Вы находитесь на странице: 1из 201

1988-2008.

( )


2009
1

327 : 941 (479.25)


66.4 + 63.3 (2)

- 259
`

`
, ..., ,
-

. -
,


- 259 1988-2008.: / - .:
, 2009.- 400 :
` : ` 1988-2008. : - ,
: :

` , : `
,




E-mail: vahe_naum@yahoo.com

66.4 + 63.3 (2)


ISBN 978-99941-2-224-0
. , 2009.
3


: :
. ,
-- :
2006. ` - - ,
1980-90- :

:
-- , , `

:

,
:
, , --, -

:
` , , --
: , ` :
: ` , :
, ` - : , , , , , , ,
: .
,

` :

:
`

,
:
(1988-2008.),

( , , , ), : , 1988- 1990- ,
` 2008.:
, ,
,
:

, ,
: , `
:
, -

,
`
:
, ` : .
, :
- ` -

: ` , , , , ` :
, ,
`
(1988-2008.) : ,
, ` `
.
( )
( , ` ,
), ( ,
` ) ( -
, ` )
,
: ` : ` : ,


`
-`

( ), `
-- :
,

(, ),

`
: : 180 , 200 :
`
13-16- ` , ` , `
: ` ,
, , ` 16-
, `
,
:
, , `
, -,
-:
,

,
: , -, ,

:
, : , ,
: , -

,
150.000 : ,
, :
`
, ` :
- ` - - - :
`
: ,
` , , - : , -, , ,
,
:
,
,
, :


: , -
, , , ` ,
: ,
:
`
, , (. ` , ): : 1829-1830

11

10


: : ,
, , , , - : , , , ,
: , , : , :
, ,
, :
`

: . - , :
` ,

:
, , :
, , , ,
, : , , : , : ,
,

:
,
,
` - , : .
, , - ,

: ,
- : , ,
,
, : 1980- ,
` , :
,
, , , , :
, ` :
: , ` : ` :

:
` ,

, , , , ` : , , , ` : 200
, ` ,
: .
,
` , :
, , , , , :
` , -

, ,
, : - ,
: :
-:
` :
`
, ` :

: , ,
, ,
: :

12

- .
...

(www.mitq.org)` http://www.mitq.org/?l=arm&id=13&news=1031
(03. 07. 2008.):

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
Am&NewsID=1561&SectionID=0&Date=01/22/2009&PagePosition=16
(17. 07. 2008.):

`

,

` : : -- ( , `
, ` , , : : `
,
` ): - :
1918.

13

15

14


` :
-
:
( . ., :
. , 1999(1), . ., XIX XX . , 2003(2),
., (1918-1920),
, 1996 (3), . ., 1917-1923(4) 1999, ,
1918 , , 1997.(5), , ,
1999(6), , - 1918-1921, , 2002(7), , ,
, , 2003(8)):

-, . , . ,
-, . :
,
` , 1928-1929 (9):
` , :
`
:
1918
` :
, , - , , I ` -

, -
. ,
, , ,
, , ,
, :

: , `
:
. , - : , ~
,
( ., - , , , 1928,
28 , 77):
` 1918. . : ( )
:
2-3 ,
` ( ,
), ( ),
(
), `
:

:
`
:

:
- -, ,
, : `
: : ,
, - -, , ( )` : , 76,446
6578 , ` 63,148 7533 ( , 1912 1913.):
, 1917.
`
: , ,

` (): 1917. 3
(. , . ,
. ) ( )` ,
:
, ,
( )
:
16

, 1917.

, ( ) ([9]1928., 28 , 89): 1917.
` :
- ([2], 271):
1918. ( )
:
, . , :
, , ,
, ([9]1928., 28 , 89): 2
,

() :
50-60 , `
, , , : `
, , ,

, ( ) 1918. -
` , ( ) ( / /
)
: `

17

, :
, , - . , .
. , , ,
( )
,
,
([9]1928., 28 , 90):

, , , , . , . ,
, ` , ,
([9]1928.,
28 , 91): `
. , , , - ` ( ) : :
,
, `

1918. 30- I
: , 1914. - :
: . . , , 18

- - ,
, `
: : 29-

. , ,
- ,
.
, `
` , ` , , ,
([8] 109): `
1918. 7- . .

,
1917.
,
: , , -
, , , :
,
`
,
, 19

21

20


,
, ,
:
,
: -, , : ,
,
, :
. ,
, `

`
, ` : ... , ` 5- ,
, () ([2], 300):
: 7- .
, ( , ` ), ` , ([2], 300):
, - : `
:
1918. 11-12- 4-

([8] 110): , . ,
`
` . 1918. 1- (-. .) . - , : ` , . ,

, (
) , ([8], 111-112):
:

1918.

:
,



(1918.)
,
( ` . .)` . (
` . .) , ,
([9]1928., 28 ,
92): -

23

22

` -:
()
:
()
:
, ([8],
175): . .
([8], 175):
` :
, :
, :
` 31- 24-:
: -:

:
: 24-,
: : . - .
.
` , , , : (, 1965,
. 186):

:
([2], 302):
- : `
: 17- . .
,

:
, , , ,

, ([8], 156):
, .
(1918. ) 22 ([8], 159):
: 15-20-
:
, ,
, : , , 25-
. , ,
` ,
` ( ) , ` :
:
, -

25

24

, .
1929. . ...
, -
` ` . . ,
:
( 141):
- ` 1919. 9-17-:
, , , , , ,
: ` 13- ` 800
, :
, ` ( ) 600- , , , : , ([2], 307):
17-: : , , , -: (
,
) : `
,
. -,
` , -


` , ,
, ,
- :
` : . ` , , , , :
. . `
:
, :

([8], 191): 1918. 30- . :
: :
, .
: .
, . , . : : :
: :
: , ,
, : : ` 476
:

:

27

26

: , : , `

:
- , : ,
, , , , :
. 2- `
,
:
1919. 2-
-
: ,
, , () : 2-
, `
:
() : : , , , ,
, :
- , ` ,

: , ,
` , :
1919. 29-30- -
,

, ,
, , ,, 31 24.00- :
. ( ,
, )
: , . . , 1921. 6- .
- , ( ` ), (, ,
, ) - `
. , , , -, , , , 1921. 6- - : ,- .
,- ,
() 7-
, ([2],
345):
, ,
, ` , , :
- ` , : 1919. . , ` . . , `
- ,
: -

. , (, , , , ),
, :
, (
),

(` ), , , :
-
, , ,

:
. .
` - : , ( ` . .: . ) 1918.-

,
:
-
3000 . 35-40 , (, ,
1928, 28 , 100-101):

-- 1988-2008.:

20-

(www.mitq.org)` http://www.mitq.org/?l=arm&id=22&news=
938 (29. 05. 2008.):

(http://www.bagin.info/)` http://www.bagin.
info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1476&SectionID=0&Date=07/01/2008&Pa
gePosition=2 (08. 06. 2008.):

--

-- 20- (19882008.) :

:
: : .

28

29

31

30

17- ) , , , :
31- , 5: , , , 6: , ,
: 26 , 7: ,
.

8:
31- ,
, , . . 9:
,
. 25- . . 10 :
,
15-,
,
. . 11,
12:
1991. ,
: 12- , , :

1. 1990. `

:
.
05/02 ,
(. . )`
- 1: . , ,
. 2 3:
.. : ,
.
:
: ...
: , (. ` ..) 4:
2. , , , : ,
`
,
:
: 31- , , 17- (-

33

32

): .
, 2-
, .
, : :
16:
,
: , .
, : ,
17: .
, :
. 18: ,
,
, , ,
, ,
19 (,
, )20:
, , ( 1991.
17- . . )21: , ( ),
22:
1991. 20- . ,
. . , ... ? 23: -
.

5.000 : 20- .
, , : , , :
. , : ,
. 20.02.1991.
(.):
12- , ,
13 , , , , , , 14:
, :
, : ` ( ):
. -, , ,
, ...
, ( 15 -

35

34

1. , :
2.
.
3. `
)
()
.
)
29:
, , : ,
, ,
, , (
): ,
()
, : . , ( ), , ,
,
, ... 30:
, 1991.
( ) 31: 11- ` ,
, :
: , , ,
:

( . ),
( . ),
( . ), ( . ), - ( . ),
( . )24:
20-, , . .
,
25: , , ,
:

17- ,
:
,
. 1991. 11- . .
26: 18- .
-, ,
.27:
3.

: .
, ... ...28:
4. : .
1991. 23- N 419 , .

37

36


, - ( ), (
1 ), ( 1 )35: , ,
, ,
, ( )
- :
-
36:
, - : , :
37:
1991. 26- (
` ..) , , 1986. , ,
38: 1991.
(
4 . ), 39:
6. - (
)
: ,
1988. , ( 5.000 )
: ( ).


40:

5. -
:
1991. 29- , 90%-
: .
, 1991. 26-
, : , ( ) - :
`
(, (27.08.1990. N05/02 )

. ): -

: ( ` ..)

: ..., , , ` - : ` -
,- 32:
- :
-
33: 21-, .
1991 . 26- -
(
,
, )34:

39

38

1992. 6- N 128 1992.


10- (N 290)45:

,
: , ,
(
) 1950- ,
.
: 21 (), , :
` 1992.
11- N 2546 21- N 25 (
)47
N 48, N 128 N 290 : : , ,
, , ,
:
,
N 25 ( , )
48, 21- N 25
,
. (3- 3- )49: ,
-
( , , ), - . -

,
,
:
,
, :
, ,

, : , 79- , -,
,

41: ( ),
, , 42:
7. 1992. , , () , , : 1992. 18-43, -
: 4-
.
,
,
44: , ,

41

40

, ` , 55:
, ( ),
, N 1, 2, 3 56: , -
, ,
57: , 21 -
, ( 1992. 18- N 48 `..) :
, 58: -
`
,
:
` ,
(, -
(), , , ),
:
, ,
70
59 (
),
, ... , , , -

,
(
6- )50: , .
N 48, N 128 N 290 ( 11- )51:
8.
` 1992.
7- 52, ,
, :
, , :

53:
` , , 54: , ` 1992. 6- N 128 ( 21 - ), ,
:
, N 10 , 21 -
, :
...

43

42

( )
1993 . 16-
,
:
: 63:


: 1993.
16- , .
,
, : :

64 . ,
65:


60: , , -
, ,
:
. , , ( ` ..)
, ,
,

...61:
` 1992 . 7- 10-, , , ,
:
, () , .
( ) ,
62: , , ,
:
,
:
9. ,
, `
1992. - :

45

44

-
, :
-
,
( () ), ,
:
` ,
, , , , , ,
, , ,
, ,
-
,
, ,
66,
:
, , , :
:
:
:

, , -
: ,
, , -

,
: ,
:
10. , - ,

` 1993.
16- .
, .
) 6

47

46


71: ,
- -
:
: ,
, 72,
, 73: ,
`
: .
: , `
, . -
. , - :
12. 20- . ,
- -
` 1996. 25-
840 74: - ,
. . :
,
(1996. )
:
-
, , 75, .
,
, :

, ` 14 , :

: :
11. 1996. . - 67: ,
: 9 , 4-
68:

,
,
,
:
. (, , ) , ,
69:
, , , 70%
2% , -
, , -
: , 70:
, , , - , :
,
, : , -

49

48

, :
14. 1999. 31- 80:
, , ,
,
81: , ,
: - :
,
82, : ,
`
:
15. 1998. , , , ,
,
83:
. 120-150 ( , 35 ), :
16. 1998. 25-
84: ` 2- 3- ,
(, ,

, ` 1997. 1,1 (
), 1998. 1,5
76: . 14
-
, 77: , .
:
13. 1998. 12- , 20
, , ,
78:
`
:
,

: ,
,

(1998 . ), 1999.
,
:
(. ) 79: , , .
, - (.
-),

51

50

,
: 1989.
124327 63,3%, 1997.

129.158 58,25%, ,
, -

), 85:
, 1998. 16- ,
:
1998. :
.


, 2000-86: , 2000-87: : , 2000-,
, :
, : :
, () : ,

,
( ,
1998. 123 338 224-
, 94- , 12-
)88,
, :
,
, 2000- , 89 :
` ,
( 443 , 243,

216, 299, 315 ) , , - , : , , ,


10.000 , 6.000 400
90: ,
96% 22
5- ,
,
91:
17. 1989, 1997 2002
:
1. -
1989. 92

2. - 1997. 93

59.351 (30,2%)- 92566


41,75%: ,
2002. .
3. -
2002. 94

, 1997. , 2571-,
15811-, ,
,
, :
18. 2000. 5-

,
(): , ,
, , ,
300-400 :
-
95:
19. -- , ,
- , - , .
:

20. -
(- -
, (11 2004., . ), - ,
(2 2005., . ), - , (24 2005., . ))
: , , , :
21. -- ` 1991. 23- .
N 419 :
-- , : , -
- , :
, -
:
______________________________
1
2

, , N 05/02, 27.08.1990., . :
.
: . 1989. 9- ` - : 1989. 13-
: , 02.07.1991. N 117:
.., , / : /, .261:

52

53

3
4
5
6
7
8
9

10
11
12
13

14
15
16
17
18

, , N 05/02, 27.08.1990., . :
, , , N 384, 02.10.1990., . :
, 16.03.1991.:
:
, 30.03.1991.:
:

. , . : .
, 02.05.1991.:
. . - : , 1-7 , 2002.:
, 16.07.1991. N 128:
, 21, 25.07.1991.:

1989., , :
` , ` : ` -
( 7 ,
, , ,
) , : ,
. ( ): () , 1990- . :
: 1991.
: , , 1995, N 3 (9), .
, , 99:
, 16.03.1991:
, , :
, 28.02.1991.:
, 02.05.1991.:
, 13.03.1991.:

19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39

40

41

42
43

54

, 9, 10.08.1991.:
:
, N 160, 28.08.1991.:
, 4, 15.04.1991.:
werili, saqarTvelos respublikis prezidents baton zviad
gamsaxurdias..., 17 ivnisi, 1991 weli, q. axalqalaqi...:
:
, 21, 25.07.1991.:
http://www.abkhaziainfo.f2o.rg/analytics/EpZFApylEFDFHxsDH.shtml,
. , 04.12.1991., 12:
, 38, 20.11.1991.:
. :
saqarTvelos respublikis mTavroba, gankaruleba 419 g, 1991
wlis, 23 maisi, q. Tbilisi. . , 9, 10.08.1991.:

:
, 1, 25.03.1991., (
):
, 27.07.1991.:
:
, 22.08.1991.:
:
:

:

. :
, , , , - , ,
. , . , . , . , 31.07.1991.,
. :
. . . . ( - ):
saqarTvelos respublikis ministra sabWoTan arsebuli
miwaTsargeblobisa da miwaTSowyobis mTavari sammarTvilo
saqmTavarmiwaTsargebloba, axalqalaqis raionis agrosamrewvelo gaerTianebas, N 321, 12.04.1991 w., q. Tbilisi.
:
, N 48, 18
1992., . :

55

44 :
45 26.05.1992., N 48, . :
46 11.04.1992., N 25, . :
47 N 25 11.04.1992.,
11.04.1992., . :
48 11.04.1992., N 25, . :
49 N 25 11.04.1992.,
11.04.1992., . :
50 :
51 :
52 , , 7 1992., N 10,
. :
53 :
54 :
55 :
56 :
57 :
58 :
59 , 5-11 1992, 23:
60 , , 7 1992., N 10,
. :
61 :
62 , 35, , 1992.:
63 , 14, , 1994.:
64 , 04.02.1993.:
65 , 14, , 1994.:
66 N 237, , 31 1994., . :
67 , 05.06.1996.:
68 , 05.06.1996.:
69 TeTvaZe S., TeTvaZe o., somxebi saqarTveloSi (uZvelelesi
droidan dRemde), gv. 182.
70 , 06.06.1996.:
71 :
72 1995.
25-, 2- -

73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93

94
95

56


( , 05.10.1996.).
, 22.08.1996.:
, 22.11.1997.:
, 29.11.4997.:
:
, 13.12.1997.:
, 8, 20.08.1998.:
, 15.09.1998.:
, 4, 4-10 1999.:
, 2, . , 4, 04.02.1999.:
, 30.05.2006.:
, 02.09.1998.:
, -, N 1476-II , 1998., . :
, 07.03.1998.:
, 1, 2:
, 1, 3:
, 07.11.1998.:
- :
., , ( 21- , ), , 2006, 21:
,, , , 4, ,
2002, 56:
Samtskhe-Javakheti: Realities and Perspectives. UNDP: Tbilisi, 2004, p. 59.
http://www.abkhaziainfo.f2o.rg/analytics/EpZFApylEFDFHxsDH.shtml,
. , N 3-4, 1997. ( - . ):
http://www.statistics.ge/files/english/census/2002/Ethnic%20groups.pdf, .`
samcxe-javaxeTis polieTnikuri sazogadoebis problemebi, axalcixe, 2005, gv. 2:
. - ( - , -) - :
, - : ,
2000-2001 . ,
:

57

--

l
(www.mitq.org)`
http://www.mitq.org/?l=arm&id=22&news= 983 (16. 06. 2008.):
(http://www.bagin.info/)`
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1506&SectionID=0&D
ate=06/22/2008&PagePosition=1 (22. 06. 2008.):

- 20-
:
.. 1990.
, ,

:

-
1:
15
: 27-,

, `
, , . ...
,
2: ,- ,58

,
( ` ..) , ,
, : `
, 3:
, 1990. 14-`
, 232 ,
5 , 1
-
4,
, : :
: 5:
` .
,


: , . - ,
, `
, , ... : , ` 6: ,
-
, . 7:
1991. 29-` , : ` 59

61

60

` 21,7%-13:
, , , , , (
):
31-,

: 90,3%-, 98,9 %- 14: 90%-,
95%-, 90%
92 %-15: 1-

16:
9-, ,
: - . 12-
` 1918 . 26-
17: ... 31-

,- . 18: , ,
: . ,
:
` ,
1918.
-- :


, 60.000 :
30- 5- ( (-

8: , , ,
:
: , , , : , :
,
, , , 9: ,
, ,
10: , ,
(, , -
) 17-:
, ,
:
1991. 17-
11: ,

-
1991. 17- () .
... - , ,
, -
12: , 17-
-
185.647.355 148.574.606
, 80 , 76,4%-,

63

62


: ( )
, , ,
: , , :
: 2
1921. 16-24:
, , ,
1921. 16- -
13- - : , ,
25, ,
, , ` , : ,
, 26:
` ,

1918
(
: ,
1918. ,
, , -
, ):
--
, ,

-

) ):
( )
- : ,
1918.
( ,
--) ,
-- () :
, - ` 1991. 21- - ,
11
()19: , .

20:
( ) , : ,
`
1990. 9-, , - , `
, 1921.
21: , , : . 1990.
20- - , ,
,
22: 1922-
23: ,

, -

65

64

, -
-
- .30:
, : :
, , , 15.000 :
60.000-31:
, ,
` :
, : ` .
` : , , , 32` ,
, : ` (, ) : , (
) : :

- :

,
, :

(,
): , , ` (, ) :
(,
/, ) :
, ,
,
` 1991 . ,
, ( ) :
( , ` ( 12-) - . , )27:
` ,

. . :
,
,
, 28: ,

, :
29: , (
26-, ` 1918. )
:
, ,
6 :
, -

67

66

,
, . 25- ..38 : , 15-,
,
..39,
40:
1991. ,
: 12-
, ,
:
5.000 : 20- .
, , : , , :
. , :
. 20.02.1991
.(.):
12- , ,
41 , , , , , , 42:
-


:


, , , : ,
`
,
:
:
31- , ,
17-
(
17- ) , : ,
: ` 31-
,
33:
, ,
, 34: , ,
: 26 ,
35: ,
.
36:
31- , ,
, , ..37:

69

68

. 46: ,
,
, , , ,
, ,
47(, ` )48:
, , ( 1991.
17- . . )49: , ( ),
50:
1991. 20- . ,
. . . ...
51: -
`
( . ),
( . ),
( . ), ( . ), - ( . ),
( . )52:
20-, , .
. ,
53: , , : :

` 17- , -

, : , :
( ):

.


,
, ,







, ...
, ( 43 ): . ,
2- ,
. ,
:
: 44:
,
: , : ,
, , : ,
45: .
, :

: .
,
,
, , ,
,
,
:
, ,
,
, , :
, , ,
:
, ,
, ,
, : , , `
: : , , ,
, ,
: , , , :
`
, :
, ,
.
1.
, :
2.

3.

4.
5.

6.

7.

8.

9.
10.
11.

70

,
:
` :

:

, , :
, ,
:
(, , , ,
): :
, :
` :
, :
,
- : 1986.

: `
71

73

72

` ,
:
,
58:

`
: . ,
... , ,
...59:

` 1991. 25- 75- : .
... 74-
: ` , , , : , 75- 3 , : , -

60:

: .
1991. 23- N419 , .
1. , :
2.

:
3. `
)

,
` 1991. 11- . .
55: 18- .
-, ,
.56:
, :
, ,
, : , 13- , 57:
- -

) ,
)
,
)
,
) ,
)
,
, ,
:
,
: ,
:
.
., 17 1991.54

75

74

: , ( )
- : ` (,
(27.08.1990. N05/02 )

. ):
- : (`
..) : ..., , ,
. - : ` -
, - 64:
- : - 65:
21-, .
1991. 26- - ( , ,
)66:
, -

( ), (
1
), ( 1 )67: -

() ,
) 61:
, , : , , ,
, ,
( ): ,
() ,
: . ( ),
,
, ... 62:
, 1991.
( )
63: 11-
`
, : : ,
, , :
` - :
1991. 29-
, 90%- : . , 1991. 26-
, -

77

76

73:
- (
)
: ,
1988. , ( 5.000
) :
( ):
74:
,

,


:
,
, :
`
,
, . , , : ,
79- ,
-

`
,
:
:
, ,
72:
, . ` 1991. 26 ` - :
( - ` ..)
, , - 1991. 1-
, -

, ,
, ,
, ( )
- :
-
68:
, - : , :
69: . ` 1991. 26- ( `..) ,
, 1986.
, , 70: 1991. ( 4 . ),
71:

79

78

, ,
, , :
, , - , , 80:
, ` . -
.
, , :
, , , , , ,

, 81:
, , , , , , - (- ) ,
:
,


82: 13-,
(
) 83:
21-
,

, , 75:
( ),
, , 76:

, -
: ,
1991. 27- . :
:
7
,

, ( 1)77: : 3- ,
:

78: : 79: ` .
. ,
, ,
:

81

80

1992-1995 . , 17
89,

: 1991. 20- ( ) 90, 26-,
-, , , - ( ) 91 :
1991. 21- -
- 11 92: :

: . , , 93, :
15-, - . 94,
: .
: , 24-
( .
),
: , . ( ), .
( ) . ( ), (- ,
), .
- 95:
- , , - , , - (-

. ,
, : ... , , 21-
84:
, :
62-
85:
,
86:
,
,
. :
1991. ,
, : . , . ,
. 87:

, :
- , : , 1991. 13-,
,
. 88: -

83

82

. : 9 .
,
:
(,
)`
,
102:
,
: ,
, , :

. , .: ( . - ` ..)103:
.
- ( ) 100 (,
, -
)104:
.
, ` , 105:
` 4- .
75- ( ), 96- ( ), 186- ( )
257- ( ) 106:
- , -

()),
1989. 24- ,
:
: 1990. - ( ) ` .
: 1990.
)96,
, , :
. ` , . 97:
,
,
:
: , , , , , : - ,
98:
. ,

: , . ( ) , 99:
1991. , , , ,
100: . 101:
` 1- 2- `
2-3-
: -

,
107:
` , , : , 6-
. 108: 10
(
)109: , .
- : ,
:
(
1998. ),
: , , :
. . , : : ... 110:
, .
: 1992. 20- . 111: 1992. 15- .
,
, , , 112: ,
13-, 14- 113:
` . .
,
114:

,
, :
1992. 26- - . : 1993.
31-
: .
,
115:
, 1994. 25-
,
. :
116:

______________________________________
1 , 25.11.1990.:
2 , 27.11.1990.:
3 :
4 , 15.11.1990.:
5 :
6 , 2 , 1990.:
7 :
8 , 31 , 1991.:
9 :
10 . ,
:
, 5 , 1991.:
:
, 30 , 1991.:
, 3 , 1991.:
:
,
11
12
13
14
15
16

84

85

17
18
19
20
21
22
23
24
25
26

27
28
29
30

: : 98,9%- - : , , : - ,
: ..,
XX (1989-2000), , ., 2002,
.110, 189: , - :
, 10.04.1991.:
:
, 24.10.1991.:
,
24.10.1991.:
.., , / :
/, .261:
:
.., XX (1989-2000),
, ., 2002, .109:
, 29, , 1993: . ., , , -, 2002, 389:
., , ( 21- : ), , 2006, 25:
1991
, , `
(), ( ., , , 393):
. ,
(
)
:
, 16.04.1991.:
, 11.04.1991.:
:
1939.: ,

86

: . :
,
, : :
31 , 02.07.1991. N 117:
32 :
33 , 16.03.1991.:
34 :
35 , 30.03.1991.:
36 :
37
. , . : .
, 02.05.1991.:
38 . . - : , 1-7 , 2002.:
39 , 16.07.1991. N 128:
40 , 21, 25.07.1991.:
41 1989.,
, :
` , `
: `
- ( 7 , , , ,
) , : , .
( ): () ,
1990- .
:

: 1991.
: , , 1995,
N 3 (9), . , , 99:
42 , 16.03.1991:
43 , , :
44 , 28.02.1991.:

87

89

88

. . ( - ):
75 saqarTvelos respublikis ministra sabWoTan arsebuli miwaTsargeblobisa da
miwaTSowyobis mTavari sammarTvilo saqmTavarmiwaTsargebloba,
axalqalaqis raionis agrosamrewvelo gaerTianebas, N 321, 12.04.1991 w., q.
Tbilisi.
76 :
77 , 30.07.1991., . , 30.07.1991., 161:
78 :
79 :
80 , 31.07.1991.:
81 :
82 , 14.09.1991., . , 13.09.1991.:
83 , 14.09.1991.:
84 , 09.09.1991., . :
85 -
:
86
, , , , , 1991., .:
87 ., .., 42:
88 , 14.12.1991.:
89 , 271, 17.12.1991.:
90 , 21.12.1991.:
91 , 27.12.1991.:
92 , 24.12.1991.:
93 , N 117, 02.07.1991.:
94 , N 175, 18.09.1991.:
95 , 18.09.1991.:
96 .., , / :
/, .261:
97 , 264:
98 , 11.01.1992.:
99 , 19.08.1991.:
100 , 10.01.1992.:
101 , ., : -

45 , 02.05.1991.:
46 , 13.03.1991.:
47 , 9, 10.08.1991.:
48 :
49 , N 160, 28.08.1991.:
50 , 4, 15.04.1991.:
51 werili, saqarTvelos respublikis prezidents baton zviad gamsaxurdias..., 17 ivnisi,
1991 weli, q., axalqalaqi...:
52 :
53 , 21, 25.07.1991.:
54 , 21, 25.07.1991.:
55 http://www.abkhaziainfo.f2o.rg/analytics/EpZFApylEFDFHxsDH.shtml,
. , 04.12.1991., 12:
56 , 38, 20.11.1991.:
57
:
58
. :
59 . :
60 , 25 1991., . :
61 saqarTvelos respublikis mTavroba, gankaruleba N 419 g, 1991 wlis, 23 maisi, q.,
Tbilisi. . , 9, 10.08.1991.:
62
:
63 , 1, 25.03.1991., (
):
64 , 27.07.1991.:
65 :
66 , 22.08.1991.:
67 :
68 :
69
:
70
. :
71 , ,
, , - , , . ,
. , . , . , 31.07.1991., . :
72 , 21.07.1991.:
73 , 03.08.1991.:
74 . -

, .-.-. , ,
:
102 , 16.01.1992.:
103 , 10.01.1992.:
104 :
105 , 16.01.1992.:
106 :
107 :
108 , 08.01.1992.:
109 , 17.01.1992.:
110 , 01.02.1992.:
111 , 20.02.1992.:
112 , 01.01.1993.:
113 .., , / :
/, .267:
114 , 23.10.1992.:
115 , 14.01.94.
116 , 26.02.1994.:

90

-

.
--


(www.mitq.org)` http:// www.mitq. org/?l=arm&id=13&news=1102
(31. 07. 2008.):
http://javakhk.net/forum/
( )
` http://javakhk.net/forum/index.php?showtopic=933 :

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=
1739&SectionID=0&Date=09/03/2008&PagePosition=2 (25. 08. 2008.):





:

` : - : , :
, , -

91

93

92

-- : 1990- ` : ,
, -
, - -- : -
.
( ),
1993. 18-
6: 1990- (
)
1980-
, :
-- 1990- . , . - 1996.
-- 7: .
- 1996- ,
8` , ,

, 9: , , . 2002. 7-

: - , -, :
2008.
:
,
, : - , , - :
- ,
- (
. - . `
1992. 5- 1: 1992. 18-
, 2): 1992.

1992-1995
, 3: 1993. 19-
. .
, ,
,
4` 1993. 15- ,
5` :
,

95

94

, : , `
13, 11 , 14: 1997. 18- .
`
` . ,
15: -
50 `
,-
16: -- ( - ) .
17:
1998. - 18: ` ` 20-21- ,
- 17
, 5- . ` ,
,
-
19:
. . , . --
20:

2007. ( )
. - :
` : , , ,
, : , 17 `

- () 10,
` , .
: . , ... , , ...11: ` , .
, , : ` ` , , , ...:
: , : : ,
( ` ..):
,
12:
, , , :
- ` 1997.
`

97

96

: .-, . , , `
:
`
` -- , ` 27: ,

, ` 15000 28,
. ,

: 2007
(,
, , , ), , -- ,
, ,
, 29: , , -
:
` - `
/ 30 : -`
`
:
-

, 21,
. , , , ,
,
: `
, , , , , , , . 22:
- 2004-2007. ` 2004. 26-23: 1997. 3- - : 11 2007.
24
-- :
, -

2008-2011. 2008. 27- 25:

2004-2007. -
2004.
26- , 1997. 3- -
:
` ,
2005. 26-` 26:
, , -- -

99

98


, `
4-5 , , :
, 2008. 10-
`
200,000.0 . ` ` 2008
(
), `
1) `
110,000.0 . , ` 2008 ` 55,000.0 . , ` 88,000.0 . :
2) ` 90,000.0 . , ` 2008
` 45,000.0 . , ` 72,000.0 . 37: . --
,
, : , , --
` 1991 , :
--

` .
31: 2003-2007.
(` 17.000 $)32:
.
(` , 1920 ): , :
` , , ,
:

70.000$- ( ) ,
, `

: ,
, , , 2004. : 33, , , :

--
34: 2008.

(10.000$)35 , `
2008. , - , 36: ,
, `
-- ` 1991 , -

, ,
. (, ,
)
: ,
, 1999 ,
-- / , . 1. , 2., 3.: , ` --: ,
: `
:
,

: -
:


, -- / : ,
-: 2008.
100


: , ,


online 38,
.
:
,
, /` :
` , -: . : .
2003. , ,


121 -- , ` ` 39. ( ` ) -- . / 40:

` --
:

. 41, . :
-- `
. .
, 101

, ` . .
...
, 42:
, 43. - 44:
. 1. -
, 2. ` -- ` , , 3. , --
, :
, 4. `
/,
:
_________________________________
1
2
3

, 06.06.1992:
, 18.07.1992, .` ,
18.07.1992:
` , 06.06.1992, .` ` 1992-1995. , , 28 1993 , . ,.-0818-1:
` ` ,

102

, ,
19.05.1993: 1993 19-:
5 http://www.armeniaforeignministry.am/doc/conventions/3-15-georgia-sport-1905-93-a.pdf:
6 , 20.07.1993:
7 ,
, , ,
-- . .
, , ,
`
:
8 , ` ` , ` :
, (` , 06.06.1996): ,
- : : , , ,
` (
1995. 25-, 2- : ` , 05.10.1996) , (` , 22.08.1996): ,
: `
. - :
, `
, . .
, --
. - - :
9 .07.06.1996:
10 http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=793&SectionID=0&

103

105

104

16 :
17 , 22.11.1997:
18 ` , , 26.10.1998., .
, ` 07.06.1999., .`
, , 18.05.1999., ` -272, ` 27.05.1999.:

,
20.11.1998., . , ` 14.06.2001., .` , 21.07.1999.,
` -340, ` 26.07.1999.:
19 , 28.11.1998.:
20 , 23.10.2001:
21 ` () `
, 2001.
23- `
, 16.04.2002., ., `
-362, ` 16.04.2002.:
22 ` :
23 .-

2004-2007., 26.07.2004., . .
24 2004-2007 27-28-

: ` http://www.panorama.am/am/education/2007/07/07/kg/
25 ` `
2008-2011. , 27.06.2008., . :

Date=07/31/2008&PagePosition=21,
,
: 2007 - `
,
`
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1610&SectionID=0&D
ate=07/31/2008&PagePosition=1
11 . ( ` ..):
12 http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=888&SectionID=0&
Date=07/19/2008&PagePosition=17
13 , 06.05.1997:
14 ` , 03.05.1997.,
29.09.1998., ,` (` ) `
` , 09.06.1998., . , ` -108,
` 09.06.1998., .`

, 15.09.1998 ., ., ` 282-1, ` 11.10.1998.:

,
03.05.1997., 29.09.1998., ,` (` )
` ` , 30.06.1998., .
, ` -120, ` 30.06.1998., .`
, 15.09.1998 .,
., ` -280-1, ` 11.10.1998.:
15 , 19.11.1997:

26

27

28

29
30
31

32
33

34

35

`
, 26.08.2005., . :
10 ,
, , : -
2006. 17-:
` 2004. , ., `
12.02.2004., ` 10.03.2004, ` 15.03.2004.,
` N 216-, `30.03.2004.: .` 2005. , ., ` 24.02.2005., ` 18.03.2005., ` N 265-,
` 02.04.2005.: .` ` 2004.
, 2004. 2004. 12- N 216- , ., 05.08.2004.,
18.09.2004., ` 22.09.2004., ` N
1279-, ` 07.10.2004.:
` 2006-2008. , `
01.06.2005., ` 22.06.2005., ` 27.06.2005.,
` N 777-, ` 12.07.2005.:
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1542&SectionID=0&
Date=07/20/2008&PagePosition=1
http://yerkir.am/newspaper/?id=884
` ` 2005-2007. , ., ` 17.06.2004., ` 10.07.2004., ` N 985-,
` 27.07.2004.:
` :
` ` ,
2004. , ` 28.04.2004., ` 29.05.2004., ` -71-, ` 19.06.2004.:
` 2008. , `
20.12.200., ` 29.12.2007., ` N 1540-,
` 22.01.2008.:
` 2008. , 2007. 20- N 1540- 2008. -

36

37

38
39

40

41

106


, ., ` 25.01.2008.,
` 26.01.2008., ` N 35-, ` 07.02.2008.:
` 2008. , 2007. 20- N 1540-
, `
08.05.2008., ` 27.05.2008., ` N 474-,
` 05.06.2008.:
` ` 2008. , 2007. 20- N 1540- , ., ` 10.04.2008., ` 05.06.2008., `
N 544-, ` 21.06.2008., .`
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1315&SectionID=0&
Date=07/21/2008&PagePosition=7
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1610&SectionID=0&
Date=07/31/2008&PagePosition=1
` , ,

2003. , ` 15.05.2003.,
` 02.06.2003., ` 10.06.2003., ` N
655-, ` 03.07.2003.:
2007.
, , , , -- :
2007. ,
- , :
, , - : - -
, , : , . ( . - )

107

: : , , , ,
:
http://www.panorama.am/am/education/2007/08/22/krtutyun/, .`
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1030&SectionID=0&
Date=07/22/2008&PagePosition=14
42 http://yerkir.am/newspaper/?id=884
43 ` :
44 http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1520&SectionID=0&
Date=07/22/2008&PagePosition=2


,

:
--

(www.mitq.org)` http://www.mitq.org/?l=arm&id=
13&news=1136 (22. 08. 2008.):

` N 9-10 (1600-1601) (2008.
, 10-15):

http://forum.xosq.net ` http://forum.xosq.net/index.php?action=printpage;topic=126.0
(22. 08. 2008.):

(www.bagin.info)`
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=2244&SectionID=0&Date=01/
15/2009&PagePosition=1 ( 1),
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=2245&SectionID=0&Date=01/
15/2009&PagePosition=1 ( 2):


-
(,
2008, 90-105):


`
`
1921. 6-` ` `

1:
, ,
1930- , -

108

109

111

110

,
:
1993. 19-, ` 7: ` 18-, 202

8:
(, ,
)` 1993. 19 , , ,
: 9
10: ,

, ` ` 11:
, ,


( ), ,
, ,
` 12:
1993. 13: ` , `
1992.14, 15:

- :
, , , - , ` :
,
2, `
- 3: , , ,
1991. 12- ` `
4:
, ` - `
- 5:
- : , ,

: ` - -
- : , 1990-92.` , 1992-1994. ,
1994.
,
: , 6,

, `
:
, , -

113

112

,
-
. . ` , `
, , , ,
: , , :
,
:
:
19:
1994.
20:
1995.
21: , ` - (, ) 22:
- . - `
1998., 23
24: , - 25, ` .
` 12.12.1997. N 583 ( ` 04.01.1998.) 2 . 2.
( ), , , (` )
: . `
,

1993. , 16: ,
- 1993. 19- , ,
, 2000. 9-`
` : , , 17:
` `
06.12.1993.
N 615 13- , ,
. 13. `
, , , `
: , - , ` - , :
-
2- , . , -,
18:
, , `

: , `

, : -

115

114

:
199826, 199927, 200028 -`
29 ,
:
--
, ,
,
:
28.02.1998 . N 7-

III.
. 3.1. . , , ,
, , , 7
, 1.5 1.5 - 3

: `
1998. `
3- N 338 . 1. , , ,
, , , `
) 7 1,5

.
) 1,5-3 50 -

.
. - 7- -- , ` 7- : .
` 25.06.1998., 1998. 3-
N 338 :
- ` ( - ) , ,

: ` ,
` : . : -
--
: , 7
-- : , ` 1998. (
):
1998. . ` -: ` -

117

116

1- 2003 15-:
,
, .
, 30, --
`
: , - -` `

: 2002, 2005 ( )
2006 : .
21.11.2002 . N 1851-` ` 1998 3- N 338

1- . . 1-

: ` 1998 3- N 338
19.05.2005 . N 604-`
. .1. ` 1998 3- N 338
` 1-
: 2005. 2-
, ` 30.11.2006. N 1758-` 1998 3- N 338

. 1- . . 1 .1. ,
`
, ` , :
27.07.2000. N 419`
: . 1.
, 2000 1- 2001 15-

, 20 ` , , ,
, , , , ,
, ,
()
: `
11.07.01 N 630 31.05.02 N 637
` 2001
1- 2002 15- 2002

119

118

--
:
` 200636,
200737 2008 -

` --
:
2006. 23.02.2006 . N 211-38
10.08.2006. N 1444-39 ` 45
110 `
, `
- 40: --- . 2007.
132.279,5 .
`
41:
- , , ,
. 1. - ,
, , :
` -
,
: 2. ` -
` , `
: 3. ` --

: ,
:
` 200131, 200232, 200333, 200434 200535 ,
, - , ` - ,
: - :
` -- :
, ` : , , : `

2001. 29- N 251 (` 28.06.2007.
N 758- ):
,
,

, : - , ,
, :
, - , ` -

-- ,
,
-: 4. -
,
-- ` , .
, - : 5. ` - , ` - , ` , ` :

3
4
5

___________________________________
1
2

.., 19- 20- , , 2003, 344:



2008. 12- , ,
. ,

, -
, `
: ,- . :
` http://www.civil.ge/rus/article.php?id=17276&search=: . . ,
( ` . .) 1921. ( )`
: ` http://www.apsny.ge/news/1218699600.php, .` http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/georgia/1040387.html: -

120

1921. , 2008. 13- . ,


: ` http://www.apsny.ge/news/1218699600.php,
.` http://www.civil.ge/rus/article.php?id=17306&search=:

:
,
` (. ) ,
:
.
. :
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Ru&NewsID=1664&SectionID=0&
Date=08/15/2008&PagePosition=1
, 16.04.1991:
` `
, . , ` 19.05.1993., `
19.05.1993., `19.05.1993.: `
1993.
19- ` -

.
1993-1995. 35 : `
., -- - (1980- . 1990- .),

121

7
8
9

, 2006, 165:
, 20.05.1993, .` ,
20.05.1993:
, 21.05.1993:
1992. 4- (` `
, . , `
04.01.1992., ` 04.01.1992., ` -58,
` 04.01.1992., .`
, ` 30.01.1992., ` 68,
` 30.01.1992., ` 22.04.1996.):
:
1999. :
2001. ` 2001. 6- 603 (` ` ,
. , `06.07.2001., ` 06.07.2001., ` 06.07.2001., ` N 603, `
06.07.2001., .` ` , . ,
` 20.02.2003., ` 13.03.2003., `
24.03.2003., ` N 247-, ` 12.04.2003.,
2004, 2006 2007 ): :
800 :
1996
ASYCUDA ++ : 2008 1-
TWM : `
http://www.customs.am/armenian/index.php: ` 2008. 20- u u u
: `
http://www.lragir.am/src/index.php#top:

10

11

12

13

122

` `
, . , ` 19.05.1993., `
19.05.1993., `19.05.1993.:
` ` `
, ., `
19.05.1993., ` 19.05.1993., `
18.04.1993., .` `
, . ,
25.05.1994., ` 25.05.1994., ` .-1064-I,
` 25.05.1994.:
` `
, . , `
19.05.1993., ` 19.05.1993.,
`19.05.1993.:
`
, . , ` 19.05.1993., ` 19.05.1993.,
`19.05.1993.: ` , . , ` 19.05.1993., ` 19.05.1993.,
`14.04.1994.:
`
, . , ` 15.06.1993., ` 15.06.1993.,
`15.06.1993., .` http://www.customs.am/armenian/index.php / ,
:
`
, . , ` 15.06.1993., ` 15.06.1993.,
`15.06.1993.:
`

, . , ` 24.06.1993., `
24.06.1993., ` 24.06.1993., .`
, . , ` 09.11.1993., ` 09.11.1993., ` .-0960-I, ` 09.11.1993.:

123

14

15

16

17
18

`
, . , ` 02.03.1992., ` N 137,
` 02.03.1992., ` 11.01.2000.:
` ` , . , `
15.01.1993., ` 15.01.1993., ` N 8,
` 15.01.1993.:

, . , `
17.05.1993., ` 17.05.1993., ` N 244,
` 17.05.1993., 10.05.1996. N273 :
` , . , ` 29.07.1993., `
29.07.1993., ` N 395, ` 29.07.1993.:
`
, . , ` 06.12.1993., `
06.12.1993., ` N 615, ` 06.12.1993., (1-
05.03.98 N 143 , 2-
05.03.98 N 143 , 3- 05.03.98 N 143,
` 18.12.96, N 380, 4- . 10.04.96 N 105,
05.03.98 N 143, 5-
31.12.00 N 895 , 5- 2- () ` 05.03.98 N 143 , 6-
13.05.94 N 224, 7- 15.04.99 N 223 , 8-
31.12.00 N 902, 10- . 05.03.98 N 143 , 11 . 10.04.96 N 105, 05.03.98 N 143 , 12-
05.03.98 N 143, ` 31.12.2000, N 895,
` 31.12.2000, N 902, . 27.12.94 601 ):
` , 2000., 19:

. , `
http://www.customs.am/, ` , -
, . -`

124

: , , : ,

: 1993.
,
:
` -- 150.000
:

`
, `
(
2008. , - ` http://www.customs.am/armenian/index.php / ):
19 `http://www.mitq.org/?l=arm&id=13&news=993,
.` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1523&Section
ID=0&Date=07/01/2008&PagePosition=1
20 `
, . , ` 27.07.1994., `
27.07.1994., ` N 347, ` 27.07.1994.: `


, . , ` 28.09.1995., ` 28.09.1995., ` 28.09.1995., ` N 41,
` 28.09.1995.:
21 ` `
, . , ` 14.08.1995.,
` 14.08.1995., ` 11.11.1998.:
, 01.03.1994.
-: ` -
-`
:
,
(
` ..,
1991-2001.,
, 2 (119), 2006, 150):

125

22 ` - (, )
, . , ` 29.12.1995., ` 29.12.1995., ` N 124, ` 29.12.1995.:
23 ,
, ` :
,
1921.
,
, 1995. 24- , , , ` :
24 ` ` , . , ` 04.06.1996., ` 04.06.1996., `
11.11.198.:
`
, . , ` 04.06.1996., `
04.06.1996., `18.01.1999.:
`
, .
, ` 03.05.1997., ` 06.02.1998.,
.`
` , . , `
16.12.1997., ` 16.12.1997., ` -73,
` 16.12.1997., 2005. 29- , `
1997. 3- ` 2005. 29-
` , . , ` 14.02.2006., `
14.02.2006., ` -620, ` 14.02.2006.:

126

`
, . , `
14.01.1997., ` 14.01.1997., `
05.07.2001., .` `
, `
03.06.1998., ` 03.06.1998., ` -58,
` 15.06.1998.:


, .
, ` 14.01.1997., ` 14.01.1997.,
` 05.07.2001., .` ` , . , ` 30.06.1998., `
30.06.1998., ` -122, ` 30.06.1998., .`
`

, . , `
08.11.1999., ` 08.11.1999., ` -019-2,
` 29.11.1999.:
`
, . , ` 17.11.1997., `
17.11.1997., ` 03.07.2000., .` `

, . ,
` 17.03.1999., ` 17.03.1999., ` -3171, ` 11.04.1999., .` `
1997. 17- ` , . , ` 27.10.1998., `

127

129

128

09.02.1998.:
27 ` , . , ` 22.04.1999., ` 22.04.1999.,
` 22.04.1999., ` N 254, `
06.05.1999., ` 22.10.2001.:
, . , `
05.03.1999., ` 05.03.1999., `
05.03.1999., ` N 137, ` 05.03.1999., ` 10.04.2004.:
28 `

, . , ` 27.07.2000., `
27.07.2000., ` 27.07.2000., ` N 419,
` 18.08.2000.:
29 1998. ,
, ` , ` --

, 1998 8- ` , , ,
(` --

`
, . , ` 14.12.1999., `
14.12.1999., ` -194, ` 14.12.1999.):
30 ` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1523&SectionID=
0&Date=07/01/2008&PagePosition=1,
.`
http://www.mitq.org/?l=arm&id=13&news=993
31 `
,
2001. 23- `
, . , ` 16.04.2002., `
16.04.2002., ` -362, ` 16.04.2002:
` -

27.10.1998., ` -131, ` 27.10.1998.:


25 ` , . ,
` 29.11.1996., ` 29.11.1996., ` 9-,
` 20.12.1996.:
`
, . , ` 12.12.1997., ` 12.12.1997., `
12.12.1997., ` N 583, ` 04.01.1998., ` 25.06.1998.:
26 ` `
, . ,
` 03.06.1998., ` 03.06.1998., `
03.06.1998., ` N 338, ` 25.06.1998.:
` (, )
, . , ` 26.09.1998.,
` 07.06.1999., .` `
(, )
, . , `
18.05.1999., ` 18.05.1999., ` -271,
` 27.05.1999.:
`
, . , ` 28.02.1998., ` 25.02.1998., ` N 7-, ` 18.05.1998.:
` ,
, . , ` 27.02.1998., `
27.02.1998., ` 27.02.1998., ` N 122,
` 24.03.1998.:
` , . , ` 09.02.1998., ` 09.02.1998.,
` 09.02.1998., ` N 67, `

20 100 , . , `
08.01.2001., ` 08.01.2001., `
08.01.2001., ` N 4, ` 01.01.2001. (
):
` , , ` 09.03.2001., `
09.03.2001., ` 09.03.2001., ` N 177,
` 01.04.2001. ( ):
, .
, ` 29.03.2001., ` 29.03.2001., ` 29.03.2001., ` N 251, ` 21.04.2001.:
2007. (` `
2001. 29- N 251 , . , ` 28.06.2007.,
` 09.07.2007., ` N 758-, ` 28.07.2007., .`
2001. 11):
`
, . , ` 28.06.2001., ` 28.06.2001., `
28.06.2001., ` N 565, ` 28.06.2001., ` 14.06.2003., .` , 2001.,
23: 20.03.2003. N
502- : 20.03.2003. N 502-
` 26 2004 N 224-, 26
2003 N 787- 09 2007 N 966- :
,
, . ,
` 27.08.2001., ` 27.08.2001., `
27.08.2001., ` N 778, ` 27.08.2001.:

, .
, ` 22.10.2001., ` 22.10.2001., -

32

33

34

35

36

130

` 22.10.2001., N 1018, ` 22.10.2001.:


`

, . , ` 15.05.2002., ` 15.05.2002., ` 15.05.2002., ` N 551,
` 15.06.2002.:
` 2003. 10- ` ` , . , ` 13.04.2004., ` 13.04.2004., ` -485,
` 13.04.2004.:
` ` -

, . , ` 25.06.2004., `
30.06.2004., ` 30.06.2004., ` N 908-,
` 11.07.2004.:
` `1997 3- ` 2005. 29-
` , . , ` 14.02.2006., `
14.02.2006., ` -620, ` 14.02.2006.:
`

, . , ` 09.06.2005., `
29.06.2005., ` 02.07.2005., ` N 865-, ` 30.07.2005., ` 22
2006 N 1330-, 12 2006
N 1496-, 12 2007 N 790- :
` ` ,
. , ` 25.04.2006., ` 25.04.2006., ` 06.07.2006., .`
2006. 25- `

-

131

` , . ,
` 02.06.2006., ` 02.06.2006., ` -637,
` 02.06.2006.:
`

, . , ` 02.06.2006., `
02.06.2006., ` 07.12.2006., .` 2006. 2-
`

`
, . , ` 20.10.2006., `
20.10.2006., ` -654, ` 20.10.2006.:
37 ` `
, .
, ` 01.03.2007., ` 07.03.2007., ` 14.03.2007., ` N 231-, ` 15.03.2007.,
.` `
, . , ` 05.12.2007.,
` 05.12.2007., ` -284-, `
20.12.2007.:
` 2007.
15- `

` , . , ` 22.01.2008., ` 22.01.2008., ` -729, `
22.01.2008., .` ` , .
, ` 26.05.2008., ` 26.05.2008., ` -080-4, ` 20.06.2008.:

38

39

40

41

132

` `
, .
, ` 23.02.2006., ` 28.02.2006., ` 04.03.2006., ` N 211-, ` 05.03.2006.:
` `
, .
, `10.08.2006., ` 20.10.2006., ` 25.10.2006., ` N 1444-, `
26.10.2006:
` `
- , . , ` 14.12.2006.,
` 16.12.2006., ` 25.12.2006., ` N
1818-, ` 26.12.2006.:
` `
, .
, ` 12.07.2007., ` 17.07.2007., ` N 796-, ` 13.07.2007.:

133

135

134

, ,
.
,
2: ,-
,- ,
(
` ..) , , , : `
, 3:
, - (, , - ) 17-: , ,
:
- 1991. 17
4:
, 17- -
185.647.355 148.574.606 , 80 , 76,4%-, ` 21,7%-5:

, , , , , (
):
31-,

: 90,3%-, 98,9 %- 6: 90%-,
95%-, 90%
92 %-7: 1-
-

- 20-


:


..
1990.
, ,
: -
1:
15
:
27-, , `
-

--
:
1991. 17-` -

www.natnews.info ` http://www.natnews.info/index.php?news=343&VivvoSessionId=
542ed91e48dba2444fbc6 (24.09.2008.):

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1918&SectionID=0&Date=10/08/2008&PagePosition=1
(08. 10. 2008.):
http://www.azadakrum.org/
` http://www.azadakrum.org/azatagrum/articles/baginarticle09oct08.html
(09. 10. 2008.):


:
- 1991. 17-
`
, ` : , ( )
( ) : :

98,9%- - :
, :
- , 8:
` -- () ( ,
, , ` , ):
.
- 1991. 17-
:

:
.- .
, -
, `
, : ,
136

,
:
: , `
9:
` , -- ,
` 10 11 , ` - 1991.
17- () . ... - , ,
, - 12:

` , , .
, , :
. 1991 -

,
(
, ):
, , , -:
.
137

- ,
-: , --
: -
.
1921 ` : `
: , , , , ` :
, - ,
, `
, ` :
________________________________________

., -- - (1980- . 1990- .), , 2006:


11 1989., , : ,
: , - ( 7 , , ,
, ) ,
: , .
(
): () , 1990- . :
: 1991.
: , , 1995, N 3 (9),
. , , 99:
12 ` :

1 , 25.11.1990.:
2 , 27.11.1990.:
3 :
4 , 5 , 1991.:
5 , 30 , 1991.:
6 , 3 , 1991.:
7 :
8 .., XX (1989-2000),
, ., 2002, .110, 189:
9 http://www.pravda.ru/world/former-ussr/georgia/02-09-2008/281575-gogia-0,
http://news.infobot.ru/detail/122035680000000237118.html,
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Ru&NewsID=1850&SectionID=0&D
ate=09/23/2008&PagePosition=1,
10 --
,
` -

138

139

-- ()
:
`
,
`

www.natnews.info `
` http://www.natnews.info/index.php?news=468&VivvoSessionId=7a31ea
3548e5efa11eb17 (03. 10. 2008.),
` http://www.natnews.info/index.php?news=470 (03. 10. 2008.):

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=2023&SectionID=0&Date=11/11/2008&PagePosition=1
(11. 11. 2008.):

, , ,
( ) :



- (` )
,

` :
140


(. )

` , - ,
` , `
: 1990- ` `
, , , :
(, , , , )1 ` :
, ,
: 1980- . , 31.07.1989 -
. (
216 ), , ,
.
.
) .
2:
, 3, 4 , ( 1990- . ) ,

,

:
. ,
, 141

143

142

, , , 12:
1991. ,

, : 13-
, , ,

13: -
` ,

: ,
14:

. 1991. 25-
75- :
. 74- :
, , , ,
: , 75-
3-
,
:
, -
15:

`
5:
1990. 27-, ,
6, . , ,
,
, , , ,
, 7

: 8:
,
. :
,
: 9:

` ,

. , . , ( ` ..) 10:

(1990. 27) ` 1990. , (. ) , 11: -

145

144

1996. 9-
` 5- `
, `
: 1996. 5- -, .
. , ,
, ,
, ,
,
19:
1999. 31- 20
, ,
,
21:
1998. ` (), 22
23
,
:
2-

- 24, , 25:
,
- , -

1990- . , ` ( ` , , ,
, , ,
, , ),
- 16:

` -
: : , .
. ` 1994. . ,
:
,
:
, 1989. , `
`
, 17:
` . ` ` 1993. 2-
93
, 1995. 12- , . , ,
, 18:

147

146

, ` - : ,
-

, , , , ,
, , , 27:
-
:
, ( , , )`
28: () ,
, ` 24
( 32 ` . .)
, , - ` : - : `
, , -
-- () :
- ,
- ,
-: ,
: - (` ), ` ,
: -

-
` 2007. ` - ,
,
, 27-
-

( ` , 1960., , 35,
, 14, ,
1999., 18, , 1966., 1, 9, , 1992., , 1995.)26:


: 1994 . 24-,
, . .

,
` : :
`
,
, , , , :
: ,
,
- : , : , `
, ` : 6-7 ` , :
-
` 24
, , , ` :
. ` 2
, 2006.
( , ), ,
, : , , ,
() `
, ,

: ,
10.000- 70
:

. ,
,
: ,
. . 100.000
29,
,
,
. , :
,
: , :
` , , , . 2008-2009. , , ( `
) , 30:
,
` , :
-- ()
, , - :
, ` -- ()
:
____________________________________
1

148

` - ., , , 4, 1926, ` 105-110,

149

151

150

12 ` `

, 28 , 1990., . :
13 .
14
. .
15 , 25
, 1991., . .
16 , 19.08.1995: , 1995.
`
( ):
` 1995. :
, 21 :
. , ` . , ., . , ` . : ` , , 1995, N 6 (12), , , 1995, N 7 (13): ,
:
17 ` ,
, N 1, , 1994:
18 , 19.08.1995:
19 , , . . ., . ., 05.05.1996., . .
20 , 4, 4-10 , 1999: ` , ,
: `
: ` , 30.05.2006:
21 , 4 / 4.1/, .`
, 4, 04.02.1999:
22 , ,
2 (20), , 1998, .` ., . ., ` 319:
23 , ,
2 (20), , 1998, .` ., . ., `323, -

5, ` 140-147, .` - ., , ( ), ` , , 2002, ` 92-116:


2 ., -- - (1980- . 1990- .),
, 2006, ` 53:
3 ` , 01 , 1989., 08.09.1989. N 118 ,
.` ` ,
().
4 ` ,
1989. 1-, ` 1990. 27-:
5 ` , 01 , 1989., 08.09.1989. N 118 ,
` 4, .` ` , (), . 4.
6 ` , 27 , 1990., 1:
7 ` , 1989. 1, ` 1990. 27-, ` 3:
8 , ` 4:
9 ` `
(
, ):
` , :
10 ` , 1990., , :
11 ` ` , , 28 , 1990., . :

:
24 - 2003. `
-- : , 2003.
2- , 16- : ` ., . ., `330:
25 ` , ` -
, , 2 , 2005., . ,
.` ., . ., `342:
26 ., . ., `343:
27 http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1054&SectionID=1&PagePosition=1&search=-%20%20%20%20&mode=allwords
28 , - , , :
29 ` . 964.` : , (
):
() ,
:
, ` : `
., , , 2006, ` 313-337:
30
2008-2009 , , 2008, . 27, 30.

152


2006. 22-
#35/1905/ :

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=604&SectionID=-1&PagePosition=1&search=%
20&mode=allwords (05. 04. 2007.):
http://forum.xosq.net
` http://forum.xosq.net/index.php/topic,126.msg2500.html#msg2500 (03. 09. 2008.):

2007 2
(1587) ( 37-40):

1993-95 . : 11
() , , , ,
, -, -
() 1994. 31- , - () , -
, () , () : , 1995. 24-
( ) , :

, (,
153

155

154

:
:
1994. 3- - ,
:
: , , ,
, ,

(
) :
, ,
( , ,

. ,),
) ,
)
,
) :

, .
) - -- ( -) :
) , ,
) ,
, :


`
) , ,
)

, ,
, , ()
):
( )
- () :
. ` 1994. 31- 237
, . ,
, ,
- , , , ,
,
, , ,
,
- , , , :
, , , :
:
: , ,
- :
,
, , ,
14 , :

157

156

-, - : ,
, ,
():
,
, - : , , , , :

,
` :
, `
)
,
) ,
,
) ` , , ,
. , -:
, , ,
,
: , 1995.
24- - - ,
:
:
: ,
- -

(
- ,

):
.
` 1994. 31- - 237 :
, , : , .
- ,
,
:
, ,
, .
:


:



,
-
: ,
: (
, ()
)
, -


:
,
: . , , , , :
()` - : ,
, , , : ,

:
, , - -

, ( ) :

--
`


(www.bagin.info), .
` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=2322&SectionI
D=0&Date=01/29/2009&PagePosition=1 (28. 01. 2009.),
` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=2323&SectionI
D=0&Date=01/29/2009&PagePosition=1 (28. 01. 2009.):
http://www.azadakrum.org
http://www.azadakrum.org/azatagrum/articles/natenewsarticle07nov08.html
:

` ,

158

-- ` , 13 (, , , -, , , , , (), , ,
)1:
159

1897, 1979, 1989, 2002 2006


`
2.

1989.
10.545 , ` 33.642:

.
1. 28 (., ` , , , , ` , , , , , , , , , , 9, , , ,
, -, , , ,
, , , )
2. 13 ( )
3. 4 (-, ,
, )
4. 1()10
160

` 46 ( , 4
(, , , ) 41 ):
, ( , ` )` 2006. N 36
N 1.
, 13 2002.
, 13
, , , , 2002 (, 2006.)
:
( ` -, , , , 2002. ` 794, 295, 74, 607 )11: , , ` : , ` 2002. 800 ,
:

, , 1989.
` 44.438- 22.600-: ` 27.127 (61%) 1.500-: `
-- ` 1.613 (3,5%)- 8.000 : : ,
: -- : ` 2006. 6500 , 70%- `
, :
1998.,
161

163

162

. 2006. 16 : , , , ` 16, ( ):
, 2008.
--
10.000-: : ,
` :
, : , :

36 , `
17-` , 3-` , 3-` , 13-` 17:

` 2004. 18:

` , : 10
-- . , , , : ` 2002-2004. 2002.
15-20%-12: -- ` - ,
: , 2004. ` ,
:
( 2004 ,
)

` : 2006.
() : , 2004.
13: ,
/

/ ,
14: ` 19972005. 40
15: ` 2005.

. , : ` -

http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf
:
, 20 2 , : , 2004. , , ` 1.488- 174-:
3- (, , ) 100- : ,
` 100 : ` ( ) 2004.
254 , 2005.` 242, (2008.)
216- ( 38-), 30- 28-:

1980- 2005.21:
, ` 1566
.



, ` :
164

() :
, , , : 2007. , `
:
, ` , , : ,
,- 23:
, ,
120 , ,
` , :

, , ,
24: , , , : ,
, , . : ` ,
:
, , , `
,
:


18 , 16-` (` ): `

165

:

( )25:

, 5

: ` 50-

: , , , : , ,
`
: ` , , ,- . :
.
. /
2006. () 34 , 9-` 24-` : 166

. 41 , 17-: 24- 4- , 2-`


, 18-` : 8.000 11.000
,
26:
, `
, 10-
:
( ) 8 2 :
:
` 50%- : ` ` , `
, , , ` :
: --
. : ,
27: `
,
, : , , ,
, ,- :
: ` :
, , ,-
:
2008. 167

( ) ` , : . , - , : : `
: , 3-4
: 15-20 , , 4-5 ,
300-400 (200250$) , ,-
. :

: , , , , : , ,
,- :
,
, , :
- , . , ,
. 28. , , -- ,
,
` ( ),
: , `
, ,
, - 29:
-
30
10.000 .
168

` ,
`
70%, 100% :

: , :
` : , ( , ):
` ,
( ): ,
:
,

/ (, , ):
` ,
: -- :
, , , -- : -- ,
` -- : (
)
:
169

( , ` )` 2006.
N 36 N 1. , ` , 1990 , ` 2002 2006 : : , , : ` ` :
. 13 ()
-
(` ), :

http://www.greekgazeta.ru/archives/nomer08/articles/15.shtml
,
http://ru.wikipedia.org/wiki/_ :

, ( - , ,
1999.) , () :
- , - , . `
:
.

http://www.greekgazeta.ru/archives/nomer08/articles/15.shtml
,
` 28 ` .
26- : . : ,
170

. .
- , http://www.greekgazeta.ru/
archives/nomer08/articles/15.shtml
- ()- :
, . , http://www.greekgazeta.ru/archives/nomer08/articles/15.shtml , , - 31: , -
32:
, 2004.
(` . . )
,
: ,
` , :

,

.
33.
28 (., `
, ,
, ,
` , , , , , , , , , , , , 34, , , -, , , , , , ,
):
35.
` 171

173

172

, 1989
2002 1245- 326-:
2000
, 2002-2003., : : 2006.` 400 (60%` , 25%`
, 10%` ):
: : 2002. 88 , 93%`
(` 82 ): , :
2000-2002.: : 2006.` 100
(100%` ):
: :
1989 2002 1246- 344- ( ):
: : 2006.`
150 (50%` , 20%` , 30%` ):
: : 2002. 118
, 39%` , 34%` , 20%` :
, `
: : 2006.` 80 (30%` , 10%` , 60%` ):
: (): 2002. , 717 , 81% ( 580 ) : 1998. : ,

: :

(` ) :
: 2003.
: :
2006.` 750 (85%` , 15%` ):
: : 2002. -

` : ,
:
, `
:

:
, :
2002. , `
, 2004-2006.
( , ` 2006. -)36:
: : : 1989
2001 7971- 1741-37:
.
(` ), `
( ) : 1990- . :
1990- . , ` 2000- . ` ` 2002-2003.: 2004 : : 2006.. ` 1800 (70%` , 15%`
, 10%` , 5%` ):
: :
, 2002. : 1999
:
( ): 2003.: : 2006.` 300 (75%` , 25%` ):
: : -

175

174

: , 2002 ,
, :
: : 2002.
1848 , 98%` :

:
, :
, 2002 , ,
:
: : 2002. 187 , ` 98%` :
, 1998
, :
: 2006.` 200 (
):
: : 2002.
304 , 92% ( 280 )` : 2003 , , ,
: : : 2006.` 350 (85%`
, 15%` ):
: : 2002. 207 , 66% ( 138
)` , 29% ( 61 )` : ` (
), ( ): 1998.: 2004.40: :
2006.` 300 (80%` , 20%` ):
: : 2002.
134 , 62% ( 95 )`
, 25% (34 )` :
:
:
41: : 2006.` 100 (30%` , 35%` , 35%`
):

2043 , 99%` : , 2002 , ,


:
: : 2002.
468 , 97%` : ( ` ):
, 2002 ,
, :
: : 2002. 471
, 82% ( 386 )` : (`
) , 1998 : : 2001
: :
: 2006.` 500 (100%` ):
: : 2002.
893 , 98%` : , : , 2002 , ,
:
: : 2002.
754 , 99%` : : , 2002 , ,
:
: 2002. 405
, 94% ( 381 )` ,
: , 2005. 49
38: 21 , , 39:
: 2006.` 125 (90%` , 10%` ):
: : 2002.
525 , ` 79%` ( 415 )`
, 20% (105 )` :
,

177

176

:
6 :
, , : : 2006.` 80 (` ):
: : 2002.
373 , 87% (
325 )` :
, , :
, 46 , , 30%` , 8%
: `
: : 2006.` 300 (85%` , 15%` ):
: : 2002. 152 , 74% ( 115
)` , 17% (26 )` : : 1990- . , ` 2001-2003. :
: , ,
, : : 2006.` 350 (75%`
25%` ):
: : 2002. 54 , 87% (47 )` : :
2002 :
: : 2002. 112 , 71% ( 80 )`
, 14% (16)` : 2004.
: ,
9 44: 2006. , 45:

: : 2002.
72 , 84% (62 )` :
,
: 1999., ` 2002. : , 2004. 17
42: : 2006.`
200 (85%` , 15%` ):
: : 2002.
177
, 73%
(62 )` ,
19%
(34)` :

,

1998. 1999.

: 2002., 2004.
: , : 2004. 4 , ` 2 3 43:

: : 2006.` 350 (95%` ):
: : 2002.
168 , 67% (
113 )` , 20% (34)` 10% (17)` : : 2003.: :
2006.` 200 (55%` , 5%` ):
: : 2002. 84 , 83%` : -

179

178

, 2004.:
, : 2006. 10 48:
: : 2002. 595 , 99%` :
, 2002 , , :
: : 2002.
167 , 77%` ( 129 ), 17% (28)` : : ( ) 1999.: , 2002-2003. : , ,
: :
2006.
25-30 49:
: 2006.` 500 (95%` 5%` ):
: : 2002. 1516 , 99%` : , : , 2002 , , :
-: - : 2002. 794 , 99%` : , : , 2002 , , :
: - : 2002.
295 , 99%` :
, : , 2002 , , :
: - : 2002. 74 , :
, : , 2002 , , :

: : 2002.
303 , 91% (
276 )` : , , 1990- .
: 2004. , 7
46: ( ): -
1998., : : 2006.` 350
(97%` ):
: : 2002. 35 , 89% (31)` :
, 2002.:
: 2006.` 150 (85%` 15%` ):
: : 2002. 367 , 96%` : , 2002 , , :
: : 2002.
236 , 72% (
170 )` , 18% (42)` :
(` ) ( )
, 2000., 2002-2003.
(, ):
, , : 2006. 30
47: : 2006.`
500 (90%` 10%` ):
: : 2002.
814 , 98%` : , 2002 , ,
:
: : 2002.
351 , 96%` : , 2002
( ) -

: : 2002.
607 , : , : , 2002 , ,
:
: : 2002. 491 , :
, :
, 2002 , ,
:
: : 2002.
468 , 99% : , :
, 2002 , , :
: : 2002. 863 , 98% :
, :
, 2002 , ,
:
: :
2002. 137 , 99%
: , : , 2002 ,
, :
______________________________________
1

http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf: `
2002. 500 ,
,
` 800: N 36
2002. ,
, 1848 , , , ` 2006 : `
, : /

180

/: //,
N 36, , 2006, . 32.
2 ` , 8:
3 . ., , , 1998, 21:
4 ` : 1979 1989 , , ,
: - ` - :
5 `
http://www.greekgazeta.ru/archives/nomer08/articles/15.shtml,
.` http://ru.wikipedia.org/wiki/_,
.` http//www.greek.ru/events/detail.php?ID=640 :
` `
, , ,
` http://www.ararat-center.org/upload/files/Javakhk_01_Tsalka_ARM.pdf:
6 2002. :
` http://www.statistics.ge/_files/english/census/2002/Ethnic%20groups.pdf:
7 ( ) :
8
:
9 , : , , :
10 http://www.greekgazeta.ru/archives/nomer08/articles/15.shtml,
.` http://ru.wikipedia.org/wiki/_,
.` http//www.greek.ru/events/detail.php?ID=640: `
` , 1829-1830- : ` ., , , , 8:
http://www.ararat-center.org/upload/files/Javakhk_01_Tsalka_ARM.pdf:
11 , (2006. `35 ), (2006. ` 180 ):
12 ,
:
/ /:
//, N 36, , 2006, . 10.
13 -

181

14

15
16
17

18
19

, : ` 2008. :
2006. 9- , ,
23- , : ` http://www.regnum.ru/news/georgia/603147.html:
, 18:
, 25-26:
., , ,

http://www.ararat-center.org/upload/files/Javakhk_01_Tsalka_ARM.pdf:
International Fact Finding Mission,
Ethnic Minorities in Georgia, April, 2005 (http://www.fidh.org/IMG/pdf/ge412ang.pdf)
: , 2006. 35
:
http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf:
1870- . : ,
, (
): (` ):
1975. 300 : ` . .,
- . ., . .,
, , 1998, . 4, 409:
2- (, 1988) 829-` , 13-
14-: ,
: ` N 36 99 %
, 2002. 468
( ,
): ,
85 % 15%
(2006. ): ` 2002.
. 304 280- ( 92%): `
,
:

20

21

22
23
24
25

26

27

182

/ /:
//, N 36, , 2006, . 32, 37.
2002. 700 :
` http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf: N 36
99% , 2002. 2043 ( ,
): ` , : /
/: //, N 36, , 2006, . 31.
http://www.ararat-center.org/upload/files/Javakhk_01_Tsalka_ARM.pdf: 1980 . , , 1997, , 321421, 2005. , , :
, ,
:
2008. 25-:
` :
2007.

` :

`
., --
, , ,
2006. 1, #32/1902/, ` , 2006. , 15-16 (83-84):

` , :

183

/
/: //,
N 36, , 2006, . 16-19.
28 - 1990 (` )
:
`
2008 70.000 ,
2008. -
( 2008. 25-):
29 , , -
` , :
30 --
,
( ,
) : (
, ) () : ` http://javakhk.net/forum/index.php?showtopic=957:
31 ,
: `
, ` , ` :
32 - :
33 , 13- , ,
,
- :
34 , ` -,
` - :
35 : :

36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49

184

, : , : ( , , 2006.):

( ),
:
-2, : www.ructavi-2.com, 2005. 7:
, 2006. 25-26-` :
, 2004. ` :
, 2006. 30-` :
, 2004. ` :
:
, 2004. ` :
, 2006. 30-` :
, 2004. ` :
, 2006. 30-` :
:
:

185

-- .
:


--


,
,

() :
20-
100.000-, , , , , , -: 1: 1991. ` 2:
` :
() 18-
2- ` , ` 3:
, : , , , , , :
, ,
:

( ), ` -

186

: ,
, , : , ,
4: 18- 60-
19- :
, , , , , , , , :

, : : ` : ` , : :
,
18- : `
18- 60- ` 5:
, : ` , (
): ,
(
) :
`
, ` ,
:

, : , 6:
, : , ,
187

189

188

):
1595. . 1924. ,
:
: , , , , : , ,
4.000 9:
` - ` --
- :


10:
. 11 ,
- : -` 1989-1991 .
, .
7000- 12: . 200 ,
: ,
, , , :
`
.
,

, : (: 17- :
. , , , ,
) 7
` :
: ` : :
,
19- (18411843 .) , () :
19-
, , `
(), : , , ` : ,
()
20- ,
1956.8 : : (
)
(` -

13: ,
( ) ` : , , , . , ,
, 1988 .
14:
-`
1999.15, , :
(International Organization for Migration [IOM]),
1999 . 29- , , ,
16:
- , 2004. (-
(), ` ..)
700- : : `
17:
- , ,
,

- 18: , , 19961997. ` , .
` :
. ` 190

300.000
( ` 150.000
) 19: :
,
`
, :
, , 1990- , , `
(` )
, : , `
, ,
, ,
20:
` : ,
-
, 19 , ,
,
21:
,
22: ,
: , , :
. 23:
: . , ( ` ..) ,
191

193

192

, -

, : ` ,
:
: ` , :
- , ,
, 24: , ,
:
. ,
: ,
: ,
,
: , 2006 . ,
,- 25:
` 2006.
150 , ,
- ,
- , 26:
` 2007-2008 129 27:

2008. 3-, 33
- 28: 31 (` )
,

:

()` -- -

(6 ) (2008. ) 29:

195

194


:

, ` , :
,
, , , : ,
,
:
2005.

, .
: `
: :
32: . ` ` ` 500 :

, : `
:

,
-, () -

-- - :
-
: : :
2002 . 12
` ,
24 : , 1994 . 45 2002 . 94- 31:
`
: ,
` , ` :
:
.
`
,
:
,- . :

, ,
:
. , , , , . ,
:
, `

197

196

, , , ,
, , :
, , ` ` -,
, , .
`
2000 ,
, ` : , ,
25.000
:
50.000 , :
, `
, , , , ,
.
(, ),
, , , ,
: .
, ` , ` , , .
` , - :
, , - ,
, : ,

, `
- :
, , , ,- . :
,
:
, `
.
`
:

,
120 : 40 -
,
80 -
` : , 13 ( 100 ),
- 3 ,
` : :
,
(` ) :

:
:
, : , , , , :
. , , , , (, ),
( ) , , 2005. ( ` :
) 33, 2006.

( ),
(, ), ( ):
-- , .
1. --
:
2. --
` , ,
:
_______________________________________
1

http://religion.babr.ru/chr/east/srs/duhobor.htm:

198

2 ` :
3

(

,
http://enc.mail.ru/article/?54065700), (
(),
http://slovari.299.ru/word.php?id=19660&sl=enc),
, , ` ,
: ,
http://www.ng.ru/cis/2001-06-15/5_return.html,
.` http://religion.babr.ru/chr/east/srs/duhobor.htm:
4 . ., , , 1974,
. 134.
5 http://religion.babr.ru/chr/east/srs/duhobor.htm:
6 . ., , , 1989, 29:
7 :
8 ., , ` 487:
9 ., , ` 498:
10 -
, -- ` .,
:
, , 33 (1316), 24-30, 2006, ` 7, ` , , 15-16 (83-84), , 2006, ` 7, .` , : ,
http://www.ng.ru/cis/2001-06-15/5_return.html: ` .,
- , -- - (1980 . 1990- .), , 2006, 294 302:
11 (26,05,1939 13,10,1989) , ` : 1980-

. : 1954. . . , - 1956-1958 : 1962. . -

199

201

200

14 ., / Institute for War


and Peace Reporting (IWPR),
, NN 253, 254,
, 2004, . 17-18.
15

1997.:
` http://www.georgia.mid.ru/Inf_Lenta/024.html:
16 , 19:
17 :
18 . ,
:
` : . ,- - : `
http://www.ng.ru/cis/2001-06-15/5_return.html:
19 http://kazan.eparhia.ru/pnews/?ID=3119,
` http://www.memo.ru/hr/hotpoints/caucas1/msg/2006/07/m57742.htm,
.` http://www.sedmitza.ru/news/349376.html:
20 ,
` . 160 ,
- , :
, , : , : ` http://www.georgia.mid.ru/Inf_Lenta/024.html:
21 ` 1987.
. .
: ` http://dukhobors.narod.ru/history_1.htm:
22 ., (
), , , 2, , 1928, 117:
23 , 14.04.1999:
24 ., / Institute for War
and Peace Reporting (IWPR),
, NN 253, 254, , 2004, .19.
25 :
26 http://kazan.eparhia.ru/pnews/?ID=3119,
` http://www.memo.ru/hr/hotpoints/caucas1/msg/2006/07/m57742.htm,

1977.
: 1973. . .

: 1976. .
(1989. ): 1975 Amnesty
International : 1977. . .
: 1977-1987. .
: 1978. . .
: 1988. .
. : , ` 1989. 9- ,
: .
` : . ()
, ( ) : :
: `
http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%
D0%B2%D0%B0,_%D0%9C%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B1, .`
, N 117, 02.07.1991.
` . , ` . , 1993. 31-
: `
http://www.asavali.ge/rus/m6_87.html,
.` http://www.pankisi.info/media/?page=ge&id=7307,
.` http://www.nregion.com/txt.php?i=1369:
12 () `
, , ,
: ` 2008. 21-
104 : ` http://tambovnews.ru/2008/01/21/n2317.html:
13 `
., -- -
(1980- . 1990- .) , 74-116:

.` http://www.sedmitza.ru/news/349376.html:
27 http://www.verav.ru/common/message.php?table=news&num=5315,
.` http://www.baznica.info/index.php?name=News&op=article&sid=7175,
.` http://www.bogoslov.ru/text/325085/index.html: 2007. ( ) , 33
: `
http://www.pankisi.info/media/?page=ru&id=10199:
28 ` http://www.verav.ru/common/message.php?table=news&num=5315,
.` http://www.baznica.info/index.php?name=News&op=article&sid=7175,
.` http://www.bogoslov.ru/text/325085/index.html:
29 () ,
, ` , , , , ,
:
30 21 -
1914. 859
: ` ., , ,
2006, ` 450:
31 ., ,, 4, ,
2002, 56:
32 http://www.rnews.ru/view/c_01000023/260233/,
.` http://president.org.ua/news/news-62529/,
.` http://www.newyork.ru/common/arc/story.php?id_cat=2814&id=213119,
.` http://www.polpred.com/country/ge/news.html?section=17&id=32035
&type=paid&country=47:
33
`
., --
, , ,
2006. 1, #32/1902/, ` , 2006. , 15-16 (83-84):

202

,

--
20- (1988-2008.)

--


, ,

--

` : --
,
, , :
- ` 2004. - 236 //, 96- , 34-` , 21-` , 42-` , 32-` 11-` 1:
,
2, 200 :
, , 203

205

204

12.
13.
14.
15. ()
16.
17.
18.
19.
20.
21. 8
22.
23.
24.
25.
26. 9
27.
28.
29. -
30. ATV-12
31.
32.
` -- :
-
`
-- : ` ,

,
: ` (, , , , ( -

, - : ,
, :
2003. - , : , - , ,

: , , --
: , ,
: - ,
3,

-- ` 4:
(-- ) 5.
1.
2. -
3.
4. 6
5.

6.
7.
8.
()
9. 7
10.

11.

(Open Society Georgia Foundation-OSGF)))


,
:
, ,

, --
: , . , `
, 10:
2005 . : -- - ,
:
,
11:
2006.
:
(
30%), - :
, :
.
2006- 10- , - 12: 2007. 206

,
, :
2006.-
` :
2007. 24- , , :

, () ` , - :
:
, , 2008. 2,5 : ,
:

2008. ,
-
. : ` :
,
, 2001. , 13:
207

209

208

,
, : , .
) ,
,
, 14:
) . .:
) 1986. ( ` . .) , , ` :
)
:
) ,
, ` .
) ,
, :
,

:
:
15:

, ,
, ( 1990- ) : 1988. , ,
http://www.abkhaziainfo.f2o.?rg/analytics/EpZFApylEFDFHxsDH?.sh
tml , , .
(. , . , . , .

, ` -- :
` ,
, ` ,
` :
--

` ` 1988-89
,
: `
, 1990-
,
:
`
, 1980- ` , - : , -,
: ,
31.07.1989
-
. (
216 ): . - , , - : ,
, -

211

210

- ( ):
,
: , , (` . , ` .
, ` . )21,
-: ,
13- . , ,
, `
22: 14 ( ` ..) : ,
23: 15, 16
17- , , ,
, : ( . `..), : 24:

(. ),
25:
- : 1990. : 1990. 27-
I 26: 532 ,
` 55 27:

. ) : 16: , ` 37
(2001., ) , , ,
, :
, `
( 1990. 27- )
17: ` , ,
,
: ` .
, , `
, 18: .
, , ` ,
19:
, . 20:
,
`
, ` , -
: ,

213

212

, 33: ,
.
, , :
34:
, , ` ,
:
,
, : : .
: :
90%- :
` :

,
:

: ,
: 35:
() , ,
: , , , , ,

-, . , . , . ,
. . ,
. ,
. . : -
, . 28:
, ,
:
29: ,
` , , :
` 30:

:
, ,
,
, , , , , , 31: . ... , ,
, ,
: :
32: ,
`
: : `
` :

215

214

(
. )38:

(
)
39:
-
. ` - . (`..) , ,
: ,

40:
` 1990 .
, , , ,
-
41, :
, - ( )42:
1990 . 19-
. ( .. )43:
,
:
, ,
` , , , ,
, , , ,

:

,


: , , ` 36:
, , 1989.
- ` - :
`
, ` , ,
-
`
:

37:
,
` ,
: , , , . : ` :
, : 1990 . : : , ,
,
( . ):
` - ( . ).
` , -

217

216

,
,

`
49:

(1990 . 27) ` 1990
. , (. )
,
, , , , ,
,
, , ,
50:
` () (
)51:
.
- -

-
-
,

- ,

- , ,

. , :
` , , ` :
23-
125 :
`
75-, ,
44:
, , ( ,
) , 1990. 10 : . : .
55

45: , ... ,

` 5 , 46:
` ,
:
, ` -

47:
,
: `
`
48:

219

218

,
,
, : ` 31- , 55: , , ,
: ,
, :
26 , 56: 1991. ,
: 12-
,
,
: 5.000 : 20-


.
20.02.1991 .(.): 12- ,
,
,
,
, , , , :
,
: ` :
:
2. 1991. ,
, -

,
- -

- -,
52:
` :

`
.
1. , , 53
- 1991. 17-
` () . ... - , , , 54: , , , : ,

` ,

: : 31- , , 17-

(
17- )

221

220

:
`
: ,
: 20- (` 1991 .`..) , 63:
4. 1990- - ,
, ` (1993 . 10-)
(1995.)64
: :
, ,
, ` `
, ...65: . ... ` ,

66: -`
`
, , :
, : , - -, ,
,
, : - 67 -

: . , . , ` . 57:
, :
:
62-
58:
,
59: , , ,
:
3.
1990 . 10-
, . 55 5

60: . .
(1988-1990 . ` ..) ` 138 (13 ), 1200
- 61: ` - ,

220 , 19 (
`..), 89 , 56 , 19 , 62:
: - , ()

223

222

: , ` `
( )73: ,
13.000 74:
(
` , , ,
, )75, . 237 ,
76` -
. :
, 1994 . 10-,
, ,
237 , .
77:
:
` , , ` ,
: . ( , ):
, , , ,
. ` :
,

: , , , ,
, , 68: -



69, ,
, : `
70 , - : (, , , , , , ) - : ,
: -
71, ,
- ` :
, -
,
-- : ` -,
, -, ,
, , ,
, 72:
: 1995. , ` : -

225

224

83: ,
.
,
` ,
( .) , . :
84: ,
, (- , , ----
), : , , ,
. : , , , , . , , :
- ` : , `
- , , , ,
- ` , 1997. - (,
, , ,
)85, `
, :
6.
1998. 12- , 20

:
5. 1990- ,
: ` ` .
( [( ]) )78: : . , ( 1989. )79,
, ,

: , 1998 . , .
,
. 80:
,
( )
` . .
: ( )

, , . ( - ` ..)

.
: ` `
, -: ,
, ` 81:
, . .
-
82,- ` , ,
, ,

227

226

` ,
, , , , : 88: ., .
-, . ` ., . ,
,
: ,
, , ,
,
:
, 89: ` 1996. 5-,
, ` -
: .,
. , , , , , , , 90:
,

, , , 86: - , ` ,
-

,
, 87:
7. 1990- .
( ) :
. , `

, -, , : ,
- ` , , ,
: ,
, , , ,
: 1996. 9- ` 5- , :

. (
, ` . .): -
, , : . (,

`..), , ` :
` :

229

228

- 95:
`
, : . , ` ` .
():
` : , , ` , 85%:
, ` , , , :

: ` , , 96:
8. 1997. , :

: .
. 97,
, , : : , ,
67- 1- (... , 30
)` - , -


`
91: , . , `
:

`
92: ,
: `
: , ( )

, -

: -
93:
.
- ` 94: , - (` - .
. ),
:
` -,
: `
, ,

231

230

, . , , , , : ,
, ,
, , : , 103: ,
: , 1997. 5-, ,
,

, () .
( )
: `
. ,
104:
, , ( , , , , ,
, , )105, .
,
.
- 106: , ,
, , , . , -

, 98 (,
15.000 1995. , .` .- 1996. ,
)99: 1997. -

(). :
-
, 67- (...30.000 ), ` . 1. -
. 2. - ,
` :
:
-
1998. :
100, -,
- , :
,
. , - 101: 1997. 1 (18)- `
102: , -

233

232

67- `
30.000- , ( ) , , 97.511 114,
: ,
, , .

`
, : ,
, ,
, , , : , : , , `
,
- :

, :
, ,
, ` ` ` : ,
` . .
, `
- 115,
, , ,



` 107: -
1997.
108, ,
. ...)
, )
` (
), )
` 109:
,

. ... )
,
, , 110
( ,
): , , .... : ` . . , (
` ., ., ., .,
., ., ., ., ., ., .`..)111: `
: : ,
: , 112: ,
` 1998. 113: ,
, , -

235

234

, ,
, `
, , , () 120:
, ,
( ) 1- (, , , ,
) ,

: , ,
.
, , ,
: , ` ,
:
, `
, . () ( 2- )121: ,
- , ( , ` ( 4 )122: , ` ` 1994. 31- - (
,
), ,
, , - (, ,
), -

:
- ` 1997. ` , , ,
,
116: ,
( ):
,
. , ` ,
- , 117:
,
, , ,
, ` :
-
: , , ` 43% (23.644 , , 2044- (25.688
))118 ` , , : , -,
, 1998.
( ), ` `
119,

, -

237

236

: `
: , ,
,
, , ,
:
10. 1999. 17-
` 6- 127: `
, , - ,
( ` ..) 128: 17 ` . 129: , ,
` , ...
:
` 130:
11.
. 2002. ` 7- .` , 131:
12. ` 2003. 18-,
,
` 132:
13. `
, :
14. 2004. 2-
2- 133: , 134: ,

: , ,

,
, - ,
: 123`
:
- -
: - - ` .

124,

:
9. ( 1998. 16-),
( 1999. 31-)
( 2000. 9-: ,
- 84%-
. ,
, , .
95 %-)125 - :
. .
,
, , , , 126: ,
` , -


: ` ,
135, , ,
.` :
2003. . 136: , -,
-137 ,
:
_________________________________________
1
2
3

Samtskhe-Javakheti: Realities and Perspectives. UNDP: Tbilisi, 2004, p. 53.


,
.` 26.08.2008.:
(11 , 2004.) - ,
(2 , 2005.)` (24
, 2005.)` :
- - 2004. 21-
( ) -
: 2008. -
- -
,
(` http://www.panorama.am/am/society/2008/08/20/javaxq/?sw):
- -
, A-info (` www.a-info.org)
:
1999. 31-` -

238

(` , 4, 4-10 , 1999):
, ` , ,
,
(.-
, 4, 04.02.1999). `
,

(` , 30.05.2006): , , `
:
7 1990. : :
8 , `

, : ` 2006 ,
,
2007. :
,
:
2006.`
: (` 2006 , ):
-
, `
:
9 (Institute for
War and Peace Reporting {IWPR}) 2004 - :
10 - : ` Samtskhe-Javakheti: Realities and
Perspectives. UNDP: Tbilisi, 2004, p. 53.

239

11 2006. `
,
- : ,
`
31-
:
2005. ,
` `

(2005. ), .
.` ` - : (2005. ),
,
(2005.
12), :
`
(2006)
(` -
(09.11.2007.),
http://www.javakhk.net/forum/index.php?showtopic=446&st=70):
12 http://www.armtown.com/news/am/lra/20080806/13745:
: 09.11.2007-
, . , :

13
14

15
16
17

18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28

29
30

31
32
33
34
35

240

` (., 23.07.2008 ., http://ararat-center.org/upload/


files/I_pashtpanutyun_Vahagn_Chakhalyani.doc):
`

, , ,
07.06.1989.
, ,
03.08.1988, . .
http://www.abkhaziainfo.f2o.rg/analytics/EpZFApylEFDFHxsDH.shtml
` , 01 , 1989., 08.09.1989 . N 118 :
.` ` ,
().
, 4:
:
:
` -, 1989. :
:
:
:
` :
http://www.abkhaziainfo.f2o.rg/analytics/EpZFApylEFDFHxsDH.shtml:
: .` ` . , : ,
, 2000, 42:
` I , 1,
27 , 1990.: . ,
: , :
, 5:
` ,
1989. 1-, I ` 1990. 27-:
, 3:
, 4:
:
:
`
( -

241

243

242



, 28 , 1990., . :
52 ` :
53 1989., , : ` , `
:
` - (
7 , , , , )
, : , .
( ): () , 1990 . :

: 1991.
: , , 1995, N 3 (9), . , , 99:
54 ` :
55 , 16.03.1991:
56 , 30.03.1991:
57 ., . ., 42:
58 .- - .
59 ` ` , , , , , 1991., . :
60 ` N 5,
, 10.06.1990., . :
61 :
62 ` , , 01.03.1990., . :


, ):
36 :
37 :
38 ` N 1, , 5 , 1990.:
39 ` ,
22 , 1990., . :
40 , 27.01.1990 ., .
: ,
2006., (RAA)
,
: ` ., , ., 2006:
41 1990. :
42 ` N 2, 18.06.1990, . :
43 ` N 3, 19.05.1990, . :
44 ` , 1990., , :
45 ` ,
, N 5, 10.04.1990., . :
46 :
47 ` (` . ) ,
13.10.1990., . :
48 ` ` N 1, N 2 ,
, 02.04.1990., 10.06.1990.,
, .` (` ), .` .., , , 1999, 50:
49 ,
.
50 ` ` , 28 , 1990., . :
51 ` ` -

63
64
65
66
67
68

69
70

71
72

73
74
75

76
77

` , :
, 1 (38), , 1997:
, 10.04.1993., . :
:
, 02.08.1995:
` `
-
` - , 13-14 , 1994., . :
:
- (1994., -1995 . ),
( - 2 , 21.06.1994., . ):
- , 20.02.1994., . :
, 19.08.1995: , 1995. `
( ): ` 1995. :
, 21 : . ,
` . , . , . ,
` . : ` , , 1995, N 6 (12),
, , 1995, N 7 (13) , :
.- , . .` , , 1995, N 7 (13):
, 02.09.1995:
70 ,
,
, (` , , N1(7), , 1995):
:
, 43, , 1994: .` , , 1994, N 2(4): ,
, ,

78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89

90

91

92

244

.
, ,
` :
237 : ,
,
: : ` , ,
1994, N 2 (4), , , 1994, N 3 (5), , , 1994, N 4 (6), , , 1995, N 6 (12), ,
, 1995, N 7 (13), , , 1995, N 8 (14), , , 1995, N 9 (15), ` ,
, , 1994, N 1
` 100 :
, 16.10.1998:
, 27.11.1998:
, 15.10.1998:
, 9, 20.03.1999:
:
, 15.10.1998:
, 27.11.1997:
, 8, 20.08.1998:
, 15.09.1998:
- 1996. 17- :
.-, - . ..,
. , .
, ,
. ..,
. ., 05.05.1996 ., . .
, , . - .., .
.., 05. , 1996 ., . .
, N 3, .
., . ., -

245

. ., 03
, 1996., . .
93 -
, ,
. .., : . . .., : . .., ..
94 ,
.
95 . .., . .., , 5 , 1996., ..
96 :
97 - : - .., - ., . .
98 :
99 , 1 (18), , 1997, .` , 1, , 1998:
100 -
,
, 7 , 1997., . .
101 :
102 , 1 (18), , 1997:
103 :
104 - , ..,
12 , 1997., . .
105 , 04.02.1999:
106 , 1 (18), , 1997:
107 :
108 -
, (), 25.04.1997, .:
109 :
110 :
111 , 1 (18), , 1997:
112 , 04.02.1999:
113 , 2 (20), , 1998:
114 http://www.abkhaziainfo.f2o.rg/analytics/EpZFApylEFDFHxsDH.shtml
.` , N 3-4, , 1997.
115 --

116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137

246

: - .., - ., . .

, , 25.04.1997, .:
, 1 (18), , 1997:
, N 3-4, , 1997.
, 1 (19), , 1998:
, 2 (20), , 1998:
:
, 2, (20), , 1998:
, 1 (19), , 1998, . , 2
(20), , 1998, .` ` , - ,
29.07.1998 , . :
, 1 (19), , 1998:
., ., -: , /: /, , . . , . 2, , 2002, .240.
, 25.08.1998:
, 20-27 , 1999, .` , 04.02.1999:
. ` :
, 20-27 , 1999:
, 04.02.1999:
http://www.a-info.org/arm/full.php?id=744
.- N 5,
18 , 2003., . .
http://www.a-info.org/arm/full.php?id=504
` , , , 2004:
,
- .., 08.04.2004., . .
` ` , 23.02.2003, .:
, N39,
62- , ..,
23.02.2004 ., . .

247

23.000


(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1956&SectionID=0&Date=10/17/2008&PagePosition=1
(17. 10. 2008.):
http://javakhk.net/forum/
( )
` http://javakhk.net/forum/index.php?showtopic=958 (26. 10. 2008.):


-- (` ) :

:
` : ,
: - ,
: 248

/
` 1. 1,
2. () 2, 3. (, , )3 4. 4, 5. 5:
2002. ( )` - (, , ( 1961.
16-, )
) 23.000
( ` 698, ` 16.879,
` 3.124 ` 2273 )6:
` -

1891-2002.` 111
7355-` 12.495- 19.850-,
, 782 1891. (
), ` 111 ( ) 58.222-` 2002. 59.004
/7:
.
1994. -
4` , ,
( ): `
112.318
, ` 86.305, ` 22.974, `
(, , , ,
)8: , :

, . 111 -249

251

250

, :
: ` - :
-

32 , 17-` , 15-`
(): 10
,
7-` ,
3-`

(,
.

(. )

XV
):
,
1806. 15:
1883. 6 (2-`
, 2-` , 2-` )16:
,
. , . , . , . , . .
(. ) 17:
- 23.000
, `
- : - / , :

10.479-` 12.495- 22.974-


( 23.000), 111 85.523-:
-` ,

, ,

:
:
1992. 31- - 179- 9, -` : - 1948. 179-
( 1961. 12-) 2- d. (. ,
)10`
, - : ,
-
, , , , -
(`
( 2-)` - 1963. 2011, (1965.)12, ` ( 1-)13, ` ,
(1992)14, ): 1999. `
, : , . --` , -

253

252

/ : , 100%
`
:
( ), , (` , ` ) ( .
,
25 : , ,
:
, : , -
): ` 5-6
() 70-75 (
, 75-80 ,
6-7 )
, , ,
` :,
( `
)19:
, ,
: 1944. -` :
1999.
`
-- : 120 , 115-
( 5- ), . 115 65- , 50-
(` ,
11 ,

,
. 1991 .
, ` . :

. 18,
,

` :

,

:
-:


(, , , ) :

1907. 230 : 100
, 5-6- : . :
, , ` , :
-

255

254

( 18.000 ) : ` `
: , ,
, :
8-9 , , : ` . . , ,
: , :

, , , , :
. , , , , , ` ,
, :
, , , : , `

:
`
.
, : .
, , , ,
,
: , , , , , -

) 20: , ,
65 ,
50
: , - :

` .
,
12 -
: , , :

, , (, , ),21 (, , , )22 23 / `
() : . . ` - , ,
1944. -: : 2008. , :
, , :
(. ,
) ` (,
( ) )24 (
): () `
: , ,

257

256

, -
, / : ,
: , /
, - -- `
: , , , :
, `
:
--

:


,



,
--
:




.


` : `

, ,
:
` .. `
, ,

. : .
/ . `
1991 :
,
`

, 2-3



/
250-300
: `
3-
(1873-1947.)
: , ,
:
. ` , :
/ ` . --
: . -

, ,
: 4-5
, : . . . :
,
( , . , . . ), , , , : /
:
-- `
(, , ( )) 23.000 :
,

`

: :

3
4

5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

____________________________________________
1
2

10-11- , 1752-53.
:
- (... 185.)
: .. 37. - :
` :
, .., , , , 2007, 32:

19

20

258

1266. -
: 13-16-
(- ):
1575-1828. - : ` 1625. - :
- , .
1891. 15.914 , 12.495-` , 782-`
, 2540-` : ` . . , . . , . . , , . 1, , 1986, `107:
` . . , . . -, . . , , . 4,
, 1998, `490:
http://www.statistics.ge/files/english/census/2002/Ethnic%20groups.pdf:
:
http://www.statistics.ge/_files/english/census/2002/Ethnic%20groups.pdf:
, 01.08.1992:
http://www.un.org/russian/documen/convents/genocide.htm:
http://www.un.org/russian/documen/gadocs/convres/r18-1904.htm:
http://www.un.org/russian/documen/convents/raceconv.htm:
http://www.ilo.org/ilolex/russian/docs/conv111.htm:
http://www.un.org/russian/documen/gadocs/convres/r47-135.pdf:
` ., , , 2008, 126:
, 128:
, 126:
.
1897., ` 1898. 16-: 1877. : . , , -,
,
: ` ., . ., 126:
-- , , ( ), ( ), ( ) :
` .., - -
1980- , , 2004, ` 284, .`

259

21

22

23

24

.., -- - (1980- . 1990- .),


, 2006, ` 284, .` , 30
(1306), 3-9, , 2006:
-- ( ), , 29
, ( ) ,
` 1 : 1906. 206
: 5- , ` : ` . . , . .
-, . . , , . 4, , 1998, `231, 235:
-- ( ), , 29
, ( ) , 20 86 : 5-
: ` . . , . . -, . . , , . 4, , 1998, `231, 235:
-- ( ), , 30 -, ( ) : ` . . , . . -, .
. ,
, . 4, , 1998, `465: 16-19- . ( )` : ` . ., ():
2000-04. ,
, `
: 2007. 9-
..... - , ( ) :

260



--

2006. 1- #32/1902/
:
http://forum.xosq.net
` http://forum.xosq.net/index.php?action=printpage;topic=126.0
(14. 08. 2008.):
http://www.natnews.info
` http://www.natnews.info/index.php?news=122
(12. 09. 2008.):
--
2006. 15-16 (83-84)
:


1968.

, 1981.

: 1984.
, 1985. :
2004. ,
2005. : ,
- : 1991. 31-` ,

261

263

262

` 2- 3- ` (,
, ), :
, `
1998. 16- , : , , 1995. ,
1991.
`
( 1991. 1998. 25- ),

` , , ,

:
1998. :
`

`
,
2000-: ` ` ,
2000-: :
,
2000-,
, : ` , :
` : ` -- () : ,
, -

` :
1992. ,
:
1993. : 1993-1995. , , 9 : ` , -:
. 1994. 31- - : (, ) ( ) ( , ) :
,
` ( ):
` ,
:
1995. 24- : ( ),

: 2- 3-
, ,
, : , : :
1997. 1998. 25-
:

265

264

:
, .
:
.
,
: 2002.
:

: 2005.
:
2006. ` , : , 1004 68-: , ` : , ,
:

, ` :
` , .
10 , (, ) :
10 5 :
, ,
( ) 10
( 22- ) , `
32: ,

( , , ) : -

( , 1998. 123 338 224-


, 94-` , 12- ),
,

: ,

, , ,
` 2000- ,
:
`
, , ,
(`
443 , `
243, ` 216, ` 299, `
315 ) , ,



, :
, , ,
10.000 , 6.000
400 : , 96% 22 5- ,
`

(): `

:
() (`
):
` -- , : , ,
,
,
68 , 1004-, ,
, , : , , : , 32 10-, ,

( ), `
, 17- :
() : , , , , ,
- , , , :
,

, : ` -- ,
`
:
266

, :
-

www.natnews.info
http://www.natnews.info/index.php?news=807&VivvoSessionId=2303228490
ea18e3a62f (02. 11. 2008.):

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=2009&SectionID=0&Date=11/05/2008&PagePosition=1
(04. 11. 2008.):
http://www.azadakrum.org
` http://www.azadakrum.org/azatagrum/articles/natnewsarticle04nov08b.html
(02. 11. 2008.):

() 29- 1,
267

269

268

- ( ), /
:
,
` ( , ,
) 2002. 207.598 113.347- (55%), ,
( , , , ): , 55%- , ,
, 150.000- (72%): - ` , , , -:
-
` ()5, :
. ,

: - 6:
- , ,


, - 1997. 31 7:

:
2005. :
1993-95 . : 11 () , , , , , -, -
() , - () , -, () , () : 1995. 24-

( ) , 2:
`
-
() : . ` 1994. 31- 237 ` ,
-: , ,

(
):
- 1994.
- , 2002. :
, , , - ` 1998.:
- (2002. 2003.
), (2003. 23 2003.
), 3,
(2004. 2005. ), (2005.
2008. 29)4:
. -
: , -

-
:
. . .
, :
: . ,
():

. , . (. ` . .) . .
` ( . ` . ):
, : ` . (. 1996-1998.
-
-
` . .):
3-
.
23. 08. 2003. - 2003.

` ( . ` . .), : . :
.
:
.. . ,
. . : .
,
. :
. 270

, . - : , ` : , 500-600 ( 400-460 ` . .),


, , :
` . , . ,
` , .
:
- , . ` 2003.
,

8: ` .

9: . ` `
2006. 10:
(` )`
( - . ,
, :
) (` ,
, ` http://vesta923.livejournal.com/47223.html)
30-
, , (.` ) : .
, -
, 2004. 271


11:
- - () -

` - , :
, - ( ), - /
, ` ` 1998., :
- ` ,
1998. 15- 2003. -, 2003. 2005. -` :
, -, , - :
, - :
` , - .
:
______________________________________________
1
2
3

4
5

6
7

8
9
10
11

` 2004. :
, .
,
- :
` http://www.memo.ru/hr/hotpoints/caucas1/msg/2003/11/m15234.htm:
` 2004. . `
, , - :
: ,
` : 2004.

: ` http://www.regnum.ru/news/251288.html:
http://whp057.narod.ru/samch.htm:
/ -
` http://www.regnum.ru/news/443072.html :
, 19,11,2004:
, ` ., --
- (1980- .
1990- .), , 2006, 223-230:
`
, `
:
http://www.rol.ru/news/misc/news/02/06/24_059.htm:
http://www.regnum.ru/news/443072.html:
, 21,04,2006:
http://www.regnum.ru/news/251288.html:

http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/georgia/1076447.html
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=604&SectionID=1&PagePosition=1&search=%20&mode=allwords, .`
, 22,09. 2006, #35/1905/:
http://whp057.narod.ru/ http://whp057.narod.ru/samch.htm
- / - . ` ,
, : `

` 2003. , -

272

273

275

274

- :
`
: ,
-- : , , : --

,
,
:
- : ,
, ,
,
-- :
, ,
,
` `
:
2007. - 2007 ,
` ,
`
:
2007. 10-
74 2007. 26- :
` , : , ,
, -

- ,

:
, , - ,
, , , , , ` -

--

--




(www.mitq.org)` http://www.mitq.org/?l=arm&id=13&news=1017
(25. 06. 2008.):

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1513&SectionID=19&Date=10/03/2008&PagePosition=1
(25. 06. 2008.):

277

276

: -- :

` 75 :
,
-- , `
: ,
` (), (), () :
75 18- ,
,
,
: 18 11- - ( ),
7- `
(
):
(), -
() :

` --
,
2007. 12- : , , ,
, : , ,
:
2007. 12-
:
: -
-

-
-
: . ` ` ,

, ( - 7- , ` ..):
, - 4- `
` . , -- : , ` `
1. `
` : ,
-- `
:
2. `
: ` ,

-- `
- :
, -,
-- (
)

279

278

-, -
: ,
: , -,
, , , :
. , , :
, ` ( ,
) (
):
( )
: , ` `
:
--
:
` `
:
, , - ,
:
-- ` ` ` -- : . . .

: - ` : , -` `
-- . . . - -

: , , , , , ( , - 5
, . ,
( ) / (, ): ,
, -,
-- : ` `
-:
, ` :
. . . , , , , ,
-, , : - , `
, -

281

280

32- 43
: , ,
, - ,

: , `
. : ,
:
-, :
, , () (. . , , , `
` ,
` , ,
,
),
() (. . ,
, ` (
` ..: , ,
, : ` -- . , ):
, - -

: - , : - (- `
5 , ):
--
, :
:
. .
.
( ` 5
,
- ):
,
` `
:
. . . ,
,
:
`
: ,
--
` :

, ,
`
:

283

282

(`
), -- . . .
:
: () . .
. :

` . .
() (. .
), - ()
(. . - , : , , : , , , ),
() (. . ,
`
):

`
,
1998. -, :
(). . .
, :
, --
1997. 1999.

, ,
: ,

), (- ` 5 , -
), () (. . : , ), () (. . , :
- `
), ()
(. .
` ), () (. .
, ,
) :
` , , , (), . . .

,
, : 120 -
() . . .
:

. . . - ,
: , , - ` , -
:
, , - --
, , , (
) :
` --

`
,

2008. 7-
,

`
:
www.bagin.info , (` http://www.bagin.info/default.asp?
Lang=_Am&NewsID=1494&SectionID=0&Date=06/19/2008&PagePositio
n=1 ): . ,
,

284

. ` ,
, `
: ,


, ,
:

, .
: ,

: , :
, , ,
, , : , . , ` : ` , : ` ,
` 1-:
, :
: , , ,

, 285

287

286

,
(, ) :
, ` :
`
, :
, , ,
.
,
, , :
: ,
, ,
` :


, `
,
,
,
:
, , :
. :
. -- ,
:

, - . , :
:
, ,
: , :
, , , ,
: , ,
, , , , : , :

. ` :

: ,
:
, , , , :

(
):
,
,
:
` ,
: :

-
20- 1988-2008.
()
2008. N12 (1603) :

.
-- , 1` 1989 2002 , , 13 `
29,9%- 16,3%-: ,
,
` , 2002. 2, ` : , , , : , 1995. ( ), 91,16 , 89,9 ,
61,96 51,56 , 3,5 3:
, , , 2002. :
2002. ( 1989 . )

, 13
188.300-, , 60-70 2002.
,
120 , :

-- () :
` 1994 . 31-
, ,
, :
1989 2002
.
1. - 1989. 4

288

289

2. -
1997. 5

,
, 1989. 124.327 63,3 %, 1997. 129.158 58,25 %,, ,
, ,
` 59,351 (30,2 %)- 92.66
41,75 %:
, 2002. .
3. -
2002. 6

, :
64 , 57- , 5 (, , ,
) : ,
, , -
:
( ` ) :
31 , 8- (
(), , , , ,
(, )7 19-
(1941-1943 .) : `

,
: , , ,
, , `
, - ,
- :
` ,
36 , 15-` 8.

291

290

:
. ( 20 ):
()
( 5 ): :

, 1997. , 2571-,
15.811-,
, , `

.
--
( )
60 9, 43-
, 15-` , 2-` :
` -
:
: . 1994. 1880 , 2003.` 1098, 2004.` 943: , 10
900-, 155-` 10:
2004. , http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf ,
9.153: ,

( ) , 148 : , 2004. 9.301-
:
` 11.
. .

292

293

. 12.

20
100
: 13 - ,
5- , 2- :
13.


.
--
( )
32 , 22-
, 9-` , 1-` : 2000.
, 5.77514:
294

295

15

296

, 2000 ,
: ,
`
, :
, : ,
- . : - .
: , ,
,
, / : , . 2000. 159 , 2008. 88 :
1 . 1936-1937 :
,
,
1961. , 2 : 2000. 483 , 300 , 52
:
300 :
11- 2000.
100- : (
) , ` (, , (),
, , , , ) ` ( ): , , : , 100- 12- :
297

--
( )
2004. 16
. 10- , 3- () , 3-`
: () 2- : 2.258 : 2004. 2008.
` ,

: http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf 15, . ,
, (4-):
2.299,
, ,
, (): , ,

( ` ):
` 17:

.
(. 2004. )

. .

.

9
2004. 100 : 3-
- , 2- , 4-` :
18.
299

298

, 2008. () :

` 2008. 22
.
( 2004. )

. 2006. 19: ` . 2007. 24- 20:


2008.
39 21, 15
. 9- , 4- () , 2-` : ()
2- - : 1552
(1507+45) : , ` ,

1507: 45 (
): ` 1552:
,
16- 15: 300

2004.
2.258 :
, ` 2008.,
706-, 1552-:
, ()
: 3 . 140, 698- 558-:
: `
(2004-2008.)
44- 38- ( 87- 43-, ` 160-
122-):
` 2004-2008. 53-` 254-
201-:
, `
301


- , ( ) ,
,
, `
, . `
:
--
( )

` .

. .
,
` 5 24: ,
25: 20082009. ,
:
, : ` : `
:
- ,
: 1897-1898. . ( 302

), : ,
:
-
, :
,
1914. ` :
--
( )
`
, 2004. 417 26: , ` (
5 ):
--
( )

`
` (), ( ), (), : http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf
4 ` 283 : 27`
, .
1. ()28 ` 18
2. ( )` - 37
3. ( )` - 112
4. - ` 29
` 196 :
2004 2008 `
, 4 87-:
303

305

304

, 2 -, 1 -- (33 , 1` , 9-` , 29-` , 787


, 5842 )30:
-
: ` ,
: : - , UNDP- ,
, , - : , UNDP- -- , ,
,
: `
29, ` 32 31:
UNDP-
-
: , UNDP-
( 2004 .
), ,
, , 17.987 (` 18.000) 17.147
(` 17.150): , , 850 :
--

2007.
() : 2007. : 2008. ,
- :

2004. - - 253 (47 , 63 , 143 )` 36.295 4.569 29: ` 132-


(15.963 ), 104-` (17.147 ), 4` (1.264 ), 6-` - (629 ), 4-` - (1.192 ), 2-` (62 ), 1-` -- (40 ): , .
1. ` 44 , 1 - (45 , 21-` , 11-` , 13-` , 492 , 3742 )
2. ` 21 , 1 , (22 ,
3-` , 7-` , 12-` ,
386 , 2500 )
3. ` 27 , 3 , 1 -, 2 -, (33 , 11-` , 8-`
, 14-` , 628 , 5139 )
4. ` 56 , 8 , 1 ,
3 - (68 , 3-` , 18-`
, 47-` , 1407 , 11.199 )
5. ` 28 , 15 , 1 -, 2 - (46 , 8-` , 10` , 28-` , 869 , 7943
)
6. ` 4 , 29 , 3 -

` -
.

307

306

),
() (
): 11 :
. 3
.
7
: , 7 :
2007. . 3
( , , ): `
. ,
: , , :

- 3 :
-
:
` 2 ` :
,
:
5 , 2-`
(` ), ` -

(. `
` )32:
, ` , -

, ` : : 4 120 `
:
` --
:
2007.






: ,
:
`
, :
( )`
, 14 2 - ()
, ` N 4 N 4 - : , , . 5 -
(-

309

308

: . 3 . ,
, :
- -- ` .
: , :
( ) , , :
` , ,
: ,
,


,-

1 . . :

.
, , ` 33`
,
34 , : , -

. . 4
2
( ( . .
4 . ) ( 2
), ( 2
)):



18 , 16-`
(`
):
`

1


` :
( ):

3 ,
( ), ( ) ( ) : , `

, : ,
: ` ` ,
` : ,

- : , -
35
, 1990- ,
-- : , ` ,
,

:

___________________________________________
1
2

3
4
5

6
7

http://www.statistics.ge/_files/english/census/2002/Ethnic%20groups.pdf.

(
): ` 1956 ` ` 1912, ` 9, ` 2, ` 1, ` 23, ` 6, ` 2
` http://www.statistics.ge/_files/english/census/2002/Ethnic%20groups.pdf.
., : ,
, , /: /.
, . 132.
Samtskhe-Javakheti: Realities and Perspectives. UNDP: Tbilisi, 2004, p.
59.
http://www.abkhaziainfo.f2o.rg/analytics/EpZFApylEFDFHxsDH.shtml
.` , N 3-4, 1997. ( . - . ):
http://www.statistics.ge/_files/english/census/2002/Ethnic%20groups.pdf.
.` samcxe-javaxeTis polieTnikuri sazogadoebis problemebi, axalcixe,
2005, gv. 2.
21 - 1914.

310

859 : ` ., ,
, 2006, ` 450:
8 ,
2
()` ,
17: :
: ,
` 50-:
` ., . ., 242, 220:
` ., --
, http://www.natnews.info/index.php?news=217:
9 http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf: ,
58, (
), `
(4-) ( ) :
: `
60:
10 http://www.a-info.org/arm/full.php?id=753:
11 http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf: 2004
: , , , : --
:
` : , , ,
148 :
12 http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf
, , ( )
, :
13 http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf: , , ( ) ,
:
14 http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf:

311

15
16
17
18
19
20

21
22

23
24

25
26
27
28

:
:
http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf: 2004
:
http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf , ,
():
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=797&SectionID=0&
Date=11/10/2008&PagePosition=26:
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=939&SectionID=0&
Date=11/10/2008&PagePosition=23: 145
68 , 160 61 625
:
, , 315 834 ,
156 253 :
:
:
, 23 22 :
http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf, 2004
:
:
` 19- ,
, ,
,
: `
, 5
, , ` : ` ., , . , 1993, 82: .` ., ( ), , 2008, 20-21:
2008. 27-:
http://www.noravank.am/file/article/127_am.pdf:
` 2008.
10-:
4-
- : -

29
30
31
32

33
34

35

312


,
: ,
: 41 . 20` , 20` 1` : -
73 , 47-` :
Samtskhe-Javakheti: Realities and Perspectives. UNDP: Tbilisi, 2004, p. 47-48.
:
` :
,

: ,
- , ` :
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Ru&NewsID=1610&SectionID=0&
Date=11/12/2008&PagePosition=9
2007. : 2007. (

): 2008. ,
- :
. 19.06.2008. , `
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Ru&NewsID=1610&SectionID=0&D
ate=11/12/2008&PagePosition=9:

313

315

314

2- (977 - 989
.): , : - 2: (
() , , , , 1829- ) 3:
, . . - , ,
, .... .. , .,
:
, ( ..
) (, , , , ) : , , : , : ` +, ,
: (11- ), :
,
4: () 5, () - 6, (, , ) ` 7, 8:
. . , . . - . .
, , --
-:
- , , 1986.
-

20 , , ,
(, , , , , , , , , ) : :
:
( )1,
1907. 3531 ` : ,
, (` ) :
2- (914 - 928 .):

--


www.natnews.info ` http://www.natnews.info/index.php?news=217 (17. 09.
2008.):

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1861&SectionID=0&Date=10/04/2008&PagePosition=1
(29. 09. 2008.):

--

317

316

:
800 , 4-5 :
` ,
` : , -: - ,
, . , ,
, : 16 -- :
, 3-4 , ` -: ,
20-25 `
: ,
,- .:
`
` . ,
, ` , `
: , , , : 16 , 4-5 20-25 `
, :
. ` `
, ` 1947-49. : 50-60 ,
: , :

` <> : .... ..`


` - , , :
,
9:
`
10: ,
()
,
,
:
( )
37. `
11: . ,
Ascura ` 86 6 () 12:
Ascura-
. : , ,
` ,
` Ascura- :
. ` ,
:
, ` () : . `
(, ) 5- ` : , , ( )13:
1579. , ,
:
1595. 2675 :
-
: 1893.
1577 , ` 305- :
1830. `

81 `
4 ,
, -
: 1946.` :
, , ,
25
( . 3 ): ,
, : ,
, ` , : ,
` : , ,
,
( . ):
:
, , :
, :
, , ,
, :
` ,
:
, ,
, --
,
, , ` :

3
4

__________________________________________________
1

() : 19-
100 : (

318

, :
, , - , -: ( ), , ): ` : ` . . , . .
-, . . ,
, . 1, , 1986, ` 47:
` . . , . . -, . . , , . 1,
, 1986, `47: (` 43)
(, Azzor) ,
, , : ` 44-
, :
` . . , . . -, . . , , . 1,
, 1986, `48:
` . . , . . -, . . , , . 1,
, 1986, `50:
() , , ` : ` . . , . .
-, . . , , . 1, , 1986, ` 49:
() ( ) , : , , 5 :
:
:
19- 139 : : ` . . , . . -, . . , , . 1, , 1986, ` 49:
(), , ,
, ` 4 -: : : ` . . , . . -, . . , , . 1, , 1986, ` 49:
:

319

: : ` . . , . . -, . . , , . 1, , 1986, ` 50:
9 ` <>, .., , , , 2007, 42-43:
10 ` (2- ), .., , , , 2007, 34:
11 ., , / /,
, 32:
12 ` :
13 ` , ` 34:

,
- (),

:
http://www.natnews.info
` http://www.natnews.info/index.php?news=530&Vivvo
SessionId=1c25b36448ec6007860a7 (07. 10. 2008.):

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1996&SectionID=0&Date=10/31/2008&PagePosition=1
(30. 10. 2008.)
http://javakhk.net/forum/
( ) ` http://javakhk.net/forum/index.php?showtopic=957 (26. 10. 2008.):

--
()
() 22 -, ,
(
` ),
1:
270 2:

( 600 )
: ,
`



: , ,
` 321

320

:
, ,
`
,-
:
,

,
,
, , ,
`
3 ,
11-
:
.

-

, ` 1. ,2.
: . 4 , : , , ` ` ` , ` - :
,
, ,
, , :
,
` , :
322

( , ,
) ` 1990- ,
()` :
, , . ` :
` , , ` , 5: `




: ` .


` ` , , , ` ,
`
: 323

325

324

: `
, ,
, , - . :
2004 `
: , , `
: , ,
,
, , , , : .
`
:
,
, ,
: :
:
. .
:
:
` , , , , ,
:
, /

` , :
( `
..) ,
:
, ,
, , . :
:

,


10 , ,


, , ,
; :

,
, ,
: ( () -) : ,
:
,
, ,
` , ,
` -

327

326

, (` , ` )
( . ,
25 ):
, , ` , `
: ,
, ,

`
- (,
- 1994.,

.



- ,

( )
): --- : - ,
:
, ` -- ()

-
.
,
, :
` , ,
: -
, 6:
` 150
,
:
-
` --, .

:
, -
, ( , , ) RAA- (
) ( ) 7, :
,
` / : ,
100%
` :
, `
8 ( ),

, ,
:
-- () - . , , -- (), ,
:

5
6

7
____________________________________________
1

` ., , , 2006, ` 514-522:
. , ` ., , ,
2001, ` 28-29, .` `
., , , 2006, . 30:
18.01.
2003. N 13-, , 600
300-: ` ., . ., ` 515: `
, 5 30 :
`
, , , :
. ` , 4- Pagas : (` ) :
,
(Apulum), (Caspiane) : , ` Ad Metcurium
` -- : `
. ., 19- 20- , , 2006, ` 39, 41-42:
11- : 1990- . 2000 .
:

328

1840- .
, , : , , ` ., . ., ` 516:
., . ., ` 516:
` 18.01. 2003. N 13-

` 2003. : ` ., . ., ` 515:

, 2002. ,

` :
15 : , . `
,
: ` ., . ., ` 443-450: 1944, :

329

331

330

, ,

: ,
, , :
, ` ,-
: ,
`
. , ,
, : ` , , , -, `
. , , ,
: ,
, , , :
, , .
3000 (100
): ( ) 3 : ,
, :
,
` :
` (, , ): ` , ,-
:

2-

:
.
, : -

-
-

()

- :
`
` - , ()
` , -- `
: , ,
,
,
:
()
( `
)


,
`

(www.mitq.org)` http://www.mitq.org/?l=arm&id=13&news=993
(17. 06. 2008.):

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1523&SectionID=0&Date=07/01/2008&PagePosition=1
(30. 06. 2008.):

333

332

,
` :
, :
. . ,
Ford ` : .
, , , ` , , :
- ,



:


.
-
( - )
, ` , ,
: : -,
: -
(

` .), ,
: : , -

, , (` `
, ) (, ):
, ` ,
: , : , ,
, , .
. , 40
50 ,
40- , , 100-200 , ,
, , ,
: ,
: `
, .
: ,
, , , :
,
,
-,
- , 2-3 : ,
-,
: - -

:
:
, - -- -

335

334

:
(` . : , ,
: . . ): ,
: `
,
,

: ,
, : , ` (`.) : ,
, ,
, : ( . ): , : , ,
, :
, ,
` :


2008. 28- -- .
: 2008. 13- 3
- ()
: ,
, -

: 5-6 , : , , , ,
, , ,
,
, :
:
, , . , ,
, , , :


.
,-
:

:

, `
-
,
, , ,
, - 22 , ` ,
:
: , 5 , ()
-

, -
: , . :
, `
` : -
, . , - . ` -:, , 3 :
. .
- : 5 , - . , ` : ` , , :

,
, `
: , `
,
: , .
. ,

` , , , , :
, , :
,
. : :
: ` , ` : , -- :
:
336

-
` --

www.natnews.info , `
`
http://www.natnews.info/index.php?news=598 (14. 10. 2008.)
`
http://www.natnews.info/index.php?news=601 (14. 10. 2008.)

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=2272&SectionID=0&Date=01/21/2009&PagePosition=1
(21. 01. 2009.):



:

` 2008. - -
30
1-
( )
, , , ` , ` :
, - 1, , , :
, ,
337

339

338

()
9, -- ` .
:

- ,
, ` 1990 2002 ,
, `
:

. `
, ,-
. 10:
,
, --
- ,
:

:
-
11,
- 12, , , (
,
$170 )13
14`
,
15: - -

2, 3 ,
, ,
:
- , ` , 4: -


. . , ,
` 5: . , : - , ,
:

6: , , ` - ` ,
, ,
:
`
. 1922., , ` ( )
7 -
,
. `
1923.
8:
, , ,
, :

341

340

, - ` :
2. :
3. - ` :
4. ` --
:
,
. :
, - ,
( ` - )
, ,
` ----- :

-,
, - , ` -:
, ,
, ,
:
.
, ,- `
4- 17: -

,
,

, : , , ,

: .

. - , , ,
` ,


(. )
( `
..): 2
:
` , ,
( ` ..) : , ,
16: .
1. -- - -

343

342

, , `
. :
, , 2008. - , -- : `
-- , :
, ,
, ` 1- 20, `


` 21:
` ,
6-
-
` -- ` , 2008 , ,
, -
, , - , , 22:
,

- :

, .
- (- ) 22 : -
,
-- -- 70 - , ,
`
: ,
: ,
--
` 18:
` ----- ( ) -
- 2008. :
30 : -
700 :
450 : ` , ,
: ,
-
, -
:
,- 19: `
, ,
30% , -- , , , ` -

,
, :
, , -- ,
23:
,
, ,
: --
- :
,

,
:
,
: , ,
: (http://www.iimes.ru/) ` -, ,
:
` ,
- ,
( ` ..)
, :
-- 24:
`
: `
` ,
-- :
` , `
344

: ,
.
, `
: ` :

:


,

`


: (. )
1921. 16-
1921. 13-
:
` , .
, 1921. 16-
2- 25 1921. 13-
6- 26 , ` 1) ( ` ..)
, ,
. 27
345

, 1921. 16-, 13- ( ,


` ` 1921. 16- ) ,
: ,
( )
5-: ,
-
( ,
): ` , :
- ,
,
, -
, `
:
. ,
,
, ` :

4
5

6
7

8
9
10
11
12
13

___________________________________________
1


`
- , :
, `
, :
, - : ` http://www.mitq.org/?l=arm&id=13&news=1102

14
15
16
17

346

, --
,
` http://www.mitq.org/?l=arm&id=13&news=1136
http://www.tert.am/am/news/2008/09/30/serzhsargsyantbilisi/, .`
http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/armenia/1062458.html:
http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/armenia/1062519.html, ` http://karabakh-news.com/politik/2380-prezident-armenii-nagrazhden.html ` .

( ):
http://www.panorama.am/am/politics/2008/10/01/serjsargsyan/
` , , , -, , , , ,
, - ` 1921. 6- - , - : ,
- : ` ., 19-
20- , , 2003, ` 345-347:
` , 347:
http://www.evrazia.org/news/5137
http://www.panorama.am/am/politics/2008/10/01/serjsargsyan/
http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/armenia/1062482.html
http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/armenia/1062458.html
http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/armenia/1062517.html, .`
www.mcg.ge ( , , 2007.
(
)). - ( ) , , 245 : . 1.
, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. (
) :
http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/armenia/1062520.html
http://www.panorama.am/am/politics/2008/10/06/most/
http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/armenia/1062517.html
http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/georgia/1064560.html

347

18 1918.,
, () , ,
,
` ,
: ` 1918. ,
,
:
19 http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/georgia/1064560.html
20 http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/georgia/1063063.html
21 ` :
22 http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/armenia/1065237.html
23 6-,
- -

. . : `
http://www.panorama.am/am/politics/2008/10/06/most/
24 http://www.iras.ir/Russian/Default_view.asp?@=11699&T=%20%20%20-%20,
` http://i-r-p.ru/page/stream-exchange/index-20738.html,
.` http://www.mitq.org/?l=rus&id=12&news=1037:
25 ` (1828-1923), . . .
, , 1972, ` 500-501:
26 ` , ` 520:
27 ` :

.



(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=527&SectionID=-1&PagePosition=1&search=%20
&mode=allwords (13. 03. 2007.):
--
2007. 5-6 (95-96) :

http://javakhk.net/forum/ ( )
` http://javakhk.net/forum/index.php?showtopic=
361&pid=6419&mode=threaded&start=#entry6419 (21. 03. 2007.):

--


-- -
,
: , : -

348

349

351

350

1990- . ,
, : -
,
,
:

` :
, 1993-1995. 35 : ,
-- ,
` :
- : ` , ,

-- :
BAGIN . :

-- ` , ,
: ,
, , :
:
, (, ) :
, ,

,
:

, :
, - -- BAGIN , :
BAGIN . :
, ,
` (
, , ),
( ) (
) 20-30 ,
: , , , `
,
, , , ,
: , , ,
,
` :
BAGIN . -
:
- , ` ,
: ` , --

353

352

. `
: `
, (
), -- :

,
-- 60 :
3. , , :

- : . --
,
:
BAGIN . - :
-- .
1) -,
2) --,
3) -:

.
` --
, : ,
,
:
-

- , -
, :


,
, , , : , , ,
, : , , , :
BAGIN . , :
` : : .
1. `
,

: - ,
,
(

` ) :
2. , , ,
:

, ` , , ,
1994. 31-` -
, -- ` , : ,
,
: ( )

BAGIN .
:
-
. --
,
, ` :
, : : : -
, ,
:
: -
, ,
: :

354



(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1418&SectionID=0&Date=05/23/2008&PagePosition=1
(21. 05. 2008.):

,
: , ,
,
`
, `
:

:
:
. 1921.
, -
, ( 1467.)

--
: ,

, - -
,

:
`
`
:
, , , , : , -

355

357

356

, :
`
, : :
` 37
2006. , 126.000 (
150.000 ) -
: , , ,
: , ,
, ` , , , ,
--
, - :

, , ,
, , ` ` 1917. 48- 46

: ` : ` -
, ( ,
) ,
` , - :


:

(
,
)
.


,
. ` , - :
- , ..... , :
, ,
: , -- 20- ,
,

359

358

, : (): , , ,
:
:
:
: : `
.
:
, : , , :
` :

,
1994. ` - , , ` : , ,
-: :
/, . , `
:
-- , -

--

. , :
` ,
(1988-2008.)
: , -, , , `

--.


(www.mitq.org)` http://www.mitq.org/?l=arm&id=12&news=1084
(28. 07. 2008.):

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1601&SectionID=0&Date=08/01/2008&PagePosition=1
(29. 07. 2008.):
http://javakhk.net/forum/
( ) ` http://javakhk.net/forum/index.php?showtopic=928 (28. 07. 2008.):
http://www.hayinfo.ru/am
` http://www.hayinfo.ru/am/news/society/33753.html (29. 07. 2008.):

--

361

360

-
` ,
:

:
` : ,
2006 - , : ,
,
, :
, ` , , `
,

, ` ,
, , , , , () , ` ,
,
,
- :
19- 20-
, ` :

-
: ,
` , : , ,

: ,
, : , -, :
, - -- :
.
: ` : ,
-- ` :
,
-

, ,
.


:

, : ,
,

: , -

363

362


: , , ( ) . , ,
(, , )
( ) : , ,
,
: , ` `

( ) :
, , `
,
- ` :

. ,
, , : , ,

:
`
, -- (` )
( )
, , , -
, (-

( )
: , , ,
: , , ,
:

, , -

--.


2007. N7 (1592)
( 15-17):

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1150&SectionID=19&Date=06/01/2008&PagePosition=1
(04. 02. 2008.):
--
2008. 3-4 (117-118) :

--

) :
, , , ,
- : : .

- ,
,
: :
, ,
, ` ,
:
,
,
:
()
` .
,
: . ,

:

, , ,
,
` :
, :
` , , -

, , ` , :
, ,
` () ,
(
),
: ` ` , , ` ` : , , ` , , 70
, ` 90

, , :
` ( ) : , ,
,
` : ` . :
: ,
,
:
` ,
365

364

367

366

, , , , :
` , , ` , ,
, , ,
, , - ,
, : :

: ,
, , - :
. :
: ` ,
: ` ,
, -
:

( )
: , ,
: ,
, ,
` ,
` `
, ` :
, ` , ,
:
, :
, , , ,
` (
1980- ):
, : ` ()
. ) ` , , , ) ` `
, )
, `
: , ,
, ,
` :
, . ,
, ,
- :
` , , -


,


(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1670&SectionID=0&Date=08/14/2008&PagePosition=1
(13. 08. 2008.):

( )
2008. N 8 (1599) , (` 30-33):
http://javakhk.net/forum/
( ) ` http://www.javakhk.net/forum/index.php?showtopic=935 (15. 08. 2008.):
http://forum.xosq.net ` http://forum.xosq.net/index.php/topic,74.msg2501.html#msg2501
(14. 08. 2008.):

.
` ,
: ,
, :
(Washington Profil, 29. 08. 2008),
, , 2009, 247:

` , :
. ` , :
, ,
, `
: -
, `
` , (, )
,
`


: ` . ,

, ` :
,
: , ,
:
` , : , `
1993-1995., 11 ():
`
1994., 1992. `
,
1994. 3- - ` -: . -

368

369

371

370

` : . -
`
,
` ,
1994-95., , ,

:
,

:
:
, ,
, , , , ( `
1. , 2. , 3. : , , ),
-- `
: --
1994. , `

.
) , , , , )

( -

, , -
:
: :
, , ,
:
, ,
( , ,

. ,), )
, ) , )
:

, . ) --- ( -) , )
,
, )
, , :
, ,
, :
,
1995.
24-
- - , :

:
` ` -

- ,
`
:
. ` 1994. 31-
-
237 ):

, , ` -- :

-- -

`


(www.mitq.org)` http://www.mitq.org/?l=arm&id=14&news=1140
(23. 08. 2008.):

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1737&SectionID=0&Date=09/03/2008&PagePosition=2
(23. 08. 2008.):
http://forum.xosq.net
` http://forum.xosq.net/index.php/topic,126.msg2500.html#msg2500 (22. 08. 2008.):

,
1921.





, :

,
,
:
2008. 8-
- ,
`
, ` : 2008.

372

373

375

374

1. , `
:
2. --,
,
:
17-
-- ` ,
` :
:
` -- , , ` : ` , . , , :
, , 2:
` -- ` ` , ` :
, , ` , , ,
,
:
, -

12- , , , , ` , - , ` :
,- . 1:
: , `
(. ) ,
: .
. :


`
: ,
2008.
-
-
:
`
-- `
20 : : `



, -
, , () 3:
, , , : ,

- ,
:
_____________________________________________
1

2
3

` http://www.civil.ge/rus/article.php?id=17276&search=: . . ,
( . .) 1921. (
)` : .`
http://www.regnum.ru/news/fd-abroad/georgia/1040387.html: 1921. , ` 2008. 13- . ` :
` http://www.apsny.ge/news/1218699600.php, .`
http://www.civil.ge/rus/article.php?id=17306&search=:
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1703&SectionID=0&Date
=08/20/2008&PagePosition=1:
http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1705&SectionID=0&Date
=08/20/2008&PagePosition=1:




(www.mitq.org)` http://www.mitq.org/?l=arm&id=14&news=1128
(04. 08. 2008.):

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1664&SectionID=0&Date=08/13/2008&PagePosition=1
(12. 08. 2008.):
` http://www.ararat-center.org/upload/files/
Javaxk-Molorutyun.doc:

( ) (2008., , N 8 (1599), ` 27-30):
http://javakhk.net/forum/
( ) ` http://www.javakhk.net/forum/index.php?showtopic=932 (07. 08. 2008.):

,
,
, 1991. 9-` , ` 1918.
:
1990. 28- 11-

246 81-
1990. ` 1:
1990. 14-
2:
` .

, .
. , :

376

377

379

378

: 2 1921. 16- 9:

, ,
,

1921. 16- ` -
13- ` - :
, ,
10, , () : ,
,
11:
, , ,
:
,
(1921. , 1922. 20-
` 12,
1931.
)` - (
` ), - ` - :
1918-1921.
13,
, -- 14 : 1921
` ,
:
1918
1991 `
15` 1918. , , ` -

1990. . , ,
- , ,
` , : ,
` 3:
`
, ` 1918. : 1990. 9-` `
, 1921. 4: ,
,
: `
1990. 20- ,
, ` 5:
1922.` 6:
1991. 31-
:
90,3 98,9
: 1991. 9- : . 12.00- ` 1918. 26- 7: . : , , , ` 8: .

, ` :
-

381

380

- , `
:
`
1991. 21- - , 11
` - 21:
.

22:
`
-:
` `
, `

: `
, , -- :
, ,
, , . . 19931995.
( ` )
,
` , , ,
` - : `
, :
`

, , ,
:
`
:
, , ` 16:
` -
: -
`
, , , , 1991. 12- ` ` ` 17: -` 1921. 6-` `
`
18:
.. , (` )
, 19 ` : ,
` () 7- - 20: , 1930- , -
: , , , -


-- ,

:
, ,
`
, ,
:
,
` ( ` ,
--)
, , `
:

383

382

, ( 21- : ), , 2006, 25:


11 1991
, , ,
(), ( ., , , 393):
. ,
(
)
: ,
:
12 -
1989., 10- - `
, ` ., , 19881994, / /, , 2002, . 48.
13 , 1995. 24-
, 1921 `
-: ` 1922, 1937 1978 , ` , 27.08.1996,
.` , 26.08.1995: ,
` 1995. 5- , 1975. :
14 --
`
1921. 16-` ()
- , ` .., 19- 20- , , 2003, , N 44, .`
, 1, 7, . 45:
15 1992. 31- 179- , ` ,
01.081992:
16 http://www.bagin.info/default.asp?Lang=_Am&NewsID=1627&SectionID=0&D
ate=08/03/2008&PagePosition=1

1 . ., , / :
, , . ./, . 2, , 2002, . 261.
2 , 15.11.1990:
3 , 02.03.1990:
4 . ., , / :
, , . ./, . 2, , 2002, . 261.
5 :
6 . ., xx (1989 - 2000),
, , 2002, . 109.
7 , 10.04.1991:
8 :
9 , 29, , 1993: . ., , , -, 2002, 389:
10 ., -

17 , 16.04.1991:
18 .., . ., 344:
19 1918. - : ,
,
: , ,
`
:
20 .., . ., 345:
21 - 1994. 1-, 124
, 47 4 , ` . .,
, / :
, , . ./, .
2, , 2002, . 272: -,
: 1994. ` -

:
22 , 24.10.1991:

.

(www.bagin.info)` http://www.bagin.info/default.asp?Lang=
_Am&NewsID=1630&SectionID=0&Date=08/04/2008&PagePosition=1
(04. 08. 2008.):

`
http://www.ararat-center.org/upload/files/Javaxk-02.08.2008.doc :

--
, ,
:
ARMENIA Today- : ,

, -:
, 2006. ` :

,
, , , :
`

:
, ` , -
:
, -

384

385


. ` , ` ,
, `
- : 2006.
` --
`
, , a, ` , , ,

: ,
` :

-- ` ,
`
: , `

:
, ,
,
, `
,
, - :

386

-


` http://www.natnews.info/index.php?news=1129
(11.12.2008.):

(http://www.bagin.info/)` http://www.bagin.info/default.asp?
Lang=_Am&NewsID=2250&SectionID=0&Date=01/15/2009&PagePosition=1
(15.01.2009.):

,
,
, , -
:
:
` 2008 9- `
: -
`
:
, 2008-2010. :
, - ` ,
: -

387

389

388

`
, , ,
:
, 13 1995.
14-
: , ` 6- ,
2007. 15-16-` , 2007. :
: . , ` - . , ( , 241(4578), 10.12.2008): , ,
, ,
` - ,
` ` :
`
` , 13
`
:
-
` :
-

` ,
:
,
, - , ` : :
,
, ` --
,
,

, , , :

,
,
,
: :
1995. 14- :

`
, 2008-2010. -

391

390

-
, -
: ` - 22 , ,
: ` -- 70 , ,
- ,
:
- , - --, :
, : ` , ,
, `
:

` :
.
: ,

: ,
- , , `
,
:

, : ` ,
:

, ` - , : : ` , - :
-- -
,
` : ` ------ - : , , ,
` : . --
: `
,

` --
- -
-

393

392

,
` :
:
` ,
, , `
: , : , , ,
. : . . , : ,
. , ,
, : , .
, , `
, : , / - - :
,
`
: ,
,
- `
: , `


,
, ` . ` :
8 -, . ,
(
), ,
, ,

:
26- , - (), (), : , ,
:
1921. ,
()
: , () - : , - : ` 1921. 16-,
, ` :
` :
, :
,
`

395

394

110
- ,
,
: (
6- , , N79-80(15.558), 20.10.2007): , - ` ` -

( 7- , ( , 241(4578), 10.12.2008), ` http://www.armenpress.
am/arm/news/gov.htm):
, . , , :

, `
status quo- : ,
, : -, :
, , ,
. ,
-- ( `
. , , , ( ) ),

, :

:
,
, - :
,
` --

, ,


:

-



: . . , - ,
-- : - `
: , `
: - -
, : ,
,
- (6-) (7-) `
. ,

( `

): ` `
:
, - , : , , : ,
:

............................................................................................ 6
- .
... .................................................. 13
-- 1988-2008.:
20- ............................. 29
--
..................................................................... 58
-
.
-- ......................... 91

,

:
-- .......................... 109
--
: 1991. 17-` -
................ 134
-- () : ............ 140

............................................................................ 153
--
`
...................................................................... 159

396

397

-- .
:
........................... 186

.
........................................... 349
............................................ 355

,
--
20- (1988-2008.)
................................................................ 203

--.
............................................................................... 358
--. .......... 362

23.000
..................................................................... 248

--
................................................................. 261
, :
-
............................................................................. 267

,
........................ 368
-- -
.................................................................... 373

................................................................................ 377
. ............................... 385

--
.............................................................. 274
-
20- 1988-2008. .................................................... 288

-
............................................................................ 387

--
........................ 314
,
-- (),

: ................... 321
,
` .................................................................... 330
- `
-- ............... 337
398

399

1988-2008.
( )
`
`
`
`

09.02.2009: 60 x 84 1/32:
- 1: Arial Armenian:
: 25 . :
` 150 :

_________________________________________
-

, 6:
. 52-79-74, 52-79-47:
. lusakn@rambler.ru
400

Вам также может понравиться