Открыть Электронные книги
Категории
Открыть Аудиокниги
Категории
Открыть Журналы
Категории
Открыть Документы
Категории
I$VARAKRSNA
GAUDAPADA
VACASPATI MISRA
..
1995
()
. . -
ISBN 5-86218-129-6
. . . ,
, ,
, 1995,
. . . , 1995 -
, 1995.
()
.
.
, ,
,
,
.
. . 1940-
,
,
, , ,
,
, . 1980-
(
) 1, ( ),
- - 2.
,
1
2
.: , 1986; , 1991.
.: , 1990; , 1989; , 1992.
5
, ,
.
,
, ,
( ).
, ,
(atyantabhava),
: ,
, ,
. . 3 . ,
, -
4 .
, ,
. X. .
5
, 6 . , ,
3
.: , 19551961, . 5, . 12 .
XX .
- . .
.:5 , 1900.
: [, 1881;
, 1915; , 1935; , 1960; ,
1969], : [, 1908], : [-, 1852;
, 1972], [, 1984]. [-, 1971] ( ,
, ).
6
-
. [, 1904]; . , . .-. [, 1837;
, 1964] ( ,
,
); . .
[ , 1892; , 1896].
4
. , . ,
. , . -
. 7. , ,
( ) . ,
. , . , . , . , .
8. . , , ( . ),
- ( .
. . )9.
,
- : --
- 10.
, (
"),
, . -,
,
( ) . -,
7
.: , 1894; , 1949; , 1951; -, 1959;
, 1979.
8
.: , 1899, . 215361; , 1906, . 219290;
, 1922, . 208273; , 1973, . 1, . 217354; ,
1961; , 1963.
9
.: , 1974; ElPh, . 4.
10
. : , I 2-
: ElPh, . 1 (1984).
11
[, 1989].
.
.
,
, .
, .
- ( )
( ) ,
,
, .
, ,
- .
,
,
, ,
.
,
, ,
(. . ):
,
, .
;
, buddhi = , ahamkara = , karana
= (, ),
manas = ,
samkalpa 8
().
, , ,
, ,
. ., ,
.
,
, , .
: / ,
(.: ): , , ,
, , , .
12.
, sarga
,
-
.
: buddhi
,
( , . , mahat),
( )
( ); .
: The Sankhyakarika, with an Exposition Called
Chandrika by Narayana Tirtha, and Gaudapadacharya's
Commentary. Ed. by Pandit Becharama Tripathi. Benares,
1883.
12
,
, , -
(., : [ , 1989, . 17])
,
.
, ,
. ,
( ,
).
. , 1967 . . . .
( ) .
,
,
(
, )13.
: Sankhyatatwa Koumudi, by
Bachaspati Misra. Ed. with a Commentary by Pundit Taranatha
Tarkavachaspati. Calcutta, 1871. ,
, (, ,
),
,
.
.
,
, .
-, .
: 1)
; 2)
13
. .: [
, 1967, . 102, 132, 134, 136, 138, 144, 148, 150, 162, 164, 170,
172].
10
,
, .
,
.
,
, . ( ) . (
, ),
, .
, .
,
. ,
.
,
.
(, , ), ,
,
-
. , (
),
.
:
- , ,
( )
,
, .
-
, ,
,
, , - . samkhya
, .
samkhya ,
Vkhyai + sam
samkhya , , ,
, - ,
,
. (
,
)
-, -, -',
samkhya
. , . , . , . , ,
,
. (.: [ ,
1965, . 3537]).
[, 1979, . 13]. .: [,
1927; , 1930; , 1914].
12
(I II .),
- ( ), ( III IV .),
, , ( ) , (I II .),
, .
, ,
, .
1. , ,
VI V . . .;
, . (
, .)
,
.
,
: , (avyakta), (pradhana, ,
, ), (prakrti, ,
-), ,
(purusa ); (ksetra)
(ksetrajiia).
,
(, , vyakta) .
,
( mahat) , 13
. .). ,
, - .
(svabhava),
( )
- (bhava abhava) (kala) 2 .
, ,
,
(, , , , )
.
, , , .
, ,
17, 20, 22, 26 , ,
,
25 3 . :
, (
, , ).
, 25 24 /
1 4 . 24
: 8
, ( prakrti,
, /, / 2
, , : [, 1902; , 1921].
3
, (. .228.28) : 25 ,
, ,
; : . .290.44, 298.10, 25 . .
( ) . .: [, 1954].
" . : .25; . .294.4142 . .
, , , . .: .
.296,16 . .
.: [, 1937, . 5165].
15
5 ), 16 ,
(10
, 5 ).
- ,
,
.
, , , -,
, : ,
(1.3.1011; II.3.67).
,
:
,
, (XII. 1722). ,
, .
, , .
,
, ( ,
) 5 .
, ,
, samkhya.
.
2. samkhya,
5
,
, ,
(. XII.267),
(. XII.212),
(. XII.298.11 15,
1624 . .).
16
-
(VI.13), , yoga, .
:
(jnana-yoga) (karma-yoga),
,
(III.3, IV.3339, V.56 . .).
,
, (. .189.4, 194.44, 231.3, 232.1
2), ,
( )
(. XII.291.1718, 293.30,
304.24 . .).
, par excellence,
,
(. .233.6, 267.38, 290.25, 294.26 . .).
,
, (. XII.290.95).
:
(. .228.32,
. 231.5, 289.45); , ,
, , , ,
( , ,
), (.
.290.5960 . .).
, ,
,
,
(. .290.59, 7075).
samkhya 17
, ,
. ,
,
( ) . , , ,
. , , , - (sastra),
(. .289.7,9).
(darsana) (nidarsana) (. .294.26).
,
, (XVIII. 13
14). ,
, , .
, ,
,
6
.
6
( , ,
, )
- , . (1966)
. III ., ,
( ),
, II III . (
). , , . , , ,
( , , OG, . XX), , , , .
18
.
,
,
gnosis, 7 .
,
. ( , , ,
, ,
,
, .)
( )
8 .
. , ,
( ),
.
(
,
, - - ,
9
) , .
7
gnosis jiiana (
) [, 1967, . 652653].
8
: [, 1835, . 54, 158; , 1858, . 384, 398].
9
. , , , ,
- (1.2.3). , - (
). .: 11.16.
19
, .
(bythos), (ennoia), a
noys.
-
,
10.
, , ,
,
.
, , ,
".
, ,
:
,
'2.
. - ,
,
,
10
- . (1.1.1, 1.2.15,
1.12.13), . (XXXII. 1, .1),
(VI.38 . .).
11
. . , ,
. , , , , , ,
[,
1989, . 171].
12
, ,
, .-. . .: [ , 1862, . 84].
20
, , ,
, 13.
,
.
, ,
: 1)
- "\
2) ,
- , ,
; 3) , ; 4)
,
,
( [, 1987]).
, ,
, , , ,
,
13
.
,
(III .),
, , , (. 96). .:
gnesis
(. . V.10).
14
, ,
,
. ,
. .: [, 1967].
21
( ,
, ). ,
, ,
, , .
,
(. XII.298306)
- . . ,
, , . .
,
'5.
(
)
(. XII. 231232
.), ;
,
|6
. 15
, , , , ;
; , ;
, ,
(. XII. 304.1822).
16
, ,
, ( )
(),
: , , ,
. . (. .212.15). 15
, , (
), (
). ,
( , . 4749):
, , , , ,
, .
22
,
'7.
,
.
, ,
' 8 .
, ,
.
, , ,
, ,
-, .
-
. . XII.290
1, - , 30 :
, , ,
, , , . . (. 6169).
17
-, (5, 9 . .). . [-, 1990].
.
. ,
,
- , , ,
. ,
,
, .
, , (,
) (,
,
).
, 23
3.
, .
,
,
-
-
. ,
,
, ,
.
- , -. ,
- , ( ),
(sassata-vada).
:
, ,
, ;
, "" "" ,
". ,
, , ,
. ,
(II III .), ( ),
(. 13, 423, 2426, 2729),
. , - , . , ,
, ,
:
.
19
.: -, 1890, . 16.
24
20
. ,
,
, , -:
-, ,
,
(
), - (kutattha),
2 | . ,
( -
2 2 ), . . .
,
. : 8
16 , . 24
( , )
(sattva);
,
-.
-. , , ,
,
2 0
, , (
) :
, , - ,
(takkf hoti vimansD, , ... [, 1890, . 16, 2 1 , 2 3 , 2 9 ] .
21
: kuta-stha. P . ,
[, 1894,
. ] .
22
, , 1) , ,
, 2) , , ,
. .: [ - , 1890, . 2 1 , 2 9 ] .
25
, (.
XII. 1722). ,
,
23 . , :
, , , ,
, ,
. ,
, ( ). 8
- , (. XII.2339).
, .
. , , , , , ,
.
, , ,
. . (XVIII.2039, . XVII.722). -
24
. (adhisthana), (kartr), (karana), (cesta) (daiva);
, (,
) ,
(XVIII.1415).
23
- (XXIV. 15).
2 4
:
, ( k a r t r ) , ,
, ( k a r m a ) , ( k a r a n a ) . . . . .
( - , - , - . . ) .
.: | , , 1980, . 7 9 ] .
26
, , .
-,
,
.
, , .
,
,
, , , :
,
, , , . ,
,
: , (.
)
, ,
, , (. .211.2041). ,
, , .
: , ,
? ,
?
,
(. .308.4050).
. ,
, ,
: , ,
(svabhava), (cetana),
(manas), (pranapanau),
(vikara) (dhatu). , . 27
, , , , ,
, (guna),
. : -
(vijnana), (vedana),
, -, .
(XII.212.912). ,
,
,
.
( . .) ( . .),
(guna). :
: (ksetrajna) (. XII.267.1215).
,
,
,
. ,
, (linga).
.
-,
(. XII.290.3640).
, - ,
, , (. 11.5)25 .
25
, , , ,
.
28
,
(I II .).
, ,
, , , (.
.2729, 3150). -
,
, - Sua (, ), &uka 2 6 .
, , ,
.
,
anviksikT (, ), , (hetubhir
anvTksamana) -
, ,
.
: , 2 7 .
,
26
,
(. X I I . 2 2 4 2 4 6 ) .
27
.: [, 1 9 2 3 , . 4 ] .
,
, , ,
. , ,
,
,
, , . , .
. ( '
. ) ,
. . ,
. . : [, 1 9 1 1 ] .
29
. ,
,
, ,
.
, .
, I II .
(Paurika)
, 28 . ,
,
( ,
, , ,
).
, ,
, -
. , , 29.
, (,
[]) , ,
30
.
31
. ,
, .
, ,
. ,
2.: , 1967, . 1 4 1 .
29
, ,
- (. X I I . 2 9 4 . 4 2 4 3 ) .
3 0
. . [, 1 9 8 3 ] .
31
[ ,
1934].
30
3 2 , ,
, ,
. , , ; , , ,
, (
, 3 3 ),
,
.
:
,
...
, ,
...
, ,
, 3 4 .
, ,
,
,
IIIV .
,
32
.
, ,
. , ( )
[, 1967, . 6 5 8 6 5 9 ] .
33 .: , 1967, . 145.
, 1957, . 101 102.
31
,
. , , , , 35 ,
II . -.
.
IIIIV .
,
- 36.
, ,
( I V),
(
35
- , , , ,
, , ,
(. 1).
18 ,
X. [, 1986, . 25].
36
- , ,
, . ,
, ,
(1.1.1213, 1.2.1822). -
(
),
(.1.2123).
(.3.1931). . ,
, ,
- , -
,
(III.1.911). , ,
,
(
, ,
). - ,
/
, (IV.4.1014).
32
IIIV) 37 . IVV .
- , ,
, IV .
.
38 , ,
, ,
,
. : IIIII .
-- ,
, , ,
- , .
,
. ,
,
-,
. ,
, ,
,
37
, ,
. ,
, (VedaTradition), ,
- -
.
.: [, 1963, . 102103].
. . .: [, 1965, . 149].
:
1) , 2) , ,
(.: -),
3) , ,
, . , , (.: --
(11.15)).
[, 1993].
2 2008
33
, ( ),
, , ,
" " ;
, ,
39 . ,
, ...
.
, , , , , . ,
.
.
, .
-
(VIVII .).
.
.
: , ,
- ( , -).
, .
, ;
;
39
.: , 1967, . 5.
34
, , .
1. (Pancadhikarana) ,
/, ,
, /.
,
( - ) tabula rasa, ,
,
,
. ,
. . .
, 7
( ).
(vaivartam sarfram),
, -, ,
(, , ). ,
, .
8 ,
-, -, , -. :
(prakrta) (vaikrta),
:
(tattvasama), (samsiddhika)
2*
35
(abhisyandika), :
(svavaikrta) (paravaikrta) 4 0 .
(Patanjali), ,
( ,
). ,
( ), 12 ( + +
),
. , ,
,
,
- . . ,
, , .
,
: ,
/
, , - /
(
12, 13).
41
.
. ,
, , ,
. ,
,
VI . ,
40
, ,
- /,
,
; , . . .: [,
1967, . 91, 112, 121, 123, 124]; .: [, 1951, . 181 182].
' . .: [, 1967, 27, 91, 112, 121, 124].
36
, ,
(-) i-li-cha-kiana (= Vrsagana Varsagana),
( ).
.
(VII .) ,
, 18 Ba-li-sha,
(Varsa), .
(Varsaganya). 42 .
,
, (
18 , ,
), , ,
, .
,
, : Varsaganya , VrsaganavTra
Varsaganah ( ),
43
.
, ,
, , ( ,
) .
42
. , [, 1904,
. 4041, 38].
43
. , Vrsagana, a
Varsaganya Varsagana [, 1973,
. 224], (.: [, 1991, . 46]).
, Bhagavan Varsaganya,
, . . . .: [, 1951, . 137138].
37
, , , , . ,
.
(), ( ).
,
, ,
. .,
,
. .
, ,
, , . : [
], , ,
[ ] .
, :
,
. . (. - 11.15).
(. 1.2.3) ,
- :
.
.
,
, .
38
, ,
-,
(avidya) (, -,
asmita), , ,
(pancaparvavidya).
-
- / (IV * V .) ,
-,
(
) .
, ,
, . , doctor subtilis ,
.
,
. ,
,
, : [ ] ,
[ ].
, ,
- 4 4 .
(. ), ,
. ,
4 5 .
44
.
.: [, 1967, . 61, 91]. .:
[ , 1871, . 117].
- .: [, 1963, . 153]. - [, 1962].
.: [, 1967, . ].
39
. , , , /
, ,
, . 13, ,
(, - ).
. -, , ,
,
, :
, -
(. - IV. 12). . - (III. 13).
,
( ),
, ,
(vinasapratisedhat).
, , , - ,
, , [].
, ,
.
,
, , ,
,
(. ).
, .
, ,
40
, - ,
.
,
:
, - .
, ,
,
, , ,
.
: ,
[ ] , .
, ,
. , , ,
( ) 46 .
(Vindhyavasin, Vindhyavasa). , ,
,
, .
, ,
( )
, , ,
, . . .
, ,
,
-.
, .
46
: [, 1967, . 57, 79, 85, 112, 121, 142], -
[, 1963, . 165], ElPh, . 4, . 139.
41
,
,
.
,
.
. ,
. ,
, - ( ),
- ,
, 47 . , ,
- ( ),
.
, ,
,
4 8 .
( ).
, ,
. ,
,
( ),
.
. ,
, ,
,
( )
47
: [,
1905, . 4047], .: [, 1857, . 219220].
48
: ElPh, . 4, . 132.
42
, , .
:
(,
),
(. . ), ,
. - ,
,
. . II,
376415 . ,
I (415454), , .
IVV .
.
, -, , .
,
( ,
).
Doctor invicibilis . 10 ( ),
12 ( ) 13 ( ),
11.
: ,
.
, .
,
,
, , .
43
(1.55). ,
.
,
, ,
- .
, (VIII .),
.
, :
,
,
.
,
, .
,
.
, , ,
[], .
,
,
, . (jijnasa).
,
.
, ,
, , .
11- . , -.
44
,
.
(samkalpa), - (abhimana) (adhyavasaya),
,
.
, - (XIV .), , , ,
:
, ,
, []
.
, ,
- .
, --
, , .
, (samanya)
,
,
(pindasarupyam samanyam). ,
, ,
, ,
49 .
, . ,
,
( ),
.
49
[, 1967, . 3, 91, 121, 123], , ,
[, 1968, . 29], [, 1951, . 142144].
45
. , , (
-).
, , , ,
,
,
( ,
),
.
.
, , ,
,
- . , - ,
, , ,
.
,
-. , , ,
-
50 .
(- -), . . , , 5 | .
. , , , , , ,
50
51
1893].
. . 14 2.
- : [,
46
,
(anirdesyasvarupa),
,
52 .
, ,
, , ,
,
,
(
, ):
(tattvasama),
(abhisyandika) (vaikrta) 5 3 .
,
, :
,
[] ,
5 4 .
(
) . ,
( -), ,
:
[ ],
,
,
-
5 5 .
, :
, 1967, . 91.
, . 123.
, . 80.
, . 52.
9. . . 8 .
47
, ,
56 .
,
,
:
, ,
,
, [],
5\
, ,
,
, ,
:
, , ,
,
58 .
,
,
/
( , ,
59
) .
,
, , 60 .
S6 , 1967, . 86.
, . 87.
58
, . 90.
, . 91.
60
, . 96. .
9
[, 1904, . 1011; -, 1973, . 38; --, 1973, . 4142].
57
48
, , ,
(,
), :
.
.
,
? 6 |
,
5 (),
5 (karma-yoni): , , , , ,
62.
, ,
,
:
,
[ ] ,
, [ ] .
,
- [,
] [ ],
63 .
, , , ,
61 , 1967, . 103.
, . 107108.
, . .
49
,
6 4 .
, (. )
( 9), (10), (8), (8)
(3) ,
.
,
,
, ,
.
66 .
, -- , ,
(siddhi),
,
67 .
, ,
:
25
,
, 6 8 .
" , . .
65 , . 118.
, . 125.
67
. . : [ , 1904,
. 1 0 4 0 1 0 4 1 ] . . : [ - - , 1 9 7 3 , . 6 6 ] .
6 8
.
. 1.
50
, , :
, , , ,
, :
,
69.
.
, ,
,
,
,
: , 70. ,
,
- 7 | . ,
.
2.
(
. ). .
- (V
VI .),
(IX .),
72 . Varsagana-tantra,
, ,
(. ),
.
, :
,
; ,
69
51
;
, ,
; ;
.
[ ] .
, :
1) ( ,
);
2) ( ,
);
3) ( . .);
4)
( , );
5) ( , ) ;
6) - ( - . .);
7) - ( . .) 7 4 .
73
, . 123, 126.
, (. 3 5 ) . ,
, -. ,
:
1) ( );
2) ( ) ;
3) ( );
4) ( );
5) ( ) ;
6) ( );
7) ( ); [, 1926,
. 8 ] .
, , ,
. (4)
, (5)
(6) .
,
, .
74
52
,
,
(, ,
, ),
,
( )
.
,
- .
visesato drstam ( ) , , ,
, .
samanyato drstam ( ),
, ,
, .
, , :
- - (pflrvavat), ,
, (
) -
- (sesavat), , , ( ).
() , ,
. . : (vita) ,
(avfta)
.
. ,
. ,
. ,
, .
53
,
" .
. ,
: , . ,
76.
( ).
,
,
( ") - . ,
(
)
( , ).
- (tantra) -
(sastra).
:
() ...,
..., .... , :
. . .: [, 1972, . 346347],
(. , 1991, . 4751]).
: Purusadhisthitam pradhanam pravartate.
77
. ,
, , ,
. , , , (Monotes), -
,
( ), ,
+ + ( ),
.
54
. ,
5
, ,
. - : , (
).
,
, -, 7 8 .
(
) ,
, (ambha, salila, ogha,
vrsti . .) . . : "" "".
, , ""
[] . 79
... [] ... .
, , ,
.
(
60 000 )
80 .
, (
)
78
, 1967, . 107.
' , . 130.
.
- , .
- . . .: [, 1985,
. 512514].
7
55
. .
, , , , ,
(, , 8 | , )
. ,
;
. , ,
(. , ), 60 .
( "") 82 , .
,
,
, (-), (- ),
(- ) ( , ). -
,
83
, .
, ,
. .
81
.: [, 1951, . 154].
"" - (
).
.:
[, 1984], .
: [, 1934].
82
56
, , , . -,
:
,
-, .
-,
, - . -,
,
.
1. - (Isvarakrsna). , Kausika,
,
(- ), , - 84 .
, , .
.
, ( )
. . 8 5 .
.
, ,
8 4
, 1904, . 1059; - , 1973, . 68; -, 1973, . 80; , 1926, . 69.
85 .: , 1904.
57
, 86 . ,
.
,
,
.
, , , ,
.
,
, ,
(
. )
,
.
, ,
( ),
, ,
87
.
, , ,
, ,
.
, , , (
).
8 6
. : , 1964, . 16, 29. ,
- I s v a r a k r s n a Kalidasa,
, , I s v a r a k r s n a B h a t r m l d h a .
87
: [ , 1985, . 1 8 4 1 8 8 ] .
58
8 8 , .
(
) .
, , .
. III ., .
II ., . III ., . IIIIV .,
. , . - . IV .,
. IVV ., . V .,
. V ., . 350450 . 8 9 .
( ) ,
.
,
540 569 .
II , . . 367
415 ., .
,
415 540 . ,
( . ,
, ).
, ,
,
88
7,5 , 4
,
3 , 4,5. .: [, 1958, . 3 2 6 3 2 7 ] .
89
.: [, 1985, . 545546].
. : ElPh, . 4, . 13, 15.
59
VVI . ,
V .,
.
, ,
. ,
( ) ,
saptati. 70 ,
69, 71, 72 73 (
,
,
) 90 .
,
,
(
61), ". . -, 70 (
100) 92. -, ,
.
, .
, (
) ,
. ,
. ,
' . : , 1904, . 1060.
91
1915 . . . ,
61 : K a r a n a m Tsvaram eke bruvate kalam
p a r e svabhavam va.
P r a j a h k a t h a m nirgunato v y a k t a h k a l a h svabhavasca , , " . [] ()
? " .
9 2
, . , 105
. . : [ . - , 1965,
. 3 1 3 2 ] .
60
, ,
, ,
, , , ( 73
--), ,
,
. ,
,
.
, . ,
, ,
, 4 (prakarana) 1011
(ahnika). ,
. , ,
,
93.
. .
, ,
,
: .
,
94
, ,
( )
.
, , :
, , , 1914, . 3435.
ElPh, . 4, . 149. ,
,
, - -, ,
, , ,
,
.
94
61
,
. ,
, . ,
, , , .
. ,
, , 95 .
, .
, ,
,
, 9 6 .
,
, , . ,
,
( -
). , ,
,
.
, , , 9 5
. . , : [ , 1963,
. 1 7 4 1 7 5 ] .
. . [, 1974, . 2 0 ] .
9 6
, , 2, .
,
.
,
. ,
,
( ) ,
, (.:
. XII. 2 6 1 2 6 3 ) .
62
,
(
, ),
,
.
?
duhkha
, , , (
), ,
, (
), . ,
.
1. duhkha , 1:
.
, [] []
,
[ ].
2.
( , ), ,
,
( ) ,
, ,
, / : , ( 2).
3. ( ) duhkha
,
,
. 63
1
( 51).
4. , duhkha
,
:
, , ,
. ()
.
,
( 55):
-,
,
[]
.
5.
,
. , 12,
, ,
: , . (apriti)
( ).
68, ,
,
( ) , :
,
.
,
64
1,
, .
,
,
,
( 69).
, ,
.
( 1);
( 2);
( 12);
( 55);
,
( 51 68), ,
97
( )
( 69).
, , ,
(. 1 55, 12,
2 68, 51).
98,
97
, ,
,
, (
) . . : [ , 1 9 0 4 , . 179;
-, 1 9 7 3 , . 1; - - , 1 9 7 3 , . 1 2 ] .
98
, -
21 (
), summum
bonum.
3 2008
65
,
".
,
, , . ,
, , .
, (
) , , ,
, ,
- , .
( , , ), ,
.
,
( ) ( ) .
,
( ).
, .
( 64):
99
:
( , , . ) : [, 1985, .
176183] (.: [, 1989]).
66
() ...,
..., [] ;
,
.
:
, ,
,
,
, [ ] ( 59).
,
[ ]: !
() ( 61).
, , . , ,
, :
, , ,
,
, ( 62).
- ,
:
, [] , ;
! .
()
()
( 66).
-
-,
, 3*
67
,
( )
100. , ,
, .
.
. ,
'01.
I. 12.
.
,
: (,
). ,
, - ,
'02.
100
(III .)
, ,
, ,
(Jamblichi d e mysteriis liber rec. G . Parthey.
Berolini, 1887, 1, 2 adfin).
, . .
:
- , ,
[, 1984, . 6 2 ] .
101
.
, ,
: I. . . ; II. , ; III. ,
; IV. ,
; V. , ; VI. , [, 1908,
. 4 1 2 ] .
,
.
102
. 2.
68
II. 37.
. :
(prakrti)
(vikrti). ; 7 : ,
5 ( ,
),
16 11 5 ;
.
.
, , ( , , , ,
). ,
,
,
"" .
103
- .
,
( ) (
, ).
: .
, .
103
. . 1 5.
69
III. 820.
. ;
-
(
);
,
; ,
,
; ( )
;
,
;
: .
,
,
.
. , 9,
,
, 1) ,
; 2) , , - ,
, ; 3) ,
.
70
( 1516)
,
.
- ,
.
( 17); ,
( 18);
,
( 19).
, ,
,
.
. ,
,
: ,
, , ,
, ,
, , ,
, - (
10). -,
,
,
- , ( 9).
( 17).
, ,
71
( 19),
,
(
20), .
,
(, , ).
-:
1) , ; 2)
, ; 3) ; 4)
,
; 5)
( 9). , ,
- ,
( )' 0 4 .
;
,
- ,
,
(tika). .: -:
-
,
, . .
,
,
. .
, , , . .
,
- ' 05 ,
( 12). , : 1)
,
, 2)
, 3)
, 4)
,
5)
( 15).
(. ), ,
( ) : 1) -
-
, 2)
, 3)
,
, 4) (bhoktr)
, 5)
, ( 17).
: 1) ,
105
14 ( ) :
...
. vyatireka, , anvaya, .
:
. . .
, , . .
. . .
, .
73
2) , 3)
( 18).
IV. 2127, 38.
: ,
,
.
, . ,
, ( 22). ,
(
), , ,
, , (
2425). ,
,
() ,
() , ( 23, 27). ,
: , ( 25).
,
,
( 21), , ,
, ,
( 21).
V. 2837.
,
74
, .
13 : 10
, 3
(
); ,
; , ,
;
, ,
10
(avisesa) (visesa) ; 13 : ,
, , , , 12
,
.
,
, 13-
. ,
10 ( 32),
, - ( 33), -
, ( 33). , (
) ( 37).
75
,
,
(. ),
, ,
( 29). ,
, ,
-
( 30).
. ,
( ) ,
( 30). ,
: , , ,
, (guna-visesa)
( , ),
( 36), , , (.
13). ,
6
.
VI. 3955.
, , ,
,
, . , ,
106
38 bhutani =
viiSesah (visayah). . 34.
.: [, 1913; , 1927].
76
-, ;
-, , -
(nimittanaimittikaprasangena) ,
;
-, .
( ); , .
( -,' , -,
-) ,
( 5 , 28 , 9 , 8 ) . ,
, , 14- , : 8 , 5 ,
1 , , .
,
. , ,
, ,
, , , , .
, ,
77
. , ( 39)
, ,
, ( 40). ,
.
,
, , . . ,
, , (samsiddhika), (prakrtika) (vaikrtika) ( 43).
, 50 , 60 (10 50 ),
(),
( 46). : 5
, 9
( )
, 8 , 28 ,
( 4751). -
. , , ,
, ( ),
,
( 44) ( )
( 51).
78
,
.
,
: 1) , 2)
, 3) - ( 42). ,
,
, ,
( 41, 42).
,
:
,
, ,
( 52).
VII. 5661.
,
( 21),
( 31, 3637), ( 42),
.
, ,
,
, ( . 11) .
, ,
, ,
, . , , , : ,
.
, , ,
79
:
,
, . . .
: ,
,
. , , ,
-.
, .
,
, .
,
,
.
: , .
VIII. 6268.
. ,
,
,
.
, , , -, ,
.
. ,
, ,
,
. 80
,
,
( ).
, (
- ),
. .
, ,
,
,
.
,
, ,
.
, ,
.
,
( /),
,
107 .
, ,
107
. ,
( , De divisione naturae)
: creant non creantur, creantur et creant, creantur creant neque
creant neque creantur [, 1908, . 416].
81
. ,
.
, ,
| 0 8 . , , , , ,
( )
.
,
- , ,
,
, .
.
,
,
,
( ,
).
( ,
),
,
108
. .
.
. . . , (, ,
).
82
-. ,
,
, -
( ) | 0 9 .
,
(
) ,
. , , ,
(Madhava)
. ,
(samkhya-nasaka),
. , ,
(
, , . .).
,
".
,
, . : - ( XV .), - (
XV .), -- (XV .) -- (XVI .) 109
.
, , ,
.
110
[, 1974, . 153163].
83
.
(
),
-- (VIII .)
-- (XIV .) --
(XIV .).
.
(VIII .),
-,
,
.
, . ,
. .
2.
( ),
. , .
,
. ,
1
" .
,
,
. ! , .
1. -- (
) (
). (500569),
.
in .: , 1891, . 705.
84
( ),
-
.
,
,
.
540 . ( )
240 ( , , --), (
30), .
,
540569 .
, , .
, ,
, ,
,
"2.
: -, - ; -,
3
" . (. )
,
, , .
72 , 71 ( 63- ). .
", , 1953, . 420421.
113
,
,
. 9
, ,
. .
: , 1974, . 25.
85
,
, .
2. - ( )
1970-
. ,
( 39, 4144,
4749, 5253, 5660 , ,
) , .
, -
, . ,
"4,
. ,
,
, VI .
, .
,
. , "5. 71 ,
, 63.
, ,
.
3. -- ( ) , . , ,
"6.
* .: -, 1973, . 78; , 1974, . 179.
>15 .: , 1977.
116
, . ,
: [-, 1973, . 56; --, 1973, . 58].
86
, , , -, ,
, (
).
. , .
,
73 ,
, , VIVII . .
, . ,
.
, ,
.
4. -- (
), (Gaudapada),
, .
, ,
( ,
),
: 1837 .
. (
,
1828 .).
,
,
. . XI ., -, ,
-
87
( ),
, (
, ), , , " 7 .
, -, , , , , . ,
-, . -
, , ,
, VII .
.
, ,
, .-. . " 8 .
.
. , . , . , . ,
. " 9 .
, . ,
( , - , , -
)
(
, - -), , , 120
.
, , .
? .: -, 1964, . 30.
8.: , 1917, . 8788; , 1972, . 369; , 1974,
. 171175.
" 9 .: , 1920, . 410; , 1910, . 11 12; ,
1917, . 174; , 1919, . 2; , 1949, . 85; , , 1953,
. 36.
120 .: ElPh, . 4, . 209210.
88
-, .
,
. ,
,
.
, , .
,
, - .
-
-
. - - (
) , ,
. , , ,
,
,
. ,
VII .,
( ,
) , ,
(
).
,
.
,
, .
,
. ,
89
69. ,
,
,
, .
,
.
,
.
,
.
5. ( )
,
. .
1938 . (
) . 1967 ., . ,
.
, , ,
,
. , ,
.
, , .
,
, , 60 ( 72),
... -"....
,
, - , () . . ,:
90
,
(
)
(XXI .), ,
-'21.
(
-), , ,
.
. ,
-
( ),
(Kiyata). ,
122,
.
. ,
IX ., ,
(
. ). . - (V .),
( ,
aha... ucyate...
nanu... iti
... ... vacyam)
123
. ( 450510 .),
( 480540 .) (
) (
600660 .), ,
124
VII . .
121 .: , 1974.
122 .: , 1951, . 162.
123 , 1967, . XXV.
124
600700 . .: ElPh, . 4, . 16.
91
, ,
,
. , .
11
, ,
125.
.
.
(
, )
,
, , ,
.
. :
, ,
. , , , .
125
1) , sutra; 2)
pramana; 3) avayava; 4) ,
anyunata; 5)
, samsaya; ) nirnaya; 7) uddesa; 8) nirdesa; 9) krama; 10)
samjna; 11) , upadesa.
, .
[, 1967, . 25].
92
, , . ,
126. ,
, ;
,
,
'27.
, 4
prakarana 11 ahnika.
.
6. ( ) (
. ) 1923 . .
,
lokottaravadinam pranamya munim, ( ) .
(.
).
,
- - (
Jayamangala), , ,
.
. ,
, , ,
-,
'26 , 1951, . 160161.
127
.
93
Samkararaya
XIV .,
128.
, , (, ,
-). ,
,
IX .,
(
15 19) VII .
VIIVIII . , ,
. ,
,
(
/),
.
, , , ,
(
) ( ). , .
, ,
. ,
,
. ( 5)
128
.: , 1927. .: , 1929.
94
|29
( 7) .
, ,
(
,
). : ,
- (, 72).
7. - ( ) , 1910- , ,
13.
,
. (Mathara)
,
. ,
, -.
, ,
.
129 : 1)
, ,
(savyapadesya), 2) : ,
, , (savikalpa), 3)
- (arthavyatirekin), 4)
, (indriyavyatirekin). ,
(,
): 1) ,
, 2) ,
3) , 4) ,
[, 1926, . 7].
130
. , :
-", -"
-", , (. : ElPh, . 4, . 169).
95
: paramatman
(
,
).
, . 1917 . .
, ,
131.
1922 . . . , :
.
, . . ,
.
.
. . . ,
, ,
- (. V .)
Madhava. Madhava Mathara
? ,
-- ,
,
matharapranta (, ,
, ).
,
-
131
132
, 1917.
, 19231925; , 1931; , 1931.
96
matharapranta, , 133 .
. .
--,
,
, --,
, | 3 4 . .
,
, ,
" 3 .
.
,
VIIIIX . -,
-,
.
,
- ( ,
,
, -) , -
.
,
, , , .
, .
, , -, - ,
,
133
.: , 1944, . XXXVII .
, 1977, . 90110, 153169.
' " E l P h , . 4, . 169, 291.
134
4 2008
97
, , ,
-,
. ,
.
, . ,
--, ,
73 (
). , , ,
, ,
, ,
.
,
. (),
,
, .
.
,
, 36
' . ,
.
8. - ( [])
. , ,
,
, ,
,
136
, , , Bhagavan, bha
, ga
, va ( vidvat), a an (. anati) [,
1922, . 2628].
98
. .
, ,
, 90 ,
(, , ).
,
-- (XVIII .).
( --),
: ,
( ) | 3 7 .
(Vacaspati Misra) . ( ) ,
( ),
,
, (. ).
. .
( ),
.
.
, XI . (
, ). - (1.1.4),
.
, ,
(svabhavikasambandha), (manasapratyaksa)
137
- .: [ , 1967, . 13].
- --
.: [, 1983, . 223, 229].
4*
99
,
( ).
,
,
[38 .
,
,
( ),
( ), .
.
, . ,
:
1) - ( )
(VII
VIII .);
2) - ( ) (
);
3) - ( )
;
4) - ( ) ,
-;
5) - (VIVII .) -;
6) - ( []);
7) - ( ) - (VIVII .) -;
8) () 138
: [ . -, 1898, . 87],
ElPh, . 2, . 396398,
ElPh, . 2, . 453.
: [, 1958].
100
-- "'.
,
.
. . :
.
| 4 0 . :
; ,
,
( ).
, -, ,
(
),
.
,
,
, .
,
, ,
(II .), ,
, . 139
.: , 1966, . 100. . -
. [ , 1966] - . [ .
-, 1956]. , - -, ,
. . ( ) [,
1932, . 2, . 257298, 303308, 318321, 352372, 405432].
140
, 1903, . XXII.
101
, , ,
,
.
. XX .
- -;
, (10181060), ,
. , .
XIXII . (
). X.
,
,
898 . ,
.
( 58 . . .), 841 .,
( 78 . . .), 976 .
.
1914 .
. : 1) , , 2)
- 903 .
983 ., 3) -
"".
. .
. .
,
(, , IX .),
IX .
( , 141
), -
(860920 . . ) ,
, (. X .).
,
( -,
. 890 .) :
() 142 . X.
. ( , ) | 4 3 ,
. . , ,
(, , , - ,
. .),
, , ,
144 .
(. 890) (984985) 145 .
, , .
, IX .
, ,
, ,
, .
">2.: , 1945; , 1951.
'.: , 19571961; , 1951, . 164.
144
(XV .), ,
. .: ElPh,
. 1, . 241.
145
, 1967, . 6163.
103
,
-, -,
146.
, .
-, ,
, , -
. , ,
,
.
, , ,
: 1) , 2) , 3)
(
: ), 4) , 5)
, .
,
,
,
. ,
,
. , 5,
146
, ,
, avidya
, ()
(VIIIIX .), , . -, , : - (Mulavidya); .
104
,
, ( , -) | 4 7 ,
.
,
( ). ,
;
,
4,
.
| 4 8 .
,
, , 149.
, - ,
,
-;
(,
72 ).
, -
150
. ,
; - .
147
. : [, 1927; , 1901].
., : [-, 1963].
, , -,
-, -
. . (.: [ , 1871, . 84]).
,
.
150
. 51 .
148
149
105
9. - ( ) , , .
.
- .
, ,
, .
,
,
-
: .
,
.
. ,
,
, .
() ,
,
.
, , '.
() , --,
, , , ,
2
, .
.
, , .
. () , ()
.
.
(
). ()
(
,
, )
.
:
, , ( ),
,
, . (
), , .
109
,
, 3 .
, ,
[ ] , ,
. , ,
, .
4 , [ ]. , , , , , . [
],
, [ ] .
. , [ ]
', []
[] (1).
() . .
. [ ]
. :
, 2, , ,
, 3
.
, ,
.
, ,
,
, , 25- ,
:
25 , ,
,
4
, ,
:
.
,
.
: . ,
, , - , ; , , . .
[] ,
, , , 5 , , , , , , , , , ,
6 ,
. [] , , ,
, , , , ,
, . ,
.
? [ ] , .
,
[
] .
, , , 7 . .,
,
[] . . , [ ], .
[]
[]
[ ]
[],
, ,
.
() []
, : 1)
; 2) ; 3)
in
[ ]
[ ] :
; 4) []
[ ] [
]; 5) , .
, 1) 2)
. :
.
, [ ] ,
. []
: .
, , , , , , , , , , .
[] , . , , :
. [ ]
, , 8 , , , ; ,
, , , . [ ] , [ ] [ ]
, . , , ,
9 , . [ ] [
].
3)
[], ,
. : .
, []
, [ ] , [ ] .
4) [ ] [ ] , [].
112
5) : ,
. : ,
, ,
, , , [] , ,
[], [ ] ,
[ ] | 0 . :
[] ,
?
,
? "
,
.
[] [], , , , ,
, . .
, [-]
| 2 , . . [ ], ,
, , . .
[ ] : . ? []
[].
, ;
[]
. = tas, 13
, .
,
[ ], , ,
, . .,
[ ]
[ ] . , [113
] ,
[ ] . , [] . .
[] , []
. , .
, , '.
, (2).
() ().
, ,
[ ] , [ ].
. ... ; ,
, 2.
. :
.
, .
?!
, ! 3
- :
? :
,
, , . ,
, . . ,
.
:
,
?
, , !:
, ? ,
,
: , ,
, [] ,
. ,
[],
114
[ ] - .
(). , [ ] :
[ ].
.
(). [ ]
?
(). ,
. . :
4 .
[]
, [ ]
. :
:
5.
,
[, ], .
.
[], .
[ ] .
(). ?
(). : .
[ ], ,
, .
(). ?
(). : [, ]
, .
, , 5 , 11 , 5 , , . ,
25 ,
.
115
( ). :
25 ...
() (). , [
], 6, . :
7 . :
,
,
[ ] 8 .
, .
[ ] . :
... ,
? ,
[]
48 9 , , , . .
, [] ,
[ ] .
[, ] :
...
, ,
|0
, . ,
[ ] , [ ] .
, , .
[
] [ ], ,
[ ] .
,
[] , . :
" , .
:
, ".
. . , . . : [] ' 4 .
[] . . [] [],
. ; ,
[ ] .
[ ]
, . [ ], , [ ] ,
, [] .
,
[ ]. [] [] [] [], . ,
.
,
[] ,
, , ,
[] [] .
. ,
[] ,
, [] , .
[ ] ,
[] .
[, ]
. [, ] . .
[ ] , . .
, .
.
117
[ ] ... '5
[ . ] .
: " [ ]
|6 . :
, ,
.
, [],
.
:
,
, .
, , [] , []
, ".
, [ ] :
.
,
[] ; ,
[ ] . . [ ]
, [ ] [] . [ ]
[ ] [
, ]
,
| 8 . , ,
, [
]
. .
[ ]:
, [ ] .
[] . ,
[ ] , .
118
[] , , ".
(). ?
: , . ,
,
, .
[ ] .
,
[ ] ,
[ ] , .
: [] , , ,
[] , [], , , , 2 0 . : ,
... ( 64).
- -,
-,
, - - ,(3).
() , ?
: - . ..
- ,
7 -.
, -.
-. .
, , 5 . 7 . ,
,
.
,
5 . ,
119
,
[ ] .
, .
, .
,
.
, '.
, 7
.
. 5 ,
5 , , 5
16 [],
. .
- -.
() , []
, , [ ], [ ],
[ ]
.
, []
: ,
, , , .
, ?
: - -.
- , [ ] , , -
. ? : .
-. ,
, ,
2
.
, ? : - , 120
3 . ,
,
-. .
5 , ,
.
?
: .
, [] 16. ,
[ ] ,
4 . 5 11 , [] 16, , . . . [ ]
, , . .,
, . . 5 , . .
, .
, [
] ,
[ ], ,
,
[ ].
, , ,
: - -.
.
, , , .
(4).
()
: , [ ]?
[ ] -
, , , , ,
. : ' . ..
, , , ,
. , , , ,
121
. ,
, , , . , .
, ,
, ,
, , ,
. .
2 . :
, ,
.
,
3 .
,
,
4 .
. [, ],
. ? , , , , , [] 5 . :
6
. , [],
,
7 . , [],
, ,
. , [, ]:
. , , , , . [ ],
8 ,
[ ] [ ],
[ ] , ,
[-] [] , ,
9 . [ ],
|0 .
, .
[ ], :
,
, , ".
122
, ,
,
. ,
, -: , , , . , , [],
, .
, .
, ,
, , . .
:
[] .
. , ,
, 5 , 11 , 5
. 25 , .
,
, " . .
() [ ]
| 2
. , .
[ ]
: . . ..
, | 3 . [ ] ,
.
[] , [ ] ,
[] . , , [ ]
4
' .
[] [ ]
, , 15.
123
[ , ]
, [
] .
.
? : ,
.
[ ] , [ ]
[ ]
[] . | 6 [ ] ,
, , []
[ ].
(). , [
] , ?
. .
:
, [ ] .
, [] .
(). ,
,
?
:
. .
,
".
. ',
2
. (5).
() ?
: . ..
, , , ,
[ ], .
[124
] , ,
. [ ]:
..., , , ,
, [ ] ,
, [] [].
, ,
, [, ] .
[ ] , ,
[, ] , .
, , , ,
, , [ ]
. , , [
], ,
. .
,
: ,
, ,
[] ,
,
, , , [, ]
[ ] .
. ,
. [ ] .
3
.
() ,
,
4
, [
5
] , [ ] [ ]
: . ..
, . [] ,
6
[ ] .
[ ] .
, ,
, . . [ ]
7. , , [] . .,
125
. ., , []
. ,
; , [ ] . , ,
[ ]. .
, . ,
, [ ]. ,
.
. ,
8 , ,
, .
,
, ,
[ ] ,
.
[ ] . ,
. , . .
, [
], [] , . .
[ ].
[] [ , ],
, '.
[ ]: , ... ( 20).
[ ] , []
, ;
, 126
, . .,
[] []
.
,
[ ] , ,
, [ ]. , []
, [ ] | 0 .
: ", [ ] , -
[-] , [ -] ? , ,
, [] ,
. ,
[] ,
- [],
, [ ] . . ., ,
[] , .
12.
, .
, [ ]
:
. []
, . [, ], ,
[ ] [ ] ,
[ ], 13.
, [ ]
, []
. ,
. . . .
:
[ ] [ ]
127
|5
, . ,
:
, [ ]
[] .
, , [ ]
16: .
[ ], ,
, [, ]
, [ ], , '7.
: . ,
, , .
[ ] .
, , , ,
, . : ,
[- ] [] 18. , [] .
[] :
.
, , , ,
[ ] . , ", ,
, .
[] []
[] , [] -, [] , [ ]
, [] .
[] ,
, , ,
,
,
. .
[ ].
128
[], ,
, , ,
. .,
,
. , [ ]
, - []
, [ ] [],
[ ]
, []
. [ ],
,
, . ,
[ ],
, , [ ]
= tas [ ] .
, , .
--, [ ] 2 0 .
[ ],
, [] []
[ ] [ ]
[] , [ ]
2 | ,
[] : . ,
[] . ,
.
. , [] .
, , - ,
[ ] . , , 2 2 .
5 2008
129
[]
, [ ]
, [ ], , [ ] 2 3 .
,
, , []:
...24
, , 2 5 . [ ]
, , , [ ]
, ,
, .
[ ]
. [ ] ,
[] ,
. , [ ] , [
] [ ]
, ,
, 2 6 .
,
, [ , ]
, ,
, [] .
, , . , , ,
. ,
[ ] , , . , [] , [ ] [
] , :
1) [] ;
2) []
, ;
3) , [ ]
2 7 .
130
, , .
[] ,
, [ ] .
[] ,
, .
, .
[] [] . [ ]:
, . ,
,
[] ,
2 7 \
[] . , ,
. , .
, , ,
[] 2 8 ,
; 2 9
.
[-] , [
-] , []
[] . ,
-
[],
3 0 .
, [
], [] . , [, ], , []
?
, [ ]
.
[] : []
, [] , , [ ]
, ,
5*
131
[-] , [
] . ,
[
]. , , [ ]
, ,
. ,
[, ].
,
[]
[ ] [ ]
[] .
[] . ,
3 | .
- ,
. , [ ]
, . ,
, , , 32 , , ,
, .
, , , , . .
, .
. .
. .
, ,
..., , [ ]:
, [] ,
132
[] [] . [ ]
. [ ]
.
() ; ,
, , ' (6).
() (). .
[] ?
[ ] : . ..
. , [] ,
. [ ] , [],
; , []
, [ ]; , ,
, [ ]
, , . [] .
, , , ,
, , , []
, ,
.
() , , .
. .
, , , . .,
[], , [], . ,
, [] , .
[ ] . [ ] ,
133
: . ..
[ ] .
, . .
. [, ] ,
2. , [
] 3.
[]. ,
[ ] []?
, [ ], ,
, [ ]
[ ], ,
4, . ., [].
: . . []
[ ], [] .
- , , , , , , '(7).
() - :
. , ,
. , ,
.
: , : -
. ..
- , , , , ;
, , ;
, ,
; -
, , , ,
; ,
,
134
, ; , ,
, ; , ,
2
,
3 .
.
() []. .
, , . .
, . .
[ ]?
: - . ..
[ ], [ ], [ ],
4 . -
, , ,
; -
, ; -
,
. .; - ,
. ., []
5 ; -
. ., [ ] ; - , , ,
; -
, ; -
.
[ ]
. [ ] []
[ ] ,
. ., , . .
:
[ ] ,
6
[ ] . , [ ], ,
135
[ ] ,
.
[], . ,
[] [] .
[
].
- - , . , [ ] (8).
() (). , , [- ] .
?
: . ..
-
. - ,
, . ?
: ,
.
, [ ].
, -, 5 ,
11 5 .
.
; .
[ ] [ ] .
, ,
. [ ],
.
() (). [ ]
?
: . ..
(). [ ]
[ ],
? '
: - . ?
. [ ] 136
; [ ] :
... ( 17).
[]
, [] - ,
[ ] [ ]
. [
] , [ ] 2
.
(). ,
[] ?
: . [
] [ ],
. .0 [ ] [ ]
, :
[ ]. .
-, , [ ], [] , []
[ ] [] (9).
() , [ ] ? -
.
[ ],
. ,
, ,
. . :
- . ..
-: - ,
; [] , [ ].
[], , ,
, . ,
[ ] , [ ] [ ]
. [ ].
, : ,
137
[ ]. []
- - , : ,
. [ ].
[ ]:
, , , ,
. ,
, [ ].
[] .
, , , ,
, , . ., .
[ ].
[] [ ]
[]. , , , [ ] ,
, [] . [
], [ ] .
. [ ].
, []
[] [] .
[ ] , -.
() [ ] , [ ].
. : -, :
,
, : He- ,
[]: '.
. , [
],
[ ] , , [ , ] , , , .
-, [] ,
, [ , ] , [] . .
. .
-?
138
. . , [ ],
.
, [] []
, , []
, -2.
3 , [ ]
-,
-
, ,
[ ].
[ ]
[ ]:
- . ..
[ [ ] . [ ] , []
[] . , . .
,
. ., [] ,
, [ ],
, . .
-, , [ ] ,
. --4
.
, [ ], [ ],
.
: [].
[] :
-. ,
,
. :
,
[ ] ,
[] ,
-.
- , [ ]
?
139
[ ] ,
5 . , [ ] , 6 . [], , ,
, , , .
, -, .
, , -
[ -].
: . ,
. , [ ] . ,
,
, - ,
[ 7 .
(). .
[ ]?
[ ] - [ ].
: [ ].
[], [ ], 8 .
. [ -] ,
. :
[ ]
, .
9
.
[]. . [ ]
[ ],
, . . .
: [] . , , ?
, [] [] .
, , [ ] , -?
: [] , 140
[ ] [],
, : , , [ ]
[]
? , [] -,
, [ ] [
], , [ ]
. , [ ]
[] [ ].
[ ]: [] [ ], . . ,
, .
, ,
, , -?
, []
, | 0 .
1) ,
[] ;
- [],
, [
] ;
;
, [ ] , [ ] .
2) ;
[ ] ;
, ;
;
, [] .
3)
;
[ ] ;
,
, ,
;
, ,
, ;
141
4) ,
;
- - ,
:
;
;
, [ ] .
[
] .
, ,
, , .
[] ,
,
" .
[]
, [ ] . ,
, , [ ], , . ,
[ ]
[ ] , . . , ,
, [] . - .
: - - |3.
, , . .
, . . , [ ] [|4
] . ,
, , ,
.
[ ] ,
[]
[ ]. , ,
, , .
142
, ,
, .
(). , [ ]
[ ] -? -,
-. ,
[ ] ?
, [ ] [ ].
[ ]
. [,
]
, .
[]. , [ ],
-, []
- -? ,
? -, [
] , ,
[5. : , , [ ]
, ,
. , ,
, 16.
[ ] ,
.
, [,
],
[ ], []
,
". , [ , ]
[] . . ,
,
, -.
,
|8
.
, , , , ,
, , ( ), , , (10).
143
() , [] . ? : ,
, . ..
, , . ., ,
.
, , , .
Upadana, hetu, karana, nimitta '. , [ ] .
,
, 5 11
,
, ,
, , . [ ] .
, , .
.
,
[ ] -.
, : ,
13 , .
, [ ] , , 5 , 11 5 .
, : , ,
11 5 , 5
5 .
. 5
, 11
, , .
: , ,
, , , [ ].
.
, , , .
, , .
144
[ ] : : [ ],
, .
,
, , ,
[ ] , , .
,
[ ] [ ] , ,
-, . ,
, .
- ,
. , (
3 ) , .
,
, , ,
.
, :
[ ]
, , ,
.
,
, , , .
, .
() , [] [
, [ ], ,
[] ,
, [ ]
: ,
, . ..
, , :
4 , [ ].
[], .
, .
.
. []
, [] .
145
. [], ,
. , . .
.
. . [ ] , . .
, . .
[, ] , , .
[ ]
[ ],
[ ] , [ , ]
: 5.
[ ] [, ] . . .
, .
,
.
[ ] , , , , . . ,
[ ] .
[ ]
, .
[ ], [] [ ] .
, ,
[ ] .
[ ] [ ]. , , ,
, ,
. [ ]
[ ]. , , []
. []
,
[] .
.
146
[] , , ,
( , , );
, ,
[-]6, .
, , , , , , ;
, [ ] [ ]
(11).
() . [ ] [ ].
: . ..
[ ], :
, .
[ ], . : , ,
[ ]: , .
, , , .
, ,
,
.
[] .
, .
, 5 11 ,
5 .
. [
] , [] : , . , ,
, ,
, . , , ,
. , ,
. :
, ,
. , ,
147
, . ,
, ,
[ ]. , , ,
. ?
.
, , ,
.
.
, , [ ] [ ] .
. , ,
. , [ ] [ ].
,
. ,
. ,
:
, , ,
. ,
, . : .
[ ] [ ] ,
, [ ],
. ., [ ]
, , [, ] , . . ,
. ,
,
, [ ] .
, . ,
, [] . , , [] .
,
'. , .
148
,
: .
, ,
, . . ,
, , [ ] .
()
.
[ ] [ ] :
. ..
, : ,
. [,
] . . 2 .
,
[] ,
. . [ ] , [ - ].
[-] .
, , , ,
, , , . .
[], [ ], []
3
, [ ] : .
, [ ]
.
[ ] , ,
. [ . .] [] ,
. [
] .
[ ] ,
4
[ ] . .
,
[ ] , [] ,
[] , 5
.
149
,
[] .
prasavadharma, [ -in]
[ ]-mat, [ ] 6 . [ ] [ ]
.
. . []
: ... .
(). . ,
. . ,. . : ... 1
: [] [].
:
,
[ ] .
--,
-- , , ,
( ---) (12).
() [] . :
, . . [ ] 1.
, . ?
: ...
, , , .
:
, . : .
: .
-.
: ,
150
, , [] [] . ,
, [ ] ,
[].
[ ] , , , ,
, , , . ,
[ ] , . .
, , , ,
2; , [ ] ,
[] []
; , [ ] ,
[] [ ] . , .
,
3. ,
, . :
, ,
4
.
[, ],
. [ ]
. : 5 . , , , [ ]
; ,
. ,
, ,
; ,
. [],
,
. , , , ,
[]. .
151
() (. []), ...
? :
...
, [] 6.
...
[] . [
]
[ ]
[ ] 7 .
. ,
; ,
;
, .
, ,
,
, .
, [ ]
[] .
[], , [] , .
. [- ]
[ ] [ ] .
[] , []
8
, .
, [ ]
[ ] : --.
[ ].
[] ,
[ ] , , [] []
.
[, ]
: ---. ,
[ ] [].
[], [
] , . , ,
152
,
, ,
, 9 , ,
, .
[ ] -, - [] ,
[ ] . , , , , [ ],
[] ; , , [] ;
, , []
.
[ ] . ,
[ ] | 0 . [ ] [ ]
-
[ ], .
, [ ]. . :
[ ] , :
, ,
,
,
, ".
,
, . [ ] [ ]
[] (13).
() , , [ ] ,
, .
.
[, ] , , ,
, [ ]
. ,
, .
153
, , , [] [] .
,
[ ] ,
? [ ] [ ]
[] . []
[ ] [] :
, , , []
.
() (). : --.
?
: ...
. , , :
.
, , .
,
.
'.
[] , ,
, , , , [] .
: [] . ?
: .
2
.
[]
[ ] , [ ] -
, 3
. ,
[ ] , :
.
154
[ ]
, , .
(). ,
, , ,
.
: [ ] [ ]
[ ] . , , [] ,
[ ]
, , [] , [] . , ,
, [ ] [ ] ;
: ... ,
" ( 31).
, --, [ ] ,
--. []
, [ ]
. , - , , , , .
?
. ,
, [] .
?
. [] . , , ; , ; ,
.
, . , ,
[] , , , []
. [] ,
[ ] , .
4
, [ ] .
155
{}
( [] ).
, (14).
() .
: , ,
. .. , ,
[] , . .?
: ...
(). , . .,
, [ ].
[ ].
: .
.
,
. , , . ,
, . ?
.
.
, [] ,
.
.
, ,
.
, , , [] ,
, , ,
, '.
() (). , ,
. ., . . [] . [ ] , ,
[],
?
: ...
[ ], [ ]: []
156
,
[] ,
3 . [ ]? :
. , --, . .,
[]. [ ] . : 4 [ ]
, [ ]
. . -:
, , - ,
,
5 .
(). , [] , [],
. . , ?
: ,
. . ; . . . .,
[] . .,
--,
[ ]. [] ,
, --.
[ ], ,
, , ... (15).
() (). [] , [] , . ,
[] ,
. : ,
, .
,
157
, , , .
, .
: ...
[ ]:
'.
[ ] , , , ,
. [] .
[] ,
: 1 , 1 , 5
, 11 , 5
[ ]
[] ,
[] . , [
] 2. [],
[]
, [] .
, , , , , . , [],
, , ,
[, ], .
, []
, , ,
, , .
. ? .
, , , .
. , , , , ,
, ; ,
, .
, [], , ,
[] .
, .
, [] ;
158
.
. , , ,
. , ,
, 5 ,
11 , , .
. , ,
[].
() (). ,
[],
. ,
. . , . . 3 .
[]
. [] [] , , 4 . :
. ... [ 5
] . [] 6 ,
-. ?
,
. ,
[] . , ,
[] , ,
[ , ]: ,
[ ], [ ]
, . , , ,
, , , . . 7 , [
] . [ ]
, ,
, [ ] , [ ] ,
[ ] [ ] 159
, , [ ]
. , [
]
, .
[ ] , 7 [ ]
, ,
,
. [], ,
; ,
, ; , , ;
, , .
.
.
[ ] - 8 . , [] [
] .
.
:
,
, [ ] , [], , ,
[ ] . [ [ ] [ ], [] . -
, , .
(). , ,
, ?
: , . [ ]:
1) , []
;
160
2) ;
3) .
[]
, ,
. . 9 . ,
, . ,
| 0 .
[],
, ".
.
1) [], . .,
--.
2) ,
[] , , , . ., [] ,
.
3) [ ] ,
12
[] .
,
, , ,
(16).
() ...
, , ,
.
. , [] , , .
? , .
, , [] ,
, ,
[] ; [] , , [] ,
[ ] .
.
6 2008
161
[ ]: ,
. [
] : , ,
.
, . , ,
.
, . [ ] ',
[ ] . []
, 2 . ,
, ,
, .
, ,
; ,
, ;
, ,
.
() [] , [ ] :
.
,
. [] , ,
.
, , . : .
\ [ ] :
. ,
. []
[- ] , , -3
. [], []
[ ].
162
(). , ,
[] , [ ] ?
: , .
, ,
,
, , , , , 4 , [ ] , , , , , , , >
5 .
:
.
.
, [ ]
. ., , ,
(17).
() [] . :
...
, ", "
" ( 2).
[ ] . , ,
[].
: .
?
,
, [] [], [] [] , .
, , ,
, ,
. [ ]
, . .
[ ]. ,
6*
163
, []
. , . [], ,
[].
[ ]
. . [ ]
: , , ... ( 11)
[ ] .
: ... , []
[] ( 11).
[ ]
, , ,
, , ,
[ ]
. :
, '.
[] :
[] , , , , , ,
[] , [ ] , .
.
, ,
[ ]. , [] ,
, . , ,
, .
[ ]:
.
() ,
2
, , ,
3 ,
:
...
[]. ?
164
: , , [ ] [ ] ,
, .
[] , ,
-- 4 .
(). , , [ ] , ,
. [], []
.
: [ ] . . ; [] [ ],
, ,
. .,
. [ ] ,
, [ ]
[]. , []
: []
s
[ ] . ,
, ,
[ ],
[] -- 6 . , [] [, ], [ ] ,
, , ,
[- ].
7
. . . [], , , , []
. . , [ - ]
, [ ]
[ ] . . ,
[ ]
. ., ,
, .
165
: [ ]
, , .
1) , --,
, ,
;
2)
--;
3) , 8.
, .
:
[] . , [ ] .
, ,
. , . . .,
[ ] , [] . ., 9 .
,
, [ ] . ., .
[] ,
[ ] ,
. , . .,
10. [ ] [ ]
"
[] , [] . . .
[ ] . .,
.
:
[],
[ ] ,
. [] , ,
[].
166
[] , []
?
[] , , .
, , []
, [ ]
", [ , ] ,
. ., .
, ,
(18).
() ().
, [ ] ' ?
: ...
, ,
;
.
,
, ,
, , ,
, , , . . , .
. [ ]
. [ ] [ ] 2 , [ ] , ,
, .
[].
, [ ] . [] , [ ] , ;
, , ; , ,
167
. [ ]
.
() , [
, ] ,
, : ...
. ?
, . ,
[ ] , , , , -,
, , .
. ., ,
3. 13 [], . , .
, []
. , ,
, [] ,
[] . .,
. :
[] . ,
[ ] , [ ] , [] , ,
. . ,
, , [ ]
4
.
, [ ],
: . ,
, ,
[ ] .
, ,
, []
168
. .
, [ ],
: .
5 : [ ]
, [ , ] [] , . , .
. 6 [ ] , , , , , ,
, .
[ ] ,
[] ; [] 7 .
, , , (19).
() , -, :
...
;
[ ].
, . .
, [] [] '.
, , ,
, [ ], .
, . ,
. [ ]
, [ ].
2 . ;
- , ,
,
, .
[ ] 169
, ,
. : ,
,
.
3 .
() , [
] [ ]
:
...
... [] . : , [] ,
[ ]: ...
( 18). [
] : . [] , [ ] , , ,
, . . ( 11).
, , , , , . .
, , ,
. , .
,
,
. [ ]
, , []
.
.
. .
[ ] ,
.
[] . ,
170
[ ] .
, , . [
] [- ] .
( )
, (20).
() (). -,
:
? , .
-, '.
: ...
, [ ],
, . , ,
[ ] , ,
.
[] , .
,
2
. ., . ?
[] : ,
, .
. -, ,
, ,
, ,
3
.
, , [ ]
.
() (). ,
: , , , []
, []
171
. [ ] . : ...
[] ,
, [ ] 4 . ,
[], . . 5 .
' , .
(21).
()
, [ ]
,
.
3 .
[ ]
. -
, ,
.
, [] ,
.
, ,
[] , .
,
, , , , .
, ,
, , ,
, , , ,
[] , , .
, 172
.
, .
() : ,
[ ] [ ] ,
,
. [ ] : ...
[ ] , ,
4 . 5 , .
.
,
.
[ ] : . ,
,
[] .
. [] , ,
[] , []
, [] . .
(). , -
[]?
: . 6
[], ,
[ ]
.
, ,
, , [] , (22).
() ,
[ ], : ...1
, , , , ,
. , ,
, (,
173
, , , ,
).
. ,
, , , [ ] .
16
3 . , : ,
, , , , ,
11 : , , , , 5
, , , 5 .
[ ]. 16, .
, :
[ 16]
. :
,
, ,
, 4 . 5
, [].
() : ...
.
. 16, 11 ,
, .
, .
[ ] , , ,
,
, , ,
, , , , ,
, , ,
, , , .
174
. , , , [] ,
(23).
() , " " "
( 2). [ ]
23 ,
, " ... ( 15),
, ... ( 17). 25 . , ,
, [. ]
, '. :
25
,
, 2 .
[] , , , , 5 , 11 , 5 .
25 . ,
( 22). ?
: ...
, . ,
[ ] . , ;
, [], [] .
[ ]
.
[] .
, , , . , ,
, ,
[ ]. : , , , , , , , , , 3.
, -, , - . : .
175
[ ] , , , , , [], , ,
. [ ]
: ,
, , -,
, .
[] , .
: .
, ,
, [] ,
[], , .
,
.
4 .
: , , [ ],
[ ], , , , . ,
[ -], , .
[- ] ,
[ ]. [] [-], , . [] , .
[- ] . [- ]
. [- ]
[ ]. [ ] ,
5
. :
,
, . .
, : ,
. . . .,
.
. [ ] , , .
.
176
() : ... [ ( 10) ], :
[ ( 13) ]
: ... [ ( 10) ].
, [] , [] [], : ...
[ ]
.
, [ ] ,
[ ]: , [ ] :
.
[ ] , [] , , [] ,
[] ,
[ ] [ ] ,
[ ] 6 .
, [ ]
[ ]
: , ,
, [ ] ,
.
.
,
. ., [ ] ,
.
. [ ]
, [ -].
: , ,
, .
1) ,
, .
, [] [ ]:
.
2) [] ,
[] , []
177
. ,
,
, [] [ ] , .
3) []
, [] .
4)
, : " "7.
, [] .
,
. .
[-] ,
. [ ]
,
8 . [ -]
[ ]. [ - ] . , , [],
. [
- ] .
9
, . [ ] :
[ ]
, .
,
'.
. [] , -, -, -.
-. , (24).
178
() , []
: -...
11 .
, : , , , , .
() [] :
-...
-, [] , :
, ,
, ,
, [ ]. -
, [] []'. , : .
:
. [ ] :
. , [ ] ,
.
, , ,
(25).
() [] ?
: ...
, [ ]
. . . , [] .
: .
, [ ] ,
:
, .
.
179
5 . [ ] ' .
5 .
, .
,
[ ] .
. 11 [ ]
5 . , , , 11 ,
: [ ] ,
. ,
,
, []
. : 1'''. , 11 5 .
() (). , ,
, [] []: ?
:
...
[ ] ,
.
?
. : ,
[ ] 2 .
(). []
, ,
.
: . . ,
, [-] , [] ,
, [] .
180
[ ] [] , ,
[] .
: , , , ,
; , , ,
(26).
() 11 [], .
? : ...
,
. [], ,
. [ ] ,
: '. [ ] ,
5 , , , , , ,
[ ] 5 .
, , , .
.
,
, , [], .
() ...
,
3
.
. [ ]
. [
] , . ,
,
, ,
, , ,
: []
. []
[], .
, []
[ ]. [] []
(27).
181
() 10
: .
. [] ?
: ...
. ? , .
'.
[
].
, : .
,
,
, [ ] ,
. 11 [ ] .
[] ? [
].
[], [ ].
(). , 2
, ? ,
, .
: , ,
. : [] [] . 11 .
, , , , , , , , , , .
.
[]. [] , , ,
, [ ] 3
.
182
(). ,
.
(). . ?
:
[ ] , ( 57).
11 .
[ ]
, , []
.
, [] , , , [ ] 4 .
: 5.
.
,
, 6 .
() :
...
11
[] : [],
, [], ,
, .
[ ] :
: [ ]
[, ] []:
, , . . [ ]
[ ] . :
[] ,
: .
[ ] .
:
,
, . .,
7 .
[ ], [ ]
, . . 8 .
183
- ,
[], , [] , [ ].
(). ,
,
.
: . ?
. , [] ,
,
[ ]
9. [ ]
, .
(). [] 11 ?
: []
[] . [ ] , . . [],
[ ] . . [] [] .
... [ ] : [], [|0
] .
[], , ,
, (28).
() , [ ]? : ...-
,
, ; [ ]:
[, ] .
[ ] , . .
[ ]. ,
, , ,
; .
184
, , ,
. [ ]
, , ,
, , .
() , 11 ,
[ ]
[]: . ...
'.
, [ ]
, [ ] 2 .
. .
,
.
, (29).
() [ ] ,
: ... , [ ] . : ( 23), .
- ( 24):
- .
: (
27) [ ]
. [ ] ,
[ ]
, .
[ ] .
. : , ,
, , 5 , [ ]
. , , ,
[ ] ,
[ ],
185
'. ,
, ; 2.
[] ,
. ,
, [] , [ ]
,
. , ,
, [ ]
, , ,
. , ,
[ ]
[ ] , [
, ] [ ] 3 ;
[ ] []
. , 5
,
13 .
() : ...
, , ,
. , ;
, . . [ ]
. , -, .
[ ] [ ]
: ,
, :
.
: , ,
, .
, , ;
, , , , 4 ; ,
, ; , , ,
; . 5 .
186
[] , ,
[]
(30).
() ,
. [ ]
[ ]
: , ,
[ ] :
. , , [] , . [
] .
, . , -,
[-] , [ ]:
? , [] , [] ,
[]
: , ,
, []: '. , ,
. ,
[] [].
,
[]
. , [ ]
,
, [] , ,
, ,
.
[] ,
[] ,
[] , [] .
() [ ] [ ]
, [ ]: []
...
[] , [187
], ,
,
, , -
, [ ], ,
. [
], [-] , , ,
: ,
, ,
: , :
!
[ ] [] , :
[] . [ , ] [ ] .
, ,
,
, -. [] : [],
2
.
. , (31).
() : ...
'. , [] , . [] ,
, .
: ? [ ]:
:
. [] .
(). ,
?
188
(). [ ]
.
,
[ ] .
() (). ,
[ ]
[ ] [ ] 2 .
[ ], [ ]
[ ] .
: ...
[ ] :
". , , , , , ,
, , ,
, , ,
[ ] ,
,
. []
, : .
(). , ,
, , , . [ ]
,
. , [-
], ,
[ ].
: ,
". ,
, , , .
[ ]
... ( 57).
189
, , ;
: , (32).
() [] [] ? : "
...
,
[] [, ] :
5 , , 5 ,
[ ] 13 '.
? : , .
,
.
? :
, . .
,
10 , , , , ,
, , , , . : , ,
.
() : ".
: "
...
: 11 ,
. , .
: ,
.
, , , [ ] 2; , ,
.., [ ], .
, . . 190
, ?
:
,
. ; , ,
, , [ ] 10: -,
.
, [ ] 3 , . ., 5 , .
5 , , 10
[] -, .
, , , - , 10, -, .
,
.
, (33).
() : " ...
,
[ ] ' .
5 , 5 : .
, , ,
.
,
, [] , , , .
: [ ] ,
;
191
, ; , , []
, .
.
, []
. ,
; - , ;
[] ,
. [ ]
.
() [] : " ...
, , , [] , .
,
, - 2.
[ ]
[], [] .
:
, " . [], , [] , [,
] []
;
3
. : , [, ] ,
, , , ,
[] , ,
192
[ ] ,
- .
,
. . 4 . ,
.. [] 5 ,
. .
[ ] ,
. []
6 .
,
,
[] ,
(34).
() , , ? '
: ...
: , , , , ,
, ,
2 .
[] [ ] ,
. .,
.
[ ] , , []
5 , 5 ,
. , , ,
; , 5
[] ; 5 [ ] ,
5 [ ] .
() [],
[]:
...
10 5,
7 2008
193
. . ., ,
[], []
[], ;
[ ] 3. , ;
, .
,
, , , .
, .
[ ]
. .
[]
, [
] . ,
,
.
4 , ,
,
.., 5 , [] 4 .
[ ] ,
, (35).
() [ ]
,
{],
. . [ ] ,
, []
.
() , 13 []
,
[ ]: [ ]...
1
, [] , . 194
,
[], [ ] , ,
[ ] .
,
[] , , [] (36).
() :
...
[ ] . ? [] .
. .
,
, ,
', []
. , , . .
() [] .
, , [ ], , .
: .
,
, [] ,
2
, ,
, [], [] ,
, [ ], , ,
-, , , :
, []
.
,
, . ,
3
,
. , [ ] [ ]
, [] [ ] .
7*
195
, '
(37).
() :
...
[ ]
[ ]
,
,
, . . ,
, , ,
, 5 , 11 , 5
, ,
[], ,
[] .
() (). - []
[ ], , [ ] , ?
:
...
[
] , ,
, [ ] ,
,
, , [], ,
. []
, []
, [ ]
, .
, ,
,
[].
, [
] []
,
196
- , .
[]
[], , ,
.
(). [],
.
: [ ], 1 .
2 .
[] ,
. , , (38).
() , [ ]
( 34),
[] ? : [] ...
, , , , ,
, , .
, , , , ;
. , , , ,
. .
, : , ,
. -, , , ; , ,
, ;
197
, .
, , . [ ].
() ,
[ ]: []
...
.. [].
. .,
[ ] .
'.
[,
], ,
: [
, , , , ]
, , , :
.
(). , , [ ]
2?
: .
? , , .
, 3. []
, 4 , , -
, ,
- , . , ,
, . , []
, .
, ,
, [] []. ,
(39).
198
() []:
, ...
; ,
, [],
, .
, []
,
.
,
'.
[] [ ]: ,
, , , , , ,
, 5
, , , , ,
2 . [ ]
[ ] , , [], ,
. ,
. [] [].
, [ ]
? ,
, .
3 ,
, , , [].
[ ] . , ,
, . [] .
, , ,
[] .
, ,
, [ ].
()
199
[] : ,
...
[] [ ].
: .. []
4 , []. , ,
,
[ . ] ,
. [], , .
[].
:
[ ] ,
, .
[ ] , , , [],
, , , , (40).
() [] ?
: [ ] ...
, . ,
,
, .
[],
. . '
[] , .
[],
; ,
: , , , 5 ;
, , [] .
[ ]
200
[], .
, .
2 [
],
[] ,
. [] []
, ,
. [] ,
[ ] .
() : [ ] ...
[] , .
.
. [],
, , ,
11 , 5 . , [],
, , [].
().
, [] , ?
:
, . ?
" []
,
[ ].
(). [] -,
, ?
: . -,
-, -, -.
,
, []
201
. , ,
.
(). , , ?
: . , ,
, [ ]
.
,
[]
[], (41).
() , ,
[ ] : ...
. ., ,
[], , .
[ ]:
, , ,
, ,
, [ ]
[] .
[]:
, ,
[] ',
?
. .
() (). , [ ] ?
2
, ?
: ...
[ ]
, [], , .
[ ]:
1) [ ]
202
[] ;
2) . .,
[ ] 5 3 ;
3) [ ]
[ ] .
. :
... 4 .
, [ ]
. [ ] ,
5 .
, [] ,
(42).
() [ ]?
: ...
[ ]
. : []
.
. . . .
. .;
. :
.
: . .,
.., [ ],
[ ].
;
[] ,
, [ ]
'.
, ,
203
2 , ,
. ? . , , [ ]
[ ], , 3,
, [] , , , .
() , [ ] ,
: ... []
. , - [ ], ",
[ ] .
[ ]
5 .
, ,
, , 6,
, ,
, , ,
.
(). ?
: . : 7 .
, ,
;
[ ] (43).
() , ,
. ?
: ...
: , , .
, ,
204
: , ,
, '. [ ]. : , , . 4
, , [ ] - , .
, [], ,
, [] , , [
] , ,
, . ,
, , .
. .
[ ]: .. . []
, ( 23).
8 [ ] , ,
, , -, -, -, -.
[] 8 ? :
, [
] . :
. , . . ( 23).
,
[ ] , ,
( 38).
[ ]: , , , , , [] ,
, , , . .,
.
.
() : . ""
( 42). []
: ...
[- ] 2 . 205
, . , [ ]
, , [],
, , , 3 . , [] , ,
. [ ] -,
-, -, - 4.
, [] : , , ,
, ,
, , , .
, - ,
, , , (44).
() : "" ( 42). [] :
...
, . 8 : , ,
, , , , , ,
. He- [ ] , , , ,
.
: [] 25 ,
.
'.
,
, ,
. :
,
, [ ]2.
206
() [], .
[ ] ?
: . ...
. -
3 . . . . .
.
[ ], ; , [],
[] , , [] .
:
[]
[ ] 4 .
,
, [] . :
, .
, ,
, . ,
:
[]
5
...
,
[ ]
, , , . :
,
,
,
,
, 6.
, ,
. [, ] []
. ,
, .
207
, , ,
(45).
() :
...
- ,
, ,
,
8 []: , , , ', . :2 ,
-
-, .
, 8 ,
3.
:
[ ] . :
, ; - - .
()
,
.
: , , 4
,
. . [] ,
.
; , 5 . -
.
, , , , .
-
(46).
208
() 16 .
? :
...
16 . , :
. , . . ( 23).
,
, , , , .
, . , , , : ?
[ ], [-], , .
, [ ], [-]
, ,
: ? , , [ ], [-]
', ,
: .
, 4 - , : - , , , 50
.
() [, ]
8 ,
, ,
[ ] , [ ] :
...
[ ] 2
, , [ ].
, , ,
3 , . , [ ] , ,
.
209
[ ] :
. ?
.
[], [
]
[ ] 4 . , , . ,
[ ] . 50 .
,
, [] ,
, (47).
() , - ,
, - , - '. [
] [ ]:
. ...
,
, , , .
.
[ ] , [] .
. 2 .
.
() [ ], 50 :
...
, 3 , , , , , , ,
, , ,
[ ]
[ ]
, 4 . ,
-, ,
5
, [], [].
,
6 .
210
,
, ,
* (48).
() [] '.
[ ] : "
...
. [],
-, , ,
, , 5 2 , ,
[]: .
. - 8 ,
,
, , ,
.
: , ,
5 ,
, , , 5
; 10 []
.
: [ ] 8 10 ;
, 18, , ,
[] , [ ]
.
[ ] 8
10 ,
18 . [
], [-] ,
8 .
, , , [
] 62.
() [ ]
5 : "
...
, , , 5 ,
211
, [-] , [
] . , 8
, [] .
[] [ ].
, 8 , , - [] [] .
, [ ]
.
;
,
, , ,
-, [] 10 , , , [] 10 .
. 10 , , [] , , ,
, [] []
[], .
[, ] ,
, [],
[],
. 8, , 10, , 18.
, , [ ],
.
;
, , [] [] 18. ,
8 , ,
10 , , :
, !
- , ,
18 .
, 62 .
212
. (49).
() [ ] :
. ...
... , [] " ( 47).
[ ]
, , , ,
, , , , ,
, , 28 [] .
17
[]
9 8 11 [ ]
28 [ ].
() 5 , [
] [] 28 : ...
:'
, , ,
,
, , , ,
, 2 .
[]. [ ]
[ ] .
3
11 .
, ,
[ ] 4 .
,
[ ] , []
213
.
?
: . ?
. 9 , , , 9 .
8 , , , 8 .
[] :
,
, , ,
[] (50).
() : ... ( 49). [ ] . 9 :
[ ] ...
[] : , ', , ,
, .
- -,
2
[ ]
, []
;
.
-, , []
, , , [ ] ; []
. [ - ], ,
, , [ ] , . [
- ], , , [ ], . 4 [] .
214
[] 5 [ ]
[] , [ ]
, , , ,
[] , , ,
. [], , [] , ,
. [ ] . [ ]
. ,
. ,
"
. 5 [ ] ,
[] 5 .
[] ,
[]. : , ,
, , , ,
, , . []
.
, [ ] -,
3
-, - . . .
() : []
( 49). : []
...
, , , ,
[ ] , ,
[
] [] ,
. ., 4 [] . ,
[] .
? : ", ", ", " [], . .
, ,
215
: [ ]
[] , .
[ ] , !,
, ,
. , [] : [ ] ,
, . , ,
, !
. : 4 ,
,
5. ,
[] : [ ] ,
, .
, , [], , , .
[ ] : [] , [], , , ,
, [] .
[ ] , [
] , ,
. [] ,
, ,
,
[] ,
[ ] 5. , [ ], -6. [ ]
7
[ ] . 216
5 [ ]
. , [ ] [ ]
,
, , .
, [ "" ], , , , :
,
,
? 8
.
[] .
- , , , - ,
[] ,
[],
, , .
[],
, , . ""
. . , ,
, ,
[], , , . ""
[], [] , , 9
.
9 [] [ ] 4 5 .
, , , , , ().
(51).
217
() :
...
- :
?, ?, ,
? : ; , , , , [ ] (
) 1 , . , .
[]
, , ,
, , , 5
, . ,
.
[ ] 25 2 ,
.
: ,
, . []
. , [, ]
.
-,
, , .
-, 3 , , , , ,
. . , ,
.
8 :
, , , , , , , . [ ]
.
[ ] -, - , - . .4.
, 28,
218
.
9, 8 17 .
28
, . , , .
,
,
,
[] . ,
, , ,
, . , , :
,
.
() [ ]
:
...
, , . 3
, 5 . []
. , , [ , ]
*.
6
, .
. [] , []
: , , [ ]
7. . 7".
, , [ ]
. , 219
, .
.
[ ] [] , [] . :
*. ,
,
, ,
[ ] .
[] , , [] ,
[ ].
.
,
,
9. : 10. , []
[ ]
. [] , " , .
[ ] , [].
.
,
. [] 8 .
[ ] [ ].
,
. ., [] , [ ] , .
[] - , [ ]
, . [ ] -
,
220
, .
, -
, ,
, . [ ] , []
, . .,
12. [ ] , , ,
[ ] [], 13.
, [] . ,
[ ] [] ,
, . :
. , .
[] , ,
, [ ]. , ,
.
, . , (52).
() : ... ( 40). 8
, [] [] ,
, 1. [
] ,
.
14 [], 2. [ ] ?
: ...
221
[],
[] [],
, [
] [ ]
.
[] , [ ] ,
[, , ] ,
. ,
.
() (). , [] .
,
[ ]?
: ...
, . :
[] ,
,
[] , , , .
[] . .,
, [ ] [] ,
, [ ] .
[] ,
. .
[] , , [ ] .
222
,
, [ ] -.
[, ] [ ]
,
[ ] . [ ] .
[] , , (53).
() : [] ...
[]
, , , , , ,
, . ,
, , , .
. [], , 14
.
() [] . [ ] : ' [] ...
8 : ,
, , , , , ,
. , , , , . [ ] ,
, [ ] . .
[] []. [] .
. . []
.
, , [ ]
(54).
() ,
? : ...
223
8
, , ,
.
[] , , , .
, ;
.
[ ]
.
[ ]
,
: ,
[], 16 1.
() [, ]
, , , [] : ...
, 2, .
, [] , [ ] .
,
-
.
[ ] :
. [ ] [ ] . .
- , , ;
(55).
() , ,
, , , ,
.
224
? . [] ,
, [ ]
1, [ ]
2, .
.
, . ?
25 ,
: ,
, , 5 , 11
5 , ,
.
, .
() [] , [ ]
, [ ]
: - ...
.
,
. ,
, : !
! [ ]3.
, .
(). , . .
[ ] ,
?
: .. ,
. [],
.
- ,
? :
. [
] ,
. , -, [ ]
[] :
, [ ]4.
8 2008
225
, [] , , , ,
(56).
() ? : . ...-
[ ] [
] ,
: , , 11 ,
5 .
, , ,
[] .
?
-, , ,
. .
, .
. .
.
, , .
: , [ ], , .
()
:
, ...
[] ;1 ,
, . []
. [ ]
, [ ] . []
, [-] ,
. .2.
226
(). [], ,
[] , [ ] ,
.
: . [] ,
, [], , , -
, .
: [ ]
[, ]
.
[] , (57).
() . ,
. [ ] , [ ]:
, [] ?
. , .
: ...
, ,
, , ,
[] , [ ], . , [ ]
, .
() (). ,
,
,
. ,
,
.
, .
: ...
[ ] , [] 8*
227
[] ;
, .
:
[] ,
[ ]
[ ] , .
[] [] . [
] ,
, [ ] .
, ,
, [ ]
.
:
[-] [ ],
[ ] ,
[] ?
[] , ,
, []
[ ] , .
[] , ,
. , [ ]
[ ] , [],
- ,
[ ] ,
, [ ]
'.
[ ] , ,
[] [ ] , . :
...
228
,
(58).
() : ...
[]
[] , ,
[] 1, , ,
,
,
[ ].
() : ( 56).
: ...
, . [ ]
, ,
. [ ] []
, :
.
, ,
, (59).
: ...
,
',
,
2 , [ ],
[] , , ,
, , , , .
() [.]
, ?
: . ...
[] , , [ ] [ ]
.
, [] (60) '.
() [ ]
229
? : ...
. ? [] , , ,
, ,
. , [
]: , , .
, . - , ,
,
. : ..., ... ( 59) 2.
() (). ,
. [ ] , ,
[-] ,
.
.
: ...
,
, , , , ,
, , ,
.
, , ,
[ ] !
(61).
() , ? :
...
, , [ ] . ?
! ,
.
[ ] .
[]:
,
,
'.
230
:
, ?
2.
[].
?
? , [] .
,
,
. -, .
[] .
- [ ]. :
, ,
, [] ,
3 .
, ,
[ ]. []
. ,
[] .
. ,
. , ,
4 .
: ,
;
5
[ ] .
() (). , ,
, [ ], , ,
, .
: ...
, . ,
, , []
[ ],
, ,
231
6, ,
[] , []
,
.
, , , : , [] (62).
() , [] ,
, : , ...
[] ,
, [] , , [ ]
, , , , , .
, , ,
, [ ] ?
: , , [],
'.
, ,
, , .
(). ,
.
: . [], [] ,
,
. :
,
, [ ] 2 .
232
[], -.
() (). , , []
? [] ,
[ ]
[ ] ,
,
. [ ]
.
[ ] , [ ] : 3
, ...
, ,
,
, .
, [] , , ,
, .
, []
, , , , ,
, . . 4 .
,
, , [
] . [ ] .
, [] '
(63).
() ,
. ?
: ...
7 [ ]
, , , -, -, -, - 7
.
. ,
233
! .
() (). , , ,
, , [ ] .
[ ] ? : ...
[ ] ,
.
[]
, ,
[] .
, ,
,
(64).
() ?
25 : , ,
5 , , .
, ,
, , [] 1.
,
,
, 25
.
() (). , ,
? : ...
[ ] [ ] ,
[ ] . ,
[]
,
, . ,
, [ ],
, [ ] , 234
. : .
? : . . []
, [ ], , ,
: .
, [ ]
. [ ]: , [ ] [
] .
[ ] , [ ] .
(). ,
[],
[ ]
, [
],
.
: .
,
,
, [ ].
,
:
, [ ]
2
.
( ) :
, , .
. :
Vkr, as, bhu 3 .
[, -] , , ,
. - , []:
, i? [] ,
[ ] , , .
235
[] . : . ,
,
? . : , ,
[- ]. , [ ] ,
: , ,
[ ] , [ ]: .
(). , -
- [] - , .
: ,
[ ]
.
, , ( )
, [ ] , (65).
() [ ] ? ...
, , ,
,
.
[ ]?
[ ] , [] . [
] []
7 ,
, .
()
? : ...
[ ]
.
, ,
. [ ]
236
, [ ]
[] , [
]. -, , -,
-
. , [] , [ ], .
- [ ] [ ]. 7 '
[ ] ,
.
, ,
. [
] ,
.
( ) ,
.
[]
.
(66).
() ,
, . , [] [ ] : [ ]
, .
, [ ]
[] '.
, [ ],
[] , [] .
, .
:
2 .
, [
]. 237
[ ] , [] , , [], , [ ]
.
() (). ,
[] ( 65).
[ ] ,
[ ], 3 . ,
, [] , , ,
[ ] . .
[ ]
. .
: ...
, [ ]
. ., , [] [ ] .
,
, [] ,
.
[], , ,
[ ]:
4
. [] , , [ ]:
- .
, [] [ ] [ ],
, [ ], , , , []
- . , ,
[ ] . : ...
. , ,
[ ] .
238
,
, [] , (67).
()
, ?
: .
25 ', []
. ?
;
, ,
, , , ,
, . ,
, ,
, 7 , [] , .
, , , . .
[ ]. . . [ ] , [ ]
.
- ? ,
. []
, , [] , []. , , []
.
() (). ,
[] , , ,
? []
[] ,
[] ?
[ ] ? []
, , , ,
[] ,
239
. [ , ]
.
() (). ,
[ ] ,
? : ...
[]
[ ],
[ ]
[ ] ,
.
, , ,
[] ,
(69).
() ,
, []
[ ] ,
, '
,
, 25
.
[] , , .
() [ ]
, [ ] ,
[ ] , ,
[] :
...
, ,
2
. .
[ ] [] : 241
, [] .
; [ ] ,
3 , ,
[]
.
,
, , []
' (70).
() , [, ]
, ,
[],
, , [] .
, ,
(71).
() , '. , .
, ,
[] ', 2 (72).
() [ ] , [ ] , [] . :
... [] -:
, , ,
, --,
, ,
10 . [ ] 5
, 9 [ ]
28 , ,
8 , [] 60 3.
60 . , ,
[] ,
242
, [ ] ,
[] , .
, - , ,
, ,
, 4
[ ].
, [],
.
--
, [ ]
5 .
- (IV.5),
() ()
,
, .
: ()
(.
5961, 6566). , - ,
(VI. 13) (,
,
).
3
7071
.
4
: nayam laukiko napi pariksako.
/ , , .
245
1
1
: drsta .
,
drsta anusravika
2.
: (Sananda) [, 1964, . 1].
(Vodhu) [ -, 1964, . 1], (.
[, 1837, . 1]) .
,
, / .
,
(-).
. ,
,
[, 1894, . 3557].
4
, , ,
,
,
, ( , ).
, , , ,
).
.
, :
25 [], ,
, , ,
.
. - (
):
25 , ( ),
, [] , .
- , . .:
[, 1904, . 982, 1023; -, 1979, . 7; -, 1973, . 9, 38; , 1926, . 1].
, -,
246
-.
25 , ,
. .: [-, 1964, . 44].
5
. .: -
(VI.3.1), , () (
), -
, , (III.3).
6
(makara) ,
, ,
.
(kasaya) .
.: [, 1964, . 2]; (. [, 1837, . 2]).
( )
(mrga).
(pratiku
lavedaniyata) . .: [ , 1921, . 31; , 1937, . 6; , 1965, . 3].
10
: ... ,
[]
[ ] (...tattvajnanasya tvanekajanma
bhyasaparampara'yasasadhyataya'tiduskaratvat)
[ , 1967,
. 70].
[ , 1921, . 35; , 1937, . 7;
, 1965, . 4].
" (arka),
(akka), , , (akva).
[, 1967, . 22].
, , (, - 1.2. 4) (, - 1.2).
- (.: [ . --, 1898, . 220,
320; , 1964, . 23]). arka
, , , -
: ... ,
? [, 1922, . 4]. ,
, [, 1926, . 61].
247
, , , .
- ( [] )
, (
).
[, 1985,
. 3, . 634637].
1
tas
1: ekantatyantato'bhavat. -tas , ,
(.: [Peiry, 1961, . 159160]). . .
, , ekantatyantato
abhavat (. .
. ), : ... [ , 1967, . 180].
,
, .
. (duhkha) ,
. . . [, 1990, . 1921].
2
1
: atisaya (, ). ( ) ,
,
.
2
anusravika V sru+anu.
VIII.48.3. [,
1972, . 144]. , , - (. IX. 113), ( )
,
( ), ,
.
, . [, 1904, . 980; -, 1973, . 4; --,
248
-
(.3.1.1) (.: [--, 1973, . 6; , 1967, . 19; , 1922, . 6]).
4
,
, , . .: [, 1904, . 981;
-, 1973, . 9; --, 1973, . 7; , 1967, . 14; , 1922, . 7].
( ) .
.
( - ,
). - ,
-. --
. .: [, 1904, . 982; -, 1974, . 6; --, 1974, . 8].
6
: ...samvatsaraparyantah.
: ...sahasrasamvatsaraparyantah, , , (. . .).
[ , 1965,
. 6], [ , 1921,
. 43; , 1937, . 9].
' - (XVI.3.3, 15.5).
[ . -,
1898, . 286, 436].
9
muhurta, , 1/30
.
10
, (. . 2),
& anusravika
: gurupathadanusru
yate ityanusravo vedah.
" - (.4.5, IV.5.6),
: , , , , ,
, ! [, 1958, . 206, 254].
12
- (VIII. 15.1).
1
, ,
,
.
:
249
():
;
(): , ,
.
14
, , : Svalpasankarah
sapariharah sapratyavamarsah. - (11.13). ,
, , , , , :
(. -
- ).
15
(VIII.48.3),
(. . 3).
16
- .8.96. (bhutasamplava) ,
.
: - (.5), -
(3) - (.1.). .
.: [, 1967,. 17].
[ . , 1880, . 45].
18
, , :
, . .
37
(. . 1 ).
19
( ) .
-
, () () ().
3
( ),
250
: ,
, , ,
.
, regressum ad infinitum (anavastha ,
-) , , ,
reductio ad impossibile.
, , ,
: . . (. , ?).
,
,
, , ,
, (), .
,
: iti prakrtivikrtayah sapta
7 - [ , 1967, . 76,
78].
[ , 1921, . 90; , 1937, . 21;
, 1965, . 14].
4
. ,
, tu vikara, sodasaka,
( eva) [, 1892, . 542], . .,
, ,
16, , (HV
, 7).
5
,
. ., , . . (
, . .),
: ...evam tadvikarabhedanam payobijadiham dadhyankuradayas [ . -, 1967, . 78],
[ , 1921, . 92; ,
1937, . 22; , 1965, . 15].
pramana,
Vma + pra, . ,
( ),
.
, ,
, ,
251
, , ,
( ,
).
.
, . .: [, 1904, . 984; , 1974, . 8; --, 1974, . 11; ,
1926, . 8; , 1922, . 13].
,
,
,
(.: [, 1926, . 8; , 1922, . 13]).
.: [, 1991, . 118, 120).
, ,
-, , , ,
( ,
).
, ,
, ,
, .
XII . (1.69):
[] ,
, -,
, [] ,
,
,
.
: [, 1906, . 5556], .
- (II. 1719).
(, , , ,
) , , ,
, -,
252
( 1.1.6),
(II.2.1 12). (pratibha)
, ,
, (uha),
, , . --
(V .) , pratibha, ,
(, , ,
).
,
-,
.
6
( )
- (X .). (drstarthapatti)
,
(srutarthapatti)
. ,
, , . .: [, 1963, . 534542].
, .
- (IX .),
(, , ,
).
7
,
(. . 6). , , (
. . . . )
. ,
. . (,
). .: [, 1922].
, , .
- (IX.1.110). , V .,
-
: (samsargabhava), 9
253
(satta) (dravya)
- -.
,
( ,
,
) [ , 1936, . 59].
,
, [ .
-, 19251926, . 440].
,
, , ,
,
(, -
, ,
, 11
2 ).
(pradhvamsabhava).
10
,
, , ,
.
(. 5),
.
" ,
, .
- :
.
-- :
[].
. .:
[-, 1974, . 8; --, 1974, . 12; ,
1922, . 11].
" , , , , , .
,
,
254
,
(. 11, 1719).
1
,
3.
1
: Atra ca pramanamiti samakhyaya laksyaparam tannirbacananca
laksanam. ( ): Atra ca pramanam
iti samakhya laksyapadam,
: "
, . .: [ ,
1967, . 78; , 1921, . 118; , 1937, . 24,
, 1965, . 16].
14
urdhvasrotasah ,
.
, 4
, .
5
( ...) , , , ,
( . ).
.: [, 1966].
255
: tallingalingipurvakam.
- (IX. 18), , , (laingika).
,
: tatpurvakam ityanena lingalinginoh sambandhadarsanam lingadarsanam
cabhisambadhyate... Smrtya liiigadarsanena capratyakso'rtho'numiyate. " "
[ ] []...
( )
[, 1966, . 21].
3
5, 6. .:
[, 1964, . 19].
(
, ), -. , ,
,
(,
);
. -
(1.1.5), , .
,
, ,
avyabhicarin - [ . -, 19251926, . 130133].
5
,
, .
6
,
,
, , . . differentia
(asadharanadharma) , definiendum. .
-
, [, 1966,
. 18]. . ElPh, . 2, . 46,
[, 1961].
. .: [ ,
1967, . 184].
256
Cit-sakti , ,
- (1.9), ,
,
,
. .: [, 1963, . 13].
9
-
.
XVI . - (1.99,
. I, 164) ,
-,
[, 1977, . 6264]. , , - ,
-, . ,
-
(. ),
, -, - , -,
, ,
,
[ . -, 19251926,
. 233234].
, , ,
:
(kalpanapodham), (.: [,
1967, . 3435].
1
,
. -- -
( ) , . .: [, 1969, . 168170].
. . . .: [ , 1967,
. 184185 ( 2.5.67)].
13
vyapti,
() ()
.
,
avinabhava () :
9 2008
257
, ; , .
. ,
, .
. . :
ElPh, . 2, . 200206.
14
(
), .
, ,
( ).
.
(),
, [, 1892, . 3132].
16
,
( ) ,
(. ).
17
: Anvayamukhena
pravarttamanam vidhayakam vnam.
Vyatirekamukhena pravarttamanam nisedhakamavitam.
, ,
(vita) anvaya, (avna)
vyatireka. , ,
, :
, , : -
-, ( - (1.3637).
, , (
, - , ).
- (1.1.5)
:
(kevalanvayin),
(kevalavyatirekin) - (anvayavyatirekin). , , ,
,
,
:
(. ), .
258
1
- (.: [, 1966, . 11]). .
, ,
,
(
II 4).
1
purvavat, ,
.
, (
),
( ).
(avfta): ,
. ,
, . .,
,
, ,
.
(),
. .: [ . -, 19251926, . 281283, 402] ..
'
: ,
, , , ,
. ,
, ,
, , ,
. ,
, (
) (,
,
, ).
,
9*
259
-.
,
. ,
. , - , , , , - ,
, ,
.
(smrti) ,
( ), - . (itihasa) (purana)
,
( ) ,
. ., ,
[-, . I, 1967, . 88].
23
-- ,
- (1.25)
(. . 14 2). , ,
, []
, []
(. : [, 1963, . 2829]). ,
,
[, 1904, . 979; , 1973, . 1; --, 1973, . 1].
,
( . XII. 222, 306;
(XII. 67) -- (11.55)
- . .) ,
,
, ,
(duhkha). - - [ . -, 1963, .
128]. . , : [, 1993].
25
Samsaramocaka, -
, .
(. ) ,
,
, - ,
260
,
. .: [, 1921, . 286].
. ,
, , ( ,
).
( ,
),
,
(.: [ . -, 19251926,
. 201207]).
, ,
( ).
27
, ,
, ,
(, ,
, ,
,
;
).
: (sadharmya)
, (
);
, -,
[
. -, 19251926, . 196201].
28
: vyapaka , , , .
avyapaka , .
29
Vyapti
, , , , (
).
' (
--), , , ,
- ,
(desasamanya),
(grhavisesa).
, :
,
. , ,
261
, , (
- , ,
).
,
.
.
,
, (X .).
, ,
,
- ( ),
(savachinna) ( ).
. .: [ . -, 19251926, . 438439].
, .
( ) :
Samanyatastu drstadatihdriyanam prasiddhiranumanat
Tasmadapi casiddham paroksamaptagamat siddham.
(. . )
,
, (samanyatastu drstat
[] ...). ,
,
( ) ,
,
[, 1837, . 2527].
,
,
( 4) .
, ,
,
, samanyatastu drstat .
, , ,
, (.
60 .), .
262
2
' - -,
. . . 9 5.
3
5,
(
).
4
apurva ,
,
.
7
, : , ,
, ( , ), ,
(IV. 1.3, . II.2.5). ,
, . , , .
2
amalaka, Emblic Myrobala.
: pradhanadravyamadhyahrtatvat. To
. [, 1837, . 7]. .
. : samanadravyamadhya
hrtatvat . .: [,
1964, . 21; , 1974, . 21].
( )
- , simhavalokananya
.
, -, , ,
( , , ,
- ). , ,
,
. . ,
, , , ,
, ,
[ . -, 1898, . 53].
. , sphilaloka-madhya263
vartin
[, 1892, . 41].
: atiprasangat. , :
1) - -,
2) -,
3) , -.
(),
- - (, , -), .
.: [-, 1955, . 172175].
8
1
: (katu),
(amla), (madhura), (lavana), (tikta)
(kasaya).
2
: tatra pratyaksayogyata
tatra pratyaksayogyata.
9
, ,
, IV .,
- ( -): ,
, , ,
(. : [, 1962]).
,
, ,
,
( ) [, 1967, . 57].
2
: ...pratftir brahma eva. To
[ , 1965, . 41] [ , 1921,
. 188; , 1936, . 68].
...bhasanam bhrantireva, . . , , . .:
[ , 1967, . 96].
264
(Kanabhaksa) = (Kanada) , . ,
,
( ).
Kanabhuj/Kanabhaksa , , ,
, .
(Aksapada) (
), , .
( ).
,
, , ,
, .
ElPh, . 2, . 211, 221.
4
(-)
. .: [ . -,
19251926, . 541551]. [, 1934]. ,
. .
. .: [, 1932, . 1, .79118].
5
.
, ,
, , .
6
,
,
( ),
- (II.2.17), , ,
(, ).
7
-
, .
(.2.2627), - ( )
, ( ), , ,
, [,
[1965], . 704706].
8
265
.
. .: [, 1967, . 52].
(
), :
[ ]
,
, .
[, 1967, . 54].
,
, .
[ . -, 19251926, . 344346].
10
, .
" :
...kriyanirodhabuddhivyapadesarthakriyavyavasthabhedasca.
: ...kriyavirodhasambandhabuddhivyapadesa
rthakriyabhedasca [ , 1967, . 100],
[ , 1965, . 48]:
[] , ,
. . . : ...kriyavirodhavyapadesarthakriyabhedasca
[
, 1921, . 196], X.
: ...kriyanirodhasambandhabuddhivyapadesarthakriya
bhedasca [ , 1937, .77]. . ,
,
, ;
;
,
[ , 1965, . 49].
( )
, -
( ).
, :
nivisamanas tirobhavanto nasyantffi ucyate " , [ ] [ , 1967, . 100;
, 1965, . 48].
(.: [ , 1921, . 196;
, 1937, . 78]).
(11.16).
266
' , ,
, , ,
, .
' , , ,
- (, ,
) .
, , -,
, , ,
.
( -
, ..).
' .
(II.2.20),
,
- ?
. ,
,
,
, ,
, ,
. .: [, 1965, . 691692].
17
, , , ,
,
,
.
,
, -,
.
- (VII .). ,
, .
,
.
, , ,
- [-, 1943, . 112114].
- , (VIII .).
,
267
( , ),
,
?
, (
) . ,
, ,
- (ElPh, . 3, . 600).
- -. -
,
(, ,
, , ).
(abhivyakti) (sakti),
,
. (.
, ) ,
( ) , ,
, .
, upadana
(. ), ,
- (
-,
). .: [ , 1936, . II,
. 6567]. (X .) - - ( [ ]),
. . ElPh, . 2, . 443.
10
' hetu karana , upadana ,
( ), a nimitta
(). , ,
:
( ,
), . , ,
(
. 9),
, ,
.
268
: layakale ( pralayakale)
, - 4 320 000 000
, ,
.
( )
( ).
: , , , , , , ,
.
4
hetuh karanam (
).
5
,
, (. . 14
9).
6
,
, ,
,
.
11
( , , 18
, -), .
. -
, , ,
(.2.45).
3
-, (.
,
, ).
4
, , , , .
5
Vainasikah. -,
( 269
). , ,
, , , . , ,
(), -
.
. -
( ) [
. -, 1963, . 173].
6
. , ,
prasava-dharma
(-in, -vat, -mat) ( ) [,
1892, . 52].
12
. ... [
] 11 [,
1964, . 35].
2
...rajastamasrabhibhuya svagunena prffiprakasatmanavatisthate. . ... svagunaih prffiprakasatmanavatisthate. [, 1964,
. 39], . . , ,
(.
. : [, 1837, . 12]. svagunena ~
itiprakasatmana, .
3
: , , .
4
( . )
- (111.50). (.
, , , P'o-so)
[, 1904, . 995],
[-, 1974, . 20; --, 1974,
. 24; , 1926, . 17; , 1922, . 22].
5
III. 28.
, ,
,
, , (
-) 6
270
: ^. , , (, ,
, ),
.
, .
7
...tantrayuktya va. tantrayukti 32
, (
; ). ,
, .
, ,
, .
, , ,
,
, [ , 1965, . 17, .], ,
, ,
.
8
. ,
. ,
,
, ,
- (--
.2.1). ,
.
9
13
,
.
2
Tadanena rajasah pravrttyarthatvam darsitam. To : [ , 1921, . 221;
, 1937, . 98; , 1965, . 65].
Tad anena rajah pravrttyartham darsitam [ , 1967,
. 112], , .
...tamasa tatra pravrttipratibandhakena kvacideva pravarttate.
, : ...tamasa tatra tatra
pravrttipratibandhakena [ , 1967, . 112; ,
1921, . 221; , 1937, . 99; , 1965, .
65]
.
, ,
(Madhava),
, ,
,
(. ), ( ). ,
(samkhyavainasika)
.
[, 1974, . 153169]. ElPh, . 4, . 147148.
14
1
,
(
) [ ,
1965, . 20 .].
: Dvyekayordvivacanaikavacane (I.4.22).
,
( dvitva ekatva),
( 2 + 1 = 3 ) . (avivekitva), .
4
: ...iti sphutatvadanvayo noktah. Vyatirekam aha...
,
3
272
avfla, (),
5.
15
Kriyakarakasambandha. 15, .
...tada msparimanamidam vyaktamapi na syat. To
. [, 1837, . 14]. , ,
, ,
, . .
[, 1964, . 47].
3
, ( ,
) :
() (),
(),
. .: [, 1986, .
87106].
4
.
, , (, ), , ,
.
,
15, , .
6
Mahadadiham bhumyantanam. mahadadmam
bhutantanam [ , 1967, . 116]:
(
, ).
. . , [ , 1921, . 232], X.
[ , 1937, . 104]. : mahadadinam
bhutanam [ , 1965, . 72] .
7
Ghatakundalamukutadihi. ,
, , , ,
,
( ).
273
,
. ., . .
3.
" ,
,
[ . , 1880, . 281].
12
(IXX .) - ( -)
.
, ,
(.: ElPh, . 2, . 423).
16
' : gunana
masrayo gunasrayah...
2
, :
Tam gunasrayavisesam pratinidhaya pratipratigunasrayavisesam parinamat
pravartate vyaktam.
3
,
( ) tala
, ,
. .: [ , 1967, . 118].
( ),
.
-
274
17
, ,
, , , .
.: [, 1904, . 1002; -, 1974, . 29; -, 1974, . 32; , 1922, . 30].
2
...mahantam va. To : [
, 1921, . 253; , 1937, . 109].
buddhim va [ , 1967, . 120],
(buddhi ,
).
3
. 50 .
- IV.24, , ,
, ,
( [ ] ,
[ ] ) [, 1963, . 177].
5
- -- -.
,
(), .
-- :
1) --;
2) ;
3) , . .: [
. -, 1963, . 79].
6
.: [-, 19251926, . 600].
: ,
, , , .
3- 5-
, :
.
. . 4.
1
, ,
275
, , ,
[ , 1965, . 22, .].
, ,
.
Maharsfhanca. mahadhiyam (, ) [ , 1967, . 122].
.
18
- ( ).
2
Yasmadayugapaddharmadisu pravrttirdrsyate. To
. [, 1837, . 17]. . yasmad
yugapad... [, 1964, . 58],
[ ] .
.
3
KQtastha.
.
, : ,
, ,
[-, 1967, . 1, . 16].
4
, , - (upadhi).
5
(eva) ,
, .
6
: sattvanikayah. , ( ) ,
. , .
,
,
-,
-
. ,
- (II.3.4950) -,
276
, , ,
. ,
(jFva), (abhasa)
, , ,
.
, . ,
, ,
(),
( , , , ,
). .: [,
-- [1965], . 848851]. (.5), , (
, ),
,
(. ),
. - ,
. ,
.
: ,
, .
: ,
- ( ,
), --
. .: [. --, 1927, . 454455].
( ,
, ) (. .
^-- . .).
19
2
11.
: kevalabhavah kaivalyam.
. -, ( ) . -,
, ,
, .
277
20
' , , , ,
:
.
2
, purusa .
, ,
,
, .
,
19,
, .
(
) --, , , - (11.20, IV.22): " (bhoktr) []
[ ]. [
], []... [,
1963, . 7980, 175].
21
' : Purusasya darsanartham kaivalyartham tatha pradhanasya.
:
, . .
, ,
, ,
,
.
:
.
, .
( Jyisi
, . )
, ( 5658,
63).
2
. . 1.
,
()
(. . 1).
, .
Sarvakaranasya. To [
, 1921, . 276; , 1937, . 121].
... karanasya [ , 1967, . 126],
( )
(. ). :
sarvasadharanasya [ , 1965, . 90],
11.
kaivalyaya ca ( ),
[ , 1921,
. 279; , 1937, . 122; , 1965, . 91].
kaivalyaya va, (
...) [ , 1967, . 126].
22
1
bahudhanaka (. bahudhana ,
bahudhanya ),
. [, 1837, . 20]. . ;
bahudhatmakam ( ) [, 1964, . 67].
2
: asurl.
: sodasasvarupena.
,
, ,
, 17.
. .
, ,
, , ,
, ,
.
.
3
279
23
1
: Aisvaryamisvarabhavah.
,
, .
. , ,
,
, anima , mahima ,
laghima , prapti , prakamya , Isitva , vasitva , kamavasayitva . ,
. ,
, (
) - - ( ) , , ,
, .
6
. 5 . 6 .
.: - 1.15.
8
, [ , 1967,
. 130], , : garima gurubhavah yato
gururbhavati ([] ,
[] ) [ , 1921, . 335;
, 1937, . 126; , 1965, . 95].
9
Isitvam bhutabhautikanam prabhavasthitim Iste.
: Isitvam bhutabhautikanam
prabhavavyuhavyayanam Iste. (
,
, ) [ , 1967, . 130].
: Isitvam yato bhutabhautikanam prabhavasthitilayanam Istam
(Iste), ,
, [ , 1921, . 336;
, 1937, . 126]. , , [ , 1965, . 95].
10
280
-
(III.45). , , . .: [,
1963, . 145146].
[ , -, 1963, . 145146].
24
1
Yo 'bhimanah so'sadharanavyaparatvadahamkarah.
: ...so'hamkaravyaparatvad ahamkarah [ , 1967, .
130]
. ,
: [ , 1921, . 337; ,
1937, . 127].
25
,
, .
2
: gunabhedadbhavabhibhavabhyam . (
) : gunabhedodbhavabhibhavabhyam
[ , 1967, . 132].
26
1
,
. ,
, ,
. , ,
( ), (karana),
( )
.
, .
2
, : Sattvikam ekadasakam akhyatum
bahyendriyadasakam tavad aha [ , 1967, . 132;
, 1921, . 351; , 1937, . 129; ,
1965, . 99] ([], 11 [],
10 ...)
281
Sattvikahankaropadanakamindriyam.
: Sattvikahaiikaropadanatvam
indriyatvam [ , 1967, . 132; , 1965, . 100]
( -
). ,
X. : ...upadanakatvam. .:
[ , 1921, . 351352; , 1937, . 129130].
27
' , ,
:
(
, ).
2
Bhinnarthagrahakani. Vgrah (, )
. , -
,
graha, atigraha (III. 2.1
9). .: [, 1971, . 179181].
3
, ,
svabhavat (, ).
, ,
,
.
, ,
, , . , ,
,
, :
, .
5
III.28.
^ ,
, . ,
, (. 5658).
, 16 ( ,
37), , . ,
6
282
, (
- )
( ),
.
7
Mugdhavastujam. To
[ , 1921, . 355; , 1937, . 133;
, 1965, . 101]. : suddhavastujam
( " )
[ , 1967, . 134].
8
- (1.4.112, 120), :
(nirvikalpaka) (savikalpaka), . (
)
[ . --, 19251926, . 125].
9
Mahadahankarayorapyatmalingatvena indriyatvaprasangat. To
[ , 1921, . 360;
, 1937, . 133; , 1965, . 102].
: mahadadlnam aplndralingatvena [ ,
1967, . 134]. ,
, , ( ):
, . atmalingatvena
indralingatvena ,
( , ,
).
10
, ,
.
28
1
: sammugdhavastumatradarsanamalocanam ,
"" .
2
.
29
1
283
vyana vyapti ,
,
.
, [ , 1967,
. 136]. [ , 1921, . 397; , 1937, . 135].
30
, - -,
: .
,
(
), .
2
, , ,
,
,
.
31
: Svam svam pratipadyante
parasparakfltahetukam vrttim.
, , ,
- , ,
, .
32
:
10 (5 + 5
), , 13.
2
Svavyaparena prapnuvanti.
: svarupcna vyapnuvanti ( / ") [ , 1967, . 138],
[ , 1921, . 413; ,
1937, . 139]. : svarupena
284
vyapnuvanti ( ") [ ,
1965, . 109]. Vap + vi
(. ), . .
: [, 1951].
3
33
' - ,
. , -.
2
, , ,
, ( )
( )
( ).
-. ,
, ( , ,
), , , , .
.
. ,
, , . .: - II.2.611.
: upadhibhedah.
: (,
) , upadhi.
285
, : ,
.
--
(III.52),
, , ,
[, 1963, . 150151].
-
[ , -, 1963, . 150151].
.: [, 1984].
34
1
, , . . 2 27.
2
,
,
-.
3
tan-matra ,
( ,
. .) .
- (mahabhuta). ,
,
.
: bhutabhavinavapakaroti , - .
: bhutabhavam apakaroli. [ ,
1967, . 140].
: sthulabhutamapakaroti (
) [ , 1921, . 417; ,
1937, . 142; , 1965, . 113].
4
Pancasabdarthatvat. , ,
( ...adi), , artha,
(. . 3). : pancasabdadyatmakatvat adi ,
- [ ,
286
1967, . 140]. [
, 1921, . 418; , 1937, . 143; ,
1965, . 114].
35
1
36
,
. ( . .) .
.
- ,
, ,
, 10 (. 30).
2
: sarvadhyaksa ( gramadhyaksa).
Parasparavirodhasfla. To :
[ , 1921, . 419; , 1937, . 144;
,
1965,
.
116].
37
' , , , , . ,
,
.
: ...pascat pradhanapurusayorantaram visesam visinasti
karoti yathaudanapakam pacatffi. Nanu [purusasarwavisayopabhogasampadika
buddhistarhyanirmoksa ityata aha suksmamiti durlaksyam] tadantarakarananca
pratipadanamanenapavargah purusartho darsitah.
( )
287
,
( ,
): Nanu purusasya sarvavisayo'pabhogasampadika yadi
buddhis tarhyanirmoksa iti. Ata aha pascat pradhanapurusayor antaram visesam
visinasti karoti yathau' danapakam pacatffi. Karanam ca pratipadanam. Anena'
pavargah purusartho darsitam. Suksmam durlaksyam tadantaram ityarthah.
: ().
, . : : .
[] . . . .:
[ , 1967, . 144].
.
[]
,
:
...Nanu pradha
napurusayorantarasya krtakatvadanityatvam tatkrtasya moksasyanityatvam syad
ityata aha visinasti pradhanam savikaramanyadahamanya iti vidyamanameva
ntramavivekenavidyamanamiva
buddhirbodhayati
na
tu
karoti
yen"
anityatvamityarthah. : (). [ ]
[] , [ ]
. : .
, : , [ ] - , ,
. .: [ , 1965, . 118].
:
[ , 1921, . 421422; , 1937, . 146147].
, - , , , ,
. 2
(.
: . ).
, antaram visinasti , .
-
,
( ) , ,
288
. ,
. ,
( ),
( ,
) -: .
,
, .
-,
, ,
,
, 1936, . 5864]. -
-.
,
. , ,
,
. . . 9 5.
38
tan-matra . . 3 34.
Visesatve kimayatam. To [
, 1965, . 120]. : visesesu kimayatam [ , 1967, . 144],
.
2
:
Ete smrta visesah santa ghorasca mudhasca.
,
,
. . , grammatische
Fabelei . .: [, 1892, . 83].
4
Prasanna. , , prakasa
, , [ , 1967,
. 144; , 1965, . 120].
39
,
, ,
, 10 2008
289
. ,
(vaivartam sarfram) . ... " "
. , , [ ] .
, [], ,
[], .
[, 1962, . 121]. .: [,
1951, . 284288]. . .
2
.
,
, .
3
Adharmavasat. . [,
1837, . 31]. . karmavasat [, 1964,
. 106] , ,
.
4
40
. nityam [, 1964, . 108], . . niyatam
, Nityam... [, 1837, . 32].
2
(pralayakale) . . 2
10.
41
1
, . ,
, . ,
. .: [, 1964, . 112113].
,
.
-, ,
290
, ; (
, , ).
, ,
, . . . , ,
(. ), , , , .
3
42
1
,
. 41 lifiga
, ,
10 *
291
(
).
.
linga .: [, 1910].
2
,
,
.
3
VidQsaka.
, .
(
) . . . .: [, 1979].
4
. 38.
J
() ( ) suksma-sarira (,
linga, ) .
6
(. ) 16 ()
, . , ,
.
7
- 49.182.
- (IV. 13),
. .: [ . -, 1963,
. 166].
43
. 1.
2
:
purusasya jatasyottarakaladevataradhanadinotpannah ( [])
[ , 1921, . 431432; , 1937, . 153;
, 1965, . 128].
, , , : . ,
,
. , ,
292
- (tattvasama), (samsiddhika)
(abhisyandika). ,
, , ,
,
(. ). , ,
, ,
, .
4
, - . .
.
, ,
. , ,
-, ,
, .
44
' , ( )
,
.
2
,
.
-, , , ,
(I. 24). .: [, 1963,
. 24].
3
Bhulale. sutale
. .: [ , 1967, . 150].
: [
, 1921, . 433; , 1937, . 154; ,
1965, . 129].
:
Vevekakhyatiparyyantam jneyam prakrticestitam.
: ...vihitam cittacestitam ( ) [ , 1967, . 150]. .
.
6
:
Dasa manvantaraniha tisthantyavyatktacintakah.
, :
...indriyacintakah [ , 1967, . 130].
[ , 1921, . 434;
, 1937, . 155; , 1965, . 130].
293
, : .
[ . -, 1963, . 22; , 1880,
. 599].
-, . , , ,
.
45
1
,
. .: [, 1937, . 8284].
2
.
: samsarati. Tatha yo'yam... [, 1964, . 120].
: [
] . ...
. [, 1837, . 35].
3
22.
4
Prakrtikaryyamahadahankarabhutendriyani grhyante.
,
, .
: prakrtimahadahamkarabhutendriyani... [
, 1967, . 152]. ,
[ , 1921, . 434; ,
1937, . 156; , 1965, . 131].
,
.
46
' : ananditendriyah.
pratyaya V i + prati.
3
Asaktirapi
karanavaikalyahetuka...
:
karanavaikalyahetur... .: [ , 1967, . 152].
[ , 1921, . 435;
, 1937, . 157.
,
294
, . ,
- , ,
, .
47
1
. ( . )
[, 1964, . 123; ,
1837, . 36]. , ,
,
46 .
2
urdhvasrotas ,
(. . 16 4),
.
Asmita , -, .
4
: (avidya), (asmita),
(raga), (dvesa), 1 (abhinivesa)
- . 39.
5
Yadavidyaya viparyenavadharyate vastu... :
...viparyayena karyate vastu ( , )
,
, ,
,
.
6
(XII. 33).
- (12) [
, 1969, . 13].
48
' . ( . )
[, 1964, . 125; ,
1837, . 36], ,
.
2
Pradhanabuddhyahamkarapancatanmatrakhyasu. . : pradhanabuddhyahankarapancatanmatrastasu, . . ,
,
(. 3), 8;
. . [,
1837, . 37]. . . 1 45.
295
49
' ,
.
: Indriyabadhasya graho buddhiba
dhahetutvena na tvasaktibhedapurnatvena... ( , ,
, ). .: [
, 1921, . 440; , 1937, . 161; ,
1965, . 137].
2
, ,
, , --. .: [, 1967, . 129; -, 1969, . 14].
3
Tatha caikadasahetukatvadekadasadha buddherasaktirucyate. : Tatha cai'kadasahetutvad...
, ,
. .: [
, 1967, . 154]. . .: [ , 1921, . 441;
, 1937, . 162; , 1965, . 137].
4
: Hetuhetumatorabhedavivaksaya ca samanadhikaranyam.
50
1
. , .
: eau lubrifiante, eau mouvante, eau courante,
eau de lac, eau bien entree, eau facile a traverser, eau qui jaillit bien, eau
transparente, eau excellente et pure. .: [, 1904, . 1038; -, 1974, . 65]. ,
-,
, ,
. (
) . . .: ElPh,
. 4, . 631634.
4
: Ya tu pravrajya'pi sadyonirvanadeti...
Megha. ogha, [ ,
1967, . 156]. ,
. .: [ , 1965, . 140; , 1921, . 444; , 1937, . 164].
6
: ...visayaduparamo visayopararaah.
8
.
9
,
.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
ambhas
salila
ogha
vrsti
sutamas
para
sunetra
narika
anuttama-ambhasika
ambhas
salila
megha (ogha)
vrsti
para
supara
parapara
anuttama-ambhas
uttama-ambhas
, , , -, ,
,
- .
51
: tattvajfianam, (
).
297
. : moksam yali (
) [, 1964, . 134].
3
: Yatha kascidbhagavatam... danenopakrtya...
4
, 8 , :
tara, sutara, taratara, pramoda, pramudita, pramodamana, ramyaka, sada
pramudita, : a-tara, a-sutara, a-taratara.
,
.
-- : tarayanta taratara modamana
pramodamana, (
) . .:
[, 1904, . 1040; --, 1974, . 66].
5
,
: madhyamastu hetuhetumatyah ( ). ,
; .
3.
.: [ , 1967, . 158; , 1921, . 444;
, 1937, . 164; , 1965, . 143].
6
: atmavidyah.
, sabda () ,
. . , .
, , . ,
, [,
1892, . 611].
...
, . . ,
[ , 1967, . 158; , 1921, . 447;
, 1965, . 144]. X. ,
[ , 1937, . 169].
9
dana daip sodhane (.: . 6.4.68).
10
- 11.26.
" Nividadeva. (.: [ ,
1967, . 158]), .
12
.
[, 1926, . 5456].
, ,
,
(. ).
.
7
298
13
:
1
2
3
4
5
6
7
8
tara
sutara
taratara
pramoda
pramudita
pramodamana
ramyaka
sadaDramudita
tara
sutara
taratara
pramoda
mudita
modamana
ramyaka
sadamudita
52
1
, 22
4651, . ,
, ,
, -,
-, .
, -, - .
2
. 40 , -, -,
11 , 18, 14 ;
41 .
53
' Bhutadisargam vibhajate. : tanmatrasarga
[ , -, 1967,
. 160].
[ , 1921, . 451; , 1937, . 172;
, 1965, . 148].
54
1
16 ,
. , 1 + 1
+ 14 (8 + 1 + 5 , , ).
299
CCMI.
() ().
: , , , , ,
. ,
. , (dyu)
.
55
1
: a vinivrtteh;
, , ,
, .
56
' arambha , , v r a b h + a ().
2
,
,
, . , -
,
, ,
, , (I. 24).
-:
, .
57
1
, ,
,
300
, , ,
, ,
- - ,
.
,
, . , ,
,
. ,
, ,
, ,
. .: [ . -, 19251926, . 595596].
58
' : ...pravartate
gamanagamanakriyasu...
59
' Nrtyani. . vrttani... ,
[, 1964, . 149]. . [,
1837, . 43].
2
srngara (rasa), ,
,
. ,
(, )
, , ,
, . . ,
, , , , , , ( ).
.: [, 1974, . 3439].
60
' :
Nanavidhairupayairupakarinyanupakarinah pumsah
Gunavatyagunasya satastasyarthamaparthakam carati.
,
.
Pums , ,
; gunavatl aguna 301
, , , -; , sat
, ;
,
. .
,
. .: [, . 3, 1985, . 546547].
2
. [,
1964, . 152], ,
.
61
' , (III.31.27)
,
,
-- ( - , . , )
. 31 55 [, 1926, . 38,
59]. .: [, 1904, . 1050; --, 1974, . 72;
, 1922, . 75].
[ . , 1880, . 500].
2
, ,
, ,
(svabhava), , ,
--.
-:
, ?
. .: [,
1904, . 1050; --, 1973, . 72; , 1922, . 75].
. .: [, 1921, . 399].
,
,
. - (
. XI.2.24). -- (
):
,
, [] , . .:
302
62
1
Iti vyapadisyate yena samsaritvam vidyate. . :
...yena samsaritvam na vidyate [, 1964, . 153] (
),
( . [, 1837, . 45]).
2
44.
3
: abhyupagacchannapakaroti.
- ,
, ,
, , , , ,
. .: [, 1963, . 24].
63
1
21,
:
. , ,
303
(
).
64
' . .
: ahamkararahitamaparisesam ( ) [, 1964, . 159; , 1837, . 46].
2
, ,
,
,
(1.50). .: [
. -, 1963, . 48].
.
[,
1892, . 105].
- ( ),
,
.
65
Saptarupani nivartante. To .
: sadrupani nivartante, . .
, , , ,
8 -
. .: [ , 1967, . 172].
66
1
, , ,
(
).
2
,
, , ,
( ).
3
: yogyata ca samyogah.
Mamaite. , : mamaitat . .
.: [ , 1967, . 172; , 1965, . 167].
. . , X.
. .: [ , 1921, . 510; , 1937,
. 188].
304
67
. .
: samyakjiianam ( )
[, 1964, . 164; , 1837, . 47].
2
karmmasayapracaksaya . , ,
: asayapracayo [ ,
1967, . 172; , 1921, . 511; , 1937,
. 189; , 1965, . 168].
3
klesa, : .: - 1.24, ., III. 12, IV.28, 30.
, ' kli&.
. .: 4748.
4
: cakram vegakhyasamskaravasat bhramat. -
vega .: [,
1986, . 3339].
Kalaparipakavasat. : kalaparinamat
( ). .: [ , 1967,
. 174].
. .: [ , 1921, . 512; , 1937,
. 189; , 1965, . 169].
6
.: - (VI.14.2).
68
'
1, : aikantika atyantika.
69
1
,
(-). ,
, -,
.
,
carmani dvrpinam hanti. ,
.
70
' : tena bahudha krtam tantram.
, : ,
.
71
1
72
1
.: .
,
(, ) ,
( )
- (IV; V).
3
(. 1012), . ,
, -
, ().
.: [, 1967, . XIV].
,
. .: [, 1926, . 56].
: sthiti.
, 39.
, ,
, (). ,
.
2
Nanavidhairupayairupakarinyanupakarinah pumsah
Gunavatyagunasya satastasyarhamaparthakam carali (60)
Prakrteh sukumarataram na kincidastfli me matir bhavati
Ya drsta'smfti punarna darsanamupaiti purusasya (60)
Tasmanna badhyate(ddha)na mucyate na'pi samsarati kascit
Samsarati badhyate mucyate ca nanasraya prakrtih (62)
Rupaih saptabhireva tu badhnaty atmanamatmana prakrtih
Saiva ca purusartham prati vimocayatyekarupena (63)
Evam tattva'bhyasanna'smi na me nahamityaparisesam
Aviparyayad visuddham kevalamutpadyate jnanam (64)
Tena nivrttaprasavamarthavasat saptarupavinivrttam
Prakrtim pasyati purusah preksakavadavasthitah sva(su)sthah (65)
Drsta mayetyupeksaka eko drsta'hamityuparamatyanya
Sati samyoge'pi tayoh prayojanam nasti sargasya (66)
Samyagjnana'dhigamad dharmadihamakaranapraptau
Tisthati samskaravasaccakrabhrama(i)vad dhrtasarfrah (67)
Prapte sarfrabhede caritarthatvat pradhanavinivrttau
Aikantikamatyantikamubhayam kaivalyamapnoti (68)
Purusarthajnanamidam guhyam paramarsina samakhyatam
Sthityutpattipralayascintyante yatra bhutanam (69)
Etatpavitramagryam munirasuraye'nukampaya pradadau
Asurirapi paiicasikhaya tena ca bahudha krtam tantram (70)
&isyaparamparaya"gatamisvarakrsnena caitadaryabhih
Samksiptamaryamatina samyag vijfiaya siddhantam (71)
Saptatyam kila ye'rthaste'rthah krtsnasya sastitantrasya
Akhyayikavirahitah paravadavivarjitascapi (72)
-
,
.
-,
.
, ; ;
,
.
;
, ;
,
, .
;
, ( ),
( );
.
.
, , ;
- , ( ).
,
() .
,
;
,
.
311
, ,
, -
-; , ;
. (-) , ; (-) .
,
, ,
( , ),
-
; ,
( V . . . ) ;
,
.
, ,
( ),
;
. .
,
, -
.
,
;
. , - ( ) 311 040 000 .
,
( ), , ;
,
, ,
, ;
(
-),
, ,
-.
, ( ), , - , -;
,
;
.
312
,
.,
; ,
(. -).
, ; .
, , ; ( ) (.: -). , -
,
.
, ( ), ,
- ( );
,
.
, ,
.
, , .
, ,
; ;
.
,
,
;
.
- ;
, .
, ,
- (
) ;
. .
.: .
, ,
, ( , ); , ( , ,
).
313
, , ;
-,
;
.
.
, , .
, , ,
; ,
; (
), , ,
; , ,
.
Calotropis gigantea , .
(Zizyphus jujuba); ,
,
.
Aegle marmelos (Correa), , , .
, ( )
, ,
; .
, .
, Bos gavaeus, ,
, :
, .
,
, , , ; , , ,
( ),
,
; , .
, ,
.
= 4 .
314
, .
, .
- 1/16 .
,
, ,
(.: ).
- 72 ( 3 ).
= 1 /64 .
,
.
- 1/4 .
, .
: 1) , , , 2)
, , 3)
, , , ,
;
, .
, (
) ;
: ,
,
; ,
(. ), -. ,
, ,
. .
, Clerodendrum phlomaides.
Diospyros embryopteris, ,
.
(. ).
, , , ;
.
AJP
BEFEO
ElPh
. .
American Journal of Philology. Baltimore.
Bulletin de l'Ecole francaise d'Extreme-Orient. Hanoi.
Encyclopedia of Indian Philosophies. General Editor K. Potter.
Delhi a. o., Princeton. Vol. 1. Bibliography (1970, 1984).
Vol. 2. Indian Metaphysics and Epistemology. The Tradition
of Nyaya-Vaisesika up to Gangesa (1978). Vol. 3. Advaita
Vedanta up to Samkara and His Pupils (1981). Vol. 4.
Samkhya: A Dualist Tradition in Indian Philosophy (1978).
Vol. 5. The Philosophy of the Grammarians (1990).
1
IK
IHQ
JAOS
JlPh
JRAS
OG
PAIOC
PheW
WZKM
WZKSOA
()
, 1871 Sankhyalatwa Koumudi, by Bachaspati Misra. Ed.
with a Commentary by Pundit Taranatha Tarkavachaspati. Calcutta, 1971.
, 1921 Sankhya Tattva Kaumudfby Sri Vachaspati Misra.
With a Commentary called "Sankhya Tattva Vibhakara" by Pandit Banshi
Dhara Misra. Ed. by N. R. S. Bhandari. Benares, 1921.
, 1932 The Sankhya Karika. By the Great Sage Iswara
Krishna. With a Comment, called Sankhya Tatvakaumudf By Sri Vachaspati
Misra. Ed. by pandit Sri Hariram Sukla. Benares, 1932.
, 1965 The Tattva-Kaumudf! Vacaspati Misra's Commentary
on the Sarakhya-Karika. Transl. into English by Mahamahopadhyaya G. Jha.
Revised and edited by M. M. Palkar. Poona, 1965.
, 1967 Vacaspatimisras Tatvakaumudf. Ein Beitrag zur
Textkritik bei kontaminierter Oberlieferung. Von S. A. Srinivasan. Hamburg,
1967.
, 1837 The Sankhyakarika or Memorial Verses on the Sankhya
Philosophy, by Iswara Krishna. Transl. from the Sanskrit by H. T. Colebrooke;
also the Bhasya or Commentary of Gaudapada transl. and illustr. by H.
H. Wilson. Oxf., 1837.
, 1883 The Sankhyakarika, with an Exposition Called Chandrika
by Narayana Tfrtha, and Gaudapadacharya's Commentary. Ed. by Pandit
Becharama Tripathi. Benares, 1883.
, 1964 T h e Samkhyakarika of Isvarakrsna with the Commentary
of Gaudapada. Transl. into English and with Notes. T. G. Mainkar. Poona,
1964.
,
1926 Sri
samkaracaryaviracita
jayamangala
()
, 1892 D e r Mondschein der Samkhya-Wahrheit, Vacaspatimisras
Samkhya-tattva-Kaumudi in deutscher Uebersetzung, nebst einer Einleitung
iiber das Alter und die Herkunft der Samkhya-Philosophie. Von R. Garbe.
Munchen, 1892.
, 1837 . , 1837.
, 1900 -. . , .
. . . . . . . . ,
1900.
, 1920 D e u s s e n P. Allgemeine Geschichte der Philosophie, mit
besonderer Beriicksichtung der Religionen, Bd. 1, Abt. 3. Lpz., 1920, 413466.
, 1965 . , 1965.
, 1881 D a v i e s J. Hindu Philosophy. The Sankhya Karika of Isvara
Krishna. An Exposition of the System of Kapila. With an Appendix on the
Nyaya and Vaisesika systems. L., 1881.
, 1969 L a r s o n G. J. Classical Samkhya. An Interpretation of Its
History and Meaning. Delhi etc., 1969, 257282.
, 1832 Gymnosophista, sive Indicae philosophiae documenta collegit,
edadit, entarravit Ch. Lassen. Vol. 1. Fasc. I. Isvaracrishnae Sankhya-Caricam
tenens. Bonn, 1832.
, 1964 . , 1964.
, 1915 T h e Samkhya Philosophy. Transl. by Nandalal
Sinha. Allahabad, 1915.
, 1904 La Samkhyakarika etudie a la lumiere de sa version
chinoise (II). Par M. J. Takakusu.BEFEO, 1904.
, 1960 The Samkhya Karika of Isvarakrsna Being a Treatise on
Psycho-physics for Self-realization. Ed. and Transl. by R. Phukan. Calcutta, 1960.
, 1984 R i z z i Introduzione al samkya. Bologna, 1984.
-, 1971 Filosofia indiana in texte. Bucaresti, 1971, p. 127174.
-, 1852 S a i n t - H i l a i r e B . Premier Memoir sur la Sankhya.
Melanges Asiatiques. T. 8. P., 1852.
, 1973 The Sankhyakarika of isvara Krsna. Ed.
and Transl. by S. S. Suryanarayna Sastri. [Madras], 1973.
, 1972 L'hindouisme. Textes et traditions sacres. Upanisad
Bhagavad-gfta Vedanta. Le tresor spirituel de l'humanite. Pres. par
A.-M. Esnoul. P., 1972.
318
( )
-, 1964 Alberuni's India. Ed. with Notes and Indices by Dr. E.
Sachau. Two Volumes in One Volume 12. Delhi etc., 1964.
, 1974 .
(
). . , . . . .
., 1974 ( XXXIX).
, 1964 Aniruddhavrttisametam
pilamathacaryalabdhasamkhyayogavidyah
ranasf, 1964.
, 1989 .
) - (
Samkhyasutram. Sampadakah ka
Ramasamkara Bhattacaryah. Va
- ( ). .
, . . . . ., 1989 (,
XXXV).
, 1969 . . I. . 1. ., 1969.
, 1989 . , ,
. ., 1989.
, 1923 Arthasastra of Kautilya. A New Edition by J. Jolly, R.
Schmidt. Vol. 1. Lahore, 1923.
, 1906 Tarkikaraksa with Sarasamgraha. Ed. with Mallinatha
Suri's Niskantaka and Excerpts from Jnanapurna's Laghudipika by V. P.
Dvivedin. Banaras, 1906.
, 1990 . (
). . , . . .
. ., 1990 ( XXXVI).
, 1966 Vatsyayanabhasyasamvalitam gautamfyam nyayadarsanam
(hindfbhasanuvadasampannam). Sampadakah anuvadakasca SvamFDvarika
dasasastrf. VaranasF, 1966.
. , 1880 V a c h a s p a t i M i s r a . Bhamatf, a
Gloss on Sankara Acharya's Commentary on the Brahma Sutras, by
Vachaspati Misra. Ed. by Bala Sastn. Benares, 1880.
. -, 1898 The Nyayavarttika
tatparyatfka of Vachaspati Misra. Ed. by G. Sh. Tailanga. Benares, 1898.
. -, 19251926 NyayavartikTatparya Tika by Sri Vachaspati Mishra. Ed. by Nyayacharya Pandit Sri
R. S. Dravid, Vol. 12. Benares, 19251926.
. -, 1963 . , 1963.
. , 1956 B i a r d c a u M. Le Tattvabindu
de Vacaspatimisra. Edition Critique, Traduction et Introduction. Pondichery,
1956.
, 1977 Samkhyasutram vijnanabhiksukrtabhasyasametam.
Praneta Ramasamkara Bhattacharya. Varanasf, 1977.
, 1989 (). .
, . . . . ., 1989 ( LXXVIII).
319
, 1963 Patanjala-yogadarianam.
Tattvavaisaradrsamvalita-vyasabha
syasametam.
Sampadakah
Kapilasramiyapatanjalayogadarsanaka
ralabdhayogavidyah. Varanasi", 1963.
, 1943 The Mandukyakarikas of Gaudapada. Ed. and
Transl. by Vidusekhara Bhattacharya. Calcutta, 1943.
, 1905 Shaddarsana-Samuccaya, by Haribhadra with Gunaratna's.
Commentary Tarkarahasya-dipika. Ed. by L. Suali. Calcutta, 1905.
, 1936 The NyayamanjatTof Jayanta Bhatta. Ed. by Surya
Narayana Sukla. Benares, 1936.
-, 1967 The Dfgha Nikaya. Ed. by T. W. Rhys Davids and J.
E. Carpenter. Vol. 1. L., 1890.
, 1922 . . . . . . . ., 1922.
, 1992 (-
-). . , , . . . . . . ., 1992 ( CIX).
, 1954 The Mahabharata For The First Time Critically Edited
by V. S. Sukthankar, S. K. Belvalkar. Vol. 15 (Moksadharma, A). Poona,
1954.
, 19551961 . [.] 15. . ,
. . . . , 19551961.
, 1987 . [].
. , . . . . . . .
., 1987 ( LXXX).
, 1965 The Beginnings of Indian Philosophy.
Selections from the Rig Veda, Atharva Veda, Upanisads, and Mahabharata.
Transl. from the Sanskrit by F. Edgerton. Cambridge, 1965.
, 1972 . . ., . .
. . . ., 1972.
, 1969 Samkhyasangraha. A Collection of Nine
Works on the Samkhya Philosophy. Ed. by M. M. Vindhyesvari" Prasada
DvivedF with an Introduction by Sri" S. Vangrya. Varanasi, 1969.
-, 1990 -. , .
. . . . 1990, 6.
, 1966 The Yoga-System of Patanjali Or the
Ancient Hindu Docrine of Concentration of Mind Embracing the Mnemonic
Rules, Called Yoga-Sutras, of Patanjali and the Comment, Called YogaBhashya, Attributed to Veda-Vyasa and the Explanation, Called Tattva-Vaisaradr, of Vachaspati-Misra. Transl. from the Original Sanskrit by J. H.
Woods. Delhi, 1966.
, 1967 Nyayadarsana of Gautama. With the Bhasya of Vatsya
yana, the Varttika of Uddyotakara, the Tatparyatfka of Vacaspati and the
Parisuddhi of Udayana. Vol. 1. Ch. 1. Varanasi, 1967.
320
321
323
, 1974 S o l o m o n
. . The Commentaries of the Samkhya
Karika A Study. Ahmedabad, 1974.
, 1961 S t a a 1 J. F. The Theory of Definition in Indian Logic
JAOS. 1961, vol. 81.
, 1931 S u r y a n a r a y a n a n S. S. S h a s t r i .
Mathara and Paramartha.JRAS. 1931.
, 1958 . . .
. . . . . . ., 1958.
, 1904 T a k a k u s u
M. J. La Samkhyakarika etudiee a la
lumiere de sa version chinoise ( I ) . BEFEO, 1904.
, 1905 T a k a k u s u M. J. A Study of Paramartha's Life of
Vasubandhu.JRAS, 1905.
, 1967
. . .
. 1967, 2.
, 1910 W e i d e n
E. A. The Samkhya Term, Linga.AJP.
1910, vol. 31.
, 1914 W e i d e n E. A. The Samkhya Teachings in the Maitri"
Upanisad. AJP. 1914, vol. 35.
,
1927 F r a u w a l l n e r
E.
Zur Elementlehre des
Samkhya. WZKM. 1927, Bd. 34.
, 1958 F r a u w a l l n e r
E. Die Erkenntnislehre des
klassischer Samkhya-Systems.WZKSOA. 1958, Bd. 2.
, 1973 F r a e w a l l n e r
E. History of Indian Philosophy,
Vol. 1. Transl. into English by V. M. Bedekar. Delhi a. o., 1973.
, 1951 H e i m a n n B. The Significance of Prefixes in Sanskrit
Philosophical Terminology, [S. 1.], 1951.
, 1951 H a c k e r
P. Jayantabhatta und Vacaspatimisra, ihre Zeit
und die Bedeutung fur die Chronologie des Vedanta. Alt- und Neu-Indische
Studien. Hamburg, 1951.
, 1974 H a c k e r P. The Commentaries of the Samkhya Karika
A Study. By E. Solomon. Ahmedabad, Gujarat University, 1974.JAOS.
1977, vol. 97, 3.
, 1981 II a 1 b f a s s W. Indien und Europa. Perspektiven ihrer
geistigen Begegnung. Basel Stuttgart, 1981.
, 1951 C h a k r a v a r t i
P. Origin and Development of the
Samkhya System of Thought. Calcutta, 1951.
, 1984 S h a n k a r P. H. Time and Change in Samkhya-Yoga.
JlPh. 1984, vol. 12, 1.
, 1929 S a r m a
H a r a d a t t a . Jayamangala
and Other
Commentaries on Samkhya-Saptati.IHQ. 1929, vol. 5, 3.
, 1974 K u m a r S h i v . Criticism of the Samkhya-Theory in
Brahma-Sutra I. 4. 17.CASS Studies, 2. Ed. by R. N. Dandekar.
Poona, 1974.
324
, 1976 K u m a r
S h i v . Criticism of the Samkhya-theory in
the Iksatyadhikarana of the 'Brahma-Sutra'. CASS Studies, Number 3,
Ed. by S. D. Joshi. Poona, 1976.
, 1983 . .
. . .,
1983.
, 1985 . . . . . . . . ., 1985.
, 1987 . . -
( ). . . . . - 87. ., 1987.
, 1988
. . :
. .
. ., 1988.
, 1993 S h o k h i n
V. . Ancient Samhya-Yoga: an Aspect of
the Tradition. History of Indian Philosophy: a Russian Veiw point. New
Delhi, 1993.
, 1902 S c h r a d e r
F. O. Uber den Stand der indischen
Philosophie zur Zeit Mahaviras und Buddhas. Strassburg, 1902.
, 1965 S t e i n k e l l n e r
E. Die Literatur des alteren
Nyaya. WZKSOA. 1965, Bd. 5.
, 1913 S t r a u s s
O. Zur Geschichte des Samkhya.WZKM.
1913, Bd. 27
, 1903 . .
. . I.
. ., 1903.
, 1918 . .
. .
. 5, . 1. ., 1918.
, 1934 S t c h e r b a t s k y
Th. The 'Dharmas' of the Buddhists
and the 'Gunas' of the Samkhyas.IHQ. 1934, vol. 10.
, 1932 S t h e r b a t s k y
Th. Buddhist Logic. Vol. 12.
, 1932.
, 1988 . . . . . . . ., 1988.
, 1969 M i k o g a m i
E s h o . A Regutation of the Samkhya Theory
in the Yoga-carabhumi. PhEW. 1969, vol. 19, 4.
, 1911 J b i H. Zur Friihgeschichte der indischen Philosophie.
Sitzungsberichte der Koniglichen Preussischen Akademie der Wissenschaften.
., 1911.
, 1919 J a c o b i
H., G a r b e
R. Die Samkhya-Philosophie (2
Aufl.). Lpz. 1917. Gottinger Gelehrte Anzeigen. 1919, Jahrg. 181.
, 1927 J a c o b i
H. Vila und AviTa. IK, 19133.
5
12
12
31
57
. -.
. --.
. -
109
244
307
311
316
317
. . . . . . .:
, 1995. 326 . ( Ex Oriente Lux)
ISBN 5-86218-129-6
.
( VIV . . .),
, ,
. ( )
- , .
V . . ., -,
10 ,
,
- .
, ,
(
. , . , . ,
).
: -- (VII .) -
(IX .).
87.3(5 )
. .
. .
. . , . .
. .
063160 14.12.93 .
28.12.94. 20.04.95.
84 1081/2. 1.
. .
. . 11. . . . 18,48. 2000 . 20Q8. -048.
-
103617, , . 1435
2
121099, , ., 6