NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

AMALI 1: BAHAN API

TUJUAN : Menyiasat Penyulingan Berperingkat Petroleum TEORI Bahan api adalah apa saja bahan yang dibakar atau diolah untuk mendapatkan tenaga bagi memanaskan dan menggerakkan objek. Bahan api membebaskan tenaga melalui tindakbalas kimia seperti pembakaran atau cara nuklear. Sifat penting dalam penggunaan bahan api ialah tenaga yang disimpan hanya akan dikeluarkan apabila diperlukan dan dikawal supaya boleh dimanfaatkan untuk penghasilan kerja. Contohnya metana, petrol, minyak. Semua hidupan berasaskan karbon daripada mikroorganisme haiwan dan tumbuhan bergantung kepada bahan api sebagai sumber tenaga mereka. Sel-sel mereka yang terlibat dalam proses enzim-pengantara kimia yang dipanggil metabolism menukarkan tenaga dari makanan atau cahaya ke dalam bentuk yang boleh digunakan untuk mengekalkan kehidupan. Bahan api fosil tidak boleh diperbaharui. Arang, minyak, dan gas asli adalah semua jenis bahan api fosil. Petroleum adalah bahan api fosil. Ia dikenali sebagai minyak mentah, atau "emas hitam". Ia terbentuk daripada sisa-sisa tumbuhan dan haiwan yang mati berjuta-juta tahun yang lalu, dikebumikan di bawah beribu-ribu kaki sedimen. Campuran organik menjalani haba dan tekanan yang melampau dan kimia berubah dalam sebatian hidrokarbon. Sifat- sifat bahan api Ciri-ciri Peringkat pelbagai bahan api: i. Warna pecahan bergantung kepada saiz molekul yang dikandungi. ii. Apabila molekul menjadi lebih kecil, warna pecahan menjadi lebih cerah, daripada perang gelap kepada coklat muda, oren / kuning dan jernih.

SCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API)

NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

Penurunan saiz molekul Komposisi sebenar minyak mentah bergantung kepada dari dunia mana minyak itu diperolehi. Minyak mentah dari Laut Utara adalah minyak 'ringan' kerana ia mengandungi sejumlah besar molekul kecil dan jadi sebahagian besar pecahan ringan. Minyak mentah dari Arab Saudi adalah minyak 'berat' kerana ia mengandungi sejumlah besar molekul besar dan jadi sebahagian besar pecahan berat. Minyak mentah (petroleum) Petroleum merupakan salah satu sumber asli hidrokarbon. Hidrokarbon ialah sebatian organik yang paling ringkas iaitu terdiri daripada unsur-unsur karbon dan hidrogen sahaja. Walaupun hidrokarbon mengandungi dua unsur sahaja tetapi unsur-unsur ini boleh dihubung dengan banyak cara seperti atom-atom karbon dihubungkan bagi membentuk rantai linear, bercabang atau gelang. Sumber utama hidrokarbon ialah petroleum atau minyak mentah. Minyak mentah dipercayai terbentuk daripada saki-baki organisma hidup. Bahan organik ini ditukarkan kepada minyak mentah atau gas asli pada suhu dan tekanan tinggi. Sumber asli hidrokarbon yang lain ialah arang dan gas asli. Minyak mentah atau petroleum, adalah campuran kompleks karbon dan hydrogen (hidrokarbon), yang wujud sebagai suatu cecair di dalam kerak bumi. Minyak mentah mempunyai banyak komposisi . Ada yang hitam, tebal dan seperti tar manakala minyak mentah lain berwarna cerah dan lebih nipis. Karbon dan hydrogen dalam minyak mentah dikatakan berasal dari tinggalan organisma mikroskopik laut yang didepositkan di bawah laut dan lautan dan telah berubah pada suhu tinggi dan tekanan ke dalam minyak mentah dan gas asli. Minyak dan gas ini berpindah ke atas melalui batu berliang, kerana ia adalah kurang tumpat daripada air yang mengisi liang. Minyak dan gas terperangkap oleh lapisan batuan tidak telap di mana mereka tidak boleh mengalir. Beberapa jenis minyak dan gas"terperangkap" mewujudkan kubah biasa yang dibentuk oleh batubatu sedimen yang berlipat. Minyak mentah diperolehi secara menggerudi lubang ke dalam batuan reserbor (batu pasir, batu kapur dan lainlain) dan dipam keluar.
SCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API) 2

NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

Produk yang dihasilkan daripada petroleum 1. Pelbagai jenis bahan api (petrol, minyak tanah, bahan api jet, pemanasan dan memasak bahan api, propana, diesel bahan api) 2. Pelarut seperti yang digunakan dalam cat, lakuer, dan dakwat percetakan. 3. pelincir minyak dan gris untuk enjin kereta dan jentera lain 4. Petroleum (atau parafin) lilin yang digunakan dalam pembuatan gula-gula, pembungkusan, lilin, mancis, dan penggilap 5. petrolatum (jeli petroleum) kadang-kadang dicampurkan dengan lilin paraffin dalam produk perubatan dan kelengkapan tandas. 6. Asphalt yang digunakan untuk merintis jalan raya dan lapangan terbang, terusan dan takungan permukaan, dan untuk membuat bahan-bahan bumbung dan pengalas lantai 7. Petroleum kok digunakan sebagai bahan mentah bagi karbon dangrafit produk, termasuk elektrod relau dan pelapik, dan anodesyang digunakan dalam pengeluaran aluminium. 8. Petroleum feedstocks digunakan sebagai bahan mentah kimia yang berasal dari petroleum terutamanya untuk pengeluaran bahan kimia, getah sintetik, dan pelbagai plastik. Minyak mentah tidak boleh digunakan dalam keadaan semulajadi. Ia akan dihantar ke kilang penapis minyak, di mana ia dipisahkan kepada campuran yang mudah. Petroleum yang ditapis adalah kebanyakannya terdiri daripada campuran pelbagai hidrokarbon (sebatian yang terdiri daripada atom karbon dan hidrogen) Sebelum minyak mentah boleh digunakan, ia mesti terlebih dahulu dipisahkan secara berperingkat-peringkat. . Proses ini dikenali sebagai penyulingan berperingkat. Setiap peringkat mengandungi campuran molekul hidrokarbon yang berlainan tetapi mempunyai saiz yang sama dengan ciri-ciri yang sama. Molekul yang sangat besar boleh dibahagikan kepada molekul yang lebih kecil yang lebih berguna. Proses ini dipanggil keretakan pemangkin (catalytic cracking)

SCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API)

NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

Penyulingan berperingkat Penyulingan berperingkat adalah proses yang menggunakan takat didih untuk mengasingkan petroleum kepada campuran beberapa pecahan. Pecahan- pecahan petroleum adalah hidrokarbon iaitu sebatian yang mengandungi elemen hydrogen dan karbon. Mereka adalah sebatian organik, kerana semua sebatian organik mengandungi karbon.

Penyulingan berperingkat adalah pemisahan campuran ke dalam bahagian-bahagian komponen, atau pecahan, seperti dalam memisahkan sebatian kimia oleh takat didih mereka dengan memanaskan suhu di mana pecahan beberapa kompaun akan menyejat. Ia adalah jenis khas penyulingan. Pada amnya, ia mendidih komponen bahagian di kurang daripada 25 C daripada satu sama lain di bawah tekanan satu atmosfera (atm). Jika perbezaan dalam takat didih adalah lebih besar daripada 25C, penyulingan mudah digunakan. Sebuah kilang penapis minyak adalah tumbuhan proses industri di mana minyak mentah diproses dan diperhalusi ke dalam produk petroleum yang lebih berguna,
SCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API) 4

NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

seperti petrol, minyak diesel, asfalt, minyak pemanas, minyak tanah dan gas petroleum cecair untuk memisahkan minyak mentah kepada bahan yang berguna (atau pecahan) mempunyai hidrokarbon yang berbeza titik yang berbeza mendidih. Petroleum mentah dipanaskan dan berubah menjadi gas. Gas melalui turus penyulingan yang menjadi sejuk sebagai kenaikan ketinggian.

Apabila sebatian dalam keadaan gas menyejuk di bawah takat didih, ia memeluwap ke dalam cecair. Cecair boleh dilukis turus penyulingan pada ketinggian pelbagai. Walaupun semua pecahan petroleum mendapati penggunaan, permintaan yang paling besar adalah untuk petrol. Satu tong petroleum mentah mengandungi hanya 25-35% petrol. Permintaan pengangkutan memerlukan lebih daripada 50% minyak mentah akan ditukarkan kepada gasolin. Untuk memenuhi permintaan ini beberapa pecahan petroleum mesti ditukar kepada gasolin. Ini boleh dilakukan dengan "retak" memecahkan molekul besar minyak pemanas berat; "pembaharuan" - mengubah struktur molekul molekul petrol berkualiti rendah; atau "pempolimeran" - membentuk molekul yang lebih panjang daripada yang lebih kecil. Keretakan ini sentiasa dilakukan dalam ketiadaan udara. Kaedah retak termasuk Cracking Haba, Cracking Stim, keretakan bermangkin dan Hidro-retak. Semasa retak terma, pada suhu suhu 500'C dan tekanan sebanyak kira-kira 3000 kPa, molekul alkana besar melanggar down.This yang merupakan salah satu kaedah retak pertama yang digunakan. Hari ini kaedah yang lebih cekap telah dibangunkan. Semasa Pemecahan stim, alkana dicampur dengan stim yang dipanaskan untuk 900oC. Produk yang kaedah ini menghasilkan alkena yang banyak. Kaedah yang paling biasa digunakan dalam penapisan minyak adalah
SCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API) 5

NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

keretakan bermangkin.Sebagai molekul alkana lulus lebih pemangkin, keretakan berlaku.Akhir sekali, keretakan Hydro, ini adalah satu kaedah baru yang menggunakan hidrogen dan pemangkin pada suhu sekitar 250 dan tekanan 1000 kPa. Kaedah ini menghasilkan petrol berkualiti tinggi.Sekali keretakan lengkapkan produk yang berbeza boleh dipisahkan menggunakan penyulingan pecahan. Penyulingan berperingkat memisahkan komponen minyak mentah yang berbeza dengan menggunakan sifat fizikal takat didih. Pemisahan ini dilakukan oleh pemanasan, penyejukan dan memeluwap .takat didih mengubah cecair kepada gas (wap) pada tekanan atmosfera yang normal. Bahan-bahan yang berbeza mempunyai takat didih yang berbeza. Dalam eksperimen ini, kita akan menentukan beberapa sifat campuran cecair, sebagai simulasi minyak mentah. Kita akan menyuling campuran dan mengkaji sifat-sifat pecahan yang terhasil untuk melihat sama ada kita akan berjaya dalam mengasingkan cecair yang dibuat daripada campuran asal. Petroleum dari kerak bumi hanya boleh digunakan selepas mengalami proses pengasingan kepada komponen-komponen hidrokarbonnya. Petroleum juga terdiri daripada campuran hidrokarbon yang mempunyai saiz molekul yang berbeza. Penyulingan berperingkat merupakan satu cara untuk mengasingkan cecair-cecair yang berlainan di dalam satu campuran yang mempunyai takat didih yang berbeza. Bagi mendapatkan pengasingan yang sempurna, julat perbezaan suhu mestilah besar. Petroleum mentah yang merupakan cecair yang pekat, hitam, melekit dan likat dipanaskan di dalam relau pada suhu 400oC. Wap yang terhasil dilalukan melalui turus penyulingan untuk mengumpulkan pelbagai pecahan. Pecahan yang berbeza terkondensasi dan dikumpulkan pada ketinggian turus yang berbeza mengikut takat didih pecahan. Sebatian-sebatian yang mempunyai rangkaian karbon yang pendek akan mendidih terlebih dahulu kerana takat didihnya yang rendah. Setiap pecahan yang terkumpul mempunyai kegunaan dan sifat-sifatnya yang tersendiri. Semakin tinggi takat didih pecahan, semakin likat, gelap, sukar menyala dan terbakar dengan lebih berjelaga. BAHAN / RADAS:

SCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API)

NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

Petroleum, anti-bumping granul (serpihan porselin), kertas turas, kaki retort, termometer (-10 - 360 C), kelalang penyulingan, kondenser Liebig, kelalang kon, kasa dawai, tungku kaki tiga, piring kaca dan penunu Bunsen .

PROSEDUR: A. Penyulingan berperingkat Petroleum 1. Radas disediakan seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 1.

Thermometer

Distillation flask Liebig condenser

Water out Petroleum Porcelain chips Water in Distillate

2. Petroleum dipanaskan perlahan-lahan dalam kelalang penyulingan. 3. Pecahan pertama petroleum dikumpulkan pada suhu 30 - 80 C. 4. Pemanasan dan pengumpulan penyulingan diteruskan dalam termos kon berasingan dan berbeza julat suhu pada 80 - 120 C, 120 - 160 C dan 160 200C. B. Ciri-ciri pelbagai Penyulingan

SCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API)

NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

5. Warna setiap penyulingan diperhatikan. 6. Kelikatan penyulingan diperhatikan dengan mencondongkan kelalang kon. 7. Setiap hasil penyulingan dituangkan sedikit ke dalam piring , disejat dan dipanaskan.Warna nyalaan dan jelaga yang dihasilkan diperhatikan. 8. Pemerhatian direkodkan. HIPOTESIS Semakin tinggi suhu, semakin likat hasil penyulingan. Semakin tinggi suhu, semakin sukar pecahan terbakar. Semakin tinggi suhu, semakin gelap warna pecahan hasil penyulingan. PEMBOLEHUBAH (a) malar: jenis minyak mentah (b) manipulasi: julat suhu (c) bergerak-balas: warna, kelikatan dan kebolehbakaran pecahan/hasil penyulingan. KEPUTUSAN Pecahan Julat Suhu (oC) 1 30 - 80 Tidak berwarna Tidak likat Sangat tinggi (Mudah terbakar) 2 80 -120 Kuning muda Likat sedikit Tinggi (Mudah terbakar dengan sedikit jelaga) 3 120 -160 Kuning Agak likat Rendah (Susah terbakarbanyak jelaga) 4 160 -200 Perang Likat Sangat rendah Tidak terbakarSCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API) 8

Warna

Kelikatan

Kebolehbakaran

NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

banyak jelaga)

PEMERHATIAN

Kuning muda dan sedikit likat Rajah 2 warna dan kelikatan

Tidak berwarna dan tidak likat

Mudah terbakar dengan sedikit jelaga Rajah 3- jumlah jelaga yang dihasilkan

Mudah terbakar tanpa jelaga

SCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API)

NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

Menghasilkan Menghasilkan banyak sedikit Terbakar jelaga Terbakar jelaga lama sekejap

Rajah 4- masa yang diambil untuk terbakar PERBINCANGAN

Rajah 5- jumlah jelaga yang dapat dikesan.

1. Petroleum terdiri daripada campuran hidrokarbon yang mempunyai saiz molekul dan takat didih yang berbeza-beza. 2. Melalui eksperimen yang telah dijalankan, dapat dilihat bahawa pecahan 4 mempunyai takat didih yang lebih tinggi kerana hidrokarbon yang terkandung dalam pecahan tersebut mempunyai saiz molekul yang lebih besar. Pecahan 1 pula mempunyai takat didih yang paling rendah kerana mempunyai saiz molekul hidrokarbon yang lebih kecil. Daya tarikan antara molekul turut bertambah dengan pertambahan saiz molekul. Dapat disimpulkan bahawa saiz molekul hidrokarbon bertambah daripada pecahan 1 ke pecahan 4. 3. Kelikatan juga bertambah daripada pecahan 1 ke pecahan 4 kerana daya tarikan antara molekul juga bertambah apabila saiz molekul bertambah dan akan menyebabkan molekul sukar untuk menggelongsor di atas satu sama lain. 4. Molekul hidrokarbon dalam setiap pecahan adalah molekul kovalen yang tidak berkutub. Oleh itu, hidrokarbon dalam semua pecahan tidak larut dalam air yang bersifat berkutub.
SCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API) 10

NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

5. Apabila hasil penyulingan dibakar, jelaga yang terhasil semakin bertambah daripada pecahan 1 ke pecahan 4. Pertambahan kejelagaan nyalaan ini kerana bilangan karbon per molekul hidrokarbon bertambah. 6. Sebagai langkah berjaga-jaga, aliran air dalam kondenser Leibig hendaklah dialirkan terlebih dahulu sebelum penunu Bunsen dinyalakan. Hal ini bagi menyejukkan wap panas yang terhasil dan menyebabkannya terkondensasi dan dapat dikumpulkan sebagai hasil penyulingan. 7. Selain itu, setiap sambungan alat radas hendaklah dipastikan ketat bagi memastikan pendidihan berjalan lancar dan tiada wap yang terbebas keluar. 8. Serpihan porselin digunakan sebagai pencegah hentakan dalam kelalang penyulingan bagi mengelakkan petroleum daripada melompat masuk ke dalam salur pengantar apabila dididihkan.

KESIMPULAN Semakin tinggi suhu, semakin bertambah kelikatan, semakin sukar kebolehbakaran, kejelagaan nyalaan bertambah dan warna juga semakin bertambah gelap. Hipotesis diterima. SOALAN 1. Bincangkan kemudahbakaran penyulingan berperingkat petroleum. Semakin tinggi suhu petroleum, semakin berkurang kebolehbakarannya 2. Bincangkan hubungan antara takat didih penyulingan berperingkat dengan: a. warna penyulingan :

semakin tinggi takat didih, semakin gelap warna penyulingan b. kelikatan penyulingan: semakin tinggi takat didih, semakin bertambah kelikatan penyulingan.
SCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API) 11

NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

c. jumlah jelaga yang dihasilkan oleh penyulingan : semakin tinggi takat didih, semakin banyak jumlah jelaga yang dihasilkan oleh penyulingan. 3. Pecahan X mempunyai formula C6H14. Ramalkan warna, kelikatan dan jumlah jelaga yang dihasilkan oleh X. Julat suhu Warna Kelikatan Jumlah jelaga 80 C - 120 C kekuningan Sangat rendah jelaga) sedikit jelaga

Pecahan X

sedikit

yang dihasilkan

4. Tulis persamaan kimia seimbang untuk mewakili pembakaran petrol (C8H18). 2C8H18 + 25O2 16CO2 + 18H2O

5. Pembakaran yang tidak lengkap keputusan petrol dalam pelepasan gas-gas beracun seperti karbon monoksida dan nitrik oksida. Tulis persamaan kimia seimbang untuk mewakili yang tidak lengkap pembakaran petrol (C8H18). C8H18 + O2 CO2 + H2O

6. Apakah biodiesel? Biodiesel ialah bahan api diesel yang berasaskan minyak sayuran atau lemak haiwan yang terdiri daripada rantaian panjang alkil (metil,propil atau etil) ester. Biodiesel biasanya dihasilkan melalui tindakbalas kimia lipid seperti minyak sayuran, lemak haiwan dan alkohol. Sebagai contoh, minyak sawit ditindakbalaskan dengan methanol dengan kehadiran mangkin untuk menghasilkan biodiesel. Istilah biodiesel adalah piawai sebagai mono-

SCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API)

12

NOR HANANI BINTI SAAID (700310-02-5674)PPG SCE B 0611/2434

2012

alkil-ester di Amerika Syarikat. Biodiesel kerap digunakan dalam enjin sama ada secara sendiri atau digabungkan dengan petrodiesel. 7. Apakah kelebihan menggunakan biodiesel berbanding dengan bahan api petroleum? Ketika biodiesel dibakar, ianya menghasilkan signifikan output karbon yang minimum dan racun pada tahap yang paling rendah. Ini menyebabkan biofuel menjadi bahan alternatif yang lebih selamat untuk memelihara atmosfera disamping menurunkan kadar pencemaran udara. Pada waktu yang sama, biofuel juga lebih bersifat mesra alam dan dapat mengurangkan pembebasan gas rumah kaca jika dibandingkan dengan bahan bakar yang biasa digunakan pada pengangkutan konvensional

SCE 3103 - LAPORAN AMALI 1 (BAHAN API)

13