Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ;
xk w f a 0jcif ; yxrt}udrf-2012 atmufwkdbmv rsuf E S m zk H ; yef;csDrsKd;jrifh pmtk y f t jyif t qif zkd;aZmf xk w f a 0ol &ckdiftrsKd;om;owif;pm
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ;
aus;Zl;rSwfwrf;
,ckxkwfa0vdkufaom owif;rSwfwrf; ordkif;pmtkyfonf jrefrmEdkifiH taemufbufwHcg;[k qdktyfaom &cdkifjynftwGufomru jynfaxmifpk jrefrm EdkifiHtwGufvnf; tvGefta&;}uD;aom pmtkyfwtkyf jzpfayonf? TrSwfwrf; pmtkyfwGif jrefrmEdkifiHwGif;odk w&m;r0if cdk;0ifum vma&muf aexdkifol rdrdudk,fudk,f &dk[if*sm[k rSnfhac:ae=uaom b*FvDac:awmukvm;rsm;u u|E_fyfwdk@wdkif;jynfudk rD;avmifwdkufoGif;um rdp>m0g'Drsm;yDyD urf;ukefatmif &ufpuf ,kwfrm t=urf;zuf cJh=uonfrsm;udk awG&rnfjzpfonf? ,if;owif;rsm;twGuf pGefpGefpm;pm; owif;,lwifjycJh=uaom Eleven Media Group owif;XmeESifh owif;axmufrsm;tm;vnf;aumif;/ &ckdifowif;Xme wckjzpfaom b*Fvma'h&Sftajcpdkuf ed&dOP&mowif;Xmetm;vnf;aumif;? ordkif;rSef rsm;udk aemifvmaemufom;rsm; od&SdEkdifap&ef yg0ifa&;om;ay;=uonfh *smreDEdkifiH bmvif+rdKrS q&m}uD; OD;cifarmifapm/ *syefEdkifiH uef'gwuUodkvfrS ordkif;ygarmuQ q&m}uD; a'guwmat;csr;f / &cditrsKd ;om;owif;pmt,f'wm OD;aX;0if; (bapmwif) f kf D ESifh q&mOD;ba&$ OD;aqmifaom pmwrf;&Sifrsm;tm; vnf;aumif;? xkdjyif Tpmtkyfxkwfa0Edkif&ef pmrlrsm;&&Sd&HkrSsjzifh pmtkyfjzpfvmEdkifonf r[kwfyg? atmufazmfjyygyk*~dKvfrsm;u aiGa=u;pdkufxkwfxnfh0ifjcif; r&Sdyguvnf; Tpmtkyf jzpfajrmufvmrnfr[kwfyg? ,if;yk*~dKvfwdk. xufoefaom apwem udkvnf; txl;aus;Zl;wifyga=umif; azmfjytyfygonf? 1?&ckdifvlr_a&; toif; (csHKazmfygeef) xkdif;EkdifiH 30000 bwf 2? OD;armifjzL (vrRawmf/ ausmufawmf+rdKe,f/ acwW-ygeef- csHKazmf) xkdif;EkdifiH 10000 bwf 3? pma&;q&m rif;'if (ewfarmuf+rdK? rauG;wdkif;) acwW? zl;uuf+rdK/ xdkif;EdkifiH? 10000 bwf 4? &cdkiftrsdK;om; pnf;vHk;nDnGwfa&;toif; (w&ef+rdK) xdkif;EdkifiH 7000 bwf 5? udkcdkifvrif; (anmifyifvS&Gm/ ausmufawmf+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) acwW- em&mwD0/ xdi;f Edii/H k kf 6000 bwf 6? udkatmifausmfEk (rif;om;awmif&Gm/ ausmufwmf+rdKe,f)? udkarmifjzL/ udkapm0if; armif/ udpoe;f armif (bl;oD;awmif&m/ ausmufawmf+rdKe,f) &cdijf ynfe,f? acwW ygeefkH d G k csHKazmf/ xdkif;EdkifiH 6000 bwf 7?udkatmif0if;xGef; (ausmufjzL+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) befaumuf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
5000 bwf 8? udk0if;vGif ( opfyHk&Gm/ rmefatmif+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) acwW-zefi/ xdkif;EdkifiH? 5000 bwf 9? a':at;at;i,f (0if;u'uf&Gm/ a0g+rdKe,f? yJcl;wdkif;) acwW befaumuf/ xdkif;EdkifiH? 5000 bwf 10? udausmoef;armif (ajrmufO;D +rdKe,f/ &cdijf ynfe,f) acwW ygeef- csKH azmf/ xdi;f EdiiiH? k f k k kf 5000 bwf 11? udkcifatmifEdkif (a&'g rif;jyif/ ausmufjzL +rdKe,f) acwW befaumuf/ xdkif;EdkifiH? 5000 bwf 12? udktHharmif (peJ aygufjyif/ ausmufjzL +rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) acwW befaumuf/ xdkif;EdkifiH? 5000 bwf 13? udkausmfat;odef; ( ausmufjzL&Gm/ ausmufawmf+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) acwW aumhawmifu|ef; pl&XmeDc&dkif/ xdkif;EdkifiH? 5000 bwf 14? udkatmifwif0if; (xdyf0jyif&Gm/ ajrmufOD;+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) acwW xdkif;EdkifiH? 5000 bwf 15? armif o ef ; 0if ; (&G m rjyif / ausmuf a wmf + rd K e,f ) acwW - csH K azmf - ygeef xki;f EkiiH d df 5000 bwf 16? udkatmifvGif (av;awmif Z&yfjyif&Gm/ &rf;+AJ+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) 4500 bwf 17? udkausmfxGef;at; (ajrmufOD;) ESifh udkatmifausmf0if; (&aohawmif) &cdkifjynfe,f? acwW befaumuf xdkif;EdkifiH? 4500 bwf 18? udkpdk;0if;rGefESifh udk0if;odef;armif acwW w&ef+rdK/ xdkif;EdkifiH? 3000 bwf 19? &cdkifvlr_a&;toif; (va,mif+rdK) xdkif;EdkifiH? 3000 bwf 20? udkvjynfh (jyifvS&Gm/ ykm;u|ef;+rdKe,f/ &cdkifjynfe,f) acwW- csHKazmf/ ygeef; 3000 bwf tvm;wl pmtkyfrsufESmzHk; a&;qGJay;ol 'DZdkif;ynm&Sif yef;csDrsdK;jrifhESifh pmtkyftjyiftqif udkzdk;aZmfwdktm; vnf;aumif;/ Tpmtkyfudk 0,f,ltm;ay;ol pmzwf y &d \ wf r sm;ES i f h Tpmtk y f E S i f h q uf p yf I aus;Zl ; &S d o l t m;vH k ; ud k txl ; aus;Zl;wiftyfyga=umif; azmfjytyfygonf? pD p Of o l &cdkiftrsdK;om;owif;pm t,f'DwmtzGJ@/ befaumuf+rdK/ xdkif;EdkifiH?
6
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
trS m pm
a&S;u bdk;bGm;rsm;onf olwdkawG}uHKcJh=uaom tawGt}uHKrsm;udk ausmufxuf tuQ&m/ ayxuf tuQ&m ponfjzifh ur`nf;rSwfwrf;rsm; a&;xdk;cJh=u onf? ,if;rSwfwrf;rsm;um; wefzdk;rjzwfEdkifaom tarGtESpfrsm; jzpf=uay.? xdk rSwfwrf;rSwf&m pmayrsm;u rdrdvlrsdK;ESifh rdrdwdkfif;jynfudk cspfwwfvmatmif *k%f,l wwfvmatmif wefzdk;xm;wwfvmatmifomru xdef;odrf;apmihfa&Smuf wwfvm atmifvnf; ajymjyaeayonf? rdrdwdkif;jynfESifh rdrdvlrsdK;ta=umif; odkr[kwf rdrdwdkif;jynfESifh rdrdvlrsdK;. ordkif;udk rodolrsm;um; tt rsm;om jzpfacsonf[k ynm&Sdrsm;u qdkcJh=uonf? xdka=umifh ordkif;ygarmuQ a'gufwm oef;xGef;u rtatmif ordkif;udk oif&jcif; jzpfa=umif; qdkrdefcJhzl;ygonf? arv 28 &ufaerS pwifum ZGefvtwGif; jzpfyGg;cJhaom &ckdifjynfe,f twGif;rS &cdkif-ukvm; t"du&k%f;onf a'owGif; tcefroifhI omrmefjzpfyGg;aom t"du&k%f; r[kwfyg? ESpfaygif;rsm;pGm umvwm&Snf }uHpnfvmaom rl*sm[pf (ac: ) ukvm;qdk; (ac: ) b*gFvD ac:awmukvm; (ac: ) &dk[if*sm[k rdrdwdkbmom trnfopf wnfxium rSnac:xm;olrsm;. trsKd ; bmom omoemudk xdyg; apmfum;&Homru Gf hf k jrefrmEdkifiHawmf. tcsKyftjcm tm%mudkyg +cdrf;ajcmufvmaom t"du&k%f; wckyif jzpfygonf? ,if;tjzpftysuf owif;rSwfwrf;rsm;udk trsm;jynfol us,fus,fjyefjyef odvmrSom rdrdwdkif;jynfESifh rdrdEdkifiHol EdkifiHom;rsm;twGuf T b*F gvDac:awm &dk[if *smqdkolrsm;. tE W&m,f rnfrSs}uD;rm;a=umif; odvm=urnf jzpfonf? Tt"du&k%f; rSwfwrf;owif;rsm;udk a'ocH&cdkifrsm;omru jrefrmEdkifiHol EdkifiHom;rsm; tm;vHk; odoifhonf[k ,Hk=unf,lqaoma=umifh TrSwfwrf;pmtkyfudk xkwfa0&jcif; jzpfygonf? aX;0if ; (bapmwif ) t,f'Dwm &cdkiftrsdK;om; owif;pm befaumuf+rdK/ xdkif;EdkifiH?
ork d i f ; rS w f w rf ;
rmwd u m
pOf 1? 2? 3? 4? 5? 6? 7? 8? 9? 10? 11? 12? 13? 14? ta=umif;t&m &ckdifjynfwGif;&Sd b*FgvDjy\em ta=umif;&if; t"du&k%f;jzpfyGm;&onfh vwfwavmta=umif;t&if;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 8 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 9 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 10 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 11 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 12 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 13 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 14 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; armifawm+rdK@e,frS ZGefv 15 &ufae@aemufqkH;&owif;rsm; taemufbufwwi;f ukb,fvumuG,=f urvJ(DRat;csrf;) H dk d dk ed&DOP&mowif;XmerS wifjycJhaom owif;tcsdK@ emrusef;onf&ckdifjynf (bapmwif) jrefrmEkdifiHtaemufbufurf;&kd;wef;a'o &ckdifjynfe,f wnf+idrf;at;csrf;vkH+cKHa&;ESifh jyefvnfxlaxmifa&;t}uHjyK wifjycsuf pmrsufESm 9 17 32 41 60 69 77 86 92 96 111 118 157
170
ork d i f ; rS w f w rf ;
OD;cifarmifapm
&cdijf ynfxukd b*F gvDawG b,ftcsdefu pa&mufovJqdk&if tapmqHk; 15 k J &mpk tv,fydkif;avmufubJ a&mufvmygw,f? ukvm;awGbufu ajymae=uwJh 8 &mpk 9 &mpku oabFmysuf Zmwfvrf;awG[m xdk;ZmwfawGbJ jzpfygvdrR,f? bmjzpf vdkvJqdk&if taemufb*Fgvm;e,fudk rlqvifbmoma&mufwm[m c&pfESpf 1230 aemufydkif;rS a&mufygw,f? tJovdkqdkawmh ta&Sb*Fvm;e,fudk rlqvifbmom 'Dhxuf ydkaemufus+yD;rS a&mufvmrSm aocsmygw,f? &cdkifjynfxJrSm&SdwJh rlqvifawGudk t=urf;tm;jzifh oHk;pk? twdtustm;jzifh 5 pk (odk) 6 pk cGJvdk&ygw,f? yxrtkyfpkrSm uref? urefqdkwm yg&Sefpum;eJ av;onfawmfvdk t"dy`g,f&ygw,f? &cdkifbk&ifawG[m EdkifiHjcm;om;awGudk a=u;pm; ppfonfawmfawGtjzpf iSg;&rf;xm;a=umif; ay:wl*D c&pf,efbkef;}uD; refe&dwfu rSwfwrf;wifxm;cJhygw,f? 'k w d , tk y f p k u awmh u|ef a wG u qif ; ouf v mygw,f ? &cd k i f a wG [ m b*Fvm;e,frm b*Fvm;e,fom;awGukd 0ifzrf;+yD; wcsKd udvnf; &cdijf ynfrm u|etjzpf S k k S f cdkif;w,f? tcsdKudk 'wfcsfydkif ta&StdENd,u|ef;pk (,ckacwf tif'dkeD;&Sm;) udk oabFm awGeJ wifydka&mif;csw,f? 'wfcsfoabFmawG[m 'Du|efawGudk ajrmufOD;uae bmwm AD;,m; (Batavia) ,ckacwf *smumwmudk o,fom;w,f? &cdijf ynfxrm&SwhJ u|eawG G k J S d f udk ausmufawmfeJ ajrmufOD;em;rSm xm;w,f? wwd,tkyfpkuawmh tckacwf oHwGJc&dkifxJrSm&SdwJh ajr'l;rlqvifawG jzpfw,f? 'Dajr'l;rlqvifawGudk 'kwd,tkyfpkxJrSm xnfhcsifvSsifvnf; &Edkifp&m ta=umif;awG &Sdygw,f? ta=umif;uawmh &cdkifbk&if rif;Am}uD; taemufb*F g 12 +rdKudk jyefodrf;pOfrSm b*F gvD rdom;pktygt0if pkpkaygif; 3000 ausmfavmufudk ppfoHk yef; tjzpf zrf;ac:vmcJw,f? olwkd udk oHw+JG rdKrSm&SwhJ qHawmf/ tHawmfEieawmf h d S fh H apwDoHk;qlrSm tvkyftau|;jyKbdk bk&m;u|eftjzpf vSLxm;cJhw,f? aemufESpfaygif; 60 ausmf 70 avmuft=umrSm &cdkifbk&if &mZm}uD;&Jhom; tdrfa&Srif;om; oHwGJpm; rif;carmif;[m oHw+JG rdKuae+yD; crnf;awmfukd ykeuefzkd }uHw,f? olppfwyfrm ppfom; f S vdkawmh bk&m;u|efawGudk xnfhoHk;cJhw,f? 'gayrJh rif;carmif;&Jhppfwyf[m trf;+rdK teD;rSm &cdkifbk&ifhwyfrawmf&Jh acsr_ef;jcif;udk cHcJh&+yD; wyfysufoGm;w,f? rif;carmif;eJ t}uHay; OuUmysHudk t&Sifzrf;rdoGm;+yD; wyfysufoGm;wJh bk&m;u|efawG[m Armjynfudk xGufajy;oGm;w,f? ArmjynfxJa&mufawmh Armbk&ifu olwdkudk ajr'l;+rdKrSm aeap
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
w,f? 'ga=umifholwdkudk ajr'l;rlqvifvdk ac:w,f? ,if;ajr'l;rlqvifawG[m Armbk&iftqufqufudk opPm&Sd&Sd tr_awmfxrf; cJhw,f? bdk;awmfbk&m; &cdkifjynfudk 0ifwdkufcsdefrSm 'Dajr'l;rlqvifawGudk oHwGJ ppfa=umif;rSm oH;k +yD; &cdijf ynfukd odr;f +yD;cserm olwkd udk oHwrmbJ xm;cJw,f? 'ga=umifh k dfS JG S h 'Dajr'l; rlqvifawG[m tckacwftxd tnmom;oHk; Armpum;udkbJ ajymaeqJ jzpfw,f? oHwGJe,fbufrSmoHk;wJh &cdkifpum;udk roHk;=ubl;? urefawGa&m ajr'l;awGyg 'Drlqviftkyfpk ESpfpkpvHk;[m ordkif;wavSsmufvHk;rSm &cdkifawGeJtwl at;twl yltrSs aecJh=u+yD; bmjy\emrSvnf; r&SdcJh=uygbl;? olwdkemrnfawG[mvnf; &cdkifemrnf ArmemrnfawGom jzpf=uygw,f? rlqvifemrnfudk w&m;0if oHk;avh r&Sd=uygbl;? pwkwtypuawmh 1826 ckEpf &E ypmcsKyft& &cdiwi;f eJ weoFm&Dwi;f wdk kfk S W kd k f dk kd t*FvdyfydkifjzpfwJhtcsdefrSm t*Fvdyfwdk wHcg;r&Sd "g;r&SdoGif;vmwJh tdENd,wkdif;om;awG jzpfygw,f? &cdijf ynfuawmh b*Fvm;e,feJ e,fcsi;f qufpyfaeawmh ppfwaumif;om; k trsm;pk[m tvkyf=urf;vkyfzdk &cdkifjynfxJudk wHcg;r&Sd "g;r&Sd 0ifvm=uygw,f? 1886 ckESpfup+yD; ArmwjynfvHk;udk +AdwdoSs tdENd, tifyg,m&Jh jynfe,fwcktjzpf tkyfcsKyf cJhwJh tcsdefrSmawmh ukvm;awG[m &cdkifjynfxJukda&m Armjynfr}uD;udkyg a&umwm usKd ;ovdk 0ifvmcJ=h uygawmhw,f? tJ'aemufyi;f 0ifvmwJh ukvm;awG[m Armjynfukd D kd olwdk&Jh udkvdkeDEdkifiHozG,f xif&mpdkif;cJh=uwma=umifh vlrsdK;a&; ydyuQawGjzpf+yD; t"d u&k%f;awG r=umc% jzpfay:avh&Sdygw,f? 'ga=umifh t*Fvdyftpdk;&[m 1920 ckESpf rsm;rSm qkireaumfr&SiuzJG +yD; Armjynfukd +AdwosS tdE, tifyg,mtwGi;f qufxm; df G f f kd d dN oifh rxm;oifh pHprf; tpD&ifcci;f &ygawmhw,f? qdireaumfr&Siu Armjynfukd +AdwosS k H kd kf G f f d tdE, tifyg,mxJu apmEdiorSs tapmqH;k cGxwzkd t}uHay;cJayrJh ta=umif;trsKd ; dN kf J k f h trsKd ;a=umifh 1937 ckEprmrS t*Fvypum;eJ Crown Colony vdkac:wJh oD;jcm; udveD S f S d f k kd jzpfvmygw,f? oD[Vu|e;f (,ckacwf oD&vuFmEdii) / a[mifaumifu|e;f / rav;,m; kd f d kfH wdk[mvnf; Crown Colony rsm; jzpfcJh=uygw,f? Armjynfudk tdENd,tifyg,mxJu cGJrxkwfcifrSm &cdkifjynfajrmufydkif;u tpGe;f a&muf rlqvifacgi;f aqmif wcsKd [m tdE,jynf u&mcs+d rdKudom;+yD; rlqvifv*f dN k G d Muslim League acgif;aqmifawGudk tenf;qHk; armifawmeJ bl;oD;awmife,fawG jzpfEi&if &ckiwi;f wckv;kH udk ArmjynfxJ xnhray;bJ tdE,xJrm xm;cJbkd wduwe;f kd f d f kd f dN S h k f G =uygw,f? 'gayrJh olwkd t}uHratmifbJ t*Fvytpd;k &u &cdiwi;f [m &E ypmcsKyft& d f k f kd W kd ArmjynfxJrSm ygcJhwmrdk ArmjynfxJrSmbJ xnfhay;vdkufygw,f? tJ'DtcsdefrSm oD;jcm;udkvdkeDjzpfoGm;+yDjzpfwJh Armjynf&Jh 0ef}uD;csKyf OD;apmu ukvm;awG ArmjynfxJudk EdkifiHul;vufrSwf EdkifiH0ifcGifhvufrSwf pwmawG rygbJ rvm &bl;? Armjynfxrm aecsi&if Armpm Armpum;wwf&r,f? Armwdi;f &if;ol wa,muf J S f k
10
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
udk ,lxm;ayrJh txufyg tcsuftvufawGeJ rjynfhpHk&if ArmjynfxJrSm aecGifhray; Edkifbl; pwJh uefowfcsufawGygwhJ U Saw- Shankar pmcsKyfudk csKyfqdkcJhw,f? ukvm;awGbufuawmh rauseyfb;l ayg? 'gayrJh 'kw,urBmppf jzpfvmwmeJ Armjynf h d udkvnf; *syefodrf;? ukvm;awmfawmfrsm;rsm;vnf; ukvm;jynf jyefajy;jzpfoGm;w,f? 1942 ckESpf &cdkifukvm; t"du&k%f;udpPudkawmh vlwkdif;avmufodaewma=umifh usaemfrajymawmhygbl;? ppf+yD;wJhtcsdefrSm ukvm;awG &cdkifjynfxJudk jyef0ifvmw,f? olwdkeJtwl vlopfawGyg ac:vmw,f? tJ'D vlopfawGa=umifh armifawmeJ bl;oD;awmife,fu &cdkiftrsm;pk[m olwdk&Jh v,f,majr ponfwdkudk qHk;&HSK;oGm;+yD; awmifydkif;udk qif;vm&w,f? tJ'tcseup+yD; 0ifvmwJuvm;tkypukd yOPrtkypvkd owfrwr,f? D d f h k f k f k S f 1947 ckESpfrSm +AdwdoSs tdENd,[m tdENd,eJ ygupPwefqdkwJh Dominion EdkifiH ESpfck uGJoGm;w,f? ArmjynfrSmawmh AdkvfcsKyfatmifqef;wdku Dominion tqifhudk r,lbJ vHk;0vGwfvyfa&;udkom awmif;qdkaewJh tcsdefjzpfw,f? 1946 ckESpfrSm &cdkifjynf ajrmufydkif;u t,lonf; rlqviftkyfpkwpk[m u&mcsdudkoGm;+yD; aemifvmrnfh ygupPwef acgif;aqmif rdk[mruf tvD*sif;em;eJawG+yD; armifawm bl;oD;awmifeJ &aohawmife,fawGukd ta&SygupPwefxukd xnfci;f bdk awmif;qdcw,f? 'gayrJh Armh J h kd k hJ acgi;f aqmif AdvcsKyfatmifqef;u *si;f em;udk Armjynf jynfwi;f a&;udprm 0ifrpGubdk k f G P S f cyfjywfjywf ajymvdkufwmuwa=umif; tmoHudk ta&S ygupPwefe,fxJ xnfhbdk }udK;pm;&mrSm ta&;rvScJhwmuwa=umif;wdka=umifh AdkvfcsKyfatmifqef; t*Fvef toGm; a'vDrSm ae&l;eJawG+yD;aemuf u&mcsdrSm *sif;em;eJ awGcsdefrSm *sif;em;u ArmjynfudpPrSm ol vHk;00ifrpGufygbl;vdk uwday;vdkufygw,f? 'gayrJh AdvcsKyfatmifqef;wdk usq;kH oGm;+yD;aemufyi;f Armjynf vGwvyfa&; fk f kd f r&rD tcsdefuav;twGif;rSm rl*sm[pf olykef (Armtac: ukvm;qdk;) qdkwm ay:vm w,f? tJ'D olykefawGudk t*FvdyfwyfrSL; OD;pD;wJh ArmppfwyfawG b,fvdkwdkufcJh&w,f qdkwm AdkvfcsKyf}uD;a[mif; OD;wifOD;u tifwmAsL;rSm ajymoGm;cJh+yD;jzpfvdk usaemf tus,frajymwmhygbl;? vGwfvyfa&;&+yD; aemufydkif;rSmvnf; Armh vufeufudkif wyfaygif;pku 'Dukvm;qdk;awGudk qufwdkufae&qJbJ jzpfygw,f? *sif;em; uG,fvGef oGm;+yD; aemufydkif;rSm ta&SygupPwef tkyfcsKyfa&;ydkif;ua&m ppfbufuyg 'Dukvm;qkd; awGukd Oya'vGwf vufwvH;k jcm; ulncw,f? Oyrm jy&&if Armbufu wduvu&if D hJ k f kd f e,fpyfausmf+yD; xGufajy;w,f? Armbufu zrf;vdkr&bl;? olwdkudk zrf;ay;ygvdk ajym&ifvnf; zrf;ray;bl;? aemufqHk; rl*sm[pfolykefacgif;aqmif umqif[m aumhZfbZm; (ac: ) zavmif;csdwf+rdKrSm &Sdaewmudk Armtpdk;&u taxmuftxm; tcdkiftvHkeJ wifjy+yD; awmif;qdkayrJh ygupPwef tpdk;&u umqifudk olwdktus,fcsKyf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
11
csxm;ygw,fvdkbJ ta=umif;jyefcJhygw,f? wcsdefwnf;rSmbJ ta&SygupPwefu w&m;r0ifcdk;0ifwJholawG[mvnf; &cdkifwdkif;xJudk enf;trsdK;rsdK;eJ a&muf&Sdvmygw,f? wcsdKu e,fpyfudk jzwf+yD; ajcvSsif ul;vmw,f? wcsdKu avSormefawGeJ tkyfpkvdkuf ntcsdefrSm cdk;ul;=uw,f? tJ'gudk a'ocH yduqH csr;f omwJuvm;awGu olwkd ydif tke;f awmawG v,fawGxrm 0Suxm; k f h k k J S f ay;+yD; Armpum;eJ &cdkifpum;udk jzwfvrf;eJ oifay;w,f? Armpum; &ckdifpum; xrif;pm; a&aomufwwf+yDq&if 'Duvm;awG[m teD;tem;u +rdK&GmawGukd ul;oGm; kd k =uw,f? vl0ifr_ }uD;=uyfa&;wdk e,fjcm;ykvdyfwdku ppfaq;&ifvnf; &GmcHukvm; awGutp ukvm;ol}uD;tqH;k 0di;f +yD; 'DvawG[m 'D&mrSmarG; 'D&mrSm}uD;wJoawGygvkd k l G G h l vdrfnmay;=uw,f? tJ'DvdkeJ 1958 ckESpf trsdK;om; rSwfyHkwif u'fjym; pay:vmwJh tcsdefrSm ukvm; tenf;qHk; wodef;ausmf[m jrefrmEdkifiHom; rSwfyHkwif u'fjym;udk &oGm;=uw,f? OD;Ektpdk;&uvnf; 1952 ckESpf a&G;aumufyGJrSm &cdkifawGeJ &wn (&cdkif wkdif;&if;om; nDnGwfa&; ygwD)u trwfawG[m zqyvudk raxmufcHbJ twdkuftcH yrnwudk axmufcH=uwma=umifh t+idK;xm;+yD; cdk;0ifvmwJhukvm;awG vdrfvnf+yD; jrefrmEdkifiHom; jzpfvm=uwmudk rsufpdrSdwf+yD; =unhfaecJh=uw,f? tJ'ga=umifh 1956 a&G;aumufyGJrSm bl;oD;awmif? armifawm rJqENe,fawGrSm OD;pHxGef;atmif (a'gufwm at;csrf;. zcif) eJ uref rlqviftrsdK;om; a&Sae OD;zdk;cdkif wdk &_H;edrfh=u+yD; tA'l *gzg;? plvwef rmrGwf? tblabmfa&SmeJ tblcdkif qdkwJh b*F gvD trwfav;a,muf jynfol v$wfawmfeJ vlrsdK;pk v$wfawmfudk wufcGifh&oGm;w,f? olwdkuawmh &cdkif jynfrSm arG;+yD; &cdkifjynfrSm }uD;wJholawGrdkvdk &cdkifpum;eJ Armpum;tjyif olwdk&Jh rdcifbmomjzpfwJh b*FvDpum;udkyg aumif;pGm wwf=uygw,f? 'DtrwfawGu OD;Ek tpdk;&udk axmufcH=uygw,f? 'gayrJh 1950 ckESpf =o*kwfvrSm &dk[if*smqdkwJh emrnfudk pxGifcJhwJh tA'l*gzg; udk,fwkdif v$wfawmfxJrSm &dk[if*smqdkwJh emrnfudk roHk;EdkifcJhygbl;? ta=umif;uawmh olwkd av;OD;xJrm 0gt}uD;qH;k jzpfwhJ plvwefrmrGwu tJ'emrnfukd S f D vufrcHvdkygbJ? plvwefrmrGwfuawmh &cdkifae rlqvif (Arakani Muslim) qdkwJh emrnfudk ydkoabmusyHk &ygw,f? OD;EkeJ OD;AaqGwdk[m 1956 ckESpf a&G;aumufyGJtwGuf rJqG,fcJhpOfu &dk[if*smqdkwJhemrnfudk rqifrjcif oHk;cJh=uw,f? 0ef}uD;csKyfeJ 'kwd,0ef}uD;csKyf awGudk,fwkdifu 'Demrnfudk aygufv$wfyJpm;oHk;vdkufawmh wcsdK owif;pmawG pma&;olawGuvnf; vdkufa&;vm=uwmaygh? aemufqHk; emrnfausmf jrefrmhordkif; q&m}uD; G.H.Luce ukd,fwdkif 1956 ckESpfu a&;cJhwJhpmwrf;wckrSm tJ'Demrnfudk xnfhoGif;a&;om;cJhwmudk awG&w,f? t*Fvdyfacwf wacwfvHk;rSmawmh 'Demrnfudk
12
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
wcgrS roHk;bl;ygbl;? tdrfapmifhtpdk;&acwfrSmawmh 'Demrnf aysmufoGm;w,f? 1960 ckEpf a&G;aumufytwGuf rJq,=f uawmh oef&Si;f zqyvu OD;Eka&m S JG G wnf+rJ zqyvu OD;AaqGa&m 'Demrnfudk rqifrjcif oHk;=ujyefw,f? a&G;aumufyGJ Edkif+yD; OD;Ek0ef}uD;csKyf jzpfvmcsdefrSm 'D&kd[if*smqdkwJh bmompum;udk ArmhtoHrSm t*FvdyfeJ [if'leDpwefeD bmomwdkeJtwl toHv$ifhcGifhjyKcJhw,f? tJ'gudk ukvm; awGu *k%f,l+yD; &dk[if*smudk wdkif;&if;om;tjzpf OD;Eku todtrSwfjyKw,fvdk ajymae=uw,f? tJ'Dvdkqdk&if t*FvdyfeJ [if'leDpwefeD bmompum;awG[mvnf; tvkdvdkae&if; wdkif;&if;bmompum;awG jzpfukef=uawmhrSmaygh? 1960 ckESpf OD;Ek tpd;k &acwfrm aemufq;kH usecwhJ rl*sm[pfoyeawG vufeufcsw,f? tJ'vufeufcsyJG S f hJ l k f D tcrf;tem;rSm 'k umuG,a&; OD;pD;csKyf (=unf;) AdvrL;csKyf atmif}uD;u tJ'D &d[if*sm f k f S k qdkwJh toHk;tE_H;udk rqifrjcif oHk;E_H;vdkufjyefw,f? tJ'ga=umifh &efukefudk jyefa&mufwJh tcsdefrSm ol&Jh txufu umuG,fa&; OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf}uD; ae0if;u oludk aumif; aumif;qJw,fqwhJ owif;awG xGuvmw,f? aemuf 1962 ckEpf rwfv 2 &ufaerSm kd f S OD;Ektpd;k &udk AdvcsKyf}uD;ae0if;u tm%modr;f vduawmh wdi;f jynfxrm &d[if*smqdwhJ k f k f k J S k k pum;r=um;&awmhb;l ? ArmhtoHrmvnf; EdiijH cm;bmom tpDtpOfrm t*Fvybmom S kf S df wckbJ v$ifhcGifh&awmhw,f? [if'leDpwefeDa&m &dk[if*smyg v$ifhcGifhrjyKawmhbl;? 'gayrJh wbufrSmvnf; &cdkifjynfxJudk cdk;0ifwJhukvm;awGu &SdqJbJ? jrefrm vl0ifr_ }uD;=uyfa&;awG azmufjyefr_awGvnf; ygwmaygh? t}uD;qHk; vl0ifr_v_dif;}uD; uawmh b*Fvma'h&Sf vGwfajrmufa&; ppfyGJvdk ac:wJh ta&SygupPwefeJ taemuf ygupPwef ESpfjcrf;uGJ+yD; jynfwGif;ppf jzpfcsdefrSmyg? tJ'Dtcsdefu bDbDpD owif;XmeJ a=unmcsuft& tdENd,jynfxJrSm ta&SygupPwef ppfajy;'kuQonf q,foef; a&muf ae+yD; jrefrmjynfxJrSmvnf; woef;cGJuae ESpfoef;txd a&mufaeEdkifw,fvdk cefrSef; w,f? tdENd,tpdk;&uawmh yGifhyGifhvif;vif;&Sd+yD; ukvor*~eJ EdkifiHwum tzGJ tpnf ; awG u d k azmf j yvd k u f + yD ; tul t nD a wmif ; w,f ? Armjynf b uf u awmh Adkvfae0if;&Jh awmfvSefa&;aumifpD[m ukvor*~eJ EkdifiHwumtzGJtpnf;awG 0ifvmrSmudk t&rf;a=umuf+yD; b,foludkrS rzdwfac:bJ &Sdwfrl*sDbkd&mref &Jh t0grDvd*f tpdk;&udk csufcsif; todtrSwfjyKvkduf+yD; ESpfEdkifiH oabmwlnDcsufeJ ppfajy; 'kuQonf awGudk jyefydkbkd vkyfw,f? &Sdwfrl*sDbkd&mrefu vufcHygw,f? 'gayrJh Armjynf&Jh t&omudkodoGm;wJh ac:awm trsm;pkuawmh wjznf;jznf; w&m;r0if jyefvnf0ifa&mufvm=uwmygbJ? 'ga=umifhvnf; 1975ckESpfu &efukef+rdKrSm b*Fvm;a'h&Sf oHtrwftjzpf wm0ef xrf;aqmifcJhwJh rpPwmudkifZm&Jh oltpdk;&qDeJ "eo[m,EdkifiHrsm;tzGJqDudk ydkwJh tpD&ifcHpmrSm jrefrmEdkifiHwGif;rSm w&m;r0ifa&muf&Sdaeaom b*Fvma'h&Sf EdkifiHom;
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
13
ig;odef;ausmf &Sdaeao;a=umif; a&;xm;ygw,f? 'Db*FvDawGudkawmh qrvl0ifr_ vd_if;}uD;vdk@ ac:Edkifygw,f? tJ'Daemufydkif;rSm b*Fvma'h&SfrSm ppfwyftm%modrf;r_ jzpfw,f? ygupPwef buf,r;f wJh *d%;f u AdvcsKyf}uD; ZD,mtl&mref tm%m&vmw,f? &Swr*sbdk &mrefeJ d k k f d f l D rdom;pk wpkvHk; towfcH&w,f? tckvuf&Sd 0ef}uD;csKyf&Sdwf[mqDem[m vef'efrSm ynmoifaeqJrdk uHaumif;+yD; vGwfoGm;w,f? ygupPwef/ tar&duef jynfaxmifpk/ w&kwf/ taemuftkyfpkeJ eD;pyfwJh tm&yfEdkifiHawGu b*Fvm;a'h&Sf EkdifiHudk todtrSwf jyKvm=uw,f? &Sdwfrl*sDbkd &mref acwfwkef;uawmh qdkAD,uf &k&Sm;/ ta&StkyfpkwdkeJ eD;pyfvGef;wma=umifh b*Fvma'h&Sf EdkifiHudk taemuftkyfpkeJ w&kwfwdku todtrSwf rjyK=uygbl;? tJ'DtcsdefrSmbJ ArmjynfrSm w&kwfe,fpyfu Auy jy\emawGa=umifh rqv tpdk;&[m w&kwfeJ jy\emwufaew,f? AuyawGudk AHk;}uJw,f? jrefrmh avwyfu udk;&D;,m;ppf vufusef acwfrrDawmhwJh *sufwdkufav,Of ig;pif;udk w&kwfu ypfcsvdkufw,f? ArmjynfxJrSmawmh awmifudkwdkufrdvdk ysufusoGm;w,f vdkbJ a=unmw,f? tJ'DtcsdefrSmbJ rqv tpdk;&[m &ckdifjynfxJrSm b*F gvD OD;a& azmif;yGaewmudk owdxm;rd+yD; e*g;rif; ppfqifa&;vkyfw,f? ac:awmukvm;awG odef;eJ@csD+yD; b*Fvm;a'h&Sfudk xGufajy;=uw,f? 'gayrJh b*Fvma'h&SfeJ t&rf; tvGrf;oifhaewJh tar&duef/ w&kwf pwJh EdkifiH}uD;awG&Jh zdtm;ay;r_awGa=umifh wa=umif;/ vl0ifr_ }uD;=uyfa&;awG vmbfpm;+yD; xkway;xm;wJh w&m;r0if trsKd ;om;rSwywif u'fjym;awGa=umifh wa=umif; xGuajy; f f kH f wJhvlxuf ydkrsm;wJhvlawGudk jyefvufcHvdkuf&w,f? aemufwcg 1991 ckESpf jynfom,m ppfqifa&;vkyfawmhvnf; 'Dtwkdif;bJ? w&kwfuawmh zdtm;ray;awmhygbl;? e0weJ t&rf;tvGrf;oifhaevdk@ygbJ? 'gayrJh taemuftkyfpkeJ tpPvrfEkdifiHawG&Jh zdtm;u rqvacwfrSmxuf ydk+yD; jyif;xefvm w,f? ta=umif;uawmh e0w[m rqvxuf emrnfydkysufcJhvdkygbJ? wcsdefwnf;rSmbJ tom;xJu avmufxGufqdkovdk ArmtwkduftcH wcsdK [m igeJrwl igh&efol? igh&efol&Jh &efol[m ighrdwfaqGqdkwJhxHk;udk ESvHk;rl+yD; 'D&kd[if*sm qdkolawGbufu 0g' 0ifjzefay;=uw,f? wcsdK twdkuftcH tzGJtpnf;awGqdk&if tm&yfEdkifiHawGuay;wJh ydkufqHawGudk,l+yD; &dk[if*smqdkolawGtwGuf ordkif;vdrf+yD; 0g'jzef pmapmifawG jrefrmbmomeJa&m t*FvdyfbmomeJyg a&;om;ay;=uw,f? tJ'geJ 'DwcgrS r&Sdbl;wJh &dk[if*smqdkwJh emrnf[m urBmausmf jzpfvmygawmhw,f? b*Fvma'h&SfEdkifiH&JvlOD;a&wdk;yGm;r_[m tqrwef}uD;xGm;ae+yD; vlOD;a& aygufuJGr_ jzpfvm+yD; tdrfeD;csif;jrefrmeJ tdENd,jynfawGxJcdk;0if=uvdk@ tdENd,e,fjcm; apmifwyfu ypfowfcwhJ b*Fvma'h&fS Ediiom;awG &mausmaeyg+yD/ vGecwtywfxrm h hJ kfH f f hJ hJ JS
14
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
tmoHa'ocH wdkif;&if;om;awGeJ w&m;r0ifaexdkifol b*Fvma'h&SfEdkifiHom;awG vlrsdK;a&; ydyuQawGjzpf+yD; t"du&k%f;awGa=umifh aoa=uysufpD;r_awG &SdcJhygw,f? 'gayrJh tdENd,[m tEkjrLvufeufydkif EdkifiH}uD;jzpfvdk@ b,fEdkifiHurS 0ifrpGuf&Jygbl;? jrefrmppftpdk; tqufqufuawmh emrnfraumif;cJhvdk@ 0dkif;y,fcHEdkifiH jzpfcJh&+yD; trSefudkajymayrJh usm;usm;rD;,yf tvkyfcHcJh&w,f? b*Fvma'h&Sf EdkifiHom; awG avSeJxGufoGm;+yD; a&muf&mEdkifiHrSm jrefrmjynfu &dk[if*sm qdk+yD; nm=uw,f/ jrefrm pum;jyefac:vmay;awmhvnf; jrefrmpum;rwwfb;l / b*Fvpum; jyefay;ygv@kd D ajymvmjyefw,f/ tJ'DvdkvlawGudk jrefrmjynfu vlawGqdk+yD; bDbDpDeJrD'D,mwcsdKu 0ifvdrfay;=uw,f? t*Fvefu vmygw,fqdk+yD; &k&Sm;pum;jyef awmif;wJholawGudk usKyfwdk@u rw&m;oufao0ifvkyf&if olwdk@vufcHrSmvm;vdk@om ar;csifygw,f? tcktcsdefrSmawmh ,m&Sifudkarsmufarmif; olckd;uvlvl[pf qdkwJh pum;yHkawGtwkdif; ukvm;awG&Jh rw&m; 0g'jzefr_udk orRw}uD;OD;odef;pdef / jrefrmEdkifiH tpdk;& / ArmawGeJ &cdkifawG[m urBmw0Srf;rSm cHae&ygw,f? ordkif;vdrf "gwfyHkvdrfawGudkjy+yD; Ak'<bmomeJ rlqvif t"du&k%f; jzpfovdk vdk &ckdifeJ ArmawGubJ tifrwef oem;p&maumif;wJh &dk[if*smawGudk aoG;acsmif;pD; owfaeovdkvdk urBmtESHrSm avSsmuf+yD; 0g'jzef=uygawmhw,f? tJ'D 0g'jzefcsuf[m tar&duef jynfaxmifpk tygt0if taemufwkdif; 'Drdkua&pD EdkifiHawGrSmawmh xda&mufr_ r&SdvSayrJh rsufuef;rsdK;cspfrsm;wJh rlqvifurBmrSmawmh tawmfav; xda&mufr_&Sd+yD; jrefrmEdkifiH tpdk;&[m zdtm;ay;wmwdk +cdrf;ajcmufwmwdk vkyfwmudk cHae&ygw,f? w&m;udkewfapmifhqdkwJh pum;&SdayrJh tJ'Dw&m;udk apmifhwJhewf[m rsufuef;rsdK;cspf tpPvrRpf ewfqdk;udk avmavmq,frSmawmh EdkifOD;r,frxifyg? a&&Snf rSmawmh "rR[m t"rRudk Ekdifwwfwm "rRwmyg? 'ga=umifh rdrdbufu trSefjzpfaeaomf vnf; &ckdifawG ArmawG Ak'<bmomawG tm;vHk;udk arwWm&yfcHcsifwmu a'goudk a&Srxm;bJ owdwrH nm%fajruwkwf ynmpGrf; c|ef;uJhodktkyf qdkwJh pum;yHkeJtnD aexdkif=uyg? wcsdefwnf;rSmbJ jrefrmEdkifiHxJrSm&SdwJh jrefrm rlqvifawGudk arwWm&yfcHcsif wmuvnf; jrefrmrlqvif udkjrat; ajymovdk jrefrmrlqvifawG[m trdjrefrmEdkifiH tay:rSm opPm&Sd&r,f EdkifiHjcm;om; tpPvrfbmom0ifawG bufu a&Saevdkufp&m 0ifup&m rvkb;l qdwmudk owdr=l uyg? q&m}uD; OD;&mZwfwkd acgi;f aqmifcwhJ jrefrm l d k hJ rlqvif uGef*&uf&Jh 1950 ckESpf Zefe0g&Dv 4 &ufaeyg a=unmpmwrf;twkdif; jrefrm rlqvifrsm;onf wdkif;wyg;om; rlqvifrsm;udk nD&if;tudkyrm cspfcifrnf jzpfaomf vnf; EdkifiHjcm;om; rlqvifrsm;ESifh trdjrefrmEdkifiHwdk jy\emay:vmcJhvSsifum; u|Ef_yfwdk jrefrmrlqvifrsm;onf trdjrefrmEdkifiHbufrS opPm&SdpGm &yfwnf=urnf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
15
qdkaom aqmifyk'fudk owd&=uyg? aqmifyk'ftwkdif; vdkufem=uygvdk@ arwWm&yfcHvdk ygw,f? c&pf,ef / [dENL eJ tjcm; bmom0ifrsm;twGufvnf; txl;rSm=um;vkdwm uawmh 'DudpP[m vlrsm;pk Ak'<bmom0ifrsm;ESifh vlenf;pk bmom0ifwck. t=um; jzpfonfh ydyuQr[kwfyg? jrefrmEdkifiHwGif;udk usL;ausmf 0ifa&mufvmwJh wkdif;wyg;om; rsm;u t&dyfaeae tcufcsdK;csdK; jrefrmEdkifiHydkif wpdwfwa'oudk zJhxkwfvdkwJh udpPom jzpfyg w,f? 'DudpP[m 1937 ckESpf rwdkifrDuwnf;uyif pI }uHpnfaecJhaom udpPjzpfyg w,f? 'ga=umifh rnfonfhbmom0ifyifjzpfap trdjrefrmEdkifiHtm; opPm&Sd=uygvdk@ txl;yef=um;vdkygw,f? Armpum;rSm yJGvef@wkef;zsmcif;qdkwJh pum;yHk&Sdygw,f? 'D&kd[if*smqdkwJh jy\em[mvnf; jrefrmjynfrSm EdkifiHa&; tusyftwnf;awGeJ@twl ay:vmavh &Sdwmudk owdxm;rd=uygvdrfhr,f? vomwkef;Adkif;iif/ rdk;&Gmwkef;a&cH vkyfcsifwJh oabmvnf; ygovdk vlom;csi;f pmempdw/f vl@tcGita&;qdwhJ pum;vH;k vSvav;awG hf k S oHk;+yD; yGJudkvSef@+yD; zsm0ifcif;rnfhoabmvnf; ygaew,fqdkwmudk jrefrmjynfol jynfom;awG owd&Sd=uapvdkygw,f?
OD ; cif a rmif a pm
16
ork d i f ; rS w f w rf ;
&cdkifjynfe,f &rf;+AJ+rdKe,f oajyacsmif aus;&GmrS touf 26 ESpf t&G,f&Sd roDwmaxG;onf arv 28 &ufaeu rk'drf;usifhcH&jyD;aemuf &uf&ufpufpuf owfjzwf cHvdkuf&onf? olr[m &rf;+AJ+rdKe,f ausmufeDarmfaus;&GmrSm pufcsKyfoifaewJh tdrfu wrdkifcGJcef a0;wJh olraexdkifwJh oajyacsmif aus;&Gmudk nae 5 em&DcGJcefrSm jyefoGm; pOfrSm ausmufx&H ukvm;&GmteD;rSm rk'drf;usifhcH&+yD; &uf&ufpufpuf towfcHcJh &ygw,f[k ausmufeDarmfrS t&yfvl}uD;wpfOD;u ajymonf? roDwmaxG;onf tb OD;vSwif (uG,fvGef) trd a': jrwdk. orD;jzpf+yD; &rf;+AJ+rdKe,f / ausmufeDarmfwdkufe,f / acsmif;0aus;&Gmtkyfpk / oajyacsmifaus;&GmrS jzpfonf? roDwmaxG;tm; rk'drf;usifhowfjzwfolrsm;rSm ausmufx&Haus;&GmrS rGwfqvifvli,foHk;OD;jzpf+yD; ,cktcg wpfOD;udkxGufajy;pOf &rf;+AJwGif zrf;qD;&rd xm;a=umif; olu ajymonf? olrudk rk'r;f usi+hf yD; owfom;wmu ausmufx&Haus;&Gmu ukvm; vli,f d G (3)OD;jzpfw,ffvdk od&ygw,f? olwdktxJu wpfOD;udkawmh &rf;+AJrSm zrf;rdxm;ygjyD? olu olwdk usL;vGefwJhta=umif; cH0efcsuf ay;xm;w,fvdk od&ygw,f [k olu ajymonf? jzpfpOfESifh ywfoufjyD; olu qufvuf ajym=um;&mwGif roDwmaxG;onf cgwi;f aersm;wGif wpf&mwnf;ae rdwaqGrsm;jzifh olraexdi&m oajyacsmif aus;&Gmokd kd G f kf jyefavh&Sda=umif;/ tcif;jzpfyGm;onfh ,refae naeydkif;u ausmufeDarmf aus;&Gm vrf;xdyfwGif apmifhaepOf wpf&Gmwnf;aeolrsm; ay:rvmojzifh wpfOD;wnf; jyefpOf ausmufx&H ukvm;&Gm tvGef wmwrHabmif&dS ukuKdU yifwif yke;f atmif;apmifh aeaom G rGwfqvif vli,f 3 OD;u twif;qGJcsKyf zrf;qD;+yD; rk'drf;usifhum &uf&uf pufpuf
17
ork d i f ; rS w f w rf ;
owfjzwfypfcJha=umif; olu ajymonf? tck vlowfr_u jrefrmEdkifiHrSm tqdk;&Gm;qHk; vlowfr_vdkawmif ajymcsif ygw,f? rk'drf;usifh+yD;wJhaemuf olr vnfyif;udk "g;eJ vSD;owfw,f? &if0udkvnf; "g;eJ tcsufaygif;rsm;pGm xdk;owfw,f? aemufausmrSmvnf; "g;'%f&m av;csuf ig;csufawG&ygw,f? +yD;&if olr0wfxm;wJh qGJ}udK;eJ vufpGyfESpfuGif;/ emamif; awGudkvnf; ,loGm;ygw,f [k ajymonf? ausmufeDarmf &Jpcef;tm; qufoG,far;jref;&m wm0efus &Jom; wpfOD;u ,ckvdk ajymonf? rk'drf;usifhcH&+yD; towfcH&wm rSefygw,f? olr&J xbD/ twGif;cH abmif;bDawGudk olr&J tavmif;ab;rSm pkyHk+yD; awG&ygw,f? tao;pdwfawmh rajymEdkifao;bl;? tck c&dkiftkyfcsKyfa&;rSL; tygt0if vl}uD;awGa&mufaeygw,f? pcef;rSL;vnf; tck rtm;jzpfaeygw,f[k ajymonf? ausmufeDarmf&Jpcef;wGif a'ocH Ak'<bmom0if 700 cefu vlowf w&m;cH tm; tjrefqHk; az:xkwf&ef ,aewGif 0dkif;0ef;awmif;qdkcJh=uonf[k od&onf? qlylr_rsm; jzpfvmrnfudk pdk;&drfojzifh ausmufjzLc&dkif tkyfcsKyfa&;rSL;/ c&dkif&JrSL;=uD;/ &rf;+AJ+rdKe,f tkyfcsKyfa&;rSL;wdkvnf; ausmufeDarmfodk ,cktcg a&muf&Sd aea=umif; a'ocHrsm;u ajymonf?
&cdijf ynfe,f &rf;+AJ+rdKe,fwif rk'r;f usihf vlowfrusL;vGeol w&m;cH oH;k OD;udk k G d _ f nwGif;csif; &JtzGJu zrf;qD;rdcJhonf[k owif;&&Sdonf? zrf;rdol (3) OD;rSm &rf;+AJ+rdKe,f ausmufx&H ukvm;&GmrS xufxuf (23)ESpf/ a&mfzd (18) ESpfESifh vl,k (21)ESpfwdk jzpf=uonf? xufxufqdkoltm; &rf;+AJ+rdKwGif rk'drf;jyKusifh owfjzwfcH&ol roDwmaxG; .vuf0wfvufpm;rsm;ESitwl zrf;qD;rdc=hJ umif; od&onf? useEpO;D tm; ausmufx&H hf fSf aus;&GmrSyif ,refae nu zrf;qD;rdcJha=umif; a'ocHrsm;u ajymonf? w&m;cH oHk;OD;pvHk;udk rdyg+yD? aus;&Gmaygif; 11 &Gmcefu vlawG ausmufeD armfudk csDwufvmjyD; &Jpcef;udk 0kdif;jyD; awmif;qdk=uw,f? w&m;cHawGGudk csufcsif; az:xkwjf yD; &Ju zrf;qD;Edicygw,f [k ausmufearmf a'ocHu ed&O&modk ajymonf? k f hJ D dP ,refaeu ausmufeDarmf teD;ywf0ef;usif&Sd aus;&Gmaygif; 11 &Gmcefu
18
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
a'goxGufaeaom &cdkif vltkyf}uD;onf ausmufeDarmf &Jpcef;tm; 0dkif;0ef;vdkuf=u+yD; vlowf w&m;cHrsm;udk tjrefqHk; zrf;qD; ta&;,laz:xkwf&ef awmif;qdkcJh=uonf? vlaygif; 800 uae 1000 xd &Sdr,fxifygw,f? vlawGu awmfawmhudk a'go xGufae=uw,f? oufqdkif&m c&dkif/ jrdKe,fwm0ef&SdolawGeJ &JtzGJu renf; wm;qD;cJh&w,f? r[kwf&if jy\em awmfawmf}uD;us,foGm;Edkifygw,f [k olu qufajymonf? a'goxGufaeaom vltkyf}uD;onf ausmufeDarmf aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL; OD;oef;xGef;aetdrfwGif ouFmruif;cH&I wpfjcm; tpPvmrfbmom0if vli,f (2) OD; tm; ppfaq;ar;jref;aeonfudk vlowfw&m;cHrsm;tjzpf xifrSwfum tqdkyg vli,f 2 OD;tm; taoowf&ef 0di;f 0ef; cswufvmonfukd &JtzGJ u vrf;rS wm;qD;cJ&onf[k k D h a'ocHrsm;u ajymonf? ,ckuJhodk tajctaersm;a=umif; tqdkyg w&m;cH (3) OD;tm; nOfhwGif;csif; ausmufjzLokd ,laqmifoGm;&a=umif; od&onf? ,ae ausmufeDarmf tajctaerSm +idrfouf+yD; eHeufaps;wGif vlolr&SdbJ ajcmufuyfaea=umif; rsufjrifrsm;u ajymonf? 4if;jyif wpf&GmESifh wpf&Gmt=um; ul;oef;oGm;vmr_ &yfqdkif;ae+yD; t"dutm;jzifh tpPvmrfbmom0ifrsm;rSm tjyifudk rxGufbJ &Sdae=uonf[k qdkonf? aoqHk;oGm;ol roDwmaxG; (26) ESpftm; ,ae aevnfydkif;wGif oj*dKvf rnfjzpf&m jy\emrsm;ray:aygufatmif &yfrd&yfzrsm;ESifh a'oqdkif&m tm%mydkif rsm;u =uyfrwfaqmif&Gufaea=umif; od&onf? roDwmaxG;onf olraexdkif&m oajyacsmifaus;&Gmokd ausmufeDarmf aus;&GmrS tjyefwGif arv 28 &uf nae 5 em&DausmfcefwGif tpPvmrfbmom0if vli,foHk;OD; rk'drf;usifh owfjzwfjcif;udk cHcJh&onf? rsufjrifrsm;tajymt& olr vnfyif;tm; vS;D jzwfxm;+yD; &if0udk "g;jzifh t=udr=f udrx;kd owfum trsKd ;orD; t*F gpyf f rsm;tm;vnf; "g;jzifh acsr$xm;a=umif; od&onf? ,ckuJhodk vlrqefpGm usL;vGefxm;r_tay: a'ocH&cdkifrsm;u txl; a'go xGufvSsuf&Sdaea=umif; od&onf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
19
a&muf&Sdaeojzifh wpfjcm;+rdKe,ftkyfcsKyfa&; wm0ef&Sdolrsm;u jynfolrsm;awmif;qdk csufudk jznfhqnf;ay;rnf[k uwdjyKcJha=umif; oluqdkonf? tm%mydkifawGbufu wkefjyefajym=um;wmu a'otwGif;u t&yf vl}uD; 5 OD;eJ zrf;xm;wJh olawG[m vlowfw&m;cHawGudk awGay;r,f? usefwJh awmif;qdkcsufawGudkvnf; aemufydkif;rSm ajz&Sif;ay;r,fqdk+yD; ajymygw,f [k olu qufajymonf? e,frSwufvmol vlaygif; 200 cefonf olwdk awmif;qdkcsuf jynfh0pGm r&&Sojzifh e,fodk rjyef=uojzifh &rf;+AJ txufwef;ausmif;wGif ae&mcsay;xm;a=umif; d od&onf? u|efawmfwdk qENrjynfh0bl;vdk xifygw,f? awmif;qdkwmawGudk tjynfht0 r&ao;bl;? vl}uD;awGvnf; r&Sd jzpfaew,fav? 'ga=umifh vdktyf&if qufvufqENjyzdk &Gmudk rjyefbJ 'DrSmaeaewm jzpfygw,f [k ausmufeDarmfa'ocH wpfOD;u ajymonf? &rf;+AJ ausmufeDarmfa'owGif wm0efusaeol &JwyfzGJ wm0ef&Sdolrsm;tm; ,ck vlowfr_rjzpfcifuwnf;u tqdkyga'owGif rGwfqvifwcsdKrS ausmif;ol ausmif;om;rsm;/ aps;oGm; aps;vmrsm;udk aESmifh,Sufr_rsm; &SdcJhojzifh wdkif=um;r_rsm; &SdcJhaomfvnf; ydkufqH,l+yD; ta&;r,lbJaecJha=umif;/ okdtwGuf ,ckvdk jypfrl}uD;rsm; qufvuf ay:aygufvmjcif; jzpfonf[k a'ocHrsm;u ,lqum &Jt&m&Sdrsm;udk txl; jypfwifa0zefvSsuf &Sda=umif; ausmufeDarmfa'ocHrsm;u ajymqdkonf? ausmufearmf&pcef;odk tqdyg udpEihf ywfouf+yD; od&vojzifh t}udr}f udrf D J k P S dS kd qufoG,far;jref;&m zkef;vdkif;raumif;bl;/ bmrS r=um;&bl; pojzifh ajymqdk+yD; zkef;udk cs csoGm;cJhonf? ausmufeDarmfrS wpfaewm pufcsKyfoif+yD; rdrdaus;&Gm oajyacsmifokd wpfOD;wnf; tjyefwGif arv 28 &ufaeu AvuUm& jyKusifhcH&jyD; &uf&ufpufpuf towfcH&ol roDwmaxG;tm; arv 30 &ufaeu oj*dKvfcJha=umif; od&onf? ,cktcg jypfr_usL;vGefol[k pGyfpGJcHxm;&ol ausmufx&H ukvm;&GmrS xufxuf (23)ESp/f a&mfzd (18) ESpEihf vl,k (21)ESpwkd udk zrf;qD;xm;a=umif; od&onf? fS f
ork d i f ; rS w f w rf ;
21
&cdkif0ef}uD;rsm;rS ay;tyfaom *&k%ma=u; usyf 7 odef;ESifh ywfouf+yD; twif;t"rR jyKusifhowfjzwfcHvdkuf&aom roDwmaxG;. rdcifa': jru aiGudk vufrcHrD aiGay;tyfaom0ef}uD;tm; ar;cGef;xkwfcJha=umif; owif;&&Sdonf? u&k%ma=u; vmay;wJh &cdkif0ef}uD;u vHk+cHKa&;ESifh e,fpyfa&;&m0ef}uD; AdkvfrSL;}uD;xdefvif; jzpffygw,f? olu usyf 7 odef;udk roDwmaxG;rdcif a': jrudk ay;ygw,f? tJ'DaiGudkvufrcHcifrSm a': jru 'DaiGawG[m ukvm;awGqDu avsmfa=u; ay;wmvm;qdk+yD; 0ef}uD;udk ar;ygw,f? 'gqdk&if u|efrr,lyg&apeJqdk+yD; ajymygw,f [k tcrf;tem;odk udk,fwdkifwufa&mufcJhol vl}uD;wpfOD;rS ajymonf? 0ef}uD;u tqdkygaiGrSm vlowfw&m;cHrdom;pkrsm;u ay;aomaiG r[kwf a=umif; ajym=um;+yD;rS aiGudk vufcH,lcJhonf[k qdkonf? 0ef}uD;u 'DaiGawG[m olwdk0ef}uD;awG pkaygif;+yD; ulnDaxmufyHhay;wm jzpfygw,f? ukvm;awGqDu ay;wJhaiGr[kwfbl;vdk &Sif;jyygw,f? 'grS a': jru rsuf&nfawGus+yD; aiGudkvufcHygw,f [k olu qufajymonf? &cdkifjynfe,f vHk+cHKa&;ESifh e,fpyfa&;&m0ef}uD; AdkvfrSL;}uD;xdefvif;onf wpfjcm; jynfe,fEihf c&ditqifh vl}uD;rsm;ESihf twl tcif; jzpfym;+yD;aemuf &rf;+AJ+rdKe,f S kf G ausmufeDarmfaus;&Gmokd a&muf&SdvmpOf tqdkyg *&k%ma=u;udk roDwmaxG; rdcif a': jrtm; ,refaeu ay;tyfcJhjcif; jzpfonf? 4if;jyif 0ef}uD;u ,ck orD;aoqH;k oGm;r_Eihf ywfouf+yD; rnfuokd jzpfapvdyg S hJ k ovJ[k rdcifa': jrudk ar;jref;cJha=umif;/ a': jru jypfr_usL;vGefol w&m;cHoHk;OD;udk ol orD; taoqdk;eJ aoqHk;ovdk aoqHk;apvdka=umif; ajym=um;cJhonf[k od&onf? 0ef}uD;u w&m;Oya'eJtnD jzpfap&ygr,f? 0ef}uD;u 7 &uf tcsdefay;yg? tr_eJtwl w&m;cHawGudk az:xkwfaeygw,fqdk+yD; ajymqdkoGm;ygw,f [k olu quffajymonf? ,cktcg tcif;jzpfyGm;&m ausmufeDarmfaus;&Gm ywf0ef;usifwGif +idrfouf ae+yD; rvdkvm;tyfaom jy\emrsm; rjzpfyGm;&atmif jynfe,f/ c&dkif/ +rdKe,f tqifh vl}uD;rsm; a&muf&Sdae+yD; vHk+cHKa&;udkvnf; aus;&GmwcsdKwGif wdk;jrSifhxm;a=umif; od&onf?
22
ork d i f ; rS w f w rf ;
,ae@rGef;vGJydkif;u oHwGJrS &efukefodk@vmonfh &dk;ropPm ta0;ajy;,mOfwGif pD;eif;vdkufygvmonfh tpPvrfbmoma&; w&m;xdkiftzGJom; c&D;onf tenf;qHk; 10 OD;udk vl 300 0ef;usif&Sd awmifukwf+rdKcHvltkyfu owfjzwfvdkuf=uonf[k oHwGJ+rdKcHwOD;u ajymonf? ausmufeDarmfwGif t"rRjyKusifh towfcH&onfh tjzpftysufESifh ywfouf onfh "gwfyHkeSifh pm&Gufrsm;udk ,ae@eHeufydkif;uwnf;u awmifukwfaps;wGif jzef@a0cJh ojzifh awmifukwf+rdKcHrsm;u rausreyfjzpfaepOf oHwGJrS &efukef+rdKoGm; &dk;ropPm c&D;onfum;ay:wGif &efukefwjcrf;AJhAvDrS jrefrmEdkifiHvHk; qdkif&m w&m;xdkiftzGJ0if tpPvmrf bmom0ifrsm;udkawG&Sdum &efjyK=ujcif;jzpfonf[k awmifukwf+rdKcHwOD;u ajymonf? ,if; w&m;xdkiftzGJ@0ifrsm;xJwGif awmifwGif;}uD;rS 6 OD;ESifh ajrmif;jrrS 2 OD; tyg0if pkpkaygif; 10 OD;jzpfonf[k od&onf? ,if;tajctaea=umifh um;armif;olu um;udk oHwGJbufodk@ jyefvSnfh armif;&ef }udK;pm;aomfvnf; awmifukwf+rdKcHvltkyfu um;ESpfpD;jzifh nSyfydwfum jyefvSnfhcGifhray;yJ awmifukwf/ oHwGJ vrf;qHkwGif owfjzwfcJh=ujcif;jzpfonf[k od&Sd& onf? um;orm;eJ@ u|efawmf zkef;tquftoG,f&csdefrSm um;orm;ukd,fwdkif vnf ; vl t k y f u 0d k i f ; &d k u f w m cH x m;&w,f v d k @ ajymw,f / tcif ; jzpf + yD ; ol v nf ; wae&m&mrSm ykef;a&Smifae&yHkyJ [k &dk;ropPm um;armif;oleSifh tquftoG,f&ol oHwGJ+rdKcHu ajymjyonf? ,cktjzpftysufjzpfyGm;+yD;aemufydkif; ,if;ae&mw0dkufudk awmifukwf+rdK &JwyfzJG 0ifrsm;ESihf ppfwyfrm vH+k cHKa&; csxm;+yD; ,ae@nae 5 em&Dwif oHwc&dif &JrL;ESihf S G JG k S &JwyfzJG 0ifrsm; tcif;jzpfym;&m awmifuw+f rdKod@k vduom;=uonf[vnf; od&onf? G k k f G k ausmufeDarmf ta&;udpPa=umifh oHwGJ+rdKESifh awmifukwf+rdKrsm;wGif &J0efxrf; yHkrSefta&twGufxuf avsmhenf;vsuf&Sdonf[kvnf; oHwGJ+rdrS &J0efxrf;wOD;u
ork d i f ; rS w f w rf ;
23
ajymonf? ,cktjzpftysufESifh ywfoufI awmifukwf+rdKcHwOD;u tckvdk tjzpf tysuuae vlrsKd ;a&; t"du&k%;f awGjzpfvm&if Ediia&; tajymif;tvJqD OD;wnfom; f kfH G aewJhvrf; vGJoGm;Edkifwmudk owdxm;oifhw,f [k YPI od@k ajymonf? aoqHk;oGm;olrsm;udk oHwGJ+rdKodk@ jyefvnfo,faqmifum o+*dK[f&ef oHwGJ+rdK tkyfcsKyfa&;rSL;ESifh oHwGJ+rdK AvD/ a*gyu tzGJwdk@ESifh aqG;aEG;oabmwl xm;aomfvnf; rnfonfhtcsdefwGif o,faqmifvmrnfqdkonf ponfhtao;pdwf tcsuftvufrsm; rod&Sd&ao;[k oHwGJ+rdKcH uajymonf?
24
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ;
25
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
26
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ;
27
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
28
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ;
29
30
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ;
31
armifawm+rdKawmfcef;rteD;&Sd tdrfrsm;udk b*F gvDrsm;u vltkyfpkjzihf rD;&_d zsufqD;aeojzihf a'ocHrsm;xGufajy;ae&a=umif;ESihf vuf&Sdqdk;&Gm;aeaom tajctae udk tvsiftjrefxdef;odrf;edkif&ef vdktyfaea=umif; a'ocHrsm;xHrS owif;&&Sdygonf? &cdijf ynfe,f armifawm+rdKe,fwif vlaxmifcs&aom b*F gvD &d[if*smrsm;rS k G D dS k +rdKawmfcef;rteD;&Sd tdrfrsm;udk ,ae@rGef;vGJydkif;rSpI rD;&SdKzsufqD;ae+yD; a'ocH trsm;pku rdrdtdrfESihf a0;&modk@ xGufajy;ae&a=umif; od&onf? tqdkyg rD;&d_zsufqD; cH&aom tdrrsm;teuf armifawm+rdK &Gmopf&yfuu&dS Weekly Eleven News Jourf G f nal owif;axmuf.aetdrfvnf; yg0ifa=umif; od&Sd&onf? &JwyfzGJ@ tiftm; 200 0ef;usifcef@uarmifawm+rdK vHk+cHKa&;ukdwm0ef,lxm;a=umif; od&onf? vuf&Sdtajc taerSm xdefodrf;&efcufcJaea=umif; a'ocHwpfOD;rS ajym=um;ygonf?
32
ork d i f ; rS w f w rf ;
33
topfwzef aqmufEdkifatmif wm0ef,lay;yg? aemuf+yD; tpdk;&taeeJ tJvdk usL;vGefwJholawGudk Oya't& jyif;jyif;xefxef ta&;,lay;yg? vHk;0 vufrcHEkdifbl;? tifrwef rif;rJpduqefwhJ jzpf&yfjzpfwtwGua=umihf b,fvr vufcEip&m r&b;l ? h k f hJ f kd H dk f d tJawmh b*F gvDeJ@ &cdkifawGeJ@ 'DvkdrsKd; jzpfw,fqdkwJhudpPudk u|efawmfwdk@ vufrcHEkdifbl;? usL;vGefwJholawGudk tcsdefrqdkif;yJ jyif;jyif;xefxef ta&;,lay;yg? aemufwpfcku 'DudpP[m bmoma&; vlrsKd;a&;udk wvGJtoHk;cs+yD;awmh usL;vGefwJh udpPrdk@vdk@ b,fvdkr vufrcHEkdifygbl;? uGsefawmfajymcsifwmu 'Djy\emeJ@ ywfouf+yD;awmh tpdk;&taeeJ@ wduscdkifrmwJh vl0ifr_ }uD;=uyfa&;Oya'udk jyXmef;oihf+yDvdk@ uGsefawmfjrifw,f? qdkvdk wmu a&maxG;r_awGtm;vHk;u bmvJqdkawmh Xmae&JEkdifiHom;awG tay:rm tusKd; oufa&mufr_awG trsm;}uD;&daew,f? 'Dvkd ul;pufvm+yD;wJh tcgusawmh EkdifiHom; tcsif;csif;=um;rmvJ jy\emawG trsm;}uD; &dvmw,f? tJvdk &daewJhtcgusawmh jyifyu0ifvmwJh ya,m*awGudk umuG,fzdk@uawmh u|efawmfwdk@taeeJ@ ta&;w}uD; vdaeyg+yD? aemufwpfcu &ckijf ynfe,frm aexdiwhJ &ckiwi;f &if;om;awG/ &cdiom;awG k k d kf d f dk kf tm;vHk;udk tumtuG,fay;&r,hf Oya'wpf&yfuawmh jyXmef;zdk@vdk+yDvdk@ u|efawmf xifw,f? qdkvdk&if;u &cdkifjynfe,frm aexdkifwJh b*F gvDbufuolawGudk n$ef;aewm r[kwfbl;aemf? &cdkifjynfe,frm bmomaygif;pHk&dygw,f? qdkvkdwmu tjyifuae 0ifvmwJoawGukd umuG,wm;qD;zd@k twGuf &ckijf ynfe,f&J ,Ofaus;r_ukd umuG,z@kd h l f d f twGuf Oya'jyXmef;zdk@ ta&;w}uD; vdktyfae+yDqdkwmudk tpkd;&udk wyfvef@vdkuf wmyg [k 88rsdK;quf ausmif;om;acgif;aqmif wpfOD;+zpfol udkjrat;u ajym=um;cJh ygonf?
rD;&d_zsufqD;r_rsm;ESihfywfoufI ZGefv 8 &ufae@naeydkif;u owif;pm&Sif;vif;yGJwpfck jyKvkyfcJha=umif; od&dS&onf? tqdkyg owif;pm&Sif;vif;yGJwGif &dk[if*smonf jrefrmwdkif;&if;om;r[kwf a=umif;/ jynfyrS aoG;xd;k v_yaqmfrrsm;&daeEdia=umif;/ ,ckuponf Ediiawmf. tcsKyf f _ S kf dP kfH tjcmtm%mudkyg xdcdkufvmaea=umif;/ jrefrmEdkifiHom; tpPvmrfbmom0ifESihf Ak'<bmom0ifrsm;t=um; jzpfyGm;aom udpPr[kwfa=umif; ponfjzihf 88 rsdK;quf ausmif;om;acgif;aqmif OD;udkudk}uD;u &Sif;vif;ajym=um;cJhonf?
35
n 7 em&D 40 rdepf
armifawm+rdKe,f 'uf&mY a'ocH &cdivrsKd ;rsm;ESifh b*F gvrsm;t=um; ,ae G kf l D n 6 em&D 0ef;usifu &dkufESufr_jzpfyGm;cJha=umif;ESihf xdcdkuf'%f&m&pm&if;udk rod&Sd& ao;yg?
n 7 em&D 52 rdepf
vufwavmtajctaewGif armifawm+rdKxJY aoewfypfcwfoHrsm; =um;ae&a=umif;/ &cdkif&Gm 17 &Gmudk bif*F gvDrsm;u rD;&d_zsufqD;cJha=umif;ESihf ,ae@ nzufwGif rnfuJhokd@ tdyf&rnfqkdonfudk a'ocH&cdkifvlrsKd;rsm; pdk;&drfaea=umif; armifawm+rdKrS &[ef;wpfyg;u rdef@=um;cJhonf? xdk@jyif b*Fvm;a'h&SfEdkifiHESihf qufpyf aeaom &cdkifvlrsKd;rsm;aexdkifonhf aus;&Gmrsm;udk tquftoG,fr&&SdawmhI pdk;&drf ae&a=umif; 4if;u qufvufrdef@=um;cJhonf?
n 7 em&D 58 rdepf
armifawm+rdKe,f awmifyi;f &Sd oma&uke;f abmif&mtygt0if &Gm 3 &Gm rD;&SKd kd G zsufqD;cH&cJh&a=umif; a'ocHwpfOD;uajymygonf? aoqHk;'%f&m&r_ pm&if;udk rod&Sd&ao;yg?
36
ork d i f ; rS w f w rf ;
n 8 em&D 16 rdepf
&cdkifjynfe,f Oya't&m&SdwpfOD;xHrS od&Sd&aomowif;t& armifawm +rdKe,ftwGuf yk'fr 144 xkwfjyef&ef aqG;aEG;r_rsm; jyKvkyfxm;+yD;jzpfa=umif;ESihf xkwfjyef&rnhftajctae &Sdaea=umif; od&onf?
n 8 em&D 40 rdepf
&cdkifjynfe,f&Sd uGyfuJa&;&Hk; (owif;xkwfjyefa&;) rS od&Sd&aom owif;rsm; t& armifawm+rdKe,ftwGif; jzpfay:aeaom tajctaersm;udk vHkxdef;wyfzGJ0ifrsm;rS xdef;csKyfEdkifcJh+yDjzpfa=umif; od&ygonf? xdk@tjyif tajctaeqdk;r_rsm; rjzpfEdkifawmh[k cef@rSef;xm;a=umif; od&ygonf? uGyfuJa&;&Hk;onf ppfawG+rdKwGif tajcpdkufxm;aom &Hk;jzpf+yD; armifawm+rdKe,fESihf ywfoufaomtajctaersm;udk n 7 em&Dtcsdefu aemufqHk; od&Sdxm;jcif;jzpfum qufvufod&Sd&onfrsm;udk xkwfjyefoGm;rnf[k od& ygonf? 4if;wdk@taejzihf armifawm+rdKe,ftwGuf yk'fr 144 xkwfjyefrnf[laom owif;rsm; od&Sdxm;aomfvnf; w&m;0ifn$ef=um;csuf a&muf&Sdrvmao;a=umif; ajymqdkcJhygonf?
n 8 em&D 54 rdepf
armifawm+rKd &yfuGufrsm;twGif; nrxGuf&trdef (jypfr_qdkif&m usihfxkH; Oya' yk'fr-144 )udk xkwfjyefvdkufonf[k EdkifiHawmforRw&Hk;rS t&m&SdwpfOD;u 4if;. Facebook pmrsufESmwGif ,ae n 8 em&D rdepf 40 wGif azmfjya&;om;xm;ygonf?
n 8 em&D 59 rdepf
armifawm+rdK pnfyifom,me,fedrdwftwGif; vrf;r}uD;rsm;/ trsm; jynfolwdkoGm;&mvrf;/ vrf;r}uD;/ vrf;oG,f/ vrf;=um;/ O,smOf (odkr[kwf) trsm; jynfoEifh qdiaom AvD/ ausmif;ae&mrsm;wGif 5 OD; (odk r[kw) 5 OD;xuf ydaomolrsm; lS kf f k pka0;jcif;rjyK&efESihf nae (6) em&DtcsdefrS eHeuf(6) em&Dtxd umvtwGif; nrxGuf& trdefudk jypfr_qdkif&musihfxkH; Oya' yk'fr-144 t& xkwfqihfvdkufonf[k EdkifiHawmf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
37
orRw&Hk;rS t&m&SdwpfOD;u 4if;. facebook pmrsufESmwGif ,aen 8 em&D 46 rdepfwGif azmfjya&;om;xm;ygonf? EdiiawmforRw&H;k rS t&m&SwpfO;D u 4if;. facebook pmrsuEmwGif ,ae kfH d fS armifawmjzpfpOfwif owif;ydk csut& AdvrL;&Gm rD;&d_ r_wif '%f&m& aoqk;H pm&if;rSm G f k f S G atmufygtwkdif; jzpfygonf(1) a'gufwmcifarmifvwf (63)ESpf 0rf;Adkuf"g;xdk;cH& (2) a':oef;&D (57)ESpf OD;acgif;wGif "g;ckwfcH& (3) OD;ausmfvS (78)ESpf OD;acgif;wGif "g;ckwfcH& (4) OD;odef;aZmf (36)ESpf ajcESifh vufwdkwGif "g;ckwfcH& (5) OD;vSarmif (65)ESpf OD;acgi;f wGi"g;ckw'%f&m(10)csu/f vufoef;jywf&'%f&m wdk jzihf f f S aoqkH;? '%f&m&&Sdolrsm;udkarmifawmaq;&kHodk ydkaqmifcJh/ ,if;teuf (3) OD;xyfrH aoqkH;cJh [k ,aen 8 em&D 35 rdepfwGif azmfjya&;om;xm;ygonf?
n 9 em&D
,ae@n &Spfem&Dtcsdefu xkwfv$ihfcJhaom EdkifiHydkifrD'D,mrsm;. owif; tpDtpOfwGif ,ae@jzpfyGm;aom armifawmta&;ESihfywfouf+yD; wpfpHkwpf&m owif; xkwfjyefcJhjcif;r&SdbJ ausmufeDarmfaus;&GmrS trsdK;orD;tm; rk'drf;usihf/ owfjzwf/ vk,uf usL;vGeow&m;cH 3 OD;tm; w&m;&H;k xkwf ppfaq;onhf owif;udom xkwjf yef f l k oGm;cJha=umif; od&onf?
n 9 em&D 12 rdepf
38
ork d i f ; rS w f w rf ;
n 9 em&D 30 rdepf
armifawm tajctaeudk =um;&wm awmfawmfq;kd ygw,f? rD;pudk b,fuyJ ppaygh? 'Djy\emrD;yGm;udk w&m;Oya'enf;vrf;t& ajz&Sif;zdk@vdkr,f? w&m;Oya'rJh b,fvkyf&yfudkrS u|efawmfwdk vufrcHbl;? at;at;csrf;csrf; ajz&Sif;wJhenf;vrf;udk vHk+cHKa&; tm%m,lxm;ol tm;vHk;uvnf; a&&SnftwGufudk =unhf+yD; vHk+cHKr_ wnf+idrfatmifajz&Sif;oGm;zdk wm0ef&Sdw,f? tpav;wpfpudk rD;yGm;}uD;rjzpfatmif u|efawmfwdk xdef;odrf;zdkvdkw,f? 'Dvdkr[kwfbJ wpf0ufwpfysufjzpfonhftcgrSom [dk[mjzpfatmif 'D[mjzpfatmifqdk+yD; tjyaumif;atmif apmihfqdkif;aer,fqdk&if rarSsmfrSef;edkifwJhjy\emawG wpfck+yD;wpfck jzpfvmedkifygw,f? 'ga=umihfrdk tcsdefrD xdef;odrf;zdkvdkw,f? tcsdefrDxdef;odrf;edkifwJh tm;r&Sd&if tm;&Sdatmifvkyfzdk olwdkrSm wm0ef&Sdw,f? armifawmjy\emudk tpuwnf;u u|efawmfwdk }udK+yD;ajymcJhw,f? ppfawGrmjy\em+zpfvmuwnf;u armifawmrSm jzpfvmrSmuda=umufvkd u|eawmf S k f wdk u vlxukd &Si;f jycJw,f? ajymcJw,f? blo;D awmif/ armifawmwdk vdk xdcurcHEiwhJ k h h kd f dk f ae&mawGom 'Dvdkqufwdkufjzpfaer,fqdk&if wjcm;ae&mawGrSmvnf; trsm;}uD; a=umufp&maumif;Ekdifw,f? txl;ojzihf vlenf;pk&SdwJh ae&mawG[m t&rf;udk a=umufp&m aumif;ygw,f? tckvdk vlxkawG nrtdyf aertdyfEkdifwJh tajctae rsdK;awG[m tpdk;&rSm trsm;}uD; wm0ef&Sdygw,f? tkyfcsKyfa&; tzGJtpnf;awGrSmvnf; trsm;}uD; wm0ef&Sdygw,f? aemufydkif;qdk&if e,fpyfvHk+cHKa&;twGuf &ckdif+ynfe,fudk &cdkifjynfoljynfom;awG vufxJtyfoihfw,f? &Srf;udk&Srf;vufxJ tyfzdkvdkr,f? wdkif;&if;om;awG vufxJ tyfzdkvdkr,f? rdrd&yfuGufaus;&Gm vHk+cHKatmif jynfolppfudk tcdkiftrmzGJzdk vdkw,f? jynfol&Jh touftdk;tdrf pnf;pdrfudk umuG,fEkdifatmif vHk+cHKa&; pDrHudef;awGudk cGihfjyKzdk tpdk;&rSm wm0ef&Sdw,f? u|efawmfwdkuvnf; awmif; qdkoGm;rSmyg? jynfolawG&Jh tdk;tdrfpnf;pdrfawGudk jymyHkb0a&mufwJhtxd vkyfwJh yHkpHrsdK;[m 1942 ckESpfu jzpfcJhwJh ukvm;-&cdkifta&;tcif;rsdK;udk zefwD;w,fqdk&if zefw;D olawGrm trsm;}uD; wm0ef&ygw,f? 'Dvjkd zpfrvmzdk twGuf vH+k cHKa&; wm0ef&whJ S dS dS yk*~dKvfawG/ EkdifiHwumrSm&SdwJh yk*~dKvfawG/ bmoma&;acgif;aqmifawG tm;vHk; rSm trsm;}uD; wm0ef&Sdygw,f? 'ga=umihf todw&m;&Sd&SdeJ yl;aygif;aqmif&GufoGm;zdk vdkygw,f [k &ckdifwdkif;&if;om;rsm; wdk;wufa&;ygwDOuUX a'gufwmat;armifu Eleven Media Group tm; ,aen 7 em&D tcsdefcefwGif ppfawG+rdKY ajym=um; cJhonf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
39
n 9 em&D 53 rdepf
armifawm+rdKe,f pHjy&yfuGufudk rD;&d_r_ jzpfyGm;aea=umif; a'ocHwpfOD;u n 9 em&D 45 rdepftcsdefwGif ajymygonf? aoewfypfcwfoH wpfcsufESpfcsuf =um;jyD;aemuf jyefvnf+idrfoufoGm;a=umif;ESihf rD;awmufrsm;udk jrifawGae&qJ jzpfa=umif; a'ocHu qufvufajym=um;cJhygonf?
n 10 em&D 7 rdepf
armifawm+rdKjyif&Sd aus;&Gmrsm;udk rD;&d_cJhaomb*FgvDrsm;u armifawm +rdKtwGif;okd@ 0ifa&muf&ef}udK;pm;aeojzihf 0ifa&mufvmrnf qdkygu ypfcwfawmhrnf jzpfa=umif; vHkxdef;wyfzGJ0ifrsm;u owday;aeoHrsm;udk=um;ae&a=umif; a'ocH wpfOD;u n 10 em&DcefwGif ajym=um;cJhygonf?
n 10 em&D 17 rdepf
armifawm+rdKe,f ca&+rdKif pHjyaus;&Gm&Sd &Jpcef;tm; n 9 em&D cGJcefu b*F gvD&dk[if*sm ta,muf 200 cef 0dkif;xm;cJhonhftwGuf &Jpcef;rS aoewfypfcwf+yD; [efwm;cJh&m jyefvnfaemufqkwfoGm;cJha=umif; od&onf?
n 10 em&D 26 rdepf
armifawm+rdKtwGif;odk@ wyfrawmfrS 0ifa&muf ae&m,lvsuf&Sda=umif; armifawma'ocHwpfO;D u n 10 em&D 15 rdepftcsewif ajymygonf? armifawm+rdKay: d f G a'ocHrsm;rSm pdk;&drfr_rsm;jzihf ykef;atmif;ae&a=umif; od&Sd&ygonf?
n 10 em&D 29 rdepf
ppfawG+rdK wuUodkvfteD; rif;*H&Gmudk rsufESmcsif;qdkif&Sd bkar&GmrS b*F gvD rsm;u n 9 em&D 45 rdepfcefu 0ifa&mufwdkufcdkufcJhojzihf rif;*H&Gmom;av;OD; '%f&m &&Sdum wpfOD;rSm ppfawGaq;&Hkodk ydkaqmifxm;a=umif; od&onf? ,cktcg vHk+cHKa&; wyfzGJ0ifrsm; a&muf&Sdvm+yD jzpfaoma=umihf tajctae jyefvnfwnf+idrfoGm;+yD jzpfa=umif; od&onf?
40
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
41
armifawm+rdKe,fawmifyi;f kd
(1) o&Dukefabmif&Gm (2) arm&0wD&Gm (3) qifrusyf&Gm (4) Oa'gif;&Gm (5) a0omvD&Gm (6) ewv&Gm 4 &Gm armifawmawmifydkif;odk oGm;a&mufonhf vrf;ay:&Sd aZmfr'yfwHwm; udvnf; b*F gvDwdku zsufqD;cJha=umif; od&onf? k
ork d i f ; rS w f w rf ;
43
0dkif;+yD; usm;xdk;rnhfykH vkyfvmojzihf rkd;ay:axmif+yD;aoewfypfazmufcJh&? 10 em&D 10 rdepf? jyom;&Gmukd tiftm; 200300 &Sdb*F gvDrsm;rS0dkif;/ jyefqkwfoGm;? 11 em&D? &yfuGuf(5)/ 300 cef tem;uyfvmI ajcmufvSef ypfcwfcJh&? e,f a jr(7) yif v ,f j yif urf ; ajcteD ; / puf a vS ( 3)pD ; yif v ,f j yif r S urf ; ajcod k armif;ESifqdkufuyfvm/ urf;ajcapmihftzGJrS awG&Sd? 11 em&D 15 em&D ? arm&0wD &J u if ; tm;b*F gvD r sm;rS rD ; &_ d ? (3)rdkifppfaq;a&;pcef;teD; a0omvDaus;&Gmukd tiftm; 300 cefrS 0dkif;/ rD;wkwfESihfypf/ tdrf 5 vkH; rD;avmif? 11 em&D 40 rdepf? &yfuGuf(4)ESihf &yfuGuf(5)=um;/ 200 OD;cef vlpkrcGJbJ a&Swdk;/ tE W&m,fjyKrnhf taetxm; jyKvkyf/ &JwyfzGJrS ajcmufvSefypfcwfcJh/ qkwfcGgoGm;? eHeuf 1 em&D 10 rdepf? &yfuGuf(3)ukd b*F gvDtiftm; 100 cefrS0kdif; &yfuGufrS cJjzihf ypfcwf/ vkH+cKHa&;rS aoewfrdk;ay:axmifIypfcwfcJh&? &yfuGuf(4) AdkvfrSL;&Gm ? tdrf(1)vkH; rD;&_d&efjyKvkyf/ rdk;ay:axmifypf/ jyefxGufoGm;? eHeuf 5 em&D 15 rdepf ? a0omvD&m/ tiftm; 200 cef 0di;f zdk }uKd;pm;/ rd;k ay:axmifypfI G k jyefxGufoGm;?
ork d i f ; rS w f w rf ;
45
ork d i f ; rS w f w rf ;
47
49
nae 5 em&D
armifawm+rdKjyif&dS rD;&d_ cH&onhf aus;&GmtcsKd rS &Gmol&Gmom;rsm;udk ppfwyf tultnDjzihf jrdKwGif;&Sd atmifaAm"dausmif; u,fq,fa&;pcef;odk@ ydk@aqmifcJha=umif; od&Sd&ygonf? tqdkyg &Gmol&Gmom;rsm;rSm oa&ukefabmif/ udkif;}uD;/ uefom,m/ ca&+rdKif/ arm&0wD/ aAm"due;f tp&Saom aus;&Gmrsm;rS jzpfa=umif; od&ygonf? vuf&dS k d
50
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
tcsdefwGif atmifajraAm"d u,fq,fa&;pcef;odk@ vl 400 cef@ a&muf&Sdaea=umif; od&Sd& ygonf? armifawm+rdKay: Y u,fq,fa&;pcef; oHk;ckzGihfvSpfxm;+yD; y&[dwausmif;/ atmifajraAm"dausmif;ESihf A[dkausmif;wdk@ jzpf=ua=umif; od&ygonf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
51
n 7 em&D 35 rdepf
ppfawG+rdK rif;*H&yf tuGuf 15 &Sd &cdkifwdkif;&if;om; aetdrfudk b*gFvDrsm;u n 7em&D ausmfcef@ tcsdefwGif rD;&d_cJh+yD; aetdrfoHk;tdrfavmifu|rf;cJha=umif; ppfawG a'ocHwpfOD;u ajym=um;cJhygonf?
n 8 em&D 25 rdepf
armifawm+rdK. ,ae@ nydkif; (n 8em&D) tajctaerSm +idrfoufaea=umif;/ yk'fr 144 (nrxGuf&trdef@) xkwfxm;onhftwGuf toGm;tvmr&SdbJ +idrfouf aejcif; jzpfa=umif; armifawma'ocHrsm;. ajym=um;csut& od&onf? u,fq,fa&; f pcef;rsm;wGif vma&mufcdkvH_olrsm; naeydkif;wGif xyfrHa&muf&Sdvma=umif; od&onf?
n 12 em&D 03 rdepf
ausmufeDarSmfaus;&GmrS roDwmaxG;udk rk'drf;usihfcJhonhf w&m;cH a&mf&SD; (ac: ) xufxufonf 9 em&D 30 rdepfcefu udk,hfudkudk,f owfaooGm;onf[k owif;rsm; xGufay:aeygonf?
52
ork d i f ; rS w f w rf ;
&cdijf ynfe,ftwGi;f jzpfymG ;cJaom jzpfpOfrsm;ESifh ywfoufI jyef=um;a&; 0ef}u;D XmerS ZGev 4 &ufae rS 9 &ufae xowif;rsm;tm; k h f h hd ZGev 9 &ufae n 8 em&D owif;wGif xnhoi;f I owif;xkwjf yefcygonf? tqdyg xkwjf yefcrrsm;tm; atmufygtwdi;f f h fG hJ k hJ _ k jyefvnfazmfjytyfygonf?
Eleven Media Group ZGef 9
&ck d i f j ynf e ,f &rf ; +AJ + rKd e,f ausmuf e D a rmf a us;&G m tk y f p k oajyacsmif aus;&Gmae roDwmaxG; (26)ESpf/ (b) OD;vSwifonf ausmufeDarmfaus;&Gm/ pHjy &yfuGufwGif pufcsKyfoif+yD; aetdrfokd@ jyefvmpOf ausmufeDarmfaus;&Gm/ ausmufx&H &yfuGufESihf acsmif;0&Gmokd@oGm;aom wmabmifvrf;ab;&Sd ukuUKdyifteD; jymawm/ 'Da&awmwGif 4if;tm; trnfrodvrsm;u "m;jzihx;dk owfonhjf zpfpOf jzpfym;cJygonf? l f G h tqkdyg vlowfr_owif;ukd aoqkH;ol. tpfukdjzpfol OD;0if;armifu ausmufeDarmf &Jpcef;okd@ vma&mufwkdifwef;cJh&m &Jpcef;rS yxr owif;ay;wkdifcsuf trSwf (y)23 2012/ jypfr_qkdif&m Oya'yk'fr 302382 vlowfr_/ vk,ufr_t& tr_zGihf aqmif&GufcJhygw,f? tr_Eifh ywfoufI w&m;cHrsm;tm; tcserD zrf;qD;Ekia&;twGuf ausmufjzL S d f df c&kdif &JwyfzGJrSL;ESihf tzGJonf arv 29 &ufae@ reufykdif;wGif ausmufeDarmfaus;&Gmokd@ a&muf&+dS yD; qufpyfowif;azmfxwc&m roFumolrsm;jzpf=uwJh xufxuf(c) a,mf&;DS / k f hJ (b)OD;ausmfaomif;/ b*F gvDtpPvmrf/ ausmufeDarmf awmifykdif;&yfuGufae a&mhyD; (b)aqG&Gpfwarmuf/ b*F gvDtpPvmrf/ ausmufeDarmf om,m&yfae ckdcsD; (b) tuGufacs b*FgvD tpPvmrf/ wkd@okH;OD;wkd@tm; ac:,lppfaq;cJhygw,f? ppfaq; azmfxkwfcsuft& aoqkH;ol roDwmaxG;rSm oajyacsmif; aus;&GmrS ausmufeDarmf aus;&Gmok@d pufcsKyfoif&ef ae@pOfom;a&mufonfudk xufxuf(c) a,mf&;DS u awGrd+yD; G rdef;r,l&ef vkdtyfonhfaiG&&Sda&;twGuf roDwmaxG; 0wfqifxm;onhf vuf0wf &wem ypPnf;rsm;ukd&,lvkdojzihf a&mhyD;ESihf ckdcsD;wkd@ ESpfOD;tm;ac:aqmifum tcif;jzpf ae&mteD;&Sd ukuUKdyifrS apmihfaecJha=umif;/ tcif;jzpfonhfae@wGif roDwmaxG; wpfOD;wnf;jyefvmpOf "m;jzihfaxmufI awmpyfxJokd@ ayG@zufac:,l+yD; om;r,m; tjzpf wpfa,mufwpf}udrfpDjyKusihfum vnfyif;tm; "m;jzihf vSD;jzwfchJ=ua=umif;/ 4if;0wfqifxm;onhf trfpDa&$qGJ}uKd; tygt0if a&$xnfypPnf; ig;rsKd;tm; ,laqmif cJha=umif; azmfxkwf&&Sdygw,f? jzpfpOftay: tajccHI rvkdvm;tyfaom vlrsKd;a&; ydyuQrsm; rjzpfyGm;apa&;twGuf vnf;aumif;/ w&m;cHrsm;tay: rauseyfol &Gmol&mom;rsm;u 0ki;f 0ef;&efjyKvmEkiaoma=umihf vnf;aumif;/ +rKde,ftycsKyfa&;rSL; G d df kf ESihf +rKde,f&JwyfzGJrSL;wkd@u apmihf=unhf+yD; arv 30 &uf eHeuf 10 em&D 15 rdepfwGif w&m;cHokH;OD;tm; ausmufjzLc&kdif &JwyfzGJr_;OD;pD;tzGJjzihf ausmufjzL tusOf;axmifokd@
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
53
ykd@aqmifcsKyfaESmifcJha=umif; od&ygw,f? tqkygjzpfpOfEiywfouf+yD; tJ'ae@ rGe;f vGJ 1 em&D rdepf 20 cef@wif ausmufeD d S fh D G armfaus;&GmrSm &ckdifvlrsKd; pkpkaygif; 100 cef@onf ausmufeDarmf&Jpcef;teD;okd@ a&muf&Sd vm+yD; zrf;qD;xm;aom xufxuf(c)a,mf&SD;yg okH;OD;wkd@tm; jyefvnfxkwfay;&ef awmif;qkc=hJ u&m &Jpcef;wGir&Sa=umif;ESifh ausmufjzLaxmifo@dk yk@d aqmif+yD; jzpfa=umif;/ d f d wm0ef&dSolrsm;u &Sif;jycJha=umif;/ okd@aomf vlpkurauseyfojzihf &Jpcef;twGif;okd@ 0ifa&muf&ef}uKd;pm;vm&m ausmufeDarmf&Jpcef;rS aoewf ig;csufajcmufvSef@ ypfazmufI vlpkcGJcJh&a=umif;/ 'ghtjyif tJ'Dae@ rGef;v$J 1 em&D rdepf 50 cef@wGif ausmufeD armfaus;&GmrS &ckdifvlrsKd; 100 OD;cef@onf &rf;+AJ+rKdokd@ xGufcGmoGm;cJha=umif;/ rGef;vGJ ykdif;wGif ausmufjzLc&kdiftkyfcsKyfa&;rSL;ESihf c&kdif&JwyfzGJrSL;wkd@onfvnf; &Gmol&Gmom; rsm;ESihf ndE_dif;ajz&Sif;ay;&eftwGuf naeykdif;wGif &rf;+AJK+rKdokd@ a&muf&SdcJh+yD; qlyltkH=uGr_ rjzpfapa&;/ vkH+cHKa&;ESihf w&m;Oya'pdk;rdk;a&;twGuf aqmif&GufcJh=ua=umif;/ 'ghtjyif arv 30 &uf nae 4 em&DwGif &rf;+AJ+rdK@e,f tkyfcsKyfa&;rSL;Hk;/ &rRm0wDcef;rrSm cdkif+rdKe,ftqihf Xmeqdkif&m wm0ef&Sdolrsm;ESihf &rf;+AJ+rdKe,f jynfol@v$wfawmf ud,pm;vS,f OD;b=unfw@kd u qlyt=kH uGr_ rjzpfapa&;twGuf &Si;f vif;ajym=um;cJojzihf k f l h ausmufeDarmfaus;&GmrS &Gmol&Gmom;rsm;onf tJ'Dae@ nae 5 em&D 40 rdepf cef@wGif &rf;+AJ+rKde,f tkyfcsKyfa&;rSL;Hk;rS jyefvnfxGufcGmcJh=u+yD; arv 31 &ufae@ eHeuf 9 em&DrSm &rf;+AJ+rdKrS a&,mOfESpfpD;jzihf ausmufeDarmfaus;&Gmodk@ jyefvnfxGufcGm oGm;cJha=umif;/ tqdkyg ausmufeDarmf&Gmol&Gmom;rsm;xHodk@ &ckdifjynfe,f vrf;yef; qufoG,fa&;0ef}uD; OD;ausmfcifu axmufyHhaiGusyf 10 odef;/ roDwmaxG; ema&; twGuf tvSLaiG usyf 6 odef;/ jynfe,fv$wfawmfudk,fpm;vS,f OD;oef;Edkifu ouFef;ig;pHkeJ@ aiGusyf wpfodef;wdk@udk ay;tyfcJha=umif; od&Sd&ygonf? tqkdygjzpfpOf jzpfyGm;+yD; arv 31 &uf nae 3 em&D 5 rdepfwGif &cdkifjynfe,f vHk+cHKa&;ESihf e,fpyfa&;&m 0ef}uD; 'kwd,jynfe,f &JwyfzGJ@rSL; / ausmufjzLcdkif tkyfcsKyfa&;rSL;eJ@ cdkif&JwyfzGJ@rSL;wdk@ yg0ifaomtzGJ@onf uG,fvGefol roDwmaxG;. tokbtm; vdkufygydk@aqmifcJh+yD; ausmufeDarmf &Gmol&Gmom;rsm;ESihf aqG;aEG;cJha=umif;/ ZGev 1 &uf eHeuf 9 em&Dwif jynfe,f0ef}uD; OD;aqmifonhf tzG@J onf ausmufjzL+rdKod@k f G xGufcGmcJh+yD; &dyfomY roDwmaxG; towfcH&r_ESihfywfoufI ausmufjzL+rdKe,f vli,ftzGJ@ESihf aqG;aEG;yGJjyKvkyfcJha=umif;/ xdkodk@aqG;aEG;&mwGif w&m;cHrsm;tm; tcsdefrqGJbJ xda&mufonhfjypf'%frsm; csrSwfoGm;rSmjzpfa=umif;/ w&m;pD&if&mY w&m;Hk;rSm vltkyfpkrsm; rjzpfap&eftwGuf 0dkif;0ef;xdef;odrf;ay;=u&ef aqG;aEG; ajym=um;cJha=umif;/ jypfr_usL;vGefcJh=uwJh w&m;cHoHk;OD;tm; pepfwus ppfaq; azmfxkwfvsuf w&m;Oya'ESihftnD xda&mufaom jypf'%fcsrSwfEdkifa&; aqmif&Guf
54
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
v#uf&Sda=umif; od&Sd&ygonf? ZGefv 3 &uf eHeuf 6 em&DwGif awmifukwf+rKday:&Sd vlpnfum;wJh ae&m rsm;rSm vGefcJhaom arv 28&ufae@u ausmufeDarmfaus;&Gmtkyfpk/ oajyacsmif aus;&Gmae roDwmaxG;tm; &ufpufpGm tapmfum;cH&aom jzpfpOfESihf ywfoufI aoqHk;ol. "mwfykHESihf rGwfqvif ukvm;rsm;. &ckdiftrsKd;orD;rsm;tm; &nf&G,f csuf&Sd&Sdjzihf &ufpuf,kwfrmr_rsm;udk awmifukwf+rdKay:ae jynfolrsm;odap&ef today;Ed_;aqmfjcif; acgif;pOfjzihf 0HomEk&udQwtzGJ (awmifukwf+rdK) trnfjzihf pmrsm;jzef@a0cJha=umif; od&Sd&onf? ,if;odk@ pmrsm;jzef@a0cJh+yD;aemuf nae 4 em&DwGif oHwGJ+rdKrS &efukef+rKdokd@ xGufcGmvmonhf &kd;ropPm armfawmf,mOfvkdif;rS rSefvHk,mOfonf awmifukwf+rKd at;&dyfjidrf um;}uD;0if;odk@ a&muf&SdcJh+yD; c&D;onfrsm;twiftcsjyKvkyf&ef acwW &yfem;pOf ,mOfay:wGif rGwfqvifukvm;vlrsKd;rsm; ygvma=umif; owif;jyef@oGm;cJh+yD; +rdKcHvlxkrsm; 0dkif;tHka&muf&SdvmcJha=umif;/ xdkodk@ vltkyfpk0dkif;tHkvmojzihf *dwfrSL;u tqdkyg armfawmf,mOftm; tjrefxGufcGmapcJh&m xGufcGmoGm;onhf armfawmf,mOf aemufodk@ qdkifu,fjzihf vltcsKd vdkufygoGm;+yD; armfawmf,mOftm; +rdKtwGif;odk@ jyefvnfarmif;ESi&ef apcdi;f cJa=umif;/ xdo@kd jyefvnfarmif;ESic&mrS oHw-awmifuwf f k h k f hJ JG k um;vrf;qHk (awmifuw+f rdKwGi;f jynf+rdKtxGu) od@k a&muf&pOf toihf apmihaeonhf k f dS f vl 300 cef@tkyfpku ydwfqdk@wm;qD;um ,mOfudk&yfwef@apcJh+yD; ,mOfay:ygvmonhf rGwqvif ukvm;vlrsK;d rsm;tm; twif;qGcs&mrS ke;f &if;qefcwf jzpfym;cJ+h yD; ,mOfay:yg f J G rGwfqvifukvm; vlrsKd; 10 OD;aoqHk;cJha=umif;/ 'ghtjyif armfawmf,mOfvnf; zsufqD;cHcJh&a=umif;/ tcif;jzpfyGm;&m ae&modk@ awmifukwf+rdKe,f tkyfcsKyfa&;tzGJ/ jrefrmEkiiH &JwyfzJG / v$wawmf ud,pm;vS,/f ppfrxrf;a[mif; tzGJ rsm;ESifh &yfr&yfzrsm; df f k f _ d a&muf&Sd xdef;odrf;aqmif&GufcJh&m ,if;ae@nae 6 em&DwGif vlpkuGJoGm;cJha=umif; od&Sd& onf? aoqH;k olrsm;wGif bmoma&;udpjP zihf oHw+JG rdKod@k a&muf&c&mrS oufqi&m dS hJ kd f +rdKrsm;od@k jyef=uolrsm;yg0if+yD; awmifwi;f }uD;+rdKrS 6 OD;/ ajrmif;jr+rdKrS 2 OD;ESifh oHw+JG rdKrS G 2 OD; jzpfa=umif;/ tqdkyg aoqHk;olrsm;. kyftavmif;rsm;tm; oHwJG+rdK rGwfqvif ocFsKdif;Y 'Duae@ o+*FdK[fcJh+yD;jzpfa=umif;/ jzpfpOfESihfywfoufI w&m;Oya'ESihftnD jzpfapa&;twGuf vdktyfaom pHkprf;ppfaq;r_rsm; aqmif&GufoGm;rnfjzpf+yD; vuf&Sd tajctaerSm &yf&Gmwnf+idrf at;csrf;a&;twGuf wm0ef&Sdolrsm;u +rdKrd+rdKzrsm;ESihf yll;aygif;xdef;odrf; aqmif&Gufvsuf&Sda=umif; owif;&&Sdonf? &cdkifjynfe,f ppfawG+rdK pufHkpk&yfuGuf vrf;xdyf&Sd vufzuf&nfqdkifwGif ZGefv 3 &ufae@ nae 5 em&D 10rdepfrSm atmifausmfpdk;(pdppfqJ)yg oHk;OD;ESihf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
55
OD;atmifoef;a0 45 ESpf (tb) OD;pdefvS (tuGuf 6/ pufHkpk&yfuGuf/ ppfawG+rdK)wdk@ aps;aumuf aumufcHonhfudpPtm; rauseyf&mrS pum;tacstwifjzpf=u&mrS atmifoef;a0rS toihygvmwJh "m;eJ@ +cdr;f ajcmufxuajy;oGm;a=umif;/ atmifausmp;kd yg f G f f oHk;OD;eJ@ tzGJ@rSm ppfawG+rdK trSwf(1) &Jpcef;odk@ vma&muf wdkifwef;cJhygw,f? tqkdyg n 7 em&Dcwif atmifoef;a0. ZeD; a':atmifoef;jrESifh trsK;d orD; 10 OD;wd@k trSw(1) JG G f &Jpcef;od@k a&muf&vm+yD; 4if;.cifye;f aysmufq;kH aea=umif; ta=umif;=um;pOf &Jpcef;rSm dS G vltiftm; 50 cef@ pka0;a&muf&SdcJh+yD; wjznf;jznf; 200 OD;cef@txd &SdvmcJha=umif;/ xdkodk@ vlrsm;pka0;aepOf n 7 em&D 45 rdepfwGif OD;atmifjrausmf (ppfawG+rdKe,f &cdkif wd k i f ; &if ; om;rsm; wd k ; wuf a &;ygwD O uU ) a&muf & S d v m+yD ; OD ; atmif o ef ; a0rS m &cdkifwdkif;&if;om;rsm; wdk;wufa&; ygwD0ifwpfOD; jzpf+yD;/ 4if;tm; rdrdwdk@ &SmazGoGm;rSm jzpfa=umif; ajymqdkcJhonhftwGuf vlpkuGJ+yD; atmifoef;a0.ZeD; a':atmifoef;jrwdk@ &Jpcef;rS jyefvnfxGufcGm oGm;=uygw,f? wzef n 9 em&DrSm trSwf(1) &Jpcef;a&SrSm vl 300 cef@ jyefvnfpka0; a&muf&Sdvm=ujyef&m OD;atmifjrausmfu atmifoef;a0tm; ac:aqmifay;rnf jzpfa=umif;ESihf vlpkcGJ=u&efajymqdk+yD; xGufcGmoGm;cJhygw,f? tJ'Daemuf n 11 em&D ausmrm a'guwmat;armif (OuU/ &cdiwi;f &if;om;rsm; wd;k wufa&;ygw) OD;ausmoe;f fS f k f kd D f d (jynfe,fpdkufysKd;a&;ESihf arG;jrLa&;0ef}uD;) wdk@ &Jpcef;odk@ a&muf&SdvmcJha=umif;/ n 10 em&D 40 rdepfcef@wGif OD;atmifjrausmfu atmifoef;a0tm; &Jpcef;odk@ ac:,lvm+yD; vlpkcGJ=u&ef ajymqdkcJhaomfvnf; vlpkruGJbJ n 10 em&D 55 rdepfcef@wGif &Jpcef; twGif;odk@ ykvif;uGJ/ cJrsm;jzihf ypfaygufcJh&m &Jpcef; taqmuftOD trdk;ayguf+yJjcif;/ tdrfaxmifonfvdkif; trdk;ayguf+yJjcif;/ &JwyfzGJ@ydkif ,mOfESpfpD; a&SavumrSefrsm; uGJa=u ysufpD;cJhjcif;rsm; jzpfyGm;cJhygw,f? qufvuf+yD; n 11 em&D 10 rdepfcef@wGif tqdkyg vlpkvla0;u pcef;t0if0 wHcg;r}uD;tm; zsufqD;+yD; &Jpcef;odk@0if&ef }udK;pm;vmcJh&m &Jpcef;rS wyfzGJ@0ifrsm;u toHay; ajcmufve@f ypfcwf cJygw,f? od@k aomf vlpuroGm;bJ n 11 em&D 15 rdepfwif S h k JG G &Jpcef;t0if rD;tm;ducI &Jpcef; wHcg;r}uD;tm; zsuq;D 0ifa&mufz@kd xyfr}H udK;pm;vmcJh k f JG f jyefojzihf xyfrH ypfcwf vlpcc&m xdvprm &Jpcef; ab;b,fnmod@k jyefE@HS oGm;cJygw,f? k JG hJ k lkS h odk@aomfvnf; pcef;ywf0ef;usifwGif vlpkuGJoGm;jcif; r&SdonhftwGuf ZGefv 4 &uf ae@ eHeuf 1 em&Dwif wm0efus &Jwyfz@JG rsm;u t"duk%;f vufeufEifh rD;cd;k AH;k toH;k jyKI G S vlpkcGJcJh&ygw,f? tqdkyg vltkyfpkonf eHeuf 3 em&DwGif vrf;r}uD;vrf;ESihf OD;OwWrvrf;qHk&m dk;rb%fa&S&Sd (PCO) taqmuftOD;tm; rD;d_zsufqD;cJhygw,f? tqdkyg jzpfpOfwGif t&yfom; 12 OD; ayguf+yJ'%f&m toD;oD;&&SdcJhojzihf ppfawGaq;Hkodk@ wifydk@ukocJh+yD;
56
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
vlpkvla0;wGif yg0ifol udk;OD;tm; zrf;qD;xdef;odrf; ppfaq;v#uf&Sdygw,f? vuf&Sd tcsdefwGif 'Drdkua&pDESihf vl@tcGihfta&;twGuf +idrf;csrf;pGm pka0;cGihfESihf +idrf;csrf;pGm pDwef;vSnhfvnfcGihf udpP&yftm; Oya'a&;qGJI cGihfjyKcJh+yD; jzpfygw,f? odk@aomfvnf; TuJhodk@ rif;rJhpdkufqef+yD; Oya'ESihf qef@usifaom tkyfpkzGJ@ v_yf&Sm;r_rsm;/ Oya'rJh vky&yfrsm;tm; rnfo@kd rsS vufoihcI r&Ediyg? od@k ygI tqdygjzpfpOftay: vdtyfaom f fH kf k k pHkprf;ppfaq;r_rsm;udk jyKvkyfoGm;rnf jzpfonhftjyif w&m;Oya' ESihftnD xda&mufpGm ta&;,l aqmif&GufoGm;rnf jzpfa=umif; od&Sd&ygw,f [lIjzpfygonf?
57
ajcmufvSef ypfwmuvGJvdk wpfjcm;ypfcwfESdrfESif;wmrsdK; vkyfw,fvdk r=um;ygbl;? tckawmh vH+k cHKa&;twGuf wm0ef&oawG vkyaqmifae+yDvkd od&ygw,f [k +zpfpOfukd dS l f ud,awG}uHKawGcJ&ol a'ocHwpfO;D u Eleven Media Group rS zkef;jzifh ar;+ref;r_udk k f h ajz=um;cJhonf? a'ocH &cdkifwdkif;&if;om;rsm;. aetdrf zsufqD;cH&rSKxJwGif Eleven Media Group . armifawmowif;axmuf udk0if;armif. aetdrfvnf; zsufqD;cHcJh &onf? xdktwGuf Eleven Media Group rS axmufyHhaiG odef; 20 ay;tyfrnf +zpf+yD; armifawmwGif ysufpD;qHk;&SHK;rSKrsm;udk ulnD&eftwGufvnf; tvSLaiGusyfodef; 20 udk oufqdkif&modk ay;tyfvSL'gef;oGm;rnf jzpfygonf? aetdrfrD;&_dcH&jcif;/ qlyltkH=uGjcif; ponfwdka=umifh jzpfay:vmaom jynfol rsm;udk armifawm+rKday:&Sd y&[dwausmif;/ atmifajraAm"dausmif;/ A[dausmif; ponfh k (3)ae&mwGif u,fq,fa&;pcef; zGifhvSpfxm;&Sd+yD; xdef;odrf;apmifha&Smufay;vsuf &Sda=umif; od&Sd&ygonf?
reufuvnf; AvDawGrS tpnf;ta0;awGvkyf=uw,f? aemuf+yD; ppfawGrSmu &cdkifeJ b*FgvDu wpf0ufpDavmuf&Sdw,f? wm0ef&SdolawG&Jh v_yf&Sm;r_awG rawG@&ao;vdk@ +rdKcHawGtaeeJ rvHk+cHKbl;vdk@ cHpm;ae=u&ygw,f? armifawmrSmu &cdkifvlrsdK; 2 aomif;avmuf&Sd+yD; b*F gvDu 4 odef;avmuf&Sdw,f? aemuf+yD; armifawmrSm ppfwyf &SdayrJh bmrSv_yf&Sm;wm rawG&bl;[k ajym=um;cJhygonf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
59
ork d i f ; rS w f w rf ;
61
62
ork d i f ; rS w f w rf ;
63
wGif jzpfyGm;aom ydyuQrsm;. t"duw&m;cHrm b*F gvDdk[if*sm bmoma&; tpGef; a&mufrsm;. vufcsufjzpfonfudk twdtusazmfjyay;&efEihf tqdkyg t=urf;zuf b*FgvDdk[if*smrsm;udk tjrefqHk;&mazGI Oya'a=umif;t& xda&mufpGm ta&;,l aqmif&Gufay;&efvnf; xnhfoGif;awmif;qdkcJh=uonf? ,ckjzpfpOfonf wdkif;&if;om;ta&;udpPjzpf+yD; wdkif;&if;om;wpf&yfvHk; taejzihf yl;aygif;yg0if=uyg&efvnf; Ed_;aqmfcJh=uonf? rGef;vGJ 1 em&D 20 rdepf tcsdefwGif tqdkygvlxkrm taemufzuf tmHkcH wefaqmif;a& =umoyaw;+*dK[fwdkifwGif pka0;qkawmif;r_rsm; jyKvkyfvsuf&donf?
aevnf 3 em&D
rif;*H&yfuGuf(89)- b*F gvDtiftm; 200 cef ESihf &cdkifwdkif;&if;om; 200 cef&ifqdkif/ &Jrsm;a&muf&Sd/ rdk;ay:axmifypf/ vlpkuGJ/ (&cdkiftdrf (1) vkH;ESihf b*F gvtrf D d (1) vkH; rD;avmif)
nae 5 em&D
rif;*H&yfuGuf/ rdk;vkHavvkH tm;upm;&kHtm; 200 cef@rS rD;&_d&efa&muf&Sdvm/ &Jrsm;a&muf&Sd/ rdk;ay:axmifypf/ vlpkuGJ?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
65
n 8 em&D 45 rdepf
bk a r&G m rif ; *H & yf u G u f / ES p f & G m pvk H ; &S d &cd k i f E S i h f b*F gvD tcsif ; csif ; aetdrfrsm;tm; tjyeftvSef rD;&_d/ &Jrsm; a&muf&Sd/ rdk;ay: axmifypf/ vlpkuGJ? (&cdkiftdrf (2) vkH;/ b*F gvDtdrf (3) vkH; rD;avmif)
n 9 em&D 50 rdepf
rif;*H&yfuu(13)&Sd bke;f }uD;ausmif;tm; b*F gvD 10 OD;rS rD;&_d / &Jrsm;a&muf&/dS G f rdk;ay:axmifypf/ vlpkuGJ? (bkef;}uD;ausmif; 1 ausmif; rD;avmif)
66
ork d i f ; rS w f w rf ;
aevnf 3 em&D
ppfawG+rdKtajctaetm; xdef;odrf;Edkif&eftwGuf yk'fr 144 (nrxGuf& trdef) xkwfjyefvdkufa=umif; od&ygonf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
67
68
ork d i f ; rS w f w rf ;
eHeuf 11 em&D
ppfawG+rdK tjyifbuf&Sd emZD&GmrS &Gmom;rsm;onf b*F gvDrsm;. &efa=umihf ZGev (10) &ufae@nu &Gmudk pGe@f cmxGuajy;cJ=h ua=umif; od&&ygonf? tqdyg&mwGif f G f dS k G tdrfajc 2700 cef@&Sd+yD; &cdkifwdkif;&if;om; tdrfajc 280 cef@ESihf bkef;}uD;ausmif;ig;ausmif; &Sda=umif; od&onf? tqdyg emZD&mwGif aZ,sr*Fvm/ apwDjyif/ pENmavmu/ "rR0[m&/ j*pfacsmif; k G d bke;f }uD;ausmif;wd@k teufrS aZ,sr*Fvm/ apwDjyif/ pENmavmuponhf bke;f }uD;ausmif; 3 ausmif;ESihf &ckdif&Gmom;rsm;. aetdrfrsm;udk ZGefv 11 &ufae@ eHeufydkif;wGif rD;&SdKzsufqD;cHae&a=umif; od&Sd&ygonf? ppfawGrSm w&m;0if u,fq,fa&;pcef;rsm; r&Sdaomfvnf; ppfawG+rdK teD;tem;&Sd &cdkif&Gmrsm;rS jynfolrsm;onf ppfawG+rdKay:&Sd bkef;}uD;ausmif; 10 ausmif; cef@wGif cdkvHkae=u+yD; vl 5000 cef&Sda=umif; od&onf?
69
jzpfa=umif; od&Sd&ygonf? tjcm;ava=umif;vdkif;rsm;jzpfonhf jrefrmhava=umif;/ tJrE Wav;ESihf tJyk*HwdkrSm &cdkifjynfe,fodk c&D;pOfrsm; yHkrSefajy;qGJvSsuf&Sda=umif; od&Sd& ygonf?
aevnf 12 em&D
vuf&SdtajctaewGif ppfawG+rdK ajrmufzuf &Gmom,m&GmESihf AsKdif;jzL&Gmwdk@ pdk;&drf&onhf tajctae&Sdaea=umif;/ tqdkyg&GmESpf&Gm. tv,fwGif b*F gvDrsm;. &Gm&Sdae+yD; &Gmom,m&GmudkoGm;&ef ppfawG+rdKrS a'ocHrsm; jyifqifae+yDjzpfa=umif; ppfawG+rdKcHwpfOD;u ajym=um;cJhonf?
70
ork d i f ; rS w f w rf ;
aevnf 3 em&D
ppfawGjrdK ajrmufbuf AdsKif;jzL&GmESihf oHawmfvD&Gmt=um;wGif &cdkif wdkif;&if;rsm;ESihf b*F gvDwdk@t=um; wif;rmr_jzpfyGm;ae+yD; xdkae&modk@ ppfwyfESihf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
71
vHkxdef;wyfzGJ0ifrsm; oGm;a&mufae+yDjzpfa=umif; od&ygonf? tqdkyg &GmESpf&Gmt=um;wGif rGef;vGJydkif;tcsdefu xdyfwdkufawGqkHr_jzpfcJh+yD; &cdkifwdkif;&if;om;oHk;OD;rSm b*F gvDwdk@. aoewfjzihfypfcwfr_a=umihf aoqHk;cJhygonf? aoqHk;cJhol oHk;OD;teuf ESpfOD;. tavmif;udk b*F gvDrsm;u oHawmfvD&GmtwGif; qGJ,l oGm;ojzihf &cdkifwdkif;&if;om;rsm;u tavmif;jyef&a&;twGuf oHawmfvD&GmtwGif; 0ifa&muf&ef}udK;pm;&mrS wif;rmr_ jzpfay:aejcif;jzpfa=umif; xdkae&modk@ a&muf&Sd aeonhf Eleven Media Group rS owif;axmufu ajymygonf? oHawmfvD&Gmonf b*F gvDrsm;aexdkifonhf &Gmwpf&Gmjzpfygonf? wif;rmr_ pwif jzpfym;aecseY xdae&mwGi&aeaom vH+k cHKa&;tiftm;rSm enf;yg;+yD; rvHavmuf G d f k f dS k awmhonhftwGuf ppfwyfESihf vHkxdef;rsm; xyfrHoGm;a&mufaejcif; jzpfonf?
nae 4 em&D
,cktcsdefwGif ppfawG+rdKwGif ae&m 3 ae&mY rD;avmifu|rf;r_ wpf+ydKifeuf wnf; jzpfyGm;ae+yD; oHawmfvD&GmESihf "n0wD&yfuGufrsm;. rD;avmifu|rf;r_rSm ydrq;kd &Gm;vmvsu&a=umif; od&onf? xd@k tjyif ppfawG+rdKwGif vH+k cHKa&;wyfz@JG rS aoewf k kd f Sd ypfcwfr_rsm; jzpfay:aeonfrSm r[kwfa=umif;ESihf 0g;ydk; 0g;&Hkrsm; rD;avmif aygufuGJjcif; omjzpfa=umif; ppfawGjrKd od@k a&muf&aeonhf Eleven Media Group owif;axmufu Sd ajym=um;cJhonf?
&Sda=umif; od&onf? &cdkifwdkif;&if;om;rsm; ,ref@ae@uwnf;u tqdkyg&GmrS aetdrf rsm;udk pGe@f cmcJygonf? xdo@kd pGe@f cmcJjh cif;a=umihf &GmwGi&aeaom &cdiwi;f &if;om;rsm;. G h k G f dS k f kd aetdrfudk b*F gvDrsm;u ,ref@ae@u rD;&d_cJhygonf? ,ae@eHeufydkif;wGifrl aZ,sr*Fvm/ apwDjyif/ pENavmuESihf j*pfacsmif; bkef;awmf=uD;rsm;udk qufvufrD;&d_cJh=uygonf? ,ae@rGef;vGJydkif;wGif emZD&GmrS b*FgvDrsm;u "n0wD&yfuGufteD;&Sd &cdkif wdkif;&if;om;rsm; aetdrfudk rD;pwif&d_cJhojzihf &cdkifwdkif;&if;om;rsm;u emZD&Gm&Sd b*gFvD aetdrfrsm;udk jyefvnfrD;&d_cJhjcif; jzpfonf[k ppfawGa'ocHrsm;u ajymygonf?
nae 8 em&D
ppfawG+rdKwGif; vwfwavmjzpfay:aeaom tajctaersm;t& b*F gvD rsm;u tuGufcsvkyfaqmifaeonf[k xifjrifa=umif; ppfawG a'ocHrsm;u ajym=um; cJhygonf? tck olwdk@vkyfaeyHkawG=unhf&if tuGufcs+yD; vkyfaew,fvdk@ xifw,f? rae@u rif;*H&yfuGufawGudk 0ifzdk@}udK;pm;w,f? rD;&d_w,f? olwdk@tdrfawGudkvnf; olwdk@ rD;&d_ +yD; &cditrawGu;l atmif/ &cdiawG &d_ w,fv@kd ajymvd@k &atmifvyw,f? 'Dae@awmh kf d f kf k f rif;*HbufrSm vHk+cHKa&;u vHkxdef;a&m/ wyfa&m csxm;w,f? tJ'DtcsdefrSm reufydkif; wpfyi;f vH;k +idraew,f? rGe;f vGyi;f up+yD; "n0wD/ emZD/ oHawmfv/D AsKd if;jzL/ rusn;f +rdKif kd f J kd ae&mawGudk rD;&d_w,f? tJ'Dae&mawGrSmu vHk+cHKa&; tm;enf;aew,f? tJ'gudk odwJhtwGuf 'gudktcGihfaumif;,l+yD; rD;&d_r_awG vkyfw,f[k ppfawG a'ocHwpfOD;u ajymygonf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
73
,ae@(ZGefv 11 &uf) wGif emZDaus;&GmbufrS b*F gvDtkyfpk/ oHawmfvD aus;&GmrS b*F gvDtkyfpk xdktkyfpkESpfpk t"du x=uGcJhjyD; ZGefv 10 &ufae@url bkar&Gm&Sd b*F gvDtkyfpku x=uGcJhjcif; jzpfygonf? ppfawG+rdKxJrSmom b*gFvDtiftm;u enf;w,f? trfbm&Dtkyfpk/ emZD tkyfpk/ bkartkyfpkuawmh b*F gvDawGrsm;w,f? 'gawGu ppfawG+rdKeJ@ eD;w,f? olwdk@u +rdKudk ywf0dkif;+yD; aewJhoabm&Sdw,f? +rdKwGif;rSmaewJh b*F gvDawGuawmh olwdk@&J aetdrfawGudk pGef@oGm;yg+yD? 'D&ufydkif;rSm jzpfaewmu ppfawGjrdKywfvnfrSm 0dkif;aewJh b*FgvDtkyfpkawGu tvSnhfus x=uGaewJh oabm&Sdw,f? vHk+cHKa&;u wpfzufrSm tm;pdkufae&if usefwJhwpfzufu x=uGwJhoabmjzpfaew,f? vHk+cHKa&;tiftm; uvnf; wpf+rdKvHk;twdkif;twmt& vHkavmufr_ r&Sdao;bl;? tJ'Dawmh ppfawG a'ocHawGuyJ udk,fhvufeufudk,f&Sm+yD; umuG,fae&wJhoabm &Sdaew,f? ppfawG +rdKjyif urf;em;ywfvnfwpfa=umrSmvnf; b*FgvD&GmawGrsm;w,f? olwdk@awGeJ eD;aewJh Oyrm AsdKif;jzLvdk &GmrsdK;qdk&if pdk;&drf&wJh tajctae&Sdw,f? vHk+cHKa&; uvnf; tJ'Dtxd ra&mufao;bl;? xifxm;wJh twdkif;yJ 'Dae@rSmawmh AsdKif;jzL&Gmem;u oHawmfvD b*F gvDtkyfpku x=uGw,f? vHk+cHKa&;u awmfawmfav; aemufus+yD;rS a&mufw,f [k ppfawG a'ocHu ajymygonf? ppfawGY b*F gvDrsm; x=uGr_ qufwdkufjzpfaejcif;rSm xGufajy;vdkonhf twGuf ,ckuJhodk@ tuGufcsvkyfaqmifr_rsm; jzpfEdkifonf[laom ,lqr_rsm;vnf; &Sdygonf? u|efawmfxifwmuawmh ppfawGrSm&SdaewJh b*FgvDawGu olwdk@pcJhwJh Zmwfvrf;rSmyJ olwdk@ xGufaygufydwfaew,f? olwdk@u &cdkifwdkif;&if;om;awG tdrfudk rD;p&d_/ &cdkifawGudk p+yD;&efpw,f? 'Drwdkifciftcsdefu olvnf; ol[molae/ udk,fvnf; udk,hfzmomaeaewJh tcsdefrSmuwnf; olwdk@bufu &efpr_awG &SdcJhw,f? tckawmh olw@kd u &cdiwi;f &if;om;awGaewJh ae&mudr;D &d_ awmh 'Dbufu vH+k cHKa&;t& umuG,f k f kd k &wmawG &Sdvmw,f? 'DtcgrSm &cdkifwdkif;&if;om;awGvnf; bmtvkyfrS rvkyfEdkifyJ olw@kd &efukd umuG,ae&w,f? olw@kd vnf; &Gmjyifxuv@kd r&Edib;l jzpfw,f? 'Dtcgrm f G f kf S &cdkifwdkif;&if;om; tdrfawGeJeD;wJh olwdk@tdrfawGudk udk,fwdkif rD;jyef&d_w,f? aemufawmh &cdkiftdrfawGudk rD;ul;atmifvkyfw,f? &cdkifawGu rD;0dkif;owfwJh tcsdefrSm xGufajy; r,fqdkwJht}uHeJ vkyfyHk&w,f? tckjzpfaewmawGudk =unhf&if 'Dvdkajy;Edkifzdk@ tuGufcs vkyfaew,fvdk@ jrifw,f [k ppfawG a'ocHu ajymjycJhonf? olwdk@ ajy;Edkifwm yifv,fxGufaygufbufyJ &Sdw,f? olwdk@u a&udk &cdkif wdi;f &if;om;awGxuf u|r;f usir&w,f? yifv,f0udp;D wJh acsmif;awGu wpfqihf olw@kd k f _ dS k xGufajy;zdk@ }uHyHk&w,f? ppfawG+rdKqdkwmuvnf; a&ywfvnf0dkif;aewJh u|ef;pk oabm
74
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
jzpfaew,f? bkarbufuaeqdk&if awmufav#muf b*F gvD&GmawGcsnf;yJ jzpfwJhtjyif yifv,f0eJeD;wJhtwGuf olwdk@ 0ifxGufzdk@ ydkvG,fw,f? wpfu,fwef; awG;=unhfr,f qdk&if ppfawG+rdKxJu b*FgvDawGu ajy;zdk@rvG,fbl;? +rdKjyifu b*FgvDawGuawmh ajy;vdk@ &w,f? 'gayrJh +rdKwGif;eJ eD;wJh b*F gvDtkyfpkawGudk iJh+yD; +rdKjyifu b*F gvDawGu x=uGaewJh oabm&Sdw,f? tckcsdefrSm olwdk@ qkyfvnf;pl;/ pm;vnf;&l;jzpfae+yD? olwdk@ tJvdkjzpfwmeJ@yJ &cdkifwdkif;&if;om;awG ysufpD;&m/ysufpD;a=umif; }uHaew,fvdk@ xifw,f [k ppfawG a'ocHwpfOD;u ajymonf? rnfodk@yifqdkapumrl vuf&Sdtaetxm;wGif b*F gvDrsm;. x=uGr_rSm qufvufjzpfay:aeygonf? ypfrdef@vnf; ay;xm;+yD;+yD? rypfao;ygbl;? rdk;ay:axmif ajcmufvSef@ ypfcwfwmawGyJ &Sdaewmyg? 'Dae@=um;aewJh toHawGu &GmawGrSm rD;avmifvdk@ 0g;ydk; 0g;awG uGJwJhtoHu ydkrsm;aeygw,f? rD;&d_@wJh b*FgvDwpfcsdKudk zrf;rdxm;w,fawmh =um;w,f? b,favmuf zrf;rdxm;w,f qdkwmawmh rodao;bl;? vHk+cHKa&;tiftm; twGuf wyfawGawmh a&mufaeyg+yD? u|efawmfawG&oavmufawmh axmufydk@/ 'up / BEMP / GE/ cr& 354 wyfawG a&mufaeygjyD? twdtusawmh rod&ao;ygbl;? vHk+cHKa&;tiftm;u ravmufawmh b*F gvD&efu umuG,fzdk@ &cdkifwdkif;&if;om;awGu &&mvufeufawGudkif+yD; udk,hfa'oudk,fvHk+cHKatmif vkyfae&wmaygh? olwdk@uvnf; wyfvmrS a=umufw,fxifw,f? wyfwdk@/ vHkxdef;wdk@r&Sdbl;qdk&if &cdkifwdkif;&if;om; &GmawGudk rD;&d_zdk@}udK;pm;+yD; wyfvm&ifawmh aemufjyefqkwfoGm;w,f? wyfr&Sdawmh jyefxGufvmw,f? tJ'Dawmh &cdkifwdkif;&if;om;awGu udk,hf&yfuGuf tydkif;tvdkuf vHk+cHKa&;udk *&kpdkufae&w,f [k &cdkifwdkif;&if;om; vli,fwpfOD;u ajymygonf? vuf&tcsewif b*F gvrsm;u ppfawG+rdKywfvnf&dS &cdi;f wdi;f &if;om;rsm;. dS d f G D k k &yfuursm;tygt0if 4if;wd@k . aetdrrsm;udk rD;&d_ xm;cJjh yD; jzpfygonf? a&$jym;&yfuu&dS G f f G f b*FgvDaetdrftcsdKrSmrl &cdkifwdkif;&if;om;rsm;. rD;&d_zsufqD;r_udk cHxm;&ygonf? &cdkifwdkif;&if;om;rsm; rD;&d_zsufqD;cJhonhf b*F gvDaetdrfrsm;rSm pGef@cGmxGufajy;oGm;+yD; jzpfaom vlraeonhftdrfrsm;udk rD;&d_cJhjcif;omjzpfjyD; b*F gvDwdk@ xyfrHvma&muf aexdkifEdkifjcif; r&Sdap&ef xdkodk@vkyfaqmifcJhjcif;jzpfa=umif; od&onf? ,ae@x=uGaom emZDb*F gvDtkyfpkonf emZD&GmtwGif;Y &Sdaeaom jrefrm bke;f awmf}uD;ausmif;rsm;udk rD;&d@_ zsuq;D cJonfomrubJ tmuswawmfue;f teD;wGif f h d f k &Sdaeaom a&$Adrmefawm&ausmif;/ aomif'&mausmif;ESihf ,o"rRausmif; tp&Sdonhf bkef;awmf=uD;ausmif;rsm;udk pD;eif;xm;ygonf? pD;eif;cHcJh&onhf bkef;awmf}uD;ausmif; rsm;rS oHCmawmfrsm;rSmrl tmusdwfawmfukef;bufodk@ xGufajy;vGwfajrmufcJhygonf? xdkbkef;awmf=uD; ausmif;rsm;rSm emZD&GmESihf uyfvsufwGif &Sdaeaom ausmif;rsm;
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
75
jzpfygonf? xdk@tjyif tmusdwfawmfukef;buf&Sd jrefrmbkef;}uD; ausmif;rsm;udk pD;eif;&eftwGuf vltiftm; &m*%ef;ausmf&Sdaom b*F gvDrsm;u ,ae@rGef;vGJydkif;wGif =udK;yrf;cJhojzihf &[ef;awmfrsm;ESihf teD;tem;aus;&Gmrsm;rS &cdkif wdkif;&if;om;rsm;u pkaygif; umuG,fcJhygonf? tvm;wlyif ,ae@ rGef;vGJydkif;wGif oHawmfvD b*F gvDtkyfpkESihf AsdKif;jzL&GmrSm &cdiwi;f &if;om;wd@k xdywuawGr_ jzpfygonf? xdxywuawGr_onf oHawmfv&mrS k f kd f kd f k d f kd f D G b*F gvDrsm;u AsdKif;jzL&GmtwGif; 0ifa&mufzsufqD;&ef =udK;yrf;cJhjcif;a=umihf xdyfwdkuf awGcJhjcif;jzpfonf[k od&onf? tqdkyg xdyfwdkufawGr_wGif &cdkifwdkif;&if;om; 4 OD; aoqHk;cJhjyD; rlvu aoewf'%f&mjzihf aoqHk;onf[k owif;xGufay:cJhaomfvnf; tavmif;udk jrifawG&csdefwGif "m;'%f&mjzihf aoqHk;jcif; jzpfa=umif; od&ygonf? odk@aomf aoqHk;ol 4 OD;teuf ESpfOD;. tavmif;udk b*F gvDrsm;u 4if;wdk@&GmtwGif; ,laqmifoGm;ojzihf &cdkifwdkif;&if;om;rsm;u oHawmfvD&GmtwGif; 0ifa&mufjyD; tavmif;jyef,l&ef }udK;yrf;r_ jzpfcJhygonf? odk@&mwGif ppfwyfESihf vHkxdef;rsm; a&muf&Sd vmcJ+h yD;aemuf tqdygwyfzJG 0ifrsm;rS oHawmfv&mod@k 0ifa&muf+yD; tavmif;jyefawmif; k DG ojzihf jyefvnf&&SdcJha=umif; od&ygonf? ppfawGu b*FgvDawG&J 'Dvkyf&yfawGu b,fvdk&nf&G,fcsufeJ@ bmudk vdcsiv@kd 'Dvkd vkyaeovJqwm tckxd pOf;pm;vd@k r&ao;bl;? olw@kd bufu at;at; k f f kd csrf;csrf;ae&if u|efawmfwdk@uvnf; at;at;csrf;csrf;yJ qufqHrSmyg? tckawmh olwdk@vnf; acsmifydwfaew,f? u|efawmfwdk@vnf; tvkyfysuf/ tudkifysufeJ@ &&m vufeufpGJ+yD; udk,hfae&yf udk,hfvHk+cHKa&; udk,fvkyfae&w,f? 'Dtwdkif;qufoGm;ae&if olwdk@vnf; &duQmjywfawmhr,f? u|efawmfwdk@ bufrSmvnf; tcuftcJ &SdvmEdkifw,f? tckawmif u,fq,fa&;pcef;awGrSm &duQmrvHkavmufr_awGeJ &ifqdkifae&w,f? bmvdk@rsm; jy\emawG jzpfapEdkifr,hf zefwD;r_awGudk b*FvDawG vkyfae=uwmvJ [k ppfawG+rdKcHvli,fwpfOD;u ajymygonf? ,ae@eHeufydkif;wGif rD;avmifu|rf;xm;aom b*FgvDtavmif; 5 avmif; cef@udk ppfawG+rdK +rdKol}uD;&yfuGuf yifv,furf;pyfwGif awG&SdcJhonf[k od&ygonf? ,ae@ naeu jzpfyGm;cJhaom AsdKif;jzL&GmrS &cdkifwdkif;&if;om;rsm;ESihf oHawmfvD&Gm b*FvDtkyfpkrsm; xdyfwdkufawGr_wGif vl 6 OD;aoqHk;cJh+yD; 4 OD;rSm &cdkifwdkif;&if;om;rsm; jzpfum 2 OD;rSm b*FvDrsm;jzpfygonf?
76
ork d i f ; rS w f w rf ;
77
wGif;Y b*FgvDrsm; r&Sdoavmufenf;yg;oGm;a=umif; od&onf? +yD;cJhonhf &ufrsm; twGif; ppfawG+rdKwGif;&Sd vlraeaom b*F gvDaetdrftcsdKudk ppfawG+rdKcHrsm;u rD;&d_ zsufqD;vdkuf+yD; b*F gvDrsm; ppfawG+rdKwGif;odk@ aemufxyf 0ifa&mufaexdkifjcif;r&Sd&ef vkyfaqmifcJhygonf? xdk@tjyif AvDtcsdKudkvnf; zsufqD;vdkufa=umif; od&ygonf? ,ae@wGif emZD&Gm&yfuGuf&Sd tuGuftrSwf 1 / 2 / 11/ 12 rS b*F gvDrsm; x=uGvmEdkifonf[k ppfawGa'ocH vHk+cHKa&;wm0ef&SdoltcsdKu cef@rSef;xm;=uygonf? txl;ojzihf emZD tuGuf 1 ESihf 2 wGif tmbkvlESihf tmrDqef; wdk@.aetdrfwGif vufeufrsm;pkaeonf[k owif;rsm;xGufay:aeygonf? xdkESpfOD;onf emZD&Gm&yfuGuf twGif; aiGa=u;csrf;omaom b*F gvDESpfOD;jzpf+yD; b*Fvm;a'h&Sfe,fpyfESihf rjywf qufoG,fr_ &Sdaeolrsm;jzpfa=umif; od&ygonf? vuf&Sdtcsdefxd ppfawG+rdK. tajctaersm;ESihf ywfouf+yD; oufqdkif&m wm0ef&Sdolrsm;xHrS cdkifrmwdusaom twnfjyKcsufr&&Sdao;yJ ppfawGa'ocHrsm;. owif;ay;ydk@csufrsm;udkom owif;axmufrsm;u tm;jyKae&a=umif; od&onf?
78
ork d i f ; rS w f w rf ;
armifawm+rdKteD;ywf0ef;usif&aus;&Gmrsm;udk pGef cGmI armifawm+rdKay:&Sd dS y&[dwu,fq,fa&;pcef;ESifh tvdawmfjynhausmif; u,fq,fa&;pcef;odk a&muf&vmonhf k f dS a'ocHrsm;. ajympum;rsm;
anmifacsmif;cGqHku qdkifcef;awG rD;&d_aewmudkjrifawmh u|efawmfwdk@vnf; b*FgvDawG &Gmudkvmawmhr,fqdkwm ajymaewkef;yJ b*FgvDawG &Gmudk tkyfpkvdkuf csDwufvm=uw,f? u|efawmfwdk@ &Gmom;oHk;q,favmufpk+yD; ckcHzdk@vkyf=uw,f? 'gayr,hf awGwJhvludk 0dkif;&dkuf=uawmh u|efawmfwdk@ uav;awG trsdK;orD;awGudk xGufajy;=uzdk@ ajymvdkufw,f? vlawGvJ wpfa,muf wpfuGJ awmifawGxJ ajy;oGm; =uw,f? &Gmubkef;awmf}uD;udk 0dkif;&dkufwmawGw,f? u|efawmfwdk@vJ aemufqHk; ajy;=uawmhwmyJ? &Gmom;ESpO;D towfcvu&w,f[k a&$&ifat;aus;&GmrS &cdivrsKd ; f H kd f kf l OD;ompdefuajymonf? u|efrwdku anmifacsmif;vrf;cGqHkrSm qdkifa&mif;wmyg? yxr b*F gvDawG AvDawGuqif;csdefrSm tkyfpkvdkuf anmifacsmif;&Gmu wufvm=uw,f? u|efrwdk@vJ qdkifuxGufajy;=uawmh qdkifawGudk rD;&d_vdkuf=uw,f? u|efrwdku epu pcef;qD ajy;0if=uw,f? qdkifcef;awGrD;&d_aewm =unhfae&w,f? epuawGvnf; bmrSjyefrvkyf Edib;l ? b*F gvawGu vH+k cHKa&;tzGJ awG aoewfe@J cseaewmawmifra=umufyJ wufvm kf D d f =uwm[k roDwmu ajymonf? u|efawmfwdk@u &GmudkrD;&d_cH&awmh tm;vHk;xGufajy;=uw,f? uHom,m &Gmbufudkajy;=uw,f? tJ'DrSm jynfolppfawG&Sdawmh vdkufvmwJhb*F gvDawG rwuf&J awmhbl;? aemufrS av;rdkifpcef;udk ajy;cJh&w,f? rae@u &GmudkoGm;=unhfw,f ? tdrfajc 80 rSm 6 vH;k yJusevuw,f? usewmawG rD;&d_ cHvu&w,f? &GmudawG&wm rsu&nf f kd f f kd f k f 0Jrdw,fAsm[k a&$&ifat;&GmrS ArmtrsdK;om; udkoef;vGifu ajymonf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
79
AvDqif;csdef 2 em&DcGJavmufrSm u|efawmfwdk@ oa&ukef;abmif&Gmudk b*F gvawG tkypvuf wufvm=uw,f? &Gmom;awGu zke;f eJ@ epu pcef;udk ta=umif; D f k kd =um;ayr,hf vHk+cHKa&;awGra&mufrD &GmudkrD;&d_cH&w,f? p+yD; bkef;}uD;ausmif;uae p&d_w,f? aemuf &Gmudk0dkif;w,f? u|efawmfwdk@u &GmrSmydwfrdaeawmh 0dkif;+yD;t&dkuf cH&w,f? u|eawmfwkd rdom;pkukd 'kwawG "g;awGtjyif u|eawmhukd qdiu,fcse;f }udK;eJ f f f kf d &dkufw,f? acgif;/ vufarmif;eJ aygifrSm'%f&m&w,f? &GmuxGuf+yD; awmifawGqD tkypawG uG+J yD;ajy;=u&w,f? aemufq;kH u|eawmfw@kd tzGJ awmifay:a&mufrS epuawG f k f a&mufw,f? jyefvmzdk@ta=umif;=um;rS u|efawmfwdk@ tkyfpkESpfpkavmuf jyefvm=u w,f? wpfcsdKtkyfpkawGu awmifausmf+yD; xGufajy;oGm;=uwm jzpfygw,f? &GmrSmu q&marmifcsrf;om towfcHvdkuf&w,f? aemuf &GmcHESpfOD; towfcH&w,f? vHk+cHKa&; awGu um;eJ armifawmudk csufcsif;ac:vdk@ 'Dudk a&mufvmwmyg? &GmrSm tdrfajc 170 ausmf&SdwmrSm 5 vHk;avmufyJ rD;ravmifyJusefygw,f [k tvdkawmfjynhfausmif; pcef;udk a&mufaeaom oa&ukef;abmifaus;&Gmom; OD;atmifoef;wif (touf 56) rS ajymonf? &Gma[mif;udk rD;&_d cH&awmh igwkd vJxuajy;=uw,f? awmifay:udk ajy;oGm; G f =uw,f? tm;vHk; tkyfpkawGuGJ+yD;oGm;=uw,f? tckrdom;pkawG rpHk=uao;bl;? u|efawmfwdku awmxJrSm rdk;&GmxJrSm wpfnvHk; aecJh&w,f? rdk;vif;rS vHk+cHKa&;awG ac:rS &Gmudkqif;vm&w,f? u|efawmfwdkvmwkef;uawmh &GmbmrSrjzpfao;bl;? tckawmh b,fvdktajctae &Sdaew,fqdkwm rodbl;[k udkif;}uD;&GmrS OD;jrihfOD;rS ajymonf? &ckdifjynfe,f ppfawG+rdKwGif 2012 ck ZGefv (11) &ufae rGef;vGJydkif;wGif &ckdifvlrsdK;trsm;pkESihf oHawmfvDaus;&Gm&Sd b*F gvD&kd[if*smwkd@ ckduf&efjzpfyGm;cJh&mrS ig;OD; aoqkH;+yD; tdrfajc 70 eD;yg; rD;avmifr_a=umihf ysufpD;qHk;H_;cJh&a=umif; od&Sdonf? &cdkif vlrsKd;trsm;pkESihf oHawmfvDaus;&Gm&Sd b*F gvD&kd[if*smwdk cdkuf&efjzpfyGm;&jcif;. t"du ta=umif;t&if;rSm ZGefv 11 &ufae@ eHeufydkif;u xGufay:vmcJhonhf owif; wpfcka=umihf pwifjzpfyGm;cJhjcif;jzpfa=umif; od&Sd&onf? tqdyg xGuay:cJonhowif;rSm eHeufyi;f u qdiu,fjzihf jzwfoef;oGm;vm k f h f kd kf aeonhf &cdkiftrsKd;orD;wpfOD;udk oHaxmfvDaus;&Gm&Sd b*F gvD&kd[if*smrsm;rS zrf;qD; ac:aqmifoGm;onfqdkaom owif;jzpfonf? ,if;xGuay:cJonhf owif;a=umihf eHeuf (11)em&Dtcse0ef;usiwif aus;&Gm f h d f f G trsm;&Sd &cdivrsK;d rsm; wpfjznf;jznf;rsm;vm+yD; oHawmfvaus;&GmrS b*F gv&[if*smrsm; kf l D D dk ESihf rGef;vGJ (1;45) tcsdefwGif cdkuf&efjzpfyGm;cJhum tqdkygaus;&Gm&Sd aetdrfrsm; rD;avmif ysup;D cJa=umif; od&&onf? tqdyguokd cdu&efjzpfym;r_wif &cdivrsK;d OD;a& wpfaxmihf f h dS k hJ k f G G kf l
80
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
ig;&m0ef;usifESihf b*F gvD&kd[if*smOD;a& wpfaxmif0ef;usifwdk@ jzpfyGm;cJha=umif; od&Sd& onf? ,if;jzpfpOfa=umihf ZGev(11) &ufae@ nae 6 em&Dtcsexd awG&Sconhtavmif; f df d hJ f (5)OD;&SdcJh+yD; aoqHk;olrsm;rSm &cdkifvlrsKd;(3)OD;ESihf b*F gvD&kd[if*smESpfOD;wdk@ jzpfonf[k od&Sd&onf? tqdyg cdu&efjzpfym;ESifh ywfoufI &cdijf ynfe,f vH+k cHKa&; wm0efxrf;aqmif k k f G k aeonhf &JrSL;}uD;vSrdk;u 'DjzpfpOfu &Sif;&Sif;av;&,feJ tcufawGaewmyg? jynfe,f twGif;rSmu [dkbufuvkyfvdkuf/ 'Dzufuvkyfvdkuf owif;awG r=umc%=um;&w,f/ tcsKdowif;awGu rrSefuefbl;/ tckjzpfpOfqdk&ifvnf; &cdkiftrsKd;orD;wpfa,mufudk tJ'D oHawmfvDaus;&Gmu vlrsKd;jcm;awG zrf;ac:oGm;w,fqdkwJh owif;a=umihf rcHEdkifwJh &cdkifvlrsKd;awGu wpfjznf;jznf;rsm;vm+yD; tJ'Dzrf;ac:oGm;w,fqdkwJh vlrsKd;jcm; aus;&Gmwdk udk 0if+yD;awmh ESpzufcu&ef jzpfym;cJwmjzpfygw,f? &cdivrsK;d awGu rGe;f vGJ f kd f G h kf l 12 em&D 30 rdepfavmufrSm tJ'Daus;&Gm ywf0ef;usifrSm wjznhf;jznf; rsm;vmwhJ tcsermyJ &Juif;u wm0ef&oawGu vlpczkd twGuf rd;k ay:axmif+yD; aoewfypfcw,f? dfS dS l k JG hJ tJ'gukd oHawmfvaus;&GmxJu vlrsK;d jcm;awGu ypfw,fvkd xif+yD;awmh yd+k yD; pdwrxde;f D f EdkifawmhyJ tckvdkjzpfcJhwmyg[k &Sif;vif;ajym=um;cJhonf? jzpfpOfwGif &Jwyf&if;rS 0ifa&mufxdef;ay;aeonhftcsdefwGif oHawmfvD aus;&GmtwGif;rS aoewfjzihfjyefvnfypfcwfcJhojzihf &Jwyf&if;rS ajcmufvSefonhf taexm;jzihf t}udrfa& 15 }udrfcef@ jyefvnfypfcwf&a=umif; od&Sd&onf? tqdkyg &Jwyf&if;rS wm0ef&orsm;onf rGe;f vGyi;f 1 em&D 45 rdepftcsewif tqdygaus;&GmxJo@kd dS l J kd d f G k 0ifa&muf+yD; b*FgvD&kd[if*smrsm;udkac:,lI cdkuf&efrjzpf=u&ef aqG;aEG;cJh+yD; oHawmfvD aus;&GmESihf &cdkifvlrsKd;rsm; aexdkifonhf aus;&Gmrsm;=um;wGif wyfr (210) rS wyfcGJwpfcGJ vHk+cHKa&;,lum +idrf;csrf;pGmaqmif&GufcJha=umif; od&Sd&onf? qufvufI &JrSL;}uD;vSrdk;u aumif;rGefpGmaexdkifI at;at;csrf;csrf; jzpfzdktwGuf wm0ef,lygw,f? 'gayrJh u|efawmfajymcsifwmu emusnf;wJhpdwfawGudk a&SrxGufyJ aezdkvdkw,f? wm0ef&SdwJh EkdifiHawmftpdk;&u Oya't& ta&;a=umif;t& ta&;,lay;oGm;rSmyg[k ajym=um;cJhonf?
81
aevnf 2 em&D
ppfawG+rdK az&mvrf;&Sd [dENLbk&m;ausmif;wpfausmif;ESihf tdrfrsm;tm;
82
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
&dk[if*sm b*F gvDrsm;u rD;&d_vsuf&Sd+yD; vHk+cHKa&;wyfzGJ0ifrsm;vnf; a&muf&Sdvm+yD jzpfa=umif; Eleven Media Group owif;axmufu rGef;vJG 2 em&DwGif owif; ay;ydkygonf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
83
n 7 em&D
rD;&d_cH&wJh &yfuGufawGu bkef;}uD;ausmif;awG awmfawmfrsm;rsm;uawmh rD;xJrSm ygoGm;ygw,f? raeuqdk&if emZD&GmbufrSm&SdwJh bkef;}uD;ausmif;awG rD;&d_ cHvdkuf&ygw,f? 'DaerSmawmh ae&m 4 ae&mrSm rD;avmifygw,f? eHeufydkif;u "n0wD bufrSmavmifw,f? rGef;vGJydkif;rSm emZD&GmeJ ausmif;}uD;vrf;&yfuGufavmifw,f? naeydkif;rSm ukefwef;&yfuGufavmifw,f? ukefwef;&yfuGufavmifawmh odef; 700/ 800 avmufwefb;kd &SwhJ awmifacs&m bke;f }uD;ausmif;ygom;w,f? awmifacs&m jzpfpOf d G G G rSmawmh awmifacs&mbke;f }uD;ausmif;rD;avmifawmh &cdiwi;f &ifom;av;OD;eJ bke;f }uD; G k f kd wpfyg;'%f&m&w,fvdk =um;w,f? b*F gvDwpfa,muf aow,f? 'Dae tao taysmufpm&if;eJ ywfouf+yD; twdtus rod&ao;bl; [k ppfawG+rdKcHwpfOD;u ,ae ZGefv 12 &uf naeydkif;wGif ajym=um;cJhygonf?
n 7 em&D 20 rdepf
raeeJ 'Dae@ESpf&ufvHk;rSm &yfuGufu zrf;rdwJh b*F gvDwpfcsdKudk &Jpcef;udk vmydkygw,f? tJh'DvlawGudk b*F gvDawGtwGuf zGihfxm;wJh u,fq,fa&;pcef;awGudk ydkay;ygw,f? aemuf+yD; u,fq,fa&;pcef;oGm;csifwJh b*F gvDawGudkvnf; wm0efus &JwyfzGJ0ifawGu apmifa&Smuf+yD; u,fq,fa&;pcef;awGudk ydkay;ygw,f? b*F gvD uav;awGeJ@ rdef;rawGudk awG&ifvnf; ppfawG+rdKcHawGu bmrSrvkyfbJ &Jpcef;udk vmyd k ay;ygw,f ? ol w d k awG u d k v nf ; u,f q ,f a &;pcef ; awG u d k yd k ay;ygw,f ? avmavmq,f ppfawG+rdKay:rSm b*F gvD u,fq,fa&;pcef; 2 ck zGihfxm;ygw,f ppfawG+rdKodk a&muf&Sdaeaom Eleven Media Group owif;axmufrS nae 7 em&D 20 rdepfwGif owif;ay;ydk@cJhygonf?
84
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
n 7 em&D 35 rdepf
&cdkifjynf &Jwyf&if;pk. tqifhjrifht&m&SdwpfOD;. ,ae@eHeufydkif;wGif ajym=um;csuft& b*F gvDrsm;wGif aoewfrsm;&Sdaeonfqdkaom owif;rsm;rSm twnfrjyKEkiao;a=umif; vkyaoewfrsm;&Saeonf[k ,lq&a=umif;/ 4if;wd@k trsm;qH;k df f d toHk;jyKonfh vufeufrSm *sifuvdrsm;/ jrm;rsm;/ rD;uGif; (ykvif;wGif; "gwfqDxnfh+yD; rD;pmxkwfxm;aom vufeuf) rsm;jzpfa=umif; od&ygonf? odk@aomf b*F gvDrsm;wGif aoewfrsm;&Sdaea=umif;owif;rSm ppfawG+rdKcHrsm;t=um; ysHESH@aea=umif; od&onf?
n 8 em&D
ppfawG+rdKtaemufbuf 5 rdkiftuGmwGif&Sdaeaom atmif'dkif&Gmudk b*F gvD rsm;0dkif;xm;onf[k owif;&&Sdojzifh xkdae&modk@ vHkxdef;wyfzGJ@0ifrsm; oGm;a&muf aea=umif; ppfawG+rdKwGif a&muf&aeaom Eleven Media Group . owif;axmufrS dS owif;ay;ydk@onf? &cdkifjynfe,f &rf;+AJ+rdKe,f ausmufeDarmfaus;&Gmtkyfpk oajyacsmifaus;&Gm rS roDwmaxG;tm; rk'def;usifhowfjzwf vk,ufr_usL;vGefol w&m;cH 3 OD;tm; ZGefv 8 &ufae@u w&m;pGJcsufwifcJh&m ausmufjzL+rdK c&dkifw&m;&Hk;wGif tr_udk ZGefv 11 &ufae@ eHeuf 10 em&Dcef@wGif w&m;vdkzufrS oufao 8 OD;. xGufqdkcsufudk ppfaq; um nae 4em&D 30 rdepfcef@wGif &yfem;cJhonf? xdk@jyif ZGefv 12 &uf eHeuf 9 em&D 45 rdepfcef@u w&m;vdkbufrS oufao 8 OD; .xGufqdkcsufudk ppfaq;um nae 3 em&D 45 rdepfcef@wGif &yfem;cJhonf? w&m;vdkoufao 24 OD;teuf usef&Sdaeaom oufao 8 OD;tm; ZGefv 13 &ufae@ &Hk;csdefwGif qufvuf ppfaq;oGm;rnfjzpfa=umif; owif;&&Sdygonf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
85
86
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ;
87
aevnf 12 em&D
cJhonf? +yD;cJhonhf 10 pkESpfrsm;twGif; b*F gvm;a'h&fSwGif &dk[if*sm 2 odef;rS 3 ode;f t=um; vufcxm;&jcif;udk 0efxy0efy;kd tjzpf rSw,xm;+yD; &d[if*smrsm;udk EkiirhJ H k f f l k dfH vlrsdK;rsm;tjzpf jrefrmEkdifiHenf;wl ,lqxm;onhfEkdifiHjzpfa=umif; b*Fvm;a'h&Sf rD'D,m rsm;. az: jyr_t& od&onf?
89
'g&dkufwm0dkif; usyf 15 odef;? tvSLypPnf;ESifh aiGom;pkpkaygif; usyf odef; 5000 cefudk ay;tyfvSL'gef; cJhygonf? jrefrmEkdifiHabmvHk;tzGJcsKyf OuUX OD;aZmfaZmfrS u,fq,fa&;pcef;rsm;odk xyfaqmif; tvSLaiG usyfodef; 1500 cefudk xyfrHay;tyfvSL'gef;cJha=umif; od&onf?
pdwWokcausmif; 250 OD;cef r&rm}uD;ausmif; 250 OD;cef &Gm}uD;awmif "rRm&Hk 250 OD;cef acgif;avmif;ausmif; 250 OD;cef "rRp}uFmausmif; 200 OD;cef 0g,rausmif; 200 OD;cef u,dacsmif;ausmif; 200 OD;cef bk&m;av;qlausmif; 200 OD;cef vrf;rawmfajrmuf "rRm&Hk 200 OD;cef trsdK;om;ausmif; 150 OD;cef aZ,smoD&dausmif; 150 OD;cef taomum&Hkausmif; 150 OD;cef "rR&dyfomausmif; 120 OD;cef Aka'<grGefausmif; 120 OD;cef aZmwdum&Hkausmif; 100 OD;cef Om%dum&mrausmif; 100 OD;cef abm*okcausmif; 100 OD;cef o&ufawmausmif;wdkuf 70 OD;cef omoemhAdrmef 50 OD;cef ppp- &Hk; 50 OD;cef r[mukovausmif; 50 OD;cef ,ckaz: jyxm;aom u,fq,fa&;pcef;rsm;enf;wl tjcm; u,fq,fa&; pcef;tcsKd vnf; zGivpxm;+yD; ,if;pcef;rsm;&Sd 'kuonf pm&if;rsm;udvnf; qufvuf hf S f Q k pHkprf;vsuf&Sdygonf? Peace Donor Support Group tzGJESifhtwl jrefrmEdkifiHodk a&muf&aeaom ukvor*~ twGi;f a&;rSK;csKyf. jrefrmEdiiqi&m txl;t}uHay;yk*Kd~ vf dS k f H kd f ADa*s;erfAD,monf &cdkifjynfe,fppfawG+rdKodk ZGefv 13 &ufae@ eHeufydkif;u a&muf&Sd vmcJh+yD; ppfawGrSwpfqifh armifawmodk qufvufxGufcGgrnfjzpfa=umif; od&Sd&onf? ADa*s;erfAD,monf jynfaxmifpk0ef}uD; 'kwd, AdkvfcsKyf}uD; odef;aX;ESifh twl ppfawGodk a&muf&SdvmcJha=umif;/ 4if;wdk@ESifhtwl jrefrmEkdifiHvkH;qdkif&m tpPvmrf bmoma&; tzGJ}uD;rS bmoma&;a cgif;aqmif(15)OD; vdkufygoGm;cJha=umif; EdkifiHawmf orRw&kH;rS t}uD;wef;t&m&SdwpfOD;. facebook pmrsufESmwGif azmfjyxm;onf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
91
92
ork d i f ; rS w f w rf ;
eHeuf 11 em&D
'Dae@ reuf 8 em&Du u,fq,fa&;ypPnf;awG o,faqmifxm;wJh oabFm wpfp;D ppfawGuae bl;oD;awmif+rdKudk xGucmoGm;w,fv@kd od&w,f? tJ'ypPn;f awGu fG D bl;oD;awmifeJ@ armif;awmrSm&dSwJh tdk;rJh tdrfrJh jynfolawGudk ulnDaxmufyHhzdk@ twGuf jzpfw,fvdk@ od&w,f [k ppfawG+rdK&Sd Eleven Media Group owif;axmuf. owif;ay;ydk@csuft& od&Sd&onf?
aevnf 12 em&D
ppfawG+rdKwGif rdk;t&rf;&GmaeonfhtwGuf rD;avmifr_awG ,refae@u uJhodk@ r&dSa=umif; od&onf? &cdkifjynfe,ftpdk;&tzGJ@ vSsyfppf0ef}uD; OD;omvlacsESifhtzGJ@u tdk;rJhtdrfrJhjzpfaeaom/ pm;0wfaea&; tcuftcJjzpfaeaom oJacsmif;&Gm/ yvifjyif&Gm/ atmif'dkif&Gm/ aZmyl*sm&GmawGudk qefawG oGm;ay;&ef jyifqifae=uonf[k od&Sd&onf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
93
ausmf / ig;cl&aus;&Gm u,fq,fa&;pcef;wGif 720 cef@ / usD;uef;jyifXmecsKyfY zGifhvSpfxm;aom u,fq,fa&;pcef;wGif ausmif;q&m/ q&mr 40 wdk@ cdkvH_vsuf&Sd+yD; tqdkyg u,fq,fa&;pcef; 3 ae&mwGif pm;eyf&duQmtwGuf tcuftcJjzpfay:v#uf &Sda=umif;ESifh armifawm+rdKay:rS 4if;wdk@tm; pm;eyf&duQmrsm; oGm;a&mufay;ydk@&ef vwfwavmwGif tcuftcJ&Sdae+yD; reufjzef ZGefv 15 &ufwGif oGm;a&mufay;ydk@&ef pDpOfaea=umif; od&Sd&onf?
ork d i f ; rS w f w rf ;
95
usefvlrsm;udk zrf;qD;xm;qJjzpfa=umif; ppfawG+rdKodk@ a&muf&Sdaeonhf Eleven Media Group owif;axmufu ZGefv 15 &ufae@ rGefvGJ 4 em&D 18 rdepfwGif owif; ay;ydk@ygonf?
&cdkifjynfe,f &rf;+AJ+rdKe,f oajyacsmifaus;&GmrS roDwmaxG;tm; rk'drf;usifh owfjzwfol 3 OD;udk ausmufjzLc&dkif w&m;&Hk;u ao'%fpD&ifvdkufa=umif; owif; &&Sdonf? olwdktm; yk'fr wpfckwnf;jzifh ,aeeHeuf 11 em&D rdepf 50 u ao'%f csrwvujf cif;jzpfa=umif; ausmufjzL+rdKe,f jynfol v$wawmfu,pm;vS,f OD;b&Siu S f kd f kd f f ajymonf? w&m;cH 3 OD;rSm wpfOD;u aoqHk;oGm;+yDjzpfwJhtwGuf usef 2 OD;bJ wufa&mufEiygw,f? 'Dae tJ'tr_ukd ausmufjzLc&diw&m;&H;k u t+yD;owf pD&ifcsuf kd f D kf csygw,f? yk'fr 302 1 (*) eJ jzpfygw,f [k ajymonf? w&m;&Hk;wGif wufa&mufol rsm;rsm;pm;pm;r&SdbJ vlaygif; 30 cefu wufa&muf em;axmifcJhonf[k OD;b&Sifu ajymonf? wufa&mufem;axmifwJholawGu 30 avmufbJ &Sdygvdrfhr,f? w&m;cHawG bufuawmh bmrS wkef jyefacsywmrsKd ;r&Sb;l ? olwkd ud,wiuvnf; 'DvrsKd ; pD&ifcsuf d k f kd f kd csrSwfr,fqdkwmudk odxm;yHk&ygw,f[k olu ajymonf? xufxuf (a&mf&SD;) 23 ESpfonf rdrdukd,fudk tqkH;pD&ifoGm;+yDjzpfojzifh usefESpfOD;jzpfaom a&mf[D; (18) ESpfESifh vl,k (21)ESpf wdkudk &Hk;xkwfcJh+yD; ausmufjzL c&dkifw&m;&Hk;u trdefudkzwfjycJhonf[k od&onf? ausmufeDarmfaus;&GmrS rdrdaexdkif&m oajyacsmif&Gmokd arv 28 &ufae naeydkif;u tjyefwGif roDwmaxG;onf rk'drf;usifhcH&+yD; towfcHcJh&onf? roDwmaxG;tr_ukd ZGefv 8 &ufae@wGif yxrqkH;t}udrf ausmufjzLc&dkif w&m;&Hk;wGif pwifppfaq;cJhonf? aemufxyf ZGefv 11 &uf ae@rS 15 &ufae@txd ESpfzufvkH;rS oufaorsm;/ w&m;vkd w&m;cHrsm;ukd ppfaq;cJ@onf? oufaorsm;. xGufqkdcsufukd&,l+yD; ZGefv 18 &ufaewGif ao'%fcsrSwfvdkufjcif; jzpfonf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
97
98
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ;
99
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
100
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 101
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
102
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 103
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
104
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 105
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
106
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 107
108
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ; 109
110
ork d i f ; rS w f w rf ;
a'gufwmat;csrf;
ajrtkwfwdk +ydKav&m ausmuftkwfjzifh wnfaqmuftHh qdkwJh qdk&dk;pum; &Sdw,f? 'gayrJh &cdkifjynfe,f&Jh taemufbuf wHwdkif;uawmh ajrtkwfeJvnf; rwnfaqmufcz;l bl;? ausmuftweJ uawmh a0;a&m? tck+ydKysuaewmudk bmtkweJ hJ k f f f wnfaqmuf=urvJ? tvGefta&;}uD;wJhtcsufudk usaemfwdk pOf;pm;bdkvdk+yD? 'DwHwdkif;}uD; +ydKysufvmwJhta=umif;udkvnf; pOf;pm;=u&r,f? ordkif;eJ csDwmaygh? tESpf 200 eD;yg;&SdcJh+yD? c&pf E S p f 1824 rS m jref r mbk & if t k y f c sKyf a ewJ h & cd k i f j ynf u d k t*F v d y f u &E WydkpmcsKyfeJ odrf;ydkufvdkufawmh yx0DEkdifiHa&; tvSnfhtajymif;wck jzpfvmw,f? ord k i f ; acwf t quf q uf qef p yg;ayg=uG , f & ma'ovd k vl o d r sm;wJ h ajr=oZm aumif;rGefwJh ukvm;wefjrpf0Srf;/ av;+rdK jrpf0Srf;ESifh ar,kjrpf0Srf; tygt0if "n0wD wdkif;[m +Adwdo#wdk tkyfcsKyfwJh udkvdkeD ta&Sb*Fvm;eJ wpyfwnf;jzpf+yD; tiwfab; }uKHae=u&wJh wzufEkdifiHu vlawG wHcg;r&Sd "g;r&Sd0ifxGufvdk h&oGm; wmygyJ? urBmOD;uwnf;u vlawG[m tpm; tpm&Sm;yg;wJhae&mu aygrsm;=uG,f 0wJhae&mudk tpkvdkufajymif;a&$=uwm ordkif;jzpfpOfwckyg? udkvdkeDpHepf&Jh t"du armif;ESitm;u aps;uGuf &&Sa&;eJ a&mif;ukexwvyz@dk qawmh +Adwo# ta&StdE, f d f k f k f kd d dN ukr`%D[m &cdkifjynfudk pyg;usDwcktjzpf ajymif;vJzkd pDrHudef; a&;qGJawmhwmygyJ? tdENd,u udkvdkeD tkyfcsKyfa&; yHkpHtwdkif; &cdkifjynfudk c&dkif oHk;ckcGJ+yD; tkyfcsKyfw,f? c&di0ef oH;k a,mufu vpOfjyefvnfae&mcsxm;a&; tpD&ifcpmqdwm wifoi;f &w,f? kf H k G 'DtpD&ifcpmawGukd b,forqdk vef'ef+rdK +AdwosS pm=unfwueJ trsKd ;om; H l d h kd f armfuGef;wdkufawGrSm zwf&_Ekdifygw,f? &cdkifjynf&Jh udkvdkeD acwf vlr_pD;yGg;a&; b0udk yDyDjyifjyif rD;armif;xdk;jyaewJh rSwfwrf;awGjzpfw,f? b,fESpfrSm ppfwaumif;om; b*F gvb,favmuf 0ifvmw,f/ pyg;pdu{u b,favmufw;kd w,f/ tcGeb,favmuf D k f f &w,fqdkwmawG twdwus tpD&ifcHxm;ygw,f? pD ; yG g ;a&;pum;eJ ajym&r,f q d k & if a wmh vk y f t m;ud k w if o G i f ; wmygyJ ? ppfwaumif;e,fom; b*FgvDvlrsdK;awGudk wcgwnf; axmifeJaomif;eJcsD+yD;awmh &cdkifjynfudk oGif;vmw,f? 'DoGif;vmwJh pm&if;Z,m;awGudk jyefr=unhfcif tJ'Dvkd roGif;vmcifu jrefrmEdkifiHrSm vlOD;a& b,favmuf&SdcJhovJ? tJ'g A'Hkrif;vdkac:wJh bd;k awmfb&m; aumuf,whJ ppfwrf;awGtjzpf jrefrmEdiibufu rSwwrf;vJ&ygw,f? k l kfH f Sd tJ'Dtcsdefu &cdkifjynfe,frSmaewJh vlOD;a&uwodef;rjynfhbl;? tJ'Dawmh 'Dae&mrSm
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 111
vkyftm;csdKwJhaew,fayghav (Labor Shortage) ? vltiftm; vkdtyfaewJhtwGuf t*Fvdyftpdk;&u ppfwaumif;e,fom;awGudk jrefrmEdkifiHxJu &cdkifjynfe,fudk oGm;tvkyvy=f ubdk rufv;kH ay; qGaqmifawmhwmyJ? ppfwaumif;u oabFm aewdi;f f k J k waewacgufqGJay;w,f? tm&uefudk vufrSwfygyg rygyg/ vufrSwf 0,fEdkifEdkif r0,fEdkifEdkif oabFmay:wuf? aemufae ppfawGqdyfurf;ay: a&mufoGm;wmbJ? tJo avmufxdt0if&acsmifw,f? b*Fvm;eJ&cdkifjynfe,fu t*Fvdyfta&StdENd,ukr`%D tkyfcsKyfwJh we,fwnf;jzpfaewmudk;? tJovdk 0ifvmwJhtcgusawmh apmapmydkif; 1826 ckESpfu 1871 ckESpftxd rSwfwrf;awGrSmawmh vlOD;a& b,favmuf wdk;wuf vmrSef;udk rod&bl;? t*Fvdyfuvnf; pHepfwus oef;aumifpm&if;awG bmawG aumufvdk@r&ao;bl;? 'gayrJh t*Fvdyftpdk;&u aemufydkif; aumufwJh oef;acgifpm&if; rSwfwrf;awGudk =unhfvkdufwJhtcgrSm 1871 ckESpf oef;acgifpm&if;udk usaemfwdk awGw,f? 1891 ckESpf oef;acgifpm&if;udk awGw,f? 1901 ckESpf oef;acgifpm&if;udk awGw,f? 1911 ckESpf oef;acgifpm&if;udk awGw,f? tJ'DtESpf 40 oef;acgifpm&if;udk =unhfvdkufawmh =uufoD;ar$;nSif; xp&myJ? ppfawGc&dkifrSm ppfwaumif;om; b*F gvD vlrsKd ;&JvO;D a&wd;k yGg;r_[m tESpf 40 twGi;f rSm 206 &mcdiEe;f &S+d yD;awmh &cdivrsKd ;awG&hJ h l kf _ kf l vlOD;a&wdk;yGg;r_uawmh 26 &mcdkifE_ef;bJ &Sdw,fqdkwmudk awG&w,f? tJ'ga=umifh tJoavmufxd vlOD;a&t& v$rf;rdk;vmwJhtcgrSm &cdkifvlrsdK; awGeJ tkycsKyfwhJ +Adwo#tpd;k &u 'D[mudta&;w,l vkyovm;? rvkyb;l ? rvkyb;l ? f d k f f f &cd k i f v l r sd K ;awG ud k , f w d k i f u vnf ; tJ pd k u f y sd K ;xG e f , uf w J h & moD r S m wcgwnf ; ulabmfavmifbufv,fulvDtjzpf tJ'D ppfwaumif;om;awGu vm+yD; vkyfudkif wmudoabmusw,f/ oabmus+yD; ac:cdi;f wmayg? tJ xGe,ufpuysKd ;wJh &moD+yD;vdk k k h f kd f &dwfodrf;wJh&moD a&mufwJhtcgusawmhvnf; wcg tvHk;t&if;eJ 0ifvm=uwm? apmapmydkif;rSmawmh &dwfodrf;+yD;&if ydkufqHawGydkuf+yD;awmh udk,fhppfwaumif;e,fudk jyef=uwmaygh? aemufydkif;usawmh rjyefawmhbl;? aemuf xGef,ufpdkufysdK;wJh &moDa&mufatmif olwdku apmifhw,f? b,fvdkapmifhvJ? qdyfurf;rSmqdk&if ukefwif ukefcs ulvD/ aps;awGrSmqdk&ifvnf;bJ xrf;ydk;ay;wJh ulvD? tJovdkaygh vkyfief;awG trsdK;rsdK;rSm 0ifvkyf+yD;awmh rjyefawmhbl;? usaemfwdk i,fi,fwkef;utxd jrifbl;cJh&wmwck&dSw,f? bmvJqdkvdk &Sd&if ppfawGrSm Amh&Dukvm;vdk ac:w,f? Amh&Dukvm;qdkwm tJ'DrSm aps;0,fwJhvl&Jh jcif;awmif;udk tdrfta&mufxrf;ydkhwJhukvm;? aps;jcif;xJrSm bmrSygwm r[kwfbl;? =uufuav; waumif/ [if;oD; [if;&Guuav; oH;k av;pD;/ tmvl;av; xm;ygawmhav f 50 om; avmuf qDykvif;av; 'Davmufuav;udk udk,fwdkifrxrf;bl;? tJ'g ukvm;ukd a[haumifukvm; vmxrf;prf;qdk+yD; ukvm;u a&Suxrf; udk,fu aemufu
112
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
aumhaumhav; *dkufxkwf+yD; oGm;wmaygh awmfawmfudk b0ifacGae=uyHkygyJ? +yD;awmh 'Dukvm;awGudkvJ tvkyfay;xm;wmayghav? 'DpdkufysdK;&moD 2 ck =um;xJrSm olwdk aevdk xdivkd &atmif &cdiawG tvkyay;xm;awmhh b,fjyefawmhrmvJ? 'Dppfwaumif; kf kf f S om;awG rjyefawmhbl;? tdrf,m tdk;tdrfwnfaxmif+yD; ae=uwmaygh? ae=u+yD;awmh tJ'rm 'Dppfwaumif;om;OD;a& wd;k yGg;vmvduwm[m bl;oD;awmif/ armifawme,frm DS k f S qdk&if 'D wcgwnf; t*Fvdyf tpdk;& ppfawGc&dkif ta&;ydkif tm&fbD prwfqdkwJh yk*~dKvfu armifawmuawmh ppfwaumif;om;awG&Jh 0g;rsdKjcif;udkcHvdkuf&+yD? bl;oD;awmifu rqdk;vSayrJh odyfawmh=umr,f rxifbl;? c&dkifwckvHk;rSm wzufe,fu 0ifvmwJh vlawGukd rjrifcsitqH;k ygy vdk rSwwrf;wifom;oAs? tJ'g 1917 rSm a&;wJrwwrf;? f J f G h S f tJ aemufydkif;usawmh 0g;+rdKwmaygh? wjznf;jznf;eJ ppfawGbufudkyg a&mufvm wmaygh? ppfawGwif b,fuyghrvJ? [dkbuf ausmufeDarmftxdudk a&mufoGm;wmaygh? tck jy\empjzpfwJh ausmufeDarmfudkajymwm? tJ'D ausmufeDarmfom;awG[m olwkd ud,f olwkd urefvkd ajymvdk ajym=uw,f? r[kwb;l ? olwkd [m urefr[kwb;l ? k f f olwdk &rf;+AJu|ef;u urefawGeJ bmrSrqdkifbl;? olwdk[m ppfwaumif;u 0ifvmwJh ZdkifvD,m qdkwJh ukvm;wHigonfawGjzpfw,f? tJovdk aevmvdkuf=uwmayghav? aevmvdkuf=uwJh tcgusawmh olwdkrSm wcgwnf; AvDawGeJ Zrdef'g (Zamindar) pepfqdkwJh t*Fvdyfu b*Fvm;rSm usifhoHk;cJhwJh pHepfudk &cdkifjynffudkvnf; oGif;vmw,f? 'gudk &cdkifjynfrSmusawmh jyKpkaumif; pHepfvdk ac:w,f? tJ'D Zrdef'g qdkwmudk jyKpkaumif;vdk &cdkifvdk jyefvdkufwmayghav? Zrdef'gqdkwmuawmh vlwpf a,mufu opfawmawGudk ckwfxGif&Sif;vif;+yD;awmh v,fajrudktopfwDxGifr,f zefwD;r,fqdkvdk&Sd&if tJ'DajrawGudk q,fESpfwdwd tcGefraqmifyJeJ tJ'DrSm vkyfydkifcGifh &Sdw,f? oD;pm;csydkifcGifh&dSw,f? tJ'DrSm olwdku ukvm;vkyfom;awG trsm;}uD; ac:vm w,f? ppfwaumif;om;awG trsm;}uD;eJ awmawGudk&Sif;/ tJ'DrSm ajrawGudkolwdk h emrnfeJ htydkif,l? ppfwaumif;om; v,fydkif&SifawG ay:vmwmaygh? ppfwaumif;om; v,fyi&iawGu &cdiawGukd b,fo;D pm;csrvJ? tJ'u olwkd ppfwaumif;om;awGuyJ kd f S f kf D kd oD;pm;cswmayg? tJ'D oD;pm;cs+yD;awmh tJ'veJ ppfwaumif;om;awG vufxJ v,fawG h D kd wjznf;jznf; a&muf a&mufoGm;vdkufwm[m wcgwnf; ar,kjrpf&Jh taemufbuf urf;u ae+yD;awmh ewfjrpf&Jh ta&Sbufurf;awG ukefa&m? 'gawG vkyf}uHa+ymaewm r[kwfbl;AsKd? rSwfwrf;rSwf&m taxmuftxm;eJ hajymaea=umif;ygAsm;? 'gayrJh &cdkif&GmawGu ol[meJol &Sdaew,f? 'kwd,urBmppf jzpfwJhtxd vlrsdK;a&; ydyuQ qdkwm bmrSr&Sdao;bl;aygh? 'gayrJh wif;rmr_ qdkwmuawmh pvm+yDayghav? tJ 1935 ckESpf jrefrmEdkifiH tufOya'qdk+yD;awmh jyXmef;vdkufwJhtcg 'gudk 91 Xme tkyfcsKyf a&;vdk vG,fvG,fac:=uwmaygh?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 113
jrefrmEdiiH ordi;f rSmuawmh tJ'D 91 XmetkycsKyfa&;u 1937 ckEprm touf kf k f SfS 0ifw,f? tJ'DrSm yxrqHk; bl;oD;awmif/ armifawmu trwfjzpfvmwm plvwef rmrGwfqdkwJh yk*~dKvfyJ? olu 1958 rSmzqyv ESpfjcrf;uGJawmh OD;Ek&J cg;ydkufaqmif tpdk;&rSm 3 veJ h 28 &uf0ef}uD; jzpfbl;w,f? trwfjzpfvmawmh wcgwnf; tJ'DrSm v$wfawmfxJrSm tm&fuefeD rlqvif (tm&fuefjynfom; rlqvif) qdkwJh pum;udk wGifwGif oHk;vmw,f? tJ'Dwkef;u &dk[if*smqdkwm r&Sdygbl;? ay:vnf; ray:ao;bl;? tJovdk oHk;vm+yD;awmh r=umbl;ayghav? 'kwd,urBmppf jzpfwJhtcgusawmh olwdku wcgwnf; b,fvdkajymrvJ b*Fvm;rSm usifhoHk;cJhwJh zg&mtD;'D (Fara-i-di) vdk ac:wJh h rlqvifnDaemiffawG v,f,mydkifqdkifcGifhudk &atmif yHhydk;vkyfaqmiffay;&r,f? nDtudk rl q vif a wG u v,f , mawG u d k yd k i f q d k i f & r,f q d k w J h tJ ' D 0 g'eJ tnD wcgwnf ; &cdi&mawGukd tukev;kH ukd rD;&_d / &cdiawGuowf/ xifwi;f }uJ=uawmhw,f? *syeft0if kf G f kf kd kd t*FvdyftxGuf tkyfcsKyfa&;ysufjym;csdefqdkawmh xdef;rEdkifodrf;r& jzpfukefw,f? wu,fawmh ppfawGc&dif ta&;ydif OD;ausmciqwm w&m;Oya' pd;k rd;k a&;eJ +idr;f csr;f a&; k k f kd f kd twGufudk aqmif&GufaewJhyk*~dKvf? ol[m b,favmufxd jywfom;ovJqdkvdk&Sd&if rif;jym;u &cdkifvlrsdK; ocifacgif;aqmifwa,mufudk udk,fwdkifaoewfeJ ypfowfypf cJhw,f? oludk,fwdkif &ckdifjzpfayrJh w&m;Oya' pdk;rdk;a&;udk 'Davmufxd vdkvm;w,f? ol rSefw,frSm;w,fqdkwmu wydkif;ayghav? at; tJ'Dyk*~dKvfu tJ'DrSm 'Drlqvifbmom0if a&Sae OD;zdk;cdkifeJ OD;&m&Sif aemuf+yD;awmh q&mawmf OD;ynmoD[eJ OD;omZHvS 'D &cdiv}l uD; ESpa,muf rlqvif kf f vl}uD; ESpfa,mufudk azsmif;jzbdkqdk+yD; tJ'DrSm wm0efay;w,f? olwdkvnf; }udK;pm;+yD; aphpyf=uygw,f? 'gayrJh r&ygbl;? azsmif;jzvdk r&bl;? olwdku vufeufawGpk+yD;awmh wcgwnf; tJ'DrSm wdkufbdkcdkufbdk tukefvHk; pDpOfxm;+yD;+yDbJ? tJ'DrSm olwdku bmoma&; tzGJtpnf;omef zGJpnf;xm;wJh *srD,wf wltlavrm qdkwJh toif;}uD;u &Sdw,f? tJ'D toif;}uD;&Jh OD;aqmifr_eJ *syefut0if t*FvyutxGuf tkycsKyfa&; ysujf ym;wJtcserm &cdi&mawGukd rD;&_d / &ckiawGuowf/ d f f h d f S kf G df kd tJ &ckiawGukd armif;xkwf tJovdk vky+f yD;awmh wcgwnf; bl;oD;awmifuae xGuajy; df f =uwJh &cdkifvlrsdK; 300 ausmf wufpD;aewJh oabFmudk wcgwnf; tJ'DrSm AHk;eJ cGJvdkufwm tukefvHk;ao? tJovdkbJ wcgwnf; tJ'DrSm bl;oD;awmifuae ar,kjrpf [dkbufudk ul;wJh/ ul;EdkifwJh vlawGuawmh vGwfwJhvl vGwfw,f? rvGwfwJhvlvnf; rvGwfbl;? rul;EdkifwJh vlawGusawmh tukefaowmyJ? tJ'geJ *syef0ifvmwJhtcgusawmh t*Fvdyftpdk;&u Volunteer Force qdk+yD;awmh taysmfwrf;wyfzGJudk zGJvdkufw,f? tJ'DtcgrSm t*FvdyfawGu &cdkifvlrsdK; awGukd r,HwtwGuf ppfwaumif;om; b*F gvawG vufxubJ vufeufxnf+h yD;awmh k hJ D J kd
114
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
*syefudkwdkufbdk qdk+yD;awmh wm0efay;w,f? 'gayrJh 'Dtaysmfwrf;wyfzGJ Volunteer Force qdkwmu b,f*syefudkrS rwkdufbl;? &ckdif&GmawGudkbJ rD;&_dw,f? &ckdifawGudk owfw,f? tJ'DrSm &ckdifawG[m ar,kawmifwef;ay:awGudk wufajy;&w,f? tJovdk ajy;&awmh aemufq;kH ppftwGi;f rSm tvGecg;oD;wJh tawGt}uHKawGukd &ckiawG cHpm;& f df wmaygh? ppf+yD;wJhtcgusawmh &GmawGudk jyef+yD;ae&mcsr,fqdkwJhtcgrSm 'Daexd twdtus pm&if;rSwfwrf;awG &Sdygw,f? bl;oD;awmif+rdKe,frSm ppfrjzpfcifwkef;u &ckdif&Gm 296 &Gm&SdcJhw,f? tJ'D 296 &GmrS &cdkifvlrsdK;awG jyef+yD; tajccs aexdkifvdk &wJh&$mu 26 &GmbJ &SdcJhw,f? at; 'gayrJh usefwJh&GmawGrSm ppfwaumif;om;awGu tajccs aexdic=hJ uwmayg? &GmawGuvnf; olwkd u tukev;kH 0if+yD; pD;ypfvuwmayg? kf h kd f kd f h tJ'ga=umifh tck &GmemrnfawGudk =unfhvdkuf/ ar,kjrpfzsm;u p+yD;=unhfvdkuf? &cki&mawGbJ &ckiemrnfawGb? at; 'gayrJh tukev;kH olwkd aewJh &GmawGjzpfaew,f? dfG df J f Oyrmtm;jzifh usaemf&Gwfjyr,f? txufausmif;awmif/ ,if;raps;/ rdausmif;aps;/ azmifawmfjyif/ twGif;iSufao/ "g;ydkifq&m/ tJ'Duae qif;vmr,f? uGefwdkif/ &Gufn_d; awmif/ zkefndkvdyf/ pdrfnif;jym; tJ'Dawmh 'D&GmawG tukefvHk;[m wuJh&Gm}uD;awG? tukefvHk; &cdkif&GmawG? tJ'D&GmawGrSm &ckdifawG tajcpdkufcGifh r&awmhbl;? tukefvHk; olwdku 0if+yD; ae&m,lvdkuf+yD? 'gawGudkvnf; vGwfvyfa&;&+yD;cgp jynfaxmifpktpdk;&u bmrSrwwf Edkifbl;? tJ'geJ aemufqHk; bmvkyfw,fxifvJ? olwdku 'Dbl;oD;awmif armifawmeJ &aohawmif+rdKe,f&Jh taemufbufjcrf;udk ta&SygupPwef (tck b*Fvm;a'h&Sf) eJ yl;aygif;ay;ygvdk awmif;qdkw,f? tJ'gudk ygupPwef&Jh vGwfvyfa&;acgif;aqmif vGwfvyfa&;zcif tvD*sif;em;u oabmrwlwJhtwGuf olwdku tqifrajycJhwm? rjzpfajrmufcJhwmayghav? 'gayrJhvnf; olwdku rav#mhbl;? EdkifiHawmftpdk;&udk bmoma&;ppfyGJ a=unmw,f? *sD['fqdk+yD;awmh a=unmwmaygh? rl * sm[pf q d k w J h t"d y ` g ,f [ m bmoma&;ppf y G J u d k ol & J a umif ; yD o pG m wkucuwhJ vlawGukd ac:wm? tJ'ga=umifh rl*sm[pf olyeq+kd yD; jzpfvmw,f? ykeuefwhJ d f dk f k f f tcgrSmvJbJ tJovdkaygh &ckdif&GmawGudkbJ zsufqD;w,f? at; rSwfrSwf&& ajym&r,f qdkvdk&Sd&if [dENL&GmawGvnf; ygwmayghav? &cdkif&Gm [dENL&GmawGudk tukefzsufqD;w,f? aemufqHk; b,favmufxd twifh&JovJqdkvdk&Sd&if bl;oD;awmif+rdKeJ 2 rdkif avmufbJ a0;wJh ajrmufbufu &Gmr&Gmu bkef;}uD;ausmif;wausmif;vHk;u oHCmawGudk tukefvHk;zrf;w,f? rdef;rawGudk zrf;w,f? zrf;+yD;awmh ac:oGm;w,f? rk'def;usifhw,f? bkef;}uD;awGudkawmh tJ'DrSm jyefay;qGJ+yD;awmh ydkufqHay;rS jyefv$wfvdkufw,f? at; tJovdk ,kwfrm yufpufwJh t}uHawGeJ tJovdkvkyfcJhwm?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 115
tJovdk vkyfcJhayrJhvnf; zqyv tpdk;&u bmrS xdxda&mufa&muf rum uG,Eicb;l ? at; 1960 rSmusawmh Advae0if;u tm%modr;f w,f? at; ppftpd;k & f kd f hJ k f aumif;w,fvdkawmh rajymvdkygbl;? 'gayrJh tJ'DrSm olu xdk;ppfqifwJhtcgusawmh 'Dukvm;awG rEdkifawmhbl;? rEdkifwJhtcgusawmh olwdk vufeufcsw,f? at; vufeufcswJh tcgusawmh olwdkudk &dk[if*smvdk ac:ygqdk+yD;awmh ajymw,f? tJ'D &dk[if*smqdkwJh pum;udk &Sif;&r,fqdkvdk &Sd&if 'D&dk[if*smqdkwm vlrsdK;eJ bmrS rywfoufbl;? 'D 18 &mpk tukefayghav? 1784 avmufrSm t*FvdyfvlrsdK; q&m0efwa,mufu 'Db*Fvm;e,feJ &cdkifjynfe,fudk uGif;qif;+yD; avhvmw,f? avhvmwJtcgrm &cdijf ynfukd ukvm;awGu bmac:vJqawmh &dtefvkd ac:w,f? tJ'D h S k kd k &dtefrm aewJvawGukd &dtef*gvkd ac:w,f? tJ'[mudk olwkd u ,l+yD;awmh olwkd [m k S h l k D &dk[if*smvlrsdK; jzpfygw,fvdk ajymw,f? trSefuawmh &dktef*gqdkwm &ckdifvlrsdK;udk ukvm;awGu ac:wJhemrnf jzpfw,f? &dktifqdkwm b*F gvDukvm;u &cdkifvdk ryDro ac:wm? 'g}uD;udk olwdku twif;qkyfudkif+yD;awmh olwdkudk &dk[if*smvdk todtrSwf jyK&r,fqdk+yD;awmh tJovdkajymwmayghav? 1960 ckEpr*sm[pfawGvufeufcsyrm Advatmif}uD;uawmh &d[if*sm qdwhJ S f l JG S k f k k pum;udo;kH oGm;w,f? at; olrdef cGe;f uvnf; tawmfav; &Si;f ygw,f? cifAsm;wdk eJ k bmompum;vnf;wl/ ,Ofaus;r_vnf;wl/ ud;k uG,whJ bmomuvnf; wlwhJ vlrsKd ;awG f [dbufEiirm &Sw,f? olwkd awGu olwkd ud,f olwkd b*F gvvkd ac:w,f? cifAsm;wdk u k kd f H S d k D cifAsm;wdkudk,f cifAsm;wdk &dk[if*smvdkac:w,f? uJ ac:&ifvnf; +yD;wmygbJ? ta&;}uD; wmu jrefrmEdkifiHay:rSm opPmapmifhodbdkygbJ? jrefrmEdkifiHom; jzpfvm&if jrefrmjynf oleJ jrefrmjynftay:rSm opPmapmifhodbkdygbJ? 'Dae tJ'DopPmapmifhodr_&Sdovm;? +yD;cJhwJh udpPawGwkef;uaum tm;vHk; todbJ? b,fvdkvkyf=uovJ? tJ'Dawmh jzpfwdkif;jzpfwdkif;rSm 'DtE W&m,fudk p+yD;awmh zefwD;wm t=urf;zufr_udk p+yD;zefwD;wm 'DvlawG? tJ'Dawmh &cdkifvlrsdK;awG[m udk,fh bd;k bGm;ydiajray:rSm ud,u tEdiusic&w,f? ud,b;kd bGm;ydiajrudk wdi;f wyg;om;u kf k f k f hf H k hf kf k vk,ufwmudk cHae&w,f? udk,fhom;orD;udk rk'drf;usifhwmudk cHae&w,f? tJ'Dawmh 'Dtcsufudk urBmu urBmh vltzGJtpnf;uvnf; em;rvnfatmif olwdku trsdK;rsdK; 0g'jzefw,f? aemufqHk; bDbDpD? AGDtdkat? tm&ftufzfateJ 'Drkdu&ufwpf jrefrmh toHvdk ae&mrsKd ;utp tJ'D olwkd &JavoHawGukd wcgwnf; a,mif0g;0g; v$iay;w,f? h hf tJovdkv$ifhay;wm tawmfxif&Sm;w,f? aemuf+yD;awmh ynm&SifqdkwJh vlawGudkvnf; olwdku csOf;uyfw,f? Oyrmtm;jzifh wdwdyy ajymvdkufr,f? vef'ef wuUodkvfta&Swkdif;eJ tmz&duavhvma&;XmerS ordkif;ygarmuQwOD;qdk&if &cdkif orkdif;udk bGJ,lusrf;a&;+yD;awmh a'gufwmbGJudk &vmwm? ol rodbl; r[kwfbl;?
116
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
odw,f? odayrJh tJ'D &dk[if*smqdkwJhpum;udkoHk;+yD; tJ'Dbufu vdkuf+yD;a&;w,f? bmha=umifh a&;ovJ? usaemf pOf;pm;vdk r&bl;? ordi;f q&mqdwm trSew&m; tay:rSm k k f opPm&Sd&r,fvdk usaemfwdkudk oif=um;w,f? usaemf ordkif;q&m? usaemf trSefw&m; tay:rSm opPm&Sdw,f? tJovdk jzpfvmw,f? tJ'Dawmh 'DtoHv$ifhXmeawGeJ 'DrD'D,mawG tm;vHk; udk olwdku tdwfxJxnfh+yD;awmh tJovdk EdkifiHwum vltcGifhta&; tzGJtpnf;udk &kyfyHkrSm;wckudk ay;bdk}udK;pm;+yD;awmh wu,fvdk tJ'D &kyfyHkrSm;udk yHkay:atmif vkyfvmwJhtcgrSm usaemfwdkbufrSm bmrSr&Sdbl;? usaemfwdk bmudk acszsuf&rvJ? 'g[m &kyfyHkrSm;jzpfw,fqdkwmudk usaemfwdk wwfEdkiforSs acszsuf&r,f? acszsufbdkudk }udK;pm;&r,f? tJ'g &ckdiftrsdK;om;wdkif;&Jh wm0efbJjzpfw,f? tck avmavmvwfvwf wm0efjzpfw,f? aemufrS vkyfvdkr&bl;? tck vkyf&vdrfhr,f? 'gbJ usaemfajymcsifw,f? a'guf w mat;csrf ; e,l ; a,muf (=o*k w f / 24/2012)
ork d i f ; rS w f w rf ; 117
jrefrmEdkifiHtpdk;&rS &cdkifjynfe,ftwGif; arvESifh ZGefvtwGif; rif;rJhp&dkuf qefqefjyKr_owfjzwfr_ESifh ywfouf+yD; pHkprf;ppfaq;a&; tzGJ@wpfckudk zGJpnf;&m tqdkyg tzGJudk jynfxJa&; 'k0ef}uD; AdkvfrSL;csKyf ausmfZHjrifhu OD;aqmifoGm;rnf jzpfonf? pHkprf;ppfaq;a&;tzGJudk wnf+idrfat;csrf;a&;ESifh Oya'pdk;rdk;a&;udk xdcdkuf ysujf ym;aponfh vlpva0;jziftypzJG I Oya'rJjh yKrlaqmif&urrsm;/ rif;rJp&duf qefqef k l h k f k G f _ h k vl t k y f p k z G J &d k u f E S u f o wf j zwf r _ r sm; jzpf a y:cJ h o nf h t ay: pH k p rf ; ppf a q;oG m ;rnf jzpfa=umif; a=unmcsufwGif az: jyonf? tqd k y g pH k p rf ; ppf a q;a&;tzG J ud k jynf a xmif p k o rR w jref r mEd k i f i H a wmf jynfaxmifpktpdk;&tzGJ trdefa=umfjimpm (trSwf/ 432012) 1374 ESpf/ e,kef vjynhfausmf 2 &uf (2012ckESpf/ ZGefv 6&uf)u tpdk;&ydkif owif;pmrsm;u xkwfjyef a=unmonf? tzGJ@0ifrsm;rSm atmufyg twdkif; jzpfonf? (u) AdkvfrSL;csKyf ausmfZHjrifh (OuUX 'kwd,0ef}uD;/ jynfxJa&;0ef}uD;Xme) (c) &JrSL;csKyf aZmf0if; ('kwd,OuUX 'kwd,&JcsKyf/ jrefrmEdkifiH&JwyfzGJ) (*) OD;pHa&$armif (tzGJ0if jynfe,fOya't&m&Sd/ &cdkifjynfe,f) (C) &JrSL;}uD; rsdK;aqG0if; (tzGJ0if jynfe,f&JwyfzGJrSL;/ &cdkifjynfe,f) (i) OD;ausmfcif (tzGJ0if n$ef=um;a&;rSL;/ &cdkifjynfe,faxmiftkyfpkrSL;) (p) OD;atmifrsdK;ausmf (tzGJ0if 'kwd,n$ef=um;a&;rSL; &cdkifjynfe,f txl;pHkprf; ppfaq;a&; OD;pD;Xme) (q) OD;vif;udkudk (tzGJ0if c&dkiftkyfcsKyfa&;rSL;/ ppfawGc&dkif) (Z) OD;&efvif;atmif (tzGJ0if c&dkiftkyfcsKyfa&;rSL;/ ausmufjzLc&dkif) (ps) OD;OD;xGef;a0 (tzGJ0if c&dkiftkyfcsKyfa&;rSL;/ oHwGJc&dkif) (n) 'kwd,&JrSL;}uD; qef;vGif (tzGJ0if c&dkif&JwyfzGJrSL;/ ppfawGc&dkif) () 'kwd,&JrSL;}uD; pHa&$armif (tzGJ0if c&dkif&JwyfzGJrSL;/ ausmufjzLc&dkif) (X) 'kwd,&JrSL;}uD; ausmfwifh (tzGJ0if c&dkif&JwyfzGJrSL;/ oHwGJc&dkif) () OD;cifarmifvS (tzGJ0if c&dkifOya't&m&Sd/ ppfawGc&dkif) () OD;apmjr (tzGJ0if c&dkifOya't&m&Sd/ ausmufjzLc&dkif) (%) a':vS=unf (tzGJ0if c&dkifOya't&m&Sd/ oHwGJc&dkif)
118
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
(w) OD;aZmfodef; (twGif;a&;rSL; jynfe,ftkyfcsKyfa&;rSL;/ &cdkifjynfe,f) pHprf;ppfaq;a&;tzGJ onf atmufazmfjyyg udp&yfrsm; ESipyfvsO;f I tjzpfref k P hf S pHkprf;azmfxkwfoGm;rnfjzpfa=umif; od&onf? (u) r_cif;jzpfyGm;&onfhta=umif;&if;/ (c) tkyfpkzGJusL;vGef&ef pnf;&Hk;v_Haqmfr_rsm;/ (*) tkyfpkzGJusL;vGefolrsm;tm; OD;aqmifolrsm;/ (C) jypfr_usL;vGefolrsm;/ (i) tcif;rjzpfyGm;rDESifh jzpfyGm;+yD;aemuf Oya'ESifhtnD ta&;,laqmif&Gufjcif; (odkr[kwf) aqmif&GufEdkifr_ tajctae/ (p) pHkprf;ppfaq;a&;tzGJ. xifjrif,lqcsuf/ (q) pHkprf;ppfaq;a&;tzGJ. oHk;oyfcsufESifh t}uHjyKcsuf? 4? pHkprf;ppfaq;a&;tzGJonf jzpf&yftrSef ay:aygufapa&;twGuf vdktyfaom pHkprf;ppfaq;r_rsm;udk jypfr_qdkif&m usifhxHk; Oya'/ oufaocH Oya'wdkESifhtnD pHkprf; ppfaq;+yD; tpD&ifcpmudk 2012 ckEp/f ZGev (30) &uf aemufq;kH xm;I EdiiawmforRw H S f kfH xHodk wdkuf&dkufwifjy tpD&ifcH&rnf[k yg&Sdonf?
,cktcg armifawm+rdKodk tpdk;& tqifhjrifh t&m&Sdrsm; &[wf,mOfrsm;jzifh a&muf&vm+yDjzpfojzifh cku;kd &mrJjh zpfae=uaom vlx}k uD;rSm pdwoufom& &&Sca=umif; dS d f d hJ a'ocHwpfOD;udk ar;jref;pOf ajym=um;onf? tckbJ armifawmabmvHk;uGif;rSm &[wf,mOfawG qif;aewJhtoHudk =um;&ygw,f? vl}uD;awGvnf; ygvmw,fvkd ajymygw,f? &[wf,mOfawG toH=um; &wm a=umufpwawGaysmuf+yD; pdwoufom&m &oGm;ygw,f [k armifawm a'ocH d f f wpfOD;u ajymonf? &[wf,mOf qif;oufonfh toHrsm;=um;aomfvnf; abmvHk;uGif;xd oGm;r=unfh&Jojzifh ppf&[wf,mOfvm;/ t&yfbuf &[wf,mOfvm;qdkonfudk ol roda=umif; ajym=um;onf? &[wf,mOfrsm;jzifh tpdk;& wm0ef&Sdolrsm; a&muf&Sdvm&m taemufydkif;wdkif;
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 119
wdi;f rSL;ESihf 0ef}uD;wpfO;D / wjcm;jynfe,ftqifh 0ef}uD;rsm;vnf; yg0ifvma=umif; a'ocH k 0efxrf;wpfOD;u ajymonf? wdkif;rSL; AdkvfcsKyfudkudkEdkifeJ 0ef}uD;awG ygvmygw,f? tck rD;wdkufcH&wJh arm&0wD/ a&$&ifat;wkd udk oGm;=unfygw,f? tJ'rm arm&0wDrm tdrajc 106 aqmif h D S S f rSm wpfaqmifbJ usefw,f? tukefvHk; rD;&d_cH&w,f? vlawG cdkudk;&mrJh jzpfae=u ygw,f[k olu ajymonf? arm&0wDrSmvnf; bkef;}uD;ausmif;wGifaexdkifol vl}uD;wpfOD; towfcH& onfrSm aocsmaomfvnf; uav;i,frsm; aoqHk;r_&Sdonfudk twnfjyKEdkifjcif; r&Sda=umif; oluajymonf? wjcm;rD;wdkufcH&aom aus;&Gmrsm;rSm udkif;}uD;/ a&$&ifat;/ oa&ukefabmif tygt0if tqdyg ywf0ef;usiwif (8) &Gmcef&Sa=umif; olu twnfjyK ajym=um;onf? k f G d
vGefcJhaom aom=umaeu aus;&Gmrsm; rD;&d_@cH&+yD; toufvk xGufajy; vm=uaom 'kuQonfrsm;rSm wokwf+yD;wokwf bl;oD;awmif+rdKodk a&muf&Sdvm a=umif; od&onf? raeu armifawm+rdKe,f awmifyi;f oa&uke;f abmifu vlaygi;f kd 150 ygwJh tkyfpkwpfck a&mufvmygw,f? olwdkudk tck bl;oD;awmif +rdKr tvu (1) rSmae&m csay;xm;ygw,f [k u,fq,fa&; vkyaeol vli,fwpfO;D u ajymonf? f 4if;aemufyi;f wGif wpfjcm;a&muf&vmaom tkypwpfprm vlaygi;f 130 yg0if+yD; udi;f }uD; kd dS fk kS k aus;&GmrSjzpfonf? 4if;jyif oHk;rdkifrS vl 50 yg tkyfpkwpfpkvnf; xyfrH a&muf&Sdvm a=umif; od&onf? oa&ukef;abmifeJ ukdif;}uD;uvlawGu r,lawmifudk wpfaeeJwpfn jzwfausmf+yD;rS bl;oD;awmifudk a&muf&Sdvm=uwm jzpfygw,f? vrf;rSm xrif;iwf cJh=uwJhtwGuf vlawGu awmfawmfyifyef;EGrf;e,f ae=uygw,f? tukefvHk;udk +rdKr tvu (1)rSm ae&mcsay;xm;ygw,f [k olu qufajymonf? oa&uke;f abmifaus;&GmwGif vlaygi;f 500 cef&S+d yD; ab;vGw&mudk xGuajy; f f =u&mwGif xdtxJrS 150 rSm bl;oD;awmifokd a&muf&vm+yD; usevrsm;rSm armifawm k J dS f l odk a&muf&SdoGm;a=umif; a'otwGif;u vmaom owif;rsm; t& od&onf? ,cktcg armifawm+rdKe,frS xGuajy;vmolrsm;tjyif wpfjcm; bl;oD;awmif f e,frS xGufajy;vmol &cdkif/ 'dkif;euf/ Arm/ ouf vlrsdK;ta&twGufrSm pkpkaygif; 1500
120
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
cef &Sdae+yDjzpfa=umif; olu qdkonf? tck jy\emu bl;oD;awmifrSm qefvHk;0 r&Sdbl;? ppfawGu oabFmrvm wmvnf; oH;k av;&uf&ae+yDqawmh qefu vH;k 0 &Sm;ae+yD? tm%mydiawGbufuvnf; dS kd kf 'kuQonfawGudk xdxda&mufa&muf tultnD ray;Edkifbl;? tck jy\emu qefr&SdwJh jy\emyg [k olu ajymonf? bl;oD;awmif+rdKe,frSm vlOD;a& xlxyf+yD; a'otwGif;u xGufaomqefESifh rvHkavmufojzifh wpfjcm;a'orsm;rS qefrsm;udk +rdKe,ftwGif; vlxktaejzifh rSDcdk tm;xm;ae=u&onf? tck bl;oD;awmif UN rSmawmh qef&w,f? tJ'gukd enf;enf; dS tultnD ay;zdk oGm;ajymae=uw,f? &awmh r&ao;bl;? wpfjcm; b,fae&mrS qefr&Sdbl; jzpfaeygw,f? aps;qdkifawGvnf; tukefvHk; ydwfxm;w,f? aemufxyf oHk;av;&uf twGif; ppfawGu qefrvm&if trsm;pk xrif;iwfEdkifwJh taetxm; &Sdygw,f wjcm; u,fq,fa&; vkyfaeol wpfOD;u ajymonf? 'kuQonf ta&twGufrSm wpfaexufwpfae rsm;vmaeojzifh tpdk;& wm0ef&Sdolrsm;taejzifh qefrsm; tcsdefrSD bl;oD;awmifodka&muf&Sdatmif rwifydk Edkifygu tajctaerSm qdk;&Gm;oGm;Edkifa=umif; bl;oD;awmif a'ocHrsm;u ajymonf?
armifawmwGif a'guwm xGe;f atmif (ac: ) Ek&a[mufukd tm%mydirsm;u f f kf zrf;qD;ac:aqmifoGm;a=umif; owif; &&Sdonf? ,ae@ ae@vnf 12 em&DcGJcefu epu 'kuGyfuJa&;rSL;u oHk;rdkif UNHCR &Hk;xJrS zrf;qD; ac:aqmifoGm;cJhonf[k rsufjrifrsm;u ajymonf? a'gufwmxGef;atmif zrf;qD;&jcif;rSm aom=umae 0wfjyKqkawmif;yGJudk rnfonhfwpfckrS rjzpfap&[k tmrcH+yD; tm%mydkifrsm;xHrS jyKvkyfcGifhawmif;cJha=umif;/ tm%mydkifrsm;rS oltmrcHcsufjzifh jyKvkyfcGifhay;cJha=umif;/ okd&mwGif qkawmif;yGJ t+yD;wGif qly_r_rsm; ay:aygufvmojzifh oltm; zrf;qD;jcif;jzpfa=umif; a'ocH +rdKcH wpfOD;u ajymonf? okdaomfvnf; tm%mydkifrsm;. twnfjyKcsufudk &,lEdkifjcif; r&Sdao;ojzifh oltzrf;cH&aom ta=umif;&if;udk twnfjyKEdkifjcif;r&Sdyg? a'gufwm xGef;atmiftm; ,cktcg usD;uef;jyif epuXmecsKyfwGif xdef;odrf;xm;a=umif; od&onf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 121
,ltefwif tvkyf vkyuiaeol a'guwmxGe;f atmif orD;jzpfotm;vnf; G f kd f f l armifawmrSppfawGodk tjyefwGif ppfawG+rdKYtm%mydkifrsm;u zrf;qD;vdkufonf[k owif;rsm; xGufay:aea=umif; a'ocHwpfOD;u ajymonf?
armifawm+rdKe,f ajrmufyi;f ig;cl& bke;f awmf}uD;ausmif;wGif 'kuonf 600 kd Q cef cdkvH_aea=umif; owif;&&Sdonf? trsm;pku rdef;rawGeJ uav;awG jzpf=uygw,f? pkpkaygif; 600 cef&Sdyg w,f ig;cl& a'ocHu ajymonf? olwkd aexdi&maus;&Gmrsm;wGif wpfpwpf&m jy\em kf kH jzpfyGm;r_ r&Sdao;aomfvnf; vHk+cHKa&;udk pdk;&drfojzifh trsdK;orD;rsm;ESifh uav;rsm;u ,ckuJhokd vma&muf ckdvH_ae=ujcif;jzpfa=umif; olu ajymonf? 'Drmawmh jy\em jzpfym;wmawmh r&Sao;bl;? avmifw;Hk qdwhJ &GmrSmawmh S G d k 'Dv 9 &ufaeu qlylvdkwJholawGu rD;&d_zdkvkyfygw,f? yxrydkif;rSmawmh epu uae rdk;ay:axmifypfw,f? r&bl;? aemufydkif;rSm epuae wnfhwnfhypfw,f? xdoGm;awmh rvkyf&Jawmhbl;? tJ'Daemufydkif;rSm trsdK;orD;eJ uav;awGudk 'Dudk ajymif;xm; =uw,f [k olu qufajymonf? trsdK;om;rsm;rSm aus;&Gmrsm;wGif &Gmudkapmifh+yD; usefaecJh=uonf[k olu qdkonf? olwdktaejzifh vuf&Sd vkdtyfcsufrsm;udkvnf; olu ,ckvdk ajymonf? u|efawmfwdk t"du vdkaewmu qefeJ vHk+cHKa&; wyfzGJ0ifawG jzpfygw,f? qefu wpfaeudk oHk;tdwfvdkygw,f? =umvmawmh rvG,fbl;xifygw,f? vHk+cHKa&; vnf; 'Dxuf wdk;csxm;zdkvdkygw,f [k ajymonf? ig;cl& bkef;awmf}uD;ausmif;wGif cdkvH_ae=uaom aus;&Gmrsm;rSm cHjyif/ uyfyaumif;/ a&rsufawmif/ pHy,fyif&if;/ atmufjyL;r/ txufjyL;r/ avmif;wHk; aus;&Gmwdk jzpf=uonf? tqdkyg aus;&Gmrsm;rSm tdrfajc 50 0ef;usif&Sdaom &cdkifaus;&Gm rsm; jzpf=uonf?
122
ork d i f ; rS w f w rf ;
&cdkifjynfe,f aygufawm+rdKwGif ,refaeu &cdkiftdrf 17 aqmif rD;&SdKcH& a=umif; owif; &&Sdonf? &cdkiftdrf 17 aqmif rD;xJygoGm;ygw,f? rGwfqvifawGu vmwdkufwm jzpfygw,f? olwkd tdru prD;&SKd awmh olwkd tdrf 2 aqmif avmif+yD; &cditrf 17 aqmif f kf d rD;xJygoGm;w,f [k +rdKcHtrsdK;orD;wpfOD;u ajymonf? tqdkyg rD;&d_r_a=umifh wbufESifhwbuf wdkufcdkuf=u&m &cdkifvli,f 5 OD; cef '%f&m&&S+d yD; rGwqvifwpfO;D aoqH;k um wpfO;D jyif;xefpm '%f&m &&Som;a=umif; f G d G od&onf? tqdkyg wdkufcdkufr_rSm ZGefv 11 &ufae aevnf 2 em&DcefwGif aygufawm +rdKay: &yfuGufwpfckjzpfaom b0dkif;wGif jzpfyGm;cJhonf[k od&onf? 4if;ta&;tcif;udk ppfwyfu tcsdefrSD0ifxdef;cJhojzifh jy\emrSm ,cktcg at;at;aq;aq; jzpfaea=umif; od&onf? aygufawm+rdKe,fwGif bkef;}uD;ausmif; oHk;ausmif; rD;wdkufcH&onf[k owif;xGufay:aeonf[k ar;jref;&m olru r=um;& ao;a=umif; ajym=um;onf? tao;pdyf od&SdEdkif&ef aygufawm+rdKe,f &wy &Hk;udk zkef;quf&m zkef; tquftoG,f r&&SdcJhyg? &cdijf ynfe,f ausmufawmf+rdKe,fwif tajctaerSm at;aq; wnf+idrae+yD; k G f ppfwyfrS tajctaeudk aumif;rGefpGm xdef;csKyfxm;onf[k a'ocHwpfOD;u ajym=um; onf?
qlylt=urf;zufr_ jzpfyGm;aeaom ppfawGwGif wkwf/ "g;/ vufeufrsm; udkifaqmifI vrf;rsm;ay:wGif roGm;vm&[k ,ae eHeufu tm%mydkifrsm;u trdef xkwfa=umif; od&onf? 4if;trdefudk +rdKe,ftkyfcsKyfa&;rSL;u vufrSwfxdk;xkwfjyefjcif; jzpf+yD; ,ae
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 123
eHeufu toHcsJ pufjzifh +rdKudywfum ausnmoGm;onf[k a'ocHwpfO;D u ajymonf? k olwkd u 'Duaereufu xyf+yD; um;eJ+rdKudywf+yD; toHcsJ pufeJ ausnm k oGm;ygw,f? aemufu tcsKyfum;wpfpD;vnf; awGw,fAsm? t&ifu ta&;ay: ausnmxm;ayr,fh tckrSbJ wkwf"g;awGudkudkif+yD; vrf;ay: roGm;vm& qdkjyD; trdefxkwfwmudk awG&ygw,f [k ajymonf? tm%mydkifrsm;taejzifh ppfawG+rdKay:&Sd jynfolrsm;. touftdk;tdrfudk umuG,fapmifha&Smufr_vnf; ray;Edkifonfhtjyif ,ckwcg wkwf"g;rsm;udkvnf; rudkifaqmif&[k trdefxkwfojzifh tm%mydkifrsm;. vkyf&yftay: +rdKcH jynfolu em;rvnfatmif jzpfae=u&onf[k olu qufajymonf? tm%mydiawGu u|eawmfwkd +rdKudvnf; umuG,ay;Ediwm r[kwb;l ? kf f k f kf f udk,fukdukd,fumuG,fzdk udkifxm;wJhwkwf"g;awGudkvnf; rudkif&bl;qkdawmh u|efawmf wdk vHk+cHKa&;twGuf txl;tcuftcJ }uHKawGae&yg+yD [k olu ajymonf? ,aewGif ppfawGwGif rdk;onf;onf;rJJrJ &GmoGef;aeojzifh vrf;ay:xGuf oGm;vmaeolrsm;vnf; r&Soavmuf jzpfaejyD; tajctaerSmvnf; at;aq; +idrouf d f aea=umif; od&onf? ,ae aevnf (1) em&Du qlyl t=urf;zufolrsm;. vufcsufjzifh aoqHk; cJh&ol rif;*H tuGuf (2) rS udkvSaX;udk bkef;}uD;ocsdKif;wGif o+*dKvfcJhonf[k owif; &&Sdonf?
&cdijf ynfe,fwif ZGev 8 &ufaerS 13 &ufaexd jzpfym;cJaom t=urf;zuf k G f G h qlylrltwGif; aoqHk;ol 29 OD;&Sd+yD; '%f&m&ol 38 OD;&Sda=umif; &cdkifjynfe,f tpdk;& tzGJ xkwfaz:ajymqdkonf? aoqHk;ol 29 OD;xJwGif 13 OD;rSm &cdkifjzpf+yD; 16 OD;rSm rlqvif jzpfa=umif; &cdkifjynfe,f vHk+cHKa&;ESifh e,fpyfa&;&m 0ef}uD; AdkvfrSL;}uD; xdefvif;u ,refaeu jyKvkyfaom owif;pm &Sif;vif;yGJwGif ajym=um;onf? '%f&m&ol 38 OD;xJwGif &cdkifvlrsdK; 16 OD; jzpf+yD; rlqvif 22 OD;jzpfonf? rD;&d_zsufqD;cH&onfh tdrfajcta&twGufrSm 2528 vHk;&SdjyD; &cdkiftdrf 1192 vHk;ESifh
124
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm;
ork d i f ; rS w f w rf ;
rlqviftdrf 1336 tdrf jzpfa=umif;ESifh bkef;awmf}uD;ausmif; 9 ausmif;ESifh AvD 7 vHk; rD;&d_zsufqD;cHcJh&onf[k ajymonf? rD;&d_zsufqD;cH&onfhtxJwGif pmoifausmif; wpfausmif;vnf; yg0ifoGm;a=umif; od&onf? 'kuQonftjzpf ckdvH_aeol 31884 OD;&Sd+yD; vuf&Sdpcef; 37 ck zGifhvSpf vufcHxm;a=umif; AdkvfrSL;}uD;xdefvif;u owif;pm&Sif;vif;yGJwGif ajym=um;onf? &cdkifvlrsdK;rsm;twGuf zGifhvSpfxm;aom pcef;u 15 ck&Sd+yD; vlOD;a& 5960 &Sda=umif;ESifh rlqviftwGuf pcef; 2 ck &S+d yD; vufcxm;olta&twGuf 18886 &Sonf[k ajymonf? H d aygufawm+rdKwGif rlqviftwGuf pcef; 2 ck zGifhxm;+yD; vlOD;a& 1500 &SSdum ykm;u|ef;wGif pcef; 4 ckzGifhvSpf+yD; 2704 OD;&Sda=umif; od&onf? &aohawmifwGif bkef;}uD;ausmif;/ pmoifausmif; ponfh ae&m 14 ae&mwGif cdkv_Haexdkifol 3004 OD; &Sda=umif; AdkvfrSL;}uD; xdefvif;u ajymonf? ppfawGwGif rD;&d_&ef pDpOfjyKvkyfaeol 29 OD;tm;vnf; "gwfqDykvif;rsm;ESifh twl zrf;qD;xm;a=umif; od&onf?
&cdkifjynfe,fwGif vwfwavm jzpfay:cJhaom qlylt=urf;zufrlrsm;a=umifh tdk;tdrfypf pGefcGm xGufajy;cJh&ol a'ocHjynfolrsm;twGuf tvSLaiGrsm;udk apwem&Sif rsm;u xnf0ifvL'ge;f ae=u&m ,cktcg usyaiG 107675376 &&S+d yD jzpfa=umif; owif; h S f &&Sdonf? &efukef+rdK r&rf;ukef;+rdKe,f vlr_0efxrf;u,fq,fa&;ESifh jyefvnfae&m csxm;a&;0ef}uD;Xme rD;owfO;D pD;XmerS tqdyg tvSLaiGrsm;udk vufc,ae&m apwem k H l &Sifrsm;u oGm;a&muf vSL'gef;ae=uonf[k od&onf? arv 28 &ufaerS ZGefv 14 &ufaexd jzpfyGm;cJhaom qlylt=urf;zufrl twGif; tdk;tdrfypfpGefcGm xGufajy;cJh&ol ta&twGufrSm ,cktcg av;aomif;ausmf &Sdvmae+yDjzpfa=umif;ESifh olwdktwGuf a&oef@/ pm;eyf&duQm/ aq;0g;/ tdrfomrsm; ta&;ay:vkdtyfaea=umif; vlr_u,fq,fa&; vkyfaeolrsm;uajymonf? rdk;&moDjzpfojzifh 'kuQonftrsm;pkrSm aea&;xdkifa&;vnf; tcuftcJ usa&muf jzpfay:v#uf&Sda=umif; od&onf? ,ae xGufay:vmaom owif;t& 'kuQ
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 125
onfrsm; cdvaexdi&mpcef;rsm;wGif tdrom rvHavmufr/_ aomufo;kH a& aumif;rGepm k H_ k f f k fG r&&Sdr_wdka=umifh 0rf;a&m*gESifh tonf;a&miftom;0ga&m*grsm; jzpfyGm;olwdk;vm a=umif; od&onf? &cdijf ynfe,ftpk;d &tzG@J rS axmufy@H unrrsm; jyKvkyaeaomfvnf; k l D _ f pDrHcefcGJr_ nHhzsif;jcif;/ u,fq,fa&; vkyfom;0efxrf;rsm; rvHkavmufjcif;wdka=umifh tcuftcJrsm; jzpfay:aeonf[k od&onf? jrefrmtpdk;&. ,ae xkwfjyefcsuft& arv 28 &ufrS ZGefv 14 &ufaexd &cdkifjynfe,fwGif qlylt=urf;zufr_ 78 }udrf jzpfyGm;cJh+yD; vlaygif; 50 aoqHk;um 54 OD; '%f&m&&SdcJha=umif; az: jyonf? rD;&d_zsufqD;cH&onfh tdrfaygif; 2230 vHk;&Sda=umif; qdkonf?
jyL;acs/ wifxGef;/ oef;acs/ OD;wifvd_ifESifh armifxGef;,dkif wdkyg0iffa=umif; ulawmif aus;&Gmom; wpfOD;u ajymonf? &aohawmif &Jpcef;odk qufoG,far;jref;&m tqdkyg jzpfpOfwGif &cdkifoHk;OD;ESifh taemufjyif&GmrS rGwfqvif 2 OD; aoqHk;a=umif; owif;&&Sd xm;onf[k ajymonf? odkaomfvnf; tao;pdwf ajymjy&ef jiif;qdkonf? tcif;jzpfyGm;&m taemufjyif &Gmodk a&muf&Sdaeol &aohawmif+rdKe,f rSL;tm; ar;jref;&m &JtzGJ. wm0ef0wW&m;rsm;udk aqmif&Gufaeojzifh avmavmq,f jzpfpOfudk rajymEdkifa=umif; ajymqdkonf? ,ck t cg tcif ; jzpf y G m ;&ma'ood k ppf w yf E S i f h v H k + cH K a&; wyf z G J 0if r sm; a&muf&SdaeyD; tajctaerSm +idrfoufaeonf[k od&onf?
&rf;+AJ+rdKe,f oajyacsmifaus;&Gmol roDwmaxG;tm; rk'drf;usifh owfjzwf rljzifh ao'%fpD&ifcsrSwfcH&ol ESpfOD;udk ausmufjzLrS ppfawGodk ,aewGif ,laqmif vma=umif; od&onf? ppfawGodk ,laqmifoGm;ol ESpfOD;rSm ao'%f pD&ifcsrSwfcH&ol a&mf[D; (18) ESpfESifh vl,k (21)ESpf wdkjzpf+yD; olwdkESpfOD;udk ,ae aevnfydkif;u av,mOfjzifh ,laqmifvma=umif; rsufjrifrsm;u ajymonf? olwkd ESpO;D tm; ppfawGaxmifokd ,laqmifvmjcif;rSm ausmufjzLaxmifwif f G }udK;wdkufr&SdonfhtwGuf jzpfa=umif; axmiftm%mydkifrsm;udk udk;um;+yD; a'ocH wpfOD;u ajymonf? ao'%f pD&ifc&olrm (3) OD;jzpf+yD; aemufxyf w&m;cHwOD;jzpfol xufxuf H S (a&mf&SD;) 23 ESpfrSm axmifxJwGif 0wfxm;aomvHkcsnfudk }udK;tjzpf toHk;jyKum rdrdudk,fudk,f tqHk;pD&ifoGm;cJhonf? olwkd tr_ukd ZGev 8 &ufae@u yxrqk;H t}udrf ausmufjzL c&diw&m;&H;k wGif f kf pwif ppfaq;cJh+yD; ZGefv 11 &ufae@rS 15&ufae@txd ESpfzufvkH;rS oufaorsm;/ w&m;vkd w&m;cHrsm;ukd ppfaq;cJ@onf? olwdk udk ZGefv 18 &ufaeu ausmufjzL c&dkifw&m;&Hk;rS yk'fr 302 1 (*) ESifh t+yD;owf ao'%f csrSwfvdkuf jcif; jzpfonf? roDwmaxG; owfjzwfcH&+yD;aemufydkif; &cdkifjynfe,ftwGif; qlylt=urf; zufr_ qufwkdufay:aygufcJh+yD; vlaygif; 100 eD;yg; aoqHk;um vlaygif; 50000 cef tdk;tdrfrsm;udk pGef@cGmxGufajy;cJh=u&onf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 127
&cdkifjynfe,f armifawm+rdKwGif zGifhvSpfxm;aom 'kuQonf pcef; (7) ckonf Ed k i f i H j cm;tef * sD t k d r sm;rS vma&muf v S L 'gef ; aom tul t nD r sm;ud k vuf r cH b J jiif;y,fvdkufonf[k owif;&&Sdonf? ,ckuJhodk jiif;y,f&jcif;rSm r&dk;om;r_rsm;&SdaeIjzpfa=umif; 'kuQonfrsm; t"ducdkvH_&mae&mjzpfonfh tvdkawmfjynfhausmif; q&mawmfu rdef=um;onf? olwdk&J vlom;csif; pmemaxmufxm;jcif;tm;jzifh vlrsdK;ra&G; bmom ra&G; ulnDaxmufyHhjcif;qdkwJh acgif;pD;pmwef;udkawmh av;pm;ygw,f? 'gayr,fh tJ'Dpmwef;&J aemufuG,frSm r&dk;om;r_awG&Sdaew,f? bmjzpfvdkwkef;qkdawmh acwf tqufqufrSm 'Da'orSm&dSwJh igwdkwdkif;&if;om;awGudk 'DEdkifiHjcm;u tzGJtpnf;awG ulnaxmufycw,fqwm vufnKdS ;xd;k jyp&mr&Sb;l ? olwkd tzGJ tpnf;awGu 'Drm&SwhJ D hH hJ kd d S d rlqvif b*F gvDawGudkbJ axmufyhHw,f [k q&mawmfu ajymonf? EdkifiHjcm; tef*sDtkd oHk;ckonf Zlvdlifv 3 &ufaeu armifawm+rdKay:&Sd 'kuQonf pcef;rsm;odk vma&muf+yD; tultnDay;pOf xdkokd jiif;y,fcH&jcif; jzpfonf? olwkd u 'Da'orSm qefay;w,f? use;f rma&;tcrJh ynma&; tcrJh 'gawGukd aqmif&Gufay;w,f? wdkwdkif;&if;om;awG twGuf r[kwfbl;? olwdku wdkawG twGuf bmrS vkyay;cJwmr&Sb;l ? rlqvif &GmawGrm vrf;azmufay;w,f? a&wGi;f wl;ay;w,f? f h d S a&uefazmfay;w,f? wdk wdi;f &if;om; &GmawGrm bmrSr&Sb;l ? tJovdk tajctaersKd ;rSm k S d tckawmh at;csrf;pGm vkyfudkifpm;aomufaewJh wdk&if;om;awGudk 'Dtef*sDtdkawG tm;ud;k eJ t=urf;zufjcif;cH&w,f? omreftm;jzif=h unf&if &cdieJ ukvm; t"du&k%;f h kf jzpfw,fvdk jrifEdkifw,f? 'Dxufav;eufwJhtydkif;u EdkifiHawmf&J tcsKyftcsm tm%mudk xdyg;wmjzpfw,f [k q&mawmfu ajymonf? tJ'ga=umifhrdk rif;wdkaxmufyHhwJh ypPnf;awGudk igwdkrvdktyfbl;/ rif;wdk rvmygeJvdk ajymvkdufw,f? wdkvlrsdK;awGu olrsm;udk tm;udk;wJhvlrsdK; r[kwfbl;? 'DvdkbJajym+yD; olwdkudk ausmif;xJu v$wfvdkufw,f [k q&mawmfu qdkonf? Zlvdkifv 4 &ufaewGifvnf; rmawZm tygt0if tef*sDtdkwcsdK wjcm; 'kuQonfpcef;rsm;okd oGm;a&mufvSL'gef;&mwGifvnf; ,ckuJhodk jiif;y,fcH&onf[k qdkonf? EdiijH cm; tef*stawGu q&m0ef}uD;awGeJ twl ypPn;f awGvLzdk vmw,f? kf D kd S
128
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
wpfae&muvnf; vufrcHbl;? jyefv$wfvdkufw,f? t*Fvdyfwa,mufvnf; ygw,f? olwkd 'Dae nae 2 em&DavmufrS +rdKxJu jyefom;w,f [k armifawm+rdKcH wpfO;D u G ajymonf? ,ck armifawm+rdKe,f t=urf;zufrlwGif EdkifiHjcm; tef*sDtdkrsm;rS a'ocH 0efxrf;rsm; aemufuG,fu yg0ifaeonfqdkaom owif;rsm; us,fus,fjyefjyef jzpfay:ae+yD; ,cktcg EdkifiHjcm; tef*sDtdkrsm;tay: a'ocHwdkif;&if;om;rsm;u txl; rauseyfrlrsm; wdk;yGm;aeonf[k od&onf? 4if;jyif ,ltef vufatmufcH tzGJ rsm;ESihf EdiijH cm; tef*strsm;onf a'ocH kf D kd &cdkifwdkif;&if;om;rsm;tay: q,fpkESpfESifhcsD+yD; cGJjcm;qufqH_rlrsm; &SdcJhonf[k a'ocH rsm;u ajymqdkonf?
jynfolv$wfawmfOuUX ol&OD;a&$ref; OD;aqmifonfh v$wfawmf udk,fpm; vS,ftzGJonf ,ae eHeufu &cdkifjynfe,f ppfawG+rdKodk av,mOfjzifh a&muf&Sdvm a=umif; owif; &&Sdonf? ol& OD;a&$ref;ESifh twl &cdkifwdkif;&if;om;rsm; wdk;wufa&;ygwDrS jynfol vGwfawmf udk,fpm;vS,f OD;armifndK/ a':cifapma0ESifh OD;b&Sifwdkvdkufygvma=umif; &wy ygwDacgif; aqmifwOD;u ajymonf? [kwfuJh 'Daereufydkif;u a&mufygw,f? u|efawmfwdkygwDu jynfol@ v$wfawmf udk,fpm;vS,f oHk;OD;vnf;ygw,f? u|efawmfwdkeJawmh rawG&ao;bl;? aevnfydkif;avmufrS awG&r,fvdk od&w,f [k tqdkyg &wy ygwDacgif;aqmifu ajymonf? OD;a&$ref; OD;aqmifonfh jynfolv$wfawmfudk,fpm;vS,ftzGJrSm armifawm/ &aohawmifESifh bl;oD;awmif+rdKrsm;odkvnf; oGm;a&muf vnfywfrnfjzpfa=umif; od&onf? OD;a&$ref;ESifhtzGJrSm &cdkifjynfwGifjzpfyGm;cJhonfh qlylt=urf;zufr_a=umifh tdk;tdrfpGefcGm xGufajy;vm&ol 'kuQonfrsm;eSifh aetdrfrsm;rD;&d_cH&onfh 'kuQonf rsm;udk v$wfawmf ukd,fpm;vS,frsm;. oHk;&ufpm p&dwf odef;aygif; 120 ausmfudk vSL'gef;&ef vma&mufjcif; jzpfa=umif; oluqufajymonf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 129
,ckvuf&Sd ppfawG+rdKwGif aetdrfrjyefEdkifonfh 'kuQonftrsm;tjym;&Sd+yD; vH;k +cHKa&;t&vnf; ydowdxm;ae&a=umif; vlru,fq,fa&; vkyuiaeolwOD; jzpfol k _ f kd f udkatmifausmfnGefu ,ckuJhodk ajymonf? vHk+cHKa&;tajctaeu tckydkowdxm;&w,f? bma=umifhvnf;qdkawmh t&ifuvdk tkyfpkvdkufxdyfxkdufawGwmr&SdayrJh rormolawGu [dkuwa,muf 'Du wa,muf ay:vm+yD; aetdrfawGudk rD;&_dzdk}udK;pm;wmawG&Sdaew,f [k ajymonf? ZGefv 5 &ufaeusif;yonfh v$wfawmftpnf;ta0;wGif trf;+rdKe,f rJqENe,fajrrS OD;odef;aqGu &cdkifjynfe,fwGif jzpfay:cJhonfh t=urf;zufr_a=umifh 'k u Q a &muf a eonf h a'ocH ' k u Q o nf r sm;tm; rd r d w d k aepm;p&d w f 3 &uf p mud k pkaygif;vSL'gef;&efESifh jynfwGif;+idrf;csrf;a&;azmfaqmifa&; aumfrDwDESifh Oya'a&;&mESifh txl;udpP&yfrsm; avhvmqef;ppf oHk;oyfa&;aumfr&Sifwdku jynfolv$wfawmf rsm;yg0ifonfh tzGJwzGJapv$wf&ef wdkufwGef;cJhonf?
yk'r 144 ESi+hf idpe;f I axmif 6 vpD csrSwc&ol ppfawGwif 31 OD; &SomG ;+yD f G fH G d
ed&dOP&m owif;Xme Zlvdkif 7
&cdijf ynfe,f +rdKawmf ppfawGwif yk'r 144 xkwjf yD; aemufyi;f wGif ?trdef udk k G f kd rvdkufemaom pGyfpGJcsufjzifh zrf;qD;xdef;odrf;cH&olrsm;udk Zlvdkifv 2 &ufaerS pwif+yD; axmifcsae&m tcktcg axmifcscH&ol 31 OD; &SdoGm;+yDjzpfa=umif; owif;&&Sdonf? u|efawmfwdk od&oavmuf Zlvdlifv 2 &ufaeuae olwdkudk ppfawG +rdKe,f w&m;&Hk;ukd xkwf,lvmjyD; axmifcsaewm 31 OD;&SdoGm;+yDvdk od&ygw,f? wpfOD; pDudk axmif (6) v csygw,f ppfawG+rdKe,f jynfe,fv$wfawmftrwf OD;atmifjr ausmfu ajymonf? ,ck axmifcscH&olrsm;rSm ZGefv 10 &ufaeup+yD; xkwfjyefxm;aom yk'fr 144 aemufydkif;wGif zrf;qD;xdef;odrf;cHcJh&ol &cdkiftrsdK;om;rsm; jzpfonf? wpfcsdKuawmh Oya'csdK;azgufwJhtwGuf zrf;qD;cH&w,f? wcsdKuvnf; &dk;&dk;om;om;eJ tdrfjyifudkxGufrdwmeJ tzrf;cHcJh&wJholawG yg0ifygw,f? aemufxyf vnf; zrf;qD;xdef;odrf;xm;wmawG &Sdaeao;w,fvdk od&ygw,f? emrnf twdtus uawmh u|efawmfwdk&Hk;udkar;&if odEdkifygw,f [k olu ajymonf? &cdiwi;f &if;om;rsm; wd;k wufa&; ygw&;kH udk qufo,ar;jref;&m wm0ef&ol k f kd D G f dS
130
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
wpfOD;u ,ckvdk ajymonf? u|eawmfwkd pm&if;&wmu vlaygi;f 20 ausmom;cJ+h yD jzpfygw,f? olwkd udk f f G yk'fr 188 wyfjyD; (6) vpD axmifcsaeygw,f [k ajymonf? zrf;qD;axmifcscae&olrsm;txJwif wcsKd olrsm;rSm wpfpwpf&mtjypf r&SbJ H G kH d zrf;qD;axmifcscHae&olrsm; yg0ifonf[k qdkonf? ppfawG armvdyf&yfuGufrS yef;xdrf q&mudkausmf0if;armifrSm yef;xdrfqdkifudkydwfaewkef; tzrf;cH&+yD; axmifcscH&jcif; jzpfa=umif; ajymonf? rsm;aomtm;jzifhawmh vli,fawG rsm;ygw,f? yk'fr 144 nrxGuf& trdef eJ +idpe;f w,fq+kd yD; zrf;qD;xm;wJh vli,f 2 OD;udk vnf; [kwpfaeu ppfawG+rdKe,f G d w&m;&Hk;udk &Hk;wifcJhygw,f? tckvdk zrf;qD;aewmuawmh ppfawG w+rdKwnf;rSm r[kwfygbl; e,fawGrSmvnf; &cdkifawGudk tzrf;tqD; &Sdaeygw,f[k olu qufajym onf? e,f w G i f zrf ; qD ; cH & ol r sm;xJ w G i f awmif u k w f w G i f 30 ausmf j zpf j yD ; ausmufawmfwif 13 OD; jzpfa=umif; olu ajymonf? ausmufawmfrS zrf;qD;cH&olrsm;udk G ppfawGaxmifodk ydkaqmif+yD; csKyfaESmifxm;onf[k od&onf? zrf;qD;xdef;odrf;cHae&olrsm;bufrS a&Saetjzpf vdkufygaqmif&Gufay;aeol a&Saer}uD; a':at;Ekpdeftm; tao;pdyf od&SdEdkif&ef qufoG,far;jref;&m rif;jym;odk c&D;xGufoGm;onfqdkI ar;jref;I r&&SdcJhyg? ppfawGwGif tm%mydkifrsm;onf &cdkiftrsdK;om;rsm;udkom ypfrSwfxm; zrf;qD;axmifcsae+yD; b*F gvD rGwqvifvrsKd ;rsm;udrl Ediiwum zdtm;ESihf OIC paom f l k kfH tpPvmrfrpftzGJrsm;. zdtm;udka=umuf+yD; jypfr_usL;vGefonfudk txift&Sm; odaomfvnf; wpfpHkwpf&m ta&;,lzrf;qD;jcif;r&Sda=umif;/ Human Right Watch uJhokd tzGJtpnf;rsm;tygt0if EdkifiHwum tzGJtpnf;rsm;u pGyfpGJajym=um;ae ouJhokd tpdk;&wm0ef&Sdolrsm;u bufvdkufjyD; b*F gvDrsm;udkom zrf;qD;aeonf qdkjcif;rSm r[kwfrSefa=umif;ESifh tqdkygpGyfpGJcsufrsm;rSm bufvdkufI ajymqkdaejcif;om jzpfa=umif; tJ'D&Hk;wm0ef&Sdyk*~dKvfu ajymqdkoGm;ygonf?
ork d i f ; rS w f w rf ; 131
&cdkifjynfe,frSm jzpfay:cJhwJh qlylt=urf;zufr_a=umifh 'kuQa&mufaeolawGudk tultnDawGay;zdk rpd;k &drq&mawmf OD;0D&oleJ 88 ausmif;om;acgi;f aqmif wpfcsKd [m f ppfawGudka&muf&Sdaew,fvdk od&ygw,f? rE Wav; rpdk;&drfwdkufopf q&mawmf OD;0D&ol[m wynfhoHCm 3 yg;eJ@ twl ppfawG+rdKudk raeu a&muf&Sdvmwmjzpfw,fvdk qdkygw,f? tvm;wl &ckdifjynfe,ftwGif; 'kuQa&mufaewJh jynfolawGudk axmufyHh ulnDzdk@ 88 rsdK;quf ausmif;om;tzGJu udkrif;udkEdkif/ OD;udkudk}uD; (prf;acsmif;)/ udktHhbG,fausmf/ reDvmodef;eJ@ rrD;rD;wdk@ ppfawG+rdKudk a&muf&Sdae=uw,fvdk od&ygw,f? rE Wav; rpdk;&drfwdkufopf q&mawmf OD;0D&ol tygt0if 88 rsdK;quf ausmif;om; acgif;aqmifawG[m &cdkifjynfe,ftwGif;rSm jzpfyGm;cJhwJh qlyl t=urf;zuf r_awGa=umifh 'kuQa&mufae=uwJholawGudk ESpfodrfhtm;ay;pum; ajym=um;zdkeJ tultnDawGay;aqmifzkd ppfawG/ bl;oD;awmifeJ armifawmxd oGm;a&muf=ur,fvkd od&ygw,f?
armifawm+rdK tajcpduf epuuGyua&;rSL; AdvrL;}uD; atmif}uD;udk aejynf k f J k f S awmfrS ppfaq;&ef ac:,loGm;+yD jzpfa=umif; epu owif;&yfuGuft& od&onf? armifawm+rdKwGif jzpfyGm;cJhonfh qlylt=urf;zufr_ESifh ywfowf+yD; pGyfpGJcsuf trsm;tjym; xGufvm+yD;aemufydkif;wGif ,ckuJhodk aejynfawmfrS ppfaq;&ef ac:,l oGm;cJhjcif;jzpfa=umif; epu wyfzGJ0ifwpfOD;u ajymonf? AkdvfrSL;}uD;udk 'Duae Zlvdlifv 7 &ufaeuae ac:oGm;ygw,f? oludk aejynfawmfrm ppfaq;zdk ac:oGm;wmvdk od&ygw,f? armifawmrSmjzpfom;wJh t=urf; S G zufr_awGrSm t=urf;zuf vlyf&Sm;olawGqDu ydkufqH,lw,fqdk+yD; pGyfpGJcsufawG
132
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
t}uD;tus,f xGuay:vm+yD;wJh aemufyi;f rSm olcvkd tac:cH&wm jzpfw,f[k epu f kd k wyfzGJ0ifu ajymonf? ,ckuJhodk ac:,loGm;onfh udpPESifhywfowf+yD; armifawm+rdKwGif wm0efus aeonfh &JwyfzGJ0ifwpfOD;uvnf; ,ckuJhodk ajymonf? u|efawmf=um;wmu tck oludk (AdkvfrSL;}uD;atmif}uD;) aejynfawmfudk ac:oGm;+yDvdk=um;w,f? armifawmudpPeJywfowfvdk oludk ppfaq;aew,fvdk =um;w,f [k ajymonf? armifawm+rdKe,fwGif jzpfyGm;cJhonfh qlylt=urf;zufr_wGif &cdkifaus;&Gm trsm;tjym; rD;&SdKcH&+yD; t=urf;zufqlylolrsm;udk xdxda&mufa&muf rESdrfESif; EdkifcJhjcif; rSm epurSL; AdkvfrSL;}uD; atmif}uD;. tm;enf;csufa=umifh jzpfonf[k jynfolrsm; omru tpdk;&0efxrf;rsm;uyg jrifae=uonf[k olu qdkonf? armifawm+rdKxufrSm jzpfaewkef; vHkxdef;wyf&if; 2 u aoewfypfjyD; vlpkcGJwmudk epuuvm+yD; jy\em&Smw,f? armifawm ajrmufydkif; avmif;'Hk ewv&GmrSm jzpfwe;f uvnf; AdvrL;}uD; atmif}uD;u vH;k 0 ypfciray;bl;? e,fajrrSL; k k f S G hf ukd,fcE<may: cJawGusvdk rcHEdkifwJhtwGuf aoewfypfcwfvkdufawmhrS vlpkuGJoGm; w,f? 'DwGuf ol&JvkyfyHkudkifyHkawGudk Xmeqdkif&mu t&m&SdawGyg rausreyf jzpfae=uyg w,f[k tqdkyg &JwyfzGJ0ifrS ajymonf? r=umao;rDu armifawm+rdKcHrsm;u ed&dOP&modk ydkay;onfhpmwGifvnf; AdkvfrSL;}uD;atmif}uD;onf t=urf;zufr_jzpfpOfudk pwifjzpfyGm;apaom tajccH ta=umif;t&if;jzpfonfh +idrf;csrf;pGm qkawmif;yGJudk usyfaiGodef;aygif; 3500 ESif cGifjyKcJhonf[k pGyfpGJaz: jyonf? ,cktcg armifawm epu XmecsKyfwif taemufyi;f wdi;f wdi;f rSL; AdvrL;csKyf G kd k k k f S udkudkEdkifu wdkuf&dkufudkifwG,faeonf[k od&onf?
nae 4 em&DccefrSm ppfwyfu aoewfawGeJ 0ifvm+yD; u|er a,musm;udk JG f f zrf;qD;ac:aqmifoGm;ygw,f [k OD;at;armifoef; ZeD;jzpfolu ajymonf? ppfwyfu zrf;qD;ac:aqmifoGm;+yD; ,cktcg OD;at;armifoef;udk ajrmufOD; &Jpcef;wGif xdef;odrf;xm;onf[k qdkonf? oludk vufxdyfcwf+yD; ppfwyfu ,loGm;ygw,f? tck owif;=um;wm uawmh ajrmufOD;&Jpcef;rSm csKyfaESmifxm;w,fvdk od&ygw,f? oludk zrf;wmu ajrmufOD; qefpufawGuae rGwfqvif&GmawGudk qefawGxkwfa&mif;aewmudk ra&mif; =uzdk [efwm;wJhtwGuf qefpufydkif&SifawGu ppfwyfudk oGm;a&mufwdkif=um;wm uae tckvdktzrf;cH&wm jzpfw,fvdk od&ygw,f [k olru ajymonf? ajrmufOD;+rdKe,f RNDP &Hk;udk qufoG,far;jref;&m zrf;qD;ac:aqmifoGm; onfrSm rSefuefa=umif;/ olwpfOD;wnf;om ,cktcsdefwGif zrf;qD;cHae&ao;a=umif; ajym=um;onf? ajrmuf O D ; &J p cef ; ud k quf o G , f ar;jref ; &ef =ud K ;pm;aeaomf v nf ; tquftoG,f r&&Sdao;yg?
ZGefv 8 &ufaerS pwif jzpfyGm;cJhaom qlylt=urf;zufr_wGif rdrd&yfuGuf/ aus;&Gmudk umuG,&if; toufay; usq;kH cJ&ol &cditrsKd ;om; (8) OD;tm; ol&aumif; f h kf J rsm; tjzpf ppfawGwGif *k%fjyKcJh=uonf[k owif; &&Sdonf? ppfawG+rdKrS ol&Jaumif; tjzpf *k%fjyKcH&ol (8) OD;rSm ppfawG a'gajrmif wdkufyGJwGif usqHk;ol cdkifrdk;ysH (ac: ) armifxGef;0if;- rif;*H tuGuf (5)/ udkausmfxGef;om rif;*H tuGuf (9)/ cdkifba&$ rif;*H tuGuf (17) ESifh emZD&Gm wdkufyGJwGif usqHk;ol cdkifvSaX;- rif;*H tuGuf (3) wdk jzpfonf? 4if;jyif aemufxyf *k%jf yKcH&olrsm;rSm oHawmfvD wduywif usq;kH cJ=h uaom k f JG G OD;ausmfodef;- aus;awm &Gmr/ udkwifOD;- a&$jynfom/ OD;jromxGef; (AsdKif;jzL&Gm)/ OD;armifoef;a&$ (AsdKif;jzL&Gm) wdk jzpf=uonf? olwdktm; ppfawG+rdK &Gm}uD;ajrmuf&yfuGuf "rRm&HkwGif usL;ausmfppftwGif; trsdK;ESifh bmomudk umuG,fapmifha&Smufol tmZmenfrsm;tjzpf az: jyum *k%fjyK cJ=h uonf[k qdonf? k
134
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
olwdku rdrd&yf&Gm a'oudk qlylt=urf;zufvdkolawGvufxJ rusa&muf& atmif umuG,f&if; usqHk;cJh=u&wJholawGyg? 'ga=umifh ppfawG+rdKrSm&SdwJh olawGu olwdkudk tmZmenf ol&Jaumif;awGtjzpf owfrSwf+yD; *k%fjyK=uwm jzpfygw,f [k rif;*H tuGuf (5)rS ukdrif;acsu ajymonf? olwdktwGuf *k%fjyKausmufwdkifwpfckudkvnf; ppfawG+rdK atmifr*Fvm qkawmif;jynfhapwD y&0k%ftwGif; vGefcJhaom =umoyaw;aeu pdkufxlcJh=uonf[k od&onf? tcrf;tem;udk oHCmawmfudk;yg; OD;aqmifum ppfawGa'ocHjynfolrsm;ESifh pkaygif; usif;ycJh=uonf[k od&onf? usef&pfol rdom;pkrsm;twGuf tultnDrsm; vSL'gef;vdkolrsm; taejzifh vnf; &[ef;ysdK or*~ (ppfawG)ESifh vlr_a&; toif;rsm;rSwqifh ay;ydk vSL'gef;Edkifa=umif; od&onf? ppfawGwGif jzpfay:cJhaom qlylt=urf;zufr_wGif rdrd&yf&Gmrsm;udk umuG,f apmifha&Smuf&if; '%f&m&&SdcJhol &cdkiftrsdK;om; 25 OD;&Sd+yD; 4if;wdk. trnfpm&if;rSm atmufygtwdkif; jzpfonf?
ork d i f ; rS w f w rf ; 135
136
ork d i f ; rS w f w rf ;
&cdkifjynfe,f ppfawG+rdKwGif rGwfqvif vli,fwpfOD;udk ouFef;0wf+yD; ,ref aeu zrf;qD;&rdonf[k od&onf? ,cktcg tqdkygvli,ftm; ouFef;c|wf+yD; &Jvufodk tyfESHvdkufonf[k ppfawGa'ocHwpfOD;u ajymonf? vlawGajymae=uovdk ouFe;f 0wf+yD; bke;f }uD;ausmif;awGukd rD;&SKd zdk vmwm r[kwfygbl;? emZD&Gmu bkef;awmf}uD;wpfyg;u ouFef;0wf+yD; oem;wJh twGuf toufudku,fwifxm;vdkufwm jzpfygw,f? u|efawmfudk,fwdkif tJ'D bkef;awmf}uD; ausmif;udk oGm;+yD; bkef;}uD;udk avSsmufxm; ar;jref;cJhygw,f? tckawmh vl0wfvJ+yD; &Judk tyfvdkufyg+yD [k qddkonf? rG w f q vif v l i ,f t m; ouF e f ; pnf ; +yD ; &[ef ; tjzpf oG w f o G i f ; xm;ol q&mawmfrSm emZD&Gm tuGuf(1) wGif wnf&Sdaom pENmavmu ausmif;rS q&mawmf pENmavmu jzpfonf[k od&onf? tzrf;cH&ol rGwqvifrm yluvmqdojl zpf+yD; vuf&dS ppfawG+rdK emZDtuGuf f S D k (1)wGif aexdkifol jzpfonf? oludk emZDtuGuf (1) pEMmavmu ausmif;wGif ,refae aevnf 10 em&DcGJtcsdefwGif zrf;qD;&rdjcif; jzpfonf? yluDvmudk zrf;qD;&rd+yD; ppfawG+rdK ukefwef;&yfuGuf awmifacs&Gm bkef;awmf }uD;ausmif;wGif Xmeqdkif&mrsm;ESifh ,refaeu ppfaq;cJhonff[k od&onf? pENmavmu q&mawmfrS oabm&d;k &d;k jzifh ouFe;f pnf;aycJaomfvnf; olwkd h wGif t}uHtpnfrsm; yg0ifonf[k ylvmuDukd ppfaq;cJ&mwGif uk,wiyg0ifol &[ef;ysKd h d f kd f oHCmawmfrsm;tzGJ (ppfawG) . 'ktwGif;a&;rSL;jzpfol t&Sif"rR"Z u ed&OP&modk ajymonf? ar;wJh tcg OD;Zif;wdk wzGJ wnf; r[kwbJ Xmeqdi&mu vl}uD;awG tm;vH;k f kf &Sdygw,f? &Jvnf;&Sdw,f/ SP vnf;&Sdw,f? ppfwyfvnf;&Sdw,f/ e,fxdef;tzGJuvnf; &Sdw,f? omoema&; tzGJvnf;&Sdw,f? olwdku tm;vHk; 0dkif;+yD; ar;=uygw,f? olu ajymwmuawmh olwdkudk txufu trdefay;wJholu cdkif;wmjzpfw,f? olwdktzGJrSm 7 a,muf/ olwdku bkef;}uD;ausmif;awGudk rD;&_dzdk yHkpHeJ vkyfw,fvdk ajymygw,f? ol&J ajymjycsufyg? wduswJh owif;uawmh r&ao;ygbl; [k qdkonf?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 137
tzGJaygif;pHkrS ppfaq;t+yD;wGif tqdkyg zrf;qD;&rdol yluDvmudk Oya't& aqmif&GufoGm;Edkif&eftwGuf &Jpcef;udk vGJtyfay;vdkufonf[k OD;Zif;u qufvuf rdef=um;onf? ppfawG+rdKwGif tqdkygrGwfqvifvli,f ouFef;pnf;+yD; &[ef;0wfr_ESifh ywfouf+yD; trsdK;rsdK; owif;rsm; ysHESHae+yD; ajymqdka0zefrlrsm;vnf; trsdK;rsdK; xGufay: aea=umif; od&onf? xdkuJhokd owif;trsdK;rsdK; ysHESHaeojzifh tao;pdyf od&SdEdkif&ef ppfawG+rdK trSwf (1) &Jpcef;odk qufo,ar;jref;&m olwkd wGif ajymydicir&S[k qdum zke;f csom; G f k f G hf d k G cJhonf? ,ckuJhodk rGwfqvif vli,fwpfOD;udk ouFef;pnf;ay;jcif;rSm 0denf;awmfESifh nDrnDudk q&mawmf pENmavmutm; +rdKe,f oHCmhaumifpDrS ppfaq; ar;jref;ae a=umif; od&onf?
ausmuf a wmf + rd K yd k u f o nf & yf u G u f r S qd k i f u ,f a rmif ; orm;wpf O D ; ud k atmufydkufonf &Gmom;rsm;u 0dkif;0ef;wdkufcdkufojzifh toufab;rS oDoDav; v$wfajrmufum aq;&HkodkwifydkcJh&onf[k owif;&&Sdonf? aq;&HkwifcJh&ol qdkifu,farmif;orm;rSm udkpHa&$ (touff 31 ESpf) jzpf+yD; ausmufawmfydkufonf&GmrS jzpfa=umif;od&onf? udkpHa&$u bk&m;aygif;qdkwJh &Gmudk vlydk+yD;tjyef ,refae nae (6) em&DrSm atmufyuonf ukvm;&Gmudk jzwfom;pOfrm vl ckEpa,mufavmufu ol@qiu,fukd kd f G S Sf kd f wm;+yD; av;*GawG/ *sif*vdawGeJ wdkufcdkufygw,f? ukdpHa&Gudk yxr wpfa,mufu av;*GeJ ypfw,f? 0rf;AdkufudkxdoGm;awmh qdkifu,feJtwl vJusoGm;w,f? aemuf wkwfawGeJ vm+yD;&dkufw,f? tJ'Duae qdkifu,fudkxm;+yD; xGufajy;awmh *sif*vdeJ xyfypfawmh ajcaxmufrSm v#yf+yD; '%f&m&oGm;w,f? taemufuae+yD; vlaygif; 20 cefu wkwfawG "g;awGudkif+yD; vdkufvmwJh tcsdefrSm bk&m;aygif;bufu axmfvm*sD wpfpD; xGufvmwJhtwGuf oltoufab;u v$wfajrmufoGm;cJhygw,f? wdkufcdkufwJh ukvm;awGvnf;jyef+yD; &GmxJudkajy;0ifoGm;=uygw,f [k ausmufawmf+rdKe,f
138
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
&cdkifjynfe,f v$wfawmfudk,fpm;vS,f OD;apm+idrf;u ajymonf? udkpHa&$rSm xdkodktwdkufcdkufcH&ojzifh bk&m;aygif;aus;&Gmodk jyefvnf a&muf&SdoGm;+yD; bk&m;aygif;u vlrsm;. tultnDjzifh ausmufawmf+rdKe,f jynfol aq;;&Hkudk wifydkcJh&onf[k qdkonf? olajcaxmufudk v#yf+yD;xdoGm;wJhtwGuf ajcaxmufrSm '%f&m wpfck &ygw,f? aemufu Adkufudk wkwfeJ t&dkufcH&wJh twGuf Adkufu atmifhw,fvdk ajymyg w,f? pdk;&drf&wJh taetxm;rSmawmh r&Sdbl;? tckawmh &Jpcef;rSm trlzGifhxm;ygw,f? qdkifu,fawmh jyef&ygw,f [k OD;apm+idrf;u qufajymonf? &Jpcef;wGif trlzGifhxm;aomfvnf; &Jpcef;rS Zlvdkifv (16) &ufae naeydkif; txd wpfpHkwpf&m ta&;,l aqmif&Gufr_r&Sdao;a=umif; oluqdkonf? ausmufawmfwGif &cdkiftrsdK;om;rsm; taejzifh at;at;aq;aq; aexdkifvdk aomfvnf; teD;tem;&Sd b*F gv&mom;u wpfc+k yD;wpfck jy\em&Smaeojzifh aemifwif D G G jy\em ay:aygufEdkifa=umif; OD;apm+idrf;u ajymonf? Zlvdkifv 7 &uf/ 8 &ufaeawGrSm ausmufawmfudk rD;&SdKzdkvkyfygw,f? 9 &ufaeuvnf; jynfawmfomaps;acsudk rD;&d_zdkvkyfwJhtwGuf zrf;qD;cJh&ygw,f? u|efawmfwdku &efrpygbl;? olwdkuom wpfck+yD;wpfck jy\em&SmaewJhtwGuf 'DrSm jy\emurat;bJ jzpfaeygw,f? aemufqdk&if onf;rcHEdkif&if jy\emu wufEdkif ygw,f[k ajymonf?
ppfawGenf;ynmaumvdyausmif;om;rsm; wducuc& f k f kd f H
armifat;/ xGef;xGef; (ed&dOP&m owif;Xme) Zlvdkif 17
,refaeu zGifhvSpfcJhaom ppfawGenf;ynmaumvdyfrS ausmif;om;rsm;udk ,ae ausmif;qi;fcsdefwGif rGwfqvifvltkyfwpfcku wdkufcdkufcJhonf[k od&onf? jzpfwmu aevnf 1 em&Dausmf ausmif;qif;csdefrSmjzpfw,fvdk od&yg w,f? ausmif;um;awGudk b*FvDawGu qGJvm;&rf;vm; vkyfw,ffvdk 'DvkdbJ u|efawmf wdk owif;&ygw,f &cdkifjynfe,fjyef=um;a&;t&m&Sd OD;0if;+rdKifu ajymonf? ,ckuJhodk jy\emay:aygufcJhonfh ta=umif;t&if;udk ar;=unfh&m olu ,ckvkd qufajymonf? olwdku ausmif;um;awGudk wdkufcdkufwmawG vkyfw,fvdk ajymygw,f?
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 139
bwfpfum;awGu ausmif;om;awGtwGuf pDpOfay;xm;wm? t&yfom;awGtwGuf r[kwfbl;? ausmif;um;awGudk wdkufcdkuf&muae jy\emjzpf=uwmyg? aemufydkif; vH+k cHKa&; wyfzJG 0ifawG a&mufvmawmh jy\emu +yD;qH;k oGm;cJygw,f [k OD;0if;+rdKifu h ajymonf? ,ck wducuonfh b*F gvD&Gmom;rsm;rSm a&csrf;jyifteD;&Sd &Gm}uD;/ &Gmi,frS k f kd f jzpf+yD; wpfcsdKrSm 4if;&Gmrsm;teD;&Sd ukwifydkuf&Gmu jzpfa=umif; od&onf? enf;ynmaumvdyfrS ausmif;om;wpfOD;uvnf; olwdk ,ae}uHKawG cJh&onhf tajctaeudk ,ckvdk ajymonf? u|eawmfwkd ausmif;qif;cserm enf;ynmaumvdyf teD;u tjyifbufrm f dfS S &SdwJh b*FgvD &Gmom;awGu wkwfawG/ "g;awGudkxrf;+yD; tkyfpkvdkuf ajy;vdkufvm =uw,f? u|efawmfwdkvnf; ausmif;qif;csdefqdkawmh ausmif;jyif vrf;ay:uae ausmif;xJudk jyef0ifajy;=uawmh z&dkz&J jzpfukef+yD; ausmif;olawG idk,kd+yD; tultnD awmif;=uawmh tajctaeu &kwf&kwfonf;onf; jzpfoGm;ygw,f? u|efawmfwdk =um;wmu b*F gvDawGeJ *sDtD;wyfuvlawG a&SrSm jy\emwufae=uw,fvdkbJ =um;ygw,f [k ajymonf? tcif;jzpfyGm;pOf oHk;bD;qdkifu,fay:wGif ygvmol q&mrwa,mufu oljrifawGcHpm;&yHkudk ,ckvdk ajymonf? tckqdk&if u|efrwdk vHk+cHKr_vHk;0r&Sdawmhyg? u|efrwdkudk qdkifu,fudk wkwfawG "g;awGeJ b*F gvDawGu vmwdkufygw,f? u|efrwdku toufvk ajy;=u& ygw,f? qdkifu,fwuUpD'&dkifbmrSm '%f&m &&SdoGm;ygw,f? 'Dtwdkif;qdk&if ausmif;udk qufroGm;Edkifawmhyg? tvkyfjzKwfr,fqdk&ifawmif tvkyfjyKwfcHawmhrSmyg [k ajymonf? OD;0if;+rdKifrS ppfom;rsm;ESifh pwif jy\emjzpfyGm;jcif;rSm r[kwfrSefa=umif; jiif;qdkovdk '%f&&olvnf; r&Sdyga=umif; ajymonf? vHk+cHKa&;ESifhywfouf+yD;vnf; OD;0if;+rdKifu ,ckvdk ajymonf? vHk+cHKa&;uawmh ausmif;0if;xJrSm &Sdygw,f? vrf;awGrSmawmh r&Sdbl;? 'ga=umifh reufjzefup+yD; vrf;awGrSmvnf; vHk+cHKa&; wdk;jrSifhoGm;ygr,f [k ajymonf? ,ae ausmif;um;rsm;udk wdkufcdkuf&mwGif rGwfqvif &Gmom; 300 cef yg0ifonf[k qdkonf?
140
ork d i f ; rS w f w rf ;
ppfawGwpf+rdKvHk;&Sd ae&mtESHtjym;wGif EdkifiHawmftvHudk Zlvdkifv 21 &ufaeu p+yD; 9 &uf=um v$ifhxloGm;rnfjzpfa=umif; owif;&&Sdonf? ,ckuJhodk EdkifiHawmftvHudk ppfawG+rdKY (9) &uf=um v$ifhxloGm;rnfh tpDtpOfudk &wy A[kdaumfrDwD0if cdkifaumif;pHu ,ckvdk ajymonf? Zlvdkifv 11&ufae@u orRw}uD; OD;odef;pdefu UNHCR rif;}uD; Antonio Guterres udk &dk[if*sm trnfcH b*FvDawG[m jrefrmEdkifiHom; r[kwfa=umif;udk jrefrmwkdif;&if;om;awGbufrS jywfom;pGm &yfwnf ajymqdkcJhr_tay: *k%fjyKwJh taeeJ ppfawG+rdKtESHtjym;rSm EdkifiHawmftvHudk 9 &uf=um v$ifhxloGm;rS jzpfyg w,f [k ajymonf? EdkifiHawmftvHtm; qdkufum;/ oHk;bD;qdkifu,ftrsm; tygt0if ae&mwdkif; wGif ,cktcg csdwfqGJ v$ifhxlxm;=uonf[k oluajymonf? tck oH;k bD;awG/ armfawmfum;awG/ armfawmfbwawG tukev;kH rSm v$ixl k f f hf xm;ygw,f? tdrfawG/ vrf;awGrSmvnf; v$ifhxlxm;=uygw,f? ppfawG+rdKay:u rif;Am}uD;vrf;/ vrf;r}uD;wavSsmufygb? orRw}uD;&J &yfwnfcsueJ &J&ifjh ywfom;wJh J f ajym=um;csufudk &cdkifwpfrsdK;om;vHk;u tjynfht0axmufcHwJhtaeeJ@ EdkifiHawmf tvHudk v$ifhxlxm;=uwm jzpfygw,f [k ajymonf? ,cktcg EdiiawmftvHukd orRw}uD;ajym=um;csuukd axmufcaom tae kfH f H jzifh ppfawG+rdKwGiomru &cdiwpfjynfe,fv;kH +rdKa&mawmygrusef v$ix&ef vly&m; f kf hf l f S olrsm;u }udK;pm;aqmif&Gufaea=umif; od&onf? ausmufawmf/ rif;jym;/ ykm;u|ef;/ aygufawm/ ajrmufOD;eJ@ wjcm;+rdKrsm;wGifvnf; vlr_a&;toif;tzGJ@rsm;u tqdkyg vlyf&Sm;r_udk axmufcHaomtaejzifh EdkifiHawmftvHrsm;udk pwifv$ifhxlae=u+yD jzpfa=umif; ukdcdkifaumif;pHu ajymonf? 4if;tjyif oJwyGifh trnfjzifh a&;om;xm;aom ausnmcsuf wpfapmif udkvnf; ppfawG+rdKwGif vdkufvHjzefa0ae=uonf[k od&onf? ausnmcsufxJwGif EdiiawmftvH v$ix&jcif; &nf&,csuukd atmufygtwdi;f a&;om; az: jyxm;onf? kfH hf l G f f k eHygwf (1) orRwOD;odef;pdeftm; &cdkifvlrsdK;rsm;rS txl;aus;Zl;wif *k%fjyK a=umif;jyojcif;/ (2) orRw}uD;. ajympum;udk &cdivrsKd ;rS axmufca=umif; jyojcif;/ kf l H (3) b*F gvDrsm; ta&;udpPwGif orRw}uD;aemufrS &cdkifvlrsdK;rsm;&Sda=umif;jyojcif;/ (4)
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 141
orRw}uD; ajympum;udk uef@uGuf/ qef@usif/ raxmufcHaom tzGJ@tpnf;rsm;tm; &cdkifvlrsdK;rsm;u jyefvnfuef@uGuf/ qef@usif/ raxmufcHa=umif; jyojcif;/ (5) orRw}uD; ajympum;udk vufawG@ taumiftxnfaz: aqmif&Gufrnfh wyfrawmf/ &J/ epu/ v0uESifh wjcm;aom 0efxrf;rsm;ESifhwuG &cdkifjynfolwpf&yfvHk;rS rSefuefpGm vufwGJyl;aygif; aqmif&Gufrnfudk jyojcif;wdk@ jzpfonf[k a&;om;xm;onf?
EdkifiHwum vGwf+idrf;csrf;omcGifhtzGJ Amnesty International (AI) u Zlvdlifv 20 aepGJ jzifh xkwfjyefaom tpD&ifcHpmudk &cdkifjynfe,f tpdk;&u y,fcs vdkufa=umif; bDbDpD jrefrmydkif;rS 4if;ae naeydkif; tpDtpOfwGif xkwfv$ifhoGm;cJhonf? tqdkygudpPESifhywfouf+yD; rnfonfhtwGufa=umifh AI tpD&ifcHpmudk y,fcs&ygovJ[k ed&OP&mu qufoG,f ar;jref;&m &cdkifjynfe,f jyef=um;a&; wm0efcH OD;0if;+rdKifu tajctjrpfr&SdbJ pGyfpGJxm;ojzifh y,fcs&jcif; jzpfa=umif; ,ckvdk ajym=um; onf? u|efawmfu &cdkifjynfe,ftpkd;&udk,fpm; jyef=um;a&; wm0efudk ,lxm;ol wpfOD;taeeJ ckvdktajctjrpfr&SdbJ wzufowf pGyfpGJa&;om; xkwfa0xm;wJh twGuf 'gudk u|efawmfwdk tpdk;&tzGJudk,fpm; vHk;0uefuGuf&SKwfcsygw,f [k ajymonf? Zlvdkifv 20 &ufaeu xkwfa0aom EdkifiHwum vGwf+idrf;csrf;omcGifh tzGJ tpD&ifcHpmwGif &cdkifjynfe,frSm ta&;ay:tajctae a=unmxm;jcif;onf tm%m ydkifrsm;udk vl@tcGifhta&; csdK;azmuf&eftwGuf vdkifpif ay;vdkufouJhodk jzpfa=umif; az: jyxm;onf? 4if;jyif vHk+cHKa&;wyfzGJ0ifrsm; taejzifh vlrsdK;a&; bmoma&; rcGJjcm;bJ rw&m;wducuc&ol rnfol udrqdk tumtuG,f ay;&rSmjzpfa=umif;/ odk aomfvnf; k f kd f H k tm%mydirsm;u tumtuG,ay;zdk ysuuuca=umif;/ wcsKd ae&mrsm;wGif vH+k cHKa&; kf f f G f hJ wyfzGJ@awGu vlrsdK;pk t=urf;zufr_rsm; udk rodcsifa,mifaqmif+yD; rsufESmvGJaea=umif;/ udptrsm;pkrm &d[if*smrsm;udk ypfrwxm; wducucjhJ cif; jzpfa=umif; tpD&ifcpmxJwif P S k S f k f kd f H G az: jyonf? qufvuf+yD; tpD&ifcHpmu Ak'<bmom &cdkifvlrsdK;rsm;ESifh vHkjcHKa&;
142
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
wyfrsm;onf &dk[if*smESifh &cdkifrGwfqvif trsdK;orD;rsm;udk rk'drf;usifhjcif;/ ukd,fxd vufa&muf nSOf;yrf;ESdyfpufjcif;/ tdk;tdrfpnf;pdrfrsm;udk zswfqD;jcif;/ Oya'rJh owfjzwf r_rsm;udk jyKvkyf usL;vGefaea=umif; pGyfpGJa&;om; az: jyxm;onf? Amnesty International EdkifiHwum vGwf+idrf;csrf;omcGifh tzGJu xdkodk pGyfpGJ xkwfjyefxm;+yD; AI tzGJ. jrefrmEkdifiHqdkif&m okawoD Benjamin Zawacki (bif*srifZm0guD) u ,ckvdk vkyf&yfudk jyif;jyif;xefxef &SKwfcsa=umif; tpD&ifcHpmwGif a&;om;xm;onf? xdkodk EdkifiHwum vGwf+idrf;csrf;omcGifh tzGJrS a&;om;az: jycsufrsm;ESifh ywfoufjyD; ar;jref;&m OD;0if;+rdKifu ,ckvdk acsyajymqdkonf? jypfrlusL;vGefolawGudk w&m;Oya't& zrf;qD;csKyfaESmif w&m;pGJqdkwm awGawmh &Sdygw,f? nSOf;yrf;ESdyfpufwmawG r&Sdbl;? owfjzwfwmawG r&Sdbl;? 'gawG[m tajctjrpf r&SdbJ wbufowf a&;om; pGyfpGJcsufawGom jzpfygw,f [k OD;0if;jrdKifu ajymonf? 4if;jyif olu bl;oD;awmifESifh armifawmwGif &cdkifrSmvlenf;pkjzpf+yD; b*FvDrsm;rSm vlrsm;pkjzpfyga=umif;/ bl;oD;awmifESifh armifawmwGif &cdkifvlrsdK;rsm;u b*FvD &d[if*smrsm;udk w&m; Oya'rJh owfjzwfjyD; &d[if*sm trsKd ;orD;rsm;udk rk'r;f usihf k k d onf[k pGyfpGJjcif;rSm jzpfEdkifacs &Sdr&Sdudk OD;a%Smuf&Sdonfhvlwdkif; pOf;pm;=unfhv#if odEdkifyga=umif; oluajymqdkoGm;onf? Amnesty International EdkifiHwum vGwf+idrf;csrf;omcGifh tzGJ. tpD&if cHpmwGif &cdkifvlrsdK;rsm;taejzifh &dk[if*smb*F gvDrsm;udk owfjzwfjcif;/ &dk[if*sm trsdK;orD;rsm;ukd rk'drf;usifhaeonf[k az: jya&;om;jcif;ESifhywfouf+yD; &cdkifwdkif;&if; om;rsm;wdk;wufa&;ygwDrS taxGaxG twGif;a&;rSL; OD;vSapmudk ar;=unfh&m olu ,ckvdk ajymonf? trSefwu,fuawmh &cdkifjynfe,frSmaewJh &cdkifvlrsdK;awG todqHk;yg? u|efawmfwdk[m ukd,fhajrrSm ukd,ftdrfrSm aexdkifaeayr,fh usL;ausmfcH&w,f? tapmfum;cH&w,f? +cdrf;ajcmufcH&w,f? u|efawmfwdk rSm vHk+cHKrl r&Sdbl;? 'Djy\em tajctaeudk EdkifiHwum tokdif;t0dkif;u odapvdkygw,f? aemufwpfcku 'D&&SdvmwJh owif;awG[m tjzpfrSef Really eJ tvGefw&m vGJrSm;aew,fqdkwmudk tpD&ifcHpm xkwfa0ol taeeJ odzdk aumif;ygw,f? tck vuf&Sd jzpfay:cJhwJh qlyl t=urf;zufrludk RNDP taeeJ todq;yg? 'gayr,fh 'DjzpfysuwhJ udpt00rSm RNDP &J oabmxm; kH f P rl0g' trSefawGaysmufae+yD; olwdku vufOD;r_,l+yD; ajymcsifovdkajymaewJhtwGuf 'Dvdk vkyfaqmifaerl tay:rSm 0rf;enf;rdygw,f [k olu ajymonf? 4if;jyif tpD&ifcpmxkwa0olrsm;taejzifh &cdiwijf zpfay:cJaom jy\emudk H f kf G h
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 143
*Ce% od&efvdkfa=umif; olu ajymonf? tcktjzpftysufrSm &cdkifawGbufuvnf; vlaygif; 30 ausmf aoqHk; cJh&w,f? &GmawGvnf;trsm;}uD; rD;&d_zsufqD;cH&w,f? epfemrlawG trsm;}uD; &SdcJh ygw,f? 'Djy\emudkpwm b,folvJqdkwmudk tJ'D AI tzGJtaeeJ *Ce% odzdkvdkygw,f? tck jy\em&J tjzpfrSefudkvnf; *Ce% aoaocsmcsm rodbJeJ ta0;uae+yD; *k%foduQm&SdwJh tzGJtpnf;taeeJ ckvdk atmufwef;uswJh tpD&ifcHpm a&om;xm;wJtay: 'Drua&pDenf;vrf;eJ a&G;cs,wifajrSmufcxm;&wJh w&m;0if ygwD h kd f H wpf & yf j zpf w h J RNDP taeeJ vH k ; 0uef uG u f & S K wf c sw,f q k d w J h ta=umif ; wpfurBmvHk;udk odatmif ajymcsifygw,f [k OD;OD;vSapmu ajymonf? 4if;jyif +AddwdefEdkifiHtajcpdkuf Burma Democratic Concern ( BDC) 'g&dkufwm OD;rsdK;odef;rSvnf; ,ckuJhodk rSm;,Gif;pGm r[kwfrrSef vkyf}uHzefwD; a&;om; xm;aom AI . tpD&ifcHpmtm; jyif;xefpGm qefusifyga=umif; EdkifiHwum vGwf+idrf; csrf;omcGifh tzGJ AI okd a&;om;ay;ydkcJhaom pmwGif az: jyonf? OD;rsdK;odef;.pmxJwGif tpD&ifcHpmudk a&;om;ol Benjamin Zawacki taejzifh &dk[if*smb*FgvDrsm;. vkyf}uHzefwD;xm;aom r[kwfrrSef yHkjyifrsm;udk r,Hk=unfbJ ppfrSefaom jrefrmowif;rsm;udkom em;axmif ,Hk=unfoifhyga=umif; wdkufwGef; a&;om;az: jyxm;onf?
jrefrm&kyf&Siftpnf;t&Hk;rS em,u OD;atmifvGifESifh tpnf;t&Hk;rS wGJbuf twGi;f a&;rSL; ud+k zdK;wdk OD;aqmifaom tzGJ onf 'kua&mufae=uaom &cdiwi;f &if;om; Q k f kd rsm;udk tultnDrsm; qufvufay;tyf&eftwGuf ,refaeu armifawm+rdKodk a&muf&Sdvmonf? ,ck c&D;pOftwGif; rD;&SdKcH&aom bkef;awmf}uD;ausmif; (8) ausmif; jyefvnf wnfaqmufa&;ESihf 'kuonfrsm;twGuf pm;eyf&umrsm; ulnay;a&;wdk udk aqmif&uf Q d Q D G oGm;rnf[k &kyf&Sif tpnf;t&Hk; em,u OD;atmifvGifu ajymonf? Zlvdkifv 1 &ufaerSm &kyf&Sif tpnf;t&Hk; OuUX OD;Zif0dkif;eJ &kyf&Sif rif;om; rif;orD; 50 cefu ppfawGudk udk,fwdkif vma&mufcJh=ujyD; odef;aygif; 2000 ulnD
144
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
vSL'gef;cJh=uw,f? tck c&D;pOfrSmvnf; u|efawmfwdk usyf odef;aygif; 2000 ausmf ulnD vSL'gef;oGm;rSm jzpfygw,f? tckwcgawmh ukd,fwdkif ukd,fusvm+yD; t"duawmh armifawm+rdKe,fu rD;&d_cHvdkuf&wJh bkef;awmf}uD;ausmif; (8) ausmif;udk usyf odef; 200 eJ rwnf+yD; aqmufay;ygr,f? aemufxyf tvSL&SifawG ay:vm&ifvnf; ausmif; awGukd ydkrdk cdkifcef}uD;us,fpGm wnfaqmufoGm;rSm jzpfygw,f [k ajymonf? ,ck c&D;pOftwGif; OD;atmifvGif OD;aqmifaom &kyf&Siftpnf;t&Hk; tzGJ0if rsm;onf ppfawG+rdKay:&Sd 'kuQonfpcef;rsm; tygt0if rif;*H/ atmif'dkif/ ulawmif/ bl;oD;awmifESifh armifawm+rdKrsm;odk ukd,fwdkifoGm;a&muf+yD; vSL'gef;ulnDcJhonf[k qdkonf? u|efawmfwdk&J 'Dc&D;pOfudk tvdkawmfjynfh q&mawmf}uD;u pDpOfay;wJh twGuf q&mawmf}uD;&J tpDtpOfeJbJ vdkufyg+yD; ulnDay;aewm jzpfygw,f? &cdkifu aw;oH&if jrwfciausmwkd tygt0if AG',kd tzGJ awGvnf; u|eawmfwkd eJ twl ygvm S kd f f D D f =uygw,f? raeuvnf; bl;oD;awmifrSm qeftdwfawG/ uav;awGtwGuf pmtkyf pmwef;awG vSL'gef;ulnDcJhygw,f [k ajymonf? ,ae Zlviv 24 &ufaewGivnf; &ky&if tpnf;t&H;k wm0ef&orsm;onf ld f f f S dS l armifawm+rdK awmifyi;f &Sd tv,foausmf aus;&Gmokd oGm;a&muf+yD; 'kuonfrsm;tm; kd H Q qeftdwf 300 ESifh wjcm;vdktyfaom ypPnf;rsm;udk oGm;a&mufvSL'gef;=urnf [kqdkonf? &kyf&Sif tpnf;t&Hk;taejzifh wdkif;&if;om;rsm; t=um;wGif csif;/ &Srf;/ jrefrm/ ucsi/f &cdif rcGjJ cm;bJ tcuftcJ usa&mufaeaom a'orsm;okd ud,wiom;a&mufjyD; k k f kd f G tultnDrsm; ay;aea=umif;/ Zlvdkifv 1&ufae &kyf&Sif tpnf;t&Hk;. ppfawG c&D;pOf t+yD; Zlviv 2 &ufaewGif ucsijf ynfe,f jrpf}uD;em; +rdKodk oGm;a&muf+yD; tultnD ld f l rsm; ay;cJha=umif; OD;atmifvGifu ajymonf? &kyf&Siftpnf;t&Hk;tzGJ0if vl}uD;rsm;omru i,f&G,faom &kyf&Sif rif;om; rif;orD;rsm; uvnf; 'kuusa&mufae=uaom wdi;f &if;om; a'orsm;twGuf pdwtm; Q k f xufoefpGmjzifh &HyHkaiGrsm; &SmazGjcif;/ ukd,fwdkif tvSLaiGrsm; xnfh0ifvSL'gef;jcif;rsm; jyKvkyfae=ujcif;rSm txl;tm;& auseyfp&maumif;a=umif;ESifh olwdk. vkyfaqmif csufrsm;twGufvnf; aus;Zl;wifa=umif; olu ajym=um;onf? &kyf&Siftpnf;t&Hk;taejzifh aemufxyfvnf; tultnDrsm;udk &SmazGae a=umif;/ &&Sdvmaom tultnDrsm;udk 'kuQusa&mufae=uaom wdkif;&if;om; a'o toD;oD;odk qufvufay;ydk ulnDvSL'gef;oGm;rnf[k od&onf?
ork d i f ; rS w f w rf ; 145
tcuftcJu tpp t&m&mygbJ [k tqdkyg trsdK;orD;uqufajymonf? qlylr_jzpfyGm;+yD;aemufydkif;wGif tqdkyg aus;&Gmrsm;okd tudkaxG;ESifh tzGJrS qef 85 tdyf vSL;'gef;jyD;aemuf aemufxyfvHk;0 tultnD r&ao;a=umif; od&onf? a'ocHrsm;twGuf ta&;ay:vdktyfaeonfh tultnDrsm;rSm aq;0g;ESifh tpm;taomufrsm; jzpfa=umif; udkEdkifatmifu ajymonf? a'ocH&cdkifaus;&Gmom;rsm; armifawm+rdKudkoGm;+yD; aps;0,fEdkifa&; twGuf ta&;tcif; jzpf+yD;onfrSm wpfvausmf=umvm+yD jzpfaomfvnf; vHk+cHKa&;wyfzGJ0if rsm;rS ,cktcsdefxd pDpOfaqmif&Gufay;jcif; r&Sdao;a=umif; od&onf? qlylt=urf;zufr_ jzpfyGm;+yD;aemufwGif UNHCR tygt0if INGOs ESifh wjcm; tzGJtpnf;rsm;/ jynfwGif; vlr_axmufyHha&;toif;rsm;ESifh apwem&Sifrsm; rSvnf; armifawm+rdK&Sd 'kuQonf pcef;rsm;ESifh armifawm+rdKteD; tem;&Sd aus;&Gmrsm; udkom OD;pm;ay; vSL'gef;ae=u+yD; ,ckuJhodk a0;vHaom e,fpyf&Sd aus;&Gmrsm;odk vma&muf ulnDvSL'gef;jcif; r&Sda=umif; od&onf?
ork d i f ; rS w f w rf ; 147
148
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 149
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
150
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 151
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
152
ork d i f ; rS w f w rf ;
a&mifp"mwfyxnf&ef Hk Hk h
ork d i f ; rS w f w rf ; 153
154
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ; 155
156
ork d i f ; rS w f w rf ;
emrusef;onf &ckdifjynf
bapmwif
twdwfordkif; pmrsufESmrsm;wGif &mZ0ifajymifcJhaom usaemfwdk &cdkifjynf onfum; rsufarSmufacwfwGif qif;&J'kuQtzHkzHk tusyftwnf;rsdK;pHkjzifh &ifqdkifae& ayonf? ypPKyPefumvwGif wdkif;ESifhjynfe,f 14 ckjzifhzGJpnf;xm;onfh jrefrmEdkifiHY 13 ckajrmuf tqif;&JqHk; a'otjzpf rSwfwrf;0ifaeonf? ajredrfh&m vSHpdkuf/ El&m0JpGJ/ vJ&mol cd;k axmif; qdaom pum;yHyrm tppt&m&m tiftm;csneJ aeaom usaemf k k hf wdk &cdkifjynfudk vk,lodrf;ydkuf&ef }uHpnfae=uaom ppfwaumif;om; b*FvDukvm; rsm;u 21 &mpk tpOD;ydi;f 2012 ckEpf arvESihf ZGevtwGi;f wGif ,if;wdk . t=urf;zuf k S f r_rsm;jzifh rD;avmifwdkuf oGif;cJh=ujyefonf? xdk a=umifh ,cktcg &cdijf ynfonf '%f&m A&yGEihf emruse;f jzpfae&ayonf? k S emrusef;jzpfaeaom &cdkifjynftwGuf &cdkifol &cdkifom;wdkif;Y wm0ef&SdouJhodk T ta&;onf jrefrmEdkifiH. tcsKyftjcmtm%mudk xdyg;apmfum;vmaomta&; jzpf aoma=umifh trsdK;bmom omoemudk wefzdk;xm;aom rsdK;cspfpdwf"gwf &Sdolwdkif;. ycHk;ay:odk avmavmvwfvwf usa&mufvmaom ordkif;ay; wm0efvnf; jzpfay onf? Tae&mwGif ordkif;ay;wm0efESifhywfoufI q&mAef;armfwifatmif. ausmf=um;vSaom pum;udk wifjycsifygonf? q&mu vlwa,muf&Jh wefzdk;[m oljzwfoef; ausmvm;aewJh acwf}uD;u olycH;k ay: wifay;vduwhJ ordi;f ay; wm0efukd f $ k f k olb,favmuf o,fy;kd xrf;aqmifcw,f qdwtcsueJ wdi;f wm&rSmbJ [k qdconf? hJ k hJ f k k hJ odk ygI b,fol a=umifh b,f0ga=umifh tb,fta=umif;a=umif[k vufn;d_ xd;k qifajc h h ay; tjypfwif a0zef avuefae=urnfhtpm; cifAsm;wdk usaemfwdk b,ftcef; b,f uu ordkif;a=uG;udk wm0ef,lay;qyf=urvJqdkwmudk udk,fhbmomar;I udk,fh bmom tajzay; wm0ef,l&efom&Sdawmhonf r[kwfavm? (u) ordkif;rSwfwrf;rsm;u ajymjycsuft& ppfwaumif;om; b*F gvDukvm; rsm;onf jrefrmEdkifiH taemufbufu &cdkifjynfe,f ajrmufzsm;&Sd ar,kc&dkifudk zJxwum rlqvifjynfe,f odk r[kwf rlqvifEiiH xlaxmif&ef tm;xkwvmcJonfrm h k f kd f f h S
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 157
,ck 2012 ckEptxdqvsS if 75 ESpwwd &Scav+yDwnf;? rD;avmifwuoi;f t=urf;zuf S f kd f d d hJ dk f G vlowf rk'r;f usirrsm;udk 1942 ckEprS pwifjyKvkyc&m ESpaygi;f 70 &Sc+hJ yD r[kwavm? d hf _ S f f hJ f d f Todk a'ocH&cdkifrsm;udk tjywfacsr_ef;um armif;xkwf&ef t}udrf}udrf }uHpnf t=urf;zufc=hJ uonfh rSwwrf;rsm;uvnf; twdtus&xm;onf? ,if;odk &Saomfjim; f dS d vnf; Tordkif;jzpfpOfrsm;tm; ppftm%m&Sifrsm;u tarSmifcs xm;ojzifh usaemfwdk wdwdyy odcGifhr&cJh=u? odkaomf ,ckumvwGif yuwd tjzpfrSefrsm;udk odcGifh&&Sdvm=u+yD r[kwf avm? Tppfwaumif;om; b*F gvrsm;. tE &m,f rnfrsS }uD;rm;a=umif;vnf; rsu0g; D W f xifxif odjrifcJh=u&+yD r[kwfavm? EdkifiHom;wOD;twGuf rdrdwdkif;jynf. tcsKyftjcm tm%mudk usL;ausmfapmfum; cH&jcif;xuf emusif&rnfht&m &Sdygao;oavm? trsdK; bmomomoemudk xdyg;cH&jcif;xuf qdk;&Gm;aom t&SufcGJcH&jcif;qdkonfum; &SdygOD; rnfavm? ,if;odk apmfum;xdyg;vmjcif;udk umuG,fjcif;rSm trsdK;om;a&; wm0ef tppftrSef jzpfayonf? Tta&;um; wdi;f jynfEihf vlrsKd ;udk cspwwfaom rsKd ;csppw"gwf &Sowi;f . k S f f d f d l kd ycHk;ay:odkusa&mufvmaom acwf}uD;u ay;vmonfh ordkif;ay; wm0ef r[kwfavm? odka=umifhxif.? rsufarSmuf EdkifiHa&;acgif;aqmifwOD;jzpfol &Spfq,fh&Spf rsdK;quf ausmif;om;rsm;tzGJrS OD;udkudk}uD;u TuJhodk oloabmxm;udk xkwfazmfajymqdk vdkufonf? jrefrmEkdifiHom; tpPvmrf bmom0ifrsm;eJ Ak'<bmom0ifrsm; =um;rm jzpfyGm;aewJh jy\em r[kwfbl;? 'gudk vlrsKd;a&;/ bmoma&;toGif zefwD;r,fqkd&if vnf; 'g[m rkd;rom; vkyfaqmifaewJh zefwD;r_rsKd;vdkbJ owfrwf&rm jzpfygw,f? &ckdifwkdif;&if;om;awG Epfaygif;rsm;pGm cHpm;ae&wJh a0'em/ olwkd@ cHpm;r_ukdvnf; tav;teufxm;zkd vkygvrr,f? umv&n=f umpGm uGseawmfwdk onf;cHaevmcJwm d d fh f h kd[if*sm jy\emyg? rdrdwkd@taejzihf kd[if*smrsm;Eihf ywfouffI yGihfyGihfvif;vif; ajym=um;vkda=umif;/ kd[if*smrsm;onf wkdif;&if;om;r[kwf u|eawmfw@dk tcsKyftjcm tm%mudpudk b,fEiiwum b,fEii}H uD;ur f P dk f H dk f 'D[mawGukd u|efawmfwkd@ vufcH&r,fvkd zdtm;ay;vm+yDqkd&if wyfrawmf tiftm; pkeJtwl u|efawmfwkd 'Drkdua&pDtiftm;pk tm;vkH;u 'g trsKd;om;a&; jy\em taeeJ &ifqkdifajz&if;oGm;rm jzpfygw,f u|eawmfwdk rm Ekiiom;tjzpf todtrwjf yKcHxm;&wJh yk*K~ vawGuawmh f dfH d f kd Ekiiom;wpfO;D &Jh tcGita&; Ekiiom; wa,muf&J umuG,apmiha&muf&rJh wm0efudk dfH fh dfH f f u|efawmfwkd@ tjynhft0 vufcHrmyg? okd@aomf 'gukd wkdif;&if;om; tjzpfeJ vufcH& r,fvkd twif;tusyf zdtm;ay;vmwmrsKd; qkd&ifawmh onf;cHrm r[kwfbl;? kd[if*sm
158
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
jy\emonf rlqvifjy\em r[kwfbl;? tJ'gukd cGJjcm;+yD;awmh ajz&if;zkdvkdw,f [k OD;udkudk}uD;u jywfom;pGm ajymqdkcJhonf? ,aetcsdefwGif jynfwGif;jynfyae &cdkifrsm;/ jrefrmEdkifiHom;rsm;. &ifxJwGif &dk[if*smqdkolrsm;u wdkif;&if;om; tjzpfawmif;qdkjcif;ESifh a'ocH &cdkifrsm;ESifh rdrd EdkifiHom;rsm;udk t=urf;zufaejcif;rsm;twGuf rcHr&yfEdkifatmif a'goxGufvSsuf &Sd=uonf? tjcm;wbufwGif tpPvrfbmom jyefyGg;a&; bmodkufrS aiG,m;rsm;udk &xm;olrsm;u ppfwaumif;om; b*FvDukvm;rsm;udk &dk[if*sm[laom trnfjzifh yGJxkwfum EdkifiHwumwGif rsuf&nfcHxdk; idkjyoluidkjy? vltcGifhta&; v_yf&Sm;ol qdkol rsm;ESihf aiGay;oltwGuf bufvuum owif;a&;om; xkwviwwfonfh owif;Xme kd f f $ hf rsm;u t=urf;zuform;rsm;udkyif oem;p&mtoGif zefwD;ae=uyHkrsm;rSm ,dkolr&Suf jrifol&Suf &kyf&SifjyuGufrsm;udkvnf; jrifawGae&.? ,if; &dk[if*sm ordkif;vdrf jyuGufrsm;um; wmpm;vSonf? tm&yfurBmrS pD;qif;vmaom a':vmpD;a=umif;udk rSDcdkpm;aomuf=uaom &dk[if*sm a&Sae NGO INGO rsm;. us,favmifvSaom toHrsm;/ ajymifajrmufvSaom rsufvSnfhjyuGuf rsm;a=umifh cH&ola'ocHrsm;u vl&rf;um;rsm; jzpfoGm;&+yD; t=urf;zuform;rsm;u vlrsdK;wkef; owfjzwfcH oem;p&m EdkifiHrJhvlom;rsm; jzpfcJh&ayawmhonf? OD;udkudk}uD;. rsdK;cspfpdwf"gwftjynfhjzifh jywfjywfom;om; xkwfazmf ajym=um;csuf ray:xGufrDu &cdkifjynfwGif;u &cdkifESifh ukvm;=um;wGif jzpfyGg;aom t"du&k%f; tjzpfrSsom jrefrmhEdkifiHa&;avmuwGif ajymqdkaecJh=uonf? OD;udkudk}uD;. jywfom;aom xkwfazmfajymqdkcsuf xGufay:vm+yD;aemuf vuf&Sd EdkifiHa&;avmu wckvHk;odk ,if;&dk[if*sm jy\emonf qlemrDyrm em*pftvm; jyif;xefpGm &dkufcwf vmcJhjyef.? jrefrmhEdkifiHa&;avmu. t"du acgif;aqmifjzpfol a':atmifqef;pk=unf udvnf; xdjk y\emu tvGwray;cJyg? olrxHrS bmoHxuvmrvJ? bmajymvmrvJ k f h G f qdonfukd tm;vH;k txl;pdw0ifpm;=u.? t=urf;zufr_ txGwtxdyokd a&mufaepOf k f f f a':atmifqef;pk=unf E_wqwaeojzifh rdrwkd acgi;f aqmiftay: b0ifrusorsm;vnf; f d f d l &SdcJh=uonf? xdka=umifh a':atmifqef;pk=unfonf ,if;udpPudk olr. Oa&my c&D;pOf twGif; ,ckuJhodk xkwfazmfajym=um;cJhonf? &S i f a jymwJ h &d k [ if * smqd k w m usrrod b l ; ? b,f o l b,f 0 gqd k w mud k &SifajymovJ qdkwmudk usr aoaocsmcsm rodbl;? usrajymcJhovdkbJ b,foludk &nfn$ef;ajymqdkovJqdkwJh jy\em&Sdaew,f? &dk[if*smqdkwm[m jrefrmEdkifiHu r[kwb;l ? olwkd [m b*Fvm;a'h&fS Ediiuae r=umcifurS a&mufvmolawGvkd wcsKd u f kfH
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 159
ajymqdk=uw,f? 'gayrJhvdk b*Fvm;a'h&Sfbufuvnf; b*Fvm;a'h&SfEdkifiHom;awG r[kwb;l vdk ajymw,f? b*Fvm;a'h&taeeJ olwkd udk 'kuonftaeeJ rvdcsi=f ubl;? f fS Q k bma=umifhvJqdkawmh olwdk[m b*Fvm;a'h&Sf EdkifiHu r[kwfbl;? jrefrmEdkifiHu vmw,fqdk+yD;? tJ'Dawmh usrwdk 'gudk b,fvdk ajz&Sif;&rvJ? w&m;Oya' pdk;rdk;r_r&SdbJ rSefuefwJh vl0ifr_ }uD;=uyfa&; vkyfief;pOfr&SdbJ rSefuefwJh rl0g' vrf;pOfr&SdbJ rSefuefwJh w&m;Oya' taumif t xnf a zmf r _ r&S d b J e J ? 'ga=umif h 'D j y\em&J h tajccH ta=umif;&if;u vGefcJhwJh q,fpkESpfaygif; rsm;pGmuwnf;u &SdcJhwJh w&m;Oya' pdk;rdk;r_ jy\embJ? vGefcJhwJh wv ESpfvavmufu usL;vGefcJhwJh &mZ0wfr_a=umifhawmh r[kwfbl; [lI olru qdkonf? ,if; aemufyi;f wGium; &d[if*sm tvdawmf&rsm;onf trsKd ;om;a&;bufrS kd f k k d &yfwnfol Ediia&;orm;rsm;udk wducuapmfum;vmcJ=h uawmh.? txufyg ta=umif; kfH k f kd f t&mrsm;udk azmfjyjcif;rSm &dk[if*smqdkaom jy\emonf EdkifiHwckwGif;&Sd vlrsdK;pk ESpfck/ udk;uG,fr_ bmomw&m;ESpfcktwGif; ay:aygufcJhaom jy\emr[kwfbJ wdkif;jynf. trsdK;om;a&; jy\emjzpfa=umif; xif&Sm;ap&ef wifjyjcif;yif jzpfonf? ,if;wdkonf urBmhukvor*~udkyg xdk;azmufEdkifolrsm;jzpf=uojzifh jrefrm EdkifiH. orRwjzpfol OD;odef;pdefudkyg ukvor*~ vltcGifhta&; udk,fpm; vS,frSwqifh pnf;&Hk;odrf;oGif; cdkif;cJhao;onf? ,if;udpPtwGuf OD;odef;pdef. tajzum; &dk[if*sm v_yf&Sm;olrsm; t&_dufudk xdoGm;ap&Hkomru jrefrmjynfolw&yfvHk; vdkvm; aom tajzudk 4if;u &Sif;&Sif;vif;vif; ajz=um;ay;cJhayonf? wdkif;&if;om; r[kwfbJ cdk;0ifvmonhf &dk[if*smrsm;udk vufcH&ef rnfodk@r# rjzpfEdkifa=umif;? xdk@tjyif cdk;0ifvmaom&dk[if*smrsm;ESihf ywfoufjyD; aemufqHk; ajz&Sif;onhf enf;vrf;rSm cdk;0ifvmonhf &dk[if*smrsm;udk UNHCR odk@ tyfESHjyD; 'kuQonfpcef;tjzpf xm;&Sd&ef jzpfa=umif;/ UNHCR u au|;arG; apmihfa&Smufay;&ef jzpfa=umif;/ wwd,EdkifiHu vufcHrnfqdkvSsif ydk@ay;rnfjzpfa=umif;ESihf TonfrSm jy\em ajz&Sif;enf;udk pOf;pm;aejcif; jzpfa=umif;? ordkif;a=umif;t& b*F gvDrsm; 0ifa&mufvmonfrm (1948) ckep/f vGwvyfa&;r&cif t*Fvyf e,fcsJ rsm;u v,f,m S S f d vkyfudkif&ef ac:oGif;vmjcif; jzpfa=umif;/ xdkpOfu tvkyftudkif aumif;rGefojzihf rjyef awmhbJ tajccs aexdkifolrsm;vnf; &Sda=umif;/ rdrdwdk Oya't& (1948) ckeSpf rwdkifrD jrefrmEdkifiHodk a&muf&Sdol rdbESpfyg;u arG;zGm;ol wwd,rsdK;quf ajr;tqihfudkom EdkifiHom;tjzpf vufcHrnf[laom Oya' &Sda=umif;/ &cdkifjynfe,fudk avhvm=unhfygu (1948) ckepf rwdirD b*F gvrsm;u ayguzm;vmolrsm;/ aemufyi;f wGif &d[if*sm trnf S kf D f G kd k cHI cdk;0ifvmolrsm; ponfjzihf &_yfaxG;v#uf&Sda=umif;/ EdkifiHwnf+idrfat;csrf;r_udkyg +cdrf;ajcmufvma=umif;/ xdkudpPudk udkifwG,f&ef tav;teufxm; pOf;pm;v#uf
160
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
&Syga=umif;/ rdrw@kd wdi;f &if;om;rsm;udk wm0ef,rnf jzpfa=umif;/ wdi;f &if;om;r[kwbJ d d k l k f cd;k 0ifvmonhf &d[if*smrsm;udk vufc&ef rnfo@kd r# rjzpfEia=umif; orRw OD;ode;f pdeu k H kd f f ukvor*~ udk,fpm;vS,fudk ajz=um;cJhonf? Todk ta&;ygaom jrefrmhEiia&; acgi;f aqmifrsm;u wkef jyefvuaomtcg kd f H kd f &dk[if*smESifh vkyfpm;aeolrsm;/ &dk[if*sm bufawmfom;rsm; vGefpGm rausreyf jzpfoGm; =u.? vltcGita&; rsuEmzH;k pGyxm;olrsm;u rsu&nfusjyaeonfh =um;rSyif 4if;wdk hf f S f f . Zmwd&kyfudk rxdef;csKyfEdkifawmhaom t=urf;zuform;rsm;onf *sD['f qifE$Jrnf? &cdkifjynfudk vufeufudkifwdkufyGJ0ifum odrf;ydkufawmhrnf[k a=uG;a=umf vm=uawmh onf? urBmausmf tpPvrfrpf t=urf;zuf tkyfpk}uD;rsm;u "g;}udrf;}udrf;vm=uonf? ,if;wdku t=urf;zufrnf[k +cdrf;ajcmufvmjcif;tay: usaemfwdk &cdkif acgif;aqmif a'gufwmat;armifu ukvm;rsm;. }udrf;0g;csufudk a=umufvefaerSm r[kwfa=umif; ,ckuJhodk csufcsif; wkefjyefajymqdkcJhonf? usaemfajymr,f? wmvDbefruvdk bmbJjzpfjzpf usaemfwdk vHk;0 ra=umufbl;? usaemfwdkrSm&SdwJh vufeufeJ/ &SdwJhpdwf"gwfeJ ckcHr,f? rnfonfh bmoma&; tpGef;a&mufwJh yk*~dKvfawG&Jh rnfonfh +cdrf;ajcmufr_udkrS usaemfwdk vuf rcHbl;? usaemfwdkrSm touf&SdaeorSs umvywfvHk; ckcHrSmbJ? 'gbJ? 'g[m usaemfwdk vlrsdK;wckvHk;&Jh pdwf"gwfudk ajymwm [k cdkifrmjywfom;pGm wkefjyefcJh.? usaemfwdk acgif;aqmif}uD;rsm;onf 4if;wdkycHk;ay:odk usa&mufvmaom acwfuay;onfh ordkif;ay;wm0efudk &J&ifhpGm&ifqdkifum o,fydk;xrf;&GufcJh=ua=umif; awG&onf? (c) acgif;aqmif}uD;rsm;u rdrdo,fydk;&rnfh wm0efudk xrf;&Guf=u+yD;aemuf usaemfwdk cifAsm;wdk ycHk;ay:odk usa&mufvmaom ordkif;ay;wm0efudk usaemfwdk cifAsm;wdk ausyGefatmif xrf;&Gufbdk vkdtyfonf r[kwfygavm? ta&;r}uHKcif qifzrf;r,f? usm;zrf;r,f? ZvDzmwHk;udk oGm;=um;xdk;r,fvdk }uHK;0g;+yD; ta&;}uHKawmh vdyfudkawmif yufvufrvSefEdkifwJh tvkyfrsdK;udkawmh rvkyf=uapvdkyg? &cdkif&dk;rxuf }uD;rm;aom pum;vHk;rsm;ESifh b*Fvm;yifv,fatmfxuf us,faom pum;oHrsm;udk ajymqdk+yD; jy\emESifh ezl;awG'l;awG }uHK&wJhtcg tqHrygwJh o}uFeftajrmufrsm; rjzpf=uapvdkyg? uae usaemf w d k jy\emud k vuf a wG usus oH k ; oyf = uyg? ud k , f u b,fae&mu toHk;usovJ? b,furSm pGrf;aqmif&nf &SdovJ? udk,fwdkif;jynf udk,fhvlrsdK;twGuf t"dy`g,f&Sd&Sd ay;qyfEdkifrJh tuefudk rdrdbmom t&if wdwdusus
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 161
qef;ppf=unfhyg? vuf&Sd usaemfwdk &cdkifom; trsm;qHk; vma&muf tvkyfvkyfudkif aexdkif =uonfh xdkif;EdkifiHudk pHerlxm;+yD; pOf;pm;=u&atmif? pm&if;Z,m; twdtus jyKpkxm;Edkifjcif; r&Sdojzifh vlOD;a&rnfr#&Sdonfudk od&ef cufcJygonf? odkaomf odef;ESifh csDI &SdonfrSmaocsmay.? jzpfEdkifvSsif a'otoD;oD;wGif zGJpnf;xm;=uaom &cdkif vlr_a&; tzGJtpnf;rsm; taejzifh rdrdc&dkiftwGif;yY vlOD;a& rnfrSs&Sdonf? a,mufsm; ta&twGuf rdef;rta&twGuf tb,fr#&Sdonfqdkonfudk pm&if;jyKpk=uyg[k wdkuf wGef;vdkygonf? ,if;vlxkudk rSefrSefuefuef OD;aqmifay;Edkifaomolrsm;om &Sdygu emrusef; jzpfaeaom &cdkifjynftwGuf tiftm;w&yf jzpfvmEdkifonf r[kwfavm? ZGefv ta&;tcif;a=umifh 'kuQa&mufcJh=u&olrsm;twGuf tvSLaiGrsm; aumufcHum wwfEdkifoa&G usaemfwdk ulnDyHhydk;cJh=uygonf? ,if;tultnDum; ta&;ay: vdktyfcsuftwGuf ulnDEkdif&efom jzpf.? qufvkyf&OD;rnfh wm0efrsm; uawmh +ydKusysufpD;oGm;aom usaemfwdk todkuft+rHK vlabmiftaqmuftOD twGuf usaemfwdkudk,fwdkif jyefvnfwnfaqmuf=u&rnf jzpfayonf? usaemfwdku oif;uGJjzpfaecsdefwGif ukvm;rsm;um; 4if;wdk@. &nfrSef;csuf atmifjrifayguajrmufap&ef }uHpnftm;xkwf vmcJonfrm ESpaygi;f 75 ESpf &Saeay+yD? f h S f d 4if;wdk. yef;wdkiftwGuf vdktyfaom aiGa=u;? vdktyfaom ynmwwf? vdktyfaom acgif;aqmifr_? cdkifrmaom tzGJtpnf; ponfwdkudk umv=um&SnfpGm wnfaqmuf vmcJh=uonf? cifAsm;wdkrSm 'Dvdktcif;tusif;rsdK; wnfaqmufxm;ovm;[k wpHk wa,mufu ar;vm&if b,fvkd ajz=urvJ? [dvl udk tjypfycs? 'DtzGJ udk jypfwifa0zef? k kH ta=umif;jycsuf woDwwef;}uD; xGufvmr,fqdkwm aA'ifar; raeeJ? 'gayrJh oifu,wif bmawG vkyxm;+yDv? bmvkyz;l ovJvkd wnfwnfar;&ifawmh ajzp&m kd f kd f J f h h ewd jzpfaewJholu trsm;pk}uD; jzpfaerSm rvGJyg qdkonfudk jrifawGae&onf? t&uf0dkif;Y trsdK;om;a&; wuf=uGjcif;/ vlpnfum;aom ae&mwGif jzpfap/ tpnf;ta0;jyKvkyfaomtcgrsdK;wGifjzpfap trsdK;om;a&;wdk tz&cdkifjynf twGuf wdkudk us,fus,favmifavmif ajymqkdwwfolwcsdK. aemufem;rS a,mifawmif aygiawmif vduz;l olrsm;u rdru,ukd rsKd ;csppw"gw&ol (odk ) acgi;f aqmifwa,muf f k f d kd f f d f f dS [k udk,fhbmomxifae=uolrsm;vnf; r&Sm;vSyg? Todk qdkvdkufonfhtwGuf ,if;trsdK;tpm;xJwGif 0ifygaeolawGu qm;ESifhtyufcH&aom wDaumifyrm xGefxGefvl;atmif emaumif; em=uygvdrfhrnf? rwwfEdkifyg? xdkvlrsm;a=umifhyif omrefjynfol trsm;tjym;onf tzGJtpnf;rsm;wGif
162
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
yg0ifaqmif&Guf&ef pdwfr0ifpm;=uawmhbJ cyfa0;a0; cyfuif;uif; ae=uolrsm;vnf; 'keJa';jzpfygonf? ? wckck vkyfawmhrnfqdkvSsif tqdkygvlpm;rsm;u ae&mOD;atmif ,lxm;wwf=uonf? pum;vHk; ta[mif;tjrif;rsm;/ ykyfodk;aqG;ajrhaeaom tawG; tac: a[mif;rsm;udk qDonfr vufowyrm xyfcgwvJ taumiftxnf azmfaqmif k f avh &Sd=uojzifh zGJpnf;=uaom tzGJtpnf; trsm;pkrSm pv,f0if zifrrJcif uGJ=u+yJ=u onfh om"ursm;pGm &Sdonf? tzGJtpnf;raxmifcifu rdwfaqG/ oli,fcsif;rsm;tjzpf &if;&if;ESD;ESD; &SdcJholrsm;onf tzGJtpnf; zGJpnf;+yD;aemuf &efolrsm; jzpfoGm;=u&onfh jzpf&yfrsm; rSmvnf; rjrifcsif r=um;csiftqHk; jrifawG =um;od }uHK}udKufae&onf? atmifjrifr_ vrf;ray:odk ajcrcsEdkifcifwGif tcsif;csif; pdwf0rf;uGJapaom nDnGwfr_ +ydKuGJapaom vrf;rSm;udkom qufvufavSsmufvSrf; ae=uonfrSm tpOftvm wckuJhodk jzpfae ay+yD? usaemfwdk yxrOD;qHk; jyif&rnhf t&mrSm xdkt&myif jzpf.? usaemfwdkudk us&_H;aponfh vufonfrsm;xJwGif xdkt&m onf xdyfqHk;u yg0ifaeonf r[kwfavm? xdk a=umifh rdrwkd ud,wivyEionfukd csucsi;f vufiif; pwif vkyaqmif d k f kd f k f kd f f f yg? r=umrD udk,fESifhvufwGJI &Ekdifonfh vufwGJazmfrsm;pGm rvGJraoG &vmygvdrfhrnf? T &dk[if*smqdkaom ppfwaumif; b*FvDukvm;ta&; ESifh ywfoufI rnfol&ifbwf udkyif acguf=unfh acguf=unfh &ifckefoHwlaeonfudk awG&ygvdrfhrnf? xdkolrsm; pkaygif;rd=uaomtcg 4if;wdkxJrS trsm;udk rSefrSefuefuef OD;aqmifEkdifol OD;aqmif0Hhol acgif;aqmifaumif; ay:xGufvmrnfrSm aocsmygonf? acgif;aqmif aumif;qdkonfrSm wdkufyGJ=um;xJuom ay:xGef;vmwwfwmyg? tvkyfvkyfolrsm; txJuom ay:xGef; vm&p+rJomjzpf.? tmorm;rsm; udav=uGm;rsm;um; acgi;f aqmif aumif;rsm;vnf; k r[kwfouJhodk acgif;aqmifvnf; r[kwfacs? i&JrD;rcHaom a&$&nfpdrfrsm;om jzpfay onf? odkaomf ae&mwdkif;wGif xkda&$&nfpdrfrsm;onf &Sdaewwf=uojzifh trSefwu,f tvkyfvkyfolvm;? tmvl;orm;vm; qdkonfudkawmh cGJjcm;odxm;bdk vdkygvdrfhnf? xdka=umifh udk,fxrf;&Guf&rnfh wm0ef 0wW&m;twGuf udk,fwdkif pwif wm0ef,yg? ud,f rSm olrsm;xuf xl;jcm;aom pGr;f &nf &SaernfqvsS if ud,wivnf; l k d kd k f kd f acgi;f aqmifaumif; wa,mufjzpfvmEkiygonf? usaemfwkd cifAsm;wdk &Jh acgi;f aqmif[m df rd;k ay:u usvmrSmr[kwb;l ? rd;k ay:rSmvnf; r&Sb;l ? ud,awG=um;xJrmbJ &Sw,fqwm f d k f S d kd pGJpGJ+rJ+rJ rSwfxm;yg? vlqdkonfrSm udk,fu|rf;usif&m udk,fpdwf0ifpm;&m e,fy,fwGif tvkyf vkyci&vSsif tpGr;f xufwwf=up+rJ r[kwygvm;? Tta&;um; trsKd ;om;a&; Ediia&; f G hf f kfH jzpfaoma=umifh vufeufudkifum ckcHumuG,f ajz&Sif;&rnfh udpPvnf;ygovdk vlwOD; csif;pD udk,f&nfukd,faoG; jrifhrm;vmatmifvnf; wnfaqmuf=u&rnfh wm0efvnf;
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 163
&Sdayonf? (*) usaemfwdk &cdkifrsm;onf ,cifu ynmudk tvGefwefzdk;xm;=uolrsm; jzpfI jrefrmEdkifiHordkif;wGif xdyfwef; ynm&Sifrsm;pGm ay:xGef;cJhzl;onf? rsufarSmufacwfwGif qif;&JrGJawr_'%fudk cH&vGef;ojzifh ynmudk wefzdk;xm;=uaomfvnf; oif=um;EdkifpGrf; r&Sd=uawmhyg? rdb qif;&JI jzpfap? tpdk;&u roifay;I jzpfap? ynmroifEdkifcJhjcif;udk usaemfwdk udk;uG,fonfh bmomw&m;. tqHk;tr tvdkt& twdwfuHraumif;I [kom yHkcsvdkufyg? odk aomf ypPKy`eumvwGif ud,0ifaiGukd ud,wi&mazGEipr;f &S+d yD; jynfwi;f f k hf k f kd f S kd f G G u rdb aqGrsdK;om;csif;rsm;udk jyefvnfaxmufyHhEdkifaom t&nftcsif;rsm;yif &Sdae=u aom usaemfwkd . vli,fv&,rsm;taejzifh a&muf&mwdi;f jynf Ediirsm;wGif todynm lG f k kfH twwfynmrsm;udk tm;vyf&ufrsm;Y aomufpm;rl;,pfaysmyg;+yD; tcseukd rjzKef;wD;bJ f d f &SmazGoif,l qnf;yl;oifh=uonf? tm;vyfaom we*FaEG&ufrsm;xJu em&DwcsdKudk b0twGuf toHk;csygu wESpfESpfESpftwGif; ynmwwf vli,f vl&G,f wa,muf jzpfvmEdkifonfh tcGifhta&; &Sdaea=umif; odapvdkygonf? ynmoif&ef tcGifhta&;r&Sdygu rdrdaexdkif&m a'o&Sd vl}uD;rsm; c&D;a&muf olrsm;udk ynmoifcGifh&&Sdap&ef tcGifhtvrf;rsm; zefwD;ay;zdk wdkufwGef;=uyg? ynm A[kokw =uG,f0olrsm;jym;aom vlrsdK;onf rnfonfhtcgrSs atmufus aemufus jzpf&onf[k &mZ0ifwGif r&SdcJhyg? todynm=uG,f0+yD; udk,f&nfudk,faoG; jrifhrm;aom vlrsdK;udk tjcm;olrsm;u tEdkifusihf apmfum;Ivnf; r&yg? ynmenf;aom vlrsdK;onf ynm A[kokw pmayrsm;udk cspfjrwfEdk;jcif; tb,frSm &Sdawmhrnfenf;? ynm A[kokw EHkeJaom/ pmrzwfaom vlrsdK;um; tb,frSm tqifhtwef;jrifhrm;aomvlrsdK; jzpfvmEdkifawmhrnfenf;? usaemfwdkESifhb0wl tpPa&;EdkifiHta=umif; pmtkyfrsm;udk zwf=unhf=uyg? tpPa&;EdkifiH ywfywfvnfwGif tpPa&;udk tr_ef@}udwfypfvdkaom tm&yfurBm}uD; &Sdonf? tm&yfEkdifiH tm;vHk;onf tpPvrfbmomudk udk;uG,faom EdkifiHrsm; jzpf=u onf? &efol ywfvnf0dkif;aeonfh=um;u rdrdwdkif;jynfudk rnfodk wnfaqmuf cJh=uonf qdkonfudk odbdk tdyfZdk;'yfpf [laom pmtkyfudk zwf=unfh=uapvdkonf? tvm;wl tjcm;tjcm;aom tpPa&;EdkifiHESifhqdkifonfh armhquf 0wKrsm;udk zwf=unfhu rsdK;cspfpdwf"gwf &Sdw,fqdkwm b,fvdk[mrsdK;vJ? wdkif;jynftwGuf pGefv$wf tepfemcHw,fqdkwm b,fyHkrsdK;vJ qdkonfudk aumif;pGmodvmygvdrfhrnf?
164
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
xdk jyif acgi;f aqmifaumif;qdwm 'Dvygvm;[k uGuuuui;f uGi;f odjrifum =uufo;D k kd f G f G ar$;nSif;x+yD; av;pm;=unfndk wwfvmvdrhfrnf? tvm;wl wdkif;jynfudkwnfaqmufcJh=uonfh urBmhacgif;aqmif}uD;rsm; ta=umif; rdrwkd wdi;f jynfrS acgi;f aqmifrsm; ta=umif;udk avhvm zwf&=_ uapvdonf? d k k udk,fhordkif;ESifh udk,fhywf0ef;usifrS ordkif;rsm;? todynmrsm;udk pmtkyfrsm;rSwqifh avhvmygu udk,fwdkifvnf; A[kokw jynfhpHkoljzpfum trsm;tusdK;udk aqmif&Guf Edkifvmrnf jzpf.? urBmay: Y xdyfwef;u ae&m,lxm;=uaom wdkif;jynfrsm;rS jynforsm;onf pmudk tirf;r& zwf=uonf? ynmudk a&iwfouJokd vdvm;=uonf? l h k usaemfwdk vltodkif;t0dkif;wGifvnf; pmzwfemol pmayjrwfEdk;ol ynmwwfrsm;u pmzwfysif;ol pmrzwfolrsm;xuf b0wdkufyGJwGif wyef;omaewwfonfudk txl; azmfjyp&m vdkygOD;rnfvm;? txl;ojzifh vli,fvl&G,frsm; rdrdb0udk ynmjzifh wnfaqmuf=uyg? i,fpOfu ynmoif&ef tcGifhromcJholrsm;jzpfygu a&muf&ma'owGif ynm&&Sdrnfh tcGitvrf;rsm;udk zefw;D ,l=uyg? b0udk wppD wzJpD acszsuaeonfh tusiq;kd rsm;udk hf h f hf y,fazsmuf=uyg? usaemfwkd vltodi;f t0di;f udk teD;uyfq;kH zsuq;D aeaom t&mum; k k f t&ufjzpfa=umif; tm;vHk;todyifjzpf.? t&ufudk pepfwus wefzdk;&Sdatmif raomufwwfjcif;u jy\em.&if;jrpf jzpfacsonf? xdka=umifh vludkzsuf t&uf [k pum;yHk wnf&Sd[ef&Sd.? odkaomf TurBm}uD;wGif xdyfwef;acgif;aqmif}uD;rsm; ynm&Sif}uD;rsm; pD;yGg;a&;orm;}uD;rsm; oH}uD;wref}uD;rsm;utp t&ufudk aomufoHk;=uonf r[kwfavm? ,if;wdk aomufo;kH jcif;ESihf usaemfwkd aomufo;kH jcif;=um;wGif uGvcsuf wpHw&mawmh use;f ao J JG k d &Sdaeayonf? olwdkum; t&ufudk oduQm&Sd&Sd aomuf=uonf? aomuf&if;pm;&if; ydkrdk &if;&if;ESD;ESD; ajymqdk qufqH=uonf? usaemfwdkrsm;usawmh ykvif;vnf;vJ vlvnf;uGJatmif aomuf=uonf? tHzwfqdkatmif ykqdk;uGif;odkif;atmif aomuf=uonf? yg;pyfrS tqifhtwef;rJh oduQmrJhvSaom t,kwW tewW tESpfom&rJh aygufyef;aphpum;rsm;udk u&m;a&v$wf ajym=uonf? qJrsdK;pHkatmif qJ=uonf? aemufqHk; aomufazmfaomufzufESifhyif &efjzpf=uonf? TuGm[csufa=umifh xifyg&Jh? a&Svl}uD;rsm;u vludkzsuf t&uf [k qHk;rcJh[efwlonf? ,ck aemufxyfoHk;pGJvmonfum; tmqD,H aomufoHk;r_yif? tmqD,Hum; t&ufxufrsm;pGm tE W&m,f&Sdonf[k =um;zl;ayonf? tqdk;qHk;t&mwckum; &cdkifom;rSefvSsif t&ufaomufonf[k &cdkifESifh t&uf/ t&ufESifh&cdkifudkwGJzufum ajymqdkae=ujcif;/ owfrSwfcH&jcif;yif jzpf.? t&ufudkaomufygu pepfwus aomuf=uyg? vl*k%foduQm/ vlrsdK;*k%foduQm
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 165
rusqif;atmifaomufzdk aomufoHk;olrsm;udk t}uHjyKvdkufygonf? (C) usaemfwdk. q&m}uD;ygarmuQ a'gufwmat;csrf;u &cdkifjynfudk ajrtkwf jzifhvnf; wnfaqmufxm;jcif;r&Sd? ausmuftkwfqdkwmawmha0;a&m[k ajymonf? q&mum; ordi;f ynm&Sif ordi;f q&mjzpfojzifh q&mhpum;rSm rSm;p&m ta=umif;r&Syg? k k d aoG;xGufatmifrSefonf[kom xyfqifh axmufcHvdkufygonf? xdkodkqdkvSsif usaemfwdk vli,fvl&G,frsm;taejzifh Tjynfudk ynmtkwfjzifh jyefvnfwnfaqmuf&ef }udK;pm;=uzdk ajymcsionf? usaemfwkd wGif ynmwwf ynm&Sif f tvsOf; qdwfokOf;oGm;+yDvm;qdkawmh r[kwfyg? e,fy,f toD;oD;wGif xdkufoifh oavmuf &Sd=uygao;onf? ,if;wdkxJu trsm;pku udk,fa&;udk,fwm b0wGif tcsdefay;ae=uolu cyfrsm;rsm;jzpfaeonfudk awG&.? ,if;pum;udk rrSef[k qdkol &Sdygu odef;ESifhcsD&Sdaom xdkif;EdkifiHtwGif;u &cdkiftvkyform;rsm;udk ar;=unfhyg? olwdk b0xJukd vma&mufaom olwkd b0rsm;udk OD;aqmifay;aom ynm&Sif b,f ESpa,muf f &S d o enf ; [k ar;=unf h y g? vuf i g;acsmif ; pm a&wG u f I &onf q d k u tH h = op&m owif;jzpfaernf[k xifonf? wdkif;jynfESifh vlrsdK;twGuf tusdK;jyKaom ynmwwf ynm&Sifrsm;jzpfatmif }udK;pm;+yD; vlxka&Su OD;aqmifum vlxk=um;rSm vma&mufaexdkif0Hhaom ynmwwf ynm&Sifrsm;onf ta&;w}uD; vdktyfvSsuf &Sdaoma=umifh txufygtwdkif; a&;om; &jcif; jzpfonf? tqdkyg ar;cGef;udk xdkif;EdkifiHwGif;omru jrefrmEdkifiHtwGif;wGif ar;prf;=unfhuvnf; 75 &mcdkifE_ef;txuf rSefuefaernf[k ,Hk=unfonf? (i) ZGefv t=urf;zufr_jzpfyGg;+yD;aemuf &cdkif'kuQonfrsm;twGuf tvSLaiG aumufcH&ef r[mcsdKifu udkatmifatmifwdk &Hk;cef;wGif tpnf;ta0;jyKvkyfaepOf vli,fwOD;u xar;zl;onf? TtvSLaumufcHjcif;udk t&Snfojzifh vkyfaqmif&ef tpDtpOf &Sdovm;[kjzpf.? xdkpOfu usaemfwdkonf vwfwavm tcuftcJudk ajz&Sif;&efudkom tm&Hkpdkufae=uaoma=umifh t&Snfojzifh aumufcH&ef tpDtpOf r&Sdao;[k ajzqdkcJh&onf? ,cktcgwGifum; t&Snfojzifh &HyHkaiGw&yf rjzpfrae wnfaxmif=u&rnf jzpfonf? +ydKysufaeaom wdkif;jynftwGuf jyefvnfwnfaqmuf&ef aiGa=u;/ ynmESifh
166
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
vlom;t&if;tjrpf ponfjzifh tppt&m&m vdktyfonf? tqdkyg vdktyfcsufrsm; tm;vHk;twGuf tajccHvdktyfcsufum; aiGa=u;yif r[kwfavm? ukvm;rsm;twGuf aiGa=u;axmufyorsm; &Sonfukd axmufjy+yD; rdrwkd rSm aiGa=u;axmufyorsm; r&S[k hH l d d hH l d +iD;wGm; oHrsm;udk =um;ae&onf? ,if;twGuf usaemfwkd taejzifh &cditrsKd ;om; &HyaiG kf kH Arakan National Fund w&yfudk wnfaxmifjzpfatmif wnfaxmif=u&ef t"dXmef jyK=uyg? vlodef;csD&Sdaom xdkif;EdkifiHtwGif;rS vlw&mcefu pwifIjzpfap? waxmif cefrS pwifIjzpfap? wvpm vkyftm;cxJrS waepmyifjzpfjzpf? bwfw&mcefyif jzpfjzpf teJqkH; 10 bwfcefhr#jzpfap pHerltjzpf pkaqmif;=unfh=uyg? tvm;wl jrefrm EdkifiHtwGif;rSm aexdkifolrsm;ESifh EdkifiHwumrSm ysH@ESHaexdkifae=uolrsm;vnf; rdrdwdk wl&mwl&mpkI emrusef;jzpfaeaom wdkif;jynftwGuf pkaygif; vkyfaqmif=uap vdkygonf? xdktpDtpOfudk taumiftxnfazmfjzpfrnfqdkygu jynfwGif;jynfywGif &Sdaom wkdif;odjynfodurBmod *k%foduQm&Sdolrsm;ESifh pnf;a0;wkdifyifum a&&Snf tusdK;twGuf vufwGJvkyfaqmifEkdif&ef pDpOf=uoifhygonf? (p) vwfwavm tajctaersm;ESifhywfoufI wdkif;jynfESifhvlrsdK;tusdK;pD;yGg; twG u f usaemf e m;vnf o vd k pmzwf o l r d w f a qG r sm;ud k wif j ycJ h j cif ; jzpf o nf ? Twifjycsufrsm;um; zwf&Hkom zwf&efr[kwfbJ rdwfaqGwdk aexdkif&m todkif;t0dkif; =um;wGif pOf;pm;p&m aqG;aEG;wkdifyifp&mwck jzpfvmap&ef &nf&G,fygonf? usaemfwdk bdk;bGm;bDbifrsm;u toufaoG;ac|; rsm;pGmESifh ay;qyfum wnfaxmifcJhaom wdkif;jynfwckonf usaemfwdk vufxufa&mufrS ukvm; vuf atmufudk usa&muf&rnfqkdvSsif usaemfwdkavmuf nHhzsif;aom rsdK;quf &Sdawmhrnf r[kwfyg? xdka=umifh udk,fpGrf;Edkif&m tcef;urS wdkif;jynfESifhvlrsdL;twGuf ay;qyf =u&awmhrnfh tcsdefusa&mufvmav+yD? xdk a=umifh wdi;f jynfu oifukd bmvkyay;EdiovJqwhJ ar;cGe;f xuf? oifu k h f kf kd wdkif;jynftwGuf bmay;qyfEkdifrvJqdkwJh ar;cGef;udkar;=uyg [k wdkufwGef;vdkuf& ygownf;?
bapmwif
ork d i f ; rS w f w rf ; 167
168
ork d i f ; rS w f w rf ;
jrefrmEkiitaemufbufurf;&k;d wef;a'o &ckijf ynfe,fwnf+idrat;csrf;vk+H cKHa&;ESihf dfH d f jyefvnfxaxmifa&; t}ujH yKwifjycsufpmwrf;yg ta=umif;t&mrsm; l
pOf 1 2 3 4 5 6 7 8 9
ta=umif;t&m ed'gef; &nf&G,fcsuf vwfwavmjzpfay:cJaom t=urf;zufc&r_rsm;. aemufcta=umif;&if;rsm; h H H vuf&Sdtajctaetay: avhvmqef;ppfcsuf ta&;ay: ulnDapmifha&Smufr_qkdif&m wifjycsuf vkH+cKHa&;ESifh wnf+idrfa&;qkdif&m wifjycsuf jyefvnfae&mcsxm;a&;ESifh jyefvnfxlaxmifa&;qkdif&mwifjycsuf awG@&Sdcsufrsm;tay: +cKHikHokH;oyfcsufrsm; ed*kH; &nfn$ef;ukd;um;pm&if;
ork d i f ; rS w f w rf ; 169
yg0ifa&;om; jyKpkwifjy=ujcif;jzpfygonf? a&;om;jyKpkwifjy&mwGifvnf; vuf&Sdjy\emESifh t=urf;zufcH&r_rsm; jzpfvm&onfh ta=umif;&if;trSefukd wifjy&mwGif qEN*wd a'go*wd uif;pGmjzifh *k%foduQm&Sdaom pmwrf;wpfapmifjzpfatmif owd}uD;pGmxm;I a&;om;cJh=uygonf? bmoma&; t,lonf;r_ESihf vlrsKd;a&; rkef;wD;r_ukd tajccH+yD; jy\em ykdrkd}uD;xGm; vmatmif El d ; qG x k d ; zG a y;onf h ta&;tom;rsm;ES i f h vl r sKd ; a&; t"d u &k % f ; rsm; qufvufjzpfay: vmatmif v_Haqmfonfhta&;tom;rsm; ryg&avatmif txl; owdxm;+yD; a&Smif&Sm;a&;om;xm;ygonf? Tpmwrf;wGif aemufcHorkdif; taxmuftxm; rSefuefjynfpkHonfh twdwf jzpfpOfrsm;udk OD;pGmazmfjyrnfjzpfygonf? &ckdifa'owGifjzpfyGm;cJhaom jzpfay:aeaom jy\emrsm;ESifh t=urf;zufcH&r_rsm;ukd wkd;yGm;}uD;xGm;rvmap&efESifh a&&nfwGif vkH;0 uif;pifyaysmufoGm;ap&ef &nf&G,fonfh pdwf&if;trSefudk Tpmwrf;wGif zwf&_&rnf jzpfygonf? jy\emESifh t=urf;zufcH&r_rsm; jzpfyGm;cJh&ma'orsm;ESifh a'ocH &ckdifjynfol wkd@. vuf&Sdb0tajctaeESifh 'kuQrsm;ukd teD;uyf &_jrifokH;oyfonfh wifjycsuf rsm;vnf; yg0ifygonf? vkdtyfonfh ta&;ay: ulnDapmifha&SmufaxmufyHhr_rsm;ESifh vktyfcsursm;ukvnf; wifjyxm;ygonf? a'ocH &ckijf ynfow@dk vuf&b0vk+H cKHa&;ESihf d f d d l dS wnf+idrf at;csrf;a&;ukd rnfuJhodk@ aqmif&Gufoifhonfukdvnf; t}uHjyKwifjyxm; ygonf? tkd;tdrfrJhjzpfcJhaom a'ocH &ckdifjynfolwdk@. vlaer_b0ukd rlvtwkdif; jzpfatmif jyefvnfwnfaqmufay;Ekdif&efESifh xkdodk@rlvtwkdif; jyefvnf wnfaqmuf jcif;vkyfief; &mESKef;jynfh r+yD;pD;rD pyful;rwful;umvwGif a'ocH &ckdifjynfolrsm; vk+H cKHaEG;axG;pGm aeEkia&;twGuf oifawmfaumif;rGeonfh tajctaewpf&yfudk zefw;D df h f ay;Ekdif&efwkd@udkyg t}uHjyK wifjyxm;ygonf?
2? &nf&G,fcsuf
jrefrmEkiitaemufbuf urf;&k;d wef;a'o &ckijf ynfe,ftwGi;f vwfwavm dfH d jzpfyGm;cJhaom ydyuQrsm;ESifh t=urf;zufcH&r_rsm;t+yD; &ckdifjynfe,f wnf+idrfvkH+cKHa&; jyef v nf a e&mcsxm;a&;ES i f h jyef v nf x l a xmif a &; vk y f i ef ; rsm;ud k Ek d i f i H a wmf r S a&wkda&&Snf pDrHudef;rsm; csrSwfaqmif&Guf&mY wpfzufwpfvrf;rS taxmuftul jzpfap&ef &nf&G,fI &efukef+rdK@wGif aexkdif=uaom &ckdifwkdif;&if;om;rsm;u a'ocH wkdif;&if;om;rsm;. oabmxm;ESifh wpfxyfwnf;jzpfaom qENoabmxm;udk ay:vGifaprnfh t}uHjyK pmwrf;wpfapmif tcsdefrSD jyKpkwifjy&ef &nf&G,f aqmif&Guf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 171
=ujcif; jzpfygonf? Tt}uHjyKpmwrf;yg wifjycsufrsm;tm; EkdifiHawmfrS tav;xm; xnfhoGif; pOf;pm;Ekdif&ef &nf&G,fygonf? Tpmwrf;ukjd yKpk&mwGif vGwvyfaom jynfaxmifpk orRw jrefrmEkiiawmf f dfH tcsKyftjcm tm%mwnfwHckdif+rJa&; wkdif;a'o}uD;rsm;ESifh jynfe,fa'o toD;oD;wGif wnf+idrfat;csrf;jyD; a'ocHjynfolrsm; tcsif;csif; vkH+cKH+idrf;csrf;pGm twlwuG ,SOfwGJaexkdifEkdifa&;wkd@tjyif rar#mfvifhbJ jzpfay:vmEdkifonfh vlr_a&;jy\emrsm; t"du&k%;f rsm; qlyt=urf;zufrrsm;udk wnf+idrat;csr;f pGm ajz&Si;f &efEihf aemufaemif l _ f S xyfrHrjzpfyGm;&ef &nf&G,fcsufjzifh Tpmwrf;ukd a&;om;jyKpk wifjy&jcif; jzpfygonf? Tpmwrf;wGif t"dutm;jzifh atmufyg u&yfrsm; yg0ifrnf jzpfygonf? -vwfwavm jzpfay:cJhaom t=urf;zufcH&r_rsm;. aemufcHta=umif;t&if;rsm; -vuf&Sdtajctaetay: avhvmqef;ppfcsuf -ta&;ay: ulnDapmifha&Smufr_qkdif&m wifjycsuf -vkH+cKHa&;ESifh wnf+idrfa&;qkdif&m wifjycsuf -jynfvnfae&mcsxm;a&;ESifh jyefvnfxlaxmifa&;qkdif&m wifjycsuf -+cKHikHokH;oyf t}uKHjyK wifjycsuf
&ckdifvlrsdK;rsm;om &SdaecJha=umif; armifawm+rdK@wGif b*F gvDrsm; vkH;0 r&Sdao;a=umif; odomEkdifygonf? 1824 ckEpwif jzpfym;cJaom yxr t*Fvy-jrefrm ppft+yD; &E ypmcsKyft& S f G G h d f W dk t*Fvdyfvufatmufodk@ usa&mufoGm;aom &ckdifa'oonf t*Fvdyfwkd@ odrf;ydkuf+yD; jzpfaom b*Fvm;e,frsm;ESifh waygif;wnf;wnf&SdcJhygonf? xkdpOfu armifawm+rdK@ vlOD;a&rSm (65487) OD;&Sd+yD; &ckdif/ ouf/ 'kdif;euf/ +rdK/ crGD;wkd@aexkdifaom wkdif;&if;om; aus;&Gm;aygif; 172 &Gm &SdcJhygonf? ,ae@ b*Fvm;a'@&Sfe,fpyfESifh uyfvsufwnf&Sdaom armifawm/ bl;oD; awmif +rdK@e,frsm;onf ajr=oZmaumif;aom jrpf0Srf;vGifjyifjzpfI armifawm+rdK@e,f wpfckwnf;rSmyif pkdufysKd;Ekdfifaom ajr{u (8000) ausmf&SdcJhygonf? 1839 ckESpfwGif ajr&kdif;rsm; wkd;csJ@vkyfukdifEkdifa&;twGuf xkwfjyefcJhaom *&H}uD; Oya't& v,f,m vkyfom; trsm;tjym; vkdtyfvmI ppfwaumif;rS b*F gvDrsm;ESifh r'&yfrS r'&yfpDrsm; trsm;tjym; 0ifa&mufvmcJhygonf? 1869 ckESpfwGif pl;tufwl;ajrmif; azmufvkyf +yD;aemuf qef;pyg;0,fvkdtm; jrifhwufI urBm@qefaps;aumif;ojzifh t*Fvdyfwkd@. qefpyg;wkd;csJ@xkwfvkyfa&; tpDtpOfa=umifh ppfwaumif;om; b*F gvDrsm; &ckdifa'o twGi;f ok@d tvk;H t&if;jzifh xyfr0ifa&mufvmcJygonf? xko@dk 0ifa&mufvmol rsm;jym; H h d vGef;ojzifh 1918 ckESpfwGif t*Fvdyfwkd@u armifawm+rdK@rS bl;oD;awmif+rdK@odk@ rD;&xm; vrf;yif azmufvkyfajy;qGJcJha=umif; bl;oD;awmif trSwfwHqdyfyg rD;&xm; "gwfykHjzifh oufaojyEkdifygonf? xk d t csd e f u &ck d i f a 'oonf qef p yg;xk y f v k y f a &;ES i f h uk e f o G , f p D ; yG m ; aumif ; ojzif h ppf w aumif ; EG , f z G m ; b*F gvD w k d @ onf v,f , mvk y f o m;rsm;ES i f h txrf;orm; ulvDvkyfom;rsm;tjzpf trsm;tjym; 0ifa&mufvkyfukdifcJh=uygonf? vkyftm;caps;Elef;rSm b*Fvm;wGifvkyfonfxuf rsm;pGmomvGefojzifh b*F gvDrsm;u &ckdifa'oukd aiGxGuf&mrkdif;wGif;ozG,f oabmxm;cJha=umif; 1877 ckESpfwGif xkwfa0 cJonf Arakan News owif;pmrS Mr.Hay .rSwfwrf;wGif awG@&Sd&ygonf? h xkdokd@0ifa&mufvmaom ppfwaumif;om; b*F gvDrsm;a=umifh bl;oD;awmif ESifh armifawma'orsm;wGif b*F gvDOD;a& tuef@towfr&Sd wkd;yGm;vmI b*F gvDwkd@ +cdrf;ajcmufr_rsm;a=umifh &ckdifwkdif;&if;om;rsm; wjznf;jznf; ,kwfavsmhvmygonf? bl;oD;awmif+rdK@ay:wGif 1942 ckESpfu rlqviftdrf 17 tdrfom&Sd+yD; vlOD;a& 100 ausmfom&SdcJh&mrS 2009 ckESpfwGif rlqvifOD;a& 280000 &Sdvm+yD; &ckdifOD;a&rSm 51000 ausmfom &SdonfukdawG@&ygonf? jrefrmEkdifiHukd tdEdN,EkdifiHrS cGJxGuf&ef qkH;jzwfcsuft& tdEdN,acgif;aqmif rpPwmqmumESifh jrefrmtpkd;&zufrS *VKefOD;apmwkd@ vl0ifvlxGuf pmcsKyfwpfckukd 1935
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 173
ckEpwi}f udKwif csKyfqc=hJ uygonf? xkpmcsKyfukd csKyfq+dk yD;onfaerSpI 3 ESpwwjd ynhrS S f G dk d h f d f pwiftouf0if&ef owfrSwfxm;&m tdEdN,EkdifiHrS cGJxGufa&;udk pwifaqG;aEG; vkuonfEihf ppfwaumif;e,frS b*F gvrsm;onf aemifwif jrefrmEkiio@kd vmcGir&awmh d f S D G dfH hf rnfukd pk;d &drum tvk;H t&if;jzifh 0ifa&mufvm=uygonf? xko@kd 0ifa&mufvmolrsm;rSm f d armifawmESifh bl;oD;awmifwav#muf vrf;rsm;ay:wGif jrifraumif;atmif rsm;jym; vSonf[k qkygonf? b*F gvD ukvm;OD;a& rsm;jym;vmonfEitr# a'ocH &ckiwi;f &if; d S hf d f dk om;rsm;tay: +cdrf;ajcmufr_rsm; pdfefac:r_rsm; &SdvmcJhygonf?
(20000 ) cef@ toufqkH;&_H;cJh=u&ygonf? OD;ausmfckdifukd Volunteer Force tzGJ@0if b*F gvDrlqvifrsm;u }udKqkd[efjyjyD; aoewfjzifhypfI aoqkH;cJh&ygonf? armifawm +rdK@wGif +idrf;csrf;a&;vkyfief;rsm; aqmif&Guf&ef a&muf&Sdvmaom Akdvf&efatmifwyfrS t&m&Sd ( 2 ) OD;ESifh &Jabmf (3) OD;tm; b*F gvDrsm;rS xrif;pm;zkd@ zdwf=um;um xrif;pm; aepOf aumufuspfpOf;vJpGm owfI aoqkH;cJh&ygonf? Akdvf&efatmifwyf qkwfcGmjyD;aemuf bl;oD;awmif+rdK@e,fwGif wkdif;&if;om; aus;&Gmaygi;f (392) &GmESihf Ak'bmom0ifw@dk ausmif;uef bk&m;apwDyx;dk rsm;ukd b*F gvD < k rlqvifrsm;u zswfqD;cJh=uygonf? bl;oD;awmifrS xGufajy;vGwfajrmufoGm;aom wkdif;&if;om;vlrsKd;rsm;onf ausmfawmf/ ajrmufOD;/ rif;jym;+rdK@e,frsm;okd@ xGufajy; wdrf;a&SmifcJh=u&m usef&pfcJhaom u|J / EGm;/ qefa&pyg;rsm;ESifh v,fajrrsm;ukd b*F gvD rlqvifrsm;u odrf;,lcJh=uygonf? 1942 ckESpfu bl;oD;awmif armifawmrS xGufajy;oGm;aom wkdif;&if;om; rsm;ukd 1945 ckESpfwGif t*Fvdyfrsm; jyef0ifvm+yD;aemuf jyefvnfxlaxmifa&; vkyfay;r_a=umifh &ckdifwkdif;&if;om;tcsKd@om rdrdwkd@. rlvaus;&Gmrsm;wGif jyefvnf tajccs EkdifcJhygonf?
3(*)? b*FgvDwkdcGJxGuf&ef}udK;yrf;jcif;
1947 ckESpfwGif b*F gvDwkd@onf ta&S@ygupPwefom;rsm;. axmufcHr_ ulnDr_rsm;ukd&,l+yD; rlqvifjynfe,f xlaxmifa&; jrefrmjynfrScGJxGufI ta&S@ ygupPwefESifh aygif;pnf;a&;wkd@ukd EkdifiHa&; &nf&G,fcsuftjynfhjzifh vkyfaqmifvmcJh =uygonf? b*FgvDwkd@onf ygupPwefacgif;aqmif tvD*sifem;xHokd@ oGm;a&mufjyD; ygupPwef vGwfvyfa&;,lonfhtcg bl;oD;awmif armifawma'oukd ygupPwefESifh yl;aygi;f I &,lay;&efawmif;qkca=umif; tvD*si;f em;rS AkvcsKyfatmifqef;ukd ajymjy&m d hJ d f wGif 4if;ukd,fwkdif cGJxGufa&;udpPrsm;ukd tm;ray;a=umif;xnhfoGif; ajym=um;cJhygonf?
wpfpwwpfa'oukd rlqvif ud,yitycsKyfci& a'oay;&ef/ wki;f &if;om;vlrsK;d tjzpf d f k f dk f k f G hf d owf r S w f a y;&ef / yif v k H n D v mcH o d k @ wuf a &muf c G i f h j yK&ef ponf j zif h jref r mEk d i f i H wkdif;&if;om; tppftrSefwkd@omv#if &&Sdtyfaom tcGifhta&;rsm;ukdyif vuf&JZuf&J awmif;qkd vmcJh=uygonf? xk d a wmif ; qk d p mud k Governors Camp Burma t*F v d y f b k & if c H . twGif;a&;rSL;&kH;rS (13-03-1947) ae@pGJjzifh jyef=um;aom pmwGif awmif;qkdpmwGif yg&Sdaom oD;jcm;rlqvif udk,fykdiftkyfcsKyfcGifh& jynfe,fay;&ef t*Fvdyftpkd;&u ajymqkd cJhonf[lI u|Ekfyfwkd@wGif taxmuftxm; r&Sdyg? bmoma&; tajccHwpfckwnf;jzifh wki;f &if;om;vlrsK;d rjzpfEiyg? jrefrmEkiiH tpOftvmwGivnf;aumif; urBm@Eiirsm;. d dk f df f dk f H tpOftvmwGif vnf;aumif; TuJhodk@ xkH;pHr&Sdyg? jrefrmEkdifiH orkdif;a=umif;ukd jyef=unfhygu jrefrmjynf&Sd tjcm;aom jynfe,frsm;onf jrefrmbk&ifrsm;. acwf uwnf;u oD;jcm; vGwfvyfonfhEkdifiHrsm; jzpfcJh=u+yD; jrefrmbk&ifrsm;. odrf;oGif; aygif;pnf;jcif;cHcJh&aom e,fajrrsm;om jzpfygonf? &ckdifa'o&Sd rlqvifwkd@onf &ckdif bk&ifrsm; odk@r[kwf jrefrmbk&ifrsm;. vufatmufwGifom aexkdifcJh=uolrsm; jzpfyg onf? oD;jcm;jynfe,fwpfcktjzpf r&SdcJhyg? ykdifeufe,fajrtjzpf ajym&aomf rlqvif rsm;onf jref r mbk & if y d k i f e uf t wG i f ; aexk d i f c J h = uol r sm;jzpf I rnf o nf h t cgr# tcsKyftjcmykdifcGifhukd awmif;qkdzl;jcif; r&SdcJhyg? ,cktcsdefwGif oD;jcm;jynfe,f awmif;&ef twGuf ta=umif;usKd;qDavsmfjcif; r&Sdyg? xkd@a=umifh bmoma&;wpfckwnf;ukd tajccH+yD; oD;jcm;jynfe,f awmif;qkd ykdifcGifhr&Sdyg? oifwkd@. awmif;qkdr_rsm;onf t*Fvdyfwkd@. tkyfcsKyfa&; vkyfief;rsm;ukd t}uD;tus,f xdckduf&_yfaxG;r_rsm;ukd jzpfapEkdifygonf? yifvkHnDvmcHodk@ wufcGifh awmif;cHjcif;rSmvnf; 1935 ckESpf awmifwef;a'o Oya' tydkif; (1) t& tusKH;r0if ojzifh &ckdifa'oajrmufykdif;ae rlqvifwkd@onf yifvkHnDvmcHokd@ wufa&muf&ef awmif;qkdydkifcGifh r&Sdyg[lI b*F gvDwdk@. awmif;qkdcsuftm;vkH;ukd tusKd;ta=umif; ckdifvkHpGm azmfjyv#uf xkdpOfuwnf;uyif y,fcscJh+yD; jzpfygonf?
cJojzifh 1949 ckEpwif rdrwi;f jynfEihf bmoma&;tcGita&;ukd wkucuaom ol[k h Sf G d dk S hf d f dk f t"dy`g,f&onfh rl*sm[pf vufeufudkiftzGJ@ukd zGJ@pnf;cJh=uygonf? rl*sm[pftzGJ@rSm Jamiatul Ulama tzGJ@. ajratmufvufeufukdiftzGJ@ wpfckvnf; jzpfygonf? xktzG@J onf 1949 ckEpwif bl;oD;awmif+rdK@udk vufeufuif wkucuc&m ratmifjrif d S f G dk d f dk f hJ cJhyg? xkdtcg aus;&Gmrsm;&Sd wkdif;&if;om;rsm;tm; &ufpuf=urf;=uKwfpGm nSOf;yef; ESdyfpufr_rsm; jyKvkyfcJh=uygonf? wkdif;&if;om;rsm;onf rl*sm[pf aomif;usef;olwkd@. ESypufr'%fudk rcHEiI rdrw@dk . tk;d tdrv,fajrrsm;ukd pGe@f cm+yD; ppfawG/ ausmufawmf d f _ dk f d f G /ajrmufOD;+rdK@rsm;odk@ 'kwd,t}udrf ajymif;a&$@ xGufajy;=u& ygonf? usef&pfcJhaom v,f,majrrsm;udk b*F gvrsm; 0ifa&mufor;f yku+f yD; &cki&mrsm;wGif 0ifa&mufaexki=f u D d d dfG d aoma=umifh &ckdifwkdif;&if;om;rsm;rSm rlvaexkdifcJh&m ae&mrsm;odk@ jyefvnf tajccs aexkdifEkdifcJh=ujcif; r&Sdawmhyg?
trfatw[D;&f (ac: ) bom (bl;oD;awmif) u 1960 ckESpf arvxkwf *g'D;,ef; owif;pmY xyfrHwifjyojzifh xkdaqmif;yg;udk 4if;owif;pmYyif &ckdiftrsKd;om; acgif;aqmif OD;bpHu orkdif;vdrfjzpfa=umif; acsycJh+yD; 4if;wkd@rSm ppfwaumif;om;rsm; omjzpfa=umif; xkwfazmfcJhygonf? xkdrSwqifh EkdifiHa&; &nf&G,fcsuf }uD;rm;pGmjzifh &kd[if*smudk jrefrmwkdif;&if;om; jzpfav[efaqmif+yD; bl;oD;awmif/ armifawmESifh &aohawmif a'owpfcsKd@udk aygif;um rlqvifjynfe,f&&Sda&;ukd usm;ukwfusm;cJ }udKpm;cJh=uygonf?
Ekiiawmf tpk;d &udk xk;d ESuf wkucujf cif;rsm;ukd jyKvkyvmcJ&m Ekiiawmf. tcsKyftjcm dfH d f dk f h dfH tm%mudk xdyg;vmaea=umif; awG@vm&ygonf? Oyrmtm;jzifh tar&duef qD;edwf a&S@arSmufwGif vef'ef+rdK@ tajcpkduf Burma Rohingya Organisation UK OuUX qkdolu r[kwfrrSef orkdif;vdrf jzpf&yfvdrf owif;vdrfrsm; xGufqkdoGm;r_tay:wGif tajccHI tar&duefqD;edwf v$wfawmftrwfwpfOD;rS vl@tcGifhta&;qkdif&m awmif;qkd r_rsm; jyKvkyfcJha=umif; awG@&ygonf?
4? vuf&Sdtajctaetay: avhvmqef;ppfcsuf
txufazmfjyyg aemufcHorkdif; jzpfpOftyg0if ,ae@jzpfay:cJhaom jzpf&yfrSef rsm;/ &ckijf ynfe,fwi;f &ckiwi;f &if;om;rsm;tm; armifawm+rdK@ae b*F gvD vltyp}k uD;u d G d f dk kf pwift=urf;zuf wkdufckdufr_rsm; owfjzwfr_rsm; &GmvkH;u|wfrD;&d_@r_rsm;ukd qef;ppf avhvm=unfhygu bmoma&; vlrsKd;a&;ukd tajccHI &kd[if*sm trnfcH b*F gvD aomif;usef;olrsm;onf }uD;rm;aom EkdifiHa&;&nf&G,fcsufrsm;ukd pOfqufrjywf usm;ukwfusm;cJ taumiftxnfazmfaejcif;rS jrpfzsm;cHjzpfay:vma=umif; awG@&Sd& ygonf? 4if;wk@d . rlqvifjynfe,f azmfaqmifa&;rSonf tdre;D csi;f Ekiirsm;ESihf yl;aygi;f I f dfH cGJxGufvkdr_rsm;ukdvnf; 4if;wkd@. aomif;usef;r_ pwifcsdefuyif jrifawG@cJh=u&+yD; jzpfygonf? ,ae@ jzpfay:aeaom b*F gvD t=urf;zufolrsm;. jy\emonf &kwfw&uf ay:ayguf v maom jy\emwpf & yf r [k w f b J tvG e f w &mrS euf e J & _ y f a xG ; aom ta=umif;&if;cHrsm;ESifh rlqvift=urf;zuf tzGJ@aygif;pkHtygt0if jynfwGif;jynfy aiG a =u;csrf ; omaom rl q vif r sm;. tm;ay;axmuf c H r _ r sm;ES i f h v nf ; quf p yf yufoufr_rsm; &Sdaeygonf? 4if;wkd@. aqmifyk'fwpfckrSm tpPvmrf bmom0ifwkdif;onf rlqvif vlrsKd; jzpfonf [lI vlrsKd;a&;ESifh bmoma&;udk wpfxyfwnf;jzpfatmif AvDrsm;rS wqifh pnf;&kH;aqmif&Gufae=u+yD; jrefrmEkdifiHtm; tpPvmrfrpfEkdifiHjzpfa&;txd &nf&G,fI tjyif;txef v_yf&Sm;ae=ua=umif; xif&Sm;pGm awG@&Sdygojzifh urBmay:wGif udkqkdAkd ta&;udpP/ tpPa&;ESifh ygvufpwkdif;udpPrsm;uJhodk@ jzpfyGm;rnfukd jrefrmEkdifiHol EkdifiHom; tm;vkH; pkd;&drfxdwfvef@r_ &Sd=uygI TudpPukd EkdifiHawmf vkH+cKHa&;ESifh ywfowfaom txl;ta&;}uD;udpPwpf&yftjzpf owfrSwfaqmif&Gufoifhyga=umif; tav;teuf wifjytyfygonf? 4if;tjyif &ckdifjynfe,fY vuf&SdjzpfyGm;aeaom udpPrsm;onf t"du&k%f;[k ,lq&efxuf &ckdifjynfe,f&Sd wkdif;&if;om;rsm; wpfzufowf t=urf;zuf wkdufckduf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 179
cH&jcif;om jzpfygonf? aemufxyf 4if;wk@d aqmif&urnfuprsm;ukvnf; aumvm[v G f h dP d toGizefw;D ae=uygojzifh armifawm/ bl;oD;awmifa'orS &ckivrsK;d rsm; a=umuf&@HG um f df l rae0H@awmhbJ ppfawG/ &efukefwkd@odk@ ajymif;a&$@vmae=u+yD jzpfygonf? ,if;okd@ &ckdif vlrsKd;wkd@ ajymif;a&$@oGm;ap&efrSm b*F gvDrsm;. t"du &nf&G,fcsufjzpf&m r=umrDaom umvwGif ,if;a'owpfckvkH;Y wkdif;&if;om;rsm; &Sd=uawmhrnfr[kwfbJ b*F gvDvlrsKd; rsm;om }uD;pkd;awmhrnfh tE W&,f&Sdaeygaoma=umifh Tta&;udpPudk EkdifiHawmftpkd;&rS tav;teufxm;I pOf;pm;aqmif&Gufay;yg&ef wifjytyfygonf?
&ckdifjynfe,ftwGif; vwfwavm jzpfyGm;cJhaom t=urf;zufr_rsm;a=umifh vlaetdrfrsm; ysufpD;qkH;&_H;&I tkd;tdrfrsm;pGef@cGm+yD; acwWvkH+cKH&mokd@ wdrf;a&Smif vmcJh&aom 'kuQonf rdom;pkrsm;twGuf ta&;ay: umuG,fapmifha&Smufr_rsm;udk tav;xm; aqmif&u&mY ta&;ay: 'kuonfpcef;rsm; (Emergency Relief Camps) G f Q wGifaexkdifolrsm;. b0&Sifoef &yfwnfEkdifa&;twGuf atmufazmfjyyg ta&;ay: umv&Sifoefa&; tultnDrsm; (Survival Needs) ukdvkHavmuf xda&mufpGm tcsdefESifhwajy;nD vkdtyfonfh umvtykdif;tjcm;xd yH@ykd;ay;oGm;&ef vkdtyfrnf jzpfygonf?
180
ork d i f ; rS w f w rf ;
oef@ 4 oef@ (u) a&aumif;a&oef@ &&Sda&;ESifh okH;a& oef@&Sif;a&; (c) wudk,fa&oef@&Sif;a&; (vufoef@&Sif;a&;) (*) tpm;tpmoef@&Sif;a&; (C) ywf0ef;usifoef@&Sif;a&;
ul;pufa&m*grsm;jzpfyGm;vmjcif;rSumuG,fjcif;
vlpkvla0;jzifh aexkdifcsdefwGif jzpfyGm;vmEkdifaom ul;pufjrefa&m*grsm;rSm 0rf;av#m 0rf;ysufa&m*grsm; wkyfauG;a&m*g touf&SLvrf;a=umif; &kwfw&uf ykd;0ifa&mufonfh a&m*g (ARI) aoG;vGefwkyfauG;a&m*g iSufzsm;a&m*g qkHqkd@=uufnSm ar;ck d i f / yd k v D , k d / 0uf o uf E S i f h wD b D a &m*gwk d @ jzpf = uygonf ? tqk d y ga&m*grsm; jzpfyGm;a=umif;ukd vsifjrefpGmod&Sd+yD; vkHavmufaomta&;ay: ukoumuG,fr_rsm; jyKvkyfEkdif&ef tcdsefESifh wajy;nD apmifha&Smuf&rnfh ta&;ay: ul;pufa&m*g jzpfyGm;r_ axmufvSrf;a&; pepf (Disease Surveillance System ) ukd usef;rma&; Xmersm;ESihf nSEi;f aqmif&u&rnfjzpfjyD; jynforsm;tm;vnf; a&m*gjzpfym;v#ijf zpfym;csi;f tcserD d d_ G f l G G d f owif;ay;ykd@&ef vkdtyfa=umif;udkvnf; ynmay;oifhygonf?
pdwfykdif;qkdif&m tm;ay;ESpfodrfhr_
jzpfysufcJhonfh tedXm&kH tjcif;t&mrsm;udk rsufjrif ukd,fawG@}uKH}udKuf cJh&onfh a'ocH jynfolrsm; &&Sdaeaom pdwfaomu a=umuf&GH@r_ rsm;udk pdwfykdif;qkdif&m ESpfodrfhr_rsm; ynmay; aqG;aEG;r_rsm; jyKvkyfay;&ef vkdtyfrnf jzpfygonf?
Tvkyfief;rS txl;ta&;}uD;+yD; 'kuQonf jynfolrsm;ukd,fwkdif aumif;rGef xda&mufpGm vkdufemjcif;jzifh ul;pufa&m*gqkd;rsm;rS umuG,fEkdifrnfjzpfygonf? tajccH usefrma&;0efxrf;rsm;. E_d;aqmfr_jzifh usef;rma&;apwemh0efxrf;rsm;rS ydkpwm/ um;csyf/ vufurf; pmapmifrsm; paom IEC Materials rsm;udk tokH;jyKI aqmif&Guf &rnf jzpfaoma=umifh vkHavmufaom IEC Materials rsm;&&Sd&ef usef;rma&;Xme rsm;odk@ tultnDawmif;cH qufoG,faqmif&GufoGm;=u&ef vkdtyfrnfjzpfyga=umif;
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 181
wifjytyfygonf?
&ckdifjynfe,fwGif vuf&Sdjzpfay:aeaom jy\emonf vl@tcGifhta&;ESifh vl@usifh0wfqkdif&m jy\em[k wpfcsKd@uokH;oyfaomfvnf; a'owGif; vkH+cKHa&;xuf ykdvGefaom trsKd;om;vkH+cKHa&; jy\em[k okH;oyf=uygonf? odk@ygI vkH+cKHa&;ESifh wnf+idrfa&;qkdif&m udpP&yfrsm;ukd a&wkda&&nf aqmif&Guf&mwGif xnfhoGif; pOf;pm;Ekdif yg&ef tcsuftvufrsm;ukd atmufwGif azmfjytyfygonf?
182
ork d i f ; rS w f w rf ;
,lenf; oifwef;rsm;ay;v#uf vufwGJyl;aygif;yg0ifapjcif;jzifh 2014 oef;acgif;pm&if; aumuf,lr_ t}udKvkyfief;tjzpf tav;teufxm;I tv#iftjref aqmif&Guf&ef vkdtyfyga=umif; wifjytyfygonf?
(2) e,fpyf+cHpnf;&kd;um&Hjcif;
b*Fvma'@&e,fpyfrwqifh jrefrmEkiitwGi;f od@k vlEihf Ekiiawmf vk+H cKHa&;ukd fS S dfH S dfH +cdrf;ajcmufapEkdifaom vufeufrsm;ESifh ukefypPnf;rsm; w&m;r0if 0ifxGufjcif;rsm;ukd wm;qD;Ekdifap&ef &nf&G,fI jrefrmESifh b*Fvma'h&Sf e,fajrcsif; xdpyfaeaom tuGmta0; rkdifw&mausmfwpfav#muf ckdifcef@vkH+cKH pdwfcs&aom e,fpyf+cHpnf;&kd;ukd um&Hoifhyga=umif; wifjytyfygonf?
184
ork d i f ; rS w f w rf ;
(5) vkH+cKHa&;qkdif&mvkdtyfcsuft& =unf;/ a&/ av qkdif&m wyfzGJrsm; csxm;jcif;ESifh e,fjcm;apmifhwyfzGJ hrsm; zGJ hpnf;ay;jcif;
jrefrmEkdifiHESifh b*Fvm;a'h&Sf EkdifiHwkd@onf yx0D taetxm;t& ajrjyif/ a&jyif e,ferdwfcsif;xdpyfaeonfhtwGuf a&a=umif;ukefa=umif;wkd@rS tcsdefra&G; pdrfh0ifvmEkdifonfh tE W&m,fukd umuG,f&efESifh jrefrmEkdifiH e,fpyfa'oae wkdif;&if; om;rsm; t=urf;zufrsKd;wkef; owfjzwfcH&r_ tE W&m,frS uif;vGwfap&ef &nf&G,fcsuf rsm;jzifh &ckdifa'ocHvli,frsm;tjyif ucsif/ u,m;/ u&if/ csif;/ Arm/ rGef/ &ckdif/ &Srf; ponfh tjcm; wkdif;&if;om;aygif;pkHyg0ifonfh e,fjcm;apmifhwyf
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 185
zGJ@pnf;vsuf wyfrawmf. uGufuJr_atmufwGifxm;&Sdjcif;/ =unf;/ a&/ av qkdif&mvkH+cKHa&; wyfzGJ@rsm;udk &ckdifa'owGif vkdtyfaomae&mrsm;Y vkHvkHavmufavmuf csxm;ay;jcif;jzifh taemufbufe,fpyf 0ifaygufwHcg;ukd umuG,fapmifha&Smufoifhyga=umif; wifjytyf ygonf?
wki;f &if;om;vnf;r[kwf Ekiiom;vnf; r[kwaom w&m;r0if ck;d 0ifvmol d dfH f b*F gvDrsm;. t=urf;zufr_&efrS xGufajy;vGwfajrmufvmol a'ocH 'kuQonfrsm;tm; jyefvnfae&mcsxm;a&;ESihf jyefvnfxaxmifa&;vkyief;rsm;udk a&wkd a&&Snf aqmif&uf l f G ay;&mY xnfhoGif;pOf;pm;&rnfhtcsufrsm;ukd atmufwGif azmfjyxm;tyfygonf?
(9) 'kuQonfrsm; r[kwfaomfvnf; a'ocHrsm;rSm a=umuf&GH@pdk;&drfpdwfjzifh ae&yfpGef@cGm ajymif;a&$@=urnfh udpPudkvnf; txl;udpPwpf&yftaejzifh pOf;pm;&ef/
aexdkifa&;yg pDpOfay;&ef/ (3) tjcm;aom vdktyfonfh Xmersm;zGifhvSpfay;+yD; 0efxrf;rsm;twGuf aexkdifa&; pDpOf ay;&ef/ (4) wm0efxrf;aqmif=urnfh 0efxrf;rsm;tm; txl;udpPwpf&yftaejzifh vHkavmuf aomaxmufyHhaiGxkwfay;&ef/ (5) ae&mcsxm;ay;jcif; cH&olrsm;teuf p&dkufqdk;olrsm; &mZ0wfr_ usL;vGefzl;olrsm; yg0ifygu ,if;wdk@tm; pmaya[majymyGJrsm; tygt0if trsdK;om;pdwf"mwfjyefvnf &Sifoefvmonfh pdwf"mwfjrSifhwifa&; ynmay;tpDtpOf;rsm; aqmif&Gufay;&ef/ (6) ae&mcsxm;jcif;cH&olrsm;twGuf A[kokw&ap&ef &kyfjrifoH=um;pufrsm; wyfqifxm;aom pmzwfcef;rsm;ESifh pm=unfhwdkufrsm; wnfaqmufay;&ef/ (7) pdwfydkif;&kyfydkif;qdkif&m vHk+cHKr_eSifh pufr_zGH@+zdK;wdk;wufa&;twGuf vSsyfppfrD;&&Sda&; pDrHaqmif&Gufay;&ef/
188
ork d i f ; rS w f w rf ;
'kuQonfrsm;[k acgif;pOfwyfI vl@tcGifhta&;twGuf[k qdkum EkdifiHwum NGO rsm;ESifh ukvor*~tzGJ@ tpnf;rsm;atmuf&Sd vlr_a&; tultnDay;olrsm; pdwf"mwfESifh vkyf&yftrsm;pkwdk@rSm y&[dwpdwf"mwf &Sd&rnfhtpm; trsm;tm;jzifh b*F gvDrsm;tm; wpfzufouf OD;pm;ay;um a'ocH wdkif;&ifom;rsm;udk vspfvsL&S_jcif; rdrdudk,fusdK; OD;pm;ay;jcif;ESifh ajrSmufxdk;yifhaumf tuGufqif aumif;pm;aeolrsm;om rsm;pG m yg0if aejcif ; wd k @ onf ta=umif ; &if ; wpf c suf j zpf a =umif ; ud k v nf ; awG@&SdoHk;oyf&ygonf? vwfwavm qdk;&Gm;pGmjzpfay:cJhaom ydyuQt"du&k%f;a=umifh aoa=u ysufpD;qHk;&_H;r_rsm;tay: pmempdwfjzifh ulnDapmufa&Smufay;=uonfh toif;tzGJ@ tv$mtoD;oD; vlyk*~dKvfrsm;pGmwdk@. vSL'gef;r_ tpkpkwdk@udk wm0ef&Sdoltm;vHk;wdk@u pepfwus udkifwG,faqmif&GufI tusdK;&Sd&Sd toHk;jyK&mY uGyfuJ=uyfrwfay;&ef ta&;}uD;onfudkvnf; tawG@t}uHKrsm;t& oHk;oyf&ygonf? tajctaet&yf&yf at;csrf;wnfjidrfatmif xdef;odrf;aqmif&Guf+yD;aemuf jyefvnfae&mcsxm;a&;ESifh jyefvnfxlaxmifa&; tem*wf&cdkifjynfe,fESifh wdkif;&if; om;vlrsKd;rsm;. zGH@+zdK;wdk;wufa&;wdk@udk utvdkuf qufvufaqmif&Guf=urnf jzpf&m ,ciftawG@t}uHKrsm;tay: tajccHI tjcm;tvm;wl jzpf&yfrsm;tay: jzwfausmf vmcJh&aom EdkifiHa'otoD;oD;wdk@.oifcef;pmrsm;udk &,lavhvm pDrH aqmif&Guf oGm;oifha=umif;udkvnf; oHk;oyfazmfjy&ygonf?
9? ed*Hk;
jrefrmEkdifiHtaemufbuf urf;&dk;wef;a'o&Sd &cdkifjynfe,fwGif jzpfyGm;cJhaom jzpfyGm;aeqJjzpfaomt=urf;zufr_ t"du&k%f;rsm;. tajccHta=umif;t&if;rsm;ESifh tjzpfrSefrsm;onf twGif;rS vd_ufI pm;vmaom temuJhodk@ jzpfyGm;aeojzifh tay:,H temusufatmif uko&Hkjzifhr&awmhbJ temjzpfyGm;apaom ta=umif;t&if;jzpfonfh uk o &ef t vG e f c uf c J a om a&m*gyd k ; rsm;ud k &S m azG a zmf x k w f v suf temES i f h a q; wnfhatmif ay;rSom tjrpfjywf aysmufuif;Ekdifawmhrnf jzpfygonf? EdkifiHawmftpdk;&rS xkduJhodk@ temjzpfyGm;apaom ta=umif;&if;rsm;udk &SmazG azmfxkwf+yD;tjrpfjywfatmif ukoaeonf[k,kH=unfygojzifh tqdkyg ukoa&; vkyief;rsm;udk wpdwwa'o taxmuftuljzpfaprnf[k arSsmvifvsS uf &cdijf ynfe,f f f f h k ESihf a'ocH wdi;f &ifom;tm;vH;k yg0ifum 0di;f 0ef;aqG;aEG;ndEi;f tajzxkwxm;=uaom k k S d_ f ukoa&;enf;vrf;rsm;udk Tpmwrf;jzifh yg0if yHhydk;cGifh&rnf[k arSsmfvifh,kH=unfygonf? &cdkifjynfe,f. tem*wfta&;onf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf. *k%foduQm
190
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ;
tcsKyftjcmtm%m ydiqirEihf trsKd ;om;ta&;yifjzpfI &cdijf ynfe,fwnf+idrat;csr;f k f kd f _ S k f vHk+cHKa&;eSifh jyefvnfxlaxmifa&;vkyfief;rsm; aqmufvkyf&mwGif Tpmwrf;jzifh wwyfwtm; yg0ifyHhydk;tyfygonf?
&nfn$ef;udk;um;pm&if;
1? "Arakan News"27 th Oct 1878 by Mr.John Ogilvy Hay 2? 1982 ckeSpf EdkifiHom;jzpfr_ Oya' 3? &cdkifa'otwGif;odk@ rGwfqvifrsm; 0ifa&mufvmjcif;ESifh EkdifiHa&;v_yf&Sm;r_ tqifhqifh okawoepmwrf; OD;jrifhodef; n$ef=um;a&;rSL; ordkif;okawoe OD;pD;Xme 21-03-2009 4? jynfaxmifpkorRw jrefrmEdkifiHawmf. &cdkifjynfe,fESifh &cdkifvlrsdK;wdk@udk ac:qdkaom &cdkiftrsdK;om;ydkif ARAKAN trnfudk b*FvDvlrsdK;jcm; wpfpku tvGJoHk;pm; toHk;jyKaejcif; tay: jyif;xefpGm &H_@cs uef@uGufa=umif; a=unmcsuf &cdkifpmayeSifh ,Ofaus;r_tzGJ@(&efukef) 20-11-2011 5? &cdkifjynfe,f bl;oD;awmif +rdK@e,f. &dk[if*smtrnfcH ppfwaumif;om; b*FvD rlqvifrsm;ESifh yufoufI wifjyonfhpmwrf; OD;bkd;xGef;OD; acgif;aqmifaom bl;oD;awmif+rdK@rd+rdK@z 7 OD; jynfolrsm; 16-06-2012 6? &cdkifjynfe,ftwGif; tkyfcsKyfa&;pepfopfwpf&yf xlaxmifay;a&; pDrHcsuf &cdkifwdkif;&if;om; jynfolrsm; 16-06-2012 7? &dk[if*sm ydyuQ trsdK;om; vHk+cHKa&;ESifh vufawG@rl0g'qdkif&m pdefac:r_rsm; 8? "Uns and INGOs To Stop Unilateral Alds To Northerm Rakhine Area" Letter of Codemnation By Rakhine CommunityYangon 12-07-2012
jzefa0jcif;
1? 2? 3? 4? 5? EkdifiHawmforRw}uD; OuUX jynfol@v$wfawmf OuUX trsdK;om;v$wfawmf 0ef}uD;csKyf &cdkifjynfe,f tpdk;&tzGJ@ &cdkifwdkif;&if;om;a&;&m0ef}uD; (&efukefwdkif;a'o}uD; tpdk;&tzGJ@)
jref r mEd k i f i H t aemuf b uf w H c g;wG i f avmif u |rf ; cJ h a omrD ; awmuf r D ; v#H r sm; ork d i f ; rS w f w rf ; 191
pmwrf;jyKpka&; aumfrwD0ifrsm;pm&if;
1? OD;ba&$ 2? OD;odef;pdef 3? OD;pdk;jrifh(c) t0gpdk;rdk; 4? a'gufwm{odef; 5? a':EkjrZH 6? a'gufwmausmfausmfatmif 7? OD;ausmf0if;cdkif 8? a':0if;cdkifxGef; 9? a'gufwmba&$ 10? a'gufwmbodef; 11? OD;aevif;xGef; 12? a':oef;oef;atmif 13? OD;aZmf0if; 14? OD;xGef;edkif 15? OD;omjrausmf 16? a'gufwmpHvSausmf 17? OD;atmifukdjrwf 18? OD;bcsrf;jzL (em,u) (em,u) (OuUX) ('k-OuUX) (twGif;a&;rSL;) (wGJzuftwGif;a&;rSL;) (wGJzuftwGif;a&;rSL;) (wGJzuftwGif;a&;rSL;) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if) (tzGJ@0if)
192
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ; 193
194
ork d i f ; rS w f w rf ;
ork d i f ; rS w f w rf ; 195
196
ork d i f ; rS w f w rf ;