Dervin Sno (3786838) Eindopdracht

Michiel de Lange

11 november 2011

De ARTWALL: DE ULTIEME OPLOSSING VOOR HET BEVORDEREN VAN DE PUBLIEKE SFEER

Figuur 1 Ondanks dat Den Haag een levendige stad is waar continu ogen op de straat te vinden zijn, zijn er toch meer 1 vreemdelingen dan bekenden op de straat te vinden . De gemeente Den Haag wil na zoveel jaar weer 'de kunst & cultuur stad' worden van Nederland. Om kans te maken op de nominatie heeft de gemeente Den Haag zich voornamelijk gericht op het verbeteren van de sociale publieke sfeer van de stad. Echter is het sinds de opkomende waarneembare technologien steeds moeilijker om grip te krijgen op de burgers in de samenleving. De gemeente ziet namelijk dat de burgers van de middenklasse zich steeds meer terugtrekken in hun eigen bekrompen domeinen en zich alleen fysiek gaan mengen met mensen van hun eigen voorkeur. Het capsuleren of ook wel bekend als cocooning begint zich steeds vaker te uiten in het dagelijks leven en verminderd hierdoor ontmoetingen van mensen in openbare ruimtes. Deze praktijken kunnen het inlevingsvermogen en solidariteit van andere burgers zodanig aantasten, dat het alleen nog moeilijker wordt om de stedelijke samenleving te onderhouden m.b.t. de publieke sfeer. Tevens wijst recent onderzoek uit dat er een versnippering zal plaatsvinden door het gebruik van media apparaten gefilterd op interesses van de 2 publieke sfeer . Om dat enigszins te voorkomen heeft de gemeente besloten om eerst de relatie tussen mens en gebouwde omgeving te begrijpen en te vormen voor dat de bouwstenen gelegd kunnen worden, zodat Den Haag weer de stad wordt waar verschillende culturen samen komen in publieke ruimtes en vreemdelingen weer bekenden worden. Om dit te bewerkstelligen heeft de gemeente een aantal architecten van Den Haag benaderd om als doel de stad weer nieuw leven in te blazen of liever gezegd, een nieuw gezicht te geven. Vervolgens zijn de gemeente en architecten gezamenlijk tot een idee gekomen om een ARTWALL (Figuur 1) in te zetten, om burgers de mogelijkheid te geven live mee te denken (d.m.v. stemmen op kunstwerken via de ARTWALL) over hoe ze de stad sociaal aantrekkelijker kunnen maken m.b.t. tot kunst & cultuur. Hierbij krijgen de kunstenaars ook de gelegenheid om hun werken kosteloos op de ARTWALL tentoon te stellen. Het voordeel hiervan is dat de kunstenaars een overzicht krijgen van er speelt in de samenleving. (Wat trekt de creatieve burger aan?

Waarom kiezen zij voor het gekozen kunstwerk?). De gekozen kunstwerk vertelt dus iets over de algemene creatieve burger. Dit is wederom extra nuttige informatie voor de gemeente. Tevens heeft de gemeente Den Haag besloten om de burgers in een vroeg stadium te betrekken in het planningsproces om beter inzicht te krijgen over wat de burgers willen zien en bezighoud omtrent kunst & cultuur in de stedelijke omgeving. Deze informatie wordt gekoppeld aan een GIS mapping systeem, waarbij de gemeente een algemeen duidelijk overzicht krijgt van de interesses van de burgers. Met deze nuttige informatie kan de gemeente gerichter projecten toepassen die overeenkomen met de behoeftes van de burgers om de publieke sfeer te bevorderen. De gemeente is ervan overtuigd dat de technologien die de ARTWALL bezit een toevoeging is voor de publieke sfeer en interactie tussen burgers en kunstenaars. De gemeente zal de ARTWALL op verschillende publieke ruimtes plaatsen om interesse te wekken bij burgers. Denk hierbij aan bibliotheken/skatebanen en stadspleinen. Voordat de gemeente besloten heeft om de ARTWALL daadwerkelijk in te zetten, hebben ze onderzoek laten uitvoeren door een onafhankelijk instituut, waarin staat beschreven dat de ARTWALL het ideale product is om sociale publieke sfeer in de stad te bevorderen. Echter zijn er een aantal experts en kunstenaars niet volledig overtuigd en vragen zich af of de burgers hier wel op zitten wachten. Volgens de experts is de ARTWALL een inbreuk op privacy en zien ze de burgers gedwongen informatie weggeven, waarvan ze nauwelijks zicht op hebben. Voor de experts ziet het er naar uit dat de gemeente zijn controle verliest en de ARTWALL eerder een strategische ingreep is om hun top-down positie te behouden. In dit artikel wordt uitgebreid bediscussieerd of de ARTWALL wel de oplossing is om de publieke sfeer in de stad te bevorderen. DE WERKING VAN DE ARTWALL

Figuur 2

Om te kunnen stemmen worden gebruikers met een smartphone automatisch benaderd door de ARTWALL via een sms bericht. Dit gebeurt alleen als de gebruiker zich binnen een straal van 50 meter bevindt. De sensor meet namelijk continu de aanwezigheid burgers. Voordat de ARTWALL de gebruiker benadert, scant de GPRS systeem eerst alle persoonsgegevens (tot aan social media websites toe) om de persoonlijke interesses te achterhalen. Hierdoor weet de ARTWALL wie hij wel of niet moet benaderen, omdat hij namelijk alleen berichten stuurt naar creatieve burgers en burgers die open staan voor kunst & cultuur. Als de ARTWALL de gebruiker eenmaal heeft benaderd, is hij in staat om de gebruiker om verschillende manieren te benaderen en over te halen a.d.h.v. van de interesses die hij heeft gefilterd. Als voorbeeld zou hij kunnen zeggen: Hoi Dervin, u bevindt zich nu in het gebied van de ARTWALL project, en ik zie dat u genteresseerd bent in kunst & cultuur. Graag willen wij vanuit jou expertise weten wat je van deze kunstwerken vind, die wij je nu laten zien op onze scherm. Zodra de gebruiker instemt om mee te doen, krijgt de gebruiker de keuze tussen drie kunstprojecten. Als de gebruiker zijn keuze heeft gemaakt en akkoord is gegaan met de privacy voorwaarden van het kunstproject, wordt er door de ARTWALL een foto gemaakt vanuit de positie waar de gebruiker zich bevind (van zijn gezicht tot aan zijn/haar borstkas). Vervolgens wordt de foto meteen ge-upload en gekoppeld aan het desbetreffende kunstwerk. De foto van de gebruiker wordt toegevoegd aan de groep gebruikers die voor hetzelfde kunstwerk hebben gekozen en vervolgens afgebeeld op de ARTWALL naast de drie kunstprojecten. De gebruiker kan zijn groep herkennen aan het kleurenkader die om de fotos en kunstwerken zijn afgebeeld. De ARTWALL is namelijk gesplitst in twee gedeeltes. In de linkerkant van het scherm worden fotos afgebeeld van gebruikers m.b.t. de kunstwerken. En in de rechterkant van het scherm worden de drie kunstwerken afgebeeld. Hoe meer stemmen een kunstwerk krijgt, hoe groter de fotos van het kunstwerk wordt afgebeeld ten opzichte van de andere twee kunstwerken. Dit gebeurt ook met de synchroon met de fotos van de gebruikers die gekoppeld zijn aan een van de 3 kunstwerken. Als de gebruiker zijn stem heeft geplaatst wordt de door de ARTWALL een kleurenkader (Figuur 3) om de persoon heen geplaatst die continu met de gebruiker meeloopt, (binnen het gebied van 50 m) zodat andere gebruikers kunnen zien tot welke groep ze behoren. Het kader is eveneens een avatar (Figuur 4) van de gebruiker, waarin persoonlijke informatie over de gebruiker wordt weergegeven m.b.t. het gekozen kunstwerk. Het idee hierachter is dat de gebruikers worden uitgenodigd om sociale interactie aan te gaan met andere gebruikers, en eventueel ideen uit te wisselen m.b.t. tot kunst & cultuur, waardoor een publieke sfeer ontstaat.

Figuur 3

OVERIGE INFORMATIE De kunstwerken worden om de week vervangen door andere drie kunstwerken die door de gemeente wordt geselecteerd. Het herkenningsysteem van The ARTWALL zorgt ervoor dat de gebruikers maar n keer kunnen stemmen, indien het kunstwerk nog niet is vervangen door andere. Daarnaast worden de gegevens gekoppeld aan de website van de gemeente, waarbij de gebruikers de verschuivingen van de ARTWALL live kunnen volgen en eventuele reacties kunnen plaatsen over de kunstwerken.

Figuur 4 Avatar (kleurenkader met informatie over de burger)

Figuur 5 Geografische perspectief van de ARTWALL

DESIGN FOR DEBATE Het voordeel van de ARTWALL is dat het bezoekers aantrokken worden door bewegende activiteiten die op het scherm te zien zijn. Volgens Jane Jacobs houden mensen er namelijk ervan om naar elkaars activiteiten te 3 kijken , wat kan lijden tot interactie tussen gebruikers. Tevens stellen Crang and Graham (2007) dat er genoeg waarneembare technologien zijn die de publieke sfeer 4 juist reactiveren . Een mooi voorbeeld hiervan zijn de kleurenkaders die op bij de bezoekers tot stand komen als ze hebben gestemd. Dit stimuleert de gebruiker juist om eens een kijkje te nemen. Voorbijgangers kunnen a.d.h.v. de avatar zien wat andere gebruikers ervaren en kunnen vervolgens ideen uitwisselen of gewoonweg een praatje maken. Echter kan door het stimuleren van sociale interacties een tegendraads effect ontstaan, net als in de Mogi game. In de Mogi game waren de gebruikers zich namelijk bewust van de locatie bepalingen en is er na verloop van tijd hierdoor toch irritatie ontstaan. De gebruikers zijn vervolgens het systeem gaan ontwijken, waardoor er nieuwe interactievormen zijn ontstaan rondom de gebruikers. Dit zou ook kunnen gebeuren bij de gebruikers van de ARTWALL. In de praktijk zou het zo kunnen zijn dat ze hun telefoon uitzetten als ze langs de ARTWALL lopen waardoor het voor de ARTWALL niet mogelijk is om gebruikers persoonlijke informatie te scannen, en zou het hetzelfde cara-gattai effect kunnen krijgen als in de 5 Mogi game . Alsnog is de ARTWALL voor kunstenaars een ideaal concept om hun werken tentoon te stellen. De kunstenaars gebruiken de ARTWALL namelijk als canvas voor het uitvoeren van hun kunstprojecten. De ARTWALL beschikt namelijk over locatieven media technieken. Waarbij het betrekken van mobiele smartphones van gebruikers kan worden verstaan als de nieuwe vorm van publieke kunst. In tegenstelling tot andere manieren van kunst, kunnen deze kunsten een verplaatsbare vorm aannemen en kan informatie worden geponeerd en worden opgehaald. Deze mobiele technologien verschaffen nieuwe platforms voor communicatie en netwerken, maar 6 laten de gebruikers ook toe om gemonitord en gevolgd te worden . Wat ik jammer vind is dat het lijkt dat de kunstenaars erop uit zijn om de massa te bereiken, waardoor hun sfeer, traditie en de authenticiteit hierdoor verloren gaat. De ARTWALL wordt namelijk op verschillende 7 plekken gereproduceerd . Wat wel een voordeel is voor de burgers (waar de gemeente misschien niet bewust van is) dat de kunstenaars de mogelijkheid hebben om d.m.v. de waarneembare technologien (monitoring and tracking) op een artistieke manier een reflectie tot stand te brengen bij de burgers. De reflectie die de kunstenaars tot stand willen brengen bestaat namelijk uit verschillende lagen, die niet direct te ontdekken zijn door de burgers. Hierbij kunnen ze de burgers triggeren om na te denken over visies die ze voor ogen hebben m.b.t. privacy en 8 macht . Dit zou misschien niet zo gunstig zijn voor de gemeente, omdat ze juist de burgers willen stimuleren om gebruik te maken van de ARTWALL, zodat er persoonlijke informatie achterhaald kan worden van de burgers. Het wordt namelijk steeds moeilijker voor de gebruikers om inspraak te hebben op hun privacy als de 9 technologien steeds minder zichtbaar worden . De kans is groot dat ook gebeurt met de ARTWALL. Tenzij de gemeente de gebruikers de mogelijkheid geven om zelf een beslissing te mogen nemen over het wel of/niet vrijgeven van privacy gegevens. Buiten dat heeft de gemeente weinig rekening gehouden met de burgers. Het alleen maar uitnodigen van de burgers om te participeren is niet voldoende voor het bevorderen publieke betrokkenheid. Merendeels van de planners zijn zich vooraf al bewust van de corresponderende tegenstrijdigheden en geven de gebruikers alleen het gevoel dat er geluisterd wordt, maar vervolgens niets met de ideen doen. Een niet goed informeerde publieke kan slechte keuzes maken, net als hoe overheidsinstellingen slechte keuzes maken over de kwaliteit van het leven van burgers in woonwijken. Met andere woorden: gemeenschapscontrole is niet een simpele oplossing voor een beter democratie. Hierbij lijkt het vanzelfsprekend dat geografische informatiesystemen (GIS) niet ontwikkelt zijn als tools voor burgerparticipatie, maar eerder voor expert som het begrijpen, manipuleren en visualiseren van belangrijke

lagen van informatie. Publieke participatie is een complex proces dat in de meeste gevallen een zorgvuldig ontwerp nodig heeft. In de praktijk wordt het gezien als een verplichte taak en houden ze geen rekening met de complexe stedelijke 10 sociale situaties . Ondanks al die voor en nadelen wijzen Bratton en Jermijenko in een gepubliceerd gesprek uit, dat er genoeg hoop is dat verzamelde data van de waarneembare technologien zal leiden tot betrokkenheid. Aan de andere kant, levert de opkomst van waarnemende technologien een bijdrage aan het al gaande, vernieling van 11 stedelijke publieke ruimtes, zoals pleinen multifunctionele straten en parken . Ook raakt volgens Kluitenberg de straat steeds meer verzadigd met deze beelden van buitenaf, en wordt de publieke functie van de straat daardoor steeds onduidelijker voor de bewandelaar. In mijn opinie zal de ARTWALL juist daarom een 12 complementaire toevoeging zijn aan de publieke sfeer.

Figuur 6

LITERATUURLIJST
1

Jacobs, J. (1992). The death and life of great American cities (Vintage Books ed.). New York: Vintage Books (originally published in 1961). Hoofdstuk 2: The uses of sidewalks: safety (pp. 30)
2

De Waal, M. (2011). The Urban Culture of Sentient Cities: From an Internet of Things to a Public Sphere of Things, The Sentient City as Threat or Saviour of the Public Sphere.
3

Jacobs, J. (1992). The death and life of great American cities (vintage books ed.). new york: vintage books (originally published in 1961). Hoofdstuk 2: The uses of sidewalks: safety (pp. 37)
4

De Waal, M. (2011). The urban culture of sentient cities: from an internet of things to a public sphere of things, the sentient city as threat or saviour of the public sphere
5

Licoppe, c., & Inada, Y. (2010). Locative media and cultures of mediated proximity: The case of the mogi game locationaware community. Environment and planning d: society and space, 28(4), pp 704.
6

Paul, C. (2008). Digital art (2nd ed.). London ; New York: Thames & Hudson. technologies of the future: mobile and locative media. (pp. 216)
7

Benjamin, W. (2008). The work of art in the age of its technological reproducibility, and other writings on media (pp. 2122)
8

Annet Dekker, Hoorcollege 5: Mediakunst en stedelijke ervaring, 20-10-2011

Crang, M., & Graham, S. (2007). Sentient Cities: Ambient intelligence and the politics of urban space : tracking object through the World 10(6), 789-817.
10

Gordon, E., Schirra, S., & Hollander, J. (2011). Immersive planning: a conceptual model for designing public participation with new technologies. Environment and Planning B: Planning and Design, 38(3), (P. 512.)
11

De Waal, M. (2011). The Urban Culture of Sentient Cities: From an Internet of Things to a Public Sphere of Things, The Sentient City as Threat or Saviour of the Public Sphere
12

Kluitenberg, E. (2006). The network of waves: living and acting in a hybrid space. Open, 11, (pp. 6-16).