Вы находитесь на странице: 1из 216

rnek zmlerle

RKETLER MUHASEBES
PROBLEMLER
Kollektif - Komandit
Limited - Anonim
Kurulu - Sermaye Deiiklikleri
Kr Datm - Tasfiye / Birleme

ANKARA NVERSTES SYASAL BLGLER FAKLTES YAYINLARI NO: 5 4 9

rnek zmlerle

RKETLER MUHASEBES
PROBLEMLER

Kollektif- Komandit
Limited - Anonim

Kurulu - Sermaye Deiiklikleri


Kr Datm - Tasfiye / Birleme

Prof. Dr. LTF AKICI


Siyasal Bilgiler Fakltesi

Copyright : Siyasal Bilgiler Fakltesi 1986

A N K A R A

N V E R S T E S

B A S I M E V

A N K A R A ,

1 9 8 6

rencilerime ..

NSZ
"rnek zmlerle irketler Muhasebesi" baln tayan elinizdeki almay kaleme alrken uzun sre dndm. Muhasebe
ile yakndan ilgilenenler teorideki gelimelerin uygulamadaki gelimeleri geriden takip ettiini bilirler. Bu konu zellikle irketler Muhasebesi dalnda ok belirgindir. nk her hukuki deiiklie paralel
olarak bu muhasebe dalnda da bir deiiklik ortaya kmaktadr,
ite bu gerek nedeniyle bu alanda zmlerle irketler muhasebesi
kitabn yazmak iin uzun sre dndm. Bu dnme srecinde
"genel muhasebe" ve "maliyet muhasebesi" alannda zml problemleri ieren kitaplarm yaynladm. Baktm ki "irketler Muhasebesi Problemleri" alannda yayn eksiklii de var. Bu boluu doldurabilmeye bir adm atma cesaretini kendimde bulduum an yazmaya karar verdim.
zellikle zml problemler okunurken baz yeni yasal dzenlemeler nedeniyle eskimi olduu grlebilecektir. Okuyucu bunu daima gznnde tutarak yeni dzenlemeleri dikkatle izlemeli
ve problemleri zmeye almaldr.
Kitapta ele alnan irketler, uygulamada ok kullanlan ve ticaret kanunumuzda ele alnd gibi ahs irketlerinden kollektif ve
adi komandit irketleri ile sermaye irketlerinden limited ve anonim
irketlerdir. Hisseli komandit irketler ile kooperatif irketler ele alnmamlardr.
Her bir irket tipini kuruluundan tasfiyesine kadar bir blmde
ele almak yerine kurulu, sermaye deiiklikleri, kr datm ve tasfiye ilemlerini ayr blmler iinde tm irketler iin birlikte ele
aldm. Byle bir yaklamn nedeni, ayn ilemin eitli irketlerde
gsterdii farkllklar karlatrmaya imkan vermesidir.

te yandan kitapda ele alnan problemlerin bir ksmnn zmn verirken, dier ksmnn zmn okuyucuya braktm. Daha
nce yaynlanan iki muhasebe kitabmda uyguladm bu yntemin
hem renci hem de dier okuyucular tarafndan olumlu karlanmas bu kitapda da ayn sistemi uygulamam salad.
Bu kitabn ortaya kmasnda teekkr borlu olduum birok
kii ve kurulu vardr. Bunlarn banda kendilerinden feyz aldm
ilk okuldan bu gne kadarki tm hocalarm gelmektedir. Lisans programlarndaki derslerim nedeniyle beni destekleyen ve eserlerinden
yararlandm meslekdalarma da teekkr etmek isterim.
Problemlerin dzenlenmesi ve tashih ilemlerindeki yardmlar
iin aratrma grevlisi Ercan Bayaztl'ya; kitabn basmndaki titiz almalar iin bata Faruk nar olmak zere niversitemiz
Basmevi alanlarna; huzurlu alma ortam yaratan eim ve iki
oluma iten teekkr ederim.
zellikle yasal dzenlemelerdeki deimeler nedeniyle btn
gayretlerime ramen ortaya kacak hata ve eksikliklerin sorumluluu tabiiki bana aittir. Tesellim, bu konuda rencilere kaynak bir
kitap sunabilmek ve gen meslektalarmn balattm bu almann
boluklarn ileride doldurabileceklerine olan inanandr.

ankaya, Ocak, 1986

VI

Prof. Dr. Ltif AKICI

indekiler
RKETLERN KURULUU
1.
2.
3.
4.

Kollektif irketler
Adi Komandit irketler
Limited irketler
Anonim irketler

3
14
23
33

RKETLERDE SERMAYE DEKLKLER


1.
2.
3.
4.

Kollektif irketler
Komandit irketler
Limited irketler
Anonim irketler

45
53
60
66

RKETLERDE KR-ZARAR DAITIMI


1.
2.
3.
4.

Kollektif irketler
Komandit irketler
Limited irketler
Anonim irketler

77
83
89
95

RKETLERDE TASFYE
1.
2.
3.
4.

Kollektif irketler
Komandit irketler
Limited irketler
Anonim irketler

115
126
137
146

RKETLERDE BRLEME-KATILMA
1. Kollektif irketler
2. Anonim irketler
Yararlanlabilecek Kaynaklar

163
183
203
VII

RKETLERN
KURULUU

Kollektif irketler
PROBLEM : 1
3 arkada A ve Ortaklar Kollektif irketini 1.1. 1984 tarihinde
kurmulardr. Ortaklarn sermaye taahhtleri
ORTAK A
ORTAK B
ORTAK C

750.000. TL.
500.000. TL.
250.000. TL.

olmak zere toplam sermaye 1.500.000. TL. sidir.


Ortaklar taahhtlerini ayn gn nakden demek suretiyle yerine
getirmiler ve irket fiilen faaliyete balamtr.
STENLENLER :
A ve Ortaklar kollektif irketinin kurulu kaytlar ile 1.1. 1984
tarihli kurulu bilanosunu dzenleyiniz.
ZM
I
Sermaye Taahht Hesab

A Sermaye Taahht
B Sermaye Taahht
C Sermaye Taahht

Sermaye Hesab

A Sermaye Pay
B Sermaye Pay
C Sermaye Pay

750.000.
500.000.
250.000.

1.500.000.

1.500.000.

750.000.
500.000.
250.000.

Ortaklarn sermaye taahhd


Kasa Hesab
Sermaye Taahht Hesab

A Sermaye Taahht
B Sermaye Taahht
C Sermaye Taahht

750.000.
500.000.
20.000.

Ortaklarn sermaye taahhdn


yerine getirmesi

1.500.000.
1.500.000.

A ve ORTAKLARI KOLLEKTF RKETNN


1.1.1984 TARHL KURULU BLANOSU
(TL.)

Aktif
Kasa

1 .500 .000.
\

Pasif

1 .500. 000.

Sermaye
A. Sermaye 750 .000.B. Sermaye 500 .000.C. Sermaye 250 .000.-

Toplam

1 .500 .000.

Toplam

1 .500. 000.

Byk Defter Kaytlar:


B

Sermaye Taahht Hes.

1.500.000.

Sermaye Hes.
1.500.000.

H500.000.

Kasa Hesab

1.500.000.
Yardmc Defter Kaytlar:
B

Ortak A Sermaye Hes. A

Ortak B Sermaye Hes.


500.000.

750.000.
B

Ortak C Sermaye Hes.

250.000.-

Ortak A Sermaye
Taahht Hesab

750.000.

750.000.-

Ortak B Sermaye
Taahht Hesab

500.000.-

Ortak G Sermaye
Taahht Hesab
250.000.

250.000.-

500.000.

PROBLEM : 2

'

E ve F, isimli iki arkada 1.1.1985 tarihinde EFE Kollektif


irketini kurmulardr. 9.000.000. TL. s olan irket sermayesinde
ortaklarn paylar eittir. Ortak E sermaye taahhdnn yarsn
nakit olarak yerine getirirken dier yars iinde 3 ay vadeli bir bono
vermitir. Ortak F ise mevcut ahs iletmesini aada zerinde
anlalan artlarla yeni irkete devretmitir. Kalan borcunu ilerde
deyecektir.
letmenin bilanosu ve devir artlar u ekildedir.
F. LETMES 31.12.1984 Tarihli
BLANOSU (TL.)

Aktif
Kasa

Pasif

100.000.

Sermaye

3 .500.000.

Mal

1.700.000.

Satclar

650.000.

Mteriler

1.550.000.

Kr

450.000.

Demirbalar

1.250.000.

Toplam

4.600.000.

\
Toplam

4 .600.000.

Bilanonun devir artlar:


a) Mevcut maln tamam

1.500.000. TL.s

b) Demirbalarn tamam

1.375.000. TL.s

c) Kasa ile bor ve alacaklar bilanodaki deerleri zerinden


devredilmitir.

STENLENLER :
EFE Kollektif irketinin kurulu kaytlar ile kurulu bilanosunu
dzenleyiniz.

ZM :
Sermaye Taahht Hesab
E Sermaye Taahht
F Sermaye Taahht

4 500.000.
4 500.000.

9.000.000.

Sermaye Hesab
E Sermaye Pay
F Sermaye Pay

9.000.000.

4 500.000.
4. 500.000.

Ortaklarn sermaye taahhd


/
Kasa H.
Ortak E. Cari H.*

2.250.000.
2.250.000.

(Alacak Senetleri)

Sermaye Taahht H
Ortak E'nin sermaye taah . yerine
getirmesi

4.500.000.

Ortak F'nin taahhdn yerine getirmek zere devi ettii iletmedeki devir artlarna gre msermayesinin hesaplanmas gerekir.
yleki:
4.525.000.

Aktif toplam
Kasa

100.000.

Mal

1.500.000.

Mteriler

1.550.000.

Demirbalar

1.375.000.

() indirilecek unsurlar
Gerek aktif
Satclar

4.525.000.
.

650.000.

zseimaye olup, ortak F bu miktarda

3.875.000.

sermaye taahhdn yerine getirmi olmaktadr.


(*) Bu maddede alacak senetleri hesab kuUamlabilirsede ortan sermaye taahhdnden
doan borcu ve irketle ilikilerde nc ahslardan farklln gsterebilmek iin Ortak
Cari Hesabnn kullanlmas daha uygun olur.

Kasa H.
Mal H.
Mteriler H.
Demirbalar H.
Sermaye Taahht
Hesab
Satclar Hesab
Ortak F.nin sermaye taahhdn ksmen yerine
getirmesi
/

100 .000.
1 .500 .000.
1 .550 .000.
1 .375 .000.
3.875.000
650.000

EFE KOLLEKTF RKETNN 1.1.1985 TARHL


Aktif
KURULU BLANOSU (TL.)
Pasif
Sermaye Taahht

625.000.

Ortak F.

Kasa
2.350.000.
Mal.
1.500.000.
Mteriler
1.550.000.
Ortak E Cari Hes. 2.250.000.
Demirbalar
1.375.000.
9.650.000.

9.000.000.650.000.-

Sermaye
Satclar

9.650.000.

Byk Defter Kaytlan:


B

Sermaye Taahht Hes. A

9.000.000.

4.500.000.
3.875.000.

Kasa Hesab

Mal Hesab
1.500.000.-

9.000.000.-

2.250.000.100.000.-

Sermaye Hesab

Ortak E Cari Hesab


2.250.000.-

Mteriler Hesab
1.550.000.

Demirbalar Hesab

Satclar Hesab
650.000.

1.375.000.-

Yardmc Defter Kaytlar:


B

O tak E Sermaye
Taahht Hesab
4.500.000.

4.500.000.

Ortak E Sermaye Hes.

4.500.000.

Ortak F Sermaye
Taahht Hesab

4.500.000.B

3.875.000.-

Ortak F Sermaye Hes.

4.500.000.-

PROBLEM ; 3
T,S ve E adlarndaki 3 karde birleerek 17.500.000.- TL. sermayeli
T.S.E. kollektif irketini kurmulardr. Kurulu ilemlerini tamamlayan ortak kardelerin sermaye taahhtleri ile bu taahhtlerin nasl
yerine getirileceine ilikin szleme hkm u ekildedir:
ORTAK T Sermaye taahhd 5.000.000.- TL. olup; 1.000.000,TL. s nakit, 1.500.000.- TL. s mal ve 2.500.000.- TL. s bir binann
irkete tescili.
ORTAK S Sermaye taahhd 7.500.000.- TL. olup; 4.000.000.TL.s elindeki alacak senetlerinin irkete cirosu ile 3.500.000.- TL. lk
tat aracnn irkete devri.
ORTAK E Sermaye taahhd 5.000.000.-TL.s olup; 3.500.000,TL. s nakit. 1.500.000.- TL. lk demirban irkete devredilmesi.
Ortaklar nakdi taahhtlerinin yarsn kurulu safhasnda yerine
getirmiler geri kalann ise 6 ay sonra yerine getirmeye sz vermilerdir. Ayni taahhtlerini ise annda yerine getirmilerdir. Kurulu
srasnda yaplan ve aktifletirilen giderler toplam 600.000.- TL. sidir.
STENLENLER

1. T.S.E. Kollektif irketinin kuruluu ile ilgili gnlk defter ve


byk defter kaytlarn yapnz.
2. Ad geen irketin kurulu bilanosunu dzenleyiniz.
8

Gnlk Defter Kaytlar :


Sermaye Taahht H.

Ortak T Ser. Taah. H.


Ortak S Ser. Taah. H.
Ortak E Ser. Taah. H.

Sermaye H.

17.500.000.-

5.000.000.
7.500.000.
5.000.000.

17.500.000.

Ortak T Sermaye H.
5.000.000.
Ortak S Sermaye H.
7.500.000.
Ortak E Sermaye H.
5.000.000.
Ortaklarn sermaye taahhtleri dolaysiyle

2 250 000.
4.000.000.
1.500.000.
1.500 000.
3.500 000.
2.250.000.

Kasa H.
Alacak Senetleri H.
Mal H.
Demirbalar H.
Tat Aralar H.
Binalar H.
Sermaye Taahht Hesab
Ortak T Ser. Taah. H.
Ortak S Ser. Taah. H.
Ortak E Ser. Taah. H.

15.250.000

4.500.000.
7.500.000.
3.250.000.

Ortaklarn sermaye taahhtlerinin


bir ksmn yerine getirmeleri dolaysyle(*)
600.000.

Kurulu Giderleri H.
Kasa H.

600.000.

Byk Defter Kaytlar: .


B
Sermaye Taahht Hes. A B
17.500.000. 15.250.000.
B

A
Kasa Hesab
2.250.000.600.000.

Binalar Hesab
2.500.000.

A B

Sermaye Hesab
17.500.000.Tat Aralar Hesab A
3.500.000.
Kurulu Giderleri Hes. A
600.000.

(*) Ortak T ve E'nin henz demedikleri nakitler dolaysiyle irkete olan borlarn
sermaye taahht hesaplarnda izlemek mmkn olduu gibi bu borlar "denmemi Sermaye" hesaplar yada "Ortaklar Cari" hesaplarnda da izlemek de mmkndr.

Alacak Senetleri Hesab

Mal Hesab

4.000.000.-

1.500.000.
B

Demirbalar Hesab
1.500.000.
TSE KOLLEKTF lRKET
KURULU BLANOSU (TL)

Aktif

Sermaye Taahht
Hesab (denmemi
2 .250.000.
Sermaye)
1 .650.000.
Kasa
Mal
1 .500.000.
4 .000.000.
Alacak Senetleri
1 .500.000.
Demirbalar
3 .500.000.
Tat Aralar
Binalar
2 .500.000.
Kurulu Giderleri
600.000.
17 .500.000.

Toplam

Sermaye

17 ^00 000

\
\

Toplam

Pasif

\
\

17.500.000.

Yardmc Defter Kaytlar:


B

Ortak T Sermaye
Taahht Hesab
5.000.000.-

4.500.000.-

Ortak E Sermaye
Taahht Hesab
5.000.000.-

Ortak S Sermaye
B
A
Taahht Hesab
7 .500 .000.
7.500 000 .

7.500.000.
10

5.000.000.-

3.250.000.

Ortak S Sermaye
Hesab

Ortak T Sermaye
Hesab

Ortak E Sermaye
Hesab
5.000.000.-

PROBLEM : 4
Kuruluu tescil ettirilmi bulunan "Ahmet Uyar ve Ortaklar
Sanayi ve Ticaret Kollektif irketi"nin sermayesi 75.000.000,- TL.sdr.
Tescil ve ilan ileminden sonra faaliyete balayan irketin sermayesinin
ortaklar arasndaki dalm aadaki gibidir.
Sermaye Taahhd
Ortak Ahmet Uyar

30.000.000. TL.

Ortak Ali Tepe

20.000.000. TL.

Ortak Mehmet Yldz

25.000.000. TL.

Toplam

75.000.000. TL.

Ortak Ahmet Uyar sermaye taahhdnn 10.000.000.- TL. sim


bina olarak irketin kuruluunda, kalan 20.000.000.- TL.lk ksmn ise
kurulutan 2 ay sonra nakden, Ortak Ali Tepe taahhdnn 5.000.000,TL. sini nakden, 10.000.000.- TL. lk ksmn tat arac olarak ve
1.000.000.- TL. lk ksmn ise arsa olarak ve nakit dndakilerin
tamamnn irketin kuruluundan 2 ay sonra, Ortak Mehmet Yldz
ise taahhdnn tamamn nakit olarak ve irketin kuruluundan
1 ay sonra yerine getirecektir.
irketin kuruluu srasnda yaplan 237.500.- TL. masraf irket
faaliyete getikten sonra denmitir.
STENLENLER

1. irketin kuruluu ile ilgili gnlk defter, byk defter ve yardmc defter kaytlarn yaparak, kurulu bilanosunu dzenleyiniz.
2. irketin kuruluundan sonra yerine getirilen sermaye taahhtleri ile ilgili gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.
PROBLEM : 5
500.000.000. TL. sermayeli "A ve B Kardeler Kollektif irketi"
Adana'da faaliyete gemitir. irketin sermayesinin ortaklar ar,as
11

dalm eit olup, A taahhdnn 1 /2 sini nakten yatrm ve bakiyesini 6 ay sonra demeyi kabul etmitir.
B ise mevcut iletmesini aadaki bilanoya gre tm hukuk
sonular ile devretmi, kalan borcu iin 3 aylk bir bono vermitir.

B TCARET LETMESNN BLANOSU


(TL.)

Aktif

Mal
Mteriler
(Alclar)
Tat Aralar
Demirbalar
Toplam

STENLENLER

150.000.000.
25 ..000.000.
50.000.000.
25.000.000.
250.000.000.

Pasif

Sermaye
Satclar
Bor Senetleri

212.500.000.
25.000.000.
12.500.000.

Toplam

250.000.000.

1- A ve B Kardeler KoUektif irketinin kurulu gnlk ve byk defter kaytlarn yapnz.


2- irketin Kurulu Bilanosunu dzenleyiniz.
PROBLEM : 6

V, Y ve Z adlarnda arkada 1 Mart 1984 tarihinde 1.500.000.TL. sermayeli bir kollektif irket kurmulardr. irket sermayesinin
1.000.000. TL. s ortak V; geri kalan ise yar yarya olmak zere
dier 2 ortak tarafndan taahht edilmitir.
Ortak V sermaye taahhdn yerine getirmek amac ile aadaki
kymetleri irkete devretmitir.

12

Mal

400.000.-

TL.

Demirba

150.000.-

TL.

Bina

625.000.-

TL.

Bor Senetleri

125.000.-

TL.

Ayn gn ortak Y; 250.000. TL. kymetinde bir kamyonet


getirip teslim etmi, ortak Z ise irket kuruluu iin cebinden dedii
75.000. TL. lk kurulu giderlerini dtkten sonra kalan borcunu
nakden demitir.
STENLENLER

1. Kollektif irketin kuruluu ile ilgili tm muhasebe kaytlarn


yapnz.
'
_
2. Ad geen irketin kurulu bilanosunu dzenleyiniz.

13

Adi Komandit irketler


PROBLEM : 7

Snrsz sorumluluu kabul eden (X) ile, koyduklar sermaye ile


snrl sorumluu kabul eden (V), (Y) ve (Z) bir komondit irket kurmulardr.
Ortaklarn taahht ettikleri
deerler aada gsterilmitir.
Komandite Ortak A

sermayeye

karlk getirdikleri

1.500.000. T L . (900.000.
TL. bina ve 600.000.
TL. nakden)

Komanditer Ortak V

500.000. TL. (Nakden)

Komanditer Ortak Y

250.000. TL. (Nakden)

Komanditer Ortak Z

250.000. TL. (Nakden)

Gerekli hukuki ilemler yerine getirilerek irket kurulmutur.

STENLENLER

1. Sz konusu irkete ait kurulu kaytlar ile ilgili gnlk defter


ve byk defter kaytlarn yapnz.
2. Kurulu Bilanosunu dzenleyiniz.
14

ZM :
Gnlk Defter Kaytlar

Sermaye Taahht H.
Komandite
Komanditer
Komanditer
Komanditer

X S. Taah.
V S. Taah.
Y S. Taah.
Z S. Taah.

Sermaye H.

1.500.000.
500.000.
250.000.
250.000.

2.500.000.

2.500.000.

1.500.000.
1.000.000.

Komandite X Ser.
Komanditerler Ser.

1.600.000.
900.000.

Kasa H.
Binalar H.
Sermaye Taahht H.
Komandite X Ser. Taah.
Komanditer V Ser. Taah.
Komanditer Y Ser. Taah.
Komanditer Z Ser. Taah.

2.500.000.-

1.500.000.
500.000.
250.000.
250.000.

Byk Defter Kaytlar:


B

Sermaye Taahht Hes. A

2.500.000.B

Sermaye Hesab

2.500.000.

2.500.000.

Kasa Hesab

A B

1.600.000.-

Binalar Hesab
900.000.

Yardmct Defter Kaytlar


Komandite X Sermaye
Taahht Hesab

1.500.000.

1.500.000.

Komanditer Y Sermaye
Taahht Hesab
A
250.000.

250.000.

Komanditer V Sermaye
A
Taahht Hesab
500. 000.
500. 000 .
Komanditer Z Sermaye
Taahht Hesab
A
250.000.

250.000.
15

Komandite X Sermaye
Hesab
A

Komanditerler Sermaye
Hesab
A

1.500.000.

1.000.000.

X ve ORTAKLARI KOMANDT
RKETNN KURULU BLANOSU
(TL.)

Aktif

1 .600 .000.
900 .000.

Kasa
Binalar
\
Toplam

PROBLEM

: 8

2 .500 .000.

Sermaye

Komandite
X Sermayesi
Komanditerler
Sermayesi

Toplam

2 .500

Pasif
.000.

1.500. 000.1.000. 000.-

2 .500 .000.

Konfeksiyon dalnda retim ve sat yapmak zere Ali Er, Ahmet


Yavuz ve Tekin Ar isimli 3 arkada 15.000.000. TL. sermayeli bir
"adi komandit irket" kurmaya karar vermilerdir.
Ortaklarn nitelii ve sermaye taahhtleri u ekildedir.
1. Ali Er komandite ortaktr. Ali Er evvelce mevcut ayn dalda
alan konfeksiyon atelyesini yeni irkete devredecektir.
Bu atlyenin o tarihteki bilanosu yledir;
Aktif ALI ER'in DEVRE ESAS OLAN BLANOSU (TL.) Pasif
Binalar
Sermaye
7. 500.000.
1.000.000.
Makinalar
2.485.000.
Bor Senetler
360.000.
Demirbalar
250.000.
Satclar
450.000.
Hammaddeler
Muh. Borlar
40.000.
1.100.000.
rnler
1.925.000.
B' Amortismanlar 308.500.
Mteriler
1.790.000.
Bina
35.000.
Demirba
25.000.
Kasa
300.000.
\
Dnem Kr
191.500.
\
Toplam
8.850.000.
Toplam
8. 850.000.
16

Bilanoda yer alan sabit deerlerle hammadde ve rnler ve


alacak ile borlar yeni kurulan adi komandit irkete aynen devredilecektir. Ne varki alacaklardan 50.000. TL. lk ksm pheli grlm ve tamam iin karlk ayrlarak; te yandan makinalardan
birisi de fazla yprandndan net muhasebe deerinden 150.000.
TL. s eksii ile deerlendirilecektir. Komandite ortak Ali Er kalan
borcunu nakden demitir.
,
.
2. Komandite ortak olan Ahmet Yavuz ise ortakla u deerleri
getirmitir.
Nakit Para
Bina

Nominal deeri 2500TL.


piyasa deeri 2425.TL.s olan
20 adet tahvil

1 .015 .000. TL
3 .500 .000. TL

485 .000.
5.000.000. T L .

3. Komanditer Ortak Tekin Ar taahht ettii sermayenin tamam olan 2.500.000. Tl. sini bir defada ve nakden demitir.
STENLENLER

1. Ad geen ad komandit irketin kuruluu ile ilgili gnlk,


byk ve yardmc defter kaytlarn yapnz.
2. irketin kuruluunu tamamlad tarihteki kurulu bilanosunu dzenleyiniz.
'
ZM:
Gnlk Defter Kaytlar:
Sermaye Taahht H.

Komandite Ort. Ali Er


7.500.000.
Komandite Ort. Ahmet Yavuz 5.000.000.
Komanditer Ort. Tekin An
2.500.000.

Sermaye H.
Ortaklarn sermayeyi taahht etmeleri.

15.000.000.

15.000.000.

17

/
Binalar H.
Makinalar. H.
Demirbalar H.
Hammaddeler H.
rnler H.
Alclar H.
Kasa H.
Sermaye Taahht H.

965.000.
2.086.500,
225.000,
1.100.000,
1.925.000,
1.790.000,
308.500,
8.400.000.

Komandite Ortak Ali Er

sermaye taahhdne karlk olmak


zere Komandite Ali Er'in konfeksiyon atlyesi bilanosunun aktifi'nin devralnmas
ISermaye Taahht H.

900.000.

Komandite Ortak Ali Er

Bor Senetleri H.
Satclar H.
Muhtelif Borlar H.
pheli Alacaklar Kars. H.
Komandite Ortak Ali Er'in atlyesinin pasifinin devralnmas

360.000,
450.000,
40.000,
50.000,

1.015.000,
3.500.000,
485.000,

Kasa H.
Binalar H.
Tahviller H.
Sermaye Taahht Hesab

5.000.000.

Kom. Ort. Ahmet Yavuz

Komandite Ortak Ahmet Yavuz'un


sermaye taahhdn yerine getirmesi
2.500.000.

Kasa H.
Sermaye Taahht Hesab

2.500.000.

Komanditer Ort. Tekin Ar-

Kom^nditer Ort. Tekin Arnn sermaye t ahhdn yerine getirmesi

Yardmc Defter Kaytlar:

Komandite Ortak Ali Er


Sermaye Taahht Hesab A

7.500.000.
900.000.
18

8.400.000.

Komandite Ort. Ahmet Yavuz


B
Sermaye Taahht Hesab A
5.000.000.-

5.000.000.

Komanditer Ortak Tekin Ar


B
Sermaye Taahht Hesab A
2.500.000.

2.500,000.

Byk Defter Kaytlar:


B

Sermaye Taahht Hesab A

15 .000. 000.
900. 000.

15.000.000.-

8 .400 .000.
5 .000 .000.
2 .500 .000.

Binalar Hesab

965.000.
3.500.000.
B

Sermaye Hesab

Makinalar Hesab

2.086.500.

Demirbalar Hesab

Hammaddeler Hesab

225.000.

1.100.000.
I

rnler Hesab

1.925.000.B

1.790.000.

Kasa Hesab

308.500.
1.015.000.
2.500.000.
B

Satclar Hesab

Tahviller Hesab
485.000.

Bor Senetleri Hesab

3.600.000.

450.000.
B

Alclar Hesab

Muhtelif Borlar Hesab A


40.000.

pheli Alacaklar Kar.H. A


50.000.
19

Aktif

AD KOMANDT T'in BLANOSU


(TL.)

Kasa
Binalar
Makinalar
Demirbalar
Hammaddeler
rnler
Mteriler
Tahviller
Toplam

3.823.500.
4.465.000.
2.086.500.
225.000.
1.100.000.
1.925.000.
1.790.000.
485.000.
15.900.000.

Pasif

Sermaye
15.000.000.
Bor Senetleri
360.000.
Satclar
450.000.
Muhtelif Borlar
40.000.
pheli Ala. Kar.
50.000.

Toplam

15.900.000.

PROBLEM : 9
Konfeksiyon malzemeleri zerine toptan ticaret yapmak zere,
V, Y ve Z ismindeki ahslar, aralarnda bir adi komandit irket kurmay kararlatrmlardr. irketin kurulu artlan ve aamalar aada gsterildii gibidir.
1. irketin sermayesi 9.000.000.TL. olup, bunun 7.500.000.
TL. s komandite ortak V. ye, 900.000. TL. s komanditer ortak Y.,
ye ve 600.000. Tl. sda dier komanditer ortak Z'ye ait olacaktr.
2. Ortaklar; 1.1.1985 tarihinde taahht ettikleri sermye paylarn u ekilde yerine getirmilerdir.

Aktif

..TCARET LETMES 31.12.1984 BLANOSU


(TL.)
Pasif

Kasa
Mal
. Bankas
Alclar
Tat Aralar
Demirbalar
Binalar
Toplam

20

90.000.
4.725.000.
1.665.000.
2.325.000.
1.425.000.
675.000.
1.845.000.
12.750.000.

Sermaye
Amortisman
Satclar
Bor Senetleri

Toplam

7.200.000.
630.000.
3.900.000.
1.020.000.

12.750.000.

a) Ortak V, irketin kurulduu tarihe kadar kendisi tarafndan


iletilmekte olan ticaret iletmesini btn aktif ve pasifi ile 6.1.1984
tarihinde adi komandit irkete devretmitir. Devredilen ticaret ilemesine ait 31.12.1983 tarihli bilano yukarda grld biimdedir.
b) Ortak Y, kendisi tarafndan yaplan 225.000.TL. tutarndaki
kurulu masraflarnn mahsubundan sonra, taahhdnn kalanm
10.1.1984 tarihinde nakden yerine getirmitir.
c) Ortak Z, sermaye taahhdnn yarsn 12.1.1984 tarihinde
nakden yerine getirmi, dier yansmda anlalan tarihten ancak 3 ay
sonra deyebilmitir. Bu gecikme dolaysyla zamannda denemeyen
sermaye ksm iin irket lehine % 20 faiz hesaplanmtr.
STENLENLER

1. Yukardaki bilgilere gre kurulan ad komandit irkete ait


gereken muhasebe kaytlarn yapnz.
2. Kurulu Bilanosunu dzenleyiniz.
PROBLEM : 10
Ahmet Ylmaz ile Amcas Mehmet Ylmaz birleerek 5.000.000.
TL. sermayeli bir adi komandit irket kurma karar almlardr.
Yaplan szlemeye gre irkete Ahmet Ylmaz komandite ortak olarak katlacak ve sermayenin % 60'm nakit olarak irketin kuruluunda; Amcas Mehmet Ylmaz ise irkete komanditer ortak olarak katlacak ve kalan sermayenin yansm irketin kuruluunda nakden,
kalan ksmmda iki ay vadeli alacak senedi vermek suretiyle karlayacaktr. Ortaklar, irketin kuruluu iin 425.000. TL. masraf yapmlardr. irket tescil ve iln edilerek faaliyete gemi ve ortaklar taahhtlerini yerine getirmilerdir. Yaplan kurulu masraflar irket
faaliyete getikten sonra ortaklara denmitir.
STENLENLER

1. Ahmet Ylmaz ve Orta Adi Komandit irketinin kuruluuyla


ilgili gnlk defter, byk defter ve yardmc defter kaytlarn yapnz.
2. Ad geen irketin kurulu bilanosunu dzenleyiniz.
21

PROBLEM ; 11

'

B ve D adlarna iki arkada birleerek 5.000.000. TL. sermaye


ile B ve Orta Komandit irketini kurmaya karar vermilerdir. Ortaklar aldklar karar gereince irket szlemesini hazrladktan sonra
gerekli hukuki formaliteleri yerine getirerek faaliyete gemilerdir.
Yaplan szlemeye gre ortaklarn irketteki sermaye paylar
ve sorumluluklar aadaki gibidir.
Komandite ortak B sermaye 3.000.000. TL. (Tm malvarlyla snrsz sorumlu.)
Komanditer ortak D sermaye 2.000.000. TL. (Sadece koyduu
sermaye ile snrl sorumlu.)
Ortaklar irketin kuruluu ile ilgili olarak 225.000. TL. s
harcamlar ve sermaye taahhtlerinin tamamn nakden yerine
getirmilerdir. Ortak A tarafndan yaplm bulunan 225.000. TL.lk kurulu gideri, irket faaliyet getikten 1 ay sonra irketten tahsil
edilmitir.
STENLENLER

1. B ve Orta Komandit irketinin kuruluu ile ilgili yaplmas


gereken gnlk defter, byk defter ve yardmc defter kaytlarn
yapnz.
2. Kurulu bilanosunu dzenleyiniz.

22

Limited irketler
PROBLEM : 12
A,B ve C adl kurucu ortak bir oraya gelerek 1.4.1985 tarihinde
12.000.000. TL. sermayeli A.B.C Sanayi Limited irketini kurmak
iin aralarnda anlamlardr. Ortaklk iin gerekli kanuni ilemler
yerine getiiildikten sonra irket faaliyete gemitir.
A.B.C Sanayi Limited irketinin sermayesinin ortaklar arasndaki
dalm aadaki grld gibidir.
Ortak A Sermaye 4.000.000. TL. (1.800.000. TL. Nakit,
3.200.000. TL. Mal).
Ortak B Sermaye 2.400.000. TL. (400.000. TL. Nakit,
2.000.000. TL. Alacak senedi)
Ortak C Sermaye 5.600.000. TL. (600.000. TL. Nakit,
5.00.000.- TL. Tat Arac)
Kurulu ilemleri srasnda yaplan 960.000. TL.'lk kurulu
gideri ortak C tarafndan karlanmtr. Kurulu srasnda bankada
bloke edilen para ekilerek " L " Bankasna atrlan bir hesaba yatrlmtr.
STENLENLER

1. A.B.C Sanayi Limited irketinin kuruluu ile ilgili gnlk


defter ve byk defter kaytlarn yapnz.
2. Ad geen irketin Kurulu Bilanosunu dzenleyiniz.
23

ZM :
Gnlk Defter Kaytlar
/

Sermaye Taahht H.
Ortak A Ser. Taah.
Ortak B Ser. Taah.
Ortak C Ser. Taah.

4.000.000.
2.400.000.
5.600.000.

Ortak A Ser.
Ortak B Ser.
Ortak C Ser.

000.000.
400.000.
5.600.000.

Sermaye H.

Ortaklar Cari H.
Ortak A Cari H.
Ortak B Cari H.
Ortak C Cari H.

4.000.000.
2.400.000.
5.600.000.

A Ser.
S
T
Ortakk A.
Taah.
Ortak B. Ser. Taah.
Ortak C Ser. Taah.

4.000.000.
2.400.000.
5.600.000.

12.000.000
12-000.000.

12-000.000.
12.000.000.

Sermaye
y Taahht H.

H.
z. Bankas
Ortaklar
Ortak A C/H
Ortak B C/H
Ortak C C/H

Cari H.

Mal H.
Alacak Senetleri H.
Tat Aralar H.
Ortaklar Cari H.
Ortak A C/H
Ortak B C/H
Ortak C C/H

450.000
200.000.
100.000.
150.000.

3.200.0002.000.000.5.000.000.3.200.000.
2.000.000.
5.000.000.

Kurulu Giderleri H.
Ortaklar Cari H.

960.000.

Ortak C C/H

denmemi Sermaye H.
Ortak A denmemi S.
Ortak B denmemi S.

600.000.
300.000.

Ortak A C/H
Ortak B C/H

600.000.
300.000.

Ortaklar Cari H.

L. Bankas H.
Z. Bankas H.
24

450.000

10.200.000

960.000

900.000
900.000
450.000
450.000

Byk Defter Kaytlar:


B

Sermaye Taahht H.

12.000.000.
B

12.000.000.

AB

450.000.
10.200.000.
960.000.
900.000.
12.510.000.

Mal H.

A B

Z. Bankas
450.000.

450.000.

Alacak Senetleri H.

2.000.000.

Tat Aralar H.

A B

5.000.000.
B

12.000.000.

3.200.000.B

Sermaye Hesab

12.000.000.-

Ortaklar Cari H.

12.000.000.

Kurulu Giderleri H.

960.000.-

denmemi Sermaye

AB

L. Bankas
450.000.

900.000.
Yardmc Defter Kaytlar:
B

Ortak A Ser. Taah. H. A B


4.000.000.

Ortak B Ser. Taah. H.


2.400.000.

4.000.000.
AB

2.400.000.

Ortak C Ser. Taah. H. A B


5.600.000.

5.600.000.

Ortak A Ser. Hesab

4.000.000.
Ortak B Ser. Hesab

2.400.000.
Ortak C. Ser. H.

5.600.000.
25

B'

Ortak A Cari H.

4.000.000.

AB Ortak A denmemi Ser. H A

200.000.
3.200.000.
600.000.
4.000.000.

4.000.000.-

Ortak B Cari H.

2.400.000.-

AB Ortak B denmemi Ser. H. A

100.000.
2.000.000.
300.000.
2.400.000.

2.400.000.

5.600.000.

denmemi Sermaye

Mal

Tat Aralar
Kurulu Gider.
Toplam
26

150.000.
5.000.000.
960.000.
6.110.000.

A.B.C. SANAY LMTED RKET


1.4.1985. TARHL
KURULU BLANOSU (TL)
900.000. Sermaye

Ortak A denmemi Sermaye 600.000Ortak B denmemi Sermaye 300.000.-

L. Bankas
Alacak Senetleri

300.000.

Ortak C Cari H.
5.600.000.

Aktif

600.000.-

Ortak A Sermaye
Ortak B Sermaye
Ortak C Sermaye

Pasif
12.000.000.
4.000.000.2.400.000.5.600.000.-

450.000.
510.000.
2.000.000. Ort. Cari H.
3.200.000. Ortak C Cari Hesab 510.000.5.000.000.
960.000.
12.510.000.- Toplam
12.510.000.

PROBLEM : 13
iki arkada bir araya gelerek 2.000.000. TL. sermayeli Atik
Ticaret Limidet irketini kurmaya karar vermilerdir. lgili yere
onaylatlan szlemeye gre ortaklarn irketteki sermaye paylar
aadaki ekildedir.
Ortak Ylmaz K Sermaye

1.000.000.

Ortak mit Ylmaz Sermaye

1.000.000.

Toplam

2.000.000.

Ortaklar sermaye taahhtlerini nakden yerine getirmilerdir


ve irketin kuruluu iin 240.000. TL. s masraf yaplmtr.
STENLENLER

Atik Ticaret Limited irketinin kuruluuna ilikin gerekli


muhasebe kaytlarn yapnz ve kurulu bilanosunu dzenleyiniz.
ZM :
Gnlk Defter Kaytlar :
/
Ort. Ylmaz
K. S. Taah.
Sermaye
Taahht
H.
Ort. mit K S. Tah.

Sermaye H.

1.000.000.
1.000.000.

Ort. Ylmaz K Ser.


Ort. mit K Ser.
/

1.000.000.
1.000.000.

Ort. Ylmaz K C/H


Ortak. mit K. C/H

1.000.000.
1.000.000.

Ortak Y. K Ser. Tah. H.


Ortak . K Ser. Tah. H.
/

1.000.000.
1.000.000.

Ortak Y. K C/H
Ortak . K C/H
/

1.000.000.
1.000.000.

Ortaklar Cari H.

2.000.000.
2.000.000
2.000.000.

Sermaye Taahht H.

T.C. Merkez Bankas H.


Ortaklar Cari H.

2.000.000
2.000,000.

Kasa H.
T.C. Merkez Bankas H.
/
Kurulu Giderleri H.
Kasa H.
/

2.000.000.

2.000.000

2.000.000

240.000.
240.000
27

Byk Defter Kaytlar:


B

Sermaye Taahht Hesab A

2.000.000.B

2.000.000.

2.000.000.

Kasa Hesab

2.000.000.

2.000.000.

2.000.000.

Ortaklar Cari Hesab

Sermaye Hesab

T.C. Merkez Ban. Hes.


2.000.000.

240.000.

2.000.000.

Kurulu Giderleri
240.000.-

Hes. A

Yardmc Defter Kaytlar:


Ortak Ylmaz K Ser.
maye Taah. H.

1.000.000.B

1.000.000.
B

AB

1.000.000.

Ortak Ylmaz K C/H

Ortak mit K Ser.


Ser. Taah. H.

1.000.000.
B

1.000.000.

1.000.000.

Ortak mit K C/H


1.000.000.-

Ortak Ylmaz K Ser. H A B

Ortak mit K Ser. H. A


1.000.000.

ATK TCARET LMTED RKETNN


TARHL KURULU BLANOSU
(TL.)
1 .760 .000.

Kasa
Kurulu Giderleri

'

240 .000.

28

Pasif

2 .000 .000.

Sermaye
Ortak . K Ser. 1.000.000.
Ortak Y. K Ser. 1.000.000.
\

\
Toplam

1.000.000.

1.000.000.

Aktif

2 .000 .000.

Toplam

2 .000 .000.

PROBLEM : 14
K.L.M isimli arkada sras ile 10.000.000. TL., 5.000.000.
TL. ve 5.000.000. TL. sermaye koyarak 20.000.000. TL. sermayeli "KARTA Limited irketini" kurmaya karar vermilerdir.
Ortak K sermaye taahhd yerine getirmek zere 8.000.000.
TL. deerinde bir makina ile 1.900.000. TL. lk mal ve 100.000.
TL. lk demirba yeni irkete devretmitir.
Ortak L ise 4.400.000. TL. lk mal ile 600.000. TL. nakit
para getirmitir. Ortak M ise yeni irketin faaliyetle bulunaca
binann tapusunu 6.000.000. TL. deerle irkete vermitir. Ortaklara irketten olan alacaklar irket faaliyete getikten 6 ay sonra denecektir.
STENLENLER :
1. KARTA Limited irketinin kuruluu ile ilgili muhasebe
kaytlarn yapnz.
2. irketin kurulu bilanosunu dzenleyiniz.
ZM :
Gnlk Defter Kaytlar:
Sermaye Taahht H.
Ortak K
Ortak L
Ortak M

10.000.000.
5.000.000.
5.000.000.

Ortak K
Ortak L
Ortak M

10.000.000.
5.000.000.
5.000.000.

Sermaye H.

irket szlemesine gre ortaklarn


taahht ettikleri sermayeler.
Kasa H.
Makinalar H.
Mal H.
Demirba H.
Binalar H.
Sermaye Taahht H.
Ortak K. Ser. Taah.
Ortak L Ser. Taah.
Ortak M Ser. Taah.

Ortaklar Cari H.

Ortak M

10.000.000.
5.000.000.
5.000.000.

20.000.000.
20.000.000

600.000
8.000.000
6.300.000
100.000
6.000.000

20.000.000
1.000.000

29

KARTA LIMTED IRKETI


KURULU BILANOSU

Aktif
Kasa
Mal

Makinalar
Demirbalar
Binalar
Toplam

600.000.
6.300.000.
8.000.000.
100.000.
6.000.000.
21.000.000.

Pasif

Sermaye
20.000.000.
Ortak C Cari H. 1.000.000.

Toplam

21.000.000.

Byk Defter Kaytlar:


B

Sermaye Taahht Hes.

A B

Sermaye Hesab
20.000.000.

20.000.000. 20.000.000.
Kasa Hesab

600.000.
A

Demirbalar Hesab

6.300.000.B

Ortaklar

8.000.000.-

Mal Hesab

Makinalar Hesab

100.000.Cari Hesab

1.000.000.

Binalar Hesab

6.000.000.-

Yardmc Defter Kaytlar:


Ortak K Sermaye
Taahht Hesab

10.000.000.
B

5.000.000.
B

5.000.000.

Ortak L Sermaye Hes. A


5.000.000.

30

10.000.000.-

Ortak M Ser. T. Hes.


5.000.000.

Ortak L Sermaye
Taahht Hesab

5.000.000.-

Ortak K Sermaye Hes.

10.000.000.
B

Ortak M Sermaye Hes. A


5.000.000.

PROBLEM : 15
Konya'da un ve unlu mamuller retimi alannda faaliyette bulunmak zere BAAKLILAR Limited irketi ad ile 5 ortak aadaki
sermaye paylar ile bir irket kurmaya karar vermilerdir.
Kurucunun Ad, Soyad

Hisse Says

Hisse Tutar TL.

500

2. 000.000.

Mehmet z

125

500.000.

Hikmet z

125

500.000.

125

500.000.

125

500.000.

Ali Er

Yavuz Er

Nuri alkan
Toplam

3. 000.000.

Ortaklardan ilk drt, taahht ettikleri sermayelerinin yarsn


nakit olarak; dier yarlar iin 3 ay vadeli bono vererek yerine getirmilerdir. Sonuncu ortak Nuri alkan ise sermaye taahhdn yerine
getirmek amac ile evvelce ahsna ait iletmesini btn hukuk ve mali sonular ile limited irkete devretmitir.
Devredilen ticarethanenin bilanosu u ekildedir.
Aktif
Mal
Mteriler
A. Bankas
Tat Aralar
.Toplam

BLANO (TL.)
216.000.
156.000.
68.000.
680.000.
1.120.000.

Sermaye
Bir. Amortisman
Satclar
Bor Senetleri
Kr

Pasif
400.000.
140.000.
188.000.
352.000.
- 40.000.
1.120.000.

STENLENLER :
Baakllar Limited irketinin kuruluu ile ilgili muhasebe kaytlarn yaparak, kurulu bilnocunu dzenleyiniz.
31

PROBLEM : 16
Konyada un ve unlu mamuller retimi ile uraacak Hekimgiller Limited irketinin sermayesi 50.000.000. TL. s olup 5 kardein sermaye taahhtleri yledir. En byk aabey Ahmet % 50,
dier 4 kardein paylar ise eit yani % 12,5 dur.
Ortak kardelerden ilk drd taahhtlerini nakit olarak hemen
yerine getirmelerine karlk en kk karde Veli Yarar mevcut iletmesini olduu gibi yeni kurulan limited irkete devrederek yerine
getirmek istemitir.
Veli Yarar'n devrettii iletmenin bilanosu yledir.
BLANO (TL.)

Aktif
Mal
Mteriler
A. Bankas
Tat Aralar
Toplam

2.700.000.
1.950.000.
850.000.
8.500.000.
14.000.000.

Sermaye
Bir. Amortisman
Satclar
Bor Senetleri
Kr
Toplam

Pasif
000.000.
750.000.
350.000.
400.000.
500.000.
14.000.000.

STENLENLER :
Limited irketin kuruluu ile ilgili tm gnlk ve byk defter
kaytlarn yapnz.

32

Anonim irketler
PROBLEM

.17

Be kiilik NGEL ailesi 100.000.000. TL. sermayeli NGEL


YEM Sanayii ve Ticaret Anonim irketini ani olarak kurmaya karar
vermilerdir. irket sermayesi beheri 10.000. TL. normal deerli
10.000 hisse senedinden olumakta ve her ortak eit miktarda yani
ikier bin hisse senedi taahht etmitir. Taahht edilen hisse senetlerinin tamam nakit olarak denecek olup balangta % 25 tutarndaki nakit irketin . Bankas neznindeki 365 nolu hesabnda bloke
edilerek blokaj ilemleri ve dier belgeler tamamlanmtr. lgili yasal
ilemler tamamlandktan sonra I. Bankasndaki bloke para ekilmi;
bundan 2.000.000. TL. s kurulu giderleri denmi ve cri ilemleri
ynetebilmek iin 600.000. TL. s kasada alkonulduktan sonra
kalan ksm A. Bankasnda atrlan irketin ticari mevduat hesabna
yatrlmtr.
STENLENLER

1. NGEL Yem Sanayii Anonim irketinin kuruluu ile ilgili


gnlk defter ve bykdefter kaytlarn yapnz.
2. Ad geen irketin kurulu bilanosunu dzenleyiniz.
ZM :
Gnlk Defter Kaytlar:
Hisse Senetleri H.
100.000.000.
Sermaye H.
10.000.TL. nominal deerli 10.000 hisse senedinin
ihrac nedeniyle

100.000.000.

33

Hissedarlar H.(*)
Hisse Senetleri H.
NGEL ailesinin ortaklarnn hisse senetlerini satn
alma taahhtleri nedeniyle

100.000.000.

. Bankas H.
Hisedarlar H.
Taahht edilen hisse senetleri bedelinin % 25 nin
Bankaya yatrlmas nedeniyle

25.000.000.

Kasa H.
. Bankas H.
lemlerin tamamlanmas
sonucu I. Bankasndaki
blokajn kaldrlmas ve
parann ekilmesi nedeniyle

25.000.000.

Kurulu Giderleri H.(**)


A. Bankas H.
Kasa H.

2.000.000.
22.400.000.

denmemi Sermaye H.
Hissedarlar H.
Taahht edilmi fakat ortaklarca henz denmemi, borlanlan sermayenin kayd...

75.000.000.

Aktif

100.000.000.

25.000.000.

25.000.000.

24.400.000.
75.000.000.

NGEL ANONM RKET


KURULU BLANOSU (TL)

denmemi Sermaye 75.000.000. Sermaye


Kasa
600.000.
\
A. Bankas
22.400.000.
Kurulu Giderleri
2.000.000.
Toplam
100.000.000. Toplan

Pasif
100. 000 .000.

'
100. 000 .000.

(*) Kollektif irketlerdeki "Sermaye Taahht Hesab"ndan baka birey deildir.


(**) Anonim irketlerde kurulu giderleri genellikle ok byk olduu iin bu giderlerin
aktifletirilerek; izleyen 5 yl iinde amorti edilmesi imkan vardr.

Byk Defter Kaytlar:


B

Hisse Senetleri Hesab

100.000.000.
B

AB

24.400.000.-

denmemi Ser. Hesab

75.000.000.-

100.000.000.I. Bankas Hesab

25.000.000.
75.000.000.

Kasa Hesab

25.000.000.

Sermaye Hesab

100.000.000-.

Hissedarlar Hesab

100.000.000.

25.000.000.

15.000.000.-

Kurulu Giderleri Hes.

2.000.000.B

Bankas Hesab

22.400.000.

PROBLEM : 18
10 Kurucu Ortak 200.000.000. TL. sermayeli bir anonim irketi
tedrici olarak kurmaya karar vermilerdir. Sermaye; herbiri 10.000.
TL. normal deerli 20.000 adet hisse senedinden olumaktadr.
Kurucu ortaklar hisse senetlerinin % 10 unu almay taahht etmiler ve taahhtlerinin tutarlarn Ziraat Bankas Kzlay ubesi nezninde alan hesaba hemen yatrmlardr.
Geri kalan hisse senetlerinin halka satlmas (Suskripsiyon) iin
Akbank'la mutabakata varlmtr. Akbank ald hisse senetlerinin
hepsini satm ve ilk taksit olan 1 /4 n alarak irketin neznindeki
hesaba kaydetmitir. Araclk fonksiyonu iin bankaya 800.000.
TL. s komisyon kurulu giderleri olarak denmitir.
STENLENLER

irketin kuruluu ile ilgili gnlk ve byk defter kaytlarn yapnz.


35

ZM :
Gnlk defter kaytlar:
Hisse Senetleri H.
Sermaye H.
10.000. TL. nominal sermayeli 20.000 hisse
senedi ihrac

200.000.000.

Hissedarlar H.
Hisse Senetleri H.
Kurucu ortaklarn taahht
ettikleri hisseler

20.000.000.

7Axa.a.t Bankas H.
Hissedarlar H.
Kurucularn taahhtlerini
yerine getirmeleri

20.000.000.

Suskripsiyondaki Hisse Senetleri H.


Hisse Senetleri H.
Halka satlmak zere Akbanka verilen hisse senetleri
Hissedarlar H.
Suskripsiyondaki
Hisse
Senetleri H.
Halka sunulan hisse senetlerinin taahht edilmesi
Akbank H.
Kurulu Giderleri H.
Hissedarlar H.
Halkn taahht ettii hisse
senetlerinin % 25 inin
tahsil edilmesi
/

20.000.000.-

20.000.000.

180.000.000.

180.000.000.
180.000.000.-

44.200.000.
800.000.

45.000.000.-

denmemi Sermaye H.
Hissedarlar H.
Halk tarafndan taahht
edilen fakat henz tahsil edilemiyen hisseler
/
36

180.000.000.

200.000.000.-

135.000.000.

135.000.000.

Byk Defter Kaytlar:


B

Hisse Senetleri Hesab

200.000.000
200.000.000

200.000.000.

20.000.000
180.000.000.
200.000.000.

Hissedarlar Hesab

20.000.000.
180.000.000

Suskripsiyondaki Hisse
Senetleri Hesab

180.000.000.B

180.000.000.-

Kurulu Giderleri Hes. A


800.000.-

PROBLEM

Ziraat Bankas Hesab

20.000.000.

20.000.000
45-000.000
135.000.000
200.000.000 200.000.000

Sermaye Hesab

Akbank Hesab

44.200.000.
B

denmemi Sermaye

135.000.000.

.-19

Un sanayiinde faaliyette bulunmak zere Konya'da kurulan


Baak Anonim irketinin sermayesi 250.000.000. TL. sidir. irket
sermayesi, beheri 50.000. TL. s nominal deerli 5000 hisse senedinden olumaktadr.
irket kurucu ortaklar 20 kii olup, herbiri 100 er pay taahht
etmi ve bu taahhtlerinin % 50 sini T.C. Merkez Bankasndaki
irket hesabna hemen yatrmlardr.
lgili kurululardan gerekli izinler alndktan sonra geri kalan
3000 hisse senedinin halka sat ilemi iin I. Bankas ile anlama yaplmtr. Banka satamad hisse senetlerini satn almayda taahht
ettii iin binde be (% 05) komisyon alacaktr.
irket Merkez Bankasndaki blokeyi zm ve parann tamamn
ekerek 1.500.00. TL. lk kurulu giderini demitir.
37

. Bankas, sresi iinde hisse senetlerini sattn, % 25 nakdi


tahsil ettiini ve komisyonunu keserek artan para iin banka nezninde
hesap ap oraya kaydettiini bildirmitir.
STENLENLER :
Tedrici olarak kurulan bu irketin kuruluuna ait gnlk ve
byk defter kaytlarn yaparak kurulu bilanosunu dzenleyiniz.
ZM :
Gnlk defter kaytlar:
Hisse Senetleri H.
Sermaye H.
50.000 TL. s nominal deerli 5.000 hisse senedinin ihrac nedeniyle

250.000.000.

Hissedarlar H.
Hisse Senetleri H.
20 Kurucu ortan satn
almay taahht ettikleri
sermaye pay nedeniyle

100.000.000.

T.C. Merkez Bankas H.


Hissedarlar H.
Kurucularn taahhtlerinin
% 50 sini yatrmalar
nedeniyle
Suskripsiyondaki Hisse Senetleri H. (. Bankas)
Hisse Senetleri H.
. Bankas aracl ile halka
sata sunulan hisse senetleri nedeniyle
Hissedarlar H.
Suskripsiyondaki Hisse
Senetleri H.
I. Bankasndaki hisse senetlerinin tamamnn sat
taahhdnn tamamlanmas nedeniyle.
/
38

50.000.000.

150.000.000.

250.000.000.

100.000.000.

50.000.000.

150.000.000.

150.000.000.
150.000.000.

Bankalar H.
( Bankas)
Kurulu Giderleri H.
Hissedarlar H.
t. Bankasnn % 25 nakdi
hesaba kayd

37.000.000.

Kasa H.
T.C. Merkez Bankas H.

50.000.000.

500.000.

Kurulu Giderleri H.
Kasa H.

37.500.000.

50.000.000.

1.500.000.

denmemi Sermaye H.
Hissedarlar H.
Tamam taahht edilmekle
beraber kurucularn %
50, halkn % 75 oranndaki sermaye ykmllnn kayd nedeniyle

162.500.000.

1.500.000.
162.500.000.

Byk defter kaytlar:


B

Hisse Senetleri

250.000.000.

100.000.000.
150.000.000.

250.000.000.

250.000.000.

Hissedarlar

Sermaye

250.000.000.

T.C. Merkez Bankas

100.000.000.
150.000.000.
250.000.000.

50.000.000.
37.500.000.
87.500.000.
162.500.000.
250.000.000. 250.000.000.

50.000.000.

Suskripsiyondaki H. Sen. A

150. 000.000. 150. 000 .000 .

50.000.000.

. Bankas

37.000.000.
39

Kurulu Giderleri
500.000.
1.500.000.
B

Kasa

B
50.000.000.-

denmemi Sermaye

1.500.000.

162.500.000.

Aktif

BAAK ANONM RKET


KURULU BLANOSU (TL)

denmemi Sermaye 162.500.000. Sermaye


Kasa
48.500.000.
. Bankas
37.000.000.
Kurulu Giderleri
2.000.000.
Toplam
250.000.000. Toplam

Pasif
250. 000 .000.

250. 000 .000.

PROBLEM : 20
1 Haziran 1983 tarihinde imento Sanayinde faaliyette bulunmak zere 500.000.000. TL. Sermaye ile A,B,C,D,E isimli ahslar
bir anonim irket kurmulardr.
irketin sermayesi her biri 1.000. TL. deerinde nama yazl
50.000 hisse senedinden olumaktadr.
Ortaklar srasyla 12.500, 12.500, 10.000, 7.500, 7.500 adet hisse
senetlerinin tamamn taahht ederek 1 /4 (% 25) oranndaki nakdi
merkez bankasndaki ilgili hesaba yatrmlardr.
Ynetim kurulunca alnan karar gereince 3'er aylk aralarla
geri kalan sermaye taahhtleri A Bankas Kzlay ubesi neznindeki
hesabna yatrlacaktr. Kurulu esnasnda kurucu ortak A tarafndan
500.000. TL. lk bir harcama yaplmtr.
STENLENLER :

'

Ani kurulan bu anonim irketin kuruluu ile ilgili gnlk ve byk defter kaytlarn yapnz.
40

PROBLEM : 21
Alt kurucu ortak bir araya gelerek 200.000.000. TL. sermayeli
Aslan Makina Sanayi ve Ticaret Anonim irketini tedrici ekilde kurmaya karar vermilerdir. irket ana szlemesi hazrlanp gerekli imza ilemleri yaplarak notere tastik ettirilmitir. Szleme uyarnca kurucu
ortaklar irket sermayesinin % 10 unu taahht ederek T.C. Merkez
Bankas'nda atrlan hesaba yatrmlardr. Daha sonra ilgili kurululardan kurulu izni alnmtr. Ana szleme hkmlerine gre sermayeye karlk 1.000. TL. nominal deerde 200.000 adet hisse senedi karlmtr. Hisse senetlerinin halka arz iin ilgili kurululardan da gerekli izin alnmtr. Kurucularca taahht edilen sermayeden arta kalan
ksmn taahhd iin aklama hazrlanarak gerekli ilnlar yaplmtr.
karlan hisse senetlerinin 30.000 tanesinin sat iin "B" Bankasyla,
50.000 tanesinin sat iin " D " Bankasyla ve 100.000 tanesinin sat
iinde "Y" Bankasyla % 05 komisyon karlnda anlalmtr.
Bankalar satn stlendikleri % 100 demeli hisse senetlerini sresi
iinde satarak komisyonlarn kestikten sonra kalan ksm irketin
bankalardaki hesaplarna alacak kaydetmilerdir.
Kurulu genel kurulu toplanarak, irketin kuruluunu tasvip
etmi ve tasdik iin ilgili yere bavurulmutur. Yaplan bavurular
sonucunda irket faaliyete gemitir. Merkez Bankas'ndaki para
zerindeki blokaj kaldrlarak ekilmi ve 109.250. TL. tutarnda
kurulu gideri dendikten sonra, kasada 50.000. TL. braklarak
kalan "A" bankasndaki hesaba yatrlmtr.
STENLENLER

1. Aslan Makina Sanayi ve Ticaret Anonim irketinin kuruluu


ile ilgili gnlk defter, byk defter ve yardmc defter kaytlarn
yapnz.
2. irketin kurulu bilanosunu dzenleyiniz.
PROBLEM : 22
800.000.000. TL. sermayeli Ar Gda Maddeleri Sanayi ve
Ticaret Anonim irketinin tedrici olarak kurulmasna karar veren
kurucu ortaklar sermayenin % 10 unu taahht etmiler ve taahhtlerinin tamamn Merkez Bankas neznindeki hesaba yatrmlardr.
41

irket sermayesi nominal deeri O.OOO. TL. olan 00.000


hisse senedinden meydana gelmektedir. 72.000 hisse senedi Bankas
ile yaplan anlama gerei % 1 komisyonla suskripsiyon ilemi iin
bankaya verilmitir.
;
Sresi ierisinde bankalardan gelen dekontlardan hisse senetlerinin tamamnn satld ve sat bedellerinin % 25'inin tahsil edildii
anlalmtr.
irketin kurucu ortaklarca yaplan 1.000.000. TL. lk kuulu
giderleri Bankasndan ekilen paradan denmitir.
STENLENLER :

1. Ad geen anonim irketin tedrici kuruluu ile ilgili gnlk


defter kaytlarn yapnz.
2. Kurulu Bilanosunu dzenleyiniz.

42

RKETLERDE
SERMAYE DEKLKLER

Kollektif irketler
PROBLEM .- 23
"A" Ticaret ve Sanayi Kollektif irketinin Sermayesi 5.000.000.
TL. olup, ortaklarn irketteki sermaye paylar aada grld
ekildedir.
Ortak A Sermaye

2.000,000.

Ortak B Sermaye

3.000.000.

Toplam

5.000.000.

irket sermayesinin 10.000.000. TL. sna karlmasna ve


artrlan sermayeye ortaklarn daha nceki sermaye paylar ile
orantl olarak katlmasna irket genel kurulunca karar verilmitir.
Ortaklar gerekli kanuni ilemlerden sonra artrlan sermayeden paylarna den ksm nakden irkete demilerdir. irket
semaye artrm ile ilgili olarak 100.000. TL. masraf yapmtr.

STENLENLER :
"A" Ticaret ve Sanayi Kollektif irketinin sermaye artrm
ile ilgili gnlk defter, byk defter ve yardmc defter kaytlarn
yapnz.
45

ZM :
Gnlk Defter Kaytlar:
5.000.000.

Sermaye Artrm Taahht H.


Ort. A Ser. artrm Taah.
Ort. B Ser. artrm Taah.

2.000.000.
3.000.000.

Ortak A Sermaye
Ortak B Sermaye

2.000.000.
3.000.000.

Sermaye H.

Ortaklar Cari H.
Ortak A C/H
Ortak B C/H

2.000.000.
3.000.000.

5.000.000.
5.000.000.
5.000.000.

Ser. Artrm Taah. H.

Ort. A Ser. artrm taah.


Ort. B Ser. artrm taah.

Kasa H.
Ortaklar Cari H.
Ortak A C/H
Ortak B C/H

2.000.000.
3.000.000.

5.000.000.
2.000.000.
3.000.000.

Sermaye Artrm Giderleri H.


Kasa H.

100.000.

5.000.000.

100.000.

Byk Defter Kaytlar:


B

Sermaye Art. Taah. H. A


5.000.000.

Sermaye Hes.
5.000.000.
5.000.000.

5.000.000.

Ortaklar Cari Hesab


5.000.000.

Kasa Hesab

5.000.000.

100.000.

5.000.000.
B

Ser. Art. Gider Hesab


100.000.

Yardmc Defter Kaytlar:


B

Or. A Ser. Art. Taah. H. A


2.000.000.

46

2.000.000.

Ortak A Sermaye H.

2.000.000.
2.000.000.

Ortak A Cari Hesab


2.000.000.

AB

2.000.000.

Ortak B Sermaye H.

AB

3.000.000.
3.000.000.

Or. B Ser. Art. Taah. H.


3.000.000.

3.000.000.

Ortak B Cari Hesab


3.000.000.

3.000.000.I

PROBLEM : 24
Ylmaz Kollektif irketinin Yedek ake tutar 800.000. TL.
sidir. irket ortaklarndan (C)'nin kr pay % 40, (D)'nin ise % 60
dr. Yedek akelerin sermayeye eklenmesine karar veren ortaklarn, kr
paylar gznne alnarak sermaye artrm yapan Ylmaz Kollektif
irketinin sermaye artrm ile ilgili gnlk defter kaytlarn yapnz.
ZM

Gnlk defter kaytlar:


Yedek Ake H.
Ortaklar Cari H.

800.000.-

800.000.

Ortak (C) 320.000.


Ortak (D) 480.000.

Ortaklar Cari H.
Ortak
Ortak

(C)
(D)

320.000.
480.000.

800.000.

Sermaye Hesab

800.000.

PROBLEM : 25
stanbulda faaliyetle bulunan "Yldz Kollektif irketi"nin sermayesi 1.000.000. TL. s olup; ortan irketteki paylar yledir.
Akif Yldz

400.000. TL.

Mehmet Akn

300.000. TL.

Naim Yldz

300.000. TL.
47

irket szlemesinde kr zarar datmnn ortaklarnn sermaye


paylar ile oranl olacana dair hkm vardr. 1 Ocak 1985 tarihinden
geerli olmak zere Ortak Mehmet Akn'n ortaklktan ayrlmas ve
payna denin hemen denmesi konusunda ortaklar anlam bulunmaktadrlar. 31.12.1984 tarihli irket bilnocu aadaki ekildedir:

Aktif

YILDIZ KOLLEKTF lRKET 31.12.1984


Tarihli BLANOSU (TL.)

Kasa
Banka
Mal
Demirbalar
Binalar
Toplam

520.400. Sermaye
73.400. Yedek Ake
420.000. Dnem Kr
16.200.
\
320.000.
1.350.000.

Pasif

1. 000.000.
200.000.
150.000.
1. 350.000.

STENLENLER
Yldz Kollektif irketindeki ortak deiiklii ile ilgili muhasebe kaytlarm yaparak; deiiklik sonras irketin bilanosunu dzenleyiniz.
ZM :
Gnlk defter kaytlar:
Dnem Kr (1984 Karzarar) H.
Sermaye H.
Yedek Akeler H.
Ortaklar Cari H.
(Ortak Mehmet Akn
Cari H.)
Ortak Mehmet Akn'a sermayedeki % 30 pay orannda krdan ve yedek
akelerden pay verilerek
ayrlmas
Ortaklar Cari H.
Kasa H.
/
48

45.000
300.000
60.000

405.000

405.000.

405.000.

YILDIZ KOLLEKTF RKETNN


1.1.1985 TARHL BLANOSU
(TL.)

Aktif
Kasa
Banka
Mal
Demirbalar
Binalar
Toplam

115.400.
73.400.
420.000.
16.200.
320.000.
945.000.

Pasif
700 .000.
140 .000.
105 .000.

Sermaye
Yedek Akeler
Dnem Kr
\
Toplam

945 .000.

Byk Defter Kaytlar:


B

Kasa Hesab
520.400.

405.000.-

Mal Hesab

73.400.

420.000.-

Demirbalar Hesab

16.200.

Binalar Hesab

320.000.

Banka Hesab

Sermaye Hesab
300.000.

Yedek Ake Hesab


60.000.

200.000.

Ortaklar Cari Hesab


405.000.

1.000.000.

Kr-Zarar Hesab
45.000.-

150.000.

405.000.
49

PROBLEM .- 26
"XYZ" Kollektif irketinin 31.12.1983 tarihli bilanosu aadaki gibidir.
Aktif

BLNO (TL.)

Pasif

Kasa
Banka
Mteriler
Mal
Tahviller
Makinalar
erefiye

425.000.
1.200.000.
670.000.
1.650.000.
700.000.
2.000.000.
400.000.

Sermaye
3. 500.000.
zel Yedek Ake
320.000.
Birikmi Amortisman 200.000.
Satclar
1. 750.000.
Bor Senetleri
585.000.
Dnem Kr
690.000.
\

Toplam

7.045.000.

Toplam

7. 045.000.

irket yneticileri iki ayr yerde ube amaya, bunun iinde


irket sermayesini 1.750.000. TL. s daha artrarak 5.250.000.
TL. sna karmaya karar vermilerdir.
irketin u andaki sermayesinin ortaklararas dalm yledir.
Ortak A

1.500.000.-

TL.

Ortak B

750.000.-

TL.

Ortak C

750.000.-

TL.

Ortak D

500.000.-

TL.

Sermayenin artrlmas, balang sermayesindeki oranlar dahilinde olmu; ancak ortak C'ye ait sermaye artrm hissesinin yars
bu ortak adna dier ortak B tarafndan geici olarak yerine getirilmitir. Ortak B kendi sermaye taahhdn, kendisine ait binann yeni
alacak ubeye elverili olmas nedeniyle irkete 10 yllna kiralyarak yerine getirmitir. Dier ortaklar sermaye artrm taahhtlerini
annda nakit olarak yerine getirmilerdir.
50

STENLENLER :
"XYZ" Kollektif irketinin sermaye artrm ile ilgili gnlk ve
byk defter kaytlarn yapnz.
2. Artrm sonucu irket bilanosunu dzenleyiniz.

PROBLEM : 27
Yaln Bekr ve Ortaklar Sanayi Kollektif irketi sermayesini
artrmak suretiyle elde edecei fonlarla irket yatrmlarn geniletecektir. Ortaklar bu amala yaptklar toplantda irket sermayesini
10.000.000. TL. den 40.000.000. TL. sna karmaya ve artrlan sermayeye daha nce irketteki mevcut sermaye paylar orannda
katlmaya karar vermilerdir. Ortaklarn irketteki sermaye paylar
aada grld gibidir.
Ortak Yaln Bekr Sermaye

2.000.000.

Ortak Ahmet Gl Sermaye

4.000.000.

Ortak Cemal Has Sermaye

4.000.000.

Toplam

10.000.000.

Ortaklar artrlan sermayenin 2 eit taksitle ve nakden karlanmasn kararlatrmlardr.

STENLENLER :
Yaln Bekr ve Ortaklar Sanayi Kollektif irketinin sermaye
artrm ile ilgili gnlk defter, byk defter ve yardmc defter kaytlarn yapnz.

PROBLEM : 28
Erdal Yldrm ve Orta Ticaret Kollektif irketinin Zeki Ylmaz'a 11.000.000. TL. borcu vardr. irket ortaklar alacakl
Zeki Ylmaz'la yaptklar grmede kendisini alacana karlk
51

irkete ortak yapma konusunda anlamaya varmlardr. Ortaklar


bu anlama gereince yaptklar toplantda irket sermayesini 12.000.000. TL. s artrmaya ve artrlan sermayeye karlk Zeki Ylmaz'n irkete ortak olmasna karar vermilerdir. Zeki Ylmaz taahhdnn 11.000.000. TL. lk ksmn irketten olan alacayla, kalann
ise 1.400.000. TL. deerindeki tat aracn irkete devretmek yoluyla karlamtr. irketten alacakl durumundaki Zeki Ylmaz
alacan irkete ortak olmasndan ay sonra nakden irketten tahsil
edecektir.

STENLENLER :
Erdal Yldrm ve Orta Ticaret Kollektif irketinin sermaye
artrm ilemiyle ilgili gnlk defter, byk defter ve yardmc defter
kaytlarn yapnz.

52

Komandit irketler
PROBLEM : 29
X ve Y Komandit irketinin bilanosu aadaki gibidir.
Aktif

BLNO (TL.)

Kasa
30.000.
Bankalar
600.000.
Mal
3.750.000.
A. Senetleri 1.200.000.
Binalar
1.050.000.
Zarar
180.000.

Sermaye

Toplam

Toplam

6.810.000.

Pasif
4. 500.000.

Komandite X'in Ser.


3.000.000.Komanditer Y'nin Ser. 1.500.000.-

Satclar
B. Amortismanlar

2. 100.000.
210.000.

\
6. 810.000.

Ortaklar irket faaliyetinin geniletilmesi amacyla 10 kiiyi


komanditer ortak olarak kabul etmilerdir. Ortaklarn her birinin
sermaye pay 150.000.- TL. s olup, irkete nakit olarak yatrlmtr.

STENLENLER :
\

1. X ve Y Komandit irketinin sermaye artrm ile ilgili ilemlerin gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.
2. irket bilanosunu, zarar ortadan kaldrmak suretiyle yeniden
tanzim ediniz. (*)
() Ortaklarn kr-zarar paylan sermaye paylan ile orantldr.

53

ZM :
Gnlk defter kaytlar:
/

Komandit Ortaklar Sermaye Taahht H.


Sermaye H.

1.500.000.

Kasa H.
Komandit Ortaklar Sermaye Taahht H.

1.500.000.

1.500.000.
1.500.000.

Komandite Ortak X Cari H


Komanditer Ortak Y Cari H.
Zarar

120.000.
60.000.

180.000.

X. ve Y. KOMANDT RKET
BLANOSU (TL.)

Aktif

TARHL

Kasa
Bankalar
Mal
A. Senetleri
Binalar
Komandite Ort. X C/H
Komanditer Ort.YC/H

1.530.000. Sermaye
600.000. Komandite X. Ser.
3.750.000. Komandite Ort. Ser.
1.200.000. Satclar
1.050.000. Amortismanlar
120.000.
60.000.

Toplam

8.310.000.

Pasif
6.000.000.
3.000.000.3.000.000.-

Topllam

2.100.000.
210.000.
8.310.000.

Byk Defter Kaytlar:


B

Kasa Hesab

600.000.-

30.000.
1.500.000.
B

Mal Hesab

3.750.000.
54

Bankalar Hesab

A. Senetleri Hesab
1.200.000.

Binalar Hesab

180.000.-

1.050.000.

Zarar Hesab

Sermaye Hesab

Satclar Hesab

4.500.000.
1.500.000.

B. Amortismarlar Hes.

2.100.000.

210.000.-

Komandite Ortak
X Cari Hesab
120.000.

Sermaye Taah. Hesab A


1.500.000.

180.000.

1.500.000.

Komanditer Ortak
Y Cari Hesab
60.000.

PROBLEM : 30
Eser Adi Komandit irketinin 1.500.000. TL. tutarndaki sermayesinin ortaklar aras dalm yledir.
Komandite A

500.000. TL

Komandite B

400.000. TL

Komanditer C

300.000. TL

Komanditer D

300.000. TL

Toplam

1.500.000. TL

Ortaklardan D 1984 yl banda ortaklktan ayrlmak istiyor.


31.12.1983 tarihli irket bilanosunda 150.000. TL. lk szleme
yedek akesi mevcuttur. Komanditer D; 400.000. TL. alarak irketle ilikisini kesmitir.
55

STENLENLER

Komanditer ortan ayrlmas ile ortaya kan sermaye azaltlmas ilemlerinin gnlk defter kaytlarn yapmz.
ZM

Gnlk defter kaytlar:


Sermaye H.

300.000

Komanditer D. Ser. H.

Szleme Yedek Akesi H.


(150.000 X 1/5)
Devreden Kar/Zarar H.
Ortaklara Borlar H.
Komanditer D. Cari H.

irketten ayrln kayd


//
Ortaklara Borlar H.
Kasa veya Banka H.
/

300.000.

30.000
70.000

400.000.

400.000.

400.000

400.000.

PROBLEM : 31
Ahmet elik ve Ortaklar Adi Komandit irketi'nin 30 Nisan 1985 tarihli bilanosu aaya karlmtr.
Aktif

BLANO (TL.)

Kasa
100.000.
Mal
3.300.000.
Banka
350.000.
Mteriler
1.200.000.
Tahviller
1.400.000.
Alacak Senetleri
140.000.
Binalar
4.000.000.
erefiye
800.000.
Gemi Yl Zararlar 2.800.000.
Toplam
14.090.000.

56

Pasif

9.000.000.
Sermaye
Kanun Yedek A. 640.000.
Bir. Amortis.
400.000.
Satclar
1.170.000.
Bor Senetleri
1.170.000.
Kr
1.710.000.
\
\
\
Toplam
14.090.000.

Tamam denmi 7.000.000. TL. sermayeli bu irkette komandite ortak Ahmet elik'in 4.500.000. TL., komanditer ortaklar Ali
Ylmaz'n 2.000.000.TL. ve Akn Yeni'nin pay 1.500.000. TL.
sidir.

Bu irkette ortaklar, gemi yl zararn ortadan kaldrmak ve


irket sermayesini de % 25 artrmak amac ile yeni demelerde bulunmay taahht etmilerdir.
....
.
Sermaye artrm ve kar-zarar datm ortaklarn ilk sermayeleri
ile orantl olduu szlemede yer almaktadr.

STENLENLER :
Ad geen irketle sermaye artrm ile ilgili gnlk defter kaytlarn yapnz.
:

PROBLEM : 32
mit Ik ve Kardeleri Adi Komandit irketinin 12.000.000.
TL. s olan sermayesi, ortaklar arasnda alnan bir kararla 8.000.000.
TL. sna indirilecektir. Ortaklarn ilk sermaye paylar sras ile 6, 4 ve
2 milyon TL. s dr. Azaltlan sermaye, ortan balang sermayesi
ile orantl olup; 2 ay sonra nakit durumu elverili olduunda bankadan denecektir.

STENLENLER :
Sermaye azaltm ile ilgili gnlk defter kaytlarn yapnz.

PROBLEM : 33
Antajyada faaliyetle bulunan Deniz Adi Komandit irketi"nin
30 Mays 1984 tarihli bilanosu yledir.

57

Aktif
Kasa
Bankalar
Mteriler
Alacak Senetleri

Mal

Demirba.lar
Binalar
Ort. Cari H.(*)
Zarar
Toplam

BLNO (TL.)
60.000.
160.000.
400.000.
200.000.
1.140.000.
40.000.
900.000.
150.000.
40.000.
3.090.000.

Pasif

Sermaye
Ky. Den
Mallar Kars.
Birikmi Amor.
Satclar
Bor Senetleri
\

Toplam

1.600.000.
250.000.
240.000.
410.000.
590.000.

3.090.000.

irket birka yldr zarar etmektedir. Ayrca bu yl balarnda


600.000. TL. lk stokun hibir deeri kalmyacak ekilde hasara
urad tespit edilmitir. Bilanoda karlklar bu stoklara aittir.
Ortaklar bu iki durum nedeniyle sermaye azaltlmasna
gitmeye karar vermilerdir.
Kararda her iki kaynaktan doan zararlarn ortaklarn cari
hesabna aktarlmas ve cari hesaplarnda sermaye paylar ile karlatrlarak kapatlmas ngrlmektedir.
'
STENLENLER
1. Yukardaki verilerin altnda sermaye azaltm ile ilgili
gnlk ve byk defter kaytlarn yapnz.
2. Bu operasyon sonras irket bilanosunu dzenleyiniz.
() Bilanodaki ortaklar cari hesabnn yardmc defter kaytlarndaki grnmleri
yledir:
Komandite Ortak A'ya ait cari hesap

100.000. TL. bor kalan

Komandite Ortak B'ye ait cari hesap

200.000. TL alacak kalan

Komanditer Ortak C'ye ait cari hesap


250.000. TL bor kalan verirken ortaklarn sermaye paylarnda srasyle 750.000. TL, 500.000. TL ve 350.000. TL
sidir.

58

PROBLEM : 34
Aydn Gndz ve Ortaklar Adi Komandit irketi'nin 1.12.1984
tarihli bilanosu u ekildedir:
BLANO (TL.)

Aktif
Kasa
Bankalar
Mteriler
Mal
Alacak Senetleri
Binalar

1.000.000.
1.680.000.
2.920.000.
1.980.000.
2.160.000.
3.720.000.

Toplam

13.460.000.

Pasif

6.000.000.
Sermaye
Yedek Akeler
2.080.000.
p. Ala. Kars.
840.000.
B. Amor.
100.000.
Satclar
1.600.000.
Bor Senetleri
520.000.
Bankalar
880.000.
Kr
1.440.000.
Toplam
13.460.000.

Ad geen irkette toplam sermaye olan 6.000.000. TL. snn;


3.000.000. TL. s komandite ortak Aydn Gndz'e, geriye kalan
ksmnda ise komandite ortak Behir Ay'n 2.000.000. TL. ve komanditer ortak Cemil Ay'n ise 1.000.000. TL. s hissesi vardr.
Komanditer ortak, sermaye hissesini Nazmi Gn'e 2.500.000.
TL. sna 1.1.1985 den geerli olmak zere devrederek ortaklktan
ayrlmtr.
STENLENLER

1. Yukardaki bilanoya gre komandit irketin zsernayesini


hesaplyarak; ayrlan ortak Cemil Ay'a denmesi gereken tutar hesaplaynz. '
2. Fazladan denen TL. nm irket asndan nemini muhasebeletiriniz.

59

Limited irketler
PROBLEM : 35

Merkez Elektronik Ticaret Limited irketinin ortak says 10


kii ve sermayesi ise 1.200.000. TL. sidir. Ad geen irket sermayesini 15.000.000. TL. artrarak 16.200.000. TL. ye karmtr.
Alnan karar gereince sermaye artrm iin 5 ortak daha alnacaktr
ve alnan ortaklarn artrlan sermayeye katlm oran % 40 olacak;
bunun yannda eski ortaklarn artrlan sermayeye katlm oran % 60
olacaktr. Ortaklar taaht edilen sermayenin tamamn nakden yerine
getirmilerdir ve sz konusu sermaye artrm iin irket tarafndan
350.000. TL. s masraf yaplmtr.
STENLENLER

'

Merkez Elekronik Ticaret Limited irketinin sermaye


ile ilgili gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.

'

artrm

ZM :
Gnlk defter kaytlar:
Sermaye Taahht H.
Sermaye H.

15.000.000.

Ortaklar Cari H.
Sermaye Taahht H.

15.000.000.

Kasa H.
Ortaklar Cari H.

15.000.000.

Sermaye Artrm Giderleri H.


Kasa H.
/

60

350.000.

15.000.000.
15.000.000.
15.000.000.
350.000.-

Byk Defter Kaytlar:


B

Sermaye Hesab

Kasa Hesab

1.200.000.
15.000.000.

350.000.

1.500.000.
B

Sermaye Taahht Hes.

15.000.000.

15.000.000.

Ortaklar Cari Hesab


15.000.000.

Ser. Art. Giderleri Hes.

15.000.000.

350.000.

PROBLEM : 36
Bir yandan i hacminin daralmas te yandan likidite durumunun ok iyi olmas nedeniyle Ankara'da faaliyette bulunan "Ar
Limited irketi" sermayesini % 20 azaltmaya karar vermitir.
Sermaye azaltmma karar verildii tarihte bilanonun grnm
yledir:
Aktif
Kasa
Banka
Mal
Toplam

BLNO (TL.)
500.000.
11. 500.000.
2. 000.000.
14. 000.000.

Pasif

Sermaye
10. 000. 000.
Sz. Yedek Akesi 4. 000. 000.
Toplam

14 .000. 000.

3 ortak tarafndan srasyla A; 5 milyon, B; 3 milyon ve C; 2


milyon sermaye ile kurulan bu limited irkette sermaye azaltmmn
ayn oranlarla yaplmas kararlatrlmtr.
61

STENLENLER
irket yneticilerinin bu sermaye azaltmm dorudan sermaye
hesabndan yapmalar mmkn iken; szleme yedek akesinden yaplmasn arzu ettiklerini gznne alarak sermaye azaltlmas ile
ilgili gnlk defter kaytlarn yapnz.
ZM

Gnlk defter kaytlar:


Sermaye H.

Ortak A Sermaye
Ortak B Sermaye
Ortak C Sermaye

1.000.000.
600.000.
400.000.

Ortak A. Cari
Ortak B. Cari
Ortak C. Cari

1.000.000.
600.000.
400.000.

Ortaklara Borlar H.

2.000.000.
2.000.000.

Geri verilecek sermayenin ortaklarn cari hesaplarna kayd.


Szleme Yedek Ake H.(*)
Sermaye H.
Geri verilecek sermayenin kendi
hesabna alnmas

2.000.000.

Ortaklara Borlar H.

2.000.000.

Ortak A Cari
Ortak B Cari
Ortak C Cari

1.000.000.
600.000.
400.000.

Banka H.
demenin banka kanalyla yaplmas

PROBLEM : 37

2.000.000.

2.000.000.

"Bakta Bakrclk leri Limited irketi" nin 31.12.1984 tarihli


bilanosu aadaki gibidir. (**)
(*) Burada yedek akenin kullanlmas nedeniyle vergi sorunlar ortaya kmaz; nk
bu ilem hukuk nitelii itibariyle sermayenin geri verilmesidir.
(**) Bu rnek gerek bir firmaya ait olduu iin rakamlar aynen alnmtr.

62

BAKTA BAKIRCILIK LER LMTED RKET


31.12.1984 TARHL BLANOSU (TL.)

Aktif

Kasa
786.658.
Bankalar
3.049.558.
Alclar
19.750.734.
Muh. Borlular
15.801.546.
Pein denen Giderler
545.590.
Akreditifler
6.885.736.
Ort. Cari Hes.
12.503.628.
Ham Maddeler ,
32.566.082
letme Mal.
14.178.076.
Muh. Malzeme
3.949.646.
Mamuller
361.000.
Tahviller
500.000.
Depozito ve Teminatlar
157.076.
Alacak Senetleri
2.720.000.
Arsa ve Binalar
53.251.376.
Makina ve Te.
95.641.856.
Tat Aralar
9.265.538.
Demirbalar
11.158.458.
Toplam
. . "
283.072.558.
Nazm Hesaplar
24.627.590.
Genel Top.
307.700.148.

Pasif

55.000.000.
Sermaye
Birikmi Amor. 38.557.412.
Yedek Akeler
1.917.636.
Ort. Cari Hes. 39.977.252.
Muh. Alacakllar 4.391.112.
G.V. Stopaj
2.705.068.
denecek c.
5.508.430.
Bor Senetleri
240.000.
Bankalar
44.393.952.
Kr
90.381.696.
\
\

I
\

y\
\\

283.072.558.
24.627.590.
307.700.148.

Toplam
Nazm Hes.
Genel Top.

A,B>C,D ve E arasnda kurulmu bulunan BAKTA Limited


irketinin Sermayesi 100.000.000. TL. sna karlmas kararlatrlmtr.
Ortaklarn sermaye paylar ile cari hesap kalanlar aada
gsterildii gibidir.

Ortak
-.'.

B
C
D
E

Sermaye
Pay
5.000.000.
10.000.000.
10.000.000.
15.000.000.
15.000.000.

Cari Hesap Kalanlar


Bor Kalan
Alacakl Kalan
5. 976. 000,
8. 001. 252.

26. 000. 000.


10 003 620.
2. 500. 000.

63

Ortaklarn, sermayenin artrlmasnda taahht ettikleri sermaye


paylarnn tutarlar ise u ekildedir.
Taahht edilen
Sermaye

Ortak

5.000.000.

5.000.000.
.

5.000.000.

15.000.000.

15.000.000. '

Sermayenin artmlmas amac ile yaplan taahhtler ise


Cari hesap kalanlar elverili olduu takdirde, bu kalanlara
gre,
Cari hesap kalanlar elverili deilse nakten yerine getirilecektir.
STENLENLER

1. "BAKTA" Bakrclk leri Limited irketinin ' sermaye


artrlmas ile ilgili gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.
2. Sermaye artrmndan sonraki bilanoyu dzenleyiniz.

PROBLEM : 38
Nurcan Triko Limited irketinin sermayesi 80.000.000. TL.
sidir. 7 orta olan irket, ticari faaliyetindeki olumsuz gelimeler
sebebiyle sermayesini azaltmaya karar vermitir. Alnan karar gereince ortaklardan Ylmaz Okan ve Ahmet Yldz irket ortaklndan
ayrlmtr. Bylelikle irketin sermayesi Ylmaz Okan ve Ahmet
Yldz'n sermayeleri orannda azaltlmtr. Her 2 ortakta sermaye
paylarn, sermaye azaltm ileminin bitiminden hemen sonra irketten nakden tahsil etmilerdir.
64

irket ortaklarnn sermaye


gibidir.

paylar ise aada

Ortak Nurcan Bekr

15.000.000. TL.

Ortak Yaln Bekr

15.000.000. TL.

Ortak Ali Duman

gsterildii

10.000.000. TL.

Ortak Cell Duru

10.000.000. TL.

Ortak Recep Budak

10.000.000. TL.

Ortak Ylmaz Okan

10.000.000. TL.

Ortak Ahmet Yldz

10.000.000. TL.

STENLENLER :
"Nurcan Triko Limited irketi"nin sermaye azaltm ile ilgili
yaplmas gereken gnlk defter ve byk defter kaytlan ile yardmc defter kaytlarn yapnz.

65

Anonim irkteler
PROBLEM : 39

Yldz Nakliyat ve D Ticaret Anonim irketi olaan genel


kurulu 600.000.000. TL. olan sermayesini 1.600.000.000 TL. ye
karmaya ve karlan 20.000. TL. nominal deerli 50.000.
adet hisse senedinin herbirini 25.000. TL. dan primli olarak satmaya karar vermitir. Alnan karar uyarnca gerekli belgeler dzenlenip, hukuki formaliteler yerine getirildikten sonra sermaye artrm
iin izin alnmtr.
irket hisse senetlerinden 20.000 tanesinin "A" Bankas,
30.000 tanesininde " C " Bankas tarafndan % 1,5 komisyon karlnda satlmas iin ilgili bankalarla anlamaya varlmtr. Bankalar kendilerine teslim edilen hisse senetlerini ngrlen sre ierisinde satarak hisse senetlerinin bedelinin tamamn tahsil etmitir.
Tahsil edilen paradan komisyon kesilmi ve kalan paralar irketin
bankalar neznindeki ilgili ticari mevduat hesabna alacak kaydedilmitir. irket sermaye artrmyla ilgili olarak 5.568.000. TL. s
sermaye artrm gideri demitir.
.

STENLENLER :
Yldz Nakliyat ve D Ticaret Anonim irketinin sermaye artrmyla ilgili gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.
ZM:

. . ' . .

Gnlk Defter Kaytlar:


1.000.000.000.

Hisse Senetleri H.
Sermaye H.
(50.000 Adet x 20.000. TL.)
"

'

Suskripsiyondaki Hisse Sen. H.

A. Bankas
C. Bankas

400.000.000.600.000.000.-

Hisse Senetleri H.
66

.ooo.ooo.ooo.

.ooo.ooo.ooo.
.ooo.ooo.ooo.

1.250.000.000.
Hissedarlar H.
Suskripsiyondaki Hisse S.H.
1.000.000.000.A. Batikas
C. Bankas

400.000.000.
600.000.000.

250.000.000,

Emisyon Pirimi H.
Bankalar H.
A. Bankas
C. Bankas

500.000.000.
750.000.000.

1.250.000.000.
1.250.000.000,

Hissedarlar H.
Emisyon Giderleri H.
Bankalar H.
A. Bankas
Z. Bankasl

15.000.000.

15.000.000,

6.000.000.
9.000.000.

5.568.000.

Sermaye Artrm Giderleri H.


Kasa H.

5.568.000.

Byk defter kaytlar:


B

Hisse Senetleri Hesab

Suskripsiyondaki
Hisse Senetleri Hesab

1.000.000.000. 1.000.000.000.

1.000.000.000.

Sermaye Hesab

1.000.000.000
B

Emisyon Prim Hesab

250.000.000.
B Emisyon Giderleri Hesab A

1.000.000.000.-

Hissedarlar Hesab

1.250.000.000. 1.250.000.000.B

Bankalar Hesab

1.250.000.000.
B

15.000.000.-

Sermaye Artrm Gid. He. A


5.568.000.

15.000.000.

Kasa Hesab

5.568.000.-

67

Yan imci defter kaytlar:

A Bankas Hesab
400.000.000.
500.000.000.

400.000.000.6.000.000.-

PROBLEM : 40

C Bankas Hesab

600.000.000.
750.000.000.-

600.000.000.
9.000.000.

hacminin gelimesi karsnda ortaya kan sermaye ihtiyacn


tahville karlamaya alan "Akdeniz Sanayi Tesisleri Anonim
irketi" 15 Ocak 1984 tarihinde sata karlmak zere 1.1.1984 de
beheri 10.000. TL. nominal deerli 20.000 adet tahvil karmtr.
Bu tahvillerin yars 9.000. TL. deerle ortaklarca taahht
edilmitir. Taahhtler 15 Ocak 1984 de de tamamen ve nakden
yerine getirilmitir.
Kalan yarsise A. Bankas aracl ile satlm ve bedeli irketin
banka neznindeki hesabna yatrlmtr. Bankann sat komisyonu
ise % 1 dir.
,,..'
:

STENLENLER :

'

'

'

'

, .

Tahvil ihra ve sat ile ilgili gnlk ve byk defter kaytlarn


yapnz.
y

Gnlk defter kaytlar


1/1/ 1985
200.000.000.
karlan Tahviller H.
200.000.000.
Tedavldeki Tahviller H.
10.000. TL nominal deerli 20.000 adet tahvil
ihrac
15/ 1/ 1985
90.000.000.
Tahvil Sahipleri H.
10.000.000.
Geici Kar/Zarar H.
100.000.000.
karlan Tahviller H.
Hissedarlarca tahvillerin yarsnn taahht edilmesi
68

15/1/ 1985
Kasa H.
Tahvil Sahipleri H.
Arac /Geici H.
karlan Tahviller H.
Banka aracl ile piyasaya
sunulan tahviller

90.000.000.
100.000.000.

90.000.000.
10.000.000.

Tahvil Sahipleri H.
Geici Kar/Zarar H.
Arac/Geici H.
Tahvillerin sat
/

89.000.000.
1.000.000.

A. Bankas H.
Tahvil ihra Giderleri H.
Tahvil Sahipleri H.
Piyasaya sunulan ve satlan
tahvillerin bedellerinin
tahsil edilmesi

90.000.000.
100.000.000.

100.000.000.

90.000.000.

Byk Defter Kaytlar:


B karlan Tahviller Hes. A
200 .000 .000. 100 .000 .000.

100 .000 .000.

Tedavldeki Tah. Hes. A


200.000.000.-

200 .000 .000. 200 .000 .000.


B Tahvil Sahipleri Hesab A B Geici Kr-Zarar Hesab A
90.000.000. 90.000.000.10.000.000.
90.000.000. 90.000.000.10.000.000.
180.000.000. 180.000.000.
B

Kasa Hesab

A B

Arac-Geici Hesap

100.000.000.-

100.000.000.-

90.000.000.
B
A. Bankas Hesab
89.000.000.

A B

Tahvil ihra Giderleri H A


1.000.000.
69

PROBLEM : 41
zmirde faaliyette bulunan DERN Anonim irketi 50.000.000.
TL. s olan sermayesini 30.000.000. TL. artrarak 80.000.000. TL.
sna karmaya karar vermitir. Nominal deeri 1.000. TL.s olan hisse
senetlerleri, piyasa aratrmas sonucu 1.300. TL. dan satlabilecektir.
Gerekli ilemler yerine getirildikten sonra suskripsiyon ilemine geilmi
ve sat merkezden % 100 demeli olarak sresi iinde gerekletirilmitir. Bu ilem iin yaplan emisyon gideri 450.000. TL. sidir.
STENLENLER

Derin Anonim irketinin sermaye artrm ile ilgili gnlk defter


kaytlarn yapnz.

Gnlk defter kaytlan:


Hisse Senetleri H.
(
Sermaye H.
Sermaye artrm iin hisse
senedi ihrac

30.000.000.

Hissedarlar H.
Hisse Senetleri H.
Emisyon Primleri H.

39.000.000.

Kasa H.
Hissedarlar H.
Tamamnn satlp % 100
tahsil edilmesi
Emisyon Giderleri H.
Kasa H.
Emisyon Primleri H.
Emisyon Giderleri H.
Kanuni Yedek Ake H.
Ticaret Kanunumuzun 466
maddesine gre emisyon primlerinin artan
ksmnn yedek akeye
ayrlmas nedeniyle
/
70

39.000.000.

450.000.
9.000.000.

30.000.000.-

30.000.000.
9.000.000.
39.000.000.

450.000.
450.000.
8.550.000.

PROBLEM : 42
Sermayesinin her biri 10.000. TL nominal deerli 1000 hisse senedinden oluan ve bir aile anonim irketi niteliinde "SARAY Kimya
Sanayii ve Ticaret Anonim irketi"nin 31.12.1984 deki bilanosu
yledir:
Aktif

BLANO (TL.)

Kasa
Alacak Senetleri
Mteriler
Hammadde
rn Stok
Makinalar

300.000.
1.400.000.
2.800.000.
9.000.000.
600.000.
1 000.000.

Toplam

15.100.000.-

Pasif

Sermaye
htiyatlar
Birikmi Amor.
Satclar

10.000.000.
4.000.000.
300.000.
800.000.

Toplam

15.100.000.

30 Mart 1985 de fabrikada kan yangnda hammaddenin


tamam hasara uramtr. Herhangi bir sigortada yaptrlmad iin
doan byk zarar karlamak zere irket yneticileri nce ihtiyatlarn tamamn kullanmay; kalan iinde hisse senetlerinin 10.000.
TL. s olan deerini 5.000. TL. sna indirilmesini kararlatrmtr.

STENLENLER :
SARAY Kimya Sanayii ve Ticaret Anonim irketinin sermaye
azaltm ile ilgili muhasebe ilemlerini yapp; iletmenin yeni bilanosunu dzenleyiniz.
ZM :
Gnlk defter kaytlan:
htiyatlar H.
Geici Kr/Zarar H.
Hammadde H.
Yangnda tamamen yanan
hammadde zarar
/

Sermaye H.
Geici Kr/zarar H.
10.000. TL. nominal deerli hisse senetlerinin
5.000. TL. nominal deere indirilmesi

4.000.000.
5.000.000.

5.000.000.

9.000.000.

5.000.000.

71

Aktif

Pasif

Yeni Bilano (TL.)

Kasa
Al. Senetleri
Mteriler
rn Stok
Makinalar

300.000.
1.400.000.
2.800.000.
600.000.
1.000.000.

Sermaye
Bir. Amort.
Satclar

Toplam

6.100.000.

Toplam

5.000.000.
300.000.
800.000.
\

\
6.100.000.

PROBLEM : 43
Sermayesi 7.500.000. TL. s olan "Gneyliler Anonim irketi"
ayn dalda alan bir limited irketi bnyesine alarak sermayesini
15.000.000. TL. sna karmaya karar vermitir.
Anonim irkete katlan
tarihli bilanosu u ekildedir:
Aktif

BLANO (TL.)

Kasa
Alacak Senetleri
Mteriler
Muh. Alacaklar
Makinalar
Binalar
Araziler
tirakler
Toplam

Limited irketinin 31.12.1984

180.000.
2.200.000.
2.950.000.
300.000.
750.000.
2.400.000.
1.050.000.
2.925.000.
12.705.000.

Sermaye
Birikmi Amor.
K. Yedek Ak.
Satclar
Bor Senetleri
Karlklar
Kr
Toplam

Pasif
3.750.000.
1.750.000.
2.000.000.
3.000.000.
930.000.
275.000.
1.000.000.
12.705.000.

Limited irket ortaklar oybirlii ile katldklar anonim irketin


sermaye artrmm taahht etmilerdir. Birleme limited irketin aktif
ve pasifinin anonim irkete devredilmesi suretiyle gerekletirilecektir.

STENLENLER :
Limited irket ve anonim irkette yaplmas gereken gnlk defter
kaytlarn yapnz.
72

PROBLEM : 44
YOL Elektrik Sanayi ve Ticaret Anonim irketinin sermayesi
40.000.000. TL. s olup tamam denmitir. irket genel kurulu
yapt olaanst toplantda sermayesini 100.000.000. TL. sna
karmaya karar vermitir. karlan hisse senetlerinin nominal deeri
25.000. TL. olup gerekli ilemler tamamlandktan sonra 30.000.
TL. sndan % 50 demeli olarak sata sunulmutur.
Suskripsiyon ilemi "A" Bankas aracl ile % 1 komisyon karl yaplm olup, hisse senetlerinin tamam ngrlen sre ierisinde
satlmtr. Sermaye artrm iin yaplm olan masraflarn toplam
1.384.000. TL. s olup, ilemlerin tamamlanmasndan sonra ihra
primlerinden karlanmtr.

STENLENLER :
Yol Elektrik Sanayi ve Ticaret Anonim irketinin sermaye artrm
ilemleri ile ilgili gnlk defter ve byk defter kattlarn yapnz.
PROBLEM : 45
Uzman Kt Sanayi ve Ticaret Anonim irketinin sermayesinin
tamam denmi olup 120.000.000. TL. sidir. irket nakit sknts
iinde bulunduundan borlarn demekte glklerle karlamaktadr. irket genel kurulu yapt olaanst toplantda alacakl " D "
firmasn alacaklarna karlk irkete ortak etmeye karar vermitir.
Bu nedenle irket sermayesi 160.000.000. TL. sna karlm
olup, beheri 20.000. TL. olan 2000 adet hisse senedinin tamam
gerekli hukuki ilemlerin tamamlanmasndan sonra alacakl " D "
firmasna 22.000. TL. sndan devredilmitir. " D " firmas irketten
64.000.000. TL. s alacakl olup, alacann taahhdn aan
ksmn ortaklk ileminin gereklemesinden bir ay sonra tahsil etmitir. irketin sermaye artrm masraflar tutar 1.220.000. TL. dr.

STENLENLER :
Uzman Kt Sanayi ve Ticaret Anonim irketinin sermaye
artrm ile ilgili gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.
73

PROBLEM : 46
Madencilik sektrnde faaliyette bulunan ORAL Anonim irketinin 21.12.1984 tarihindeki bilanosu u ekildedir:

Aktif

BLANO (TL.)

Pasif

Kasa
20.000.000.
Banka
50.000.000.
Mal (stok) 1.060.000.000.
Makinalar 800.000.000.
Zarar
190.000.000.

Sermaye
1 .000.000.000.
Kanuni yedek ake
160.000.000.
Fenkalde yedek ake 280.000.000.
Hususi yedek ake
110.000.000.
Borlar
650.000.000.

Toplam

Toplam

2.200.000.000

2 .200.000.000.

irket ynetim kurulu bilanosunda zararn grnmesini istememekte, bu amala zararn ncelikle hususi ve fevkalade yedek
akeden karlanmasn, kalan olursa irket sermayesine ilave etmeyi
kararlatrmtr.

STENLENLER :
Zararn kapatlmas ve sermaye artrm (bnyenin salam grnmesi) iin gerekli muhasebe kaytlarn yapnz.

74

RKETLERDE
KR-ZARAR DAITIMI

Kollektif irketler
PROBLEM : 47
1.500.000. TL. sermayesi olan bir kollektif irkette, ortaklarn
sermaye paylar: A - 900.000. TL. s, B - 600.000. TL. s ve CEmek tir.
irket szlemesine gre kr dalmnda nce, sermaye paylarna
% 20 faiz hesaplanacak, faiz tutarlar toplam krdan dldkten
sonra kalan ksm ortak arasnda eit olarak blnecektir.
irketin 1984 yl devre sonu bilnosundaki net kr 450.000.
TL. sidir.
.

STENLENLER :
Ad geen kollektif irkete ait 1985 yl bandaki kr datmyla
ilgili muhasebe kaytlarn yapnz.
ZM

Datmn hesaplanmas:
1.500.000 x 0.20
450.000.

= 300.000.

300.000. = 150.000.

A)

900.000. x 0.20 + 50.000. = 230.000. TL.

B)

600.000. x 0.20 + 50.000. = 170.000. TL.

C)

+ 50.000. = 50.000. TL.


Toplam :

450.000. TL.
77

Gnlk defter kaytlar:


Kr/Zarar H.
Datlacak Kr H.

450.000.

Datlacak Kr H.
Ortaklar Cari H.

450.000.

A. Cari Hesab
B. Cari Hesab
C. Cari Hesab

320.000.
170.000.
50.000.

450.000.
450.000.

Byk defter kaytlar:


B

Kr-Zarar Hesab
450.000.

A.

Ortaklar Cari Hesab

450.000.

450.000.

B Cari Hesab

Datlacak Kr Hesab

170.000.

450.000.

A. Cari Hesab
230.000.

C Cari Hesab
50.000

PROBLEM : 48
Ali ve Baki isimli iki arkada 1.200.000. TL. sermayeli bir
kollektif irketin sahibidirler. Ali'nin pay 720.000. TL; Baki'nin
pay ise 480.000. TL. s olup hepsi denmitir. Ali ayn zamanda
irket yneticisidir. irket szlemesinde kr datm ile ilgili hkm
yledir.
a) Krdan ncelikle her yl ortaklarca belirlenecek miktarda
gnll yedek ake ayrlacaktr.
b) denmi sermayeye %

10 orannda faiz yrtlecektir.

c) Bu 2 kalemden artan olursa krn 2 /3 Ali'ye 1 /3 de Baki'ye


verilecektir.
Ad geen irketin 1984 Bilanosunda dnem net kr 269.600.
TL. s olup; ayrlmas kararlatrlan yedek ake miktar 59.600.
78

TL. sidir. Ortaklar paylarna den miktarlar irketin nakit durumu


uygun olduu iin hemen ekmilerdir.
STENLENLER :
Yukardaki veriler ve szleme hkmlerine gre 1984 kr datmyla ilgili gnlk defter kaytlarn yapnz.
ZM :
Datmn hesaplanmas: .
Dnem safi kr
Gnll ihtiyari yedek ake
Kalan

269.600
59.600
210.000.

Sermayeye faiz yrtlmesi:


Ortak Ali : 720.000 X % 10 =
Ortak Baki : 480.000 X % 10 =
Kalan
Ortak Ali'nin pay 90.000 X 2/3
Ortak Baki'nin pay 90.000 X 1 /3

72.000
48.000.
120.000.
60.000
30.000.

120.000.
90.000.
90.000.

Gnlk defter kaytlar:


1984 Kr/Zarar H.
269.600.
Datlacak Kr H.
1984 Krnn kendi hesabna aktarlmas
269.600.
Datlacak Kr H.
htiyari=Gnll Yedek Ake H.
Ortaklar Cari H.
Ortak Ali Cari H.
Ortak Baki Cari H.

Dnem krnn datm


Ortaklar Cari H.
Ortak Ali C/H
Ortak Baki C/H

269.600.

59.600.
210.000.

132.000.
78.000.

132.000.
78.000.

Kasa H.
Nakit durumu elverili olduu iin kr
paylarnn hemen denmesi nedeniyle

210.000.
210.000.

79

PROBLEM : 49
Sermayesi 50.000.000. TL. s olan "A ve Orta Kollektif
irketi"nde Ortak A'nn pay 30.000.000. TL. Ortak B'nin pay
ise 20.000.000. TL. sidir.
irket szlemesinde kr veya zararn, ortaklar arasnda sermaye
paylar ile orantl olarak datlaca yazldr. Ad geen irketin son
3 yllk sonular yledir:
1982 ylnda

4.200.000. TL. zarar

1983 ylnda

1.400.000. TL. kr

1984 ylnda

5.800.000. TL. kr

STENLENLER:
Gelir vergisi kanununun 88. maddesi hkmnden de faydalanmak zere 1982 - 83 ve 84 de yaplmas gereken muhasebe kaytlarn
gnlk defter zerinde gsteriniz.
ZM :
Gnlk Defter Kaytlar:
31/12/ 1982.

4.200.000.
1982 Yl Zarar H.
Kr/Zarar H.
4.200.000.
1982 yl zararnn ilgili hesaba kayb.
31/12/ 1983

Kr/Zarar H.
1982 Yl Zarar H.

1.400.000.1.400.000.

31/12/ 1984.

Kr/Zarar H.
1982 Yl Zarar H.
Datlacak Kr H.

5.800.000.-

Datlacak Kr H.
Ortaklar Cari H.

3.000.000.-

Ortak A Cari H.
Ortak B Cari H.

2.800.000.
3.000.000.
3.000.000.
1.800.000.
1.200.000.

nc yln sonunda ortaklarn


krdan pay almaya hak kazanmalar nedeniyle
/
80

PROBLEM : 50
50.000.000. TL. sermayeli Ahmet Yldrm ve Ortaklar Ticaret ve Sanayi Kollektif irketinin 1984 yl kr 26.000.000. TL. s
olup, sermayenin ortaklar arasndaki dalm aadaki gibidir.
Ortak Ahmet Yldrm Sermaye
Ortak Yavuz Ko Sermaye
Ortak A Kl Sermaye
Toplam

12.500.000.
' 20.000.000.
17.500.000.
50.000.000.

irket szlemesine gre krn % 25'i ortaklara eit cret olarak


ayrlmakta, kalan kr ortaklar arasnda sermaye paylar ile orantl
olarak datlmaktadr. Ortaklarca irketin 1984 yl krnn tamamnn
datm karan alnmtr.

STENLENLER :
Ahmet Yldrm ve Ortaklar Ticaret ve Sanayi Kollektif irketinin
1984 yl krnn datm ile ilgili gnlk defter, byk defter ve
yardmc defter kaytlarn yapnz.

PROBLEM : 51
Y ve Z Ortaklar Kollektif irketinin sermayesi 110.000.000.
TL. sidir. irket szlemesinde kr datm ile ilgili olarak u hkmler
yer almaktadr.
A- irketteki almalarna karlk Ortak Y aylk 500.000.
TL. s brt cret ile, ortak B aylk 300.000. TL. s brt cret
alacaktr.
B- Ortaklarn sermaye paylarna % 20 orannda faiz hesaplanacaktr.
C- Kalan kr veya zarar ortaklar arasnda eit olarak datlacaktr.
Ortak Y'nin sermaye pay 50.000.000. TL. s, Z'nin ki ise
60.000.000. TL. sidir. irketin bu ylki bilano kr 75.600.000.
TL. sidir.
81

Ortaklar irketin nakit durumu elverdii zaman kr paylarn


ekeceklerdir.

STENLENLER :

Her ortan alaca cret, faiz ve kr toplamn hesaplaynz(*)


ve kr datm ile ilgili gnlk defter kaytlarn yapnz.

PROBLEM : 52
Mehmet Krm ve Ortaklar Sanayi Kollektif irketinin Sermayesi
16.000.000. TL. s olup, ortaklarn irketteki sermaye paylar aadaki gibidir.
Ortak Mehmet Krm Sermaye

8.000.000.

Ortak Ylmaz Kuru Sermaye

6.000.000.

Ortak Kemal Ta Sermaye

2.000.000.

Toplam

16.000.000.

irket 1984 ylm 5.600.000. TL. zararla kapamtr. Szlemeye gre zarar ortaklar arasnda sermaye paylar ile orantl olarak
datlacaktr. Ortaklar zararn irkete nakden denmesi konusunda
karara varmlar ve 2 ay sonra da bu karar yerine getirmilerdir.

STENLENLER :
Mehmet Krm ve Ortaklar Sanayi Kollektif irketinin 1984 yl
zararnn karlanmas ile ilgili gnlk defter, byk defter ve yardmc defter kaytlarn yapnz.

(*) cret ve faizle ilgili olarak tahakkuk ilemleri ile vergi mevzuat gz nnde bu
lundurulmayacaktr.

82

Komandit irketler
PROBLEM : 53
Komandite ortak A'nn 4.000.000. TL. ve komanditer ortak
B nin ise 2.000.000. TL. sermaye ile ortak olduu Bykkent Adi
Komandit irketinin 1984 ylnda elde ettii saf i kr 1.040.000.TL.
sidir.

irket szlemesinde kr datm ile ilgili olarak u hkm yer


almaktadr:
Ynetici durumunda olan komantite ortak A'ya safi krdan % 10
pay verildikten sonra kalan krdan % 20 szleme yedek akesi ayrlacaktr. Kalan krn ortaklararas datlmnda sermaye paylan
gznne alnacaktr.
irketin nakit durumu yeterli olduundan ortaklar kr paylarn hemen ekmilerdir. .

STENLENLER :
Ad geen adi komandit irketteki kr datm hesaphyarak;
gnlk ve byk defter kaytlarn yapnz.
ZM :
Kr datm:
Ynetici hissesi

104.000. (1.040.000 x % 10)

Szleme yedek akesi

.187.200. (1.040.000-104.000) x%20

Komandite A Kr Pay

499.200.

Komanditer B

"

"249.600.
83

Gnlk Defter Kaytlan:


1.040.000.

1984 Kr/Zarar H.
Szleme Yedek Akesi H.
Ortaklar Cari H.
Komandite A
Komanditer B

603.200.
249.600.

187.200.852.800.

Kr ( atm nedeniyle

Ortaklar Cari H.
Komandite A .
Komanditer B.

603.200.
249.600.

852.800.
852.800.

Kasa H.
Kr paylarnn denmesi nedeniyle

PROBLEM : 54
Erzurumda faaliyetle bulunan DADA Adi Komandit irketinin
tamam denmi sermayesi 3.750.000. TL. s olup; sermayenin
ortaklar aras dalm yledir.
Komandite Ortak A
Komandite Ortak B
Komanditer Ortak C
Komanditer Ortak D
Komanditer Ortak E

1 .250.000.
750.000.
750.000.
500.000.

TL.
TL.
TL.
TL.
500.000. TL.

3 .750.000.

TL

irketin 1984 faaliyet dnemi kr 892.500. TL. s olup, irket


szlemesinde kr datm ile ilgili olarak u hkm gznne alnacaktr.
"Krdan hereyden nce sermaye paylar iin % 8 faiz hesap
edilecek ve kalan krn 2 /3 komandite ortaklara, 1 /3 de komanditer
ortaklara sermayeleri ile orantl olarak blnecektir."

STENLENLER :
Yukadaki verilerin altnda;
1. Ortaklarn kr paylarn hesaplaynz.
2. Kr datm ile ilgili gnlk defter kaytlarn yapnz

84

i -S,. ,4.,..(,-;>S,.

ZM :

Kr paylarnn hesab:
x % 8

= 300.000. TL. faiz

892.5,00.

300.000.-

= 592.500. Datlacak kr

592.500

x 2/3

= 395.000. Komanditelere

592.500

x 1/3

= 197.500\ Komanditerlere

3.750.000

Komanditelere verilecek toplam pay:

A (395.000. x 25/40) + (1.250.000. x % 8)


= 246.875. + 100.000. = 346.875.
B

(395.000. x 15/40) + (750.000 x % 8)


= 148.125. + 60.000. = 208.125.

Komanditerlere verilecek toplam pay:


C (197.500. x 15/35) + (
=
D (197.500.x 10/35) + (
=
E (197.500. x 10/35) + (

750.000. x % 8)
84.640.

h 60.000. = 144.640.

500.000. x % 8)
56.430.

[-40.000. = 96.430.

500.000. x % 8)

= 5 6 . 4 3 0 . + 4 0 . 0 0 0 . = 96.430.
Toplam

896.500.

Gnlk defter kaytlar:


1984 Kr/Zarar H.
Ortaklar Cari H.

Komandite A Cari H.
Komandite B Cari H.
Komanditer C Cari H.
Komanditer D Cari H.
Komanditer E Cari H.
Szlemeye Uygun Kr Datm
/

892.500
346.875.
208.125.
144.640.
96.430.
96.430.

892.500.

85

PROBLEM : 55
D ve Orta Ticaret Komandit irketinin Sermayesi 60.000.000.
TL. olup 20.000.000. TL. s komandite ortak D'ye, 40.000.000.
TL. s komanditer ortak N ye aittir.
irket 1984 ylnda 19.000.000. TL. s kr elde etmitir.
irket szlemesinde kr datm ile ilgili olarak:

'

1. ncelikle komanditer ortaa ilgili yln krnn % 20'si orannda kr pay ayrlr.
2. Kalan ksm ortaklar arasnda sermaye paylan ile orantl
olarak datlr.
Hkmleri yer almaktadr.
Gerekli formaliteler tamamlandktan sonra ortaklarn kr paylar
nakden denmitir.
STENLENLER :
Bu komandit irkette kr datm ile ilgili olarak 3 Ocak 1985
tarihinde yaplmas zorunlu gnlk defter ve byk defter kaytlarn
yapnz.
Gnlk Defter Kaytlar:

Kr-Zarar H.
Ortaklar Cari H.
Ortak D C/H
Ortak N C/H

19.000.000.
8.816.000.
10.184.000.

19.000.000

Ortaklar Cari H.

8.816.000.
10.184.000.

Ortak D C/H
Ortak N C/H

19.000.000.19.000.000.

Kasa H.
Byk Defter Kaytlar:
B

Kr-Zarar H.

19.000.000.-

19.000.000.
B

86

Ortaklar Cari H.

19.000.000.

Kasa H.
19.000.000.

19.000.000.

Yardmc Defter Kaytlar:


B

Ortak D C/H

8.816.000.-

8.816.000.-

Ortak N C/H

10.184.000.

10.184.000.

PROBLEM : 56
retimle uraan bir komandit irketin 31.12.1984 tarihli
bilanosu aada gsterildii gibidir.

Aktif

KOMANDT RKET
31.12.1984 TARHL BLANOSU (TL.)

Kasa
Bankalar
Tahviller
rnler
Yar Mamuller
Ham Maddeler
Tat Aralar
Makina-Te.
Binalar
Dier Aktifler
Toplam

6.000.000.
34.000.000.
1.200.000.
24.000.000.
16.000.000.
50.000.000.
20.000.000.
7.000.000.
50.000.000.
3.600.000.
211.800.000.

Pasif

Sermaye
150.000.000.
Birikmi Amor. 15.000.000.
Kanuni Kars.
2.360.000.
Ortaklar Cari H. 8.000.000.
Satclar
25.000.000.
Bankalar
11.200.000.
1984 Kr
240.000.
\
Toplam

211.800.000.

Ad geen irketin sermaye ve kr datm hakknda aadaki


bilgiler verilmektedir.
1. Sermayesinin 2/3 hissesi komandite ortak A ya, 1/3 hissesi de
eit miktarlar ile komanditer ortak B ve C ye ait bulunmaktadr.
2. Kr ve zarar datm sermaye paylar ile orantl olarak yaplmaktadr.
3. Komanditer ortak C irketin muhasebe ilerini yrttnden
bu hizmetine karlk ayda 100.000. TL. cret (Sz konusu cretler
kr-zarar hesaplarna kaydettirilmi bulunmaktadr.) almaktadr.
87

4. Ortaklar car hesabinin kapsam incelendiinde komandite


ortak A ya ait cari hesabn 16.000.000. TL. alacak kalan, komanc iter ortaklardan B ye ait cari hesabn 4.400.000. TL. ve C ye ait
cari hesabn ise 3.600.000. TL. s bor kalan verdii grlmektedir.

STENLENLER : (*)
Yukardaki bilgilere gre 31.12.1984 tarihli bilanoda yer alan
240.000. TL. tutarndaki net krn datmn gsteren tabloyu dzenleyiniz ve bu tabloya dayanan gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.
PROBLEM .- 57
Bir adi komandit irketin 1984 hesap ylnn sonundaki ticar
kr 2.350.000. TL., mali kr ise 2.000.000. TL. dr.
irketin 5.000.000. TL. tutarndaki nominal sermayesinin
ortaklar arasndaki dalm ise aada gsterildii gibidir.
ORTAKLAR
Komandite E
Komanditer L
Komanditer M
Komanditer N

SERMAYE
HlSSESl
0/
40
/o
20
/o
0/
25
/o
0/
15
/o
% 100

DENMEM
SERMAYE
1.000.000.
250.000.
625.000.
500.000.
2-375.000.

DENM
SERMAYE
1.000.000
750.000.
625.000
250.000.
2.625-000.-

STENLENLER :
Yukardaki verilerin altnda kr datm ile ilgili olarak
1. % 10 Szleme yedek akesi ayrldktan sonra kalan kr;
2. Ortaklarn denmi sermayeleri ile orantl olarak datlacaktr.
3. Ortaklara den kr paylar ncelikle ortaklarn denmemi
sermayelerinden dlecek; artan olur ise irketin A. Bankas neznindeki hesabndan deme yaplacaktr.
4. Sz konusu ilemlere ilikin kr datm tablosunu dzenleyerek ilgili muhasebe kaytlarn yapnz.
(*) Vergi mevzuat gznne alnmayacaktr.

88

Limited irketler
PROBLEM : 58
ELMAS Ticaret ve Sanayi Limited irketinin sermayesi 50.000.
000. TL. s olup tamam denmitir. irket 1984 Yln 9.050.000.
TL. s krla kapatmtr. Bu krn hesaplanmasnda 950.000. TL.
tutan vergi cezasda dikkate alnmtr. Ortaklar yaptklar toplantda
kanun ykmllklerin yerine getirilmesinden sonra, kalan krn
tamamnn datlmasn kararlatrmlardr.
STENLENLER

1. ELMAS Ticaret ve Sanayi Limited irketinin kr datm


tablosunu dzenleyiniz.
2. Krn datlmas ile ilgili muhasebe kaytlarn yapnz.
ZM

Elmas Ticaret ve Limited irketi Kr Datm Tablosu


1984 Yl Ticari Kr

9.050.000.

Kurumlar Vergisi:

Ticari Kr

9.050.000.

laveler :

Vergi Cezas
Toplam
indirimler
Kuumlar Vergisi Matrah

950.000.
10.000.000.

10.000.000 x % 40 = 4.000.000.
89

I. Tertip Kanuni
Yedek Ake 9.050.000. x % 5 =

452.500.

I. Temett 50.000.000. x % 5 = 2.500.000.


Toplam

6.952.500.-

6.952.500.

II. Tertip Kanuni Yedek Ake Matrah


II. Tertip Kanuni
Yedek Ake 2.097.500. x %10 =
209.750.II. Temmett

2.097.500.
209.750.
1.887.750.

zet Tablo
Kurumlar Vergisi
I. Tertip K.Y.A.
II. Tertip K.Y.A.
I. Temett
II. Temett
Toplam

4.000.000.
452.500.
209.750.
2.500.000.
1.887.750.
9.050.000.

Gnlk Defter Kaytlar:


/
9.050.000
Kr-Zarar H.
9.050.000.
1984 Yh Kr H.
1984 Yl Kn H.
9.050.000.
4.000.000.
denecek Kurumlar Vergisi H.
662.250
Kanuni Yedek Ake H.
I. Tertip K.Y.A.
II. Tertip K.Y.A.

452.500.
209.750.

4.387.750.

denecek Temett H.

I. Temett
II. Temett

2.500.000.
1.887.750.

denecek Kurumlar Vergisi H.


denecek Temett H.
Kasa H.

4.000.000.
4.387.750.

8.387.750.

Byk Defter Kaytlar:


B

Kr-Zarar H.
9.050.000.-

90

9.050.000.-

1984 Yl Kr H.
9.050.000.

9.050.000.

denecek Kur. Ver. H. A


4.000.000.-

662.250.

4.000.000.

denecek Temettler H. A
4.387.750.-

B Kanuni Yedek Akeler H. A

Kasa Hesab

4.387.750.

8.387.750.

PROBLEM : 59
4 ortaktan kurulu Pnar Limited irketinin 31.12.1983 tarihli
bilanosuna gre kurum kazanc 64.300.000. TL. sidir. Ortaklar
kurulu, yasal sorumluluklarn yerine getirilmesinden sonra kalan kr
paynn tamamnn datlmasna karar vermitir. (irketin 1983 yl
faaliyet dnemine ait indirilecek yda eklenecek herhangi bir miktar
olmad gibi, % 5 kanuni yedek ake ayrmna ait ihtiyat da tamamlanmtr.)
STENLENLER :
1. Pnar Limited irketine ait kr datm tablosunu dzenleyiniz.
2. Kr datm ile ilgili muhasebe kaytlarn yapnz.
ZM :
KR DAITIM TABLOSU
Bilano kr (Mali kr)
Kurumlar Vergisi
(64.300.000. x % 40)

64.300.000.
25.720.000.

Ortaklar kurulu kararna gre


datlabilir brt kr

38.580.000.

% 10 II. Tertip Kanuni Yedek Ake

3.858.000.

Ortaklara datlacak net kr

34.642.000.
91

Gnlk defter kaytlar:


64.300.000

Kr-Zarar H.
Yedek Akeler H.
(% 10 II. Tertip Kanuni Y. Ake)

25.720.000,

denecek Vergiler H.

34.642.000,

(d. Kurumlar Vergisi)

Ortaklar Cari H.

Ortak
Ortak
Ortak
Ortak

(E)
(F)
(L)
(Y)

C/H
C/H
C/H
C/H

%
%
%
%

40
15
25
20

13.856.800.
5.196.300.
8.660.500.
6.928.400.

Ortak
Ortak
Ortak
Ortak

(E)
(F)
(L)
(Y)

C/H
C/H
C/H
C/H

%
%
%
%

40
15
25
20

13.856.800.
5.196.300.
8.660.500.
6.928.400.

Ortaklar Cari H.

3.858.000,

34.642.000.

34.642.000.

Kasa H.
Byk Defter Kaytlan:
B

Kr-Zarar Hesab

Yedek Akeler

64.300.000. 64.300.000.
B

denecek Vergiler

3.858.000.
B

Ortaklar Cari H.

25.720.000. 34.642.000. 34.642.000.


B

Kasa Hes.

34.642.000.

Yardmc Defter Kaytlar:


B

Ortak (E) C/H

13.856.800.
B

92

13.856.800.

Ortak (L) C/H


8.660.500.

AB

A B

8.660.500.

Ortak (F) C/H

5.196.300.

5.196.300.

Ortak (Y) C/H


6.928.400.

6.928.400.

PROBLEM : 60
Akn Limited irketinin sermayesi 3.000.000. TL. s olup 4
ortak arasndaki dalm yledir:
Ortak A

2.400.000. TL.

Ortak B

90.000. TL.

Ortak C

90.000. TL.

Ortak D

420.000. TL.

Ortak D sermaye taahhdnn imdiye kadar yansn yerine


getirmitir. Akn Limited irketinin 31.12.1984 tarihli kr-zarar
tablosunun grnm u ekildedir:
KR-ZARAR TABLOSU
(TL. )

Giderler

Gelirler

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler


133.260.
Finansman Giderleri
144.800.
(Banka faizleri)
pheli Alacaklar
95.880.
Karl
2.000.000.
Dnem Kr

143.765.
Barka Faiz Gel.
6.765.
Dier Gelirler
Mal Sat Kr 2.223.410.

Toplam

Toplam

2.373.940.

\
\

2.373.940.

irketin kr/zarar datm ile ilgili szleme hkm ise "irketin


btn masraflar ve vergileri ile % 10 olaanst yedek akesi ayrldktan sonra kalan krn drt ortak arasnda denmi sermayeleri
ile orantl olarak datlaca" eklinde dzenlenmitir.
STENLENLER

1. Ad geen irketin ticari ve mal krn hesaplaynz.


2. Kr datm
kaytlarn yapnz.

tablosunu

dzenleyerek

ilgili

muhasebe

93

PROBLEM : 61

Refah inaat Malzemeleri Ticaret Limited irketinin 1984 Yl


Kr 11.675.000.TL. sidir. irketin sermayesi ise 27.000.000.TL.sdr ve 1983 ylna ait 850.000. TL. s zarar mevcuttur. irket
krnn hesaplanmasnda ise 1.050.000. TL. s tutarndaki vergi
cezas ile 925.000. TL. s tutarnda devlet tahvili faizi gz nne
alnmtr.

Yaplan ortaklar toplantsnda irket krndan 1983 yl zarar


mahsup edilip, kalan krdan personele % 20 orannda prim verilmesine ve kalan krnda tamamnn datlmasna karar verilmitir.
STENLENLER

1. Refah naat Malzemeleri Ticaret Limited irketinin 1984


ylna ait kr datm tablosunu dzenleyiniz.
2. Sz konusu irketin kr datm ile ilgili yaplmas gereken
gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.

94

Anonim irketler
PROBLEM : 62
A Anonim irketinin nominal sermayesi 20.000.000. TL. s
olup, bunun 15.000.000. TL. s denmitir. irketin 1984 yl iinde
elde ettii ticari ve mali kr birbirine eit olup 3.500.000. TL. sidir.
Krdan kurumlar vergisi ve kanuni yedek ake ayrldktan sonra
kalan ksm hissedarlara hemen datlacaktr. (*)
ZET BtLG

Nominal Sermaye

20.000.000.

denmi Sermaye

Kr (Vergi ncesi)
STENLENLER

15.000.000.
3.500.000.

'

Gerekli hesaplamalar yaparak ad geen anonim irkete ait 1984


yl krnn datm ile ilgili gnlk defter kaytlarn yapnz.
ZM :

Kurumlar Vergisi :

Vergi Matrah (Ticar kr=Mal Kr)

3.500.000.

% 40 Kurumlar Vergisi

1.400.000.
2.100.000.

(*) Kurumlar Vergisi Orannn % 40 Gelir Vergisi Orannn % 30 olduu gz


nnde bulundurulacaktr.

95

3.500.000 Ticari bilano kr


1.400.000. Kurumlar Vergisi
2.100.000.
175.000 % 5 I. Tertip Kanuni Yedek Ake (3.500.000.x % 5)
1.925.000.
750.000. Birinci temett (% 5 x denmi Sermaye (15.000.000.))
1.175.000.
117.500. % 10 II. Tertip Kanuni Yedek Ake
1.057.500. kinci Temett (Kr pay)
Kanuni yedek ake
292.500.
SONU

toplam = 175.000. + 117.500. =


. .

Kurumlar Vergisi

1.400.000.
292.500.

Kanuni Yedek Akeler


I ve I I . Temett

1.807.500.

Toplam

3.500.000.

Gelir Vergisi Stopaj 1.807.500 x % 30 = 542.250.


Gnlk Defter Kaytlar:
1984 Kr-Zarar H.
Kanuni Yedek Ake H.
I. Tertip K.Y.A.
II. Tertip K.Y.A.

3.500.000,

175.000.
117.500.

denecek Kurumlar Vergisi H.


Datlacak Krlar H.

I. Temett
II. Temett

Datlacak Krlar H.
I. Temett
II. Temett

1.400.000.
1.807.500.

750.000.
1.057.500.
750.000.
1.057.500.

denecek Temett H.
denecek Gel. Ver. Stopaj H.

96

292.500.

1.807.500
1.265.250.
542.250.

PROBLEM : 63
Anadolu A.. nin 1984 yl ticari bilano kr 8.400.000. TL.
sidir. irket genel kurulu 1984 ylma ait bilanoyu onaylam ve kr
datmn kararlatrmtr.
irket T.T.K. hkmleri uyarnca birinci ve ikinci tertip yedek
ake ayracaktr.
Genel giderlere kaydedilmi olan demelerden 24.000. TL. s
vergi cezas, 20.000. TL. sda dmanyurdu Spor Kulbne batr.
irketin denmi sermayesi 6.000.000. TL. olup, yasal ykmllklerden sora krn tamam ortaklara datlmtr.

STENLENLER :
Anadolu A.. nin 1984 ylna ait kr datm tablosunu dzenleyip, gnlk defter kaytlarm yapnz.
ZM:
Kr datm tablosu
Ticari Kr
lveler
denen Vergi Cezas
Spor Kulbne Ba

8.400.000.
44.000.

8. 400.000.

24.000.
20.000.
44.000.
8.444.000.

ndirimler
Kurumlar Vergisi Matrah (Mali Kr)
Kurumlar Vergisi Tutar
(8.444.000 x % 40)
% 5 I Tertip Kanuni Yedek Ake
(8.400.000. x % 5)
Birinci Temett
(% 5 x denmi Sermaye
6.000.000. )
% 10 II. Tertip Kanuni Yedek Ake
ikinci Temett (Kr Pay)

8.444.000.
3.377.600.

3. 377.600.
D.. 022.400.

420.000.
4. 602.400.

300.000.
4. 302.400.

430.240.
3. 872.160.

zet tablo:
Kurumlar Vergisi
Kanuni Yedek Akeler
I ve II. Temett
Toplam

3.377.600.
850.000.
4.172.160.
8.400.000.

Gelir Vergisi Stopaj 4.172.160. x % 30 = 1.251.648.

97

Gnlk Defter Kaytlar:


8.400.000

1984 Kr-Zarar H.
Kanuni Yedek Ake H.
I. Tertip K.Y.A.
II. Tertip K.Y.A.

420.000.430.240.-

denecek Kurumlar Vergisi H.


Datlacak Krlar H.

I. Temett
II. Temett

3.377.600.4.172.160-

300.000.3.872.160./

Datlacak Krlar H.
denecek Gel. Ver. Stopaj H.
Banka (Kasa) H.

850.240.

4.172.160

1.251.648,
2.920.512-

PROBLEM : 64
Adanada faaliyette bulunan ve tekstil sektrnde alan L Anonim
irketinin 31.12.1984 tarihli bilanosunun pasifinin grnm yledir.
BLNO (TL.)

Aktif
1

Sermaye
I. Tertip K.
Yedek Ake
II. Tertip K.
Yedek Ake
Olaanst
Yedekler
Dnem Kr

Pasif
50.000.000.
4.000.000.
1.800.000.
24.000.000.
54.000.000.

1. irket ynetim kurulu 1984 yl krndan ortaklara Nisan 1985


ay iinde denmi sermayeye gre % 20 kr pay datlmasn kararlatrmtr.
2. 1984 Yl iinde yurt dna yaplan ihracaatn F.O.B. deeri
190.000.000. TL. sdr(*)
3. 1984 yl gelir tablosu incelendiinde;
a- 8.000.000. TL. lk vergi cezalar ile gecikme zamm ve faizleri,
b- 4.000.000. TL. 1984 Yl Kr zerinden ynetim kurulu
yelerine verilecek primin tahakkuku.
c- 10.000.000. TL. lk itirak kazanc olduu tesbit edilmitir.
(*) hracat istisnasna uygulanan vergi indirimi FOB deerin % 20 sidir.

98

STENLENLER :
1. L Anonim irketinin 1984 yl kr datm tablosunu dzenleyiniz.

2. Kr datm ile ilgili gnlk defter kaytlarn yapnz.

L. ANONM RKET KR DAITIM TABLOSU


Datmdan nceki kr
() Ynetim kurulu yelerine
krdan verilecek r>av
Gelir tablosunda grnen ticari 1cr
Kurumlar Vergisi Matrah:
() ndirimler
tirak kazanlar
- 10.000.000.
hracat istisnas
38.000.000.
( + ) lveler
Vergi cezalar, gecikme zam ve faizleri
8.000.000.
Ynetim kuruluna krdan verilen paylar 4.000.000.
Kurumlar Vergisi Matrah
% 40 Kurumlar Vergisi
I. Tertip Kanuni Yedek Ake
(54.000.000. x % 5
II. Tertip Kanuni Yedek Ake
Datlacak Karlar
Ynetim Kuruluna
4.000.000.
10.000.000.
Ortaklara
(50.000.000 x % 20)
() Ortaklara I. Temett
2.500.000.
(5tt.000.000. x % 5)
11.500.000.
II. Tertip Kanuni Yedek Ake (%10)

54.000.000.
4.000.000.
50.000.000.
48.000.000.

12.000.000.

36.000.000.
5.600.000.
2.700.000.

14.000.000.

1.150.000.

Gelir Vergisi Kesintisi:


a) hracat istisnas
% 20 Gelir Vergisi
b) Datlacak krlar
% 5 Ek gelir vergisi(*)
Toplam
Olaanst Yedek

38.000.000.
7.600.000.
14.000.000.
700.000.
31.750.000.

31.750.000.
22.250.000.
54.000.000.

(*) Vergi mevzuatnn teknik konularnn etrafl incelenmesi iin bkz. Gelir Vergisi
Kanununun 105/6 mad. ve aklayc 20 nolu Kurumlar Vergisi Genel Teblileri. Kolaylk
salamak zere problemde % 5 ek gelir vergisi matrah yuvarlak olarak 14.000.000. TL.
alnmtr.

99

Gnlk defter kaytlan:

1984 Kr-Zarar H.
denecek Kurumlar Vergisi H.
denecek Gelir Vergisi
(700.000.
h 7.600.000.)
Kanuni Yedek Akeler H.
I. Tertip yedek ake
II. Tertip yedek ake

5.600.000.
8.300.000
3.850.000.

2.700.000.1.501.000.

Datlacak Krlar H.
Ynetim kuruluna
Ortaklara % 20

54.000.000

14.000.000

4.000.000.
10.000.000.

Olaanst Yedekler H.
Kr datm tablosuna dayanan kayt

22-250.000

PROBLEM : 65
stanbulda faaliyette bulunan Y. thalt ve hracat Anonim
irketinin 1984 yl kr 110.000.000. TL. sidir. irketin ihracat
istisnas tutar 30.000.000. TL. yatrm indirimi ise 126.000.000.
TL. dr.
Kr-zarar tablosunda kanun haddini aan ba ve yardmlarn
tutar 47.500.000. TL. s olarak grlmektedir.
irketin tamam denmi sermayesi 1 Milyar (1.000.000.000.)
TL. olup, 31.12.1983 tarihi itibariyle ayrlm bulunan I. Tertip
kanuni yedek akelerinin tutar 42.500.000. TL. sidir.
irket ynetim kurulu, dnem krnn vergiler ve yasal yedekler
ktktan sonra kalan ksmn olduu gibi Olaan st Yedek Ake
olarak ayrlmasna karar vermilerdir.
STENLENLER

Ad geen irketin kr datm tablosunu dzenleyiniz ve buna


dayanan gnlk defter kaytlarn yapnz.
100

ZM
Y. ANONM RKET
1984 YILI KR DAITIM TABLOSU
Ticar Kr
Kurumlar Vergisi Matrah:
Ticari Kr
indirimler:
Yatrm indirimi istisnas
126.000.000.
hracat istisnas
30.000.000.
Toplam
156.000.000.
lveler:
Kanuni haddini aan
ba ve yardmlar ()
47.500.000.
Kurumlar Vergisi Matrah
108.500.000.
(Mal Kr)
% 40 Kurumlar Vergisi
I. Tertip Kanun Yedek Ake(*)
(110.000.000. x % 5)
Gelir Vergisi Kesintisi:
Yatrm indirimi stisnas
126.000.000.
hracaat istisnas
30.000.000.
Matrah
156.000.000.
% 20 Gelir Vergisi
Toplam
Olaanst Yedekler

110.000.000.
110.000.000.

108.500.000.
1.500.000.
600.000.
5.500.000.

31.200.000.
37.300.000.

37.300.000.
72.700.000.
110.000.000.

Gnlk Defter Kayd:


1084 Kr/Zarar H.
denecek Kurumlar Vergisi H.
I. Tertip Kanuni Yedek Ake H.
Olaanst Yedek Ake H.
denecek Gelir Vergisi Stopaj H.
Kr datm tablosuna dayanan kayt

o.ooo.ooo

600.000
5.500.000
72.700.000
31.200.000

PROBLEM : 66
Dorukolu Kimya Sanayii Anonim irketinin nominal sermayesi
beheri 2.000. TL. deerinde 4.000 hisse senedinden meydana
gelmekte Ve bu sermayenin % 75 i denmitir. 1984 dnem sonucu olarak 3.180.000. TL. s kr gzkmektedir.
irketin 1984 gelir tablosu yakndan incelendiinde;
a) 180.000. TL. lk itirak kazanc ile tamam vergiden muaf
devlet tahvili faizinin 10.800. TL. s olduu,
(*) Kr datlmayaca iin II. tertip yedek ake ayrlmasna gerek yoktur.

101

b) te yandan irketin dedii vergi ve para cezalar toplamnn


6.200. TL. s ve kanunen kabul edimiyen giderlerin ise 2.000.
TL. s olduu tesbit edilmitir.
irket ynetim kurulu kr datm ile ilgili olarak u kararlan
almtr:
1. Kanuni ykmllkler yani % 5 I. tertip yedek ake ile hissedar
lara % 5 I. temett ve kurumlar vergisi ayrldktan sonra kalan krdan;
2. a) % 10 szleme yedek akesi ile % 20 olaanst yedek
ake ayrlmas;
b) % 8 kurucu paylar ile yneticilere 150.000. TL. s
pay verilmesi;
c) Hissedarlara hisse senedi bana 160. TL. s II. temett
denmesi ve;
d) irketin 1983 yl zarar olan 22.400. TL. snn kapatlmasndan sonra kalan krn gelecek dneme devredilmesine karar verilmitir.
STENLENLER:
Sz konusu irkete ait kr datm tablosu ile buna dayanan
gnlk defter kaytlarn yapnz.
ZM:

DORUKOLU ANONM RKETNN 1984 YILI KR DAITIM TABLOSU


Ticari Kr
Kurumlar Vergisi Matrah (Mal Kr)
Ticari Kr
ndirimler
tirak kazanlar
180 .000.
Devlet Tahvil Faizleri
10 .800.
Gemi Yl Zarar
22 .400.
213 .200.
laveler:
Vergi Cezalar
6 .200.
Kanunen kabul edilmeyen giderler
2 .000.
8 .200.
MATRAH
% 40 Kurumlar Vergisi
II. Tertip Yedek Akenin Hesab
Hissedarlara II. Temett
(4.000 x 160.)
Kurucu paylar
Ynetim Kurulu yelerine
Matrah
II. Tertip kanuni yedek ake
(912.480 x % 10)

102

3.180.000
3.180.000.

205.000.
2.975.000.
1.190.000.
640.000.
122.480.
150.000.
912.480.
91.248.

ZET TABLO :
Ticari kr
Kurumlar Vergisi

3.180.000.

I. Temett

1.190.000.
300.000.

(6.000.000 x % 5)
I. Tertip Kanuni Yedek
Ake
/

159.000.

(3.180.000 x % 5)
Toplam

1.649.000.

Kalan

Szleme yedek akesi

153.100.

1.531.000.

(1.531.000 x % 10)
Olaanst yedek ake

1.649.000.

'

306.200.

(1.531.000 x % 20)
Kurucu paylar

122.480.

(1.531.000 x % 8)
Ynetim Kuruluna

150.000.

II. Temett

640.000.

(4.000 x 160. TL)


I I . Tertip Kanun Yedek
Ake

91.248.

Gemi yl zarar

22.400.

Toplam
Gelecek dneme devreden
kr.

1.485.428.

1.485.428.
45.572.
103

Gnlk Defter Kayd:


I1984 Kr-Zarar H.
denecek Kurumlar Vergisi H.
Datlacak Krlar H.
I. Temett
II. Temett

300.000.
640.000.

I. Tertip Kanuni Yedek A.


II. Tertip Kanuni Yedek A.
Szleme Yedek Akesi
Olaanst Yedek Ake

159.000.
91.248.
153.100.
306.200.

Yedek Akeler H.

3.180.000.

denecek Kurucu Paylar H.


denecek Yn. Kur. Kr Pay H.
Gemi Yl Zarar H.
1985'e Devreden Kr H.

1.190.000,
940.000,
709.548.

122.480,
150.000,
22.400,
45.572,

PROBLEM : 67
Modern Pazarlama Ticaret Anonim irketinin tamam denmi
sermayesi 50.000.000. TL. sidir. irketin 1984 dnemi ticari krnn
42.000.000. TL. s olduu; kr/zarar tablosunun yakndan incelenmesi sonucu 376.000.- TL. lk kanunen kabul edilmeyen gideri
bulunduu belirlenmitir.
irket ynetim kurulu krdatm ile ilgili olarak ald kararda
kanun ilemlerden baka, ticari krn /0 5 inin ynetim kurulu
yelerine; alanlara da % 20 orannda ikramiye olarak verilmesini kararlatrmtr. Ayrca ortaklara denmi sermayeye gre %
20 orannda net bir kr pay (II. temett olarak) verilmesini; kalan
krnda olaanst yedek ake olarak iletmede braklmasn karara
balamtr.
Bu talimat alan irket muhasebecisi gerekli ilemleri yaparak
"1984 Kr Datm Tablosunu" dzenlenmitir.
STENLENLER

1. Kr datm tablosunu dzenleyiniz.


2. Bu verilere gre gnlk defter kaytlarn yapnz.
104

ZM:
MODERN PAZARLAMA ANONM RKETNN 1984 YILI KR DAITIM
TABLOSU(*)
42.000.000.
Ticari Kr
Kurumlar Vergisi Matrah:
Ticari Kr
42.000.000.ndirimler
Kanunen Kabul Edilmiyen Giderler ()
376.000.
8.776.000.
alanlara Kr Pay
8.400.000.
(42.000.000.TL. x % 20)
33.224.000.Toplam
laveler:
33.224.000.
Kurumlar Vergisi Matrah
13.289.600.
% 40 Kurumlar Vergisi
2.100.000.
I. Tertip Kanuni Yedek Ake
(42.000.000. TL. x % 5)
2.500.000.
I. Temett
(50.000.000.TL. x % 5)
17.889.600.
17.889.600.
Toplam
24.110.400.
II. Tertip Kanuni Yedek Akenin Hesaplanmas
II. Temett (50.000.000. x % 20)
10.000.000.
alanlara Kr Pay % 20
8.400.000.
Ynetim Kuruluna Kr Pay
2.100.000.
(42.000.000. TL. x % 5)
Matrah
20.500.000.
% 10 II. tertip kanuni Yedek Ake
2.050.000,
II. Tertip Kanuni Yedek A. Matrah ()
22.060.400.
20.500.000.
Olaanst Yedek Ake
1.560.400.

Gnlk Defter Kayd:


1984 Kr/Zarar H.
denecek Kurumlar Vergisi H.
Kanuni Yedek Akeler H.
I. Tertip Yedek Ake
II. Tertip Yedek Ake

2.100.000.
2.050.000.

denecek Temettler H.
(Datlacak Karlar)
denecek Personel Kr Pay H.
denecek Ynetim Kurulu
Kr Pay H.
Olaanst Yedek Ake H.

42.000.000.

13.289.600.4.150.000.-

12.500.000.8.400.000.
2.100.000.1.560.400.

(*) Gelir Vergisi mevzuat sk sk deitiinden bu ve izleyen problemde gznne


alnmyacaktr.

105

PROBLEM : 68(*)
Tamam denmi 200.000.000. TL. sermayeli "AKAY Anonim
irketi"nin 1984 yl ticari kr 96.000.000. TL. sidir.
irket gelir tablosunda 5.900.000 TL. lk devlet tahvili faizi de
yer almaktadr.
irket ana szlemesinde kr datm ile ilgili hkm yledir:
a) Kurumlar ve ticaret kanununa gre ayrlanlardan sonra,
b) Ortaklara % 8 orannda I. tertip temett ayrlr.
c) Kalan krdan % 10 II. tertip temett (kr pay) ayrldktan
sonra kalan karn % 10 u orannda ynetim kurulu yelerine ikramiye
olarak verilecektir.
STENLENLER

AKAY Anonim irketinin 1984 ylna ait Kr Datm Tablosunu


dzenleyiniz.
2. Bu tabloya dayanan gnlk defter kaytlarn yapnz.
ZM

'

AKAY ANONM RKETNN KR DAITIM TABLOSU


Ticari Kr

96.000.000.

Kurumlar Vergisi Matrah :


Ticari kr

96.000.000.

ndirimler:
Devlet Tahvili Faizleri

5.900.000.
90.000.000.

ilaveler
() Bu problemde stopaj kesintisi ile ilgili mevzuat nazara alnmyacaktr.

106

Kurumlar Vergisi Matrah


% 40 Kurumlar Vergisi
I. Tertip Yedek ake
(96.000.000. x % 5)

9O.O0.O0O
36.040.000.
4.800.000.

I Temett (krpay)
(200.000.000. x % 8)
Ynetim Kurulu yelerine

16.000.000.

Toplam

58.756.000.

1.916.000.
58.756.000.
37.244.000.

II. Tertip Kanuni Yedek Akenin


hesaplanmas
I. Tertip temettn fazlas
[200.000.000. x ( % 8 - % 5 ) ]
II. Tertip temett
Ynetim Kurulu yelerine
II. Tertip Kanuni Yedek Mat.
% 10 II. Tertip Yedek Ake
II. Temett

6.000.000.
20.000.000.
1.916.000.
27.916.000.
2.791.600.

2.791.600.
20.000.000.
14.452.600.

Olaanst Yedek ake

Gnlk defter kayd :


I

1984 Kr/Zarar H.
denecek Kurumlar Vergisi H.
Kanuni Yedek Akeler H.
I. Tertip Yedek Ake
I I . Tertip Yedek Ake

96.000.000.

4.800.000.
2.791.600.

denecek Temettler H.(*)


(Datlacak Kr Paylan)
I. Temett
II. Temett
Yn. Kuruluna(**)

36-040.000
7.591.600
37-916.000.

16.000.000.
20.000.000.
1.916.000.

Olaanst Yedek Ake H.


Kr datm tablosuna gre,

41.452.600.!

(*) Bu problemde gelir vergisi mevzuat gznne alnmamtr.


(**) Ynetim kurulu yelerine datlacak miktarn hesab yle:
36.040.000. Kurumlar Vergisi
4.800.000. I. Tertip Yedek ake
16.000.000. I. Temett
20.000.000. II.
76.840.000.
96.000.000. Ticari Kr
19.160.000. Matrah
1.916.000. % 10 pay verilecektir.

107

PROBLEM : 69
"X" Anonim irketinin 31.12.1984 tarihli bilanosunda yeralan
hesaplarn tutarlar aadaki gibidir.
Sermaye
denmi Sermaye
Yasal Yedek Akeler

2.000.000. TL.
1.000.000. TL.
200.000. TL.

I. Tertip Yedek Ake 120.000. TL.


II. Tertip Yedek Ake 80.000. TL.

Hissedarlar
1.000.000. TL.
A. Bankas (Bor kalnt)
150.000. TL.
Satclar
180.000. TL.
Bor Senetleri
76.000. TL.
pheli Alacaklar
80.000. TL.
Alacak Senetleri
400.000. TL.
Alclar

240.000. TL.
tirakler
'
200.000. TL.
Olaan st Yedek Ake
240.000. TL.
pheli Alacaklar Karl
60.000. TL.
Mal
1.200.000. TL.
Demirbalar Amortisman
40.000. TL.
Demirbalar
60.000. TL.
1984 Kr
480.000. TL.
Muhtelif Alacakllar
41.200. TL.
Kymetten Den Mal
20.000. TL.
Karl
Alacak Senetlerin Reeskontu
4.000. TL.
Kasa
11.200. TL.
16.3.1985 gn yaplan Genel Kurul Toplantsnda, 1984 yl
krnn Vergi Mevzuat ve Ticaret Kanunu hkmleride gznnde
tutularak aadaki ekilde datlmas kararlatrlmtr.
o
%

5 Yasal Yedek Ake

% 5 Hissedarlara I. Temett
108

Kalan krdan:
40.000. TL. Ynetim kurulu bakan ve yelerine pay.
30.000. TL. Kuruculara pay,
180.000 TL. Hissedarlara II. Temett.
Bakiyeden II. Tertip yedek ake ayrlacak ve kalan gelecek
dneme devredilecektir.
STENLENLER

1. "X" Anonim irketine


dzenleyiniz.

ait

31.12.1984

tarihli

bilanoyu

2. Yukardaki verilen altnda bilanoda yer alan krn


datm ile ilgili kr datm tablosunu dzenleyiniz.
3. Bu tabloya dayanarak gnlk defter kaytlarn yapnz.

PROBLEM : 70
Ylmaz Anonim irketinin Sermayesi 80.000.000. TL. s olup
, tamam denmitir. irket 1984 ylnda 5.800.000. TL. kr etmi
olup, genel kurul kurumlar vergisi ve kanun yedek akeler ayrldktan sonra kalan krn tamamnn datlmasaa karar vermitir. irketin 1984 yl krnn 1.250.000. TL. lk ksm itiraklerinden elde
edilmi olup, kurumlar vergisine tabi deildir. Yine, 1984 yl
krnn 600.000. TL. lk ksmda Gelir ve Kurumlar vergisine
tabii olmayan devlet tahvillerinden elde edilen menkul sermaye
iraddr.
STENLENLER

1. Ylmaz Anonim irketinin kr datm tablosunu dzenleyiniz.


2. Kr datm ile ilgili gnlk defter ve byk defter kaytlarn
yapnz.
109

PROBLEM : 71

akirolu Sabun Sanayii ve Ticaret Anonim irketinin 1984 yl


ticar kr 70.000.000. TL. s, denmi sermayesi ise 120.000.000
TL. sidir. Ticari kra 200.000. TL. s tutarndaki vergi cezas ile
1.000.000. TL. lk vergiden muaf menkul kymet faizi dahildir.
irket Genel kurulu 30.3.1985 tarihinde yapt olaan toplantda
1984 yl krnn tamamnn datlmasna karar vermitir. Alnan
karar gereince vergiler kesildikten sonra kalan ksm 25.5.1984
tarihinde ortaklara nakden denmitir.
STENLENLER

1. akirolu Sabun Sanayii ve Ticaret Anonim irketinin Kr


Datm Tablosunu dzenleyiniz.
'
2. Kr datm ile ilgili gnlk defter ve byk defter kaytlarn
yapnz.

PROBLEM : 72
Marmara Anonim irketinin esas sermayesi 50.000.000. TL.s
olup tamam denmitir. irketin ticari bilano kr 17.105.000.:
TL. sidir.
irketin 159.300. TL. lk kabul edilmeyen gideri vardr ve bu
gider ticar bilano krnn hesabna dahildir.
irket geen yldan devreden 200.000. TL. lk krda (Gerekte
250.000. TL. s olup, % 20 gelir vergisi stopoj yaplarak 200.000.
TL. s kalmtr.) datmaya karar vermitir.
STENLENLER

1. Marmara Anonim irketinin Kr Datm Tablosunu dzenleyiniz.


2. Kr datm ile ilgili gnlk defter kaytlarn yapnz.
110

PROBLEM : 73
Alkan Anonim irketinin esas sermayesi 200.000.000. TL. s
olup, %75'i denmitir. irketin ticar bilano kr 19.900.000.TL.
sidir. Kurumlar ve Gelir vergisinden muaf 620.000. TL. menkul
kymet faizi vardr ve bu tutar ticari bilano krnn hesabna dahildir.
irketin ana szlemesine gre, kanun yedek akeden baka,
ticari bilano krnn % 5 i olaanst yedek ake olarak ayrlacaktr.
Genel kurul, krn 1.190.000. TL. sini datlmayarak gelecek
yla devredilmesine karar vermitir.
STENLENLER

'

1. Alkan Anonim irketinin Kr Datm Tablosunu dzenleyiniz.


2. Kr datm ile ilgili gnlk defter kaytlarn yapnz.

111

RKETLERDE
TASFYE

Kollektif irketler
PROBLEM : 74
zmirde faaliyette bulunan Yldz Kollektif irketinin Sermayesi
4.500.000. TL. s olup, sermaye ortaklar A ve B arasnda eit olarak paylalmtr.
irketin alma konusunun gittike daralmas sonusu iki ortak
anlaarak irketi tasfiye etmeye karar vermilerdir.
Tasfiye balamadan nceki bilano aadaki gibidir.
Aktif
Kasa
Mal
Bankalar
Alacak Senetleri
Alclar
Sabit Deerler
Zarar
Toplam

BLANO (TL.)
120.000.
2.580.000.
390.000.
1.350.000.
720.000.
2.400.000.
450.000.
8.010.000.

Pasif

Sermaye
4.500.000.
Amortismanlar
540.000.
Alacak S. Rees.
120.000.
Ort. (A) Cari H. 1.200.000.
Satclar
1.650.000.
Toplam

8.010.000.

Tasfiye ilemleri aadaki artlaa gre yrtlmtr.


Mallar 2.250.000. TL. sna satlmtr.
Alacak Senetlerinden 1.050.000. TL. lk ksm tahsil edilmitir.
Alclardan olan alacan 390.000. TL. s tahsil edilebilmi,
kalan ksm iinde yasal yollara bavurulmutur.
115

Sabit deerler, Ortak (A) 'ya bilano deeri ile devredilmitir.


Satclarla yaplan anlama sonucu borlar % 10 eksii ile
denmitir.
Yasal yollara bavurulan alacaklar iin 19.500. TL. gider
yaplm ve alacaklardan 240.000. TL. lk ksm daha tahsil edilebilmitir.
Tasfiye memurlarna 126.000. TL. cret denmitir.
Kollektif irketin orta olan (A) ve (B) nin sermaye ve kr-zarar
paylar eittir.
STENLENLER

1. Yldz Kollektif irketinin tasfiye ilemlerine ait gnlk defter


ve byk defter kaytlarn yapnz.
2. Tasfiye sonu bilanosunu dzeynleyiniz ve kapan kaytlarn
yapnz.
ZM:
Gnlk Defter Kaytlar:
Tasfiye H.
Alacak Senetleri H.
Alclar H.
Mal H.
Sabit Deerler H.

7.050.000.

Satclar H.
Tasfiye H.

1.650.000.

Kasa H.
Tasfiye H.
A. Senetleri
Alclar
Mal

Ortak (A) Cari H.


Tasfiye H.
Sabit Deerler
/

Borlar

Kasa H.
116

1.650.000.

Amortismanlar H.
Alacak Senetleri Reeskontu H.
Tasfiye H.

Tasfiye H.

1.350.000.
720.000.
2.580.000.
2.400.000.

540.000.
120.000.

660.000.

3.690.000.
3.690.000.

1.050.000.
390.000.
2.250.000.

1.860.000.

1.860.000.

1.485.000.
1.485.000.

Tasfiye1 H.
Kasa H.

19.500.
240.000.

Kasa H.
Tasfiye H.

19.500.240.000.-

Alclar

Tasfiye H.
Kasa H.

126.000.
(*)
2-418.500.-

Bankalar H.
Kasa H.

126.000.
2.418.000.

Byk Defter Kaytlan :


Kasa Hesab

120 .000.
3. 690 .000.
240 .000.
4. 050 .000.

Bankalar Hesab

1 .485.000.
19.500.
126.000.

390.000.
2.418.500.

1 .630.500.
2 .418.500.

2.808.500.

2.808.500.

2.808.500.

4 .049.000.
1.000.
4. 050 .000.

4 .050.000.

Ortak (A) Cari H.

1.860.000.
515.250.

1.200.000.
2.250.000.

2.375.250.

3.450.000.

Ortak (B) Cari H.


515.250.
1.734.750.
2.250.000.

2.250.000.
2.250.000.

(*) Tasfiye dneminde elde edilen paralarn 1.000. TL. dan fazlas Merkez Bankasna ya da bu bankann olmad yerlerde baka bir bankaya yatrlacaktr.

117

Tasfiye H.

7.050.000.
1.485.000.
19.500.
126.000.
8.680.500.
8.680.500.
B

1.650.000.
.
660.000.
3.690.000.
1.860.000.
240.000.
8.100.000.
580.500.
8.680.500.

Mal Hesab
2.580.000.-

720.000.

1.650.000.

Aktif

118

2.400.000.
B

1.650.000.

1.000.

2. 808.500.

660.000.
450.000.
580.500.

4. 500.000.

1.350.000.
A

2.400.000.

Alacak S. Reeskontu H. A
120.000.

4.500.000.

Sabit Deerler Hesab

120.000.-

Kr-Zarar Hesab
450.000.

YILDIZ KOLLEKTIF RKET


TASFYE SONU BLANOSU (TL.

Kasa
Bankalar
Ortak (A) C/H
Zarar
Tasfiye Zarar
Toplam

Alacak Senetleri Hesab A


1.350.000.-

540.000.

Satclar Hesab

720.000.-

Amortismanlar Hesab
540.000.

Sermaye Hesab
4.500.000.-

2.580.000.-

Alclar Hesab

450.000.

Pasif
4. 500. 000.

Sermaye
\
\
Toplam

4. 500. 000.

Tasfiye Sonu Bilnosundaki hesaplarn kapatlmas:

Sermaye H.
Ortak (A) Cari H.
Ortak (B) Cari H.

4.500.000.

Ortak (A) Cari H.


Ortak (B) Cari H.
Kr-Zarar Hesab
Tasfiye Hesab

515.250.
515.250.

Ortak (A) Cari H.


Ortak (B) Cari H.
Bankalar H.
Kasa H.

1.074.750.
1.734.750.

2.250.000.
2.250.000.

450.000.
580.500.

2.808.500.
1.000.

PROBLEM : 75
Ali Er'in 10.000.000. TL. ve Kemal Yetikin'in 5.000.000.
TL. sermaye paylar olan AK Kollektif irketi ortaklararas anlamazlk nedeniyle tasfiyeye gitmitir.
Tasfiyeye karar verildiinde irketin
Aktif

bilanosu u ekildedir.

BLNO (TL.)

Kasa
Banka
Al. Senetleri

Pasif

162.500.
4.050.000.
1.425.000.
Mal
11.375.000.
Muht. Alacaklar 6.250.000.
Demirbalar
487.500.
Gayrimenkuller
3.750.000.

Sermave
15.000.000.
Muh. Borlar
7.825.000.
K. Yetkin C/H 3.015.000.
Ali Er C/H
1.125.000.
Demirba B. Amort 337.500.
denecek Gider.
197.500.

Toplam

Toplam

27.500.000.

27.500.000.

119

Sermaye pay 10.000.000. TL. s olan Ortak Ali Er ortaklktan


ekilerek btn aktif ve pasifi dier ortak Kemal Yetikin devralmtr.
Bu anlama erevesinde ayrlan ortaa 500.000. TL. lk petemallk
pay (erefiye-hava paras) verilmesi de kararlatrlmtr.
STENLENLER

AK Kollektif irketinin tasfiyesi ile ilgili gnlk ve byk defter


kaytlarm yapnz.
ZM

Gnlk defter kaytlar:


Gayrimenkullar H.
Kasa H.
Alacak Senetleri H.
Mal H.
Mult Alacaklar H.
Demirbalar H.
Banka H.
Sermaye H.
Muht. Borlar H.
Kemal Yetikin C/H.
Ali Er C/H.
Demirba Bir. Amortis.H.
denecek Giderler H.
Hesaplarn al nedeniyle
Demirba Birikmi Amortisman H.
Demirbalar H.
Kemal Yetikin Cari H.
Ali Er Cari H.
Szlemede
kararlatran
petemallk'n
(erefiye'nin) kayd
//
Sermaye H.
Ali Er Cari H.
Kemal Yetikin Cari H.
Sermaye'nin ortaklara datm
/
120

3.750.000.
162.500.
1.425.000.
11.375.000.
6.250.000.
487.500.
4.050.000.

15.000.000
7.825.000
3.015.000
1.125.000
337.500
197.500

337.500.

337.500

500.000.
'

500.000

15.000.000.
10.000.000
5.000.000

i'F-'Mj-,' *.. ..-, y., - .-T-r-^ts^r-^f " -.frs.;:? ;

Kemal Yetikin Cari H.


Gayrimenkuller H.
Demirbalar H.
Kasa H.
Banka H.
Alacak Senetleri H.
Mal H.
Muhtelif Alacaklar H.
Aktifin devredilmesi

27.162.500.

Muhtelif Borlar H.
denecek Giderler H.
Ali Er Cari H.
Kemal Yetikin Cari H.
Pasifin devralmas

7.825.000.
197.500.
11.625.000.

3.750.000.75.000.162.500.4.050.0001.425.000.11.375.000.6.250.000.-

19.647.500.

Byk Defter Kaytlar:


B

Kasa Hesab
162.500.

162.500.

Alacak Senetleri H.

1.425.000.-

7.825.000.-

AB

11.375.000.

Banka H.
4.050.000.

3.750.000.

Mal H.

11.375.000.

337.500.

Muht. Borlar H.
7.825.000.

6.250.000.-

B Demir. Bir. Amortisman H- A


337.500.-

G. Menkuller H.
3.750.000.

1.425.000.

Muht. Alacaklar H.
6.250.000.

A B

4.050.000.

Sermaye Hes.

15.000.000.

15.000.000.

Kemal Yetikin Cari H. A


500.000.
27.162.500.

3.015.000.
5.000.000.
19.647.500.

27.662.500.

27.662.500.121

Ali Er Cari H.

11 .625. 000.

1. 125.000.
500.000.
10. 000.000.

11 .625. 000.

11. 625.000.

Demirbalar

487.500.

337.500.
75.000.

487.500.

487.500.

denecek Giderleri H.
197.500.-

197.500.-

PROBLEM : 76
Dericilik Sanayinde Istanbulda faaliyette bulunan Y ve Z
Kardeler Kollektif irketinin 31.12.1983 tarihli bilanosu u ekildedir :
Aktif
Kasa
Alclar
(Mteriler)
Mal

Arsa /Arazi
Zarar
Toplam

BLNO (TL).
600.000.
3.000.000.

Sermaye

4.400.000.
7.000.000.
4.800.000.

Satclar
Bir Amort.

19.800.000.

Ortak Y
Ortak Z

Toplam

Pasif
13.200.000.
8.400.000.5.200.000.-

4.800.000.
1.800.000.
19.800.000.

irketin mal varlndan baka ortaklarn kiisel mal varlklar da


Y, 1.600.000. TL. ve Z de 3.000.000. TL. s deerindedir.
Ortaklar irketin devaml zararda oluunu gznne alarak
tasfiyeye karar vermi ve hemen uygulamaya gemilerdir. Yaplan
ilemler sonucu alacaklardan sadece 1.800.000. TL. s tahsil edilebilmi, mal mevcudunun tamam 1.900.000. TL. sna pein satlabilmitir. Arsa ve araziye ancak 3.300.000. TL. ya mteri bulunabilmitir.
122

STENLENLER :
Ad geen irketin tasfiyesi ile ilgili gnlk ve byk defter kaytlarn yapnz. Tasfiye sonundaki zararn ortaklarn ahsi mal varlklarndan karlanacan dnerek gerekli kaytlar yapnz.

PROBLEM : 77
ar Bekr ve Orta Ticaret Kollektif irketinin 15.12.1984
tarihinde tasfiyesi kararlatrlmtr. irket szlemesine gre krzarar ortaklar arasnda eit olarak datlmaktadr. irketin 15.12.
1984 tarihinde hazrlanm bulunan tasfiye bilanosu aadaki gibidir.
ARI BEKR ve ORTAI TCARET KOLLEKTlF
RKETNN 15.12.1984 TARHLl TASFYE BLANOSU
Aktif
(TL.)
Pasif
Kasa
Banka
Mal
Binalar
Makinalar
Toplam

Borlar
Bor Senetleri
Sermaye

22.800.000.
26.770.000.
6.000.000.

5.000.
875.000.
5.087.500.
23.050.000.
29.250.000.

5.000.000.ar Bekr
Ahmet Turan 1.000.000.-

58.267.500.

Birikmi Amort. 2.697.500.


(Makina)
Toplam
58.267.500.

Tasfiye ilemleri u ekilde gereklemitir.


1. Bankadaki para 37.500. TL. tutarndaki faiziyle birlikte
T.C. Merkez Bankasna alan hesaba devredilmitir.
2. Mal 2.515.000. TL. sna, binalar 16.000.000. TL. sna
satlmtr.
3. Borlar 22.800.000. TL. olarak denmitir.
4. Makinalar 28.500.000. TL. sna satlmtr.
5. 407.500. TL. lk tasfiye gideri T.C. Merkez Bankas zerine
keide edilen bir ekle denmitir.
123

6. Bor senetlerinin bir ksm T.C. Merkez Bankasndan denmi


geri kalan ksm ise ortaklardan sermaye paylan ile orantl olarak
tahsil edilerek denmitir.

STENLENLER

Ad geen irketin tasfiye ilemleri ile ilgili gnlk defter ve byk


defter kaytlarn yapnz.

PROBLEM : 78
/
A ve Ortaklar Kollektif irketinin 15/6/1984 tarihinde irketi
tasfiyeye karar verdikleri andaki bilanosu aadaki gibidir.
Aktif

Pasif

BLNO (TL.)

Kasa
A. Bankas
Mal
Alclar
(Mteriler)
Alacak Senetleri
Demirbalar
Tat Aralar
Binalar
Zarar
Toplam

120.000.
160.000.
3.520.000.
680.000.
880.000.
380.000.
3.000.000.
3.200.000.
700.000.
12.640.000.

6.000.000.

Sermaye
Ortak A
Ortak B

4.000.000.
2.000.000.

Birikmi Amort.

2.580.000.

Tat Aralar 2.000.000.


Demirba
160.000.
Binalar
420.000.

Satclar
Bor Senetleri
Toplam

1.560.000.
2.500.000.
12.640.000.

irket tasfiye memurlarnn yapt ilemler u ekilde gelimitr.


1. Bankadaki hesap 2.500. TL. faizi ile birlikte ekilmitir.
2. Maln tamam 3.160.000. TL. sna satlmtr.
3. Tat aralar 1.800.000. TL. sna satlmtr.
4. Mterilerden 580.000. TL. s tahsil edilmi; kalan alacaklarn tahsiline imkan bulunmadna karar verilmitir.
124

5. T.C. Merkez Bankasndan 1.700.000. TL. s ekilerek satclara olan borlarn tamam denmi; ayrca 140.000. TL. lk
tasfiye gideri denmitir.
6. 1.200.000. TL. nominal deerli bor senedi 1.140.000.
TL. pein deer zerinden u ekilde denmitir. 880.000. TL.
nominal deerli alacak senedi 860.000. TL. pein deerle ciro edilmi; kalan 280.000. TL. s iinde T.C. Merkez Bankas zerine ek
keide edilmitir.
7. Bor senetlerinden kalan ksmn tamam 1.222.500. TL.
pein deer zerinden denmitir.
8. Demirbalarn tamam 160.000. TL. sna satlmtr.
9. Bina 2.400.000. TL. sna satlmtr.
10. 260.000. TL. tutarndaki tasfiye gideri Merkez Bankas
zerine keide edilen ek ile denmitir.
11. Ortaklarn tasfiye sonundaki alacaklar, Merkez Bankasndaki para ekilerek hemen denmi; irket tasfiyesi tamamlanmtr.
STENLENLER

':

1. Tasfiye ilemleri ile ilgili gnlk ve byk defter kaytlar ile


2. Tasfiye sonu bilanosunu dzenleyiniz.
3. Tasfiyeyi tamamlyan muhasebe kaytlarn yapnz.

125

Komandit irketler
PROBLEM : 79
X ve Ortaklar Komandit irketinin tasfiyesi nedeniyle aadaki
bilano dzenlenmitir.

Aktif

CAHT KAYA ve ORTAKLARI KOMANDT RKET


3.12.1984 TARHL TASFYE BLANOSU (TL)
Pasif

Kasa
Bankalar
Hammaddeler
rnler
Makinalar
Binalar

2.075.000.
300.000.
3.500.000.
10.500.000.
2.900.000.
16.605.000.

Toplam

35.880.000.

Sermaye

25.000.000.

Komandite Ort. X Ser. 3.500.000.Komanditer o r ' - Y Ser. 20.000.000.Komanditer Ort. Z Ser. 1.500.000.-

Bor Senetleri
Alman Avanslar
Muh. Borlar
Birikmi Amort.
Toplam

3.955.000.
5.550.000.
375.000.
1.000.000.
35.880.000.

Tasfiye neticesine gre kr veya zarar ortaklar arasnda eit olarak datlacaktr.
Sz konusu tasfiye iin aadaki ilemler yaplmtr.
1. Muhtelif borlar kasadan denmi ve bankadaki para ekilerek kasadaki para ile birlikte T.C. Merkez Bankasna yatrlmtr.
2. Binalar 22.000.000. TL. sna satlm ve bedeli Merkez
Bankasndaki hesaba yatrlmtr.
3. Bor senetleri ve 275.000. TL. lk tasfiye gideri T.C. Merkez
Bankas zerine keide edilen ekle denmitir.
126

4. Makinalar 4.550.000. TL. sna satlmtr.


5. Hammaddeler 2.250.000. TL. sna ve rnler ise 10.000.000.
TL. sna satlm, avanslar geri denmi ve kalan paraMerkez Bankasna yatrlmtr.
6. Tasfiye memuruna 600.000. TL. s cret Merkez Bankasndaki hesaptan denmitir.
STENLENLER

"X ve Ortaklar Komandit irketi"nin tasfiye ilemlerine ait


gnlk defter ve byk defter kaytlar ile yardmc defter kaytlarn
yapmz.
ZM:
Gnlk Defter Kaytlar:

Kasa H.
Bankalar H.
Hammaddeler H.
rnler H.
Makinalar H.
Binalar H.
Sermaye H.

2.075.000
300.000
3.500.000,
10.500.000
2.900.000
16.605.000.

Komandite Ortak X Ser. 3.500.000.


Komanditer Ortak. Y. S. 20.000.000.
Komanditer Ort. Z S. 1.500.000.

Bor Senetleri H.
Alnan Avanslar H.
Muhtelif Borlar H.
Birikmi Amortismanlar H.
Birikmi Amortismanlar H.
Makinalar H.

3.955.000
5.550.000
375.000
1.000.000
1.000.000.

Muhtelif Borlar H.
Kasa H.

375.000

Kasa H.
Bankalar H.

300.000

T.C. Merkez Bankas HKasa H.

T.C. Merkez Bankas H.


Binalar H.
Tasfiye Kr-Zarar H.

25.000.000

2.000.000
22.000.000

1.000.000
375.000
300.0002.000.000
16.605.000
5.395.000
127

3.955.000.
275.000,

Bor Senetleri H.
Tasfiye Kr-Zarar H.
T.C. Merkez Bankas H.
Kasa H.
Makinalar H.
Tasfiye Kr-Zarar H.

4.550.000.
12.250.000,
1.750.000,

Kasa H.
Tasfiye Kr-Zarar H.
Hammaddeler H.
rnler H.
/

Alnan Avanslar H.
T.C. Merkez Bankas H.
Kasa H.

5.550.000,
11.250.000,
600.000,

Tasfiye Kr-Zarar H.
T.C Merkez Bankas H.
Tasfiye Sonu Bilanosu H.
T.C. Merkez Bankas H.
Tasfiye Kr-Zarar H.
Sermaye H.

Komandite Ort. X Ser.


Komanditer Ort. Y Ser.
Komanditer Ort. Z Ser.

30.420.000.-

4.230.000.

1.900.000,
2.650.000,

3.500.000,
10.500.090,

16.800.000,
600.000.
30.420.000,

5.420.000,
25.000.000,

3.500.000.
20.000.000.
1.500.000.

30.420.000,

Tasfiye Sonu Bilanosu H.


Byk Defter Kaytlar:
B

Tas. Sonu Bilanosu H. A

30.420.000.

Tasfiye Kr-Zarar H.

275.000.

30.420.000.

1. 750.000.

5. 395 .000.
2. 650 .000.

5. 420.000.
8. 045.000.

8. 045 .000.

600.000.

T.C. Merkez Bankas H. A

2.000.000.
22.000.000.
11.250.000.
35.250.000.
128

Kasa Hesab

4.230.000.
600.000.
30.420.000.

2.075.000.
300.000.
4.550.000.
12.250.000.

35.250.000.

19.175.000.

375.000.
2.000.000.
16.800.000.
19.175.000.

Bankalar Hesab
300.000.

Makinalar Hesab
2 .900 .000.

Sermaye Hesab

25.000.000.B

Alman Avanslar Hes.

5.550.000.

5.550.000.
B

3.500.000.-

10.500.000.

1 .000. 000.1 .900. 000.2 .900. 000.-

2 .900 .000.

3.500.000.-

rnler Hesab

10.500.000.-

Hammaddeler Hesab

300.000.
B

B
B

Binalar Hesab

16. 605 .000.

16.605. 000 .

Bor Senetleri Hesab


3.955.000.-

3.955.000.

Muhtelif Borlar Hesab


375.000.

375.000.

Birikmi Amort. Hesab A


1.000.000.|

1.000.000.

Yardmc Defter Kaytlar:


B Komandite Ort. X Ser. Hes. A B Komanditer Ort. Y Ser. Hes. A
3.500.000.

3.500.000.

20.000.000. 20.000.000.-

Komanditer Ortak
Z Sermaye Hesab
1.500.000.|

1.500.000.
129

Tasfiye Sonu Kaytlar:


T.C. Merkez Bankas H.
Tasfiye Kr-Zarar H.
Sermaye H.

30.420.000.

Tasfiye Kr-Zarar H.
Sermaye H.
Ortaklar Cari H.

5.420.000.25.000.000.-

Komandite Ort. X Ser.


Komanditer Ort. Y Ser.
Komanditer Ort. Z Ser.

Komandite Ort. X C.H.


Komanditer Ort. Y C.H.
Komanditer Ort. Z C.H.

3.500.000.
20.000.000.
1.500.000.

30.420.000.

5.306.666.
21.806.668.
3.306.666.I

Kasa H.
T.C. Merkez Bankas H.

Ortaklar Cari H.
Komandite Ort. X C.H.
Komanditer Ort. Y C.H.
Komanditer Ort. Z C.H.

5.420.000.25.000.000.

5.306.666.
21.806.668.
3.306.666.

30.420.000.

30.420.000,

30.420.000.
30.420.000.

Kasa H.

PROBLEM : 80
E ve Ortaklar Komandit irketinin 1984 yl devre sonu bilanosu
aadaki gibidir:
E ve ORTAKLARI KOMANDT lRKETl 31.12.1984
Aktif
TARHL DNEM SONU BLANOSU (TL.) Pasif
Kasa
Mal
Alacak Senetleri
Demirbalar
Zarar
\

Toplam

130

80.000. Sermaye
340.000. Komandite E Ser.
115.000. Komanditerler Ser.
85.000. Borlar
950.000.
1 .570.000. Toplam

1 .000. 000.
500.000.500.000.-

570. 000.
\
\

1 .570. 000.

Zarar nedeniyle tasfiye edilen irketin tasfiye ilemleri ile ilgili


bilgiler aada verilmitir.
1. Maln tamam 275.000. TL. sna satlmtr. Bu maln
140.000. TL. tutarndaki ksmn bir alacakl alacana mahsuben
satn alm, 135.000. TL. tutarndaki ksm ise nakit karl satlmtr.
2. Alacak senetleri, bir alacaklya alacana mahsuben ciro
edilmitir.
3. Demirbalar 40.000. TL. sna satlmtr.
4. Mevcut nakit alacakllara verilmi, kalan bor ise komandite
ortak E tarafndan karlanmtr.
STENLENLER :
E ve Ortaklar Komandit irketinin tasfiye ilemleri ile ilgili yaplmas gereken gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.
ZM :
Gnlk Defter Kaytlar :
Kasa H.
Mal H.
Alacak Senetleri H.
Demirbalar H.
Zarar H.
Sermaye H.
Borlar H.

80.000.
340.000.
115.000.
85.000.
950.000.

Borlar H.
Kasa H.
Tasfiye Kar-Zarar H.
Mal H.
Borlar H.

140.000.
135.000.
65.000.

Alacak Senetleri H.

Kasa H.
Tasfiye Kr-Zarar H.
Demirbalar H.

115.000.
40.000.
45.000.

1.000.000
570.000

340.000
115.000

85.000
131

Borlar H.
Kasa H.

255.000.

Tasfiye Kr-Zarar H.
Zarar H.
Sermaye H.

950.000
950.000

Komandite E Ser.
Komanditerler Ser.

500.000.
500.000.

Komandite E C/H
Komanditer B C/H
Komanditer C C/H

500.000.
250.000.
250.000.

Ortaklar Cari H.

Ortaklar Cari H.

Komandite E C/H
Komanditer B C/H
Komanditer C C/H

560.000.
250.000.
250.000.

1.000.000
1.000.000

1.060.000

Tasfiye Kr-Zarar H.

Kasa H.
Ortaklar Cari H.
Komandite E C/H
/

255.000

1.060.000
60.000

60.000

60.000.

Borlar H.
Kasa H.

60.000
60.000

/
Byk Defter Kaytlar:
B

Kasa Hes.
80.000.
135.000.
40.000.
60.000.

225.000 ,
60.000

315.000.

315.000.

Alacak Senetleri H .
115.000.

AB

950.000.-

Mal Hes.

340.000.-

340.000.

Demirbalar H.
85.000.

115.000.

Zarar H.
950.000.

132

A B

85.000.

Sermaye H.
1.000.000.

1.000.000.

Borlar H.

B
B

Tasfiye K/Z H.

140.000.
115.000.
225.000.
60.000.

570.000.

65.000.
45.000.
950.000.

1. 060 .000.

570.000.

570.000.

1.060.000.

1. 060 .000.

Ortaklar Cari. H.
1.060.000.

1.000.000.
60.000.

1.060.000.

1.060.000.

Yardmc Defter Kaytlar:


B

Komandite E C/H

500.000.
60.000.
560.000.

560.000.
560.000.

Komanditer C C/H
250.000.

250.000.

Komanditer B C/H
250.000.-

250.000.

Komandite E Ser. H. A
500.000.-

Komanditerler Ser. H.
500.000.-

500.000.

500.000.-

133

PROBLEM : 81
Hseyin Korkmaz ve Ortaklar Komandit irketi 1984 yln
zararla kapatt ^iin ortaklar 1.15.1985 tarihinde irketin tasfiyesine karar vermitir. Tasfiye iin hazrlanan bilano aadaki gibidir.
HSEYN KORKMAZ ve ORTAKLARI KOMANDT
RKET 1.15.1985 TARHL TASFYE BLANOSU
Aktif
(TL.)
Pasif
Kasa
Muh. Alacaklar
Mal
Tat Aralar
1984 Yl Zarar
\
Toplam

18.000.000.
108.000. Sermaye
4.344.000. Ort. H. Korkmaz S. 12.000.000.1.584.000. Ort. A. Yava S. 3.000.000.2.286.000. Ort. M. Mert S. 3.000.000.294.000.
12.600.000. Banka Kredileri
Satclar
2.460.000.
Birikmi Amort.
168.000.
20.922.000. Toplam

20.922.000.

Tasfiye sonucu doacak kr ve zararn ortaklarn sermaye paylarna gre orantl olarak datlmasna karar verilen irkette tasfiye esnasnda aadaki ilemler yaplmtr.
1. Muhtelif alacaklar 660.000. TL. tutarndaki faiziyle birlikte
tahsil edilmitir.
2. Tat aralar 1.260.000. TL. sna satlmtr.
3. Kasada 1.000. TL. braklarak para T.C. Merkez Bankasnda atrlan bir hesaba yatrlm ve banka kredileri 120.000. TL.
faiziyle birlikte bu hesaptan denmitir.
4. Satclara olan borlar 2.340.000. TL. olarak Merkez
Bankasndaki hesaptan denmitir.
5. Mal 1.200.000. TL. sna satlm ve ayrca 1.150.000.
TL. s tasfiye gideri denmitir.
STENLENLER

"Hseyin Korkmaz ve Ortaklar Komandit irketi'nin tasfiye


ilemleri ile ilgili yaplmas gereken gnlk defter ve byk defte
kaytlar ile yardmc defter kaytlarn yapnz.
134

PROBLEM .- 82
A ve Ortaklar Komandit irketinin Ortaklar alm olduklar karar neticesinde 1984 ylnn sonunda irketi tasfiyeye karar vermilerdir.
Tasfiye ilemleri iin hazrlanan bilano aadaki gibidir.
A ve ORTAKLARI KOMANDT lRKETl 31.12.1984
Aktif

TARHL TASFYE BLANOSU (TL.)

Kasa
Bankalar
Alclar
Mal
Tat Aralar
Makinalar
Binalar
Ham Madde

Toplam

2.500.000.
20.310.000.
10.340.000.
28.228.000.
8.380.000.
42.000.000.
84.400.000.
69.042.000.

Sermaye
Komandite Ort. A. S.
Komanditer Ort. B. S.
Komanditer Ort. C. S.
Komanditer Ort. D. S.

140.000.000.
30.000.000.30.000.000.60.000.000.20.000.000.-

30.000.000.
75.000.000.
20.200.000.

Banka Kredileri
Bor Senetleri
Birikmi Amort.
T. Ara B. A.
Binalar B. A.
Makinalar B. A.

Pasif

3.000.000.10.200.000.5.000.000.-

265.200.000. Toplam

265.200.000.

Tasfiye sonucu doacak kr veya zararn ortaklarn sermaye


paylarna gre orantl olarak datlmasna karar verilen irkette
tasfiye esnasnda aadaki ilemler yaplmtr.
1. Bankadaki para 830.000. TL. faiziyle birlikte ekilmitir.
2. Alclardan olan alacaa karlk 10.000.000. TL. tahsil
edilmitir.
3. Binalar 92.000.000. TL. sna satlmtr.
4. Mal 21.400.000. TL. sna, hammaddeler 65.000.000.
TL. sna satlm ve kasadaki para T.C. Merkez Bankasnda atrlan
bir hesaba yatrlmtr.
5. Makinalar 50.000.000.TL. sna, tat aralar 11.000.000
TL. sna satlm ve banka kredileri denmitir.
135

6. Bor senetleri 70.000.000. TL. s olarak Merkez Bankasndaki hesaptan denmitir.


7. Tasfiye memuruna 800.000. TL. s denmi ve tasfiye gideri
olarakta 1.250.000. TL. s Merkez Bankasndaki hesaptan denmitir.

STENLENLER :
"A ve Ortaklar Komandit irketi"nin tasfiye ilemleriyle
ilgili gnlk defter ve byk defter kaytlar ile yardmc defter kaytlarn yapnz.

136

Limited irketler
PROBLEM .- 83
X Limited irketinin tasfiyeden nceki bilanosu aadaki
gibidir.

x LIMITED IRKETI
Aktif
Kasa
Mal
Makinalar
Alclar
Zarar
Toplam

TARIHL

BLANOSU (TL.)
250.000.
2.500.000.
550.000.
3.650.000.
1.000.000.
8.050.000.

Pasif
2.000.000.
1.000.000.
200.000.
4.850.000.

Sermaye
Yedek Akeler
B. Amort.
Satclar
Toplam

8.050.000.

Ortaklar irketin faaliyetine son verip, irketi tasfiye etmeye


karar vermilerdir. 10 orta bulunan X Limited irketinde ortaklarn sermaye ve kr-zarar paylar birbirine eittir.
Tasfiye srasnda irket mallarn 2.000.000. TL. sna, Makinalarn 400.000. TL. sna satmtr.
Ayrca alclardan olan alacaklar % 10 iskontolu olarak tahsil
edilmitir. Yine irketin borlar % 20 noksanna denmitir. Tasfiye
faaliyeti srasnda tasfiye masraf olarak 150.000. TL. s harcama
yaplmtr.
137

STENLENLER :
1. X. Limited irketinin tasfiyesi dolaysyla yaplmas gereken
gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.
2. Tasfiye sonu bilanosunu dzenleyiniz.
ZM :
Gnlk Defter Kaytlar:
/
B. Amortismanlar H.
Makinalar H.
Kasa H.
Tasfiye Kar-Zarar H.
Mal H.
Kasa H.
Makinalar H.
Tasfiye Kar-Zarar H.
/

200.000.
2.000.000.
500.000.

3.285.000.
365.000.

Satclar H.
Kasa H.
Tasfiye Kr-Zarar H.

4.850.000.

1 .905 .000.
1 .100 .000.

Kasa
Zarar
\

138

350.000.
50.000.

3.650.000.

150.000.

X Limited irketi
tarihli
Tasfiye Sonu Bilanosu (TL.)

Aktif

Toplam

2.500.000.

400.000.

Kasa H.
Tasfiye Kr-Zarar H.
Alclar H.

Tasfiye Kr-Zarar H.
Kasa H.

200.000.

3 .005 .000.

Sermaye
Yedek Akeler
Tasfiye Kr

3.880.000.
970.000.
150.000.

Pasif
2 .000 .000.
1 .000 .000.
5 .000.
3 .005 .000.

Yedek Akeler H.
Sarmaye H.
Tasfiye Kr H.
Zarar
Ortaklar Cari H.

1.000.000.
2.000.000.
5.000.

Ortaklar Cari H.
Kasa H.

1.905.000.

1.100.000.
1.905.000.
1.905.000.

Byk Defter Kaytlar:


B

Kasa Hesab
250.000.
2.000.000.
400.000.
3.285.000.

3.880.000.
150.000.

5.935.000.

4.030.000.
1.905.000.
5.935.000.

5.935.000.

Makinalar Hes.

550.000.

Zarar
1.100.000.

1.000.000.-

A B

A B

1.000.000.-

2.500.000.

3.650.000.

Sermaye Hesab
2.000.000.

Alclar Hesab
3.650.000.
~

1.100.000.

Yedek Akeler Hesab

Mal Hesab
2.500.000.-

200.000.
350.000.
550.000.-

550.000.

A B

2.000.000.

B.Amortismanlar Hesab A
200.000.

200.000.-

139

Satclar Hesab

4.850.000.

4.850.000.

Tasfiye Kr-Zarar H.
500.000.
365.000.
150.000.
1 .015.000.
5.000.
1 .020.000.

Ortaklar Cari Hesab


1.905.000.

50.000.
970.000.
1 .020.000.
1 .020.000.

1.905.000.-

PROBLEM : 84
Ankarada kitap ve krtasiye alm-satm ile uraan "bilir Limited irketi" ilerinin iyi gitmemesi sonucu tasfiyeye karar vermitir.
Sermayeyi koyan 2 ortaktan Tamer bilir 2.000.000. TL.; Yksel
inan ise 1.000.000. TL. s paya sahiptirler. Kr-Zarar dalm
ortaklar arasnda eit olacaktr.
Tasfiyeye karar verildiinde iletmenin bilanosu yledir.
Aktif

BLNO (TL.)

Pasif

Kasa
Banka
Mal
Mteriler
Demirbalar
Zarar

300.000.10.000.1.900.000.1.300.000.800.000.410.000.-

Sermaye
3.000.000.
Kanuni Yedek Ak 120.000.
D. B. Amort.
160.000.
Satclar
580.000.
Bor Senetleri
860.000.

Toplam

4.720.000.-

Toplam

4.720.000.

Tasfiye dneminde varlklarn paraya evrilmesi ve borlarn


denmesi u ekilde olmutur:
1. Mallarn tamam 1.600.000. TL. sna pein olarak satlm,
alacaklar % 20 iskonto ile tahsil edilebilmi, demirbalar 500.000.
TL. sna ancak satlabilmitir.
140

,..,...-.-'*:'*.._-.

2. Borlarn tamam denmi, tasfiye giderleri olarak 80.000. TL.


ile tasfiye memurlarna da brt 60.000. TL. s (kesintiler tutan
24.600. TL. sidir) denmitir.
STENLENLER :
bilir Limited irketi'nin tasfiyesi ile ilgili gnlk ve byk
defter kaytlarn yapnz.
ZM :
Gnlk Defter Kaytlar:
Kasa H.
Banka H.
Mal H.
Mteriler H.
Demirbalar H.
Zarar H.
Sermaye H.
Kanuni Yedek Akeler H.
Demirba Bir. Amortis. H.
Satclar H.
Bor Senetleri H.
Hesaplarn al nedeniyle.

300.000.
10.000.
1.910.000.
1.300.000.
800.000.
410.000.

Kasa H.
Demirba Bir.Amortisman H.
Tasfiye Kr/Zarar H.
Mal H.
Mteriler H.
Demirbalar H.
Aktiflerin paraya evrilmesi
/
Satclar H.
Bor Senetleri H.
Kasa H.
Pasiflerin denmesi.

3.140.000.
160.000.
700.000.

Kasa H.
Banka H.
Bankadaki hesabn kapatlmas.
/

580.000.
860.000.

10.000.

3.000.000.
120.000.
160.000.
580.000.
860.000.

1.900.000.
1.300.000.
800.000.

1.440.000.

10.000.

141

Byk defter kaytlar:


B

Mal H.
1.900.000.

1.900.000.

1.300.000.

Demirba H.

800.000.
B

Mteriler Hes.

410.000.

Kanun Yedek Ake H. A

3.000.000.
B

Dem. Bir. Amort. Hes.


160.000.-

860.000.
B

AB

2.080.000.

2.080.000.

Kasa H.

142

24.600.
B

625.000.
415.000.
1.040.000.-

24.600.

Yksel nan Cari H.

1.040.000.
1.040.000.

Banka H.

10.000.

1.440.000.
115.400.
24.600.
1.580.000.
1.870.000.
3.450.000.

A
Ortaklar Cari H.
1 .250 000. 3 120. 000.
1 .870 000.
3 .120 000. 3 120. 000.

580.000.

denecek Kesintiler H.

860.000.

2.080.000.

3.450.000.

Satclar H.
580.000'.-

625.000.
1.455.000.

300.000.
3.140.000.
10.000.
3.450.000.

A B

Tamer bilir Cari H. A

120.000.

160.000.-

Bor Senetleri H.

1.300.000.-

Kr /Zarar H.

800.000.-

Sermaye H.

10.000.

Tasfiye Kr /Zarar H. A
700.000.
140.000.

/
Tasfiye Kr-Z arar H.
Tasfiye Giderleri
cretler

,
80.000.
60.000.

140-000
115.400.
24.600.

Kasa H.
denecek Kesintiler H.
denecek Kesintiler H.
Kasa H.
Aktif

24.600

24.600.

Isbilir Limited irketi Tasfiye Bilanosu (TL )

Kasa
Tasfiye Zarar
Dnem Zarar

1.870.000.
840.000.
410.000.

Sermaye
3. 000. 000.
Kanuni Yed. Ake
120. 000.

3.120.000.

3. 120. 000.

Sermaye H.
Yedek Ake H.
Ortaklar Cari H.
Tamer bilir
Yksel nan

Pasif

3.000.000.
120.000.
2.080.000.1.040.000.-

3.120.000

Sermaye paylarna gre dalm.


/

Ortaklar Cari H.

Tamer bilir
Yksel nan

625.000.
625.000.

1.250.000.

Tasfiye Kr-Zarar H.
Dnem Zarar H.
Kr-zararn eit olarak datm
Ortaklar Cari H.

Tamer bilir
Yksel nan

1.455.000.
415.000.

Kasa H.
Tasfiye sonucunun ortaklara datm

PROBLEM

840.000.
410.000,
1.870.000.
1.870.000.

.85

Ticari faaliyetinin iyi gitmemesi neticesinde tasfiyeye karar veren


"z Limited irketi"nin tasfiyeden nceki son bilanosu aadaki gibidir.
143

Z LMITED RKET
BLANOSU (TL.)

Aktif

Kasa
Bankalar
Mal
Alclar
Demirbalar
Zarar
Toplam

750.000.
25.000.
4.750.000.
3.250.000.
2.000.000.
1.025.000.
11.800.000.

TARHL
Pasif

Sermaye
Yedek Akeler
Birikmi Amort.
Satclar
Bor Senetleri

7.500.000.
300.000.
400.000.
1.450.000.
2.150.000.

\
Toplam

11.800.000.

iki ortaktan oluan ve ortaklarn kr paylarnn eit olduu z


Limited irketinin tasfiye dnemindeki ilemleri yledir:
1. Mallar 4.000.000. TL. sna satlmtr.
2. Alclardan olan alacaklar % 20 iskonto ile tahsil edilmitir.
3. Borlarn tamam denmitir.
4. Demirbalar 1.250.000. TL. sna satlmtr.
5. Tasfiye gideri olarak 225.000. TL. s denmitir.
6. Tasfiye memuruna 150.000. TL. s cret demitir ve bu
crete ilikin kesinti 61.500. TL. s tutarndadr.
STENLENLER

1. z Limited irketinin tasfiye ilemleri ile ilgili gnlk defter


ve byk defter kaytlarn yapnz.
2. Ad geen irketin tasfiye sonu bilnocunu dzenleyiniz.

PROBLEM : 86
Korkmaz Elektrik Limited irketinin Ortaklar aldklar karar
ile irketin tasfiye edilmesinde anlamlardr. 1.4.1985 tarihinde
tasfiye ilemleri iin hazrlanan bilano aadaki gibidir.
144

KORKMAZ ELEKTRK LMTED RKET


1.4.1985 TARHL TASFYEYE BALAMA BLANOSU
Aktif
(TL.)
Pasif
Kasa
250.000.
Bankalar
600.000.
Alacak Senetleri 10.525.000.Mal
18.525.000.2.625.000.Demirbalar
23.000.000.Makinalar
2.500.000.Tat Aralar

Toplam

58.025.000.

40.000.000.
1.100.000.
5.000.000.
9.175.000.
2.750.000.

Sermaye
Kanuni Y. Ake
Bor Senetlei
Satclar
B. Amort.
Makinalar B. A. 2.000.000.T. Aralar B. A. 750.000.-

Toplam

58.025.000.

Korkmaz Elektrik Limited irketinin tasfiye ilemleri ile ilgili


bilgiler aada verilmitir.
1. Bankadaki para 26.000. TL. tutarndaki faiziyle birlikte
ekilmitir.
2. Makinalar 15.250.000. TL.
1.750.000. TL. sna satlmtr.

sna,

tat

aralar ise

3. Alacak senetleri 10.000.000. TL. olarak tahsil edilmi ve


bor senetleride denmitir.
4. Mal 21.000.000. TL. sna ve demirbalarda 2.500.000.
TL. sna satlmtr.
5. Satclara olan bor denmitir.
6. 1.200.000.TL. tutarnda tasfiye gideri ve 225.000. TL.
tasfiye memuruna cret denmitir.
STENLENLER :
"Korkmaz Elektrik Limited" irketinin tasfiye ilemleri ile ilgili
yaplmas gereken gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.

145

Anonim irketler
PROBLEM : 87
Orta Anadolu Nakliyat ve Ticaret Anonim irketinin 3.4.1985
tarihinde toplanan olaanst genel kurulu irketi tasfiye karar almtr. Alnan karar gereince irketin tasfiye ilemleri iin gereken
tm kanun formaliteler yerine getirilmi ve tasfiyeye balama iin
aada grlen bilano hazrlanmtr.
ORTA ANADOLU NAKLYAT VE TCARET ANONM RKET 3.4.1985 TARHL TASFYEYE BALAMA
Aktif
BLANOSU (TL.)
Pasif
Kasa
3.200.000.
Bankalar
5.550.000.
Alacak Senetleri 15.500.000.
Mal
25.500.000.
Makinalar
35.000.000.

Bor Senetleri
16.000.000.
Banka Kredileri 8.500.000.
Sermaye
50.000.000.
Kanuni Y. Ak.
6.050.000.
Birikmi Amort. 1.700.000.
Kr
2.500.000.

Toplam

Toplam

84.750.000.

84.750.000.

Szkonusu irkete ait tasfiye ilemleri ise unlardr.


1. Bankalardaki para 203.500. TL. tutan faiziyle birlikte
ekilerek hesap kapatlmtr.
2. Makinalar 40.000.000. TL. sna satlm ve banka kredileri
750.000. TL. faiziyle birlikte denmitir.
146

3. Mal 25.250.000. TL. sna satlm, bor senetleri ise


15.000.000. TL. s olarak denmitir.
4. Alacak senetleri 15.250.000. TL. olarak T.C. Merkez
Bankas zerine keide edilmi bir ekle tahsil edilmitir.
5. Vergi ve benzeri dier tm kanun sorumluluklar yerine
getirildikten sonra; kalan para hissedarlara denmek suretiyle tasfiye ilemi tamamlanmtr.
STENLENLER :
Orta Anadolu Nakliyat ve Ticaret Anonim irketinin tasfiye
ilemlerine ait gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.
ZM :
Gnlk Defter Kaytlar:
Kasa H.
Bankalar H.
Alacak Senetleri H.
Mal H.
Makinalar H.
Bor Senetleri H.
Banka Kredileri H.
Sermaye H.
Kanuni Yedek Akeler H.
Birikmi Amortisman H.
Kr-Zarar H/
Birikmi Amortisman H.
Makinalar H.
T.C. Merkez /Bankas H.
Kasa H.
/
Kasa
Bankalar H.
Tasfiye K/Z H.
//
T.C. Merkez Bankas H.
Kasa H.
/
/

3.200.000.
5.550.000.
15.500.000.
25.500.000.
35.000.000.

1.700.000.

16.000.000
8.500.000
50.000.000
6.050.000
1.700.000
2.500.000
1.700.000

3.200.000.
5.753.500.

5.753.500.

3.200.000
5.550.000
203.500
5.753.500
147

Kasa H.
Makinalar H.
Tasfiye K/Z H.
/
Banka Kredileri H.
Tasfiye K/Z H.
Kasa H.

40.000.000.

T.C. Merkez Bankas H.


Kasa H.

30.750.000.

Kasa H.
Tasfiye K/Z H.
Mal H.

25.250.000.
250.000.

Bor Senetleri H.
Kasa Hesab
Tasfiye K/Z H.

16.000.000.

T.C. Merkez Bankas H.


Kasa H.

10.250.000.

T.C. Merkez Bankas H.


Tasfiye K/Z H.
Alacak Senetleri H.

15.250.000.
250.000.

Kr-Zarar H.
Tasfiye K/Z/ H.

33.300.000
6.700.000

8.500.000.
750.000.

9.250.000
30.750.000

25,250.000
15.000.000
1.000.000
10.250.000

15.500.000

2.500.000.

2.500.000

(*) Tasviye bilanosu buraya kadar yaplan kaytlardan kartlabilecei gibi;

Tasfiye Sonu Bilanosu H.


T.C. Merkez Bankas H.

65.203.500.-

I
Sermaye H.
Kanuni Yedek Akeler H.
Tastiye K/Z/H.
Tasfiye Sonu Bil. H.

50.000.000.
6.050.000.|
9.153.500.

65.203.500.

65.203.500.

Bu ekilde madde dzenlenerekte kartlabilinir.


Bu madde yaplmad iin "Tasfiye Sonu Bilanosu" ak bulunan byk defter kaytlarndan dorudan dzenlenmitir.

148

Gnlk Defter Kaytlar:


B

Kasa Hesab

3.200.000.
5.753.500.
40.000.000.
25.250.000.

3.200.000.
5.753.500.
9.250.000.
30.750.000.
15.000.000.
10.250.000.
74.203.500.
3.661.400.
74.864.900.

74.203.500.
3.661.400.
77.864.900.

Mal H.

25.500.000.-

5.550.000.

15.500.000.

Makinalar H.
35 .000.000.
35 .000.000.

3 .661 .400.

65.203.500.
65.203.500.

61 .542 .100.
65 .203 .500.

Bor Senetleri H.

16.000.000.

AB

16.000.000.

15.500.000.

1 .700 .000.
33 .300 .000.
35 .000 .000.

T.C. Merkez Bankas H. A

3.200.000.
5.753.500.
30.750.000.
10.250.000.
15.250.000.

5.550.000.-

Alacak Senetleri H.

25.500.000.-

Bankalar H.

Banka Kredileri H.
8.500.000.-

8.500.000.

Birikmi Amortisman H. A
1.700.000.

1.700.000.-

149

Sermay(: Hesab

50.000.000.

Tasfiye K/Z H.

750.000.
250.000.
250.000.

50.000.000.

203.500.
6.700.000. -
1.000.000.
2.500.000.

1.250.000. 10.403.500.
3.661.400.
4.911.400. 10.403.500.
5.492.100.
10.403.500. 10.403.500.

Kanuni Yedek Akeler H A


6.050.000.

Kr-Zarar Hesab

2.500.000.

2.500.000.-

6.050.000.

denecek K. Ver. H.
3.661.400.

3.661.400.

ORTA ANADOLU NAKLYAT VE TCARET ANONM


RKET
TARHL TASFYE SONU BLANOSU
Aktif
(TL.)
Pasif
T.C. M. Bankas 65. 203 .500.
\

Toplam

150

65. 203 .500.

50.000.000.
Sermaye
Kanuni Y. Ak. 6.050.000.
9.153.500.
Tasviye K/Z
Toplam

65.203.500.

Tasfiye Sonu Kaytlar :


Tasfiye K/Z H.
den. Kurumlar Ver.H.
/
Kasa H.

3.661.400.
3.661.400.

T.C. Merkez Bankas H.


denecek Kurumlar V. H.
Kasa H.

3.661.400.

Sermaye H.
Kanuni Yedek Akeler H.
Tasfiye K/Z H.
Hissedarlar H.
/
Hissedarlar H.
T.C. Merkez Bankas H.

50.000.000.
6.050.000.
5.492.100.
61.542.100.

3.661.400.3.661.400.3.661.400,-

61.542.100.61.542.100.-

PROBLEM : 88
"Ayyldz Anonim irketi"nin 15.15.1985 tarihli tasfiye sonu
bilanosu yledir.
Aktif

BLANO (TL.)

Kasa
Dnem Zarar
Tasfiye Zarar

18.000.000.
7.000.000.
9.000.000.

Toplam

34.000.000.

Pasif

Sermaye
20.000 .000.
K. Yedek Ake 4.000 .000.
Olaanst
10.000 .000.
Yedek Ake
Toplam
34.000 .000.

irket tasfiye sonu mevcut paray hemen ortaklara datmtr.


STENLENLER :
Ad geen anonim irketin tasfiye gnlk defter kaytlarn yapnz.
151

ZM :
Gnlk Defter Kaytlar:
Sermaye H.
Hissedarlar H.
Sermayenin
hissedarlara
aktarlarak borlanlmas

20.000.000.

Kanuni Yedek Ake H.


Olaanst Yedek Ake H.
Hissedarlar H.
Dnem Zarar H.
Tasfiye K/Z H.

4.000.000.
10.000.000.
2.000.000.

Hissedarlar H.
Kasa H.
Tasfiye sonucunun ortaklara datlmas
/

18.000.000.

20.000.000.

7.000.000.
9.000.000.
18.000.000.

PROBLEM : 89
Gneyliler Anonim irketi bir aile irketi olup; irketin nceden
belirlenen amalarna ulaamyacann anlalmas zerine tasfiye
karar alnmtr. Nominal deeri 1.400. TL. s olan 2000 hisse
senedinden oluan irketin denmi sermayesi 2.800.000. TL. sidir.
Tasfiyeye gemeden nceki irket bilanosu yledir.
Aktif

BLANO (TL.)

Kasa
26.000.
Hammaddeler
400.000.
4.000.000.
rnler
Mteriler
1.380.000.
Tesisler
2.000.000.
lk Tesis Giderleri
14.000.
Zarar
600.000.
Toplam

152

8.420.000.

Pasif

Sermaye
Yedek Akeler
Satclar
. Bankas

2.800.000.
400.000.
3.800.000.
1.420.000.

Toplam

8.420.000.-

Tasfiye dneminde yaplan ilemler yle cereyan etmitir.


1. Hammaddeler 300.000 TL., rnler 2.300.000. TL., tesisler
ise 2.000.000. TL. sna satlm, bedelleri I. Bankasndaki borlu
hesaba yatrlmtr.
2. Mterilerden olan alacak ile satclara olan bor % 10
eksiiyle banka aracl ile tahsil edilmi ve denmitir.
3. Tasfiye gideri olarak I. Bankasndan 124.000. TL. s denmitir.
4. I. Bankasndan gelen dekonttan; bankaya olan borcun, tasfiye srasnda toplanan paralardan mahsup edildii (dld)
bildirilmitir.
STENLENLER

1. Tasfiye ile ilgili ilemlerin gnlk ve byk defter kaytlanm


yapnz.
2. Hisse senetlerinin yeni gerek deerlerini hesaplayp, hissedarlara deme yaplan maddeyi dzenleyerek tasfiye ilemini sonulandrnz.
ZM

:
-

Gnlk Defter Kaytlar:


Kasa H.
Hammaddeler H.
rnler Stok H.
Mteriler (Alclar) H.
Tesisler H.
lk Tesis Giderleri H.
Zarar H.
Sermaye H.
(1.400. TLx2.000Ad.)
Yedek Akeler H.
Satclar H.
Bankalar (I) H.
Tasfiye ncesi bilanosunun al kayd.
.. . /
... , .

26 .000.
400 .000.
4.000 .000.
1.380 .000.
2.000 .000.
14 .000.
600 .000.

2.800 .000
400 .000
3.800 .000
1.420 .000

153

mlm

I. Bankas H.
Tasfiye Kr/Zarar H.
Tesisler H.
Hammaddeler H.
rnler Stok H.
Aktiflerin
paraya evrilmesi nedeniyle

4.600.000.
1.800.000.

Banka
Tasfiye Kr /Zarar H.
Mteriler H.

1.242.000.
138.000.

Satclar H.
. Bankas H.
Tasfiye Kr/Zarar H.

3.800.000.

2.000.000.
400.000.
4.000.000.

1.380.000.

124.000.

Tasfiye Kr /Zarar H.
. Bankas H.
Tasfiye giderlerinin karlanmas
Tasfiye K/Z H.
lk Tesis Giderleri H.

14.000.

3.420.000.
380.000.
124.000.

14.000.

Byk defter kaytlar:


B

Kasa H.

26.000.

400.000.

rnler Stok H.

4.000.000.
B

154

1.380.000.

lk Tesis Gider. H.
14.000.

400.000.

Mteriler H.
1.380.000.

2.000.000.

Kr/Zarar H.
600.000.

AB

4.000.000.

Tesisler H.
2.000.000.

Hammaddeler H.

14.000.-

Sermaye H.
2.800.000.-

Yedek Akeler H.

Satclar H.

400.000.

Tasviye Kr/Zarar H. A
1.800.000.
138.000.
124.000.
14.000.
2.076.000.

Aktif
Kasa
1. Bankas
Zarar
Tasfiye Zarar
Toplam

380.000.

3.800.000.

3.800.000.

1. Bankas H.

1 .420. 0 0 0 . 3 .420. 000.


124. 000.

4. 600 .000.
1. 242 .000.

TASFYE SONU BLANOSU (TL)


26.000.
878.000.
600.000.
1 .696.000.
3 .200.000.

/
Sermaye H.
Yedek Akeler H.
Zarar H.
Tasfiye Zarar H.
Hissedarlar H.
Tasfiye sonucu hissedarlara den payn tespiti
nedeniyle
Hissedarlar H.
Kasa H.
1. Bankas H.
1400. TL. nominal deerli hisse senetlerinin 904.
TL. s zerinden denerek tasfiyenin tamamlanmas
/

Pasif

2 .800 .000.

Sermaye
Yedek Akeler

400 .000.

\
Toplam

2.800.000.
400.000.

904.000.

3 .200 .000.

600.000
1.696.000
904.000

26.000
878.000

155

PROBLEM .- 90
Nurcan Sanayi Mamulleri Pazarlama Anonim irketi 1984
ylnda sermayesinin 2/3 tutarnda zarar etmitir. 1.3.1985 tarihinde
yaplan irket genel kurulu toplantsnda zarar nedeniyle azalan
sermayeyi tamamlama yolunda bir karar alnmadndan Trk
Ticaret kanununun ilgili hkmleri uyarnca irket tasfiyeye gitmek
zorunda kalmtr. 1.3.1985 tarihinde dzenlenen tasfiye balama
bilanosu aadaki gibidir.
NURCAN SANAY MAMULLER PAZARLAMA
ANONM RKET 1.3.1984 TARHL TASFYEYE
Aktif
BALAMA BLANOSU (TL.)
Pasif
Kasa
Banka
Mal
Alacak Senetleri
Alacaklar
Binalar
Demirbalar
Makinalar
Arsalar
Zarar
Toplam

1.150.000.
880.000.
2.250.000.
755.000.
382.500.
1.250.000.
200.000.
1.000.000.
300.000.
4.538.335.
12.705.835.

Sermaye
Kanuni Y. A.
htiyari Yedekler
Bor Senetleri
Borlar
Birikmi Amort.

4.000.000.1.560.000.310.000.3.200.000.2.038.335.660.000.-

Binalar
150.000.Demirbalar 100.000.Makinalar 410.000.-

Datlmayan K.
Toplam

937.500.
12.705.835

irketin tasfiyesiyle ilgili ilemleri ise yledir:


1. Bankadaki para 42.500. TL. faiziyle birlikte ekilerek hesap
kapatlyor. Kasadaki nakit mevcuduyla beraber; kasada 1.000. TL.
braklmak suretiyle T.C. Merkez Bankasnda atrlan hesaba yatrlyor.
2. Mallar pein olarak 3.000.000. TL. sna satlyor. Sat
masraf olarak 21.000. TL. deniyor.
3. Alacak senetleri 725.000. TL. olarak tahsil ediliyor.
4. Alacaklardan 300.000. TL. s tahsil ediliyor. 75.000.
TL. lk alacak, borlunun iflas nedeniyle tahsil edilemiyor.
156

5. Binalar 2.000.000. TL. sna satlyor. Sat masraflar ve


vergi olarak toplam 164.995. TL. deniyor.
6. Demirbalar 50.000. TL. sna satlyor.
7. Makinalar 1.750.000. TL. sna satlyor. 15.000. TL.
sat komisyonu deniyor.
8. Arsalar 250.000. TL. sna satlyor.

. *

9. Bor senetleri 2.675.000. TL. olarak, borlar ise 1.750.000.


TL. olarak deniyor.
10. Tasfiye memurlarna 200.000. TL. cret deniyor.

STENLENLER :
Nurcan Sanayi Mamulleri Pazarlama Anonim irketinin tasfiyesi ile ilgili gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.

PROBLEM 91 :
zmir'de faaliyette bulunan "Ege Tarm Anonim irketinin"
1 Ocak 1984 tarihindeki bilanosu yledir.
Aktif
Kasa
Mal
Alclar
Makinalar
Kurulu Gider.
Zarar
Toplam

Pasif

BLANO (TL).
143.990.

2. 353.170.

178.400.
651.800.
342.000.
2. 001.480.
5. 670.840.

Sermaye
5 .000.000.
Yedek Akeler
136.000.
Bir. Amortismanlar
97.440.
Makinalar
Kur. Gid.

83.340.14.100.-

Satclar
Toplam

437.400.
5 .670.840.

irketin 1984 yl iindeki yapt ilemlerin azln nazara alan


yneticiler, sene sonunda irketin tasfiyesine karar vermilerdir.
A - 1984 yl ierisindeki meydana gelen ilemler unlardr:
1. Maliyeti 500.000. TL. s olan bir parti mal 347.500.
TL. sna pein satlmtr.
2. Tamam nakten denmi
340.000.TL. sidir.

olan

genel

giderlerin

tutar

157

3. Makinalar iin % 6, kurulu giderleri iin % 20 amortisman


ayrlmtr.
.
,
.
B- Tasviye ilemleri unlardr:
1. Makinalar 400.000. TL. sna, maln tamam 1.200.000.
TL. sna satlm;
2. Alclardan 42.000. TL s tahsil edilebilmi;
3. Satclara olan borlar eksiksiz denmi;
4. Tasfiye ilemleri iin 200.000. TL. s masraf yaplmtr.
STENLENLER ;

1. Ad geen anonim irketin 1984 yl iindeki ilemlerle ilgili


gnlk ve byk defter kaytlarn yapnz.
2. 31.12.1984 tarihindeki tasfiye ncesi bilanosunu dzenleyiniz.
3. Tasfiye ilemlerinin muhasebe kaytlarn yaparak
tasfiyesini tamamlaynz.

PROBLEM : 92

irket

Birlik Ziraat Anonim irketinin tasfiyeye balamadan nceki


bilanosu ve tasfiye ilemleri aada verilmitir.

Aktif

BRLK ZRAAT ANONlM RKET


TARHL BLANOSU (TL.)

denmemi S.
Kasa
Bankalar
Devlet Tahvilleri
Mal
Alacaklar
Alacak Senetleri
Demirbalar
Tat Aralar
Binalar
Toplam

158

250.000.
210.000.
930.000.
.600.000.
.560.000.
370.000.
285.000.
315.000.
900.000.
1 .050.000.
10.470.000.

Sermaye
Kanuni Y. A.
Adi Yedek Ake
Birikmi Amort.
Demir. B. A.
Tat Aralar
Binalar

5.000.000.
1.600.000.
900.000.
725.000.

150.000.150.000.125.000.-

Borlar
Bor Senetleri
Kr
Toplam

Pasif

465.000.
1.180.000.
600.000.
10.470.000.

Tasfiye

ilemleri :

1. Bankalardaki hesaplar kapatlmtr. Bankalar ayrca 10.000.


TL. s faiz demilerdir.
2. Devlet tahvilleri 1.625.000. TL. sna satlmtr.
3. 465.000. TL. s bor T.C. Merkez Bankas zerine ek keide
edilmek suretiyle denmitir.
4. Maln tamam 3.300.000. TL. sna satlmtr.
5. 1.180.000. TL. nominal deerli bor senetleri, 1.165.000.
TL. pein deeri zerinden T.C. Merkez Bankas zerine ek keide
edilerek denmitir.
6. Tat aralar 550.000. TL. sna satlmtr. Ayn gn
75.000. TL. tasfiye gideri denmitir.
7. 255.000. TL. nominal deerli alacak senetleri 250.000.
TL. pein deeri zerinden tahsil edilmitir.
8. Alacaklardan 335.000. TL. tahsil
25.000. TL. tasfiye gideri denmitir.

edilmitir. Ayn gn
-

9. Binalar 900.000. TL. sra satlmtr.


10. Demirbalar 100.000. TL. sna satlmtr. Ayn gn
50.000. TL. tasfiye gideri denmitir.
11. 30.000. TL. nominal deerli alacak senedi ile senetsiz
alacaklardan kalan 35.000. TL. snn tahsiline imkn kalmad
anlalmtr.

STENLENLER :
Birlik Ziraat Anonim irketinin tasfiye ilemlerine ait gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.

159

RKETLERDE
BRLEME-KATILMA

Kollektif irketler
PROBLEM : 93
A ve Orta Ticaret Kollektif irketi ile B ve Orta Sanayi Kollektif irketi ortaklan kendi aralarnda aldklar kararla 1.1.1985 tarihinden itibaren A.B ve Ortaklar Ticaret ve Sanayi Kollektif irketini
kurmaya karar vermilerdir. Gerekli hukuki formaliteler yerine getirildikten sonra hazrlanan bilanolarda yer alan aktif ve pasif kalemler
bilanoda yazl deerleri ile yeni kurulan irkete devredilecektir.
Birlemeye karar verildii andaki her 2 irketin bilanolar aadaki
ekildedir.

A ve ORTAI TCARET KOLLEKTF RKET


Aktif

31.12.1984 TARHL BLANOSU (TL.)

Kasa

105.000.

Bankalar

3.090.000.

Mal

2.135.000.

Alacak Senetleri

900.000.

Binalar

3.750.000.
\

Sermaye

7 .000.000.

Ortak A 4.500.000.Ortak C 2.500.000.-

\
9.980.000.

1 .500.000.
250.000.
500.000.
730.000.

Borlar
Birikmi Amort.
Bor Senetleri
Kr

Toplan

Pasif

Toplam

9 .980.000.

163

Aktif

B ve ORTAI SANAY KOLLEKTF RKET


31.12.1984 TARHL BLANOSU (TL.)

10. 500.000.
925.000. Sermaye
Ortak
B
3.500.000.1.500.000.
3.700.000. Ortak E 7.000.000.6.000.000. Birikmi Amort. 3. 625.000.
2.000.000.

Kasa
Hammaddeler
Mamuller
Makinalar
Arsalar
\

Toplam

Pasif

14.125.000.

Toplam

14. 125.000.

Yeni irketteki ortaklarn sermaye paylar, eski irketlerindeki


sermaye paylarnn orannda olacaktr ve devrettikleri varlklardan
taahhtlerini aan ksm yeni irketten 2 ay sonra nakden tahsil edeceklerdir, noksan kalan ise tamamlayacaklardr. Kr ve zararda yine
ortaklar arasnda sermaye paylaryla orantl olarak datlacaktr.
STENLENLER

Yukardaki verileri gznne alarak;


1. A ve Orta Kollektif irketinin birleme devir kaytlarn
2. B ve Orta Sanayi Kollektif irketinin birleme devir kaytlarn
3. Birleme sonucu ortaya kan (A.B) Ticaret ve Sanayi Kollektif
irketinin kurulu kaytlarn yapnz.
4. (A.B) Ticaret ve Sanayi Kollektif irketinin al bilanosunu dzenleyiniz.
ZM:
A ve ORTAI TCARET KOLLEKTF RKETNN
DEVR KAYITLARI:
105.000.
3.090.000.
2.135.000.
900.000.
3.750.000.

Kasa H.
Bankalar H.
Mal H.
Alacak Senetleri H.
Binalar H.
Sermaye H.
Ortak A Ser.
Ortak C Ser.

4.500.000.
2.500.000.

Borlar H.
Bor Senetleri H.
Birikmi Amortismanlar H.
Kr H.
164

7.000.000.
1.500.000.
500.000.
250.000.730.000

250.000.-

Birikmi Amortismanlar H.
Binalar H.
(A.) ve Ort. Tic. San. Koli. t. H.
Kasa H.
Bankalar H.
Mal H.,
Alacak Senetleri H.
Binalar H.

9.730.000.-

Borlar H.
Bor Senetleri H.
A. B. ve Ort. Tic. ve San. Koli. t. H.

1.500.000.
500.000,

Sermaye H.

4.500.000.
2.500.000.

Ortak A Ser.
Ortak C Ser.

Kr H.
Ortaklar Cari H.
Ortak A C/H
Ortak C C/H

Ortaklar Cari H.
Ortak A C/H
Ortak C C/H

105.000,
3.090.000,
2.135.000,
900.000,
3.500.000,

2.000.000.

7.000.000.
730.000.

4.967.200.2.762.800.4.967.200.2.762.800.-

250.000.

7.730.000.

7.73O.OOO.
7.730.000,

A. ve Hrt. Tic. ve San. Koli. t. H.


/

Gnlk Defter Kaytlar:


B

105.000.

3. 750 .000 .

250. 000.
3 .500. 000.
3 .750. 000.

Bankalar H.
3.090.000.

3.090.000.

Alacak Senetleri H.
900.000.

2.135.000.

Binalar H.

3. 750 .000 .

105.000.

Mal H.

2.135.000.-

Kasa H.

900.000.

Borlar H.
1.500.000.

1.500.000.-

165

Bor Senetleri H.

500.000.

AB

500.000.

Sermaye H.

7.000.000.

9.730.000.9.730.000.

250.000.-

4.500.000.
B

2.000.000.
7.730.000.
9.730.000.

AB

2.762.800.-

4.967.200.

Ortak C C/H

2.500.000.

7.730.000.

Ortak A C/H
4.967.200.

730.000.

Ortaklar Cari H.
7.730.000.

4.500.000.

Ortak C Ser. H.
2.500.000.

730.000.

7.000.000.

Yardmc Defter Kaytlar:


B
Ortak A Sermaye H.

250.000.

KrH.

A B

A.B. ve Ort. Tic. ve


San. Koli. irk. H.

Birikmi Amortisman. H. A

2.762.800.

B ve ORTAI SANAY KOLLEKTF RKETNN DEVR


KAYITLARI:
Kasa H.
Hammaddeler H.
Mamuller H.
Makinalar H.
Arsalar H.
Sermaye H.
Ortak B.
Ortak E

925.000.
1.500.000.
3.700.000.
6.000.000.
2.000.000
3.500.000.
7.000.000.

3. 625 .000

Birikmi Amortismanlar H.
Birikmi Amortismanlar H.
Makinalar H.
/.
166

10. 500 .000

3.625.000.
3. 625 .000

A.B ve Ort. Tic. ve San. Koli. t. H.


Kasa H.
Hammaddeler H.
Mamuller H.
Makinalar H.
Ardalar H.

10.500.000.

Sermaye H.

10.500.000.

Ortak B
Ortak E

3.500.000.
7.000.000.

Ortak B-C/H
Ortak E-C/H

3.500.000.
7.000.000.

Ortaklar Cari H.

Ortaklar Cari H.
Ortak B C/H
Ortak E C/H

....

3.500.000.
7.000.000.

925.000
1.500.000
3. 700.000
2. 375.000
2. 000.000

10 500.000
10.500-000.

A.B ve Ort. Tic. ve San. Koli. ti, H.


/

10 500.000

Byk Defter Kaytlar:


B

Kasa H.
925.000.

A
925.000.

Mamuller H.
3.700.000.-

Hammaddeler H.

1.500.000.
B

Makinalar H.

3.7OO.OOO.

6.000.000.6.000.000.

Arsalar H.
2.000.000.-

10.500.000.
B

10.500.000.-

3.625.000.

3.625.000.
2.375.000.
6.000.000.

3.625.000.

A.B ve Ort. Tic. ve S.


Koli. irk. Hesab
A

10.500.000.

Ortaklar Cari H.
10.500.000.

B Birikmi Amortismanlar H. A

2.000.000.

Sermaye H.

1.500.000.

10.500.000.

10.500.000.
167

Yardmc Defter Kaytlar:


B

Ortak B Sermaye H.
3.500.000.

3.500.000.

3.500.000.

Ortak B C/H

3.500.000.

Ortak E Sermaye H.
7.000.000.

7.000.000.-

Ortak E C/H

7.000.000.

7.000.000.

A.B ve Ortaklan Ticaret ve Sanayi Kollektif irketinin Kurulu


Kaytlar:
Gnlk Defter Kaytlar:
Sermaye Taahht H.
Ortak
Ortak
Ortak
Ortak

A Ser Taah.
C Ser. Taah.
B Ser. Taah.
E Ser. Taah.

4.500.000.
2.500.000.
3.500.000.
7.000.000.

Ortak
Ortak
Ortak
Ortak

A
C
B
E

4.500.000.
2.500.000.
3.500.000.
7.000.000.

Sermaye H.
Ser.
Ser.
Ser.
Ser.

H.
H.
H.
H.

Ortaklar Cari H.

Ortak
Ortak
Ortak
Ortak

A C/H
C C/H
B C/H
E C/H

4.500.000.
2.500.000.
3.500.000.
7.000.000.

Ortak
Ortak
Ortak
Ortak

A. Ser. Taah.
C Ser. Taah.
B Ser. Taah..
E Ser. Taah.

4.500.000.
2.500.000.
3.500.000.
7.000.000.

17.500.000.

17.500.000

17.500.000.

17.500.000

Sermaye Taahht H.

Kasa H.
Bankalar H.
Mal H.
Alacak Senetleri H.
Binalar H.
Borlar H.
Bor Senetleri H.
Ortaklar Cari H.
Ortak A C/H
Ortak C C/H
./

168

105.000.
3.090.000.
2.135.000.
900.000.
3.500.000.

4.967.200.
2.762.800.

1.500.000
500.000
7.730.000

925.000,
1.500.000,
3.700.000,
2.375.000,
2.000.000,

Kasa H.
Hammaddeler H.
Mamuller H.
Makinalar H.
Arsalar H.
Ortaklar Cari H.
Ortak B C/H
Ortak E C/H

3.500.000.
7.000.000.

10.500.000.

Byk Defter Kaytlar:


B

Sermaye Taahht H.

17.500.000.

Sermaye H.
17.500.000.

17.500.000.

Ortaklar Cari H.

17.500.000.-

AB

AB

7.730.000.10.500.000.

Bankalar H.

105.000.
925.000.

3.090.000.
B

Mal H.
2.135.000.

Alacak Senetleri H.

AB

Binalar H.
3.500.000.

900.000.
B

Kasa H.

Borlar H.

AB

Bor Senetleri H

500.000.

1.500.000.
B

Hammaddeler H .
1.500.000.

AB

Mamuller H.
3.700.000.169

Makinalar H.

AB

Arsalar H.

2.375.000.

2.000.000.

Yardmc Defter Kaytlar:


B

Ortak A Ser. Taah. H.


4.500.000.

4.500.000.-

170

A B

Ortak C Ser. Hesab

2.500.000.

Ortak B. Ser. H.

3.500.000.-

A B

A B

4.967.200.

Ortak B (C/H)
3.500.000.

A B

Ortak E Ser. H.

A B

3.500.000.

7.000.000.-

7.000.000.

Ortak A. C/H

4.500.000.

3.500.000.

Ortak E Ser. Taah. H.


7.000.000.

Ortak A. Ser. H.

2.500.000.

Ortak B Ser. Taah. H.


3.500.000.

4.500.000.

Ortak C Ser. Taah. H.


2.500.000.

Ortak C C/H
2.500.000.

2.762.800.

Ortak E C/H
7.000.000.

7.000.000.

A.B ve ORTAKLARI TCARET ve SANAY


KOLLEKTlF RKETl
TARlHLl
KURULU BLANOSU (TL.)

Aktif

Kasa
Bankalar

17.500.000.
1.030.000. Sermaye
3.090.000. Ortak A. Ser. 4.500.000.2.135.000. Ortak C. Ser. 2.500.000.900.000. Ortak B. Ser. 3.500.000.3.500.000. Ortak E. Ser. 7.000.000.1.500.000. Ort. Cari H
730.000.
467.200.3.700.000. Ortak A. G/H
262.800.2.375.000. Ortak C. C/H
2.000.000. Borlar
1.500.000.
Bor Senetleri
500.000.

Mal

Alacak Senetleri
Binalar
Hammaddeler
Mamuller
Makinalar
Arsalar
\

Toplam

Pasif

20.230.000.

Toplam

20.230.000.

Birlemeden 2 ay sonra yaplacak gnlk defter kayd:


730.000.

Ortaklar Cari H.
Ortak A C/H
Ortak C C/H

Kasa H.

467.200.262.800.-

730.000.

PROBLEM : 94 (*)

A ve Ortaklar Ticaret Kollektif irketi 8.000.000. TL. olan sermayesini, ortaklar tarafndan alman karar dorultusunda 12.000.000.
TL. ya karmaya ve artrlan sermayeye karlkta E ve Ortaklar Ticaret Kollektif irketini bnyesine almaya karar vermitir.
Alnan karar gereince E ve Ortaklar Ticaret Kollektif irketinin
dzenledii bilanosu aadaki gibidir.
(*) Daha geni bilgi iin: Adem abuk, irketler Muhasebesi Bursa, 1984 s. 62 vd.

171

Aktif

E ve ORTAKLARI TCARET KOLLEKTF RKET


TARHL BLANOSU (TL.)

Kasa
Bankalar
Alclar
Verilen Avanslar
Hammaddeler
Mamuller
Makinalar
Tesisler
Tat Aralar
\

Toplam

282.000.
468.000.
2.616.000.
1.342.000.
8.002.000.
1.060.000.
4.220.000.
714.000.
1.688.000.

20.392.000.

Sermaye
Ortak E Sermaye
Ortak B Sermaye
Ortak C Sermaye

Pasif

4.000.000.
2.000.000.1.000.000.1.000.000.-

Satclar
Banka Kredileri
denecek cretler
Birikmi Amor.

Makinalar B. Amor. 1.170.000.Tesisler B. Amor.


200.000.Tat Aralar B. A. 900.000.-

2.162.000.
660.000.
568.000.
2.270.000.

Kr

10.732.000.

Toplam

20.392.000.

E ve Ortaklan Ticaret Kollektif irketinin aktif ve pasiflerini


devir artlar ise yledir:
Alclar
Verilen Avanslar
Hammadde
Mamuller
Makinalar
Tesisler
Tat Aralar
Satclar
Banka Kredileri
denecek cretler

2.400.000
800.000
12.020.000
900.000
2.400.000
100.000
600.000
2.000.000
700.000
600.000

E ve Ortaklan Kollektif irketi ortaklar devrettii varlklardan


sermaye taahhtlerinin aan ksmn katlmann gereklemesinden 4 ay
sonra nakden A ve Ortaklar Ticaret Kollektif irketinden alacaklardr.
Kr ve zarar ortaklar arasnda eit olarak datlacaktr.
STENLENLER :
1. E ve Ortaklar Ticaret Kollektif irketinin A ve Ortaklar Ticaret
Kollektif irketine katlmasyla ilgili muhasebe kaytlarn,
2. A ve Orta Kollektif irketinin katlma yoluyla gerekletirdikleri sermaye artrm ile ilgili muhasebe kaytlarn yapnz.
172

ZM:
E ve ORTAKLARI TCARET KOLLEKTF RKETNN
KATILMAYLA LGL GNLK DEFTER KAYITLARI:
Kasa H.
Bankalar H.
Alclar H.
Verilen Avanslar H.
Hammaddeler H.
Mamuller H.
Makinalar H.
Tesisler H.
Tat Aralar H.
Sermaye H.
Ortak E
Ortak B
Ortak G

282.000.
468.000.
2.616.000.
1.342.000.
8.002.000.
1.060.000.
4.220.000.
714.000.
1.688.000.
2.000.000.
1.000.000.
1.000.000.

Satclar H.
Banka Kredileri H.
denecek cretler H.
Birikmi Amortismanlar H.

2.162.000
660.000
568.000
2.270.000

Makinalar B. Amor.
1.170.000.
Tesisler B. Amor.
200.000.
Tat Aralar B. Amor. 900.000.

Kr H.
Hesaplarn al kayd.

10.732.000

Birikmi Amortismanlar H.

Makinalar B. Amor.
Tesisler B. Amor.
T. Aralar B. Amor.

4.000.000

1.170.000.
200.000.
900.000.

Makinalar H.
Tesisler H.
Tat Aralar H.
/ t. H.
A ve Ort. Tic. Koli.
Kasa H.
Bankalar H.
/ irk. H.
A ve Ort Tic. Kol.

Katlma Kr/Zarar H.
Alclar H.
Verilen Avanslar H.
/
A ve Ort. Tic. Koli. irk. H.
Hammaddeler H.
Katlma Kr/Zarar H.

2.270.000.

1.170.000
200 000
900.000
* ^ \ ^ U V^ \J \S

750.000.
282.000
468.000
3.200.000.
758.000.

1.202.000.

2.616.000
1.342.000
8.002.000
4.018.000

173

A ve Ort. Tic. Koli. irk . H.


Katlma KrZara H.
Mamuller H.
Makinalar H.
Tesisler H.
TatAralan H.
/
Satclar H.
A ve Ort. Tic. ve Koli. ir. H.
Katlma Kr-Zarar H.
/
Banka Kredileri H.
denecek cretler H.
Katlma Kr-Zarar H.
A ve Ort. Tic. Kolii. irk. H.
/
Kr H.
Katlma Kr-Zarar H.
/
Sermaye H.
Ortak E Ser.
Ortak B Ser.
Ortak C Ser.

Katlma Kr-Zarar H.
Ortaklar Cari H.
Ortak E C/H
Ortak B C/H
Ortak C C/H

2.000.000.
1.000.000.
1.000.000.

Ortak E C/H
Ortak B C/H
Ortak C C/H

2.162.000.

660.000
568.000
72.000.
10.732.000.

6.223.600.
5.223.200.
5.223.200.

1.060.000
3.050.000
514.000
788.000
2.000.000
162.000

1.300.000
10.732.000

4.000.000.
12.670.000

6.223.600.
5.223.200.
5.223.200.

Ortaklar Cari H.

4.000.000.
1.412.000.

16.670.000

16.670.000.

A ve Ort. Tic. Koli irk. H.


/

16.670.000

Byk Defter Kaytlar:


B

Kasa H.
282.000.-

A
282.000.

Alclar H.

2.616.000.
174

2.616.000.

Bankalar H.
468.000.

468.000.

Verilen Avanslar H.
1.342.000.

1.342.000.

Hammaddeler H.
8.002.000.-

4. 220 .000.

1.688.000.

1.060.000.

660.000.

660.000.-

Kr H.

10.732.000.

2.270.000.

10.732.000.

A ve Ort. Tic. Koli. t. H. A

750.000.
3.200.000.
12.020.000.
4.000.000.
19.970.000.
19.970.000.

568.000.

4.000.000.

Ortaklar Cari H.
16.670.000.

Sermave H.
4.000.000.

2.162.000.

denecek cretler H.
568.000.

200.000.
514.000.
714.000.

Satclar H.
2.162.000.

AB

B Birikmi Amortismanlar H. A

714.000.

1.060.000.

Tesisler H.
714.000.

900.000.
788.000.
1.688.000.

Banka Kredileri H.

2.270.000.

1. 170 .000.
3. 050 .000.
4. 220 .000.

Tat Aralar
1.688.000.

Mamuller H.

8.002.000.

Makinalar H.
4. 220 .000.

16.670.000.

Katlma Kr-Zarar H . A

2.000.000.
1.300.000.

758.000.1.412.000.
720.000.

3.300.000.
16.670.000.
19.970.000.

2.242.000.
12.670.000.
14.912.000.

4.018.000.
162.000.
10 .732 .000.
14 .912 .000.
14 .912 .000.
175

Yardmc Defter Kaytlar:


B

Mak. Birikmi Amor. H. A


1.170.000.

900.000.

200.000.

900.000.

Ortak B Ser. Hes.


1.000.000.

Tesisler B. Amort. Hes. A

1.170.000.

Tat Ara. B. Amort. H. A

Ortak E Cari Hes.


6.223.600.

6.223.600.

Ortak E Sermaye Hes. A


2.000.000.-

1.000.000.

2.000.000.

Ortak C. Ser. Hes.


1.000.000.

5.223.200.

1.000.000.

Ortak B Cari Hes.

Ortak C Cari Hes.


5.223.200.

200.000.

5.223.200.

5.223.200.-

A ve ORTAI KOLLEKTF RKETNN SERMAYE ARTIRIMINI GEREKLETRMEK N BAVURDUU KATILMA LEMNN GNLK DEFTER
KAYITLARI:
./

Sermaye Taahht H.

Ortak E Ser. Taah.


Ortak B Ser. Taah.
Ortak C Ser. Taah.

Sermaye H.
Ortak E Ser.
Ortak B Ser.
Ortak C Ser.

176

2.000.000.
1.000.000.
1.000.000.
2.000.000.
1.000.000.
1.000.000.

4.000.000.
4.000.000.

Ortaklar Cari H.
Ortak E C/H
Ortak B C/H
Ortak C C/H

2.000. 000.
1.000. 000.
1.000 000.

Ortak E Ser. Taah.


Ortak B Ser. Taah.
Ortak C Ser. Taah.
/

2.000 000.
1.000 000.
1.000 000.

4. 000.000.

Sermaye Taahht H.

Kasa H.
Banka H.
Alclar H.
Verilen Avanslar H.
Hammaddeler H.
Mamuller H.
Makinalar H.
Tesisler H.
Tat Aralar H.
Ortaklar Cari H.
Ortak E C/H
Ortak B C/H
Ortak C C/H

4.000.000.

282.000.
468.000.
2 400.000.
800.000.
12 .020.000.
900.000.
2 400.000.
100.000.
600.000.
6.223 .600.
5.223 .200.
5.223 .200.

Satclar H.
Banka Kredileri H
denecek cretler H.

16.670.000
2.000.000
700.000
600.000

Byk Defter Kaytlar:


B

Sermaye Taahht H.

4.000.000.
B

Sermaye H.

4.000.000.-

Ortaklar Cari Hes.

4.000.000.

4.000.000.
A

Kasa H.

16.670.000.
282.000.

Bankalar H.

468.000.

Alclar H.

X
2.400.000.177

Verilen Avanslar Hes.

800.000.
B

Hammaddeler H.

12.020.000.

Mamuller Hes.

Makinalar H.

1X1

900.000.-

2.400.000.B

Tesisler H.

AB

Tar Aralar H.

IX

100.000.
B

600.000.

Satclar H.

AB

Banka Kredileri Hes.

1X1

700.000.-

2.000.000.
B

denecek cretler Hes. A


600.000.

Yardmc Defter Kaytlar:


B

Ortak E Ser. Taah. H.

2.000.000.-

2.000.000.

Ortak C Ser. Taah. H. A

1.000.000.

178

1.000.000.

Ortak B Ser. Taah. H.

1.000.000.

1.000.000.

Ortak E Ser. Hesab.

2.000.000.

Ortak B. Ser. H.

Ortak C. Ser. H.
1.000.000.-

1.000.000.
Ortak E C/H

2.000.000.j

Ortak B

AB

6.223.600.

1.000.000.|

Ortak C C/H

1.000.000.

C/H

5.223.200.

5.223.200.

E ve ORTAKLARI KOLLEKTF RKETNN ORTAKLARININ TAAHH1LERN AAN KISIMLARINI 4 AY SONRA ALDIKLARINDA DZENLENECEK
GNLK DEFTER MADDES:

Ortaklar Cari H.
Ortak E C/H
Ortak B C/H
Ortak C C/H

4.223.600.
4.223.200.
4.223.200.

KASA H.

12.670.000,
12.670.000,

-I

PROBLEM : 95
L ve Ortaklar Ticaret Kollektif irketi ile M ve Orta Ticaret
Kollektif irketi ortaklar birleerek LM ve Ortaklar Ticaret Kollektif
irketini kurmaya karar vermilerdir. Ortaklarn birleme ilemi iin
dzenlemi olduklar bilanolar aadaki biimdedir.
L ve ORTAKLARI TCARET KOLLEKTF RKETNN
Aktif

(TL.)

Kasa
Bankalar
Mal
Tat Aralar
Arsalar
\
Toplam

125.000.
5.250.000.
4.595.000.
7.000.000.
3.250.000

Pasif

Sermaye
Ort. L Ser.
Ort. N Ser.
Ort. P Ser.

12.500.000.
5.000.000.2.500.000.5.000.000.-

Bor Senetleri
Birikmi Amort
Kr

2.200.000.
500.000.
5.020.000.

20.220.000.

Toplam

20.220.000.
179

Aktif ve pasif kalemlerin devir artlar:


Mal

4.000.000. TL.

Tat Aralar

6.000.000. TL.

Arsalar

4.000.000. TL.

Bor Senetleri

2.000.000. TL.

Kr ve zarar ortaklar arasnda sermaye paylar gz nne alnmakszn eit olarak datlacaktr.
M ve ORTAI KOLLEKTF RKETNN
TARHL BRLEME NCES BLANOSU
(TL.)
Pasif

Aktif

Kasa
Alacaklar
Alacak Senetleri
Hammaddeler
Malzemeler
Makinalar

20.000.000.
2.025.000. Sermaye
250.000. Ort. M Ser. 15.000.000.2.400.000. Ort. T Ser. 5.000.000.3.750.000. Borlar
3.550.000.
500.000. Banka Kredileri 1.250.000.
17.175.000. denecek Ver.
300.000.
Birikmi Amort. 1.000.000.

Toplam

26.100.000.-

Toplam

26.100.000.-

Aktif ve pasif kalemlerin devir artlar:


Alacaklar

200.000. TL.

Alacak Senetleri

2.150.000. TL.

Hammaddeler

3.450.000. TL.

Malzemeler
Makinalar

750.000. TL.
17.000.000. TL.

Borlar

3.400.000. TL.

Banka Kredileri

1.400.000. TL.

denecek Vergiler

300.000. TL.

M ve Orta Kollektif irketinin ortaklar sermayeleri orannda


kr ve zarardan pay alacaklardr.
180

Yeni kurulan irkette, her iki irketin ortaklar eski irketteki


sermaye paylar orannda sermayeye sahip olacaklardr. Ortaklarn
devrettikleri kymetler, taahhtlerini karlamazsa veya artarsa ayn
anda nakden olarak tamamlayacaklar veya irketten geri alacaklardr.
STENLENLER

1. L ve Ortaklar Ticaret Kollektif irketinin birleme devir


kaytlarn,
2. M ve Orta Kollektif irketinin birleme devir kaytlarn
3. Birleme sonucu ortaya kan LM ve Ortaklar Ticaret Kollektif irketinin kurulu kaytlarn yapnz.
4. LM Ticaret Kollektif irketinin al bilanosunu dzenleyiniz.
PROBLEM : 96
Faaliyet konular ayn olan B ve Olu Kollektif irketi ile "D ve
Orta Kollektif irketi, birleerek B-D ve Ortaklar Kollektif irketini
kurmaya 1.1.1985 tarihinde karar vermilerdir.
Varlan anlama gereince ortaklarn sermaye paylar ayn olacak, deimeyecektir.
Her iki irketin son bilanolar ile devredecekleri deerlerle tutarlar aada grld gibidir.

Aktif

B ve OLU KOLLEKTF RKET


31.12.1984 TARHL BLANOSU (TL.)

Kasa
Bankalar
Mal
Alacak Senetleri
Alacaklar
Demirbalar
Binalar
Toplam

10.000.
115.000.
.660.000.
375.000.
155.000.
200.000.
900.000.
3.415.000.

Sermaye
B. Ser.
C. Ser.

2.500.000.
2.000.000.500.000.-

B. Amortismanlar
D. Amor.
Binalar amortisman

Borlar
Bor Senetleri
Toplam

Pasif

175.000.

70.000.105.000.-

310.000.
430.000.
3.415.000.
181

Aktif ve Pasif Kalemlerin Devir artlar:


Mal

Alacak Senetleri
Alacaklar
Demirbalar

1.660.000.
375.000.
155.000.
"'

100.000.

Binalar

1.000.000.

Borlar

310.000.

Bor Senetleri

430.000.
3.290.000.

Aktif

740.000.

(2.550.000.)

D ve ORTAI KOLLEKTlF RKET


31.12.1984 TARHL BLANOSU (TL.)

Kasa
Bankalar
Mal
Alacak Senetleri
Alacaklar
Demirbalar

20.000.
185.000.
2.090.000.
270.000.
215.000.
170.000.

Toplam

2.950.000.

Sermaye
D Ser.
E Ser.

2.500.000.

1.500.000.1.000.000.-

Bor Senetleri

Toplam

Pasif

450.000.

2.950.000.

Aktif ve pasif kalemler bilano deerleri zerinden devredilelecektir.


Gerekli hukuki formaliteler yerine getirildikten sonra yeni irket
kurulmutur.
STENLENLER :
1. B ve Olu Kollektif irketinin birleme tasfiyesi muhasebe
kaytlarn yapnz.
2. D ve Orta Kollektif irketinin birleme tasfiyesi muhasebe
kaytlarn yapnz.
3. B-D ve Ortaklar Kollektif irketinin kuruluu ile ilgili muhasebe kaytlarn yapnz.
4. Yeni kurulan irketin kurulu bilanosunu dzenleyiniz.
182

Anonim irketleri
PROBLEM : 97
Yldrm Ticaret ve Sanayi Anonim irketi ile Ak Sanayi Anonim irketi birleerek Ak-Yldrm Sanayi ve Ticaret Anonim irketini kurmaya karar vermilerdir. Birleme ilemi iin gerekli kanuni
formaliteler yerine getirildikten sonra; irketler aada grlen birleme bilanolarn dzenlemilerdir.
YILDIRIM TCARET ve SANAY ANONM RKET
Aktif 1.3.1985 TARHL BRLEME BLANOSU (TL.) Pasif
Kasa
Bankalar
A. Senetleri
Mal

Binalar
Toplam

Aktif

\
\

6.000.000.
42.000. Sermaye
2.400.000.
1.798.000. Bor Senetleri
1.500.000. Kanuni Y. Akeler 3.940.000.*
2.000.000.
7.000.000.
12.340.000.

Toplam

12.340.000.-

AK SANAY ANONM RKET


1.3.1984 TARHL BRLEME BLANOSU (TL.)

Kasa
Alacaklar
Mal
Makinalar
Toplam

Pasif

182.800.
170.000.
28. 016.800.
8. 000.000.

Sermaye
30.000.000.
Birikmi Amort. 2.000.000.
Kanun Y. Ak. 4.369.600.

36. 369.600.

Toplam

36.369.600.

(*) Her iki irketinde birleme bilanosunda bulunan Kanuni Yedek Akeler 1984 Ylna
ait olup; % 40 kurumlar vergisine tabidirler. Bu kalemle ilgili vergi ilemi ilgili dnemde
yapld iin burada ele alnmamtr.

183

Yeni kurulan Ak-Yldrm Anonim irketinin sermayesi


36.000.000. TL. olacak ve her iki irketin hissedarlar yeni irkette
eski irketteki sermaye paylar orannda sermayeye sahip olacaktr.
Her iki irkette aktif ve pasiflerini defter deerleri zerinden yeni
kurulan irkete devredecek ve yeni irketteki sermaye taahhtlerini
aan ksmn birlemeden 3 ay sonra nakden tahsil edeceklerdir.
Hem birleen, hemde yeni kurulan irketler birlemeden doan tm
ilemleri tamamlamlardr. Yeni irket 20.000. TL. nominal deerli 1800 hisse senedi ihra etmitir.
STENLENLER :
1. Her iki irketin birleme tasfiyesi kaytlarnn gnlk defter
ve byk defter kaytlarn yapnz.
2. Yeni kurulan Ak-YILDIRIM Sanayi ve Ticaret Anonim
irketinin kuruluu ile ilgili gnlk defter ve byk defter kaytlarn
yapnz ve kurulu bilanosunu dzenleyiniz.
.

ZM :
1. Yldrm Ticaret ve Sanayi irketinin Birleme Tasfiyesi
kaytlar:
Kasa H.
Bankalar H.
A. Senetleri H.
Mal H.
Binalar H.
Sermaye H.
Bor Senetleri H.
Kanun Yedek Akeler H.
AK-YILDIRIM Sanayi ve
Ticaret Anonim irketi H.
Kasa H.
Bankalar H.
Alacak Senetleri H.
Mal H.
Binalar H.
/
Bor Senetleri H.
AK-YILDIRIM Sanayi ve Ticaret Anonim irketi H.
/
184

42.000.
1.798.000.
1.500.000.
2.000.000.
7.000.000.

12.340.000.

6.000.000
2.400.000
3.940.000

42.000
1.798.000
1.500.000
2.000.000
7.000.000

2.400.000.
2.400.000

6.000.000.
3.940.000.

Sermaye H.
Kanuni Yedek Akeler H.
Hissedarlar H.
/

Hissedarlar H.
AK-YILDIRIM Sanayi
ve Ticaret Anonim
irketi H.

9.940.000.

9.940.000.
9.940.000.

Gnlk Defter Kaytlar:


B

Kasa H.
42.000.-

6.000.000.

12.340.000.

6.000.000.

2.400.000.
9.940.000.
12.340.000.

3.940.000.

Hissedarlar Hesab
9.940.000.
=

2.400.000.

Kanuni Yedek Ak. H.


3.940.000.

AB

2.000.000.

Bor Senetleri H.
2.400.000.

AB

1.798.000.

Mal H.
2.000.000.-

Ak-Yldrm Sanayi ve
Tic. Anonim rt. H.

12.340.000.

7.000.000.

Sermaye H.

Bankalar H.
1.798.000.

1.500.000.

Binalar H.
7.000.000.

42.000.

Alacak Senetleri H.
1.500.000.

9.940.000.

185

2. Ak Sanayi Anonim irketinin Birleme Tasfiyesi Kaytlar:


Kasa H.
Alacaklar H.
Mal H.
Makinalar H.
Sermaye H.
Birikmi Amortismanlar H.
Kanuni Yedek Akeler H.
Birikmi Amortismanlar H.
Makinalar H.

2.000.000.

AK-YILDIRIM Sanayi ve
Ticaret Anonim irketi H.
Kasa H.
Alacaklar H.
Mal H.
Makinalar H.

34.369.600.

Sermaye H.
Kanun Yedek Akeler H.
Hissedarlar H.
/

182.800.
170.000.
28.016.800.
8.000.000.

30.000.000.
4.369.600.

Hissedarlar H.
AK-YILDIRIM Sanati
ve Ticaret Anonim
irketi H.

30.000.000.
2.000.000.
4.369.600.
2.000.000.

182.800.
170.000.
28.016.800.
6.000.000.

34.369.600.

34.369.600.
34.369.600.

Gnlk Defter Kaytlar:


B

Kasa Hesab
182.800.-

28.016 .800.-

Alacaklar Hesab
170.000.

182.800.-

Mal Hesab

28 .016 .800.

8.000.000.

186

170.000.-

Makinalar Hesab
8.000.000.

2.000.000.
6.000.000.
8.000.000.

Birikmi Amort. Hesab

2.000.000.

2.000.000.

Kanuni Yedek Ak. H.


4.369.600.-

30.000.000. 30.000.000.

A B

4.369.600.

Sermaye H.

A B

Ak-Yl. San. ve Tic. A.


Hesab
A

34.369.600.

34.369.600.

Hissedarlar H.
34.369.600.

34.369.600.

AK YILDIRIM SANAY ve TCARET ANONM RKET KURULU KAYITLARI:

Hisse Senetleri H.
Sermaye H.
Hissedardar H.

Yldrm A.. Hissedarlar


z A.. Hissedarlar

36.000.000.

6.000.000.
30.000.000.

36.000.000.
36.000.000

Hisse Senetleri H.
Kasa H.
Bankalar H.
Alacak Senetleri H.
Mal H.
Binalar H.
Bor Senetleri H.
Hissedarlar H.

36.000.000

42.000.
1.798.000.
1.500.000.
2.000.000
7.000.000.

2.400.000
9.940.000

Yldrm A.. His.

Kasa H.
Alacak H.
Mal H.
Makinalar H.
Hissedarlar H.
Ak A.. Hissedar
,
/

182.800
170.000.
28.016.000.
6.000.000.

34.369.600

187

Gnlk Defter Kaytlar:


B

Hisse Senetleri H.

36.000.000.
B

36.000.000.

9.940.000.
34.369.600.

Kasa H.

42.000.
182.800.

A B

1.798.000.-

Alacak Senetleri H.

1.500.000.

Mal H.

A B

2.000.000.
28.016.800.
B

36,000.000.-

A B

Bankalar H.

Sermaye H.

36.000.000.-

Hissedarlar H.

Binalar H.

7.000.000.-

Bor Senetleri H.

AB

2.400.000.
B

Alacaklar H.
170.000.

Makinalar H.

6.000.000.AK-YILDIRIM SANAY ve TCARET ANONM lRKETl


Aktif
TARHL KURULU BLANOSU (TL.) Pasif
Kasa
Bankalar
Alacaklar H.
Alacak Sen. H.
Mal H.
Makinalar H.
Binalar H.
\
Toplam

188

224.800.
1.798.000.
170.000.
1.500.000.
30.016.800.
6.000.000.
7.000.000.

Sermaye H.
36.000.000.
Bor Senetleri H 2.400.000.
Hissedarlar H. 8.309.600.

46.709.600.

Toplam

Yl. A.. H. 3.940.000.z A.. H. 4.369.600.-

46.709.600.

3 Ay sonra hissedarlara taahhtlerinin aan ksmnn denmesi ile ilgili yaplmas gereken gnlk defter kayd:
8.309.600.

Hissedarlar H.
Yldrm A.. His. H.
Ak A.. His. H.

3.940.000.
4.369.000.

Kasa H.

8.309.600,

PROBLEM : 98
Konyada faaliyette bulunan Ak Sanayi ve Ticaret Anonim irketi,
yine ayn yerde ve ayn dalda faaliyet gsteren Baak Anonim irketini
kendisine katmak istemi, bu amala ad geen irket yneticileri ile
pazarla oturmutur.
Her 2 anonim irketin 1 Ocak 1985 deki bilanolar aadaki
gibidir:

Aktif

AK SANAY ve TCARET A..


1 Ocak 1985 Tarihli BLANOSU (TL.)

Kasa
Banka
Mal
Alacak Senetleri
Mteriler
Demirbalar
Makina/Te.
Binalar
Arsa-arazi
Patentler

330.000.
278.000.
384.000.
140.000.
354.000.
120.000.
1.800.000.
1.500.000.
300.000.
360.000.

Toplam

5.566.000.

Sermaye
Kanuni Y. Ak.
Satclar
Bor Senetleri
Birikmi Amort.

Pasif

3.400.000.
600.000.
240.000.
80.000.
1.074.000.

Binalar 750.000.D.balar 24.000.Mak.


300.000.-

Dnem Kr

172.000.
\

Toplam

5.566.000.

189

Aktif

BAAK ANONM RKET


1. 1. 1985 TARHL BLANOSU (TL.)

Kasa
Banka
Mal

Alacak Senetleri
Mteriler
Makinalar
Demirba
Binalar
Arsa /Araziler
Patentler
Toplam

28.000.
646.000.
170.000.
70.000.
130.000.
3.100.000.
40.000.
500.000.
200.000.
160.000.
5.044.000.

Pasif

Sermaye
2 .800.000.
Kanuni Y. Ak.
250.000.
Olaanst Yedek 150.000.
Satclar
400.000.
Bor Senetleri
80.000.
Birikmi Amort. 1 .152.000.
Bina'
100.000.Demirba
32.000.Makina. 1.020.000.-

Dnem Kr
Toplam

212.000.
5 .044.000.

irket yneticileri arasna yaplan grmede B irketinin kasa ve


banka gibi nakit mevcutlar dnda tm aktif ve pasifi A irketine
aadaki deerlerle devredilecek ve A irketi beheri 1.650. TL. s
olan hisse senetlerinden 1.000 adetini B irketine hemen verecektir.

Bilano Kalemi
Binalar
Arsa /Arazi
Makinalar
Patentler
Demirbalar
Mteriler
Alacak Senetleri
Mal

Anlalan
devir deeri
700.000.
600.000.
2.000.000.
90.000.
20.000.
126.000.
68.000.
176.000.

Bilano
net deeri
400.000.
200.000.
2.080.000.
160.000.
8.000.
130.000.
70.000.
170.000.

Toplam

3.780.000.

3.218.000.

Satclar
400.000.
Bor Senetleri 80.000.
480.000.
ToDam

480.000.
3.300.000.

480.000.
2.738.000.

190

(Grld gibi anlalan devir bedeli olan 3.300.000. TL. s


ile bilano net deeri olan 2.738.000. TL. s arasndaki fark ki
562.000. TL. sidir birleme kr olarak ortaya kmaktadr.)
Ak Anonim irketi bu katlma nedeniyle sermayesini 7.000.000.
TL. ya karmaya, bu amala karaca her biri 2.000. TL nominal
deerli 1800 hisse senedinden Ak Anonim irketine 1650 adetini vermeyi planlamtr.
Hisse senetlerinden geriye kalan 150 adetini ise kendi eski ortaklarna ek deme istemeden irkette mevcut kanuni yedekten karlamak suretiyle verecektir. irketin sermaye artrm ve bu katlm
nedeniyle kasadan yapt kurulu giderleri toplam 80.000. TL.
sidir.

STENLENLER

1. Katlma suretiyle sermayesini artran Ak Sanayi ve Ticaret


Anonim irketinin bu ilemden sonraki bilanosunu dzenleyiniz.
2. Ak Anonim irketine katlan Baak Anonim irketinde bu
ilemlerle ilgili tm muhasebe kaytlarn yaparak, ortaklarnn
Ak Anonim irketi orta olduklarn gsteriniz.
ZM

Ak Anonim irketinin Gnlk Defter Kaytlar:


Kasa H.
BankaH.
Mal H.
Alacak Senetleri H.
Mteriler. H.
Demirbalar H.
Makina/Tehizat H.
Binalar H.
Arsa /Arazi H.
Patentler H.
Sermaye H.
Kanun Yedek Akeler H.
Satclar H.
Bor Senetleri H.
Birikmi Amortisman H.
Dnem Kr H.
Al kayd dolaysyle
/

330.000.
278.000.
384.000.
140.000.
354.000.
120.000.
1.800.000.
1.500.000.
300.000.
360.000.

3.400.000.
600.000.
240.000.
80.000.
1.074.000.
172.000.

191

Hisse Senetleri H.
(1.800 adet x 2.000. TL.
hisse senedi)
Sermaye
H.
Sermaye artrm amac ile
1800 adet yeni hisse senedrihrac

3.600.000.

Hissedarlar H.
Hisse Senetleri H.
karlan hisse senetlerinin
taahht edilmesi dolaysyle
/
Binalar H.
Arsa/Arazi H.
Makinalar H.
Patentler H.
Demirbalar H.
Mteriler H.
Alacak Senetleri H.
Mal H.
Bor Senetleri H.
Satclar H.
Hissedarlar H.
(Baak Anonim irketi)
Baak Anonim
irketinin
sermaye
taahhdn
yerine getirmesi dolaysyle

3.600.000.

Kanun Yedek Akeler H.


Hissedarlar H.
denecek Kurumlar Ver
gisi(*) H.
irket ortaklarnn kanun
yedek akeden karlamak suretiyle sermaye
artrmndaki
sermaye
taahhtlerini yerine getirmeleri
/

360.000.

3.600.000.

700.000.
600.000.
.000.000.
90.000.
20.000.
126.000.
68.000.
176.000.

3.600.000.

80.000.
400.000.
3.300.000.

300.000.
60.000.

(*)Kanuni yedek ake kullanld takdirde evvelce vergilendirildii oran ile u anki
oran farkl ise aradaki fark kurumlar vergisi olarak tahakkuk ettirilir. rnekte 300.000.
TL. yedek kakeden daha nce % 25 kesilen kurumlar vergisinin bu sefer % 40 oluu nedeniyle aradaki fark 60.000. TL.

192

/
Kurulu Giderleri H.
Kasa H.

80.000.

Dnem Kr H.
denecek Kurm. Ver. H.

80.000.-

68.800.

68.800.

Byk Defter Kaytlar:


B

Kasa H.

80.000.

330.000.

Mal H.

278.000.-

384. 000.
176. 000.

Mteriler H.

Makina/Tehizat Hes.

Demirbalar H.

Binalar Hes.

1 .500.000.
700.000.

Arsa/Arazi H.

300. 000.
600. 000.

120.000.
20.000.

1 .800. 000.
2 .000. 000.

Alacak Senetleri H.
140.000.
68.000.

354. 000.
126. 000.

Banka H.

Patentler H.

360.000.
90.000.

Sermaye H.

3.400.000.
3.600.000.

Kanuni Yedek Akeler H ,A


360.000.

600.000 .

193

Satclar H.

Bor Senetleri H.

80.000.
80.000.

240.000.
400.000.

B Birikmi Amortismanlar H. A

Hisse Senetleri H.

3.600.000.

68.800.

AB
B

60.000.
68.800.

Mteriler
Alacak Senetleri
Makinalar
Demirbalar
Binalar
Arsa /Arazi
Patentler
Kurulu Giderleri

250.000.278.000.560.000.480.000.208.000.3.800.000.140.000.2.200.000.900.000.450.000.80.000.-

Toplam

9.346.000.

194

172.000.

3. 300. 000 .

300. 000

Kurulu Giderleri Hesab

80.000.

BRLEME SONUCU
AK-BAAK ANONM RKET BLANOSU
(TL.)

Kasa
Banka
Mal

Hissedarlar H.
3 .600 000.

3.600.000.-

B denecek Kurum. Ver. H. A

Aktif

Dnem Kr H.

1.074.000.

Pasif

Sermaye
7.000.000.
Kanuni Yedek Ak. 240.000.
Satclar
640.000.
Bor Senetleri
160.000.
d. Kur. Ver.
128.800.
Birikmi Amor. 1.074.000.
Binalar
Demirba
Makinalar

750.000.24.000.300.000.-

Dnem Kr
Toplam

103.200.

9.346.000.-

Baak Anonim irketinin Kaytlar :


Kasa H.
Banka H.
Mal H.
Alacak Senetleri H.
Mteriler H.
Makinalar H.
Demirbalar H.
Binalar H.
Arsa/Arazi H.
Patentler H.
Sermaye H.
Kanun Yedek Ake H.
Olaanst Yedek H.
Satclar H.
Bor Senetleri H.
Birikmi Amortis. H.
Dnem Kr H.
Hesaplarn al kayd
//
Bina Bir. Amortis. H.
Demirba Bir. Amortis. H.
Makina Bir. Amortis. H.
Binalar H.
Demirbalar H.
Makinalar H.
Sabit kymetlerin net bilano deerini bulmak
iin.
/
Ak Anonim irketi H.
(1.650 adet x 2.000. TL.
hisse senedi)
Satclar H.
Bor Senetleri H.
Arsa/Arazi H.
Binalar H.
Demirbalar H.
Makinalar H.
Mteriler H.
Mal H.
Alacak Senetleri H.
Patentler H.
Birleme Kr/Zarar H.
Ak Anonim irketine Bilanonun devri
/

28.000.
646.000.
170.000.
70.000.
130.000.
3.100.000.
40.000.
500.000.
200.000.
160.000.

100.000.
32.000.
1.020.000.

2.800.000.
250.000.
150.000.
400.000.
80.000.
1.152.000.
212.000.

100.000.
32.000.
1.020.000.

3.300.000.
400.000.
80.000.

200.000.
400.000.
8.000.
2.080.000.
130.000.
170.000.
70.000.
160.000.
562.000.
*
195

Hisse Senetleri H.
Ak Anonim ti. H.
Ak Anonim irketinden alnan hisse senetlerinin
kayd
/

3.300.000.

Dnem Kr /Zarar H.
Birleme Kr/Zarar H.
Kanun Yedek Akeler H.
denecek Kurum. V. H.
Faaliyet dnemi kr ile birleme krna % 40 kurumlar vergisi ile gemite % 25 vergisi denen
kanuni yedeklere % 40
kurumlar vergisi uygulamasndan doan farkn hesabndan.

84.800.
224.800.
50.000.

denecek Kurum. Ver. H.


Bankalar H.
Verginin zamannda den.

359.600.-

Kasa H.
Bankalar H.
/Sermaye H.
Hissedarlar H.
Sermayenin aktarlmas

286.400.

Kanun Yedek Akeler H.


Olanst Yedek Akeler H.
Dnem Kr/Zarar H.
Birleme K/Z H.
Hissedarlar H.
Tasfiye fazlalnn artmas

2.800.000.

200.000.
150.000.
127.200.
337.200.

3.300.000.

359.600.

359.600.

286.400.
2.800.000.

814.400.

Hissedarlar H.
Hisse Senetleri H.
Kasa H.
Hissedarlara hem hisse senedi hem de nakit dattlarak irketin sona ermesi.
/

196

3.614.400.

3.300.000.
314.400.

Byk Defter Kaytlar :


B

28.000.
286.400.
314.400.
B

646. 000.

314.400.

646. 000.

130 .000.

Alacak Senetleri Hes.

3. 100 .000.
B

Demirbalar H.
40.000.
40.000.

150.000.

100.000.
400.000.
500.000.
A

160.000

Kanuni Yedek Ake H. A


50.000.
200.000.
250.000.

Patentler H.
160.000.

2.800.000.

Olaanst Yedek H.
150.000.

500.000.

200.000.

Sermaye H.
2.800.000.

500.000.

1 .020 .000 .
2 .080 .000
3 .100 .000 .

Binalar H.

32.000.
8.000.
40.000.

Arsa-Arazi Hesab
200.000.-

AB

70.000.-

Maknalar H.
3. 100 .000.

359 .600.
286 .400.
646 .000.

70.000.

170.000.-

Mteriler H.
H.
130.000.

Banka H

314.400.

Mal H.
170,000.-

AB

Kasa H.

250.000.
250.000.

Satclar H.
400.000.

400.000.

197

Bor Senetleri

80.000.B

Dnem Kr/Zarar H.

1.152.000.-

Ak Anonim rt. H.
3.300.000.

3.300.000.

212.000.
A

562.000.

Hisse Senetleri H.

3.300.000.

3.300.000.

562.000.

denecek Kur. Ver. H.

359.600.-

1.152.000.-

212.000.

Birleme K/Z Hes.

224.800.
337.200.
562.000.
B

B Birikmi Amortismanlar H. A

80.000.-

84.800.
127.200.
212.000.
B

Hissedarlar H.

359.600.

3.614.400.
3.614.400.

2.800.000.
814.400.
3.614.400.

Yardmc Defter Kaytlar:


B

Bina B. Amor. H.

Demirba B. Amor. H. A
32.000.-

100.000.
B

AB

Makina B. Amor t.

1.020.000.-

PROBLEM : 99
Tamam denmi 3.000 hissesi olan 6.000.000. TL. sermayeli
A Anonim irketi genel kurulu, katlma suretiyle B Anonim irketi ile
birlemeye karar vermitir.
ki irket arasnda yaplan anlamaya gre A Anonim irketinin
Aktif ve Pasifini devir artlan aada gsterilmitir.
198

A Anonim irketi 6.000.000. TL. sermaye ile B Anonim irketine katlacaktr. Bu amala B Anonim irketinin yeni kard
2.000. TL. nominal deerli 3.000 adet hisse senedi, dalan A Anonim irketi hissedarlar tarafndan hisseleri orannda 1 hisse senedi
2.800. TL. zerinden satn alnacaktr. Hissedarlar; A Anonim irketinin Aktif ve Pasifinin devrinden sonra kalan sermaye taahhtlerini
6 ay sonra deyeceklerdir.
A Anonim irketinin katlma kararndan sonra kard bilano
u ekildedir.

Aktif

A ANONM RKETNN
TARHL
KATILMA BLANOSU (TL.)

Kasa
50.400.
Bankalar
986.000.
letme Malzemesi 374.000.
Yedek Paralar
622.000.
Tat Aralar
9.000.000.
Demirbalar
688.000.
Binalar
500.000.
tfa edilen Tahvil 1.326.000.
Toplam

13.546.400.

Sermaye
Kanuni Y. A.
B. Amort.

Pasif

6.000.000.
898.400.
3.396.000.

T. Ara B. Amort. 3.200.000.Demirbalar B. A.


96.000Binalar B. A.
100.000.-

Tahvilli Borlar
Borlar
Toplam

3.000.000.
252.000.
13.546.400.

Aktif ve Pasifin devir artlar


586.000. Bankalar
324.000. letme Malzemesi
604.000. Yedek Paralar
6.460.000. Tat Aralar
552.000. Demirbalar
600.000. Binalar
9.126.000.
1.674.000. Tahvilli Borlar
7.452.000.
252.000. Borlar
7.2OO.OOO.
199

STENILENLER
Yukardaki verilerin altnda A Anonim irketinin birleme
tasfiyesi ve B Anonim irketinin sermayesini artrma ilemleri ile ilgili
gnlk defter ve byk defter kaytlarn yapnz.

PROBLEM : 100
Ylmaz naat ve Ticaret Anonim irketi ile Kaplan Ticaret Anonim
irketi birleerek Ylmaz inaat ve Ticaret Anonim irketini kurmulardr. Birleme ilemi iin yaplan anlama gereince 32.500.000.
TL. sermaye ile kurulacak irkete her iki irketin aktif ve pasifleri
bilano deeri ile devredilecektir. Ayrca yeni kurulan irketin beheri
50.000. TL. nominal deerdeki hisse senetleri ise her iki irketin
ortaklarna sermaye paylar ile orantl olarak datlacaktr. Ayrca
birleme ilemi iin yaplan kurulu giderleride 2.137.500. TL.
sidir.

a) YILMAZ NAAT ve TCARET ANONM RKET


BRLEME BLANOSU
Aktif
Kasa
Bankalar
Alclar
Alacak Senetleri
Mal

Hammaddeler
Binalar
Demirbalar
Tat Aralar
Makinalar
Toplam

200

'

(TL.)
2.093.500.
4.605.000.
600.000.
2.400.000.
2.250.000.
3.000.000.
5.000.000.
3.000.000.
2.250.000.
750.000.
22.948.500.

'

Sermaye
Kanuni Y. A
Adi Yedek Ake
Birikmi Amor.

Pasif
12.500.000.
2.375.000.
2.000.000.
2.105.000.

Bina B. Amort.
300.000.Demirbalar B. A. 90.000T. Aralar B. A. 1.215.000.Makinalar B. A.
500.000.-

Bor Senetleri
Satclar
Toplam

2.418.500.
1.550.000.
22.948.500.

b) KAPLAN TCARET ANONM RKET BRLEME


Aktif
BLANOSU (TL.)
Pasif
Kasa
Bankalar
Alacak Senetleri
Mal
Hammaddeler
Yardmc Maddeler
Toplam

2.000.000.2.252.500.5.005.500.8.815.000.6.403.500.
3.605.000.-

28.081.500.

Sermaye
20.000.000.
Kanuni Y. Ak.
3.000.000.
Kr
5.081.500.
\
Toplam

28.081.500.

C) Sz konusu birleen 2 irketin ortaklarda; irketlerinin yeni


irkete devredilmesinden sonra taahhtlerinin artan ksm nakden tahsil etmek, taahhtlerinin karlanmayan ksmmda nakden demek
suretiyle yerine getireceklerdir.
STENLENLER

1. Ylmaz naat ve Ticaret Anonim irketi ile Kaplan Ticaret


Anonim irketinin birleme ilemi ile ilgili muhasebe kaytlarn yapnz.
2. Ylmaz naat ve Ticaret Anonim irketinin kuruluu ile ilgili
muhasebe kaytlarn yaparak, kurulu bilanosunu dzenleyiniz.

201

YARARLANILABLECEK

KAYNAKLAR

CANOLU, M. Ali, Ortaklklar Muhasebesi, Fatih Yaynevi, istanbul,


1985
CANOLU, M. Ali, irketler Muhasebesi, Baha Matbaas, stanbul,
1974
ABUK, Adem, zml irketler Muhasebesi Problemleri, Uluda
niversitesi Basmevi, Bursa 1983
ABUK, Adem, irketler Muhasebesi Uluda niversitesi Basmevi,
Bursa, 1984
ERDAMAR, Cengiz, Anonim Ortaklklarda Krn Datm ve Vergilendirilmesi, Aaolu Tesisleri stanbul 1984
ERMEZ, THiktvL,irketlerde Kar Datm ve Tedek Akeler, Ervan
Matbaas, stanbul, 1978
EYPGLLER, Saygm, irketler Muhasebesi Vergilendirilmesi ve Mevzuat, Vergi Yaynlar Ankara 1982
HAMAZ, Mazhar, irketler Muhasebesi Problemleri, Ajans-Trk
Matbaas, Ankara, 1961
PAKLAR, Selahattin, Kurumlar Vergisi Kanunu Torum ve Uygulamas,
Ufuk Matbaas, stanbul 1982
SHAY, Jale, irketler Muhasebesine ait Problemler ve zmleri, AjansTrk Matbaas, Ankara, 1961
TUNCATAY, Kemal, Ticaret irketleri Muhasebesi, Banur Matbaas,
Ankara, 1970

203

Prof. Dr. LTF AKICI'nn


YAYIMLANMI KTAPLARI
1- Sanayi letmelerinin Kurulu Yeri Seimmde Ulatrma
Masraflarnn Yeri ve nemi
Ankara niversitesi Basmevi, 1968 Ankara
2- Maliyet Muhasebesi Problemleri
Ankara niversitesi Basmevi, 1971 ve 1974, Ankara
3- Sanayi letmelerinde Rantabilite ve Rantabilite ile lgili
Sorunlar
Ankara niversitesi Basmevi, 1973 ve 1982, Ankara
4- letmelerde Ambalaj ve Ambalajlama Alanndaki Gelimeler
Ayyldz Matbaas, 1973 Ankara
5- letmelerde Ambalajn Fonksiyonlar, Ambalajcln
Gelimesi-Avrupa Ekonomik Topluluu ve Trkiye
Nve Matbaas, 1975 Ankara
6- zmlerle Muhasebe Problemleri
Ajans-Trk Matbaaclk Sanayii, 1975 ve 1980
7- Sanayi letmelerinde Kra Gei Analizleri
Ayyldz Matbaas 1975, Ankara
8- Tama Kaplar le Zincirleme Tamaclk (Kontcynerle
Kombine Tamaclk)
Ankara niversitesi Basmevi, 1978, Ankara
9- Sanayi letmelerinde zml Maliyet Muhasebesi Problemleri
Ankara niversitesi Basmevi, 1984, Ankara
10- Trk Ekonomisi zerine Dnceler
Ankara niversitesi Basmevi, 1984, Ankara
11- Mfettilik ve Uzmanlk Meslek Giri Snavlarna Hazrlayc
rnek zmlerle Muhasebe Problemleri
Ankara niversitesi Basmevi, 1985, Ankara
12- rnek zmlerle irketler Muhasebesi Problemleri
Ankara niversitesi Basmevi, 1986, Ankara.

Fiyat : 500 TL.

Вам также может понравиться