Bedrijfsreportage

Tekst en fotografie: Ren Zoetemelk

Life Science Lectoren Hogeschool Leiden vr de ondernemers

Lectoraten Innovatieve moleculaire diagnostiek & Biodiversiteit
Het TOPLab is het reclamebord van Hogeschool Leiden. Als lectoren van de lectoraten Innovatieve Moleculaire Diagnostiek en Biodiversiteit geven Willem van Leeuwen en Barbara Gravendeel leiding aan teams van docenten. Ze zetten zich ook in voor vragen van het bedrijfsleven en van de overheid. De kracht van het TOPlab ligt vooral in de snelheid waarmee een diagnose gesteld kan worden. Het betekent dat bijvoorbeeld genezingsprocessen bij bacteriologische besmettingen sneller gestart kunnen worden. Er gaat geen kostbare tijd verloren door een dagenlang onderzoeksproces. Het levert winst op voor de patint, ziekenhuizen en beperkt zorgkosten.
het laboratorium onderzoek kan doen naar versnelde diagnostiek van Sepsis.
Snelle microbiologische identificatie service

Willem van Leeuwen: Het identificeren van micro-organismen kan een tijdrovende bezigheid zijn. Vroeger duurde het 80 uur van het plaatsen van de naald tot een kweek. Bij ons kan het in enkele uren. Via RAAKpro doen wij snel diagnostiek van bacterile sepsis. Dit doen we met de Ramantechnologie. We kunnen hiermee de verwekker en de resistentie tegen antibiotica dezelfde dag meten. Daardoor kan, door onze inzet, veel sneller gereageerd op problemen. Dat bespaart veel geld en kan in de gezondheidszorg veel levens redden. Uitbraken zijn adequater te bestrijden als een snelle analyse plaatsvindt. Het toedienen van de juiste medicijnen kan sneller en veel gerichter. Door onze inzet gaat geen kostbare tijd verloren. Er vindt ook onderzoek plaats naar een eventueel toekomstig gebruik van de BIOSPARQ biodetector. Daarmee kunnen snel en betrouwbaar micro-organismen getypeerd worden. Deze detector is oorspronkelijk ontwikkeld door TNO als een snelle, hoog selectieve biodetector voor Defensie. BIOSPARQ is een sensor voor analyse van individuele micro organisme en maakt analyse van monsters zonder de noodzaak van het opkweken. BIOSPARQ heeft het unieke vermogen om individuele organismen te analyseren.

Het gaat om het vergelijken van eigenschappen van (antibioticum resistente) bacterin,die mogelijk betrokken zijn bij een uitbraak op bijvoorbeeld een ziekenhuisafdeling.
Lectoraat Biodiversiteit

Dit lectoraat, onder leiding van Barbara Gravendeel, richt zich op toegepast onderzoek aan biodiversiteit binnen Hogeschool Leiden en het Naturalis Biodiversity Center in opdracht van het Nederlandse bedrijfsleven. Tegenwoordig wordt veel verklarend onderzoek gedaan met behulp van Next Gen sequencing, bio-informatica, microCTscanning en GC-MS analyses. Met deze technieken vinden we antwoorden op vragen over bijvoorbeeld de drijvende krachten achter het ontstaan van nieuwe soorten.
Innovatie bedrijfsleven

et lectoraat Innovatieve Moleculaire Diagnostiek van het cluster Techniek staat onder leiding van Willem van Leeuwen. Als hoofd van het moleculair diagnostisch laboratorium van de afdeling Medische Microbiologie en Infectieziekten in het Erasmus Medisch Centrum zorgt hij voor de moleculair diagnostische kenniscirculatie tussen het werkveld, de docenten en studenten van opleidingen binnen het cluster Techniek. Docenten uit de kenniskring van het lectoraat geven leiding aan de moleculaire diagnostische projecten en maken daarbij gebruik van de meest recente onderzoekstechnieken. Het lectoraat Innovatieve Moleculaire Diagnostiek stimuleert, ondersteunt en ontwikkelt onderzoek om bestaande kennis en ervaring te verruimen. Het lectoraat onderhoudt contacten met life science bedrijven binnen en buiten de regio. Dit zijn vooral ziekenhuislaboratoria, universitaire centra en andere instituten. Ook worden op verzoek van derden onderzoekprojecten uitgevoerd. Willem van Leeuwen haalde in 2009 de RAAK-Pro subsidie binnen waarmee

Barbara Gravendeel: Studenten en docenten van HL laat ik participeren in biodiversiteitsonderzoek. De studenten krijgen zo training in research skills, de docenten in verdere professionalisering van hun kennis, en het museum heeft er een hoop helpende handen in het lab bij. Het lectoraat draagt bij aan innovatie van het Nederlandse bedrijfsleven doordat bij het beantwoorden van bovenbeschreven evolutionaire vragen vaak onbedoeld allerlei extra ontdekkingen gedaan worden met groot commercieel potentieel.

30

het ONDERNEMERS BELANG

Zo werd bijvoorbeeld recent in het genoom van een orchidee bij toeval ook het genoom van een ziekteverwekker ontdekt. Wat nu blijkt is dat dit een veelbelovende nieuwe aanpak is voor het opsporen van nieuwe virussen in gewassen.
Synergie

insuline injecties om hun bloedsuikerspiegel constant te houden. We screenen momenteel in Azi en Afrika medicinaal gebruikte orchideensoorten op hun potentie als neutraceutical.
Breed ingezet

Het is n van de Europese topspelers op het gebied van allergievaccinaties. Het heeft meer dan 50 jaar ervaring met het ontwikkelen, produceren en verkopen van therapien die allergische reacties doen verminderen of mogelijk verdwijnen. HAL Allergy investeert in onderzoek naar vernieuwde toepassingsmethoden en snellere werking van allergievaccins en werkt hiervoor onder andere samen met het TOPlab.Wij zijn ook voor de tuinbouw actief via het bedrijf Koppert bv. Zij zijn wereldwijd marktleider in biologische gewasbescherming en natuurlijke bestuiving voor professionele telers. Een vraag aan ons kan in dit verband zijn hoe de biodiversiteit op peil kan worden gebracht in de steenwol waarop wordt geteeld? Een lage biodiversiteit betekent langzame groei van gewassen en dus economische schade. TOPlab onderzoekt via DNA technieken de biodiversiteit.
Samenwerken

Dit lectoraat stimuleert synergie op verschillende niveaus. In de eerste plaats tussen de opleidingen Bio-informatica, Moleculaire Biologie en Chemie bij Hogeschool Leiden. Docenten en studenten doen samen onderzoek binnen het lectoraat in de vorm van minoren, stages en promotieonderzoek. In de tweede plaats is er synergie met het lectoraat Innovatieve Diagnostiek van Willem van Leeuwen. In de derde plaats met het Nederlandse bedrijfsleven want ons onderzoek vindt plaats in opdracht van Nederlandse ondernemers. In samenwerking met plantenpathologen van een groot Nederlands veredelingsbedrijf wordt bijvoorbeeld gewerkt aan de ontwikkeling van een snelle en betrouwbare methode voor het op naam brengen van onbekende pathogenen op voedselgewassen met behulp van Next Gen sequencing. En tenslotte is er synergie tussen verschillende bedrijven op Science parken in binnen- en buitenland bij het ontwikkelen van innovatieve producten.
Maatschappelijk belang

Het TOPlab wordt door het bedrijfsleven breed ingezet. Willem van Leeuwen: Wij werken bijvoorbeeld met GiMaRis. Er wordt regelmatig aanzienlijke ecologische en economische schade veroorzaakt door ziekten, parasieten en predators. Dat kan een bedreiging zijn voor de volksgezondheid en een grote overlast voor toeristen, en veroorzaken aanzienlijke schade aan aquacultuur. Fundamenteel onderzoek vormt een belangrijk onderdeel van GiMaRIS. Het onderzoek voor GiMaRIS Moleculaire wordt mede door ons verricht. Het TOPlab werkt ook voor HAL Allergy. HAL Allergy is een hoogwaardig farmaceutisch bedrijf met moderne productie- en onderzoeksfaciliteiten. Ze zijn ook gevestigd op het Bio Science Park.

De Hogeschool Leiden heeft een sterk maatschappelijk karakter. De samenwerking met het regionale beroepenveld en bedrijfsleven is intensief. De rol van Hogeschool Leiden daarin is die van kennismakelaar en aanjager van innovatie in organisaties en bedrijven. Vanuit die betrokkenheid streeft Hogeschool Leiden naar het opbouwen van een uitstekende relatie met de overheid, het bedrijfsleven en andere organisaties. Het inzetten van kennis van de Hogeschool levert winst op.

TOPlab Hogeschool Leiden Dhr. Dr. W.B. Van Leeuwen Mw. Dr. B. Gravendeel Bio Partner Accelerator gebouw J.H. Oortweg 21, 2333 CH Leiden T 071 - 518 83 80 of mail Hinke Dekter (labcoordinator): dekter.h@hsleiden.nl

De kennis over eigenschappen van de meer dan tien miljoen soorten planten, dieren en schimmels kan veel opleveren. Zo blijven snijbloemen langer vers. Barbara Gravendeel: We hebben net ontdekt dat expressie van ACS genen tot verleppen van orchideenbloemen leidt. We zijn nu aan het onderzoeken of die bloemen minder snel verouderen als we ACS genen uitschakelen. Met betrekking tot plaagbestrijding hebben we ontdekt dat orchideen uit Costa Rica fruitvliegen lokken. Wij onderzoeken of de oorzaak kunnen gebruiken voor fruitvliegenvallen in de horeca. Ook op medisch gebied is onze kennis van belang. Bij type II diabetes geven patinten de voorkeur aan een dieet met antidiabetes planten in plaats van

het ONDERNEMERS BELANG

31