Вы находитесь на странице: 1из 17

oydwfwdkufyGJ

(vDeif - 1899)

r=umao;cifESpfrsm;twGif; k&Sm;rSm tvkyform;oydwfawGjzpfwm


tvGefpdwfvmw,f? pufr_xGef;um;wJh jynfe,fwdkif;rSm oydwfawG
ayguzf mG ;vmygw,f? r@}u;D awGrmS oydww
f u
kd yf aJG wG qufwu
kd yf ?J &yfw,f
vdk@udk r&Sdbl;? 'gha=umifh oydwfawG&J@ ta&;ygr_/ oydwfwdkufyGJrsm;udk
vrf;!ew
f ehJ nf;emeJ@ qd&k ,
S v
f pfrsm; oydww
f u
kd yf x
JG J yg0ifa&;wm0efpwJh
jy\emawGukd vlwef;pm;todE;kd =um;wJh tvkyo
f rm;rsm;eJ@ qd&k ,
S v
f pf
rsm; aqG;aEG;ajymqdw
k m obm0uspmG yJ rsm;jym;vSygw,f?
'Djy\emawGtay: u|efawmfwdk@ b,fvdkjrifw,fqdkwmudk
&Si;f jyvdyk gw,f? yxrtydik ;f rSm tvkyo
f rm;v_y&f mS ;r_}uD;twGi;f oydwf
wdkufyGJrsm;&J@ ta&;ygr_udk t=urf;zsif; ajymygr,f? 'kwd,tydkif;rSm
k&mS ;Edik if &H @J oydww
f m;qD;ESrd ef if;a&;Oya'rsm;ta=umif; aqG;aEG;ygr,f?
wwd,tydik ;f rSm k&mS ;Edik if rH mS oydww
f u
kd yf JG qifEcJ$ yhJ /kH qifEaJ$ eyHek @J tod
Ed;k =um;wJh tvkyo
f rm;rsm;taeeJ@ oydwaf wGtay: b,fvo
kd abmxm;
oifyh w
kH @kd ukd aqG;aEG;ygr,f? 'Daqmif;yg;rSm yxrydik ;f udo
k m aqG;aEG;xm;
1

vDeif
w,f?
OD;pGm oydwaf wG ayguzf mG ;/ us,jf yef@vm&wJh ta=umif;&if;udk
=unf&h atmifyg? ud,
k yf ikd t
f awG@tuHt&jzpfap/ wqifph um; od@k r[kwf
owif;pmrsm;rS od&csut
f &jzpfap oydwt
f a=umif; acgi;f xJay:vmol
wdik ;f csucf si;f pOf;pm;rdrmS u puf}kH uD;awG wnfaqmufxm;wJ/h rsm;jym;
vmwJh ae&mawGrmS oydwaf wG ayguzf mG ;us,jf yef@=up+ryJ gvm; qdw
k mygy?J
tvkyform;&mcsD (wcsdK@qdkaxmifcsD) &SdwJh pufHk}uD;wdkif;vdkvdk oydwf
wdkufyGJay:zl;wmcsnf;yJ? [dkwkef;u k&Sm;rSm pufHk}uD;awG rrsm;cifu
oydwjf zpfwmvnf; rrsm;ygb;l ? 'gayrJh pufrZ_ ekH ,fa[mif;awGe@J r@opf
&GmopfawGrmS puf}kH uD;awG tvsit
f jref ay:ayguv
f mwJh tcsed u
f p+yD;
oydww
f u
kd yf aJG wGvnf; r=umr=um ay:vmygw,f?
puf}kH uD;rsm;&J@ ukex
f w
k v
f yk af &;pepfu bma=umifrh sm; oydwf
awGukd ay:ayguaf pwmygv?J t&if;&Sipf epfu tvkyo
f rm;eJ@ tvky&f iS f
=um; wdu
k yf q
JG ifru
_ kd rkcsay:ayguaf pvd@k ygy?J aemuf+yD; ukex
f w
k v
f yk rf [
_ m
t}u;D pm;qefvmwJh tcgrmS tqdyk gwu
kd yf q
JG ifr[
_ m oydwq
f w
kd o
hJ mefe@J
jzpfudkjzpfvm&wma=umifhygyJ?
'gukd &Si;f jyyg&ap?
ajr,m/ pufHk/ tvkyfud&d,mpwmawGudk vufwqkyfpm
ajr,mydkif&Sifrsm;/ t&if;&Sifrsm;u ydkifqdkif+yD; vltrsm;pk}uD;uawmh
bm"erS rydkifqdkif odk@r[kwf "etenf;i,fr#om ydkifqdkif=uwJhtwGuf
tvkyo
f rm;tjzpf tiSm;tvkyf vky=f u&wJh vlrp_ epfukd t&if;&Sipf epfv@kd
ac:a0:ygw,f? ajr&Siaf wG/ pufykH ikd &f iS af wGu tvkyo
f rm;awGuikd mS ;+yD;
tzHzk akH om ypPn;f rsm;udk xkwv
f yk cf ikd ;f um aps;uGurf mS a&mif;cs=uw,f?
pufykH ikd &f iS af wGu tvkyo
f rm;udk ole@J o@l ro
d m;pk raoHw
k r,fvyk cf om
ay;w,f? tvkyo
f rm;&J@vyk t
f m;u zefw;D vdu
k w
f w
hJ efz;kd awGxu
J tJ'D
vkycf rStyaom wefz;kd awG[m tjrwfaiGtjzpf pufykH ikd &f iS &f @J tw
d u
f yfxJ
2

oydwfwdkufyGJ
a&mufoGm;w,f? t&if;&SifpepfatmufrSm vltrsm;pk}uD;[m olwyg;
twGuf tcpm;vkyaf e=u&olawGyg? rdrt
d wGuf vkyaf e=u&wm r[kwyf g?
vkyfc&zdk@ta&; tvkyf&SifawGtwGuf vkyfae=u&wmyg? tvkyf&Sif
qdw
k muawmh vkycf av#mah y;zd@k t+rJwrf;u;pm;aerSmayg?h vkycf av#mch s
Edik af v tjrwfy&kd av jzpfwmud;k ? tvkyo
f rm;bufuqd&k ifvnf; rdom;pk
aumif;aumif;av; 00vifvifav; pm;Edkifzdk@/ tdrfaumif;aumif;rSm
aeEdik zf @kd / olrsm;0wfovdk 0wfEikd zf @kd wwfEikd o
f r# vkycf tjrifq
h ;kH &atmif
u;pm;=uwmygy?J 'ga=umifh tvkyf&Sife@J tvkyform;=um;rSm vkyfceJ@
ywfoufwJh ydyuQ t+rJ&Sdaewmyg? tvkyf&Sif[m oluufwJh tvkyf
orm;udk vGwfvyfpGmiSm;&rf;Edkifwma=umifh aps;taygqHk; vkyfom;udk
&SmiSm;wmygy?J tvkyo
f rm; (vkyt
f m;ydik &f iS )f wa,muftaeeJ@uvnf;
ud,
k f uufwhJ tvky&f iS u
f kd vGwv
f yfpmG a&G;jc,f tiSm;vkyEf ikd w
f ma=umifh
vkyfctrsm;qHk;ay;wJh tvkyf&Sifudk &SmvkyfwmygyJ? tvkyform;[m
tvkyfudk awmrSmyJ&Sm&Sm/ r@rSmyJ&Sm&Sm ajr&Sif/ vlcsrf;omolaX;/
uefxdu
k q
f o
JG /l pufykH ikd &f iS f pwmawGe@J vkycf tenf;trsm; aps;pum;
ajym&p+rJy?J vkycf jy\emrSm wdu
k yf q
JG if&p+rJy?J
'gayrJh tvkyform;wa,mufcsif;[m 'DwdkufyGJudk qifE$J
atmifjrifEikd yf g&@J vm;? v,form;awG[m ud,
k v
hf ,f,mvkyif ef;ysuv
f @kd
r@wuf odk@r[kwf pufHkawGqD a&$@ajymif;tvkyfvkyfae=uwmjzpfvdk@
tvkyform;ta&twGufu wdk;wdk;vmaew,f? ajrydkif&SifawG/ pufHk
ydik &f iS af wGu tvkyo
f rm;ae&mrSm pufypPn;f awG tpm;xd;k oH;k oH;k vm
ae=uw,f? 'Dawmh r@awGrmS tvkyv
f ufrahJ wG/ awmrSm qif;&Jom;awG
rsm;rsm;vmaew,f? xrif;r0wJhvlawG rsm;vmawmh vkyfcawGvnf;
avsmv
h u
kd v
f mw,f? vkyo
f m;wOD;csi;f tzd@k tvky&f iS ef @J wdu
k yf q
JG ifa&;[m
rjzpfEikd af wmhb;l ? tvkyo
f rm;u vkycf rsm;rsm;awmif;&if od@k [w
k f vkycf
av#mw
h m rauseyf&if tvky&f iS u
f tvkyo
f rm;udk rvkycf six
f u
G af yg?h
3

vDeif
pufHk*dwf0rSm vkyfcenf;enf;eJ@ 0rf;yef;womvkyfr,fh/ xrif;awmif
r0wJv
h al wG trsm;}uD; apmifah ew,f vd@k ajymawmhwmygy?J
vlawG[m qif;&JwiG ;f eufae=uw,f? r@awG/ &GmawGrmS tvkyf
vufrJhawG t+rJawmifvdkyHkaew,f? pufHkydkif&SifawG vufxJrSmvnf;
tjrwftpGef;awmifvdk yHkaew,f? tvkyf&Sifuav;awGvnf; olaX;
olu,f}uD;awG&J@ z,f&Sm;r_cHae&w,f? 'DvdktajctaerSm tvkyf
orm;wOD;csi;f tzd@k t&if;&Sief @J &ifqikd &f mrSm vH;k 0pGr;f tm;rJh jzpf&ygw,f?
tvkyf&Siftzdk@usjyefawmh tvkyform;udk jym;jym;0yfaeatmif zdxm;
Edik +f yD; ol@uo
kd mru ol@ZeD;/ om;orD;rsm;udyk g aus;u|ev
f kd yifyifyef;yef;
tvk y f v k y f a pEd k i f y gw,f ? tvk y f o rm;tcG i f h t a&;w&m;Oya't&
tumtuG,rf &ao;wJh vkyif ef;awGrmS / t&if;&Siaf wGukd rckcEH ikd af o;wJh
vkyif ef;awGrmS tvkycf sed f tvGet
f u|&H n
S =f umwm/ wcsKd @q&kd if 17 rS 19
em&Dxd &Snf=umwmudk awG@&ygw,f? 5 ESpf 6 ESpft&G,f uav;awG
vkyfief;cGifrSm rcsdrqHh vkyfae=uwm awG@&ygw,f? wjznf;jznf;
iwfao&awmhr,fh tvkyo
f rm;xk}uD;udk awG@ae=u&ygw,f? Oyrm ud,
k hf
tdrfxJrSmae&if; t&if;&SifawGtwGuf tvkyfvkyfae&wJh tvkyform;
awGukd =unfyh g? wjcm;OyrmawGvnf; trsm;}uD;yg? tvkyo
f rm;awG[m
tefwkwdkufyGJ rqifEdkifao;oa&G@ odk@r[kwf tvkyf&SifawG&J@ xifovdk
yrlra_ wGukd uef@owfwhJ Oya'rsm;&J@umuG,rf u
_ kd r&ao;oa&G@uawmh
t&if;&Sipf epfatmuf&dS vkyo
f m;jynfoal wGtay: zdEydS rf [
_ m aus;u|ef
pepfatmufrmS xufawmif jyif;xefygao;w,f? 'Dawmh tvkyo
f rm;awG
[m tqHk;pGefb0tysufrcHEdkifvdk@ kef;uefwdkufyGJqifr_awG vkyfvm
=uw,f? tvkyo
f rm;wOD;csi;f pDqw
kd m vH;k 0pGr;f tm;rJw
h ,f? "et&if;&J@
zdEydS rf a_ tmufrmS ol[m b0ysurf ,ft
h EW&m,f t+rJ&w
dS ,fqw
kd m tvkyf
orm;awG jrifvmwmeJ@tr# tvky&f iS af wGukd vufwt
JG efwq
k ef@usi=f u
ygawmhw,f? 'Dvekd @J tvkyo
f rm;oydwaf wG pay:vm=uwmyg? tpydik ;f rSm
4

oydwfwdkufyGJ
oydwaf rSmuf tvkyo
f rm;awG[m wdu
k yf yJG ef;wdik u
f kd rjrif=uwm rsm;yg
w,f? bma=umifh wdkufyGJqif&ovJqdkwJh todpdwf"mwfvnf; csdK@wJh
ae=uao;vd@k yg? 'ga=umifh pufypPn;f awG du
k cf sKd ;/ pufakH wGukd zsuq
f ;D zd@k
avmufyJ od=uygw,f? olwdk@a'goawGudk pufHkydkif&SifawGodatmif
jycsifwmavmufygyJ? rcHEdkifavmufatmif qdk;0g;wJhtajctaeuae
kef;xGufzdk@ olwdk@&J@ pkaygif;tiftm;udk prf;oyfoHk;=unfhaewJhoabm
avmufygyJ? rdrdwdk@tajctae bmvdk@'Davmufawmif qdk;0g;aeovJ/
bmtwGuf wdu
k yf q
JG ifoifo
h vJqw
kd m em;rvnf=uao;vd@k yg?
Edik if w
H ikd ;f rSm tvkyo
f m;awG&@J a'goqdw
k m [dw
k p'Dwp tefwrk _
toGifeJ@ pwifazmfjy=uwmcsnf;ygyJ? k&Sm;u ykvdyfeJ@ pufHkydkif&SifawG
uawmh 'grsKd ;udk qlyrl _ rsm;vd@k ac:a0:=uygw,f? Edik if w
H ikd ;f rSm tJ'v
D kd
[dkwp'Dwp tefwkr_rsm;uwqifh tenf;eJ@trsm; +idrf;csrf;pGmqifE$JwJh
oydwrf sm; jzpfay:wm&So
d vd/k tvkyo
f rm;vlwef;pm; vGwaf jrmufa&;
taxGaxGwu
kd yf }JG uD; jzpfay:wmvnf; &Sw
d wfygw,f?
tvkyo
f rm;oydwaf rSmufrr_ sm; (od@k r[kwf tvky&f yfqikd ;f r_rsm;)
[m tvkyo
f rm;vlwef;pm;&J@ wdu
k yf t
JG wGuf bmrsm;ta&;}uD;ygovJ?
'Dar;cGe;f udk ajzqdzk @kd q&kd if oydww
f u
kd yf t
JG a=umif; jynhjf ynfph pkH akH jymjyOD;rS
jzpfygr,f? tvkyform;&J@vkyfcqdkwm tvkyf&SifeJ@tvkyform;=um;
oabmwlq;kH jzwfwmyg? tvky&f iS f vkycf rav#mah pzd@k od@k r[kwf wd;k ay;
apzd@k tvkyo
f rm;wa,mufcsi;f taeeJ@ vH;k 0ajymtm;/ wGe;f aqmftm;
&Sdwmr[kwfbl;? 'ga=umifh tvkyform;awG vufwGJyl;aygif;+yD; rdrdwdk@
vdkvm;csufawG awmif;qdk=urS jzpfr,fqdkwm xif&Sm;ygw,f? oydwf
wdu
k yf aJG wG qifE=J$ u&awmhrmS jzpfygw,f? t&if;&Sipf epfusio
hf ;kH wJh Edik if H
wdik ;f rSm tvkyo
f rm;oydwq
f w
kd m ay:aygupf +rJygy?J Oa&myEdik if aH wGrmS yJ
jzpfjzpf/ tar&duefrmS yJjzpfjzpf rdrw
d @kd rnD!w
G &f if bmtiftm;pGr;f yum;rS
r&Sb
d ;l qdw
k m tvkyo
f rm;awG cHpm;od&=dS uw,f? tvky&f iS rf sm;udk tefwk
5

vDeif
r,fqdk&if tcsif;csif; vufwGJ+yD; oydwfarSmufzdk@/ oydwfeJ@zdtm;ay;zdk@
uvGv
J @kd wjcm;enf; r&Syd g? t&if;&Sipf epf zG@H z;vmwmeJ@tr#/ puf}kH uD;awG
tvsit
f jref ay:ayguv
f mwmeJ@tr#/ t&if;&Siu
f av;awGukd t&if;&Sif
}uD;awGu z,fxw
k v
f mwmeJ@tr# tvkyo
f rm;awG pkaygi;f ckcH ek ;f uefz@kd
ydkrdkta&;w}uD;vdktyfvmygw,f? bmvdk@vJqdkawmh tvkyfvufrJhawG
wdk;yGm;vmvdk@? (vkyfctenf;qHk;ay;+yD;) ukefypPnf;awG aps;taygqHk;
xkwv
f yk Ef ikd af &;twGuf t&if;&Siaf wGt=um; yifqikd rf a_ wG tonf;toef
jzpfvmvdk@? aemuf+yD; pufr_vkyfief;u rwnfr+idrfjzpfvm/ pDyGm;a&;
uyfawGvnf; ydjk yif;xefvmvd@k jzpfygw,f? pufykH ikd &f iS af wGqw
kd mu pufr_
vkyif ef;awG }uD;xGm;jzpfxeG ;f aecsed rf mS tjrwftpGe;f awG t}uD;tus,f
&aeayr,fh tvkyo
f rm;awGukd cGaJ 0cHpm;apzd@k rpOf;pm;=uygb;l ? 'gayrJh
tusyt
f wnf;qdu
k v
f mcsed rf mS awmh qH;k H;_ r_awGukd tvkyo
f rm;awGtay:
yHck suscaH pzd@k u;pm;=uygw,f? t&if;&Sipf epfrmS tvkyo
f rm;oydwaf wG
&Sad ezd@k vw
kd ,fqw
kd m Oa&myrSm vlwikd ;f todtrSwf yvm&wJt
h ajctae
a&mufvmvdk@ oydwfarSmufwmudk Oya't& rwm;jrpfawmhwmyg?
u|efawmfwdk@ k&Sm;rSmyJ &ufpuf=urf;uwfvSwJh oydwfESdrfOya'awG
wnf+rJaeao;wmyg?
oydww
f u
kd yf q
JG w
kd m t&if;&Siv
f @l tzG@J tpnf;&J@ yifu,
kd v
f uQ%m
t& ay:aygufvmwmyg? 'gayrJh t&if;&Sifpepf}uD;udk tvkyform;awG
pwifqef@usiw
f u
kd af e+yDqw
kd mudk oydww
f u
kd yf aJG wGu azmfjyaewmvnf;
jzpfygw,f? csrf;omu,f0wJh t&if;&Sifrsm;udk "erJhtvkyform;rsm;u
wOD;csif;pDyJ &ifqdkifaew,fqdk&if tvkyform;awG vHk;0u|efycHae&wJh
tajctaeudk jyowmyg? 'gayrJh "erJt
h vkyo
f rm;awG aoG;pnf;nD!w
G f
=uwJh tcgrmS awmh tajctaeu rwlawmhygb;l ? t&if;&Siaf wG[m olw@kd
ydik q
f ikd w
f hJ tvkyu
f &d ,
d mawG/ uke=f urf;awGtay: vkyt
f m;pdu
k x
f w
k +f yD;
"eOpPmtopfawG wdk;yGm;ay;zdk@ oabmwlwJh tvkyform;udkom
6

oydwfwdkufyGJ
&SmrawG@ygu b,fv"kd eOpPmrS t&if;&Siaf wGtzd@k tusKd ;rjzpfxeG ;f apygb;l ?
tvkyo
f rm;awG[m t&if;&Siaf wGe@J wOD;csi;f oD;oef@pyD J qufqyH wfouf
aeae&oa&G@awmh a&ra&mwJah us;u|eaf wG jzpf+rJjzpfaewmygy?J xrif;
wvkwfpm;&zdk@ta&; olwyg; tjrwfxGufatmif r&yfrem; tvkyf
vkyfae=u&wJhb0/ xm0pOfusdK;EGHae&wJh tcpm;aus;u|efb0tjzpfe@J yJ
ae=u&rSmyg? 'gayrJh tcsif;csif;vufwGJ+yD; rdrdwdk@vdkvm;csufawGudk
azmfxkwf/ aiG&Sifa=u;&SifawGudk tnHhcHzdk@ jiif;qdkvdkufwJh tcgrSmawmh
tvkyform;awG[m aus;u|efawG r[kwfawmhbJ wu,fhvlom;awG
jzpfvmyg+yD? olwdk@vkyfwJhtvkyf[m vufwqkyfpm uyfyg;aumifawG
csr;f omapzd@k oufoufr#r[kw/f tvkyv
f yk o
f al wG vlvo
kd v
l akd eEdik af pzd@k
twGufvnf; jzpfoifha=umif; awmif;qdkvm=u+yD/ aus;u|efawG[m
t&Sio
f cifjzpfvakd =umif;/ ajr&Sit
f &if;&Siaf wGtvdq
k ENtwdik ;f r[kwb
f J
tvkyv
f yk o
f al wG yifu,
kd q
f ENtwdik ;f om aexdik v
f yk u
f ikd o
f mG ;vdak =umif;
wifjyawmif;qdv
k mwJo
h abmawGyg? 'ga=umifh oydww
f u
kd yf aJG wG[m t+ryJ J
t&if;&SifawG&J@pdwfxJudk a=umufpdwfoGif;ay;ygw,f? t&if;&SifawG&J@
}uD;pd;k r_ukd udik v
f y_ v
f u
kd w
f ma=umifyh gy?J tvkyo
f rm;vlwef;pm;ta=umif;
zG@J xm;wJh *smreftvkyo
f rm;oDcsi;f wyk'x
f u
J vdk pGr;f tm;}uD;wJh oifw@kd
vufawGu apcdkif;&if vnfaewJhbD;awGtm;vHk; &yfqdkif;ukefrSmyg?
wu,fv
h ufawG@rmS vnf; 'Dvykd gy?J pufakH wG/ ajr&Si&f @J v,fawG/ pufawG/
&xm;vrf;awGpwJh t&mtm;vH;k [m puf,EW&m;}uD;wck&@J bD;awGvykd gy?J
'D,EW&m;}u;D [m ypPn;f trsKd ;rsKd ;udk xkwv
f yk w
f ,f? tacsmudik w
f ,f? vd&k m
a'oa&mufatmif ydk@ay;w,f? 'D,EW&m;}uD;udk vnfywfay;aewmu
tvkyo
f rm;awGyg? Oyrm ajrudk xGe,
f ufw,f? owWKawG xkww
f ,f?
pufakH wGxrJ mS ukeyf pPn;f awG xkwv
f yk w
f ,f? tdraf wG/ pufcef;awG/ &xm;
vrf;awG aqmufw,f? tvkyo
f rm;awG tvkyv
f yk zf @kd jiif;qefvu
kd w
f meJ@
'D,EW&m;}uD; wckvHk; &yfqdkif;oGm;awmhrSmygyJ? oydwfwdkufyGJwdkif;u
7

vDeif
t&if;&Siaf wGukd pdwx
f rJ mS wu,ft
h &Sio
f cifu igw@kd r[kwyf guvm;/
olwdk@&J@ tcGifhta&;awGudk us,fus,favmifavmif ajymvmaewJh
tvkyo
f rm;awGom wu,ft
h &Sio
f cifawGygvm;qdw
k m owd&apw,f?
oydww
f u
kd yf w
JG ikd ;f u tvkyo
f rm;awGukd pdwx
f rJ mS igw@kd &@J taetxm;u
ar#mv
f ifch surf [kwyf gvm;/ igw@kd vkd b0wlawG trsm;}uD;ygvm; qdw
k m
udkvnf; owd&apygw,f? oydwfwdkufyGJrsm;u oydwfwyfom;rsm;
ud,
k w
f ikd t
f ay:a&m teD;tem;u pufakH wG od@k r[kwf uwl pufkH
awG&@J tvkyo
f rm;rsm;tay:rSmyg }uD;rm;pGm *,ufu
kd w
f mudk =unfyh g?
omref +idr;f csr;f csed af wGrmS tvkyo
f rm;[m bmrSajymraebJ ol@tvkyf
olvyk af ewmygy?J tvky&f iS ef @J vnf; twdu
k t
f cH vkyrf aeygb;l ? ol@b0
tajctae ta=umif;vnf; ajymraeygbl;? oydwfwdkufyGJumvawG
rSmawmh ol@vv
kd m;csuaf wG toHus,u
f s,f ajymvmygw,f? tvky&f iS f
awGuv
kd nf; olcpH m;cJ&h wJh rw&m;r_awGukd jyefajymvmygw,f? ol[m
ol@wOD;csi;f b0/ ol@vyk cf ta=umif;avmufyJ pOf;pm;aewm r[kwaf wmh
bJ ol@vykd J tvkyu
f &d ,
d mawGab;csum tvkyo
f rm;ta&;twGuf ole@J
twl tcuftcJra=umufbJ wdu
k yf 0JG if=uwJh ol@vyk af zmfuikd zf uftm;vH;k
ta=umif;udyk g pOf;pm;ygw,f? oydww
f u
kd yf w
JG ikd ;f rSm tvkyo
f rm;rsm;[m
tcuftcJawG trsm;}uD; &ifqikd =f u&wwfygw,f? ppfy}JG uD;awG twGi;f rSm
om awG@&wwfwJh rdom;pkiwfjywfr_/ tvkyfywfr_/ r=umc% tzrf;
tqD;cH&r_/ ud,
k t
hf rd u
f ,
kd t
hf vky&f &dS muae xGucf mG &r_pwJh a=umufruf
zG,f tcuftcJawGe@J &ifqikd &f wwfygw,f? 'Dvkd 'kuaQ wG b,favmufyJ
rsm;ygap? ud,
k v
hf yk af zmfuikd zf ufawGukd pGe@f cmG +yd; tvky&f iS rf sm;eJ@ tay;
t,lvyk o
f mG ;=uolawGuakd wmh olw@kd txifao;=uygw,f? oydwq
f w
kd m
tcuftcJ b,favmufyJrsm;rsm; awG@&ygap/ oydwfay:vm&if teD;
tem;u puft
kH vkyo
f rm;awG[mvnf; ud,
k v
f b
kd 0wlawG wdu
k yf 0JG ifae
=uwm awG@&wmeJ@ owWad wG ude;f atmif;vmygw,f? "e&Siw
f a,muf
8

oydwfwdkufyGJ
udk OD;csKd ;zd@k twGuf 'kut
Q rsm;}uD;awmifch EH ikd o
f rl sm;[m "e&Siv
f w
l ef;pm;
w&yfvHk;&J@ =oZmtm%mudkvnf; dkufcsdK;Edkif=urSmyg vdk@ qdk&S,fvpf
oabmw&m;q&m}uD; tdef*,fu t*Fvdyftvkyform; oydwfrsm;
ta=umif; aqG;aEG;&if; ajymcJhzl;ygw,f? pufHkwckcku oydwfparSmuf
vdkufwmeJ@ usefwJhpufHkawG trsm;}uD;rSm oydwfawG csufcsif;vdkuf
arSmufwm jzpfavh&Sdygw,f? oydwfwdkufyGJawG&J@ pdwf"mwfa&;&m
v$rf;rdk;EdkifpGrf;u }uD;rm;vSyguvm;? useftvkyform;awGtaeeJ@
ud,
k v
f b
kd 0wl&aJ bmfawG aus;u|et
f jzpf rae=uawmhbJ vlcsr;f omawGe@J
&ifabmifwef; x&yfjyvdu
k w
f m awG@&wJt
h cg t}uD;tus,f tm;wuf
=u&yguvm;? oydwfwdkufyGJwdkif;u tvkyform;awG[m qdk&S,fvpf
pepfta=umif; rpOf;pm;csifvnf; pOf;pm;vmrd=uygw,f? "et&if;&J@
zdEydS rf a_ tmufu vGwaf jrmufa&;twGuf qifEw
J$ hJ tvkyo
f rm;vlwef;pm;
w&yfv;kH &J@ wdu
k yf t
JG a=umif;vnf; rawG;csiv
f nf; awG;vmrd=uygw,f?
jzpfavh&w
dS muawmh oydw}f uD;}uD; rjzpfymG ;cifrmS pufw
kH ckc/k pufru
_
wckck od@k r[kwf r@wr@&@J tvkyo
f rm;awG[m qd&k ,
S v
f pfpepfta=umif;
rodoavmuf/ rpOf;pm;rdcJhoavmufygyJ? 'gayrJh oydwf}uD;t+yD;rSm
tvkyo
f rm;awG=um;rSm tpktzG@J av;awG tv#Kd v#Kd us,u
f s,jf yef@jyef@
ay:ayguv
f m+yD; qd&k ,
S v
f pfjzpfvmwJh tvkyo
f rm;awG rsm;jym;vmwwf
ygw,f?
tvky&f iS af wG&@J tiftm;u b,fuvmovJ? tvkyo
f rm;awG
&J@tiftm;u b,fuvmovJqdkwm tvkyform;awG oabmayguf
atmif oydww
f u
kd yf u
JG oif=um;ay;ygw,f? ud,
k t
hf vky&f iS t
f a=umif;
avmufyJ pOf;pm;raezdk@/ udk,fhab;u vkyfazmfawGta=umif;avmufyJ
pOf;pm;raezdk@/ tvkyf&Siftm;vHk;/ t&if;&Sifvlwef;pm;w&yfvHk;/ tvkyf
orm;vlwef;pm;w&yfv;kH ta=umif;yg pOf;pm;=uzd@k oif=um;ay;ygw,f?
tvkyo
f rm;rsKd ;qufaygi;f rsm;pGmwd@k &@J vkyt
f m;tay:u tjrwfoef;aygi;f
9

vDeif
rsm;pGm &&Scd +hJ yD;jzpfwhJ pufykH ikd &f iS [
f m rjzpfpavmufvyk t
f m;cav; wd;k
ay;zdk@ wGef@wdkwwf+yD; vkyfcudkxyfav#mhzdk@awmif u;pm;wwfygw,f?
tvkyo
f rm;awGbufu rauseyfv@kd tefwv
k m&ifvnf; pufykH ikd &f iS [
f m
axmifaygif;rsm;pGmaom rdom;pkawGudk iwfjywfvrf;ay:a&mufatmif
pGef@ypfwwfygw,f? 'gawGudk awG@awG@ae&wJhtcg t&if;&Sifvlwef;pm;
w&yfv;kH [m tvkyo
f rm;vlwef;pm;w&yfv;kH &J@ &efoyl guvm;? rdrw
d @kd
ud,
k u
f o
kd m tm;ud;k +yD; wpnf;wvH;k wnf; wdu
k yf 0JG ifrS jzpfrmS ygvm;vd@k
tvkyo
f rm;awG&@J pw
d x
f rJ mS &Si;f &Si;f vif;vif; jrifvmygw,f? tawG@&
rsm;wmuawmh pufykH ikd &f iS [
f m tvkyo
f rm;awGukd vSnjhf zm;zd@k / ol@u,
kd f
ol aus;Zl;&SifyHkpHzrf;zdk@ twwfEdkifqHk;u;pm;wwfygw,f? tay;t,l
enf;enf;yg;yg;vky/f nmwmygaw; uwdawGay;+yD; tvkyo
f rm;awGtay:
aoG;pkyaf ewJt
h csuu
f kd zH;k uG,zf @kd u;pm;wwfygw,f? oydww
f u
kd yf JG jzpf
vdkufwmeJ@ 'DvdrfnmzHk;uG,fr_awGudk csufcsif;yGifhusapwmcsnf;ygyJ?
rdrdwdk@&J@ aus;Zl;&Sif qdkol[m odk;a&cHxm;wJh 0HykavG}uD;ygvm;vdk@
tvkyo
f rm;awG jrifvu
kd =f uwmcsn;f ygy?J
oydww
f u
kd yf aJG wGa=umifh tvkyo
f rm;awG[m t&if;&Sirf sm;&J@
obm0udk awG@jrifvm&Hrk u tpd;k &eJ@Oya'awG&@J oabmobm0udyk g
awG@jrifvm&ygw,f? pufHkydkif&SifawGu igwdk@[m tvkyform;awG&J@
aus;Zl;&SifawGyJqdkwJh yHkpHzrf;zdk@ u;pm;ovdkyJ/ tpdk;&t&m&Sdrif;rsm;eJ@
olw@kd aemufvu
kd af wGuvnf; Zmbk&ife@J Zmtpd;k &[m pufykH ikd &f iS f tusKd ;
a&m/ tvkyform;tusdK;yg bufrvdkufbJ vdkvm;w,fqdkwm tvkyf
orm;awGudk t,HkoGif;=uwmygyJ? tvkyform;qdkwmu Oya'awG
bmawG em;vnfwmvnf; r[kwf? tpdk;&t&m&SdawG/ txl;ojzifh
t&m&Sd}uD;awGeJ@ tquftqH&Sdwmvnf;r[kwfawmh olwdk@ajymor#
,Hkvdkuf=uwm rsm;ygw,f? a[m tvkyform;oydwf jzpfvmyg+yDwJh?
oufqikd &f m tpd;k &tkycf sKyfa&;r;awG/ pufpkH pfaq;a&;r;awG/ ykvyd af wG/
10

oydwfwdkufyGJ
ppfwyfawG pufHkudk a&mufvmygava&m? tvkyform;awG Oya'
csdK;azmufw,f jzpfoGm;ygava&m? tvkyf&SifawG pka0;+yD; vkyfcawG
b,fvakd v#m=h ur,fqw
kd m ajAmifaqG;aEG;zd@k usawmh Oya'u cGihf yygowJ?h
tvkyform;awG pka0;aqG;aEG;oabmwlnDcsufawG cs&ifawmh 'g[m
&mZ0wfr_wJhav? 'DvdkeJ@ tm%mydkifrsm;u tvkyform;awGudk olwdk@
aetdrfu ESifxkwf=uygava&m? tvkyform;rsm; tau;0,f0,fpm;
aewJh qdik af wGuv
kd nf; ydwyf pfw,f? tvkyo
f rm;awGu +idr;f +idr;f csr;f csr;f
yrlaewJw
h ikd af tmif olw@kd ukd ypfowfcsiv
f matmif ppfom;awGukd qGay;
wwf=uw,f? ypfrdef@awmif ay;xm;w,f? vufeufrJh tvkyform;
tkyf}uD; xGufajy;wmudk ppfwyfu aemufuae aoewfeJ@ ypfcwf
owfjzwfwhJ tcgrmS ppfwyfukd aus;Zl;wifa=umif; Zmbk&ifu o0%fvm$
yd@k wwfygao;w,f? (1895 ckEpS f ,mdpk vyfr@rmS oydwaf rSmuf tvkyf
orm;rsm;udk ppfwyfu ypfowfwt
hJ cgwek ;f u Zmbk&ifu 'Dvykd J aus;Zl;
wifv$m ydk@cJhwmyg?) Zmtpdk;&[m t&if;&SifawGudk tumtuG,f
ay;xm;+yD; tvkyo
f rm;awGuakd wmh ajcvufrv_yEf ikd af tmif wkwaf ESmif
xm;wmjzpfwJhtwGuf tvkyform;wdkif;u tpdk;&udk tqdk0g;qHk;&efol
tjzpf wae@wjcm; &Sif;&Sif;}uD;}uD; odvm=uw,f? w&m;Oya'qdkwm
csrf;omolawG tusdK;pD;yGm;twGufyJ a&;qGJowfrSwfxm;wmygvm;?
tpdk;&t&m&SdawG qdkwmuvnf; csrf;omolawG&J@ tusdK;pD;yGm;udk
umuG,af ewmygvm;? vkyo
f m;jynfoal wGusawmh yg;pyfyw
d cf x
H m;&+yD;
udk,fhvdkvm;csufawG xkwfazmfcGifh r&=uyguvm;? oydwfarSmufcGifh/
tvkyo
f rm;owif;pm xkwcf iG /hf Oya'awGukd a&;qG}J uD;=uyfwhJ v$waf wmf
xJrmS yg0ifciG phf wJh tcGit
hf a&;awG &&Szd @kd twGuf rdrw
d @kd u,
kd w
f ikd f vH;k yef;
wdkufcdkuf=u&rSmyguvm; qdkwmudk tvkyform;rsm; em;vnfvm=u
ygw,f? oydww
f u
kd yf aJG wGu tvkyo
f rm;awGukd rsupf zd iG ahf y;wwfw,f
qdkwm tpdk;&uvnf; odygw,f? 'ga=umifhyJ oydwfawGjzpfrSmudk odyf
11

vDeif
a=umufygw,f? jzpfvm&ifvnf; wwfEikd o
f r# jrefjreftqH;k owfatmif
enf;rsdK;pHkeJ@ ESdrfeif;awmhwmygyJ? qdk&S,fvpfawGeJ@ vlwef;pm;tod
Edk;=um;wJh tvkyform;rsm;udk t+rJESdyfpufvGef;vdk@ emrnfqdk;eJ@ ausmf
=um;wJh *smr%DEikd if H jynfxaJ &;0ef}uD;wa,mufu jynfo@l u,
kd pf m;vS,f
rsm;udk ajymzl;wmudk =unfhyg? oydwfwdkufyGJwdkif;&J@ aemufuG,frSm
awmfveS af &;qdw
k hJ raumif;qd;k 0g;aumif}uD; uyfygaew,f wJ?h tpd;k &
[m olwdk@&J@&efol jzpfw,f? jynfol@tcGifhta&;rsm; &&Sda&;twGuf
tvkyo
f rm;vlwef;pm;tzd@k tpd;k &eJ@ wdu
k yf q
JG ifz@kd jyifxm;&r,fqw
kd m
tvkyform;awG od=uw,f? 'Dtod[m oydwfjzpfay:wdkif; ydkrdkcdkifrm
eufd_if;vmw,f?
'ga=umifh oydwfwdkufyGJrsm;u tvkyform;rsm;udk pnf;vHk;
nD!w
G w
f wfvmatmif oif=um;ay;ygw,f? olw@kd pnf;vHn
k !
D w
G rf o
S m
t&if;&SifawGeJ@ wdkufyGJqifEdkifrSmjzpfa=umif; xif&Sm;apygw,f? tvkyf
orm;vlwef;pm;w&yfv;kH taeeJ@ pufykH ikd &f iS v
f w
l ef;pm;w&yfv;kH tay:
wdkufyGJqifa&;udpP/ xifovdkcsKyfcs,faewJh tpdk;&tay: wdkufyGJqifa&;
udprP sm;udk pOf;pm;=uzd@k oydww
f u
kd yf rJG sm;u tvkyo
f rm;awGukd oif=um;
ay; aeygw,f? 'ga=umifh qd&k ,
S v
f pfawGu oydwaf wGukd ppfausmif;
awmf}uD; vdk@ wifpm;ac:a0:=uwmyg? tpdk;&t&m&SdawG&J@ xrf;ydk;
atmufu t&if;&J@xrf;yd;k atmufu jynfow
l &yfv;kH / vkyt
f m;pdu
k x
f w
k f
oltm;vHk; vGwfajrmufa&;ta&;awmfyHktwGuf &efolrsm;eJ@ b,fvdk
ppfqif&r,fqdkwmudk 'Dausmif;awmf}uD;rSm tvkyform;awG oif,l
=uygw,f?
'gayrJh ppfausmif;awmf}uD; qdw
k m ppfypJG pfppfawmh r[kwyf g?
tvkyo
f rm;awGoydwaf wG tus,t
f jyef@ ayguzf mG ;vmwJh tcsed rf sKd ;rSm
qdk&S,fvpftcsdK@tygt0if tvkyform;wcsdK@ ,Hk=unfvmwwf=uwm
uawmh tvkyo
f rm;vlwef;pm;tzd@k u oydwaf wGarSmuf/ oydw&f efyakH iG
12

oydwfwdkufyGJ
tzG@J / oydwfaumfrwDawG wnfaxmif&if&+yD/ vHkavmuf+yD qdkwmygy?J
tvkyform;vlwef;pm;w&yfvHk; tajctaeododomom wdk;wufzdk@
oydww
f u
kd yf eJG @J wif vHak vmuf+yDv@kd xifvmwwf=uw,f? wcsKd @uawmh
tvkyform;vlwef;pm; vHk;0vGwfajrmufa&;twGufawmif oydwf
wdkufyGJeJ@wif vHkavmuf+yDvdk@ ,lq=uwm &Sdygw,f? pnf;vHk;rdvmwJh
tvkyo
f rm;xkukd rajymeJ@O;D ? ao;i,fwhJ oydww
f u
kd yf u
JG av; wckrmS
awmif }uD;rm;vSwhJ tiftm;&Sw
d ,fqw
kd m awG@jrif=u&wJt
h cgrmS wcsKd @u
'Dvx
kd ifvmygw,f? wEdik if v
H ;kH rSm taxGaxGoydw}f uD;jzpfatmif pnf;H;k
v_yf&Sm;zdk@yJ vdkw,f? 'gvkyfEdkif&if t&if;&SifawGeJ@ tpdk;&qDu tvkyf
orm;awG vdw
k mtuke&f +yDv@kd xifvmygw,f? 'Dvpkd Of;pm;enf;rsKd ;[m
wjcm;EdkifiHrsm;rSmvnf; tvkyform;v_yf&Sm;r_ apmapmydkif;umv/
tawG@tuHEke,fao;wJh tcsdefrSm ay:cJhzl;ygw,f? 'g[m rSm;,Gif;wJh
pOf;pm;enf; jzpfygw,f? oydwfwdkufyGJqdkwm tvkyform;vlwef;pm;
vGwfajrmufa&; wdkufyGJenf;emrsm;xJu enf;wenf;om jzpfygw,f?
wck w nf ; aomenf ; em r[k w f y gbl ; ? wjcm;wd k u f y G J e nf ; emawG u d k
tav;rxm;&if tvkyo
f rm;vlwef;pm;&J@ zG@H z;r_e@J atmifjrifra_ wGtwGuf
twm;tqD;jzpfvmrSmygyJ? tvkyform;awG oydwfarSmufzkd@qdkwm
&efyakH iG&x
dS m;&ygw,f? oydwu
f mvtwGi;f oH;k zd@k pm;zd@k yg? 'Dv&kd x
dS m;rS
vnf; oydwf Edkifwmyg? (trsm;tm;jzifh pufr_utoD;oD;/ vkyfief;
toD;oD;/ puft
kH oD;oD;u) tvkyo
f rm;awG[m &efyakH iGtzG@J z@JG xm;wm
wdkif;jynfwdkif;rSm &Sd=uwmygyJ? u|efawmfwdk@ k&Sm;rSmawmh 'Dvdkvkyfzdk@
txl;udk cufcyJ gw,f? ykvyd u
f axmufvrS ;f ae+yD; awG@&ifaiGuo
kd rd ;f / vlukd
zrf;wwfv@kd yg? vlzrf;wmuawmh a&Smifaevd@k &vd@k xm;ygawmh? &efyakH iG
udpPu ta&;}uD;ygw,f? 'ga=umifh &efyHkaiGtzGJ@awG rxlaxmif=uygeJ@
vd@k awmh t}uHray;vdyk g? 'gayrJh tvkyo
f rm;&efyakH iGtzG@J awGukd Oya'u
wm;jrpfxm;+yDqdk&if &efyHkaiGxnfhr,fh vlawGrsm;vdrfhr,fvdk@ ar#mfvifh
13

vDeif
rxm;yge@J ? xnfrh ,fv
h l enf;&ifvnf; &efyakH iGtzG@J qw
kd m toH;k 0ifvrS ,f
r[kwyf g? aemuf+yD; tvkyo
f rm;or*~awG w&m;0ifvw
G v
f w
G v
f yfvyf
axmifv@dk &+yD;/ oH;k pGzJ @kd &efyakH iGawmifw
h if;=uwJh Edik if aH wGrmS awmif tvkyf
orm;vlwef;pm;[m rdrd&J@wdkufyGJenf;emtjzpf oydwfwdkufyGJenf;udkyJ
tm;ud;k aevd@k rjzpfyg? (k&mS ;rSm 'Dae@jzpfawmhr,fyh rkH sKd ;vd/k pD;yGm;ysuu
f yf
wckjzpfvdk@) pufr_vkyfief; &yfqdkif;oGm;wmeJ@ pufHkydkif&SifawGudk,fwdkif
uawmif oydwfawGay:atmif wrifwum zefwD;wwf=uygw,f?
bma=umifv
h q
J akd wmh 'DtcgrsKd ;rSm pufakH wG umvwck em;ypfwm/ tvkyf
orm;&efyakH iGawG cef;ajcmufomG ;apwm[m olw@kd twGuf tusKd ;&Sv
d @kd ygy?J
'ga=umifh tvkyform;awGtaeeJ@ b,ftajctaersdK;rSmyJjzpfjzpf/
oydwfeJ@oydwftzGJ@tpnf;awGavmufeJ@yJ auseyfaevdk@ rjzpfygbl;?
&efyHkaiGudpPtjyif 'kwd,tcsufuawmh oydwfwdkufyGJawG acsmarm
atmif j rif z d k @ qd k w m tvk y f o rm;awG vl w ef ; pm;tod E d k ; =um;r_
vHkavmufpGm &SdaeygrS/ oydwftwGuf tcgaumif;udk a&G;jc,fEdkifygrS/
ud,
k af wmif;qdck suaf wG b,fvw
kd if&r,fqw
kd m odygr/S qd&k ,
S v
f pfawGe@J
qufoG,fxm;+yD; olwdk@rSwqifh pm&Gufpmwrf;awG a&;om;jzef@a0
EdkifygrSom jzpfEdkifwmyg? k&Sm;rSm 'Dvdktvkyform;rsdK; ta&twGuf
tawmfenf;ygao;w,f? rsm;vmatmif tawmfu;pm;tm;xkwf&
ygOD;r,f? rsm;vmrS tvkyform;xk}uD;taeeJ@ tvkyform;vlwef;pm;
ta&;ud k od e m;vnf v mrS m yg? qd k & S , f v pf 0 g'ta=umif ; / tvk y f
orm;vlwef;pm; qifE$J&r,fhwdkufyGJta=umif;awG em;vnfvmrSmyg?
'gawG jzpfvmatmif qd&k ,
S v
f pfrsm;eJ@ todE;kd =um;wJh tvkyo
f rm;rsm;
yl;aygif;vkyf=u&r,f? 'DtwGuf qdk&S,fvpf0g' tvkyform;ygwDw&yf
xlaxmifz@kd yl;aygi;f u;pm;=u&ygr,f? wwd,tcsut
f aeeJ@ tpd;k &[m
tvkyo
f rm;awG&@J &efol jzpfw,f/ tpd;k &eJ@vnf; wdu
k yf q
JG if&OD;r,fqw
kd m
oydwfwdkufyGJawGu tvkyform;rsm;udk oif=um;ay;aeygw,f? 'gudk
14

oydwfwdkufyGJ
a&S@rSmvnf; ajymcJh+yD;yg+yD? wu,fawmh tvkyform;tcGifhta&;
twGufa&m/ jynfolw&yfvHk;&J@ tcGifhta&;twGufyg tpdk;&eJ@ wdkufyGJ
qifawmif;qdk=uzdk@ oydwfawGu tEdkifEdkifiH tvkyform;awGudk
wjznf;jznf;csi;f em;vnfvmatmif oifay;cJw
h myg? a&S@rmS qdck o
hJ vdyk J
'Dvt
kd pd;k &eJ@ wdu
k yf q
JG ifwmudk qd&k ,
S v
f pf0g' tvkyo
f rm;ygwD w&yfu
omv#if acgi;f aqmifqifEEJ$ ikd yf gw,f? 'Dygwu
D omv#if tpd;k &&J@ wu,fh
oabmobm0/ tvkyo
f rm;vlwef;pm; ta&;awmfy&kH @J oabmobm0
wd@k ukd tvkyo
f rm;awG em;vnfatmif &Si;f jyEdik v
f @kd jzpfygw,f? (k&mS ;Edik if H
rSm k&mS ;u oydwaf wGta=umif;/ todE;kd =um;wJh tvkyo
f rm;awGtaeeJ@
oydwef nf;emudk b,fvo
kd ;kH oifw
h ,fqw
kd t
hJ a=umif;awGuakd wmh aemuf
w}udru
f srmS aqG;aEG;ygr,f?) tck'rD mS xyfajymvdw
k mu oydwaf wG[m
ppfausmif;awmf}uD; yg? ppfypJG pfppfawmh r[kwyf g? oydwq
f w
kd m wdu
k yf JG
enf;emwck/ tvkyo
f rm;v_y&f mS ;r_twGi;f u rsuEf mS pm wckr#om jzpfyg
w,f? oydww
f u
kd yf JG wckcsi;f awGuwqifh vkyo
f m;jynfov
l x
l w
k &yfv;kH
vGwfajrmufa&;twGuf tvkyform;vlwef;pm;w&yfvHk;u OD;wnf
wdu
k yf q
JG ifwhJ wdu
k yf }JG uD;tjzpfajymif;atmif vky&f r,f? vkyv
f nf; vkyEf ikd f
ygw,f? Edik if w
H ikd ;f u tvkyo
f rm;awG[m 'gukd vkyv
f nf; vkyaf e=uyg
w,f? vlwef;pm;tod Ed;k =um;wJh tvkyo
f rm;tm;vH;k qd&k ,
S v
f pfawG
jzpfvmwJhtcg/ wenf;tm;jzifh jynfol@vGwfajrmufa&;twGuf vHk;yef;
wdkufcdkufvm=uwJhtcg/ tvkyform;awGt=um; qdk&S,fvpf0g' jzef@csd
&Si;f vif;ay;zd@k / &efot
l ay: wdu
k yf q
JG ifa&;enf;emtm;vH;k oif=um;ay;zd@k
wEdkifiHvHk; pnf;vHk;vm=uwJhtcg/ jynfolw&yfvHk; tpdk;&&J@ zdESdyfr_
atmufu vGwfajrmufzdk@eJ@ vkyfom;xkw&yfvHk; "et&if;&J@xrf;ydk;
atmufu vGwfajrmufzdk@ wdkufy0GJ ifwhJ qdk&S,fvpf0g'tvkyform;ygwD
w&yf xlaxmifvm=uwJhtcg tJ'DvdktcgrsdK; a&mufrSomv#if tvkyf
orm;awG[m urBmh&Sd&Sdor# tvkyform;rsm;udk pnf;vHk;nD!Gwfap+yD;
15

vDeif
wdik ;f jynftm;vH;k rS tvkyo
f rm;rsm; nD!w
G =f u qdw
k hJ au;a=umfou
H kd
jrifjh rifrh m;rm;v$ix
hf x
l m;wJh urBmt
h vkyo
f rm;v_y&f mS ;r_}u;D &J@ tpdwt
f ydik ;f
w&yf jzpfvmygvrd rhf ,f?
rSwfcsuf? ? oydwfwdkufyGJ aqmif;yg;udk vDeifonf jynfywGif
wdrf;a&SmifaepOf (1899 ESpfukefydkif;wGif) tvkyform;owif;pm
twGuf a&;om;cJhjcif; jzpfonf? aqmif;yg;. yxrydkif; (,ck azmfjy
xm;onfhtydkif;) udkom rmhufpfvDeif0g'wuUodkvf armfuGef;wdkufwGif
awG@&&dS onf? wjcm;tydik ;f rsm; a&;om;cJjh cif; &Srd &Sd rod&yg?
1964 ckEpS f armfpudx
k w
k f vDeifvufa&G;pifusr;f twGJ (4) yg aqmif;yg;udk
bmomjyefqdkygonf?

A[do
k ak woeXme
ArmjynfueG jf rLepfygwD
'DZifbm/ 2010 ckEpS ?f

16

ArmjynfuGefjrLepfygwD
A[dkokawoeXmeu xkwfa0onf?

Вам также может понравиться