. Bij een gemodereerd discussieforum beoordeeld een moderator (meestal een persoon) wat wel of niet op de rondzendlijst terecht mag komen, terwijl bij een ongemodereerd discussieforum alles geplaatst wordt. Moderatie heeft meestal tot doel de rondzendlijst te beschermen tegen misbruik. Een ander verschijnsel bij discussiefora is de mogelijkheid de berichten die verspreid worden toch periodiek te ontvangen. Dit heet een mail-digest. Het houdt in dat meerdere berichten van de lijst gebundeld in een enkele e-mail periodiek worden toegestuurd. De laatste tijd groeit het aantal discussielijsten die ook on-line via een web-site geraadpleegd kunnen worden. Daarnaast zijn er ook discussielijsten die uitsluitend via een web-site geraadpleegd dienen te worden (webforum). Deze laatste discussielijsten zijn uiteraard geen mailinglists.